ΡΟΪ ( ή ΜΕΤΟΙΚΗΣΕΙΣ) δοκιμαστικό

3(1)Amy Lowell σ. 7 Μια άνοιξη της Ρόζμαρυ σ. 7 Οπάλι σ. 7 Βιογραφικό και φωτογραφικό υλικό σ. 8 μτφρ. Τάσος Κόρφης

3(2)Anne Spencer σ. 9 Γη, σε ευχαριστώ! σ. 9 Νεκρώσιμος ύμνος σ. 9 Είπε: σ. 9 Λευκά Πράγματα σ. 10 μτφρ Ασημίνα Λαμπράκου

στο πρωτότυπο: σ. 11 Earth, I thank you σ. 11 Requiem σ. 11 He Said: σ. 11 White Things σ. 12 Anne Spencer βιογραφικό υλικό σ. 13 σ. 14 Φωτογραφικό υλικό σ. 15

3(3) Ingrid Jonker σ. 16 Απόδραση σ. 16 Το παιδί μέσα μου πέθανε σιωπηλά σ. 17 Το πρόσωπο της αγάπης σ. 18 Είμαι με εκείνους που σ. 19 Σάρκα πικρή αυγή σ. 20 Το παιδί δεν είναι πεθαμένο σ. 21 Αυτό το ταξίδι σ. 22 μτφρ από αγγλικά: Ασημίνα Λαμπράκου στο πρωτότυπο Escape σ. 23

The child in me died silently σ. 24 The face of love σ. 25 i am with those who σ. 26 Bitter berry daybreak σ. 27 The child who was shot dead by soldiers in Nyanga σ. 28 This journey σ. 29 Ingrid Jonker βιογραφικό υλικό σ. 30 Φωτογραφικό υλικό σ. 31 3(4) Όλγα Βότση σ. 32 Κάποτε υπήρξαμε εδώ σ. 32 Άνοιξη σ. 33 Όλγα Βότση βιογραφικό και φωτογραφικό υλικό σ. 34

3(5) Ζωή Καρέλλη σ. 35 Έρωτες σ. 35 Ι ΙΙ σ. 35 Το πορτοκάλι ή χρυσόμηλον σ. 36 Της σελήνης (II) σ. 37 Διονυσιασμός σ. 38 Ημερολόγιο (94) σ. 40 Βιογραφικά στοιχεία σ. 41 Βιογραφικά στοιχεία σ. 42 Βιογραφικά στοιχεία σ. 43 Βιογραφικό και φωτογραφικό υλικό, σημειώσεις μετ/στριας σ. 44 3(6) Dorothy Parker σ. 45 Α.

Γλυκιά Βιολέτα μτφρ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου σ. 45 Καταφύγιο μτφρ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου σ. 45 Γλυκιά Βιολέτα μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου σ. 45 Ανακεφαλαίωση μεταγραφή: Γ. Νίκας σ. 46 Resume μτφρ.: Τζούτζη Μαντζουράνη σ. 46 Ανακεφαλαίωση μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου σ. 46 Πηνελόπη μεταγραφή: Γ. Νίκας, Ξένοι Λυρικοί σ. 47 Πηνελόπη μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου σ. 47 Λογομαχία μεταγραφή: Γ. Νίκας σ. 48 Ξημέρωμα μτφρ.: Nikos σ. 48 Φωτογραφικό υλικό σ. 49

3(7) Dorothy Parker σ. 50 Β. Μετάφραση: Ασημίνα Λαμπράκου

Νύχτα βροχερή σ. 50 Μετάβαση σ. 51 Επιτάφιος για μια αγαπημένη κυρία σ. 52 Απόσταση σ. 52 Επίλογος σ. 53 Μια αρκετά θλιβερή ιστορία σ. 53 Φωτογραφικό υλικό σημειώσεις μεταφράστριας σ. 54 Αποσπάσματα με υλικό για την ποιήτρια από άλλους χώρους

ΜΙΑ ΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΡΟΖΜΑΡΥ

Δεν μπορώ να δω το πρόσωπό σου Όταν σε σκέφτομαι Βλέπω μονάχα τα χέρια σου Τα χέρια σου Που ράβουν Που κρατούν ένα βιβλίο Που στέκουν για ένα λεπτό στην ηρεμία κάποιου παράθυρου. Τα μάτια μου πάντα κρατούν την όψη των χεριών σου, Αλλά η καρδιά μου κρατάει τον ήχο της φωνής σου Και την απαλή λαμπρότητα που είναι η ψυχή σου. ΟΠΑΛΙ Είσαι ο πάγος κι η φωτιά Τ' άγγιγμα σου φλογίζει τα χέρια μου όπως το χιόνι... Όταν είμαι κοντά σου Η καρδιά μου γίνεται μια παγωμένη λιμνούλα Που λάμπει από σκιρτήματα πυρσών. (από το: ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑ ΡΑΣΕΛ) μτφρ. Τάσος Κόρφης

Άμυ Λόουελ: (Amy Lowell, 1874 1925). Αμερικανίδα ποιήτρια, βιογράφος και κριτικός. Γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Μασσαχουσέτης. Ανήκε στην ποιητική κίνηση του εικονισμού (imagism). Ξένη Ποίηση του 20ου αιώνα επιλογή από ελληνικές μεταφράσεις εκδ. Λωτος Μαρία Λαϊνά

3(2) Anne Spencer

Γη, σε ευχαριστώ!

Σ’ ευγνωμονώ γη

Για την απόλαυση της γλώσσας σου Είχες μια δύσκολη ώρα Φέρνοντας την σε μένα Από το έδαφος

Να γρυλίζει μέσα από το ουσιαστικό Με όλους τους τρόπους Ν’ αισθάνεται να βλέπει να μυρίζει να αγγίζει επίγνωση

Είμαι εδώ!

Νεκρώσιμος ύμνος

Ω, εγώ που τόσο ήθελα, λίγη να κατέχω γη, Έχω αντίθετα, από τη γη αναλωθεί: Αίμα στο ποτάμι Στη στεριά οστά Το μνήμα επιστρέφει ό,τι τον βυθό του βρει. Ω, εγώ που από της Άνοιξης ήπια τον ανθομυριστό πηλό, Τον οίνο του πίσω προσφέρω γι' ανθρώπους άλλους: Αύρα σε άνεμο Στο χορτάρι αγάπη Απορφανίστηκε η καρδιά μου ώρα μου λοιπόν να αναπαυθώ.

Είπε:

Ο κήπος σου το σούρουπο Είναι της αγάπης η ψυχή Μέσα στην ομορφιά της θολή Και απαλά θωπευτική· Εγώ, ευγενικά τολμώντας, Τη γλυκιά αυτή ομολογία, Λέω ο κήπος σου το σούρουπο Είναι η δική σου, αγάπη μου, ψυχή."

Λευκά Πράγματα

Τα περισσότερα πράγματα είναι πράγματα χρωματιστά ο ουρανός, η θάλασσα κι η γη Οι μαύροι άντρες είναι το περισσότερο άντρες· πλην ελεύθεροι είναι οι λευκοί! Είναι πράγματα σπάνια τα πράγματα τα λευκά· τόσο εξαιρετικά, σπάνια έτσι Έναν κόσμο ασημοκαπνισμένο από κάπου έκλεψαν. Βρίσκοντας γη επίπεδη, πεδιάδες ευδίας, εκτός από το φρεσκο χορταριασμένο, Λευκά φύλλα σκόρπισαν, δειλίας όπως δρόμο άφηναν πίσω απλωμένο· Με λόγχες εκλεπτύνονται τα χρυσά αστέρια, Οι λόφοι όλοι κόκκινοι και πεύκα σκιασμένα, Εκείνοι από επιθυμία για δύναμη χλωμαίνουν· Και το αίμα έτρεψαν από ένα ρόδο ερυθρό Σ' ένα φτωχό λευκό της παπαρούνας ανθό.

Μια φυλή μαύρων, μαύρων ανθρώπων, στοίβαξαν σε νεκρική πυρά Και σε στάχτη λευκή τους έκαψαν· μετά, Γελώντας, ένα κρανίο αξίωσε ένα παιδί νεαρό, Γιατί ενός μαύρου το κρανίο σκοτεινό δεν είναι, αλλά φωτεινό, Ένα πράγμα εξαιρετικά αστραφτερό Φαίνεται για τον βρυκόλακα αυτόν φτιαγμένο Στου Θεού το πρόσωπο να ταλαντεύεται με σθένος γενικό, Κι όρκο να παίρνει στην κόλαση που τον έχει γεννημένο: "Ανθρωπο κατασκευαστή, φτιάξε λευκό!"

©μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου

Earth, I thank you Earth, I thank you for the pleasure of your language You’ve had a hard time bringing it to me from the ground to grunt thru the noun To all the way feeling seeing smelling touching awareness I am here!

Requiem

Oh, I who so wanted to own some earth, Am consumed by the earth instead: Blood into river Bone into land

The grave restores what finds its bed. Oh, I who did drink of Spring’s fragrant clay, Give back its wine for other men: Breath into air Heart into grass My heart bereft I might rest then.

He Said:

“Your garden at dusk Is the soul of love Blurred in its beauty And softly caressing; I, gently daring This sweetest confessing, Say your garden at dusk Is your soul. My Love.”

White Things

Most things are colorful things the sky, earth, and sea. Black men are most men; but the white are free! White things are rare things; so rare, so rare They stole from out a silvered world--somewhere.

Finding earth plains fair plains, save greenly grassed, They strewed white feathers of cowardice, as they passed;

The golden stars with lances fine, The hills all red and darkened pine, They blanched with their want of power; And turned the blood in a ruby rose To a poor white poppy flower.

They pyred a race of black, black men, And burned them to ashes white; then, Laughing, a young one claimed a skull, For the skull of a black is white, not dull, But a glistening awful thing

Made, it seems, for this ghoul to swing In the face of God with all his might, And swear by the hell that sired him: "Man maker, make white!"

Anne Spencer Αφροαμερικανίδα ποιήτρια. Γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1882 από γονείς με μεικτή καταγωγή. Ο πατέρας της ήταν αφροαμερικάνος μερίζες στηνινδιάνικηφυλή Seminoleκαι η μητέρατης γεννήθηκε από μητέρα πρώην σκλάβα και πατέρα έναν πλούσιο αριστοκράτη από τη Βιρτζίνια. Λίγο μετά τη γέννηση

τόπο κατοικίας

Anne και η μητέρα

Anne δόθηκε

Dixie και ακολούθησε την τυπική

περίπου στα έντεκά της χρόνια, στη Θεολογική Σχολή της Βιρτζίνια και το Κολλέγιο. Η Anne συναντήθηκε στο Κολλέγιο και παντρεύτηκε Edward Alexander Spencer του Lynchburg, με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά. Ποιήτρια, σύζυγος, μητέρα και κηπουρός, έγραψε ποιήματα με θέματα μυθολογικά, βιβλικά, της φύσης και του κήπου της. Βρήκε αναγνώριση ανάμεσα στους αφροαμερικανούς ποιητές και λογοτέχνες όπως οι Langston Hughes, W.E.B. Dubois, Countee Cullen, Sterling A. Brown, Marian Anderson, ο Πολ Ρόμπσον, Thurgood Μάρσαλ, Zora Neal Hurston, Mary McLeod Bethune, Adam Clayton Powell, Claude McKay, George Washington Carver, HL Mencken, Amaza Lee Meredith, Gwendolyn Brooks, και η Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ο James Weldon Johnson ήταν ο πρώτος που «είδε» το ποιητικό της ταλέντο το 1919. Πέρα από την συγγραφή, η Anne Spencer βοήθησε την Ένωση για τα Δικαιώματα και την Πρόοδο των Έγχρωμων της Αμερικής (NAACP) και κατέχοντας τη θέση της βιβλιοθηκάριου στο αποκλειστικά για Μαύρους Γυμνάσιο Dunbar, για είκοσι ολόκληρα χρόνια, πέρασε μεγάλο μέρος του χρόνου της ασχολίας της με την συγγραφή, εξυπηρετώντας τοπικές επιτροπές για να βελτιώσουν νομικές, κοινωνικές και οικονομικές

Περισσότερα από τριάντα ποιήματά της δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια της ζωής της, τοποθετώντας την ανάμεσα στις πιο σημαντικές μορφές της μαύρης λογοτεχνίας στη δεκαετία του 1920 και μόλις την δεύτερη Αφροαμερικανίδα ποιήτρια που συμπεριλήφθηκε στην Ανθολογία Norton Σύγχρονης Ποίησης (1973). Θα ήταν ωστόσο, άδικο να αναφέρεται ως ποιήτρια της οποίας τα θέματα ήταν αποκλειστικά θρησκευτικά ή μυθολογικά. Η ποίηση της Σπένσερ διακρίνεται από μια αγωνία για την ανθρώπινη αναζήτηση για ομορφιά και νόημα σε ένα άθλιο σύμπαν, ωστόσο το συνολικό έργο της ακυρώνει

καθώς ποιήματά της όπως "Black Man

χρησιμοποιεί ερωτικά σχήματα λόγου

μαύρων. Ενώ η Σπένσερ μοιάζει να μην έχει

ποίηση διαμαρτυρίας, γνώριζε καλά την καταπίεση και των λευκών. Στο “The White Things”, το πρόσωπο του ποιήματος αντιμετωπίζει το ρατσισμό μεταφορικά: «Αυτοί [λευκά πράγματα] μετέτρεψαν το αίμα από ένα ρουμπίνι τριαντάφυλλο / Σε ένα φτωχό λουλούδι λευκής παπαρούνας." "They [white things] turned the blood in a ruby rose/To a poor white poppy flower."

Η Anne Spencer πέθανε από καρκίνο σε ηλικία 93 ετών στις 19 Ιουλίου 1975.

(επιλογές μετάφραση επιμέλεια: Ασημίνα Λαμπράκου)

Πηγές:

Biography Anne Spencer House and Garden Museum Poetry Foundation

About Anne Spencer University of Illinois English Department Wikipedia photo

Anne Spencer

το φόρεμα του γάμου

Απόδραση

Από αυτό το Valkenburg Φάλκενμπεργκ έχω δραπετεύσει μεσ' απο τις σκέψεις μου στον Κόλπο Gordon Γκόρντον έχω επιστρέψει

Με γυρίνους παίζω κολυμπώντας σ' ελευθερία σε κόκκινα δέντρα Krantz σβάστικες χαράζω Είμαι το σκυλί που ένοχα κινείται από παραλία σε παραλία κόντρα στης νύχτας τη δροσιά γαβγίζει άλαλα μονάχο Είμαι ο γλάρος σε πτήσεις πεινασμένες γεύματα για να σερβίρει από ανιαρές νύχτες πεθαμένες Ο θεός που από άνεμο σ' έπλασε και δροσιά για νάβρει μέσα σου εκπλήρωση η δική μου ανθρωπιά Ξεβρασμένο κείται το κορμί μου ανάμεσα σε ζιζάνια και χόρτα στους τόπους όλους που ανοίξαμε κάποτε ρότα.

Valkenburg: ψυχιατρικό νοσοκομείο στο Κέιπ Τάουν κατά πληροφορίες νοσηλευόταν εκεί η μητέρα της την οποία επισκεπτόταν krantz tree: δέντρα με κόκκινους καρπούς, είδος αλόης μάλλον swastikas: [...], the literal meaning of Swastika is "One that is self existent", or "self existing", in other words; "Unborn and directly originating from eternity since time eternal" [Wikipedia]

Ingrid Jonker

Το παιδί μέσα μου πέθανε σιωπηλά

Το παιδί μέσα μου πέθανε σιωπηλά παραμελημένο, τυφλό, και χωρίς δεσμά όπως καταβυθιζόταν αργά σε μια λίμνη μικρή πνίγηκε κάπου στο σκοτάδι πέρα εκεί τη στιγμή που απρόσεκτος σαν τέρας εσύ συνέχιζες με κέφι στη δική σου γιορτή Με επιδέξια προειδοποίησες χειρονομία για το θάνατο ή τον κίνδυνο την πρωία αλλά στον ύπνο μου βλέπω δάχτυλα μικρά η λάμψη της οδοντοστοιχίας σου καθυστερεί ακόμη στη νυχτιά: επαναλαμβανόμενα ριγώ κι απορώ εσύ σκότωσες το παιδί; εσύ την χώρισες στα δυό;

Το πρόσωπο της αγάπης

το πρόσωπό σου είναι το πρόσωπο όλων πριν από εσένα και μετά από εσένα και τα μάτια σου ήρεμα σαν μια γαλάζια αυγή που σπάει από στιγμή σε στιγμή των σύννεφων ποιμένας της λευκής ιριδίζουσας ομορφιάς φρουρός το τοπίο του στόματός σου που φανερώνει πως έχω ταξιδέψει κρατά το μυστικό ενός χαμόγελου σαν μικρά λευκά χωριά πέρα από τα βουνά κι η καρδιά σου χτυπά το μέτρο της έκστασής τους δεν υπάρχει ζήτημα αρχής δεν υπάρχει θέμα ιδιοκτησίας δεν υπάρχει πιθανότητα θανάτου του πολυαγαπημένου μου πρόσωπο το πρόσωπο της αγάπης.

Είμαι με εκείνους που είμαι με εκείνους που υπερβαίνουν το όριο στο σεξ γιατί το άτομο δεν μετράει με εκείνους που μεθάνε ενάντια στην άβυσσο του μυαλού ενάντια στις υπαίθριες γιορτές προσποίησης ενάντια στη σιωπηρή ήττα στους ναούς με εκείνους που φτωχοί και γέροι αντιστέκονται στο θάνατο την ατομική βόμβα των ημερών με εκείνους που κρατούνται αγκυλωμένοι στα ιδρύματα συγκλονισμένοι από ηλεκτρικό ρεύμα μέσα από τους καταρράκτες των νεύρων με εκείνους τους στερημένους αφρικανούς μιγάδες με εκείνους που σκοτώνουν γιατί κάθε θάνατος επιβεβαιώνει από την αρχή το ψέμμα της ζωής και παρακαλώ ξεχάστε την δικαιοσύνη δεν υφίσταται την αδελφοσύνη είναι απάτη την αγάπη δεν έχει κανένα δικαίωμα.

Σάρκα πικρή αυγή

Σάρκα πικρή αυγή σάρκα πικρή ήλιε ένας καθρέφτης έσπασε ανάμεσα σε μένα κι εκείνον Προσπαθώ να βρω τη λεωφόρο ίσως για να δραπετεύσω αλλά παντού των λέξεών του τα μονοπάτια με παρασύρουν

Πεύκων μικρό δασάκι θυμήσου πεύκων μικρό δασάκι ξέχνα όσο και το δρόμο μου να χάνω στη μετάνοια μου βηματίζω επάνω Παπαγάλος πολύχρωμος ηχώ με παίζει με περιγελά έως ότου μαγευτώ (για) να ανακτήσω το τραγούδι το κοροϊδευτικό Η ηχώ δεν δίνει καμιά απάντηση εκείνος απαντά σε όλους σάρκα πικρή χαραυγή σάρκα πικρή ήλιε.

*Berry: σαρκώδες φρούτο, απύρηνος καρπός, ρόγα

Το παιδί δεν είναι πεθαμένο ΤΟ παιδί δεν είναι πεθαμένο το παιδί σηκώνει τις γροθιές του ενάντια στη μητέρα του όποιος φωνάζει Αφρική ξεφωνίζει τη μυρωδιά από ελευθερία και φρύγανο στους τόπους της καρδιάς υπό πολιορκία ΤΟ παιδί σηκώνει τις χούφτες του ενάντια στον πατέρα του στην πορεία των γενεών όποιος φωνάζει Αφρική ουρλιάζει τη μυρωδιά από δικαιοσύνη και αίμα στους δρόμους της αρματωμένης περηφάνιας του ΤΟ παιδί δεν είναι πεθαμένο ούτε στη Λάνγκα ούτε στη Νιάγια μήτε στο Ορλάντο μήτε στη Σέπερβιλ ούτε και στο αστυνομικό τμήμα στη Φιλιπί όπου βρίσκεται ξαπλωμένο με μια σφαίρα στο κεφάλι ΤΟ παιδί είναι η σκιά των στρατιωτών επιφυλακή με όπλα σάρακες και γκλομπ το παιδί είναι παρόν σε όλες τις συναντήσεις και τις νομοθεσίες το παιδί κρυφοκοιτάει ανάμεσα στα παράθυρα των πισιτών και τις καρδιές των μητέρων το παιδί που ήθελε μόνο να παίζει στον ήλιο στη Νιάγια είναι παντού το παιδί που έγινε άντρας ταξιδεύει σε όλη την Αφρική το παιδί που έγινε γίγαντας ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο Χωρίς πάσο

Αυτό το ταξίδι

Αυτό το ταξίδι που καταστρέφει την εικόνα σου σχισμένος άγγελος, ματωμένος, πεταγμένος στα σκυλιά αυτό το τοπίο ερειπωμένο όπως το μέτωπό μου από (τα) ρόδα στεφανωμένο Θέλησα να σε βλέπω να περπατάς χωρίς αλυσίδες λαχταρούσα να δω το πρόσωπό σου ανοικτό και ελεύθερο το σπασμένο σου πρόσωπο και στεγνό όπως η λάσπη περιτυλιγμένη από γη

τις νύχτες της απουσίας χωρίς μάτια έχω ικετεύσει να σε δω να μεταφέρεις ένα αληθινό αστέρι έχω ικετεύσει να δω γαλάζιο ουρανό και να ακούσω μια λέξη από τη ζωή

πικρέ ψεύτικε άγγελε με μια φλόγα στο στόμα (σου) δυο χελιδόνια έβαλα κάτω από τις μασχάλες σου και ζωγραφισμένο ένα μυστικό σταυρό πάνω στο πρόσωπό σου για τον άντρα

που κάποτε μου θύμησες. [ μετάφραση από τα αγγλικά.: Ασημίνα Λαμπράκου ]

Escape

From this Valkenburg have I run away and in my thoughts return to Gordon’s Bay: I play with tadpoles swimming free carve swastikas in a red-krantz tree

I am the dog that slinks from beach to beach barks dumb alone against the evening breeze

I am the gull that swoops in famished flights to serve up meals of long dead nights The god who shaped you from the wind and dew to find fulfilment of my pain in you:

Washed out my body lies in weed and grass in all the places where we once did pass.

© Translation: 2007, Antjie Krog & André Brink

The child in me died silently (Option 1)

The child in me died silently neglected, blind and fetter free sunken slowly in a little pond drowned somewhere in the dark beyond while you oblivious as a beast with mirth continued at your feast.

Not with crude gesture did your warn of death or danger in the morn

but in my sleep I see small fingers the flare of your teeth at night still lingers:

repeatedly I shiver and wonder did you kill the child, put it asunder?

The face of love

Your face is the face of all the others before you and after you and your eyes calm as a blue dawn breaking time on time herdsman of the clouds sentinel of white iridescent beauty the landscape of your contesses mouth that I have explored keeps the secret of a smile like small white villages beyond the mountains and your heartbeats the measure of their ecstasy

There is no question of beginning there is no question of possession there is no question of death face of my beloved the face of love

i am with those who abuse sex because individual doesn't count with those who drunk against the abyss of the brain against the illusion that life once was beautiful or good or significant against the garden parties of pretence against the silence beating at the temples with those who poor and old compete against death the atomic bomb of the days with those numbed in institutions shocked with electric currents through the cataracts of nerves with those who have been deprived of their hearts like colour from traffic light of safety like coloureds africans dispossessed with those who kill because every death confirms anew the lie of life and please forget about justice it doesn't exist about brotherhood it's a fraud about love it has no right

Bitter-berry daybreak

Bitter berry daybreak bitter berry sun a mirror has broken between me and him

I try to find the highway perhaps to run away but everywhere the footpaths of his words lead me astray

Pinewood remember pinewood forget however much I lose my way I step on my regret

Parrot coloured echo tricks me tricks me on until I turn beguiled to retrieve the mocking song

Echo gives no answer he answers everyone bitter berry daybreak bitter berry sun

The child who was shot dead by soldiers in Nyanga

The child is not dead the child raises his fists against his mother who screams Africa screams the smell of freedom and heather in the locations of the heart under siege The child raises his fists against his father in the march of the generations who scream Africa scream the smell of justice and blood in the streets of his armed pride The child is not dead neither at Langa nor at Nyanga nor at Orlando nor at Sharpeville nor at the police station in Philippi where he lies with a bullet in his head The child is the shadow of the soldiers on guard with guns saracens and batons the child is present at all meetings and legislations the child peeps through the windows of houses and into the hearts of mothers the child who just wanted to play in the sun at Nyanga is everywhere the child who became a man treks through all of Africa the child who became a giant travels through the whole world Without a pass

© Translation: 2007, Antjie Krog & André Brink

This journey

This journey which obliterates your image torn blood angel thrown to the dogs this landscape is deserted as my forehead wound of the roses

I have wanted to see you walk without chains I longed to see your face open and free your broken face and dry as the mud wound of the earth

in the nights of absence without eyes

I have cried to see you carry a real star

I have cried to see the blue sky and to hear one word from life

bitter angel untrue with a flame in your mouth

I have placed two swallows under your armpits and drawn a secret cross on your face for the man of whom you had reminded me once.

Ingrid Jonker

Σεπτεμβρίου 1933 19 July

ένα αγρόκτημα στο Ντάγκλας, Βόρειο Ακρωτήριο.

Η Jonker γεννήθηκε

Αβραάμ Jonker και της Βεατρίκης Cilliers. Οι γονείς

πέθανε . Η Ingrid και η μεγαλύτερη αδελφή της Άννα

1943, η μητέρα

Wynberg, Γυμνάσιο Θηλέων στο Κέιπ Τάουν, όπου

του και τα παιδιά τους. Εκεί οι δυο αδελφές αντιμετωπίστηκαν ως παρείσακτες, πράγμα που επέφερε

ρήξη με τον πατέρα τους.

Η ενασχόληση της Jonker με την γραφή ποιημάτων ξεκίνησε όταν ήταν έξι χρονών. Στην ηλικία των δεκαέξι ετών άρχισε να αλληλογραφεί με τον DJ Opperman, συγγραφέα και ποιητή της Νότιας Αφρικής, οι απόψεις του οποίου φαίνεται να επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό το έργο της. Έγραψε στα Αφρικάανς και ποιήματά της έχουν ευρέως μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες. Η Jonker συχνά αποκαλείται η Νοτιοαφρικανή Σύλβια Πλαθ, λόγω της έκτασης της δουλειάς της, τη θεματολογία και την τραγική πορεία της ζωής της Η Jonker παντρεύτηκε τον Pieter Venter το 1956, και γέννησε την κόρη τους Simone το 1957. Το ζευγάρι μετακόμισε στο Γιοχάνεσμπουργκ, αλλά τρία χρόνια αργότερα χώρισαν. Η Jonker και η κόρη της, στη συνέχεια μετακόμισαν πίσω στο Κέιπ Τάουν. Κατά τη διάρκεια της νύχτας της 19ης Ιουλίου 1965, η Jonker φέρεται ναέχει πάει στην παραλίαστοThree AnchorBay στοΚέιπ Τάουν,όπου μπήκε στη θάλασσα και πνίγηκε Ο πρώην Πρόεδρος της Ν Αφρικής, Νέλσον Μαντέλα, σε ομιλία του όπου ανέγνωσε

Το έργο της Γιόνκερ και η ίδια αναγνωρίστηκαν και αποτελούν πλέον οδηγό για τις νέες γενιές Αφρικανών και Νοτιοαφρικανών.

Η Κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής απέδωσε στην Ingrid Jonker το βραβείο Ikhamanga in Silver at the National Orders awards on 19 October 2004, αναγνωρίζοντας την εξαιρετική συμβολή της τόσο στη Λογοτεχνία όσο και στη μάχη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Δημοκρατία. [σ.σ.: η δική μου μετάφραση στηρίχτηκε στην μετάφραση από τα αγγλικά των Antjie Krog & André Brink]

πηγές: Wikipedia, South African History Online, allpoetry

3(4) Όλγα Βότση

Κάποτε υπήρξαμε εδώ

Φωνές, του θανάτου ταγμένες. Πρόσωπα απόμακρα, Κάποτε κοντινά, Που σαν πανί σας παίρνει ο χρόνος μακριά του Και μένει μετέωρο κουρέλι το γέλιο σας. Πρόσωπα, που μαζί τον ήλιο αγαπήσαμε, Τα δάχτυλά μας βυθίσαμε στη ζέστη της γης, Σταθείτε ακόμα για λίγο μπροστά μου, Πριν άλλοι τρέξουν να πάρουν τη θέση σας. Κάποτε εμείς υπήρξαμε εδώ, Κάποτε εμείς εδώ δοκιμάσαμε Τα σημάδια ν' αποτυπώσουμε της ψυχής μας Σ' αυτόν τον πηλό που τώρα μας παίρνει. Μια στιγμή σταθείτε, Να κοιταχτούμε ακόμα στο πρόσωπο, Ν’ ακούσουμε πάλι το γέλιο μας, Της αγάπης τα ονόματα να φωνάξουμε. Μια φορά ακόμα το σχήμα μας να χορτάσουμε. Από μακριά να δακρύσουμε.

(Κρύπτη και σύνορο, 1970)

Άνοιξη

Στους ίμερους πάλι παραδίνεται το σώμα της άνοιξης. Τα πουλιά σα σπόρους σκληρούς Τσιμπολογούνε το θάνατο.

Ακόμα μια φορά Από τα δόντια του χάους η ζωή ανατέλλει. Ακόμα μια φορά Κάλεσε η ζέστα τις σαύρες απ’ τις σχισμές τους. Μια φορά ακόμα Από της αμαρτίας του και της θλίψης του το σταυρό Προσπαθεί ο άνθρωπος τ’ αστέρια ν’ αρπάξει Και δεν το μπορεί. (Ξέφωτα, 1979)

Όλγα Βότση

Λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Όλγας Μπούκη Πλατή. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και την περίοδο 1959-1962 παρακολούθησε μαθήματα Γερμανικής Φιλολογίας και Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Βόννης. Η ποίηση της Βότση έχει υπαρξιακές και μεταφυσικές προεκτάσεις, περιστρεφόμενη γύρω από γενικές έννοιες. Υπάρχει σε ορισμένα έργα της η αναζήτηση του θείου, εντούτοις η ποίησή της δεν είναι θρησκευτική, ούτε έχει ως αφετηρία κάποιο συγκεκριμένο προβληματισμό. Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά. (Πηγή: Βικιπαίδεια)

Την Όλγα Βότση την έψαξα κάποτε, κυρίως και με αφορμή πως μου δόθηκε ως γενεαλογία. Σήμερα ήταν μια από τις επτά γυναίκες ποιήτριες που ήθελα να «παρουσιάσω» στο «αφιέρωμα» ως τις οκτώ του μήνα. Βρήκα όμως, ψάχνοντας στο διαδίκτυο καθώς δεν έχω πρόσβαση σε βιβλία της, βιογραφικά στοιχεία που περιορίζονταν σε σπουδές, τίτλους και εργογραφία. Τίποτε που να δείχνει την τοποθέτηση, δράση και προσφορά της στα κοινωνικά θέματα. Μελαγχόλησα. Παραθέτω κάποια από τα ποιήματά της τιμής ένεκεν. (α.λ.)

Περισσότερα σε αναφορά στο έργο της στον πιο κάτω σύνδεσμο: http://www.e poema.eu/dokimio.php?id=159

3(5) Ζωή Καρέλλη

Έρωτες

Ι Σ' αγκαλιές τα σώματα ζητούν, να ξεκουραστούν μαθημένα, η θλίψη κι η ασκήμια να τυραννούν. Ανάπαυση μέτρια, περίσκεπτη εμπιστοσύνη, μετρημένη παράδοση του σώματος, σχεδόν υπόκριση ερωτική ατελής ομιλία, η απαγορευμένη. Στρέφονται από δω κι από κει τυράννια και συστροφή, τα σώματα, συμπλοκή άχαρη, καμιά παρηγορία. Τα σώματα μένουν φτωχά, άκαμπτα και κουρασμένα. Τα παιδεύει της ηδονής εκμηδένιση. ΙΙ Σκέφτομαι τις πόρνες με τα σώματα πεθαμένα, απ' την κούραση κιόλας απ' την ανάγκη, που πρέπει ακόμα να ζήσουν. Σκέφτομαι τις πόρνες, που φιλούν τα στόματα, όταν, από καιρό, έχουν πεθάνει τα δικά των σώματα, φιλούν τα χαλασμένα στόματα, σπασμένα, γεροντικά, χαλαρά, σιχαμερά, που δεν έχουν ομιλία καμμιά, ήχον φωνής να ταιριάζει, την φοβερήν ώρα, όταν πλαγιάζει το ένα σώμα στ' άλλο κοντά.

[Από τη συλλογή Της μοναξιάς και της έπαρσης (1951)]

Το πορτοκάλι ή χρυσόμηλον

[Από την ενότητα Ημερολόγιο (1955 1973)]

44 το πορτοκάλι ή χρυσόμηλον Όταν μένεις βαρύθυμος: σκέψου ένα πορτοκάλι. Το βέβαιο, καθαρό του σχήμα, τον πυκνό φλοιό, μα πιο πολύ το ζωντανό του χρώμα, απερίσπαστο. Ίσως μπορέσεις τότε να συλλογιστείς, ίσως και να πιστέψεις πως ο καρπός αυτός, αληθινά είναι του ήλιου προσφορά.

Κι' όταν τ' ανοίξεις, την γεωμετρική του τάξη θ' αντιληφθείς, χυμώδη, κρυσταλλώδη. Θυμούμαι ένα πρωινό του φθινοπώρου και μια μαούνα μαύρη απ' την πολυκαιρία στα νερά∙ στο μώλο ήταν δεμένη, με πορτοκάλια φορτωμένη χαρωπά, ανάκατα ριγμένα, άφθονα, φερμένα από ηλιόλουστα ακρογιάλια και νησιά. Στον κόλπο της Θεσσαλονίκης, η θάλασσά μας ήταν τη μέρα εκείνη, πράσινη και σταχτιά, ακίνητη βαριά, όμως τα πορτοκάλια μέναν νικηφόρα και νεανικά. [Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τα ποιήματα, τόμος Β' (1973)]

Της σελήνης (II)

[Από την ενότητα Της σελήνης]

II

Αργυρόηχη, μελίχροη, χρυσορόδινη, μειλιχόμειδη ερωμένη, ασύλληπτη. Ηδονή ομιχλώδης η χάρη σου, η καλλονή πάρα πολύ σιωπηλή, βασίλισσα στο μαβί, στιλπνό στερέωμα, του σκοταδιού αργυρή αρχόντισσα, μακρινή. Είναι το φως σου παράξενα οδυνηρό και μαγικό, σαν τη σκιά εκείνων που αγαπήσαμε τρυφερά και ξανάρχονται να μας ψιθυρίσουν, να πουν για τ' ανύπαρχτα, για τα φανταστικά, για κείνα τα μυστικά, που μόνο οι ανήσυχες ψυχές έχουν μέσα τους. Παρηγοριά εκείνων που γνωρίζουν τη μοναξιά, την πλήρη ονείρων κατάσταση που το φως σου ξυπνά, καθώς τις σκιές διαπερνά, δίχως να τις κυνηγά να φύγουν. Τόσο υπερήφανη, ασυγκίνητη στην εμορφιά σου λάμψη διαβρωτική, ύπουλα διαπεραστική εντός μου σταλάζεις τα μυστικά της νύχτας. [Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)]

Διονυσιασμός

Τι μπορούν να γνωρίζουν οι μέτρια ζώντες απ' το μαρτύριο το υπέροχο, της ζωής μαρτυρίαν ηδονικήν έκφραση ολόκληρη παραφορά της ύπαρξης προσφορά, χαρά της έξοχης είδησης αστραφτερή ώρα ένταση, αίσθηση ακόρεστη, μοναδική, ακόρεστα μοναχική.

Τι μπορούν να ξέρουν αυτοί που περπατούν πάνω στη γη και δεν αισθάνονταί την που αποπνέει ανάσα, μέθη, όταν ο ήλιος την ανάβει ερωμένη ευτυχισμένη κι υπάκουη. Απάντηση του προσφέρει εκείνη στους πύρινους πόθους την έκσταση της καλοκαιρινής καλλονής. Μεσημεριάτικα, όταν το φως είναι αλαλαγμός κρυστάλλινος, γίνονται οι γάμοι με το φως, που δέχονται τα έγκατα της γόνιμης μητέρας. Τι απ' το φως αυτό μπορούν να αισθανθούν, να πάρουν, να δεχτούν εκείνοι που τόσο λίγο ζουν και τη λαχτάρα πόνο βαθύ την αγνοούν.

Τι βλέπουν οι ολίγον ζώντες από τη μέθη τής ζωής; Γι' αυτούς ο πόνος την ηδονή δεν ανταμώνει.

πόνο και την ηδονή

αγκάλιασμα σφοδρό και βίαιο

ακέριες, ακατάλυτες στιγμές.

στη ζωή, το πνεύμα της να γεννηθεί, να λάμψει όνειρο ακατάλυτο, ήλιος που βασιλεύει, δίχως να νικηθεί απ' τη νύχτα. [Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)]

Ημερολόγιο (94)

[Από την ενότητα Ημερολόγιο (1955 1973)]

94 προλήψεις Πάντα παίρναν το ίδιο παγωτό, κρέμα με φρούτο, όσο βάσταξε τ' ωραίο εκείνο καλοκαίρι: χαμόγελα και βλέμματα κι' ο ενθουσιασμός ειλικρινής. Ο ήλιος ήταν δυνατός, πλούσιο το φως γι΄αυτούς που συμφωνούσαν διαρκώς.

Μια μέρα, ζήτησε αυτός πραλίνα, εκείνη δεν είχε προφτάσει αυτή του την επιθυμία να συμμεριστεί.

Όταν φέραν το δίσκο με τα παγωτά σε χρώματα διαφορετικά, σφίχτηκε η καρδιά της, αισθάνθηκε τη διαφορά της. Προληπτική δεν ήταν, όμως, αίφνης κατάλαβε τη σημασία της πρόληψης: Όταν τα γεγονότα δεν τα προλαβαίνεις κι' αυτά, ήδη ετοιμασμένα, συμβαίνουν και μαρτυρούν τα κρύφια συμβάντα. [Από τη συγκεντρωτική έκδοση Τα ποιήματα, τόμος Β' (1973)]

Βιογραφικά στοιχεία:

Κατάγονταν από πλούσια αστική οικογένεια της Θεσσαλονίκης και γονείς της ήταν ο φαρμακοποιός Γαβριήλ Πεντζίκης, ο οποίος ίδρυσε το πρώτο επιστημονικό φαρμακείο στην πόλη, και η δασκάλα με σημαντική κοινωνική δράση, Μαίρη Ιωαννίδου, των οποίων ήταν το πρωτότοκο παιδί. Είχε δύο ακόμη μικρότερες αδελφές, την Ελένη και την Κλειώ και έναν αδελφό τον λογοτέχνη και ζωγράφο Νικόλαο

σπίτι

112, σημερινός αριθμός 106, όμως λίγα χρόνια αργότερα

σε επίσης ιδιόκτητη έπαυλη στην οδό Mαυροκορδάτου 3, η οποία υπήρχε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1935. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Κοχλίας", του οποίου υπήρξε ένα από τα επιτελικά στελέχη, "Φιλολογικά Χρονικά", "Νέα Εστία", "Μακεδονικά Γράμματα", "Μορφές", "Ο Αιώνας", "Σημερινά Γράμματα", "Καινούρια Εποχή", "Ιωλκός" και "Πνευματική Κύπρος". [πηγή: Live Pedia]

Την Ζωή Καρέλλη έψαξα γιατί κάποτε μου δόθηκε επίσης και αυτή ως γενεαλογία. Τυχερότερηως προς τις αναφορές απότηνΌλγαΒότση, ενδεχομένως εξ αιτίας της έκτασης και του σημαντικού του έργου της, τυχερότερη και στις βραβεύσεις. Πλούσια εργογραφία, και πριν, σπουδές και βιογραφικά στοιχεία. Τυχαία και άσχετα άραγε με την κοινωνική καταγωγή της και το γενεαλογικό της δέντρο; Επέλεξα σαν βασική αναφορά μου το σάιτ translatum που περιποιείται τους ποιητές της Θεσσαλονίκης και στάθηκα ιδιαίτερα στο blog του Αστρολάβου, άγνωστου σε μένα

σήμερα, όπου βρήκα στοιχεία από

Βιογραφικά στοιχεία: Γεννημένη στα 1901 στη Θεσσαλονίκη πέρασε τα παιδικά της χρόνια κλεισμένη στο σπίτι, λόγω μιας σειράς ασθενειών που την ταλαιπωρούσαν, Οι ατέλειωτες ώρες του αναγκαστικού εγκλεισμού, οι ώρες της περισυλλογής και της μελέτης, άναψαν μέσα της τη σπίθα της αναζήτησης. Οι μεγάλες της αγάπες κατόπιν, τα άλογα και οι αποδράσεις. Ονειρευόταν να μπαρκάρει σε καράβι ως ναυτικός, επιβιβάστηκε όμως στο καράβι της ποίησης στα 37 της χρόνια, στα χρόνια της κατοχής. (υπογραμμίσεις δικές μου) Η Καρέλλη για τον τύπο: «Τα περιοδικά και οι εφημερίδες είναι αντανάκλαση της ζωής. Παίρνοντάς τα οι άνθρωποι αποκτούν αντίληψη του κόσμου, συνείδηση. Με όλα αυτά μαζί δεν μπορεί παρά να τα χάνουν. Βλέπουν σε όλο τον κόσμο τη ζωή κατά ένα τρόπο. Βλέπουν την επιφάνεια, την εξωτερική κίνηση».

για τις φωτογραφίες: «Οι φωτογραφίες είναι η ψυχή μας. Βέβαια δεν είναι όπως παλιά, όπως η ζωγραφική που ήταν ένα πόρισμα εικόνων. Τώρα είναι απλά γεγονότα. Το ένα πάνω στο άλλο δίχως κρίση. Πολλές φορές επαναλαμβάνονται, πολλαπλασιάζονται, τα ίδια, χωρίς να χρειάζεται. Κοιτάζω τις εφημερίδες πώς ξοδεύονται επιπολαίως. Οι πληροφορίες είναι πολλές και γραμμένες έτσι που δεν σου κάνουν εντύπωση». Δεν αντέχει την έλλειψη σοβαρότητας στην αντιμετώπιση των πραγμάτων. «Σήμερα τα πράγματα δεν έχουν την ίδια αξία. Έπαψε

μια στιγμή της για τα δικά της ποιήματα: «Τα ποιήματά μου κουβαλούν μια βαθύτερη μελαγχολία. Έζησα απόλυτα την εποχή μου. Πέρασα τα χρόνια της δύσκολης ζωής μου υπεύθυνα. Δεν αφέθηκα στις ευκολίες του πολιτισμού. Σήμερα η κοινωνία δεν είναι ευχαριστημένη. Γιατί δεν υπάρχει εκλεκτικότητα στην εκλογή».

για τον αγαπημένο της Καβάφη: «Ένας άνθρωπος παραδομένος στο γράψιμο ήταν. Ο ίδιος δεν φυλαγόταν από πουθενά. Έζησε μια ζωή τόσο χτυπημένη, από τον ίδιο του τον εαυτό πρώτα από όλους. Από την ιδιοσυγκρασία του. Λογαριάστε τι κουβαλούσε μέσα του». για τον αδελφό της Ν. Γ. Πεντζίκη: «Εκείνος ήταν ένα φιλελεύθερο πνεύμα. Δεν επηρεαζόταν από κανέναν, μόνο από το πάθος του για τη ζωή. Εγώ ως θήλυ πλάσμα είχα μια άλλη ευαισθησία». για το νέο του κόσμου: «Παλιά οι νέοι εξαρτώνταν από τους παλιότερους. Σήμερα οι πιο παλιοί εξαρτώνται από τους «άγνωστους» νέους. Φέρνουν έναν καινούριο κόσμο. Μακάρι να ’ναι καλύτερος. Οι νέοι έχουν μέσα τους τον βαθύ καημό της αβεβαιότητας. Σήμερα δυστυχώς γίνονται πολλές παραχωρήσεις. Πολλές φορές καταντούν οι άνθρωποι να γίνονται λαχεία, σαν αυτά που αγοράζουν. Οι νέοι δεν πρέπει να ξεχάσουν την ψυχή τους».

[ Ο Γιώργος Τούλας μίλησε με τη Ζωή Καρέλλη τον Μάρτιο του 1997 ]

Αστρολάβος: http://penseur1.blogspot.gr/2015/03/blog post_41.html

μικρή παράθεση ποιημάτων της από μεταγραφές και μεταφράσεις στα ελληνικά όπως τα βρήκα στο διαδίκτυο

Γλυκιά βιολέτα Εφήμερο, εύθραυστο και σκοτεινό μικρή μου αδελφούλα, έτσι είμαι κι εγώ. Από της πλάσης τα έργα, το τελειότερό της γλυκό μου αδέρφι, εκεί λήγει πάσα ομοιότης. μτφρ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου (dimartblog) Καταφύγιο Η χώρα μου άδεια από ψιθύρους χαρωπούς Τα σύννεφα όλες τις κορφές τις έχουν θάψει. Κι είν’ ο αέρας της γλυκός απ’ τους καπνούς Της κάθε γέφυράς μου που ’χω κάψει. μτφρ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου (dimartblog) Γλυκιά βιολέτα Είστε εφήμερες εύθραυστες και μπλου Μικρές αδελφές, είμαι επίσης κι εγώ. Είστε τ’ αριστούργημα τ’ ουρανού Μικρές αγάπες, η ομοιότητα παύει εδώ

μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου

Το ακουαφόρτε είναι πικρό, σου καίει το λαρύγγι. Το ξυραφάκι κοφτερό και η θηλιά σε σφίγγει.

Τα όπλα είναι παράνομα και τα χαπάκια επίσης. Βρωμάει το γκάζι άσχημα. Καλύτερα να ζήσεις. Μεταγραφή: Γ. Νίκας

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ.

Τα ξυράφια σε πονάνε, τα ποτάμια είναι υγρά και σκοτεινά, τα δηλητήρια αφήνουν λεκέδες και τα χάπια σε ναρκώνουν. Τα όπλα είναι παράνομα, τα σκοινιά ξεχειλώνουν και το γκάζι βρωμάει. Τελικά, καλύτερα να ζήσω! μτφρ.: Τζούτζη Μαντζουράνη

Ανακεφαλαίωση

Τα ξυράφια σε πονάνε Σκοτεινά τα ποτάμια κυλάνε Τα οξέα σε λερώνουν Τα χάπια σε ναρκώνουν Τα όπλα νόμιμα δεν είναι Σε θηλιές σε πηγαίνουν Το αέριο απαίσια μυρίζει Καλύτερα να ζήσεις!

μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου

Πηνελόπη

Στου ήλιου τα κρύφια μονοπάτια, στα σταυροδρόμια των ανέμων, όσο μακριά βλέπουν τα μάτια θα χώνεται, σαν άγριος δαίμων σκορπώντας γύρω το δέος. Εγώ μες στο άδειο σπίτι μόνη καρτερικά θα περιμένω σκυμμένη πάνω στο στημόνι, θα ράβω, θα κεντάω, θα πλένω. Αυτός, θα πουν, ήταν γενναίος. Μεταγραφή: Γ. Νίκας , Ξένοι Λυρικοί Πηνελόπη

Στο μονοπάτι του ήλιου, Στης αύρας τα χνάρια, Όπου ένα, ουρανός και κόσμος, είναι Τις θάλασσες θα καβαλικέψει τις ασημένιες, Τα κύματα που αστραποβολούν θα κόψει, Στο πατρικό θα κάθομαι και θα λικνίζομαι εγώ· Σήκω, του γείτονα τον κτύπο να προσέξεις· Το τσάι μου ετοίμασε, και τους συλλογισμούς μου κόψε· Του κρεββατιού μου λεύκανε τα λινά. Γενναίο εκείνοι, αυτόν θα αποκαλέσουν. μτφρ.: Ασημίνα Λαμπράκου

ΛΟΓΟΜΑΧΙΑ

Αν λες ότι είμαι αδέξια ερωμένη, ότι έχω πια περάσει τα τριάντα κι ότι πολύ με βρίσκεις ξιπασμένη, εγώ θα μένω στο πλευρό σου πάντα. Κι αν λες ότι δεν είμαι πια ωραία, ότι μελαγχολία έχω μεγάλη και κάνω με το διάβολο παρέα, πάλι η καρδιά μου για σένα θα πάλλει. Αλλά αν τα ποιήματά μου κριτικάρεις στο χέρι τα παπούτσια σου θα πάρεις.

μεταγραφή: Γ. Νίκας ΞΗΜΕΡΩΜΑ

Να τραγουδάω έπαψα πια. Και τώρα με βαριά καρδιά κοιτάω τη νύχτα το ταβάνι να δω το πρώτο φως να φτάνει. Οι χειμωνιάτικες νυχτιές είναι μακριές και θλιβερές Και θλιβερό είναι πως πάλι Καινούργια αυγή θε να προβάλει

μτφρ.: Nikos στο link: http://elegeiesponou blogspot gr/2011/09/blog post html

οι μεταφράσεις της ποιήτριας Τζούτζη Μαντζουράνη, από τον ιστοχώρο ΠΟΙΕΙΝ στο πιο κάτω σύνδεσμο: http://www.poiein.gr/archives/15225

3(7) Dorothy Parker

Β.

Μετάφραση: Ασημίνα Λαμπράκου

Νύχτα βροχερή

Όλων των υπέροχων αμαρτιών μου φαντάσματα, Που το μαξιλάρι μου φροντίζετε πολύ καλά, Χαρούμενη η ανήμερη βροχή ξεκινά· Την κουτσή και δακρυσμένη κρύψτε ιτιά. Τα μάτια σου αλλού στρέψε και τ’ αφτιά, Της θλίψης τον μανδύα τράβηξε μακριά, Τα χρόνια μου του μέλλοντος θα έχεις Μαζί μου αύριο θα περπατάς.

Είμαι της βροχής αδελφή· Αφύσικη, ανίερη, καταδικασμένη, Στο τζάμι νευρική Που γρήγορα χάνεται, αργά ανακλημένη.

Με σκιές έχω ζήσει, μια σκιά· Μ’ άνθη κοιμητηρίων κρεμασμένη. Αφήστε με απόψε στολισμένη Σε μιας βροχούλας τα ασημιά. Κάθε πράγμα εύθραυστο θα σκουριάσει· Όταν ένας άλλος Απρίλης περάσει Μπορεί μια σκόνη νάμαι χνουδωτή, Τα ευαίσθητα χόρτα κοσκινίζοντας

Απόψε στο στήθος αρμένισε της Στυγός· Στις σκοτεινές διαδοχές ανάμεσα γλίστρα Από τα εξαίσια καταραμένα Πνεύματα των κοινών παραβάσεών μου, Με την Περσεφόνη περιπλανηθείτε, τη νεαρή. Παπαρούνες μαδώντας για τον ύπνο σας… Με το αύριο, θα υπάρχει Ένα ακόμη στοιχειό στα μετρημένα σας ανάμεσα. (στον Θ.Β.Λ. από την μεταφράστρια) (δημοσιεύτηκε στο e περιοδικό Staxtes εδώ με μικρές διορθώσεις)

Μετάβαση

Μακριά πολύ και γρήγορα έχω ζήσει για να ορκιστώ Η συμφορά που με κατατρύχει ποτέ δε θα σβηστεί, Συχνά πολύ το τέλος του ατελείωτου πόνου έχω δει Πως η γαλήνη ποτέ πια το μέτωπό μου δε θα ημερέψει, να ορκιστώ. Ξέρω, ξέρω το κλαδί που θα μαραθεί Πάλι γλυκά θα ανθίσει στις τρυφερές βροχές, Κι από σπόρους θα ριγήσουν αυτές οι τραχιές στεριές Μόνο σου λέω: Χειμώνας τώρα μας έχει βρει.

Τι κι αν γνωρίζω, πριν το Καλοκαίρι περάσει Που αυτή η παραμένουσα πικρή φρενίτιδα, θα απλωθεί; Τι είναι τώρα αυτό, πως σίγουρα ο Ιούνης, υπόσχεση Νέα, με χελιδόνια και ρόδα, θα παρουσιάσει; Η καρδιά μου νερό είναι, τέτοιο που την τρομερή Να αντιμετωπίσω πρέπει, αργή της Άνοιξης απόλαυση.

Επιτάφιος για μια αγαπημένη κυρία

Οι ώρες της όλες ήταν αθάρρευτη αμμουδιά, Σε ανέμυαλους σφονδύλους και θυσάνους παρασυρμένη· Από τα χέρια της ανάμεσα γλιστρώντας ζωηρά· Σε κάστρα μικρά πατικωμένη.

Μέρα λαμπερή σε μέρα φωταυγή Σ' ουράνιου τόξου καταρρέει την ασυγυρισιά Να στροβιλίζονται τα έστειλε κάτω στη συρμή Καθώς τα ανέστρεψε όλα μακριά. Ένα φρέσκο ρόδο κόκκινο, αφήστε για εκείνη Το δρόμο σας τραβήξτε και η συμπόνια ας φυλαχτεί Είναι ευτυχισμένη, γιατί γνωρίζει εκείνη Πως η σκόνη της είναι όμορφη πολύ.

Απόσταση

Αν ήταν αγαπημένε, τον κόσμο να διασχίσεις, Να εργαστείς, να παλέψεις ή να αγαπήσεις, Εγώ ήρεμη μπορούσα να είμαι και να λαχταρώ, Και τα μάτια μου τη νύχτα κλειστά να κρατώ.

Είχα ένα πόνο ωραίο και γλυκό Να είσαι μια θάλασσα πέρα μακριά· Αλλά, ω!, το να σε έχω κοντά εδώ Πικρό είναι για τη δική μου καρδιά.

Επίλογος

Υπάρχει κάτι λίγο στη λήψη ή την παροχή, Υπάρχει κάτι λίγο στο κρασί ή στο νερό· Αυτός ο τρόπος ζωής, της ζωής αυτός ο τρόπος, η ζωή Δεν ήταν ποτέ ένα σχέδιο δικό μου αυτό. Ω, σκληρή είναι η προσπάθεια και λιγοστό είναι Το κέρδος του εκείνου που βρίσκεται στην κορυφή, Διότι η τέχνη μια τελετουργία κάθαρσης είναι, Και η αγάπη μια μόνιμη αποτυχία καθαρή, Και τομέας των ζώων είναι η εργασία, Και για το μύδι, στο όστρακο φωλιά, Έτσι σκέφτομαι της μάχης να εγκατελείψω την αγωνία Θα μπορούσες ευγενικά να με οδηγήσεις στη φωτιά; Μια αρκετά θλιβερή ιστορία Ποτέ νομίζω δε θα ξέρω πόσο Γιατί ’μαι έτσι, κι είμαι τόσο. Γύρω μου, άλλα κορίτσια στ’ αρσενικά, Βιασύνη εμπνέουν και βουητό από φωτιά, Του γυαλιού τη διαφάνεια την καθαρή, Του χόρτου τ’ απριλιάτικου τη γλυκιά μορφή, Του γρανίτη το γέμισμα το δυνατό· Αλλ’ εγώ δεν ξέρω να το σχεδιάζω αυτό. Τ’ αγόρια που στου Έρωτα τ’ αδιέξοδο είχαμε βρεθεί Είχαν θα λέγαμε εκτός γάμου στραφεί. Το τραγούδι μου ’κοψαν, ράγισαν την καρδιά, Κι είπαν να φύγουν, έπρεπε, μακριά, Εξηγώντας στα δάκρυά μου έτσι κατευναστικά, Πρώτα οι καριέρες έρχονται και τα γονικά. Μα ποτέ δε μ’ αρνήθηκε η εμπειρία Σοφία, γνώση κι ηρεμία! Παρότι

επιθυμεί Το εικοστό

αδιάφορη ηδονή, Να

Δεν είναι λίγες οι φορές που ασχολούμενη διαβάζοντας παρουσιάσεις έργου ξένων ποιητών, αναρωτιέμαι πώς, με ποιον τρόπο και αν είναι δυνατό,ναστέκεσαι έξω και μακριά απότοέργο και τον δημιουργόπου θέλεις να παρουσιάσεις. Κι αυτό, επειδή συμβαίνει να διακρίνω μέσα από τις επιλογές και τις εκφράσεις τους, τον τρόπο με τον οποίο ο δοκιμιογράφος στέκεται όχι μόνο στο έργο και τον παραγωγό του αλλά και τη ζωή, τις διαφορετικότητες, τα γεγονότα, την ιστορία πίσω από αυτά προσφέροντας στην εικόνα του δημιουργού όπως προκύπτει από το έργο και τα βιογραφικά

στοιχεία ή αφαιρώντας κι αμαυρώνοντας αυτήν.

Σημεία κόβω και παρουσιάζω και εδώ:

[...] πώς θα έγραφε, άραγε, η ίδια ένα τέτοιο κείμενο για τον εαυτό της, αυτή η τρομακτικά ευφυής τύπισσα που πέρασε όλο της τον λογοτεχνικό βίο σαρκάζοντας και αυτοσαρκαζόμενη όσο κανείς, παράγοντας χιούμορ και φλερτάροντας στοχαρτίισοβίως μετοθάνατο Έχω μείνει, λοιπόν, ακίνητη γιατί θα ήθελα το κείμενό μου γι’ αυτήν να ήταν πνευματώδες και αστείο, μόνο που διαβάζοντας για τη ζωή της μου έχει μείνει μια ανυπόφορα πικρή γεύση (ματαίωσης; μοναξιάς;) που με βραχυκυκλώνει. Γιατί

Πάρκερ έλαμψε εκτυφλωτικά για

’20, τα «roaring twenties»), αλλά μετά

πέθανε νέα, όπως θα ήθελε, ενδεχομένως, ένα καλοφτιαγμένο ρομαντικό σενάριο καταραμένου καλλιτέχνη αλά Ρεμπώ, αλλά απλώς κάηκε και το πνεύμα της εξαντλήθηκε και γέρασε και ξεχάστηκε, εντελώς μόνη, αυτή, που ήταν μια από τις πιο λαμπερές μορφές της μεγάλης λογοτεχνικά και κοινωνικά Νέας Υόρκης της εποχής, μια σταλιά άνθρωπος με μια πελώρια φήμη. [«Οι άνθρωποι οφείλουν να είναι ένα από τα δύο: είτε νέοι είτε γέροι. Όχι· γιατί να κοροϊδευόμαστε; Οι άνθρωποι οφείλουν να είναι ένα από τα δύο: είτε νέοι είτε νεκροί».]

Κι όμως, στην ιστορία της λογοτεχνίας, η Ντόροθι Πάρκερ αποτελεί μια κατηγορία από μόνη της. Ακόμα και σήμερα, που τα γνωστά είδη της πεζογραφίας και της ποίησης έχουν διευρυνθεί τόσο, πάλι δύσκολο θα ήταν να τοποθετήσεις κάπου συγκεκριμένα μια γυναίκα που έγραφε σχεδόν τα πάντα, αλλά στην ουσία χρησιμοποιούσε τις υπάρχουσες φόρμες ως όχημα για το σκληρό, ετοιμόλογο, ανυπόφορα εύστοχο χιούμορ της. Το αμετάφραστο «wit». Ναι, έγραφε υπέροχα, ποιήματα και διηγήματα· αλλά η τέχνη του λόγου της Πάρκερ ήταν σίγουρα περισσότερο προφορική παρά γραπτή: «Το πρώτο πράγμα που κάνω κάθε πρωί είναι να πλύνω τα δόντια μου και να ακονίσω τη γλώσσα μου», έλεγε. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου(DIMART blog)

Η Ντόροθι Πάρκερ, πάντως, γνώριζε καλά, προς βαθιά της απογοήτευση, ότι ήταν καταδικασμένη να μείνει στην αιωνιότητα διάσημη για ένα σωρό αυτοαναφορικές, αυτοσαρκαστικές, «πνευματώδεις» ατάκες, πολλές από τις οποίες ούτε είχε πει, ούτε θα έλεγε ποτέ, της αποδόθηκαν, όμως, αυθαίρετα και αβασάνιστα, αφού έμοιαζαν να ταιριάζουν σ’ αυτό που κατέληξε να συμβολίζει, όχι αυτό που επιθυμούσε να είναι. Είναι πιο εύκολο να γράψεις για αυτά που μισείς όπως είναι πιο εύκολο να κριτικάρεις ένα κακό θεατρικό ή ένα κακό βιβλίο.(Ντόροθι Πάρκερ) [...]γράφει ο Robert Gottlieb στο «οριστικό» κείμενό του με τίτλο «Brilliant, Troubled Dorothy Parker» που δημοσιεύτηκε στο «New York Review of Books» «… η Ντόροθι Πάρκερ ήταν πάντα έτοιμη να φανεί αντάξια των προκλήσεων που θέτουν τόσο το μεγαλείο όσο και τα σκουπίδια. Αυτό που την τρέλαινε ήταν οτιδήποτε βρισκόταν ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο… Παραήταν ξύπνια για να αποδεχτεί τον ίδιο της τον μύθο και να γλιστρήσει στη νοσταλγία. Αυτό την άφηνε με το καθαρό μυαλό που απαιτείται για να αναγνωρίζει κανείς κάποιες πολύ πικρές πραγματικότητες στη ζωή του. Παραήταν συνετή για να ζει μετανοιωμένη, κατανοούσε όμως πόση από τη ζωή της είχε σπαταλήσει τριγυρνώντας υπό την επήρεια σε οικεία περιβάλλοντα. Έχω την εντύπωση ότι η τραγωδία της Ντόροθι Πάρκερ δεν ήταν ότι υπέκυψε στον αλκοολισμό και πέθανε ουσιαστικά ολομόναχη αλλά ότι παραήταν ευφυής για να πιστέψει ποτέ ότι είχε αξιοποιήσει απολύτως τον εαυτό της». Δημήτρης Πολιτάκης (LIFO)

Όσων ανίχνευσα, η ποιήτρια Τζούτζη Μαντζουράνη φέρεται όπως χαρακτηριστικά η ίδια λέει, να έχει την μετάφραση των ποιημάτων της Πάρκερ στα ελληνικά, έργο ζωής της. Στοιχεία των μεταφράσεών της βρήκα στο blog της: η πιτσιλωτή, καθώς και στον ιστοχώρο ΠΟΙΕΙΝ αλλά και το περιοδικό: toperiodiko, στην στήλη της Σοφίας Κολοτούρου: ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ και το νέο περιοδικό ΤΟ ΚΥΜΑ. Όσον αφορά εμένα την ίδια, οι

Οι μεταφράσεις των ποιημάτων της Ντόροθυ Πάρκερ, λειτούργησαν, σε συνθήκες προσωπικής εγκατάλειψης, σαν οι μικροί στέρεοι βράχοι που πατάς για να βγεις απέναντι, κόντρα στο ρεύμα ενός ποταμού που σε παρασύρει. Και το πέτυχαν. Ανέσυραν και διατήρησαν τη σταθερή αναφορά και κανονικότητα

έχω

από

φέτος, να απευθυνθώ σε ορισμένους από όλους τους άντρες

να βάζω άντρες να μιλάνε για τη γυναίκα αυτή την ημέρα έτσι, αποφάσισα

"γνώρισα"

τελευταία τρία τέσσερα χρόνια μέσα στο facebook

οι οποίοι γράφουν κι οι ίδιοι

σκοπό να τους γνωρίσω περισσότερο)

χέρι μου θα έστελνα σε όλους ένα κοινό μήνυμα εξασφαλίζοντας μιαν ισότητα μεταξύ τους που θα χαλούσε μόνον η αλφάβητος των ονομάτων τους κι η κατάταξη του συστήματος: αν σου ζητούσα να... κλπ υπήρχαν όμως δυσκολίες τεχνικές και συνείδησης, κι επιπλέον, είναι άντρες έπρεπε λοιπόν να τους απευθυνθώ με ένα σημείωμα που να δίνει στον καθένα μια θέση, όχι πρώτη όχι τελευταία, αλλά ικανή να τον κινητοποιήσει θετικά αν αποφάσιζε να ανταποκριθεί έφτιαξα έτσι και έστειλα το εξής, απευθυνόμενη στον πληθυντικό ή ενικό κατά περίσταση:

περνούσε από

αν σας ζητούσα ένα μοναδικό ποίημα ή άλλο κείμενο, όχι δικό σας, που να σας αντιπροσωπεύει σε άποψη και αισθήματα για την γυναίκα, ποιο θα ήταν; είσαστε ο τρίτος κατά σειρά που ρωτάω αν θέλετε, μου απαντάτε περίμενα επιφυλακτικότητα,

ήξερε πως μπορεί μεν

συλλέγω λοιπόν τις απαντήσεις από τους άντρες που απευθύνθηκα, κατά σειρά απάντησης: Χαμηλοφώνως, Δ. Τ. Παπαδίτσας ένα από τα ποιήματα του Ζ. Πρεβέρ Μαρίνα των βράχων, Ο. Ελύτης Η Κόρη που κλαίει, Τ. Σ. Έλλιοτ Λυσιστράτη, Αριστοφάνης Μύθος της Μηχανής, Λιούις Μάμφορντ Η Ψυχολογία της Ερωτοτροπίας (βιβλίο: Περιπλάνηση της Νεωτερικότητας), G. Simmel Ήταν η γυναίκα, ήταν όνειρο, Γ. Σαραντάρης Άσμα Ασμάτων

Sugar Sphinx, 1933, Salvator Dali

δανείζομαιστησυνέχεια,δικέςτουςφωνέςνα"μιλήσω"μέσααπόαυτές επιλογές: ξεκινώντας σταματώ στα δύο: Μάσενκα / Στροφορμή ή Στροφορμή / Μάσενκα Βασίλης Λαλιώτης / Λουκάς Λιάκος ή Λουκάς Λιάκος / Βασίλης Λαλιώτης, γιατί, διαβάζοντας και μένοντας στο έργο και όχι τον δημιουργό, διαισθάνομαι

τα δυο κείμενα

θέματος και ύφους αλλά και στάσης

το: Στην πουτανιά της

γιατί το θέμα του, υπάρχοντας σαν αντίληψη, γίνεται συνθήκη, γίνεται ο τροχός ή μάλλον ένα από τα είδη των τροχών, που κινούν την ιστορία, όταν η γυναίκα συμμετέχει συνειδητά ενδυόμενη τον ρόλο ακουμπώντας στα κείμενα του Στράτου Φουντούλη, διαπιστώνω πώς δεν μου είναι εύκολο να διακρίνω πρόσωπα: θηλυκό/αρσενικό, παρά ανθρώπους που συνυπάρχουν κι αλληλεπιδρούν στέκομαι στο: Ραψάνη (στη Μαμά), Σωτήρης Παστάκας γι αυτό που λέει: για τη Μαμά και αφήνομαι να ξεκουραστώ και συναισθανθώ στις Αφροδίτες του Στρατή Φάβρου τον άντρα απέναντι στη γυναίκα σύμβολο και ον για να περάσω και να σταθώ για τέλος, σε τουλάχιστον μία από τις σχεδίες, όπως λέει ο ίδιος, του Ρογήρου Δέξτερ ως η τρυφερότητα που βρήκε δρόμο να εκφραστεί:

Η φωνή σου είναι φιλί που κουβαλάς στο στόμα Και όλο βαθαίνει σα σπηλιά Στους χτύπους τ' ουρανού Είσαι ποτάμι που ξεσπά από τζιτζίκι· Το ξέρεις Με κούρασαν τα επίκαιρα της φρίκης Σκέψεις δεμένες πισθάγκωνα Και οι μπαλωμένες ιδέες Με ροκανίζουν θεριά στην ερημιά Τα γελαστά δοντάκια του κοσμάκη Πλεκτάνες μηχανών που υφαίνουν τον ιστό τους· Ας φτιάξουμε τώρα εκείνη τη σχεδία Που θα μας βγάλει στους μακαρισμούς Να βρούμε τόπο ν' ακουμπήσουμε τις έγνοιες μας Βυζαίνοντας τού γαλαξία τη γαλήνη Ολοένα θα γκρεμίζονται βράχια Στα βαθιά σωθικά μας από μπαμπάκι· Το ξέρω Θα είναι χάρμα να σε κοιτάζω Και ας μην υπάρχεις Στου ύπνου την απόρθητη άκρη Σάρκα μονάκριβη Εκεί θα μείνω μέχρι τη συντέλεια του χρόνου Στον ώμο του ήλιου με τ' αηδόνια στο δάσος Εκεί στα λόγια σου που με προσμένουνε στο μέλλον Σα χρώματα ονειρικά στο πέταγμα μιας πεταλούδας. Ρογήρος Δέξτερ

επειδή... όποια θέση κι αν παίρνει ο καθένας στα θέματα η σειρά των πραγμάτων είναι να συγγενεύουμε αγαπώντας ανεξάρτητα από ωραιότητες, ανάγκες κι επιδιώξεις διότι η σειρά των πραγμάτων είναι εκείνη που (θα) διατηρεί τη ζωή σε όλες της τις εκφάνσεις ._

γύρευα να τελειώσω το αφιέρωμα με έναν τρόπο άλλο που όμως λόγοι ανωτέρας βίας με εμποδίζουν

ναμαστε καλά να συνεχίζουμε σε ό,τι ο καθένας είναι ταγμένος δοκιμασμένος ή τυχερός

(*η επιλογή του πίνακα είναι του φίλου Κοσμά Τέκου στον οποίο απευθύνθηκα αναλόγως)

η μοναδική γυναίκα που θέλησα να ρωτήσω, η Μαίρη Μαργαρίτη, μουύ "έδωσε" το τραγούδι βίντεο της Ελένης Δήμου: Ποιά είμαι εγώ;

Το ροΐ ή μετοικήσεις αποτελεί ένα μάζεμα υλικού το οποίο εξέθεσα στην προσωπική μου σελίδα στο facebook πληκτρίζοντας, κατά καιρούς, από βιβλία στην οθόνη Όλα τα δελτία πλην αυτού του δοκιμαστικού Σε τούτο συγκεντρώνεται μια προσωπική δράση, πάλι στο φβ, με αφορμή την ημέρα της γυναίκας τον Μάρτιο του 2017 Διήρκησε μία βδομάδα κατά την οποία αναρτούσα ανά ημέρα υλικό σχετικό με μία ποιήτρια, ελληνίδα ή ξένη, με την οποία είχα η ίδια ασχοληθεί με κάποιον τρόπο ο οποίος και αναφέρεται όπου κρίθηκε ότι χρειάζεται. Εδώ το υλικό ανιχνεύτηκε, κατά κύριο λόγο, από το διαδίκτυο. Στις σελίδες που προηγούνται, αναφέρονται οι πηγές. [Το αρχείο στοιχειοθετήθηκε ψηφιακά από την Ασημίνα Λαμπράκου με times new roman 12 και μέγεθος: executive 18,42X26,67]

Με την ευχή: καλά μόνον να ακούω στα ονόματα όλων, Ασημίνα Λαμπράκου Οκτώβριος του 2022 Χανιά