Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr Ποια είναι η σχέση Ιδεών και αισθητών και ποια είναι η σχέση ψυχής και σώματος Η διάκριση Ιδεών και αισθητών1 Εφόσον το επιχείρημα της ανάμνησης στηρίζεται στο ότι η όποια γνώση έχουμε δε γίνεται να προέρχεται από αισθητά αλλά από ιδέες, η διάκριση μεταξύ αισθητών και μη αισθητών, δηλαδή ιδεών, δε μπορεί παρά να μη γίνει παράλληλα, παρουσιάζοντας δηλαδή τις δύο έννοιες ταυτόχρονα. Εφόσον ασφαλείς πληροφορίες δεν αποκτώ μέσω των αισθήσεων (για την ισότητα ή για τη δικαιοσύνη π.χ) τότε συνεπάγεται ότι ασφαλείς πληροφορίες αποκτώ μέσω της νόησης. Αυτό ωστόσο δε σημαίνει ότι εγώ φτιάχνω έναν ορισμό της δικαιοσύνης και με βάση αυτόν κρίνω όλα τα πράγματα γύρω μου. Αυτό σημαίνει ότι έξω από εμένα, τον υποκειμενικό νου, υπάρχει μια οντότητα, κάτι υπαρκτό, η ιδέα της Δικαιοσύνης, την οποία τη γνώρισα πριν την ενσωμάτωση και την οποία μπορώ να ξαναθυμηθώ, μόνο όμως μέσω της νόησης. Με άλλα λόγια, είτε εγώ τις σκέπτομαι και τις αναζητώ είτε όχι, αυτές εξακολουθούν να υπάρχουν, ανεξάρτητα από εμένα τον ίδιο και ανεξάρτητα από τα αισθητά πράγματα. Για την ακρίβεια, και αυτό δεν αναφέρεται στο βιβλίο, στο Φαίδρο η ψυχή παρουσιάζεται σαν ένα άρμα το οποίο πριν την ενσωμάτωση περιδιάβαινε στους ουρανούς και εκεί βρισκόταν σε άμεση επαφή με τις Ιδέες. Αντιθέτως τα αισθητά όχι μόνο εξαρτώνται από τις Ιδέες από γνωσιολογική σκοπιά (κρίνω για αυτά βάσει των Ιδεών) αλλά και από οντολογική σκοπιά (οι ιδιότητές τους υπάρχουν εξαιτίας των Ιδεών). Για παράδειγμα ένα λουλούδι κρίνεται αν είναι όμορφο στη βάση της Ιδέας της Ομορφιάς και η ομορφιά του, ως ιδιότητά του υπάρχει εξαιτίας της Ιδέας της Ομορφιάς. Εφόσον στον Πλάτωνα όλα τα αισθητά έχουν ιδιότητες, άσχετα με το αν αλλάζουν από καιρό σε καιρό (πχ το λουλούδι μαραίνεται και γίνεται άσχημο), συνεπάγεται ότι όλα αισθητά εξαρτώνται οντολογικώς από τις Ιδέες. Η οντολογική αυτή εξάρτηση συχνά περιγράφεται ως μίμηση.
1 Α, σελ. 142- 146
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr