Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
Προτεινόμενα θέματα Κεφάλαιο 1ο • Κοινωνικοπολιτικές συνθήκες εξάπλωσης του ελληνισμού στην Ανατολή (σελ. 24-25) Η αυτοκρατορία του Μ. Αλεξάνδρου μετά τον θάνατό του διαμελίστηκε σε πολλά βασίλεια (των Σελευκιδών, της Περγάμου, των Λαγιδών, των Πτολεμαίων). Από την Ελλάδα αποφάσισε μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού, στην πλειοψηφία τους Μακεδόνες, να μετοικίσουν στις ανατολικές επαρχίες ύστερα και από την παρακμή της αθηναϊκής ηγεμονίας τον 4ο αι π.Χ. Η παρουσία των Ελλήνων σε καίριες διοικητικές και θέσεις καθώς και στον εκπαιδευτικό τομέα αποτέλεσε εφαλτήριο για την εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού στην Ανατολή. Ο ελληνικός τρόπος ζωής έγινε σύμβολο κύρους και επεκτάθηκε μέσω της γλώσσας, της λεγόμενης αττικής, που μετουσιώθηκε σε μια νέα την ελληνιστική κοινή. Η κοινωνική δομή διαμορφώθηκε σε τάξεις όπως τις ηγεμονικές αυλές, την μεσαία τάξη και τους αυτόχθονες.
•
Ποιες τάσεις επικρατούν στην ελληνιστική περίοδο ως προς τον τρόπο ζωής; Το ελληνικό πνεύμα εξαπλώνεται μέσα από τη συναναστροφή πολιτών σε χώρους όπως το σχολείο το γυμναστήριο, το θέατρο. Το άτομο δεν εμπλέκεται στην διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων , γι’ αυτό και βρίσκει διεξόδους έκφρασης σε ομίλους και λέσχες. Επίσης, στρέφεται σε μυστηριακές θρησκείες και μαγικές τελετές. Η τάση που χαρακτηρίζει τον πολίτη για μοναχικότητα αλλά και η ανάγκη για επίδειξη των δυνατοτήτων του οδηγούν ακόμη και σε υπερβολές στην τέχνη. Σε δημόσιες τελετές γίνεται επίδειξη της χλιδής από τους έχοντες, αλλά υπάρχει στροφή και στην λογοτεχνική γραμματεία με ρεαλιστικές απεικονίσεις , έμφαση στο ερωτικό στοιχείο, ψυχολογικού τύπου περιγραφές για τους ήρωες και λόγια ευγνωμοσύνης προς τους ηγεμόνες.
• Γνωρίσματα της νέας ποίησης στην ελληνιστική περίοδο.(σελ. 29) Η γραμματεία της ελληνιστικής εποχής αναπτύσσεται σε νέα κέντρα: την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, το βασίλειο της Περγάμου και την Αντιόχεια. Οι βασιλικές αυλές χορηγούν την πνευματική κίνηση της εποχής (κύκλους λογίων). Στην Αλεξάνδρεια ιδρύθηκε το Μουσείο και μέσα σε αυτό η περίφημη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Βιβλιοθηκάριοι υπήρξαν επιστήμονες της εποχής όπως: ο Ζηνόδοτος, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος, ο Αριστοφάνης ο Βυζάντιος, ο Απολλώνιος ο Ειδογράφος και ο Αρίσταρχος.
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
Στην ποίηση παρατηρείται μίμηση του κλασικού πνεύματος με επιτηδευμένο γραπτό λόγο. Επίσης έχουμε αλλαγές όπως:
Αναφορά σε άγνωστα μυθολογικά περιστατικά
Τοπωνύμια
Ειδολογική ποικιλία (καλλιεργούνται όλα τα είδη της λογοτεχνίας)
Έμπνευση από τον κόσμο των βασιλικών αυλών
Εμμονή στη λεπτομέρεια
Θεματολογία από την καθημερινότητα
Αποκαθήλωση θεών και ηρώων με προσωπικότητάς τους
Πλούσια ερωτική θεματολογία
παρουσίαση
άλλων πτυχών
της
Κεφάλαιο 2ο • Πηγές του Απολλώνιου Ρόδιου και σχέση του προς το παραδοσιακό έπος. (σελ. 38) Οι πηγές του Απολλόδωρου είναι η Ιλιάδα, η Οδύσσεια, ο τέταρτος Πυθιόνικος του Πινδάρου, η Μήδεια του Ευριπίδη και η ιστορία του Ηροδότου.
• Διαφορά του Απολλώνιου με αρχαϊκό επικό ποιητή. (σελ. 39-40) Στον Απολλώνιο το έργο παραδίδεται σε γραπτή μορφή ενώ στον Όμηρο είναι προϊόν προφορικής παράδοσης. Στα Αργοναυτικά προκρίνεται το ατομικό και το συναισθηματικό στοιχείο με έμφαση στην γυναικεία υπόσταση, ενώ στα έπη κυριαρχούν τα ηρωϊκά ιδεώδη. Στο έπος είναι ένας ο βασικός ήρωας, αλλά στα Αργοναυτικά όλοι είναι εξίσου σημαντικοί. Τέλος, στο έπος διακρίνεται η έννοια της τιμής, ανδρείας γενναιότητας ενώ στον Απολλώνιο ο Ιάσονας είναι περισσότερο ερωτικός ήρωας, που υποκύπτει στα πάθη του.
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
• Ορισμός έννοιας του επυλλίου και στοιχεία του, εκπρόσωποι του είδους – ορισμός για παρεκβάσεις και έκφρασις (σελ. 46) Εκπρόσωποι: Απολλόδωρος → Αργοναυτικά Θεόκριτος → Ύλας, Ηρακλής , Ηρακλίσκος. Καλλίμαχος → Εκάλη Μόσχος → Ευρώπη Ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο με ερωτική θεματολογία, περιορισμένο σε έκταση, με ρεαλιστική πραγμάτευση παλαιού μύθου και τόνο λόγιο ή πολεμικό. Ενέχει στοιχεία ποιμενικά, ελεγειακά, λυρικά, δραματικά, επιθαλάμια. Έχει χαρακτήρα αφηγηματικό και θεματολογία ερωτική, που σχετίζεται με τα γυναικεία συναισθήματα. Παρεκβάσεις: Ιστορία με άσχετο θέμα που παρεμβάλλεται στην κύρια αφήγηση και ζωντανεύει το πνεύμα του γραπτού κειμένου. Έκφρασις: Διεξοδική περιγραφή τόπου, προσώπου, αντικειμένου.
Κεφάλαιο 4ο • Έργα του Καλλιμάχου
6 ύμνοι: στον Απόλλωνα, στον Δία, στην Άρτεμη, στην Δήλο, στα Λουτρά της Παλλάδος, στη Δήμητρα
60 επιγράμματα
Αίτια : εκτενές ελεγειακό ποίημα σε τέσσερα βιβλία
Επύλλιο :Εκάλη
13 Ιάμβους και τέσσερα λυρικά ποιήματα τα Μέλη
Ποίημα Ίβις: έργο στο οποίο καταφέρεται εναντίον των αντιπάλων ομοτέχνων του
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
• Τι γνωρίζετε για την Εκάλη; Επύλλιο γραμμένο σε 1500 στίχους σε δακτυλικό εξάμετρο. Έχει ως θέμα τον άθλο του Θησέα προκειμένου να εξοντώσει τον ταύρο του Μαραθώνα, επικεντρώνεται όμως στην φιλοξενία του ήρωα από μια γηραιά κυρία, την Εκάλη. Σε αυτό το σημείο περιγράφονται οι κανόνες φιλοξενίας και ακούγεται η προσωπική ιστορία της Εκάλης για το πως έχασε τον σύζυγο και τους δύο γιους της. Τελικά ο Θησέας μετά την πραγματοποίηση του άθλου του γυρνά στην καλύβα για να βρει την Εκάλη νεκρή και προχωρά στην ταφή της με όλες τις προβλεπόμενες τιμές.
• Τα γνωρίσματα της ποίησης του Καλλιμάχου.
Τάση για χρήση σπάνιων λέξεων
Δημιουργική εκμετάλλευση της παράδοσης με δανεισμό στοιχείων από τα πρότερα λογοτεχνικά είδη αλλά όχι στείρα απομίμηση του ύφους τους.
Μικρότερα σε έκταση έργα. Ποσοτική σμίκρυνση. Ολιγοστιχία.
Σμίκρυνση του υψηλού: αποφυγή παρουσίασης ενός ηρωϊκού ή θεϊκού προτύπου, παρουσιάζει τους θεούς να εμπλέκονται με καθημερινές συνήθειες και ανθρώπινα συναισθήματα. Τάση για ανατροπή καθιερωμένων αξιών.
Εμμονή σε νέα άγνωστα θέματα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα Αίτια, τα οποία είναι έργα που επεξηγούν, στην ουσία, γιατί δημιουργήθηκαν κάποια τοπωνύμια.
Νέοι αφηγηματικοί τρόποι, όπως παράθεση άγνωστων μυθολογικών θεμάτων στην αφήγησή του ή παρεμβολή άλλων ειδών ταυτόχρονα με την δική του ποίηση όπως δραματικά στοιχεία ή στοιχεία λυρικής ποίησης (πολυειδία)
Κεφάλαιο 5ο • Λίγα λόγια για τη βουκολική ποίηση και τα ειδύλλιά της. Αυτοτελής επική ποίηση με θέματα που περιγράφουν την αγροτική ζωή. Τα ειδύλλια είναι γραμμένα σε δακτυλικό εξάμετρο με αφηγηματικό και δραματικό χαρακτήρα. Η βουκολική ποίηση γεννήθηκε πιθανώς από την τέλεση λατρευτικών εκδηλώσεων προς τιμήν των θεοτήτων που σχετίζονταν με τα δάση και γενικά τη φύση (Πάνας, Άρτεμις, Απόλλωνας, Διόνυσος, Ερμής, Νύμφες, Σάτυροι). Δέχεται επιρροές στην γραφή της από την παράδοση σχετική με τον Ησίοδο, Όμηρο, Πίνδαρο, Στησίχορο και Αλκμάνα. Θεματικά μοτίβα που χρησιμοποιούνται ως πυρήνας της κάθε ιστορίας της είναι : η Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
μνήμη, η αλήθεια, το μεσημέρι, η θάλασσα, τα βουνά, το τραγούδι του αυλού και φυσικά στοιχεία όπως τα τζιτζίκια, οι ακρίδες, τα φυτά. Είναι ερωτική ποίηση που όμως ο έρωτας μένει ανικανοποίητος. Κυριότερος εκπρόσωπός της είναι ο Θεόκριτος (300-260 π.Χ.) .
• Τι είναι αστικά ειδύλλια; Είναι μικρά σε έκταση ποιήματα που δεν έχουν θέμα βουκολικό (στοιχεία αγροτικής ζωής) αλλά αστικό. Σχετίζονται με την αντίδραση γυναικών σε διάφορες καταστάσεις .
• Τι είναι μιμίαμβοι και σε ποιον αποδίδονται; Είναι μίμοι( ποιήματα) γραμμένοι σε ιαμβικό μέτρο, τον χωλίαμβο. Σύντομα ποιήματα, οκτώ στον αριθμό, γραμμένα σε διαλογική μορφή έχοντας ως ήρωες ανθρώπους με χαμηλή καταγωγή και παιδεία, οι οποίοι παρουσιάζονται μέσα σε επεισόδια που χαρακτηρίζονταν από κυνισμό, βία, αγριότητα, και ερωτικές επιθυμίες. Γράφτηκαν από τον Ηρώνδα τον 3ο αι. π.Χ. Είναι ένας ποιητής που συνδυάζει στο έργο του τον ρεαλισμό μέσω της απλότητας και τη λογιοσύνη μέσω των γνώσεων που περνά στο γραπτό του, επιρροή από την κλασική παιδεία που έχει δεχθεί.
Κεφάλαιο 6ο • Ιστοριογραφία από τον Ξενοφώντα ως τον Πολύβιο. Η ιστοριογραφία από τον 4ο έως τον 1ο αι π.Χ. επηρεάζεται από τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου, την ρωμαϊκή μετέπειτα κυριαρχία και τους εμφυλίους πολέμους στη Ρώμη. Στην περίοδο αυτή υπήρξε πλούσια ιστοριογραφική παραγωγή, από την οποία σώθηκαν μόνο αποσπάσματα. Το ύφος γραφής της ιστορίας αλλάζει . Τον 4ο αι. π.Χ. έχουμε έντονα στοιχεία ρητορείας μέσα σε ιστορικά κείμενα. Επίσης, παρατηρείται μια βιογραφική προσέγγιση των ιστορικών γεγονότων κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο. Ακολουθεί η άνθιση της παραδοξογραφίας, δημιουργίας δηλαδή έργων με περίεργες πληροφορίες και ιστορίες γύρω από τις κατακτήσεις και την προσωπικότητα του Μ. Αλεξάνδρου. Τέλος, στη διάρκεια του 3ου αι. εμφανίζεται η λεγόμενη «τραγική» ιστοριογραφία, που είχε ως σκοπό την δημιουργία συναισθηματικών αντιδράσεων στο αναγνωστικό κοινό.
• Ποια είναι η προσφορά του Πολύβιου στην ιστοριογραφία; Ο Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης (200-120 π.Χ.) είναι γνωστός για το ιστορικό του έργο, που ανέρχεται σε σαράντα βιβλία από τα οποία σώζονται ακέραια μόνο τα πέντε Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
πρώτα. Θέμα της ιστορίας του ο Β΄ και Γ΄ Καρχηδονιακός πόλεμος και η κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους. Ο ιστορικός γράφει μια παγκόσμια ιστορία μεταδίδοντας την προτίμησή του για το είδος του ιδανικού πολιτειακού συστήματος. Είναι υπέρ του μεικτού πολιτεύματος, δηλαδή αυτού που συνδυάζει δημοκρατικές, αριστοκρατικές και απολυταρχικές εφαρμογές.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της γραφής του Πολυβίου.
Αντικειμενικότητα στο έργο του
Εντατική μελέτη ιστορικών πηγών
Ερμηνεία πολιτικών κυρίως γεγονότων, αυτή είναι η πραγματική ιστορία για τον ίδιο
Στόχος του η πνευματική ωφέλεια του αναγνώστη από τα παρελθόντα γεγονότα
Αντίπαλος της τραγικής ιστοριογραφίας που στοχεύει μόνο στην συναισθηματική επιρροή του αναγνωστικού κοινού
Υπέρμαχος της έννοιας της τύχης σε ό,τι αφορά την εξέλιξη και ακολουθία των ιστορικών γεγονότων.
Κοινά με τον Θουκυδίδη→ ασχολείται με θέματα που αφορούν σε πολιτική και στρατιωτική ιστορία, τον αφορούν οι αιτίες των γεγονότων και, τέλος, χρησιμοποιεί αττική γλώσσα όπως και ο Θουκυδίδης στη γραφή του.
Κεφάλαιο 8ο
• Τι πρεσβεύουν τα γλωσσικά κινήματα του αττικισμού και του ασιανισμού στην λογοτεχνική παραγωγή των αυτοκρατορικών χρόνων; (σελ. 154) Κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους (31 π.Χ.- 330 μ.Χ.), η λογοτεχνική παραγωγή βασίζεται σε δυο άξονες: τη φιλοσοφία και την ρητορική. Σε ό,τι αφορά την ρητορική, υπάρχει διαχωρισμός ως προς το είδος των εκφραστικών μέσων που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί. Από την μια πλευρά εμφανίζεται το κίνημα του ασιανισμού. Εκεί ανήκουν λογοτέχνες που στολίζουν τα έργα τους με περίτεχνα λεκτικά σχήματα και Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
βαρύγδουπες εκφράσεις, δημιουργώντας έντονο και ζωηρό ύφος, προκειμένου να προκαλέσουν εντυπωσιασμό. Η τάση αυτή οφείλει το όνομά της σε ρητορικές σχολές της Μ.Ασίας, στις οποίες και αναπτύχθηκε. Από την άλλη πλευρά, αττικισμός είναι η τάση για χρήση απλού λεξιλογίου και λιτού ύφους. Στόχος των υποστηρικτών του είναι να δώσουν στο αναγνωστικό κοινό μεστό κείμενο με καθαρά νοήματα και σαφή μηνύματα.
• Ορισμός προγυμνάσματος. (σελ. 154 β΄ τόμου και 67-69 γ΄ τόμου) Προγυμνάσματα είναι ρητορικές ασκήσεις αρχάριων ρητόρων, μέσω των οποίων ο υποψήφιος μάθαινε με ποιες εκφραστικές οδούς να υποστηρίζει ή να καταρρίπτει μια θέση- άποψη συνήθως φιλοσοφική. Με το είδος αυτό ασχολήθηκαν επισταμένα ο Ερμογένης (2ος -3ος αι.) και Αφθόνιος(4ος- 5ος αι.) . Αποτελούνταν από 12 είδη: την χρεία, την διήγηση, τους μύθους, τη γνώμη, την ανασκευή- κατασκευή, το κοινό τόπο, το εγκώμιο – ψόγο, την σύγκριση, την ηθοποιΐα , την έκφραση, τη θέση και τη νόμου εισφορά. •
Προσδιορίστε τον ρόλο του σοφιστή κατά την αυτοκρατορική περίοδο (σελ. 155) Σοφιστής είναι ο διδάσκαλος που προσφέρει στο κοινό του το ελληνικό παιδευτικό ιδεώδες και δρα καθοδηγούμενος από ένα φιλοσοφικό κίνημα στο οποίο πρόσκειται πνευματικά. Στόχος του είναι να προάγει την εκπαίδευση και τον πολιτισμό των Ελλήνων, αλλά και να αποκομίσει προσωπικά οφέλη αποκτώντας φήμη και πλούσιες αμοιβές για τις υπηρεσίες του. Με αυτό τον τρόπο η κοινωνία των αυτοκρατορικών χρόνων ωφελήθηκε διπλά. Αφενός, γιατί η πνευματική κίνηση της περιόδου ενισχύει την ρωμαϊκή διοίκηση, που προΐσταται της εξουσίας, αφετέρου διευκολύνει και τους Έλληνες να επιβιώσουν και να ανελιχθούν πολιτικά και πνευματικά σε ένα περιβάλλον που έχει στερήσει από τον πολίτη την αυτονομία και την πρωτοβουλία του.
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
Θέμα 2016-2017 Να εντάξετε τους όρους και τα ονόματα που θα διαβάσετε παρακάτω σε μια δική σας φράση ή παράγραφο (5-6 σειρές) που θα βγάζει νόημα και θα αντιστοιχεί στα ιστορικά και γραμματολογικά δεδομένα: Δεύτερη σοφιστική, Φιλόστρατος, Αισχίνης, ρητορική, αττικισμός, ασιανισμός, Διονύσιος Αλικαρνασσέας, Δίων ο Προύσης, Μάξιμος ο Τύριος, Αίλιος Αριστείδης
Ο όρος Δεύτερη Σοφιστική οφείλεται στον Φιλόστρατο Β΄, για να δηλώσει τις τάσεις της ρητορικής από τον Αισχίνη και έπειτα. Αφορά στο διάστημα από τον 1ο έως τον 3ο αιώνα μ. Χ. Κατά τους αυτοκρατορικούς, μάλιστα, χρόνους η ρητορική διχάζεται ανάμεσα σε δυο ισχυρές τάσεις τον ασιανισμό και τον αττικισμό. Ο πρώτος έχει ως στόχο τον φραστικό εντυπωσιασμό σε αντίθεση με το λιτό ύφος του αττικισμού. Κυριότεροι εκπρόσωποι της ρητορικής τέχνης την εποχή εκείνη είναι : ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσέας, ο Δίων ο Προύσης, ο Μάξιμος ο Τύριος και ο Αίλιος Αριστείδης
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
Κεφάλαιο 10ο • Τι είναι μυθιστόρημα και πότε απαντάται το πρώτο; Ποια μυθιστορήματα σώζονται ακέραια; Αφήγηση για γεγονότα ενδεχομένως με υπαρκτά πρόσωπα αλλά σε μια πλασματική ιστορία. Πρέπει να είναι γραμμένο σε πεζό λόγο, σε εκτεταμένη μορφή, με αληθοφάνεια. Συνήθη αφηγηματικά σχήματα είναι ο έρωτας δυο νέων, οι οποίοι εκτίθενται σε κινδύνους με πολλές περιπέτειες, που περιλαμβάνουν ταξίδια σε μακρινές χώρες ή ένα ναυάγιο ή αρπαγές από επιτήδειους και εκμετάλλευσή τους. Το τέλος των μυθιστορημάτων είναι πάντοτε καλό, καθώς θα προσφέρει μια θεότητα την βοήθειά της προς τους νέους, οι οποίοι θα επιστρέψουν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Κυρίαρχο θέμα της ιστορίας είναι η σωφροσύνη, που μεταφράζεται ως πίστη απέναντι στο έτερον ήμισυ, δηλαδή τον σύζυγο ή τον σύντροφο και αφορά στο γυναικείο φύλο. Βασικά συστατικά του μυθιστορήματος είναι το ταξίδι, ο έρωτας, που αναδεικνύουν την έννοια της μοναξιάς και της ιδιωτικής αναζήτησης, προκειμένου κάποιος να βρει αυτό που αγαπά. Αυτή η ατομικότητα απηχεί κατάλοιπα των κοινωνικοπολιτικών αλλαγών από την ελληνιστική εποχή όπου κυριαρχούσε το αίσθημα της απομόνωσης. Το μυθιστόρημα του Νίνου που χρονολογείται στο 100 π.Χ. είναι το πρώτο.
Αυτά που σώζονται ακέραια είναι : Χαρίτων ο Αφροδισιεύς- Χαιρέας και Καλιρρόη Ξενοφών ο Εφέσιος, Εφεσιακά Αχιλλεύς Τάττιος- Λευκίππη και Κλειτοφών Λόγγος- Δάφνης και Χλόη Ηλιόδωρος- Αιθιοπικά (σελ. 180-181)
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
Κεφάλαιο 11ο • Λίγα λόγια για τον Λουκιανό Δημιουργός σατυρικού διαλόγου της ελληνιστικής εποχής (120-25 μ.Χ./ 180 μ.Χ.). Τα πιο πολλά στοιχεία για τη ζωή του μας δίνουν τα τρία έργα του : Περί του ενυπνίου, ο Δις κατηγορούμενος, η Απολογία. Ο Λουκιανός προσφέρει γέλιο με ύφος σοβαρό, δηλαδή μιλάει με αστείο τρόπο για τα σοβαρά. Ο όρος που χρησιμοποιείται για αυτού του είδους τη γραφή είναι ο σπουδογέλοιος. Η περίοδος της ωριμότητας του χαρακτηρίζεται από έργα που αφορούν στην ρητορική, ενώ στην πιο ώριμη ηλικία επικρατεί ο τόνος της σάτυρας.
• Περί του ενυπνίου Σε ένα όνειρο του παρουσιάζονται δυο γυναίκες. Η μια είναι η Γλυπτική με ατημέλητη εμφάνιση και η άλλη η Παιδεία με ευπρεπή και κόσμια ενδυμασία. Φιλοδοξία του Λουκιανού είναι να προοδεύσει στον τομέα της παιδείας. Γι’ αυτό και διαλέγει την δεύτερη γυναίκα, σημάδι της αδυναμίας του στα γράμματα.
• Δις κατηγορούμενος Διαλογικό έργο που τοποθετεί τον Λουκιανό σαν κατηγορούμενο απέναντι στην τέχνη της Ρητορικής και τον Διάλογο. Η Ρητορική τον κατηγορεί γιατί, ενώ κοντά του σπούδασε, απέκτησε ευχέρεια στον προφορικό και γραπτό λόγο και έγινε δεινός ρήτορας την εγκατέλειψε και ερωτεύτηκε τον Διάλογο, τον γιο της Φιλοσοφίας. Από την άλλη, ο Διάλογος τον ψέγει ότι τον πρόσβαλε και κατέστρεψε την αξιοπρέπειά του, επειδή τον έκανε πιο καθημερινό και τον χρησιμοποίησε ως δικό του εκφραστικό όργανο. Ο διάλογος με το πείραγμα τη πολεμική με το γέλιο της περιφρόνησης υπηρέτησε την καθημερινότητα.
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
• Τι είναι οι προλαλιές; Είναι σύντομα κομμάτια για να αποσπάσει ο σοφιστής τη φιλική ανταπόδοση του ακροατηρίου , στο οποίο απευθυνόταν. Χρησίμευαν και ως προοίμια (εισαγωγή) στο είδος της ρητορικής επίδειξης που ακολουθούσε.
• Ορίστε τους Μενίππειους διαλόγους. Είναι διάλογοι που έγραψε ο Λουκιανός μιμούμενος, θεωρητικά σύμφωνα με κριτικούς τον Μέννιππο- κυνικό φιλόσοφο του 3ου π.Χ. αι.- στην ακμή της συγγραφικής του δραστηριότητας, οι οποίοι αναμειγνύουν το πεζό με τον ποιητικό λόγο και αναφέρονται σε μυθολογικά στοιχεία. Η θεματολογία αναλώνεται σε έννοιες όπως: την ματαιότητα των ανθρωπίνων επιθυμιών, την κενοδοξία των πλουσίων, την υποκρισία των φιλοσόφων, που άλλα διδάσκουν και αλλιώς ζουν την καθημερινότητά τους.
Κεφάλαιο 11ο • Σε ποια εποχή και σε ποια γραμματειακά είδη ανιχνεύονται οι πρώτες αρχές της βιογραφίας;(σελ. 227) Οι αρχές της ιστοριογραφίας σαν λογοτεχνικό είδος απαντώνται ήδη από την αρχαϊκή εποχή στο έπος , οπότε και έχουμε την αφήγηση κάποιων κατορθωμάτων των ηρώων. Στη συνέχεια, δείγματα ιστοριογραφίας συναντάμε και στην ρητορική και ιστοριογραφία του 5ου και 4ου αι. π.χ. με παραδείγματα όπως τον Ευαγόρα του Ισοκράτη και τον Αγησίλαο του Ξενοφώντα. Η βιογραφία ιστορικών προσώπων ενισχύθηκε από την περιπατητική διδασκαλία , η οποία θεωρεί ότι οι ηθικές ιδιότητες όχι μόνο δηλώνονται αλλά και γεννιούνται ως τρόποι συμπεριφοράς με τις πράξεις του ανθρώπου. Τα είδη στα οποία χωρίζεται είναι η ιστορική και η φιλοσοφική βιογραφία (Ταραντίνος 4ος αι. π.Χ.). Ένας από τους σημαντικότερους βιογράφους της αυτοκρατορικής εποχής είναι ο Πλούταρχος (1ος -2ος αι. μ.Χ.).
Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr
Επιμέλεια : Μαγειρία Βασιλική
• Λίγα λόγια για τον Πλούταρχο και το έργο του. Ο Πλούταρχος (50-120 μ.Χ.) γεννήθηκε στην Χαιρώνεια της Βοιωτίας. Απέκτησε πλούσια μόρφωση και ανέπτυξε έντονη πολιτική και κοινωνική δράση. Το έργο του εντάσσεται σε δυο βασικές ομάδες : τα Ηθικά που πραγματεύονται ηθικοφιλοσοφικά θέματα σε μορφή διαλόγου και τους Βίους Παράλληλους , ένα πλήθος από ζεύγη βιογραφιών. Πρόκειται για βιογραφίες σημαντικών ανδρών Ελλήνων και Ρωμαίων που κατατάσσονται ανά ζεύγη με κριτήρια κάποια κοινά χαρακτηριστικά της δράσης και της προσωπικότητάς τους. Η συγκριτική αυτή αναφορά ενίσχυε, μεν, την ανάμνηση του ελληνικού πολιτιστικού στίγματος από την άλλη, όμως, τόνιζε κάθε νεότερο ρωμαϊκό επίτευγμα αφαιρώντας έμμεσα την πρωτοτυπία της αφού υπήρχε ταυτόχρονη αναφορά για κάτι αντίστοιχο στην προσωπικότητα ενός Έλληνα. Εκτός από τα εικοσιδύο ζεύγη υπάρχουν και τέσσερις μεμονωμένοι (Άρατος, Αρταξέρξης, Όθων, Γάλβας). Μέρη ενός Βίου :
Παράθεση βιογραφικών στοιχείων για τη ζωή των δυο προσωπικοτήτων.
Κοινά στοιχεία του χαρακτήρα τους που καθορίζουν και την πορεία τους.
Σύγκρισις, το αφηγηματικό μέρος που μιλά για το που υπερτερεί και το που υπολείπεται έναντι του ομολόγου του ο καθένας.
• Με ποιον τρόπο αλληλοσυμπληρώνονται ιστορία και βιογραφία; (σελ. 238) Η απεικόνιση του ηθικού χαρακτήρα στις πράξεις των ανθρώπων είναι και το στοιχείο που διαφοροποιεί την ιστορική προσέγγιση των γεγονότων από την βιογραφική προσέγγιση των προσώπων. Δεν παύει, όμως, και η βιογραφία σαν γραμματειακό είδος να προσφέρει ιστορικού τύπου στοιχεία, αφού μιλά για τον χαρακτήρα προσώπων και τη δράση τους μέσα σε δεδομένο περιβάλλον χρονικά και τοπικά. Βέβαια δεν είναι αμιγώς ιστορία, παρ’ όλα αυτά, απεικονίζει έστω και στο ελάχιστο τα πολιτισμικά και κοινωνικά πλαίσια στα οποία κινείται κάθε περιγραφόμενη προσωπικότητα. Σολωμού 29 Αθήνα
210.38.22.157
210.38.22.495
On-line Φροντιστήριο
www.arnos.gr
info@arnos.gr