Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr 4.3 Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 4.3.1 Το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο Η διαμόρφωση του αλφαβήτου Η ελληνική γλώσσα διαμορφώνεται μέσα στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια, εμπλουτίζεται με το λεξιλόγιο του προελληνικού γλωσσικού υποστρώματος και προς το τέλος της προϊστορικής εποχής (ακμή μυκηναϊκής εποχής, 15ος – 13ος αιώνας) γράφεται με ένα συλλαβικό σύστημα (Γραμμική Β γραφή). Ακολουθεί μία περίοδος, από τον 12ο έως τον 8ο π.Χ. αιώνα, κατά την οποία δεν διαθέτουμε αρχαιολογικά ευρήματα που να αφορούν την εξέλιξη της γλώσσας. Τέτοια ευρήματα διαθέτουμε από τον 8ο π.Χ. αιώνα και έπειτα. Οι περισσότερες προσεγγίσεις για το θέμα της ελληνικής γλώσσας συγκλίνουν στην άποψη ότι το ελληνικό αλφάβητο είχε ως πρότυπο το φοινικικό, το οποίο οι Έλληνες υπολογίζεται ότι γνώριζαν τουλάχιστον από τα τέλη του 9ου π.Χ. αιώνα. Όμως οι ανάγκες της ελληνικής γλώσσας επέβαλλαν τις εξής σημαντικές τροποποιήσεις του φοινικικού αλφαβήτου: α) Πέντε από τα φοινικικά σύμβολα χρησιμοποιήθηκαν για να αποδοθούν τα φωνήεντα, καθιστώντας το ελληνικό αλφάβητο φωνολογικό. Αυτή η τροποποίηση θεωρείται ως η πιο βασική καινοτομία των Ελλήνων στην ιστορία της γραφής, β) διαφοροποιούνται τέσσερα φοινικικά σύμβολα ώστε να αποδίδουν τους φθόγγους ζ και σ, γ) δημιουργείται το γράμμα F (Δίγαμμα) και τέσσερα νέα γράμματα, τα Ξι, Φι, Χι, Ψι για τους αντίστοιχους φθόγγους, δ) οι Ίωνες εισάγουν τα γράμματα Ήτα και Ωμέγα. Επιπλέον το αλφάβητο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως αριθμητικό σύστημα, καθώς τα γράμματα έχουν πλέον σταθερή θέση και συγκεκριμένη διάταξη. Η ανάπτυξη του αλφαβήτου Τον 7ο π.Χ. αιώνα όλες οι ελληνικές πόλεις – κράτη έχουν διαμορφώσει και χρησιμοποιούν το δικό τους αλφάβητο που αποτελείται από 21 έως 23 γράμματα. Την εποχή αυτή διακρίνουμε τρεις κύριες ομάδες αλφαβήτων: ▪
Τη Νότια ομάδα (Κρήτη, Θήρα, Μύλο) [80] H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr