Εκπαιδευτική Κοινότητα Ι arnos.gr
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ Αναφερθείτε στα γενικά χαρακτηριστικά της βυζαντινής υμνογραφίας Η βυζαντινή υμνογραφία αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της βυζαντινής λογοτεχνίας, εντασσόμενη στη θρησκευτική ποίηση. Η βυζαντινή ποίηση περιλαμβάνει δύο κλάδους, ένας εκ των οποίων είναι η κοσμική ποίηση και ο άλλος η θρησκευτική ποίηση. Η
Βυζαντινή
υμνογραφία
εκφράζει
συλλογικά
την
εκκλησία
και
χαρακτηρίζεται ως δημώδης ποιητική θρησκευτική έκφραση, προσιτή στο κοινό των πιστών. Παράλληλα μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο της ελληνικής ποιητικής παράδοσης που χαρακτηρίζεται από το λυρικό, δοξαστικό ή ευχαριστηριακό στοιχείο, τη ζωντανή γλώσσα, τη μουσικότητα, κ.λπ. Η βυζαντινή υμνογραφία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στο περιβάλλον του ιουδαϊκού κόσμου που διέθετε μακραίωνη θρησκευτική παράδοση και είχε δημιουργήσει ποιητικά κείμενα απαράμιλλης τελειότητας. Η λογοτεχνική παραγωγή στον τομέα της υμνογραφία είναι αρκετά εκτεταμένη ποσοτικά, ενώ ποιοτικά εμφανίζει αρκετές διαφοροποιήσεις (από το επίπεδο της μέτριας στιχουργικής παραγωγής μέχρι την υψηλότερη κλίμακα της σύνθετης ποιητικής μελουργίας. o Στην περίοδο της επώασής της, η βυζαντινή υμνογραφία αναδεικνύει μερικά ποιητικά αριστουργήματα. o Στην περίοδο των κοντακίων ξεχωρίζει η μορφή του Ρωμανού του Μελωδού, που καθιέρωσε έναν ύμνο προς τον Θεό μέσω μιας ποίησης που αγγίζει το ανθρώπινο συναίσθημα και εκφράζεται με «υπερρεαλιστικές» τάσεις. o Στην επόμενη περίοδο, στην περίοδο των κανόνων, το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως στις μορφές των ποιητών που επέβαλαν τον ορθόδοξο δογματισμό στο περιεχόμενο των μουσικό – ποιητικών τους συνθέσεων. o Από τον 11ο αιώνα και έπειτα η βυζαντινή υμνογραφία εισέρχεται στην «περίοδο της παρακμής», αφού η λειτουργική χρησιμότητα των ύμνων περιορίζεται και η μίμηση των ήδη παραδομένων προτύπων εξανεμίζει την H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr
36