ژماره‌ 332

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی‬ ‫سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫مالیكی‌ بۆ ئۆباما‪:‬‬ ‫له‌سه‌ر نه‌وتی‌ كوردستان‬ ‫جه‌نگ روو ده‌دات‪..‬ل‪3‬‬

‫‪www.awene.com‬‬ ‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫ژمار‌ه (‪)332‬‬ ‫سێشەممە ‪2012/6/26‬‬

‫"به‌نی سه‌در" بۆ ئاوێنه‌‪:‬‬

‫هیوادارم تاڵه‌بانی‌‌و بارزانی‬ ‫رێز له‌مافه‌كانی مرۆڤ بگرن‬

‫»» ‪9‬‬

‫‪12‬‬ ‫»» ‪17‬‬

‫ریکالم‬

‫په‌یكه‌ر ‌ی "كه‌ر"ێك ‌ی تریش‬

‫"ئەم کەرەیان وه‌ختی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتیزان‌و پێشمه‌رگه‌ بووه‌"‬

‫»» ‪12‬‬

‫»» ‪10‬‬

‫سه‌ره‌ڕای‌ گفتوگۆی‌ گه‌رمی‌ بودجه‌و ئه‌گه‌ری‌ خۆپیشاندان‬

‫سەردانی سەرۆک هۆزەکان بۆ الی مالیکی‬

‫شێخی‌ چوێسه‌ "ته‌شه‌بوز"‬ ‫بۆ كوڕی كۆنه‌ مسته‌شارێك ده‌كات‬

‫‪17‬‬ ‫‪312‬‬ ‫»»»»‬

‫ریکالم‬

‫نێچیرڤان ورته‌ ‌ی لێوه‌نه‌هات‌و‬ ‫دوو هه‌فت ‌ه له‌كوردستان نه‌بوو‬

‫س���ه‌ره‌ڕای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌رێم��� ‌ی‬ ‫كوردس���تان دوو هه‌فت���ه‌ی‌ پ���ڕ‬ ‫س���ه‌باره‌ت‬ ‫له‌كێشمه‌كێش���ی‌‬ ‫به‌پڕۆژه‌یاسای‌ بودجه‌ به‌سه‌ربرد‪،‬‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزان���ی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم ورت���ه‌ی‌ له‌ده‌م‬ ‫نه‌هات���ه‌ده‌ر‌و دوای‌ به‌س���ه‌ربردنی‌‬ ‫دوو هه‌فته‌ له‌گه‌ش���تێكی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫بۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪ ،‬سه‌ره‌تای‌ ئه‌م‬

‫هه‌فته‌یه‌ گه‌ڕایه‌وه‌ كوردستان‪.‬‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ئاگادار كه‌ نه‌یویس���ت ناوی‌ خۆی‌‬ ‫ئاش���كرا ب���كات سه‌رس���وڕمانی‌‬ ‫خۆی‌ به‌رامبه‌ر ب���ه‌وه‌ ده‌ربڕی‌ كه‌‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ نێچیرڤ���ان بارزان���ی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ حكومه‌ته‌و به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كی‌ ده‌بێ���ت ئه‌و قس���ه‌‌و‬ ‫هه‌ڵوێس���تی‌ خ���ۆی‌ س���ه‌باره‌ت‬

‫به‌بودجه‌ ده‌رببڕێت‪ ،‬كه‌چی‌ عیماد‬ ‫ئه‌حمه‌د‌و ئه‌رسه‌الن بایز له‌و زیاتر‬ ‫قسه‌ له‌م مه‌سه‌له‌یه‌دا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "نێچیرڤ���ان خ���ۆی‌‬ ‫ل���ه‌م مه‌س���ه‌له‌یه‌ هێناوه‌ت���ه‌ده‌رو‬ ‫ده‌ی���ه‌وێ‌ خۆی‌ پیاوخ���راپ نه‌كاو‬ ‫ئی���ش له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫وێنه‌یه‌كی‌ چاكس���ازیخواز بۆ خۆی‌‬ ‫دروستبكات"‪.‬‬

‫وتیش���ی‌ "ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌‬ ‫ئ���ه‌م بودجه‌ی ‌هی‌ ده‌وترێت له‌الیه‌ن‬ ‫كابینه‌ی‌ شه‌شه‌مه‌وه‌ ئاماده‌كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌ئیم���زای‌ س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫ئێس���تای‌ هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌ ره‌وانه‌ی‌ په‌رله‌مان‬ ‫كراوه‌و له‌ڕووی‌ قانونیش���ه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫لێی‌ به‌رپرسه‌"‪.‬‬ ‫»»‪2‬‬

‫كێڵگه‌ی‌ كۆرمۆر بۆ به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ن���ه‌وت‌و گاز كه‌ ده‌كه‌وێته‌ ناوچه‌ی‌‬ ‫قادرك���ه‌رەم‪ ،‬ل���ه‌ڕۆژی‌ ‪6/22‬دا‬ ‫به‌ه���ۆی‌ گڕگرتن���ی‌ تانكه‌رێكه‌وه‌‬ ‫دووك���ه‌س گیانی���ان له‌ده‌س���تدا‌و‬ ‫سێ‌ كه‌س���ی تریش برینداربوون‪،‬‬ ‫زانیارییه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ رووداوه‌كه‌ كارێكی‌‬ ‫"تیرۆریستی‌" بووه‌‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ ،‬چه‌مچه‌ماڵ‪ :‬پاشنیوه‌ڕۆی‌‬ ‫‪ 6/22‬س���ێ‌ تانك���ه‌ر ك���ه‌ چه‌ند‬ ‫شۆفێرێك له‌ده‌وری‌ تانكه‌ره‌كانیان‬ ‫وه‌س���تاون كه‌ دوانی���ان عه‌ره‌بن‪،‬‬ ‫یه‌كێكی���ان خه‌ڵكی‌ به‌غدا‪ ،‬مه‌دینه‌‬ ‫س���ه‌دره‌‪ ،‬ئه‌وی‌ تریش���ان خه‌ڵكی‌‬ ‫سلمانبه‌ك‪ ،‬شۆفێرێكی‌ توركمان‌و‬ ‫ش���ۆفێرێكی‌ ك���وردی‌ خه‌ڵك���ی‌‬ ‫چه‌مچه‌ماڵیش���یان له‌گه‌ڵدای���ه‌‪،‬‬

‫له‌كاتژمێ���ر ‪ 3:20‬خولەک تانكه‌ری‌‬ ‫ئه‌و ش���ۆفێره‌ عه‌ره‌ب���ه‌ی‌ مه‌دین ‌ه‬ ‫س���ه‌در ده‌ته‌قێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم خۆی‌‬ ‫ل���ه‌وێ‌ نابێ���ت‪ .‬ك���ه‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌‬ ‫رووده‌دات چوار شۆفێر به‌سه‌ختی‌‌و‬ ‫كرێكارێكی���ش به‌س���وكی‌ بریندار‬ ‫ده‌بێ���ت‪ .‬زیات���ر له‌نی���و كاتژمێر‬ ‫تێده‌په‌ڕێت‪ ،‬به‌اڵم ئوتومبێلی‌ ئاگر‬ ‫كوژاندنه‌وه‌و ئوتومبێلی‌ فریاكه‌وتن‌و‬

‫تیم���ی‌ پزیش���كیی كۆمپانیاكه‌ش‬ ‫نه‌چ���وون ب���ه‌ده‌م رووداوه‌كه‌‌وه‌‌و‬ ‫چه‌ندین گرته‌ی‌ ڤیدۆیی‌ الی‌ ده‌زگا‬ ‫ئه‌منییه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم هه‌یه‌‬ ‫كه‌ س���وتاوه‌كان به‌ده‌م هاواره‌وه‌‬ ‫له‌ش���وێنی‌ رووداوه‌ك���ه‌ راده‌كه‌ن‬ ‫كه‌س نییه‌ بچێت به‌ده‌نگیانه‌وه‌‪.‬‬

‫ته‌قینه‌وه‌ك ‌هی‌ كۆرمۆر كارێكی‌ "تیرۆریستییه‌"‬

‫‪ ťɕǁťƾȦ DŽŢ DŽƹ ƿƁǂɚLjž ɇŨ ŭɕɛŨƅɛž DŽŨ‬‬

‫‪DŽ΋Ũ ƌ DŽ΋Əɛǫ ƿƁǂɚLjž ɒ DŽŻǂɕƽ ͳǂŮƅȢƄ ǃLJ ɒƄťƵŤLJŤƀ‬‬

‫ ‪ DŽƽɇƵ DŽůƋǁŤƆ DŽƹ ƅɛůƋŶťƽ ͳǁƁǂɚLjž ɒ DŽŻǂɕƽ ɒ DŽƽťǁƄ DŽŨ ƿLJƁƹ DŽž ǀũɕŢ‬‬ ‫‪ƯŤƅɛƢ ͳǁťƵ DŽɕɔɆƅƽ LJ ͳŮ DŽɔʛʠ‬‬

‫ ‪NjǓNJNj ɋſǁƷƶ ƽŧ NJɤ ɋŽŞƮŝǀŝŹ ɌƺŹžƯƇ ƽƯƈɔǤ Ɍŧ ƽȟɀƶŝǀŹ‬‬ ‫ ‪ ƸŞƶ ƽƮ ƼǾ ƽǥȟŞƶ ɌƺŝŹŽ ƽƃ ƽɍŞƯŧ ʼnžŧŞɍſ ɋŽŞɎƺŝſ ɀš‬‬ ‫ ‪www.tabadul.de ŦɔƺŽ ƽŨƺ ƽś Ž ƽƃ ƽƲ ƽƯš‬‬ ‫ ‪ ǓǐɤǓ ǑNjǓ ǓNJ njɣ ƱLjŞšɀƶ ɋ ƼŽŞƶȂ‬‬ ‫‪IC_erbil@daad-iraq.info ȞɔƷljś‬‬

‫»»‪2‬‬

‫‪DAAD‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫بۆچی‌ نێچیرڤان سه‌باره‌ت به‌بودجه‌ "ورته‌"ی‌ نه‌كرد؟‬

‫ئاوێنه‌ی روداوه‌کان‬

‫"ده‌یه‌وێت خۆی‌ پیاوخراپ نه‌كات"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان "نێچیرڤان بارزانی‌"‬ ‫له‌گه‌رمه‌ی‌ كێشمه‌كێشی‌ په‌رله‌ماندا‬ ‫سه‌باره‌ت به‌"بودجه‌" ورته‌ی‌‬ ‫له‌ده‌م نه‌هاته‌ده‌ر‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫ئاگادار هۆكاری‌ ئه‌م بێده‌نگییه‌ی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ ناوبراو‬ ‫نایه‌وێت خۆی‌ پیاوخراپ بكا‌و ژیرانه‌‬ ‫خۆی‌ له‌و مه‌سه‌له‌یه‌ كردووه‌ته‌ده‌رو‬ ‫رۆڵی‌ قسه‌كردنی‌ به‌وانی‌ تر‬ ‫سپاردووه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگادار كه‌ نه‌یویست‬ ‫ناوی‌ خۆی‌ ئاش���كرا بكات س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌ئاماده‌كاری���ی‌ بودج���ه‌و په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌كابینه‌كه‌ی‌ نێچیرڤ���ان بارزانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‬ ‫وه‌زاره‌ت���ه‌كان یه‌ك به‌ی���ه‌ك بودجه‌ی‌‬

‫خۆیان ئاماده‌ ده‌ك��� ‌هن‌و بۆ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫دارایی‌ ده‌نێرن‪ ،‬له‌وه‌زاره‌تی‌ داراییش‪،‬‬ ‫دارای���ی‌ لیژنه‌ی‌ ئام���اده‌كاری‌ بودجه‌‬ ‫دوای‌ رێكخس���تن‌و داڕش���تنه‌وه‌یان‬ ‫ئاڕاس���ته‌ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیران���ی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌نجومه‌ن���ی‌ وه‌زیرانی���ش دوا‬ ‫چاوپێداخشانه‌وه‌‌و ده‌س���تكاریكردنی‌‬ ‫ره‌وان���ه‌ی‌ په‌رله‌مان���ی‌ ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ئه‌م‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌ ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد كه‌‬ ‫ئه‌م پڕۆژه‌ یاسایه‌ی‌ ده‌وترێت له‌الیه‌ن‬ ‫كابین���ه‌ی‌ شه‌ش���ه‌مه‌وه‌ ئاماده‌كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌ئیمزای‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ ئێستای‌‬ ‫هه‌رێ���م "نێچیرڤان بارزان���ی‌" ره‌وانه‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مان كراوه‌و له‌ڕووی‌ قانونیشه‌وه‌‬ ‫ئه‌و لێی‌ به‌رپرسه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ وت���ی‌ "راس���ته‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫ه���ه‌ره‌ زۆری���ی‌ ئه‌م پ���ڕۆژه‌ یاس���ایه‌‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ كابینه‌ی‌ شه‌شه‌مدا ئاماده‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌الیه‌ن ئه‌م كابینه‌یه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ م���اوه‌ی‌ مانگێك رایانگ���رت به‌و‬

‫پاش تێپه‌ڕاندن ‌ی‬ ‫بودج ‌ه ده‌بێ‌ چ ‌ی بكرێ‌‬

‫مه‌به‌سته‌ی‌ كه‌ گوایه‌ پیای‌ ده‌چنه‌وه‌و زیاتر قسه‌ له‌م مه‌سه‌له‌یه‌دا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ده‌س���تكاری‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌چی‌ ده‌ركه‌وت هۆكاری‌ ئه‌مه‌شی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ن���ه‌ك هی���چ نه‌گ���ۆڕاوه‌ له‌پڕۆژه‌كه‌دا‪ ،‬ك���ه‌ نێچیرڤ���ان ده‌یه‌وێ���ت وێنه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌ڵكو له‌(خراپ)ه‌وه‌ بووه‌ به‌(خراپتر) چاكسازیخواز بۆ خۆی‌ دروست بكات‌و‬ ‫ی���ن كاتێ���ك بودج���ه‌ی‌ ته‌رخانكراوه‌ ته‌نان���ه‌ت له‌گه‌رم���ه‌ی‌ گفتوگۆكان���ی‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاس���ایش كه‌ هه‌ردوو ئه‌مدواییه‌شدا سه‌باره‌ت به‌بودجه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌زگای‌ پاراس���تن‌و زانیار ده‌گرێته‌وه‌ بۆ م���اوه‌ی‌ زیاتر ل���ه‌ده‌ رۆژ بۆ كاری‌‬ ‫تایبه‌تی‌ خۆی‌ گه‌شتی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتی‌‬ ‫زیاد كرا بۆ ‪ 318‬ملیۆن دۆالر"‪.‬‬ ‫ئه‌م سه‌رچاوه‌یه‌ سه‌رسوڕمانی‌ خۆشی‌ كرد‌‪.‬‬ ‫به‌رامب���ه‌ر ب���ه‌وه‌ ده‌ربڕی‌ ك���ه‌ داوای‌ س���ه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد كه‌‬ ‫زیادكردنی‌ بودجه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش ره‌نگه‌ تێپه‌ڕاندنی‌ بودجه‌ به‌م شێوه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌ئیمزای‌ "عیماد ئه‌حمه‌د" نێردراوه‌ بۆ كاریگه‌ری���ی‌ له‌س���ه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "نێچیرڤان خۆی‌ نێ���وان گ���ۆڕان‌و نێچیرڤ���ان هه‌بێت‪،‬‬ ‫له‌م مه‌س���ه‌له‌یه‌ ده‌رهێناوه‌و زیره‌كانه‌ له‌و روانگه‌یه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ له‌چه‌ند مانگی‌‬ ‫ئیش له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ خۆی‌ راب���ردوودا نێچیرڤ���ان خوازیاری‌ ئه‌وه‌‬ ‫پیاوخراپ نه‌كات‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ به‌رپرسی‌ ب���ووه‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان ه���اوكاری‌‬ ‫یه‌كه‌م���ی‌ حكومه‌ته‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ بكه‌ن له‌گۆڕینه‌وه‌ی‌ پڕۆژه‌و پێشنیار‌و‬ ‫سه‌ره‌كی‌ ده‌بێت ئه‌و قسه‌‌و هه‌ڵوێستی‌ دیاریكردن���ی‌ كه‌موكورتییه‌كان���ی‌ ئه‌م‬ ‫خۆی‌ له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ ده‌رببڕێت‪ ،‬كه‌چی‌ بودجه‌یه‌دا بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌ستكاری‌ بكات‪،‬‬ ‫عیم���اد ئه‌حمه‌د‌و ئه‌رس���ه‌الن بایز له‌و به‌اڵم هیچ ده‌ستكارییه‌كی‌ نه‌كرد‪.‬‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‬

‫ئازاد چاالك‬

‫ی كۆرمۆر كارێكی‌ "تیرۆریستییه‌"‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ك ‌ه ‌‬

‫‪ 3‬كاتژمێر كۆمپانیاكه‌ نه‌یهێشت برینداره‌كان بگوازرێنه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫ماوه‌ی‌ سێ‌ كاتژمێر كه‌سێك سوتا‬ ‫جێگری‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ته‌ندروستی‌‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬شێرزاد حه‌سه‌ن ره‌زا به‌‬ ‫ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند دوای‌ ئاگاداركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌شی‌ كۆنترۆڵی‌ فه‌رمانگه‌كه‌یان‬ ‫له‌الیه‌ن ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ (‪)222‬‬ ‫له‌كاتژمێر ‪ 4:10‬خوله‌ك كه‌ "ته‌قینه‌وه‌‌و‬ ‫ئاگركه‌وتنه‌وه‌كه‌ له‌كۆمپانیای‌ داناغاز‬ ‫له‌كۆرمۆر رویداوه‌‌و سوتاو یان برینداری‌‬ ‫لێكه‌وتۆته‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ش به‌پێی‌ رێكاره‌‬ ‫پزیشكییه‌كان نزیكترین ئه‌مبوالنسمان‬ ‫له‌گه‌ڵ یاریده‌ده‌ری‌ پزیشكێك له‌بنكه‌ی‌‬ ‫ته‌ندروستی‌ شه‌هید عه‌سكه‌ر‪،‬‬ ‫له‌قادركه‌ره‌مه‌وه‌ نارد‪ ،‬دوای‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫چاره‌كێك چوونه‌ته‌ شوێنی‌ رووداوه‌كه‌‌و‬ ‫بریندارێكی‌ وه‌رگرتووه‌ به‌ناوی‌ ئارام‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان (سه‌رله‌به‌یانی‌ رۆژی‌‬ ‫دووشه‌ممه‌ كۆچی‌ دوایی‌ كرد)"‪.‬‬ ‫شێرزاد حه‌سه‌ن له‌درێژه‌ی‌ لێدوانه‌كه‌یدا‬ ‫وتی‌ "دوات���ر دووه‌م نزیكتری���ن بنكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروستی‌ كه‌ بنكه‌ی‌ ته‌ندروستی‌ ناحیه‌ی‌‬ ‫ته‌كی���ه‌ی‌ جه‌باری‌ بوو‪ ،‬ئه‌مبوالنس���ێكی‌‬ ‫نارد‌و دوای‌ نیو كاتژمێر گه‌یشته‌ شوێنی‌‬ ‫رووداوه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌یانهێش���ت بچێته‌ ناو‬ ‫كۆمپانیاكه‌وه‌‪ ،‬پاش���ان سێ‌ ئه‌مبوالنسی‌‬ ‫دیكه‌مان له‌چه‌مچه‌ماڵ���ه‌وه‌ نارد به‌هۆی‌‬ ‫زۆری‌ برینداره‌كانه‌‌وه‌ دوای‌ نزیكه‌ی‌ په‌نجا‬ ‫ریکالم‬

‫ده‌قه‌ گه‌یشت‪ ،‬كه‌چی‌ كۆمپانیاكه‌ رێگه‌ی‌‬ ‫نه‌دا به‌چونه‌ ژوره‌وه‌ی���ان بۆ وه‌رگرتن ‌ی‬ ‫سوتاوه‌كان"‪.‬‬ ‫جێگ���ری‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ ته‌ندروس���تی‌‬ ‫چه‌مچه‌م���اڵ ئاماژه‌ی‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ كرد كه‌‬ ‫بۆماوه‌ی‌ سه‌عات‌و نیوێك له‌وێ‌ وه‌ستاون‬ ‫به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ بتوانن سود به‌ برینداره‌كان‬ ‫بگه‌یه‌نن‪ ،‬چونك���ه‌ كۆمپانیاكه‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫نه‌یانهێش���ت كارمه‌نده‌كانی���ش بچن���ه‌‬ ‫ژوره‌وه‌و چاره‌سه‌ری‌ سوتاوه‌كان بكه‌ن‪.‬‬ ‫ناوب���راو رونیك���رده‌وه‌ په‌یوه‌ندیی���ان‬ ‫به‌چه‌ندی���ن به‌رپرس���ی‌ كۆمپانیاك���ه‌وه‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬تادواج���ار كه‌س���ێك به‌ناوی‌‬ ‫عه‌دنان كه‌ به‌رپرس���ی‌ به‌شی‌ ئاسایشی‌‬ ‫كۆمپانیاكه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌ته‌له‌ف���ۆن وه‌اڵم���ی‌‬ ‫داونه‌ت���ه‌وه‌و وتویه‌ت���ی‌ سوپاس���تان‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ كۆنتاكتمان له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمپانیایه‌كی‌ تایبه‌ت هه‌یه‌ بۆ ته‌ئمینی‌‬ ‫ته‌ندروس���تی‌‌و ئ���ه‌وان له‌هه‌ولێ���ره‌وه‌‬ ‫ئه‌مبوالنسمان بۆ ده‌نێرن‪.‬‬ ‫راش���یگه‌یاند تا كاتژمێر ‪ 6:48‬خوله‌ك‬ ‫ئه‌مبوالنس���ه‌كانمان له‌ب���ه‌رده‌م ده‌رگای‌‬ ‫كۆمپانیاك���ه‌ راوه‌س���تاون‌و ئینج���ا‬ ‫ئه‌مبوالنس���ه‌كانی‌ هه‌ولێ���ر گه‌یش���تن‌و‬ ‫برینداره‌كانی���ان بۆ هه‌ولێر گواس���ته‌وه‌‬ ‫(واته‌ پاش زیاتر له‌س���ێ‌ كاتژمێرو نیو‬ ‫ئه‌مبوالنسی‌ كۆمپانیاكه‌ گه‌یشتوون‌و ئه‌و‬ ‫بریندارانه‌ له‌وێ‌ كه‌وتوون‪ ،‬به‌بێ‌ چاره‌سه‌ر‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ نه‌خۆش���خانه‌كانی‌‬ ‫سلێمانی‌ زۆر نزیكترن له‌هه‌ولێر‪ ،‬كه‌چی‌‬

‫براون بۆ نه‌خۆشخانه‌كانی‌ ئه‌و شاره‌)‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ ناحی���ه‌ی‌ قادرك���ه‌ره‌م‪،‬‬ ‫ئ���ارام مه‌ع���روف عه‌ب���دواڵ به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ لیژن���ه‌ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاسایش���ی‌ قادركه‌ره‌مم���ان ن���اردووه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم نه‌یانهێش���تبوو بچن���ه‌ ژوره‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆمپانیاكه‌ش ده‌ڵێن به‌هۆكاری‌ تایب ‌هت‌و‬ ‫له‌به‌ر هه‌ستیاری‌ كاره‌كانمانه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ناوبراو وتی‌ "ده‌پرس���م بۆچی‌‬ ‫گرفتیان بۆ ئه‌مبوالنسه‌كانی‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫دروس���تكردو رێگه‌یان نه‌دا برینداره‌كان‬ ‫بگوێزنه‌وه‌ بۆ سلێمانی‌‌و چاوه‌ڕوان بوون‬ ‫ت���ا كاتژمێ���ر ‪ 6:30‬ئینج���ا ئه‌مبوالنس‬ ‫له‌هه‌ولێره‌وه‌ هات؟ ئایا ئه‌گه‌ر كه‌س���ێك‬ ‫ی س���ێ‌ كاتژمێر‬ ‫بس���وتێ‌ ده‌بێ‌ بۆ ماوه‌ ‌‬ ‫له‌شوێنه‌كه‌ی‌ خۆیدا بمێنێته‌وه‌؟"‪.‬‬ ‫كۆمپانیای‌ داناغاز‌و وه‌زاره‌تی‌ سامانه‌‬ ‫سروشتییه‌كان حكومه‌تێك له‌ناو‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمدا‬ ‫كۆمپانیاكان���ی‌ پش���كنین‌و ده‌رهێنان���ی‌‬ ‫نه‌وت‌و گاز ك���ه‌ له‌هه‌رێم���دا كارده‌كه‌ن‬ ‫ت���ا س���اڵه‌ ‪ 2010‬له‌الی���ه‌ن كۆمپانیای‌‬ ‫تایبه‌ت���ی‌ س���كیوریتییه‌وه‌ ده‌پارێزران‌و‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كانی���ان ب���ۆ دابینده‌كرا‬ ‫(ژماره‌ی���ه‌ك له‌كۆمپانیاكان كه‌س���انی‌‬ ‫نزیك���ی‌ ده‌ستڕۆیش���تووه‌كانی‌ پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتین)‪ ،‬به‌اڵم ب���ه‌و پێیه‌ی‌ ئه‌و كاره‌‬ ‫پاره‌یه‌كی‌ زۆر له‌سه‌ر حكومه‌ت ده‌كه‌وت‪،‬‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 2010‬بڕیار درا ك���ه‌ له‌ڕێگای‌‬

‫ئه‌و ئه‌ندازیاری‌ شاره‌زایه‌‌و كاری‌ گه‌یاندن ‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆوه‌ بپارێزرێن‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئه‌منی‌ ئاگادار به‌ ئاوێنه‌ی‌ ن���ه‌وت‌و گازه‌ به‌ وێس���تگه‌كانی‌ كاره‌با‬ ‫راگه‌یاند له‌ساڵی‌ ‪ 2010‬حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌هه‌ولێر‪ ،‬ئه‌و رایگه‌یاند هه‌ر پرسیارێكی‌‬ ‫بڕی���اری‌ دا به‌مه‌به‌س���تی‌ پاراس���تنی‌ تری‌ لێ بكرێت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ كاری‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كۆمپانیاكان���ی‌ نه‌وت‌و س���تافه‌كانی‌ دوو سامانه‌ سروشتییه‌كانه‌ وه‌اڵمتان بداته‌وه‌‪،‬‬ ‫لیوا دروست بكات‪ ،‬یه‌كێكیان له‌هه‌ولێر‌و به‌اڵم ئاوێنه‌ زانیویه‌تی‌ كه‌ گواس���تنه‌ی‌‬ ‫دهۆك‪ ،‬ئه‌وی‌ تریان بۆ سلێمانی‌‌و كۆیه‌‌و نه‌وت‌و گاز بۆ هه‌ولێر‌و ناردنی‌ هه‌ندێكی‌‬ ‫بۆ خاڵی‌ گومرگی‌ په‌روێزخانیش به‌شێكه‌‬ ‫ناوچه‌كانی‌ گه‌رمیان‪.‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ كرد له‌كاره‌كانی‌ ناوبراو‪.‬‬ ‫ك���ه‌ وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ ‪ 380‬پۆلیس���ی‌ به‌ به‌پێ���ی‌ ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ ده‌س���ت ئاوێنه‌‬ ‫دوو وه‌جب���ه‌ داناوه‌ بۆ پاراس���تنی‌ ئه‌و كه‌وتووه‌ ئیبراهی���م زراری‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫بیره‌ نه‌وته‌و ستافه‌كه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌زاره‌تی‌ كۆمپانیایه‌ك���دا له‌هه‌ولێ���ر گرێبه‌س���تی‌‬ ‫سامانه‌ سروشتییه‌كان پێده‌چێت بڕوایان كردووه‌ بۆ گواس���تنه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و نه‌وت‌و‬ ‫ب���ه‌ پۆلیس���ه‌كانی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ ناوخۆی‌ گازه‌ بۆ وێستگه‌ كاره‌باییه‌كانی‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم نه‌بووبێت‌و گرێبه‌ستیان ئه‌وانی���ش الی‌ خۆیان���ه‌وه‌ داویانه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ كۆمپانیایه‌ك���دا كردبێ���ت‌و ‪ 24‬به‌ كۆمه‌ڵێك كۆمپانیای‌ س���انه‌وی‌ وه‌ك‬ ‫پاس���ه‌وانیان بۆ هێنان‌و گواس���تنه‌وه‌ی‌ (عه‌لی‌ قاس���م‪ ،‬س���ه‌هل نه‌ینه‌وا‪ ،‬فرات)‬ ‫كارمه‌ن���ده‌ بیانییه‌كانی‌ داناغاز دانابێت‪ ،‬ئ���ه‌م كۆمپانیایه‌ كۆمه‌ڵێ���ك ته‌نكه‌ریان‬ ‫هه‌روه‌ها ‪ 45‬پاسه‌وانیشیان له‌كۆمپانیای‌ هه‌یه‌‪ ،‬یان به‌كرێی���ان ده‌گرن بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫(ڤان���س) دانابێ���ت ب���ۆ كۆنترۆڵكردنی‌ ئه‌و كاره‌یان بۆ ئه‌نجام بده‌ن‪ ،‬سه‌رچاوه‌‬ ‫ئه‌منییه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫شوێنی‌ به‌رهه‌مهێنانی‌ غاز‌و نه‌وته‌كه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ ده‌س���ت ئاوێنه‌ كرده‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ه���ه‌ر هاوواڵتییه‌كی‌‬ ‫كه‌وتووه‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ كۆمپانیاكه‌ له‌الیه‌ن عه‌ره‌ب دێته‌ كوردستان ده‌بێت فۆرمی‌ بۆ‬ ‫سێ‌ كه‌سه‌وه‌یه‌ به‌رپرس���ێكی‌ بیانی‌ كه‌ دروستبكرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر بۆ گه‌شتوگوزاریش‬ ‫س���ه‌ر به‌ كۆمپانی���ای‌ داناغ���ازه‌‌و ناوی‌ بێت هه‌ندێك رێوشوێنی‌ ئه‌منی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫(م���كاوی‌)ه‌ له‌گه‌ڵ نوێن���ه‌ری‌ وه‌زاره‌تی‌ ده‌كرێ���ت‌و زه‌مانی���ان لێوه‌رده‌گیرێ���ت‪،‬‬ ‫س���امانه‌ سروشش���تییه‌كان (ئه‌ندازیار به‌اڵم ئه‌و ش���ۆفێرانه‌ی‌ ئه‌م كۆمپانیایانه‌‬ ‫ئیبراهی���م زراری‌)‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌رپرس���ێكی‌ ده‌یانهێنن هیچ رێوش���وێنێكی‌ ئه‌منییان‬ ‫له‌گه‌ڵ���دا ناكرێت‌و ك���ه‌س نازانێت كێن‌و‬ ‫ئه‌منی‌‪.‬‬ ‫ی راگه‌یاند چۆن دێن‪.‬‬ ‫وه‌ك ئیبراهیم زراری‌ به‌ ئاوێنه‌ ‌‬

‫دادوه‌ر دووجار دۆسیەیه‌كی گه‌نده‌ڵی كاره‌با داده‌خات‬ ‫دادوه‌ری لێكۆڵین���ه‌وه‌ی س���لێمانی مێگاواتی كاره‌بای ته‌قته‌ق دابخات ك ‌ه‬ ‫‪ 2012/6/20‬بۆ جاری دووه‌م دۆسییه‌ی جێگری پێشوی س���ه‌رۆكی حكوم ‌هت‌و‬ ‫"گه‌نده‌ڵ���ی" وێس���تگه‌ی كاره‌بای ‪ 450‬ئه‌ندامێكی په‌رله‌مانی كوردستان تێیدا‬ ‫مێگاواتی ته‌قته‌ق داده‌خات‪ ،‬له‌كاتێكدا تۆمه‌تب���ارن‪ .‬پێش���تر به‌ه���ۆی تانه‌ی‬ ‫ئه‌م ‌ه دووجار‌ه داواكاری گش���تی تان ‌ه داواكاری گش���تییه‌وه‌ له‌دادگای ته‌میز‪،‬‬ ‫س���ه‌رله‌نوێ فه‌رمان���ی كردنه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫له‌بڕیاری دادوه‌ره‌كه‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬تایبه‌ت‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی دۆس���یه‌یه‌ دراوه‌‪ ،‬به‌اڵم دادوه‌ر دیسان‬ ‫ئ���اگادار ل���ه‌دادگای س���لێمانییه‌و‌ه دایخس���توه‌ته‌وه‌‌و له‌به‌رواری ‪ 6/20‬دا‌و‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند ك ‌ه ئه‌مه‌ دووه‌مجار‌ه هاوكات له‌گ���ه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا داواكاری‬ ‫دادوه‌ری لێكۆڵین���ه‌و‌ه بڕیاری���داو‌ه گشتی س���ه‌رله‌نوێ تانه‌ی له‌م بڕیاره‌ی‬ ‫دۆسییه‌ی دامه‌زراندنی وێستگه‌ی ‪ 450‬دادوه‌ر داوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫دیوان���ی چاودێری دارای���ی‌و رۆژنامه‌ی‬ ‫ئاوێن���ه‌ ل��� ‌ه ‪ 2009‬دا ئه‌م دۆس���ییه‌ی‬ ‫باڵوك���رده‌وه‌ ك��� ‌ه تێی���دا ‪ 18‬ملیۆن‌و‬ ‫‪ 750‬ه���ه‌زار دۆالری حكومه‌ت درابوو‬ ‫به‌كۆمپانیای���ه‌ك به‌بێ خیتابی زه‌مان‌و‬ ‫پ���اش تێپه‌ڕبوونی ‪ 2‬س���اڵ به‌س���ه‌ر‬ ‫پرۆژه‌كه‌دا وێس���تگه‌ك ‌ه دروست نه‌كرا‪.‬‬ ‫پ���اش باڵوكردن���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و بابه‌ت��� ‌ه‬ ‫مه‌كته‌بی سیاس���ی یه‌كێتی رایگه‌یاند‬ ‫ك ‌ه ئه‌و ب���ڕ‌ه پاره‌ی ‌ه گه‌ڕێنراوه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫خه‌زێنه‌ی ده‌وڵه‌ت‪.‬‬

‫له‌گرنگیدان به‌مافی‌ مرۆڤ‪ ،‬ئاوێنه‌ دووه‌مه‌‬ ‫ی په‌یمانگای‌ كوردی‬ ‫تیمی چاودێری��� ‌‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردن بۆ پرسی‌ مافی‌ مرۆڤ‪،‬‬ ‫ی به‌دووەم‬ ‫(هه‌فته‌نام���ه‌ی‌ ئاوێن���ه‌) ‌‬ ‫رۆژنام���ه‌ دان���او‌ه له‌گرنگی���دان به‌و‬ ‫پرسه‌‪.‬‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌كۆنگره‌یه‌كی‬ ‫رۆژنامه‌وانی���دا ك��� ‌ه یه‌كش���ه‌ممه‌ی‌‬ ‫رابردوو س���ازیانكرد تیمی‌ چاودێری‌‬ ‫په‌یمانگ���ه‌ی‌ كوردی‌ ب���ۆ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ی خۆیان خسته‌ڕو ل ‌ه‬ ‫راپۆرتێكی وه‌رز ‌‬ ‫باره‌ی‌ ئاستی بایه‌خدان به‌ مافه‌كانی‬ ‫مرۆڤ ل��� ‌ه كه‌ناڵه‌كان���ی راگه‌یاندن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی ئه‌و راپۆرته‌ش (هه‌فته‌نامه‌ ‌‬

‫ی یه‌ك���ه‌م هات���ووه‌‌و‬ ‫به‌پل���ه‌ ‌‬ ‫دووه‌م‌و زاگ���رۆس س���ێیه‌م‪ ،‬له‌ن���او‬ ‫سایته‌كانیشدا (سبه‌ی)‌ یه‌كه‌م بووه‌‌و‬ ‫په‌یامنێر دووه‌م‌و خه‌ندان س���ێیه‌م‪،‬‬ ‫له‌ڕادیۆكانیش���دا یه‌كگرت���وو یه‌كه‌م‬ ‫بووه‌‌و ناوخۆ دووه‌م‌و نه‌وا سێیه‌م‪.‬‬ ‫رێكخ���ه‌ری‌ پرۆژه‌ك���ه‌‪ ،‬هه‌ڵش���ۆ‬ ‫عه‌بدولفه‌ت���اح له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ‬ ‫ی دووهه‌م دێت له‌دوا ‌‬ ‫ئاوێنه‌) به‌پله‌ ‌‬ ‫ی ئاوێن���ه‌ رایگه‌یان���د ك���ه‌ ئامانجیان‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ (ژیان���ه‌وه‌)‌و (روداو)یش له‌و روماڵكردنه‌ نیش���اندانی ئاستی‬ ‫سێیه‌م‪.‬‬ ‫بایه‌خدانی ئه‌م ده‌زگانه‌یه‌ بۆ پرس���ی‬ ‫ی (‪ 4/1‬ـ‬ ‫هه‌ر به‌پێی ئه‌و راپۆرته‌‪ ،‬له‌ئاس���تی مافه‌كانی م���رۆڤ‌و له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌كان���دا‪ ،‬كه‌ناڵ���ی ‪ )2012/5/31 NRT‬ئه‌نجامیانداوه‌‪.‬‬ ‫‪KNN‬‬

‫كاتێ���ك كابین���ه‌ی‌ پێن���ج ماڵئاوایی كردو‬ ‫كابینه‌ی‌ ش���ه‌ش ده‌ست به‌كاربوو‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫له‌ده‌س���تكه‌وته‌كان ‌ی هێنانی‌ بودجه‌بوو بۆ‬ ‫هۆڵ��� ‌ی په‌رله‌مان‪ ،‬ب���ه‌و واتایه‌ی‌ كه‌ پێش‬ ‫خۆی‌‪ ،‬ی���ا بودج ‌ه نه‌هێنراوه‌ت ‌ه په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ی���ان ئه‌وه‌ت���ا ب���ێ‌ گفتوگۆ‌و قس���ه‌كردن‬ ‫به‌خشپه‌یی به‌ڕێیان كردوه‌‪.‬‬ ‫لێره‌دا نام���ه‌و ‌ێ باس له‌گرنگ ‌ی ئه‌و ژماران ‌ه‬ ‫بك���ه‌م ك��� ‌ه ژوری‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ئابور ‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و په‌رله‌مانتار‌ه به‌ڕێزه‌كان‬ ‫باس‌و شه‌ڕ ‌ی له‌سه‌رده‌كه‌ن‌و بۆ هاوواڵتیان‌و‬ ‫را ‌ی گشت ‌ی ئاشكراده‌كه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو ده‌مه‌و ‌ێ‬ ‫باس له‌مه‌س���ه‌له‌یه‌ك ‌ی گرنگت���ر بكه‌م ك ‌ه‬ ‫ئه‌ویش ئاكام‌و ئه‌نجامه‌كانی‌ ئاشكراكردن ‌ی‬ ‫ئه‌م ژماره‌ سه‌رسوڕهێنه‌رو مه‌ترسیدارانه‌ن‬ ‫له‌س���ه‌ر بیرو هۆش‌و س���ایكۆلۆژیه‌تی‌ هه‌ر‬ ‫هاوواڵتییه‌كی‌ كوردستان ك ‌ه ده‌سه‌اڵتداران ‌ی‬ ‫ده‌یان���ه‌وێ وا ‌ی تێبگه‌یه‌ن���ن ك���ه‌ ئه‌وانن‬ ‫له‌خه‌می‌ دروس���تكردنی‌ ده‌وڵه‌تی‌ كوردی‌و‬ ‫بوژاندن���ه‌وه‌ی‌ ئاب���ور ‌ی هه‌رێ���م‌و دادوه‌ر ‌ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیدان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و كاردانه‌وه‌ی���ه‌ ‌ی كه‌ ئه‌م���ڕۆ له‌زمان ‌ی‬ ‫هاوواڵتیان ‌ی شه‌قامه‌و‌ه گوێمان لێیده‌بێت‪،‬‬ ‫زه‌نگێكی‌ مه‌ترسیداره‌ سه‌باره‌ت به‌ئاست‌و‬ ‫هه‌ست ‌ی نه‌ته‌وایه‌تیمان‌و په‌یوه‌ستبوونمان ب ‌ه‬ ‫ئاو‌و خاكی‌ نیشتمانه‌كه‌مان كه‌ ئاسه‌وارێك ‌ی‬ ‫یه‌كجار گه‌وره‌ ‌ی نه‌گه‌تیڤانه‌ له‌سه‌ر باوه‌ڕو‬ ‫متمان���ه‌ی‌ ه���ه‌ر تاكێكی‌ ئه‌م نیش���تمان ‌ه‬ ‫به‌الیه‌نگرانی‌ حیزبه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵتیش���ه‌و‌ه‬ ‫به‌جێ‌ دێڵێ‌‌و ده‌بێته‌ ئێش‌و زامێك ‌ی قوڵ بۆ‬ ‫ده‌یان ساڵی‌ تر كاریگه‌ری‌‌و ئاسه‌واره‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رده‌مێنێ‌‌و ناسڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌رۆك ‌ی هه‌رێم داوای‌ كرد‬ ‫كه‌موكورتیه‌كان ‌ی بودجه‌ چاره‌س���ه‌ر بكر ‌ێ‬ ‫(ئه‌گه‌ر هه‌ب���ێ‌!)‌و س���ه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫كوردس���تانیش باس���ی‌ له‌(ته‌وافوق) كرد‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌مس���اڵیش بودجه‌ ه���ه‌ر ده‌بێت‬ ‫تێپه‌ڕێنرێت‪ ،‬بۆچی‌؟‬ ‫* چونك��� ‌ه ده‌س���ه‌اڵتداران ‌ی هه‌رێم خۆیان‬ ‫ئاگاداری‌ ئه‌و پارانه‌ن كه‌ ده‌چێت ‌ه گیرفان ‌ی‬ ‫خۆی���ان‌و حیزبه‌كانیان���ه‌وه‌و به‌رده‌وامیش‬ ‫شه‌ڕی‌ زیادبوونی‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫* كابینه‌‌و وه‌زیر‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كان‪ ،‬هه‌مو‬ ‫توانایه‌كی‌ خۆیان‌و شاره‌زاكان ‌ی به‌رده‌ستیان‬ ‫ده‌خه‌نه‌گه‌ڕ بۆ دزینی‌ قوت ‌ی هاوواڵتیان ك ‌ه‬ ‫به‌وپه‌ڕی‌ ئاگایی‌و ب���ه‌رۆژی‌ روناك ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێ‌‌و ئ���ه‌م ژمارانه‌ هه‌ڵه‌ی‌ چاپ یاخود‬ ‫له‌بێئاگاییه‌وه‌ رویان نه‌داوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌یاس���ادا پێی‌ ده‌وترێ (جریمه‌ مع سبق‬ ‫االصرار‌و الترصد)‌ه ك ‌ه ئه‌و وه‌زیر‌ه به‌ڕێزان ‌ه‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌ س���وێنده‌كه‌یان ئه‌نجام��� ‌ی‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌موو ئه‌و ئه‌ندام په‌رله‌مان‌و ئه‌و كه‌سانه‌ ‌ی‬ ‫به‌ناوی‌ چاودێر ‌ی سیاس���ی‌‌و رۆژنامه‌نوس‌و‬ ‫پس���پۆڕانه‌ش كه‌ راگه‌یاندنه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌یانهێننه‌ سه‌ر شاشه‌ی‌ ته‌له‌فیزیۆنه‌كانیان‌و‬ ‫ده‌یانه‌وێ ره‌ش بكه‌ن به‌س���پی‌‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫شه‌ریكه‌ به‌شی‌ ئه‌و تاوانانه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌مس���اڵیش ب���ێ‌ ره‌زامه‌ندی���ی‌ لیس���ت ‌ی‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن بودجه‌ تێپه‌ڕێنرایه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ده‌بێت‪:‬‬ ‫بره‌و به‌ئاشكراكردن‌و شیكردنه‌وه‌ی‌ بودجه‌‌و‬ ‫مه‌ترس���یه‌كانی‌ به‌هه‌ده‌ردانی‌ س���ه‌رو‌هت‌و‬ ‫س���امانی‌ گش���تی‌ بدرێت‌و كاریگه‌ریه‌كان ‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر بواره‌كان���ی‌ ژیان���ی‌ هاوواڵتیان‌و‬ ‫قه‌یرانه‌كان���ی‌ ئه‌م���ڕۆی‌ كوردس���تان‬ ‫رونبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬وه‌رگێڕان��� ‌ی ئه‌و زانیاریان���ه‌ بۆ زمان ‌ی‬ ‫عه‌ره‌بی‌‌و ئینگلیزی‌‌و رێكخراو ‌ی شه‌فافیه‌ت ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌‌و هه‌موو ئ���ه‌و رێكخراوانه‌ ‌ی‬ ‫لێ‌ ئاگادار بكرێت���ه‌و‌ه كه‌ به‌رگری‌ له‌ژیان‌و‬ ‫ئازادی‌ مرۆڤ ده‌كه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه مه‌س���ه‌له‌ ‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵ��� ‌ی كاریگه‌ریی‌ زۆر خراپی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پێشكه‌وتن ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬ئابوری‌‌و سیاسی‌‌و‬ ‫فه‌رهه‌نگی‌ هه‌یه‌‌و مه‌س���ه‌له‌یه‌ك نییه‌ گه‌ر‬ ‫هاتوو ئاش���كرابوو ئه‌وا دژ به‌ ئاسایش���ی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌و نیش���تمان په‌روه‌ریه‌وه‌ ده‌بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ب ‌ه پێچه‌وانه‌وه‌ س���وربوون له‌س���ه‌ر‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‌و به‌هه‌ده‌ردان ‌ی سه‌روه‌ت‌و سامان ‌ی‬ ‫گش���تی‌ هه‌موو به‌ه���اكان‌و ئینتمابوونمان‬ ‫به‌نیشتمانه‌وه‌ له‌ق ده‌كات‪.‬‬ ‫‪ -3‬ده‌بێت كار له‌س���ه‌ر هوشیاركردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌ندام‌و الیه‌نگران ‌ی حیزبه‌ده‌سه‌اڵتداره‌كان‬ ‫بكرێ‌‌و ئ���ه‌و هاوواڵتیانه‌ش ك���ه‌ ده‌نگیان‬ ‫به‌ده‌س���ه‌اڵت داوه‌‪ ،‬بۆی���ان رونبكرێت���ه‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ ده‌نگ���ی ئه‌وان���ه‌ ئ���ه‌م گه‌نده‌ڵییه‌ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مهێن���اوه‌‌و ه���ه‌ر ئه‌و ده‌نگه‌ش���ه‌ ك ‌ه‬ ‫ده‌توان���ێ‌ كۆتایی ب���ه‌م نه‌هامه‌تی‌و دۆخ ‌ه‬ ‫ناله‌باره‌ بهێنێ‌‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت وه‌ك ئه‌و زڕ باوك ‌ه وایه‌ كه‌ رۆژانه‌‌و‬ ‫بێ‌ به‌زه‌ییان���ه‌ ئازار به‌م���اڵ‌و منداڵه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‌و كاتێكی���ش هاوار له‌یه‌كێكیان‬ ‫به‌رزده‌بێت���ه‌و‌ه پێیده‌ڵ���ێ‌ ده‌ن���گ ب���ه‌رز‬ ‫مه‌كه‌ره‌وه‌ با دراوس���ێكان به‌كێشه‌كانمان‬ ‫نه‌زانن‌و ئه‌و هاواران��� ‌ه زه‌ره‌ری‌ گه‌ور‌ه ب ‌ه‬ ‫پێگه‌و ناوبانگمان ده‌گه‌یه‌نێ‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه "گردبونه‌وه‌" سازده‌كرێت؟‬

‫تائێستا ئۆپۆزسیۆن یه‌كالیی‌ نه‌بونه‌ته‌وه‌ به‌شدار ده‌بن یان نا‬

‫ ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫وا بڕیاره‌ رۆژی‌ پێنجشه‌ممه‌ی‌ داهاتوو‬ ‫(ده‌سته‌ی‌ به‌رگری‌ جه‌ماوه‌ریی‌‬ ‫له‌بودجه‌) گردبونه‌وه‌یه‌كی‌ ناڕه‌زایی‌‬ ‫له‌به‌رده‌م نوسینگه‌ی‌ سلێمانی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان سازبكه‌ن‪،‬‬ ‫نوسینگه‌ی‌ پارێزگار ده‌ڵێت كه‌‬ ‫(ئه‌مڕۆ) ده‌سته‌كه‌ نوسراوی‌ فه‌رمی‌‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی‌ مۆڵه‌تی‌ ئه‌و گردبونه‌وه‌یه‌‬ ‫دێنن‌و وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆش رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫كه‌ ئه‌گه‌ر به‌بێ‌ مۆڵه‌ت گردبونه‌وه‌‬ ‫بكرێت ئه‌وا ناهێڵن هه‌نگاوێك بنێن‪.‬‬ ‫بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ك���ه‌ بڕه‌كه‌ی‌ (‪ 15‬ترلیۆن‌و ‪ 242‬ملیار‌و‬ ‫‪ 797‬ملی���ۆن دین���ار)ه‌ ب���ه‌ "زۆرینه‌ی‌‬ ‫ده‌ن���گ"ی‌ په‌رله‌مانتارانی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫ب���ێ‌ ئاماده‌بوون���ی‌ "په‌رله‌مانتاران���ی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن" په‌سه‌ندكرا‪ ،‬به‌اڵم به‌وته‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ ئۆپۆزس���یۆن "بودجه‌كه‌‬ ‫پڕ كه‌موكوڕیی���ه‌"‪ .‬دوای‌ "تێپه‌ڕاندن"ی‌‬ ‫بودجه‌‪( ،‬ده‌س���ته‌ی‌ به‌رگری‌ له‌بودجه‌)‬ ‫رۆژی‌ یه‌كش���ه‌ممه‌ بڕیاری���دا رۆژی‌‬ ‫هه‌ین���ی‌ بكات���ه‌ رۆژی‌ نیش���تمانی‌ ب���ۆ‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ "گه‌نده‌ڵی‌‌و ناعه‌داله‌تی‌‌و‬ ‫تێپه‌ڕاندن���ی‌ بودج���ه‌"‪ ،‬به‌اڵم له‌س���ه‌ر‬ ‫پێش���نیاری‌ هاوواڵتیان ئه‌و رۆژه‌یان بۆ‬ ‫گۆڕی‌ بۆ رۆژی‌ "پێنجش���ه‌ممه‌" كاتژمێر‬ ‫‪11‬ی‌ پێش���نیوه‌ڕۆ له‌به‌رده‌م نوسینگه‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ده‌سته‌ی‌ به‌رگری‌ له‌بودجه‌‪ :‬گردبونه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ین‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاری‌ ده‌س���ته‌ی‌ به‌رگری‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریی‌ له‌بودجه‌ له‌شاری‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫كه‌مال ره‌ئوف له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێنه‌‬ ‫رایگه‌یان���د ك���ه‌ ئ���ه‌وان ل���ه‌و كات���ه‌ی‌‬ ‫ده‌ستنیش���انیان ك���ردووه‌ گردبون���ه‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‌و داواش���ی‌ له‌هاوواڵتیان كرد كه‌‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ به‌شدارییه‌كی‌ چاالكانه‌‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬چونك���ه‌ ئ���ه‌وه‌ داكۆكیكردنه‌‬ ‫له‌مافه‌كانی‌ خۆی���ان دژی‌ "ناعه‌داله‌تی‌‌و‬ ‫ناشه‌فافیه‌ت"‪ .‬كه‌مال ره‌ئوف ئاشكرایكرد‬ ‫كه‌ بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش قسه‌یان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫الیه‌نه‌ ئه‌منییه‌كان ك���ردووه‌‌و ئه‌وانیش‬ ‫"نه‌ قبوڵی���ان كردووه‌‌و نه‌ ره‌تیش���یان‬ ‫كردوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم گفتوگۆیان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌‪ :‬ده‌بێت ئه‌مڕۆ‬ ‫نوسراوی‌ فه‌رمی‌ بێنن‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌وه‌رگرتن���ی‌ مۆڵ���ه‌ت‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ نوس���ینگه‌ی‌ تایبه‌ت���ی‌‬

‫پارێزگاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬كارزان جیهانبه‌خش‬ ‫محه‌مه‌د له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ دوێنێ‌ (دووش���ه‌ممه‌) ئه‌و ده‌سته‌یه‌‬ ‫به‌ته‌له‌ف���ۆن پێیانڕاگه‌یاندون كه‌ "رۆژی‌‬ ‫پێنجش���ه‌ممه‌ كاتژمێر ‪11‬ی‌ پێشنیوه‌ڕۆ‬ ‫له‌به‌رده‌م نوسینگه‌ی‌ سلێمانی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس���تان" گردبونه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ناوبراو‬ ‫وتی‌ "ئێمه‌ش پێمانڕاگه‌یاندن كه‌ پێویسته‌‬ ‫ئه‌و زانیارییانه‌ بكرێن به‌نوسراوی‌ فه‌رمی‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ بڕیاروایه‌ ئه‌مڕۆ ئه‌و زانیارییه‌ بكه‌نه‌‬ ‫نوس���راوی‌ فه‌رمی‌‌و بۆمان بێنن‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫ده‌یخه‌ینه‌ به‌رده‌م لیژنه‌ی‌ ئه‌منی‌‌و ئه‌وان‬ ‫دوا بڕیار ده‌ده‌ن"‪.‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر بێ‌ مۆڵه‌ت‬ ‫بیكه‌ن‌و له‌سێ‌‬ ‫كه‌سه‌وه‌ بون‬ ‫به‌چوار‪ ،‬ده‌یانگرین‬

‫مالیك ‌ی بۆ ئۆباما‪:‬‬ ‫له‌سه‌ر نه‌وت ‌ی كوردستان‬ ‫جه‌نگ روو ده‌دات‬

‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫مالیكی‌ له‌ڕێگای‌ نامه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌و‌ه‬ ‫بۆ باراك ئۆبامای‌ سه‌رۆكی‌ ویالیه‌ته‌‬ ‫یه‌كگرتووه‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬زه‌نگی‌‬ ‫هوشیاركردنه‌وه‌ له‌باره‌ی‌ ئه‌گه‌ری‌‬ ‫هه‌اڵیسانی‌ جه‌نگێكی‌ ئه‌هلی‌‬ ‫خوێناوییه‌وه‌ لێده‌دات‌و په‌رله‌مانتارێكی‌‬ ‫كوردیش له‌به‌غدا ده‌ڵێت "مالیكی‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌ دارایی‌‌و بازرگانییه‌كانی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانی‌ هه‌رێمی‌ خستوه‌ته‌‬ ‫مه‌ترسییه‌وه‌ بۆیه‌ كه‌وتوونه‌ته‌ قه‌یران‬ ‫له‌گه‌ڵیدا"‪.‬‬

‫نوسینگه‌ی‌ پارێزگار‪:‬‬ ‫دوای‌ هێنانی‌‬ ‫نوسراو‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫لیژنه‌ی‌ ئه‌منی‌ بڕیار‬ ‫بدات‬

‫خۆپیشاندانی ساڵی رابردووی سه‌رای ئازادی فۆتۆ‪ :‬فه‌ریق هه‌ڵه‌بجه‌یی‬ ‫ئه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫تائێستا ئه‌وانیش وه‌ك (كۆمه‌ڵ) خۆیان‬ ‫یه‌كالیی‌ نه‌كردوه‌ته‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ها ئه‌ندامی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‌ له‌لێدوانێكدا‬ ‫بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند كه‌ ئه‌وان تائێس���تا‬ ‫هیچ بڕیارێكیان نییه‌ بۆ به‌ش���داریكردن‬ ‫له‌گردبونه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ‌ گردبونه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاسایی‌‌و هێمندان‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪ :‬تائێستا یه‌كالیی‌‬ ‫نه‌بوینه‌ته‌وه‌‬ ‫الیه‌نه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كانیش رایده‌گه‌یه‌نن‬ ‫ك���ه‌ هه‌ت���ا ئێس���تا خۆی���ان یه‌كالیی‌‬ ‫نه‌كردوه‌ت���ه‌وه‌ ب���ۆ به‌ش���داریكردن یان‬ ‫نه‌كردن له‌و گردبونه‌وه‌یه‌دا‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ فه‌رم���ی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪،‬‬ ‫د‪.‬شاهۆ سه‌عید به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫له‌ئێستادا له‌تاووتوێكردنی‌ ئه‌و پرسه‌دان‬ ‫ب���ۆ به‌ش���داریكردن یاخ���ود نه‌كردن‌و وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‪ :‬بێ‌ مۆڵه‌ت ناهێڵین‬ ‫هه‌نگاوێك بنێن‬ ‫خۆیان یه‌كالیی‌ نه‌كردوه‌ته‌وه‌‪ .‬وته‌بێژی‌‬ ‫هه‌ر له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ بریكاری‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امیش‪ ،‬محه‌مه‌د حه‌كیم‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند كه‌ ناوخۆ‪ ،‬جه‌الل شێخ كه‌ریم له‌لێدوانێكدا‬

‫ب���ۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند كه‌ ئه‌و ده‌س���ته‌یه‌‬ ‫مۆڵه‌ت وه‌ربگ���رن‌و مۆڵه‌تیان پێبدرێت‬ ‫ئ���ه‌وان پارێزگارییان لێده‌ك���ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌حاڵه‌ت���ی‌ وه‌رنه‌گرتنی‌ مۆڵه‌ت‪ ،‬ناوبراو‬ ‫وت���ی‌ "ئه‌گه‌ر به‌بێ‌ مۆڵ���ه‌ت گردبونه‌وه‌‬ ‫بك���ه‌ن ناهێڵین یه‌ك هه‌ن���گاو هه‌ڵبێن‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ێ‌ كه‌س ب���وون‌و بون به‌چوار‬ ‫كه‌س ده‌یانگرین‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وانه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫ئاس���ایی‌ نین تا به‌نه‌زانی‌ شته‌كه‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌ڵكو نوس���ه‌ر‌و رۆژنامه‌نوس‌و خه‌ڵكانی‌‬ ‫خوێن���ده‌واری‌ ئه‌م واڵته‌ن‌و ده‌بێت پێش‬ ‫هه‌ر كه‌سێك پابه‌ند بن به‌یاسا‌و قانونی‌‬ ‫واڵته‌كه‌یان‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌ڕای‌ ئێمه‌ نابێت‬ ‫رۆژنامه‌نوس خۆپیشاندان بكات"‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫هه‌رچه‌نده‌ تائێس���تا ده‌ق���ی‌ نامه‌كه‌ی‌‬ ‫مالیكی‌ س���ه‌رۆك وه‌زی���ران‪ ،‬بۆ ئۆباما ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌ب���اره‌ی‌ داواكاری‬ ‫راگرتنی‌ كاره‌كانی‌ كۆمپانیای‌ ئیس���كۆن‬ ‫مۆبیل له‌كوردس���تان‪ ،‬ئاش���كرا نه‌بووه‌‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌ڕێگای‌‬ ‫راگه‌یه‌نراوێك���ه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت "كارێك���ی‌‬ ‫تایبه‌ته‌ له‌نێ���وان عێ���راق‌و ئه‌مه‌ریكا"‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ناوخۆی‌ عێراق‌و له‌سه‌نته‌ره‌كانی‌‬ ‫لێكۆڵین���ه‌وه‌دا مش���تومڕێكی‌ گ���ه‌وره‌ی‌‬ ‫ناوه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬ل���ه‌م میانه‌یه‌ش���دا رای���ده‌ر‬ ‫فیشه‌ر كه‌ پسپۆڕێكی‌ نه‌رویجی‌ شاره‌زای‌‬ ‫ره‌وش���ی‌ عێراق‌و ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكایه‌‬ ‫له‌بلۆگ���ی‌ تایبه‌تی‌ خۆی‌ له‌س���ه‌ر تۆڕی‌‬ ‫ئینته‌رنێت نوس���یویه‌تی‌ "ئه‌م هه‌نگاوه‌ی‌‬ ‫مالیكی‌ زیره‌كانه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫به‌رده‌وامی���ی‌ ئۆقره‌یی‌ له‌عێ���راق به‌الی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكاوه‌ زۆر گرنگه‌‌و ئه‌ویش باس���ی‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ری‌ تێكچون���ی‌ ئ���ه‌و ئۆقره‌ییه‌ی‌‬ ‫كردووه‌ ئه‌گه‌ر ئیسكۆن مۆبیل به‌رده‌وام‬ ‫بێت له‌كوردس���تان"‪ .‬فیش���ه‌ر‪ ،‬ئه‌وه‌شی‌‬ ‫بیرهێناوه‌ت���ه‌وه‌ كه‌ ئی���داره‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫كۆمه‌ڵێك بڕیار‌و فه‌رمانی‌ ته‌نفیزی‌ هه‌یه‌‬ ‫دژی‌ ئه‌وانه‌ی‌ ك���ه‌ ئارامی‌ واڵتانی‌ وه‌كو‬ ‫عێراق‌و یه‌مه‌ن‌و ده‌شێوێنن له‌هاوواڵتیانی‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاوه‌ ت���ا ده‌گات���ه‌ ئه‌ندامان���ی‌‬ ‫ئه‌لقاعیده‌‌و هێما بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬مالیكی‌‬ ‫له‌ناو ورده‌كاریی‌ سیاس���ه‌تی‌ ئه‌مه‌ریكادا‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ عێراق یاریی‌ ده‌كات‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫كه‌ڵك ل���ه‌م بڕیاران���ه‌ وه‌رگرێ���ت دژی‌‬

‫وه‌به‌رهێنانه‌ نه‌وتییه‌كان ‌ی كوردستان‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی‌ ئ���ه‌و زانیارییانه‌ش���ی‌ ك ‌ه‬ ‫ئاژانسی‌ فرانس پرێس باڵویكردوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫مالیك���ی‌ له‌نامه‌كه‌یدا بۆ ئۆباما باس���ی‌‬ ‫له‌وه‌ك���ردووه‌ گرێبه‌س���ته‌كانی‌ ن���ه‌وت‬ ‫له‌ناوچ���ه‌ جێناكۆك���ه‌كان كه‌ ل���ه‌ڕووی‌‬ ‫ئه‌منییه‌وه‌ ش���ڵۆقن‌و گروپی‌ یاخیشیان‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ده‌بێته‌ هۆی‌ هه‌اڵیسانی‌ جه‌نگ‪،‬‬ ‫"هه‌روه‌ها ئه‌و گرێبه‌س���تانه‌ ده‌بنه‌ هۆی‌‬ ‫دابه‌ش���بوونی‌ عێراق"‪ .‬ئه‌م تیل نیشانه‌ی‌‬ ‫مالیك���ی‌ ئاماژه‌ی���ه‌ بۆ ئه‌گ���ه‌ری‌ كه‌ڵك‬ ‫وه‌رگرتنی‌ ك���ورد له‌نه‌وت بۆ هه‌وڵدان بۆ‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی‌‌و له‌كاتێكدا پالن‌و سیاسه‌تی‌‬ ‫راگه‌یه‌ن���راوی‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌رباره‌ی‌ عێراق‬ ‫ده‌س���تگرتنه‌ ب���ه‌ یه‌كپارچه‌ی���ی‌ خاك‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ ده‌وڵه‌ته‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫ی هیس���تۆریای‌‬ ‫فیش���ه‌ر‪ ،‬له‌ماڵپ���ه‌ڕ ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكی���دا رایگه‌یان���دووه‌ "ورده‌ ورده‌‬ ‫خه‌ریكه‌ ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬كورد كه‌رتی‌ نه‌وت‬ ‫به‌كلیلی‌ س���ه‌ربه‌خۆیی‌ داهاتوی‌ خۆیان‬ ‫ده‌زانن"‪ .‬هه‌رچی‌ به‌ڕێوب���ه‌ری‌ ماڵپه‌ڕی‌‬ ‫ئیراك ئۆیڵ فرۆم‪-‬یش���ه‌ (ره‌با حه‌سری‌)‬ ‫ی نوس���یویه‌تی‌‬ ‫له‌ماڵپه‌ڕه‌ك���ه‌ی‌ خ���ۆ ‌‬ ‫"له‌ڕێ���گای‌ گرێبه‌س���ته‌ نه‌وتییه‌كان���ه‌وه‌‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت ك���ورد ده‌یانه‌وێت له‌ڕێگای‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆبوونی‌ ماددییه‌وه‌ سه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫سیاسیش ده‌ست بخه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌اڵم په‌رله‌مانتارێكی‌ كورد له‌به‌غدا كه‌‬ ‫نه‌یویس���ت ناوی‌ باڵو بكرێته‌وه‌ له‌میانه‌ی‌‬ ‫رونكردنه‌وه‌یه‌ك���دا بۆ ئاوێن���ه‌‪ ،‬رایه‌كی‌‬ ‫جیاوازتری‌ خسته‌ڕوو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كرد‪،‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ مالیك���ی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌‬ ‫بازرگانی‌‌و داراییه‌كان���ی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫خس���توه‌ته‌ مه‌ترس���ییه‌وه‌ كه‌وتوونه‌ته‌‬ ‫قه‌ی���ران له‌گه‌ڵی���دا‪ .‬ناوبراو ئه‌وه‌ش���ی‌‬ ‫بیرهێنایه‌وه‌ كه‌ ماوه‌ی‌ ‪ 7‬س���اڵه‌ مالیكی‌‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیرانه‌‌و پێش���ێلی‌ ده‌ستور‬ ‫ده‌كات‌و م���اده‌ی‌ ‪ 140‬جێبه‌ج���ێ ناكات‬ ‫"كه‌چ���ی‌ تا به‌رژه‌وه‌ندیی���ه‌ نه‌وتییه‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ نه‌خسته‌ مه‌ترسییه‌وه‌ به‌رانبه‌ری‌‬ ‫به‌ده‌نگ نه‌هاتن‌و به‌ره‌نگاری نه‌بونه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م په‌رله‌مانتاره‌ پرس���یاری‌ ئه‌وه‌شی‌‬ ‫ك���رد "بزانن له‌م قه‌یران���ه‌ی‌ دوایی‌ جگه‌‬ ‫له‌نه‌وت‪ ،‬كه‌س باسی‌ ‪‌140‬و ناوچه‌ی‌ جێ‬ ‫ناكۆك‌و مافی‌ كورد ده‌كات؟"‪.‬‬

‫ی كامیل مالیكی‌‪..‬‬ ‫له‌شێخ كامیلی‌ چوێسه‌و‌ه بۆ نور ‌‬

‫"ئه‌و خه‌ڵكه‌ به‌خۆڕای ‌ی ده‌ستم ماچ ناكات‪ ،‬من شێخی‌ ته‌ریقه‌تم"‬ ‫ ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫شێخ کامیلی چوێسه‌ له‌م گفتوگۆیه‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا تیشک ده‌خاته‌سه‌ر مه‌به‌ستی‬ ‫سه‌ردانه‌که‌یان بۆ الی مالیکی‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی‌ چوون بۆ الی‌ مالیكی‌؟‬ ‫ش���ێخ كامیل‪ :‬حه‌وت كه‌س گیرابوون‬ ‫چووین بۆ به‌ردانیان‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌و حه‌وت كه‌س���ه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوێن؟‬ ‫شێخ كامیل‪ :‬كه‌الرین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌ی‌ به‌پێی‌ زانی���اری‌ ئاوێنه‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ سلێمانیشیان تێدایه‌‪.‬‬ ‫ش���ێخ كامیل‪ :‬وه‌اڵ من ئ���ه‌وه‌ نازانم‬ ‫حه‌وت كه‌س ب���وون هاتن بۆ الم وتیان‬ ‫"موقابه‌له‌"یه‌ك���ی‌ وامان "قه‌ید" كردووه‌‪،‬‬ ‫تكات لێده‌كه‌ی���ن یارمه‌تیمان بده‌و وه‌ره‌‬ ‫له‌گه‌ڵمان منیش چووم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باشه‌ راگه‌یاندنی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫وه‌زیران���ی‌ عێراق ده‌ڵێت ‪ 24‬س���ه‌رۆك‬ ‫عه‌شیره‌ت‌و پیاوماقوڵی‌ كورد بوون؟‬ ‫ش���ێخ كامی���ل‪ :‬وه‌اڵ س���ه‌ید تایه‌ری‌‬ ‫جه‌باری‌ نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وانی‌ تر كه‌س���وكاری‌‬ ‫گیراوه‌كان بوون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا یه‌كێ���ك له‌گیراوه‌كان كه‌‬ ‫داوای‌ ئازادكردنیتان كردووه‌ كوڕی‌ شێخ‬ ‫ته‌یبی‌ جه‌بارییه‌؟‬ ‫شێخ كامیل‪ :‬به‌ڵێ‌ ئه‌ویشی‌ تیایه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬یه‌كێكی تری���ان "ب‪ .‬ك"ـه‌‪،‬‬

‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ته‌قه‌ی‌ له‌خۆپیش���انده‌ران كرد‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ دوای‌ ‪17‬ی‌ شوبات‬ ‫الی‌ كاره‌باكه‌؟‬ ‫شێخ كامیل‪ :‬نایانناسم به‌خوا كه‌سیان‬ ‫ناناسم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬باش���ه‌ به‌پێ���ی‌ زانی���اری‌‬ ‫ئێمه‌ ئه‌و كوڕه‌ی‌ ش���ێخ ته‌ی���ب باراوی‌‬ ‫به‌خزمایه‌ت���ی‌ ده‌گات���ه‌وه‌ به‌ڕێزتان‪ ،‬كه‌‬ ‫شێخ ته‌یب هاوڕێی‌ نزیكی‌ تۆو خه‌زوری‌‬ ‫كوڕه‌كه‌تانه‌‪.‬‬ ‫ش���ێخ كامیل‪ :‬به‌ڵێ‌‪ ،‬ئیتر خزمایه‌تی‌‬ ‫بێ���ت هه‌رچییه‌ك بێت ت���ۆ خوانه‌كرده‌‬ ‫یه‌كێك���ت لێبگیرێت‌و بێی���ت بۆ الم‪ ،‬من‬ ‫ده‌چ���م بۆ الی‌ مام جه‌الل‌و بۆ الی‌ تاران‬ ‫بۆت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌مانه‌ له‌سه‌رچی‌ گیراون؟‬ ‫ش���ێخ كامی���ل‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ ده‌زانم كه‌‬ ‫چه‌كیان پێبووه‌ له‌به‌غدا گیراون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باشه‌ بۆ له‌م كاته‌دا كه‌ ملمالنێی‌‬ ‫توند هه‌یه‌ له‌نێوان به‌غداو هه‌ولێردا ئه‌م‬ ‫س���ه‌ردانه‌تان كرد‪ ،‬ئای���ا به‌كارناهێنرێ‌‬ ‫وه‌ك پڕوپاگه‌نده‌یه‌كی‌ سیاسی‌؟‬ ‫شێخ كامیل‪ :‬من كابرایه‌كم خه‌ڵك په‌نام‬ ‫بۆ ده‌هێنێ‌‌و ده‌بێت من په‌نای‌ به‌م‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ به‌خۆڕایی‌ ده‌ستم ماچ ناكات من‬ ‫ش���ێخێكی‌ ته‌ریقه‌تم هه‌ر كه‌سێك په‌نام‬ ‫بۆ بهێنێ‌‪ ،‬ده‌چ���م به‌رگرییه‌كی‌ لێده‌كه‌م‬ ‫له‌به‌رخ���وا‪ ،‬باوكی‌ ئێم���ه‌ وه‌ختی‌ خۆی‌‬ ‫چووه‌ یه‌خه‌ی‌ س���ه‌دام حسێنی‌ گرتووه‌‬ ‫به‌رگ���ری‌ له‌كورد كردووه‌‪ .‬ئێس���تا هه‌ر‬

‫كه‌س���ێك په‌نام بۆ بهێنێ‌ ده‌چم ده‌ڵێم‬ ‫ئه‌م كه‌سه‌ گیراوه‌ بۆم مه‌ره‌خه‌س بكه‌‪،‬‬ ‫مه‌به‌س���تی‌ سه‌ردانه‌كه‌ش���مان سیاسی‌‬ ‫نه‌بووه‌‌و سیاسه‌تیشمان باس نه‌كردووه‌‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‪ ،‬ئه‌وان له‌م كاته‌دا حوكم‬ ‫ده‌دران له‌وانه‌بوو هه‌ر یه‌كه‌و ‪ 25‬س���اڵ‌‬ ‫حوكم بدرێن‪ .‬ئێمه‌ ش���ێخی‌ ته‌ریقه‌تین‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و خه‌ڵكه‌ ك���ه‌ دێت ده‌س���تمان ماچ‬ ‫ده‌كات بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ته‌نگانه‌یه‌كی‌ بێت‬ ‫بچین به‌ده‌نگییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬باش���ه‌ له‌م كات���ه‌دا مالیكی‌‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت به‌پاره‌ خه‌ڵ���ك به‌الی‌ خۆیدا‬ ‫رابكێشێ‌‪...‬‬ ‫ش���ێخ كامیل‪ :‬ئه‌وه‌ ئێم���ه‌ نین‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫وه‌ختی‌ خۆی‌ پاره‌مان له‌س���ه‌دام حسێن‬ ‫وه‌رنه‌گرت���ووه‌‪ ،‬پاره‌مان وه‌رگرتایه‌ پێنج‬ ‫ ‬ ‫مالیکی‌و چه‌ند پیاوماقوڵێکی کورد‬ ‫شه‌ش فه‌وجمان ده‌كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬مه‌به‌س���تمان ئه‌وه‌ی���ه‌ ئایا‬ ‫ه مسته‌شارێك ده‌كات‬ ‫ه "ته‌شه‌بوز" بۆ كوڕی كۆن ‌‬ ‫ی چوێس ‌‬ ‫مالیكی‌ پێش���نیارێكی‌ وه‌های‌ نه‌خس���ته‌ شێخ ‌‬ ‫به‌رده‌متان؟‬ ‫ش���ێخه‌كانی‌ چوێس���ه‌ ك���ه‌ یه‌كێكن‬ ‫خۆی���ان له‌تێكه‌ڵ‌ بوون به‌سیاس���ه‌ت‌و‬ ‫ش���ێخ كامیل‪ :‬نه‌وه‌اڵ‪ ،‬ی���ه‌ك چامان‬ ‫له‌شێخ ‌ه ناوداره‌كانی‌ سه‌ر به‌ته‌ریقه‌تی‌‬ ‫چ���ه‌ك هه‌ڵگرتن بۆ ئه‌م الیه‌ن یان ئه‌و‬ ‫خ���وارده‌وه‌و وتم���ان ئ���ه‌و كوڕانه‌مان‬ ‫ق���ادری‌‌و خاوه‌ن���ی‌ ته‌كی��� ‌هی‌ گه‌وره‌ن‬ ‫الیه‌ن به‌دوور گرتووه‌‪ .‬شێخی‌ ئێستای‌‬ ‫بۆ ب���ه‌رده‌ن‪ ،‬وت���ی‌‪ :‬ئ���ه‌وه‌ زۆر كه‌س‬ ‫له‌سلێمانی‌‌و له‌چوێسه‌و شێخ عه‌بدولقادر‬ ‫چوێس���ه‌‪ ،‬ش���ێخ كامیلی‌ كوڕی‌ شێخ‬ ‫داوای‌ كردووه‌ باش���ه‌ به‌ڵێن بێت بۆتان‬ ‫دیارتری���ن‌و گه‌وره‌ترین كه‌س���ایه‌تییان‬ ‫عه‌بدولقادره‌‪ ،‬ئه‌و رۆژی‌ یه‌كش���ه‌مم ‌هی‌‬ ‫مه‌ره‌خه‌س ده‌كه‌م‪ ،‬هه‌رئه‌وه‌نده‌‪.‬‬ ‫بووه‌‪ ،‬ماو‌هی‌ ‪ 60‬ساڵه‌ له‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌‬ ‫رابردوو سه‌ردانی‌ مالیكی‌ كرد له‌به‌غدا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا پێش���وه‌خت یه‌كێتی‌‌و‬ ‫دۆس���تانه‌دان له‌گه‌ڵ‌ هه‌موو ده‌سه‌اڵته‌‬ ‫له‌م س���ه‌ردانه‌دا‪ ،‬كه‌ ئان‌و س���اته‌كه‌ی‌‬ ‫پارتیتان ئاگادار كرده‌وه‌ له‌م سه‌ردانه‌؟‬ ‫یه‌ك له‌دوای‌ یه‌كه‌كانی‌ عێراق‌و حیزب‌و‬ ‫جێ���ی‌ س���ه‌رنج ب���وو به‌حوكم���ی‌ ئه‌و‬ ‫ش���ێخ كامی���ل‪ :‬نه‌وه‌اڵ من به‌كه‌س���م‬ ‫الیه‌نه‌ كوردییه‌كانیشدا‪ ،‬ئه‌وان له‌هه‌موو‬ ‫ملمالنێ‌ گه‌وره‌ی ‌هی‌ له‌نێوان س���ه‌رۆكی‌‬ ‫نه‌وتووه‌‪ ،‬ش���ێخی‌ ته‌ریقه‌تم‪ ،‬نه‌پارتی‌‌و‬ ‫ئ���ه‌م ش���ه‌ڕ‌و كێش���ان ‌هی‌ روویان���داوه‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و س���ه‌رۆك وه‌زیران���ی‌ عێراقدا‬ ‫نه‌یه‌كێتی‌ ئاگایان لێنییه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬سایتی سه‌رۆک وه‌زیرانی عێراق‌‬ ‫له‌ئارادایه‌‪ ،‬به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی‌ ئاوێنه‌‬ ‫شێخ كامیل داوای‌ به‌ردان‌و "ته‌شه‌بوز"‬ ‫كردنی‌ بۆ چه‌ند كه‌س���ێكی‌ كردووه‌ كه‌‬ ‫یه‌كێكی���ان كوڕی‌ ش���ێخ ته‌یب باراوی‌‬ ‫كۆنه‌ مشته‌ش���اره‌‪ ،‬شێخ ته‌یب یه‌كێكه‌‬ ‫له‌و كوردان ‌هی‌ له‌حیزبی‌ به‌عس���ه‌وه‌ زۆر‬ ‫نزیك بوو‪ ،‬تا روخانی‌ س���ه‌دام حسێن‬ ‫له‌‪2003‬دا له‌به‌غدا مایه‌وه‌‌و س���ه‌ره‌تای‌‬ ‫ئه‌مس���اڵیش كوڕه‌ك��� ‌هی‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫موخابه‌راتی‌ عێراقه‌وه‌ ده‌ستگیركرا‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫مه‌حمود محه‌مه‌د ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی‌‪:‬‬

‫ناكرێت ئێمه‌‌و یه‌كێت ‌ی به‌دوو شێوازی جیاواز له‌به‌غدا ره‌فتار بكه‌ین‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‪ ،‬هه‌ولێر‬ ‫مه‌حمود محه‌مه‌د‪ ،‬ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی‌و به‌رپرسی ده‌زگای‬ ‫رۆشنبیری‌و راگه‌یاندنی‌ پارتی له‌م‬ ‫ی‬ ‫گفتوگۆی ‌هی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "تاڵه‌بان ‌‬ ‫بۆ چاره‌سە‌ی ته‌ندروستی چۆت ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‌و رۆشتنی‌ ئه‌و په‌یوه‌ندیی‬ ‫ی‬ ‫به‌وه‌وه‌ نیی ‌ه كه‌ كێشه‌كانی‌ ئێستا ‌‬ ‫عێراق وایلێكردبێت بڕوات ‌ه شوێنێكی‬ ‫دیكه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ندین كۆبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫نێوان مه‌كته‌ب ‌‬ ‫هێشتا جیاوازیی‌ له‌نێوان هه‌ڵوێستیاندا‬ ‫ی‬ ‫به‌دیده‌كرێ���ت س���ه‌باره‌ت به‌قه‌یران��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێس���تای‌ عێراق‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌چۆنیه‌ت ‌‬ ‫ی مالیكیش���دا ئێوه‌و‬ ‫ی ن���ور ‌‬ ‫ناوهێنان ‌‬ ‫یه‌كێتی‌ جی���اوازن‪ ،‬ئایا به‌رده‌وامبوون‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌م جیاوازییه‌ به‌ره‌و كوێتان‬ ‫ده‌بات؟‬ ‫مه‌حم���ود محه‌مه‌د‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر به‌دیقه‌ت‬ ‫به‌الغی كۆتایی كۆبونه‌وه‌ی سلێمانیت‬ ‫خوێندبێته‌وه‌‪ ،‬زۆر به‌ڕوونی نوسیومان ‌ه‬ ‫ك���ه‌ ئێم ‌ه دوو حیزبین له‌گه‌ڵ هه‌بوونی‬ ‫دیدو بۆچونی جیاواز بۆ چاره‌س���ه‌ری‬ ‫ئه‌و كێشانه‌ی كه‌ دێته‌ پێش به‌ئاسایی‬ ‫بزانین‪ ،‬به‌اڵم هه‌موو دیدو بۆچونه‌كانمان‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه شتی باش گه‌اڵڵه‌ بكه‌ین‌و‬ ‫چاره‌س���ه‌ری باشی ش���ته‌كان بكه‌ین‪،‬‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ نیی��� ‌ه ك���ه‌ لێكبترازێین یان‬ ‫كێشه‌و ناخۆش���یی دروست ببێت‪ ،‬یان‬ ‫لێكدوربونه‌وه‌و یه‌ك هه‌ڵوێستی نه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ئێس���تا پارتی‌و یه‌كێتی‬ ‫یه‌كهه‌ڵوێستن له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ی مالیكی‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ناوهێنانیش من پێشبینی‬ ‫ناكه‌م ش���تێكی زۆر گرنگ بێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫شتێكی نا سروشتی نییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێتانوای ‌ه گه‌شته‌كه‌ی‌ تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی واڵت‪،‬‬ ‫له‌م ئان‌و س���اته‌دا بۆ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫جۆرێ���ك ب���وو له‌خۆش���اردنه‌وه‌ له‌م‬ ‫ی‬ ‫قه‌یران���ه‌و نه‌چوون ‌ه ژێر ب���اری‌ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫په‌رله‌مان راسپێرێت بۆ ده‌نگدان له‌سه‌ر‬ ‫متمانه‌سه‌ندنه‌وه‌ له‌مالیكی‌؟‬ ‫مه‌حمود محه‌م���ه‌د‪ :‬هه‌مووتان ده‌زانن‬ ‫ك���ه‌ به‌ڕێ���ز م���ام ج���ه‌الل ماوه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫هه‌ندێك كێشه‌ی ته‌ندروستی هه‌یه‌و بۆ‬

‫فۆتۆ‪ :‬نزار گزالی‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫مه‌حمود محه‌مه‌د‪ ،‬ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی‌و به‌رپرسی ده‌زگای رۆشنبیری‌و راگه‌یاندنی‌ پارتی‬ ‫چاره‌سه‌ی ته‌ندروستی چۆت ‌ه ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫بپارێزرێت‪ .‬بۆیه‌ لێره‌و له‌وێ ئه‌گه‌ر رای‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌وه‌وه‌ نییه‌ ك ‌ه ئه‌و كێشه‌ی ‌ه‬ ‫جیاواز هه‌بێت ئه‌و‌ه مه‌سه‌له‌ك ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫وایلێكردبێت بڕوات ‌ه شوێنێكی دیكه‌‪.‬‬ ‫له‌ناو ه���ه‌ر حیزبێك���دا هه‌ندێك دیدو‬ ‫ی‬ ‫ی ئێوه‌ بۆ هه‌ڵوێست ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬لێكدانه‌وه‌ ‌‬ ‫بۆچونی جیاواز هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫بنچینه‌یه‌و كاری له‌س���ه‌ر ده‌كرێت ئه‌و‬ ‫ی تاڵه‌بان���ی‌‌و یه‌كێتی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫جیاواز ‌‬ ‫رایه‌ی سه‌ركردایه‌تی‌و مه‌كته‌بی سیاسی‬ ‫ی‬ ‫ی چیی���ه‌‪ ،‬ئای���ا هۆكاره‌كان ‌‬ ‫به‌مالیك ‌‬ ‫ئه‌و حیزبه‌یه‌ كه‌ ئێم��� ‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس��� ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییان به‌هاوكێش���ه‌ ‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ی كوردس���تانه‌و‌ه هه‌ی��� ‌ه یان‬ ‫ناوخ���ۆ ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬لێكنزیكبوون���ه‌و‌هی‌ گۆڕان‌و‬ ‫به‌گوشاری‌ ده‌ره‌كی‌؟‬ ‫یه‌كێتی‌ چ كاریگه‌رییه‌كی‌ له‌سه‌ر ئێوه‌‌و‬ ‫مه‌حم���ود محه‌مه‌د‪ :‬ئه‌وه‌ی ك ‌ه ده‌زانین‬ ‫هه‌روه‌ها له‌س���ه‌ر هاوپه‌یمانیتان له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫به‌ڕێز مام جه‌الل وه‌كو سه‌رۆك كۆمار‬ ‫یه‌كێتی‌ ده‌بێت؟‬ ‫هه‌ندێ���ك ئیلتزاماتی هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌ر بۆ‬ ‫مه‌حم���ود محه‌مه‌د‪ :‬ئه‌گه‌ر راس���تیت‬ ‫زانیاریتان له‌كۆبوونه‌وه‌ی یه‌كه‌میش���دا‬ ‫ده‌وێت ئێمه‌ وه‌ك���و پارتی دیموكراتی‬ ‫یه‌ك���ه‌م كه‌س ك���ه‌ داوای له‌به‌ڕێز مام‬ ‫كوردستان‌و هه‌موو سه‌ركردایه‌تی پارتی‬ ‫جه‌الل ك���رد ك ‌ه ئیمزا نه‌كات له‌س���ه‌ر‬ ‫دیموكراتی له‌بنچینه‌دا به‌جیابوونه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و وه‌ره‌قه‌ی���ه‌ی ئاماده‌كرابوو جه‌نابی‬ ‫گۆڕان له‌یه‌كێتی خۆش���حاڵ نه‌بووین‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك بازرانی بوو‪ ،‬چونك ‌ه ده‌یزانی‬ ‫زۆریش���مان پێناخۆش ب���وو‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئیلتزاماتی ده‌س���توری له‌سه‌ر مام‬ ‫هه‌وڵی���ش درابێ���ت بۆئ���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و‬ ‫جه‌الل هه‌ی ‌ه زه‌روری ‌ه ره‌چاو بكرێت‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫جیابوونه‌وه‌ی��� ‌ه نه‌بێ���ت‪ ،‬ت���ا ئ���ه‌و‬ ‫ئێم���ه‌ پێگه‌ی ئه‌و چاك درك ده‌كه‌ین‌و‬ ‫راده‌یه‌ی س���ه‌رۆك بارزانی له‌په‌یوه‌ندی‬ ‫تێیگه‌یش���تووین‪ .‬خودی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ته‌له‌فۆنیدا به‌نه‌وش���یروان مس���ته‌فای‬ ‫یه‌كێتی نیش���تمانیش ل���ه‌و حه‌قیقه‌ت ‌ه‬ ‫گه‌یش���تون‌و ئێمه‌ش لێیتێگه‌یشتووین‌و دواییان���ه‌ هه‌ندێ���ك له‌په‌رله‌مانتارانی لێره‌و له‌وێ بێگوم���ان ره‌نگ ‌ه هه‌ندێك گوت‪ :‬من ئاماده‌م بێمه‌ سلێمانی‌و قس ‌ه‬ ‫خه‌ڵكی كوردستانیش زۆربه‌ی ئه‌وانه‌ی یه‌كێتی به‌ئاشكرا لێدوانی توند ده‌ده‌ن‌و هه‌ب���ن هه‌م���وو رێككه‌وتنه‌كه‌یان تاكو له‌س���ه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ بكه‌ی���ن بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ی یان ئێس���تا به‌چاكی بۆ ه���ه‌زم نه‌كرابێت‪ ،‬كێشه‌كان چاره‌سه‌ر بكه‌ین‪ .‬نه‌وشیروان‬ ‫له‌سیاسه‌ت‌و مه‌س���ه‌ل ‌ه ده‌ستوریه‌كان هه‌ندێكی���ش ك��� ‌ه س���ه‌ر به‌پارت ‌‬ ‫نزیك���ن ل���ه‌و بابه‌ته‌ تێده‌گ���ه‌ن‪ .‬بۆی ‌ه یه‌كێتی���ن له‌میدیاكانه‌وه‌ ره‌خنه‌ی‌ توند یان به‌و ش���ێوه‌یه‌ی ك ‌ه پێویست ‌ه تێی مس���ته‌فا وتی‪ :‬دره‌نگ���ه‌‪ .‬وات ‌ه هه‌موو‬ ‫ی به‌رامبه‌ر ده‌گرن‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌یان نه‌گه‌یش���تبن‪ .‬رۆژی ‪6/23‬ی���ش ئێم ‌ه ئه‌و هه‌واڵن���ه‌ دراون‪ .‬بۆی ‌ه هه‌موو لێك‬ ‫پێش���بینی ده‌كه‌ی���ن ك ‌ه ئ���ه‌م بابه‌ت ‌ه له‌الیه‌ن ‌‬ ‫ته‌ئكیدم���ان له‌س���ه‌ر كردۆت���ه‌و‌ه ك ‌ه نزیكبونه‌وه‌كانی ئه‌و حیزبان ‌هی‌ ئێس���تا‬ ‫شتێكی زۆر ناسروشتی نه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌ڵێن چی‌؟‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌اڵم لێره‌و ل���ه‌وێ هه‌ندێك مه‌حم���ود محه‌م���ه‌د‪ :‬ئێم��� ‌ه ئ���ه‌وه‌ی رێككه‌وتن���ه‌ س���تراتیژیه‌ك ‌ه بۆقۆناغی له‌كوردس���تاندا ه���ه‌ن له‌به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫ێ به‌فه‌رم���ی هه‌ی���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ یه‌كێت���ی خۆی زۆر پێویس���ت بوو‪ ،‬ئێس���تاش گشتی كوردس���تاندایه‌‪ ،‬چه‌ند‌ه ئارامی‬ ‫ده‌ن���گ له‌پارتی‌و یه‌كێتی ده‌بیس���تر ‌‬ ‫ی نیشتمانی كوردس���تان‪ ،‬رێككه‌وتنمان پاراستنی له‌م قۆناغه‌دا وه‌كو پێویست هه‌بێت‪ ،‬چه‌ند‌ه پێكه‌وه‌ژیانی سیاس���ی‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ك��� ‌ه ئاماژه‌ن ب���ۆ ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫نێوانی���ان ب���اش نیی���ه‌‪ ،‬به‌نمونه‌ به‌و له‌گه‌ڵ س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی هه‌یه‌‪ ،‬ده‌بێ���ت ب���ه‌زه‌روره‌ت بزانرێت‌و ده‌بێت له‌كوردستاندا به‌شێوه‌یه‌كی ته‌ندروست‬

‫ئێمه‌ به‌فه‌رمیی‬ ‫بارزانی‬ ‫رێككه‌وتنمان له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌كی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫ته‌له‌فۆنیدا‬ ‫به‌نه‌وشیروان مسته‌فای هه‌یه‌‪ ،‬بێگومان‬ ‫ێ‬ ‫وت‪ :‬من ئاماده‌م بێم ‌ه ره‌نگه‌ لێره‌و له‌و ‌‬ ‫هه‌ندێك هه‌بن هه‌موو‬ ‫سلێمانی بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫كێشه‌كانی‌ نێوان ئێوه‌و رێككه‌وتنه‌كه‌یان تاكو‬ ‫ئێستا به‌چاكی بۆ‬ ‫ی چاره‌سه‌ر‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫هه‌زم نه‌كرابێت‬ ‫بكه‌ین‬

‫به‌ڕێوه‌بچێت قازانجی پرۆسه‌ی سیاسی‌و‬ ‫قا‌زانجی هه‌موو الیه‌نه‌كانی تێدایه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا راسته‌ له‌ناو سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتیش���دا رای‌ جیاواز هه‌ی ‌ه ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫مالیكی‌‪ ،‬وه‌ك ش���ێخ ئه‌دهه‌م بارزان ‌‬ ‫ی تایبه‌تی‌ خۆیه‌وه‌ له‌فه‌یسبووك‬ ‫له‌په‌یج ‌‬ ‫رایگه‌یاند؟‬ ‫مه‌حمود محه‌مه‌د‪ :‬ئه‌وه‌ی راستی بێت‬ ‫ئه‌وه‌ی شێخ ئه‌دهه‌مم نه‌خوێندۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بیس���توم ‌ه كه‌ شتێكی له‌وبابه‌ت ‌ه‬ ‫وت���راوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ به‌و مه‌فهوم ‌ه نیی ‌ه‬ ‫كه‌ بڵێین هه‌ڵویس���تی پارتی له‌س���ه‌ر‬ ‫رای���ه‌ك ی���ان دوو را ته‌به‌نی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هه‌ڵوێس���تی پارتی له‌س���ه‌ر زۆرینه‌ی‬ ‫رای���ه‌كان ته‌به‌نی ده‌كرێ���ت‪ ،‬ك ‌ه ئه‌و‬ ‫زۆرینه‌ی ‌ه به‌و شێوه‌یه‌ بوو‪ ،‬ئه‌وانه‌ی ك ‌ه‬ ‫راشیان وانه‌بێت ده‌كه‌ون ‌ه خزمه‌ت ئه‌و‬ ‫رایه‌ی ك ‌ه هی زۆرینه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیره‌كان ‌‬ ‫ی پارت��� ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌حكومه‌تی‌ عێراق ناكێشێته‌و‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ئ���ه‌م قه‌یرانه‌وه‌ له‌گ���ه‌ ‌ڵ مالیكیدا‪ ،‬بۆ‬ ‫ی ش���اوه‌یس ك ‌ه‬ ‫تائێس���تا د‪.‬رۆژ نور ‌‬ ‫ی‬ ‫جێگ���ری‌ مالیكییه‌و هوش���یار زێبار ‌‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه بێده‌نگن‪ ،‬ئێوه‌ وه‌ك‬ ‫وه‌زی���ر ‌‬ ‫ی چ پاس���اوێكتان هه‌ی ‌ه بۆ ئه‌م‬ ‫پارت��� ‌‬ ‫بێده‌نگییه‌ی‌ ئه‌وان؟‬ ‫مه‌حم���ود محه‌م���ه‌د‪ :‬ئ���ه‌وان بێده‌نگ‬ ‫نین‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌و كێش���انه‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌بوو له‌پرۆسه‌ سیاسیه‌كه‌دا هه‌میش ‌ه‬ ‫نوێنه‌رایه‌تییان كردو‌ه بۆ گفتوگۆكردن‌و‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كان���دا‪.‬‬ ‫دانیش���تن‬ ‫نه‌كێش���انه‌وه‌ی ئه‌وان���ه‌ش په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌وه‌و‌ه هه‌ی ‌ه كه‌ هیچ بڕیارێك نه‌دراو‌ه‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌وان ‌ه بكێش���رێنه‌وه‌‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌وه‌ش ئێمه‌ هێش���تا له‌قۆناغێكدا نین‬ ‫كه‌ پێوستمان به‌كێشانه‌وه‌ی وه‌زیره‌كان‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر بێته‌ س���ه‌ر كێش���انه‌وه‌ی‬ ‫وه‌زیره‌كانی���ش ئ���ه‌وا پارت���ی به‌ته‌نها‬ ‫وه‌زیره‌كانی خۆی ناكێشێته‌وه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫هاوپه‌یمان���ی كوردس���تانی به‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫وه‌زیره‌كانیان ده‌كێشنه‌وه‌‪ ،‬وه‌كو یه‌ك‬ ‫هه‌ڵوێس���تییه‌ك‪ .‬ناكرێت ئێم ‌ه شتێك‬ ‫ی دیكه‌ كه‌ به‌ش���دارن‬ ‫بكه‌ی���ن‌و برایان ‌‬ ‫له‌پرۆس���ه‌ سیاس���یه‌كه‌و له‌حكومه‌تی‬ ‫عێراق���ی به‌ش���ێوازێكی دیك��� ‌ه ره‌فتار‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر بڕیارێكی له‌وبابه‌ت ‌ه‬ ‫بدرێت به‌یه‌كه‌و‌ه ده‌درێت‪.‬‬

‫ی مه‌ترسیدار‬ ‫یاسایه‌ك ‌‬

‫"ئه‌و تاوانبارانه‌ی‌ موڵك ‌ی گشتییان بردووه‌ به‌ر لێبوردن ده‌كه‌ون"‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫یاسای‌ لێبوردنی‌ گشتی‌ له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان كه‌ رۆژی‌ ‪2012/6/4‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ هه‌رێم ئیمزای‌ كرد ئێستا‬ ‫له‌به‌ر مه‌رحه‌مه‌تی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫دادوه‌ریدایه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫رێنمایی‌ ده‌ربكات تا یاساكه‌ بچێته‌‬ ‫بوار جێبه‌جێكردنه‌وه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌كی‌‬ ‫به‌رچاو له‌دادوه‌رانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان مه‌ترسیی‌ ئه‌وه‌یان هه‌یه‌‬ ‫كه‌ ئه‌گه‌ر رێنماییه‌كان به‌ شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ورد‌و به‌ له‌به‌رچاوگرتنی‌ به‌رژه‌وه‌ندیی‌‬ ‫گشتی‌ ده‌رنه‌چێت‪ ،‬هه‌موو ئه‌و‬ ‫تۆمه‌تبار‌و تاوانبارانه‌ی‌ موڵك‌و ماڵی‌‬ ‫گشتییان بردووه‌ ئازاد ده‌كرێن‪.‬‬

‫هه‌موو ئه‌و تاوانبارانه‌ی‌ "دزی" گه‌وره‌یان له‌ماڵ‌و موڵكی‌ گشتی‌ كردووه‌ یان به‌هه‌ده‌ریان داوه‌ ئازاد ده‌بن‬

‫تاك ‌ه ئومێدێك مابێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ لێبوردنه‌ك ‌ه‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ نه‌گرێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ماڵ‌و موڵك ‌‬ ‫گشتییان به‌هه‌ده‌ر داو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ر ‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‬

‫پاش موش���تومڕیكی‌ زۆر له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان‌و له‌نێو ئه‌نجومه‌نی‌ دادوه‌ری‌‌و‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ دادو دادوه‌رانی‌ پارێزگاكاندا‬ ‫رۆژی‌ ‪ 6/4‬یاس���ای‌ لێبوردنی‌ گش���تی‌‬ ‫له‌الیه‌ن س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ ئیمزا‬ ‫ك���را‪ ،‬ژماره‌یه‌كی‌ به‌رچ���او له‌دادوه‌ران‬ ‫ئه‌گه‌ر یاساكه‌ ئاوا ده‌رچێت‪ ،‬هه‌موو ئه‌و‬ ‫جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌م یاسایه‌ ئه‌و خه‌ڵكانه‌ش ده‌گرێته‌وه‌ ‪‌2007‬و لێبوردن���ی‌ تایبه‌تی‌ س���ه‌رۆكی‌ نێربازی‌و هه‌تك كردن‌و تاوانی‌ كوشتن‬ ‫ك���ه‌ " گه‌نده‌ڵییان هه‌یه‌‌و ماڵ‌و موڵكی‌ هه‌رێم وه‌رگرتووه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ له‌یاس���ای به‌بیانوی‌ ئابڕوسڕینه‌وه‌)‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫پاراستنی‌ بیانیه‌كان‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ كارده‌كه‌ن یاس���ایی‌ ئاگادار به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫گشتییان به‌هه‌ده‌ر داوه‌" ‪.‬‬ ‫یاسای‌ لێبوردنی‌ گش���تی‌ كه‌ به‌یاسای‌ له‌گه‌ڵ‌ رێكخراوی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان‌و هه‌رچه‌نده‌ ئه‌وان له‌كاتی‌ گفتوگۆكردنی‌‬ ‫ژماره‌ دوو ناس���راوه‌‌و له‌س���یانزه‌ بڕگه‌ رێكخراوه‌ مرۆییه‌كان‪ ،‬یاسای‌ سزادانی‌ په‌رله‌مان له‌س���ه‌ر ئه‌م پرۆژه‌ یاس���ایه‌‬ ‫پێ���ك هات���ووه‌‪ ،‬وه‌ك تێی���دا هاتووه‌ حی���ازه‌‌و به‌كارهێنان‌و دروس���تكردنی‌ ره‌خن���ه‌و تێبینی‌‌و پێش���نیاری‌ زۆریان‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‌و سه‌رۆكایه‌تی‌ ته‌قه‌مه‌نی‌ ژماره‌ هه‌ش���ت ‌‬ ‫ی ساڵی‌ ‪ ،92‬هه‌بووه‌ بۆ په‌رله‌مان كه‌ ئه‌گه‌ر بڕگه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم هۆكاری‌ ده‌رچونی‌ ئه‌م یاس���ایه‌ یاس���ای‌ به‌ره‌نگاربون���ه‌وه‌ی‌ ژم���اره‌ ‪( 3‬ئه‌وتاوانان���ه‌ی‌ گرێ���دراون به‌ئابوری‌‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێنن���ه‌وه‌ جارێك���ی‌ تر س���اڵی‌ ‪ ،2006‬ئه‌و تاوانانه‌ی‌ گرێدراو‌ه هه‌رێمه‌وه‌) تێدانه‌بێت ئه‌وا هه‌موو ئه‌و‬ ‫ده‌رفه‌ت بده‌ن به‌وكه‌سانه‌ی‌ كه‌ تاوانیان به‌ئاسایش���ی‌ ناوخۆو ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم‪ ،‬تاوانباران���ه‌ی‌ "دزی" گه‌وره‌یان له‌ماڵ‌و‬ ‫ئه‌نجامداوه‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆناو كۆمه‌ڵگا‌و بازرگانیكردن به‌ماده‌ هۆش���به‌ره‌كان‌و موڵكی‌ گشتی‌ كردووه‌ یان به‌هه‌ده‌ریان‬ ‫تێكه‌ڵ‌ به‌ژیانی‌ ئاسایی‌ ببنه‌وه‌‪ .‬به‌پێی‌ داوو ده‌رمان‌و خۆراكی‌ تێكچوو‪ ،‬به‌رتیل‌و داوه‌ ئ���ازاد ده‌ب���ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم گوێی���ان‬ ‫م���اده‌ی‌ ‪ 6‬ئه‌وان���ه‌ی‌ ئ���ه‌م لێبوردنه‌ دزینی‌ سامانی‌ گش���تی‌‪ ،‬ته‌زویركردنی‌ لێنه‌گیراوه‌‪.‬‬ ‫نایانگرێته‌وه‌ پێكهات���وون له‌(ئه‌وانه‌ی‌ دراو‌و پ���اره‌و پس���وڵه‌ی‌ بانقی‌‪ ،‬زینای‌ ئه‌و سه‌رچاوه‌ یاساییه‌ زیاتر ئه‌م بڕگه‌یه‌ی‌‬ ‫سودیان له‌لێبوردنه‌ گشتیه‌كه‌ی‌ ساڵی‌ مه‌ح���ره‌م‌و ده‌س���تدرێژی‌ سێكس���ی‌‌و رونكرده‌وه‌‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر یاس���اكه‌ ئاوا‬

‫كه‌سانه‌ش به‌ر لێبوردن ده‌كه‌ون كه‌ ماده‌ی‌ ‪‌340‬و ‪ 341‬ده‌یانگرێته‌وه‬ ‫ده‌رچێت‪ ،‬هه‌موو ئه‌و كه‌س���انه‌ش به‌ر ده‌كات‪ ،‬وه‌ك دۆس���یه‌ی‌ وشكه‌س���اڵی‌‬ ‫لێبوردن ده‌كه‌ون كه‌ ماده‌ی‌ ‪‌340‬و ‪ 341‬پارێزگای‌ سلێمانی‌‪ ،‬دۆسیه‌ی‌ قایمقامی‌‬ ‫ده‌یانگرێت���ه‌وه‌ كه‌ ئ���ه‌ودوو ماده‌یه‌ش هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ شه‌هید‪ ،‬دۆس���یه‌ی‌ كاره‌با‬ ‫به‌هه‌ده‌ردان���ی‌ ماڵ‌و موڵكی‌ گش���تییه‌ ‪ 450‬مێگاواتیه‌كه‌ی‌ ته‌قته‌ق‪ ،‬دۆس���یه‌ی‌‬ ‫(به‌شێوه‌یه‌كی‌ مه‌به‌ست‪ ،‬نامه‌به‌ست)"‪ ،‬قایمقامی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬خه‌سته‌خانه‌ ‪400‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ باس له‌وه‌ش ده‌كات كه‌ قه‌ره‌وێڵه‌ییه‌كه‌ی‌ س���لێمانی‌‌و چه‌ندین‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ ته‌زویری‌ به‌ڵگه‌نامه‌‌و دۆسیه‌ی‌ دۆس���یه‌ی‌ تر له‌پارێزگاكان���ی‌ هه‌ولێر‌و‬ ‫دامه‌زراوه‌كانی‌ حكومه‌تیشیان كردووه‌ دهۆك‌و ئیداره‌ی‌ گه‌رمیان‪ ،‬به‌پێی‌ ئه‌م‬ ‫یاس���ایه‌ تۆمه‌تبار‌و تاوانباره‌كان ئازاد‬ ‫به‌ر لێبوردن ده‌كه‌ون‪.‬‬ ‫به‌دیاریكراوی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ لێبوردن ده‌كرێن"‪.‬‬ ‫ده‌یانگرێته‌وه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ هه‌موو س���ه‌رچاوه‌ یاس���اییه‌كه‌ ئام���اژه‌ی‌‬ ‫ئه‌و دۆس���یانه‌ی‌ كه‌ داواكاری‌ گشتی‌‌و به‌وه‌ش���دا كه‌ ئ���ه‌وان وه‌ك‌و دادوه‌رانی‌‬ ‫دیوانی‌ چاودێری���ی‌ جواڵندویانه‌ وه‌ك پارێزگای‌ س���لێمانی‌‌و داواكاری‌ گشتی‌‌و‬ ‫(‪ 85‬تۆمه‌تبار ك���ه‌ دیوانی‌ چاودێریی‌ زۆر هه‌وڵیان���دا له‌گ���ه‌ڵ‌ په‌رله‌م���ان‌و‬ ‫دارایی‌ سلێمانی‌ داوای‌ دادگاییكردنیان سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمدا كه‌ ده‌سته‌واژه‌ی‌‬

‫به‌هه‌ده‌ردانی‌ "ئابوری‌ هه‌رێم" بخه‌نه‌ ناو‬ ‫یاساكه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ژماره‌یه‌ك په‌رله‌مانتار‬ ‫به‌مه‌به‌ست‌و هه‌ندێكیان له‌به‌ر نه‌زانی‌‌و‬ ‫نا ش���اره‌زایی‌ هه‌س���تیان به‌م یاس���ا‬ ‫ترسناكه‌ نه‌كرد‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها سه‌رچاوه‌ یاس���اییه‌كه‌ باسی‌‬ ‫له‌وه‌كرد تاكه‌ ئومێدێك مابێت بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫لێبوردنه‌ك���ه‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ نه‌گرێته‌وه‌‬ ‫كه‌ م���اڵ‌و موڵكی‌ گش���تییان به‌هه‌ده‌ر‬ ‫داوه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫دادوه‌ری‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪ ،‬كه‌ ئه‌و‬ ‫رێنماییانه‌ی‌ ده‌ری‌ ده‌كات به‌شێوه‌یه‌ك‬ ‫بێت كه‌ یاساكه‌ ئه‌و خه‌ڵكان ‌ه نه‌گرێته‌وه‌‬ ‫كه‌ م���اڵ‌و موڵكی‌ گش���تییان به‌هه‌ده‌ر‬ ‫داوه‌‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫‪kurdistany.awene@gmail.com‬‬

‫په‌كه‌كه‌‪:‬‬ ‫چه‌كدانان‬ ‫نییه‌‬ ‫لێدوانەکەی‬ ‫لەیال زانا هەڵەیە‬

‫"جانبوالد‬ ‫قومارخانه‌یه‌ك‬ ‫له‌كوردستان‬ ‫ده‌كاته‌وه‌"‬

‫ ‬ ‫گەریالیەک لەکاتی مەشقی سەربازیدا‬

‫په‌كه‌كه‌ جه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ی‌ بیری‌ لێناكاته‌وه‌ چه‌كدانانه‌و‬ ‫ره‌خنه‌ش له‌لێدوانه‌كانی‌ ئه‌مدواییه‌ی‌‬ ‫له‌یال زاناش ده‌گرن‌و پێشوایه‌ بارزانی‌‌و‬ ‫تاڵه‌بانی‌ كارێكی‌ باش ده‌كه‌ن كه‌‬ ‫هه‌وڵی‌ چاره‌سه‌ری‌ ئاشتیانه‌ی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫كورد ده‌ده‌ن‪.‬‬

‫ئەردۆغان‬ ‫درۆزنێكی‌ گه‌وره‌یه‌و‬ ‫"رۆژ واڵت" ئه‌ندام����ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان����ی‌ هیچ پڕۆژه‌یه‌كی‬ ‫ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌كه‌ك����ه‌ له‌لێدوانێكی����دا ‌بۆ چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‬ ‫‌یاند‌ندانكه‌ه‌ی‌ س�بۆ���ه‌رهچار‌ڕاهی‌‌س� ئ���هه‌ر‌و ئاشتییانەی‬ ‫هه‌م����وو پڕوپاگه‬ ‫كێش����ه‌ی‌ ك����ورد ده‌كرێ����ن‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫���اته‌ی‌ كێشه‌ی‌ كورد نییه‌‬ ‫‪ AKP‬به‌كرده‌وه‌ هه‌تا ئه‌م ئان‌و س�‬

‫هی����چ پڕۆژه‌یه‌كی‌ نییه‌ بۆ چاره‌س����ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "تا ئێستا كه‌س‬ ‫نه‌یبیس����تووه‌ كه‌ چاره‌سه‌ری‌ ‪ AKP‬بۆ‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ كورد چییه‌و چی‌ نییه‌‪ ،‬ته‌نها‬ ‫هه‌ر قسه‌و ئاخافتنه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "هه‌ر كات كه‌ دەڵێن به‌شێوه‌ی‌‬ ‫ئاشتی‌‌و سیاسی‌ چاره‌س����ه‌ری‌ كێشه‌ی‌‬ ‫ك����ورد ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬به‌ك����رده‌وه‌ هێ����رش‌و‬ ‫په‌الماری����ان ب����ۆ س����ه‌ر ك����ورد توندتر‬ ‫ده‌كه‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬ش����ه‌ش مان����گ زیاتره‌ كه‌‬ ‫س����ه‌رۆك ئۆجه‌الن����ی‌ نه‌بینی����وه‌‪ ،‬ب����ه‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌ ئۆپراس����یۆن بۆ سه‌ر گه‌ریال‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬سه‌دان سیاسه‌تمه‌دارو ژن‌و مناڵی‌‬

‫كوردی����ان زیندان����ی‌ ك����ردووه‌و ته‌واو ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس����تانیان ك����ردووه‌ به‌زیندانێك����ی‌‬ ‫گه‌وره‌ ب����ۆ كورد‪ ،‬ئیتر چۆن كێش����ه‌ی‌‬ ‫كورد چاره‌سه‌ر ده‌بێت؟!"‪.‬‬ ‫رۆژ واڵت ئام����اژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌ ك����رد كه‌ تا‬ ‫ئێس����تا په‌كه‌كه‌ هه‌شت جار ئاگربه‌ستی‌‬ ‫یه‌كالیه‌نه‌ی‌ راگه‌یاندووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ئه‌م هه‌ش����ت جاره‌دا هه‌ر تیرۆر‌و هیچش‬ ‫بۆ س����ه‌ر كورد زیات����ر‌و گه‌وره‌تر بووه‌‌و‬ ‫پرسیاری‌ ئه‌وه‌ی‌ كرد كه‌ "ئه‌ردۆغان ئاوا‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد چاره‌سه‌ر ده‌كات"؟‬ ‫ناوب����راو ره‌خن����ه‌ی‌ له‌لێدوانه‌كان����ی‌‬ ‫ئه‌مدواییه‌ی‌ له‌یال زاناش گرت كه‌ وتبووی‌‬

‫بارزانی‌‌و تاڵه‌بان ‌ی‬ ‫ی سه‌دامیان‬ ‫تیرۆر ‌‬ ‫له‌سه‌ر كورد بینیوه‌‪،‬‬ ‫باش ده‌زانن تیرۆری ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ردۆغان‌و ‪ AKP‬مانا ‌‬ ‫چی‌‬

‫"هیوام����ان به‌وه‌یه‌ ئه‌ردۆغان كێش����ه‌ی‌‬ ‫كورد چاره‌ش����ه‌ر بكات"‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌م‬ ‫لێدوان����ه‌ی‌ له‌یال زان����ا هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫رۆژنامه‌وانه‌كانی‌ توركیش له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ لێده‌گرن‪ ،‬چونك����ه‌ ئه‌ردۆغان‬ ‫درۆزنێكی‌ گه‌وره‌یه‌و بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ئاشتیانه‌و دیموكراسی‌ هیچ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫نییه‌"‪..‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵه‌كان����ی‌ بارزان����ی‌‌و‬ ‫تاڵه‌بانیش بۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫كورد له‌كوردس����تانی‌ باك����ور‪ ،‬رۆژ واڵت‬ ‫وت����ی‌ "بارزانی‌‌و تاڵه‌بان����ی‌ هه‌ردووكیان‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە ـ ئەرشیف‬ ‫هێرش‌و تیرۆری‌ سه‌دامیان له‌سه‌ر كورد‬ ‫بینی����وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ب����اش ده‌زانن كه‌‬ ‫تیرۆری����ی‌ ئه‌ردۆغان‌و ‪ AKP‬چ مانایه‌كی‌‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬دیاره‌ كارێكی‌ باش����یش ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ هه‌وڵی‌ چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كێش����ه‌ی‌‬ ‫كورد به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ سیاسی‌‌و ئاشتیانه‌‬ ‫ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ كه‌ "سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫داوای‌ له‌په‌كه‌كه‌ ك����ردووه‌ چه‌كدانانێن‌و‬ ‫خه‌باس����ی‌ مه‌ده‌ن����ی‌‌و په‌رله‌مانی‌ بكه‌ن‬ ‫له‌توركی����ادا"‪ ،‬وه‌ك له‌هه‌واڵه‌كان����دا‬ ‫باڵوكرایه‌وه‌‪ ،‬رۆژ واڵت وتی‌ "ئێمه‌ ئاگامان‬ ‫له‌قسه‌یه‌كی‌ وه‌های‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم نییه‌‪،‬‬ ‫پێشمانوایه‌ ئه‌مه‌ درۆی‌ توركیایه‌‪ ،‬درۆی‌‬ ‫‪AKP‬و رۆژنامه‌كانی‌ توركه‌ كه‌ هاوكاری‌‬ ‫سوپای‌ تورك ده‌كه‌ن‪ ،‬بارزانی‌ تا ئێستا‬ ‫شتی‌ وه‌های‌ به‌ئێمه‌ نه‌وتووه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "دی����اره‌ ب����اش ده‌زانێ����ت كه‌‬ ‫وه‌ختی‌ خۆی‌ رێككه‌وتننامه‌ی‌ جه‌زائیر‌و‬ ‫چه‌كدان����ان چ كاریگه‌رییه‌ك����ی‌ خراپی‌‬ ‫كرده‌ سه‌ر خه‌ڵكی‌ كوردستان‌و كوشت‌و‬ ‫كوش����تار‌و جینۆس����ایدی‌ به‌دوادا هات‪،‬‬ ‫چه‌كدانان له‌به‌رنام����ه‌ی‌ ئێمه‌دا نییه‌‌و با‬ ‫كه‌سیش قس����ه‌ی‌ وا نه‌كات‪ ،‬ئێمه‌ چۆن‬ ‫چ����ه‌ك دابنێنی����ن كه‌ تی����رۆر‌و هێرش‌و‬ ‫كوش����تار كاری‌ هه‌موو رۆژێكی‌ ‪AKP‬یه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌كورد"‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ئه‌مینداری‌ گشتی‌ حیزبی‌ به‌عسی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ سۆشیالیست له‌لوبنان‬ ‫"شاكر قه‌واس" له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌‬ ‫تونده‌كانی‌ وه‌لید به‌رامبه‌ر به‌ڕژێمی‌‬ ‫به‌شار ئه‌سه‌د‪ ،‬هێرشێكی‌ توندی‌‬ ‫كرده‌ سه‌ر ناوبراوو به‌سیمایه‌كی‌‬ ‫ناشیرینی‌ "چیای‌ لوبنان"ی‌ ناوبرد‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌رهاویشته‌ی‌ قومارخانه‌كان‌و‬ ‫ماسناوچێتی‌‌و خزمه‌تكردنه‌ به‌پیاوی‌‬ ‫سپی‌ رۆژئاوا‪.‬‬

‫قه‌واس جه‌غتی‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ كرده‌و‌ه‬ ‫كه‌ جانبوالت عاقیبه‌تی‌ چاره‌نوس����ی‌‬ ‫به‌وه‌ كۆتایی‌ دێت ده‌بێته‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫قومارخانه‌یه‌ك له‌یه‌كێك له‌گه‌ڕه‌كه‌کانی‌‬ ‫كوردس����تان‌و موماره‌س����ه‌ی‌ ئاره‌زووه‌‬ ‫په‌سه‌ندكراوه‌كه‌ی‌‌و ئه‌و خووه‌ی‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ به‌شیری‌ گرتوێتی‌ كه‌ قومار كردنه‌‬ ‫به‌چاره‌نوس����ی‌ گه‌النه‌وه‌ له‌سه‌ر خاكی‌‬ ‫باوباپیرانی‌‪.‬‬ ‫وه‌لی����د جانبوالد به‌نه‌س����ه‌ب‌و بنه‌چه‌‬ ‫ده‌چێته‌وه‌ س����ه‌ر بنه‌ماڵه‌یه‌كی‌ كورد‌و‬ ‫ی خۆشیه‌و‌ه‬ ‫ی به‌كورد بوون ‌‬ ‫هه‌میش ‌ه شاناز ‌‬ ‫ده‌كات‌و یه‌كێك����ه‌ له‌سیاس����ه‌تمه‌داره‌‬ ‫ه����ه‌ره‌ ده‌ستڕۆش����تووه‌كانی‌ لوبنان‌و‬ ‫به‌هێزترین كه‌سایه‌تی‌ تائیفه‌ی‌ دروزه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و له‌زۆرب����ه‌ی‌ ئه‌و كاره‌س����اتانه‌ی‌‬ ‫به‌س����ه‌ر ك����ورد هاتوون هه‌ڵوێس����تی‌‬ ‫هه‌ب����ووه‌و به‌مدوایی����ه‌ش س����ه‌ردانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تانی‌ ك����رد‪ .‬كه‌مال‬ ‫جانب����والدی‌ باوكی‌ ك����ه‌ دامه‌زرێنه‌ری‌‬ ‫پارتی‌ پێشكه‌وتنخوازی‌ سۆسیالیستی‌‬ ‫لوبنان����ه‌‌و س����اڵی‌ ‪ 1977‬له‌الی����ه‌ن‬ ‫مخابه‌راتی‌ س����وریاوه‌ كوژرا‪ ،‬له‌یه‌كه‌م‬ ‫دێ����ڕی‌ وه‌س����یه‌تنامه‌كه‌یدا ده‌ڵێ����ت‬ ‫"هه‌میش����ه‌ ئێمه‌ ئه‌وه‌م����ان له‌بیره‌ كه‌‬ ‫وه‌لید جانبوالد‬ ‫به‌ڕه‌چەڵ‌ك كوردین"‪.‬‬

‫خوێنەرانی بەڕێزی گۆشەی "ژورێک لەئاوێنە"ی بەختیار عەلی ئاگادار دەکەین بەھۆی کاری تایبەتی نوسەرەوە لەم ژمارەیەدا گۆشەی بەڕێزیان دانابە‌زێت لەگەڵ داوای لێبوردن‪....‬الپەڕەی کوردستانی‬ ‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫ریکالم‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫هه‌ڵبژاردنه‌کانی گۆڕان بێ كه‌موكورتی نه‌بوو‬ ‫ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌هه‌ر سێ‌ پارێزگای‌‬ ‫(سلێمانی‌‌و هه‌ولێر‌و كه‌ركوك)‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ بۆ ئه‌نجومه‌نی‌ بازنه‌كان‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‌ به‌رپرسی‌‬ ‫ژوری‌ هه‌ڵبژاردنیشیان پڕۆسه‌كه‌یان‬ ‫"سه‌ركه‌وتو" بووه‌‪ ،‬به‌اڵم زانیارییه‌كان‬ ‫ئاماژه‌ به‌هه‌ندێك "هه‌ڵه‌‌و كه‌موكورتی‌"‬ ‫ده‌كه‌ن له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪.‬‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان كه‌ له‌س���اڵی‌ ‪2009‬‬ ‫دروس���تبوه‌‌و له‌ (‪)2010‬ش���دا مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫فه‌رم���ی‌ وه‌رگرت���ووه‌‌و خاوه‌ن���ی‌ ‪25‬‬ ‫كورس���ییه‌ له‌په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‌و‬ ‫‪ 8‬كورس���یش له‌په‌رله‌مان���ی‌ عێ���راق‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ س���ێ‌ هه‌فته‌ی‌ رابردودا گۆڕان‬ ‫ده‌س���تیكرد به‌ئه‌نجامدانی‌ پڕۆس���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن بۆ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ بازنه‌كانی‌‬ ‫له‌قه‌زا‌و ناحیه‌كانی‌ (سلێمانی‌‌و هه‌ولێر‌و‬ ‫دهۆك)‪ ،‬كه‌ له‌و هه‌ڵبژاردنانه‌دا دادوه‌ر‌و‬ ‫رێكخراوه‌كان���ی‌ كۆمه‌ڵی‌ مه‌ده‌نی‌ تێیدا‬ ‫به‌شداربوون‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ راپۆرتێك���ی‌ په‌یمان���گای‌‬ ‫كوردی‌ بۆ هه‌ڵبژاردن كه‌ سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ ك���ردووه‌‪ ،‬هه‌ندێ���ك‬ ‫"هه‌ڵه‌‌و كه‌موكورتی‌" له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‬ ‫رویان���داوه‌ له‌وان���ه‌ (بوون���ی‌ هه‌ڵ���ه‌‬ ‫له‌ژماره‌یه‌ك���ی‌ ك���ه‌م له‌ناوه‌كان���ی‌‬ ‫ده‌نگده‌راندا یان له‌ژماره‌ی‌ مۆبایل یان‬ ‫ژماره‌ی‌ پێناس���ی‌ باری‌ كه‌سێتییاندا‪.‬‬ ‫نه‌بوونی‌ ئالیه‌تێك بۆ یه‌كالییكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫براوه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن له‌كاتی‌ یه‌كسانبوونی‌‬ ‫ده‌نگه‌كانی‌ دوو پاڵێوراودا‪ ،‬وه‌ك له‌قه‌زای‌‬ ‫كفری‌ (بازنه‌ی‌ ئاوه‌ س���پی‌)‪ ،‬پێنجوێن‬ ‫(بازن���ه‌ی‌ گه‌رمك)‪ ،‬ق���ه‌زای‌ چۆمان‌و‬ ‫بازن���ه‌ی‌ س���مێالن‪ ،‬قه‌زای‌ ش���ه‌قالوه‌‬ ‫(بازنه‌ی‌ مه‌سیف)‪ ،‬قه‌زای‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫(هه‌ردوو بازنه‌ی‌ سه‌نگاوو ئاغجه‌له‌ر)‪،‬‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫راپۆرتێك‪ :‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی‬ ‫ێ بوون ‌‬ ‫ده‌نگده‌ر به‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ناویان له‌تۆمار ‌‬ ‫ده‌نگده‌راندا‬ ‫ده‌نگیانداوه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌ندێك له‌قوفڵ ‌‬ ‫ێ‬ ‫سندوقه‌كانیش ب ‌‬ ‫ژمار‌ه بوون‬

‫قه‌زای‌ قه‌اڵدزێ‌ (هه‌ردوو بازنه‌ی‌ هێرۆ‌و هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی���ان به‌ "س���ه‌ركه‌وتوو" كه‌مترین حاڵه‌تی‌ له‌و ش���ێوه‌یه‌ هه‌بووه‌‬ ‫ژاراوه‌)‪ .‬له‌پارێزگای‌ هه‌ولێر به‌گش���تی‌‪ ،‬وه‌س���فكرد‪ ،‬ب���ه‌اڵم ره‌تیك���رده‌وه‌ كه‌ ك���ه‌ خه‌ڵكێ���ك بڵێت ن���اوم له‌تۆمار ‌‬ ‫ی‬ ‫جگه‌ له‌قه‌زای‌ كۆی���ه‌و چۆمان‪ ،‬قوفڵی‌ "ئامار"یان نه‌بوبێت‌و وتی‌ "ئه‌وه‌ راست ده‌نگده‌راندا نییه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌قۆناغی‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئێم���ه‌ ئامارێكی‌ س���ه‌ره‌تاییمان یه‌كه‌مدا ب���ۆ بازنه‌ بووه‌‌و قۆناغی‌ دواتر‬ ‫سندوقه‌كان بێ ژماره‌بوون‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك ده‌نگده‌ر به‌بێ‌ بوونی‌ ناویان هه‌ب���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م رایه‌ڵه‌ ب���ووه‌‌و پێمانوتون كه‌ ئه‌وان بۆ‬ ‫له‌تۆماری‌ ده‌نگده‌راندا ده‌نگیانداوه‌‪ ،‬وه‌ك هه‌ڵبژاردنه‌ قۆناغی‌ خۆڕێكخس���تنه‌وه‌ی‌ قۆناغی‌ دووه‌من‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش حاڵه‌تێكی‌‬ ‫رانیه‌ (بازن���ه‌ی‌ چوارقوڕنه‌) ‪ 7‬كه‌س‪ ،‬بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان���ه‌ له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ئاس���اییه‌‌و ئه‌و حاڵه‌ته‌ش نه‌گه‌یشتۆته‌‬ ‫بازنه‌ی‌ كۆی���ه‌‪ -‬ژماره‌ یه‌ك (‪ 1‬كه‌س)‪ ،‬هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش پێویستی‌ به‌وه‌ رێژه‌ی‌ ‪."%1‬‬ ‫به‌اڵم س���ه‌باره‌ت به‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌ندێك‬ ‫بازنه‌ی‌ ته‌قته‌ق (‪ 1‬كه‌س)‪ .‬بوونی‌ هه‌ڵه‌ هه‌ی��� ‌ه كه‌ پێ���ش هه‌ڵب���ژاردن تۆماری‌‬ ‫له‌لیس���تی‌ ناوی‌ هه‌ندێك له‌كاندیده‌كان ده‌نگ���ده‌ران نوێ‌ بكه‌ین���ه‌وه‌‌و ئه‌وه‌ش له‌قوفڵی‌ سندوقه‌كان "بێ‌ ژماره‌" بوون‬ ‫ی���ان تۆمارنه‌كردنی‌ ن���اوی‌ هه‌ندێكیان بریتیی���ه‌ له‌تۆماری‌ ئه‌ندام���ه‌كان‪ ،‬بۆیه‌ كه‌ له‌ڕاپۆرته‌ك���ه‌ی‌ په‌یمانگای‌ كوردی‬ ‫ب���ۆ هه‌ڵبژاردن���دا ئام���اژه‌ی‌ پێدرابوو‪،‬‬ ‫وه‌ك ناوه‌ندی‌ قه‌زای‌ سلێمانی‌ (بازنه‌ی‌ ئه‌وه‌ مانای‌ نه‌بوونی‌ ئامار نییه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌نه‌بوون���ی‌ هه‌ندێك ناو ئارام شێخ محه‌مه‌د جه‌ختیكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫خه‌بات‪ ،‬قه‌زای‌ كفری‌)‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ هه‌ندێك زانیاریش كه‌ ده‌ست له‌تۆم���اری‌ ده‌نگده‌ران���دا‪ ،‬ناوبراو ئه‌و ئه‌و حاڵه‌ته‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌كۆمس���یۆنی‌‬ ‫ئاوێن���ه‌ كه‌وت���ووه‌‪ ،‬ژوری‌ هه‌ڵبژاردنی‌ حاڵه‌ت���ه‌ی‌ پشتڕاس���تكرده‌وه‌‌و وت���ی‌ هه‌ڵبژاردن���ه‌وه‌ هه‌ب���وو‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وان‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان ئاماری‌ ته‌واویان ال "ئ���ه‌وه‌ حاڵه‌تێكه‌‪ ،‬چونك���ه‌ الی‌ ئێمه‌ ژماره‌ی‌ قوفڵه‌كانی���ان ال نه‌بووه‌‌و وتی‌‬ ‫نه‌ب���ووه‌ پێش هه‌ڵب���ژاردن‪ ،‬له‌و روه‌وه‌ قۆناغبه‌ندی‌ ك���راوه‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪" ،‬ئ���ه‌و ته‌نه���ا الی‌ ئه‌وان هه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫به‌رپرس���ی‌ ژوری‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌ گۆڕان‪ ،‬قۆناغی‌ یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنی‌ بازنه‌ كراوه‌‌و خۆمان ناچار بووین قفڵ‌ بكڕین‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫ئارام شێخ محه‌مه‌د له‌لێدوانێكدا ئاوێنه‌ دواتر رایه‌ڵه‌ ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬له‌كه‌ركوك به‌به‌رچاوی‌ لیژنه‌كانه‌وه‌ بووه‌"‪.‬‬

‫به‌پێ���ی‌ زانیارییه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌‪،‬‬ ‫له‌قه‌زاكان���ی‌ (ش���ه‌قاڵوه‌‌و مه‌خم���ور)‬ ‫پارت���ی‌ خه‌ڵكانێكی‌ خۆی‌ خس���توه‌ته‌‬ ‫ناو ده‌نگده‌رانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌رپرسه‌كه‌ی‌‬ ‫ژوری‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌ گ���ۆڕان ئ���ه‌و‬ ‫زانیارییه‌ی‌ ره‌تكرده‌وه‌‌و وتی‌ "ش���تی‌ وا‬ ‫نییه‌"‪ ،‬ده‌رب���اره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫"ده‌نگده‌ری‌ عه‌سكه‌ری" ده‌نگیان داوه‌‪،‬‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش���ی‌ ره‌تك���رده‌وه‌‌و وتی‌‬ ‫"ئه‌وه‌ش راست نییه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ زانیاریی���ه‌كان له‌هه‌ندێ���ك‬ ‫ش���وێندا‌و هه‌ندێ���ك له‌كاندی���ده‌كان‬ ‫پێش���تر "یه‌كێتی‌" ب���وون‌و ئه‌مجاره‌ش‬ ‫ده‌رچونه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئارام وتی‌ "ئێمه‌ وه‌كو‬ ‫ژوری‌ هه‌ڵب���ژاردن په‌یوه‌ندیمان به‌وه‌وه‌‬ ‫نییه‌ ك���ێ‌ ده‌رچوه‌‌و ك���ێ‌ ده‌رنه‌چوه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ پێش���تر خه‌ڵكانێ���ك هه‌بووه‌‬ ‫له‌حیزبه‌كان���ی‌ دیك���ه‌وه‌ هاتونه‌ته‌ ناو‬ ‫گۆڕان"‪.‬‬

‫ ‬ ‫بنکه‌یه‌کی هه‌ڵبژاردنی گۆڕان‬

‫"ئیداره‌ی‌ سه‌ربه‌خۆ ئه‌زمونێكی‌ فاشیلی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌"‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫له‌م دیمانه‌یه‌دا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ (تارق ره‌شید‬ ‫قایمقام ‌‬ ‫ی‬ ‫عه‌لی‌) له‌سه‌ر كێشه‌كانی‌ ئێستا ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ ده‌دوێت‪ ،‬وه‌زاره‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و په‌رله‌مان ‌‬ ‫كوردستان ب ‌ه سه‌رچاو‌هی‌ به‌شێك‬ ‫له‌كێشه‌كان ناوده‌بات‪ ،‬داواشده‌كات‬ ‫ی‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌پۆسته‌ ئیدارییه‌كان ‌‬ ‫قه‌زاكه‌دا بكرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ جگ ‌ه له‌سه‌نته‌ر ‌‬ ‫قه‌زا ‌‬ ‫قه‌زاك ‌ه هه‌ش���ت ناحیه‌ له‌خۆده‌گرێت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی دانیشتوانه‌كه‌ش��� ‌‬ ‫ژم���اره‌ ‌‬ ‫ی قایمقام‬ ‫‪ 150‬هه‌زار كه‌س���ه‌‪ .‬به‌وت���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارێزگاكان بڕ ‌‬ ‫له‌بودج ‌هی‌ په‌ره‌پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 24‬ملیار دینارو له‌بودجه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت ‌‬ ‫ی ‪ 25‬ملیار‬ ‫ئی���داره‌ی‌ گه‌رمیانیش ب���ڕ ‌‬ ‫ی هه‌رێمیش ‪40‬‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫دینارو له‌بودجه‌ ‌‬ ‫ملیار دین���ار بۆ پڕۆژه‌كانی‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆ فاشیله‌‬ ‫ئیداره‌ ‌‬ ‫ی دانیشتوانی‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫حه‌وت ه���ه‌زار واژۆی���ان كۆكرده‌وه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ فه‌رمانگه‌كان���ی‌ قه‌زاكه‌ بخرێن ‌ه‬ ‫س���ه‌ر ئی���داره‌ی‌ س���لێمانی‌‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌رمیان نه‌مێنێت‪ ،‬س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ئیداره‌ ‌‬ ‫پێش���وی‌ حكومه‌ت‪ ،‬د‪.‬به‌رهه‌م س���اڵح‬ ‫ل���ه‌(‪ )2011/8/1‬به‌بڕیارێ���ك ئ���ه‌و‬ ‫داواكاریی ‌هی‌ په‌سه‌ند كرد‪ ،‬به‌اڵم تائێستا‬ ‫ی سه‌ر ب ‌ه وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫فه‌رمانگه‌كان ‌‬ ‫نه‌خراونه‌ت ‌ه سه‌ر ئیداره‌ی‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ قایمقام ده‌ب���وو وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی بڕیاره‌ك ‌ه‬ ‫ناوخ���ۆ ب���ه‌ر له‌ده‌رچون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زی���ران تاوتوێ��� ‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫بكردای���ه‌‪ ،‬نه‌وه‌كو "بیهێڵێته‌وه‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ئێم ‌ه تاوتوێی‌ بكات‪ ،‬بۆیه‌ نوسراوێك ‌‬ ‫ره‌خنه‌ییم ئاراسته‌ی‌ وه‌زاره‌ت كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی وای ‌ه مانه‌و‌ه له‌گه‌ڵ ئیداره‌ ‌‬ ‫بۆچونیش ‌‬ ‫ێ‬ ‫گه‌رمیان باش���تره‌"‪،‬چونك ‌ه ته‌نها س ‌‬ ‫ی فراوان‬ ‫ق���ه‌زای‌ هه‌یه‌و وه‌كو س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫نیی���ه‌"‪ ،‬ب���ه‌اڵم گرفته‌ك���ه‌ له‌دوری��� ‌‬ ‫ی‬ ‫رێگه‌ك���ه‌ ده‌بینێته‌وه‌و ده‌ڵێت "كارێك ‌‬ ‫نائیدارییه‌و ناكرێت قه‌زایه‌ك س���ه‌ر ب ‌ه‬ ‫دوو پارێزگا بێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دروس���تكردن ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن��� ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ئیداره‌ی‌ سه‌ربه‌خۆ بۆ چه‌ند قه‌زایه‌ك‪،‬‬ ‫هاوواڵتیان���ی‌ چه‌مچه‌ماڵیش داوایانكرد‬ ‫ی س���ه‌ربه‌خۆ بۆ قه‌زاكه‌یان‬ ‫ئیداره‌یه‌ك ‌‬ ‫دروست بكرێت‪ ،‬به‌اڵم تائێستا داواكه‌یان‬

‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ێ نه‌كراوه‌‪ .‬قایمقام ‌‬ ‫جێبه‌ج ‌‬ ‫ی‬ ‫داواده‌كات له‌بری‌ دروستكردنی‌ ئیداره‌ ‌‬ ‫ی زیاتر بدرێت ‌ه‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆ ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌زاكان‪ ،‬چونك ‌ه "به‌ه���ۆی‌ زیادبوون ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كان‪ ،‬ئیداره‌ی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ی زی���اد ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی ته‌ش���غیل ‌‬ ‫بودج���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا له‌هیچ واڵتێك���دا‌و له‌قانون ‌‬ ‫ی عێراقیش���دا یه‌كه‌یه‌كی‌ تر‬ ‫پارێزگاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نێوان قه‌زاو پارێزگادا نییه‌"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ كێش���ه‌ ‌‬ ‫"ده‌س���ه‌اڵتمان زی���اد بكر ‌‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆمان نابێت"‪.‬‬ ‫ئیداره‌ ‌‬ ‫ی ‪ 17‬س���اڵ ‌ه‬ ‫تارق ره‌ش���ید ك ‌ه ماوه‌ ‌‬ ‫ی ئی���داری‌ كارده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫له‌س���لك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ربه‌خۆ به‌ته‌جره‌به‌یه‌ك ‌‬ ‫"ئیداره‌ ‌‬ ‫فاش���یل ده‌زانم ب���ۆ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆش ته‌نها مه‌ره‌كه‌ب ‌‬ ‫ئیداره‌ ‌‬ ‫ی رازیكردنه‌"‪.‬‬ ‫سه‌ر كاغه‌زو سیاس���ه‌ت ‌‬ ‫ناوب���راو نیگه‌ران ‌ه ل���ه‌وه‌ی‌ هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی ش���اره‌وانی‌ ل���ه‌‪2010/7/22‬‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رمانگه‌ی‌ ئاو ‌‬ ‫بڕیاریداوه‌ به‌گۆڕین ‌‬ ‫ی‬ ‫ق���ه‌زاكان ب���ۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫"دواتر ئیلغ���ا كراوه‌ت���ه‌وه‌"‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی ‪30‬‬ ‫به‌پێی‌ خه‌ماڵندنێك رۆژان ‌ه نزیكه‌ ‌‬ ‫هه‌زار ئۆتۆمبێل به‌چه‌مچه‌ماڵدا هاتوچۆ‬ ‫ی تائێس���تا ته‌نها یه‌ك‬ ‫ده‌كات‪" ،‬كه‌چ ‌‬ ‫بنكه‌ی‌ هاتوچۆمان هه‌یه‌"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫البه‌ال پشتگیر ‌‬ ‫ده‌كرێن منه‌تیان‬ ‫به‌حیزب‌و حكومه‌ت‬ ‫نییه‬ ‫ی‬ ‫ره‌تیده‌كاته‌وه‌ ده‌س���توه‌ردانی‌ حیزب ‌‬ ‫له‌ن���او فه‌رمانگه‌كان���دا هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌گونج���اوی‌ ده‌زانێت حی���زب "كادر‌ه‬ ‫ی خه‌ڵك‬ ‫ی ب���ۆ خزمه‌تكردن ‌‬ ‫باش���ه‌كان ‌‬ ‫بنێرێت���ه‌ ناو حكومه‌ت‌و مش���اوه‌ره‌مان‬ ‫ی البه‌ال‬ ‫ی "خه‌ت ‌‬ ‫بكات"‪ .‬پاش���ان وتیش ‌‬ ‫زۆره‌‪ ،‬خۆزگ��� ‌ه ته‌ده‌خوله‌ك���ه‌ حیزب‬ ‫ی‬ ‫بوایه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ البه‌ال پشتگیر ‌‬ ‫ده‌كرێن منه‌تی���ان به‌حیزب‌و حكومه‌ت‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫ی ئ���ه‌وه‌ هه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ده‌نگۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ندام مه‌كته‌ب سیاس���یه‌كی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكوم��� ‌‬ ‫ی كاروب���ار ‌‬ ‫زۆر ته‌ده‌خول��� ‌‬ ‫له‌س���نوره‌كه‌دا ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم قایمقام‬ ‫راشكاوان ‌ه ده‌ڵێت "تائێستا كاك مه‌حمود‬ ‫ی بۆ نه‌ناردوم‪،‬‬ ‫ی تاق ‌ه نامه‌یه‌ك ‌‬ ‫سه‌نگاو ‌‬ ‫تا هاوكاری‌ كه‌سێك یان كۆمپانیایه‌ك‬ ‫بكه‌م‪ ،‬هی���چ كۆمیانیایه‌كیش نه‌هاتو‌ه‬ ‫بڵێت ته‌ده‌خول له‌ئیشوكارم هه‌یه‌"‪.‬‬

‫گۆڕینی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فه‌رمانگه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڕین ‌‬ ‫ی راب���ردودا ده‌نگۆ ‌‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫چه‌ن���د به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ فه‌رمانگه‌ی���ه‌ك‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم تائێستا هیچ نه‌كراوه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ی‬ ‫ی "ته‌نها له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫باره‌یه‌و‌ه قایمقام وت ‌‬ ‫راگه‌یاندنه‌و‌ه بووه‌و له‌سه‌روی‌ خۆمه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫هیچم پ���ێ نه‌وتراوه‌"‪ .‬به‌اڵم گۆڕانكار ‌‬ ‫به‌پێویست ده‌زانێت‌و ده‌ڵێت "خه‌ڵكمان‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی ‌ه زۆر پێویسته‌ بگۆڕدرێت‌و كه‌س ‌‬ ‫ی له‌ش���وێن دابنرێت‌و هیوادارم‬ ‫چاكتر ‌‬ ‫ی بك���رێ‪ ،‬ئه‌گه‌ر خۆش���م‬ ‫گۆڕان���كار ‌‬ ‫ی موڵكی‌ گشتی‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م شوێن ‌ه نایه‌م‌و بگۆڕدرێم"‪.‬‬ ‫به‌كه‌ڵك ‌‬ ‫ی پێشوو‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه بڕیارێكی‌ كابین ‌ه ‌‬ ‫ێ ناوهێنانیان‪ ،‬قایمق���ام ده‌ڵێت‬ ‫به‌ب��� ‌‬ ‫ی موڵك ‌ه گشتیه‌كان‬ ‫"كۆمه‌ڵێ���ك خه‌ڵك ده‌س���تیان گرتو‌ه هه‌بوو بۆ گه‌ڕانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌سه‌ر كورسیدا‪ ،‬ناكرێت حكومه‌تیش ك��� ‌ه له‌الی���ه‌ن حیزبه‌كانه‌و‌ه ده‌س���ت ‌‬ ‫ی ‪ 13‬بینای‌ له‌و‬ ‫له‌و‌ه بێده‌نگ بێت له‌به‌ر مه‌حسوبیه‌ت‌و به‌سه‌ردا گیراوه‌‪ ،‬له‌كۆ ‌‬ ‫مه‌نس���وبیه‌ت‪ ،‬ره‌نگه‌ هه‌ندێكجار بڕیار شێوه‌ی ‌ه له‌سنوری‌ چه‌مچه‌ماڵ تائێستا‬ ‫ێ بهێنرێت‪ ،‬یه‌ك بینا نه‌گه‌ڕێنراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬قایمقام‬ ‫ی پ��� ‌‬ ‫ده‌ربچێ���ت فه‌ش���ه‌ل ‌‬ ‫ێ راش���كاوان ‌ه ده‌ڵێت "هۆكاره‌كه‌ی‌ دیز‌ه‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌تی���ش كه‌مته‌رخه‌م ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ده‌رخۆنه‌كردنه‌ له‌الیه‌ن ئه‌و لیژنانه‌ ‌‬ ‫ی حه‌ق��� ‌ه خه‌ڵك���ی‌ خۆ ‌‬ ‫له‌گۆڕان���كار ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ ئ���ه‌و كار‌ه دان���راون‪ ،‬لیژن ‌هی‌ بااڵ ‌‬ ‫هه‌ست بكات"‪.‬‬ ‫وه‌رگرتن���ه‌وه‌ی‌ موڵك���ه‌ گش���تیه‌كان‌و‬ ‫ی گه‌رمیانیش تائێستا سه‌ریان‬ ‫لیژنه‌كه‌ ‌‬ ‫حیزب ته‌ده‌خول ناكات‬ ‫ناوب���راو ك��� ‌ه ب���ۆ ج���اری‌ دووه‌م ‌ه نه‌كردو‌ه به‌ چه‌مچه‌ماڵدا‌و ئاماده‌نه‌بوون‬ ‫ی چه‌مچه‌م���اڵ‪ ،‬ته‌له‌فۆنێكیشمان بۆ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ده‌بێت���ه‌و‌ه قایمقام��� ‌‬

‫ته‌ده‌خولی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ له‌دادگا‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫به‌بڕوای‌ به‌شێك له‌خه‌ڵك ‌‬ ‫ی قه‌زاك ‌ه‬ ‫ی زۆرێك له‌نائارامییه‌كان ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ی حیزب‌و حكومه‌ته‌ بۆ چه‌ند‬ ‫پش���تیوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شێواندن ‌‬ ‫كه‌س���ێك كه‌ بونه‌ت ‌ه مای ‌ه ‌‬ ‫دۆخه‌ك���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم قایمق���ام ده‌ڵێ���ت‬ ‫ی‬ ‫ی وانییه‌"‪ .‬هۆكار ‌‬ ‫"دڵنیات ده‌كه‌م شت ‌‬ ‫ی‬ ‫كێش���ه‌كانیش ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ناكۆك ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر زه‌وی‌‌و زاری‌ گون���ده‌كان‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی كشتوكاڵ‬ ‫به‌ره‌نجامی‌ قانونی‌ چاكساز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪1976‬ه‌‪ ،‬ك ‌ه "سنور ‌‬ ‫ژمار‌ه ‪90‬ی‌ ساڵ ‌‬ ‫زه‌وییه‌كان���ی‌ ته‌نه���ا له‌س���ه‌ر وه‌ره‌ق ‌ه‬ ‫دابه‌شكردوه‌‪ .‬په‌رله‌مانی‌ كوردستانیش‬ ‫ی له‌م‬ ‫كه‌مته‌رخه‌م ‌ه كه‌ تائێس���تا ئاوڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫یاسایه‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌"‪ .‬سه‌ربار ‌‬ ‫ی ببرێن ‌ه‬ ‫به‌شێك له‌كێشه‌كان "به‌رله‌وه‌ ‌‬ ‫ی عه‌شایه‌ری‌ چاره‌سه‌ر تارق ره‌شید عه‌لی‬ ‫دادگا به‌سوڵح ‌‬ ‫ده‌كرێن"‪.‬‬ ‫ی ‪ 1968‬له‌كه‌رك���وك‬ ‫* س���اڵ ‌‬ ‫‌ماڵ‬ ‫ه‬ ‫‌مچ‬ ‫ه‬ ‫چ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫دادگا‬ ‫قایمقام‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‌بۆچون‬ ‫به‬ ‫له‌دایكبووه‌‪.‬‬ ‫‌گرێت"‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌رد‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌"س���وك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫كێش���‬ ‫ی‬ ‫* بڕوانامه‌ی‌ ماسته‌ری‌ له‌كه‌له‌پور ‌‬ ‫ی "ل���ه‌دادگا ‌‬ ‫جگه‌ل���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ق���ه‌زاكان ئیسالمیدا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫شار‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌دادگا‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫زیاتر‬ ‫ته‌ده‌خول‬ ‫* حه‌وت س���اڵ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ناحی ‌ه‬ ‫‌كانیش‬ ‫ه‬ ‫‌خول‬ ‫ه‬ ‫‌د‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ربار‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌كان"‪،‬‬ ‫گه‌وره‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌تیی‬ ‫ه‬ ‫‌اڵی‬ ‫ه‬ ‫كۆم‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌خول���‬ ‫ه‬ ‫‌د‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫"زیاتر‬ ‫وتی‌‬ ‫* د‌ه س���اڵ قایمقام بوو‌ه له‌كه‌الرو‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كێت‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫لێر‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫چونك‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫حیزب‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ن���‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ‪.‬‬ ‫‌بێت‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫دادگایان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ئیشێك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ست‬ ‫ه‬ ‫بااڵد‬ ‫ی‬ ‫* به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ ده‌س���ته‌ ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫ی به‌منه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬تا له‌گه‌ڵ پشكنین بووه‌ له‌وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‪.‬‬ ‫دادگا قس���ه‌ بك���ه‌م‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه منیش‬ ‫بۆم نیی���ه‌‌و ئه‌وان راس���ته‌وخۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌و ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌دابه‌ش���كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "ته‌قدیر ‌‬ ‫دادگا قس ‌ه ناكه‌ن"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆشش���ی‌ دادوه‌ره‌كان ده‌ك���ه‌م‪ ،‬به‌اڵم به‌س���ه‌ر فه‌رمانبه‌راندا كه‌ به‌بڕیارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ش���ت ‌‬ ‫ی وه‌زیران له‌مانگ ‌‬ ‫ی قه‌زاك ‌ه ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫كێش���ه‌كان زۆرن‌و له‌قه‌ب���اره‌ ‌‬ ‫‪ 2005‬راگی���راوه‌‪ ،‬قایمق���ام ده‌ڵێ���ت‬ ‫گه‌وره‌ترن"‪.‬‬ ‫"تائێس���تا كار ب���ه‌و بڕی���ار‌ه ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫چونك ‌ه فه‌رمانمان بۆ نه‌هاتوه‌ ده‌س���ت‬ ‫ی مقانه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن له‌بان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌وی‌ بكه‌ین"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫ی به‌دابه‌شكردن ‌‬ ‫ی بانی‌ مقان ك ‌ه شوێنێك ‌‬ ‫به‌رزاییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌ش���تیارییه‌ له‌چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬له‌ئێستادا "هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و بڕی���اره‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫ی دابه‌ش���كراوه‌‪،‬‬ ‫ی له‌س���ه‌ر دروستكراوه‌و له‌هه‌ولێرو دهۆك زه‌و ‌‬ ‫چه‌ندین خانو ‌‬ ‫ی چه‌مچه‌م���اڵ گوناهمان‬ ‫ی ته‌لبه‌ن���د كراوه‌‪ ،‬وه‌كو ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی زۆریش��� ‌‬ ‫به‌ش���ێك ‌‬ ‫ی نیه‌ له‌دابه‌ش���نه‌كردنی‌ زه‌وییدا‌و ته‌نها‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ قایمقام وتی‌ "ئه‌وه‌ هه‌مو ‌‬ ‫ی خۆمان رێگه‌ناده‌ن"‪.‬‬ ‫ب���را مه‌س���وله‌كانن به‌موعاره‌زه‌ش���ه‌و سه‌رو ‌‬ ‫س���ااڵنێك ‌ه ئه‌وه‌ی���ان ك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌‬ ‫ئێمه‌ ئێس���تا رێگرین"‪ .‬راشیگه‌یاند ك ‌ه‬ ‫قایمق���ام رایده‌گه‌یه‌نێ���ت "منی���ان‬ ‫به‌خاوه‌نی‌ ئه‌و باخانه‌ی���ان راگه‌یاندو‌ه‬ ‫هه‌ركاتێك بۆ پڕۆژه‌یه‌ك پێویستیان ب ‌ه دۆزییه‌وه‌ بۆ ئیش���ه‌كه‌‌و ئیش���یان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی "به‌ته‌كلیف ‌‬ ‫زه‌وی‌ باخه‌كانیان هه‌بێت‪ ،‬باخانه‌كانیان من نه‌دۆزییه‌وه‌"‪ ،‬وتیش��� ‌‬ ‫ی له‌وه‌كرد وه‌زاره‌ت‌و حیزبه‌ك���ه‌ی‌ خ���ۆم بومه‌ت ‌ه‬ ‫له‌ناوده‌به‌ن‪ ،‬بۆ نمونه‌ش باس ‌‬ ‫ی قایمقام���ی‌ چه‌مچه‌م���اڵ‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫ی ‪ 120‬دۆنمیان بۆ پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫س���نور ‌‬ ‫ی (‪)%100‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ كش���توكاڵ ته‌رخانكردوه‌‪ ،‬كێش���ه‌یه‌كیش هۆكاره‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ی دیكه‌ش���مان ب���ۆ من بم‪ ،‬ئ���ه‌وا ئاماده‌م ده‌س���ت له‌كار‬ ‫وتیش���ی‌ "پ���ڕۆژه‌ ‌‬ ‫بكێشمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رچێت ئه‌وانی‌ تریش الده‌به‌ین"‪.‬‬

‫بودجه‌و ورگی‬ ‫به‌رپرسان‬

‫چاوه‌ڕوانبووم ئیفتیتاحی موناقه‌ش���ه‌و‬‫ده‌ستڕاوه‌ش���اندن‌و‬ ‫مون���ازه‌ره‌و‬ ‫خۆبادانه‌كان���ی ب���ه‌رده‌م كه‌ناڵه‌كان���ی‬ ‫په‌رله‌مانتاران���ی‬ ‫راگه‌یاندن���ی‬ ‫خۆشه‌ویس���تمان‪ ،‬له‌زێد‌ه مه‌س���ره‌فی‬ ‫خۆیانه‌وه‌ ده‌س���تی پێبكردایه‌‪ ،‬یه‌كه‌م‬ ‫بڕیاریان بیانوتایه‌ ئه‌م ڤێالو شوقانه‌ی‬ ‫ئێم���ه‌ تیای���دا ده‌ژێی���ن ب���ۆ بێالنه‌و‬ ‫خانوه‌كانی جێدێڵین‪ ،‬هه‌نگاوی دووه‌م‬ ‫موچه‌و پاداشته‌كانی خۆمان به‌ رێژه‌ی‬ ‫‪ %50‬كه‌مبكرێته‌و‌ه ئه‌وه‌ش���ی سۆسیالی‬ ‫له‌هان���ده‌ران هه‌ی��� ‌ه ‪ %100‬موچه‌ك���ه‌ی‬ ‫ب���ۆ خه‌زێن��� ‌ه بگه‌ڕێت���ه‌وه‌‌و بخرێت���ه‌‬ ‫سندوقێكه‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ری بریندارانی‬ ‫چه‌كی كیمی���اوی‪ ،‬هه‌نگاوی س���ێیه‌م‬ ‫‪ 185‬ملی���اری حیزبه‌كان كه‌مبكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها باجی قورس���یان بسه‌پاندای ‌ه‬ ‫به‌سه‌ر بۆرژوازه‌كانی كوردستاندا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاگره‌ سوره‌ له‌هه‌موو ئه‌مانه‌ به‌ دوره‌‪.‬‬ ‫ی نه‌زاهه‌‪ 2000 :‬پله‌تایبه‌ت‬ ‫(لیژن���ه‌ ‌‬‫بڕوانامه‌كانیان ساخته‌یه)‪ 200 ،‬هه‌زاریش‬ ‫به‌ قۆپی���ه‌ هێناویانه‌ته‌وه‌! ئه‌دی كێیان‬ ‫ماوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم له‌باره‌ی‌ بودجه‌ ‌‬ ‫(سه‌رۆك ‌‬‫ی ده‌داته‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫‪2012‬ه‌وه‌ هۆش���دار ‌‬ ‫ی‬ ‫داوا ده‌كات به‌تێرو ته‌س���ه‌لی‌ گفتوگۆ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بك���ه‌ن)‪ ،‬خه‌مت���ان نه‌بێت تا‬ ‫ئیمتیازاته‌كان بمێنێت به‌ ش���ه‌فافیش‬ ‫تێده‌په‌ڕێت!‪.‬‬ ‫(س���ایتی بروس���ك‪ :‬عەبدوڵ�ڵ�ا‬‫موهتەدی‪ :‬پەیوەندییمان لەگەڵ ئەمریكا‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم پارەمان ناداتێ) له‌ئێستاو‌ه‬ ‫شین بۆ هه‌ریسه‌كه‌ی ‌ه نه‌ك حوسێن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ وه‌زیری‌ دارایی‌‪" :‬داهاتی‌ وه‌زاره‌ت ‌‬‫سامان ‌ه سروشتییه‌كان الی‌ ئێمه‌ نییه"‪،‬‬ ‫ده‌زانی��� ‌ن له‌ناو ئۆفیس���ی س���ه‌ره‌كی‬ ‫وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروش���تییه‌كانه‌ ك ‌ه‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ناو هاردی الپتۆپه‌كه‌‪.‬‬ ‫س���به‌ی‪" :‬ه���ەزاران دۆن���م زەوی‬‫لەهەولێ���ر بەس���ەر کۆمپانیاکان���دا‬ ‫دابەش دەکرێ���ت‪ ،‬چەندین هونەرمەند‌و‬ ‫کەسوکاری بەرپرس���یش لەو لیستەی‬ ‫دەست رۆژنامەکە کەوتوە ناوی هاتوە‌و‬ ‫بە هۆکاری جیاواز زەوییان وەرگرتوە"‪،‬‬ ‫هه‌ولێ���ر وه‌ك ده‌ریای ‌ه ه���ه‌ر ده‌عبایه‌و‬ ‫ده‌عب���ا ده‌یخوات‪ ،‬هه‌ر زه‌وییه‌و داگیری‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ه���ه‌ر ته‌پۆڵكه‌ی���ه‌و ڤێال قوتی‬ ‫ده‌دات‪،‬ه ه‌ر باڵه‌خانه‌ی���ه‌‌و هان���ا ب���ۆ‬ ‫ئاسمان ده‌بات‪.‬‬ ‫به‌پێی زانی���اری ماڵپه‌ڕی س���به‌ی‬‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم ‪ 610‬فه‌رمانبه‌ری‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌رێ گه‌لۆ سه‌رۆكایه‌تییه‌ك له‌ناو‬ ‫ماڵه‌كه‌ی كاك مه‌سعود بێت‪ ،‬ته‌الرێكی‬ ‫تایبه‌تی ده‌ربڕی هه‌یبه‌تی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫بێ���ت‪ ،‬نه‌یبێت‪ ،‬ئ���ه‌م هه‌م���وو موچ ‌ه‬ ‫پله‌بااڵی���ه‌ی بۆ چییه‌‪ ،‬دی���اره‌ چایچی‌و‬ ‫باخه‌وان‌و حه‌ره‌س���ی س���ه‌ری ره‌ش���ی‬ ‫هه‌م���وو به‌ فه‌رمانبه‌ری س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫نووسیووه‌‪.‬‬ ‫(س���ه‌رۆكی نوێی ماالوی فڕۆكه‌كه‌ی‬‫خ���ۆی ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ن���دی گش���تی‬ ‫ده‌فرۆش���ێت) (س���ه‌رۆكی ئۆرۆگایش‬ ‫قه‌س���ره‌كه‌ی ب ‌ه هه‌ژاران ده‌به‌خشێت)‪،‬‬ ‫الی ئێمه‌ش هه‌روایه‌‪ ،‬س���ه‌ركرده‌كانمان‬ ‫هه‌رچی گ���ردو ته‌پۆلكه‌ هه‌یه‌ داگیریان‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬هه‌رچی ئوتومبێلی ئه‌م واڵت ‌ه‬ ‫هه‌یه‌ بۆخۆیان بردووه‌‪.‬‬ ‫ "پڕۆژه‌ یاسای «بێسه‌روشوێنان»‬‫ون ده‌كرێت"‪ ،‬ب ‌ه ده‌ردی خۆیان چووه‌‪،‬‬ ‫بۆ كه‌س له‌ئاماده‌كان ده‌پرس���ێته‌و‌ه تا‬ ‫گوێ له‌مافی ونبووه‌كان بگیرێت‪.‬‬ ‫س���به‌ی‪" :‬عه‌دن���ان عوس���مان‬‫ی‬ ‫فراكس���یۆنی‌ گ���ۆڕان له‌په‌رله‌مان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ڕاندنه‌وه‌ ‌‬ ‫كوردستان به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی هاواڵتیان ك ‌ه‬ ‫ئ���ه‌و ‪ 8‬ملی���ار دۆالره‌ ‌‬ ‫له‌به‌غدایه‌‪ ،‬به‌نیازه‌ س���كااڵی‌ یاس���ایی‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ندو حكومه‌ت ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر حكومه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێم تۆمار بكات‪ ،‬له‌دادگای‌ فیدڕاڵی"‪،‬‬ ‫ئه‌ی مه‌گه‌ر جه‌نابی یه‌كه‌م كه‌س نه‌بوو‬ ‫پش���تیوانی ب���ۆ كابین���ه‌ی كاك نێچیر‬ ‫له‌مانش���ێتی رۆژنام���ه‌ی هه‌ولێ���ره‌و‌ه‬ ‫ده‌رب���ڕی‪ ،‬ئێس���تا چ���ی قه‌وم���اوه‌ وا‬ ‫هه‌موویان به‌ گرتن ده‌دا؟‪ ،‬خوا كه‌ریم ‌ه‬ ‫بۆ یاسای لێبوردنێك ئه‌وانیش مه‌شمول‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ توخ���وا چ بێگانه‌یه‌ك باوه‌ڕ ده‌كات‬‫س���ه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیرانی‬ ‫حكومه‌تی هه‌رێمی كوردس���تان ‪3067‬‬ ‫فه‌رمانبه‌ری هه‌بێت‪ ،‬پنتاگۆن ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫هه‌بوای��� ‌ه له‌زووه‌وه‌ هه‌ره‌س���ی ده‌هێنا‪،‬‬ ‫باش���ه‌ چ���ی بڵێین به‌ دائی���ره‌ی ئاوی‬ ‫ناحی���ه‌ی "ب" ك ‌ه ‪ 300‬مۆزه‌فی هه‌بێت‪،‬‬ ‫باش ‌ه باش نییه‌ بۆ دامه‌و سێڕسكانیش‬ ‫هه‌فتان��� ‌ه ‪ 2‬رۆژێك ده‌وام ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌ی‬ ‫مه‌تروكه‌ی زێره‌ڤانی یان كادیری حیزب‬ ‫بوونایه‌ چیمان بكردبایه‌‪.‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫‪7‬‬

‫ی له‌پێدان ‌ی مۆڵه‌تی‌ شۆفێریدا ده‌كه‌ین"‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هاتوچۆ "گۆڕانكار ‌‬

‫"دانان ‌ی كامێراكان ‌ی چاودێری ‌ی‬ ‫به‌شاراوه‌یی‌‪ ،‬فه‌رمانی‌ خۆمه‌"‬ ‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫به‌شانازییه‌كی‌ زۆره‌وه‌ باسی‌‬ ‫له‌دابه‌زینی‌ رێژه‌ی‌ مردن ده‌كرد به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫رووداوه‌كانی‌ هاتوچۆوه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌ كه‌متر‬ ‫له‌‪ 6‬مانگه‌ بۆته‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هاتوچۆی‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌‪ ،‬ده‌ڵێت "رێژه‌ی‌‬ ‫مردن به‌هۆی‌ رووداوی‌ هاتوچۆ‪ ،‬به‌‬ ‫به‌راورد به‌ شه‌ش مانگی‌ ساڵی‌ رابردوو‬ ‫‪ 13‬كه‌س كه‌می‌ كردووه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪ 90‬هه‌زار ئوتومبێل زیادی‌‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ هاتوچ���ۆی‌ پارێ���زگا ‌‬ ‫ی‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬عه‌میدی‌ هاتوچ���ۆ محه‌مه‌د‬ ‫تاهیر ره‌شید له‌دیدارێكی‌ ئاوێنه‌دا باس‬ ‫ل���ه‌و گۆڕانكاریانه‌ ده‌كات ك���ه‌ له‌دوای‌‬ ‫ده‌ستبه‌كاربوونیه‌وه‌ كردویه‌تی‌‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫ئاشكرا ده‌كات‪ ،‬كه‌ گۆڕانكاری‌ له‌شێوازی‌‬ ‫ده‌رهێنانی‌ مۆڵه‌تی‌ ش���ۆفێریدا ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌ڵێ���ت "گۆڕانكاریه‌كه‌ ه���ه‌ردوو بواری‌‬ ‫تیۆری‌‌و پراكتیكی‌ ده‌گرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و گۆڕانكاریانه‌ی‌ كردویه‌تی‌‬ ‫دوای‌ گۆڕین���ی‌ چه‌ندین به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئه‌و‬ ‫به‌ڕێوەبه‌رایه‌تی���ه‌‪ ،‬س���ه‌ره‌نجام عه‌مید‬ ‫محه‌مه‌د تاهیر له‌ناوه‌ڕاستی‌ مانگی‌ یه‌كی‌‬ ‫ئه‌مساڵه‌وه‌ وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هاتوچۆی‌‬ ‫پارێزگای‌ س���لێمانی‌ ده‌س���تبه‌كاربوو‪.‬‬ ‫پاس���اوی‌ ئه‌وانه‌ی‌ ناڕازیبوون له‌دانانی‌‬ ‫ئه‌م عه‌می���ده‌ به‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر‪ ،‬ئه‌وه‌بوو‬ ‫كه‌ "له‌بواری‌ هاتوچۆدا كه‌س���ێكی‌ كه‌م‬ ‫ئه‌زمون���ه‌‌و زۆرترین ته‌مه‌نی‌ س���ه‌ربازی‌‬ ‫له‌ب���واری‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ تاواندا به‌س���ه‌ر‬ ‫ب���ردووه‌"‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌م عه‌می���ده‌ ئه‌وه‌‬ ‫روونده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌‬ ‫نه‌وه‌ته‌كاندا بۆ ماوه‌ی‌ س���ێ‌ ساڵ وه‌ك‬ ‫ئه‌فس���ه‌ر له‌ب���واری‌ هاتوچ���ۆدا كاری‌‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌و وتیشی‌ "كاره‌كانی‌ ئه‌م چه‌ند‬ ‫مانگه‌م گه‌واهی‌ ئه‌وه‌ ده‌ده‌ن ش���اره‌زابم‬ ‫یاخود نا"‪ .‬كاتێك پرس���یاری‌ ئه‌وه‌شی‌‬ ‫لێك���را‪ ،‬ئه‌و كارانه‌ چییه‌ ك���ه‌ له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ده‌س���تبه‌كاربوونیه‌وه‌ ش���انازییان پێوه‌‬ ‫ده‌كات؟ ئ���ه‌و ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌ پێش‬ ‫ئه‌و‪ ،‬نوێكردنه‌وه‌ی‌ س���ااڵنه‌ی‌ ئوتومبێل‬ ‫(س���ه‌نه‌وه‌ی‌) ‪ 18‬رۆژی‌ پێویست بووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و كردویه‌تی‌ ب���ه‌ دوو كاتژمێر‪،‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌كاراكردن���ی‌ ژم���اره‌ ‪ ،188‬بۆ‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ هاوواڵتیان له‌كات���ی‌ رووداوی‌‬ ‫هاتوچۆدا بێ‌ به‌رامبه‌ر په‌یوه‌ندی‌ پێوه‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬كردنه‌وه‌ی‌ بانكێكی‌ حكومی‌ له‌ناو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌ی���دا‌و به‌خۆڕاییكردنی‌‬ ‫ئیستنس���اخ‌و نه‌هێش���تنی‌ زیادكردن���ی‌‬ ‫غرام���ه‌ ب���ۆ دوو ق���ات‌و دانان���ی‌ ‪1600‬‬ ‫هێمای‌ هاتوچۆ‪ ،‬به‌كاره‌ باشه‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌زانێ‌‪.‬‬

‫ئەو شوێنەی کارمەندەکانی کارگەی مافور دەڵێن ماری لێوەدێتەدەر‬

‫له‌كارگه‌ی‌ مافور ‌ی‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬مار به‌رهه‌م دێت‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هاتوچۆی‌ پارێزگای‌ سلێمانی لەگەڵ چەند هاواڵتییەک‌و ئەفسەرێکدا فۆتۆ‪ :‬تایبەت‬ ‫عه‌مید ‌ی هاتوچۆ محه‌مه‌د تاهیر ره‌شید‬ ‫ی ساڵ ‌ی ‪1968‬‬ ‫له‌دایكبوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس ‌ه له‌شار ‌‬ ‫ی كۆلێژ ‌‬ ‫ده‌رچو ‌‬ ‫به‌غداد‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪ 1990‬تا ‪ 1993‬مالزمی‌‬

‫ی به‌غداد‬ ‫هاتوچۆ بوو‌ه له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لێكۆڵینه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 17‬ساڵ له‌بوار ‌‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫ی كردوو‌ه‬ ‫تاواندا له‌سلێمان ‌ی كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 2‬ساڵ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫بۆماوه‌ ‌‬

‫یه‌كه‌م شه‌و‬ ‫كامێرایه‌كه‌مان ‪480‬‬ ‫سه‌رپێچی‌ تۆماركرد‬

‫له‌گه‌ڵ هه‌ولێر یه‌ك‬ ‫سیسته‌ممان ده‌بێت‪،‬‬ ‫بۆ مۆڵه‌تی‌ شۆفێری‬

‫كه‌ هه‌ندێجار كامێراكان به‌ ش���اراوه‌یی‌‌و‬ ‫هه‌ندێجاریش به‌ئاش���كرا دابنێن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ده‌بێ���ت ش���ۆفێر رابهێنرێ‌ ك���ه‌ كامێرا‬ ‫هه‌بێ‌‌و نه‌بێت س���ه‌رپێچی‌ نه‌كات"‪ .‬ئه‌و‬ ‫هێمای‌ به‌وه‌ش���دا كه‌ ئێستا به‌شه‌وانیش‬ ‫كامێرا داده‌نێن‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش���ی‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫گه‌ڕانده‌وه‌ ك���ه‌ زۆرب���ه‌ی‌ رووداوه‌كانی‌‬ ‫هاتوچۆ له‌ش���ه‌ودا رووده‌ده‌ن‪" ،‬یه‌كه‌م‬ ‫ش���ه‌و كامێرایه‌كه‌مان ‪ 480‬س���ه‌رپێچی‌‬ ‫تۆمارك���رد‪ ،‬وێنه‌ی‌ ئوتومبێلمان گرتووه‌‬ ‫له‌سه‌ر شه‌قامی‌ بازنه‌ی‌ مه‌لیك مه‌حمود‬ ‫به‌ خێرایی‌ ‪ 140‬كیلۆمه‌تر ده‌ڕوا‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫خێرایی‌ مۆڵه‌تپێدراو له‌و ش���ه‌قامه‌دا ‪60‬‬ ‫كلیۆمه‌تره‌ له‌كاتژمێرێكدا"‪.‬‬

‫ئێمه‌ی���ان نه‌بێت ب���ه‌ دڵنیاییه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئاگاداركردنه‌وه‌مان‪ ،‬به‌هاوكاری‌ شاره‌وانی‌‬ ‫تێكیان ده‌ده‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌شی‌ خسته‌ڕوو كه‌ له‌ئێستادا‌و‬ ‫له‌به‌شێك له‌ش���ه‌قامه‌كاندا تاسه‌ی‌ پانی‌‬ ‫قیر دروس���ت ده‌كه‌ن "‪ 30‬تاس���ه‌ی‌ قیر‬ ‫دروست ده‌كه‌ین‪ ،‬له‌ئێستادا به‌رده‌وامین‬ ‫له‌دروس���تكردنی‌‪ ،‬باش���ی‌ ئ���ه‌و جۆره‌‬ ‫تاسه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌ بۆ ماوه‌یه‌كی‌ دوورو درێژ‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌پێدانی‌ مۆڵه‌تی‌ شۆفێری‌‬ ‫ئ���ه‌م عه‌می���ده‌ی‌ هاتوچ���ۆ ئه‌وه‌ش��� ‌ی‬ ‫نه‌شارده‌وه‌ كه‌ نیازیان هه‌یه‌ گۆڕانكاری‌‬ ‫له‌شێوازی‌ ده‌رهێنانی‌ مۆڵه‌تی‌ شۆفێریدا‬ ‫بك���ه‌ن‌و گۆڕانكاریه‌ك���ه‌ش ه���ه‌ردوو‬ ‫شێوازی‌ تیۆری‌‌و پراكتیكی‌ ده‌گرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫گۆڕان���كاری‌ تیۆریه‌ك���ه‌ له‌كتێبه‌ك���ه‌دا‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬چونكه‌ به‌بڕوای‌ ئ���ه‌و‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كتێب���ه‌ هی‌ س���اڵی‌ ‪2004‬ه‌‌و پێویس���ته‌‬ ‫گۆڕان���كاری‌ تێدا بكه‌ن‪ ،‬س���ه‌باره‌ت به‌‬ ‫ش���ێوازی‌ پراكتیكیش وت���ی‌ "به‌نیازین‬ ‫شاره‌وانی‌ تاس���ڵوجه‌ ‪ 20‬دۆنم زه‌ویمان‬ ‫بۆ دابین ب���كات‪ ،‬تا له‌وێدا تاقیكردنه‌وه‌‬ ‫به‌فێرخ���واز بكه‌ین‪ ،‬به‌م گۆڕانكاریانه‌ش‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ولێر یه‌ك سیسته‌ممان ده‌بێت‬ ‫بۆ پێدانی‌ مۆڵه‌تی‌ ش���ۆفێری‌"‪ .‬هه‌ر له‌م‬ ‫دیداره‌دا ئه‌وشی‌ روونكرده‌وه‌ كه‌ پێشتر‬ ‫ش���ه‌قامه‌ خزمه‌تگوزاری���ه‌كان‪" ،‬به‌هه‌ڵه‌‬

‫تاسه‌ی‌ كۆاڵن‌و شه‌قامه‌كان‬ ‫دروس���تكردنی‌ تاس���ه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫نایاسایی‌ له‌شه‌قام‌و كۆاڵنه‌كاندا‪ ،‬گه‌لێك‬ ‫له‌ش���ۆفێرانی توڕه‌‌و نیگ���ه‌ران كردووه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ وه‌ك هه‌ندێ���ك ده‌یخه‌نه‌ڕوو‪،‬‬ ‫زۆرێك له‌و تاس���انه‌ مه‌رجی‌ یاس���اییان‬ ‫كامێرای شاراوه‌ی‌ هاتوچۆ‬ ‫تێ���دا نییه‌‌و زی���ان ب���ه‌ ئوتومبێله‌كان‬ ‫خێرا‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫دانان���ی‌ كامێراكان���ی‌ چاودێری���‬ ‫ده‌گه‌یه‌ن���ن‪ ،‬به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ هاتوچۆش‬ ‫‌شێك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫لێخوڕین‪ ،‬هه‌ندێجار به‌شاراوه‌یی‌‪،‬‬ ‫هه‌مان بۆچونی‌ هه‌یه‌‌و راش���یده‌گه‌یه‌نێ‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫وای‬ ‫پێیان‬ ‫له‌شۆفێرانی‌ نیگه‌ران كردووه‌و‬ ‫تا ره‌زامه‌ندیی‌ ئ���ه‌وان وه‌رنه‌گرن نابێت‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ن‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌كردنیان‬ ‫"ئه‌و كاره‌ ته‌نها بۆ غرامه‬ ‫هاوواڵتیان له‌خۆیانه‌وه‌ تاس���ه‌ دروست‬ ‫‌اڵم‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌كان"‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌رپێچی‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ س���ه‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌رزی‌ تاس���ه‌ نابێت‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌وان‬ ‫ه‬ ‫پێچ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هاتوچۆ‬ ‫له‌‪7‬سم زیاتر بێت‪ ،‬هه‌موو ئه‌و تاسانه‌ش‬ ‫ ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫خۆم‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌رمان‬ ‫ه‬ ‫ف‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫"ئ‬ ‫ده‌بینێ‌‌و ده‌ڵێ���ت‬ ‫كه‌ دروس���ت ده‌كرێن ئه‌گه‌ر ره‌زامه‌ندیی‌‬

‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی پاسه‌وان ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫بووه‌‬ ‫ی‬ ‫له‌‪ ،2012/1/15‬بۆت ‌ه به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی سلێمانی‌‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫هاتوچۆ ‌‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كارگه‌ی‌ مافوری‌ "به‌خۆم‌و گۆچانه‌كه‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫دوای‌ مار ده‌كه‌وتم له‌كون‌و قوژبنی‌ كارگه‌كه‌دا"‬ ‫ ئا‪ :‬سارا ئه‌میر‬

‫به‌كارهات���ون"‪ ،‬چونكه‌ به‌دوو ئاراس���ت ‌ه‬ ‫ئوتومبێلی���ان پێدا رۆیش���توه‌ ئه‌و وتی‌‬ ‫"له‌ئێس���تادا ته‌نها به‌ئاراسته‌ی‌ شه‌قامه‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌كان ئوتومبێ���ل به‌ش���ه‌قامه‌‬ ‫خزمه‌تگوزاریه‌كانیشدا ده‌ڕوات"‪.‬‬

‫كارمه‌ندانی‌ كارگه‌ی‌ مافوری‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن چه‌ند جارێك‬ ‫ماریان له‌كارگه‌كه‌یاندا بینیوه‌‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫دڵه‌ڕاوكێی‌ له‌ال دروست كردون‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌شیان جه‌خت له‌ڕاستی‌‬ ‫قسه‌كانیان ده‌كاته‌وه‌ ده‌ڵێت "له‌م‬ ‫رۆژانه‌دا به‌چاوی‌ خۆم زیاتر له‌‪ 10‬مارم‬ ‫له‌ناو كارگه‌دا بینی‌"‪.‬‬

‫وه‌رگرتنی‌ ره‌شوه‌‌و ژماره‌ی‌ جوان‬ ‫ئ���ه‌و جه‌خت���ی‌ ل���ه‌وه‌ش ك���رده‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫وه‌رگرتنی‌ پاره‌‌و ره‌شوه‌ له‌هیچ كارمه‌ند‌و‬ ‫ئه‌فس���ه‌رێك قب���وڵ ناكه‌ن‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫"له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ چاودێریی‌ وردمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫گه‌ر به‌ به‌ڵگه‌وه‌ شتێكمان بۆ روونبۆوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و كارمه‌نده‌ به‌رزترین پله‌ش���ی‌ هه‌بێت‬ ‫رووبه‌ڕووی‌ داداگای‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هاتوچۆ ئه‌وه‌ش ناشارێته‌وه‌‬ ‫كه‌ پێش ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و پۆس���ته‌ وه‌ربگرێت‬ ‫له‌چه‌ندین ش���وێن ئه‌و رس���ته‌یه‌ی‌ گوێ‌‬ ‫لێبووه‌ ك���ه‌ وتراوه‌ "ئه‌گه‌ر كه‌س���ێكی‌‬ ‫به‌رپ���رس له‌هاتوچ���ۆ نه‌ناس���یت‪،‬‬ ‫ناتوان���ی‌ ژماره‌یه‌كی‌ جوان���ی‌ ئوتومبێل‬ ‫وه‌ربگری���ت"‪ .‬هه‌ر بۆیه‌ یه‌كه‌م هه‌نگاوی‌‬ ‫دوای‌ ده‌س���تبه‌كاربوونی‌‪ ،‬ئه‌وه‌بووه‌ كه‌‬ ‫پێدانی‌ ژماره‌ له‌ڕێ���گای‌ كۆمپیوته‌ره‌وه‌‬ ‫بێت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك وتی‌ "س���ه‌ره‌تا بۆ ‪10‬‬ ‫رۆژێك به‌ تیر‌وپشك دابه‌شمان ده‌كرد‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم دوات���ر ب���ه‌ سوپاس���ه‌وه‌ چه‌ند‬ ‫خوێندكارێك���ی‌ په‌یمان���گای‌ كۆمپیوته‌ر‬ ‫سیس���ته‌مێكیان بێ‌ به‌رامبه‌ر بۆ داناین‬ ‫بۆ پێدانی‌ ژم���اره‌ی‌ ئوتومبێل له‌ڕێگای‌‬ ‫كۆمپیوته‌ره‌وه‌‪ ،‬ئێستا ئه‌وه‌ی‌ گله‌ییمان‬ ‫لێنه‌كرێت‪ ،‬ئه‌و بواره‌یه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌و (كۆپت���ه‌ره‌)ش كه‌ بۆ‬ ‫هاتوچۆ هات���ووه‌‪ ،‬راگه‌یان���د كه‌ زیاتر‬ ‫له‌ب���واری‌ خزمه‌تكردن���ی‌ هاتوچ���ۆدا‬ ‫به‌كاریده‌هێن���ن "ه���ه‌ر وێنه‌یه‌كیش به‌و‬ ‫كۆپت���ه‌ره‌ بگیرێ���ت‪ ،‬به‌ب���ێ‌ جیاوازیی‌‬ ‫ده‌یده‌ینه‌ هه‌موو كه‌ناڵه‌كانی‌ راگه‌یاندن"‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌رچه‌ن���ده‌ ئاماده‌نه‌ب���وو ته‌واوی‌‬ ‫داهات���ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌ی‌ ئاش���كرا‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم وتیشی‌ "‪%50‬ی‌ داهاته‌كه‌مان‬ ‫بۆ حكومه‌ت‌و ‪%50‬كه‌ی‌ تریش بۆ بواری‌‬ ‫په‌ره‌پێدانی‌ هاتوچۆ خه‌رج ده‌كرێت"‪.‬‬

‫وه‌ك به‌ش���ێك له‌كارمه‌نده‌كان ئاماژه‌یان‬ ‫پێ���دا‪ ،‬ئ���ه‌و حاڵه‌ته‌ دڵه‌ڕاوكێك���ی‌ له‌الی‌‬ ‫زۆرینه‌ی���ان دروس���ت ك���ردوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫ناتوان���ن وه‌ك ج���اران به‌ئاس���وده‌یی‌ كار‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬فه‌له‌ك حه‌مه‌ فه‌ره‌ج وه‌ك یه‌كێك‬ ‫له‌كارمه‌نده‌كان‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ خسته‌ڕوو كه‌ رۆژی‌‬ ‫‪27‬ی‌ مانگی‌ راب���ردوو له‌كاتی‌ كاركردنیدا‬ ‫چه‌ند مارێكی‌ بین���وه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌چاوی‌‬ ‫خۆم چه‌ند مارێكم بینی‌‪ ،‬به‌ڕاستی‌ كاركردن‬ ‫له‌شوێنێكدا كه‌ مه‌ترسی‌ ماری‌ هه‌بێت‪ ،‬زۆر‬ ‫ئه‌سته‌مه‌‌و به‌ده‌م خۆشه‌"‪.‬‬ ‫به‌بۆچونی‌ كارمه‌نده‌كان���ی‌ ئه‌م كارگه‌یه‌‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌ی‌ هاتنی‌ ئه‌و مارانه‌‪ ،‬كۆگایه‌كی‌‬ ‫كارگه‌ی‌ جلوبه‌رگی‌ ئاماده‌كراوی‌ سلێمانییه‌‪،‬‬ ‫كۆچی���ار ئه‌حمه‌د ك���ه‌ كارمه‌ندێكی‌ تری‌‬ ‫كارگه‌كه‌ی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ خس���ته‌ڕوو‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫كۆگای���ه‌ له‌ناو كارگه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌واندایه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت���ی‌ "كه‌لوپه‌لی‌ زۆر كۆن‌و به‌كارنه‌هاتوی‌‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬ماره‌كانش له‌وێوه‌ دێنه‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ‬ ‫ناو كارگه‌"‪.‬‬ ‫كارمه‌ندێك���ی‌ تر كارگه‌ك���ه‌ به‌ناوی‌ به‌هره‌‬ ‫كه‌ری���م‪ ،‬به‌هه‌مان ش���ێوه‌ جه‌خت���ی‌ له‌وه‌‬ ‫كرده‌وه‌ كه‌ هاتنی‌ ماره‌كان به‌هۆی‌ كۆگاكه‌ی‌‬ ‫كارگه‌ی‌ ج���ل‌و به‌رگ���ی‌ ئاماده‌ك���راوه‌ی‌‬ ‫س���لێمانییه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و وتیشی‌ "نه‌ك مار‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و چه‌ندین ج���ۆر ده‌عبای تری‌ وه‌ك‬ ‫مش���ك‌و جرج به‌هۆی‌ ئه‌و كۆگایه‌وه‌ دێنه‌‬ ‫ناو كارگه‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ كارگه‌ی‌ مافوری‌ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫رزگار عه‌زیز یوس���ف زۆرین���ه‌ی‌ به‌یانیان‬ ‫پێش دانیشتنی‌ له‌سه‌ر كورسیه‌كه‌ی‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫خۆی‌ ده‌ڵێت "ك���ون‌و كه‌له‌به‌ری‌ ژوره‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێت" تا دڵنیابێت له‌وه‌ی‌ مار نه‌هاتۆته‌‬ ‫ژوره‌كه‌ی‌‪" ،‬پاریش هه‌مان گرفتمان هه‌بوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌س گوێ���ی لێنه‌گرتین‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫خۆش���به‌ختانه‌ تائێس���تا ماره‌كان به‌ هیچ‬

‫چه‌ندین جۆر ده‌عبای‬ ‫تری‌ وه‌ك مشك‌و جرج‌‬ ‫دێن ‌ه ناو كارگه‌كه‌وه‌‬ ‫كارمه‌ندێكیانه‌وه‌ ن���ه‌داوه‌‪ ،‬به‌اڵم مه‌عقول‬ ‫نییه‌ ئه‌م كێش���ه‌یه‌ به‌م ج���ۆره‌ به‌رده‌وام‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫رزگار ئه‌وه‌ش���ی‌ خسته‌ڕوو كه‌ رۆژی‌ ‪27‬ی‌‬ ‫مانگی‌ رابردوو زیاتر له‌‪ 10‬ماری‌ له‌كارگه‌كه‌یدا‬ ‫بینیوه‌ "به‌خۆم‌و گۆچانه‌كه‌مه‌وه‌ دوای‌ مار‬ ‫ده‌كه‌وتم له‌كون‌و قوژبنه‌كانی‌ كارگه‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫رزگار ئه‌وه‌ش ناش���ارێته‌وه‌ كه‌ تائێس���تا‬ ‫چه‌ندین جار نوسراویان بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫پیشه‌سازی‌ سلێمانی‌ به‌رزكردۆته‌وه‌‪ ،‬تا ئه‌و‬ ‫كۆگایه‌ له‌كارگه‌كه‌یاندا نه‌هێڵن‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك‬ ‫خۆی‌ وتی‌ "به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پیشه‌س���ازی‌‬ ‫س���لێمانی‌ زۆر به‌نێگه‌تیڤان���ه‌ وه‌اڵمی���ان‬ ‫داوین���ه‌وه‌"‪ ،‬له‌به‌رامب���ه‌ردا به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫پیشه‌س���ازی‌ س���لێمانی‌‪ ،‬محه‌مه‌د حه‌مه‌‬ ‫ساڵح ئه‌وه‌ی‌ ره‌تكرده‌وه‌ كه‌ له‌و شوێنه‌ی‌‬ ‫كارمه‌ن���ده‌كان كار ده‌ك���ه‌ن م���ار هه‌بێت‬ ‫"بڕواناكه‌م مار له‌و شوێنه‌دا هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ خسته‌ڕوو كه‌ ده‌بوو ساڵی‌ ‪2007‬‬ ‫كارگه‌ی‌ مافوری‌ سلێمانی‌‪ ،‬ئه‌و شوێنه‌یان‬ ‫ب���ۆ چۆڵ بكه‌ن "ئێس���تا كارگه‌ی‌ مافوری‌‬ ‫س���لێمانی‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ نایاس���ایی‌ له‌و‬ ‫ش���وێنه‌دایه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و شوێنه‌ به‌ كرێ‬ ‫دراوه‌ به‌ كۆمپانیای‌ شێنێ"‪.‬‬

‫كارگه‌ ‌ی مافور ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫ی‬ ‫له‌(‪ )1997/3/15‬دامه‌زراوه‌‪ ،‬كۆ ‌‬ ‫گشت ‌ی كارمه‌نده‌كان ‌ی (‪ )64‬كه‌س ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی مێینه‌ن‪.‬‬ ‫زۆینه‌یان له‌ڕه‌گه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌تا سه‌ر ب ‌ه وه‌زاره‌ت ‌ی پیشه‌ساز ‌‬ ‫بووه‌‪ ،‬له‌ساڵ ‌ی ‪ 2006‬به‌فه‌رم ‌ی چۆت ‌ه‬ ‫سه‌ر وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌‌و الوان‪،‬‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌مافور له‌ناو‬ ‫كارگه‌ك ‌ه به‌شی‌ جۆاڵ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌رماڵ‌و جاجم‌و قات ‌ی شاڵ‌و حه‌سیر‬ ‫دروست ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫"كۆمه‌ڵه‌ ‌ی كرێنشینان نیوه‌ی‌ شوقه‌كان ‌ی دیزه‌به‌ده‌رخۆن ‌ه كردووه‌"‬ ‫ی كرێنشینان‪ :‬كۆمه‌ڵێك كه‌س ‌ی كه‌م فۆرمه‌كانیان پڕكردۆته‌وه‌‌و پێویست ‌ی به‌تیروپشك نه‌بووه‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ ئا‪ :‬ره‌وا بورهان‬ ‫ی‬ ‫ی رابردودا كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫له‌ماوه‌ ‌‬ ‫كرێنشینان ‌ی كوردستان كۆمه‌ڵێك‬ ‫فۆرم ‌ی دابه‌شكرد بۆ وه‌رگرتن ‌ی خانو‌و‬ ‫شوقه‌‪ ،‬وه‌ك كرێنشینێكیش ده‌ڵێت ‬ ‫"ناعه‌داله‌تییه‌ك ‌ی زۆر له‌دابه‌شكردن ‌ی‬ ‫فۆرمه‌كاندا هه‌بووه‌"‪ .‬سه‌رۆك ‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵه‌كه‌ش ئه‌و قسان ‌ه به‌ناڕاست‬ ‫ده‌زانێ‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هاوواڵت ‌ی كه‌م����ال مه‌حمود ك ‌ه له‌ماوه‌ ‌‬ ‫راب����ردوودا فۆڕمێك���� ‌ی وه‌رگرتن ‌ی خانو‌و‬ ‫ی ب����ۆ باوك���� ‌ی پڕكردۆت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ش����وقه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت "ده‌بوای ‌ه ئه‌و ش����وقانه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه دابه‌ش ده‌كرێ����ن وه‌ك له‌فۆرمه‌كه‌دا‬ ‫نوس����راو‌ه ب ‌ه تیروپش����ك بوایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچ تیروپش����كێك ‌ی بۆ ئه‌نجام نه‌دراوه‌‌و‬ ‫ی شوقه‌كان دیزه‌به‌ده‌رخۆن ‌ه كراوه‌‪،‬‬ ‫نیوه‌ ‌‬ ‫ی كرێنش����ینانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌الی����ه‌ن كۆمه‌ڵ����ه‌ ‌‬ ‫ی خانووه‌كان بۆی ‌ه‬ ‫ی زیاتر بوو‌ه له‌ژم����اره‌ ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵێك كه‌س له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی ئ����ه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ئام����اژ‌ه ب����ه‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه هۆ ‌‬ ‫ناش����ه‌فافه‌یه‌تێك ‌ی زۆر له‌دابه‌ش����كردن ‌ی واس����ته‌كردنه‌و‌ه ش����وق ‌ه وه‌ربگ����رن"‪ .‬تیروپشكمان بۆ نه‌كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌ش����دا له‌كاتێكدا‬ ‫ی كه‌م����ال ئاماژه‌ ‌‬ ‫ش����وقه‌كاندا هه‌بووه‌‪ ،‬چونك ‌ه وه‌ك ئه‌و له‌به‌رامب����ه‌ردا س����ه‌رۆك ‌ی كۆمه‌ڵ����ه‌ ‌‬ ‫باس���� ‌ی ده‌كات‪ ،‬پێش����تر خه‌ڵك ئاگادار كرێنشینان ‌ی كوردستان‪ ،‬گوڵزار مه‌حمود له‌س����ه‌ر فۆرمه‌كان نوسراو‌ه ‪ 320‬كه‌س‬ ‫ی ك ‌ه ش����وقه‌كان رایده‌گه‌یه‌نێت ك ‌ه كۆمه‌ڵێك كه‌س ‌ی كه‌م ماف ‌ی وه‌رگرتن���� ‌ی خانویان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌كراوه‌ت����ه‌و‌ه ل����ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كرێنشینان ته‌نها تیروپشكیان‬ ‫به‌تیروپشك دابه‌ش����ناكرێت‪ ،‬له‌كاتێكدا فۆرم ‌ی شوقه‌كانیان پڕكردۆته‌وه‌‪ ،‬وه‌ك كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫پێشتر بڕیاربوو‌ه شوقه‌كان به‌تیروپشك ئه‌و ده‌ڵێت "بۆی ‌ه پێویست ‌ی به‌ تیروپشك ب����ۆ ‪ 200‬ناو ك����ردووه‌‪ .‬كه‌م����ال ده‌ڵێت‬ ‫ی ش����وقه‌كانیش "به‌ڕاس����ت ‌ی ئه‌م����ه‌ هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندن���� ‌ی‬ ‫دابه‌ش����بكرێت‪ ،‬ئه‌و وت ‌ی "ئه‌مه‌ش بۆت ‌ه نه‌بووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ژماره‌ ‌‬

‫‌‬

‫كۆمه‌ڵێك كه‌س له‌ڕێگه‌ی‬ ‫واسته‌كردنه‌وه‌ شوقەیان وەرگرتوە‬

‫هاوواڵتیان����ه‌‪ ،‬خه‌ڵك���� ‌ی ماف���� ‌ی ئ����ه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئ����ه‌و ‪ 120‬یه‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬بپرس���� ‌ێ ئه‌ ‌‬ ‫نیشته‌جێبون ‌ه چی ‌ی به‌سه‌ر هاتوه‌‌و چۆن‬ ‫دابه‌شكرا"‪.‬‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌چاره‌نوس ‌ی ئه‌و ‪ 120‬یه‌ك ‌ه‬ ‫ی خسته‌ڕوو‬ ‫نیشته‌جێبوون ‌ه گوڵزار ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه ك ‌ه دراون به‌كه‌سان ‌ی (موسته‌هه‌ق) ك ‌ه‬ ‫له‌تیروپشكه‌كه‌دا به‌شدارییان نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وت ‌ی "ئ����ه‌و كه‌س����انه‌ هونه‌رمه‌ندو‬ ‫ی ش����ه‌هیدانن‪ ،‬ده‌بێ����ت‬ ‫كه‌س����وكار ‌‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ك ‌ی جیاوازیان له‌گه‌ڵدا بكرێت‪،‬‬ ‫ی ك ‌ه دروستیش ‌ی ده‌كات‬ ‫ئه‌و كۆمپانیایه‌ ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬جگه‌له‌و‌ه كۆمه‌ڵێك‬ ‫به‌ش ‌ی خۆ ‌‬ ‫كه‌سمان هه‌ی ‌ه له‌ڕێكخراوه‌كه‌دا چه‌ندین‬

‫س����اڵ ‌ه كارده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ده‌بێ����ت ئه‌وانیش‬ ‫پشكیان هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫به‌پێ���� ‌ی زانیاریه‌كان ‌ی ئاوێن���� ‌ه هه‌فته‌ ‌‬ ‫ێ دابه‌ش‬ ‫پێشوش كۆمه‌ڵێك فۆرم ‌ی نو ‌‬ ‫كراون ك ‌ه له‌بازاڕه‌كاندا كڕین‌و فرۆشتنیان‬ ‫پێو‌ه ده‌كرێت نرخ ‌ی ه����ه‌ر فۆڕمێكیش‬ ‫گه‌یشتۆت ‌ه ‪ 5‬هه‌زار دۆالر‪ ،‬به‌اڵم گوڵزار‬ ‫ره‌ت ‌ی ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه كڕین‌و فرۆش����تن ب ‌ه‬ ‫فۆڕمه‌كان����ه‌و‌ه بكرێت‪ ،‬راش����یده‌گه‌یه‌ن ‌ێ‬ ‫ی توش���� ‌ی‬ ‫ی وه‌ها بكات خۆ ‌‬ ‫ی كار ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫زی����ان ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ك وت���� ‌ی "چونك ‌ه‬ ‫ی پێو‌ه‬ ‫كه‌س���� ‌ی یه‌كه‌م ناتوانێت مامه‌ڵه‌ ‌‬ ‫بكات‌و كه‌س���� ‌ی دووه‌میش تا ‪ 8‬س����اڵ‬ ‫ناكرێت خانوه‌ك ‌ه بكرێت به‌ناویه‌وه‌"‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابووری‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫ئەم الپەڕەیە بە سپۆنسەری ژووری بازرگانی‌و پیشەسازی سلێمانی چاپ‌و باڵودەکرێتەوە‬

‫دیزاین ‌ی‬ ‫دینار ‌ی‬ ‫بێ سفر‬ ‫كۆتاییهاتووه‌‬

‫"ل ‌ه ‪ 3‬مانگدا زیاتر ل ‌ه ‪ 53‬هه‌زار سه‌ر ئاژه‌ڵ سه‌ربڕدراون"‬ ‫گاوانێک لەکاتی بردنی چەند مانگایەک بۆ لەوەڕگا فۆتۆ‪ :‬ئاسۆ سەراوی‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫به‌پێی‌ ئاماری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫ڤێرتێرنه‌ی‌ سلێمانی‌ رێژه‌ی‌ ئاژه‌ڵ‬ ‫له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‬ ‫به‌به‌راورد به‌ ساڵی‌ پێشوو زیادی‌‬ ‫كردووه‌‌و له‌ماوه‌ی‌ سێ مانگی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ئه‌مساڵیشدا له‌سنوری‌ پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌ ‪ 53‬هه‌زار‌و ‪ 285‬سه‌ر مااڵت‌و‬ ‫ره‌شه‌واڵخ سه‌ربڕدراون‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ڤێرتێرنه‌ی‌ سلێمانی‌‪ ،‬د‪.‬ئاری‌‬ ‫س���ه‌الحه‌دین بۆ ئاوێن���ه‌ی‌ رونكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئاماره‌كان���ی‌ ڤاكس���ین كردن‬ ‫(كوتان) له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ ڤێرتێرنه‌ری‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ل���ه‌م س���اڵدا‌و له‌س���نوری‌‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و ‪1‬ملیۆن‌و ‪ 350‬هه‌زار‬ ‫س���ه‌ر مه‌ڕ‌و بزن‌و ‪ 155‬هه‌زار سه‌ر ره‌شه‌‬ ‫واڵخ بوون���ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌س���اڵی‌‬

‫پێش���وو ‪ 1‬ملیۆن‌و‪ 317‬هه‌زار ‪ 826‬سه‌ر‬ ‫مه‌ڕ‌وبزن‌و ‪ 134‬هه‌زار‌و ‪ 771‬ره‌شه‌ واڵخ‬ ‫بوون���ی‌ هه‌بوه‌ وه‌ك د‪.‬ئاری‌ ده‌ڵێت "به‌م‬ ‫رێژه‌ی���ه‌ ده‌رده‌كه‌وێت رێژه‌ی‌ ئاژه‌ڵ نه‌ك‬ ‫هه‌ر كه‌می‌ نه‌كردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو زیادیش���ی‌‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئه‌وه‌ش���ی‌ ئاشكراكرد‪ ،‬له‌سنوری‌‬ ‫پارێزگاك ‌هی‌ ئه‌واندا‪ ،‬له‌‪ 15‬سه‌ربڕینخانه‌‬ ‫رۆژانه‌ ئ���اژه‌ڵ س���ه‌رده‌بڕدرێن‪ .‬به‌پێی‌‬ ‫ئاماره‌كانی‌ ئه‌م به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌ له‌ساڵی‌‬ ‫پێش���وودا ‪ 120‬هه‌زار‌و ‪ 243‬س���ه‌رمه‌ڕ‌و‬ ‫‪ 45‬هه‌زار‌و ‪ 66‬ب���زن‌و ‪ 24‬هه‌زار‌و ‪757‬‬ ‫ره‌شه‌واڵخ له‌س���ه‌ربڕینخانه‌كانی‌ سنوری‌‬ ‫ئه‌و پارێزگایه‌دا سه‌ربڕاون‪ ،‬كه‌چی‌ ته‌نها‬ ‫له‌س���ێ مانگی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌مس���اڵدا ‪34‬‬ ‫ه���ه‌زار ‪ 507‬مه‌ڕ‌و ‪ 8‬هه‌زار ‪ 842‬بزن‌و ‪9‬‬ ‫هه‌زار ‪ 936‬ره‌شه‌واڵخ سه‌ربڕاوه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬ئاری‌ باس���ی‌ له‌وه‌ش ك���رد بۆ رێگرتن‬ ‫له‌زیات���ر به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ نرخی‌ گۆش���ی‌‬

‫ئه‌مساڵ هیچ ئاژه‌ڵێك‬ ‫ی هه‌رێمه‌و‌ه هاورد‌ه نه‌كراوه‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫سوور ساڵی‌ رابردو له‌واڵتی‌ جۆرجیاوه‌ به‌‬ ‫چوار به‌شی‌ جیاواز نزیكه‌ی‌ ‪ 5‬هه‌زار سه‌ر‬ ‫مه‌ڕ له‌ڕێگای‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌ سلێمانییه‌وه‌‬ ‫هاتۆته‌ شاری‌ سلێمانی‪ ،‬به‌اڵم له‌مساڵدا‬ ‫هی���چ جۆره‌ ئاژه‌ڵێك بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌‬ ‫نه‌هێن���راوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وتیش���ی‌ "هه‌م���وو‬ ‫ئ���ه‌و ئاژه‌اڵن���ه‌ی‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ ده‌هێنرێن‬ ‫مه‌به‌س���ت لێیان ته‌نها بۆ س���ه‌ربڕینه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك به‌خێوكردن‌و گه‌شه‌كردنی‌ سامانی‌‬ ‫ئاژه‌ڵ"‪.‬‬ ‫ناوبراو رونیكرده‌وه‌ یه‌كێك له‌هۆكاره‌كانی‌‬ ‫كه‌مبوون���ه‌وه‌ی‌ رێ���ژه‌ی‌ ئ���اژه‌ڵ له‌هه‌ر‬ ‫واڵتێكدا‪ ،‬باڵوبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌و نه‌خۆشیانه‌یه‌‬ ‫كه‌ له‌ناو ئاژه‌اڵندا ب�ڵ�اوه‌‪ .‬وه‌ك د‪.‬ئاری‌‬

‫"مریشك ده‌ردی‌ تێكه‌وتووه‌‌و‬ ‫حكومه‌تیش چاره‌سه‌ری‌ ال نییه‌"‬ ‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫نرخی‌ كیلۆیه‌ك گۆشتی‌ مریشكی‌ زیندوو‬ ‫له‌‪ 4‬هه‌زار‌و ‪ 250‬دیناره‌وه‌ گه‌یشته‌‬ ‫‪ 6‬هه‌زار دینار‪ ،‬به‌شێك له‌مریشك‬ ‫فرۆشه‌كان‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ی‌ بۆ به‌رزبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫پله‌ی‌ گه‌رما ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‪ ،‬خاوه‌ن‬ ‫كێڵگه‌یه‌كی‌ په‌له‌وه‌ریش رایده‌گه‌یه‌نێ‌‪،‬‬ ‫هۆكارێكی‌ به‌رزبوونه‌وه‌كه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌باڵوبوونه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشییه‌كه‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌ناو مریشكه‌كانی‌ كوردستاندا "تائێستا‬ ‫الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار (حكومه‌ت)‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ ئه‌و نه‌خۆشیه‌ی‌ پێ‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫"له‌ناوخۆ گرانبووه‌‪ ،‬له‌ئێرانیشه‌وه‌ نایه‌ت"‬ ‫كۆتای���ی‌ هه‌فت���ه‌ی‌ راب���ردوو زۆرێك له‌و‬ ‫هاوواڵتیان���ه‌ی‌ مریش���كی‌ زیندووی���ان‬ ‫له‌دوكانی‌ مریش���ك فرۆش���ه‌كانی‌ شاری‌‬ ‫س���لێمانی‌ ده‌كڕی‌‪ ،‬خ���اون دوكانه‌كانیان‬ ‫رووب���ه‌ڕووی‌ ئ���ه‌و پرس���یاره‌ ده‌كرده‌وه‌و‬ ‫ده‌یانپرس���ی‌ "بۆچ���ی‌ مریش���ك وا گران‬ ‫بووه‌؟" به‌ش���ێك له‌مریشك فرۆشه‌كانیش‬ ‫ب���ه‌ده‌م كاركردن���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نه���ا وه‌اڵمیان‬ ‫ئه‌وه‌بوو كه‌ له‌كێڵگ���ه‌ په‌له‌وه‌ریه‌كان نرخ‬ ‫گ���ران بووه‌ ن���ه‌ك الی‌ ئه‌م���ان‌و "خه‌تای‌‬ ‫ئێم���ه‌ی‌ تێدا نییه‌"‪ .‬به‌ره���ه‌م عه‌بدواڵ كه‌‬ ‫له‌دوكانێكی‌ مریش���ك فرۆش���تن له‌(به‌ر‬ ‫به‌له‌دێكه‌ی‌ سلێمانی‌) سه‌رقاڵی‌ كاركردن‬ ‫بوو‪ ،‬بۆ زۆرێك له‌كڕیاره‌كانی‌ ئه‌و وه‌اڵمه‌ی‌‬ ‫هه‌بوو "كه‌ له‌ده‌واجن گران بێت‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫ناچاری���ن گران���ی‌ بكه‌ین"‪ .‬ئه‌و مریش���ك‬ ‫فرۆش���ه‌ ب���ه‌ده‌م كاركردنه‌وه‌ ب���ۆ ئاوێنه‌‬ ‫دوا‌و ئه‌وه‌ی‌ خس���ته‌ڕوو كه‌ چه‌ند رۆژێك‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر كیلۆیه‌ك مریشكی‌ به‌ ‪ 4‬هه‌زار‌و‬ ‫‪ 250‬دینار فرۆشتووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا ناچاره‌‬ ‫بیدات���ه‌ ‪ 5‬ه���ه‌زار‌و ‪ 250‬دین���ار"‪ .‬ناوبراو‬ ‫وتیش���ی‌ "هۆكارێكیتری‌ گرانبوونی‌ نرخ‪،‬‬ ‫نه‌هاتنی‌ مریش���كه‌ له‌سنوره‌كانه‌وه‌ بۆ ناو‬ ‫هه‌رێ���م به‌تایبه‌ت ئێ���ران"‪ .‬هه‌ر له‌هه‌مان‬ ‫گوزه‌ری‌ شاری‌ س���لێمانی‌ (به‌ربه‌له‌دێكه‌)‬ ‫كه‌ زۆرینه‌ی‌ مریش���ك فرۆش���ه‌كانی‌ ناو‬ ‫بازاڕی‌ س���لێمانی‌ لێ كۆبۆته‌وه‌‪ ،‬خاوه‌نی‌‬

‫ی‬ ‫كێڵگ ‌هی‌ په‌له‌وه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌چوار به‌ش ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی س‌‬ ‫مریشكه‌كان ‌‬ ‫به‌شی‌ له‌ناو چووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆیه‌ خاوه‌نه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ناچاره‌ نرخ به‌رز‬ ‫بكاته‌وه‌‬ ‫مریشك فرۆشی‌ گه‌ش���بین‪ ،‬عه‌تا عه‌بدواڵ‬ ‫باسی‌ له‌وه‌كرد به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ پله‌ی‌ گه‌رما‬ ‫هۆكاری‌ س���ه‌ره‌كی‌ گرانبوونی‌ مریش���كه‌‪،‬‬ ‫بۆ پاڵپش���تی‌ ئ���ه‌و بۆچونه‌ش���ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌نمونه‌ هێنایه‌وه‌ كه‌ هه‌موو س���اڵێك له‌م‬ ‫كاته‌دا‪ ،‬نرخی‌ مریشك به‌رزبوه‌ته‌وه‌‌و وتی‌‬ ‫"هه‌تا گه‌رما به‌رده‌وام بێ���ت‪ ،‬گرانبوونی‌‬ ‫مریشكیش به‌رده‌وام ده‌بێت"‪.‬‬ ‫"نه‌خۆشی‌ ـ ئای‌ بی‌ ـ باڵوبوه‌ته‌وه‌"‬ ‫به‌پێی‌ ئامارێك كه‌ ده‌ست ئاوێنه‌ كه‌وتوو‌ه‬ ‫له‌سنوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌ نزیكه‌ی‌ ‪350‬‬ ‫كێڵگه‌ی‌ په‌له‌وه‌ریی‌ بوونی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‌‬ ‫به‌ش���ێك له‌خاوه‌ن كێڵگه‌ په‌له‌وه‌ریه‌كان‬ ‫له‌ئێس���تادا ج���ۆره‌ نه‌خۆش���ییه‌ك‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ (ئای‌ بی‌) ناس���راوه‌‪ ،‬له‌ناو به‌ش���ێك‬ ‫له‌كێڵگ���ه‌ په‌له‌وه‌رییه‌كان���ی‌ س���نوری‌‬ ‫سلێمانیدا باڵوبوه‌ته‌وه‌ ئه‌مه‌ش بۆته‌ هۆی‌‬ ‫له‌ناوچون���ی‌ مریش���كێكی‌ زۆر‪ ،‬به‌بڕوای‌‬ ‫خاوه‌ن كێڵگ���ه‌ په‌له‌وه‌ری���ه‌كان ئه‌وه‌ش‬ ‫یه‌كێك���ه‌ له‌هۆكاره‌كان���ی‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫نرخی‌ مریش���ك‪ ،‬له‌كاتێكی‌ وه‌هاشدا وه‌ك‬ ‫به‌ش���ێك له‌خاوه‌ن كیڵگه‌ په‌له‌وه‌ریه‌كان‬ ‫ده‌ڵێن "الیه‌ن���ی‌ په‌یوه‌ندیداری‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫له‌ئێس���تادا چاره‌س���ه‌ر ئ���ه‌و ج���ۆره‌‬ ‫نه‌خۆش���یه‌ی‌ پێی‌ ناكرێت"‪ .‬له‌مباره‌یه‌وه‌‬

‫ئام���اژه‌ی‌ پێدا ئ���ه‌وان له‌س���نوره‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیان���دا س���ااڵنه‌ چه‌ند جارێ���ك كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ڤاكسینكردن به‌بێ‌ به‌رمبه‌ر بۆ ئاژه‌ڵه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن "هه‌موو هه‌ڵه‌مه‌تی‌ كوتانه‌كان بێ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌گه‌ر پاره‌‬ ‫له‌جوتیاران وه‌ربگری���ن رێژه‌یه‌ك پاره‌ی‌‬ ‫زۆر ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م پزیش���كه‌ داواكاره‌ له‌جوتی���اران‬ ‫له‌كاتی‌ هه‌ڵمه‌تی‌ كوتانه‌كاندا هاوكارییان‬ ‫بكه‌ن‪ .‬ئه‌و وتی‌ "‪ 35‬هۆبه‌ی‌ ڤێرتێرنه‌ری‌‬ ‫له‌هه‌م���وو ق���ه‌زا‌و ناحیه‌كانی‌ س���نوری‌‬ ‫پارێزگای‌ س���لێمانی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌موو ئه‌و‬ ‫هۆبانه‌ش ب���ۆ هاوكاریكردنی‌ جوتیاران‬ ‫دروس���ت بووه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ داواكارین لێیان‬

‫له‌كاتی‌ هه‌ڵمه‌ته‌كاندا هاوكاریمان بكه‌ن"‪.‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌هه‌ڵمه‌ت���ی‌ كوتان���ی‌ دژی‌ ئه‌و‬ ‫نه‌خۆشیانه‌ی‌ توشی‌ ئاژه‌ڵ ده‌بێت‪ ،‬وه‌ك‬ ‫د‪.‬ئاری‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ڤێرتێرنه‌ری‌ سلێمانی‌‬ ‫روونیده‌كاته‌وه‌ سااڵنه‌ هه‌ڵمه‌تی‌ كوتانیان‬ ‫دژی‌ نه‌خۆش���یه‌كانی‌ په‌له‌وه‌ری‌ مااڵنیش‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر دژی‌‬ ‫نه‌خۆشی‌ ئه‌نفلۆنزا‌و نیوكاسڵ هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫كوتانمان بۆ په‌له‌وه‌ری‌ مااڵن هه‌بوو"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ ده‌رمانی‌ پێویستیش كاتی‌‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌كان ئه‌و باس���ی‌ ل���ه‌وه‌ كرد كه‌‬ ‫له‌ساڵی‌ رابرووده‌وه‌ تائێستا "به‌ ‪ 4‬به‌شی‌‬ ‫جیاواز ده‌رمانی‌ زۆر باش"یان به‌ده‌س���ت‬ ‫گه‌یش���تووه‌‪ .‬ئه‌و وتیش���ی‌ "جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ كوتانه‌كان بێ‌ به‌رامبه‌ره‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌رمانانه‌ش كه‌ له‌كاتی‌ ئاساییدا ده‌یده‌نه‌‬ ‫جوتیار بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ نه‌خۆشیه‌كانی‌‬ ‫ئاژه‌ڵ به‌نرخێكی‌ پاڵپشتكراو ده‌یانده‌ینێ‌‬ ‫كه‌ ‪ %40‬له‌نرخی‌ بازاڕ كه‌متره‌"‪.‬‬

‫"تا گه‌رما به‌رز ببێته‌وه‌ نرخی‌ مریشكیش هه‌ڵده‌كشێت"‬

‫خاوه‌نی‌ كێڵگه‌ی‌ په‌له‌وه‌ری‌ ده‌ریا‪ ،‬جه‌میل‬ ‫ئه‌حم���ه‌د ده‌ڵێ���ت "كێڵگ���ه‌ی‌ په‌له‌وه‌ر ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌چوار به‌ش���ی‌ مریشكه‌كانی‌ سێ‌‬ ‫به‌ش���ی‌ له‌ناو چووه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‬ ‫ناچ���اره‌ ن���رخ ب���ه‌رز بكات���ه‌وه‌"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ڤێرتێرنه‌ری‌ سلێمانی‌ د‪.‬ئاری‌‬ ‫سه‌الحه‌دین‪ ،‬ره‌تیده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌ناوچونی‌‬ ‫مریش���ك ته‌نها هۆكاره‌كه‌ی‌ باڵوبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫نه‌خۆش���ی‌ (ئای‌ بی‌) بێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو وه‌ك‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات‪ ،‬هۆكاری‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ به‌ش���ێك له‌خ���اوه‌ن كێڵگه‌‬ ‫په‌له‌وه‌ریه‌كان ل���ه‌وه‌رزی‌ هاویندا ناتوانن‬ ‫پله‌یه‌ك���ی‌ گه‌رمی‌ دیاریكراوی‌ پێویس���ت‬ ‫ب���ۆ مریش���كه‌كانیان دابین بك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وتی‌ "بۆ ئه‌وه‌ی‌ مریش���ك له‌ناو نه‌چێت‪،‬‬ ‫یه‌كێ���ك له‌هۆكاره‌كان���ی‌ گرتنه‌ب���ه‌ری‌‬ ‫مان���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ك���ه‌ پله‌یه‌كی‌ گه‌رمی‌‬ ‫دیاریكراوی‌ بۆ دابی���ن بكرێت‪ ،‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫هه‌ن���دێ‌ له‌خ���اوه‌ن كێڵگه‌كانیش ناتوانن‬ ‫ئ���ه‌و پله‌گه‌رمییه‌ دابین بك���ه‌ن‪ ،‬به‌وه‌ش‬ ‫به‌شێك له‌مریشكه‌كانیان له‌ناو ده‌چێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌بوونی‌ نه‌خۆشی‌ (ئای‌ بی‌)‬ ‫ی���ش راگه‌یاند‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌ نه‌خۆش���ییه‌كی‌‬ ‫نوێ‌ نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌هه‌ش���تاكانی‌ سه‌ده‌ی‌‬ ‫راب���ردووه‌وه‌ بوونی‌ هه‌ی���ه‌‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر‬ ‫خاوه‌ن كێڵگه‌ په‌له‌وه‌ریه‌كان به‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫رێنماییه‌كانی‌ ئێمه‌ جێبه‌جێ‌ بكه‌ن‪ ،‬كاری‌‬ ‫ڤاكسینكردن له‌كاتی‌ خۆیدا ئه‌نجام بده‌ن‪،‬‬ ‫كۆنترۆڵكردنی‌ ئه‌و نه‌خۆش���یه‌ش كارێكی‌‬ ‫قورس نییه‌"‪ .‬‬ ‫مریشک فرۆشێک لەکاتی ئامادەکردنی چەند مریشکێک بۆ کڕیارەکان فۆتۆ‪ :‬ئاسۆ‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫خاو‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ڵ���‬ ‫ه‬ ‫كۆم‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌رپرس���‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ب���ڕوا‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫خه‌رجییه‌كی‌ زیاتر ب���كات بۆ دابینكردنی‌‬ ‫"خواستی‌ زۆر‬ ‫كێڵگه‌ په‌له‌وه‌ریه‌كان‪ ،‬بۆ زۆریی‌ خواستی‌ كاره‌با‪ ،‬دیاره‌ ئ���ه‌و خه‌رجییه‌ش دووباره‌‬ ‫له‌سه‌ر گۆشتی‌ مریشك هه‌یه‌"‬ ‫هاوواڵتیان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ له‌س���ه‌ر گۆشتی‌ ده‌چێته‌وه‌ سه‌ر نرخی‌ مریشك"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ خ���اوه‌ن كێڵگ���ه‌ مریش���ك‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "به‌تایبه‌ت له‌ئێستادا هه‌رچه‌نده‌ گرانبوونی‌ نرخی‌ مریشكی‌ زیندوو‬ ‫په‌له‌وه‌ریه‌كانی‌ سلێمانی‌‪ ،‬هیوا ره‌وف چه‌ند كه‌ نرخی‌ گۆش���تی‌ سور زۆر به‌رزه‌"‪ .‬ئه‌م له‌زۆرینه‌ی‌ دوكانی‌ مریش���ك فرۆشه‌كانی‌‬ ‫حاڵه‌تێك به‌هۆكاری‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ نرخی‌ به‌رپرس���ه‌ نه‌بوون���ی‌ كاره‌بای‌ پێویس���ت ناو بازاڕ‌و گه‌ڕه‌كه‌كاندا به‌ئاش���كرا به‌دی‌‬ ‫مریش���ك ده‌زانێ‌‪ ،‬یه‌كێك���ه‌ له‌هۆكاره‌كان به‌هه‌م���ان ش���ێوه‌ ب���ه‌ هۆكارێك���ی‌ تری‌ ده‌كرا‪ ،‬به‌اڵم سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ هاوبه‌شه‌كانی‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت "بوونی‌ نه‌خۆش���ی‌ (ئای‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ نرخ ده‌زانێ‌‌و ده‌ڵێت "كێڵگه‌ قایمقامیه‌تی‌ سلێمانی‌‪ ،‬عوسمان ئه‌بوبه‌كر‬ ‫بی‌)یه‌"‪ .‬ئه‌و جه‌خت ل���ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ په‌له‌وه‌ریه‌كان به‌تایبه‌ت له‌وه‌رزی‌ هاویندا ره‌تی‌ كرده‌و كه‌ گرانبوونی‌ مریشك هه‌موو‬ ‫الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیداری‌ حكومه‌ت‪ ،‬تائێس���تا پێویس���تیان به‌ فێنككه‌ره‌وه‌ی‌ به‌رده‌وام ش���وێنه‌كانی‌ گرتبێت���ه‌وه‌ وتی‌ "راس���ته‌‬ ‫وه‌ك پێویس���ت نه‌یانتوانی���وه‌ كۆنتڕۆڵی‌ هه‌یه‌‪ ،‬دی���اره‌ ئه‌وه‌ش به‌ كاره‌با ده‌كرێت‪ ،‬له‌هه‌ندێ‌ ش���وێن گرانبوو‪ ،‬به‌اڵم به‌رده‌وام‬ ‫ئه‌و جۆره‌ نه‌خۆش���یه‌ بك���ه‌ن‪ .‬هۆكارێكی‌ ئه‌وكات���ه‌ش ك���ه‌ كاره‌با نابێ���ت خاوه‌ن ئێمه‌ لێپێچینه‌وه‌ ده‌كه‌ین‌و ناهێڵین نرخی‌‬ ‫ت���ری‌ به‌رزبوون���ه‌وه‌ی‌ نرخی‌ مریش���ك‪ ،‬كێڵگه‌ ده‌بێت مۆلی���ده‌ ئیش پێی‌ بكات‌و مریشك به‌رزبێته‌وه‌"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی بێ سفر فیئ ‌ه ‌‬ ‫دینار ‌‬ ‫‪ 200‬دیناریشی‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ ل ‌ه ‪ 150‬دۆالر زیاتر‬ ‫ده‌كات‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێن ‌ه‬

‫بانكی‌ ناوه‌ندیی‌ عێراق ئاش���كرایكرد‬ ‫كه‌ له‌دیاریكردنی‌ سیمبول‌و وێنه‌كانی‌‬ ‫سه‌ر دراوی‌ عێراقی‌ بوه‌ته‌وه‌‌و له‌پاش‬ ‫البردنی‌ س���فره‌كانی‌ س���ه‌ر درا‌و كار‬ ‫به‌و دیزاین���ه‌ نوێیان��� ‌ه ده‌كات‪ .‬له‌م‬ ‫دیزاینه‌شدا سێ سیمبولی‌ كوردستان‬ ‫جێگه‌یان كراوه‌ته‌وه‌ له‌گه‌ڵ تابلۆیه‌كی‌‬ ‫تایبه‌ت به‌ته‌رحیلی‌ كوردانی‌ فه‌یلی‌‪.‬‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌كی‌ بانكی‌ ناوه‌ندیی‌ عێراق‪،‬‬ ‫ی نوێ���ی‌ عێراق‬ ‫ئاش���كرایده‌كات دراو ‌‬ ‫له‌پ���اش البردنی‌ س���فره‌كانی‌ دینار‬ ‫كۆمه‌ڵێك س���یمبول‌و شوێنی‌ گشتی‌‌و‬ ‫گرنگ���ی‌ عێ���راق له‌خ���ۆ ده‌گرێت كه‌‬ ‫گرنگترینیان پردی‌ ئیمامه‌كانی‌ به‌غدایه‌‬ ‫كه‌ هه‌ردو ش���ارۆچكه‌ی‌ ئه‌عزه‌مییه‌‌و‬ ‫كازمیه‌ پێكه‌وه‌ گرێ ده‌دات‌و به‌قه‌ولی‌‬ ‫بانكی‌ ناوبراو "ئاماژه‌نمایه‌كی‌ گرنگی‌‬ ‫تێدایه‌"‪ .‬به‌وته‌ی‌ بانكه‌كه‌ ئه‌م وێنه‌ی‌‬ ‫پ���ردی‌ ئیمام���ه‌كان له‌س���ه‌ر دراوی‌‬ ‫فیئ���ه‌ی‌ ‪ 200‬دیناری‌ دان���راوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫وێنه‌ی‌ قوتابخانه‌ی‌ موسته‌نس���ه‌رییه‌‬ ‫له‌به‌غ���دا‪ .‬هه‌روه‌ها له‌س���ه‌ر فیئه‌ی‌‬ ‫‪ 100‬دین���ار وێنه‌ی‌ گه‌ڕه‌كێكی‌ دێرینی‌‬ ‫به‌غدا دان���راوه‌ كه‌ بانك���ی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫عێراق���ی‌ لێوه‌ دیاره‌ له‌گ���ه‌ڵ وێنه‌ی‌‬ ‫زانكۆی‌ به‌غدا وه‌كو یه‌كێك له‌سیما‌و‬ ‫ئادگاره‌ زانستیی‌‌و ژیارییه‌ كۆنه‌كانی‌‬ ‫زانس���ت‌و فێربوون له‌عێراق‪ .‬له‌س���ه‌ر‬ ‫فیئ���ه‌ی‌ ‪ 50‬دیناری���ش وێنه‌ی‌ ش���ا‬ ‫كلۆدیا دان���راوه‌ ك���ه‌ به‌ناوبانگترین‬ ‫سوالله‌ی‌ له‌گش���ی‌ دووه‌مه‌‌و له‌كۆندا‬ ‫خۆی‌ به‌خواوه‌ندی‌ به‌پیتی‌‌و به‌ره‌كه‌ت‬ ‫داوه‌ته‌ قه‌ڵه‌م له‌گ���ه‌ڵ وێنه‌ی‌ قه‌اڵی‌‬ ‫ئه‌خی���زه‌ر ك���ه‌ قه‌اڵیه‌ك���ی‌ مێژویی‬ ‫سه‌رده‌می‌ عه‌باسییه‌كانه‌‌و له‌سه‌ختی‌‌و‬ ‫به‌رگریكاری���دا ناوی‌ له‌مێژوودا باڵوه‌‌و‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ باش���وری‌ رۆژئاوای‌ شاری‌‬ ‫كه‌ربه‌ال‪ .‬له‌س���ه‌ر فیئه‌ی‌ ‪ 25‬دیناری‌‬ ‫وێن���ه‌ی‌ حاموڕابی‌ دان���راوه‌ له‌كاتی‌‬ ‫راده‌س���تكردنی‌ یاس���اكه‌یدا له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫وێنه‌ی‌ ژنه‌ جوتیارێكی‌ كوردستان كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ پی���اودا كاری‌ كێڵگه‌ ده‌كات‌و‬ ‫به‌ش���داریی‌ چاالك���ی‌ به‌رهه‌مهێن���ان‬ ‫ده‌كات له‌بواری‌ كش���توكاڵدا‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫فیئ���ه‌ی‌ ‪ 10‬دیناری‌ وێن���ه‌ی‌ دیناری‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ ئیس�ل�امی‌ دان���راوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫مه‌ناره‌ی‌ حه‌دبای‌ پارێزگای‌ موس���ڵ‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر فیئه‌ی‌ ‪ 5‬دیناری���ی‌ وێنه‌ی‌‬ ‫تاڤگ���ه‌ی‌ گه‌لی‌ عه‌لی‌ ب���ه‌گ دانراوه‌‬ ‫وه‌كو هێم���ای‌ گرنگیدان���ی‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫به‌س���ه‌رچاوه‌كانی‌ ئاو‌و گه‌شتوگوزار‬ ‫له‌گه‌ڵ وێنه‌ی‌ باخه‌ خورما كه‌ هێمای‌‬ ‫زه‌وی‌ به‌پیتی‌ عێراقه‌‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ بانكه‌كه‌ فیئه‌كانی‌ ‪ 5‬دیناری‌‬ ‫له‌ب���ری‌ ‪ 5‬هه‌زاری‌‌و ‪ 10‬دیناری‌ له‌بری‌‬ ‫‪ 10‬هه‌زاری‌‌و ‪ 25‬دین���اری‌ له‌بری‌ ‪25‬‬ ‫هه‌زاری‌ چاپده‌كرێن بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌زه‌ین‌و‬ ‫زاكیره‌ی‌ خه‌ڵكه‌وه‌ نزیك بن‌و له‌سه‌ر‬ ‫پ���اره‌ی‌ ورده‌ش وێنه‌ی‌ نه‌خش���ه‌ی‌‬ ‫عێراق‌و دیجله‌‌و فوڕات داده‌نرێت‪ ،‬پاره‌‬ ‫ورده‌كه‌ش ‪ 2‬دیناری‌ تێدایه‌ كه‌ وێنه‌ی‌‬ ‫دێرێكی‌ مه‌سیحی‌ له‌سه‌ره‌ (مار مه‌تی‌)‬ ‫كه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستانه‌‌و له‌سه‌ر تاك‬ ‫دیناری‌ ئاسنیش وێنه‌ی‌ پۆسته‌رێكی‌‬ ‫ئاواره‌كردن‌و ته‌رحیل���ی‌ فه‌یلییه‌كان‬ ‫نه‌خشێنراوه‌‌و له‌سه‌ر نیو دیناری‌ وێنی‌‬ ‫به‌نداوی‌ حه‌دیسه‌‌و له‌سه‌ر ‪ 100‬فلسی‌‬ ‫وێنه‌ی‌ ش���ێری‌ بابل‌و له‌سه‌ر ‪ 50‬فلس‬ ‫وێنه‌ی‌ دارخورما‌و له‌س���ه‌ر ‪ 25‬فلس‬ ‫وێنه‌ی‌ ده‌رگای‌ عه‌شتار دانراوه‌‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫‪9‬‬

‫"به‌نی سه‌در" یه‌كه‌مین سه‌رۆك كۆماری ئێران بۆ ئاوێنه‌‪:‬‬

‫هیوادارم تاڵه‌بانی‌‌و بارزانی‌ رێز له‌مافه‌كانی مرۆڤ بگرن‬ ‫ئا‪ :‬مادح ئه‌حمه‌دی‬ ‫ئه‌بولحه‌سه‌ن به‌نی سه‌در‪ ،‬یه‌كه‌مین‬ ‫سه‌رۆك كۆماری ئێران دوای‌ شۆڕشی‌‬ ‫‪ 1979‬له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا‬ ‫به‌رپرسیاریه‌تی‌ چاره‌سه‌ر نه‌كردنی‌‬ ‫كێشه‌ی‌ كورد له‌سه‌ره‌تای‌ دامه‌زراندنی‌‬ ‫كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێراندا ده‌خاته‌‬ ‫ئه‌ستۆی‌ كۆمه‌ڵه‌و ده‌ڵێت "قاسملو‬ ‫كه‌سێكی دیموكراتخوازو بیرمه‌ندێكی‬ ‫گه‌وره‌ بوو"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬سه‌ره‌تا ده‌مانه‌وێ‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ڕوانینی‌ ت����ۆ به‌رانب����ه‌ر به‌حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان بپرسین؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬به‌پێی ئه‌و شتانه‌ی كه‌‬ ‫له‌ڕۆژنامه‌كان‌و س����ایته‌كان باڵوبۆته‌وه‬ ‫هه‌روه‌ه����ا به‌پێی ئ����ه‌و ئیمه‌یالنه‌ی كه‌‬ ‫به‌ده‌س����تم گه‌یشتوون باسی دوو بابه‌ت‬ ‫زۆر ده‌ك����رێ‪ ،‬یه‌ك����ه‌م‪ :‬ده‌وت����رێ كه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردس����تان مافه‌كانی مرۆڤ‬ ‫پێشێلده‌كرێ‪ ،‬دووهه‌م‪ :‬ده‌ڵێن گه‌نده‌ڵی‬ ‫ل����ه‌وێ زۆره‌‪ .‬هیوادارم ئه‌م دوو ش����ته‌‬ ‫راس����ت نه‌بێ‌و رێز له‌مافی مرۆڤ بگرن‌و‬ ‫هه‌روه‌ها گه‌نده‌ڵی ئیداریش نه‌مێنێ‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان دوو‬ ‫حیزبی سه‌ره‌كی كوردس����تانی عێراق‪،‬‬ ‫وات����ه‌ یه‌كێتیی‌و پارت����ی له‌گه‌ڵ واڵتانی‬ ‫دراوس����ێ‪ ،‬به‌تایبه‌ت����ی ئێ����ران چ����ۆن‬ ‫هه‌ڵده‌سه‌نگێنن؟‬ ‫به‌ن����ی س����ه‌در‪ :‬كاتی خ����ۆی كه‌ من‬ ‫س����ه‌رۆک كۆماری ئێران بووم‪ ،‬هه‌ردوو‬ ‫حیزبه‌كه‌ په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ ئێران باش‬ ‫بوو‪ ،‬ئێمه‌ له‌ڕووی داراییه‌وه‌ هاوكاریمان‬ ‫ده‌ك����ردن‌و مانگان����ه‌ پاره‌یه‌كمان بۆیان‬ ‫بڕیبووه‌وه‌‪ .‬پ����اش ئه‌وه‌ش كه‌ من وه‌ك‬ ‫س����ه‌ركۆماری ئێران نه‌مام‌و له‌فه‌ره‌نسا‬ ‫گیرس����امه‌وه‌‪ ،‬ئاغ����ای تاڵه‌بانی جارێك‬ ‫س����ه‌ردانی كردم‪ .‬دوای ئه‌وه‌ ئیدی هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك����م له‌گه‌ڵی����ان نه‌م����ا‪ .‬له‌و‬ ‫كاته‌وه‌ تا ئێس����تا هیچ په‌یوه‌ندییه‌كه‌م‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ئه‌م دوو حیزبه‌نه‌م����اوه‌‪ .‬دیاره‌‬ ‫كه‌ بیس����تم له‌وێ مافی مرۆڤ پێش����ێل‬ ‫ده‌كرێ‪ ،‬په‌یامێكم ب����ۆ ئاغای تاڵه‌بانی‬ ‫نارد‪ .‬بۆم نووس����ی كه‌ ه����ه‌ر مرۆڤێك‬ ‫ده‌ب����ێ خاوه‌ن مافی خ����ۆی بێ‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫كێش����ه‌یه‌كیش هه‌یه‌ ئ����ه‌وا هه‌وڵبده‌ن‬ ‫مه‌ده‌نیانه‌ چاره‌س����ه‌ری بكه‌ن‌و په‌نا بۆ‬ ‫توندوتیژی نه‌به‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌به‌رانب����ه‌ردا هیچ وه‌اڵمێكت‬ ‫له‌الیه‌ن "تاڵه‌بانی"ه‌وه‌ پێگه‌یشت؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬نا‪ ،‬وه‌اڵمێكم وه‌رنه‌گرتووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێموایه‌ ئێس����تا بارودۆخی مافی‬ ‫مرۆڤ له‌وێ باشتر بووه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی پێشتر‬ ‫ده‌كرا ئێستا ناكرێ‌و مام جه‌الل بۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌سته‌ هه‌نگاوی هه‌ڵگرتووه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ئێ����وه‌ ب����ۆ ماوه‌یه‌كی كه‌م‬ ‫س����ه‌رۆككۆماری ئێران ب����وون‌و یه‌كه‌م‬ ‫س����ه‌رۆككۆماری ئێ����ران دوای هاتن����ه‌‬ ‫س����ه‌ركاری كۆماری ئیس��ل�امی بوون‪.‬‬ ‫ل����ه‌و ماوه‌ی����ه‌دا په‌یوه‌ندیت����ان له‌گه‌ڵ‬ ‫كورده‌كانی عێراق چۆن بوو‪ .‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وكاته‌ سه‌ركردایه‌تی پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستانی عێراق له‌ئێران بوون؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬له‌وكاته‌دا هه‌م ئاغای‬ ‫بارزانی‌و هه‌م ئاغ����ای تاڵه‌بانی هاتوون‬ ‫بۆ الی م����ن‪ .‬جارێكیان پێش ش����ه‌ڕی‬ ‫نێ����وان ئێ����ران‌و عێراق هات����ن بۆ الم‪.‬‬ ‫ئه‌و كاته‌ بارودۆخی����ان زۆر خراپ بوو‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ ئ����ه‌و یارمه‌تیی����ه‌ داراییه‌ كه‌‬ ‫پێش����تر ده‌كران‪ ،‬بڕا ب����وو‪ .‬دوای ئه‌وه‌‬ ‫من بڕیارم داو یارمه‌تییه‌كم بۆ بڕینه‌وه‌‪.‬‬ ‫جاركێشیان شه‌ڕی نێوان عێراق‌و ئێران‬ ‫ده‌ستیپێكردبوو‪ ،‬واته‌ له‌كاتی شه‌ڕه‌كه‌دا‬ ‫هات����ن بۆ الم‪ .‬ئه‌وكات عێراق هێرش����ی‬ ‫كردبووه‌ س����ه‌ر ئێران‌و ئه‌وانیش هاتن‌و‬ ‫ده‌یانه‌ویس����ت له‌ناوچه‌ی كوردس����تانی‬ ‫عێراق����دا دژی رژێم����ی به‌عس هاوكاری‬ ‫ئێران بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و كاته‌‪ ،‬واته‌ سااڵنی‌ ‪1979‬و‬ ‫‪ 1980‬كێش����ه‌‌و ش����ه‌ڕی كورد‌و كۆماری‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌ ئێران رووی����دا‪ ،‬ئایا پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ كاریگه‌رییان له‌سه‌ر ئه‌و كێشه‌و‬ ‫شه‌ڕه‌ هه‌بوو؟‬ ‫به‌ن����ی س����ه‌در‪ :‬ئاغ����ای تاڵه‌بان����ی‬ ‫شێوه‌یه‌كی تایبه‌تی هه‌بووه‌و زۆر هه‌وڵیدا‬ ‫كه‌ كێشه‌كه‌ چاره‌س����ه‌ر ببێ‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫گوشاری زۆری خسته‌ سه‌ر كورده‌كانی‬ ‫ئێ����ران‌و وتب����ووی كه‌ ئێ����وه‌ نابێ ئه‌و‬ ‫ده‌رفه‌ته‌ی "به‌نی سه‌در" له‌ده‌ستبده‌ن‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و كاته‌ش كه‌ هات����ه‌ پاریس بۆ الم‪،‬‬ ‫پێیوتم‪ :‬من چه‌ند ج����ارم پێوتوون كه‌‬ ‫نابێ ئه‌م ده‌رفه‌ته‌ له‌ده‌ستبده‌ن‪.‬‬

‫ئه‌بولحه‌سه‌ن به‌نی سه‌در‪ ،‬یه‌كه‌مین سه‌رۆك كۆماری ئێران دوای‌ شۆڕشی‌ ‪1979‬‬

‫سیاسه‌تی كۆماری‬ ‫له‌گه‌ڵ حیزبی‬ ‫كه‌ بیستم‬ ‫ئیسالمی به‌رانبه‌ر‬ ‫دیموكرات‬ ‫له‌هه‌رێمی‬ ‫کوردستان مافی په‌یوه‌ندیم هه‌یه‌و ب ‌ه كوردستا ‌ن‬ ‫تێكده‌رانه‌یه‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر شتێك‬ ‫مرۆڤ پێشێل‬ ‫به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌كرێ‪ ،‬په‌یامێكم روو بدات ئه‌وا‬ ‫ده‌یانه‌وێ‬ ‫راو بۆچوون‬ ‫بۆ تاڵه‌بانی‬ ‫ناردو بۆم نوسی‪ :‬ده‌گۆڕینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌ستێوه‌ردانی‬ ‫هه‌وڵبده‌ن په‌نا بۆ له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵ ‌ه هیچ كاروباری ئه‌وان‬ ‫بكه‌ن‬ ‫توندوتیژی نه‌به‌ن په‌یوه‌ندیم نییه‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و كاته‌ پێش����نیاری ئێوه‌ بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی پرسی كورد له‌ئێران چ‬ ‫بوو؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬ئه‌و كاته‌ وه‌فدێك له‌الیه‌ن‬ ‫حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێرانه‌وه‌‬ ‫هاتنه‌ الی من‌و داویان كرد كه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫خودموخت����اری رێككه‌وین‪ .‬ئ����ه‌و كاته‌‬ ‫"داریوش فروهه‌ر" به‌رپرس����ی دۆسیه‌ی‬ ‫كوردستان بوو‪ ،‬راس����پێردرابوو كه‌ ئه‌و‬ ‫كێشانه‌ چاره‌سه‌ر بكا‪ .‬من داوام لێكرد‬ ‫كه‌ به‌ڕاوێژ له‌گه‌ڵ كورده‌كان گه‌اڵڵه‌یه‌ك‬ ‫ئام����اده‌ ب����كا‪ .‬ئه‌وی����ش گه‌اڵڵه‌یه‌ك����ی‬ ‫ئاماده‌كردو ناوی نا بوو "خودگه‌ردانی"‪.‬‬ ‫من ئ����ه‌و گه‌اڵڵه‌یه‌م ب����رده‌ ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ش����ۆڕش‌و له‌وێش په‌س����ند كراو س����ێ‬ ‫جاری����ش له‌ڕاگه‌یاندنه‌كان رامگه‌یاند كه‌‬ ‫ئه‌و گه‌اڵڵه‌یه‌ په‌سه‌ند كراوه‌‪ .‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫له‌سنه‌ شه‌ڕ س����ه‌ریهه‌ڵداو ئه‌و گه‌اڵڵه‌یه‌‬ ‫به‌ئاكام نه‌گه‌یشت‪ .‬دواتریش كه‌ هاتین‌و‬ ‫"ئه‌نجومه‌ن����ی نه‌ته‌وه‌ی����ی به‌رگری"مان‬ ‫پێكهێن����ا‪ ،‬ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت گه‌اڵڵه‌ی‬ ‫خودموختاریمان ب����ۆ كورده‌كانی ئێران‬ ‫له‌و ئه‌نجومه‌نه‌دا په‌س����ه‌ند كرد‪ .‬منیش‬ ‫ئه‌و گه‌اڵڵ����ه‌م په‌س����ه‌ندكرد‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫خودی دكتۆر "قاسملو"ش ئیمزای كرد‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬دوات����ر هی����چ كام ل����ه‌م‬ ‫گه‌اڵڵه‌گه‌له‌ی كه‌ باستان كرد جێبه‌جێ‬ ‫نه‌ب����وو‪ .‬پێتانوای���� ‌ه جێبه‌جێنه‌كردن����ی‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ چ كه‌س‌و الیه‌نێك؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬به‌باوه‌ڕی من‪" ،‬كۆمه‌ڵه‌"‬ ‫تاوانباره‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی‌؟‬ ‫به‌ن����ی س����ه‌در‪ :‬چونك����ه‌ كۆمه‌ڵ����ه‌‬ ‫ئه‌وكات ش����ه‌ڕو ئاژاوه‌یان ده‌ناوه‌و دژی‬ ‫هه‌وڵه‌كانی حیزب����ی دیموكرات كاریان‬ ‫ده‌ك����رد‪ .‬دژی حیزب����ی دیموكرات����ی‬ ‫كوردس����تانی ئێران دروشمی "مه‌رگ بۆ‬ ‫سازشكار"یان ده‌وته‌وه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت ئه‌وكات‬ ‫له‌به‌یاننامه‌یه‌ك����دا حیزب����ی دیموكرات‬ ‫رایگه‌یاند كه‌ كۆمه‌ڵه‌ ش����ه‌ڕی س����نه‌ی‬ ‫هه‌ڵگیرس����اندوه‌‪ .‬ش����ه‌ڕی س����نه‌ش كه‌‬ ‫هه‌ڵگیرسا‪ ،‬مه‌س����ه‌له‌ی خودموختاریش‬ ‫كێش����ه‌ی تێك����ه‌وت‌و راگی����راو به‌ئاكام‬ ‫نه‌گه‌یشت‪ .‬دواتریش عێراق هێرشی كرده‌‬ ‫سه‌ر ئێران‌و دۆخه‌كه‌ خراپتر بوو‪ .‬دیاره‌‬ ‫نابێ حاش����ا له‌وه‌ش بكرێ‪ ،‬كه‌سانێك‬ ‫له‌ناو رژێمدا هه‌بوون كه‌ نه‌یانده‌ویس����ت‬ ‫به‌هیچ ش����ێوه‌یه‌ك كێش����ه‌كه‌ چاره‌سه‌ر‬

‫ببێ‪ .‬ئه‌وان هه‌ر چه‌ش����نه‌ پێكدادانێكی‬ ‫چه‌كدارانه‌یان له‌هه‌ر ش����وێنێكی ئێران‬ ‫به‌قازانجی خۆیان ده‌بینی‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و كه‌سانه‌ كێ بوون؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬ئه‌وانه‌ ب����وون كه‌ دژی‬ ‫من بوون‪ .‬به‌شێك له‌سوپای پاسداران‪،‬‬ ‫حیزبی جمهوری‌ ئیسالمی‌و ئه‌وانه‌ی كه‌‬ ‫له‌جۆزه‌ردان����ی س����اڵی ‪)1982( 1360‬‬ ‫دا كوده‌تایان ك����ردو واڵتیان گه‌ڕانده‌وه‌‬ ‫ب����ۆ دیكتاتۆری‪ .‬ئه‌مانه‌ نه‌یانده‌ویس����ت‬ ‫كێشه‌كه‌ چاره‌سه‌ر بێ‪ .‬ئه‌و كاته‌ بیانوو‬ ‫درایه‌ ده‌س����تی ئه‌م الیه‌نان����ه‌ كه‌ دژی‬ ‫چاره‌س����ه‌ركردنی كێش����ه‌كه‌ بوون‪ .‬ئه‌و‬ ‫الیه‌نانه‌ی كه‌ بیانوویان دا به‌ده‌س����ته‌وه‌‬ ‫ده‌بێ به‌رپرسیاریه‌تی چاره‌سه‌رنه‌كردنی‬ ‫كێشه‌كه‌ بگرنه‌ ئه‌ستۆ‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬مه‌به‌س����تت ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كورد‬ ‫بیانووی دا به‌ده‌سته‌وه‌؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬من وتم كۆمه‌ڵه‌ بیانووی‬

‫ ‬ ‫ ‬

‫قبووڵی نه‌ده‌كرد‪ .‬ئه‌گه‌ر نه‌ده‌گه‌یش����ت ‌ه‬ ‫چاره‌س����ه‌ر (ك����ه‌ ن����ه‌ش گه‌یش����ت)‬ ‫یه‌خ����ه‌ی ئه‌و كه‌س����انه‌ی ده‌گرت كه‌ بۆ‬ ‫به‌دواداچوونی كێشه‌كه‌ راسپێردرا بوون‪.‬‬ ‫ئه‌م پیاوه‌ له‌و كاته‌وه‌ كه‌ گه‌ڕاوه‌ تاران‬ ‫ت����ا كوده‌ت����ای س����اڵی ‪ 1360‬هه‌ر ئه‌م‬ ‫كاره‌ی ك����رد‪ .‬دواتریش تا ئه‌وكاته‌ی كه‌‬ ‫جامی ژه‌هری له‌به‌رانبه‌ری "سه‌دام"مدا‬ ‫خ����وارده‌وه‌و دوایی مرد‪ ،‬ه����ه‌ر وا بوو‪.‬‬ ‫بۆچوونی نه‌بوو‪ ،‬دژ كرده‌وه‌ی هه‌بوو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ����ه‌ی بۆچوونت����ان به‌رانبه‌ر‬ ‫به‌كه‌سایه‌تییه‌كی وه‌ك "دكتۆر قاسملو"‬ ‫چۆنه‌؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬دوای شه‌ڕی كوردستان‬ ‫حیزبی دیموكرات‌و كۆمه‌ڵه‌ هاتن بۆ الی‬ ‫من‌و داوایان كرد كه‌ ئه‌گه‌ر ئاسایش����یان‬ ‫دابین بكرێ‪ ،‬ئاماده‌ن چه‌ك دابنێن‪ .‬منیش‬ ‫نامه‌یه‌كم بۆ خومه‌ینی نووسی‌و پێم وت‬ ‫كه‌ حیزبی دیموكرات‌و كۆمه‌ڵه‌ داوایه‌كی‬

‫من كورد له‌هه‌ر شوێنێكی‬ ‫جیهان بێ به‌ئێرانی ده‌زانم‬

‫بۆ ئه‌و جۆره‌ كه‌س����انه‌ دروس����تده‌كرد‪ .‬وایان هه‌یه‌‌و ئه‌گه‌ر ئاسایش����یان دابین‬ ‫شه‌ڕی دروس����تكردو ئه‌مه‌ش به‌قازانجی بكه‌ین‪ ،‬به‌ره‌و ئه‌و ئاراسته‌یه‌ ده‌چین ك ‌ه‬ ‫ئه‌وانه‌ بوو كه‌ نه‌یانده‌ویس����ت كێشه‌كه‌ كێشه‌كه‌ به‌شێوه‌ی ئاشتیانه‌ چاره‌سه‌ر‬ ‫چاره‌سه‌ر ببێ‪ .‬تاڵه‌بانی وتی‪ :‬نابێ ئه‌م بكه‌ین‪ .‬خومه‌ینی ئام����اده‌ نه‌بوو ئه‌وه‌‬ ‫ده‌رفه‌ته‌ له‌كیس بچێ‪ .‬ئه‌و ده‌رفه‌ته‌مان بكا‌و گره‌نتی ئاسایش‌و ئه‌منیه‌تیان بكا‪.‬‬ ‫له‌ده‌س����تداو ت����ا ئێس����تاش كێش����ه‌كه‌ منیش په‌یوه‌ندیم به‌دكتۆر قاس����ملوه‌وه‌‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌بووه‌و هه‌موومان زه‌ره‌رمان ك����ردو پێم وت كه‌ ئه‌گه‌ر چه‌ك دابنێن‪،‬‬ ‫كرد‪ .‬واته‌ دیموكراسی له‌ئێراندا زه‌ره‌ری ئه‌وا كوردس����تان ده‌كه‌نه‌ قه‌س����ابخانه‌‪.‬‬ ‫دكتۆر قاس����ملو دواتر له‌ئه‌وروپا ئه‌مه‌ی‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆ چاره‌س����ه‌ركردنی كێشه‌ی ب����اس كردبوو وتبوی كه‌ به‌نی س����ه‌در‬ ‫كوردس����تان روانگه‌ی رابه‌ری ئه‌و كاتی ئێم����ه‌ی رزگار كردوه‌‪ .‬پ����اش تێرۆری‬ ‫كۆماری ئیسالمی واته‌ "خومه‌ینی" چۆن دكتۆر قاس����ملو من چ����ووم بۆ به‌رلین‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ن "یانه‌ی كولتووره‌كان"ـه‌وه‌ بانگ‬ ‫بوو؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬ئاغ����ای خومه‌ینی ئه‌و كرا بووم‪ ،‬ل����ه‌وێ یه‌كێك له‌ئاماده‌بووان‬ ‫كه‌س����ه‌ نه‌بوو كه‌ خه‌ڵك‌و رژێم بیریان كه‌ دواتر له‌ڕووداوی میكۆنووسدا گیانی‬ ‫لێده‌ك����رده‌وه‌‪ .‬له‌س����ه‌ر كێش����ه‌كان راو له‌ده‌ستدا هه‌ستا ئه‌مه‌ی باس كرد‪ ،‬وتی‬ ‫بۆچوونی نه‌بوو‪ ،‬زۆرت����ر دژه‌كرده‌وه‌ی دكتۆر قاسملو وای پێ وتووین‪ .‬قاسملو‬ ‫نیش����ان ده‌دا‪ .‬ده‌تبینی ئه‌وا كێش����ه‌كه‌ كه‌سێكی دیموكرات‌و بیرمه‌ندێكی گه‌وره‌‬ ‫ده‌گات����ه‌ چاره‌س����ه‌ر‪ ،‬لێیتێك����ده‌دای‌و بوو‪ .‬كه‌س����ێك ب����وو كه‌ له‌چاره‌س����ه‌ر‬

‫ده‌گ����ه‌ڕا‪ .‬نه‌ی ده‌ویس����ت كێش����ه‌كان‬ ‫قووڵ بكاته‌وه‌و باوه‌ڕی به‌چاره‌س����ه‌ری‬ ‫ئاش����تیخوازانه‌ی پرس����ی كورد هه‌بوو‪.‬‬ ‫گیانیشی له‌م رێگایه‌دا دانا‪ .‬فازڵ ره‌سوڵ‬ ‫ك����ه‌ له‌گه‌ڵی ب����و‌و ئه‌ویش تی����رۆر كرا‪،‬‬ ‫هاوڕێم بو‌و كتێبی "نه‌وت‌و ده‌سه‌اڵت"ی‬ ‫منی وه‌رگێڕایه‌وه‌ سه‌ر زمانی عه‌ره‌بی‌و‬ ‫باڵوی ك����رده‌وه‌‪ .‬ئه‌و كات����ه‌ له‌نێوخۆی‬ ‫ئێرانه‌وه‌ منی����ان ئاگادار ك����رده‌وه‌ كه‌‬ ‫بڕیاره‌ كرده‌وه‌یه‌كی تیرۆریستی ئه‌نجام‬ ‫بدرێ له‌نه‌مسا‪ .‬پێش ئه‌وه‌ فازڵ‌ ره‌سوڵ‬ ‫هاته‌ پاریس بۆ الم‪ ،‬به‌اڵم یه‌ك وشه‌شی‬ ‫له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ نه‌دركاند ك����ه‌ وا بڕیاره‌‬ ‫وتووێژ بكرێ له‌گه‌ڵ كۆماری ئیسالمی‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌واڵه‌م پێگه‌یش����ت‪ ،‬ته‌له‌فۆنم بۆ‬ ‫فازڵ رس����وڵ كرد كه‌ هه‌واڵه‌كه‌ی پێی‬ ‫بڵێ����م‪ ،‬كه‌ چی ژنه‌كه‌ی وه‌اڵمی دایه‌وه‌و‬ ‫به‌داخه‌وه‌ پێ وتم دوێنی شه‌و كوژراوه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕاستیدا دكتۆر قاسملو چۆن خۆی زۆر‬ ‫باوه‌ڕی به‌ئاشتی‌و دیموكراسی بوو زۆر‬ ‫هه‌وڵی ده‌دا كه‌ رێككه‌وێ‌و كێش����ه‌كان‬ ‫چاره‌س����ه‌ر بكا‪ ،‬ب����اوه‌ڕی كردبوو به‌وه‌‬ ‫كه‌ ره‌نگ����ه‌ كۆماری ئیس��ل�امی بیه‌وێ‬ ‫كێش����ه‌كه‌ چاره‌سه‌ر بكا‪ .‬به‌داخه‌وه‌ له‌و‬ ‫وتووێژانه‌دا دانیش����ت له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی‬ ‫كۆماری ئیسالمی‌و به‌جێ ئه‌وه‌ی بگه‌نه‌‬ ‫چاره‌سه‌ر‪ ،‬تیرۆریان كرد‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌ئێس����تادا هیچ په‌یوه‌ندیتان‬ ‫له‌گه‌ڵ حیزبه‌كانی كوردس����تانی ئێران‬ ‫هه‌یه‌؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬له‌گه‌ڵ حیزبی دیموكرات‬ ‫په‌یوه‌ندیم هه‌یه‌‌و ئه‌گه‌ر شتێك روو بدا‬ ‫ئ����ه‌وا راو بۆچ����وون ده‌گۆڕینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵه‌ هیچ په‌یوه‌ندیم نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێستا ده‌بینین له‌كوردستانی‬ ‫عێ����راق ك����ورد ده‌س����ه‌اڵت‌و حكومه‌تی‬ ‫خۆی هه‌ی����ه‌‌و یه‌كێ����ك له‌پێكهێنه‌رانی‬ ‫عێراق����ه‌‪ .‬ئایا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا كه‌ مۆدێلی‬ ‫كوردستانی عێراق له‌كوردستانی ئێران‬ ‫به‌ڕێوه‌ بچ����ێ‌و كوردی����ش له‌داهاتوودا‬ ‫له‌وێ حكومه‌تی خۆی هه‌بێ؟‬ ‫به‌نی سه‌در‪ :‬بارودۆخی ئێران له‌گه‌ڵ‬ ‫عێراق جی����اوازه‌‪ ،‬چونك����ه‌ كورده‌كانی‬ ‫ئێران خۆی����ان له‌بناغه‌دانه‌رانی ئێرانن‪.‬‬ ‫له‌سه‌ره‌تاو‌ه كه‌ حه‌وت تایفه‌ له‌گه‌ڵ یه‌ك‬ ‫رێككه‌وتن‌و ئێرانیان پێكهێنا‪ ،‬پایته‌ختی‬ ‫ئێ����ران هه‌مه‌دان ب����وو (ئێكباتان‪ ،‬یان‬ ‫هێگمه‌تانه‌)‌و ده‌وڵه‌تیش ناوی ده‌وڵه‌تی‬ ‫م����اد بوو‪ .‬ئه‌مه‌ مێژوویه‌كی هاوبه‌ش����ی‬ ‫دورو درێژه‌‪ .‬من كورد له‌هه‌ر شوێنێكی‬ ‫جیهان بێ به‌ئێرانی ده‌زانم‪ .‬ئێمه‌ له‌ئێران‬ ‫مێژوویه‌كی هاوبه‌ش����مان هه‌یه‌‌و پێكه‌وه‌‬ ‫ژیاوی����ن‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ ل����ه‌م مێژووه‌‬ ‫هاوبه‌ش����ه‌دا هه‌میش����ه‌ ناوه‌ندگه‌رای����ی‬ ‫سه‌ره‌ڕۆیی‌و دیكتاتۆری له‌ترسی پارچه‌‬ ‫پارچه‌ بوون دروس����ت ك����ردووه‌‪ .‬كاتی‬ ‫ئه‌وه‌ هاتووه‌ كه‌ ئێمه‌ ئه‌م ترسانه‌ وه‌ال‬ ‫بنێین‪ .‬با بیر له‌دیموكراس����ی بكه‌ینه‌و‬ ‫له‌چوارچێوه‌یه‌كی دیموكراتیكدا خه‌ڵكی‬ ‫هه‌ر ناوچه‌یه‌ك با ده‌سه‌اڵتی خۆی هه‌بێ‪.‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتیشدا له‌یه‌ك واڵتدابین‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬زۆر جار باس����ی پێكهێنانی‬ ‫ده‌وڵه‌ت����ی س����ه‌ربه‌خۆی كوردی����ی‌و‬ ‫پێكهێنانی كوردس����تانێكی س����ه‌ربه‌خۆ‬ ‫ده‌كرێ‪ .‬راتان له‌م باره‌وه‌ چییه‌؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬به‌نیس����به‌ت ئه‌وه‌ كه‌‬ ‫كورده‌كان����ی له‌عێ����راق س����ه‌ربه‌خۆیی‬ ‫رابگه‌یه‌نن له‌پێش����دا ئه‌و پرسیاره‌ دێته‌‬ ‫ئاراوه‌ ك����ه‌ چی له‌ده‌س����تده‌د‌هن‌و چی‬ ‫به‌ده‌س����تدێنن؟ ئه‌وه‌ی له‌ده‌ستی ده‌دا‬ ‫ئه‌ندامێتیی����ه‌ له‌واڵتێك����دا‌و ئه‌وه‌ش كه‌‬ ‫به‌ده‌س����تی دێنێ ئه‌وه‌ی����ه‌ كه‌ بۆ خۆی‬ ‫ده‌ب����ێ هه‌م����ه‌ كاره‌ی خ����ۆی‌و هه‌موو‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی له‌هه‌موو بواره‌كاندا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌و مه‌رجه‌ی ك����ه‌ واڵتان����ی ده‌ره‌كی‬ ‫ده‌س����تێوه‌ردان نه‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌ هه‌ر له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌دا به‌رده‌وام باسی ئه‌وه‌ ده‌كرێ‌و‬ ‫زانی����اری باڵو ده‌بێته‌وه‌ كه‌ ئیس����رائیل‬ ‫له‌كوردستانی عێراق بنكه‌ی هه‌یه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌ستی ده‌ره‌كی بێته‌ ناو كێشه‌كه‌ ئه‌وا‬ ‫بارودۆخێكی دیكه‌ دروست ده‌بێ‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫واش نه‌بێ ئ����ه‌وا بارودۆخه‌كه‌ جۆرێكی‬ ‫دیك����ه‌ ده‌بێ‪ .‬ئه‌گه‌ر ده‌س����تی ده‌ره‌كی‬ ‫نه‌بێ له‌كاردا‪ ،‬چ باشتر‪ ،‬بائاشتیانه‌ جیا‬ ‫ببن����ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ عێ����راق دوای جه‌نگی‬ ‫جیهان����ی یه‌كه‌م دروس����تبووه‌و مێژووی‬ ‫هاوبه‌ش����ی له‌گه‌ڵ ك����ورده‌كان نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫ك����ورده‌كان ئه‌گه‌ر ئاش����تییانه‌ بیانه‌وێ‬ ‫ده‌وڵه‌تی س����ه‌ربه‌خۆی خۆی����ان هه‌بێ‬ ‫له‌وێ‪ ،‬كێش����ه‌یه‌ك نییه‌‪ .‬نابێ ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌بیر بكه‌ین ئه‌م مه‌س����ه‌له‌یه‌ كێش����ه‌ی‬ ‫لێده‌كه‌وێت����ه‌وه‌و هی����وادارم توندوتیژی‬ ‫دروست نه‌بێ‌و خه‌ڵكی ئه‌وێ له‌ئاسایش‌و‬

‫ به‌نی سه‌در‬ ‫‪1933‬‬ ‫له‌هه‌مه‌دان له‌دایكبوو‌ه‬ ‫‪1963‬‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ تێكه‌ڵ‌ به‌كاری‌ سیاسی‌‌و‬ ‫بزاڤی‌ خوێندكاریی‌ ده‌بێت‌و ماوه‌یه‌ك‬ ‫له‌الی����ه‌ن رژێمی‌ ش����اوه‌ ده‌س����تگیر‬ ‫ده‌كرێ����ت‪ ،‬به‌ره‌و فه‌ره‌نس����ا هه‌ڵدێ‌‌و‬ ‫ل����ه‌وێ‌ بڕوانام����ه‌ی‌ دكت����ۆرا له‌بواری‌‬ ‫ئابوریدا به‌ده‌ستده‌هێنێت‪.‬‬ ‫‪1979‬‬ ‫كاتێ����ك خومه‌ین����ی‌ له‌عێراق����ه‌وه‌‬ ‫رووده‌كات����ه‌ پاری����س‪ ،‬ده‌بێته‌ یه‌كێك‬ ‫له‌كه‌سه‌ نزیكه‌كانی‌‌و هه‌ر له‌سه‌ره‌تای‌‬ ‫هه‌مان ساڵیش����دا له‌گ����ه‌ڵ‌ خومه‌ینی‌‬ ‫به‌فڕۆكه‌یه‌كی‌ تایبه‌تی‌ له‌پاریس����ه‌وه‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ت����اران‪ .‬له‌پێكهێنانی‌‬ ‫یه‌ك����ه‌م حكومه‌ت����ی‌ كۆم����اری‌‬ ‫ئیسالمیدا‪ ،‬پۆس����تی‌ وه‌زیری‌ دارایی‌‬ ‫پێده‌سپێردرێت‪.‬‬ ‫‪1980‬‬ ‫له‌یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنی‌ س����ه‌رۆكایه‌تیدا‪،‬‬ ‫‪%74‬ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌س����تده‌هێنێت‌و‬ ‫ده‌بێت����ه‌ یه‌ك����ه‌م س����ه‌رۆك كۆم����ار‬ ‫له‌مێژووی‌ ئێراندا‪ ،‬به‌اڵم زۆر ناخایه‌نێت‬ ‫به‌هۆی‌ هه‌ڵوێس����ته‌كانیه‌وه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ب����ه‌ڕووداوه‌كان نێوانی‌ له‌گه‌ ‌ڵ حیزبی‌‬ ‫(جمهوری‌ ئیس��ل�امی‌) تێكده‌چێت كه‌‬ ‫له‌یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنی‌ مه‌جلیسی‌ شورای‌‬ ‫ئیس��ل�امیدا زۆرینه‌ی‌ كورس����ییه‌كان‬ ‫به‌ده‌س����تده‌هێنن‌و "محه‌م����ه‌د عه‌لی‌‬ ‫ره‌جایی‌" وه‌ك س����ه‌رۆك وه‌زیر به‌سه‌ر‬ ‫"به‌نی‌ سه‌در"دا ده‌سه‌پێنن‪.‬‬ ‫‪1981‬‬ ‫مه‌جلیس����ی‌ ش����ورای‌ ئیس��ل�امی‌‬ ‫به‌زۆرین����ه‌ی‌ ده‌ن����گ متمان����ه‌ له‌به‌نی‌‬ ‫س����ه‌در ده‌س����ه‌ننه‌وه‌‌و "خومه‌ین����ی‌"‬ ‫رابه‌ری‌ كۆماری‌ ئیس��ل�امیش بڕیاره‌كه‌‬ ‫په‌س����ه‌ند ده‌كات‪ ،‬ته‌نه����ا الیه‌ك كه‌‬ ‫له‌م كاته‌دا پش����تیوانی‌ له‌به‌نی‌ سه‌در‬ ‫ده‌كات "موجاهیدینی‌ خه‌لقی‌ ئێران"ه‌‪،‬‬ ‫س����ه‌ره‌نجام به‌نی‌ س����ه‌در دوای‌ چه‌ند‬ ‫هه‌فته‌ی����ه‌ك خۆش����اردنه‌وه‌‪ ،‬له‌گ����ه‌ڵ‌‬ ‫"مه‌س����عودی‌ ره‌جه‌وی‌" به‌فڕۆكه‌یه‌كی‌‬ ‫تایبه‌ت����ی‌ له‌تارانه‌وه‌ ب����ه‌ره‌و پاریس‬ ‫هه‌ڵدێن‌و ئێستا له‌فه‌ره‌نسا ده‌ژی‌‪.‬‬ ‫ئارامیدا بژین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬راتان له‌سه‌ر جموجوڵه‌كانی‬ ‫ئێران له‌عێراق چییه‌‌و پێتوایه‌ له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تاندا‪ ،‬ئێ����ران ب����ه‌دوای چیدا‬ ‫ده‌گه‌ڕێ؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬كۆماری ئیسالمی له‌ناو‬ ‫عێ����راق‌و هه‌رێمی كوردس����تانی عێراقدا‬ ‫ب����ه‌دوای ئ����ه‌وه‌وه‌ نییه‌ ك����ه‌ خزمه‌تی‬ ‫به‌خه‌ڵك بكا‌و رێز له‌خه‌ڵك‌و ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ئ����ه‌وێ بگ����رێ‪ .‬سیاس����ه‌تی كۆم����اری‬ ‫ئیسالمی به‌رانبه‌ر به‌هه‌رێمی كوردستان‬ ‫یان به‌گش����تی عێ����راق سیاس����ه‌تێكی‬ ‫تێكده‌رانه‌ی����ه‌و به‌هه‌م����وو ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌یان����ه‌وێ ده‌س����تێوه‌ردانی كاروباری‬ ‫ئ����ه‌وێ بك����ه‌ن‪ .‬به‌داخ����ه‌وه‌ نرخی ئه‌م‬ ‫سیاس����ه‌ته‌ هه‌اڵنه‌ی كۆماری ئیسالمیش‬ ‫له‌ئاكامدا ده‌ب����ێ خه‌ڵكی ئێران بیده‌ن‪.‬‬ ‫من هیوادارم خه‌ڵك����ی عێراق‌و هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان ئیزن نه‌ده‌ن ك����ه‌ كۆماری‬ ‫ئیس��ل�امی ده‌س����تێوه‌ردانی كاروباریان‬ ‫بكا‌و ژیانیان تێكبدات‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬چ په‌یامێك����ت هه‌ی����ه‌ ب����ۆ‬ ‫تاڵه‌بانی‌‌و بارزانی‌؟‬ ‫به‌نی س����ه‌در‪ :‬په‌یامی م����ن بۆ ئاغای‬ ‫تاڵه‌بان����ی‌و ئاغای بارزان����ی‪ ،‬هه‌ر ته‌نیا‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هی����وادارم مافه‌كانی مرۆڤ‬ ‫له‌وێ رێ����زی لێ بگیرێت‌و له‌س����ێبه‌ری‬ ‫ئازادای‌و دیموكراسیدا خه‌ڵك به‌مافه‌كانی‬ ‫خۆی����ان بگ����ه‌ن‌و له‌ئارامی����دا بژی����ن‌و‬ ‫له‌كێشه‌كاندا په‌نا نه‌برێ بۆ توندوتیژی‪.‬‬ ‫به‌پاراس����تنی ئه‌م بابه‌ته‌ ئه‌وا بێگومان‬ ‫ده‌توانن سه‌ركه‌توو بن‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ك ‌ێ ئازایه‌ ئه‌سپی‌ خۆ ‌ی تاو دات‬

‫په‌یكه‌ری‌ "كه‌ر"ێكی‌ تریش له‌سلێمانی‌ داده‌نرێت‬ ‫فرمێسك هه‌موو‬ ‫"وه‌ختی‌ خۆی‌ پارتیزان‌و پێشمه‌رگ ‌ه بووه‌" سه‌رنجه‌كان ‌ی‬ ‫برد‬

‫ی پێش���مه‌رگه‌و‌ه بوایه‌‪،‬‬ ‫كوردستان "عومه‌ر كڵۆڵ‌" له‌لێدوانێكیدا مه‌فره‌زه‌كان��� ‌‬ ‫ی ق���واڵغ ده‌كرد‬ ‫ی ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه ئ���ه‌م ك���ه‌ره‌ زوو گوێ ‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كۆتای ‌‬ ‫ی كه‌مین���ه‌‪ ،‬ده‌گه‌ڕانه‌وه‌‪ .‬ك ‌ه‬ ‫ئ���ه‌م په‌یك���ه‌ر‌ه ك ‌ه له‌الی���ه‌ن "زیره‌ك ده‌یانزان��� ‌‬ ‫ی فڕۆكه‌ له‌كه‌ركوك هه‌ڵده‌س���ا ئه‌م كه‌ر‌ه‬ ‫میره‌"و‌ه دروستكراوه‌‪ ،‬ده‌برێت ‌ه پارك ‌‬ ‫ی ده‌كرد به‌كون��� ‌ه ته‌یاره‌دا‌و‬ ‫ی خێرا خۆ ‌‬ ‫ئ���ازادی‌‌و دواتریش له‌ڕێوره‌س���مێك ‌‬ ‫ی فڕۆكه‌ك ‌ه‬ ‫ی ده‌كرد پێش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫پێشبین ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر الده‌درێت‪.‬‬ ‫شایسته‌دا په‌رده‌ ‌‬ ‫ی مواس���ه‌فاتی‌ ئه‌م بگات ‌ه سه‌ریان"‪.‬‬ ‫ئه‌و له‌باس���كردن ‌‬ ‫ی خوارد كه‌ راپه‌ڕین‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫كڵۆڵ‌ داخ ‌‬ ‫"ك���ه‌ره‌ گوێ‌ ل���ه‌ق"ه‌دا‪ ،‬وت���ی‌ "كه‌ر‌ه‬ ‫عومه‌ر کڵۆڵ‬ ‫ێ له‌ق ل���ه‌‪1988‬ه‌وه‌ ت���ا راپه‌ڕین رووی���دا‌و مه‌س���ئوله‌كان ئوتومبێل���ی‬ ‫گ���و ‌‬ ‫ی پارتیزان‌و پێشمه‌رگه‌و رێنیشانده‌ر بوو‪ ،‬كه‌ش���خه‌یان بین���ی‌ ئ���ه‌م كه‌ره‌ی���ان‬ ‫ێ له‌ق" له‌پارك ‌‬ ‫ی "كه‌ره‌ گ���و ‌‬ ‫په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ی بوو‪ ،‬چونك ‌ه زۆر فه‌رام���ۆش ك���ردو ره‌نج بێ���وه‌ر بوون‬ ‫ی ته‌پ ‌‬ ‫ی داده‌نرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌م ك���ه‌ر‌ه به‌رده‌وام گوێ ‌‬ ‫ئ���ازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یان چ ‌‬ ‫ی منا ‌ڵ كوش���ت ‌‬ ‫ی كه‌س نه‌یزان ‌‬ ‫ی ماندوو بوو‪ ،‬ئه‌وكات عوس���مانی‌ حاج ‌‬ ‫ی كه‌ر"ه‌كه‌ی‌ پارك ‌‬ ‫ی "پ ‌ه ‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م كه‌ره‌ش‬ ‫ی جیاواز ‌‬ ‫ی لێهات‪ .‬ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی وه‌زیری‌ پێشوو ‌‬ ‫ی له‌ملدایه‌‪ ،‬مه‌حمود ‌‬ ‫ی نییه‌و جامانه‌ ‌‬ ‫نالی‌‪ ،‬ئه‌فه‌ن ‌‬ ‫ی نالیدا‪،‬‬ ‫ی پارك��� ‌‬ ‫ی به‌و كه‌ر‌ه له‌گ���ه‌ڵ‌ په‌یكه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ی كوردستان گیانێك ‌‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت "وه‌خت ‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاره‌كه‌ش ‌‬ ‫ی "وه‌له‌و كه‌ر هه‌ر كه‌ره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی (خارق العاده‌) ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی ئه‌م كه‌ره‌ پارتیزان‌و پێش���مه‌رگ ‌ه بوو‪ ،‬چونك ‌ه توانایه‌ك ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫رۆڵی���ان جیا بوو‌ه ئه‌وی���ان ئه‌فه‌نییه‌و‬ ‫ی هه‌بوو"‪.‬‬ ‫‌‬ ‫بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ "ك��� ‌ه كه‌می���ن له‌پێ���ش به‌بۆینباخه‌وه‌ی���ه‌‌و ئه‌می���ان جامانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌رگه‌ل ‌‬ ‫ی گروپ ‌‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫سكرتێر ‌‬

‫ی عادییه‌‌و‬ ‫له‌ملدای���ه‌‪ ،‬ئه‌ویان كه‌رێك��� ‌‬ ‫ی خواردن‬ ‫هه‌ر خه‌ریكی‌ توێكڵه‌ش���وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌دیوه‌و به‌بان جاده‌ ‌‬ ‫بووه‌و ش���اخ ‌‬ ‫ی‬ ‫قیره‌و‌ه بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌میان هه‌ر گه‌اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خواردووه‌و چه‌رمه‌س���ه‌ری ‌‬ ‫داربه‌ڕوو ‌‬ ‫زۆری���ی‌ بینیوه‌‪ ،‬چونكه‌ پێش���مه‌رگه‌و‬ ‫پارتیزان بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌شاره‌وانیه‌كان ‌‬ ‫عومه‌ر كڵۆ ‌ڵ گله‌ی ‌‬ ‫ئی���دار‌هی‌ گه‌رمیانیش ك���رد ك ‌ه چه‌ند‬ ‫ی كه‌ر‌ه‬ ‫وه‌خت ‌ه رێگه‌یان ن���ه‌دا په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ێ ل���ه‌ق له‌باخچه‌یه‌ك یان س���ه‌ر‬ ‫گ���و ‌‬ ‫ی گه‌رمیاندا دابنرێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫س���وچێك ‌‬ ‫ده‌یان���ووت "عه‌یب���ه‌"‪ ،‬ت���ا به‌ناچ���ار‬ ‫ی‬ ‫ی ئازادی‌‪ ،‬ئه‌‌و وت ‌‬ ‫ی بۆ پارك ‌‬ ‫هێناویه‌ت ‌‬ ‫ێ‬ ‫"دروش���می‌ تازه‌شمان ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ده‌ب ‌‬ ‫ك���ه‌ر بیكاو ك���ه‌ر بیخوا‪ ،‬ك���ه‌ر رابه‌ر‌ه‬ ‫ی سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫تاج ‌‬

‫شه‌ش ده‌فته‌ر دۆالر درا به‌سیمكارتێك‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ ‬ ‫شوێنی فرۆشتنی سیم کارت‌و مۆبایل‬

‫بازرگانێك���ی‌ مۆبای���ل‌و س���یمكارت‬ ‫له‌سلێمانی‌ ده‌ڵێت "هه‌فته‌ی‌ رابردوو‪،‬‬ ‫ش���ه‌ش ده‌فته‌رم دا به‌س���یمكارتێكی‌‬ ‫ژم���اره‌ ‪152‬ـه‌كان‪ ،‬پێی نه‌فرۆش���تم‪،‬‬ ‫چه‌ندڕۆژێك له‌مه‌وبه‌ریش سیمكارتێكم‬ ‫فرۆشت به‌سێ‌ ده‌فته‌رو ‪ 50‬وه‌ره‌قه‌"‪.‬‬ ‫دلێری‌ حاجی‌ مه‌حمود كه‌ له‌شه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌وی‌ پێشانگای‌ مۆبایل‌و سیمكارتی‌‬ ‫هه‌یه‌‌و ماوه‌ی‌ ‪ 10‬س���اڵه‌ خه‌ریكی‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌یه‌‪ ،‬ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ رۆژ‬ ‫به‌ڕۆژ نرخی‌ س���یمكارتی‌ ‪ 4‬س���ه‌نتی‌‬ ‫له‌به‌رزبوونه‌وه‌دای���ه‌ به‌تایبه‌تی‌ ژماره‌‬ ‫‪152‬ـه‌كان‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "پار ئه‌م كاته‌‬

‫ژماره‌ ‪152‬یه‌كی‌ ئاسایی‌ به‌ ‪ 1400‬دۆالر‬ ‫بوو‪ ،‬ئێس���تا كه‌مترینیان ‪ 3000‬دۆالر‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌فته‌ی‌ راب���ردوو ژماره‌‬ ‫‪152‬یه‌ك هه‌بوو ره‌قه‌مێكی‌ زۆر جوان‬ ‫ب���وو‪ 6 ،‬ده‌فته‌رم دایه‌ نه‌یفرۆش���ت‪،‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ریش س���یمكارتێكم‬ ‫فرۆشت به‌‪ 35‬هه‌زار دۆالر"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد كه‌ "ئه‌م‬ ‫جۆره‌ س���یمكارتانه‌ ئێس���تا له‌بازاڕدا‬ ‫ج���ۆره‌ متمــانه‌یه‌ك ب���ۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‬ ‫په‌ی���دا ده‌كات‌و له‌بازرگانیدا به‌كه‌ڵكی‌‬ ‫دێت"‪.‬‬

‫غه‌زال ‌ه جاڤید‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌فغان ‌‬ ‫ی ژن ‌ه هونه‌رمه‌ن���د ‌‬ ‫كوش���تن ‌‬ ‫"غه‌زال ‌ه جاڤید" ك ‌ه له‌الیه‌ن ئیسالمیی ‌ه‬ ‫ی تاڵیبانه‌و‌ه له‌پاكس���تان‬ ‫توندڕه‌وه‌كان ‌‬ ‫درای ‌ه به‌ر ده‌س���تدڕێژو گولله‌باران كرا‪،‬‬ ‫ی نیگه‌ران‌و دڵگران‬ ‫هاوواڵتیانی‌ ك���ورد ‌‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ی ئه‌و هاوواڵتیی ‌ه‬ ‫چه‌ند رۆژێكه‌ زۆربه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر تۆڕ ‌‬ ‫كوردانه‌ ‌‬ ‫فه‌یسبووك په‌یجیان هه‌یه‌‪ ،‬په‌یتا په‌یتا‬

‫ئا‪ :‬ره‌وه‌ند جه‌واد‬ ‫سه‌نته‌رێكی‌ فێركردن‌و راهێنانی‌‬ ‫ئه‌سپسواری‌ له‌كوردستان كرایه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫گروپی‌ مه‌م سه‌رپه‌رشتی‌ ده‌كاو خاوه‌نی‌‬ ‫‪ 100‬ئه‌سپه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫كچ��� ‌ه گۆرانیبێ���ژی‌ كوردس���تان ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژه���ه‌اڵت‪ ،‬فرمێس���ك له‌ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رنج ‌‬ ‫كه‌مدا‌و به‌ئه‌لبومێك توان ‌‬ ‫ی خۆیدا‬ ‫ی گه‌نج���ان ب���ه‌ال ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫رابكێشێت‪.‬‬ ‫ی ته‌م���ه‌ن ‪ 24‬س���ا ‌ڵ‬ ‫فرمێس���ك ‌‬ ‫ی بڕوانامه‌ی‌ ماس���ته‌ر‌ه‬ ‫كه‌ خاوه‌ن��� ‌‬ ‫ی رابردوه‌و‌ه‬ ‫له‌ئه‌ندازیاریدا‌و له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی هونه‌ریدا‬ ‫وه‌كو گۆرانیبێژێك له‌بوار ‌‬ ‫ی له‌ناو‬ ‫كارده‌كات‪ ،‬توان���ی‌ جێی‌ خۆ ‌‬ ‫ی زۆربه‌ی‌ گه‌نجاندا بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫دڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌لبومه‌كه‌ی‌ فرمێس���ك كه‌ ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫(ئ���ه‌ی‌ مان���گ)ه‌‌و ح���ه‌وت گۆران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌نته‌ره‌كان ‌‬ ‫له‌خۆگرتوه‌‪ ،‬به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی هونه‌ریش بۆ‬ ‫ی به‌رهه‌م ‌‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬یه‌كێك بوو‌ه له‌پڕ فرۆشترین‬ ‫ی ‪.2012‬‬ ‫ئه‌لبومه‌كانی‌ ئه‌مساڵ ‌‬ ‫ئه‌م كچه‌ گۆرانیبێژ‌ه هه‌تا ئێس���تا‬ ‫ی بۆ گۆرانییه‌كانی‌ كردوو‌ه‬ ‫ێ كلیپ ‌‬ ‫س‌‬ ‫ی مان���گ‪ ،‬مه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانی���ش (ئ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���وار ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ن���د) ش���اره‌زایان ‌‬ ‫ی‬ ‫كلیپسازیش پێیانوایه‌ ك ‌ه كلیپه‌كان ‌‬ ‫تازه‌گه‌رییان پێو‌ه دیاره‌‪.‬‬

‫یادی‌ (حه‌سه‌ن زیره‌ك) ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م تیپه‌ هونه‌رییه‌كانی‌ ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌ له‌ئاماده‌كاریدان بۆ یادكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵڕۆژی‌ مه‌رگی‌ هونه‌رمه‌ندی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫كورد (حه‌سه‌ن زیره‌ك) كه‌ ئه‌مڕۆیه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ رۆژی‌ (‪ )6/21‬جه‌ژن���ی‌‬ ‫جیهانی‌ موزیك بوو‪ ،‬به‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫س���ااڵنی‌ رابردوه‌وه‌‪ ،‬یادی‌ ئ���ه‌و جه‌ژنه‌‬ ‫له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان به‌گش���تی‌‌و‬ ‫شاری‌ س���لێمانی‌ به‌تایبه‌تی‌ نه‌كرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬

‫ئه‌لبومه‌ نوێیه‌كه‌ی‌ هونه‌رمه‌ند په‌یوه‌ند‬ ‫ج���اف كۆتای���ی‌ هات���ووه‌‌و وا بڕیاره‌‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا باڵوبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌لبوم���ه‌ پێكهات���ووه‌ ل���ه‌‪10‬‬ ‫مه‌قام‌و موزیكه‌كه‌ی‌ له‌الیه‌ن موزیسیان‬

‫کاوڕ‬ ‫په‌له‌مه‌ك��� ‌ه له‌كاره‌كاندا‪ ،‬پێویس���تت‬ ‫به‌ئارام���ی‌‌و هێمنیی ‌ه بۆ س���ه‌ركه‌وتن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ۆزدارییه‌وه‌ چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫ی خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت‬ ‫ی خۆش��� ‌‬ ‫هه‌واڵ ‌‬ ‫بكه‌‪.‬‬

‫گا‬

‫ی كاره‌كانتدا ئه‌م ماوه‌ی��� ‌ه بێ پالن هه‌ڵس���وكه‌وت‬ ‫پشێوییـــــه‌ك له‌به‌ڕێوه‌بردن ‌‬ ‫ی به‌دواو‌ه ده‌بێت‪،‬‬ ‫رووده‌دات‌و هه‌س���تده‌كه‌یت ناتوانی���ت مه‌كه‌‪ ،‬چونك ‌ه شكست ‌‬ ‫كۆنترۆڵی���ان بكه‌ی���ت‪ ،‬ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت به‌ته‌نهـــــ���ا خۆت بڕی���ار مه‌ده‌‌و راوێژ‬ ‫به‌خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت بك���ه‌‪ .‬ئاگاداری‬ ‫ی خۆت‪.‬‬ ‫به‌كارمه‌هێن ‌ه بۆ به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫باری ته‌ندروستیت به‌‪.‬‬

‫هه‌ڵك���ه‌وت زاهی���ره‌وه‌ ئاماده‌ك���راوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ رۆش���نبیری‌‌و‬ ‫هونه‌ری س���لێمانیش هاوكاری‌ مادییان‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ س���ه‌نته‌ری‌ كی���ژێ‌ ب���ۆ‬

‫باڵوكردنه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌می‌ هونه‌ریی‌‪ ،‬كاوان‬ ‫ره‌س���وڵ‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ ئه‌وان‬ ‫ئه‌ركی‌ باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌مه‌كه‌یان‬ ‫گرتوه‌ت���ه‌ ئه‌س���تۆ‌و له‌چه‌ن���د مانگی‌‬ ‫ئاینده‌دا باڵویده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫كوردێك ‌ی نابینا پۆستی‌ رێكخراوێك ‌ی جیهان ‌ی وه‌رده‌گرێت‬

‫ئه‌وێ خانویه‌كی‌ بچكۆالنه‌ی‌ گه‌ڕه‌كی‌‬ ‫عه‌قارییه‌‌و هێشتا مۆركی‌ یه‌كه‌مین‬ ‫دروستكردنی‌ ون نه‌كردوه‌‪ ،‬خانوه‌كه‌‬ ‫له‌ڕیزی‌ خانوه‌كانی‌ ئه‌و ریزه‌ ماڵه‌ی‌‬ ‫عه‌قاریدا ژماره‌ (‪)11‬یه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫وایكردووه‌ ناو بنرێت "كافێ‌ ‪."11‬‬

‫دوانه‌‬

‫هونه‌ره‌كانی‌ موزیك له‌سلێمانی‌‪ ،‬نه‌جات‬ ‫ئه‌مین له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ هه‌رچه‌نده‌ سااڵنی‌ رابردوو ئه‌و یاده‌‬ ‫له‌كوردس���تان كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌وته‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و "ئ���ه‌م جه‌ژنه‌ له‌گه‌ڵ‌ كوردس���تان‬ ‫ناگونجێت"‪.‬‬ ‫نه‌ج���ات ئه‌مین ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌دا كه‌‬ ‫له‌س���ااڵنی‌ رابردودا له‌س���ه‌ر پێشنیاری‌‬ ‫سه‌فاره‌تی‌ فه‌ڕه‌نسا ئه‌و یاده‌ ده‌كرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌مس���اڵ‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌تییه‌كه‌یان‬

‫به‌ه���ۆی‌ نه‌بونی‌ بودجه‌وه‌ به‌ش���دارییان‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‌و هۆكارێكی‌ دیك���ه‌ش ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ س���ه‌رجه‌م تیپه‌كان له‌ئاماده‌كاریدان‬ ‫بۆ ساڵڕۆژی‌ هونه‌رمه‌ندی‌ گه‌وره‌ی‌ كورد‬ ‫(حه‌سه‌ن زیره‌ك) كه‌ ئه‌مڕۆیه‌‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن زیره‌ك یه‌كێكه‌ له‌هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫گه‌وره‌و خاوه‌ن به‌هره‌و پێش���ه‌نگه‌كانی‌‬ ‫هونه‌ری كوردیی‌ كه‌ ‪ 40‬س���اڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫له‌ش���اری‌ بۆكانی‌ كوردستانی‌ رۆژهه‌اڵت‬ ‫گیانی‌ سپارد‪.‬‬

‫په‌یوه‌ند به‌مه‌قام ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬

‫ی‬ ‫ی جێی‌ س���ه‌رنج ‌ه له‌ده‌ربڕین ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئـــــــ���ه‌م هاوخه‌میی��� ‌ه به‌رب�ڵ�اوه‌ ‌‬ ‫ی كورددا ك ‌ه به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫هاوواڵتیــــــان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌ك ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت بـــــــه‌ڕووداوێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ر ت���ۆڕی‌ كۆمـــــــه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫فه‌یس���بووك به‌دیده‌كرێ���ت‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫ی دیار خ ‌هم‌و‬ ‫نوس ‌هر‌و شاعیر‌و كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان به‌رامبه‌ر به‌كوش���تن ‌‬ ‫تووڕه‌ی ‌‬ ‫"غه‌زاله‌" ده‌رده‌بڕن‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ره‌وا بورهان‬

‫ ‬ ‫"كافێ‌ ‪ "11‬له‌گه‌ڕه‌كی‌ عه‌قاریی له‌سلێمانی‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫ئێواره‌ی‌ رۆژی‌ پێنجش���ه‌ممه‌ی‌ رابردوو‬ ‫له‌گۆڕه‌پان���ی‌ گروپی‌ مه‌م له‌س���ه‌ر رێگای‌‬ ‫(هه‌ولێ���ر‪ -‬كه‌رك���وك) له‌ش���اری‌ هه‌ولێر‬ ‫به‌فیستیڤاڵێكی‌ كێبڕكێی‌ ئه‌سپسواری‌ بۆ‬ ‫یه‌كه‌مجار پرۆژه‌ی‌ فێركردنی‌ ئه‌سپسواری‌‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر كرای���ه‌وه‌ ب���ۆ ئاره‌زوومه‌ندانی‌‬ ‫ئه‌سپسواری‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌‪ ،‬ف���ه‌الح گه‌عتلی‌‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند كه‌ بۆ‬ ‫یه‌كه‌مج���اره‌ له‌كوردس���تان س���ه‌نته‌رێكی‌‬ ‫تایب���ه‌ت به‌فێركردن���ی‌ ئه‌سپس���واری‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش راهێنه‌ریان‬ ‫‪AFP‬‬ ‫ ‬ ‫دابینكردوه‌‌و هه‌موو كه‌سێك ده‌توانێت لێی‌ کوردستان شوێنێکی له‌باره‌ بۆ به‌خێوکردنی ئه‌سپ‬ ‫س���وودمه‌ند بێت‌و كێ‌ ئازایه‌ بێت ئه‌سپی‌‬ ‫باره‌یه‌وه‌ خۆش���حاڵی‌ خۆی‌ بۆ ئه‌و نمایشه‌‬ ‫به‌خێوكردنی‌ ئه‌س���پ له‌باره‌‪ ،‬به‌اڵم ناوبراو زۆریش له‌كوردستان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫خۆی‌ تاو دات‪.‬‬ ‫تاژان نه‌س���ره‌دین كه‌ یه‌كێ���ك بوو له‌و ده‌رب���ڕی‌‌و وتی‌ "ئه‌م���ڕۆ تواناكانی‌ خۆمم‬ ‫خالید ره‌ش���یدی‌ ته‌مه‌ن (‪ )33‬ساڵ‌ كه‌ وتی‌ "هونه‌ری‌ ئه‌سپسواری‌ فه‌رامۆشكراوه‌‪،‬‬ ‫خه‌ریكی‌ مه‌ش���ق‌و راهێنانی‌ ئه‌سپسوارییه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێت له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌و پرۆژه‌یه‌ په‌ره‌ كچه‌ ئه‌سپس���وارانه‌ی‌ له‌كاتی‌ نمایشه‌كه‌دا نیشاندا‌و ئه‌س���پی‌ خۆم تاودا‪ ،‬ماوه‌ی‌ دوو‬ ‫باسی‌ له‌ژینگه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان كرد بۆ به‌و هونه‌ره‌ بده‌ین‪ ،‬چونكه‌ ئاره‌زوومه‌ندێكی‌ جێگه‌ی‌ س���ه‌رنجی‌ ئاماده‌ب���ووان بوو‪ ،‬له‌و ساڵه‌ مه‌شق‌و راهێنان ده‌كه‌م"‪.‬‬

‫"‪ "Cafee 11‬شوێنێك ‌ی جیاواز له‌سلێمانی‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬

‫د‪.‬شێرکۆ عه‌بدواڵ‬

‫سه‌نته‌رێکی ئه‌سپسواری له‌هه‌ولێر ده‌کرێته‌وه‌‬

‫كوشتن ‌ی ژنه‌ ئه‌فغانییه‌ك‪ ،‬كوردستان ‌ی دڵگران كرد‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان به‌رامبه‌ر به‌كوشتن ‌‬ ‫هاوخه‌می ‌‬ ‫ی ده‌رده‌بڕن ك ‌ه‬ ‫ی نازداری‌ ئه‌فغان ‌‬ ‫ژنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ن���د هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وب���ه‌ر له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئارایش���تگه‌یه‌كدا له‌شار ‌‬ ‫جێهێشتن ‌‬ ‫ی پاكس���تان كوژرا‪ ،‬ئه‌و ك ‌ه‬ ‫پیش���اوه‌ر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌چڕی‌‪ ،‬س ‌‬ ‫ی په‌شتون گۆران ‌‬ ‫به‌زمان ‌‬ ‫ی تاڵیبان‬ ‫ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر له‌تاو هه‌ڕه‌شه‌ ‌‬ ‫ی به‌جێهێشت‌و روویكرد‌ه‬ ‫ی سواته‌ ‌‬ ‫شار ‌‬ ‫پاكستان‪.‬‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫به‌وت���ه‌ی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ س���ه‌ردانی‌‬ ‫ئه‌م كافتریایه‌ ده‌كه‌ن كه‌ش���وهه‌وای‌ ناو‬ ‫كافتریاك���ه‌ له‌هی���چ ش���وێن‌و كافێیه‌كی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ سلێمانی‌ ناچێت كه‌ ده‌نگه‌ده‌نگ‌و‬ ‫ژاوه‌ژاوی‌ م���رۆڤ بێ���زار بك���ه‌ن‪ ،‬نه‌بیل‬ ‫كه‌ گه‌نجێك���ی‌ ره‌ش���تاڵه‌ی ته‌مه‌ن ‪19‬‬ ‫ساڵه‌‪ ،‬كراسێكی‌ س���پی‌ هێڵداری‌ ره‌شی‌‬ ‫له‌به‌ردابوو‪ ،‬س���ه‌رقاڵی‌ كۆمپیوته‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫باوه‌شیبوو‪ ،‬وتی‌ "ئێره‌ هێنده‌ بێده‌نگه‌‪،‬‬ ‫حه‌زمده‌ك���رد ژوری‌ نوستنه‌كه‌ش���م ئێره‌‬ ‫بوایه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم نه‌بی���ل ره‌خن���ه‌ی‌ له‌نرخ���ی‌‬ ‫خواردنه‌كان���ی‌ ئه‌و كافێی���ه‌ گرت‌و وتی‌‬

‫قرژاڵ‬ ‫ی گرنگت دێت ‌ه‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌ی���ه‌ كارێك��� ‌‬ ‫ی ده‌كه‌یت‬ ‫پێش‌و هه‌س���ت به‌ئاسووده‌ی ‌‬ ‫ی سۆزدارییه‌وه‌‪ ،‬گرنگ ئه‌وه‌ی ‌ه هیچ‬ ‫له‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫بڕیاریارێك نه‌ده‌ی���ت به‌تایبه‌ت له‌كات ‌‬ ‫تووڕ‌ه بووندا‪.‬‬

‫"لێره‌ شته‌كان كه‌مێك گرانن‪ ،‬من تێناگه‌م‬ ‫ده‌به‌یه‌ك ئاو كه‌ له‌هه‌مان جۆره‌ له‌هه‌موو‬ ‫شوێنێك به‌ (‪ )250‬دیناره‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ لێره‌‬ ‫به‌(‪ )500‬بێت"‪.‬‬ ‫باخچ���ه‌ی‌ كافێك���ه‌ ب���ه‌و دره‌ختان���ه‌‬ ‫رازاوه‌ته‌وه‌ كه‌ جۆره‌ ئارامییه‌ك به‌مرۆڤ‬ ‫ده‌به‌خش���ن به‌تایبه‌ت كاتێك گه‌اڵیه‌كی‌‬ ‫به‌ر ده‌بێته‌وه‌‌و به‌ر شان‌و ملی‌ میوانه‌كان‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬مێ���زو كورسیه‌كانیش���ی‌‬ ‫له‌كافتریاكانی‌ دیكه‌ جیاوازتره‌‌و زۆربه‌ی‌‬ ‫كاتیش موزیكێ���ك‌و گۆرانییه‌كی‌ هێمنی‌‬ ‫بیان���ی‌ لێده‌درێ���ت كه‌ ره‌نگه‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌میوانه‌كانیش لێی‌ تێنه‌گه‌ن‪.‬‬ ‫پاڤێ���ڵ‌ هی���وا گه‌نجێك���ی‌ ته‌مه‌ن ‪24‬‬ ‫ساڵه‌‌و رۆژانه‌ سه‌ردانی‌ كافێكه‌ ده‌كات‌و‬ ‫به‌بێ‌ ده‌نگیی‌ خه‌ریكی‌ خواردنی‌ قاپێك‬ ‫دۆندرمه‌ ب���وو‪ ،‬ئه‌و گه‌نج���ه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫خه‌یاڵ‌ بردبویه‌وه‌‌و زۆربه‌ی‌ كات ئێواران‬ ‫یان ئه‌و كاتان���ه‌ی‌ چاالكی هونه‌ری‌ تێدا‬ ‫بێ���ت س���ه‌ردانی‌ ده‌كات‪ ،‬وت���ی‌ "ئێره‌‬ ‫ش���وێنێكی‌ جیاوازه‌و جۆرێك له‌ئارامیم‬ ‫پێده‌به‌خشێت"‪.‬‬

‫شێر‬ ‫ی گرنگت‬ ‫كۆمــــــــه‌ڵێ���ك كۆبون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت��� ‌ه پێ���ش‌و كۆمــه‌ڵێ���ك كه‌س��� ‌‬ ‫ی پڕ‬ ‫گرن���گ ده‌ناس���یت‪ ،‬هه‌فته‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ئاس���ته‌نگ ده‌بێت بۆ جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫داواكاریه‌كانت‪.‬‬

‫خاوه‌ن���ی‌ (‪ ،)cafe11‬جه‌م���ال‬ ‫پێنجوێن���ی‌ له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن���ه‌‬ ‫رونیكرده‌وه‌ كه‌ بیرۆك���ه‌ی‌ ئه‌م كاره‌یان‬ ‫له‌وه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌ گرتوه‌ كه‌ شارێكی‌‬ ‫وه‌ك (س���لێمانی‌) ده‌بێت شتێك جیای‬ ‫بكاته‌وه‌ له‌شاره‌كانی‌ دیكه‌‌و ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫جێگه‌ی���ه‌ ش���وێنێكه‌ كه‌ دێیت���ه‌ ناوه‌وه‌‬ ‫هه‌س���تده‌كه‌یت له‌س���لێمانیت‌و له‌هی���چ‬ ‫جێگه‌یه‌كی‌ دنیا نیت‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت له‌واڵتانی‌‬ ‫وه‌ك فه‌ڕه‌نسا‌و ئه‌وروپا‌و ئه‌مریكای‌ التین‌و‬ ‫واڵتانی‌ دراوسێی‌ خۆشمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌و پێی���ه‌ی‌ جه‌م���ال یه‌كێك���ه‌‬ ‫به‌ناوبانگه‌كان���ی‌‬ ‫له‌فۆتۆگراف���ه‌ره‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬بۆی���ه‌ كافێكه‌ش���ی‌ پ���ڕه‌‬ ‫له‌تابلۆو وێن���ه‌ی‌ فۆتۆگرافی‌ تایبه‌ت كه‌‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆریان تابلۆی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌‬ ‫كوردستانن‪.‬‬ ‫پێنجوێن���ی‌ ئاماژ‌هی‌ ب���ه‌وه‌دا كه‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ی‌ ته‌نه���ا وه‌ك "بزن���س" نیی���ه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو وه‌ك مۆزه‌خانه‌یه‌كی‌ بچوكیش���ه‌‬ ‫كه‌ ده‌یه‌وێ‌ هونه‌ر‌و مێژوی‌ واڵته‌كه‌ش���ی‌‬ ‫نیشانی‌ خه‌ڵك بدات‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی‬ ‫هاوڕێكان���ت كۆمه‌ڵێ���ك ئامۆژگـــار ‌‬ ‫ی كاره‌كانتدا‬ ‫باش���ت ده‌ك���ه‌ن له‌ب���وار ‌‬ ‫ی سۆزدارییه‌و‌ه‬ ‫گـــــوێیان لێبگره‌‪ ،‬له‌ڕو ‌‬ ‫ێ دروس���ت‬ ‫ی ن���و ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییـــه‌ك��� ‌‬ ‫ده‌كه‌یت‪.‬‬

‫به‌ش���داریی‌ كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كه‌م���ی‌ ئه‌و‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی كردوه‌‌و دواجار له‌كێبڕكێدا‌و‬ ‫رێكخراوه‌ ‌‬ ‫به‌به‌ده‌ستهێنانی‌ ده‌نگی‌ كورده‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫كوردێكی‌ نابینا به‌شێوه‌ی‬ ‫ی‬ ‫واڵته‌ پۆسته‌كه‌ی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بوو‌ه جێگری‌ یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئه‌و‌هی‌ چاوه‌ڕێی‌ نه‌بوم به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ماف ‌ه ره‌واكان ‌‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ئ���ه‌و پۆس���ته‌ ب���وو‪ ،‬س���وپاس ب���ۆ‬ ‫ی جیهان كه‌ تایبه‌ت ‌ه‬ ‫كه‌مئه‌ندامان ‌‬ ‫كورده‌كانی‌ سوید كه‌ ئه‌و متمانه‌یه‌یان‬ ‫ی خاوه‌ن‬ ‫به‌داكۆكیكردن له‌ماف ‌‬ ‫پێبه‌خش���یم"‪ ،‬ناوب���راو ئام���اژه‌ی‌ به‌و‬ ‫پێداویستییه‌ تایبه‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫مه‌رجان���ه‌ش كرد كه‌ بۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی "ده‌بێت ئه‌و‬ ‫پۆس���ت ‌ه پێویس���تن‌و وت ‌‬ ‫ی ‪2009‬‬ ‫ئ���ه‌و رێكخ���راوه‌ له‌س���اڵ ‌‬ ‫كه‌سه‌ی‌ بۆ ئه‌و پۆست ‌ه هه‌ڵده‌بژێردێت‬ ‫ی ویالیه‌ت ‌ه‬ ‫ی پایته‌خت ‌‬ ‫ی واشنتۆن ‌‬ ‫له‌شار ‌‬ ‫ی ماسته‌ر بێت‪ ،‬منیش‬ ‫هه‌ڵگری‌ بڕوانامه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كانی‌ ئه‌مه‌ری���كا دامه‌زراوه‌‌و‬ ‫ی كالس���یك‪،‬‬ ‫ماس���ته‌رم هه‌یه‌ له‌پیانۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئامانجیشی‌ داكۆكیكردن‌و خزمه‌تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ده‌بێت پێش���تریش له‌بوار ‌‬ ‫ی خاوه‌ن پێداویستییه‌ تایبه‌ته‌كان ‌ه‬ ‫زیاتر ‌‬ ‫ئی���داره‌دا كاریكردبێت‪ ،‬من پێش���تر‌و‬ ‫ی جیهان‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی موزیك ‌‬ ‫ئێس���تاش به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تیپ ‌‬ ‫سۆران نوری‌ ئیبراهیمی‌ ته‌مه‌ن (‪)22‬‬ ‫الوانی‌ كوردستانم"‪.‬‬ ‫س���ا ‌ڵ ك ‌ه بۆ ئه‌و پۆسته‌ هه‌ڵبژێردراو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئای���ار ‌‬ ‫س���ۆران ن���وری‌ له‌مانگ��� ‌‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێن ‌ه رایگه‌یاند ك ‌ه هه‌تا‬ ‫ی چاودێریكه‌ر بۆ په‌سه‌ندكردنی‌ سه‌رجه‌م ئه‌مس���اڵه‌و‌ه به‌فه‌رمی‌ له‌و پۆس���ته‌یدا‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫ی واڵتان ‌‬ ‫ئێستاش له‌زۆربه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كوردستان ده‌ستبه‌كاربووه‌‌و ئۆفیس ‌‬ ‫ی بڕگه‌‌و مادده‌كانی‌ كه‌مئه‌ندامان‪.‬‬ ‫ی یاس���ای ‌‬ ‫ناوه‌ڕاس���تدا هیچ مادده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ی سه‌ره‌كیشیان له‌شه‌قامی‌ سالم ‌‬ ‫ی ئه‌مساڵدا‌و له‌شار ‌‬ ‫سۆران له‌به‌هار ‌‬ ‫خ���اوه‌ن پێداویس���تییه‌كان جێبه‌جێ‬ ‫سۆران نوری‌ ئیبراهیم‬ ‫ی س���وید سلێمانییه‌‪.‬‬ ‫ی س���تۆكهۆڵی‌ پایته‌ختی‌ واڵت ‌‬ ‫ناكرێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وان ده‌بنه‌ لیژنه‌یه‌ك ‌‬

‫ی‬ ‫ده‌بێت ئه‌و كه‌سه‌ ‌‬ ‫بۆ ئه‌و پۆست ‌ه‬ ‫هه‌ڵده‌بژێردێت‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵگری‌ بڕوانامه‌ ‌‬ ‫ماسته‌ر بێت‪ ،‬منیش‬ ‫ماسته‌رم هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌پیانۆی‌ كالسیك‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ی زۆر‪ ،‬ژیانت لێتا ‌ڵ ده‌كات‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌ركه‌وتوو بیت له‌ژیاندا‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ بیر له‌پاره‌و سه‌روه‌ت‌و سامان‬ ‫مه‌ك���ه‌ره‌وه‌‌و به‌خۆش���ی‌‌و ئارامی‌ بژی‌‪.‬‬ ‫هه‌فته‌یه‌ گونجاو‌ه بۆ سۆزداری‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫پێویس���ته‌ كۆمه‌ڵێ���ك بڕی���اری‌ خێرا‬ ‫ی كاره‌كانت‪،‬‬ ‫بده‌ی���ت ب���ۆ پێشخس���تن ‌‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌ك���ه‌ت فه‌رام���ۆش مه‌ك���ه‌‪،‬‬ ‫ی پێویستدان‬ ‫چونكه‌ ته‌نها ئه‌وان له‌كات ‌‬ ‫هاوڕێتن‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫به‌وریایی���ه‌وه‌ هه‌ڵس���وكه‌وت بك���ه‬ ‫له‌کاره‌کانت���دا‌‪ ،‬چونك��� ‌ه كه‌س���انێك‬ ‫ی‬ ‫چاوه‌ڕوانن هه‌ڵه‌یه‌ك بكه‌یت‪ ،‬ئاماده‌ ‌‬ ‫بۆنه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان به‌‌و به‌كه‌س���ێك‬ ‫سه‌رسام ده‌بیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫توش���ی‌ كۆمه‌ڵی���ك ناكۆك���ی‌ ده‌بیت‬ ‫ی كاره‌كه‌تدا‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ هه‌ندێكیاندا‬ ‫له‌بوار ‌‬ ‫به‌نه‌رم���ی‌ هه‌ڵس���وكه‌وت یكه‌ی���ت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی باش بكه‌ له‌ڕوو ‌‬ ‫ی گۆڕانكار ‌‬ ‫چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫سۆزدارییه‌وه‌‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ئیعالمه‌وان‬

‫(‪)2‬‬

‫پێناسه‌‪:‬‬ ‫ئیعالم���ه‌وان مش���ته‌رییه‌كی دائیمیی��� ‌ه‬ ‫له‌قاوشی‌ (هه‌واڵ)دا كه‌ به‌عزێكیان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫ره‌ززا گران���ن ته‌نان���ه‌ت فه‌ڕاش���ه‌كانیش‬ ‫خۆیانیان ل���ێ ئه‌دزنه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‌ به‌عزێكی‬ ‫تریان تا خوا حه‌زكا مه‌حبوب‌و موحته‌ره‌من‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت الی‌ مه‌سئوله‌كان‪.‬‬ ‫هۆكاری نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫ت���ا ئ���ه‌م ده‌ققه‌ی���ه‌ی ك���ه‌ جه‌ماعه‌تی‬ ‫موعاره‌زه‌ مه‌س���ه‌له‌ی (په‌س���ه‌ند)كردنی‬ ‫بودجه‌ به‌ كارێكی (ناپه‌س���ه‌ند) له‌قه‌ڵه‌م‬ ‫ئ���ه‌ده‌ن‪ ،‬هی���چ موخته‌به‌رێكی ره‌س���می‌و‬ ‫الكۆاڵن س���ه‌به‌به‌كه‌ی بۆ نه‌دۆزراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم (با پیاو قس���ه‌یه‌ك بۆ دزیش بكات)‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان هێش���تا ه���ه‌ر به‌رده‌وامن‌و‬ ‫ئیحتیم���ال زۆره‌ س���ه‌به‌به‌كه‌ (نه‌گبه‌تی)‬ ‫بێت‪ .‬له‌وانه‌ش���ه‌ به‌كتریایه‌كی دوس���ه‌ره‌‬ ‫بێت‪ .‬تازه‌ترین راپۆرتیش كه‌ س���ه‌ندیكای‌‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان ئ���اگا‌و عیل���م‌و خه‌به‌ری‌‬ ‫لێ���ی‌ نییه‌ ئه‌ڵێ ش���ته‌كه‌ ن���ه‌ به‌كتریایه‌‌و‬ ‫نه‌ نه‌گبه‌ت���ی‪ ،‬به‌ڵكو (كرم���ه‌)‪ .‬كرمێكی‬ ‫به‌ئاڵۆشه‌‌و بڕۆ به‌خێرهاتی‪.‬‬ ‫مێژووی نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫عیلله‌ته‌ك���ه‌ له‌ناو ك���ورده‌ حه‌یاته‌كه‌دا‬ ‫عیلله‌تێكی كۆن نییه‌‪ .‬هه‌ر س���ه‌د س���اڵ‌و‬ ‫قس���ورێكه‌ په‌یدا بووه‌‪ .‬ئه‌وه‌ڵ كه‌س���یش‬ ‫كه‌ توش���ی‌ ب���و میقداد به‌درخ���ان بو كه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م زه‌مانه‌ بمایه‌ حه‌فته‌ی دو جار‬ ‫حه‌فله‌ی رێزلێنانی���ان بۆ ئه‌كرد‌و هاواریان‬ ‫ئه‌ك���رد رۆژنامه‌نوس���ی‌ ه���ه‌ره‌ گ���ه‌وره‌ی‬ ‫گه‌له‌كه‌مان مامۆس���تا مه‌غدید‪ .‬ئه‌م داماوه‌‬ ‫له‌میس���رییه‌كانه‌وه‌ گرتی‌و زۆری‌ نه‌برد ده‌‬ ‫دوانزه‌ برا‌و ئامۆزا‌و ژنخوشكی خۆی‌ توش‬ ‫كرد‪ .‬له‌و وه‌خته‌ش���ه‌وه‌ تا ئێستا ژماره‌كه‌‬ ‫هه‌ر به‌رز ئه‌بێته‌وه‌‪ ..‬نیهایه‌تی نییه‌ ئه‌ڵێ‌‬ ‫قائیمه‌ی زیندانه‌ سیاسییه‌كانه‌‪.‬‬ ‫نیشانه‌كان‪:‬‬ ‫ه���ه‌ر مه‌خلوقێكت بینی ب���ه‌ (مایك)‌و‬ ‫(هێله‌ك)ه‌وه‌ ته‌اڵق بخۆ بڵێ رۆژنامه‌نوسه‌‪.‬‬ ‫ئایدۆلۆجی���اش ده‌وری‌ زۆری‌ هه‌ی���ه‌‬ ‫له‌ده‌رخس���تنی نیش���انه‌كاندا‪ .‬مه‌سه‌له‌ن‬ ‫رۆژنامه‌نوسی‌ عه‌لمانی به‌ ریشی‌ چه‌ناگه‌‌و‬ ‫جێڵی سه‌ر‌و سوراوی خه‌ستا ئه‌ناسرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم غه‌ی���ره‌ عه‌لمانییه‌كان ب���ه‌ ریپۆقا‬ ‫دیارن‪ .‬س���ه‌ره‌ڕای ئه‌مه‌ش زه‌الم هه‌یه‌ ده‌‬ ‫پانزه‌ س���اڵه‌ رۆژنامه‌نوسه‌‪ ،‬كه‌چی‌ هیچی‌‬ ‫پێوه‌ دیار نییه‌‌و ته‌نیا هه‌ر موحاسیبه‌كان‬ ‫ئه‌زانن‪ .‬م���اوه‌ی ده‌ركه‌وتنی عیلله‌ته‌كه‌ش‬ ‫له‌كه‌س���ێكه‌وه‌ بۆ كه‌س���ێكی تر جیاوازه‌‪.‬‬ ‫مه‌سه‌له‌ن زه‌الم هه‌یه‌ (هه‌روه‌ها زه‌عیفه‌ش)‬ ‫یه‌ك سه‌عات به‌دیار ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌ دابنیشێ‬ ‫لێمان���ی ئه‌كه‌ن ب���ه‌ ئیعالمه‌وان‌و هه‌ش���ه‌‬ ‫له‌زه‌مان���ی جه‌ری���ده‌ی ژین���ه‌وه‌ خه‌ریكه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ حس���ابی خانمه‌كه‌ی پرس���گه‌ی بۆ‬ ‫ناك���ه‌ن‪ .‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ ب���ا له‌خۆمانه‌وه‌ هیچ‬ ‫نه‌ڵێین‪.‬‬ ‫لێ‌ پیسكردن‪:‬‬ ‫هه‌ر ئیعالمه‌وانێك دو نیشانه‌ له‌م نیشانه‌‬ ‫خه‌ته‌رانه‌ی خ���واره‌وه‌ی لێ‌ ده‌ركه‌وت ئه‌وا‬ ‫بڵێ خوا ره‌حم به‌ ئه‌والدی بكات‪.‬‬ ‫‪ .1‬رق هه‌ستان له‌كاربه‌ده‌ستان‬ ‫‪ .2‬پژمه‌ی ته‌حلیل‬ ‫‪ .3‬له‌رزوتای خ���ۆ نواندن به‌بێ ئاره‌قی‬ ‫ته‌ریقبونه‌وه‌‬ ‫‪ .4‬خه‌ڵكه‌كه‌ هه‌موی به‌ قه‌له‌مون بزانێ‬ ‫ته‌شخیصكردنی نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئیعالمه‌وانه‌كه‌ ئینس���انێكی جددی‌و‬ ‫ش���اره‌زا بێت ئه‌وا دائیمه‌ی خوا س���ه‌ری‌‬ ‫ئێش���ێ‌‌و ب���ێ تاقه‌ت���ه‌‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر ح���ه‌زی‬ ‫له‌موشاغه‌به‌ بێت ده‌وروبه‌ره‌كه‌ی عه‌صه‌بی‬ ‫ئه‌كات‪ .‬ئه‌گه‌ر كاس���بكارێكیش بێت عه‌ال‬ ‫بابه‌ڵاڵ ئه‌وا هه‌ر مانگه‌‌و س���ه‌یاره‌یه‌كی پێ‌‬ ‫ئه‌بێت‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ر‪:‬‬ ‫ا‪ .‬چاره‌سه‌ری كالسیكی‪:‬‬ ‫‪ .1‬حه‌سیر مه‌یدان‬ ‫‪ .2‬فه‌القه‌‬ ‫‪ .3‬نانبڕین‬ ‫‪.4‬باڵوكردنه‌وه‌ی له‌قته‌ی عه‌یب‌و شوره‌یی‬ ‫له‌سه‌ری‬ ‫ب‪ .‬چاره‌سه‌ری هاوچه‌رخ‪:‬‬ ‫‪ .1‬پشی پشی‌‬ ‫‪ .2‬پرادۆ‬ ‫‪ .3‬ئیفادی هه‌نده‌ران‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ی یارمه‌تیت‬ ‫گرنگیدان به‌تــــه‌ندروس���ت ‌‬ ‫ده‌دا داهێن���ان بكه‌ی���ت له‌كاره‌كانتدا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕووی‌ س���ۆزدارییه‌وه‌ تێگه‌یشتنێك ‌‬ ‫ب���اش‌و هاوڕاده‌بی���ت له‌گ��� ‌ه ‌ڵ‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌تدا‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی زۆرت دێت��� ‌ه پێش‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك كار ‌‬ ‫ك ‌ه كاتت نابێ���ت بۆ جێبه‌جێكردنیان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی دارایی���ه‌و‌ه رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ره‌نگه‌ له‌بار ‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك كێشه‌ی‌ نه‌خوازراو ببیته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاگاداری باری دارایت به‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫ك ‌ێ ئازایه‌ ئه‌سپی‌ خۆ ‌ی تاو دات‬

‫په‌یكه‌ری‌ "كه‌ر"ێكی‌ تریش له‌سلێمانی‌ داده‌نرێت‬ ‫فرمێسك هه‌موو‬ ‫"وه‌ختی‌ خۆی‌ پارتیزان‌و پێشمه‌رگ ‌ه بووه‌" سه‌رنجه‌كان ‌ی‬ ‫برد‬

‫ی پێش���مه‌رگه‌و‌ه بوایه‌‪،‬‬ ‫كوردستان "عومه‌ر كڵۆڵ‌" له‌لێدوانێكیدا مه‌فره‌زه‌كان��� ‌‬ ‫ی ق���واڵغ ده‌كرد‬ ‫ی ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه ئ���ه‌م ك���ه‌ره‌ زوو گوێ ‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كۆتای ‌‬ ‫ی كه‌مین���ه‌‪ ،‬ده‌گه‌ڕانه‌وه‌‪ .‬ك ‌ه‬ ‫ئ���ه‌م په‌یك���ه‌ر‌ه ك ‌ه له‌الی���ه‌ن "زیره‌ك ده‌یانزان��� ‌‬ ‫ی فڕۆكه‌ له‌كه‌ركوك هه‌ڵده‌س���ا ئه‌م كه‌ر‌ه‬ ‫میره‌"و‌ه دروستكراوه‌‪ ،‬ده‌برێت ‌ه پارك ‌‬ ‫ی ده‌كرد به‌كون��� ‌ه ته‌یاره‌دا‌و‬ ‫ی خێرا خۆ ‌‬ ‫ئ���ازادی‌‌و دواتریش له‌ڕێوره‌س���مێك ‌‬ ‫ی فڕۆكه‌ك ‌ه‬ ‫ی ده‌كرد پێش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫پێشبین ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر الده‌درێت‪.‬‬ ‫شایسته‌دا په‌رده‌ ‌‬ ‫ی مواس���ه‌فاتی‌ ئه‌م بگات ‌ه سه‌ریان"‪.‬‬ ‫ئه‌و له‌باس���كردن ‌‬ ‫ی خوارد كه‌ راپه‌ڕین‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫كڵۆڵ‌ داخ ‌‬ ‫"ك���ه‌ره‌ گوێ‌ ل���ه‌ق"ه‌دا‪ ،‬وت���ی‌ "كه‌ر‌ه‬ ‫عومه‌ر کڵۆڵ‬ ‫ێ له‌ق ل���ه‌‪1988‬ه‌وه‌ ت���ا راپه‌ڕین رووی���دا‌و مه‌س���ئوله‌كان ئوتومبێل���ی‬ ‫گ���و ‌‬ ‫ی پارتیزان‌و پێشمه‌رگه‌و رێنیشانده‌ر بوو‪ ،‬كه‌ش���خه‌یان بین���ی‌ ئ���ه‌م كه‌ره‌ی���ان‬ ‫ێ له‌ق" له‌پارك ‌‬ ‫ی "كه‌ره‌ گ���و ‌‬ ‫په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ی بوو‪ ،‬چونك ‌ه زۆر فه‌رام���ۆش ك���ردو ره‌نج بێ���وه‌ر بوون‬ ‫ی ته‌پ ‌‬ ‫ی داده‌نرێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌م ك���ه‌ر‌ه به‌رده‌وام گوێ ‌‬ ‫ئ���ازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یان چ ‌‬ ‫ی منا ‌ڵ كوش���ت ‌‬ ‫ی كه‌س نه‌یزان ‌‬ ‫ی ماندوو بوو‪ ،‬ئه‌وكات عوس���مانی‌ حاج ‌‬ ‫ی كه‌ر"ه‌كه‌ی‌ پارك ‌‬ ‫ی "پ ‌ه ‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌م كه‌ره‌ش‬ ‫ی جیاواز ‌‬ ‫ی لێهات‪ .‬ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی وه‌زیری‌ پێشوو ‌‬ ‫ی له‌ملدایه‌‪ ،‬مه‌حمود ‌‬ ‫ی نییه‌و جامانه‌ ‌‬ ‫نالی‌‪ ،‬ئه‌فه‌ن ‌‬ ‫ی نالیدا‪،‬‬ ‫ی پارك��� ‌‬ ‫ی به‌و كه‌ر‌ه له‌گ���ه‌ڵ‌ په‌یكه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ی كوردستان گیانێك ‌‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت "وه‌خت ‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاره‌كه‌ش ‌‬ ‫ی "وه‌له‌و كه‌ر هه‌ر كه‌ره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی (خارق العاده‌) ئ���ه‌و وت ‌‬ ‫ی ئه‌م كه‌ره‌ پارتیزان‌و پێش���مه‌رگ ‌ه بوو‪ ،‬چونك ‌ه توانایه‌ك ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫رۆڵی���ان جیا بوو‌ه ئه‌وی���ان ئه‌فه‌نییه‌و‬ ‫ی هه‌بوو"‪.‬‬ ‫‌‬ ‫بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ "ك��� ‌ه كه‌می���ن له‌پێ���ش به‌بۆینباخه‌وه‌ی���ه‌‌و ئه‌می���ان جامانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌رگه‌ل ‌‬ ‫ی گروپ ‌‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫سكرتێر ‌‬

‫ی عادییه‌‌و‬ ‫له‌ملدای���ه‌‪ ،‬ئه‌ویان كه‌رێك��� ‌‬ ‫ی خواردن‬ ‫هه‌ر خه‌ریكی‌ توێكڵه‌ش���وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌دیوه‌و به‌بان جاده‌ ‌‬ ‫بووه‌و ش���اخ ‌‬ ‫ی‬ ‫قیره‌و‌ه بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌میان هه‌ر گه‌اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خواردووه‌و چه‌رمه‌س���ه‌ری ‌‬ ‫داربه‌ڕوو ‌‬ ‫زۆری���ی‌ بینیوه‌‪ ،‬چونكه‌ پێش���مه‌رگه‌و‬ ‫پارتیزان بووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌شاره‌وانیه‌كان ‌‬ ‫عومه‌ر كڵۆ ‌ڵ گله‌ی ‌‬ ‫ئی���دار‌هی‌ گه‌رمیانیش ك���رد ك ‌ه چه‌ند‬ ‫ی كه‌ر‌ه‬ ‫وه‌خت ‌ه رێگه‌یان ن���ه‌دا په‌یكه‌ر ‌‬ ‫ێ ل���ه‌ق له‌باخچه‌یه‌ك یان س���ه‌ر‬ ‫گ���و ‌‬ ‫ی گه‌رمیاندا دابنرێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫س���وچێك ‌‬ ‫ده‌یان���ووت "عه‌یب���ه‌"‪ ،‬ت���ا به‌ناچ���ار‬ ‫ی‬ ‫ی ئازادی‌‪ ،‬ئه‌‌و وت ‌‬ ‫ی بۆ پارك ‌‬ ‫هێناویه‌ت ‌‬ ‫ێ‬ ‫"دروش���می‌ تازه‌شمان ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ده‌ب ‌‬ ‫ك���ه‌ر بیكاو ك���ه‌ر بیخوا‪ ،‬ك���ه‌ر رابه‌ر‌ه‬ ‫ی سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫تاج ‌‬

‫شه‌ش ده‌فته‌ر دۆالر درا به‌سیمكارتێك‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ ‬ ‫شوێنی فرۆشتنی سیم کارت‌و مۆبایل‬

‫بازرگانێك���ی‌ مۆبای���ل‌و س���یمكارت‬ ‫له‌سلێمانی‌ ده‌ڵێت "هه‌فته‌ی‌ رابردوو‪،‬‬ ‫ش���ه‌ش ده‌فته‌رم دا به‌س���یمكارتێكی‌‬ ‫ژم���اره‌ ‪152‬ـه‌كان‪ ،‬پێی نه‌فرۆش���تم‪،‬‬ ‫چه‌ندڕۆژێك له‌مه‌وبه‌ریش سیمكارتێكم‬ ‫فرۆشت به‌سێ‌ ده‌فته‌رو ‪ 50‬وه‌ره‌قه‌"‪.‬‬ ‫دلێری‌ حاجی‌ مه‌حمود كه‌ له‌شه‌قامی‌‬ ‫مه‌وله‌وی‌ پێشانگای‌ مۆبایل‌و سیمكارتی‌‬ ‫هه‌یه‌‌و ماوه‌ی‌ ‪ 10‬س���اڵه‌ خه‌ریكی‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌یه‌‪ ،‬ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ رۆژ‬ ‫به‌ڕۆژ نرخی‌ س���یمكارتی‌ ‪ 4‬س���ه‌نتی‌‬ ‫له‌به‌رزبوونه‌وه‌دای���ه‌ به‌تایبه‌تی‌ ژماره‌‬ ‫‪152‬ـه‌كان‪ ،‬ئه‌و وت���ی‌ "پار ئه‌م كاته‌‬

‫ژماره‌ ‪152‬یه‌كی‌ ئاسایی‌ به‌ ‪ 1400‬دۆالر‬ ‫بوو‪ ،‬ئێس���تا كه‌مترینیان ‪ 3000‬دۆالر‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "هه‌فته‌ی‌ راب���ردوو ژماره‌‬ ‫‪152‬یه‌ك هه‌بوو ره‌قه‌مێكی‌ زۆر جوان‬ ‫ب���وو‪ 6 ،‬ده‌فته‌رم دایه‌ نه‌یفرۆش���ت‪،‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ریش س���یمكارتێكم‬ ‫فرۆشت به‌‪ 35‬هه‌زار دۆالر"‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش كرد كه‌ "ئه‌م‬ ‫جۆره‌ س���یمكارتانه‌ ئێس���تا له‌بازاڕدا‬ ‫ج���ۆره‌ متمــانه‌یه‌ك ب���ۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‬ ‫په‌ی���دا ده‌كات‌و له‌بازرگانیدا به‌كه‌ڵكی‌‬ ‫دێت"‪.‬‬

‫غه‌زال ‌ه جاڤید‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌فغان ‌‬ ‫ی ژن ‌ه هونه‌رمه‌ن���د ‌‬ ‫كوش���تن ‌‬ ‫"غه‌زال ‌ه جاڤید" ك ‌ه له‌الیه‌ن ئیسالمیی ‌ه‬ ‫ی تاڵیبانه‌و‌ه له‌پاكس���تان‬ ‫توندڕه‌وه‌كان ‌‬ ‫درای ‌ه به‌ر ده‌س���تدڕێژو گولله‌باران كرا‪،‬‬ ‫ی نیگه‌ران‌و دڵگران‬ ‫هاوواڵتیانی‌ ك���ورد ‌‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ی ئه‌و هاوواڵتیی ‌ه‬ ‫چه‌ند رۆژێكه‌ زۆربه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر تۆڕ ‌‬ ‫كوردانه‌ ‌‬ ‫فه‌یسبووك په‌یجیان هه‌یه‌‪ ،‬په‌یتا په‌یتا‬

‫ئا‪ :‬ره‌وه‌ند جه‌واد‬ ‫سه‌نته‌رێكی‌ فێركردن‌و راهێنانی‌‬ ‫ئه‌سپسواری‌ له‌كوردستان كرایه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫گروپی‌ مه‌م سه‌رپه‌رشتی‌ ده‌كاو خاوه‌نی‌‬ ‫‪ 100‬ئه‌سپه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫كچ��� ‌ه گۆرانیبێ���ژی‌ كوردس���تان ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژه���ه‌اڵت‪ ،‬فرمێس���ك له‌ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رنج ‌‬ ‫كه‌مدا‌و به‌ئه‌لبومێك توان ‌‬ ‫ی خۆیدا‬ ‫ی گه‌نج���ان ب���ه‌ال ‌‬ ‫زۆرب���ه‌ ‌‬ ‫رابكێشێت‪.‬‬ ‫ی ته‌م���ه‌ن ‪ 24‬س���ا ‌ڵ‬ ‫فرمێس���ك ‌‬ ‫ی بڕوانامه‌ی‌ ماس���ته‌ر‌ه‬ ‫كه‌ خاوه‌ن��� ‌‬ ‫ی رابردوه‌و‌ه‬ ‫له‌ئه‌ندازیاریدا‌و له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی هونه‌ریدا‬ ‫وه‌كو گۆرانیبێژێك له‌بوار ‌‬ ‫ی له‌ناو‬ ‫كارده‌كات‪ ،‬توان���ی‌ جێی‌ خۆ ‌‬ ‫ی زۆربه‌ی‌ گه‌نجاندا بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫دڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌لبومه‌كه‌ی‌ فرمێس���ك كه‌ ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫(ئ���ه‌ی‌ مان���گ)ه‌‌و ح���ه‌وت گۆران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌نته‌ره‌كان ‌‬ ‫له‌خۆگرتوه‌‪ ،‬به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی هونه‌ریش بۆ‬ ‫ی به‌رهه‌م ‌‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬یه‌كێك بوو‌ه له‌پڕ فرۆشترین‬ ‫ی ‪.2012‬‬ ‫ئه‌لبومه‌كانی‌ ئه‌مساڵ ‌‬ ‫ئه‌م كچه‌ گۆرانیبێژ‌ه هه‌تا ئێس���تا‬ ‫ی بۆ گۆرانییه‌كانی‌ كردوو‌ه‬ ‫ێ كلیپ ‌‬ ‫س‌‬ ‫ی مان���گ‪ ،‬مه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانی���ش (ئ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���وار ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ن���د) ش���اره‌زایان ‌‬ ‫ی‬ ‫كلیپسازیش پێیانوایه‌ ك ‌ه كلیپه‌كان ‌‬ ‫تازه‌گه‌رییان پێو‌ه دیاره‌‪.‬‬

‫یادی‌ (حه‌سه‌ن زیره‌ك) ده‌كرێته‌وه‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م تیپه‌ هونه‌رییه‌كانی‌ ش���اری‌‬ ‫سلێمانی‌ له‌ئاماده‌كاریدان بۆ یادكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵڕۆژی‌ مه‌رگی‌ هونه‌رمه‌ندی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫كورد (حه‌سه‌ن زیره‌ك) كه‌ ئه‌مڕۆیه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ رۆژی‌ (‪ )6/21‬جه‌ژن���ی‌‬ ‫جیهانی‌ موزیك بوو‪ ،‬به‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌ی‌‬ ‫س���ااڵنی‌ رابردوه‌وه‌‪ ،‬یادی‌ ئ���ه‌و جه‌ژنه‌‬ ‫له‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان به‌گش���تی‌‌و‬ ‫شاری‌ س���لێمانی‌ به‌تایبه‌تی‌ نه‌كرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬

‫ئه‌لبومه‌ نوێیه‌كه‌ی‌ هونه‌رمه‌ند په‌یوه‌ند‬ ‫ج���اف كۆتای���ی‌ هات���ووه‌‌و وا بڕیاره‌‬ ‫له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا باڵوبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌لبوم���ه‌ پێكهات���ووه‌ ل���ه‌‪10‬‬ ‫مه‌قام‌و موزیكه‌كه‌ی‌ له‌الیه‌ن موزیسیان‬

‫کاوڕ‬ ‫په‌له‌مه‌ك��� ‌ه له‌كاره‌كاندا‪ ،‬پێویس���تت‬ ‫به‌ئارام���ی‌‌و هێمنیی ‌ه بۆ س���ه‌ركه‌وتن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی س���ۆزدارییه‌وه‌ چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫ی خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت‬ ‫ی خۆش��� ‌‬ ‫هه‌واڵ ‌‬ ‫بكه‌‪.‬‬

‫گا‬

‫ی كاره‌كانتدا ئه‌م ماوه‌ی��� ‌ه بێ پالن هه‌ڵس���وكه‌وت‬ ‫پشێوییـــــه‌ك له‌به‌ڕێوه‌بردن ‌‬ ‫ی به‌دواو‌ه ده‌بێت‪،‬‬ ‫رووده‌دات‌و هه‌س���تده‌كه‌یت ناتوانی���ت مه‌كه‌‪ ،‬چونك ‌ه شكست ‌‬ ‫كۆنترۆڵی���ان بكه‌ی���ت‪ ،‬ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت به‌ته‌نهـــــ���ا خۆت بڕی���ار مه‌ده‌‌و راوێژ‬ ‫به‌خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت بك���ه‌‪ .‬ئاگاداری‬ ‫ی خۆت‪.‬‬ ‫به‌كارمه‌هێن ‌ه بۆ به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫باری ته‌ندروستیت به‌‪.‬‬

‫هه‌ڵك���ه‌وت زاهی���ره‌وه‌ ئاماده‌ك���راوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ رۆش���نبیری‌‌و‬ ‫هونه‌ری س���لێمانیش هاوكاری‌ مادییان‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ س���ه‌نته‌ری‌ كی���ژێ‌ ب���ۆ‬

‫باڵوكردنه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌می‌ هونه‌ریی‌‪ ،‬كاوان‬ ‫ره‌س���وڵ‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ ئه‌وان‬ ‫ئه‌ركی‌ باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌مه‌كه‌یان‬ ‫گرتوه‌ت���ه‌ ئه‌س���تۆ‌و له‌چه‌ن���د مانگی‌‬ ‫ئاینده‌دا باڵویده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫كوردێك ‌ی نابینا پۆستی‌ رێكخراوێك ‌ی جیهان ‌ی وه‌رده‌گرێت‬

‫ئه‌وێ خانویه‌كی‌ بچكۆالنه‌ی‌ گه‌ڕه‌كی‌‬ ‫عه‌قارییه‌‌و هێشتا مۆركی‌ یه‌كه‌مین‬ ‫دروستكردنی‌ ون نه‌كردوه‌‪ ،‬خانوه‌كه‌‬ ‫له‌ڕیزی‌ خانوه‌كانی‌ ئه‌و ریزه‌ ماڵه‌ی‌‬ ‫عه‌قاریدا ژماره‌ (‪)11‬یه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش‬ ‫وایكردووه‌ ناو بنرێت "كافێ‌ ‪."11‬‬

‫دوانه‌‬

‫هونه‌ره‌كانی‌ موزیك له‌سلێمانی‌‪ ،‬نه‌جات‬ ‫ئه‌مین له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ هه‌رچه‌نده‌ سااڵنی‌ رابردوو ئه‌و یاده‌‬ ‫له‌كوردس���تان كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌وته‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و "ئ���ه‌م جه‌ژنه‌ له‌گه‌ڵ‌ كوردس���تان‬ ‫ناگونجێت"‪.‬‬ ‫نه‌ج���ات ئه‌مین ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌دا كه‌‬ ‫له‌س���ااڵنی‌ رابردودا له‌س���ه‌ر پێشنیاری‌‬ ‫سه‌فاره‌تی‌ فه‌ڕه‌نسا ئه‌و یاده‌ ده‌كرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌مس���اڵ‌ به‌ڕێوبه‌رایه‌تییه‌كه‌یان‬

‫به‌ه���ۆی‌ نه‌بونی‌ بودجه‌وه‌ به‌ش���دارییان‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‌و هۆكارێكی‌ دیك���ه‌ش ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ س���ه‌رجه‌م تیپه‌كان له‌ئاماده‌كاریدان‬ ‫بۆ ساڵڕۆژی‌ هونه‌رمه‌ندی‌ گه‌وره‌ی‌ كورد‬ ‫(حه‌سه‌ن زیره‌ك) كه‌ ئه‌مڕۆیه‌‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن زیره‌ك یه‌كێكه‌ له‌هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫گه‌وره‌و خاوه‌ن به‌هره‌و پێش���ه‌نگه‌كانی‌‬ ‫هونه‌ری كوردیی‌ كه‌ ‪ 40‬س���اڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫له‌ش���اری‌ بۆكانی‌ كوردستانی‌ رۆژهه‌اڵت‬ ‫گیانی‌ سپارد‪.‬‬

‫په‌یوه‌ند به‌مه‌قام ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬

‫ی‬ ‫ی جێی‌ س���ه‌رنج ‌ه له‌ده‌ربڕین ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئـــــــ���ه‌م هاوخه‌میی��� ‌ه به‌رب�ڵ�اوه‌ ‌‬ ‫ی كورددا ك ‌ه به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫هاوواڵتیــــــان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌ك ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت بـــــــه‌ڕووداوێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ر ت���ۆڕی‌ كۆمـــــــه‌اڵیه‌ت��� ‌‬ ‫فه‌یس���بووك به‌دیده‌كرێ���ت‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫ی دیار خ ‌هم‌و‬ ‫نوس ‌هر‌و شاعیر‌و كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان به‌رامبه‌ر به‌كوش���تن ‌‬ ‫تووڕه‌ی ‌‬ ‫"غه‌زاله‌" ده‌رده‌بڕن‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ره‌وا بورهان‬

‫ ‬ ‫"كافێ‌ ‪ "11‬له‌گه‌ڕه‌كی‌ عه‌قاریی له‌سلێمانی‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫ئێواره‌ی‌ رۆژی‌ پێنجش���ه‌ممه‌ی‌ رابردوو‬ ‫له‌گۆڕه‌پان���ی‌ گروپی‌ مه‌م له‌س���ه‌ر رێگای‌‬ ‫(هه‌ولێ���ر‪ -‬كه‌رك���وك) له‌ش���اری‌ هه‌ولێر‬ ‫به‌فیستیڤاڵێكی‌ كێبڕكێی‌ ئه‌سپسواری‌ بۆ‬ ‫یه‌كه‌مجار پرۆژه‌ی‌ فێركردنی‌ ئه‌سپسواری‌‬ ‫له‌هه‌ولێ���ر كرای���ه‌وه‌ ب���ۆ ئاره‌زوومه‌ندانی‌‬ ‫ئه‌سپسواری‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌‪ ،‬ف���ه‌الح گه‌عتلی‌‬ ‫له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند كه‌ بۆ‬ ‫یه‌كه‌مج���اره‌ له‌كوردس���تان س���ه‌نته‌رێكی‌‬ ‫تایب���ه‌ت به‌فێركردن���ی‌ ئه‌سپس���واری‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش راهێنه‌ریان‬ ‫‪AFP‬‬ ‫ ‬ ‫دابینكردوه‌‌و هه‌موو كه‌سێك ده‌توانێت لێی‌ کوردستان شوێنێکی له‌باره‌ بۆ به‌خێوکردنی ئه‌سپ‬ ‫س���وودمه‌ند بێت‌و كێ‌ ئازایه‌ بێت ئه‌سپی‌‬ ‫باره‌یه‌وه‌ خۆش���حاڵی‌ خۆی‌ بۆ ئه‌و نمایشه‌‬ ‫به‌خێوكردنی‌ ئه‌س���پ له‌باره‌‪ ،‬به‌اڵم ناوبراو زۆریش له‌كوردستان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫خۆی‌ تاو دات‪.‬‬ ‫تاژان نه‌س���ره‌دین كه‌ یه‌كێ���ك بوو له‌و ده‌رب���ڕی‌‌و وتی‌ "ئه‌م���ڕۆ تواناكانی‌ خۆمم‬ ‫خالید ره‌ش���یدی‌ ته‌مه‌ن (‪ )33‬ساڵ‌ كه‌ وتی‌ "هونه‌ری‌ ئه‌سپسواری‌ فه‌رامۆشكراوه‌‪،‬‬ ‫خه‌ریكی‌ مه‌ش���ق‌و راهێنانی‌ ئه‌سپسوارییه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێت له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌و پرۆژه‌یه‌ په‌ره‌ كچه‌ ئه‌سپس���وارانه‌ی‌ له‌كاتی‌ نمایشه‌كه‌دا نیشاندا‌و ئه‌س���پی‌ خۆم تاودا‪ ،‬ماوه‌ی‌ دوو‬ ‫باسی‌ له‌ژینگه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان كرد بۆ به‌و هونه‌ره‌ بده‌ین‪ ،‬چونكه‌ ئاره‌زوومه‌ندێكی‌ جێگه‌ی‌ س���ه‌رنجی‌ ئاماده‌ب���ووان بوو‪ ،‬له‌و ساڵه‌ مه‌شق‌و راهێنان ده‌كه‌م"‪.‬‬

‫"‪ "Cafee 11‬شوێنێك ‌ی جیاواز له‌سلێمانی‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬

‫د‪.‬شێرکۆ عه‌بدواڵ‬

‫سه‌نته‌رێکی ئه‌سپسواری له‌هه‌ولێر ده‌کرێته‌وه‌‬

‫كوشتن ‌ی ژنه‌ ئه‌فغانییه‌ك‪ ،‬كوردستان ‌ی دڵگران كرد‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان به‌رامبه‌ر به‌كوشتن ‌‬ ‫هاوخه‌می ‌‬ ‫ی ده‌رده‌بڕن ك ‌ه‬ ‫ی نازداری‌ ئه‌فغان ‌‬ ‫ژنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ن���د هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وب���ه‌ر له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئارایش���تگه‌یه‌كدا له‌شار ‌‬ ‫جێهێشتن ‌‬ ‫ی پاكس���تان كوژرا‪ ،‬ئه‌و ك ‌ه‬ ‫پیش���اوه‌ر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌چڕی‌‪ ،‬س ‌‬ ‫ی په‌شتون گۆران ‌‬ ‫به‌زمان ‌‬ ‫ی تاڵیبان‬ ‫ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر له‌تاو هه‌ڕه‌شه‌ ‌‬ ‫ی به‌جێهێشت‌و روویكرد‌ه‬ ‫ی سواته‌ ‌‬ ‫شار ‌‬ ‫پاكستان‪.‬‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫به‌وت���ه‌ی‌ ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ س���ه‌ردانی‌‬ ‫ئه‌م كافتریایه‌ ده‌كه‌ن كه‌ش���وهه‌وای‌ ناو‬ ‫كافتریاك���ه‌ له‌هی���چ ش���وێن‌و كافێیه‌كی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ سلێمانی‌ ناچێت كه‌ ده‌نگه‌ده‌نگ‌و‬ ‫ژاوه‌ژاوی‌ م���رۆڤ بێ���زار بك���ه‌ن‪ ،‬نه‌بیل‬ ‫كه‌ گه‌نجێك���ی‌ ره‌ش���تاڵه‌ی ته‌مه‌ن ‪19‬‬ ‫ساڵه‌‪ ،‬كراسێكی‌ س���پی‌ هێڵداری‌ ره‌شی‌‬ ‫له‌به‌ردابوو‪ ،‬س���ه‌رقاڵی‌ كۆمپیوته‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫باوه‌شیبوو‪ ،‬وتی‌ "ئێره‌ هێنده‌ بێده‌نگه‌‪،‬‬ ‫حه‌زمده‌ك���رد ژوری‌ نوستنه‌كه‌ش���م ئێره‌‬ ‫بوایه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم نه‌بی���ل ره‌خن���ه‌ی‌ له‌نرخ���ی‌‬ ‫خواردنه‌كان���ی‌ ئه‌و كافێی���ه‌ گرت‌و وتی‌‬

‫قرژاڵ‬ ‫ی گرنگت دێت ‌ه‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌ی���ه‌ كارێك��� ‌‬ ‫ی ده‌كه‌یت‬ ‫پێش‌و هه‌س���ت به‌ئاسووده‌ی ‌‬ ‫ی سۆزدارییه‌وه‌‪ ،‬گرنگ ئه‌وه‌ی ‌ه هیچ‬ ‫له‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫بڕیاریارێك نه‌ده‌ی���ت به‌تایبه‌ت له‌كات ‌‬ ‫تووڕ‌ه بووندا‪.‬‬

‫"لێره‌ شته‌كان كه‌مێك گرانن‪ ،‬من تێناگه‌م‬ ‫ده‌به‌یه‌ك ئاو كه‌ له‌هه‌مان جۆره‌ له‌هه‌موو‬ ‫شوێنێك به‌ (‪ )250‬دیناره‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ لێره‌‬ ‫به‌(‪ )500‬بێت"‪.‬‬ ‫باخچ���ه‌ی‌ كافێك���ه‌ ب���ه‌و دره‌ختان���ه‌‬ ‫رازاوه‌ته‌وه‌ كه‌ جۆره‌ ئارامییه‌ك به‌مرۆڤ‬ ‫ده‌به‌خش���ن به‌تایبه‌ت كاتێك گه‌اڵیه‌كی‌‬ ‫به‌ر ده‌بێته‌وه‌‌و به‌ر شان‌و ملی‌ میوانه‌كان‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت‪ ،‬مێ���زو كورسیه‌كانیش���ی‌‬ ‫له‌كافتریاكانی‌ دیكه‌ جیاوازتره‌‌و زۆربه‌ی‌‬ ‫كاتیش موزیكێ���ك‌و گۆرانییه‌كی‌ هێمنی‌‬ ‫بیان���ی‌ لێده‌درێ���ت كه‌ ره‌نگه‌ به‌ش���ێك‬ ‫له‌میوانه‌كانیش لێی‌ تێنه‌گه‌ن‪.‬‬ ‫پاڤێ���ڵ‌ هی���وا گه‌نجێك���ی‌ ته‌مه‌ن ‪24‬‬ ‫ساڵه‌‌و رۆژانه‌ سه‌ردانی‌ كافێكه‌ ده‌كات‌و‬ ‫به‌بێ‌ ده‌نگیی‌ خه‌ریكی‌ خواردنی‌ قاپێك‬ ‫دۆندرمه‌ ب���وو‪ ،‬ئه‌و گه‌نج���ه‌ له‌كاتێكدا‬ ‫خه‌یاڵ‌ بردبویه‌وه‌‌و زۆربه‌ی‌ كات ئێواران‬ ‫یان ئه‌و كاتان���ه‌ی‌ چاالكی هونه‌ری‌ تێدا‬ ‫بێ���ت س���ه‌ردانی‌ ده‌كات‪ ،‬وت���ی‌ "ئێره‌‬ ‫ش���وێنێكی‌ جیاوازه‌و جۆرێك له‌ئارامیم‬ ‫پێده‌به‌خشێت"‪.‬‬

‫شێر‬ ‫ی گرنگت‬ ‫كۆمــــــــه‌ڵێ���ك كۆبون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت��� ‌ه پێ���ش‌و كۆمــه‌ڵێ���ك كه‌س��� ‌‬ ‫ی پڕ‬ ‫گرن���گ ده‌ناس���یت‪ ،‬هه‌فته‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ئاس���ته‌نگ ده‌بێت بۆ جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫داواكاریه‌كانت‪.‬‬

‫خاوه‌ن���ی‌ (‪ ،)cafe11‬جه‌م���ال‬ ‫پێنجوێن���ی‌ له‌لێدوانێك���دا ب���ۆ ئاوێن���ه‌‬ ‫رونیكرده‌وه‌ كه‌ بیرۆك���ه‌ی‌ ئه‌م كاره‌یان‬ ‫له‌وه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌ گرتوه‌ كه‌ شارێكی‌‬ ‫وه‌ك (س���لێمانی‌) ده‌بێت شتێك جیای‬ ‫بكاته‌وه‌ له‌شاره‌كانی‌ دیكه‌‌و ده‌ڵێت "ئه‌م‬ ‫جێگه‌ی���ه‌ ش���وێنێكه‌ كه‌ دێیت���ه‌ ناوه‌وه‌‬ ‫هه‌س���تده‌كه‌یت له‌س���لێمانیت‌و له‌هی���چ‬ ‫جێگه‌یه‌كی‌ دنیا نیت‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت له‌واڵتانی‌‬ ‫وه‌ك فه‌ڕه‌نسا‌و ئه‌وروپا‌و ئه‌مریكای‌ التین‌و‬ ‫واڵتانی‌ دراوسێی‌ خۆشمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌و پێی���ه‌ی‌ جه‌م���ال یه‌كێك���ه‌‬ ‫به‌ناوبانگه‌كان���ی‌‬ ‫له‌فۆتۆگراف���ه‌ره‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬بۆی���ه‌ كافێكه‌ش���ی‌ پ���ڕه‌‬ ‫له‌تابلۆو وێن���ه‌ی‌ فۆتۆگرافی‌ تایبه‌ت كه‌‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆریان تابلۆی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌‬ ‫كوردستانن‪.‬‬ ‫پێنجوێن���ی‌ ئاماژ‌هی‌ ب���ه‌وه‌دا كه‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ی‌ ته‌نه���ا وه‌ك "بزن���س" نیی���ه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو وه‌ك مۆزه‌خانه‌یه‌كی‌ بچوكیش���ه‌‬ ‫كه‌ ده‌یه‌وێ‌ هونه‌ر‌و مێژوی‌ واڵته‌كه‌ش���ی‌‬ ‫نیشانی‌ خه‌ڵك بدات‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫ی‬ ‫هاوڕێكان���ت كۆمه‌ڵێ���ك ئامۆژگـــار ‌‬ ‫ی كاره‌كانتدا‬ ‫باش���ت ده‌ك���ه‌ن له‌ب���وار ‌‬ ‫ی سۆزدارییه‌و‌ه‬ ‫گـــــوێیان لێبگره‌‪ ،‬له‌ڕو ‌‬ ‫ێ دروس���ت‬ ‫ی ن���و ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییـــه‌ك��� ‌‬ ‫ده‌كه‌یت‪.‬‬

‫به‌ش���داریی‌ كۆنگ���ره‌ی‌ یه‌كه‌م���ی‌ ئه‌و‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ی كردوه‌‌و دواجار له‌كێبڕكێدا‌و‬ ‫رێكخراوه‌ ‌‬ ‫به‌به‌ده‌ستهێنانی‌ ده‌نگی‌ كورده‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫كوردێكی‌ نابینا به‌شێوه‌ی‬ ‫ی‬ ‫واڵته‌ پۆسته‌كه‌ی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بوو‌ه جێگری‌ یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫"ئه‌و‌هی‌ چاوه‌ڕێی‌ نه‌بوم به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ماف ‌ه ره‌واكان ‌‬ ‫ی رێكخراو ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ئ���ه‌و پۆس���ته‌ ب���وو‪ ،‬س���وپاس ب���ۆ‬ ‫ی جیهان كه‌ تایبه‌ت ‌ه‬ ‫كه‌مئه‌ندامان ‌‬ ‫كورده‌كانی‌ سوید كه‌ ئه‌و متمانه‌یه‌یان‬ ‫ی خاوه‌ن‬ ‫به‌داكۆكیكردن له‌ماف ‌‬ ‫پێبه‌خش���یم"‪ ،‬ناوب���راو ئام���اژه‌ی‌ به‌و‬ ‫پێداویستییه‌ تایبه‌تییه‌كان‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫مه‌رجان���ه‌ش كرد كه‌ بۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی "ده‌بێت ئه‌و‬ ‫پۆس���ت ‌ه پێویس���تن‌و وت ‌‬ ‫ی ‪2009‬‬ ‫ئ���ه‌و رێكخ���راوه‌ له‌س���اڵ ‌‬ ‫كه‌سه‌ی‌ بۆ ئه‌و پۆست ‌ه هه‌ڵده‌بژێردێت‬ ‫ی ویالیه‌ت ‌ه‬ ‫ی پایته‌خت ‌‬ ‫ی واشنتۆن ‌‬ ‫له‌شار ‌‬ ‫ی ماسته‌ر بێت‪ ،‬منیش‬ ‫هه‌ڵگری‌ بڕوانامه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌كانی‌ ئه‌مه‌ری���كا دامه‌زراوه‌‌و‬ ‫ی كالس���یك‪،‬‬ ‫ماس���ته‌رم هه‌یه‌ له‌پیانۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئامانجیشی‌ داكۆكیكردن‌و خزمه‌تكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ده‌بێت پێش���تریش له‌بوار ‌‬ ‫ی خاوه‌ن پێداویستییه‌ تایبه‌ته‌كان ‌ه‬ ‫زیاتر ‌‬ ‫ئی���داره‌دا كاریكردبێت‪ ،‬من پێش���تر‌و‬ ‫ی جیهان‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی موزیك ‌‬ ‫ئێس���تاش به‌ڕێوه‌به‌ری‌ تیپ ‌‬ ‫سۆران نوری‌ ئیبراهیمی‌ ته‌مه‌ن (‪)22‬‬ ‫الوانی‌ كوردستانم"‪.‬‬ ‫س���ا ‌ڵ ك ‌ه بۆ ئه‌و پۆسته‌ هه‌ڵبژێردراو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئای���ار ‌‬ ‫س���ۆران ن���وری‌ له‌مانگ��� ‌‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێن ‌ه رایگه‌یاند ك ‌ه هه‌تا‬ ‫ی چاودێریكه‌ر بۆ په‌سه‌ندكردنی‌ سه‌رجه‌م ئه‌مس���اڵه‌و‌ه به‌فه‌رمی‌ له‌و پۆس���ته‌یدا‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت ‌‬ ‫ی واڵتان ‌‬ ‫ئێستاش له‌زۆربه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كوردستان ده‌ستبه‌كاربووه‌‌و ئۆفیس ‌‬ ‫ی بڕگه‌‌و مادده‌كانی‌ كه‌مئه‌ندامان‪.‬‬ ‫ی یاس���ای ‌‬ ‫ناوه‌ڕاس���تدا هیچ مادده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ی سه‌ره‌كیشیان له‌شه‌قامی‌ سالم ‌‬ ‫ی ئه‌مساڵدا‌و له‌شار ‌‬ ‫سۆران له‌به‌هار ‌‬ ‫خ���اوه‌ن پێداویس���تییه‌كان جێبه‌جێ‬ ‫سۆران نوری‌ ئیبراهیم‬ ‫ی س���وید سلێمانییه‌‪.‬‬ ‫ی س���تۆكهۆڵی‌ پایته‌ختی‌ واڵت ‌‬ ‫ناكرێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وان ده‌بنه‌ لیژنه‌یه‌ك ‌‬

‫ی‬ ‫ده‌بێت ئه‌و كه‌سه‌ ‌‬ ‫بۆ ئه‌و پۆست ‌ه‬ ‫هه‌ڵده‌بژێردێت‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵگری‌ بڕوانامه‌ ‌‬ ‫ماسته‌ر بێت‪ ،‬منیش‬ ‫ماسته‌رم هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌پیانۆی‌ كالسیك‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ی زۆر‪ ،‬ژیانت لێتا ‌ڵ ده‌كات‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕوان��� ‌‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌ركه‌وتوو بیت له‌ژیاندا‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ بیر له‌پاره‌و سه‌روه‌ت‌و سامان‬ ‫مه‌ك���ه‌ره‌وه‌‌و به‌خۆش���ی‌‌و ئارامی‌ بژی‌‪.‬‬ ‫هه‌فته‌یه‌ گونجاو‌ه بۆ سۆزداری‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫پێویس���ته‌ كۆمه‌ڵێ���ك بڕی���اری‌ خێرا‬ ‫ی كاره‌كانت‪،‬‬ ‫بده‌ی���ت ب���ۆ پێشخس���تن ‌‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌ك���ه‌ت فه‌رام���ۆش مه‌ك���ه‌‪،‬‬ ‫ی پێویستدان‬ ‫چونكه‌ ته‌نها ئه‌وان له‌كات ‌‬ ‫هاوڕێتن‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫به‌وریایی���ه‌وه‌ هه‌ڵس���وكه‌وت بك���ه‬ ‫له‌کاره‌کانت���دا‌‪ ،‬چونك��� ‌ه كه‌س���انێك‬ ‫ی‬ ‫چاوه‌ڕوانن هه‌ڵه‌یه‌ك بكه‌یت‪ ،‬ئاماده‌ ‌‬ ‫بۆنه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان به‌‌و به‌كه‌س���ێك‬ ‫سه‌رسام ده‌بیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫توش���ی‌ كۆمه‌ڵی���ك ناكۆك���ی‌ ده‌بیت‬ ‫ی كاره‌كه‌تدا‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ هه‌ندێكیاندا‬ ‫له‌بوار ‌‬ ‫به‌نه‌رم���ی‌ هه‌ڵس���وكه‌وت یكه‌ی���ت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی باش بكه‌ له‌ڕوو ‌‬ ‫ی گۆڕانكار ‌‬ ‫چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫سۆزدارییه‌وه‌‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ئیعالمه‌وان‬

‫(‪)2‬‬

‫پێناسه‌‪:‬‬ ‫ئیعالم���ه‌وان مش���ته‌رییه‌كی دائیمیی��� ‌ه‬ ‫له‌قاوشی‌ (هه‌واڵ)دا كه‌ به‌عزێكیان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫ره‌ززا گران���ن ته‌نان���ه‌ت فه‌ڕاش���ه‌كانیش‬ ‫خۆیانیان ل���ێ ئه‌دزنه‌وه‌‪ ،‬كه‌چی‌ به‌عزێكی‬ ‫تریان تا خوا حه‌زكا مه‌حبوب‌و موحته‌ره‌من‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت الی‌ مه‌سئوله‌كان‪.‬‬ ‫هۆكاری نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫ت���ا ئ���ه‌م ده‌ققه‌ی���ه‌ی ك���ه‌ جه‌ماعه‌تی‬ ‫موعاره‌زه‌ مه‌س���ه‌له‌ی (په‌س���ه‌ند)كردنی‬ ‫بودجه‌ به‌ كارێكی (ناپه‌س���ه‌ند) له‌قه‌ڵه‌م‬ ‫ئ���ه‌ده‌ن‪ ،‬هی���چ موخته‌به‌رێكی ره‌س���می‌و‬ ‫الكۆاڵن س���ه‌به‌به‌كه‌ی بۆ نه‌دۆزراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم (با پیاو قس���ه‌یه‌ك بۆ دزیش بكات)‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان هێش���تا ه���ه‌ر به‌رده‌وامن‌و‬ ‫ئیحتیم���ال زۆره‌ س���ه‌به‌به‌كه‌ (نه‌گبه‌تی)‬ ‫بێت‪ .‬له‌وانه‌ش���ه‌ به‌كتریایه‌كی دوس���ه‌ره‌‬ ‫بێت‪ .‬تازه‌ترین راپۆرتیش كه‌ س���ه‌ندیكای‌‬ ‫رۆژنامه‌نوس���ان ئ���اگا‌و عیل���م‌و خه‌به‌ری‌‬ ‫لێ���ی‌ نییه‌ ئه‌ڵێ ش���ته‌كه‌ ن���ه‌ به‌كتریایه‌‌و‬ ‫نه‌ نه‌گبه‌ت���ی‪ ،‬به‌ڵكو (كرم���ه‌)‪ .‬كرمێكی‬ ‫به‌ئاڵۆشه‌‌و بڕۆ به‌خێرهاتی‪.‬‬ ‫مێژووی نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫عیلله‌ته‌ك���ه‌ له‌ناو ك���ورده‌ حه‌یاته‌كه‌دا‬ ‫عیلله‌تێكی كۆن نییه‌‪ .‬هه‌ر س���ه‌د س���اڵ‌و‬ ‫قس���ورێكه‌ په‌یدا بووه‌‪ .‬ئه‌وه‌ڵ كه‌س���یش‬ ‫كه‌ توش���ی‌ ب���و میقداد به‌درخ���ان بو كه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م زه‌مانه‌ بمایه‌ حه‌فته‌ی دو جار‬ ‫حه‌فله‌ی رێزلێنانی���ان بۆ ئه‌كرد‌و هاواریان‬ ‫ئه‌ك���رد رۆژنامه‌نوس���ی‌ ه���ه‌ره‌ گ���ه‌وره‌ی‬ ‫گه‌له‌كه‌مان مامۆس���تا مه‌غدید‪ .‬ئه‌م داماوه‌‬ ‫له‌میس���رییه‌كانه‌وه‌ گرتی‌و زۆری‌ نه‌برد ده‌‬ ‫دوانزه‌ برا‌و ئامۆزا‌و ژنخوشكی خۆی‌ توش‬ ‫كرد‪ .‬له‌و وه‌خته‌ش���ه‌وه‌ تا ئێستا ژماره‌كه‌‬ ‫هه‌ر به‌رز ئه‌بێته‌وه‌‪ ..‬نیهایه‌تی نییه‌ ئه‌ڵێ‌‬ ‫قائیمه‌ی زیندانه‌ سیاسییه‌كانه‌‪.‬‬ ‫نیشانه‌كان‪:‬‬ ‫ه���ه‌ر مه‌خلوقێكت بینی ب���ه‌ (مایك)‌و‬ ‫(هێله‌ك)ه‌وه‌ ته‌اڵق بخۆ بڵێ رۆژنامه‌نوسه‌‪.‬‬ ‫ئایدۆلۆجی���اش ده‌وری‌ زۆری‌ هه‌ی���ه‌‬ ‫له‌ده‌رخس���تنی نیش���انه‌كاندا‪ .‬مه‌سه‌له‌ن‬ ‫رۆژنامه‌نوسی‌ عه‌لمانی به‌ ریشی‌ چه‌ناگه‌‌و‬ ‫جێڵی سه‌ر‌و سوراوی خه‌ستا ئه‌ناسرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم غه‌ی���ره‌ عه‌لمانییه‌كان ب���ه‌ ریپۆقا‬ ‫دیارن‪ .‬س���ه‌ره‌ڕای ئه‌مه‌ش زه‌الم هه‌یه‌ ده‌‬ ‫پانزه‌ س���اڵه‌ رۆژنامه‌نوسه‌‪ ،‬كه‌چی‌ هیچی‌‬ ‫پێوه‌ دیار نییه‌‌و ته‌نیا هه‌ر موحاسیبه‌كان‬ ‫ئه‌زانن‪ .‬م���اوه‌ی ده‌ركه‌وتنی عیلله‌ته‌كه‌ش‬ ‫له‌كه‌س���ێكه‌وه‌ بۆ كه‌س���ێكی تر جیاوازه‌‪.‬‬ ‫مه‌سه‌له‌ن زه‌الم هه‌یه‌ (هه‌روه‌ها زه‌عیفه‌ش)‬ ‫یه‌ك سه‌عات به‌دیار ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌ دابنیشێ‬ ‫لێمان���ی ئه‌كه‌ن ب���ه‌ ئیعالمه‌وان‌و هه‌ش���ه‌‬ ‫له‌زه‌مان���ی جه‌ری���ده‌ی ژین���ه‌وه‌ خه‌ریكه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ حس���ابی خانمه‌كه‌ی پرس���گه‌ی بۆ‬ ‫ناك���ه‌ن‪ .‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ ب���ا له‌خۆمانه‌وه‌ هیچ‬ ‫نه‌ڵێین‪.‬‬ ‫لێ‌ پیسكردن‪:‬‬ ‫هه‌ر ئیعالمه‌وانێك دو نیشانه‌ له‌م نیشانه‌‬ ‫خه‌ته‌رانه‌ی خ���واره‌وه‌ی لێ‌ ده‌ركه‌وت ئه‌وا‬ ‫بڵێ خوا ره‌حم به‌ ئه‌والدی بكات‪.‬‬ ‫‪ .1‬رق هه‌ستان له‌كاربه‌ده‌ستان‬ ‫‪ .2‬پژمه‌ی ته‌حلیل‬ ‫‪ .3‬له‌رزوتای خ���ۆ نواندن به‌بێ ئاره‌قی‬ ‫ته‌ریقبونه‌وه‌‬ ‫‪ .4‬خه‌ڵكه‌كه‌ هه‌موی به‌ قه‌له‌مون بزانێ‬ ‫ته‌شخیصكردنی نه‌خۆشییه‌كه‌‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئیعالمه‌وانه‌كه‌ ئینس���انێكی جددی‌و‬ ‫ش���اره‌زا بێت ئه‌وا دائیمه‌ی خوا س���ه‌ری‌‬ ‫ئێش���ێ‌‌و ب���ێ تاقه‌ت���ه‌‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر ح���ه‌زی‬ ‫له‌موشاغه‌به‌ بێت ده‌وروبه‌ره‌كه‌ی عه‌صه‌بی‬ ‫ئه‌كات‪ .‬ئه‌گه‌ر كاس���بكارێكیش بێت عه‌ال‬ ‫بابه‌ڵاڵ ئه‌وا هه‌ر مانگه‌‌و س���ه‌یاره‌یه‌كی پێ‌‬ ‫ئه‌بێت‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ر‪:‬‬ ‫ا‪ .‬چاره‌سه‌ری كالسیكی‪:‬‬ ‫‪ .1‬حه‌سیر مه‌یدان‬ ‫‪ .2‬فه‌القه‌‬ ‫‪ .3‬نانبڕین‬ ‫‪.4‬باڵوكردنه‌وه‌ی له‌قته‌ی عه‌یب‌و شوره‌یی‬ ‫له‌سه‌ری‬ ‫ب‪ .‬چاره‌سه‌ری هاوچه‌رخ‪:‬‬ ‫‪ .1‬پشی پشی‌‬ ‫‪ .2‬پرادۆ‬ ‫‪ .3‬ئیفادی هه‌نده‌ران‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ی یارمه‌تیت‬ ‫گرنگیدان به‌تــــه‌ندروس���ت ‌‬ ‫ده‌دا داهێن���ان بكه‌ی���ت له‌كاره‌كانتدا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕووی‌ س���ۆزدارییه‌وه‌ تێگه‌یشتنێك ‌‬ ‫ب���اش‌و هاوڕاده‌بی���ت له‌گ��� ‌ه ‌ڵ‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌تدا‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی زۆرت دێت��� ‌ه پێش‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك كار ‌‬ ‫ك ‌ه كاتت نابێ���ت بۆ جێبه‌جێكردنیان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی دارایی���ه‌و‌ه رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ره‌نگه‌ له‌بار ‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك كێشه‌ی‌ نه‌خوازراو ببیته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاگاداری باری دارایت به‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫تامی گێالس‪ ...‬شیرینیی توو‬ ‫هێمن قه‌ره‌داغی‬

‫رێگرە مەعریفییەکان‬

‫‪٢- ١‬‬ ‫یەکێک لەو ئەرکانەی ئەمڕۆ لەس���ەر شانی‬ ‫هەر نووس���ەر‌و رۆش���نبیر‌و خوێندەوارێکە‬ ‫کە دەیەوێت له‌مەجالی گش���تی کۆمەڵگای‬ ‫ئێم���ەدا قس���ە لەس���ەر دیاردەکانی ئەو‬ ‫کۆمەڵگای���ە ب���کات‪ ،‬ئاگاداربوون���ە ل���ەو‬ ‫راس���تییەی دونی���ای ئێم���ە له‌پرۆس���ەی‬ ‫گۆڕانێکی بەردەوامدایە‪ ،‬لەزیاد لەئاس���ت‌و‬ ‫رەهەندێکدا‪ .‬ئەو گشتگیرییانەی کە لەسەر‬ ‫وێناکردنێک���ی س���ادە‌و زۆرج���ار هەڵەی‬ ‫کۆمەڵ���گای ئێمە بەن���دن‪ ،‬بەهەر زمانێک‬ ‫نووس���رابن‪ ،‬له‌زمانی فەلسەفەوە بیگرە بۆ‬ ‫زمانی ش���یعر‪ ،‬زیانی گەورە بە پرۆس���ەی‬ ‫گ���ۆڕان‌و تازەبوونەوەی ئ���ەو کۆمەڵگایە‬ ‫دەگەیەنن‪ .‬من لێرەدا هەوڵئەدەم لەس���ەر‬ ‫یەکێک لەو گش���تیگرییە باو‌و بااڵدەس���تە‬ ‫سادانە بدوێم کە پێموایە رۆڵی "رێگرێکی‬ ‫مەعریف���ی" دەبینێت‌و ناھێڵێ���ت رووکارە‬ ‫راس���تەقینەکانی کۆمەڵگای ئێمە ببینین‌و‬ ‫بناسین‪.‬‬ ‫رێگری مەعریفیش بەمانا باش�ل�ار‪-‬ییەکی‬ ‫بەکاردەھێن���م‪ ،‬وات���ە وەک هەڵەیەک���ی‬ ‫بەس���ود مامەڵەی دەک���ەم‪ ،‬هەڵەیەک کە‬ ‫م���ەودای بیرکردنەوەم���ان زی���اددەکات‌و‬ ‫ئەگ���ەر تێپەڕاندن���ی هەڵەک���ە خۆش���ی‬ ‫لەگەڵخۆی���دا دەھێنێت‪ .‬ئەمج���ۆرە هەاڵنە‬ ‫هەڵ���ەی زۆر گش���تی‌و بەفراوان���ن‌و بوون‬ ‫بەجۆرێک له‌بەڵگەنەویس���ت‌و بەبەش���ێک‬ ‫له‌زمان‌و ش���ێوازی بەرخوردی بااڵدەس���ت‬ ‫لەو س���اتەدا‪ .‬الی باش�ل�ار مەعریفە تەنها‬ ‫له‌پەیوەندیی���دا بە هەڵەکان���ی خۆی‌و بە‬ ‫تێپەڕاندنی رێگرە مەعریفییەکانی خۆیەوە‬ ‫گەش���ەدەکات‌و پێش���دەکەوێت‪ .‬خاڵێکی‬ ‫ت���ر کە گرنگە لێرەدا باس���یبکەین ئەوەیە‬ ‫ک���ە "رێگ���ری مەعریفی"یەکان هەمیش���ە‬ ‫لەگەڵماندا دەبن‪ ،‬هەمیش���ە بەش���ێکدەبن‬ ‫له‌پرۆسەی بیرکردنەوە‌و ناکرێت چاوەڕوانی‬ ‫س���اتەوەختێک بکەی���ن تیای���دا "رێگری‬ ‫مەعریف���ی"‌و هەڵەکردن بوونیان نەمێنێت‪.‬‬ ‫ئەمان���ە بەش���ێکن له‌مێ���ژووی مەعریفە‌و‬ ‫زانس���ت‌و بەش���ێکیش دەب���ن له‌ئایندەی‬ ‫زانست‌و مەعریفە‪.‬‬ ‫بەبۆچوون���ی من یەکێک لەو گش���تگیرییە‬ ‫ناڕاستانەی کە رۆڵی "رێگرێکی مەعریفی"‬ ‫دەبین���ن ئەوەیە گوایە سیاس���ەت کایەی‬ ‫هەرە س���ەرەکییە له‌کۆمەڵ���گای ئێمەدا‌و‬ ‫سیاسەت لۆژیکی ناوەکی هەموو کایەکان‬ ‫دەستنیش���اندەکات‪ ،‬سیاسەتە لێناگەڕێت‬ ‫ئەو کایانە لۆژیکی ناوەکی خۆیان هەبێت‌و‬ ‫لێناگەڕێ���ت گەش���ەی تایبەت���ی خۆیان‬ ‫بکەن‌و ناھێڵێت بەپێی ریزبەس���تن‌و پێگە‬ ‫ناوەکییەکانی خۆیان‪ ،‬بجوڵێنەوە‪ .‬لێرەوە‬ ‫رزگارکردنی ئەو کایانە له‌سیاسەت هەنگاوی‬ ‫ه���ەرە س���ەرەکی هەم���وو گۆڕانکارییەکە‬ ‫له‌کۆمەڵ���گادا‪ .‬لەم دیدەوە بۆ سیاس���ەت‬ ‫وەک "ش���اکایە" جۆرێ���ک له‌عەقڵیەت���ی‬ ‫دژەسیاس���ەت‌و ئەنت���ی سیاس���یبوون‬ ‫دروستبووە کە پێیوایە بەبێ دژایەتیکردنی‬ ‫سیاس���ەت‌و بەبێ بچووکردنەوەی رووبەری‬ ‫سیاس���ەت له‌کۆمەڵگای ئێم���ەدا‪ ،‬هەموو‬ ‫هەوڵدانێک بۆ دروستکردنی کۆمەڵگایەکی‬ ‫تەندروست مەحاڵە‪ .‬رزگارکردنی کایەکان‌و‬ ‫ئینس���انەکان‌و چاالکیی���ەکان‌و بەه���اکان‬ ‫لەدەس���تی سیاس���ەت بەهەن���گاوی هەرە‬ ‫سەرەتایی پیادەکردنی هەر گۆڕانکارییەکی‬ ‫مانادار دەزانێت‪ .‬دروستکردن‌و گەشەدان بە‬ ‫رووبەری ناسیاسی‌و رووبەری دژەسیاسەت‬ ‫وەک ئەرکی ھێجگار تەماش���ادەکات‌و هەر‬ ‫دیدێکی���ش س���ەرجەمی رەگەزەکانی ئەم‬ ‫دیدە نەسەلەمێنێت‪ ،‬بە رووکەش‌و سادە‌و‬ ‫هەڵە‌و ناڕاست دادەنێت‪.‬‬ ‫یەکەم دەرکەوتی ئەم تێزەیە دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫نووسینێکی من کە پازدە ساڵێک لەمەوبەر‬ ‫له‌گۆڤاری رەهەند ـ دا باڵومکردەوە‪ .‬ئەودەم‬ ‫من قسەم له‌مۆدێلی دەسەاڵتدارێتی بەعس‌و‬ ‫له‌چۆنیەتی کارکردنی دەس���ەاڵتی بەعس‬ ‫له‌عێراقدا دەکرد‪ .‬باسم لەوەکرد کە یەکێک‬ ‫له‌س���تراتیژە س���ەرەکییەکانی کارکردنی‬ ‫دەس���ەاڵتی بەعس بریتیبوو له‌وێرانکردنی‬ ‫کایەکان لەناوەوە لەڕێگای تێکدانی لۆژیکی‬ ‫ناوەکی کارکردنی کایەکان‌و تێکدانی بەها‌و‬ ‫ن���رخ‌و ریزبەندیی���ە ناوەکییەکانیان‪ .‬لەو‬ ‫نووسینەدا من کایەی سەربازیم له‌عێراقدا‬ ‫بە نموون���ە ھێناوە‪ ،‬کە یەکێک بوو له‌کایە‬ ‫ه���ەرە س���ەرەکی‌و ه���ەرە بەھێزەکان���ی‬ ‫ئەزموونی دەس���ەاڵتدارێتی بەعس‪ .‬باسم‬ ‫لەوەکرد چۆنیەتی ئیش���کردنی ئەم کایەیە‬ ‫بەپێی لۆژیکی ناوەکی کایەکە خۆی نییە‪،‬‬ ‫بۆ نموونە س���ەرۆکی ھێزە ئاسمانییەکانی‬ ‫عێراق‪ ،‬یان کەس���ی یەکەمی ناو لەشکر‪،‬‬ ‫ی���ان ئەوانەی توان���ای بڕیاردانیان له‌کایە‬

‫سەربازییەکەدا هەیە‪ ،‬جەنەراڵە لێزانەکانی‬ ‫ناو س���وپا نەبوون‪ ،‬کە شارەزایی‌و توانای‬ ‫خۆیان گەیاندبنی ب���ەو پله‌و پایەیە‪ ،‬واتە‬ ‫کەس���انێک نەبوون بەپێی یاس���ا‌و بەها‌و‬ ‫ملمالنێکان���ی ناو کایەی س���ەربازی خۆی‬ ‫گەش���ەیانکردبێت‌و بەو پلەیە گەیش���تبن‪،‬‬ ‫بەڵکو بەعس لەدەرەوەڕا کەسێک یان چەند‬ ‫کەسێکی خس���تۆتە ناو کایەکە‌و نەخشەی‬ ‫ناوەکی کایەکەش���ی داوەتە دەس���ت ئەو‬ ‫کەسانە‪ .‬بۆ نموونە عەلی حەسەن مەجید‬ ‫کە پله‌ س���ەربازییەکەی "رەئیس عورەفا"‬ ‫یان "نائیب زاب���ت" بوو‪ ،‬بەعس له‌لوتکەی‬ ‫کایەی س���ەربازیدا داینابوو‪ ،‬واشیکردبوو‬ ‫س���ەرجەمی کایەکە بەپێی تێگەیش���تن‌و‬ ‫زەوق‌و ویس���تی ئەم پیاوە بچێت بەڕێوە‪.‬‬ ‫لەپاڵ ئەمەدا بەعس "بیرۆی سیاسی" لەناو‬ ‫هەر یەکەیەکی س���ەربازیدا دروستکردبو‌و‬ ‫کەسێکیش���ی بەناوی "ئەفسەری سیاسی"‬ ‫ل���ەو یەک���ەدا داناب���وو‪ .‬ئەم "ئەفس���ەرە‬ ‫سیاس���ی"یانە لەن���او کایەی س���ەربازی‬ ‫خۆیەوە نەهاتبوون‪ ،‬بەڵکو زۆرجار گەنجی‬ ‫بەعس���یبوون‌و حیزب له‌ڕیزەکانی خۆیەوە‬ ‫ھێناب���ووی‌و لەن���او کایە س���ەربازییەکەدا‬ ‫بۆ مەبەس���تی بەبەعس���یکردنی کایەکە‌و‬ ‫بەھیوای چاودێریکردنێکی بەردەوامی کایە‬ ‫س���ەربازییەکە‪ ،‬چاندبوونی‪ .‬ئەم ئەفسەرە‬ ‫گەنجان���ە پەیوەن���دی راس���تەوخۆیان بە‬ ‫مەکتەبی سەرۆکایەتی س���ەدام حوسەین‬ ‫خۆیەوە هەبوو‪ ،‬لەزۆر رووەوە دەسەاڵتیان‬ ‫له‌دەس���ەاڵتی جەنەراڵ���ە گەورەکانی ناو‬ ‫سوپا زیاتربوو‪ .‬له‌ئەزموونی بەعسدا هەمان‬ ‫میکانیزم لەناو س���ەرجەمی کایەکانی تری‬ ‫ناو کۆمەڵگای عێراقی���دا ئامادەبوو‪ ،‬واتە‬ ‫پرۆسەی بە بەعسیکردنی سەرجەمی کایە‬ ‫ئەکادیم���ی‌و فیکری‌و ئەدەبی‌و فەرهەنگی‌و‬ ‫وەرزش���ی‌و مەدەن���ی‌و ھونەرەی���ەکان‬ ‫ئامادەب���وو‪ .‬دیارترین���ی کای���ەش کایەی‬ ‫میدی���ا‌و وەرزش بوو ک���ە تیایاندا عودەی‬ ‫کوڕی س���ەدام حوس���ەین هەم س���ەرۆکی‬ ‫سەندیکای رۆژنامەنووسان‌و هەم بەرپرسی‬ ‫یەکەمی هەموو چاالکییە وەرزشییەکان بوو‬ ‫له‌عێراقدا‪.‬‬ ‫دوات���ر من ئ���ەم تێزەم ب���ۆ خوێندنەوەی‬ ‫هەندێک رەهەندی دیاریکراوی دەس���ەاڵت‬ ‫له‌ئەزموونی کوردیش���دا بەکارھێنا‌و ئەوەم‬ ‫نیش���اندا ک���ە رەهەندێکی بەعس���ییانەی‬ ‫ھێج���گار بەھێ���ز لەن���او میکانیزمەکان���ی‬ ‫کارکردنی ئەم دەس���ەاڵتە "خۆماڵی"یەدا‬ ‫ئامادەیە‪ .‬وەک بەعس‪ ،‬دەسەاڵتی کوردیش‬ ‫له‌هەوڵ���ی پەکخس���تنی لۆژیک���ی ناوەکی‬ ‫کایەکاندایە‌و لەدەرەوەڕا هەم دەس���تێکی‬ ‫ش���ێوێنەرانە بەناو ش���ێوازی ریزبەستن‌و‬ ‫کارکردنی کایەکاندا دەھێنێت‪ ،‬هەم هەوڵی‬ ‫ئەوە ئەدات ھیچ کایەیەک لۆژیکی ناوەکی‬ ‫س���ەربەخۆی نەبێت‌و بەپێ���ی ئەو لۆژیکە‬ ‫س���ەربەخۆیە کارنەکات‪ .‬ئەو پرس���یارەی‬ ‫دەکرێ���ت لێرەدا له‌خۆمانی بکەین ئەمەیە‪:‬‬ ‫ئایا ئەو دۆخەی لەس���ەرەوە باسمانکرد‪،‬‬ ‫دۆخ���ی دەس���تێوەردان له‌کای���ەکان‌و‬ ‫پەکخستنی لۆژیکە ناوەکییەکەیان‪ ،‬مانای‬ ‫ئەوەی���ە کە سیاس���ەت بووە ب���ە کایەی‬ ‫س���ەرەکی‌و تەواوی کایەکانی تر‌و تەواوی‬ ‫سیس���تمی نرخ‌و بەهاکان���ی داگیرکردوە؟‬ ‫ئایا ئەم تێزە مانای ئەوەیە کە سیاس���ەت‬ ‫نرخ‌و بەه���ای لەس���ەرجەمی کایەکانی تر‬ ‫س���ەندۆتەوە؟ ئایا بەڕاس���تی سیاس���ەت‬ ‫"شاکایە"یە‌و گوتارەکانی "شاگوتار"ن؟‬ ‫بەبۆچوون���ی من وەاڵمی س���ەرجەمی ئەو‬ ‫پرس���یارانە نەخێ���رە‪ .‬نەخێر سیاس���ەت‬ ‫لەدونیای ئێمەدا "ش���اکایە" نییە‪" ،‬ش���ا‬ ‫چاالکی" نییە‌و تەنانەت کایەی سەرەکیش‬ ‫نیی���ە‪ .‬بینینی ئ���ەو دۆخەی له‌س���ەرەوە‬ ‫باسمکرد وەک هەیمەنەی سیاسەت بەسەر‬ ‫س���ەرجەمی کایەکان‌و سەرجەمی چاالکی‌و‬ ‫سەرجەمی بەهاکان هەڵەیە‪ .‬هەڵەیەکە لەو‬ ‫هەاڵنەی ک���ە وەک "رێگرێکی مەعریفی"‪،‬‬ ‫بەمانا باش�ل�ار‪-‬ییەکەی کاردەکات‪ .‬باشە‬ ‫ئەگەر ئەوە سیاس���ەت نەبێت کە لۆژیکی‬ ‫کای���ەکان وێراندەکات‌و ل���ەدەرەوەڕا خۆی‬ ‫بەس���ەر س���ەرجەمی ژیانی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫فەرهەنگی‌و ئەخالقی‌و ئابوری‌و ئەکادیمی‌و‬ ‫ھونەریدا دەسەپێنێت‪ ،‬ئەی ئەوە چییە کە‬ ‫له‌دونیای ئێمەدا روودەدات‌و ئامادەیە؟ ئەوە‬ ‫چیی���ە کە دەس���توەردەداتە ناو کایەکان‌و‬ ‫دەیەوێت سیستمی بەها‌و نرخەکانی خۆی‬ ‫بەسەر هەموواندا بس���ەپێنێت؟ له‌وەاڵمی‬ ‫ئەم پرس���یارانەدا دەکرێت بەسادەییەکی‬ ‫سەرسوڕھێنەرەوە بڵێین ئەوەی ئەم کارە‬ ‫ئەنجامئەدات دەسەاڵتە‪.‬‬

‫»»‪19‬‬

‫‪srwsh@hotmail.com‬‬

‫هه‌ندێج���ار بۆ توو خ���وارد ده‌چین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مه‌رگ دێنین���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێجاری���ش ته‌نها‌و‬ ‫ته‌نه���ا بۆ م���ه‌رگ چووین‪ ،‬ب���ه‌اڵم تووی‬ ‫ش���یرین د‌ێنینه‌وه‌‪ ...‬ژیان ئه‌م ئه‌فس���ونه‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌یه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێ���ك‌ ل���ه‌و ش���اكارانه‌ی ب���ه‌رده‌وام‬ ‫حه‌زمكردووه‌ ش���تێكی له‌س���ه‌ر بنووس���م‬ ‫(تام���ی گێ�ل�اس)ی گ���ه‌وره‌ ده‌رهێنه‌ری‬ ‫فارس (عه‌باسی كیارۆسته‌می)یه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‌ش‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ دوو هۆكار‪ :‬یه‌كه‌م‌گرنگیی‬ ‫ئه‌وبابه‌ته‌ی له‌سه‌ری ده‌وه‌ستێت كه‌ مه‌رگه‌‪،‬‬ ‫دووه‌م به‌هۆی ئه‌و دایلۆگه‌ قوڵه‌ی له‌س���ه‌ر‬ ‫پرسێكی وجودی وه‌ك مه‌رگ ده‌یخاته‌وه‌‌‪.‬‬ ‫له‌تامی گێالسدا دوو تێڕوانین له‌سه‌ر ژیان‌و‬ ‫مه‌رگ ده‌بینین‪ ،‬یه‌كێكی���ان پێیوایه‌ ژیان‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ پووچه‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ بێمانا‌و ناشرینه‌‬ ‫چیتر ئه‌وه‌ ناهێنێت به‌دیاریه‌وه‌ دانیشین‪.‬‬ ‫له‌دۆخێك���دا كه‌ مه‌رگ خۆی نایه‌ت‪ ،‬بانگی‬ ‫ده‌كه‌ین‌و ئاوڕمان لێناداته‌وه‌‪ ،‬ناچار ده‌بێت‬ ‫خۆمان به‌ره‌و پیری بچین‪ .‬ئه‌مه‌ تێڕوانینی‬ ‫كاراكته‌ری (ئاغای به‌دیعی)یه‌ كه‌ سه‌رقاڵی‬ ‫مه‌رگ كردن���ه‌‪ ،‬به‌اڵم چ���وون به‌ره‌وپیری‬ ‫م���ه‌رگ ئه‌وه‌نده‌ ئاس���ان نیی���ه‌ كه‌ مرۆڤ‬ ‫بیری لێده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬زه‌مه‌نێكی قوڵ‌و ئاڵۆز‬ ‫له‌نێوان بڕیاری خۆكوش���تن‌و چركه‌ساتی‬ ‫خۆكوشتندا هه‌یه‌‪ ،‬زه‌مه‌نێك توالنی‌و دوور‌و‬ ‫درێ���ژ پڕه‌ له‌دوودڵ���ی‌و دڵه‌ڕاوكێ‌و ترس‪.‬‬ ‫زه‌مه‌نێك چه‌ند چانسی خۆكوشتنی تێدایه‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ش چانسی زیندووبوونه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌مانایه‌ك���ی تر مه‌رگ به‌هه‌مان ش���ێوه‌ی‬ ‫ژیان پڕه‌ له‌ئه‌گه‌ری دژ به‌خۆی‪ ،‬ئه‌وكاته‌ی‬ ‫ده‌مانه‌وێ���ت بمرین‪ ،‬ده‌مانه‌وێ���ت هه‌نگاو‬ ‫ب���ه‌ره‌و مه‌رگ بنێن‪ ،‬به‌رچه‌ندین لق‌و پۆپی‬ ‫ژی���ان ده‌كه‌وین ك���ه‌ له‌وانه‌ی���ه‌ جارێكیتر‬ ‫هه‌ڵمانده‌ن���ه‌وه‌ ناو ژی���ان‪ .‬هه‌روه‌ك چۆن‬ ‫ژیان پ���ڕه‌ له‌ئه‌گه‌ری م���ه‌رگ‪ ،‬هه‌ندێكجار‬ ‫له‌وپه‌ڕی نه‌ش���ئه‌ی ژیاندا م���ه‌رگ پڕاوپڕ‬ ‫خۆیمان پیاده‌كێشت‌و ده‌مانبات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌پله‌ی یه‌ك له‌م ش���اكاره‌دا بۆمن‬ ‫گرنگه‌ ئه‌م خاڵ���ه‌ جه‌وهه‌ریه‌یه‌ ك ‌ه ده‌ڵێت‬ ‫هه‌م ژی���ان‌و هه‌م مه‌رگ پ���ڕن له‌یه‌كتری‪،‬‬ ‫چوون به‌ره‌و هه‌ریه‌كێكیان ناڕاس���ته‌وخۆ‬

‫چوونه‌ ب���ه‌ره‌و ئه‌ویتری���ش‪ ،‬چ مه‌رگ‌و چ‬ ‫ژی���ان ئه‌كتێ���ك نییه‌ م���رۆڤ به‌ئیراده‌ی‬ ‫خۆی پراكتیزه‌ی ب���كات‪ ،‬به‌ڵكو له‌وه‌همی‬ ‫پراكتیزه‌كردنیاندا ده‌ژی‪ ،‬مرۆڤ ئه‌وكاته‌ی‬ ‫ده‌ژی‪ ،‬ته‌نه���ا به‌وه‌هم واده‌زانێت خه‌ریكی‬ ‫كارێك���ی ئیراده‌گه‌ره‌‪ ،‬ده‌ن���ا له‌حه‌قیقه‌تدا‬ ‫له‌ناو هه‌زاران ئه‌گه‌ردا كه‌ مه‌رگ زۆرترینیانه‌‬ ‫خه‌ریك���ی ژیانه‌‪ ،‬ئه‌وكات���ه‌ش بڕیارده‌دات‬ ‫بمرێ���ت‪ ،‬ته‌نها به‌وه‌هم س���ه‌رقاڵی مردنی‬ ‫خۆیه‌تی‪ ،‬ده‌ن���ا له‌حه‌قیه‌تدا له‌ناو هه‌زاران‬ ‫ئه‌گه‌ردایه‌ كه‌ ژیان زۆرترینیه‌تی‪.‬‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی زیات���ر ره‌هه‌نده‌كان���ی ئ���ه‌م‬ ‫بۆچون���ه‌ بگه‌یه‌نم دێمه‌ س���ه‌ر هه‌وڵه‌كانی‬ ‫(به‌دیعی) بۆخۆكوش���تن‪ .‬ئه‌و بڕیارده‌دات‬ ‫به‌ئاس���انترین ش���ێوه‌ به‌ره‌و مه‌رگ بچێت‪،‬‬ ‫ئه‌وی���ش به‌خواردنی بڕێكی زۆر له‌ده‌رمانی‬ ‫بێهۆشكه‌ر‌و پاش���تر پاڵكه‌وتن له‌چاڵێكدا‬ ‫كه‌ ده‌كه‌وێته‌ ناو دۆڵێكی چۆڵه‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌م‬ ‫كاره‌ش پێویس���تی به‌یه‌كێك���ه‌ به‌ره‌به‌یان‬ ‫بێ���ت‌و له‌به‌رزاییه‌ك���ه‌وه‌ دوو ج���ار بانگی‬ ‫بكات (ئاغ���ای به‌دیعی‪ ...‬ئاغای به‌دیعی)‬ ‫گ���ه‌ر وه‌اڵم نه‌بوو ئه‌وا دوو مش���ت خۆڵ‬ ‫هه‌ڵداته‌ سه‌ری‌و بینێژێت‪ .‬لێره‌دا ده‌رهێنه‌ر‬ ‫(عه‌باسی كیارۆس���ته‌می) زیره‌كانه‌ ئیش‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ده‌كات كه‌ خوودی مه‌رگیش‬ ‫هێش���تا ئه‌گه‌رێك���ی ژیان���ی تێدام���اوه‌‪،‬‬ ‫مرۆڤ ئه‌وكاته‌ی له‌ن���او ئه‌زموونی مه‌رگ‬ ‫كردنیش���دایه‌ خه‌یاڵێكی ه���ه‌ر الی ژیانه‌‪،‬‬ ‫ده‌ترسێت هێشتا زیندوو بێت‌و كه‌س پێی‬ ‫نه‌زانێت‪ .‬بۆ ئه‌م كاره‌ (به‌دیعی) ده‌كه‌وێته‌‬ ‫گه‌ڕان به‌دوای كه‌سێكدا‪ ،‬سه‌ره‌تا كرێكارێكی‬ ‫هه‌ژار ده‌بینێت كه‌ سه‌رقاڵی كۆكردنه‌وه‌ی‬ ‫پالس���تیكی كۆنه‌یه‌ له‌ناو خاشاكدا‪ ،‬داوای‬ ‫لێده‌كات جگه‌ ل���ه‌وكاره‌ی خۆی كه‌ ته‌واو‬ ‫ماندوك���ه‌ره‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌مدابێ���ت‌و كارێكی‬ ‫ئاسانتر ئه‌نجام بدات‌و‌بڕێكی زۆر زیاتریش‬ ‫پ���اره‌ی ده‌داتێ‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ئه‌وه‌نده‌ بێزاره‌‬ ‫ته‌نانه‌ت ناپرس���ێت ئ���ه‌و كاره‌ چییه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫به‌ساده‌یی ده‌ڵێت كارێك نییه‌ من بیزانم‌و‬ ‫بۆتۆی بك���ه‌م‪ ،‬دواتر س���ه‌ربازێكی گه‌نج‬ ‫سه‌رده‌خات‌و پێیده‌ڵێت بۆكوێ ده‌چیت من‬ ‫ده‌تگه‌یه‌نمه‌ ش���وێنی خۆی‪ ،‬به‌اڵم كارێكم‬

‫ئێمه‌ی مرۆڤ ك ‌ه‬ ‫رۆژان ‌ه خه‌ریكی‬ ‫كوشتن‌و خۆڵكردنین‬ ‫به‌سه‌ری یه‌كتریدا‪،‬‬ ‫رۆژانه‌ له‌ماڵ‌و‬ ‫نیشتیماندا سه‌ربازی‬ ‫مه‌رگین‬

‫هه‌یه‌ كه‌ ب���ۆم بكه‌یت‪ ،‬ئه‌ویش دوو هاوار‌و‬ ‫س���ێ مش���ت خۆڵه‌ بیكه‌یت به‌س���ه‌رمدا‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا ئه‌وه‌نده‌‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ی ده‌یباته‌ ئه‌و‬ ‫چۆڵه‌وانیه‌ی دوور له‌شار‪ ،‬له‌به‌رزاییه‌كه‌وه‌‬ ‫چاڵه‌ك���ه‌ی پیش���ان ده‌دات‪ ،‬س���ه‌ربازه‌‬ ‫گه‌نجه‌كه‌ ترس دایده‌گرێت‌و ش���ێتانه‌ به‌ناو‬ ‫ئ���ه‌و خۆڵ‌و دۆڵ���ه‌دا ده‌كه‌وێت���ه‌ راكردن‪،‬‬ ‫هه‌نگاوێكی ده‌بێته‌ دووان‌و راده‌كات‪ .‬لێره‌دا‬ ‫ده‌رهێنه‌ر س���ه‌رباز وه‌ك س���یمبولی دوو‬ ‫رووییه‌كی گه‌وره‌ی ئینس���ان ده‌خاته‌ڕوو‪،‬‬ ‫ئێمه‌ی مرۆڤ كه‌ رۆژانه‌ خه‌ریكی كوشتن‌و‬ ‫خۆڵكردنین به‌س���ه‌ری یه‌كتری���دا‪ ،‬رۆژانه‌‬ ‫له‌ماڵ‌و نیش���تیماندا س���ه‌ربازی مه‌رگین‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێمان قبوڵ نییه‌ ئاره‌زوومه‌ندانه‌ سێ‬ ‫مشت خۆڵ بكه‌ین به‌س���ه‌ری یه‌كێكدا كه‌‬ ‫خۆی داوایده‌كات‪ ،‬خۆڵ ده‌كه‌ین به‌سه‌ری‬ ‫ئه‌وانه‌دا ك���ه‌ خۆیان داوای���ان نه‌كردووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ ده‌كوژین كه‌ خۆی���ان رازی نین‪،‬‬ ‫به‌اڵم ناتوانین هاوارێك‌و س���ێ مشت خۆڵ‬ ‫بده‌ی���ن به‌كه‌س���ێك ك���ه‌ ئاره‌زوومه‌ندانه‌‬ ‫ده‌یه‌وێت بمرێت‪ .‬كه‌س���ی سێهه‌م بریتییه‌‬ ‫له‌قوتابییه‌ك���ی زانك���ۆ ك���ه‌ به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك‬ ‫ئه‌فغانییه‌‌و له‌ئێران ده‌خوێنێت‪ ،‬سیمبوڵی‬ ‫نوێن���ه‌ره‌ ته‌قلیدییه‌كان���ی دینه‌ كه‌ پێیان‬ ‫وایه‌ به‌وه‌عز‌و ئیرش���ادی دینی كێشه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌نتۆلۆج���ی‌و قوڵ���ی وه‌ك كێش���ه‌كه‌ی‬ ‫(به‌دیعی) چاره‌س���ه‌رده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و له‌بری‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌ڕه‌هه‌نده‌كانی ئه‌م ئیش���كالیه‌ته‌‬ ‫تێب���گات ك���ه‌ په‌یوه‌س���ته‌ ب���ه‌ م���ه‌رگ‌و‬ ‫ژیانه‌وه‌‪ ،‬دێت‌و به‌ده‌قه‌ دینییه‌كان وه‌عزی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئامۆژگاری ده‌كات‌و له‌و عاقیبه‌ته‌‬ ‫ده‌یترس���ێنێت كه‌ دوای مه‌رگ پێیده‌گات‪،‬‬

‫لێره‌دا ده‌رهێنه‌ر ئیش له‌سه‌ر ئه‌و ساده‌ییه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ دینداره‌ ته‌قلیدییه‌كان به‌هۆیه‌و‌ه‬ ‫دونیا ده‌بینن‪ ،‬ساده‌ییه‌ك قودره‌تی ئه‌وه‌ی‬ ‫نیی���ه‌ بچێته‌ ن���او كێش���ه‌كانه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌نگاویان به‌س���ه‌ردا ده‌نێت‪ ،‬ساده‌ییه‌ك‬ ‫ئه‌وكاته‌ی له‌م دونیایه‌دا وه‌اڵم‌و چاره‌سه‌ری‬ ‫پێنامێنێت‪ ،‬راس���ته‌وخۆ ده‌یبه‌ستێته‌وه‌ به‌‬ ‫دواڕۆژه‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا چ ژیان‌و چ مه‌رگ‬ ‫هه‌ردووكی���ان ل���ه‌م دونیای���ه‌دا رووده‌ن‪،‬‬ ‫دواڕۆژ چركه‌س���اتێكه‌ ل���ه‌دوای مه‌رگه‌وه‌‬ ‫دێت‪ .‬كه‌س���ایه‌تی چواره‌م كه‌ بۆمن جێی‬ ‫تێڕامان���ه‌ پیاوێك���ی به‌ته‌مه‌ن���ی توركه‌‪،‬‬ ‫نوێن���ه‌ری بۆچوونی دووه‌مه‌ ك���ه‌ پێیوایه‌‬ ‫ژیان ئه‌وه‌نده‌ی جوان���ی تێدایه‌ كه‌ مرۆڤ‬ ‫له‌پێناویدا بژی‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی سیحر تێدای ‌ه كه‌‬ ‫مرۆڤ به‌هۆیانه‌وه‌ به‌رده‌وام مه‌س���ت بێت‪،‬‬ ‫پیاوێ���ك به‌ته‌واوی له‌كێش���ه‌ی (به‌دیعی)‬ ‫تێ���ده‌گات‪ ،‬چونك���ه‌ خ���ۆی پێش���تر به‌م‬ ‫ئه‌زموونه‌دا رۆیشتووه‌‪ ،‬هه‌وڵی خۆكوشتنی‬ ‫داوه‌‪ .‬ئ���ه‌و به‌پێچه‌وانه‌ی هه‌م���وو ئه‌وانی‬ ‫تره‌وه‌ به‌ڵێنی ده‌داتێ داواكه‌ی بۆ جێبه‌جێ‬ ‫ب���كات‪ ،‬كات دیاریده‌ك���ه‌ن‌و ده‌یب���ات تا‬ ‫شوێنه‌كه‌ ببینێت‪ .‬له‌گه‌ڕانه‌وه‌یاندا بۆ ماڵی‬ ‫كابرای توركه‌ دایلۆگێكی قه‌شه‌نگ له‌سه‌ر‬ ‫مه‌رگ‌و ژی���ان دێته‌كایه‌وه‌‪ ،‬گفتوگۆیه‌ك به‌‬ ‫پێچه‌وانه‌ی هه‌م���وو گفتوگۆكانی دونیاوه‌‬ ‫ته‌نها یه‌ك كه‌س قس���ه‌ی تێ���دا ده‌كات‌و‬ ‫كه‌س���ێكیش به‌به‌رده‌وام���ی گوێده‌گرێت‪،‬‬ ‫یاخود راس���تتر ئه‌وه‌یه‌ (به‌دیعی) تاقه‌تی‬ ‫قس���ه‌كردنی له‌ژیان نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌الی ئه‌وه‌وه‌‬ ‫چیتر ژیان ئه‌وه‌نده‌ ناهێنێت قسه‌ی له‌سه‌ر‬ ‫بكرێت‪ .‬دوای ئه‌وه‌ی كۆمه‌ڵێك پرس���یاری‬ ‫لێده‌كات له‌س���ه‌ر هۆی خۆكوش���تنه‌كه‌ی‌و‬ ‫هیچ وه‌اڵمێكی ده‌س���تناكه‌وێت‪ ،‬دێته‌ سه‌ر‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی ئه‌زموونه‌كه‌ی خۆی‪" :‬سه‌ره‌تا كه‌‬ ‫چوومه‌ ژیانی هاوسه‌رییه‌وه‌ ژیانمان به‌ره‌و‬ ‫س���ه‌ختی ده‌ڕۆیشت‪ ،‬ش���ته‌كان نه‌ده‌هاتن‬ ‫به‌ده‌س���ته‌وه‌‪ ،‬بێزاریی له‌هه‌موو الیه‌كه‌وه‌‬ ‫رۆح���ی داگیركردبووم‪ ،‬رۆژێ���ك بڕیارمدا‬ ‫پێ���ش خۆرهه‌ڵهاتن بچمه‌ دارس���تانه‌كه‌‌و‬ ‫خ���ۆم بخنكێنم‪ ،‬گوریس���ێكم له‌گه‌ڵ خۆم‬ ‫برد‌و چومه‌ ب���ه‌رده‌م دارتوویه‌كی گه‌وره‌‪،‬‬ ‫دونیا له‌به‌رچاوم ره‌شبوو‪ ،‬خه‌ریكی مه‌رگ‬ ‫كردن بووم‪ ،‬یه‌كه‌مجار گوریس���ه‌كه‌م هه‌ڵدا‬ ‫تا به‌داره‌كه‌و گیربێ���ت‌و بیكه‌مه‌ قه‌ناره‌ی‬ ‫خ���ۆم‪ ،‬به‌اڵم نه‌یگ���رت‪ ،‬دووه‌مجار هه‌ڵمدا‬ ‫هه‌ر سوودی نه‌بوو‪......‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫كۆنگر‌هی‌ حیزبی‌ شیوعی كوردستان‬

‫وه‌رچه‌رخانێك له‌ئاوه‌زی‌ په‌ككه‌وته‌وه‌ به‌ره‌و ئاوه‌زی‌ گه‌نجانه‌!‬ ‫فه‌رمان هیدایه‌ت‬

‫پیرو گه‌نج‬ ‫كاتێ���ك گه‌نجێ���ك وه‌ك گه‌ن���ج یان وه‌ك‬ ‫س���ه‌رده‌مه‌كه‌ی‌ خ���ۆی‌ بیرده‌كات���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌نگاوی‌ به‌ك���رده‌وه‌دا‪ ،‬خۆی‌ ده‌نوێنی‌‬ ‫ك���ه‌ گه‌نجێك���ی‌ راس���ته‌قینه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وكاته‌‬ ‫ده‌بێته‌ مرۆڤێكی‌ كارتێكه‌ری‌ راس���ته‌قینه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك مرۆڤێكی‌ كارتێكراو‪ ،‬ئاساییه‌ مرۆڤ‬ ‫له‌چه‌ن���د قۆناغێ���ك كاریتێبكرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نائاس���اییه‌ تاك���و م���ردن كارتێكراوبێت‌و‬ ‫له‌ژێر سێبه‌رو پاشكۆی‌ بیری‌ په‌ككه‌وته‌دا‬ ‫هه‌میش���ه‌ خۆی‌ خه‌ریك ب���كات‌و كات به‌‬ ‫فیڕۆ بدات‪ .‬كات به‌فیڕۆدان‪ ،‬س���ووتاندنی‌‬ ‫ئاینده‌ی‌ حی���زب‌و كۆمه‌ڵگای���ه‌ پێكه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ده‌س���تدانی‌ ده‌رفه‌ته‌ ده‌گمه‌نه‌كانه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫دێته‌ پێشه‌وه‌ بۆ س���ه‌ركه‌وتن له‌ئه‌مڕۆدا‪،‬‬ ‫راگه‌یاندن���ی‌ دۆڕاندنمان���ه‌ له‌س���به‌ینێ‌‪،‬‬ ‫مانه‌وه‌م���ان وه‌ك كارتێك���راو‪ ،‬درێژه‌دانه‌‬ ‫به‌چه‌ق به‌س���توویی‌‌و شكس���ت‌و هه‌ره‌س‌و‬ ‫مه‌یل���ی‌ خۆبه‌ده‌س���ته‌وه‌دانی‌ ئامانجه‌كان‬ ‫به‌ره‌و م���ه‌رگ‪ .‬حیزب گی���رۆده‌ی‌ راڕایی‌‬ ‫س���ه‌ركرده‌كانێتی‌ كاتێ���ك هه‌ن���گاوه‌كان‬ ‫ب���ه‌ره‌و نه‌م���ان‌و خه‌ون���ه‌ چینایه‌تیه‌كان‬ ‫له‌ژێرپێی‌ خۆپه‌رس���تی‌‌و ره‌فتاری‌‪ ،‬ره‌فتار‬ ‫بۆرژواگه‌لێك ده‌بلیقێن���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئه‌وه‌یان‬ ‫له‌بیر كردووه‌ ئ���ه‌م حیزبه‌ خاوه‌ن یه‌كه‌م‬ ‫له‌س���ێداره‌دراوی‌ رامیاریی���ه‌ له‌مێ���ژووی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ عێراقدا‌و له‌هه‌مووشی‌ گه‌وره‌تر‪،‬‬ ‫ئه‌‌و كه‌سه‌ش (یوسف س���ه‌لمان یوسف‪-‬‬ ‫فه‌هد)ه‌ كه‌ دامه‌زرێنه‌ری‌ حیزبی‌ شیوعییه‌‬ ‫له‌عێراق‪ ،‬كه‌ له‌كاتژمێ���ر ‪4‬ی‌ به‌ره‌به‌یانی‌‬ ‫‪14‬ی‌ ش���وباتی‌ ‪ 1949‬له‌به‌غدا‪ ،‬له‌سێداره‌‬ ‫درا‪ ،‬له‌گه‌ڵ هاوڕێكانی‌ (حازم‌و سارم) كه‌‬ ‫به‌ سێ‌ رۆژ له‌سێ‌ شوێنی‌ جیاوازی‌ به‌غدا‬ ‫له‌س���ێداره‌ دران‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫نیش���تیمان‌و چینی‌ كارگه‌ران نه‌ك ده‌ست‬ ‫خستنه‌ نێو ده‌س���تی‌ داگیركار‪ ،‬خۆكردنه‌‬ ‫قوربانی‌ هه‌ژاره‌كان نه‌ك پش���تتێكردنیان‪.‬‬ ‫ئه‌مانه‌ ب���وون به‌ پاڵه‌وانی‌ نێ���و مێژووی‌‬ ‫رامی���اری‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌ عێ���راق‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت‬ ‫دوژمنانی���ش ك���ه‌ ده‌س���ت ب���ۆ دیرۆكی‌‬ ‫رامیاری‌ عێراق ببه‌ن‪ ،‬ناتوانن نێوی‌ فه‌هد‌و‬ ‫هاوڕێكانی‌‌و خۆبه‌ختكه‌ره‌ ش���یوعییه‌كانی‌‬ ‫دوای‌ ئه‌وانی���ش نه‌هێن���ن‪ .‬ئێم���ه‌ی‌ گه‌نج‬

‫له‌كوێ���ی‌ ئ���ه‌م تێكۆش���انه‌داین؟ چه‌ن���د‬ ‫به‌ئاگاین له‌هه‌نگاوه‌كان���ی‌‪ ،‬ئاوه‌زپیره‌كان‬ ‫له‌كوێی ئه‌م مێژووه‌دان؟‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ بوێرو سه‌ركرده‌ی‌ ترسنۆك‬ ‫س���ه‌ركرده‌ی‌ بوێر ئه‌و كه‌س���ه‌یه‌‪ ،‬خه‌ون ‌ه‬ ‫بچووكه‌كان���ی‌ خۆی‌ ده‌كات���ه‌ قوربانی‌ بۆ‬ ‫خه‌ونه‌ گه‌وره‌كانی‌ هه‌ژاره‌كان‪ ،‬نه‌ك خه‌ونه‌‬ ‫گه‌وره‌كان���ی‌ هه‌ژاره‌كان بكات به‌ قوربانی‌‬ ‫خه‌ون���ه‌ بچووكه‌كانی‌ خۆی‌‪ .‬س���ه‌ركرده‌ی‌‬ ‫بوێری‌ شیوعی‌ ئه‌و سه‌ركرده‌یه‌یه‌‪ ،‬كه‌ بوو‬ ‫به‌ په‌رله‌مانتار یان وه‌زیر‪ ،‬داكۆكی‌ له‌مێژوو‬ ‫خوێنی‌ شه‌هیده‌كانی‌ ئه‌و حیزبه‌‌و گه‌له‌كه‌ی‌‬ ‫بكات‪ ،‬نه‌ك له‌س���ه‌ر ئێس���ك‌و پروس���كی‌‬ ‫ش���ه‌هیده‌كان ببێته‌ وه‌زیرو په‌رله‌مانتار‌و‬ ‫پشت له‌خانه‌واده‌ سه‌ربڵنده‌كانیان بكات‪.‬‬ ‫وه‌زیرێكمان ده‌وێت له‌س���ه‌رخوانی‌ گه‌وره‌‬ ‫نانی‌ هه‌ژارانه‌ بخوات‪ ،‬نه‌ك السایی‌ ئه‌وانیتر‬ ‫بكاته‌وه‌‌و بچێته‌ رێگه‌ی‌ مه‌سیف‌و باخچه‌و‬ ‫باڵه‌خانه‌ی‌ گه‌وره‌ دروستبكات‪ ،‬یان وه‌ك‬ ‫هه‌ندێك كه‌س داوای‌ چاكسازییان ده‌كرد‪،‬‬ ‫كۆش���ك‌و ته‌الری���ان له‌ئه‌وروپ���ا ده‌برده‌‬ ‫ئاس���مان‌و حیزبیان كردب���ووه‌ كۆمپانیا‪.‬‬ ‫ئێمه‌ س���ه‌ركرده‌یه‌كمان ده‌وێت له‌س���اته‌‬ ‫ناخۆش���ه‌كاندا‪ ،‬بۆ حیزب‌و نیشتیمانه‌كه‌ی‌‬ ‫ئام���اده‌ی‌ م���ردن بێ���ت‪ ،‬نه‌ك له‌س���اته‌‬ ‫ناخۆشه‌كان پشت له‌حیزب بكه‌ن‌و له‌ساته‌‬ ‫خۆشه‌كان بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ نێو حیزب‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌ندێك له‌و ئه‌وروپیانه‌ی‌ كه‌ له‌ناوه‌ڕاستی‌‬ ‫نه‌وه‌ده‌كان حیزبیان به‌جێهێشت له‌و ساته‌‬ ‫ناخۆشه‌دا‪ ،‬ژنه‌كانیان قۆڵی‌ حیزبیان بڕی‌‬ ‫كاتێك به‌وه‌فد حیزب ناردبوونیه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫حیزب یاس���ایه‌كی‌ هه‌بوو‪ ،‬ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫واڵتیان به‌جێ بهێش���تایه‌ ب���ه‌ره‌و ئه‌وروپا‬ ‫شه‌ره‌فی‌ ئه‌ندامێتییان لێ وه‌رده‌گیرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر بیانویس���تایه‌ ببن���ه‌وه‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫حیزب ده‌بوو ببنه‌ دۆستی‌ حیزب‪ .‬ئه‌مانه‌‬ ‫ده‌س���ته‌یه‌كی‌ خۆپه‌رس���ت‌و پاره‌په‌رست‬ ‫ب���وون‪ ،‬له‌ئه‌وروپاوه‌ فڕی���ن‌و له‌كۆنگره‌ی‌‬ ‫حی���زب نیش���تنه‌وه‌‪ .‬حی���زب ن���ه‌ك هه‌ر‬ ‫شه‌ره‌فی‌ ئه‌ندامێتی‌ پێبه‌خشینه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ب���وون به‌ په‌رله‌مانت���ارو وه‌زیرو بازرگان‌و‬ ‫خ���اوه‌ن كۆمپانیا‪ .‬ئێس���تاش ده‌مه‌وێت‬ ‫بزان���م ئه‌مانه‌ كێ‌ رێگه‌ی‌ پێدان ده‌س���ت‬ ‫به‌سه‌ر حیزبدا بگرن‌و نه‌توانن پێشیبخه‌ن‌و‬

‫په‌كخه‌ری‌ ئه‌م كاروانه‌بن‌و ماندووی‌ بكه‌ن؟‬ ‫هه‌ندێكیش لێره‌ له‌كوردس���تان ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫غه‌می‌ تێكشكاندنی‌ گه‌نجه‌كانێتی‌ له‌ترسی‌‬ ‫مان���ه‌وه‌ی‌ خ���ۆی‌‪ ،‬خه‌می‌ سه‌رخس���تنی‌‬ ‫حیزبی‌ نییه‌ له‌پرۆس���ه‌ی‌ رامیاری‌ واڵتدا‪.‬‬ ‫هه‌ندێك له‌گه‌نج���ه‌ ئاوه‌زپیره‌كانیان كۆپی‌‬ ‫خۆیان كردووه‌ له‌وان خراپتر كار له‌ڕایه‌ڵه‌‬ ‫په‌ككه‌وتووه‌كان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ س���ه‌ركرده‌ی‌ ترس���نۆكم پ���ێ‌‬ ‫ئه‌و س���ه‌ركردانه‌یه‌ كه‌ ده‌چن���ه‌ خزمه‌تی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و ناڵێن چیمان بۆ شه‌هیده‌كانمان‬ ‫ده‌وێ���ت‪ ،‬به‌ڵك���و بۆخۆیان داوای‌ ش���ت‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬یان ئه‌وانه‌ی‌ هیچیان بۆ رۆژگاره‌كه‌‬ ‫پێ نییه‌‌و خۆیان به‌ كورس���ی‌ ده‌سه‌اڵتدا‬ ‫هه‌ڵواس���یوه‌ چاوه‌ڕێن له‌ده‌رفه‌تێكدا ببنه‌‬ ‫وه‌زیر ی���ان په‌رله‌مانتار‪ .‬بوێ���ری‌ ئه‌مانه‌‬ ‫له‌وه‌دایه‌‪ ،‬دانبنێن به‌وه‌ی‌ ئیتر له‌وه‌ زیاتر‬ ‫ناتوان���ن هیچ بۆ حیزب بكه‌ن‪ .‬پێویس���ته‌‬ ‫جێگره‌وه‌یه‌ك له‌كه‌س���انی‌ گه‌نجی‌ خاوه‌ن‬ ‫هۆشمه‌ندی‌ ماركسیانه‌ بكه‌نه‌ جێگره‌وه‌ی‌‬ ‫خۆیان‪ ،‬به‌اڵم ك���وا جێگره‌وه‌؟ كوا بوێری‌‬ ‫ده‌ستبه‌رداربوونی‌ كورسیه‌كان؟‬ ‫حیزبی‌ شه‌هیدان‪ ،‬شه‌هیده‌كانی‌ بێبه‌شن‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ نیگه‌رانیی‌ دروس���تكردووه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫حیزبه‌ باجێكی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ هاوپه‌یمانێتی‌‌و‬ ‫هاوبه‌شی‌ له‌م حكومه‌ت‌و ده‌سه‌اڵته‌ داوه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ زۆربه‌ی‌ شه‌هیدو برینداری‌ سه‌نگه‌رو‬ ‫زیندان���ی‌ رامیاری‌‪ ،‬ئه‌و ج���ۆره‌ مرۆڤانه‌ی‌‬ ‫كه‌ گه‌له‌كه‌مان ش���انازییان پێوه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫بێبه‌ش���ن له‌هه‌موو ئیمتیازاتێك‪ .‬به‌ده‌یان‬ ‫س���ه‌ركرده‌و ئه‌فس���ه‌ری‌ ش���ه‌هید هه‌یه‌‪،‬‬ ‫تاكو ئێس���تاكه‌ هه‌ر موچه‌ی‌ ش���ه‌هیدێكی‌‬ ‫ئاس���ایی‌ وه‌رده‌گرن‪ .‬له‌ڕاس���تیدا شه‌هید‬ ‫هه‌مووی‌ بۆ نیشتیمان شه‌هید بووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ له‌ڕیزی‌ ده‌س���ه‌اڵت شه‌هید بوون‪،‬‬ ‫ئیمتیازاتی���ان هه‌رگی���ز ب���ه‌راورد ناكرێت‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وانه‌ ‌ی حیزبی‌ ش���یوعی‌‪ .‬هه‌رچی‌‬ ‫زه‌وی‌ ئ���ه‌م واڵته‌ هه‌یه‌ دابه‌ش���ی‌ س���ه‌ر‬ ‫كه‌س���انێكیان كردووه‌ كه‌ هه‌ر شه‌هیدیش‬ ‫نه‌ب���وون‪ .‬ئه‌گه‌رچی‌ پێموای���ه‌ هه‌رچی‌ بۆ‬ ‫شه‌هید بكرێت سه‌ر به‌ هه‌ر بیرو رێبازێك‬ ‫بێت كه‌مه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ به‌شایس���ته‌ نازانم‬ ‫ش���ه‌هیدی‌ ش���یوعییه‌كان تاكو ئێستاكه‌‬ ‫له‌كرێنشیندابن‌و ده‌سه‌اڵتیش خه‌ڵكی‌ وای‌‬

‫هه‌یه‌ دووجارو س���ێجار زه‌وی‌ وه‌رگرتبێت‪.‬‬ ‫ئایا شه‌هیده‌كانی‌ حیزبی‌ شیوعی‌ شه‌هیدی‌‬ ‫راسته‌قینه‌ی‌ ئه‌م واڵته‌ نین كه‌ به‌درێژایی‌‬ ‫مێژووی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عێراق گیانیان به‌خشیوه‌‬ ‫به‌م نیشتیمانه‌؟ با بۆخاتری‌ شه‌هیده‌كان‬ ‫جارێك به‌ش���داری‌ ئه‌م حكومه‌تانه‌ نه‌بین‪،‬‬ ‫یان بۆ جارێ���ك وه‌زیره‌كه‌مان بڵێت ئه‌وه‌‬ ‫م���ن كۆبوونه‌وه‌ك���ه‌م جێهێش���ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئێوه‌‪ ،‬واته‌ حیزبی‌ ده‌س���ه‌اڵت داستانێكی‌‬ ‫وه‌ك هندرێنتان ك���ردووه‌ به‌هی‌ خۆتان‌و‬ ‫هیچ ش���ه‌رم ناكه‌ن سوكایه‌تی‌ به‌ مێژووی‌‬ ‫حیزبێك���ی‌ هاوپه‌یمانی‌ خۆت���ان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌م���وو خه‌ڵك���ی‌ ره‌وان���دزو ناوچه‌ك���ه‌‌و‬ ‫كوردس���تان‌و عێراق ده‌زان���ن‪ ،‬كه‌وا چیای‌‬ ‫هندرێن به‌ده‌ستی‌ پێشمه‌رگه‌كانی‌ حیزبی‌‬ ‫شیوعی‌ عێراق بوو‪ ،‬كه‌ گیرا له‌الیه‌ن سوپای‌‬ ‫رژێمه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر پێشمه‌رگه‌ گیانبه‌خشه‌كانی‌‬ ‫حیزبی‌ ش���یوعی‌ عێراق به‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫مالزم خدر ئه‌و جه‌نگه‌یان كرد‌و بردیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌مه‌ش حكومه‌تی‌ عه‌بدولڕه‌حمان به‌زازیان‬ ‫ناچ���اری‌ گفتوگۆك���رد‪ .‬له‌گه‌ڵ شۆڕش���ی‌‬ ‫كوردیدا‪ ،‬ئێس���تاكه‌ش حیزب���ی‌ خاوه‌ن‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ ناو ‌ی حیزبی‌ شیوعی‌‬ ‫بێنن‪ ،‬ده‌ڵێن ئه‌م ش���ه‌ڕه‌ ئ���ه‌م نه‌به‌ردییه‌‬ ‫ئێمه‌ كردمان‪ .‬به‌ ئاش���كراو بێش���ه‌رم ئه‌م‬ ‫داس���تانه‌ ئه‌كه‌ن به‌ ه���ی‌ خۆیان‪ ،‬منیش‬ ‫پێان ده‌ڵێم‪ ،‬چۆن ده‌كرێت حیزبێك خۆی‌‬ ‫به‌خاوه‌ن داستانێك بزانێت‪ ،‬شه‌هیده‌كانی‌‬ ‫ئه‌م داستانه‌ش هی‌ حیزبێكی‌ تربن؟ ئه‌وه‌تا‬ ‫داستانی‌ هندرێن‪( ،‬س���اڵح مام ئه‌لیاس‌و‬ ‫عه‌ریف یونس)و هاوڕێیه‌كی‌ تر ش���ه‌هیدن‬ ‫كه‌ هه‌رس���ێكیان شیوعین‪ ،‬كه‌چی‌ پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردس���تان ئه‌ڵێت ئه‌مه‌ ئێمه‌‬ ‫كردمان‪ .‬ئه‌مه‌ش گه‌وره‌ترین سوكایه‌تییه‌‬ ‫له‌هاوپه‌یمانه‌كان���ی‌ حیزبمان���ه‌وه‌‪ ،‬خ���ۆ‬ ‫گه‌رحیزبی ئۆپۆزس���یۆنیش بی���ن نابێت‬ ‫ئه‌مج���ۆره‌ س���وكایه‌تیه‌مان قبوڵبێ���ت‪،‬‬ ‫نه‌خوازه‌ هاوپه‌یمان بین‪.‬‬ ‫ل���ه‌و ماوانه‌ی‌ راب���ردوو چووم���ه‌ دیداری‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌یه‌كی‌ هندرێن‪ ،‬وتی‌‪ :‬ئێمه‌ (واته‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌كانی‌ حیزبی‌ ش���یوعی‌ عێراق)‬ ‫ش���ه‌ڕی هندرێنمان كرد‪ ،‬یه‌ك جه‌مه‌دانی‌‬ ‫س���ووری‌ تێدا بوو ئه‌ویش شه‌هید حه‌مه‌د‬ ‫ئاغای‌ مێرگه‌ سور بوو كه‌ سه‌ركرده‌یه‌كی‌‬ ‫حیزبی‌ شیوعی‌ بوو له‌وده‌مه‌دا‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ە ‪2012/6/26‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بودجه‌‌و موناقه‌شه‌کانی له‌په‌رله‌مان‬ ‫هیوا کاردۆیی‬

‫چه‌مکی په‌رله‌مان����ی پۆڵۆنی تێرمێکی‬ ‫سیاس����یه‌ له‌ئه‌وروپ����ا ب����ۆ وه‌س����فی‬ ‫په‌رله‌مانێکی پڕ له‌گه‌ڕه‌الوژێی درێژدادڕی‬ ‫بێ‌توانا له‌بڕیارداندا به‌کاردێت‪ .‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫ده‌بێ بڵێم په‌رله‌مانی کوردستان ئاوای‬ ‫لێهاتووه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ن����اڕه‌وا نابێ ئه‌گه‌ر‬ ‫ب����ۆ ئه‌و وه‌س����فه‌ له‌ئێس����تا ب����ه‌دواوه‌‬ ‫چه‌مکی په‌رله‌مانی کوردستان له‌جیاتی‬ ‫په‌رله‌مانی پۆڵۆنی به‌کاربهێنن‪.‬‬ ‫من نزیکه‌ی ‪ 12‬ساڵ ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫رۆژئ����اوای س����وید‌و ده‌ی����ان لیژن����ه‌ی‬ ‫شاره‌وانی‌و هه‌رێمیی بووم‪ ،‬له‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫به‌شداریی س����ه‌دان کۆبوونه‌وه‌م کردووه‌‬ ‫هی����چ جارێک له‌موناقه‌ش����ه‌ی بودجه‌دا‬ ‫ئه‌و بێ‌سه‌روبه‌ره‌ییه‌ی که‌ له‌په‌رله‌مانی‬ ‫کوردس����تاندا له‌ڕێگ����ه‌ی ‌‪TV‬که‌یانه‌وه‌‬ ‫بینی����م هه‌رگی����ز له‌کۆبوونه‌وه‌یه‌ک����ی‬ ‫ئه‌وێدا نه‌مبینیوه‌‪ .‬په‌رله‌مانی رۆژئاوای‬ ‫س����وید وه‌ک ئه‌م په‌رله‌مانه‌ی هه‌رێمی‬ ‫کوردستان هه‌رێمییه‌‪.‬‬ ‫مه‌به‌ستی من له‌م وتاره‌‌ که‌مکردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌ه����ای په‌رله‌م����ان نیی����ه‪ ،‬به‌ڵک����و‬ ‫به‌پێچه‌وان����ه‌وه‌ گرنگیپێدان����ه‪ ‌‌،‬ب����ه‌اڵم‬ ‫له‌هه‌مانکات����دا پی����او ک����ه ‌ده‌بین����ێ‬ ‫نوێنه‌رانمان ئه‌و هه‌موو هه‌ڵه‌یه‌ ده‌که‌ن‬ ‫ده‌ب����ێ یه‌کێک پێیان بڵ����ێ بۆ خاتری‬ ‫خوا ئ����ه‌ی په‌رله‌مانت����اره‌ به‌ڕێزه‌کانی‬ ‫کوردس����تان تۆزێک زیاتر خۆتان هیالل‬ ‫بکه‌ن‌و پشودرێژ‌و ئه‌ته‌کییه‌ت جوان بن‪،‬‬ ‫رێس����او میکانیزمێکی چاکتر دابنێن بۆ‬ ‫راپه‌ڕاندنی کاره‌کانت����ان‪ .‬له‌هه‌مانکاتدا‌‬ ‫مه‌به‌س����تم ئه‌وه‌ی����ه‌ ک����ه‌ له‌ڕوانگ����ه‌ی‬ ‫ئه‌زمونی س����ویده‌وه‌ هه‌ندێک س����ه‌رنج‌و‬ ‫تێبینی بخه‌مه‌ به‌رچاو‪ ،‬به‌ڵکو به‌س����ود‬ ‫بن‌و ببێته‌ س����ه‌ره‌تایه‌ک بۆموناقه‌شه‌ی‬ ‫چاکس����ازیی‌و گه‌ش����ه‌پێدانی کاری‬ ‫په‌رله‌مانی له‌کوردستاندا‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی گش����تی زۆر له‌موناقه‌شه‌‬ ‫درێژه‌کان‌و هه‌ڵه‌کانی په‌رله‌مان په‌یوه‌ندی‬ ‫ب����ه‌ کولت����وری نادیموکرات����ی‌و الوازیی‬ ‫هون����ه‌ری کۆبوونه‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬ئاش����کرایه‌‬ ‫له‌کوردستاندا له‌سه‌ره‌تاوه‌ کۆبوونه‌وه‌‌و‬ ‫کۆبوونه‌وه‌کاری له‌خه‌باتی ژێرزه‌مینی‌و‬ ‫شاخی حیزبه‌کانه‌وه‌ ده‌ستی پێکردووه‪.‬‬ ‫دیاره‌ ئه‌و ج����ۆره‌ خه‌باته‌ ته‌واو بواری‬ ‫موناقه‌شه‌‌و موماره‌س����ه‌ی دیموکراسی‬ ‫که‌مه‌‪ .‬حیزبه‌کان له‌وکاته‌دا زۆر که‌موکوڕ‬ ‫بوون له‌ب����واری هون����ه‌ری کۆبوونه‌وه‌‌و‬ ‫دیموکراسی که‌ وه‌ک نه‌بوونی ئه‌جندا‌و‬ ‫پڕۆتۆک����ۆڵ‌و میکانیزم����ی هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫ده‌نگدان له‌سه‌ر پێشنیاره‌کان‌و ناڕوونی‬ ‫رۆڵی سه‌رۆک‌و ‪...‬هتد‪ .‬به‌داخه‌وه‌ دواتر‬ ‫ئه‌م ئه‌زمونه‌ ناته‌واوه‌ گواستراوه‌ته‌و‌ه‌ بۆ‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌کان‌و په‌رله‌مان‌و تاڕاده‌یه‌کیش‬

‫بۆ زۆر س����ه‌ندیکا ده‌سته‌مۆ‌و دوایش بۆ‬ ‫رێکخراوه‌کان����ی کۆمه‌ڵ����گای مه‌ده‌نی‪.‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌یه‌ ئێستا کولتوری دیموکراسی‌و‬ ‫هونه‌ری کۆبوونه‌مان شێواو‌و نوقسانه‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ئه‌مه‌‌ ئ����ه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێ که‌ ده‌بێ‬ ‫به‌و س����ه‌قه‌تییه‌ بڕۆی����ن به‌ڕێوه‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و چه‌وتیانه‌ راستبکه‌ینه‌وه‬ ‫‌پێویسته‌ له‌پێش هه‌موانه‌وه‌ په‌رله‌مانتاره‌‬ ‫به‌ڕێزه‌کان زیاتر گرنگ����ی به‌و بابه‌تانه‌‬ ‫بده‌ن‌و پێویسته‌ فێری شێوازی راست‌و‬ ‫نوێ بب����ن بۆ ئه‌وه‌ی بب����ن به‌ نمونه‌ی‬ ‫ج����وان له‌دیموکرس����ی‌و ئه‌ته‌کیی����ه‌دا‪.‬‬ ‫م����ن دڵنیام ک����ه‌ زۆر له‌په‌رله‌ما‌نتاران‌و‬ ‫سیاس����ییان ش����اره‌زای‌و پس����ۆڕییان‬ ‫له‌گه‌لێ����ک کار‌و پیش����ه‌دا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ که‌موکوڕییان زۆره‌ له‌ته‌کنیک‌و‬ ‫ئه‌ته‌کێت����ی کۆبوونه‌وه‌‌و موماره‌س����ه‌ی‬ ‫دیموکراتی‌و کاری په‌رله‌مانیدا‪.‬‬ ‫هه‌رله‌به‌ر ئه‌وه‌ش����ه‌ گفتوگۆکانی بودجه‌‬ ‫کێش����ه‌ی ناوه‌ته‌وه‌‌و بڕیارله‌س����ه‌ردانی‬ ‫دواخس����تووه‌‪ .‬به‌داخ����ه‌وه‌ ش����ێوازی‬ ‫مامه‌ڵه‌ک����ردن له‌گ����ه‌ڵ بودج����ه‌‌و‬ ‫موناقه‌شه‌کانی له‌په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫نیشانه‌ی نه‌ش����اره‌زایی په‌رله‌ما‌نتارانی‬ ‫س����ه‌ر به‌ هه‌موو حیزبه‌کانی پێوه‌ دیاره‌‬ ‫ب����ه‌‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و ئۆپۆزیسیۆنیش����ه‌وه‌‪.‬‬ ‫م����ن لێره‌دا چه‌ند خاڵێ����ک وه‌ک نمونه‌‬ ‫ده‌هێنمه‌وه‌‪.‬‬

‫شێوازی مامه‌ڵه‌کردن‬ ‫له‌گه‌ڵ بودجه‌‌و‬ ‫موناقه‌شه‌کانی‬ ‫نیشانه‌ی نه‌شاره‌زایی‬ ‫په‌رله‌ما‌نتارانی سه‌ر‬ ‫ب ‌ه هه‌موو حیزبه‌کانی‬ ‫پێوه‌ دیار‌ه‬ ‫خاڵێکی تری گرنگ ئه‌وه‌یه‌‌ حیزبه‌کانی‬ ‫که‌مین����ه‌ ی����ا ئۆپۆزیس����یۆن پاڵی����ان‬ ‫لێداوه‌ته‌وه‌‌و هی����چ بودجه‌یه‌کی خۆیان‬ ‫ئاماده‌نه‌کردووه‌‪ .‬بودجه‌ی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫ک����ه‌ زۆرج����ار ب����ه‌ بودجه‌ی س����ێبه‌ر‬ ‫ناوده‌برێت‪ ،‬بریتییه‌ له‌بودجه‌یه‌کی تیۆری‬ ‫که‌ له‌الیه‌ن که‌مینه‌وه‌‪/‬ئۆپۆزیس����یۆنه‌وه‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نێک����دا ئاماده‌ده‌ک����رێ وه‌ک‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤێ����ک بۆ بودج����ه‌ی زۆرینه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئۆپۆزیسیۆنێکی چاالک‌و کرده‌بن‬ ‫بێگومان ده‌بێ بودجه‌ی خۆیان هه‌بێ‪،‬‬ ‫نه‌بونی بودجه‌ نیشانه‌ی الوازییه‌‌و واته‌‬ ‫ئاماده‌ نییه‌ خۆی بکا به‌ ئه‌لته‌رناتیڤێکی‬ ‫باش بۆ حکومه‌ت‪ .‬پرۆس����ه‌ی داڕشتنی‬ ‫بودجه‌ی س����ێبه‌ر راهێنانێکی باشه‌ بۆ‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن‌و بۆ ئه‌وه‌ی روونی بکه‌نه‌وه‌‬ ‫که‌ چۆن داهاتی واڵت گه‌شه‌ پێده‌ده‌ن‌و‬ ‫سه‌رفده‌که‌ن‪ ،‬به‌م‌شێوه‌یه‌ش‌ سیاسه‌تی‬ ‫ئابووری‌و زێب����ازی خۆیان ده‌رده‌خه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ ش����ێوازێکی ته‌مه‌ڵ����ی‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌لپه‌رس����تانه‌یه‌ ئه‌گه‌ر ئۆپۆزیس����یۆن‬ ‫بودجه‌ی خۆی ئام����اده‌ نه‌کردبێ‌و هه‌ر‬ ‫خه‌ریک����ی ره‌خن����ه‌ ب����ێ له‌بابه‌ته‌کانی‬ ‫بودج����ه‌ی زۆرین����ه‌‪ .‬له‌هه‌مانکات����دا‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتیش ده‌توان����ێ تاکتیکیان����ه‌‬ ‫به‌هه‌ندێک شتی که‌م‌ ده‌می ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫چه‌ورب����کا بۆ پش����تیوانی له‌بودجه‌که‌ی‬ ‫خ����ۆی‌و نه‌هێڵ����ێ ئۆپۆزیس����یۆن وه‌ک‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤێکی سه‌ربه‌خۆ‌و سه‌رکه‌وتو‬ ‫بۆ گرتنه‌ده‌س����تی حکومه‌ت ده‌ربکه‌وێ‪.‬‬ ‫بێگومان له‌کۆتاییشدا هه‌موو بودجه‌کان‬ ‫ب����ۆ بڕی����اردان له‌س����ه‌ری ده‌خرێن����ه‬ ‫‌ده‌نگدان����ه‌وه‌‌و له‌وانه‌ش����ه‌ بودج����ه‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت سه‌رنه‌که‌وێ‪‎‎‎‎‎.‬‬

‫ئاماده‌کردنی بودجه‌‬ ‫بێگوم����ان من ئاگادارم که‌ ناکۆکی توند‬ ‫هه‌یه‌ له‌نێوان ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزیسیۆن وه‌‬ ‫که‌ ئۆپۆزیسیۆن ده‌سه‌اڵت به‌ گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫به‌فیڕۆدانی بودجه‌ تۆمه‌تبارده‌کا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وتاره‌ک����ه‌ی م����ن زیاتر په‌یوه‌ن����دی به‌‬ ‫الیه‌نی دیموکراسی‌و ته‌کنیکی کاره‌کانی‬ ‫په‌رله‌مان����ه‌وه‌ هه‌ی����ه‌‪ .‬به‌ش����ێوه‌یه‌کی‬ ‫گش����تی بڕیاردان له‌س����ه‌ر بودجه‌ ده‌بێ‬ ‫الیه‌ن����ی که‌می به‌چه‌ن����د مانگێک پێش‬ ‫کۆتایی س����اڵی پێش س����اڵی بودجه‌که‌‬ ‫موناقه‌ش����ه‌کانی ته‌واو بووبێ‌و بڕیاری‬ ‫له‌سه‌ردرابێ‪ .‬نه‌ک وه‌ک ئه‌وه‌ی ئێستای‬ ‫په‌رله‌مانی کو‌ردستان وا کۆتایی مانگی‬ ‫شه‌ش����ه‌ تازه‌ موناقه‌ش����ه‌کانیان گه‌رم‬ ‫بووه‌‌و ئیتر خ����وا ده‌یزانێ که‌ی بڕیاری‬ ‫له‌سه‌رده‌درێ‌و که‌ی سه‌رفده‌کرێت‪.‬‬ ‫له‌هه‌م����ان کاتدا جێگه‌ی پرس����یاره‌‌ که‌‬ ‫په‌رله‌م����ان نزیکه‌‌ی ‪ 15‬ملی����ارد دۆالر‬ ‫ده‌خاته‌ به‌رده‌ستی س����ه‌رۆک‌ وه‌زیران‌و‬ ‫حکومه‌ته‌ک����ه‌ی‪ ،‬که‌چ����ی س����ه‌رۆکی‬ ‫حکومه‌ت ئاماده‌یی نییه‌ بێته‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫ئه‌ته‌کێت له‌‌په‌رله‌ماندا‬ ‫به‌شداریی له‌موناقه‌ش����ه‌کانی په‌رله‌مان‬ ‫بکا‌و س����ود وه‌ربگ����رێ له‌بیروڕاکانیان‪ ،‬ئه‌ته‌کێ����ت‌و ره‌فتار جوانی‌و ش����اره‌زایی‬ ‫له‌کاتێکدا له‌واڵتانی تر وا باوه‌ سه‌رۆکی په‌رله‌مانت����ار‪ ،‬کارک����ردن له‌په‌رله‌ماندا‬ ‫حکومه‌ت ئاماده‌ ده‌ب����ێ‌و به‌رگریده‌کا‌و ئاس����ان‌و خۆش����ده‌کا‪ .‬به‌داخ����ه‌وه‌ له‌م‬ ‫روونکردنه‌وه‌ ده‌دا له‌سه‌ر بودجه‌که‌ی‪ .‬ب����واره‌دا له‌دیمه‌ن����ی کۆبوونه‌وه‌کانیان‬

‫ده‌ی����ان که‌موکوریم بین����ی که‌ هه‌ندێک‬ ‫له‌په‌رله‌ما‌نتاران به‌ده‌نگی به‌رز‌و هاوارو‬ ‫توڕه‌یی����ه‌وه‌ قس����ه‌ده‌که‌ن‌و ی����ا به‌ب����ێ‬ ‫ناونوسین‌و مۆڵه‌ت قسه‌‌ به‌یه‌کترده‌بڕن‌و‬ ‫هه‌ندێ����ک جاری����ش مس����ت ب����ه‌ مێز‌و‬ ‫کتێبه‌کانی����ان ده‌ده‌ن‪ .‬لێ����ره‌دا چه‌ن����د‬ ‫دیمه‌نێک به‌ نمونه‌ ده‌‌ێنمه‌وه‌‪.‬‬ ‫ب����ۆ نمون����ه‌ په‌رله‌ما‌نتارێ����ک له‌کات����ی‬ ‫وته‌که‌یدا به‌توڕه‌ییه‌وه‌ داوای له‌سه‌رۆکی‬ ‫په‌رله‌مانکرد که‌ گوێی لێبگرێ‪ ،‬چونکه‌‬ ‫قسه‌ بۆ ئه‌وده‌کا‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که‌ ئه‌وه‌‬ ‫ئه‌ته‌کێتێکی جوان نیی����ه‌ له‌هه‌مانکاتدا‬ ‫په‌رله‌ما‌نتاران به‌ش����ێوه‌یه‌کی گش����تی‬ ‫قس����ه بۆ ئه‌ندامان‌و هاوواڵتیان ده‌که‌ن‬ ‫له‌ڕێ����گای مێدیاکانه‌وه‌‪ ،‬نه‌ک به‌تایبه‌تی‬ ‫بۆ سه‌رۆک‪ .‬سه‌رۆکی په‌رله‌مان یه‌کێکه‌‬ ‫له‌و‌ گوێگرانه‌‌و له‌وانه‌شه‌ هیچ کاریگه‌ری‬ ‫باش یان خراپی له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌که‌ نه‌بێ‪،‬‬ ‫چونکه‌ زۆر سه‌رۆکی په‌رله‌مانی واڵتانی‬ ‫تر بێالیه‌نن‌و کاره‌که‌یان ته‌کنیکییه‌ نه‌ک‬ ‫سیاسی‪ ،‬وه‌ک له‌‌س����وید‪ ‌.‬له‌هه‌مانکاتدا‬ ‫ئاس����ایی له‌په‌رله‌مانه‌کاندا‪ ،‬س����ه‌رۆک‬ ‫که‌وتۆته‌ پشت یا الته‌نیشتی وتاربێژه‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌و رووی ده‌می له‌سه‌رۆک نییه‌‪ .‬لێره‌دا‬ ‫پیشنیارده‌که‌م که‌ په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫مینبه‌ر‪/‬مێزی وتاردان دابنێ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫وتارده‌ر رووی له‌په‌رله‌مانتاران بێ نه‌ک‬ ‫له‌‌س����ه‌رۆک‪ ،‬چونکه‌ قس����ه‌ بۆ ئه‌ندامان‬ ‫ده‌کا نه‌ک سه‌رۆک‪.‬‬ ‫له‌موناقه‌ش����ه‌کاندا دیاربوو که‌ زۆرجار‬ ‫په‌رله‌ما‌نتار به‌ زه‌وقی خۆی پێشنیاریان‬ ‫ده‌کرد به‌بێ ئه‌وه‌ی بیروڕای حیزبه‌که‌ی‬ ‫ی����ان فراکس����یۆنه‌که‌ی وه‌رگرتب����ێ‌ که‌‬ ‫ئه‌وه‌ش نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه‌ که‌ پێشوه‌خت‬ ‫فراکسیۆنه‌کان کۆبوونه‌وه‌و موناقه‌شه‌ی‬ ‫ئه‌جندای ئه‌و رۆژه‌ی����ان نه‌کردووه‪ ‌،‬که‌‬ ‫چی بکه‌ن‌و چی بڵین‪ .‬له‌ڕاستیدا ده‌بێ‬ ‫ئه‌وه‌ وه‌ک س����یناریۆیه‌ک رێکخرابێ که‌‬ ‫كێ چی بڵێت‌و چۆن‌و که‌ی‪ .‬نه‌ک کتوپڕ‬ ‫ش����تێکت به‌ خه‌یاڵداهات پێش����نیاری‬ ‫بک����ه‌ی‪ ،‬چونک����ه‌ پش����تیوانی ناب����ێ‌و‬ ‫به‌‌دڵنیایی فه‌رام����ۆش ده‌کرێ‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ته‌نها هه‌ر کۆبوونه‌وه‌که‌ درێژده‌کاته‌وه‌‪.‬‬ ‫کاری په‌رله‌م����ان بریتیی����ه‌ ل����ه‌کاری‬ ‫گروپی‌و بۆ سه‌رکه‌وتنی پێشنیار ده‌بێ‬ ‫زۆرینه‌ی ده‌نگی بۆ په‌یدا بکرێت‪ .‬کاری‬ ‫په‌رله‌مانی پڕه‌ له‌هاوپه‌یمانی‌و سازش‌و‬ ‫بۆ په‌یداکردنی زۆرینه‌ بۆ پێشنیاره‌کان‪.‬‬ ‫له‌هه‌مانکات����دا نابێ په‌رله‌ما‌نتار به‌ته‌نها‬ ‫پێدابگرێ له‌سه‌ر مه‌س����ه‌له‌یه‌ک ئه‌گه‌ر‬ ‫پشتیوانی نه‌بێ‪ ،‬با گرنگیش بێ‪ ،‬چونکه‬ ‫مه‌حاڵه‌ بتوانرێ هه‌موو داخوازییه‌کانی‬ ‫هه‌موو په‌رله‌مانتاران بهێنرێته‌ دی‪.‬‬ ‫»»‪19‬‬

‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم سیاسه‌ت ‌ی دارای ‌ی نییه‌‬ ‫فەیسەڵ عەلی‬ ‫بودج���ەی گش���تیی واڵت ئاوێن���ەی‬ ‫سیاس���ەتی دارایی ئەو حکومەتەیە کە‬ ‫ئەو واڵت���ە بەڕێوەدەب���ات‪ ،‬کە ئەویش‬ ‫بەدەنگی هاوواڵتیانی ئیدارەدانەکەی پێ‬ ‫سپێردراوە‪ ،‬تاوەکو بتوانێ بە باشترین‬ ‫ش���ێواز داهاتەکان���ی کۆبکات���ەوەو بە‬ ‫زانستیانە بەس���ەر کەناڵە جیاوازەکانی‬ ‫ئابووریی‌و کۆمەاڵتییدا بەش���ی بکات‪،‬‬ ‫بە جۆرێک کە هاوسەنگی ئەو کەنااڵنە‬ ‫بپارێزێت‪.‬‬ ‫سیاس���ەتی دارای���ی ئەو رێوش���وێنە‬ ‫دارای���ی‌و غەیرە داراییانەی���ە کە دەبێ‬ ‫ه���ەر حکومەتێک بیگرێتەب���ەر تاوەکو‬ ‫بتوان���ێ س���ود لەس���ەرچاوە دارایی‌و‬ ‫م���ادی‌و مرۆییەکان���ی چوارچێ���وەی لەو پرس���ە‪ ،‬ئایا ئەو وەاڵمەی وەزیری‬ ‫س���نورە ئیدارییەکەی خۆی وەربگرێت‪ ،‬دارایی چی له‌پشتەوەیە‪ ،‬ئایا بۆ ئەوەیە‬ ‫پ���ەرەی پێبدات‌و زامن���ی ئایندەش بۆ چیدی پەرلەمانتاران پرس���یار نەکەن‌و‬ ‫نەوەکانیان بکات‪ ،‬سەرەڕای ئەوەی کە داوای روونکردن���ەوە نەک���ەن‌و الیەن���ە‬ ‫دەبێ هەموو مەترس���ی‌و هەڕەشەکانی نادیارەکانی بودجە دەرنەخەن‪.‬‬ ‫لەبەرچاو گرتبێت‪ ،‬ب���ۆ ئەوەی لەکاتی حکومەتێ���ک نەتوان���ێ بەرگ���ەی یەک‬ ‫روودان���ی ه���ەر حاڵەتێکی نائاس���ایدا مان���گ بگرێ���ت ئی���دی چ مانای���ەک‬ ‫حکومەت لەڕێی ئەو سیاسەتە دارایی‌و دەمێنێت���ەوە بۆ ئ���ەو جەنگەی هەرێم‬ ‫ئابوورییەی ک���ە گرتویەتیەبەر بتوانێ لەگ���ەڵ حکومەتی ناوەن���دی دەیکات‪،‬‬ ‫ئەی ئەوە کێیە بەرپرس���ە لەزامنکردنی‬ ‫بەرەنگاری بێتەوە‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی زۆر سەیرو جێی نیگەرانی سەالمەتی هاوواڵتیان‪ ،‬ئەی ئەوە کێیە‬ ‫ب���وو‪ ،‬لێدوانەک���ەی وەزی���ری دارایی‌و دەتوانێ کێشەو گرفتەکانی هاوواڵتیان‬ ‫ئابووریی حکومەتی هەرێمی کوردستانە‪ ،‬چارەس���ەر بکات‪ ،‬ئەگەر حکومەتداری‌و‬ ‫کە له‌وەاڵمی پەرلەمانتاراندا گوتویەتی‪ ،‬سیاس���ەتکردن بەمج���ۆرە بێ���ت‪ ،‬بێ‬ ‫(ئەگەر بەغداد نەبێت ناتوانین موچەی بیرکردنەوە هەموو کەسێکی ئەم واڵتە‬ ‫مانگێک���ی فەرمانب���ەران بدەین)‪ .‬ئەم دەتوان���ێ دەتوان���ێ وەک ئێوە بیکات‪.‬‬ ‫لێدوانە بەدوای خۆیدا چەندین پرسیار کات���ی خ���ۆی زۆر نیگ���ەران دەبووم‬ ‫دەوروژێنێ���ت‪ .‬ئ���ەی کاری وەزارەتی لەوەی هەرکەس���ەو دەیگوت کاکە ئەوە‬ ‫دارای���ی چییە‪ ،‬ئەی پالن‌و سیاس���ەتە چیی���ە بەمنیش دەکرێ‪ ،‬دی���ارە ئەوە‬ ‫داراییەکانت���ان لەکوێیە؟ ک���ە نەتوانن له‌خۆڕانەهاتووە‪.‬‬ ‫بەرگەی یەک مانگ بگرن‪ ،‬کێ بەرپرسە حکومەت نیی���ە له‌جیهان���دا‪ ،‬بە هەرە‬

‫حکومەتێک نەتوانێ‬ ‫بەرگەی یەک مانگ‬ ‫بگرێت ئیدی چ‬ ‫مانەیەک دەمێنێتەوە‬ ‫بۆ ئەو جەنگەی هەرێم‬ ‫لەگەڵ حکومەتی‬ ‫ناوەندی دەیکات‬

‫هەژارەکانەوە‪ ،‬یەدەکی چەند مانگێکی‬ ‫خ���ۆی نەکردبێت‪ ،‬کەچ���ی حکومەتی‬ ‫هەرێم���ی کوردس���تان‪ ،‬ب���ەو بودج���ە‬ ‫گەورەیەوە نەیتوانیوە ئەوە بکات‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ناڕۆشنە‪ ،‬ئەوەیە‪ ،‬وەک له‌ڕاپۆرتی دارایی‬ ‫ئەمس���اڵی بودجەدا هاتووە‪ ،‬حکومەت‬ ‫تەنیا توانیویەت���ی (‪)%٥٣‬ی بودجەی‬ ‫وەبەرهێنان خەرج بکات‪ ،‬ئەی (‪)%٤٧‬‬ ‫چی لێهات‪ ،‬لەکاتێکدا له‌یاسای بودجەی‬ ‫پارس���اڵدا هاتووە ک���ە نابێ حکومەت‬ ‫هی���چ موناقەلەی���ەک له‌وەبەرهێنانەوە‬ ‫بۆ بەکارب���ردن بکات‪ ،‬کەچی حکومەت‬ ‫بەئاس���انی ئەوە بڕگەیەی لەیاس���اکە‬ ‫پێشێل کردووە‪ .‬وەک ئەوە وایە کە ئەو‬ ‫یاسایە پەیوەندی بەوانەوە نییە‪.‬‬ ‫ئەی ئەو (‪)%٤٧‬ە بەس نییە بۆ ئەوەی‬ ‫وەک یەدەگێک���ی دارایی بۆ رۆژی رەش‬ ‫هەڵبگیرێ���ت‪ ،‬ی���ان ئێمە پێویس���تمان‬ ‫پێی نییە‪ ،‬دنیا ش���امی شەریفەو هیچ‬ ‫پێش���هاتێکی نەخوازراو رووبەڕووی ئەم‬ ‫هەرێمە پڕ لەکێش���ەو هەڕەشەلێکراوە‬ ‫نابێتەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی لێدوان���ەی وەزی���ری دارای���ی‬ ‫جەخت له‌ڕاس���تییەک دەکات���ەوە‪ ،‬کە‬ ‫ئەم هەرێمەی ئێمە سیاس���ەتی دارایی‬ ‫نیی���ە‪ ،‬ه���ەر ئەمەش���ە وای ک���ردووە‬ ‫بودجەی گشتی کە رەوانەی پەرلەمانی‬ ‫کوردستان دەکرێت‪ ،‬بێ بەرنامەیی‌و بێ‬ ‫ئامانجی پێوە دیارە‪ ،‬جگە له‌کۆمەڵێک‬ ‫ژمارە کە لەالیەن کۆمەڵێك ژمێریارەوە‬ ‫ریزکراون هیچی ت���ر نییە‪ .‬دەنا دەبوو‬ ‫بودجەک���ەی هەرێم پێمان بڵێت‪ ،‬لەڕێی‬ ‫ئ���ەم (‪ )15.245.797‬پازدە ترلیۆن‌و‬ ‫دوو س���ەدو چل‌و پێن���ج ملیارو حەوت‬ ‫سەدو نەوه‌ت‌و حەوت ملیۆن دینارەوە‪،‬‬ ‫ئاس���تی بەرهەمهێنان���ی کش���توکاڵ‬ ‫بەرەو کوێ دەبات‪ ،‬پیشەس���ازی چەند‬

‫دەتوانێ ئاس���تی هاوردەی کااڵی بیانی‬ ‫ک���ەم بکاتەوە‪ ،‬ئ���ەو (‪ )%٧٠‬بودجەی‬ ‫بەکاربردن���ە چەن���د دەتوان���ێ ئەدائی‬ ‫ئی���داری دامەزراوەکان���ی حکوم���ەت‬ ‫بەرزبکات���ەوەو کێش���ە ئیدارییەکان���ی‬ ‫چارەس���ەر بکات‪ .‬یان ئای���ا ئەو رێژە‬ ‫بەرزەی بەکارب���ردن دەتوانێ ئیدارەی‬ ‫ئ���ەو (‪ )%٣٠‬وەبەرهێنان ئیدارە بدات‌و‬ ‫لەکاتی خۆیدا تەواویان بکات‪ ،‬ئەمانەوە‬ ‫س���ەدان پرس���یاری تر هەیە کە دەبێ‬ ‫ئ���ەو بودجەیە وەاڵمی پێبێت کە دەبوو‬ ‫ه���ەر دوو وەزیرانی دارای���ی‌و پالندان‬ ‫بەباش���ی خۆیان بۆ ئام���ادە کردبێت‌و‬ ‫وەاڵمی کۆنکریتی ئەوانەی البێت‪ ،‬نەک‬ ‫وەک له‌ڕاپۆرتەک���ەی وەزارەتی دارایی‬ ‫هێندێک بە گۆترە باس���ی لێوە کراوە‪،‬‬ ‫وەک له‌الپ���ەڕە (‪ )٢‬هاتووە‪ ،‬کە دەڵێ‬ ‫بەپێی یاس���ای بودجەی عێراق (‪)%١٧‬‬ ‫خەرجی حاکم���ە بۆ حکومەتی هەرێمی‬ ‫کوردستان تەرخان کراوە‪ ،‬بەاڵم بەشێک‬ ‫له‌خەرجیی���ەکان له‌س���اڵی راب���ردوودا‬ ‫نەگەیش���تونەتە هەرێمی کوردس���تان‪،‬‬ ‫لێرەدا دەپرسین ئایا ئەو بەشە چەندە‪،‬‬ ‫بەڕێزت���ان داوا له‌پەرلەمانتاران دەکەن‬ ‫کە بەڵگەوە قسان بکەن‪ ،‬ئەی مەفروز‬ ‫نییە بەر لەوان خۆتان کە له‌ژمێریارییدا‬ ‫زۆر شارەزان دەبوو بەشەمان بۆ دیاری‬ ‫بکەن‪ ،‬الن���ی کەم بەڕێژە بڵێن ئەوەندە‬ ‫هاتووەو ئەوەندەی نەهاتووە‪.‬‬ ‫قسەیەک هەیە دەڵێ‪ ،‬پێم بڵێ پارەکەت‬ ‫چۆن خ���ەرج دەکەی���ت‪ ،‬تاوەکو پێت‬ ‫بڵێـم پیاوێکی چۆنی‪ ،‬لەکۆتاییشدا من‬ ‫له‌حکومەتی هەرێم دەپرس���م پێم بڵێ‬ ‫بودجەکەت چۆن خەرج دەکەیت تا پێت‬ ‫بڵێ���م حکومەتێکی چۆنی‪ ،‬واتە تا پێت‬ ‫بڵێم سیاس���ەتە ئابووریی‌و داراییەکانت‬ ‫چەند دروستن‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫پانۆرامای سیاسیی‬ ‫ئاراس فەتاح‬ ‫یەکێ���ک له‌کۆڵەکەکان���ی سیس���تەمی‬ ‫پەرلەمانتاریزم ش���ەفافییەتە له‌گەیاندنی‬ ‫گفتوگ���ۆ‌و لێدوانەکان���ی نوێنەران���ی گەل‬ ‫له‌ھۆڵ���ی پەرلەمان���دا ب���ۆ رای گش���تیی‪.‬‬ ‫گ���ەر تەماش���ای نەریت���ی پەرلەمانی هەر‬ ‫دەوڵەتێکی یاسا‌و دیموکراسیی بکەین‌و بە‬ ‫پەرلەمانی کوردستانی بەراورد بکەین‪ ،‬ئەو‬ ‫راس���تییە دەبینین کە دیموکراسییەتەکەی‬ ‫پەرلەمانی کوردس���تان له‌چ عەقڵییەتێکی‬ ‫بەڕێوەب���ردن‌و کولتوورێکی سیاس���ییەوە‬ ‫سەرچاوەدەگرێت‪.‬‬ ‫کۆبوونەوەکان���ی پەرلەمان���ی واڵتان���ی‬ ‫دیموکراس���ی کراوەن‪ ،‬ن���ەک لەبەرئەوەی‬ ‫س���ەرۆکی پەرلەمان ی���ان حیزبەکان ئەم‬ ‫بڕیارەی���ان دەرکردووە‪ ،‬بەڵکو لەبەرئەوەی‬ ‫له‌دەس���تووری ئ���ەو واڵتانەدا ئ���ەم مافە‬ ‫پارێزراوە‪ .‬واتە مافی کراوەیی کۆبوونەوەکانی‬ ‫پەرلەم���ان بەندێکی چەس���پێنراو‌و گرنگی‬ ‫دیموکراس���یی پەرلەمانتاریی���ە لەڕێ���گای‬ ‫دەس���توورەوە‪ .‬ب���ۆ روونکردن���ەوەی ئەم‬ ‫حاڵەتەش با تەماشایەکی خێرای پەرلەمانی‬ ‫واڵتێکی دیموکراسی وەکو ئەڵمانیا بکەین‪.‬‬ ‫له‌پەرلەمان���ی ئەڵمانیدا س���ێ (تریبیون)‬ ‫هەیە‪ ،‬واتە سێ ش���وێنی دیاریکراو هەیە؛‬ ‫یەکێکی���ان تایبەت���ە ب���ە بین���ەران‪ ،‬واتە‬ ‫ئەو کەس���ە مەدەنیی���ە ئاس���اییانەی کە‬ ‫دەیانەوێت س���ەردانی پەرلەم���ان بکەن‌و‬ ‫تەماشای چەشنی گفتوگۆ‌و کاری پەرلەمان‬ ‫بکەن‪ ،‬دوو تریبیونەک���ەی تریش تایبەتن‬ ‫بە میدی���اکاران‌و نوێنەران���ی کەناڵەکانی‬ ‫راگەیاندن کە دەتوانن راستەوخۆ‌و ئازادانە‬ ‫له‌ھۆڵ���ی پەرلەمانەوە هەواڵ بۆ دەزگاکانی‬ ‫راگەیاندن بنێرن‪ .‬هەر کەسێکیش نەتوانێت‬ ‫له‌پەرلەماندا ئامادەبێ���ت‌و بەدواچوون بۆ‬ ‫گفتوگۆکانی پەرلەمان بکات‪ ،‬ئەو کەس���ە‬ ‫دەتوانێ���ت لەس���ەر س���ایتی ئینتەرنێتی‬ ‫پەرلەمان بەشێوەیەکی زیندوو بێ فیلتەر‌و‬ ‫مۆنتاژکردن راستەوخۆ تەماشای گفتوگۆکان‬ ‫ب���کات‪ .‬نەک هەر ئەم���ە‪ ،‬بەڵکو کۆی ئەو‬ ‫گفتوگۆیان���ەی کە پێش���ووتریش کراون‪،‬‬ ‫دەتوانرێت له‌ئەرشیڤی تایبەتی ئینتەرنێتی‬ ‫پەرلەماندا دابگیردرێن‌و تەماشابکرێن‪ .‬هەر‬ ‫کەس���ێکیش (‪ )iPhone‬ی���ان (‪)iPad‬ی‬ ‫هەبێت‪ ،‬دەتوانێت لەڕێگای (‪)App‬کانەوە‬ ‫لەژێر ناونیش���انی (‪)m.bundestag.de‬‬ ‫راستەوخۆ تەماشای گفتوگۆکانی پەرلەمان‬ ‫بکات یان سەیری ئەو گفتوگۆیانە بکات کە‬ ‫له‌پلێنومەکان���دا کراون‪ .‬بۆئەوەی مندااڵن‌و‬ ‫گەنجانی���ش له‌وەرگرتنی زانیاریی لەس���ەر‬ ‫کاری پەرلەم���ان‌و گفتوگۆکان���ی بێبەری‬ ‫نەبن‪ ،‬پەرلەمان سایتی تایبەتی بۆ ئەم دوو‬ ‫گروپەش دروستکردووە بۆئەوەی له‌ڕێگای‬ ‫ه���ەردوو س���ایتی (‪)kuppelkucker.de‬‬ ‫بۆ مندااڵن‌و س���ایتی (‪)mitmischen.de‬‬ ‫تایبەت ب���ە گەنجان‪ ،‬زانی���اری وەربگرن‪،‬‬ ‫تاوەکو له‌پرۆس���ەی دیموکراسی تێبگەن‌و‬ ‫له‌گفتوگۆکردندا بەشداربن‪.‬‬ ‫ئەمە زۆر بە کورتی‌و چڕیی پانۆرامای کاری‬ ‫پەرلەمانتارییە له‌واڵتێکی دیموکراس���یدا‪،‬‬ ‫بەاڵم له‌سەدەی بیس���تویەکەمدا‌و له‌کابینە‬ ‫یەک له‌دوای یەکەکانی حکومەتی کوردیدا‬ ‫له‌ڕێگەى شێوازى تایبەتەوە کۆبوونەوەکانی‬ ‫پەرلەم���ان دەگەیەنرێت���ە رای گش���تی‪.‬‬ ‫بێگومان مەبەس���ت لەم شێوازە تایبەتەش‬ ‫ئ���ەو فۆرمە دیموکراس���ییەیە کە نایەڵێت‬ ‫رۆژنامەنووس���ان له‌پەرلەمان���دا ئامادەبن‌و‬ ‫پێش باڵوکردنەوەی فیلمەکانیش له‌کەناڵی‬ ‫پەرلەمان���ەوە‪ ،‬بە خواس���تی دەرھێنەرانی‬ ‫حیزبە دەسەاڵتدارەکان مۆنتاج دەکرێنەوە‪،‬‬ ‫بۆئ���ەوەی هەقیقەتی گفتوگ���ۆکان بۆ رای‬ ‫گشتی دەرنەکەوێت‪ .‬بەکورتی ستراتیژ لەم‬ ‫سیاسەتەدا بریتییە له‌تاریککردنی دونیای‬ ‫سیاسەت‌و سانسۆرکردنی‪.‬‬ ‫دیارە ترسناکترین نموونەش بۆ خنکاندنی‬ ‫ئ���ازادی راگەیان���دن له‌واڵتی ئێم���ەدا ئەو‬ ‫پێش���نیارە دۆستانە هەڕەش���ەئامێزە بوو‬ ‫کە ل���ەم ماوەیەی راب���ردوودا بۆ دەزگای‬ ‫(ئێ���ن‪ .‬ئاڕ‪ .‬ت���ی) کرا‪ ،‬بۆئ���ەوەی مافی‬ ‫دەستکەوتنی زانیاری له‌مافی سوتاندنەوە‬ ‫بگ���ۆڕن ب���ۆ ماف���ی کڕی���ن‪ .‬نموونەیەکی‬ ‫ت���ری ئەم عەقڵییەتە له‌پاس���اوی هەندێک‬ ‫له‌بیرمەندان���ی حیزبی���دا دەردەکەوێت کە‬ ‫چۆن نموون���ەی بەحیزبیکردنی راگەیاندن‬ ‫ب���ە ش���ەرعی دەبین���ن‌و دەڵێ���ن له‌واڵتە‬ ‫دیموکراسییەکانیش���دا ئ���ەم مۆدێل���ەی‬ ‫کوردس���تان هەیە‌و نموونەش���یان بۆ ئەمە‬ ‫ئیمپراتۆرییەتی راگەیاندنی بێرلەس���کۆنیی‬ ‫س���ەرۆکی پێش���وی ئیتالیای���ە‪ .‬من زۆرم‬ ‫پێسەیرە جاران دەیانگوت "ئێمە له‌بەعس‬ ‫باشترین"و ئێستاش بێش���ەرمی سیاسیی‬ ‫گەیش���تۆتە ئەو رادەیەی ک���ە خراپترین‌و‬ ‫مەترس���یدارترین نموون���ەی خۆرئ���اوا‬ ‫بهێننەوە‌و بڵێن له‌دونیای دیموکراسیش���دا‬ ‫وەک الی ئێمە دەگوزەرێت! ئەمە له‌کاتێکدا‬ ‫ک���ە هەم���وو دەنگ���ە رەخنەی���ی‌و ھێزە‬ ‫پێش���کەوتووخوازەکانی ئیتالی���ا‌و خۆرئاوا‬

‫باس له‌مەترسی فاشیزمی نوێ دەکەن‪ ،‬کە‬ ‫له‌بەرگی کەسایەتی چەشنی بێرلەسکۆنیدا‬ ‫زیندوودەبێتەوە‪.‬‬ ‫هەموو ئەمانە نەک نابنە ھۆکاری شڵەژانی‬ ‫ئەخالقی‌و سیاسیی بۆ پەرلەمان‌و حکومەت‪،‬‬ ‫بەڵک���و وەک���و هەم���وو رووداوەکانی تری‬ ‫واڵت له‌نموونەی "ن���ا ـ گفتوگۆ"ی بودجە‬ ‫له‌پەرلەماندا بە کۆدەنگ‌و بە بێدەنگییەکی‬ ‫ترس���ناک تێپەڕدەب���ن‪ .‬دی���ارە بودج���ە‬ ‫گرنگتری���ن‌و ئاڵۆزتری���ن کاری حکومەت‌و‬ ‫پەرلەمان���ە‌و گ���ەر بە زمانی سیس���تەمی‬ ‫دیموکراسی قسەبکەین‪ ،‬دەبێت بڵێین بودجە‬ ‫بریتییە له‌”پرۆگرامی حکومەت بە ژمارە"‪.‬‬ ‫دواکەوتنی بێوێنەی “دیموکراس���ییانەی”‬ ‫بەردەوامی چەندین مانگی بودجە لەالیەن‬ ‫حکومەت���ەوە‌و بێدەنگ���ی پەرلەم���ان لێی‬ ‫بێگوم���ان مانای ئەوە نییە کە س���ەرۆکی‬ ‫حکومەت‌و پەرلەمان س���ەر له‌حیس���ابات‌و‬ ‫ماتماتیک دەرناکەن‪ ،‬بەڵکو مانای ئەوەیە‬ ‫کە شتێک نییە بەناوی پرۆگرامی سیاسیی‬ ‫حکومەت بە ژمارەی راستەقینە‌و چاودێری‬ ‫راستەقینەی پەرلەمانیش بۆ ئەو ژمارانە‪.‬‬ ‫ب���ا تەماش���ای هەندێ���ک خەس���ڵەتی‬ ‫ت���ری دیموکراس���ییەتی پەرلەمانت���اری‬ ‫کوردی بکەی���ن‌و بزانی���ن له‌پەرلەماندا چ‬ ‫دەگوزەرێ���ت‪ .‬له‌هەم���وو پەرلەمانەکان���ی‬ ‫دونی���ادا کاتێ���ک پەرلەمانت���اران مۆڵەتی‬ ‫قس���ەکردن وەردەگرن‪ ،‬هەڵدەسن‌و دەچنە‬ ‫س���ەر مەنەس���ەی قس���ەکردن‌و رووی���ان‬ ‫له‌نوێنەران���ی گەل‌و کابین���ەی حکومەتە‪،‬‬ ‫بەاڵم له‌پەرلەمانی کوردستاندا ئەم نەریتە‬ ‫ت���ەواو پێچەوانەی���ە‪ ،‬پەرلەمانتاران وەکو‬ ‫قوتابی له‌شوێنی خۆیان هەڵدەسن‌و روویان‬ ‫له‌نوێنەران���ی گ���ەل نییە‪ ،‬بەڵک���و روویان‬ ‫له‌س���ەرۆکی پەرلەمانە‌و قسەکانیشیان بۆ‬ ‫ئەو دەکەن‌و بە “بەڕێز سەرۆکی پەرلەمان”‬ ‫دەستپێدەکەن‪ .‬ئەوەش���ی لەم چرکەساتە‬ ‫گرنگانەدا بۆ سیاسەتی ئابووری نەتەوەیی‬ ‫ون���ە‪ ،‬س���ەرۆکی حکومەتە‪ .‬ئ���ەم نەریتە‬ ‫تەنه���ا گەورەکردنێکی بێمانای س���ەرۆکی‬ ‫پەرلەم���ان‌و حکومەت‌و هەرێم نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەپش���تییەوە کولتوورێ���ک کاردەکات کە‬ ‫کەسایەتی “س���ەرۆک” چ مانا‌و بەهایەکی‬ ‫له‌پێکهاتی سیاس���یی‌و دامەزراوەیی ئێمەدا‬ ‫هەیە‌و بە چ میکانیزمێک کار له‌گەورەکردن‌و‬ ‫پیرۆزکردن���ی هەیبەتی���دا دەکرێ���ت‌و‬ ‫لەدەرەوەی لێپرس���ینەوەی پەرلەمان‌و رای‬ ‫گشتیدا دادەنرێت‪ .‬دەسەاڵت له‌سیستەمی‬ ‫دیموکراس���یدا ئی���دارەی ژی���ان دەکات‌و‬ ‫له‌سیس���تەمی تۆتالیت���اری‌و دیکتاتۆریدا‬ ‫ئیدارەی مردن دەکات‪ .‬بەشێوەیەکی گشتی‬ ‫ئێمەی مرۆڤ رێکخستن‌و پاراستنی ژیانمان‬ ‫دەدەینە دەست دەسەاڵتداران‪ .‬دوو ھۆکاری‬ ‫زۆر سەرەکیش وامانلێدەکەن کە ئەم کارە‬ ‫بکەی���ن‪ ،‬یەکەمیان لەبەرئ���ەوەی له‌ئازارو‬ ‫توندوتیژیی‌و مردن دەترس���ین‌و نامانەوێت‬ ‫ک���ەس ئەش���کەنجەمانبدات‌و بمانکوژێت‪،‬‬ ‫بۆیە پێویس���تمان بە دەس���ەاڵتێکی بااڵتر‬ ‫هەیە کە ئەم کارەی پێڕاس���پێرین‌و بەناوی‬ ‫هەموومانەوە ژینم���ان رێکبخات‌و ئازادی‌و‬ ‫ئاساییش���مان له‌هەڕەش���ە‌و پەالم���اردان‬ ‫بپارێزێ���ت‪ .‬بەمانایەکی ت���ر مرۆڤ خۆی‬ ‫دەس���ەاڵتدارێتی وەک���و پێکهاتەیەک���ی‬ ‫رێکخەر دادەھێنێت بۆئەوەی له‌هەڕەش���ەی‬ ‫ناوەکی‌و دەرەکی بیپارێزێت‪ .‬دووهەمیشیان‬ ‫چاوەڕوانی ئەوەین کە بەرهەمی کارەکانمان‌و‬ ‫داهاتی نەتەوەیی‪ ،‬خۆش���گوزەرانیمان بۆ‬ ‫دابینبکات‪ .‬لەم سیس���تەمەی کوردستاندا‬ ‫ه���ەردوو وەزیفەک���ە ون���ن‪ .‬ن���ەک تەنها‬ ‫لەبەرئەوەی زۆرترین بڕی پارەی بودجەی‬ ‫کوردس���تان بۆ بواری ئەمنی تەرخانکراوە‬ ‫ک���ە س���ەرۆک‌و دەزگا تاریکەکانی هەموو‬ ‫ش���تێک بن‪ ،‬لەژێر کۆنترۆڵ���ی پەرلەماندا‬ ‫نین‪ ،‬بەڵک���و لەبەرئەوەی نە حکومەت‌و نە‬ ‫پەرلەم���ان پرۆگرامێکی سیاس���یی‌و ھێزی‬ ‫سیاسیی ئەوەیان هەیە ژیانی ئینسانەکان‬ ‫بپارێ���زن‌و زەمانەتی بژێوی���ان بکەن‪ .‬بە‬ ‫چەشنێک جگە له‌سیستەمێکی موچەخۆری‬ ‫بێبەرهەم���ی حیزبی���ی‪ ،‬هەموو کەس���ێک‬ ‫دەبێت زیاد له‌کارێک‌و هەموو خێزانێکیش‬ ‫زی���اد له‌مووچەیەک���ی هەبێ���ت بۆئەوەی‬ ‫بتوانێت دابینی النیکەمی پێداویستییەکانی‬ ‫ژیان���ی رۆژانەی خۆی بکات‪ .‬پرس���یارەکە‬ ‫لێرەدا ئەوەی���ە چ رێگایەک هەیە بۆئەوەی‬ ‫دواڕۆژێکی باش���تر دابمەزرێندرێت؟ کۆنە‬ ‫س���ەرۆکی ئەڵمانی‪ ،‬ڤیل���ی براند‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫باشترین رێگا بۆئەوەی پێشبینی دواڕۆژی‬ ‫پێبکەیت‪ ،‬بریتییە له‌دروستکردنی‪.‬‬ ‫بەاڵم ئ���ەم مۆدێل���ه ‌دەس���ەاڵتدارێتییە‌و‬ ‫سیستەمە پەرلەمانتارییەی له‌واڵتی ئێمەدا‬ ‫بەرق���ەرارە‪ ،‬فۆرمێک���ی زۆر تایبەتمەندی‬ ‫لەکارخس���تنی عەقڵ‌و کردەی سیاسییە بۆ‬ ‫خراپترکردنی ژیان‌و دواڕۆژی ئینسانەکان‪.‬‬ ‫ئەمە دەس���ەاڵتدارێتییەکە کە نە دەتوانێ‬ ‫خۆی چ���اک بکات‌و ن���ە دەیەوێت دان بە‬ ‫فەش���ەلی فەرمانڕەواتییەکەی���دا بنێت‌و نە‬ ‫خوازیاریشە رۆژێک له‌ڕۆژان دەستبەرداری‬ ‫دەسەاڵت بێت‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫سود له‌كۆمه‌ڵگا وه‌ربگره‌‌و هه‌ندێكی پێ ببه‌خشه‌ره‌وه‌‬ ‫ن‪ :‬یودیت نیورینك‌و‬ ‫كوردستان ده‌لۆیی*‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫ده‌رباره‌ی ئاسایشی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی نیشتمانی‬

‫هه‌بوون���ی ی���ان به‌ده‌قکردنی ئاسایش���ی‬ ‫نیشتمانی کوردس���تان له‌ئێستادا کارێکی‬ ‫بێوێنه هه‌نوکه‌ییه‪ .‬ئه‌مه له‌هه‌مانکاتدا مانای‬ ‫به‌ده‌زگاییبوونی ئه‌م ب���واره‌ی حکومه‌ت‌و‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‪ .‬وه‌ک له‌ناونیشانه‌که‌دا ده‌یبینن‬ ‫مه‌به‌ستمان له‌ئاسایشی نیشتمانی ئه‌وه‌یه‬ ‫که ئه‌مڕۆ له‌دونی���ای کوردیدا پێی ده‌ڵێن‬ ‫ئاسایش���ی نه‌ته‌وه‌ی���ی‪ .‬به‌کارهێنان���ی‬ ‫ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی هه‌ڵه‌یه‌كی ترسناکه‪،‬‬ ‫که له‌ئه‌نجامی ئاگاییه‌كی الواز به‌رامبه‌ر ئه‌م‬ ‫بواره هاتوه‌ته ئاراوه‪ .‬چه‌مکی ئاسایش���ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی‪ ،‬وه‌رگیراوی ده‌قاوده‌قی "االمن‬ ‫القومی" عه‌ره‌بییه‪ .‬ناسیونالیزمی عه‌ره‌بی‬ ‫هه‌میشه له‌دووفاقییه‌كدا ژیاوه‪ ،‬له‌کاتێکدا‬ ‫به‌كردار ناوچه‌یی بووه‪ ،‬هه‌میشه به خیتاب‬ ‫پ���ان عه‌ره‌بیزم ب���ووه‪ .‬بۆی���ه له‌میانه‌ی‬ ‫ده‌ربڕینیاندا هه‌میش���ه هه‌وڵ���ی ئه‌وه‌یان‬ ‫داوه له‌سنوری ئه‌وه‌ی پێی ده‌ڵێن (قوتر)‬ ‫بچن���ه ده‌ره‌وه‪ .‬وه‌ک هه‌م���وو بوارێکی تر‬ ‫ده‌رئه‌نجام هه‌میش���ه جگه له‌دیاریده‌یه‌كی‬ ‫ده‌نگ���ی پوچ هیچ���ی تر نه‌ب���ووه‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌فسوس دیدی کوردی بۆ ئاسایش ته‌نها‬ ‫ناوه‌که‌ی له‌عه‌ره‌به‌وه وه‌رنه‌گرتووه‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫له‌هه‌مانکاتدا شێوازه‌که‌ش���ی وه‌رگرتووه‪،‬‬ ‫ئه‌ویش پشتگوێخستنی ئاسایشی خه‌ڵك‌و‬ ‫خ���اک‌و ژیاری ک���ورد‪ ،‬وه جه‌ختکردنه‌وه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئاسایش���ی به‌رژه‌وه‌ندیی چینی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداری بااڵ‪ .‬وه‌ک چ���ۆن پرۆژه‌ی‬ ‫ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی عه‌ره‌ب ته‌نها په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌ نه‌ته‌وه‌ی عه‌ره‌ب���ه‌وه ئه‌وه‌یه که دژ به‬ ‫فه‌راهه‌مبوون���ی خه‌ونی ب���ه نه‌ته‌وه‌بوونی‬ ‫عه‌ره‌ب���ه‪ ،‬به هه‌مانش���ێوه ئ���ه‌وه‌ی پێی‬ ‫ده‌وترێت ئاسایش���ی نه‌ته‌وه‌یی کورد‪ ،‬که‬ ‫هه‌تا ئێستا نه‌نوس���راوه‪ ،‬هیچ نییه جگه‬ ‫له‌کۆمه‌ڵێ���ک به‌ه���ای خه‌یاڵیکراوی دژ به‬ ‫گه‌ل‌و خاکی کورد‪.‬‬ ‫که‌واته ئاسایشی نیشتمانی کوردستان‬ ‫بوونی نییه‪ ،‬نه‌ وه‌ك نوسراوێک‪ ،‬نه‌وه‌ك‬ ‫رێککه‌وتننامه‌ی���ه‌ک‪ ،‬ن���ه‌ وه‌ک پالنێک���ی‬ ‫سیاس���ی‌و ن���ه‌ك وه‌ک چوارچێوه‌ی���ه‌ک‌و‬ ‫له‌سه‌روی هه‌مویانه‌‌وه نه وه‌ك ده‌زگایه‌ک‪.‬‬ ‫کاتێ���ک ده‌ڵێی���ن ده‌زگا مه‌به‌س���تمان‬ ‫هه‌بوون���ی خه‌ڵكان���ی پس���پۆڕی تایبه‌ته‬ ‫له‌ب���واره جیاجیاکان���ی په‌یوه‌ندی���دار به‬ ‫ئاسایش���ی نیش���تمانییه‌وه‪ ،‬که به‌رده‌وام‬ ‫له‌پیاچوونه‌وه‌‌و گه‌ش���ه‌پێدانی ئه‌م بواره‌‌‌دا‬ ‫بن‪ ،‬چونکه ئاسایش���ی هیچ نیش���تمانێک‬ ‫بریت���ی نییه له‌کۆمه‌ڵێ���ک به‌های جێگیر‪،‬‬ ‫به‌ڵکو به‌رده‌وام پێویستی به پیاچوونه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‪.‬‬ ‫هه‌تا ئێستا به هیچ شێوه‌یه‌ک‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫هیچ سیاسییه‌کی کورد ئاماژه‌ی به‌وه‌نه‌داوه‬ ‫که به‌ئاگابێت له‌ئاسایش���ی نیش���تمانی‪.‬‬ ‫ئه‌مه جگه‌ ل���ه‌وه‌ی نیش���انه‌ی بێئاگاییه‬ ‫له‌سیاس���ه‌تکردن له‌ئاس���تی دام���ه‌زراوه‌‌و‬ ‫حکوم���ه‌ت‌و نیش���تمانی‌و نێوده‌وڵه‌تی���دا‬ ‫له‌هه‌مانکات���دا ئاماژه‌ی���ه ب���ۆ قه‌یرانێکی‬ ‫سه‌خت‪ ،‬ئه‌ویش‪ ،‬کورد به‌ناچاریی به‌شێکه‬ ‫له‌سیاس���ه‌تی ناوچه‌یی‌و هه‌رێمی‌و جیهانی‬ ‫به‌ب���ێ ئه‌وه‌ی هیچ ده‌رکێک���ی به‌رامبه‌ری‬ ‫هه‌بێ���ت‪ .‬له‌ڕاب���ردوودا شکس���تی کوردی‬ ‫ه���ۆکاری س���ه‌ره‌كی نه‌بوون���ی توانابووه‬ ‫له‌بیرکردن���ه‌وه له‌ئاس���ته جیاوازه‌کان���دا‪.‬‬ ‫به‌جۆرێک ده‌توانین بڵێین ئه‌و بوونه‌وه‌ره‌ی‬ ‫پێی ده‌ڵێن سیاس���ی کوردی نیشته‌جێی‬ ‫نێو قۆزاخه‌یه‌كی بچوک���ه که لێی گۆڕاوه‬ ‫ب���ه دونی���ا‪ .‬گ���ۆی زه‌وی له‌ڕوانگ���ه‌ی‬ ‫جیوپۆله‌تیکه‌وه له‌شێوازی بۆدرێکی مه‌زنی‬ ‫یاری شه‌ترنجدایه‪ ،‬ئه‌گه‌ر ناونیشانی کتێبه‬ ‫ناسراوه‌که‌ی زیگناو برزیژنیسکی وه‌رگرین‬ ‫وه‌ك میتافۆر‪ ،‬هه‌موو جوڵه‌یه‌ک کاریگه‌ری‬ ‫هه‌یه له‌سه‌ر ئه‌وانیترو جوڵه‌ی ده‌وڵه‌تان‌و‬ ‫پێکهات���ه‌كان به‌پێ���ی سروش���تیان یان‬ ‫توانایان سنورداره‪ .‬له‌کاتێکدا هیچ واڵتێک‬ ‫دابڕاونیی���ه‪ ،‬له‌هه‌مانکات���دا هه‌موو واڵتان‬ ‫له‌گۆڕانکاری به‌رده‌وامدان‪ ،‬که‌واته ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌ئاس���تی جیهانی���دا له‌ئارادایه دۆخێکی‬ ‫ناسه‌قامگیری هه‌میشه‌ییه‪.‬‬ ‫ئاسایشی نیشتمانی کوردستان بۆئه‌وه‌ی‬ ‫بنوسرێت پێویستی به بیریاری مه‌زنه‪ ،‬به‬ ‫که‌س���انێک که بتوانن له‌ئاستێکی قووڵی‬ ‫فه‌لسه‌فیدا بیربکه‌نه‌وه‪ ،‬له‌پێناو داڕشتنی‬ ‫چوارچێوه‌یه‌ك���دا که ژیاری کوردس���تان‬ ‫تیای���دا بپارێزرێت‪ ،‬فه‌راهه‌مبێت‪ ،‬بێته‌دی‌و‬ ‫به‌رده‌وامی هه‌بێت‪ .‬که ئاماژه به فه‌لسه‌فه‬ ‫ئه‌كه‌ی���ن‪ ،‬مه‌به‌س���تمان له‌ش���ێوازێکی‬ ‫تایبه‌ته له‌توان���ای بیرکردنه‌وه‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌تێگه‌یشتنی کانته‌وه‪ .‬الی کانت فه‌لسه‌فه‬ ‫بریتییه له‌هه‌وڵدان ب���ۆ زانینی ئه‌و بنه‌ما‬ ‫پێش���ینه‌ییانه که وه‌ها ئه‌که‌ن له‌که‌سێک‬

‫که به‌جۆرێکی جیا یان تایبه‌ت له‌ئه‌وانیتر‬ ‫یان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وانیت���ردا هه‌ڵس���وکه‌وت‬ ‫بکات‪ .‬به‌مانایه‌کی تر‪ ،‬کاتێک رووبه‌ڕووی‬ ‫هه‌ڵس���وکه‌وتێک‪ ،‬کردارێ���ک‪ ،‬دیارده‌یه‌ک‬ ‫ده‌بین���ه‌وه ده‌بێ له‌ڕێ���گای بیرکردنه‌وه‌ی‬ ‫فه‌لسه‌فییه‌وه هه‌وڵی ئه‌وه‌بده‌ین که پاڵنه‌ر‌و‬ ‫فاکت���ه‌ر‌و هۆکاری ئه‌و هه‌ڵس���وکه‌وته یان‬ ‫دیارده‌یه چیه‪ .‬ئه‌مه وه‌ک ئامرازێک گرنگه‬ ‫ب���ۆ هه‌ڵس���ه‌نگاندن‌و پێکه‌وه‌گرێدانی ئه‌و‬ ‫هه‌موو ته‌نگوچه‌ڵه‌مان���ه‌ی که رووبه‌ڕووی‬ ‫بوون���ی ژیاری کوردی ده‌بێته‌وه‪ .‬هه‌ر ئه‌م‬ ‫تایبه‌تمه‌ندییه‌ی بیرکردنه‌وه‌ی فه‌لسه‌فییه‌‬ ‫که وه‌ها ئه‌کات له‌هێنری کیسنجه‌ر‪ ،‬له‌دوا‬ ‫لێکچه‌ریدا له‌زانکۆی هارڤه‌رد‪ ،‬که زانیاری‬ ‫قووڵ له‌فه‌لس���ه‌فه‌ی سیاس���ی‌و مێژوو به‬ ‫هه‌ره پێداویس���تیه‌کانی پی���اوی ده‌وڵه‌تی‬ ‫سه‌رکه‌وتوو دابنێت‪.‬‬ ‫ئاسایش���ی نیش���تمانی کوردس���تان‬ ‫له‌ئاسایش���ی نیش���تمانی هیچ شوێنێکی‬ ‫تر ناچێ���ت‪ ،‬بۆیه ناتوانرێ���ت بنه‌ماکانی‬ ‫ئاسایش���ی واڵت���ان‌و گه‌الن���ی ت���ر کۆپی‬ ‫بکرێ���ت‪ ،‬له‌هه‌مانکاتدا تی���وره‌ باڵوه‌کانی‬ ‫جیهانیش له‌م بواره‌دا گه‌رچی به‌س���ودن‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێویستیان به راڤه‌کردنێکی کوردانه‬ ‫هه‌یه‪.‬‬ ‫چه‌کمی ئاسایش راسته‌‌وخۆ په‌یوه‌سته‬ ‫ب���ه ئازادیی���ه‌وه وه‌ك فۆک���ۆ ئاگادارمان‬ ‫ئه‌کات���ه‌وه‪ ،‬له‌هه‌مانکات���دا راس���ته‌وخۆ‬ ‫په‌یوه‌س���ته به ده‌وڵه‌تی مۆدرێنه‌وه‪ ،‬وه‌ک‬ ‫ئه‌گامبی���ن ده‌ڵێ���ت‪ ،‬به‌اڵم گ���ه‌ر هه‌ردوو‬ ‫پێکه‌وه گرێبده‌ین ئه‌وا ئاسایش راسته‌وخۆ‬ ‫په‌یوه‌س���ته به ژیاری س���ه‌رمایه‌داریه‌وه‪.‬‬ ‫له‌نه‌بوونی شێوازی به‌رهه‌می سه‌رمایه‌داری‬ ‫له‌کوردس���تان‪ ،‬راس���ته‌‌وخۆ جۆرێک���ی‬ ‫جودا له‌ئاس���ایش دێته ئاراوه‪ ،‬ئاسایشی‬ ‫نیشتمانی واڵتێک له‌سه‌ر سامانی سروشتی‬ ‫بژی جودایه له‌ئاسایشی نیشتمانی واڵتێک‬ ‫له‌س���ه‌ر باج‌و کار‌و داهێنانی هاوواڵتیانی‬ ‫ده‌ژی‪.‬‬

‫ئاسایشی نیشتمانی‬ ‫واڵتێک له‌سه‌ر‬ ‫سامانی سروشتی‬ ‫بژی‪ ،‬جودایه‬ ‫له‌ئاسایشی نیشتمانی‬ ‫واڵتێک له‌سه‌ر‬ ‫باج‌و کار‌و داهێنانی‬ ‫هاوواڵتیانی ده‌ژی‬ ‫گه‌ر له‌س���ه‌ره‌تادا ئاسایشی نیشتمانی‬ ‫په‌یوه‌ست بوو به بنه‌ماکانی رێککه‌وتننامه‌ی‬ ‫وێستڤیلیاوه‪ ،‬که بریتی بوو له‌ده‌وڵه‌تێکی‬ ‫س���ه‌روه‌ر که حاکمێک تیایدا ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫بااڵیه‪ ،‬ئ���ه‌وا ئه‌م���ڕۆ ئاس���ایش بریتییه‬ ‫له‌پاراستنی ش���ێوازی ژیان‪ .‬گه‌رچی وه‌ها‬ ‫ده‌رئه‌که‌وێت که هه‌تا ئێس���تا تێگه‌یشتنی‬ ‫ئێم���ه بۆ ئاسایش���ی نیش���تمانی بریتییه‬ ‫له‌تێگه‌یشتنی کۆنی وێس���تڤیلیا‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫ئاماده‌ی���ن هه‌موو خه‌ڵك‌و خاک‌و داهاتمان‬ ‫بکه‌ینه قوربانی ده‌س���ه‌اڵتی ب���ااڵ‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌زموونی تراژیدی ده‌وڵه‌ت له‌جیهانی سێ‌و‬ ‫رۆژهه‌‌اڵتی ناوه‌ڕاس���تدا ئه‌وه‌مان به‌زه‌قی‬ ‫پێده‌ڵێت که ده‌وڵه‌ت یان حکومه‌ت مه‌رج‬ ‫نییه پارێزه‌ری ئاسایشی ژیاری خه‌ڵكه‌که‌ی‬ ‫بێ���ت‪ ،‬ره‌نگه‪ ،‬وه له‌نموون���ه‌ی رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس���تدا ئه‌مه به ئاش���کرا دیاره که‬ ‫ده‌وڵه‌تی به‌رهه‌مهاتوو مایه‌ی مه‌ترس���ییه‬ ‫ب���ۆ س���ه‌ر ژیان���ی خه‌ڵكه‌ک���ه‌ی‪ .‬که‌واته‬ ‫گه‌رچی ده‌س���ه‌اڵتێکی بااڵی وه‌ك ده‌وڵه‌ت‬ ‫یان حکومه‌ت پێویس���تییه بۆ پیاده‌كردنی‬ ‫ئاسایشی نیش���تمانی‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر هاتوو‬ ‫ئه‌و حکومه‌ته یان ده‌وڵه‌ته ده‌زگایی نه‌بوو‪،‬‬ ‫هاوسه‌نگی هێزی تیادا نه‌بوو‪ ،‬دیموکراسی‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ب���ه حکومی یاس���ا به‌ڕێوه‌نه‌چوو‬ ‫ئه‌وا له‌ئه‌نجامدا ده‌بێته مایه‌ی مه‌ترس���یی‬ ‫ب���ۆ خه‌ڵكه‌ک���ه‌ی‌و هه‌میش���ه الوازده‌بێت‬ ‫له‌به‌رده‌م هه‌م���وو گۆڕانکارییه‌کدا‪ .‬که‌واته‬ ‫کرۆکی ئاسایشی نیشتمانی بریتیه له‌وه‌ی‪:‬‬ ‫چۆن له‌ڕێ���گای ده‌زگاکان���ی حکومه‌ته‌وه‬ ‫ژیاری خه‌ڵكی به‌گش���ت ره‌هه‌نده‌کانیه‌وه‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر هه‌ڕه‌شه‌کاندا ده‌پارێزرێت‪.‬‬

‫سود له‌كۆمه‌ڵگا وه‌ربگره‌‌و هه‌ندێكی پێ‬ ‫ببه‌خشه‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌جیهانی كۆمپانیاكاندا‬ ‫هاریكاریی كۆمه‌اڵیه‌تی به‌شێكی دیاری‬ ‫سیاس���ه‌تیانه‌‪ .‬بانكه‌كان‌و كۆمپانیاكان‬ ‫پشتگیریی وه‌رزش‌و هونه‌ر‌و كاری باش‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ده‌شیانه‌وێت دنیا پێی بزانێت‪.‬‬ ‫له‌پێگه‌كان���ی خۆیان���ه‌و‌ه له‌باره‌یه‌و‌ه‬ ‫ده‌نوس���ن‌و ده‌یگه‌یه‌نن��� ‌ه میدی���اكان‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌ڕیكالمه‌كانیش���یاندا باسی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌وان شانازیی به‌وه‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ شتێكیان داوه‌ته‌وه‌ به‌ كۆمه‌ڵگا‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش���تی مایكرۆس���ۆفت‬ ‫(بی���ڵ گه‌یت���س)‌و هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‬ ‫(میلیندا) دامه‌زراوه‌ی خۆیانیان هه‌ی ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه هاوكاری���ی داهێنانه‌كان���ی بواری‬ ‫ته‌ندروستی‌و گه‌ش���ه‌پێدان‌و فێركردن‬ ‫ده‌كات‪ .‬پێپس���ی كۆال پاره‌ی ته‌رخان‬ ‫كردوو‌ه بۆ پرۆژ‌ه له‌سه‌ر ته‌ندروستی‌و‬ ‫ژینگه‌‌و په‌روه‌رده‌‪ ،‬رۆبۆ بانكی هۆڵه‌ندی‬ ‫هاوكاری پاسكیلسواری ده‌كات‌و تیمی‬ ‫خۆش���ی له‌و بواره‌دا هه‌ی���ه‌‪ .‬ته‌نانه‌ت‬ ‫كۆكا ك���ۆالش پار‌ه ته‌رخانكرنی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌پێگ ‌ه ئه‌لكترۆنیه‌ك���ه‌ی خۆیاندا ئاوا‬ ‫باسی ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫"له‌كۆمپانیای كۆكاك���ۆال ئێمه‌ درك‬ ‫به‌وه‌ ده‌كه‌ین ك ‌ه ناتوانیت بزنس���ێكی‬ ‫ته‌ندروس���ت‌و گه‌شه‌سه‌ندوومان هه‌بێت‬ ‫ئه‌گه‌ر ئ���ه‌و كۆمه‌ڵگایانه‌ی خزمه‌تیان‬ ‫ده‌كه‌ین ته‌ندروس���ت نه‌بن‪ .‬ئێمه‌ وه‌ك‬ ‫كۆمپانیایه‌ك���ی خواردن���ه‌وه‌ی جیهانی‬ ‫پابه‌ندی���ن به‌ به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاس���تی‬ ‫ژیانی ئ���ه‌و كۆمه‌ڵگایانه‌ی كاریان تێدا‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‪ .‬وه‌به‌رهێنانمان له‌كۆمه‌ڵگادا‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌یه‌ك ‌ه بۆ سروشتی جیهانی‌و‬ ‫ناوچه‌یی كاره‌كه‌مان‌و خۆی ده‌بینێته‌و‌ه‬ ‫ل���ه‌و كۆڵه‌ك��� ‌ه جیهانیان���ه‌ی كه‌ كۆكا‬ ‫كۆال ده‌توانێ���ت جیاوازییه‌كی به‌رچاو‌و‬ ‫به‌رده‌وام بخولقێنێت‪ :‬به‌ڕێوه‌بردنی ئاو‪،‬‬ ‫ژیانێكی چاالكی ته‌ندروس���ت‪ ،‬دووبار‌ه‬ ‫س���وودلێوه‌رگرتنه‌و‌ه (ریس���ایكڵ)‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌یی"‪.‬‬ ‫له‌كوردس���تان ئ���ه‌م ش���ته‌ تازه‌یه‌‌و‬ ‫تازه‌ش نییه‌‪ ،‬پی���او‌ه ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان‬ ‫پار‌ه ده‌خه‌نه‌ دروستكردنی مزگه‌وت ك ‌ه‬ ‫زۆرب���ه‌ی ئه‌و پاره‌یه‌ی ده‌یده‌ن له‌باجی‬ ‫ده‌رامه‌تیان داده‌به‌زێنرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش ب ‌ه‬ ‫پێ���ی ئایینی ئیس�ل�ام كاری خێری بۆ‬ ‫ده‌نوسرێت‪ ،‬چونك ‌ه پێغه‌مبه‌ری ئیسالم‬ ‫محه‌مه‌د (د‪.‬خ) هانی ئه‌م جۆر‌ه كارانه‌ی‬ ‫داوه‌‪ .‬له‌هه‌مانكاتدا بۆ سوودی كۆمه‌ڵگا‬ ‫ده‌یانتوانی پاره‌ش بخه‌نه‌ دروستكردنی‬ ‫چه‌ند خوێندنگایه‌ك‪ ،‬چونك ‌ه زانراوه‌ ك ‌ه‬

‫ده‌وترێ���ت حاڵه‌تێك���ی (هه‌موو الیه‌ك‬ ‫براوه‌یه‌) بێ���ت‪ .‬به‌مانای هه‌موو الیه‌ك‬ ‫سوودمه‌ند ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر كۆمپانیاكان به‌ش���ێكی كه‌می‬ ‫ده‌س���تكه‌وتی خۆیان ته‌رخان بكه‌ن بۆ‬ ‫به‌خش���ین به‌و پڕۆژانه‌ی ك ‌ه خزمه‌تی‬ ‫كۆمه‌ڵ���گا ده‌كات‪ ،‬ئ���ه‌وا پێویس���ت ‌ه‬ ‫به‌شێكی ئه‌و پاره‌ی ‌ه ته‌رخان بكه‌ن بۆ‬ ‫دانانی سیس���تمێكی وا ك ‌ه بڕیار بده‌ن‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی هاوكاری���ی كام پرۆژ‌ه‬ ‫بك���ه‌ن‌و پاره‌كه‌یان ب���ۆ كوێ ده‌چێت‪.‬‬ ‫دوای ئه‌وه‌ش پاره‌ی به‌خش���راو ده‌بێت‬ ‫وه‌ك پ���اره‌ی ده‌س���تكه‌وت مامه‌ڵه‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ���دا بكرێت‪ .‬ئه‌گه‌ر ئ���ه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫گه‌شته‌ ش���وێن‌و كه‌سانی دروست ئه‌وا‬ ‫ده‌توان���ن بڵێن پاره‌كه‌ به‌ زای ‌ه نه‌چوه‌‌و‬ ‫ئامانجی خۆی پێكاوه‌‪.‬‬ ‫زۆر گرنگ ‌ه ك ‌ه كۆمپانیا بڕیار له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ بدات ك ‌ه چ پرس���ێك ش���ایانی‬ ‫پش���تگیرییه‌‪ ،‬پرس���ێك ك���ه‌ جێگای‬ ‫ببێته‌و‌ه له‌كۆمپانی���ا‌و كه‌لتووره‌كه‌یدا‪.‬‬ ‫بۆ نمون��� ‌ه كۆمپانیایه‌كی بیناس���ازی‬ ‫ده‌كرێت پش���تیوانی هون���ه‌ر بكات ب ‌ه‬ ‫دروش���می "بنیاتنانی هونه‌ری كوردی"‬ ‫مزگه‌وتیش له‌بنه‌مادا جێگای فێربوونی یان كۆمپانیایه‌كی ه���اورده‌ی ده‌رمان‬ ‫سه‌ره‌تایی مندااڵن بووه‌‪ .‬به‌م شێوازه‌‌و ده‌كرێت پش���تیوانی فێرخوازی به‌شی‬ ‫به‌ ه���اوكاری ده‌وڵه‌مه‌ن���ده‌ كورده‌كان پزیش���كی بكات له‌خێزانی ه���ه‌ژار ب ‌ه‬ ‫ده‌توان���را كه‌موكورت���ی خوێندنگاكان دروشمی "پێگه‌یاندنی نه‌وه‌ی داهاتووی‬ ‫چاره‌س���ه‌ر بكرێ���ت له‌كاتێكدا زۆربه‌ی پزیشكانمان" یان كۆمپانیایه‌كی نه‌وتی‬ ‫خوێندنگاكان ‪ 3‬ده‌وامی تێدا ده‌كرێت‌و پش���تیوانی وه‌رزش له‌ژێر ناونیش���انی‬ ‫خوێندكار ته‌نها چانس���ی ‪ 3‬كاتژمێری به‌"ده‌س���تهێنانی مه‌دالی���ا ب���ۆ كورد"‬ ‫خوێندنی پێده‌گات‪.‬‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌بازرگان���ه‌ ك���ورده‌كان‬ ‫ئه‌م دروشمان ‌ه به‌بێ هۆ نییه‌‪ ،‬به‌شێك‬ ‫سیس���ته‌می خۆی���ان هه‌ی��� ‌ه ب���ه‌وه‌ی له‌به‌رپرس���یارێتی كۆمه‌اڵیه‌تی ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫یارمه‌ت���ی هه‌ندێك ت���اك ده‌ده‌ن وه‌ك ك ‌ه پیش���انی بده‌یت چیت پێشكه‌شی‬ ‫یارمه‌ت���ی خوێندكارێك ب���ۆ خوێندن كۆمه‌ڵگاكه‌ت كردووه‌‪ ،‬له‌ڕۆژئاوا ئه‌مان ‌ه‬ ‫ی���ان چاره‌س���ه‌ری نه‌خۆش���ێك ی���ان له‌ڕاپۆرتی س���ااڵنه‌دا ب���اس ده‌كرێت‪،‬‬ ‫خێزانێ���ك ك ‌ه بێ باوكن‌و پێویس���تیان ب���ه‌اڵم له‌كوردس���تاندا باش���تر ده‌بوو‬ ‫به‌ یارمه‌تییه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر ئه‌گه‌ر كۆمپانی���اكان میدیا‌و رێكالمیان‬ ‫به‌زه‌ی���ی‌و دڵ���ی ئه‌و بازرگان���ه‌ ئه‌گه‌ر به‌كارهێنای��� ‌ه ب���ۆ پیش���اندانی كار‌ه‬ ‫چه‌كمه‌جه‌كه‌ی بكاته‌وه‌‌و ش���تێك پار‌ه باشه‌كانیان‪.‬‬ ‫بدات به‌و تاك ‌ه كه‌سه‌‪ .‬كێشه‌ك ‌ه له‌مه‌دا‬ ‫ئه‌م���ه‌ بۆچی گرنگ���ه‌؟ چونك ‌ه له‌ناو‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌ندێك له‌و تاكه‌كه‌س���ان ‌ه خه‌ڵك���دا به‌ڕێزت���ر ده‌ری���ان ده‌خات‪،‬‬ ‫راس���ت ناكه‌ن‌و پاره‌ به‌ناوی یارمه‌تی خه‌ڵك پێویس���تی ب ‌ه به‌رهه‌مه‌كانیانه‌‌و‬ ‫خێرخوازیی وه‌رده‌گرن‌و بۆ مه‌به‌س���تی به‌رهه‌مێك هه‌ڵده‌بژێرن ك ‌ه هه‌س���تیان‬ ‫خۆیان به‌كاری ده‌هێنن وه‌ك گه‌ش���ت‌و ب���ۆی هه‌بێ���ت‪ .‬ئای���ا ئاسیاس���ێل‬ ‫گوزار‪.‬‬ ‫پش���تیوانی خوش���كه‌زاكه‌م ده‌كات؟‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ئ���ه‌و‌ه ده‌رده‌خ���ات ك��� ‌ه به‌ ناڕاس���ته‌وخۆش بێ���ت بۆی ‌ه منیش‬ ‫له‌كوردس���تانی عێراق���دا هاوكاری���ی‌و ئاسیاس���ێڵ به‌كار دێن���م بۆ ته‌له‌فۆن‌و‬ ‫هه‌س���تی به‌رپرس���یارێتی كۆمه‌اڵیه‌تی ئینته‌رنێ���ت‪ .‬ئایا "وێس���ترن زاگرۆز"‬ ‫هه‌یه‌‌و له‌وه‌ش زیاتر ئه‌وه‌مان پیش���ان یارمه‌تی ئه‌و رێكخراوانه‌ ئه‌دات كه‌ كار‬ ‫ده‌دات كه‌ پێویس���تی به‌ سیس���تمێك بۆ پاك راگرتنی ژینگه‌ی كوردس���تان‬ ‫هه‌ی ‌ه تا ب ‌ه رێك‌و پێكی به‌ڕێوه‌بچێت بۆ ده‌كه‌ن له‌پالس���تیك‌و شوش���ه‌؟ بۆی ‌ه‬ ‫كۆمپانیا یارمه‌تیخوازه‌كانیش‪ .‬ئه‌مه‌ش منیش پێم باش���ه‌ به‌رهه‌می وێس���ترن‬ ‫ده‌كرێت وه‌ك به‌ زمان���ی بازرگانه‌كان زاگرۆز بكڕم‪.‬‬

‫له‌كاتێكدا‬ ‫كۆمپانیاكان‬ ‫له‌كاردان بۆ‬ ‫قازانجی خۆیان‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا‬ ‫پێویست ‌ه سامان‬ ‫بخه‌نه‌گه‌ڕ له‌پێناو‬ ‫پێشخستنی‬ ‫كۆمه‌ڵگای كوردی‬

‫بچ���ۆ ن���او ه���ه‌ر تاكس���یه‌كه‌و‌ه‬ ‫له‌كوردس���تان یان ه���ه‌ر چایخانه‌یه‌ك‬ ‫باس باسی ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ له‌پڕ ده‌وڵه‌مه‌ند‬ ‫بوون له‌ژێر س���ایه‌ی ئه‌وانه‌ی بۆ واڵت‬ ‫تێكۆش���ان‪ ،‬كۆمپانی���اكان ده‌توان���ن‬ ‫له‌ی���ه‌ك كاتدا رێزی خه‌ڵ���ك‌و كڕیاری‬ ‫زیاتریش به‌ده‌ست بێنن به‌وه‌ی به‌شێك‬ ‫له‌س���امانیان ببه‌خش���نه‌و‌ه ب ‌ه خه‌ڵك‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م كار‌ه زۆر پێویس���ت ‌ه ب ‌ه تایبه‌تی‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌مبوونه‌وه‌‌و به‌ره‌و وشكچوونی‬ ‫پ���اره‌ی به‌خش���راوی ده‌ره‌كی‌و پاره‌ی‬ ‫به‌خش���راوی حوكمه‌تیش هه‌موو كات‬ ‫به‌رده‌ست ناكه‌وێت‪ .‬له‌ڕوانگه‌ی پالنی‬ ‫كاریان���ه‌و‌ه بێت یان خۆش���گوزه‌رانی‬ ‫به‌خش���نده‌یی‬ ‫كۆمه‌ڵگاكه‌یان���ه‌و‌ه‬ ‫كۆمپانیاكان كارێكی چاوه‌ڕوانكراوه‌‪.‬‬

‫بچۆ ناو هه‌ر‬ ‫تاكسیه‌كه‌و‌ه‬ ‫له‌كوردستان یان‬ ‫هه‌ر چایخانه‌یه‌ك‬ ‫باس باسی ئه‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ له‌پڕ ده‌وڵه‌مه‌ند‬ ‫بوون له‌ژێر سایه‌ی‬ ‫ئه‌وانه‌ی بۆ واڵت‬ ‫تێكۆشان‬ ‫له‌كاتێك���دا كۆمپانیاكان له‌كاردان بۆ‬ ‫قازانجی خۆیان له‌هه‌مان كاتدا پێویست ‌ه‬ ‫سامان بخه‌نه‌گه‌ڕ له‌پێناو پێشخستنی‬ ‫كۆمه‌ڵ���گای كوردی‪ .‬ئه‌م��� ‌ه له‌كارێكی‬ ‫پێچه‌وان��� ‌ه ده‌چێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕاس���تیدا‬ ‫كۆمپانی���اكان قازانج���ی زیاتر ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ندێك له‌و پاره‌ی ‌ه له‌كۆمه‌ڵگادا‬ ‫بخه‌نه‌وه‌ گه‌ڕ‪.‬‬ ‫• یودیت نیورینك نوس ‌هر‌و‬ ‫رۆژنامه‌نووس وه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫گشتی رێكخراوی میدیای سه‌ربه‌خۆ‬ ‫له‌كوردستان‪ .‬كوردستان ده‌لۆیی‬ ‫روێژكاری یاسای‌و بزنس ئاماده‌ن‬ ‫یارمه‌تی هه‌ر كۆمپانیایه‌ك بده‌ن‬ ‫له‌كوردستان كه‌ بیه‌وێت ئه‌م بنه‌مای ‌ه‬ ‫بچه‌سپێنێت له‌پالنی‌و سیاسه‌تی‬ ‫كاریدا‪.‬‬

‫هەڵبژاردنە پێشوەخت‌و پاشوەختەکە ‌ی پارتی‌‌و یەکێتی‌‬ ‫دیار عەزیز شەریف‬

‫ئ���ەوان خاوەن���ی‌ دوو هەڵبژاردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئەنجامنەدراون‪ ،‬هەڵبژاردنی پێشوەخت‬ ‫له‌ش���ێوەی‌ وەاڵمێکی‌ ک���رچ‌و کاڵ بۆ‬ ‫ناڕەزایەتییە سیاس���ییەکان کە بەدژی‌‬ ‫گەندەڵ���ی‌‌و ناعەدالەت���ی‌ کۆمەاڵیەتی‌‬ ‫له‌کوردستان بە ‪17‬ی شوبات دەستی‌‬ ‫پێک���رد‪ .‬هەرچ���ی‌ هەڵبژاردنەک���ەی‌‬ ‫دیکەیە‪ ،‬هەڵبژاردنە پاشوەختەکەیە‪،‬‬ ‫پاش���وەختەکەش‬ ‫هەڵبژاردن���ە‬ ‫ئ���ەو هەڵبژاردنەی���ە ک���ە هەمیش���ە‬ ‫دواخس���تنەکەی‌ درێژدەکەنەوە تا ئەو‬ ‫کاتەی‌ بردنەوەکەی‌ بۆ خۆیان مسۆگەر‬ ‫بێت‪ ،‬واتە تا ئەو س���اتەوەختەی‌ کە‬ ‫دڵنیادەبن���ەوە ل���ەوەی‌ ئەنجوومەنی‌‬ ‫پارێزگاکانی���ش جارێکی‌ تر بە رەنگی‌‬ ‫زەردو س���ەوز لەڕێ���ی‌ هەڵبژاردنێکی‌‬ ‫"پاک‌و بێگەردەوە" کۆپی‌ دەکرێتەوە!‬ ‫وەک رێگەچارەیەک بۆ دەربازبوون‬ ‫لەو قەیرانە حیزبی‪ -‬سیاسییە‪ ،‬پارتی‌‌و‬ ‫یەکێت���ی‌ ئەنجامدان���ی‌ هەڵبژاردن���ی‌‬ ‫پێشوەختیان وەک وەاڵمێکی‌ سیاسی‌‬ ‫خس���تە ب���ەردەم خۆپیش���اندەران‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ .‬بەو حیسابە کۆنەی‌ گوایە‬ ‫ئەنجامدان���ی‌ هەڵب���ژاردن جارێکی‌ تر‬ ‫دەبێتەوە سەنگی‌ مەحەکی‌ رەوایەتی‌‬ ‫حوکمڕان���ی‌ واڵت لەالیەن ئەو هێزەی‌‬ ‫دەسەاڵت دەگرێتە دەست! هێزی‌ حیزب‬ ‫توانی‌ خەڵک بباتەوە شوێنی‌ سەرەتا‬ ‫کە شوێنی‌ بێ دەنگکردن‌و چەپاندنی‌‬ ‫سیاسی‌‌و فەرهەنگی بوو‪ ،‬بەاڵم حیزب‬ ‫ئەو وزەو هێ���زەی‌ نەبوو بتوانێت ئەو‬

‫الوازیی���ەی‌ خۆی‌ له‌دەستپێش���خەر ‌‬ ‫ی‬ ‫(هەڵبژاردنی‌ پێشوەخت) بشارێتەوە‪.‬‬ ‫رەنگ���ە زەحمەتییەک���ی‌ زۆر نەبینین‬ ‫له‌گەڕان بەدوای‌ هۆکارەکانی‌ پشت بێ‬ ‫ناوەرۆکبوونی‌ (هەڵبژاردنی‌ پێشوەخت)‬ ‫له‌کوردس���تان وەک رێگەچارەیەک بۆ‬ ‫دەرچوون له‌قەیرانی‌ سیاسی‌‪ ،‬چونکە‬ ‫چیدیکە گرنگی‌‌و ماهییەتی‌ هەڵبژاردن‬ ‫له‌ئەنجامدانەکەی���دا نیی���ە‪ ،‬بەڵک���و‬ ‫له‌ش���ێوازو چۆنیەت���ی‌ بەڕێوەچوونی‌‬ ‫خ���ودی‌ هەڵبژاردنەکەدای���ە‪ .‬دی���ارە‬ ‫چۆنیەتی‌ بەڕێوەچوونی‌ هەڵبژاردنەکانی‌‬ ‫راب���ردوو لەم واڵتە بەس بوو بۆئەوەی‌‬ ‫ئەو دەنگەی‌ دەسەاڵت دەنگدانەوەیەکی‌‬ ‫نەبێت‪ .‬بەمانایەکی‌ تر ئەو بێ منەتی‌‬ ‫پیشاندانە بۆ ئەنجامدانی‌ هەڵبژاردنی‌‬ ‫پێش���وەخت باش���ترین‌و ئاس���انترین‬ ‫رێگای‌ دەسەاڵت بێت بۆ کپکردنەوەی‌‬ ‫دەنگە ناڕەزاییەکان‌و پەراوێزخس���تن‌و‬ ‫الوازکردن���ی‌ ئۆپۆزس���یۆن‌و دەنگ���ی‌‬ ‫جی���اواز له‌کوردس���تان‪ .‬هەرچ���ی‌‬ ‫ب���ەڕووی‌ دەرەوەی���ە‪ ،‬ئ���ەوا فڕێدانی‌‬ ‫کارت���ی‌ (هەڵبژاردن���ی‌ پێش���وەخت)‬ ‫له‌س���اتەوەختێکدا بوو کە خودی‌ ئەو‬ ‫کارتە لەڕێ���ی‌ بەه���اری‌ عەرەبییەوە‬ ‫له‌ناوچەک���ە له‌هەم���وو الیەکەوە گڕی‌‬ ‫تێبەردراو وەک کارتێکی‌ سوتاو سەیر‬ ‫ک���را‪ .‬لەبەرئەوە ئەزموونی‌ سیاس���ی‌‬ ‫بەهەردوو دیوی‌ ناوخۆی‌ کوردستان‌و‬ ‫ناوچەکەش ئەوەی‌ یەکالکردبووەوە کە‬ ‫سندوقەکانی‌ دەنگدان لەم ناوچەیە نەک‬

‫ئەگەر ئەوەندە‬ ‫دیموکرات بوونایه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫وازتان له‌بانگەشە ‌‬ ‫ی‬ ‫هەڵبژاردن ‌‬ ‫پێشوەخت‬ ‫ی‬ ‫دەهێناو لەبر ‌‬ ‫ئەوە قسەیەکتان‬ ‫لەبارەی‌ هەڵبژاردنە‬ ‫پاشوەختەکە‬ ‫دەکرد‬ ‫رێگایەک نابن بۆ دەستاو دەستکردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دەس���ەاڵت لەڕێی‌ دەنگدانەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫دەبنە تەوقێک بەملی‌ خەڵک خۆیەوەو‬ ‫حوکم���ی‌ تاک���ڕەوی‌ له‌پەنج���ەرەوە‬ ‫له‌خەڵک دێتە ژوورەوە!‬ ‫س���ەرباری‌ ئەو تێبینیانەی‌ لەس���ەر‬

‫خ���ودی‌ هەڵب���ژاردن‌و چۆنیەت���ی‌‬ ‫بەڕێوەچوون���ی‌ المان دروس���ت بووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دواج���ار بەه���ۆی‌ دەرکەوتنی‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‪ ،‬توانرا بەش���ێوەیەکی‌‬ ‫رێژەی���ه‌ش بێ���ت‪ ،‬ناوەرۆکێ���ک ب���ە‬ ‫چەمک���ی‌ هەڵبژاردن ببەخش���رێتەوە‪.‬‬ ‫لەبەرئەوە ه���ەروا دێ���ت هەڵبژاردنە‬ ‫پاش���وەختەکە دوادەخەن بۆ کاتێکی‌‬ ‫نادی���ار! هەڵبژاردنە پاش���وەختەکە‪،‬‬ ‫هەڵبژاردن���ی‌ ئەنجوومەنی‌ پارێزگاکانە‬ ‫کە دەبووایە س���ێ س���اڵ بەر له‌ئێستا‬ ‫ئەنجامب���درا بووایە! ئەگ���ەر ئەوەندە‬ ‫دیموکرات بوونایه‌‪ ،‬وازتان له‌بانگەشەی‌‬ ‫هەڵبژاردنی‌ پێشوەخت دەهێناو لەبری‌‬ ‫ئەوە قسەیەکتان لەبارەی‌ هەڵبژاردنە‬ ‫پاش���وەختەکە دەک���رد‪ ،‬وەاڵمێک���ی‌‬ ‫مەنتیق���ی‌‌و بەهێزتان ب���ۆ ئەو هەموو‬ ‫دواخس���تنەی‌ ئەنجامدانی‌ هەڵبژاردنی‌‬ ‫پارێزگاکان دەبوو‪ ،‬نەوەک هەر رۆژەی‌‬ ‫بە بیانوویەک دوای‌ بخەن تا بگاتە ئەو‬ ‫جێگایەی‌ نەتەوە یەکگرتووەکانیش بە‬ ‫فەرمی‌ نیگەرانی‌ خ���ۆی‌ لەمبارەیەوە‬ ‫پیش���ان بدات‪ .‬س���اڵی‌ پ���ار بەهۆی‌‬ ‫تەقینەوەی‌ هاواری‌ کپکراوی‌ بیس���ت‬ ‫ساڵەی‌ خەڵکی‌ کوردستان‪ ،‬دوو حیزبە‬ ‫فەرمانڕەواکە باس���یان له‌هەڵبژاردنی‌‬ ‫پێش���وەخت دەک���رد‪ ،‬ئ���ەوان ئ���ەو‬ ‫حەقیقەت���ە سیاس���ییەیان لەبیرچوو‬ ‫بووەوە کە ئەگەر هەڵبژاردن ساڕێژی‌‬ ‫برینە سیاس���ی‌‌و کولتوورییەکانی‌ ئەم‬ ‫دنیایەی‌ ئێمە دەکات‪ ،‬ئەوە دەمێکە بە‬ ‫ئەنجامنەدانی‌ هەڵبژاردنی‌ ئەنجوومەنی‌‬ ‫پارێزگاکان قەرزاری‌ یاسایی‌‌و سیاسی‌‬ ‫خەڵ���ک‌و پڕۆس���ەی‌ دیموکراس���ین‪،‬‬ ‫هەروەها ل���ەوەش ب���ێ ئاگابوون کە‬ ‫ساختەکاری‌ له‌پڕۆسەی‌ دەنگدان وەک‬ ‫مۆرانە له‌س���ندووقەکانی‌ هەڵبژاردنی‌‬ ‫دابوو‪.‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫كه‌می ئاستی ئاسن‌و شڵه‌ژانی ده‌رونیی هۆكاری روتانه‌وه‌ی قژن‬ ‫ئه‌نجامه‌كانی لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫توێژه‌رانی فه‌ڕه‌نسی ده‌ریانخستوه‌‬ ‫كه‌ ئه‌و ئافره‌تانه‌ی رێژه‌ی‬ ‫(‪)Ferritin‬یان له‌‪ 15‬میكرۆگرام‬ ‫بۆ لیترێك له‌خوێندا كه‌متره‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ره‌كانی قژ رووتانه‌وه‌یان زۆر‬ ‫زیاتره‌‪.‬‬ ‫رێژه‌ی ئاسایی (‪)Ferritin‬یش ده‌بێت‬ ‫‪ 40‬میكرۆگرام بۆ لیترێك خوێن بێت‪،‬‬ ‫بێگومان ئه‌و رێژه‌یه‌ش په‌یوه‌سته‌ به‌‬ ‫فاكته‌ره‌كانی دیكه‌وه‌‪.‬‬ ‫ه���ۆكاری س���ه‌ره‌كی كه‌مبوونه‌وه‌ی‬ ‫رێ���ژه‌ی خوێنی���ش له‌ئافره‌تاندا بۆ‬ ‫خوێن���ی زۆر له‌س���وڕی مانگان���ه‌‌و‬ ‫نه‌خواردنی گۆشت‌و نه‌خۆشییه‌كانی‬ ‫ریخۆڵه‌‪ -‬گه‌ده‌‪ ،‬وه‌رزش‪ ،‬س���كپڕی‌و‬ ‫شیردان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گشتی مرۆڤ ‌ده‌توانێت‬

‫له‌ڕێ���گای گۆڕینی یان باش���كردنی‬ ‫سیسته‌می خۆراكه‌وه‌ رێژه‌ی ئاسنی‬ ‫ناو خوێنی به‌ره‌و ئاس���تێكی باشتر‬ ‫به‌رێت‪ .‬خواردنی گۆشتی سوور‪ ،‬نان‪،‬‬ ‫باده‌م‪ ،‬گوێ���ز‪ ،‬گوڵه‌به‌ڕۆژه‌‌و چه‌ندین‬ ‫جۆری سه‌وزه‌ی وه‌ك كه‌ره‌وز ده‌بنه‌‬ ‫هۆكاری به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاستی ئاسن‬ ‫له‌ناو خوێندا‪.‬‬ ‫توێژه‌رانی ئه‌ڵمانی له‌و باوه‌ڕه‌دان كه‌‬ ‫پێده‌چێت (س���ترێس)یش كاریگه‌ری‬ ‫بكاته‌ سه‌ر قژ روتانه‌وه‌ی ئافره‌تان‌و‬ ‫پیاوان‪ .‬هۆكاری ئه‌وه‌ش بۆ هۆرمۆنی‬ ‫س���ترێس ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌ له‌ئاكامی‬ ‫ش���ڵه‌ژاندن ده‌رهاوێژتنی���ان به‌ره‌و‬ ‫تێكچوون ده‌‌ڕوات‪ ،‬به‌اڵم تاكو ئێستا‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی زانس���تی له‌ڕێ���گای‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك���ه‌وه‌ نه‌توان���راوه‌‬ ‫(س���ترێس)یش وه‌ك ه���ۆكاری قژ‬ ‫رووتانه‌وه‌ ده‌ستنیشان بكرێت‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫خۆراك بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی فشاری ده‌رونیت‬

‫ڤیتامین‬ ‫پێستێكی‬ ‫جوانت‬ ‫پێده‌به‌خشێت‬ ‫(‪)A‬‬

‫ڤیتامین ‪ A‬كه‌ گروپێك مادده‌ی‬ ‫گرنگ ده‌گرێته‌و‌ه یارمه‌تی ته‌ندروستی‬ ‫پێست ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌م ڤیتامین ‌ه چه‌ندین‬ ‫سیفاتی ئه‌م ده‌رمانانه‌ی هه‌یه‌ ك ‌ه بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی هه‌وكردنی پێست‌و‬ ‫زیپكه‌ به‌كاردێن‪.‬‬ ‫ئه‌و جۆره‌ی ڤیتامین (‪ )A‬ك ‌ه له‌سه‌وزه‌‌و‬ ‫میو‌ه ره‌ن���گاو ره‌نگه‌كاندا هه‌یه‌ به‌ناوی‬ ‫كارۆتینۆی���ده‌كان (‪)Carotenoids‬‬ ‫كه‌ كاریگه‌ری دژه‌ئۆكس���انی به‌هێزیان‬ ‫هه‌ی ‌ه واته‌ توانای له‌ش زێتر ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫به‌رگری‌و زوو چاكبوونه‌وه‌ له‌هه‌وكردن‌و‬ ‫نه‌خۆشی تر ك ‌ه دوچاری له‌ش‌و پێست‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی خۆراك���ه‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان‬ ‫به‌ڤیتامین ‪ A‬كاریگه‌رییه‌كی سیحرییان‬ ‫نییه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی هه‌ر گرفتێك‌و‬ ‫نه‌خۆش���ییه‌كی پێس���ت‪ ،‬به‌اڵم پێست‬ ‫ده‌پارێزێت له‌كاریگه‌رییه‌كانی ڤایرۆس‌و‬ ‫به‌كتریا‌و مادد‌ه زه‌هرییه‌كان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫پێس���ت له‌گۆڕانه‌كان���ی په‌یوه‌س���ت‬ ‫به‌پیربوون ده‌پارێزێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاو ‌ه رووه‌كییه‌كانی ڤیتامین ‪A‬‬ ‫به‌رزترین رێژه‌ی مادده‌ دژه‌ئۆكسانه‌كان‬ ‫دابی���ن ده‌كه‌ن‪ ،‬ب���ۆ نموون ‌ه گێزه‌ر یان‬ ‫ش���یره‌ی گێ���زه‌ر‪ ،‬س���پێناغی كواڵو‪،‬‬ ‫كاڵه‌ك‪ ،‬س���وپی س���ه‌وزه‌ی جۆراوجۆر‬ ‫نزیكه‌ی بڕی ته‌واوی رۆژان ‌ه له‌ڤیتامین‬ ‫‪ A‬ب���ۆ یه‌كێك���ی پێگه‌یش���توو دابین‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئه‌و جۆرانه‌ی س���ه‌وزه‌‌و میو‌ه‬ ‫كه‌ ب���ڕی مامناوه‌ندی ل���ه‌م ڤیتامین ‌ه‬ ‫دابین ده‌كه‌ن بریتین له‌‪ :‬میوه‌ی مانگۆ‪،‬‬ ‫قه‌یسی‪ ،‬سپێناغی خاو‪.‬‬ ‫ئه‌و جۆره‌ی ڤیتامین ‪ A‬كه‌ له‌خۆراكی‬ ‫ئاژه‌ڵییه‌وه‌ س���ه‌رچاو‌ه ده‌گرێت به‌ناوی‬ ‫رێتینۆل ‪ Retinol‬ئاسانتر هه‌ڵده‌مژرێت‬ ‫له‌كۆئه‌ندام���ی هه‌رس���دا‪ ،‬ب���ۆ نموون ‌ه‬ ‫گۆشتی مانگا‪ ،‬جگه‌ری مریشك‪.‬‬

‫توێژه‌رانی بواری خۆراك پێشنیاری‬ ‫هه‌شت خواردنی به‌سوود ده‌كه‌ن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ مرۆڤ بتوانێت روبه‌ڕوی فشاری‬ ‫ده‌روونی بێته‌وه‌‪:‬‬ ‫‪-1‬ماست‪ :‬خواردنی ماس���ت به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌وه‌رزی هاوین ده‌بێته‌هۆی به‌رزبوونی‬ ‫ماده‌ی "سیرۆتۆنین" له‌مێشك‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌بێته‌ه���ۆی كه‌مكردن���ی گوش���اری‬

‫گریان بۆ‬ ‫منداڵی ساوا‬ ‫سودبه‌خشه‌‬

‫ب��� ‌ه پێچه‌وانه‌ی ئ���ه‌و بۆچوون��� ‌ه باوه‌ی‬ ‫الی گه‌وره‌كان هه‌یه‌‪ ،‬زانس���تی پزیشكی‬ ‫سه‌لماندویه‌تی كه‌ گریانی منداڵ سوودی‬ ‫ته‌ندروستی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی چه‌ندین توێژینه‌وه‌ی زانس���تی ك ‌ه‬ ‫له‌واڵتانی ئه‌وروپاو ئه‌مه‌ریكا ئه‌نجامدراوه‌‪،‬‬ ‫ده‌ركه‌وتووه‌ گریانی منداڵی ساوا چه‌ندین‬ ‫س���ودی هه‌یه‌و یه‌كێكه‌ له‌نیش���انه‌كانی‬ ‫ته‌ندروس���تی ب���اش ب���ۆ منداڵ���ی تاز‌ه‬ ‫له‌دایكبوو‪ .‬د‪.‬مارتن مۆله‌ری له‌په‌یمانگای‬ ‫چاودێری منداڵ‌و ئازاره‌كان له‌واش���نتۆن‬ ‫رایگه‌یاندو‌ه كه‌ پێویسته‌ دایكان‌و باوكان‬ ‫واز له‌منداڵه‌كانیان بهێنن بۆئه‌وه‌ ‌ی بگرین‬ ‫ئه‌مه‌ش كاتێك دڵنیابوون له‌وه‌ی هه‌ست‬ ‫به‌برسیه‌تی ناكات‌و ئازاری نییه‌‌و نه‌خۆش‬ ‫نیی���ه‌‌و گه‌رم���ای نییه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه گریان‬ ‫س���وودی بۆ كۆرپ ‌ه هه‌ی��� ‌ه له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ماس���ولكه‌ی س���ییه‌كانی به‌هێز ده‌كات‌و‬ ‫توانای هه‌ناسه‌دانی په‌ره‌ پێده‌دات‪.‬‬ ‫پزیشكه‌ك ‌ه ده‌ڵێت "گریانی منداڵ له‌كاتی‬ ‫له‌دایكبوون���دا س���وودی زۆره‌‪ ،‬یه‌كه‌مین‬ ‫گری���ان خانه‌كانی ژێر كیس���ه‌كانی هه‌وا‬ ‫له‌له‌ش���یدا ده‌كاته‌وه‌‌و ئ���ه‌وه‌ش یارمه‌تی‬ ‫ده‌دات ب���ۆ هه‌ناس���ه‌دان به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫سروش���تی‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ منداڵ له‌و كاته‌دا‬ ‫قاچه‌كانی به‌رز ده‌كاته‌وه‌‌و فش���ار له‌سه‌ر‬ ‫دواوه‌ی دروست ده‌كات بۆ گریان"‪.‬‬

‫ده‌روونی‌و ماس���ت‌و شیره‌مه‌نییه‌كانیتر‪،‬‬ ‫چونكه‌ "ئه‌سید ئامینه‌"ی تێدایه‌‪.‬‬ ‫‪-2‬چكلێت���ی ت���اڵ‪ :‬جه‌س���ته‌ی مرۆڤ‬ ‫پێویستی به‌ (ئانتی ئۆكسیدان) هه‌یه‌و‬ ‫چكلیتی تاڵ ئانتی ئۆكسیدانی به‌شێوه‌ی‬ ‫"فالونۆئید" تێدایه‌‌و ئه‌م ماده‌یه‌ رێگری‬ ‫ده‌كات له‌په‌ره‌س���ه‌ندنی "هۆرمۆنی"ی‬ ‫سترێت له‌جه‌سته‌ی مرۆڤ‪.‬‬ ‫‪-3‬می���وه‌‪ :‬میوه‌ ش���ه‌كری سروش���تی‬

‫تێدایه‌‌و ئه‌م���ه‌ش ده‌بێته‌هۆی دابه‌زینی‬ ‫گوشاری ده‌روونی‪.‬‬ ‫‪-4‬باده‌م‪ :‬باده‌م ڤیتامینی ‪B2‬ی‌ تێدایه‌‌و‬ ‫ئه‌م ڤیتامینانه‌ كاریگ���ه‌ری ئه‌رێنییان‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌س���ه‌ر كه‌مكردنی گوش���اری‬ ‫ده‌روونی‪.‬‬ ‫‪-5‬چ���ا‪ :‬خواردن���ی چ���ا ده‌بێته‌ه���ۆی‬ ‫حه‌سانه‌وه‌ی مێشك‪.‬‬ ‫‪-6‬ماسی‪ :‬خواردنی ماسی له‌به‌ر بوونی‬

‫نه‌مانی سوڕی‬ ‫مانگان ‌ه‬ ‫مه‌ترسیداره‌‬

‫مه‌ترس���یه‌كانی‌ نه‌مانی‌ س���وڕی‌ مانگان ‌ه‬ ‫ته‌نه���ا نابێته‌ هۆی‌ توش���بون به‌زیادبونی‌‬ ‫كێش‪ ،‬به‌ڵكو مه‌ترسیش���ی‌ هه‌یه‌ بۆ سه‌ر‬ ‫مێش���ك‌و دواتریش ده‌بێته‌ هۆی‌ توشبون‬ ‫به‌ جه‌ڵده‌ی‌ مێش���ك‌و مردنی‌ پێشوه‌ختی‌‬ ‫لێده‌كه‌وێت���ه‌وه‌‪ .‬دكت���ۆر (حیس���امه‌دین‬ ‫ئیبراهی���م) پس���پۆڕی‌ نه‌خۆش���یه‌كانی‌‬ ‫برینكاری‌‌و مێش���ك رایگه‌یاندوه‌‪ :‬نه‌مانی‌‬ ‫س���وڕی‌ مانگانه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گش���تی‌‬ ‫خانم���ان روب���ه‌ڕوی‌ جه‌ڵ���ده‌ی‌ مێش���ك‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌‌و ئه‌گ���ه‌ر ئ���ه‌و س���وڕه‌ پێش‬ ‫ته‌مه‌نی‌ ‪ 40‬ساڵی‌ بوو‪ ،‬ئه‌وا مه‌ترسیه‌كانی‌‬ ‫زیات���ر ده‌بێت‪ ،‬ئه‌م مه‌ترس���یانه‌ش زیاتر‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ گۆڕانكاری‌ له‌هۆڕمۆنه‌كاندا‬ ‫كه‌ به‌س���ه‌ر خانماندا دێت له‌دوای‌ نه‌مانی‌‬ ‫س���وڕی‌ مانگانه‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و گۆڕانكاریانه‌‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ كه‌ڵه‌كه‌بونی‌ چه‌وری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫دیواره‌كانی‌ ده‌ماره‌كانی‌ خوێن‪ .‬رۆژنامه‌ی‬ ‫(دیلی‌ میلی‌) به‌ریتان���ی‌ باڵویكرده‌وه‌ كه‌‬ ‫توێژه‌ره‌ ئه‌مه‌ریكی���ه‌كان رونیانكردۆته‌وه‌‬ ‫كه‌‌ نه‌مانی‌ س���وڕی‌ مانگان���ه‌‌ده‌بێته‌ هۆی‌‬ ‫كشانی‌ ده‌ماره‌كانی‌ خوێن‌و ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌‬ ‫هه‌ڵئاوس���انی‌ هه‌ندێ���ك له‌خوێنبه‌ره‌كان‌و‬ ‫الوازبونی���ان‪ ،‬به‌هۆی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ هۆڕمۆنی‌‬ ‫ئه‌سترۆجین له‌له‌شدا دوای‌ نه‌مانی‌ سوڕی‌‬ ‫مانگانەو‌ پێده‌چێت ببێت���ه‌ هۆی‌ ته‌قینی‌‬ ‫خوێنبه‌ره‌كان‌و رودان���ی‌ جه‌ڵده‌ی‌ دڵ یان‬ ‫مردن ‪.‬‬

‫ژماره‌یه‌ك ڤیتامینی به‌س���وود گوشاری‬ ‫ده‌روونی له‌نێو مێشكدا داده‌به‌زێنێت‪.‬‬ ‫‪-7‬كه‌له‌ر‌م‌و برۆكلی‪ :‬خواردنی كه‌له‌رم‌و‬ ‫برۆكلی به‌هۆی بوونی ماده‌ی "ئه‌س���ید‬ ‫فولی���ك" به‌س���وودن ب���ۆ له‌نێوبردنی‬ ‫گوشاری ده‌رونی‪.‬‬ ‫‪-8‬س���یر‪ :‬س���یر گوش���اری ده‌روونی‬ ‫كه‌مده‌كاته‌وه‌و رێژه‌ی "گلۆكز"ی خوێن‬ ‫داده‌به‌زێنێت‪.‬‬

‫بانيژه‬

‫‪15‬‬

‫د‪ .‬ره‌وشت ره‌شید‬ ‫پسپۆڕی‌ نه‌خۆشی ‌ه ده‌رونیه‌كان‬

‫خه‌سته‌خانه‌‌و‬ ‫زێره‌ڤان ‌ی ؟!‬

‫ماوه‌یه‌ك به‌ر له‌ئێستا بۆ وه‌ده‌ستهێنان ‌ی‬ ‫هه‌ندێك له‌مافه‌كانیان پزیش���كانی‌ شاری‌‬ ‫هه‌ولێر مانگرتنێكی���ان راگه‌یاند‪ .‬یه‌كێك‬ ‫له‌هۆكاره‌كان���ی‌ ئه‌و مانگرتن���ه‌ ئه‌وه‌بوو‬ ‫چه‌ندی���ن ج���ار له‌الی���ه‌ن چه‌ك���داران‌و‬ ‫هه‌ندێك خه‌ڵك���ی‌ ده‌س���ه‌اڵتدار له‌كاتی‌‬ ‫ئیشكردن هێرش كراوه‌ته‌ سه‌ر پزیشكان‌و‬ ‫سوكایه‌تییان پێكراوه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ش یه‌كێك‬ ‫له‌داواكان بریتیبوو له‌وه‌ی‌ چیتر هێزه‌كانی‌‬ ‫پۆلی���س له‌پاس���ه‌وانێتی‌‌و پرس���گه‌ی‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كان نه‌مێنن‌و له‌جیاتی‌ ئه‌وان‬ ‫هێزه‌كانی‌ زێره‌ڤانی‌ به‌و كاره‌ هه‌ڵبس���تن‪،‬‬ ‫به‌وپێیه‌ی‌ كه‌ پۆلی���س نه‌یتوانیوه‌ وه‌كو‬ ‫پێویس���ت به‌رگری‌‌و پارێ���زگاری‌ بكات‌و‬ ‫به‌به‌رچ���اوی‌ ئه‌وان���ه‌وه‌ س���وكایه‌تی به‌‬ ‫پزیشكان كراوه‌و هه‌ندێك جاریش پۆلیس‬ ‫خۆی‌ به‌ش���داری‌ ئه‌و سوكایه‌تیپێكردنه‌ی‌‬ ‫كردووه‌‪ .‬دیاره‌ پزیش���كان چه‌ندین داوای‌‬ ‫تریش���یان پێش���كه‌ش ب���ه‌ حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫الیه‌نه‌ په‌یوه‌ندی���داره‌كان كردبوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫یه‌كه‌م داوا ك���ه‌ جێبه‌جێ‌ كرا بریتی‌ بوو‬ ‫له‌وه‌ی‌ پرس���گه‌و پاس���ه‌وانێتی‌ سه‌رجه‌م‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌و بنكه‌كان���ی‌ ته‌ندروس���تی‌‬ ‫له‌هه‌ولێر ته‌سلیم به‌ زێره‌ڤانی‌ كرا‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ تا سه‌رئێسقان هاوده‌نگ‌و هاوڕام‬ ‫له‌گه‌ڵ پزیش���كانی‌ هاوه‌ڵم بۆ وه‌دیهێنانی‌‬ ‫مافه‌كانمان‌و به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك دژی‌ ئه‌و‬ ‫پێش���ێلكاریانه‌م كه‌ ده‌رهه‌ق به‌ پزیشكان‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ رێگ���ر نییه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ند پرس���یارو س���ه‌رنجێك بخه‌مه‌ روو‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ س���پاردنی‌ نه‌خۆشخانه‌كان به‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ زێره‌ڤانی‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تا ده‌پرسم ئایا بۆچی‌ له‌واڵتی‌ ئێمه‌‬ ‫پۆلیس ده‌سه‌اڵتی‌ نییه‌و بۆچی‌ زێره‌ڤانی‌‬ ‫هه‌یب���ه‌ت‌و ده‌س���ه‌اڵتی‌ له‌ه���ی‌ پۆلیس‬ ‫زیاتره‌؟ ئایا ئه‌و شتانه‌ چین كه‌ زێره‌ڤانی‌‬ ‫ده‌توانێ���ت بیانكات‌و پۆلی���س ناتوانێت؟‬ ‫ئایا كێ‌ به‌رپرسه‌ له‌وه‌ی‌ هێزێكی‌ یاسایی‌‌و‬ ‫دێرینی‌ وه‌كو پۆلیس ئاوا بچوك بێته‌وه‌و‬ ‫هه‌یبه‌ت‌و ش���كۆ‌و متمان���ه‌ی‌ الی‌ خه‌ڵك‬ ‫نه‌مێنێت‌و وابكات پزیشكان داوای‌ هێزی‌‬ ‫ترو پاڵشتی‌ تری‌ جگه‌ له‌پۆلیس بكه‌ن؟‬ ‫كاتێك باسی‌ زێره‌ڤانی‌ ده‌كرێت من بیرم‬ ‫بۆئه‌وه‌ ده‌چێت كه‌ هێزێك بێت له‌حه‌مرین‌و‬ ‫خانه‌قین‌و مه‌نده‌لی‌‌و ناوچه‌ جێناكۆكه‌كان‬ ‫خه‌ریكی‌ خزم���ه‌ت‌و گیانفی���داكاری‌ بن‌و‬ ‫سینگی‌ خۆیان كردبێته‌ قه‌ڵغانی‌ گولله‌ی‌‬ ‫هه‌موو ئ���ه‌و دوژمنانه‌ی‌ ك���ه‌ ده‌یانه‌وێت‬ ‫غ���ه‌در له‌ك���ورد بك���ه‌ن‪ ،‬ن���ه‌وه‌ك چه‌ند‬ ‫چه‌كدارێك بن له‌پرسگه‌ی‌ نه‌خۆشخانه‌كان‬ ‫خه‌ریكی‌ چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێشه‌ی‌ نێوان‬ ‫پزیش���كان‌و هاوواڵتیان بن‌و ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫به‌كاریان بێنێت بۆئه‌وه‌ی‌ بیس���ه‌لمێنێت‬ ‫كه‌ پۆلیس تواناو ش���ه‌رعیه‌تی‌ پاراستنی‌‬ ‫یاس���او ژیانی‌ خه‌ڵكی‌ نییه‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌ش‬ ‫وێنه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌وا یه‌كه‌م كه‌س���ێك كه‌‬ ‫له‌نێو بنكه‌كانی‌ چاره‌س���ه‌ری‌ پێش���وازی‌‬ ‫له‌نه‌خۆش‌و هاوواڵتیان���ی‌ مه‌ده‌نی‌ بكات‬ ‫بریتی‌ بێ���ت له‌زێره‌ڤانی‌ وێنه‌یه‌كه‌ چه‌نده‌‬ ‫كۆمیدیه‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ش تراژیدی‌‌و دۆخێكه‌‬ ‫چه‌نده‌ نه‌ش���ازه‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ش غه‌مگین‌و‬ ‫ناهاوسه‌نگ‪.‬‬ ‫دیاره‌ ئ���ه‌م دۆخ���ه‌ زۆر نزیك���ه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می‌ به‌عس ده‌رباره‌ی‌ پۆلیس‌و‬ ‫هێزه‌ تایبه‌ت���ه‌كان ده‌مانبین���ی‌‪ .‬به‌عس‬ ‫ئیشێكی‌ گه‌وره‌ی‌ كرد بۆئه‌وه‌ی‌ پۆلیس‌و‬ ‫هێ���زه‌ مه‌ده‌نیه‌كان به‌هاو ده‌س���ه‌اڵتیان‬ ‫نه‌مێنێ���ت‌و له‌بری‌ ئ���ه‌وان چه‌ندین هێزی‌‬ ‫ت���ری‌ له‌ژێر ن���اوی‌ جۆراوج���ۆری‌ وه‌ك‬ ‫(قوات خاس���ه‌)‌و (فیدائیه‌كانی‌ سه‌دام)‌و‬ ‫(حه‌ره‌س جمهوری‌)‌و (مغاویر) دروس���ت‬ ‫كرد كه‌ هه‌رهه‌موویان ده‌س���ه‌اڵتیان له‌هی‌‬ ‫پۆلیس زیاتر بوو‪.‬‬ ‫ئه‌م داوایه‌ی‌ پزیشكان‌و ئه‌م قه‌بوڵكردنه‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت دانپیانانێكی‌ زۆر ئاش���كرایه‌ كه‌‬ ‫پۆلی���س له‌واڵتی‌ ئێمه‌ ده‌س���ه‌اڵتی نییه‌‌و‬ ‫ه���ی‌ ئه‌وه‌ نییه‌ پش���تی‌ پێببه‌س���ترێت‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ تریش مه‌یلێكی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌ بۆ‬ ‫ش���ه‌رعیه‌تدان‌و جێپێگرتن���ه‌وه‌ی‌ هێزی‌‬ ‫ت���ری‌ وه‌ك زێره‌ڤانی‌‌و به‌ش���داریپێكردنی‌‬ ‫ئ���ه‌و هێزانه‌ی���ه‌ له‌ژیان���ی‌ مه‌ده‌نیان���ه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵك‌و فه‌رمانبه‌ران‌و به‌عه‌سكه‌ریكردنی‌‬ ‫نه‌خۆش���خانه‌و فه‌رمانگ���ه‌ حكوم���ی‌و‬ ‫خزمه‌تگوزاریه‌كان���ه‌‪ ،‬ك���ه‌ به‌مانایه‌كی‌ تر‬ ‫بریتییه‌ له‌به‌عه‌سكه‌رتارێتیكردنی‌ ژیان‪.‬‬ ‫ئێستا داواكه‌ی‌ پزیشكان وه‌ك مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫فیله‌ك���ه‌ی‌ خاوه‌نش���كۆ وای���ه‌‪ :‬له‌جیاتی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ گله‌یی‌ له‌ده‌س���ه‌اڵت بكه‌ن‌و بڵێن‬ ‫چه‌كدار‌و پیاوه‌ ده‌س���ه‌اڵتداره‌كانی‌ ئێوه‌‬ ‫له‌نێ���و بنكه‌كانی‌ ته‌ندروس���تی‌ ش���كۆو‬ ‫كه‌رامه‌تیان ش���كاندووین‪ ،‬هاتوون ئه‌ڵێن‬ ‫ئ���ه‌ی‌ خاوه‌نش���كۆ زێره‌ڤان���ی‌‌و هێ���زی‌‬ ‫تایبه‌تمان بۆ بنێ���ره‌ بۆئه‌وه‌ی‌ به‌رده‌وام‬ ‫به‌به‌رچاومانه‌وه‌ بن‌و ئاگایان لێمان بێت‪.‬‬ ‫هیوادارم رۆژێك نه‌یه‌ت پزیش���كان بڵێن‬ ‫هه‌زار خۆزگه‌مان به‌ كفن دز‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫"‪ 40‬خوێندكاربووین تۆمه‌تباركراین به‌غه‌شكردن‪،‬‬ ‫كه‌چ ‌ی ‪12‬مان فه‌سڵكراین"‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك فێرخوازی‌ زانكۆی‌ دیجله‌‬ ‫جه‌غت له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ "به‌بێ به‌ڵگ ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر قۆپییه‌كردن فه‌سڵكراون"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ خوێندنی‌ ئه‌هلی‌‬ ‫وه‌زاره‌تیش ده‌ڵێت "فه‌سڵكردن له‌سه‌ر‬ ‫غه‌شكردن له‌ده‌سه‌اڵتی‌ زانكۆكانه‌‌و‬ ‫ئه‌مساڵ له‌چه‌ندین كۆلێژ‌و زانكۆ شتی‌‬ ‫وه‌ها روویداوه‌"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك خوێ���دكاری كۆلێ���ژی‬ ‫دیجله‌ی‌ ئه‌هل���ی‌ له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬له‌ڕێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫نوس���راوێكه‌وه‌ كه‌ ئاراسته‌ی‌ ئاوێنه‌یان‬ ‫كردووه‌‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن "به‌بێ به‌ڵگه‌‬ ‫به‌تۆمه‌تی قۆپیه‌كردن فه‌س���ڵ كراون"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م خوێندكاران���ه‌ ك���ه‌ ژماره‌یان ‪12‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫ ‬ ‫قوتابییه‌ باس له‌وه‌ش ده‌كه‌ن له‌میانه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك له‌و قۆپیه‌یانه‌ی‌ له‌تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌كالۆری‌ ئه‌مساڵدا گیراون‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ مانگانه‌دا له‌‪22‬ی‌ نیسانی‌‬ ‫پێیانوای���ه‌ "راگرایه‌ت���ی‌ ئ���ه‌م كۆلێژه‌‬ ‫رابردوو‪ ،‬هه‌ندێك ئاس���ه‌واری‌ مه‌ره‌كه‌ب دیجله‌ چاره‌سه‌ری‌ بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌یم���ه‌ن عاتیف عه‌لی‌ ك���ه‌ نوێنه‌ری‌ ده‌یه‌وێت به‌فه‌سڵكردنی‌ ئه‌م ‪ 12‬قوتابییه‌‬ ‫له‌ناو ده‌ستی‌ كۆمه‌ڵێك قوتابی‌ بینراوه‌‌و‬ ‫ب���ه‌م هۆی���ه‌وه‌ به‌هه‌وڵی‌ غه‌ش���كردن قوتابییه‌ فه‌س���ڵكراوه‌كانه‌ بۆ ئاوێنه‌ی‌ ناوبانگ���ی كۆلێژه‌ك���ه‌ بگه‌ڕێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫تۆمه‌تبارك���راون‌و دواتر فه‌س���ڵكراون‪ .‬گێڕایه‌وه‌ ك���ه‌ داوایانك���ردووه‌ وه‌زیری به‌هۆی‌ ئه‌وه‌شی‌ س���اڵی‌ پار له‌هه‌رێمی‌‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ ئێستا ئه‌م خوێندكارانه‌ نیگه‌ران خوێندنی ب���ااڵ ببینن‪ ،‬ب���ه‌اڵم دیداری‌ كوردستان هیچ قوتابییه‌كی‌ پێنه‌دراوه‌‬ ‫ده‌كات ئه‌وه‌ی���ه‌ "له‌كات���ی ده‌ركردنمان ئه‌وانی‌ ره‌ت كردوه‌ته‌وه‌‌و ده‌ڵێت "باشه‌ به‌هۆی‌ كێش���ه‌كانییه‌وه‌ خوێندكاره‌كان‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌ ژماره‌مان زۆر بوو زیاتر ئێمه‌ روو له‌كوێ بكه‌ین‪ ،‬راگری كولێژیش گومانی‌ ئه‌وه‌ش���یان هه‌ی���ه‌ "به‌مجۆره‌‬ ‫له‌‪ 40‬قوتابی بووین‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕۆژی دواتر نایه‌وێت كه‌س ببینێت‌و قسه‌مان له‌گه‌ڵ ره‌فت���اره‌ بیه‌وێت ره‌زامه‌ندیی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كه‌ ده‌كاته‌ رۆژی دووشه‌ممه‌ ته‌نها ناوی ن���اكات‪ ،‬چونك���ه‌ هه‌ر ك���ه‌ ده‌ڕۆین بۆ خوێندنی‌ بااڵ به‌ده‌ست بهێنێت‌و ساڵی‌‬ ‫كۆلێژ ل���ه‌ده‌رگای‌ ده‌ره‌وه‌ ده‌ڵێن‪ :‬راگر ئاینده‌ قوتابی‌ تازه‌ وه‌رگرێت"‪.‬‬ ‫ئێمه‌ ماوه‌ته‌وه‌ له‌لیسته‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌ زۆر هه‌وڵی���دا بۆچونی‌ راگری‌‬ ‫ب���ۆ به‌دواداچون���ی‌ س���كااڵی‌ ئ���ه‌م لێ���ره‌ نییه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا ئوتومبێله‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆلێ���ژی‌ دجل���ه‌ وه‌رگرێ���ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫خوێندكارانه‌‪ ،‬ئاوێنه‌ سه‌ردانی‌ كۆلێژی‌ له‌به‌رده‌م راگرایه‌تی‌ وه‌ستاندووه‌"‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ پێشووشدا ئه‌م خوێندكارانه‌ په‌یوه‌ندیی���ه‌كان بێ ئاكام بوون‪ .‬له‌الی‬ ‫دیجل���ه‌ی‌ ك���رد‌و ه���ه‌ر ‪ 12‬قوتابییه‌كه‌‬ ‫س���وربوون له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ ئه‌وان چاویان به‌بری���كاری‌ وه‌زیری‌ خوێندنی‌ خۆش���یه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری خوێندن���ی‬ ‫ژماره‌ی���ان ‪ 40‬كه‌س بووه‌‪ ،‬كه‌چی‌ ته‌نها بااڵی‌ عێراق‌و به‌ش���ی‌ خوێندنی‌ ئه‌هلی‌ ئه‌هل���ی له‌وه‌زاره‌ت���ی خوێندن���ی بااڵ‬ ‫‪ 12‬كه‌س���یان ماوه‌ته‌وه‌ بۆ فه‌سڵكردن‌و له‌وه‌زاره‌ت���ی‌ خوێندن���ی‌ ب���ااڵی‌ هه‌رێم د‪.‬جه‌مال كه‌مال رایگه‌یاند "فه‌سڵكردن‬ ‫ده‌ڵێ���ن "به‌المان���ه‌وه‌ س���ه‌یره‌ ئه‌و ‪ 28‬كه‌وت���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هی���چ وه‌اڵمێك���ی‌ به‌ه���ۆی قۆپی���ه‌ كاری وه‌زاره‌ت نییه‌و‬ ‫كه‌سه‌یتر چییان لێهات‪ ،‬ئایا یان ئه‌وان دڵخۆش���كه‌ریان پێ نه‌داون له‌كاتێكدا له‌سه‌الحیه‌تی زانكۆكانه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ رێكارێكی‬ ‫واسیته‌یان هه‌بوو ئێمه‌ نه‌مان بوو؟ یان كۆلێژه‌كه‌ س���ه‌ر به‌به‌غدایه‌‌و له‌هه‌ولێری‌ ئاس���یی زانكۆكانه‌‌و ئ���ه‌م قوتابیانه‌ش‬ ‫به‌ش���ێكیان خه‌ڵك���ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێم پایته‌خ���ت‌و له‌ژێر چاودێ���ری‌ هه‌رێمی‌ قۆپیه‌یان ك���ردووه‌و زانكۆكه‌ش به‌پێی‬ ‫ب���وون‌و راگرایه‌ت���ی چاوپۆش���ییان لێ كوردس���تاندایه‌‪ .‬نوێن���ه‌ری‌ خوێندكاره‌ ئ���ه‌و رێنمایی‌و یاس���ایانه‌ی‌ ك���ه‌ هه‌یه‌‬ ‫قۆپیه‌كردن‬ ‫فه‌سڵكراوه‌كان به‌بێزارییه‌وه‌ ده‌یپرسی‌ له‌زانكۆكان فه‌سڵیان كردون"‪ .‬له‌وه‌اڵمی‬ ‫ده‌كات؟"‪.‬‬ ‫له‌ئاماده‌ییه‌وه‌ بۆ زانكۆكان‬ ‫له‌نێ���وان رۆژی‌ تاقیكردن���ه‌وه‌ "ئه‌گه‌ر ئه‌م كولێژه‌ س���ه‌ر به‌ به‌غدایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش���ی كه‌ ئ���ه‌و ‪ 12‬قوتابیه‌ ده‌ڵێن‬ ‫به‌پێ���ی‌ به‌دواداچونه‌كانی‌ ئاوێنه‌ كه‌‬ ‫‪ 2012/4/23‬تا ب���ه‌رواری‌ ‪ 2012/5/22‬چ���ۆن هاتوه‌ت���ه‌ كوردس���تان؟ له‌كوێ به‌ڵگه‌ نییه‌‌و بونه‌ت���ه‌ قوربانی‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫لیژنه‌یه‌ك���ی‌ لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ قوتاب���ی‌ وه‌رده‌گرێت‌و له‌ك���ێ رێنمایی‌ "ئێوه‌ ب���اوه‌ڕ ده‌كه‌ن زانكۆیه‌كی ئه‌هلی له‌ژماره‌كانی‌ داهاتوودا به‌ئامار هه‌ندێكی‌‬ ‫خوێندن���ی‌ ب���ااڵ له‌دۆس���ییه‌ی‌ ئ���ه‌م وه‌رده‌گرێت؟ كێ ده‌توانێت محاسه‌به‌ی به‌بێ هۆكار قوتابی له‌خۆی دوربخاته‌و ب�ڵ�او ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مس���اڵ دی���ارده‌ی‌‬ ‫خوێندكاران���ه‌ی‌ كۆڵیوه‌ته‌وه‌‌و بۆچونی‌ راگری كولێژ بكات كه‌ خراپ مامه‌ڵه‌مان فه‌سڵی بكات‪ ،‬ئه‌مه‌ هه‌ر له‌و زانكۆیه‌ش قۆپیه‌ك���ردن‌و گ���زی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫نیی���ه‌‪ ،‬به‌ڵك���و له‌س���ه‌رجه‌م زانكۆكان له‌كۆلێ���ژ‌و زانكۆكان���دا به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م قوتابییه‌ ئه‌زموونده‌ره‌كانی‌ له‌گه‌ڵدا ده‌كات"‪.‬‬ ‫كێش���ه‌ی‌ گه‌وره‌ی‌ ئه‌م خوێندكارانه‌ حاڵه‌ت���ی قۆپیه‌ك���ردن‌و فه‌س���ڵكردن به‌رچ���او په‌ره‌یان س���ه‌ندووه‌‪ .‬هاوكات‬ ‫وه‌رگرت���ووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوات���ر وه‌زاره‌ت‬ ‫بڕیاری���داوه‌ كه‌ كێش���ه‌كه‌ ئاراس���ته‌ی‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ ئه‌گه‌ر س���زاكه‌یان بۆ س���وك هه‌ب���ووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئێم���ه‌ش داوامان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا له‌تاقیكردنه‌وه‌كانی‌‬ ‫كۆلێژه‌كه‌ بكاته‌وه‌‪" ،‬چونكه‌ كێشه‌یه‌كی‌ نه‌كرێ���ت‌و نه‌گه‌ڕێنرێن���ه‌وه‌ بۆ خوێندن له‌زانكۆكان كردوه‌ بۆ بنه‌بڕكردنی قۆپیه‌ به‌كال���ۆری‌ ‪ 2012‬ئاماده‌ی���ی‌‌ كه‌ چه‌ند‬ ‫رۆژێ���ك له‌مه‌وبه‌ر كۆتایی‌ هات هه‌ندێك‬ ‫ناوخۆییه‌‌و ده‌بێ���ت راگرایه‌تی‌ كۆلێژی‌ ئه‌وه‌ هه‌ندێكیان ته‌رقین قه‌ید ده‌كرێن‌و رێكاری یاسایی بگرن ‌ه به‌ر"‪.‬‬

‫له‌سه‌رجه‌م زانكۆكان‬ ‫حاڵه‌تی‌ قۆپیه‌كردن‌و‬ ‫فه‌سڵكردن‬ ‫هه‌بووه‌‌و ئێمه‌ش‬ ‫داوامانكردووه‌ رێك‬ ‫كاری‌ یاسایی‌ بگرنه‌‬ ‫به‌ر بۆ بنه‌بڕكردنی‌‬ ‫دیارده‌كه‌‬

‫له‌مامۆس���تایانی‌ چاودێر‌و به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆڵ���ه‌كان تێبین���ی‌ چه‌ن���د جۆرێ���ك‬ ‫له‌گزیك���ردن‌و قۆپییه‌ی���ان ك���ردووه‌‌و‬ ‫له‌میانه‌ی‌ ئیمه‌یڵ‌و ته‌له‌فۆن‌و نوس���یندا‬ ‫ره‌وان���ه‌ی‌ ئاوێنه‌یان ك���ردووه‌ كه‌ ئه‌مه‌‬ ‫به‌شێكیانه‌‪:‬‬ ‫ـ ك���ه‌ خوێندكار چوه‌ته‌ ن���او هۆڵی‌‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌ ی���ان كه‌رته‌كه‌ی‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫س���ه‌ره‌تا یان پ���اش كه‌مێ���ك مانه‌وه‌‬ ‫له‌ناو ه���ۆڵ وه‌جبه‌یه‌ك قۆپیه‌ی‌ داوه‌ته‌‬ ‫مامۆس���تای‌ چاودێر بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ دڵنیا‌و‬ ‫بێخه‌می‌ بكات‪ ،‬كه‌چی‌ زیاتر له‌كۆپییه‌كی‌‬ ‫هه‌مان قۆپییه‌ی‌ پێ بووه‌‌و پاش كه‌مێك‬ ‫له‌تێپه‌ڕین���ی‌ كات به‌دزیی���ه‌وه‌ ده‌ری‌‬ ‫كردووه‌‌و جاری‌ وه‌ها هه‌یه‌ ئه‌م پرۆسه‌یه‌‬ ‫سێ باره‌‌و چوار باره‌ بوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ـ هه‌ندێ���ك له‌ئه‌زمون���ده‌ران به‌تیپ‌و‬ ‫له‌زگ���ه‌ قۆپیی���ه‌كان نوس���اندووه‌‬ ‫به‌جه‌س���ته‌یانه‌وه‌‌و له‌كاتی‌ پش���كنیندا‬ ‫هه‌ستیان پێ نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ـ هه‌ندێ���ك له‌ئه‌زمون���ده‌ران وه‌اڵم‌و‬ ‫زانیارییان له‌سه‌ر نه‌عله‌ شه‌حاته‌كانیان‬ ‫نوس���یوه‌ته‌وه‌‌و له‌كاتی‌ تاقیكردنه‌وه‌دا‬ ‫قاچیان له‌سه‌ر قاچ داناوه‌‌و زانیارییه‌كان‬ ‫كه‌وتوه‌ته‌ به‌رچاویان‪.‬‬ ‫ـ هه‌ندێ���ك مایك���ی‌ پێش���كه‌وتوو‬ ‫كه‌وتوونه‌ته‌ ب���ازاڕه‌وه‌ كه‌ زۆر بچوك‌و‬ ‫هه‌ستیارن‌و ده‌چنه‌ ناو گۆشتی‌ نه‌رمایی‌‬ ‫گوێوه‌‌و له‌پش���كنیندا دیارنین‪ ،‬له‌كاتی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ش���دا چاودێر هه‌ستیان پێ‬ ‫ناكات‪ .‬جگه‌ له‌مه‌ش به‌هۆی‌ په‌ككه‌وتن‌و‬ ‫خراپی‌ زۆرب���ه‌ی‌ ئامێره‌كانی‌ پارازێته‌وه‌‬ ‫له‌هۆڵه‌كان���ی‌ تاقیكردنه‌وه‌ كه‌ له‌جۆری‌‬ ‫چی���ن ـ ین به‌كارهێنانی‌ مایك كۆنترۆڵ‬ ‫نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ـ جۆرێكیت���ر له‌قۆپی‌ زۆر كۆمیدییه‌‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك خوێن���دكار له‌كات���ی‌‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌دا داوای‌ مۆڵه‌تی‌ چوونه‌‬ ‫س���ه‌ر ‪ w.c‬ك���ردووه‌‪ ،‬له‌ن���او توالێت‬ ‫قۆپییه‌كان���ی‌ ده‌رهێن���اوه‌‌و ته‌ماش���ای‌‬ ‫كردووه‌‪ .‬ی���ان رۆژی‌ پێش���تر هاتوه‌ته‌‬ ‫ناو توالێته‌كه‌‌و زانیاری نوسیوه‌‌و رۆژی‌‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌ كه‌ڵك���ی‌ لێوه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێ���ك حاڵه‌تی���ش هه‌ب���وون ك���ه‌‬ ‫خوێندكارێ���ك له‌گ���ه‌ڵ كه‌س���ێكیتر‬ ‫رێككه‌وت���ووه‌ س���ه‌ره‌تا یه‌كێكیان كه‌‬ ‫زیره‌كه‌ چووه‌ته‌ توالێت‌و وه‌اڵمی‌ هه‌ندێك‬ ‫پرسیاری‌ نوسیوه‌ته‌وه‌‌و كه‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆ ناو هۆڵ یه‌كس���ه‌ر هاوڕێكه‌ی‌ داوای‌‬ ‫چوون���ه‌ توالێتی‌ كردووه‌‌و له‌وێ كه‌ڵكی‌‬ ‫وه‌رگرتووه‌ له‌زانیارییه‌كانی‌‪.‬‬

‫دوو په‌رله‌مانتار له‌قۆپییه‌دا گیران‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌ بااڵی‌ عێراق‪،‬‬ ‫دوو ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫فه‌سڵكرد‪ ،‬چونكه‌ له‌میانه‌ی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ كۆتایی‌ ساڵدا دوو‬ ‫كه‌سیتریان ناردبوو له‌بری‌ خۆیان‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ سه‌ری‌ ساڵیان بۆ بكات‌و‬ ‫یه‌كێك له‌وانه‌ش بڕیارده‌ری‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫نه‌زاهه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ نوس���راوێكی‌ فه‌رمی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫خوێندنی‌ بااڵی‌ عێراق‌و پش���ت ئه‌ستور‬ ‫به‌بڕی���اری‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ كۆلێژه‌كه‌یان‪،‬‬ ‫ه���ه‌ردوو ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران‪،‬‬ ‫خالید عه‌بدوڵاڵ محیس���ین ئه‌لعه‌لوانی‌‌و‬ ‫موزهیر خزر ناس���ر ئه‌لجه‌نابی‌ له‌لیستی‌‬ ‫ئه‌لعێراقیه‌ له‌به‌شی‌ یاسای‌ كۆلێژی‌ شێخ‬ ‫محه‌مه‌د كه‌س���نه‌زانی‌ ئێ���واران له‌به‌غدا‬ ‫فه‌سڵكراون‪ ،‬چونكه‌ له‌تاقیكردنه‌وه‌كانی‌‬ ‫كۆتایی‌ ئه‌مس���اڵی‌ خوێن���دن (‪ 2011‬ـ‬ ‫‪ )2012‬له‌بری‌ خۆیان كه‌سیتریان ناردووه‌‬ ‫تا تاقیكردنه‌وه‌یان بۆ بكات‪.‬‬ ‫خالی���د ئه‌لعه‌لوان���ی‌ خوێن���دكاری‌‬ ‫قۆناغی‌ دووه‌م به‌شی‌ یاسایه‌ له‌كۆلێژی‌‬ ‫ئێوارانی‌ كۆلێژی‌ كه‌س���نه‌زانی‌‌و پش���ت‬ ‫ئه‌س���تور به‌ مادده‌ی‌ ‪ 5‬له‌ڕێنماییه‌كانی‌‬ ‫هه‌م���واری‌ دووه‌می‌ ژماره‌ ‪ 135‬س���اڵی‌‬ ‫‪2003‬ی‌ رێنماییه‌كان���ی‌ تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ س���اڵ فه‌سڵكراوه‌‌و به‌م پێیه‌ش‬ ‫له‌مساڵدا له‌س���ه‌رجه‌م وانه‌كان به‌ڕاسب‬ ‫داده‌نرێت‪ ،‬چونكه‌ هه‌وڵی‌ غه‌ش���كردنی‌‬ ‫داوه‌‌و كه‌سیتری‌ له‌بری‌ خۆی‌ ناردووه‌ بۆ‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌‪ .‬ناوبراو ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران���ه‌ له‌لیس���تی‌ ئه‌لوه‌س���ه‌ت كه‌‬ ‫یه‌كێك���ه‌ له‌پێكهێنه‌ره‌كانی‌ ئه‌لعێراقیه‌‌و‬

‫له‌عێراقدا ‪13‬‬ ‫هه‌زار بڕوانامه‌ی‌‬ ‫ته‌زویر ئاشكرابووه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاییه‌وه‌ تا‬ ‫دكتۆرا‬ ‫بڕی���ارده‌ری‌ لیژنه‌ی‌ نه‌زاهه‌ی‌ په‌رله‌مانی‬ ‫عێراقیشه‌‪.‬‬ ‫ه���اوكات له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا به‌بڕیاری‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ كۆلێژ‌و پش���ت ئه‌س���تور‬ ‫به‌هه‌م���ان رێنمایی‌‪ ،‬فێرخ���واز موزهیر‬ ‫ئه‌لجه‌نابی‌ فه‌سڵكراوه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌وانه‌ی‌‬ ‫می���رات ـ قۆناغ���ی‌ س���ێیه‌می‌ كۆلێژی‌‬ ‫كه‌س���نه‌زانی‌ به‌شی‌ یاس���ا‪ ،‬كه‌سیتری‌‬ ‫له‌بری‌ خۆی‌ ن���اردووه‌ بۆ تاقیكردنه‌وه‌‌و‬ ‫به‌م هۆیه‌ش���ه‌وه‌ له‌س���ه‌رجه‌م وانه‌كاندا‬ ‫به‌كه‌وتوو دانراوه‌‌و فه‌س���ڵكراوه‌‪ .‬ناوبراو‬ ‫ئه‌ندامی‌ لیس���تی‌ ئه‌لعێراقیه‌‌و ئه‌ندامی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ ئاس���ایش‌و به‌رگری‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراق���ه‌‌و له‌پاش ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫ئ���ه‌م كه‌تنه‌ش روب���ه‌ڕوی‌ ره‌خنه‌ی‌ زۆر‬ ‫بوویه‌وه‌‪.‬‬ ‫تاریق حه‌رب كه‌ پس���پۆڕێكی‌ یاسایی‌‬ ‫عێراقییه‌ رایگه‌یاندوه‌ كه‌ به‌پێی‌ ده‌ستور‬ ‫ناكرێت په‌رله‌مانتار هیچ پۆس���تێكیتری‌‬ ‫هه‌بێ���ت‌و ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ك���ردووه‌‬ ‫كۆكردن���ه‌وه‌ی‌ كاری‌ په‌رله‌مانت���اری‌‌و‬

‫خوێندن���ی‌ كۆلێژ كارێكی‌ نایاس���اییه‌‌و‬ ‫داوایكردوه‌ له‌په‌رله‌مانتاران جگه‌ له‌كاری‌‬ ‫خۆی���ان به‌هیچیتره‌وه‌ س���ه‌رقاڵ نه‌بن‪،‬‬ ‫چونكه‌ دژی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ گش���تی‌‌و دژی‌‬ ‫یاس���ا‌و ده‌س���توری‌ عێراق���ه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫ماده‌ی‌ ‪.76‬‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا پشكنه‌ری‌‬ ‫گشتی‌ وه‌زاره‌تی‌ خوێندنی‌ بااڵی‌ عێراق‬ ‫رایگه‌یاندوو‌ه له‌ساڵی‌ ‪ 2004‬تائێستا ‪13‬‬ ‫هه‌زار بڕوانامه‌ی‌ ساخته‌یان ئاشكراكردووه‌‬ ‫له‌واڵت كه‌ له‌س���ه‌ره‌تاییه‌وه‌ تێیدایه‌ تا‬ ‫دكتۆرا‪ .‬له‌م بڕوانامانه‌ ‪19‬یان دكتۆران‌و‬ ‫‪41‬ی���ان ماس���ته‌رن‌و ‪ 9‬ه���ه‌زار‌و ‪627‬‬ ‫بڕوانامه‌یان ه���ی‌ ئاماده‌یین‌و ‪ 3‬هه‌زار‌و‬ ‫‪ 726‬بڕوانامه‌یتری���ش ه���ی‌ په‌یمانگا‌و‬

‫ئاسته‌ جیاجیاكانیتری‌ خوێندن له‌عێراق‪.‬‬ ‫به‌م دواییه‌شدا له‌ڕێگای‌ لیژنه‌ی‌ خوێندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ااڵوه‌ ه���ه‌وڵ ده‌درێ���ت له‌په‌رله‌مان‬ ‫لێبوردنێ���ك ده‌ربكرێ���ت ب���ۆ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫بڕوانام���ه‌ی‌ س���ه‌ره‌تایی‌‌و ئاماده‌یی���ان‬ ‫بۆ دامه‌زران���دن ته‌زویر ك���ردووه‌ نه‌ك‬ ‫به‌مه‌به‌س���تی‌ خوێندن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌ندامی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫م‪.‬بوره���ان محه‌مه‌د فه‌ره‌ج‪ ،‬به‌ ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند "ئه‌م هه‌وڵه‌ هیچ س���ه‌رناگرێت‌و‬ ‫هیچ نابه‌خش���ێت‪ ،‬چونكه‌ ته‌زویركردنی‌‬ ‫بڕوانامه‌ تاوانی‌ یاساییه‌‌و به‌هیچ جۆرێك‬ ‫ئه‌نجامده‌ره‌كه‌ی‌ نابه‌خش���رێت"‪ .‬ناوبراو‬ ‫وتیش���ی‌ "هی���چ لیس���ت‌و گروپێكی‌ ناو‬ ‫په‌رله‌مان جورئه‌ت ناكات پش���تگیریی‌‬

‫پ���رۆژه‌ی‌ ل���ه‌م چه‌ش���نه‌ ب���كات‌و هه‌ر‬ ‫په‌رله‌مانتارێكیش بیكات ئیحراج ده‌بێت‌و‬ ‫سه‌ركۆنه‌ ده‌كرێت بۆیه‌ مه‌سه‌له‌كه‌ هه‌ر‬ ‫ده‌نگۆیه‌‌و هیچیتر"‪.‬‬ ‫جێ���گای‌ ئاماژه‌ی���ه‌ جگ���ه‌ له‌وانه‌ی‌‬ ‫بڕوانام���ه‌ی‌ ته‌زویریان هه‌ی���ه‌‪ ،‬گومان‬ ‫له‌ژماره‌یه‌كی زۆر له‌بڕوانامه‌ی‌ به‌رپرسان‌و‬ ‫په‌رله‌مانت���اران‌و ته‌نانه‌ت وه‌زیره‌كانیش‬ ‫ده‌كرێ���ت ك���ه‌ له‌ح���ه‌وزه‌ ئاینییه‌كانی‌‬ ‫نه‌جه‌ف‌و قوم ده‌رك���راون‌و دواتر هاوتا‬ ‫كراونه‌ت���ه‌وه‌ به‌بڕوانام���ه‌ی‌ ئه‌كادیم���ی‌‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كانی‌ په‌روه‌رده‌‌و خوێندنی‌ بااڵ‌و‬ ‫هه‌ندێك له‌خ���اوه‌ن بڕوانامه‌ی‌ خوێندنگا‬ ‫ئاینییه‌كانی���ش له‌ب���ه‌ر رۆش���نایی‌ ئه‌و‬ ‫بڕوانامه‌یه‌ گه‌شتونه‌ته‌ پله‌ی‌ دكتۆرا‪.‬‬

‫خوێندن‬

‫ته‌خته‌ره‌ش‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫قه‌یران ‌ی‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیا‬

‫عومه‌ر عه‌لی‌ محه‌مه‌د*‬

‫بواری‌ په‌روه‌رده‌‌و فێركردن له‌كوردستاندا‬ ‫ئه‌گه‌ر ب���ه‌راوردی‌ بكه‌ین به‌ ئاس���تی‌ ئه‌و‬ ‫پێش���كه‌وتنه‌ی‌ ك���ه‌ سیس���تمی‌ فێركردن‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌‪ ،‬هه‌س���ت به‌ قه‌یرانێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ ده‌كه‌ین به‌تایبه‌ت ئه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫هه‌یه‌ به‌شێوازی‌ كه‌ڵك وه‌رگرتنی‌ دامه‌زراوه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ییه‌كان له‌پێشكه‌وتنی‌ ته‌كنه‌لۆژیا‌و‬ ‫شۆڕشی‌ زانیاری‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر سه‌یری‌ پرۆسه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌‌و فێركردن بكه‌ین له‌كوردستاندا‬ ‫هه‌ت���ا ئێس���تا نه‌یتوانیوه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫باش كه‌ڵ���ك له‌ه���ۆكاره‌ ته‌كنۆلۆژیه‌كان‬ ‫وه‌ربگرێت‪ ،‬به‌ڵكو سیس���ته‌می‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫هه‌ر له‌س���ه‌ر هه‌مان ش���ێوازی‌ سیستمه‌‬ ‫ته‌قلیدیه‌ك���ه‌ ده‌برێت به‌ڕێوه‌ له‌هه‌ر س���ێ‌‬ ‫بواری‌ پرۆگرام‪ ،‬قوتابی‌‪ ،‬مامۆستا‪.‬‬ ‫به‌رده‌وامبوون���ی‌ ب���واری‌ فێرك���ردن‬ ‫له‌كوردس���تاندا به‌ هه‌مان شێوازی‌ كۆن‌و‬ ‫په‌یوه‌س���ت نه‌كردن���ه‌وه‌ی‌ به‌هۆكاره‌كانی‌‬ ‫پێش���كه‌وتنی‌ ته‌كنۆلۆژی���ا‌و ب���واری‌‬ ‫په‌یوه‌ندی���ه‌كان‪ ،‬بوه‌ته‌ ه���ۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ك قوتابیی‌ هه‌س���ت ناكه‌یت حه‌ز‌و‬ ‫خۆشه‌ویس���تی‌ بۆ خوێندن‌و ناوه‌نده‌كانی‌‬ ‫خوێن���دن هه‌بێ���ت‪ .‬له‌الیه‌كی‌ تریش���ه‌وه‌‬ ‫هه‌ست ناكه‌ین دامه‌زراوه‌كان وه‌ك زانكۆ‌و‬ ‫قوتابخان���ه‌كان كاریگه‌رییه‌كیان له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ به‌ره‌وپێش چوون‌و چاره‌س���ه‌ری‌‬ ‫قه‌یرانه‌ ئابوری‌‌و سیاسیه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫كوردی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫له‌وكات���ه‌وه‌ ك���ه‌ شۆڕش���ی‌ زانی���اری‌‌و‬ ‫ته‌كنه‌لۆژی‌ له‌جیهاندا روی‌ له‌پێشڤه‌چوون‬ ‫كردووه‌‪ ،‬كاریگه‌ریی‌ زۆری‌ له‌سه‌ر دامه‌زراوه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌یی���ه‌كان دروس���ت كردووه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫واڵته‌ به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان پالنی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫داڕشتوه‌ هه‌تا خوێندن په‌یوه‌ست بكاته‌وه‌‬ ‫به‌ ته‌كنۆلۆژیاوه‌‪ .‬پێشكه‌وتنه‌كانی‌ بواری‌‬ ‫كۆمپیوته‌ر كاریگه‌ری‌ زۆری‌ له‌سه‌ر هه‌موو‬ ‫بواره‌كانی‌ ژی���ان په‌یداكردووه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ئێستا وه‌ك ئه‌مری‌ واقیع خۆی‌ سه‌پاندوه‌‬ ‫به‌سه‌ر هه‌موو بواره‌كانی‌ ژیان‌و دامه‌زراوه‌‬ ‫جۆربه‌جۆره‌كان���دا‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌داخ���ه‌وه‌‬ ‫له‌كوردستاندا هیچ پالنێك نییه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمپیوته‌ر به‌ ش���ێوه‌یه‌كی‌ كارا له‌بواری‌‬ ‫خوێندندا به‌كاربهێنرێت‌و ئه‌و پرۆگرامه‌ش‬ ‫ك���ه‌ ده‌خوێنرێ���ت ته‌نها به‌ ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫س���اده‌یه‌‌و كاریگه‌ری‌ نییه‌ له‌سه‌ر ته‌واوی‌‬ ‫پرۆگرامه‌ك���ه‌‪ .‬به‌كارهێنان���ی‌ كۆمپیوته‌ر‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ كارا له‌جێبه‌جێكردن���ی‌‬ ‫پرۆگرامه‌كانی‌ خوێندندا له‌دوو رووه‌وه‌ زۆر‬ ‫گرنگه‌‪:‬‬ ‫‪1‬ـ بۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوانین له‌م رێگه‌یه‌وه‌ سود‬ ‫له‌ته‌كنه‌لۆژیای‌ زانیاری‌ وه‌ربگرین‪.‬‬ ‫‪2‬ـ بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌كارهێنانی‌ كۆمپیوته‌ر‬ ‫بتوانێ���ت رێگه‌ له‌كاریگه‌ریه‌ س���لبیه‌كانی‌‬ ‫ئینته‌رنێ���ت‌و هۆكاره‌كانی‌ تری‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫بگرێت‌و ته‌وزیف بكرێت بۆ به‌كارهێنانێكی‌‬ ‫ئیجابی‌‪.‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ تائێس���تا وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ نه‌یتوانی���وه‌ ته‌كنۆلۆژیا بباته‌‬ ‫ناو سیس���ته‌می‌ خوێندن���ه‌وه‌ له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ده‌بینی���ن زۆرینه‌ی‌ قوتابیان ته‌نها س���ود‬ ‫ل���ه‌ڕووه‌ س���لبیه‌كه‌ی‌ وه‌رده‌گرن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ل���ه‌زۆر رووه‌وه‌ قه‌یرانێك���ی‌ ئه‌خالق���ی‌‬ ‫له‌ن���او ناوه‌نده‌كان���ی‌ خوێندندا دروس���ت‬ ‫كردووه‌‪ .‬وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستاندا ده‌بێت له‌فكری‌ ئه‌وه‌دابێت كه‌‬ ‫پالنێكی‌ س���تراتیجی‌ دابڕێژێت بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫گه‌شه‌پێدانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردی‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫سیس���تمی‌ پ���ه‌روه‌رده‌‌و فێركردنه‌وه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌ویش به‌وه‌ده‌بێ���ت كه‌ پالنێك دابڕێژێت‬ ‫بۆ بنیاتنانی‌ "كۆمه‌ڵگه‌ی‌ زانیاری‌" ئه‌ویش‬ ‫به‌ دروس���تكردنی‌ هوش���یاریه‌كی‌ زانیاری‌‬ ‫مه‌ده‌نیه‌ له‌نێ���وان تاكه‌كان‌و چین‌و توێژه‌‬ ‫جۆربه‌جۆره‌كاندا‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌س���ته‌ش ده‌بێت قوتابخانه‌‌و‬ ‫زانك���ۆكان وه‌ك یه‌ك���ه‌م دام���ه‌زراوه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ ب���ه‌كار بهێنرێ���ن‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫كاتێ���ك جێبه‌جێ‌ ده‌كرێت ك���ه‌ پالنێكی‌‬ ‫س���تراتیجی‌ دابڕێژرێ���ت بۆ چاكس���ازی‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تی‌ له‌بواری‌ په‌روه‌رده‌‌و داڕشتنه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ر له‌نوێ���ی‌ پرۆگرام���ی‌ خوێن���دن‌و‬ ‫دابینكردنی‌ هه‌موو هۆكاره‌ س���ه‌رده‌مییه‌‬ ‫نوێی���ه‌كان بۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوانین سیس���تمی‌‬ ‫خوێندن‌و قوتابی‌‌و مامۆس���تا ببه‌ستینه‌وه‌‬ ‫ب���ه‌و ت���ۆڕه‌ زانیاری���ه‌ جیهانی���ه‌ی‌ ك���ه‌‬ ‫له‌ئارادای���ه‌‌و له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ئینته‌رنێت���ه‌وه‌‬ ‫ده‌توانین بچینه‌ ن���او جیهانێكی‌ زه‌به‌الح‌و‬ ‫نوێی‌ زانیاری‌ ئه‌وكاته‌ش ده‌توانین س���ود‬ ‫له‌هه‌موو ئه‌زمونه‌ جیهانیه‌كان وه‌ربگرین‌و‬ ‫به‌كه‌مترین تێچون‌و كه‌مترین كات بگه‌ینه‌‬ ‫تازه‌ترین زانیاری‌‌و له‌هه‌مان كاتدا ئاشنابین‬ ‫به‌تازه‌ترین شێوازی‌ وانه‌ وتنه‌وه‌‌و شێوازه‌‬ ‫ته‌قلیدی���ه‌كان به‌جێ‌ بهێڵین‌و لێره‌ش���ه‌وه‌‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندنی‌ هه‌رێم ببه‌ستینه‌وه‌‬ ‫به‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ جیهانییه‌وه‌‪.‬‬ ‫*سه‌رپه‌رشتیاری‌ په‌روه‌رده‌یی‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫ساوایه‌ک له‌زیندان به‌شوێن ناوی باوکیدا ده‌گه‌ڕێت‬

‫‪17‬‬

‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫قەدەری ئەو ساوایە ته‌نها ئه‌و‌ه نییه‌‬ ‫له‌زیندان له‌دایکبووە‪ ،‬بەاڵم لەوە‬ ‫کارەساتتر دایکیشی نازانێت باوکی‬ ‫ئەو کێیەو رەنگە هەموو تەمەن باجی‬ ‫نەبوونی باوک بدات‌و وێڵ بێت بە‬ ‫دوای دۆزینەوەی باوکی خۆی‌و ناوێکی‬ ‫پیاوانە کە لەسەر رەگەزنامەکەی بە‬ ‫باوکی بناسێنرێت‪.‬‬ ‫دەبێت چەند ئاستەم بێت منداڵێکی بێ‬ ‫گونا‌‌‌هـ‪ ،‬کە هی���چ تاوانێکی نەکردووە‪،‬‬ ‫له‌زینداندا له‌دایکبێ���ت‪ ،‬بەاڵم لەوە به‌‬ ‫ئازارت���ر‪ ،‬هێنانەبوون���ی مرۆڤێکی بێ‬ ‫ناس���نامەیە! ئەو کۆرپەیه‌ وەک چۆن‬ ‫بێ ویس���تی خۆی له‌س���کی دایکێکی‬ ‫ئ���ازاردراوو هەاڵت���وو له‌ماڵ���ە باوک‌و‬ ‫کەس���وکار له‌دایکب���ووە‪ ،‬رەنگ���ە تا‬ ‫ئەبەدیش چاوش���ۆڕیی ن���او کۆمەڵگا‬ ‫بیکوژێ���ت‌و باجی ئ���ەو هەڵەیە بدات‪،‬‬ ‫کە دایک���ی له‌چرکەیەک���دا تێیکەوتوو‬ ‫ئەم���ی هێناوه‌ت���ه‌ زیندان���ی ئەبەدی‌و‬ ‫کۆمەڵگەیەکی بێ ویژدانەوە‪.‬‬ ‫دایک���ی "باوان"‪ ،‬بەر ل���ه‌دە مانگێک‪،‬‬ ‫لەب���ەر ئەش���کەنجەو ئ���ازاری دایک‌و‬ ‫باوک‌و براکانی چەندان جار هەاڵتبوو‪.‬‬ ‫ئ���ەو له‌تەمەن���ی ‪ ١٦‬س���اڵیدا بەب���ێ‬ ‫ویس���تی خۆی له‌پیاوێ���ک مارەکرابوو‬ ‫وەک له‌ژم���ارە"‪ "٢٨٤‬ئاوێنەدا کارمان‬ ‫لەس���ەر کرد رۆژانە بەشی هەر ئازار‌و‬ ‫تێهەڵدان بب���وو‪ ،‬بۆی���ە له‌مێردەکەی‬ ‫جیاببۆوە‌و چووبۆوە سەر ماڵی باوکی‪،‬‬ ‫بەاڵم ئازاردان‌و س���تەمی کەس���وکاری‬ ‫گەیاندیان���ە ئەودۆخ���ەی چەندان جار‬ ‫لەدەستیان هەڵبێت‌و تا دواجار تووشی‬ ‫داوی پیاوانێکی بێویژدان بوو س���کیان‬ ‫پڕکردوو بەجێیانهێشت‪.‬‬ ‫دایکی باوان ئێس���تا بیس���ت س���ااڵن‬ ‫دەبێ���ت‪ ،‬س���اڵی پار ل���ه‌دووەم رۆژی‬ ‫جەژنی قوربان���دا لەگەڵ دایکیدا ببووە‬ ‫ش���ەڕی‌و وەک خۆی وتی "زۆر جنێوی‬ ‫س���ووکی پێدام بۆیە بێئەوەی بزانم بۆ‬ ‫ک���وێ دەچم تەنها دە ه���ەزارم پێبوو‬ ‫بەرەو نەقڵیاتی پاس���ەکان هاتم‌و وەک‬ ‫هەموو جارەکانی تر بەرەو س���لێمانی‬ ‫کەوتمەڕێ‪ ،‬بەاڵم نەمزانی ئەمجارە ئاوام‬ ‫لێبەس���ەر دێت"‪ .‬کاتێک دێتە سلێمانی‬

‫سبه‌ی که کوڕه‌که‌م‬ ‫گه‌وره‌بوو دەڵێت داخۆ‬ ‫باوکم کێ بێت؟ بۆ‬ ‫بەبێ ویستی خۆم‬ ‫هێنرامە دنیایەکەوە کە‬ ‫خەڵکانێکی بێویژدان‬ ‫بۆ ئەبەد بەچاوێکی‬ ‫کەم لێم ده‌ڕوانن‬ ‫بەهۆی بێ النه‌ییەوە پەرتەوازە دەبێت‌و‬ ‫هێزەکان���ی پۆلیس بۆ ئەوەی توش���ی‬ ‫هەڵ���ە نەبێت دەس���تگیری دەکەن‪ ،‬تا‬ ‫دوات���ر پەیوەندیی بە کەس���وکاریەوە‬ ‫بک���ەن‌و بیدەن���ەوە دەس���تیان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەم ئاگاداریان دەکات کە هەڕەش���ەی‬ ‫کوشتنی لەسەرە‪.‬‬ ‫نەگبەتی دایکی (ب���اوان) لەو رۆژەوە‬ ‫دەستپێدەکات‪ ،‬کە س���ەرۆک باندێکی‬ ‫لەشفرۆش���ی لەگەڵی���دا دەبێ���ت لەناو‬ ‫زیندان���دا‪ ،‬دایکی باوان کاتێک باس���ی‬ ‫ژیان���ی خۆی ب���ۆ ئەو س���ەرۆک باندە‬ ‫دەکات راس���تەوخۆ س���ەرۆک باندەکە‬ ‫داوای لێدەکات کە ئەو وەک کچی خۆی‬ ‫قبوڵی دەکات‪ ،‬چونکە ژنێکی بێ مێردو‬ ‫بێ ک���وڕەو تەنها کچێکی دە س���ااڵنی‬ ‫هەیەو پێی دەڵێت "وەرە هەردووکتان‬ ‫وەک ی���ەک بەخێو دەکەم‌و ناش���هێڵم‬ ‫کەس بتدۆزێتەوە"‪ ،‬بەاڵم ئەو سەرۆک‬ ‫باندە وا خۆی ناناس���ێنێت کە بەهۆی‬ ‫لەشفرۆش���ی‌و بازرگانی بە جەس���تەی‬ ‫ژنان���ەوە دراوس���ێکانیان مەزبەتەیان‬ ‫لێکرۆتەوەو دوایان لێکردووە ماڵەکەی‬ ‫چۆڵ بکات‪ ،‬بەڵکو زۆر فەقیرانە خۆی‬ ‫پیش���ان دەدات ب���ەوەی لەبه‌رامب���ەر‬ ‫ئه‌و زوڵمەی لێی کراوەو ویس���توویانە‬ ‫ماڵ���ی لێتێکب���دەن بەرگ���ری لەخۆی‬ ‫کردووەو ش���ەڕی کردووە لەسەر مافی‬

‫باوان‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬بۆیە زیندانی ک���راوە‪ ..‬هەموو‬ ‫ئەو قس���ە هەڵخەڵەتێنەرانە بۆ ژنێکی‬ ‫بێ دەرەتان���ی وەک دایکی باوان جێی‬ ‫باوەڕ دەبێت‌و ناونیش���انی ماڵەکەیانی‬ ‫لێوەردەگرێت کە چووە دەرەوە بچێتە‬ ‫الی‪ .‬دوای چەند رۆژێ دایکی باوانیش‬ ‫ئازاد دەکرێت‌و دەچێتە ماڵی ئەو ژنە‪،‬‬ ‫دوو رۆژی سەرەتا زۆرخزمەتی دەکات‌و‬ ‫باس���ی هیچی لەگەڵ ناکات‪ ،‬بەاڵم هەر‬ ‫دوای ئەوە پێی دەڵێت "مانەوەت لێرە‬ ‫بە خۆڕایی نییەو دەبێت لەشفرۆشیم بۆ‬ ‫بکەیت‪ ،‬ئەش���زانم هەڕەشەی کوشتنت‬ ‫لەس���ەرە ناهێڵم پیاوان بتبەن‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەوان دێنەالت بۆ ماڵەوە"‪.‬‬ ‫دایکی ب���اوان لەم کاتەدا رازی دەبێت‌و‬ ‫وتی "دەمزان���ی ئەگەر بڕۆمەوە ماڵەوە‬ ‫رەنگ���ە بمک���وژن‪ ،‬هیچ شوێنێکیش���م‬ ‫نەبوو س���ەری پێوەنێم بۆیە له‌پێناوی‬ ‫مانەوەم���دا قبوڵم کرد‪ ،‬رۆژی وا هەبوو‬

‫شەش کەسی بۆ دەهێنام‌و زۆر ئازاریان‬ ‫دەدام"‪ .‬دایک���ی ب���اوان تەنها مانگێک‬ ‫بەرگە دەگرێت‌و کاتێک وەختی سووڕی‬ ‫مانگان���ەی دێت‌و بێنوێژ نابێت دەچێت‬ ‫پش���کنین دەکات‌و دەزانێت دوو گیانە‪،‬‬ ‫بەاڵم نازانێت ل���ەکام لەو پیاوانەیە کە‬ ‫لەشی پێفرۆش���توون‪ .‬خۆی تەسلیمی‬ ‫پۆلی���س دەکات‌و ش���کات له‌س���ەرۆک‬ ‫باندەکە دەکاتەوەو پێکەوە دەس���تگیر‬ ‫دەکرێنەوە‪.‬‬ ‫دایکی باوان لەو کات���ەدا چەندان جار‬ ‫داوا له‌ڕێکخراوەکان���ی ژنان دەکات کە‬ ‫ئەو منداڵ���ەی بۆ لەناو بب���ەن رەنگە‬ ‫بەهۆی ئەوەوە بکوژرێت‪ ،‬بەاڵم کەسیان‬ ‫بۆی ناکەن‪ .‬دایکی باوان‌‌حوکمی ساڵێ‬ ‫زیندانی بەسەردا دەدرێت‌و هەموو ماوەی‬ ‫س���کپڕیەکەی له‌زیندان تەواو دەکات‪،‬‬ ‫بەاڵم سەرۆک باندەکە بە کەفالەت ئازاد‬ ‫دەکرێت! نۆ مانگ زەحمەتی دووگیانیی‬

‫دەکێش���ێت‌و کەس���وکاری ب���ۆ تەنها‬ ‫جارێکیش له‌درزێکیشەوە نایبینن‌و دڵی‬ ‫خۆش ناکەن‪ ،‬کەچی هێش���تا ئەم دڵی‬ ‫بەوە خۆش���ە کە خودا رەحم بخاتەوە‬ ‫دڵی کەس���وکاری‌و لەگەڵ منداڵەکەیدا‬ ‫قبوڵ���ی بکەن���ەوە‪ .‬دایکی ب���اوان چل‬ ‫رۆژێ لەمەوبەر بەهاوکاری پۆلیسەکانی‬ ‫زین���دان براوەتە نەخۆش���خانه‌و باوانی‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫هەش���ت مانگ لەوەوب���ەر دەپاڕایەوە‬ ‫منداڵەک���ەی ب���ۆ لەباربب���ەن‪ ،‬کەچی‬ ‫ئێس���تا بەوهەموو خەمەش���ەوەو لەناو‬ ‫زینداندا زۆر دڵی بە کوڕەکەی خۆشەو‬ ‫وتی "هەرگی���ز دەس���ت له‌منداڵەکەم‬ ‫هەڵناگ���رم‪ ،‬ئام���ادەم هەم���وو ژیانم‬ ‫له‌زین���دان بەس���ەربەرم‌و کوڕەک���ەم‬ ‫بەخێ���و بکەم‪ ،‬هەرچەندە باوکم جوابی‬ ‫بۆ ن���اردوم کە منداڵەکەم ببەخش���مە‬ ‫کەسێک وەرمدەگرێتەوە‪ ،‬بەاڵم هەرگیز‬

‫پارێزگاریم لێبكه‌ن له‌س����ه‌ر جاده‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫رێگه‌م پێنه‌دان‪ ،‬چونكه‌ پێم خۆش نه‌بوو‬ ‫ئه‌و هه‌ڵسوكه‌وته‌یان به‌رانبه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫ئێس����تا رێب����وار له‌كاتژمێ����ر پێنج����ی‬ ‫دوانیوه‌ڕۆوه‌ ش����اگردی كه‌بابچی‪-‬یه‌ له‌و‬ ‫ش����ه‌قامه‌دا هه‌تا كاتژمێر پێنجی به‌یانی‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی له‌كاره‌ك����ه‌ی‌ ته‌واو ئه‌بێت‬ ‫كه‌لوپه‌لی كاره‌ك����ه‌ كۆده‌كاته‌وه‌‌و به‌ره‌و‬ ‫ماڵێكی نادیار ده‌كه‌وێته‌ رێ‪ ،‬وه‌ك خۆی‬ ‫ده‌ڵێت ئه‌و ماڵه‌ له‌ڕێگه‌ی خوادا جێگه‌یان‬ ‫كردومه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬دوای ئ����ه‌وه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌‬ ‫ماڵ����ه‌وه‌ هه‌تا دوانی����وه‌ڕۆ ده‌خه‌وێت بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌ ته‌واو خۆی ئاماده‌كات ش����ه‌و‬ ‫خه‌وی لێنه‌كه‌وێت له‌سه‌ر كاره‌كه‌ی‪.‬‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر رێبوار ببینن ده‌س����ت‌و ش����ان‌و‬ ‫قۆڵی له‌تابلۆی����ه‌ك ئه‌چێت كه‌ به‌چه‌قۆ‬ ‫هه‌ڵكۆڵرابێت‪ ،‬پرس����یارم لێكرد‪ ،‬بۆچی‬ ‫ده‌ست‌و قۆڵه‌كانت هه‌موو بڕاون‪ ،‬وه‌اڵمی‬ ‫دایه‌وه‌و وتی ش����ه‌وێكیان زۆر بێزارو بێ‬ ‫لێیان پاڕامه‌وه‌ وه‌رمبگرنه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی هی����وا‌و بێ تاقه‌ت بووم زۆر رقم له‌ژیانی‬ ‫خوێندن‌و هونه‌ره‌كه‌م له‌ده‌س����ت نه‌ده‌م‪ ،‬خۆم بوو‪ ،‬له‌ڕقدا به‌كه‌ته‌ر هه‌موو گیانی‬ ‫چونك����ه‌ له‌تیپه‌كه‌م����دا ده‌ف لێده‌رێكی خۆمم برینداركرد‪.‬‬ ‫دیار‌و باش بووم‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ هه‌ر وه‌ریان لێ����رەدا نامه‌وێت ئه‌ودی����وه‌ باس بكه‌م‬ ‫نه‌گرتم����ه‌وه‌ بۆی����ه‌ بیرمك����رده‌وه‌ بچمه‌ كه‌ به‌س����ه‌ر ئه‌و مندااڵنه‌دا دێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ماڵی نه‌نكم‌و بارودۆخه‌كه‌یان تێگه‌یه‌نم‌و هه‌موومان ده‌زانین ئه‌گه‌ر منداڵێك له‌سه‌ر‬ ‫هه‌رچۆنێك بێت رێگه‌م بده‌ن ش����ه‌وانه‌ جاده‌ بژی چی به‌سه‌ر دێت‌و روبه‌ڕوی چی‬ ‫له‌وێ بمێنمه‌وه‌‪ ،‬ماڵ����ی نه‌نكم رێگه‌یان ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و پێش����ێلكارییه‌ی كه‌ ئه‌م‬ ‫پێ����دام‌و ماوه‌یه‌ك له‌وێ مامه‌وه‌‪ ،‬رۆژێك دامه‌زراوه‌ كردویه‌تی به‌رانبه‌ر به‌م منداڵه‌‬ ‫س����ه‌گێكم برده‌وه‌‪ ،‬چونك����ه‌ زۆر حه‌زم له‌یاسا‌و ته‌ش����ریعاتی هیچ حكومه‌تێكی‬ ‫له‌به‌خێوكردن����ی س����ه‌گ ب����وو‪ ،‬هه‌ر كه‌ ئ����ه‌م جیهانه‌دا نییه‌ ك����ه‌ رێگه‌ بدات به‌‬ ‫بینییان سه‌گێكم به‌ده‌سته‌وه‌یه‌ یه‌كسه‌ر كارمه‌ندێك����ی دامه‌زراوه‌ك����ه‌ی منداڵێك‬ ‫ده‌ریانك����ردم‌و وتی����ان ت����ۆ كه‌س����ێكی ب����ه‌و ته‌مه‌ن����ه‌وه‌ فڕێداته‌ س����ه‌رجاده‌و‬ ‫گاڵویت‌و نابێت بێیت����ه‌وه‌ بۆ ئه‌م ماڵه‌‪ ،‬هه‌م����وو مافه‌كانی لێزه‌وت بكات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هیچ شوێنێكی تر نه‌ما بۆ ئه‌وه‌ی تیایدا دام����ه‌زراوه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كانی حكومه‌ت‬ ‫بژیم جگه‌ له‌س����ه‌رجاده‌‪ ،‬بۆیه‌ گه‌ڕامه‌وه‌ خۆی ه����ۆكار بێ����ت له‌په‌ر‌ته‌وازه‌كردن‌و‬ ‫سه‌رجاده‌ بۆ ئه‌و شوێنه‌ی كه‌ یه‌كه‌مجار ئیس����تغاللكردنی ئ����ه‌و مندااڵن����ه‌ی كه‌‬ ‫بۆی چ����وم‪ ،‬له‌ماوه‌ی چه‌ند ش����ه‌وێكدا به‌هۆی كێشه‌ی جیاوازه‌وه‌ په‌رته‌وازه‌ی‬ ‫چه‌ن����د كه‌س����انێكی گه‌وره‌ لێ����م نزیك س����ه‌رجاده‌كان ده‌بن‪ ،‬ئ����ه‌ی كێ مافی‬ ‫بونه‌وه‌ كه‌ كه‌س����انی به‌ تواناو شه‌ڕانی ئ����ه‌و مندااڵن����ه‌ بپارێزێ����ت‪ ،‬به‌پێی ئه‌م‬ ‫بوون‪ ،‬كاتێك لێیان پرس����یم تۆ بۆچی هاوكێشه‌یه‌ ئه‌و كه‌س����انه‌ن له‌سه‌رجاده‌‬ ‫ل����ه‌ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌ژیت منی����ش ناچاربووم كه‌ به‌درێژای شه‌و بۆ ماوه‌ی ‪ 12‬كاتژمێر‬ ‫چیرۆكه‌ك����ه‌ی خۆمیان ب����ۆ باس بكه‌م‪ ،‬كار به‌و منداڵه‌ ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ئه‌بێت لێره‌دا‬ ‫كاتێ����ك ك����ه‌ چیرۆكه‌مم بۆ باس����كردن ماڵ����ی كوڕان‌و چاودێ����ری كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫زۆر بێتاق����ه‌ت‌و دڵته‌نگ ب����وون‪ ،‬پێیان وه‌زاره‌تی كارو كاروب����اری كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫وتم تۆ ش����ایه‌نی ئه‌وه‌نیت له‌سه‌رجاده‌ چ����ی واتایه‌ك����ی هه‌بێ����ت له‌ژیانی ئه‌و‬ ‫بژیت‪ ،‬چونكه‌ تۆ منداڵی‌و ئه‌و شوێنه‌ش منداڵه‌دا‪ ،‬زۆر قورس‌و زه‌حمه‌ته‌ الی ‌هن‌و‬ ‫ماڵ����ی حكومه‌ته‌ ئه‌ركی سه‌رش����انیانه‌ كه‌س����انێك په‌یامی پاراستنی مافه‌كانی‬ ‫تۆ به‌خێوبكه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌س����ه‌مان منداڵ به‌رزكه‌نه‌وه‌و خۆشیان داهێنه‌ربن‬ ‫پ����ێ بڵێی كه‌ ت����ۆی كردۆت����ه‌ ده‌ره‌و‌ه له‌پێشێلكردنی مافه‌كانی منداڵدا‪.‬‬ ‫ئێم����ه‌ ده‌چین حه‌قت ب����ۆ ده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫زۆر دڵخ����ۆش بوم كه‌ كه‌س����انێك هه‌یه‌ تێبینی‌‪ :‬رێبوار ناوێكی‌ خوازراوه‌‬

‫رێبوار ده‌گه‌ڕێت ‌ه‬ ‫ماڵه‌وه‌ هه‌تا دوانیوه‌ڕۆ‬ ‫ده‌خه‌وێت بۆ ئه‌وه‌ی ب ‌ه‬ ‫ته‌واو خۆی ئاماده‌كات‬ ‫شه‌و خه‌وی لێنه‌كه‌وێت‬ ‫له‌سه‌ر كاره‌كه‌ی‬

‫منداڵێکی ئیشکەر لەکاتی سەیرکردنی الفیتەیەک کە نوسراوە "کارکردن بەمندااڵنی خوار تەمەنی ‪ 16‬ساڵ قەدەغەیە" ‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنە ـ ئەرشیف‬

‫دوای ئه‌وه‌ی له‌ماڵی كوڕان ده‌ركرام‬ ‫نوسینی‌‪ :‬رۆمان‬

‫هه‌موومان باوه‌ڕم����ان به‌وه‌ هه‌یه‌ منداڵ‬ ‫به‌بێگ����ه‌ردی‌و به‌پاك����ی له‌دایك ده‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌كه‌داری����ان ده‌كات گه‌وره‌كانه‌‪،‬‬ ‫مندااڵن هه‌میشه‌ قوربانین‪ ،‬ئه‌و توێژه‌ی‬ ‫كه‌ زیاتر له‌هه‌موو توێژێكی تر قوربانییه‌‬ ‫ئه‌و مندااڵنه‌ن له‌باوه‌ش‌و خۆشه‌ویستی‌و‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌ی خێزان بێبه‌ش����ن له‌مه‌ش‬ ‫زیاتر ئه‌و مندااڵنه‌ن كه‌ له‌سه‌رجاده‌ ژیان‬ ‫ده‌گوزه‌رێن����ن وه‌ك رێبوار كه‌ منداڵێكی‬ ‫ته‌مه‌ن چوارده‌ ساڵه‌و خوێندكاری‌ پۆلی‬ ‫حه‌وته‌م����ی بنه‌ڕه‌تییه‌‪ ،‬ئ����ه‌م منداڵه‌ به‌‬ ‫هۆی هه‌ڵوه‌شانی خێزانه‌كه‌یه‌وه‌ له‌ژیانی‬ ‫خێزان����ی بێبه‌ش����بووه‌‪ ،‬ب����اوك‌و دایكی‬

‫جیابونه‌ته‌وه‌‪ ،‬باوكی ئێستا له‌هانده‌ران‬ ‫ده‌ژی‌و دایكیش����ی ش����ویكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫دوای ئ����ه‌وه‌ی كه‌ ب����اوك‌و دایكی جیا‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬هیچ خێزانێك له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫خزم‌و كه‌س����وكاریدا ئاماده‌یی ئه‌وه‌یان‬ ‫تی����ادا نابێ����ت به‌خێوی بك����ه‌ن‪ ،‬تاكه‌‬ ‫ش����وێن كه‌ بمێنێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ژیانی‬ ‫تی����ا بگوزه‌رێنێ����ت ماڵ����ی كوڕانه‌ كه‌‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌ك����ی حكومییه‌و س����ه‌ر به‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێتی چاودێری����ی كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫شاری سلێمانییه‌‪ ،‬ئه‌م به‌ڕێوه‌به‌رێتییه‌ش‬ ‫س����ه‌ر ب����ه‌ وه‌زاره‌ت����ی كاروكاروب����اری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی����ه‌‪ .‬به‌پێی یاس����ا‌و هه‌موو‬ ‫پێ����وه‌ره‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ئ����ه‌م ماڵه‌‬ ‫جێگره‌وه‌ی خێزانه‌ ب����ۆ ئه‌و مندااڵنه‌ی‬

‫ك����ه‌ وه‌ك رێبوار له‌ژینگه‌‌و سه‌رپۆش����ی‬ ‫خێزانی بێبه‌ش ده‌بن‪ ،‬ئامانجی گه‌وره‌ی‬ ‫ئه‌م دامه‌زراوه‌ی����ه‌ش قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ی‬ ‫خۆشه‌ویس����تی س����ۆز‌و په‌روه‌رده‌یه‌كی‬ ‫گونج����اوه‌ بۆ ئ����ه‌و مندااڵن����ه‌ی ژیان‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌ی خێزانییان له‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬ ‫رێب����وار ل����ه‌دوای جیابون����ه‌وه‌ی دایك‌و‬ ‫باوكیی����ه‌وه‌ له‌گ����ه‌ڵ برایه‌ك����ی بچوكتر‬ ‫له‌خۆی سپێردران به‌ماڵی كوڕان‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌وه‌ی بۆ ماوه‌یه‌ك له‌ماڵی كوڕاندا ژیان‬ ‫ده‌گوزه‌رێنێ����ت‪ ،‬رۆژێك رێب����وار له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێك له‌كارمه‌نده‌كانی ئه‌و ماڵه‌دا ئه‌بێت‬ ‫به‌شه‌ڕی‌و كارمه‌نده‌كه‌ پێی ده‌ڵێت یان‬ ‫ئه‌بێت من لێره‌ بمێنمه‌وه‌ یان ئه‌بێت تۆ‬ ‫له‌م ماڵه‌ ده‌ربكرێیت‪ ،‬دەرئه‌نجام رێبوار‬

‫له‌ماڵی كوڕان ده‌رده‌كرێت به‌بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫ره‌چ����اوی ئه‌وه‌ بكرێت ك����ه‌ ئه‌م منداڵ ‌ه‬ ‫له‌م ماڵه‌ زیاتر كه‌ ماڵی حكومه‌ته‌ هیچ‬ ‫شوێنێكی تری نییه‌ تیایدا بژی‪.‬‬ ‫به‌پێی قس����ه‌كانی خۆی ده‌ڵێت كاتێك‬ ‫ده‌رك����رام نه‌مئه‌زانی روو له‌كوێ بكه‌م‌و‬ ‫له‌كوێ بخه‌وم‪ ،‬بیرم كرده‌وه‌ باشتر وایه‌‬ ‫بچم بۆ شوێنێك له‌بازاڕدا شه‌و ئاوه‌دانی‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌وه‌بوو رۆیش����تم بۆ یه‌كێك له‌و‬ ‫شه‌قامانه‌ی كه‌ ش����ه‌وانه‌ خه‌ڵكی لێیه‌و‬ ‫تابه‌یانی ئاوه‌دانه‌‪ ،‬هه‌رچۆنێك بوو دوو‬ ‫شه‌وم برده‌ سه‌ر‪ ،‬بیرم كرده‌وه‌ جارێكی‬ ‫ت����ر بچمه‌وه‌ ب����ۆ ماڵی ك����وڕان‌و لێیان‬ ‫بپاڕێم����ه‌وه‌ بۆ ئ����ه‌وه‌ی وه‌رمبگرنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌بوو چوم زۆر تكام لێكردن‌و زۆریش‬

‫ئ���ەوە ناکەم‪ ،‬زۆرێ���ک له‌ڕێکخراوەکان‬ ‫س���ەردانیان کردووم پێیان ببەخش���م‪،‬‬ ‫بەاڵم من زۆر لێی���ان تووڕەبووم"‪ .‬ئەو‬ ‫هەرچەندە منداڵێکی خس���تۆتەوە کە‬ ‫باوکی نادیارەو تەنها چاوەکانی له‌دایکی‬ ‫دەچێت‪ ،‬هه‌میش���ه‌ وه‌ک دایکێک له‌به‌ر‬ ‫خۆیه‌وه‌ ده‌ڵێت "س���به‌ی که کوڕه‌که‌م‬ ‫گه‌وره‌ب���وو دەڵێ���ت داخ���ۆ باوکم کێ‬ ‫بێت؟ بۆ بەبێ ویس���تی خۆم هێنرامە‬ ‫دنیایەکەوە ک���ە خەڵکانێکی بێویژدان‬ ‫بۆ ئەبەد بەچاوێکی کەم لێم ده‌ڕوانن‌و‬ ‫چاو شۆڕیان بم یان هەمیشە ببمە جێی‬ ‫بەزەیی خەڵکە بە ویژدانەکان"‪.‬‬ ‫س���ەرباری هەموو ئەوان���ە‪ ،‬داواکارە‬ ‫ل���ه‌دادوەر گەر ک���ەس نەب���وو وەری‬ ‫بگرێت���ەوە له‌زیندان���دا بیهێڵێتەوە تا‬ ‫کۆرپەک���ەی گ���ەورە دەکات "ئامادەم‬ ‫هەموو تەمەنم له‌زیندان بەس���ەر ببەم‬ ‫لەپێناو بەخێوکردنی باواندا"‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫وەرزش‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫جامی‌ یۆرۆ‪ ..‬یاریكه‌رانی‌ ریاڵ روبه‌ڕوی‌ یه‌ك ده‌بنه‌وه‌‬ ‫ی یۆرۆ‬ ‫ی جام ‌‬ ‫له‌قۆناغ���ی‌ پێش كۆتای��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پورت���وگال روب���ه‌ڕو ‌‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیس���پانیا ده‌بێت���ه‌وه‌‌و هه‌ڵب���ژارده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیتاڵی���اش به‌رامب���ه‌ر ئه‌ڵمانی���ا یار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌له‌ك ‌‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ك ‌ه ‪ 9‬یاریكه‌ر ‌‬ ‫خۆیان له‌م قۆناغه‌دا ده‌بیننه‌وه‌‪.‬‬ ‫راپ���ۆرت‪ ،‬گ���ۆران ف���ارس‪ :‬پ���اش‬ ‫ی‬ ‫ی یارییه‌كان���ی‌ قۆناغ��� ‌‬ ‫كۆتایهاتن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 2012‬‬ ‫چاره‌كی‌ كۆتایی‌ جامی‌ یۆرۆ ‌‬ ‫ی له‌هه‌ردوو‬ ‫ئه‌وروپ���ا‪ ،‬كه‌ به‌هاوبه‌ش��� ‌‬ ‫ی پۆڵه‌ندا‌و ئۆكرانیا به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪،‬‬ ‫واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫چوار هه‌ڵبژارد‌ه خۆیان گه‌یاند‌ه قۆناغ ‌‬ ‫ی ك ‌ه بریتین له‌پورتوگال‌و‬ ‫پێ���ش كۆتای ‌‬ ‫ئیسپانیا‌و ئه‌ڵمانیا‌و ئیتاڵیا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م چ���وار هه‌ڵبژارده‌ی���ه‌ ئیتاڵیا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫لێده‌رچێت‪ ،‬چه‌ندی���ن یاریكه‌ر ‌‬ ‫ریاڵ مه‌دریدی‌ ئیسپانییان له‌خۆگرتووه‌‪،‬‬ ‫ی له‌قۆناغی‌ پێش كۆتایدا‬ ‫كه‌ به‌ناچ���ار ‌‬ ‫روبه‌ڕوی‌ یه‌ك یاری‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ریه‌ك��� ‌ه له‌كریس���تیانۆ رۆناڵ���دۆ‌و‬ ‫ی‬ ‫ی یاریكه‌ران ‌‬ ‫پیپی‌‌و فابی���ۆ كۆنت���را‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫یان���ه‌ی‌ ریاڵ مه‌درید ك���ه‌ له‌پێكهاته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پورتوگال���ن‪ ،‬روب���ه‌ڕو ‌‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ی‌ ئیسپانیا ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌م‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌یه‌ش���دا ‪ 4‬یاریك���ه‌ر ‌‬ ‫مه‌له‌ك���ی‌ ده‌بینرێن ك ‌ه بریتین له‌ئیكه‌ر‬ ‫كاسیاس‌و س���ێرجیۆ رامۆس‌و ئه‌لڤارۆ‬

‫ئه‌ربیلوا‌و ره‌ئول ئه‌لبیۆل‪.‬‬ ‫ی قۆناغ���ی‌ پێش‬ ‫ی ت���ر ‌‬ ‫له‌یارییه‌ك��� ‌‬ ‫كۆتایی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌ ئه‌ڵمانیا به‌رامبه‌ر‬ ‫ی ئیتاڵیا ی���اری‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ ‌‬ ‫ی ئه‌ڵمانی���ا‬ ‫ی هه‌ڵب���ژارد‌ه ‌‬ ‫له‌ڕیزه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خزێره‌ ‌‬ ‫مه‌س���عود ئۆزێ���ل‌و س���ام ‌‬ ‫ی ریاڵ مه‌درید‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫یاریكه‌رانی‌ هێڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫بونی���ان هه‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌ڵب���ژارده‌ ‌‬ ‫ی ریاڵ‬ ‫ی له‌ڕیزه‌كان ‌‬ ‫ئیتاڵی���ا یاریك���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌دری���دا نیی���ه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر هه‌ڵب���ژارده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆتای ‌‬ ‫ئه‌ڵمانیا س���ه‌ركه‌وتن بۆ یار ‌‬ ‫به‌ده‌س���تبهێنێت‪ ،‬ئ���ه‌وا به‌دڵنیاییه‌و‌ه‬ ‫ی رۆناڵدۆ‌و‬ ‫ئۆزێ���ل‌و خزێره‌ش روب���ه‌ڕو ‌‬ ‫پیپ���ی‌‌و كۆنت���راو یاخود كاس���یاس‌و‬ ‫رامۆس‌و ئه‌ربیلوا‌و ئه‌لبیۆل ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬

‫ئه‌حمه‌د سه‌نگاوی‌‬

‫قۆناغی پێش کۆتایی یۆرۆ‬ ‫* چوارشه‌ممه‌‪2012/6/27 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 9:45‬‬ ‫پورتوگال × ئیسپانیا‬ ‫* پێنجشه‌ممه‌‪2012/6/28 ،‬‬ ‫ی شه‌و‬ ‫كاتژمێر ‪‌ 9:45‬‬ ‫ئه‌ڵمانیا × ئیتاڵیا‬

‫ڕۆناڵدۆ‬

‫کاسیاس‬

‫ئۆزێل‬

‫سیت ‌ی هه‌وڵ ‌ی راوكردن ‌ی پڵنگ ده‌دات یۆڤی‌ سوارێز ‌ی ده‌وێت‬ ‫ی مانچس���ته‌ر س���یتی‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫یان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌‪ 50‬ملیۆن یۆرۆ‪ ،‬رادامی���ل فالكاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ی‌ ئه‌تله‌تیكۆ مه‌درید ‌‬ ‫پڵنگه‌كه‌ ‌‬ ‫ی بكڕێت‪.‬‬ ‫ئیسپان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی میت���رۆ ‌‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪ :‬رۆژنام��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئینگلیزی‌ باڵویكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه یانه‌ ‌‬ ‫ی ئاماده‌ی ‌ه‬ ‫ی ئینگلیز ‌‬ ‫مانچسته‌ر س���یت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 50‬ملیۆن ی���ۆرۆ بدات��� ‌ه یانه‌ ‌‬ ‫ب���ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پاڵه‌وانی‌ خول ‌‬ ‫ئه‌تله‌تیكۆ مه‌دری���د ‌‬ ‫ئه‌وروپا‪ ،‬ت���ا ده‌س���تبه‌رداری‌ رادامیل‬ ‫ی بێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی یانه‌كه‌ ‌‬ ‫فالكاوی‌ هێرشبه‌ر ‌‬ ‫به‌پڵنگ ناسراوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامه‌كه‌ رونیكردووه‌ته‌و‌ه ك ‌ه یانه‌ ‌‬ ‫ی پێده‌چێت پێویست‬ ‫مانچسته‌ر س���یت ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���كات یه‌كێ���ك له‌هێرش���به‌ره‌كان ‌‬ ‫بفرۆش���ێت‪ ،‬تا بتوانێت پڵنگه‌كه‌ی‌ یان ‌ه‬ ‫ئیسپانیه‌ك ‌ه راوبكات‪.‬‬ ‫ی ت���ره‌وه‌‪ ،‬خۆس���یه‌ لویس‬ ‫له‌الیه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ری‌ وه‌رزش ‌‬ ‫كامینیرۆ ‌‬ ‫ئه‌تله‌تیمۆ مه‌درید رایگه‌یاند‌ه ك ‌ه فالكاو‬ ‫بۆ فرۆش���تن نییه‌‌و ده‌ڵێت "یانه‌كه‌مان‬ ‫ی له‌م باره‌یه‌و‌ه هه‌یه‌‌و‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی‌ رون ‌‬ ‫فالكاو له‌ئه‌تله‌تیكۆ مه‌درید ده‌مێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هیچ نیازی‌ فرۆش���تنی‌ نییه‌‌و له‌گه‌ڵمان‬ ‫ده‌مێنێت���ه‌وه‌"‪ .‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌م لێدوان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ۆ كڕین ‌‬ ‫ی یانه‌ی‌ س���یت ‌‬ ‫هه‌وڵه‌كان ‌‬ ‫ئه‌م هێرش���به‌ر‌ه ك���ه‌م نه‌كردووه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی س���یت ‌‬ ‫مانچین���ی‌ راهێن���ه‌ری‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی به‌و‌ه هه‌ی ‌ه فالكاو یان ئیدس���ۆن‬ ‫هیوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناپۆلی‌ ئیتاڵ ‌‬ ‫ی یانه‌ ‌‬ ‫كاڤانی‌ یاریكه‌ر ‌‬ ‫بكڕێت‪.‬‬

‫رادامیل فالكاو‬

‫لویس سوارێز‬ ‫یانه‌ی‌ یۆڤانتۆس ده‌یه‌وێت به‌‪ 18‬ملیۆن ‪ 18‬ملی���ۆن یۆرۆی���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ میلۆس‬ ‫ی‬ ‫ی كراسیچی‌ یاریكه‌ری‌ س���ڕبی‌ یانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫یۆرۆ‌و میل���ۆس كراس���یچی‌ یاریكه‌ر ‌‬ ‫ی لیڤه‌رپوڵ ده‌كات‪،‬‬ ‫ی پێش���كه‌ش به‌یانه‌ ‌‬ ‫ی هێرشبه‌ر ‌‬ ‫یانه‌كه‌ی‌‪ ،‬لویس س���وارێز ‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر ده‌س���تبه‌رداربونی‌ له‌لویس‬ ‫یانه‌ی‌ لیڤه‌رپوڵ بكڕێت‪.‬‬ ‫ی سوارێز‪.‬‬ ‫ی تۆتۆ سپۆرت ‌‬ ‫ئاژانسه‌كان‪ :‬رۆژنامه‌ ‌‬ ‫ی زۆر‌ه‬ ‫ی یۆڤانتۆس ك ‌ه ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یۆڤانتۆس��� ‌‬ ‫ی نزی���ك له‌یانه‌ ‌‬ ‫ئیتاڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یانه‌ پاڵه‌وانه‌كان ‌‬ ‫ی له‌خول ‌‬ ‫ی خولی‌ س���یری ‌ه ئ��� ‌هی‌ ئیتاڵیا به‌ش���دار ‌‬ ‫پاڵه‌وان ‌‬ ‫ی داهاتوودا‬ ‫ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬كه‌ یان ‌هی‌ یۆڤانتۆس ئه‌وروپا نه‌كردووه‌‌و له‌وه‌رز ‌‬ ‫ی به‌ش���داری‌ تێ���دا ده‌كات‪ ،‬ده‌یه‌وێت بۆ‬ ‫ی پێشكه‌ش به‌یانه‌ ‌‬ ‫ی باش ‌‬ ‫گرێبه‌ستێك ‌‬ ‫ی خۆئاماده‌ك���ردن بۆ ئ���ه‌و پاڵه‌وانێتیی ‌ه‬ ‫ی كردووه‌ بۆ كڕین ‌‬ ‫ی ئینگلیز ‌‬ ‫لیڤه‌رپوڵ ‌‬ ‫ی یانه‌ك ‌ه به‌هێز‬ ‫ی زۆر به‌باش���ی‌ ریزه‌كان ‌‬ ‫ی ئۆرۆگوای‌ هێرشبه‌ر ‌‬ ‫لویس س���وارێز ‌‬ ‫بكات���ه‌وه‌‪ ،‬ت���ا بتوانێت له‌گ���ه‌ڵ یان ‌ه‬ ‫ئه‌و یانه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زلهێزه‌كانی‌ ت���ردا كێبڕكێ ‌‬ ‫رۆژنامه‌ك ‌ه رونیكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬كه‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی نازناو‌ه بكات‪.‬‬ ‫ی ئیتاڵیا گرێبه‌س���تێك ‌‬ ‫خانم ‌ه پیره‌ك ‌ه ‌‬

‫كاكا ده‌یه‌وێت بگه‌ڕێته‌وه‌ هه‌ڵبژارده‌ ‌ی كوردستانمان ده‌وێت‬ ‫ریكاردۆ كاكای‌ به‌ڕازیلی‌ یاریكه‌ری‌ یانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌له‌كی‌ ئاماده‌یه‌ موچه‌كه‌ی‌ دابه‌زێنێت‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ یان���ه‌ی‌ ئه‌ی‌‬ ‫سی‌ میالن‪.‬‬ ‫ئاژانس���ه‌كان‪:‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ الگازێتا‬ ‫دیللۆ سپۆرتی‌ ئیتاڵی‌‬ ‫باڵویكردوو ه‌ت���ه‌و ه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ ری���كاردۆ كاكای‌‬ ‫یاریك���ه‌ری‌ یانه‌ی‌ ریاڵ‬ ‫مه‌دری���د بۆ ئه‌وه‌ی‌ بتوانێت‬ ‫به‌شداری‌ له‌جامی‌ جیهانی‌ ‪2014‬ی‌‬ ‫به‌ڕازیل ب���كات‌و ده‌یه‌وێ���ت له‌پێگه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیدا خ���ۆی‌ بدۆزێت���ه‌وه‌‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ ئه‌م كاره‌ش له‌گه‌ڵ یانه‌كه‌یدا‬ ‫بكات‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ئاماده‌یه‌ هه‌موو شتێك‬ ‫ی بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ یانه‌ی‌‬ ‫بكات بۆ ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌ی‌ سی‌ میالنی‌ ئیتاڵی‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ رێگره‌ بۆ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ كاكا‬ ‫بۆ می�ل�ان‪ ،‬زۆری‌ مووچه‌ی‌ س���ااڵنه‌ی‌‬ ‫ئه‌م ئه‌ستێره‌یه‌ی ‌ه له‌یانه‌كه‌یدا‪ ،‬كه‌ یانه‌‬ ‫ئیتاڵیه‌كه‌ ناتوانێ���ت ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ی‌‬ ‫پێب���دات‪ ،‬ب���ه‌اڵم رۆژنام���ه‌ی‌ ئاس���ی‌‬ ‫ئیسپانی‌ ئاش���كرایكردووه‌‪ ،‬كه‌ ریكاردۆ‬ ‫كاكا ئاماده‌ی���ه‌ مووچه‌كه‌ی‌ دابه‌زێنێت‬ ‫ب���ه‌س بۆ ئه‌وه‌ی‌ جارێكی‌ تر له‌یاریگای‌‬

‫ئاكۆ عارف‬

‫سانسیرۆ یاری‌ بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ تره‌وه‌ خۆس���ێ مۆرنیۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫راهێن���ه‌ری‌ یان���ه‌ی‌ مه‌له‌ك���ی‌ به‌نیازه‌‬ ‫ده‌ستبه‌رداری‌ كاكا بێت‌و هه‌وڵ ده‌دات‬ ‫گرێبه‌س���ت له‌گ���ه‌ڵ داڤی���د س���یلڤای‌‬ ‫یاریك���ه‌ری‌ یان���ه‌ی‌ مان س���یتی‌‌و لۆكا‬ ‫مۆدریچ���ی‌ یاریكه‌ری‌ یان���ه‌ی‌ تۆتنهام‬ ‫ئیمزا بكات‪.‬‬

‫ڤانی‌ ئارسناڵ‌و‬ ‫ڤانی‌ هۆڵه‌ندا‬

‫دوای‌ دامه‌زران���دن‌و دروس���تكردن‬ ‫ی���ان دروس���تكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌‬ ‫به‌ش���داریكردنی‌‬ ‫كوردس���تان‌و‬ ‫له‌پاڵه‌وانێتی‌ فه‌ڵه‌س���تین‌و پاڵه‌وانێتی‌‬ ‫ڤیڤ���ا‌و ده‌س���ته‌به‌ركردنی‌ جامی‌ ڤیڤا‬ ‫ئێس���تا كاتی‌ ئه‌وه‌ هاتووه‌ ئه‌م تیپه‌‬ ‫به‌دام���ه‌زراوه‌ی‌ بمێنێت���ه‌وه‌‌و زیات���ر‬ ‫له‌وه‌ش گرنگی‌ پێبدرێت‌و كۆڵه‌كه‌كانی‌‬ ‫بونیادنانی‌ جێگیرتر‌و تۆكمه‌تر بكرێت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ خواس���تی‌ هه‌وادارانی‌ وه‌رزشی‌‌و‬ ‫زه‌روره‌تێكی‌ مێژووییه‌‌و ئه‌م قۆناغه‌‌و‬ ‫قۆناغه‌كان���ی‌ تری���ش ه���ه‌ر ئه‌وه‌مان‬ ‫لێده‌خوازێت‪.‬‬ ‫ك���ه‌ هه‌رێمه‌كانی‌ واڵتان���ی‌ جیهان‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ هه‌ڵبژارده‌كان���ی‌ تۆپی‌ پێ‌‬ ‫بن‪ ،‬كه‌واته‌ بۆ هه‌رێمی‌ كوردستانیش‬ ‫بوونی‌ تیپی‌ تۆپ���ی‌ پێی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌‬ ‫كوردستان پێویس���ته‌‌و زه‌مینه‌سازی‌‬ ‫زۆریش بۆ ئه‌و ئه‌رك���ه‌‌و به‌جێهێنانی‌‬ ‫له‌واقعدا ره‌خس���اوه‌‪ ،‬ئێس���تا له‌هه‌ر‬ ‫الیه‌نێكه‌وه‌ یاخود له‌هه‌ر روانگه‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫زه‌روره‌ت���ی‌ بوون���ی‌ هه‌ڵبژارده‌ك���ه‌‬ ‫لێكبده‌ینه‌وه‌‌و هه‌ڵیبسه‌نگێنین دواجار‬

‫له‌خاڵی‌ ب���وون‌و مان���ه‌وه‌ی‌ تیپه‌كه‌دا‬ ‫جێگیرده‌بی���ن‌و ئه‌وه‌نده‌ی‌ بزانین هیچ‬ ‫به‌هانه‌یه‌كیش نییه‌ بۆنه‌مان‌و نه‌بوونی‌‬ ‫ئه‌و تیپه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌ له‌كوردس���تاندا خاوه‌نی‌ دام‌و‬ ‫ده‌زگا‌و یان���ه‌‌و تیپه‌ وه‌رزش���یه‌كان‌و‬ ‫خاوه‌نی‌ لیژنه‌ی‌ ئۆڵۆمپی‌ كوردستانین‌و‬ ‫سااڵنه‌ خول‌و پاڵه‌وانێتی‌ بۆ تیپه‌كانمان‬ ‫رێكده‌خه‌ین‪ ،‬ته‌ریب به‌وه‌ش هه‌وادارێكی‌‬ ‫چاكمان له‌بواری‌ وه‌رزشدا بۆ وه‌رزش‬ ‫له‌ناوخ���ۆ‌و ده‌ره‌وه‌دا هه‌ی���ه‌‪ ،‬ته‌واوی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردیش له‌ڕووی‌ س���ۆز‌و‬ ‫هاندانه‌وه‌‌و به‌گه‌ڕانه‌وه‌ش بۆ هه‌س���تی‌‬ ‫نه‌ته‌وایه‌ت���ی‌ پاڵپش���تی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌‬ ‫كوردستانن‪ ،‬به‌درێژایی‌ هه‌موو قۆناغ‌و‬ ‫س���ه‌رده‌مه‌كانیش تیپ���ی‌ تۆپی‌ پێی‌‬ ‫هه‌ڵب���ژارده‌ی‌ كوردس���تان ئومێدێكی‌‬ ‫زیندو‌و خه‌ونێكی‌ سه‌وز بووه‌‌و له‌رۆحی‌‬ ‫هه‌رتاكێكی‌ كوردس���تانیدا ئه‌و ئومێد‌و‬ ‫خۆزگه‌یه‌ ن���ه‌ك نه‌مردووه‪ ‌،‬به‌ڵكو رۆژ‬ ‫دوای‌ رۆژ گ���ڕی‌ چرای‌ ئ���ه‌و هیوایه‌ی‌‬ ‫گه‌شتربووه‌‪.‬‬ ‫له‌حاڵه‌ت���ی‌ مانه‌وه‌ی‌ تیپ���ی‌ تۆپی‌‬ ‫پێی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌ كوردستاندا ده‌كرێت‬ ‫به‌ده‌ر له‌هه‌ر هه‌ست‌و پاڵنه‌رێكی‌ بیری‌‬

‫نه‌ته‌وه‌ی‌ ب���ۆ به‌جێهێنان‌و به‌دیهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ت���ه‌واوی‌ خ���ه‌ون‌و ئامانج���ه‌كان كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ خاڵێك���ی‌ س���ه‌ره‌كیه‌‪ ،‬ته‌واوی‌‬ ‫ئه‌نج���ام‌و ده‌رنجامه‌ باش���ه‌كانی‌ تیپی‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ی‌ كوردستان له‌م چه‌ندساڵه‌‬ ‫نزیك���ه‌دا بۆ ئێم���ه‌ هێ���ز‌و گڕوتین‌و‬ ‫هۆكارگه‌ل���ی‌ له‌س���ه‌ر پێ وه‌س���تانی‌‬ ‫تیپه‌كه‌ب���ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م���ه‌ش به‌واتای‌‬ ‫ئه‌وه‌نا له‌دوای‌ ده‌سته‌به‌ركردنی‌ جامی‌‬ ‫ڤیڤا له‌س���ه‌ر چه‌پكه‌گوڵی‌ سه‌ركه‌وتن‬ ‫خه‌ومان لێبكه‌وێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو ده‌كرێت‬ ‫ئێم���ه‌ تیپه‌كانم���ان به‌تایبه‌تی‌ تیپی‌‬ ‫تۆپ���ی‌ پێی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌له‌به‌رچاوگرتن���ی‌ ك���ۆی‌ هه‌ڵ���ه‌‌و‬ ‫به‌ره‌خن���ه‌ی‌ دروس���تكه‌ر دامه‌زراوتر‬ ‫بكه‌ین‌و به‌پالنی‌ زانس���تی‌ نه‌خشه‌ڕێی‌‬ ‫هه‌نگاوه‌كانی‌ پێ‌ هه‌ڵگرین‪ ،‬زه‌روره‌تی‌‬ ‫بوونی‌ هه‌ڵبژارده‌ی‌ كوردستان به‌ته‌نیا‬ ‫له‌وه‌دانیه‌ له‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ جامی‌ ڤیڤای‌‬ ‫ده‌س���ته‌به‌ركردووه‌ ئیتر هه‌مووشتێك‬ ‫ته‌واوه‌‪ ،‬به‌ڵك���و حه‌تمیه‌ت���ی‌ بوونی‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ی‌ كوردستان له‌زه‌مینه‌سازی‌‌و‬ ‫له‌زێرین���ی‌ س���ه‌رد‌هم‌و له‌ئاوێته‌بونی‌‬ ‫رۆحی‌ وه‌رزشی‌‌و نیش���تمان په‌روه‌ری‌‬ ‫كۆی‌ تاكه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردیدایه‌‪.‬‬

‫نابێ���ت له‌بی���ری‌ خۆمان���ی‌ به‌رین���ه‌وه‌‬ ‫ی‬ ‫ڤان پێرس���ی‌به‌درێژایی‌ س���اڵ له‌یانه‌ ‌‬ ‫ی (راشكاو)‌و‬ ‫ئارسناڵ وه‌ك هێرش���به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫راس���ته‌وخۆ ی���اری‌ كردووه‌‪،‬له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫(س���ندوقی‌) توان���ی‌ زۆر س���ه‌ركه‌وتوو‬ ‫بێت له‌به‌هێزترین خول‪ ،‬ك ‌ه ئینگلیزیی ‌ه‬ ‫ی گۆڵكه‌رانی‌ پرێمه‌رلیگ‬ ‫توانی‌ پێشه‌نگ ‌‬ ‫ی ‪ 30‬گۆڵ‪ .‬ئه‌م‬ ‫بگرێ���ت‪ ،‬به‌تۆماركردن��� ‌‬ ‫ی بۆشایی‌)‬ ‫ی كوبرا ‌‬ ‫هێرش���به‌ره‌ به‌(مار ‌‬ ‫ی‬ ‫ناسراوه‌‪ ،‬به‌اڵم پرس���یار ئه‌وه‌ی ‌ه بۆچ ‌‬ ‫ئه‌م ئه‌س���تێره‌ دیاركه‌وتووه‌ی‌ ئارسناڵ‬ ‫له‌هه‌ڵب���ژارده‌ی‌ هۆڵه‌ندادا ش���وێن ون‌و‬ ‫ی هه‌بێت‬ ‫ش���وێنبزره‌؟ تۆ بڵێی‌ جیاواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و یاریكه‌رانه‌ ‌‬ ‫له‌نێوان شێوه‌یاریكردن ‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژارده‌ك���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵی‌ ده‌جه‌نگێن؟‬ ‫ی‬ ‫ی كۆتای ‌‬ ‫وه‌اڵمی‌ من بۆ ئه‌م پرس���یاره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌به‌ڵێی���ه‌‪ ،‬ئارگۆمێنتم ب���ۆ هێنانه‌وه‌ ‌‬ ‫هۆ‪ ،‬له‌و خاڵه‌و‌ه سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫جیاوازییه‌كی‌ گ���ه‌وره‌ هه‌یه‌ له‌چۆنیه‌ت ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن ڤینگه‌ر‌و‬ ‫ی پێرس ‌‬ ‫ئاراسته‌كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌یان���ه‌ له‌نده‌نیه‌ك���ه‌‌و ئاراس���ته‌كردن ‌‬ ‫له‌هۆڵه‌ن���دا له‌الی���ه‌ن ڤ���ان مارفی���ك‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌هه‌ڵبژارده‌ك���ه‌ی‌‪ .‬ڤانپێرس��� ‌‬ ‫ی دوو هێرشبه‌ر‬ ‫ئارس���ناڵ به‌هاوش���ان ‌‬ ‫ی‬ ‫(جێرڤین���ۆ‪ ،‬س���یۆ واڵك���ۆت) ی���ار ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئ���ه‌م دوو هێرش���به‌ر‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ڤان پێرس���ی‌ له‌جموجۆڵ���ی‌ به‌رده‌وام‌و‬ ‫ی‬ ‫رانه‌وه‌ستاودان له‌به‌ش���ێكی‌ به‌رفراوان ‌‬ ‫یاریگ���ه‌دا‌و به‌ به‌رده‌وام���ی‌ جێگاكانیان‬ ‫ده‌گۆڕن���ه‌وه‌‪ ،‬كارێك ده‌ك���ه‌ن تاوه‌كو‬ ‫ی نه‌خرێن ‌ه ژێر چاودێرییه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ئاس���ان ‌‬ ‫ئه‌م سێ یاریكه‌ره‌ زۆر كه‌ڕه‌ت له‌م كرد‌ه‬ ‫ی به‌شدار‬ ‫هێرشبه‌رییه‌دا تۆماس رۆزیسك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬واتا كاره‌كه‌ به‌چوار یاریكه‌ر ‌‬ ‫نزیك له‌یه‌ك توانیویانه‌ س���ه‌ركه‌وتووان ‌ه‬ ‫ده‌ست بووه‌شێنن‪ ،‬چاالكبوونی‌ ئه‌م سێ‬ ‫ی‬ ‫یاریكه‌ره‌ كارێكی‌ كردوو‌ه كه‌ ڤانپێرس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بێت‌و زۆربه‌ ‌‬ ‫سه‌ربه‌ستییه‌كی‌ زیاتر ‌‬ ‫ج���ار رووبه‌رێكی‌ به‌رفراوان له‌به‌رده‌میدا‬ ‫به‌به‌تاڵ���ی‌ بمێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م چ���وار‬ ‫ی‬ ‫یاریكه‌ر‌ه پڕ له‌مه‌ترس���ی ‌ه بۆ سه‌ر تیپ ‌‬ ‫ی‬ ‫دژبه‌ر هه‌میش���ه‌ مایه‌ی‌ ترس���ن له‌دڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رگریكارانی‌ به‌رابه‌ردا‪ ،‬به‌هۆی‌ به‌رز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هونه‌ری‌و خێرای���ی‌و زه‌حمه‌ت ‌‬ ‫ئاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫چاودێریكردنیان���ه‌وه‌‪ ،‬چاالكبوون��� ‌‬ ‫جێرڤین���ۆ‌و واڵكۆت‌و رۆزس���كی‌‪ ،‬ده‌رگا‬ ‫له‌به‌رده‌م كوبرا هۆڵه‌ندیه‌كه‌دا وااڵ ده‌كات‬ ‫ی بپێكێت‪،‬‬ ‫تاوه‌كو بتوانێ���ت ئامانجه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هۆی‌ گواس���تنه‌وه‌ی‌ تۆپ به‌ش���ێوه‌ ‌‬ ‫ی جوڵه‌ی‌ ب���ه‌رده‌وام‪،‬‬ ‫ك���ورت‌و به‌خێرا ‌‬ ‫له‌الیه‌ن هاوڕێكانی‌ له‌ئارسناڵ به‌رده‌وام‬ ‫ی ڤانپێرس���ی‌ ئاسانتر كردووه‌‌و ئه‌و‬ ‫كار ‌‬ ‫ی مه‌یسه‌ر بێت‪ ،‬بۆ‬ ‫كاره‌ی‌ ده‌یه‌وێت بۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بتوانێت ده‌ربازی‌ بێت له‌چاودێر ‌‬ ‫به‌رگریكارانی‌ دژبه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌گه‌ڵ هه‌ڵب���ژارده‌ی‌ هۆڵه‌ندا‬ ‫یاری‌ ده‌كات له‌ته‌ك ئاریان رۆبن كه‌ زۆر‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫خۆپه‌رسته‌‌و خۆبه‌خۆ یار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی راسته‌قینه‌ ‌‬ ‫ی ئاست ‌‬ ‫جگه‌ له‌دوور ‌‬ ‫ل���ه‌ڕوی‌ هونه‌ری‌‪ ،‬ده‌رونی‌‪ ،‬هۆش���ه‌كی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫زه‌ین رونی‌‌و ب���ڕوا به‌خۆبون‪ .‬له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫دیكه‌وه‌ ئیبراهیم ئه‌فیالی‌ له‌الته‌نیشت ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌په‌وه‌ یاری‌ له‌گ���ه‌ڵ ده‌كرد‪ ،‬ئه‌فیال ‌‬ ‫له‌پێكانێك���ی‌ درێژخایه‌نه‌و‌ه گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه‬ ‫نێ���و یاریگ���ه‌كان‪ .‬جی���اوازی‌ نێ���وان‬ ‫ی ئێجگار گه‌وره‌ی ‌ه‬ ‫ی ڤانپێرس ‌‬ ‫هاوكاره‌كان ‌‬ ‫له‌یانه‌ك���ه‌ی‌‌و له‌هه‌ڵبژارده‌كه‌ی‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی چه‌په‌و‌ه‬ ‫لێ���ره‌ ئاری���ان رۆبن له‌ش���ان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ك��� ‌ه بینیمان له‌قۆڵ ‌‬ ‫كۆمه‌ك ‌‬ ‫راس���ته‌و‌ه یاری‌ ده‌كرد‌و زۆر به‌زه‌حمه‌ت‬ ‫ی (عمق) گه‌ر بیتوانیبای ‌ه‬ ‫ده‌هات ‌ه قواڵی ‌‬ ‫ی ده‌یتوانی‌‪،‬‬ ‫بگات ‌ه ناوناخ كه‌ زۆر به‌كه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وا رۆبن شووتی‌به‌ئاراسته‌ی‌ ده‌روازه‌ ‌‬ ‫دژبه‌ر ده‌هاویشت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌فیالی���ش هێن���ده‌ی‌ خ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ه���اوكار ‌‬ ‫له‌به‌رگریكاره‌ك���ه‌ی‌‬ ‫ی‬ ‫نزیكده‌ك���رده‌وه‌‪ ،‬به‌قه‌د ئه‌وه‌ كۆنتاكت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ڤانپێرس���یدا نه‌ب���وو‪ ،‬كه‌ گیر ‌‬ ‫خواردب���وو له‌ناوچه‌ی‌ س���زادا‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌فیالی‌ ناوه‌ڕاستێك ‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫شوێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ك ‌‬ ‫هێرش���به‌ر ب���وو‪ ،‬به‌ناچ���ار ‌‬ ‫به‌رگریوانه‌كان���ی‌ ده‌كرد‪ ،‬له‌م حاڵه‌ته‌دا‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت ڤانپێرس���ی‌ له‌چاوه‌ڕوانیه‌ك��� ‌‬ ‫ی یارمه‌تینه‌دانی‌‌و‬ ‫بێه���وده‌دا بێت‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫نه‌گه‌یاندنی‌ تۆپ له‌هه‌ردوو الته‌نیشته‌كه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌الی‌ شنایده‌ریش���ه‌وه‌ تووش ‌‬ ‫بێهیواییه‌ك���ی‌ كوش���نده‌ بب���وو‪ ،‬ك��� ‌ه‬ ‫ی نه‌رێنی‌ له‌سه‌ر الیه‌نی‌ زهنی‌‌و‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رون���ی‌ به‌جێهێش���تبوو‪ ،‬زه‌ره‌رمه‌ند ‌‬ ‫یه‌ك���ه‌م وه‌ك یاریكه‌ر ڤانپێرس���ی‌ بوو‪،‬‬ ‫ی زۆر به‌بێ تۆپ له‌‪18‬‬ ‫ده‌بوو ماوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫یارده‌ بمێنێته‌وه‌‪ .‬به‌ڕاشكاوا‌نه‌تر بێژین‪،‬‬ ‫له‌هۆڵه‌ندا هیچ كام له‌و س���ێ یاریكه‌ر‌ه‬ ‫ی‬ ‫(شنایده‌ر‪ ،‬رۆبن‪ ،‬ئه‌فیالی‌) نه‌یانده‌توان ‌‬ ‫جێگۆڕك���ێ بكه‌ن‪ ،‬ن��� ‌ه رۆڵ بگۆڕنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ن���ه‌ له‌گواس���تنه‌وه‌ی‌ تۆپه‌كاندا وردبین‬ ‫ی‬ ‫ب���ن‪ ،‬نه‌ته‌ركیزیان ته‌واوبوو‪ ،‬نه‌ له‌ڕوو ‌‬ ‫شوێنگرتنه‌و‌ه سه‌خڵه‌م ده‌وه‌ستان‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )332‬سێشه‌مم ‌ه ‪2012/6/26‬‬

‫هه‌ر چاودێریی دارایی مابوو‬ ‫له‌ملمالنێكاندا به‌كاریبهێنن؟‬ ‫وه‌ك هه‌م���ووان ده‌زان���ن ده‌زگای ب���ۆ هه‌ڕه‌ش���ه‌كردن له‌نه‌یاران���ی ئه‌م‌و‬ ‫چاودێریی دارایی به‌تایبه‌ت له‌ش���اری ئه‌و‪ ،‬به‌و هیوایه‌ی به‌ڕێ���زان له‌دیوانی‬ ‫س���لێمانی یه‌كێك بوو له‌و ده‌زگایانه‌ی چاودێریی دارایی به‌چاوی ده‌رخستنی‬ ‫كه‌ به‌رده‌وام له‌ناو چینی رۆش���نبیران‌و راستییه‌كان بڕوانێته‌ ئه‌م وه‌اڵمه‌‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫رۆژنامه‌نووس���ان‌و رێكخراوه‌كان���ی پێویستیش���ی كرد‌و زانی زانیارییه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نیی���ه‌و‌ه باس كراون‌و ئه‌و كه‌سانه‌ی به‌نوێنه‌ری فه‌رمانگه‌كه‌ی‬ ‫وه‌ك یه‌كێ���ك له‌تاك ‌ه هی���وای خه‌ڵكی ئه‌و راپۆرتیان نووس���یوه‌‌و دادپه‌روه‌ر‬ ‫ب���اس كراو‌ه ك���ه‌ بتوانێ���ت ئه‌گه‌رچی نه‌بوون‌و راس���تییان ده‌رنه‌خس���تووه‌‪،‬‬ ‫تۆزقاڵێكیش بێت رووبه‌ڕووی گه‌نده‌ڵیی ئ���ه‌وا لێكۆڵینه‌وه‌ش���ی تی���ادا بكات‪،‬‬ ‫ببێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‌و له‌ڕێی چه‌ند تاوه‌ك���و ئه‌م ج���ۆر‌ه راپۆرتانه‌ نه‌بێت ‌ه‬ ‫كه‌سێكه‌وه‌‌و به‌نووسینی راپۆرت له‌سه‌ر ه���ۆی گومانكردن له‌هه‌م���وو راپۆرت‌و‬ ‫پ���رۆژه‌ی دروس���ت‌و ب���اس نه‌كردنی چاالكییه‌كان���ی دیوانه‌كه‌تان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫گه‌نده‌ڵ���ی گ���ه‌وره‌‌و كاری نایاس���ایی بۆ ئ���ه‌وه‌ی تاكی ك���ورد كاری باش‌و‬ ‫كۆمپانی���ای ت���ر له‌هه‌م���ان راپۆرتدا‪ ،‬خ���راپ له‌یه‌ك جیابكات���ه‌وه‌‌و بزانن چ‬ ‫پێم���ان ده‌ڵێن ك���ه‌ ئ���ه‌م ده‌زگایه‌ش كارێك باشه‌‌و چ كارێك خراپه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫خه‌ریك��� ‌ه راده‌كێش���رێته‌ نێو ملمالنێی ئه‌گ���ه‌ر وانه‌بێت ئ���ه‌وكات هیچ كه‌س‬ ‫سیاس���ی‌و بگره‌ به‌كارهێنانی ده‌زگاك ‌ه هه‌وڵ���ی كاری باش ن���ادات به‌وپێیه‌ی‬

‫كه‌ له‌كۆتایی���دا وابیرده‌كاته‌و‌ه كه‌ هه‌ر‬ ‫مامه‌ڵه‌ی كه‌س���ێكی خراپ���ی له‌گه‌ڵدا‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫تێبینی ئێمه‌ ته‌نها له‌سه‌ر ئه‌م راپۆرته‌‌و‬ ‫ئه‌و كه‌س���ان ‌ه نیی ‌ه ك��� ‌ه راپۆرته‌كه‌یان‬ ‫نووس���یوه‌‪ ،‬به‌ڵكو تێبینی ئێم ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫زۆر الیه‌ن‌و كه‌سانی تره‌ ك ‌ه له‌ئێستادا‬ ‫بوون به‌ به‌شێك له‌و گروپه‌ی ك ‌ه فشار‬ ‫ده‌خه‌ن ‌ه سه‌ر كۆمپانیای نالیا‌و كه‌ناڵی‬ ‫(‪ )NRT‬تاوه‌كو ئێم ‌ه ده‌ستبه‌رداری ئه‌و‬ ‫پره‌نسیپان ‌ه نه‌بین ك ‌ه باوه‌ڕمان پێیه‌تی‪،‬‬ ‫ك��� ‌ه به‌داخ���ه‌و‌ه ئه‌م گروپ���ه‌ش ته‌نها‬ ‫سیاسییه‌كان نین‪ ،‬به‌ڵكو راگه‌یاندكار‌و‬ ‫كه‌سانی تریشی تێدایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر نا چۆن‬ ‫راپۆرتێك كه‌ له‌ته‌وقیتێكی دیاریكراو‌و‬ ‫به‌تایب���ه‌ت به‌ش���ی زۆری له‌س���ه‌ر‬ ‫كۆمپانیاكه‌ی ئێمه‌ی ‌ه یه‌كس���ه‌ر له‌الیه‌ن‬

‫ئاگاداری‬

‫راگه‌یاندنه‌وه‌ وه‌ك حه‌قیقه‌ت مامه‌ڵه‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌كرێت! ئای���ا راگه‌یاندن وه‌ك‬ ‫حه‌قیق���ه‌ت مامه‌ڵه‌ی���ان كرد له‌س���ه‌ر‬ ‫راپۆرتی لیژنه‌ی لێكۆڵینه‌و‌ه له‌كوشتنی‬ ‫(زه‌رده‌شت عوسمان)؟ نه‌خێر‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫رۆژنامه‌نووس پێویست ‌ه زۆر له‌وه‌ وریاتر‌و‬ ‫زیره‌ك تر بێت ك ‌ه به‌بێ لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫خ���ۆی مامه‌ڵه‌ی دروس���ت له‌گه‌ڵ هیچ‬ ‫راپۆرتێك ناكات‪ ،‬ئه‌م ‌ه جگه‌ له‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌بێ رای به‌رامبه‌ریش ته‌نانه‌ت باڵوی‬ ‫ناكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫كۆمپانیای‌ نالیا‬ ‫ی‬ ‫ی كۆ ‌‬ ‫تێبینی‌‪ :‬بۆ خوێندنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سایت ‌‬ ‫روونكردنه‌وه‌ك ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫ئاوێنه‌نیوز بكه‌‪:‬‬ ‫‪www.awene.com‬‬

‫بودجه‌‌و موناقه‌شه‌کانی له‌په‌رله‌مان‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫رێسا‌و هونه‌ری کۆبوونه‌وه‌‬ ‫خاڵیک���ی تر ک���ه‌ زۆر گرنگ���ه‌ بریتیی ‌ه‬ ‫له‌ش���اره‌زایی له‌هون���ه‌ری کۆبوونه‌وه‌‌و‬ ‫میکانیزم‌و رێس���اکانی ئ���ه‌و ئه‌نجومه‌نه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی که‌ کاره‌کان‌و موناقه‌شه‌کان‌و‬ ‫ده‌نگدانه‌کان به‌ شێوه‌یه‌کی دیموکراتی‌و‬ ‫دروس���ت ب���ڕوات به‌ڕێ���وه‌‪ .‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫په‌رله‌مانت���اران له‌م بواره‌دا زۆر الوازن‌و‬ ‫هه‌ربۆیه‌ کۆبوون���ه‌وه‌کان ده‌نگه‌ده‌نگی‬ ‫زۆری تێده‌ک���ه‌وێ‌و زی���اد له‌پێویس���ت‬ ‫درێ���ژه‌ ده‌کێش���ێ‪ .‬زۆرج���ار ده‌بینی‬ ‫ئه‌ن���دام په‌رله‌مان س���ه‌ره‌ی خۆی نییه‌‬ ‫یا ن���اوی نه‌نوس���راوه‌ ده‌س���تده‌کا به‌‬ ‫قس���ه‌کردن‪ ،‬یان له‌کاتی موناقه‌ش���ه‌ی‬ ‫بابه‌تێ���ک ده‌یه‌وێ بابه‌تێكی تر بهێنێته‌‬

‫ونبوون‬

‫ی‬ ‫* وه‌ره‌قه‌یه‌ك���ی‌ مانیڤێس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئۆتۆمبێل‪ ،‬له‌گه‌ڵ وه‌سڵێكی‌ تامینات ‌‬ ‫ی‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه ئۆتۆمبێلێكی‌ جۆری‌ پاس ‌‬ ‫ی مۆدێل‬ ‫نه‌فه‌ر هه‌ڵگری‌ فۆكس واگن ‌‬ ‫‪ 2001‬ونب���وو‌ه ك ‌ه ره‌قه‌می شانس���ی‬ ‫له‌سه‌ر‌ه ‪ wv2zzz70zih044809‬ك ‌ه‬ ‫ی ئیبراهیم خه‌لیله‌و‌ه‬ ‫له‌الی���ه‌ن گومرگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ۆ ئۆتۆمبێله‌ك ‌ه ك���راوه‌ له‌به‌روار ‌‬ ‫‪ 2012/6/19‬تكایه‌ هه‌رچ كه‌س���ێك‬ ‫دۆزییه‌و‌ه په‌یوه‌ن���دی‌ بكات به‌ژمار‌ه‬ ‫مۆبایلی‌ ‪07701561656‬‬ ‫ی ونبو‌ه‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ (محه‌مه‌د تاهیر مس���ته‌فا)‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی بازركانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی ونبو‌ه‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ (به‌هادین جمال ره‌ش���ید)‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی بازركانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی ونبو‌ه‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ی (ئاس���ۆ حس���ێن حه‌سه‌ن)‬ ‫به‌ناو ‌‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی بازركانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی ونبو‌ه‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ (س���دیق عه‌لی‌ ش���ه‌ریف)‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی بازركانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی ونبو‌ه‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫*ناسنامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫به‌ناوی‌ (ئه‌حمه‌د ئه‌یوب س���ه‌عدی‌)‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی بازركانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بازرگان��� ‌‬ ‫*ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژور ‌‬ ‫ونبو‌ه به‌ناوی‌ (بێباك ئه‌میر كه‌ریم)‬ ‫هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی بازركانی‌‪.‬‬ ‫ژور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌فس���ه‌ری‌ به‌رگر ‌‬ ‫*پێناس���ێك ‌‬ ‫فریاكه‌وتن س���ه‌ر به‌وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫ی (ق���ادر حه‌م ‌ه صالح‬ ‫ونب���وه‌ به‌ناو ‌‬ ‫عه‌زی���ز) هه‌ركه‌س���ێك دۆزیی���ه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫بیگه‌ڕینێته‌وه‌ بۆ پرسگه‌ ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫*مۆڵه‌تێكی‌ شۆفێری‌ ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫(ئه‌ك���ره‌م مولود محه‌م���ه‌د ئه‌مین)‬ ‫هه‌ركه‌سێك دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕینێته‌و‌ه‬ ‫بۆ پرسگه‌ی‌ كۆمپانیای‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی كڕین‌و فرۆش���تنی‌ زێڕ‬ ‫* مۆڵه‌تێك ‌‬ ‫ونبوه‌ به‌ناوی‌ (بێس���تون حه‌س���یب‬ ‫‌وه‬ ‫ئه‌حم���ه‌د) هه‌رك���ه‌س دۆزیی���ه ‌‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ بكات به‌م ژمار‌ه مۆبایله‌و‌ه‬ ‫‪07702174504‬‬

‫ن���او موناقه‌ش���ه‌کانه‌وه‌‪ .‬له‌په‌رله‌ماندا‬ ‫چاالک���ی په‌رله‌ما‌نتاران به‌پێی رێس���ا‌و‬ ‫مۆڵه‌ت‌و ئه‌جندای ئه‌و رۆژه‌ رووده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫کاتی وت���ار‌و پرس���یار‌و وه‌اڵم‌و ‪...‬هتد‬ ‫له‌په‌رله‌ماندا ده‌بێ به‌ رێسا دیاریبکرێ‪،‬‬ ‫بۆ نمون���ه‌ ‪ 2‬خوله‌ک بۆ وتار یا وه‌اڵم‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ه‌رۆک قسه‌ی به‌ که‌سێک بڕی‬ ‫که‌ له‌دوو خوله‌ک تێپه‌ڕی واتا سه‌رۆک‬ ‫رێساکه‌ی جێبه‌جێ ده‌کا نه‌ک رقی له‌و‬ ‫که‌س���ه‌ بێ‪ ،‬له‌هه‌مانکات���دا توڕه‌بوونی‬ ‫ناوێ‪ ،‬چونکه‌ ئه‌و که‌سه‌ ده‌توانێ جارێکی‬ ‫تر ناوی خۆی بنوس���ێته‌وه‌و له‌سه‌ره‌ی‬ ‫خۆیدا دووباره‌ قسه‌ بکاته‌وه‌‪‌.‬‬ ‫خاڵێکی تر ک���ه‌ کۆبوونه‌وه‌کانی ئاڵۆز‌و‬ ‫درێژکردۆت���ه‌وه‌‌‪ ،‬وه‌ک بینی���م هه‌ڵ���ه‌‬

‫له‌شێوازی ده‌نگدان له‌سه‌ر پێشنیاره‌کان‬ ‫ده‌ک���را‪ .‬له‌ده‌نگدان���دا پێویس���ت ناکا‬ ‫هه‌مووج���ارێ ده‌نگ���ه‌کان بژمێردرێ‪،‬‬ ‫به‌گوێلێبوون���ی ده‌نگی به‌ڵی‌و نه‌خێر یا‬ ‫بینینی ده‌س���تیان ده‌زانرێ ده‌نگدراوه‌‬ ‫به‌کام پێشنیار‪ ،‬وه‌ به‌شێوه‌یه‌کی گشتی‬ ‫پێشنیاری زۆرینه‌ هه‌موو کات براوه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌نگژماردن ئه‌و کاته‌ده‌بێ که‌ ئه‌ندامێک‬ ‫دواب���کا‪ .‬هه‌روه‌ه���ا له‌بڕگه‌یه‌ک���دا دوو‬ ‫پێشنیار هه‌بوو‪ ،‬که‌چی په‌رله‌مان به‌جیا‬ ‫ده‌نگی له‌سه‌رهه‌ر دوو پێشنیاره‌که‌ دا‌‪.‬‬ ‫له‌ڕاس���تیدا ئه‌مه‌ ئه‌لفوبێی دیموکراتی‌و‬ ‫ده‌نگدان���ه‌‌و نه‌ده‌بوایه‌ ئاوا ئاڵۆزبکرایه‌‪.‬‬ ‫ئاس���ایی له‌کاتی بوونی دوو پێشنیاری‬ ‫جی���اواز هه‌ردووکی���ان له‌ی���ه‌ک کاتدا‬

‫ده‌خرێن���ه‌ ده‌نگه‌وه‌ کام پێش���نیاره‌یان‬ ‫زۆرترین ده‌نگی هێنا ئه‌وه‌ براوه‌ ده‌بێ‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ‪ 3‬پێشنیاری ‪ 3‬فراکسیۆنی جیاواز‬ ‫بوو ئه‌وا دوو پێش���نیاری فراکس���یۆنه‌‬ ‫بچوکه‌کان به‌رامب���ه‌ر به‌یه‌ک داده‌نرێن‌و‬ ‫براوه‌ی���ان به‌رامب���ه‌ر به‌پێش���نیاری‬ ‫فراکسیۆنه‌ گه‌وره‌که‌‪.‬‬ ‫له‌کۆتای���دا به‌داخ���ه‌وه‌ بوارنیی���ه‌ زۆر‬ ‫له‌که‌موک���وڕی تر لێره‌دا ب���اس بکه‌ین‬ ‫ب���ه‌اڵم هی���وادارم‌و زۆر پێویس���ته‌ که‌‬ ‫په‌رله‌م���ان ئ���ه‌و کێش���انه‌ به‌گرن���گ‬ ‫وه‌ربگرن‌و موناقه‌شه‌ی بکه‌ن بۆ دانانی‬ ‫رێس���ا‌و پێڕه‌وێکی سه‌رکه‌وتو‌و کاریگه‌ر‬ ‫بۆ کاره‌کانیان‪.‬‬ ‫‪2012/6/24‬‬

‫رێگرە مەعریفییەکان‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫ئەوە دەسەاڵتە دەیەوێت لەناو هەموو‬ ‫کایەکاندا ئامادەبێت‪ ،‬دەیەوێت لۆژیکی‬ ‫خ���ۆی بەس���ەر لۆژیک���ی کایەکان���دا‬ ‫بس���ەپێنێت‪ ،‬خۆی بکات بە پێوەری‬ ‫س���ەرەکی ئەخ�ل�اق‌و زمان���ی خۆی‌و‬ ‫وێنەکان���ی خ���ۆی‌و ئەخالقیاتی خۆی‬ ‫بەسەر هەموواندا بسەپێنێت‪ .‬دەسەاڵتە‬ ‫وەک ھێزێک���ی گ���ەورەی بەرهەمهێنی‬ ‫بەها‌و ن���رخ‌و زانیاری‌و وێن���ە‌و زمان‌و‬ ‫تەماح‌و چاوەڕوان���ی‌و ئەخالق‪ ...‬ھتد‬ ‫کاردەکات‪ .‬تێکەڵکردنی "دەس���ەاڵت"‌و‬ ‫"سیاس���ەت" بەیەکتری‪ ،‬ی���ان بینینی‬ ‫دەس���ەاڵت وەک سیاس���ەت‪ ،‬ی���ان‬ ‫مامەڵەکردنی پراکتیکەکانی دەسەاڵت‬ ‫وەک سیاس���ەت‪ ،‬ئ���ەو هەڵەیەیە کە‬ ‫لەپش���تی وێناکردنی سیاس���ەتەوەیە‬ ‫وەک ش���اچاالکی‌و ش���اکایە‌و شابەها‬ ‫له‌کوردس���تاندا‪ .‬راس���تی ئەوەیە کە‬ ‫رێک پێچەوانەکەی ئەم دیدە راس���تە‪،‬‬

‫قڵپکردنەوەی ئەم دی���دە بۆ دژەکەی‬ ‫له‌ئەزموون���ی بەع���س‌و له‌ئەزموون���ی‬ ‫دەس���ەاڵت له‌کۆمەڵ���گای ئێم���ەدا‬ ‫راس���تە‪ .‬هەم له‌دۆخ���ی بەعس‌و هەم‬ ‫له‌دۆخی دەس���ەاڵتدارانی کوردستاندا‬ ‫ئ���ەوەی دەس���ەاڵت ئەنجامیئەدات بە‬ ‫سیاس���یکردنی ژیان���ی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫فەرهەنگ���ی‌و ئەخالقی‌و ھونەری نییە‪،‬‬ ‫بەڵکو پێچەوانەکەیەتی‪ ،‬واتە داماڵین‌و‬ ‫دەرکردن���ی سیاس���ەتە لەهەموو ئەو‬ ‫ئاستانەی ژیانی کۆمەاڵیەتی‌و گەشەدان‬ ‫ب���ە پرۆس���ەیەکی ھێجگار گ���ەورە‌و‬ ‫بەرفراوانی با ناسیاسیکردنی کایەکان‌و‬ ‫داماڵین���ی بەه���اکان‌و ئەخالقی���ات‌و‬ ‫کردەکان له‌سیاسەت‪ .‬ئەوەی بەعس‌و‬ ‫دەس���ەاڵتداران له‌کوردستاندا دەیکەن‬ ‫دروس���تکردنی دیوارێک���ە لەنێ���وان‬ ‫سیاس���ەت‌و چاالکییەکانی ئینس���انی‬ ‫ئێمەدا‪ ،‬لەنێوان سیاسەت‌و کایەکاندا‪،‬‬

‫لەنێوان سیاسەت‌و سیستمی بەهاکاندا‪.‬‬ ‫لەڕاس���تیدا ئەوەی ئەم ج���ۆرە ھێزانە‬ ‫ئەنجامیئ���ەدەن س���ەپاندنی لۆژیکی‬ ‫سیاس���ەت نییە بەس���ەر س���ەرجەمی‬ ‫کایەکاندا‪ ،‬بەڵکو س���ەپاندنی لۆژیکی‬ ‫دەس���ەاڵتە‪ ،‬لۆژیک���ی دەس���ەاڵتێکی‬ ‫رووت‪ ،‬دەس���ەاڵتێک ک���ە لەڕێ���گای‬ ‫سیاس���ەتەوە ناژی‪ ،‬بەڵک���و لەڕێگای‬ ‫فشار‌و زۆربۆھێنان‌و ترساندنەوە دەژی‪.‬‬ ‫ئەمەی دواییش���یان سەپاندنی لۆژیکی‬ ‫سیاس���ەت نیی���ە بەس���ەر کایەکاندا‪،‬‬ ‫بەڵکو لۆژیک���ی هەیمەنەیەکی رووتە‪.‬‬ ‫هەیمەنەی رووت‌و دەسەاڵتی رووتیش‬ ‫هەیمەنە‌و دەسەاڵتی بەر لەدروستبوونی‬ ‫سیاسەتن‪ ،‬هەیمەنە‌و دەسەاڵتێک نین‬ ‫سیاس���ەت بکەن‪ ،‬بەڵک���و هەیمەنە‌و‬ ‫دەس���ەاڵتێکن سیاس���ەت دەک���وژن‪.‬‬ ‫له‌نووس���ینی داهاتوودا ئەم تێزە زیاتر‬ ‫رووندەکەمەوە‪.‬‬

‫تامی گێالس‪ ...‬شیرینیی توو‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫دواج���ار بڕیارم���دا خۆم بچمه‌ س���ه‌ر‬ ‫داره‌كه‌‌و په‌تی قه‌ناره‌ی خۆم هه‌ڵواسم‪،‬‬ ‫له‌ناوه‌ڕاستی سه‌رقاڵیمدا به‌ گوریسه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ناوه‌ڕاستی ئه‌و تاریكییه‌ ئه‌به‌دییه‌دا‬ ‫ده‌س���تم كه‌وت���ه‌ س���ه‌ر ته‌ڕایی���ه‌ك‪،‬‬ ‫ده‌س���تم كه‌وته‌ س���ه‌ر (ت���وو) به‌ڵی‬ ‫ت���وو‪ ،‬كاتێك بردم ب���ۆ ده‌مم بێئه‌نداز‬ ‫ش���یرین بوو‪ ،‬ده‌تووت هه‌موو شیرینی‬ ‫دونیا له‌وێدا كۆبۆت���ه‌وه‌‪ ،‬دووه‌م دانه‌م‬ ‫خوارد خۆشتر‪ ،‬سێهه‌م دانه‌ شیرینتر‌و‬ ‫به‌تامتر‪ ،‬ئی���دی كه‌وتمه‌ توو خواردن‪،‬‬ ‫كاتێك به‌ئاگاهاتمه‌وه‌ رۆژ هه‌ڵهاتووه‌‌و‬ ‫دونی���ا رووناكه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێ���ك منداڵ كه‌‬ ‫ده‌چوون بۆ قوتابخانه‌ به‌وێدا تێپه‌ڕین‌و‬ ‫هاواریانكرد ئاغ���ا توومان بۆ بوه‌رێنه‌‪،‬‬ ‫داره‌كه‌ شه‌ته‌ك بده‌ ئاغا‪ ،‬ئه‌وان هاواریان‬ ‫ده‌ركرد‌و منیش دارتووم شه‌ته‌ك ده‌دا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وان تووی���ان ده‌خ���واردو من هه‌ر‬ ‫شه‌ته‌كم ده‌دا‪ ،‬پڕ سه‌به‌ته‌یه‌كیش تووم‬ ‫برده‌وه ماڵ���ه‌وه‌‌‪ .‬ده‌نكێك توو! ته‌نها‬ ‫ده‌نكێ���ك توو به‌س ب���وو بۆ ئه‌وه‌ من‬ ‫بگه‌ڕێمه‌وه‌ بۆ ناو ژیان‪ ،‬ته‌نها ده‌نكێك‬ ‫توو به‌س���ه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی له‌مه‌رگه‌وه‌‬ ‫به‌ره‌و ژیان بڕۆینه‌وه‌‪ ،‬ئێس���تا تۆ ئه‌ی‬ ‫(ئاغ���ای به‌دیعی) ئه‌م هه‌موو جوانییه‌‬

‫ده‌بینیت‪ ،‬ئه‌م هه‌م���وو دارو دره‌خت‌و‬ ‫باڵندانه‌ ده‌بینیت‪ ،‬خۆرهه‌اڵتنی جوانی‬ ‫به‌ره‌به‌یان‌و خۆرئاوابوونی پڕ له‌سیحری‬ ‫ئێواران ده‌بینیت‪ ،‬هێشتا به‌س نییه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌ره‌و ژیان بێیته‌وه‌‪ ،‬ده‌ته‌وێت‬ ‫جارێكیتر خ���ۆر نه‌بینیته‌وه‌؟ ده‌ته‌وێت‬ ‫جارێكیت���ر زه‌رده‌پ���ه‌ڕه‌ی ئێ���واران‬ ‫نه‌بینیته‌وه‌؟"‪.‬‬ ‫(به‌دیع���ی) لێیده‌پرس���ێت دوای ئه‌و‬ ‫به‌یانییه‌ كێش���ه‌كانت چاره‌س���ه‌ربوو؟‬ ‫بێزارییه‌كانت نه‌مان؟ دونیا گۆڕا؟‬ ‫پی���اوه‌ توركه‌ك���ه‌ وه‌اڵم���ی ده‌داته‌وه‌‬ ‫(فكر‌و هۆشم گۆڕا‪ ،‬تێڕوانینم بۆ ژیان‬ ‫گۆڕا‪ ،‬چاوه‌كانم روونتر بوونه‌وه‌‪ ،‬ئیدی‬ ‫شته‌كانم باشتر ده‌بینی)‪.‬‬ ‫ده‌رئه‌نج���ام خه‌ریكبوون ب���ه‌ ژیانه‌وه‌‬ ‫ت���ه‌واو ره‌هه‌ندێك���ی قه‌س���ریی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌ناچاری ده‌بێت پێ���وه‌ی خه‌ریكبین‪،‬‬ ‫ژیان وه‌ك گێالس قه‌شه‌نگ‌و بێ بۆنه‌‪،‬‬ ‫تامه‌كه‌شی زۆر كه‌متره‌ له‌جوانییه‌كه‌ی‪،‬‬ ‫مرۆڤ ب���ۆ ئه‌وه‌ ژیان ناكات كه‌ حه‌زی‬ ‫لێیه‌تی‪ ،‬به‌ڵكو ب���ۆ ئه‌وه‌ ژیان ده‌كات‬ ‫كه‌ چاره‌س���ه‌رێكی تری نییه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌خه‌ویشدا كه‌ ئێمه‌ له‌دونیا داده‌بڕێین‬ ‫هه‌ر خه‌ون به‌ ژیانه‌وه‌ ده‌بینین‪ ...‬هیچ‬

‫درۆیه‌ك هێنده‌ی ئه‌و درۆیه‌ گه‌وره‌ نییه‌‬ ‫كه‌ ده‌ڵێت ژیان پڕه‌ له‌جوانی‌و خۆشی‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ ژی���ان له‌بنه‌م���اوه‌ ئه‌كتێكی‬ ‫قه‌س���ری‌و ناچاریی���ه‌‪ ،‬ئیمان���داره‌كان‬ ‫وه‌ك پ���ردی په‌ڕینه‌وه‌ی ب���ۆ ژیانێكی‬ ‫ئه‌ب���ه‌دی ده‌یبینن‪ ،‬ب���ێ باوه‌ڕه‌كانیش‬ ‫وه‌ك عه‌ده‌مێكی ئه‌به‌دی‪ ،‬هه‌ردووكیان‬ ‫له‌وێدا راس���تییان پێكاو‌ه كه‌ ئه‌م ژیانه‌‬ ‫خۆی ئه‌وه‌نده‌ ناهێنێت كه‌ زۆر به‌هه‌ند‬ ‫وه‌ربگیرێت‪ ،‬به‌اڵم قه‌ده‌رێكی وجودیی‬ ‫ئینسانه‌‌و ده‌بێت ئه‌زموونی بكات‪ .‬ژیان‬ ‫پڕه‌ له‌ئه‌گه‌ری م���ه‌رگ‪ ،‬هه‌روه‌ك چۆن‬ ‫مه‌رگ پڕه‌ له‌ئه‌گه‌ری ژیان‪ ،‬هه‌ردووكیان‬ ‫دوو ئه‌زموون���ن م���رۆڤ تیایان���دا بێ‬ ‫ئیراده‌ی���ه‌‪ ،‬الی دین���داره‌كان یارمه‌تی‬ ‫خ���ودا واده‌كات ئێمه‌ له‌م جه‌نجاڵییه‌دا‬ ‫كه‌ پ���ڕه‌ له‌ئه‌گ���ه‌ری جۆراوجۆر ژیان‬ ‫بكه‌ی���ن‪ ،‬الی دونیاییه‌كانیش ژیان هیچ‬ ‫نییه‌ جگ���ه‌ له‌پوچییه‌ك‌ ك���ه‌ له‌په‌تی‬ ‫نمایشی سێركێك ده‌چێت‌ به‌به‌رزییه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵواس���راوه‌‌و ئێم���ه‌ له‌ناوه‌ڕاس���تیدا‬ ‫گیرم���ان خ���واردووه‌‪ ،‬نه‌ده‌توانی���ن‬ ‫بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ ئه‌و سه‌ره‌تایه‌ی لێوه‌ی‬ ‫هاتووین‪ ،‬نه‌ ده‌شتوانین ئاره‌زوومه‌ندانه‌‬ ‫تا ئه‌وسه‌ری بڕۆین‪.‬‬

‫‪19‬‬ ‫ریکالم‬

‫من کە ناوم (کیومەرس حس���ێن محەمەد مەنسوری)‬ ‫ی���ە‪ ١٩٧٩/٠٦/١٤ ،‬لەش���اری س���نە الدایکب���ووم‌و‬ ‫دانیش���تووی شاری س���لێمانیم‪ ،‬بڕیارە وەک خاوەن‬ ‫ئیمتی���ازو سەرنووس���ەری (گۆڤاری ک���ورد ریکالم)‬ ‫کە باڵوکراوەیەکی مانگانەی س���ەربەخۆیەو تایبەتە‬ ‫ب���ە ریکالم‌و بانگەش���ە‪ ،‬بە زمانی کوردی لەش���اری‬ ‫سلێمانی دەردەچێت‪ ،‬یەکەم ژمارەی ئەو گۆڤارە لە‬ ‫‪٢٠١٢/٠٩/٠١‬دا چاپ‌و باڵوبکەمەوە‪ ،‬تکایە هەرکەس‌و‬ ‫الیەنێ���ک الریی لەم کارە هەیە ب���ا لەماوەی ‪ ٢٥‬رۆژ‬ ‫لەدوای باڵوکردنەوەی ئەم ئاگادارییەوە پەیوەندیمان‬ ‫پێوەبکات‪٠٧٥٠١٢٣٧٨٠٢ :‬‬ ‫‪Email: Mansoori_kiumars@yahoo.com‬‬

‫ئاگاداری‌‬

‫ریکالم‬

‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ش���اره‌وانی‌ ئاگاداری‌ ئه‌م پیش���ه‌وه‌رانه‌ی‌ الی‌ خواره‌وه‌ ده‌كات‬ ‫سه‌ردانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ بكه‌ن له‌ماوه‌ی‌ (‪ )10‬رۆژدا له‌ڕۆژی‌ ‪2012/6/20‬‬ ‫به‌مه‌ستی‌ تاپۆكردنی‌ زه‌ویه‌كانیان له‌ناوچه‌ی‌ پیشه‌سازی‌ یه‌ك‪.‬‬ ‫‪ -1‬عوس���مان فه‌تاح محێدین‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،29/4‬ژماره‌ی‌ موڵك (‪)264/784‬‬ ‫م‪ 8‬ئابالخ‬ ‫‪ -2‬رێبوار تاهیر عه‌لی‌‪ -‬زریان جعفه‌ر ئه‌حمه‌د‪ -‬ئاریان عومه‌ر حه‌مه‌كه‌ریم‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫دۆسیه‌ ‪ ،38/6‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪785‬‬ ‫‪ -3‬نه‌ریمان ئه‌حمه‌د عه‌بدواڵ‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،15/13‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪789‬‬ ‫‪ -4‬هیوا عوسمان كه‌ریم‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،32/6‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪791‬‬ ‫‪ -5‬ئه‌نوه‌ر ئه‌حمه‌د سه‌عید‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،13/13‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪793‬‬ ‫‪ -6‬نه‌جمه‌دین‌و بهادین‌و هێمن (محێدین ڕه‌ش���ه‌ سور) ‪ +‬محه‌مه‌دو كامه‌ران (عه‌لی‌‬ ‫ره‌شه‌سور)‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،15/5‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪794‬‬ ‫‪ -7‬كۆمپانیای‌ نجم الدین محێدین ره‌ش���ه‌ س���وور‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،17/5‬ژماره‌ی‌‬ ‫موڵك ‪803‬‬ ‫‪ -8‬ئاسۆ جه‌مال ئیبراهیم‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،19/5‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪806‬‬ ‫‪ -9‬عومه‌ر ره‌حیم عه‌بدواڵ‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،37/6‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪803‬‬ ‫‪ -10‬وه‌فاء حه‌مه‌ س���اڵح ره‌شید‪ +‬زانست كه‌مال س���اڵح‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪،14/13‬‬ ‫ژماره‌ی‌ موڵك ‪810‬‬ ‫‪ -11‬بڵند جه‌الل فه‌قێ‌ محه‌مه‌د‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،36/6‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪812‬‬ ‫‪ -12‬كاوه‌ عه‌بدولڕه‌حمان قادر‪ -‬كه‌مال عه‌بدولڕه‌حمان قادر‪ ،‬شه‌ماڵ عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫قادر‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،16/5‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪813‬‬ ‫‪ -13‬كمال عه‌بدولڕه‌حمان قادر‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،40/6‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪814‬‬ ‫‪ -14‬خه‌دیجه‌ عه‌بدواڵ قادر‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،35/6‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪815‬‬ ‫‪ -15‬دارا محمه‌د ره‌ئوف‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،29/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪820‬‬ ‫‪ -16‬ئیبراهیم عه‌بدواڵ عه‌زیز ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،39/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪822‬‬ ‫‪ -17‬رێبوار حه‌مید عه‌زیز‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،33/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪823‬‬ ‫‪ -18‬به‌ختیار حه‌مه‌ سدیق مه‌حمود‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،30/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪824‬‬ ‫‪ -19‬خه‌لیل عوسمان مه‌ولود ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،45/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪825‬‬ ‫‪ -20‬عومه‌ر حه‌مه‌ ره‌شید عه‌بدواڵ‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،37/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪826‬‬ ‫‪ -21‬توانا ره‌سوڵ‌ عه‌زیز‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،50/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪827‬‬ ‫‪ -22‬فه‌ره‌ج محێدین تۆفیق‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،40/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪828‬‬ ‫‪ -23‬به‌ها‌دین له‌تیف سمین‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،35/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪829‬‬ ‫‪ -24‬فه‌ره‌یدون عوسمان مه‌ولود‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،47/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪830‬‬ ‫‪ -25‬حسێن محه‌مه‌د محه‌مه‌دئه‌مین‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،28/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪831‬‬ ‫‪ -26‬سه‌الم حه‌سه‌ن عه‌زیز‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،27/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪832‬‬ ‫‪ -27‬عه‌بدولڕه‌حمان سعید حه‌سه‌ن‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،66/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪833‬‬ ‫‪ -28‬ساڵح حه‌مه‌ره‌شید كه‌ریم ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،2/39‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪836‬‬ ‫‪ -29‬ئه‌حمه‌د سابر حه‌مه‌ ره‌حیم‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪،49/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪837‬‬ ‫‪ -30‬فائق محه‌مه‌د ئه‌مین‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،60/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪840‬‬ ‫‪ -31‬حه‌سه‌ن نیزام ئیبراهیم‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،55/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪841‬‬ ‫‪ -32‬كوردۆ ڕێبوار حه‌مید‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،11/43‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪842‬‬ ‫‪ -33‬كامه‌ران ئه‌حمه‌د س���اڵح مه‌حمود‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆس���یه‌ ‪ ،15/55‬ژماره‌ی‌ موڵك‬ ‫‪843‬‬ ‫‪ -34‬سۆران ئه‌حمه‌د عه‌بدواڵ‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،36/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪844‬‬ ‫‪ -35‬محه‌مه‌د عه‌لی‌ عوسمان‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،12/55‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪846‬‬ ‫‪ -36‬ساڵح عبدولكه‌ریم ئه‌وره‌حمان‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،44/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪847‬‬ ‫‪ -37‬موحسن عوسمان مولود‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،46/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪848‬‬ ‫‪ -38‬ستار مه‌حمود سه‌عید‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،53/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪849‬‬ ‫‪ -39‬خالید ره‌ئوف ساڵح ‪ +‬هیوا عومه‌ر ئه‌حمه‌د‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،12/43‬ژماره‌ی‌‬ ‫موڵك ‪850‬‬ ‫‪ -40‬عوسمان سه‌عید عه‌بدواڵ‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌‪ ،9/43‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪851‬‬ ‫‪ -41‬محه‌مه‌د عه‌لی‌ مسته‌‌فا‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،65/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪852‬‬ ‫‪ -42‬مه‌هدی‌ حه‌مه‌ ئه‌مین‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،15/43‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪854‬‬ ‫‪ -43‬موحسین كه‌ریم ئه‌مین‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،10/43‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪855‬‬ ‫‪ -44‬ئه‌حمه‌د عه‌لی‌ حه‌مه‌ محمود‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،13/55‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪856‬‬ ‫‪ -45‬سه‌ردار مه‌حمود شه‌ریف‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،50/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪827‬‬ ‫‪ -46‬عمر ته‌ها عه‌لی‌‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،8/55‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪860‬‬ ‫‪ -47‬حس���یب دینه‌ ره‌زا‌و هاوبه‌ش���ه‌كانی‌‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆس���یه‌ ‪ ،9/55‬ژماره‌ی‌ موڵك‬ ‫‪862‬‬ ‫‪ -48‬ئیسماعیل حه‌مه‌ سه‌عید‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،8/43‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪863‬‬ ‫‪ -49‬یاسین عوسمان مولود‌و هاوبه‌شه‌كانی‌‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،43/9‬ژماره‌ی‌ موڵك‬ ‫‪867 +865‬‬ ‫‪ -50‬غه‌ریب مه‌حمود ئه‌حمه‌د‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،7/55‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪866‬‬ ‫‪ -51‬رێبوار رفیق سه‌عید‪ ،38/9 ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،38/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪868‬‬ ‫‪ -52‬تۆفیق مه‌عروف ره‌فیق‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،41/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪869‬‬ ‫‪ -53‬قادر حه‌سه‌ن ئیسماعیل‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،56/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪871‬‬ ‫‪ -54‬ئه‌نوه‌ر حه‌سه‌ن ئیسماعیل‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،54/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪823‬‬ ‫‪ -55‬محه‌مه‌د عه‌بدولڕه‌حمان قادر‌و هاوبه‌ش���ه‌كانی‌‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،52/9‬ژماره‌ی‌‬ ‫موڵك ‪874‬‬ ‫‪ -56‬عوسمان سۆفی‌ كه‌ریم‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،51/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪875‬‬ ‫‪ -57‬تاڵیب عومه‌ر مسته‌فا‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،48/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪876‬‬ ‫‪ -58‬شیروان ساڵح مسته‌فا‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،14/55‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪876‬‬ ‫‪ -59‬عومه‌ر حه‌سن محه‌مه‌د‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،17/9‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪879‬‬ ‫‪ -60‬موته‌لیب تۆفیق سعید‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌ ‪ ،19/55‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪881‬‬ ‫‪ -61‬نه‌هرۆ قادر مه‌ولود‪ ،‬ژماره‌ی‌ دۆسیه‌‪ ،16/43‬ژماره‌ی‌ موڵك ‪882‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬ ‫جێگری سەرنوسەر‪ :‬یاسین تەها‬

‫رۆژنامه‌نوسانیش له‌سه‌روو‬ ‫ره‌خنه‌گرتنه‌و‌ه نین‬

‫"وه‌اڵمێك بۆ شوان محه‌مه‌د"‬

‫دەتەوێت ئاوێنە چی بکات‪:‬‬

‫‪www.‬‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫‪Awene‬‬

‫‪Say.awene@gmail.com‬‬ ‫ریکالم‬

‫ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كه‌‬

‫‪awene.com‬‬

‫پاش ئه‌وه‌ی له‌ژمار‌ه (‪)331‬ی ئاوێنه‌دا بابه‌تێك نوس���رابوو له‌الیه‌ن "شوان‬ ‫محه‌م���ه‌د"و ره‌خنه‌ی له‌ڕێكخ���ه‌ری بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان گرت���وو‌ه ك ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندێك به‌ئوتومبێل پیاسه‌یان كردووه‌! نوسه‌ر پرسیاری كردوو‌ه ك ‌ه‬ ‫تۆ بڵێی نه‌وشیروان مسته‌فا هاوڕێی پێشمه‌رگایه‌تی ئه‌و ده‌وڵه‌مه‌ند‌ه بێت؟‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌نووسه‌ر وای ‌ه ك ‌ه به‌رپرسان ئه‌بێت به‌ته‌نها هاوڕێیه‌تی براده‌ر‌ه‬ ‫ی هیچ هاوواڵتییه‌كی‬ ‫كۆنه‌كانی ش���اخیان بكه‌ن‌و نابێت هه‌رگیز هاوڕێیه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئه‌م هه‌رێم ‌ه بكه‌ن! من پرس���یار له‌ش���وان ده‌كه‌م ئه‌گه‌ر پیاس���ه‌كردن‬ ‫تر ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ده‌وڵه‌مه‌ندان عه‌یب���ه‌‪ ،‬پێمان ناڵێیت جه‌نابت ‪ 2‬س���اڵ له‌مه‌وپێش‬ ‫چیتده‌كرد پیاس���ه‌ت له‌گه‌ڵ هه‌مان ده‌وڵه‌مه‌ندا ده‌كرد به‌سه‌یاره‌كه‌ی كاتێك‬ ‫سه‌رنوس���ه‌ری ئاوێن ‌ه بویت؟ باش ‌ه جه‌نابت له‌كوێی دونیادا ده‌ژیت؟ هاوڕێ‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌س���ه‌ر بنه‌مای ده‌وڵه‌مه‌ندێتی‌و فه‌قیریی ‌ه یان له‌س���ه‌ر بنه‌مای‬ ‫كوڕی باشی‌و خراپی خه‌ڵكی هاوڕێ هه‌ڵده‌بژێرێت؟ باش ‌ه كاتێك تۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌مان ده‌وڵه‌مه‌ند‪-‬دا پیاسه‌ت ده‌كرد به‌رژه‌وه‌ندیت هه‌بوو له‌گه‌ڵیدا یان ته‌نها‬ ‫براده‌ر بوون؟ به‌الی تۆو‌ه ته‌نها ده‌بێت بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی خه‌ڵكی براده‌رایه‌تی‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ن���د بكه‌ن؟ دیار‌ه جه‌نابت كاتی خۆی به‌و مه‌به‌س���ت ‌ه براده‌رایه‌تی‬ ‫ئه‌و ده‌وڵه‌مه‌نده‌ت كردووه‌؟ پاش���ان پێمانناڵێیت جه‌نابت هه‌ندێك ئێواران‬ ‫یان نیوه‌ڕوان له‌س���ه‌ر چ بنه‌مایه‌ك له‌س���ه‌ر خوانی ده‌وڵه‌مه‌ندان‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫سیاسییانیش داده‌نیشیت؟ پاش���ان جه‌نابت نازانیت ك ‌ه ئێستا نه‌وشیروان‬ ‫مس���ته‌فا هیچ پۆستێك‌و هیچ ده‌س���ه‌اڵتێكی ته‌نفیزی یان حكومی نیی ‌ه تا‬ ‫جه‌نابت ترس���ت له‌خراپ به‌كارهێنانی پۆس���ته‌كه‌ی بێت‌و بیشوبهێنیت به‌و‬ ‫ی هه‌ندێكیانیت‌و‬ ‫به‌رپرسانه‌ی ك ‌ه ئێستا له‌پۆس���تی حكومین‌و تۆش براده‌ر ‌‬ ‫بۆ خۆش���ت حه‌رام نییه‌! بگ���ر‌ه هاوڕێیه‌تی ئه‌و پیاو‌ه "وات ‌ه نه‌وش���یروان‬ ‫مس���ته‌فا" ره‌نگ ‌ه ببێت��� ‌ه هۆی زیانی ده‌وڵه‌مه‌نده‌ك ‌ه ل���ه‌ڕووی كاركردن له‌م‬ ‫هه‌رێم ‌ه نه‌ك س���وودی هه‌بێت! ئه‌ی نازانیت نه‌وشیروان مسته‌فا به‌ئاشكراو‬ ‫‌به‌رچ���او هه‌م���وو هاوواڵتیانه‌وه‌و له‌به‌رده‌رکی س���ه‌را له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌س���ه‌دا‬ ‫پیاسه‌ی كردووه‌‪ ،‬ك ‌ه ئه‌مه‌ش مانای ئه‌و‌ه ده‌گه‌یه‌نێت ك ‌ه هیچ له‌خۆی شك‬ ‫ناب���ات‌و وه‌ك هه‌ندێك به‌رپرس نیی ‌ه به‌نیوه‌ش���ه‌و ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان ده‌عوه‌ت‬ ‫كه‌ن بۆ ماڵه‌كانیان‌و كه‌س نایانبینێت! ئه‌م ‌ه جگ ‌ه له‌وه‌ی ته‌نانه‌ت نه‌یارانی‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا‪-‬ش ئه‌و راس���تیی ‌ه ده‌زانن ك ‌ه پیاوێك ‌ه هه‌رگیز بیری‬ ‫له‌پاره‌و به‌رژه‌وه‌ندیی نه‌كردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕای من ئه‌گه‌ر تۆ كارێكت پێ نامه‌عقول بێت ئه‌وا پێویس���ت ‌ه یه‌كه‌مجار‬ ‫ی خه‌ڵكی بكه‌یت! هه‌روه‌ها پێویست ‌ه‬ ‫خۆت دوورخه‌یته‌و‌ه لێی ئینجا ئامۆژگار ‌‬ ‫به‌بیرت بێنینه‌و‌ه ك ‌ه چۆن باس���ت كردوو‌ه هیچ كه‌س له‌س���ه‌روو ره‌خنه‌و‌ه‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێت ئه‌و قسه‌ی ‌ه بۆ خۆیشت راست بێت‌و تۆو رۆژنامه‌نوسانیش‬ ‫له‌س���ه‌روو ره‌خنه‌و‌ه نه‌بن‪ .‬تۆ پێویس���ت ‌ه خۆت چ���اك بكه‌یت پێش ئه‌وه‌ی‬ ‫ی خه‌ڵكیی بكه‌یت‪ ،‬تۆ سه‌رنوس���ه‌ری رۆژنامه‌یه‌ك بوویت‪ ،‬كه‌چی‬ ‫ئامۆژگاری ‌‬ ‫نه‌ك هه‌واڵت باڵونه‌ده‌كرده‌و‌ه له‌سه‌ر ده‌وڵه‌مه‌ندێكی دیاریكراو‪ ،‬بگر‌ه وتاری‬ ‫خه‌ڵكیش���ت باڵو نه‌ده‌كرده‌و‌ه له‌س���ه‌ری‪ ،‬هه‌روه‌ك چۆن (أبو أسود الدولی)‬ ‫ی عن خل������قء تأتی مثله‪ ،‬عار علی������ك اذا فعلت‬ ‫ش���اعیر ده‌ڵێ���ت‪" :‬ال تنه ‌‬ ‫عظيم" بۆی ‌ه له‌كۆتاییدا به‌پێی پێوه‌ر‌ه رۆژنامه‌وانییه‌كان‌و هه‌ڵسوكه‌وته‌كانت‬ ‫جه‌نابت ئه‌هلی ره‌خنه‌گرتن نیت ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌كانی خۆت چاره‌سه‌ر نه‌كه‌یت!‬ ‫باش���تروای ‌ه ره‌خن ‌ه له‌خۆت بگریت‌و ئه‌و شتانه‌ی ك ‌ه باست كردوو‌ه له‌خۆتدا‬ ‫ی خه‌ڵكی بكه‌یت‪.‬‬ ‫چاكی بكه‌یت پاشان ئامۆژگاری ‌‬

‫ریکالم‬