ΕΛΠ 42_κεφ. 1_Ιστορική Διαδρομή

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

ΕΑΠ-ΕΛΠ 42 Ερωηήζεις Επανάληψης Τόμος Α΄, κεθ.1 Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Ερώηηζη 1: Να ζρνιηάζηε ηη είλαη Αξραηνινγία • αλζξσπηζηηθή επηζηήκε – αλαζύζηαζε , θαηαλόεζε αλζξώπηλνπ παξειζόληνο • κειέηε πιηθώλ θαηαινίπσλ αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο (θηλεηά & αθίλεηα)

/

αλαζθαθηθή δηαδηθαζία • 18νο αη: Γηαθσηηζκόο, έλαξμε ηεο αξραηνινγία σο επηζηήκε / απμαλόκελνο παηξησηηζκόο / αξραηνγλσζηηθό ελδηαθέξνλ / αζηηθή ηάμε • 19νο αη: αλαζθαθέο Ιηαιία/Διιάδα / επηκέξνπο θιάδνη Αξραηνινγίαο (πξντζηνξηθή, θιαζηθή, κεζαησληθή…) / θέληξν βάξνπο θιαζηθή αξραηνινγία , έξγα ηέρλεο – θηινινγία •20νο αη: ζθαηξηθή εμέηαζε αλζξώπηλσλ θνηλσληώλ, ιεηηνπξγηθέο αιιειεμαξηήζεηο θνηλσληθώλ θαη πνιηηηζηηθώλ θαηλνκέλσλ / ζεηηθέο, επηζηήκεο θαη Αξραηνινγία / Ιζηνξία ηεο Σέρλεο, Δζλνινγία, Κνηλσληνινγία… (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ.18-19)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ερώηηζη 2: Ση γλσξίδεηαη γηα ηε Αξραηνδηθία θαη ηνπο Αξραηνδίθεο; • Οπκαληζηηθό θίλεκα – αξραηνιαηξεία

- θιαζηθή ινγνηερλία – κειέηε

ειιελνξσκατθήο ηέρλεο θαη αξρηηεθηνληθήο – απόθηεζε έξγσλ ηέρλεο, δηεξεύλεζε παξειζόληνο (επξσπατθή θαη ηνπηθή ηζηνξία) • ΢πιινγέο αξραηνηήησλ (πξνγνληθά θεηκήιηα, εθθιεζηαζηηθά είδε, αμηνπεξίεξγα αληηθείκελα…)

/ εηεξόθιεηεο ζπιινγέο- δηαθνξεηηθνί πνιηηηζκνί / «Θάιακνη

Θαπκάησλ» (Cabinets of

Curiosities) / πινύζηνη επγελείο, αζηνί, εγεκόλεο

αλώηεξνο θιήξνο • Αξραηνδίθεο: εξεπλεηέο / κειεηεηέο αξραηνηήησλ – ελδηαθέξνλ γηα ηελ πξνέιεπζε, ιεηηνπξγία, θαηαζθεπή ησλ αξραηνηήησλ – νξηζκέλνη αθήλνπλ θαη θάπνηα γξαπηά θείκελα θαη ηαμηδησηηθέο εληππώζεηο / Robert de Prevot αξραηνδίθεο / αλαιπηηθό εκεξνιόγην επξεκάησλ • ΢πλήζσο, ηπρνδηώθηεο - θπλεγνί ζεζαπξώλ (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ.20-22)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Ερώηηζη 3: Ση γλσξίδεηε γηα ηε ζπλεηζθνξά ηνπ Johann Joachim Winckelmann (1717-1768) γηα ηε γέλεζε ηεο Κιαζηθή Αξραηνινγίαο; • Θεκειίσζε

ηεο

Κιαζηθήο

Αξραηνινγίαο

σο

αλεμάξηεηεο

επηζηήκεο

/

απαγθίζηξσζε από θηινινγία • ΢πγγξαθηθό έξγν Σκέτειρ για ηη μίμηζη ηυν ελληνικών έπγυν ζηη ζυγπαθική και ηη γλςπηική, θαη

Δοκίμιο για ηην ικανόηηηα ανηίλητηρ ηος υπαίος ζηην ηέσνη

επεξεάδεη αηζζεηηθέο αληηιήςεηο (θηινζνθία / πνιηηηθή δηαλόεζε) ηνπ ύζηεξνπ Γηαθσηηζκνύ (18νο αη) • Σν θνξπθαίν έξγν ηνπ Ιστορία της τέχνης της Αρχαιότητας , εηζάγεη ηελ έλλνηα ηεο ηερλνηξνπίαο (ύθνο) – βαζηθό επηζηεκνληθό εξγαιείν κειέηεο ηεο ειιεληθήο γιππηηθήο / εηζαγσγή ησλ όξσλ: «αξραίν ή «αξρατθό ύθνο», «πςειό ή κεγαινπξεπέο ύθνο», «κίκεζε ή παξαθκή ηεο ηέρλεο» • Δμειηθηηθό ζρήκα (θαιιηηερληθή εμέιημε) : γένεζη, → ανάπηςξη →

ακμή →

παπακμή (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ.29-30) H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Ερώηηζη 4: Πσο επεξέαζε ην θίλεκα ηνπ Ρνκαληηζκνύ ζηελ ηέρλε, ηελ εμέιημε ηεο αξραηνινγηθήο επηζηήκεο; • 19νο αη: θίλεκα Ρνκαληηζκνύ ζηε Σέρλε – ελδηαθέξνλ γηα ην παξειζόλ – κειαγρνιηθόο ζηνραζκόο = επίθιεζε ζην ζπλαίζζεκα- εμηδαλίθεπζε αξραηόηεηαο (εηδπιιηαθά ηνπία θαη αξραηόηεηεο) – άλνδνο εμσηηζκνύ (δηαθνξεηηθέο επνρέο, δηαθνξεηηθνί ηόπνη) •ελδηαθέξνλ γηα αλαδήηεζε – αλαζύζηαζε αξραίσλ δνκώλ / θνηλσλίεο • ζπκβνιηθέο πξνεθηάζεηο κπζνινγίαο: κπζηεξηαθέο ιαηξείεο, ηειεηνπξγίεο

• ζεηηθόο αληίθηππνο: άλνδνο ελδηαθέξνληνο γηα ηελ αξραηόηεηα (ζπλνιηθά θη όρη κόλν γηα ηελ ηέρλε • αξλεηηθόο αληίθηππνο: «παλησληζκόο» - εξκελεία ειιελνξσκατθήο αξραηόηεηαο κέζσ ζπκβνιηζκνύ (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 31-32)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Ερώηηζη 5: Πσο ζπλδέεηαη ν Δζληθηζκόο κε ηελ Αξραηνινγία; • άλνδνο θαηλνκέλνπ εζληθηζκνύ ζηελ Δπξώπε – δεκηνπξγία εζληθώλ θξαηώλ • ίδξπζε αξραηνινγηθώλ ζρνιώλ – ζύλδεζε παξόληνο κε αξραίν παξειζόλ «ηζηνξία επηηεπγκάησλ επξσπατθώλ ιαώλ» • «εξγαιεηνπνίεζε Αξραηνινγίαο» • κλεκεηαθή – θηινινγηθή αξραηνινγία / έκθαζε ζηηο θηινινγηθέο πεγέο- θπξηαξρία

θιαζηθώλ αξραηνηήησλ • επηζηεκνληθόο ραξαθηήξαο αξραηνινγίαο = δηεμαγσγή αλαζθαθώλ / κειέηε επξεκάησλ, θαηεγνξηνπνίεζε (αξρηηεθηνληθή, θεξακηθή, γιππηηθή, θιπ) – δηαίξεζε ηζηνξίαο ζε δηαθνξεηηθέο επνρέο • έθδνζε αξραηνινγηθώλ πεξηνδηθώλ, θαηαιόγσλ κνπζείσλ, επηζηεκνληθώλ ζεηξώλ (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 32-33)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Ερώηηζη 6: Πσο επεξέαζε ν ζεηηθηζκόο ζηελ αλάπηπμε ηεο αξραηνινγηθήο επηζηήκεο; • 19νο αη, αλάπηπμε ηνπ ζεηηθηζκνύ :εμνλπρηζηηθή, ζηηιηζηηθή αλάιπζε έξγσλ ηέρλεο / θξηηηθή πξνζέγγηζε γξαπηώλ πεγώλ / εθαξκνγή ζεηηθώλ επηζηεκώλ ζηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ • αλαζθαθή σο κέξνο πεηξακαηηθήο δηαδηθαζίαο • δηάθνξεο ζρνιέο: Βηέλλε/ «θαιιηηερληθή βνύιεζε», «θαιιηηερληθό γνύζην»

/

ηδεαιηζηηθή πξνζέγγηζε – κνλνκέξεηα θαιιηηερληθήο αμίαο / δίρσο ζπλππνινγηζκό ηζηνξηθή έληαμεο θαη θνηλσληθήο απνδνρήο • ζπιινγέο εθκαγείσλ έξγσλ ηέρλεο / εξγαιεία άζθεζεο λεαξώλ ζπνπδαζηώλ • αλάπηπμε δηαθνξεηηθώλ θιάδσλ αξραηνινγίαο : θεξακηθή, λνκηζκαηηθή, επηγξαθηθή θ.α. (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 35-36)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ερώηηζη 7: ΢ρνιηάζηε ηε ζπκβνιή ησλ ΢θαλδηλαβώλ αξραηνιόγσλ ζηελ εμέιημε ηεο αξραηνινγηθήο έξεπλαο.

• ChristianThomsen: εηζεγεηήο ηνπ «ζπζηήκαηνο ησλ ηξηώλ επνρώλ» / πεξίνδνη ιίζνπ , ραιθνύ, ζηδήξνπο / θνξκόο ηεο ρξνλνιόγεζεο ηεο επξσπατθήο

πξντζηνξίαο • «παηξησηηζκόο» / εμειηθηηθέο έλλνηεο Γηαθσηηζκνύ • βάζε ηαμηλόκεζεο αξραηνινγηθώλ δεδνκέλσλ / πιηθό / ζπζρέηηζε •Jacob Worsaae : έκθαζε ζηα ζςνεςπήμαηα (= νκάδεο αληηθεηκέλσλ πνπ εληνπίδνληαη καδί) • Oskar Montelius: έκθαζε ζηελ ηςπολογική μέθοδο (= ζρέζε κεηαμύ ρξνληθήο αθνινπζίαο,

γεσγξαθηθήο

δηάδνζεο,

ρσξηζκόο

ζε

ζεηξέο

νκνεηδώλ

αληηθεηκέλσλ) • δηαρσξηζκόο ζε επηκέξνπο ελόηεηεο ηεο επνρήο ηνπ Λίζνπ θαη ηνπ Χαιθνύ

• ζεσξία διάσςζη (= αηηίαο εμέιημεο ησλ πνιηηηζκώλ) / εξκελεία πνιηηηζκηθώλ θαηλνκέλσλ (πξντζηνξηθέο θαη πξσηντζηνξηθέο επνρέο) • Γενικά: ηεσνική ζσεηικήρ σπονολόγηζηρ / βάζε δεδνκέλσλ αληηθεηκέλσλ πνπ ζπιιέρζεθαλ από αξραηνδίθεο, γλώζε ζηπιηζηηθήο αιιαγήο (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 38)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ερώηηζη 8: ΢ρνιηάζηε ηε ζρέζε κεηαμύ ηνπ έξγνπ ηνπ Γαξβίλνπ Καηαγυγή ηυν ειδών θαη Καηαγυγή ηος ανθπώπος κε ηελ έξεπλα ηεο Παιαηνιηζηθήο πεξηόδνπ

• νξζνινγηζηηθή ζύιιεςε / (πεξίνδνο Γηαθσηηζκνύ: Βνιηαίξνο, Λνθ, Χηνπκ… ) • εμειηθηηθή νπηηθή αλζξώπηλεο ηζηνξίαο θαη πνιηηηζκνύ : νηθνλνκία, θνηλσλία, ηέρλε • «εμειηθηηζκόο» / δηαηύπσζε εμειηθηηθήο ζεσξίαο ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο (Γαξβίλνο) •ζέκα παιαηόηεηαο ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο / ηξηκεξήο ηζηνξία (πεξίνδνη ιίζνπ, ραιθνύ, ζηδήξνπ) / • ζπκβνιή Γεσινγίαο – ζεσξία νκνηνκνξθηζκνύ / θιεηζηέο νκάδεο επξεκάησλ πιηθώλ θαηαινίπσλ αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο κε πξντζηνξηθά δώα

ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 37, 39-40)

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr

Ιζηνξηθή Γηαδξνκή ηεο Αξραηνινγίαο

Ερώηηζη 9: Αλαθεξζείηε πεξηιεπηηθά ζηηο βαζηθόηεξεο ζεσξεηηθέο θαη εξεπλεηηθέο ηάζεηο πνπ θπξηάξρεζαλ ζηελ αξραηνινγηθή επηζηήκε ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αη κέρξη ηνλ Μεζνπόιεκν. Νενπκαληζκόο - Ιζηνξηζκόο •΢πζηεκαηνπνίεζε ηεο Αξραηνινγίαο σο επηζηήκε (κεζνδνινγία): αύμεζε ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα ηαπεηλόηεξα επξήκαηα / ζηξσκαηνγξαθία, θαηαγξαθή, πεξηζπιινγή, ζπλεπξήκαηα / δεδνκέλα αλαζθαθήο •απνγαιαθηηζκόο αξραηνινγίαο από θηινινγηθή πξνζέγγηζε / Ιζηοπία ηηρ Τέσνηρ και ιζηοπικό γίγνεζθαι • λόκνη θαζνξηζκνύ θαιιηηερληθήο αληίιεςε (επηξξνή ζεηηθηζηηθώλ ηάζεσλ) • θαζηέξσζε θαιιηηερληθώλ θαηεγνξίσλ (ζρεδηαζηηθή, δσγξαθηθή, ην ζέκα ηεο θόξκαο) • ιήμε Α΄ΠΠ = έλαξμε αλζξσπηζηηθήο θξίζεο • άλνδνο θηλήκαηνο Νενπκαληζκνύ = δηαρξνληθή αμίαο (επηθαηξόηεηα) ηνπ αξραίνπ ειιεληθνύ πνιηηηζκνύ • ελδηαθέξνλ γηα αξραηνινγηθέο πεξηόδνπο πέξαλ ηεο θιαζζηθήο: αξρατθή, ειιεληζηηθή, ύζηεξε αξραηόηεηα • έκθαζε ζηα πξσηόηππα έξγα  πνιηηηζηηθή – ηζηνξηθή πξνζέγγηζε ηνπ παξειζόληνο = ζεσξίεο δηάρπζεο (diffusion) δηαθνξεηηθώλ πνιηηηζκώλ – λόξκεο (θαλνληζκνύο) εκπεηξηθνύ ραξαθηήξα  πνιηηηζκηθή – κνξθνινγηθή ζρνιή εθθξάζηεθε θπξίσο ζηε δεθαεηία ηνπ ’30 όπνπ νη ππνζηεξηθηέο ηεο πξνζπάζεζαλ λα εληάμνπλ ηα ζεκειηώδε ζηνηρεία ηεο ηζηνξίαο θαη ηεο αξραηόηεηαο ζε ζηαθεπά ζςζηήμαηα και πποκαθοπιζμένερ εξελικηικέρ ηποσιέρ  έιεγρνο ηνπ θξάηνπο / επνπηεία ησλ αλαζθαθώλ – αξλεηηθή ζπλέπεηα: επέκβαζε ηνπ θαζηζκνύ θαη ηνπ εζληθνζνζηαιηζκνύ (Ιηαιία, Γεξκαλία) = ηδενινγηθό ππόβαζξν ηνπ εζλνθεληξηζκνύ κε δηαθξίζεηο κεηαμύ δπλακηθώλ θαη παζεηηθώλ ιαώλ (Gustav Kossina) (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 48-50 )

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Ιζηνξηθή Γηαδξνκή ηεο Αξραηνινγίαο

Ερώηηζη 9: Αλαθεξζείηε πεξηιεπηηθά ζηηο βαζηθόηεξεο ζεσξεηηθέο θαη εξεπλεηηθέο ηάζεηο πνπ θπξηάξρεζαλ ζηελ αξραηνινγηθή επηζηήκε ζην β’ κηζό ηνπ 20νπ αη Δξκελεπηηθόο Πινπξαιηζκόο : δηαθνξεηηθέο εξκελεπηηθέο ηάζεηο : •Γηαδηθαζηηθή θαη Μεηαδηαδηθαζηηθή ζεσξία • ΢ηξνπθηνπξαιηζηηθή πξνζέγγηζε • Δζλναξραηνινγηθή – θνηλσληνινγηθή πξνζέγγηζε παγθόζκηαο πξντζηνξίαο Πεδίν Έξεπλαο: • πεξηνξηζκόο έθηαζεο αλαζθαθηθώλ εξεπλώλ • δηάξθεηα εξεπλώλ

• έξεπλεο επηθάλεηαο Σερλνινγηθέο εθαξκνγέο: • αεξνθσηνγξαθία • ρξνλνιόγεζε κε ηζόηνπα άλζξαθα (C14) • θπξηαξρία ηεο αληίιεςεο όηη δίρσο ηελ εκπινθή ησλ ζεηηθώλ επηζηεκώλ ζηελ αξραηνινγηθή έξεπλα δελ κπνξεί λα ηεθκεξησζνύλ ζπκπεξάζκαηα (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 52 )

H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr

Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr