ژماره‌ 363

‫ریکالم‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژمار‌ه (‪)363‬‬ ‫سێشەممە ‪2013/2/5‬‬

‫سه‌رۆك ‌ی نوێی‌ شاره‌وان ‌ی سلێمانی‬

‫به‌الیه‌و‌ه ئاساییه‌ حیزب ته‌ده‌خول‬ ‫له‌دانانی‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانیدا بكات‬

‫»» ‪6‬‬

‫ ‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫"به‌خێر نه‌یه‌یت قه‌ره‌زاوی‌"‬

‫‪12‬‬ ‫»»‬ ‫‪17‬‬ ‫»» ‪3‬‬

‫د‪ .‬عه‌لی‌ قه‌ره‌داغی‌‌‪ :‬به‌شه‌فه‌یی‌‬ ‫بانگهێشتكراوه‌ بۆ كوردستان‬

‫ریکالم‬

‫کێشه‌ی کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫مێردێک هەڕەشەی باڵوکردنەوەی‬ ‫گرتە سێکسیی له‌ژنه‌که‌ی دەکات‬

‫‪12‬‬ ‫»»‬ ‫»»‪17‬‬ ‫‪17‬‬

‫‪ 865‬ملیۆن دینار بۆ دروستكردن ‌ی‬ ‫ده‌روازه‌ی‌ خانوه‌كه‌ی‌ نێچیرڤان ته‌رخان ده‌كرێت‬ ‫دروستكردنی‌ ده‌روازه‌ی‌ خانوی‌ میوانان‬ ‫له‌رێگای‌ ‪ 100‬مه‌ت���ری‌ هه‌ولێر‪865( ،‬‬ ‫ملیۆن) دیناری‌ بۆ ته‌رخانكراوه‌ له‌سه‌ر‬ ‫بودج���ه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارای���ی‌‪ ،‬كه‌ ئه‌م‬ ‫خانوه‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ تێدایه‌و هی‌‬ ‫نێچیرڤان بارزانییه‌‪.‬‬

‫تایبه‌ت به‌ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێی‌ راپۆرتێك خانوی‌ میوانان له‌ڕێ���گای‌ ‪ 100‬مه‌تری‌‬ ‫كه‌ س���ه‌باره‌ت ب���ه‌ورده‌كاری‌ بودجه‌ی‌ هه‌ولێ���ر ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬به‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵی‌ ‪ 2013‬ئاماده‌كراوه‌‌و كۆپییه‌كی‌ رونبكرێته‌وه‌ خانوی‌ میوانان بۆ كێیه‌و‬ ‫ده‌س���ت ئاوێن���ه‌ كه‌وت���وه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر چ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ به‌وه‌زاره‌تی‌ داراییه‌وه‌‬ ‫بودجه‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ "‪ 865‬ملیۆن هه‌یه‌؟ كه‌رت���ی‌ تایبه‌ته‌ یان گش���تی‌‪،‬‬ ‫ی شه‌خسییه‌ یان حكومی؟‬ ‫دین���ار" ب���ۆ دروس���تكردنی‌ ده‌روازه‌ ‌‬

‫ئ���ه‌م راپۆرته‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و زانیارییانه‌ی‌ له‌به‌رده‌ستدان‬ ‫خانوی‌ میوانان ئه‌و خانوه‌ی‌ ش���ه‌قامی‌‬ ‫س���ه‌ر ‪ 100‬مه‌تریی���ه‌ ك���ه‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ تێدایه‌‌و موڵكی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫حكومه‌ت نییه‌‪ ،‬به‌ڵك���و هی‌ نێچیرڤان‬

‫بارزانییه‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر به‌پێ���ی‌ راپۆرته‌كه‌ پ���رۆژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���تكردنی‌ مه‌رق���ه‌دی‌ ب���ارزان كه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بودج���ه‌ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ دارایی‌‬ ‫‪ 31‬ملی���ارو ‪ 649‬ملی���ۆن دین���اری‌ بۆ‬ ‫ته‌رخانكراوه‌و بڕیاره‌ ئه‌مس���اڵ‌ ‪ 5‬ملیار‬

‫دیناری‌ دیكه‌ی‌ بۆ خه‌رج بكرێت‪ ،‬كه‌ ئه‌م‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ له‌ناوه‌ڕاس���تی‌ ساڵی‌ ‪2008‬ه‌وه‌‬ ‫ده‌ستبه‌ركاركردن تێیدا كراوه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫كۆمپانیایه‌ك���ی‌ توركیی���ه‌وه‌ جێبه‌جێ‌‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬

‫»»‬

‫‪3‬‬

‫راپه‌رێنه‌ری‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیسی‌ كه‌ركوك له‌سلێمانی‌ داده‌نیشێت‬ ‫یه‌كێك له‌و كه‌س����انه‌ی‌ سه‌رپه‌رشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ك����ه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‌‬ ‫پۆلیس����ی‌ كه‌ركوكی‌ كردوه‌‪ ،‬كه‌سێكی‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌ دانیشتوی‌ سلێمانییه‌‌و له‌كاتی‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كه‌دا ده‌ستگیركراوه‌‪.‬‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬س����ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‬ ‫ئاگادار به‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یاند له‌كاتی‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كه‌ی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌ی‌ به‌رده‌م‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیس����دا له‌كه‌ركوك‬ ‫كه‌س����ێك پێش ته‌قینه‌وه‌ك����ه‌ وێنه‌ی‌‬

‫گرت����وه‌ له‌كاتی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌دا به‌ده‌م‬ ‫وێنه‌گرتنه‌وه‌ وتویه‌تی‌ (الله‌ اكبر) له‌و‬ ‫كاته‌دا ئاس����ایش گومان����ی‌ لێده‌كه‌ن‌و‬ ‫ده‌ستگیری‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬پاش لێكۆلێنه‌وه‌‬ ‫ده‌ركه‌وت����وه‌ ئه‌و كه‌س����ه‌ یه‌كێك بوه‌‬ ‫له‌سه‌رپه‌رشتانی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێن����ه‌ ئام����اژه‌ی‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ك����رد ئه‌و كه‌س����ه‌ عه‌ره‌به‌و‬ ‫پێشتریش له‌سه‌ر كاری‌ "تیرۆریستی‌"‬ ‫ده‌س����تگیركراوه‌‌و دوات����ر له‌زین����دان‬

‫هه‌ڵهاتوه‌‌و له‌سلێمانی‌ نیشته‌جێ‌ بوه‌‌و‬ ‫كارتی‌ زانیاری سلێمانیشی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ زانیارییه‌كان����ی‌ ئاوێن����ه‌‬ ‫هێ����زه‌ ئه‌منییه‌كان����ی‌ كه‌ركوك پێش‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر زانیارییان هه‌بوه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌م گروپه‌‌و پالنی‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم زانیارییه‌كانیان ته‌واو نه‌بوه‌ تا‬ ‫گومانلێكراوه‌كان ده‌ستگیر بكه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و ئۆتۆمبیالنه‌ی‌ له‌كاری‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كان����دا به‌كاریانهێناوه‌‪ ،‬چه‌ند‬

‫ئۆتۆمبیلێكیان له‌س����لێمانی‌ كڕراون‪،‬‬ ‫س����ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ ئام����اژه‌ی‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ كرد كه‌ هه‌ر رۆژی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌‌و‬ ‫شه‌وه‌كه‌ی‌ چه‌ند كه‌سێكی‌ ئه‌و گروپه‌‬ ‫له‌الی����ه‌ن ئاس����ایش‌و دژه‌ تی����رۆره‌وه‌‬ ‫ده‌ستگیركراون‌و مه‌ترس����یدارترینیان‬ ‫له‌نزی����ك به‌غ����دا ده‌س����تگیركراوه‌‬ ‫ك����ه‌ به‌سه‌رپه‌رش����تیاری‌ گروپه‌ك����ه‌‬ ‫داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ی ده‌س����ت‬ ‫به‌پێی‌ ئ����ه‌و زانیارییانه‌ ‌‬

‫ئاوێن����ه‌ كه‌وت����وه‌‪ ،‬ناس����نامه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ده‌ستگیركراون دانیان ناو‌ه‬ ‫چوار كه‌س����ه‌ی‌ رۆژی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌ دو به‌تاوانی‌ ته‌قاندنه‌وه‌ی‌ باره‌گای‌ پارتی‌‬ ‫ئۆتۆمبیله‌كه‌ی����ان ته‌قاندۆت����ه‌وه‌‌و ئه‌و دیموكراتی‌ كوردستان له‌كه‌ركوك كه‌‬ ‫دوانه‌ش ك ‌ه پشتێنی‌ به‌مینچێنراویان له‌‪1/16‬دا ئه‌نجامدرا‪.‬‬ ‫سه‌رله‌به‌یانی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌ دوكه‌س‬ ‫پێب����وه‌‌و دوای‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ هاتونه‌ته‌‬ ‫ش����وێنی‌ ته‌قینه‌وه‌ك����ه‌و ویس����تویانه‌ له‌رێگای‌ ئۆتۆمبیل����ی‌ مینرێژكراوه‌وه‌‬ ‫خۆیان بته‌قێننه‌وه‌‌و له‌الیه‌ن پۆلیس‌و خۆی����ان ته‌قان����ده‌وه‌‪ ،‬له‌ئه‌نجامدا ‪15‬‬ ‫ئاسایشه‌وه‌ كوژراون‪ ،‬عه‌ره‌بن‌و خه‌ڵكی‌ كه‌س گیانیان له‌ده‌ستداو ‪ 88‬كه‌سی‌‬ ‫تریش برینداربون‪ ،‬ئه‌و چوار كه‌سه‌ش‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ عێراقن‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌و زانیارییانه‌ ئه‌و كه‌ كاره‌كه‌یان كرد كوژران‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش ‪ 101‬شه‌قامی ‪2‬سالم خانووی ‪ 56‬ته‌له‌فۆن‪ 2136622 3210501 3210502 :‬هه‌ولێر ‪ ،‬فولکه‌ی کوران ‪ -‬به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ی ژینی تایبه‌ت (مۆبایل)‪ 07504531388 :‬‬

‫ریکالم‬

‫ئاریافۆن‪ 2560031 :‬کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات‬

‫نرخی ‪ 1000‬دینار ‬

‫تیراژ ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫ساڵح موسلیم ره‌خنه‌ له‌بارزان ‌ی ده‌گرێت‬ ‫سه‌رۆكی‌ ‪" PYD‬ساڵح موسلیم" ره‌خن ‌ه‬ ‫له‌بارزانی‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم ده‌گرێت كه‌‬ ‫له‌دژایه‌تیكردن���ی‌ په‌كه‌كه‌و بیروباوه‌ڕی‌‬ ‫"ئۆجه‌النی‌" ناكه‌وێ‌‌و به‌هاوكاری‌ توركیا‬ ‫هه‌وڵ���ی‌ ده‌س���تگرتن به‌س���ه‌ر ناوچه‌‬ ‫كوردییه‌كانی‌ سوریا ده‌دا‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ ،‬س���ه‌فیر‪ :‬س���اڵح موس���لیم‬ ‫كه‌ س���ه‌رۆكی‌ به‌هێزتری���ن‌و گه‌وره‌ترین‬ ‫حیزبی‌ كورده‌كانی‌ سوریایه‌‪ ،‬له‌میانه‌ی‌‬ ‫چاوپێكه‌وتنێكی���دا له‌گ��� ‌هڵ‌ رۆژنامه‌ی‌‬ ‫"س���ه‌فیر"ی‌ لوبنانی‌ كه‌ سه‌ره‌تای‌ ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ باڵوكراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌‬

‫ده‌كات بارزانی‌ له‌ژێر گوشاری‌ توركیادا كوردس���تان‌و ناوچه‌ كوردنش���ینه‌كانی‌‬ ‫ده‌یویس���ت ده‌س���ت به‌س���ه‌ر ناوچ���ه‌ س���وریادا دابمه‌زرێنێ���ت‌و س���نوره‌كان‬ ‫كوردنش���ینه‌كانی‌ سوریادا بگرێت به‌اڵم بكاته‌وه‌ بۆ گه‌یاندنی‌ كۆمه‌كی‌ مرۆیی‌"‪.‬‬ ‫موس���لیم جه‌غت ل���ه‌وه‌ش ده‌كاته‌وه‌‬ ‫بۆی‌ نه‌چوه‌ سه‌ر‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "بارزانی‌‬ ‫دوای‌ كاتێك���ی‌ زۆر ئنج���ا قه‌ناعه‌ت���ی‌ كه‌ ئامانج له‌هاوپه‌یمانی‌ بارزانی‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ساڵح موسلیم‬ ‫ی توركیا‪ ،‬الوازكردنی‌ په‌كه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌وه‌ كرد ك���ه‌ پردێك له‌نێوان هه‌رێم ‌‬

‫ك ‌ێ‬ ‫له‌ئاگركه‌وتنه‌وه‌ی‌‬ ‫فیرده‌وس به‌رپرسه‌؟‬

‫بڕیاری‌ بڕینه‌وه‌ی‌ موچه‌ بۆ بریندارانی‌ چه‌كی‌ كیمیای ‌ی‬ ‫له‌سلێمانی‌ جێبه‌جێ‌ ده‌كرێت‌و له‌هه‌ولێر جێبه‌جێ‌ ناكرێت‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‪ .‬هه‌ولێر‬ ‫بڕیاری‌ بڕینه‌وه‌ی‌ موچه‌ بۆ برینداری‌‬ ‫چه‌كی‌ كیمیایی‌‪ ،‬له‌سلێمانی‌ جێبه‌ج ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌كرێت‌و له‌هه‌ولێر جێبه‌جێ‌‬ ‫ناكرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش نیگه‌رانی‌ بریندارانی‌‬ ‫سنوره‌كه‌ی‌ لێكه‌وتۆته‌وه‌‌و به‌هۆكاری‌‬ ‫دو ئیداره‌یی‌ ده‌زانن‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گشتی‌ شه‌هیدان‌و ئه‌نفالی‌ هه‌ولێریش‬ ‫ئه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫"لیستی‌ برینداره‌كان له‌خه‌زێنه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێره‌‌و پێویستیان به‌فه‌رمانێك هه‌یه‌‬ ‫كه‌ بڵێت ئه‌مه‌ مینحه‌یه‌‌و موچه‌ نییه‌"‪،‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ قوربانیان‌و ئه‌نفال‌و‬ ‫ی خۆشناوه‌تیش پێیوایه‌ كه‌‬ ‫كیمیاباران ‌‬ ‫"وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدان خۆی‌ له‌مه‌سه‌له‌كه‌‬ ‫ده‌دزێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫دوای‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ ئه‌نجومه‌ن����ی‌ وه‌زیران‬ ‫بڕیاری����دا وه‌ك����و قۆناغی‌ یه‌ك����ه‌م ‪250‬‬ ‫برین����داری‌ چه‌كی‌ كیمیای����ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌و‬ ‫خۆشناوه‌تی‌ مانگانه‌ ‪ 400‬هه‌زار دیناریان‬ ‫وه‌كو مینحه‌ پێبدرێت‪ ،‬چه‌ند مانگێكیشه‌‬ ‫بڕیاره‌كه‌ له‌سنوری‌ سلێمانی‌ چۆته‌ بواری‌‬ ‫جێبه‌جێكردنه‌وه‌‌و قه‌ره‌بوی‌ ‪ 10‬مانگیش‬ ‫كراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم بڕیاره‌كه‌ تا ئێس����تا‬ ‫له‌س����نوری‌ هه‌ولێر جێبه‌ج����ێ‌ نه‌كراوه‌‬

‫ ‬ ‫منداڵی بریندارێک له‌به‌رده‌م وه‌زیری شه‌هیداندا ده‌گری‬ ‫كه‌‪ 61‬برین����دارن‪ ،‬ئه‌ندامێك����ی‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ش����ه‌هیدان‌و قوربانیانی‌ جینۆسایدیش‬ ‫له‌په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تانیش ده‌ڵێ����ت‬ ‫"ئه‌گ����ه‌ر ئ����ه‌و هاواڵتییان����ه‌ بێنه‌ الی‌‬ ‫لیژنه‌كه‌ی����ان‌و س����كااڵ تۆماربكه‌ن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫به‌دواداچونی‌ بۆ ده‌كه‌ن‌و كێشه‌كه‌یان بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌الی����ه‌ن خۆش����یه‌وه‌ عه‌ل����ی‌ عه‌زیز‪،‬‬

‫بانگه‌واز‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکۆ‬

‫كه‌ خه‌ڵكی‌ ش����ێخ وه‌س����انانه‌‌و یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌بریندارانی‌ چه‌كی‌ كیمیایی‌ خۆشناوه‌تی‌‬ ‫هێما بۆ ئ����ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌س����اڵی‌ ‪ 2008‬حكومه‌ت پش����كنینی‌‬ ‫ب����ۆ ئه‌نجام����دان له‌رێگ����ه‌ی‌ دكتۆرێكی‌‬ ‫ئێران����ی‌‪ ،‬بۆیه‌ دوای‌ ئه‌م����ه‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان بڕیاریدا كه‌ ‪250‬‬ ‫له‌و بریندارانه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌و خۆشناوه‌تی‌‪،‬‬

‫ژماره‪HR-13-54 :‬‬ ‫به‌روار‪2013/02/03 :‬‬

‫ی بازیان‪/‬‬ ‫كۆمپانیای‌ چیمه‌نتۆی‌ یه‌كگرتو‪ /‬سنوردارو‌ كۆمپانیای‌ چیمه‌نتۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاش���كرا ئه‌نجام ده‌دات ب ‌ه مه‌به‌ستی‌ فرۆشتن ‌‬ ‫س���نوردار‪ ،‬زیادكردنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تاس���ڵوجه‌و كارگه‌ ‌‬ ‫ی چیمه‌نتۆ ‌‬ ‫ی ه���ه‌ردوو كارگه‌ ‌‬ ‫(پاڵێت���ی‌ ته‌خته) ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ی ‌ه رۆژ ‌‬ ‫ی بازیان‪ ،‬هه‌ركه‌س‌و الیه‌نێك ئاره‌زووی‌ به‌شداریكردن ‌‬ ‫چیمه‌نتۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ر له‌به‌یان ‌‬ ‫ی (‪ )2013/02/08‬كاتژمێر(‪‌ )10:00‬‬ ‫پێنج شه‌مم ‌ه ڕێكه‌وت ‌‬ ‫ی سه‌ره‌كی‌ دوكان‬ ‫ی تاسلوجه‌ له‌سه‌ر رێگا ‌‬ ‫ئاماده‌بێت له‌كارگه‌ی‌ چیمه‌نتۆ ‌‬ ‫– سلێمانی‌ ب ‌ه مه‌به‌ستی‌ به‌شداریكردن له‌و زیادكردنه‌دا‪.‬‬ ‫ی الی‌ خواره‌و‌ه بكات‪:‬‬ ‫ی ئه‌م خااڵنه‌ ‌‬ ‫پێویسته‌ به‌شدار بوو ڕه‌چاو ‌‬ ‫ی دابنێت‬ ‫* به‌ش���داربوو ده‌بێت بڕی‌ (‪ )3000‬سێ‌ هه‌زار دۆالری‌ ئه‌مریك ‌‬ ‫ی كارگه‪.‬‬ ‫ی ژمێریار ‌‬ ‫وه‌ك بارمت ‌هی‌ یاسایی‌ له‌به‌ش ‌‬ ‫*كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م بانگه‌واز‌ه ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌و كه‌س ‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫زیادكردنه‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دیاریكراو ‌‬ ‫*پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌ر سه‌رجه‌م كه‌لوپه‌له‌كان باربكات له‌ماوه‌ ‌‬ ‫گرێبه‌سته‌كه‌دا‪.‬‬ ‫* پێویسته‌ ئه‌و كه‌س ‌هی‌ كه‌ زیادكردنه‌ك ‌هی‌ بۆ ده‌رده‌چێت ده‌بێت سه‌رجه‌م‬ ‫پاشماوه‌ی‌ ته‌خت ‌ه شكاوه‌كان باربكات كه‌ به‌بێ‌ به‌رامبه‌ر ده‌یدرێتێ‌‪.‬‬ ‫ی بكه‌ن ب ‌ه ژماره‌ ‪07702451010‬‬ ‫بۆ زانیاری‌ زیاتر تكایه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕێزدا‪.....‬‬ ‫ ‬ ‫ ریکالم ‬

‫به‌رزان جمال ئاغا‬ ‫سه‌رۆكی‌ به‌شی‌ كڕین‬

‫وه‌كو قۆناغی‌ یه‌كه‌م مانگانه‌ وه‌كو مینح ‌ه‬ ‫‪ 400‬هه‌زار دیناریان بۆ ببڕرێته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێس����تا برینداره‌كانی‌ س����نوری‌‬ ‫س����لێمانی‌ مینحه‌كه‌ی����ان وه‌رگرت����وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وانه‌ی‌ خۆش����ناوه‌تی‌ كه‌ س����ه‌ر‬ ‫به‌پارێزگای‌ هه‌ولێرن‌و ‪ 61‬كه‌س����ن یه‌ك‬ ‫دیناریان وه‌رنه‌گرت����وه‌‪ ،‬ئه‌و برینداره‌ی‌‬ ‫خۆش����ناوه‌تی‌ هۆكاری‌ وه‌رنه‌گرتنی‌ ئه‌و‬ ‫مینحه‌ی����ه‌ش بۆ بونی‌ تا ئێس����تای‌ دو‬ ‫ئیداره‌یی ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها جێگر مس����ته‌فا‪ ،‬س����ه‌رۆكی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ قوربانیان‌و ئه‌نفال‌و كیمیابارانی‌‬ ‫خۆش����ناوه‌تی‌ رایده‌گه‌یه‌نێت" كه‌ ئه‌وان‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌س����ته‌ له‌هه‌مو ده‌رگاكانیان‬ ‫داوه‌‪ ،‬به‌اڵم كێش����ه‌كه‌ هه‌ر به‌بێ‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدانیش خۆی‌‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌ ده‌دزێته‌وه‌‌و كۆمه‌ڵێك بیانوی‌‬ ‫نامه‌نتیق����ی‌ ده‌هێنێت����ه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫بڕی����اری‌ بڕین����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌و مینحه‌یه‌ بۆ‬ ‫ئ����ه‌و ‪ 250‬برین����داره‌ به‌ی����ه‌ك بڕی����ار‌و‬ ‫به‌یه‌ك فه‌رمان بوه‌‪ ،‬كه‌چی‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫سه‌رفكراوه‌‌و قه‌ره‌بوی‌ نزیكه‌ی‌ ساڵێكیش‬ ‫كراونه‌ته‌وه‌‌و هه‌ریه‌كێك بڕی‌ چوار ملیۆن‬ ‫دیناری‌ پێدراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانه‌ی‌ س����ه‌ر‬ ‫به‌پارێزگای‌ هه‌ولێ����رن كه‌ ‪ 61‬بریندارن‬ ‫یه‌ك دیناریان بۆ سه‌رف نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش����دا ش����وان ئه‌بوبه‌كر‪،‬‬

‫ی به‌شه‌ناوخۆیی فیرده‌وس‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش����تی‌ شه‌هیدان‌و ئه‌نفال ‌‬ ‫هه‌ولێر جه‌خت له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬شكۆ‬ ‫كه‌ ئه‌وانی����ش هه‌مو ئاماده‌كارییه‌كانیان‬ ‫ته‌واو كردوه‌‌و لیس����ته‌كه‌ش له‌خه‌زێنه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێ����ره‌‪ ،‬له‌به‌رئ����ه‌وه‌ی‌ سیس����ته‌می‌ هۆکارێکی گیانله‌ده‌سدانی سێ که‌سی‬ ‫دارایی‌ له‌س����لێمانی‌ المه‌ركه‌زییه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌شه‌ ناوخۆیی فیرده‌وس له‌کاتی‬ ‫سیسته‌می‌ دارایی‌ له‌هه‌ولێر مه‌ركه‌زییه‌‪ ،‬ئاگرکه‌وتنه‌وه‌که‌دا قفڵدانی په‌یژه‌ی‬ ‫بۆی����ه‌ خه‌زێنه‌ی‌ هه‌ولێر داوای‌ بڕیارێكی‌ فریاکه‌وتنی به‌شه‌ ناوخۆییه‌که‌ بووه‌‪.‬‬ ‫نوس����راو ده‌كات له‌ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران‬ ‫ئاگركه‌وتنه‌وه‌و گیانله‌ده‌ستدانی‌ سێ‌‬ ‫بۆیان بێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و ‪400‬هه‌زاره‌ش‬ ‫وه‌كو مینح����ه‌ بدرێت ب����ه‌و بریندارانه‌‪ ،‬که‌س له‌به‌ش����ه‌ ناوخۆی����ی‌ فیرده‌وس‪،‬‬ ‫ئه‌گینا هیچ كێشه‌یه‌ك نییه‌‌و ئه‌وان هه‌مو ئه‌ڵقه‌یه‌ك����ه‌ له‌زنجیره‌ی‌ ئاگركه‌وتنه‌وه‌و‬ ‫شتێكیان ته‌واوكردوه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش سوتانێك كه‌ له‌م چه‌ند ساڵه‌ی‌ دواییدا‬ ‫قسه‌یان له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی‌ خۆیان كردوه‌ به‌هۆی‌ خراپی‌ ئه‌ندازه‌ی‌ بیناس����ازی‌‌و‬ ‫له‌دابینكردن����ی‌‬ ‫كه‌ پێویستیان به‌فه‌رمانێكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ كه‌مته‌رخه‌می����ی‬ ‫وه‌زیران هه‌ی ‌ه كه‌ بڵێت مینحه‌یه‌‌و موچه‌ پێداویس����تییه‌كاندا گیانله‌ده‌س����تدانی‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ وه‌كو به‌ڵگه‌یه‌ك بدرێت چه‌ندین هاواڵتی‌ كوردستان‌و بیانیشی‌‬ ‫به‌خه‌زێنه‌ی‌ هه‌ولێر‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وانیش لێكه‌وتوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫نیوه‌ش����ه‌وی‌ یه‌كش����ه‌ممه‌ی‌ رابردو‪،‬‬ ‫موچه‌كه‌ی����ان وه‌ربگ����رن‪ ،‬هه‌ركاتێكیش‬ ‫بۆیان سه‌رفبكرێت ئه‌وا ئه‌وانیش وه‌كو له‌به‌ش����ه‌ ناوخۆی‌ فیرده‌وس����ی‌ كوڕان‬ ‫س����لێمانی‌ هی‌ ‪ 10‬مانگی����ان پێده‌ده‌ن‌و كه‌ ده‌كه‌وێته‌ ده‌روازه‌ی‌ سه‌رچناره‌وه‌‪،‬‬ ‫ی����ه‌ك دیناری����ش غه‌دری����ان لێناكرێت‪ ،‬ئاگرێك كه‌وت����ه‌وه‌و له‌ئه‌نجامدا س����ێ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ره‌ك����ه‌ی‌ ش����ه‌هیدانی‌ هه‌ولێر كه‌س گیانی����ان له‌ده‌س����تداو نزیكه‌ی‌‬ ‫هێما بۆ ئ����ه‌وه‌ش ده‌كات ك����ه‌ نه‌ده‌بو ‪ 50‬كه‌س����ی دیك����ه‌ش برینداربون‪ .‬ئه‌م‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت����ی‌ س����لێمانی‌ پاره‌كه‌ی‌ روداوه‌‪ ،‬كاره‌س����اتی‌ ئاگركه‌وتنه‌وه‌كه‌ی‌‬ ‫سه‌رفبكردایه‌‪ ،‬تاوه‌كو هه‌ولێر‌و دهۆكیش ئۆتێل س����ۆما بیر هاواڵتیانی‌ ش����اری‌‬ ‫س����لێمانی‌ ده‌هێنێته‌وه‌‪ ،‬ك����ه‌ له‌‪16‬ی‌‬ ‫ئاماده‌ ده‌بون‪.‬‬ ‫ته‌موزی‌ ‪2010‬دا روی����دا‌و مه‌رگی‌ زیاتر‬ ‫له‌‪ 25‬كه‌س����ی‌ لێكه‌وته‌وه‌‌و تائێستاش‬ ‫دۆسیه‌كه‌ی‌ له‌دادگا یه‌كالیی‌ نه‌بۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وكات الیه‌ن����ه‌ په‌یوه‌ندی����داره‌كان‬ ‫رایانگه‌یاند كه‌ ئه‌و كاره‌س����اته‌ ده‌بێته‌‬ ‫خاڵی‌ وه‌رچه‌رخان بۆ ئه‌وه‌ی‌ جارێكیتر‬ ‫كاره‌س����اتی‌ هاوش����ێوه‌ی‌ ئه‌وه‌ دوباره‌‬ ‫چه‌شت‪ ،‬له‌وه‌شدا ده‌ستی‌ كوردی‌ تێدا نه‌بێت����ه‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم دوباره‌بون����ه‌وه‌ی‌‬ ‫ب���و‪ ،‬ك��� ‌ه با‌ووباپیرانی‌ ئێم���ه‌ له‌الیه‌ن كاره‌س����اته‌كان‪ ،‬وه‌ك نه‌قیب خه‌ڵوه‌ت‬ ‫عوسمانییه‌كانه‌وه‌ به‌كارهێنران‌و زوڵم‌و ئه‌حمه‌دی‌ وته‌بێژی‌ به‌رگری‌ شارستانی‌‬ ‫زۆرداریی���ان ل���ه‌وان كرد‌و ده‌س���تیان سلێمانی‌ ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات سه‌لمێنه‌ری‌‬ ‫به‌خوێن���ی‌ ئه‌وان س���وربو‪ ،‬بۆیه‌ وه‌ك ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هاواڵتیان به‌كه‌مترخه‌مییه‌وه‌‬ ‫ن���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌وان داوای‌ لێبوردنی���ان مامه‌ڵ����ه‌ له‌گ����ه‌ڵ ئاگ����ر‌و هۆكاره‌كانی‌‬ ‫لێده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫كه‌وتنه‌وه‌ی‌ ئاگردا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪1915‬دا زیات���ر له‌ملیۆنێك‬ ‫بونی‌ په‌یژه‌ی‌ ده‌ربازبون له‌زۆرینه‌ی‌‬ ‫ئه‌رمه‌ن���ی‌ له‌الی���ه‌ن ده‌وڵه‌ت���ی‌ ته‌الره‌كاندا‪ ،‬كه‌ به‌وته‌ی‌ نه‌قیب خه‌ڵوه‌ت‪،‬‬ ‫عوس���مانییه‌وه‌ قه‌تڵ‌‌و ع���ام كران‪ ،‬كه‌ یه‌كێك بوه‌ له‌هۆكاره‌كانی‌ كه‌مبونه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌یه‌كه‌م جینۆسایدی‌ سه‌ده‌ی‌ بیسته‌م قوربانییه‌كانی‌ ئاگركه‌وتنه‌وه‌كه‌ی‌ به‌شه‌‬ ‫داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ناخۆی‌ فی����رده‌وس‪ ،‬وه‌ك ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫"كارێكی‌ زۆر باشه‌"‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ مایه‌ی‌‬ ‫س����ه‌رنجه‌ له‌زۆربه‌ی‌ بینا‌و ئۆتێله‌كاندا‬ ‫قوفڵ له‌ده‌رگاكه‌ی‌ ده‌درێ‌‪ ،‬به‌پاساوی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌و رێگایه‌وه‌ دزییان لێنه‌كرێت‬ ‫"ئه‌م����ه‌ به‌هه‌مو جۆرێك ل����ه‌الی‌ ئێمه‌‬ ‫مایه‌ی‌ قبوڵ نییه‌‪ ،‬ج����ا ئه‌گه‌ر قوفڵی‌‬ ‫لێبدرێت بۆ دروستی‌ ده‌كه‌ن؟!"‪.‬‬ ‫ئه‌‌و به‌رپرس����ه‌ی‌ به‌رگری‌ شارستانی‌‬ ‫ب����اس ل����ه‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ئه‌و‬ ‫به‌ش����ه‌ ناوخۆییه‌(فیرده‌وس) په‌یژه‌ی‌‬ ‫ده‌ربازبونی‌ نه‌بوایه‌ كاره‌س����اته‌كه‌ زۆر‬ ‫له‌وه‌ گه‌وره‌تر ده‌بو كه‌ ئێس����تا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫"ب����ه‌اڵم به‌داخ����ه‌وه‌ ئه‌وی����ش په‌یژه‌ی‌‬ ‫ده‌ربازبونه‌ك����ه‌ی‌ قوفڵی‌ پێوه‌بو‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ش����كاندمان زۆرین����ه‌ی‌ قوتابیی����ه‌كان‬ ‫له‌وێوه‌ رزگاریان بو"‪.‬‬ ‫گله‌یی����ه‌ك ك����ه‌ هه‌میش����ه‌ روبه‌روی‌‬ ‫به‌رگری‌ شارس����تانی‌ ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬دره‌نگ‬ ‫گه‌یشتنیانه‌ به‌شوێنی‌ روداوه‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌قیب خه‌ڵوه‌ت به‌هه‌مو جۆرێك ئه‌وه‌‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و ده‌ڵێت "ه����ه‌ر به‌نمونه‌‬ ‫له‌سوتانی‌ به‌ش����ه‌ ناوخۆی‌ فیرده‌وسدا‬ ‫به‌چه‌ن����د خوله‌كێك����ی‌ كه‌م ل����ه‌دوای‌‬ ‫ئاگاداركردنه‌وه‌مان گه‌یشتوینه‌ته‌ شوێنی‌‬ ‫روداوه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك گه‌یش����تین كار‬ ‫له‌كار ترازابو‪ ،‬چونكه‌ دره‌نگ ئێمه‌یان‬ ‫ئاگادارك����رده‌وه‌"‪ .‬ئ����ه‌و هێما به‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات ئاگركه‌وتن����ه‌وه‌ی‌ تریش هه‌بو‪،‬‬ ‫به‌اڵم چونكه‌ زو ئاگاداریانكردونه‌ته‌وه‌‬ ‫زیانێكی‌ كه‌می‌ هه‌ب����وه‌‪ ،‬نمونه‌ش به‌‌و‬ ‫ئاگره‌ ده‌هێنێته‌وه‌ كه‌ له‌ماوه‌ی‌ رابردودا‬ ‫له‌نه‌خۆش����خانه‌ی‌ من����دااڵن كه‌وت����ه‌وه‌‬ ‫"كه‌مترین زیانی‌ هه‌بوه‌"‪.‬‬

‫"باپیرانمان زاڵم بون"‬ ‫هاوسه‌رۆكی‌ كۆنگره‌ی‌ جڤاكی‌ دیموكراتی‌و‬ ‫په‌رله‌مانت���اری‌ ‪" DTP‬ئه‌حمه‌د تورك"‬ ‫ده‌ڵێ���ت "داوای‌ لێب���وردن له‌ئه‌رمه‌ن‌و‬ ‫ئاسوری‌‌و ئێزیدییه‌كان ده‌كه‌م‪ ،‬چونكه‌‬ ‫باپیرانی‌ ئێمه‌ی‌ كورد له‌ساڵی‌ ‪1915‬دا‬ ‫له‌قه‌تڵ‌‌و عام كردنی‌ ئه‌واندا به‌شداربون‪،‬‬ ‫باپیرانم���ان زاڵمب���ون‌و زوڵمیان له‌وان‬ ‫كرد‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئێمه‌ وه‌ك نه‌وه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫داوای‌ لێبوردنیان لێده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬ئاژانس���ه‌كان‪ :‬ئه‌حم���ه‌د‬ ‫تورك رایگه‌یاند كه‌ "له‌س���اڵی‌ ‪1915‬دا‬ ‫ئه‌رمه‌نیی���ه‌كان ئێش‌و ئازارێكی‌ زۆریان‬

‫ریکالم‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫خه‌رجییه‌‌كانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم به‌ژماره‌‬

‫‪3‬‬

‫ی رۆژنامه‌"‬ ‫‪ 200‬ملیۆن دینار ته‌رخانکراو ‌ه بۆ‌"ئیشتراك ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫ی بارزان‌و‬ ‫ی ره‌ش‌و مه‌رقه‌د ‌‬ ‫سه‌ر ‌‬ ‫ی نێچیرڤان له‌بودجه‌دا‬ ‫خانوه‌كه‌ ‌‬

‫له‌بودجه‌ی ئه‌مساڵی ‪2013‬دا‪ 42 ،‬ملیار‬ ‫دینار ته‌رخانکراوه‌ بۆ خه‌رجییه‌کانی‬ ‫سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێم‪.‬‬ ‫پ���ار س���اڵ ژم���اره‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ���م ‪ 604‬فه‌رمانبه‌ر‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ بزانرێت چی‌ رویداوه‌‪،‬‬ ‫ژم���اره‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم له‌پڕۆژه‌ بودجه‌ی‌ ئه‌مس���اڵدا بوه‌‬ ‫‪ 380‬ك���ه‌س‪ ،‬وات���ه‌‪ 224 :‬فه‌رمانبه‌ری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم ونبوه‌؟‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئ���ه‌م ‪ 224‬فه‌رمانب���ه‌ره‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ���م زیادب���ون‌و بۆ‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌ك���ی‌ تر گواس���تراونه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆچ���ی ئه‌مس���اڵ ‪ 50‬فه‌رمانب���ه‌ری‌‬ ‫دیكه‌یان بۆ داده‌مه‌زرێنرێت؟ له‌ ‪2013‬دا‬ ‫به‌به‌راورد به‌ساڵی‌ رابردو ‪ %38‬ژماره‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێ���م‬ ‫كه‌میك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌و پاره‌یه‌ی‌ بۆ‬ ‫موچه‌ی‌ كارمه‌ندانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ته‌رخانكراوه‌ له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌م بكات‪،‬‬ ‫به‌بڕی‌ ‪ 780‬ملی���ۆن دینار زیادیكردوه‌و‬ ‫بوه‌ به‌‪ 8‬ملیارو ‪ 780‬ملیۆن دینار‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌مس���اڵ بڕی‌ (‪14‬ملی���ار‌و ‪370‬‬ ‫ملیۆن) دینار ته‌رخانكراوه‌ بۆ ش���مه‌ك‌و‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كانی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫به‌فیڕۆدانێك���ی‌ زۆر ل���ه‌م خه‌رجییانه‌دا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چونك���ه‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫ژماره‌ی‌ بیناو فه‌رمانگه‌و فه‌رمانبه‌ره‌كانی‌‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ زۆر نین كه‌ س���ااڵنه‌ هه‌زاران‬ ‫ملیۆن دینار ب���ۆ چاككردنه‌وه‌و كڕینی‌‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌ نوێ‌ بێت‪.‬‬ ‫‪ 250‬ملیۆن بۆ قرتاسییه‌‪ ،‬سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ���م كه‌ ‪ 380‬فه‌رمانبه‌ری‌ هه‌یه‌ بایی‌‬ ‫‪ 250‬ملیۆن دینار قرتاسییه‌ی‌ بۆ چییه‌؟‬ ‫واته‌ هه‌ر فه‌رمانبه‌رێك بایی‌ ‪ 657‬هه‌زار‬ ‫دینار قرتاسییه‌ به‌كاردینێت!‬ ‫‪ 200‬ملی���ۆن ب���ۆ چاپه‌مه‌ن���ی‌‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫‪ 25‬ملی���ۆن دین���ار ب���ۆ كرێ���ی‌ ئاو‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫‪ 200‬ملیۆن دینار بۆ كرێی‌ كاره‌با‪.‬‬ ‫ی���ه‌ك ملی���ار‌و ‪ 70‬ملی���ۆن دین���ار‬ ‫ته‌رخانكراوه‌ بۆ كڕینی‌ سوته‌مه‌نی‌‪.‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌جلوبه‌رگی‌ ئه‌من���ی‌ كه‌‪250‬‬ ‫ملیۆن دیناری‌ بۆ ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬به‌ناوی‌‬ ‫جلوبه‌رگی‌ دیكه‌ش���ه‌وه‌‪ 50‬ملیۆن دینار‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫بۆ ده‌رماڵه‌و خه‌رجییه‌كانی‌ گه‌شتكردن‬

‫له‌س���ه‌ر بودجه‌ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ دارایی‌‬ ‫ده‌یان ملیار دینار بۆ پڕۆژه‌كانی‌ سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌ش‌و مه‌رقه‌دی‌ ب���ارزان‌و خانوه‌كه‌ی‌‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌ ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬

‫ ‬ ‫بینای سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێم له‌سه‌ری ره‌ش‬

‫ ‬

‫ی���ه‌ك ملیارو ‪ 650‬ملیۆن دینار ته‌رخان خه‌رجك���راوه‌‪ ،‬به‌ن���اوی‌ خزمه‌تگوزاری‌‬ ‫دیكه‌وه‌ ‪ 425‬ملیۆن دینار ته‌رخانكراوه‌‪،‬‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫ب���ۆ ده‌رماڵه‌و خه‌رجییه‌كانی‌ ئیفاد ‪ 3‬خزمه‌تگوزاری‌ دیكه‌ چییه‌؟‬ ‫یه‌ك ملی���ار‌و ‪ 188‬ملی���ۆن دیناری‌‬ ‫ملیار دینار ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ ب���ۆ نه‌ش���رو ئیع�ل�ام‪ ،‬ته‌رخانك���ردوه‌ ب���ۆ چاككردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌پارس���اڵدا هی���چ پاره‌ی���ه‌ك خ���ه‌رج ئۆتۆمبیل‪.‬‬ ‫‪ 500‬ملیۆن دین���ار بۆ چاككردنه‌وه‌ی‌‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ ئه‌مس���اڵ ‪ 900‬ملیۆن‬ ‫دینار ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬كه‌ ‪ 400‬ملیۆن دینار ته‌ئسیساتی‌ ئاوو كاره‌با ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫‪ 750‬ملیۆن دینار بۆ س���یانه‌ی‌ بینای‌‬ ‫بۆ نه‌شره‌و ‪ 300‬ملیۆن بۆ ئیعالمه‌و ‪200‬‬ ‫ملیۆن دین���ار ئیش���تراكی‌ رۆژنامه‌یه‌‪ ،‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم ته‌رخانكراوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ه���ه‌ر رۆژنامه‌ی���ه‌ك به‌ه���ه‌زار ده‌توانرێت سێ‌ قوتابخانه‌ی‌ پێ‌ دروست‬ ‫دیناریش دابنرێ���ت ‪ 200‬هه‌زار رۆژنامه‌ بكرێت‪.‬‬ ‫ب���ۆ به‌خش���ینی‌ پ���اره‌ به‌رێكخراوی‌‬ ‫یان گۆڤار ده‌كڕرێت له‌ساڵێكدا‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم پارس���اڵ هیچ دیكه‌ (‪2‬ملی���ارو ‪500‬ملی���ار) دینار بۆ‬ ‫پاره‌یه‌ك���ی‌ ته‌رخ���ان نه‌ك���ردوه‌ ب���ۆ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫ب���ۆ س���وده‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ی‌‬ ‫به‌كرێگرتنی‌ ئۆتۆمبیل‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مس���اڵ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬به‌ناوی‌ ته‌به‌روعات‌و‬ ‫‪ 700‬ملیۆن دیناری‌ ته‌رخانكردوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬پارس���اڵ بۆ ئیعان���ات‪ ،‬له‌پارس���اڵدا (‪ 2‬ملی���ارو‬ ‫میوانداری‌‌و وه‌ف���ده‌كان هیچ پاره‌یه‌كی‌ ‪400‬ملیۆن) دینار ته‌رخانكراو له‌ش���ه‌ش‬ ‫ته‌رخان نه‌كردوه‌و ئه‌مساڵ یه‌ك ملیارو مانگ���ی‌ یه‌كه‌مدا (ی���ه‌ك ملیار‌و ‪828‬‬ ‫ملیۆن) دینار خه‌رجكراوه‌و ئه‌مساڵیش‬ ‫‪ 750‬ملیۆن دیناری‌ بۆ ته‌رخانكردوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم پارس���اڵ هیچ ‪2‬ملی���ارو ‪ 500‬ملی���ۆن دین���ار به‌ناوی‌‬ ‫پاره‌یه‌كی‌ بۆ ئاهه‌نگ ته‌رخان نه‌كردوه‌‪ ،‬ته‌به‌روع���ات‌و ئیعاناته‌وه‌ ته‌رخانكراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مس���اڵ ‪ 750‬ملیۆن دیناری‌ بۆ ئایا ئ���ه‌م ته‌به‌روع���ات‌و ئیعاناتانه‌ بۆ‬ ‫كێیه‌؟‬ ‫ته‌رخانكردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێگای‌ هه‌ڵوه‌سته‌ له‌سه‌ركردنه‌‪،‬‬ ‫‪ 500‬ملیۆن دیناری‌ بۆ كۆڕو كۆبونه‌وه‌‬ ‫خه‌رجییه‌كان���ی‌ دیكه‌ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ته‌رخانكردوه‌‪.‬‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم پارساڵ هیچ بڕه‌ هه‌رێمه‌‪ ،‬له‌پارس���اڵدا بۆ خه‌رجییه‌كانی‌‬ ‫پاره‌یه‌كی‌ بۆ پاككردن���ه‌وه‌ی‌ بیناكانی‌ دیكه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم (‪ 22‬ملیار)‬ ‫ته‌رخان نه‌كردبو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مس���اڵ ‪ 275‬دیناری‌ بۆ ته‌رخانكرابو‪ ،‬به‌اڵم له‌شه‌ش‬ ‫مانگی‌ یه‌كه‌می‌ پارساڵدا (یه‌ك ملیارو‬ ‫ملیۆن دیناری‌ بۆ ته‌رخانكراوه‌!‬ ‫جگ���ه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ هه‌م���و ج���ۆره‌ ‪ 820‬ملی���ۆن) دین���اری‌ خه‌رجكردوه‌‪،‬‬ ‫خزمه‌تگوزاریی���ه‌كان پاره‌ی���ان ب���ۆ له‌مساڵدا ته‌رخانكراو بۆ خه‌رجی‌ دیكه‌‬

‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌‬

‫‪ 10‬ملیارو ‪ 150‬ملیۆن دیناره‌‪ ،‬له‌م بڕه‌ ‪10‬‬ ‫ملیار دیناری‌ بۆ به‌خشین‌و ته‌حویالت ‌‬ ‫ی‬ ‫دیكه‌یه‌‪ ،‬ئه‌م به‌خش���ین‌و ته‌حویالته‌ بۆ‬ ‫كێیه‌؟‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم یه‌ك ملیار دینار‬ ‫ب���ۆ بینای‌ نێش���ته‌جێبون‌و یه‌ك ملیار‬ ‫دیناریشی‌ بۆ بینای‌ غه‌یره‌ نیشته‌جێبون‬ ‫ته‌رخانكردوه‌‪ ،‬ئایا ئه‌م بینایانه‌ بۆ چین‬ ‫كه‌ هه‌مو س���اڵێك پاره‌یان بۆ ته‌رخان‬ ‫ده‌كرێ‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ به‌ناوی‌ بینای‌‬ ‫دیكه‌وه‌ ‪ 500‬ملیۆن دینار ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫یه‌ك ملی���ارو ‪ 500‬ملی���ۆن دینار بۆ‬ ‫ئۆتۆمبی���ل‌و ‪ 700‬ملی���ۆن دیناریش بۆ‬ ‫ئه‌ساس‌و هه‌مو س���اڵێكیش ئه‌م پارانه‌‬ ‫بۆ كڕینی‌ ئۆتۆمبیل‌و ئه‌س���اس دوباره‌‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ن���اوی‌ چا‌ككردن���ه‌وه‌ ئۆتۆمبی���ل‬ ‫له‌پارس���اڵدا یه‌ك ملی���ارو ‪ 100‬ملیۆن‌و‬ ‫ئه‌مس���اڵیش یه‌ك ملی���ارو ‪ 125‬ملیۆن‬ ‫دینار ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬خۆ ئوتومبیله‌كانی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم له‌جۆری‌ شیاون‌و‬ ‫تێكچونی���ان زۆر ئه‌س���ته‌مه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم یه‌ك ملیۆن دینار بۆ‬ ‫چاككردنه‌وه‌ی‌ هه‌ر ئوتومبیلێك خه‌رج‬ ‫بكات واته‌‪ :‬له‌س���اڵێكدا س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم هه‌زارو ‪ 125‬ئۆتۆمبیلی‌ تێكچوه‌!‬

‫میوانخانه‌ یان خانوه‌كه‌ی‌ نێچرڤان؟‬ ‫دروس���تكردنی‌ ده‌روازه‌ی‌ خان���و ‌‬ ‫ی‬ ‫میوانان له‌رێگای‌ ‪100‬م (‪ 865‬ملیۆن)‬ ‫دین���اری‌ ب���ۆ ته‌رخانك���راوه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بودج���ه‌ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ دارای���ی‌‪ ،‬به‌بێ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ رونبكرێته‌وه‌ خانوی‌ میوانان بۆ‬ ‫كێیه‌و چ په‌یوه‌ندییه‌ك���ی‌ به‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫داراییه‌وه‌ هه‌ی���ه‌؟ كه‌رتی‌ تایبه‌ته‌ یان‬ ‫گش���تی‌‪ ،‬شه‌خس���ییه‌ ی���ان حكومی‪،‬‬ ‫به‌پێی‌ زانیاریی���ه‌كان خانوی‌ میوانان‪،‬‬ ‫ئه‌و خانوه‌ی‌ ش���ه‌قامی‌ س���ه‌ر ‪ 100‬م‬ ‫كه‌ س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ تێدایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫هی‌ س���ه‌رۆكی‌ حكوم���ه‌ت نییه‌ به‌ڵكو‬ ‫هی‌ نێچیرڤان بارزانییه‌؟ داخۆ ده‌بێت‬ ‫ده‌روازه‌ی‌ خانوی���ه‌ك ‪ 865‬ملی���ۆن‬ ‫دیناری‌ بۆ چی‌ بێت؟‬ ‫مه‌رقه‌دی‌ بارزان!‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی‌ مه‌رقه‌دی‌ بارزان له‌س���ه‌ر‬ ‫بودجه‌ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ دارایی‌ ‪ 31‬ملیارو‬ ‫‪ 649‬ملی���ۆن دیناری‌ بۆ ته‌رخانكراوه‌و‬ ‫بڕی���اره‌ ئه‌مس���اڵ ‪ 5‬ملی���ار دین���اری‌‬ ‫دیك���ه‌ی‌ بۆ ته‌رخ���ان بكرێت‌و له‌ ‪14‬ی‌‬ ‫‪6‬ی‌ ‪2008‬ه‌وه‌ ده‌س���ت به‌كارك���ردن‬ ‫تێی���دا ك���راوه‌‪ ،‬مه‌رقه‌دی‌ ب���ارزان چ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك���ی‌ به‌وه‌زاره‌تی‌ داراییه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌؟‬

‫پڕۆژه‌كانی‌ سه‌ری‌ ره‌ش (سه‌ری‌ بڵند)‬ ‫تائێس���تا رون نیی���ه‌‪ ،‬س���ه‌ری‌ بڵند‬ ‫(س���ه‌ری‌ ره‌ش) ش���وێنێكی‌ گشتییه‌‬ ‫ی���ان تایبه‌ت���ه‌ به‌س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م‌و‬ ‫تێبینی‌‪ :‬بۆ ئاماده‌ كردنی‌ ئه‌م راپۆرته‌ خانه‌واده‌كه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم گش���تی‌ بێت یان‬ ‫ی تایبه‌ت ژماره‌ی‌ دانیشتوانی‌ زۆر كه‌مه‌و‬ ‫سوود له‌راپۆرتیكی‌ ژوری‌ لێكۆڵینه‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌نی���ا چه‌ند كه‌س���ێكی‌ دیاریكراویش‬ ‫ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان وه‌رگیراو‌ه‬ ‫كه‌ بۆ فراكسیۆنی‌ گۆڕان له‌په‌رله‌مانی‌ ده‌توانن سه‌ردانی‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫‪1‬ـ بۆ دروستكردنی دیواری پاڵپشت‬ ‫كوردستان ئاماده‌ كراوه‌و وێنه‌یه‌كی‌‬ ‫له‌س���ه‌ری بڵن���د‪ ،‬له‌لیس���تی‌ پ���ڕۆژه‌‬ ‫ده‌ست ئاوێنه‌ كه‌وتووه‌‪.‬‬

‫به‌رده‌وامه‌كانی‌ وه‌زاره‌تی‌ ش���اره‌وانی‌‌و‬ ‫گه‌ش���ت‌و گوزار له‌پارێ���زگای‌ هه‌ولێر‬ ‫‪ 3‬ملی���ار‌و ‪ 540‬ملی���ۆن دین���اری‌ بۆ‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬ ‫‪2‬ـ دروس���تكردنی‌ ناف���وری‌‪ ،‬فریز‪،‬‬ ‫چاندن���ی‌ دارو‌و گوڵ‪ ،‬له‌س���ه‌ری‌ بڵند‬ ‫(ی���ه‌ك ملی���ار‌و‪ 468‬ملی���ۆن) دینار‬ ‫ته‌رخانك���راوه‌ له‌لیس���تی‌ پ���ڕۆژه‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌كانی‌ ش���اره‌وانی‌‌و گه‌ش���ت‌و‬ ‫گ���وزاری‌ هه‌ولێرو بڕیاره‌ بۆ ئه‌مس���اڵ‬ ‫(‪ 500‬ملیۆن) دیناری‌ خه‌رج بكرێت‪.‬‬ ‫‪3‬ـ چاككردنه‌وه‌ی رێگای سه‌ری بڵندو‬ ‫به‌ستنه‌وه‌ی به‌كۆمه‌ڵگای ته‌شریفات‪.‬‬ ‫‪4‬ـ له‌لیستی‌ پڕۆژه‌ پێشنیاركراوه‌كانی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ش���اره‌وانی‌‌و گه‌شت‌و گوزار‪،‬‬ ‫بڕی‌ ی���ه‌ك ملیارو ‪ 896‬ملیۆن دیناری‌‬ ‫بۆ ته‌رخانكراوه‌و بڕیاره‌ هه‌مو پاره‌كه‌ش‬ ‫ئه‌مساڵ خه‌رج بكرێت‪ ،‬ئایا كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ته‌شریفاتی‌ بۆ كێیه‌؟‬ ‫‪5‬ـ دروس���تكردنی شه‌قامی ناوخۆیی‬ ‫كۆمه‌ڵگای ته‌ش���ریفات له‌سه‌ری بڵند‪،‬‬ ‫له‌لیس���تی‌ پ���ڕۆژه‌ به‌رده‌وامه‌كان���ی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ شاره‌وانی‌‌و گه‌شت‌و گوزاردا‬ ‫‪ 2‬ملی���ارو ‪ 519‬ملی���ۆن دین���اری‌ بۆ‬ ‫ته‌رخانك���راوه‌و بڕیاره‌ هه‌م���و پاره‌كه‌‬ ‫له‌مساڵدا خه‌رج بكرێت‪.‬‬ ‫‪6‬ـ ئایا ئه‌م كۆمه‌ڵگای‌ ته‌شریفاتییه‌‬ ‫له‌سه‌ری‌ بڵند هی‌ كێیه‌؟ هی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێمه‌ یاخود هی‌ شه‌خس���ی‌ مه‌سعود‬ ‫بارزان���ی‌؟ ئای���ا ده‌بێت روب���ه‌ری‌ ئه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگا ته‌شریفاتییه‌ چه‌ند بێت؟‬ ‫‪7‬ـ كاره‌كان���ی كاره‌بایی خانوه‌كانی‬ ‫مێوان���ان له‌كۆمه‌ڵ���گای ته‌ش���ریفات‬ ‫(له‌س���ه‌ری‌ بڵنده‌) له‌لیس���تی‌ پڕۆژه‌‬ ‫پێشنیاركراوه‌كانی‌ وه‌زاره‌تی‌ شاره‌وانی‌‌و‬ ‫گه‌ش���ت‌و گوزار ‪ 695‬ملی���ۆن دیناری‌‬ ‫ب���ۆ ته‌رخانك���راوه‌‪ ،‬ده‌بێ���ت كاره‌بای‌‬ ‫خانوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگای‌ ته‌شریفاتی‌ چی‬ ‫بێت كه‌ ‪ 695‬ملیۆن دیناری‌ پێویس���ت‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر كاره‌باك���ه‌ی‌ ‪ 695‬ملیۆن‬ ‫دیناری‌ پێویس���ت بێ���ت داخۆ ده‌بێت‬ ‫خ���ودی‌ خان���وه‌كان خۆی���ان چه‌ندی‌‬ ‫تێبچێ؟!‬

‫"به‌خێر نه‌یه‌یت قه‌ره‌زاوی‌"‬

‫د‪ .‬عه‌لی‌ قه‌ره‌داغ ‌ی بۆ ئاوێنه‌‪ :‬به‌شه‌فه‌ی ‌ی بانگهێشتكراو‌ه بۆ كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬

‫ی‬ ‫ده‌نگۆی‌ باڵوبونه‌وه‌ی‌ بانگهێشتكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانایان ‌‬ ‫ی جیهانی‌ یه‌كێت ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ئیسالم‪" ،‬د‪.‬یوسف قه‌ره‌زاوی‌" بۆ‬ ‫ی‬ ‫كوردستان له‌الیه‌ن سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬به‌شێك له‌الیه‌ن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫عێراقییه‌كان به‌تایبه‌تی‌ (ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق ‌‬ ‫یاسا) ‌‬ ‫توڕه‌كرد‌وه‌‪ ،‬جێگری‌ قه‌ره‌زاویش‬ ‫"د‪.‬عه‌لی‌ قه‌ره‌داغی‌" رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫ی بارزانی‌ به‌"شه‌فه‌یی‌"‬ ‫ك ‌ه راوێژكارێك ‌‬ ‫بانگهێشتی‌ قه‌ره‌زاوی‌ كردوه‌‌و ئه‌ویش‬ ‫ی ره‌سمی‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هیچ وه‌اڵم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رابردو میدی���اكان هه‌واڵ ‌‬ ‫هه‌فت���ه‌ ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی���ان باڵوك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه گوای��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم بانگهێش���تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫ی ئاراسته‌ی‌ س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ره‌سم ‌‬ ‫ی موس���ڵمان "د‪.‬یوسف‬ ‫ی زانایان ‌‬ ‫جیهان ‌‬ ‫ی‬ ‫قه‌ره‌زاوی‌" كردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ سه‌ردان ‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان بكات‪ ،‬ئه‌و هه‌واڵ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی (ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی توڕه‌كردن��� ‌‬ ‫بو‌ه مای��� ‌ه ‌‬ ‫یاس���ا)ی‌ سه‌ر به‌نوری‌ مالیكی‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق‌و داوایان كرد كه‌ ناوبراو‬ ‫ئه‌و سه‌ردانه‌ نه‌كات‪ ،‬په‌رله‌مانتاری‌ سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی یاس���ا" سامی‌ عه‌سكه‌ر ‌‬ ‫به‌"ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫رایگه‌یاند كه‌ عێراق به‌قه‌ره‌زاوی‌ ده‌ڵێت‬ ‫ی ك ‌ه ناوبراو‬ ‫"به‌خێر نه‌یه‌یت"‪ ،‬به‌وپێیه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫ی له‌كاروبار ‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ ئایینه‌و‌ه خ���ۆ ‌‬ ‫ی عێ���راق هه‌ڵده‌قورتێن���ێ‌‌و‬ ‫ناوخ���ۆ ‌‬ ‫پش���تیوانی‌ له‌خۆپیشاندانی‌ سوننه‌كان‬ ‫ی ك ‌ه پێش���تر‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئه‌م ‌ه جگ ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫له‌چه‌ندی���ن بۆن���ه‌و لێدوانی���دا رق‌و‬ ‫قینی‌ خ���ۆی‌ به‌رامبه‌ر به‌"ش���یعه‌"كان‬ ‫ی‬ ‫نه‌ش���اردوه‌ته‌وه‌‌و به‌"رێ ونكردو" ناو ‌‬ ‫بردون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی داوه‌تكردن ‌‬ ‫باڵوبونه‌وه‌ی‌ ده‌نگ���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌الی���ه‌ن س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ق���ه‌ره‌زاو ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی س���ه‌رله‌نو ‌‬ ‫هه‌رێم���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫ی له‌نێوان‬ ‫ی به‌ره‌یه‌كی‌ نوێ��� ‌‬ ‫كردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫بارزان���ی‌‌و مالیكی���دا به‌هێ���ز كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫هه‌ربۆی��� ‌ه له‌گ���ه‌ ‌ڵ باڵوبون���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌رێ���م‬ ‫هه‌واڵ���ه‌دا س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌یاننامه‌یه‌ك���ی‌ ره‌س���میدا بێئاگای ‌‬ ‫خۆی‌ له‌و بانگهێشته‌ ده‌ربڕی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی جیهان ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫به‌اڵم جێگری‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫زانایانی‌ موسڵمان "د‪.‬عه‌لی‌ قه‌ره‌داغی‌"‬ ‫ی‬ ‫له‌رێگ���ه‌ی‌ به‌رپرس���ی‌ نوس���ینگه‌ ‌‬ ‫راگه‌یاندنه‌كه‌ی���ه‌و‌ه به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫ی‬ ‫كه‌ ق���ه‌ره‌زاوی‌ له‌الی���ه‌ن راوێژكارێك ‌‬ ‫بارزانییه‌وه‌‌و به‌ن���اوی‌ "بارزانی‌"ییه‌و‌ه‬ ‫ی بانگهێش���تكراو‌ه ب���ۆ‬ ‫به‌ش���ه‌فه‌ی ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬به‌اڵم ناوبراو هیچ وه‌اڵمێك ‌‬ ‫ره‌سمی‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رپرس��� ‌‬ ‫له‌وباره‌یه‌و‌ه عومه‌ر عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫ی رابیته‌ ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن ‌‬ ‫نوسینگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌ره‌داغی‌ سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫كورد كه‌ د‪.‬عه‌ل ‌‬

‫ده‌كات له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه‌ رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ت ‌ه قس���ه‌م له‌گه‌ڵ‬ ‫ی ك���رد‌وه‌‌و ئه‌ویش‬ ‫د‪.‬عه‌ل���ی‌ قه‌ره‌داغ ‌‬ ‫ی بانگهێش���تكردنه‌ك ‌ه‬ ‫وتویه‌تی‌ "هه‌واڵ ‌‬ ‫راس���ته‌‪ ،‬چونكه‌ ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫ی مه‌س���عود‬ ‫ی راوێژكار ‌‬ ‫كفاح س���نجار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێم س���ه‌ردان ‌‬ ‫بارزان��� ‌‬ ‫ی كردوه‌‌و له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌و‪ ،‬د‪ .‬یوسف‬ ‫قه‌ته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دانیش���تنی‌ كردوه‌‌و له‌كات ‌‬ ‫قه‌ره‌زاو ‌‬ ‫ی‬ ‫گفتوگۆكردن���دا به‌ش���ه‌فه‌یی‌‌و به‌ناو ‌‬ ‫ی كردوه‌ بۆ‬ ‫ی ئه‌و ‌‬ ‫بارزانییه‌و‌ه بانگهێشت ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬قه‌ره‌زاویش هیچ وه‌اڵمێك ‌‬ ‫ی نه‌داوه‌ته‌وه‌ كه‌ بڵێت دێم بۆ‬ ‫ره‌س���م ‌‬ ‫كوردستان"‪.‬‬ ‫ی "ب���ه‌اڵم‬ ‫ی وتیش��� ‌‬ ‫عوم���ه‌ر عه‌ل��� ‌‬ ‫ی به‌وه‌دا‬ ‫ی ئام���اژه‌ ‌‬ ‫ی قه‌ره‌داغ ‌‬ ‫د‪.‬عه‌ل��� ‌‬ ‫كه‌ ئه‌و قس���انه‌ی‌ ده‌كرێن گوایه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ی‬ ‫قه‌ره‌زاوی‌ بێت بۆ كوردستان سه‌ردان ‌‬ ‫ش���اره‌ س���وننه‌كان ده‌كات‌و قس��� ‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫خۆپیشانده‌ران ده‌كات ئه‌سڵ‌‌و ئه‌ساس ‌‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫الیه‌ن��� ‌ه كوردییه‌كانی���ش بۆچونیان‬ ‫ی‬ ‫جی���اوازه‌ س���ه‌باره‌ت به‌س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ۆ كوردس���تان‪ ،‬هه‌رچ ‌‬ ‫ق���ه‌ره‌زاو ‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌‌و یه‌كگرتوه‌ س���ه‌ردانه‌ك ‌ه له‌م‬ ‫ی‬ ‫كاته‌دا به‌گونجاو نازانن ئه‌مه‌ش به‌هۆ ‌‬ ‫ی نێوان هه‌رێم‌و به‌غدا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كێشه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتی‌‌و كۆمه‌ڵ‌‌و بزوتنه‌وه‌ی‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫به‌الیانه‌و‌ه ئاساییه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌نجومه‌نی‌ س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫وته‌بێژ ‌‬ ‫ی له‌س���لێمانی‌‪ ،‬عه‌بدولوه‌ه���اب‬ ‫پارت��� ‌‬ ‫عه‌ل���ی‌ به‌ئاوێن ‌هی‌ راگه‌یان���د ك ‌ه ئه‌وان‬ ‫ی‬ ‫هاتنی‌ قه‌ره‌زاوی‌‌و هه‌ر كه‌سایه‌تییه‌ك ‌‬ ‫دیكه‌یان بۆ كوردستان به‌الو‌ه ئاسایی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی بتوانێت خزمه‌ت به‌دۆز ‌‬ ‫به‌و مه‌رجه‌ ‌‬ ‫ی كورد بكات‪.‬‬ ‫گه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ی ئیسالمی‌‪ ،‬عه‌بدولستار مه‌جید‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ی سه‌ردانی‌ ئه‌و كه‌سایه‌تیی ‌ه‬ ‫جگ ‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫سوننه‌ی ‌هی‌ به‌باش زانی‌‪ ،‬له‌هه‌مانكاتیشدا‬ ‫ی به‌وه‌دا ك ‌ه هه‌ندێجار هه‌ندێك‬ ‫ئام���اژه‌ ‌‬ ‫كه‌س���ایه‌تی‌ به‌ناوی‌ جیاجیاوه‌ هاتون‬ ‫بۆ كوردس���تان ك��� ‌ه ن���ه‌ك قازانجیان‬ ‫نه‌ب���وه‌‪ ،‬به‌ڵكو زیانیش���یان گه‌یاندو‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌كوردس���تان‪ ،‬بۆی ‌ه هاتنی‌ قه‌ره‌زاو ‌‬ ‫به‌الوه‌ ئاسایی‌ بو‪.‬‬ ‫ی یاسا‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌نیگه‌ران ‌‬ ‫بۆ ئه‌و س���ه‌ردانه‌‪ ،‬عه‌بدولستار مه‌جید‬ ‫وتی‌ "دیار‌ه ئه‌وانیش شتیان له‌دڵدایه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چونكه‌ ئه‌گه‌ر كه‌س���ێك سیاسه‌ته‌كان ‌‬ ‫راس���تبن به‌رامبه‌ر پێكهاته‌كانی‌ عێراق‬ ‫ی ناترسن‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ی قه‌ره‌زاو ‌‬ ‫ئه‌وا له‌هاتن ‌‬ ‫هه‌ستده‌كه‌ن سیاسه‌تیان چه‌وت بوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌ر له‌وباره‌یه‌و‌ه وته‌بێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫ئیسالمی‌‪ ،‬شوان قه‌اڵدزه‌ی ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌س���ایه‌تییه‌ك ‌‬ ‫رونكرده‌و‌ه كه‌ هاتن ‌‬ ‫وه‌كو قه‌ره‌زاوی‌ بۆ كوردستان"باش"ه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی "وه‌ك چ���ۆن ده‌یان قه‌ش��� ‌ه ‌‬ ‫وت��� ‌‬

‫ی هه‌رێمیش‬ ‫دیك ‌ه دێ���ن‌و س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫له‌سه‌رجه‌م وێس���تگه‌كاندا پێشوازییان‬ ‫لێده‌كه‌ن‪ ،‬هاتن���ی‌ ئه‌و زانا گه‌وره‌یه‌ش‬ ‫ی‬ ‫زۆر ئاس���اییه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه ده‌بێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی هه‌ستی‌ موسڵمانان به‌رامبه‌ر‬ ‫وروژاندن ‌‬ ‫به‌دۆزی‌ كورد"‪.‬‬ ‫ی ئیسالمی‌‌و‬ ‫به‌اڵم هه‌ریه‌ك له‌یه‌كگرتو ‌‬ ‫ی قه‌ره‌زاوی‌ له‌م كاته‌دا بۆ‬ ‫یه‌كێتی‌ هاتن ‌‬ ‫كوردستان به‌باش نازانن‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫ی یه‌كگرتو‪،‬‬ ‫ی مه‌كته‌بی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ئه‌بوبه‌ك���ر هه‌ڵه‌دن��� ‌‬ ‫ی ماوه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫ئاوێنه‌ رایگه‌یاند ك ‌ه به‌وپێیه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ڵپه‌سێرراو له‌نێوان‬ ‫كۆمه‌ڵێك قه‌یران ‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‌و به‌غ���دا له‌ئارادایه‌‌و‬ ‫ئومێد ده‌كه‌ن كێشه‌كان ئاڵۆزتر نه‌بن‪،‬‬ ‫ی قه‌ره‌زاویش له‌م كاته‌دا بۆ‬ ‫بۆیه‌ هاتن ‌‬ ‫كوردس���تان به‌گونجاو نازانن‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫جه‌ختیش���یكرده‌وه‌ ك���ه‌ له‌راب���ردودا‬ ‫ی هه‌ڵوێستی‌ به‌رامبه‌ر ئه‌نفال‌و‬ ‫قه‌ره‌زاو ‌‬ ‫ی كورد باش بوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫دۆز ‌‬ ‫ی نێوان هه‌رێم‌و به‌غدا‬ ‫به‌هۆی‌ كێشه‌كان ‌‬ ‫سه‌ردانه‌كه‌یان به‌الو‌ه باش نییه‌‪.‬‬ ‫ی دیكه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌یه‌كیش‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌مه‌كته‌بی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی راگه‌یان���د ك��� ‌ه‬ ‫یه‌كێت���ی‌ به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه له‌چه‌ن���د واڵتێكی‌ عه‌ره‌ب ‌‬ ‫ی ئه‌و س���ه‌ردان ‌ه باڵوبوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌نگ���ۆ ‌‬ ‫ی له‌م‬ ‫ی ق���ه‌ره‌زاو ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم س���ه‌ردانه‌كه‌ ‌‬ ‫د‪.‬یوسف قه‌ره‌زاوی‬ ‫كاته‌دا بۆ كوردستان پێویست نییه‌‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫راوێژكارێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‪ :‬یه‌كێتی‌ پاڵپشتی‌ ئیقلیمی‌ هه‌یه‌‬ ‫ئا‪ :‬نالی‌‬ ‫له‌دوای‌ نه‌خۆشكه‌وتنی‌ تاڵه‌بانییه‌وه‌‬ ‫به‌رپرسه‌ بااڵكانی‌ ئێران به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫چڕ له‌په‌یوه‌ندی‌ به‌رده‌وامدان له‌گه‌ڵ‬ ‫حیزبه‌ كوردستانییه‌كان‪ ،‬له‌پێش‬ ‫هه‌موشیانه‌وه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتی‌‌و گۆڕان‪ ،‬راوێژكاری‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ یه‌كێتی‌ بۆ كاروباری‌‬ ‫ئێران بارام مه‌جید خان ده‌ڵێت"‬ ‫پشتگیرییه‌كی‌ ئیقلیمی‌ بۆ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫دروستبونی‌ سه‌ركرده‌ی‌ كاریزمیش‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا زۆرجار زه‌روره‌تی‌‬ ‫مێژویی‌ ده‌یسه‌پێنێت‪ ،‬مام جه‌الل دوا‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ كاریزمی‌ كورد ده‌بێت"‪.‬‬ ‫دوای‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ هێ���رۆ ئیبراهیم‬ ‫ئه‌حمه‌د له‌ئه‌ڵمانیا له‌الی‌ تاڵه‌بانی‌ ك ‌ه‬ ‫‪ 17‬كانونی‌ یه‌ك���ه‌م دوچاری‌ جه‌ڵته‌ی‌‬ ‫ده‌ماغ بو‪ ،‬ئێران بانگهێشتی‌ وه‌فدێكی‌‬ ‫پارت���ی‌ كرد ب���ۆ ت���اران‌و وه‌فده‌كه‌ی‌‬ ‫به‌س���ه‌ركردایه‌تی‌ كه‌س���ی‌ دوه‌می‌ ئه‌و‬ ‫حیزبه‌‪ ،‬نێچیرڤان بارزانی‌ بۆ ماوه‌ی‌ دو‬ ‫رۆژ چوه‌ ئه‌و واڵت���ه‌‪ ،‬به‌پێی‌ هه‌ندێك‬ ‫زانیاری‌ رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌‪ ،‬ئێرانییه‌كان‬ ‫به‌راش���كاوی‌ به‌پارتیی���ان راگه‌یاندوه‌‬ ‫كه‌ نابێت ده‌س���ت له‌كاروباری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫وه‌رب���ده‌ن‌و ده‌بێت خێزانی‌ تاڵه‌بانییش‬ ‫پارێزراوبن‪.‬‬ ‫"یه‌كێتی‌ پاڵپشتی‌ ئیقلیمی‌ هه‌یه‌"‬ ‫راوێ���ژكاری‌ مه‌كته‌ب���ی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ نیش���تمانی‌ كوردس���تان بۆ‬ ‫كاروب���اری‌ ئێران‪ ،‬ب���ارام مه‌جید خان‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ ئاوێن���ه‌‬ ‫رایگه‌یاند " یه‌كێتی‌ پاڵپشتی‌ ئیقلیمی‌‬ ‫هه‌یه‌‌و كاراكت���ه‌ری‌ ئیقلیمی‌ پارێزه‌ری‌‬ ‫یه‌كێتیی���ه‌ ب���ه‌و ئاراس���ته‌یه‌ی‌ له‌به‌ر‬ ‫یه‌ك هه‌ڵنه‌وه‌ش���ێت‪ ،‬چونكه‌ تێكچونی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ واته‌ دروس���تبونی‌ بۆشاییه‌كی‌‬ ‫سیاسی‌ له‌ئیداره‌ی‌ هه‌رێمدا كه‌ هێشتا‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن توانای‌ ئه‌وه‌ی‌ نییه‌ پڕی‌‬ ‫بكات���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كوردس���تان به‌ره‌و‬ ‫پشێوییه‌كی‌ ئیجگار گه‌وره‌و مه‌ترسیدار‬

‫ده‌بات‌و پارتیش به‌ته‌نها ناتوانێت ئه‌و‬ ‫حكومه‌ته‌ به‌ڕێوه‌به‌رێت"‪.‬‬ ‫بارام مه‌جید پێیوایه‌ له‌نه‌خۆشكه‌وتنی‌‬ ‫تاڵه‌بانیی���ه‌وه‌ ئێ���ران مه‌ترس���ییه‌كی‌‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ س���لێمانی هه‌یه‌ كه‌ له‌وانه‌یه‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ دوچاری‌ پارچ���ه‌ پارچه‌بون‬ ‫بێ���ت‌و دۆخێ���ك له‌س���لێمانی‌ روبدات‬ ‫نه‌خوازراوبێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئێس���تا هێڵی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ گه‌رمتكردوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫گشت الیه‌نه‌كانی‌ هه‌رێمدا‪.‬‬ ‫ئه‌و باس له‌وه‌ ده‌كات ئێران هه‌ستی‌‬ ‫ب���ه‌و دۆخه‌ ك���ردوه‌ هه‌ربۆی ‌ه له‌س���ه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ بااڵ وفودیان دێت س���ه‌ردانی‌‬ ‫هه‌رێم بكات‌و فش���اربخاته‌ سه‌ر الیه‌نه‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ تریش كه‌ هیچ كه‌سێك‬ ‫ده‌ست وه‌رنه‌دات له‌كاروباری‌ یه‌كێتی‌‪.‬‬ ‫له‌دوای‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ نێچیرڤان بارزانی‌‬ ‫له‌ئێ���ران وه‌فدێكی‌ كۆماری‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫ئێ���ران به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ كه‌س���ایه‌تی‌‬ ‫ناس���راوی‌ ئه‌منی‌ ئێ���ران (جه‌عفه‌ری‌)‬ ‫به‌نهێنی‌ س���ه‌ردانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ده‌كات‌و له‌گه‌ڵ هه‌ریه‌ك له‌سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستان‌و گۆڕان‌و‬ ‫پارت���ی‌ كۆده‌بنه‌وه‌‪ ،‬په‌یامه‌كه‌ش���یان‬ ‫جه‌ختكردنه‌وه‌یه‌ له‌س���ه‌ر پاراس���تنی‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و بنه‌ماڵه‌ی‌ تاڵه‌بانی‌‪.‬‬ ‫سیاسه‌تی‌ گشتی‌ ئێران‪ :‬هیچ حیزبێك‬ ‫نییه‌ له‌عێراق په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ ئێراندا‬ ‫نه‌بێت‬ ‫بارام مه‌جید خان پێیوایه‌ ستراتیژی‌‬ ‫ئێ���ران به‌رامبه‌ر عێراق س���تراتیژێكی‌‬ ‫كۆن���ه‌و‪ ،‬وت���ی‌" به‌گش���تی‌ ئێ���ران‬ ‫هه‌وڵ���ده‌دات یه‌كێت���ی‌ ریزی‌ ش���یعه‌‬ ‫له‌عێراق تێكنه‌چێت‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌یه‌ له‌م‬ ‫قۆناغه‌دا حكومه‌تی‌ مالیكی‌ بمێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌ندێ���ك ته‌حه‌فوز‌و‬ ‫گله‌ییان له‌حكومكردنی‌ مالیكی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پێیوای���ه‌ ئێران سیاس���ه‌تێكی‌‬ ‫به‌رفروان به‌ڕێوه‌ده‌بات‌و جه‌خت له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ هی���چ حیزبێكی‌‬ ‫سیاسی‌‌و جه‌ماوه‌ری‌ نییه‌ به‌راسته‌وخۆ‬ ‫یان ناراسته‌وخۆ له‌سه‌ر ئاستی‌ عێراق‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ له‌گه‌ڵ ئێراندا نه‌بێت‪ ،‬هه‌تا‬ ‫به‌ ته‌وژمه‌ توندڕه‌وه‌كانی‌ سوننه‌شه‌وه‌"‬

‫بارام مه‌جید خان‬ ‫ له‌دایکبووی ساڵی ‪1968‬ـه‌‪.‬‬‫ ده‌رچووی زانسته‌‬‫سیاسییه‌کانه‌‪.‬‬ ‫ دوو ساڵه‌ راوێژکاری‬‫مه‌کته‌بی سیاسی یه‌کێتی‬ ‫نیشتیمانی کوردستانه‌ بۆ‬ ‫کاروباری ئێران‪.‬‬ ‫ئێران له‌كاتی‌ خۆیدا هه‌ریه‌ك له‌م كارتانه‌ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ جۆرێك له‌كرانه‌وه‌ی‌ زیاتر‬ ‫به‌كارده‌هێنێ���ت‪ ،‬ئه‌مه‌ سروش���تێكی‌ به‌روی‌ كورددا به‌دیده‌كرێت له‌سیاسه‌تی‌‬ ‫ئێراندا‪ ،‬ئه‌وه‌ش ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كاتی‌‬ ‫سیاسه‌تی‌ ئێرانه‌ له‌ناو عێراقدا"‪.‬‬ ‫دامه‌زراندن���ی‌ ئۆپه‌راس���یۆنی‌ دیجل���ه‌‬ ‫ئێرانییه‌كان له‌سه‌ر خه‌تبون‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫"سیاسه‌تی‌ ئێران به‌رامبه‌ر كورد‬ ‫وه‌فده‌كانیان له‌سه‌ر ئاستی‌ بااڵ هاتونه‌ته‌‬ ‫كرانه‌وه‌یه‌كی‌ تێدا به‌دیده‌كرێت"‬ ‫راوێژكاره‌ك���ه‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ عێراق‌وكوردستان‪ ،‬سه‌ركردایه‌تی‌ هه‌مو‬ ‫یه‌كێتی‌ س���ه‌باره‌ت به‌سیاسه‌تی‌ ئێران الكانیان بینی���وه‌" ئه‌وان زه‌مانه‌تێكیان‬ ‫به‌رامب���ه‌ر هه‌رێ���م باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات داوه‌ به‌س���ه‌ركردایه‌تی‌ كورد كه‌ رێگه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر تێڕوانینی‌ ئێران بكرێته‌ فایلێك‌و ناده‌ن مالیكی‌ هێرش بكاته‌ سه‌ر هه‌رێم‪،‬‬ ‫س���ه‌یری‌ بكرێت‪ ،‬ئێ���ران یه‌كێكه‌ له‌و ئه‌م زه‌مانه‌ته‌ی‌ ئێ���ران بارودۆخه‌كه‌ی‌‬ ‫واڵتانه‌ی‌ ئیعترافی‌ به‌واقیعی‌ ئێس���تای‌ هێور كرده‌وه‌‪ ،‬هه‌تا ئه‌مه‌ش بوه‌ مایه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان كردوه‌‌و به‌ڵگه‌شی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ پارت���ی‌‌و ئێرانیش‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ كردنه‌وه‌ی‌ دو قونس���ڵخانه‌ كه‌مێك هێوربونه‌وه‌ به‌خۆیه‌وه‌ ببینێت‪،‬‬ ‫ب���وه‌ له‌هه‌ولێ���ر‌و س���لێمانی‌‪ ،‬رێگادان ه���اوكات پارێ���زگاری‌ له‌ش���یعه‌ كردو‬ ‫به‌كردن���ه‌وه‌ی‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌تی‌ نه‌یهێشت حكومه‌تی‌ مالیكی‌ بڕوخێت"‪.‬‬ ‫راوێژكاره‌ك���ه‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌‬ ‫هه‌رێم له‌ئێران" ئه‌مه‌ جۆرێك له‌داننانی‌‬ ‫سیاسییه‌ به‌هه‌رێمدا‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ یه‌كێت���ی‌ باس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ پێش‬ ‫ئێران داكۆكی‌ له‌مه‌سه‌له‌ی‌ كورد ده‌كات نه‌خۆشكه‌وتنی‌ تاڵه‌بانییش له‌گۆڕه‌پانی‌‬ ‫سیاسی‌ عێراق‌و كوردستانیش‪ ،‬له‌پشتی‌‬ ‫له‌كۆی‌ پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌ عێراقدا"‪.‬‬ ‫ب���ارام مه‌جید پێیوایه‌ ئه‌و ده‌نگانه‌ی‌ په‌رده‌وه‌ ملمالنێی���ه‌ك هه‌بوه‌ له‌نێوان‬ ‫ك���ورد له‌عێ���راق هه‌یه‌ت���ی‌ كارتێكی‌ هه‌ژمونی‌ ئێ���ران‌و هه‌ژمون���ی‌ توركیا‬ ‫گرنگه‌ له‌یه‌كالییكردن���ه‌وه‌ی‌ ملمالنێی‌ له‌ناوچه‌كه‌دا‌و ده‌ڵێت" به‌لۆژیكی‌ ئێران‬ ‫شیعه‌و س���وننه‌دا‪ ،‬بۆیه‌ ئێران به‌هه‌ند وا پۆلێ���ن ده‌كرا پارتی‌ له‌ژێر هه‌ژمونی‌‬ ‫توركی���ا‌و ئیس���رائیل‌و ئه‌مه‌ریكادایه‌‪،‬‬ ‫وه‌ریده‌گرێت‪.‬‬ ‫ی ئێران یه‌كێت���ی‌‌و حیزب���ه‌ ئیس�ل�امییه‌كان‌و‬ ‫سه‌باره‌ت به‌سیاس���ه‌تی نوێ ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر هه‌رێم‪ ،‬مه‌جید خان ئاماژه‌ بۆ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان ئ���ه‌و ناوچانه‌ی‌‬

‫به‌ناوچه‌ی‌ سه‌وز ناسراوه‌ له‌ژێر هه‌ژمون ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیاندان‪ ،‬به‌اڵم له‌دوای‌ بارگرژی‌ نێوان‬ ‫به‌غدا‌و هه‌رێمه‌وه‌ له‌سه‌ر ئۆپه‌راسیۆنی‌‬ ‫دیجل���ه‌ تاراده‌یه‌ك سیاس���ه‌تی‌ ئێران‬ ‫كراوه‌یی‌ زیات���ری‌ به‌رامبه‌ر كورد پێوه‌‬ ‫دیاره‌"‪.‬‬ ‫"مام جه‌الل دوا كاریزمای‌ كورد‬ ‫ده‌بێت"‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كاركردنی‌ ئێران بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫تاڵه‌بانییه‌ك���ی‌ تر به‌رامب���ه‌ر بارزانی‌‬ ‫دروس���ت بكات‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت"پێموانییه‌‬ ‫روداوه‌كان ب���ه‌و ئاراس���ته‌یه‌دا بڕۆن‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ دروس���تبونی‌ س���ه‌ركرده‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا زۆرجار زه‌روره‌تی‌ مێژویی‌‬ ‫ده‌یس���ه‌پێنێت‪ ،‬بڕواناكه‌م سه‌ركرده‌ی‌‬ ‫هاوش���ێوه‌ی‌ مام جه‌الل له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫كوردستان دروس���ت ببنه‌وه‌‪ ،‬پێموایه‌‬ ‫مام جه‌الل دوا س���ه‌ركرده‌ی‌ كاریزمی‌‬ ‫كورد ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ ده‌بێت خۆی‌‬ ‫بگونجێنێ���ت‌و ملكه‌چ بێت ب���ۆ بڕیاره‌‬ ‫سیاسییه‌كان‌و ئیلتزامكردن به‌ته‌مه‌نی‌‬ ‫حوكمڕانیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و جه‌خ���ت له‌س���ه‌ر مه‌ترس���ی‌‬ ‫بیركردنه‌وه‌ له‌دروس���تكردنی‌ كه‌سێك‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ له‌بری‌ تاڵه‌بان���ی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫بارزان���ی‌‌و ده‌ڵێ���ت " ناكرێ���ت بی���ر‬ ‫له‌دۆخێكی‌ وا بكه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬بیركردنه‌وه‌‬ ‫له‌دۆخێكی‌ وه‌ها مه‌ترس���یداره‌‌و حیزبه‌‬ ‫سیاس���ییه‌كان‌و یه‌كێت���ی‌ ده‌خات���ه‌‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌كی‌ مێژویی‌ قورس���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ بیر‬ ‫ل���ه‌وه‌ بكه‌نه‌وه‌ یه‌كێ���ك بكه‌نه‌ به‌دیلی‌‬ ‫ئه‌و‪ ،‬ئه‌مه‌ مه‌حاڵه‌‪ ،‬هه‌مو كادیره‌كانی‌‬ ‫یه‌كێتیش باش ئه‌مه‌ ده‌زانن"‪.‬‬ ‫ئه‌و پێوایه‌ پێویسته‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ تر‬ ‫بیری‌ لێبكرێته‌وه‌‌و ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ دو جۆر خان���ه‌واده‌ هه‌یه‌ له‌چه‌مكه‌‬ ‫سۆس���یۆلۆژییه‌كاندا‪ ،‬خان���ه‌واده‌ی‌‬ ‫عه‌ش���ایری‌‌و خانه‌واده‌ی‌ سیاسی" مام‬ ‫ج���ه‌الل خانه‌واده‌یه‌ك���ی‌ سیاس���ییه‌‪،‬‬ ‫ن���ه‌ك خانه‌واده‌یه‌كی‌ عه‌ش���ایری‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫خانه‌واده‌ی���ه‌ ده‌كرێ���ت كاریگه‌ریی���ان‬ ‫به‌سه‌ر یه‌كێتییه‌وه‌ بمێنێت‪ ،‬نمونه‌ وه‌ك‬ ‫بوشی‌ باوك‌و بوشی‌ كوڕ‪ ،‬له‌هیندستان‬ ‫خێزانی‌ غاندی‌ خێزانێكی‌ سیاس���ین‪..‬‬

‫هتد"‪.‬‬ ‫بارام جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ك���ه‌ هێش���تا خانه‌واده‌ی‌ م���ام جه‌الل‬ ‫هێزی���ان تێدایه‌و ئه‌توان���ن به‌رده‌وامی‌‬ ‫ب���ده‌ن به‌دۆخ���ی‌ ئێس���تای‌ یه‌كێتی‌"‬ ‫مومكین نییه‌ ئه‌م خانه‌واده‌یه‌ له‌مه‌یدانی‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌یه‌كێت���ی‌‬ ‫دوربخرێن���ه‌وه‌‌و په‌راوێز بخرێن‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫ئێرانییه‌كانیش له‌جیاتی‌ دروستكردنی‌‬ ‫كاریزمایه‌ك پشتگیری‌ له‌خانه‌واده‌یه‌كی‌‬ ‫سیاس���ی‌ بكه‌ن‪ ،‬یان پشتگیری‌ یه‌كێك‬ ‫له‌خانه‌واده‌یه‌كی‌ سیاسی‌ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫بارام ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئێران‬ ‫به‌ش���ێوازێكی‌ تر گه‌مه‌ سیاس���ییه‌كه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی‌ هه‌رێم ده‌یه‌وێت‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك له‌نزیكبون���ه‌وه‌ له‌نێ���وان‬ ‫یه‌كێتی‌‌و گۆڕان‌و ئۆپۆزیسیۆندا به‌گشتی‌‬ ‫بێته‌ ئاراوه‌‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئێ���ران ده‌یه‌وێت‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ نێوان گۆڕان‌و یه‌كێتی‌‬ ‫بگاته‌ چ ئاستێك‪ ،‬بارام ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات ئێران مه‌به‌س���تێتی‌ به‌ره‌یه‌كی‌‬ ‫یه‌كگرت���و له‌نێ���وان گ���ۆڕان‌و یه‌كێتی‌‬ ‫بێته‌ ئاراوه‌و وتی‌"نه‌ك له‌س���ه‌ر هه‌مو‬ ‫پرسه‌كان‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ڵوێستی‌ سیاسی‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ له‌س���ه‌ر ئاستی‌ عێراق یه‌ك‬ ‫هه‌ڵوێس���ت بن‪ ،‬ه���اوكات ده‌یانه‌وێت‬ ‫ناوچ���ه‌ی‌ س���ه‌وز الوازی���ی‌ به‌خۆیه‌وه‌‬ ‫نه‌بینێت‌و نه‌بێته‌ جێگایه‌ك بۆ ملمالنێ‌‌و‬ ‫ناكۆكی‌ حیزب���ه‌كان‌و دوچاری‌ ئاڵۆزی‌‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬چونكه‌ ئێران س���ود له‌بارگرژی‌‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ سلێمانی وه‌رناگرێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌گرنگیدان���ی‌ ئێ���ران‬ ‫به‌پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان بارام‬ ‫مه‌جید خان ده‌ڵێت " له‌س���ه‌ر ئه‌رزی‌‬ ‫واقیع پارتیش سه‌نگ‌و قورسایی‌ خۆی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌الی‌ ئێران زیاتر له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫سه‌نگ‌و قورسایی‌ سیاسی‌ جه‌ماوه‌ریی‌‬ ‫بێ���ت‪ ،‬س���ه‌نگ‌و قورس���ایی‌ ئیدارییه‌‬ ‫له‌ناوچه‌ك���ه‌دا‪ ،‬ئه‌م���ه‌ ب���ه‌و مانایه‌ی‌‬ ‫دامه‌زراوه‌كانی‌ حكومه‌ت له‌ژێر هه‌ژمونی‌‬ ‫پارتیدان‪ ،‬بۆیه‌ ئێران هه‌میش���ه‌ كار بۆ‬ ‫تێگه‌یش���تنی‌ هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ پارتیدا‬ ‫ده‌كات كاتێك ده‌یه‌وێت مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمدا بكات"‪.‬‬

‫دونیا ‌ی دوای‌ "تاڵه‌بانی‌"‬ ‫خه‌اڵت عومه‌ر‬

‫مامه‌ڵه‌كردن له‌گ���ه‌ڵ مرۆڤی‌ زیندو وه‌ك‬ ‫پڕۆژه‌ ‌ی مه‌رگێك‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر ئه‌و مه‌رگه‌ زۆر‬ ‫شتیشی‌ له‌س���ه‌ر بنیاد بنرێت‪ ،‬نه‌نگییه‌ك ‌ی‬ ‫ئه‌خالقیی���ه‌‪ .‬به‌تایبه‌ت كه‌ م���ه‌رگ‪ ،‬وه‌كو‬ ‫تۆڵه‌یه‌ك تایبه‌تمه‌ن���دی‌ به‌به‌ردا بكرێت‌و‪،‬‬ ‫به‌حاڵه‌تێك���ی‌ دیاریك���راو وێن���ا بكرێت‌و‬ ‫له‌سروشت ‌ی فه‌لس���ه‌فی‌‌و واتا گشتییه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫وه‌ك ده‌ره‌نج���ام‌و ق���ه‌ده‌ری‌ مرۆڤ���ه‌كان‪،‬‬ ‫به‌تاڵبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بێگوم���ان راس���تییه‌كه‌ش ئ���ه‌وه‌ نییه‌‪،‬‬ ‫له‌حاڵه‌ت ‌ی كه‌س‌و كاریزمای‌ تایبه‌تیدا باس ‌ی‬ ‫نه‌مری ‌ی بكرێت‌و‪ ،‬یاساغبێت بوترێت مردن‬ ‫بون ‌ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫كورد به‌رگێك ‌ی مرۆیی‌ جوان‌و شێوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ئه‌قڵگیریی‌ به‌به‌ری‌‪ ،‬گفتوگۆ ‌ی پاش مه‌رگ ‌ی‬ ‫كه‌س���ی‌ زیندودا كردوه‌و‪ ،‬وتویه‌ت ‌ی "كه‌س‬ ‫به‌وه‌سیه‌ت نامرێت"‪.‬‬ ‫نه‌ باس���كردن له‌دونیای‌ پ���اش مردن ‌ی‬ ‫كه‌س���ێك‪ ،‬مه‌رگ���ی‌ نزیكده‌خات���ه‌وه‌و‪ ،‬ن ‌ه‬ ‫باس نه‌كردنیش���ی‌ م���ردن دورده‌خاته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم س���ه‌باره‌ت ئه‌وه‌ی‌ ب���ه‌دوا ‌ی مه‌رگ ‌ی‬ ‫كه‌س���ێكدا دێ���ت‌و به‌تایبه‌ت ب���ۆ ئه‌وانه‌ ‌ی‬ ‫له‌ژیانی‌ گشتیدا‪ ،‬س���ه‌نگ ‌ی قورس‌و نۆره‌ ‌ی‬ ‫كاریگه‌ریان هه‌بێت‪ ،‬ته‌وه‌رێك ‌ه په‌یوه‌ستی ‌ی‬ ‫به‌دۆخی‌ سیاس���ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌ گشتی‌‌و‪،‬‬ ‫ژیان ‌ی كه‌سانی تره‌و‌ه هه‌یه‌‪.‬‬ ‫جا ئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ ب���اس ده‌كرێت‬ ‫سه‌ركرده‌و سیاسی‌‌و س���ه‌رۆك ده‌وڵه‌ت‌و‪،‬‬ ‫به‌دیاریكراوییش ئه‌وه‌ی‌ لێره‌دا مه‌به‌س���ته‌‪،‬‬ ‫زاتێك���ی‌ وه‌ك���و ج���ه‌الل تاڵه‌بان���ی‌ بێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وا له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌م س���اته‌دا ژیان ‌ی ئه‌و‬ ‫بۆ زۆرترین خه‌ڵك به‌ه���ای‌ گرنگی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ناكرێت هه‌ڵوێس���ت ‌ه له‌س���ه‌ر دونیای‌ دوا ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانی‌ نه‌كرێت‪.‬‬ ‫دونیای‌ دوا ‌ی تاڵه‌بانییش ناكات ‌ه مه‌رگ‌و‬ ‫كۆتایی‌ ئه‌و‪ ،‬به‌ڵكو كۆتاییهاتن ‌ی پۆس���ت‌و‬ ‫پله‌كانی‌ ئێستایه‌تی‌‪.‬‬ ‫تاڵه‌بان ‌ی له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ كوردستان‌و‬ ‫ئێراق دو پله‌و پۆس���تی‌ سیاس���ی‌ گرنگ ‌ی‬ ‫كۆكردۆته‌وه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان پۆست ‌ی سكرتێر ‌ی‬ ‫گش���تی‌ یه‌كێتی‌‌و‪ ،‬ئه‌ویتریش���یان پۆست ‌ی‬ ‫سه‌رۆكی‌ كۆماری‌ ئێراقه‌‪.‬‬

‫لێره‌دا به‌مه‌به‌ست پل ‌ه حیزبییه‌كه‌م پێش‬ ‫پۆستی‌ س���ه‌رۆك كۆمار خستوه‌‪ .‬له‌الیه‌ك‬ ‫له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌ی تاڵه‌بان ‌ی له‌پله‌ حیزبییه‌كه‌و‌ه‬ ‫بۆ پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار چوه‌و‪ ،‬له‌الیه‌ك ‌ی‬ ‫تریش���ه‌وه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی ئ���ه‌ز وای‌ ده‌بینم‪،‬‬ ‫پۆستی‌ س���ه‌رۆك كۆمار ‌ی ئێراق سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ك���ورد‪ ،‬بایه‌خێك ‌ی ئه‌وت���ۆی‌ نییه‌‪ .‬خۆ‬ ‫ئه‌گه‌ر تاڵه‌بانییش له‌و پۆس���ته‌دا نه‌بێت‪،‬‬ ‫ده‌شێ بڵێم ته‌واو بێ بایه‌ختر ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌كاتێك���دا پله‌ی‌ س���كرتێری‌ گش���تی‌‪،‬‬ ‫سه‌ركردایه‌تیكردن‌و به‌ڕێوه‌بردنی‌ حیزبێكه‌‪،‬‬ ‫به‌درێژای���ی‌ چه‌ند گرێیه‌كی‌ زه‌مان ‌ه دیمه‌ن ‌ی‬ ‫سیاس���ی‌ كوردس���تان‌و‪ ،‬دواتریش ئاستی‌‬ ‫ئێراقیش وێنا ده‌كات‪.‬‬ ‫حیزبێك له‌س���ه‌ر ئاس���تی‌ كوردستانیی‬ ‫جه‌م���اوه‌رو ئه‌ن���دام‌و الیه‌نگرو ه���ه‌وادارو‬ ‫ده‌روێش ‌ی بێ‌ ئه‌ژمار ‌ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێت ‌ی وه‌كو هێزو رێكخراوێك كاروانێك ‌ی‬ ‫درێ���ژی‌ كاری‌ سیاس���ی‌‌و چه‌ك���داری‌‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن���ی‌ جۆراوج���ۆر ‌ی تێپه‌ڕاندوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رمایه‌یه‌كی‌ مادی‌‌و مه‌عنه‌وی‌ وه‌هاش ‌ی‬ ‫كه‌ڵه‌ك ‌ه كردوه‌‪ ،‬كه‌سێك خۆی‌ چه‌ند هێزو‬ ‫توانای هه‌بێت‪ ،‬زۆر به‌هێزتر ده‌بێت ئه‌گه‌ر‬ ‫سكرتێری‌ ئه‌و حزب ‌ه بێت‪.‬‬ ‫جه‌الل تاڵه‌بانی‌ به‌ئه‌زمونی‌ دریژخایه‌ن‌و‬ ‫تواناو چوس���تی‌‌و چاالكی‌ سیاس���ی‌ خۆی‌‪،‬‬ ‫زۆر ‌ی به‌پۆست ‌ی سه‌رۆك كۆمار به‌خشیوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕاده‌یه‌ك نۆره‌ی‌ س���ه‌رۆك كۆماری‌ كارا‬ ‫كردوه‌‪ ،‬كاریگه‌ری‌ ئۆفیس ‌ی سه‌رۆك به‌سه‌ر‬ ‫بارودۆخ ‌ی سیاس���ی‌‌و ناوخ���ۆی‌ ئێراقه‌و‌ه‬ ‫به‌جۆرێكه‌‪،‬س���ه‌رجه‌م الیه‌ن���ه‌كان ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫ناحه‌زیش بن‪ ،‬به‌گوم���ان‌و دودڵییه‌وه‌ له‌و‬ ‫س���ات ‌ه ده‌ڕوانن‪ ،‬ك ‌ه تاڵه‌بان ‌ی له‌كۆش���ك ‌ی‬ ‫كۆماریی‌ ئاماد‌ه نابێت‪.‬‬ ‫ه���ه‌وڵ‌و ماندوبونی‌ تاڵه‌بان ‌ی له‌پۆس���ت ‌ی‬ ‫س���ه‌رۆك كۆماریدا‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ بۆت ‌ه‬ ‫بارگرانییه‌كی‌ گ���ه‌وره‌و یه‌كێتی‌ باجه‌كه‌ ‌ی‬ ‫داوه‌‪ .‬ته‌نان���ه‌ت تێكچون��� ‌ی ته‌ندروس���ت ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانی‌ خۆش ‌ی هه‌ر باجی‌ ئه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫س���اته‌كانی‌ دره‌وش���انه‌وه‌ ‌ی ئه‌ستێره‌ ‌ی‬ ‫تاڵه‌بان ‌ی له‌ئاسمان ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌ كۆماردا‪،‬‬ ‫س���اته‌كان ‌ی ته‌نگژه‌ی‌ ناوخۆی��� ‌ی یه‌كێتی‌‌و‬

‫الوازبون���ی‌ ئ���ه‌و حیزبه‌یه‌‪ ،‬كه‌ س���ه‌ره‌ڕا ‌ی‬ ‫توان���ای‌ س���كرتێره‌كه‌ی‌ له‌به‌ڕێوه‌بردندا‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و حیزب��� ‌ه خراپترین قۆناغی‌ خۆ ‌ی‬ ‫گوزه‌راندوه‌‪ ،‬به‌ڕاده‌یه‌ك ئه‌وه‌ی‌ جومگه‌كان ‌ی‬ ‫پێك���ه‌وه‌ هێش���تۆته‌وه‌و لێكترازانیان��� ‌ی‬ ‫راگرت���وه‌‪ ،‬به‌ته‌نها پێگه‌ی‌ خود ‌ی تاڵه‌بانی‬ ‫خۆی‌ بوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رقاڵی ‌ی تاڵه‌بانی‌ له‌به‌غدا بوه‌ هۆ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ش���ێك له‌س���ه‌ركردایه‌تییه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫كار به‌و ئاراس���ته‌یه‌دا ببه‌ن‪ ،‬زاتێكی‌ وه‌ك‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فاو‪ ،‬به‌شێك ‌ی سه‌ركرده‌و‬ ‫كادری‌ گرن���گ‪ ،‬ناچارب���ن ریزه‌كان ‌ی حزب‬ ‫جێبهێڵن‌و‪ ،‬نه‌توانن له‌ن���او یه‌كێتیدا كار ‌ی‬ ‫سیاسی‌ درێژ‌ه پێبده‌ن‪.‬‬ ‫ئێس���تا ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌وانه‌ ‌ی به‌ناو ‌ی‬ ‫دڵسۆزی‌ بۆ یه‌كێتی‌‌و خودی‌ تاڵه‌بانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ه���ۆكاری‌ ده‌س���ت له‌كاركێش���انه‌وه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ڤاڵه‌كانیان بون‪ ،‬چه‌ند كورتبین‌و‪ ،‬چه‌ند‬ ‫نادڵسۆزو ناراستبون‌و‪ ،‬چ زیانێكیشیان به‌و‬ ‫حیزب ‌ه گه‌یاندوه‌‪.‬‬ ‫ب���ۆ په‌ند ئه‌وه‌نده‌ به‌س���ه‌ ئێس���تا به‌و‬ ‫س���ات ‌ه به‌راورد بكه‌ن‪ ،‬ك ‌ه ئه‌گ���ه‌ر نیوه‌ ‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ری‌ ئێستا ‌ی گۆڕان له‌گه‌ڵ یه‌كێتیدا‬ ‫بوای���ه‌‪ ،‬یه‌كێتی‌ چ هێزێكی‌ گه‌وره‌و‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌وش���یروان مسته‌فا له‌ناو یه‌كێتیدا بمایه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و هه‌مو پرس���یاره‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئاینده‌ ‌ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ دوا ‌ی تاڵه‌بان���ی‌ دروس���تبوه‌‪،‬چ‬ ‫وه‌اڵمێكی‌ ساده‌و ساكاری‌ ده‌بو‪.‬‬ ‫پله‌ ‌ی سكرتێری‌ گشتی‌‪..‬؟‬ ‫ك���ه‌ له‌ناو یه‌كێتی���دا ب���و‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ ‌ی‬ ‫له‌نزیكه‌و‌ه نه‌وشیروان مسته‌فام ناسیبێت‪،‬‬ ‫بۆ س���اتێكیش ن ‌ه هه‌وڵی���داوه‌و نه‌ چاو ‌ی‬ ‫له‌وه‌ بوه‌‪ ،‬ببێته‌ سكرتێری‌ گشتی‌ یه‌كێتی‌‌و‬ ‫له‌جێ ‌ی تاڵه‌بان ‌ی دابنیشێت‪ .‬جا ئێستا ك ‌ه‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌ی حزبه‌كه‌یه‌؟!‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ناو یه‌كێتی���دا بمایه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫دیارب���و ل���ه‌دوا ‌ی تاڵه‌بانی‌‪ ،‬نه‌وش���یروان‬ ‫ده‌بێته‌ سكرتێری‌ گشتی‌‪ .‬به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫دیار نییه‌‪ ،‬داخۆ پله‌ی‌ س���كرتێری‌ گشت ‌ی‬ ‫بۆ یه‌كێك له‌جێگره‌كانی‌ تاڵه‌بانی‌‪ ،‬یان بۆ‬ ‫كه‌سێكی‌ تر ده‌بێت؟‬ ‫دیارتری���ن ته‌كنیك���ه‌ سیاس���ییه‌كان ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانی‌‪ ،‬بااڵنس راگرتن‌و ته‌وافوقكارییه‌‪.‬‬ ‫له‌ن���او حیزبه‌كه‌ش���یدا له‌دیاریكردن���ی‌ دو‬ ‫جێگره‌كه‌یدا هه‌ر ئه‌وه‌ی‌ پێڕه‌و كردوه‌‪.‬‬ ‫به‌و واتایه‌ ‌ی دانانی‌"كۆس���ره‌ت ره‌سوڵ‌و‬ ‫به‌ره���ه‌م س���اڵح" به‌جێگرانی‌ س���كرتێر ‌ی‬ ‫گش���تی‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر بنه‌م���ا ‌ی جێگرتنه‌وه‌ ‌ی‬

‫شوێنی‌ سكرتێر ‌ی گشت ‌ی نه‌بوه‌‪ .‬به‌ڵكو بۆ‬ ‫راگرتن ‌ی هاوسه‌نگیی‌ ملمالنێ ‌ی ناوخۆیی‌‌و‪،‬‬ ‫راییكردن ‌ی دۆخی‌ دابه‌شبون‌و ده‌سته‌گه‌ری‌‌و‬ ‫به‌رابه‌رێنه‌ی ناو یه‌كێتی بوه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر ئه‌و دۆخه‌ش دوا ‌ی تاڵه‌بان ‌ی ده‌بێت ‌ه‬ ‫هۆكار‪ ،‬بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ پڕكرنه‌وه‌ی‌ ش���وێن ‌ی‬ ‫سكرتێری‌ گش���تی‌‪ ،‬له‌الیه‌ن یه‌كێك له‌و دو‬ ‫جێگره‌وه‌‪ ،‬كارێك ‌ی ئاسان نه‌بێت‪.‬‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه ئه‌گ���ه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‪ ،‬له‌كات ‌ی‬ ‫دیاریكردنی‌ جێگری‌ س���كرتێری‌ گش���تیدا‪،‬‬ ‫به‌ش���ێوازێك ‌ی سروش���تی‌ هاوڕای���ی‌و‬ ‫هاوهه‌ڵوێستی گش���تی‌ له‌سه‌ر یه‌كێك له‌و‬ ‫دو ناوه‌‪ ،‬یان كه‌سێك ‌ی تر هه‌بوایه‌‪ ،‬له‌دوا ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانییش كاره‌كه‌ وه‌ها گران نه‌بوایه‌‪.‬‬ ‫ته‌نها بارودۆخی‌ ملمالن ‌ێ ناوخۆییه‌كان ‌ی‬ ‫یه‌كێت��� ‌ی نییه‌‪ ،‬ش���وێنگرتنه‌وه‌ی‌ تاڵه‌بان ‌ی‬ ‫گران ده‌كات‪.‬‬ ‫جگ ‌ه له‌ئه‌زم���ون‌و توانا تایبه‌تییه‌كانی‌‪،‬‬ ‫مان���ه‌وه‌ی‌ تاڵه‌بانی‌ وه‌ك كه‌س��� ‌ی یه‌كه‌م‪،‬‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌ دروستبونی‌ یه‌كێتییه‌و‌ه تا ئه‌م‬ ‫ساته‌و‪ ،‬به‌و ش���ێوه‌یه‌ی‌ ره‌وتی‌ روداوه‌كان‬ ‫نه‌خش���اندویه‌تی‌‌و‪ ،‬به‌و ج���ۆره‌ش یه‌كێت ‌ی‬ ‫وه‌كو مۆدێلێك ‌ی حزب ‌ی كوردی‌ هێناویه‌تی‌‌و‪،‬‬ ‫به‌چ���اك‌و خراپیه‌و‌ه له‌س���ه‌ر یه‌ك كه‌ڵه‌ك ‌ه‬ ‫بوه‌و به‌م ئێره‌و ئێس���تایه‌ گه‌یشتوه‌‪ ،‬خۆ ‌ی‬ ‫له‌خۆیدا تایبه‌تمه‌ندێت ‌ی بۆ پله‌ی‌ سكرتێر ‌ی‬ ‫گشتی‌ ئه‌م حیزبه‌ دروستكردوه‌‪.‬‬ ‫له‌و تایبه‌تمه‌ندییانه‌ش ئه‌و هه‌مو دۆس ‌ێ‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوه‌یه‌‪ ،‬كه‌ تۆڕێك ‌ی چڕی‌ په‌یوه‌ندی‌‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن‌و سیاس���ه‌ت‌و سه‌رمایه‌و نهێن ‌ی‬ ‫گه‌وره‌ ‌ی پێگه‌ی‌ یه‌كێتییه‌‪.‬‬ ‫مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ به‌ش���ێكی‌ زۆر ‌ی ئه‌و‬ ‫دۆس���ێیانه‌‪ ،‬جگه‌ له‌تاڵه‌بان ‌ی بۆ كه‌س���ان ‌ی‬ ‫تر‪ ،‬به‌ته‌نها وه‌ك شێوه‌ ‌ی قوفڵێكی‌ داخراو‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌م نێوه‌ندا تاكه‌كه‌س���ێك هه‌بێت‌و په‌ ‌ی‬ ‫به‌كلیل ‌ی ئه‌و قوفاڵن ‌ه ببات‪ ،‬به‌ته‌نها هێرۆ ‌ی‬ ‫برایم ئه‌حمه‌ده‌‪.‬‬ ‫به‌س���یله‌ی‌ ره‌ح���م نه‌بێ���ت‪ ،‬په‌یوه‌ندیم‬ ‫به‌یه‌كێت���ی‌ نیش���تمانییه‌وه‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ‬ ‫خود ‌ی یه‌كێتی‌‪ ،‬ب���ۆ به‌رژه‌وه‌ند ‌ی یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫ناولێنان���ی‌ هێ���رۆی‌ برای���م ئه‌حمه‌د وه‌ك‬ ‫جێگره‌وه‌ ‌ی تاڵه‌بانی‌‪ ،‬ته‌واو پراگماتییه‌‪.‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌ئه‌زمون���ی‌ پێش���مه‌رگایه‌تی‌‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ردن‌و په‌یوه‌ن���د ‌ی به‌رف���راون‌و‬ ‫هاوڕێیه‌تی‌ درێژخایه‌ن���ی‌ له‌گه‌ڵ تاڵه‌بانی‌‪،‬‬ ‫هێرۆی‌ برایم ئه‌حمه‌د ده‌توانێت ئه‌و كه‌س ‌ه‬ ‫بێت له‌ناو حزبه‌كه‌دا‪ ،‬یه‌كێتییه‌كی‌ گش���ت ‌ی‬ ‫بۆ قۆناغی‌ دوای‌ تاڵه‌بان ‌ی دروست بكات‪.‬‬

‫به‌تایبه‌ت ئه‌و خاڵه‌ش جێگای‌ س���ه‌رنج‬ ‫ده‌بێت كه‌ بزانی���ن‪ ،‬له‌دوایه‌مین كۆنگره‌ ‌ی‬ ‫حیزبه‌كه‌دا‪ ،‬هێرۆ ‌ی برایم ئه‌حمه‌د زۆرترین‬ ‫ده‌نگ ‌ی به‌ده‌ستهێناوه‌و‪ ،‬له‌سه‌رو ‌ی لیست ‌ی‬ ‫ئه‌و ناوانه‌ ‌ی بۆسه‌ركردایه‌ت ‌ی هه‌ڵبژێرراون‪،‬‬ ‫یه‌كه‌مین ناو بوه‌‪.‬‬ ‫له‌راستیشدا ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر دۆخ ‌ی ئێستا ‌ی‬ ‫پچوكاندن ‌ی یه‌كێتی‌‌و‪ ،‬زه‌به‌الحاندن ‌ی پارتیش‬ ‫رابوه‌س���تین‪ ،‬له‌به‌رامب���ه‌ر ن���اوی‌ هه‌ردو‬ ‫جێگره‌ك���ه‌ی‌ تاڵه‌بانیدا‪ ،‬راس���تكردنه‌وه‌ ‌ی‬ ‫دیمه‌نه‌كه‌‪ ،‬زیاتر له‌هێ���رۆی‌ برایم ئه‌حمه‌د‬ ‫ده‌وه‌شێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه بۆ ئه‌و دۆخ���ه‌ خراپه‌ش یه‌كێت ‌ی‬ ‫تێیكه‌وت���وه‌‪ ،‬ب���ه‌و هه‌م���و ره‌خنه‌ی���ه‌ ‌ی‬ ‫لێیده‌گیرێت كارێك���ی‌ خراپ نه‌بێت‪ ،‬ژنێك‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ ئه‌و حیزبه‌ بكات‪.‬‬ ‫له‌دوایش���دا پێویس���ته‌ ئه‌و راس���تیی ‌ه‬ ‫له‌به‌رچاوبگیرێت‪ ،‬یه‌كێتی‌ جۆره‌ مۆدێلێك ‌ی‬ ‫حیزبییه‌‪ ،‬ده‌بێت هه‌ر به‌م شێوازه‌ شوێن ‌ی‬ ‫سكرتێره‌كه‌ی‌ پڕبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫پۆست ‌ی سه‌رۆك كۆمار‪..‬؟‬ ‫به‌پێی‌ ده‌س���توری‌ ئێراق‌و به‌و شێوازه‌ ‌ی‬ ‫پرۆسه‌ ‌ی سیاس��� ‌ی ئێراقی‌ پێ دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫پۆست ‌ی سه‌رۆك كۆمار الوازترین ئه‌ڵقه‌ ‌ی س ‌ێ‬ ‫پۆسته‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌یه‌‪ .‬به‌اڵم ئه‌و نۆر‌ه‬ ‫گرنگه‌ ‌ی له‌هه‌ردو خوله‌ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانیدا به‌دی ده‌كرێت‪ ،‬به‌س���ه‌نگ‌و توانا‬ ‫تایبه‌تییه‌كان ‌ی خۆیه‌وه‌ په‌یوه‌سته‌‪.‬‬ ‫بێالیه‌نی��� ‌ی تاڵه‌بان���ی‌‌و مامه‌ڵ���ه‌ ‌ی‬ ‫حیره‌فیان���ه‌ی‌ وایك���ردوه‌‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه ئه‌و‬ ‫یه‌كه‌مین بێت له‌ده‌ستپێش���خه‌ر ‌ی سیاسی‌‌و‬ ‫نزیككردن���ه‌وه‌ی‌ بۆچون���ه‌ دژبه‌یه‌كه‌كان ‌ی‬ ‫گۆڕه‌پان ‌ی ئێراق‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌سێك ‌ی تر له‌دوای‌ تاڵه‌بانی پۆست ‌ی‬ ‫سه‌رۆك كۆماری‌ ئێراق وه‌ربگرێت‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫بێالیه‌ن بێت‪.‬‬ ‫له‌راستیدا ئه‌وه‌ش له‌خۆیدا جێی‌ پرسیاره‌‪،‬‬ ‫له‌ئێراقێك���دا كه‌ هه‌مو سیاس���ییه‌كان ‌ی تا‬ ‫سه‌رئێس���قان نه‌ته‌وه‌په‌رس���ت‌و مه‌زه���ه‌ب‬ ‫په‌روه‌رن‪ ،‬ده‌بێت بێالیه‌نبونی‌ كورد له‌پا ‌ی‬ ‫چی بێت؟!‬ ‫ره‌نگ ‌ه له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ تاڵه‌بان ‌ی توانیبێت ‌ی‬ ‫بااڵنس��� ‌ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان���ی‌ ك���وردو‬ ‫بێالیه‌نییه‌ك���ه‌ هاوس���ه‌نگ رابگرێت‪ ،‬یان‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی ئه‌و تاڵه‌بانییه‌‪ ،‬كاره‌ك ‌ه تێپه‌ڕ‬ ‫بوبێت‪ .‬به‌اڵم خه‌ڵكی‌ كوردستان له‌كه‌س ‌ی‬ ‫تری‌ قبوڵناكه‌ن‪ ،‬به‌ن���اوی‌ كورده‌و‌ه بچێت ‌ه‬ ‫سه‌ر ته‌خت ‌ی كۆشكی‌ كۆماری‌ ئێراق‌و الف ‌ی‬

‫بێالیه‌نی‌ لێبدات!‬ ‫به‌رله‌وه‌ی‌ گفتۆ له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و‌ه بكرێت‬ ‫له‌دوا ‌ی تاڵه‌بان ‌ی كێ‌ نوێنه‌ری‌ كورد ده‌بێت‪،‬‬ ‫بۆ پۆس���تی‌ سه‌رۆك كۆمار‪ ،‬پێشتر ده‌بێت‬ ‫ئه‌و پرسیار‌ه بكه‌ین‪ ،‬داخۆ جارێكی‌ تر ئه‌و‬ ‫پۆست ‌ه ده‌درێته‌وه‌ به‌كورد؟!‬ ‫بۆ به‌دواداچونی‌ وه‌اڵم‪ ،‬هه‌ڵوێست ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫دو خاڵ ده‌كه‌ین‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬ن ‌ه له‌ده‌س���توردا هاتوه‌و نه‌بو‌ه‬ ‫به‌ع���ورف‪ ،‬پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك كۆماری ‌ی‬ ‫به‌ش ‌ی كورد بێت‪ ،‬بۆیه‌ هیچ شتێك زامن ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ ناكات له‌دوا ‌ی تاڵه‌بان ‌ی ئه‌و پۆس���ت ‌ه‬ ‫بدرێته‌وه‌ به‌كورد‪.‬‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ كورد له‌وانه‌ ‌ی به‌شدارییان‬ ‫له‌دانانی‌ ده‌س���تور ‌ی نوێی‌ ئێراقدا كردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌متری���ن تایبه‌تمه‌ندی‌ دۆخ���ی‌ كوردیان‬ ‫ره‌چاو نه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫مرۆڤ كه‌ شرۆڤه‌ی‌ ده‌س���توری‌ ئێراق ‌ی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬سه‌رسام ده‌بێت به‌وه‌ ‌ی میلله‌تێك‬ ‫به‌و هه‌مو ئه‌زمون ‌ه تاڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌ت ‌ی‬ ‫ئێراقی���دا هه‌یه‌ت���ی‌‪ ،‬نوێنه‌ره‌كان���ی‌ چۆن‬ ‫به‌و‌ه قایلبون ده‌س���توره‌كه‌ی‌ به‌و شێواز‌ه‬ ‫بنوسرێته‌وه‌؟!‬ ‫كورد له‌گه‌ڵ عه‌ره‌بدا وه‌كو نه‌ته‌وه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫جیاواز‪ ،‬مافی‌ خۆیه‌تی‌ له‌ئێراقدا ش���ه‌ریك‬ ‫بێت‪ .‬كه‌چ��� ‌ی نوێنه‌رانی‌ ك���ورد ئه‌مه‌یان‬ ‫ره‌چاو نه‌كردوه‌و‪ ،‬پرسی‌ مافی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫ماف ‌ی شه‌راكه‌تیان لێ تێكه‌ڵ بوه‌‪.‬‬ ‫له‌ده‌س���توردا مافی‌ ش���ه‌راكه‌ت به‌هیچ‬ ‫ش���ێوه‌یه‌ك جێگیر نه‌ك���راوه‌‪ ،‬تا بتوانرێت‬ ‫له‌سه‌ر زه‌مینه‌ی‌ واقع جێبه‌جێ بكرێت‪.‬‬ ‫بۆ نمون��� ‌ه له‌ب���واری‌ پۆس���ت‌و پایه‌ ‌ی‬ ‫ده‌وڵه‌تیدا نه‌ ئاماژه‌یه‌ك له‌ده‌ستوردا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه كورد مافی‌ وه‌رگرتنی‌ ئه‌و پۆس���تانه‌ ‌ی‬ ‫هه‌بێت‌و‪ ،‬نه‌ له‌سه‌ره‌تاشه‌و‌ه رێككه‌وتنێك ‌ی‬ ‫گش���تی‌ وه‌ها له‌پرۆس���ه‌ سیاس���ییه‌كه‌دا‬ ‫ئه‌نجام���دراوه‌‪ ،‬تا كورد ل���ه‌و پله‌و پایه‌ندا‬ ‫به‌شی‌ پارێزراو بێت‪.‬‬ ‫له‌س���اڵ ‌ی ‪2004‬دا كورد زۆر له‌ئێس���تاش‬ ‫به‌هێزتر بو كه‌چ ‌ی نه‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك‬ ‫وه‌زی���ران‌و نه‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك كۆمار ‌ی‬ ‫پێ���درا‪ .‬تاڵه‌بانی‌‌و بارزان���ی‌ له‌نامه‌كه‌یاندا‬ ‫ب���ۆ جۆرج ب���ۆش س���ه‌باره‌ت به‌یاس���ا ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی‌ ده‌وڵه‌ت‪ ،‬به‌كه‌سه‌ره‌وه‌ باس ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌یان كردوه‌‪.‬‬ ‫له‌واڵتێك ‌ی وه‌كو لوبناندا كه‌ موس���ڵمان‌و‬ ‫مه‌س���یحی‌ تێدا ده‌ژین‪ ،‬هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫له‌ده‌ستوردا جێگیركراوه‌ كه‌‪...،‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫کوردستانی‬

‫عوسمان ئۆجه‌الن‪ :‬نه‌ورۆز ‌ی داهاتو‬ ‫رێككه‌وتن ‌ی نێوان ئاپۆو ئه‌نقه‌ر‌ه راده‌گه‌یه‌نرێت‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫عوسمان ئۆجه‌الن ئه‌ندامی‌ پێشوی‌‬ ‫كۆنسه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌كه‌كه‌و برای‌‬ ‫سه‌ركرده‌ی‌ عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن له‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "بزاڤی‌‬ ‫رزگاریخوازی‌ كوردستانی‌ باكور به‌ئاپۆ‬ ‫ده‌ستیپێكردوه‌و به‌ئاپۆ پێشخراوه‌و‬ ‫به‌ئاپۆش كۆتایی‌ دێت"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬قسه‌و باس‌و ته‌نانه‌ت پاگه‌نده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆریش ده‌رب���اره‌ی‌ گفتوگۆكانی‌ نێوان‬ ‫ئیمرالی‌‌و ئه‌نقه‌ره‌ له‌ئارادایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫تۆ زانیاریت هه‌بێت راس���تی‌ ئه‌م قسه‌و‬ ‫ب���اس‌و روداوو پێش���نیارانه‌ چی���ن كه‌‬ ‫ئۆجه‌الن رایگه‌یاندوه‌؟‬ ‫عوس���مان ئۆج���ه‌الن‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌‬ ‫من ئ���اگادارم چه‌ن���د مانگێكه‌ دیالۆگ‬ ‫له‌ئارادای���ه‌ له‌نێوان به‌ڕێ���ز ئۆجه‌الن‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ توركیا‌و ئێستاش به‌رده‌وامه‌و‬ ‫گه‌ش���تونه‌ته‌ چه‌ند خاڵێكی‌ هاوب ‌هش‌و‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ م���ن زه‌مین���ه‌ی‌ رێككه‌وتن‬ ‫له‌باره‌‪ .‬ئه‌ردۆغان گفت���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ داوه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر په‌كه‌كه‌ بڕیار ب���دات هێزه‌كانی‌‬

‫بكشێنێته‌وه‌ له‌توركیا ئه‌وان رێگه‌ ناده‌ن‬ ‫زیانیان لێبكه‌وێت‪ ،‬ئه‌ویش ئاش���كرای‌‬ ‫كردوه‌ كه‌ رێككه‌وتنێك له‌نێوان سه‌رۆكی‌‬ ‫كورد عه‌ب���دواڵ ئۆج���ه‌الن‌و حكومه‌تی‌‬ ‫توركی���ا ئاماده‌ی���ه‌و كاری‌ زیاتری‌ بۆ‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬من له‌و باوه‌ڕه‌دام ك ‌ه نه‌ورۆزی‌‬ ‫داهاتو ده‌بێته‌ ساته‌وه‌ختێكی‌ مێژویی‌‌و‬ ‫ئه‌و رێككه‌وتنه‌ی‌ تێدا راده‌گه‌یه‌نرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ تۆ ئاش���نای‌‬ ‫س���ه‌ركرده‌و فه‌رمانده‌كانی‌ په‌كه‌كه‌یت‪،‬‬ ‫ئه‌وان پابه‌ند ده‌بن به‌رێككه‌وتننامه‌یه‌كی‌‬ ‫به‌وجۆره‌وه‌ كه‌ عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن له‌گه‌ڵ‌‬ ‫توركیا بیكات؟‬ ‫عوسمان ئۆجه‌الن‪ :‬بزافی‌ رزگاریخوازی‌‬ ‫كوردس���تانی‌ باكور وه‌ك به‌ش���ه‌كانی‌‬ ‫تری‌ كوردس���تان نییه‌‪ ،‬به‌شه‌كانی‌ تری‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬زیاد له‌حیزب‌و رێكخراوێك‬ ‫بزاڤی‌ ئازادیخوازییان پێشخستوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌كوردستانی‌ باكور بزاڤی‌ رزگاریخوازی‌‬ ‫ی به‌ڕێز ئۆجه‌الن‬ ‫كورد له‌س���ه‌ر ده‌س���ت ‌‬ ‫ده‌س���تیپێكردوه‌‌و رۆڵ���ی‌ بنه‌ڕه‌تی‌ له‌و‬ ‫بزاڤه‌دا بینی���وه‌‪ ،‬ئاپ���ۆ دامه‌زرێنه‌ری‌‬ ‫بزاڤ���ی‌ رزگاریخ���وازی‌ ك���ورده‌و هه‌مو‬ ‫كه‌س ئه‌و راستییه‌ ده‌زانێت‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬

‫كادێره‌كانی‌ په‌كه‌كه‌‪ ،‬به‌سه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫بنكردایه‌تیی���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌زان���ن بزاڤ���ی‌‬ ‫رزگاریخوازی‌ كوردستانی‌ باكور به‌ئاپۆ‬ ‫ده‌س���تیپێكردوه‌و به‌ئاپۆ پێش���خراوه‌و‬ ‫به‌ئاپ���ۆش كۆتایی‌ دێ���ت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫كه‌س���ێك عاقاڵنه‌ بیربكاته‌وه‌ له‌بڕیار‌و‬ ‫فه‌رمانی‌ س���ه‌رۆك ئاپ���ۆ ده‌رناچێت‪،‬‬ ‫مه‌گ���ه‌ر یه‌ك‌و دو ك���ه‌س ئه‌گینا هه‌مو‬ ‫س���ه‌ركرده‌كانی‌ په‌كه‌ك���ه‌ پابه‌ند ده‌بن‬ ‫به‌بڕیاری‌ سه‌رۆك ئاپۆوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌و یه‌ك دو كه‌سه‌ كێن؟‬ ‫عوس���مان ئۆجه‌الن‪ :‬ره‌نگه‌ كه‌سێك‬ ‫وه‌ك "ره‌زا ئاڵتون" بێ���ت كه‌ پێموایه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌ئه‌رگه‌نه‌كۆن‌و موخابه‌راتی‌‬ ‫ئێ���ران‌و ده‌ره‌وه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬كات���ی‌ خۆی‌‬ ‫به‌رپرسی‌ په‌كه‌كه‌ بو له‌ئه‌وروپا‌و ئێستا‬ ‫له‌چیایه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باشه‌ تۆ پێشتر چه‌ند جارێك‬ ‫راتگه‌یاندبو كه‌ به‌نیازی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ بۆ‬ ‫توركیا‪ ،‬بۆ تا ئێستا نه‌گه‌ڕاویته‌ته‌وه‌؟‬ ‫عوس���مان ئۆجه‌الن‪ :‬من دو س���اڵه‌‬ ‫ئام���اده‌كاری‌ ده‌كه‌م ب���ۆ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ‬ ‫توركیا‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫توركیا كاری‌ باشی‌ نه‌كرد‌و ئۆپه‌راسیۆنی‌‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪5‬‬

‫په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫به‌سه‌ركردایه‌تی‌‌و‬ ‫بنكردایه‌تییه‌وه‌‬ ‫له‌فه‌رمانی‌ ئاپۆ‬ ‫ده‌رناچن‬ ‫عوسمان ئۆجه‌الن‬ ‫سیاس���ی‌‌و عه‌س���كه‌ری‌ به‌رده‌وام بو‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ من بڕیاره‌كه‌ی‌ خۆم راگرت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێستا له‌هه‌مو كاتێك زیاتر زه‌مینه‌‬ ‫ئاماده‌ ده‌بێت بۆ گه‌ڕانه‌وه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬واته‌ ت���ۆ خ���ۆت بڕیارتدا‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬

‫نه‌گه‌ڕێیت���ه‌وه‌ ی���ان توركی���ا رێگ���ه‌ی‌‬ ‫نه‌دایت؟‬ ‫عوس���مان ئۆجه‌الن‪ :‬له‌ڕاستیدا خۆم‬ ‫بڕی���اری‌ گه‌ڕانه‌وه‌كه‌م راگرتوه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪2010‬دا بڕیارمدا بگه‌ڕێمه‌وه‌‪،‬‬

‫ب���ه‌اڵم به‌ه���ۆی‌ ئۆپه‌راس���یۆنه‌كانی‌‬ ‫توركیاوه‌ ل���ه‌‪‌2011‬و ‪2012‬دا بڕیاره‌كه‌م‬ ‫راگرت‪ .‬ئێس���تاش ره‌وش���ه‌كه‌ ده‌زانێت‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌مس���اڵ‌ هه‌لومه‌رج گونجاو بو‬ ‫بڕیار ده‌ده‌م بگه‌ڕێمه‌وه‌‪.‬‬

‫بیرکردنه‌وه‌ له‌چاره‌سه‌ر بۆ ره‌وشێکی ناله‌بار‬ ‫که‌سایه‌تییه‌ نوێیه‌ی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫‌الی ‌‬ ‫ب����ۆ به‌ره‌نگاربون����ه‌وه‌ی ناوه‌نده‌ به‬

‫شه‌فیق قه‌زاز‬ ‫ئه‌مڕۆ خه‌ڵکی هه‌رێم هاوڕان له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی‪:‬‬ ‫ ماوه‌یه‌ک����ی زۆره‌ ده‌س����ه‌اڵت‌و‬‫ئۆپۆزیس����ێۆن نه‌یانتوانی����وه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫به‌رنامه‌یه‌کی ریفۆرم پێکبێن‪.‬‬ ‫چاکس����ازی ته‌نه����ا به‌هی����چ‬ ‫ ‬‫الیه‌کیان ناکرێت‬ ‫ ره‌وش����ی هه‌رێم ئ����ه‌وه‌ هه‌ڵناگرێت‬‫که‌ س����تراتیژو به‌رنامه‌ی رێکخستنه‌وه‌ی‬ ‫ناوماڵی ک����ورد چیتر دوابکه‌وێت‪ .‬کۆی‬ ‫کاریگ����ه‌ری ئ����ه‌م فاکته‌رانه‌ ئاس����تێک‬ ‫له‌شکس����تخواردنی پڕۆس����ه‌ی سیاسیی‬ ‫هه‌رێ����م ده‌رده‌خ����ات‌و به‌مانایه‌کی تر‪،‬‬ ‫ش����ێوه‌ی بارکه‌وتوی هه‌وڵ����و ته‌قه‌الی‬ ‫هه‌ردو الیه‌نی ده‌س����ه‌اڵت‌و ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫ده‌گه‌ێنێت‪.‬‬ ‫هه‌مو حاڵه‌تێکی چه‌قبه‌ستو پێویست‬ ‫به‌کۆش����ش‌و هانده‌ری زیات����رو جیاواز‬ ‫ده‌کات ب����ۆ قورتاربون‪ .‬له‌و روانگه‌یه‌وه‌‬ ‫هه‌وڵ����ی بیرکردنه‌وه‌یه‌ک����ی به‌راده‌یه‌ک‬ ‫جیاواز له‌م باس����ه‌دا ده‌خرێته‌ به‌رچاوو‬ ‫له‌بواری ئ����ه‌م بیرکردنه‌وه‌یه‌دا ره‌چاوی‬ ‫دو خاڵ کراوه‌‪:‬‬ ‫‪ )1‬حه‌زبکه‌ی����ن یان نه‌که‌ی����ن ئه‌مڕۆ‬ ‫هه‌رێم به‌شێکه‌ له‌عیراق‪ ،‬به‌اڵم قه‌یرانی‬ ‫ئه‌م����ڕۆی ئه‌و واڵته‌ جیاوازه‌ له‌کێش����ه‌و‬ ‫گرفتی سیس����تمی سیاس����یی ناوخۆی‬ ‫هه‌رێم‪.‬‬ ‫‪ )2‬بۆ رێکخستنه‌وه‌ی ناوماڵی کورد‪،‬‬ ‫ده‌بێت هه‌رێم‪ ،‬به‌خه‌ڵک‌و ده‌س����ه‌اڵته‌وه‌‬ ‫پڕۆسه‌یه‌کی ریفۆرم ئه‌نجامبدات تاوه‌ک‬ ‫خاوه‌نی سیس����تمێکی سیاس����یی ره‌واو‬ ‫خۆڕاگر‪ ،‬به‌گوڕو توانای ئه‌و سیسته‌مه‌و‬ ‫به‌یه‌کریزی����ی ناوخ����ۆو ئیراده‌یه‌ک����ی‬ ‫زیندوه‌وه‌ ب����ه‌ره‌وڕوی عێراقی ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫ئیداره‌ی حکومه‌ته‌که‌ی ببێته‌وه‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌کێش����ه‌و بابه‌ته‌ هه‌ڵپه‌س����ێرراوه‌کانی‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌غدا‪ .‬به‌واتایه‌کی تر‪ ،‬هه‌رێم دو‬ ‫قۆناغ ده‌گرێته‌به‌ر‪ ،‬خواست‌و ئاره‌زویه‌کی‬ ‫سه‌رانس����ه‌ری بۆ به‌ده‌س����تهێنانه‌وه‌ی‬ ‫سیس����تمێکی حوکمڕان����ی دروس����ت‌و‬ ‫س����اڕێژکردنی که‌ڵێنی نێ����وان خه‌ڵک‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵت‪ .‬هه‌روه‌ها ته‌یاردانی ئه‌و تواناو‬

‫منه‌وه‌ زیاتر به‌ئاستی سه‌رکه‌وتویی ئه‌و‬ ‫پڕۆسه‌ ناوخۆییه‌ی هه‌رێمه‌وه‌ ده‌توانین‬ ‫سیاسه‌تی کاریگه‌رو به‌رنامه‌ی سه‌رکه‌وتو‬ ‫بنیات بنێین بۆ قۆناغی دواتر‪.‬‬ ‫جێگه‌ی ئومێده‌ که‌وا خه‌ڵک به‌گشتی‌و‬ ‫گروپ����ی ئۆپۆزیس����ێۆن‌و ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫به‌تایبه‌تی‪ ،‬پێویس����تیی پڕۆس����ه‌یه‌کی‬ ‫چاکس����ازی ده‌س����ه‌لمێنن‪ .‬چاکس����ازی‬ ‫سیاسی وابه‌سته‌یه‌ به‌داره‌تی سیستمی‬ ‫سیاس����یی واڵت����ه‌وه‌‪ ،‬وات����ا ده‌زگای‬ ‫حوکمڕانی‌و ئه‌و توانا مرۆیی‌و میکانیزمه‌‬ ‫ده‌س����توری‌و ئیداری‌و سیاس����ییه‌ی ئه‌و‬ ‫ده‌زگایه‌ به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن‪ .‬خودی سیستمی‬ ‫سیاس����ی بریتییه‌ له‌و گرو‌په‌ دامه‌زراوه‌‬ ‫ره‌س����میانه‌ی پێکهات����ه‌ی حوکمڕانیان‬ ‫ل����ێ دروس����ت ده‌بێت‪ .‬به‌ش����ێوه‌یه‌کی‬ ‫فراوانتر سیس����تمی سیاس����ی نه‌ک هه‌ر‬ ‫باس له‌جۆری رێکخس����تنی یاسایانه‌ی‬ ‫پێکهاته‌ی حوکمڕانی‪ ،‬به‌ڵکو له‌واقیعی‬ ‫ش����ێوه‌ی کارکردنی ئ����ه‌و پێکهاته‌یه‌ش‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫خودی پڕۆس����ه‌ی چاکسازی‪ ،‬ئه‌رک‌و‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ک����ی نه‌خش����ه‌ بۆکێش����راوی‬ ‫کاتییه‌‪ .‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی له‌م پڕۆس����ه‌یه‌دا‬ ‫مه‌به‌س����ته‌و به‌دیهێنانی گرنگه‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ک����ه‌ ده‌رهاویش����ته‌ی ئ����ه‌و کاره‌ ل����ه‌و‬ ‫ده‌زگاو دامه‌زراوان����ه‌ی ده‌یانگرێت����ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگبدات����ه‌وه‌و خه‌س����ڵه‌تی نه‌ری����ت‌و‬ ‫رێکارێکی ب����ه‌رده‌وام وه ربگرێت‪ ،‬واتا‬ ‫سیستمه‌ سیاسییه‌که‌ به‌جێ بهێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌وه‌ی که‌ به‌شێک له‌پڕۆسه‌ی ریفۆرمی‬ ‫چاوه‌ڕوانکراو ئاڕاس����ته‌ی ئه‌داو شێوه‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌چونی هه‌ندێ����ک ده‌زگای خودی‬ ‫حکومه‌ت ده‌کرێت‪ ،‬قه‌ناعه‌تێک هه‌یه‌ که‌‬ ‫دامه‌زراوو ئی����داره‌ی حوکمڕانی به‌ته‌نها‬ ‫چاکسازیی پێ ناکرێت‪ .‬به‌و به‌ڵگه‌یه‌ش‬ ‫که‌ ده‌سه‌اڵت رو له‌ئۆپۆزیسێۆن ده‌کات‬ ‫ب����ۆ به‌ش����داری‪ ،‬دیاره‌ ک����ه‌ به‌بێ هیچ‬ ‫الیه‌کیان ئه‌و کاره‌ ئه‌نجام نادرێت‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وه‌تا له‌نێوان جۆری داوای ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫له‌ئۆپۆزیسێون‌و ره‌تکردنه‌وه‌ی له‌الیه‌ن‬ ‫ئۆپۆزیس����یۆنه‌وه‌ (بێگومان هه‌ردوالش‬ ‫بۆ ئه‌مه‌ به‌ڵگه‌و پاساوی خۆیان هه‌یه‌)‪،‬‬ ‫پڕۆس����ه‌که‌ وه‌س����تاوه‌‪ .‬لێره‌وه‌ ده‌شێت‬ ‫گواس����تنه‌وه‌ی س����تایلی مامه‌‌ڵه‌ی ئه‌م‬ ‫دو الیه‌ن����ه‌ له‌گ����ه‌ڵ یه‌کتر ب����ۆ ژینگه‌و‬ ‫هاوکێش����ه‌یه‌کی به‌راده‌ی����ه‌ک جیاواز‪،‬‬ ‫پێویست بێت‪.‬‬ ‫جی����اواز له‌مه‌س����ه‌له‌ی ئه‌نجامدان����ی‬ ‫ریفۆڕمی پێویس����ت‪ ،‬له‌قۆناغی ئه‌مڕۆدا‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و ئۆپۆزیس����یۆن ده‌بێ����ت‬ ‫له‌رۆڵێک����ی نوێ����دا‪ ،‬وه‌ک ئه‌کته‌رێک����ی‬ ‫چ����االک‌و به‌رپ����رس له‌رێکخس����تنه‌وه‌ی‬ ‫ناوماڵی کورددا خۆیان بمێننه‌وه‌‪ .‬لێره‌دا‬ ‫سه‌لماندنی ئه‌م راس����تیانه‌ی خواره‌وه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند ت����اڵ‌و نه‌ویس����تراون‪ ،‬ده‌ش����ێت‬ ‫ئاستێک به‌رچاوڕونی ببه‌خشن‪.‬‬ ‫• هه‌رێم����ی کوردس����تان له‌دوڕیانی‬ ‫ره‌وشێکی ئاڵۆزو نادیاردایه‌ که‌ هه‌ندێک‬

‫هه‌موارکردن‌و‬ ‫په‌سه‌ندکردنی‬ ‫ده‌ستوری‬ ‫کوردستان‌و یاسای‬ ‫سه‌رۆکایه‌تیی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬رێکخستنی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ وه‌ک‬ ‫هێزێکی یه‌ککگرتوی‬ ‫نیشتمانی‪،‬‬ ‫ئه‌نجامدانی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌کانی‬ ‫هه‌رێم له‌کاتی‬ ‫دیاریکراوی خۆیدا‪،‬‬ ‫ریفۆرمی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫دادوه‌ری هه‌رێم‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‬ ‫به‌سه‌روه‌ریکردنی‬ ‫یاسا‪ ،‬پێویسته‬ ‫بکرێنه‌ به‌رنامه‌ی کار‬ ‫له‌هۆکاره‌کان����ی ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌ بۆ باری‬ ‫گرێدراوم����ان به‌عیراقێکی قه‌یراناویه‌وه‌و‬ ‫هه‌ندێک دروس����تبونی ره‌وشی ناوماڵی‬ ‫کورد خۆیه‌تی‪.‬‬ ‫• له‌هه‌وڵ����ی هاوژیانیی سیاس����یدا‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزیسیۆن تا ئه‌مڕۆ ته‌باو‬ ‫سه‌رکه‌وتونین‪ .‬له‌الیه‌کی تره‌وه که‌لێنێک‬ ‫له نێوان خه‌ڵک‌و ده‌سه‌اڵت ده‌بینرێت‪.‬‬ ‫• ئه‌گ����ه‌ر له‌نه‌زانین����ه‌وه‌ بێ����ت‪ ،‬یان‬ ‫ب����ۆ مه‌به‌س����تێکی تایب����ه‌ت‪ ،‬یاخ����ود‬ ‫پشتگۆێخس����تنی به‌رژه‌وه‌ن����دی بااڵی‬ ‫خه‌ڵک‌و خاکی ئه‌م هه‌رێمه‌‪ ،‬هه‌وڵنه‌دراوه‌‬ ‫شه‌فافییه‌ت بکرێته‌ بریتی بۆ ته‌مومژیی‬ ‫ئه‌دای حکومه‌ت‌و هه‌ڵوێس����تی ئاشکراو‬ ‫بڕی����اری بوێران����ه‌ جێگ����ه‌ی نه‌بون����ی‬ ‫هه‌ڵوێست‌و بڕیاری نه‌گونجاو بگرنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ئه‌رک����ی چاککردنی ی����اری ئه‌زمونی‬ ‫خه‌ڵک‌و ل����ه‌ بارودۆخێکدا که‌ فش����اری‬

‫سیاسه‌ت‌و هه‌ڵوێس����تی نه‌یارانه‌ی فره‌‬ ‫الیه‌نم����ان به‌ره‌وڕو ده‌بێت����ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫توانا بین له‌داڕشتنی ستراتیژو پالنێکی‬ ‫تۆکمه‌‪ ،‬س����وربین له‌سه‌ر به‌ڕێوه‌چونی‌و‬ ‫پاشه‌کشه‌ی لێنه‌که‌ین‪ .‬ئێمه‌ین خاوه‌نی‬ ‫هه‌ر پڕۆس����ه‌یه‌ک ک ‌ه له‌م هه‌رێمه‌دا بۆ‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن����دی خه‌ڵک����ی ئ����ه‌م هه‌رێمه‬ ‫به‌رپاده‌کرێت‪ .‬چۆن توانای نوێخوازی‌و‬ ‫ئیراده‌ی خۆمان کۆڵه‌که‌ی ئه‌و ستراتیژه‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌مڕاستیی خۆشمان‬ ‫فاکت����ه‌ری س����ه‌ره‌کیی تێگه‌یاندن����ی‬ ‫به‌رامب����ه‌رو جیهان����ی ده‌ره‌وه‌ ده‌بێ����ت‬ ‫له‌ره‌وایی‌و ره‌سه‌نیی پرسه‌که‌مان‪.‬‬ ‫له‌گه‌لێک واڵتان کاتێک کێش����ه‌یه‌ک‪،‬‬ ‫پێویس����تیی‌ پرس����ینه‌وه‌و لێکۆڵینه‌وه‌‬ ‫له‌بابه‌تێ����ک یاخ����ود ئه‌نجامدان����ی‬ ‫پڕۆس����ه‌یه‌ک‪ ،‬رو له‌به‌شێک یان تێکڕای‬ ‫پێکهاته‌ی حوکمڕانی ده‌کات‪ ،‬ده‌سه‌اڵت‬ ‫فه‌رمان����ی پێکهێنان����ی کۆمس����ێۆنێک‬ ‫(‪ ) commission‬ئ����ه‌دات‪ .‬ه����ه‌روه‌ک‬ ‫له‌ناوه‌ک����ه‌ی ده‌رده‌که‌وێ����ت ئه‌وان����ه‌ی‬ ‫ئه‌رک����ی ئه‌م کاره‌یان پێ ده‌س����پێررێت‬ ‫(‪)precise‬‬ ‫به‌ش����یوه‌یه‌کی ورد‬ ‫ده‌سه‌اڵت ده‌درێن‪ ،‬واتا مه‌ودای کارکردن‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی بڕیاردانیان ده‌ستنیش����ان‬ ‫ده‌کرێت‌و سه‌ربه‌خۆده‌بن له‌سنوری ئه‌و‬ ‫کاره‌دا‪ .‬له‌نه‌بونی بریتییه‌کی گونجاودا‪،‬‬ ‫راسپاردنی سه‌رۆکی هه‌رێم بۆ هه‌ریه‌که‌‬ ‫له‌س����ه‌رۆکی حکومه‌ت‌و جێگری دوه‌می‬ ‫س����کرتێری یه‌کێتی بۆ دانیشتن له‌گه‌ڵ‬ ‫الیه‌نان����ی ئۆپۆزیس����یۆن له‌جێی خۆیدا‬ ‫بو‪ ‌.‬ئه‌مه‌ ده‌کرێت وه‌ک س����ه‌ره‌تای کار‬ ‫س����ه‌یر بکرێت بۆ پێکهێنانی ده‌زگایه‌ک‬ ‫ک����ه‌ وه‌ک کۆمس����یۆنی ب����ااڵی ریفۆرم‬ ‫پێناس����ه‌ بکرێ����ت‪ .‬بۆ به‌ده‌س����تهێنانی‬ ‫بڕواو متمانه‌ی گشتی خه‌ڵک‌و بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م ده‌زگای����ه‌ به‌رهه‌مدار بێت‌و ئومێدی‬ ‫س����ه‌رکه‌وتنی ئه‌رک به‌رنامه‌که‌ی زیاتر‬ ‫بێت‪ ،‬چه‌س����پاندنی ئه‌م خاڵ‌و مه‌رجانه‌‬ ‫پێویسته‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬به‌ئاڕاس����ته‌ی یاس����ایه‌کی‬ ‫په‌رله‌م����ان فه‌رمانی س����ه‌رۆکی هه‌رێم‪،‬‬ ‫پێکهێنانی کۆمس����یۆنێک به‌ئه‌ندامه‌تیی‬ ‫دو که‌س����ایه‌تیی ده‌ستنیش����انکراو‪،‬‬ ‫سه‌رکرده‌ی س����ێ الیه‌نی ئۆپۆزیسیۆن‌و‬ ‫چوار که‌سایه‌تیی س����ه‌ربه‌خۆو خاوه‌ن‬ ‫ئه‌زمون‌و په‌سه‌ندکراوی خه‌ڵک‪ ،‬فه‌رمان‬ ‫بدرێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬ده‌س����ه‌اڵتی ت����ه‌واو بدرێ����ت به‌م‬ ‫کۆمس����یۆنه‌ بۆ ئه‌نجامدانی پڕۆسه‌یه‌کی‬ ‫ریفۆڕم به‌مه‌رجێک لیس����تی پێش����ه‌مێ‬ ‫(‪ )priority‬ی بابه‌ته‌کانی ئه‌و پڕۆسه‌یه‌‬ ‫به‌رنامه‌رێ����ژ بکات پابه‌ندی جه‌دوه‌لێکی‬ ‫زه‌مه‌نیی بکات‪ .‬هه‌ر له‌روی پێشنیاره‌وه‌‬ ‫ده‌شێت ئه‌و لیس����ته‌ ئه‌م خااڵنه‌ له‌خۆ‬ ‫بگرێت‪ :‬هه‌موارکردن‌و په‌س����ه‌ندکردنی‬ ‫ده‌س����توری کوردس����تان‌و یاس����ای‬ ‫س����ه‌رۆکایه‌تیی هه‌رێ����م‪ ،‬رێکخس����تنی‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ وه‌ک هێزێکی یه‌ککگرتوی‬ ‫نیشتمانی‪ ،‬ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردنه‌کانی‬ ‫هه‌رێ����م له‌کات����ی دیاریک����راوی خۆیدا‪،‬‬

‫ریفۆرم����ی ده‌س����ه‌اڵتی دادوه‌ری هه‌رێم‬ ‫به‌مه‌به‌ستی به‌س����ه‌روه‌ریکردنی یاسا‪،‬‬ ‫هت����د‪ .‬ده‌کرێت ریزبه‌ندی لیس����تی ئه‌و‬ ‫به‌رنامه‌یه‌و ماوه‌ی کاری ئه‌و کۆمسیۆنه‌‬ ‫به‌خاڵ����ی ده‌س����تور ده‌س����تپێبکات‌و‬ ‫به‌ئه‌نجامدان����ی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان‌و‬ ‫پێکهات����ی حکومه‌تێکی نۆی بۆ هه‌رێم‪،‬‬ ‫کۆتایی بێت له‌به‌ڕێوه‌چونی ئه‌م کاره‌دا‬ ‫سه‌رپه‌رش����تی‌و چاودێریی راسته‌وخۆی‬ ‫کۆمسێۆنه‌که‌ چاوه‌ڕوان ده‌کرێت‪.‬‬ ‫‪ )3‬به‌ پێی یاساو رێنماییه‌ک که‌ بۆی‬ ‫ده‌رده‌چێت‪ ،‬ئه‌م کۆمسێۆنه‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ده‌بێت ل����ه‌کارو بڕیاره‌کانیدا‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫ل����ه‌روی ئیداریی����ه‌وه‌ ده‌کرێ����ت وه‌ک‬ ‫به‌ش����ێک له‌حکوم ‌هت‌و ده‌سه‌اڵتی هه‌رێم‬ ‫س����ه‌یر بکرێت‪ .‬له‌وانه‌یه‌ ئه‌م میکانیزمه‌‬ ‫چاره‌س����ه‌رێکی پراکتیک‌و په‌سه‌ند بێت‬ ‫نێوان داوای ده‌س����ه‌اڵت بۆ به‌ش����داریی‬ ‫راسته‌وخۆی ئۆپۆزیسیۆن له‌حکومه‌تداو‬ ‫له‌الیه‌کی ت����ره‌وه‌ ره‌تکردنه‌وه‌ی گروپی‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن بۆ ئه‌و داوایه‌‪ .‬ئه‌م پالنه‌ی‬ ‫س����ه‌ره‌وه‌ ئۆپۆزیس����یۆن له‌به‌شداری‌و‬ ‫به‌رپرسیارێتی راسته‌وخۆی حکومه‌تێک‬ ‫ک����ه‌ زیات����ر ناس����نامه‌ی دو حیزب����ی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی پێوه‌ دیاره‌‪ ،‬ئازاد ده‌کات‌و‬ ‫له‌هه‌مان کاتدا ده‌سه‌اڵت له‌چوارچێوه‌و‬ ‫میکانیزمێک����ی جیاوازدا به‌ش����داریی‌و‬ ‫پابه‌ندبونی ئۆپۆزیس����یۆن زامن ده‌کات‬ ‫بۆ پڕۆسه‌یه‌ک به‌به‌شداری خۆی‪ .‬لێره‌دا‬ ‫ئه‌دای ه����ه‌ر الیه‌نێک پێ����وه‌ری رێژه‌ی‬ ‫سه‌رکه‌وتنی ئه‌و گروپه‌یه‌ له‌پڕۆسه‌که‌داو‬ ‫ئه‌مه‌ش بێگوم����ان فاکته‌رێکی هانده‌ره‌‬ ‫ب����ۆ هه‌موان کاتێک ب����ه‌ره‌و هه‌ڵبژاردن‬ ‫ده‌چن‪.‬‬ ‫‪ )4‬له‌چوارچێ����وه‌ی ئ����ه‌و به‌رنام����ه‌‬ ‫دارێ����ژراوو میکانیزم����ه‌ کارپێک����راوه‌ی‬ ‫سه‌ره‌وه‌دا‪،‬س����پاردنی ئه‌رکی پڕۆسه‌ی‬ ‫ریفۆرمه‌ به‌س����تافی پێویس����ت‌و گروپی‬ ‫پس����پۆڕو پێوه‌ندیدار به‌خاڵه‌کانی ئه‌م‬ ‫به‌رنامه‌ی����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌رکێک����ی تری خودی‬ ‫کۆمسێۆنه‌که‌ ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ )5‬ئیلتیزامی ده‌سه‌اڵت به‌دابینکردنی‬ ‫بودجه‌و پێداویستیی پسپۆڕی‌و ئیداری‌و‬ ‫لۆجیس����تی که‌ بۆ کاری ئه‌م کۆمسێۆنه‌‬ ‫داوا ده‌کرێت‌و له‌پاڵ ئه‌مه‌دا پابه‌ندبونی‬ ‫کۆمس����ێۆن به‌و جه‌دوه‌ل����ه‌ زه‌مه‌نییه‌ی‬ ‫بڕیاری له‌سه‌ر ده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌ده‌ستنیش����انکردنی‬ ‫وه‌نه‌بێ����ت‬

‫بابه‌ته‌کان����ی ئ����ه‌م پڕۆس����ه‌یه‌دا‪،‬‬ ‫داخوازییه‌کانی تری ش����ه‌قامی کوردی‪،‬‬ ‫ئۆپۆزیس����یۆن‪ ،‬په‌رله‌م����ان‌و ته‌نان����ه‌ت‬ ‫خودی ده‌س����ه‌اڵت فه‌رامۆش کرابن‪ .‬من‬ ‫له‌و بڕوای����ه‌دام ئه‌گه‌ر ئه‌و بڕگانه‌ی ئه‌م‬ ‫پڕۆس����ه‌یه‌ ده‌یانگرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڕاس����تی‌و‬ ‫دروس����تی ئه‌نجام بدرێن‪ ،‬هه‌رێم ده‌بێته‌‬ ‫خاوه‌نی سیستمێکی سیسی‌و حوکمڕانیی‬ ‫ته‌ندروست‪ .‬ئه‌وکاته‌ پێکهاته‌ی ده‌سه‌اڵت‬ ‫به‌گش����تی‌و دامه‌زراوه‌کان����ی حکومه‌ت‬ ‫به‌تایبه‌تی چاکس����ازی وه‌ک فشارێکی‬ ‫کاتی‌و ئه‌رکێکی سه‌پێنراو سه‌یر ناکه‌ن‪،‬‬ ‫به‌ڵکو پێویس����تی چاکس����ازی له‌ئه‌داو‬ ‫به‌ڕێوه‌چون����ی ده‌زگاو دامه‌زراوه‌کان����دا‬ ‫هه‌س����تی پ����ێ ده‌کرێت‌و له‌پڕۆس����ه‌ی‬ ‫خودی حوکمڕانیدا ب����ه‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬ ‫بۆ وێنه‌ ئه‌گه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ ده‌ستورێک‬ ‫بۆ کوردس����تان کاری پێ بکرایه‌‪ ،‬ئه‌مڕۆ‬ ‫پێکهات����ه‌ی حوکمڕان����ی هه‌رێم خاوه‌نی‬ ‫دام����ه‌زراوی زیاتر به‌رپ����رس‌و لێهاتو‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانێک����ی کارات����رو رێکخه‌رێک����ی‬ ‫توانات����ری پێوه‌ندی����ی نێ����وان خه‌ڵک‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت ده‌ب����و‪ .‬له‌حوکمڕانییه‌ک����ی‬ ‫له‌و جۆره‌دا‪ ،‬ده‌س����ه‌اڵت چاره‌س����ه‌ری‬ ‫کێشه‌و گرفته‌کانی الی کۆمه‌ڵی خه‌ڵک‬ ‫وه‌ک خزمه‌تگ����وزاری بۆ ئ����ه‌و خه‌ڵکه‌و‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی����ی خۆش����یدا‪ ،‬به‌ئه‌رکی‬ ‫پێویستی خۆی ده‌زانێت‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ زیاتر له‌یه‌ک ئاڕاست ‌ه ده‌بینرێت‬ ‫بۆ ئاینده‌ی عێراق (لێکترزانی ده‌وڵه‌ت‪،‬‬ ‫روخ����ان ی����ان گۆڕین����ی حکوم����ه‌ت‪،‬‬ ‫دابه‌ش����بون‪ ،‬ش����ه‌ڕی ناوخ����ۆ‪ ،‬به‌ره‌و‬ ‫زیاترچونی تاکڕه‌ویی سیاسه‌تی مالیکی‪،‬‬ ‫هت����د)‪ .‬ه����ه‌ر الیه‌نێکی راس����ته‌وخۆو‬ ‫پێوه‌ندیار به‌ڕه‌وش����ی ئه‌م واڵته‌وه‌ (بۆ‬ ‫وێنه‌‪ :‬ک����ورد)‪ ،‬ده‌بێ����ت له‌لێکدانه‌وه‌ی‬ ‫سیاسی‌و س����تراتیژیی خۆیدا حساب بۆ‬ ‫هه‌مو ئه‌م ئه‌گه‌ران����ه‌ بکات‪ .‬هه‌رکاتێک‬ ‫هه‌رێمی کوردس����تان رێکخس����تنه‌وه‌ی‬ ‫ناوماڵی ک����وردی ئه‌نجام����دا‪ ،‬ئه‌وکاته‌‬ ‫وه‌ک ئه‌کته‌رێک����ی چاالکی پڕۆس����ه‌ی‬ ‫سیاس����ی عێ����راق ی����ان خه‌نیمێک����ی‬ ‫شایسته‌‪ ،‬به‌سه‌پاندنی کاریگه‌ریی کۆی‬ ‫هه‌مو ئ����ه‌و وزه‌و کارامه‌یی سیاس����ی‌و‬ ‫ده‌ستڕۆیش����تن‌و فش����اره‌ی ک����ه‌ مرۆڤ‬ ‫ده‌توانێت له‌گۆڕه‌پانی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌دا‬ ‫دابینی بکات‪ ،‬ده‌توانێت خواستی خۆی‬ ‫بچه‌سپێنێت‪.‬‬

‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬ ‫به‌داوای لێبوردنه‌وه‌ به‌ختیار عه‌لی به‌هۆی سه‌رقاڵیه‌و‌ه‬ ‫نه‌یتوانی گۆشه‌ی ئه‌مجاره‌ی ژورێک له‌ئاوێنه‌ بنوسێت‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫ی ئاوێن ‌ه‬ ‫له‌یه‌كه‌م چاوپێكه‌وتن ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی نوێ ‌ی شاره‌وان ‌ی سلێمانی‌ به‌الیه‌وه‌ ئاسایی ‌ه‬ ‫حیزب ته‌ده‌خول له‌دانانی‌ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانیدا بكات‬ ‫ ئا‪ :‬پشتیوان جه‌مال‬ ‫كاتژمێر (دو)ی‌ پاشنیوه‌ڕۆ‬ ‫كاتی‌ چاوپێكه‌وتنه‌كه‌مان بو‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئێمه‌ له‌كاتی‌ دیاریكراودا‬ ‫گه‌یشتین‪ ،‬به‌اڵم سه‌رۆكی‌ نوێی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌م رۆژی‌‬ ‫ده‌ستبه‌كاربونی‌ بو له‌پۆسته‌كه‌یدا‌و‬ ‫به‌هۆی‌ راییكردنی‌ كاروباره‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ بیست ده‌قیقه‌ بۆ‬ ‫چاوپێكه‌وتنه‌كه‌ دواكه‌وتین‌و پاشان‬ ‫ده‌ستمان كرد به‌گفتوگۆكه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬سه‌ره‌تا بابزانین پالنتان بۆ‬ ‫شاری‌ سلێمانی‌ چییه‌؟‬ ‫یوس���ف یاسین‪ :‬شاره‌وانی‌ سلێمانی‌‬ ‫گرنگی‌ خۆی هه‌یه‌‌و زۆرترین په‌یوه‌ندی‬ ‫به‌خه‌ڵك���ه‌وه‌ هه‌ی���ه‌ ك���ه‌ گه‌یاندن���ی‌‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌ پێیان‪ ،‬به‌اڵم بێگومان‬ ‫له‌س���ااڵنی‌ راب���ردودا كه‌ س���لێمانی‌‬ ‫به‌رفراوانبونێك���ی‌ گ���ه‌وره‌ی‌ به‌خۆوه‌‬ ‫بینیوه‌ ئیشیش كراوه‌‪ ،‬له‌و ده‌ره‌نجامه‌‬ ‫كۆمه‌ڵێ���ك كێش���ه‌ی‌ كه‌ڵه‌كه‌بوی‌ بۆ‬ ‫په‌یدابوه‌‌و پێویس���ته‌ ئه‌و بارگرانییه‌ی‌‬ ‫له‌س���ه‌رمان كه‌ڵه‌ك���ه‌ ب���وه‌ به‌پ�ل�ان‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ بكه‌ین‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش‬ ‫سه‌رقاڵی‌ ماسته‌رپالنه‌كه‌ین كه‌ پشتی‌‬ ‫پێده‌به‌ستین‌و بۆ ئه‌وه‌ش پێویستمان‬ ‫به‌زه‌وییه‌ك���ی‌ زۆر هه‌ی���ه‌ ب���ۆ بواری‌‬ ‫بازرگانی‌‌و پیشه‌سازی‌‌و نیشته‌جێبون‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها زه‌وییه‌كی‌ زۆری‌ كش���توكاڵی‌‬ ‫بكوژێنینه‌وه‌‌و قه‌ره‌بوی‌ خاوه‌نه‌كانیان‬ ‫بكه‌ینه‌وه‌‌و پێگه‌یان له‌سه‌ر ماسته‌رپالن‬ ‫دیاری‌ بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌ك ده‌زانین ش���ه‌قامه‌كانی‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬فشارێكی‌ زۆریان له‌سه‌ره‌‪،‬‬ ‫چی ده‌ك���ه‌ن بۆ كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫فشارانه‌؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬كێشه‌ی‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫شاره‌كانی‌ تریش قه‌ره‌باڵغی‌ ئوتومبیله‌‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ گه‌شه‌س���ه‌ندنی‌ گه‌ڕه‌كه‌كاندا‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌ ش���ه‌قام‌و شۆس���ته‌مان‬ ‫بۆ گه‌یان���دون‪ ،‬به‌اڵم قه‌ره‌باڵغی‌ زیاتر‬ ‫له‌سه‌ر مه‌ركه‌زه‌‌و به‌تایبه‌تیش شه‌قامی‌‬ ‫س���الم‪ ،‬بۆیه‌ هه‌وڵمانداوه‌ شه‌قامێكی‌‬ ‫س���ه‌د مه‌ت���ری‌ دروس���ت ده‌كه‌ین كه‌‬ ‫به‌الی‌ راست‌و چه‌پی‌ سلێمانیدا دێت‌و‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك یه‌كترب���ڕی‌ تێده‌كه‌وێت‌و‬ ‫ش���اره‌وانی‌ دیزاین���ی‌ ب���ۆ ك���ردوه‌‌و‬ ‫به‌ش���ێكیش له‌پاره‌ك���ه‌ ته‌رخانكراوه‌‬ ‫كه‌ ئه‌و ش���ه‌قامه‌ ‪ 146‬كیلۆمه‌تر توڵ‌‬ ‫ش���ه‌قامه‌‪ ،‬ئومێده‌واری���ن كۆمپانیای‌‬ ‫گه‌وره‌ بێن بۆ جێبه‌جێكردنی‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌كابین���ه‌ی‌ شه‌ش���ه‌مدا‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌وكاته‌ی‌ حكومه‌ت د‪.‬به‌رهه‌م‬ ‫ساڵح بڕیاریدا به‌گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ موڵك‌و‬ ‫ماڵی‌ گش���تی‌ كه‌ الی‌ حیزبه‌كانن‪ ،‬بۆ‬ ‫له‌مه‌ودوا به‌رنامه‌تان بۆ ئه‌وه‌ چییه‌؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬وه‌كو ش���اره‌وانی‌‬ ‫پش���تیوانی‌ له‌و بڕی���اره‌ ده‌كه‌ین كه‌‬ ‫هه‌مو ئه‌و موڵكان���ه‌ی‌ هی‌ حكومه‌تن‬ ‫بگه‌ڕێنرێت���ه‌وه‌ ب���ۆ فه‌رمانگ���ه‌كان‪،‬‬ ‫پێش���تریش هه‌وڵدراوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ره‌نگه‌‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ملمالنێی‌ سیاس���ییه‌وه‌ وه‌كو‬ ‫پێویس���ت نه‌بوبێت‪ ،‬به‌اڵم خوازیارین‬ ‫ك���ه‌ ئ���ه‌و الیه‌نان���ه‌ی‌ په‌یوه‌ندیدارن‬ ‫بیگه‌ڕێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌كرێ���ت بزانی���ن‬ ‫ئاوێن���ه‌‪:‬‬ ‫ناونیشانه‌كه‌ت چییه‌؟‬ ‫یوس���ف یاسین‪ :‬سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌‬ ‫سلێمانیم‌و به‌وه‌كاله‌ت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پۆس���ته‌كه‌ت له‌الیه‌ن كێوه‌‬ ‫پێتدراوه‌؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬بێگومان حكومه‌ت‬ ‫له‌به‌رنامه‌یدا بو كه‌ هه‌ندێك گۆڕانكاری‌‬ ‫له‌پۆس���ته‌كاندا ب���كات‪ ،‬چه‌ند جارێك‬ ‫فۆرمیان داڕش���تبو بۆ ئه‌و پۆستانه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌كاله‌ت بون‪ ،‬منیش چه‌ند جارێك‬ ‫فۆڕمم پڕكرده‌وه‌‌و بۆ ش���اره‌وانی‌و بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌ش پێنج تا شه‌ش كه‌سی‌‬ ‫دیكه‌ پێشكه‌شیان كردبو‪ ،‬به‌نیسبه‌ت‬ ‫ئ���ه‌و گۆڕانكارییانه‌ش���ه‌وه‌ پارێزگاری‌‬ ‫س���لێمانی‌ بانگهێش���تی‌ كردبوم‌و به‌و‬ ‫پێی���ه‌ی‌ پێش���تریش له‌فه‌رمانگ���ه‌ی‌‬ ‫حكومه‌ت���دا كارم نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫له‌بواره‌ك���ه‌ی‌ خۆم���دا ئیش���م كردبو‬ ‫بۆ پۆسته‌كه‌ش���م چه‌ن���د پڕۆژه‌یه‌كم‬ ‫پێش���كه‌ش كردب���و‪ ،‬بۆی���ه‌ زیات���ر‬ ‫گفتوگۆی‌ دانانه‌كه‌م له‌الیه‌ن پارێزگای‌‬ ‫سلێمانییه‌وه‌ بوه‌‪.‬‬

‫شاره‌وانی ‪17‬‬ ‫هه‌زار پارچه‌‬ ‫زه‌وی‌ قه‌رزاره‌ كه‌‬ ‫بڕیاری‌ وه‌رگرتنیان‬ ‫هه‌یه‌‌و عه‌یبه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌شه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌توانێت ئه‌و‬ ‫فه‌رمانانه‌ جێبه‌جێ‬ ‫بكات‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌اڵم به‌و پێیه‌ی‌ پێش���تر‬ ‫كارگێڕی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ سلێمانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫بویت‪ ،‬ده‌وترێ���ت له‌الیه‌ن مه‌ڵبه‌نده‌وه‌‬ ‫دانراویت‪ ،‬ئه‌وه‌ تا چه‌ند راسته‌؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬له‌ڕاستیدا ده‌كرێت‬ ‫لێره‌ ژماره‌یه‌كی‌ كه‌م بۆچونی‌ سیاسی‬ ‫جیاوازییان نه‌بێت‪ ،‬وه‌كو خۆم شانازی‌‬ ‫به‌وه‌وه‌ ده‌كه‌م كه‌ كادیرێكی‌ یه‌كێتیم‌و‬ ‫پێش���تریش له‌نێ���و مه‌ڵبه‌ن���ددا كارم‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم كاره‌ حیزبییه‌كه‌ نابێته‌‬ ‫رێگری‌ بۆ وه‌رگرتنی‌ كاری‌ حكومه‌ت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ره‌نگ���ه‌ حیزبه‌كه‌م پش���تیوانی‌‬ ‫كردبم بۆ وه‌رگرتنی‌ پۆس���ته‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواج���ار ئه‌گه‌ر كاری‌ باش نه‌كه‌م ئه‌وا‬ ‫له‌سه‌ر شه‌خسییاتی‌ خۆم‌و حیزبه‌كه‌شم‬ ‫ده‌كه‌وێ���ت‌و ره‌نگه‌ حیزبیش لێم قبوڵ‌‬ ‫نه‌كات‪.‬‬

‫حیزب پێشكه‌ش���یان كردب���و‪ ،‬ئه‌ندام‬ ‫ب���وم له‌لیژنه‌ك���ه‌دا ن���ه‌ك ئه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ حی���زب‌و ئه‌وه‌ش په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌شاره‌وانییه‌وه‌ نه‌بو‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬باش���ه‌ به‌پێی‌ یاس���ا ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ ده‌بێته‌ س���ه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌‬ ‫ده‌بێت م���اوه‌ی‌ ‪ 17‬س���اڵ‌ خزمه‌تی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم تۆ ب���ێ خزمه‌ت ئه‌و‬ ‫پۆس���ته‌ت وه‌رگرت‪ ،‬له‌و باره‌یه‌وه‌ چی‌‬ ‫ده‌ڵێیت؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬بۆ سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌‬ ‫وا نییه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێیته‌وه‌ بۆ‬ ‫رێنماییه‌كانی‌ یاسای‌ ژماره‌ ‪6‬ی‌ ساڵی‌‬ ‫‪ ،1993‬له‌و كاته‌دا یاسای‌ شاره‌وانییه‌كان‬ ‫هه‌مواركراوه‌ته‌وه‌‌و ده‌ڵێت س���ه‌رۆكی‌‬ ‫شاره‌وانی‌ كه‌سایه‌تییه‌كی‌ مه‌عنه‌وییه‌‪،‬‬ ‫هه‌تا مه‌رجیش نیی���ه‌ ئه‌ندازیار بێت‌و‬

‫له‌ئێستادا‬ ‫هیچ‬ ‫پابه‌ند بونێکی‬ ‫حیزبیم‬ ‫نه‌ماوه‌‬

‫سه‌رۆکی شاره‌وانی‬ ‫له‌سلێمانی‬ ‫وه‌رگرتنی پۆستی که‌سایه‌تیه‌کی‬ ‫مه‌عنه‌ویه‌و مه‌رج‬ ‫به‌ڕێوبه‌ریی‬ ‫نیه‌ پێشتر‬ ‫به‌وه‌کاله‌ت بوه‌‬ ‫له‌كه‌رتی‌ حكومیدا‬ ‫به‌باو‬ ‫كاری‌ كردبێت‬

‫ئاوێن���ه‌‪ :‬كه‌وات���ه‌ له‌نێ���و چه‌ن���د‬ ‫كاندیدێك���دا دی���اری‌ كرای���ت بۆ ئه‌و‬ ‫پۆسته‌؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬به‌ڵێ له‌نێو چه‌ند‬ ‫كاندیدێك���دا‪ ،‬پڕۆژه‌م پێشكه‌ش���كرد‌و‬ ‫پالنم هه‌بوه‌ بۆ شاری‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌پێی‌ هه‌ندێ���ك زانیاری‌‬ ‫ئێمه‌‪ ،‬ده‌وترێت له‌مه‌ڵبه‌ند كه‌ لیژنه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگاندن بۆ كاندیده‌كان كراوه‌‬ ‫خ���ۆت یه‌كێ���ك بوی���ت له‌ئه‌ندامانی‌‬ ‫لیژنه‌كه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ تا چه‌ند راسته‌؟‬ ‫یوس���ف یاس���ین‪ :‬ب���ۆ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ نا‪ ،‬به‌اڵم ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫لیژنه‌یه‌ك هه‌بو له‌س���ه‌ر ئاستی‌ حیزبه‌‬ ‫سیاس���ییه‌كان ته‌بعه‌ن یه‌كێتیش كه‌‬ ‫به‌شێكه‌ له‌ده‌سه‌اڵت هه‌ندێك كادیری‌‬ ‫ده‌ستنیشان كرد بۆ شوێنه‌كان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫فیلته‌رێك هه‌ب���و بۆ الیه‌نی‌ ئه‌خالقی‌‌و‬ ‫ئه‌ده‌بی‌ ك���ه‌ هه‌ندێك مه‌رج ده‌بو لێی‌‬ ‫بكۆڵرێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ وه‌كو‬

‫بڕوانامه‌ی‌ شه‌شی‌ ئاماده‌یشی‌ هه‌بێت‬ ‫ئاساییه‌‪ ،‬چونكه‌ سه‌رپه‌رشتی‌ كاره‌كان‬ ‫ده‌كات‌و مه‌رج نییه‌ پێشتریش له‌كه‌رتی‌‬ ‫حكومیدا كاری‌ كردبێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬به‌اڵم خۆ س���ه‌رۆكه‌كانی‌‬ ‫پێش���تر له‌كه‌رتی‌ حكومی���دا كاریان‬ ‫كردبو وه‌ك (خه‌سره‌و كه‌مال‌و عومه‌ر‬ ‫مه‌حوی‌)؟‬ ‫یوس���ف یاس���ین‪ :‬به‌رێكه‌وت كاك‬ ‫خه‌سره‌و‌و كاك عومه‌ر مه‌حوی‌ له‌وانه‌یه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆر له‌ناو كه‌رتی‌ حكومیدا‬ ‫كاری���ان كردبێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌ك وتم بۆ‬ ‫سه‌رۆكی‌ ش���اره‌وانی‌ پێموایه‌ مولزه‌م‬ ‫نییه‌ كه‌ پێش���تر خزمه‌ت���ی‌ حكومی‌‬ ‫هه‌بوبێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌و پێیه‌ی‌ پێشتر كارگێڕی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ سلێمانی‌ بویت‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫پابه‌ندبونت ماوه‌ به‌حیزبه‌وه‌؟‬ ‫یوس���ف یاس���ین‪ :‬نه‌خێر له‌ئێستادا‬ ‫هیچ ده‌سه‌اڵتێكی‌ حیزبیم نه‌ماوه‌‪.‬‬

‫‌‬

‫ئاوێن���ه‌‪ :‬یه‌كێك له‌و پرس���یارانه‌ی‌‬ ‫ده‌كرێ���ن ئه‌وه‌ی���ه‌ بۆچ���ی‌ مه‌ڵبه‌ند‬ ‫ته‌داخول ده‌كات له‌دانانی‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫شاره‌وانیشدا؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬با ئه‌م شتانه‌ هه‌ر‬ ‫له‌س���لێمانیدا ته‌س���ك نه‌كه‌ین���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫خۆم ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت ژیاوم‌و هه‌مو‬ ‫حیزبێك���ی‌ سیاس���ی‌ ك���ه‌ كێبڕكێی‌‬ ‫سیاس���ی‌ ده‌كه‌ن ئامانجیان گه‌یشتن‬ ‫بۆ ده‌س���ه‌اڵته‌‌و ده‌یان���ه‌وێ‌ زۆرترین‬ ‫كورسی‌ به‌ده‌ستبهێنن‌و به‌رنامه‌كانیان‬ ‫جێبه‌جێ بكه‌ن‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫پش���ت به‌كادیره‌كان���ی‌ ده‌به‌س���تێت‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش عه‌یبه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬كه‌وات���ه‌ ب���ه‌الی‌ ت���ۆوه‌‬ ‫ئاساییه‌؟‬ ‫یوس���ف یاس���ین‪ :‬به‌ڵ���ێ‪ ،‬چونكه‌‬

‫هه‌مو حیزبێكی‌ سیاس���ی‌ كه‌ كێبڕكێی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن ده‌كات ده‌توانێت خه‌ڵكان ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ حیزبه‌كه‌ی‌ دابنێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باش���ه‌ به‌و پێیه‌ی‌ له‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫ژیاویت‪ ،‬به‌اڵم چۆن قبوڵت كرد له‌نێو‬ ‫كاندیده‌كاندا‌و به‌بێ هه‌ڵبژاردن بكرێیته‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌؟‬ ‫یوس���ف یاس���ین‪ :‬هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫نه‌ب���و‪ ،‬چونكه‌ بۆ ئه‌و پۆس���تانه‌ كه‌‬ ‫حیزبی‌ سیاس���ی‌ مونافه‌س���ه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫كاریگه‌ری‌ ئ���ه‌و حیزبانه‌ هه‌یه‌‌و ئه‌گه‌ر‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنیش پێگ���ه‌ی‌ هه‌بێ���ت‌و‬ ‫كاندیدی‌ خۆی‌ هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا كه‌سێكی‌‬ ‫دیكه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ ناهێنێت‌و ئه‌و ئه‌ركه‌ی‌‬ ‫پێبس���پێرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر كه‌س���ه‌كه‌‬ ‫توانای‌ هه‌یه‌ ئه‌وه‌ خاڵێكی‌ گرنگه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ده‌كرێت بزانین له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵت له‌ك���وێ‌ ژیاوی���ت‌و چ كارێك���ت‬ ‫كردوه‌؟‬ ‫یوس���ف یاسین‪ :‬له‌كۆتایی‌ ‪ 1997‬تا‬

‫‪ 2009‬له‌ئه‌ڵمانیا بوم‌و سااڵنه‌ش سه‌فه‌رم‬ ‫كردۆته‌وه‌‌و له‌بواری‌ ئه‌ندازیاریدا ئیشم‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌سیفه‌تی‌ (موهه‌ندیس)‬ ‫نا‪ ،‬به‌اڵم بڕوانامه‌كه‌م له‌وێ‌ له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫خوێندنی‌ بااڵ ته‌عدی���ل كرد‪ ،‬له‌چه‌ند‬ ‫كۆمپانیایه‌كی���ش ئیش���مكردوه‌ وه‌كو‬ ‫هونه‌ریی‌‌و یاریده‌ده‌ری‌ ئه‌ندازیار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌كو ئه‌ندازیار نا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌س���لێمانی‌ سااڵنی‌ رابردو‬ ‫دی���ارده‌ی‌ خان���وی‌ زیاده‌ڕۆیی‌ هه‌بو‪،‬‬ ‫پالنتان چییه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬دیارده‌ی‌ زیاده‌رۆیی‌‬ ‫ده‌ردێك���ی‌ كوش���نده‌یه‌‌و پێویس���ته‌‬ ‫س���نورێكی‌ ب���ۆ دابنرێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و‬ ‫س���نوره‌ش به‌پێك���دادان له‌نێ���وان‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و خه‌ڵك���دا ناكرێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫بزانین هۆكاره‌كانی‌ دروس���تبونی‌ چین‬ ‫تا چاره‌س���ه‌ری‌ بكه‌ی���ن‪ ،‬به‌پێی‌ ئه‌و‬ ‫پالن���ه‌ی‌ له‌به‌رده‌س���تماندایه‌ كه‌ ئه‌وه‌‬ ‫قه‌ناعه‌تی‌ جه‌نابی‌ وه‌زیری‌ شاره‌وانی‌‌و‬ ‫پارێ���زگاری‌ سلێمانیش���ه‌ ئ���ه‌و یه‌كه‌‬ ‫نیش���ته‌جێبونانه‌ی‌ كه‌ دروس���تكراون‬ ‫دابه‌شكردنه‌كه‌ی‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ باش‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌مس���اڵ بڕیار هه‌یه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و یه‌كانه‌ی‌ له‌الی���ه‌ن وه‌به‌رهێنانه‌وه‌‬ ‫دروس���ت ده‌كرێت به‌فیلته‌رێكدا تێپه‌ڕ‬ ‫ببێت‌و بدرێنه‌ خه‌ڵكانی‌ كرێنشین‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ده‌توانێت نیس���به‌تێك كه‌م بكاته‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌و كات���ه‌ خه‌ڵك ناچێت به‌زیاده‌رۆیی‌‬ ‫خانو دروست بكات‪ ،‬هه‌روه‌ها سنوری‌‬ ‫گونده‌كانی‌ س���لێمانی‌ زۆرن‌و سلێمانی‌‬ ‫فراوان بوه‌‌و زیاتر له‌ ‪ 30‬گوند ده‌كه‌ونه‌‬ ‫ماسته‌رپالنه‌وه‌‌و ئێستا كاریان له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‌و ئه‌گ���ه‌ر مۆڵ���ه‌ت بده‌ینه‌‬ ‫خاوه‌نه‌كانیان كه‌ خانوی‌ تێدا بكه‌نه‌وه‌‬ ‫ئه‌وانیش به‌زیاده‌ڕۆیی‌ خانو دروس���ت‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانه‌ نه‌خراونه‌ته‌ بواری‌‬ ‫جێبه‌جێكردن���ه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ هه‌وڵده‌ده‌ین‬ ‫له‌مه‌ودوا چاره‌سه‌رێكی‌ باشتر بۆ ئه‌و‬ ‫حاڵه‌ته‌ش بدۆزینه‌وه‌‪.‬‬ ‫پرس���یاری‌‬ ‫زۆر‬ ‫ئاوێن���ه‌‪:‬‬ ‫دابه‌ش���كردنی‌ زه‌وی‌ ده‌كرێ���ت‪ ،‬كه‌ی‌‬ ‫ده‌ستپێده‌كاته‌وه‌؟‬ ‫یوس���ف یاس���ین‪ :‬یه‌كێك له‌كێشه‌‬ ‫گه‌وره‌كانم���ان زه‌ویی���ه‌‪ ،‬تائێس���تا‬ ‫ش���اره‌وانی‌ ‪ 17‬ه���ه‌زار پارچه‌ زه‌وی‌‬ ‫قه‌رزاره‌ كه‌ بڕیاری‌ وه‌رگرتنیان هه‌یه‌‌و‬ ‫فه‌رمانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانیان هه‌یه‌‬ ‫پێ���ش ‪‌2006‬و عه‌یبه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ش���ه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر نه‌توانین ئه‌و فه‌رمانانه‌ جێبه‌جێ‬ ‫بكات‪ ،‬زه‌وییه‌كانی���ش چه‌ندین چین‌و‬ ‫توێ���ژی‌ تێدای���ه‌‪ ،‬فه‌رمانه‌كانیش تازه‌‬ ‫كراونه‌ته‌وه‌‌و ئێستا هه‌موی‌ دابه‌شكراوه‌‬ ‫به‌سه‌ر ده‌وروبه‌ری‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئ���ه‌ی‌ باش���ه‌ زه‌وی‌ ماوه‌‬ ‫دابه‌ش بكرێت؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬ئه‌وه‌ یه‌كێكه‌ له‌كێشه‌‬ ‫گ���ه‌وره‌كان‌و ده‌بێ���ت هانا ب���ۆ زه‌وی‌‬ ‫كش���توكاڵی‌ ببه‌ین‌و بیانكوژێنینه‌وه‌‪،‬‬ ‫لیژنه‌یه‌كی‌ چاالك له‌ش���اره‌وانی‌ هه‌یه‌‌و‬ ‫نوێنه‌رانی‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ تێدایه‌‌و رۆژانه‌‬ ‫خه‌ریك���ی‌ كوژاندنه‌وه‌ی‌ زه‌وین‌و ئیفراز‬ ‫بكرێن‌و ئه‌و قه‌رزانه‌ جێبه‌جێ ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و زه‌وییانه‌ش���ی‌ ك���ه‌ وه‌به‌رهێنان‬ ‫پێی داون‌و یه‌كه‌ی‌ نیش���ته‌جێبونیان‬ ‫له‌سه‌ر دروستكراوه‌‪ ،‬تائێستا كێشه‌ی‌‬ ‫زه‌وییه‌كانی���ان چاره‌س���ه‌ر نه‌كراوه‌‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌س���ه‌ر ش���اره‌وانی‌ پێویسته‌‬ ‫خاوه‌نه‌كانی���ان قه‌ره‌بو بكاته‌وه‌‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی‌ جێبه‌جێكردنی‌ ماس���ته‌رپالنی‌‬ ‫س���لێمانی‌ بۆ راكێش���انی‌ ش���ه‌قام‌و‬ ‫رێگه‌وبان���ه‌كان زۆرتری���ن خان���وی‌‬ ‫به‌رده‌كه‌وێ���ت‌و ئ���ه‌وه‌ش پێویس���تی‌‬ ‫به‌قه‌ره‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌وڵی‌ ته‌واویان بۆ‬ ‫ده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌نیازیت تا كه‌ی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫بیت؟‬ ‫یوسف یاسین‪ :‬له‌سلێمانی‌ وه‌كاله‌ت‬ ‫ب���اوه‌ (به‌پێكه‌نین���ه‌وه‌)‪ ،‬پێش���تر‬ ‫زۆرب���ه‌ی به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌كان به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫ده‌س���تبه‌كاربون هه‌ت���ا ئه‌مس���اڵ‌ ‪3‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر بونه‌ ره‌سمی‌‌و وه‌كاله‌ته‌كه‌ش‬ ‫قانونییه‌‌و ره‌نگه‌ وه‌ك���و ده‌وترێت بۆ‬ ‫(تح���ت تجروب���ه‌) بێت‌و البردنیش���ی‌‬ ‫ئاسانه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌یه‌كه‌م رۆژی‌ كاركردنت‪،‬‬ ‫به‌الته‌وه‌ قورس نه‌بو؟‬ ‫یوسف یاس���ین‪ :‬بێگومان قورسه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ كێش���ه‌ی‌ زۆری‌ تێدایه‌‪ ،‬كوڕی‌‬ ‫ده‌وێ سه‌ری‌ لێده‌ربكات‪.‬‬

‫كێ ده‌ستی‬ ‫گرتوون؟‬

‫‪41‬‬

‫پێناچ����ێ ئ����ه‌م كه‌ڕه‌ت����ه‌ش‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كانی ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫هی����چ ئه‌نجامێكی����ان لێ ش����ین بێت‪.‬‬ ‫دیس����انه‌وه‌ ه����ه‌ردوال چوون����ه‌وه‌ ناو‬ ‫بازن����ه‌ داخراوه‌ك����ه‌؛ كۆبوون����ه‌وه‌كان‬ ‫به‌گه‌رموگوڕی ده‌كرێن‪ ،‬سه‌ر مێزه‌كان‬ ‫به‌پێشنیازو پرۆژه‌ قه‌ره‌باڵغ ده‌كرێن‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌ك����ه‌و تۆپ����ی وه‌اڵم ده‌خاته‌وه‌‬ ‫گۆڕه‌پانی ئه‌ویدیكه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی له‌و‬ ‫نێوانه‌دا غائیبه‌‪ ،‬دۆزینه‌وه‌ی رێگایه‌كه‌‬ ‫كه‌ ته‌وقی بازنه‌كه‌مان بۆ بش����كێنێ‪..‬‬ ‫ئه‌مجاره‌ش سه‌رباسی كۆبوونه‌وه‌كان‪،‬‬ ‫به‌ش����داریپێكردنی‬ ‫پێش����نیازی‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنه‌ له‌حكومه‌تێك����ی بنكه‌‬ ‫فراواندا؛ ده‌س����ه‌اڵت داوایان لێده‌كات‬ ‫پێك����ه‌وه‌ له‌حكومه‌ت����دا چاكس����ازیی‬ ‫بك����ه‌ن !‪ ..‬له‌راس����تیدا م����ن ناتوانم‬ ‫له‌نهێنی����ی ئه‌وه‌ بگه‌م ك����ه‌ بۆچی بێ‬ ‫ئۆپۆزسیۆن چاكسازیی ناكرێ؟ قه‌ت‬ ‫بووه‌ چاكس����ازیی له‌سه‌ر ئۆپۆزسیۆن‬ ‫په‌كی كه‌وتبێت؟ ی����ان به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫به‌مانه‌وه‌ی ئۆپۆزس����یۆن له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت‪ ،‬چاكسازیی باشتر جێبه‌جێ‬ ‫ده‌ك����رێ‌و حكوم����ه‌ت هه‌ڵس����وڕاوتر‬ ‫له‌خه‌می خزمه‌تكردنی هاونیشتمانییاندا‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی گره‌و له‌ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ببات����ه‌وه‌‪ .‬ئ����ه‌ی ئه‌مه‌ یه‌كێ����ك نییه‌‬ ‫له‌حیكمه‌ته‌ گه‌وره‌كانی دیموكراس����ی؟‬ ‫مه‌رجێكی س����ه‌ره‌كی نییه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫فره‌ره‌نگی����ی كاڵ نه‌بێت����ه‌وه‌؟ نابێته‌‬ ‫داینه‌مۆ بۆ له‌كارنه‌كه‌وتنی پرۆسه‌یه‌كی‬ ‫ته‌ندروس����تی سیاس����یی؟ باش����ترین‬ ‫رێ����گا نیی����ه‌ كه‌ هیچ الیه‌ك تووش����ی‬ ‫غروری سیاسیی‌و بێباكیی له‌بڕیاردان‬ ‫نه‌بێت‌و ده‌نگده‌رانیش هه‌میش����ه‌ زیاتر‬ ‫له‌بژاره‌یه‌كیان له‌به‌رده‌مدا بێت؟‬ ‫لێره‌وه‌ ده‌پرسم؛ ئاخۆ رێگرییه‌كانی‬ ‫ب����ه‌رده‌م ده‌س����ه‌اڵت چی����ن بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌ستبكات به‌چاكسازیی‪ ،‬كێ ده‌ستی‬ ‫گرت����ووه‌ ئ����ه‌و كاره‌ گه‌وره‌ی����ه‌ بكات‬ ‫كه‌ س����ه‌ره‌نجامه‌كه‌ی له‌به‌رژه‌وه‌ندیی‬ ‫خه‌ڵك‌و پریس����تیجی سیاسیی خۆی‌و‬ ‫زه‌ره‌ری ئۆپۆزسیۆندایه‌‪ ،‬ئۆپۆزسیۆنێك‬ ‫ك����ه‌ له‌ئه‌ساس����دا به‌ه����ۆی نه‌كردنی‬ ‫چاكس����ازیی‌و نه‌بوونی نادادپه‌روه‌ریی‬ ‫دروس����تبووه‌‪ ،‬نه‌ك به‌هۆی جیاوازیی‬ ‫كارنام����ه‌ی به‌ڕێوه‌بردن����ی حكومه‌ت‬ ‫ ه‌وه‌‪ .‬باش����ه‌ حكوم����ه‌ت بۆ ده‌یه‌وێ‬‫له‌و قازانجه‌ سیاس����ییه‌‪ ،‬غه‌ریمه‌كانی‬ ‫بكاته‌ ش����ه‌ریكبه‌ش؟ ك����ێ هه‌یه‌ رێگر‬ ‫بێت له‌وه‌ی كه‌ یاس����ا سه‌روه‌ر بكات‌و‬ ‫خودی ئه‌و یاس����ایانه‌ جێبه‌جێ بكات‬ ‫ك����ه‌ په‌رله‌مانتاره‌كانی خۆی به‌زۆرینه‌‬ ‫په‌س����ه‌ندیان كردووه‌؟ كێ ده‌س����تی‬ ‫گرتووه‌ كه‌ چاودێریی دارایی ئه‌كتیڤ‬ ‫ب����كات‌و هه‌ڵمه‌تێك����ی دامه‌زراوه‌یی‌و‬ ‫یاسایی بۆ به‌گژداچوونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵیی‬ ‫به‌ڕێبخات؟ كام داگیركه‌ر خاكه‌كه‌مان‬ ‫داگیرده‌كات����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر هه‌رچ����ی‬ ‫زه‌وی‌و زارو پ����رۆژه‌ی بارزرگانی هه‌یه‌‬ ‫له‌به‌رپرس����ان‌و داروده‌س����ته‌كانیان‬ ‫بس����ه‌نرێته‌وه‌؟ باش����ه‌ كامی����ان؛‬ ‫ئۆپۆزسیۆن یان ده‌س����ه‌اڵت ده‌توانێ‬ ‫جیاوازیی بێ حس����ابی نێوان مووچه‌و‬ ‫ئیمتیازاتی به‌رپرس����ان‌و هاوواڵتییان‬ ‫كه‌مبكات����ه‌وه‌؟ موڵك����ی گش����تیی بۆ‬ ‫حكومه‌ت بگه‌ڕێنێته‌وه‌‪ ،‬خانه‌نششینیی‬ ‫پله‌ تایبه‌ت����ه‌كان هه‌ڵوه‌ش����ێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫واڵت ئاوه‌دانبكات����ه‌وه‌‪ ،‬ئابووری����ی‬ ‫ببووژێنێت����ه‌وه‌‪ ،‬هێ����زی پێش����مه‌رگه‌‬ ‫یه‌كبخات‌و رێكبخات‪ ،‬ده‌زگای داواكاریی‬ ‫گشتیی به‌هێزبكات‌و سه‌ربه‌خۆییه‌كه‌ی‬ ‫پێش����ێل نه‌كات‪ ..‬ئه‌ی ئه‌گه‌ر ئه‌وانه‌‬ ‫ن����ه‌كات چ مانای����ه‌ك بۆ ده‌س����ه‌اڵت‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتدارێتیی ده‌مێنێت����ه‌وه‌؟ خۆ‬ ‫هه‌موو هێزێك هه‌وڵی گرتنه‌ده‌س����تی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت ده‌دات ب����ۆ ئه‌وه‌ی����ه‌ ئه‌م‬ ‫به‌رنامان����ه‌ جێبه‌ج����ێ ب����كات‪ ،‬نه‌ك‬ ‫له‌شیله‌و ش����ه‌كراوی كورس����یی نوقم‬ ‫بێت‌و هاوكێشه‌كه‌ پێچه‌وانه‌ بكرێته‌وه‌؛‬ ‫له‌جیاتی كورس����ی بۆ جێبه‌جێكردنی‬ ‫به‌رنامه‌ بێت‪ ،‬به‌رنامه‌ بۆ پاراس����تنی‬ ‫كورسی دابڕێژرێ‪ .‬به‌ڵێ حكومه‌تی بنكه‌‬ ‫فراوان ده‌رده‌كه‌مان نه‌ك ده‌وا ناكات‪،‬‬ ‫به‌ڵكو قورستری ده‌كات‪ ،‬با حكومه‌ت‬ ‫كاری خ����ۆی بكات‌و ئۆپۆزس����یۆنیش‬ ‫به‌چاوتیژیی‌و ده‌مگه‌رمییه‌وه‌‪ ،‬خۆی بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی داهاتوو ئاماده‌ بكات‪..‬خۆ‬ ‫هه‌قمانه‌ له‌وه‌ش بترس����ین كه‌ نه‌وه‌كا‬ ‫سه‌ره‌نجام چاكس����ازییش له‌ژێر بنكه‌‬ ‫فراوانه‌كه‌ی حكومه‌تدا پان بكرێته‌وه‌و‬ ‫هه‌ر ئه‌ویش بكرێته‌ قوربانی‪.‬‬ ‫‪kawamuhamad@yahoo.com‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫پرۆفایل‬

‫پارله‌مانتاری‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون ئیبراهیم ره‌كابی‌‪:‬‬

‫پێویست ‌ه توركیا كێش ‌ه ناوخۆییه‌كان ‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ر بكات نه‌ك هێرش بكاته‌ سه‌ر كوردستان‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كدا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫پارله‌مانتاری‌ لیستی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانون‬ ‫ئیبراهیم ره‌كابی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‬ ‫كه‌ لیسته‌كه‌یان سیاسه‌ته‌كانی‌ ئێران‬ ‫له‌عێراقدا جێبه‌جێ‌ بكات‌و دژایه‌تی‌‬ ‫لیسته‌كه‌ی‌ بۆ ده‌ستێوه‌ردانی‌‬ ‫ده‌ره‌كی‌ ره‌تده‌كاته‌وه‌‪ .‬داواكاری‌‬ ‫خۆپیشانده‌رانیش به‌ده‌ستوری‌‌و‬ ‫قانونی‌ ناوده‌بات‪ .‬له‌باره‌ی‌‬ ‫توركیاشه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "توركیا نه‌خێری‌‬ ‫عێراقی‌ ده‌وێت نه‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬چ���ۆن ده‌ڕوانن���ه‌ ئ���ه‌و‬ ‫خۆپیشاندانانه‌ی‌ كه‌ ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ دو‬ ‫مانگه‌ دژی‌ حكومه‌ت ئه‌نجامده‌درێت؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬له‌ڕاستیدا ئه‌و خۆپیشاندانانه‌‬ ‫خۆپیشاندان نییه‌ دژی‌ حكومه‌ت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫خۆپیش���اندانێكه‌ تێیدا خۆپیشانده‌ران‬ ‫چه‌ن���د داوایه‌كیان هه‌یه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫ده‌س���تورو یاس���اداو ماف���ی‌ خۆیانه‌‪،‬‬ ‫كه‌س ناتوانێ ك���ه‌س تۆمه‌تبار بكات‪.‬‬ ‫چونكه‌ خۆپیش���اندان به‌پێی‌ ده‌ستورو‬ ‫یاسا دانی‌ پێدانراوه‌و مافی‌ هاواڵتیانی‌‬ ‫عێراقه‌‪ .‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا پێویسته‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كان یاس���ایی‌ بێ���ت‌و‬ ‫له‌ڕێڕه‌وی‌ یاس���ایی‌‌و ده‌س���توری‌ خۆی‌‬ ‫النه‌دات‌و به‌ده‌س���تی‌ واڵتانی‌ دراوسێ‬ ‫نه‌جوڵێنرێ���ت‪ .‬ئێم���ه‌ به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫باش سه‌یری‌ ده‌كه‌ین‌و حكومه‌تیش بۆ‬ ‫جێبه‌جێ كردنی‌ داوای‌ خۆپیشانده‌ران‬ ‫هه‌نگاوی‌ كرداری‌ ده‌نێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌ندێ‌ الیه‌ن ب���اس له‌وه‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن كه‌ الیه‌نی‌ ده‌ره‌ك���ی‌‌و واڵتانی‌‬ ‫دراوس���ێ هاواڵتیان���ی‌ عێ���راق دژی‌‬ ‫حكومه‌ت ده‌جوڵێنن؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬نه‌ك ده‌وترێت به‌ڵكو چه‌ندین‬ ‫پرۆژه‌ی‌ سیاسی هه‌یه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫ئاڕاس���ته‌ ده‌كرێت‪ ،‬بۆ كێش���ه‌ نانه‌وه‌‬ ‫له‌عێراق یان بۆ نانه‌وه‌ی‌ ئاژاوه‌ له‌نێوان‬ ‫كوردو عه‌ره‌ب یان سوننه‌و شیعه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫شتێكی‌ حاشا هه‌ڵنه‌گره‌و زۆر كه‌سیش‬ ‫ده‌زانێ‌‌و رون‌و ئاشكراشه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئایا ده‌توانی‌ ئ���ه‌و الیه‌نانه‌‬ ‫دیاری‌ بكه‌ی‌؟‬

‫►‬

‫ ئا‪ :‬سۆران كامه‌ران‬

‫ سه‌رۆكی‌ عه‌شیره‌ته‌‬‫ی س���ه‌ربه‌خۆ‬ ‫ وه‌ك كه‌س���ایه‌تییه‌ك ‌‬‫ی‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی لیس���ت ‌‬ ‫بوه‌ت��� ‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫یاسا‬ ‫ی ئاب���وری‌‌و‬ ‫ی لیژن��� ‌ه ‌‬ ‫ ئه‌ندام��� ‌‬‫وه‌به‌رهێنانه‌ له‌پارله‌مان‬ ‫ی نۆ منداڵه‌‬ ‫ ژنی‌ هێناوه‌و خاوه‌ن ‌‬‫ خه‌ڵكی‌ ناسرییه‌یه‌‬‫‪ -‬خاوه‌نی‌ بڕوانام ‌هی‌ به‌كالۆریۆسه‌‬

‫له‌ڕاستیدا ته‌نها‬ ‫ی یاسا‬ ‫ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫به‌رپرس نییه‌ له‌م‬ ‫حكومه‌ته‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مڕۆ زۆرب ‌ه ‌‬ ‫الیه‌نه‌كان به‌شدارن‬ ‫له‌حكومه‌ت‬

‫ره‌كابی‌‪ :‬ئینشائه‌اڵ ناگاته‌ به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ك دژی‌ حكومه‌ت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‬ ‫حكومه‌ت چه‌ك دژی‌ خۆپیش���انده‌ران‬ ‫به‌كارناهێنێ���ت‪ .‬به‌ڵكو ئێس���تا ئه‌وان‬ ‫دیاریی���ان كرد ك���ه‌ چی���ان ده‌وێت‌و‬ ‫سیاس���ییه‌كانیان له‌خۆپیش���اندانه‌كان‬ ‫دورخسته‌وه‌‪ .‬حكومه‌تیش بۆ به‌ده‌مه‌وه‌‬ ‫چونی‌ داوای‌ خۆپیش���انده‌ران لیژن ‌هی‌‬ ‫پێكهێناوه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا هه‌نگاو هه‌یه‌ بۆ‬ ‫به‌جێگه‌یاندنی‌ داوای‌ خۆپیشانده‌ران‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌ندێ الی���ه‌ن پێیانوایه‌ كه‌‬ ‫لیس���ته‌كه‌تان‪ :‬لیستی‌ ده‌وڵه‌تی‌ یاسا‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ر قه‌یران ده‌ژێت‪ ،‬به‌هۆی‌ ئه‌و‌هی‌‬ ‫كه‌ شكس���تی‌ هێن���اوه‌ له‌حكومڕانی‌‌و‬ ‫له‌خزمه‌تكردنی‌ هاواڵتیانی‌ عێراقدا؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬له‌ڕاس���تیدا ته‌نها ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫یاس���ا به‌رپرس نییه‌ ل���ه‌م حكومه‌ته‌‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و ئه‌م���ڕۆ زۆرب���ه‌ی‌ الیه‌نه‌كان‬ ‫به‌ش���دارن له‌حكوم���ه‌ت‪ :‬هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬كوتله‌ی‌ س���ه‌در‪ ،‬لیستی‌‬ ‫عێراقییه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌ گش���تیان به‌ش���دارن‬ ‫له‌م حكومه‌ته‌‪ .‬ده‌وڵه‌تی‌ یاسا خۆ وه‌ك‬ ‫سه‌دام حوسێن به‌ته‌نها ده‌ستی‌ به‌سه‌ر‬ ‫حكومه‌تدا نه‌گرتوه‌‪ ،‬ئه‌مڕۆ رۆژگارێكی‌‬ ‫تره‌‌و هه‌ڵبژاردن هه‌ی���ه‌و حكومه‌تیش‬ ‫به‌هاوبه‌شی‌ دروستكراوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌ندێ‌ الی���ه‌ن وای‌ ده‌بینن‬ ‫كه‌ مالیكی‌ س���ه‌رجه‌م پۆسته‌ ئه‌منی‌و‬

‫س���ه‌ربازییه‌كانی‌ بۆ به‌ژه‌وه‌ندی‌ خۆی‌‌و‬ ‫لیسته‌كه‌ی‌ به‌كارهێناوه‌؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬نه‌خێر ئه‌مه‌ راس���ت نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ه‌یری‌ سوپای‌ عێراقی‌ بكه‌ین‬ ‫ده‌بینین له‌سه‌رجه‌م نه‌ته‌وه‌كانی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫چه‌ندین پۆستی‌ بااڵ هه‌یه‌ له‌ناو سوپا كه‌‬ ‫به‌ده‌ست كورده‌وه‌یه‌‪ ،‬وه‌ك سوپاساالر‬ ‫یان سه‌رۆكی‌ هێزی‌ ئاسمانی‌‌و چه‌ندین‬ ‫پۆس���تی‌ دیكه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها س���وننه‌ش‬ ‫چه‌ند پۆس���ێكی‌ به‌ده‌سته‌وه‌یه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ن���دێ الیه‌ن رێژه‌ك���ه‌ی‌ كه‌متربێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ هۆكاره‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ ئه‌وان‬ ‫هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ پرۆژه‌ی‌ سیاس���یان‬ ‫له‌عێراقدا ره‌تده‌كرده‌وه‌و به‌ش���داریان‬ ‫تێدا نه‌ده‌كرد‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی‌ ده‌وڵه‌تی‌ یاسا به‌جارێك‬ ‫چه‌ند سه‌نگه‌رێكی‌ له‌خۆی‌ كردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌نگه‌رێك دژی‌ كورد به‌دروستكردنی‌‬ ‫هێ���زی‌ دیجل���ه‌‪ ،‬س���ه‌نگه‌رێك دژی‌‬ ‫سه‌درییه‌كان‪ ،‬سه‌نگه‌رێك دژی‌ سوننه‌‬ ‫به‌ده‌ستگیركردنی‌ كه‌سایه‌تییه‌كانیان؟‬ ‫ره‌كاب���ی‌‪ :‬هه‌رگی���ز ش���تی‌ وانییه‌‪،‬‬ ‫هه‌رگی���ز ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا س���ه‌نگه‌ری‌‬ ‫له‌ك���ه‌س نه‌كردوه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬ئێم���ه‌‬ ‫سه‌نگه‌رمان نه‌كردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئێمه‌‬ ‫س���ه‌یری‌ دور ده‌كه‌ین‪ ،‬كه‌ مه‌ترس���ی‌‬ ‫س���نوره‌كانی‌ س���وریاو توركیای���ه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌دورس���تكردنی‌ سه‌نگه‌ر‬

‫ئیبراهیم ره‌کابی‬

‫ره‌كابی‌‪ :‬به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌و واڵتانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دراوس���ێ ئه‌جێن���دای‌ تایبه‌تی‌ خۆیان‬ ‫له‌عێراقدا هه‌یه‌‪ ،‬ئێمه‌ ترسمان له‌وه‌ هه‌یه‌‬ ‫كه‌ بۆ نمونه‌ ده‌وڵه‌تی‌ ئیس�ل�امی‌ سه‌ر‬ ‫به‌رێكخراوی‌ ئه‌لقاعیده‌ خۆیان بخزێننه‌‬ ‫ناو بابه‌ته‌كانه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم خۆپیشانده‌ران‬ ‫هه‌موی���ان كوڕو برای‌ ئێم���ه‌ن‌و كوڕی‌‬ ‫ئ���ه‌م واڵته‌ن‌و مافی‌ ئه‌وه‌ش���یان هه‌یه‌‬ ‫داوای‌ ده‌ستورییان هه‌بێت‪ .‬به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫ده‌ترسین چه‌ند الیه‌نێك تۆوی‌ (فیتنه‌)‬ ‫له‌ناوماندا بچێنێ‪ .‬خوانه‌خواسته‌ بگاته‌‬ ‫ش���ه‌ڕی تائیفی‌‪ ،‬كه‌ ئ���ه‌و كاته‌ ته‌ڕو‬ ‫وش���ك پێكه‌وه‌ ده‌س���وتێنێ‌‪ ،‬له‌عێراق‬ ‫له‌باك���وره‌وه‌ بۆ باش���ور‪ .‬پێویس���ته‌‬ ‫هه‌موان هه‌وڵبده‌ی���ن كه‌ هیچ واڵتێكی‌‬ ‫دیكه‌ به‌تایبه‌تی‌ توركیا ده‌ستوه‌رنه‌ده‌نه‌‬ ‫كاروب���اری‌ ناوخ���ۆی‌ عێراق���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫نه‌خێری‌ بۆ كوردس���تان ده‌وێت نه‌ بۆ‬ ‫عێراقیش‪ .‬پێویسته‌ توركیا چاره‌سه‌ری‌‬ ‫كێش���ه‌ ناوخۆییه‌كانی‌ خ���ۆی‌ بكات‌و‬ ‫له‌عێراقدا خه‌ریكی‌ دروستكردنی‌ قه‌یران‬ ‫نه‌بێت‌و هێرش نه‌كاته‌ سه‌ر سنوره‌كانی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێتوایه‌ كه‌ خۆپیشاندانی‌ شاره‌‬ ‫سوننه‌كانی‌ عێراق په‌ره‌بسێنێت‌و بگاته‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌ چ���ه‌ك‪ ،‬روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ك���داری‌ له‌نێوان خۆپیش���انده‌ران‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقدا روبدات؟‬

‫له‌دژی‌ سوننه‌ بۆ ئه‌مه‌ش ده‌ڵێم نه‌خێر‬ ‫ش���تی‌ وانییه‌‪ ،‬سوننه‌كان برای‌ ئێمه‌ن‌و‬ ‫هێ���ز له‌خۆیانه‌و كوڕی‌ ئ���ه‌م واڵته‌ن‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌درییه‌كانش س���ه‌نگه‌رمان‬ ‫نییه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وانی���ش له‌هاوپه‌یمانی‌‬ ‫نیشتیمانین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌ن���دێ الی���ه‌ن پێیانوایه‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا سیاس���ه‌ته‌كانی‌ ئێران‬ ‫له‌عێراقدا په‌یڕه‌و ده‌كات؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬هه‌رگیز دان به‌سیاسه‌ته‌كانی‌‬ ‫ی هه‌م���و‬ ‫ئێران���دا نانێی���ن‌و دژ ‌‬ ‫ده‌س���تێوه‌ردانێك ده‌وه‌س���تینه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌مو شێوه‌یه‌ك دژی‌ ده‌ستێوه‌ردانی‌‬ ‫ئێرانین‪ .‬ئێمه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك دان‬ ‫به‌سیاس���ه‌ته‌كانی‌ توركیاش���دا نانێین‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر عێراق‌و دژی‌ ده‌ستێوه‌ردان‬ ‫ده‌وستینه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ عێراق عێراقێكی‌‬ ‫یه‌كگرتوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێ���وه‌ بۆچی‌ له‌فرۆش���تنی‌‬ ‫نه‌وتدا دژی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمن‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش���دا كه‌ به‌به‌راورد به‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫دیك���ه‌ی‌ عێ���راق‪ ،‬ل���ه‌ڕوی‌ ئاوه‌دانی‌‌و‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌وه‌ له‌كوردس���تان به‌ره‌و‬ ‫پێشچونێكی‌ زۆر هه‌یه‌؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬ئێمه‌ دژی‌ سیاس���ه‌ته‌كانی‌‬ ‫نه‌وتی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان نین‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ده‌ستورمان هه‌یه‌و ده‌ستوریش ده‌ڵێت‬ ‫كه‌ نه‌وت بۆ گه‌له‌‪ .‬كاتێك كه‌ پارێزگای‌‬ ‫به‌سره‌ له‌ (‪ )%90‬نه‌وت ده‌رده‌هێنێت‌و‬ ‫به‌س���ه‌ر س���ه‌رجه‌م عێراقدا دابه‌ش���ی‌‬ ‫ده‌كات به‌هه‌رێمی‌ كوردستانیش���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ ش���تێكی‌ باش���ه‌‪ ،‬سیاسه‌ته‌كانی‌‬ ‫نه‌وت له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان پێویسته‌‬ ‫بگه‌ڕێت���ه‌وه‌و ملكه‌چ بێت بۆ حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ن���د‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌م���ه‌ش كارێك���ی‌‬ ‫ده‌ستورییه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌ندێ الیه‌ن ده‌ڵێن كه‌ نه‌وت‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستانه‌وه‌ ده‌دزرێت‪ ،‬ئایا‬ ‫هیچ به‌ڵگه‌یه‌كتان له‌س���ه‌ر ئه‌م قسه‌یه‌‬ ‫هه‌یه‌؟‬ ‫ره‌كابی‌‪ :‬هیچ به‌ڵگه‌یه‌ك نییه‌ له‌سه‌ر‬ ‫دزین���ی‌ نه‌وت له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫ئه‌مان���ه‌ پڕوپاگه‌ن���ده‌ن‌و ئامان���ج لێی‬ ‫دروس���تكردنی‌ قه‌یران���ی‌ به‌رده‌وامه‌ بۆ‬ ‫عێراق‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ دروستكردنی‌ كێشه‌‬ ‫له‌نێوان ناوه‌ندو هه‌رێمدا‪.‬‬

‫خۆپیشاندانه‌كان‪ ،‬سه‌ركرد‌ه سیاسییه‌كان ‌ی سونن ‌ه‬ ‫به‌سه‌ر دو به‌ره‌دا دابه‌شده‌كات‬ ‫ ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫به‌رده‌وامبونی‌ خۆپیشاندانی‌ عه‌ره‌به‌‬ ‫سوننه‌كان‪ ،‬سه‌ركرده‌ سیاسییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌سه‌ر دو به‌ره‌دا دابه‌شكردوه‌‪،‬‬ ‫به‌ره‌یه‌كیان داوا ده‌كات حكومه‌ت‬ ‫داواكاری‌ خۆپیشانده‌ران جێبه‌جێ‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌ره‌كه‌ی‌ دیكه‌ش هه‌وڵ بۆ‬ ‫روخاندنی‌ حكومه‌ته‌كه‌ی‌ مالیكی‌‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ دو مانگه‌و به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌دوای‌ ده‌ستگیركردنی‌ پاسه‌وانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زی���ری‌ دارای���ی‌ رافی���ع عیس���اوی‌‬ ‫له‌الیه‌ن هێ���زه‌ ئه‌منییه‌كانی‌ عێراقه‌وه‌‪،‬‬ ‫هاواڵتیان���ی‌ عه‌ره‌بی‌ س���وننه‌ مه‌زه‌ب‬ ‫له‌شاره‌كانی‌ رومادی‌‌و فه‌لوجه‌و سامه‌ڕاو‬ ‫موس���ڵ به‌رده‌وامن له‌خۆپیش���اندان‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ به‌پێ���ی‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫دوایین هه‌ڵبژاردن���ی‌ پارله‌مانی‌ عێراق‬ ‫ل���ه‌"‪ ،"2010/3/7‬پارێزگاكانی‌ دیاله‌و‬ ‫موسڵ‌و سه‌اڵحه‌دین‌و نه‌ینه‌واو ئه‌نبار‪،‬‬ ‫به‌س���ه‌نته‌ری‌ نفوزی‌ سیاس���ی‌ لیستی‌‬ ‫عێراقییه‌ داده‌نرێت‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ س���ه‌رچاوه‌ سیاس���ییه‌كان‪،‬‬ ‫سه‌ركرده‌كانی‌ لیستی‌ عێراقییه‌ به‌سه‌ر‬ ‫دو به‌ره‌دا دابه‌شبون‪ ،‬ره‌وتی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫كه‌ جێگری‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران س���اڵح‬ ‫موتڵه‌گ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌كات‪ ،‬ره‌وتی‌‬ ‫ئیس�ل�امییه‌كانیش رافی���ع عیس���اوی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌كات‌و س���ه‌رۆكی‌‬

‫پارله‌مان ئوسامه‌ نوجه‌یفی‌ پشتیوانی‌‬ ‫لێده‌كات‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ لیس���تی‌ عێراقییه‌‪،‬‬ ‫رایگه‌یان���د موتڵ���ه‌گ له‌هه‌وڵدای���ه‌ بۆ‬ ‫فش���ار خس���تنه‌ س���ه‌ر حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫پارله‌مان بۆ به‌ده‌مه‌وه‌چونی‌ داواكاریی‌‬ ‫خۆپیش���انده‌ران‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫دیالۆگ‌و به‌شداریكردن له‌لیژنه‌ی‌ پێنج‬ ‫قۆڵی‌‪ ،‬كه‌ ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ مانگێكه‌ بۆ‬ ‫تاوتوێكردن‌و جێبه‌جێكردنی‌ داواكاری‌‬ ‫خۆپیش���انده‌ران‪ ،‬له‌الی���ه‌ن حكومه‌ت‌و‬ ‫پارله‌مانه‌وه‌ پێكهێنراوه‌‪.‬‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ پێن���ج قۆڵ���ی‌ پێكهات���وه‌‬ ‫له‌هه‌ریه‌كه‌ له‌‪ :‬ساڵح موتڵه‌گ‪ ،‬موحسین‬ ‫س���ه‌عدون له‌هاوپه‌یمانی‌ كوردستانی‌‪،‬‬ ‫خالید عه‌تییه‌ سه‌رۆكی‌ لیستی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫قانون‪ ،‬ئیبراهیم جه‌عفه‌ری‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫ئیتالفی‌ هاوپه‌یمانی‌ نیشتیمانی‌‪ ،‬هادی‌‬ ‫عامری‌ وه‌زیری‌ گواستنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچ���ی‌ ب���ه‌ره‌ی‌ دوه‌مه‌‪ ،‬ب���ه‌ره‌ی‌‬ ‫عیس���اوی‌‌و نوجه‌یف���ی‌‪ ،‬به‌وت���ه‌ی‌‬ ‫ئ���ه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ پێداگرن له‌س���ه‌ر‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌ ئێستاو‬ ‫گۆڕین���ی‌ ن���وری‌ مالیك���ی‌ س���ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران‪ ،‬هه‌ر چاره‌سه‌رێكی‌ به‌ده‌ر له‌م‬ ‫بژارده‌یه‌ش ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌فت���ه‌ی‌ راب���ردو‪ ،‬لیس���تی‌‬ ‫عێراقیی���ه‌ بڕیاریاندا چیتر به‌ش���داری‌‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كان���ی‌ پارله‌مان���ی‌ عێراقدا‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬ته‌نها له‌و كۆبونه‌وانه‌دا نه‌بێت‬ ‫كه‌ تایبه‌ت���ن به‌تاوتوێكردنی‌ داواكاریی‌‬

‫خۆپیشانده‌ران‌و لێسه‌ندنه‌وه‌ی‌ متمانه‌‬ ‫له‌مالیكی‌‪ ،‬به‌دوای‌ ئه‌وه‌شدا وه‌زیره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫لیستی‌ عێراقییه‌ له‌حكومه‌ت كشانه‌وه‌و‬ ‫مالیكی‌ هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ دانانی‌ وه‌زیری‌ تر‬ ‫له‌بری‌ ئه‌و وه‌زیرانه‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌‪ ،‬رونیده‌كاته‌وه‌ نوجه‌یفی‌‬ ‫وای‌ به‌باش زانی���وه‌ كه‌ له‌گه‌ڵ وه‌زیرو‬ ‫پارله‌مانتاره‌كانی‌ لیس���تی‌ عێراقییه‌دا‬ ‫نه‌كشێته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها پێشنیاریكردوه‌‬ ‫كه‌ پارله‌مانت���اره‌كان له‌و كۆبونه‌وانه‌ی‌‬ ‫تایب���ه‌ت ده‌كرێ���ن به‌تاوتوێكردن���ی‌‬ ‫لێس���ه‌ندنه‌وه‌ی‌ متمان���ه‌ له‌مالیك���ی‌‬ ‫ئاماده‌بن‪ ،‬تاوه‌كو بتوانن ببنه‌ له‌مپه‌رو‬ ‫رێگر له‌به‌رده‌م هه‌ر بڕیارو پێشنیارێك‬ ‫كه‌ بۆ دۆزینه‌وه‌ی‌ چاره‌سه‌ری‌ قه‌یرانی‌‬ ‫سیاسی‌ ئێستای‌ واڵت ده‌درێت‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ لیس���تی‌ عێراقییه‌‪،‬‬ ‫ئاش���كرای‌ كرد كه‌ عیس���اوی‌ له‌ئه‌نبار‬ ‫فش���اری‌ خس���تۆته‌ س���ه‌ر پیاوان���ی‌‬ ‫ئاین���ی‌‌و ه���ۆزه‌كان‪ ،‬تاوه‌ك���و ه���ه‌ر‬ ‫چاره‌س���ه‌رێك به‌ئامانج���ی‌ كۆتایهێنان‬ ‫خرای���ه‌ڕو‪،‬‬ ‫به‌خۆپیش���اندانه‌كان‬ ‫ره‌تیبكه‌نه‌وه‌‌و سه‌قفی‌ داواكارییه‌كانیان‬ ‫به‌رزبكه‌ن���ه‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ه���ا جه‌خ���ت‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و‬ ‫له‌هه‌ڵوه‌ش���انه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ ده‌س���تور بكه‌ن‪ ،‬تا‬ ‫ده‌گات به‌كۆتایهێنان به‌قۆناغی‌ سیاسی‌‬ ‫ئێستای‌ عێراق‪.‬‬ ‫له‌سه‌ره‌تادا داواكاریی‌ خۆپیشانده‌ران‬ ‫بریتی‌ بو له‌ئازادكردنی‌ ئه‌و هاواڵتییانه‌ی‌‬ ‫كه‌ ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌ به‌بێ‌ دادگاییكردن‬

‫له‌زیندانه‌كاندا توندكراون‪ ،‬پاشان داوای‌‬ ‫لێبوردنی‌ گشتی‌‌و هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی‌ قانون ‌‬ ‫ی‬ ‫ریشه‌كێش���كردنی‌ به‌عس���یان ده‌كرد‪،‬‬ ‫دوایین داواكاریی‌ خۆپیش���انده‌رانیش‬ ‫له‌ئێس���تادا بریتییه‌ له‌هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی‌‬ ‫حكوم���ه‌ت‌و پێكهێنان���ی‌ هه‌رێمێك بۆ‬ ‫عه‌ره‌به‌ سوننه‌ مه‌زه‌به‌كان‪.‬‬ ‫داواكاری���ی‌ پێكهێنان���ی‌ هه‌رێمێ���ك‬ ‫ب���ۆ س���وننه‌كان له‌كاتێكدایه‌‪ ،‬ش���ێخ‬ ‫عه‌بدولمه‌لیك س���ه‌عدی‌ ك���ه‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌دیارترین زان���ا ئاینییه‌كانی‌ عه‌ره‌به‌‬ ‫س���وننه‌كان‌و دانیش���توی‌ پارێ���زگای‌‬ ‫ئه‌نب���اره‌‪ ،‬له‌فتوایه‌كی���دا پێكهێنان���ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ س���وننه‌ی‌ به‌"حه‌رام" ناوبردو‬ ‫داوایكرد له‌و كه‌س���انه‌ی‌ ئه‌و داوایه‌یان‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌س���تبه‌رداری‌ بب���ن‌و له‌بری‌‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌وڵی‌ به‌دیهێنانی‌ چاكس���ازی‌‌و‬ ‫هه‌مواركردن���ی‌ ده‌س���تورو قانون���ی‌‬ ‫پارێزگاكان بده‌ن‪ ،‬به‌جۆرێك ببێته‌ هۆی‌‬ ‫به‌دیهێنانی‌ ئاسایش‌و خۆشگوزه‌رانی‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و فتوای���ه‌ش ناڕه‌زاییه‌كی‌ زۆری‌‬ ‫له‌ناو سه‌ركرده‌كانی‌ لیستی‌ عێراقییه‌دا‬ ‫دروس���تكرد‪ ،‬به‌جۆرێ���ك هه‌ریه‌ك���ه‌‬ ‫له‌ئوسامه‌ نوجه‌یفی‌ سه‌رۆكی‌ پارله‌مان‌و‬ ‫وه‌زیری‌ دارایی‌ رافیع عیساوی‌ نیگه‌رانی‌‬ ‫خۆیان له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ربڕی‌‌و ئیدانه‌یان‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫به‌ڕای‌ چاودێرانی‌ سیاسی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بێتو‬ ‫ئه‌م ناكۆكییانه‌ی‌ نێوان سه‌ركرده‌كانی‌‬ ‫لیس���تی‌ عێراقییه‌ به‌رده‌وام بێت‪ ،‬دور‬ ‫نییه‌ به‌رله‌وه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬

‫پارێ���زگاكان ل���ه‌ "‪"2013/4/20‬دا‬ ‫ئه‌نج���ام بدرێت‪ ،‬ئه‌م لیس���ته‌ دوچار ‌‬ ‫ی‬ ‫دابه‌شبونێكی‌ گه‌وره‌ ببێت‪ .‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫ئه‌گه‌ر بێتو ئه‌و به‌ره‌یه‌ی‌ كه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫دیالۆگ له‌گ���ه‌ڵ مالیكی‌ ئه‌نجام بدات‪،‬‬ ‫بگه‌نه‌ رێگاچاره‌ی���ه‌ك‌و بتوانن زۆرێك‬ ‫له‌داواكاریی‌ خۆپیشانده‌رانی‌ په‌یوه‌ست‬ ‫به‌گی���راوان‌و قانون���ی‌ لێپرس���ینه‌وه‌و‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌ "ریشه‌كێشكردنی‌ به‌عس"‌و‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كان‪ ،‬جێبه‌جێ‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ گومان���ی‌ چاودێ���ران ب���ۆ‬ ‫دابه‌ش���بونی‌ لیس���تی‌ عێراقییه‌ زیاتر‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ سه‌ره‌تای‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌‬ ‫وه‌فدێك���ی‌ خێڵه‌كانی‌ روم���ادی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫موتڵه‌گ كۆبونه‌وه‌‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌ جێگری‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ ئه‌نبار‬ ‫س���ه‌عدون عوبێد ش���ه‌عالن‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫له‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا لیستی‌ داواكارییه‌كانیان‬ ‫داوه‌ت���ه‌ موتڵه‌گ‌و پێكهاتون له‌س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌ده‌س���تێوه‌ردانی‌ موتڵه‌گ‌و‬ ‫به‌ڕێكه‌وت���ن له‌گ���ه‌ڵ لیژن���ه‌ی‌ پێن���ج‬ ‫قۆڵی‌‪ ،‬هه‌وڵی‌ جێبه‌جێكردنیان بدرێت‬ ‫"ئاماژه‌ش بۆ جێبه‌جێكردنیان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی موتڵه‌گ‬ ‫له‌الیه‌ن خۆیه‌وه‌‪ ،‬نوسینگه‌ك ‌ه ‌‬ ‫له‌به‌یاننامه‌یه‌كی‌ رۆژنامه‌وانیدا ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌دا ك���ه‌ له‌ئاكام���ی‌ كۆبونه‌وه‌كانی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ پێنج قۆڵ���ی‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ قانونی‌‬ ‫لێبوردن���ی‌ گش���تی‌‌و لێپرس���ینه‌وه‌و‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌‌و هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ قانونی‌‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌ تیرۆر‪ ،‬پێش���كه‌وتنی‌‬ ‫باش به‌دیهاتوه‌‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ئه‌نبار‬ ‫شار‌ه توڕه‌كه‌‬

‫م���او‌هی‌ زیاتر ل���ه‌دو مانگ���ه‌ له‌ناوه‌ندی‌‬ ‫پارێزگاكه‌و له‌ق���ه‌زای‌ فه‌لوجه‌‪ ،‬هاواڵتیان‬ ‫دژی‌ سیاس���ه‌ته‌كانی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫نوری‌ مالیكی‌ هوتاف ده‌كێش���ن‪ ،‬دیاریش‬ ‫نییه‌ چاره‌نوسی‌ سیاسی‌‌و هاواڵتیانی‌ ئه‌م‬ ‫شاره‌ به‌كوێ‌ ده‌گات‪.‬‬ ‫پارێ���زگای‌ ئه‌نب���ار ی���ان "روم���ادی‌"‪،‬‬ ‫ده‌كه‌وێت���ه‌ رۆژئاوای‌ عێراق���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڕوبه‌ر‬ ‫گه‌وره‌ترین پارێزگای‌ عێراقه‌و روبه‌ره‌ك ‌هی‌‬ ‫(‪ )138‬ه���ه‌زار كیلۆمه‌ت���ره‌‪ ،‬تا س���اڵی‌‬ ‫(‪ )1961‬به‌لیوای‌ دلێم ناس���رابو‪ .‬به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌ زۆرین ‌هی‌ دانیش���توانه‌ك ‌هی‌ س���ه‌ر‬ ‫به‌هۆز ‌ی دلێمن‪.‬‬ ‫ئه‌م ش���اره‌ ك���ه‌ به‌مانای‌ ك���ۆگا دێت‪،‬‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ ساس���انییه‌كاندا به‌گرنگترین‬ ‫شاری‌ عێراق ده‌ژمێررا‪ ،‬چونكه‌ سه‌نته‌رێكی‌‬ ‫گرنگی‌ ش���ه‌ڕ بوه‌‪ ،‬بۆ پاراستنی‌ مه‌دائنی‌‬ ‫پایته‌خت له‌هێرشه‌كانی‌ رۆم‪ .‬له‌سه‌رده‌می‌‬ ‫عه‌باس���ییه‌كاندا خه‌لیف���ه‌ ئه‌بوعه‌ب���اس‬ ‫محه‌م���ه‌دی‌ عه‌باس���ی‌ له‌س���اڵی‌ (‪)134‬‬ ‫كۆچ���ی‌ كردیی���ه‌ پایته‌خت���ی‌ دوه‌م���ی‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت���ی‌ عه‌باس���ییه‌كان دوای‌ كوف���ه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند ته‌الرێكیشی‌ تێدا دروستكردو ئه‌بو‬ ‫جه‌عفه‌ری‌ مه‌نسور تا دروستكردنی‌ به‌غدا‬ ‫له‌س���اڵی‌ (‪ )145‬كۆچی‌‪ ،‬تیایدا مایه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆنیشدا به‌دروستكردنی‌ به‌له‌م‌و كه‌شتی‌‬ ‫به‌ناوبانگ بوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نب���ار چه‌ندی���ن ش���ه‌پۆلی‌ كۆچ���ی‌‬ ‫به‌خ���ۆوه‌ بینیوه‌و كۆچه‌ریی���ه‌كان تیایدا‬ ‫س���ه‌قامگیر بون‪ .‬له‌ئێستاش���دا نزیك ‌هی‌‬ ‫(‪ )24‬عه‌ش���یره‌تی‌ گ���ه‌وره‌و شه‌س���ت‬ ‫عه‌ش���یره‌تی‌ بچ���وك له‌خۆده‌گرێت‪ .‬دوای‌‬ ‫روخانی‌ رژێمی‌ به‌عس له‌س���اڵی‌ (‪،)2003‬‬ ‫ئه‌نب���ار ب���وه‌ یه‌كێ���ك له‌ناوه‌نده‌كان���ی‌‬ ‫دژایه‌ت���ی‌‌و به‌ره‌نگاربون���ه‌و‌هی‌ س���وپای‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ له‌ق���ه‌زای‌ فه‌لوجه‌‬ ‫كه‌ به‌توندی‌ به‌ره‌نگاری‌ سوپای‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫بونه‌وه‌‪ ،‬دواتریش هه‌ر ل���ه‌م پارێزگایه‌وه‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ سه‌حوه‌ بۆ ده‌رپه‌ڕاندنی‌ قاعیده‌‬ ‫دروس���تكرا‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ له‌وكاته‌دا حیزبی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ عێراقی‌ كۆنترۆڵی‌ سیاس���ی‌‌و‬ ‫ئیداری‌ ئه‌م شار‌هی‌ كردبو‪ ،‬به‌اڵم هه‌نوكه‌‬ ‫هێ���زه‌ خێڵه‌كیی���ه‌كان كۆنترۆڵی‌ ته‌واوی‌‬ ‫شاره‌كه‌یان كردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نبار‪ ،‬ئاووهه‌وایه‌ك���ی‌ نیمچه‌ بیابانی‌‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و ك���ه‌م باران���ه‌‪ ،‬له‌ش���ه‌و رۆژدا‬ ‫جیاوازییه‌ك���ی‌ زۆر له‌پل ‌هی‌ گه‌رما‌و رێژ‌هی‌‬ ‫ش���ێیدا به‌دیده‌كرێ���ت‪ .‬له‌هاوین���دا پل ‌هی‌‬ ‫گه‌رم���ا ‌ی ده‌گاته‌ (‪ )52‬پل ‌هی‌ س���ه‌دی‌‌و‬ ‫له‌زستاندا بۆ نۆ پله‌ داده‌به‌زێت‪ ،‬ئاراست ‌هی‌‬ ‫ب���ا تیای���دا باك���وری‌ رۆژئاواو باش���وری‌‬ ‫رۆژئاوایه‌و هه‌ندێكج���ار ئه‌وپه‌ڕی‌ خێرایی‌‬ ‫با ده‌گاته‌ (‪21‬م‪ /‬چركه‌)‪ .‬ناوه‌ندی‌ باران‬ ‫بارینی‌ له‌زستاندا (‪115‬ملم)ه‌‪.‬‬ ‫دیارتری���ن به‌رهه‌مه‌ كش���توكاڵییه‌كانی‌‬ ‫بریتی���ن له‌‪ :‬گه‌نم‌و په‌تات���ه‌و جۆو گه‌نمه‌‬ ‫ش���امی‪ .‬ل���ه‌م پارێزگای���ه‌دا (‪)2.5‬‬ ‫ملی���ۆن دارخورما هه‌یه‌‪ .‬له‌ڕوی‌ س���امانی‌‬ ‫سروش���تییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌نب���ار خاوه‌نی‌ نزیك ‌هی‌‬ ‫(‪ )53‬ترلیۆن پێ‌ سێجا گازی‌ سروشتییه‌‪،‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌فۆس���فات‌و ئاس���ن‌و یۆرانیۆم‌و‬ ‫كبریت‌و "فیزه‌"‪ .‬شاره‌زایانی‌ نه‌وت ده‌ڵێن‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ بونی‌ (‪ )300‬ملیار به‌رمیل نه‌وت‬ ‫له‌ئه‌نبار هه‌یه‌‪ .‬له‌هه‌شتاكاندا كێڵگه‌یه‌كی‌‬ ‫نه‌وت���ی‌ گه‌ور‌هی‌ تێدا دۆزرایه‌وه‌و س���اڵی‌‬ ‫(‪)2001‬ی���ش ناوچه‌یه‌ك���ی‌ نه‌وتی‌ دیك ‌هی‌‬ ‫نوێ‌ دۆزرای���ه‌وه‌‪ .‬گرنگترین ئه‌و پڕۆژان ‌هی‌‬ ‫ل���ه‌م پارێزگایه‌دان‪ ،‬بریتین ل���ه‌‪ :‬به‌نداوو‬ ‫وێستگ ‌هی‌ كه‌هرۆئاوی‌ حه‌دیسه‌‪ ،‬كارگ ‌هی‌‬ ‫شوش���ه‌و س���یرامیك‪ ،‬كارگ ‌هی‌ چیمه‌نتۆ‪،‬‬ ‫كێڵگ ‌هی‌ غازی‌ ع���وكاس‌و كێڵگ ‌هی‌ نه‌وتی‌‬ ‫عوكاشات‌و كۆمپانیای‌ گشتی‌ فۆسفات‪.‬‬ ‫له‌ڕوی‌ ئیدارییه‌وه‌‪ ،‬نۆ قه‌زا س���ه‌ر به‌م‬ ‫پارێزگایه‌ن ئه‌وانیش‪ :‬قائیم‪ ،‬عانه‌‪ ،‬راوه‌‪،‬‬ ‫حه‌دیس���ه‌‪ ،‬هیت‪ ،‬رومادی‌‪ ،‬فه‌لوجه‌‪ ،‬ئه‌بو‬ ‫غرێب‪ ،‬روتبه‌‪ .‬به‌پێ���ی‌ ئاماری‌ ئینتیدابی‌‬ ‫به‌ریتانی‌ به‌ر له‌نیس���انی‌ (‪ )1920‬ژمار‌هی‌‬ ‫دانیش���توانی‌ (‪ )250‬ه���ه‌زار كه‌س بوه‌‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ بازرگانی‌ له‌س���اڵی‌ (‪)1999‬دا‬ ‫ژمار‌هی‌ دانیش���توانی‌ به‌ (‪)2,432,717‬‬ ‫كه‌س خه‌ماڵندوه‌‪ .‬ساڵی‌ (‪ )2004‬نه‌ته‌وه‌‬ ‫یه‌كگرت���وه‌كان ژمار‌هی‌ دانیش���توانی‌ به‌‬ ‫(‪ )2.328.775‬ك���ه‌س خه‌ماڵن���دوه‌‪.‬‬ ‫س���اڵ ‌ی (‪ )2005‬حكومه‌ت���ی‌ عێراق���ی‌‬ ‫رایگه‌یاند ژم���ار‌هی‌ دانیش���توانی‌ ئه‌نبار‬ ‫(‪ )3.460.130‬كه‌س���ه‌‪ .‬بۆ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگاكانیش كه‌ بڕیار وایه‌‬ ‫ل ‌ه (‪)4/20‬دا ئه‌نجامبدرێت‪ ،‬كۆمیس���یۆنی‌‬ ‫بااڵی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‪ ،‬ژمار‌هی‌‬ ‫دانیشتوانی‌ ئه‌نباری‌ به‌ (‪)1.598.822‬‬ ‫ك���ه‌س خه‌ماڵن���دوه‌و س���ی‌ كورس���ی‌ بۆ‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاك ‌هی‌ دیاریكردوه‌‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابووری‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫بودجه‌ هه‌را ده‌نێته‌وه‌‪ ...‬ده‌رفه‌تی‌ ئێجگار زۆر ‌ی بۆ گه‌نده‌ڵی‌ تێدایه‌‬ ‫"به‌شێك له‌ره‌خنه‌كان بۆ مه‌به‌ستی‌ سیاسییه‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫كێشمه‌كێشم له‌سه‌ر پرۆژه‌ یاسای‌‬ ‫بودجه‌ی‌ ‪ ،2013‬تادێت توندتر‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێك ژوری‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گۆڕان‪ ،‬له‌كۆی‌‪ 28‬رێگه‌یه‌نرا له‌سه‌ر‬ ‫"كه‌موكوڕییه‌كانی‌ بودجه‌" ‪ 14‬یانی‌‬ ‫باڵوكردۆته‌وه‌‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ داراییش‬ ‫به‌سێ‌ رونكردنه‌وه‌‪ ،‬وه‌اڵمی‌ داونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫بڕیارده‌ری‌ لیژنه‌ی‌ دارایی‌ له‌په‌رله‌مانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێ‌ له‌لیژنه‌كاندا كه‌مترین‬ ‫گفتوگۆ له‌سه‌ر بودجه‌ كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌هۆڵی‌ په‌رله‌ماندا زۆرترین "دیاره‌‬ ‫ئه‌مه‌ش زیاتر مه‌به‌ستی‌ سیاسی‌‬ ‫له‌پشته‌وه‌یه‌"‪.‬‬ ‫كه‌م تازۆر حیزبه‌ ئۆپۆزس����یۆنه‌كان‌و‬ ‫ی هاواڵتیه‌ک له‌کاتی فرۆشتنی عه‌له‌گه‌دا له‌بازاڕێکی شاری سلێمانی فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫په‌رله‌منتاره‌كانی����ان تێبین����ی‌‌و قس����ه‌ ‌‬ ‫خۆیان له‌س����ه‌ر بودجه‌ی‌ ‪ 2013‬هه‌بوه‌‌و‬ ‫ك����ردوه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم زۆرترین قس����ه‌ ژوری‌ ملیار دینار زیادیك����ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم موچه‌و ئه‌گه‌ر هه‌ر كه‌س����ێك ‪ 10‬ملیۆن دیناری‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان پاداش����تی‌ خانه‌نشینی‌ س����ه‌ربازی‌ ‪ 229‬بدرێتێ‌‪ ،‬ئه‌وا ‪ 8‬هه‌زارو ‪ 500‬فه‌رمانبه‌ری‌‬ ‫كردویه‌تی‌‪ ،‬ئه‌وان له‌راپۆرتێكی‌ ‪20‬هه‌زار ملیار دینار زیادیكردوه‌‪" ،‬خانه‌نش����ینی‌ ش����اره‌زا هه‌ن‪ ،‬كه‌ جگه‌ له‌دامه‌زراوه‌كه‌ی‌‬ ‫وش����ه‌ییدا‪" ،‬كه‌موكوڕییه‌كانی‌" بودجه‌ی‌ س����ه‌ربازی‌ ‪ 12‬ئه‌وه‌نده‌ی‌ خانه‌ش����ینی‌ خۆی����ان‪ ،‬خزمه‌ت ب����ه‌ده‌زگای‌ زانیاری‌‌و‬ ‫‪ 2013‬خس����تۆته‌ڕو‪ ،‬عه‌لی‌ حه‌مه‌ س����اڵح مه‌ده‌نی‌ بۆ ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌و پاراستنیش ده‌كه‌ن‌و كاریان بۆ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌رپرسی‌ ژوره‌كه‌‪ ،‬له‌باره‌ی‌ به‌شێك له‌‌و كه‌س����انه‌ی‌ كه‌ ل����ه‌ده‌زگا مه‌ده‌نییه‌كاندا ئه‌مه‌ش هه‌رگیز جێگای‌ باوه‌ڕ نییه‌"‪.‬‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی سود ‌‬ ‫به‌خشین به‌ناو ‌‬ ‫كه‌موكوڕییان����ه‌وه‌ بۆ ئاوێن����ه‌ ده‌دوێت‌و كارده‌ك����ه‌ن زۆر زیاترن له‌‌و كه‌س����انه‌ی‌‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬داهاتی‌ س����اڵی‌ ‪ 2011‬كه‌ له‌ده‌زگا سه‌ربازییه‌كاندا كار ده‌كه‌ن‪ ،‬یه‌كێكی‌ تره‌ له‌تێبینییه‌كان‪ .‬په‌رله‌مانی‌‬ ‫كورس����تان ب����ۆی‌ هه‌یه‌ ‪10‬ملی����ار دینار‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ وه‌زاره‌ته‌كانی‌ حكومه‌ت ‪ 1‬ده‌بێت بپرسین ئه‌مه‌ بۆ؟"‪.‬‬ ‫ژوری‌ به‌ن����اوی‌ به‌خش����ینه‌وه‌ خ����ه‌رج بكات‌و‬ ‫له‌نوس����راوه‌كانی‌‬ ‫وه‌ك‬ ‫ترلیۆن‌و ‪ 131‬ملیارو ‪ 788‬ملیۆن دینار‬ ‫ب����وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌بودجه‌ی‌ پێش����نیاركراوی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕاندا چه‌ندی����ن داموده‌زگای‌ تریش ئه‌و مافه‌ی‌‬ ‫‪2013‬دا داهاتی‌ حكومه‌ت به‌ ‪ 651‬ملیارو هاتوه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایش‪ ،‬كه‌ "تاوه‌كو هه‌ی����ه‌‪ .‬عه‌لی‌ حه‌مه‌س����اڵح له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫‪ 114‬ملی����ۆن دین����ار خه‌مڵێن����راوه‌ واته‌ ئێس����تا پێكنه‌هاتوه‌و هه‌یكه‌لی‌ ئیداری‌ ده‌ڵێت"ك����ه‌س نازانێ‌ ئ����ه‌و پارانه‌ به‌كێ‌‬ ‫له‌جیاتی‌ زیادك����ردن كه‌می‌ كردوه‌ "كام دیار نییه‌"‪ ،‬كه‌چی‌ ‪ 318‬ملیار دیناری‌ بۆ ده‌درێ‌‪ ،‬ك����ه‌ ‪ 600‬ملی����ار دین����اری‌ بۆ‬ ‫لۆژی����ك رێگا ب����ه‌وه‌ ده‌دات‪ ،‬كه‌ داهاتی‌ ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬كه‌ ‪ 83‬ملیارو ‪ 750‬ملیۆن ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ به‌ناوی‌‬ ‫ساڵی‌ ‪ ،2011‬زیاتر بێت له‌داهاتی‌ ساڵی‌ دیناری‌ به‌ناوی‌ پاداشت بۆ فه‌رمانبه‌ری‌ به‌خش����ین‌و (تحویالتی‌ اخری‌) وه‌ بڕی‌‬ ‫‪2013‬؟"‪ .‬زیادبونی‌ رێژه‌ی‌ خانه‌نشینان‌و نامونته‌سیب (مكافئات لغیر منتسبین)‪ 814 ،‬ملیار دینار ته‌رخانكراوه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌پڕۆژه‌ یاسای‌ بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵدا‬ ‫ته‌رخانكردن����ی‌ بڕێك����ی‌ زۆر پ����اره‌ دانراوه‌ وه‌ك عه‌لی‌ رونیده‌كاته‌وه‌ به‌پێی‌‬ ‫له‌بودج����ه‌دا‪ ،‬به‌تایبه‌ت بۆ خانه‌نش����ینی‌ راپۆرتی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ ئه‌‌و پاره‌یه‌ بۆ ب����ڕی‌ ‪50‬ملیار دینار بۆ كڕینی‌ ئۆتۆمبیل ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات‪ ،‬ته‌رخانكردنی‌ پاره‌یه‌‬ ‫س����ه‌ربازی‌‪ ،‬به‌بڕوای‌ ئ����ه‌و یه‌كێكی‌ تره‌ ئه‌و كه‌سانه‌یه‌ كه‌ فه‌رمانبه‌ری‌ حكومه‌تن‌و ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا س����اڵی‌ پێش����و بۆ گرتنی‌ ئۆتۆمبی����ل به‌كرێ‌‪ ،‬له‌جیاتی‌‬ ‫ل����ه‌ كه‌موكوڕییه‌كان‪ ،‬چونك����ه‌ موچه‌و جگ����ه‌ له‌ده‌زگاك����ه‌ی‌ خۆی����ان كار ب����ۆ ‪ 30‬ملیار دینار ته‌رخ����ان كرابو‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ كه‌م ب����كات‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ بڕی‌ ‪14‬ملیار‬ ‫پاداشتی‌ خانه‌نش����ینی‌ مه‌ده‌نی‌ له‌ساڵی‌ دامه‌زراوه‌یه‌كی‌ دیكه‌ی‌ حكومه‌ت ده‌كه‌ن‪ .‬جێگه‌ی‌ س����ه‌رنجه‌ وه‌ك به‌رپرسی‌ ژوری‌ دینار زیادی‌ كردوه‌!‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ وه‌اڵمه‌كان����ی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌‬ ‫‪2013‬دا به‌به‌راورد به‌ساڵی‌ ‪ 2012‬بڕی‌ ‪" 19‬به‌پێ����ی‌ ئه‌م ش����یكردنه‌وه‌ی‌ حكومه‌ت‪ ،‬لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ ئابوری‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬

‫خانه‌نشینی به‌ته‌نها‬ ‫بۆ هه‌ر دو حیزبه‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌که‌‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌ڵکو بۆ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنه‌كانیش‬ ‫كراوه‌‬

‫دارای����ی‌ ب����ۆ س����ه‌رنج‌و تێبینییه‌كان����ی‌‬ ‫ئه‌وان‪ ،‬ئه‌و به‌رپرس����ه‌ی‌ گۆڕان بۆچون ‌ی‬ ‫وایه‌‪ ،‬وه‌اڵمه‌كان����ی‌ وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ هی‌‬ ‫خۆیان نیی����ه‌‪ ،‬به‌ڵكو ه����ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیرانه‌ "به‌داخ����ه‌وه‌ ئه‌و وه‌اڵمانه‌ی‌ كه‌‬ ‫به‌ناوی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌ داراییه‌وه‌ ده‌درێته‌وه‌‬ ‫زیات����ر له‌ئینش����ایه‌ك ده‌چێ����ت ن����ه‌ك‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌یه‌ك����ی‌ لۆژیكییانه‌‪ ،‬له‌جیاتی‌‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌یه‌كی‌ بابه‌تییانه‌ زیاتر تۆمه‌ت‬ ‫ده‌به‌خشنه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ ته‌ئكید ده‌كه‌ینه‌وه‌‬ ‫له‌بودجه‌ی‌ ئه‌مس����اڵدا ده‌رفه‌تی‌ ئێجگار‬ ‫زۆر بۆ گه‌نده‌ڵی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫بڕیارده‌ری‌ لیژنه‌ی‌ دارایی‌ له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس����تان دلێر محمود له‌فراكسیۆنی‌‬ ‫كوردس����تانی‌‪ ،‬جه‌خت ل����ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ك����ه‌ له‌دنی����ادا بودجه‌ی����ه‌ك نیی����ه‌ بێ‌‬ ‫كه‌موكوڕی‌ "هاتنیش����ی‌ ب����ۆ په‌رله‌مان‬ ‫ب����ۆ چاره‌س����ه‌ركردنی‌ كه‌موكوڕییه‌كانه‌"‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێ����ت "به‌داخه‌وه‌ له‌ناو لیژنه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌ماندا بودج����ه‌ كه‌مترین گفتوگۆی‌‬ ‫له‌ب����اره‌وه‌ ده‌كرێت‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌ناو هۆڵی‌‬ ‫په‌رله‌مان����دا زۆرترین قس����ه‌ی‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ئاشكراش����ه‌ ئ����ه‌وه‌ هۆكارێكی‌‬ ‫سیاس����ی‌ له‌پشته‌وه‌یه‌" ‪ .‬له‌باره‌ی‌ كه‌می‌‬ ‫داهاتی‌ ئه‌م س����اڵ‪ ،‬كه‌ ب����ه‌‪ 651‬ملیارو‬ ‫‪ 114‬ملی����ۆن دینار خه‌مڵێنراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫زۆر كه‌م����ه‌‌و به‌تایبه‌ت ئه‌گ����ه‌ر به‌راورد‬ ‫بكرێت به‌داهاتی‌ س����اڵی‌ ‪ .2011‬ناوبراو‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ داهات به‌خه‌ماڵندن‬ ‫داده‌نرێ‌‪ ،‬نه‌ك ژماره‌یه‌كی‌ ته‌واو جێگیر‬ ‫"له‌س����اڵی‌ ‪ 2012‬داه����ات به‌‪450‬ملی����ار‬ ‫خه‌مڵێنرابو‪ ،‬كه‌چ����ی‌ به‌فیعلی‌ له‌كۆتایی‌‬ ‫ساڵدا ‪2‬ترلیۆن‌و ‪ 679‬ملیار دینار بو"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ زیادكردن����ی‌ پ����اره‌ش ب����ۆ‬ ‫خانه‌نشینی‌ سه‌ربازی‌ كه‌ ‪ 12‬ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫خانه‌ش����ینی‌ مه‌ده‌نی‌ ب����ۆ ته‌رخانكراوه‌‪،‬‬ ‫وتی‌ "خه‌ڵكانێك خه‌باتی‌ جۆرا‌وجۆریان‬ ‫ك����ردوه‌ وه‌ك پێش����مه‌رگایه‌تی‌ یاخ����ود‬ ‫رێكخس����تنی‌ ناوش����اربون‪ ،‬ئه‌وانه‌ مافی‌‬ ‫ئه‌وه‌یان هه‌یه‌‪ ،‬خانه‌نشین بكرێن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌ش����ڵێن زیاده‌ڕه‌وی‌ تێ����دا كراوه‌‪ ،‬خۆ‬ ‫به‌ته‌نها بۆ هه‌ر دو حیزبی‌ ده‌س����ه‌اڵتدار‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬بۆ حیزبه‌ ئۆپۆزس����یۆنه‌كانیش‬

‫ك����راوه‌‪ ،‬بۆ ك����ه‌م خه‌ڵكی����ان هه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫به‌پله‌ی‌ جۆراوجۆر خانه‌نشین كراون؟"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و بڕه‌ پارانه‌ش كه‌ به‌ناوی‌‬ ‫جۆراوج����ۆره‌‌وه‌ ب����ۆ ده‌زگا ئه‌منییه‌كان‬ ‫ته‌رخانك����راوه‌‪ ،‬دلێ����ر مه‌حم����ود ئه‌وه‌‬ ‫به‌حاڵه‌تێكی‌ ئاس����ایی‌ ده‌بینێت "هه‌مو‬ ‫واڵتێ����ك ده‌زگای‌ هه‌واڵگری‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌زگایه‌ش پێویستی‌ به‌پاره‌ ده‌بێت‬ ‫بۆ ده‌ستكه‌وتنی‌ زانیاری‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌پێناو‬ ‫پاراستنی‌ گیانی‌ هاواڵتیان‪ ،‬هه‌ندێ‌ جار‬ ‫زانیارییه‌ك هه‌یه‌ به‌ ‪10‬ده‌فته‌ر دۆالریش‬ ‫ده‌س����ت ناكه‌وێت‪ ،‬ك����ه‌ به‌هۆیه‌وه‌ ژیانی‌‬ ‫هه‌زاره‌ها كه‌س ده‌پارێزرێ‌"‪ .‬س����ه‌باره‌ت‬ ‫به‌دابینكردن����ی‌ پ����اره‌ش ب����ۆ كڕین����ی‌‬ ‫ئۆتۆمبیل ئه‌م په‌رله‌مانتاره‌ وای‌ به‌باش‬ ‫ده‌زانێ‌‪ ،‬كه‌ حكومه‌ت ئۆتۆمبیل نه‌كڕێ‌‪.‬‬ ‫"باش����تره‌ ئۆتۆمبی����ل به‌ك����رێ‌ بگرێت‬ ‫به‌ش����ۆفێره‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ش����ۆفێر ئه‌گه‌ر‬ ‫ئۆتۆمبیلی‌ خۆی‌ بێت باش����تر خزمه‌تی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ حكومه‌ت ئه‌و‬ ‫بۆچونه‌ی‌ منیان په‌سه‌ند نییه‌"‪ .‬له‌باره‌ی‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش كه‌ به‌ش����ێك له‌په‌رله‌مانتارانی‌‬ ‫فراكس����یۆنی‌ كوردس����تانی‌ بونه‌ت����ه‌‬ ‫پارێ����زه‌ری‌ كه‌موكوڕییه‌كان����ی‌ بودجه‌‪،‬‬ ‫س����ه‌رباری‌ ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و وتیش����ی‌‬ ‫"په‌رله‌مانتارێك هه‌ڵس����اوه‌ ده‌ڵێت ‪200‬‬ ‫ملیار دینار ته‌رخانكراوه‌ بۆ یارمه‌تیدانی‌‬ ‫نه‌خۆش‪ ،‬پێم ناڵێن ناوی‌ ئه‌و نه‌خۆشانه‌‬ ‫كامان����ه‌ن؟ جارێ‌ ئه‌و پاره‌یه‌ كه‌ دانراوه‌‬ ‫ته‌نه����ا خه‌ماڵندن����ه‌‪ ،‬له‌جیاتی‌ بش����ڵێت‬ ‫ئیشه‌اڵ كه‌س پێویستی‌ پێنابێت‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫ن����اوی‌ نه‌خۆش����ه‌كانم پێبڵ����ێ‌‪ ،‬ئێ‌ وه‌اڵ‬ ‫ئه‌مه‌ نوكته‌یه‌ ن����ه‌ك ره‌خنه‌گرتنی‌ جدی‌‬ ‫له‌بودجه‌"‬ ‫بودجه‌ی‌ پێشنیاركراوی‌ ساڵی‌ ‪2013‬ی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬بڕه‌كه‌ی‌ (‪ 16‬ترلیۆن‌و‬ ‫‪ 942‬ملیار‌و ‪ 749‬ملی����ۆن) دیناره‌‪ .‬له‌و‬ ‫ڕێژه‌یه‌ش بڕی‌ (‪ 11‬ترلیۆن‌و ‪ 608‬ملیار‌و‬ ‫‪ 958‬ملیۆن) دین����ار‪ .‬بۆ خه‌رجییه‌كانی‌‬ ‫به‌كارب����ردن ته‌رخانك����راوه‌‌و ب����ڕی‌ (‪5‬‬ ‫ترلی����ۆن‌و ‪ 333‬ملی����ار‌و ‪ 791‬ملی����ۆن)‬ ‫دیناری����ش ب����ۆ خه‌رجی����ی پرۆژه‌كانی‌ ‬ ‫وه‌به‌رهێنان ته‌رخانكراوه‌‪.‬‬

‫حكومه‌تی‌ عێراق ته‌نها (‪ )%26‬بودجه‌ی‌ ساڵی‌ (‪)2012‬ی‌ خه‌رجكردوه‌‬ ‫دو وه‌زیره‌كه‌ی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬له‌وه‌زیره‌كه‌ی‌ پارتی یان زیاتر خه‌رج كردوه‌‬ ‫ ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫ی دارای ‌ی‬ ‫به‌پێ ‌ی خشته‌یه‌ك ‌ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی ته‌رخانكراوو‬ ‫ی بودجه‌ ‌‬ ‫كه‌بڕ ‌‬ ‫ی داموده‌زگاكان ‌ی حكومه‌ت ‌ی‬ ‫خه‌رجكراو ‌‬ ‫ی ساڵ ‌ی‬ ‫عێراق ‌ی تێدایه‌‪ ،‬له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی (‪،)2012/11/31‬‬ ‫رابردو تارۆژ ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت‌و دامه‌زراوه‌كان ‌ی حكومه‌ت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫عێراق‪ ،‬به‌تێكڕا ته‌نها (‪ )%26‬بودجه‌ ‌‬ ‫ته‌رخانكراویان خه‌رجكردوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بودجه‌ ‌‬ ‫به‌پێ���� ‌ی خش����ته‌كه‌‪ ،‬ك����ۆ ‌‬ ‫ته‌رخانكراو ب����ۆ وه‌زاره‌ت‌و پارێزگاكان‌و‬ ‫ده‌س����ته‌كان (‪ )33207429817‬ترلیۆن‬ ‫ی خه‌رجكراو‌ه‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫دیناره‌‪ ،‬كه‌چ ‌ی كۆ ‌‬ ‫(‪ )14727884‬ملی����اره‌‪ ،‬وات���� ‌ه ته‌نه����ا‬ ‫(‪ )%26.46‬بودجه‌ك ‌ه خه‌رجكراوه‌‪.‬‬

‫وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ وه‌زیره‌كه‌ی‌‬ ‫پارتییه‌و خاڵی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ هه‌رێمه‌‬ ‫رێژه‌ی‌ خه‌رجكردنی‌‬ ‫ده‌گاته‌ (‪)%8.97‬‬ ‫خراپ‬ ‫له‌ئاس����ت ‌ی وه‌زی����ر‌ه كورده‌كاندا‪ ،‬دو‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌ی له‌پێش وه‌زیره‌كه‌ ‌‬ ‫وه‌زیره‌كه‌ ‌‬ ‫پارتییه‌وه‌ن‪ .‬وه‌زاره‌ت ‌ی ته‌ندروس����ت ‌ی ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ك����ورده‌و یه‌كێتییه‌‪ ،‬بڕ ‌‬ ‫وه‌زیره‌ك����ه‌ ‌‬ ‫(‪ )713409.250‬ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌خه‌رجكردن ‌ی (‪ )338259‬ملیۆن رێژه‌ ‌‬ ‫خه‌رجكردن ‌ی گه‌یش����تۆت ‌ه (‪.)%36.12‬‬ ‫ی ئه‌مدا وه‌زاره‌ت ‌ی بارزگان ‌ی دێت‪،‬‬ ‫به‌دوا ‌‬ ‫ك ‌ه (‪ )58406.404‬ب����ۆ ته‌رخانكراوه‌و‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌و‬ ‫ته‌نها (‪ )6782‬ملی����ار ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی گه‌یش����تۆت ‌ه‬ ‫رێ����ژه‌ ‌‬ ‫(‪ .)%11.61‬هه‌رچ ‌ی وه‌زاره‌ت ‌ی ده‌ره‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ی پارتییه‌و خاڵ ‌ی سه‌رۆك ‌ی‬ ‫ك ‌ه وه‌زیره‌كه‌ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫هه‌رێم����ه‌‪ )175770.240( ،‬ملیار ‌‬ ‫ته‌رخانكراوه‌و ته‌نها (‪ )141731‬ملیۆن ‌ی‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی‬ ‫خه‌رجكردوه‌‪ ،‬وات ‌ه رێژه‌ ‌‬ ‫ده‌گات ‌ه (‪.)%8.97‬‬

‫مالیكی‌‌و نوسینگه‌كه‌ی‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬نوسینگه‌ ‌‬ ‫خشته‌ك ‌ه ئاشكرا ‌‬ ‫س����ه‌رۆك وه‌زیران ‌ی عێ����راق (‪)%34.2‬‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌‪،‬‬ ‫ی ته‌رخانك����راو ‌‬ ‫بودجه‌ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫چونك���� ‌ه (‪ )105720‬ملی����ار دینار ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌رخانك����راوه‌‌و ته‌نها (‪ )36153‬ملیار ‌‬ ‫خه‌رجك����ردوه‌‪ .‬ئه‌میندارێت���� ‌ی گش����ت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی وه‌زیرانیش (‪ )24550‬ملیار ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ ته‌رخانكراوه‌و ته‌نها (‪ )1455‬ملیار ‌‬ ‫ی (‪)%5.93‬‬ ‫خه‌رجكردوه‌‪ ،‬وات ‌ه رێ����ژه‌ ‌‬ ‫ی ته‌رخانكراو‪.‬‬ ‫بودجه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێ����راق‪ ،‬بڕ ‌‬ ‫س����ه‌رۆكایه‌ت ‌ی كۆمار ‌‬ ‫ی ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌‪،‬‬ ‫(‪ )9800‬ملی����ار ‌‬ ‫ب����ه‌اڵم به‌خه‌رجكردن���� ‌ی (‪ )183‬ملیار‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی گه‌یش����تۆت ‌ه‬ ‫دینار‪ ،‬رێژه‌ ‌‬ ‫(‪ .)%1.87‬هه‌رچ���� ‌ی ئه‌نجومه‌ن���� ‌ی‬ ‫ی ش����ه‌ش‬ ‫نوێنه‌ران���� ‌ی عێراق���� ‌ه له‌ك����ۆ ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت‌و ده‌زگا ئه‌منییه‌كان‬ ‫س����ه‌د ملی����ار دینار ته‌نه����ا (‪)1170.0‬‬ ‫له‌ئاس����ت ‌ی وه‌زاره‌ت‌و دام����وده‌زگا‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی‬ ‫خه‌رجك����ردوه‌و رێ����ژه‌ ‌‬ ‫ئه‌منییه‌كان����دا‪ ،‬خش����ته‌ك ‌ه ئام����اژ‌ه‬ ‫گه‌یشتۆت ‌ه (‪.)%2.1‬‬ ‫ی‬ ‫كورد‪ :‬ته‌ندروس����ت ‌ی ب����اش‌و ده‌ره‌و‌ه ب����ه‌و‌ه ده‌كات وه‌زاره‌ت���� ‌ی به‌رگ����ر ‌‬

‫ك���� ‌ه (‪ )373249.999‬ترلیۆن���� ‌ی ب����ۆ‬ ‫ی‬ ‫ته‌رخانكراوه‌‪ ،‬ته‌نها (‪ )125724‬ملیار ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه‬ ‫خه‌رجكردوه‌‌و رێژه‌ ‌‬ ‫(‪ .)%33.68‬هه‌رچ ‌ی وه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆی ‌ه‬ ‫ی بۆ ته‌رخانكراوه‌و‬ ‫(‪ )227780.00‬ملیار ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )91092‬ملیۆن ‌ی خه‌رجكردوه‌و رێژه‌ ‌‬ ‫خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه (‪.)%33.24‬‬ ‫ی موخاب����ه‌رات (‪)28000.000‬‬ ‫ده‌زگا ‌‬ ‫ی ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌‪ ،‬ته‌نه����ا‬ ‫ملی����ار ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )2198‬ملیۆن���� ‌ی خه‌رجكردوه‌و رێژه‌ ‌‬ ‫خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه (‪ .)%7.85‬هه‌رچ ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی ئاسایش ‌ی نیشتیمانیی ‌ه ته‌نها‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌‪،‬‬ ‫(‪ )49‬ملی����ۆن دین����ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ‌‬ ‫ی ئ����ه‌و (‪ )1050.000‬ملیاره‌ ‌‬ ‫له‌كۆ ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی‬ ‫ته‌رخانك����راوه‌و رێ����ژه‌ ‌‬ ‫گه‌یشتۆت ‌ه (‪.)%4.67‬‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ه‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كان‬ ‫له‌ئاست ‌ی وه‌زاره‌ت ‌ه خزمه‌تگوزارییه‌كاندا‪،‬‬ ‫خش����ته‌ك ‌ه رونیده‌كات����ه‌وه‌‪ ،‬وه‌زاره‌ت���� ‌ی‬ ‫نیش����ته‌جێكردن‬ ‫ئاوه‌دانكردن����ه‌وه‌و‬ ‫ی (‪ )597300.0‬ملیار‬ ‫به‌خه‌رجكردن ‌ی بڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )878241.002‬ملیار به‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫له‌كۆ ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی‬ ‫(‪ )%68.01‬ل����ه‌ڕو ‌‬ ‫بودجه‌كه‌ی����ه‌وه‌‪ ،‬به‌باش����ترین وه‌زاره‌ت‬ ‫ی ئ����ه‌ودا وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫داده‌نرێ����ت‪ .‬ب����ه‌دوا ‌‬ ‫ش����اره‌وان ‌ی دێت ك���� ‌ه (‪)187011.309‬‬ ‫ی ب����ۆ ته‌رخانكراوه‌و (‪)12874.0‬‬ ‫ملیار ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی‬ ‫ملیۆن ‌ی خه‌رجكردوه‌و رێژه‌ ‌‬ ‫گه‌یشتۆته‌‪ .‬پاشان وه‌زاره‌ت ‌ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫ی‬ ‫دێ����ت ك����ه‌ (‪ )909533.591‬ملی����ار ‌‬ ‫بۆ ته‌رخانك����راوه‌و (‪ )114496‬ملیۆن ‌ی‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی‬ ‫خه‌رجكردوه‌‪ ،‬وات ‌ه رێژه‌ ‌‬ ‫ده‌گات���� ‌ه (‪ .)%12.59‬هه‌روه‌ه����ا‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‬ ‫وه‌زاره‌ت���� ‌ی كاروكاروب����ار ‌‬ ‫ی بۆ ته‌رخانكراوه‌و‬ ‫(‪ )103550.269‬ملیار ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )5196‬ملیۆن���� ‌ی خه‌رجكردوه‌و رێژه‌ ‌‬ ‫خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه (‪.)%4.67‬‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ه تایبه‌تمه‌نده‌كان‬ ‫ی وه‌زاره‌ت���� ‌ه تایبه‌تمه‌ن����دو‬ ‫ده‌رب����اره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫پس����پۆڕه‌كان‪ ،‬خش����ته‌ك ‌ه ئاش����كرا ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬وه‌زاره‌ت ‌ی زانس����ت‌و ته‌كنه‌لۆژیا‬ ‫ی بۆ ته‌رخانكراوه‌و‬ ‫(‪ )40755.077‬ملیار ‌‬ ‫(‪ )16183.00‬ملیۆن���� ‌ی خه‌رجك����ردوه‌و‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه (‪.)%39.71‬‬ ‫رێژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دوات����ر وه‌زاره‌ت ‌ی نه‌وت دێ����ت‪ ،‬ك ‌ه بڕ ‌‬ ‫(‪ )10865776.300‬ترلیۆن���� ‌ی ب����ۆ‬ ‫ی (‪)3491778.0‬‬ ‫ته‌رخانك����راوه‌و ب����ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌‪ ،‬وات���� ‌ه به‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫ملی����ار ‌‬ ‫ی ئ����ه‌ودا وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫(‪ .)%32.14‬به‌دوا ‌‬ ‫ی (‪)6248965.110‬‬ ‫كاره‌بایه‌‪ ،‬ك ‌ه ب����ڕ ‌‬ ‫ترلیۆن���� ‌ی ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌و ته‌نه����ا‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌‪ ،‬رێژه‌ ‌‬ ‫(‪ )1203856‬ملیار ‌‬ ‫خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه (‪.)%19.26‬‬ ‫ی‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ی داد ك ‌ه (‪ )23179.00‬ملیار ‌‬ ‫بۆ ته‌رخانكراو‌ه ته‌نها (‪ )8413‬ملیۆن ‌ی‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی ده‌گات ‌ه‬ ‫خه‌رجكردو‌ه رێژه‌ ‌‬ ‫(‪ .)%13.69‬به‌پێ ‌ی خشته‌كه‌‪ ،‬وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫پالندان����ان (‪ )25511.266‬ملی����ار ‌‬ ‫ی (‪)%13.35‬‬ ‫بۆ ته‌رخانكراوه‌و رێ����ژه‌ ‌‬ ‫ی خه‌رجك����ردوه‌‪ ،‬ك ‌ه ده‌كات ‌ه‬ ‫بودجه‌ك����ه‌ ‌‬ ‫(‪ )3418‬ملیۆن‪ .‬وه‌زاره‌ت ‌ی داراییش ك ‌ه‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌وه‌زاره‌ت ‌ه سیادییه‌كان‪ ،‬ته‌نها‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌‪،‬‬ ‫(‪ )%7.45‬بودجه‌ك����ه‌ ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫چونك���� ‌ه (‪ )115432.105‬ملی����ار ‌‬ ‫ته‌رخانكراوه‌و ته‌نه����ا (‪ )9097‬ملیۆن ‌ی‬ ‫خه‌رجكردوه‌‪ .‬‬

‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروستی‌ كه‌‬ ‫وه‌زیره‌كه‌ی‌ كورده‌و‬ ‫یه‌كێتییه‌ رێژه‌ی‌‬ ‫خه‌رجكردنی‌‬ ‫گه‌یشتۆته‌‬ ‫(‪)%36.12‬‬

‫ی (‪ )%9.38‬خه‌رجك����ردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێ����ژه‌ ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ی گه‌ش����توگوزارو شوێنه‌واریش‬ ‫ی خه‌رجكردوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها (‪ )543‬ملیۆن دینار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )2265.00‬ملی����ار ك���� ‌ه بۆ ‌‬ ‫له‌ك����ۆ ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی‬ ‫ته‌رخانك����راوه‌و رێ����ژه‌ ‌‬ ‫گه‌یشتۆت ‌ه (‪.)%7.46‬‬ ‫ده‌ست ‌ه ئاینییه‌كان‬ ‫ی دام����ه‌زراو‌ه ئاینییه‌كان‪،‬‬ ‫ده‌رب����اره‌ ‌‬ ‫ی ده‌كات وه‌قف���� ‌ی‬ ‫خش����ته‌ك ‌ه ئاش����كرا ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫مه‌س����یح ‌ی (‪ )21432.318‬ملیار ‌‬ ‫ته‌رخانك����راوه‌و (‪ )13300.000‬ملیۆن ‌ی‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی‬ ‫خه‌رجك����ردوه‌و رێ����ژه‌ ‌‬ ‫گه‌یش����تۆت ‌ه (‪ .)%57.28‬هه‌روه‌ه����ا‬ ‫ی‬ ‫وه‌قف ‌ی س����ونن ‌ی (‪ )119500.000‬ملیار ‌‬ ‫ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌و (‪ )47407‬ملیۆنی‌‬ ‫ی (‪ )%39.12‬خه‌رجك����ردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێ����ژه‌ ‌‬ ‫هه‌روه‌ك وه‌قف ‌ی شیع ‌ی (‪)419558.617‬‬ ‫ی ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌و ته‌نه����ا‬ ‫ملی����ار ‌‬ ‫ی (‪)%38.64‬‬ ‫(‪ )204310‬ملیۆنی‌ به‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫خه‌رجكردوه‌‪.‬‬

‫خه‌رجك����ردوه‌‪ .‬هه‌رچ���� ‌ی وه‌زاره‌ت����ی‌‬ ‫ی خه‌رجكردن ‌ی‬ ‫گواس����تنه‌وه‌یه‌‪ ،‬رێ����ژه‌ ‌‬ ‫ی ته‌نه����ا (‪ )%8.27‬ب����وه‌‪،‬‬ ‫بودجه‌ك����ه‌ ‌‬ ‫چونك���� ‌ه (‪ )1246938.295‬ترلیۆن���� ‌ی‬ ‫ب����ۆ ته‌رخانكراوه‌و ته‌نه����ا (‪)262824‬‬ ‫ملیۆن���� ‌ی خه‌رجك����ردوه‌‪ .‬وه‌زاره‌ت���� ‌ی‬ ‫ده‌ست ‌ه سه‌ربه‌خۆكان‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی����ش ته‌نه����ا (‪)%4.4‬‬ ‫ی دارایی (‪)3977.00‬‬ ‫دیوان ‌ی چاودێر ‌‬ ‫ی خه‌رجك����ردوه‌‪ ،‬چونك���� ‌ه‬ ‫بودجه‌ك����ه‌ ‌‬ ‫ی ب����ۆ ته‌رخانك����راوه‌و ته‌نه����ا‬ ‫ی ب����ۆ ته‌رخانكراوه‌و ملی����ار ‌‬ ‫(‪ )373960‬ملیار ‌‬ ‫ی (‪)%18.86‬‬ ‫ته‌نها (‪ )121446‬ملیۆن ‌ی خه‌رجكردوه‌‪ )1080( .‬ملیۆن ‌ی به‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫ی ده‌س����تپاك ‌ی‬ ‫خه‌رجك����ردوه‌‪ .‬ده‌س����ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫"نه‌زاه����ه‌" ك���� ‌ه (‪ )4551.723‬ملیار ‌‬ ‫رۆشنبیری‌‌و گه‌شتیاری‌‬ ‫ی وه‌زارته‌كان���� ‌ی دیك����ه‌وه‌‪ ،‬بۆ ته‌رخانك����راوه‌و توانیویه‌ت ‌ی (‪)197‬‬ ‫له‌ب����اره‌ ‌‬ ‫ی (‪ )%4.33‬خ����ه‌رج‬ ‫له‌خشته‌كه‌دا هاتو‌ه وه‌زاره‌ت ‌ی وه‌رزش‌و ملی����ۆن به‌ڕێ����ژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫ی ب����ۆ بكات‪ .‬كۆمیس����یۆن ‌ی بااڵ ‌‬ ‫الوان (‪ )1076587.860‬ملی����ار ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ه به‌داهاته‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی چاودێران ‌ی ئابورییه‌و‌ه ته‌رخانك����راوه‌و (‪ )499461‬ملیۆن���� ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كانیش (‪ )4760.00‬ملیار ‌‬ ‫ی ب����ه‌ال ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی خه‌رجكردن���� ‌ی بۆ ته‌رخانكراوه‌و ته‌نها (‪ )864‬ملیۆن ‌ی‬ ‫ی كه‌م���� ‌ی خه‌رجك����ردوه‌‌و رێ����ژه‌ ‌‬ ‫ی س����ه‌رنجه‌‪ ،‬رێ����ژه‌ ‌‬ ‫جێگ����ه‌ ‌‬ ‫ی (‪ )%13.28‬خه‌رجك����ردوه‌‪.‬‬ ‫خه‌رج���� ‌ی ئ����ه‌و وه‌زاره‌تانه‌ی ‌ه ك ‌ه ده‌بێت ده‌گات ‌ه (‪ .)%42.13‬وه‌زاره‌ت ‌ی ژینگه‌ش به‌ڕێ����ژه‌ ‌‬ ‫ی نیش����تیمان ‌ی‬ ‫ی بۆ ته‌رخانكراوه‌و هه‌رچ���� ‌ی ده‌س����ته‌ ‌‬ ‫ی داهات بۆ حكومه‌ت‪ )7383.00( .‬ملی����ار ‌‬ ‫ببن ‌ه س����ه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )%18.01‬وه‌به‌رهێنان���� ‌ه (‪ )13319.860‬ملیار ‌‬ ‫به‌جۆرێ����ك وه‌زاره‌ت���� ‌ی پیشه‌س����ازی‌‌و (‪ )1368‬ملیۆن ‌ی به‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫ی بۆ ته‌رخانك����راوه‌و توانیویه‌ت ‌ی (‪)5731‬‬ ‫كانزاكان (‪ )1631677.122‬ترلیۆنی‌ بۆ خه‌رجك����ردوه‌‪ .‬وه‌زاره‌ت ‌ی رۆش����نبیر ‌‬ ‫ی (‪ )%1.25‬خه‌رج‬ ‫ی ب����ۆ ملیۆن دینار به‌ڕێژه‌ ‌‬ ‫ته‌رخانكراوه‌و ته‌نها (‪ )225759‬ملیۆن ‌ی (‪ )219691.176‬ملی����ار ‌‬ ‫ی ته‌رخانك����راوه‌و ته‌نها (‪ )30690‬ملیۆن ‌ی بكات‪.‬‬ ‫خه‌رجكردوه‌‪ ،‬وات ‌ه (‪ )%8.53‬بودجه‌ك ‌ه ‌‬

‫لۆکاڵ‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫زیاتر له‌ ‪10‬هه‌زار راوچی‌ له‌هه‌رێمدا هه‌یه‌‬

‫‪9‬‬

‫داوا ده‌كرێت راوكردن به‌یاسا رێكبخرێت‌‪ ،‬نه‌ك به‌ته‌واوه‌تی‌ قه‌ده‌غه‌ بكرێت‬

‫ ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫"له‌و كاته‌وه‌ی‌ راوكردن قه‌ده‌غ ‌ه‬ ‫كراوه‌‪ ،‬هه‌ست ده‌كه‌م كه‌سێكی‌‬ ‫نه‌خۆشم‪ ،‬چونكه‌ نه‌مكردوه‌‌و‬ ‫پابه‌ندی‌ بڕیاره‌كه‌بوم‪ ،‬هیوادارم‬ ‫به‌یاسایه‌ك راوكردن مۆڵه‌تی‌‬ ‫پێبدرێت"‪ .‬سه‌ردار ره‌سوڵ‬ ‫كه‌ پیاوێكی‌ به‌ته‌مه‌نه‌ وه‌ها‬ ‫ده‌ڵێت‪.‬‬ ‫گروپێ����ك له‌راوچیانی‌ كوردس����تان‪،‬‬ ‫داوا ده‌ك����ه‌ن راوك����ردن به‌یاس����ایه‌ك‬ ‫رێكبخرێ����ت "ن����ه‌ك وه‌ك ئێس����تا‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت����ی‌ قه‌ده‌غ����ه‌ بكرێت" ئه‌وان‬ ‫رایده‌گه‌یه‌ن����ن له‌هی����چ واڵتێكی‌ دنیادا‬ ‫راوكردن به‌ته‌واوه‌تی‌ قه‌ده‌غه‌ نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو به‌یاسایه‌ك رێكخراوه‌‪ ،‬سه‌رۆكی‌ ‬ ‫ده‌سته‌ی‌ پاراستن‌و چاكردنی‌ ژینگه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی����ش تاراده‌یه‌ك هاوڕایانه‌و پێی‌‬ ‫باش����ه‌ راوكردن به‌یاسایه‌ك رێكبخرێت‬ ‫"هه‌ندێك له‌راوكردن ده‌بێت به‌ته‌واوه‌تی‌‬ ‫قه‌ده‌غه‌ بكرێت‪ ،‬ب����ۆ هه‌ندێكی‌ تریش‬ ‫پێویسته‌ رێنمایی‌ نوێ‌ ده‌ربچێت"‪.‬‬ ‫هه‌ندێك به‌ناوی‌ راچێتییه‌وه‌‬ ‫ره‌شه‌كوژی‌ ده‌كه‌ن‬ ‫چه‌ند س����اڵێكه‌ راوكردن����ی‌ باڵنده‌‌و‬ ‫ئاژه‌ڵی‌ كێوی‌ له‌هه‌رێمی‌ كورس����تاندا‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت����ی‌ قه‌ده‌غ����ه‌ ك����راوه‌‪،‬‬ ‫هۆكه‌ش����ی‌ بۆ كه‌مبونه‌وه‌ی‌ جۆره‌كانی‌‬ ‫باڵنده‌‌و ئاژه‌ڵی‌ كێ����وی‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ پێش����تر هیچ رێنماییه‌ك نه‌بو‬ ‫بۆ راوكردن‌و وه‌ك هه‌ندێ‌ له‌راوچییه‌كان‬ ‫ده‌ڵێ����ن "هه‌ندێ����ك ك����ه‌س به‌ن����اوی‌‬ ‫راوچێتییه‌وه‌ نه‌زانانه‌ ره‌ش����ه‌كوژییان‬ ‫ك����ردوه‌"‪ .‬دوای‌ قه‌ده‌غه‌كردنیش����ی‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێك����ی‌ ت����ر به‌نایاس����ایی‌ راویان‬ ‫هه‌ر ك����ردوه‌‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش بۆت����ه‌ هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ سااڵنه‌ سه‌ده‌ها راوچی‌ ده‌ستگیر‬ ‫بكرێ����ن‌و روب����ه‌روی‌ دادگا بكرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێكی‌ تریش به‌بێ‌ ده‌س����تگیركردن‬ ‫به‌رده‌وام����ن له‌راوكردن����ی‌ خۆی����ان‪،‬‬ ‫ئه‌م باره‌ نائاساییه‌ وای‌ كردوه‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫له‌راوچی����ان‪ ،‬كه‌ خۆیان "به‌دڵس����ۆزی‌‬ ‫باڵن����ده‌‌و ئاژه‌ڵی‌ كێوی‌ ده‌ناس����ێنن"‬ ‫داوا بك����ه‌ن‪ ،‬راوكردن وه‌ك����و زۆربه‌ی‌‬ ‫كاره‌كان����ی‌ ت����ری‌ هه‌رێم به‌یاس����ایه‌ك‬ ‫رێكبخرێت‪.‬‬

‫"ئێمه‌ په‌له‌وه‌رمان له‌هه‌مو كه‌س زیاتر خۆش ده‌وێت" له‌قه‌فه‌زنان‌و زیندانیکردن خۆشه‌ویستیه‌! فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬

‫راوچییه‌ك‪ :‬ئێم ‌ه‬ ‫په‌له‌وه‌رمان له‌هه‌مو‬ ‫كه‌س زیاتر خۆش‬ ‫ده‌وێت‬ ‫راوچی‌ شاره‌زا هه‌رگیز ماكه‌و ناكوژێت‬ ‫راوك����ردن بۆ زۆرێ����ك له‌راوچییان‪،‬‬ ‫نه‌بۆته‌ پیشه‌‌و بژێوی‌ ژیان‪ ،‬به‌ڵكو وه‌ك‬ ‫زۆرینه‌یان باسی‌ ده‌كه‌ن له‌هیوایه‌تێك‬ ‫زیاتر نییه‌‪ ،‬فه‌ریق ئه‌حمه‌د س����ه‌وزه‌‪،‬‬

‫ك����ه‌ له‌ئێس����تادا ته‌مه‌نی‌ ‪ 44‬س����اڵه‌و‬ ‫له‌ته‌مه‌ن����ی‌ ‪ 20‬س����اڵییه‌وه‌ راوچییه‌‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ باری‌ دارایی‌‬ ‫زۆر باشه‌‪ ،‬خاوه‌نی‌ كارگه‌یه‌كی‌ قیره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ه����ه‌ر له‌ته‌مه‌ن����ی‌ گه‌نجێتییه‌وه‌‬ ‫هیوایه‌تی‌ راوك����ردن بوه‌‪ ،‬ئه‌و جه‌خت‬ ‫ل����ه‌وه‌ ده‌كات����ه‌وه‌ كه‌ هیچ كه‌س����ێك‬ ‫وه‌ك ئه‌و دڵس����ۆزی‌ باڵنده‌ نییه‌ "ئێمه‌‬ ‫په‌له‌وه‌رم����ان له‌هه‌مو كه‌س����ێك زیاتر‬ ‫خۆش ده‌وێت"‪ ،‬راوكردنه‌كه‌شی‌ له‌پێناو‬ ‫زیادبونی‌ باڵنده‌یه‌ ن����ه‌ك كه‌مكردنی‌‪،‬‬ ‫بۆ پش����تگیری‌ قسه‌كانیشی‌ باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كات كه‌ س����ااڵنه‌ زیات����ر له‌ ‪ 20‬كه‌‌و‬ ‫ده‌كڕێت له‌چ����وارده‌وری‌ باخێكی‌ خۆی‌‬ ‫ئازادیان ده‌كات‪ ،‬ئ����ه‌و كه‌ زیاتر راوی‌‬ ‫كه‌و ی‌ كردوه‌‪ ،‬ب����اس له‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫ك����ه‌ راوچی‌ ش����اره‌زا هه‌رگی����ز ماكه‌و‬ ‫ناكوژێ����ت‪ ،‬به‌ڵكو ته‌نها راوی‌ نێره‌كه‌و‬ ‫ده‌كات "راوكردن����ی‌ ماكه‌و‪ ،‬نه‌ك له‌به‌ر‬ ‫قه‌ده‌غه‌ك����ردن‪ ،‬به‌ڵكو به‌حه‌رامیش����ی‌‬

‫ده‌زانین راوی‌ بكه‌ی����ن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر حكوم����ه‌ت هاوكاری����ان بێ����ت‪ ،‬ئ����ه‌وا‬ ‫ئ����ه‌وه‌ بكه‌ی����ن‪ ،‬هیوایه‌ته‌كه‌ی‌ خۆمان كۆمه‌ڵه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت به‌خۆیان دروست‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌سه‌ر یاس����ا‌و رێنماییه‌كانی‌‬ ‫له‌ناو ده‌به‌ین"‪.‬‬ ‫حكومه‌تی����ش پێ����ڕه‌‌و پڕۆگرامه‌كانی‌‬ ‫خۆیان داده‌ڕێژن "پێش����مان خۆش����ه‌‬ ‫زیاتر له‌ ‪10‬هه‌زار راوچی هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌بڕوای‌ فه‌ریق ژماره‌ی‌ راوچییه‌كانی‌ حكومه‌ت یاس����ای‌ چ واڵتێكی‌ پێباشه‌‬ ‫س����ه‌رجه‌م هه‌رێم زیاتر ل����ه‌ ‪ 10‬هه‌زار بۆ راوكردن ئه‌وه‌ بهێنێت به‌س����ه‌رماندا‬ ‫كه‌س ده‌بن‪ ،‬ئه‌و كه‌ خۆی‌ به‌نوێنه‌ری‌ جێبه‌جێی‌ بكات"‬ ‫به‌ش����ێكیان ده‌زان����ێ‌‪ ،‬داواكاره‌‬ ‫له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬له‌س����اڵێكدا چه‌ند "راو هه‌ر ده‌كرێ‌‪ ،‬جا بۆ به‌یاسایه‌ك‬ ‫رێكنه‌خرێت"‬ ‫مانێگی����ان به‌كۆمه‌ڵێ����ك مه‌رجه‌وه‌ بۆ‬ ‫ه����ه‌ر به‌پێ����ی‌ وت����ه‌ی‌ به‌ش����ێك‬ ‫دیاری‌ ب����كات‪ ،‬تا موماره‌س����ه‌ری‌ ئه‌و‬ ‫هیوایه‌ت����ه‌ی‌ خۆیان بك����ه‌ن "ده‌كرێت له‌راوچییه‌كان له‌ئێستادا كه‌ راوكردنیش‬ ‫ل���� ‌ه ‪ 2/20‬تا ‪ 6/20‬ی‌ هه‌مو س����اڵێك قه‌ده‌غه‌ ك����راوه‌‪ ،‬وه‌ك ئ����ه‌وان ده‌ڵێن‬ ‫راوكردن به‌تایبه‌ت هی‌ كه‌و ئازاد بكرێت "هه‌ن����دێ‌ له‌ده‌ستڕۆیش����توه‌كان راوی‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵێك مه‌رجه‌وه‌‪ ،‬پێویستیش����ه‌ خۆیان هه‌ر ده‌كه‌ن"‪ .‬س����ه‌ردار ره‌سوڵ‬ ‫هه‌م����و راوچییه‌ك باج����ی‌ تایبه‌تی‌ بۆ وه‌ك یه‌كێكی‌ تر له‌راوچییه‌كانی‌ شاری‌‬ ‫بكرێت‌و پابه‌ن����دی‌ ئه‌و رێنماییانه‌ بێت س����لێمانی‌ باس له‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬راو هه‌ر‬ ‫ك����ه‌ حكومه‌ت بۆی‌ دی����اری‌ ده‌كات"‪ .‬ده‌كرێ����ت‪ ،‬به‌اڵم بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ كه‌مترین‬ ‫ئ����ه‌و په‌یمانی‌ ئ����ه‌وه‌ش ده‌دات ئه‌گه‌ر زیانی‌ هه‌بێت‪ ،‬پێویس����ته‌ به‌یاسایه‌ك‬

‫رێكبخرێت "كه‌سی‌ ده‌سترۆیشتو راوی‌‬ ‫خ����ۆ هه‌ر ده‌كات‪ ،‬جا بۆ به‌یاس����ایه‌ك‬ ‫رێ����ی پێن����اده‌ن‪ ،‬ئێم����ه‌ نه‌زۆردارین‌و‬ ‫نه‌كۆمه‌ڵ كوژ‌و نه‌حه‌زی����ش به‌نه‌مانی‌‬ ‫باڵنده‌ ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌ڵكو ده‌مانه‌وێ‌ به‌بێ‌‬ ‫زیان موماره‌سه‌ری‌ هیوایه‌تێكی‌ خۆمان‬ ‫بكه‌ی����ن"‪ .‬س����ه‌ردار جه‌خ����ت له‌وه‌ش‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ل����ه‌و كات����ه‌وه‌ی‌ راوكردن‬ ‫به‌ته‌واوه‌تی‌ قه‌ده‌غه‌ك����راوه‌ ئه‌و راوی‌‬ ‫نه‌كردوه‌ "به‌اڵم هه‌ست ده‌كه‌م كه‌سێكی‌‬ ‫نه‌خۆش����م‌و خۆم به‌مقه‌بایه‌ك ده‌زانم"‪.‬‬ ‫س����ه‌ردار ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌رو كه‌ ئه‌وان‬ ‫وه‌ك كار‌و كاس����پی‌ راو ناكه‌ن‌و ده‌ڵێت‬ ‫"له‌راوكردنێكدا ‪ 150‬هه‌زار دینار خه‌رج‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬له‌وانه‌شه‌ دو كه‌و نه‌گیرێ‌"‬ ‫هه‌ندێك����ی‌ تر له‌وان����ه‌ی‌ راوده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن ك���� ‌ه راوكردن بۆته‌‬ ‫به‌ش����ێك له‌كلتوری‌ میلله‌ت����ی‌ كوردو‬ ‫قه‌ده‌غه‌كردنی‌ ب����ه‌دژی‌ كلتور ده‌زانن‪،‬‬ ‫رێبوار محه‌مه‌د ته‌مه‌ن ‪ 38‬س����اڵ كه‌‬ ‫به‌وته‌ی‌ خ����ۆی‌ له‌‪ 17‬س����اڵییه‌وه‌ راو‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب����اس ل����ه‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ هه‌ر‬ ‫له‌كۆن����ه‌وه‌ راوكردن له‌ن����او میلله‌تی‌‬ ‫كورددا ه����ه‌ر هه‌ب����و "به‌جۆرێك بۆته‌‬ ‫به‌ش����ێك له‌كلت����وری‌ ئ����ه‌م میلله‌ت����ه‌‬ ‫قه‌ده‌غه‌كردنیش به‌هه‌مو ش����ێوه‌یه‌ك‪،‬‬ ‫دژایه‌تیكردنی‌ ئه‌و كلتوره‌یه‌‪ ،‬هیوادارم‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌یاس����ایه‌ك مۆڵه‌تی‌‬ ‫راوكردن بدات"‪.‬‬ ‫"پێویسته‌ له‌په‌رله‌مان یاسای‌ بۆ‬ ‫ده‌ربچێت"‬ ‫سه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی‌ پاراستن‌و چاكردنی‌‬ ‫ژینگه‌ی‌ هه‌رێم‪ ،‬حاكم سه‌مه‌د محه‌مه‌د‬ ‫حسێن تاراده‌یه‌ك هاوڕایه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌م‬ ‫راوچیان����ه‌‌و داواكاره‌ له‌چوارچێ����وه‌ی‌‬ ‫یاس����ایه‌كدا كاری‌ راوكردن رێكبخرێت‬ ‫"هه‌ندێ����ك له‌راوكردن هه‌ی����ه‌ ده‌بێت‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت����ی‌ قه‌ده‌غ���� ‌ه بكرێت‪ ،‬وه‌ك‬ ‫راوكردنی‌ پڵنگ‌و ئاسكه‌ كێوی‌‌و چه‌ندین‬ ‫ئاژه‌ڵ����ی‌ تریش‪ ،‬ب����ۆ هه‌ندێكی‌ تریش‬ ‫پێویسته‌ رێنمایی‌ نوێ‌ ده‌ربچێت"‪ .‬ئه‌‌و‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ له‌ئێس����تادا‬ ‫خۆیان وه‌كو ده‌س����ته‌ك ‌ه خه‌ریكن‪ ،‬كار‬ ‫له‌سه‌ر پرۆژه‌ یاسایه‌ك ده‌كه‌ن به‌ناوی‌‬ ‫یاسای‌ پاراس����تنی‌ ئاژه‌ڵه‌ كێوییه‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌و وتیش����ی‌ "پێویس����ته‌ له‌په‌رله‌مان‬ ‫یاس����ایه‌كی‌ تایب����ه‌ت به‌راوك����ردن‬ ‫ده‌ربچێت"‬

‫داها‌تی به‌شێك له‌یاریگا حکومیه‌کان ‌ی گه‌نده‌ڵی چه‌ند داموده‌زگایه‌ك ‌ی‬ ‫گه‌رمیان ده‌كرێت ‌ه كتێب‬ ‫سۆران‌‪‌،‬بۆ رێكخراوێك ‌ی‌پارتی‌ی ‌ه‬ ‫وه‌رزش���وانه‌ گه‌نجه‌كان دروس���تكراون‪.‬‬ ‫ ئا‪ :‬ئاكۆ حه‌مه‌د رابی‌‬ ‫كه‌چ���ی‌ "دراونه‌ته‌ ده‌س���ت رێكخراو ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێتی‌ الوانی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫له‌سنوری‌ قه‌زای‌ سۆران چه‌ندین‬ ‫یاریگای‌ بچوكراوه‌ی‌ چیمه‌نی‌ ده‌ستكرد ك���ه‌ رێكخراوێكی‌ س���ه‌ر ب���ه‌ پارتییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان سه‌رپه‌رشتی‌ ده‌كه‌ن‌و گه‌نجانیش‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ دروستكراوه‌‪،‬‬ ‫به‌پ���اره‌ یاری‌ تێدا ده‌ك���ه‌ن"‪ .‬هه‌روه‌ها‬ ‫كه‌چی‌ داهاتی‌ ئه‌و یاریگایانه‌ ده‌چێته‌‬ ‫نێو گیرفانی‌ رێكخراوی‌ یه‌كێتی‌ الوانی‌ رۆژنامه‌نوس به‌درخ���ان كۆڤان‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬داهات���ی‌ ئه‌و یاریگایانه‌‬ ‫سه‌ر به‌پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان‪.‬‬ ‫ب���ۆ رێكخ���راوی الوانی س���ه‌ر به‌پارتی‬ ‫به‌رپرسێكی‌ الوانیش ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫دیموكرات���ی كوردس���تانه‌و ئ���ه‌و وتی‌‬ ‫ده‌دات‪ ،‬كه‌ داهاته‌كه‌یان له‌پێداویستی‌‬ ‫یاریگاكان خه‌رج ده‌كرێته‌وه‌‪ .‬قایمقامی‌ "له‌كاتێكدا ئ���ه‌م یاریگایانه‌ به‌بودجه‌ی‬ ‫گشتی‌و له‌س���ه‌ر حسابی‌ موڵكی گشتی‬ ‫قه‌زاكه‌ش ده‌ڵێت "ئه‌و كاره‌ پێویسته‌‬ ‫دروس���تكراون‪ ،‬ئایا چۆن‌و به‌ چ رێگه‌و‬ ‫له‌الیه‌ن وه‌زارتی‌ په‌یوه‌ندیداره‌وه‌‬ ‫یاس���ایه‌ك رێكخراوێك له‌س���ه‌ر موڵكی‬ ‫رێكبخرێت"‪.‬‬ ‫گش���تی‌و به‌بودجه‌ی گشتی پرۆژه‌یه‌ك‬ ‫هونه‌ر مسته‌فا گه‌نجێكی‌ وه‌رزشوانی‌ ئه‌نج���ام ئ���ه‌دات‌و به‌ب���ێ موزای���ه‌ده‌‬ ‫قه‌زای‌ س���ۆرانه‌و هه‌فتانه‌ به‌رده‌وام له‌و ده‌ست ئه‌گرێت به‌س���ه‌ر ئه‌م شوێنانه‌‌و‬ ‫یاریگا بچوككراوانه‌ له‌گه‌ڵ هاوڕێكانیدا داهاته‌كه‌شی بۆ خۆی گلده‌داته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌م روه‌وه‌ قایمقامی‌ قه‌زای‌ س���ۆران‪،‬‬ ‫یاری‌ تۆپی‌ پ���ێ ده‌كات‪ ،‬ئه‌و به‌الیه‌وه‌‬ ‫س���ه‌یره‌ كه‌ یاریگا له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ كرمانج عیزه‌ت‪ ،‬جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‬ ‫به‌ناوی‌ گه‌نجان دروس���تبكرێن‪ ،‬كه‌چی‌ كه‌ ئه‌و یاریگایانه‌ بۆ خزمه‌تی‌ گه‌نجان‬ ‫داهاته‌ك���ه‌ی‌ ب���ۆ كه‌س���انی‌ ت���ر بێت دروس���تكراون‪ .‬له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ش بۆچی‌‬ ‫"ئه‌گ���ه‌ر حكومه‌ت له‌خه‌م���ی‌ گه‌نجانه‌ له‌الیه‌ن رێكخراوی‌ الوان سه‌رپه‌رش���تی‌‬ ‫بۆچ���ی‌ رێگه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌دات كه‌ گه‌نجان ده‌كرێن ده‌ڵێ���ت "ئه‌وه‌ كاری‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫به‌پ���اره‌ له‌و یاریگایان���ه‌ یاری‌ بكه‌ن "‪ .‬رۆش���نبیریی‌‌و وه‌رزش‌و الوان���ه‌ ك���ه‌‬ ‫به‌پێی‌ ئ���ه‌و زانیارییانه‌ی‌ كه‌ ده‌س���ت سیس���ته‌م‌و ش���ێوازێكی‌ وا دابنێ���ت‬ ‫ئاوێن���ه‌ كه‌وتون له‌س���نوری‌ ق���ه‌زای‌ ك���ه‌ ئ���ه‌وان بتوان���ن فه‌رمانبه‌ریان بۆ‬ ‫سۆران‪ ،‬نزیكه‌ی‌ ‪( 20‬یاریگای‌ چیمه‌نی‌ دابنێن‌و سه‌رپه‌رش���تی‌ ئه‌و یاریگایانه‌‬ ‫ده‌س���تكرد) هه‌یه‌ وه‌ك سه‌رچاوه‌یه‌ك بكه‌ن"‪ .‬له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌‪ ،‬به‌رپرس���ی‌‬ ‫رونیك���رده‌وه‌ ئ���ه‌م یاریگایانه‌ له‌الیه‌ن ناوه‌ندی‌ بااڵی‌ س���ۆرانی‌ یه‌كێتی‌ الوان‪،‬‬ ‫حكومه‌ت���ه‌وه‌ گوای���ه‌ ب���ۆ خزمه‌ت���ی‌ ی���ادگار كه‌م���ال‪ ،‬ده‌ڵێ���ت "به‌ش���ێك‬

‫ی ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬ ‫ل���ه‌و یاریگایانه‌ له‌س���ه‌ر پێش���نیار ‌‬ ‫ئێم���ه‌ دروس���تكراون‌و كاك نێچیرڤان‪،‬‬ ‫وه‌ك حزب دروس���تیكردون نه‌ك وه‌كو رێكخراوێكی كۆمه‌ڵگه‌ی‌ مه‌ده‌نی‬ ‫حكوم���ه‌ت‪ ،‬به‌شێكیش���یان له‌ س���ه‌ر له‌گه‌رمیان‪ ،‬له‌كتێبێكدا له‌ژێرناوی‬ ‫بودجه‌ی‌ په‌ره‌پێدانی‌ پارێزگای‌ هه‌ولێر (گه‌نده‌ڵی‪ ،‬به‌ڵگه‌نامه‌كان خۆیان‬ ‫دروس���تكراون‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ڕێوه‌بردنیان ده‌دوێن) ده‌یان به‌ڵگه‌نامه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‬ ‫دراوه‌ته‌ ده‌س���ت ئێمه‌ وه‌كو مه‌رجه‌عی‌ له‌سه‌ر به‌شێك له‌داموده‌زگاكانی‬ ‫یه‌كه‌می‌ تیپ���ه‌ میللییه‌كان���ی‌ هه‌رێمی‌ گه‌رمیان باڵوكردۆته‌وه‌ كه‌ له‌نێوان‬ ‫كوردستان‌و داهاته‌كه‌ش���یان ناچێته‌وه‌ سااڵنی‌ ‪ 2011-2001‬بوه‌‌و زۆرترین‬ ‫به‌شی‌ دارایی س���كرتارییه‌ت"‪ .‬ناوبراو به‌ڵگه‌نامه‌كانیش له‌سه‌ر هه‌ردو‬ ‫وتیشی‌ "ئێمه‌ ئه‌و یاریگایانه‌ ده‌پارێزین‌و شاره‌وانی كفری‌و كه‌الر‪ ،‬په‌روه‌رده‌و‬ ‫به‌ش���ی‌ ئه‌و داهاته‌ش ك���ه‌ به‌هۆی‌ ئه‌و ته‌ندروستی گه‌رمیانه‌‪.‬‬ ‫یاریگا بچوككراوانه‌ ده‌ستمان ده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫شاره‌وانی‬ ‫ل���ه‌و چاالكییان���ه‌ خ���ه‌رج ده‌كه‌ین كه‌‬ ‫ب���ۆ تیپ���ه‌ میللییه‌كان���ی‌ ناوچه‌كه‌مان ش���اره‌وانی‌ گه‌رمی���ان كه‌ پێش���تر‬ ‫ئه‌نجامی‌ ده‌ده‌ین‌و جگ���ه‌ له‌وه‌ش هه‌ر پێكهاتب���و له‌ش���اره‌وانییه‌كانی‌ كفری‌و‬ ‫یاریگایه‌ك دو كه‌سمان بۆ داناون تاكو كه‌الرو ده‌ربه‌ندیخان‌و چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی‌ بك���ه‌ن‌و ئه‌وانیش ورده‌ له‌و كتێبه‌دا به‌جیاجیا گه‌نده‌ڵییه‌كانیان‬ ‫موچه‌یه‌كیان له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و داهاته‌ بۆ خراوه‌ته‌ڕو‪.‬‬ ‫دابین ده‌كرێت‌و به‌و هۆیه‌وه‌ توانیومانه‌ ‪ -‬له‌ش���اره‌وانی كفری چه‌ندین خێزان‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪30‬گه‌نجی‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ بخه‌ینه‌ هه‌ب���ووه‌ بۆ دوجار زه‌ویی���ان پێدراوه‌و‬ ‫كار‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ به‌ش���ێكی‌ ئه‌و خانوش���یان له‌س���ه‌ر ته‌ملیكك���راوه‌‪،‬‬ ‫داهاته‌ش ب���ۆ پێداویس���تییه‌كانی‌ ئه‌و هاوكات س���ه‌رۆكی ش���اره‌وانی ئه‌وكات‬ ‫یاریگایانه‌ خه‌رج ده‌كه‌ین"‪ .‬یادگار كه‌مال (د‪ ،‬ف) ب���ۆ خ���ۆی‌و هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫رونیشیكرده‌وه‌ كه‌ داهاتی‌ ئه‌و یاریگایانه‌ زه‌وی وه‌رگرتووه‌‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی چه‌ندین‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ زۆر نییه‌ تاكو بیخه‌نه‌ خزمه‌تی‌ زه‌وی روك���ن دابه‌ش���كراوه‌ كه‌ به‌پێی‬ ‫خۆیانه‌وه‌‪" ،‬داهاته‌ك���ه‌ی‌ له‌مانگێكه‌وه‌ یاسای ژماره‌ ‪ 2001/9/15 2366‬رێگه‌‬ ‫بۆ مانگێكی‌ دیك���ه‌ جیاوازه‌و جاری‌ وا پێن���ه‌دراوه‌‪ ،‬ه���اوكات چه‌ندین زه‌وی‬ ‫هه‌یه‌ ئێمه‌ مه‌منون ده‌بین ئه‌گه‌ر پاره‌ی‌ دراوه‌ به‌هاواڵتیان بێئه‌وه‌ی به‌ڵگه‌نامه‌ی‌‬ ‫پێداویستی‌‌و موچه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ دابین كه‌س���ی هه‌بێـت له‌نێو دۆس���یه‌كه‌یدا‪.‬‬ ‫بكرێت كه‌ یاریگاكان به‌ڕێوه‌ ده‌به‌ن"‪ .‬هه‌ر له‌و شاره‌وانییه‌ به‌نامه‌ی‌ شه‌خسی‬

‫زه‌وی دراوه‌ته‌ خه‌ڵك‌و كه‌سانی نزیكی‬ ‫به‌رپرسان‪ ،‬ئه‌مه‌و ده‌یان ورده‌كاری تر‬ ‫كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ تائێستا دۆسیه‌كه‌ له‌دادگا‬ ‫یه‌كالیی نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ له‌شاره‌وانی كه‌الر زه‌وی به‌نایاسایی‌و‬‫نایه‌كسانی‌و بێ به‌ڵگه‌نامه‌ی‌ كه‌سه‌كان‌و‬ ‫ته‌زویركردنی فه‌رمان���ی وه‌زاری ژماره‌‬ ‫‪ 15983‬ل���ه‌‪ 2003/8/20‬ك���ه‌ تایبه‌ته‌‬ ‫به‌ته‌رخانكردنی ‪ 49‬پارچه‌ زه‌وی‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی له‌ناوچه‌ی‌ پیشه‌سازی ‪ 115‬دوكان‬ ‫دراوه‌ته‌ خه‌ڵكانێك پیشه‌وه‌رنین‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی پێش���وی په‌رله‌م���ان (ئ‪،‬‬ ‫م) زیاده‌ڕۆی���ی كردووه‌ته‌ س���ه‌ر زه‌وی‬ ‫ژم���اره‌ ‪ 98/15‬كه‌رت���ی ‪ 101‬بنگرد كه‌‬ ‫رووبه‌ره‌كه‌ی‌ ‪798‬م‪.،‬‬ ‫ به‌هه‌مانش���ێوه‌ له‌ده‌ربه‌ندیخ���ان‬‫چه‌ندین كاری‌ نایاس���ایی‌و پێشێلكاری‌‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌‪ ،‬بۆ نموونه‌ پێنج خێزان ‪10‬‬ ‫زه‌وییان پێدراوه‌‪ ،‬س���ه‌رۆكی شاره‌وانی‬ ‫(س‪ ،‬ئ���ه‌) ل���ه‌‪ 2011/6/8‬زه‌وی‬ ‫به‌خش���یوه‌ته‌ ‪ 13‬هاواڵت���ی كه‌ خه‌ڵكی‬ ‫ده‌ربه‌ندیخان نین‪.‬‬ ‫وشكه‌ساڵی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫له‌پ���اره‌ی‌ وشكه‌س���اڵی پ���رۆژ‌ه‬ ‫هه‌ب���ووه‌ دوج���ار له‌دو ش���وێن پاره‌ی‌‬ ‫ب���ۆ خه‌رجكراوه‌ یان گون���دی چۆڵكراو‬ ‫پ���اره‌ی‌ بۆ خه‌رجك���راوه‌‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‬ ‫ل���ه‌‪ 2008‬له‌الیه‌ن قایمقام���ی ئه‌وكات‌و‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری ناحییه‌كانی س���ه‌نگاوو‬ ‫ش���وان‌و قادركه‌ره‌م‌و ئاغجه‌له‌ر چه‌ندان‬

‫ملیۆن دینار به‌زیاده‌‌و بێبنه‌ماو نایاسایی‬ ‫خه‌رجك���راوه‌ ك���ه‌ زۆركات هه‌ندێ���ك‬ ‫له‌وكارانه‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی ئه‌واندا نه‌بوه‌و‬ ‫هه‌ندێ���ك كاتیش به‌وه‌ره‌قه‌یه‌كی بچوك‬ ‫ی���ان به‌بێ ده‌رخس���ته‌ چه‌ندین ملیۆن‬ ‫دینار خه‌رجكراوه‌و به‌خشراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌كورت���ی ئ���ه‌وه‌ی ل���ه‌و به‌ش���ه‌ی‌‬ ‫كتێبه‌كه‌دا روونه‌ قایمقامی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫به‌مالو ئه‌والدا پاره‌ی‌ به‌خش���یوه‌ته‌وه‌و‬ ‫تائێس���تا كێش���ه‌كه‌ ل���ه‌دادگا یه‌كالیی‬ ‫نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫تێبینه‌رایه‌تی تاپۆ‬ ‫تێبینه‌ری‌ تێبینه‌رایه‌تی تاپۆی كه‌الرو‬ ‫چه‌ند فه‌رمانبه‌رێك له‌به‌ش���ی یاسایی‌و‬ ‫روپێوی‌و س���ه‌رۆكی ش���اره‌وانی كه‌الر‬ ‫كۆمه‌ڵێك زه‌ویی���ان كردووه‌ته‌ موڵكی‬ ‫خۆیان‌و دواتر به‌مه‌به‌ستی چه‌واشه‌كاری‌‬ ‫خستویانه‌ته‌ سه‌ر خزم‌و كه‌سوكاریان‪،‬‬ ‫بۆیه‌ كێشه‌كه‌ دراوه‌ته‌ دادگا‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ل���ه‌و فه‌رمانگه‌ی���ه‌ كه‌موكوڕی‬ ‫له‌رسومات‌و كه‌ش���ف‌و وه‌رگرتنی پاره‌‬ ‫له‌هاواڵتی���ان به‌زیادوك���ه‌م هه‌ب���ووه‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌ رێنمایی وه‌زاره‌تی دارایی‬ ‫ژماره‌ ‪ ،2007/11/25 23102‬ئه‌مه‌ جگه‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ی چه‌ندین تاپۆی خه‌ڵك ونكراوه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ونكردنی تۆمارگه‌ی‌ هه‌میشه‌یی‬ ‫تایبه‌ت به‌ژم���اره‌ ‪ 1043/3‬تا ‪1123/3‬‬ ‫كه‌رت���ی ‪ 100‬حه‌م���ه‌ی‌ گ���ه‌وره‌ كه‌ ‪80‬‬ ‫موڵكی له‌خۆگرتووه‌‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫فۆرد (‪)Tom Ford‬و ئه‌و‬ ‫ه له‌به‌ردا دوراون‬ ‫قاتانه‌ی ك ‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫شیرین‪ ،‬سینه‌مای‌ به‌هه‌ولێر ئاشتكرده‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫ ‬ ‫هۆڵی کریستاڵ له‌شاری هه‌ولێر‬ ‫پێش���كه‌وتن زانی‌‪ ،‬چونك��� ‌ه وه‌ك ئه‌و‪،‬‬ ‫ی پێدا له‌ماوه‌ی رابڕدودا سینه‌ما‬ ‫ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم گۆڕین ‌‬ ‫ی خراپ ‌‬ ‫ناوێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێس���تا ك ‌ه فلیم ‌‬ ‫بۆ ئه‌و ش���ێوازه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێدا نمایش بكرێت‌و ش���وێن ‌‬ ‫كورد ‌‬

‫ی ‪ 46‬ژن‌و ‪ 86‬منداڵی‌ هه‌یه‌‬ ‫مالیك ‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌نها دو ساڵ له‌ژماره‌ ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫ی زیاتره‌‪ ،‬خاوه‌ن ‌‬ ‫ژنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌و ده‌یان خانوه‌‪ ،‬هه‌مان نازناو ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراقیش ‌‬ ‫ی نازانێت‌و‬ ‫ی هه‌مو منداڵه‌كان ‌‬ ‫ناو ‌‬ ‫ی یابانیش بكات ‌ه‬ ‫حه‌زده‌كات كچێك ‌‬ ‫هاوسه‌ری‌‪ :‬ئه‌بو عه‌لی‌‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ئه‌مین حه‌مید ح���ه‌واس مالیك ‌‬ ‫ی ناس���راوه‌‪ )48( ،‬س���اڵ‬ ‫به‌ئه‌بو عه‌ل ‌‬ ‫ی به‌سر‌ه له‌دایكبوه‌‪،‬‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر له‌ش���ار ‌‬ ‫ی خوێندوه‌‪،‬‬ ‫ی س���ه‌ره‌تای ‌‬ ‫ته‌نه���ا قۆناغ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هێناوه‌و خاوه‌ن ‌‬ ‫تائێس���تا (‪ )46‬ژن ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )86‬منداڵی‌ كوڕو كچه‌‪ ،‬له‌دیمانه‌یه‌ك ‌‬ ‫رۆژنامه‌وانیدا ده‌ڵێت "زۆر خۆش���حاڵم‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌و ژن ‌ه زۆران���ه‌‌و حه‌زده‌كه‌م كچێك ‌‬ ‫یابانیش بهێنم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بو عه‌لی‌‪ ،‬باس له‌وه‌ده‌كات كه‌سێك ‌‬ ‫روخۆشه‌‌و خاوه‌نێكی‌ روخسارو له‌ش‌و‬ ‫ی‬ ‫ی جوانه‌‌و س���ه‌روه‌ت‌و سامانێك ‌‬ ‫الرێك ‌‬ ‫ی له‌باوكییه‌و‌ه ب���ۆ ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆریش��� ‌‬ ‫ی هێنا‌وه‌و‬ ‫ی (‪ )1985‬یه‌كه‌م ژن ‌‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ی دوه‌می‌ هێناوه‌‪.‬‬ ‫ی دواتر ژن ‌‬ ‫ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ندێ���ك له‌ژنهێنانه‌كان ‌‬ ‫چیرۆك��� ‌‬ ‫ی سه‌رنجه‌‪ ،‬وه‌كو‬ ‫ئه‌بو عه‌لی‌ زۆر جێگه‌ ‌‬ ‫ی (‪،)1988‬‬ ‫ی ده‌یگێڕێته‌و‌ه له‌ساڵ ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی جوان كه‌وتوه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ی به‌كچێك ‌‬ ‫چاو ‌‬ ‫به‌گه‌ڕه‌كه‌كه‌یان���دا تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬ئه‌میش‬ ‫دوایكه‌وت���وه‌‪ ،‬تا ماڵه‌كه‌یانی‌ نیش���ان ‌ه‬ ‫ی زیاتر ل���ه‌دو مانگ‬ ‫ك���ردوه‌‪" ،‬م���اوه‌ ‌‬ ‫چاوه‌ڕێ���م كرد تا جارێكیتر له‌ماڵ هات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كێشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌و هۆیه‌و‌ه توش ‌‬ ‫ی هاتم‪ ،‬به‌اڵم دواتر هێنام"‪.‬‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ئه‌بوعه‌ل��� ‌‬ ‫س���اڵی‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫رێیده‌كه‌وێت ‌ه به‌غدا‪ ،‬له‌وكاته‌دا كچێك ‌‬ ‫ێ له‌م���اڵ دێت ‌ه ده‌رو زبڵ‬ ‫جوان ده‌بین ‌‬ ‫ی ده‌پرس���ێت‪ :‬باوكت‬ ‫ده‌ڕێژێ���ت‪ ،‬لێ��� ‌‬

‫کاوڕ‬ ‫ی به‌هی���ز بونه‌كه‌ت‬ ‫خه‌ریك ‌ه هه‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬كاره‌كانت به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫باش به‌ڕێ���و‌ه ده‌چێ���ت‪ ،‬هه‌نگاوێك ‌‬ ‫باش ده‌نێیت‌و پێش كه‌وتن به‌خۆته‌و‌ه‬ ‫ده‌بینی‌‪.‬‬

‫گا‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌ی��� ‌ه باش نابێ���ت زۆرینه‌ ‌‬ ‫كارو چاالك���ی‌‌و پڕۆژه‌كان���ت دواكه‌وتن‬ ‫به‌خۆیه‌و‌ه ده‌بینێ���ت‪ .‬ره‌نگ ‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی به‌خۆته‌و‌ه یان كه‌س���ێك ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫نزیكته‌و‌ه هه‌بێت‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫هیچ كاتێكت نامێنێت بۆ بیركردنه‌وه‌‬ ‫له‌ناخۆش����ی‌‌و ره‌ش����بینی‌‪ ،‬كاره‌كانت‬ ‫رێ����ره‌وی‌ خۆی����ان گرت����وه‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫رۆژهه‌ڵهات����ن هه‌م����وی‌ به‌باش����ی‌‬ ‫ده‌ڕوات‪.‬‬

‫دودڵی���ت‌و ره‌نگ���ه‌ هه‌ن���دێ‌ ش���ت‬ ‫به‌ئاراس���ته‌ی‌ تۆ نه‌ڕۆن‪ .‬پێویس���تیت‬ ‫به‌خۆبه‌خش���كردن هه‌یه‌ تاوه‌كو هه‌مو‬ ‫شتێك جێگیر بێت‪ .‬هه‌واڵێکی خۆش‬ ‫ده‌بیستیت‪.‬‬

‫ی‬ ‫خێزانه‌كانیش بێ���ت بێگومان كارێك ‌‬ ‫شارستانییه‌‌و جێگایی‌ دڵخۆشییه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا س���ۆزان بای���زی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 24‬س���اڵیش ك ‌ه خوێن���دكاری‌ زانكۆی‬ ‫ی له‌وه‌ك���رد ك ‌ه‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دینه‌‪ ،‬باس��� ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬به‌ختیار‬

‫ی‬ ‫ئه‌وان له‌گه‌ڵ هاوپۆله‌كانی‌ س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ش���وێنه‌یان كردو‌ه به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فلیمه‌كه‌‌و هاوكات‪ ،‬كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫بینین��� ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ینه‌مایه‌كی‌ تایبه‌تی���ش به‌به‌رهه‌م ‌‬ ‫خۆماڵی له‌هه‌ولێر به‌هۆكارێك ده‌زانێت‬

‫نێچیرڤان بارزان ‌ی ده‌بێت ‌ه بێژه‌ر‬

‫ی گوڵ‌و عه‌ترم ناس���ی‌‪،‬‬ ‫وه‌كو جۆره‌كان ‌‬ ‫بۆی ‌ه ده‌ستمكرده‌و‌ه به‌ژنهێنان‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی پێش���و گه‌وره‌بون‌و سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی م���اڵ بون‪ ،‬منداڵه‌كانیش كه‌مێك‬ ‫كار ‌‬ ‫ئیس���راحه‌تیان كه‌م كردبومه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ی (‪ )2008‬نۆ‬ ‫خانویه‌كم كڕی‌‌و تاس���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪)2009‬یش دو ژن ‌‬ ‫ژنم هێنا‪ ،‬س���اڵ ‌‬ ‫ترم هێنا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ش���وێنی‌ نیش���ته‌جێبون ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫ژنه‌كانی���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م پی���او‌ه ده‌ڵێت "دو‬ ‫خان���وم له‌به‌غدا هه‌یه‌‪ ،‬به‌هه‌مانش���ێو‌ه‬ ‫له‌باب���ل‌و كه‌ربه‌الو خانویه‌ك���م له‌زیقار‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌م���و پارێزگاكان ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌نزیك ‌‬ ‫باشورو ناوه‌ڕاس���ت خانوم هه‌یه‌ جگ ‌ه‬ ‫ی ئه‌وێیه‌و‬ ‫له‌نه‌ج���ه‌ف‪ ،‬ك ‌ه ژنێكم خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌غدا داده‌نیشێ‌‪ .‬له‌به‌سره‌ش گرفت ‌‬ ‫خانوم نییه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ژیاندنی‌ ئ���ه‌و خێزان ‌ه‬ ‫ی هه‌ر ژنهێنانێك‬ ‫گه‌وره‌یه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر ‌‬ ‫ی رزق��� ‌‬ ‫خوای‌ گ���ه‌ور‌ه ده‌رو ‌‬ ‫ی "(‪ )46‬ژنم‬ ‫لێكردومه‌ته‌وه‌"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫هێناوه‌‌و (‪ )22‬كچ‌و (‪ )64‬كوڕم هه‌یه‌و‬ ‫ی (‪)1988‬ه‌"‪.‬‬ ‫گه‌وره‌كه‌ی���ان له‌دایكبو ‌‬ ‫ی ش���یعه‌و‬ ‫ی به‌وه‌ش���دا ژنه‌كان ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سوننه‌و مه‌سیحین‌و ته‌نانه‌ت میسریش ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدای ‌ه "به‌نیازم به‌م نزیكان ‌ه سه‌فه‌رێك ‌‬ ‫ی یابانیش‬ ‫یابان بك ‌هم‌و هه‌وڵده‌ده‌م ژنێك ‌‬ ‫بهێنم"‪.‬‬ ‫مالیك���ی‌‪ ،‬رونیده‌كات���ه‌و‌ه هه‌م���و‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ن ره‌وش���ت‌و ره‌فتار ‌‬ ‫منداڵه‌كان ‌‬ ‫جوان���ن‌و تائێس���تا هی���چ گرفتێكیان‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫مالیکی له‌گه‌ڵ نه‌وه‌کانیدا‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌ی حه‌یات نه‌بوه‌و له‌خوێن���دن به‌رده‌وامن "له‌گه‌ڵ‬ ‫ی فه‌یس���بوك‌و‬ ‫هه‌ندێكیان���دا له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئینته‌رنێته‌و‌ه له‌په‌یوه‌ندیدام"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫ی بار ‌‬ ‫ی یه‌ك له‌ژنهێنان هێن���اوه‌‪ ،‬تا ئه‌وكاته‌ ‌‬ ‫ی له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ێ به‌ڵێ‌‪ ،‬ئه‌بو كچه‌ش ده‌چێت��� ‌ه دڵییه‌وه‌و ده‌یهێنێت‪ .‬راب���ردودا‪ ،‬ئه‌بو عه‌ل��� ‌‬ ‫له‌ماڵه‌؟ كچه‌ك���ه‌ش ده‌ڵ ‌‬ ‫ی هه‌مو منداڵه‌كانم نازانم‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ی "ناو ‌‬ ‫ی باش���بوه‌ته‌وه‌و كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫ی ئاب���ور ‌‬ ‫ی دیكه‌ش له‌به‌غ���دا خانویه‌ك س���اڵدا چوار ژنی‌ هێناوه‌و تا روخان ‌‬ ‫ی ده‌ڵێ‌ "دواتر راس���ته‌وخۆ چوم ‌ه جارێك��� ‌‬ ‫عه‌ل ‌‬ ‫ی راودا چه‌ند سه‌ربازێك‬ ‫رۆژێكیان له‌كات ‌‬ ‫ی دامه‌زراندوه‌‪.‬‬ ‫ی پێشو له‌سه‌ر ژنهێنان به‌رده‌وام گه‌وره‌ ‌‬ ‫ێ ده‌گرێت‪ ،‬كچی‌ خاوه‌ن خانوه‌ك ‌ه رژێم ‌‬ ‫ی به‌كر ‌‬ ‫ی وه‌كو شێوه‌ ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌و خواستم‪ ،‬ناو ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی راس���ته‌قینه‌ ‌‬ ‫ی رایانگرت���م‌و له‌ناو ‌‬ ‫ی مالیكی‌‪ ،‬ده‌ڵێت "له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئه‌بو عه‌ل ‌‬ ‫ی به‌عس‬ ‫وابو "قه‌مه‌ر‪ :‬مانگ"‪ .‬مالیكی‌‪ ،‬رۆژێكیان س���ه‌رنجی‌ راده‌كێش���ێت‌و ئه‌وی���ش بوه‌‪ .‬به‌اڵم دوای‌ روخانی‌ رژێم ‌‬ ‫ی كه‌ له‌گه‌ڵمدا بو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی هه‌ندێك كاری‌ ئ���ه‌م كۆمپانیای���ه‌وه‌‪ ،‬چه‌ندی���ن كوڕه‌میان پرس ‌‬ ‫ی (‪ ،)2003‬باری‌ ئابوری ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫كاتێك له‌نه‌جه‌فه‌و‌ه بۆ كه‌ربه‌ال ده‌چێت‪ ،‬ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫ی ناوه‌كه‌یم نه‌زانی‌"‪.‬‬ ‫ی جوان ‌‬ ‫ی ژن ‌‬ ‫ی ئه‌ندازی���ارو فه‌رمانب���ه‌ر ‌‬ ‫ی به‌ره‌و كزی‌ چ���وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه كه‌مێك واز ‌‬ ‫ی س���ه‌ده‌ ‌‬ ‫ی نه‌وه‌ده‌كان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ده‌بینێت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كچێ���ك له‌گه‌ڵ دایك��� ‌‬

‫قرژاڵ‬

‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ی تامه‌زرۆی‬ ‫بۆ دڵخۆش��� ‌‬ ‫ی كوردی���ن‪ ،‬چونك��� ‌ه وه‌كو ئه‌و‬ ‫فیلم��� ‌‬ ‫خوێن���دكار‌ه رونیك���رده‌و‌ه له‌رابردودا‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كوردس���تان‌و هه‌ولێ���ر نه‌بو‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه هیواداربو ته‌نیا سینه‌ما له‌هه‌ولێر‬ ‫ی‬ ‫نه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌هه‌مو ش���اره‌كان ‌‬ ‫ی ب���ۆ بنرێت‌و خه‌ڵكیش‬ ‫تریش هه‌نگاو ‌‬ ‫زیاتر سه‌ردانیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌رهێنه‌ری‌ فیلمه‌ك���ه‌ بۆ ماوه‌ی‌ دو‬ ‫ی‬ ‫ی (كریستاڵ‌) ‌‬ ‫ی س���ینه‌ما ‌‬ ‫س���اڵ‌ هۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاره‌كانیش ‌‬ ‫ێ گرتوه‌‌و ده‌سپێك ‌‬ ‫به‌كر ‌‬ ‫ی خۆی‌ كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌فیلمه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫حه‌س���ه‌ن عه‌لی‌ ده‌رهێنه‌ر ك ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫ی س���ینه‌ما‬ ‫‪ 15‬س���اڵ ‌ه كار له‌هون���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ه���ۆكاری‌ به‌رهه‌مهێنان��� ‌‬ ‫ی بۆ ئ���ه‌وه‌ بو‌ه ك ‌ه س���ینه‌ما‌و‬ ‫فلیم��� ‌ه ‌‬ ‫بینه‌ر له‌كوردس���تان ئاشتبكاته‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ی هاتۆته‌دی‌‪،‬‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌ش هه‌وڵه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫چونكه‌ ئه‌و فیلمه‌ی‌ به‌رهه‌می‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆشنبیری‌ بوه‌‌و دوای ئه‌و‌هی‌ له‌سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫نمایشكرا به‌ده‌یان هه‌زار كه‌س ئاماد‌ه ‌‬ ‫ی بون‌و دواتریش بۆ نمایش���كردن‬ ‫بینین ‌‬ ‫بردویانه‌ته‌ هه‌ولێر‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌دا ك ‌ه هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی (‪ 15‬تا ‪ )20‬س���اڵ ‌ه‬ ‫م���اوه‌ی‌ نزیك���ه‌ ‌‬ ‫جۆرێ���ك له‌دابڕان هه‌بو‌ه له‌نێوان فلیم‌و‬ ‫ی‬ ‫بین���ه‌ر له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬بۆیه‌ ویس���تویه‌ت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و فیلم���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌نمایش���كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دابڕان ‌ه نه‌هێڵێت‌و ئه‌و ناو‌ه خراپه‌ش��� ‌‬ ‫ك ‌ه له‌م���اوه‌ی رابردو س���ینه‌ما هه‌یبو‌ه‬ ‫نه‌یهێڵێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایكردبو كه‌ هه‌ندێك‬ ‫ی‬ ‫ی س���ینه‌مای‌ كورد ‌‬ ‫كه‌س بڵێن بینه‌ر ‌‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ كردنه‌وه‌ی‌ سینه‌ما‬ ‫له‌هه‌ولێر خێزان���ه‌كان به‌كۆمه‌ڵ رویان‬ ‫ی‬ ‫تێكرد‌و ئه‌وه‌ش هه‌مو ئه‌و بیر‌وڕایان ‌ه ‌‬ ‫پێچه‌وانه‌ كرده‌و‌ه ك ‌ه هه‌بون‌و ده‌وتران‬ ‫ی كوردی‌ نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫كه‌ بینه‌ری‌ فیلم ‌‬

‫شێر‬ ‫ی‬ ‫ی باش نابێت بۆ تێپه‌ڕاندن ‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیش���ه‌كانت‪ ،‬هه‌وڵب���د‌ه هیچ ش���تێك ‌‬ ‫ێ نه‌كه‌ی���ت‌و به‌پ���ڕۆژه‌ كۆنه‌كانتدا‬ ‫نو ‌‬ ‫ی‬ ‫بچۆره‌و‌ه با هیچ شتێك به‌هه‌ڵواسراو ‌‬ ‫نه‌مێنیته‌وه‌‪.‬‬

‫كاماگرا‪..‬‬

‫ بازاڕ ‌ی گه‌رم ‌ه‬

‫ی‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ی هیچ كه‌سێك ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه به‌بیر ‌‬ ‫ی بیست‬ ‫هه‌ولێردا نه‌هاتبێت كه‌ له‌دوا ‌‬ ‫ی سینه‌ما‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ساڵ‌ دابڕان له‌هه‌بون ‌‬ ‫ی (شیرین) ئه‌و شاره‌‌و‬ ‫(‪)2013‬دا فیلم ‌‬ ‫سینه‌ما پێكه‌و‌ه ئاشت بكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواجار ئه‌و خه‌ونه‌ هاته‌دی‌‪.‬‬

‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی به‌عسدا له‌شار ‌‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی پێنج س���ینه‌ما هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نزیك���ه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی راپه‌ڕین‌و له‌كاتێكدا شار ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی كوردستان هیچ‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫كرایه‌ پایته‌خت ‌‬ ‫ی تێدا نه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌میش ‌ه واده‌بینین ك ‌ه باس له‌دیزاین‌و پڕكردنه‌وه‌ی قاته‌كان بوو‪ ،‬ئه‌وه‌ش مانای هۆڵێكی‌ س���ینه‌ما ‌‬ ‫ی (شیرین)‬ ‫ی ئه‌مساڵدا فیلم ‌‬ ‫دیكۆرو خۆگۆڕین ده‌كرێت ئه‌وا راسته‌خۆ ئه‌و‌ه نییه‌ ك��� ‌ه جێمس بۆند (‪ Daniel‬له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫خانم���ان دێته‌پێ���ش ب���ه‌اڵم جێم���س ‪ )Craig‬خاوه‌نی له‌ش‌و الرێكی جوان‌و توانی‌ ئه‌و ش���اره‌‌و س���ینه‌ما پێكه‌و‌ه‬ ‫بۆند(‪ )Daniel Craig / 2012‬به‌قات ‌ه رێك��� ‌ه بۆیه‌‪ ،‬به‌اڵم فۆرد (‪ )Tom Ford‬ئاشت بكاته‌وه‌‌و له‌هۆڵی‌ (كریستاڵ‌) بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی مانگێك نمایشكرا‌و سێشه‌ممه‌ ‌‬ ‫نمونه‌ییه‌كانی تۆم فۆرد (‪ )Tom Ford‬وای كردو‌ه شتێكی زیاتر دروست بكات ماوه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكییه‌و‌ه كه‌ سه‌رنجی پیاوانی بۆ فلیمه‌كانی بۆند‪ ،‬ئه‌وه‌ی ئه‌م قاته‌ی رابردوش كۆتایی‌ پێهات‪.‬‬ ‫زیاتر رائه‌كێشا بۆ له‌به‌ركردنیان‪ ،‬فۆرد زیاتر جوان كردو‌ه به‌بێ هیچ زیاده‌یه‌ك ‌ه‬ ‫(‪ )Tom Ford‬وای له‌جێمس بۆند كرد وات���ا نه‌قایش نه‌زیاتر ل���ه‌دو دوگمه‌ی‬ ‫(ش���یرین) فیلمێكی‌ رۆمانس���ییه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ناسراو ‌‬ ‫كه‌ له‌نوێتری���ن به‌رهه‌مه‌كانی (بۆند)دا به‌رمه‌چه‌كی جاكێت‪ ..‬هیچ‪ ،‬بۆی ‌ه مه‌رج له‌نواندنی‌ ژماره‌یه‌ك ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫باش���ترین جێمس بۆند بخات ‌ه به‌رچاو‪ ،‬نیی ‌ه ك ‌ه هه‌میش ‌ه قایش بۆ جلی فه‌رمی كورد‌ه ك ‌ه دیارترینیان (شوان عه‌توف‌و‬ ‫كه‌ وه‌س���ف ناكرێ���ت له‌جوانی‌و رێكی دابنرێ���ت یاخود بۆ ه���ه‌ر پانتۆڵێكی به‌یان عوسمان‌و نه‌رمین كاوانی‌) بون‌و‬ ‫ی (حه‌س���ه‌ن عه‌لی‌)یه‌‌و‬ ‫قات���ه‌كان ته‌نها ئه‌توانی���ن ناوی بنێین ت���ر‪ ،‬وه‌ یا پێویس���ت ‌ه قه‌میس���ه‌كه‌ت له‌ده‌رهێنان��� ‌‬ ‫ی ساڵی‌ رابردوشدا بۆ ماوه‌یه‌ك‬ ‫قاته‌كان ده‌ڵێی له‌به‌ردا دوراون‪ ،‬چونك ‌ه پێویستی به‌دوگمه‌ی به‌رمه‌چه‌ك بێت‪ ،‬له‌كۆتای ‌‬ ‫ی نمایشكرا‪.‬‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫مه‌رج نیی ‌ه جل ‌ه فه‌رمییه‌كان هه‌میش��� ‌ه ئه‌مان���ه‌و زۆر ورده‌كاری ت���ر هه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌شار ‌‬ ‫مورتاح بێت له‌ب���ه‌ردا به‌اڵم فۆرد وای ته‌نها كه‌سانی شاره‌زاو ره‌نگ ‌ه خانمان‬ ‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی كه‌ له‌ش���ار ‌‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ه‬ ‫درووس���تكردن ك ‌ه جوڵه‌ش زۆر ئاسان هه‌س���تی پێ بكه‌ن ب���ه‌اڵم مانای ئه‌و‌ ئه‌و فیلمه‌یان بینیوه‌‪ ،‬دو جار خۆشحا ‌ڵ‬ ‫ی بیست‬ ‫بێت تێیدا‪ ،‬باشترین به‌ڵگه‌ش ئه‌توانی نیی��� ‌ه خۆت بێ ب���ه‌ش بكه‌یت بۆ هه‌ر بون‪ ،‬یه‌كێكیان له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ دوا ‌‬ ‫سه‌یری (‪ ) Skyfall‬بكه‌یت‪.‬‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫خۆگۆڕینێك به‌قات��� ‌ه جوانه‌كانی فۆرد س���ا ‌ڵ دابڕان‪ ،‬توانی���ان جارێك ‌‬ ‫‌ند‬ ‫ه‬ ‫‌زوم‬ ‫ه‬ ‫ئار‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك���‬ ‫تر‬ ‫قاتێكی‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫ه���‬ ‫یان‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ره‌ساس���ی به‌بۆی���ن باخ���‬ ‫به‌سینه‌ما ئاش���نا ببنه‌وه‌‌و دوه‌میشیان‬ ‫‌مێك‬ ‫ه‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫پێویستیت‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌نگ‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫‌اڵم‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫بیت‬ ‫بۆندن‬ ‫‌كانی‬ ‫به‌پاپی���ۆن‌و نیل���ی ره‌نگه‬ ‫بۆ بینینی‌ فیلمه‌كه‌‪.‬‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫‌تی‬ ‫ه‬ ‫یارم‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫هاوكار‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫رێك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ماندی���و‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی ك ‌ه نه‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪45‬‬ ‫عه‌زیز قادر مامۆستایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫ساڵه‌‌و یه‌كێك ‌ه له‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فلیم ‌‬ ‫ی كردو‌ه بۆ بینین ‌‬ ‫ ‪ safeen.arif@yahoo.com‬ئه‌و سینه‌مای ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌نیشانه‌ ‌‬ ‫‪( Twitter @SafeenArif‬شیرین)‌و ئه‌و هه‌نگاوه‌ش ‌‬

‫‪Daniel Craig‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪11‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫هه‌مو ش����تێك به‌دڵی‌ ئێوه‌ ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫كاتێك����ی‌ خ����ۆش به‌س����ه‌ر ده‌به‌یت‬ ‫له‌گه‌ڵ دۆس����ته‌كانتان‪ .‬رۆژی‌ به‌ختت‬ ‫سێ‌ ش����ه‌ممه‌یه‌‪ .‬که‌س����ێکی نزیکت‬ ‫ده‌بینیته‌وه‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫حه‌به‌كانی‌ به‌هێزكردنی‌ سێكسیی‌‬ ‫فرۆشیان زۆره‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ زۆربه‌یان‬ ‫له‌ڕووی‌ كوالێتییه‌وه‌ باش نین‌و‬ ‫دروستكراوی‌ هندین‪.‬‬ ‫"عه‌لی‌" پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 50‬س���اڵه‌و‬ ‫هاتووه‌ بۆ یه‌كێ���ك له‌ده‌رمانخانه‌كانی‌‬ ‫س���لێمانی‌‌و پاكه‌تێك���ی‌ كاماگ���رای‌‬ ‫به‌هێزكردنی‌ هندی‌ له‌گه‌ڵ‌ خۆی‌ هێناوه‌و‬ ‫داوای‌ پاكه‌تێك له‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ هاوتای‌‬ ‫"ڤیاگرا"یه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ده‌م جگه‌ره‌كێشانه‌وه‌‬ ‫بێباكانه‌ ب���اس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ماوه‌ی‌‬ ‫ساڵ‌و نیوێكه‌ ئه‌م جۆره‌ حه‌به‌ به‌كاری‌‬ ‫ده‌هێنێ‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زۆر باش���ه‌‪ ،‬جاری‬ ‫له‌ته‌ حه‌بێك ده‌خۆم‌و عه‌یبی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ یه‌كێكه‌ له‌و س���ه‌دان‌و هه‌زاران‬ ‫پیاوه‌ی‌ ئه‌مڕۆ له‌كوردستاندا پێویستیان‬ ‫به‌حه‌ب���ی‌ به‌هێز كردنی‌ سێكس���ییه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كرده‌ی‌ سێكسی‌ خۆیان ئه‌نجام‬ ‫بده‌ن‪.‬‬ ‫دكتۆر عه‌لی‌ قاس���م ك���ه‌ یه‌كێك له‌و‬ ‫پزیش���كانه‌ی‌ ب���ه‌كاری‌ ده‌رمانخانه‌وه‌‬ ‫خه‌ریكه‌و له‌به‌غداو كه‌ركوكیش هه‌مان‬ ‫كاری‌ ك���ردووه‌‌و ئێس���تا نیش���ته‌جێی‌‬

‫س���لێمانییه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا كه‌ باس له‌وه‌ له‌گه‌ڕه‌ك���ه‌ میللییه‌كان���ی‌ س���لێمانیدا‬ ‫ده‌كات به‌پێی‌ ئه‌زمونی‌ خۆی‌ په‌نابردنه‌ ده‌رمانخان���ه‌ی هه‌یه‌ پێیوایه‌ ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫ب���ه‌ر حه‌ب���ی‌ به‌هێزكردنی‌ سێكس���ی‌ حه‌بانه‌ زۆرترین فرۆش���یان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌به‌غداو كه‌ركوك به‌ به‌راورد به‌سلێمانی‌ وتی‌ "ش���ه‌وو رۆژ نییه‌ له‌الی‌ من داوای‌‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬ده‌ڵێت "زۆرب���ه‌ی‌ هه‌ره‌ زۆری‌ ئه‌م جۆره‌ حه‌بانه‌ نه‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ج���اری‌ وایه‌ كاب���را دێت‪،‬‬ ‫ئه‌و حه‌بانه‌ی‌ ئێستا له‌بازاڕدا ه ‌هن‌و بۆ‬ ‫به‌هێز كردنی‌ سێكسی‌ به‌كارده‌هێنرێن له‌پێش���ه‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر خه‌ڵك���ی‌ ت���ری‌‬ ‫لێبێت ش���ه‌رم ده‌كات‌و خۆی‌ به‌ش���تی‌‬ ‫هندین‪ ،‬زۆربه‌شیان ئه‌سڵی‌ نین"‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌م جۆره‌ ك���ه‌وه‌ خه‌ریك ده‌كات‌و پاش���ان داوای‌‬ ‫حه‌به‌ هندییانه‌ نرخی���ان زۆر هه‌رزانه‌‪ ،‬ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌م خاوه‌ن ده‌رمانخانه‌یه‌ باسی‌ له‌وه‌ش‬ ‫له‌ه���ه‌زار دیناره‌وه‌ هه‌یه‌ تا ده‌گات به‌‪7‬‬ ‫ه���ه‌زار دینار‪ ،‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدا ڤیاگرا كرد كه‌ هه‌موو جۆره‌ ته‌مه‌نێك دێن بۆ‬ ‫ئه‌س���ڵی‌ ئه‌مه‌ریكییه‌كه‌ له‌ب���ازاڕدا زۆر كڕینی‌ ئ���ه‌م جۆره‌ حه‌بانه‌‪ ،‬له‌گه‌نجه‌وه‌‬ ‫ده‌گمه‌نه‌و نرخ���ی‌ پاكه‌تێكی‌ كه‌ چوار تا ده‌گات به‌پی���ر‪ ،‬هۆكارێكی‌ ئه‌م زۆر‬ ‫حه‌ب���ی‌ تیای���ه‌ ده‌گات ب���ه‌‪ 100‬دۆالر‌و فرۆشتنه‌ش���ی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫زیاتر بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ش��� ‌ه كه‌ ته‌مه‌نیان ئه‌م حه‌بانه‌ به‌پێچه‌وانه‌ی‌ ش���وێنه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ جیهانه‌وه‌ نرخه‌كانیان هه‌رزانه‌‪،‬‬ ‫له‌سه‌روو شه‌ست ساڵه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و ك���ه‌ خاوه‌نی‌ به‌هۆی‌ جیاوازیی‌ كوالێتییانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئه‌زمون ‌‬ ‫ئێس���تا به‌ش���ێكی‌ به‌رچاو له‌پیاوانی‌‬ ‫ده‌رمانخ���ان ه‌یه‌كی‌ ره‌س���می‌‌و مۆڵه‌ت‬ ‫پێدراوه‌‪ ،‬فرۆش���ی‌ ئه‌م ج���ۆره‌ حه‌ب‌و كوردس���تان ب���ۆ ئه‌نجامدان���ی‌ كاری‌‬ ‫ده‌رمانه‌ سێكسیانه‌ له‌سلێمانیدا له‌دوای‌ سێكسییان پشتیان به‌و حه‌به‌ كوالێت‬ ‫ده‌رمان���ی‌ زه‌غ���ت‌و ش���ه‌كره‌‪ ،‬به‌پله‌ی‌ نزمه‌ هندییانه‌ به‌س���تووه‌‪ ،‬وه‌ك عه‌لی‌‬ ‫سێهه‌م دێ‌‌و زۆرترین فرۆشیان هه‌یه‌‪ .‬ده‌ڵێ���ت "گرنگ كوالێت���ی‌ نزمه‌‪ ،‬گرنگ‬ ‫به‌اڵم خاوه‌ن ده‌رمانخانه‌یه‌كی‌ مۆڵه‌ت ئه‌وه‌یه‌ وره‌م ب���ه‌رز ده‌كاته‌وه‌‌و هه‌موو‬ ‫پێنه‌دراو ك ‌ه نه‌یویس���ت ن���اوی‌ خۆی‌ خۆش���ییه‌كی‌ دنی���ای‌ منی���ش ه���ه‌ر‬ ‫ئاش���كرا بكاو زیاتر ش���ه‌وانه‌ له‌یه‌كێك ئه‌وه‌یه‌"‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبووکه‌و ‌ه‬ ‫ ‬ ‫نێچیرڤان بارزانی له‌گرته‌ ڤیدیۆییه‌که‌دا‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزان���ی‌ له‌گرته‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ڤیدیۆیی���دا وه‌كو بێ���ژه‌ر ده‌ركه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی خوێندن���ه‌وه‌ی‌ هه‌واڵێك ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم دوا ‌‬ ‫كورت به‌پێكه‌نینه‌و‌ه ده‌ڵێت "وه‌اڵ ئه‌و‌ه‬ ‫زۆر سه‌ریعه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر له‌هه‌فته‌یه‌كه‌ گرته‌یه‌ك ‌‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌ فه‌یسبوك‬ ‫ی له‌تۆڕ ‌‬ ‫ڤیدیۆی ‌‬ ‫باڵوبۆت���ه‌و‌ه ك ‌ه ماوه‌كه‌ی‌ بیس���ت‌و نۆ‬ ‫ی‬ ‫چركه‌یه‌‌و تیایدا س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‌‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫به‌خت یاوه‌رت ده‌بێت ئه‌م چه‌ند رۆژه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچیت به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌ ئه‌نجامی‌ بد‌ه‬ ‫ی وات بۆ نه‌ره‌خس���ێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه هه‌ل ‌‬ ‫ئ���اگاداری ب���ه‌ری ته‌ندروس���تیت به‌و‬ ‫که‌مێک پشوو بده‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ده‌یه‌وێت رۆڵ ‌‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫"بێژه‌ر" ببینێت‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫هه‌واڵێك له‌باره‌ی‌ ش���اری‌ كه‌ركوكه‌و‌ه‬ ‫ده‌خوێنێت���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "له‌چه‌ن���د‬ ‫ی جیاجیا له‌شاری‌ كه‌ركوك‬ ‫پێكدادانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫پێنج كه‌س كوژراون‌و چه‌ند كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫دیكه‌ش برینداربون‪ ،‬له‌به‌رده‌وام ‌‬ ‫هێرش��� ‌ه تیرۆریس���تانه‌ی‌ ك ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ی كه‌رك���وك ده‌كرێت ‌ه س���ه‌ر‬ ‫له‌ش���ار ‌‬ ‫ی ئاژاوه‌گێڕێ‌‌و‬ ‫ی كورد به‌مه‌رام ‌‬ ‫هاواڵتیان ‌‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌ن���دێ‌ گرف���ت له‌نێ���وان ت���ۆو‬ ‫خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ژیرانه‌ بیر بكه‌ن���ه‌وه‌ هیچ بڕیارێكی‌‬ ‫به‌په‌ل���ه‌ مه‌ده‌ن تاوه‌ك���و ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫تر‪.‬‬

‫له‌یوتوبه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌‬

‫ی‬ ‫ی له‌نێوان نه‌ته‌وه‌ ‌‬ ‫ی ناته‌بای ‌‬ ‫دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ش���اره‌ كوردستانییه‌"‪ ،‬به‌اڵم دوا ‌‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و بڕگه‌ی ‌ه یه‌كس���ه‌ر‬ ‫به‌پێكه‌نین���ه‌وه‌ ده‌ڵێت "وه‌اڵ ئه‌و‌ه زۆر‬ ‫سه‌ریعه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و گرته‌ ڤیدیۆییه‌ پێناچێت‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی ئێس���تای‌ بارزانی‌ بێت‪،‬‬ ‫گرته‌كه‌ ه��� ‌‬ ‫ی روخساری‌‌و‬ ‫چونك ‌ه به‌جلوبه‌رگ‌و شێوه‌ ‌‬ ‫ی كه‌ناڵه‌كه‌‪ ،‬ره‌نگ ‌ه مێژوه‌ك ‌هی‌ بۆ‬ ‫لۆگۆ ‌‬ ‫چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر بگه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ته‌ندروس���تیت هه‌ن���دێ‌ كات بێ���زارت‬ ‫ی زیاتر‬ ‫ده‌كات‪ .‬پێویس���تیت به‌چاودێر ‌‬ ‫ێ بای���ه‌خ به‌خۆتان بده‌ن‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌ند ‌‬ ‫ی خۆت���ان له‌بیرك���ردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت��� ‌‬ ‫نه‌ختێک وا باشتره‌‌ پشوو بده‌یت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ی دڵخۆش���كه‌ر ده‌بیس���تیت‌و‬ ‫هه‌واڵێك ‌‬ ‫ێ ده‌س���كه‌وتی‌ داراییت‬ ‫هه‌روه‌ها هه‌ند ‌‬ ‫ی گرفته‌كانت ك ‌ه‬ ‫ده‌بێت ك���ه‌ زۆرین���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردوی‌ به‌باش ‌‬ ‫ئه‌م ماوه‌یه‌ س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ده‌ڕوات‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ كه‌س���ێكی‌ ئازیزت���ان‬ ‫تێكده‌چێت ره‌نگ ‌ه وا پێویس���ت بكات‬ ‫ماوه‌یه‌ك ئێو‌ه خۆتانی‌ پێوه‌ س���ه‌رقاڵ‬ ‫ی‬ ‫ی باش��� ‌‬ ‫بكه‌ن‌و یارمه‌تی‌ ئێو‌ه رۆڵێك ‌‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫تۆزێ����ك به‌خۆت����دا بچ����ۆره‌وه‌‬ ‫هه‌ن����دێ‌ له‌كاره‌كان����ت به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بێزارك����ردوه‌‪.‬‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت����ی‌‬ ‫كه‌سێكی‌ خۆپه‌رستت لێده‌رچوه‌ ئه‌م‬ ‫ماوه‌یه‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫فۆرد (‪)Tom Ford‬و ئه‌و‬ ‫ه له‌به‌ردا دوراون‬ ‫قاتانه‌ی ك ‌‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫شیرین‪ ،‬سینه‌مای‌ به‌هه‌ولێر ئاشتكرده‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬

‫ ‬ ‫هۆڵی کریستاڵ له‌شاری هه‌ولێر‬ ‫پێش���كه‌وتن زانی‌‪ ،‬چونك��� ‌ه وه‌ك ئه‌و‪،‬‬ ‫ی پێدا له‌ماوه‌ی رابڕدودا سینه‌ما‬ ‫ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم گۆڕین ‌‬ ‫ی خراپ ‌‬ ‫ناوێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێس���تا ك ‌ه فلیم ‌‬ ‫بۆ ئه‌و ش���ێوازه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێدا نمایش بكرێت‌و ش���وێن ‌‬ ‫كورد ‌‬

‫ی ‪ 46‬ژن‌و ‪ 86‬منداڵی‌ هه‌یه‌‬ ‫مالیك ‌‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌نها دو ساڵ له‌ژماره‌ ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫ی زیاتره‌‪ ،‬خاوه‌ن ‌‬ ‫ژنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌وره‌و ده‌یان خانوه‌‪ ،‬هه‌مان نازناو ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراقیش ‌‬ ‫ی نازانێت‌و‬ ‫ی هه‌مو منداڵه‌كان ‌‬ ‫ناو ‌‬ ‫ی یابانیش بكات ‌ه‬ ‫حه‌زده‌كات كچێك ‌‬ ‫هاوسه‌ری‌‪ :‬ئه‌بو عه‌لی‌‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ئه‌مین حه‌مید ح���ه‌واس مالیك ‌‬ ‫ی ناس���راوه‌‪ )48( ،‬س���اڵ‬ ‫به‌ئه‌بو عه‌ل ‌‬ ‫ی به‌سر‌ه له‌دایكبوه‌‪،‬‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر له‌ش���ار ‌‬ ‫ی خوێندوه‌‪،‬‬ ‫ی س���ه‌ره‌تای ‌‬ ‫ته‌نه���ا قۆناغ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هێناوه‌و خاوه‌ن ‌‬ ‫تائێس���تا (‪ )46‬ژن ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )86‬منداڵی‌ كوڕو كچه‌‪ ،‬له‌دیمانه‌یه‌ك ‌‬ ‫رۆژنامه‌وانیدا ده‌ڵێت "زۆر خۆش���حاڵم‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌و ژن ‌ه زۆران���ه‌‌و حه‌زده‌كه‌م كچێك ‌‬ ‫یابانیش بهێنم"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بو عه‌لی‌‪ ،‬باس له‌وه‌ده‌كات كه‌سێك ‌‬ ‫روخۆشه‌‌و خاوه‌نێكی‌ روخسارو له‌ش‌و‬ ‫ی‬ ‫ی جوانه‌‌و س���ه‌روه‌ت‌و سامانێك ‌‬ ‫الرێك ‌‬ ‫ی له‌باوكییه‌و‌ه ب���ۆ ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆریش��� ‌‬ ‫ی هێنا‌وه‌و‬ ‫ی (‪ )1985‬یه‌كه‌م ژن ‌‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ی دوه‌می‌ هێناوه‌‪.‬‬ ‫ی دواتر ژن ‌‬ ‫ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ندێ���ك له‌ژنهێنانه‌كان ‌‬ ‫چیرۆك��� ‌‬ ‫ی سه‌رنجه‌‪ ،‬وه‌كو‬ ‫ئه‌بو عه‌لی‌ زۆر جێگه‌ ‌‬ ‫ی (‪،)1988‬‬ ‫ی ده‌یگێڕێته‌و‌ه له‌ساڵ ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی جوان كه‌وتوه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ی به‌كچێك ‌‬ ‫چاو ‌‬ ‫به‌گه‌ڕه‌كه‌كه‌یان���دا تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬ئه‌میش‬ ‫دوایكه‌وت���وه‌‪ ،‬تا ماڵه‌كه‌یانی‌ نیش���ان ‌ه‬ ‫ی زیاتر ل���ه‌دو مانگ‬ ‫ك���ردوه‌‪" ،‬م���اوه‌ ‌‬ ‫چاوه‌ڕێ���م كرد تا جارێكیتر له‌ماڵ هات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كێشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌و هۆیه‌و‌ه توش ‌‬ ‫ی هاتم‪ ،‬به‌اڵم دواتر هێنام"‪.‬‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ئه‌بوعه‌ل��� ‌‬ ‫س���اڵی‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫رێیده‌كه‌وێت ‌ه به‌غدا‪ ،‬له‌وكاته‌دا كچێك ‌‬ ‫ێ له‌م���اڵ دێت ‌ه ده‌رو زبڵ‬ ‫جوان ده‌بین ‌‬ ‫ی ده‌پرس���ێت‪ :‬باوكت‬ ‫ده‌ڕێژێ���ت‪ ،‬لێ��� ‌‬

‫کاوڕ‬ ‫ی به‌هی���ز بونه‌كه‌ت‬ ‫خه‌ریك ‌ه هه‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬كاره‌كانت به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫باش به‌ڕێ���و‌ه ده‌چێ���ت‪ ،‬هه‌نگاوێك ‌‬ ‫باش ده‌نێیت‌و پێش كه‌وتن به‌خۆته‌و‌ه‬ ‫ده‌بینی‌‪.‬‬

‫گا‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌ی��� ‌ه باش نابێ���ت زۆرینه‌ ‌‬ ‫كارو چاالك���ی‌‌و پڕۆژه‌كان���ت دواكه‌وتن‬ ‫به‌خۆیه‌و‌ه ده‌بینێ���ت‪ .‬ره‌نگ ‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی به‌خۆته‌و‌ه یان كه‌س���ێك ‌‬ ‫په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫نزیكته‌و‌ه هه‌بێت‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫هیچ كاتێكت نامێنێت بۆ بیركردنه‌وه‌‬ ‫له‌ناخۆش����ی‌‌و ره‌ش����بینی‌‪ ،‬كاره‌كانت‬ ‫رێ����ره‌وی‌ خۆی����ان گرت����وه‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫رۆژهه‌ڵهات����ن هه‌م����وی‌ به‌باش����ی‌‬ ‫ده‌ڕوات‪.‬‬

‫دودڵی���ت‌و ره‌نگ���ه‌ هه‌ن���دێ‌ ش���ت‬ ‫به‌ئاراس���ته‌ی‌ تۆ نه‌ڕۆن‪ .‬پێویس���تیت‬ ‫به‌خۆبه‌خش���كردن هه‌یه‌ تاوه‌كو هه‌مو‬ ‫شتێك جێگیر بێت‪ .‬هه‌واڵێکی خۆش‬ ‫ده‌بیستیت‪.‬‬

‫ی‬ ‫خێزانه‌كانیش بێ���ت بێگومان كارێك ‌‬ ‫شارستانییه‌‌و جێگایی‌ دڵخۆشییه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا س���ۆزان بای���زی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 24‬س���اڵیش ك ‌ه خوێن���دكاری‌ زانكۆی‬ ‫ی له‌وه‌ك���رد ك ‌ه‬ ‫س���ه‌اڵحه‌دینه‌‪ ،‬باس��� ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬به‌ختیار‬

‫ی‬ ‫ئه‌وان له‌گه‌ڵ هاوپۆله‌كانی‌ س���ه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ش���وێنه‌یان كردو‌ه به‌مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فلیمه‌كه‌‌و هاوكات‪ ،‬كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫بینین��� ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ینه‌مایه‌كی‌ تایبه‌تی���ش به‌به‌رهه‌م ‌‬ ‫خۆماڵی له‌هه‌ولێر به‌هۆكارێك ده‌زانێت‬

‫نێچیرڤان بارزان ‌ی ده‌بێت ‌ه بێژه‌ر‬

‫ی گوڵ‌و عه‌ترم ناس���ی‌‪،‬‬ ‫وه‌كو جۆره‌كان ‌‬ ‫بۆی ‌ه ده‌ستمكرده‌و‌ه به‌ژنهێنان‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی پێش���و گه‌وره‌بون‌و سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی م���اڵ بون‪ ،‬منداڵه‌كانیش كه‌مێك‬ ‫كار ‌‬ ‫ئیس���راحه‌تیان كه‌م كردبومه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ی (‪ )2008‬نۆ‬ ‫خانویه‌كم كڕی‌‌و تاس���اڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪)2009‬یش دو ژن ‌‬ ‫ژنم هێنا‪ ،‬س���اڵ ‌‬ ‫ترم هێنا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ش���وێنی‌ نیش���ته‌جێبون ‌‬ ‫له‌ب���اره‌ ‌‬ ‫ژنه‌كانی���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م پی���او‌ه ده‌ڵێت "دو‬ ‫خان���وم له‌به‌غدا هه‌یه‌‪ ،‬به‌هه‌مانش���ێو‌ه‬ ‫له‌باب���ل‌و كه‌ربه‌الو خانویه‌ك���م له‌زیقار‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌م���و پارێزگاكان ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌نزیك ‌‬ ‫باشورو ناوه‌ڕاس���ت خانوم هه‌یه‌ جگ ‌ه‬ ‫ی ئه‌وێیه‌و‬ ‫له‌نه‌ج���ه‌ف‪ ،‬ك ‌ه ژنێكم خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌غدا داده‌نیشێ‌‪ .‬له‌به‌سره‌ش گرفت ‌‬ ‫خانوم نییه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ژیاندنی‌ ئ���ه‌و خێزان ‌ه‬ ‫ی هه‌ر ژنهێنانێك‬ ‫گه‌وره‌یه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر ‌‬ ‫ی رزق��� ‌‬ ‫خوای‌ گ���ه‌ور‌ه ده‌رو ‌‬ ‫ی "(‪ )46‬ژنم‬ ‫لێكردومه‌ته‌وه‌"‪ .‬وتیش��� ‌‬ ‫هێناوه‌‌و (‪ )22‬كچ‌و (‪ )64‬كوڕم هه‌یه‌و‬ ‫ی (‪)1988‬ه‌"‪.‬‬ ‫گه‌وره‌كه‌ی���ان له‌دایكبو ‌‬ ‫ی ش���یعه‌و‬ ‫ی به‌وه‌ش���دا ژنه‌كان ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سوننه‌و مه‌سیحین‌و ته‌نانه‌ت میسریش ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدای ‌ه "به‌نیازم به‌م نزیكان ‌ه سه‌فه‌رێك ‌‬ ‫ی یابانیش‬ ‫یابان بك ‌هم‌و هه‌وڵده‌ده‌م ژنێك ‌‬ ‫بهێنم"‪.‬‬ ‫مالیك���ی‌‪ ،‬رونیده‌كات���ه‌و‌ه هه‌م���و‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ن ره‌وش���ت‌و ره‌فتار ‌‬ ‫منداڵه‌كان ‌‬ ‫جوان���ن‌و تائێس���تا هی���چ گرفتێكیان‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫مالیکی له‌گه‌ڵ نه‌وه‌کانیدا‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌ی حه‌یات نه‌بوه‌و له‌خوێن���دن به‌رده‌وامن "له‌گه‌ڵ‬ ‫ی فه‌یس���بوك‌و‬ ‫هه‌ندێكیان���دا له‌ڕێگ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئینته‌رنێته‌و‌ه له‌په‌یوه‌ندیدام"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫ی بار ‌‬ ‫ی یه‌ك له‌ژنهێنان هێن���اوه‌‪ ،‬تا ئه‌وكاته‌ ‌‬ ‫ی له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ێ به‌ڵێ‌‪ ،‬ئه‌بو كچه‌ش ده‌چێت��� ‌ه دڵییه‌وه‌و ده‌یهێنێت‪ .‬راب���ردودا‪ ،‬ئه‌بو عه‌ل��� ‌‬ ‫له‌ماڵه‌؟ كچه‌ك���ه‌ش ده‌ڵ ‌‬ ‫ی هه‌مو منداڵه‌كانم نازانم‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ی "ناو ‌‬ ‫ی باش���بوه‌ته‌وه‌و كۆمپانیایه‌ك ‌‬ ‫ی ئاب���ور ‌‬ ‫ی دیكه‌ش له‌به‌غ���دا خانویه‌ك س���اڵدا چوار ژنی‌ هێناوه‌و تا روخان ‌‬ ‫ی ده‌ڵێ‌ "دواتر راس���ته‌وخۆ چوم ‌ه جارێك��� ‌‬ ‫عه‌ل ‌‬ ‫ی راودا چه‌ند سه‌ربازێك‬ ‫رۆژێكیان له‌كات ‌‬ ‫ی دامه‌زراندوه‌‪.‬‬ ‫ی پێشو له‌سه‌ر ژنهێنان به‌رده‌وام گه‌وره‌ ‌‬ ‫ێ ده‌گرێت‪ ،‬كچی‌ خاوه‌ن خانوه‌ك ‌ه رژێم ‌‬ ‫ی به‌كر ‌‬ ‫ی وه‌كو شێوه‌ ‌‬ ‫ماڵه‌وه‌و خواستم‪ ،‬ناو ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی راس���ته‌قینه‌ ‌‬ ‫ی رایانگرت���م‌و له‌ناو ‌‬ ‫ی مالیكی‌‪ ،‬ده‌ڵێت "له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئه‌بو عه‌ل ‌‬ ‫ی به‌عس‬ ‫وابو "قه‌مه‌ر‪ :‬مانگ"‪ .‬مالیكی‌‪ ،‬رۆژێكیان س���ه‌رنجی‌ راده‌كێش���ێت‌و ئه‌وی���ش بوه‌‪ .‬به‌اڵم دوای‌ روخانی‌ رژێم ‌‬ ‫ی كه‌ له‌گه‌ڵمدا بو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی هه‌ندێك كاری‌ ئ���ه‌م كۆمپانیای���ه‌وه‌‪ ،‬چه‌ندی���ن كوڕه‌میان پرس ‌‬ ‫ی (‪ ،)2003‬باری‌ ئابوری ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫كاتێك له‌نه‌جه‌فه‌و‌ه بۆ كه‌ربه‌ال ده‌چێت‪ ،‬ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫ی ناوه‌كه‌یم نه‌زانی‌"‪.‬‬ ‫ی جوان ‌‬ ‫ی ژن ‌‬ ‫ی ئه‌ندازی���ارو فه‌رمانب���ه‌ر ‌‬ ‫ی به‌ره‌و كزی‌ چ���وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه كه‌مێك واز ‌‬ ‫ی س���ه‌ده‌ ‌‬ ‫ی نه‌وه‌ده‌كان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ده‌بینێت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كچێ���ك له‌گه‌ڵ دایك��� ‌‬

‫قرژاڵ‬

‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ی تامه‌زرۆی‬ ‫بۆ دڵخۆش��� ‌‬ ‫ی كوردی���ن‪ ،‬چونك��� ‌ه وه‌كو ئه‌و‬ ‫فیلم��� ‌‬ ‫خوێن���دكار‌ه رونیك���رده‌و‌ه له‌رابردودا‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كوردس���تان‌و هه‌ولێ���ر نه‌بو‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه هیواداربو ته‌نیا سینه‌ما له‌هه‌ولێر‬ ‫ی‬ ‫نه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌هه‌مو ش���اره‌كان ‌‬ ‫ی ب���ۆ بنرێت‌و خه‌ڵكیش‬ ‫تریش هه‌نگاو ‌‬ ‫زیاتر سه‌ردانیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌رهێنه‌ری‌ فیلمه‌ك���ه‌ بۆ ماوه‌ی‌ دو‬ ‫ی‬ ‫ی (كریستاڵ‌) ‌‬ ‫ی س���ینه‌ما ‌‬ ‫س���اڵ‌ هۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاره‌كانیش ‌‬ ‫ێ گرتوه‌‌و ده‌سپێك ‌‬ ‫به‌كر ‌‬ ‫ی خۆی‌ كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌فیلمه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫حه‌س���ه‌ن عه‌لی‌ ده‌رهێنه‌ر ك ‌ه ماو‌ه ‌‬ ‫ی س���ینه‌ما‬ ‫‪ 15‬س���اڵ ‌ه كار له‌هون���ه‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ه���ۆكاری‌ به‌رهه‌مهێنان��� ‌‬ ‫ی بۆ ئ���ه‌وه‌ بو‌ه ك ‌ه س���ینه‌ما‌و‬ ‫فلیم��� ‌ه ‌‬ ‫بینه‌ر له‌كوردس���تان ئاشتبكاته‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ی هاتۆته‌دی‌‪،‬‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌ش هه‌وڵه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫چونكه‌ ئه‌و فیلمه‌ی‌ به‌رهه‌می‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆشنبیری‌ بوه‌‌و دوای ئه‌و‌هی‌ له‌سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫نمایشكرا به‌ده‌یان هه‌زار كه‌س ئاماد‌ه ‌‬ ‫ی بون‌و دواتریش بۆ نمایش���كردن‬ ‫بینین ‌‬ ‫بردویانه‌ته‌ هه‌ولێر‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌دا ك ‌ه هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی (‪ 15‬تا ‪ )20‬س���اڵ ‌ه‬ ‫م���اوه‌ی‌ نزیك���ه‌ ‌‬ ‫جۆرێ���ك له‌دابڕان هه‌بو‌ه له‌نێوان فلیم‌و‬ ‫ی‬ ‫بین���ه‌ر له‌هه‌ولێ���ر‪ ،‬بۆیه‌ ویس���تویه‌ت ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و فیلم���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫به‌نمایش���كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫دابڕان ‌ه نه‌هێڵێت‌و ئه‌و ناو‌ه خراپه‌ش��� ‌‬ ‫ك ‌ه له‌م���اوه‌ی رابردو س���ینه‌ما هه‌یبو‌ه‬ ‫نه‌یهێڵێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایكردبو كه‌ هه‌ندێك‬ ‫ی‬ ‫ی س���ینه‌مای‌ كورد ‌‬ ‫كه‌س بڵێن بینه‌ر ‌‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ كردنه‌وه‌ی‌ سینه‌ما‬ ‫له‌هه‌ولێر خێزان���ه‌كان به‌كۆمه‌ڵ رویان‬ ‫ی‬ ‫تێكرد‌و ئه‌وه‌ش هه‌مو ئه‌و بیر‌وڕایان ‌ه ‌‬ ‫پێچه‌وانه‌ كرده‌و‌ه ك ‌ه هه‌بون‌و ده‌وتران‬ ‫ی كوردی‌ نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫كه‌ بینه‌ری‌ فیلم ‌‬

‫شێر‬ ‫ی‬ ‫ی باش نابێت بۆ تێپه‌ڕاندن ‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیش���ه‌كانت‪ ،‬هه‌وڵب���د‌ه هیچ ش���تێك ‌‬ ‫ێ نه‌كه‌ی���ت‌و به‌پ���ڕۆژه‌ كۆنه‌كانتدا‬ ‫نو ‌‬ ‫ی‬ ‫بچۆره‌و‌ه با هیچ شتێك به‌هه‌ڵواسراو ‌‬ ‫نه‌مێنیته‌وه‌‪.‬‬

‫كاماگرا‪..‬‬

‫ بازاڕ ‌ی گه‌رم ‌ه‬

‫ی‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ی هیچ كه‌سێك ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه به‌بیر ‌‬ ‫ی بیست‬ ‫هه‌ولێردا نه‌هاتبێت كه‌ له‌دوا ‌‬ ‫ی سینه‌ما‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ساڵ‌ دابڕان له‌هه‌بون ‌‬ ‫ی (شیرین) ئه‌و شاره‌‌و‬ ‫(‪)2013‬دا فیلم ‌‬ ‫سینه‌ما پێكه‌و‌ه ئاشت بكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواجار ئه‌و خه‌ونه‌ هاته‌دی‌‪.‬‬

‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی به‌عسدا له‌شار ‌‬ ‫ی رژێم ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی پێنج س���ینه‌ما هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نزیك���ه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی راپه‌ڕین‌و له‌كاتێكدا شار ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی كوردستان هیچ‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫كرایه‌ پایته‌خت ‌‬ ‫ی تێدا نه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌میش ‌ه واده‌بینین ك ‌ه باس له‌دیزاین‌و پڕكردنه‌وه‌ی قاته‌كان بوو‪ ،‬ئه‌وه‌ش مانای هۆڵێكی‌ س���ینه‌ما ‌‬ ‫ی (شیرین)‬ ‫ی ئه‌مساڵدا فیلم ‌‬ ‫دیكۆرو خۆگۆڕین ده‌كرێت ئه‌وا راسته‌خۆ ئه‌و‌ه نییه‌ ك��� ‌ه جێمس بۆند (‪ Daniel‬له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫خانم���ان دێته‌پێ���ش ب���ه‌اڵم جێم���س ‪ )Craig‬خاوه‌نی له‌ش‌و الرێكی جوان‌و توانی‌ ئه‌و ش���اره‌‌و س���ینه‌ما پێكه‌و‌ه‬ ‫بۆند(‪ )Daniel Craig / 2012‬به‌قات ‌ه رێك��� ‌ه بۆیه‌‪ ،‬به‌اڵم فۆرد (‪ )Tom Ford‬ئاشت بكاته‌وه‌‌و له‌هۆڵی‌ (كریستاڵ‌) بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی مانگێك نمایشكرا‌و سێشه‌ممه‌ ‌‬ ‫نمونه‌ییه‌كانی تۆم فۆرد (‪ )Tom Ford‬وای كردو‌ه شتێكی زیاتر دروست بكات ماوه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكییه‌و‌ه كه‌ سه‌رنجی پیاوانی بۆ فلیمه‌كانی بۆند‪ ،‬ئه‌وه‌ی ئه‌م قاته‌ی رابردوش كۆتایی‌ پێهات‪.‬‬ ‫زیاتر رائه‌كێشا بۆ له‌به‌ركردنیان‪ ،‬فۆرد زیاتر جوان كردو‌ه به‌بێ هیچ زیاده‌یه‌ك ‌ه‬ ‫(‪ )Tom Ford‬وای له‌جێمس بۆند كرد وات���ا نه‌قایش نه‌زیاتر ل���ه‌دو دوگمه‌ی‬ ‫(ش���یرین) فیلمێكی‌ رۆمانس���ییه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ناسراو ‌‬ ‫كه‌ له‌نوێتری���ن به‌رهه‌مه‌كانی (بۆند)دا به‌رمه‌چه‌كی جاكێت‪ ..‬هیچ‪ ،‬بۆی ‌ه مه‌رج له‌نواندنی‌ ژماره‌یه‌ك ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫باش���ترین جێمس بۆند بخات ‌ه به‌رچاو‪ ،‬نیی ‌ه ك ‌ه هه‌میش ‌ه قایش بۆ جلی فه‌رمی كورد‌ه ك ‌ه دیارترینیان (شوان عه‌توف‌و‬ ‫كه‌ وه‌س���ف ناكرێ���ت له‌جوانی‌و رێكی دابنرێ���ت یاخود بۆ ه���ه‌ر پانتۆڵێكی به‌یان عوسمان‌و نه‌رمین كاوانی‌) بون‌و‬ ‫ی (حه‌س���ه‌ن عه‌لی‌)یه‌‌و‬ ‫قات���ه‌كان ته‌نها ئه‌توانی���ن ناوی بنێین ت���ر‪ ،‬وه‌ یا پێویس���ت ‌ه قه‌میس���ه‌كه‌ت له‌ده‌رهێنان��� ‌‬ ‫ی ساڵی‌ رابردوشدا بۆ ماوه‌یه‌ك‬ ‫قاته‌كان ده‌ڵێی له‌به‌ردا دوراون‪ ،‬چونك ‌ه پێویستی به‌دوگمه‌ی به‌رمه‌چه‌ك بێت‪ ،‬له‌كۆتای ‌‬ ‫ی نمایشكرا‪.‬‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫مه‌رج نیی ‌ه جل ‌ه فه‌رمییه‌كان هه‌میش��� ‌ه ئه‌مان���ه‌و زۆر ورده‌كاری ت���ر هه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌شار ‌‬ ‫مورتاح بێت له‌ب���ه‌ردا به‌اڵم فۆرد وای ته‌نها كه‌سانی شاره‌زاو ره‌نگ ‌ه خانمان‬ ‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی كه‌ له‌ش���ار ‌‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ه‬ ‫درووس���تكردن ك ‌ه جوڵه‌ش زۆر ئاسان هه‌س���تی پێ بكه‌ن ب���ه‌اڵم مانای ئه‌و‌ ئه‌و فیلمه‌یان بینیوه‌‪ ،‬دو جار خۆشحا ‌ڵ‬ ‫ی بیست‬ ‫بێت تێیدا‪ ،‬باشترین به‌ڵگه‌ش ئه‌توانی نیی��� ‌ه خۆت بێ ب���ه‌ش بكه‌یت بۆ هه‌ر بون‪ ،‬یه‌كێكیان له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ دوا ‌‬ ‫سه‌یری (‪ ) Skyfall‬بكه‌یت‪.‬‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫خۆگۆڕینێك به‌قات��� ‌ه جوانه‌كانی فۆرد س���ا ‌ڵ دابڕان‪ ،‬توانی���ان جارێك ‌‬ ‫‌ند‬ ‫ه‬ ‫‌زوم‬ ‫ه‬ ‫ئار‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك���‬ ‫تر‬ ‫قاتێكی‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫ه���‬ ‫یان‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ره‌ساس���ی به‌بۆی���ن باخ���‬ ‫به‌سینه‌ما ئاش���نا ببنه‌وه‌‌و دوه‌میشیان‬ ‫‌مێك‬ ‫ه‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫پێویستیت‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌نگ‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫‌اڵم‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫بیت‬ ‫بۆندن‬ ‫‌كانی‬ ‫به‌پاپی���ۆن‌و نیل���ی ره‌نگه‬ ‫بۆ بینینی‌ فیلمه‌كه‌‪.‬‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫‌تی‬ ‫ه‬ ‫یارم‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫هاوكار‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫رێك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ماندی���و‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی ك ‌ه نه‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪45‬‬ ‫عه‌زیز قادر مامۆستایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ردان ‌‬ ‫ساڵه‌‌و یه‌كێك ‌ه له‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فلیم ‌‬ ‫ی كردو‌ه بۆ بینین ‌‬ ‫ ‪ safeen.arif@yahoo.com‬ئه‌و سینه‌مای ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌نیشانه‌ ‌‬ ‫‪( Twitter @SafeenArif‬شیرین)‌و ئه‌و هه‌نگاوه‌ش ‌‬

‫‪Daniel Craig‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪11‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫هه‌مو ش����تێك به‌دڵی‌ ئێوه‌ ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫كاتێك����ی‌ خ����ۆش به‌س����ه‌ر ده‌به‌یت‬ ‫له‌گه‌ڵ دۆس����ته‌كانتان‪ .‬رۆژی‌ به‌ختت‬ ‫سێ‌ ش����ه‌ممه‌یه‌‪ .‬که‌س����ێکی نزیکت‬ ‫ده‌بینیته‌وه‌‪.‬‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫حه‌به‌كانی‌ به‌هێزكردنی‌ سێكسیی‌‬ ‫فرۆشیان زۆره‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ زۆربه‌یان‬ ‫له‌ڕووی‌ كوالێتییه‌وه‌ باش نین‌و‬ ‫دروستكراوی‌ هندین‪.‬‬ ‫"عه‌لی‌" پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 50‬س���اڵه‌و‬ ‫هاتووه‌ بۆ یه‌كێ���ك له‌ده‌رمانخانه‌كانی‌‬ ‫س���لێمانی‌‌و پاكه‌تێك���ی‌ كاماگ���رای‌‬ ‫به‌هێزكردنی‌ هندی‌ له‌گه‌ڵ‌ خۆی‌ هێناوه‌و‬ ‫داوای‌ پاكه‌تێك له‌وه‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ هاوتای‌‬ ‫"ڤیاگرا"یه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ده‌م جگه‌ره‌كێشانه‌وه‌‬ ‫بێباكانه‌ ب���اس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ماوه‌ی‌‬ ‫ساڵ‌و نیوێكه‌ ئه‌م جۆره‌ حه‌به‌ به‌كاری‌‬ ‫ده‌هێنێ‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زۆر باش���ه‌‪ ،‬جاری‬ ‫له‌ته‌ حه‌بێك ده‌خۆم‌و عه‌یبی‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ یه‌كێكه‌ له‌و س���ه‌دان‌و هه‌زاران‬ ‫پیاوه‌ی‌ ئه‌مڕۆ له‌كوردستاندا پێویستیان‬ ‫به‌حه‌ب���ی‌ به‌هێز كردنی‌ سێكس���ییه بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كرده‌ی‌ سێكسی‌ خۆیان ئه‌نجام‬ ‫بده‌ن‪.‬‬ ‫دكتۆر عه‌لی‌ قاس���م ك���ه‌ یه‌كێك له‌و‬ ‫پزیش���كانه‌ی‌ ب���ه‌كاری‌ ده‌رمانخانه‌وه‌‬ ‫خه‌ریكه‌و له‌به‌غداو كه‌ركوكیش هه‌مان‬ ‫كاری‌ ك���ردووه‌‌و ئێس���تا نیش���ته‌جێی‌‬

‫س���لێمانییه‌‪ ،‬له‌كاتێك���دا كه‌ باس له‌وه‌ له‌گه‌ڕه‌ك���ه‌ میللییه‌كان���ی‌ س���لێمانیدا‬ ‫ده‌كات به‌پێی‌ ئه‌زمونی‌ خۆی‌ په‌نابردنه‌ ده‌رمانخان���ه‌ی هه‌یه‌ پێیوایه‌ ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫ب���ه‌ر حه‌ب���ی‌ به‌هێزكردنی‌ سێكس���ی‌ حه‌بانه‌ زۆرترین فرۆش���یان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌به‌غداو كه‌ركوك به‌ به‌راورد به‌سلێمانی‌ وتی‌ "ش���ه‌وو رۆژ نییه‌ له‌الی‌ من داوای‌‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬ده‌ڵێت "زۆرب���ه‌ی‌ هه‌ره‌ زۆری‌ ئه‌م جۆره‌ حه‌بانه‌ نه‌كرێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ج���اری‌ وایه‌ كاب���را دێت‪،‬‬ ‫ئه‌و حه‌بانه‌ی‌ ئێستا له‌بازاڕدا ه ‌هن‌و بۆ‬ ‫به‌هێز كردنی‌ سێكسی‌ به‌كارده‌هێنرێن له‌پێش���ه‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر خه‌ڵك���ی‌ ت���ری‌‬ ‫لێبێت ش���ه‌رم ده‌كات‌و خۆی‌ به‌ش���تی‌‬ ‫هندین‪ ،‬زۆربه‌شیان ئه‌سڵی‌ نین"‬ ‫ئه‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌م جۆره‌ ك���ه‌وه‌ خه‌ریك ده‌كات‌و پاش���ان داوای‌‬ ‫حه‌به‌ هندییانه‌ نرخی���ان زۆر هه‌رزانه‌‪ ،‬ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌م خاوه‌ن ده‌رمانخانه‌یه‌ باسی‌ له‌وه‌ش‬ ‫له‌ه���ه‌زار دیناره‌وه‌ هه‌یه‌ تا ده‌گات به‌‪7‬‬ ‫ه���ه‌زار دینار‪ ،‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدا ڤیاگرا كرد كه‌ هه‌موو جۆره‌ ته‌مه‌نێك دێن بۆ‬ ‫ئه‌س���ڵی‌ ئه‌مه‌ریكییه‌كه‌ له‌ب���ازاڕدا زۆر كڕینی‌ ئ���ه‌م جۆره‌ حه‌بانه‌‪ ،‬له‌گه‌نجه‌وه‌‬ ‫ده‌گمه‌نه‌و نرخ���ی‌ پاكه‌تێكی‌ كه‌ چوار تا ده‌گات به‌پی���ر‪ ،‬هۆكارێكی‌ ئه‌م زۆر‬ ‫حه‌ب���ی‌ تیای���ه‌ ده‌گات ب���ه‌‪ 100‬دۆالر‌و فرۆشتنه‌ش���ی‌ گه‌ڕانده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫زیاتر بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ش��� ‌ه كه‌ ته‌مه‌نیان ئه‌م حه‌بانه‌ به‌پێچه‌وانه‌ی‌ ش���وێنه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ جیهانه‌وه‌ نرخه‌كانیان هه‌رزانه‌‪،‬‬ ‫له‌سه‌روو شه‌ست ساڵه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و ك���ه‌ خاوه‌نی‌ به‌هۆی‌ جیاوازیی‌ كوالێتییانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئه‌زمون ‌‬ ‫ئێس���تا به‌ش���ێكی‌ به‌رچاو له‌پیاوانی‌‬ ‫ده‌رمانخ���ان ه‌یه‌كی‌ ره‌س���می‌‌و مۆڵه‌ت‬ ‫پێدراوه‌‪ ،‬فرۆش���ی‌ ئه‌م ج���ۆره‌ حه‌ب‌و كوردس���تان ب���ۆ ئه‌نجامدان���ی‌ كاری‌‬ ‫ده‌رمانه‌ سێكسیانه‌ له‌سلێمانیدا له‌دوای‌ سێكسییان پشتیان به‌و حه‌به‌ كوالێت‬ ‫ده‌رمان���ی‌ زه‌غ���ت‌و ش���ه‌كره‌‪ ،‬به‌پله‌ی‌ نزمه‌ هندییانه‌ به‌س���تووه‌‪ ،‬وه‌ك عه‌لی‌‬ ‫سێهه‌م دێ‌‌و زۆرترین فرۆشیان هه‌یه‌‪ .‬ده‌ڵێ���ت "گرنگ كوالێت���ی‌ نزمه‌‪ ،‬گرنگ‬ ‫به‌اڵم خاوه‌ن ده‌رمانخانه‌یه‌كی‌ مۆڵه‌ت ئه‌وه‌یه‌ وره‌م ب���ه‌رز ده‌كاته‌وه‌‌و هه‌موو‬ ‫پێنه‌دراو ك ‌ه نه‌یویس���ت ن���اوی‌ خۆی‌ خۆش���ییه‌كی‌ دنی���ای‌ منی���ش ه���ه‌ر‬ ‫ئاش���كرا بكاو زیاتر ش���ه‌وانه‌ له‌یه‌كێك ئه‌وه‌یه‌"‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبووکه‌و ‌ه‬ ‫ ‬ ‫نێچیرڤان بارزانی له‌گرته‌ ڤیدیۆییه‌که‌دا‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزان���ی‌ له‌گرته‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ڤیدیۆیی���دا وه‌كو بێ���ژه‌ر ده‌ركه‌وتوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی خوێندن���ه‌وه‌ی‌ هه‌واڵێك ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم دوا ‌‬ ‫كورت به‌پێكه‌نینه‌و‌ه ده‌ڵێت "وه‌اڵ ئه‌و‌ه‬ ‫زۆر سه‌ریعه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر له‌هه‌فته‌یه‌كه‌ گرته‌یه‌ك ‌‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌ فه‌یسبوك‬ ‫ی له‌تۆڕ ‌‬ ‫ڤیدیۆی ‌‬ ‫باڵوبۆت���ه‌و‌ه ك ‌ه ماوه‌كه‌ی‌ بیس���ت‌و نۆ‬ ‫ی‬ ‫چركه‌یه‌‌و تیایدا س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‌‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫به‌خت یاوه‌رت ده‌بێت ئه‌م چه‌ند رۆژه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچیت به‌ده‌س���ته‌وه‌یه‌ ئه‌نجامی‌ بد‌ه‬ ‫ی وات بۆ نه‌ره‌خس���ێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ره‌نگ��� ‌ه هه‌ل ‌‬ ‫ئ���اگاداری ب���ه‌ری ته‌ندروس���تیت به‌و‬ ‫که‌مێک پشوو بده‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ده‌یه‌وێت رۆڵ ‌‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫"بێژه‌ر" ببینێت‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش‬ ‫هه‌واڵێك له‌باره‌ی‌ ش���اری‌ كه‌ركوكه‌و‌ه‬ ‫ده‌خوێنێت���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت "له‌چه‌ن���د‬ ‫ی جیاجیا له‌شاری‌ كه‌ركوك‬ ‫پێكدادانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫پێنج كه‌س كوژراون‌و چه‌ند كه‌س���ێك ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫دیكه‌ش برینداربون‪ ،‬له‌به‌رده‌وام ‌‬ ‫هێرش��� ‌ه تیرۆریس���تانه‌ی‌ ك ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ی كه‌رك���وك ده‌كرێت ‌ه س���ه‌ر‬ ‫له‌ش���ار ‌‬ ‫ی ئاژاوه‌گێڕێ‌‌و‬ ‫ی كورد به‌مه‌رام ‌‬ ‫هاواڵتیان ‌‬

‫دوپشک‬ ‫هه‌ن���دێ‌ گرف���ت له‌نێ���وان ت���ۆو‬ ‫خۆشه‌ویس���ته‌كه‌ت دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ژیرانه‌ بیر بكه‌ن���ه‌وه‌ هیچ بڕیارێكی‌‬ ‫به‌په‌ل���ه‌ مه‌ده‌ن تاوه‌ك���و ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫تر‪.‬‬

‫له‌یوتوبه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌‬

‫ی‬ ‫ی له‌نێوان نه‌ته‌وه‌ ‌‬ ‫ی ناته‌بای ‌‬ ‫دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ش���اره‌ كوردستانییه‌"‪ ،‬به‌اڵم دوا ‌‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و بڕگه‌ی ‌ه یه‌كس���ه‌ر‬ ‫به‌پێكه‌نین���ه‌وه‌ ده‌ڵێت "وه‌اڵ ئه‌و‌ه زۆر‬ ‫سه‌ریعه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و گرته‌ ڤیدیۆییه‌ پێناچێت‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ی ئێس���تای‌ بارزانی‌ بێت‪،‬‬ ‫گرته‌كه‌ ه��� ‌‬ ‫ی روخساری‌‌و‬ ‫چونك ‌ه به‌جلوبه‌رگ‌و شێوه‌ ‌‬ ‫ی كه‌ناڵه‌كه‌‪ ،‬ره‌نگ ‌ه مێژوه‌ك ‌هی‌ بۆ‬ ‫لۆگۆ ‌‬ ‫چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر بگه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ته‌ندروس���تیت هه‌ن���دێ‌ كات بێ���زارت‬ ‫ی زیاتر‬ ‫ده‌كات‪ .‬پێویس���تیت به‌چاودێر ‌‬ ‫ێ بای���ه‌خ به‌خۆتان بده‌ن‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌ند ‌‬ ‫ی خۆت���ان له‌بیرك���ردوه‌‪.‬‬ ‫به‌ته‌واوه‌ت��� ‌‬ ‫نه‌ختێک وا باشتره‌‌ پشوو بده‌یت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ی دڵخۆش���كه‌ر ده‌بیس���تیت‌و‬ ‫هه‌واڵێك ‌‬ ‫ێ ده‌س���كه‌وتی‌ داراییت‬ ‫هه‌روه‌ها هه‌ند ‌‬ ‫ی گرفته‌كانت ك ‌ه‬ ‫ده‌بێت ك���ه‌ زۆرین���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردوی‌ به‌باش ‌‬ ‫ئه‌م ماوه‌یه‌ س���ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ده‌ڕوات‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ته‌ندروس���تی‌ كه‌س���ێكی‌ ئازیزت���ان‬ ‫تێكده‌چێت ره‌نگ ‌ه وا پێویس���ت بكات‬ ‫ماوه‌یه‌ك ئێو‌ه خۆتانی‌ پێوه‌ س���ه‌رقاڵ‬ ‫ی‬ ‫ی باش��� ‌‬ ‫بكه‌ن‌و یارمه‌تی‌ ئێو‌ه رۆڵێك ‌‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫تۆزێ����ك به‌خۆت����دا بچ����ۆره‌وه‌‬ ‫هه‌ن����دێ‌ له‌كاره‌كان����ت به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بێزارك����ردوه‌‪.‬‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت����ی‌‬ ‫كه‌سێكی‌ خۆپه‌رستت لێده‌رچوه‌ ئه‌م‬ ‫ماوه‌یه‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫د‪ .‬چۆمان ھەردی‬

‫►‬

‫کەمایەتییەکان لەس����ەرزەمینی ئێمەدا‬ ‫چەوس����اوەن‪ ،‬ئەم����ە راس����تییەکی‬ ‫کۆمەاڵیەتیی����ەو ھی����چ گومانێک����ی تێدا‬ ‫نیی����ە‪ .‬یەزیدیی����ەکان لەکوردس����تاندا‬ ‫ھەمیش����ە گرووپێک����ی بێ����زراوو بەکەم‬ ‫س����ەیرکراو بوون‪ ،‬ھەوڵی جیاواز دراوە‬ ‫ب����ۆ وێناکردنیان وەک نام����رۆڤ‪ ،‬وەک‬ ‫جەس����تەیەکی کۆمەاڵیەتی نامۆ‪ ،‬وەک‬ ‫دوژم����ن‪ .‬ئەمەش وایکردووە ھەمیش����ە‬ ‫ھەس����ت بەوە بکەن لەژێر ھەڕەش����ەی‬ ‫لەناوچووندان‪ .‬ئەم ترسە نابەجێ نییە‬ ‫لەکۆمەڵگایەکدا کە ھێلە سەرەکیەکانی‬ ‫بەدەست ئایدۆلۆژیا توندڕەوەکانەوەن‌و‬ ‫لەھەر س����اتێکدا ئەگەری ئ����ەوە ھەیە‬ ‫جەماوەر لەدژی گرووپێک یان کەسێک‬ ‫ھانبدەن‪ .‬گرووپە ھەڕەشەلێکراوەکانیش‬ ‫لەپەرچەکردارداو بۆ پاراستن‌و مانەوەی‬ ‫خۆیان زیاتر پێ لەس����ەر ترادیس����یۆن‌و‬ ‫کەلتوورو بەھا ئایینیەکانیان دادەگرن‪.‬‬ ‫ئاکامەکانی ئ����ەم پێداگرییەش بۆ ژنان‬ ‫قورس����ترە وەک لەپی����اوان‪ ،‬چونک����ە‬ ‫بەش����ێوەیەکی گش����تی ئەوە ژنانن کە‬ ‫لەرێگەی پەروردەی منداڵەوە بەردەوامی‬ ‫بەکەلتوورو ئایینی گرووپەکان دەدەن‪.‬‬ ‫ھەربۆی����ە لێکۆڵ����ەرەوەی بەناوبانگ����ی‬ ‫ھین����دی‪ ،‬ش����امیتا داس داس����گوپتا‬ ‫(‪ )1998 ,Dasgupta‬ب����اس ل����ەژن‬ ‫دەکات وەک ”راگ����ری ترادیس����یۆن“‪.‬‬ ‫ئۆلیڤا ئێسپین‪-‬ی فێمینیست‌و سایکۆلۆژ‬ ‫(‪ )1996 ,Espin‬ب����اس ل����ەوە دەکات‬ ‫کە تا گرووپ����ەکان زیات����ر رووبەڕووی‬ ‫جیاکاری‌و رەفزکردنەوە ببنەوە‪ ،‬ھەرچی‬ ‫زیاتر بەناوی پاراس����تنی ترادیسیۆنەوە‬ ‫کۆنترۆڵی سێکسوالیتێتی ژنان دەکەن‪.‬‬ ‫ئ����ەو رای وایە کە ل����ەم کۆمەڵگایانەدا‬ ‫”گوێڕایەڵی ژن����ان“ داکۆکی لێدەکرێت‪،‬‬ ‫چونک����ی رۆڵ����ی راگرتنی سیس����تەمی‬ ‫ھەڕەشەلێکراوی ھەیە‪.‬‬ ‫ھەر بۆیە الدانی ھەر ژنێک لە ترادیسیۆن‪،‬‬ ‫بە تایب����ەت لەناو ئ����ەو گرووپانەی کە‬ ‫لەژێر ھەڕەش����ەدان یان واھەستدەکەن‬ ‫لەژێر ھەڕەش����ەدان‪ ،‬بە توندترین شێوە‬ ‫سزادەدرێت‪ .‬لەم س����اتانەدا ئایدیۆلۆژیا‬ ‫داخ����راوەکان‪ ،‬س����ەرەڕای جی����اوازی‌و‬ ‫ناکۆکییان‪ ،‬یەکدەگرن‌و بەشداریدەکەن‬ ‫لە سزادانی ئەو کەسەدا کە سەرکێشیی‬ ‫دەکات‌و ل����ە سیس����تەمەکەیان یاخیی‬ ‫دەبێت‪ .‬ب����ۆ نموونە لەکاتی س����زادانی‬ ‫ئ����ەو ژنانەدا کە لەگ����ەڵ پیاوی عەرەب‬ ‫پەیوەندیی����ان دەبەس����ت‪ ،‬ئایدۆلۆژیای‬ ‫پیاوس����االری لەگ����ەڵ ناس����یۆنالیزمی‬ ‫ک����وردی یەکیاندەگ����رت‪ .‬پیاوس����االری‬ ‫رێگەو ش����وێنگەی دیاریک����راو بۆ ژنان‬ ‫دەستنیشاندەکات‌و ھەر سەرپێچیەکیش‬ ‫ب����ە بەکارھێنانی ھێ����ز وەاڵمدەداتەوە‪.‬‬ ‫ناس����یۆنالیزمی کوردی����ش نەت����ەوە بە‬ ‫قوربانییەک����ی ڕەوا‌و پ����اک دەبینێ����ت‌و‬ ‫عەرەبی����ش بە دوژمنێکی ناڕەوا‌و پیس‪،‬‬ ‫ھەربۆیە سازش����کردن لەگ����ەڵ دوژمندا‬ ‫دەچێتە خانەی خیانەتەوە‪ .‬زۆرجار بۆ‬ ‫تەمێکردنی ئەو کچانەش کە سەرپێچییان‬ ‫لەم رێس����ایانە دەکرد ھێز یان لەالیەن‬ ‫خودی خێزانەکەوە بەکاردەھێنرا یانیش‬ ‫لەالی����ەن کۆمەڵگ����ەوە‪ ،‬ھەندێ جاریش‬ ‫لەھەردووالوە‪.‬‬ ‫پەیوەندی دوعا خەلیل ئەس����وەدیش‬ ‫لەگ����ەڵ کوڕێکی عەرەبی موس����وڵماندا‬ ‫ب����ووە مایەی س����زادانێکی ب����ێ وێنە‪.‬‬ ‫ئ����ەم س����زایە لەالیەکەوە نیش����اندەری‬ ‫توندوتی����ژی کۆمەڵگایەک بوو کە ھێندە‬ ‫لەگەڵ زەبروزەنگدا ژیاوە چیتر بەتاوانی‬ ‫نازانێت‌و لەالیەکی تریش����ەوە ئامانجی‬ ‫ئەوەب����وو ت����رس بخاتە دڵ����ی ئەو کچە‬ ‫گەنجان����ەی ترەوە ک����ە دەوێرن خەون‬ ‫بەئایندەیەکی جیاوازەوە ببینین لەوەی‬ ‫کۆمەڵگاکەی����ان بۆی����ان دیاریکردوون‪.‬‬ ‫بەردبارانکردن����ی دوع����ا نموونەیەکی تر‬ ‫بوو لەیەکگرتنی ئایدۆلۆژی پیاوساالری‬ ‫لەگەڵ ئایین‌و شوناسی ئەتنی گرووپێکدا؛‬ ‫گرووپێک کە بەبێ ”س����ەرپێچیکردنی“‬ ‫ئەم کچەش ھەستی بەمەترسی توانەوەو‬ ‫لەناوچوون دەکرد‪.‬‬ ‫لە ئێستەدا ئێمە رووبەرووی ئەگەری‬ ‫س����اتەوەختێکی ت����ری وا دەبینەوە کە‬ ‫نابێ����ت لێی بێدەن����گ بین‌و ب����ە ھەند‬ ‫وەرینەگری����ن‪ .‬کچە یەزیدی‪ ،‬س����یمۆن‬ ‫داودی دوای ھەڵھاتن����ی لەگەڵ کوڕێکی‬ ‫موس����وڵماندا‪ ،‬دوچاری ئەگەری سزادان‬ ‫دەبێتەوە‪ .‬لێرەدا پیاوس����االری‌و ئایین‌و‬ ‫شوناس����ی کۆمەاڵیەتی پێکەوە مانا بەم‬

‫سزایە دەبەخشن‪ .‬لە راستیدا ئەم کچە‬ ‫‪ ١٢‬س����اڵ بێت یان ‪ ١٥‬ش����تێکی ئەوتۆ‬ ‫ل����ە دەرەنجامی مەس����ەلەکە ناگۆڕێت‪،‬‬ ‫چونک����ە لەپ����اش دەرکەوتنی����ەوە ل����ە‬ ‫تەلەفزیۆنی ‪KNN‬و باس����کردن لەوەی‬ ‫کە کەسوکارەکەی دەیانەوێت بیبەنەوە‬ ‫تا وەک دۆعای لێبک����ەن‪ ،‬ئەگەری ئەم‬ ‫س����زایە لە حەتمییەت نزی����ک بۆتەوە‪.‬‬ ‫کار گەیشتۆتە ئەوەی میری یەزیدیان‌و‬ ‫چەندین رێکخراوەی یەزیدی‌و کۆمەڵگای‬ ‫مەدەن����ی بە نامە ن����اردن بۆ حکومەتی‬ ‫کوردستان‌و بە ئاڕاستەی جیاواز داوای‬ ‫چارەسەری ئەم کێش����ەیەیان کردووە‪.‬‬ ‫جارێک����ی ت����ر حکومەتی کوردس����تان‬ ‫رووب����ەڕووی دووڕیانێکی س����ەختی تر‬ ‫دەبێتەوە ک����ە چارەنووس����ی ژنێک لە‬ ‫ناوەندەکەیدای����ە‪ :‬ئای����ا ب����ۆ رازیکردنی‬ ‫گرووپێکی کۆمەاڵیەتی دەنگدەر کچەکە‬ ‫بکرێت����ە قوربانی‌و رادەس����تی خێزان‌و‬ ‫کۆمەڵگەک����ەی بکرێتەوە؟ یانیش ژیانی‬ ‫کچەکە بپارێزرێ����ت‪ ،‬تەنانەت گەر ئەمە‬ ‫ببێت����ە ھۆی تێکچوون����ی پەیوەن����دی‬ ‫حکوم����ەت لەگ����ەڵ ئ����ەم گرووپ����ەدا‪،‬‬ ‫چونکە ھەڕەش����ەی ئەوەی����ان کردووە‬

‫کۆمەڵگای کوردی‬ ‫لەوە دەرچووە‬ ‫کە کۆمەڵگایەکی‬ ‫قەدەریی بێت‪.‬‬ ‫چیتر نەوەی نوێ‬ ‫رازی نابن کە قەدەر‬ ‫ھێڵەکانی ژیانیان‬ ‫دەستنیشانبکات‪،‬‬ ‫بەڵکوو خۆیان‬ ‫ھەاڵوێرددەکەن‌و‬ ‫ژیانی خۆیان‬ ‫ھەڵدەبژێرن‬ ‫چارەس����ەرنەکردنی ئەم کێش����ەیە بەو‬ ‫شێوەیەی ئەوان دەیخوازن‪ ،‬کاریگەریی‬ ‫س����ەلبی لەس����ەر بەش����داریکردنیان‬ ‫لەھەڵبژاردنەکاندا دەبێت؟‬ ‫الیەنێک����ی ت����ری کێش����ەکە ئ����ەو‬ ‫ھەس����تکردن بە کۆنترۆڵ‪-‬لەدەستدانەیە‬ ‫کە گرووپەکان لە ئاس����ت گۆڕانکارییە‬ ‫خێراکاندا ھەستیپێدەکەن‪ .‬ئێمە بەرەو‬ ‫جیھانێک پێھەڵدەگرین کە چیتر ژنان‌و‬ ‫گەنجان وەک جاران کوێرانە تەس����لیمی‬ ‫چارەنووسی خۆیان نابن‪ ،‬چارەنووسێک‬ ‫کە پێش����تر لەالیەن کۆمەڵگەکەیانەوە‬ ‫بۆیان دیاریکراوە‪ .‬رۆماننوس����ی ئیتاڵی‬ ‫ئۆریان����ا فاالچی باس ل����ەوە دەکات کە‬ ‫خواردنی س����ێوی حەرامک����راو لەالیەن‬ ‫ئادەم‌و حەواوە ساتەوەختی سەرھەڵدانی‬ ‫گون����اھ نەب����وو‪ ،‬بەڵکوو س����ەرھەڵدانی‬ ‫نافەرمانی بوو‪ ،‬کە خەسڵەتێکی جوان‌و‬ ‫گرنگی مرۆڤایەتییە‪ .‬س����ەردەمانێک کە‬ ‫لەژێ����ر دەس����ەاڵتی داگیرک����ەردا بووین‬ ‫ھەزاران گەنج����ی کورد نافەرمانیان کر‌و‬ ‫لەدەوڵەت ھەڵگەڕانەوەو لەم پرۆسەیەشدا‬ ‫ھەندێکیان گیانیان لەدەس����تدا‪ .‬ئێستا‬ ‫ئ����ەم نافەرمانیانە ب����ەرەو ڕووی خودی‬ ‫کۆمەل����گای ک����وردی دەکرێت����ەوە کە‬ ‫ھەندێ����ک لەبەھاکانی چیتر نوێنەرایەتی‬ ‫خواس����ت‌و تواناو دنیابین����ی گەنجەکان‬ ‫ن����اکات‪ .‬ھیچ ھێزێک نیی����ە بتوانێت رێ‬ ‫ل����ەم گۆڕانکاریانە بگرێ����ت‪ .‬کۆمەڵگای‬ ‫کوردی‪ ،‬بە ھەموو بەشەکانیەوە‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەوە تێب����گات کە چیت����ر ناتوانێت بە‬ ‫زۆر دنیابینی خۆی بەس����ەر گەنجەکاندا‬ ‫بسەپێنێ‌و لەجیاتی ئەوان بڕیار لەسەر‬ ‫چارەنووسیان بدات‪....‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫به‌داوای لێبوردنمانه‌وه‌ ئه‌م هه‌فته‌یه‌ د‪.‬مه‌ریوان وریا قانع به‌هۆی‬ ‫سه‌رقاڵییه‌وه‌ نه‌یتوانی ستونه‌که‌ی بنوسێت له‌گه‌ڵ رێزماندا‪...‬‬ ‫ ‬

‫به‌شی بیروڕا‬

‫ژیان‌و‪ ..‬ئیتر هیچ‬

‫زه‌مین له‌رزینه‌ك ‌هی‌ گه‌یالن‌و زه‌مین له‌رزینه‌كانی‌ نیشتیمان‬ ‫هیمداد شاهین‬

‫به‌پێی‌ هه‌واڵه‌كان ئه‌وان پێش����تر له‌وێ‌‬ ‫چی‌ پێ‌ ئه‌ڵێیت پێی‌ بڵێ‌‪،‬‬ ‫م����ن الرییه‌كان����ی‌ منداڵه‌ك����ه‌ی‌ خ����ۆم گیرس����ابوونه‌وه‌و له‌و الدێیه‌دا بووبوون‪،‬‬ ‫ئیدی‌ ئه‌م باوك‌و ك����وڕه‌ كه‌(منداڵێك)‬ ‫ئه‌زانم‪..‬‬ ‫"تاگور" له‌ده‌قی‌‪ :‬حوكمدان ه‌ شوێنیان كه‌وتبوون تا بزانن ماون یا‬ ‫مردوون‪ ،‬سه‌رئه‌نجام تا كۆتایی‌ فیلمه‌كه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر خودا له‌گه‌ڵ ئێمه‌دایه‌‪ ،‬ئه‌دی‌ كێ‌ بابه‌ك‌و ئه‌حم����ه‌د پور نادۆزنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌واڵ به‌باوك‌و منداڵه‌كه‌ی‌ ئه‌گه‌یه‌نن كه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌واندایه‌؟!‬ ‫"نه‌جات سه‌رباز رایان" ئه‌وان ماون نه‌م����ردوون‪ ،‬پێیان ئه‌ڵێین‬ ‫حاڵیان باشه‌و سه‌المه‌تن‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌وێت ئاوا بچمه‌ ناو نوسینه‌كه‌مه‌وه‌‬ ‫یه‌كێ����ك له‌ش����اكاره‌ جوانه‌كان����ی‌‬ ‫س����ینه‌مای‌ ئێرانی‌‪ ،‬بریتییه‌ له‌فیلمێكی‌ ئایا په‌یوه‌ندی‌ ئه‌م فیلمه‌ به‌رۆحی‌ ژیانی‌‬ ‫عه‌باسی‌ كیا رۆسته‌می‌‪ ،‬ئه‌ویش فیلمی‌ ئینسانی‌ ئێمه‌وه‌ چییه‌؟ زه‌مین له‌رزه‌كه‌ی‌‬ ‫(ژیان‌و ئیتر هیچ)ه‌‪ ،‬ئه‌م فیلمه‌ به‌ش����ی‌ گه‌ی��ل�ان چ ش����تێك ئه‌یبه‌س����تێته‌وه‌‬ ‫دووه‌می‌ زنجیره‌یه‌كه‌ له‌كۆی‌ سێ‌ فیلم‪‌،‬و به‌بۆمباكانی‌ (كه‌ركوكه‌وه‌) ئێره‌وه‌؟‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ وه‌اڵمی‌ ئه‌م دوو پرس����یاره‌‬ ‫به‌دیاریكراوی‌ ئه‌م فیلمه‌ به‌شی‌ دووه‌مه‌‬ ‫بده‌ین����ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌بێ����ت ئ����ه‌وه‌ بڵێین كه‌‬ ‫له‌و سێ‌ به‌شه‌دا كه‌ هه‌ر دوو فیلمی‌‪:‬‬ ‫جه‌برێك����ی‌ ناوه‌كی‌ ق����وڵ هه‌یه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫(ماڵی‌ دۆست له‌كوێیه‌)و‬‫په‌یوه‌ندیی����ه‌ (جیاوازگه‌رایی)ی����ه‌ی‌‬ ‫(ژێر دره‌خته‌ زه‌یتونه‌كان)ه‌‪.‬‬‫كیا رۆسته‌می‌ له‌م فیلمه‌دا‪( :‬ژیان‌و‪ ..‬له‌نێوان بومه‌له‌رزه‌یه‌كی‌ س����اته‌وه‌ختی‌‌و‬ ‫ئیتر هی����چ) باس له‌زه‌می����ن له‌رزه‌كه‌ی‌ ته‌قاندنه‌وه‌یه‌ك����ی‌ هه‌میش����ه‌ییدا بوونی‌‬ ‫ناوچه‌ی‌ گه‌یالن ئه‌كات كه‌ نزیك بیست هه‌ی����ه‌‪ ،‬بومه‌له‌رزه‌یه‌ك چه‌ندین س����اڵ‬ ‫ساڵێك به‌ر له‌ئێس����تا رویدا‪ ،‬له‌و فیلمه‌ جارێ����ك دێت‌و دوای‌ س����ااڵنێكی‌ دوورو‬ ‫باس له‌باوك‌و كوڕێك ئه‌كات كه‌ س����ێ‌ درێژ جارێكی‌ تر دێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌گه‌ر‬ ‫رۆژ دوای‌ زه‌می����ن له‌رزینه‌كه‌ له‌تارانه‌وه‌ بێت����ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو بۆی‌ هه‌یه‌ جارێكی‌ ترو‬ ‫به‌ش����وێن زه‌مین له‌رزینه‌ك����ه‌دا ده‌چن‌و تا قه‌ده‌رێكی‌ ئه‌به‌دی‌ نه‌یه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌ره‌و ئه‌و ش����وێنه‌ ب����ه‌ڕێ‌ ئه‌كه‌ون كه‌ ئه‌مه‌ سروش����ته‌‪ ،‬بڕیارێكی‌ قورس����ترو‬ ‫زه‌می����ن له‌رزینه‌ك����ه‌ی‌ به‌ركه‌وتوه‌‪ ،‬ئه‌و گرانتر له‌خۆی‌ به‌سه‌ردا ده‌درێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ش����وێنه‌ش ناوچه‌ی‌ گه‌یالن����ه‌‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌و خواس����ته‌ی‌ كه‌ سروش����ت بۆ ئه‌م‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ تا س����ۆراغی‌ باب ‌هك‌و ئه‌حمه‌د كرداره‌ هه‌یه‌تی‌ جیاوازه‌ له‌و خواسته‌ی‌‬ ‫پوریان ده‌ست بكه‌وێت‪ ،‬باب ‌هك‌و ئه‌حمه‌د پێدراوه‌كان����ی‌ نێ����و سروش����ت بۆ ئه‌م‬ ‫پ����ور دوو ئه‌كت����ه‌ر بوون ك����ه‌ رۆڵێكی‌ كرداره‌ هه‌یه‌تی‌‪ ،‬هه‌ر له‌ئاماده‌گی‌ بكه‌ری‌‬ ‫ب����اش ده‌گێڕن له‌فیلمی‌(ماڵی‌ دۆس����ت بومه‌له‌رزه‌ك����ه‌ له‌الی����ه‌ك‌و نائاماده‌گی‌‌و‬ ‫له‌كوێ‌)ی����ه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئه‌م فیلمه‌ش����یان نادیاریی‌ بكه‌ری‌ ته‌قینه‌وه‌كان له‌الیه‌كی‌‬ ‫ده‌رهێنه‌ره‌ك����ه‌ی‌ هه‌ر كیارۆس����ته‌مییه‌‪ ،‬ت����ره‌وه‌ بگره‌ ت����ا نه‌زان����راوی‌ چركه‌ی‌‬ ‫زۆر ش����وێن‪ ،‬زۆر ش����ه‌قام‪ ،‬زۆر پێ����چ‌و روودانی‌ بومه‌له‌رزه‌كان له‌الیه‌ك‌و زانینی‌‬ ‫ی له‌و چرك����ه‌ی‌ ته‌قین����ه‌وه‌كان له‌الیه‌كی‌ تر‪،‬‬ ‫په‌نا ده‌ك����ه‌ن تا بگه‌ن به‌و الدێیه‌ ‌‬ ‫ناوچه‌یه‌دایه‌و (كوكه‌ر)ی‌ ناوه‌‪ ،‬چونكه‌ چونك����ه‌ تا هه‌نوكه‌ش ئ����ه‌م روداوانه‌ی‌‬

‫هه‌مواندای����ه‌و ئێم����ه‌ش له‌قواڵییه‌كانی‌‬ ‫رۆح����ی‌ ئه‌وداین‪ ،‬یه‌كس����انه‌ به‌دیدێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ویتگنش����تاین‪ ،‬ئه‌و دی����ده‌ی‌ كه‌ ئه‌ڵێت‬ ‫له‌چرك����ه‌ی‌ ئ����اوادا تۆفانێك����دا نابێت‬ ‫چاوه‌ڕێ����ی‌ دامركاندن����ه‌وه‌ی‌ تۆفانه‌كه‌‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬نابێت چاوه‌ڕێ‌ بین كه‌ تۆفانه‌كه‌‬ ‫هێور ببێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو كلیلی‌ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫ده‌رب����از بوون ل����ه‌م تۆفان����ه‌دا ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئه‌بێت كه‌ش����تیه‌كانمان به‌هێواش����ی‌ لێ‬ ‫بخوڕین‪ ،‬لێره‌وه‌ دێمه‌ س����ه‌ر جه‌وهه‌ری‌‬ ‫نوس����ینكه‌م‪ ،‬ته‌قاندنه‌وه‌و خاپوركردنی‌‬ ‫ب����ه‌رده‌وام‪ ،‬كوش����تنی‌ ئینس����انی‌ بێ‌‬ ‫ت����اوان‪ ،‬ره‌نجبار‪ ،‬بێ‌ هی����وا‪ ،‬غه‌مگین‪،‬‬ ‫خوێناویكردن����ی‌ ئینس����ان‌و به‌خراپترین‬ ‫ش����ێوه‌ ئه‌تككردنی‌ نیش����تیمان‪ ،‬له‌هیچ‬ ‫دۆخێكدا یه‌كسان‌و بریتیی‌ نییه‌ له‌زه‌مین‬ ‫له‌رزینێك����ی‌ "ش����وێنكاتی‌" له‌فۆرمێكی‌‬ ‫س����نوردارو دیاریك����راودا‪ ،‬به‌ڵك����و ئه‌م‬ ‫تراژیدیای����ه‌ كه‌ لێ����ره‌دا رووده‌دات‪ ،‬كه‌‬ ‫ی عه‌جیب‌و‬ ‫كه‌ له‌رۆح����ی‌ تی����رۆره‌وه‌ له‌دایك ئه‌بن له‌ناو خۆی����دا به‌رده‌وامییه‌ك ‌‬ ‫فۆرمێكی‌ كۆنتینه‌یتیی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت سه‌رس����وڕهێنه‌ری‌ هه‌ڵگرتووه‌‪ ،‬ته‌عبیره‌‬ ‫له‌ك����رده‌ی‌ ته‌قاندن����ه‌وه‌دا ئ����ه‌م بابه‌ته‌ ب����ۆ زۆر خوێناوی‌ ترو تراژیدی‌ تری‌ ئه‌و‬ ‫زیاتر به‌رجه‌س����ته‌تر خۆی‌ ئه‌نوێنێت‌و‪ ،‬روداوه‌ یه‌ك له‌دوای‌ یه‌كانه‌ی‌ كه‌ لێره‌دا‬ ‫زۆربه‌یشمان كۆنفێرتی‌ ئه‌م به‌خششه‌مان ئاماده‌گی����ان هه‌یه‌‪ ،‬له‌نێو رۆحی‌ هه‌موو‬ ‫ك����ردووه‌‪ ،‬ب����ێ‌ ده‌نگییه‌كه‌م����ان ماناو ئه‌و رووداوانه‌ش����دا‪ ،‬یان به‌مانایه‌كی‌ تر‬ ‫ده‌الله‌تی‌ گه‌وره‌ی‌ له‌پشته‌ وه‌سه‌باره‌ت ئه‌گ����ه‌ر روونتر بیگه‌یه‌ن����م‪ ،‬رۆحی‌ ئه‌و‬ ‫به‌م كرده‌وانه‌‪ ،‬ته‌س����ه‌ور ئه‌كه‌م یه‌كێك رووداوانه‌ی‌ كه‌ له‌ته‌ك ئێمه‌دا رووده‌ده‌ن‬ ‫له‌و ده‌الله‌تانه‌ ئه‌م قب����وڵ كردنه‌یه‌ كه‌ بریتییه‌ له‌(له‌ س����ه‌روی‌ تیرۆركردن)ی‌‬ ‫ئێمه‌ نواندومانه‌‪ ،‬ئه‌و رسته‌یه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌ هه‌موو شته‌كان‪ ،‬له‌تیرۆری‌ په‌پوله‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫دیارترین خه‌س����ڵه‌تی‌ بیركردنه‌وه‌كانی‌ بگره‌ تا ده‌گاته‌ تیرۆركردنی‌ ئینس����ان‪،‬‬ ‫ئێمه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و رسته‌یه‌ی‌ كه‌ نه‌جات سه‌رباز ئ����ه‌وه‌ی‌ ئێ����ره‌ حوك����م ده‌كات‪ ،‬بریتی‬ ‫رای����ان ئه‌یڵێ����ت‪ :‬ئه‌گه‌ر خ����ودا له‌گه‌ڵ نییه‌ له‌ده‌س����ه‌اڵتێكی‌ (بێ‌ ده‌سه‌اڵت)‪،‬‬ ‫ئێمه‌دایه‌‪ ،‬ئه‌دی‌ كێ‌ له‌گه‌ڵ ئه‌واندایه‌؟! مه‌به‌س����تم له‌بێ‌ ده‌سه‌اڵتی‌(ده‌سه‌اڵت)‬ ‫ئێم����ه‌ ت����ا ئێس����تاش بیر ل����ه‌و وه‌همه‌ واتا بێ‌ ده‌س����ه‌اڵت ل����ه‌رووی‌ "قودره‌تی‌‬ ‫ئه‌كه‌ینه‌وه‌ خ����ودا له‌گه‌ڵماندایه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌س����ه‌اڵت"ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵك����و بریتیی����ه‌‬ ‫بێ‌ ئاگاین له‌و ته‌عبیره‌ قورئانییه‌ی‌ كه‌ له‌بۆمباكان‪ ،‬واتا بۆمباكان چه‌نده‌ گه‌وره‌‬ ‫ده‌مێكه‌ پێی‌ وتوین ئه‌گه‌ر ئێمه‌ خۆمان بن‪ ،‬حوكمڕانیكردن هێنده‌ بێ‌ س����نورتر‬ ‫هه‌وڵی‌ چاكه‌كاری‌ نه‌ده‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئێمه‌ ئه‌بێت‪ ،‬بریتییه‌ له‌و سترێسه‌ گه‌وره‌یه‌ی‌‬ ‫له‌رۆحی‌ خۆمان����ه‌وه‌و ت����ا كرده‌وه‌مان تۆقاندنی‌ ب����ه‌رده‌وام‌و ئه‌زموونپێكردنی‌‬ ‫س����ته‌مگه‌ری‌‌و خراپ����ه‌كاری‌ النه‌به‌ین‪ ،‬مه‌رگ پێش مه‌رگ له‌قواڵییه‌كانی‌ رۆحی‌‬ ‫ئینسانی‌ ئێمه‌دا به‌رهه‌م ئه‌هێنێت‪... ،‬‬ ‫خوداش شتێك بۆ ئێمه‌ ناكات‪.‬‬ ‫‌دات‪،‬‬ ‫ه‬ ‫روود‬ ‫هه‌ڵب����ه‌ت ئه‌وه‌ی‌ لێ����ره‌دا‬ ‫»» ‪19‬‬ ‫ئه‌و تۆفان����ه‌ی‌ كه‌ ب����ه‌رده‌وام له‌رۆحی‌‬

‫له‌دونیادا ژیان‬ ‫فه‌زیله‌ت نیی ‌ه‬ ‫بۆ ئینسان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌ڵكو ئه‌ركێك ‌‬ ‫ئه‌خالقی ئینسان ‌ه‬ ‫بااڵده‌سته‌كانی‌ تر‌ه‬ ‫ی بۆ دابین‬ ‫ك ‌ه ژیان ‌‬ ‫بكرێت‬

‫سەردەمی شەراکەتێکی نوێ‬ ‫سلێمان عەبدوڵاڵ یونس‬

‫‪slemanyunes@yahoo.co.uk‬‬

‫گرفتی درێژە کێشانی بەردەم قەیرانی‬ ‫سیاسی هەرێمی کوردستان‌و نەگەیشتن‬ ‫بەهیچ ڕێگەچارەیەکی سیاسی لەنێوان‬ ‫حزبەکانی دەس���ەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆندا‌و‬ ‫دواج���ار مانەوەی دۆخ���ی هەرێم لەناو‬ ‫تەمتومانی بێ متمانەی���دا‪ ،‬بەڕەهایی‬ ‫پەیوەندی بەپرسی ش���ەرمکردنی ئەو‬ ‫هێزان���ەوە هەیە لەهێنانە پێش���ەوەی‬ ‫ئەس���ڵی مەبەس���تە سیاس���یەکەدا‪،‬‬ ‫کەبنیاتنانی شەراکەتێکی دیکەی دوای‬ ‫سەردەمی فیفتی بەفیفتیە‪.‬‬ ‫جەوهەری کێش���ەی ئۆپۆزس���یۆن‌و‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬کێش���ەی ش���ەراکەتە‪.‬‬ ‫کێش���ەیەکە‪ ،‬ئۆپۆزس���یۆن بەن���اوی‬ ‫چاکس���ازی‌و بەناوی ش���ەقام‌و بەناوی‬ ‫بنیاتنانی حکومڕانی مۆدرێن‌و دادپەروەی‬ ‫کۆمەاڵیەتیەوە درێژەی پێدەدات‌و دوو‬ ‫حزبەک���ەی ناو دەس���ەاڵتیش‪ ،‬بەناوی‬ ‫پاراستنی ئەزموونەکە‌و یەک ڕیزی ناو‬ ‫ماڵە کوردیەکەوە ‪.‬‬ ‫بوونی ئەم کێش���ەگەلە‪ ،‬پەیوەندی‬ ‫بەگۆڕانی بارودۆخی کوردستانەوە هەیە‪.‬‬ ‫چونکە لەڕاستیدا باروودۆخی کوردستان‬ ‫بەتەواوەتی گۆڕاوە‌و سەردەمانی فیفتی‬ ‫بەفیفتی بەتەواوەتی کۆتایی پێهاتووە‌و‬ ‫حاڵی حازر لەبەردەم س���ەردەمێکداین‬ ‫کەچیتر ناتوانرێت بەهۆی شەاراکەتێکی‬ ‫دوو قۆڵی���ەوە‪ ،‬هەرێمەک���ە کوردیەکە‬ ‫لەبەردەم هەڕەشەیی نائارامیی لۆکاڵیدا‬ ‫بەس���ەالمەتی بهێڵینەوە‪ .‬لەناوچەکانی‬ ‫ژێر دەسەاڵتی یەکێتیدا‪ ،‬گۆڕان وەکوو‬ ‫بزووتنەوەیەکی سیاس���ی ناو هەناوی‬ ‫زۆنی س���ەوز دیفاکتۆی���ە‪ ،‬هەروەکوو‬ ‫چۆن لەن���او هەناوی بادین���ان‌و زۆنی‬ ‫زەردیشدا یەکگرتووی ئیسالمی‪ ،‬بەدوو‬ ‫دەس���تی قاوەیی (ئیخوان ‪ -‬کوردی)‬ ‫ەوە دیفاکتۆیەکی سیاس���ی‌و حزبی بێ‬ ‫چەندوچوونە‪.‬‬

‫►‬

‫ژنان لەنێوان ترادیسیۆن‌و مۆدێرنەدا‬

‫►‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫نه‌بونی مام جەالل‬ ‫لەناو کایە سیاسیە‬ ‫عەمەلیەکەدا‪،‬‬ ‫بۆ گۆڕان‌و‬ ‫یەکێتی‌و پارتی‌و‬ ‫ئیسالمیەکان‌و بۆ‬ ‫سەرجەم هەرێم‪،‬‬ ‫سەردەمێکی‬ ‫دژوار‌و سەردەمێکی‬ ‫نەخوازراوه‌‬ ‫لێرەدا بۆئ���ەوەی ئارامی هەرێمەکە‬ ‫بپارێزی���ن‌و بەش���ێوەیەکی ئەقاڵن���ی‬ ‫س���ەردەمی حەڤدەی ش���وبات گوزەر‬ ‫بکەی���ن‌و کێشمەکێش���می نێ���وان‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەس���ەاڵت بەشێوەیەکی‬ ‫پۆزەتی���ڤ وەرچەرخێنی���ن‪ ،‬ڕەنگ���ە‬ ‫لەخاڵ���ی یەکەم���دا‪ ،‬پێویس���تیمان‬ ‫بەگۆڕین���ی ڕێکەوتن���ی س���تراتیژی‬ ‫دووقۆڵ���ی بێ���ت ب���ۆ ڕێکەوتنێک���ی‬ ‫چەند قۆڵ���ی فراوانت���ر‪ .‬ڕێکەوتنێک‪،‬‬ ‫کەتیایدا بتوانرێت سیستمی شەراکەت‬ ‫بەگوێ���رەی واقیعی سیاس���ی‌و حزبی‬ ‫هەنوکەیی دابڕێژرێتەوە‌و (ش���ەراکەتی‬ ‫باو) کەش���ەراکەتی یەکێتی‌و پارتیە بۆ‬ ‫شەراکەتێکی دیکەی نوێی چەند قۆڵی‬ ‫بگۆڕین‪.‬‬

‫لەبنەڕەت���دا جیابوون���ەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫جیابوونەوەیەک���ی حزبییە‪ ،‬لەبەرگێکی‬ ‫سۆسیۆسیاسیدا بۆ چەسپاندنی گوتاری‬ ‫شەراکەت بەسەر یەکیتیدا لەدەرەوەی‬ ‫ئ���ەو هێزەدا‪،‬بەتایب���ەت ئەوکاتان���ەی‬ ‫کەئەوان لەبەرگ���ی کوتلەی ڕیفۆرمدا‪،‬‬ ‫نەیانتوانی ئەم گوتاری شەراکەتە لەناو‬ ‫یەکێتیدا‪ ،‬بەسەر هەڤاڵەکانی خۆیاندا‬ ‫بسەپێنن‪ .‬هەروەکوو چۆن بڕیاری بردنە‬ ‫دەرەوەی هەردوو پێی ئیسالمیەکانیش‬ ‫بۆ دەرەوی دەسەاڵتی کوردی بەتەنیشت‬ ‫بزووتن���ەوەی گۆڕان���ەوە ب���ۆ هەمان‬ ‫مەبەس���ت بوو‪ ،‬بەتایبەت ئەوکاتانەی‬ ‫ئەوان بێ ئومیدبوون لەوەی بەمانەوەی‬ ‫پێیەکیان لەناو دەس���ەاڵت‌و پێیەکیان‬ ‫لەدەرەوەی دەسەاڵت‪ ،‬بتوانن گوتاری‬ ‫ش���ەراکەت بەقەبارەی خۆیان بەسەر‬ ‫هێزەکانی دەسەاڵتدا‪ ،‬بەتایبەت بەسەر‬ ‫پارتیدا‪ ،‬دەستەبەر بکەن‪.‬‬ ‫لێرەدا بۆئەوەی بەزوویی لەڕێکەوتن‬ ‫نزیک ببینەوە‪ ،‬باشتر وایە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫پەچەکە البدات‌و ش���ەرمە حزبیەکەی‬ ‫خۆی بشکێنێت‌و بەش���ێوەیەکی ڕوون‬ ‫داخوازیەکان���ی خ���ۆی لەن���او واقعی‬ ‫سیاس���ی نوێدا بخات���ەڕوو‪ .‬بۆئەوەی‬ ‫ئەمەش ڕووبدات‪ ،‬پێش هەموو شتێک‬ ‫پێویستە‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن گرێ‌و گۆڵەکانی‬ ‫ناو زمانی دانوس���اندنی خۆی لەفلتەر‬ ‫بدات‌و پەیامەکەی خ���ۆی‪ ،‬کەپەیامی‬ ‫چەسپاندنی گوتاری شەراکەتە بەسەر‬ ‫دەس���ەاڵتدا‪ ،‬لەس���ادەترین دەربڕینی‬ ‫حزبیدا بەیەکێت���ی‌و پارتی بگەیەنێت‌و‬ ‫هێزەکانی ن���او دەس���ەاڵتیش خۆیان‬ ‫ئامادەبک���ەن ب���ۆ س���ەردەمیکی نوێ‬ ‫لەبنیاتنانی ش���ەراکەتی کوردس���تانی‬ ‫لەدوای سەردەمی شەراکەتی دوو قۆڵی‬ ‫خۆیان کەس���ەردەمی پەنجا بەپەنجای‬ ‫سیاسییە‪.‬‬ ‫ل���ەم نێوەن���دەدا‪ ،‬گرفت���ی ه���ەرە‬ ‫گ���ەورە‪ ،‬نەخۆش کەوتن���ی تاڵەبانیە‪.‬‬ ‫چونک���ە بەبڕوای من تاکە کەس���ێک‪،‬‬ ‫کەبەشێوەیەکی لۆژیکی نەخشەڕێگایەکی‬ ‫هەبووبێت‪ ،‬بۆئەوەی هەرێمە کوردیەکەی‬ ‫بۆ ئ���ەم قۆناغە ئام���ادە بکات‪،‬ڕەنگە‬

‫بەتەنها مام جەالل بووبێت‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ئەوکاتانەی کەلەئەڵمانی���ا گەڕایەوە‌و‬ ‫بەپێچەوانەی هەموو پێش���بنیەکانەوە‪،‬‬ ‫یەکەمین دانیش���تنی سیاس���ی خۆی‬ ‫لەگەڵ کاک نەوش���یرواندا لەم پێناوەدا‬ ‫ئەنجام���دا‪ .‬ئەم کۆبوون���ەوە لوتکەییە‬ ‫کۆبوونەوەیەک���ی یەکالیی کەرەوە بوو‬ ‫چونکە ئ���ەوەی بزووتن���ەوەی گۆڕان‬ ‫لەس���ەردەمی دروس���ت بوونی���ەوە بۆ‬ ‫ئێستا لەس���لێمانی‌و لەناوچەکانی ژێر‬ ‫دەسەاڵتی یەکێتیدا بۆی نەدەخرایە ناو‬ ‫ڕستەیەکی سیاس���ی گاریگەرەوە‪،‬لەم‬ ‫کۆبوونەوەیەدا مام جەالل کردی‪.‬‬ ‫م���ام ج���ەالل ئەمج���ارە ب���ەر‬ ‫بەتەنیش���ت‬ ‫لەنەخۆش���کەوتنی‪،‬‬ ‫نەخش���ەڕێگایەک ب���ۆ دەربازکردن���ی‬ ‫عێراق لەقەیرانەکانی‪ ،‬توانی بەبینینی‬ ‫س���ەرکردەکانی ئۆپۆزسیۆن‌و پارتیش‪،‬‬ ‫بەش���ێکی گەورە لەگ���رێ کوێرەکانی‬ ‫بەردەم قەیرانی هەرێمی کوردستانیش‬ ‫بکاتەوە‪ .‬بەتایبەت ئەوکاتانەی لەپرێس‬ ‫کۆنفرانس���ێکدا لەگ���ەڵ نەوش���یروان‬ ‫مس���تەفادا‪ ،‬کۆڵەکە س���ەرەکیەکانی‬ ‫گوتاری ش���ەراکەتێکی نوێێ کوردی ‪-‬‬ ‫کوردی لەدەباشانەوە ڕاگەیاند‪.‬‬ ‫لەڕاستیدا بۆ دەرباز بوون لەقەیرانی‬ ‫سیاسی‌و حزبی‌و حوکمڕانی لەهەرێمی‬ ‫کوردستاندا پێویس���تیمان بەتیمێکە‪،‬‬ ‫تیمێک کەلەسلێمانیەوە نەخشەڕێگای‬ ‫م���ام جەالل بۆ هەولێر‌و هەموو هەرێمە‬ ‫کوردیەکە بگوازێتەوە‪ .‬تیمێک بش���ێت‬ ‫گوتاری شەراکەتی پۆست فیفتی فیفتی‬ ‫لەژێر ڕۆش���نایی بیرکردنەوە بااڵکانی‬ ‫مام جەاللدا‪ ،‬بەش���ێوەیەکی تەوافوقی‬ ‫بچەس���پێنێت‪ ،‬بەرل���ەوەی هەرێم���ە‬ ‫کوردیەکە‌و هێزەکانی بەس���ەردەمێکی‬ ‫دیکەی بیست‌و پێنجی حەوت بگەنەوە‪.‬‬ ‫سەردەمێک کەڕەنگە بەبێ هەبوونی مام‬ ‫جەالل لەناو کایە سیاسیە عەمەلیەکەدا‪،‬‬ ‫لەالیەک بۆ گۆڕان‌و یەکێتی‌و لەالیەکی‬ ‫دیکەش���ەوە بۆ پارتی‌و ئیسالمیەکان‌و‬ ‫لەهەردووالکەش���ەوە ب���ۆ س���ەرجەم‬ ‫هەرێمە کوردیەکە‪ ،‬سەردەمێکی دژوار‌و‬ ‫سەردەمێکی نەخوازراو بێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ئۆپۆزسیۆنێكی‌ خه‌ڵه‌فاو!‬ ‫سه‌ركه‌وت شه‌ریف‬

‫ی‬ ‫به‌ده‌ر له‌شه‌رح‌و ته‌رحی‌ پێناسه‌و كار ‌‬ ‫راسته‌قینه‌ی‌ ئۆپۆزسیۆن‌و ئامانجه‌كانی‌‌و‬ ‫ێ‬ ‫كام ئۆپۆزسیۆنه‌ ك ‌ه خه‌ڵه‌فاوه‌! ئه‌مه‌و ‌‬ ‫ی باسه‌كه‌و‬ ‫یه‌كسه‌ر بازبده‌م ‌ه سه‌ر بازنه‌ ‌‬ ‫له‌ناویدا بخولێم����ه‌و‌ه تائه‌وه‌ی‌ گه‌ره‌كم ‌ه‬ ‫به‌روون����ی‌ بیخه‌م����ه‌ڕوو ك���� ‌ه ئه‌وی����ش‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنی‌ هه‌رێم����ی‌ كوردس����تان ‌ه‬ ‫(گۆڕان‪ ،‬كۆمه‌ڵ‪ ،‬یه‌كگرتو)‪.‬‬ ‫دیار‌ه بۆكۆمه‌ڵگایه‌كی‌ داخراوو دینی‌‌و‬ ‫خێڵه‌كی‌‌و نادیموكراس����ی‌ ده‌س����ه‌اڵت ‌ی‬ ‫سیاس����ی‌ وه‌ك هه‌رێم����ی‌ كوردس����تاندا‬ ‫چوارس����اڵ بۆ كاری‌ ئۆپۆزس����یۆن ‌ی زۆر‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مان كاتیشدا كه‌م نیه‌‪.‬‬ ‫ك ‌ه ده‌ڵێین چوارس����اڵ ك����ه‌م نیه‌ بۆ‬ ‫ی مه‌به‌سته‌ك ‌ه ئه‌وه‌نی ‌ه‬ ‫كاری‌ ئۆپۆزسیۆن ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌ كۆ ‌ڵ بێ له‌ناس����ین ‌ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و كاری‌ ئۆپۆزسیۆنی‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫مه‌س����ه‌له‌كه‌ لێ����ره‌دا ئه‌وه‌یه‌ تائێس����تا‬ ‫نێت‌و ئامانج‌و رۆیش����تن له‌س����ه‌ر هێڵ ‌ی‬ ‫راس����ته‌قنیه‌ی‌ كاری‌ ئۆپۆزس����یۆن ‌ی له‌م‬ ‫هێز‌ه به‌ناو ئۆپۆزس����یۆنانه‌ی‌ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫به‌ت����ه‌واوی‌ نه‌بین����راوه‌‪ ،‬س����ه‌ربار ‌‬ ‫ی‬ ‫راچه‌ڵه‌كاندنێك ‌ی بچوك ‌ی دوو هێزه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‌و كه‌مێ����ك خۆتوندكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم كاری‌ س����ه‌ره‌كیان له‌تااڵنكردن ‌ی‬ ‫ی واڵت‌و‬ ‫س����امانی‌ س����ه‌رزه‌وی‌‌و ژێر زه‌و ‌‬ ‫به‌پۆلیس����ی‌ كردن ‌ی كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌‌و‬ ‫ی حیزبی‌ به‌سه‌ر‬ ‫سه‌رخستنی‌ به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ گش����تی‌‌و كڕین����ی‌ ویژدان ‌ی‬ ‫به‌ش����ێك له‌نوس����ه‌ران‌و رۆژنامه‌نوسان‌و‬ ‫ئه‌دیبان‌و مامۆس����تایان‌و زۆر جیلی‌ ترو‬ ‫بێده‌ن����گ كردنی����ان و‪.....‬ت����اد زیاتر‬ ‫ی به‌سه‌ر‬ ‫به‌رده‌وامه‌و وه‌زعه‌كه‌ گۆڕانی‌ وا ‌‬ ‫نه‌هاتوه‌ شایانی‌ هه‌ڵوه‌سته‌ له‌سه‌ركردنب ‌ێ‬ ‫له‌سایه‌ی‌ چوارساڵی‌ كاری‌ ئۆپۆزسیۆن ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م هێزانه‌وه‌‪ .‬راس����ت ‌ه ئه‌م سێ‌ هێزه‌ ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن به‌تایبه‌تیش گۆڕان هه‌وڵ ‌ی‬ ‫ی‬ ‫داو‌ه له‌ناوبازن����ه‌ی‌ راس����ته‌قینه‌ی‌ كار ‌‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن بوون����ا هه‌ن����گاو بنێت‌و‬ ‫كه‌موك����وڕی‌‌و گه‌نده‌ڵیه‌كان����ی‌ ئ����ه‌م‬ ‫دوو حیزب����ه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵت بخات����ه‌روو‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم چاوچنۆكی‌ هه‌ندێ����ك له‌ئه‌ندام‬ ‫جێگیرنه‌بوون����ی‌‬ ‫په‌رله‌مانه‌كان����ی‌‌و‬ ‫ی دوو حیزب ‌ه‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ ئۆپۆزسیۆنیانه‌ ‌‬ ‫ئیسالمیه‌كه‌ی‌ هاوڕێی‌ له‌گ ‌ه ‌ڵ به‌رده‌وام ‌ی‬ ‫نه‌دان به‌یه‌ك ئاراسته‌یی‌ خیتابی‌ توندو‬ ‫راستی‌ ئۆپۆزسیۆنی‌ وایكردووه‌ ئامانج ‌ه‬

‫گه‌وره‌و گرنگه‌ك ‌ه له‌كاری‌ ئۆپۆزسیۆنێك ‌ی‬ ‫راسته‌قینه‌ به‌دی‌ نه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫ژم����اره‌ی‌ كۆبونه‌وه‌كان����ی‌ نێ����وان‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن‌و ده‌س����ه‌اڵت به‌مه‌به‌ست ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ (خۆیان وته‌نی‌ چاكس����از ‌‬ ‫راسته‌قینه‌) به‌راده‌یه‌ك زۆر‌ه له‌واڵتێك ‌ی‬ ‫ی وه‌ك هه‌رێمی‌ كوردستاندا‬ ‫مه‌هزه‌له‌دار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گێتی‌ دنیا ‌‬ ‫ێ له‌هیچ واڵتێكی‌ تر ‌‬ ‫نه‌ب���� ‌‬ ‫دیموكراس����یدا بوون����ی‌ نی����ه‌و نابینرێ‌‪.‬‬ ‫سه‌رباری‌ پێشكه‌ش كردنی‌ ده‌یان پرۆژ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت بۆكاری‌ چاكسازی‌‌و پاكساز ‌‬ ‫له‌الی����ه‌ن ئۆپۆزس����یۆنه‌وه‌ كه‌ئه‌م����ه‌ش‬ ‫دیسان هه‌ر له‌م واڵته‌دا ئه‌بینرێ‌‪ .‬ئاخر‬ ‫كو ره‌وایه‌ هێزێكی‌ ئۆپۆزسیۆن له‌جیات ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پرۆژه‌ داته‌پیوه‌كانی‌ ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫شه‌ن‌و كه‌وبكات‌و خا ‌ڵ به‌خاڵ‌‌و دێڕ به‌دێڕ‬ ‫بۆهه‌م����وو الیه‌كی‌ بخات����ه‌روو بۆخه‌ڵك ‌ی‬ ‫ی‬ ‫عام����ی‌ كوردس����تان‪ ،‬كه‌چ���� ‌ی له‌ب����ر ‌‬ ‫ی‬ ‫بیركردن����ه‌و‌ه ل����ه‌م كاره‌ گرنگه‌ی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫دێت‌و پرۆژ‌ه پێشكه‌ش����ی‌ دوو هێزه‌كه‌ ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت ئه‌كات به‌مه‌به‌ستی‌ رێنیشاندان‬ ‫بۆكاركردن به‌ئاراس����ته‌یه‌كی‌ چاكدا‪ .‬له‌م‬ ‫كاره‌ی‌ ئۆپۆزیسۆنیش مه‌هزه‌له‌تر ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫دوو هێزه‌كه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتیش دێن به‌پرۆژ‌ه‬ ‫جوابی‌ پرۆژه‌كه‌ی‌ ئۆپۆزیسۆن ئه‌ده‌نه‌و‌ه‬ ‫ی هه‌ردووالیان له‌ده‌سه‌اڵتدابن‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ ‌‬ ‫یان ئۆپۆزسیۆن بن!!‪.‬‬ ‫مه‌هزه‌له‌كانی‌ ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌سه‌اڵت‬ ‫ی‬ ‫ل����ه‌م واڵت ‌ه ئه‌وه‌ن����ده‌ زۆرن له‌وه‌ تێه‌ڕ ‌‬ ‫ك����ردووه‌ بتوانی����ت بیانژمێری����ت‌و وه‌ك‬ ‫ی له‌س����ه‌ر بكه‌ی‌‪،‬‬ ‫ته‌وه‌ره‌ی����ه‌ك قس����ه‌ ‌‬ ‫به‌اڵم خاڵێكی‌ سه‌رنج راكێش كۆبونه‌و‌ه‬ ‫به‌رده‌وام‌و زۆره‌كانی‌ نێوانیانه‌ به‌مه‌به‌ست ‌ی‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ چاكس����ازی‌‪ .‬بێگومان ئه‌م‬ ‫كۆبونه‌وان ‌ه له‌هه‌م����وو بوارێكدا خزمه‌ت‬ ‫به‌ده‌سه‌اڵت ئه‌كه‌ن له‌به‌ر ئه‌م هۆكارانه‌‪:‬‬ ‫‪-1‬به‌م كۆبونه‌وانه‌ هێزه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫گوڕوتینێك ئه‌ده‌ن به‌ده‌زگا ئیعالمیه‌كان ‌ی‬ ‫خۆیان به‌وه‌ی‌ ئاماده‌ن له‌گ ‌هڵ‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫دابنیشن به‌مه‌به‌س����ت ‌ی گه‌یشتن به‌رێگا‬ ‫ی یه‌كده‌س����تی‌‌و‬ ‫چاره‌ی����ه‌ك ب����ۆكار ‌‬ ‫خزمه‌تكردن����ی‌ كۆمه‌اڵن���� ‌ی خه‌ڵك ئه‌م‬ ‫ده‌زگا ئیعالمیانه‌ش لێزانان ‌ه ئه‌زانن چۆن‬ ‫ی‬ ‫مكیاجی‌ ئه‌م كۆبونه‌وان ‌ه بكه‌ن‌و بینه‌ر ‌‬ ‫ی كوردستان ‌ی‬ ‫خۆیان‌و خه‌ڵكه‌ نارازییه‌كه‌ ‌‬ ‫پێ‌ فریو بده‌ن‪.‬‬ ‫‪ -2‬هێزه‌كان����ی‌ ئۆپۆزس����یۆن خه‌ریك‬

‫باشتر‌ه ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌بری‌ كۆبونه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ هێزه‌كان ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت‪ ،‬بێت‌و‬ ‫كوبونه‌و‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫ی سه‌رجاد‌ه‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫بكات تابتوانێ له‌م‬ ‫ی‬ ‫ی ئێستا ‌‬ ‫خوله‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مان ده‌نگ ‌‬ ‫زیاتر به‌ده‌ست‬ ‫بێنێت‬ ‫ئه‌كه‌ن ب����ه‌م جۆر‌ه كۆبونه‌وانه‌و كاتێك ‌ی‬ ‫باشیان لێده‌سێنن‌و خه‌ریكیان ئه‌كه‌ن به‌م‬ ‫ی ناو كۆبونه‌وه‌كانه‌وه‌و‬ ‫دانیشتن‌و قسانه‌ ‌‬ ‫پرۆژه‌ی‌ ق����ورس‌و مه‌رجداریان پێكه‌ش‬ ‫ئه‌ك����ه‌ن ئه‌م����ه‌ش واده‌كات ماوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫باش به‌وه‌اڵمی‌ ئه‌م پرۆه‌یه‌ به‌س����ه‌رن‌و‬ ‫له‌حه‌ماس����ی‌ وت����اری‌ ئۆپۆزیس����ۆنی‌‌و‬ ‫ده‌رخستنی‌ كه‌موكورییه‌كانی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫دووربكه‌ونه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-3‬ده‌س����ه‌اڵت به‌م كاره‌ی����ان خه‌ڵك ‌ی‬ ‫ن����ارازی‌‌و ت����وره‌ی‌ كوردس����تان زیات����ر‬ ‫له‌ئۆپۆزسیۆن دوور ده‌خه‌نه‌وه‌و خه‌ڵك ‌ی‬ ‫ی‬ ‫والێده‌كه‌ن ناره‌زاییه‌كان به‌رنه‌ سه‌نگه‌ر ‌‬ ‫دژه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌و سه‌رزه‌نتشیان بكه‌ن‬ ‫ئه‌م����ه‌ش له‌هه‌موو بارێك����دا به‌خزمه‌ت ‌ی‬ ‫خۆی����ان ئه‌ش����كێته‌و‌ه ‪ ،‬له‌الیه‌ك كه‌لێن‬ ‫ئه‌خه‌نه‌ نێوان خه‌ڵك‌و ئۆپۆزس����یۆنه‌و‌ه‬ ‫له‌الیه‌ك����ی‌ تریش خۆی����ان له‌بیری‌ ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ نارازییانه‌ ئه‌به‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێس����تا به‌هه‌موو پێوه‌رو ش����ێوه‌یه‌ك‬ ‫ئه‌توانین بڵێین ئۆپۆزسیۆنی‌ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ی له‌كار ‌‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌ك خه‌ڵه‌فاوه‌ ئاگا ‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ خۆی‌ نه‌ماوه‌و له‌گه‌ڵ‌ شیوعی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی وا ‌‬ ‫حس����ك‌و بزوتن����ه‌وه‌ جیاوازییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌ماوه‌ بۆده‌سه‌اڵت! له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ئه‌وانه‌ ‌‬

‫ی ئه‌كه‌ن به‌هیچ شێوه‌یه‌ك دوو‬ ‫ئه‌مان داوا ‌‬ ‫هێزه‌كه‌ی‌ ده‌س����ه‌اڵت جێ‌به‌جێی‌ ناكه‌ن‌و‬ ‫ناچنه‌ ژێرباری‌ داواكارییه‌كانیان‌و ته‌نیا‬ ‫كۆبونه‌و‌ه له‌پێن����او كۆبونه‌وه‌ی ‌ه ئه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هی����چ مرۆڤێكی‌ كوردو بێگانه‌ی‌ به‌ئاگا ‌‬ ‫دۆخی‌ سیاس����ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان‬ ‫هه‌رگیز پێش����بینی‌ ئه‌وه‌ ناكه‌ن ئه‌م دوو‬ ‫ی‬ ‫هێز‌ه گرێبه‌سته‌ نه‌وتیه‌كان‌و داهاته‌كه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ستور‬ ‫ئاش����كرا بكه‌ن‪ ،‬پرۆژه‌ یاسا ‌‬ ‫بگه‌ڕێین����ه‌وه‌ بۆپه‌رله‌م����ان‌و س����یته‌م ‌ی‬ ‫سیاس����ی‌ واڵت بكرێت����ه‌ په‌رله‌مان���� ‌ی‬ ‫ی ئه‌م سیس����ته‌م ‌ه تێكه‌ڵه‌‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫له‌بر ‌‬ ‫ده‌ستی‌ حیزب له‌حكومه‌ت‌و ناوه‌نده‌كان ‌ی‬ ‫ی‬ ‫خوێندن‌و دادگاكان دوورناخه‌نه‌وه‌‪ ،‬كار ‌‬ ‫حیزبایه‌تی‌ له‌ناو هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌و‬ ‫پۆلیس بنه‌بڕ ناكه‌ن‪ ،‬هێزه‌كانی‌ ئاسایش‬ ‫یه‌ك ناگرنه‌وه‌‪ ،‬س����وپایه‌كی‌ نیشتیمان ‌ی‬ ‫دروست ناكرێ‌ وه‌الئیان بۆهیچ هێزێك ‌ی‬ ‫ی نه‌ب����ێ‌‪ ،‬په‌رله‌م����ان ناكه‌ن���� ‌ه‬ ‫سیاس���� ‌‬ ‫مه‌رجه‌عی‌ بڕیاره‌ چاره‌نوسس����ازه‌كان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫دادگاكان له‌و‌ه بێ‌ هێزتر ئه‌كه‌ن باشتر ‌‬ ‫ناك����ه‌ن تابتوانێ‌ گه‌نده‌ڵ����ه‌ گه‌وره‌كان‬ ‫راكێش����ێت ‌ه كونجی‌ زیندان‪ ،‬ته‌قه‌كه‌ران ‌ی‬ ‫ی خۆپیشانده‌ریان‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫حیزب ئه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی هێزه‌كان ‌ی‬ ‫كوش����ت كه‌ئیس����تا له‌بی����ر ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش چونه‌ته‌وه‌ حیزب بیانبات ‌ه‬ ‫به‌رده‌می‌ دادگاكان‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و‌ه خولێكی‌ په‌رله‌م����ان له‌كۆتای ‌ی‬ ‫كاری‌ نزی����ك ئه‌بینه‌و‌ه كه‌چی‌ هێزه‌كان ‌ی‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن به‌رده‌وام����ن له‌كۆبونه‌و‌ه‬ ‫ی ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫له‌گ����ه‌ ‌ڵ دوو هێزه‌ك����ه‌ ‌‬ ‫به‌مه‌به‌س����تی‌ (چاكسازی‌!) به‌بڕوای‌ من‬ ‫ی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئه‌م كۆبونه‌وه‌ به‌رده‌وامانه‌ ‌‬ ‫جگ ‌ه له‌خه‌ڵه‌فاوی‌‌و كوشتنی‌ كات هیچ ‌ی‬ ‫دیك ‌ه نیه‌‪ .‬بۆیه‌ باش����تره‌ ئۆپۆزس����یۆن‬ ‫له‌ب����ری‌ كۆبون����ه‌وه‌ له‌گ����ه‌ ‌ڵ هێزه‌كان ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت‪ ،‬بێت‌و كوبونه‌و‌ه له‌گه‌ ‌ڵ خه‌ڵك ‌ی‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌رجاده‌ بكات تابتوانێ له‌م خوله‌ ‌‬ ‫ئێستای‌ په‌رله‌مان ده‌نگی‌ زیاتر به‌ده‌ست‬ ‫ی‬ ‫ی بردنه‌وه‌ ‌‬ ‫بێنێ����ت‌و هه‌وڵبدا له‌رێ����گا ‌‬ ‫زۆرترین����ی‌ كورس����یه‌كان ‌ی په‌رله‌مانه‌و‌ه‬ ‫بۆخولی‌ داهاتوو ئه‌م پرۆژانه‌ی‌ ئێس����تا‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌كات خۆ ‌‬ ‫ی ده‌س����ه‌اڵت ‌‬ ‫پێشكه‌ش���� ‌‬ ‫جێ به‌جێ بكات گه‌ر توانی‌ ژماره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ی په‌رله‌مان بباته‌وه‌و‬ ‫ی كورسیه‌كان ‌‬ ‫باش ‌‬ ‫حكومه‌ت پێ����ك بێنێ‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌م دوو‬ ‫هێز‌ه به‌راده‌یه‌ك له‌ناو قوڕی‌ غروری‌‌و ب ‌ێ‬ ‫هۆشی‌ خۆیاندا چه‌قیون له‌و‌ه ده‌رچون ‌ه‬ ‫ده‌ستیان بگریت‌و چاوه‌رێی‌ رۆیشتنیان‬ ‫لێبكه‌ی‌‪ ،‬واتا ئه‌نجامدانی‌ چاكس����ازی‌‌و‬ ‫بنه‌بڕكردن ‌ی گه‌نده‌ڵ���� ‌ی ك ‌ه ئه‌مه‌ش زۆر‬ ‫مه‌حاڵ ‌ه ئه‌م دوو هێزه‌ قودره‌تی ئه‌مه‌یان‬ ‫ی بده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌بێ‌‌و ئه‌نجام ‌‬

‫به‌رته‌سكبوونه‌وه‌ی جیهانی ئه‌خالق‬ ‫دیالن حسێن*‬ ‫یه‌كێ���ك له‌ده‌رئه‌نجامه‌كانی گه‌نده‌ڵی‬ ‫ك���ه‌ ب���ه‌الی من���ه‌وه‌ كه‌م‪-‬پێیزانراوه‌‪،‬‬ ‫به‌رته‌س���كبوونه‌وه‌ی توان���ای ئابووری‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌رته‌سكبوونه‌وه‌ی جیهانی‬ ‫ئه‌خالقمانه‌‪ >.‬كاترین بوو‬ ‫نزیك���ه‌ی س���اڵێك ب���ه‌ر له‌ئێس���تا‬ ‫كادرێكی پارتێكی سیاس���ی ته‌له‌فونی‬ ‫بۆ ك���ردم و به‌زمانێك���ی برایانه‌ داوای‬ ‫لێكردم له‌س���ه‌ر لیس���تی پارته‌كه‌یان‬ ‫حسابێكی بانكی بكه‌مه‌وه‌‪ .‬منیش له‌به‌ر‬ ‫ڕێزگرتن���ی برایه‌ت���ی و پێنه‌دانی كاتی‬ ‫پێویس���ت بۆ بیركردنه‌وه‌‪ ،‬ده‌ستبه‌جێ‬ ‫قایلبووم‪ .‬كات‪ :‬چه‌ن���د مانگێك دوای‬ ‫به‌زۆر كۆتایی پێهێنانی خۆپیش���اندان‬ ‫و ناڕه‌زایه‌تییه‌كان���ی به‌ه���اری ‪.٢٠١١‬‬ ‫پیش���ه‌كه‌م‪ :‬بێكار‪ .‬موچه‌ی حس���ابه‌‬ ‫بانكییه‌كه‌‪ :‬هه‌ش���ت سه‌د هه‌زار دینار‪.‬‬ ‫بۆ ك���ێ‪ :‬بۆ پارتێكی به‌ن���او چه‌پڕه‌و‪.‬‬ ‫له‌چیدا س���ه‌رف ده‌كرێت‪ :‬نازانم‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫كورته‌ س���یناریۆیه‌كی ڕاس���ته‌قینه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ له‌هه‌مان كاتدا بۆ س���ه‌دان كادری‬ ‫پارته‌ سیاسییه‌كانی دیكه‌ش دروسته‌‪،‬‬ ‫بێگوم���ان به‌جیاوازییه‌كی بچوك له‌گه‌ڵ‬ ‫مندا‪ :‬زۆربه‌ی ئه‌و كادیرانه‌ موچه‌كه‌ بۆ‬ ‫خۆیان وه‌رده‌گرن‪ ،‬له‌گه‌ڵ پێدانی بڕێكی‬ ‫كه‌م سه‌رفتره‌ی سیاسی به‌پارته‌كه‌یان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م <>خزمه‌تگوزاریی���ه‌<> ته‌نها‬ ‫كادیرانی پارت���ی و یه‌كێتی ناگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو س���ه‌رجه‌م پارته‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫ژماره‌ی���ه‌ك له‌كادیرانی���ان مووچ���ه‌‬ ‫له‌حكوم���ه‌ت وه‌رده‌گ���رن‪ .‬بۆچ���ی؟‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وانه‌ كه‌سانێكن خه‌ریكی‬ ‫سیاس���ه‌ت و نه‌ته‌وایه‌تی كردنن‪ .‬وه‌ك‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ئه‌م سیاس���ه‌ت و نه‌ته‌وایه‌تی‬ ‫پیش���ه‌ بن‪ ،‬نه‌ك چاالكییه‌كی مه‌ده‌نی‪،‬‬ ‫یان س���یفه‌تێكی مرۆڤ���ه‌كان بن‪ ،‬نه‌ك‬ ‫بیروباوه‌ڕو هه‌س���تێكی زه‌مینی‪ .‬ئه‌گه‌ر‬

‫كاره‌س���ات بریتی بێت ل���ه‌‪ :‬ڕوداوێكی‬ ‫زیان به‌خ���ش و دڵته‌زێن به‌قه‌باره‌یه‌كی‬ ‫گ���ه‌وره‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ئه‌گه‌ر به‌س���ه‌رهاته‌كه‌ی‬ ‫من چه‌ندجاره‌ بكه‌ینه‌وه‌ ئه‌وه‌ ئاس���تی‬ ‫كاره‌س���اته‌كه‌مان بۆ ده‌رده‌كه‌وێت‪ .‬من‬ ‫ته‌مه‌نم له ناوه‌ڕاستی بیسته‌كاندایه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌ به‌ویستی خۆم بۆ ماوه‌یه‌ك وازم‬ ‫له‌كاركردن هێنابوو (كه‌ له‌ڕێكخراوێكی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی كارم ده‌كرد) و له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫پش���ووم ده‌دا‪ ،‬خه‌رجی مانگانه‌م ته‌نها‬ ‫سه‌د هه‌زار دینار بوو‪ ،‬هیچ چاالكیه‌كی‬ ‫وه‌هام نه‌بوو خزمه‌ت به‌هاونیشتیمانیانم‬ ‫ب���كات‪ ،‬كه‌چ���ی له‌س���ه‌روی ئه‌مانه‌وه‌‬ ‫مانگانه‌یه‌كم ب���ۆ ده‌بڕدرێته‌وه‌ كه‌ زۆر‬ ‫زیاتره‌ له‌مووچه‌ی ت���ازه‌ دامه‌زراوێكی‬ ‫كه‌رتی حكوم���ی‪ .‬ئ���ه‌و پاره‌یه‌ش كه‌‬ ‫وه‌ریده‌گ���رم ده‌ڕوات ب���ۆ پارتێ���ك كه‌‬ ‫خیتابه‌كانی یه‌كس���انی و دادپه‌روه‌ری‬ ‫و ئازادییه‌! كردا‌ره كانیش���ی گزگلترین‬ ‫ك���ردارن كه‌ له‌كۆبون���ه‌وه‌ی رۆتینانه‌ی‬ ‫ئه‌ندامه‌كان���ی تێناپه‌ڕێت! ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫دۆخی زۆرێكی تر بێت له‌و كه‌سانه‌و له‌و‬ ‫پارتانه‌ی كه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ وه‌رده‌گرن‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ئاما‌ژه‌یه‌كی ك���وژه‌ره‌ به‌گه‌نده‌ڵه‌ییه‌كی‬ ‫ئه‌خالق���ی كه ‌گه‌ش���تووه‌ته‌ ئاس���تی‬ ‫كاره‌س���ات‪ ،‬چونكه‌ به‌ڕێژه‌یه‌كی فراوان‬ ‫ڕووده‌دات‪ ،‬به‌هه‌رده‌ردان���ی س���امانی‬ ‫گش���تییه‌‪ ،‬وه‌ بێده‌نگی���ش به‌رامبه‌ری‬ ‫بێئه‌مه‌كییه‌ك���ی ئه‌خالقیی���ه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫جێگای تێڕامان���ه‌ تێوه‌گالنی كادیرانی‬ ‫پارته‌ ئۆپۆزس���یۆنه‌كانه‌‪ .‬ئایرۆنییه‌كه‌‬ ‫له‌وه‌دایه‌ كه‌ له‌كاتێكدا یه‌كێك له‌هۆكاره‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی پشت ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی‬ ‫به‌هاری ‪ ٢٠١١‬نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵی بوو‬ ‫له‌حكومه‌تدا‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا هۆكارێكی‬ ‫دامركاندن���ه‌وه‌ی ده‌نگ���ی تون���دی‬ ‫ڕه‌خنه‌گرانه‌ی ئۆپۆزسیۆن تێوه‌گالنیان‬ ‫بوو له‌به‌رنامه‌یه‌كی گه‌نده‌ڵی وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ره‌وه‌ باس���مكرد‪ .‬داڕشتنی ئه‌م‬

‫له‌كوردستان‬ ‫ژماره‌یه‌كی زۆر‬ ‫ناوی وه‌همی‬ ‫هه‌ن كه‌ ناویان‬ ‫له‌حكومه‌ت‬ ‫تۆماركراوه‌و چه‌ند‬ ‫كه‌سێكی كه‌م یان‬ ‫پارتی سیاسی‬ ‫موچه‌كانیان‬ ‫وه‌رده‌گرن‬ ‫جۆره‌ به‌رنامان���ه‌ له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی‬ ‫حكومه‌ت���ه‌ گه‌نده‌ڵه‌كان���ه‌‪ .‬له‌كتێب���ی‬ ‫<>له‌ودی���و جوان���ی هه‌تاهه‌تایی>>‬ ‫نوس���ه‌ری ئه‌مریك���ی <>كاتری���ن‬ ‫ب���وو>> نه‌هامه‌تییه‌كان���ی گه‌ڕه‌كێكی‬ ‫په‌راوێزخراوی هه‌ژارنش���ین له‌ش���اری‬ ‫مۆمب���ای هیندس���تان ده‌گێڕێت���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ش���وێنێكی گێڕانه‌وه‌ك���ه‌دا باس���ی‬ ‫ئافره‌تێ���ك ده‌كات كه‌ چ���ۆن ده‌یه‌وێت‬ ‫خێزانه‌كه‌ی له‌هه‌ژاریی���ه‌وه‌ بگوازێته‌وه‌‬ ‫بۆ ده‌وڵه‌مه‌ن���دی‪ ،‬ئه‌ویش به‌دوو ڕێگا‪:‬‬ ‫خۆنزیك كردنه‌وه‌ له‌پارته‌ سیاسیه‌كان‬ ‫و به‌م���ه‌ش س���وودوه‌رگرتن له‌به‌رنامه‌‬ ‫<>چاكسازییه‌كانی>> حكومه‌ت‪ ،‬وه‌‬ ‫دامه‌زراندنی ڕێكخراوێ���ك و وه‌رگرتنی‬ ‫یارمه‌تییه‌ك���ی خه‌یاڵی���ی له‌حكومه‌ت‬

‫له‌ژێر پاساوی سه‌رپه‌رشتیكردنی ده‌یان‬ ‫قوتابخانه‌و س���ه‌دان قوتاب���ی وه‌همی‪.‬‬ ‫له‌كوردس���تان ژماره‌یه‌ك���ی زۆر ناوی‬ ‫وه‌همی ه���ه‌ن كه‌ ناوی���ان له‌حكومه‌ت‬ ‫تۆماركراوه‌و چه‌ند كه‌س���ێكی كه‌م یان‬ ‫پارتی سیاسی موچه‌كانیان وه‌رده‌گرن‪،‬‬ ‫ژماره‌یه‌ك���ی زۆری تری���ش ه���ه‌ن كه‌‬ ‫بنه‌مایه‌كی ئه‌خالق���ی پته‌ویان نییه‌ بۆ‬ ‫ڕه‌تكردن���ه‌وه‌ی وه‌رگرتنی مووچه‌یه‌كی‬ ‫مانگان���ه‌ ك���ه‌ به‌رامب���ه‌ر به‌كردن���ی‬ ‫<>هیچ>> وه‌ریده‌گرن‪ .‬من دوای سێ‬ ‫مانگ له‌كردنه‌وه‌ی حس���ابه‌ بانكییه‌كه‌‬ ‫هۆش���م كرده‌وه‌‪ .‬به‌اڵم كاره‌س���اته‌كه‌‬ ‫ب���ه‌رده‌وام بوو‪ .‬دوای ئ���ه‌وه‌ی ده‌فته‌ر‬ ‫چه‌كه‌كه‌م راده‌ستی پارته‌ سیاسییه‌كه‌‬ ‫كرده‌وه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی مووچه‌كه‌ ببڕن‪،‬‬ ‫دوای چه‌ن���د مانگێك���ی ت���ر ب���ۆم‬ ‫ده‌ركه‌وت ك���ه‌ نه‌یانبڕی���وه‌و ئیمزاكه‌م‬ ‫ته‌زویركراوه‌و مانگانه‌ پاره‌ وه‌رگیراوه‌!‬ ‫ئه‌وه‌ن���ده‌ی له‌ك���رداری ته‌زویركردنه‌كه‌‬ ‫بێ���زارو تووڕه‌ب���ووم‪ ،‬چه‌ن���د ئه‌وه‌نده‌‬ ‫له‌توان���ای سه‌رس���ورهێنه‌ری گه‌نده‌ڵی‬ ‫له‌به‌رته‌سككردنه‌وه‌ی مه‌ودای ئه‌خالقی‬ ‫تووڕه‌تر ب���ووم‪ .‬بانك���ه‌ حكومییه‌كه‌م‬ ‫ئاگادارك���رده‌وه‌‪ ،‬موچه‌ك���ه‌م ب���ڕی‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندیش���م له‌گه‌ل كه‌سه‌ نزیكه‌كانی‬ ‫پارته‌ سیاس���ییه‌كه‌ نه‌م���ا‪ ،‬وه‌ توانیم‬ ‫زیاتر بچوكبوونه‌وه‌ی جیهانی ئه‌خالقیم‬ ‫ڕابگرم‪ ،‬چونه‌ ده‌ره‌وه‌شم له‌كوردستان‬ ‫یارمه‌تیده‌رێك���ی ب���اش ب���وو ب���ۆ‬ ‫ڕزگاربوون له‌و پیس���بوونه‌ ئه‌خالقییه‌‪.‬‬ ‫به‌س پرس���یاره‌كه‌ ده‌مێنێت���ه‌وه‌‪ :‬ئایا‬ ‫چ���ه‌ن كه‌س له‌ن���اوه‌وه‌ی كوردس���تان‬ ‫ك���ه‌ مووچه‌یه‌ك���ی مڕی له‌و ش���ێوه‌یه‌‬ ‫وه‌رده‌گرن‪ ،‬به‌رته‌سكبوونه‌وه‌ی جیهانی‬ ‫ئه‌خالقیان ڕاده‌گرن‪ ،‬پێش له‌ناوچوونی‬ ‫هه‌ستكرن به‌لێپرسراوییه‌تی ئه‌خالقی؟‬ ‫*خوێندكاری ماس���ته‌ر له‌نووس���ینی‬ ‫داهێنه‌رانه‌‪ ،‬ئه‌مریكا‬

‫‪13‬‬

‫هه‌ڵبژاردن‌و مه‌رجه‌کانی‬ ‫رێبین هه‌ردی‬

‫حیزب بزانێت‌و بگره‌ هه‌ستبکات به‌هۆی‬ ‫ئه‌وه‌وه‌ له‌و جێگایه‌دایه‌و بێ ره‌زامه‌ندی‬ ‫ئه‌ویش به‌ئاس���انی ال ئه‌برێت‪ ،‬ئه‌وا نه‌ک‬ ‫هه‌ر حکومه‌ت ناتوانێ���ت بێالیه‌ن بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵک���و به‌ دام���وده‌زگاو کادره‌کانیه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌بنه‌ درێژکراوه‌ی یه‌کێک له‌الیه‌نه‌کانی‬ ‫ملمالنێی هه‌ڵبژاردن‬ ‫‪ -3‬خالێکی تر که‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی ئازادو‬ ‫دیموکراس���ی زۆر گرن���گ‌و پ���ر بایه‌خه‌‬ ‫بون���ی دادگایه‌کی س���ه‌ربه‌خۆو بێالیه‌نه‌‬ ‫ک���ه‌ دور له‌کاریگه‌ری هی���چ الیه‌ک هه‌م‬ ‫سه‌رپه‌رش���تی هه‌ڵبژاردن ب���کات‌و هه‌م‬ ‫له‌و ش���کات‌و س���کا‌‌‌اڵیانه‌ بکۆڵێته‌وه‌ که‌‬ ‫له‌پێش‌و له‌دوای هه‌‌‌‌ڵبژاردن به‌ده‌س���تی‬ ‫ئه‌گات‪ .‬کاتێک دادگا س���ه‌ربه‌خۆ نه‌بوو‪،‬‬ ‫ئه‌ندامه‌کان���ی له‌ژێ���ر ره‌حمه‌تی حیزبدا‬ ‫بون‌و بگره‌ به‌هۆی ئ���ه‌وه‌وه‌ دامه‌زرابن‌و‬ ‫پله‌ی���ان پێبه‌خش���را بێت‪ ،‬ئه‌س���ته‌مه‌‬ ‫بتوانرێت هه‌ڵبژاردنێ���ک پاک‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫نیمچه‌ پاک بکرێت‪.‬‬ ‫‪ -4‬بونی ئابوریه‌کی ئازاد دور له‌کۆنترۆڵی‬ ‫ئ���ه‌و الیه‌نانه‌ی کێبرکێ ب���ۆ هه‌لبژاردن‬ ‫ئه‌ک���ه‌ن‪ .‬یان راس���تر بون���ی الینه‌کانی‬ ‫ملمالنێی‌ سیاسی‪ ،‬له‌و سامانه‌ نه‌ته‌وه‌یی‌و‬ ‫بودجه‌یه‌ی به‌ده‌ست حکومه‌ته‌وه‌یه‌‪ ،‬یان‬ ‫النیکه‌م دابینکردنی یه‌کس���انی کۆمه‌کی‬ ‫مادی بۆ الینه‌کانی هه‌لبژاردن‪.‬‬ ‫‪ -5‬بونی ده‌زگای راگه‌یاندنی سه‌ربه‌خۆ‬ ‫که‌ کاتی یه‌کسان یان النیکه‌م هاوتا بۆ‬ ‫الیه‌نه‌کان دیاری بکات‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر دیموکراسی جۆرێک له‌حوکمرانی‬ ‫سیاس���ی بیت که‌ به‌ره‌زامه‌ندی خه‌ڵک‌و‬ ‫له‌رێگه‌ی ئه‌وه‌وه‌ دائه‌مزرێت‪ ،‬ئه‌وا گومانی‬ ‫تی���ا نیه‌ تا‌که‌ رێگ���ه‌ی ده‌رکه‌وتنی ئه‌م‬ ‫ره‌زامه‌ندیه‌ ئامرازی هه‌ڵبژاردنه‌‪ .‬لێره‌وه‌‬ ‫یه‌کێک له‌ه���ه‌ره‌ گرنگترین ره‌گه‌زه‌کانی‬ ‫دیموکراس���ی هه‌ڵبژاردنه‌‪ .‬مومکین نیه‌‬ ‫رژێمێکی دیموکراتی هه‌بێت به‌بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ئه‌نجام بدات‪ .‬ته‌نها له‌رێگه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌یه‌ ئه‌توانین ویست‌و خواستی‬ ‫ده‌نگده‌ران���ی کۆمه‌ڵگای���ه‌ک بناس���ین‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌گ���ه‌‌ڵ ئه‌م گرنگیه‌ی هه‌‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫هه‌‌ڵه‌یه‌کی گه‌وره‌ ئه‌که‌ین دیموکراسی بۆ‬ ‫بون‌و نه‌بون���ی هه‌ڵبژاردن بگه‌ڕێنینه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌رده‌می ئیستادا هیچ حوکمرانیه‌ک‬ ‫نیه‌ هه‌‌‌ڵبژاردن نه‌کات‌و وه‌ک شێوازێکی‬ ‫سه‌ره‌کی ش���ه‌رعیه‌تدان به‌خۆی به‌کاری‬ ‫نه‌هێنێت‪ .‬هه‌‌‌‌‌‌‌ڵب���ژاردن که‌ میکانیزمێکی‬ ‫سه‌ره‌کی دیموکراسیه‌و جه‌وهه‌ره‌که‌شی‬ ‫به‌ش���داری پێکردنی خه‌ڵک ‌ه له‌وه‌ی کێ‌و‬ ‫چی حوکمبکات‪ ،‬ئه‌وا له‌هه‌مانکاتدا بووه‌‬ ‫به‌ میکانیزمێکی گرنگی ش���ه‌رعیه‌تدان‬ ‫به‌دیکتاتۆری‌و س���ته‌مکاری‪ .‬به‌گش���تی‬ ‫له‌ناوه‌را‌س���ته‌کانی س���ه‌ده‌ی بیس���ت‬ ‫به‌دواوه‌‪ ،‬هیچ س���ته‌مکارو دیکتاتۆریک‬ ‫نه‌ب���ووه‌ هه‌‌‌‌ڵبژاردن���ی وه‌ک ئامرازێ���ک‬ ‫ب���ه‌کار نه‌هێنابێت بۆ ئ���ه‌وه‌ی وه‌‌‌‌اڵمی‬ ‫هه‌موو ئه‌و ره‌خنانه‌ بداته‌وه‌ که‌ له‌الیه‌ن‬ ‫نه‌یاره‌کانیانه‌وه‌ ئاراس���ته‌یان ئه‌کرێت‌و‬ ‫له‌ده‌وری ئه‌وه‌ ئه‌س���ورێته‌وه‌ که‌ خۆیان‬ ‫به‌سه‌ر کۆمه‌ڵگادا سه‌پاندووه‌و به‌ترس‌و‬ ‫توقاندن‌و به‌زۆرداری حوکمرانی ئه‌که‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن چیدی ئه‌م���ڕۆ میکانیزمی‬ ‫جیاک���ه‌ره‌وه‌ی رژێم���ه‌ دیکتات���ۆری‌و‬ ‫دیموکراس���یه‌کان نییه‌‪ .‬یان راس���تر بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌‌‌‌ڵبژاردنێک دیموکراتیانه‌ بێت‪،‬‬ ‫ئه‌بێت چه‌ن���د ره‌گه‌زێک ئاماده‌ بێت که‌‬ ‫زه‌مانه‌تی هه‌ڵبژاردنێکی ئازادو یه‌کسان‬ ‫ئ���ه‌کات‪ .‬ئه‌بێت چه‌ن���د ره‌گه‌زێک پێش‬ ‫ئه‌وه‌ی خه‌لکی ب���ه‌ره‌و هه‌‌‌‌‌‌‌ڵبژاردن بچن‪،‬‬ ‫ئام���اده‌ بێت بۆ ئ���ه‌وه‌ی هه‌‌‌‌ڵبژاردنێکی‬ ‫راسته‌قینه‌ بێت‌و دور بێت له‌و شێوازانه‌وه‌‬ ‫که‌ له‌هه‌‌‌‌ڵبژاردنی رژێمه‌ دیکتاتۆره‌کاندا‬ ‫هه‌یه‌‪-1 .‬س���ه‌ره‌تاترین ش���ت که‌ ئه‌بێ‬ ‫ئام���اده‌ بێ���ت دورخس���تنه‌وه‌ی هێزی‬ ‫چه‌کدارو هێ���زی زه‌بروزه‌نگه‌ له‌ملمالنێی‬ ‫سیاسی نێوان الیه‌نه‌کانی‌ کێبڕکێ ئه‌که‌ن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���دا‪ .‬له‌دۆخێک���دا که‌ هێزی‬ ‫چه‌کدارو ئامرازه‌کانی زه‌بروزه‌نگ بێالیان‬ ‫نین‌و به‌ده‌ست الیه‌نێکی هه‌‌‌‌ڵبژاردنه‌وه‌ن به‌ب���ێ بون���ی ئ���ه‌م مه‌رجان���ه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنێک���ی‬ ‫که‌ به‌شداره‌ له‌کێبرکێکه‌دا‪ ،‬مومکین نیه‌ قس���ه‌کردنێک‬ ‫هه‌ڵبژاردنێک���ی پاک‌و بێگه‌رد بکرێت که‌ دیموکراتیانه‌‪ ،‬جگ���ه‌ له‌درۆیه‌کی گه‌وره‌‬ ‫به‌راست ره‌نگدانه‌وه‌ی خواست‌و ویستی هیچی تر نیه‌‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌‌و پێش ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگ���ده‌ران بێت‪ .‬گرنگتری���ن ره‌گه‌زی هیچ یه‌ک له‌م مه‌رجانه‌ نه‌ره‌خس���ێنرێن‪،‬‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن ئه‌وه‌یه‌ ده‌نگ���ده‌ر له‌کاتی هه‌م���وو قس���ه‌کردنێک له‌هه‌ڵب���ژاردن‌و‬ ‫ده‌نگدانیدا تا دوا سنور ئازادبێت‌و نه‌ک گه‌رانه‌وه‌ ب���ۆ ده‌نگی خه‌ڵک‪ ،‬رێک وه‌ک‬ ‫له‌ژێر هه‌ڕه‌ش���ه‌ی هیچ هیزێکدا نه‌بێت‪ ،‬گه‌ران���ه‌وه‌ی دیکتات���ۆره‌کان وای���ه‌ بۆ‬ ‫به‌‌‌‌ڵکو ته‌نانه‌ت به‌گریمانه‌ش هه‌ست به‌م هه‌‌‌‌‌‌‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یه‌ نه‌کات‪ ،‬واته‌ نابێت ده‌نگده‌ر یه‌کێ���ک له‌گرنگترین ئه‌و ش���تانه‌ی که‌‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ک ئه‌و هه‌سته‌ی هه‌بێت که‌ ئۆپۆزسیۆنی کوردستان پێی هه‌ستاوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌شێت‌و ره‌نگه‌ به‌هۆی ده‌نگدانه‌که‌یه‌وه‌ پێش���نیارکردنی کۆمه‌ڵێک پێشنیار‌ه که‌‬ ‫توش���ی هیچ گرفت‌و کێش���ه‌یه‌ک بێت‪ .‬هه‌ر هه‌م���وی له‌ده‌وری دروس���تکردن‌و‬ ‫خالی س���ه‌ره‌کیش بۆ دروس���تبونی ئه‌م ئاماده‌کردنی ئه‌م مه‌رجانه‌ ئه‌سورێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌سته‌ بونی هێزی‌ چه‌کدارو ئامرازه‌کانی یه‌کێک له‌هه‌ره‌ خراپترین ئه‌و ش���تانه‌ش‬ ‫زه‌بروزه‌نگ���ه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی ده‌س���ه‌‌‌‌اڵتی ک���ه‌ حیزبه‌کان���ی ده‌س���ه‌الت کردویانه‌‬ ‫الیه‌نه‌کان���ی به‌ش���داری له‌هه‌‌‌‌ڵبژاردن���دا رێگری بووه‌ له‌دروستبونی ئه‌م مه‌رجانه‌‪.‬‬ ‫هه‌م���وو هه‌ڵبژاردنێکی���ش له‌غیابی ئه‌م‬ ‫ئه‌که‌ن‪.‬‬ ‫‪ -2‬بێالیه‌نی هێ���زی چه‌کدار له‌ملمالنێی مه‌رجانه‌دا بکرێت‪ ،‬جگه‌ له‌هه‌ڵبژاردنێکی‬ ‫هه‌ڵبژاردندا‪ ،‬رامانئه‌کێشێت بۆ خالێکی ته‌زویرو ناپاک هیچی تر نیه‌ که‌ هه‌رگیز‬ ‫گرنگت���ر ک���ه‌ بون���ی حکومه‌تێکی بان ناتوانێ���ت ره‌نگدانه‌وه‌ی راس���ته‌قینه‌ی‬ ‫حیزبیه‌ که‌ له‌س���ه‌رو ده‌سه‌‌‌‌اڵتی حیزبه‌ بیرورای ده‌نگده‌ری کوردستان بێت‪ .‬هه‌ر‬ ‫سیاس���یه‌کانه‌وه‌ بێ���ت‪ .‬حکوم���ه‌ت‌و هه‌ڵبژاردنێکی ناپاکیش که‌ ره‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژێ���ردراوی راسته‌قینه‌ی ده‌نگی خه‌ڵک نه‌بێت‪ ،‬هیچ‬ ‫داموده‌زگاکان���ی‬ ‫په‌رله‌مانێک���ن ک���ه‌ نوێن���ه‌ری هه‌م���وو کارێک ناکات جگه‌ له‌قوڵکردنه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫هێزه‌کانی تێدایه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ئه‌بێت نه‌ک قه‌یرانه‌ سیاس���یانه‌ی له‌فه‌زای سیاسی‬ ‫وه‌ک حیزبێک���ی سیاس���ی‪ ،‬به‌لکو وه‌ک کوردس���تاندا هه‌ن‪ .‬ئه‌زمونی والته‌کانی‬ ‫ده‌زگایه‌ک���ی بان حیزب���ی ره‌فتار بکات ئ���ه‌م ناوچه‌ی���ه‌و به‌دیاریک���راوی دنیای‬ ‫که‌ به‌یه‌ک ماوه‌ له‌حیزبه‌ سیاسیه‌کانه‌وه‌ عه‌ره‌بی پێم���ان ئه‌‌‌ڵێ���ن‪ ،‬زوربه‌ی ئه‌و‬ ‫دور ونزیک���ه‌‪ .‬داموده‌زگاکانی حکومه‌ت رژێمان���ه‌ی روخان‌و له‌س���ه‌ر کار البران‪،‬‬ ‫له‌ملمالنێ���ی هه‌لبژاردن���دا بێالیه‌ن���ن‌و ده‌رئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنی ته‌زویر له‌س���ه‌ر‬ ‫نابێ���ت ب���ه قازانجی هی���چ الیه‌ک دژی حوکم بون‪ .‬ده‌سه‌‌‌‌اڵتداران هه‌میشه‌ زۆر‬ ‫الیه‌نێک���ی دی کار بکه‌ن‪ .‬له‌جێگه‌یه‌کدا به‌ئاس���انی ئه‌توانن ته‌زویر بکه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ک���ه‌ داموده‌زگاکان���ی حکوم���ه‌ت ئه‌بنه‌ زۆر گرانت���ر ل���ه‌وه‌ی چاوه‌ڕێ���ی ئه‌که‌ن‬ ‫کارمه‌ن���دو بنک���ه‌ی حیزب���ی الیه‌نێکی باجه‌که‌ی ئه‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ملمالنێی سیاس���ی‌و هه‌م���وو توانا‌کانی باش���ترین کارێک بۆ ئه‌مرۆی کوردستان‬ ‫حکومه‌ت بۆ پڕوپاگه‌نده‌و کۆکردنه‌وه‌ی ئه‌وه‌یه‌ به‌راس���تی کار بکرێت بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگ بۆ الیه‌نێک���ی ملمالنێکه‌ ته‌رخان مه‌رجه‌کانی هه‌ڵبژاردنێکی ته‌ندروس���ت‌و‬ ‫ئه‌که‌ن‪ ،‬ناکرێت باس له‌بونی هه‌‌‌‌ڵبژاردنی دیموکراتیان���ه‌ ئاماده‌ بکرێ���ت‪ ،‬چونکه‌‬ ‫دیموکراس���یانه‌ بکه‌ین‪.‬له‌و‌‌‌اڵتێک���دا که‌ به‌ب���ێ بونی ئ���ه‌م مه‌رجان���ه‌ چیرۆکی‬ ‫حیزب‌و حکومه‌ت به‌جۆرێک تێکه‌ڵبون که‌ قه‌یرانه‌ سیاس���یه‌کانی کوردستان ته‌واو‬ ‫کارمه‌ندی حکومه‌ت له‌گه‌وره‌ترین پله‌یه‌وه‌ نابێت‌و له‌ته‌نگژه‌یه‌ک ب���ۆ ته‌نگژه‌یه‌کی‬ ‫ب���ۆ نزمترین پله‌ی‪ ،‬خ���ۆی به‌کارمه‌ندی دی ئه‌چین‪.‬‬

‫ئه‌زمونی واڵتانی‬ ‫دنیای عه‌ره‌بی‬ ‫پێمان ئه‌‌‌ڵێن‪،‬‬ ‫زوربه‌ی ئه‌و‬ ‫رژێمانه‌ی روخا ‌ن‬ ‫ده‌رئه‌نجامی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ته‌زویر‬ ‫له‌سه‌ر حوکم بون‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫نه‌وه‌ ‌ی دووه‌می شۆڕش وه‌ك به‌اڵ‬ ‫تورکیا‪ ،‬هه‌ولێر‪ ،‬به‌غداد‬

‫هاتن ‌ه سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ نه‌وه‌ ‌‬ ‫ی شۆڕش‬ ‫دووه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ له‌كوڕ ‌‬ ‫شۆڕشگێڕه‌كان‬ ‫پێكهاتوون‪ ،‬هیچمان‬ ‫پێناڵێت جگ ‌ه‬ ‫ی شۆڕش‬ ‫له‌كوشتن ‌‬ ‫ی باوك ‌ه‬ ‫به‌ده‌ست ‌‬ ‫شۆڕشگێڕه‌كان‬

‫تورکیا سه‌رباری‬ ‫پێداویستی خۆی‬ ‫ده‌خوازێت ببێته‬ ‫رێڕه‌و هه‌‌تا له‬ ‫رووی ئابوری‌و‬ ‫سیاسیه‌وه‬ ‫ده‌ستکه‌وتی ده‌ست‬ ‫بکه‌وێت‬

‫ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌‪ ،‬سه‌ختتر له‌جاران‪ ،‬گه‌رمتر له‌رابردو‬

‫►‬

‫خ���اوه‌ن س���ه‌رچاوه‌ی وزه‪ ،‬نه‌ک ته‌نها‬ ‫ل���ه رۆژهه‌اڵت���ی ناوه‌راس���ت به‌ڵکو له‬ ‫ئه‌فریقاش‪.‬‬ ‫هه‌موو ئ���ه‌م هۆکارانه پێکه‌وه ره‌نگه‬ ‫له پشت دره‌نگ وه‌اڵمدانه‌وه‌ی تورکیاوه‬ ‫بێت بۆ خواس���تی هه‌رێم بۆ راکێشانی‬ ‫بۆریه نه‌‌وتی ن���وێ‪ .‬تورکیا ناخوازێت‬ ‫ببێت���ه کاراکته‌رێک���ی سیاس���ی ب���ۆ‬ ‫فه‌راهه‌مبوونی ئابوری چونکه ئه‌وه کاته‬ ‫ئابوریه‌ک���ه‌ی سیاس���ی ده‌بێت‪ ،‬کاتێک‬ ‫ئابوریش سیاس���ی بوو ئه‌وا راسته‌‌وخۆ‬ ‫مان���ای وه‌هایه که س���نوردار ده‌بێت‪.‬‬ ‫س���نورداربوون ل���ه قازانجی ش���ێوازی‬ ‫س���ه‌رمایه‌دای ئابوریدا نیه‪ .‬جۆرێک له‬ ‫ئابوری که تورکیا ب���ه هه‌ڵپه‌وه به‌ره‌و‬ ‫رووی ده‌ڕوات‪.‬‬ ‫تورکیا له‌ب���اره‌ی کوردس���تانه‌وه له‬ ‫دوودڵیه‌كی س���ه‌ختدایه‪ .‬ل���ه کاتێکدا‬ ‫ئه‌گه‌ربێت���وو س���ه‌رکه‌وتوونه‌بێت ل���ه‬ ‫گه‌ڕان���ه‌وه بۆ عێراق به ه���ۆی گۆڕانی‬ ‫جیوپۆله‌تی���ک‪ ،‬به‌تایب���ه‌ت یه‌کێک له‌و‬ ‫ئه‌گه‌رانه‌ی که ئێس���تا قسه‌ی له سه‌ر‬ ‫ده‌كرێت گۆڕانی نه‌خش���ه‌ی ناوچه‌که‌یه‬ ‫به جۆرێک س���وننه‌ی سوریا‌و سوننه‌ی‬ ‫عێراق به‌ره‌و له‌یه‌ک نزیکبوونه‌وه بڕۆن‬

‫ی كورد‬ ‫ئێستا ورده‌ ورده‌ شۆڕشگێره‌كان ‌‬ ‫به‌ره‌و پیربوون‌و مه‌رگ ده‌چن‪ .‬ئێس���تا‬ ‫ی ش���ۆڕش كه‌نه‌فت‌و ماندوون‌و‬ ‫پیاوان ‌‬ ‫خوی���ان به‌قس���ه‌گرتنه‌و‌ه گرت���وو‌ه بۆ‬ ‫ی نوێیان پێ‬ ‫خه‌ڵك‪ ،‬ئه‌گینا قس���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫نه‌م���او‌ه بۆ وت���ن‪ .‬ب���ه‌اڵم هه‌رچۆنێك‬ ‫بێت شۆڕشگێره‌كان نه‌وه‌گه‌لێك بوون‬ ‫سه‌رده‌مانێكی‌ خه‌ونیان هه‌بوو‪ ،‬نه‌وه‌یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫بوون هی���چ نه‌بێت بۆ دروس���تكردن ‌‬ ‫ئه‌زموون���ی‌ ك���وردی‌( بێگومان له‌گه‌ڵ‬ ‫خه‌ڵك���دا) عاره‌قی زۆریان رش���تووه‌و‬ ‫چه‌ندی���ن جار له‌م���ه‌رگ گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی گه‌وره‌یه‌ به‌ته‌نها‬ ‫ی ئیشكال ‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك نیی ‌ه له‌الیه‌ن پیاوان ‌‬ ‫جێهێشتن ‌‬ ‫شۆڕشه‌وه‌‪ ،‬پیاوانی‌ شۆڕش هه‌ر ته‌نها‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس نین له‌گه‌نده‌ڵ���ی‌‌و مۆدێلێك ‌‬ ‫خراپی‌ حوكمڕانی‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌رپرسیارن‬ ‫له‌وه‌ی‌ كه‌ له‌بیس���ت س���اڵی‌ رابردوودا‬ ‫ی ده‌سه‌اڵت‬ ‫كوڕه‌كانی‌ خۆیان بۆ كورس ‌‬ ‫ی خۆیان ئاماده‌ كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی من ن���ه‌وه‌ی‌ دووه‌م ‌‬ ‫به‌ته‌س���ه‌ور ‌‬ ‫ش���ۆڕش هه‌ڵگری‌ زیاد له‌ئیش���كالێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ كۆمه‌ڵگ ‌ه كه‌ پێویست ‌ه هه‌ڵوێسته‌ ‌‬ ‫له‌سه‌ر بكه‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌م نه‌وه‌ی ‌ه به‌ئه‌زموونه‌كه‌وه‌ ماندوو‬ ‫ی‬ ‫نه‌ب���وون‌و هاتوونه‌ت ‌ه س���ه‌ر س���فره‌ ‌‬ ‫حازری‌‌و دڵۆپێك عاره‌قیان نه‌ڕشتووه‌و‬ ‫ی ئه‌و ئیداره‌یه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫له‌هیچ ئۆفیس���ێك ‌‬ ‫ی كردووه‌‪،‬‬ ‫باوكیان به‌ش���ۆڕش دروست ‌‬

‫وه ش���یعه‌ی ببێته خاوه‌ن به‌شی خۆی‬ ‫کوردیش له گ���ه‌ڵ که‌مایه‌تیه‌کانی تردا‬ ‫ب���ه‌ره‌و جۆرێک له کۆنفی���دڕاڵ‪ .‬دیاره‬ ‫تورکیا هه‌وڵێکی وه‌ه���ای پێباش نیه‪،‬‬ ‫بۆیه تورکیا له‌م دوایانه‌دا هه‌ر باس له‬ ‫یه‌کپارچه‌یی خاکی سوریا ده‌کات به‌اڵم‬ ‫ئ���ه‌وه خه‌ونێکی له جێگای خۆیدا نیه‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌زموونی عێ���راق پێمان ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫بائێس���تا ل���ه هه‌وڵه‌کان���ی تورکیا بۆ‬ ‫گه‌ڕانه‌وه بۆ عێ���راق بخوێنینه‌وه‪ .‬له‌م‬ ‫دوایانه‌دا له کۆنفرانس���ێکی تایبه‌ت له‬ ‫ش���اری ئیس���ته‌نبول له ژێر ناوی غاز‬ ‫گۆڕه‌ری یاریه‌که‪ ،‬به‌ش���داربوان له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ کۆکبوون که نابێت تورکیا خۆی‬ ‫بێبه‌ری بکات له غازی عێراق به تایبه‌تی‬ ‫له بیست ساڵی داهاتوودا عێراق ئه‌گه‌ری‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی هه‌یه که ببێت���ه جێگایه‌ك که‬ ‫خاوه‌ن بڕێکی زۆر له غازی سروش���تی‬ ‫بێ���ت‪ .‬له‌الیه‌كی ت���ره‌وه ده‌نگۆی ئه‌وه‌‬ ‫هه‌یه ک���ه ئه‌مس���اڵ حکومه‌تی تورکی‬ ‫ئه‌گه‌‌ری ئ���ه‌وه‌ی هه‌یه کۆمپانیایه‌یه‌كی‬ ‫نوێ رابگه‌یه‌نێت به‌تایبه‌ت بۆ کارکردن‬ ‫له باش���وری عێراق‪ .‬خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫هه‌وڵه‌ی تورکی���ا ئاماژه به‌ئه‌وه ده‌دات‬ ‫ک���ه تورکیا هه‌م���وو هه‌وڵێ���ک ئه‌دات‬ ‫بۆئه‌وه‌ی بگه‌رێته‌وه بۆ سه‌رتاپا عێراق‪.‬‬ ‫چونکه هێنانه ئارای ئ���ه‌م کۆمپانیایه‬ ‫که ته‌نها له باش���ور کاربکات نیشانه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه که هه‌وڵێک���ه بۆئه‌وه‌ی خۆی‬ ‫له سیاسه‌تی لیستی ره‌شی حکومه‌تی‬ ‫عێراقی بیپارێزێت‪ .‬وه‌ها هه‌‌ست ده‌كرێت‬ ‫که ئێس���تا زه‌مینه له‌بار ده‌كرێت بۆئه‌م‬ ‫کاره‪ ،‬حکومه‌ت له پێناو کردنه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫کۆمپانیایه‌دا له‌م رۆژانه‌دا کۆمپانیایه‌کی‬ ‫حکوم���ی ل���ه ژێ���ر ن���اوی کۆمپانیای‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی نه‌‌وتی تورکی فرۆش���ت به‬ ‫بۆتاش‪ ،‬بۆئ���ه‌وه‌ی له الیه‌که‌وه بۆتاش‬ ‫به‌هێزبکات (ک���ه کۆمپانیایه‌كی که‌رتی‬ ‫تایبه‌ته) وه بوار بره‌خسێنێت بۆ هێنانه‬ ‫ئارای ئه‌و کۆمپانیا نوێیه‪.‬‬

‫ی سه‌رنه‌كه‌وتوون‪ .‬نه‌ك هه‌ر‬ ‫به‌پله‌به‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووه‌م ‌‬ ‫ئه‌وه‌ به‌ڵكو زۆرب ‌هی‌ ن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ش���ۆڕش له‌خۆرئاوا گه‌ور‌ه بوون‌و هیچ‬ ‫ی نین‌و‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌ی‌ ك���ورد ‌‬ ‫ئ���اگادار ‌‬ ‫ته‌نانه‌ت ب���ۆ چركه‌یه‌كیش س���ه‌ریان‬ ‫نه‌ك���ردووه‌ به‌گه‌ڕه‌ك��� ‌ه هه‌ژاره‌كان���دا‬ ‫ت���ا ژیانی‌ ئه‌وانی‌ ت���ر ببینن‪ .‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫له‌م س���ۆنگه‌یه‌و‌ه ئێم���ه‌ش له‌به‌رده‌م‬ ‫نه‌وه‌یه‌ك���ی‌ بێباكداین‪ ،‬نه‌وه‌یه‌ك ئه‌گه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی ژنێك���ی‌ یه‌كێ���ك له‌پیاوان ‌‬ ‫له‌س���ك ‌‬ ‫شۆڕش نه‌كه‌وتنایه‌ت ‌ه خوار ئه‌وا هه‌رگیز‬ ‫به‌خه‌ونیش ئه‌و پۆسته‌یان نه‌ده‌بینی‪.‬‬ ‫ل���ه‌ڕووی‌ دی���دو تێڕوانین���ه‌وه‌ ئه‌م‬ ‫نه‌وه‌ی ‌ه له‌نه‌وه‌ی‌ پێش���و تێگه‌یشتووتر‬ ‫نین‌و هیچ ده‌ركه‌وته‌یه‌كیش نییه‌ پێمان‬ ‫بڵێت ئه‌م نه‌وه‌ی��� ‌ه له‌ڕووی‌ بیروباوه‌ڕو‬ ‫ی‬ ‫دی���دی‌ نوێوه‌ هه‌ڵگ���ری‌ دنیابینییه‌ك ‌‬ ‫جیاوازت���ر بن‪ .‬نه‌خێ���ر به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫هێشتا له‌سه‌ركرده‌كانی‌ شۆڕشدا دیدو‬ ‫ی كوڕه‌كانی���ان‬ ‫تێڕوانین‌و ه���ه‌وڵ ده‌بینین‪ ،‬به‌اڵم له‌م بیانه‌وێ���ت به‌دانان��� ‌‬ ‫نه‌وه‌ ته‌مه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه پش���تیان به‌باوكانی له‌پۆس���ت ‌ه بااڵكان���دا بیانه‌وێت رێباز ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬ ‫ش���ۆڕش به‌س���تووه‌‪ ،‬هه‌ڵگ���ری‌ هیچ خۆی���ان له‌حوكمڕان ‌‬ ‫ی پیاوانی‌ شۆڕش راسته‌وخۆ‬ ‫ته‌فس���یرێك‌و هیچ دیدێكی‌ نوێ نین بۆ ئه‌م هه‌وڵه‌ ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌و بۆ حزب‌و سیاسه‌ت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دنیا ‌‬ ‫ی كوڕانی‌ شۆڕش���گێڕ ‌‬ ‫وێن��� ‌ه ‌‬ ‫پیاوانی‌ ش���ۆڕش هه‌ڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ور‌ه عه‌ره‌بیمان بیر دێنێته‌وه‌ كه‌ چ به‌اڵیه‌ك ‌‬ ‫ده‌كه‌ن بیانه‌وێت به‌دانان ‌‬ ‫ی كوڕه‌كانیان گه‌وره‌ی���ان به‌س���ه‌ر كۆمه‌ڵگه‌كانیاندا‬ ‫ی ئه‌زمووندا‪ ،‬وێنه‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌پۆسته‌ بااڵكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌دام‌و كوڕ ‌‬ ‫ی هێن���ا‪ .‬دوو كوڕه‌ك ‌ه ‌‬ ‫جیاواز به‌ده‌س���ه‌اڵت ببه‌خشن‌و كه‌س ‌‬ ‫ی حاف���ز ئه‌س���ه‌دو كوڕان���ی‌ موبار‌هك‌و‬ ‫شیاو له‌ش���وێنی‌ ش���یاو دابنێن‪ ،‬یان ئه‌والده‌كانی‌ قه‌زافی‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌یان به‌اڵ‬

‫سەرتیپ جەوهەر‬

‫سه‌رتیپ جه‌وهه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌نزیكبونه‌وه‌یه‌‪ ،‬له‌ئێستاوه‌ گره‌و له‌سه‌ر‬ ‫ی كورس���ی‬ ‫بردن���ه‌وه‌و زۆرترین ژماره‌ ‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬بردن���ه‌و‌ه ل���ه‌م هه‌ڵبژاردن ‌ه‬ ‫سه‌ختتر ده‌بێت له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ دیكه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی ده‌نگ‌و به‌ده‌س���تهێنان ‌‬ ‫كورس���ی چنگه‌ڕنی‌‌و پالنێكی تۆكمه‌و‬ ‫متمانه‌یه‌ك���ی زۆری‌ ده‌وێ���ت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ك باری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ پێشكه‌وتن ‌‬ ‫به‌خۆی���ه‌وه‌ بینیوه‌‪ ،‬له‌الیه‌ك���ی دیك ‌ه‬ ‫ێ گۆڕانكاری���ی‌ ك��� ‌ه‬ ‫به‌ه���ۆی‌ هه‌ن���د ‌‬ ‫ی زۆر‌ه‬ ‫دواتر باس���ی ده‌كه‌ین ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫رێژه‌ی‌ ده‌نگه‌كان گۆڕانیان به‌س���ه‌ردا‬ ‫بێ���ت‪ ،‬هه‌مان رێژه‌و ئاس���ت نابێت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌‪ 2009/7/25‬به‌ده‌ستهاتون‪ ،‬سه‌ربار ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫ئه‌م دوو خاڵه‌ش چ���وار ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ماف���ی ده‌نگدانیان ده‌بێ���ت كه‌ نه‌وه‌ ‌‬ ‫نوێن‌و بیركردنه‌وه‌یان كالس���یك نیی ‌ه‬ ‫وه‌ك نه‌وه‌كانی دیكه‌‪.‬‬ ‫بێگوم���ان ئه‌نجام���ی هه‌ڵبژاردن���ی‬ ‫ئه‌مج���اره‌ هه‌م���ان ئه‌نجامی پێش���وتر‬ ‫ی‬ ‫نابێ���ت‪ ،‬ئام���اژه‌كان پێش���بین ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ره‌تاییمان پێش���انده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ جگ ‌ه ل��� ‌ه یه‌كێت ‌‬ ‫ی ده‌كر ‌‬ ‫پێش���بین ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ه الیه‌نه‌كانی‌ دیك ‌ه نه‌توانن هه‌مان‬ ‫ی پێشوتریان تۆماربكه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ئاست ‌‬ ‫ی خودی‌و بابه‌تی‌‌و ئه‌گه‌ری‬ ‫له‌به‌رهۆكار ‌‬ ‫گۆڕانی بارودۆخ‌و هاوپه‌یمانێتیه‌كان‪.‬‬ ‫ی نه‌بۆته‌و‌ه‬ ‫ێ هێش���تا یه‌كالی��� ‌‬ ‫جار ‌‬ ‫ی ده‌بێت‪ ،‬یان‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ك��� ‌ه په‌رله‌مان ‌‬ ‫دوبار‌ه س���ه‌رۆكی هه‌رێم راس���ته‌وخۆ‬ ‫هه‌ڵده‌بژێردرێته‌وه‌‪ ،‬له‌مه‌دا ناكۆكییه‌كی‬ ‫قوڵ هه‌ی���ه‌و پێویس���تده‌كات له‌چه‌ند‬ ‫ی بۆ بكه‌ین‪ ،‬له‌م‬ ‫سوچێكه‌و‌ه لێكدانه‌وه‌ ‌‬ ‫پرسه‌دا ئۆپۆزیسیۆن به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ هه‌ڵبژاردن���ی راس���ته‌وخۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێمدا نییه‌‪ ،‬چونكه‌ پێداگر ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ده‌كه‌ن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ سیستمی حوكم‬ ‫ل ‌ه كوردس���تان په‌رله‌مانیی‌ بێت نه‌ك‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌‪ ،‬له‌م نێوانه‌شدا یه‌كێت ‌‬ ‫ب���ه‌الی‌ ئۆپۆزیس���یۆندایه‌ نه‌ك پارتی‌‪،‬‬ ‫كه‌وات ‌ه پارت���ی‌ له‌هه‌ڵوێس���تێكی زۆر‬ ‫سه‌ختدا ده‌بێت‪ ،‬له‌الیه‌ك ئه‌گه‌ر مل بۆ‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن بدات ئه‌وا پێویستده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رۆكایه‌تی‌ گۆڕانكاری��� ‌‬ ‫یاس���ا ‌‬ ‫به‌س���ه‌ردابێت‌و س���ه‌رۆك له‌ په‌رله‌مان‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژێردرێ���ت بۆ ئه‌مه‌ش پێوس���ت ‌‬ ‫به‌ته‌واف���وق‌و رێككه‌وت���ن هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئۆپۆزیس���یۆن تاوه‌كو سه‌رۆك دوبار‌ه‬

‫هه‌ڵبژێردرێته‌و‌ه (ئه‌گه‌ر س���ه‌رۆك به‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی رێككه‌وتن ‌‬ ‫ی بكه‌وێ���ت به‌پێ��� ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ستراتیژیی)‪ ،‬ئه‌گه‌ر له‌گه‌ڵ ئۆپۆزیسیۆن‌و‬ ‫یه‌كێتیش نه‌گات ‌ه رێككه‌وتن ئه‌وا جگ ‌ه‬ ‫ی زۆر‌ه ئۆپۆزیس���یۆن‬ ‫ی ئه‌گ���ه‌ر ‌‬ ‫له‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه ن���ه‌كات ك ‌ه‬ ‫به‌ش���دار ‌‬ ‫ی خراپ‬ ‫ی له‌خۆی���دا كاریگه‌ر ‌‬ ‫ئه‌مه‌ خۆ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه دروس���تده‌كات‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا پارتی‌ (خۆشی‌و ترشی)‬ ‫ی‬ ‫پێویس���تی‌ به‌رێككه‌وتن له‌گه‌ڵ یه‌كێت ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه تاوه‌كو بتوانی���ت هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌ربخات‪ ،‬له‌مه‌ش���دا دوو ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان مه‌كته‌بی سیاس���ی‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ رازی بێ���ت ب���ه‌ داواك���ه‌ ‌‬ ‫پارت���ی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش بێگومان بێ به‌رامبه‌ر‬ ‫نابێ���ت‪ ،‬دووه‌میش���یان ئه‌گ���ه‌ر رازی‬ ‫نه‌ب���وو ك ‌ه ئه‌م��� ‌ه ئه‌گه‌رێك���ی به‌هێز‌ه‬ ‫چونك���ه‌ یه‌كێتی‌ بڕیارێك���ی هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫دوباره‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ ئاس���تی‌ جه‌ماوه‌ری‬ ‫خۆی‌‪ ،‬ه���اوكات بۆچونێك هه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫ی یه‌كێتی ك ‌ه‬ ‫جه‌ماوه‌رو س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ سیستمی ده‌س���ه‌اڵت په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت نه‌ك س���ه‌رۆكایه‌تی‌‪ ،‬لێره‌دا پارت ‌‬ ‫به‌دیلی چییه‌؟‬ ‫ی‬ ‫پارتی‌ هه‌وڵێكی زۆرده‌دات مه‌سه‌له‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی س���ه‌رۆك س���ه‌ربخات‬ ‫ی ده‌س���توریش‬ ‫ه���ه‌ر بۆی ‌ه ل��� ‌ه پرۆژه‌ ‌‬ ‫ئاماژه‌یه‌ك هه‌یه‌ ك ‌ه س���ه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫بۆ دوو خول ده‌توانێت خۆی‌ هه‌ڵبژێرێ‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم مه‌رجێك دانراوه‌ كه‌ ئه‌م خول ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫ئێستا حیساب ناكرێ‌ كه‌وات ‌ه ده‌یانه‌و ‌‬ ‫ی دیكه‌ش س���ه‌رۆكاتییان‬ ‫بۆ دوو خول ‌‬ ‫ی دواییش‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌ بێت‪ ،‬ئه‌م هه‌وڵ ‌ه ‌‬ ‫بۆ به‌ش���داریی‌ پێكردنی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫ی بوو‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫زیاتر پێشنیار ‌‬ ‫ی‬ ‫دڵنیابوون له‌و‌هی‌ ئۆپۆزیس���یۆن رازی ‌‬ ‫نابێ���ت به‌به‌ش���داریكردن ل ‌ه حكومه‌ت‬ ‫چونك ‌ه به‌ش���داریكردنیان له‌حكومه‌ت‬ ‫له‌الیه‌ك ئۆپۆزیس���یۆنبوون له‌ده‌س���ت‬ ‫ده‌ده‌ن له‌الیه‌ك���ی دیكه‌ له‌و‌ه تێده‌گه‌م‬ ‫ی‬ ‫ئینتیحاری سیاس���ییه‌و له‌ده‌س���تدان ‌‬ ‫جه‌ماوه‌ره‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر بێینه‌وه‌ س���ه‌ر هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫ئه‌مج���اره‌ جی���اواز له‌جاره‌كان ‌‬ ‫الیه‌ن���ه‌كان كۆكت���ر ده‌ب���ن له‌س���ه‌ر‬ ‫نه‌هێش���تن‌و كه‌مكردن���ه‌وه‌ی‌ ته‌زویر‪،‬‬ ‫یه‌كێتیش پێداگری زیاتر ده‌كات چونك ‌ه‬ ‫ته‌نیا دێت ‌ه ناو هه‌ڵب���ژاردن‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫ی بزانێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئاستی‌ جه‌ماوه‌ری خۆ ‌‬ ‫ی كرا‬ ‫رێگرییه‌كی زۆر ل ‌ه س���اخته‌كاری ‌‬

‫ی جیاواز‬ ‫ی به‌تایبه‌ت یه‌كێتیش به‌لیس���ت ‌‬ ‫ی گه‌وره‌ ‌‬ ‫ئه‌وا بێگوم���ان كاریگه‌ری��� ‌‬ ‫ی ده‌كات‪.‬‬ ‫ده‌بێت له‌س���ه‌ر ئاس���ت‌و رێژ‌هی‌ ده‌نگ به‌شداری ‌‬ ‫ی گۆڕان‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌باره‌ت به‌بزوتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی زۆرده‌كرا له‌سه‌ر‬ ‫چونك ‌ه پێشتر قسه‌ ‌‬ ‫ئه‌و ناوچان ‌هی‌ پارتی‌ ك ‌ه هه‌ڵبژاردنه‌كان دروس���تبونی‌ له‌قه‌یرانێك���ی موزمیندا‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ده‌كرێت‪ ،‬ژیاوه‌‪ ،‬هه‌میش��� ‌ه كێش���ه‌كانی ناوخۆ ‌‬ ‫ته‌ندروست نین‌و ته‌زویر ‌‬ ‫هه‌روه‌ك چۆن به‌ڵگه‌كان ل ‌ه ته‌لفزیۆن‌و ئه‌م بزوتنه‌وه‌ی ‌ه دواده‌خرێت بۆ كاتێكی‬ ‫رۆژنام���ه‌كان باڵده‌كرای���ه‌وه‌‪ ،‬ن���ه‌ك دیكه‌‪ ،‬ملمالنێیه‌كی توند هه‌یه‌ له‌نێوان‬ ‫ی كۆن‌و ن���وێ‌‪ ،‬دانه‌خۆره‌كردنی‬ ‫ی ئه‌و ن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌ڕه‌س���می ‌‬ ‫ئه‌و‌ه به‌ڵكو یه‌كێـت ‌‬ ‫ی گه‌یاند جه‌ماوه‌ریان له‌سه‌ربنه‌مای‌ هێنانه‌پێشی‬ ‫ی ب���ه‌ پارت ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫نیگه‌رانییه‌ ‌‬ ‫ی خۆیان‬ ‫ێ بوو‪ ،‬ئه‌م بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫ی نو ‌‬ ‫نه‌وه‌ ‌‬ ‫ی عێراق‪.‬‬ ‫دوای‌ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی گرته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی هه‌رزوو به‌رۆكی خۆیان ‌‬ ‫ی ئه‌م دوو خاڵ���ه‌‪ ،‬یه‌كێت ‌‬ ‫س���ه‌ربار ‌‬ ‫ی كۆن له‌ناو بزوتنه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ی پارتی‌ به‌جیا داده‌به‌زێت‪ ،‬ئێس���تا نه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌ناوچه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵت نابێ���ت‪،‬‬ ‫ی هه‌ی ‌ه به‌ش���ی ده‌س���تبه‌رداری ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ئه‌م��� ‌ه كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی نیی ‌ه‬ ‫ی نوێش ئه‌زمونێكی ئه‌وتۆ ‌‬ ‫ی نه‌وه‌ ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫زۆری‌ ده‌نگ���ه‌ ناڕازییه‌كان��� ‌‬ ‫ی ستراتریژیی‌‌و ئه‌و س���ه‌رباری خوێنگه‌رم���ی‌و رادیكالیی‌‌و‬ ‫ی هاوپه‌یمانی ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی هه‌ندێجار توندڕه‌ویشیان‪.‬‬ ‫ی هه‌ست ‌‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫غوبنه‌ی‌ له‌س���نوره‌كان ‌‬ ‫ێ س���ه‌ركرد‌ه‬ ‫وازهێنان���ی‌ ئه‌و س��� ‌‬ ‫دیاره‌ی‌ ناو بزوتنه‌وه‌ك��� ‌ه ئاماژه‌یه‌كی‬ ‫ی ق���ووڵ‪،‬‬ ‫روون��� ‌ه ب���ۆ بونی‌ كێش���ه‌ ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ئه‌م سه‌ركردان ‌ه نه‌ك داینه‌مۆ‬ ‫ی‬ ‫به‌ڵكو هه‌ندێكات به‌رس���ینگ‌و كه‌ڤه‌ر ‌‬ ‫گ���ۆڕان بوون‪ ،‬وازهێنانی���ان له‌مكاته‌و‬ ‫ی گه‌ور‌ه‬ ‫به‌مشێوه‌ی ‌ه بێگومان كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌ماوه‌ری ‌‬ ‫له‌سه‌ر بزوتنه‌وه‌كه‌و ئاست ‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌كه‌ جێده‌هێلێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌م بزوتنه‌وه‌ی ‌ه هه‌میش��� ‌ه كار ‌‬ ‫ی تایبه‌ت‬ ‫له‌س���ه‌ر جواڵندنی دۆس���یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ردوه‌ له‌ راگه‌یان���دن تاوه‌كو رێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌ن له‌س���اردبونه‌وه‌ ی���ان دابه‌زین ‌‬ ‫ی جه‌ماوه‌ریی‌‪ ،‬كاركردنیان زیاتر‬ ‫ئاست ‌‬ ‫ی س���لێمانیی بوو له‌رابردوو‬ ‫له‌ س���نور ‌‬ ‫ئێستا له‌و ناوچان ‌ه به‌شێك له‌سه‌ركرده‌و‬ ‫بانگه‌شه‌كارنیان ده‌ستبه‌رداربوون یان‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫س���اردبونه‌ته‌وه‌‪ ،‬چ له‌سنور ‌‬ ‫ی‬ ‫یانی���ش گه‌رمی���ان‪ ،‬بۆی ‌ه پێش���بین ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرێت به‌ش���ێكی به‌رچاو له‌ئاس���ت ‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریان دابه‌زیت‪.‬‬ ‫خاڵێك���ی دیكه‌ی‌ گرن���گ هه‌یه‌‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی هه‌ولێر به‌هۆ ‌‬ ‫سنوری‌ ناوچه‌كان ‌‬ ‫رێككه‌وتنه‌ ستراتیژیه‌ی‌ نێوان یه‌كێتی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫پارتی‌‪ ،‬به‌شێك ل ‌ه ده‌نگه‌كان ‌‬ ‫له‌م ناوچان ‌ه رووه‌و گۆڕان بوون‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی جیاواز ‌‬ ‫ئه‌مج���ار‌ه یه‌كێت���ی‌ لیس���ت ‌‬ ‫هه‌بێ���ت ئه‌وا به‌ش���ێك ل���ه‌م ده‌نگان ‌ه‬ ‫دوباره‌ ده‌گه‌ڕینه‌وه‌ بۆ یه‌كێتی‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌م دوو‬ ‫كه‌وات��� ‌ه یه‌كێت���ی‌ له‌نێوان ‌‬ ‫الیه‌ن ‌ه ده‌رفه‌تی‌ زۆرباشی له‌به‌رده‌مدایه‌و‬ ‫ێ ل��� ‌ه‬ ‫ی یه‌كالك���ه‌ره‌و‌ه ده‌بین��� ‌‬ ‫رۆڵ��� ‌‬ ‫پێده‌كرێ���ت‪ ،‬دوب���اره‌ بگه‌ڕێن���ه‌و‌ه بۆ كێشه‌كان‪ ،‬به‌تایبه‌ت ئه‌و‌هی‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫یه‌كێتی‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه واده‌كات یه‌كێتی‌ له‌چاو به‌ ئۆپۆزیس���یۆن‌و ده‌سه‌اڵته‌و‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌رفه‌تێك���ی زۆرباش���ی له‌به‌رده‌م��� ‌ه‬ ‫پارتی‌ ده‌نگی له‌به‌رزبونه‌و‌ه بێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی راب���ردوو ‌‬ ‫ی ب���ۆ دوب���ار‌ه گێڕان���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌نج���ام‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ری زۆر هه‌ی ‌ه پارت ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنی خۆی‌‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر یارییه‌ك���ی باش بكات‬ ‫له‌الیه‌ك روبه‌رووی‌ كێشه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رابردوو ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ببێت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌ك���ی دیك ‌ه به‌س���ودوه‌رگرتن له‌ئه‌زمون ‌‬ ‫ی ده‌نگ���دا دابه‌زینێكی به‌رچاو خ���ۆی‌‌و كێش���ه‌كنی‌ راب���ردوو له‌كات‌و‬ ‫له‌رێژ‌ه ‌‬ ‫ی كش مه‌لیك بكات‪.‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی خۆیدا‪ ،‬شوێن ‌‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ ببینێت له‌ناوچه‌كان ‌‬

‫►‬

‫هێش���تا هه‌رێ���م چاوه‌رێ���ی وه‌اڵمی‬ ‫تورکیایه له‌ب���اره‌ی راکێش���انی بۆری‬ ‫نه‌وت‌و غاز له کوردستانه‌وه بۆ تورکیا‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده دوا هه‌وڵی هاتنی ته‌نه‌ر یڵدز‬ ‫وه‌ه���ا لێکدرایه‌وه ک���ه بریارێکی گرنگ‬ ‫ئاش���کرا ئه‌کات‪ ،‬به‌اڵم به‌غدا نه‌یهێشت‬ ‫بگات���ه هه‌ولێر‪( .‬له ئ‌‌نجام���دا بریاره‬ ‫گرنگه به نهێنی مایه‌وه)‪ .‬له هه‌مانکاتدا‬ ‫باڵوێزی تورکیا له واشنتون نامیق تان‬ ‫به ئاش���کرا بێزاری تورکیا ده‌رده‌بڕێت‬ ‫به‌رامبه‌ر فشاری ئه‌مریکا له سه‌ر تورکیا‬ ‫له میانه‌ی گه‌ش���ه‌ی په‌یوه‌ندیه‌کانی له‬ ‫گه‌‌ڵ هه‌ولێ���ردا‌و به‌تایبه‌ی راکێش���انی‬ ‫بۆری نه‌وت‌و غاز‪.‬‬ ‫به‌اڵم ل���ه هه‌مانکاتدا هه‌س���ت به‌وه‬ ‫ده‌كرێت که تورکیا بێزاره له‌وه‌ی ته‌نها‬ ‫له کوردس���تاندا قه‌تیس بێت وه به‌ره‌و‬ ‫ئه‌و ئاراسته‌یه بڕوات که ده‌رگا له سه‌ر‬ ‫خۆی داخات له به‌رامبه‌ر ئه‌و به‌شه‌که‌ی‬ ‫تری عێراق‪ .‬هاتنه ئارای دۆخێکی وه‌ها‬ ‫له‌رووی ئابوریه‌وه زیانێکی گه‌وره‌یه که‬ ‫به‌ر تورکیا ده‌که‌وێت‪ .‬کوردستان ته‌نها‬ ‫خاوه‌ن ده له سه‌دی سامانی سروشتی‬ ‫عێراقه وه ژماره‌ی دانیشتوانه‌که‌ی ته‌نها‬ ‫پێنج ملیون که‌س���ه‪ .‬ئه‌مه زێده گرنگه‬ ‫چونکه تورکیا ئه‌مرۆ ب���ازار‌و بازرگانی‬ ‫به‌الی���ه‌وه گرنگتره له هه‌موو ش���تێکی‬ ‫ت���ر چونک���ه بااڵبوونی پێگ���ه‌ی خۆی‬ ‫له‌وه‌دا ده‌بینێت���ه‌وه‪ .‬بازرگانی ئامانجی‬ ‫سه‌ره‌كی سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی تورکیایه‪،‬‬ ‫به‌اڵم بازرگانی پرۆسه‌یهك‌ی ئاڵۆزه له‬ ‫دابینکردنی س���ه‌رچاوه‪ ،‬ئاسایش‪ ،‬بازار‬ ‫وه کریار له دۆخێکی پڕ له ملمالنێدا‪.‬‬ ‫ن���ه‌‌وت‌و غ���ازی کوردس���تان هێنده‬ ‫ده‌بێت که به‌ش���ی خواس���تی ناوخۆی‬ ‫تورکیا بکات‪( ،‬تورکیا رۆژانه پێویستی‬ ‫به حه‌وت س���ه‌د هه‌زار به‌رمیل نه‌وته‪،‬‬ ‫پالن وه‌هایه که کوردس���تان له ساڵی‬ ‫‪ 2016‬بڕی یه‌ک ملی���ون به‌رمیل نه‌وت‬ ‫بفرۆشێت‪ ،‬هه‌روه‌ها له رووی غازیشه‌وه‪،‬‬ ‫غازی هه‌رێم به‌ش���ی پێداویس���تیه‌کانی‬ ‫ناوخ���ۆی تورکی���ا ده‌كات)‪ .‬به‌اڵم ئه‌م‬ ‫کاره هێن���ده ئاس���ان نیه ک���ه تورکیا‬ ‫به‌ته‌واوی له رووی ئاسایش���ی وزه‌یه‌وه‬ ‫پش���ت به کوردستان ببه‌س���تێت‪ .‬ئه‌م‬ ‫پشت به‌ستنه ئه‌گه‌ر ببێته هۆی قه‌تیس‬ ‫مانی تورکیا له ناوچه‌كه‌دا ئه‌وا تورکیا‬ ‫ناچارده‌بێ���ت ک���ه کوردس���تان بکاته‬ ‫کۆڵۆنیه‌كی خۆی بۆئه‌وه‌ی ئاسایش���ی‬ ‫وزه‌ی دابین بکات‌و رێگه له کورد بگرێت‬ ‫که بتوانن فشاری له سه‌ر دروست بکه‌ن‬ ‫وه ل���ه‌ هه‌مانکاتدا ده‌س���تی هه‌بێت له‬ ‫س���ه‌ر دیاریکردنی نرخ‪( .‬به‌رپرسێکی‬ ‫تورک نزیکبوونه‌وه‌ی تورکیای له هه‌رێم‬ ‫وه‌ه���ا لێک ئه‌داته‌وه ک���ه رێگایه‌كه که‬ ‫تورکیا لێیه‌وه ده‌توانێت ده‌ستی هه‌بێت‬ ‫له س���ه‌ر دیاریکردنی چاره‌نوسی هه‌رێم‬ ‫له داهاتوودا)‪ .‬دی���اره لێدوانێکی وه‌ها‬ ‫بۆ وه‌اڵمدانه‌وه‌ی ئه‌وه ده‌نگۆیانه‌یه که‬ ‫نزیکی تورکیا ده‌بێته هۆی سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫هه‌رێم‪ .‬ئه‌مه له هه‌مانکاتدا په‌یامێکه بۆ‬ ‫ئه‌‌مریکا که تورکیا ناخوازێت نه‌خشه‌ی‬ ‫ناوچه‌ك���ه بگۆرێت‪ .‬ئه‌وه‌ێ س���ه‌یره له‬ ‫ئه‌س���ته‌نبول ئاش���تی هه‌ورامی بوو که‬ ‫په‌یامی بۆ ئه‌مریکایی���ه‌کان ده‌نارد که‬ ‫تورکیا خوازیاری په‌رتکردنی عێراق نیه‪.‬‬ ‫قه‌تیس مان ل���ه هه‌رێمدا ته‌نها کاتێک‬ ‫س���ودمه‌‌نده ئه‌گه‌ر تورکیا پشت بکاته‬ ‫بازاڕه‌کان���ی رۆژهه‌اڵت وه پێداویس���تی‬ ‫خ���ۆی له وزه دابینب���کات وه کااڵکانی‬ ‫له جێگایه‌كی تر بفرۆشێت‪ .‬به‌اڵم پالنی‬ ‫تورکیا ته‌واو به پێچه‌وانه‌وه‌یه‪ .‬تورکیا‬ ‫نایه‌وێ���ت داببرێ���ت به‌ڵک���و ده‌یه‌وێت‬ ‫واڵتێک���ی کاریگه‌ربێت له ناوچه‌که‌دا وه‬ ‫جۆرێک له سیس���ته‌مێکی نوێ بهێنێته‬ ‫ئاراوه که جوڵه‌ی کااڵ‌و خه‌ڵک ئاس���ان‬ ‫بێت بۆئه‌وه‌ی بازاڕی تیادا گه‌شاوه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌م پێی���ه ته‌نها دابینکردنی وزه گرنگ‬ ‫نیه به‌ڵکو دابینکردنی بازاریش گرنگه‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها تورکیا ناخوازێت ته‌نها به‌شه‬ ‫پێداویس���تی ناوخۆی دابینبکات به‌ڵکو‬ ‫پالنی تایبه‌تی هه‌یه له س���ودمه‌ندبوون‬ ‫ل���ه پێگ���ه‌ی جوگراف���ی ل���ه میانه‌ی‬ ‫جیوپۆله‌تیکی وزه‌دا‪ .‬تورکیا سه‌رباری‬ ‫پێداویس���تی خۆی ده‌خوازێ���ت ببێته‬ ‫رێڕه‌و هه‌‌تا له رووی ئابوری‌و سیاسیه‌وه‬ ‫ده‌ستکه‌وتی ده‌ست بکه‌وێت‪ ،‬هه‌‌روه‌ها‬ ‫ده‌خوازێ���ت ببێته جێگای���ه‌ک که وزه‬ ‫ببێته بنه‌مای پیشه‌سازی‪ ،‬بۆ نموونه به‬ ‫هه‌رزان له سه‌رچاوه‌کانی وزه‌وه بیکرێت‬ ‫وه به گران بۆ ده‌ره‌وه‌ی بفرۆشێت‪ .‬وه‬ ‫ل���ه هه‌مانکاتدا پالنی هه‌ی���ه که ببێته‬

‫عه‌زیز ره‌ئوف‬

‫‪Azizrauf75@yahoo.com‬‬

‫►‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫به‌س���ه‌ر واڵته‌كانیان هێن���ا‪ ،‬كه‌ له‌دوا‬ ‫چركه‌س���اته‌كاندا موباره‌ك دان به‌وه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ی ئاراس���ت ‌ه ‌‬ ‫ی ك���وڕ ‌‬ ‫ده‌نێ���ت جه‌مال ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌میس���ردا به‌رێڕه‌وێك��� ‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫خراپدا برد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت ئ���ه‌و‌ه بزانی���ن دانان��� ‌‬ ‫كوڕگه‌لێك���ی‌ ته‌م��� ‌هڵ‌و ت���ه‌وه‌زه‌ل ك ‌ه‬ ‫به‌نه‌س���ته‌له‌ی‌ باوكانیان گه‌ور‌ه بوون‌و‬ ‫به‌ناو له‌خۆرئ���اوا خوێندویانه‌و تاڵی‌‌و‬ ‫ی ژیانیان نه‌چه‌شتووه‌‪ ،‬كۆمه‌ك‬ ‫شیرین ‌‬ ‫نه‌به‌شۆڕشگێران ده‌كات‪ ،‬نه‌ئه‌زموونه‌ك ‌ه‬ ‫نوێ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵك���و ئه‌م كوڕگه‌ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی شۆڕشگێڕه‌كانی‌ دنیا ‌‬ ‫ی كوڕان ‌‬ ‫نمون ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ هه‌ی ‌ه به‌اڵیه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫عه‌ره‌ب��� ‌‬ ‫گه‌ور‌ه به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌دا بهێنن‌و هاتن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌یاڵی‌‌و سامانێك ‌‬ ‫سه‌ر سه‌رمایه‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆر ك ‌ه باوك ‌ه شۆڕشگێره‌كان له‌بیست‬ ‫ی ڕابردوودا كۆیان كردۆته‌وه‌‪ ،‬وا‬ ‫س���اڵ ‌‬ ‫ده‌كات ك ‌ه ئه‌م نه‌وه‌ی ‌ه ئاوڕنه‌داته‌و‌ه تا‬ ‫لوتیان ب���ه‌ر به‌رده‌ك ‌ه ده‌كه‌وێت‌و وه‌ك‬ ‫ی ناوچه‌ك ‌ه كۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫كوڕ‌ه دیكتاتۆره‌كان ‌‬ ‫به‌ته‌نیاو له‌نه‌هامه‌تیدا جێدێڵن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌و‌هی‌ دووه‌م ‌‬ ‫هاتنه‌ سه‌ر ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫ی شۆڕش���گێڕه‌كان‬ ‫ش���ۆڕش ك ‌ه له‌كوڕ ‌‬ ‫پێكهات���وون‪ ،‬هیچم���ان پێناڵێت جگ ‌ه‬ ‫ی باوك ‌ه‬ ‫له‌كوش���تنی‌ شۆڕش به‌ده‌س���ت ‌‬ ‫شۆڕش���گێڕه‌كان‪ .‬ئه‌م مۆدێل ‌ه هیچمان‬ ‫پێناڵێت جگ ‌ه له‌س���ه‌ربڕینی‌ ش���ۆڕش‬ ‫ی شۆڕش���گێڕه‌كان‌و‬ ‫ی باوكان ‌‬ ‫به‌ده‌س���ت ‌‬ ‫به‌نوێژی‌ نی���وه‌ڕۆ پێم���ان ده‌ڵێت ك ‌ه‬ ‫ش���ۆڕش‌و به‌رهه‌می‌ شۆڕش ده‌بێت بۆ‬ ‫ئێم ‌ه بێ���ت‌و ئه‌مه‌ش هی���چ نیی ‌ه جگ ‌ه‬ ‫ی شۆڕش���گێڕ‬ ‫ی كوڕان ‌‬ ‫ی وێنه‌ ‌‬ ‫له‌بینین��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر شانۆی‌ سیاسی‌ وه‌ك مه‌خلوقێك ‌‬ ‫بێباك به‌رامبه‌ر به‌خۆیان‌و كۆمه‌ڵگه‌‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ری زۆر هه‌ی ‌ه‬ ‫ی له‌الیه‌ك‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫روبه‌رووی‌ كێشه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆك‬ ‫ببێته‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی‬ ‫ی‬ ‫دیكه‌ له‌رێژه‌ ‌‬ ‫ده‌نگدا دابه‌زینێكی‬ ‫به‌رچاو به‌خۆیه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ببینێت له‌ناوچه‌كان ‌‬ ‫خۆیدا‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫له‌كات ‌ی روداو ‌ی هاتوچۆ‬ ‫كه‌سه‌ قه‌ڵه‌وه‌كان زیاتر روبه‌رو ‌ی مردن ده‌بنه‌وه‌‬ ‫تازه‌تری���ن لێكۆڵین���ه‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ریخس���توه‌ كه‌ مرۆڤ���ه‌ قه‌ڵه‌وه‌كان‬ ‫له‌كات���ی‌ روداوی‌ هاتوچ���ۆدا زیات���ر‬ ‫روبه‌روی‌ مردن ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫لێكۆڵ���ه‌ر رای���س ه���ۆزو له‌زانكۆی‌‬ ‫كالیفۆرنی���ا رایگه‌یان���دوه‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ كێش���یان زۆره‌ ئه‌گ���ه‌ری‌‬ ‫مردنیان ‪%80‬زیات���ره‌ له‌كاتی‌ روداوی‌‬ ‫هاتوچ���ۆ به‌ب���ه‌راورد به‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫كێش���یان سروش���تییه‌‪ .‬توێژینه‌وه‌كه‌‬ ‫نزیكه‌ی‌ ‪12‬س���اڵی‌ خایان���دوه‌و تێیدا‬ ‫زیاتر له‌ ‪ 5700‬روداوی‌ هاتوچۆی‌ تێدا‬ ‫دیاریكراوه‌ كه‌ له‌و ژماره‌یه‌ش زیاتر له‌‬ ‫‪ 3500‬روداویان پێ���كادان بوه‌ له‌نێوان‬ ‫دو ئۆتۆمبێلدا كه‌ ‪ %46‬ش���ۆفێره‌كان‬ ‫كێش���یان ئاس���ایی‌ ب���وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫له‌س���ێ‌ كه‌س كه‌س���ێكیان كێش���یان‬

‫زیادب���وه‌و ‪ %18‬یان قه‌ڵه‌و بون‪ ،‬پاش‬ ‫ره‌چاوكردن���ی‌ به‌كارهێنانی‌ پش���تێنی‌‬ ‫س���ه‌المه‌تی‌‌و توندوتۆڵ���ی‌ ئۆتۆمبیل‌و‬ ‫هه‌بونی‌ ئێرباك‪.‬‬ ‫له‌و توێژینه‌وه‌ی���ه‌دا ده‌ركه‌وتوه‌ كه‌‬ ‫له‌نێوان ئه‌و رێژه‌ی ‪ %80‬یه‌ی‌ مردبون‬ ‫به‌روداوه‌ك���ه‌ خه‌ڵكانی‌ قه‌ڵ���ه‌و بون‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ‪%21‬ی‌ مردوه‌كان���ی‌ تریش‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ بون كه‌ كێشیان له‌رێژه‌ی‌‬ ‫ئاس���ایی‌ زیاتر بو‪ .‬توێژینه‌وه‌كان ئه‌م‬ ‫رێژه‌ی���ه‌ی‌ مردن له‌كات���ی‌ روداوه‌كانی‌‬ ‫هاتوچۆ ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌كاتی‌‬ ‫پێكادان به‌ش���ی‌ خواره‌وه‌ی‌ كه‌س���انی‌‬ ‫قه‌ڵه‌و زیات���ر به‌ره‌و پێش ده‌ڕوات واتا‬ ‫زوترو زیاتر خۆی‌ ده‌كێش���ێت به‌پێشی‌‬ ‫خۆی‌ پێش ئه‌وه‌ی‌ پشتێنی‌ سه‌المه‌تی‌‬ ‫ناوچه‌ی‌ حه‌وز بگرێت‪.‬‬

‫یارمه‌ت ‌ی ژنان زیاتر توش ‌ی ده‌وال ‌ی ده‌بن‬

‫گه‌ده‌ت بده‌‬

‫ده‌وال���ی ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌ خوێنهێن���ه‌ر‌ه‬ ‫ئاس���اییه‌كان زمانه‌یان تێدایه‌‌و رێگه‌ی‬ ‫به‌ره‌پێش���چونی خوێ���ن ده‌دات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناهێڵێت به‌ره‌و دواوه‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌م باره‌دا زمانه‌كان كارایی له‌ده‌ست‬ ‫ده‌ده‌ن‌و له‌ئه‌نجامیش���دا خوێ���ن به‌ره‌و‬ ‫دواوه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و خوێنهێنه‌ره‌كه‌ له‌و‬ ‫ش���وێنه‌دا ده‌ئاوس���ێت‌و پێچ ده‌خوات‪.‬‬ ‫جگه‌ ل���ه‌وه‌ش كاریگه‌رییه‌كه‌ی له‌ڕوی‬ ‫جوان���كاری‌و ده‌رونیی���ه‌وه‌ حاڵه‌تێكی‬ ‫به‌ئازاریش���ه‌و رێگه‌ خ���ۆش ده‌كات بۆ‬ ‫توشبون به‌چه‌ندین حاڵه‌تی ترسناكتر‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م حاڵه‌ت���ه‌ش زیات���ر له‌قاچ���داو‬ ‫له‌خوێنهێنه‌ره‌كانی روكاردا روده‌دات تا‬ ‫ئه‌وانه‌ی له‌قواڵیی شانه‌كاندان‪.‬‬

‫لێناكه‌وێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێكیان به‌ره‌و‬ ‫ئاڵۆزكاری���ی ده‌چن به‌ه���ۆی تێكچونی‬ ‫س���وڕی خوێ���ن له‌قاچه‌ توش���بوه‌كه‌‌و‬ ‫ده‌كرێ ببنه‌ هۆی‪:‬‬ ‫*زیادبونی ئازاره‌كه‌‌و له‌مپه‌ر خستنه‌‬ ‫ب���ه‌رده‌م ج���واڵن‌و كارك���ردن له‌توانا‬ ‫پیش���ه‌ییه‌كان‪ ،‬هه‌وكردن���ی پێس���ت‬ ‫له‌قۆناغه‌ پێشكه‌وتوه‌كاندا برینی پێستی‬ ‫لێده‌كه‌وێت���ه‌وه‌‌و لێكۆڵینه‌وه‌كان ئاماژه‌‬ ‫بۆ رێگه‌ خۆش���كردن بۆ س���ه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫شێرپه‌نجه‌ ده‌كه‌ن له‌برینه‌كاندا‪ ،‬كڵۆبونی‬ ‫خوێ���ن له‌ن���او بۆرییه‌ توش���بوه‌كاندا‌و‬ ‫ئه‌گه‌ری توش���كردنی بۆرییه‌ قوڵه‌كان‌و‬ ‫سه‌ره‌نجام ده‌ركه‌وتنی چه‌ندین ئاكامی‬ ‫ترسناك له‌كڵۆی بۆرییه‌ قوڵه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫هۆیه‌كان‬ ‫ئ���ه‌م فاكته‌رانه‌ ئه‌گه‌ری توش���بون‬ ‫زیاتر ده‌كه‌ن‪ :‬ره‌گه‌زی ژن زیاتر توشی‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬فاكته‌ری بۆم���اوه‌‪ ،‬قه‌ڵه‌وی‪،‬‬ ‫س���كپڕی‪ ،‬ته‌مه‌نی نائومێ���دی له‌ژناندا‬ ‫چون���ه‌ ته‌م���ه‌ن‪ ،‬به‌پێوه‌ وه‌س���تان بۆ‬ ‫ماوه‌ی درێژ‪ ،‬به‌ركه‌وتنی زه‌بر به‌قاچ‪.‬‬

‫نیشانه‌كانی‬ ‫*ئازار له‌قاچه‌ توشبوه‌كه‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫دوای وه‌رزش‌و له‌ش���ه‌واندا‪ ،‬ده‌ركه‌وتنی‬ ‫خوێنهێن���ه‌ره‌كان كه‌ ش���ێوه‌یان وه‌ك‬ ‫كرمی خاكه‌ (هه‌اڵوس���او پێچ خواردو)‬ ‫س���وربونه‌وه‌‌و وش���كبونه‌وه‌‌و خ���ورن‬ ‫له‌پێس���تی ده‌وروبه‌ری خوێنهێنه‌ره‌كه‌‪،‬‬ ‫ئازار له‌قاچه‌ توش���بوه‌ك ‌ه كاتێك له‌پڕ‬ ‫چاره‌سه‌ر‬ ‫ده‌جوڵێی یان هه‌ڵده‌ستیته‌ پێ‌‪ ،‬دره‌نگ‬ ‫چاره‌س���ه‌ری س���اده‌‪ :‬به‌رزكردنه‌وه‌ی‬ ‫گیرسانه‌وه‌ی خوێنبه‌ربون له‌ده‌وروبه‌ری‬ ‫ق���اچ له‌كاتی پاڵكه‌وتن���دا‪ ،‬له‌پێكردنی‬ ‫ناوچه‌ توشبوه‌كه‌‪.‬‬ ‫گۆره‌وی توندی پزیش���كیی تایبه‌ت به‌م‬ ‫نه‌خۆشییه‌‪ :‬بۆ قۆناغه‌كانی سه‌ره‌تایی‬ ‫ئاڵۆزكارییه‌كانی‬ ‫زۆرێكی���ان ئاڵۆزكارییه‌كی ئه‌وتۆیان ئه‌م حاڵه‌ته‌ چاره‌یه‌كی كاریگه‌ره‌‪.‬‬

‫به‌درێژای���ی ته‌م���ه‌ن رۆژان��� ‌ه به‌الیه‌نی‬ ‫كه‌مه‌و‌ه س���ێ جار خ���ۆراك ده‌خۆیت‬ ‫ی���ان گه‌ده‌ت پ���ڕ ده‌كه‌ی���ت‪ ،‬بۆی ‌ه بۆ‬ ‫پاراس���تنی گه‌ده‌ت له‌نه‌خۆشی هه‌رگیز‬ ‫زیاد له‌پێویس���ت گوش���اری مه‌خه‌ر‌ه‬ ‫س���ه‌ر‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی به‌ڕێكوپێكی فرمانی‬ ‫خۆی ئه‌نجام بدات‌و خۆراك به‌باشترین‬ ‫ش���ێو‌ه هه‌رس بكات‪ .‬بون���ی خۆراك‬ ‫له‌ناو گه‌ده‌دا خانه‌كانی هان ده‌دات بۆ‬ ‫ده‌ردانی ترشه‌ڵۆكی ‪‌HCL‬و ئه‌نزیمه‌كانی‬ ‫هه‌رس���كردن‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌وڵ ب���ده‌ كاتی‬ ‫ژه‌مه‌كانی خۆراك رێكبخه‌یت‪ ،‬دوركه‌و‌ه‬ ‫ل���ه‌و خۆراكانه‌ی كه‌ له‌گ���ه‌ڵ گه‌ده‌تدا‬ ‫ناگونجێ���ن‪ ،‬هه‌رگی���ز خۆراك���ی خاو‬ ‫یان باش‌و نه‌ك���واڵو مه‌خۆ كه‌ گه‌ده‌ت‬ ‫ناڕه‌حه‌ت ده‌ك���ه‌ن‌و له‌وانه‌ی ‌ه ئازاریش‬ ‫بكێش���یت‌و توش���ی نه‌خۆش���ی بیت‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ر ژه‌مێك���دا ته‌نیا په‌رداخێك‬ ‫ئاو بخۆره‌و‌ه با ژه‌می ئێوارانت س���وك‬ ‫بێت‪ ،‬نێ���وان ژه‌می ئێواران‌و نوس���تن‬ ‫كه‌متر نه‌بێت ل���ه‌دو كاتژمێر‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫نابێ راس���ته‌وخۆ پاش وه‌رزش خۆراك‬ ‫بخۆیت‌و نابێ پ���اش ژه‌مێكی خواردن‬ ‫راس���ته‌وخۆ وه‌رزش بكه‌ی���ت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌بێت ماوه‌یه‌ك���ی بده‌یتێ‪ ،‬پارو زیاتر‬ ‫له‌بیس���ت جار بجو ئینج���ا قوتی بده‌‪،‬‬ ‫به‌په‌له‌ش خ���ۆراك مه‌خۆ ك ‌ه برس���ی‬ ‫بوی���ت ده‌بێت ل���ه‌وه‌ دڵنی���ا بیت ك ‌ه‬ ‫چوار كاتژمێر به‌س���ه‌ر ژه‌می رابردوتدا‬ ‫تێپه‌ڕیو‌ه ئینجا خۆراك بخۆیت‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫به‌دهه‌رسی‌و دڵه‌كزێ فه‌رامۆش مه‌كه‌‌و‬ ‫خۆت نیشانی دكتۆره‌كه‌ت بده‌‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫ئاژار‬

‫به‌هۆی‌ خۆراكی‌ بێ‌ كوالێتی‌‪ ،‬منداڵبونی‌ ناته‌واو له‌زیادبوندایه‌‬ ‫ئا‪ :‬كورده‌ عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫ی منداڵی‌ كه‌مئه‌ندام‬ ‫دروستبون ‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ له‌زیادبوندایه‌و هه‌ردو‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ی‌ مندااڵن‌و منداڵبونیش‬ ‫لیژنه‌یان هه‌ی ‌ه بۆ چاره‌سه‌ری‌ ئه‌م‬ ‫گرفته‌‪.‬‬ ‫ی مندااڵن‌و‬ ‫ی نه‌خۆش���خانه‌ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی نه‌خۆشی‌ مندااڵن له‌سلێمانی‌‪،‬‬ ‫پسپۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬هێ���رش حه‌مه‌ره‌س���وڵ به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫راگه‌یان���د كه‌ ئه‌وان ئ���ه‌و حاڵه‌تانه‌یان‬ ‫ی منداڵبونه‌و‌ه‬ ‫له‌الی���ه‌ن نه‌خۆش���خانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ دێ���ت‌و ئه‌وانیش له‌الیه‌ن لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫پزیش���كی‌ منااڵن���ه‌و‌ه پ���اش هێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بواره‌ك ‌ه بڕیار ‌‬ ‫ی سێ‌ پزیشك ‌‬ ‫سۆنه‌ر ‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ده‌ن ك ‌ه ئایا ئه‌و منداڵه‌ له‌بار‬ ‫ببرێت یان نا‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم ‬ ‫ ‬ ‫ی ژوری (غوده‌ج)ی مندااڵن له‌نه‌خۆشخانه‌ی منداڵبوونی سلێمانی‬ ‫ناوبراو ئاماژ‌هی‌ به‌وه‌دا ك ‌ه ئه‌وان دوا ‌‬ ‫ی ده‌خه‌ن ‌ه ‬ ‫بڕیاردانی‌ لیژنه‌ك ‌ه ئه‌نجامه‌كه‌ ‌‬ ‫ی ڤایروسی‌‬ ‫له‌هه‌ردو جۆر ‌‬ ‫پێش دایك‌و باوكه‌كه‌‌و له‌كۆتاییدا ئه‌وان له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن���ه‌ رایگه‌یاند ك ‌ه سكپڕیدا‪.‬‬ ‫ی س���ێ‌ كه‌س���ییان • ته‌مه‌نی‌ دایك‌و باوكه‌ك ‌ه ك ‌ه له‌ئێستادا (هێرپ���س‌و كالمی���دا) ك���ه‌ ئێس���تا‬ ‫ئه‌وانیش لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫بڕیاری‌ له‌باربردنی‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ردوكیان له‌كوردستان زیادی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫ی هه‌ی ‌ه بۆ بڕیاردان ب���ۆ له‌باربردنی‌ ئه‌و زو هاوسه‌رگیری‌ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی‌ دیكه‌وه‌ پزیش���كێكی‌ بوار ‌‬ ‫ی ڤیتامینات‌و پرۆتینات‪،‬‬ ‫ی • ته‌مه‌نی‌ دای���ك‌و باوك كه‌ هه‌ندێجار • نه‌خواردن��� ‌‬ ‫ی بهێنرێت منداڵه‌ ناته‌واوانه‌ دروستكردوه‌و به‌بڕوا ‌‬ ‫ی باش نه‌بو ناو ‌‬ ‫سۆنه‌ر ك ‌ه پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆنتڕۆڵ ‌‬ ‫ی كوالیت��� ‌‬ ‫ی سككردن هه‌روه‌ه���ا نه‌بون ‌‬ ‫ی دو مانگدا ئه‌ویش‪ ،‬ئ���ه‌م حاڵه‌تانه‌ له‌زیادبوندایه‌‌و له‌دوای‌ چل ساڵییه‌وه‌ بڕیار ‌‬ ‫باس���ی‌ له‌وه‌كرد كه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫باش له‌س���ه‌ر ئه‌و خۆراكانه‌ی‌ كه‌ دێن ‌ه‬ ‫ێ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ی مانگانه‌ له‌نه‌خۆشخانه‌كه‌یان دو بۆ س ‌‬ ‫له‌الیه‌ن نه‌خۆش���خانه‌و‌ه چوار حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی كوردستان‌و هه‌موان به‌كاریده‌هێنین‪.‬‬ ‫ی دێت‌و هۆكاره‌كه‌شی‌ له‌كوردستان وه‌ك • بۆماوه‌بونی‌ نه‌خۆشییه‌كه‌ له‌خێزان ‌‬ ‫ی بۆ هاتوه‌‌و به‌بڕوا ‌‬ ‫ی ناته‌واو ‌‬ ‫كۆرپه‌له‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی‌ پێ���ده‌كات بۆ چه‌ند یه‌كێك یان له‌هه‌ردو باوان‌و شوكردن‌و • ئاس���ه‌واری‌ ش���ه‌ڕو به‌كارهێنان��� ‌‬ ‫ئه‌ویش حاڵه‌ته‌كان له‌زیادبوندان‪.‬‬ ‫ی‬ ‫جۆره‌ه���ا چه‌ك له‌م واڵت���ه‌ به‌درێژای ‌‬ ‫ژنهێنان له‌خزم‪.‬‬ ‫ی خاڵێك گه‌ڕانده‌وه‌‪ :‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی • باڵوبونه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشیی ‌ه سێكسییه‌كان سااڵنی‌ پێشو‪.‬‬ ‫منداڵبون له‌س���لێمانی‌‪ ،‬د‪.‬شلێر فایه‌ق • به‌كارهێنانی‌ ده‌رمان‌و تیشك له‌كات ‌‬

‫دو هه‌فته‌ جارێك‬ ‫ئیسماعیل عوسمان ده‌ینوسێت‬

‫تكایه‌ پرسیار مه‌كه‌!‬ ‫پرس���یاركردن ل���ه‌ڕووی‌ س���ایكۆلۆژییه‌و‌ه‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌حه‌زو خواسته‌كان ‌ی مرۆڤ‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام مرۆڤ حه‌زی‌ زانین ‌ی ئه‌و شتانه‌ی‬ ‫هه‌ی���ه‌ ك ‌ه له‌ده‌وروبه‌ریدا رووده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هاتوو جه‌س���ته‌ی‌ هه‌ر مرۆڤێكیش تووش ‌ی‬ ‫ه���ه‌ر نه‌خۆش���یه‌ك بێت‪ ،‬ب���ه‌رده‌وام حه‌ز‬ ‫ده‌كات بزانێت نه‌خۆشیه‌كه‌ی‌ چیه‌و هۆكار ‌ی‬ ‫توشبوونه‌كه‌ ‌ی چیه‌؟ كێش ‌ه جه‌سته‌یه‌كان ‌ی‬ ‫چین؟ چۆن بتوانێت چاره‌س���ه‌ری‌ ده‌رمان ‌ی‬ ‫وه‌ربگرێت؟‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر له‌روانگ���ه‌ی‌ سیس���ته‌می‌ نو ‌ێ‬ ‫پزیشكیش���ه‌وه‌ بڕوانین‪ ،‬ئه‌وا له‌زانس���ت ‌ی‬ ‫پزیش���كی‌ نوێ���دا یه‌كێكه‌ ل���ه‌و وانانه‌ ‌ی‬ ‫ك��� ‌ه ئێس���تا له‌جیهاندا ته‌ئكید ‌ی له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌كرێت���ه‌وه‌و بووه‌ت���ه‌ جێ���گای‌ گرنگ��� ‌ی‬ ‫پێدان���ی‌ ناوه‌ن���دی‌ زانس���تی‌ پزیش���ك ‌ی‬ ‫(‪ ،)commincation with pation‬وات���ه‌‬ ‫قس���ه‌و گفتوگۆكردنه‌ له‌گه‌ڵ نه‌خۆش���دا‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌وه‌ ده‌ركه‌تووه‌ كه‌ به‌شێك له‌الیه‌ن ‌ی‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی‌ نه‌خ���ۆش گفتوگردن��� ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵیدا‪ ،‬پاشان چاره‌سه‌ركردن ‌ی ده‌رمانی‌‪.‬‬ ‫كه‌س���ی‌ نه‌خۆش به‌و گفتوگۆكردنه‌ زۆرێك‬ ‫له‌گرێ‌ ده‌رونیه‌كانی‌ ده‌كرێته‌وه‌و به‌شێكیش‬ ‫ده‌بێت له‌شێوازی‌ چاره‌سه‌ركردن‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌داخ���ه‌و‌ه له‌واڵتی‌ ئێم���ه‌دا به‌و‬ ‫ج���ۆر‌ه نیه‌‪ ،‬زۆرجار دكتۆر به‌قس���ه‌كردن ‌ی‬ ‫نه‌خۆش بێزار ده‌بێ���ت‪ ،‬ته‌نانه‌ت هه‌ندێك‬ ‫دكت���ۆر س���ه‌یرێكی‌ نه‌خۆش���ه‌كه‌ ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت "خۆم ده‌زانم چیته‌‪ ،‬ئه‌م ده‌رمانان ‌ه‬ ‫بخۆ چاك ده‌بیته‌وه‌‪".‬‬ ‫"تكای��� ‌ه پرس���یار مه‌كه‌" ئه‌م��� ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ناونیش���ان ‌ی دوكانێك���ی‌ به‌قاڵ���ی‌ ی���ان‬ ‫بازاڕگه‌یه‌ك��� ‌ی گش���تی‌‪ ،‬ی���ان ته‌نان���ه‌ت‬ ‫ده‌رمانخانه‌یه‌ك���ی‌ الكۆالنی���ش بێ���ت‪،‬‬ ‫پێده‌چێت مرۆڤ تووش���ی‌ بێ���زار ‌ی بكات‪،‬‬ ‫به‌تایب���ه‌ت ئه‌گ���ه‌ر دوكاندارێ���ك دوو جار‬ ‫پرس���یارت لێكردو وه‌اڵمی‌ نه‌دایته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫زۆر به‌ئه‌س���ته‌م جارێكی‌ ت���ر رێگا به‌خۆت‬ ‫ده‌ده‌یت بچیته‌وه‌ الی‌‪ ،‬چونكه‌ سروش���ت ‌ی‬ ‫ده‌روونی‌ مرۆڤ به‌وجۆره‌یه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌نه‌خۆش���ه‌كان ب���ۆی‌ گێڕامه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و كاته‌ ‌ی سه‌ردانی‌ پزیشكێك ‌ی سۆنه‌ر ‌ی‬ ‫كردوو‌ه له‌یه‌كێك له‌نه‌خۆشخان ‌ه گشتیه‌كاندا‬ ‫به‌وه‌ره‌قه‌یه‌ك ‌ی گه‌وره‌ له‌پش���ت س���ه‌رێو‌ه‬ ‫بینویه‌تی‌ نوس���راوه‌"تكای ‌ه پرسیار مه‌كه‌"‬ ‫چونكه‌ وه‌ك خۆی‌ ده‌گێڕێته‌وه‌ ئه‌و پزیشك ‌ه‬ ‫له‌پرسیاركردنی‌ نه‌خۆش زۆر بێزاربو!‬ ‫ئه‌م��� ‌ه له‌كاتێك���دا زۆرب���ه‌ی‌ ئافره‌تان‬ ‫په‌ناده‌به‌نه‌ به‌ر س���ۆنه‌كردن‪ ،‬به‌مه‌به‌ست ‌ی‬ ‫زانینی‌ دروس���تبوونی‌ كۆرپه‌ل���ه‌‪ ،‬له‌بوون ‌ی‬ ‫هه‌ستكردن ‌ی كۆرپه‌ل ‌ه له‌سكیاندا به‌رده‌وام‬ ‫پرس���یاری‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن "توخ���وا دكتۆر‬ ‫وه‌زع ‌ی منداڵه‌كه‌م چۆنه‌‪ ،‬دڵی‌ لێده‌دات؟"‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‌ پرس���یاری‌ نه‌خۆش ته‌نها‬ ‫ئیشی‌ ئه‌م دكتۆره‌ نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌گه‌ر رۆژێك‬ ‫ل���ه‌رۆژان رێت بكه‌وێت ‌ه نه‌خۆش���خانه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫گش���تی‌‪ ،‬ب���ۆ چاره‌س���ه‌كردنی‌ بچوكترین‬ ‫نه‌خۆش���ی‌ وه‌ك ئه‌نفلۆنزا ئه‌وا خوا خوا ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ت ‌ه ك ‌ه پرسیارێك له‌دكتۆرێك بكه‌یت‌و‬ ‫به‌رێكوپێك���ی‌ وه‌اڵمت بدات���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كات‬ ‫ئافاقه‌یه‌ك دێت به‌له‌شتدا‪ ،‬ده‌ڵێیت" له‌خوا‬ ‫به‌زی���اد بێت به‌خ���وا ئه‌م دكت���ۆره‌ رێك‌و‬ ‫پێك بوو" ‪ ،‬ئه‌م��� ‌ه له‌كاتێكدای ‌ه له‌كلینك‌و‬ ‫عه‌یاده‌كان���ی‌ ئێ���واران به‌جۆرێك��� ‌ی دیك ‌ه‬ ‫مامه‌ڵه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌سایه‌تیه‌كی‌ دیكه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ندێجار دكت���ۆره‌كان كه‌ نه‌خۆش یان‬ ‫یاوه‌ری‌ نه‌خۆش پرس���یارێك یان قسیه‌ك ‌ی‬ ‫ئاس���ایی‌ له‌گه‌ڵ ده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێت" تۆ له‌من‬ ‫باشتر ده‌زانیت؟"‬ ‫ئه‌م���ه‌ بووه‌ت���ه‌ سروش���ت ‌ی زۆرێك له‌و‬ ‫دكتۆرانه‌ی‌ كه‌ دوای‌ وه‌رگرتنی‌ بڕوانامه‌كه‌یان‬ ‫ئی���دی‌ خۆیان لێده‌بێت��� ‌ه كائینێك ‌ی دیكه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا پیرۆزی‌ كاری‌ پزیش���كی‌ له‌هه‌ر‬ ‫واڵتێكدا له‌وه‌دای ‌ه ك ‌ه خزمه‌تی‌ مرۆڤایه‌تی ‌ی‬ ‫بكات‪ ،‬وەاڵمدانه‌وه‌ی‌ رازو نیازه‌كانی‌ ده‌رون ‌ی‬ ‫مرۆڤ���ه‌‪ ،‬زۆرێك له‌پس���پۆرانی‌ ده‌روونیش‬ ‫ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه ‪ %50‬دانیش���توان ‌ی‬ ‫ئه‌م هه‌رێمه‌ نه‌خۆش���ی ‌ه جه‌س���ته‌یه‌كانیان‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ الیه‌نی‌ ده‌روونی‌‪.‬‬ ‫ل��� ‌ه كاتێكدا ئه‌گه‌ر واڵتێك یاس���ا تێیدا‬ ‫سه‌روه‌ر بێت‪ ،‬ئه‌وا به‌و سوێند‌ه یاساییه‌ ‌ی‬ ‫كه‌ خوێندكارانی‌ پزیش���كی‌ ده‌یخۆن پێش‬ ‫وه‌رگرتن��� ‌ی بڕوانامه‌كه‌ی���ان ده‌توانرێ���ت‬ ‫لیپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ بكرێت‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌وان‬ ‫ده‌ڵێن "س���وێند به‌خواو به‌هه‌موو شتێك ‌ی‬ ‫پیرۆز نهێنی‌ نه‌خۆش���ه‌كانمان ده‌پارێزین‪،‬‬ ‫خه‌مخۆری‌ گه‌ل‌و نیشتمان ده‌بین"‪.‬‬ ‫پزیش���كییش وه‌ك گش���ت وه‌زیفه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫دیك���ه‌‪ ،‬ئه‌رك���ی‌ خ���ۆی‌ هه‌یه‌ پێویس���ت ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ‌ی ج��� ‌ێ به‌جێ���ی‌ ب���كات‪ ،‬ئه‌رك ‌ی‬ ‫سه‌ره‌كی‌ چاره‌س���ه‌ركردنی‌ گرێ‌ ده‌رونی‌‌و‬ ‫جه‌سته‌یه‌كانی‌ نه‌خۆشه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌و جۆر‌ه‬ ‫نه‌بێت ئه‌وا به‌رپرس���یاریه‌تیه‌كی‌ پیشه‌یی‌‌و‬ ‫ئه‌خالقی‌‌و یاسایی‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆ‪.‬‬ ‫بۆی���ه‌ س���ه‌ندیكای‌ پزیش���كانیش‬ ‫پێویسته‌(میساقێكی‌ ش���ه‌ره‌فیان) هه‌بێت‬ ‫وه‌ك رۆژنامه‌نووسان ك ‌ه هه‌یانه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫گش���ت پزیش���كه‌كان پێ���وه‌ی‌ پابه‌ندبن‪،‬‬ ‫ده‌رچوون له‌و شه‌رفنامه‌یش ده‌رچوون بێت‬ ‫له‌پیرۆزی‌ پیشه‌ی‌ پزیشكی‌‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫له‌كۆ ‌ی ‪ 30‬نمره‌ دوی‌ هێناوه‌ له‌ماسته‌ر وه‌رگیراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ره‌وا بورهان‬ ‫ی بڕیارێكی‌ وه‌زاره‌تی خوێندنی‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫بااڵ به‌ژمار‌ه (‪ )1616/5/3‬سه‌رجه‌م‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی به‌شداری تاقیكردنه‌وه‌ی‬ ‫خوێندنی (ماسته‌ر)یان كردوه‌ ده‌ربچن‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدا به‌گوێره‌ی تاقیكردنه‌وه‌كه‌ ‌‬ ‫توانای‌ زانستی‌ ده‌بێت خوێندكار‬ ‫‪15‬نمره‌ بهێنێت له‌كۆی ئه‌و سی‬ ‫نمره‌یه‌ی كه‌ تاقیكردنه‌وه‌ی تێدا‬ ‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم مامۆستایه‌ك ده‌ڵێت‬ ‫"خوێنكار هه‌ی ‌ه ‪‌2‬و‪‌6‬و‪8‬ی هێناوه‌‌و‬ ‫به‌پێی ئه‌م بڕیاره‌ وه‌رگیراوه‌‌"‪.‬‬ ‫رۆژی یه‌كشه‌م ‌ه (‪ )2013/3/2‬له‌ناو‬ ‫زانك���ۆی س���لێمانی فاكه‌ڵتی یاس���ا‌و‬ ‫رامیاری گردبونه‌وه‌یه‌كیان س���ازكردو‬ ‫تیای���دا داوایانكرد ئ���ه‌و خوێندكاران ‌ه‬ ‫وه‌رنه‌گیرێ���ن ك���ه‌ له‌تاقیكردن���ه‌وه‌ی‬ ‫خوێندنی بااڵ (ماس���ته‌ر) ده‌رنه‌چون‪،‬‬ ‫"ئێم ‌ه خوێندنی ماسته‌ر راده‌گرین"‪.‬‬ ‫ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ مامۆس���تای به‌ش���ی‬ ‫فه‌كه‌ڵتی یاس���او رامی���اری له‌زانكۆی‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬د‪.‬ش���ۆڕش حه‌س���ه‌ن‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی وت "ئه‌و بڕیاره‌ له‌س���ه‌ره‌و‌ه‬ ‫به‌س���ه‌ر زانكۆكان���دا س���ه‌پێنراوه‌و‬ ‫ئه‌مه‌ش سه‌روه‌ری زانكۆی نه‌هێشتوه‌‪،‬‬ ‫خوێندكارێ���ك له‌تاقیكردنه‌وه‌ك���ه‌دا‬ ‫ده‌رنه‌چێت‌و دواتر ببێت به‌مامۆس���تای‬ ‫زانكۆ ناتوانێت خوێندكار پێبگه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫ده‌بێ���ت زانكۆ س���ه‌ربه‌خۆ بێت‌و خۆی‬ ‫بڕیار بدات"‪.‬‬ ‫ی بڕیاره‌ك���ه‌ی‌ وه‌زاره‌ت‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌و خوێندكارانه‌ی به‌شداری‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌ی وه‌رگرتنی���ان كردو‌ه‬ ‫بۆ خوێندن���ی ماس���ته‌ر وه‌رده‌گیرێن‌و‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیارییه‌كان���ی ئاوێنه‌ش‬ ‫له‌ش���اری ده���ۆك خوێندكارێ���ك‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌ك���ه‌دا ‪0.8‬ی هێن���او‌ه‬ ‫ی ئه‌م بڕیاره‌ش بۆت ‌ه‬ ‫وه‌رگیراوه‌و تێكڕا ‌‬ ‫ی ناڕه‌زایی مامۆستایان‪.‬‬ ‫جێگا ‌‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیارییه‌كان���ی ئاوێن��� ‌ه‬ ‫له‌مس���اڵدا ‪185‬ك���ه‌س به‌ش���داری‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌ی ماس���ته‌ریان ك���ردو‌ه‬ ‫له‌زانك���ۆی س���لێمانی زیاتر له‌‪60‬كه‌س‬ ‫ده‌رنه‌چ���ون‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌رگی���راون‪،‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ نوێنه‌ری مامۆس���تایانی‬ ‫فاكه‌ڵتی یاس���ا‌و رامیاری‪ ،‬د‪.‬پێشره‌و‬ ‫حه‌مه‌جان وتی" ئێم ‌ه داواكارین كه‌ ئه‌و‬ ‫فه‌رمان��� ‌ه رابگیرێ���ت‌و داوامان له‌وه‌زیر‬

‫كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم پێی راگه‌یاندین س���اڵی‬ ‫ئاین���د‌ه یاس���اك ‌ه راده‌گرن‌و ئه‌مس���اڵ‬ ‫ره‌چاوی ده‌رچون‌و ده‌رنه‌چون ناكرێت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش به‌كۆی ده‌نگی مامۆس���تایان‌‌و‬ ‫راگری فاكه‌ڵتییه‌كه‌م���ان به‌ره‌زامه‌ندی‬ ‫راگر‌و ئیداره‌‌و مامۆس���تایان بڕیارماندا‬ ‫به‌راگرتنی ماسته‌ر له‌فاكه‌ڵتییه‌كه‌مان‪،‬‬ ‫ت���ا وه‌زی���ر بڕیارێ���ك ده‌رب���كات ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی ده‌رنه‌چ���ون وه‌رنه‌گیرێن‪،‬‬ ‫له‌حاڵه‌ت���ی نه‌بونی وه‌اڵم���دا خوێندنی‬ ‫به‌كالۆریۆسیش راده‌گرین"‪.‬‬ ‫د‪ .‬پێشڕه‌و هۆكاری ناڕازیبونیان له‌و‬ ‫بڕیار‌ه وه‌زارییه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫كه‌ گرنگیی تاقیكردنه‌و‌ه ناهێڵێت‌و وتی‬ ‫ی هێناوه‌‌و‬ ‫"خوێندكار هه‌ی ‌ه ‪2‬یان ‪6‬یان ‪‌ 8‬‬ ‫ده‌رنه‌چو‌ه چ���ۆن ده‌كرێت وه‌ربگیرێت‪،‬‬ ‫به‌چ حه‌قێك ده‌رنه‌چوبێت ره‌وایه‌ ببێت‬ ‫به‌مامۆستاو وانه‌ بڵێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌كاریگه‌ریی ‌ه خراپه‌كانی‬ ‫ئ���ه‌م بڕیاره‌ی وه‌زاره‌تی خوێندنی بااڵ‌و‬ ‫توێژینه‌وه‌ی زانس���تی‪ ،‬د‪ .‬شۆڕش وتی‬ ‫"بڕیاره‌ك ‌ه به‌م ش���ێوه‌یه‌ پێش���ێلكاری‬ ‫هه‌مو بنه‌ماكان‌و دژی تاقیكردنه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫كاریگه‌ری خراپی ده‌بێت له‌سه‌ر هێنان ‌ه‬ ‫خواره‌وه‌ی ئاستی زانستی له‌زانكۆكاندا‬ ‫له‌كاتێكدا له‌س���اڵی پ���اردا كۆمه‌ڵێك‬ ‫خوێن���دكاری به‌توانا نم���ره‌ی به‌رزیان‬ ‫هێنابو به‌اڵم وه‌رنه‌گیران"‪.‬‬ ‫د‪ .‬پێشڕه‌و ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ش كرد‬ ‫هه‌ندێك كه‌س ك ‌ه ده‌رنه‌چو‌ه وه‌رگیراو‌ه‬ ‫هه‌م���و رۆژێ���ك گله‌ی���ی له‌حكومه‌ت‬ ‫ده‌ك���ه‌ن ك���ه‌ له‌راس���تیدا وه‌رگیرانی‬ ‫خۆیان پێچه‌وانه‌ی یاس���ایه‌‪ ،‬سه‌باره‌ت‬ ‫به‌پشگیریكردنیان له‌الیه‌ن زنكۆو‌ه وتی‬ ‫" یاداشته‌كه‌ی ئێم ‌ه له‌ئه‌نجومه‌نی زانكۆ‬ ‫تاوتوێك���راوه‌‌و دوات���ر به‌رزكراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫بۆ وه‌زی���ری خوێندنی بااڵ ك ‌ه ئه‌مه‌ش‬

‫به‌رێگه‌ی ئه‌وه‌ی زانكۆ پش���تگیریمان‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی ئ���ه‌و به‌یاننامه‌ی��� ‌ه‬ ‫مامۆس���تایانی فاكه‌ڵتی یاسا‌و رامیاری‬ ‫س���لێمانی ده‌ریانكردوه‌ ئه‌وان س���ورن‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی گه‌ر وه‌زیری خوێندنی‬ ‫بااڵ ئ���ه‌و بڕیار‌ه رانه‌گرێ���ت‌و وه‌اڵمیان‬ ‫نه‌دات���ه‌وه‌ خوێندنی به‌كالۆریۆس���یش‬ ‫له‌فاكه‌ڵتییه‌كه‌یان���دا راده‌گ���رن‪ ،‬د‪.‬‬ ‫پێش���ڕه‌و وتی " ئێمه‌ ته‌نها هه‌ڵوێستی‬ ‫نیشتیمانی‌و زانستیمان هه‌یه‌و داواكارین‬ ‫مامۆستایانی كۆلیژ‌و زانكۆكانی هه‌رێم‬ ‫پشتگیریمان بكه‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ئ���ه‌م بڕیاره‌ س���ه‌رجه‌م‬ ‫ی كوردس���تانی‌ گرتۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫زانكۆكان��� ‌‬ ‫ی ئاوێنه‌ له‌س���ه‌رچاو‌ه‬ ‫ب���ه‌اڵم رۆژنام ‌ه ‌‬ ‫ی خۆی���ه‌وه‌ له‌هه‌ولێ���ر‪،‬‬ ‫تایبه‌تییه‌كان��� ‌‬ ‫ی ئه‌و خوێن���دكار‌ه‬ ‫ی ن���او ‌‬ ‫توانیویه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زانك���ۆی‌ س���لێمان ‌‬ ‫ده‌رنه‌چوان���ه‌ ‌‬ ‫ده‌س���تبكه‌وێت كه‌ وه‌رگیراون‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ناوه‌كانیانه‌‪:‬‬ ‫ش���یالن جه‌مال محه‌مه‌د‪ /‬زانس���ت ‌ه‬ ‫ئیسالمییه‌كان (‪)12‬‬ ‫ی‬ ‫فه‌ره‌یدون حه‌سه‌ن ئه‌حمه‌د‪ /‬بازرگان ‌‬ ‫(‪)12.25‬‬ ‫ره‌وه‌ن���د محه‌م���ه‌د مه‌جی���د قادر‪/‬‬ ‫ی (‪)7.5‬‬ ‫بازرگان ‌‬ ‫هاوژین ره‌نج عه‌بدولحه‌مید‪ /‬كشتوكاڵ‬ ‫(‪)13.5‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ستی‌ ش���وان عه‌بدواڵ‪ /‬ئه‌ندازیار ‌‬ ‫(‪)14.1‬‬ ‫هه‌وار عوس���مان كه‌ریم‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ئابوری‌ (‪)12.25‬‬ ‫ئومێد محه‌مه‌د حه‌س���ه‌ن‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ی (‪)12‬‬ ‫ئابور ‌‬ ‫ره‌وا فه‌ره‌ی���دون حه‌م��� ‌ه كه‌ری���م‪/‬‬ ‫ی (‪)10.5‬‬ ‫كارگێڕی‌‌و ئابور ‌‬ ‫دالی���ا ره‌ئ���وف عه‌زی���ز‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ی (‪)12.75‬‬ ‫ئابور ‌‬ ‫پۆاڵ عه‌بدواڵ عوس���مان‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ی (‪)11‬‬ ‫ئابور ‌‬ ‫ی كه‌م���ال‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫محه‌م���ه‌د عه‌ل ‌‬ ‫ی (‪)13.5‬‬ ‫ئابور ‌‬ ‫چیم���ه‌ن ئیبرایم ق���ادر‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ئابوری‌ (‪)9‬‬ ‫ئارام محه‌مه‌د ئه‌مین قادر‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ئابوری‌ (‪)6‬‬ ‫په‌یوه‌ند مه‌حمود محه‌مه‌د‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫ئابوری‌ (‪)11.5‬‬ ‫لوقمان محه‌مه‌د عه‌بدواڵ‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬

‫ی‬ ‫ی زانكۆ هه‌ڕه‌ش ‌ه ‌‬ ‫مامۆساتایان ‌‬ ‫ی ده‌وام ده‌كه‌ن‬ ‫په‌كخستن ‌‬ ‫سروه‌ ئه‌حمه‌د ره‌حیم‪ /‬زمان (‪)11‬‬ ‫ی (‪)13.92‬‬ ‫ئابور ‌‬ ‫یوس���ف محه‌مه‌د حه‌س���ه‌ن‪ /‬زمان‬ ‫بنار عه‌بدولره‌زاق جه‌الل‪ /‬كارگێڕی‌‌و‬ ‫(‪)10‬‬ ‫ی (‪)13.3‬‬ ‫ئابور ‌‬ ‫ی مه‌جید حه‌مید‪ /‬زمان (‪)7‬‬ ‫نور ‌‬ ‫مانی‌ ئه‌حمه‌د ع���ارف‪ /‬پ‪ .‬وه‌رزش‬ ‫دانا حه‌مید مه‌حمود‪ /‬زمان (‪)10‬‬ ‫(‪)12‬‬ ‫ژیان فازیل ئه‌سعه‌د‪ /‬زمان (‪)12‬‬ ‫محه‌م���ه‌د موس���ته‌فا ئه‌حه‌مه‌د‪ /‬پ‪.‬‬ ‫شن ‌ه جه‌مال محه‌مه‌د‪ /‬زمان (‪)10‬‬ ‫وه‌رزش (‪)13.5‬‬ ‫موحسین حه‌م ‌ه سه‌عید‪ /‬زمان (‪)10‬‬ ‫تارا غه‌ف���ور محێدی���ن‪/‬پ‪ .‬وه‌رزش‬ ‫ئارام كامل نوری‌‪ /‬زمان (‪)13‬‬ ‫(‪)13.5‬‬ ‫قه‌ی���س كه‌م���ال ئه‌حم���ه‌د‪ /‬زم���ان‬ ‫شۆخان ره‌مه‌زان تۆفیق‪ /‬پ‪ .‬وه‌رزش‬ ‫(‪)13.5‬‬ ‫(‪)9.64‬‬ ‫هێمن سه‌الحه‌دین‪ /‬زمان (‪)12.5‬‬ ‫لینا ئیبراهیم كازم‪ /‬زانست (‪)10.2‬‬ ‫رۆس���ته‌م محه‌مه‌د ئه‌حم���ه‌د‪ /‬زمان‬ ‫په‌یم���ان عومه‌ر س���اڵح‪ /‬زانس���ت‬ ‫(‪)8‬‬ ‫(‪)10.2‬‬ ‫ئاوات ساڵح قادر‪ /‬زمان (‪)8.5‬‬ ‫ئاكۆ حه‌م���ه‌ س���ه‌عید عه‌بدولقادر‪/‬‬ ‫پێشڕه‌و ساڵح عه‌لی‌‪ /‬زمان (‪)10.5‬‬ ‫زانست (‪)7.65‬‬ ‫ی عه‌ب���دواڵ‪ /‬زم���ان‬ ‫نه‌س���رین ن���ور ‌‬ ‫بژار جه‌مال عه‌زیز‪ /‬زانست (‪)8.4‬‬ ‫په‌یمان س���ابیر رۆس���ته‌م‪ /‬زانست (‪)7.5‬‬ ‫عه‌دنان عه‌بدواڵ عه‌بدولوه‌هاب‪ /‬زمان‬ ‫(‪)9.5‬‬ ‫پێشڕه‌و حه‌م ‌ه حه‌مه‌‪ /‬زانست (‪)10.25( )11‬‬ ‫ته‌ها ره‌حیم ره‌شید‪ /‬زمان (‪)13.5‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ردار مه‌ال عه‌زیز‪ /‬یاساو رامیار ‌‬ ‫به‌هره‌ محه‌م���ه‌د عه‌بدولكریم‪ /‬زمان‬ ‫(‪)13.5‬‬ ‫ی (‪)9.5‬‬ ‫ی مه‌حمود‪ /‬یاساو رامیار ‌‬ ‫ساكار عه‌ل ‌‬ ‫بڕیار ره‌فیق س���دیق‪ /‬ده‌رمانس���از‬ ‫(‪)13.2‬‬ ‫مه‌ری���وان فه‌ری���ق كه‌ریم‪ /‬یاس���او (‪)13.5‬‬ ‫تانیا عومه‌ر عبوله‌‪ /‬پزیش���كی‌ ددان‬ ‫رامیاری‌ (‪)11.7‬‬ ‫ی (‪)13.2‬‬ ‫له‌نج ‌ه سدیق محه‌مه‌د‪ /‬یاساو رامیار ‌‬ ‫ی‬ ‫هێشو قادر حه‌م ‌ه ره‌سوڵ‪ /‬پزیشك ‌‬ ‫(‪)10.5‬‬ ‫رزگار عه‌بدول محه‌مه‌د ئه‌مین‪ /‬یاساو ددان (‪)10.2‬‬ ‫ئارام حه‌س���ه‌ن ره‌س���وڵ‪ /‬پزیشك‬ ‫ی (‪)8.1‬‬ ‫رامیار ‌‬ ‫تاڤگ��� ‌ه حه‌مه‌ كه‌ریم حه‌مه‌ س���اڵح‪)14.25( /‬‬ ‫ئاریان فوئاد حه‌مه‌ خورشید‪ /‬پزیشك‬ ‫ی (‪)11.4‬‬ ‫یاساو رامیار ‌‬ ‫به‌ختی���ار حه‌س���ه‌ن عه‌لی‌‪ /‬یاس���او (‪)12.75‬‬ ‫س���ۆالف ئه‌حمه‌د مه‌حمود‪ /‬پزیشك‬ ‫ی (‪)8.4‬‬ ‫رامیار ‌‬ ‫هێرۆ عه‌بدولق���ادر محه‌مه‌د ئه‌مین‪)14.2( /‬‬ ‫ش���ه‌م جه‌می���ل عه‌بدواڵ‪ /‬پزیش���ك‬ ‫ی (‪)6.6‬‬ ‫یاساو رامیار ‌‬ ‫(‪)14.4‬‬ ‫ی جواد‪ /‬زمان (‪)9‬‬ ‫شه‌یما عه‌ل ‌‬ ‫ساكار جه‌مال ئیس���ماعیل‪ /‬پزیشك‬ ‫دڵش���اد محه‌م���ه‌د عه‌ب���دواڵ‪ /‬زمان‬ ‫(‪)13‬‬ ‫(‪)13‬‬

‫فایه‌ق سه‌عید‪ :‬قوتابخانه‌كانی‌ كوردستان مرۆڤێكی‌ زۆر شه‌رمن‌و‬ ‫بێ زانست‌و گه‌نده‌ڵ به‌رهه‌م ده‌هێنن‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬ ‫له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا نوسه‌رو‬ ‫پسپۆڕی‌ بواری‌ په‌رورده‌ فایه‌ق سه‌عید‬ ‫له‌باره‌ی‌ كێشه‌و گرفته‌كانی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫ده‌دوێت له‌هه‌رێمی‌ كوردستانداو‪،‬‬ ‫بۆچونی‌ وایه‌ كه‌ ژینگه‌ی‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫هیچ گونجاو نین‌و به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌‬ ‫زۆر خراپن‌و مرۆڤێكی‌ زۆر شه‌رمن‌و‬ ‫بێ‌ زانست‌و گه‌نده‌ڵ به‌رهه‌مده‌هێنن‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات كه‌ به‌شی‌‬ ‫زۆری‌ كادیره‌كانی‌ په‌روه‌رده‌ له‌و‬ ‫ئاسته‌دا نین بتوانن ریفۆرمی‌ هاوچه‌رخ‬ ‫بكه‌ن‌و گۆڕانكارییه‌كانیش له‌شێوازی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان به‌كالسیك ده‌زانێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬تا چه‌ند ژینگ���ه‌و پرۆگرام ‌ی‬ ‫خوێندنگاكانی‌ كوردس���تان له‌ئێس���تادا‬ ‫ش���یاوه‌ بۆ گه‌شه‌دان‌و ده‌رخستنی‌ توانا‬ ‫شاراوه‌كانی‌ منداڵ؟‬ ‫فایه‌ق سه‌عید‪ :‬پرۆگرامه‌كان به‌یارمه‌تی‌‬ ‫كۆمپانیا ده‌ره‌كییه‌كان كه‌مێك ده‌ستكاری‌‬ ‫كراون‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ مانای‌ ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌‬ ‫زۆر باشن‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌ ده‌ستكاری‌‬ ‫نه‌كردنی‌ شێوازه‌كانی‌ ‌وانه‌وتنه‌وه‌ مانای‌‬ ‫كوش���تنی‌ هه‌م���و پرۆگرامێكی‌ باش���ه‌‪،‬‬ ‫ژینگه‌ی‌ قوتابخانه‌كان به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫گونجاونی���ن‪ ،‬له‌هه‌مو ئه‌وان���ه‌ گرینگتر‬ ‫گه‌شه‌پێنه‌دانی‌ فاكته‌ره‌ مرۆییه‌كانه‌ كه‌‬ ‫تا ئێس���تاش كاری‌ له‌گه‌ڵ���دا نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش وایكردوه‌ ژینگه‌ی‌ قوتابخانه‌كان‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ گش���تی‌ زۆر ب���ارگاوی‌‌و‬ ‫خراپ‌و دێسترۆكتیڤ بن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬گۆڕینی‌ ش���ێوازی‌‌وانه‌وتنه‌وه‌‬ ‫گرنگه‌ یاخود پرۆگرام؟‬ ‫فایه‌ق س���ه‌عید‪ :‬ئه‌گ���ه‌ر له‌نێوان ئه‌و‬ ‫دوانه‌دا بۆم هه‌بێت یه‌كێكیان هه‌ڵبژێرم‬ ‫ئه‌وه‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌ ش���ێوازی‌ وانه‌وتنه‌وه‌‬

‫ی‬ ‫ی شێواز ‌‬ ‫گۆڕین ‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫ی‬ ‫نابێته‌ هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رزكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ئاستی‌ خوێندكاران‬ ‫فایه‌ق سه‌عید‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرم‪ ،‬پرۆگ���رام گرنگه‌ به‌اڵم كه‌‬ ‫مامۆستا خاوه‌نی‌ ئاستێكی‌ به‌رز نه‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌ ناتوانێت له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و پرۆگرامه‌دا‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ كۆنس���تره‌كتیڤ كار‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم مامۆس���تایه‌كی‌ پێشكه‌وتو‬ ‫كه‌ ش���اره‌زای‌ ش���ێوازه‌ هاوچه‌رخه‌كانی‌‬ ‫وانه‌وتن���ه‌وه‌ بێ���ت ده‌توانێ���ت هه‌مان‬ ‫پرۆگرام���ی‌ ك���ۆن به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‬ ‫كۆنس���تره‌كتیڤ پیاده‌ بكات‪ ،‬به‌كورتی‌‬ ‫شێوازی‌ وانه‌وتنه‌وه‌ كه‌ به‌شێكی‌ گرنگه‌‪،‬‬ ‫داینه‌مۆی‌ هه‌مو گۆرانكارییه‌ فیكرییه‌كانی‌‬ ‫خوێندكاره‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬قوتابخانه‌كانی‌ كوردس���تان‬ ‫مرۆڤێكی‌ به‌ڕه‌وشت‌و دونیابین‌و هه‌ڵگری‌‬ ‫س���یفه‌ته‌ مرۆڤییه‌كان به‌رهه‌مده‌هێنێت‬ ‫یان زیره‌كێكی‌ نمره‌دار؟‬ ‫فایه‌ق س���ه‌عید‪ :‬تائێس���تا هیچیانی‌‬ ‫به‌ره���ه‌م نه‌هێن���اوه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌‬

‫مرۆڤێكی‌ زۆر پارادۆكس���ال‌و ش���ه‌رمن‌و‬ ‫بێزانست‌و گه‌نده‌ڵی‌ به‌رهه‌مهێناوه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ده‌وترێت ئه‌و گۆڕانكارییانه‌ی‌‬ ‫ك���راون له‌ش���ێوازی‌ تاقیكردنه‌وه‌كاندا‪،‬‬ ‫هۆكارێك���ن بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ ئاس���تی‌‬ ‫فێرخوازو ته‌نها بۆ به‌ده‌ستهێنانی‌ نمره‌‬ ‫نییه‌؟‬ ‫فای���ه‌ق س���ه‌عید‪ :‬گۆڕینی‌ ش���ێوازی‌‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌كان زیات���ر ه���اوكاری‌‬ ‫مامۆس���تاكان ده‌كات‌و سه‌رلێش���ێوانی‌‬ ‫خۆیندكارانیش له‌كاتی‌ تاقیكردنه‌وه‌كاندا‬ ‫ك���ه‌م ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم هه‌رگیز نابێته‌‬ ‫هۆی‌ به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ ئاستی‌ خوێندكاران‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌ ئه‌و گۆڕانكارییانه‌ زۆر‬ ‫كالس���یكن بۆیه‌ ناتوانێ���ت ئامانجه‌كان‬ ‫بپێكێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ت���ا چه‌ن���د مامۆس���تایانی‌‬ ‫كوردس���تان له‌ئاس���تی‌ گۆڕان���كاری‌‌و‬

‫وه‌رگێڕانی‌ ئامانجه‌كان ‌ی پرۆگرامی‌ نوێی‌‬ ‫خوێندندان بۆ فێرخواز؟‬ ‫فای���ه‌ق س���ه‌عید‪ :‬ئه‌گه‌رچ���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫گۆڕانكارییانه‌ی‌ تائێس���تا كراون هێنده‌‬ ‫گه‌وره‌نین‪ ،‬به‌اڵم كادی���ری‌ په‌روه‌رده‌یی‌‬ ‫ئێمه‌ به‌ر له‌و گۆڕانكارییانه‌ش زۆر له‌دواوه‌‬ ‫بون‪ ،‬هه‌رگی���ز ناتوانین به‌و ئاس���ته‌وه‌‬ ‫بچینه‌ پێشه‌وه‌‪ ،‬هه‌مو كه‌مته‌رخه‌مییه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر ش���انی‌ وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌دایه‌‬ ‫كه‌ ناتوانێت ئاس���تی‌ كادیره‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫به‌رزبكاته‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌مو جیهاندا حكومه‌ت‬ ‫سیس���تم دروس���تده‌كات نه‌ك تاكه‌كان‪،‬‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی‌ ئێمه‌ش تاوه‌كو ئێستا له‌و‬ ‫ئاسته‌دا نه‌بون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تا چه‌ند گرنگه‌ بیروڕای‌ مامۆستا‬ ‫وه‌ربگیرێت له‌سه‌ر گۆڕانكارییه‌كان؟ ئایا‬ ‫به‌ش���دارییان نابێته‌ هۆكاری‌ یارمه‌تیده‌ر‬ ‫بۆ په‌رۆشبون له‌كاره‌كه‌یاندا؟‬ ‫فایه‌ق س���ه‌عید‪ :‬ه���ه‌ر ریفۆرمێك یا‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك���ی‌ گ���ه‌وره‌ ده‌ب���ێ له‌به‌ر‬ ‫رۆش���نایی‌ چه‌ندین لێكۆلینه‌وه‌دا پیاده‌‬ ‫بكرێت كه‌ به‌ش���ێكی‌ زۆریان ده‌بێ له‌ناو‬ ‫قوتابخانه‌كان‌و له‌به‌ر رۆشنایی‌ شێوازی‌‬ ‫كاری‌ مامۆستاو به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان ئه‌نجام‬ ‫درابێت‪ ،‬به‌م ش���ێوه‌یه‌ ش���ێوازی‌ كاری‌‬ ‫قوتابخان���ه‌كان له‌ن���او ئ���ه‌و ریفۆرمه‌دا‬ ‫ره‌نگده‌ده‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌م���ه‌ بترازێت‬ ‫مه‌رج نیی���ه‌ له‌كاتی‌ ریفۆرمكردندا پرس‬ ‫به‌زۆربه‌ی‌ مامۆس���تاكان بكرێت‪ .‬ده‌كرێ‬ ‫دو یا سێ كه‌س���ی‌ زۆر به‌توانا پالن بۆ‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان دابڕێژن‪ .‬به‌ش���ی‌ هه‌ره‌‬ ‫گ���ه‌وه‌ری‌ كادی���ره‌ په‌روه‌رده‌ییه‌كان���ی‌‬ ‫ئێمه‌ له‌و ئاس���ته‌دا نین بتوانن ریفۆرمی‌‬ ‫هاوچه‌رخ پیاده‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬مامۆس���تایه‌ك له‌س���ایه‌ی‌‬ ‫سیس���ته‌مێكی‌ پ��� ‌ێ له‌توندوتی���ژی‌‌و‬ ‫بێده‌نگك���ردن پ���ه‌روه‌رده‌ بوبێت‪ ،‬چۆن‬ ‫بتوانێ���ت نه‌وه‌یه‌ك پ���ه‌روه‌رده‌ بكات‌و‬

‫توندوتیژی‌ به‌كارنه‌هێنێت؟‬ ‫فای���ه‌ق س���ه‌عید‪ :‬هه‌ر له‌س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���تبونی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عیراقه‌وه‌ تا ئه‌م‬ ‫س���اته‌وه‌خته‌ش هه‌مو سیاس���ییه‌كانی‌‬ ‫عیراق به‌كوردستانیشه‌وه‌ له‌سه‌ر هه‌مان‬ ‫رێ���ره‌و به‌رده‌وامن‌و رۆژانه‌ سیس���تمی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ ئێم���ه‌ پته‌وت���ر ده‌ك���ه‌ن‪،‬‬ ‫راسته‌ مامۆستا به‌ته‌نیا ناتوانێت هه‌مو‬ ‫كۆمه‌لگا بگۆڕێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم حكومه‌تێكی‌‬ ‫به‌توانا به‌كادیرێكی‌ باش���ه‌وه‌ ده‌توانێت‬ ‫ئه‌م ره‌وته‌ بگۆڕێت‌و ئێمه‌ له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫جیهانیش نمونه‌ی‌ ئه‌م جۆره‌ واڵتانه‌مان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌م ب���واره‌دا من گله‌ییه‌كی‌ زۆرم‬ ‫له‌مامۆس���تاكان نییه‌ وه‌كو مامۆس���تا‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌كو م���رۆڤ گله‌ییم لێیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ هاوكاری‌ مامۆستاكان‬ ‫ناكات بۆ گۆڕینی‌ ئه‌و دیارده‌ نێگه‌تیڤه‌‪،‬‬ ‫توندوتیژی‌ دیارده‌یه‌كی‌ زۆر ترس���ناك‌و‬ ‫ته‌ش���ه‌نه‌كردوه‌و خ���ودی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ له‌پیاده‌كردنیدا به‌شداره‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تا چه‌ند له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دایت كه‌‬ ‫یه‌كێ���ك له‌هۆیه‌كانی‌ بێ���زاری‌ فێرخواز‬ ‫له‌خوێندنگه‌‪ ،‬دابڕاوی‌ پرۆگرامی‌ خوێندنه‌‬ ‫له‌واقعی‌ ژیانی‌؟‬ ‫فایه‌ق سه‌عید‪ :‬راسته‌ ئه‌مه‌ش گرینگه‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر هۆكاره‌كان بژمێرین ره‌نگه‌‬ ‫ئه‌مه‌ الوازترین هۆكاربێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچی‌‌وه‌زاره‌ت���ی‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫س���ود له‌پش���وی‌ هاوین وه‌رناگرێت‪ ،‬بۆ‬ ‫توێژینه‌وه‌و هه‌ڵسه‌نگاندنی‌ ساڵی‌ رابردوو‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كه‌موكوڕیی���ه‌كان؟‬ ‫(به‌به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ س���ااڵنه‌ كێش���ه‌كان‬ ‫دوباره‌ ده‌بنه‌وه‌)؟‬ ‫فایه‌ق س���ه‌عید‪ :‬ئه‌مه‌ پێش���نیارێكی‌‬ ‫زۆر باشه‌‪ ،‬ده‌توانیت ئاراسته‌ی‌ وه‌زارتی‌‬ ‫ی بكه‌یت چونكه‌ به‌ش���ێكی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫گرفته‌كان وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ دروستی‬ ‫‌ده‌كات‪.‬‬

‫خوێندن‬

‫ته‌خته سپی‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫چه‌ند قسه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ك‬ ‫بۆ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫گه‌رمیان!‬ ‫م‪.‬جه‌الل نه‌جم‬ ‫ی گه‌رمی���ان یه‌كێك ‌ه‬ ‫په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ل���ه‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیان��� ‌هی‌ ك��� ‌ه‬ ‫زۆرترین فه‌رمانبه‌ری‌ هه‌یه‌و چه‌ند‬ ‫ی‬ ‫س���اڵێكه‌ دامه‌زراوه‌و ئه‌زمونێك ‌‬ ‫باش���ی‌ ئیشكردنیش���ی‌ هه‌ی���ه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌میشه‌ هه‌ڵه‌كانی‌ دوبار‌ه‬ ‫كه‌چ ‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌و چاره‌س���ه‌ریان ناكات‪،‬‬ ‫چه‌ندی���ن بابه‌ت���ی‌ رۆژنامه‌وانی‌‌و‬ ‫راپ���ۆرت له‌س���ه‌ر كه‌موكورت���ی‌‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ په‌روه‌رد‌ه باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫كه‌چ���ی‌ مێش���ێك میوان��� ‌‬ ‫براده‌ران���ه‌ نییه‌‪ ،‬ه���ه‌ر كاتێكیش‬ ‫ره‌خنه‌ی���ان ئاراس���ته‌ ده‌كرێ���ت‬ ‫ی‬ ‫ی بریقه‌دار به‌ڵێن ‌‬ ‫یه‌كسه‌ر به‌قسه‌ ‌‬ ‫ی هه‌مو شتێك ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫باش���كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌نها زه‌ره‌رمه‌ندیش له‌م هه‌اڵنه‌ ‌‬ ‫ی مامۆس���تایانین‬ ‫ئێ���وه‌‪ ،‬ئێم��� ‌ه ‌‬ ‫نه‌ك جه‌نابت���ان‪ ،‬بابێینه‌ س���ه‌ر‬ ‫ی مه‌تڵه‌ب! یه‌كه‌م هه‌نگاو‬ ‫ئه‌س���ڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه ده‌چیته‌ ب���ه‌رده‌م په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫گه‌رمیان هه‌ستێكی‌ وات ال دروست‬ ‫ی خۆت‬ ‫ێ بۆ ماڵ ‌‬ ‫ێ ك���ه‌ ئه‌ته‌و ‌‬ ‫ده‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ده‌گه‌یته‌ ال ‌‬ ‫بڕۆیت‪ ،‬ب���ه‌اڵم كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و ب���راده‌ره‌ی‌ ك��� ‌ه هیته‌رێك ‌‬ ‫ی دان���اوه‌ له‌گه‌ڵ ده‌فته‌رێك‬ ‫بچوك ‌‬ ‫ی قه‌رز ده‌چێ‌! وه‌ك‬ ‫ك ‌ه له‌ده‌فته‌ر ‌‬ ‫ی رژێ���م له‌ناكاو‬ ‫بازگ��� ‌ه كۆنه‌كان ‌‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬ها برا بۆ كوێ‌؟ یه‌كسه‌ر‬ ‫راده‌چڵه‌كێت‌و ده‌ڵێیت‪ :‬باشی‌ برا‪.‬‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬ناوت بنوس���ه‌؟ له‌مه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆم���ان ده‌رده‌كه‌وێت به‌ڕاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ناش���یرینترین ش���ت ‌‬ ‫گه‌رمی���ان ئ���ه‌م ناونوس���ینه‌یه‌‪،‬‬ ‫چونك��� ‌ه ئه‌م ‌ه كه‌س���ه‌كان بچوك‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا نه‌مان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫متمانه‌ی ‌ه به‌موراجی���ع به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫مامۆستایان زۆرترین كه‌سن ده‌چن‬ ‫بۆ پ���ه‌روه‌رده‌‪ ،‬له‌گ���ه‌ڵ رێزم بۆ‬ ‫ی ئه‌و جێگه‌یه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫وا ده‌كات مامۆس���تا پیش���ه‌كه‌ ‌‬ ‫ی تر یان‬ ‫ێ به‌پیشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بگۆڕ ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی دی‌‪،‬‬ ‫ێ به‌ناوێك ‌‬ ‫ی بگۆڕ ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫ی مامۆستایان‬ ‫گه‌رمیان ئیش‌و كار ‌‬ ‫ی ئه‌نجامب���ده‌ن ئه‌وا‬ ‫به‌رێكوپێك��� ‌‬ ‫دڵنیاب���ن هی���چ مامۆس���تایه‌ك‬ ‫به‌س���اڵیش ناچێت بۆ په‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫ێ بۆ په‌روه‌رده‌‪،‬‬ ‫ێ مامۆستا ده‌چ ‌‬ ‫كات ‌‬ ‫حه‌تمه‌ن سێ‌ مانگ ‌ه عه‌الوه‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫ی هه‌ڵه‌یه‌‪،‬‬ ‫نه‌به‌ستراو‌ه یان ناوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ���ه‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫گرفت��� ‌ه گه‌وره‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌رمیان (لیستی‌ موچه‌)یه‌‪ ،‬ئااا ‌‬ ‫لیستی‌ موچه‌! له‌ساڵێكدا (‪)5-4‬‬ ‫ی‬ ‫مانگ موچ ‌ه دوا ده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫ی ‪12‬ك ‌ه ئه‌بوای ‌ه‬ ‫هه‌ڵه‌ تێیدا‪ ،‬مانگ ‌‬ ‫به‌هه‌م���و پێوه‌رێك زوت���ر بهاتای ‌ه‬ ‫ی كۆتایی‌ س���اڵ‪،‬‬ ‫له‌به‌ر حیس���اب ‌‬ ‫كه‌چ���ی‌ هاوكێش���ه‌ك ‌ه پێچه‌وان ‌ه‬ ‫بوه‌وه‌‪ ،‬له‌‪1/13‬موچه‌ی‌ مانگی‌‪12‬‬ ‫ه���ات! چونك��� ‌ه له‌گه‌رمی���ان رۆژ‬ ‫ێ درێژ ده‌ب���ێ‌‪ ،‬بۆیه‌ مانگ‬ ‫ت���ا د ‌‬ ‫ده‌بێت���ه‌(‪ )50‬رۆژ! به‌داخ���ه‌و‌ه‬ ‫ی موچه‌ی ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م گرفت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌ك به‌رپرس���ی‌ په‌روه‌رد‌ه داوا ‌‬ ‫لێبوردنیان له‌و هه‌مو مامۆس���تاو‬ ‫كارمه‌ندانه‌ی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ نه‌كرد‪،‬‬ ‫ی مامۆس���تایانیش له‌والو‌ه‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫ی بنوێت! هه‌ركاتێكیش‬ ‫با بۆ خۆ ‌‬ ‫مامۆس���تایان هه‌ڵوێستێك بنوێنن‬ ‫له‌س���ه‌ر ئ���ه‌م گرفته‌ یه‌كس���ه‌ر‬ ‫ێ‬ ‫هه‌ڕه‌ش���ه‌ی‌ (غیاب‌و سزایان) ل ‌‬ ‫ی نه‌زانین ‌ه‬ ‫ده‌ك���ه‌ن! خاڵێك���ی‌ د ‌‬ ‫ی بڕیار یان هه‌ڵه‌كردن‬ ‫له‌ده‌ركردن ‌‬ ‫ی مامۆستایاندا‪ ،‬ناوی‌ باپیرم‬ ‫له‌ناو ‌‬ ‫له‌لیستی‌ موچه‌دا به‌هه‌ڵ ‌ه هاتبۆوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چ���وم ب���ۆ پ���ه‌روه‌رده‌و كابرا ‌‬ ‫ی‬ ‫ناونوس���یش ماڵی‌ ئ���اوا به‌هۆ ‌‬ ‫ی نه‌نوس���یم‪،‬‬ ‫براده‌رێك���ه‌و‌ه ن���او ‌‬ ‫ی راستكردنه‌وه‌ی‌ ناوه‌كه‌م‬ ‫فه‌رمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ركردو دام ‌ه ده‌س���ت رێكخه‌ر ‌‬ ‫لیسته‌كه‌مان ئه‌ویش وتی‌‪ :‬دڵنیاب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌مه‌وه‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ دوا ‌‬ ‫راست ‌‬ ‫ی راستكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫(‪ )4‬مانگ ناوه‌كه‌ ‌‬ ‫ی (ع���ه‌الو‌ه –‬ ‫جا بۆ مه‌س���ه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی ب���ۆ‬ ‫ته‌رفی���ع)و خستنه‌س���ه‌ر ‌‬ ‫موچه‌ ئه‌و‌ه هه‌ر باس مه‌كه‌‪ ،‬بڕوا‬ ‫بكه‌ن تا عه‌الو‌ه ی���ان ته‌رفیعێك‬ ‫ب���ۆ مامۆس���تایه‌ك ده‌رده‌چێت‌و‬ ‫ده‌خرێت ‌ه س���ه‌ر موچه‌كه‌ی‌ ده‌بێت‬ ‫گێسكێك بكات ‌ه مه‌ولودی‌‪.‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫‪17‬‬

‫مێردەکەی هەڕەشەی باڵوکردنەوەی گرتە سێکسییەکانی لێدەکات‬ ‫ئا‪ :‬سارا قادر‬ ‫"ڕەزالەت‌و ئازاردان‌و بێدەربەستی‬ ‫مێردەکەم گەیاندمییە ناو کونجی‬ ‫زیندان‪ ،‬ئەو لەهەر ئاژەڵێکی دڕندە‬ ‫توندتر پەالماری دەدام‌و هەمو لەشی‬ ‫تێکدەشکاندم تا هەمو ژیانم جگە‬ ‫لەبەرێکردنی چەند رۆژێکی بێ مانا‬ ‫هیچی تێدا نەماو خستمییە داوی ئەم‬ ‫زیندانەوە"‪.‬‬

‫بێنازی‌و دڕنده‌یی‬ ‫مێردو بێپارەیی‬ ‫خستمییە داوی‬ ‫عەشق و دڵداری‬ ‫پیاوێکی خاوه‌ن‬ ‫دو منداڵەوەو‬ ‫له‌وێشه‌و‌ه بۆ‬ ‫کونجی زیندان‬

‫بوش���را بەر لەوەی بچێتە زیندانەوە‬ ‫هەرگی���ز چاوەڕێی ئ���ەوەی نەدەکرد‬ ‫مێردەک���ەی ک���ە پ���ورزای خۆیەت���ی‬ ‫چارەنوس���ی بەو ئاراس���تەیەدا ببات‌و‬ ‫هەڕەش���ەی باڵوبون���ەوەی س���ی دی‬ ‫لێبکات‪.‬‬ ‫بوشرا چۆن شوی بەکوڕە پورەکەی‬ ‫کرد؟‬ ‫ئەو دەس���اڵ لەمەوب���ەرو لەتەمەنی‬ ‫هەژدەس���اڵیداو زۆر بەگەنجی ش���وی‬ ‫بەک���وڕی پورەک���ەی ک���ردوە‪ ،‬ه���ەر‬ ‫لەس���ەرەتاوە ژیانی���ان پڕ لەکێش���ەو‬ ‫ناکۆک���ی بوە‪ ،‬وەک خ���ۆی وتی "هەر‬ ‫زو تۆرام‌و چومەوە س���ەر ماڵی باوکم‪،‬‬ ‫بەاڵم لەبەر ئەوەی خوش���کەزای باوکم‬ ‫بو هەم���و جارێ دەهات���ە الی باوکم‌و‬ ‫یان دایکی دەنارد کە خوشکی باوکمە‬ ‫ئیتر بەدەست ماچکردن‌و په‌یمانی درۆ‬ ‫ک���ە باش دەبێت منی���ان وەک چەپکە‬ ‫گوڵێک���ی ژاکاوی بێ ڕەن���گ دەدایەوە‬ ‫دەس���تی‌و ه���ەر دو رۆژی پێنەدەچو‬ ‫دەکەوتەوە لێدان‌و ئازاردانم"‪.‬‬ ‫تاڵی ژیانی بوش���را تەنها ئەوەندە‬ ‫نابێت کە مێردەک���ەی ڕەزیلەو پارەی‬ ‫ناداتێ یان دڵی پیسەو ناهێڵێت بچێتە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬بەڵكو دەیەوێت بیکاتە عەبدی‬ ‫خ���ۆی‌و تەنان���ەت بەردەم���ی دەرگاو‬ ‫ماڵەکەی خۆش���ی نەبینێ���ت‪ .‬مێردە‬ ‫خوێندەوارە بەناو فەرمانبەرەکەی رۆژ‬ ‫بەرۆژ ئازادییەکانی بەرتەسکدەکاتەوەو‬ ‫وای لێدەکات کە نەچێت سەدانی ماڵی‬ ‫باوکیشی بکات‌و نابێت ماڵی باوکیشی‬ ‫هاتوچ���ۆی بک���ەن‪ .‬ئ���ەو بەگریانەوە‬ ‫وتی" ب���ڕوا بکە براکان���م یان باوکم‌و‬ ‫دایکم دەهاتنە سەر سوچی کۆاڵنەکەو‬ ‫ل���ەوێ بیس���ت دەقەی���ەک بەیەکەوە‬ ‫قس���ەمان دەکردو پارەی���ان دەدامێ‌و‬

‫له‌گه‌ڵ پێشکه‌وتنی ته‌کنه‌لۆژیادا خیانه‌تی هاوسه‌ری زیادیکردو‌ه‬ ‫دەڕۆش���تن چونکە ئەم پی���اوە بەهیچ‬ ‫جۆرێ خەرجی نەدەدامێ‌و ماڵی باوکم‬ ‫بەخێویان دەکردم"‪.‬‬ ‫ژیانی چۆن بەسەردەبرد؟‬ ‫وەک خۆی باس���یکرد بوش���را هەر‬ ‫لەس���ەرەتاوە لەنێو کەژاوەی خەمێکی‬ ‫بێ کۆتادا دەژی‌و هەمیش���ە دەرفەتی‬ ‫رزگارب���ون لەو ج���ۆرە ژیانە بەمەحاڵ‬ ‫دەزانێت چونکە زی���اد لەچەندان جار‬ ‫تۆراوەو هاتۆتە سەر ئەوەی جیاببێتەوە‬ ‫لەمێردەک���ەی بەاڵم قب���وڵ نەکراوەو‬ ‫ڕێگەی لێگیراوە‪ ،‬ل���ەوەش زەحمەتتر‬ ‫ب���ۆ ئەم س���اتەی ئەو بون���ی کچێکی‬ ‫حەوت س���ااڵن‌و کوڕێکی سێ سااڵنە‪،‬‬ ‫کە ئەوەندەی تر ڕەوشەکەی لێ ئاڵۆز‬ ‫کردبو‪ ،‬چیتر ماڵی باوکیش���ی کە لەو‬ ‫شارە نەماون‌و نەیانتوانیو‌ه لەکاتی هەر‬ ‫ئازاردانێکی بوش���رادا بەفریای بکەون‪،‬‬ ‫بۆیە دواجار کە پیاوێکی ماڵی بوش���را‬ ‫دەکەوێتە نێوان بوشراو مێردەکەیەوەو‬ ‫س���وڵحیان دەکات‪ ،‬براکان���ی دەبن���ە‬ ‫وەکیلی خۆی���ان‌و ڕێگەی پێدەدەن کە‬

‫لەبری ئەوان لەزاواکەیان بپرس���ێتەوە‬ ‫ئەگەر ئازاری خوشکەکەیانی دا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ڕێگەی س���ەختی بوش���را لەو کاتەوە‬ ‫دەس���ت پێ���دەکات کە ئ���ەم پیاوەی‬ ‫دراوسێیان دێتە ژیانییەوە‪.‬‬ ‫چۆن دراوسێکەیان بوە دۆستی؟‬ ‫سەرلەبەیانییەکی مانگی حوزەیران‌و‬ ‫لەکاتی ب���ەرەو گەرما چوندا بوش���را‬ ‫جلەکان���ی مناڵەکان���ی لەس���ەربان‬ ‫هەڵدەخات لەو کاتەدا کەمال بەبۆنەی‬ ‫چاککردن���ی س���ەتەالیتەوە خ���ۆی‬ ‫دەگەیەنێتە سەربان‌و بەبوشرا دەڵێت"‬ ‫بێزەحم���ەت تەلەفۆنێکم ب���ۆ ناکەیت‬ ‫وابزانم مۆبایلەکەم تێکچوە ژمارەی ئەو‬ ‫وەس���تایەم بۆ وەرناگیرێت" بوشراش‬ ‫مۆبایلەکەی بەدەست کچە بچوکەکەیەوە‬ ‫دەبێت‌و بە کەمال دەڵێت" وەاڵ دەستم‬ ‫گی���راوەو الی خۆم نییە" راس���تەوخۆ‬ ‫کەمالی���ش لەمناڵەک���ەی وەردەگرێت‌و‬ ‫ل���ەو مۆبایلەوە تێل بۆ خۆی دەکات تا‬ ‫ژمارەکەی بوشرای لەال تۆمار دەبێت‪.‬‬ ‫ساتەوەختی دەستکەوتنی ئەو ژمارەیە‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫سەخترین ساتی بوشرا دەبێت چونکە‬ ‫ئیتر لەو ڕێگەیەوە کەمال هەمو ژیانی‬ ‫داگی���ر دەکات‌و ژیانی ب���ەرەو هەڵدێر‬ ‫دەڕوات‪.‬‬ ‫چۆن پەیوەندییان‬ ‫دەستپێکرد؟‬ ‫ه���ەر دوای چەن���د رۆژێ کەم���ال‬ ‫تەلەفۆن بۆ مۆبایلەکەی بوشرا دەکات‌و‬ ‫کاتێک بوش���را دوای لێ���دەکات خۆی‬ ‫بناسێنێت‪ ،‬دەڵێت" کەمالی دراوسێتانم‬ ‫من دەزانم تۆ وەک برا سەیرم دەکەیت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم م���ن ناتوانم هەم���ان تێڕوانینم‬ ‫هەبێت چونکە تۆ ژنێکی زۆر باش���یت‪،‬‬ ‫ئەوەندەی من ئاگاداری کێش���ەکانتانم‬ ‫مێردەکەت زۆر غ���ەدرت لێدەکات من‬ ‫دەمەوێت لەنزیک���ەوە ئاگام لێت بێت‌و‬ ‫نەهێڵم توش���ی ئەو هەمو ناخۆش���ییە‬ ‫ببیت چونکە تۆ شایس���تەی ژیانێکی‬ ‫باشتری"‪ ،‬وەک بوشرا وتی "ئەم قسە‬ ‫هەڵخەڵەتێنەرانەی کەم���ال‌و بێنازی‌و‬ ‫دڕندەی���ی مێردو بێپارەیی خس���تمییە‬ ‫داوی عەش���ق‌و دڵ���داری کەمال���ەوەو‬

‫پەیوەندیم���ان دروس���تکردو رۆژان���ە‬ ‫یەکتریمان دەبینی"‪.‬‬ ‫ئاشکرابونی پەیوەندییەکەیان!‬ ‫لەبەرئ���ەوەی مێردەک���ەی بوش���را‬ ‫فەرمانبەر دەبێ���ت بەیانیان لەماڵەوە‬ ‫نابێت بۆی���ە هەر ئ���ەو دەڕوات دوای‬ ‫چەن���د وەختێک���ی ک���ەم کەم���ال دو‬ ‫من���اڵ‌و ژنەکەی خ���ۆی جێدەهێڵێت‌و‬ ‫خۆی دەکات بەماڵی بوش���راداو هەمو‬ ‫پەیوەندییەکی���ان دەبێ���ت‪ ،‬بەاڵم ئەم‬ ‫پەیوەندیی���ە درێژە ناکێش���ێت‌و هەر‬ ‫سێ مانگێک بەردەوام دەبێت چونکە"‬ ‫هەر لەس���ەرەتای پەیوەندییەکەیانەوە‬ ‫مێردەکەی بوشرا هەستی پێدەکات"‪.‬‬ ‫دانانی کامێرا بەنهێنی!‬ ‫مێردی بوشرا هەر کە هەست دەکات‬ ‫کەمال‌و بوشرا شتێکیان هەیە لەهەمو‬ ‫ماڵەک���ەداو لەناو س���ەقفەکەدا کامێرا‬ ‫بەنهێنی دادەنێت‌و لەهەمو سەردانێکی‬ ‫کەم���ال‌و پەیوەندییەکەی���ان ئ���اگادار‬ ‫دەبێ���ت‪ ،‬بەاڵم قس���ە ناکات تا س���ێ‬

‫مانگی تەواوی بەس���ەردا دەڕوات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫کات ئێوارەیەک بەبوش���را دەڵێت ئایا‬ ‫کەمالی دراوسێیان سەردانیان دەکات؟‬ ‫بوشرا بێگومان نەخێر‪ .‬بەاڵم مێردەکەی‬ ‫دەچێت س���ی دی ئەو سێ مانگەی کە‬ ‫تۆماری ک���ردوە دەردەهێنێت‌و هەموی‬ ‫دەخاتە بەرچاوی بوشرا‪ .‬ئیتر بەناچاری‬ ‫بوش���را جارێکی تر دەگەڕێتەوە ماڵی‬ ‫باوکی‌و الی ئەوانیش دان بەو ڕاستییەدا‬ ‫دەنێت کە لەگەڵ کەم���ال چی کردوە‬ ‫مێردەکەشی س���یدییەکان دەباتەوە بۆ‬ ‫ماڵە باوکی بوشرا‪ .‬لەم ساتەدا ڕەوشی‬ ‫ژیانی بوش���را رۆژ بەرۆژ بەرەو خراپتر‬ ‫دەچێ���ت‪ ،‬لەماڵە باوک بەچاوێکی کەم‬ ‫تەماش���ا دەکرێ���ت‌و کەس���یش ئاوڕی‬ ‫لێناداتەوە تا بیس���ت رۆژێ لەمەوبەر‬ ‫لەالیەن پۆلیس���ەوە تەبلیغ دەکرێت کە‬ ‫س���ەردانی بنکەیەک���ی پۆلیس بکات‌و‬ ‫لەوێ ڕاستەوخۆ دەس���تگیر دەکرێت‪،‬‬ ‫چونکە مێردەکەی ش���کاتی لەبوشراو‬ ‫دۆستەکەشی کردوە‪.‬‬ ‫مێردەکەی به‌بڕی چه‌ند گرته‌کانی‬ ‫باڵوناکاته‌وه‌؟‬ ‫دوای ئ���ەوەی بوش���راو کەم���ال‬ ‫دەگەیەنێتە زیندان ئێس���تا مێردەکەی‬ ‫هەڕەش���ەی ئەوە دەکات گەر سوڵحی‬ ‫عەشایەری لەگەڵدا نەکەن‌و سەد هەزار‬ ‫دۆالر وات���ە دە دەفتەری نەدەنێ هەمو‬ ‫ئەو گرتانەی بوش���راو کەمال لەبازاڕدا‬ ‫باڵودەکاتەوە‪ ،‬بوش���را بەگریانەوە وتی‬ ‫" ئ���ەوە من هەڵەی���ەک بو کەمال پێی‬ ‫کردم‪ ،‬بەاڵم بۆ مناڵەکانم باجی هەڵەی‬ ‫من بدەن‌و سەرش���ۆڕی ناو خەڵکی بن‬ ‫من هەر دایکیانم چۆن س���بەینێ لەناو‬ ‫خەڵكدا س���ەر هەڵببڕن‪ ،‬چونکە ماڵە‬ ‫باوکی من ناتوانن دەهەزار دۆالریشم بۆ‬ ‫بدەن نەک سەد هەزار"‪.‬‬ ‫ئێس���تا بوش���را لەکونج���ی زیندانی‬ ‫ژنان گیری خ���واردوەو تەنها داواکاری‬ ‫لەحکومەت‌و بەرپرس���ان‌و کارمەندانی‬ ‫زیندان ئەوەیە بتوانن کاتێکی بۆ دابنێن‬ ‫تا کەمال ببینێت کە لەبەشی پیاوانەو‬ ‫داوای لێبکات کە حاش���ا لەهیچ نەکات‬ ‫چونکە بەڵگەکان لەبەر دەس���تدان‪ ،‬وە‬ ‫ئەو پارەیە پەیدا بکات "تا لەوە زیاتر‬ ‫حەیامان نەچێت"‬ ‫تێبینی" لەبەر هەس���تیاری بابەتەکە‬ ‫ناوەکان خوازراون‪.‬‬

‫هیوای ئه‌ودیو ده‌رگا کڵۆمدراوه‌کان‬

‫له‌بێتاقه‌تیدا زیکرو پاڕانه‌وه‌ پێشه‌ی شه‌وو رۆژمه‌‬

‫پێخه‌ف ‌ه سارده‌کان ئازاره‌کان گه‌رم ناکانه‌وه‌‬

‫پیاوم کوشت له‌سه‌ر شه‌ره‌فم چاوه‌ڕوانی خوای گه‌وره‌م رزگارم بکات‬

‫گه‌ر هیوایه‌کت به‌ژیان نه‌بێت ناتوانیت نانیش بخۆیت‬

‫گه‌ر کارنه‌کات بژێوی ژیان په‌یدا ناکات‬

‫له‌چاوه‌ڕوانی وشه‌یه‌کی ئازیزاندا‬

‫فۆتۆکان‪ :‬سارا قادر‬

‫‪18‬‬ ‫پارتی‌‌و هه‌نگاوێكی‌ مه‌ترسیدار‬ ‫عه‌لی‌ حه‌مه‌ ساڵح‬ ‫جیاواز له‌هه‌موو كاتێك ئێس����تا هه‌رێمی‌ كوردستان له‌به‌رده‌م ئه‌گه‌رێكی‌ زۆر‬ ‫مه‌ترس����یداردایه‌‪ .‬پارتی‌ له‌ساڵی‌ ‪2010‬ه‌وه‌ به‌بێ‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ حكومه‌تی‌ ناوه‌ند‌و‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستان‌و ته‌نانه‌ت حیزبه‌ هاوپه‌یمانه‌كه‌شیان بڕیاریدا نه‌وت‌و غازی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان ره‌وانه‌ی‌ توركیا بكا‌و له‌وێش����ه‌وه‌ غاز ره‌وانه‌ی‌ بازاڕه‌كانی‌‬ ‫ئه‌وروپا بكرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م پرۆس����ه‌ی ‌ه له‌ده‌س����تێكی‌ دامه‌زراوه‌یی‌ نیشتیمانیدا‬ ‫بێت‌و ده‌رهاویش����ته‌ی‌ مه‌ترسیدار نه‌بێت‪ ،‬ده‌س����تكه‌وتێكی‌ ئێجگار گه‌وره‌یه‌ بۆ‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان‪ ،‬به‌اڵم پێش ئه‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بگاته‌ ئه‌م قۆناغه‌‬ ‫دووچ����اری‌ گرفتێكی‌ گ����ه‌وره‌ی‌ دارایی‌ ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬كه‌ هه‌م����وو خه‌ڵكی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌ باجه‌كه‌ی‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫مه‌ترسییه‌كانی‌ ئێمه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬به‌پێی‌ پرۆژه‌ یاس����ای‌ بودجه‌ی‌ عێراق پێویسته‌ هه‌رێمی‌ كوردستان رۆژانه‌‬ ‫‪ 250‬ه����ه‌زار به‌رمیل نه‌وت له‌رێگای‌ بۆری‌ نه‌وت����ی‌ عێراقه‌وه‌ هه‌نارده‌ی‌ ده‌ره‌وه‌‬ ‫بكات‪ ،‬له‌مادده‌ی‌ ‪ 10‬بڕگه‌ی‌ چواره‌می‌ پرۆژه‌ یاسای‌ بودجه‌ی‌ عێراقیشدا هاتووه‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ عێراق بڕی‌ ئه‌و زیانانه‌ دیاری‌ ده‌كات كه‌ هۆكاره‌كه‌ی‌ هه‌رێم یان‬ ‫پارێزگاكانن له‌دابیننه‌كردنی‌ ئه‌و نه‌وت‌و غازه‌ی‌ بۆیان دیاریكراوه‌و له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق ده‌یخاته‌ڕوو بۆ ئه‌وه‌ی‌ بڕیاری‌ پێویستی‌ له‌باره‌وه‌ بدرێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬له‌ئێس����تادا هه‌رێمی‌ كوردس����تان‪ ،‬هیچ بڕه‌ نه‌وتێك له‌رێگای‌ بۆری‌ نه‌وتی‌‬ ‫عێراقه‌وه‌ هه‌نارده‌ی‌ ده‌ره‌وه‌ ناكات‌و به‌پێی‌ پرۆژه‌ یاس����ایی‌ بودجه‌ی‌ عێراقیش‬ ‫كه‌ سه‌رجه‌م وه‌زیره‌ كورده‌كان له‌ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانی‌ عێراق ده‌نگیان بۆ داوه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ ناوه‌ند ده‌توانێت به‌ئه‌ندازه‌ی‌ زیانه‌كان له‌پش����كی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫كه‌م بكاته‌وه‌‪ ،‬كه‌ بۆ كۆی‌ ساڵی‌ ‪ 2013‬بڕی‌ ‪ 9‬ملیار دۆالره‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬له‌ئێستادا حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌به‌رنامه‌یدایه‌ رۆژانه‌ ‪ 20‬هه‌زار به‌رمیل نه‌وت‬ ‫له‌رێگای‌ ته‌نكه‌ره‌وه‌ هه‌ن����ارده‌ی‌ توركیا بكات‌و له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا بیكاته‌ ‪40‬‬ ‫هه‌زار به‌رمیل‌و تاوه‌كو ئێستاش نازانرێت داهاته‌كه‌ی‌ چه‌نده‌و بۆ كێیه‌!‬ ‫‪ -4‬حكومه‌تی‌ هه‌رێم (باش����تر وایه‌ بڵێین پارت����ی‌)‪ ،‬بڕیاریداوه‌ بۆری‌ نه‌وت‌و‬ ‫غازی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان بۆ توركیا له‌س����اڵی‌ ‪2015‬دا ته‌واو بكات‪ ،‬كه‌ تێچوی‌‬ ‫ئه‌م بۆرییانه‌ له‌س����نوری‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تاندا كه‌ له‌س����ه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانه‌ ‪ 750‬ملیۆن دۆالره‌و حكومه‌تی‌ ناوه‌ندی زانیاری‌ ته‌واوی‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م پرسه‌و له‌لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ هه‌ڵوێست وه‌رگرتندایه‌‪.‬‬ ‫بیان����وی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان ب����ۆ ره‌وانه‌كردن����ی‌ نه‌وتی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان بۆ توركیا نه‌دانی‌ مافی‌ كۆمپانیاكانه‌ كه‌ بڕه‌كه‌ی‌ ‪ 350‬ملیار دیناره‌و‬ ‫بۆ س����اڵی‌ ‪2013‬ه‌ش بڕی‌ ‪ 750‬ملیار دیناره‌‪ ،‬حكومه‌تی‌ ناوه‌ندیش ده‌ڵێت پاش‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ له‌لیس����تی‌ خه‌رجی‌ كۆمپانیاكان ئام����اده‌ی‌ خه‌رجكردنی‌ پاره‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌دووی‌ بیان����وو ده‌گڕێت بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ نه‌وتی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان ره‌وانه‌ی‌ توركیا بكات‪.‬‬ ‫پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌ ناوه‌ند به‌ش����ه‌ بودجه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان ببڕێ‌‪ ،‬به‌چی‌‬ ‫ئه‌م كه‌لێن ‌ه گه‌وره‌ پڕ ده‌كرێته‌وه‌؟ چونكه‌ پڕكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م كه‌لێنه‌ پێویس����تی‌‬ ‫به‌فرۆش����تنی‌ ‪ 300‬هه‌زار به‌رمیل نه‌وت����ی‌ رۆژانه‌یه‌ به‌نرخی‌ جیهانی‌‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫كارێكی‌ ئه‌س����ته‌مه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر پاره‌ك����ه‌ش وه‌ك خۆی‌ بگات‌و هیچی‌ به‌فیڕۆ‬ ‫نه‌درێت نه‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌م قۆناغه‌دا توانای‌ دابینكردنی‌ ئه‌م بڕه‌ی‌ هه‌یه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ڕێگای‌ ته‌نك����ه‌ر ڕه‌وانه‌ی‌ توركیای‌ بكات‌و نه‌توركیاش به‌نرخی‌ بازاڕی‌‬ ‫ی چی‌ ده‌كات؟‬ ‫جیهانی‌ ئاماده‌یه‌ بیكڕێت‪ ،‬ئه‌ی‌ كه‌واته‌ پارت ‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ س����امانه‌ سروش����تییه‌كان له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردووداو چه‌ند جارێك‬‫وتوویانه‌ له‌س����اڵێكدا ‪ 18‬ملیار دۆالرمان خستووه‌ته‌ سه‌ر بودجه‌ی‌ عێراق‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ژماره‌ی����ه‌ ژماره‌یه‌كی‌ ئێجگار نادروس����ته‌و ناكرێت ئومێدی‌ له‌س����ه‌ر هه‌ڵبچنین‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێم ‪ 18‬ملیار دۆالری‌ خستبێته‌ سه‌ر بودجه‌ی‌ عێراق‬ ‫پێویس����ته‌ رۆژانه‌و به‌درێژایی‌ س����اڵ‪ 500‬هه‌زار به‌رمیل نه‌وتی‌ ره‌وانه‌ی‌ ده‌ره‌وه‌‌‬ ‫كردبێ����ت كه‌ ئه‌مه‌ هه‌ر گیز روی‌ نه‌داوه‌و پار س����اڵ كه‌متر له‌‪ 90‬هه‌زار به‌رمیل‬ ‫نه‌وت����ی‌ ره‌وان����ه‌ كردووه‌و ته‌نیا نزیك����ه‌ی‌ ‪ 3‬ملیار دۆالری‌ ب����ۆ بودجه‌ی‌ عێراق‬ ‫زیادكردووه‌و ئه‌م ساڵیش ئه‌گه‌ر رۆژانه‌ ‪ 250‬هه‌زار به‌رمیل نه‌وت هه‌نارده‌ بكات‬ ‫ئ����ه‌وا ‪ 9‬ملیار دۆالر ب����ۆ بوجه‌ی‌ عێراق زیادده‌بێت‪ ،‬مه‌به‌س����تمه‌ بڵێم ناكرێت‬ ‫ئومێد له‌سه‌ر ئه‌م زانیارییه‌ نادروستانه‌ هه‌ڵبچنین‌و دواتر میلله‌تی‌ كورد تووشی‌‬ ‫قه‌یرانێكی‌ گه‌وره‌ی‌ دارایی‌ بكرێت‪ .‬پێشنیارده‌كه‌م ئه‌م پرسه‌ ببرێته‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫بڕیارێكی‌ دروس����ت له‌باره‌یه‌وه‌ بدرێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ له‌ئه‌نجامیشدا هه‌رچی‌ روویدا‬ ‫به‌رپرس ته‌نیا پارتی‌ نه‌بێت‪.‬‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬

‫ئاگركه‌وتنه‌وه‌ ‌ی بەشە ناوخۆی ‌ی‬ ‫فیرده‌وس له‌سلێمانی‌‬

‫تایبه‌ت‬

‫ئاگر بینایه‌کی سوتاوی له‌دوای خۆیه‌وه‌ به‌جێهێشت‬

‫فۆتۆ‪ :‬زریان محه‌مه‌د‬

‫دوای کوژاندنه‌وه‌ی ئاگره‌ک ‌ه‬

‫فۆتۆ‪ :‬شوان محه‌مه‌د‬

‫ئاگرکوژێنه‌وه‌یه‌ک له‌به‌رده‌م بیناکه‌دا‬

‫فۆتۆ‪ :‬زریان محه‌مه‌د‬

‫ده‌رگاو په‌نجه‌ره‌یه‌کی سوتاو‬

‫فۆتۆ‪ :‬زریان محه‌مه‌د‬

‫ده‌روازه‌ی به‌شه‌ ناوخۆیی فیرده‌وس‬

‫فۆتۆ‪ :‬زریان محه‌مه‌د چه‌ند پۆلیسێک چاودێری بیناک ‌ه ده‌که‌ن‬

‫فۆتۆ‪ :‬شوان محه‌مه‌د‬

‫بۆچی‌ وازم له‌(ی‌‪.‬ن‪.‬ك) هێنا؟!‬ ‫ئ����ه‌و ده‌زگایان���� ‌ه ده‌كه‌ن ك����ه‌ تێیاندا هه‌مو الیه‌ك دانیان پێدا ناوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌كره‌م عارف سلێمان‬ ‫دووه‌م‪ ،‬دوای‌ (‪)33‬س����اڵ خزم����ه‌ت‌و‬ ‫ێ وه‌الئیان بۆ‬ ‫به‌رپرسن‌و ته‌نها ده‌یانه‌و ‌‬ ‫(مامۆستا ئه‌كره‌م)*‬ ‫ئه‌وان هه‌بێ‌‌و وه‌كو ئه‌وان قس���� ‌ه بكه‌ن‌و دڵس����ۆزی‌ (دو) ج����ار له‌ش����وێن ‌ی كار‬ ‫پاش (‪ )33‬ساڵ كارو خه‌بات ئێستا بیربكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گینا جێگه‌یان نابێته‌وه‌‪ .‬به‌پی��ل�ان‌و به‌بێ‌ لێكۆڵین����ه‌وه‌ لێدراوین‬ ‫ی نه‌م����اوه‌‌و هه‌رچه‌ن����د زۆر هه‌وڵم����دا نه‌گات����ه‌ ئه‌م‬ ‫له‌ریزه‌كانی‌ (ی‌‪.‬ن‪.‬ك) دورده‌كه‌ومه‌وه‌و ئ����ه‌و یه‌كێتیی����ه‌ی‌ دوێن���� ‌‬ ‫واز ل����ه‌و رێكخ����راوه‌ ده‌هێنم‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌م یه‌كێتییه‌ك����ه‌ی‌ ئه‌م����ڕۆ موڵك����ی‌ چه‌ند حاڵه‌ت����ه‌و هه‌مو ده‌زگاكان ئ����اگادارن‪،‬‬ ‫كه‌سێكه‌‪ ،‬كه‌چی‌ س����ه‌یر ئه‌وه‌یه‌ ده‌یان یه‌كه‌مجاریان س����اڵی‌ (‪ )1998‬له‌الیه‌ن‬ ‫هۆیانه‌ی‌ خواره‌وه‌‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ دیارده‌و كه‌لتورێك كادر به‌بیان����وی‌ بنبڕكردن����ی‌ ته‌كه‌تول وه‌زاره‌تی‌ دارایی‌ به‌پیالن البرام له‌گومرگ‬ ‫به‌دی ده‌كه‌ین له‌م ده‌ڤه‌ره‌ی‌ خۆماندا ك ‌ه وه‌ده‌رنراون‌و پاشقولیان لێگیراوه‌و بێكار چونكه‌ بێتاوان بوم گه‌ڕامه‌وه‌‪ .‬به‌بڕیارێك ‌ی‬ ‫عورف ‌ی له‌(‪ )1998/6/17‬گواسترامه‌و‌ه‬ ‫له‌جیاتی‌ كردار‪ ،‬به‌رده‌وام گفت‌و به‌ڵێن ‌ی كراون‪.‬‬ ‫ی بۆ ش����ه‌ریكه‌ی‌ س����ه‌یارات‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ئه‌م رێس����ایه‌ی‌ به‌رپرس����ان په‌یڕه‌و ‌‬ ‫ب ‌ێ بنه‌ما ده‌درێ‌‪ ،‬به‌ئه‌زمون ‌ی خۆم له‌و‌ه‬ ‫تێگه‌یش����تم ك ‌ه هه‌رچه‌ن����ده‌ (ی‌‪.‬ن‪.‬ك) ده‌ك����ه‌ن ته‌نه����ا یه‌كتر ش����كاندنه‌ نه‌ك به‌پێی‌ رێكاری‌ یاسایی‌ ده‌بو لێپرسینه‌و‌ه‬ ‫ی (‪‌)36‬و (‪)42‬‬ ‫هه‌میش���� ‌ه بانگه‌ش����ه‌ بۆ چاكس����ازی‌‪ ،‬دژایه‌تی‌ كردن����ی‌ ته‌كه‌تول‌و باڵ باڵێن‌و بكرایه‌‪ ،‬كه‌ به‌پێی‌ مادده‌ ‌‬ ‫سه‌روه‌ریی‌ یاساو پاراستن ‌ی ماف ‌ی مرۆڤ‌و رۆڵ����ی‌ كادر زیات����ر ده‌مرێن����ن‪ ،‬چونك ‌ه له‌ یاس����ای‌ راژه‌ی‌ شارس����تانی‌ به‌ژمار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬ب����ه‌اڵم به‌داخه‌و‌ه رۆح ‌ی ته‌كه‌ت����ول له‌ناخیاندا نه‌كوژراوه‌و (‪)24‬س����اڵی‌ (‪ )1960‬ناكرێ����ت بڕیار ‌‬ ‫دادپه‌روه‌ر ‌‬ ‫به‌هۆی‌ بون ‌ی هه‌ندێك به‌رپرس����ه‌وه‌ ك ‌ه بڕی����اره‌كان له‌خودو دارده‌س����ته‌كانیاندا گواستنه‌وه‌ بدرێت به‌جۆرێك كار بكات ‌ه‬ ‫به‌هی����چ ش����ێوه‌یه‌ك باوه‌ڕی����ان به‌به‌ها قۆرخكراوه‌و تا (پاداش����ت‌و س����زا)ش سه‌ر كه‌مبونه‌وه‌ی‌ بڕی‌ موچه‌و ده‌رماڵ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌تی‌ خۆ ‌‬ ‫ی وه‌الئه‌‪ .‬ه����ه‌ر كادرێك به‌ڕه‌زامه‌ن����دی‌‌و نوس����راو ‌‬ ‫ئه‌خالقییه‌كان نییه‌‌و وه‌كو ئامێرێك ته‌نها له‌س����ه‌ر بنه‌ما ‌‬ ‫ی نه‌بێت‪ .‬به‌اڵم م����ن موچه‌كه‌م له‌(‪)590‬‬ ‫كار بۆ كۆنترۆڵكردنی‌ هه‌س����ت‌و سۆزی بڕیاردرا البدرێت ماف ‌ی س����كااڵو تانه‌ ‌‬ ‫كادێره‌كان ده‌ك����ه‌ن‌و له‌كات ‌ی ته‌نگانه‌و له‌بڕیاره‌ك����ه‌دا نیی����ه‌‪ .‬ماف����ی‌ گوێگرتن دیناری‌ سویسرییه‌و‌ه بوه‌ (‪ )150‬دینار‪.‬‬ ‫پێویس����تدا په‌نایان ب����ۆ ده‌به‌ن‪ ،‬كه‌چ ‌ی نییه‌‪ .‬رێس����ای‌ كار ده‌بێت كادر كار بۆ دوای‌ (‪ )42‬مانگ نانبڕین‌و به‌سه‌رهێنان ‌ی‬ ‫له‌دۆخی‌ ئاس����اییدا په‌راوێ����ز ده‌خرێن‪ .‬به‌هێزكردن���� ‌ی پێگه‌ی‌ به‌رپ����رس بكات كاره‌ساتی‌ زۆر ناخۆش له‌(‪)2001/4/9‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كێتی‌‪ ،‬ب����ه‌(ن‪.‬ژ) (‪ )166‬كارگێڕی‌ (م‪.‬س) ‌‬ ‫ته‌نانه‌ت مافی‌ راده‌ربڕین‌و ره‌خنه‌ش����یان پێش كارك����ردن بۆ جه‌ماوه‌ر ‌‬ ‫ی لێكۆڵینه‌و‌ه سه‌لمێنرا‪،‬‬ ‫پێ‌ ره‌وا نابینن‪ ،‬ئه‌و جۆر‌ه به‌رپرس����ان ‌ه ئه‌م ش����ێوازی‌ كارك����ردن‌و به‌ڕێوه‌بردن‌و (ی‌‪.‬ن‪.‬ك) دوا ‌‬ ‫خوازی����ارن هه‌م����و كه‌س����ێك گوێگ����ر‌و نه‌وتن ‌ی نیگه‌رانی‌‌و راس����تییه‌كان له‌ناو كه‌ بێتاوانم‌و فه‌رمانبه‌رێكی‌ ده‌س����تپاك‌و‬ ‫گوێڕایه‌ڵی����ان بێت‪ .‬توانای‌ س����ه‌راحه‌ت ده‌زگا حیزبیی����ه‌كان حیزب الوازو به‌ره‌و دڵس����ۆزم‌و الدانه‌كه‌مان غه‌در بوه‌‪ ،‬كاك‬ ‫وتنی����ان نیی ‌ه له‌كاتی‌ بونی‌ كێش����ه‌یه‌ك پوكانه‌و‌ه ده‌ب����ات‪ .‬به‌داخ����ه‌و‌ه له‌گه‌ڵ عوسمان شوانیش ته‌ئكیدی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫دوه‌مجاریش����یان س����اڵی‌ (‪)2006‬‬ ‫ی حیزب بانگه‌ش����ه‌ی‌ دیموكراتی‌‌و‬ ‫له‌ب����ری‌ چاره‌س����ه‌ر‪ ،‬س����زای‌ نانبڕین‌و ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌رك����ردن‌و هه‌ڵبه‌س����تنی‌ ناووناتۆره‌و دادپ����ه‌روه‌ری‌‌و ره‌خنه‌گرت����ن ده‌كات به‌كارگێ����ڕی‌ مه‌ڵبه‌ند هه‌ڵبژێ����ررام‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ێ له‌كادر (‪( )2010 /4/22‬جێگران���� ‌ی مه‌ڵبه‌ند)‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئاماده‌نی����ن گو ‌‬ ‫زیندانیكردن به‌چاره‌سه‌ر ده‌زانن!‬ ‫ی‬ ‫زۆرێ����ك له‌به‌رپرس����ه‌كان كار ب����ۆ بگرن ئه‌گه‌ر غه‌دریش����یان لێكرابێت‪ .‬من پێیانوت����م تۆ كاندیدی بۆ (به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫به‌شه‌خس����ی‌ ك����رد‌و ئیحتیكاركردن���� ‌ی (‪)34‬مانگه‌ س����كااڵ ده‌كه‌م وه‌اڵم نییه‌‪ ،‬گشتی‌ گومرگ) (ب ‌ێ ئه‌وه‌ی‌ خۆم داوام‬

‫كردبێت)‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایانه‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫‪( -1‬هه‌ردو جێگر) پێیانوتم كاندید ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ����ت بچیت����ه‌وه‌ س����ه‌ر فه‌رمانگه‌ ‌‬ ‫حكومه‌ت‌و گفتمان له‌د‪.‬به‌رهه‌م وه‌رگرتو‌ه‬ ‫كاندید بۆ پۆست ده‌بێت له‌سه‌ر میالك ‌ی‬ ‫ی تر‬ ‫حكوم����ه‌ت بن به‌اڵم ده‌ی����ان كادر ‌‬ ‫كاندید بون كه‌ یه‌كی‌ (‪ )3-2‬پۆستیان‬ ‫هه‌بو‪.‬‬ ‫‪-2‬چۆن گۆڕانكاری ده‌كرێت له‌پۆست ‌ی‬ ‫حكوم����ه‌ت یه‌كێتی‌ س����ه‌رقاڵی‌ كۆنگر‌ه‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫‪-3‬له‌الی����ه‌ك كاندیدب����وم ب����ۆ (ب‪.‬‬ ‫ی تره‌و‌ه به‌ب ‌ێ‬ ‫گش����تی‌ گومرگ)‌و له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ئ����اگاداری‌ خۆمان به‌پێی‌ نوس����راوێك ‌ی‬ ‫مه‌ڵبه‌ند"هه‌ڤااڵن ئه‌كره‌م عارف‌و كه‌ریم‬ ‫س����ه‌عید" س����ه‌حب بكرێنه‌وه‌ بۆ (م‪.‬ر)‬ ‫به‌پله‌كانی����ان تا كاری����ان له‌ئیدارات بۆ‬ ‫ی ده‌كرێت‪.‬‬ ‫دیار ‌‬ ‫ی (‪ )15‬رۆژ پێش كۆنگر‌ه‬ ‫‪ -4‬گۆڕانكار ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫به‌رنام ‌ه بو چونكه‌ له‌یاسا ‌‬ ‫هه‌مو گۆڕانكاریی����ه‌ك راده‌گیرێت پێش‬ ‫(‪ )3‬مانگ‪.‬‬ ‫‪-5‬دوای‌ (كاندی����د‌و گواس����تنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫(م‪.‬ر) هه‌رچه‌ن����د‌ه داد‌ه هێرۆ ته‌ئكید ‌‬ ‫له‌كاندیدكردنم كردبو به‌اڵم به‌رپرس����ێك‬ ‫وتب����وی‌ هی����چ كاری‌ پێناده‌ین‪ .‬منیش‬ ‫گومانه‌ك����ه‌م زیاترب����و‪ ،‬دوای‌ پ����رس‌و‬ ‫ره‌زامه‌ن����دی‌ هێرۆخان خ����ۆم پااڵوت بۆ‬ ‫كۆنگره‌‌و ب����ه‌(‪)6‬ه‌م ده‌ن����گ ده‌رچوم‪،‬‬ ‫له‌ناو (‪ )51‬نوێن����ه‌ردا‪ .‬دواتر له‌كۆنگر‌ه‬ ‫بۆ(‪ )3‬كاتژمێر كێشه‌یان بۆ دروستكردم‬ ‫هه‌رچه‌ن����د داوای‌ لێكۆڵین����ه‌وه‌م ك����رد‬

‫له‌س����ه‌رجه‌م ده‌زگاكان‌و كۆنگ����ره‌ش‬ ‫ی راپۆرتی‌‬ ‫به‌داوای‌ لێب����وردن‌و به‌وتن���� ‌‬ ‫هه‌ڵه‌بو كۆتایی‌ هات چونكه‌ ئامانج بو‪.‬‬ ‫ی نه‌خۆشی‌‬ ‫س����ێیه‌م‪ ،‬بۆ چاره‌س����ه‌ر ‌‬ ‫منداڵه‌كه‌م ك���� ‌ه ته‌مه‌نی‌ (‪ )12‬س����اڵه‌‬ ‫به‌پێ����ی‌ راپۆرت����ی‌ پزیش����كی‌ ده‌بێ����ت‬ ‫ی بۆ شه‌تڵ بكرێت‬ ‫ی واڵت ددان ‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی گه‌شه‌و‬ ‫كه‌ به‌هۆی‌ نه‌بونی‌ ددانی‌ الواز ‌‬ ‫نه‌خۆش����ی‌ پێستیش����ی‌ هه‌یه‌‪ ،‬س����اڵی‌‬ ‫ی بۆ عه‌القاتی‌‬ ‫(‪ )2010‬هێرۆخان نوسراو ‌‬ ‫ئێران بۆ كردم‪ .‬به‌ته‌له‌فونێك چاره‌سه‌ر‬ ‫ی گه‌ڕان����ه‌وه‌ هێرۆخ����ان‬ ‫راگی����را‪ .‬دوا ‌‬ ‫چه‌ند جاری‌ تر په‌یمانی����دا‪ .‬دیار‌ه گه‌ر‬ ‫ی كۆنگره‌‪،‬‬ ‫خۆم نه‌پااڵوتایه‌ ب����ۆ ئه‌ندام ‌‬ ‫چاره‌س����ه‌ری‌ نه‌خۆش���� ‌ی منداڵه‌ك���� ‌هم‌و‬ ‫ی ده‌ڕۆیشت‪.‬‬ ‫كاره‌كان وه‌كو خۆ ‌‬ ‫دوا وته‌م‪ ..‬به‌هۆی‌ بونی‌ ئه‌و واقیعه‌ی‌‬ ‫كه‌ ئاماژه‌م پێدا‪ ،‬ئیتر پێموای ‌ه مانه‌وه‌و‬ ‫كاركردن س����ودی‌ نییه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ چیتر‬ ‫ی به‌س����ۆزو هه‌ستمان‬ ‫قبوڵ ناكرێت یار ‌‬ ‫بكرێت وه‌كو له‌(‪ )2012/9/15‬ك ‌ه ده‌ست‬ ‫له‌كاركێشانه‌وه‌م له‌ریزه‌كانی‌ (ی‌‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫ی ته‌كلیفی‌ چه‌ند هه‌ڤاڵێكی‌‬ ‫دا به‌اڵم به‌هۆ ‌‬ ‫ی تر كه‌‬ ‫(م‪.‬س)و سه‌ركردایه‌تی‌‌و هه‌ڤااڵن ‌‬ ‫ی تر ئارام بگره‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫وتیان ماوه‌یه‌ك���� ‌‬ ‫پێش����هات‌و كێش����ه‌كان ‌ی هه‌رێم‌و به‌غدا‌و‬ ‫نه‌خۆش����كه‌وتن ‌ی هه‌ڤ����اڵ (مام جه‌الل)‬ ‫ی چاكبونه‌وه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵوێسته‌یه‌كم كرد‪ ،‬هیوا ‌‬ ‫بۆ ده‌خوازم‪.‬‬ ‫ی خۆم ده‌ده‌م‌و‬ ‫ئێس����تاش دوا بڕیار ‌‬ ‫وازهێنان����ی‌ ته‌واوه‌تی����م له‌ریزه‌كان����ی‌‬ ‫(ی‌‪.‬ن‪.‬ك) راده‌گه‌یه‌نم‪.‬‬

‫ئه‌كره‌م عارف‬ ‫ی‬ ‫*پێش����مه‌رگه‌و پارتی����زان‌و كارگێڕ ‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ن����د‌و خاوه‌ن����ی‌(‪ )2‬مه‌دالی����ام‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ن به‌ڕێ����ز "مام جه‌الل"و كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫پێش����مه‌رگ ‌ه دێرینه‌كانه‌وه‌‪.‬ده‌رچ����وی‬ ‫کۆلی����ژی کارگێ����ڕی‌و ئابوریم‌و ئێس����تا‬ ‫ی سه‌ربازی‌(عه‌مید)‪،‬‬ ‫خانه‌نشینم به‌پله‌ ‌‬ ‫ی پله‌شه‌و‌ه خۆم به‌مه‌غدور ده‌زانم‪،‬‬ ‫له‌ڕو ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ده‌بێت ئه‌و راس����تییه‌ش بڵێم‬ ‫ك ‌ه ته‌مه‌نیشم ته‌مه‌نی‌ خانه‌نشیینی‌ نیی ‌ه‬ ‫چونك ‌ه (‪ )48‬ساڵم‪.‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫ژیان‌و ئیتر‬ ‫هیچ‪ ...‬پاشماوه‌‬

‫)‪ )363‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/2/5‬‬ ‫ ‬ ‫ژووری‌ بازرگانی‌‌و پیشه‌سازی‌ سلێمان ‌ی‬ ‫ ‬ ‫به‌شی‌ تۆمارگه‌ی‌ ناوی‌ بازرگان ‌ی‬

‫ژماره‪1547 :‬‬ ‫به‌روار‪2013/2/4 :‬‬

‫بۆ‪ /‬دادنوس ‌ی سلێمانی‪1/‬‬ ‫بابه‌ت‪ /‬ده‌سته‌به‌سه‌راگرتنی‌ ناوی‌ بازرگان ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر داوا ‌ی به‌ڕێز (احمد عبدالقادر احمد)له‌به‌روار ‌ی (‪ )2013/2/4‬ده‌ست به‌سه‌ر ناو ‌ی‬ ‫بازرگانی���دا گیرا بۆ ماوه‌ی‌ (‪ )6‬مانگ ب ‌ه مه‌به‌س���ت ‌ی دامه‌زراندنی‌ له‌به‌روار ‌ی س���ه‌ره‌و‌ه‬ ‫به‌ناوی‌‪ :‬كارگه‌ی‌ فڕن ‌ی ئۆتۆماتیكی‌ (الڤین) بۆ دروستكردنی‌ كولێره‌‪ /‬پرۆژه‌ ‌ی پچوك‪.‬‬ ‫تكایه‌ پێویستی‌ چییه‌ بۆی‌ بكرێ‌و‌ ئاگادارمان بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ر زك ‌ی هه‌نار ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌ ژوور‬

‫دونیا ‌ی دوا ‌ی "تاڵه‌بانی‌"‪ ...‬پاشماوه‌‬

‫پێویس���ته‌ په‌رله‌مان��� ‌ی واڵته‌ك���ه‌‬ ‫له‌موسڵمان‌و مه‌سیحی‌ پێكبێت‪.‬‬ ‫بگره‌ به‌پێ���ی‌ بڕگه‌یه‌كی‌ ده‌س���توریی‌‪،‬‬ ‫له‌راس���تیدا ئه‌م���ه‌ ناوبنێین‪( :‬مه‌رگی‌‬ ‫ئاستی‌ یه‌كه‌می‌ سه‌رجه‌م پله‌ وه‌زیفییه‌كانی‌‬ ‫پێ���ش م���ه‌رگ) ـ چونك���ه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت به‌هاوتایی‌ له‌نێوان موس���ڵمان‌و‬ ‫له‌رۆژگاری‌ ئێم���ه‌دا ده‌گوزه‌رێت به‌دیدی‌‬ ‫مه‌س���یحیدا داب���ه‌ش ك���راوه‌‪( .‬بڕوان���ه‌‪:‬‬ ‫من ل���ه‌م لۆژیكه‌ زیاتر هه‌ڵناگرێت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫الدس���تور اللبنانی‪ ،‬الباب السادس‪ :‬احكام‬ ‫مردوین‪ ،‬به‌اڵم نه‌شمردوین‪ ،‬واتا جۆرێكی‌‬ ‫نهائیه‌ موقته‌‪ ،‬الماده‌ ‪)95‬‬ ‫تایبه‌ت به‌(مه‌رگ ژیان) له‌نێو "ژیان"دا‪،‬‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ئه‌و بڕگه‌ ده‌س���تورییه‌وه‌ ئیتر‬ ‫به‌و ده‌لیله‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ رۆژگارێكه‌ بۆ ئێمه‌‬ ‫بۆته‌ عورف‌و‪ ،‬پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ كۆمار بۆ‬ ‫به‌رێگاوه‌ی���ه‌‪ ،‬نه‌ ده‌مانبینن‌و نه‌هه‌واڵمان‬ ‫مه‌سیحی‌ (مارۆنی‌)و‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ وه‌زیران‬ ‫ده‌زانن‪ ،‬به‌ڵكو دوای‌ زه‌مه‌نێك تێئه‌گه‌ن‬ ‫له‌وه‌ی‌ ئێمه‌ مه‌رگ بردوینی‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ له‌و * ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (كاروان محمد رشید) هه‌ر كه‌س بۆ س���وننه‌و‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانیش بۆ‬ ‫شیعه‌كانه‌‪.‬‬ ‫فیلمه‌دا باسكراوه‌‪ ،‬بریتییه‌ له‌وه‌ی‌ ئه‌شێت دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫هه‌ری���ه‌ك ل���ه‌م پێكهاتان���ه‌ش له‌كۆی‌‬ ‫ئێمه‌ به‌ر زه‌مین له‌رزه‌یه‌كی‌(زه‌مه‌كانی‌) * ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناو ‌ی (معتصم فاتح حمه‌ كریم) هه‌ر‬ ‫گش���تی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌زگاو دامه‌زراوه‌‬ ‫دیاریكراو بكه‌وین‪ ،‬به‌اڵم چانسی‌ ئه‌وه‌مان كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ئه‌بێ���ت هی���چ نه‌بێت بڕێكم���ان زیندوو * ناس���نامه‌یه‌ك ‌ی ژوری‌ بازرگان ‌ی س���لێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (عمرقادرمحمود) هه‌ر كه‌س ده‌وڵه‌تییه‌كاندا رێژه‌ی‌ دیاریكراوی‌ خۆیان‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫بمێنینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم موسیبه‌تی‌ هه‌ره‌ گه‌وره‌ دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ ده‌زگای‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ چیدی‌ چاوه‌ڕوانی‌ ئه‌م چانس���انه‌ * ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناو ‌ی (كێوان غفور روستم) هه‌ر كه‌س‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌‌و بانك‌و‪ ،‬ئاس���ایش‌و زانكۆو‬ ‫نه‌كه‌ین بۆ مانه‌وه‌و هه‌موو به‌ش���ێوه‌یه‌ك دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫له‌ش���ێوه‌كان دوو جۆر له‌مه‌رگ قوتمان * ناسنامه‌یه‌ك ‌ی ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌(كاروان ساڵح مهدی‌) هه‌ر كه‌س هه‌م���و ئیداره‌كان���ی تری���ش دیاریكراوه‌‪.‬‬ ‫به‌شی‌ كێ‌‌و‪ ،‬كام تایفه‌ی‌ ئاینی‌‌و مه‌زهه‌بی‌‬ ‫بدات‪ ،‬مه‌رگێك بۆ به‌شێكمان‌و "مه‌رگێك دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫پێش له‌مه‌رگ" بۆ به‌شه‌كه‌ی‌ ترمان‪ ،‬یان * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی س���لێمان ‌ی ونبوه‌ به‌ناوی‌ (بورهان عوسمان فرج) هه‌ر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م پله‌و پایان���ه‌ش به‌ڕاده‌یه‌ك وه‌كو‬ ‫به‌ته‌عبیرێكی‌ تر چونه‌ ته‌نیشت مه‌رگه‌وه‌ كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫بۆ به‌شه‌كه‌ی‌ ترمان‪ ،‬مه‌به‌ستم له‌مه‌رگ‌و * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ س���لێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌(كامه‌ران محمد ساڵح) هه‌ر مافی‌ شه‌راكه‌ت له‌ده‌وڵه‌تی‌ لوبنانیدا جێگیر‬ ‫كراون‪ ،‬ناتوانرێت ده‌ستكاری‌ بكرێت‪.‬‬ ‫خوێندن���ه‌وه‌ی‌ من ب���ۆ م���ه‌رگ لێره‌دا كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫بۆ نمونه‌ سه‌رۆكی‌ سوپا بۆ مارۆنییه‌كانه‌‪،‬‬ ‫مه‌به‌س���تێكی‌ عیرفانی‌ نیی���ه‌‪ ،‬هێنده‌ی‌ * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی س���لێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌(ئاكۆ جه‌نگی‌ بورهان) هه‌ر‬ ‫ناكرێت بدرێته‌ ش���یعه‌یه‌ك‪ ،‬یان سه‌رۆكی‌‬ ‫كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫مه‌به‌س���تێكی‌ قوڵتری‌ له‌پشت ئاماده‌یه‌‪ * ،‬ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌‌ (فواد اسماعیل فواد) هه‌ر كه‌س زانكۆی‌ لوبنان به‌ش���ی‌ شیعییه‌و‪ ،‬نادرێته‌‬ ‫مه‌سیحییه‌ك‪.‬‬ ‫ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ی‌ ئه‌گه‌ر رووی‌ تری‌ ئه‌م دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫له‌دوای‌ سه‌ربه‌خۆیی‌ لوبنانه‌وه‌ تائێستا‬ ‫بابه‌ته‌ ببینی���ن‌و وه‌ربگرین‪ ،‬خه‌ڵكانێك * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی س���لێمانی‌ ونبو‌ه به‌ناوی‌‌ (كمال مسته‌فا‌ حمید) هه‌ر‬ ‫هه‌مو عه‌ره‌ب له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دان ده‌ستكاری‌‬ ‫هه‌ن نایانه‌وێت بمرن‪ ،‬چونكه‌ ئینس���ان كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫ماف���ی‌ خۆیه‌ت���ی‌ بژی���ت‪ ،‬به‌ته‌عبیرێكی‌ * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌‌ (سیامند مختار محمود) هه‌ر ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌ی‌ لوبنان بكه‌ن‪ ،‬كه‌چی‌‬ ‫"ئاره‌ش نه‌راقی‌"‪:‬‬ ‫هه‌رده‌م شكست ده‌هێنن‪.‬‬ ‫كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫بۆ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫نیی‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫‌زیل���‬ ‫ه‬ ‫ف‬ ‫ژی���ان‬ ‫له‌دونی���ادا‬ ‫دۆخی‌ ئێستای‌ كورد له‌ئێراق له‌به‌رده‌م‬ ‫* ناسنامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌‌ (عوسمان جالل اسماعیل) هه‌ر‬ ‫‌خالقی‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ركێك���‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫‌ڵك���و‬ ‫ه‬ ‫ئینس���ان‪ ،‬ب‬ ‫ئه‌و پرس���یاره‌دایه‌‪ ،‬داخ���ۆ دوای‌ تاڵه‌بانی‌‬ ‫كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ژیان‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫‌ست‬ ‫ه‬ ‫بااڵد‬ ‫ئینسانه‌‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ س���لێمان ‌ی ونبو‌ه به‌ناوی‌‌ (خلیل ابراهیم حمید) هه‌ر پۆستی‌ س���ه‌رۆك كۆمار بۆ كورد ده‌بێت؟‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫دابین‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر به‌ته‌نها ئ���ه‌م دۆخ���ه‌ به‌نمونه‌ی‌‬ ‫كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫نێوان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌ك���‬ ‫ه‬ ‫جیاوازیی‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ب���ۆ‬ ‫* ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگان ‌ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (ئاراز انور نیسان) هه‌ر كه‌س لوبنان ب���ه‌راورد بكه‌ین‪ ،‬ئه‌وس���ا ده‌زانین‬ ‫ت���ا چ راده‌یه‌ك جی���اوازی‌ له‌نێوان حاڵی‌‬ ‫زه‌مین له‌رزه‌كه‌ی‌ نێوان ناوچه‌ی‌ گه‌یالن‌و دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫ئ���ه‌م ناوچه‌یه‌ روون بكه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ س���لێمان ‌ی ونبو‌ه به‌ناو ‌ی (مه‌ریوان قادر محمد سعید) ده‌س���توری‌ ئێمه‌و‪ ،‬تایفه‌یه‌كی‌ مه‌س���یحی‌‬ ‫وه‌كو مارۆنییه‌كانی‌ لوبناندا هه‌یه‌؟!‬ ‫له‌وێ���دا روی���دا بریتیی���ه‌ له‌مه‌رگێك كه‌ هه‌ر كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ی‌ ئاوێنه‌‬ ‫عه‌ره‌ب ك���ه‌ له‌كه‌ركوك ش���وێنپێیه‌كی‌‬ ‫بۆ هه‌موان���ه‌‪ ،‬ئافاتێك به‌ب���ێ‌ جیاوازی‌ * ناس���نامه‌یه‌كی‌ ژوری‌ بازرگانی‌ سلێمان ‌ی ونبوه‌ به‌ناو ‌ی (هه‌ڵگورد خلیل ابراهیم) هه‌ر‬ ‫بچوكی���ان هه‌ی���ه‌‪ ،‬لێنه‌گه‌ڕان ت���ا به‌پێی‌‬ ‫په‌الماری‌ هه‌م���وان ئه‌دات‪ ،‬ئیدی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌رێنێته‌و‌ه بۆ پرسكه‌ ‌ی ئاوێنه‌‬ ‫رزگاری‌ ئه‌بێت یه‌كس���ان نیی���ه‌ به‌(نا) *ونبوون��� ‌ی مه‌نه‌فیس���تی‌ ابراهی���م خلی���ل ب���ۆ (مقط������ورة‌ تریله‌ ق�ل�اب) ژماره‌ ‌ی ده‌ستور مافی‌ شه‌راكه‌تی‌ خۆیان له‌ئیداره‌ی‌‬ ‫شاره‌كه‌دا جێگیر كرد‪.‬‬ ‫دادپ���ه‌روه‌ری‌ ئ���ه‌م ئافاته‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و شاسی‌(‪( )np9mdtmdsk3066257‬ره‌نگی‌ نه‌وت ‌ی ‪+‬سپ ‌ی ‪+‬خه‌ت ‌ی شین)‬ ‫به‌پێی‌ یاس���ای‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫رووداوان���ه‌ی‌ لێ���ره‌دا ده‌گوزه‌رێن ته‌واو به‌ ناوی‌ كۆمپانیا ‌ی (كامل رش���ید فرج) هه‌ر كه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌بۆ پرسگه‌ ‌ی‬ ‫ش���ارو ق���ه‌زاو ناحیی���ه‌كان‪ ،‬له‌كه‌ركوك‬ ‫پێچه‌وان���ه‌ی‌ روداوه‌كه‌ی‌ گه‌یالنن‪ ،‬لێره‌دا ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر مه‌رگێك هه‌بێت بۆ ئێمه‌یه‌و ئه‌گه‌ر *باجێك ‌ی زانكۆ ‌ی س���لیمانی‌ – كۆلیژ ‌ی ته‌كنیك ‌ی س���لیمان ‌ی ‪-‬به‌ش ‌ی ته‌كنه‌لۆجیا ‌ی هه‌ڵب���ژاردن ئه‌نج���ام نادرێ���ت‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫ژیانێك هه‌بێت بۆ ئه‌وان���ه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وانه‌ی‌ پرۆس���ه‌ كارگێڕییه‌كان ونبووه‌ به‌ ناوی‌ (ش���اكار عطا حس���ین) هه‌رك���ه‌س دۆزیه‌و‌ه پێشوه‌خت ئیداره‌ی‌ ش���اره‌كه‌ به‌یه‌كسانی‌‬ ‫به‌س���ه‌ر كوردو عه‌ره‌ب‌و توركماندا دابه‌ش‬ ‫ده‌یان ئوتومبیل قه‌ڵغان بۆیان س���ه‌دان بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫هه‌ژاری‌ تریش پاس���ه‌وانییان بۆ ئه‌كه‌ن‪ * ،‬باجێكی‌ زانكۆی‌ س���لێمانی‌ ‪ -‬كۆلێژ ‌ی ئه‌ندازیار ‌ی ‪ -‬به‌ش��� ‌ی ته‌الرس���از ‌ی ونبوو‌ه نه‌كرابێت! (بڕوانه‌‪ :‬قانون انتخاب مجالس‬ ‫المحافض������ات و اإلقچیه‌ والنواحی‪ ،‬الفصل‬ ‫مه‌رگێك لێره‌دا ئاماده‌یی‌ هه‌یه‌ كه‌ ئێمه‌ به‌ناوی‌ (بڕیار یاسین علی‌) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌ی ئاوێنه‌ ‪.‬‬ ‫هه‌زاران جار ب���ه‌ری‌ ئه‌كه‌وین‌و ئه‌وان بۆ * مۆڵه‌تێك���ی‌ ش���ۆفێر ‌ی تایبه‌ت ونب���وو‌ه به‌ ناوی‌ (كاروان س���اڵح مهدی‌) هه‌ر كه‌س الخامس‪ ،‬الماده‌‪) 23‬‬ ‫نازانم نوێنه‌رانی‌ كورد له‌وانه‌ی‌ له‌دانانی‌‬ ‫یه‌ك جارێكی���ش به‌ری‌ ناك���ه‌ون‪ ،‬ئێمه‌ دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌ی ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫هه‌زاران ج���ار بۆنی‌ ب���اروت به‌لوتماندا *ئیجازه‌یه‌ك���ی‌ زه‌ڕه‌نگ���ه‌ری‌ ونبووه‌ به‌ن���او ‌ی (دانا له‌تیف نج���م) هه‌ركه‌س دۆزیه‌و‌ه ده‌ستوری‌ ئێراق به‌ش���داربون‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫كاتێ���ك حاڵ���ی‌ ناحاڵ���ی‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌‬ ‫دێ���ت‌و ئه‌وانی���ش ت���ا ئێس���تا بۆنیان بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌ی ئاوێنه‪.‬‬ ‫نه‌ك���ردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو نازان���ن كه‌ ئێمه‌ش * ده‌فته‌رێكی‌ بردنه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئۆتۆمبێل ونبوو‌ه به‌ناوی‌ (نزهت ساڵح حسێن) له‌جۆر ‌ی ده‌وڵه‌تی‌ ئێراقی‌‌و‪ ،‬یه‌خسیری‌‌و گیرۆده‌یی‌‬ ‫بۆنمان كردووه‌‪ ،‬پێی‌ س���وتاوین‪ ،‬رۆحی‌ كرایسله‌ر ژمار‌ه (‪/64807‬سلێمانی‌) س���الۆن ئۆتۆماتیك ڕه‌نگی‌ ڕه‌ش مۆدێل (‪ )2008‬كورد به‌به‌شێك له‌داهاتی‌ ئێراقه‌وه‌ ده‌بینن‪،‬‬ ‫دارزاندوین‪ ،‬ئێمه‌ رۆژانه‌ خوێن ده‌بینین‌و ژمار‌ه شانصی (‪ )2C3LA43R48H312295‬دۆزیه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌ی ئاوێنه‪ .‬هێش���تا هه‌ر خۆیان به‌ش���اره‌زاو سیاسی‌‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تمه‌دار داده‌نێن؟‬ ‫ئه‌وانیش له‌مێدیاكان���ه‌وه‌ پێمان ئه‌ڵێن‪:‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬وه‌ك له‌خاڵ���ی‌ یه‌كه‌مدا وتمان‪،‬‬ ‫‌مان‬ ‫دوا به‌دوای‌ ته‌قینه‌وه‌كه‌ ش���وێنه‌كه‬ ‫ژماره‪186 :‬‬ ‫ ‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشت ‌ی فه‌رمانگه‌كان ‌ی داد‬ ‫هیچ ع���ورف‌و یاس���ایه‌ك نییه‌ پۆس���تی‌‬ ‫‌م���وان‬ ‫كۆنت���ڕۆڵ ك���رد‪ .‬ی���ان روو له‌هه‬ ‫به‌روار‪2013/1/31 :‬‬ ‫ ‬ ‫فه‌رمانگه‌ ‌ی دادنوس ‌ی سلێمانی‌‪2/‬‬ ‫سه‌رۆك كۆماری‌ ئێراق بۆ كورد زامن بكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫روودان‬ ‫ئه‌ك ‌هن‌و وه‌كو ئێمه‌ ئه‌سه‌ف بۆ‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌ی‬ ‫له‌راستیشداو ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر هه‌شبوایه‌ خۆ‬ ‫‌ن‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌كان ده‌خۆن‌و ئیدانه‌‬ ‫ئاگاداری‌‬ ‫له‌ماده‌ی‌ ‪ 140‬گرنگتر نه‌ده‌بو كه‌ به‌گونده‌یی‌‬ ‫به‌اڵم راستییه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ئێستادا‬ ‫په‌كخراوه‌؟!‬ ‫ژیانی‌ مه‌ده‌نی‌‌و كولتوری‌ ئێمه‌ سیخناخه‌ به‌پێ ‌ی ئه‌و داوایه‌ ‌ی ك ‌ه له‌الیه‌ن داواكار پێشكه‌ش به‌م فه‌رمانگه‌ی ‌ه كراو‌ه له‌الیه‌ن (شڤان‬ ‫ئێراق له‌دروس���تبونێوه‌ نیش���تیمانێكی‌‬ ‫به‌بۆمب���ی‌ گه‌وره‌و گه‌وره‌تر‪ ،‬س���یخناخه‌‬ ‫به‌نائارامی‌ گه‌وره‌و س���ات دوای‌ س���ات كمال س���عید) له‌به‌روار ‌ی (‪)2013/1/28‬خاوه‌نی‌ كارگه‌ ‌ی (گه‌راجی‌ جیهان) بۆ(ش���تن‌و سروش���تی‌ نه‌ب���وه‌‪ ،‬ده‌وڵه‌تی‌ ق���ه‌واره‌ی‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫كردو‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئامێران‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫تۆماركردن‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫داوا‬ ‫پچوك)‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫پرۆژ‬ ‫ئۆتۆمبیل‪/‬‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫كردن‬ ‫گری���س‬ ‫سیاس���ی‌ دروس���تكراوه‌‪ .‬بۆیه‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫نائارامی‌ گه‌وره‌تر‪ ،‬سیخناخه‌ به‌چیرۆك‌و‬ ‫حیكایه‌تی‌ تراژی���دی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ رۆحی‌ ئه‌و له‌ئامێری‌ میكانیكی‌ ژمار‌ه (‪ )65‬ساڵی‌ (‪ )1953‬باڵو ‌ی ده‌كه‌ینه‌و‌ه هه‌ر كه‌سێ‌ خۆ ‌ی ب ‌ه حوكمڕانێتی‌ تێیدا س���ه‌روه‌ره‌و‪ ،‬سیاسه‌ت‬ ‫تراژیدیایه‌ی‌ كه‌ له‌م ناوچه‌یه‌دا ئاماده‌یی‌ په‌یوه‌ندیدار یان خاوه‌ن ‌ی هه‌ریه‌ك له‌و ئامێرانه‌ داده‌ن ‌ێ له‌ماوه‌ ‌ی (‪ )15‬ڕۆژدا س���ه‌ردان ‌ی ئاراسته‌ی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م فه‌رمانگه‌یه‌ ب���كات ب ‌ه پێچه‌وانه‌وه‌ به‌ ن���اوی‌ داواكاره‌وه‌ تۆمارده‌كرێت‌‌و بڕوانامه‌ ‌ی‬ ‫سۆس���یۆلۆجیای‌ ئ���ه‌م پێكهاته‌ی���ه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌ناوخۆیدا خاوه‌نی‌ ریش���ه‌یه‌كی‌ پێده‌درێت‪ .‬له‌گه‌ڵ ڕێزدا‪...‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ هه‌روابوه‌‪ ،‬ئێستاش هه‌رواو‪،‬‬ ‫دادنوس ‌ی سلێمان ‌ی ‪2/‬‬ ‫نیمچه‌ ئه‌زه‌لییه‌‪ ،‬كێش���ه‌كه‌ له‌وێدا نییه‌ ‬ ‫له‌ئاینده‌شدا هه‌روا ده‌بێت‪.‬‬ ‫ك���ه‌ به‌ته‌نه���ا رووداوه‌ تراژیدیی���ه‌كان‬ ‫سۆران یادگار رشید‬ ‫ ‬ ‫الوازیی‌ كوردیش له‌وه‌دایه‌ ئه‌مه‌ی‌ ره‌چاو‬ ‫به‌س���ه‌رماندا رووده‌ده‌ن‌و ب���ه‌س‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫‪2013/1/31‬‬ ‫ ‬ ‫نه‌ك���ردوه‌و‪ ،‬له‌جیاتی‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌و پرۆس���ه‌‬ ‫هێش���تا خه‌ڵكێك هه‌ن چه‌پڵه‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫‌كان‪:‬‬ ‫ه‬ ‫ئامێر‬ ‫سیاس���ییه‌ی‌ له‌دوای‌ روخانی‌ به‌عس���ه‌وه‌‬ ‫داموده‌زگای‌ پی���رو په‌ككه‌وتوی‌ له‌تیرۆر‬ ‫هه‌اڵت���ودا ل���ێ‌ ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ دیس���ان *ئامێرێك بۆ گیراوه‌ی‌ ش���امپۆ‪ -‬ایتاڵی‌ به‌هۆی‌ كۆمپرێس���ه‌ر ‌ی هه‌واكار ده‌كات له‌جۆر ‌ی ده‌س���تی‌ پێكردوه‌‪ ،‬دۆخ���ی‌ قه‌واره‌یه‌كی‌‬ ‫‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‌بای‬ ‫ه‬ ‫كار‬ ‫‬‫‌‬ ‫ه‬ ‫ژمار‬ ‫‌‬ ‫ێ‬ ‫ب‬‫‪)105‬‬ ‫)(لتر‬ ‫(‪start wash‬‬ ‫یاس���ایی‌‌و تایبه‌تی‌ بۆ خۆی‌ دروستبكات‌و‪،‬‬ ‫نیشانه‌ی‌ س���ه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌یه‌كی‌ تری‌ ئه‌و‬ ‫میتۆلۆگییه‌ ئه‌فس���انه‌ییه‌ن كه‌ ده‌سه‌اڵت *ئامێری‌ گس���كی‌ كاره‌با بۆ پاككردنه‌وه‌ ‌ی كوش���ن‌و ناو گاعی‌ س���ێ‌ ماتۆڕی‌ ایتال ‌ی – له‌گێژه‌ڵوكه‌ی‌ ملمالنێی‌ سیاسی‌‌و فۆبیایی‌‬ ‫‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫ژمار‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌بای‬ ‫ه‬ ‫كار‬ ‫)‬ ‫ی (‪start wash‬‬ ‫‌‬ ‫‌جۆر‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫حوكمڕانی‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌ ئێراقییه‌وه‌ نه‌گلێت‪،‬‬ ‫جارێك���ی‌ ت���ر وه‌ك���و "گ���ۆدۆ" خۆی‌ *ئامێر ‌ی غه‌سل‪ /‬سارد جۆر ‌ی (‪ )start wash‬ایتال ‌ی بێ‌ ژماره‌‪.‬‬ ‫هات���وه‌ هه‌مو هێلكه‌كانی‌ خۆی‌ خس���تۆته‌‬ ‫‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫ژمار‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ایتال‬ ‫به‌هه‌موان بناس���ێنێته‌وه‌‪ .‬دواجار ئه‌ڵێم *ئامیری‌ غه‌سل ‪ /‬ساردو گه‌رم ‪ -‬جۆری‌ (‪)stars wash‬‬ ‫سه‌به‌ته‌ی‌ ئه‌و ده‌س���توره‌ی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئێراق‬ ‫ته‌نها ژیان‌و‪ ..‬هیچی‌ ترمان ناوێت‪..‬‬ ‫*كۆمپرێسه‌ری‌ هه‌وا – ایتال ‌ی –(‪330‬لتری‌) بێ‌ ژماره‌‬ ‫ببێت���ه‌ ده‌وڵه‌تێك���ی‌ دام���ه‌زراوی‌ وه‌ك���و‬ ‫سویس���راش‪،‬كورد تێیدا هه‌ر به‌ش���خوراوو‬ ‫پاشكۆ ده‌بێت‪.‬‬ ‫كه‌ پۆستی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ كۆمار بۆ كورد‬ ‫زام���ن نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا ئاس���اییه‌ ل���ه‌م دۆخه‌‬ ‫ئاڵۆزه‌ی‌ ئێراق‌و به‌م پش���ێوییه‌ سیاسی‌‌و‬ ‫ئ����ەوان س����ەرپێچی‌و نافەرمانی دەکەن‌و ئ����ەم بیرۆکەیە پراکتیزە دەکەن‪ .‬ئێس����تە کوردس����تان دەبێ����ت ئەو راس����تییە ببینن ل���ه‌م قه‌یرانی‌ حوكمڕانییه‌دا‪ ،‬هه‌مو ش���ت‬ ‫ل����ە ترادیس����یۆن‌و ئایدۆلۆژیی����ەکان زۆرین����ەی گەنج����ەکان خاوەن����ی ئیمەیڵ‌و کە دەس����ەاڵت‌و زەبروزەنگی ئەوان بەسەر چاوه‌ڕوان بكرێت‪.‬‬ ‫له‌ناو زۆرب���ه‌ی‌ الیه‌ن���ه‌ عه‌ره‌بییه‌كانی‌‬ ‫ھەڵدەگەڕێن����ەوە‌و لەم رێگەیەش����دا ھەندێ فەیسبوک‌و چات‌و مۆبایلی خۆیانن کە زیاتر نەوەی تازەدا روو لە کزبوونە‌و بەکارھێنانی‬ ‫دەرفەت����ی ئەوەیان بۆ دەڕەخس����ێنن دوور ھیچ میکانیزمێ����ک ناتوانێ رێ لەوە بگرێت‬ ‫جار ژیانیان لەدەستدەدەن‪.‬‬ ‫(‪ )individualism‬لە چاوی پڕ سانس����ۆری خێزان‌و کۆمەڵگا کە ھەر نەوەیە حەز‌و پرس‌و شێوازی ژیانی‬ ‫فەردانیی����ەت‬ ‫دیاردەیەکی مۆدێرنەیە کە س����ەربەخۆیی‌و تایبەتمەندییەکانی خۆیان بپارێزن‌و ئازادانە خۆی ھەڵدەبژێرێت‪ .‬ملمالنێی نێوان جیھانی‬ ‫مۆدێ����رن‌و جیھان����ی ترادیس����یۆن‪ ،‬نەوەی‬ ‫ئ����ازادی تاک بەرزرادەگرێ����ت بەرامبەر بەو پەیوەندییەکانیان دروستبکەن‌و رایگرن‪.‬‬ ‫ته‌ندروستی گه‌رمیان‬ ‫ئ����ەوە جگە ل����ەوەی کە لە زۆر بەش����ی تازە‌و نەوەی کۆن بەردەوام دەبێت‌و نە بە‬ ‫فش����ارانەی لەالی����ەن دامودەزگاکانی وەک‬ ‫زۆرترین كات زومی چاودێری دارایی له‌سه‌ر‬ ‫خێزان‪ ،‬خێڵ‪ ،‬دەوڵەت‪ ،‬ئایین‌و کەلتوورەوە ئەم کۆمەڵ����گا کوردییەدا کۆنترۆڵی ئایین‌و س����ەرکەوتنی الیەک بەسەر ئەوی تردا‌و نە‬ ‫ئاراستەی تاک دەکرێن‪ .‬ئەمڕۆ لەکوردستان کەلتوور‌و شوناسی ئەتنی بەسەر تاکەکانەوە بە لەناوبردنی الیەنێک لەالیەن ئەوی ترەوە ته‌ندروس���تی گه‌رمیان بووه‌ له‌سااڵنی ‪-2004‬‬ ‫بەبۆن����ەی گۆڕانکاریی����ە خێراکان����ەوە الواز بووە یان ھەر نەماوە‪ .‬گەنجانی کورد کۆتایی پێ نایەت‪ .‬کۆمەڵگای کوردی لەوە ‪ 2010‬كه‌ چه‌ندین راپۆرتی له‌سه‌ر بواره‌كانی‬ ‫لەبواری سیاس����ی‌و ئابووری‌و تەکنۆلۆژییدا لە ئەوروپا‪ ،‬بە کچ‌و کوڕەوە‪ ،‬بە موسوڵمان‌و دەرچووە کە کۆمەڵگایەکی قەدەریی بێت‪ .‬خه‌زێن���ه‌و خه‌رجییه‌كان‌و موچ���ه‌و بودجه‌ی‌‬ ‫فەردانییەت چۆتە قۆناغێکی ترەوە‪ .‬ئەمەش یەزیدی‌و شەبەک‌و ئەھلی حەق‌و کاکەییەوە‪ ،‬چیتر ن����ەوەی نوێ رازی ناب����ن کە قەدەر په‌س���ه‌ندكراوو تۆمارگ���ه‌ ژمێریاریی���ه‌كان‌و‬ ‫ھەم بەبۆن����ەی باڵوبوون����ەوەی بیرۆک����ەی ئ����ازادی ئەوەی����ان ھەیە بەبێ مەترس����ی‌و ھێڵەکانی ژیانیان دەستنیشانبکات‪ ،‬بەڵکوو پرۆژه‌كان‌و نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی‌ خانوی شه‌خسی‬ ‫فەردانییەتەوە روویداوەو ھەمیش بەبۆنەی ھەڕەش����ە ژیانی تایبەتی خۆیان ھەڵبژێرن‌و خۆی����ان ھەاڵوێرددەک����ەن‌و ژیان����ی خۆیان به‌ڕێوه‌به‌ری پێشو (د‪ .‬ج‪ ،‬ع) و بردنی بڕێكی‬ ‫زۆر كه‌لوپه‌ل‌و كه‌ره‌سته‌و گه‌نجینه‌ی‌ ده‌رمان‌و‬ ‫بەرباڵوی ئەو ئامرازانەی پەیوەندیگرتن کە ئەم کارەش دەکەن‪ .‬ھێزە نەریتخوازەکانی ھەڵدەبژێرن‪.‬‬

‫ونبوون‬

‫ژنان لەنێوان ترادیسیۆن‌و مۆدێرنەدا‪ ...‬پاشماوه‌‬

‫‪19‬‬

‫عێراقدا ئه‌و بۆچونه‌ قسه‌ی‌ ئێستا نییه‌ ك ‌ه‬ ‫پێیوایه‌‪ ،‬پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار نابێت بۆ‬ ‫كورد بێت‪ .‬ته‌نانه‌ت تێكڕای‌ عه‌ره‌ب له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ كۆكن كه‌ مایه‌ی‌ ئیحراجییه‌‪ ،‬ئێراقی‌‬ ‫عه‌ره‌ب���ی‌‌و ئه‌ندامی‌ كۆم���كاری‌ عه‌ره‌بی‌‪،‬‬ ‫سه‌رۆكه‌كه‌ی‌ كورد بێت!‬ ‫ملمالنێی‌ ش���یعه‌و س���وننه‌‪ ،‬نه‌ك هه‌ر‬ ‫ئاس���تی‌ ناوچه‌ی���ی‌ تێپه‌ڕان���دوه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ نێوده‌وڵه‌تییش كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫دروستكردوه‌‪.‬‬ ‫بارودۆخ���ی‌ ناوخۆی‌ ئێ���راق كاریگه‌ری‌‬ ‫له‌سه‌ر زۆر مه‌سه‌له‌ی‌ ئاڵۆزو جۆراوجۆری‌‬ ‫خۆرهه‌اڵت���ی‌ ناوه‌ڕاس���ت هه‌ی���ه‌‪ ،‬بۆی���ه‌‬ ‫له‌ڕوی‌ سیاس���ییه‌وه‌ سینارێوی‌ جۆراوجۆر‬ ‫هه‌ڵده‌گرێت‪.‬‬ ‫بۆ نمونه‌ له‌جیاتی‌ پۆس���تی‌ داتاشراوی‌‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ سیاس���ه‌ته‌‬ ‫س���تراتیجییه‌كان‪ ،‬كه‌ لیس���تی‌ ب���راوه‌ی‌‬ ‫ئه‌لعێراقیی���ه‌ی‌ بردویه‌تی���ه‌ په‌رله‌م���ان‪،‬‬ ‫ئی���داره‌ی‌ ئۆبام���ا الیه‌نگ���ری‌ ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫بااڵنسی‌ ملمالنێی‌ سوننه‌و شیعه‌‪ ،‬پۆستی‌‬ ‫سه‌رۆك كۆمار بدرێت به‌عه‌الوی‌‪.‬‬ ‫"ج���ۆ بای���دن"ی‌ جێگ���ری‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا( گوایه‌ به‌دۆستی‌ كورد داده‌نرێت)‬ ‫له‌و كه‌س���انه‌ ب���وه‌‪ ،‬له‌دوای‌ دانیش���تنێك‬ ‫له‌گه‌ڵ "هیالری‌ كلنتن"و گه‌وره‌ به‌رپرسانی‌‬ ‫تری‌ ئیداره‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬ئه‌مه‌ی‌ بۆ ئۆباما‬ ‫پێشنیار كردوه‌‪.‬‬ ‫ئۆباما له‌ب���ه‌رواری‌‪4‬ی‌ تش���رینی‌ دوه‌م‬ ‫‪2010‬دا‪ ،‬له‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌ له‌گه‌ڵ تاڵه‌بانی‌‬ ‫به‌ڕاش���كای‌ پێیوتوه‌‪ ،‬كه‌ پۆس���ته‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫ع���ه‌الوی‌ چۆڵ ب���كات‪ .‬دواتری���ش هه‌مان‬ ‫داواكاریی‌ به‌نامه‌یه‌ك بۆ مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫ناردوه‌‪ .‬به‌اڵم وه‌اڵمی‌ تاڵه‌بانی‌‌و بارزانی بۆ‬ ‫ئۆباما‪( ،‬نه‌خێر)بوه‌‪.‬‬ ‫ئاماژه‌دان به‌م بۆچونه‌ ئه‌مه‌ریكاییه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫له‌به‌رچاوگرتنی‌ ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ت���ا بزانین له‌ناو‬ ‫ملمالنێی‌ سیاس���ی‌ ئێس���تای‌ ئێراقدا‪ ،‬زۆر‬ ‫ئاساییه‌ پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار نه‌درێته‌وه‌‬ ‫به‌كورد‪.‬‬ ‫ب���ۆ ه���ه‌ر سیاس���ییه‌كیش له‌دیمه‌ن���ی‌‬ ‫ناوخۆی‌ ئێراق بڕوانێت‌و ش���رۆڤه‌ی‌ بكات‪،‬‬ ‫واقعبینییه‌كی‌ ته‌واوه‌‪ ،‬كه‌ پۆستی‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆمار بدرێت به‌سوننه‌كان‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار؟!‬ ‫"پێشنیار"‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ وت���م ئ���ه‌ز وای‌ ده‌بینم‬ ‫پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار‪ ،‬بۆ كورد بایه‌خێكی‌‬ ‫ئه‌وتۆی‌ نییه‌‪ .‬ره‌نگه‌ ته‌نها سودێك ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌یبوای���ه‌‪ ،‬مافی‌ ڤیتۆی‌ س���ه‌رۆك كۆمار‬ ‫بوایه‌‪ .‬به‌اڵم ده‌ركه‌وت پێكهاته‌ی‌ پرۆسه‌ی‌‬ ‫سیاس���ی‌ ئێراق رێگا ب���ه‌وه‌ نادات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫س���ه‌رۆك كۆمار كوردبێت‌و مافی‌ ڤیتۆشی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬هیچ سودی‌ لێوه‌ربگیرێت‪.‬‬ ‫ب���ۆ نمونه‌ ئه‌وه‌ته‌ی‌ تاڵه‌بانی‌ س���ه‌رۆك‬ ‫كۆم���اره‌‪ ،‬ب���ۆ یه‌كج���ار ماف���ی‌ ڤیت���ۆی‌‬ ‫به‌كارهێن���اوه‌‪ .‬له‌كاتێكدا تاریق هاش���می‌‬ ‫جێگ���ری‌‪22 ،‬ج���ار زیاتر ماف���ی‌ ڤیتۆی‌‬ ‫به‌كارهێناوه‌‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪ 23‬ته‌مموزی‌ ‪ 2008‬بۆ یه‌كه‌مجار‬ ‫تاڵه‌بان���ی‌ ڤیت���ۆی‌ به‌رامب���ه‌ر یاس���ای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ش���ارو قه‌زاو‬ ‫ناحییه‌كان به‌كارهێنا‪.‬‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌و ڤیتۆیه‌وه‌ یاساكه‌ گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ‬ ‫په‌رله‌مان‌و ده‌ستكاری‌ كرا‪ ،‬به‌اڵم ناوه‌ڕۆكی‌‬ ‫یاس���اكه‌و ئه‌وه‌ی‌ عه‌ره‌ب مه‌به‌س���تی‌ بو‪،‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ئیداره‌ی‌ هاوبه‌ش���ی‌ كه‌ركوك‪،‬‬ ‫وه‌ك خ���ۆی‌ مایه‌وه‌و هێ���زی‌ ڤیتۆكه‌ش‪،‬‬ ‫له‌ده‌ستكارییه‌كی‌ زمانه‌وانی‌ زیاتر نه‌بو!‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر لێكدانه‌وه‌یه‌كی‌ ده‌س���توریی‌ بۆ‬ ‫بكه‌ی���ن‪ ،‬س���ه‌رۆك كۆماری‌ عێ���راق مافی‌‬ ‫ڤیتۆی‌ نییه‌و‪ ،‬ته‌نها مافی‌ ته‌س���دیقكردنی‌‬ ‫یاساكانی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ویش ئه‌گه‌ر تا پانزه‌ رۆژ ته‌س���دیقی‌‬ ‫ن���ه‌كات‪ ،‬به‌پێ���ی‌ ده‌س���تور یاس���اكه‌‬ ‫به‌ئۆتۆماتیكی‌ به‌ته‌س���دیقكراو داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش جی���اوازه‌ له‌ماف���ی‌ ڤیت���ۆ‪.‬‬ ‫(بڕوانه‌‪:‬الباب الثالث‪ .‬الفصل الثانی‌‪ .‬الفرع‬ ‫اال‌ول‪ .‬المادة‌ ‪)73‬‬ ‫ماف���ی‌ ڤیتۆ به‌ته‌نها ب���ۆ یه‌كجار‪ ،‬وه‌كو‬ ‫داواكارییه‌ك���ی‌ ك���وردی‌‪ ،‬له‌رێكه‌وتنێكی‌‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬درا به‌خولی‌ یه‌كه‌می‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌دوای‌ ئه‌و خول���ه‌وه‌ ده‌س���تور رێگا‬ ‫نادات‪ ،‬نه‌ سه‌رۆك كۆمارو نه‌ جێگره‌كانی‌‬ ‫له‌هیچ خولێكی‌ تردا مافی‌ ڤیتۆیان هه‌بێت‪.‬‬ ‫(بڕوان���ه‌‪ :‬الباب الس���ادس‪ .‬الفصل االول‪.‬‬ ‫االحكام اإلنتقالیه‌‪ .‬الماده‌‪)138‬‬ ‫دادگای‌ ئیتیحادیی���ش له‌بڕی���اری‌‬ ‫(ژم���اره‌‪18‬ی‌ رۆژی‌ ‪ )2009\4\8‬نه‌بون���ی‌‬ ‫مافی‌ ڤیتۆی‌ سه‌رۆك)‬

‫‪.. 661 .http://www.iraqja.iq/viewd‬‬

‫كۆماری‌ بڕاندۆته‌وه‌‪( .‬بڕوانه‌‪:‬‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ش‪ ،‬پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار‬ ‫زۆر بێبایه‌خت���ره‌‪ ،‬له‌وه‌ی‌ له‌دوای‌ تاڵه‌بانی‌‬ ‫هه‌وڵ بۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ی‌ بدرێت‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر بڕیاربێ���ت كورد به‌هه‌مو ش���ت‬ ‫بیژه‌نێ���ت‌و له‌گه‌ڵ ئێراقدا‪ ،‬به‌م ش���ێوازه‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و‪ ،‬ب���ه‌و ده‌س���تورییه‌ی‌ هه‌ی���ه‌‬ ‫رایبكێشێت‪ ،‬ئه‌وا ئه‌ز وای‌ ده‌بینم بۆ كورد‬ ‫باشتره‌ كورسی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ كۆمار بكاته‌‬ ‫كارتی‌ فشار‪ ،‬بۆ پچڕاندنی‌ ده‌ستكه‌وتی‌ تر‬ ‫به‌كاریبهێنێت‪.‬‬ ‫بۆ نمونه‌ ده‌كرێت له‌به‌رامبه‌ر پۆس���تی‌‬ ‫س���ه‌رۆك كۆم���اردا‪ ،‬ك���ورد بكارێ���ت تا‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ئیتیحادی‌ دابمه‌زرێت‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ده‌س���تور ئه‌و ئه‌نجومه‌نه‌ وه‌كو‬ ‫په‌رله‌مان ده‌زگایه‌كی‌ ته‌شریعییه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م ئه‌نجومه‌ن���ه‌ له‌هه‌م���و واڵت���ه‌‬ ‫فیدراڵه‌كان���دا گرنگترین ده‌زگای‌ زامنكاری‌‬ ‫به‌رگ���ری‌‌و پارێزگاری‌ ماف���ی‌ هه‌رێمه‌كانه‌‪.‬‬ ‫كارو ئه‌ركه‌كانیش���ی‌ س���ه‌رجه‌م مه‌سه‌له‌‬ ‫فیدراڵییه‌كان ده‌گرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌واڵتێك���ی‌ وه‌ك ئه‌مه‌ری���كادا ن���ه‌ك‬ ‫هه‌ر هێزی‌ یاس���ادانانی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو بۆ‬ ‫لێپێچینه‌وه‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ جێبه‌جێكردن‪،‬‬ ‫وه‌كو دادگایه‌كی‌ گشتی‌ كارده‌كات‌و‪ ،‬له‌زۆر‬ ‫كاری‌ گرنگی‌ تردا‪ ،‬له‌گه‌ڵ س���ه‌رۆكدا بڕیار‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌ی‌ چاره‌نوسساز ده‌دات‪.‬‬ ‫له‌ده‌ستوری‌ گشت واڵته‌ فیدراڵییه‌كاندا‬ ‫ش���ێوه‌ی‌ پێكهاتن‌و دروس���تبون‌و ئه‌رك‌و‬ ‫كارو ده‌سه‌اڵتی‌ ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌‪ ،‬به‌فه‌سڵ‌و‬ ‫باب له‌ده‌ستوردا جێگیركراوه‌و‪ ،‬حه‌سانه‌ی‌‬ ‫ده‌ستوریی‌ خۆی هه‌یه‌‪ .‬كه‌چی‌ له‌ده‌ستوری‌‬ ‫ئێراقیدا‪ ،‬پێكهێنان‌و ئه‌رك‌و كارو ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌‪ ،‬به‌و یاس���ایانه‌ سپێرراوه‌‬ ‫ك���ه‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێن���ه‌ران دایده‌نێت‌و‪،‬‬ ‫خراوه‌ته‌ ژێر ره‌حمه‌تی‌ میزاجی‌ سیاس���ی‌‬ ‫پێكهاته‌كان���ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌رانه‌وه‌‪.‬‬ ‫(بڕوان���ه‌ الباب الثالث‪ .‬الفصل االول‪ .‬الفرع‬ ‫الثانی‌‪ .‬المادة‌ ‪)56‬‬ ‫له‌واڵتانی‌ فیدراڵدا‪ ،‬ئه‌م ئه‌نجومه‌نه‌ قه‌اڵی‌‬ ‫به‌رگری‌‌و پارێزگای‌ مافی‌ هه‌رێمه‌كانه‌‪ .‬بۆیه‌‬ ‫گرنگترین مه‌سه‌له‌ی‌ ده‌ستوریی‌ په‌یوه‌ست‬ ‫به‌هه‌رێم���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ئیتیحادییه‌‪.‬‬ ‫نازان���م نوێنه‌رانی‌ كورد چ���ۆن وه‌اڵمی‌‬ ‫مێژو ده‌ده‌نه‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌نوس���ینی‌ ده‌ستوردا‬ ‫به‌وپ���ه‌ڕی‌ بێبایه‌خیی���ه‌وه‌ پێكهێنانی‌ ئه‌م‬ ‫ئه‌نجومه‌نیان به‌رۆژگار س���پاردوه‌‪ ،‬ئه‌رك‌و‬ ‫كارو ده‌سه‌اڵتیشیان بۆ حوكمی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران جێهێشتوه‌؟!‬ ‫به‌م شێوازه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئیتیحادی‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫دروس���تیش بكرێت‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تاوه‌ ئیفلیج‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬چونكه‌ حه‌س���انه‌ی‌ ده‌س���توری‌‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر حه‌كیمه‌كان���ی‌ ك���ورد بتوانن‪،‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك كۆماردا‪،‬‬ ‫هێزی‌ ده‌ستوریی‌ بۆ ئه‌نجومه‌نی‌ ئیتیحادی‌‬ ‫بگێڕنه‌وه‌و‪ ،‬پێكهاتن‌و دروستبون‌و‪ ،‬ئه‌رك‌و‬ ‫كارو ده‌س���ه‌اڵتی‌ له‌ده‌س���توردا جێگی���ر‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ن���ه‌ك به‌و ش���ێوه‌یه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ی لێبدات‌و یاس���ای‌ بۆ‬ ‫نوێن���ه‌ران بڕی���ار ‌‬ ‫ده‌ربكات‪ ،‬ئه‌وس���ا له‌ده‌س���تدانی‌ كورسی‌‬ ‫س���ه‌رۆك كۆمار‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر كارێكی‌ وادا‪،‬‬ ‫نیعمه‌تێكی‌ گه‌وره‌یه‌‪.‬‬ ‫بێگومان ئه‌و كاره‌ ئاس���ان نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫لێره‌دا باس له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬بۆ كورد زۆر‬ ‫ش���تی‌ گرنگتر هه‌یه‌ له‌پۆس���تی‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆماری‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر دانوستانی‌ پێبكرێت‌و له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫خاڵێكی‌ وه‌كو جێبه‌جێكردنی‌ ماده‌ی‌ ‪140‬‬ ‫زایه‌ بكرێت‪ ،‬گرنگتر نییه‌؟‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كه‌ ئێستا سكرتێره‌كه‌ی‌‬ ‫پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك كۆماری‌ ئێراقی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌توانێت بۆ قۆناغی‌ دوای‌ تاڵه‌بانی‌ كه‌یسی‌‬ ‫ده‌س���تبه‌رداربونی‌ ئه‌و پۆسته‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌ستكه‌وتی‌ نیشتمانیدا‪ ،‬بكاته‌ ته‌وه‌رێكی‌‬ ‫گرنگی‌ كاركردنی‌ ئاستی‌ كوردستانی‌‪.‬‬ ‫داڕش���تنی‌ كارنامه‌یه‌ك���ی‌ سیاس���ی‌‬ ‫له‌الیه‌ن یه‌كێتییه‌وه‌و‪ ،‬به‌ به‌ش���داری‌ هێزه‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ كوردس���تان‪ ،‬بۆ پچڕاندنی‌‬ ‫ده‌ستكه‌وتی‌ نیش���تمانی‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و‬ ‫پۆس���ته‌دا‪ ،‬له‌الیه‌ك له‌بۆرس���ه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫كوردس���تاندا پش���كی‌ یه‌كێتی‌ س���ه‌نگین‬ ‫ده‌كات‌و‪ ،‬له‌الیه‌ك���ی‌ تری���ش هه‌ڵوێس���تی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌ ل���ه‌و ته‌وق���ه‌ رزگار ده‌كات‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌ه���ۆی‌ پابه‌ندیی‌ به‌پۆس���تی‌ س���ه‌رۆك‬ ‫كۆماره‌وه‌ له‌گه‌ردنیدا بو‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ته‌وقه‌ی‌ بۆته‌ بازنی‌ زێڕ بۆ پارتی‌‪،‬‬ ‫ت���ا خۆی‌ وه‌كو نه‌ته‌وه‌په‌روه‌رو په‌رۆش���ی‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ هه‌رێم‌و‪ ،‬یه‌كێتیش وه‌كو‬ ‫الیه‌نگری‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئێراقی‌ وێنا بكات‌و‪،‬‬ ‫بازاڕی‌ هه‌ست‌و سۆزی‌ پێ جۆش بدات‪.‬‬

‫گه‌نده‌ڵی چه‌ند داموده‌زگایه‌كی‌‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫پێداویستییه‌ پزیشكییه‌كان له‌نه‌خۆشخانه‌ی‌‬ ‫كفری‌و ك���ه‌الر بۆ ماڵ‌و عیاده‌كه‌ی‪ .‬له‌الیه‌كی‬ ‫تره‌وه‌ بۆ كڕینی كه‌لوپه‌ل جێگری به‌ڕێوه‌به‌ر‬ ‫نوسراوی كردوه‌ بۆ وه‌زاره‌ت كه‌ له‌ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ئه‌ویش���دا نه‌ب���وه‌و وه‌زاره‌تی���ش بێئه‌وه‌ی‬ ‫لیژنه‌یه‌ك بۆ پێداچونه‌وه‌ به‌لیستی كه‌لوپ ‌هل‌و‬ ‫نرخه‌كاندا پێكبهێنێت واژۆی‌ له‌سه‌ر كردوه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌ به‌ب���ڕی ‪ 10‬ملیۆن‌و ‪369‬‬ ‫هه‌زار دین���ار ده‌رمان له‌وه‌زاره‌ت���ه‌وه‌ هاتوه‌‬

‫ب���ۆ گه‌رمی���ان‌و داب���ه‌ش نه‌كراوه‌ به‌س���ه‌ر‬ ‫فه‌رمانگه‌كاندا تاوه‌كو ماوه‌كه‌ی‌ به‌سه‌رچوه‌و‬ ‫به‌هه‌ده‌ردراوه‌‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌م كتێبه‌ وابڕیاره‌ هه‌مان رێكخراوی‬ ‫كاری ش���ه‌فافییه‌ت بۆ نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵی‪،‬‬ ‫له‌ش���ه‌ش مانگی داهاتودا كتێبێكی دیكه‌ی‌‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌ی���ی گه‌نده‌ڵ���ی داموده‌زگاكان���ی‬ ‫حكوم���ه‌ت له‌س���ه‌ر ئاس���تی كوردس���تان‬ ‫باڵوبكاته‌وه‌‪.‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫‪Awene‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬