Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
-
19ος π.Χ. αιώνας : Εμφάνιση των πρώτων ελληνικών φύλων στον ελλαδικό χώρο.
-
15ος π.Χ. αιώνας : Περίοδος εμφάνισης των πρώτων γραπτών τεκμηρίων των ελληνικών φύλων.
-
8ος π.Χ. αιώνας : Εμφάνιση της ελληνικής αλφαβητικής γραφής.
4.1 ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ 4.1.1 Γλώσσα και αλλαγές στον προφορικό λόγο Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο άνθρωπος πρώτα άρχισε να μιλάει και μετά να γράφει. Η εμφάνιση της γραφής σηματοδοτούσε το πέρασμα του ανθρώπου από την εφήμερη επικοινωνία στην ιστορία και τον πολιτισμό. Κάθε γλώσσα διακρίνεται στον προφορικό και στον γραπτό λόγο. Ο δεύτερος αποτελεί ένα σύστημα γραπτών σημείων με το οποίο τα μέλη μιας γλωσσικής κοινότητας επιχειρούν να απεικονίσουν τον λόγο τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αλλαγές στον προφορικό λόγο δεν επηρεάζουν με άμεσο τρόπο τον γραπτό λόγο. Επομένως, η εξέλιξη της γραφής μιας γλώσσας συνήθως δεν απεικονίζει με ακρίβεια την εξέλιξη του προφορικού λόγου της ίδιας γλώσσας. Τα στοιχεία στη δομή μιας γλώσσας που αλλάζουν με τη μακρόχρονη χρήση της είναι (τα παραδείγματα αφορούν την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας) : •
Φωνητικές αλλαγές, δηλαδή μεταβολές στην προφορά των φθόγγων. Για παράδειγμα στην αρχαία ελληνική το ίδιο φωνήεν ως βραχύς φθόγγος [ο] ξεχώριζε στην προφορά από τον μακρό φθόγγο [~ ο]. Για αυτό και στη γραφή ξεχώριζαν με δύο διαφορετικά γράμματα το ο (όμικρον) για τον πρώτο φθόγγο και το ω (ωμέγα) για τον δεύτερο. Στον νεοελληνικό όμως λόγο υπάρχει ένας μόνο φθόγγος [ο] που απεικονίζεται με τα γράμματα ο ή ω αδιακρίτως.
•
Φωνολογικές μεταβολές: εξαιτίας των ποικίλων φωνητικών αλλαγών οι λέξεις αποκτούν καινούργιες φωνολογικές (δηλαδή ηχητικές) μορφές. Π.χ. αρχ. Το κηρίον > νεοελλ. το κερί.
•
Μορφολογικές μεταβολές: παράλληλα έχουμε αλλαγές και στη γραμματική [73] H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr