Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması, Rana Hatun Duran

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces Rana Hatun Duran Stüdyo Yürütücüleri / Studio Instructors : Cem İlhan - Devrim Çimen AURA-İSTANBUL | BAHAR 2020

İçindekiler Özet Giriş

Content 3 4

Summary Introduction

I. Bölüm Mekan Kavramları i. Fiziksel Mekan ii. Sanal Mekan iii. Siber Mekan

3 4

I. Chapter 5 5 5 6

Space Concepts i. Physical Space ii. Virtual Space iii. Cyber Space

4 5 6 7

II. Chapter II. Bölüm Interactive Architecture Interactive Architectural Design Methods and Related Disciplines Criticism of the Product in Interactive Architectural Design i. Physically Interactive Architecture ii. Interactive Architecture in Psychological and Social Aspects Examples of Interactive Architectural Design Products

Etkileşimli Mimari 9 Etkileşimli Mimari Tasarım Yöntemleri ve İlgili Disiplinler 10 Etkileşimli Mimari Tasarımda Ürünün Kritiği 11 i. Fiziksel Açıdan Etkileşimli Mimari 11 ii. Psikolojik ve Sosyal Açıdan Etkileşimli Mimari 12 Etkileşimli Mimari Tasarım Ürünlerine Örnekler 13 III. Bölüm Hedef Mekanlar Odak Mekan i. Mekanın Sahip Olabileceği Özellikler Amaçlanan Mekan Kurgusu ve Değişiklikler

14 16 17 18

Sonuç Kaynakça

22 23

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

9 10 11 11 12 13

III. Chapter

3

Target Locations Focus Space i. The Features That The Space Can Have Intended Space Editing and Changes

14 16 17 18

Conclusion References

22 23

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Yeni Mekan Kavramlarının

Discussing New Space

İstanbul Mekanlarında

Concepts in Istanbul Spaces

Tartışılması

Rana Hatun Duran Keywords; space, virtuality, physical space, cyber space, interaction, space perception, change, fluidity

Rana Hatun Duran Anahtar Kelimeler; mekan, sanallık, fiziksel mekan, siber mekan, etkileşim, mekan algısı, değişim, akışkanlık

Summary This study operates the process of attempting to create a new space imagination through research and observations made through two main focus points. “How can Istanbul’s potentially public areas be evaluated?” The process started with the question expanded to understand the reflection of the interactive design approach in these spaces.

Özet Bu çalışma, iki ana odak nokta üzerinden yapılan araştırmalar ve gözlemler ile yeni bir mekân tahayyülü oluşturmaya çalışılan süreci işlemektedir. “İstanbul’un kamusal olma potansiyeli taşıyan alanları nasıl değerlendirilebilir?” sorusu ile başlayan süreç, etkileşimli tasarım anlayışının bu mekânlardaki yansımasını anlamak üzere genişlemiştir.

The research, which starts with the perception of space, examines the concepts of physical, virtual and cyber space and focuses on their intersections and differences. The development of computer technology has enabled the formation of virtual spatialities in the minds. With the change of the perception and way of handling the physical environment we are in, new space concepts have emerged.

Interactive space is one of these concepts and one of the topics focused on during the research.

Mekân algısı üzerinden başlayan araştırma fiziksel, sanal ve siber mekân kavramlarını inceleyerek bunların kesişimlerine ve farklılıklarına odaklanır.

Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi zihinlerde sanal mekansallıkların oluşmasına olanak vermiştir. İçinde bulunduğumuz fiziksel ortamın algısının ve ele alınış şeklinin değişmesiyle de yeni mekân kavramları ortaya çıkmıştır. Etkileşimli mekân bu kavramlardan biri olup araştırma süresince odaklanılan başlıklardan biridir.

The physical, social and psychological outputs of the fact that the user can actively shape the space were also evaluated in the light of the information collected from various theses. Examination of previously implemented projects is also included in this process.

Kullanıcının mekânı aktif biçimde şekillendirebiliyor olmasının fiziksel, sosyal ve psikolojik çıktıları da çeşitli tezlerden toplanan bilgiler ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Daha önce uygulanan projelerin incelenmesi de bu sürece dâhildir.

The reflection of this whole research process has been tried to be experienced as the designer on the Wighar Dilemma and the Odakule Passage. It is aimed to establish a new space organization with the elements that can be added to the area. The study ends with repositioning the existing mass and objects and trying to create new perspectives.

Tüm bu araştırma sürecinin yansıması, tasarımcı olarak Perukâr Çıkmazı ve Odakule Pasajı üzerinde deneyimlenmeye çalışılmıştır. Alana eklemlenebilecek elemanlar ile yeni bir mekân organizasyonu kurmak amaçlanmıştır. Çalışma, mevcut kütle ve objelerin yeniden konumlandırılması ve yeni perspektifler oluşturulmaya çalışılmasıyla sonlandırılmıştır.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

4

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Giriş

Introduction

Büyük bir şehirde yaşamanın önemli kısmını sürekli yolda olmak oluşturur. Zamanın büyük kısmı bir mekândan diğerine giderken geçer. Bu nedenle hareket mekânlarının akarak ilerlemesine gereksinim duyulmuştur. Ancak kent insanının durup nefes alacağı, dinlenebileceği kamusal alanlar İstanbul için oldukça az sayıdadır.

An important part of living in a big city is being on the road all the time. Most of the time passes from one place to another. For this reason, the movement spaces have to be dynamic. However, public spaces where city people can stop and breathe and rest are very few for Istanbul.

Based on the need for spaces that can change over time by adapting to the dynamic structure of the city, interactive architectural productions were emphasized. In the study, projects about these places were scanned. The answers of how interactive architecture can be observed in public spaces were sought.

Kentin dinamik yapısına uyum sağlayıp zamanla değişebilecek mekanlara olan ihtiyaçtan yola çıkılarak etkileşimli mimari üretimler üzerinde durulmuştur. Bu mekanlar hakkında yapılan çalışmalar taranmıştır. Etkileşimli mimarinin kamusal alanlarda nasıl gözlemlenebileceğinin cevapları aranmıştır. İstanbul’da değerlendirebilecek alanlar incelenmiştir. İncelenen yerlerin kamusal olma potansiyelleri değerlendirilmiştir. Bahsedilen mekanlar, bazen birkaç önemli noktanın kesişimini oluşturuyorken bazen de yoğun kullanılan aksların yakınlarında karşılaşılan yerlerdir. Buna rağmen arada kalmış, kimliğini tam olarak bulamamış, geri plana atılmış olan mekânların, bölgedeki ihtiyaca göre dönüştürüldüğü zaman hem fonksiyonel hem de psikolojik açıdan rahatlama noktaları haline gelebileceği düşünülmüştür. Gün içinde farklı profillerden yüzlerce insanı buluşturan yerlerin, kullanıcı yararı gözetilerek nasıl dönüşebileceği tartışılmıştır.

Areas that can be evaluated in Istanbul were analyzed. The potential of places to be public was evaluated. These are places that are sometimes encountered near the axes that are used frequently, while sometimes forming the intersection of several important points. Despite this, it was thought that the places that remained in the middle, could not find their identity fully, and which were thrown into the background, could become both functional and psychological relief points when converted according to the needs in the region. It was discussed how the places bringing together hundreds of people from different profiles during the day can transform by considering the user benefit.

Son bölümde belirlenen bir mekân üzerinde bir takım eklentiler ve yeni organizasyonlar önerilmiştir. Perspektifler ve kolaj tekniği ile proje alanı yeniden görsellenerek çalışmanın son bölümü tamamlanmıştır.

I. Chapter Space Concepts

I. Bölüm

The concept of traditional space can be defined as space from accepting certain objects or formations as boundaries. Although this definition is still valid, it has been enriched by the development of the discipline of architecture, and new concepts have been derived that are emphasized while understanding and making sense of the space. In this section, analysis was made under three main headings.

Mekan Kavramları Geleneksel mekân kavramı belirli nesneleri ya da oluşumları sınır olarak kabul eden boşluk olarak tanımlanabilir. Bu tanım hala geçerli olmakla beraber mimarlık disiplininin gelişmesiyle zenginleşmiş, mekânı anlayıp ve anlam-

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

5

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

landırırken üzerinde durulan yeni kavramlar türetilmiştir. Bu bölümde üç ana başlık altında inceleme yapılmıştır.

i. Physical Space The concept of space, which constitutes the main subject of architecture, can be generally defined as “the area surrounded by certain elements and allows for activities”. Space is defined by its perceptibility. It has detectable limits. These limits do not always have to be physical limits such as walls, floors, ceilings. Features such as light, sound and color also enable the space to be perceived.1 The objects and elements that shape all this perception form the physical space.

i. Fiziksel Mekan Mimarlığın esas konusunu oluşturan mekân kavramı, genel anlamda “belirli elemanlar tarafından çevrelenmiş olup etkinliklere imkân veren alan” olarak tanımlanabilir. Mekân algılanabilirliğiyle tanımlanır.

Algılanabilir sınırları vardır. Bu sınırlar her zaman duvar, döşeme, tavan gibi fiziksel sınırlar olmak zorunda değildir. Işık, ses, renk gibi özellikler de mekânın algılanabilmesini sağlar.1 Tüm bu algıyı şekillendiren nesne ve elemanlar fiziksel mekanı oluşturur.

The developments in science and technology have changed the architectural agenda and brought it to new heights. In addition to using computer technologies as a tool in the process of designing the physical space, the designers started to evaluate the physical world with a new perspective by being affected by the virtual space and the cyber space, which is its reflection from the screens.

Bilim ve teknolojideki gelişmeler de mimarlık gündemini değiştirip yeni boyutlara taşımıştır. Tasarımcılar, bilgisayar teknolojilerini fiziksel mekanı tasarlama sürecinde bir araç olarak kullanmanın yanında sanal mekân ve onun ekranlardan yansıması olan siber mekândan etkilenerek fiziksel dünyayı yeni bir bakış açısıyla değerlendirmeye başlamışlardır.

In their formation, the architectural spaces where the importance of the user and various contextual factors gradually increase, they turn into interactive environments by giving the user the opportunity to “reshape” thanks to the databases created by the spaces.2 In order to better understand these concepts and the reflection of computer technologies in architecture, it is necessary to master the definitions of virtual and cyber space.

Oluşumlarında, kullanıcı ve çeşitli bağlamsal faktörlerin öneminin giderek arttığı mimari mekânlar, mekanların oluşturduğu veri tabanları sayesinde kullanıcısına ‘yeniden şekillendirme’ imkânı vererek etkileşimli ortamlara dönüşmektedirler.2 Bu kavramları ve teknolojinin mimarlıktaki yansımasını daha iyi kavrayabilmek için sanal ve siber mekân tanımlarına hâkim olmak gerekmektedir. ii. Sanal Mekân

ii. Virtual Space Sanılanın aksine sanal (virtual) kelimesi gerçek olanın karşıtı değil, gerçekleşebilir ya da gerçekleşemeyeceği düşünülen herhangi bir şeyin sahip olduğu gücü temsil eder.3 Düşün dünyasında kalan bir kavram olsa da fiziksel mekânı şekillendirir. Mimarların tasarlama sürecinde

Contrary to popular belief, the word virtual represents not the opposite of the real, but the power of anything that is thought to be possible or unrealizable.3 Although it is a concept left in the world of thinking, it shapes the physical space.

1. Ak, 2006

1. Ak, 2006

2. Akten, 2008

2. Akten, 2008

3. Ak, 2006

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

3. Ak, 2006

6

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

zihnen deneyimledikleri mekân buna örnek olabilir. Mekân tasarımında, gerçek ve sanal evren arasındaki sentezi bilmek ve yürütmek gerekir.

Sanal mimarlık zaman, mekân ve birey arasındaki oluşumdur.4 Tasarımcıların zihinlerindeki mekânların bilgisayar ekranlarından yansıması pratik düşünme ve istenen değişikliklerin anlık olarak tasarıma aktarılması açısından yenilikler getirmiştir. Üretim hız kazanmış, inşa sürecinden önce yapıyı üç boyutlu deneyimlemenin yeni bir yolu ortaya çıkmıştır. Bilgisayarın tasarımdaki konumu zaman içinde değişikliğe uğrayarak araç olmanın ötesinde bir yere gelmiştir.

The space that architects experience mentally in the design process can be an example. In space design, it is necessary to know and execute the synthesis between the real and the virtual universe. Virtual architecture is the formation between time, space and individual.4 The reflection of the spaces in the minds of the designers from the computer screens brought innovations in terms of practical thinking and transfer of the desired changes to the design instantly. Production has gained speed, and a new way of experiencing the structure in three dimensions has emerged before the construction process.

Bitmiş mekânlar yerine ‘ara yüzler’ tasarlamak, kullanıcıların mekânlarla etkileşimde bulunmalarını ve mekânları deneyimlemek için kendi yollarını önermeye başlamalarını sağlar.5 Kullanıcının sanal mekândaki davranışlarını gerçek mekânda sürdürebilir olması mimarlığın ilgi noktası haline gelmiştir. Bu konuyu açıklayan yeni mekân kavramları kullanıcının deneyimini ve davranışlarının etkilerini temel alarak şekillenir. Sanallık, dijitalleştirilmiş resimsel bir taklitle gerçekliğin temsilini ve simülasyonunu sunan, gerçekleşebilecek sibernetik mekân senaryolarını yansıtır.6

The position of the computer in design has changed beyond time and has become a place beyond being a tool.

Starting to design “interfaces” instead of finished spaces enables users to interact with spaces and start proposing their own ways to experience spaces.5 The fact that the user can continue his behavior in the virtual space in the real space has become the point of interest of architecture.

New space concepts that explain this issue are shaped based on the experience of the user and the effects of their behavior. Virtuality reflects the possible cybernetic space scenarios that present the representation and simulation of reality with a digitalized pictorial imitation.6

iii. Siber Mekân Sanal mekân ile fiziksel mekân arasında, iç içe geçmiş bir şekilde mekânları bir arada tutan paradoksal bir ilişki olduğunu düşünebilir. Sanal ve gerçek mekânın birbirleriyle bağlantılı olarak yarattığı yapay mekân ‘sibernetik mekân’ olarak adlandırılmaktadır.7 Sibernetik mekânın özellikleri sanal ve fiziksel mekân özelliklerinin arasındadır. Kimi zaman sanal kimi zamansa fiziksel olana yaklaşır. Sanal mekân gibi zihinsel olduğu için daha akışkan ve değişkendir. Siber mekânın en önemli unsurları bilgi, zaman ve harekettir. Siber

iii. Cyber Space It can be thought that there is a paradoxical relationship between virtual space and physical space that holds spaces together in a nested manner. The artificial space created by the virtual and real space in connection with each other is called the ‘cybernetic space’.7 The features of cybernetic space are among the fea-

4. Simões, 2008

4. Simões, 2008

6. Taşlıoğlu, 2018

6. Taşlıoğlu, 2018

5. Taşlıoğlu, 2018

5. Taşlıoğlu, 2018

7. Mitra, 2006

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

7. Mitra, 2006

7

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

mekânın akışkanlığını sağlayan bilginin akışkanlığıdır. Siber mekân zamansaldır.8 Üç boyutlu fiziksel mekânın üzerine sanal mekânın zamana bağlı değişkenliği eklendiğinde oluşan dördüncü boyuttan söz etmek gerekir.

tures of virtual and physical space. Sometimes it approaches the virtual and sometimes the physical. It is more fluid and changeable as it is mental like virtual space. The most important elements of cyber space are knowledge, time and movement. It is the fluidity of information that provides the fluidity of cyber space. Cyber space is temporal.8 It is necessary to mention the fourth dimension that occurs when the time dependent variability of the virtual space is added to the three-dimensional physical space.

Siber alan ile mimarlık, tasarım aşamasına gelindiğinde bazı ilişkiler ortaya koyar. Sanal ve fiziksel olanın ortamdaki dengesi bunlardan biridir.

Sanallıkların inşa sürecine gelindiğinde fiziksel dünyaya nasıl eklemlenecekleri bir diğer konudur.

Ortamların kurulumunun ardından kullanıcının buradaki konforu, mekânı rahatça algılayabilmesi ve onunla iletişim halinde olması durumlarının incelenmesi gerekir. Uzun vadede bu incelemelerin çıktıları, kentin entelektüel kültürünün ve mekânsal al-

Architecture and cyber space reveals some relations when it comes to the design phase. The balance of the virtual and physical in the environment is one of them. How virtualities are added to the physical world when it comes to the building process is another issue. Following the installation of the environments, it is necessary to examine the

8. Ak, 2006

8. Ak, 2006

Fiziksel Mekan

Sanal Mekan Virtual Space

Siber Mekan

Physical Space

bedenin mekanı

zihnin mekanı

bedenin ve zihnin mekanı

olay mekanı

düşünce mekanı space of toughtsv

space of information

gerçek zamanlı

gerçek zamanla ilişkisiz

değişken, gidişli gelişli, sıçramalı

space of body

space of event/case real time

zihinden bağımsız

space of mind

unrelated to real time

zihne bağımlı

Cyber Space

space of body and mind

bilgi mekanı

variable, progressive, bouncy

zihne bağımlı

independent of mind

addicted to mind

addicted to mind

beden ve zihin hareketli

beden sabit, zihin hareketli

beden sabit, zihin hareketli

moving body and mind

body fixed, mind moving

kalıcı

geçici

permanent

geçici

temporary

sınırlı

body fixed, mind moving temporary

sınırsız

sınırsız

limited

limitless

limitless

kesin, sabit, değişmez

belirsiz, akışkan, değişken

dinamik-geçici-devingen-akışkan

exact, fixed, unchanging

süreli hareket

uncertain, fluid, variable

anlık hareket

dynamic-temporary-active-fluid

anlık hareket

time motion

instant movement

instant movement

sembol ve işaretlere bağımlı

sembol ve işaretlerden bağımsız

sembol ve işaretlere bağımlı

uzamsal mesafe

zamansal mesafe

zamansal mesafe

depends on signs and symbols spatial distance

independent of symbols and signs temporal distance

depends on signs and symbols temporal distance

Fiziksel, sanal ve siber mekan karşılaştırması Physical, virtual and cyber space comparison

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

8

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

gıların nasıl değiştiği üzerine bilgi verecek hale gelebilir.

comfort of the user here, the ability to easily perceive the space and to communicate with him. In the long run, the outcomes of these reviews may become informative about how the city’s intellectual culture and spatial perceptions have changed.

Dünyayı algılama şeklimiz günlük hayatımızda kullandığımız araçlarda değişip biçimlenir. Yeni medya ve iletişim ortamlarının bu süreçte payı olabildiğince fazladır. Bilgisayar, internet, cep telefonları, oyun konsolları, ipod veya avuç içi veri bankası kayıtçıları ve iletişimcileri gibi tüm dijital teknolojiler, yeni medya araçlarını oluşturmaktadır.9 Bu araçlarla bağlandığımız ağlar da sanal mekânlardır. “Ağ, mekânsal bir var oluştur; aynı anda her yerdedir ama aslında hiçbir belirgin yerde değildir. Nerede olduğunu, şeklini ya da oranlarını ve bir başkasına oraya nasıl gidebileceğini anlatamazsınız. Bununla birlikte içinde, tam olarak nerede olduğunu bilmeden de olsa aradığınızı bulabilirsiniz. Ona gitmezsiniz, sadece fiziksel var oluşunuzu gerçekleştirdiğiniz mekândan bağlanırsınız.”.10 Siber mekân, göremediğimiz, dokunamadığımız ancak içinde bulunup zihnimizde taşıyabildiğimiz sanal mekânın fiziksel mekândaki görüntüsünü vadeder. Siber mimarlık, sanalın kritik özelliklerini fiziksel dünyaya taşımayı amaçlar.

The way we perceive the world changes and shapes in the vehicles we use in our daily lives.

Media and new communication media have a large share in this process. All digital technologies such as computers, internet, mobile phones, game consoles, ipod or palm database registers and communicators are new media tools.9 The networks we connect with these tools are virtual spaces. “The network is a spatial existence — it is everywhere at the same time, but in fact it is not at any obvious place. You cannot tell where it is, its shape or proportions, and how you can get there. However, you may find what you are looking for, even without knowing exactly where it is located. You do not go to him, you are connected only from the place where you made your physical existence. ”.10 Cyber space promises the image of the virtual space that we cannot see, touch, but we can find and carry in our minds. Cyber architecture aims to bring the critical features of the virtual to the physical world.

Siber mekânlar tasarlanırken sadece görsel açıdan zengin değil, fiziksel mekânlar gibi, sosyal etkileşim ve kültürel değerleri ifade eden ortamlar geliştirmelidir.11 Bu ortamlar kişi ve mekânın iletişim kurduğu yerler olduğu için sürekli değişim hali yalnızca mekânda değil onun kültürel atmosferi dışa vurma şeklinde de görülebilir.

While designing cyber spaces, not only visually rich but also physical environments, such as physical spaces, should develop environments that express social interaction and cultural values.11 As these environments are places where people and spaces communicate, the state of constant change can be seen not only in space but also in expressing its cultural atmosphere.

Sibernetik mimarlık başlığı altında toplanabilecek mekân kavramları vardır. Bilgi mekânı, etkileşim mekânı, gerçek zamanlı mekân, değişim mekânı, akışkan mekân, geçiş mekânı ve melez mekân bahsedilen alt başlıklardır. Bunlar fiziksel mekân ile siber mekân arasındaki ayrımlara göre şekillenirler. Temelde hepsi bilginin ve zamanın mekânıdır. Tanımları birçok yönden kesişir.

There are space concepts that can be gathered under the title of cybernetic architecture. Information space, interaction space, real-time space, exchange space, fluid space, transition space and

9. Yıldız, 2010

9. Yıldız, 2010

10. Mitchell, 1995

10. Mitchell, 1995

11. Taşlıoğlu, 2018

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

11. Taşlıoğlu, 2018

9

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Bir sonraki bölümde kullanıcıdan gelen bilgiye göre değişip dönüşen etkileşim mekânı üzerinde durulacak, kavramsal ve pratik araştırması yapılacaktır. Bireyin deneyimi ve mekânla iletişiminin amaçlandığı bir mekân kurgusu üzerinden çıkarımlar yapmak amaçlandığı için etkileşim mekânına yoğunlaşılmıştır. Bireyden bilgiyi alan, bu süreçte kendini değiştiren mekân örnekleri incelenmiştir.

hybrid space are the mentioned subtitles. These are shaped according to the distinctions between physical space and cyber space. Basically, they are all places of knowledge and time. Their definitions intersect in many ways.

In the next section, the place of interaction, which changes according to the information received from the user, will be emphasized and a conceptual and practical research will be carried out. Since it is aimed to make inferences over a space setup where the individual’s experience and communication with the space is aimed, the space of interaction is concentrated. Examples of places that take information from the individual and change themselves in this process are examined.

II. Bölüm Etkileşimli Mimari Etkileşimli mimari, mekândan beklenen işlevleri sağlarken kullanıcının ihtiyaçlarına cevap verebilen mekânların üretilmesidir. Mekân, gereken altyapı bileşenlerini sağlayarak kullanıcıya bir başka bireyle iletişim kuruyor olma hissini verir.

II. Chapter

Beden ve mekân var olan özlerini terk ederek yeni bir bütünsellik anlayışında birleşir. Bu yeni oluşumda bedenin ve mekânın birbirine özne ve nesne hâlinde olma durumları da karşılıklı olarak anlık değişimlere uğrar.12 Bulunduğu mekânı değiştirebilmek bireydeki aidiyeti arttırır.

Interactive Architecture Interactive architecture is the production of spaces that can meet the needs of the user while providing the functions expected from the space. The space provides the user with the necessary infrastructure components, giving the user the feeling of communicating with another individual.

Mimarlık, kullanıcıları tarafından sensörler aracılığı ile veri tabanına sürekli yeni bir bilgi girilerek oynanan bir oyuna dönüşmektedir. Yapıyı oluşturan elemanların her biri programlanabilir elemanlardan oluşur, böylece yapı sürekli işlenen bir bedene dönüşmüştür.13

Body and space leave their existing essences and unite in a brand new holistic understanding. In this new formation, the state of the body and the space as subjects and objects to each other undergo simultaneous changes.12 Being able to change the place it is in increases the belonging of the individual.

İnsan-bilgisayar etkileşimi temel bir strüktür üzerine kuruludur; geri besleme döngüsü.

Bilgi bir sistemden geçerek insana aktarılır ve tekrar sisteme geri gönderilir. Kişinin bir amacı vardır; onu başarmak için bir eylemde bulunur (sisteme girdi sağlar), ortam da eyleminin etkilerini değerlendirir (sistemden dönen çıktıları yorumlar-geri besleme), son olarak sonuçları hedef ile kıyaslar. Karşılaştırma kişinin bir son-

Architecture is transformed into a game played by users by constantly entering new information into the database through sensors. Each of the elements that make up the structure consists of programmable elements, so that the structure is transformed into a constantly processed body.13

12. Öz, 2007

12. Öz, 2007

13. Oosterhuis, 2002

13. Oosterhuis, 2002

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

10

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

raki eylemini yönlendirir, döngü yeniden başlar.

Bu basit bir kendi kendini düzeltme sistemidir, daha teknik açıdan birinci dereceden sibernetik bir sistemdir.14

Etkileşimli Mimari Tasarım Yöntemleri ve İlgili Disiplinler

Human-computer interaction is based on a basic structure; feedback loop. The information is passed to a person through a system and sent back to the system. The person has a purpose; it takes an action (provides input to the system) to achieve it, the environment evaluates the effects of its action (interprets the feedback from the system-feedback), and finally compares the results with the target. The comparison (return may be difference or compatibility) guides the person’s next action, the cycle begins again. This is a simple self-correcting system, a more technically first-order cybernetic system.14

Etkileşim kavramının 1950’lerde mimarlık alanında konuşulmaya başlamasıyla diğer disiplinler ve uygulanabilecek teknolojilerle ilişkiler gelişmiştir.

Kuramsal çalışmaların, dijital teknolojilerin ya da mimarlığın tek başına ilerleyemeyeceği bu aşamada disiplinler iç içe çalışıp, birbirlerinden etkilenmişlerdir.

Along with the audio images that can interact; In addition to sensory, emotional, physical and mental existence, it is necessary to integrate the non-representative psychological understanding.

The user should be allowed to have a psychologically necessary experience.15

Etkileşim üzerinde çalışılırken oluşturulan sistemler doğa bilimlerinin etkisiyle yapılandırılmıştır.

Doğadaki ilişkiler ile canlı bir yapının çevresi ile olan etkileşimi esas alınıp mekâna ve teknolojilere yansıtılmıştır. Veri girişi-işlem-veri çıkışı sistematiğinin oluşmasında da dağa bilimlerinden alınan desteğin etkisi vardır.

Interactive Architectural Design Methods and Related Disciplines

Etkileşime girebilen işitsel görüntülerle birlikte; duyusal, duygusal, bedensel ve zihinsel varoluşa ek olarak, temsil edilemeyen psikolojik anlayışı bütünleştirmek gerekir. Kullanıcın psikolojik olarak gerekli bir deneyim yaşamasına izin verilmelidir.15

As the concept of interaction began to be discussed in the field of architecture in the 1950s, relations with other disciplines and applicable technologies have developed. At this stage, where theoretical studies, digital technologies or architecture cannot progress alone, the disciplines worked together and were influenced by each other.

Yapay zekâ, sibernetik ve sanal gerçeklikten nanoteknolojiye kadar farklı ölçeklerde yapılan çalışmalar, etkileşimli mimarlığın inşasında önemli bir yer tutar. Bu sistemlerin mekânı oluşturmasını sağlayan alt sistemler olarak donanım teknolojileri denklemin önemli kısmını oluşturur.

Models created while working on interaction are structured under the influence of natural sciences. The interaction between the elements in nature and the interaction of the environment with a living structure is based on space and technologies. Support from mountain sciences also has an impact on the formation of data entry-process-data output systematics.

Etkileşimli tasarımdaki gelişmelerle, mimarlık daha hassas ve uyumlu bir hale gelmiştir. Kullanıcılar, etkileşimli yapıları tecrübe etmeye başladıklarında tasarımlara farklı türde bir ilgi ve dikkat göstereceklerdir. Yapılar çok daha akıllı kullanıcı arayüzlerine sahip olduklarında, zeki kararlar verebilmeleri

14. Yıldız, 2010

14. Yıldız, 2010

15. Taşlıoğlu, 2018

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

15. Taşlıoğlu, 2018

11

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

İşlem diyagramı Process Diagram

için geçici duyusal uyaranlar ve bilgi ağları eklentilerine sahip olduklarında etkileşimli ve uyarlanabilir tasarımlar, kullanıcıların daha fazla iletişim içinde olmaları için davetkâr olacaklardır.16

Studies in different scales and units ranging from artificial intelligence, cybernetics, virtual reality and tele-availability to nanotechnology have an important place in the construction of interactive architecture. Hardware technologies, as sub-systems that enable all these systems to form the space, also form an important part of this equation.

Etkileşimli Mimari Tasarımda Ürününün Kritiği i. Fiziksel Açıdan Etkileşimli Mimari

With the advances in interactive design, architecture has become more precise and harmonious.

When users begin to experience interactive structures, they will pay different attention to designs.

Interactive and adaptive designs will be inviting for users to have a different communication when structures have much smarter user interfaces, and temporary sensory stimuli and information network plugins to make smarter decisions.16

Etkileşimli Mimarlık ürününde yapının mekânsal kalitelerinin farklı işlevlere ve değişen etmenlere uygun olarak şekillenebilmesi amaçlanmaktadır.17 Etkileşimli mimari çevre yaşam tarzı ve davranışları kolaylaştırdığı gibi onları etkiler de. Fiziksel ve sosyolojik mekân yorumlamalarımız uzamsal sınırların ya da tanımlanmış mekân kavramının ötesinde, ışıklandırma, akustik ve koku dâhil pek çok faktörden etkilenmektedir.

Criticism of the Product in Interactive Architectural Design i. Physically Interactive Architecture

16. Yıldız, 2010 17. Yıldız, 2010

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

16. Yıldız, 2010

12

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Etkileşimli Tasarımda pek çok uygulama, algılama ve mekanik hareketle sınırlı değildir.

Yapısal alandaki yeniliklerin zenginliği ile birlikte geliştirilebilir.18

In the Interactive Architecture product, it is aimed that the spatial qualities of the building can be shaped in accordance with different functions and changing factors.17

Fox, yapısal sistemde uyarlanabilirliğin sağlanması için sistemin konuşlanabilir, bağlanabilir ve kolay üretilebilir olması gerektiğini belirtir. Uygulamalar ‘istenmeyen ortam ve program’ durumlarına karşı çok kullanımlı iç mekân örgütlenmesinden tüm yapının dönüşebilirliğine kadar farklı çözümleri sağlayabilmektedir.19

The interactive architecture environment facilitates lifestyle and behavior as well as affects them. Our physical and sociological space interpretations are influenced by many factors, including lighting, acoustics and odor, beyond the spatial boundaries or the defined space concept.

Many applications in Interactive Design are not limited to sensing and mechanical movement. It can be developed with the richness of tectonic innovations in the structural area.18

ii. Psikolojik Ve Sosyal Açıdan Etkileşimli Mimari İnsan-bilgisayar ilişkisi insan-insan ilişkisine yaklaşmaya başladığı zaman mimari anlamda hedef mekânı, tıpkı insan davranışları gösterebilen bir sistem gibi sosyal koşullara tepki gösteren, yanıt veren ve kendi kendini uyarlayabilen bir seviyede ele almak olacaktır.20 Bu mekân kurgusu kamusal mekânlara işlendiğinde hem psikolojik hem de sosyal acıdan incelenmeyi gerektirir. Tobi Schneidler bu durumu ’Etkileşimli tasarımda asıl soru tasarımın şekillendirilmesi değildir. Çok daha önemlisi, gelişen bu fırsatların yeni kültürleri nasıl etkileyeceğini, sosyal ilişkilere nasıl yansıyacağını düşünerek mimari tasarımı kurgulamaktır.’ şeklinde açıklar.21

Fox states that the system must be deployable, connectable and easy to produce in order to ensure adaptability in the structural system. Applications can provide different solutions from ‘unwanted environment and program’ situations to multi-use indoor organization to the transformability of the whole building.19 ii. Interactive Architecture in Psychological and Social Aspects

Etkileşimli Mimarlık ürünün sağlayacağı fırsatlar ve neden olabileceği tehditler tasarımın ilk aşamalarında değerlendirilmesi gereken konu-

When the human-computer relationship starts to approach the human-human relationship level, the architectural goal will be to address the space in a level that responds to social conditions, responds and adapts itself, just like a system capable of displaying human behavior.20 When this space setup is embedded in public spaces, it requires both psychological and social examination.

Tobi Schneidler states that ‘The real question in interactive design is not shaping the design. Much more important is to construct the architecture by thinking how these developing opportunities will affect new cultures and how they will be re-

18. Fox, 2009

17. Yıldız, 2010

19. Yıldız, 2010

18. Fox, 2009

Kullanıcı ve çevre arasındaki iletişim uzamsal tecrübeyi arttıran duygusal bağı besler. Yeni değişim potansiyelleri ile etkileşimli mimarlık uygulamaları ve iletişim kavramının anlamı geliştikçe sistemin başarısı da artacaktır.22

20. Fox, 2009

19. Yıldız, 2010

21. Schneidler, 2005

20. Fox, 2009

22. Fox, 2009

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

13

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

lardır.23 Kullanılan teknolojiler sürekli gelişim halinde olacağı için, kullanıcının bu değişimlere adaptasyonu da tasarım sürecinde dikkat edilmesi gereken bir unsurdur. Psikolojik ve sosyal anlamda doğru kararlar verilmesi önemlidir.

flected in social relations. ”21 The clear communication between the user and the environment nourishes the emotional bond that increases the spatial experience. The success of the system will increase as the meaning of Interactive Architecture applications and communication concept develops with new potentials of change.22

Etkileşimli Mimari Tasarım Ürünlerine Örnekler Bu bölümde, ileriki aşamalarda yapılacak tahayyülleri yönlendiren mekânlar incelenmiştir.

Interactive Architecture product’s opportunities and the threats it may cause are the issues that need to be evaluated in the early stages of design.23 As the technologies used will be in continuous development, the adaptation of the user to these changes is also an important factor in the design process. It is important to make the right decisions psychologically and socially.

1- Tatlı Su Pavyonu: Yapının genel çıkış noktası suyun içinde sürüklenen bir nesnenin elde ettiği deneyimi bedene yaşatmaktır.24 Gösterim, ışık algılayıcıları ve ses algılayıcıları kullanılmıştır.

Metinde geçen etkileşimli tasarım örneklerinin analizi Analysis of interactive design examples in the text

21. Schneidler, 2005

23. Yıldız, 2010

22. Fox, 2009

24. Öz, 2007

23. Yıldız, 2010

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

14

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

2- D-Kulesi: Proje bir anket, web sitesi ve bir mekânı içerir. Üç bölümde birbirine etkileşimli olarak bağlıdır.25 Odak noktası bilgiyi mekândan okumaya olanak vermesidir.

Examples of Interactive Architectural Design Products There are some of the location examinations that direct the imaginations to be done in the later stages of the project.

3- Son-O Evi: “Müzik bedenlerin davranış izleri ile evrimleşen bir anı-mekânı olur.”26Beden ise mekânın atmosferini oluşturmada en büyük araç hâline gelir.

1- Fresh Water Pavilion: The general starting point of the building is to make the body feel the experience of an object drifting in the water.24 Notation, light sensors and sound sensors are used.

4- Uzaktan Ev / Remote Home: İki mekânın da mobilya ve elemanlarının içine gömülen akıllı araçlardan herhangi biriyle bedenin iletişimi diğer tarafa belirgin bir şekilde yansımaktadır.27

2- D-Tower: The project includes a questionnaire, website and a space. The three sections are interconnected interactively.25 Its focus is on reading information from the space.

III. Bölüm Bu bölümde, araştırmanın çıktılarıyla nasıl bir mekan tahayyülü yapılabileceği üzerinde duruldu.

Hedef Mekanlar

3- Son - O House: “Music becomes a memory-space that evolves with the traces of behavior of the bodies in the space.”26 The body becomes a tool in creating the atmosphere of the space.

İstanbul, mevcut yapılı çevresi ile kapasitesinin sınırlarına gelmiş alanlara sahip bir kent. Kullanıcıların yoğun olarak bulunduğu ve farklı işlevlere sahip mekanların sıkça görüldüğü düğüm noktaları bulunuyor.

4- Remote Home / Remote Home: It is clearly reflected on the other side when the body has communication with any of the smart tools embedded in the furniture and elements of both spaces.27

Ancak kamusallığın tam olarak sağlanamamış olması günlük hayat kalitesini ve kentli olmanın değerini azaltan bir durum. Bu nedenle, bahsedilen düğüm noktalarının yakın çevresinde bulunan, potansiyeli olan mekanların kullanılması için bir takım müdahalelerde bulunulabilir. Kullanıcının ve kentin ihtiyacına karşılık verecek alanlar yaratılabilir.

III. Chapter In this section, it is focused on how to imagine a space with the output of the research.

Target Locations Istanbul is a city with areas that have reached the limits of its capacity with its existing built environment. There are knot points where users are concentrated and places with different functions are frequently seen.

Daha çok dar ve fiziksel anlamda arada kalmış bölgelerden bahsedildiği için de kullanıcıya ve ihtiyaca göre şekillenen, değişen mekan tasarımları üzerinde çalışmak uzun süreli ve sağlıklı çözümler

24. Öz, 2007

25. Öz, 2007

25. Öz, 2007

26. Öz, 2007

26. Öz, 2007

27. Öz, 2007

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

27. Öz, 2007

15

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

However, the fact that publicity has not been fully achieved reduces the quality of daily life and the value of being urban. Therefore, a number of interventions can be made to use potential spaces in the immediate vicinity of said nodes. Areas can be created to meet the needs of the user and the city.

getirebilir. Hedef mekanların ortak özellikleri şu şekilde sıralanabilir; – Kullanıcı yoğunluğu (özellikle yaya) yüksek rotalara yakın olan (İstiklal Caddesi, Bankalar Caddesi, Büyükdere Caddesi gibi) – Rotaların yakınında ya da arasında kalmış olup kendi yolu bulunmayan (Varış mekanı olmayan)

Since mostly narrow and physically intertwined regions are mentioned, working on changing space designs, shaped according to the user and the need, can provide long-term and healthy solutions. Common features of target spaces can be listed as follows;

– Yakın çevresinde belirli toplanma noktaları, kamusallık içeren mekanlar olmayan.

– Fonksiyonu tanımsız, yetersiz

– Close to high user density (especially pedestrian) routes // İstiklal St., Bankalar St., Büyükdere St...

– Fiziksel anlamda çok geniş olmayan – Planlı bir kullanım düzeni olmayan

– Located near or between routes and has no own route (without destination)

– Sınırları genellikle tanımlı olup formu değişken olabilen

– Certain gathering points in its immediate surroundings, without public spaces.

İstanbul içinde bu özellikteki mekanlar incelendi ve Levent, Maslak, Galata Ve Taksim’den potansiyel çalışma alanları tespit edildi.

– Function is undefined, insufficient

Potansiyel çalışma mekanları sırasıyla; ilk iki sütun Levent, üçüncü Maslak, dördüncü Galata ve sonuncu Taksim bölgesinde saptanmıştır.

Potential workspaces, respectively; The first two columns were identified in Levent, the third Maslak, the fourth Galata and the last Taksim area.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

16

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Odak Mekan

– Not physically broad

Proje alanı olarak seçilen mekan Perukar Çıkmazı ve Odakule Pasajı’nın bu çıkmaz sokağa paralel giriş kısmı olarak tanımlanabilir. İstiklal caddesinin genel karakterinden bahsetmek gerekirse, burası hala İstanbul’un önemli turistik mekanlarından biri. Ancak sadece turistlerin değil, kent sakinlerinin de günlük hayatta sıkça kullandığı bir aks.

– There is no planned use – The boundaries are usually defined and the form can be variable Potential study areas from Levent, Maslak, Galata and Taksim were determined by examining the places with this feature in Istanbul.

Çevresindeki iş yerleri nedeniyle her gün bu bölgeye çalışmak için gelen bir kitle var. Bunun yanında, sokak sanatçıları günün her saatinde cadde boyunca performanslarını sergiliyorlar. Akşam saatlerinde eğlence mekanları sebebiyle ara sokakların da hareketlendiği biliniyor.

Focus Space The space chosen as the project area can be defined as the entrance part of the Perukar Street and Odakule Passage parallel to this dead end street. To mention the general character of Istiklal street, this place is still one of the important tourist attractions of Istanbul. However, it is an axis that not only tourists but also the city residents use in daily life.

Bahsedilen mekan İstiklal Caddesinin hemen yanında konumlanıyor. Caddenin genel yoğunluğuna tanıklık eden bir parça olmasına rağmen geri planda ve sessiz bir köşe olması, kente değer katabilecek bir nokta olabileceğini düşündürüyor.

The venue is located right next to Istiklal Street.

Although it is a part that testifies to the general density of the street, the fact that it is a quiet corner in the background suggests that it may be a point that can add value to the city.

Mekandaki en baskın kütlelerden biri Odakule İş Merkezi’nin havalandırma servisleri. Zaman zaman motosiklet ya da seyyar simit arabaları için park yeri olarak kullanılsa da Surp Yerrortutyun Katolik Ermeni Kilisesi ile Garibaldi Sahnesinin girişi burada yer alıyor. Planlı bir kullanım düzeni yok. Odakule Pasajı ile görsel teması yoğun. Buna rağmen birbirlerinden çok ayrık mekanlar. Alan; kilise, İş Bankası binası ve Odakule yapılarının kütleleriyle çevreleniyor. Sokakta ve çevresinde sık sık araçların park edildiği görülüyor. Ayrıca pasaj, kullanıcılar için bir geçit oluşturmanın yanında; bu amaçla tasarlanmış olmamasına rağmen İstiklal aksındaki nadir toplanma / oturma alanlarından birine sahip. Yıllar içinde fiziksel olarak değişen peyzaj alanı da kullanıcılar tarafından oturma mekanı olarak değerlendirilmiş.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

One of the most dominant masses in the space is the ventilation services of Odakule Business Center. Although it is sometimes used as a parking place for motorcycles or mobile simit cars, the entrance of the Surp Yerrortutyun Catholic Armenian Church and Garibaldi Stage is located here.

There is no planned use. Visual contact with the Odakule Passage is intense. Despite this, they are very separate places. Domain; the church is surrounded by İş Bank building and Odakule masses.

It is seen that the cars are parked frequently in the street and around. In addition to creating a passage for users, the passage; Although it is not designed for this purpose, it has one of the rare gathering / sitting areas on the İstiklal axis. The landscaping area, which has changed physically over the years, has also been considered as a sit-

17

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Pera haritası 1/500

Map of Pera district 1/500

i. Mekanın Sahip Olabileceği Özellikler ting area by the users.

– Kullanıcıların hangi saat dilimlerinde hangi davranışları baskın olarak sürdürdüğü saptanarak kendini değiştiren bir mekan tasarımı yapılabilir.

i. The Features That The Space Can Have – It is possible to design a space that changes itself by determining which behaviors are dominant in which time zones.

– Mekan, doğrudan kullanıcıdan ve çevreden aldığı veriyi işleyerek şekil alabilir. Kendi ağını oluşturabilir.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

18

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Mekandaki en baskın eleman Odakule yapısının servisleridir. Bunun yanında diğer yapıların girişleri de proje alanına açılıyor.

Yoğunluğa ve kütlelerin konumlarına rağmen Perukar çıkmazı ve Odakule pasajı arasındaki görsel temas devam ediyor.

The most dominant element in the space are the services of the Odakule structure. In addition, the entrances of other buildings open to the project area. Despite the density and the locations of the masses, the visual contact between the Perukar street and the Odakule passage still continues.

–Yapı girişlerinin tüm gün ya da belli saat ve etkinliklere göre vurgulandığı bir mekan organizasyonu sağlanmaya çalışılabilir.

– The venue can take shape by processing the data received directly from the user and the environment. It can create its own network with the data it receives.

– Çevre mekanlardaki etkinliklerin bu alana yansıması sağlanabilir.

– A space organization can be provided where the building entrances are emphasized all day or according to certain hours and events.

– Odakule Pasajı’nın güvenliği sağlanabilir.

Amaçlanan Mekan Kurgusu ve Değişiklikler

– Activities in the surrounding areas can be reflected in this area.

Burada önerilen müdehaleler ile mekanın ihtiyaca göre değişebilen, kullanıcı konforunu merkez alan aynı zamanda bölgenin kimliğini dışa vuran bir mekan tasarımı amaçlanmıştır.

– Odakule Passage can be made safer.

Intended Space Editing and Changes

Perukar çıkmazı ve Odakule servislerinin olduğu alan bütüncül düşünülmüştür. Belirlenen bir hareket ya da sese duyarlı olarak ortaya çıkan kütleler oturma elemanı ve platform olarak kullanılabilir. Bu kütleler mekanda yokken oluşan açık mekan kurgusu farklı kullanıcı hareketlerine ve performanslara izin verebilir. Mekanın mevcut halinde bulunan iki önemli heykel var.

Bu heykellerden ‘Göktaşı’ yeni senaryoda yeri korunarak varlığına devam etmiştir. ‘Kuşlar’ ın ise eski yerindeki elemanlar artık bulunmadığı için caddeye göre yüksek kotta kalan kilisenin bahçesini mekandan ayıran duvara, İstiklal Caddesinden net olarak görülebilecek bir konuma taşınması önerilmiştir.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

With the interventions proposed here, it is aimed to design a space that can change according to the needs of the space, focusing on the comfort of the user and also expressing the identity of the region.

The area with the Perukar Street and the Odakule services are considered as holistic. The masses that emerge as sensitive to a determined movement or sound can be used as a sitting element and platform. The open space setup that occurs when these masses are not in the space can allow different user movements and performances.

There are two important statues present in the space. ‘Meteorite’ of these sculptures continued its existence by preserving its place in the new scenario. It was suggested that the “Birds” should be moved to a wall that can be clearly seen from Istiklal Street, since the elements in the old lo-

19

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Perukar çıkmazındaki eğimin mekana yayılarak pasajın başladığı yere kadar ilerlemesi iki farklı mekanı kaynaştırmıştır. Ayrıca servis kütlesi bu eğimin altına saklanabilir hale gelmiştir. Böylece, gridden oluşan yer döşemesi havalandırma servis açıklıkları, peyzaji ve hareketli kütleleri içinde bulunduran bir elemana dönüşmüştür.

cation are no longer present, and the wall of the church, which is at a higher elevation than the street, separates the garden from the place.

The slope in the Perukar Street spread to the place and progressed to the place where the passage started, fusing two different places. In addition, the service mass has been hidden under this slope. Thus, the flooring consisting of the grid has become an element that includes ventilation service openings, landscape and moving masses.

Yan binanın cephesine önerilen eklenti, yapıyı tamamen kapatmayan mesh bir yüzeydir. Bu yüzeydeki hareketlilik bölge hakkında bilgi verebilir. İlgi çeker ve bağlam hissini kuvvetlendirebilir.

The add-on proposed to the facade of the side building is a mesh surface that does not completely cover the structure. The activity on this surface can give information about the region. It can strengthen the sense of context by arousing interest.

Pasaj içinde de benzer bir mesh yüzey kullanılarak, kullanıcının hareketlerini takip eden altyapıdan gelen bilgi mekana aktarılabilir. Bu eklentilerin ucu açık ve farklı amaçlarla kullanılabilirler. Yüzeydeki görüntü kişiyle iletişim kurabilir, güvenlik problemleri yaşandığında bunu algılayan sistem bir çözüm üretebilir. İstenmeyen durumları gerekli kişilere ya da şehre duyursa bile buradaki güvenlik hissi artmış olacaktır.

By using a similar mesh surface in the passage, information from the infrastructure following the user’s movements can be transferred to the space.

These plugins are open-ended and can be used for different purposes. The image on the surface can

Sese / harekete duyarlı platform ve oturma elemanları (temsili) Voice / motion sensitive platform and sitting elements (represent)

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

20

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Pasaj içine yerleştirilebilecek etkileşimli duvar, diğer eklenti gibi kullanıcıdan aldığı bilgiyi doğrudan mekana yansıtabileceği gibi onunla iletişim de kurabilir.

The interactive wall, which can be placed in the passage, can directly reflect the information received from the user, such as the other plug-in, as well as communicate with it.

Ekran bir başka kullanıcı gibi mekana eşlik edebilir. Böylece pasajdaki güven duygusu desteklenir. Eklenti tehlike durumlarını algılayıp buna tepki oluşturacak şekilde tasarlanabilir.

The screen can accompany the space like any other user. Thus, the feeling of trust in the passage is supported. The plug-in can be designed to detect and react to dangerous situations.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

21

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Proje alanında oluşturulabilecek yerel ağ ile fiziksel mekanın sanal yansıması elde edilebilir.

Virtual reflection of the physical space can be obtained with the local network that can be created in the project area.

Bölgedeki etkinliklerin ya da yapıların yansıtıldığı ana ekran, pasaj içi eklentiler ve yerel ağ ile kullanıcı-mekan etkileşimi arttırılmış bir alan elde edilebilir.

User-space interaction can be increased with the main screen, in-passage plug-ins and local network, where the activities or structures in the region are reflected.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

22

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Bu fiziksel eklentilere ek olarak, fiziksel mekanın sanal olana yansıması gibi düşünülebilecek bir yerel ağ ile kullanıcının buradaki sanal etkinliklere katılımı sağlanabilir. Sanal platformda yapılan anketler, oluşturulan profiller, toplanan veriler ile mekan hem sanal hem de fiziksel olarak kendini geliştirmeye devam edebilir.

communicate with the person, the system that perceives this when security problems occur, can produce a solution. Even if it announces unwanted situations to the required people or the city, the sense of security here will be increased.

In addition to these physical add-ons, the user can participate in the virtual activities here with a local network that can be considered as the reflection of the physical space to the virtual one.

With the questionnaires, profiles created, data collected, the space can continue to develop both virtual and physical.

Sonuç İstanbul içinde barındırdığı nüfus ve ağırladığı turist sayısına oranlandığında yetersiz miktarda kamusal alana sahip bir şehir. Özellikle düğüm yerleri diyebileceğimiz noktalarda kent sakini ve ziyaretçilerin günlük aktivitelerini gerçekleştirebilecekleri, diğer kentlilerle buluşabilecekleri kamusallıklar yetersiz miktarda. Yeni bir kent planı ya da büyük değişikliklerin pratik çözümler olmadığı şimdiki durumda ‘niş’ mekanların önemi artmıştır. Kent insanının nefes alabileceği, kentte kendine bir yer bulduğunu hissedebileceği, şehirle bağ kurup etkileşime girebileceği mekanların varlığı bu sebeple oldukça önemlidir.

Conclusion Istanbul is a city with insufficient public space compared to the population it hosts and the number of tourists it hosts. Especially at the points that we can call knot locations, the residents and the publicities where visitors can carry out their daily activities and meet with other citizens are insufficient. The importance of ‘niche’ spaces has increased in the current situation where a new urban plan or major changes are not practical solutions. The presence of places where the city people can breathe, feel that they find a place in the city, and connect and interact with the city is therefore very important.

Araştırma boyunca üzerinde durulan etkileşim mekanı tanımının öneminden de bu noktada bahsedilebilir. Kentin bir parçasını varlığıyla şekillendirebilen birey için mekan, mimari bir öğeden fazlasını ifade etmeye başlar. Karakteri zayıf, atmosferi güven ve huzur barındırmayan kentsel alanlardansa kullanıcıyla iç içe olan mekanların tercih edilmesi kente değer katabilir.

The importance of the definition of interaction space, which is emphasized throughout the research, can be mentioned at this point. For the individual, who can shape a part of the city with his existence, space begins to express more than an architectural element. Preferring places that are intertwined with the user may add value to the city rather than urban areas where the character is weak and the atmosphere is safe and peaceful.

İhtiyaç duyulan fiziksel çevrenin yanısıra sosyal anlamda insanları bir araya getirebilen mekan varlığının sınırlarını zorlayabilir. İstiklal özelinde düşünülecek olursa her yıl onlarca eylem ve yürüyüşün başlangıç noktası olabilecek bir mekan kazanılabilir. Bu öneri ve varsayımlar diğer kent mekanları için de geliştirilebilir.

In addition to the physical factors needed, it can push the limits of the existence of space, which can bring people together socially. A place that can be the starting point of dozens of actions and

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

23

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Araç olarak etkileşimli mimariyi kullanmak teknoloji, insan ve fiziksel mekanı aynı çevrede yaşatabilir. bu durmun yaratacağı potansiyeller daha kaliteli kamusal mekanların ve sosyal ilişkilerin önünü açabilir.

walks can be won every year in Istiklal. These suggestions and assumptions can also be developed for other urban areas. Using interactive architecture as a tool can live technology, human and physical space in the same environment. the potentials of this situation can lead to better quality public spaces and social relations.

Kaynakç a | References 1. Ak, E. (2006). Bilgisayar Teknolojisi Eşliğinde Mekan Kavramının Dönüşümü - Yeni Mekan Kavramları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

8. Öz, N. (2007, Haziran). Mimarlıkta Hakikinin Sanallaşması ve Sanalın Hakikileşmesi.

Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

2. Akten, Z. (2008, Ekim). Gelişen Teknolojilerin Dijital Sanat Alanında Oluşturduğu Yeni Temalar ve Mimarlığa Katkıları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

9. Pask, G. (1969, September). The Architectural Relevance of Cybernetics. Architectural Design, s. 494-6.

10. Schneidler, T. (2005). Mediating Devices for a Social Statement. AD Magazines.

3. Kahvecioğlu, H. (1998). Mimarlıkta İmaj: Mekansal İmajın Oluşumu ve Yapısı. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

11. Taşlıoğlu, M. (2018, Haziran). Sibernetik Mekan Deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi.

4. Michael Fox, M. K. (2009). Interactive Architecture. Princeton Architectural Press.

5. Mitchell, W. (1995). City of Bits: Space, Place and Info. Cambridge: MIT Press.

12. Yıldız, Ö. (2010). Hesaplamalı Mimarlıktan Zaman Temelli Etkileşimli Mimarlığa Geçiş.

Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

6. Mitra, A. (2006). From Cyber Space to Cybernetic Space: Rethinking the Relationship between Real and Virtual Spaces.

13. Z Simões, M. J. (2008). 6th Conference of Design History and Design Studies. Osaka.

7. Oosterhuis, K. (2002). Programmable Architecture. Milano: L’arca edizioni.

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması

14. Google Maps, 2020

24

Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces

Yeni Mekan Kavramlarının İstanbul Mekanlarında Tartışılması Discussing New Space Concepts in Istanbul Spaces Rana Hatun Duran