Automatyka 10 2016

Page 1

TEMAT WYDANIA Internet Rzeczy CENA 10,00 ZĹ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 26

TECHNIKA 30

SPRZĘT I APARATURA 66

Czas na (r)ewolucyjne przyspieszenie

Powstanie Polska Platforma PrzemysĹ‚u 4.0w ramiÄ™

Komputery przemysłowe w dobie Internetu Rzeczy

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

Poziom Poziom sterowania + %#& , ! " - + .

Poziom obiektu

10/2016

&QEKUMCE\G PCRKPCE\G \CRKรถEKC

'NGUC )CPVGT LGUV QF NCV ฤฑYKCVQY[O NKFGTGO Y RTQFWMELK UVCPFCTFQY[EJ GNGOGPVร Y OCU\[P FNC RT\GO[Uฤ W 0CLY[ล U\C LCMQฤฑรค FDCฤ Qฤฑรค Q Y\QTPKEVYQ QDU\GTP[ OCIC\[P Y 2QNUEG FQUVCYC Y J VQ V[NMQ PKGMVร TG \ CVWVร Y PCU\GL QHGTV[

-Qฤ C TรถE\PG

2QMTรถVฤ C

www.elesa-ganter.pl

&ล YKIPKG PCUVCYPG

7EJY[V[

9UMCล PKMK

6T\RKGPKG WUVCNCLรขEG

'NGOGPV[ OCU\[P

5VQR[

<CYKCU[

1URT\รถV J[FTCWNKE\P[

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNY Jan Jabłkowski

Z BRANŻY

8

Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO Małgorzata Kaliczyńska tel. (+48) 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl

PRODUKTY

14

REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska

ROZMOWA

REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska tel. (+48) 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl

Przemysł 4.0 to patent na sukces

20

ARP wspiera sieci powiązań kompetencyjnych

24

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Andrzej Barciński, Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Krzysztof Jaroszewski, Anna Kropiewnicka-Mielko, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki

Czas na (r)ewolucyjne przyspieszenie w polskim Przemyśle 4.0

26

SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. (+48) 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl

TECHNIKA Powstanie Polska Platforma Przemysłu 4.0

30

Internet Rzeczy w przemyśle

32

REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek tel. (+48) 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl Paulina Siódmak tel. (+48) 22 874 02 02 e-mail: psiodmak@piap.pl PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. (+48) 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o. Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. (+48) 22 874 00 66, fax (+48) 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

4

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

26

CZAS NA (R)EWOLUCYJNE PRZYSPIESZENIE W POLSKIM PRZEMYŚLE 4.0 Na temat wyzwań, szans i zagrożeń, jakie niesie ze sobą wdrażanie założeń Przemysłu 4.0 oraz o tym, dlaczego Polsce może być na tej drodze trudniej niż innym krajom rozmawiamy z Andrzejem Soldatym, twórcą i partnerem projektu Inicjatywa dla polskiego Przemysłu 4.0.

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

30

POWSTANIE POLSKA PLATFORMA PRZEMYSŁU 4.0 Ruszyły prace nad stworzeniem w Polsce platformy na rzecz rozwoju Przemysłu 4.0 – przy Ministerstwie Rozwoju powstał Zespół do spraw Transformacji Przemysłowej. 22 września 2016 r. w Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów PIAP odbyło się spotkanie w ramach dwóch grup roboczych powstającego zespołu – grupy ds. cyfrowego wspomagania przemysłu oraz grupy ds. kształcenia, kompetencji i zasobów kadrowych dla Przemysłu 4.0.

Fabryka bez ludzi – czy to możliwe?

40

Smart Industry: czy polski przemysł jest gotowy na zmiany?

42

Budowa mostu nad cyfrową przepaścią – integracja IT i OT

45

Tworzywa smart plastics w służbie Przemysłu 4.0

46

Internet Rzeczy w rozwiązaniach firmy Beckhoff

48

Łączenie wejść/wyjść cyfrowych i analogowych z Internetem Rzeczy

52

Protokół OPC UA – standard dla IIoT

54

Znaczniki RFID dla Przemysłu 4.0

58

Axioline F I/O dla energetyki w standardzie IEC 61850

60

Możliwości i wyzwania Internetu Rzeczy

64

10/2016

32

INTERNET RZECZY W PRZEMYŚLE Jesteśmy świadkami czwartej rewolucji przemysłowej. Jej kluczowym elementem jest tworzenie systemów połączonych ze sobą sensorów oraz urządzeń wykonawczych, działających w ramach jednej, globalnej sieci. Na halach fabrycznych powstają instalacje tzw. Internetu Rzeczy, tyle że w odróżnieniu od rynku konsumenckiego, spełniają one znacznie trudniejsze wymagania. Aby móc sprostać oczekiwaniom klientów, wiele firm z branży automatyki już teraz zaczęło oferować rozwiązania przygotowane specjalnie pod kątem aplikacji Internetu Rzeczy w przemyśle. W artykule prezentujemy je i omawiamy, na czym tak naprawdę polega IoT.

5

SPIS TREŚCI

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

APLIKACJE Automatyka budynkowa w Fabryce 4.0

80

Komputery przemysłowe w dobie Internetu Rzeczy

66

RYNEK

Wizualizacja i sterowanie w kompaktowych obudowach i atrakcyjnej cenie

74

Hybrydowa technologia w centrach obróbkowych

82

Panele HMI z SoftPLC, pakietem Crew i zdalnym serwisem

76

Maksymalna wydajność procesów produkcyjnych

86

Szybkozłącza do robotów przemysłowych

90

PRAWO I NORMY Ochrona patentowa – korzyści z analizy trendów

Systemy wymiany narzędzi firmy SCHUNK

78

Bezpieczne prowadzenie przy zmiennych promieniach

93

Dociskacze poziome z blokadą otwarcia

94

Pokrętła z łańcuchem zabezpieczającym

96

Seria VCT-LP

Ograniczony moment siły dokręcania w pokrętłach serii GN 3663

97

Napęd wahadłowy DRVS z tłokiem łopatkowym

98

WYDARZENIA Tradycja zobowiązuje

66

KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE W DOBIE INTERNETU RZECZY W automatyce przemysłowej nastał czas komputerów przemysłowych. To śmiałe stwierdzenie można z łatwością uzasadnić, opierając się o aktualne trendy i wynikające z nich konsekwencje. Nowoczesne komputery przemysłowe to niezawodne maszyny o dużej mocy obliczeniowej, które z powodzeniem sprostają coraz bardziej skomplikowanym zadaniom sterowania oraz gromadzenia i analizy danych. W artykule opisujemy dostępne rodzaje oraz popularne standardy IPC i komputerów panelowych. 6

100

Targi Automaticon 2017

Budowa maszyn w centrum uwagi

102

Targi FMB już za miesiąc

Automatyzacja w przemyśle spożywczym i chemicznym

104

BIBLIOTEKA

106

WSPÓŁPRACA

108

LUDZIE Przemysław Degórski, PPH WObit E.K.J. Ober s.c.

110 AUTOMATYKA

zero Największe laboratorium testowe. Najszerszy wybór. 36 miesięcy gwarancji.

... zero przestojów... Nr 1 w przewodach do ruchu.

przetestowane 34 mln ruchów*

przetestowane 138 mln ruchów*

przetestowane 27 mln ruchów*

przetestowane 26 mln ruchów*

przetestowane 41 mln ruchów*

przetestowane 20 mln ruchów*

przetestowane 22 mln ruchów*

przetestowane 76 mln ruchów*

przetestowane 66 mln ruchów*

przetestowane 65 mln ruchów*

przetestowane 53 mln ruchów*

przetestowane 97 mln ruchów*

przetestowane 138 mln ruchów*

przetestowane 50 mln ruchów*

przetestowane 22 mln ruchów*

HYBRYDOWE

SKRĘTNE

ŚWIATŁOWODY

CAT7

POMIAROWE

BUS

Prosimy nas odwiedzić: 63&38WLS[ Š ,EPE % 7XSMWOS ;EVWE[ -RHYWXV] ;IIO Rozwiązania zero przestojów dla Twoich najbardziej wymagających przewodów do ruchu: 1244 przewodów z magazynu tworzy najszerszą ofertę przewodów do ruchu: skrętnych, silnikowych, serwo, hybrydowych, sterowniczych, transmisji danych, BUS, ethernetowych i światłowodów. Przewody chainflex zostały rozwinięte i przetestowane w największym laboratorium testowym w branży. 600 równoległych testów na 2750 m powierzchni, 1,4 miliona pomiarów elektrycznych i ponad 2 miliardy cykli rocznie: wśród tych przewodów znajdziesz jeden, który rozwiąże Twoje największe wyzwanie i zapewnisz sobie zero przestojów. Z siedmioma klasami jakości znajdziesz właściwy przewód dla Twojej aplikacji za niższą cenę. Oblicz on-line, zamów dzisiaj i zapewnij sobie spokój na najbliższe 3 lata!

plastics for longer life

®

®

2

Darmowe próbki: 22 863 5770

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

10/2016 12–13.10 Wrocław

Konferencja Fabryka PrzyszĹ‚oĹ›ci – w drodze do PrzemysĹ‚u 4.0 http://przemysl40.pl/

18–20.10 Kraków

MiÄ™dzynarodowe Targi Obrabiarek, NarzÄ™dzi i UrzÄ…dzeĹ„ do ObrĂłbki MateriaĹ‚Ăłw Eurotool www.eurotool.krakow.pl

18–20.10 Katowice

MiÄ™dzynarodowe Targi Hydrauliki, Pneumatyki, Sterowania, NapÄ™dĂłw i Mechatroniki HaPeS

POROZUMIENIE FIRM SONDEX I DANFOSS Firmy Danfoss i Sondex zawarĹ‚y porozumienie odnoĹ›nie nabycia przez Danfoss peĹ‚nego prawa wĹ‚asnoĹ›ci do prywatnej spółki Sondex Holding A/S, Ĺ›wiatowego lidera w dziedzinie technologii wymiany ciepĹ‚a. DuĹ„ska firma Sondex, zatrudniajÄ…ca okoĹ‚o 1200 pracownikĂłw na caĹ‚ym Ĺ›wiecie, zajmuje siÄ™ opracowywaniem, produkcjÄ… oraz sprzedaşą wymiennikĂłw ciepĹ‚a, co idealnie wpasowuje siÄ™ w profil dziaĹ‚alnoĹ›ci Danfoss Heating (Ogrzewnictwo). – Sondex to dobrze funkcjonujÄ…ca firma. DziÄ™ki poĹ‚Ä…czeniu siĹ‚ jesteĹ›my w stanie zaproponować szerszÄ…, jeszcze bardziej konkurencyjnÄ… i innowacyjnÄ… ofertÄ™ produktĂłw i usĹ‚ug w rozwiÄ…zaniach w zakresie

transferu ciepĹ‚a z korzyĹ›ciÄ… dla naszych klientĂłw – podkreĹ›la Niels B. Christiansen, prezes i dyrektor wykonawczy firmy Danfoss. PoĹ‚Ä…czenie obu firm jest istotnÄ… siĹ‚Ä… napÄ™dowÄ… do dalszego umacniania pozycji Danfoss na rynku ciepĹ‚ownictwa oraz systemĂłw ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, a takĹźe w przemyĹ›le morskim, ĹźywnoĹ›ci i napojĂłw, wydobywczym i chĹ‚odnictwa przemysĹ‚owego.

www.hapes.fairexpo.plÂ

18–20.10 Sosnowiec

Międzynarodowe Targi Spawalnicze ExpoWELDING www.exposilesia.pl/expowelding

19–21.10 Warszawa

MiÄ™dzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i EfektywnoĹ›ci Energetycznej Renexpo Poland www.renexpo-warsaw.com

11/2016 7–9.11 Warszawa

Warsaw Industry Week http://industryweek.pl/

15–17.11 Lublin

Lubelskie Targi Energetyczne Energetics

WARSAW INDUSTRY WEEK W Centrum Targowo-Kongresowym Ptak Warsaw Expo (Nadarzyn, al. Katowicka 62) odbÄ™dÄ… siÄ™ w dniach 7–9 listopada 2016 r. MiÄ™dzynarodowe Targi Innowacyjnych RozwiÄ…zaĹ„ PrzemysĹ‚owych Warsaw Industry Week, podczas ktĂłrych zostanÄ… zaprezentowane najnowsze trendy i rozwiÄ…zania technologiczne. Reprezentowane bÄ™dÄ… róşne gaĹ‚Ä™zie przemysĹ‚u, m.in. maszyny i narzÄ™dzia przemysĹ‚owe, przetwĂłrstwo tworzyw, automatyzacja i robotyzacja, obrĂłbka metalu tworzyw i drewna, metrologia przemysĹ‚owa, komputeryzacja i oprogramowanie dla przemysĹ‚u, ciÄ™cie i szlifowanie, badania i rozwĂłj, BHP oraz wiele innych. Miastem Partnerskim targĂłw jest RzeszĂłw, zaĹ› Partnerem Strategicznym wydarzenia – Dolina Lotnicza, wiodÄ…cy klaster przemy-

sĹ‚owy w Polsce, zrzeszajÄ…cy czoĹ‚owe firmy z zakresu lotnictwa i awioniki. Targom Warsaw Industry Week towarzyszyć bÄ™dÄ… wydarzenia dodatkowe, w tym nowość targowa – Warsaw Machines Outlet, tj. outlet nowych maszyn w poĹ‚Ä…czeniu z show, a ponadto Akademia Techniczna z firmÄ… Plastigo, Strefa Lasery 4.0 z firmÄ… Gravotech, Strefa InĹźynier 4.0 z WojskowÄ… AkademiÄ… TechnicznÄ… w Warszawie, Strefa Industry 4.0 z ZespoĹ‚em DoradcĂłw Gospodarczych TOR, Warsaw Institutes Day i Horyzont 2020 – konferencja z udziaĹ‚em przedstawicieli RzÄ…du RP organizowana wspĂłlnie z RadÄ… GĹ‚ĂłwnÄ… InstytutĂłw Badawczych oraz Warsaw Robotics Show z PolitechnikÄ… RzeszowskÄ… – pokazy i prezentacje robotĂłw.

www.energetics.targi.lublin.pl

22–24.11 Norymberga, Niemcy

Targi SPS IPC Drives www.messago.de

23–24.11 Šódź

Targi EfektywnoĹ›ci Energetycznej i OZE www.oze.targi.pl

8

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

NOWY SERWIS INTERNETOWY NSK NSK Europe uruchomiła nową odsłonę polskiej strony internetowej www.nskeurope.pl. NSK odświeża europejskie strony korporacyjne, wykorzystując nowy, stylowy projekt oraz zoptymalizowany, responsywny układ treści dla użytkowników smartfonów i tabletów. To odpowiedź na rosnące wymagania inżynierów i nabywców, którzy często są w ruchu, co jest coraz powszechniejszą praktyką biznesową w nowoczesnych sektorach przemysłowych. Do najważniejszych cech odświeżonych stron należy zaawansowana „Wyszukiwarka produktów”, za pomocą której użytkownicy mogą szybko i łatwo znaleźć produkt optymalnie dopasowany do swoich potrzeb. Użytkownicy odwiedzający serwis mogą także filtrować produkty np. według kategorii, sektorów/branż czy warunków/właściwości. Kolejną innowacyjną funkcjonalnością jest „Wyszukiwarka dystrybutorów”, która umożliwia użytkownikom szybkie znalezienie najbliższego autoryzowanego dystrybutora lub biuro sprzedaży NSK. Goście odwiedzający stronę mogą stosować filtry wyszukiwania, takie jak nazwa dystrybutora, lokalizacja lub odległość, tak aby uzyskać najlepsze możliwe wsparcie sprzedaży.

WIEDZA I DOŚWIADCZENIE POD JEDNYM DACHEM, CZYLI KONFERENCJA IFM 22 i 23 września 2016 r. w Solcu-Zdrój odbyła się druga edycja konferencji „ifm wiedza i doświadczenie”, której celem było przybliżenie użytkownikom automatyki przemysłowej najważniejszych założeń komunikacji z czujnikami za pomocą interfejsu IO-Link. Spotkanie zostało podzielone na dwie ścieżki programowe: systemy sterowania w przemyśle oraz systemy sterowania w maszynach mobilnych. W trakcie konferencji eksperci i praktycy wygłosili prelekcje dotyczące sztandarowej już dla firmy ifm technologii IO-Link. Ważnym elementem wydarzenia były stanowiska dydaktyczne, na których można było skorzystać z indywidualnych treningów i praktycznych ćwiczeń na najważniejszych produktach ifm, a przedstawiciele firmy na każdym z nich służyli fachowym doradztwem.

R E K L A M A

Globalizacja działań Usprawnienie integracji Ułatwianie przepływu danych

F190 / F192 Głowice UHF odczytu i zapisu

Uniwersalne głowice odczytu/zapisu UHF średniego i dużego zasięgu (do 6 m) o ogólnoświatowym zastosowaniu

Bloki funkcyjne do prostej i szybkiej integracji w systemie

Kompaktowa, trwała obudowa do różnorodnych zastosowań w trudnych warunkach

Przełączalna polaryzacja anteny gwarantuje wiarygodną identyfikację i doskonałą precyzję na każdym kroku procesu produkcyjnego

www.pepperl-fuchs.com/uhf

Z BRANĹťY

WEIDMĂœLLER PRZEJÄ„Ĺ BOSCH REXROTH MONITORING SYSTEMS WeidmĂźller kupiĹ‚ naleşący do Bosch Rexroth firmÄ™ Bosch Rexroth Monitoring Systems, specjalizujÄ…cÄ… siÄ™ w systemach monitorowania dla elektrowni wiatrowych. Bosch Rexroth Monitoring Systems, z siedzibÄ… w DreĹşnie, zatrudnia obecnie 25 pracownikĂłw. OddziaĹ‚ zajmuje siÄ™ rozwojem, produkcjÄ… i sprzedaşą systemĂłw do monitorowania stanĂłw elektrowni wiatrowych. Systemy te monitorujÄ… stany Ĺ‚opat wiatrowych, m.in. w zakresie oblodzenia.

W 2015 r. Bosch Rexroth Monitoring Systems, ktĂłry dostarcza rozwiÄ…zania gĹ‚Ăłwnie w Europie, osiÄ…gnÄ…Ĺ‚ przychody w wysokoĹ›ci 3,8 mln euro. Najbardziej znane rozwiÄ…zanie to BLADEcontrol. Po przejÄ™ciu przez WeidmĂźller firma bÄ™dzie nazywaĹ‚a siÄ™ WeidmĂźller Monitoring Systems. PrzejÄ™cie zwiÄ…zane jest z wejĹ›ciem grupy w nowy segment – energetykÄ™ wiatrowÄ…. !!

TRIUMF POLSKICH DRUĹťYN W ERC Trzecia edycja European Rover Challenge 2016 zostaĹ‚a zakoĹ„czona. W zawodach, w ktĂłrych wzięły udziaĹ‚ 23 druĹźyny z siedmiu krajĂłw Ĺ›wiata, PolskÄ™ reprezentowaĹ‚o 15 druĹźyn z 13 uczelni wyĹźszych i jedna z MĹ‚odzieĹźowego Domu Kultury. W konkursie wystÄ…pili przedstawiciele m.in. Australii, Kanady, Bangladeszu, Indii, Turcji i â€“ po raz pierwszy – Nepalu. DruĹźyny, ktĂłre zakwalifikowaĹ‚y siÄ™ do finaĹ‚u, miaĹ‚y ponad trzy miesiÄ…ce na to, aby przygotować swoje Ĺ‚aziki do zrealizowania zadaĹ„ konkursowych. Specjalnie przygotowana do zawodĂłw arena, imitujÄ…ca marsjaĹ„ski grunt, staĹ‚a siÄ™ polem rywalizacji w czterech konkurencjach bÄ™dÄ…cych odbiciem rzeczywistych zadaĹ„ wykonywanych przez Ĺ‚aziki na powierzchni Marsa. ZwyciÄ™zcami ERC zostali: ekipa Raptors z Politechniki Ĺ Ăłdzkiej – I miejsce, druĹźyna Impuls z Politechniki ĹšwiÄ™tokrzyskiej – II miejsce oraz kanadyjscy studenci

grupy McGill z Queens University z Kingston – III miejsce. NagrodÄ™ specjalnÄ… w konkurencji Maintenance otrzymaĹ‚a grupa Continuum z Uniwersytetu WrocĹ‚awskiego.

CENTRUM SZKOLENIOWE HITACHI PowstaĹ‚a spółka Johnson Controls – Hitachi Air Conditioning Solutions, ktĂłra jest odpowiedzialna za wprowadzenie i rozwĂłj marki Hitachi na rynkach miÄ™dzynarodowych. Efektem

jest m.in. uruchomienie Centrum Szkoleniowego Hitachi. – Wszystkie firmy zainteresowane współpracÄ… z najlepszÄ… markÄ… w sektorze klimatyzacji w Polsce mogÄ… zapisywać siÄ™ na szkolenia certyfikacyjne Hitachi Partner. To oferta dla tych, ktĂłrzy chcÄ… kupować, montować i serwisować systemy klimatyzacji Hitachi – mĂłwi Wojciech PawĹ‚owski, Area General Manager Poland&Ukraine w spółce Johnson Controls. Po kaĹźdym szkoleniu uczestnicy otrzymajÄ… certyfikat jego ukoĹ„czenia. Szkolenia certyfikujÄ…ce Hitachi Partner majÄ… przede wszystkim dostarczyć wiedzy o produktach, systemach i najnowoczeĹ›niejszych technologiach, niezbÄ™dnych do codziennej pracy kaĹźdego instalatora. JednoczeĹ›nie Johnson Controls – Hitachi Air Conditioning Solutions zapewnia wsparcie poszkoleniowe oraz produktowe i marketingowe. " # $ % !

10

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

ZAKOĹƒCZYĹ A SIĘ DRUGA EDYCJA FORUM MAGAZYN PRZYSZĹ OĹšCI W Centrum Techniki Magazynowej w Poznaniu odbyĹ‚a siÄ™ druga edycja Forum Logistycznego Magazyn PrzyszĹ‚oĹ›ci zorganizowana przez firmÄ™ Promag. Tematem spotkania byĹ‚a przyszĹ‚ość biznesu w erze automatyzacji i robotyzacji procesĂłw intralogistycznych. Jak podkreĹ›laĹ‚a Karolina Tokarz, prezes zarzÄ…du i naczelny dyrektor firmy Promag, rozwiÄ…zania automatyczne sukcesywnie taniejÄ…, ale nie w peĹ‚ni przekĹ‚ada siÄ™ to w Polsce na wzrost zainteresowania tego typu produktami, dlatego konieczna jest edukacja w zakresie moĹźliwoĹ›ci, jakie oferuje polskim firmom rynek logistyczny oraz korzyĹ›ci wynikajÄ…cych z ich wdroĹźenia. Co bÄ™dzie decydować o konkurencyjnoĹ›ci polskich przedsiÄ™biorstw w nastÄ™pnych latach? Kiedy automatyzacja procesĂłw logistycznych bÄ™dzie w naszym kraju standardem? Jakie sÄ… gĹ‚Ăłwne bariery ograniczajÄ…ce inwestycje w innowacje? To tylko kilka pytaĹ„, na ktĂłre prĂłbowano odpowiedzieć w trakcie części oficjalnej i w czasie rozmĂłw kuluarowych. W spotkaniu wzięło udziaĹ‚ prawie 200 goĹ›ci reprezentujÄ…cych okoĹ‚o 80 przedsiÄ™biorstw (m.in. Ciech, Arvato Services Polska, Honda Motor Europe Logistics, GKN Driveline Polska, Coca-Cola HBC Polska, TarczyĹ„ski, OSM Kalisz, KGHM, LG Electronics, Tenneco, Meble VOX i Faurecia), a takĹźe przedstawiciele Ĺ›rodowiska naukowego, w tym Instytutu Logistyki i Magazynowania, WyĹźszej SzkoĹ‚y Logistyki i UrzÄ™du Dozoru Technicznego oraz dostawcy rozwiÄ…zaĹ„ logistycznych dla branĹźy magazynowej – Promag, Comau Robotics, Ferretto Group i DCLOG.

BAUMER INWESTUJE W CENTRUM ROZWOJOWE I LOGISTYCZNE PRZY JEZIORZE BODEĹƒSKIM

SpecjalizujÄ…ca siÄ™ w produkcji czujnikĂłw firma Baumer inwestuje w nowy budynek w Stockach przy Jeziorze BodeĹ„skim w poĹ‚udniowych Niemczech. Poza centrum logistycznym dla Europy powstanÄ… w tym miejscu takĹźe nowe centra badawczo-rozwojowe i produkcyjne. Wartość inwestycji wynosi okoĹ‚o 30 mln euro. Firma dziÄ™ki inwestycji ma zamiar zapewnić zrĂłwnowaĹźony i dĹ‚ugoterminowy rozwĂłj grupy Baumer. Zadaniem nowego centrum logistycznego dla Europy bÄ™dzie zapewnienie szybszej i bardziej elastycznej reakcji na gwaĹ‚townie zmieniajÄ…ce siÄ™ zapotrzebowania rynku. W nowym centrum badawczo-rozwojowym szczegĂłlna uwaga bÄ™dzie poĹ›wiÄ™cana najnowszym standardom infrastrukturalnym, zapewniajÄ…cym komunikacjÄ™ wyĹźszego poziomu pomiÄ™dzy uĹźytkownikami a maszynami (PrzemysĹ‚ 4.0). Projekt jest realizowany w kilku etapach. Jeszcze w tym roku na powierzchni 48 tys. m2 ma powstać trzypiÄ™trowy budynek produkcyjny oraz budynki logistyki i administracji. W poczÄ…tkowej fazie w nowych budynkach powstanie od 300 do 400 miejsc pracy. Otwarcie nowego centrum high-tech zaplanowano na jesieĹ„ 2017 r.

* +

,

SUKCES W2 W KONKURSIE UNIVERSAL ROBOTS Polska firma W2 zostaĹ‚a jednym z trzech laureatĂłw globalnego konkursu duĹ„skiego producenta robotĂłw współpracujÄ…cych, firmy Universal Robots, w ktĂłrym moĹźna byĹ‚o wygrać trzy specjalnie dobrane i dostosowane do okreĹ›lonych potrzeb roboty – jednego w Europie, jednego w Ameryce, jednego w Azji. Zadaniem uczestnikĂłw konkursu „Win a robotâ€? byĹ‚o opisanie zadaĹ„ wymagajÄ…cych automatyzacji w ich przedsiÄ™biorstwach. MogĹ‚y to być czynnoĹ›ci monotonne lub uciÄ…Ĺźliwe dla czĹ‚owieka, a idealne dla robota, a takĹźe procesy wymagajÄ…ce optymalizacji, np. wykonywane rÄ™cznie.

10/2016

Firma W2 specjalizuje siÄ™ w rozwiÄ…zaniach z zakresu elektroniki profesjonalnej. Zakres jej dziaĹ‚alnoĹ›ci obejmuje projektowanie, produkcjÄ™, serwis oraz sprzedaĹź najwyĹźszej jakoĹ›ci sygnalizatorĂłw do systemĂłw sygnalizacji poĹźaru i sygnalizacji wĹ‚amania, kolumn sygnalizacyjnych, sygnalizatorĂłw i innych produktĂłw do automatyki, jak rĂłwnieĹź osprzÄ™tu instalacyjnego. Wygrany w konkursie robot UR5 zostanie zastosowany do usprawnienia procesu klejenia podczas przygotowywania obudĂłw sygnalizatorĂłw oraz pracy nad przetwornikami piezoceramicznymi. & ' ! ( ) %

11

Z BRANĹťY

EPLAN DATA PORTAL: MILION POBRAĹƒ Dane wysokiej jakoĹ›ci staĹ‚y siÄ™ obecnie niezbÄ™dne w inĹźynierii, a potwierdza to rekordowa liczba pobraĹ„ usĹ‚ugi EPLAN Data Portal – w czerwcu 2016 r. uĹźytkownicy pobrali okoĹ‚o miliona danych urzÄ…dzeĹ„ i komponentĂłw, co jest kontynuacjÄ… trendu wzrostowego. Tak wysoki wskaĹşnik wyraĹşnie pokazuje, Ĺźe istnieje duĹźe zapotrzebowanie na dane producentĂłw i şe bez ich integracji nawet w şyciu codziennym, a tym bardziej w technice moĹźe dojść do zastoju. Dla dostawcy usĹ‚ug, firmy EPLAN, oraz jej menedĹźerĂłw, ktĂłrzy uruchomili Data Portal osiem lat temu, ten wynik jest sporym zaskoczeniem. Ogromne zainteresowanie uĹźytkownikĂłw jest jednak uzasadnione: oszczÄ™dzajÄ… cenny czas, mogÄ…c integrować aktualne dane bezpoĹ›rednio w swoich projektach przy wykorzystaniu prostej techniki przeciÄ…gania

i upuszczania. Obecnie w portalu dostÄ™pnych jest ponad 620 000 danych urzÄ…dzeĹ„ oraz ponad 1,2 mln wariantĂłw konfiguracyjnych. -, .

PRODUKCJA NOWEJ GENERACJI 27 paĹşdziernika 2016 r. w Warszawie odbÄ™dzie siÄ™ konferencja techniczna pod hasĹ‚em „Produkcja nowej generacji – automatyzacja, utrzymanie ruchu, bezpieczeĹ„stwoâ€?, ktĂłrej celem jest zaprezentowanie kompleksowego podejĹ›cia do procesu produkcji i spojrzenie na niego z perspektywy róşnych dziaĹ‚Ăłw przedsiÄ™biorstwa. Wydarzenie jest odpowiedziÄ… na oczekiwania firm produkcyjnych, aby w jednym miejscu i czasie mogli spotkać siÄ™ przedstawiciele liczÄ…cych siÄ™ na polskim oraz Ĺ›wiatowym rynku firm z branĹźy automatyki przemysĹ‚owej i utrzymania ruchu, a takĹźe specjaliĹ›ci z zakresu bezpieczeĹ„stwa. W programie konferencji przewidziano m.in. poruszenie tematĂłw potrzeb produkcyjnych w kontekĹ›cie strategii utrzymania ruchu, nowych regulacji dotyczÄ…cych systemu oceny zgodnoĹ›ci (zmiany ram prawnych w dyrektywach nowego podejĹ›cia), prawidĹ‚owego doboru i instalacji urzÄ…-

dzeĹ„ blokujÄ…cych zgodnie z wymaganiami normy ISO 14119. OmĂłwione zostanÄ… takĹźe m.in. nowe trendy w automatyce przemysĹ‚owej, studium przypadku automatyzacji paletyzacji na przykĹ‚adzie blachodachĂłwki, zasady integracji i interaktywnoĹ›ci w nowoczesnej fabryce, metody diagnostyczne w okreĹ›laniu momentu awarii maszyn, diagnostyczne zaplecze produkcji w zakresie termowizji, transmisja danych jako podstawa nowoczesnej produkcji, monitoring parametrĂłw krytycznych w utrzymaniu ruchu i oprogramowanie do tworzenia dokumentacji elektrycznej i automatyki w utrzymaniu ruchu. Szczegóły dotyczÄ…ce konferencji, aktualna agenda oraz formularz rejestracji on-line sÄ… dostÄ™pne na stronie: http://www.axonmedia.pl/konferencje/rejestracja/produkcja_nowej_generacji/. - .

UROCZYSTE ĆWIERĆWIECZE BOSCH REXROTH 15 wrzeĹ›nia 2016 r. firma Bosch Rexroth uroczyĹ›cie Ĺ›wiÄ™towaĹ‚a w Warszawie obchody jubileuszu 25-lecia dziaĹ‚alnoĹ›ci w Polsce. Spotkanie z klientami, partnerami biznesowymi oraz przedstawicielami uczelni byĹ‚o okazjÄ… nie tylko do wspomnieĹ„ zwiÄ…zanych z historiÄ… rozwoju firmy w kraju, ale przede wszyst-

kim do zaprezentowania innowacyjnych rozwiÄ…zaĹ„ w przemyĹ›le oraz do podzielenia siÄ™ wiedzÄ… i doĹ›wiadczeniem firmy Bosch Rexroth w zakresie koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0. Obchody rozpoczęła konferencja techniczna zorganizowana pod hasĹ‚em przewodnim „PrzemysĹ‚ 4.0 â€“ czwarta rewolucja przemysĹ‚owaâ€?, w ramach ktĂłrej goĹ›cie wziÄ™li udziaĹ‚ w szeregu wykĹ‚adĂłw, ćwiczeĹ„ oraz szkoleĹ„ z zakresu produktĂłw i rozwiÄ…zaĹ„ wpisujÄ…cych siÄ™ w tÄ™ ideÄ™. DrugÄ… część wydarzenia uĹ›wietniĹ‚a uroczysta gala, ktĂłrÄ… swojÄ… obecnoĹ›ciÄ… zaszczycili m.in. kilkuosobowa delegacja z centrali firmy w Niemczech, w tym Steffen Haack, czĹ‚onek zarzÄ…du firmy Bosch Rexroth AG w Niemczech, Krystyna Boczkowska, prezes zarzÄ…du polskiej spółki Robert Bosch oraz Rolf Nikiel, ambasador Republiki Federalnej Niemiec. GalÄ™ poprowadziĹ‚ znany polski dziennikarz telewizyjny, reporter i prezenter RadosĹ‚aw BrzĂłzka. , # ( %#

12

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

VIGO SYSTEM: ZGODNIE Z PLANEM Producent najbardziej zaawansowanych detektorĂłw podczerwieni, firma VIGO System, zgodnie z planem pozyskuje zewnÄ™trzne finansowanie dla realizacji strategii rozwoju spółki, zakĹ‚adajÄ…cej rozbudowÄ™ mocy produkcyjnych i potrojenie sprzedaĹźy do 2020 r. Projekt, w ramach ktĂłrego wybudowany zostanie nowy zakĹ‚ad produkcyjny, otwierajÄ…cy drogÄ™ do seryjnej produkcji detektorĂłw i skokowego wzrostu wolumenu sprzedaĹźy, znalazĹ‚ siÄ™ na szczycie listy projektĂłw wybranych do dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny RozwĂłj 2014–2020. Realizacja planu inwestycyjnego przebiega zgodnie z harmonogramem zakĹ‚adajÄ…cym, Ĺźe do koĹ„ca 2016 r. zostanie zakoĹ„czony etap budowy finansowania dla zakrojonego na okoĹ‚o 50 mln zĹ‚ projektu (budowa nowego zakĹ‚adu produkcyjnego i centrum wdroĹźeniowego oraz dalszy rozwĂłj technologii firmy i ich integracja z rozwiÄ…zaniami partnerĂłw VIGO System). Ĺ ukasz Piekarski, wiceprezes spółki (na zdjÄ™ciu) podkreĹ›la, Ĺźe VIGO System jest w trakcie pozyskiwania dotacji rozwojowych w ramach innych inicjatyw. – Oczekujemy kolejnych, pozytywnych dla nas rozstrzygnięć konkursĂłw dofinansowujÄ…cych wdraĹźanie innowacyjnych technologii. ZakĹ‚adamy, Ĺźe okoĹ‚o 25% wydatkĂłw zwiÄ…zanych z realizacjÄ… planowanych inwestycji bÄ™dzie finansowanych z dotacji – informuje Ĺ ukasz Piekarski.

KUKA PARTNEROWAĹ A KONFERENCJI „SZKOĹ A OBRĂ“BKI SKRAWANIEMâ€? Firma KUKA byĹ‚a partnerem 10. edycji konferencji „SzkoĹ‚a ObrĂłbki Skrawaniemâ€?, ktĂłra odbywaĹ‚a siÄ™ w ŠaĹ„cucie od 5 do 7 wrzeĹ›nia 2016 r. Przedstawiciel polskiego oddziaĹ‚u koncernu, Janusz JakieĹ‚a, wygĹ‚osiĹ‚ referat na temat najnowszych trendĂłw we współpracy robotĂłw z obrabiarkami. Wysokiej klasy eksperci i naukowcy zaprezentowali najnowsze osiÄ…gniÄ™cia z zakresu obrĂłbki skrawaniem, konstrukcji i eksploatacji narzÄ™dzi skrawajÄ…cych, oprzyrzÄ…dowania technologicznego oraz obrabiarek. Na spotkaniu poruszono takĹźe tematykÄ™ zastosowania metrologii w obrĂłbce skrawaniem. WaĹźnym elementem konferencji byĹ‚a prezentacja wynikĂłw badaĹ„ dotyczÄ…cych obszarĂłw obrĂłbki skrawaniem, powiÄ…zanie obrĂłbki skrawaniem z metrologiÄ… oraz zbliĹźenie Ĺ›wiata nauki i Ĺ›wiata przemysĹ‚u. Celem corocznych spotkaĹ„ jest integracja Ĺ›rodowiska naukowcĂłw i ludzi biznesu, a takĹźe wymiana doĹ›wiadczeĹ„. KaĹźdego roku konferencja zrzesza liczne grono przedstawicieli Ĺ›wiata przemysĹ‚u, biznesu oraz nauki i tym samym jest doskonaĹ‚Ä… pĹ‚aszczyznÄ… do zaprezentowania najnowszych trendĂłw w dziedzinie współpracy robotĂłw z obrabiarkami.

3405 / %

AUTOMATYKA W SĹ UĹťBIE UTRZYMANIA RUCHU

& - ( ) % 0 )2

% / % !

R E K L A M A

20 i 21 paĹşdziernika 2016 r. w hotelu KarczĂłwka w Kielcach odbÄ™dzie siÄ™ konferencja techniczna „Automatyka w sĹ‚uĹźbie utrzymania ruchuâ€?, organizowana przez firmÄ™ GT Automation. Patronem honorowym wydarzenia, adresowanego do pracownikĂłw i dyrektorĂłw sĹ‚uĹźb utrzymania ruchu, jest Politechnika ĹšwiÄ™tokrzyska. W trakcie dwudniowej konferencji swoje rozwiÄ…zania zaprezentujÄ… m.in. takie firmy, jak KĂźbler, Turck, Pepperl+Fuchs, Norres oraz TheusLED. Firma GT Automation, ktĂłra jest organizatorem wydarzenia, od kilku lat dziaĹ‚a na rynku automatyki przemysĹ‚owej, gĹ‚Ăłwnie w wojewĂłdztwach Ĺ›wiÄ™tokrzyskim i podkarpackim. Kluczowymi obszarami dziaĹ‚aĹ„ GT Automation jest dystrybucja komponentĂłw automatyki i pneumatyki, ich serwis, jak rĂłwnieĹź integracja systemĂłw. WiÄ™cej informacji moĹźna znaleźć na stronie www.gtautomation.pl. 01 - % %

10/2016

13

PRODUKTY

FLIR UNOWOCZEĹšNIĹ CZUJNIKI TERMOWIZYJNE A35 I A36 FLIR Systems zaprezentowaĹ‚ wszechstronne czujniki temperatury A35 i A65 do ciÄ…gĹ‚ych, zautomatyzowanych procesĂłw. Ze wzmocnionÄ… konstrukcjÄ…, ofertÄ… dziesiÄ™ciu obiektywĂłw, poszerzonym zakresem temperatury czujniki A35 i A65 dajÄ… wiÄ™cej moĹźliwoĹ›ci przy korzystniejszej cenie. PoczÄ…tkowo zaprojektowane do kontroli procesĂłw produkcyjnych i oceny jakoĹ›ci dobrze sprawdzajÄ… siÄ™ w monitoringu stanu maszyn i w ochronie przeciwpoĹźarowej. WyĹźsza odporność na wibracje umoĹźliwia stosowanie ich w trudnych warunkach pracy. Dziesięć obiektywĂłw o polach widzenia w zakresie od 8° do 90° daje uĹźytkownikowi moĹźliwość skupienia siÄ™ z wiÄ™kszÄ… dokĹ‚adnoĹ›ciÄ… na pojedynczym celu lub monitorowania duĹźego obszaru. Modele A35 i A65 sÄ… jedynymi na rynku kamerami termowizyjnymi, ktĂłre zapewniajÄ… kompatybilność ze standar-

PROGRAM ALTIUM CIRCUITSTUDIO 1.2 Firma Farnell element14 wprowadziĹ‚a na rynek wersjÄ™ 1.2 programu Altium CircuitStudio, stanowiÄ…cego profesjonalne i gotowe do natychmiastowego uĹźycia narzÄ™dzie do projektowania pĹ‚ytek drukowanych. Altium CircuitStudio Ĺ‚Ä…czy w sobie intuicyjny interfejs i szeroki wachlarz funkcji uĹ‚atwiajÄ…cych pracÄ™ projektantĂłw. Funkcja interaktywnego routingu Design Rule pozwala szybko i wydajnie poprowadzić Ĺ›cieĹźki bez obaw o zĹ‚amanie wczeĹ›niej zdefiniowanych zasad projektu. Wbudowany silnik autoroutera automatycznie prowadzi Ĺ›cieĹźki od jednego punktu do drugiego na podstawie zasad zdefiniowanych przez projektanta, pozwalajÄ…c mu zaoszczÄ™dzić czas i skupić siÄ™ na innych aspektach projektu. Funkcjonalny silnik do przedstawiania obwodĂłw PCB w formacie 3D pozwala projektantowi od razu upewnić siÄ™, Ĺźe pĹ‚ytki pasujÄ… do obudĂłw mechanicznych, co w efektywny sposĂłb przyczynia siÄ™ do zmniejszenia prawdopodobieĹ„stwa wystÄ…pienia bĹ‚Ä™dĂłw w projekcie i pozwala zaoszczÄ™dzić czas i zasoby. W najnowszej wersji oprogramowania Altium CircuitStudio wprowadzono ulepszenia zwiÄ™kszajÄ…ce uniwersalność i funkcjonalność, takie jak: obiekty pĂłl lutowniczych, obejmujÄ…ce kwadratowe i podĹ‚uĹźne otwory, obsĹ‚uga podwersji (SVN) oraz moĹźliwość generowania listy poĹ‚Ä…czeĹ„ EDIF. !!

14

dem GigE Vision, umoĹźliwiajÄ…cym szybkie przesyĹ‚anie obrazĂłw oraz z protokoĹ‚em GenICam. – DziÄ™ki ulepszonym A35 i A65, moĹźemy udostÄ™pnić uĹźytkownikom wiÄ™kszÄ… gamÄ™ rozwiÄ…zaĹ„ w zakresie czujnikĂłw temeratury obrazowania termicznego, ktĂłre mogÄ… być stosowane w jeszcze wiÄ™kszej, niĹź kiedykolwiek wczeĹ›niej, liczbie róşnorodnych aplikacji – dodaje Rickard Lindvall, dyrektor generalny FLIR Systems. – SÄ… jedynymi czujnikami temperatury współpracujÄ…cymi bezproblemowo z oprogramowaniem GenICam dostarczajÄ…c 14-bitowy, temperaturowy sygnaĹ‚ liniowy na wyjĹ›ciu. Ulepszone kamery sÄ… kompatybilne z najbardziej popularnymi systemami automatyki, przez co moĹźna je w Ĺ‚atwy sposĂłb integrować. UrzÄ…dzenia sÄ… oferowane w cenach od 4495 euro dla A35 i od 6995 euro dla A65. !

WĂ“ZKI Z Ĺ OĹťYSKOWANIEM PĹ YWAJÄ„CYM FIRMY IGUS

Firma igus, specjalizujÄ…ca siÄ™ w tworzywach motion plastics do zastosowaĹ„ ruchomych, zaprezentowaĹ‚a pierwsze wĂłzki Ĺ›lizgowe do prowadnic liniowych o róşnych promieniach zagiÄ™cia. WĂłzki z pĹ‚ywajÄ…cym Ĺ‚oĹźyskowaniem mogÄ… bez problemĂłw przejeĹźdĹźać z prostego do zakrzywionego odcinka prowadnicy, dziÄ™ki czemu nadajÄ… siÄ™ do róşnorodnych zastosowaĹ„, od przemysĹ‚u meblarskiego po technikÄ™ scenicznÄ…. TakĹźe w kabinach operatora pojazdĂłw rolniczych i komercyjnych coraz częściej wymagane jest indywidualne aranĹźowanie przestrzeni przy ograniczonym miejscu. W celu wyrĂłwnywania odstÄ™pĂłw od prowadnicy, w nowych wĂłzkach Ĺ›lizgowych drylin zastosowano ruchomÄ… czaszÄ™ z odpornego na Ĺ›cieranie tworzywa iglidur. DziÄ™ki temu, wĂłzki mogÄ… poruszać siÄ™ w prowadnicach pĹ‚askich, a takĹźe wypukĹ‚ych lub wklÄ™sĹ‚ych. Podobnie, jak wĂłzki do prowadnic o staĹ‚ym promieniu giÄ™cia, nowe wĂłzki sÄ… na şyczenie oferowane z zaciskiem rÄ™cznym, ktĂłry pozwala na ich zablokowanie w dowolnym poĹ‚oĹźeniu. +

AUTOMATYKA

PRODUKTY

SERIA LP – PANELE DOTYKOWE ZINTEGROWANE Z PLC FIRMY AUTONICS Firma Autonics wprowadziĹ‚a do oferty nowÄ… seriÄ™ urzÄ…dzeĹ„ LP integrujÄ…cych dotykowe panele operatorskie z funkcjonalnoĹ›ciÄ… PLC. Jedno z najlepszych rozwiÄ…zaĹ„ Ĺ‚Ä…czÄ…cych cechy niskich kosztĂłw wdroĹźenia z wyjÄ…tkowÄ… wydajnoĹ›ciÄ…. Dodatkowo oferowane urzÄ…dzenia z serii GP stanowiÄ…ce HMI o jeszcze lepszej widocznoĹ›ci i wiÄ™kszej funkcjonalnoĹ›ci. NajwaĹźniejsze cechy LP-S070, to: • siedmiocalowy ekran TFT LCD True Color (16,7 mln kolorĂłw), • oszczÄ™dne pod wzglÄ™dem przestrzeni montaĹźowej i kosztĂłw rozwiÄ…zanie integrujÄ…ce PLC, HMI i ukĹ‚ady we/wy, • wsparcie dla zewnÄ™trznych we/wy, • funkcja kontroli pozycji, • ekran dotykowy typu analogowego,

• • • • •

funkcja rejestrowania danych, funkcja kontroli pozycji, ekran dotykowy typu analogowego, funkcja rejestrowania danych, wsparcie dla róşnych interfejsów, w tym USB (Host/Device) oraz Ethernet. ELTRON !6 ! 7 8)9 :;<;8= % !6 8= >?> @8 ::9 8= >?> @A A? < ! !% B !% 6 ! 6 !% 6 !

UNIQ 15W – KOMPAKTOWA ZNAKOWARKA LASEROWA UniQ jest nowym modelem znakowarki laserowej w ofercie firmy Datalogic. Model bazuje na źrĂłdle Ĺ›wiatĹ‚owodowym, podczerwonym (1064 nm) o mocy 15 W. Laser wyróşnia kompaktowa obudowa, a dziÄ™ki zastosowaniu innowacyjnego systemu chĹ‚odzenia powietrzem moĹźliwe byĹ‚o uzyskanie stopnia ochrony IP54. UniQ jest wyposaĹźony w zintegrowany komputer wbudowany z Windows 7, oprogramowanie Lighter do edycji projektĂłw, sterownik czterech silnikĂłw krokowych i zasilacz. Po podĹ‚Ä…czeniu monitora (VGA), klawiatury i myszki (4Ă—USB) oraz zabudowaniu gĹ‚owicy pod kÄ…tem bezpieczeĹ„stwa otrzymujemy w peĹ‚ni funkcjonalny, gotowy do pracy system znakowania laserowego. W przeciwieĹ„stwie do wiÄ™kszoĹ›ci znakowarek Ĺ›wiatĹ‚owodowych w UniQ nie zastosowano Ĺ›wiatĹ‚owodu prze-

syĹ‚owego poĹ‚Ä…czonego z jednostkÄ… sterujÄ…cÄ…. ĹšwiatĹ‚owĂłd ma minimalny promieĹ„ ugiÄ™cia, co w niektĂłrych aplikacjach moĹźe stanowić istotne ograniczenie – UniQ nie ma tego problemu. Laser sprawdzi siÄ™ w manualnych stanowiskach znakowania oraz liniach zautomatyzowanych. Ze wzglÄ™du na dĹ‚ugość fali nadaje siÄ™ do znakowania metali oraz wiÄ™kszoĹ›ci tworzyw sztucznych. Do koĹ„ca roku 2016 laser UniQ ma specjalnÄ… cenÄ™ 16 500 euro netto (niezaleĹźnie od obiektywu). ELTRON

!6 ! 7 8)9 :;<;8= % !6 8= >?> @8 ::9 8= >?> @A A? < ! !% B !% 6 ! 6 !% 6 !

KOMPAKTOWY KONCENTRATOR I/O ZE ZĹ Ä„CZAMI M8 Zastosowanie koncentratorĂłw z interfejsem IO-Link w porĂłwnaniu z implementacjÄ… tradycyjnych moduĹ‚Ăłw fieldbas pozwala zaoszczÄ™dzić 30–40% kosztĂłw budowy infrastruktury obiektu. UwzglÄ™dniajÄ…c dodatkowe oszczÄ™dnoĹ›ci zwiÄ…zane z magistralÄ… i okablowaniem, caĹ‚kowita oszczÄ™dność kosztĂłw wynosi nawet 40–50%. Standardem jest niedrogi trĂłjĹźyĹ‚owy przewĂłd, ktĂłry umoĹźliwia szybkie zestawienie poĹ‚Ä…czenia. DodatkowÄ… zaletÄ… stosowania koncentratorĂłw  I/O z interfejsem IO-Link jest tylko jeden adres IP, ktĂłry zapewnia komunikacjÄ™ ze wszystkimi urzÄ…dzeniami podĹ‚Ä…czonymi do koncentratora w obrÄ™bie 20 metrĂłw. WychodzÄ…c naprzeciw oczekiwaniom oraz ciÄ…gle rosnÄ…cym wymaganiom klientĂłw firma Balluff wprowadza na rynek

10/2016

nowy koncentrator do zastosowaĹ„ w obszarach o ograniczonej przestrzeni oraz w trudnych warunkach otoczenia. Koncentrator wyposaĹźony jest w 8 portĂłw M8, ktĂłre w zaleĹźnoĹ›ci od wersji mogÄ… być konfigurowalne. Metalowa obudowa speĹ‚nia wymagania stopnia ochrony IP67. Omawiany hub wyposaĹźony jest standardowo w port rozszerzeĹ„, ktĂłry umoĹźliwia podĹ‚Ä…czenie dodatkowego koncentratora tego samego typu. BALLUFF Sp. z o.o. !6 0 C= -9 :?<:=A % !6 8= >DC ;@ ;;9 8= >>D ?@ >; < ! ) !! B) !! 6 ! 6) !! 6 !

15

PRODUKTY

WARP7 UĹ ATWI TWORZENIE NOSZONYCH URZÄ„DZEĹƒ IoT Firma NXP Semiconductors we współpracy z Farnell element14 opracowaĹ‚a i wprowadziĹ‚a na rynek nowy moduĹ‚ WaRP7, ktĂłry ma za zadanie uĹ‚atwić projektowanie urzÄ…dzeĹ„ noszonych na ciele (wearables). WaRP7 to projekt open-source zawierajÄ…cy kompletny pakiet oprogramowania, dziÄ™ki ktĂłremu projektanci mogÄ… tworzyć innowacyjne projekty bez ograniczeĹ„ licencyjnych. Nieustanne dÄ…Ĺźenie do tworzenia coraz mniejszych, lĹźejszych i bardziej wydajnych komponentĂłw napÄ™dza rozwĂłj rynku Internetu Rzeczy (IoT) i urzÄ…dzeĹ„ noszonych. WaRP7 zostaĹ‚ opracowany z myĹ›lÄ… o róşnych aplikacjach, takich jak inteligentne domy, monitory pracy serca lub urzÄ…dzenia noszone na ciele dla sportowcĂłw.

Zaletami WaRP7 sÄ… niewielkie wymiary (powierzchnia pĹ‚ytki z gĹ‚Ăłwnym procesorem to okoĹ‚o 2 cmĂ—4 cm) i dĹ‚ugi czas pracy baterii. ModuĹ‚ ma rozbudowane moĹźliwoĹ›ci – wbudowane czujniki, Ĺ‚Ä…czność NFC, Bluetooth, Bluetooth Smart (LE) oraz Wi-Fi, a takĹźe zewnÄ™trznÄ… pamięć LPDDR3. WaRP7 jest zbudowany na procesorze aplikacyjnym NXP i.MX 7Solo zawierajÄ…cym zaawansowany rdzeĹ„ ARM Cortex-A7 oraz rdzeĹ„ ARM Cortex-M4. ModuĹ‚ obsĹ‚uguje port wyĹ›wietlacza MIPI-DSI oraz wbudowanÄ… kamerÄ™ z transmisjÄ… audio. * % #

ROBOTY COMAU NA TARGACH TAROPAK Na targach Taropak firma Comau zaprezentowaĹ‚a swoje roboty, zorientowane na procesy paletyzacji i manipulowania towarami, zapewniajÄ…ce klientom przewagÄ™ na rynku General Industry. Stworzony do paletyzacji model PAL, otoczony odpowiednimi komponentami dostarczonymi przez Certyfikowanego Integratora SystemĂłw Zrobotyzowanych – firmÄ™ BEYER, zaprezentowano uwydatniajÄ…c jego parametry, jak prÄ™dkość, dokĹ‚adność, powtarzalność. NajmĹ‚odsza rodzina maĹ‚ych robotĂłw, wymagajÄ…cych nieduĹźej przestrzeni i zapewnienia optymalnego ukĹ‚adu wykazuje peĹ‚nÄ… integracjÄ™ z wszystkimi robotami na danej linii, a takĹźe peĹ‚nÄ… kontrolÄ™ kaĹźdego robota przez lekkÄ… jednostkÄ™ sterujÄ…cÄ… R1C (montowanÄ… w pojedynczej szafie typu rack 19â€?), wyko-

rzystujÄ…c nowoczesnÄ… technologiÄ™ kontroli oraz komunikacjÄ™ magistralÄ… Powerlink. Wszystkie roboty, przegubowe oraz SCARA, podawaĹ‚y sobie kostkÄ™, z wysokÄ… precyzjÄ… i powtarzalnoĹ›ciÄ… w procesie, do ktĂłrego najlepiej pasujÄ…, czyli „pick & placeâ€?. Dobrze znany robot Racer 7-1.4 witaĹ‚ zwiedzajÄ…cych grÄ…, wyposaĹźonÄ… w panel z dziewiÄ™cioma Ĺ›wiecÄ…cymi przyciskami, tak zaprogramowanymi tak, aby zaskakiwaĹ‚y goĹ›ci podczas gry i sprawdzaĹ‚y ich refleks. Model NJ 60 to robot, ktĂłry charakteryzuje siÄ™ udĹşwigiem rzÄ™du 60 kg i zasiÄ™giem 2200 mm, jest doskonaĹ‚y do montaĹźu, przenoszenia, obsĹ‚ugi maszyn, spawania Ĺ‚ukowego, obsĹ‚ugi prasy czy obrĂłbki materiaĹ‚owej. $

ZAWLECZKI SPRÄ˜ĹťYSTE SERIA GN 1024 ORAZ GN 1024-NI Elesa+Ganter, Ĺ›wiatowy lider w produkcji standardowych elementĂłw maszyn, wprowadziĹ‚a do oferty zawleczki spręşyste oznaczone GN 1024. Nowy produkt jest przeznaczony do zabezpieczania sworzni i osi w maszynach i urzÄ…dzeniach przed przesuniÄ™ciem osiowym. Zawleczki sÄ… polecane do zabezpieczania poĹ‚Ä…czeĹ„ gwintowanych przed samoczynnym odkrÄ™caniem nakrÄ™tek (np. nakrÄ™tek koronowych DIN 935). Zawleczki spręşyste GN 1024 sÄ… produkowane z dwĂłch materiaĹ‚Ăłw: ST â€“ stal ocynkowana, pasywowana na niebiesko oraz NI â€“ stal nierdzewna AISI 303. Ponadto do kaĹźdej wersji materiaĹ‚owej przewidziano dwa rodzaje zawleczek:

16

wykonanie E â€“ z pojedynczym zwojem oraz wykonanie D â€“ z podwĂłjnym zwojem. Zawleczki spręşyste GN 1024 oraz GN 1024-NI sÄ… dostÄ™pne w szeĹ›ciu wielkoĹ›ciach, wersja E jest przeznaczona dla sworzni o Ĺ›rednicy 8–30 mm natomiast wersja D pasuje do sworzni o Ĺ›rednicy 12–40 mm. Zawleczki spręşyste typu D ze wzglÄ™du na podwĂłjne uzwojenie majÄ… bardziej pĹ‚askÄ… charakterystykÄ™ spręşyny, dziÄ™ki temu sÄ… Ĺ‚atwiejsze w montaĹźu. Ponadto w przypadku podwĂłjnego uzwojenia zawleczka jest zabezpieczana przed zgubieniem dziÄ™ki moĹźliwoĹ›ci zaczepienia linki mocujÄ…cej z pierĹ›cieniem (np. GN 111.2). ! E0 %

AUTOMATYKA

PRODUKTY

ARMORBLOCK IO-LINK MASTER – INTELIGENTNA DIAGNOSTYKA W TRUDNYCH WARUNKACH DziÄ™ki moduĹ‚owi Allen-Bradley ArmorBlock IO-Link master o stopniu ochrony IP67 od firmy Rockwell Automation producenci przemysĹ‚owi uzyskali dostÄ™p do precyzyjnej diagnostyki czujnikĂłw w trudnych warunkach pracy. UrzÄ…dzenie jest instalowane na maszynie. Nowy moduĹ‚ IO-Link master przechowuje do 40 znacznikĂłw czasu zdarzeĹ„ z czujnikĂłw na kaĹźdym kanale. Rejestr zdarzeĹ„ umoĹźliwia uĹźytkownikowi Ĺ›ledzenie zmian i Ĺ‚atwiejszÄ… diagnostykÄ™ problemĂłw. Znaczniki czasu wszystkich danych czujnika mogÄ… być przesĹ‚ane do sterownika po kaĹźdej zmianie stanu. Te i inne funkcje diagnostyczne dostÄ™pne w urzÄ…dzeniu pozwalajÄ… skrĂłcić czas usuwania usterek o 90%, usprawniajÄ… utrzymanie prewencyjne oraz zwiÄ™kszajÄ… ogĂłlnÄ… wydajność systemu.

ModuĹ‚ ArmorBlock IO-Link master z czujnikami IO-Link pozwala uĹźytkownikom stworzyć inteligentnÄ… produkcjÄ™, bez kompletnej przebudowy. Technologia sprawdza siÄ™ w monitoringu temperatury, wartoĹ›ci granicznych lub parametrĂłw wykrywania, w krytycznych procesach. ArmorBlock IO-Link master umoĹźliwia podĹ‚Ä…czenie do oĹ›miu czujnikĂłw IO-Link. ModuĹ‚ i czujniki współdzielÄ… ten sam adres IP, co pozwala uĹźytkownikom ograniczyć koszty i czas potrzebny na wprowadzenie urzÄ…dzenia do eksploatacji. ROCKWELL AUTOMATION Sp. z o.o. !6 * F ??$9 ;=<8@8 % !6 CC >CA ;8 ;; 6 !! % % 6 G !H*I

OPROGRAMOWANIE INTCOM 2.14 EURA Drives Electric opracowała oprogramowanie komputerowe IntCom słuşące do konfiguracji i monitorowania przemienników częstotliwości EURA oraz softstarterów EURA. Oprogramowanie jest dostarczane nieodpłatnie uşytkownikom napędów produkcji EURA. Aktualne oprogramowanie, wersję 2.14 moşna pobrać bezpośrednio ze strony internetowej firmy HF Inverter. Program działa tylko na systemie operacyjnym Microsoft Windows. HF INVERTER POLSKA s.c. !6 .6 <$ =;= D8<=;; 1 J % !6 :A A:> @@ =A9 :A AC> 8> =8 < ! ) B#K ' % 6 ! 6#K ' % 6 !

10/2016

17

PRODUKTY

TRYBOPRODUKTY DRUKOWANE W PRZYJAZNY SPOSĂ“B Drukowane z plastiku części moĹźna teraz zamawiać w prosty sposĂłb korzystajac z nowej usĹ‚ugi drukowania 3D firmy igus. UmoĹźliwia ona Ĺ›ciÄ…ganie plikĂłw CAD, wybĂłr odpowiedniego materiaĹ‚u, porĂłwnanie cen i zamawianie produktu kilkoma klikniÄ™ciami. Jest to szczegĂłlnie interesujÄ…ce, gdy chodzi o prototypy i krĂłtkie serie, dla ktĂłrych produkcja form wtryskowych przewyĹźsza koszty samych produktĂłw koĹ„cowych. Najpierw dane w formacie STL sÄ… przeciÄ…gane i upuszczane w oknie przeglÄ…darki. W nastÄ™pnym kroku, uĹźytkownicy mogÄ… okreĹ›lić wymagane wymiary i wybrać materiaĹ‚. Klienci majÄ… do dyspozycji cztery róşne materiaĹ‚y trybofilamentĂłw oferowane przez igus, z ktĂłrych wszystkie sÄ… co najmniej 50 razy bardzej odporne na Ĺ›cieranie od standardowych filamentĂłw stosowanych do procesĂłw drukowania FDM.

Serie badaĹ„ przeprowadzonych w laboratorium badawczym firmy igus wykazaĹ‚y rĂłwnieĹź, Ĺźe odporność na zuĹźycie drukowanych TrybokomponentĂłw jest porĂłwnywalna z odpornoĹ›ciÄ… części produkowanych wtryskowo z materiaĹ‚u iglidur lub elementĂłw obrabianych z waĹ‚kĂłw lub pĹ‚yt z materiaĹ‚u iglidur. W ostatnim kroku, wybĂłr moĹźna potwierdzić i dodać do koszyka zakupĂłw. W tym miejscu uĹźytkownicy otrzymujÄ… oficjalnÄ… ofertÄ™ cenowÄ… i moĹźliwość zamĂłwienia skonfigurowanych produktĂłw bezpoĹ›rednio. Nowa usĹ‚uga drukowania 3D jest dostÄ™pna na stronie drukowania 3D firmy igus. +

NOWE STEROWNIKIDRUKOWANE LOGICZNE RSWPRO TRYBO-PRODUKTY PRZYJAZNY SPOSĂ“B RS Components (RS) rozbudowaĹ‚ ofertÄ™ o sterowniki logiczne – przystÄ™pne cenowo podstawowe rozwiÄ…zanie do ukĹ‚adĂłw sterowania stosowanych w maszynach pakujÄ…cych, w sterowaniu oĹ›wietleniem, automatyce budynkĂłw i systemach napeĹ‚niania. Sterowniki logiczne RS Pro obejmujÄ… cztery modele w wersjach 12/24 V DC i 110/240 V AC, zarĂłwno z wbudowanym wyĹ›wietlaczem, jak i bez niego. W ofercie znalazĹ‚y siÄ™ takĹźe dwa powiÄ…zane moduĹ‚y rozszerzajÄ…ce, ktĂłre umoĹźliwiajÄ… wyposaĹźenie ukĹ‚adu sterowania w dodatkowe wejĹ›cia i wyjĹ›cia oraz dwa towarzyszÄ…ce moduĹ‚y komunikacyjne RS485, ktĂłre sĹ‚uşą do komunikacji z urzÄ…dzeniami

zewnÄ™trznymi, takimi jak pulpity HMI lub do integracji z istniejÄ…cymi systemami. Sterowniki logiczne i moduĹ‚y rozszerzeĹ„ sÄ… zamkniÄ™te w wytrzymaĹ‚ej obudowie do montaĹźu na szynie DIN, co uĹ‚atwia ich stosowanie w szafach sterowniczych i skrzynkach przyĹ‚Ä…czeniowych. Sterowniki logiczne RS Pro przeznaczone sÄ… dla inĹźynierĂłw z dziaĹ‚Ăłw utrzymania ruchu, projektantĂłw maszyn i paneli, firm zajmujÄ…cych siÄ™ produkcjÄ… oryginalnego sprzÄ™tu (OEM) oraz dla tych, ktĂłrzy z myĹ›lÄ… o ograniczeniu kosztĂłw poszukujÄ… wydajnych i przystÄ™pnych cenowo zamiennikĂłw do duĹźych systemĂłw lub mniejszych ukĹ‚adĂłw sterowania. ( $ %

KOLEKCJE BRANĹťOWE OD AUTODESK W sierpniu br. Autodesk wprowadziĹ‚ na rynek trzy kolekcje branĹźowe – peĹ‚ne zestawy oprogramowania dla poszczegĂłlnych branĹź. UĹźytkownicy uzyskujÄ… dostÄ™p do wiodÄ…cych rozwiÄ…zaĹ„ i usĹ‚ug chmurowych jednoczeĹ›nie. W ramach tej strategii zostaĹ‚y przygotowane bogate kolekcje branĹźowe (ang.

Industry Collections) z zakresu architektury, inĹźynierii i budownictwa; projektowania produktĂłw oraz mediĂłw i rozrywki. Tak jak w przypadku wszystkich innych usĹ‚ug, subskrypcje kolekcji branĹźowych obejmujÄ… internetowy dostÄ™p do zasobĂłw pomocy technicznej Autodesk. Kolekcje branĹźowe zapewniajÄ… takĹźe bieşący dostÄ™p do najnowszych wersji i udoskonaleĹ„ oprogramowania, dodatkowe usĹ‚ugi w chmurze oraz potrzebne narzÄ™dzia administracyjne. Okresy licencjonowania sÄ… elastyczne i dostosowane do potrzeb uĹźytkownika (miesiÄ™czny, kwartalny, roczny, wieloletni). Do licencji bÄ™dÄ… mieli dostÄ™p zarĂłwno uĹźytkownicy indywidualni, jak i uĹźytkownicy korzystajÄ…cy wspĂłlnie z rozwiÄ…zaĹ„ Autodesk. Nowy model oznacza wiÄ™kszÄ… elastyczność, uproszczone subskrybowanie oraz zarzÄ…dzanie oprogramowaniem Autodesk. - %

18

AUTOMATYKA

PRODUKTY

SECO/WARWICK ZASTOSUJE HOLOLENS W PRZEMYĹšLE SECO/WARWICK przygotowuje siÄ™ do wykorzystania okularĂłw rozszerzonej rzeczywistoĹ›ci Microsoftu – HoloLens. Aplikacja SECO/WARWICK byĹ‚aby pierwszÄ… w Polsce i jednÄ… z pierwszych na Ĺ›wiecie w zastosowaniu przemysĹ‚owym. PrzemysĹ‚ (w tym obrĂłbki cieplnej, reprezentowany przez SECO/WARWICK) dostrzega olbrzymie moĹźliwoĹ›ci rozwiÄ…zaĹ„ holograficznych i przygotowuje siÄ™ do wdroĹźeĹ„ na skalÄ™ Ĺ›wiatowÄ…. – Wprowadzenie wirtualnych technologii do naszego procesu produkcji, obsĹ‚ugi rozwiÄ…zaĹ„ i serwisu urzÄ…dzeĹ„ marki SECO/WARWICK staĹ‚o siÄ™ faktem – mĂłwi Katarzyna Sawka, dyrektor marketingu Grupy SECO/WARWICK. HoloLens, to urzÄ…dzenie bÄ™dÄ…ce rzÄ™dem czujnikĂłw, wyĹ›wietlaczem i procesorem przetwarzajÄ…cym dane w jednym. Cyberokulary mogÄ… m.in., opracowany wczeĹ›niej model 3D urzÄ…dzenia, nakĹ‚adać na jego rzeczywisty obraz. SECO/WARWICK liczy na jeszcze bardziej intuicyjnÄ… obsĹ‚ugÄ™ swoich urzÄ…dzeĹ„, zwiÄ™kszenie mobilnoĹ›ci oraz podniesienie skutecznoĹ›ci i skrĂłcenie czasĂłw reakcji na zgĹ‚oszenia serwisowe. $5G -( 4$

W koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0. komunikacja peĹ‚ni bardzo waĹźnÄ… rolÄ™, dlatego warto siÄ™gać po urzÄ…dzenia odporne na awarie z wbudowanymi funkcjami redundancji i zaawansowanej diagnostyki, zapewniajÄ…ce najwyĹźszy poziom cyberbezpieczeĹ„stwa. W ofercie firmy ASTOR dostÄ™pne sÄ… nowe switche przemysĹ‚owe przeznaczone do Ĺ‚Ä…czenia wiÄ™kszych grup urzÄ…dzeĹ„ automatyki i udostÄ™pniania danych z warstwy sterowania do warstwy aplikacyjnej. Poza funkcjami, ktĂłre standardowo dostÄ™pne sÄ… w switchach, nowe produkty JET-NET-5020G oraz JET-NET-5428G2 zapewniajÄ… szereg usprawnieĹ„ podnoszÄ…cych wydajność, bezpieczeĹ„stwo i niezawodność sieci komunikacyjnej. Konfiguracja switchy moĹźe odbywać siÄ™ z poziomu przeglÄ…darki internetowej (Web/HTTPS), konsoli CLI (Telenet, SSH) oraz poprzez protokół SNMP. Najbardziej efektywnym sposobem zarzÄ…dzania sieciÄ… jest wykorzystanie dedykowanego oprogramowania Korenix View, ktĂłre pozwala w sposĂłb automatyczny wykrywać poĹ‚Ä…czenia sieciowe pomiÄ™dzy współpracujÄ…cymi urzÄ…dzeniami. - 15(

% / % !

10/2016

R E K L A M A

NOWE SWITCHE PRZEMYSĹ OWE SERII JET-NET

19

ROZMOWA

PRZEMYSĹ 4.0 TO PATENT

NA SUKCES

5 / * / ?6; Q R) 9 ! /) ) J % / #9 % / % 7 % /9 % Q % % + K / *# $ % % ! ! % / . . 9 *# $ % % * ! 6 PrzemysĹ‚ 4.0 i jego nieodzowna część skĹ‚adowa – Internet Rzeczy – niemal zdominowaĹ‚y temat automatyzacji produkcji w Europie, a Phoenix Contact jest jednÄ… z firm, ktĂłra intensyfikuje dziaĹ‚ania na tym polu. Jak ocenia Pan obecny stan rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0? Trzeba mieć Ĺ›wiadomość, Ĺźe PrzemysĹ‚ 4.0 to swego rodzaju idea, a nie gotowa instrukcja, w jaki sposĂłb prze20

prowadzić odpowiednie dziaĹ‚ania. ZalÄ…Ĺźkiem powstania PrzemysĹ‚u 4.0 byĹ‚ pomysĹ‚ przeksztaĹ‚cenia produkcji masowej w kierunku produkcji jednostkowej, dopasowanej i zindywidualizowanej, przy jednoczesnym zachowaniu rozsÄ…dnych kosztĂłw. Koncepcja stworzenia i rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0 ma korzenie niemieckie, a powstaĹ‚a w wiÄ™kszoĹ›ci z inicjatywy maĹ‚ych i Ĺ›rednich firm, ktĂłre chciaĹ‚y

skutecznie radzić sobie z rosnÄ…cÄ… konkurencjÄ…, zwĹ‚aszcza ze strony rynkĂłw azjatyckich, poniewaĹź konkurowanie z tamtejszÄ… taniÄ… siĹ‚Ä… roboczÄ… i produkcjÄ… milionĂłw sztuk produktĂłw jest wĹ‚aĹ›ciwie niemoĹźliwe. Idea stworzenia warunkĂłw do rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0 szybko zaczęła siÄ™ rozprzestrzeniać, gdyĹź wiele firm niemieckich, ktĂłre podjęły tÄ™ inicjatywÄ™, dziaĹ‚a w wielu krajach europejskich, AUTOMATYKA

ROZMOWA

TRZEBA MIEĆ ŚWIADOMOŚĆ, ŻE PRZEMYSŁ 4.0 TO SWEGO RODZAJU IDEA, A NIE GOTOWA INSTRUKCJA, W JAKI SPOSÓB PRZEPROWADZIĆ ODPOWIEDNIE DZIAŁANIA.

Fot. Phoenix Contact

Czy Pana zdaniem to nastawienie mogłoby zmienić powstanie odpowiedniej platformy, która usystematyzowałaby pewne kwestie i ułatwiła współpracę na rzecz rozwoju Przemysłu 4.0? Bez wątpienia taka platforma jest potrzebna. W Niemczech już ona działa. W Polsce wszystko jest jeszcze przed nami. Niestety, na razie sparzyliśmy się na współpracy w tym zakresie z różnymi organizacjami gospodarczymi, ponieważ wszystkie te organizacje działają przede wszystkim z myślą o wspieraniu małego i średniego polskiego biznesu. Taką właśnie mają ofertę np. w zakresie konferencji czy szkoleń. Chcę powiedzieć jasno – to nie jest złe. Jednak z drugiej strony nie mamy możliwości skorzystać z ich propozycji, a jednocześnie brak w Polsce takiej neutralnej płaszczyzny, na której firmy konkurencyjne względem siebie – małe, średnie, duże, rodzime i z kapitałem zagranicznym – mogłyby wymieniać się doświadczeniami, współpracować i kształtować standardy. Szkoda, ponieważ uważam, że rozsądnie korzystając z obcego kapitału moglibyśmy wiele w tym względzie zaoferować Polsce.

w tym także w Polsce. Phoenix Contact również ma swój wkład w tej dziedzinie – w kwietniu 2016 r., wspólnie z firmą Alfa Elektro, zorganizowaliśmy konferencję Industry 4.0, chcąc przybliżyć ten model produkcji oraz działalność i ofertę naszej firmy w tym zakresie. Nie wszyscy jednak do końca wierzą w rozwój Przemysłu 4.0. Niektórzy uważają, że to „wiele hałasu o nic”. 10/2016

W jak dużym stopniu Wasza działalność w kolejnych latach będzie skupiona na obszarze Przemysłu 4.0? Przemysł 4.0 jest obecnie w naszej strategii określony jako jeden z wiodących kierunków rozwoju firmy. Nie oznacza to oczywiście, że będziemy rozwijać działalność we wszystkich jego obszarach. W działalności Phoenix Contact na polskim rynku będą dominować trzy elementy: bezpieczeństwo ludzi i obsługi maszyn, łączność bezprzewodowa, czyli możliwość spinania ze sobą różnych systemów w jedną sieć oraz cyberbezpieczeństwo, a więc wymiana i transmisja danych.

Cyberbezpieczeństwo, o którym Pan wspomniał, to kolejny temat, który nie tylko pojawia się coraz częściej przy okazji rozmów o Przemyśle 4.0, ale też – nie da się ukryć – coraz bardziej spędza sen z powiek osobom za nie odpowiedzialnym. Czy Pana zdaniem realne jest zapewnienie całkowitego bezpieczeństwa w tym zakresie? Odpowiem pytaniem: czym różni się zwykły sterownik od sterownika działającego zgodnie z zasadami Internetu Rzeczy? Tylko tym i aż tym, że ten drugi ma adres IP i łączy się z siecią. A każde urządzenie, które łączy się z siecią, stanowi potencjalne zagrożenie. Wszystko, co w niej działa i co uczestniczy w transmisji dwukierunkowej, może być zagrożeniem dla cyberbezpieczeństwa. Niedawno przeczytałem bardzo interesującą książkę, której autor postawił tezę: nie należy zastanawiać się, czy zostaniemy zaatakowani, tylko kiedy to nastąpi. Zgadzam się z tą opinią. Trzeba być świadomym, że nie można całkowicie zabezpieczyć się przed cyberatakami. Filozofią cyberbezpieczeństwa jest minimalizacja skutków takich ataków, zaś drogą do maksymalnego – ale podkreślam raz jeszcze: nie stuprocentowego zabezpieczenia – jest nie tylko praca własna nad poprawą bezpieczeństwa w tym zakresie, ale też współpraca między firmami, którą dziś bardzo silnie postulują przede wszystkim Amerykanie. Bez wątpienia przyczyniłoby się do tego powstanie odpowiedniej platformy, na której różne spółki działające w tym obszarze mogłyby wymieniać się doświadczeniami. Pozwoliłoby to w pewnym stopniu wyrównać siły między firmami a hakerami. Z całą pewnością cyberbezpieczeństwo, które na razie jest nowym 21

ROZMOWA i nie do końca rozpoznanym obszarem, będzie w najbliższej przyszłości rozwijało się bardzo szybko. Na razie jednak rozwój Internetu Rzeczy, ściśle powiązany z cyberbezpieczeństwem, jest na etapie początkowym, a większość uczestników biorących udział w jego rozwoju przede wszystkim fascynuje się tym, że różne elementy pracują w sieci i można je w sieci włączyć, wyłączyć, ustawić parametry czy monitorować. Tymczasem już teraz trzeba myśleć o drugiej stronie medalu: co zrobimy, gdy ktoś niepożądany włamie się do tej sieci. Nasza firma działa właśnie w tym kierunku – mamy w tym zakresie odpowiednie kompetencje, kwalifikacje i roz-

m.in. plany powołania do życia spółki Electro Mobility Polska, którą tworzyłyby największe państwowe spółki energetyczne. Jej działalność byłaby skupiona na rozwoju samochodów elektrycznych i infrastruktury do ich ładowania w Polsce, co jest przedmiotem naszego dużego zainteresowania, ponieważ możemy zaoferować odpowiednie do tego wyposażenie – przede wszystkim złącza, zarówno po stronie stacji ładujących, jak i samochodów, a także sterowniki, służące do kontroli procesu ładowania. Na pewno będziemy rozwijać działalność również w obszarze magazynów energii. Ich rozwój jest szczególnie istotny, ponieważ przyczynia się

OBECNIE NAJTRUDNIEJSZY DLA NAS SEKTOR – PRZEDE WSZYSTKIM ZE WZGLĘDU NA PANUJĄCĄ W NIM DZIŚ STAGNACJĘ – TO RYNEK PROCESÓW PRZEMYSŁOWYCH. wiązania. W październiku jedziemy z grupą klientów do Amsterdamu na konferencję poświęconą cyberbezpieczeństwu, organizowaną przez holenderski oddział Phoenix Contact. Planujemy też regularnie organizować wydarzenia związane z bezpieczeństwem maszyn i innymi obszarami Przemysłu 4.0, przybliżające zagadnienia od strony praktycznej. Jakie obszary – poza wspomnianymi już aspektami Przemysłu 4.0 – będą w centrum Waszej uwagi w kolejnych latach? Określiliśmy w strategii pięć takich punktów: energetyka konwencjonalna i odnawialna; infrastruktura – głównie kolejowa; procesy ciągłe, czyli chemia, petrochemia i gaz; automatyzacja maszyn oraz dystrybucja. Działamy coraz intensywniej także w obszarze e-mobility. Za nami już pierwsze spotkania z przedstawicielami spółek dystrybucyjnych i widzimy, że ich zainteresowanie tym tematem jest olbrzymie. Rozwój tego sektora w Polsce powinien w najbliższych latach bardzo przyspieszyć. Świadczą o tym 22

do stabilizacji sieci. W mojej opinii w zakresie magazynów energii jesteśmy jednak na razie przed wielkim przełomem, a obecnie istniejące rozwiązania – np. samochody elektryczne, akumulatory jonowo-litowe czy ogniwa paliwowe – nie są jeszcze satysfakcjonujące, ani pod względem sprawności, ani kosztów. Jestem jednak przekonany, że lada moment pojawi się technologia, która zrewolucjonizuje tę dziedzinę i umożliwi magazynowanie energii na miarę XXI wieku. Istotnym elementem naszej działalności są także szkolenia, przede wszystkim z zakresu standardu komunikacyjnego IEC 61850, automatyki przemysłowej i energetycznej, bezpieczeństwa oraz sterowania i zabezpieczania maszyn. Który z obszarów, w jakich jest obecna ze swoimi rozwiązaniami firma Phoenix Contact, uznaje Pan za najtrudniejszy? Obecnie najtrudniejszy dla nas sektor – przede wszystkim ze względu na panującą w nim dziś stagnację – to ry-

nek procesów przemysłowych. Nie ma w tym obszarze nowych inwestycji, a wiele już rozpoczętych jest wstrzymanych. Dla nas jest to o tyle odczuwalne, że mamy dla tej branży szeroką i bardzo dobrą ofertę. Drugim powodem, dla którego uznaję ten sektor za trudny, jest panująca na tym rynku wyjątkowo silna konkurencja – działa tu m.in. wiele firm specjalizujących się w ściśle określonych rozwiązaniach, np. czujnikach, bezpieczeństwie czy sygnalizacji. Mamy typową sytuację walki konkurencyjnej specjalisty z firmą oferującą szerszy zakres produktów. Drugim trudnym obszarem działalności ze względu na silną konkurencję jest dystrybucja. Dziś dystrybutorzy często podążają tam, gdzie możliwy jest szybki obrót towarem i tym samym szybki zarobek, bez konieczności magazynowania towaru. Niełatwy obszar stanowi również działalność związana z pojazdami szynowymi i infrastrukturą kolejową, dla którego to sektora mamy m.in. serie złącz, zasilaczy i sterowników. Specyfika i jednocześnie problem tego rynku polega na tym, że inwestycje firm działających w tym sektorze w bardzo dużym stopniu są uzależnione od zamówień publicznych i koniunktury krajowej. To sprawia, że w tym biznesie są przysłowiowe górki i dołki. Trzeba do tego się przyzwyczaić. Wśród obszarów, które są przedmiotem naszego zainteresowania, a które należy uznać za trudne, jest też fotowoltaika, dla której mamy coraz więcej rozwiązań – m.in. ochronniki, złącza, systemy bezpieczeństwa. Jednak ustawa o OZE utrudniła nam, podobnie jak i wielu innym podmiotom działalność w tym zakresie, ponieważ nowe regulacje skutecznie zniechęcają do odsprzedawania fotowoltaicznej energii do sieci. Z tego względu nasza oferta jest skierowana przede wszystkim do małych i średnich odbiorców, zarówno indywidualnych, jak i komercyjnych oraz przemysłowych. Nie są to jednak rozwiązania przygotowane z intencją odsprzedaży energii, ponieważ obecnie nie jest to ani rozsądny, ani opłacalny kierunek rozwoju. AUTOMATYKA

ROZMOWA

%6 "6 0 < S- % %/ T

Czy obserwujecie wzrost zapotrzebowania na wsparcie techniczne z Waszej strony? Tak, to bardzo wyraĹşna tendencja. SÄ…dzÄ™, Ĺźe czasy, w ktĂłrych transakcje sprowadzaĹ‚y siÄ™ do kupna produktu, powoli dobiegajÄ… koĹ„ca. OczywiĹ›cie jeĹ›li mamy do czynienia ze standardowym produktem, ktĂłrego sposĂłb dziaĹ‚ania i zastosowanie sÄ… od dawna powszechnie znane, moĹźna dokonać zakupu przez Internet i na tym zakoĹ„czyć współpracÄ™ z dystrybutorem czy producentem. Jednak w przypadku bardziej skomplikowanych aplikacji, zwĹ‚aszcza zwiÄ…zanych z automatykÄ… czy cyberbezpieczeĹ„stwem, wybĂłr z katalogu to juĹź dziĹ› za maĹ‚o. Tym bardziej, Ĺźe nierzadko w takim katalogu moĹźna znaleźć kilkanaĹ›cie bardzo zbliĹźonych do siebie na pierwszy rzut oka propozycji, a przypadkowy wybĂłr moĹźe przyczynić siÄ™ do poraĹźki caĹ‚ego projektu. Tu wkracza wsparcie techniczne, w róşnej postaci – face to face, mailowej, telefonicznej itp. W ubiegĹ‚ym roku firma Phoenix Contact w Polsce zanotowaĹ‚a 117 mln zĹ‚ obrotu, co oznacza, Ĺźe w ciÄ…gu piÄ™ciu lat zostaĹ‚ on wiÄ™cej niĹź podwojony. Co przyczyniĹ‚o siÄ™ do tak znacznej poprawy wynikĂłw finansowych? CzynnikĂłw tego sukcesu jest kilka. Po pierwsze zwiÄ™kszyliĹ›my liczbÄ™ osĂłb zatrudnionych. Po drugie weszliĹ›my w sektory, w ktĂłrych wczeĹ›niej byliĹ›my bardzo sĹ‚abo obecni. Jednym z nich jest energetyka, dla ktĂłrej od dawna mamy dobre produkty, a tymczasem jeszcze kilka lat temu nasze wyniki w tym obszarze byĹ‚y sĹ‚abe. ZmieniliĹ›my to, m.in. jeĹźdşąc na konferencje i seminaria, i budujÄ…c Ĺ›wiadomość istnienia naszej marki oraz moĹźliwoĹ›ci, jakie dajÄ… nasze produkty. Po trzecie dokonaliĹ›my duĹźej rewolucji w zakresie dystrybucji – skupiliĹ›my siÄ™ na współpracy z wÄ…skÄ… grupÄ… 4–5 firm: autoryzowanych dystrybutorĂłw, ktĂłrzy chcÄ… z nami aktywnie współpracować. Czwartym elementem naszego finansowego sukcesu byĹ‚a zmiana podejĹ›cia do kwestii cen. Gdy przyszedĹ‚em do firmy, Phoenix Contact byĹ‚ postrzegany jako firma oferujÄ…ca nieuzasadnienie drogie produkty. Wtedy 10/2016

ich wartość ustalaĹ‚a gĹ‚Ăłwnie centrala i czÄ™sto byĹ‚ to bezpoĹ›redni przelicznik ceny niemieckiej na zĹ‚otĂłwki, z ewentualnÄ… niewielkÄ… korektÄ…. Ceny nie przystawaĹ‚y wiÄ™c do polskiego rynku i byĹ‚y nie do zaakceptowania dla naszych odbiorcĂłw. UdaĹ‚o nam siÄ™ przekonać centralÄ™, Ĺźe musimy mieć wiÄ™kszÄ… autonomiÄ™ w zakresie ich ksztaĹ‚towania. DziĹ› mamy w tym wzglÄ™dzie bardzo duşą niezaleĹźność, a dziÄ™ki temu udaĹ‚o nam siÄ™ zmienić wczeĹ›niejszy wizerunek i jednoczeĹ›nie zwiÄ™kszyć obroty. ZakĹ‚adam, Ĺźe w kolejnych 3–4 latach wzrosnÄ… one do 150 mln zĹ‚. W czym upatruje Pan moĹźliwoĹ›ci zwiÄ™kszenia obrotĂłw do tej kwoty? WidzÄ™ je przede wszystkim we wspomnianych wczeĹ›niej piÄ™ciu obszarach, na ktĂłrych skupia siÄ™ nasza strategia oraz oczywiĹ›cie w PrzemyĹ›le 4.0, w tym w rozwoju cyberbezpieczeĹ„stwa. ZakĹ‚adamy, Ĺźe w kolejnych latach bardzo intensywnie bÄ™dzie rozwijać siÄ™ energetyka w Polsce, m.in. z uwagi na to, Ĺźe sieć przesyĹ‚owa w naszym kraju jest dość wiekowa i nie ma odwoĹ‚ania

na to wskazujÄ…, m.in. plany stworzenia projektĂłw nowych instalacji. Istotnym aspektem sprawiajÄ…cym, Ĺźe nasze zaĹ‚oĹźenia odnoĹ›nie obrotĂłw sÄ… optymistyczne jest rĂłwnieĹź szybko rozwijajÄ…ca siÄ™ współpraca miÄ™dzynarodowa. Wiele zagranicznych firm otwiera obecnie swoje oddziaĹ‚y w Polsce, a czÄ™sto firmy-matki uruchamiajÄ…ce te oddziaĹ‚y sÄ… klientami Phoenix Contact w innych krajach. JesteĹ›my wiÄ™c czÄ™sto naturalnym partnerem do rozmĂłw i współpracy takĹźe na polskim rynku. W jakim miejscu na rynkowej mapie widzi Pan firmÄ™ Phoenix Contact za pięć lat? WskazaĹ‚em wczeĹ›niej pięć strategicznych obszarĂłw rozwoju. Za pięć lat w kaĹźdym z nich chcemy być w Ĺ›cisĹ‚ej czoĹ‚Ăłwce – jeĹ›li nie na pierwszym, to na drugim lub trzecim miejscu – wĹ›rĂłd najwiÄ™kszych i najlepiej rozpoznawalnych dostawcĂłw w Polsce. To punkt pierwszy planu piÄ™cioletniego. Drugi dotyczy dystrybucji – chcemy być postrzegani jako firma najlepsza logistycznie, ktĂłrej dziaĹ‚alność jest

MACIEJ MEREK Maciej Merek jest absolwentem WydziaĹ‚u Elektroniki Politechniki WrocĹ‚awskiej. Ma duĹźe doĹ›wiadczenie w zakresie zarzÄ…dzania relacjami z klientami, a takĹźe zarzÄ…dzania strukturami biznesowymi i fabrycznymi. W swojej karierze dwukrotnie byĹ‚ zwiÄ…zany z firmÄ… ABB, dla ktĂłrej w sumie pracowaĹ‚ osiem lat, m.in. jako dyrektor zakĹ‚adu rozdzielnic niskiego napiÄ™cia. W latach 2002–2004 peĹ‚niĹ‚ funkcjÄ™ prezesa zarzÄ…du w poznaĹ„skiej spółce SPIN, a wczeĹ›niej przez ponad pięć lat pracowaĹ‚ w firmie Schneider Electric, w ktĂłrej odpowiadaĹ‚ m.in. za rynek budownictwa i energetyki. Od stycznia 2010 r. sprawuje funkcjÄ™ prezesa zarzÄ…du Phoenix Contact Sp. z o.o. w Polsce.

od inwestycji w tym obszarze – stara sieć bowiem nie bÄ™dzie w stanie „obsĹ‚uĹźyćâ€? rosnÄ…cego zapotrzebowania na energiÄ™. Spodziewamy siÄ™ rĂłwnieĹź inwestycji w infrastrukturze gazowej – Polska chce być przecieĹź w tym wzglÄ™dzie bezpieczna i niezaleĹźna. ZakĹ‚adamy ponadto, Ĺźe nastÄ…pi poprawa sytuacji na rynku procesĂłw przemysĹ‚owych, w ktĂłrych obecnie mamy do czynienia ze stagnacjÄ… – sÄ… juĹź pewne sygnaĹ‚y, ktĂłre

utoĹźsamiana z takimi okreĹ›leniami, jak terminowość oraz sprawna i dobra reakcja na reklamacje. MojÄ… ambicjÄ… jest stworzenie wizerunku firmy Phoenix Contact jako dobrego, solidnego i zaufanego dostawcy. ( /

Urszula Chojnacka i Jolanta GĂłrska-Szkaradek -&15.-1U -

23

ROZMOWA

ARP WSPIERA SIECI POWIÄ„ZAĹƒ KOMPETENCYJNYCH

5 ) # ! # K ! / # FQ % + 7 / / % % / . # 9 F -+ ( * / 6 Technologie kosmiczne oraz automatyka i robotyka to obszary szczegĂłlnego zaangaĹźowania Agencji Rozwoju PrzemysĹ‚u (ARP). W jaki sposĂłb Agencja zamierza wpĹ‚ywać na rozwĂłj potencjaĹ‚u tych branĹź? ARP SA jako spółka prawa handlowego koncentruje siÄ™ na dziaĹ‚aniach biznesowych. Taki teĹź charakter majÄ… nasze programy wsparcia m.in. dla branĹźy technologii kosmicznych oraz robotyki i automatyki. To co nas wyróşnia, to podejĹ›cie do inwestycji w taki sposĂłb, by nie tylko przynosiĹ‚y nam zysk, ale i oddziaĹ‚ywaĹ‚y pozytywnie na rozwĂłj caĹ‚ej branĹźy. W technologiach kosmicznych chodzi nam m.in. o tworzenie sieci powiÄ…zaĹ„ kompetencyjnych pomiÄ™dzy firmami, by mogĹ‚y wspĂłlnie realizować ambitne projekty. Niedawno w Rzeszowie Ministerstwo Rozwoju ogĹ‚osiĹ‚o NarodowÄ… StrategiÄ™ KosmicznÄ…. Mowa w niej o ambicjach Polski w zakresie integracji mikro i maĹ‚ych satelitĂłw. Ten cel jest jak najbardziej realny, ale musimy mieć Ĺ›wiadomość, Ĺźe moĹźemy go osiÄ…gnąć jedynie poprzez wzmacnianie i integracjÄ™ potencjaĹ‚u polskich firm. ChcielibyĹ›my, aby ARP, konsekwentnie realizujÄ…c strategiÄ™ inwestycyjnÄ…, doprowadziĹ‚a do powstania grupy firm, zdolnych do integracji polskich maĹ‚ych satelitĂłw. W branĹźy robotycznej takĹźe stawiamy sobie ambitne cele. ObserwujÄ…c polski rynek robotyki i automatyki przemysĹ‚owej widzimy, Ĺźe dziaĹ‚a tu bardzo wiele polskich firm – integratorĂłw systemĂłw. 24

Zatrudnieni w nich inĹźynierowie majÄ… cenne kompetencje, dziÄ™ki ktĂłrym Ĺ›wiadczÄ… usĹ‚ugi integracji systemĂłw automatyki i robotyki na bardzo wysokim poziomie. W firmach z tego wĹ‚aĹ›nie segmentu rynku widzimy najwiÄ™kszy potencjaĹ‚ do dalszego rozwoju. ChcielibyĹ›my, by nasze instrumenty finansowe, tj. poĹźyczki i inwestycje kapitaĹ‚owe, sĹ‚uĹźyĹ‚y zmianie profilu firm z usĹ‚ugo-

wego, ktĂłry jest aktualnie dominujÄ…cy, na usĹ‚ugowo-produkcyjny. Z branĹźowych analiz, naszych badaĹ„, obserwacji oraz rozmĂłw z firmami wynika bowiem, Ĺźe powstawanie jednostek OEM, ktĂłre mogĹ‚yby tworzyć moduĹ‚owe i konfigurowalne systemy, przyczyni siÄ™ nie tylko do rozwoju firm produkcyjnych, ale takĹźe przyĹ›pieszy proces robotyzacji polskiego przemysĹ‚u. AUTOMATYKA

ROZMOWA JakÄ… rolÄ™ powinni peĹ‚nić przedstawiciele nauki, aby wspierać dziaĹ‚alność ARP w rozwoju przemysĹ‚u, a zwĹ‚aszcza innowacji? Innowacje dajÄ… nauce i przemysĹ‚owi nowy obszar do współpracy, na podstawie ktĂłrej obie strony mogÄ…, a nawet powinny osiÄ…gać wymierne korzyĹ›ci. RamiÄ™ w ramiÄ™ z biznesem pojawiajÄ… siÄ™ nowe, czÄ™sto rewolucyjne obszary badawcze i tylko współdziaĹ‚anie moĹźe zapewnić sukces zarĂłwno naukowcom, jak i gospodarce w tworzeniu nowych, bardziej innowacyjnych rozwiÄ…zaĹ„. W ARP współpracÄ™ z naukÄ… widzimy w podobny sposĂłb. Chcemy angaĹźować uczelnie wyĹźsze oraz instytuty w nasze dziaĹ‚ania, takie jak analizy innowacyjnoĹ›ci technologii, w ktĂłre zamierzamy inwestować. NaukowcĂłw traktujemy takĹźe jako naszych partnerĂłw biznesowych. Wiemy, Ĺźe bardzo wiele ciekawych pomysĹ‚Ăłw powstaje na uczelniach i w jednostkach naukowo-badawczych i czÄ™sto sÄ… one gotowe do komercjalizacji. Tu jest wiÄ™c naturalny punkt styku pomiÄ™dzy nami jako inwestorem a Ĺ›rodowiskiem naukowym. Nie jest oczywiĹ›cie tak, Ĺźe nie widzimy Ĺźadnych problemĂłw. CzÄ™sto nauka i biznes mĂłwiÄ… róşnymi gĹ‚osami. Staramy siÄ™ przedstawić nasz punkt widzenia i przekonywać do niego naszych partnerĂłw biznesowych. ChÄ™tnie takĹźe sĹ‚uchamy i uczymy siÄ™ od przedstawicieli nauki.

Tworzymy bezpieczne miejsca pracy. Blokada elektromagnetyczna AZM300

Spotykamy siÄ™ w PrzemysĹ‚owym Instytucie Automatyki i PomiarĂłw. Z czym kojarzy siÄ™ Panu PIAP? MyĹ›lÄ…c o Instytucie PIAP, mam kilka skojarzeĹ„. Pierwsze to robotyka przemysĹ‚owa i przemysĹ‚owe urzÄ…dzenia pomiarowe. KilkadziesiÄ…t lat prac konstruktorskich polskich inĹźynierĂłw, ktĂłre doprowadziĹ‚y m.in. do powstania pierwszego produkowanego w Polsce szeĹ›cioosiowego robota przemysĹ‚owego. Drugie – wyjÄ…tkowy instytut na mapie polskiej nauki, ktĂłry komercjalizacjÄ™ wynalazkĂłw postawiĹ‚ sobie za cel rĂłwnorzÄ™dny do samych badaĹ„ nad ich powstaniem. Trzecie: PIAP – to kuĹşnia kadr. Wiele branĹź przemysĹ‚u zawdziÄ™cza instytutowi swoich najlepszych inĹźynierĂłw, ktĂłrzy kompetencje wczeĹ›niej doskonalili w Instytucie PIAP. Widzimy to m.in. w branĹźy kosmicznej, ktĂłra – jak powszechnie siÄ™ uwaĹźa – zatrudnia elitÄ™ kadr inĹźynierskich. No i oczywiĹ›cie PIAP jako producent najlepszych na Ĺ›wiecie robotĂłw mobilnych. Ja sam pierwszy raz z Instytutem zetknÄ…Ĺ‚em siÄ™ kilkanaĹ›cie lat temu, kiedy byĹ‚em juĹź dorosĹ‚ym czĹ‚owiekiem. Jednak dziÄ™ki Waszym programom edukacyjnym – takim jak „Noc RobotĂłwâ€? – moje dzieci kojarzÄ… PIAP z miejscem, gdzie spotkaĹ‚y R2D2. To teĹź waĹźne, aby oswajać ludzi zarĂłwno mĹ‚odych, jak i starszych z nowinkami technologicznymi. Tak wiÄ™c myĹ›lÄ…c o Instytucie PIAP mam same jak najlepsze skojarzenia, ktĂłre sprowadzajÄ… siÄ™ do ogĂłlnego stwierdzenia, Ĺźe jest to najlepszy polski instytut, ktĂłrego produkty Ĺ›miaĹ‚o mogÄ… konkurować na Ĺ›wiatowych rynkach.

Paulina Wojda -&15.-1U -

! " # $

% & % '

www.schmersal.pl

R E K L A M A

%6 -(* -

( /

Safe solutions for your industry 10/2016

25

ROZMOWA

CZAS NA

(R)EWOLUCYJNE PRZYSPIESZENIE W POLSKIM PRZEMYĹšLE 4.0

% % / J9 + Q J9 )F Q Q J * / ?6; %/ 9 ! + * ! Q )/[ % % Q

/ / - ! %/ 9 % F % % 4 %/ ! ! + * / ?6;6 Jak doszĹ‚o do stworzenia projektu Inicjatywa dla polskiego PrzemysĹ‚u 4.0? Z pomysĹ‚em okreĹ›lonym jako Inicjatywa dla polskiego przemysĹ‚u 4.0 wiąşą siÄ™ takie czynniki, jak pasja, zaangaĹźowanie, chęć aktywnego wykorzystania doĹ›wiadczeĹ„, potrzeba pokonywania barier, szukania wyzwaĹ„ oraz tworzenia konkretnych, efektywnych rozwiÄ…zaĹ„. Wymienione motywatory wewnÄ™trzne 26

to wspĂłlna cecha ludzi, ktĂłrzy wpisujÄ… siÄ™ w tÄ™ inicjatywÄ™, zaĹ› impulsem wyzwalajÄ…cym to dziaĹ‚anie jest coraz powszechniejsza styczność z tematykÄ… PrzemysĹ‚u 4.0 wĹ›rĂłd przedstawicieli krajowego przemysĹ‚u, biznesu i nauki, w kontaktach miÄ™dzynarodowych, relacjach biznesowych oraz strategiach korporacyjnych. Odzwierciedleniem zainteresowania koncepcjÄ… transformacji i roz-

wiÄ…zaniami PrzemysĹ‚u 4.0 jest coraz bardziej masowe uczestnictwo w organizowanych w kraju prezentacjach, konferencjach i warsztatach dotyczÄ…cych tej tematyki, takich jak np. konferencja „Fabryka przyszĹ‚oĹ›ciâ€?, organizowana w tym roku we WrocĹ‚awiu juĹź po raz trzeci, prezentacje i warsztaty koncernĂłw miÄ™dzynarodowych – liderĂłw PrzemysĹ‚u 4.0, konferencje Niemieckiej Izby PrzemysĹ‚oAUTOMATYKA

ROZMOWA wo-Handlowej, Forum Produkcyjne Amerykańskiej Izby Handlowej i szereg innych. Wydarzenia te nie tylko stanowią kanał transferu wiedzy, ale budują forum dyskusji i sieć kontaktów między ich uczestnikami, którzy zainspirowani innowacyjnymi ideami zaczynają aktywnie działać na rzecz przyszłości krajowego przemysłu i chcą współuczestniczyć w prowadzeniu transformacji. Stąd właśnie wywodzi się pomysł Inicjatywy dla polskiego Przemysłu 4.0.

Fot. U. Chojnacka (Automatyka)

Jaki jest główny cel tej inicjatywy? Zamierzeniem jest rozpowszechnienie spontanicznego zaangażowania w tematykę Przemysłu 4.0 uczestników konferencji i przekształcenia go w długofalowe, usystematyzowane działanie, którego cele można określić następująco: generowanie pomysłów dotyczących mechanizmów wsparcia dla transformacji krajowego przemysłu; ocena potrzeb rynkowych i przedstawianie rekomendowanych działań w kręgach decydujących o rozwoju polskiego przemysłu; integracja środowiska związanego z ideą polskiego Przemysłu 4.0 oraz promocja rozwiązań tego typu i budowanie świadomości cech, korzyści, a także zagrożeń, poprzez publikacje i prezentacje. W obecnej fazie ta inicjatywa nie jest jeszcze sformalizowana, ale budzi coraz szerszy oddźwięk. Wokół niej skupiają się przedstawiciele przemysłu, biznesu i nauki, zarówno mający wieloletnie doświadczenie zawodowe, jak i rozpoczynający karierę zawodową, którzy w transformacji krajowego przemysłu widzą swoją przyszłość. Jednym z przykładów działań realizowanych w ramach tej inicjatywy jest opracowanie koncepcji Krajowych Centrów Kompetencji Przemysłu 4.0, która została przedstawiona Zespołowi ds. Transformacji Przemysłowej przy Ministerstwie Rozwoju na inauguracyjnym posiedzeniu w lipcu 2016 r. Co jest kluczowym motorem rozwoju Przemysłu 4.0 w Polsce, a co największym hamulcem w szybszym postępie w tym zakresie i co może przyczynić się do zmiany tego stanu rzeczy? 10/2016

Wyzwania dotyczące transformacji krajowego przemysłu do poziomu określanego jako Przemysł 4.0 wynikają zarówno ze stanu wyjściowego tego sektora gospodarki w danym kraju, jak i konieczności pokonywania różnych barier – technicznych, organizacyjnych, kompetencyjnych, społecznych, formalno-prawnych i finansowych. Ta tematyka jest przedmiotem szeregu analiz wiodących firm konsultingowych, instytutów badawczych, a także organizacji rządowych i Komisji Europejskiej. W ocenie stanu wyjściowego do transformacji warto przywołać opracowanie firmy Roland Berger, w którym

efektywnej transformacji. W rankingu opracowanym przez firmę Roland Berger w 2014 r. Polska znalazła się w grupie Hesitators. Rankingi budowane w oparciu o inne wskaźniki również pozycjonują przygotowanie naszego kraju do transformacji na dalekich miejscach listy krajów europejskich. Mowa tu o takich raportach, jak: Networked Readiness Index, opracowywanym w ramach World Economic Forum i publikowanym od 2001 r., Change Readiness Index, stworzonym przez KPMG International Digital, Evolution Index przygotowanym przez Uniwersytet Tufs w Bostonie, a także Wskaźniku Cyfryzacji Gospodarki, ujętym w rapor-

W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ DYNAMIKA WZROSTU PRODUKTYWNOŚCI W OSTATNICH LATACH KSZTAŁTOWAŁA SIĘ NA POZIOMIE 0–1%, ZAŚ SZACOWANY EFEKT WDROŻENIA ZAŁOŻEŃ PRZEMYSŁU 4.0 WSKAZUJE NA WZROST PRODUKTYWNOŚCI NA POZIOMIE 5–8%. przedstawiono wskaźnik „Industry 4.0 Readiness Index”, stanowiący kompilację takich elementów, jak: stopień zaawansowania procesów produkcyjnych, stopień automatyzacji, przygotowanie zasobów ludzkich i poziom innowacyjności. Indeks uwzględnia również poziom udziału wysokich wartości dodanych w produkcji przemysłowej, relacje eksportu i importu do wartości produkcji przemysłu, zaawansowanie Internetu i sieci innowacji. Połączenie tego indeksu z tradycyjnym wskaźnikiem uprzemysłowienia gospodarki, oznaczającym udział przemysłu w PKB danego kraju, tworzy matrycę, która dzieli europejskie gospodarki na cztery główne grupy: Front runners – liderzy transformacji, Potentialists – gospodarki przygotowane do zmian, Traditionalists – gospodarki bazujące na zaawansowanych tradycyjnych rozwiązaniach i Hesitators – kraje, dla których poziom wymienionych wskaźników tworzy istotną barierę dla przeprowadzenia

cie opracowanym przez centrum analiz polityczno-gospodarczych Polityka Insight, w którym analizowane są poszczególne aspekty polskiej cyfryzacji gospodarki na tle innych krajów. Słaba pozycja startowa polskiego przemysłu potęguje wyzwania związane z efektywnym przeprowadzaniem transformacji. Wyzwania te przedstawiane są w raportach przygotowanych na podstawie badań prowadzonych w skali światowej wśród firm, które już wkroczyły na drogę transformacji. Wśród barier stojących na drodze do urzeczywistnienia wizji Przemysłu 4.0 wymieniane są m.in. problemy interoperacyjności i standaryzacji, zarówno w obszarze środków produkcji, jak i systemów komunikacji i zarządzania, zagrożenie bezpieczeństwa i prywatności danych, brak właściwych kompetencji pracowników, świadomość kadr zarządczych na temat szans i zagrożeń, jakie niesie ze sobą transformacja, konieczność zmian 27

ROZMOWA modeli biznesowych, brak regulacji formalno-prawnych związanych z integracją poziomą sieci wartości, a także socjalne obawy związane ze zmianami w zatrudnieniu. Barierą dla przedsiębiorstw są wymagane nakłady inwestycyjne na dostosowanie środków produkcji, natomiast szczególnym wyzwaniem na poziomie gospodarek krajowych jest powstawanie silnego zróżnicowania w zaawansowaniu transformacji między dużymi graczami i sektorem MŚP, co może powodować eliminowanie małych i średnich lokalnych przedsiębiorstw z tworzących się globalnych sieci wartości. Świadomość szans, jakie daje Przemysł 4.0, ale również związanych z tym zagrożeń, to podstawa do uruchomienia w wielu krajach zcentralizowanych działań wspomagających transformację przemysłu. W Europie wiodącym krajem w zakresie transformacji są Niemcy, gdzie droga do Przemysłu 4.0 została wyznaczona przez tzw. dualną strategię. Ma ona zapewnić dominację niemieckiemu sektorowi produkcji maszyn dzięki stosowaniu innowacyjnej techniki, a równocześnie uczynić rynek niemiecki wiodącym w zakresie aplikacji rozwiązań Przemysłu 4.0. Jednym z aktualnie realizowanych w ramach tej strategii programów jest „Industrie 4.0 @Mittelstand”, tworzący mechanizmy wsparcia dla transformacji w sektorze MŚP. Podobne przedsięwzięcia podejmowane są w innych krajach oraz na poziomie Unii Europejskiej. W Polsce wśród barier na drodze do osiągnięcia poziomu Przemysłu 4.0 wymienia się: konieczność wysokich nakładów inwestycyjnych, niepewność co do potencjalnego zwrotu z inwestycji, brak dobrych praktyk, trudność w przyciągnięciu wykwalifikowanej kadry, obawę o bezpieczeństwo danych. Mówi o tym raport opublikowany w 2016 r. przez Boston Consulting Group, przedstawiający wyniki badań wśród kadry zarządzającej dużymi przedsiębiorstwami przemysłowymi oraz wywiadów z praktykami rynku. Porównując te wyniki z podanym wcześniej wykazem, można stwierdzić, że brak doświadczeń z transformacji w krajowym przemyśle ogranicza iden28

tyfikację barier do niektórych aspektów, dlatego niezbędne jest budowanie świadomości i transferu wiedzy oraz konsolidowanie działań na rzecz efektywnego budowania Przemysłu 4.0 w Polsce. Optymistycznym sygnałem jest aktywne włączanie się przedstawicieli przemysłu, biznesu i nauki w prace grup roboczych utworzonych w ramach wspomnianego wcześniej Zespołu ds. Transformacji Przemysłowej. To znak, że pojęcie Przemysłu 4.0 w naszej rzeczywistości przestaje być wizją przyszłości, a staje się aktualną potrzebą na poziomie przedsiębiorstw. Wypracowane przez grupy robocze koncepcje

rewolucja przemysłowa, mająca początek w latach 80. XVIII w., dotyczyła przejścia z produkcji manufakturowej i rzemieślniczej do zmechanizowanej i fabrycznej, a czynnikami, które umożliwiły te zmiany były takie wynalazki techniczne, jak maszyna parowa zastosowana w górnictwie i przemyśle włókienniczym czy zastąpienie węgla drzewnego koksem w hutnictwie. Początek drugiej rewolucji przemysłowej przypada na lata 70. XIX w., a największymi innowacjami, które zrewolucjonizowały ówczesny przemysł było wynalezienie dwóch nowych źródeł energii: elektryczności i silnika spali-

BRAK DOŚWIADCZEŃ Z TRANSFORMACJI W KRAJOWYM PRZEMYŚLE OGRANICZA IDENTYFIKACJĘ BARIER DO NIEKTÓRYCH ASPEKTÓW, DLATEGO NIEZBĘDNE JEST BUDOWANIE ŚWIADOMOŚCI I TRANSFERU WIEDZY ORAZ KONSOLIDOWANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ EFEKTYWNEGO BUDOWANIA PRZEMYSŁU 4.0 W POLSCE. mechanizmów wsparcia i ich wdrożenie powinno skutkować efektywnym pokonywaniem barier w realizacji transformacji krajowego przemysłu do poziomu Przemysłu 4.0. Przemysł 4.0 jest określany mianem czwartej rewolucji przemysłowej. Czy w Pana opinii to rzeczywiście rewolucja, czy raczej powinniśmy mówić o ewolucji? Historia rewolucji przemysłowych związana jest z przełomowymi innowacjami technicznymi. Jednak określenie „rewolucyjne przemiany” odnosi się do znacznie szerszego spektrum zjawisk niż tylko zmian w technice. W literaturze anglojęzycznej związek innowacji technicznych z rewolucjami przemysłowymi określany jest mianem „Technology as enabler of manufacturing paradigm shift”. Przełomy w technice umożliwiały rewolucyjne zmiany paradygmatów wytwarzania, które dokonywały się w odpowiedzi na zmiany potrzeb rynkowych i społecznych. Pierwsza

nowego. W dynamicznie rozwijającym się przemyśle rozpoczęła się wtedy era produkcji masowej z zastosowaniem podziału pracy. Kolejna rewolucja przemysłowa została zainicjowana pod koniec lat 60. ubiegłego stulecia, a wyzwoliły ją przemysłowe aplikacje sterowników programowalnych, otwierające erę automatyzacji przemysłu w oparciu o zaawansowaną elektronikę i informatykę. Tak więc to nie innowacje techniczne same w sobie oznaczają rewolucję przemysłową, lecz efekty ich wdrożenia. Miarą jest skokowa zmiana wskaźników dotyczących działalności wytwórczej, a w szczególności wskaźników produktywności, jak to miało miejsce w dotychczasowych rewolucjach. Obecnie również należy rozpatrywać charakter zmian w produkcji przemysłowej z punktu widzenia efektów, jakie dają innowacje techniczne. Obejmują one szeroki wachlarz rozwiązań związanych z produkcją przemysłową i często są określane wspólnym hasłem „cyfryzacja produkcji oraz nowe techAUTOMATYKA

ROZMOWA nologie wytwĂłrczeâ€?. WĹ›rĂłd obszarĂłw, w ktĂłrych zmiany i rozwĂłj techniki przebiegajÄ… szczegĂłlnie dynamicznie naleĹźy wymienić dziĹ› przede wszystkim obszar pozyskiwania i wymiany danych dziÄ™ki rozwojowi sensorĂłw i systemĂłw transmisji bezprzewodowej, np. RFID. Kolejny dotyczy przetwarzania i analizy duĹźych zbiorĂłw danych z czasem reakcji rzÄ™du milisekund, dziÄ™ki rozwojowi chmur obliczeniowych i zaawansowanych algorytmĂłw analitycznych. Dynamiczne zmiany nastÄ™pujÄ… teĹź w obszarze inteligentnych interfejsĂłw maszyna-czĹ‚owiek, rozwiÄ…zaĹ„ robotycznych z aktywnÄ… interakcjÄ… z otoczeniem, techniki symulacji funkcjonowania obiektĂłw rzeczywistych w ich wirtualnych odwzorowaniach, technologii wytwarzania przyrostowego oraz nowych materiaĹ‚Ăłw. Innowacje te sÄ… sukcesywnie wdraĹźane, dlatego moĹźna mĂłwić o ewolucyjnym rozwoju techniki w produkcji przemysĹ‚owej, natomiast efekty majÄ… charakter rewolucyjny. Wystarczy porĂłwnać wskaĹşniki

produktywnoĹ›ci przemysĹ‚u: w krajach Unii Europejskiej dynamika wzrostu produktywnoĹ›ci w ostatnich latach ksztaĹ‚towaĹ‚a siÄ™ na poziomie 0–1%, zaĹ› szacowany efekt wdroĹźenia zaĹ‚oĹźeĹ„ PrzemysĹ‚u 4.0 wskazuje na wzrost produktywnoĹ›ci na poziomie 5–8%. To oznacza rewolucyjne implikacje zarĂłwno gospodarcze, jak i spoĹ‚eczne. Gdzie widzi Pan PolskÄ™ za 10 lat pod wzglÄ™dem stanu rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0 na tle innych krajĂłw, zwĹ‚aszcza Europy Zachodniej? WyĹ›cig na skalÄ™ Ĺ›wiatowÄ… o uzyskanie przewagi konkurencyjnej przez krajowe gospodarki dziÄ™ki wdraĹźaniu zaĹ‚oĹźeĹ„ PrzemysĹ‚u 4.0 trwa od kilku lat. ProwadzÄ… w nim Stany Zjednoczone, Niemcy, Francja, Japonia i Chiny, ale sukcesywnie wĹ‚Ä…czajÄ… siÄ™ takĹźe kolejne kraje. Polska, niestety, jest obecnie w ogonie tego wyĹ›cigu, jednak podejmowane dziaĹ‚ania, zarĂłwno „odgĂłrneâ€?, jak i â€žoddolneâ€? majÄ… zmienić ten stan. Niezwykle waĹźnym sygnaĹ‚em, wskazujÄ…cym na to,

Ĺźe jesteĹ›my na dobrej drodze, by tak siÄ™ staĹ‚o, jest informacja podana we wspomnianym wczeĹ›niej raporcie Boston Consulting Group o nastawieniu mĹ‚odego pokolenia PolakĂłw do PrzemysĹ‚u 4.0. Badanie przeprowadzone wĹ›rĂłd 150 studentĂłw najlepszych uczelni technicznych w kraju oraz rodakĂłw studiujÄ…cych w Wielkiej Brytanii wykazaĹ‚o, Ĺźe tylko 4% studentĂłw nie wiÄ…Ĺźe swojej przyszĹ‚oĹ›ci z PrzemysĹ‚em 4.0. To istotny potencjaĹ‚ umoĹźliwiajÄ…cy zmianÄ™ pozycjonowania krajowego przemysĹ‚u, pod warunkiem wĹ‚aĹ›ciwego jego wykorzystania. Dlatego stworzenie warunkĂłw Ĺ‚Ä…czenia Ĺ›cieĹźki rozwoju mĹ‚odego pokolenia z transformacjÄ… krajowego przemysĹ‚u jest warunkiem koniecznym do efektywnego uczestnictwa w trwajÄ…cym wyĹ›cigu, a upowszechnienie tego zjawiska to kluczowy cel Inicjatywy dla polskiego PrzemysĹ‚u 4.0. (

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA R E K L A M A

CENA 10,00

9 772392

ZĹ (W TYM

10550 2

8 % VAT)

TEMAT WYDA ROZMOWA 20

10

NIA ZarzÄ…dz anie utrzyma

Paweł Naglik, Kubler Sp. z o.o.

TECHNIKA

niem ruchu

32

Wybór systemu SCADA – czym się kierować?

SPRZĘT

w produkc

ji

I APARA

TURA 44 Kluczowy element współcze – przegląd przemienników snych napędów częstotliw ości

AUTOMA TYKA ISSN 2392-10

56

INDEKS 403024

AUTOMA TYKAON

LINE.PL

10/2015

/ +

0

1

' 0 $

2 3 ### & ### %

) $ 71/

849,:!8

< ... do 28

Dystrybutor

switchy HARTING

www.sterma

g.pl

000 l/min

... >

4 5 2 0 ### 4-; + ### 89; + &' < &'

#$ #

10/2016

29

TECHNIKA

POWSTANIE

POLSKA PLATFORMA PRZEMYSĹ U 4.0 ( / / % * ! ! % / * / ?6; b / . % % ( % d 1 * / 6 CC 7 C;=A 6 * / / 4 %/% - % %/ * *4-* )/ R % # # + ) / # % F + b + / 6 / + + / + / 6 % 9 % ) / # ! * / ?6;6 Urszula Chojnacka

30

N

ie ma wÄ…tpliwoĹ›ci, Ĺźe stworzenie platformy dla rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0 musi być dziĹ› traktowane jako jedna z priorytetowych kwestii, jeĹ›li Polska chce mieć szanse w trwajÄ…cym ogĂłlnoĹ›wiatowym wyĹ›cigu o uzyskanie przewagi konkurencyjnej w produkcji przemysĹ‚owej na miarÄ™ naszych czasĂłw. Obecnie pojawiĹ‚a siÄ™ taka moĹźliwość i zwiastun zmian na lepsze w tym wzglÄ™dzie. Przy Ministerstwie Rozwoju powstaĹ‚ Zespół do spraw Transformacji PrzemysĹ‚owej. WĹ›rĂłd grup roboczych, ktĂłre go tworzÄ…, sÄ… m.in. grupa ds. cyfrowego wspomagania przemysĹ‚u oraz grupa ds. ksztaĹ‚cenia, kompetencji i zasobĂłw kadrowych dla PrzemysĹ‚u 4.0, zaĹ› wĹ›rĂłd podmiotĂłw najbardziej zaangaĹźowanych w prace na rzecz powstania odpowiedniej platformy jest m.in. PrzemysĹ‚owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP. – MoĹźna powiedzieć, Ĺźe my juĹź dziaĹ‚amy w PrzemyĹ›le 4.0. WdroĹźenia w przemyĹ›le to rdzeĹ„ naszej dziaĹ‚alnoĹ›ci, za ktĂłrÄ… stoi dĹ‚uga tradycja – dziaĹ‚amy przecieĹź od 1965 r. PodsumowujÄ…c niedawno nasze bieşące dziaĹ‚ania, doszliĹ›my do wniosku, Ĺźe procesy zwiÄ…zane z PrzemysĹ‚em 4.0 w duĹźej mierze

sÄ… juĹź u nas obecne – pojawiĹ‚y siÄ™ jako naturalny element rozwoju naszego instytutu, w miarÄ™ podejmowania kolejnych krokĂłw, np. wprowadzania robotĂłw mobilnych do zastosowaĹ„ specjalnych – mĂłwiĹ‚ w trakcie wrzeĹ›niowego spotkania prof. nzw. dr inĹź. Piotr Szynkarczyk, dyrektor PrzemysĹ‚owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP (na zdjÄ™ciu po prawej na sÄ…siedniej stronie).

KLUCZOWE WYZWANIA Nie ma odwrotu od rewolucji przemysĹ‚owej w Polsce – to ogĂłlny wydĹşwiÄ™k spotkania, ktĂłre odbyĹ‚o siÄ™ w drugiej poĹ‚owie wrzeĹ›nia w siedzibie PrzemysĹ‚owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP. Wzięło w nim udziaĹ‚ kilkadziesiÄ…t osĂłb. WĹ›rĂłd celĂłw do wykonania do wiosny 2017 r., jakie okreĹ›lono, jest m.in. powoĹ‚anie do şycia w formie zinstytucjonalizowanej Polskiej Platformy PrzemysĹ‚u 4.0 i stworzenie porozumienia – w formie konsorcjum lub innej – na rzecz bliskiej współpracy w zakresie transformacji przemysĹ‚owej. WĹ›rĂłd kluczowych czynnikĂłw sukcesu w tym wzglÄ™dzie wymieniano takĹźe zadbanie o odpowiednie regulacje prawAUTOMATYKA

TECHNIKA ne, zwĹ‚aszcza w zakresie przetwarzania danych – w tym przypadku duşą rolÄ™ odegra współpraca z Ministerstwem Cyfryzacji – a takĹźe wsparcie dla nauki, poniewaĹź jednym z najwiÄ™kszych wyzwaĹ„ bÄ™dzie zapewnienie nauczycielom i wykĹ‚adowcom dostÄ™pu do nowoczesnej wiedzy, a tym samym wyksztaĹ‚cenie odpowiedniej kadry.

%6 6 ! S*4-*T9 &6 $# S- % %/ T

SZEŚĆ GRUP W ZESPOLE Zespół do spraw Transformacji PrzemysĹ‚owej tworzy obecnie sześć grup roboczych: 1. grupa ds. normalizacji i standardĂłw zintegrowanej cyfrowej infrastruktury technicznej oraz rozwoju inteligentnych specjalizacji przemysĹ‚owych, 2. grupa ds. cyfrowego wspomagania przemysĹ‚u, 3. grupa ds. inteligentnego oprogramowania i przetwarzania danych, 4. grupa ds. ksztaĹ‚cenia, kompetencji i zasobĂłw kadrowych dla PrzemysĹ‚u 4.0, 5. grupa ds. ram prawnych funkcjonowania PrzemysĹ‚u 4.0 oraz 6. grupa ds. statystyki sektora ICT i usĹ‚ug teleinformatycznych. W pracach grupy 2 i 4 aktywnie uczestniczÄ… pracownicy PrzemysĹ‚owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP. W spotkaniu, ktĂłre odbyĹ‚o siÄ™ w PIAP, wziÄ™li udziaĹ‚ przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju z Departamentu Innowacji – Jan StaniĹ‚ko, zastÄ™pca dyrektora departamentu (na zdjÄ™ciu poniĹźej z lewej strony), ktĂłry poprowadziĹ‚ spotkanie, Krzysztof ZarÄ™ba, naczelnik WydziaĹ‚u Polityki PrzemysĹ‚owej (na zdjÄ™ciu poniĹźej z prawej strony) oraz dr inĹź. Alicja WoĹ‚ukanis, gĹ‚Ăłwny specjalista WydziaĹ‚u Polityki PrzemysĹ‚owej. Na przewodniczÄ…cych obu grup zostali wybrani przedstawiciele PIAP:

10/2016

prof. nzw. dr hab. inĹź. Roman Szewczyk, sekretarz naukowy PIAP, przewodniczy pracom grupy ds. cyfrowego wspomagania przemysĹ‚u, zaĹ› dr inĹź. MaĹ‚gorzata KaliczyĹ„ska, zastÄ™pca redaktora naczelnego kwartalnika „Pomiary Automatyka Robotykaâ€? oraz miesiÄ™cznika „Automatykaâ€? – pracom grupy ds. ksztaĹ‚cenia, kompetencji i zasobĂłw kadrowych dla PrzemysĹ‚u 4.0, przy wsparciu wiceprzewodniczÄ…cej grupy – Ewy Mikos-Romanowicz, dyrektor ds. rozwoju biznesu w firmie Siemens. W skĹ‚ad zespoĹ‚Ăłw wchodzÄ… rĂłwnieĹź m.in. Andrzej Soldaty, niezaleĹźny ekspert i twĂłrca Inicjatywy dla polskiego PrzemysĹ‚u 4.0, Patryk Koć, peĹ‚nomocnik dyrektora PIAP ds. projektĂłw, a ponadto m.in. reprezentanci Instytutu Ĺ Ä…cznoĹ›ci PIB, Izby Gospodarki Elektronicznej Amico i Polskiej Izby Gospodarczej Zaawansowanych Technologii oraz przedstawiciele firm z róşnych sektorĂłw przemysĹ‚u, w tym Comarch i KUKA, jak rĂłwnieĹź uczelni technicznych z Poznania, Warszawy i WrocĹ‚awia.

SZEROKI ZAKRES PRAC Zakres dziaĹ‚ania grupy ds. cyfrowego wspomagania przemysĹ‚u obejmuje takie aspekty, jak: specyfikacja wymagaĹ„ infrastrukturalnych dla cyfryzacji przemysĹ‚u; cyfrowe modele zarzÄ…dzania przedsiÄ™biorstwem (centra operacyjne do zdalnego monitorowania i prowadzenia operacji technologicznych w przedsiÄ™biorstwach oraz technologie teleoperacji wizualizacji 2D i 3D wspomagajÄ…ce zarzÄ…dzanie operacjami technologicznymi i caĹ‚ym przedsiÄ™biorstwem); niezawodność systemĂłw produkcyjnych, proaktywne utrzymanie ruchu; efektywność energetyczna

fabryk (a takĹźe efektywność wykorzystania innych zasobĂłw); optymalizacja pracy fabryk; elastyczne fabryki (build anything anywhere); wsparcie pracownika fabryki nowymi technologiami (robotyzacja, automatyzacja procesĂłw produkcyjnych, monitorowanie i dostosowanie warunkĂłw pracy, bezpieczeĹ„stwo pracy, podnoszenie kompetencji ad-hoc, współpraca czĹ‚owiek-maszyna, maszyna-maszyna); zamkniÄ™ta cyfrowa pÄ™tla Ĺźycia produktĂłw; spersonalizowane produkty, produkty sprzedawane jako usĹ‚uga; integracja cross sektorowa za pomocÄ… wspomagania cyfrowego; cyberbezpieczeĹ„stwo przemysĹ‚owe; cyfrowe modele zarzÄ…dzania przedsiÄ™biorstwem; wymagane umiejÄ™tnoĹ›ci i niezbÄ™dne zasoby kadrowe; okreĹ›lenie niezbÄ™dnych umiejÄ™tnoĹ›ci do posĹ‚ugiwania siÄ™ nowymi narzÄ™dziami w realizowanych programach cyfryzacji przemysĹ‚u. Z kolei zakres dziaĹ‚ania grupy 4 ds. ksztaĹ‚cenia, kompetencji i zasobĂłw kadrowych dla PrzemysĹ‚u 4.0 dotyczy przede wszystkim: identyfikacji potrzeb przemysĹ‚u w zakresie wsparcia kadrowego o okreĹ›lonych kompetencjach; wymaganych umiejÄ™tnoĹ›ci i niezbÄ™dnych zasobĂłw kadrowych dla rozwoju PrzemysĹ‚u 4.0 i usĹ‚ug; okreĹ›lenia kierunkĂłw ksztaĹ‚cenia zawodowego na poziomie Ĺ›rednim i wyĹźszym oraz centr kompetencji cyfrowych. Z osobami kierujÄ…cymi obecnie pracami grup 2 i 4 moĹźna skontaktować siÄ™ pod adresami mailowymi: mkaliczynska@piap.pl, rszewczyk@piap.pl, ewa.mikos@siemens.com. Urszula Chojnacka -&15.-1U -

31

TECHNIKA

INTERNET RZECZY W PRZEMYĹšLE " % 7 / 7 % ! / 6 " ! / ! % % % / % F / # )F F J / / #9 F / # # 9 +! ) ! 6 # ! # ) / / # % F % ! % 6 4 % % ( /9 %/! Q Q / + 9 F % / + 6 -)/ % [ ! % 9 ! K ) Q/ % %/ Q % R [ F /+ % ! F% ! 4 % % ( / /7! 6 %/ ! % / /9 / % R ! + 4 16

32

I

nternet Rzeczy to okreĹ›lenie oznaczajÄ…ce sytuacjÄ™, w ktĂłrej wiele róşnorodnych urzÄ…dzeĹ„ elektronicznych jest podpiÄ™tych do wspĂłlnej (globalnej) sieci i dziÄ™ki uniwersalnym protokoĹ‚om komunikacyjnym, mogÄ… wymieniać ze sobÄ… dane, bez poĹ›rednictwa czĹ‚owieka. Polskie tĹ‚umaczenie (niekiedy uĹźywanÄ… formÄ… jest Internet PrzedmiotĂłw) bezpoĹ›rednio pochodzi od angielskiej nazwy „Internet of Thingsâ€?, w skrĂłcie IoT. Ta natomiast powstaĹ‚a – jak gĹ‚osi oficjalna informacja opublikowana w Internecie – w umyĹ›le brytyjskiego inĹźyniera, ktĂłry pod koniec ubiegĹ‚ego wieku pracowaĹ‚ nad systemami RFID. Natomiast jednÄ… z nieoficjalnych pogĹ‚osek jest, Ĺźe okreĹ›lenie Internet of Things zostaĹ‚o podchwycone przez firmÄ™ Intel i wĹ‚Ä…czone w grupÄ™ nowych, proponowanych nazw dla okreĹ›lenia nowoczesnych technologii komunikacji M2M. OkazaĹ‚o siÄ™, Ĺźe choć IoT wydaje siÄ™ być terminem maĹ‚o intuicyjnym, na tyle wzbudzaĹ‚ on zainteresowanie, Ĺźe firma postano-

wiĹ‚a go wypromować i na staĹ‚e zaistniaĹ‚ w Ĺ›wiadomoĹ›ci ludzi na caĹ‚ym Ĺ›wiecie.

IDEE INTERNETU RZECZY Tworzenie elementĂłw Internetu Rzeczy staĹ‚o siÄ™ celem wielu firm. DziÄ™ki globalnej komunikacji ich produkty i komponenty bÄ™dÄ… mogĹ‚y wymieniać dane z dowolnymi innymi urzÄ…dzeniami IoT, zdecydowanie poszerzajÄ…c tym samym swoje funkcje. W wielu przypadkach Internet Rzeczy ma zastÄ™pować wprowadzanie nastaw urzÄ…dzeĹ„ przez uĹźytkownika. System moĹźe samodzielnie i bezpoĹ›rednio komunikować siÄ™ z czujnikami lub centrami danych, by wprowadzić adekwatne nastawy. Problemem staje siÄ™ pewnego rodzaju inteligencja, potrzebna do takiej wymiany danych. MuszÄ… one mieć wzglÄ™dnie Ĺ‚atwo zrozumiaĹ‚Ä… postać i być dostÄ™pne. Z rozwiÄ…zaniem tych problemĂłw mierzy siÄ™ wiÄ™kszość twĂłrcĂłw systemĂłw wpisujÄ…cych siÄ™ w koncepcjÄ™ IoT. W efekcie najczęściej sÄ… to urzÄ…dzenia okreĹ›lane AUTOMATYKA

TECHNIKA

po angielsku mianem „smart”, które niestety nie ma dobrego polskiego odpowiednika. Polski wyraz „inteligentne” sugeruje, że za algorytmami zastosowanymi w danym urządzeniu kryje się jakiś mózg, przypominający swoimi możliwościami ludzki umysł. Tymczasem chodzi wyłącznie o zaprogramowanie dosyć uniwersalnych metod komunikacji i analizy danych, tak by urządzenie mogło samodzielnie wyciągać użyteczne wnioski z dosyć dużej liczby pobieranych automatycznie informacji. Choć obecnie może to się wydawać czymś zupełnie oczywistym, warto mieć świadomość, że jeszcze kilka lat temu tego typu algorytmy praktycznie w ogóle nie były implementowane w drobnych urządzeniach konsumenckich. Dopiero przyzwyczajenie ludzi do smartfonów sprawiło, że idea wszechobecnej komunikacji i dostosowywania sposobu działania systemu lub urządzenia do otoczenia stały się zrozumiałe. Tak naprawdę jest to potwierdzeniem słuszności idei Internetu Rzeczy jako ważnego kierunku rozwoju elektroniki – a w praktyce także automatyki.

INTERNET RZECZY W ZAKŁADZIE PRZEMYSŁOWYM Fakt, że Internet Rzeczy jest nowością potwierdza stan wdrożenia tego typu technologii w przemyśle, w którym zawsze zastosowanie nowych rozwiązań technologicznych jest nieco

opóźnione w stosunku do rynku konsumenckiego. Przemysłowy Internet Rzeczy to koncepcja mocno promowana, ale też spotykająca się z niemałym oporem ze strony inżynierów utrzymania ruchu czy kierowników zakładów produkcyjnych. Co do pewnych kwestii nie ma jednak wątpliwości: nowoczesne fabryki, by utrzymać konkurencyjność w swoich dziedzinach, muszą coraz precyzyjniej monitorować warunki prowadzenia poszczególnych procesów. To natomiast wymaga zastosowania ogromnej liczby czujników, z których pobierane są wielkie ilości danych. Co więcej, oddzielne przetwarzanie poszczególnych grup danych zazwyczaj znacznie ogranicza możliwości wnioskowania na ich podstawie. W związku z powyższym, kluczowe staje się przesyłanie i gromadzenie wszystkich tych informacji w centralnych systemach bazodanowych, a następnie sprawne ich przetwarzanie. Sam ten proces, niezależnie od pochodzenia danych, nosi miano Big Data, a w przypadku gdy dane te nie są czysto zero-jedynkowe (np. mówiące o włączeniu lub wyłączeniu przekaźnika), ale stanowią odczyty z czujników, to nawet pomimo że są zdigitalizowane, używa się wobec nich określenia Big Analog Data. Dane te mogą być bardzo cenne i to z wielu zupełnie różnych powodów. Nie tylko zawierają nierzadko krytyczne informacje o prowadzonych procesach, które gdyby wycie-

kły, mogłyby zdradzić istotne tajemnice firmy. Są też cenne ze względu na ukrytą wiedzę, którą można z nich wyciągnąć przy zastosowaniu odpowiednich algorytmów. By to zrobić, w praktyce trzeba najczęściej skorzystać z dosyć mocnych komputerów, a dobrym sposobem na uzyskanie wysokiej mocy obliczeniowej niedużym kosztem jest skorzystanie z serwerów w chmurze. Jednakże pomysł przekazywania dużych ilości cennych danych do Internetu jest często właśnie tym punktem, w którym właściciele zakładów przemysłowych mówią „stop”. Dlatego dostawcy technologii IoT dla przemysłu musieli rozwiązać kilka dodatkowych problemów, by przekonać swoich klientów o korzyściach płynących z wprowadzenia Przemysłowego Internetu Rzeczy (Industrial IoT).

IT Z OT Dużym problemem we wdrażaniu Internetu Rzeczy w przemyśle jest łączenie ze sobą dwóch światów: IT i operacyjnego (OT). Systemy IT w przemyśle służą do planowania logistyki, zarządzania relacjami z klientami i wspomagają podejmowanie kluczowych decyzji na temat sposobu działania przedsiębiorstwa. Systemy operacyjne służą natomiast do monitorowania warunków pracy urządzeń, sterowania nimi oraz do kontroli procesów. Różnice pomiędzy IT i OT leżą nie tylko w odmiennym oprogramowaniu, ale też w wymaganiach stawianych

NAJPIERW ANALIZA POTEM INWESTYCJA MICHAŁ PUTERMAN, IT OPERATIONS AND DEVELOPMENT GUILD MASTER, OBJECTIVITY Inwestycja ma sens tylko wówczas, gdy przynosi zamierzone korzyści. Tak jak w każdej innej dziedzinie, najpierw należałoby się zastanowić czy i jak IoT może nam pomóc w codziennym biznesie, a dopiero później podjąć decyzję czy warto zainwestować czas naszych ludzi w udowodnienie tezy (proof of concept). Ocenę warto przeprowadzić na kilku płaszczyznach: uproszczenie procesu, automatyzacja, zwiększenie jakości, zmniejszenie lub zwiększenie ryzyka, przyspieszenie produkcji, koszty operacyjne. Dla producentów stały monitoring maszyn na linii produkcyjnej daje możliwość śledzenia parametrów technicznych parku maszy-

10/2016

nowego, i umożliwia przewidywanie zachowań poszczególnych maszyn, co prowadzi do wczesnego ostrzegania przed awariami. Zazwyczaj mniej czasu potrzeba na przeprowadzenie zmian konserwacyjnych niż na usuwanie awarii. Dzięki temu przestoje w produkcji można planować. Dodatkowo, jeżeli nasze wyprodukowane urządzenia wyposażymy w moduły IoT, które zbierają informacje o produkcie i dostarczają je nam w sposób ciągły – możemy szybko reagować na niepożądane zachowania, a co za tym idzie zwiększyć jakość naszego wsparcia posprzedażowego.

33

TECHNIKA

WDRAŻANIE ROZWIĄZAŃ I OT WYMAGA STOPNIOWYCH ZMIAN IRENEUSZ MARTYNIUK, DYREKTOR PIONU PRZEMYSŁU, SCHNEIDER ELECTRIC POLSKA Rozwiązania IoT dają konkretne korzyści. W obszarze biznesowym w niedalekiej przyszłości IoT generować będzie nowe okazje rynkowe, umożliwiając zwiększenie efektywności własnych przedsiębiorstw, jak i innych firm. Stanie się również kluczowym narzędziem komunikacji między firmami i ich klientami. Rozwiązania z zakresu IoT to nowość dla wielu firm. Ich wdrażanie, zwłaszcza w przemyśle, wymaga stopniowych zmian polegających na zastępowaniu starych systemów przez nowe, które prowadzą do głębokiej transformacji procesów biznesowych i przynoszą długofalowe efekty. Przystępując do wdrażania IoT w firmie ważne jest, aby zacząć od małych pilotażowych projektów w konkretnych obszarach.

tym systemom, implementowanych standardach, a nawet w sposobie pracy osób obsługujących poszczególne systemy. By wprowadzić Przemysłowy Internet Rzeczy konieczne staje się połączenie tych dwóch światów. By było to możliwe, firmy nierzadko muszą kompletnie zmodernizować swój osprzęt oraz procedury. Dla zapewnienia elastyczności instalacji, systemy informatyczne będą więc pracować w ramach tych samych sieci na bazie tych samych serwerów, co systemy operacyjne. To natomiast stawia nowe wymogi odnośnie komponentów sieciowych, wykorzystywanych do transmisji danych. Skutki tego można zaobserwować już teraz w postaci nowych standardów, które wprowadzane stopniowo, pozwolą zespoić ze sobą te dwie grupy rozwiązań. Dobrym przykładem jest technologia Time Sensitive Networking, opracowywana w ramach IEEE przez firmy takie jak Cisco i Intel. Pozwala ona zapewnić dobrą synchronizację pracy urządzeń podpiętych do jednej, klasycznej sieci Ethernet, bez konieczności stosowania jej przemysłowych odpowiedników. Inaczej mówiąc, wykorzystanie zwykłych routerów ethernetowych, wspierających nowy standard umożliwi zapewnienie wysokiej pewności transmisji kluczowych danych w sieciach przemysłowych. A sieci te będzie można łatwo 34

Następnie, przed zwiększeniem zasięgu projektu, należy dokonać oceny stopy ROI (zwrotu z inwestycji). W przypadku dużych firm produkcyjnych czy przemysłowych warto wcześniej zainwestować również w podnoszenie efektywności energetycznej, co pozwoli na lepsze wykorzystanie zasobów energii. Jednym z najbardziej czasochłonnych elementów wdrażania może być integracja projektów dotyczących systemów monitoringu i zarządzania zasobami. Dzieje się tak, gdyż często firmy posługiwały się odrębnymi systemami. Ich integracja zajmuje czas, ale korzyści okażą się wymierne. Końcowym etapem jest wprowadzenie całościowego systemu kontroli zasobów opartego na dynamicznej sieci informatycznej.

łączyć z sieciami biurowymi, a więc należącymi do świata IT.

OD SENSORÓW DO CHMURY Co należałoby zrobić, jeśli pomimo wszystkich trudności, firma zdecyduje się na wdrożenie koncepcji Internetu Rzeczy w swoich zakładach przemysłowych? Przede wszystkim należy zastanowić się, co tak naprawdę można osiągnąć poprzez dodanie czujników do poszczególnych etapów prowadzonych procesów. Tu warto zwrócić się o pomoc do specjalistów, którzy mają doświadczenia z takimi wdrożeniami. Wiele aplikacji tego typu wcale nie jest intuicyjnych i opiera się na bardzo nowatorskich ideach. Chyba najciekawsze z nich dotyczą różnych sposobów monitorowania kondycji maszyn przemysłowych i przewidywania awarii oraz planowania przeglądów technicznych. W tym celu wykorzystywane są często np. czujniki ultradźwiękowe, ale też kamery, czujniki termiczne, czy nawet termowizja. Opierając się na doświadczeniu integratorów, którzy mieli już okazję wdrażać tego typu rozwiązania, można stworzyć zaawansowane systemy monitorowania stanu maszyn, które będą składać się z dużej liczby sensorów. Dane z tych sensorów będą następnie przesyłane (na żywo) do odpowiednich serwerów, gdzie zostaną

przetworzone i w razie wykrycia anomalii, podjęte zostaną odpowiednie działania. W praktyce do działań tych należy przede wszystkim powiadamianie obsługi, by ta mogła uwzględnić potrzebne prace w swoim harmonogramie. I choć wszystko to może wydawać się względnie łatwym procesem, wymaga zgrania wielu czynników, które mogą być realizowane przez zupełnie niezależne komponenty. Wszystko zaczyna się od zbierania danych z sensorów. Te mogą aktywnie wysyłać rejestrowane wartości do serwerów lub innych urządzeń, bądź czekać na odpytanie. Wiele będzie zależało od zastosowanego interfejsu komunikacyjnego, ale większość rozwiązań Internetu Rzeczy koncentruje się na komunikacji cyfrowej, czy to za pomocą przewodowego Ethernetu, czy też z użyciem technologii bezprzewodowych, takich jak np. Bluetooth lub Wi-Fi. Zbierane lokalnie dane – na potrzeby przetwarzania, muszą być przesłane gdzieś dalej – najlepiej do centralnego serwera. Producenci systemów do wdrażania IoT przygotowują zestawy bibliotek, które ułatwiają, w ramach oferowanych przez nich środowisk, łączenie się z najbardziej popularnymi serwerami chmurowymi. Za przykłady mogą posłużyć usługi firm Amazon i Microsoft, a szczególnie chmura Microsoft Azure IoT, która AUTOMATYKA

TECHNIKA

10/2016

35

TECHNIKA

została zaprojektowana właśnie pod kątem Internetu Rzeczy. Skorzystanie z rozwiązań, które umożliwiają łatwe korzystanie z popularnych usług internetowych pozwala znacząco skrócić czas przygotowywania wdrożenia. Zbierane dane można też gromadzić jako informacje historyczne, przydatne np. przy przeglądaniu zmian stanu maszyny w czasie. Oczywiście można wykorzystać w tym celu chmurę, ale niektórzy właściciele zakładów produkcyjnych, woleliby uniknąć tego rozwiązania. Poza tym dostęp do danych przechowywanych lokalnie jest zazwyczaj szybszy, niż dostęp online, więc duże paczki danych faktycznie korzystniej jest archiwizować na własnych serwerach. I tu także warto poszukać oprogramowania i środowisk, które ułatwiają takie operacje w przypadku instalacji Internetu Rzeczy. Kolejnym elementem układanki jest prezentowanie zgromadzonych danych. W świecie technologii przemysłowych istnieje bardzo wiele aplikacji, które pozwalają na przeglądanie wskazań z czujników, czy to aktualnych (SCADA), czy archiwalnych. Rzecz w tym, że mało które z nich jeszcze do niedawna były przystosowane do obsługi ogromnych zbiorów danych, w których pojedyncze wartości nie mają dużego znaczenia. Dlatego i w tym przypadku korzystne może okazać się rozwiązanie, które integruje się z innymi podsystemami do Internetu Rzeczy i pozwala

w wygodny, nieco zmodyfikowany sposób, przeglądać te wszystkie dane, np. wiążąc je w sposób logiczny z wnioskami wysnutymi automatycznie na podstawie tych informacji. Automatycznie wysuwane wnioski mogą skutkować koniecznością informowania ludzi lub innych systemów o zaistniałych sytuacjach lub zaplanowanych działaniach. W tym celu często wykorzystuje się zupełnie inne mechanizmy, niż przy klasycznej wymianie danych. Dlatego twórcy przemysłowych rozwiązań IoT zadbali także o możliwość nadawania wiadomości, tj. przekazywania ich do wysyłki, zgodnie ze standardami obowiązującymi przy konkretnych rodzajach komunikacji. Przykładowo, aby móc w łatwy sposób wysłać operatorowi powiadomienie SMS-em na telefon komórkowy, system informatyczny powinien mieć odpowiedni moduł komunikacji i pozwalać szybko przypisać, które dane i w jakiej postaci mają być przekazywane adresatowi. Do najnowszych rozwiązań należą aplikacje mobilne, powiązane z przemysłowymi platformami programowymi dla IoT. Dzięki aplikacji mobilnej i odpowiednim bibliotekom oraz API, operator może sterować pracą maszyn i monitorować ich stan za pomocą urządzenia takiego jak telefon, czy tablet, a zarazem bez konieczności logowania się przez przeglądarkę. Ostatnim elementem składowym jest przetwarzanie informacji, które

w zaawansowanej instalacji Internetu Rzeczy, może nawet prowadzić do automatycznego zmieniania decyzji odnośnie sterowania. Tu pojawia się jednak problem – klasyczne sterowniki programowalne mają bardzo ograniczone możliwości wykorzystywania tego typu informacji w swoim działaniu. Zdecydowanie korzystniej wypadają systemy typu Soft PLC, gdzie kod wykonywany przez sterownik jest przetwarzany na komputerze klasy PC, a być może nawet – w chmurze. Wtedy z reguły, uwzględnienie dodatkowych warunków, choćby już dzięki samej większej mocy obliczeniowej, ale też z uwagi na wygodne w użyciu biblioteki komunikacyjne – jest znacznie łatwiejsze.

KORZYŚCI O Internecie Rzeczy można pisać bardzo wiele, korzystając z faktu rozmycia tego określenia. W efekcie, wiele osób z branży przemysłowej, pomimo śledzenia doniesień prasowych na temat IoT wciąż czuje, że właściwie nie wie, czym jest Internet Rzeczy. A skoro tak, to czy w ogóle warto się tym temat zajmować i inwestować w niego swój czas i inne zasoby? Jak najbardziej tak, gdyż aktualnie określenie Internet of Things jest używane właśnie w kontekście tej grupy technologii, która dzięki postępowi zyskała rację bytu i daje bardzo duże korzyści z wdrożenia. To właśnie dlatego Internetem Rzeczy, zarówno tym przemysłowym, jak i konsumenckim,

WIĘKSZA ELASTYCZNOŚĆ PRODUKCJI TO ATUT I OT PAWEŁ FRANKOWSKI, KIEROWNIK AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ, WAGO ELWAG Dzisiejszy rynek wręcz wymusza dostosowywanie produkcji i usług do szybko zmieniających się wymagań odbiorcy. Dlatego producenci, którzy nie zauważą tego trendu szybko przestaną być konkurencyjni i po prostu znikną z rynku. Korzyści z IoT jest wiele. Wspomnę tu o jednej – większa elastyczność produkcji. Producenci, z dowolnej w zasadzie branży, muszą dzisiaj jednocześnie sprostać wymaganiom globalizacji rynku – polegającej m.in. na maksymalnym skróceniu dystansu pomiędzy producentem, a odbiorcą i indywidualizacji produktu, czyli

36

jego dostosowania do wymagań konkretnego klienta. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że preferencje klienta potrafią zmieniać się bardzo dynamicznie, to bez możliwości szybkiego przezbrojenia lub wręcz przeniesienia całej lub części produkcji do innej lokalizacji trudno być dzisiaj konkurencyjnym. Zawsze musi być to poprzedzone zmianą postrzegania rynku, zarówno przez projektantów produktów, inżynierów odpowiedzialnych za produkcję, sprzedawców, ale przede wszystkim przez osoby zarządzające organizacją.

AUTOMATYKA

TECHNIKA

zainteresowało się w ostatnich latach tak wiele dużych firm. Dobrze oddaje to niedawny raport firmy doradczej Accenture na temat przemysłowego IoT. Specjaliści z Accenture twierdzą, że przemysłowy IoT jest nie tylko ważnym trendem, ale ma również istotny wpływ na globalną ekonomię. Dotyczy wielu gałęzi przemysłu, znajdując zastosowanie w zakładach przemysłowych, które w przypadku grupy 20 najbogatszych państw świata odpowiadają za 62% ich łącznego produktu krajowego brutto PKB. Wśród nich wymieniane są przede wszystkim: przemysł wytwórczy, górnictwo, rolnictwo oraz przemysł naftowy. W technologie wpisujące się w trend IoT inwestują wielkie

i ograniczyć aż o 70% nieprzewidziane awarie. Dane te pochodzą z rzeczywistych instalacji z całego świata, jak choćby z londyńskiego zakładu wodno-kanalizacyjnego, który dzięki oczujnikowaniu swojej instalacji, prowadzeniu dogłębnej analizy oraz dostępie do danych w czasie rzeczywistym istotnie zmniejszył liczbę usterek swojej infrastruktury.

ZROZUMIEĆ SWOJĄ FIRMĘ Co ciekawe, Internet Rzeczy może posłużyć do lepszego zrozumienia swoich dotychczasowych operacji przemysłowych. Z punktu widzenia nowych możliwości, wynikających z pojawienia się nowoczesnych

NOWOCZESNE FABRYKI, BY UTRZYMAĆ KONKURENCYJNOŚĆ W SWOICH DZIEDZINACH, MUSZĄ CORAZ PRECYZYJNIEJ MONITOROWAĆ WARUNKI PROWADZENIA POSZCZEGÓLNYCH PROCESÓW. firmy wszelkich branż, w tym szpitale, magazyny, porty itd. W efekcie potencjalne przychody związane z przemysłem, w którym funkcjonuje Internet Rzeczy są ogromne. Najbardziej konserwatywne szacunki mówią, że do roku 2020, roczne wydatki na sprzęt i oprogramowanie IoT osiągną 500 miliardów dolarów. Bardziej entuzjastyczne analizy mówią nawet o 15 bilionach dolarów w roku 2030. Korzyści z wdrożenia IoT można też oszacować na przykładzie zakładów produkcyjnych. Firma Accenture, na podstawie swoich kontaktów i swoich partnerów obliczyła, że dobrze zorganizowany Internet Rzeczy w fabryce pozwala zwiększyć jej wydajność nawet o 30%. Mówi się też o skróceniu o 12% czasu przestojów dzięki predykcyjnemu utrzymaniu ruchu, co pozwala o 30% zmniejszyć koszty konserwacji sprzętu 10/2016

technologii, wiele, o ile nie większość zakładów przemysłowych w ograniczonym stopniu rozumie zależności między poszczególnymi czynnikami w prowadzonych przez nich procesach. Wzbogacenie istniejących instalacji o dodatkowe czujniki oraz wspólne przetwarzanie informacji z nich pochodzących, razem z danymi na temat innych czynników – jak choćby o popycie rynkowym na produkty, warunkach pogodowych i środowiskowych, czy zmieniających się celach biznesowych, pozwalają odkryć nowe zależności i zoptymalizować działania. Co więcej, nowoczesne algorytmy nie tylko umożliwiają wprowadzenie optymalizacji tego co się dzieje, ale też przewidywanie tego co się stanie i podejmowanie dobrych decyzji z wyprzedzeniem. Można co prawda zauważyć, że i dawniej produkowane maszyny były wypo-

sażane w mechanizmy wczesnego ostrzegania przed zbliżającymi się problemami, ale nierzadko informacje te ginęły w natłoku innych danych oraz ze względu na brak standardów odnośnie ich podawania, lub brak wygodnych sposobów zbiorczego przetwarzania takich sygnałów. Masowe oczujnikowanie instalacji i podłączenie jej do serwerów umożliwiających analizę ogromnych zbiorów danych pozwalają kompleksowo wykorzystać to, co dotąd było tracone lub pomijane. Przemysłowe rozwiązania wykonane zgodnie z ideami Internetu Rzeczy pozwalają na przykład lepiej monitorować procesy i ich pętle sterowania. Jeśli proces okazuje się być nieefektywny, zebrane dane pozwalają szybko zidentyfikować czynniki, które uległy zmianie, a nawet odkryć przyczynę tego stanu. Dzięki temu można dotrzeć do prawdziwych przyczyn problemów, lepiej zrozumieć prowadzone procesy i w czasie wpływać na pracę maszyn, minimalizując rozrzut wynikowych parametrów produkcji. Można by się zastanawiać, czy przy dotychczasowym sposobie prowadzenia procesów, cała idea dodatkowego oczujnikowania i głębszego rozumienia ich jest w ogóle warta uwagi. W końcu wiele nowoczesnych instalacji już od lat jest zbudowanych całkiem – wydawałoby się – optymalnie i dalsza optymalizacja raczej nie przyniesie wielkich zmian. Rzecz jednak w tym, że w obecnej rzeczywistości, by zachować konkurencyjność konieczne staje się optymalizowanie w maksymalnym możliwym stopniu. I jest to całkiem zrozumiałe ze względu na kwoty, jakimi obracają firmy. Okazuje się, że czasem zwiększenie wydajności produkcji o zaledwie 1% przekłada się na analogiczne zwiększenie obrotów, które wcale nie musi powodować równoczesnego zwiększenia kosztów operacyjnych w tym samym stopniu. Dla firm, których marże nie są duże, ten dodatkowy jeden procent może poskutkować wielokrotnie większym wzrostem zysków. 37

TECHNIKA

INWESTYCJE W IoT SÄ„ INWESTYCJAMI W ROZWĂ“J PRZEDSIĘBIORSTWA TOMASZ IWAĹƒSKI, SPECJALISTA DS. PRZEMYSĹ U 4.0, ASTOR Internet Rzeczy to technologia umoĹźliwiajÄ…ca, przede wszystkim, podĹ‚Ä…czenie niemal dowolnego urzÄ…dzenia do Internetu, a co za tym idzie, pozwalajÄ…ca na zdalny dostÄ™p do tych urzÄ…dzeĹ„. W warunkach przemysĹ‚owych przekĹ‚ada siÄ™ to m.in. na moĹźliwość globalnego zarzÄ…dzania danymi z produkcji, czy teĹź monitorowania, modyfikowania oraz serwisowania w czasie rzeczywistym urzÄ…dzeĹ„ zainstalowanych na caĹ‚ym Ĺ›wiecie. Z kolei w ujÄ™ciu biznesowym wdroĹźenie Internetu Rzeczy w przedsiÄ™biorstwie daje moĹźliwość szybkiego reagowania na nagĹ‚e zdarzenia oraz dziaĹ‚ania w obrÄ™bie zupeĹ‚nie nowych, globalnych rynkĂłw. Jest to szczegĂłlnie korzystne dla firm dysponujÄ…cych zaawansowanymi technologiami i know-how, przy jednoczesnym braku rozlegĹ‚ej, miÄ™dzynarodowej sieci dystrybucji i serwisu. Wobec wielu korzyĹ›ci idÄ…cych za stosowaniem Internetu Rze-

NOWE RYNKI Internet Rzeczy to nie tylko sposĂłb na optymalizacjÄ™ prowadzonych procesĂłw, ale teĹź zbiĂłr technologii i trendĂłw, ktĂłre umoĹźliwiajÄ… powstanie zupeĹ‚nie nowych cyfrowych produktĂłw i usĹ‚ug. Te mogÄ… zostać wykorzystane i utorować drogÄ™ do sukcesu zupeĹ‚nie nowym firmom lub umoĹźliwić rozwĂłj dotychczasowym korporacjom w nowych kierunkach. MoĹźna bowiem tworzyć rozwiÄ…zania przeznaczone dla firm, ktĂłre w swoich zakĹ‚adach wdraĹźajÄ… koncepcjÄ™ IoT. Dobrym przykĹ‚adem moĹźe być analiza systemĂłw pompowania pĹ‚ynĂłw. ZakĹ‚ady przemysĹ‚owe zazwyczaj w pewnym (dotÄ…d zadowalajÄ…cym) stopniu mogÄ… samodzielnie monitorować warunki przepĹ‚ywu, wykrywajÄ…c awarie, czy nawet odnotowujÄ…c odstÄ™pstwa od normy w panujÄ…cych warunkach. Najczęściej kompetencje te wynikajÄ… z powszechnie dostÄ™pnej wiedzy i prostej analizy zaleĹźnoĹ›ci panujÄ…cych w danym procesie. GĹ‚Ä™bsza, automatyczna analiza nie jest jednak oczywista i nie kaĹźdy inĹźynier bÄ™dzie mĂłgĹ‚ jÄ… zaimplementować. W praktyce czÄ™sto dogĹ‚Ä™bne przetworzenie danych bÄ™dzie wymagać zastosowania bardzo zĹ‚oĹźonych algorytmĂłw lub np. wdroĹźenia mechanizmĂłw uczenia siÄ™ maszyn czy choćby sieci neuronowych, ktĂłrych zrozumienie znaczÄ…co wykracza poza zakres 38

czy, naleĹźy pamiÄ™tać o koniecznych inwestycjach w cyberbezpieczeĹ„stwo (celem ochrony swoich danych, naraĹźonych na potencjalne ataki hakerĂłw) oraz w rozwĂłj kadr w przedsiÄ™biorstwie (celem skutecznego wdraĹźania i utrzymywania nowoczesnych instalacji). PodsumowujÄ…c, inwestycje w Internet Rzeczy sÄ… inwestycjami w rozwĂłj przedsiÄ™biorstwa, w zgodzie ze zdobywajÄ…cym coraz wiÄ™kszÄ… popularność nurtem Czwartej Rewolucji PrzemysĹ‚owej. PrzyczyniajÄ… siÄ™ niewÄ…tpliwie do zwiÄ™kszania elastycznoĹ›ci i potencjaĹ‚u zakĹ‚adu, pozwalajÄ…c rĂłwnieĹź wzmocnić pozycjÄ™ oraz zwiÄ™kszyć konkurencyjność i efektywność caĹ‚ego przedsiÄ™biorstwa. Warto zatem inwestować w rozwĂłj swoje cenne zasoby: czas, pieniÄ…dze oraz ludzi.

umiejÄ™tnoĹ›ci przeciÄ™tnego inĹźyniera. Dlatego jest to nowy obszar dziaĹ‚ania dla firm, ktĂłre bÄ™dÄ… specjalizować siÄ™ w tego typu wdroĹźeniach. Zamiast samodzielnie analizować wibracje, temperaturÄ™ i inne parametry, dane z czujnikĂłw moĹźna przekazać specjalizujÄ…cej siÄ™ w tym firmie, ktĂłra bÄ™dzie w czasie rzeczywistym zwracać cenne, choć dotÄ…d ukryte informacje na temat prowadzonych procesĂłw. Pracownicy zakĹ‚adu wcale nie bÄ™dÄ… musieli wiedzieć, co dokĹ‚adnie dzieje siÄ™ w ich instalacjach i jakie panujÄ… w nich zaleĹźnoĹ›ci w mikroskali. Wystarczy Ĺźe skorzystajÄ… z nowej usĹ‚ugi analitycznej, ktĂłra przetworzy przekazywane przez nie dane i pozwoli uzyskać zrozumiaĹ‚e informacje. Jest to zarazem Ĺ›wietny przykĹ‚ad, uzasadniajÄ…cy przesyĹ‚anie cennych danych przemysĹ‚owych do Internetu i korzystanie z przetwarzania ich w chmurze. To wĹ‚aĹ›nie dziÄ™ki takim technologiom, nowe firmy bÄ™dÄ… mogĹ‚y Ĺ›wiadczyć zupeĹ‚nie nowe usĹ‚ugi, uĹ‚atwiajÄ…c – za pomocÄ… przemysĹ‚owego Internetu Rzeczy – wykorzystanie ukrytej wiedzy na temat prowadzonych procesĂłw.

PODSUMOWANIE Internet Rzeczy w przemyĹ›le to koncepcja, ktĂłra moĹźe być realizowana na wiele sposobĂłw. Podobnie jest z PrzemysĹ‚em 4.0, ktĂłry takĹźe funk-

cjonuje jako koncepcja rozwoju zakĹ‚adĂłw przemysĹ‚owych. Co wiÄ™cej, obie te idee sÄ… bardzo do siebie zbliĹźone, a ich rozróşnienie wynika bardziej z pochodzenia poszczegĂłlnych okreĹ›leĹ„. Bywa nawet, Ĺźe PrzemysĹ‚owy Internet Rzeczy postrzegany jest jako toĹźsame pojÄ™cie do PrzemysĹ‚u 4.0, tyle Ĺźe niewywodzÄ…ce siÄ™ z Europy, ale z USA. Ponadto niektĂłre firmy starajÄ… siÄ™ rozpropagować okreĹ›lenia, ktĂłre dotyczÄ… ich wĹ‚asnych produktĂłw, a ktĂłre – gdyby siÄ™ spopularyzowaĹ‚y – mogĹ‚yby pozytywnie wpĹ‚ynąć na rozpoznawalność urzÄ…dzeĹ„ i komponentĂłw tych producentĂłw. Wszystko to dzieje siÄ™ nie bez powodu. Internet Rzeczy wydaje siÄ™ naturalnÄ… konsekwencjÄ… ewolucji urzÄ…dzeĹ„, zarĂłwno tych konsumenckich, jak i przemysĹ‚owych. W tym drugim przypadku jest to zmiana na tyle istotna i gĹ‚Ä™boka, Ĺźe moĹźna jÄ… nazywać kolejnÄ… rewolucjÄ… przemysĹ‚owÄ…. I choć czasem prowadzi do usprawnienia dziaĹ‚ania zakĹ‚adu na poziomie jedynie jednego procenta, to nie naleĹźy jej ignorować. Aktualne realia wymagajÄ… bowiem, by dÄ…Ĺźyć do tego typu optymalizacji i PrzemysĹ‚owy Internet Rzeczy wydaje siÄ™ najlepszÄ… drogÄ… do osiÄ…gniÄ™cia sukcesu. -&15.-1U -

AUTOMATYKA

TECHNIKA

FABRYKA BEZ LUDZI

– CZY TO MOŝLIWE?

) / ff4 6 % F % ! + % / / % %/ /9 % / ! % / % / / # ! #9 ) ! % ) ) 7 + 6 Krzysztof Fiegler Grzegorz Kucia

W

yobraźcie sobie fabrykę, w której nie ma ludzi. Zamiast nich pracują w pełni zautomatyzowane linie i maszyny, roboty i drukarki 3D, nawet transport i magazyny są w pełni zautomatyzowane. Czy taka wizja to melodia odległej przyszłości czy bliska rzeczywistość?

CZY TO SCIENCE-FICTION? Zastanówmy się, dlaczego do tej pory takie fabryki nie powstały i nie są powszechne. Przecieş dostępne są juş

40

P R O M O C J A

wszystkie niezbędne elementy. Jednak aby taka wizja mogła się ziścić, konieczny jest inteligentny system, który bez udziału człowieka byłby w stanie taką fabryką samodzielnie zarządzać – podejmować optymalne decyzje o momencie i kolejności realizacji prac w kaşdym miejscu fabryki. W takiej fabryce moşliwa byłaby produkcja pojedynczych produktów zgodnie z indywidualnymi potrzebami klienta, przy jednoczesnej szybkiej i automatycznej adaptacji do ciągłych zmian oraz nadal wysokiej efektywnoAUTOMATYKA

TECHNIKA

O POTENCJALE INNOWACJI IPOSYSTEM PROF. MICHAĹ KLEIBER

%6 &4, 1

– W przypadku IPOsystem nie mam wątpliwości, şe jest to innowacja na skalę światową. To pierwszy system decyzyjny, który automatyzuje proces zarządzania produkcją. Ma wszelkie przesłanki ku temu, by wnieść istotny wkład w podniesienie konkurencyjności polskiej gospodarki. Jest modelowym przykładem tego, şe Polacy potrafią tworzyć innowacje, które coraz częściej są doceniane na całym świecie – uwaşa prof. Michał Kleiber.

Ĺ›ci wykorzystania zasobĂłw, zapasĂłw i energii, a jednoczeĹ›nie przy minimalnych kosztach. Wielkość produkcji w toku byĹ‚aby maĹ‚a i ciÄ…gle optymalizowana. W kaĹźdej chwili na halach produkcyjnych obowiÄ…zywaĹ‚by optymalny plan produkcji dla wszystkich zasobĂłw produkcyjnych (zarĂłwno pracownikĂłw, jak i maszyn). NiezbÄ™dne informacje o realizacji kolejnych operacji technologicznych kaĹźdemu zasobowi na hali produkcyjnej przekazywane byĹ‚yby we wĹ‚aĹ›ciwym czasie, a decyzje o zmianie planu w odpowiedzi na kaĹźde odstÄ™pstwo – awariÄ™ maszyny, nowe, pilne zlecenie, bĹ‚Ä™dy lub braki produkcyjne itp. – podejmowane byĹ‚yby optymalnie i natychmiastowo. Na bieşąco znane byĹ‚yby na dowolnym etapie realizacji koszty kaĹźdego zlecenia, a co wiÄ™cej – moĹźna byĹ‚oby zasymulować róşne zdarzenia majÄ…ce wpĹ‚yw na koszty i terminy produkcji. WyobraĹşcie sobie rĂłwnieĹź pĹ‚ynne Ĺ‚Ä…czenie ze sobÄ… procesĂłw wytwĂłrczych realizowanych przez roboty w róşnych halach produkcyjnych, a nawet w przedsiÄ™biorstwach w inteligentne sieci, ktĂłre same optymalizujÄ… siÄ™ w caĹ‚ym Ĺ‚aĹ„cuchu dostaw. Powiecie, Ĺźe to niemoĹźliwe, Ĺźe nie ma narzÄ™dzia, ktĂłre moĹźe w taki sposĂłb samodzielnie zarzÄ…dzać produkcjÄ…. Nic bardziej bĹ‚Ä™dnego. Otóş taki system juĹź powstaĹ‚. WymyĹ›lono go w Polsce i nazywa siÄ™ IPOsystem. ZastÄ…piĹ‚ czĹ‚owieka w zarzÄ…dzaniu produkcjÄ…. IPOsystem samodzielnie steruje maszynami, urzÄ…dzeniami transportowymi, robotami, drukarkami 3D, ale rĂłwnieĹź wydaje polecenia ludziom – pracownikom (na razie, niestety, nie mamy bowiem takich fabryk, ktĂłre mogĹ‚yby same dziaĹ‚ać, bez udziaĹ‚u ludzi w procesach produkcyjnych). System 10/2016

Prof. MichaĹ‚ Kleiber jest uznanym autorytetem w dziedzinie mechaniki i informatyki. Kierownik ZakĹ‚adu Metod Komputerowych, CzĹ‚onek Rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, Wiceprezes Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk, Prezes Europejskiego Forum Nauk o MateriaĹ‚ach, Prezes Polskiej Akademii Nauk w latach 2007–2015.

ten potrafi równieş nadzorować pracę człowieka. Samodzielnie i autonomicznie przydziela pracę wszystkim pracownikom na halach produkcyjnych, a w przypadku jakiegokolwiek odstępstwa w realizacji norm czasowych poszczególnych operacji technologicznych, dokonuje optymalizacji planu i jego wyniki wykorzystuje juş w kolejnym poleceniu! Jeşeli pracownik zachoruje i nie przyjdzie do pracy, zlecenia zostaną tak przydzielone pozostałym pracownikom, aby dotrzymać terminu wykonania. Jeşeli będzie taka potrzeba, system przydzieli odpowiednim pracownikom pracę w nadgodzinach, zaś w przypadku wystąpienia awarii tak pokierują zleceniami na pozostałe maszyny i stanowiska, aby zminimalizować negatywny wpływ sytuacji na termin ich realizacji i koszty. Ten przełomowy system to rezultat wspólnej, sześcioletniej pracy zespołu polskich programistów i technologów specjalizujących się w produkcji przemysłowej oraz menedşerów odpowiedzialnych za organizację pracy i optymalizację procesów produkcyjnych. Co więcej, IPOsystem nie jest nowinką intelektualną, ale sprawdzonym narzędziem sterującym codziennie procesami wytwórczymi w kilkunastu fabrykach w Polsce.

CZYM JEST IPOSYSTEM? IPOsystem jest pierwszym inteligentnym, autonomicznym systemem decyzyjnym samodzielnie sterujÄ…cym produkcjÄ…, ktĂłry zwalnia zarzÄ…dzajÄ…-

6 / % 6 6 !

cych produkcjÄ… z koniecznoĹ›ci realizacji skomplikowanych procesĂłw planistycznych i logistycznych oraz czynnoĹ›ci bezpoĹ›redniego przydzielania zadaĹ„ na halach produkcyjnych. System na bieşąco oblicza aktualne terminy realizacji wszystkich zleceĹ„ (z dokĹ‚adnoĹ›ciÄ… do minuty). Optymalizuje teĹź funkcjonowanie caĹ‚ej organizacji – samodzielnie zarzÄ…dza pracownikami, ktĂłrych praca jest zwiÄ…zana bezpoĹ›rednio z produkcjÄ…, pracownikami transportu wewnÄ™trznego, magazynu, zaopatrzenia i kontroli jakoĹ›ci. Potrafi samodzielnie sterować zautomatyzowanymi maszynami, liniami produkcyjnymi, robotami. JednoczeĹ›nie bardzo upraszcza zarzÄ…dzanie przedsiÄ™biorstwem. Wspiera procesy planowania strategicznego. UmoĹźliwia podnoszenie efektywnoĹ›ci dziaĹ‚ania firmy produkcyjnej w zakresie m.in. optymalizacji procesĂłw inwestycyjnych, poprawy efektywnoĹ›ci realizacji procesĂłw technologicznych. KaĹźda z firm, ktĂłra stosuje system poprawiĹ‚a wydajność, zwiÄ™kszyĹ‚a zyskowność, skrĂłciĹ‚a terminy dostaw oraz zwiÄ™kszyĹ‚a swĂłj udziaĹ‚ w rynku. OsiÄ…gnęły one dotychczas niedostÄ™pny dla nich poziom funkcjonowania. Krzysztof Fiegler & , 1 9 % % ! + % + + F F + F 4*5 / %

Grzegorz Kucia 0 %. . + %9 K / F R % / / F %/ 7

UIBS TEAMWORK Sp. z o.o. !6 * 6 6 5+ + C89 ??<C;> (/) % !6 :;C >;; ?:;9 % !6 >C 8CC DA ;D >C 8CC DA ;@

41

TECHNIKA

SMART INDUSTRY

CZY POLSKI PRZEMYSĹ JEST GOTOWY NA ZMIANY? * ! ) Q / ) /+ % % # F / # 7 % + b / + ) + + R ) F . !! , ! K / R / # R) % # F / #

% * ! 6 ( ! + / # % # ! + 9 % Q % / Q ! ) ! F Q )! Q / 6 * % % % - 0 <2 % . % % ( 6

N

a poczÄ…tku 2016 roku przeprowadzono kompleksowe badanie „Smart Industry Polska 2016â€?, ktĂłrego celem byĹ‚a ocena moĹźliwoĹ›ci rozwoju infrastruktury przemysĹ‚owej w Polsce w kontekĹ›cie transformacji globalnej gospodarki. Badanie zrealizowane zostaĹ‚o w przedsiÄ™biorstwach prowadzÄ…cych dziaĹ‚alność w zakresie produkcji: chemicznej, maszyn i urzÄ…dzeĹ„, elektronicznej, energetycznej, farmaceutycznej, hutniczej, kosmetycznej, lotniczej, meblarskiej, motoryzacyjnej, paliwowej, papierniczej, produkcji materiaĹ‚Ăłw budowlanych, produkcji sprzÄ™tu, np. elektrycznego, sportowego, medycznego, przetwĂłrstwa drzewnego, spoĹźywczej, stoczniowej oraz zbrojeniowej.

O SMART INDUSTRY Cezary Mychlewicz

42

ZarĂłwno branĹźa przemysĹ‚owa jak i caĹ‚a gospodarka potrzebujÄ… nowych

impulsĂłw rozwoju nie tylko w sferze technologicznej, ale takĹźe w obszarze koncepcji pomagajÄ…cych w lepszym rozumieniu rynku i potrzeb klientĂłw. Aby sprostać tym wyzwaniom tworzone sÄ… nowe koncepcje, takie jak m.in. Smart Industry. Smart Industry opiera siÄ™ na trzech filarach: • wysokiej jakoĹ›ci komunikacji, z wykorzystaniem technologii i moĹźliwoĹ›ci współczesnych sieci, miÄ™dzy uczestnikami rynku, systemami i uĹźytkownikami koĹ„cowymi, • digitalizacji informacji pozwalajÄ…cej na stworzenie bardziej efektywnego Ĺ‚aĹ„cucha wartoĹ›ci i wydajniejsze zarzÄ…dzanie procesami produkcji na wszystkich poziomach, • elastycznych i inteligentnych technologiach produkcji, ktĂłre moĹźna zmieniać na bieşąco, po to, by sprostać oczekiwaniom uĹźytkownika koĹ„cowego.

AUTOMATYKA

TECHNIKA

Respondentami, z którymi przeprowadzono wywiady byli decydenci, kompetentni pracownicy doskonale znający działalność swoich przedsiębiorstw w zakresie automatyzacji produkcji. Smart Industry można uznać za hybrydę nowoczesnych metod zarządzania m.in. produkcją (z uwzględnieniem aktualnego popytu), zarządzania łańcuchem dostaw czy oszczędnego zarządzania (ang. lean

10/2016

management) oraz nowoczesnych technologii, takich jak m.in. robotyzacja, Internet Rzeczy, Big Data, Cloud Computing i innych. Smart Industry to przyszłość światowego przemysłu – gospodarka staje się coraz bardziej cyfrowa, zmieniają się metody zarządzania, a technologia ma decydujące znaczenie dla konkurencyjności zakładów przemysłowych – mówi Tomasz Haiduk, dyrektor branż przemysłowych Siemens Sp. z o.o.

WIĘCEJ NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII I LEPSZE METODY ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Na pytanie odwołujące się do znajomości koncepcji Smart Industry twierdząco odpowiedziało ponad 25% badanych. Wśród wykorzystywanych już technologii Smart Industry w przedsiębiorstwach działających w Polsce wymieniane są przez respondentów: elementy robotyzacji linii produkcyjnych – 56,7% (pełną robotyzację urządzeń zadeklarowało około 3% firm), Big Data – 44,3%, M2M oraz Internet Rzeczy – 40,2%, Data Mining – 38,1%, Cloud Computing – 25,8%, RFID – 23,7% oraz MEMS – 13,4%. Przedsiębiorstwa dostosowują się do potrzeb rynkowych i znaczna część z nich stosuje metody produkcji z uwzględnieniem aktualnego popytu demand-driven manufacturing (stosowane w 46,4 %) oraz just-in-time delivery (stosowane w 56,7%), lean management – stosowane w 52,6%, zarządzania łańcuchem dostaw (supply chain management) – stosowane w 56,7%, optymalizacji procesów produkcyjnych (stosowane w 82,5%) oraz 43

TECHNIKA sywna wymiana i dostosowywanie do oczekiwań rynku. Aż w 60,8% firm zadeklarowano bieżące reagowanie na potrzeby rynku i dostosowywanie do nich wykorzystywanych systemów sterowania produkcją. Podejście oparte na wymianie elementów sterowania jedynie w związku z ich wyeksploatowaniem deklarowała mniejszość przedstawicieli firm, częściej z kapitałem zagranicznym oraz z branży przemysłu ciężkiego. Z danych wynika, że firmy dysponują głównie maszynami produkcji zagranicznej. Jedynie w 8,2% firm stwierdzono, że przeważają maszyny polskie (poniżej 5 w skali 1–10, gdzie 1 to maszyny wyłącznie polskie a 10 – wyłącznie zagraniczne). Skłonność do wymiany elementów parku maszynowego wykazuje tendencję rosnącą. Na przestrzeni ostatnich trzech lat 70% ankietowanych firm wymieniło średnio 25% swojego parku maszynowego. W mojej ocenie oznacza to silne dążenie do modernizacji. W dążeniach do unowocześnienia infrastruktury przemysłowej należy szczególnie wspierać sektor MSP, charakteryzujący się największym potencjałem rozwojowym – podkreśla Tomasz Haiduk.

WSPÓŁPRACA DLA INNOWACJI zarządzania jakością – wg koncepcji zero defect (stosowane w 56,7%). Dobrze świadczy o polskich przedsiębiorstwach przemysłowych otwartość na wdrażanie nowoczesnych metod zarządzania. Ogólne zasady optymalizacji procesów produkcyjnych są znane i stosowane w ponad 80% badanych przedsiębiorstw. Pozostałe metody wymieniano jako stosowane w ponad 50% firm, a ich znajomość wynosiła około 70%. Znajomość metody demand-driven manufacturing (czyli produkcji sterowanej popytem) zadeklarowano w ponad połowie przedsiębiorstw (52,6%), a ich stosowanie w 46,4% firm. Jest to dobry prognostyk na przyszłość pozwalający spodziewać się wzrastającej konkurencyjności polskich firm i wytwarzanych przez nie produktów – dodaje Tomasz Haiduk. 44

PRZYSPIESZONE ZASTĘPOWANIE STARYCH MASZYN I TECHNOLOGII W badanych firmach przeważała opinia o nowoczesności stosowanych systemów sterowania produkcją. Za nowatorskie, w pełni zautomatyzowane, elastyczne uznaje swoje systemy sterowania ogółem 35% ankietowanych. Częściej takie opinie wyrażano w firmach większych, niezajmujących się przemysłem ciężkim oraz w firmach z kapitałem zagranicznym. W tym ostatnim przypadku blisko połowa (48,8%) reprezentantów firm oceniła poziom nowoczesności stosowanych rozwiązań na co najmniej 7 w 10-stopniowej skali. Generalnie dominującym podejściem do modernizacji elementów sterowania produkcją jest ich sukce-

Rozwój technologii zachęca przedsiębiorstwa do współpracy z innymi podmiotami na rynku. Ponad 70% respondentów twierdzi, że ich firmy nawiązały współpracę z innymi przedsiębiorstwami działającymi w powiązanych branżach, a ponad 60% prowadziło własne prace badawczo-rozwojowe lub współpracowało z innymi firmami ze swojej branży. Około 60% firm planuje zlecanie prac wyższym uczelniom lub publicznym instytucjom badawczym. To nieco większy odsetek niż firm, które zadeklarowały już doświadczenie przy tego rodzaju współpracy (56,7%). Można zatem na podstawie tych odpowiedzi wnosić, że współpraca akademicka będzie kontynuowana przez firmy, a być może nawet rozszerzana. Cezary Mychlewicz 4 .

AUTOMATYKA

TECHNIKA

BUDOWA MOSTU NAD CYFROWĄ PRZEPAŚCIĄ – INTEGRACJA IT I OT d R[ ! % 7 )R [ ?;b:; ! F J F / # b / + % -,, 7 R + 4 % % ( /6 ( F / % J l p 9 Q R F !R + / ! %/ 7[ / / # # % ! 7[9 % Q ) QF / / ! # ! % #9 6 % R% ! 6 + % # ! + %/ / # / / # S41G51T % 7 ! / /

9 Q! F / 4 % % ( /9 & + I 6

Fot. ABB

T

echnologie operacyjne (OT) stajÄ… siÄ™ coraz bardziej inteligentne, a to umoĹźliwia ich konwergencjÄ™ z technologiami informatycznymi (IT), czyli budowÄ™ mostu nad cyfrowÄ… przepaĹ›ciÄ…. UmoĹźliwia to zarzÄ…dzanie ogromnÄ… iloĹ›ciÄ… danych wynikowych oraz ich wykorzystanie do zapobiegania krytycznym awariom. Do korzyĹ›ci zaliczyć moĹźna takĹźe m.in. zwiÄ™kszenie wydajnoĹ›ci i niezawodnoĹ›ci oraz oszczÄ™dnoĹ›ci zarĂłwno energii, jak i kosztĂłw. Jednym z rozwiÄ…zaĹ„ udo-

10/2016

wadniajÄ…cych, Ĺźe cyfryzacja i integracja IT/OT mogÄ… zapobiec krytycznym awariom, jest oprogramowanie Asset Health Center, ktĂłre umoĹźliwia analizÄ™ predykcyjnÄ… i tym samym niedopuszczanie do powstania zagroĹźeĹ„ i awarii. Coraz wiÄ™cej zakĹ‚adĂłw uĹźytecznoĹ›ci publicznej przygotowuje swoje organizacje do wdraĹźania podobnych rozwiÄ…zaĹ„ w zakresie zarzÄ…dzania efektywnoĹ›ciÄ… aktywĂłw i analizy predykcyjnej.

KLUCZOWY ELEMENT W ZARZÄ„DZANIU AKTYWAMI Globalna ankieta przeprowadzona w 2016 r. przez ABB, wĹ›rĂłd ponad 200 menedĹźerĂłw z branĹźy energetycznej, elektrycznej, gazowej i wodnej, wykazaĹ‚a, Ĺźe coraz powszechniejsze jest przekonanie, iş integracja IT i OT jest kluczowym elementem kaĹźdej strategii zarzÄ…dzania aktywami. OkoĹ‚o 80% respondentĂłw oceniĹ‚o integracjÄ™ IT i OT w zarzÄ…dzaniu aktywami jako wartoĹ›ciowÄ…. 58% respondentĂłw juĹź ma lub planuje wdroĹźyć strategiÄ™ wykorzystania Internetu Rzeczy do zarzÄ…dzania aktywami. 55% badanych poinformowaĹ‚o, Ĺźe znaczenie zarzÄ…dzania nimi wzrosĹ‚o w ostatnich 12 miesiÄ…cach. Podobna ankieta ABB przeprowadzona wĹ›rĂłd reprezentantĂłw sektora kolejowego wykazaĹ‚a rĂłwnieĹź, Ĺźe zwiÄ™kszona integracja IT i OT jest kluczowa dla procesu planowania dĹ‚ugofalowego.

GOTOWI NA ERĘ CYFRYZACJI W najnowszym raporcie poĹ›wiÄ™conym temu zagadnieniu Raiford Smith z firmy Entergy Services Inc. stwierdza Ĺźe trend ten bÄ™dzie postÄ™pować. – MyĹ›lÄ™, Ĺźe bÄ™dzie to wyglÄ…dać podobnie, jak w przypadku wdroĹźenia zaawansowanej infrastruktury pomiarowej (AMI). ZakĹ‚ady uĹźytecznoĹ›ci publicznej zacznÄ… od planowania pojedynczego przypadku zastosowania, jednak szybko uznajÄ…, Ĺźe potrzebujÄ… bardziej zaawansowanego cyfrowo poĹ‚Ä…czonego Ĺ›rodowiska, ze znacznie wiÄ™kszÄ… liczbÄ… czujnikĂłw. Zamiast wysyĹ‚ać technika w celu rÄ™cznego zbierania danych i inspekcji aktywĂłw, bÄ™dÄ… chciaĹ‚y otrzymywać dane w czasie „bardziej rzeczywistymâ€? oraz dysponować moĹźliwoĹ›ciami analitycznymi, ktĂłre pozwolÄ… na nieustanne monitorowanie aktywĂłw, alarmowanie o nieprawidĹ‚owoĹ›ciach i reagowanie na pojawiajÄ…ce siÄ™ problemy – przewiduje Raiford Smith. Wydaje siÄ™, Ĺźe zakĹ‚ady uĹźytecznoĹ›ci publicznej sÄ… gotowe na wykorzystanie moĹźliwoĹ›ci oferowanych przez integracjÄ™ IT i OT, a jeĹ›li umoĹźliwi to zapobieganie krytycznym awariom, korzyĹ›ci odczujÄ… zarĂłwno zaangaĹźowane w te dziaĹ‚ania organizacje, jak i miliony ludzi, ktĂłrzy korzystajÄ… z ich usĹ‚ug. -,,

45

TECHNIKA

TWORZYWA

SMART PLASTICS W SĹ UĹťBIE PRZEMYSĹ U 4.0 Inteligentne prowadniki ka)! 9 / Q/ska liniowe z rodziny isense R F / 7[ F J / / #9 * / ?6; / R % / % ! % ) )! / # F J6

W

ysokogatunkowe tworzywa sztuczne w ruchu sÄ… odporne na dziaĹ‚anie deszczu, soli, oleju czy chemikaliĂłw, a takĹźe na skrajnÄ… temperaturÄ™. JednoczeĹ›nie sÄ… lĹźejsze, majÄ… lepsze wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ci dynamiczne, zapewniajÄ… mniejsze zuĹźycie energii niĹź porĂłwnywalne rozwiÄ…zania, a ponadto sÄ… dostÄ™pne w bardziej przystÄ™pnej cenie. Na targach ITM w Poznaniu, w ramach salonu Mach-Tool, firma igus zaprezentowaĹ‚a nastÄ™pnÄ… innowacjÄ™ – inteligentne tworzywa smart plastics dla PrzemysĹ‚u 4.0. RozwiÄ…zanie to opracowano z myĹ›lÄ… o uproszczeniu proaktywnej konserwacji i obniĹźeniu kosztĂłw w fabryce przyszĹ‚oĹ›ci.

POPRAWA WYDAJNOĹšCI I BEZPIECZEĹƒSTWA Wysokogatunkowe tworzywa sztuczne do zastosowaĹ„ w ruchu sÄ… obecnie uĹźywane na caĹ‚ym Ĺ›wiecie. Stosuje siÄ™ je w produktach powszechnego uĹźytku, takich jak roboty kuchenne, rowery czy kabiny prysznicowe, a takĹźe w maszynach przemysĹ‚owych, 46

P R O M O C J A

np. w obrabiarkach lub suwnicach. DziÄ™ki szeroko zakrojonym testom, wykonywanym w laboratorium badawczym o powierzchni 2750 m2, firma igus potrafi dokĹ‚adnie okreĹ›lić trwaĹ‚ość swoich tworzyw motion plastics. Wyniki badaĹ„ sÄ… przenoszone do narzÄ™dzi on-line, a ponadto sÄ… dostÄ™pne w aplikacji dla urzÄ…dzeĹ„ mobilnych. Obecnie firma igus wykonaĹ‚a nastÄ™pny krok i wprowadziĹ‚a inteligentne tworzywa sztuczne smart plastics, ktĂłre zapewniajÄ… dodatkowe bezpieczeĹ„stwo w fabrykach przyszĹ‚oĹ›ci. Tworzywa smart plastics przekazujÄ… informacje o swoim stanie podczas uĹźytkowania. PodĹ‚Ä…czone do sieci uĹ‚atwiajÄ… proaktywnÄ… konserwacjÄ™, co przekĹ‚ada siÄ™ na wyĹźszÄ… wydajność maszyn i zakĹ‚adu produkcyjnego. Inteligentne Ĺ‚oĹźysko liniowe drylin, e-prowadnik i przewĂłd nieustannie monitorujÄ… swĂłj stan i na czas ostrzegajÄ… o groşącej awarii. W skĹ‚ad rodziny produktĂłw isense wchodzÄ… róşne czujniki i moduĹ‚y monitorujÄ…ce, ktĂłre dziÄ™ki poĹ‚Ä…czeniu z moduĹ‚em komunikacyjnym igus AUTOMATYKA

TECHNIKA (icom) sÄ… integrowane bezpoĹ›rednio z infrastrukturÄ… klienta.

%6 + 0 )2

ZAUTOMATYZOWANA KONSERWACJA Produkty isense mogÄ… monitorować trwaĹ‚ość pojedynczego prowadnika kablowego, przewodu lub Ĺ‚oĹźyska liniowego. DziÄ™ki ciÄ…gĹ‚ym pomiarom stanu oraz porĂłwnywaniu wynikĂłw z parametrami urzÄ…dzenia, a takĹźe z bogatym zbiorem danych zebranych przez laboratorium badawcze, nawet podczas eksploatacji moĹźna niezawodnie przewidzieć czas pracy bezawaryjnej. Gdy mierzone wartoĹ›ci znajdÄ… siÄ™ poza dozwolonym przedziaĹ‚em, inteligentne produkty poinformujÄ… o pozostaĹ‚ym czasie uĹźytkowania, dziÄ™ki czemu moĹźliwe jest zaplanowanie z wyprzedzeniem konserwacji lub wymiany. Elementy rodziny isense moĹźna opcjonalnie podĹ‚Ä…czyć do centrum danych igus. UmoĹźliwia to indywidualne obliczanie trwaĹ‚oĹ›ci oraz optymalizowanie procesĂłw biznesowych, takich

* %/ Q F /[ % / # K / + % ) % %/ [ %/ ! [ F F

jak zlecanie prac konserwacyjnych czy zamawianie części zamiennych. W ten sposób, dzięki elektronicznej inteligencji, moşna dodatkowo obnişyć koszty konserwacji oraz zwiększyć wydajność zakładu produkcyjnego.

IGUS Sp. z o.o. !6 =C=$ ;C<C>? % !6 CC DA> :8 8; CC DA> A= A@ < ! B + 6 ! 6 + 6 ! R E K L A M A

10/2016

47

INTERNET RZECZY

W ROZWIÄ„ZANIACH FIRMY BECKHOFF ( / + 4 % % ( / % # + / # ! 7 / #9 # F / # / / #9 %

! /6 * % %/ b % ) ! / ) R / 7 / # % / 6 Q F 4 19 /! 4 % % ( / ) / 9 % [ / % /9 % / % Q % 6 1 F 7 K F % , # 9 % + + 1 $-1 > / ) )! % ! F ! R / + 4 % % ( /6

F

irma Beckhoff powstaĹ‚a, by zaadaptować i przenieść na grunt przemysĹ‚owy technologie komputerowe opracowywane dla konsumentĂłw. Nie da siÄ™ ukryć, Ĺźe Internet Rzeczy to takĹźe pomysĹ‚ ze Ĺ›wiata konsumenckiego, ktĂłry coraz chÄ™tniej wdraĹźany jest w zakĹ‚adach przemysĹ‚owych – jako element koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0. Beckhoff spostrzegĹ‚ ten trend juĹź jakiĹ› czas temu i opracowaĹ‚ szereg narzÄ™dzi, ktĂłre uzupeĹ‚niajÄ… oprogramowanie TwinCAT zgodnie z zaĹ‚oĹźeniami IoT i sÄ… oparte na przemysĹ‚owych komputerach PC. Ich celem jest przetwarzanie ogromnych iloĹ›ci danych (Big Data), wyszukiwanie w nich powtarzajÄ…cych siÄ™ wzorcĂłw oraz monitorowanie stanu poszczegĂłlnych elementĂłw maszyn i procesĂłw technologicznych.

ANALITYKA I KOMUNIKACJA Do realizacji wspomnianych wczeĹ›niej zadaĹ„ konieczne jest przeprowadzanie róşnorodnych czynnoĹ›ci, dlatego nowe moduĹ‚y programowe firmy Beckhoff zostaĹ‚y podzielone na dwie grupy. Pierwsza – TwinCAT Analytics – sĹ‚uĹźy do gromadzenia i przetwarzania danych z serwera lokalnego albo w chmurze. W skĹ‚ad pakietu TwinCAT Analytics wchodzÄ… moduĹ‚y: • TC3 Analytics Logger (TF3500), • TC3 Analytics Workbench (TE35xx), • TC3 Analytics Library (TF3510), • TC3 Analytics Cloud Storage (TF3520).

48

P R O M O C J A

Ich zadaniem jest przede wszystkim umoĹźliwienie Ĺ‚atwego przetwarzania danych w celu zapewnienia predykcyjnego utrzymania ruchu i minimalizacji przestojĂłw produkcyjnych. Drugim pakietem jest TwinCAT IoT Communication, ktĂłry gromadzi moduĹ‚y odpowiedzialne za przesyĹ‚anie danych do chmury i urzÄ…dzeĹ„ mobilnych. DziÄ™ki prostym narzÄ™dziom bardzo uĹ‚atwia konfiguracjÄ™ systemĂłw Ĺ‚Ä…cznoĹ›ci. W skĹ‚ad tego pakietu wchodzÄ…: • TC3 OPC UA (TF6100), • TC3 IoT Communication (TF670x), • TC3 IoT Functions (TF671x), • TC3 IoT Data Agent (TF672x), • TC3 IoT Communicator (TF6730), • TC3 IoT Communicator App (TF6735). Kompletny zestaw wymienionych narzÄ™dzi umoĹźliwia realizowanie w niemal dowolny sposĂłb zadaĹ„ zwiÄ…zanych przede wszystkim z diagnostykÄ… maszyn przemysĹ‚owych. Na podstawie zebranych danych i przy uĹźyciu zaawansowanych algorytmĂłw moĹźliwe jest bowiem okreĹ›lenie warunkĂłw, ktĂłre przyczyniĹ‚y siÄ™ do wystÄ…pienia ewentualnej usterki, a dalszy monitoring systemu pozwoli z wyprzedzeniem przewidzieć sytuacje awaryjne i im zapobiec. Za wszystkie te czynnoĹ›ci odpowiadajÄ… moduĹ‚y z pakietu TwinCAT Analytics, ale to TwinCAT IoT Communication stanowi interfejs do nich, ktĂłry zapewnia realizacjÄ™ przetwarzania tych danych nie tylko na lokalnych serwerach, ale i w chmurze. OczywiĹ›cie nie wszyscy bÄ™dÄ… skĹ‚onni przesyĹ‚ać do AUTOMATYKA

TECHNIKA Internetu cenne informacje na temat własnych zakładów przemysłowych, dlatego moduł IoT Communication pozwala elastycznie dobierać zakres i cel przesyłanych danych. Przykładowo większość danych procesowych można gromadzić na własnych serwerach, a tylko wybrane dane diagnostyczne przekazywać do zewnętrznej chmury. Po co? Choćby po to, by umożliwić producentowi maszyny lub innej firmie specjalizującej się w diagnostyce zdalne monitorowanie stanu urządzenia i korzystanie z wiedzy zdobytej podczas innych wdrożeń. Dzięki temu nie trzeba czekać na awarię, by na jej podstawie przewidzieć kolejną. Zamiast tego można uczyć się na doświadczeniach innych osób i w efekcie całkowicie zminimalizować ryzyko nieprzewidzianych usterek.

MODUŁY ANALITYCZNE Umożliwienie przetwarzania dużych ilości danych wymagało stworzenia nowego modułu do ich analizy. Z tego właśnie powodu powstał TC3 Analytics Logger, który jest uzupełnieniem takich narzędzi, jak TwinCAT Scope View i TwinCAT Database Server. Analytics Logger zapewnia cykliczną archiwizację dużych ilości danych – w praktyce zrzutów wszystkich chwilowych danych z przebiegającego procesu. Oczywiście możliwe jest też ręczne określenie podzbioru zapisywanych informacji lub uzupełnienie ich danymi pochodzącymi z innych źródeł. Zapisane dane można analizować za pomocą wygodnego w użyciu modułu TC3 Analytics Workbench, który świetnie integruje się z dotychczasowymi narzędziami, umożliwiając przetwarzanie informacji z użyciem TwinCAT Condition Monitoring, środowiska obliczeniowego MATLAB/Simulink, a nawet własnego kodu, napisanego w języku C++. Za konfigurację sposobu przekazywania danych odpowiada nowe narzędzie TwinCAT Analytics Configurator. Pozwala w łatwy sposób przeglądać 10/2016

49

TECHNIKA dane zebrane przy uĹźyciu Analytics Logger, decydować o ich zapisywaniu do bazy oraz okreĹ›lać, czy majÄ… być przetwarzane na şywo czy zbiorczo – po pewnym czasie (off-line). Gotowy zestaw funkcji do przetwarzania danych dostarcza moduĹ‚ TC3 Analytics Library. MogÄ… one być wykorzystywane zarĂłwno jako fragmenty kodu sterownika PLC, jak i do analiz off-line. ZaletÄ… tego moduĹ‚u jest prostota obsĹ‚ugi. PoczÄ…tkujÄ…cy pracownik utrzymania ruchu bÄ™dzie mĂłgĹ‚ stworzyć program analityczny dziaĹ‚ajÄ…cy na serwerze, bez koniecznoĹ›ci napisania nawet jednej linijki kodu. AnalizÄ™ uĹ‚atwia takĹźe moduĹ‚ TC3 Analytics Cloud Storage, ktĂłry moĹźe poĹ›redniczyć w wymianie danych, udostÄ™pniajÄ…c je wszystkim zainteresowanym w standardowej postaci.

MODUĹ Y IoT Wraz z rozwojem aplikacji przemysĹ‚owych i ogromnym wzrostem iloĹ›ci danych zbieranych z maszyn konieczne staĹ‚o siÄ™ rozwiÄ…zanie problemu ich gromadzenia i przetwarzania. Tym bardziej, Ĺźe jeĹ›li w jednym miejscu zebrane zostanÄ… dane z róşnych lokalizacji i bÄ™dÄ… one centralnie przetwarzane, ilość wartoĹ›ciowych informacji, ktĂłre bÄ™dzie moĹźna z nich uzyskać, istotnie siÄ™ zwiÄ™kszy. W przemyĹ›le do wymiany informacji miÄ™dzy róşnymi urzÄ…dzeniami wykorzystywano protokół OPC, a w ostatnich latach przede wszystkim jego nowÄ… generacjÄ™: OPC UA (OPC Unified Architecture). ModuĹ‚ TC3 OPC UA w peĹ‚ni obsĹ‚uguje ten protokół, wraz ze wszystkimi jego elementami, rĂłwnieĹź tymi odpowiadajÄ…cymi za bezpieczeĹ„stwo, co gwarantuje kompatybilność z szeregiem istniejÄ…cych juĹź maszyn przemysĹ‚owych. OPC UA umoĹźliwia bezpoĹ›redniÄ… wymianÄ™ danych miÄ™dzy komponentami wspierajÄ…cymi protokół, a w przypadku implementacji TwinCAT 3 moĹźliwe jest nawet uruchomienie w chmurze oprogramowania, ktĂłre bÄ™dzie komunikować siÄ™ ze sterownikami za pomocÄ… OPC UA. AlternatywÄ… jest uĹźycie TC3 IoT Communication, pozwalajÄ…cego na transmisjÄ™ z uĹźyciem protokoĹ‚Ăłw MQTT (MQ Telemetry Transport) i AMQP (Advanced Message Queuing Protocol). 50

DziÄ™ki maĹ‚ym narzutom danych nagĹ‚Ăłwkowych te otwarte standardy komunikacyjne sÄ… coraz chÄ™tniej stosowane w róşnych aplikacjach. MQTT i AMQP dziaĹ‚ajÄ… na zasadzie producenta i konsumenta danych z poĹ›rednikiem i o ile jest to odejĹ›cie od klasycznej architektury klient-serwer, to takie rozwiÄ…zanie ma kilka zalet. PrzykĹ‚adowo pozwala Ĺ‚atwiej przedostać siÄ™ przez firewall, gdyĹź opiera siÄ™ na komunikacji wychodzÄ…cej z bezpiecznej strefy. ModuĹ‚ TC3 IoT Functions uĹ‚atwia przesyĹ‚anie danych do chmur, takich jak Amazon Web Services czy Microsoft Azure. UmoĹźliwia teĹź korzystanie z funkcji API tych serwisĂłw, a moduĹ‚ TC3 IoT Data Agent rozszerza jego funkcje. DziÄ™ki temu ostatniemu moĹźliwe jest stworzenie niezaleĹźnego serwera, ktĂłry gromadzi informacje i przesyĹ‚a je do wybranej chmury albo przekazuje z uĹźyciem MQTT lub AMQP. Konfiguracja moduĹ‚u Data Agent odbywa siÄ™ z wykorzystaniem plikĂłw XML, ktĂłre moĹźna wygenerować takĹźe za pomocÄ… graficznego narzÄ™dzia. Ostatnie elementy skĹ‚adowe, czyli TC3 IoT Communicator i TC3 IoT Communicator App, sĹ‚uşą do wymia-

ny danych procesowych i poleceĹ„. Pierwszy z moduĹ‚Ăłw uruchamiany jest na komputerze przemysĹ‚owym, a drugi np. na urzÄ…dzeniu mobilnym, przy czym sposĂłb komunikacji ze sprzÄ™tem mobilnym zaleĹźy od platformy, na ktĂłrej dziaĹ‚a. Oba moduĹ‚y Ĺ›ciĹ›le ze sobÄ… współpracujÄ….

PODSUMOWANIE Platforma TwinCAT 3 zawiera obecnie wszystkie elementy potrzebne do stworzenia kompletnego, zaawansowanego systemu automatyki, z wykorzystaniem zalet Internetu Rzeczy. Fakt, Ĺźe oprogramowanie TwinCAT 3 dziaĹ‚a na komputerach PC uĹ‚atwia swobodnÄ… konfiguracjÄ™ i dobĂłr platform sprzÄ™towych, pozwalajÄ…c np. na realizacjÄ™ części algorytmĂłw sterowania w chmurze.

BECKHOFF AUTOMATION Sp. z o.o. ~ ) 9 !6 ( =: ;:<:;; * % !6 CC 8:; ?8 ;; CC 8:8 C? C8 < ! B) # 6 ! 6) # 6 !

AUTOMATYKA

TECHNIKA

ŠĄCZENIE WEJŚĆ/WYJŚĆ

CYFROWYCH I ANALOGOWYCH Z INTERNETEM RZECZY Zdalne systemy sterowania ! % F % Q / # + R # / 6 4 4 % % ( / 9 Q Q / / # % F # [ +! ) ! F9 ! % % ! ) / # / #6 & Q! F % 6 6 F K / . 6

52

F

irma Moxa oferuje szereg rozwiÄ…zaĹ„ kontrolno-pomiarowych, ktĂłre uĹ‚atwiajÄ… podĹ‚Ä…czenie sygnaĹ‚Ăłw wejść/wyjść, cyfrowych i analogowych, a takĹźe wejść temperaturowych do sieci LAN i WAN.

SYSTEMY ZDECENTRALIZOWANE Systemy rozproszone sÄ… szeroko stosowane w wielu branĹźach, w postaci sterownikĂłw PLC, róşnych kart pomiarowych, moduĹ‚Ăłw I/O, sterownikĂłw RTU, a takĹźe komputerĂłw wbudowanych. W zakresie komunikacji wÄ™zĹ‚Ăłw moĹźna obecnie spotkać w Europie zarĂłwno standardy komunikacji szeregowej, jak i te bazujÄ…ce na standardzie Ethernet, jednak rynek jest systematycznie przejmowany przez ten ostatni, na ktĂłrym bazuje wiele protokoĹ‚Ăłw, np. Profinet, Modbus TCP i EtherNet/IP. Do rozwoju takich systemĂłw znacznie przyczyniĹ‚a siÄ™ sieć globalna, poniewaĹź umoĹźliwiĹ‚a Ĺ‚Ä…czenie obiektĂłw rozmieszczonych nawet na innych kontynentach w jednÄ… skomunikowanÄ…

P R O M O C J A

caĹ‚ość. Internet to tak naprawdÄ™ wielki system rozproszony, z wydzielonymi podsieciami prywatnymi. Do tej pory wiÄ™kszość urzÄ…dzeĹ„, ktĂłre byĹ‚y do niego podĹ‚Ä…czone, stanowiĹ‚y komputery i urzÄ…dzenia mobilne, czyli w praktyce ludzie. Jednak w niedalekiej przyszĹ‚oĹ›ci zmieni siÄ™ to znaczÄ…co.

i L gik E1200: MINIMALISTYCZNY INTERFEJS I/O – ETHERNET ioLogik E1200 to pasywne moduĹ‚y kontrolno-pomiarowe firmy Moxa, montowane na szynie DIN i wyposaĹźone w podwĂłjny port Ethernet. To podstawowa seria urzÄ…dzeĹ„ dla systemĂłw remote I/O z Ethernetem, co nie oznacza brakĂłw – wrÄ™cz przeciwnie: dostÄ™pne sÄ… wersje z wejĹ›ciami/wyjĹ›ciami cyfrowymi i analogowymi, a takĹźe z wejĹ›ciami na czujniki termoparowe lub czujniki termorezystancyjne. Ich gĹ‚Ăłwne zastosowanie to automatyka budynkowa, ale dobrze sprawdzÄ… siÄ™ teĹź w przemysĹ‚owych warunkach. Pasywność serii ioLogik E1200 oznacza, Ĺźe te moduĹ‚y sÄ… â€žpodwĹ‚adnymiâ€? urzÄ…dzeĹ„ nadrzÄ™dnych. Aby odczytać lub zaĹ‚Ä…czyć wejĹ›cia/wyjĹ›cia tej serii, wystarczy popularny protokół Modbus TCP. Najczęściej moduĹ‚y ioLogik E1200 sÄ… odpytywane przez sterowniki PLC, oprogramowanie SCADA itp. Zastosowany model komunikacji peer-to-peer (P2P) gwarantuje, Ĺźe po konfiguracji wyjĹ›cie moduĹ‚u „Aâ€? bÄ™dzie zaĹ‚Ä…czać siÄ™ w zaleĹźnoĹ›ci od stanu wejĹ›cia moduĹ‚u „Bâ€?, podĹ‚Ä…czonego do tej samej sieci LAN. W sieci P2P, gdzie wszystkie wÄ™zĹ‚y sÄ… rĂłwnoAUTOMATYKA

TECHNIKA waĹźne, przenoszenie sygnaĹ‚Ăłw „wĹ‚Ä…cz/ wyĹ‚Ä…czâ€? lub stanu napiÄ™cia/prÄ…du odbywa siÄ™ Ethernetem, bez poĹ›rednictwa urzÄ…dzeĹ„ trzecich. Ostatnio producent wprowadziĹ‚ nowe oprogramowanie firmware dla tej serii, dziÄ™ki ktĂłremu moĹźliwe jest poĹ‚Ä…czenie z moduĹ‚ami ioLogik za pomocÄ… protokoĹ‚u przemysĹ‚owego EtherNet/IP.

%6 ! - % %/

i L gik 2500: ZAAWANSOWANY KONTROLER I/O Seria ioLogik 2500 to zdalne kontrolery I/O, wyposaĹźone w cyfrowe wejĹ›cia/ wyjĹ›cia oraz wejĹ›cia analogowe (tylko ioLogik 2542), ktĂłrych liczbÄ™ moĹźna dodatkowo zwiÄ™kszyć za pomocÄ… nawet oĹ›miu moduĹ‚Ăłw ioLogik E1200. UrzÄ…dzenia tej serii majÄ… cztery porty Ethernet 10/100 Mbps i dwa porty RS-232/422/485, a ponadto slot na kartÄ™ microSD, na ktĂłrej moĹźe być zapisywany, a nastÄ™pnie wysyĹ‚any na serwer FTP log danych pomiarowych. MoĹźliwy jest teĹź odczyt wÄ™zĹ‚Ăłw slave Modbus RTU, np. analizatorĂłw. DostÄ™pne sÄ… teĹź wersje z interfejsem komĂłrkowym GPRS lub HSPA, co ogromnie zwiÄ™ksza moĹźliwoĹ›ci budowania systemĂłw rozproszonych. Tym, co odróşnia to rozwiÄ…zanie od wczeĹ›niej wspomnianego, jest jego aktywny charakter. SeriÄ™ ioLogik 2500 moĹźna programować za pomocÄ… narzÄ™dzia IOxpress przez wybieranie z list rozwijanych zdarzeĹ„ oraz Ĺ‚Ä…czenie ich w bramki logiczne AND, OR i NOT. W jednej regule moĹźna uĹźyć maksymalnie trzech bramek logicznych, Ĺ‚Ä…czÄ…c w róşny sposĂłb wczeĹ›niej wpisane warunki, ktĂłre finalnie sterujÄ… wykonaniem okreĹ›lonych akcji. Tworzenie takiej logiki jest intuicyjne i umoĹźliwia osobom, ktĂłre nie sÄ… programistami tworzenie zĹ‚oĹźonych algorytmĂłw sterowania. Do zdarzeĹ„, jakie moĹźna wybrać jako warunki naleşą: zmiana stanu wejĹ›cia/wyjĹ›cia, uruchomienie systemu, bĹ‚Ä…d poĹ‚Ä…czenia Modbus, timer, harmonogram (okreĹ›lony czas), zdalna akcja, komenda CGI, wartość rejestru slave RTU oraz warunki porĂłwnujÄ…ce dwie wartoĹ›ci. SpoĹ›rĂłd akcji w IOxpress moĹźna z kolei wybrać: wyjĹ›cie cyfrowe/impulsowe, rejestr wewnÄ™trzny, sterowanie licznikiem, wĹ‚Ä…czenie logu danych, wysĹ‚anie logu na serwer FTP, zdalna akcja. Warto wspomnieć o akcjach typu Active Message – w tym przypadku moĹźna wybrać akcje wysyĹ‚ania sygnaĹ‚Ăłw trap SNMP, wiadomoĹ›ci w protokole TCP/UDP, wiadomoĹ›ci e-mail, a takĹźe komend CGI. Wszystkie opisane cechy i moĹźliwoĹ›ci pokazujÄ…, Ĺźe ioLogik 2500 to zaawansowane narzÄ™dzie, ktĂłre w wielu przypadkach moĹźe zastÄ…pić sterownik PLC wraz z moduĹ‚ami I/O, bÄ™dÄ…c jednoczeĹ›nie taĹ„szym rozwiÄ…zaniem w porĂłwnaniu z kilkoma oddzielnymi urzÄ…dzeniami z pojedynczymi funkcjami. Sterowniki PLC, ktĂłre zapewniajÄ… takie moĹźliwoĹ›ci komunikacyjne, sÄ… zazwyczaj o wiele droĹźsze i bardziej skomplikowane w konfiguracji i programowaniu. 10/2016

GDZIE TEN I T? W przypadku obu omĂłwionych rozwiÄ…zaĹ„ moĹźliwe jest zdalne poĹ‚Ä…czenie za poĹ›rednictwem dostarczanego przez producenta darmowego serwera OPC oraz przy uĹźyciu protokoĹ‚u Modbus TCP lub innych. Sprawia to, Ĺźe mogÄ… one peĹ‚nić rolÄ™ uniwersalnych wÄ™zĹ‚Ăłw systemĂłw IoT. Dane moĹźna dalej rejestrować, analizować, prowadzić statystykÄ™ bÄ…dĹş wykorzystywać do sterowania i optymalizowania procesu, np. w zakresie zuĹźycia energii. Firma Moxa jest producentem szerokiej gamy urzÄ…dzeĹ„ do komunikacji przemysĹ‚owej. Od ponad 25 lat zdobywa doĹ›wiadczenie i wygrywa w najwiÄ™kszych projektach realizowanych w róşnych branĹźach. PrzemysĹ‚owy Ethernet, komunikacja szeregowa, komputery przemysĹ‚owe oraz rozwiÄ…zania IoT to najmocniejsze strony firmy Moxa.

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. !6 8A9 ;:<;8: < % !6 CC 88> 8@ >89 CC 88> 8@ >A < ! ! B ! 6 6 ! 6 ! 6 6 !

R E K L A M A

53

TECHNIKA

PROTOKÓŠOPC UA – STANDARD DLA IIoT Koncepcja Internet of Things S4 1T9 + ! 7 4 strial Internet of Things (IIoT) czy tak rozpropagowanego 4 % / ?6; % / / / 9 F / % / + ! % + 9 # # + 6 %/ / ) % ! / / R /) + 5*$ % % 5*$ &-6 Jacek Barszcz !

W

spółpraca OPC Foundation, IIC i Plattform Industrie 4.0 jest bardzo Ĺ›cisĹ‚a i dotyczy wielu zagadnieĹ„ zwiÄ…zanych z cyfrowÄ… transformacjÄ…. Dlaczego jednak wybĂłr padĹ‚ na protokół OPC UA? WpĹ‚yw na to miaĹ‚o wiele czynnikĂłw. Do najwaĹźniejszych naleşą: • otwartość – OPC UA moĹźe być implementowany na dowolnej platfor-

54

• •

•

•

mie programowej (system operacyjny) czy sprzÄ™towej, niezaleĹźność od jakiegokolwiek producenta, skalowalność – od czujnikĂłw i elementĂłw wykonawczych po systemy komputerowe, zorientowanie obiektowe pokrywajÄ…ce architekturÄ™ warstwowÄ… i hierarchicznÄ…, bezpieczeĹ„stwo komunikacji akceptowalne dla IT i OT.

DUĹťE DOĹšWIADCZENIE W IMPLEMENTACJI OPC Firma B&R ma wieloletnie doĹ›wiadczenie w Ĺ›cisĹ‚ej współpracy (w róşnych grupach roboczych) z OPC Foundation oraz w implementacji samego protokoĹ‚u OPC. JuĹź od wielu lat w kaĹźdym rozwiÄ…zaniu sterowniczym z serii SG4 (wiÄ™kszość jednostek centralnych PLC oraz rozwiÄ…zania HMI z serii Power Panel) jest wbudowany serwer OPC, parametryzowany wyĹ‚Ä…cznie za pomocÄ… oprogramowania narzÄ™dziowego Automation Studio. W razie potrzeby jednostki te mogÄ… być oczywiĹ›cie klientami protokoĹ‚u OPC. Do tego celu – w przypadku potrzeby komunikacji systemĂłw nadrzÄ™dnych typu SCADA, MES, ERP do wielu urzÄ…dzeĹ„ B&R â€“ P R O M O C J A

firma oferuje rĂłwnieĹź serwery OPC instalowane na komputerach przemysĹ‚owych czy stacjonarnych. Polityka firmy B&R nie zmieniĹ‚a siÄ™ w chwili pojawienia siÄ™ OPC UA â€“ wrÄ™cz przeciwnie: poza zabudowaniem jako standard OPC UA do kaĹźdej jednostki centralnej z serii SG4, powstaĹ‚y nowe produkty w postaci bramek komunikacyjnych dla stacji wejść i wyjść, umoĹźliwiajÄ…cych bezpoĹ›rednie ich wpiÄ™cie w sieć OPC UA (moduĹ‚ X20BC008U). W ten sposĂłb bramka, pracujÄ…c jako serwer, udostÄ™pnia informacje dotyczÄ…ce stanu wejść i wyjść dowolnym klientom OPC. W przypadku zastosowania nowego modelu PUB/SUB informacja jest przesyĹ‚ana w sposĂłb bardzo efektywny. WaĹźnym czynnikiem byĹ‚o rĂłwnieĹź nawiÄ…zanie Ĺ›cisĹ‚ej współpracy pomiÄ™dzy B&R a IIC w zakresie prac nad Ĺ›rodowiskiem, w ktĂłrym urzÄ…dzenia, maszyny i systemy zarzÄ…dzania procesami poĹ‚Ä…czone sÄ… jednorodnÄ… sieciÄ…, a rozwiÄ…zania IIoT stajÄ… siÄ™ rzeczywiĹ›cie implementowalne. ZaangaĹźowanie B&R obejmuje takĹźe uczestnictwo w Time Sensitive Networking (TSN) Testbed, gdzie testowana jest funkcjonalność TSN w OPC UA umoĹźliwiajÄ…ca jego pracÄ™ w czasie rzeczywistym. AUTOMATYKA

TECHNIKA B&R POPRZEZ OPC UA W CHMURZE MICROSOFT AZURE

10/2016

PEŁNA KONTROLA W ZASIĘGU RĘKI www.br-automation.com/factoryautomation

APROL Factory Automation Inteligentne rozwiązania dla Twojej fabryki

<

APROL EnMon Kompletny monitoring energii

<

APROL ConMon Monitoring warunków pracy to zredukowany czas przestoju i koszty utrzymania ruchu

<

APROL PDA Monitorowanie linii, inteligentne zarządzanie produkcją, szybkie przetwarzanie i analizowanie danych

R E K L A M A

Dzięki współpracy nawiązanej pomiędzy Microsoft a OPC Fundation rozwiązanie OPC UA może stać się w pełni standardem IIoT już w niedalekiej przyszłości. OPC UA – poza tym, że umożliwia bezpieczne łączenie wielu urządzeń przemysłowych – udostępnia usługi łączenia ich w chmurze, przesyłając nie tylko dane kontrolno-pomiarowe, ale również diagnostyczne i konfiguracyjne. Microsoft rozbudował możliwości obsługi OPC UA, udostępniając otwarte źródła programowe pozwalające na wprowadzenie przesyłanych danych do platformy Microsoft Azure. Tak udostępnione dane, zbierane z czujników i urządzeń wykonawczych, systemów sterowania itp., w prosty sposób mogą zostać wykorzystane za pomocą wbudowanych w platformę mechanizmów wizualizacji i analizy danych. Obsługa systemów, zarządzanie alarmami oraz predykcyjna konserwacja systemu i urządzeń stają się o wiele prostsze i bardziej wydajne. Rozwiązanie takie jest wygodne nie tylko dla użytkownika maszyny lub linii technologicznej, ale również dla producenta rozwiązania oferującego serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. Wcześniejsze planowanie przestojów serwisowych i napraw z jednej strony zabezpiecza przed nieprzewidzianymi przerwami produkcyjnymi, a z drugiej umożliwia spokojne planowanie i zarządzanie zasobami. Wszystko to powoduje zmniejszenie kosztów obsługi instalacji oraz ograniczenie nieprzewidzianych strat produkcyjnych. Wykorzystując możliwości komunikacyjne OPC UA oraz platformy Microsoft Azure, firma B&R opracowała już pierwsze aplikacje oparte na chmurze, wdrażane w różnych gałęziach przemysłu – np. linie galwanizujące albo instalacje dla przemysłu mleczarskiego. Przykładem rozwiązania dla tej ostatniej gałęzi przemysłu jest system nadzoru wyparek, wdrażany obecnie przez B&R przy współpracy z firmą inQen. W tym przypadku wykorzystano kilka z udostępnionych usług: • maszyny wirtualne – skalowalne maszyny oparte na systemach Linux lub Windows, pełniące rolę serwerów OPC UA, przy czym serwery mogą znajdować się w publicznie dostępnych sieciach lub w prywatnych sieciach wirtualnych klienta; • IoT HUB – wysoko skalowalna usługa, zapewniająca bezpieczną i niezawodną komunikację dwukierunkową między milionami urządzeń Internetu Rzeczy i zapleczem rozwiązania oraz odbierająca sygnały przesyłane do serwera OPC UA i kierująca je do dalszej analizy w chmurze obliczeniowej; • analizator strumienia danych, umożliwiający przetwarzanie ogromnych ilości danych przesyłanych z urządzeń w czasie rzeczywistym oraz pozwalający na ich obróbkę i uzyskanie z nich szczególnych informacji; • baza danych DocumentDB – skalowalna baza danych NoSQL, pozwalająca na szybkie wyszukiwanie i przetwarzanie zgromadzonych danych; • Event HUB, analizujący w czasie rzeczywistym dostarczone dane pod kątem wystąpienia nieprawidłowości

55

TECHNIKA

PODSUMOWANIE Standaryzacja w koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0 jest nieunikniona, a wprowadzenie jednorodnego protokoĹ‚u komunikacyjnego, zapewniajÄ…cego wszelkie niezbÄ™dne funkcjonalnoĹ›ci i usĹ‚ugi wynikajÄ…ce z wymagaĹ„ nowoczesnych instalacji przemysĹ‚owych, jest wrÄ™cz niezbÄ™dne. Na obecnym etapie zaawansowania rozmĂłw i prac testowych najpowaĹźniejszym i realnym kandydatem jest protokół komunikacyjny OPC UA. JednoczeĹ›nie firma B&R, prowadzÄ…c politykÄ™ otwartoĹ›ci systemu pod wzglÄ™dem komunikacji, staje siÄ™ liderem technologicznym w zakresie wdraĹźania koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0. Jacek Barszcz

lub odchyleĹ„ zadanych przez operatora i umoĹźliwiajÄ…cy dodatkowÄ… obrĂłbkÄ™ danych w celu uzyskania poşądanych wynikĂłw; • uczenie maszynowe – opracowane modele statystyczne, pomagajÄ…ce w przewidzeniu (na podstawie danych historycznych) wystÄ…pienia usterek czy okreĹ›leniu granicznego zuĹźycia elementĂłw urzÄ…dzeĹ„ (w przypadku wyparki jest to np. okreĹ›lenie, kiedy silnik urzÄ…dzenia naleĹźy wymienić na nowy; • UsĹ‚uga Aplikacji – wysoko skalowalna usĹ‚uga aplikacji w chmurze. Na bazie aplikacji zbudowany jest pulpit operatora oraz serwer obsĹ‚ugujÄ…cy model 3D urzÄ…dzenia, a pulpit operatora pozwala na sterowanie pracÄ… urzÄ…dzenia za pomocÄ… poleceĹ„ wysyĹ‚anych do IoT HUB; â€˘ PowerBi – prosty interfejs wizualizujÄ…cy dane uzyskane z analizatora strumienia danych. DziÄ™ki wykorzystaniu nowoczesnych rozwiÄ…zaĹ„, urzÄ…dzenie takie jak wyparka zyskuje nowe moĹźliwoĹ›ci analityczne: • okreĹ›lanie iloĹ›ci uzyskanego produktu z danej partii surowca, • przewidywanie awarii, a tym samym zminimalizowanie przestojĂłw i strat zwiÄ…zanych z wyĹ‚Ä…czeniem urzÄ…dzenia z produkcji, • szybkÄ… reakcjÄ™ w przypadku awarii – system moĹźe sam planować roboty konserwacyjne i pracÄ™ ekip naprawczych, 56

• zdalne sterowanie urzÄ…dzeniem, • automatyzacjÄ™ linii produkcyjnej dziÄ™ki wymianie danych z innymi urzÄ…dzeniami. WdroĹźenie rozwiÄ…zania umoĹźliwia rĂłwnieĹź ograniczenie kosztĂłw zwiÄ…zanych z serwisami okresowymi, ktĂłre przestajÄ… być potrzebne, a tym samym optymalizacjÄ™ ceny urzÄ…dzenia. Ponadto dobrze skonfigurowany system ostrzega wczeĹ›niej uĹźytkownika/producenta/serwis, Ĺźe istnieje konieczność przeprowadzenia jakiejĹ› czynnoĹ›ci serwisowej. RozwiÄ…zanie to przynosi korzyĹ›ci rĂłwnieĹź producentom maszyn, ktĂłrzy mogÄ… kontrolować, czy linie produkcyjne lub inne urzÄ…dzenia sÄ… uĹźytkowane zgodnie z przeznaczeniem.

Regional Manager ,ƒ( -&15.-1U - *(d .U „5 - 6 6 6

! inQen

"# $%& %' #() ' *&+ Sp. z o.o. !6 % /J >>9 A;<?8@ * J % !6 A= D? A; :;; < ! K 6 !B) < % % 6 6) < % % 6

, !6 0 A9 ;=<C?@ < ! B Â 6 6 Â 6

AUTOMATYKA

7 9;9< 9;91 >

/ 9;9<

/ 9;91

?

@ +

= A

+

/ 9;9< 9;91 = 0 0 0 >

9 < ;9 ; ;@

B###B1

9 1 ;9 ; ;@

B###B1

Szybka dostawa: $ $ =, $ 6 +' < ' 7 + &' 88&& + " $ " &

#$ # 9;9<

#$ # 9;91

TECHNIKA

ZNACZNIKI RFID DLA PRZEMYSĹ U 4.0 $ ! * / ?6; % ! / % / 7 / ! + %/ 9 ! F !R + / %/ / % # ! + ( 4 9 Q / Q! /%/ / %/ % % 6

W

zrost wydajnoĹ›ci uzyskuje siÄ™ dziĹ› wieloma sposobami. Jednym z nich jest elastyczność rozwiÄ…zaĹ„ automatyki. Producenci coraz częściej poszukujÄ… aplikacji o charakterze przemysĹ‚owym, ktĂłre mogÄ… być szybko i Ĺ‚atwo adaptowane do zmian zachodzÄ…cych w procesach produkcyjnych. Odnosi siÄ™ to zarĂłwno do produkcji, jak i do zarzÄ…dzania materiaĹ‚ami, a takĹźe logistyki produktĂłw poĹ›rednich i koĹ„cowych. Pod uwagÄ™ powinno być rĂłwnieĹź brane dostosowywanie zdolnoĹ›ci produkcyjnych przez elastycznÄ… rozbudowÄ™ systemu – takie bowiem sÄ… oczekiwania klienta. Wymaga to zwiÄ™kszenia liczby dostaw i produkcji mniejszych partii. Ponadto klient oczekuje szybkiej dostawy zamĂłwionych elementĂłw oraz krĂłtkiego czasu wprowadzania na rynek nowych rozwiÄ…zaĹ„. Aby moĹźliwe byĹ‚o osiÄ…gniÄ™cie takiej elastycznoĹ›ci, poszczegĂłlne dziaĹ‚y w zakĹ‚adzie produkcyjnym, jak i caĹ‚a organizacja jego dziaĹ‚ania muszÄ… stać siÄ™ inteligentne.

RFID USPRAWNIA PRODUKCJĘ PrzemysĹ‚ 4.0 to idea, ktĂłra róşni siÄ™ zasadniczo od wczeĹ›niej praktykowanego podejĹ›cia do kompleksowej automatyzacji, takiego jak komputerowo zintegrowane wytwarzanie. Jest zdecentralizowany, a zatem przenosi tyle inteligencji, ile to moĹźliwe w rzeczywistym procesie produkcyjnym. KaĹźdy komponent dostarcza informacjÄ™, ktĂłra jest przeksztaĹ‚cana w kolejnym etapie produkcji. Jest ona rejestrowana w znaczniku RFID, 58

P R O M O C J A

! / %9 /! + &2 =@; &2 =@C

a wiÄ™c dostÄ™pna takĹźe w kolejnych procesach. RFID to jedyna dostÄ™pna technologia, ktĂłra umoĹźliwia jednoczesne odczytywanie i zapisywanie identyfikatora produktu i dlatego jest podstawÄ… PrzemysĹ‚u 4.0. Zastosowana na niĹźszym poziomie produkcji technologia moĹźe w znacznym stopniu przyczynić siÄ™ do zmniejszenia kosztĂłw, poprawy jakoĹ›ci, a przede wszystkim zapewnienia przejrzystoĹ›ci zautomatyzowanej produkcji. NaleĹźy jednak pamiÄ™tać, by zastosować produkty RFID gwarantujÄ…ce elastyczność oraz doskonaĹ‚e parametry odczytu i zapisu, a takĹźe speĹ‚niajÄ…ce wymagania Ĺ›wiatowych norm.

OPTYMALNA WYDAJNOŚĆ SYSTEMU UHF WdroĹźenie technologii RFID niesie ze sobÄ… istotne korzyĹ›ci w bardzo szerokim zakresie zastosowaĹ„, a inwestycja szybko zwraca siÄ™ w postaci zwiÄ™kszonej wydajnoĹ›ci i przejrzystoĹ›ci produkcji oraz poprawy jakoĹ›ci produktu. AUTOMATYKA

TECHNIKA

%6 * !E #

W przeszĹ‚oĹ›ci trudnÄ… do pokonania przeszkodÄ… byĹ‚a konieczność odczytu kilku, a nawet kilkunastu tagĂłw z duĹźej odlegĹ‚oĹ›ci i z duşą szybkoĹ›ciÄ…. Firma Pepperl+Fuchs rozwiÄ…zaĹ‚a ten problem, wprowadzajÄ…c nowÄ… rodzinÄ™ gĹ‚owic UHF. Model F190 umoĹźliwia odczyt i zapis danych z odlegĹ‚oĹ›ci do 2 m, a F192 – z odlegĹ‚oĹ›ci aş do 6 m. Obie gĹ‚owice cechujÄ… siÄ™ wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ciami, ktĂłre speĹ‚niajÄ… wszelkie wymagania uĹźytkownikĂłw. Naleşą do nich: • odczyt wybranych tagĂłw, • unikanie luk odczytu dziÄ™ki zmiennej polaryzacji anteny, • proste uruchomienie dziÄ™ki moduĹ‚om funkcyjnym, • współpraca ze wszystkimi rodzajami interfejsĂłw. WielkÄ… zaletÄ… jest moĹźliwość szybkiego przeĹ‚Ä…czania polaryzacji anteny UHF podczas pracy. DziÄ™ki zmianie polaryzacji moĹźliwy jest selektywny odczyt tagĂłw skierowanych w róşnych kierunkach, eliminacja luk odczytu oraz skanowanie z bardzo duĹźej odlegĹ‚oĹ›ci przy najmniejszej mocy transmisji. Obie gĹ‚owice majÄ… metalowÄ… obudowÄ™ ze stopniem ochrony IP67 oraz konektory M12, a dziÄ™ki systemowi IDENT Control mogÄ… zostać podĹ‚Ä…czone do kaĹźdego sterownika – to wielka innowacja.

+ / =@; % % + 9 % + % R F 7[ /) F R % /) ! /

10/2016

UNIKALNY SKOK EWOLUCYJNY Globalizacja to juĹź nie tylko modne okreĹ›lenie na czasie, ale rzeczywistość. OferujÄ…c rodzinÄ™ gĹ‚owic UHF F190 i F192 oraz koncepcjÄ™ IDENT Control, firma Pepperl+Fuchs umoĹźliwiĹ‚a globalne stosowanie RFID w najprostszych aplikacjach. DziÄ™ki odpowiednim moduĹ‚om komunikacyjnym system IDENT Control współpracuje ze wszystkimi typami sterownikĂłw. Zintegrowana budowa umoĹźliwia pracÄ™ na zakresach czÄ™stotliwoĹ›ci LF, HF lub UHF i Ĺ‚atwe podĹ‚Ä…czenie do dowolnego sterownika, co znacznie upraszcza globalne zastosowanie i standardowÄ… instalacjÄ™ na poziomie maszyny. Firma Siemens oferuje protokoĹ‚y Profibus i Profinet, zaĹ› Pepperl+Fuchs wychodzi poza granice Europy i umoĹźliwia komunikacjÄ™ ze sterownikami na caĹ‚ym Ĺ›wiecie za poĹ›rednictwem CC-Link, EtherNet/IP, EtherCAT, a takĹźe innych protokoĹ‚Ăłw oraz magistral systemowych. To globalne myĹ›lenie. Nowa rodzina czytnikĂłw UHF imponuje nie tylko dalekim zasiÄ™giem odczytu, ale takĹźe selektywnoĹ›ciÄ…, ktĂłra gwarantuje optymalnÄ… wydajność. Jest to moĹźliwe dziÄ™ki innowacyjnej technologii zastosowanej w antenie. System zostaĹ‚ opracowany praktycznie od nowa i dziĹ› czytniki UHF sÄ… zdolne do szybkiej zmiany polaryzacji w trakcie eksploatacji. PrzekĹ‚ada siÄ™ to na dwie waĹźne wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ci aplikacyjne: selektywny odczyt poszczegĂłlnych transponderĂłw oraz zapobieganie lukom odczytu. Dopasowywanie tagĂłw (np. na pojemnikach), a nastÄ™pnie selektywne ich odczytywanie jest wtedy bardzo proste. W trybie poziomym odczytywana jest jedna grupa tagĂłw, w trybie pionowym kolejna grupa i wĂłwczas wszystkie noĹ›niki sÄ… odczytywane dziÄ™ki zmianie polaryzacji. Eliminuje to niechciane powtĂłrne odczyty w sÄ…siadujÄ…cych liniach produkcyjnych. Inne aplikacje majÄ… na celu zagwarantowanie, Ĺźe kilka transponderĂłw jest odczytywanych w poĹ‚oĹźeniu, w ktĂłrym ich wyrĂłwnanie nie jest precyzyjnie zdefiniowane. Zmienne

% + =@; / +

! % / ! % / / # R+

d R+ A / /% % C;; % + 9 Q + =@C % ! / F ! + %/

warunki otoczenia wpĹ‚ywajÄ… na wydajność odczytu, co moĹźe powodować luki ze wzglÄ™du na zakĹ‚Ăłcenia. GĹ‚owice F190 i F192 wyznaczajÄ… w tym przypadku nowe standardy. Od innych rozwiÄ…zaĹ„ odróşnia je energia emitowana w celu zminimalizowania odbić, a takĹźe moĹźliwość przeĹ‚Ä…czania miÄ™dzy trybami polaryzacji. Dzieje siÄ™ to bardzo szybko – w ciÄ…gu kilku milisekund. Co wiÄ™cej, dziÄ™ki opcji PowerSweep moĹźliwe jest zoptymalizowanie emisji energii. PoĹ‚Ä…czenie wszystkich wspomnianych cech gwarantuje niezawodność procesu oraz maksymalnÄ… wydajność. DziÄ™ki duetowi UHF oferowanemu przez Pepperl+Fuchs skomplikowane aplikacje RFID mogÄ… być uproszczone na caĹ‚ym Ĺ›wiecie.

PEPPERL+FUCHS Sp. z o.o. !6 5 =C9 ;><DC: % !6 CC C:A @8 8; < ! B !6 !< # 6 6 !< # 6 !

59

TECHNIKA

AXIOLINE F I/O DLA ENERGETYKI

W STANDARDZIE IEC 61850 & ! F + R +! ) ! / + # / 7 ) % ! / # % F ! / J % 9 / + %/ / 6 % % 4 $ A=D:; % R /

/ Q! F ! % % / % / / #9 %/ % Q / % - ! 4G5 + *# $ % %6 Harald Grewe Kamil Wachowicz

60

C

zynniki takie jak rosnące koszty energii, niedobór waşnych zasobów oraz zwiększająca się emisja CO2 nabierają coraz większego znaczenia w skali globalnej. Aby zapewnić ludności oraz przedsiębiorstwom dostęp do zrównowaşonej i bezpiecznej energii w przyszłości, potrzebujemy nowych koncepcji i podejścia systemowego. Jedną z nich jest inteligentna sieć. Ten rodzaj sieci umoşliwia optymalne zsynchronizowanie produkcji energii, jej zuşycia i magazynowania. Jednak wdroşenie inteligentnej sieci wymaga zastosowania najnowszych technologii. Tylko wtedy moşliwe będzie zagwarantowanie elastycznego i niezawodnego sposobu zapewnienia energii zgodnie z bieşącym zapotrzebowaniem. Rosnący udział energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych oraz stały wzrost liczby niewielkich, zdecentralizowanych elektrowni sprawia, şe konieczny jest dostęp do szerokiego, jednolitego systemu komunikacji. P R O M O C J A

NIEZALEĹťNOŚĆ PRODUCENTA I INTEROPERACYJNOŚĆ W tym kontekĹ›cie miÄ™dzynarodowa norma IEC 61850 „Systemy i sieci komunikacyjne w automatyce sieci zasilaniaâ€? odgrywa decydujÄ…cÄ… rolÄ™. Norma, jak i okreĹ›lone przez niÄ… protokoĹ‚y i modele danych po raz pierwszy umoĹźliwiajÄ… opisanie zĹ‚oĹźonych procesĂłw i urzÄ…dzeĹ„ w sposĂłb jednolity dla wszystkich uczestnikĂłw sieci komunikacyjnej. Dwiema gĹ‚Ăłwnymi cechami normy IEC 61850 sÄ…: niezaleĹźność producenta oraz interoperacyjność urzÄ…dzeĹ„. ZnaczÄ…co zmniejsza to róşnorodność istniejÄ…cych do tej pory przyĹ‚Ä…czy. Ponadto, uĹźytkownicy nie bÄ™dÄ… juĹź zaleĹźeć od jednego tylko producenta i zastrzeĹźonych rozwiÄ…zaĹ„ automatyki sieci. Interoperacyjność nie ogranicza siÄ™ tylko do wymiany danych zgodnie ze standardem obowiÄ…zujÄ…cym w sieci Ethernet. TakĹźe proces technologiczny jest tutaj jasno okreĹ›lony. UĹźytkownik AUTOMATYKA

TECHNIKA ma dostęp do wstępnie określonych jednostek funkcyjnych, które w hierarchicznym modelu danych są opisane za pomocą czytelnego pliku tekstowego. Pliki SCL (Substation Configuration Language – Język Opisu Konfiguracji Stacji) stanowią podstawę dla wydajnej inşynierii systemów. Norma IEC 61850 określa teş wymagania dla urządzeń. Komponenty uşywane w systemach energetycznych muszą spełniać warunki środowiskowe panujące na danym obszarze oraz być cały czas dostępne. Tylko wówczas moşliwe będzie zapewnienie stabilnego zasilania. Oprócz zwiększonej odporności na zakłócenia, urządzenia te muszą charakteryzować się wysoką wytrzymałością przepięciową, sprawdzaną w badaniach ESD (wyładowanie elektrostatyczne), badaniach na rozerwanie i przepięcie.

%6 *# $ % %

WSPARCIE DLA KOMUNIKACJI MMS I GOOSE Jeşeli zapewnienie komunikacji odbywa się zgodnie z wymaganiami normy IEC 61850, to systemy I/O mają do odegrania waşną rolę. Jeszcze przed planowaniem systemu naleşy odpowiedzieć na waşne pytania – w jaki sposób będą rejestrowane sygnały oraz jak w prosty i wydajny sposób

bÄ™dÄ… przesyĹ‚ane. Ponadto, musi być jasne, jak korzyĹ›ci wynikajÄ…ce z obiektowego charakteru standardu mogÄ… zostać zintegrowane w inĹźynieryjny projekt caĹ‚ej stacji. Phoenix Contact rozwiÄ…zuje ten problem prezentujÄ…c swĂłj system Axioline F I/O, zaprojektowany do komunikacji w standardzie IEC 61850. ModuĹ‚ I/O opracowany specjalnie dla tych zastosowaĹ„ w peĹ‚ni to udowadnia. Dzieje siÄ™ tak, gdyĹź system I/O wyróşnia siÄ™ szybkÄ… transmisjÄ… danych, niezawodnoĹ›ciÄ… dziaĹ‚ania oraz Ĺ‚atwÄ… obsĹ‚ugÄ… podczas jego budowy i uruchomienia. KrĂłtkie czasy reakcji sÄ… podstawowym warunkiem stabilnego zaopatrzenia w energiÄ™. Dlatego Axioline F obsĹ‚uguje zarĂłwno komunikacjÄ™ z systemem sterowania MMS (Manufacturing Message Specification – obsĹ‚uga komunikatĂłw multimedialnych) a takĹźe szybki, inicjowany przez zdarzenia protokół GOOSE (Generic Object Oriented System Event – szybka miÄ™dzypolowa wymiana danych) dla bezpoĹ›redniej wymiany danych miÄ™dzy urzÄ…dzeniami koĹ„cowymi (serwerami). Oznacza to, Ĺźe sygnaĹ‚y o wysokim priorytecie sÄ… przesyĹ‚ane przez system sterowania bezpoĹ›rednio do wszystkich uczestnikĂłw, tak szybko jak to tylko moĹźliwe.

/ % - ! 4G5 ! R ! % # ! + + %/ / #

10/2016

INĹťYNIERIA BEZ SPECJALNYCH NARZĘDZI Jednak najwiÄ™kszÄ… zaletÄ… Axioline F jest Ĺ‚atwa obsĹ‚uga systemu, ktĂłra nie zmniejsza jego wymaganej niezawodnoĹ›ci. ModuĹ‚y I/O dla cyfrowego wejĹ›cia oraz wyjść przekaĹşnikowych przy znamionowym napiÄ™ciu do 220 V DC, zaprojektowane specjalnie dla Ĺ›rodowiska przemysĹ‚owego charakteryzuje wytrzymaĹ‚ość przepiÄ™ciowa 5 kV. Niemniej jednak, moduĹ‚y te mogÄ… być organizowane zgodnie z potrzebami w ramach stacji I/O bez koniecznoĹ›ci budowy specjalnych segmentĂłw i stosowania pĹ‚yt rozdzielajÄ…cych. UmoĹźliwia to elastycznÄ… budowÄ™ stacji i dowolne ustawienie moduĹ‚Ăłw sterowania, sygnalizacji i analogowych. Rozmieszczenie terminali w systemie zgodnie ze standardem IEC 61850 jest rĂłwnie elastyczne – moĹźe być realizowane za pomocÄ… interfejsu sieciowego lub za pomocÄ… prostego pliku tekstowego opisujÄ…cego konfiguracjÄ™. Do stworzenia kompletnej stacji I/O nie sÄ… wymagane Ĺźadne specjalne narzÄ™dzia. CaĹ‚a parametryzacja polega na wymianie plikĂłw konfiguracyjnych IEC 61850. W tym celu moĹźna teĹź stosować interfejs sieciowy. Oznacza to, Ĺźe uĹźytkownik nie potrzebuje dodatkowego programowania.

* % / % 4G5 % ) % / % % +

61

TECHNIKA o alarmach procesowych lub generowanie raportów o błędach. Lokalne stacje zasilające dostarczają teş do sieci energię elektryczną produkowaną przez zdecentralizowane elektrownie korzystające ze źródeł odnawianych. Transformator lokalnej sieci zasilania (z moşliwością jego sterowania) zapewnia, şe napięcie utrzymywane jest w wymaganym zakresie z dokładnością ¹10%. Moşe teş być sterowany za pomocą systemu I/O certyfikowanego zgodnie ze standardem IEC 61850.

PODSUMOWANIE

/ % / 4G5 % F 6 6 % % F % %

SZYBKIE, SOLIDNE I Ĺ ATWE W OBSĹ UDZE ROZWIÄ„ZANIE I/O Axioline F I/O firmy Phoenix Contact doskonale nadaje siÄ™ dla potrzeb zaopatrzenia w energiÄ™. Jest to konstrukcja moduĹ‚owa do zabudowy w szafie sterowniczej, zaskakuje szybkÄ… instalacjÄ…. Axioline F wyróşnia siÄ™ niezawodnÄ… mechanikÄ…, dobrymi wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ciami EMC oraz prostym uĹźytkowaniem. Zastosowanie technologii szybkiego podĹ‚Ä…czania push-in oraz wyjmowanych zĹ‚Ä…czy wtykowych umoĹźliwia szybkie i bezbĹ‚Ä™dne podĹ‚Ä…czenie systemu I/O. Axioline F sprawdza siÄ™ doskonale podczas realizacji zĹ‚oĹźonych zadaĹ„ systemĂłw automatyki w trudnych warunkach Ĺ›rodowiskowych, gdzie wymagane sÄ… niezawodne rozwiÄ…zania z intuicyjnÄ… obsĹ‚ugÄ…. Szeroki asortyment produktu obejmuje ukĹ‚ady I/O cyfrowe i analogowe w róşnej kombinacji oraz moduĹ‚y specjalne, np. temperaturowe.

62

potwierdzenie, Ĺźe system Axioline F jest w 100% interoperacyjny zgodnie z normÄ… IEC 61850.

ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI ENERGII Standard IEC 61850 znajduje zastosowanie na wszystkich poziomach dostarczania energii elektrycznej. Obejmuje to równieş wytwarzanie energii – bez względu na to czy energia elektryczna pochodzi z duşych konwencjonalnych elektrowni czy teş ze źródeł odnawialnych – systemów wiatrowych lub fotowoltaicznych. Zastosowanie cyfrowej technologii ochrony umoşliwia przesyłanie informacji o zdarzeniu oraz czasie jego powstania za pomocą protokołów zgodnych z IEC 61850 do głównego systemu I&C oraz zastosowanie analizy błędów dającej dokładne wyniki w ciągu milisekund. Jest to bardzo waşne, gdyş źródło zakłóceń moşe być szybko i dokładnie określone. W przypadku niskonapięciowych urządzeń rozdzielczych istnieje szeroki zakres sygnałów umoşliwiających sterowanie szynami. Jest teş wiele innych moşliwości stosowania systemu Axioline F w sieciach przesyłowych i dystrybucyjnych. Moşliwy jest monitoring transformatorów ułatwiający planowanie konserwacji, ostrzeganie

/ % - ! 4G59 / ! + F 4 $ A=D:;9 % / Q / %/ % % !

słudze system Axioline F firmy Phoenix Contact gwarantuje realizację rejestracji i przesyłania odpowiednich danych do centrum sterowania zgodne z normą. Stanowi to waşny wkład w tworzenie stabilnej sieci elektrycznej o wysokiej dostępności. Harald Grewe . % . + % 4G5 / % *# $ % % ! % 0 )2

Kamil Wachowicz % - % %/ *# $ % % 6 6 6

PHOENIX CONTACT Sp. z o.o. !6 , % :8<:@ :=<>=8 % !6 8= >@ D; ?=;

AUTOMATYKA

%6 *# $ % %

Certyfikat zgodnoĹ›ci z normÄ… komunikacyjnÄ… zapewnia bezpieczne korzystanie z poszczegĂłlnych urzÄ…dzeĹ„ lub systemĂłw. Jest to jedyny sposĂłb umoĹźliwienia wszystkim uczestnikom systemu bezproblemowej wymiany danych. Centrum certyfikacji badaĹ„ KEMA dokumentuje tÄ™ zgodność dla Axioline F. DziÄ™ki temu uĹźytkownik uzyskuje

Standard IEC 61850 stanowi międzynarodową normę dla wszystkich poziomów dostarczania energii elektrycznej. Solidny, szybki i łatwy w ob-

TECHNIKA

MOĹťLIWOĹšCI I WYZWANIA INTERNETU RZECZY Termin Internet Rzeczy to obecnie jedno z najpopularniejszych # 9 F R Q / % 7 b F / % ! 9 + ! <! 9 -0 6 d / / 4 1 %/ /[ )R F %/ Q + % Q/ ! # % / F % ! + % / # F J + F / # Q/

/ 9 % ! + % /9 ) ) / 9 / % / + F % Q/ 9 Q % 7 % % F % 6 ( ! +! )R R % ) F 4 % % ( / b + 4 $ % 7[ % + / C;C; 6 R+ =98 )! ! 9 % % )R / [ =8‡ 6

P

ojÄ™cie Internet of Things zostaĹ‚o stworzone w 1999 r. przez Kevina Ashtona, wĂłwczas dyrektora zarzÄ…dzajÄ…cego Auto-ID Labs, ktĂłry uĹźyĹ‚ go w celu przedstawienia klientom koncepcji wykorzystania technologii RFID oraz technologii internetowych w Ĺ‚aĹ„cuchu logistycznym firmy. Termin ten ewoluowaĹ‚ i dziĹ› odnosi siÄ™ do jednego z megatrendĂłw technologicznych i biznesowych. Współczesny sposĂłb definiowania Internetu Rzeczy obrazujÄ… rysunek i tabela. DefinicjÄ™ zobrazowanÄ… na grafie zaproponowali Atzori, Iera i Morabito w swojej pracy z 2010 r. („The Internet of Things: A survey, Computer Networksâ€?), ktĂłra koncentruje siÄ™ na infrastrukturze, komunikacji oraz technologiach semantycznych.

Druga (przedstawiona w formie tabeli) definicja, ktĂłrÄ… stworzyĹ‚a dr Irena Bojanova, w istotnym stopniu uzupeĹ‚nia pierwszÄ…, poniewaĹź uwzglÄ™dnia ludzi i oferowane im usĹ‚ugi.

KLUCZOWE WYZWANIA TECHNOLOGICZNE Warunkiem koniecznym rozwoju Internetu Rzeczy sÄ…: • wytwarzanie ukĹ‚adĂłw elektronicznych (w szczegĂłlnoĹ›ci sensorĂłw), • bezprzewodowa komunikacja mobilna o wysokiej przepustowoĹ›ci, • umoĹźliwienie koegzystencji miliardĂłw urzÄ…dzeĹ„ o unikatowych identyfikatorach (adresach IP), • zapewnienie wystarczajÄ…cej pamiÄ™ci oraz mocy obliczeniowej do przetwarzania duĹźej iloĹ›ci danych,

Domena „Rzeczy� RFID

Spimes UID

NFC

Smart Things

Pozostałe obiekty Powszechna łączność

Piotr Jantos, Jerzy Grzesiak

Bezprzewodowe sensory i urzÄ…dzenia wykonawcze

IPSO (IP for Smart Objects)

Powszechna komunikacja

WISP

Internet rzeczy

Internet 0 Sieć rzeczy

Domena „Internetu�

0 K % Internetu Rzeczy

64

Inteligentne i semantyczne oprogramowanie pośredniczące

Technologie semantyczne Analiza danych (Big Data) SEE (Semantic Execution Environment)

Domena „semantyczna� AUTOMATYKA

TECHNIKA KOMPONENTY INTERNETU RZECZY Obiekty fizyczne Sensory Elementy wykonawcze Obiekty wirtualne Ludzie Usługi

Platformy

Sieci

OPIS Rzeczy Pomiar parametrĂłw otoczenia WpĹ‚yw na otoczenie Bilety elektroniczne, kalendarze, ksiÄ…Ĺźki, e-portfele M.in. moĹźliwość kontroli otoczenia czĹ‚owieka z wykorzystaniem aplikacji mobilnej M.in. usĹ‚ugi w chmurze obliczeniowej: • analiza duĹźej iloĹ›ci danych, czÄ™sto nieustrukturowanych, w celu pozyskania informacji, • tworzenie i utrzymanie innowacyjnych aplikacji, • optymalizacja procesĂłw biznesowych poprzez wykorzystanie danych pochodzÄ…cych z róşnych urzÄ…dzeĹ„. ProtokoĹ‚y i infrastruktura wymagana do poĹ‚Ä…czenia komponentĂłw Internetu Rzeczy (obiektĂłw, ludzi, usĹ‚ug itd.); odpowiedzialność za wiele funkcjonalnoĹ›ci, np.: • dostÄ™p do urzÄ…dzeĹ„, • zapewnienie odpowiedniej instalacji oraz kontrola zachowania urzÄ…dzeĹ„, • analiza danych, • umoĹźliwienie poĹ‚Ä…czenia z sieciÄ… lokalnÄ…, chmurÄ… oraz innymi komponentami Internetu Rzeczy. Komponenty Internetu Rzeczy sÄ… powiÄ…zane ze sobÄ… poprzez sieci wykorzystujÄ…ce wiele typĂłw poĹ‚Ä…czeĹ„ bezprzewodowych, przewodowych, standardĂłw oraz protokoĹ‚Ăłw zapewniajÄ…cych peĹ‚nÄ… Ĺ‚Ä…czność.

Komponenty Internetu Rzeczy

• zaawansowane algorytmy przetwarzania informacji oraz wnioskowania umoĹźliwiajÄ…ce tworzenie inteligentnych produktĂłw i usĹ‚ug. Przedstawiane w róşnych ĹşrĂłdĹ‚ach szacunki dotyczÄ…ce przyrostu liczby urzÄ…dzeĹ„ stanowiÄ…cych elementy Internetu Rzeczy w najbliĹźszych latach znacznie siÄ™ od siebie róşniÄ…. PrzykĹ‚adowo Instytut Gartnera przewiduje, Ĺźe do 2020 r. takich urzÄ…dzeĹ„ bÄ™dzie blisko 21 miliardĂłw. Z kolei szacunki opublikowane przez J. Bradleya, J. Barbiera i D. Handlera w opracowaniu „Embracing the Intnernet of Everything To Capture Your Share of $14.4 Trillionâ€? w â€žCisco White Paperâ€? wskazujÄ… na ponad dwukrotnie wiÄ™kszÄ… liczbÄ™ urzÄ…dzeĹ„ – nawet 50 miliardĂłw w tym samym czasie. Tak czy inaczej oznacza to ostateczne poĹźegnanie z protokoĹ‚em IPv4 z powodu niemoĹźliwoĹ›ci nadania adresu IP wszystkim tym urzÄ…dzeniom. UmoĹźliwi to natomiast nowsza wersja – protokół IPv6. WiÄ™kszość ze wspomnianych urzÄ…dzeĹ„ bÄ™dzie komunikowaĹ‚a siÄ™ bezprzewodowo, czÄ™sto za pomocÄ… telekomunikacji komĂłrkowej. Na realizacjÄ™ zwiÄ™kszonej liczby jednoczesnych poĹ‚Ä…czeĹ„ oraz znacznego wzrostu wymaganego transferu danych majÄ… pozwolić sieci mobilne piÄ…tej generacji (5G). Ich wdroĹźenie jest przewidywane na 2020 r., jednak ze wzglÄ™du na tzw. uwarunkowania okoĹ‚obiznesowe mĂłwi siÄ™ teĹź o wczeĹ›niejszej dacie – roku 2018. PoszczegĂłlne elementy infrastruktury Internetu Rzeczy majÄ… umoĹźliwić 10/2016

zbieranie oraz przetwarzanie ogromnej iloĹ›ci informacji. DziÄ™ki rozwojowi sztucznej inteligencji informacje te zostanÄ… przetworzone w wiedzÄ™, ktĂłra pozwoli na oferowanie klientom dopasowanych do potrzeb inteligentnych usĹ‚ug. Aby osiÄ…gnąć ten cel, konieczny bÄ™dzie rozwĂłj algorytmĂłw analizy duĹźej iloĹ›ci danych, czyli Big Data, w tym danych nieustrukturowanych. Niezwykle istotnÄ… rolÄ™ odegra rozwĂłj Semantic Web. Konieczne bÄ™dzie opracowanie metod umoĹźliwiajÄ…cych maszynom rozumienie kontekstu wypowiedzi, zdjęć, obrazĂłw, co w duĹźym stopniu bÄ™dzie miaĹ‚o przeĹ‚oĹźenie na rozwĂłj technologii przetwarzania i rozumienia obrazu i dĹşwiÄ™ku, a w szczegĂłlnoĹ›ci mowy (przetwarzanie jÄ™zyka naturalnego).

INTERNET ZAGROĹťEĹƒ Wiele osĂłb uwaĹźa, Ĺźe Internet Rzeczy moĹźe stanowić zagroĹźenie dla bezpieczeĹ„stwa informacji oraz informacji osobistych, zarĂłwno w odniesieniu do biznesu, jak i zwykĹ‚ych Ĺ›miertelnikĂłw. Instytut Gartnera wskazuje, Ĺźe do 2020 r. ponad 25% wszystkich zidentyfikowanych atakĂłw na systemy informatyczne przedsiÄ™biorstw bÄ™dzie powiÄ…zane z Internetem Rzeczy. O skali problemu moĹźe Ĺ›wiadczyć fakt, Ĺźe Internet Rzeczy obejmuje rĂłwnieĹź systemy inteligentnych biur i fabryk, ktĂłre skĹ‚adajÄ… siÄ™ z sieci poĹ‚Ä…czonych urzÄ…dzeĹ„, umoĹźliwiajÄ…cych peĹ‚ny dostÄ™p do informacji, w tym poufnych, na temat aktywnoĹ›ci w obrÄ™bie takich obiektĂłw. Potencjalne za-

groĹźenia obejmujÄ… nie tylko kradzieĹź informacji wraĹźliwych, ale takĹźe wpĹ‚yw na poĹ‚Ä…czone obiekty, np. w halach fabrycznych. ZagroĹźenie to jest na tyle istotne, Ĺźe Instytut Gartnera przewiduje, iş w 2020 r. wartość globalnych nakĹ‚adĂłw na bezpieczeĹ„stwo Internetu Rzeczy przekroczy 547 mln dolarĂłw, co sugeruje celowość inwestycji w prace B+R w tym zakresie.

WARTOŚĆ PONAD WYZWANIA Mimo iş Internet Rzeczy wiÄ…Ĺźe siÄ™ z wieloma zagroĹźeniami, moĹźliwa jest eliminacja lub ograniczenie wielu z nich juĹź w bliskiej przyszĹ‚oĹ›ci. Natomiast zakres zmian, ktĂłre stanÄ… siÄ™ dziÄ™ki niemu moĹźliwe, jest niezmiernie szeroki i dotyka praktycznie kaĹźdego aspektu Ĺźycia. O tym, czy Internet Rzeczy stwarza wiÄ™ksze moĹźliwoĹ›ci niĹź zagroĹźenia, kaĹźdy moĹźe zdecydować sam. Jednak faktem jest, Ĺźe IoT nie jest juĹź tylko wizjÄ…, lecz rzeczywistoĹ›ciÄ…. JeĹźeli przewidywania Deloitte, Instytutu Gartnera oraz IDC sprawdzÄ… siÄ™, to Ĺ›wiat stanie w obliczu kolejnej rewolucji technologicznej. Niewykluczone, Ĺźe bÄ™dzie ona miaĹ‚a wiÄ™ksze znaczenie niĹź opracowanie przemysĹ‚owej metody druku Johannesa Gutenberga lub silnika parowego Jamesa Watta. Piotr Jantos starszy konsultant

Jerzy Grzesiak konsultant d 6 4

I5411

65

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

KOMPUTERY PRZEMYSĹ OWE W DOBIE INTERNETU RZECZY % %/ / % % / / #6 1 7 % Q % 7 F [9 F R

% ! / # % # / F / # # #6 % / / % / / Q / )! 9 % / F ) ! % + F ! F 6 %/ ! / %R ! % / 4*$ % ! / #6

C

zwarta rewolucja przemysĹ‚owa, jakiej jesteĹ›my aktualnie Ĺ›wiadkami, tak jak i poprzednie trzy, bazuje na okreĹ›lonej grupie technologii. O ile pierwsza rewolucja opieraĹ‚a siÄ™ o wykorzystanie maszyn parowych, druga na elektrycznoĹ›ci, a trzecia na sterowaniu z uĹźyciem automatycznych systemĂłw elektronicznych, czwarta koncentruje siÄ™ na wykorzystaniu wiedzy ukrytej w ogromnych iloĹ›ciach danych, zbieranych za pomocÄ… bardzo duĹźej liczby czujnikĂłw. Gdy w trakcie trzeciej rewolucji przemysĹ‚owej, zwanej teĹź rewolucjÄ… naukowo-technicznÄ…, rozwiniÄ™to technologie sterownikĂłw PLC, obecnie – w dobie wdraĹźania PrzemysĹ‚u 4.0, jedynymi urzÄ…dzeniami zdolnymi do przetwarzania duĹźych iloĹ›ci danych na terenie zakĹ‚adĂłw fabrycznych sÄ… komputery przemysĹ‚owe. WĹ›rĂłd nich wyróşnia siÄ™ podgrupa komputerĂłw panelowych, ktĂłre dziÄ™ki wbudowanym ekranom, mogÄ… sĹ‚uĹźyć jako panele operatorskie lub inne interfejsy uĹźytkownika. Poza tym IPC (Industrial PC) moĹźna nabyć w róşnej postaci, czasem montujÄ…c je z komponentĂłw. To, ktĂłra Ĺ›cieĹźka bÄ™dzie najlepsza dla danej aplikacji, zaleĹźy od wielu warunkĂłw, ktĂłre staramy siÄ™ opisać poniĹźej.

PODSTAWOWE RODZAJE KOMPUTERĂ“W Na przestrzeni lat, rynek IPC zostaĹ‚ podzielony na wiele grup produktĂłw, z ktĂłrych niektĂłre sÄ… rozbudowanymi wersjami, a niektĂłre zupeĹ‚nie nowymi konstrukcjami. Niemal w kaĹźdej z tych grup wprowadzono teĹź osobne standardy. Podstawowym rodzajem kom66

putera przemysĹ‚owego sÄ… konstrukcje jednopĹ‚ytkowe, okreĹ›lane angielskim mianem SBC (Single-Board Computer). CharakteryzujÄ… siÄ™ one tym, Ĺźe procesor i pamięć oraz wszystkie kontrolery sÄ… zintegrowane na jednej PCB. DziÄ™ki temu majÄ… niewielkie wymiary i Ĺ‚atwo je zintegrować w maszynach, ale z drugiej strony, ich zastosowanie w przemyĹ›le wymaga odpowiedniego ich uszczelnienia. Wielu producentĂłw, rozumiejÄ…c problemy zwiÄ…zane z wykorzystaniem SBC, dostarcza ich obudowane wersje, wyposaĹźone dodatkowo w noĹ›niki pamiÄ™ci. SÄ… to komputery typu Box-PC, ktĂłre najczęściej majÄ… duĹźe radiatory, a w nowoczesnym wydaniu sÄ… takĹźe chĹ‚odzone bezwentylatorowo. DziÄ™ki temu cechujÄ… siÄ™ duşą niezawodnoĹ›ciÄ…, nawet jeĹ›li uruchomi siÄ™ je w trudnych warunkach Ĺ›rodowiskowych. Alternatywnym sposobem zbudowania komputera typu Box-PC jest uĹźycie przemysĹ‚owej pĹ‚yty gĹ‚Ăłwnej oraz adekwatnych kart rozszerzeĹ„. PĹ‚ytÄ™ gĹ‚ĂłwnÄ… tego typu moĹźna teĹź wykorzystać samodzielnie i wbudować jÄ… we wnÄ™trzu maszyny, bÄ…dĹş zamknąć w klasycznej obudowie komputerowej. Zachowa ona wysokÄ… niezawodność, typowÄ… dla sprzÄ™tu przemysĹ‚owego, o ile tylko jest uĹźywana zgodnie z zaleceniami producenta. PrzemysĹ‚owe pĹ‚yty gĹ‚Ăłwne pozwalajÄ… na dosyć elastyczne tworzenie konfiguracji IPC, a w tym samodzielne dobieranie procesora, wielkoĹ›ci pamiÄ™ci, dyskĂłw twardych i kart rozszerzeĹ„. W nowoczesnych konstrukcjach czÄ™sto jednak przemysĹ‚owe pĹ‚yty gĹ‚Ăłwne majÄ… juĹź zintegrowane procesory, co zazwyczaj AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

%6 * <

jednak nie stanowi duĹźego problemu, gdyĹź wybĂłr produktĂłw na rynku jest dosyć duĹźy i moĹźna swobodnie znaleźć model pasujÄ…cy do projektowanej aplikacji. PrzemysĹ‚owe pĹ‚yty gĹ‚Ăłwne sÄ… niestety najczęściej dosyć duĹźe, a komputery jednopĹ‚ytkowe – choć sÄ… maĹ‚e, czÄ™sto uniemoĹźliwiajÄ… tworzenie dowolnych aplikacji, ze wzglÄ™du na fakt, Ĺźe zawierajÄ… gotowy zestaw podzespoĹ‚Ăłw. PoĹ›rednim rozwiÄ…zaniem sÄ… komputery moduĹ‚owe, ktĂłre skĹ‚adajÄ… siÄ™ z moduĹ‚Ăłw procesora i pĹ‚yty bazowej. ModuĹ‚ ten zawiera CPU, pamięć, a obecnie takĹźe wszystko to, co zintegrowane jest w CPU i jego kontrolerze, czyli np. ukĹ‚ad graficzny i podstawowy interfejs sieciowy. PozostaĹ‚e obwody sÄ… umieszczane na pĹ‚ycie bazowej, ktĂłrÄ… moĹźna zaprojektować samodzielnie. Jest to znaczne uĹ‚atwienie dla producentĂłw maszyn, gdyĹź pĹ‚yta bazowa moĹźe mieć swobodnie ustalane wymiary oraz zawierać nietypowe interfejsy czy podzespoĹ‚y, a dodatkowo nie wymaga prowadzenia szybkich poĹ‚Ä…czeĹ„ pomiÄ™dzy jednostkÄ… centralnÄ… i pamiÄ™ciÄ…. DziÄ™ki temu zazwyczaj wystarcza wykorzystanie jedynie dwuwarstwowych PCB, w efekcie czego zaprojektowanie pĹ‚yty bazowej do komputera moduĹ‚owego jest nie tylko Ĺ‚atwiejsze, ale i znacznie taĹ„sze

niĹź zaprojektowanie caĹ‚ego komputera przemysĹ‚owego od zera. NiektĂłre komputery przemysĹ‚owe, a szczegĂłlnie te z bardzo wydajnymi podzespoĹ‚ami lub licznymi interfejsami sieciowymi, sÄ… przystosowane do instalacji w szafach rackowych. DziÄ™ki nim moĹźna uzyskać wysoki stopieĹ„ upakowania mocy obliczeniowej w niewielkiej przestrzeni szaf sterowniczych. Komputery tego typu sÄ… wykorzystywane do budowy centr danych i szybkich serwerĂłw, ktĂłre w Ĺ›wiecie PrzemysĹ‚u 4.0 i PrzemysĹ‚owego Internetu Rzeczy majÄ… bardzo duĹźe znaczenie. Inna technologia, wykorzystywana do realizacji bardzo szybkich systemĂłw komputerowych to komputery w postaci kart, ktĂłre moĹźna umieszczać w specjalnie zaprojektowanych obudowach. Te rĂłwnieĹź bardzo czÄ™sto (ale nie zawsze) sÄ… przystosowane do montaĹźu w szafach 19-calowych. W praktyce komputery tego typu wykorzystywane byĹ‚y dawniej gĹ‚Ăłwnie w telekomunikacji, a obecnie znajdujÄ… zastosowanie w przetwarzaniu duĹźych iloĹ›ci danych w czasie rzeczywistym. W automatyce chÄ™tnie uĹźywane sÄ… do akwizycji danych oraz do budowy bardzo szybkich systemĂłw wizyjnych. Karty tego typu dostÄ™pne sÄ… w bardzo wielu standardach, ktĂłre moĹźna podzielić na dwie

grupy: uniwersalne systemy kart komputerowych oraz systemy kart akwizycji danych i pomiarĂłw. OstatniÄ… z kategorii stanowiÄ… komputery panelowe, ktĂłre dla zmniejszenia sumarycznych kosztĂłw i zajmowanej przestrzeni, w jednej obudowie integrujÄ… funkcje IPC i monitora. WyĹ›wietlacze komputerĂłw panelowych mogÄ… mieć róşne wymiary i sÄ… najczęściej wykorzystywane jako dotykowe panele operatorskie lub systemy wizualizacji danych procesowych w zakĹ‚adach przemysĹ‚owych. Za ich uĹźyciem przemawia wiele czynnikĂłw, takich jak Ĺ‚atwość przygotowania aplikacji oraz zintegrowane Ĺ›rodowiska programistyczne dla warstw odpowiadajÄ…cych za sterowanie i wizualizacjÄ™. WadÄ… natomiast jest m.in. fakt, Ĺźe uszkodzenie wyĹ›wietlacza w komputerze tego typu powoduje konieczność wymiany caĹ‚oĹ›ci, a wiÄ™c wstrzymania prowadzonych procesĂłw, podczas gdy w przypadku oddzielnych komponentĂłw, wymiana monitora bÄ™dzie odbywać siÄ™ bez zakĹ‚Ăłcania ciÄ…gĹ‚oĹ›ci produkcji.

SBC Jednym z najstarszych rodzajĂłw komputerĂłw jednopĹ‚ytkowych jest format PC/104, wprowadzony w 1992 roku i oparty na magistrali ISA. Pięć lat później wprowadzono usprawnionÄ…

% / / K / * <

10/2016

67

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY PRODUCENT

ADLINK

ADVANTECH

AXIOMTEK

Model Rodzaj/Nazwa Procesor Chipset RAM

MXE-5500 Integrated Box PC Intel Core 6. generacji Intel QM170 do 32 GB

ARK-10 Slim Box PC Intel Celeron J1900 Quad Core 2 GHz brak danych 2 GB + 1 × SO-DIMM

eBOX670-891-FL Box PC Intel Core 6. generacji Intel Q170 do 32 GB

Możliwość rozszerzeń

2 × mPCIe, 2 × USIM

1 × Mini PCIe Full, 1 × Mini PCIe half

2 × PCIe Mini, 1 × SIM

Interfejsy

4 × GbE, 6 × COM, 4 × USB 2.0, 4 × USB 3.0, 8 cyfrowych wejść, 8 cyfrowych wyjść

2 × GbE, 2 × RS-232, 2 × USB 2.0, 1 × USB 3.0

4 × RS-232/422/485, 6 × USB 3.0, 2 × USB 2.0, 4 × GbE,

Obsługa wideo

2 × DP, 1 × DVI-I

1 × VGA

2 × HDMI, 1 × DP

Nośniki danych

2 × 2,5” SATA, 1 × Cfast, 1 × M.2

1 × 500 GB 2,5”, 1 × mSATA

2 × 2,5” SATA, 1 × Cfast, 1 × mSATA

Stopień ochronności

brak danych

brak danych

IP40

Wymiary [mm × mm × mm]

230 × 204 × 90

134 × 43 × 94

280 × 190 × 70

Sposób zasilania

9…32 V DC

12 V DC

9…36 V DC

Pozostałe informacje

dostępny zestaw do montażu na ścianie

różne opcjonalne uchwyty montażowe

różne opcjonalne uchwyty montażowe

PRODUCENT

PRO-FACE

SIEMENS

TECHBASE

Model

PE4000B

Simatic IPC227E

Techbox X200

Rodzaj/Nazwa

Box PC

Nanobox PC

Box PC

Procesor

Intel Atom N2600

Intel Celeron N2807/ N2930

Intel Celeron N2930

Chipset

brak danych

brak danych

brak danych

RAM

2 GB lub 4 GB

do 8 GB

do 8 GB

Możliwość rozszerzeń

1 × miniPCIe

brak danych

2 × miniPCIe

Interfejsy

3 × GbE, 5 × USB 2.0, 2 × RS-232, 4 × RS-232/422/485, 8 cyfrowych wejść i wyjść

2 × GbE, 1 × USB 3.0, 3 × USB 2.0, CFAST

2 × GbE, 1 × RS-232/422/485, 3 × RS-232, 5 × USB 2.0, 1 × USB 3.0

Obsługa wideo

1 × analogowe RGB, 1 × HDMI

1 × DP

1 × DVI-D, 1 × VGA

Nośniki danych

2 × 2,5” SSD, 1 × Cfast

2,5”

1 × SATA 2,5”, 1 × mSATA SSD

Stopień ochronności

brak danych

IP40

brak danych

Wymiary [mm × mm × mm]

265 x 68 × 133

191 × 100 × 60

185 × 142 × 48

Sposób zasilania

12…24 V DC

24 V DC

12 V

Pozostałe informacje

68

obudowa na szynę DIN

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY BECKHOFF

B&R

DFI

IEI

KONTRON

CX2040

Automation PCÂ 910

Intel Core i7Â 2715QE 2,1Â Gz brak danych 4Â GB

Intel Core 3. generacji brak danych brak danych

RM641-SD Box PC Intel Core 6. generacji Intel Q170 do 64 GB

ECW-281B-BT Box PC Intel Celeron J1900 brak danych do 8 GB

Kbox A-201 Box PC Intel Quark X1011 zintegrowany z procesorem 1 GB

za pomocÄ… dodatkowych moduĹ‚Ăłw

za pomocÄ… dodatkowych moduĹ‚Ăłw

2 Ă— PCIe x16, 2 Ă— PCIe x4, 3 Ă— PCI

2 Ă— miniPCIe

1 Ă— miniPCIe, 1 Ă— SIM

2 Ă— GbE, 4 Ă— USB 2.0, 1 opcjonalny 1 Ă— DVI-I

4 GB lub 8 GB Cfast IP20 144 Ă— 100 Ă— 91 24 V DC moduĹ‚ komputerowy w obudowie, rozszerzalny o dodatkowe bloki

dobierane samodzielnie 3 Ă— RS-232, 1 Ă— RS-422/485, 2 Ă— GbE, 1 Ă— RS-232, 4 Ă— USB spoĹ›rĂłd dostÄ™pnych 3 Ă— USB 2.0, 1 Ă— USB 3.0, 2 Ă— USB 2.0, 1 Ă— PS/2 moduĹ‚Ăłw 3.0, 2 Ă— GbE dobierane samodzielnie spoĹ›rĂłd dostÄ™pnych brak danych 1 Ă— VGA, 1 Ă— DVI-I, 1 Ă— HDMI moduĹ‚Ăłw dobierane samodzielnie spoĹ›rĂłd dostÄ™pnych 3 zatoki 5,25â€?, 1 zatoka 3,5â€? 1 Ă— 2,5â€? SATA moduĹ‚Ăłw brak danych brak danych brak danych zaleĹźne od dobranych 229 Ă— 64 Ă— 132 483 Ă— 177 Ă— 451 moduĹ‚Ăłw brak danych AC 90‌264 V 9‌ 36 V DC moduĹ‚owy system, w ktĂłrym praktycznie wszystkie komponenty dobierane obudowa rackowa domyĹ›lny montaĹź na Ĺ›cianie sÄ… jako moduĹ‚y we wĹ‚asnych obudowach

%6 - ' % #

wersjÄ™ standardu, w postaci formatu PC/104-plus, ktĂłry zawieraĹ‚ juĹź nie tylko zĹ‚Ä…cze z sygnaĹ‚ami ISA, ale teĹź PCI. W 2003 roku zaprezentowano standard PCI-104, ktĂłry pozbawiono zĹ‚Ä…cz ISA i pozostawiono w nim jedynie PCI. Wraz z rozwojem technologii komputerowej, a wiÄ™c pojawieniem siÄ™ interfejsu PCI Express, ktĂłry coraz częściej zastÄ™powaĹ‚ PCI, w 2008 roku wprowadzono standard PCI/104-Express, nazywany teĹź czasem PCIe/104. Nowsze konstrukcje coraz częściej byĹ‚y pozba-

wione wentylatorĂłw, a wiÄ™c chĹ‚odzone pasywnie. Wraz z rozwojem technik komputerowych i pojawianiem siÄ™ coraz to nowszych interfejsĂłw: USB, Wi-Fi, Bluetooth, EIDE, SATA, FireWire itd. oraz rozrostem rdzeni procesorĂłw i ukĹ‚adĂłw graficznych, rozmiar pĹ‚ytki drukowanej standardu PC/104 okazywaĹ‚ siÄ™ coraz częściej niewystarczajÄ…cy. Dlatego przygotowano dwa nowe standardy, w dwĂłch odmianach kaĹźdy

1 Ă— GbE, 1 Ă— Fast Ethernet, 2 Ă— RS232, 2 Ă— USB 2.0 brak danych

1 × microSC brak danych 150 × 57 × 95 6,5‌ 32 V DC

róşne moĹźliwoĹ›ci montaĹźu

(bazujÄ…ce na PC/104 i jego modyfikacjach). Pierwszy z nich to EBX (dla standardĂłw PC/104, PC/104-plus i PCI-104) oraz EBX Express (dla PCIe/104). Wymiary obu PCB to 146 Ă— 203 mm. Nazwa standardu to skrĂłt od Embedded Board eXpandable. Istotnie inne proporcje majÄ… pĹ‚ytki drukowane standardĂłw EPIC i EPIC Express (165 Ă— 114 mm), z czego ten drugi wspiera magistralÄ™ PCI Express. Nazwa pochodzi od hasĹ‚a Embedded Platform for Industrial Computing. Za-

% / / K / - ' % #

10/2016

69

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY równo EPIC, jak i EBX pozwalają na wykorzystanie modułów komputerowych standardu PCI/104. O ile komputery PC/104 i nowsze są już rzadkością, to modele EBX i EPIC oferowane są obecnie przez wielu producentów. Na rynku pojawiło się także bardzo wiele płyt w formacie 5,25”, czyli o wymiarach 146 ×203 mm. Komputery 5,25” cieszyły się dużą popularnością w czasach, gdy na rynku procesorów najmocniejsze jednostki pobierały bardzo dużo prądu i wymagały silnego chłodzenia. Trend ten utrzymywał się tylko przez kilka lat, gdyż znaczenia zaczęły nabierać komputery przenośne, a te nie mogły być zbyt ciężkie, ani energochłonne. Intel, AMD i VIA – ówcześni liderzy rynku – skoncentrowali się na procesorach o obniżonym

cenci poszczególnych modeli sami decydują, czy chcą je wyposażać w dodatkowe interfejsy rozszerzeń – korzystając z uniwersalnych standardów. Dodatkowa pamięć, jeśli nie jest umieszczona na płycie, zazwyczaj rozszerzana jest za pomocą gniazd SO-DIMM, ewentualne bezprzewodowe karty sieciowe i modemy korzystają z gniazd miniPCI Express, a moduły z nośnikami danych można instalować w gniazdach mSATA. Oczywiście instalowane są też wyprowadzenia do podłączania urządzeń zewnętrznych: USB, SATA, Ethernet, złącza wideo, COM, audio i inne. W przypadku gdy komputer 5,25” jest zbyt duży, a 3,5” wydaje się zbyt mały, można poszukać modelu w standardzie 4”, którego wymiary są zgodne z kompu-

W DOBIE WDRAŻANIA PRZEMYSŁU 4.0, JEDYNYMI URZĄDZENIAMI ZDOLNYMI DO PRZETWARZANIA DUŻYCH ILOŚCI DANYCH NA TERENIE ZAKŁADÓW FABRYCZNYCH SĄ KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE. poborze mocy, czego dobrym przykładem były układy serii Atom. Co więcej, postęp w technologii litografii pozwolił na scalenie ze sobą tzw. mostka północnego z procesorem, prowadząc do zmniejszenia liczby komponentów montowanych na PCB. W efekcie, gdy radiatory procesorów przestały wystawać poza obudowę CPU i nie trzeba było lutować dodatkowego układu z kontrolerami pamięci, powierzchnia PCB formatu 5,25” okazała się zbyt duża. Pojawiły się więc mniejsze formaty i chyba najbardziej popularnym z nich oraz dominującym jest obecnie format 3,5”, stanowiący niemalże połowę formatu 5,25”. Płytki te mają standardowo (zgodnie z definicją formatu ECX) wymiary 146 ×105 mm, choć niektórzy producenci tworzą nieco mniejsze modele, np. o wymiarach 146 ×102 mm. Ponieważ są to zazwyczaj całkowicie samodzielne urządzenia, produ70

terami EPIC (165 ×114 mm), ale nie zachowano kompatybilności z PC/104. Z czasem zaczęły się pojawiać jeszcze mniejsze komputery jednopłytkowe. Tym razem jednak skorzystano z jednego z formatów płyt głównych, tj. pico-ITX, tworząc dosyć obszerną grupę produktów oferowanych jako komputery jednopłytkowe w formacie 2,5”. Wymiar ich PCB wynosi dokładnie 100 ×72 mm i w praktyce stanowią najmniejsze, pełnoprawne, powszechnie dostępne, przemysłowe komputery jednopłytkowe.

PŁYTY GŁÓWNE W przypadku płyt głównych stosowanych w przemyśle, dostępne formaty odpowiadają analogicznym standardom na rynku konsumenckim. Różnica polega jedynie na klasie wykonania sprzętu, a więc na jego wytrzymałości i niezawodności. Czasem widać odmienne podejście do stoso-

wanych interfejsów, które dobierane są do konkretnych rodzajów aplikacji przemysłowych. W praktyce, przeglądając aktualny rynek dla większych maszyn, wymagających wielu kart rozszerzeń, optymalnym wyborem będzie zapewne wciąż bardzo popularny format ATX o wymiarach 305 ×244 mm. W przypadku gdyby i ten format był zbyt mały, można sięgnąć po znacznie rzadszy EATX (305 ×330 mm). Istotnie większy jest wybór płyt microATX (244 ×244 mm), które stanowią nierzadko dobry kompromis między liczbą gniazd rozszerzeń i ich typem. Wynika to z faktu, że w praktyce rzadko który komputer wymaga więcej niż jednej lub dwóch kart PCI czy PCI Express. Aktualnie 244 ×244 mm to wciąż dosyć dużo, dlatego popularność na rynku przemysłowych płyt głównych zdobył format mini-ITX o wymiarach 170 ×170 mm. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że większość nowych przemysłowych płyt ma właśnie format mini-ITX, wciąż zawiera jedno gniazdo rozszerzeń, dwa gniazd pamięci RAM i wiele innych złączy. Dwa lata po wprowadzeniu mini-ITX, w 2003 roku zaprezentowano standard nano-ITX o wymiarach 120×120 mm, czyli wielkości pudełka na płytę kompaktową. Format ten w rzeczywistości obejmuje częściej komputery jednopłytkowe niż płyty główne, gdyż najczęściej produkty nano-ITX oferowane są ze zintegrowanym procesorem, a czasem i pamięcią RAM. Dodatkowe gniazda rozszerzeń, takie jak np. SO-DIMM czy miniPCI Express montowane są od spodu płytki. Podobnie ma się sytuacja z płytami w formacie pico-ITX. Mają one wymiary 100 ×72 mm i zintegrowane procesory. Producenci ponadto nierzadko rezygnują z montażu pełnych gniazd wyprowadzeń i pozwalają integratorom na samodzielne dobieranie złącz, które będą wyprowadzone z wykorzystaniem uniwersalnych gniazd na PCB. Popularności w przemyśle nie zdobył standard BTX ani jego pochodne, ale znaleźć można komputery przemysłowe w nietypowym formacie UTX (88 × 108 mm), a więc nieco większe niż pico-ITX. AUTOMATYKA

KOMPUTERY MODUŁOWE Wdrażając komputer modułowy, integrator zazwyczaj korzysta z gotowego, standardowego modułu procesorowego i samodzielnie projektuje lub zamawia płytę bazową. Moduły tego typu znaleźć można w katalogach producentów w kategorii COM, czyli Computer-On-Module. Pierwsze moduły procesorowe w formacie ETX (Embedded Technology Extended) pojawiły się w 2000 roku. Moduły ETX mają wymiary 95 × 125 mm i na przestrzeni lat mocno ewoluowały – standard ETX 3.0 przewidywał wymiar 95 × 114 mm. Obecnie jednak nie tworzy się w oparciu o nie nowych konstrukcji (zawierają magistralę ISA), ale niektórzy producenci wciąż oferują stare modele. Nieco łatwiej znaleźć nowsze modele wykonane w bliźniaczym formacie XTX o wymiarach 95 × 114 mm, które już nie wspierają magistrali ISA, ale za to obsługują PCI-Express i SATA. Dużą popularnością cieszą się moduły COM Express. Format ten został opracowany w 2005 roku przez konsorcjum PICMG i obejmuje cały szereg odmian. Różnią się one zarówno wymiarami, jak i zestawem sygnałów wyprowadzonych na złączu krawędziowym modułu. Największe są moduły COM Express Extended – mają wymiary 110 ×155 mm. Standardem są moduły COM Express Basic o wymiarach 95 × 125 mm. Jeśli dostępna przestrzeń jest faktycznie ograniczona, można skorzystać z kwadratowych modułów COM Express Compact (95 × 95 mm), a nawet z COM Express Mini, którego wymiary to 55 × 84 mm. Zestaw wyprowadzeń nie zależy od wymiarów i określany jest za pomocą Typu modułu. Typ 1 i typ 10 mają złącza jednostronne, z czego typ 10 ma porty COM i USB 3.0 kosztem mniejszej liczby linii PCIExpress i SATA. Typy 2, 3, 4, 5 i 6 mają złącza dwustronne 10/2016

o różnych zestawach wyprowadzeń. Wśród dobrze rozpowszechnionych standardów warto wymienić Qseven. Jego zaletami są przede wszystkim bardzo małe wymiary (70 × 70 mm) oraz fakt, że moduły te mogą zawierać nie tylko procesory x86, ale też procesory z rdzeniami ARM. Standard został opracowany tak, by pozbyć się zaszłości historycznych – nie obsługuje ani magistrali ISA, ani PCI ani nawet RS-232 czy EIDE. Nieco nowszy jest standard SMARC (Smart Mobility ARChitecture). Definiuje on dwa rozmiary płytek: SMARC full o wymiarach 82 × 80 mm i SMARC short (82 × 50 mm). Tak jak Qseven, pozbawiono go zaszłości historycznych. Bazuje przede wszystkim na układach ARM. Producenci komputerów przemysłowych oferują też przykładowe płyty bazowe do poszczególnych rodzajów modułów. Można ich oczywiście używać w finalnych urządzeniach, ale raczej stosuje się je jako podzespoły do przyspieszenia prototypowania, które następnie zastępuje się samodzielnie przygotowanymi PCB.

MODELE 19-CALOWE Komputery do szaf rackowych produkowane są w obudowach o standardowych wymiarach. Szerokość całej 19-calowej szafy to 483 mm. Szerokość instalowanych w niej komputerów to 17,75” czyli 450 mm. Głębokość komputerów bywa różna, a ich wysokość jest standardowo i liczona w jednostkach „U”. Najmniejsze są komputery o wysokości 1U, czyli 1,75”. Jak łatwo się domyślić, komputery o wysokości 2U mają 3,5”, 3U mają 5,25”, a 4U odpowiada wysokości 7”. W szafach rackowych nierzadko można zamontować kasety systemów kart komputerowych, które cieszą się popularnością przede wszystkim w telekomunikacji i wojsku. Większość aktualnie produkowanych systemów kart komputerowych ma wielkości standardowe określone przez organizację PICMG, czyli PCI Industrial Computer Manufacturers Group. Karty komputerowe montowane są w specjalnych obudowach, najczęściej przygotowanych do pracy w trudnych warunkach środowiskowych. Obudowy te zawie-

R E K L A M A

Warto też zwrócić uwagę na wysokość płyty głównej, która zależy od zastosowanych złączy. Jeśli tworzona maszyna powinna być jak najmniejsza „wzwyż”, warto poszukać modeli opisanych hasłami „low profile” lub „thin” oraz niskoprofilowych kart rozszerzeń.

71

PRZEGLÄ„D SPRZĘTU I APARATURY rajÄ… pĹ‚ytÄ™ bazowÄ… z magistralÄ…, umoĹźliwiajÄ…cÄ… komunikacjÄ™ pomiÄ™dzy kartami. SposĂłb montaĹźu kart zaleĹźy od standardu i zazwyczaj polega na wykorzystaniu zĹ‚Ä…czy krawÄ™dziowych lub na wielopinowych gniazdach. To dru-

Róşnice pomiÄ™dzy poszczegĂłlnymi standardami kart dotyczÄ… wyprowadzonych sygnaĹ‚Ăłw, co jednoczeĹ›nie Ĺ›wiadczy o ich nowoczesnoĹ›ci, dostÄ™pnej szybkoĹ›ci pracy, o moĹźliwoĹ›ciach zastosowaĹ„ oraz o przeznaczeniu.

% / / K /

gie rozwiÄ…zanie pozwala na gÄ™stsze upakowanie sygnaĹ‚Ăłw na karcie, ale teĹź zwiÄ™ksza ryzyko uszkodzenia (ugiÄ™cia) pinĂłw na pĹ‚ycie bazowej. Wielkość kart jest dokĹ‚adnie okreĹ›lona i najczęściej wywodzi siÄ™ z bardzo juĹź starego standardu Eurocard. ZostaĹ‚ on niegdyĹ› opracowany, by tworzyć moduĹ‚owe komputery dowolnej wielkoĹ›ci, bazujÄ…ce na szafach 19-calowych. Z zaĹ‚oĹźenia karty montowane sÄ… pionowo, obok siebie, w odpowiednio skonstruowanych obudowach. W aktualnych rozwiÄ…zaniach obudowy kart komputerowych majÄ… wielkość 3U lub 6U. PoniewaĹź same karty muszÄ… zmieĹ›cić siÄ™ w takiej obudowie, ich wysokość jest zawsze nieco mniejsza niĹź 3U lub 6U. BywajÄ… teĹź rozwiÄ…zania umoĹźliwiajÄ…ce montaĹź dwĂłch kart 3U nad sobÄ…, w obudowach o wysokoĹ›ci 6U, co jest dopuszczalne dziÄ™ki temu, Ĺźe suma wysokoĹ›ci dwĂłch kart 3U jest mniejsza niĹź wysokość jednej karty 6U. Karty sÄ… teĹź czÄ™sto unieruchamiane mechanicznie, np. za pomocÄ… zatrzasku lub Ĺ›ruby na panelu czoĹ‚owym karty. 72

WĹ›rĂłd popularnych obecnie modeli kart komputerowych naleĹźy wymienić przede wszystkim Compact-PCI. Bazuje na kartach o rozmiarze 3U lub 6U. Aktualnie dostÄ™pne karty sÄ… oferowane z procesorami x86 lub RISCowymi. WybĂłr kart jest bardzo duĹźy. Karty oprĂłcz róşnic pod wzglÄ™dem wysokoĹ›ci mogÄ… teĹź być róşnej szerokoĹ›ci – wielokrotnoĹ›ci karty pojedynczego moduĹ‚u. Wtedy zajmujÄ… najczęściej wiÄ™cej niĹź jedno gniazdo na tylnej pĹ‚ycie bazowej. OprĂłcz kart procesorowych, oferowane sÄ… teĹź karty z noĹ›nikami i interfejsami – zarĂłwno szeregowymi, portami rĂłwnolegĹ‚ymi, interfejsami sieciowymi, jak i bloki wejść i wyjść analogowych. W formie kart cPCI dostÄ™pne sÄ… rĂłwnieĹź gotowe switche ethernetowe i moduĹ‚y specjalizowane. Celem zwiÄ™kszenia kompatybilnoĹ›ci opracowywanych kart przygotowano teĹź uniwersalny standard PMC, ktĂłry pozwala korzystać z tych samych moduĹ‚Ăłw np. w systemie opartym na VME, jak i Compact-PCI. Wystarczy tylko uĹźyć karty-przejĹ›ciĂłwki, ktĂłre

rĂłwnieĹź sÄ… powszechnie dostÄ™pne u producentĂłw kart w poszczegĂłlnych standardach. Na bazie Compact-PCI powstaĹ‚o kilka nieco innych standardĂłw, takich jak Compact-PCI Serial (oznaczenie PICMG CPCI-S.0), w ktĂłrym do komunikacji pomiÄ™dzy kartami wykorzystano interfejsy szeregowe oraz nowszy Compact-PCI Express (PICMG EXP.0), w ktĂłrym uĹźyto magistrali PCI Express. Bardzo duşą popularność zyskaĹ‚ standard instrumentĂłw pomiarowych PXI (i jego rozszerzenie w postaci PXI Express). Nazwa pochodzi od PCI eXtensions for Instrumentation i jest to obecnie najbardziej popularne rozwiÄ…zanie, wykorzystywane w trakcie tworzenia moduĹ‚owych systemĂłw pomiarowych. Dosyć nowoczesnym standardem kart, przeznaczonym do bardzo wymagajÄ…cych aplikacji jest AdvancedTCA (Advanced Telecommunications Computing Architecture – ATCA). ZostaĹ‚ on opracowany przez organizacjÄ™ PICMG, a jego odmiany sÄ… oznaczane jako PICMG3.X. ATCA zaprojektowano z myĹ›lÄ… o szybkich systemach telekomunikacyjnych, ale w praktyce sprawdza siÄ™ takĹźe w nowoczesnych aplikacjach wojskowych. Karty AdvancedTCA majÄ… dĹ‚ugość 280 mm i wysokość aş 322 mm oraz muszÄ… siÄ™ mieĹ›cić w szczelinie o szerokoĹ›ci 30,48 mm. Na froncie i na dolnej krawÄ™dzi sÄ… pokryte metalem, co ma zmniejszyć zakĹ‚Ăłcenia elektromagnetyczne oraz zwiÄ™kszyć ich odporność. WsuniÄ™cie i wysuniÄ™cie karty jest automatycznie wykrywane przez elektronikÄ™ obudowy, co uĹ‚atwia wymianÄ™ moduĹ‚Ăłw w trakcie pracy urzÄ…dzenia. W standardowej 19-calowej szafie rackowej mieĹ›ci siÄ™ 14 kart tego typu, przy czym ze wzglÄ™du na duşą wysokość kart, zajmujÄ… ponad 7U. W praktyce jednak obudowy AdvancedTCA sÄ… wyĹźsze, ze wzglÄ™du na dodatkowe komponenty, umieszczane pod i nad kartami. System chĹ‚odzenia oraz elementy diagnostyczne powodujÄ…, Ĺźe typowa obudowa AdvancedTCA montowana do szaf rackowych ma 12U lub 13U wysokoĹ›ci. Tak wysokie karty sÄ… Ĺ‚atwiejsze w chĹ‚odzeniu niĹź karty niĹźsze, montowane w oddzielnych obudowach. PrzepĹ‚yw powietrza od doĹ‚u do gĂłry, wzdĹ‚uĹź caĹ‚ych kart, znaczÄ…co uĹ‚atwia odbieranie ciepĹ‚a. AUTOMATYKA

PRZEGLÄ„D SPRZĘTU I APARATURY Standard AdvancedTCA pozwala na budowÄ™ maszyn o bardzo duĹźej mocy obliczeniowej, typowej dla superkomputerĂłw. JednakĹźe przestrzeĹ„ zajmowana przez karty tego typu w szafach rackowych jest dosyć duĹźa i na potrzeby nieco mniej wymagajÄ…cych aplikacji, PICMG przygotowaĹ‚o mniejszÄ… wersjÄ™ ATCA – MicroTCA (ÂľTCA). MicroTCA jest taĹ„sze we wdroĹźeniu niĹź AdvancedTCA i pierwotnie powstaĹ‚o z myĹ›lÄ… o mniejszych systemach telekomunikacyjnych, ale z czasem zyskaĹ‚o popularność takĹźe w systemach mobilnych, wojskowych, telemetrii, awionice i aplikacjach akwizycji danych. Podstawowa specyfikacja MTCA.0 obejmuje pĹ‚ytÄ™ bazowÄ…, sposĂłb montaĹźu kart, chĹ‚odzenie, zasilanie i zarzÄ…dzanie kartami. Kolejne odmiany – MTCA.1, MTCA.2, MTCA.3 i MTCA.4 definiujÄ… wymagania stawiane kartom stosowanym wĹ‚aĹ›nie w wojsku, aeronautyce i wszystkich tych aplikacjach, w ktĂłrych panujÄ… trudne warunki Ĺ›rodowiskowe. Karty stosowane w MTCA sÄ… natomiast kompatybilne z ATCA – wykorzystuje siÄ™ bowiem moduĹ‚y AMC. OprĂłcz kart specjalnie przygotowanych pod kÄ…tem poszczegĂłlnych standardĂłw, moĹźna teĹź zaleźć moduĹ‚y uniwersalne, ktĂłre bÄ™dÄ… pasować do róşnych systemĂłw kart o ile zostanie wykorzystana odpowiednia przejĹ›ciĂłwka. RozwiÄ…zanie to uĹ‚atwia producentom dostarczanie róşnorodnych moduĹ‚Ăłw do wielu odmiennych systemĂłw kart.

%6

KOMPUTERY PRZEMYSĹ OWE A KLASYCZNE PC PrzeglÄ…dajÄ…c oferty producentĂłw IPC nie da siÄ™ nie zauwaĹźyć, Ĺźe ceny tych urzÄ…dzeĹ„ sÄ… znacznie wiÄ™ksze niĹź w przypadku cen komputerĂłw biurkowych o podobnych parametrach. Róşnica jest jednak uzasadniona, gdyĹź modele przeznaczone na rynek przemysĹ‚owy muszÄ… być odpowiednio wykonane i przystosowane do trudnych warunkĂłw pracy. W zaleĹźnoĹ›ci od konkretnego zastosowania, muszÄ… być odporne na wysokie lub niskie temperatury, albo nawet szoki termiczne, wstrzÄ…sy, wibracje, pyĹ‚ i wilgoć. W wielu przypadkach od IPC oczekuje 10/2016

siÄ™ zwiÄ™kszonej odpornoĹ›ci na wyĹ‚adowania elektrostatyczne, promieniowanie elektromagnetyczne i skoki napięć. Dlatego komputery przemysĹ‚owe, w zaleĹźnoĹ›ci od tego, w jakich warunkach majÄ… pracować sÄ… projektowane w specjalny sposĂłb. Przede wszystkim stosuje siÄ™ bardziej wytrzymaĹ‚e komponenty elektroniczne – np. te przystosowane do motoryzacji, ktĂłre pozwalajÄ… zwiÄ™kszyć zakres dopuszczalnej temperatury pracy urzÄ…dzenia. JeĹ›li sprzÄ™t ma pracować przez dĹ‚uĹźszy czas w wysokiej temperaturze, to nawet jeĹ›li jego komponenty sÄ… odporne na wysokÄ… temperaturÄ™, emitowana z podzespoĹ‚Ăłw energia cieplna moĹźe zwiÄ™kszyć temperaturÄ™ wewnÄ…trz obudowy do wartoĹ›ci znacznie przekraczajÄ…cych dozwolone. NaleĹźy wiÄ™c zapewnić odpowiednie chĹ‚odzenie urzÄ…dzeĹ„ – w praktyce powinno ono być lepsze niĹź w rozwiÄ…zaniach konsumenckich. W przemyĹ›le sprzÄ™t powinien być efektywnie chĹ‚odzony, gdyĹź przegrzewanie siÄ™ komponentĂłw moĹźe doprowadzić do przerywania pracy komputera lub nawet uszkodzenia go. Problem w tym, Ĺźe chĹ‚odzenie najczęściej realizowane

zwarcia lub korozjÄ™. Dlatego wiele nowoczesnych komputerĂłw przemysĹ‚owych jest produkowanych tak, by uniknąć stosowania wentylatorĂłw i dziÄ™ki uĹźyciu duĹźych radiatorĂłw – ograniczyć siÄ™ do chĹ‚odzenia pasywnego. Redukuje siÄ™ teĹź uĹźycie mechanicznych dyskĂłw twardych, zastÄ™pujÄ…c je noĹ›nikami SSD, ktĂłre w warunkach przemysĹ‚owych sÄ… nie tylko szybsze, ale i przede wszystkim wytrzymalsze, bo odporne na wibracje. Na wibracje musi być teĹź odporna reszta komponentĂłw. Trudność leĹźy przede wszystkim w ich montaĹźu, ktĂłry trzeba przeprowadzić tak, by poĹ‚Ä…czenia lutowane odpowiednio mocno trzymaĹ‚y podzespoĹ‚y i by nie byĹ‚o napręşeĹ„, ktĂłre pod wpĹ‚ywem wstrzÄ…sĂłw mogĹ‚yby spowodować brak kontaktu elektrycznego. W praktyce wiÄ™ksze komponenty w urzÄ…dzeniach przemysĹ‚owych mocowane sÄ… dodatkowo z elastycznym wypeĹ‚nieniem, ktĂłre tĹ‚umi drgania. OczywiĹ›cie, do wytĹ‚umienia uĹźywa siÄ™ teĹź róşnego rodzaju podkĹ‚adek, ktĂłre utrzymujÄ… PCB w przemysĹ‚owych obudowach. WiÄ™kszÄ… odpornoĹ›ciÄ… na wibracje cechujÄ… siÄ™ komputery z podzespoĹ‚ami

 W ZALEĹťNOĹšCI OD KONKRETNEGO ZASTOSOWANIA, MUSZÄ„ WYTRZYMYWAĆ WYSOKIE LUB NISKIE TEMPERATURY, ALBO NAWET SZOKI TERMICZNE, WSTRZÄ„SY, WIBRACJE, PYĹ I WILGOĆ. jest przez wymuszony przepĹ‚yw powietrza, a ten jest bardzo powaĹźny. Przede wszystkim, zastosowanie komponentĂłw mechanicznych, takich jak wentylatory, ogranicza odporność maszyny na wibracje i zanieczyszczenia. Drobinki kurzu oraz wstrzÄ…sy mogÄ… uszkodzić Ĺ‚oĹźyska i spowodować zatarcie siÄ™ silnikĂłw wentylatorĂłw, uniemoĹźliwiajÄ…c ich pracÄ™ – i w zaleĹźnoĹ›ci od konfiguracji systemu – prowadzÄ…c do jego automatycznego wyĹ‚Ä…czenia lub przegrzewania siÄ™. A w warunkach przemysĹ‚owych kurz i wibracje sÄ… bardzo czÄ™sto spotykane. Problemem jest teĹź wilgoć, ktĂłra wraz z powietrzem dostaje siÄ™ do wnÄ™trza obudowy i powoduje

zamontowanymi na staĹ‚e (wlutowanymi), a nie mocowane za pomocÄ… zĹ‚Ä…czy i gniazd. Bardzo istotna jest teĹź Ĺźywotność sprzÄ™tu oraz jego dĹ‚ugoterminowa dostÄ™pność i obsĹ‚uga serwisowa. Dlatego producenci komputerĂłw przemysĹ‚owych, projektujÄ…c je starajÄ… siÄ™ korzystać z komponentĂłw ktĂłre majÄ… być dostÄ™pne przez wiele lat, by w razie potrzeby moĹźna byĹ‚o zapewnić sprawny serwis swoim produktom przez 10‌15 lat po ich wprowadzeniu do sprzedaĹźy. -&15.-1U -

73

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

WIZUALIZACJA I STEROWANIE

W KOMPAKTOWYCH OBUDOWACH I ATRAKCYJNEJ CENIE * ! % 2.4 QF ! % 9 % F / / # / 9 / # % ! / / #6 4 # Q ! 7[ % / 7[ 9 Q R7 %R F ! / / ) ) / 9 /+ ! % F 6

N

a rynku systemĂłw automatyki dziaĹ‚a wielu dostawcĂłw, toteĹź wybĂłr dobrego produktu nie jest Ĺ‚atwy. Z pewnoĹ›ciÄ… takim produktem mogÄ… być sprawdzone w setkach aplikacji panele operatorskie marki Astraada, oferowane przez firmÄ™ ASTOR. Ich gĹ‚Ăłwnym wyróşnikiem jest wysoka jakość wykonania i rozbudowana funkcjonalność przy zachowaniu atrakcyjnej ceny. DuĹźym atutem jest rĂłwnieĹź intuicyjne oprogramowanie narzÄ™dziowe, ktĂłre jest dostÄ™pne bezpĹ‚atnie i w jÄ™zyku polskim.

MNIEJ NIĹť 3% ZWROTĂ“W GWARANCYJNYCH Oferta Astraada obejmuje dotykowe ekrany operatorskie o najbardziej popularnych przekÄ…tnych od 4â€? do 15â€?. NiezawodnÄ… pracÄ™ w trudnych warunkach Ĺ›rodowiskowych gwarantuje wzmocniony aluminiowÄ… ramÄ… front o stopniu ochrony IP66, moĹźliwość pracy w temperaturze od â€“10 °C do +50 °C oraz odporność na wstrzÄ…sy i wibracje. Seria paneli AS43, ktĂłra jest dostÄ™pna w sprzedaĹźy od ponad piÄ™ciu lat, cechuje siÄ™ bardzo niskÄ… awaryjnoĹ›ciÄ… – poniĹźej 3%. Panele objÄ™te sÄ… standardowo 24-miesiÄ™cznym okresem gwarancji z opcjÄ… przedĹ‚uĹźenia. W przypadku awarii panelu firma ASTOR dostarcza model zastÄ™pczy nawet w 24 h, do czasu wyjaĹ›nienia zgĹ‚oszenia gwarancyjnego. 74

P R O M O C J A

KOMUNIKACJA NIEMAL Z KAĹťDYM URZÄ„DZENIEM Panele Astraada umoĹźliwiajÄ… obsĹ‚ugÄ™ ponad 300 protokoĹ‚Ăłw komunikacyjnych stosowanych w sieciach szeregowych oraz Ethernet. CiÄ…gle rozbudowywana lista protokoĹ‚Ăłw pozwala na wymianÄ™ danych z wiÄ™kszoĹ›ciÄ… urzÄ…dzeĹ„ automatyki dostÄ™pnych na naszym rynku, m.in. takich dostawcĂłw, jak: GE Automation&Controls, Siemens, Allen Bradley, Mitsubishi, Omron, Schneider Electric, Honeywell czy Moeller. W przypadku najbardziej popularnych protokoĹ‚Ăłw firma ASTOR udostÄ™pnia bezpĹ‚atnie instrukcje konfiguracji w jÄ™zyku polskim, zawierajÄ…ce sprawdzone sposoby konfiguracji krok po kroku. Standardowo panele wyposaĹźone sÄ… w porty szeregowe, Ethernet, USB oraz slot MicroSD. ObsĹ‚ugiwane sÄ… takĹźe urzÄ…dzenia peryferyjne: drukarki, skanery kodĂłw kreskowych, wagi przemysĹ‚owe, myszka, klawiatura, pamięć przenoĹ›na. Warto rĂłwnieĹź wspomnieć o moĹźliwoĹ›ci nawiÄ…zania poĹ‚Ä…czenia zdalnego, np. w celach AUTOMATYKA

serwisowych. Jest to realizowane na bazie protokoĹ‚u VNC (zdalny podglÄ…d ekranĂłw operatora) oraz FTP (pobieranie i wgrywanie plikĂłw CSV/TXT z danymi procesu i nastawami).

INTUICYJNE OPROGRAMOWANIE Do tworzenia ekranĂłw wizualizacyjnych wykorzystuje siÄ™ bezpĹ‚atne oprogramowanie Astraada HMI CFG. Brak licencjonowania umoĹźliwia ciÄ…gĹ‚Ä… poprawÄ™ funkcjonalnoĹ›ci dziÄ™ki bezpĹ‚atnym aktualizacjom. W celu precyzyjnego odwzorowania sterowanego obiektu na ekranie, zostaĹ‚a przygotowana biblioteka gotowych elementĂłw graficznych, ktĂłra zawiera dziesiÄ…tki obiektĂłw, takich jak: urzÄ…dzenia przemysĹ‚owe, zawory, przyciski, kontrolki i zbiorniki. MoĹźliwe jest rĂłwnieĹź tworzenie wĹ‚asnych bibliotek poprzez import plikĂłw w formatach: bmp, jpg, jpeg, gif, wmf, svg, png. Za ich pomocÄ… moĹźna przedstawić bardzo dokĹ‚adnie to, co dzieje siÄ™ w instalacji. Elementem Ĺ›rodowiska sÄ… funkcje, ktĂłre jeszcze do niedawna byĹ‚y dostÄ™pne tylko w zaawansowanych systemach SCADA, np. edytor skryptĂłw (makra), alarmowanie, obsĹ‚uga receptur, rejestracja i analiza pracy obiektu, automatyczne skalowanie do wielkoĹ›ci ekranu, harmonogramy, symulator i tester aplikacji, system logowania operatorĂłw i obsĹ‚uga aplikacji wielojÄ™zycznych.

W oprogramowaniu dostÄ™pny jest mechanizm pomocy zawierajÄ…cy szczegółowy opis funkcji i obiektĂłw oraz fragmenty kodu, ktĂłre moĹźna wykorzystać w aplikacji wizualizacyjnej. Ĺ Ä…cznie na pomoc skĹ‚ada siÄ™ ponad 500 tematĂłw i ponad 1000 zdjęć. Aby nauka tworzenia aplikacji wizualizacyjnych byĹ‚a szybka i intuicyjna, firma ASTOR opracowaĹ‚a rĂłwnieĹź podrÄ™czniki „pierwsze krokiâ€?, karty katalogowe, artykuĹ‚y bazy wiedzy w jÄ™zyku polskim oraz szkolenia stacjonarne i e-szkolenia. ! % 6 / % % / / #

R E K L A M A

SOLIDNE WSPARCIE TECHNICZNE

%6 - 15(

%&# 12 2 2 !6 ! J C@9 >=<==C % !6 =C ?CD A> ;;9 =C ?CD A> ;@ < ! B % 6 6 ! 6 % 6 6 !

10/2016

75

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

PANELE HMI Z SOFTPLC,

PAKIETEM CREW I ZDALNYM SERWISEM K / - - % % % ! % F % ! % ! % %/ 6 0 % % ) ! F R9 ) J % 7[ / )R F 7 / / 6

R

ozwiÄ…zanie tworzÄ… panele operatorskie z wejĹ›ciami/wyjĹ›ciami i SoftPLC CoDeSys, pakiet wizualizacyjny Crew oraz platforma zdalnego dostÄ™pu serwisowego do urzÄ…dzeĹ„ i instalacji Crew Everyware. Pakiet Crew, wraz z dostÄ™pem do funkcjonalnoĹ›ci zdalnego serwisu, jest oferowany w cenie paneli HMI.

HMI – WIZUALIZACJA I STEROWANIE W ramach serii Esaware dostÄ™pnych jest kilka typĂłw paneli operatorskich, a jednym z nich jest rozwiÄ…zanie HMI z SoftPLC CoDeSys, przeznaczone do rozbudowy za pomocÄ… lokalnych wejść/wyjść (linia C). CoDeSys to niezaleĹźne sprzÄ™towo narzÄ™dzie inĹźynierskie, ktĂłre umoĹźliwia programowanie urzÄ…dzeĹ„ automatyki ponad 250 producen-

MODUĹ Y WEJŚĆ/WYJŚĆ LOKALNYCH ModuĹ‚y wejść/wyjść (o nazwie EW600) sĹ‚uşą do rozbudowy paneli operatorskich z SoftPLC, umoĹźliwiajÄ…c im jednoczesnÄ… realizacjÄ™ funkcji wizualizacji i sterowania. Producent udostÄ™pniĹ‚ nastÄ™pujÄ…ce wersje moduĹ‚Ăłw wejść/wyjść lokalnych:

* ! =;; 4G5

76

tĂłw reprezentujÄ…cych róşne sektory przemysĹ‚u. Pakiet CoDeSys pozwala na tworzenie aplikacji w jÄ™zykach typowych dla PLC, takich jak LD, ST, FBD, SFC i IL. Program jest udostÄ™pniany za darmo. W panelach serii Esaware jest zainstalowany runtime oprogramowania CoDeSys, a wersja deweloperska rozwiÄ…zania jest dostÄ™pna na stronie internetowej www.esa-automation.com. Ĺšrodowisko do tworzenia aplikacji wizualizacyjnych na panele Esaware, Crew, zawiera narzÄ™dzia sĹ‚uşące do integracji pakietĂłw Crew i CoDeSys (moĹźna przesyĹ‚ać zmienne miÄ™dzy pakietami). Oprogramowanie narzÄ™dziowe Esaware Crew dostÄ™pne jest w cenie paneli (zarĂłwno w wersji runtime, jak i development).

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

PRZEGLÄ„D SPRZĘTU I APARATURY • osiem wejść i cztery wyjĹ›cia cyfrowe z optoizolacjÄ…, • trzy wejĹ›cia i dwa wyjĹ›cia analogowe z rozdzielczoĹ›ciÄ… 16 bitĂłw, • dwa wejĹ›cia licznikĂłw szybkich, • sześć wejść termoparowych typu K/J/E/T/N/B/R/S, • cztery wejĹ›cia termometrĂłw oporowych (typy czujnikĂłw: Pt 100/Pt 200/ Pt 500/Pt 1000/Ni 100/Ni 1000), • cztery wyjĹ›cia licznikĂłw szybkich, • cztery wyjĹ›cia PWM. Wszystkie typy moduĹ‚Ăłw wejść/ wyjść lokalnych Esaware mogÄ… pracować w temperaturze od â€“10 °C do +50 °C , a ich obudowa jest zabezpieczona w stopniu ochrony IP20. W zaleĹźnoĹ›ci od wielkoĹ›ci ekranu do panelu operatorskiego moĹźna podĹ‚Ä…czyć 4–16 moduĹ‚Ăłw. JeĹźeli liczba lokalnych wejść/wyjść jest za maĹ‚a w stosunku do potrzeb obiektu lub instalacja jest rozproszona, do paneli moĹźna podĹ‚Ä…czać moduĹ‚y zdalne dowolnych producentĂłw pracujÄ…ce w sieci EtherCAT. MoĹźliwa jest takĹźe integracja moduĹ‚Ăłw wejść/wyjść komunikujÄ…cych siÄ™ w innych sieciach z wykorzystaniem funkcji wymiany danych miÄ™dzy Crew a CoDeSys.

WIZUALIZACJA W CREW Ĺšrodowisko Esaware Crew umoĹźliwia zaprogramowanie wszystkich platform naleşących do rodziny (oprĂłcz paneli – takĹźe komputerĂłw panelowych i w wersjach box). W przypadku paneli operatorskich pakiet Crew jest dostÄ™pny bezpĹ‚atnie, zaĹ› licencjonowanie na komputery PC jest uzaleĹźnione od liczby zmiennych w aplikacji.

. / 7[G / 7[ A;;

ObsĹ‚uga Crew jest wyjÄ…tkowo intuicyjna, a jego wszechstronność zapewnia oszczÄ™dność czasu i eliminuje potrzebÄ™ modyfikowania aplikacji przy wyborze innego rodzaju lub rozmiaru urzÄ…dzenia. Współpraca pakietu ze Ĺ›rodowiskiem SoftPLC CoDeSys uĹ‚atwia programowanie aplikacji. Crew zapewnia takĹźe obsĹ‚ugÄ™ aplikacji za pomocÄ… urzÄ…dzeĹ„ mobilnych z systemami iOs, Android i Windows Phone.

ZDALNY SERWIS Z EVERYWARE Platforma serwisowa Everyware umoĹźliwia bezpieczny, zdalny dostÄ™p do urzÄ…dzeĹ„ i linii technologicznych. Do poĹ‚Ä…czenia ze sterownikami, napÄ™dami, systemami zdalnego sterowania i nadzoru Everyware uĹźywa szyfrowanego poĹ‚Ä…czenia VPN (w sieci Ethernet).

OchronÄ™ danych i bezpieczeĹ„stwo poĹ‚Ä…czenia gwarantuje wykorzystanie protokoĹ‚u TLS 1.2, ktĂłry zapewnia poufność i integralność danych oraz uwierzytelnianie serwera. RozwiÄ…zanie nie wymaga instalacji dodatkowych komponentĂłw i pozwala na dziaĹ‚anie w odlegĹ‚ych instalacjach, podobnie jak w sieci lokalnej. UĹ‚atwia pracÄ™ inĹźynierĂłw wsparcia i serwisantĂłw technicznych, ktĂłrzy ‒ w reakcji na pojawiajÄ…ce siÄ™ problemy ‒ nie muszÄ… wyjeĹźdĹźać do oddalonych fabryk i instalacji. ObniĹźa to takĹźe znaczÄ…co koszty serwisu. Dodatkowo pakiet Everyware jest pomocny w fazie uruchamiania i odbiorĂłw instalacji automatyki: umoĹźliwia modyfikacjÄ™ ustawieĹ„ i aktualizacjÄ™ aplikacji oraz zdalne debugowanie sterownikĂłw i innych urzÄ…dzeĹ„, ktĂłre sÄ… dostÄ™pne w sieci. Pakiet Everyware jest wbudowany i dostÄ™pny bezpĹ‚atnie w panelach operatorskich serii Esaware. Everyware oferuje nielimitowanÄ… liczbÄ™ poĹ‚Ä…czeĹ„ (w licencji Multi Access) i nieograniczonÄ… liczbÄ™ urzÄ…dzeĹ„ dostÄ™pnych w sieci. Do jego dziaĹ‚ania konieczny jest jedynie zakup domeny.

%6 )

SABUR Sp. z o.o. !6 * >;>9 ;C<8D: % !6 CC :?@ ?> :>9 CC :?@ ?> :; < ! ) B ) 6 6 ! 6 ) 6 6 ! $ %

10/2016

77

PRAWO I NORMY

OLIWIA CZARNOCKA rzecznik patentowy POLSERVICE, Kancelaria RzecznikĂłw Patentowych

OCHRONA PATENTOWA

– KORZYŚCI Z ANALIZY TRENDÓW Monitorowanie trendów w dziedzinie patentowania wynalaz Q / 7[ R) ! /7 6 " F # % Q! 7[ /wania zmian na rynkach w inte F / # # #6 1 ! % % ! F6

W

łasność intelektualna przedsiębiorstw stanowi coraz większy procent ich zasobów. Coraz większej wartości nabierają teş posiadane przez przedsiębiorstwa prawnie chronione prawa wyłączne. Prawa takie dotyczą zarówno praw własności przemysłowej, jak i praw autorskich, praw do baz danych oraz tajemnicy przedsiębiorstwa.

GRANICE OCHRONY WĹ›rĂłd praw wĹ‚asnoĹ›ci przemysĹ‚owej wyróşnia siÄ™ patenty na wynalazki, prawa ochronne na wzory uĹźytkowe i znaki towarowe oraz prawa z rejestracji na wzory przemysĹ‚owe i topografie ukĹ‚adĂłw scalonych. Patenty przyznawane sÄ… na rozwiÄ…zania nowe, cechujÄ…ce siÄ™ poziomem wynalazczym i nadajÄ…ce siÄ™ do zastosowaĹ„ przemysĹ‚owych. ZgĹ‚aszajÄ…cy ma do wyboru postÄ™powanie krajowe, regionalne oraz miÄ™dzynarodowe. NajtaĹ„szym rozwiÄ…zaniem jest oczywiĹ›cie postÄ™powanie krajowe, jednak zapewnia ono ochronÄ™ tylko na terenie danego kraju. Kolejne procedury pociÄ…gajÄ… za sobÄ… juĹź wyĹźsze koszty, ale jednoczeĹ›nie pozwalajÄ… na uzyskanie ochrony na wiÄ™kszym terytorium. Pa78

tent umoşliwia uprawnionemu zakazanie pozostałym osobom wytwarzania, oferowania i wprowadzania do obrotu produktów wytworzonych zgodnie z nim. Przyznawany jest na 20 lat i ma charakter terytorialny, tzn. waşny jest tylko na terenie kraju, w którym przeprowadzono procedurę jego udzielenia. Zupełnie inaczej jest w przypadku ochrony praw autorskich, praw do baz danych czy tajemnicy przedsiębiorstwa, gdzie na podstawie porozumień międzynarodowych granice kraju nie stanowią ograniczenia ochrony.

KONKURENCJA POD KONTROLĄ Korzystanie z informacji zawartych w zbiorach literatury patentowej pozwala na pozyskiwanie bardzo cennych dla przedsiębiorców danych, które mogą być wykorzystywane do monitorowania działalności konkurencyjnych firm. Pozwalają one na śledzenie kierunków prac badawczych i kierunków rozwoju innych podmiotów. Dzięki tym informacjom moşliwe jest równieş pozyskiwanie wiedzy o dopiero rozwijających się technologiach, w obszarze których obserwuje się nagłe zwiększeAUTOMATYKA

PRAWO I NORMY nie liczby dokonywanych zgłoszeń. Przykładowo w liczbie zgłoszeń dotyczących grafenu notowany jest około 20% wzrost rok do roku, a dla zgłoszeń dotyczących obróbki papieru – około 15% spadek. Jeśli twórca lub przedsiębiorca uznaje dane rozwiązanie za kluczowe, to stara się je chronić w większej liczbie państw lub regionów. Inne, mniej ważne wynalazki mogą mieć ochronę na mniejszym terytorium. Aspekt geograficzny jest bardzo zróżnicowany w zależności od branży, a nawet rodzajów produktów w ramach jednej dziedziny. Zakres terytorialny to niewątpliwie odzwierciedlenie potencjału biznesowego danego rozwiązania, a im jest on większy, tym większych korzyści oczekuje właściciel prawa wyłącznego. Nie można jednak zapominać, że poszczególne kraje gwarantują różny poziom egzekwowania ochrony patentowej. Kraje takie jak USA czy Japonia, a także kraje europejskie, zapewniają istotny rynek zbytu oraz duże możliwości egzekwowania praw wynikające z ochrony. Z kolei w takich krajach, jak Indie i Chiny – mimo że mają one szerokie rynki zbytu – egzekwowanie ochrony patentowej wynikające z obowiązujących w nich przepisów jest trudne i kosztowne. Na podstawie aktywności patentowej podmiotów konkurujących na danym terytorium można uzyskać informacje o trendach w rozwoju konkretnej technologii, np. monitorując liczbę zgłoszeń dla konkretnej dziedziny. Wzrost może oznaczać zwiększenie możliwości wykorzystywania danej technologii, a zatem potencjalny wzrost wartości rozwiązań z tej dziedziny. Analiza aktywności patentowej w rożnych krajach pozwala również wnioskować o potencjalnych możliwościach rozwoju przyszłych produktów i usług przedsiębiorstw konkurujących, co z kolei może być podstawą oszacowania prawdopodobieństwa ewentualnych sporów. Monitorowanie rynków w krajach lepiej rozwiniętych oraz obserwowanie produktów i potrzeb, które tam się pojawiają, pozwala przewidzieć podobne zjawiska w krajach nieco słabiej rozwiniętych. 10/2016

Z drugiej strony, duża liczba zgłoszeń patentowych w pewnych obszarach techniki może oznaczać wysokie prawdopodobieństwo postępowań o naruszenie lub wysoki koszt obsługi due diligence. Nagły wzrost liczby zgłoszeń może też wynikać z dynamicznego rozwoju określonej dziedziny, w którą warto zainwestować. Ochrona konkretnych technologii albo jej brak w poszczególnych regionach to wskazówka dotycząca możliwych rynków zbytu oraz ewentualnych problemów, które mogą pojawić się podczas wprowadzania produktów na rynek (np. w krajach biedniejszych

biorstw farmaceutycznych i telekomunikacyjnych, które wkładają sporo wysiłku w opracowanie kolejnych generacji zgłoszeń patentowych chroniących silną pierwszą generację patentów, zapewniając sobie w ten sposób dominację w określonym segmencie rynku oraz zdolność do negocjowania przychodów z licencji na korzystanie z chronionej i pożądanej na rynku technologii czy rozwiązania.

ZBADAJ CZYSTOŚĆ PATENTOWĄ Uzyskanie przez podmiot gospodarczy patentu nie upoważnia go jednak do

ZAKRES TERYTORIALNY TO NIEWĄTPLIWIE ODZWIERCIEDLENIE POTENCJAŁU BIZNESOWEGO DANEGO ROZWIĄZANIA, A IM JEST ON WIĘKSZY, TYM WIĘKSZYCH KORZYŚCI OCZEKUJE WŁAŚCICIEL PRAWA WYŁĄCZNEGO. będzie to konieczność udzielenia licencji przymusowej na farmaceutyki albo regulowane przez władze kraju ceny na konkretne produkty).

WAŻNY ELEMENT STRATEGII Każdy patent lub zgłoszenie patentowe ma znaczenie dla danego przedsiębiorstwa na danym obszarze geograficznym i zwykle stanowi część ogólnej strategii ochrony własności intelektualnej. Podmioty gospodarcze, utrzymując ochronę patentową, starają się zmaksymalizować swoje zyski albo uniemożliwić innym podmiotom zwiększanie ich zysków. Przykładami takich patentów są te wykorzystywane do blokowania działań innych kluczowych graczy na rynku, a także te, które istnieją jako dodatek do pierwotnego patentu i w ten sposób tworzą portfolio danej technologii albo jej fragmentu, skuteczniej zabezpieczając uprawnionego. Możliwe jest monitorowanie zgłoszeń konkretnych podmiotów w konkretnych krajach. Taki wachlarz zgłoszeń patentowych i patentów jest często praktykowany wśród przedsię-

swobodnego korzystania ze swojego uprawnienia. Istniejące wcześniej patenty mogą blokować dopiero co uzyskany patent, ponieważ do jego wykorzystania lub wdrożenia konieczne będą elementy chronione przez inne przedsiębiorstwa, np. podzespoły elektroniczne, substancje itp. W celu rozeznania danego obszaru geograficznego w zakresie swobody wprowadzania na rynek produktów i ograniczenia do minimum ryzyka sporu o naruszenie cudzych praw zalecane jest przeprowadzenie badania czystości patentowej. Procedury patentowe trwają z reguły kilka lat. W zależności od danego kraju, podlegają podobnym, ale nie identycznym procedurom, dlatego zaleca się korzystanie z pomocy specjalistów. Profesjonalnej pomocy udzielają rzecznicy patentowi specjalizujący się w przeprowadzaniu pełnej procedury patentowej i udzielaniu podmiotowi gospodarczemu rad o najkorzystniejszym dla przedsiębiorcy sposobie jej przeprowadzenia. Oliwia Czarnocka 79

APLIKACJE

AUTOMATYKA BUDYNKOWA W FABRYCE 4.0 4 % ! + % ) / % Q / 7 b % % ˆ 7[9 % Q / R) R ! ˆ[6 Q / % % ! + % + F F ! + ) /% ! %/ ) / b ) / 9 # ! / 9 + / /9 9 % # 9 % / 9 % 9 ! / / % 9 % 6 1 ! % R) % 9 % / / %/!

% /9 ! % Q b F % ! / b Q / ) Q [ %/ / / [ R % / 7 R) %

/ 6

K

omputerowe systemy zarzÄ…dzania budynkami bÄ™dÄ… stawaĹ‚y siÄ™ coraz popularniejszym rozwiÄ…zaniem wdraĹźanym w róşnego rodzaju obiektach, przydatnym w szczegĂłlnoĹ›ci w wielofunkcyjnych halach produkcyjnych i fabrykach. Spektrum ich moĹźliwoĹ›ci jest szerokie i ciÄ…gle siÄ™ powiÄ™ksza. JednÄ… z firm, proponujÄ…cych najnowsze technologie, jest firma APA Group. APA to prekursor i jeden z liderĂłw na rynku technologii BMS (Building Management System). Firma stworzyĹ‚a pierwszy polski system zintegrowanego sterowania inteligentnym budynkiem – Vision BMS. WysokorozwiniÄ™ta inĹźynieria oraz doskonaĹ‚a znajomość potrzeb wĹ‚aĹ›cicieli obiektĂłw przemysĹ‚owych pozwoliĹ‚y firmie APA stworzyć zaawansowany system dostosowany do wymagaĹ„ zarĂłwno maĹ‚ych, jak i wielkich przedsiÄ™biorstw.

KOMPLEKSOWOŚĆ Firma specjalizujÄ…ca siÄ™ w produkcji systemĂłw sterowania urzÄ…dzeniami energetycznymi dla przemysĹ‚u okoĹ‚olotniczego, transportowego oraz ener-

5 /%/ Q/ + F R Vision BMS wizualizowane /% ! / / / ! % % )

80

getycznego postanowiĹ‚a wdroĹźyć rozwiÄ…zania APA Group w jednej ze swoich fabryk, znajdujÄ…cej siÄ™ w wojewĂłdztwie maĹ‚opolskim. DziÄ™ki kompleksowoĹ›ci technologii Vision BMS poĹ‚Ä…czony system objÄ…Ĺ‚ kontrolÄ™ nad róşnymi obszarami funkcjonowania fabryki, takimi jak oĹ›wietlenie, monitorowanie sterowni czy klimatyzacja i wentylacja (HVAC). Monitoring Ĺ›rodowiska pracy serwerowni gĹ‚Ăłwnej objÄ…Ĺ‚ analizÄ™ dwĂłch zmiennych: temperatury i wilgotnoĹ›ci. RealizacjÄ™ umoĹźliwiĹ‚o zastosowanie neuronĂłw termohigrometrycznych produkowanych przez APA Group. UrzÄ…dzenia przesyĹ‚ajÄ… systemowi informacje sensoryczne dotyczÄ…ce danej zmiennej i pozwalajÄ… sterować urzÄ…dzeniami zewnÄ™trznymi. JeĹźeli dojdzie do przekroczenia ustalonego progu wartoĹ›ci zmiennych, informatycy natychmiast otrzymajÄ… informacjÄ™ na ten temat w formie wiadomoĹ›ci tekstowej. Poza tym w fabryce zamontowano pięć central wentylacyjnych – cztery obsĹ‚ugujÄ…ce pomieszczenia biurowe i jednÄ… obsĹ‚ugujÄ…cÄ… halÄ™ produkcyjnÄ…. Jeden system monitoruje jednoczeĹ›nie pracÄ™ wszystkich central i zapewnia dostÄ™p do dziennika zdarzeĹ„ i alarmĂłw oraz kalendarza obsĹ‚ugi. Poza tym umoĹźliwia odczyty temperatury, monitoring statusu pracy zaworĂłw, stanu filtrĂłw czy wysterowanie odzysku ciepĹ‚a. Operator wybiera tryb pracy danej centrali, jak rĂłwnieĹź zarzÄ…dza nastawÄ… temperatury. Do sterowania jednÄ… centralÄ… wentylacyjnÄ… uĹźytych jest ok. 50 reguĹ‚ (nie wliczajÄ…c trybu kalendarza). Kompleksowość systemu Vision BMS wynika rĂłwnieĹź z jego moduĹ‚owoĹ›ci. Podsystem moAUTOMATYKA

APLIKACJE nitoringu moĹźe być sukcesywnie uzupeĹ‚niany przez aş 64 kamery IP lub analogowe. Podsystemy zwiÄ…zane z bezpieczeĹ„stwem mogÄ… z kolei być rozbudowywane o kolejnych uĹźytkownikĂłw, identyfikowanych za pomocÄ… linii papilarnych bÄ…dĹş kart zdalnego odczytu (RFID). Ĺ Ä…cznie do sterowania pracÄ… zakĹ‚adu uĹźyto okoĹ‚o 1000 reguĹ‚.

%6 -*- 0

OSZCZĘDNOŚĆ I EKOLOGIA W fabryce zastosowano nowoczesne ramy oĹ›wietleniowe oraz czujniki oĹ›wietlenia. Dane z podsystemĂłw zostajÄ… przeanalizowane przez Vision BMS, ktĂłry nastÄ™pnie koordynuje ich pracÄ™ w najbardziej efektywny sposĂłb. Kontroluje miÄ™dzy innymi zaprogramowane godziny zapalania siÄ™ Ĺ›wiatĹ‚a oraz poziom natęşenia oĹ›wietlenia zaleĹźny od poziomu naturalnego Ĺ›wiatĹ‚a docierajÄ…cego do wnÄ™trza pomieszczeĹ„. GĹ‚Ăłwnym uĹźytkownikiem systemu jest inĹźynier utrzymania ruchu. Zaawansowana analiza danych oraz

wykorzystanie ich w praktyce przez system maksymalnie ograniczajÄ… zuĹźycie energii. O tym, jak skuteczny jest Vision BMS, Ĺ›wiadczy przykĹ‚ad galerii handlowej ToruĹ„ Plaza o Ĺ‚Ä…cznej powierzchni 47 000 m2. WdroĹźenie systemu opomiarowania, skĹ‚adajÄ…cego siÄ™ z ponad 130 licznikĂłw i udostÄ™pnienie profilu zuĹźycia energii w formie comiesiÄ™cznych raportĂłw generowanych automatycznie pozwoliĹ‚y zmniejszyć zuĹźycie o 11% w stosunku do miesiÄ™cy poprzednich. Jak informuje Artur Pollak, prezes APA Group, dodanie systemu automatycznego sterowania przyczyniĹ‚o siÄ™ do uzyskania Ĺ‚Ä…cznych oszczÄ™dnoĹ›ci w wysokoĹ›ci 33%. Poza oczywistymi dla przedsiÄ™biorcy korzyĹ›ciami finansowymi, BMS jest dziÄ™ki temu przyjazny Ĺ›rodowisku. System moĹźe monitorować nie tylko zuĹźycie energii pochĹ‚anianej przez oĹ›wietlenie, ale rĂłwnieĹź przez inne urzÄ…dzenia, np. instalacjÄ™ grzewczÄ…. Tak samo systemowi moĹźna powierzyć sterowanie zuĹźyciem wody.

KONKURENCYJNOŚĆ KorzyĹ›ci pĹ‚ynÄ…ce z inwestycji w systemy takie jak Vision BMS przekĹ‚adajÄ… siÄ™ na konkurencyjność firmy na rynku. ObniĹźenie kosztĂłw generowanych przez obiekty fabryczne dziÄ™ki systemom kontrolujÄ…cym instalacje budynkowe wpĹ‚ywa na obniĹźenie ogĂłlnych kosztĂłw produkcji. Konkurencyjność firmy w duĹźej mierze wynika z umiejÄ™tnoĹ›ci jej adaptacji do nowych warunkĂłw, do ktĂłrych naleĹźy postÄ™pujÄ…ca komputeryzacja i automatyzacja produkcji. Nowoczesne podejĹ›cie do biznesu i jednoczesna Ĺ›wiadomość odpowiedzialnoĹ›ci firmy za podstawowe wartoĹ›ci, takie jak Ĺ›rodowisko naturalne, to czynniki, ktĂłre nie tylko przeĹ‚oşą siÄ™ na zyski finansowe, ale dodatkowo bÄ™dÄ… budować pozytywny wizerunek przedsiÄ™biorstwa jako nowoczesnego, operatywnego i odpowiedzialnego partnera. -*- 0(5&* R E K L A M A

10/2016

81

RYNEK

HYBRYDOWA TECHNOLOGIA

W CENTRACH OBRĂ“BKOWYCH 7 F % % # ! ! % F % ) ) 9 / / % F #/) / F % # ! + R F ) ) / % + % + % ! 6 * F %/ # !

/ + % + % / 9 / / 7 / 7 6 %/ ! / / # % ) ) / #9 % / # % ! ! / % / > 6 1 / Q % ) ) F % % % # ! + Q! 7 % ! / # R7 ! # ) ) 6 !

82

P

ostÄ™p w budowie wieloosiowych maszyn CNC do obrĂłbki skrawaniem oraz postÄ™p w budowie urzÄ…dzeĹ„ technologii przyrostowej z zastosowaniem laserĂłw duĹźej mocy umoĹźliwiĹ‚ stworzenie technologii hybrydowej w jednej maszynie, w jednym zamocowaniu przedmiotu obrabianego. OprĂłcz obrĂłbki skrawaniem, wykorzystano druk 3D z proszku metalu stapianego promieniem lasera bezpoĹ›rednio na powierzchni przedmiotu obrabianego.

NOWE MOĹťLIWOĹšCI TECHNOLOGII PRZYROSTOWYCH Technologia hybrydowa (zgodna z koncepcjÄ… Done-in-One) integruje wszystkie procesy obrĂłbki od zamocowania surowego materiaĹ‚u do obrĂłbki wykaĹ„czajÄ…cej w jednej tylko maszynie. Efektem jest skrĂłcenie czasu realizacji zamĂłwieĹ„, zwiÄ™kszenie dokĹ‚adnoĹ›ci obrĂłbki, zmniejszenie powierzchni produkcyjnej, zmniejszenie kosztu materiaĹ‚u. Ponadto metoda ta nie tylko zwiÄ™ksza wydajność produkcji, ale takĹźe pomaga doskonalić zarzÄ…dzanie. Eliminuje konieczność zakupu i instaloP R O M O C J A

wania maszyn przeznaczonych wyĹ‚Ä…cznie do technologii przyrostowej. Hybrydowa technologia w centrach obrĂłbkowych moĹźe być realizowana na dwa sposoby. W pierwszym przypadku przedmiot w caĹ‚oĹ›ci ksztaĹ‚towany jest w procesie drukowania 3D z wykorzystaniem proszku metalu stapianego promieniem lasera (mikro-spawania laserowego), a nastÄ™pnie poddany jest obrĂłbce skrawaniem. W drugim przypadku przedmiot częściowo wykonany jest z materiaĹ‚u peĹ‚nego w procesie obrĂłbki skrawaniem, po czym jest uzupeĹ‚niany przez dodrukowanie brakujÄ…cych bryĹ‚, a nastÄ™pnie poddawany ponownej obrĂłbce skrawaniem. Przedmiot moĹźe być tworzony od poczÄ…tku do koĹ„ca z jednego materiaĹ‚u, albo materiaĹ‚ moĹźe być zmieniony w trakcie tworzenia jego bryĹ‚y. Hybrydowa technologia moĹźe być stosowana do produkcji części, ich regeneracji, powierzchniowego powlekania innym materiaĹ‚em itp. ZaletÄ… uĹźycia lasera duĹźej mocy jest maĹ‚a strefa wpĹ‚ywu cieplnego na materiaĹ‚, na ktĂłrym osadzane sÄ… elementy drukowane. AUTOMATYKA

RYNEK

Fot. 1. $ % ) ) . 4 1 0( f b ?;;-.

%6 U . 9 .0 .

Opisana technologia przeznaczona jest do wykonywania maĹ‚ych serii zĹ‚oĹźonych i precyzyjnych części na potrzeby techniki lotniczej, kosmicznej, energetycznej i medycznej, gĹ‚Ăłwnie do: – przedmiotĂłw cienkoĹ›ciennych, – przedmiotĂłw skĹ‚adajÄ…cych siÄ™ z przenikajÄ…cych siÄ™ wielu bryĹ‚, – obudĂłw z króćcami przyĹ‚Ä…czeniowymi, – przedmiotĂłw zbudowanych z dwĂłch materiaĹ‚Ăłw, – przedmiotĂłw powlekanych. Zdecydowanymi liderami w dziedzinie budowy obrabiarek przeznaczonych do technologii hybrydowej sÄ… firma DMG Mori oraz firma Mazak, ktĂłre od kilku lat oferujÄ… centra obrĂłbkowe z przyrostowym budowaniem geometrii przedmiotu obrabianego.

CENTRUM OBRĂ“BKOWE DMG MORI LASERTEC 65 3D Firma DMG Mori produkujÄ…ca tokarki CNC, frezarki CNC i centra obrĂłbkowe oferuje centrum LASERTEC 65 3D (zdjÄ™cie centrum z widocznÄ… gĹ‚owicÄ… laserowÄ… na sÄ…siedniej stronie) pracujÄ…ce 10/2016

w technologii hybrydowej z zastosowaniem gĹ‚owic do laserowego druku 3D. Centrum obrĂłbkowe LASERTEC 65 3D wyposaĹźone jest we wrzeciona tokarskie i frezarskie umoĹźliwiajÄ…ce obrĂłbkÄ™ skrawaniem w piÄ™ciu osiach, automatyczny magazyn narzÄ™dzi na standardowo 30 pozycji, oraz w gĹ‚owice laserowe o mocy 2000 W do nakĹ‚adania proszku metalu, ktĂłry doprowadzany jest dyszami na powierzchnie przedmiotu obrabianego, a nastÄ™pnie podgrzewany do temperatury topnienia za pomocÄ… promienia laserowego o mocy 2000 W. Po napyleniu metalu przedmiot poddawany jest obrĂłbce skrawaniem. DziÄ™ki temu caĹ‚y proces technologiczny przebiega w jednym zamocowaniu. Centrum LASERTEC 65 3D zapewnia: – najlepszÄ… jakość obrobionych powierzchni, – nawet 10-krotne skrĂłcenie procesu wytwarzania, – obrĂłbkÄ™ kompletnÄ… na gotowo z automatycznÄ… zmianÄ… trybu poFot. 2. 0 ! . + / R /

83

RYNEK

Fot. 3. 0 ! /+ % /

Fot. 5. % ! % ) /

Fot. 4. 0 ! /

Fot. 6. / % ! % ) /

Fot. 7. [ % ) /

84

AUTOMATYKA

RYNEK

Fot. 8. # % ) /

%6 U . 9 .0 .

miÄ™dzy frezowaniem i obrĂłbkÄ… laserowÄ…, – hybrydowy moduĹ‚ oprogramowani CAD/CAM do tworzenia struktur i Ĺ›cieĹźek obrĂłbki, – adaptacyjnÄ… kontrolÄ™ procesu automatycznie dopasowanÄ… do wydajnoĹ›ci drukowania laserowego, – spawanie laserowe róşnorodnych materiaĹ‚Ăłw, miÄ™dzy innymi stali nierdzewnej, stopĂłw metali kolorowych, inconelu, stellitu. Na fot. 5, 6, 7, 8 i 9 widoczne sÄ… kolejne etapy hybrydowej obrĂłbki korpusu turbiny, a na fot. 10 przedstawiono stan wirnika po kolejnych etapach obrĂłbki hybrydowej.

Fot. 9. 0 % / % ) /

OCENA WYTRZYMAĹ OĹšCI WYROBU Podczas stosowania technologii hybrydowej, ze wzglÄ™du na zĹ‚oĹźoność produkcji, niezbÄ™dny jest dostÄ™p do zaplecza umoĹźliwiajÄ…cego przeprowadzanie badaĹ„ wytrzymaĹ‚oĹ›ciowych, metalograficznych i innych wskazanych do peĹ‚nej oceny otrzymanego wyrobu. Dotyczy to zwĹ‚aszcza przedmiotĂłw zbudowanych z róşnych materiaĹ‚Ăłw.

PODSUMOWANIE

CENTRUM OBRÓBKOWE MAZAK INTEGREX I-400 AM

Technologia hybrydowa jest nowoĹ›ciÄ… ostatnich kilku lat. Opisane przykĹ‚ady maszyn, nawet bez wykorzystania technologii przyrostowej, sÄ… uniwersalnymi obrabiarkami najwyĹźszej jakoĹ›ci. Dodatkowo zainstalowane w nich laserowe systemy drukujÄ…ce, w poĹ‚Ä…czeniu z odpowiednim oprogramowaniem,

Firma Mazak jest znanym producentem obrabiarek laserowych i centrĂłw obrĂłbkowych. W jej ofercie znajduje siÄ™ przeznaczone do technologii hybrydowej piÄ™cioosiowe centrum obrĂłbkowe INTEGREX i-400 AM (fot. 1). WyposaĹźone jest ono w dwie gĹ‚owice laserowe Ĺ›wiatĹ‚owodowe (fot. 2, 3, 4), przechowywane w 36-pozycyjnym magazynie narzÄ™dzi i Ĺ‚adowane do wrzeciona frezarskiego przez standardowy zmieniacz narzÄ™dzi. Jedna gĹ‚owica pracuje z duşą szybkoĹ›ciÄ…, dozujÄ…c wiÄ™ksze porcje metalu, a druga gĹ‚owica wysokiej dokĹ‚adnoĹ›ci dozuje mniejsze porcje metalu. Proszek metalu doprowadzany jest dyszami na powierzchniÄ™ przedmiotu obrabianego, a nastÄ™pnie spiekany za pomocÄ… promienia lasera Ĺ›wiatĹ‚owodowego. Po napyleniu detalu metalem odbywa siÄ™ obrĂłbka skrawaniem caĹ‚ego przedmiotu.

Fot. 10. ! % / #/) / ) )

10/2016

praktycznie zmieniajÄ… dotychczasowe zasady projektowania procesĂłw technologicznych w maĹ‚oseryjnej produkcji zĹ‚oĹźonych części w przemyĹ›le lotniczym, kosmicznym, energetycznym i medycznym. Odpowiada to najnowszym tendencjom obserwowanym w caĹ‚ym przemyĹ›le obrabiarkowym, bowiem wszystkie wiodÄ…ce firmy tej branĹźy juĹź produkujÄ… seryjnie centra obrĂłbkowe, zgodnie z wymaganiami wyznaczanymi przez koncepcjÄ™ PrzemysĹ‚ 4.0. oraz ideÄ™ Smart Factory. !

#() ' *&+' :; %'%$% $%& %' : : & : #<+ : % !6 CC D8? ;= @?9 CC D8? ;? ?C9 CC D8? ;C =A 6 6 !

85

RYNEK

MAKSYMALNA WYDAJNOŚĆ PROCESÓW PRODUKCYJNYCH Innowacje i nowe technologie % 7 / Q %/ ! 7 Q + %/ + R) /9 % / FQ/ R / 7 + 6 . Q! 7 / # F J / # ! ) Q/ / % ! F % # / % [9 )/ % [ %/!

) / / / 6

86

W

 jaki sposĂłb, korzystajÄ…c z najnowszych osiÄ…gnięć technologicznych, moĹźna zwiÄ™kszyć wydajność procesu produkcyjnego w przemyĹ›le? Jak zagwarantować maksymalnÄ… precyzjÄ™ pracy w tak specjalistycznej, wymagajÄ…cej najwyĹźszej dokĹ‚adnoĹ›ci branĹźy, jakÄ… jest branĹźa maszynowa? MoĹźliwoĹ›ci współczesnych technologii sÄ… bardzo duĹźe. Przed realizacjÄ… wdroĹźeĹ„ we wĹ‚asnej firmie naleĹźy jednak najpierw dokĹ‚adnie zapoznać siÄ™ z szerokim spektrum dostÄ™pnych rozwiÄ…zaĹ„ i wybrać najkorzystniejszÄ… dla siebie opcjÄ™. P R O M O C J A

INNOWACJE CORAZ BARDZIEJ W CENIE Precyzja wykonania, najwyĹźsza jakość wytwarzanych produktĂłw, a jednoczeĹ›nie skrĂłcony czas cyklu produkcyjnego, niezawodność systemu, eliminacja bĹ‚Ä™dĂłw, zmniejszanie kosztĂłw produkcji, oszczÄ™dzanie energii i ograniczanie emisji zanieczyszczeĹ„ – to cechy, jakimi powinien charakteryzować siÄ™ nowoczesny, konkurencyjny i wydajny zakĹ‚ad produkcyjny. Zintegrowane maszyny, wielofunkcyjne urzÄ…dzenia, automatyzacja i robotyzacja procesu produkcyjnego oraz analiza danych sÄ… kluczowymi narzÄ™dziami w rozwoAUTOMATYKA

RYNEK ju dzisiejszego przemysłu. Bez względu na wielkość przedsiębiorstwa, innowacyjne wdrożenia są bardzo opłacalne i nawet w przypadku drogich urządzeń stosunkowo szybko zwracają się koszty ich zakupu.

ROZWIĄZANIA NA MIARĘ POTRZEB

INTEGRACJA, AUTOMATYZACJA I ROBOTYZACJA Produkcję przemysłową nieodwracalnie zmieniły także technologie 3D. Dokładność i precyzja w tworzeniu produktów, jakie wią-

żą się z ich stosowaniem, umożliwiają osiągnięcie efektów wcześniej niemożliwych. Maszyny 3D są niezastąpione w produkcji przede wszystkim tam, gdzie liczą się drobne detale i wymagana jest wyjątkowa staranność. Z usprawnianiem procesu produkcyjnego związana jest zaawansowana integracja maszyn. Wiąże się ona z takimi korzyściami, jak oszczędność miejsca w zakładzie produkcyjnym i wyeliminowanie konieczności magazynowania półproduktów, a finalnie ograniczenie kosztów składowania i logistyki materiałowej. Półprodukty muszą być transportowane do magazynów, w których oczekują na ukończenie kolejnego etapu produkcji. Jeśli proces jest podzielony na więcej niż dwa etapy, przedsiębiorstwo musi ponieść kolejne, dodatkowe koszty, wynikające z konieczności przewożenia i przechowywania nieukończonego wyrobu. Integracja maszyn pozwala uniknąć tych przejściowych stadiów i wyeliminować zbędne etapy procesu produkcji, a tym samym ograniczyć koszty z nimi związane. Kolejnym istotnym sposobem podnoszenia produktywności i skuteczności produkcji w przemyśle jest robotyzacja. Niestety, poziom robotyzacji w Polsce, na tle innych krajów, jest bardzo niski. Na 10 000 zatrudnionych osób przypada zaledwie 19 zaawansowanych robotów –

%6 * *

Wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań ma na celu osiągnięcie maksymalnej wydajności procesu produkcyjnego. Zapewniają ją jak najwyższa produktywność w możliwie najkrótszym czasie oraz wyeliminowanie czynników zakłócających płynność procesu. – Urządzeniem nastawionym na szybkość produkcji jest np. maszyna do cięcia laserowego Laser Genius, opracowana przez naszą firmę Prima Power. Dzięki zastosowaniu innowacyjnych materiałów, takich jak włókna węglowe i syntetyczny granit, inżynierowie nadali jej wyjątkową dynamikę pracy. Dodatkowo zwiększyli wydajność dzięki zastosowaniu napędów liniowych – informuje Roman Padewski, dyrektor zarządzający Prima Power. Aby wyeliminować przestoje w pracy i błędy wynikające z fragmentaryczności procesu produkcyjnego, inżynierowie opracowali również urządzenia umożliwiające całodobową produkcję. Przydatność urządzeń pracujących 24 godziny na dobę przejawia się przede wszystkim

w wyższej jakości wytwarzanych wyrobów. W zakładach prowadzących system zmianowy produkty powstające podczas nocnej zmiany są narażone na niedoróbki. Często nie spełniają też norm jakościowych. Urządzenia działające całą dobę zapewniają spójność procesu produkcyjnego i pozwalają uniknąć błędów wynikających z podziału nadzorowania jednego procesu między kilka osób oraz takich czynników, jak np. zmęczenie. Niektóre z nich są również wyposażone w funkcję automatycznego załadunku i rozładunku. Przykładem wszechstronnej i wydajnej technologii w nowoczesnej produkcji jest laser Platino 2.0 Fiber + Compact Server, opracowany przez specjalistów Prima Power. – Na targach ITM w Poznaniu zaprezentowaliśmy oba rozwiązania i przedstawiliśmy ich zalety oraz wady w zakresie zwiększenia wydajności produkcji. Każdy klient, w zależności od prowadzonego rodzaju działalności, mógł z naszą pomocą dostosować linię produkcyjną do własnych potrzeb – mówi Roman Padewski.

10/2016

87

to bardzo sĹ‚aby wynik, z pewnoĹ›ciÄ… wpĹ‚ywajÄ…cy na konkurencyjność polskich firm na Ĺ›wiecie. – Polskich przedsiÄ™biorcĂłw najczęściej zniechÄ™ca do inwestowania w roboty ich wysoka cena. Tymczasem inwestycja w robotyzacjÄ™ zwraca siÄ™ nawet w ciÄ…gu dwĂłch lat, co przekĹ‚ada siÄ™ bezpoĹ›rednio na zwiÄ™kszenie konkurencyjnoĹ›ci firmy na rynku – podkreĹ›la dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy Prima Power.

CZĹ OWIEK NIEZASTÄ„PIONY PostÄ™pujÄ…ca robotyzacja i automatyzacja procesĂłw produkcyjnych w zakĹ‚adach przemysĹ‚owych oraz wprowadzanie nowoczesnych maszyn, usprawniajÄ…cych lub zastÄ™pujÄ…cych pracÄ™ wykonywanÄ… dotÄ…d przez czĹ‚owieka, budzÄ… zazwyczaj jednÄ… powaĹźnÄ… wÄ…tpliwość: czy ten rozwĂłj, zwiÄ™kszajÄ…cy wydajność produkcji, a co za tym idzie – zyski dla przedsiÄ™biorstwa, nie przyczyni siÄ™ do masowych zwolnieĹ„ pracownikĂłw, ktĂłrych obowiÄ…zki bÄ™dzie wykonywaĹ‚a maszyna? Przedstawiciele przemysĹ‚u uspokajajÄ…, Ĺźe istnieje wiele stanowisk, na ktĂłrych czĹ‚owiek jest i bÄ™dzie niezastÄ…piony. Wprowadzenie maszyn umoĹźliwi przeniesienie pracownikĂłw z jednego obszaru produkcji do innego, w ktĂłrym najlepsze efekty gwarantuje praca czĹ‚owieka. Zapewni to przedsiÄ™biorstwu 88

kolejne zyski oraz maksymalne wykorzystanie potencjaĹ‚u jego pracownikĂłw i nowoczesnych technologii. Co wiÄ™cej, dzisiaj, gdy automatyzacja procesĂłw produkcyjnych na caĹ‚ym Ĺ›wiecie szybko postÄ™puje, jedynym sposobem utrzymania miejsc pracy w polskich zakĹ‚adach jest dotrzymanie kroku konkurencji. W przeciwnym razie przeniosÄ… siÄ™ one tam, gdzie wydajność pracy jest wyĹźsza, a koszty produkcji mniejsze.

WIELE CZYNNIKĂ“W SUKCESU OmawiajÄ…c rozwĂłj przemysĹ‚u, nie sposĂłb pominąć roli, jakÄ… odgrywa w nim Internet. W dobie Internetu Rzeczy oraz wykorzystywania ogromnych zasobĂłw danych Big Data, staje siÄ™ on kluczowym narzÄ™dziem rozwoju kaĹźdej branĹźy. W przemyĹ›le maszynowym nieocenionÄ… korzyĹ›ciÄ… jest moĹźliwość analizy danych. Zbieranie i interpretowanie przez komputery ogromnych iloĹ›ci danych pochodzÄ…cych z róşnych systemĂłw umoĹźliwia efektywne zarzÄ…dzanie wszystkimi elementami procesu produkcyjnego. Stwarza rĂłwnieĹź moĹźliwość podejmowania decyzji opartych na rzetelnych, wiarygodnych danych. DokĹ‚adne kontrolowanie procesu produkcyjnego pozwala dodatkowo wychwytywać i natychmiast naprawiać wystÄ™pujÄ…ce usterki i bĹ‚Ä™dy. Coraz waĹźniejszÄ… rolÄ™ w kaĹźdej gaĹ‚Ä™zi przemysĹ‚u odgrywajÄ… troska o Ĺ›rodowisko naturalne i proekolo-

giczne podejĹ›cie do prowadzenia dziaĹ‚alnoĹ›ci gospodarczej. Korzystne dla Ĺ›rodowiska wdroĹźenia nie tylko Ĺ›wiadczÄ… o prowadzeniu przez firmÄ™ polityki odpowiedzialnego i zrĂłwnowaĹźonego rozwoju, lecz mogÄ… rĂłwnieĹź istotnie przyczynić siÄ™ do zwiÄ™kszenia produktywnoĹ›ci i wydajnoĹ›ci pracy. Nowoczesne maszyny produkcyjne charakteryzujÄ… siÄ™ wysokim stopniem energooszczÄ™dnoĹ›ci, co umoĹźliwia dĹ‚uĹźsze lub bardziej efektywne ich dziaĹ‚anie przy mniejszym zuĹźyciu energii, a wiÄ™c ma przeĹ‚oĹźenie na niĹźsze koszty produkcji. ZwiÄ™kszanie wydajnoĹ›ci w przemyĹ›le jest dziĹ› uzaleĹźnione przede wszystkim od wdraĹźania nowych technologii i postÄ™pu w zakresie jej automatyzacji. Konkurencyjność na rozwijajÄ…cym siÄ™ rynku moĹźe zapewnić tylko innowacyjne i otwarte na nowoĹ›ci podejĹ›cie do zarzÄ…dzania przedsiÄ™biorstwem. MoĹźliwoĹ›ci, jakie stwarzajÄ… osiÄ…gniÄ™cia współczesnej inĹźynierii, pozwalajÄ… precyzyjnie dostosować nawet zaawansowane maszyny do potrzeb kaĹźdej branĹźy.

PRIMA POWER CENTRAL EUROPE Sp. z o.o. !6 2 ! A9 ;:<=:C $ % !6 CC C;= => ?A9 CC C;= => ?8 CC C;= => ?? < ! !6 B 6 6 6 6 !

AUTOMATYKA

%6 * *

RYNEK

RYNEK

SZYBKOZĹ Ä„CZA DO ROBOTĂ“W PRZEMYSĹ OWYCH SYSTEMY WYMIANY NARZĘDZI FIRMY SCHUNK d Q 7[ / / #9 / / + 7 / / 7[ F ) + / /

% % F / % / ) ) # % %/ 6 % ) % # / / #9 F / % ! % # ! + / # / / / # ) %/9 / / F 9 Q! F / ! R % / # ! 6 $2& %/ % ) % 9 ! F / % /% / / #9 / # %/ / # F J ! Q + Q ) Q/6 90

A

kcesoria do robotĂłw firmy SCHUNK – lidera w zakresie produkcji komponentĂłw do automatyzacji procesĂłw produkcyjnych – to wyjÄ…tkowo szeroka gama standardowych moduĹ‚Ăłw mechanicznych, elektrycznych i pneumatycznych, Ĺ‚Ä…czÄ…cych chwytaki z ramieniem robota. Oferta w tym zakresie obejmuje: chwytaki pneumatyczne i serwoelektryczne, przepusty obrotowe, kompensatory bĹ‚Ä™du poĹ‚oĹźenia, jednostki antykolizyjne, wrzeciona pneumatyczne i systemy wymiany narzÄ™dzi. Optymalne funkcjonowanie robotĂłw i chwytakĂłw zapewniajÄ… m.in. systemy szybkiej wymiany narzÄ™dzi. To bardzo istotne, poniewaĹź roboty w coraz szerszym zakresie uczestniczÄ… w procesach montaĹźu, obrĂłbki i pomiarĂłw, a takĹźe wykonujÄ… coraz wiÄ™cej operacji w jednym gnieĹşdzie technologicznym, co pociÄ…ga za sobÄ… konieczność zmiany oprzyP R O M O C J A

rzÄ…dowania w trakcie procesu produkcyjnego.

ELASTYCZNOŚĆ I OSZCZĘDNOŚĆ CZASU Szybka wymiana narzÄ™dzi przekĹ‚ada siÄ™ na elastyczność produkcji, obsĹ‚ugi i montaĹźu. Podczas wymiany chwytakĂłw, narzÄ™dzi i innych elementĂłw automatyczny system szybkiej wymiany (jako akcesoria do robotĂłw) moĹźe wyraĹşnie zredukować czas wykonywanej pracy rÄ™cznej, a nawet caĹ‚kowicie jÄ… zastÄ…pić. RÄ™czna wymiana wyposaĹźenia zajmuje 10–30 minut, tymczasem system szybkiej wymiany zmniejsza ten czas do 10–30 sekund, a samo Ĺ‚Ä…czenie i rozĹ‚Ä…czanie trwa milisekundy. Firma SCHUNK oferuje bardzo szeroki wachlarz standardowych i wyspecjalizowanych ukĹ‚adĂłw automatycznej i rÄ™cznej wymiany narzÄ™dzi. Do podstawowych produktĂłw w tym zakresie zaliczajÄ… siÄ™ zĹ‚Ä…cza miniaturowe MWS, AUTOMATYKA

RYNEK

d F .

d F 2 $2&

CECHY ZĹ Ä„CZY MANUALNYCH seria szeĹ›ciu wielkoĹ›ci zintegrowane przepusty pneumatyczne moĹźliwość zamocowania dodatkowych jednostek pneumatycznych i elektrycznych szeroka gama przepustĂłw pĹ‚ynĂłw, pneumatycznych, elektrycznych flansza z koĹ‚nierzem ISO Ĺ‚atwa obsĹ‚uga bez dodatkowych narzÄ™dzi

d F $2&

ZALETY optymalny dobĂłr wielkoĹ›ci do szerokiego spektrum aplikacji bezpieczne zasilanie manipulatorĂłw i narzÄ™dzi optymalne dostosowanie do indywidualnych aplikacji uniwersalny przesyĹ‚ mediĂłw zasilajÄ…cych Ĺ‚atwy montaĹź do wiÄ™kszoĹ›ci typĂłw robotĂłw bez dodatkowych adapterĂłw szybkie i Ĺ‚atwe usuniÄ™cie w dowolnym momencie

d F % + / <4 SCHUNK

%6 $2&

d F <I % + /

CECHY SPRZĘGĂ“W MINIATUROWYCH wyjÄ…tkowo pĹ‚aska konstrukcja otwĂłr centralny optymalny stojak magazynowy flansza z koĹ‚nierzem ISO Ĺ‚atwa obsĹ‚uga bez dodatkowych narzÄ™dzi

10/2016

C; /

ZALETY minimalizacja konturĂłw zakĹ‚ĂłcajÄ…cych moĹźliwość przeprowadzenia przepustĂłw mediĂłw, kamer itd. dopasowanie do kaĹźdej aplikacji prosty montaĹź zgodnie z DIN 32565 szybkie i Ĺ‚atwe usuniÄ™cie w dowolnym momencie

91

RYNEK

. %# %

manualne zĹ‚Ä…cza HWS i systemy szybkiej wymiany SWS.

SPRZĘGI MINIATUROWE SprzÄ™gi miniaturowe typu MWS 20 o maksymalnym obciÄ…Ĺźeniu 0,5 kg i 0,5 Nm majÄ… do szeĹ›ciu przepustĂłw pneumatycznych i elektrycznych. ZnajdujÄ… zastosowanie w aplikacjach laboratoryjnych oraz maĹ‚ego montaĹźu.

ZĹ Ä„CZA MANUALNE ZĹ‚Ä…cza manualne typu HWS 040– 125, o udĹşwigu 8–54 kg i momencie 50–320 Nm, zawierajÄ… do szeĹ›ciu przepustĂłw pneumatycznych oraz do 26 pinowych przepustĂłw elektrycznych o obciÄ…ĹźalnoĹ›ci 3 A/50 V. Stosuje siÄ™ je w celu szybkiego i prostego przezbrojenia robota podczas przerw technologicznych, zwiÄ…zanych z przestawieniem linii produkcyjnej.

ZĹ Ä„CZA SZYBKIEJ WYMIANY ZĹ‚Ä…cza szybkiej wymiany SWS, SWS-L oraz SWS-I, ze zintegrowanymi zaworami pneumatycznymi, sÄ… przeznaczone do zastosowaĹ„ przemysĹ‚owych, w ktĂłrych konieczna jest automatyczna wymiana narzÄ™dzi i oprzyrzÄ…dowania robota podczas procesĂłw produkcyjnych. CharakteryzujÄ… siÄ™ moĹźliwoĹ›ciÄ… przenoszenia duĹźych obciÄ…ĹźeĹ„: do 455 kg i 3800 Nm dla sys-

*(5 4 1

temu SWS i do 1500 kg i 13 750 Nm dla systemĂłw SWS-L. DziÄ™ki moduĹ‚owej budowie zĹ‚Ä…cza majÄ… szeroki zakres przepustĂłw pneumatycznych, ciĹ›nieniowych, próşniowych i elektrycznych o obciÄ…ĹźalnoĹ›ci do 30 A/500 V AC, transmisji danych, moduĹ‚Ăłw Ĺ›wiatĹ‚owodowych, przepustĂłw sygnaĹ‚Ăłw wizyjnych i rozwiÄ…zaĹ„ specjalnych. W portfolio firmy SCHUNK sÄ… teĹź specjalnie konstrukcje zĹ‚Ä…czy z otworami przelotowymi o Ĺ›rednicy do 160 mm i zĹ‚Ä…cza z przepustami obrotowymi do przenoszenia napÄ™du. DziÄ™ki duĹźemu doĹ›wiadczeniu w zakresie projektowania i wykonania zĹ‚Ä…czy do robotĂłw firma SCHUNK jest w stanie opracować i wykonać konstrukcje dla specjalnych, niestandardowych aplikacji klienta.

PODSUMOWANIE RozwĂłj systemĂłw automatyzacji, ktĂłrych zadaniem jest wzrost wydajnoĹ›ci, niezawodnoĹ›ci i şywotnoĹ›ci urzÄ…dzeĹ„, powoduje wzrost wymagaĹ„ w stosunku do podzespoĹ‚Ăłw uĹźywanych do ich budowy. Precyzyjne systemy wymiany narzÄ™dzi SCHUNK sÄ… uĹźywane do bardzo szybkiej wymiany chwytakĂłw, narzÄ™dzi i innych elementĂłw przenoszÄ…cych. DziÄ™ki nim bezproduktywny czas przestoju jest zredukowany, a elastyczność uĹźycia robota – zwiÄ™kszona.

CECHY ZĹ Ä„CZY SZYBKIEJ WYMIANY opatentowany system samoblokujÄ…cy pola odkĹ‚adcze dla wszystkich rozmiarĂłw 21 rozmiarĂłw w caĹ‚ej serii szeroka gama przepustĂłw pĹ‚ynĂłw, pneumatycznych, elektrycznych

92

d F $2&

SCHUNK INTEC Sp. z o.o. !6 * ?;;:<:;; * % !6 CC 8CA C: ;;9 CC 8CA C: C: < ! B !6 # 6 6 !6 # 6

ZALETY niezawodne poĹ‚Ä…czenie miÄ™dzy gĹ‚owicÄ… i adapterem standaryzowane moduĹ‚y magazynowe dostÄ™pne dla kaĹźdego rozmiaru optymalny dobĂłr wielkoĹ›ci i szerokiego zakresu zastosowaĹ„ uniwersalny przesyĹ‚ mediĂłw zasilajÄ…cych

AUTOMATYKA

RYNEK

BEZPIECZNE PROWADZENIE

PRZY ZMIENNYCH PROMIENIACH R + 7! + ! / # Q / # # + R F / F% QF ) R % 6 / F / Q/ +F ) )! Q Q [ % + / + /9 R F R Q / # % J / )! + % # R F9 % Q ) # % ! / # / / #9 + R7 / + R Q! 7 / ! + Q % + / 6

%6 $2& 9 + 0 )2

W

2015 r. firma igus, specjalizujÄ…ca siÄ™ w tworzywach motion plastics do zastosowaĹ„ ruchomych, zaprezentowaĹ‚a po raz pierwszy giÄ™te prowadnice liniowe, opracowane na bazie sprawdzonych w praktyce Ĺ‚oĹźysk liniowych drylin W. ByĹ‚a to odpowiedĹş na potrzeby uĹźytkownikĂłw, ktĂłrzy w coraz wiÄ™kszym stopniu oczekujÄ… moĹźliwoĹ›ci indywidualnego konfigurowania oraz optymalnego wykorzystywania przestrzeni montaĹźowej. Jednym z przykĹ‚adĂłw takich zastosowaĹ„ sÄ… kabiny w maszynach budowlanych i rolniczych, a gĹ‚Ăłwnymi zaletami prowadnic liniowych drylin sÄ… Ĺ‚atwiejszy montaĹź oraz bezobsĹ‚ugowe uĹźytkowanie, wynikajÄ…ce z braku koniecznoĹ›ci smarowania Ĺ‚oĹźyska.

10/2016

BEZPROBLEMOWA ZMIANA PROMIENIA W 2016 r. firma igus uczyniĹ‚a kolejny krok i na targach w Hanowerze zaprezentowaĹ‚a pierwsze wĂłzki Ĺ›lizgowe do prowadnic liniowych o róşnych promieniach giÄ™cia jednej szyny. WĂłzki te majÄ… Ĺ‚oĹźyskowanie pĹ‚ywajÄ…ce, dziÄ™ki czemu mogÄ… być przesuwane z odcinka prostego do Ĺ‚uku. – DziÄ™ki nowym wĂłzkom pojawiajÄ… siÄ™ zupeĹ‚nie nowe moĹźliwoĹ›ci oraz obszary zastosowaĹ„, takie jak wyposaĹźenie biur czy technika sceniczna – wyjaĹ›nia Stefan Niermann, kierownik dziaĹ‚u Ĺ‚oĹźysk liniowych i napÄ™dĂłw drylin w firmie igus.

MAKSYMALNA SWOBODA W celu wyrĂłwnywania odstÄ™pĂłw od prowadnicy w nowych wĂłzkach Ĺ›lizgowych drylin zastosowano ruchomÄ… czaszÄ™ z odpornego na Ĺ›cieranie twoP R O M O C J A

rzywa iglidur. DziÄ™ki temu wĂłzki mogÄ… poruszać siÄ™ w prowadnicach pĹ‚askich, a takĹźe wypukĹ‚ych lub wklÄ™sĹ‚ych. Firma igus rĂłwnieĹź w tym zakresie oferuje rozwiÄ…zania dostosowane do indywidualnych potrzeb. Podobnie jak wĂłzki do prowadnic o staĹ‚ym promieniu giÄ™cia, nowe wĂłzki sÄ… na şyczenie odbiorcy oferowane wraz z zaciskiem rÄ™cznym, ktĂłry pozwala na ich zablokowanie w dowolnym poĹ‚oĹźeniu. Aluminiowe prowadnice giÄ™te, zgodnie z indywidualnymi wymaganiami, moĹźna zamawiać juĹź od jednej sztuki.

IGUS Sp. z o.o. !6 =C=$9 ;C<C>? % !6 CC DA> :8 8; CC DA> A= A@ < ! B + 6 ! 6 + 6 !

93

RYNEK

DOCISKACZE POZIOME Z BLOKADÄ„ OTWARCIA ! E0 % 9 7 % / ! % / # ! % / 9 /

/ % J F # / #

Q / # + 6 %/9 / ) ! 0 DC;6> 0 DC;6?9 % / % % )9 )/ Q! [ / % 6 ! / # ) / % % %/ )! / / 9 % % Q! %/! ! )! /6

94

W

prowadzenie nowych modeli dociskaczy jest odpowiedziÄ… na potrzeby zgĹ‚aszane przez klientĂłw. – Wibracje pracujÄ…cych maszyn mogÄ… spowodować samoczynne otwieranie róşnego typu zapięć i wywoĹ‚ać zagroĹźenie. BezpieczeĹ„stwo operatorĂłw urzÄ…dzeĹ„ przemysĹ‚owych jest zawsze traktowane priorytetowo przez konstruktorĂłw firmy Elesa+Ganter, a nowe dociskacze z blokadÄ… bezpieczeĹ„stwa sÄ… tego najlepszym przykĹ‚adem – mĂłwi Filip Granowski, dyrektor ds. sprzedaĹźy Elesa+Ganter Polska.

popularniejszych modeli dociskaczy poziomych GN 820, ktĂłry zostaĹ‚ dodatkowo wyposaĹźony w nowatorski system, zabezpieczajÄ…cy przed otwarciem na skutek nieumyĹ›lnego dziaĹ‚ania lub silnych drgaĹ„. Otwarcie dociskacza jest moĹźliwe dopiero po zwolnieniu zaczepu bezpieczeĹ„stwa. SĹ‚uĹźy do tego przycisk znajdujÄ…cy siÄ™ pod ramieniem dĹşwigni dociskacza. Konstrukcja mechanizmu umoĹźliwia wygodnÄ… obsĹ‚ugÄ™ dociskacza jednÄ… rÄ™kÄ…, a specjalny ksztaĹ‚t rÄ™kojeĹ›ci dĹşwigni chroni operatora przed zranieniem czy przytrzaĹ›niÄ™ciem dĹ‚oni.

INNOWACYJNE ZABEZPIECZENIE

DWA SPOSOBY MOCOWANIA

Nowe serie dociskaczy z blokadÄ… bezpieczeĹ„stwa bazujÄ… na jednym z naj-

SeriÄ™ GN 820.3 róşni od serii GN 820.4 jedynie sposĂłb mocowania.

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK W pierwszym przypadku dociskacz ma przylgÄ™ poziomÄ…, zaĹ› w drugim pionowÄ…. KaĹźdy model jest dostÄ™pny w wykonaniu NL (rozwidlone ramiÄ™ mocujÄ…ce) oraz PL (peĹ‚ne ramiÄ™ mocujÄ…ce).

m in

.9 0

Typ OL ramię pełne z uchem do przyspawania

h1

oĹ› obrotu ramienia dociskowego

Typ ML rozwidlone ramię z dwoma przesuwnymi nakładkami

DOKŠADNOŚĆ I PEWNOŚĆ DZIAŠANIA

FH r

zaczep bezpieczeństwa

l1 Typ OL

d1

d1

s1

h2

h3

h4

Typ ML

l2 element dociskowy ucho do przyspawania

b2

m2 m3

s2

b3

b1 m1

d2

a

, + 0 DC;6>

l4

l3

.9 in m

h1

oĹ› obrotu ramienia dociskowego

Typ NL rozwidlone ramię z dwoma przesuwnymi nakładkami

FH

r

zaczep bezpieczenstwa

l1

d1

h2 m3 m2

h3

Typ PL

d1

h4

Typ NL

b3

d2 m1 b1

l3

b2

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o.

l3 l2

a

10/2016

ucho do przyspawania

s

b4

%6 ! E0 %

element dociskowy

O FIRMIE Spółka Elesa+Ganter Polska jest częściÄ… grupy Elesa+Ganter i zajmuje siÄ™ dystrybucjÄ… produktĂłw rodzimej marki. Wykwalifikowana kadra i magazyn w Polsce gwarantujÄ… nie tylko najwyĹźszÄ… jakość produktĂłw, ale takĹźe doradztwo techniczne u klientĂłw oraz profesjonalnÄ… i szybkÄ… obsĹ‚ugÄ™ sprzedaĹźowÄ… – 20 000 elementĂłw Elesa+Ganter dostarczane jest w systemie 24 h z magazynu w Polsce. WiÄ™cej informacji o firmie i jej ofercie, w tym katalog produktĂłw, tabele wymiarĂłw oraz bezpĹ‚atne pliki 2D i 3D do pobrania, moĹźna znaleźć na stronie www.elesa-ganter.pl. Szczegółowe informacje o nowoĹ›ciach i zastosowaniach produktĂłw Elesa+Ganter sÄ… dostÄ™pne takĹźe w newsletterze na stronie www.elesa-ganter.info.pl.

0

Typ PL ramię pełne z uchem do przyspawania

Elementy konstrukcyjne dociskaczy sÄ… wykonywane z tĹ‚oczonej stali C10, stali hartowanej i ocynkowanej (pasywacja niebieska) lub ze stali nierdzewnej AISI 304 (oznaczenie NI). Wykonanie i konstrukcja dociskaczy z blokadÄ… otwarcia gwarantuje niezawodność i precyzjÄ™ dziaĹ‚ania, rĂłwnieĹź w przypadku duĹźej liczby cykli zamykania. Nowe modele idealnie nadajÄ… siÄ™ do zastosowaĹ„ w aplikacjach, w ktĂłrych trzeba w peĹ‚ni Ĺ›wiadomie odblokowywać docisk, a takĹźe w urzÄ…dzeniach naraĹźonych na drgania i wibracje.

, + 0 DC;6?

!6 C>9 % 4 ;:<:;; * % !6 CC 8>8 8; ?8 CC 8>8 8; ?D < ! + B ! <+ % 6 6 ! 6 ! <+ % 6 ! 6 ! <+ % 6 6 !

95

RYNEK

POKRĘTĹ A

Z Ĺ AĹƒCUCHEM ZABEZPIECZAJÄ„CYM SERIA VCT-LP

VCT-B-LP

W

 nowych pokrÄ™tĹ‚ach VCT-LP zarĂłwno osadzony w rowku pierĹ›cieĹ„ zatrzaskowy, jak i przymocowany do niego Ĺ‚aĹ„cuch kulkowy sÄ… wykonane z wytrzymaĹ‚ego technopolimeru. Oba elementy poĹ‚Ä…czono pierĹ›cieniem spiralnym ze stali nierdzewnej. Otwory montaĹźowe w zaczepach zostaĹ‚y dostosowane do standardowych wkrÄ™tĂłw samogwintujÄ…cych lub Ĺ›rub z Ĺ‚bem stoĹźkowym.

DWIE WERSJE WYKONANIA PokrÄ™tĹ‚a VCT-LP zostaĹ‚y przygotowane w dwĂłch wariantach ze standardowÄ… dĹ‚ugoĹ›ciÄ… Ĺ‚aĹ„cucha wynoszÄ…cÄ… 200 mm: 96

d1 d6H

d6g

h

R

Firma Elesa+Ganter wprowa / R% J # ) F / 9 R % ! % Q )/[ / / % / / ! ) F 6 ( F Q! ) R% + ) % + ! / % / + R % + % Q % Q 6 / % %

) ! + R% 3$19 % % / Q Q! F / / J # 6

VCT-p-LP

l

0.3

D

l2 L

5

6

4.5

14

200

• VCT-B-LP â€“ z mosięşnÄ… wtopkÄ… z przelotowym otworem gwintowanym (dla pokrÄ™tĹ‚a ze Ĺ›rednicÄ… 25 mm gwint nieprzelotowy), • VCT-p-LP â€“ ze stalowym, ocynkowanym trzpieniem gwintowanym ze sfazowanym, pĹ‚askim czoĹ‚em. RozwiÄ…zania zastosowane w pokrÄ™tĹ‚ach VCT-LP mogÄ… być w prosty sposĂłb zaadaptowane w innych elementach z oferty Elesa+Ganter. WykonujÄ…c rowek pod pierĹ›cieĹ„ serii GN 111.6 w dowolnym pokrÄ™tle lub dĹşwigni i dodajÄ…c Ĺ‚aĹ„cuch serii GN 111 lub linkÄ™ z serii GN 111.2, moĹźna samodzielnie stworzyć produkt z zabezpieczeniem przed zgubieniem. Takie kombinacje znajdÄ… wiele zastosowaĹ„ w maszynach i urzÄ…dzeniach stosowanych w specjalistycznych gaĹ‚Ä™ziach przemysĹ‚u, jak branĹźa spoĹźywcza, farmaceutyczna czy chemiczna. MogÄ… takĹźe być wykorzystane w róşnego typu sprzÄ™cie mobilnym. P R O M O C J A

WĹ AĹšCIWOĹšCI I ZASTOSOWANIA PierĹ›cieĹ„ obrotowy umieszczony w wyşłobieniu pokrÄ™tĹ‚a moĹźe obracać siÄ™ swobodnie. Za poĹ›rednictwem pierĹ›cienia spiralnego jest poĹ‚Ä…czony z Ĺ‚aĹ„cuszkiem kulkowym. Produkt jest rekomendowany do aplikacji, w ktĂłrych szczegĂłlne znaczenie ma zabezpieczenie przed zgubieniem pokrÄ™tĹ‚a. Na şyczenie dostÄ™pne sÄ… rĂłwnieĹź wykonania specjalne pokrÄ™teĹ‚ – z róşnymi dĹ‚ugoĹ›ciami Ĺ‚aĹ„cucha, a takĹźe z Ĺ‚aĹ„cuchami typu GN 111 lub linkami zabezpieczajÄ…cymi GN 111.2 i GN 111.4.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. !6 C>9 % 4 05-500 Piaseczno % !6 CC 8>8 8; ?89 CC 8>8 8; ?D e-mail: egp@elesa-ganter.com.pl www.elesa-ganter.pl 6 ! <+ % 6 6 !

AUTOMATYKA

RYNEK

OGRANICZONY MOMENT SIĹ Y DOKRĘCANIA

W POKRĘTĹ ACH SERII GN 3663 0 >AA> % / %/ R% / K R ! E0 % 6 * % % / Q / # + F / / ! / % / R % % / % )9 )/ ) /[ ! %/ / R ! [ / / + % 6

Z

asada dziaĹ‚ania nowego pokrÄ™tĹ‚a serii GN 3663 przypomina dziaĹ‚anie klucza dynamometrycznego, z tÄ… róşnicÄ…, Ĺźe nie ma moĹźliwoĹ›ci regulacji momentu. – UmoĹźliwiamy natomiast klientom wybĂłr wariantu pokrÄ™tĹ‚a o ustalonym maksymalnym momencie siĹ‚y w zakresie 0,7–5,5 Nm. JeĹźeli podczas skrÄ™cania elementĂłw przekroczymy wybrany moment siĹ‚y, specjalny mechanizm wbudowany w pokrÄ™tĹ‚o wysprzÄ™gli siÄ™ i nie pozwoli na jego mocniejsze dokrÄ™cenie – wyjaĹ›nia Filip Granowski, dyrektor ds. sprzedaĹźy Elesa+Ganter Polska.

%6 ! E0 %

ODPORNE NA ZUĹťYCIE Duşą zaletÄ… konstrukcji nowego pokrÄ™tĹ‚a jest trwaĹ‚ość jego mechanizmu. Badania przeprowadzone po wykonaniu 10 000 cykli nie wykazaĹ‚y widocznych oznak zuĹźycia, nie zmieniĹ‚a siÄ™ takĹźe ustalona wartość momentu dokrÄ™cania. Korpus pokrÄ™tĹ‚a jest wykonany z anodowanego na czarno aluminium, zaĹ› pokrywa osĹ‚aniajÄ…ca wewnÄ™trzny mechanizm – z tworzywa. Elementy mechanizmu oraz gwintowana wstawka sÄ… ze stali. 10/2016

, R% + / % / R ! 0 >AA>

TRZY WARIANTY DO WYBORU PokrÄ™tĹ‚o GN 3663 jest oferowane w trzech wersjach: z trzpieniem gwintowanym, otworem gwintowanym oraz gĹ‚adkim otworem w tolerancji H7. Wersja z gĹ‚adkim otworem, dziÄ™ki moĹźliwoĹ›ci rozdzielenia pokrÄ™tĹ‚a oraz elementu dokrÄ™canego, umoĹźliwia samodzielne wykonanie poĹ‚Ä…czenia w innym ksztaĹ‚cie lub w innych wymiarach.

NAGRODZONE DOĹšWIADCZENIE Grupa Elesa+Ganter jest Ĺ›wiatowym liderem w produkcji standardowych elementĂłw maszyn. Marka zostaĹ‚a stworzona przez dwie współpracujÄ…ce ze sobÄ… od 35 lat firmy: Elesa S.p.A i Otto Ganter GmbH&Co. KG. Obecnie na portfolio Elesa+Ganter skĹ‚ada siÄ™ ponad 50 000 elementĂłw standardowych, części do maszyn i urzÄ…dzeĹ„ oraz wiele produktĂłw specjalnych wykonywanych P R O M O C J A

na şyczenie klienta – zgodnie z okreĹ›lonymi, specyficznymi wymaganiami. Elementy standardowe Elesa+Ganter Ĺ‚Ä…czÄ… w sobie zarĂłwno najwyĹźszÄ… jakość, funkcjonalność, innowacyjność, jak i dbaĹ‚ość o wzornictwo. Potwierdzeniem tego jest ponad 120 patentĂłw i ponad 25 nagrĂłd przyznanych na najbardziej prestiĹźowych Ĺ›wiatowych wystawach i konkursach, m.in. International Forum Design Award, Compasso d’Oro w Mediolanie czy Design Center w Stuttgarcie. Wszystkie produkty Elesa+Ganter sÄ… produkowane zgodnie z ISO 9001:2008 oraz ISO 14001:2004.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. !6 C>9 % 4 ;:<:;; * % !6 CC 8>8 8; ?89 CC 8>8 8; ?D < ! + B ! <+ % 6 6 ! 6 ! <+ % 6 ! 6 ! <+ % 6 6 !

97

RYNEK

NAPĘD

WAHADĹ OWY DRVS Z TĹ OKIEM Ĺ OPATKOWYM / R % R # / Q (, F / ) / % 9 + Q [ R % + %/ QF R 7[ ) % F )

/ F < % R6

N

owe rozwiÄ…zanie sensora SRBS w atrakcyjnej cenie gwarantuje podwĂłjne korzyĹ›ci: umoĹźliwia szybki montaĹź i dowolne ustawienie, a to przekĹ‚ada siÄ™ na oszczÄ™dność pieniÄ™dzy i czasu. NapÄ™d wahadĹ‚owy z tĹ‚okiem Ĺ‚opatkowym DRVS w atrakcyjnej cenie ma wszystko, czego moĹźna oczekiwać od napÄ™du wahadĹ‚owego – duşą prÄ™dkość obrotowÄ… i bardzo innowacyjnÄ… konstrukcjÄ™.

DO RUCHU OBROTOWEGO O wydajnoĹ›ci urzÄ…dzenia DRVS, nawet w trudnych warunkach pracy, decyduje kompaktowość i szczelność, maĹ‚a masa oraz duĹźy zakres momentu obrotowego – do 20 Nm. Do zalet naleşą takĹźe Ĺ‚atwy montaĹź i kÄ…t obrotu – do wyboru 90°/180° lub 270°.

SPRAWNE WYKRYWANIE POĹ OĹťENIA MontaĹź napÄ™dĂłw wahadĹ‚owych nigdy nie byĹ‚ tak prosty, sprawny i Ĺ‚atwy dziÄ™ki instalacji sensora poĹ‚oĹźenia SRBS-Q1/Q12 z funkcjÄ… uczenia punktĂłw przeĹ‚Ä…czania. Sensor moĹźe być zamontowany w prosty sposĂłb, a punkty przeĹ‚Ä…czania sÄ… Ĺ‚atwo i sprawnie zapisywane elektronicznie przez naciĹ›niÄ™cie przycisku.

CECHY NAPĘDU DRVS

5 R% % / -.2 b / F

98

5 R% % / - *< b + ! F F%

P R O M O C J A

Do najbardziej istotnych cech charakterystycznych napÄ™du wahadĹ‚owego DRVS z sensorem poĹ‚oĹźenia SRBS naleşą: – prosta i kompaktowa konstrukcja, – bardzo duĹźa wydajność w przystÄ™pnej cenie, AUTOMATYKA

RYNEK

DANE TECHNICZNE SENSORA POĹ OĹťENIA SRBS-Q1/Q12 Zakresy kÄ…tĂłw obrotu

90°/180° lub 270°

Mocowanie

mocowanie bezpoĹ›rednio na DRVS, DSM bez stosowania osprzÄ™tu

Napięcie robocze

24Â VÂ DC

Przyłącze elektryczne

wg wymagań sieci energetycznej maszyny manipulacyjnej (robot)

Długość kabla

30Â cm

Technika przyłączeniowa

wtyczka M8, 4-pin, moşliwość obracania gwintu

Wyjście dwustanowe

2 wyjścia dwustanowe, funkcja sygnalizacji połoşenia siłowników Opcje programowania: pozycja przełączania pozycja 1 i pozycja 2 PNP/NPN N/O / N/Z

Powtarzalność pozycji

£ 1°

Obsługa

za pomocÄ… jednego przycisku

Stopnie ochrony

IP65, IP68

Cele

zabezpieczenie przed zwarciem, zmianÄ… polaryzacji i przeciÄ…Ĺźeniem

WIELE ZALET W JEDNYM SENSORZE

– dowolnie ustawiany kąt obrotu (opcjonalnie), – innowacyjna sygnalizacja połoşenia bez potrzeby mechanicznej regulacji.

– bezdotykowa sygnalizacja poĹ‚oĹźenia bez mechanicznego nastawiania, – szybki i Ĺ‚atwy montaĹź bez koniecznoĹ›ci szukania punktĂłw przeĹ‚Ä…czania, – hermetyczna konstrukcja, dĹ‚uga Ĺźywotność i niezawodne dziaĹ‚anie.

Sensor poĹ‚oĹźenia SRBS-Q1/Q12 ma wiele zalet. Do najwaĹźniejszych naleşą:

FESTO Sp. z o.o. !6 . 8 ;:<;@; ( /

% !6 CC 8== ?= ;; CC 8== ?= ;C < ! % H ! B % 6 6 % 6 !

DANE TECHNICZNE NAPĘDU WAHADĹ OWEGO DRVS Wielkość

6

8

Przyłącze pneumatyczne

12

16

M3

Amortyzacja

25

32

M5

40 G1/8

elastyczna amortyzacja w obu poĹ‚oĹźeniach koĹ„cowych

Pozycja instalacji

dowolna

KÄ…t obrotu

90°, 180°

90°, 180°, 270°

KÄ…t amortyzacji

0,5°

Powtarzalność pozycji

1°

Częstotliwość obrotów przy 6 barach

3Â Hz

2Â Hz

Dostępny wariant ATEX

%6 %

SIĹ Y I MOMENTY NAPĘDU DRVS Wielkość

6

8

12

16

25

32

40

Teoretyczny moment siły przy 6 barach

0,15Â Nm

0,35Â Nm

1Â Nm

2Â Nm

5Â Nm

10Â Nm

20Â Nm

Maksymalna dopuszczalna dynamiczna siĹ‚a osiowa FxÂ

10Â N

10Â N

20Â N

25Â N

40Â N

75Â N

120 N

Maksymalna dopuszczalna dynamiczna siła poprzeczna Fz*

15Â N

20Â N

25Â N

30Â N

60

200 N

350 N

Maksymalny dozwolony masowy moment bezwładności

6,5Ă—10-4Â kgm2

13Ă—10-4Â kgm2

50Ă—10-4Â kgm2

100Ă—10-4Â kgm2 120Ă—10-4Â kgm2 200Ă—10-4Â kgm2 350Ă—10-4Â kgm2

”

10/2016

99

WYDARZENIA

TRADYCJA ZOBOWIÄ„ZUJE TARGI AUTOMATICON 2017 * b Q %/! %/! %/! % R + + ! ! + % 7 % % %/ 9 /! % + - % % 6 C>6 / / )R R # =?b=8 C;=8 6 Jacek Frontczak

W

 Polsce organizowanych jest bardzo wiele imprez targowych. W ciÄ…gu roku odbywa siÄ™ ich kilkaset. Ile naprawdÄ™, tego obecnie nikt nie liczy. Jeszcze kilka lat temu byĹ‚ wydawany katalog wszystkich tego typu wydarzeĹ„ – byĹ‚o ich wtedy okoĹ‚o 350. Obecnie praktycznie kaĹźde wiÄ™ksze miasto ma swoje targi, a wielu przedsiÄ™biorcĂłw uwaĹźa, Ĺźe organizacja takiej imprezy jest prosta i kaĹźdy moĹźe to zrobić. To jednak nie tak. Jak Ĺ›piewaĹ‚ kiedyĹ› Jerzy Stuhr, „śpiewać kaĹźdy moĹźe, trochÄ™ lepiej lub trochÄ™ gorzejâ€?. Z organizacjÄ… targĂłw jest podobnie. KaĹźdy moĹźe prĂłbować je organizować, ale dobre przygotowanie targĂłw

100

moĹźna porĂłwnać do perfekcyjnie zaĹ›piewanej arii operowej. Nie wystarczy podpatrzeć, ktĂłre z wydarzeĹ„ targowych dobrze prosperujÄ… i na tej podstawie podjąć prĂłbÄ™ stworzenia kolejnej imprezy o takiej samej tematyce. OczywiĹ›cie istnieje wiele wydarzeĹ„ targowych o lokalnym zasiÄ™gu i adresowanych do konsumentĂłw – takie targi, mimo bardzo zbliĹźonej tematyki, mogÄ… z powodzeniem odbywać siÄ™ w róşnych wojewĂłdztwach. Jednak w przypadku imprez o charakterze inwestycyjnym i miÄ™dzynarodowym zasiÄ™gu jest zupeĹ‚nie inaczej. PrĂłby kopiowania tego typu wydarzeĹ„ moĹźna porĂłwnać do prĂłb namalowania drugich SĹ‚onecznikĂłw van Gogha. GĹ‚Ăłwna róşnica polega na tym, Ĺźe prawa autorskie do dzieĹ‚ artystycznych sÄ… chronione, a do targĂłw nie.

AUTOMATICON – JAK TO SIĘ ZACZÄ˜Ĺ O? PozycjÄ™ targĂłw buduje siÄ™ latami. JednÄ… z kilku miÄ™dzynarodowych imprez targowych o wysokiej randze i mocno ugruntowanej pozycji, odbywajÄ…cych siÄ™ w Polsce, sÄ… targi Automaticon. Wszystko zaczęło siÄ™ w 1994 r., kiedy

podczas spotkania przedstawicieli PrzemysĹ‚owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP oraz spółki MVM narodziĹ‚a siÄ™ idea zorganizowania targĂłw. ObecnÄ… pozycjÄ™ targi Automaticon zawdziÄ™czajÄ… konsekwentnej, ponad 20-letniej cięşkiej pracy caĹ‚ego zespoĹ‚u organizacyjnego, dbajÄ…cego od samego poczÄ…tku o odpowiedni poziom merytoryczny imprezy oraz odpowiednie warunki do prezentacji oferty przez wystawcĂłw. W trakcie pierwszych kilku lat targi kilkukrotnie zmieniaĹ‚y swojÄ… lokalizacjÄ™. ByĹ‚o to zwiÄ…zane przede wszystkim z dynamicznym rozwojem i szybko rosnÄ…cym zainteresowaniem ze strony wystawcĂłw i goĹ›ci, co sprawiaĹ‚o, Ĺźe kolejne obiekty stawaĹ‚y siÄ™ zbyt maĹ‚e.

AUTOMATICON – OBECNIE Aktualnie w Warszawie sÄ… tylko dwa obiekty targowe z prawdziwego zdarzenia: MT Polska na Pradze PoĹ‚udnie i EXPO XXI na Woli. W 2017 r. targi Automaticon juĹź po raz 15. odbÄ™dÄ… siÄ™ wĹ‚aĹ›nie w jednym z tych obiektĂłw – w halach EXPO XXI przy ul. PrÄ…dzyĹ„skiego. Hale EXPO XXI sÄ… nowoczesnym obiektem, ktĂłry zostaĹ‚ zaprojektowany i wy-

AUTOMATYKA

WYDARZENIA budowany specjalnie na potrzeby wystawiennicze. Daje im to duşą przewagÄ™ nad obiektami, ktĂłre zostaĹ‚y do potrzeb ekspozycyjnych adaptowane z obiektĂłw o innym przeznaczeniu. GĹ‚Ăłwne atuty hal EXPO XXI to Ĺ‚atwość doprowadzenia mediĂłw (prÄ…d, woda, spręşone powietrze) do poszczegĂłlnych stoisk przez specjalnie do tego celu przewidziane kanaĹ‚y dystrybucji, moĹźliwość sprawnego rozĹ‚adunku i zaĹ‚adunku eksponatĂłw (kilkanaĹ›cie bram transportowych) oraz moĹźliwość aranĹźacji stoisk z wykorzystaniem elementĂłw podwieszanych do stropu. Nie bez znaczenia jest rĂłwnieĹź lokalizacja. PoĹ‚oĹźenie niemal w centrum miasta, z doskonaĹ‚ym poĹ‚Ä…czeniem kolejowym i komunikacji miejskiej, a takĹźe dobrym dojazdem samochodem, czyni ten obiekt bezkonkurencyjnym zarĂłwno dla wystawcĂłw, jak i dla zwiedzajÄ…cych. Wypracowane przez wiele lat zasady współpracy organizatorĂłw, zarzÄ…du oraz sĹ‚uĹźb technicznych i obsĹ‚ugi hal pozwalajÄ… oferować wystawcom perfekcyjnÄ… obsĹ‚ugÄ™ na wszystkich etapach dziaĹ‚aĹ„ wystawienniczych – podczas budowy stoisk, ich uruchamiania oraz likwidacji ekspozycji.

%6 "6 % S*4-*T

AUTOMATICON – MOCNE STRONY NagrodÄ… za naszÄ… pracÄ™ jest zaufanie, jakim obdarzajÄ… nas wystawcy. W 2017 r. targi Automaticon bÄ™dÄ… odbywaĹ‚y siÄ™ po raz 23. Od poczÄ…tku byĹ‚a to impreza miÄ™dzynarodowa i to nie tylko z nazwy, ale z rzeczywistym udziaĹ‚em wielu firm zagranicznych. Podczas dotychczasowych edycji targĂłw Automaticon swojÄ… ofertÄ™ prezentowali wystawcy z 28 paĹ„stw

10/2016

z czterech kontynentĂłw (Europy, Azji i obu Ameryk). NajliczniejszÄ… grupÄ™ stanowiÄ… wystawcy niemieccy. Od 10 lat w targach Automaticon bierze udziaĹ‚ ponad 300 wystawcĂłw reprezentujÄ…cych ponad 700 firm. Staramy siÄ™, aby nasze targi nie byĹ‚y wyĹ‚Ä…cznie imprezÄ… wystawienniczÄ…. ZaĹ‚oĹźenia byĹ‚y takie, by Automaticon byĹ‚ swego rodzaju Ĺ›wiÄ™tem automatyki, wydarzeniem integrujÄ…cym caĹ‚Ä… branşę. Z perspektywy czasu oceniamy z zadowoleniem, Ĺźe to nam siÄ™ udaĹ‚o. PoczÄ…wszy od trzeciej edycji targĂłw w 1997 r., czyli od 20 lat, targom towarzyszy konkurs o zĹ‚oty medal. Wyróşnienie to przyznawane jest prezentowanym na targach wyrobom cechujÄ…cym siÄ™ wysokim poziomem innowacyjnoĹ›ci oraz duĹźym potencjaĹ‚em komercjalizacji.

NIE TYLKO KOMERCJA W czasie targĂłw odbywajÄ… siÄ™ seminaria promocyjne, podczas ktĂłrych sÄ… szczegółowo prezentowane wybrane rozwiÄ…zania oferowane przez poszczegĂłlnych wystawcĂłw. Targi sÄ… okazjÄ… do organizacji warsztatĂłw oraz róşnego rodzaju konkursĂłw. O znaczeniu tej corocznej imprezy moĹźe Ĺ›wiadczyć rĂłwnieĹź fakt, Ĺźe wiele firm wĹ‚aĹ›nie podczas targĂłw organizuje swoje jubileuszowe spotkania. Potwierdzeniem rangi targĂłw Automaticon jest coroczne obejmowanie ich patronatem przez kolejnych ministrĂłw odpowiedzialnych za sprawy gospodarki (Minister PrzemysĹ‚u, Minister Gospodarki, Minister Rozwoju) oraz za sprawy nauki (przewodniczÄ…cy Komitetu BadaĹ„ Naukowych, Minister Nauki i Informatyzacji, Minister Nauki i Szkolnictwa WyĹźszego). Od 1997 r. rĂłwnolegle z targami

Automaticon odbywa siÄ™ organizowana przez PrzemysĹ‚owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP konferencja naukowo-techniczna Automation: Automatyzacja – nowoĹ›ci i perspektywy. Podczas konferencji prezentowane sÄ… przez naukowcĂłw z wielu krajĂłw referaty dotyczÄ…ce prac teoretycznych oraz moĹźliwoĹ›ci aplikacji nowych rozwiÄ…zaĹ„ w dziedzinie automatyki przemysĹ‚owej i pomiarĂłw. Stanowi to doskonaĹ‚e uzupeĹ‚nienie ekspozycji targowej, bÄ™dÄ…cej w zaĹ‚oĹźeniu prezentacjÄ… rozwiÄ…zaĹ„ skomercjalizowanych. Podczas ostatniej edycji targĂłw firma Renex zorganizowaĹ‚a ogĂłlnopolskie mistrzostwa w lutowaniu. Impreza cieszyĹ‚a siÄ™ tak duĹźym powodzeniem, Ĺźe w 2017 r. na potrzeby kolejnych mistrzostw zostaĹ‚a zarezerwowana dodatkowa powierzchnia. Jako organizatorzy targĂłw Automaticon wiemy, Ĺźe tradycja i zaufanie, jakim obdarzajÄ… nas wystawcy i goĹ›cie zobowiÄ…zuje nas do nieustajÄ…cego dbania o poziom imprezy i dokĹ‚adamy wszelkich staraĹ„, aby z roku na rok pozycja naszych targĂłw byĹ‚a coraz silniejsza. Jacek Frontczak % + - % % *(d .U „5 U 4 1U1&1 -&15.-1U 4 4 *5.4-(• *4-*

Organizatorzy MiÄ™dzynarodowych TargĂłw Automatyki i PomiarĂłw Automaticon – PrzemysĹ‚owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP i spółka MVM – zapraszajÄ… na 23. edycjÄ™, ktĂłra odbÄ™dzie siÄ™ w dniach 14–17 marca 2017 r. w halach EXPO XXI przy ul. PrÄ…dzyĹ„skiego 12 w Warszawie.

101

WYDARZENIA

BUDOWA MASZYN

W CENTRUM UWAGI TARGI FMB JUŝ ZA MIESIĄC Od 9 do 11 listopada 2016 r. , ! š + F % + ., % / ) dowy maszyn. Wiele wskazuje

% 9 Q =C6 / / )R +!R ! )/ / % 9 F / #6

T

argi FMB juĹź pod koniec sierpnia mogĹ‚y pochwalić siÄ™ niemal kompletem wystawcĂłw. – W porĂłwnaniu z poprzednim rokiem wpĹ‚ynęło znacznie wiÄ™cej rezerwacji. W listopadzie spodziewamy siÄ™ kompletu wystawcĂłw – podkreĹ›laĹ‚ zarzÄ…dzajÄ…cy portfelem FMB Christian EnĂ&#x;le z firmy Clarion Events Deutschland, organizujÄ…cej targi. PrzekrĂłj wystawcĂłw odzwierciedla peĹ‚ny zakres produktĂłw i usĹ‚ug dla branĹźy budowy maszyn, ktĂłre na targach znajdÄ… swoich adresatĂłw.

SILNY REGION I REKORDOWE OBROTY WÂ Ostwestfalen-Lippe (OWL), ojczystym regionie targĂłw FMB, 700 przed-

102

P R O M O C J A

siÄ™biorstw z branĹźy budowy maszyn i ich dostawcy generujÄ… roczny obrĂłt na poziomie 21 mld euro, co stawia region na pierwszym miejscu w tym sektorze w Europie. PrzewaĹźajÄ… gĹ‚Ăłwnie przedsiÄ™biorstwa Ĺ›redniej wielkoĹ›ci, a wiele z nich to firmy rodzinne bÄ…dĹş przedsiÄ™biorstwa z OWL zajmujÄ…ce czoĹ‚owe pozycje na rynku budowy maszyn. Tak jest m.in. w przypadku branĹź takich, jak budowa maszyn do produkcji narzÄ™dzi, produkcja urzÄ…dzeĹ„ do obrĂłbki drewna, obrĂłbki powierzchni, sprzÄ™tu AGD oraz maszyn rolniczych. SkupiajÄ…cy 140 000 przedsiÄ™biorstw, zatrudniajÄ…cych milion pracownikĂłw i generujÄ…cych produkt krajowy brutto

AUTOMATYKA

WYDARZENIA 09 – 11 LISTOPADA 2016 r. CENTRUM TARGOWE BAD SALZUFLEN

%6 $! ' % % #! 0 )2

PLATFORMA WYMIANY DOĹšWIADCZEĹƒ NiezaleĹźnie od branĹźy, siĹ‚a innowacji i stopieĹ„ usieciowienia majÄ…cych tu siedzibÄ™ przedsiÄ™biorstw dziaĹ‚ajÄ…cych w zakresie budowy maszyn sÄ… wysokie. Inicjatywy typu „OWL Budowa Maszynâ€? i klaster „it’s OWLâ€? napÄ™dzajÄ… rozwĂłj, a targi FMB sÄ… doskonaĹ‚Ä… platformÄ… wymiany doĹ›wiadczeĹ„ miÄ™dzy lokalnymi producentami maszyn a miejscowymi i zamiejscowymi dostawcami. Niemal poĹ‚owa wystawcĂłw pochodzi spoza regionu. WĹ›rĂłd nich sÄ… tak znane firmy, jak Bosch Rexroth, Festo, Meusburger, SEW-Eurodrive czy Siemens.

W NOWYM ROKU NOWA LOKALIZACJA W 2017 r. lokalizacja odnoszÄ…cych sukcesy targĂłw FMB zostanie przeniesiona na poĹ‚udnie Niemiec. 15 i 16 lutego 2017 r. odbÄ™dÄ… siÄ™ tu po raz pierwszy targi FMB-SĂźd. – Nowe umiejscowienie targĂłw jest korzystne pod wzglÄ™dem komunikacyjnym, ze wzglÄ™du na poĹ‚oĹźenie centralnie na poĹ‚udniowej osi technologicznej kraju, biegnÄ…cej z Karlsruhe przez Stuttgart, Ulm i Augsburg aş do Monachium oraz bÄ™dÄ…cej silnym i dynamicznym obszarem o ponadproporcjonalnej liczbie zakĹ‚adĂłw produkcyjnych. W bezpoĹ›rednim sÄ…siedztwie targĂłw, tzn. w okolicach Augsburga, ponad 650 Ĺ›redniej wielkoĹ›ci zakĹ‚adĂłw produkcyjnych zatrudniajÄ…cych ponad 130 000 pracownikĂłw generuje roczne obroty w wysokoĹ›ci 28 mld euro – mĂłwi Christian EnĂ&#x;le. Sprawdzona koncepcja targĂłw FMB dla dostawcĂłw przemysĹ‚u budowy maszyn zostanie utrzymana w nowej lokalizacji. Wystawcy targĂłw FMB-SĂźd bÄ™dÄ… reprezentowali caĹ‚y Ĺ‚aĹ„cuch procesĂłw z zakresu przemysĹ‚u budowy maszyn i urzÄ…dzeĹ„, a kluczowym elementem wydarzenia bÄ™dÄ… rozmowy i nawiÄ…zywanie kontaktĂłw.

!

R E K L A M A

w wysokoĹ›ci ponad 60 mld euro rocznie, OWL jest takĹźe jednym z najsilniejszych gospodarczo regionĂłw poza branşą budowy maszyn. Znani na caĹ‚ym Ĺ›wiecie producenci – np. części samochodowych, produktĂłw z tworzyw sztucznych i artykuĹ‚Ăłw spoĹźywczych – rĂłwnieĹź sÄ… nabywcami maszyn i ich części. Tu znajduje siÄ™ rĂłwnieĹź centrum przemysĹ‚u mebli kuchennych, a dwie z trzech sprzedanych w Niemczech kuchni produkowanych jest wĹ‚aĹ›nie w regionie OWL.

Ponad 500 wystawców – od partnerów # $ % &'( ) i zaopatrzeniowców.

CLARION EVENTS DEUTSCHLAND GmbH . % œ @?9 >>A;8 , ! ! % !6 E?@ S;T :C= @A:>><A8 < !

< %# 6# !

B ! ' % 6 6 ! ' % 6

10/2016

www.fmb-messe.de

103

WYDARZENIA

AUTOMATYZACJA W PRZEMYĹšLE

SPOĹťYWCZYM I CHEMICZNYM Automatyzacja i technika pro /7! Q/ czym, kosmetycznym, farmaceutycznym i chemicznym, % 7 ! + + / 9 % % Q J + * ! < F 4 )R * / <2 ! F6 % 9 % + F % / R + %/ F * / ?6; )/ R C; 7 C;=A 6 # % ! . / 0(- 6 Sylwia Batorska

104

K

onferencja adresowana do przedsiÄ™biorstw branĹźy spoĹźywczej, kosmetycznej, farmaceutycznej i chemicznej, jak rĂłwnieĹź do firm zajmujÄ…cych siÄ™ automatyzacjÄ… i technikÄ… procesowÄ… w tych obszarach, staĹ‚a siÄ™ okazjÄ… do porĂłwnania najnowszych tendencji i kierunkĂłw rozwoju automatyzacji i techniki procesowej na rynku polskim i niemieckim. StronÄ™ niemieckÄ… reprezentowali niemieccy eksperci z zakresu automatyzacji i techniki procesowej. SĂśren Kerner z Instytutu Fraunhofera w swoim wystÄ…pieniu skupiĹ‚ siÄ™ na znaczeniu elastycznoĹ›ci produkcji, ktĂłrÄ… uĹ‚atwia decentralizacja. Paradygmat decentralizacji oznacza odejĹ›cie od scentralizowanego zarzÄ…dzania oraz kontroli i tworzenie sieci autonomicznych, inteligentnych jednostek procesowych, ktĂłre wymieniajÄ… informacje i konfigurujÄ… siÄ™ dla optymalnego przeprowadzenia procesu produkcyjnego i efektywnego rezultatu, bazujÄ…c na danych zwiÄ…zanych z produktem. Instytut Fraunhofera juĹź dzisiaj przygotowuje siÄ™ na wyzwania wynikajÄ…ce z nowych trendĂłw w automatyzacji, pro-

jektujÄ…c pojazdy samojezdne, przygotowane do bezkolizyjnego ruchu. Jako przykĹ‚ad osiÄ…gnięć zaprezentowano niskokosztowy pojazd AGV o nazwie LEO czy wydrukowany w 3D RackRacer pojazd poruszajÄ…cy siÄ™ horyzontalnie i wertykalnie po regaĹ‚ach magazynowych. Konferencja zorganizowana przy wsparciu Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Energii RFN miaĹ‚a rĂłwnieĹź charakter promocyjny. Swoje wystÄ…pienia mieli przedstawiciele firm, takich jak: A-Tec Auszeichnungstechnik GmbH, AZO Liquids GmbH, GESA Automation GmbH, GREX Technologies GmbH, Harrer&Kassen GmbH, HTI bio-X GmbH, SEGLER-FĂśrderanlagen GmbH i Wellmann GmbH, ktĂłrzy sÄ… zainteresowani podjÄ™ciem współpracy z partnerami z rynku polskiego. WpĹ‚yw robotyzacji na konkurencyjność polskich przedsiÄ™biorstw przedstawiĹ‚ Krzysztof Ĺ apiĹ„ski z Instytutu BadaĹ„ nad GospodarkÄ… RynkowÄ…. Robotyzacja polskiego przemysĹ‚u przebiega w tempie niĹźszym niĹź przeciÄ™tnie w Europie, czy w krajach o podobnym stopniu rozwoju co Polska. Ĺšrednia gÄ™stość robotyzacji w Europie jest niemal cztery razy wyĹźsza niĹź w Polsce. Ze statystyk wynika, Ĺźe w 2014 r. w Polsce pracowaĹ‚o 8514 robotĂłw, z czego 227 w przemyĹ›le spoĹźywczym, a tylko 57 w przemyĹ›le chemicznym. BranĹźa farmaceutyczna praktycznie wcale nie uĹźywa robotĂłw, co â€“ jak wynika z przeprowadzonych analiz – jest zwiÄ…zane ze zbyt rygorystycznymi wymaganiami i nadmiernÄ… biurokracjÄ…. W ocenie IBnGR w pozostaĹ‚ych sektorach przyczyn niskiego poziomu robotyzacji naleĹźy upatrywać gĹ‚Ăłwnie w sferze mentalnej. Tymczasem w sytuacji dynamicznego wzrostu popytu na roboty w gospodarce Ĺ›wiatowej robotyzacja AUTOMATYKA

polskiego przemysĹ‚u jest koniecznoĹ›ciÄ…. W przeciwnym razie konkurencyjność polskich wyrobĂłw przemysĹ‚owych na rynkach miÄ™dzynarodowych bÄ™dzie siÄ™ pogarszać. Robotyzacja przemysĹ‚u spoĹźywczego w Polsce odbywa siÄ™ we wzglÄ™dnie dobrym tempie. Z kolei tempo robotyzacji w przemyĹ›le chemicznym i farmaceutycznym jest niezadowalajÄ…ce W Polsce nadal teĹź istnieje duĹźa luka informacyjna dotyczÄ…ca moĹźliwoĹ›ci zastosowania robotĂłw przemysĹ‚owych oraz efektĂłw, jakie ich wdroĹźenie moĹźe przynieść przedsiÄ™biorstwom. Firmy, ktĂłre juĹź z powodzeniem korzystajÄ… z moĹźliwoĹ›ci, jakie daje im robotyzacja produkcji, uzyskujÄ… wymierne korzyĹ›ci ekonomiczne i zwykle charakteryzujÄ… siÄ™ lepszÄ… kondycjÄ… niĹź konkurencja. Ich doĹ›wiadczenia powinny stanowić wskazĂłwkÄ™ dla firm, ktĂłre sÄ… jeszcze niezdecydowane i majÄ… wÄ…tpliwoĹ›ci co do sensownoĹ›ci wdroĹźenia takiego rozwiÄ…zania. MaĹ‚gorzata SzczepaĹ„ska, dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Rozwoju wskazaĹ‚a na programy, ktĂłre mogÄ… być ĹşrĂłdĹ‚em dofinansowania inwestycji w automatyzacjÄ™ produkcji. SzczegĂłlnÄ… uwagÄ™ zwrĂłciĹ‚a na Program Operacyjny Inteligentny RozwĂłj (POIR), z ktĂłrego bÄ™dÄ… finansowane wyĹ‚Ä…cznie projekty dotyczÄ…ce inteligentnych specjalizacji, czyli tych o najwiÄ™kszym potencjale innowacyjnym i konkurencyjnym. Automatyzacja i robotyzacja procesĂłw technologicznych naleşą do czoĹ‚Ăłwki z listy krajowych inteligentnych specjalizacji. Do tej pory przedsiÄ™biorstwa z tego sektora zĹ‚oĹźyĹ‚y 400 wnioskĂłw w konkursie POIR na Ĺ‚Ä…cznÄ… kwotÄ™ 2 mld zĹ‚otych. Spotkanie zwieĹ„czyĹ‚a dyskusja o nadchodzÄ…cej czwartej rewolucji przemysĹ‚owej z udziaĹ‚em Andrzeja Gantnera, dyrektora generalnego Polskiej Federacji ProducentĂłw ĹťywnoĹ›ci, PawĹ‚a Zawadzkiego, przedstawiciela Komisji ds. Techniki Polskiej Izby PrzemysĹ‚u Chemicznego i JarosĹ‚awa Gracela, czĹ‚onka zarzÄ…du z firmy ASTOR. DyskusjÄ™ moderowaĹ‚ Andrzej Soldaty, reprezentujÄ…cy InicjatywÄ™ dla polskiego PrzemysĹ‚u 4.0. Czwarta rewolucja przemysĹ‚owa, oparta na cyfryzacji produkcji, jest zwiÄ…zana z szeregiem przeĹ‚omowych innowacji technicznych. RozwĂłj nastÄ™puje w takich obszarach, jak: generowanie, transfer i przetwarzanie danych, analiza duĹźych zbiorĂłw danych, Ĺ‚Ä…czenie i interakcja Ĺ›wiata wirtualnego i fizycznego, nowe technologie i materiaĹ‚y wytwarzania. ProwadzÄ…cy podkreĹ›liĹ‚ zalety koncepcji PrzemysĹ‚u 4.0, takie jak: elastyczność i wyĹźsza rentowność produkcji, poprawa jakoĹ›ci produkcji i efektywnoĹ›ci wykorzystania zasobĂłw oraz unikniÄ™cie przestojĂłw i awarii. Wszystkie te aspekty przekĹ‚adajÄ… siÄ™ na realne korzyĹ›ci dla gospodarki. KonkluzjÄ… rozmĂłw jest stwierdzenie, Ĺźe przedsiÄ™biorstwa branĹźy spoĹźywczej i chemicznej sÄ… zainteresowane stopniowym wdraĹźaniem nowoczesnych rozwiÄ…zaĹ„ z dziedziny automatyzacji. Jest to jednak uwarunkowane wieloma czynnikami, takimi jak opĹ‚acalność (w kontekĹ›cie produkcji masowej), prostota obsĹ‚ugi i potrzeba zapewnienia bezpieczeĹ„stwa procesĂłw produkcji i logistyki. Sylwia Batorska -&15.-1U -

10/2016

R E K L A M A

%6 -6 0 S-2 T

WYDARZENIA

105

BIBLIOTEKA INTERNET RZECZY. JAK INTELIGENTNE TELEWIZORY, SAMOCHODY, DOMY I MIASTA ZMIENIAJÄ„ ĹšWIAT Q Z1 % [ + ; ! +;

\ ]^_` q v x\ ~`^

1 \ v

Internet Rzeczy (Internet of Things, IoT) – to hasło pojawia się coraz częściej w przestrzeni publicznej, często wymieniane jest podczas omawiania koncepcji Przemysłu 4.0. Zanim jednak obrabiarki, roboty przemysłowe i inne urządzenia zamontowane na linii produkcyjnej będą się ze sobą komunikować, tworząc inteligentne fabryki, warto zapoznać się z ksiąşką, w której autor nie tylko wyjaśnia, w jaki sposób IoT moşe wpływać na nasze şycie i biznes, ale równieş podpowiada, jak do tych zmian się przygotować. Dotyczy to wszystkich przedmiotów, które mogą pośrednio albo bezpośrednio gromadzić, przetwarzać lub wymieniać dane za pośrednictwem sieci komputerowej. Juş dzisiaj zaliczymy do nich smartfony, laptopy, a takşe urządzenia gospodarstwa domowego i samochody. Autor w ksiąşce bierze pod lupę wszystkie aspekty rzeczywistości połączonej w sieć i poddaje analizie. Wyjaśnia, czym jest IoT oraz odpowiada na wiele waşnych pytań.

RFID OD KONCEPCJI DO WDROĹťENIA. POLSKA PERSPEKTYWA

| Q | q } + ; ! +;

\ ]^_` q v x\ ~]^

1 \ v

Ksiąşka poświęcona technologii RFID jest pierwszym na polskim rynku unikalnym, uniwersalnym i praktycznym kompendium wiedzy dotyczącym tej nowoczesnej techniki kodowania. Zawiera kompleksowe omówienie zagadnień technicznych i prezentację licznych studiów przypadków skupionych na opisie procesów biznesowych wspomaganych przez RFID, uzyskiwanych korzyściach oraz zagadnieniach (badawczych, organizacyjnych itd.), koniecznych do rozwiązania w trakcie wdroşeń. Lektura ksiąşki zapewni poznanie przypadków wdroşeń technologii RFIF w polskich i zagranicznych organizacjach. Studia przypadków są zaprezentowane na postawie jednolitego szablonu, co umoşliwia łatwą ich analizę i prowadzenie porównań. Ze względu na duşy udział praktycznych case study w ksiąşce treści w niej przedstawione mogą okazać się cenne dla menedşerów firm logistycznych i wszystkich zainteresowanych nowoczesną technologią identyfikacji radiowej.

BIG DATA W PRZEMYĹšLE. JAK WYKORZYSTAĆ ANALIZĘ DANYCH DO OPTYMALIZACJI KOSZTĂ“W PROCESĂ“W? @ ! ! : Q Z1 +:% & + [ + ; ! +;

\ ]^_` q v x\ ]]{

1 \ v

Big Data to zbiory danych duĹźej wielkoĹ›ci (terabajty, petabajty), duĹźej zmiennoĹ›ci lub duĹźej róşnorodnoĹ›ci, ktĂłre po przetworzeniu mogÄ… wspomagać podejmowanie decyzji, odkrywać nowe zjawiska, optymalizować procesy. Jednak nie kaĹźda informacja jest istotna. Konieczne jest wyodrÄ™bnianie ze zbiorĂłw danych prawidĹ‚owych i przydatnych informacji. Pod hasĹ‚em Big Data rozumiane sÄ… algorytmy, metody i narzÄ™dzia, ktĂłre stosowane przez firmy z róşnych gaĹ‚Ä™zi gospodarki pozwolÄ… poddać analizie tylko najwaĹźniejsze dla nich dane, a nastÄ™pnie zinterpretować wyniki. W ksiÄ…Ĺźce omĂłwiono praktyczne zastosowanie analitycznych programĂłw typu: UCINET, NetMiner, R, NodeXL, Gephi. Zaprezentowano je w sposĂłb umoĹźliwiajÄ…cy uĹźytkownikom (analitykom, inĹźynierom przemysĹ‚owym i badawczym) przeprowadzanie badaĹ„ na wielkich zbiorach danych. 5 b Q6 . + % ! /J 106

AUTOMATYKA

MIĘDZ YN A RO DOWE ROZ WIĄ Z A Ń

7-9

TARGI

INNOWAC YJNYC H

PRZEMYSŁ OW YC H

L I S T O PA D A 2016

NOWA ODSŁONA TARGÓW DLA BRANŻY PRZEMYSŁOWEJ

W W W. I N D U S T R Y W E E K . P L

Wydarzenia towarzyszące:

O R G A N I Z ATO R :

AGNIESZKA CIEŚLIK DYREKTOR PROJEKTU

KRZYSZTOF ZIELIŃSKI MENADŻER PROJEKTU

TEL. +48 601 913 214 MAIL k.zielinski@warsawexpo.eu TEL. +48 518 739 275 MAIL a.cieslik@warsawexpo.eu

WSPÓŁPRACA

ASTOR SP. Z O.O. TEL. 12 428 63 00, WWW.ASTOR.COM.PL ................................................................................................... 74–75

AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ....................................................................................... 29

AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL .............................................................................................. 17

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL........................................................................................................... 105

B&R AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA SP. Z O.O. TEL. 61 846 05 00, WWW.BR-AUTOMATION.COM .............................................................................. 54–56 BALLUFF SP. Z O.O. TEL. 71 382 09 00, WWW.BALLUFF.PL, WWW.LEUZE.PL ............................................................ II OKŁ., 15 BECKHOFF AUTOMATION SP. Z O.O. TEL. 22 750 47 00, WWW.BECKHOFF.PL ............................................................................................. 48–50, 51 PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ........................................................................................................................ 13 ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL .................................................................. 3, 94–95, 96, 97

ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ................................................................................................ 52–53

ELTRON TEL. 71 343 97 55, WWW.ELTRON.PL ................................................................................................................. 15, 19 FANUC POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 776 61 60, WWW.FANUC.EU .......................................................................................................................... 35

FESTO SP. Z O.O. TEL. 22 711 42 71, WWW.FESTO.PL ........................................................................................... I OKŁ, 57, 98–99 HF INVERTER POLSKA S.C. TEL. 56 653 99 16, WWW.HFINVERTER.PL .....................................................................................................................17

IGUS SP. Z O.O. TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL ...................................................................................................... 7, 46–47, 93

MVM SP. Z O.O. TEL. 22 87 40 230 .................................................................................................................................................................. 47

108

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA

PEPPERL+FUCHS TEL. 22 256 97 70, WWW.PEPPERL-FUCHS.PL ..................................................................................9, 58–59

PHOENIX CONTACT TEL. 71 39 80 410, WWW.PHOENIXCONTACT.PL.................................................................................... 60–62

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ............................................................................................................. 47, 82–85

PRIMA POWER CENTRAL EUROPE SP. Z O.O. TEL.: 22 201 13 46, WWW.PRIMAPOWER.COM ................................................................................ 86–88, 89

PTAK WARSAW EXPO PTAK WARSAW EXPO TEL. +48 518 739 124, WWW.WARSAWEXPO.EU ........................................................................................... 107

ROCKWELL AUTOMATION TEL. 22 32 60 700, WWW.ROCKWELLAUTOMATION.PL ............................................................................... 17

RS COMPONENTS TEL. 22 223 11 11, PL.RS-ONLINE.COM .......................................................................................................... III OKŁ.

SABUR SP. Z O.O. TEL. 22 549 43 53, WWW.SABUR.COM.PL ................................................................................................... 76–77

SCHMERSAL-POLSKA SP. J. E. NOWICKA, M. NOWICKI TEL. 22 816 85 78, WWW.SCHMERSAL.PL ........................................................................................................... 25

SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM ........................................................................................... 63, 90–92

SIEMENS SP. Z O.O. TEL. 22 870 00 90, WWW.SIEMENS.PL ........................................................................................................ IV OKŁ.

TARGI FMB EXHIBITOR 2016 TEL. 49 (521) 96533-66, WWW.FMB-MESSE.DE ............................................................................... 102–103

TURCK SP. Z O.O. TEL. 77 443 48 00, WWW.TURCK.PL .......................................................................................................................... 71

UIBS TEAMWORK SP. Z O.O. TEL. 502 300 450, 32 722 86 08, WWW.IPOSYSTEM.COM.PL .............................................. 39, 40–41

WYDAWNICTWO EUROLOGISTICS TEL. (61) 892 63 60, WWW. EUROLOGISTICS.PL .............................................................................................. 81

10/2016

109

LUDZIE

STANOWISKO: dyrektor rozwoju, produkcji Q/ FIRMA: PPH WObit E.K.J. Ober s.c.

J

est absolwentem Politechniki PoznaĹ„skiej, kierunek Informatyka. UkoĹ„czyĹ‚ rĂłwnieĹź trenerskie studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu oraz studia podyplomowe ze strategii sprzedaĹźy w WyĹźszej Szkole Bankowej w Poznaniu. Posiada wieloletnie doĹ›wiadczenie we wdraĹźaniu nowych projektĂłw oraz rozwijaniu sprzedaĹźy i procesĂłw produkcyjnych w firmie WObit. Autor wielu artykuĹ‚Ăłw w prasie branĹźowej poĹ›wiÄ™conych technice pomiarowej i robotyzacji. W firmie WObit jest odpowiedzialny za kontakty z kluczowymi dostawcami produktĂłw z zakresu mechaniki, napÄ™dĂłw i technologii pomiarowej. Od 2010 roku nadzoruje prace dziaĹ‚u badaĹ„ i rozwoju, bÄ™dÄ…c jednoczeĹ›nie pomysĹ‚odawcÄ… szeregu rozwiÄ…zaĹ„ mechatronicznych dla przemysĹ‚u.

110

DostosowaĹ‚ sposĂłb funkcjonowania produkcji w firmie WObit do wymagaĹ„ współczesnego rynku. Celem, jaki stawia sobie na najbliĹźsze lata, jest dalszy rozwĂłj firmy, m.in. przez wykorzystanie inteligentnych mechanizmĂłw, tzw. „Smart Factoryâ€?, umoĹźliwiajÄ…cych przeprowadzenie szybkiej i trafnej analizy potrzeb, a nastÄ™pnie wyboru odpowiedniego rozwiÄ…zania optymalizujÄ…cego procesy produkcyjne klienta. Chce rĂłwnieĹź umocnić pozycjÄ™ firmy WObit jako producenta robotĂłw przemysĹ‚owych. UwaĹźa, Ĺźe poprzez ich wdraĹźanie moĹźna zapewnić konkurencyjność polskich przedsiÄ™biorstw na rynkach europejskich i Ĺ›wiatowych. Stale poszerza horyzonty uczestniczÄ…c w targach, odwiedzajÄ…c zakĹ‚ady produkcyjne w Polsce i za granicÄ…, gdzie poznaje nowoczesne rozwiÄ…za-

nia i ich zastosowanie w rozmaitych gaĹ‚Ä™ziach przemysĹ‚u. SwojÄ… wiedzÄ… i doĹ›wiadczeniem dzieli siÄ™ zarĂłwno z przedsiÄ™biorcami podczas licznych konferencji i seminariĂłw, jak i ze studentami w trakcie wykĹ‚adĂłw menedĹźerskich oraz zwiÄ…zanych z technologiÄ… szkoleĹ„ czy warsztatĂłw. Biegle posĹ‚uguje siÄ™ jÄ™zykiem angielskim. Pasjonuje siÄ™ nowoczesnÄ… technologiÄ…, dzikÄ… przyrodÄ… oraz sportem. ChÄ™tnie Ĺ‚Ä…czy hobby z niesieniem pomocy potrzebujÄ…cym – w tym roku wziÄ…Ĺ‚ udziaĹ‚ w charytatywnej Triathlonowej Sztafecie Firmowej 2016 w Mietkowie pod WrocĹ‚awiem, ktĂłra wspiera niepeĹ‚nosprawnych sportowcĂłw i promuje zdrowy styl Ĺźycia. Prywatnie ojciec i mÄ…Ĺź oraz ciekawy Ĺ›wiata miĹ‚oĹ›nik aktywnego wypoczynku i dobrego filmu. AUTOMATYKA

Fot. WObit

PRZEMYSĹ AW DEGĂ“RSKI

Miej swój udział w tworzeniu świata Internetu Rzeczy Stoimy u progu ogromnych zmian w technologii łączności. Powstaje świat połączonych ze sobą urządzeń, w którym ludzie kontaktują się bezprzewodowo z maszynami. W ciągu kolejnych pięciu lat będziemy korzystać z dziesiątków miliardów połączonych siecią urządzeń. To odpowiedni moment, aby stać się częścią tych zmian. Jaki będzie Twój wkład w nowy świat Internetu Rzeczy?

Dowiedz się więcej:

Wyszukaj „IoT” na pl.rs-online.com

6LoWPAN

Bluetooth

Wi-Fi

SIGFOX

Thread

3G/4G LoRaWAN

Projekty IoT

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.