ΕΠΟ 41, Εξεταστική 2019, Απάντηση 3ο Θέμα, Σχολή της Φρανκφούρτης

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr

3ο Θέμα: Αναπτύξτε την κριτική ανάλυση της Νεωτερικότητας από τη Σχολή της Φρανκφούρτης εστιάζοντας στην κριτική του εργαλειακού λόγου και στην κριτική της πολιτιστικής βιομηχανίας

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr Ταυτότητα : Σχολή Φρανκφούρτης

Εποχή του μεσοπολέμου και ζοφερή πραγματικότητα

Πρώτη γενιά Σχολής, και πώς αποτελεί διαφορετική προσέγγιση ερμηνείας του κοινωνικού ως κριτικής

Κυριαρχία του Εργαλειακού Λόγου

Κυριαρχία της Μαζικής Κουλτούρας

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr Γιατί οι ίδιοι αναφέρονταν σε Κριτική Θεωρία;

Συγκερασμός κοινωνικής φιλοσοφίας και έρευνας για επιστροφή στην ουσιώδη γνώση

Αναθεώρηση του μαρξισμού μέσα από την απομάκρυνση στον οικονομικό ντεντερμινισμό. Μια υλιστική θεωρία δίχως το δογματισμό του ιστορικού υλισμού. Για αυτό και στρέφονται στην ολότητα του Λούκατς η οποία απομακρύνται από τον οικονομικό ντεντερμινισμό Διεπιστημονικότητα. Δηλαδή επίδραση ιστορικού υλισμού με ψυχανάλυση, αλλά και εστίαση στον τρόπο που ο άνθρωπος σχηματίζει τον κόσμο γύρω του άρα εστίαση και στον πολιτισμό. Σχέση οικονομίας, ψυχικού κόσμου και πολιτισμού.

Σημαντικό! Διάκριση Παραδοσιακής – Κριτικής Θεωρίας

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr

Η Παραδοσιακή Θεωρία έιναι: • κατακερματισμένη, μονομερής • δεν αναγνωρίζει ότι και η κοινωνία παράγει κοινωνίες, και οι κοινωνίες ανθρώπους • απουσιάζει το φιλοσοφικό, αναστοχαστικό περιεχόμενο Ποιες είναι οι επιδράσεις τους;

Βέμπερ εργαλειακή συμπεριφορά και σημασία στο νόημα, στη δράση * όχι αξιολογική ουδετερότητα ερευνητή

Μαρξ αλλοτρίωση, πραγμοποίηση αλλα και ρόλος της φιλοσοφίας (να αλλάξουμε τον κόσμο) Λούκατς - Ολότητα *όχι στον οικονομικό ντεντερμινισμό

Φρόυντ

Απώθηση και μετουσιώση Υπερεγώ Μαρκούζε και υπεραπώθηση * όχι στην εμμονή στη σεξουαλικότητα

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr

Κυριαρχία

Κριτική στη νεωτερικότητα μέσα από τις 3 μορφές κυριαρχίας • Εργαλειακός λόγος • Μαζική κουλτούρα • Προσωπικότητα που αναζητά την κυριαρχία

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr

Εργαλειακός Λόγος

• κριτική σε όλο τον τρόπο σκέψης, γνώσης, πρακτικής • Ιδίως οι Χορκχάιμερ & Αντόρνο τοποθετούν τον Λόγο ως στοιχείο κριτικής και σχετίζουν τον Διαφωτισμό με Μύθο διότι ο Λόγος αποτελεί και μέσο απελευθέρωσης και υποδούλωσης • Ο Εργαλειακός Λόγος δεν είναι αποτέλεσμα του καπιταλισμού αλλά έκφραση της ανθρώπινης παρόρμησης που ξεκινά ήδη με την κυριαρχία του ανθρώπου στη φύση • Η πραγμοποίηση, ο υπολογισμός καθίσταται κυρίαρχος τρόπος ζωής που διαπερνά κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα • Αυτή η υποδούλωση, όμως, δεν προκύπτει μόνο μέσα από την εργαλειοποίηση της εξώτερης φύσης, αλλά αφορά και στην εσώτερη. Ο ομηρικός μύθος, δίνει στους στοχαστές το στοιχείο της κυριαρχίας του ανθρώπου στην εσώτερη φύση του μέσα από την πράξη του Οδυσσέα να καταστείλει την αρχή της ηδονής και να υποταχθεί στην αρχή της πραγματικότητας, κεντρικό στοιχείο της φροϋδικής ανάλυσης.

• Βέμπερ και εργαλειακότητα και πεσισμός • Μαρξ και αλλοτρίωση, πραγμοποίηση και φετιχισμός • Λούκατς ολότητα • Η γνώση πλέον είναι εργαλειακή άρα αφαιρείται η ελευθερία και η κριτική σκέψη • ολοκληρωτισμός γιατί καθίσταται τρόπος σκέψης και ζωής • Τεχνοκρατία Μαρκούζε

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr

Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr

Μαζική Κουλτούρα

• Εργαλειακός λόγος αναπαράγεται και στις κοινωνικές σχέσεις • Ο πολιτισμός είναι μέσο αναπαραγωγής της κυριαρχίες του Εργαλειακού Λόγου • πολιτιστική βιομηχανία • αφαίρεση δημιουργικότητας και κριτικής • μαζικά πρότυπα και μαζική κουλτούρα • μονοδιάστατο άτομο • άρα μαζική συνείδηση • διαφορά πρώιμου και ύστερου καπιταλισμού με παράδιεγμα τον χώρο του πολιτισμού • διάκριση υψηλής κουλτούρας - πολιτισμού • τεχνοκρατική κοινωνία • πλεονάζουσα απώθηση • εργαλειοποίηση του ελεύθερου χρόνου • μαζικά προϊόντα, τυποποιημένα προϊόντα και ψευδή αίσθηση ασφάλειας • Μαρκούζε και Μεγάλη Άρνηση, νέα αισθητικότητα από το περιθώριο

H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr