Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
ΕΑΠ-ΕΛΠ 42 Ερωηήζεις Επανάληψης Τόμος Α΄, κεθ.1 Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Ερώηηζη 1: Να ζρνιηάζηε ηη είλαη Αξραηνινγία • αλζξσπηζηηθή επηζηήκε – αλαζύζηαζε , θαηαλόεζε αλζξώπηλνπ παξειζόληνο • κειέηε πιηθώλ θαηαινίπσλ αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο (θηλεηά & αθίλεηα)
/
αλαζθαθηθή δηαδηθαζία • 18νο αη: Γηαθσηηζκόο, έλαξμε ηεο αξραηνινγία σο επηζηήκε / απμαλόκελνο παηξησηηζκόο / αξραηνγλσζηηθό ελδηαθέξνλ / αζηηθή ηάμε • 19νο αη: αλαζθαθέο Ιηαιία/Διιάδα / επηκέξνπο θιάδνη Αξραηνινγίαο (πξντζηνξηθή, θιαζηθή, κεζαησληθή…) / θέληξν βάξνπο θιαζηθή αξραηνινγία , έξγα ηέρλεο – θηινινγία •20νο αη: ζθαηξηθή εμέηαζε αλζξώπηλσλ θνηλσληώλ, ιεηηνπξγηθέο αιιειεμαξηήζεηο θνηλσληθώλ θαη πνιηηηζηηθώλ θαηλνκέλσλ / ζεηηθέο, επηζηήκεο θαη Αξραηνινγία / Ιζηνξία ηεο Σέρλεο, Δζλνινγία, Κνηλσληνινγία… (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ.18-19)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ερώηηζη 2: Ση γλσξίδεηαη γηα ηε Αξραηνδηθία θαη ηνπο Αξραηνδίθεο; • Οπκαληζηηθό θίλεκα – αξραηνιαηξεία
- θιαζηθή ινγνηερλία – κειέηε
ειιελνξσκατθήο ηέρλεο θαη αξρηηεθηνληθήο – απόθηεζε έξγσλ ηέρλεο, δηεξεύλεζε παξειζόληνο (επξσπατθή θαη ηνπηθή ηζηνξία) • πιινγέο αξραηνηήησλ (πξνγνληθά θεηκήιηα, εθθιεζηαζηηθά είδε, αμηνπεξίεξγα αληηθείκελα…)
/ εηεξόθιεηεο ζπιινγέο- δηαθνξεηηθνί πνιηηηζκνί / «Θάιακνη
Θαπκάησλ» (Cabinets of
Curiosities) / πινύζηνη επγελείο, αζηνί, εγεκόλεο
αλώηεξνο θιήξνο • Αξραηνδίθεο: εξεπλεηέο / κειεηεηέο αξραηνηήησλ – ελδηαθέξνλ γηα ηελ πξνέιεπζε, ιεηηνπξγία, θαηαζθεπή ησλ αξραηνηήησλ – νξηζκέλνη αθήλνπλ θαη θάπνηα γξαπηά θείκελα θαη ηαμηδησηηθέο εληππώζεηο / Robert de Prevot αξραηνδίθεο / αλαιπηηθό εκεξνιόγην επξεκάησλ • πλήζσο, ηπρνδηώθηεο - θπλεγνί ζεζαπξώλ (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ.20-22)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Ερώηηζη 3: Ση γλσξίδεηε γηα ηε ζπλεηζθνξά ηνπ Johann Joachim Winckelmann (1717-1768) γηα ηε γέλεζε ηεο Κιαζηθή Αξραηνινγίαο; • Θεκειίσζε
ηεο
Κιαζηθήο
Αξραηνινγίαο
σο
αλεμάξηεηεο
επηζηήκεο
/
απαγθίζηξσζε από θηινινγία • πγγξαθηθό έξγν Σκέτειρ για ηη μίμηζη ηυν ελληνικών έπγυν ζηη ζυγπαθική και ηη γλςπηική, θαη
Δοκίμιο για ηην ικανόηηηα ανηίλητηρ ηος υπαίος ζηην ηέσνη
επεξεάδεη αηζζεηηθέο αληηιήςεηο (θηινζνθία / πνιηηηθή δηαλόεζε) ηνπ ύζηεξνπ Γηαθσηηζκνύ (18νο αη) • Σν θνξπθαίν έξγν ηνπ Ιστορία της τέχνης της Αρχαιότητας , εηζάγεη ηελ έλλνηα ηεο ηερλνηξνπίαο (ύθνο) – βαζηθό επηζηεκνληθό εξγαιείν κειέηεο ηεο ειιεληθήο γιππηηθήο / εηζαγσγή ησλ όξσλ: «αξραίν ή «αξρατθό ύθνο», «πςειό ή κεγαινπξεπέο ύθνο», «κίκεζε ή παξαθκή ηεο ηέρλεο» • Δμειηθηηθό ζρήκα (θαιιηηερληθή εμέιημε) : γένεζη, → ανάπηςξη →
ακμή →
παπακμή (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ.29-30) H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Ερώηηζη 4: Πσο επεξέαζε ην θίλεκα ηνπ Ρνκαληηζκνύ ζηελ ηέρλε, ηελ εμέιημε ηεο αξραηνινγηθήο επηζηήκεο; • 19νο αη: θίλεκα Ρνκαληηζκνύ ζηε Σέρλε – ελδηαθέξνλ γηα ην παξειζόλ – κειαγρνιηθόο ζηνραζκόο = επίθιεζε ζην ζπλαίζζεκα- εμηδαλίθεπζε αξραηόηεηαο (εηδπιιηαθά ηνπία θαη αξραηόηεηεο) – άλνδνο εμσηηζκνύ (δηαθνξεηηθέο επνρέο, δηαθνξεηηθνί ηόπνη) •ελδηαθέξνλ γηα αλαδήηεζε – αλαζύζηαζε αξραίσλ δνκώλ / θνηλσλίεο • ζπκβνιηθέο πξνεθηάζεηο κπζνινγίαο: κπζηεξηαθέο ιαηξείεο, ηειεηνπξγίεο
• ζεηηθόο αληίθηππνο: άλνδνο ελδηαθέξνληνο γηα ηελ αξραηόηεηα (ζπλνιηθά θη όρη κόλν γηα ηελ ηέρλε • αξλεηηθόο αληίθηππνο: «παλησληζκόο» - εξκελεία ειιελνξσκατθήο αξραηόηεηαο κέζσ ζπκβνιηζκνύ (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 31-32)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Ερώηηζη 5: Πσο ζπλδέεηαη ν Δζληθηζκόο κε ηελ Αξραηνινγία; • άλνδνο θαηλνκέλνπ εζληθηζκνύ ζηελ Δπξώπε – δεκηνπξγία εζληθώλ θξαηώλ • ίδξπζε αξραηνινγηθώλ ζρνιώλ – ζύλδεζε παξόληνο κε αξραίν παξειζόλ «ηζηνξία επηηεπγκάησλ επξσπατθώλ ιαώλ» • «εξγαιεηνπνίεζε Αξραηνινγίαο» • κλεκεηαθή – θηινινγηθή αξραηνινγία / έκθαζε ζηηο θηινινγηθέο πεγέο- θπξηαξρία
θιαζηθώλ αξραηνηήησλ • επηζηεκνληθόο ραξαθηήξαο αξραηνινγίαο = δηεμαγσγή αλαζθαθώλ / κειέηε επξεκάησλ, θαηεγνξηνπνίεζε (αξρηηεθηνληθή, θεξακηθή, γιππηηθή, θιπ) – δηαίξεζε ηζηνξίαο ζε δηαθνξεηηθέο επνρέο • έθδνζε αξραηνινγηθώλ πεξηνδηθώλ, θαηαιόγσλ κνπζείσλ, επηζηεκνληθώλ ζεηξώλ (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 32-33)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Ερώηηζη 6: Πσο επεξέαζε ν ζεηηθηζκόο ζηελ αλάπηπμε ηεο αξραηνινγηθήο επηζηήκεο; • 19νο αη, αλάπηπμε ηνπ ζεηηθηζκνύ :εμνλπρηζηηθή, ζηηιηζηηθή αλάιπζε έξγσλ ηέρλεο / θξηηηθή πξνζέγγηζε γξαπηώλ πεγώλ / εθαξκνγή ζεηηθώλ επηζηεκώλ ζηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ • αλαζθαθή σο κέξνο πεηξακαηηθήο δηαδηθαζίαο • δηάθνξεο ζρνιέο: Βηέλλε/ «θαιιηηερληθή βνύιεζε», «θαιιηηερληθό γνύζην»
/
ηδεαιηζηηθή πξνζέγγηζε – κνλνκέξεηα θαιιηηερληθήο αμίαο / δίρσο ζπλππνινγηζκό ηζηνξηθή έληαμεο θαη θνηλσληθήο απνδνρήο • ζπιινγέο εθκαγείσλ έξγσλ ηέρλεο / εξγαιεία άζθεζεο λεαξώλ ζπνπδαζηώλ • αλάπηπμε δηαθνξεηηθώλ θιάδσλ αξραηνινγίαο : θεξακηθή, λνκηζκαηηθή, επηγξαθηθή θ.α. (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 35-36)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ερώηηζη 7: ρνιηάζηε ηε ζπκβνιή ησλ θαλδηλαβώλ αξραηνιόγσλ ζηελ εμέιημε ηεο αξραηνινγηθήο έξεπλαο. • ChristianThomsen: εηζεγεηήο ηνπ «ζπζηήκαηνο ησλ ηξηώλ επνρώλ» / πεξίνδνη ιίζνπ , ραιθνύ, ζηδήξνπο / θνξκόο ηεο ρξνλνιόγεζεο ηεο επξσπατθήο
πξντζηνξίαο • «παηξησηηζκόο» / εμειηθηηθέο έλλνηεο Γηαθσηηζκνύ • βάζε ηαμηλόκεζεο αξραηνινγηθώλ δεδνκέλσλ / πιηθό / ζπζρέηηζε •Jacob Worsaae : έκθαζε ζηα ζςνεςπήμαηα (= νκάδεο αληηθεηκέλσλ πνπ εληνπίδνληαη καδί) • Oskar Montelius: έκθαζε ζηελ ηςπολογική μέθοδο (= ζρέζε κεηαμύ ρξνληθήο αθνινπζίαο,
γεσγξαθηθήο
δηάδνζεο,
ρσξηζκόο
ζε
ζεηξέο
νκνεηδώλ
αληηθεηκέλσλ) • δηαρσξηζκόο ζε επηκέξνπο ελόηεηεο ηεο επνρήο ηνπ Λίζνπ θαη ηνπ Χαιθνύ
• ζεσξία διάσςζη (= αηηίαο εμέιημεο ησλ πνιηηηζκώλ) / εξκελεία πνιηηηζκηθώλ θαηλνκέλσλ (πξντζηνξηθέο θαη πξσηντζηνξηθέο επνρέο) • Γενικά: ηεσνική ζσεηικήρ σπονολόγηζηρ / βάζε δεδνκέλσλ αληηθεηκέλσλ πνπ ζπιιέρζεθαλ από αξραηνδίθεο, γλώζε ζηπιηζηηθήο αιιαγήο (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 38)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Ιζηορική Διαδρομή ηης Αρχαιολογίας
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ερώηηζη 8: ρνιηάζηε ηε ζρέζε κεηαμύ ηνπ έξγνπ ηνπ Γαξβίλνπ Καηαγυγή ηυν ειδών θαη Καηαγυγή ηος ανθπώπος κε ηελ έξεπλα ηεο Παιαηνιηζηθήο πεξηόδνπ
• νξζνινγηζηηθή ζύιιεςε / (πεξίνδνο Γηαθσηηζκνύ: Βνιηαίξνο, Λνθ, Χηνπκ… ) • εμειηθηηθή νπηηθή αλζξώπηλεο ηζηνξίαο θαη πνιηηηζκνύ : νηθνλνκία, θνηλσλία, ηέρλε • «εμειηθηηζκόο» / δηαηύπσζε εμειηθηηθήο ζεσξίαο ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο (Γαξβίλνο) •ζέκα παιαηόηεηαο ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο / ηξηκεξήο ηζηνξία (πεξίνδνη ιίζνπ, ραιθνύ, ζηδήξνπ) / • ζπκβνιή Γεσινγίαο – ζεσξία νκνηνκνξθηζκνύ / θιεηζηέο νκάδεο επξεκάησλ πιηθώλ θαηαινίπσλ αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο κε πξντζηνξηθά δώα
ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 37, 39-40)
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr
Ιζηνξηθή Γηαδξνκή ηεο Αξραηνινγίαο
Ερώηηζη 9: Αλαθεξζείηε πεξηιεπηηθά ζηηο βαζηθόηεξεο ζεσξεηηθέο θαη εξεπλεηηθέο ηάζεηο πνπ θπξηάξρεζαλ ζηελ αξραηνινγηθή επηζηήκε ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αη κέρξη ηνλ Μεζνπόιεκν. Νενπκαληζκόο - Ιζηνξηζκόο •πζηεκαηνπνίεζε ηεο Αξραηνινγίαο σο επηζηήκε (κεζνδνινγία): αύμεζε ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα ηαπεηλόηεξα επξήκαηα / ζηξσκαηνγξαθία, θαηαγξαθή, πεξηζπιινγή, ζπλεπξήκαηα / δεδνκέλα αλαζθαθήο •απνγαιαθηηζκόο αξραηνινγίαο από θηινινγηθή πξνζέγγηζε / Ιζηοπία ηηρ Τέσνηρ και ιζηοπικό γίγνεζθαι • λόκνη θαζνξηζκνύ θαιιηηερληθήο αληίιεςε (επηξξνή ζεηηθηζηηθώλ ηάζεσλ) • θαζηέξσζε θαιιηηερληθώλ θαηεγνξίσλ (ζρεδηαζηηθή, δσγξαθηθή, ην ζέκα ηεο θόξκαο) • ιήμε Α΄ΠΠ = έλαξμε αλζξσπηζηηθήο θξίζεο • άλνδνο θηλήκαηνο Νενπκαληζκνύ = δηαρξνληθή αμίαο (επηθαηξόηεηα) ηνπ αξραίνπ ειιεληθνύ πνιηηηζκνύ • ελδηαθέξνλ γηα αξραηνινγηθέο πεξηόδνπο πέξαλ ηεο θιαζζηθήο: αξρατθή, ειιεληζηηθή, ύζηεξε αξραηόηεηα • έκθαζε ζηα πξσηόηππα έξγα πνιηηηζηηθή – ηζηνξηθή πξνζέγγηζε ηνπ παξειζόληνο = ζεσξίεο δηάρπζεο (diffusion) δηαθνξεηηθώλ πνιηηηζκώλ – λόξκεο (θαλνληζκνύο) εκπεηξηθνύ ραξαθηήξα πνιηηηζκηθή – κνξθνινγηθή ζρνιή εθθξάζηεθε θπξίσο ζηε δεθαεηία ηνπ ’30 όπνπ νη ππνζηεξηθηέο ηεο πξνζπάζεζαλ λα εληάμνπλ ηα ζεκειηώδε ζηνηρεία ηεο ηζηνξίαο θαη ηεο αξραηόηεηαο ζε ζηαθεπά ζςζηήμαηα και πποκαθοπιζμένερ εξελικηικέρ ηποσιέρ έιεγρνο ηνπ θξάηνπο / επνπηεία ησλ αλαζθαθώλ – αξλεηηθή ζπλέπεηα: επέκβαζε ηνπ θαζηζκνύ θαη ηνπ εζληθνζνζηαιηζκνύ (Ιηαιία, Γεξκαλία) = ηδενινγηθό ππόβαζξν ηνπ εζλνθεληξηζκνύ κε δηαθξίζεηο κεηαμύ δπλακηθώλ θαη παζεηηθώλ ιαώλ (Gustav Kossina) (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 48-50 )
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Ιζηνξηθή Γηαδξνκή ηεο Αξραηνινγίαο
Ερώηηζη 9: Αλαθεξζείηε πεξηιεπηηθά ζηηο βαζηθόηεξεο ζεσξεηηθέο θαη εξεπλεηηθέο ηάζεηο πνπ θπξηάξρεζαλ ζηελ αξραηνινγηθή επηζηήκε ζην β’ κηζό ηνπ 20νπ αη Δξκελεπηηθόο Πινπξαιηζκόο : δηαθνξεηηθέο εξκελεπηηθέο ηάζεηο : •Γηαδηθαζηηθή θαη Μεηαδηαδηθαζηηθή ζεσξία • ηξνπθηνπξαιηζηηθή πξνζέγγηζε • Δζλναξραηνινγηθή – θνηλσληνινγηθή πξνζέγγηζε παγθόζκηαο πξντζηνξίαο Πεδίν Έξεπλαο: • πεξηνξηζκόο έθηαζεο αλαζθαθηθώλ εξεπλώλ • δηάξθεηα εξεπλώλ
• έξεπλεο επηθάλεηαο Σερλνινγηθέο εθαξκνγέο: • αεξνθσηνγξαθία • ρξνλνιόγεζε κε ηζόηνπα άλζξαθα (C14) • θπξηαξρία ηεο αληίιεςεο όηη δίρσο ηελ εκπινθή ησλ ζεηηθώλ επηζηεκώλ ζηελ αξραηνινγηθή έξεπλα δελ κπνξεί λα ηεθκεξησζνύλ ζπκπεξάζκαηα (ΕΑΠ: Τόμος Α, Κεθάλαιο 1: ζελ. 52 )
H Γμώση με τρόπο απλό και καταμοητό! Σολωμού 29 ΑθήναIτηλ: 210 38 22 157Iinfo@arnos.grΙwww.arnos.gr
Εκπαιδευτική Κοιμότητα Ι arnos.gr