ژماره‌ 377

‫‪www.awene.com‬‬

‫كشانه‌وه‌ی‬ ‫گه‌ریالكانی‬ ‫په‌كه‌كه‌‪..‬‬

‫ژمار‌ه (‪)377‬‬ ‫سێشەممە ‪2013/5/14‬‬

‫»» ‪5‬‬

‫ته‌اڵڵ زه‌وبه‌عی‌‪:‬‬

‫پێویسته‌ له‌سه‌ر كورد كه‌سێك‬ ‫بۆ شوێنی‌ تاڵه‌بانی‌ دیاری‌ بكه‌ن‬

‫»» ‪7‬‬

‫ی سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫رۆژنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫کۆمپانیای ئاوێنه‌ ده‌ریده‌کات‬

‫ "به‌هائیه‌كان" گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ سه‌رگه‌ڵو‬

‫‪12‬‬ ‫»»‬ ‫»»‪17‬‬ ‫‪11‬‬

‫ئه‌و ئه‌شكه‌وته‌یان‌ کڕی‌ كه‌ "به‌هاالله‌"‬ ‫كردبویه‌‌‌شوێنی‌ نزاو پاڕانه‌وه‌ی‌ خۆی‌‬

‫ریکالم‬

‫له‌ڕێی ئینته‌رنێته‌وه‬

‫‪12‬‬ ‫»»‬ ‫»»‪17‬‬ ‫‪10‬‬

‫شه‌ش گه‌نجی‌ سۆران‬ ‫هاوسه‌رگیرییان له‌گه‌ڵ ئافره‌تی بیانی كردوه‌‬

‫دڵشاد گه‌رمیانی‌‪ :‬هه‌ر كه‌سێك بچێت‬ ‫دژ به‌"به‌شار ئه‌سه‌د" بجه‌نگێت ك ‌ه كوژرا شه‌هیده‌‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیانی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ موسڵمانی ڕاسته‌قینه‌ ده‌بێ ڕادیكاڵ‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "هه‌ركه‌سێك به‌نیه‌تی‬ ‫پ���اك‌و ته‌نه���ا له‌پێن���اوی ڕه‌زامه‌ندی‬ ‫خودادا بچێت دژ به‌"به‌ش���ار ئه‌سه‌د"‬ ‫ئه‌و تاغوته‌ خوێنڕێژه‌ بجه‌نگێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫كوژرا شه‌هیده‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ :‬دڵشاد گه‌رمیانی‌‬

‫ئه‌ندام���ی‌ مه‌كته‌بی سیاس���ی كۆمه‌ڵی‌ گه‌نجانه‌ هیچ نه‌بێ دۆس���ت‌و الیه‌نگرو‬ ‫ئیس�ل�امی‌ له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ تایبه‌ت كه‌س‌و كاری ئه‌و خه‌ڵكه‌ ئیسالمییه‌ن‪،‬‬ ‫به‌ئاوێنه‌دا جه‌غت له‌و‌ه ده‌كات كه‌ ئه‌و به‌ڕاس���تی پێویس���ت ب���و الیه‌ن���ه‌‬ ‫گه‌نجانه‌ی‌ ئێس���تا له‌كوردستانه‌وه‌ ڕو ئیسالمیه‌كان به‌گرنگییه‌كی زیاتره‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌سوریا ده‌كه‌ن بۆ "جیهاد"‌و شه‌ڕكردن‪ ،‬دیراسه‌ی وه‌زعی س���وریایان بكردایه‌‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان په‌یوه‌ندیان هه‌یه‌ ڕۆژانه‌ ئه‌و خه‌ڵكه‌ موسڵمانه‌ به‌ناڕه‌واو‬ ‫به‌هێزه‌ ئیس�ل�امییه‌كانی‌ كوردستانه‌و‌ه به‌و شێوه‌ وه‌حش���یگه‌ریه‌ ده‌كوژرێن‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌ندامیش نه‌بن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئه‌و گه‌نجێك���ی زۆریش پرس���یاری چون‌و‬

‫نه‌چونمان لێ���ده‌كات‪ ،‬به‌ب���ێ ئه‌وه‌ی‬ ‫هیچ وه‌اڵمێكی شه‌رعی ئیقناعكه‌رمان‬ ‫به‌هیچ بارێكیاندا له‌به‌رده‌ستدا هه‌بێت‪،‬‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ش بابه‌تێكی شه‌رعی گه‌وره‌و‬ ‫زۆر گرنگه‌"‪.‬‬ ‫گه‌رمیان���ی‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫ك���ه‌ ئ���ه‌و خۆكاندیدكردنی‌ مامۆس���تا‬ ‫سه‌الحه‌دین به‌هائه‌دینی‌ پێباش نییه‌‪،‬‬

‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "ئه‌گه‌ر خه‌ڵك���ی به‌تواناو‬ ‫به‌هێزت���ر ل���ه‌كاك مه‌س���عود نه‌بێت‬ ‫ب���ۆ كێبڕكێ���ی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ هه‌ڵبژاردن���ی كاك مه‌س���عود‬ ‫خ���ۆی ف���ه‌رزده‌كات‪ ،‬خۆش���یمانبێ‌و‬ ‫ترشیمانبێ"‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی‌ راب���ردوو هێزه‌كانی‌ ‪YPG‬‬ ‫رایانگه‌یاند كه‌ له‌شه‌ڕی‌ تل ته‌مه‌ردا له‌و‬

‫پێنج كه‌سه‌ی‌ كه‌ له‌"جه‌لهه‌ی‌ نه‌سره‌"‬ ‫به‌دیلیان گرتووه‌‪ ،‬دوانیان س���عودین‌و‬ ‫سیانیش���یان كوردن‌و خه‌ڵكی‌ ش���اری‌‬ ‫س���لێمانین‪ ،‬ماوه‌ی���ه‌ك له‌مه‌وبه‌ریش‬ ‫ی له‌سوریا‬ ‫گه‌نجێكی‌ خه‌ڵكی‌ س���لێمان ‌‬ ‫كوژرا كه‌ بۆ "جیهاد كردن" روویكردبووه‌‬ ‫ئه‌و واڵته‌‪.‬‬

‫»»‬

‫‪3‬‬

‫ئه‌و گومان لێكراوه‌ی‌ تۆمه‌تباركرابو به‌كوشتنی‌ سه‌رده‌شت عوسمان ئازادكرا‬ ‫سه‌رده‌شت عوسمان‬

‫دادگای‌ جینایات���ی‌ دوی‌ هه‌ولێ���ر ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ی‌ ئازادكرد ك���ه‌ وه‌ك یه‌كێك‬ ‫له‌بكوژه‌كانی‌ رۆژنامه‌نوس سه‌رده‌شت‬ ‫عوسمان تۆمه‌تباركرابو‪.‬‬ ‫هه‌ولێ���ر‪ ،‬تایبه‌ت‪ :‬س���ه‌رچاوه‌یه‌ك‬ ‫ل���ه‌دادگای‌ هه‌ولێ���ره‌وه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند كه‌ رۆژی‌ دوش���ه‌ممه‌ دادگای‌‬ ‫جینایاتی‌ دوی‌ هه‌ولێ���ر له‌به‌ر نه‌بونی‌‬

‫وه‌زیری‌ ته‌ندروستی‌‪:‬‬ ‫ن‬ ‫ده‌رزیه‌كه‌ی‌ ئه‌ڤاستی ‌‬ ‫ی نه‌بووه‌‬ ‫هیچ كێشه‌یه‌ك ‌‬

‫ریکالم‬

‫ی‬ ‫ی ده‌رمان له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی خسته‌ڕوو سه‌باره‌ت به‌ره‌وش ‌‬ ‫ی چه‌ند رونكردنه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫وه‌زیری‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌و باره‌یه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ش وه‌زیری‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌ته‌كه‌ ‌‬ ‫كوردستان‌و كارو چاالكییه‌كان ‌‬ ‫ی ماو‌ه به‌سه‌رچوو خراپ له‌ناوبراون‪،‬‬ ‫ی رابردوودا زیاتر ل ‌ه ‪ 838‬ته‌ن ده‌رمان ‌‬ ‫رایگه‌یاند له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ه���ه‌روه‌ك ‪ 164‬عیاد‌هی‌ الكۆاڵن داخراون ك ‌ه مه‌رجی‌ ته‌ندروس���تیان تێدا نه‌بووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌رپێچیكردن ‌‬ ‫ی لێكۆڵینه‌و‌هی‌ تایبه‌ت به‌ده‌رمان دروس���ت كراون‪ ،‬هه‌ر به‌هۆ ‌‬ ‫‪ 6‬لیژنه‌ ‌‬ ‫ی ده‌رمان‪.‬‬ ‫ی ده‌رمان داخراون له‌گه‌ڵ ‪ 4‬كۆمپانیا ‌‬ ‫رێنمایه‌كانه‌و‌ه ‪ 18‬كۆگا ‌‬ ‫ی رابردوودا ‪10‬‬ ‫ی خسته‌ڕوو بۆ ئه‌وه‌ش ووتی‌‪ :‬له‌ماوه‌ ‌‬ ‫وه‌زیری‌ ته‌ندروس���تی‌ زیاتر ئاماره‌كان ‌‬ ‫ی داوامان‬ ‫ی ده‌رمان‪ ،‬هه‌روه‌ها ‪ 7‬بزواندن ‌‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆنی‌ دراون به‌دادگا له‌گه‌ڵ ‪ 5‬كۆگا ‌‬ ‫كه‌ناڵ ‌‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆنی‌‪.‬‬ ‫ی ‪ 7‬كه‌ناڵ ‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌دژ ‌‬ ‫ی ته‌ندروس���تی‌ ئه‌و‌هی‌ راگه‌یاند‪ :‬له‌ئێستادا ‪61‬‬ ‫له‌كۆتایی‌ ئه‌و كۆنگره‌ رۆژنامه‌وانیه‌دا وه‌زیر ‌‬ ‫ی له‌هه‌رێمدا‬ ‫ی تایبه‌ت به‌ده‌رمان چاپ كراوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك ‪ %40-25‬ئه‌و ده‌رمانانه‌ ‌‬ ‫ملی���ۆن لۆگۆ ‌‬ ‫ی زۆرتر ده‌كه‌ون ‌ه‬ ‫ی ئه‌مس���اڵیش رێژه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی وه‌زاره‌تیان پێوه‌ی ‌ه ك ‌ه تا كۆتای ‌‬ ‫ه���ه‌ن لۆگ���ۆ ‌‬ ‫بازاره‌كانه‌وه‌و نرخشیان له‌سه‌ر ده‌بێت له‌گه‌ڵ ئه‌و لۆگۆیانه‌‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێمانی گه‌ڕه‌کی شۆڕش‪ -‬به‌رامبه‌ر ئاماده‌یی شۆڕشی کوڕان‬

‫گەندەڵی‪ ..‬دوژمنی سەرەکی ناوخۆی کوردستان‬

‫»»‬

‫ی كوردستان رایگه‌یاند‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی ته‌ندروس���تی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫ی رابردوودا به‌هۆیه‌و‌ه ‪ 30‬نه‌خۆش‬ ‫ی ئه‌ڤاستی ‌ن ك ‌ه له‌ماوه‌ ‌‬ ‫"ده‌رز ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی چاویان له‌ده‌س���تدابوو‪ ،‬ك ‌ه بۆ ئ���ه‌وه‌ش نموونه‌ ‌‬ ‫بینای ‌‬ ‫ی واڵتی‌ ئه‌ڵمانیا كرابوو بۆ پشكنین‪.‬‬ ‫ده‌رزی ‌ه ره‌وانه‌ ‌‬ ‫ی پشكنینه‌كان‬ ‫ی راگه‌یاند‪ :‬ده‌رئه‌نجام ‌‬ ‫ی ته‌ندروستی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زیر ‌‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك ئه‌و‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌رده‌خه‌ن ك ‌ه ئه‌و ده‌رزی ‌ه هیچ كێشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ك ‌هل‌وپه‌النه‌شه‌ی‌ كه‌ به‌كارهاتبوو به‌هه‌مانشێو‌ه له‌پشكنینه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی راستییه‌كان لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫پاك ده‌رچووه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ ده‌رخس���تن ‌‬ ‫ی پێكده‌هێنرێت‌و ئه‌و نه‌خۆشانه‌ش له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا‬ ‫زانست ‌‬ ‫ی چاره‌سه‌ر‪.‬‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ ئه‌ڵمانیا ده‌كرێن بۆ وه‌رگرتن ‌‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3201274 :‬‬

‫به‌ڵگه‌‌و ش���اهید ئه‌و كه‌سه‌ی‌ ئازادكرد‬ ‫كه‌ به‌تۆمه‌تی‌ كوش���تنی‌ رۆژنامه‌نوس‬ ‫سه‌رده‌شت عوس���مان ده‌ستگیركرابو‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ ئاوێنه‌ ئاماژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫كرد كه‌ ناوب���راو به‌پێی‌ ماده‌ی‌‪/182‬ج‬ ‫ئازاد كرا له‌به‌ر نه‌بونی‌ به‌ڵگه‌‌و نه‌بونی‌‬ ‫كه‌سێك كه‌ شاهیدی‌ له‌سه‌ربدات وه‌ك‬ ‫تاوانبار‪.‬‬

‫رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‌ رۆژی‌ ‪2013- 2-19‬‬ ‫له‌مانشێتی‌ رۆژنامه‌كه‌دا باڵویكرده‌وه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ به‌تۆمه‌تی‌ كوشتنی‌ سه‌رده‌شت‬ ‫عوس���مان ده‌س���تگیركرابو‪ ،‬له‌به‌رده‌م‬ ‫دادوه‌ردا په‌ش���یمانبوه‌وه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌و ناوبراوی‌ كوش���تبێت‌و وتبوی‌" ئه‌و‬ ‫نه‌سه‌رده‌شتی‌ بینیوه‌‌و نه‌ناسیویه‌تی‌‌و‬ ‫نه‌ده‌ستی‌ له‌كوشتنیشیدا هه‌یه‌"‪.‬‬

‫سه‌رده‌ش���ت كه‌ له‌دایكبوی‌ س���اڵی‌‬ ‫‪ 1987‬بو له‌دواساڵی‌ خوێندنی‌ زمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئینگلی���زی‌ له‌زانك���ۆی‌ س���ه‌الحه‌دین‬ ‫كاتژمێر هه‌ش���تی‌ به‌یان���ی‌ ‪4‬ی‌ ئایاری‬ ‫‪ 2010‬له‌ب���ه‌رده‌م كۆلێژه‌ك���ه‌ی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫چه‌ند كه‌س���ێكی‌ نه‌ناس���راوه‌ فڕێندرا‌و‬ ‫دوای‌ دو رۆژ ته‌رمه‌ك���ه‌ی‌ به‌ك���وژراوی‌‬ ‫له‌موسڵ دۆزرایه‌وه‌‪.‬‬

‫ ‬

‫‪17‬‬

‫حاجی‌ حسێن كه‌ له‌گه‌نده‌ڵ ‌ی زه‌ویه‌كان ‌ی‬ ‫قوله‌ره‌یسیه‌وه‌ تێوه‌گالوه‌‌‪ ،‬كوردستان جێده‌هێڵێت‬ ‫حاجی‌ حس���ێن كه‌ یه‌كێ���ك بو له‌و‬ ‫تۆمه‌تباران���ه‌ی‌ له‌س���ه‌ر دۆس���یه‌ی‌‬ ‫زه‌ویه‌كانی‌ قوله‌ره‌یس���ی‌ پێش زانا‬ ‫حه‌مه‌س���اڵحی‌ قایمقامی‌ س���لێمانی‌‬ ‫ده‌س���تگیركراو كۆتایی‌ ساڵی‌ رابردو‬ ‫ی سلێمانیه‌و‌ه‬ ‫ی تاوانه‌كان ‌‬ ‫له‌الیه‌ن دادگـا ‌‬ ‫ئازادك���را‪ ،‬پ���اش ته‌میزكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئازادكردنه‌وه‌كه‌ی���ان‌و‬ ‫بڕی���اری‌‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردس���تان ب���ه‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫جێده‌هێڵێ���ت‪ ،‬پارێزه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ناوبراو به‌مــــه‌به‌ستی‌ چاره‌سه‌ری‌‬ ‫پزیشكیی‌ سه‌فه‌ری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتی‌‬ ‫كردوه‌"‪.‬‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬ئاوێن���ه‌‪ :‬پ���اش‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ دادگــــــ���ای‌ ته‌می���زی‌‬

‫هه‌رێ���م به‌م���اده‌ی‌ (‪ )310‬بڕی���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئازادكردن���ی‌ حاجی‌ حس���ێن‌و هه‌مو‬ ‫تۆمه‌تباره‌كانی‌ دۆسیه‌ی‌ قوله‌ره‌یسی‌‬ ‫هه‌مویان���ی‌‬ ‫هه‌ڵوه‌ش���انده‌وه‌‌و‬ ‫س���ه‌رله‌نوێ‌ ده‌ستگیركرده‌وه‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫رۆژێ���ك له‌مه‌وبه‌ر حاجی‌ حس���ێن‬ ‫ب���ه‌ر له‌ده‌س���تگیركردنی‌ به‌فڕۆك���ه‌‬ ‫له‌هه‌ولێره‌وه‌ ب���ه‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‬ ‫هه‌ڵهات‪ ،‬حاجی‌ حس���ێن به‌پێدانی‌‬ ‫به‌رتیل به‌مه‌به‌س���تی‌ ساغكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زه‌ویه‌كانی‌ قوله‌ره‌یسی‌ تۆمه‌تباره‌‪.‬‬ ‫پارێزه‌ری‌ ناوبراو‪" ،‬كارزان فازیل"‬ ‫له‌مباره‌وه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌‬ ‫"له‌ئێستادا حاجی‌ حسێن سه‌ردانی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتی‌ كردوه‌ به‌مه‌به‌س���تی‌‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی‌ پزیش���كیی‌‪ ،‬من‬

‫وه‌كاله‌ت���ی‌ ئ���ه‌و كابرای���ه‌م له‌الیه‌و‬ ‫له‌ئێستادا بڕیاری‌ ده‌ستگیركردنی‌ بۆ‬ ‫ده‌رچوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی‌ "حاج���ی‌ حس���ێن‬ ‫ب���ه‌ر له‌هه‌فته‌ی���ه‌ك لـه‌بڕی���اری‌‬ ‫ده‌ستگیركردنی‌ سه‌ردانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵتی‌ كردوه‌‪ ،‬ئاماده‌شه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌و‬ ‫دادگای‌ ته‌می���ز داوای‌ ك���ردوه‌‬ ‫پاس���ه‌وانه‌كانی‌ قایمقامی‌ پێش���وی‌‬ ‫كۆچكردو بێن‌و ئیفاده‌ بده‌ن له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌"‪.‬‬ ‫حاجی‌ حسێن پێشتر فه‌رمانبه‌ری‌‬ ‫ش���اره‌وانی‌ س���لێمانی‌ بوه‌‌و له‌الیه‌ن‬ ‫دادگاوه‌ ماده‌ی‌ (‪)310‬ی‌ بۆ ده‌ركراوه‌‬ ‫كه‌ ماده‌یه‌ك���ی‌ تایبه‌ت���ه‌ به‌پێدانی‌‬ ‫ره‌شوه‌و به‌رتیل‪.‬‬

‫داواكاری‌ گشتی‌ سلێمانی‌‪ :‬هیچ پاساوێك بۆ ده‌ركردن ‌ی‬ ‫یاسای‌ لێبوردنی‌ گشتی‌ نیه‌ مساوه‌مه‌ی‌ سیاسی نه‌بێت‬ ‫به‌ڕێوه‌ب����ه‌ری‌ فه‌رمانگ����ه‌ی‌ داواكار ‌‬ ‫ی‬ ‫گش����تی‌ س����لێمانی‌‪ ،‬د‪ .‬فه‌رهاد حاتم‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌ده‌ركردن����ی‌ یاس����ای‌‬ ‫لێبوردن����ی‌ گش����تی‌ كه‌ به‌پێ����ی‌ ئه‌و‬ ‫یاسایه‌ ژماره‌یه‌ك دۆسییه‌ی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫" گه‌نده‌ڵ����ی‌" داده‌خرێت‪ ،‬رایگه‌یاند "‬ ‫هیچ پاس����اوێك بۆ ده‌ركردنی‌ یاسای‌‬ ‫لێبوردنی‌ گش����تی‌ نییه‌ مس����اوه‌مه‌ی‌‬ ‫سیاسی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬له‌وه‌اڵمی‌ لێدوانی‌‬

‫چه‌ند ئه‌ندامێكی‌ لیس����ته‌ جیاجیاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مان����ی‌ كوردس����تان به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی‌ داواكاری‌ گشتی‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫د‪ .‬فه‌رهاد حاتم ده‌ڵێت " ئاشكرایه‌ كه‌‬ ‫یاس����ای‌ لێبوردنی‌ گشتی‌ له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردس����تانه‌وه‌ ده‌رچوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌‬ ‫جێ����ی سه‌رس����وڕمانه‌ ئه‌گ����ه‌ر هه‌مو‬ ‫فراكس����یۆنه‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نه‌بون‬ ‫به‌و ش����ێوه‌یه‌ په‌س����ه‌ندبكرێت‪ ،‬ئه‌ی‌‬ ‫پێمانناڵێن چۆن په‌سه‌ندكرا؟"‪.‬‬

‫ ‬ ‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫ناوبروا درێژه‌ به‌قس����ه‌كانی‌ ده‌دات‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ت" ئای����ا حیكم����ه‌ت چ����ی بو‬ ‫له‌ئاماده‌كردنی‌ پڕۆژه‌ یاسای لێبوردنی‌‬ ‫گش����تی‌‪ ،‬وه‌ ئایا هی����چ الیه‌نێك هه‌یه‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك����ی‌ مه‌یدان����ی‌ كردبێ‬ ‫بۆ دیراس����ه‌كردنی‌ جه‌دوای‌ یاسایی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬له‌كاتێكدا له‌ساڵی‌ ‪2007‬‬ ‫یاس����ای لێبوردنی‌ گش����تی‌ ده‌رچوه‌‬ ‫له‌كوردستان؟!"‪.‬‬

‫ ‬

‫»»‬

‫‪18‬‬

‫تیراژ‪4500 :‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫د‪ .‬به‌رهه‌م بۆ جێگرتنه‌وه‌ ‌ی تاڵه‌بانی‌ سه‌ردان ‌ی ئێران ده‌كات‬ ‫دوای‌ تێپه‌ڕین���ی‌ هه‌فته‌ی���ه‌ك به‌س���ه‌ر‬ ‫س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌ هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‬ ‫بۆ ئێران‪ ،‬دوێنێ‌ ئێواره‌ دكتۆر به‌رهه‌م‬ ‫س���اڵح له‌گ���ه‌ڵ‌ س���ه‌رباخی‌ خێزانیدا‬ ‫به‌گه‌ش���تێكی‌ ناره‌سمی‌ گه‌یشته‌ ئێران‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ س���ه‌ردانه‌كه‌ به‌"شه‌خس���ی‌"‬ ‫ناوده‌برێ���ت‪ ،‬به‌اڵم میدیاكانی‌ ئه‌و واڵته‌‬ ‫سه‌ردانه‌كه‌ به‌هه‌وڵدان بۆ جێگرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫تاڵه‌بانی‌ شرۆڤه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێ���ی‌ هه‌واڵی‌‬ ‫كوردپرێس���ی‌ ئێران س���ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م سه‌ردانه‌ی‌ دكتۆر به‌رهه‌م بۆ ئێران‬

‫له‌سه‌ر داوای‌ ئوس���تانداری‌ ئه‌سفه‌هان هێ���رۆ ئیبراهی���م ئه‌حم���ه‌ددا دێت بۆ به‌شێكه‌ له‌و ملمالنێیه‌ی‌ له‌نێوان كوتله‌‬ ‫ب���وه‌و به‌س���ه‌ردانێكی‌ ناره‌س���می‌و ئێ���ران‌و یه‌كێك له‌و مه‌س���ه‌النه‌ی‌ له‌م جیاوازه‌كان���ی‌ یه‌كێتیدا له‌ئارادایه‌‌و ئه‌م‬ ‫شه‌خس���ی‌‌و خێزانی ناوده‌برێت‪ ،‬به‌اڵم سه‌ردانانه‌دا له‌گه‌ڵ‌ كاربه‌ده‌ستانی‌ ئێران دو به‌رپرس���ه‌ی‌ یه‌كێتیش كه‌ له‌ماوه‌ی‌‬ ‫نازم ده‌ب���اغ نوێنه‌ری‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم قس���ه‌ی‌ له‌س���ه‌رده‌كرێت جێگرتنه‌وه‌ی‌ هه‌فته‌یه‌كدا س���ه‌ردانی‌ ئێرانیان كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌دو ركه‌به‌ری‌ یه‌كتر داده‌نرێن‪.‬‬ ‫جه‌غتی‌ ل���ه‌وه‌ كردوه‌ت���ه‌وه‌ كه‌ دكتۆر تاڵه‌بانییه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رباری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ میدیاكانی‌ ئێران‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ ك���ه‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫به‌رهه‌م له‌م س���ه‌ردانه‌یدا چاوی‌ به‌چه‌ند‬ ‫گه‌وره‌ به‌رپرس���ێكی‌ ئێ���ران ده‌كه‌وێ‌‌و بااڵی‌ دادوه‌رانی‌ عێراق داوایان له‌ئوسامه‌ ب���اس له‌وه‌ ده‌كه‌ن ك���ه‌ دكتۆر به‌رهه‌م‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌لومه‌رج���ی‌ سیاس���ی‌ نوجێفی‌ سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق كردوه‌ چانسی‌ له‌وانی‌ تر زیاتره‌ بۆ وه‌رگرتنی‌‬ ‫ی تاڵه‌بانی‌ پۆس���تی‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ كۆمار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫عێراق ده‌دوێن‪ ،‬س���ایتی‌ ناوبراو ئاماژه‌ كه‌ جێگره‌وه‌یه‌ك بۆ شوێنه‌كه‌ ‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌وه‌ی‌ جێی‌ تێبینییه‌ دیاریبكه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشییه‌كه‌ی‌ ئێستا باسی‌ "دكتۆر فوئاد مه‌عسوم"یش‬ ‫سه‌ردانه‌كه‌ی‌ دكتۆر به‌رهه‌م راسته‌وخۆ زۆری‌ خایاند‪ ،‬هاوكات ئه‌م س���ه‌ردانه‌ی‌ بۆ جێگرتنه‌وه‌ی‌ ئه‌و پۆسته‌ی‌ تاڵه‌بانی‌‬ ‫د‪ .‬به‌رهه‌م‬ ‫به‌دوای‌ گه‌ش���ته‌كه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌ رابردوی‌ دكت���ۆر به‌ره���ه‌م وا لێكده‌درێته‌وه‌ ك ‌ه ده‌كرێت‪.‬‬

‫لیژنه‌ی هه‌ماهه‌نگی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫كاندیدێك بۆ سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم دیاریده‌کات‌‬ ‫كاندیدێك بۆ س���ه‌رۆكی هه‌رێم له‌الیه‌ن‬ ‫یه‌كگرت���وی ئیس�ل�امی كوردس���تان ئۆپۆزسیۆن"‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬زمناكۆ ئیسماعیل‬ ‫حه‌مه‌سه‌عید حه‌مه‌ عه‌لی جه‌ختیشی سێ س���ه‌ركرده‌كه‌ی ئۆپۆزس���یۆنه‌وه‌‬ ‫به‌(ئاوێن���ه‌ی) راگه‌یاند ك���ه‌ وابڕیاربو‬ ‫حه‌فته‌ی داهاتو كۆبونه‌وه‌ی هه‌رس���ێ كرده‌وه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی ك���ه‌ وابڕیاربو ده‌كرێت‌و له‌كاتی خۆی���دا ئه‌و كاندیده‌‬ ‫هه‌رسێ الیه‌نه‌كه‌ی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ده‌زگای‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌ الیه‌نه‌كان���ی‌ هه‌فت���ه‌ی رابردو كۆبون���ه‌وه‌ی لوتكه‌ی راده‌گه‌یه‌نرێ���ت‪ .‬وتیش���ی "ئایا زوه‌ بۆ‬ ‫خۆیان بۆ دیاریكردنی كاندیدێك بۆ‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم یه‌كالیی ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن "گۆڕان‌و كۆمه‌ڵ‌‌و یه‌كگرتو" هه‌رسێ س���ه‌ركرده‌كه‌ی ئۆپۆزسیۆن بۆ دیاریكردنی كاندی���د وه‌ختی ماوه‌ یان‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت‪ ،‬چونكه‌ لیژنه‌ی هه‌ماهه‌نگی ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ به‌ڕێوه‌بچێت له‌ش���اری ن���ا؟ ئ���ه‌وه‌ خاڵێكی گرنگ���ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌ندامێكی لیژنه‌ی هه‌ماهه‌نگی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن كۆبونه‌ته‌وه‌و ئه‌م باسه‌یان سلێمانی‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی سه‌فه‌ری عه‌لی پێشوه‌خت ئه‌وه‌ یه‌كالناكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ده‌ڵێت "تائێستا هه‌رسێ‬ ‫الی خۆشیه‌وه‌ تۆفیق كه‌ریم ئه‌ندامی‬ ‫باپی���ر ئه‌میری كۆمه‌ڵی ئیس�ل�امی بۆ‬ ‫الی خۆیان تاوتوێكردوه‌‪.‬‬ ‫الیه‌نی ئۆپۆزسیۆن سه‌باره‌ت‬ ‫ناوب���راو ئاماژه‌ی بۆ ئ���ه‌وه‌ كرد كه‌ به‌غداو س���ه‌فه‌ری ئه‌مینداری گش���تی لیژن���ه‌ی هه‌ماهه‌نگ���ی ئۆپۆزس���یۆن‌و‬ ‫به‌كاندیدی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‬ ‫بڕی���اره‌ حه‌فته‌ی داهاتو فراكس���یۆنی یه‌كگرتوی ئیسالمی كوردستان محه‌مه‌د ئه‌ندام���ی مه‌كته‌بی سیاس���ی كۆمه‌ڵی‬ ‫یه‌كالنه‌بونه‌ته‌وه‌"‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكی‌‬ ‫یه‌كگرتوش ده‌ڵێت "له‌ڕۆژانی‌ داهاتودا هه‌رس���ێ الیه‌نی ئۆپۆزسیۆن‌و مه‌كته‌ب فه‌ره‌ج بۆ توركیا ئه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌ ئه‌نجام ئیس�ل�امی ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد كه‌ به‌م‬ ‫سیاس���ی‌و لیژن���ه‌ی هه‌ماهه‌نگ���ی ن���ه‌درا‪ .‬ئه‌و وتی‌ "وا بڕی���اره‌ حه‌فته‌ی زوانه‌ لیژنه‌ی هه‌ماهه‌نگی ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫هه‌رسێ الیه‌نی‌ ئۆپۆزسیۆن ئه‌وه‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن كۆببن���ه‌وه‌و له‌ب���اره‌ی داهاتو لیژنه‌ی هه‌ماهه‌نگی ئۆپۆزسیۆن كۆده‌بێته‌وه‌و پرسی هه‌ڵبژاردن تاوتوێ‬ ‫یه‌كالیده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ ئه‌و كاندیده‌ سه‌ر‬ ‫بیروڕا س���ه‌ره‌تاییه‌كان بۆ كاندیدكردنی كۆبێت���ه‌وه‌و كۆبونه‌یه‌ك���ی ئاماده‌كاری ده‌كات به‌هه‌مو ره‌هه‌نده‌كانییه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌كام الیه‌نی ئۆپۆزسیۆن بێت یان‬ ‫تۆفی���ق كه‌ری���م وت���ی "مه‌به‌س���ت‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان گفتوگۆ بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ بكات بۆ كۆبونه‌وه‌ی لوتكه‌ی هه‌رس���ێ‬ ‫كه‌سێكی سه‌ربه‌خۆ بێت له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫له‌ره‌هه‌نده‌كان شێوه‌ی ته‌نسیقی نێوان‬ ‫"پاش كۆبونه‌وه‌كان هه‌رسێ الیه‌ن ئه‌وه‌ سه‌ركرده‌كه‌ی ئۆپۆزسیۆن"‪.‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی حه‌مه‌ س���ه‌عید حه‌مه‌ عه‌لی الیه‌نه‌كان���ی ئۆپۆزس���یۆن‌و ش���ێوه‌ی‬ ‫یه‌كالده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ ئه‌و كاندیده‌ س���ه‌ر‬ ‫حه‌مه‌ س���ه‌عید حه‌مه‌ عه‌لی ئه‌ندامی ب���ه‌كام الیه‌نی ئۆپۆزس���یۆن بێت یان به‌پێی زانیارییه‌ س���ه‌ره‌تاییه‌كانی ئه‌و په‌یوه‌ن���دی له‌گه‌ڵ كۆمس���یۆنی بااڵو‬ ‫په‌رله‌مانی كوردس���تان له‌سه‌ر لیستی كه‌سێكی س���ه‌ربه‌خۆ بێت له‌ده‌ره‌وه‌ی ل���ه‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا گفتوگ���ۆ له‌باره‌ی چۆنیه‌تی رێگریكردنی له‌هه‌بونی ته‌زویرو‬

‫چۆنێتی به‌ڕێوه‌چون���ی هه‌ڵبژاردنێكی‬ ‫شه‌فاف‌و له‌نێویشیدا باس له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫كاندیدی س���ه‌رۆكی هه‌رێ���م ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌بۆچونی من ئه‌و پرس���ه‌ له‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌دا یه‌كالیناكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫تۆفی���ق كه‌ری���م یه‌كالنه‌بون���ه‌وه‌ی‬ ‫هه‌رس���ێ الیه‌نی ئۆپۆزسیۆنی‌ راگه‌یاند‬ ‫سه‌باره‌ت به‌چۆنێتی كاندیدی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم‌و وتیش���ی ئه‌و بابه‌ته‌ به‌كراوه‌یی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ به‌پێ���ی‌‬ ‫زانیارییه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌ كۆنه‌بونه‌وه‌ی‌‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ هه‌ماهه‌نگی‌ ئۆپۆزیس���یۆن‌و‬ ‫ده‌زگای‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ گ���ۆڕان‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرت���و‪ ،‬به‌هۆی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیسالمییه‌وه‌ بوه‌ كه‌ پێیانوایه‌ له‌ئێستادا‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ك���ی‌ به‌وج���ۆره‌ پێویس���ت‬ ‫ن���اكات‌و هێش���تا زوه‌ بۆ قس���ه‌كردن‌و‬ ‫بڕیاردان له‌سه‌ر ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‪.‬‬

‫كه‌سوكاری قوربانیانی ده‌رزیی ئه‌ڤاستین سكااڵ تۆمارده‌كه‌ن‬

‫فۆتۆ‪ :‬بڕیار نامیق‬

‫داوا ده‌كرێت‬ ‫هه‌ڵبژاردن‬ ‫به‌لیستی‬ ‫نیمچه‌كراوه‌بێت‬ ‫پڕۆژه‌ یاس���ایه‌ك بۆ هه‌مواركردنه‌وه‌ی‬ ‫یاس���ای هه‌ڵب���ژاردن ئاماده‌ك���راوه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ تێی���دا داوا ده‌كات هه‌ڵب���ژاردن‬ ‫له‌لیس���تی داخراوه‌وه‌ بكرێته‌ لیس���تی‬ ‫نیمچه‌ك���راوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا له‌ ‪ 3‬بازنه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌وه‌‪ ،‬ببێته‌ ی���ه‌ك بازنه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬هه‌ولێ���ر‪ :‬گ���ۆران ئ���ازاد‬ ‫په‌رله‌مانتاری فراكسیۆنی كوردستانی‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی ڕاگه‌یاند‪ ،‬كه‌ پڕۆژه‌ یاسایه‌ك‬ ‫بۆ هه‌مواركردنه‌وه‌ی یاسای هه‌ڵبژاردنی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان‪ ،‬به‌به‌شداری ڕای‬ ‫سه‌رجه‌م فراكسیۆنه‌كان ئاماده‌كراوه‌و‬ ‫‌له‌داهاتویه‌ك���ی نزیك���داو ب���ه‌ر‬ ‫له‌پێشكه‌شكردنی پڕۆژه‌كه‌‪ ،‬كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫هاوبه‌ش���ی س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان‌و‬ ‫فراكس���یۆنه‌كان‪ ،‬له‌گه‌ڵ كۆمس���یۆنی‬ ‫ئه‌نجام���ده‌درێ‪،‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان‬ ‫وتیش���ی " به‌ش���ێوه‌یه‌كی مه‌بده‌ئ���ی‬ ‫هه‌مو فراكس���یۆنه‌كان له‌س���ه‌ر ڕازی‬ ‫بون‪ ،‬به‌اڵم هه‌ڵوه‌س���ته‌یه‌ك هه‌یه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫نه‌بادا پڕۆژه‌كه‌ ببێته‌ هۆی دواكه‌وتنی‬ ‫واده‌ی دیاریك���راوی هه‌ڵب���ژاردن‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش هیچ فراكس���یۆنێك خوازیاری‬ ‫نی���ه‌و نامه‌نه‌وێ���ت نه‌خش���ه‌ی كاری‬ ‫كۆمسیۆن تێكبچێت‌"‬ ‫گۆڕانكاریی���ه‌كان‪،‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‬ ‫فراكس���یۆنی‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك���ه‌ی‬ ‫كوردستانی وتی "ئه‌گه‌ر كرایه‌ نیمچه‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‪ ،‬كه‌واته‌ ده‌نگده‌ر ده‌توانێت‬ ‫ده‌ن���گ به‌كاندی���دو لیس���ت ب���دات‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌گ���ه‌ر بكرێته‌ یه‌ك بازنه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬ئ���ه‌وا ده‌نگ���ده‌ر ئازادی‬ ‫زیاتری بۆ ده‌بێت‌و له‌ناوچه‌یه‌ك قه‌تیس‬ ‫نابێ���ت‪ ،‬ده‌توانێت ده‌ن���گ به‌كاندیدی‬ ‫‌شارێكی تریش بدات"‪.‬‬

‫یه‌كێك له‌كه‌سوكاری ئه‌و نه‌خۆشانه‌ی ڕونیك���رده‌وه‌‪ ،‬بردنی نه‌خۆش���ه‌كان‬ ‫به‌هۆی ده‌رزی ئه‌ڤاس���تینه‌وه‌ توشی بۆ واڵت���ی توركیا له‌م���اوه‌ی ڕابردو‪،‬‬ ‫كوێربون هاتون‪ ،‬ڕایده‌گه‌یه‌نێت "‌ئه‌گه‌ر هیچ س���ودێكی نه‌بوه‌‪ ،‬بۆیه‌‪15‬ی ئه‌م‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی دادوه‌ریی تاوانبارانی ئه‌و مانگ���ه‌ له‌س���ه‌ر حس���ابی حكومه‌ت‬ ‫ڕوداوه‌ ده‌س���تگیرو حوكم نه‌دا‪ ،‬ئه‌وا ده‌نێردرێنه‌ ئه‌ڵمانیا‪ ،‬وتیشی " ترسمان‬ ‫له‌دادگای فیدراڵی داوای یاسایی له‌سه‌ر هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌وێش چاره‌س���ه‌ری نه‌بێت‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی چونكه‌‪ 40‬رۆژ به‌س���ه‌ر كوێربونه‌كه‌دا‬ ‫ڕۆش���توه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ده‌بێ���ت حكومه‌ت‬ ‫ته‌ندروستی هه‌ولێر تۆمار ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬سابیر عه‌بدولڕه‌حمان قه‌ره‌بوی ماددی‌و مه‌عنه‌وی نه‌خۆشه‌كان‬ ‫كه‌ ‌یه‌كێكه‌ ‌له‌كه‌سوكاری قوربانیه‌كان بكاته‌وه‌"‪ .‬له‌باره‌ی س���كااڵ نوسینیان‬

‫سابیر وتی " ئه‌وه‌نده‌ی ئێمه‌ ئاگادارین‪،‬‬ ‫خاوه‌نی كۆمپانیاك���ه‌ی ده‌رزییه‌كانی‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬تائیستا ده‌س���تگیرنه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫هه‌ركاتێكی���ش زانیم���ان ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫تاوانباران���ی ڕاس���ته‌قینه‌ ده‌س���تگیر‬ ‫ن���اكات‪ ،‬ئێم���ه‌ ل���ه‌دادگای فیدڕاڵی‬ ‫سكااڵی یاس���ایی له‌س���ه‌ر وه‌زاره‌تی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‬ ‫ته‌ندروس���تی‌و‬ ‫ته‌ندروس���تی هه‌ولێ���رو الیه‌ن���ه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان تۆمار ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫تائێستا هیچ له‌رێككه‌وتنی‌ به‌غدا جێبه‌جێنه‌كراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق د‪ .‬مه‌حمود عوسمان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌جێبه‌جێكردنی‌ رێككه‌وتنی‌ نێوان‬ ‫مالیكی‌‌و نێچیرڤان بارزانی‌ ده‌ڵێت"‬ ‫تائێستا هیچ جێبه‌جێنه‌كراوه‌‪ ،‬هه‌مو‬ ‫الیه‌نه‌كان ده‌یانه‌وێت كات بكوژن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بارودۆخه‌كه‌‌و فشاری‌ ئه‌مه‌ریكا‌و ئێران‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌ندێك خاڵی‌ ئه‌و‬ ‫رێككه‌وتنه‌ جێبه‌جێبكرێت"‪.‬‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك���ی‌ تایب���ه‌ت له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ئاوێنه‌ كه‌س���ایه‌تی‌ سیاس���ی‌ به‌ئه‌زمون‬ ‫د‪.‬مه‌حمود عوس���مان باس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ئه‌و رێككه‌وتنه‌ی‌ ئه‌مجاره‌ له‌نێوان به‌غدا‌و‬ ‫كورد ك���راوه‌ ئه‌گ���ه‌ر به‌غدا بش���یه‌وێت‬ ‫كات بكوژێت" به‌وپێی���ه‌ی‌ رێككه‌وتنه‌كه‌‬ ‫ئێ���ران‌و ئه‌مه‌ری���كا‌و یه‌كێت���ی‌ ئه‌وروپا‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كانیش���ی‌‬ ‫له‌پش���ته‌‌و ئ���ه‌م هێزانه‌ فش���ارده‌خه‌نه‌‬ ‫س���ه‌ر هه‌ردوال له‌به‌رئه‌وه‌ هه‌ندێك خاڵی‌‬ ‫لێجێبه‌جێده‌كرێ���ت"‪ .‬ئه‌و ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ مه‌س���ه‌له‌ی‌ جێبه‌جێك���ردن‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ به‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ ه���ه‌ردوال‌و‬ ‫هاوس���ه‌نگیی‌‌و بارودۆخه‌ هه‌ستیاره‌كه‌ی‌‬ ‫عێراقیشه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ناوب���راو س���ه‌ره‌تای‌ ده‌س���تپێكردنی‌‬ ‫جێبه‌جێكردن���ی‌ ئ���ه‌و رێككه‌وتن���ه‌ ب���ۆ‬ ‫هاتن���ی‌ ئه‌و وه‌ف���ده‌ ده‌گه‌ڕێنێت���ه‌وه‌ كه‌‬

‫رۆژی‌ یه‌كش���ه‌ممه‌ به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ فالح‬ ‫فه‌ی���از راوێژكاری‌ مالیك���ی‌‌و به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫نوس���ینگه‌كه‌ی‌ د‪ .‬تاری���ق به‌ی���اوه‌ری‌‬ ‫بابه‌كر زێب���اری‌ هاتونه‌ته‌ كوردس���تان‌و‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ جێگ���ری‌ س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م‌و‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت كۆبونه‌ته‌وه‌‌و ده‌ڵێت‬ ‫"ده‌بێت ل���ه‌و كۆبونه‌وان���ه‌دا میكانیزمی‌‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌ رێككه‌وتنه‌كه‌‌و خش���ته‌ی‌‬ ‫كات بۆ هه‌ركێشه‌یه‌كیان دابنێن"‪.‬‬ ‫د‪ .‬مه‌حمود عوس���مان ئه‌و ده‌نگۆیانه‌‬ ‫ره‌تده‌كاته‌وه‌ كه‌ مالیكی‌ ئیمزای‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و رێككه‌وتنه‌ نه‌كردبێ���ت كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزانی‌ دو هه‌فت���ه‌ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫له‌به‌غدا ئه‌نجامیداو‪ ،‬وتی‌" راسته‌ سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ عێراق س���ه‌ره‌تا وتویه‌تی‌( ئه‌و‬ ‫رێكه‌وتنه‌ ئیمزا ناكات‪ ،‬خۆ هه‌رێم‌و به‌غدا‬ ‫دو ده‌وڵ���ه‌ت نین)‪ ،‬ب���ه‌اڵم دڵنیام دواتر‬ ‫ئیمزای‌ كردوه‌و هیچ گومانم له‌ئیمزاكردنی‌‬ ‫ئه‌و رێككه‌وتنه‌ له‌الیه‌ن مالیكیه‌وه‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌داواكارییه‌كانی‌ كورد له‌و‬ ‫رێككه‌وتن���ه‌دا‌و پێداگری‌ ئه‌وان له‌س���ه‌ر‬ ‫پاره‌ی‌ كۆمپانیاكان‌و كردنی‌ به‌ئه‌وله‌ویه‌تی‌‬ ‫ئه‌و رێككه‌وتن���ه‌‪ ،‬د‪ .‬مه‌حمود ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و بۆچونه‌ راس���تنین‌و‬ ‫زانی���اری‌ ئ���ه‌و كۆبونه‌وه‌ی كوردس���تان‬ ‫ئاش���كرا ده‌كات ك���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ نێچیرڤان‬ ‫بارزان���ی‌ س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‬ ‫ئه‌نجامیانداب���و پێیوتبون (مه‌س���ه‌له‌ی‌‬ ‫پ���اره‌ی‌ كۆمپانیاكانی‌ نه‌وت له‌گه‌ڵ به‌غدا‬ ‫كێش���ه‌مان نییه‌‌و‪ ،‬پاره‌ی‌ كۆمپانیاكانمان‬

‫له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ دابینكردوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌غدا‬ ‫نه‌شیدات بۆ ئێمه‌ گرنگ نییه‌)‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌ جه‌خت له‌س���ه‌ر‬ ‫قس���ه‌كردن له‌س���ه‌ر گرنگ���ی‌ ن���ه‌وت‌و‬ ‫داهاته‌ك���ه‌ی‌ ده‌كاته‌وه‌‌و سه‌رس���وڕمانی‌‬ ‫خ���ۆی‌ پیش���انده‌دات ك���ه‌ ئه‌وده‌م���ه‌ی‌‬ ‫له‌كوردستان باسی‌ ئه‌م دۆسییه‌ ده‌كرێت‌و‬ ‫وتی‌" الم سه‌یره‌ كه‌ باسی‌ ئه‌م دۆسیه‌یه‌‬ ‫ده‌كرێت خه‌ڵك���ی‌ كوردس���تان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫به‌حه‌ساسییه‌ته‌وه‌ مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن‬ ‫له‌كاتێكدا كه‌ دوارۆژی‌ سیاسی‌ كوردستان‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كی‌ گرنگی‌ به‌نه‌ته‌وه‌ ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ئه‌و هه‌ڵوێس���ت گۆڕینه‌ی‌‬ ‫كورد له‌دۆس���تایه‌تی‌ س���وننه‌وه‌ له‌عێراق‬ ‫ب���ۆ رێككه‌وتن له‌گه‌ڵ ش���یعه‌و تا چه‌ند‬ ‫ئه‌م س���ه‌نگه‌ر گۆڕینه‌ زه‌ره‌ر به‌مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫ك���ورد ده‌گه‌یه‌نێ���ت‪ ،‬د‪ .‬مه‌حمود وتی‌"‬ ‫ئێمه‌ هاوپه‌یمانیمان له‌گه‌ڵ كه‌سدا نییه‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌مو الی���ه‌ك په‌یوه‌ندیمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫س���وننه‌كان هیچیان بۆ ك���ورد نه‌كردوه‌‬ ‫ت���ا هاوپه‌یمانیمان له‌گه‌ڵیان���دا هه‌بێت‪،‬‬ ‫یان هاوپه‌یمانی‌ له‌گه‌ڵ ش���یعه‌ ببه‌ستین‬ ‫دژی‌ س���وننه‌‪ ،‬ی���ان به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫په‌یوه‌ندیم���ان له‌گه‌ڵ هه‌م���و الیه‌نه‌كاندا‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‌ ك���راوه‌ رێككه‌وتنی‌ نێوان‬ ‫حكومه‌تی‌ فیدراڵ‌و هه‌رێمه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ ك���ورد بۆ‬ ‫كات���ی‌ رێككه‌وتنه‌كه‌ له‌گ���ه‌ڵ به‌غدا كه‌‬ ‫له‌كاتێكدا بو هێزه‌كانی‌ مالیكی‌ له‌رێگای‌‬ ‫فڕۆك���ه‌‌و تانك���ه‌وه‌ هێرش���یان ده‌كرده‌‬

‫سه‌ر خۆپیش���انده‌رانی‌ حه‌ویجه‌‌و شوێنه‌‬ ‫س���وننیه‌كانی‌ تری‌ عێراق‪ ،‬ئ���ه‌و ئه‌ندام‬ ‫په‌رله‌مانه‌ وتی‌" هه‌ڵویس���تمان له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌و ده‌س���تدرێژیانه‌ رونبوه‌‌و كاتی‌ خۆی‌‬ ‫مه‌حكوممانكرد"‪ ،‬دكت���ۆر ده‌ڵێت" ئه‌وه‌‬ ‫چه‌ند مانگه‌ سوننه‌ خۆپیشاندان ده‌كه‌ن‬ ‫یه‌ك هه‌ڵوێستیان له‌س���ه‌ر كورد نه‌بوه‌‪،‬‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌ ئێمه‌ پاڵپش���تی‌ داواكارییه‌‬ ‫ده‌س���تورییه‌كانی‌ خۆپیشانده‌رانی‌ ناوچه‌‬ ‫سوننیه‌كانمان كردوه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیران���ی‌ عێ���راق ن���وری‌‬ ‫مالیك���ی‌‌و س���ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم‬ ‫نێچێرڤ���ان بارزان���ی‌‪ ،‬رۆژی‌ ‪ 4_29‬ب���ۆ‬ ‫كۆتای���ی‌ هێن���ان به‌كش���انه‌وه‌ی‌ وه‌زیرو‬ ‫په‌رله‌مانت���اره‌ ك���ورده‌كان رێككه‌وت���ن‬ ‫له‌س���ه‌ر پێكهێنان���ی‌ لیژنه‌یه‌كی‌ هاوبه‌ش‬ ‫ب���ۆ یه‌كالیكردن���ه‌وه‌ی‌ یاس���ای‌ نه‌وت‌و‬ ‫گاز له‌س���ه‌ر بناغه‌ی‌ رێككه‌وتنی‌ ‪،2007‬‬ ‫چاره‌س���ه‌ركردنی‌ كێش���ه‌ی‌ فه‌رمانده‌یی‌‬ ‫ناوچه‌ جێناكۆكه‌كان‪ ،‬هه‌ردوال كاربكه‌ن بۆ‬ ‫راستكردنه‌وه‌ی‌ سنوری‌ ئیداری‌ شاره‌كان‬ ‫ك���ه‌ له‌س���ه‌رده‌می‌ رژێم���ی‌ پێش���و به‌ر‬ ‫ته‌عریب‌و تێكدان كه‌وتبون‪ ،‬كه‌یسی‌ ڤیزاو‬ ‫فرۆكه‌خان���ه‌كان به‌هه‌ماهه‌نگ���ی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هه‌ردوالوه‌ به‌ڕێوه‌ببرێن‪ ،‬حكومه‌تی‌ به‌غدا‬ ‫قوربانیانی‌ كیماباران‌و ئه‌نفال‌و راپه‌ڕین‌و‬ ‫ئ���اواره‌ ك���ورده‌كان قه‌ره‌ب���و بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌هێزكردنی‌ ته‌نیس���قی‌ نێوانیان له‌رێگای‌‬ ‫دانان���ی‌ نوێنه‌رایه‌تیه‌ك���ی‌ هه‌رێم له‌به‌غدا‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ زانیاری‌ گۆڕینه‌وه‌‪.‬‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪3‬‬

‫دڵشاد گه‌رمیانی‌‪ :‬خۆكاندیدكردنی‌ سه‌الحه‌دین به‌هائه‌دینم پێباش نییه‌‬ ‫ ئا‪ :‬كاوه‌ گه‌رمیانی‌‬ ‫دڵشاد گه‌رمیانی‌ ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ له‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت‬ ‫"هه‌ركه‌سێك به‌نیه‌تی پاك‌و ته‌نها‬ ‫له‌پێناوی ڕه‌زامه‌ندی خودادا دژ به‌و‬ ‫تاغوته‌ خوێنڕێژه‌ "به‌شار ئه‌سه‌د"‬ ‫بجه‌نگێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر كوژرا شه‌هیده‌"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬هه‌رچه‌نده‌ به‌س���ه‌ركرده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌له‌فی‌ كۆم���ه‌ڵ ناس���راویت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌ك باس���ده‌كرێت په‌یوه‌ندی���ت له‌گه‌ڵ‬ ‫س���ه‌ركرده‌كانی‌ یه‌كێتی���دا به‌تایب���ه‌ت‬ ‫تاڵه‌بان���ی‌‌و عیماد ئه‌حمه‌ددا زۆرباش���ه‌‬ ‫ئه‌م په‌یوه‌ندیه‌ له‌چیه‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌‬ ‫گرتوه‌؟‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیانی‌‪ :‬ئ���ه‌و په‌یوه‌ندیه‌‬ ‫له‌هه‌ڵوێس���تی یه‌كێتی‌و گه‌وره‌یی‌و ڕێزو‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ی مام جه‌الله‌وه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‬ ‫گرت���وه‌‪ ،‬س���ه‌له‌فیه‌ت دژی په‌یوه‌ندی‌و‬ ‫هه‌واڵپرسی‌و چاكه‌كردن له‌گه‌ڵ ئه‌وانه‌ی‬ ‫چاكه‌ت له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن نیه‌‪ ،‬كه‌ گه‌ڕامه‌وه‌‬ ‫زۆرێ���ك له‌س���ه‌ركرده‌كانی یه‌كێت���ی‬ ‫به‌سه‌ردان‌و ته‌له‌فون به‌خێرهاتنه‌وه‌یان‬ ‫كردم وه‌ك (كاك كۆسره‌ت‌و كاك دكتۆر‬ ‫به‌ره���ه‌م‌و كاك عه‌دنانی حه‌مه‌ی میناو‬ ‫زۆر به‌ڕێزی تریان له‌هه‌مو ئاسته‌كان)‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌مام جه‌اللیش كه‌س ناتوانێ‬ ‫نكۆڵ���ی له‌وه‌بكات كه‌ س���ه‌ركرده‌یه‌كی‬ ‫سیاسی‌و خاكیی‌و به‌وه‌فاو بێفیزه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ من‪ ،‬ده‌توانم بڵێ���م‪ ،‬كۆڵه‌كه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كانی یه‌كێتی بو له‌گه‌ڵ هه‌مو‬ ‫الیه‌ك‪ ،‬كه‌ له‌ئێران بوم هه‌واڵی پرسیوم‪،‬‬ ‫كارئاس���انی گه‌ڕان���ه‌وه‌ی ب���ۆ كردوم‪،‬‬ ‫گه‌ڕاومه‌ته‌وه‌ به‌ته‌له‌ف���ون به‌خێرهاتنی‬ ‫كردوم‪ ،‬ده‌عوه‌تی كردوم بۆ الی خۆی‌و‬ ‫ڕێزی گرتوم‌و ئاماده‌یی ده‌ربڕی‌و چه‌ند‬ ‫جارێ لێ���ی دوباره‌كردم���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ هه‌ر‬ ‫پێداویستیه‌كم هه‌بێ بۆم جێبه‌جێ بكات‪،‬‬ ‫س���وێندم بۆ خوارد كه‌ پێویستم به‌هیچ‬ ‫نیه‌ (س���وپاس بۆ خودا تائێستا داوای‬ ‫هیچ شتێكی شه‌خس���یم له‌هیچ كه‌س‌و‬ ‫ح���زب‌و الیه‌نێكی سیاس���ی نه‌كردوه‌و‬ ‫هی���چ هاوكاریه‌كی مادی���ش نه‌كراوم)‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی جه‌نابی مام جه‌الل له‌كاتی‬ ‫خواحافیزی���دا تفه‌ن���گ‌و ده‌مانچه‌یه‌كی‬ ‫به‌هه‌دییه‌ پێ���دام‪ ،‬په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵیدا‬ ‫زۆر باش���ه‌و هه‌م���و دو هه‌فته‌ جارێك‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی كاك ئاواتی س���كرتێریه‌وه‌‬ ‫هه‌واڵی ته‌ندروستی ده‌پرسم‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئایا دوای‌ ئه‌و گۆڕانكارییه‌ی‌‬ ‫به‌سه‌ر كوردستان‌و عێراق‌و ناوچه‌كه‌شدا‬ ‫هات‪ ،‬هێش���تا هه‌ر وه‌ك رابردو باوه‌ڕت‬ ‫به‌جیهاد هه‌یه‌؟‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیانی‌‪ :‬جیهاد س���ه‌دان‬ ‫ئایه‌تی قورئان‌و فه‌رموده‌ی له‌س���ه‌ره‌‪،‬‬ ‫په‌ك���ی له‌س���ه‌ر ب���اوه‌ڕو قه‌ناعه‌ت���ی‬ ‫م���ن نه‌كه‌ت���وه‌و ناكه‌وێ! باوه‌ڕیش���م‬ ‫به‌جیهادك���ردن له‌كوردس���تان نی���ه‌‪،‬‬ ‫جگه‌ ل���ه‌وه‌ی حزبه‌ كوردس���تانیه‌كان‬ ‫ل���ه‌ڕوی بیروب���اوه‌ڕو ئایدۆلۆژیاوه‌ زۆر‬ ‫گ���ۆڕاون‪ ،‬پێموایه‌ هه‌ركارێكی جیهادیی‬ ‫له‌كوردس���تان بكرێت به‌زه‌ره‌ری هه‌مو‬ ‫الیه‌كمان‌و به‌قازانجی ده‌وڵه‌تانی دراوسێ‬ ‫ته‌واو ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێس���تا ژماره‌یه‌ك له‌گه‌نجانی‌‬ ‫كوردس���تان ڕو له‌س���وریا ده‌ك���ه‌ن بۆ‬ ‫"جیه���اد"‌و ش���ه‌ڕكردن‪ ،‬رات به‌رامبه‌ر‬ ‫ب���ه‌و كاره‌ چیی���ه‌‌و ئای���ا ئه‌وانه‌ هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كیان به‌پارته‌ ئیسالمییه‌كانی‌‬

‫دڵشاد گه‌رمیانی‌‪ ..‬له‌ماركسیه‌ته‌وه‌ بۆ سه‌له‌فیه‌ت‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیانی‌ ناوێكی‌ ناسراوی‌ ئیسالمیه‌كانی‌‬ ‫كوردس���تانه‌‪ ،‬ئه‌و ك���ه‌ به‌پیاوێكی‌ "جه‌ن���گاوه‌ر یان‬ ‫موجاهید"ێكی‌ سه‌رس���ه‌خت‌و تون���دڕه‌و به‌ناوبانگه‌‪،‬‬ ‫كاتی‌ خۆی‌ به‌رپرسی‌ "مه‌كته‌بی‌ عه‌سكه‌ری‌" كۆمه‌ڵی‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌‌و دواتریش له‌ئه‌مه‌ریكیی���ه‌كان یاخی‌ بوه‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌ڕه‌تی‌ گه‌نجێتیدا ماركس���ی‌‌و هه‌واداری‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫ره‌نجده‌ران بوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م پیاوه‌ ته‌مه‌ن ‪ 50‬س���اڵه‌ ریش‌و سمێڵ‌ ته‌نكه‌‬ ‫كه‌ له‌كۆتایی‌ ده‌یه‌ی‌ ‪1990‬دا به‌رپرسیارێتی‌ میحوه‌ری‌‬ ‫خورماڵ‌‌و پاشان لێپرس���راوێتی‌ مه‌كته‌بی‌ عه‌سكه‌ری‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌ له‌ئه‌س���تۆگرتوه‌‪ ،‬دوای‌ تێپه‌ڕینی‌‬ ‫چه‌ند ساڵێك به‌سه‌ر چه‌كدانانی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمیدا‪،‬‬ ‫هێش���تا كه‌ ئه‌و ده‌دوێت "جیهاد"كردن ده‌خاته‌ پێش‬ ‫هه‌مو ئه‌ركه‌كانی‌ تره‌وه‌‪.‬‬ ‫گه‌رمیان���ی‌ كاتێك ك���ه‌ س���ه‌ره‌تاكانی‌ ژیانی‌ بۆ‬ ‫ئاوێنه‌ ده‌گێڕێت���ه‌وه‌‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و هه‌ر‬ ‫له‌منداڵییه‌وه‌ له‌و كاته‌وه‌ی كه‌ ڕژێمی‌ به‌عس دێكه‌یانی‬ ‫تۆپبارانده‌ك���ردو جاروباری���ش مه‌ڕومااڵته‌كه‌یان���ی‌‬ ‫به‌تااڵنده‌بردو س���اڵی چه‌ند جارێك ئ���اواره‌ی ئێران‬ ‫ده‌بون‪ ،‬ڕقێكی زۆری‌ دژبه‌ ڕژێم‌و خۆشه‌ویس���تییه‌كی‬ ‫زۆری‌ بۆ پێشمه‌رگه‌و پێش���مه‌رگایه‌تی‌و تۆڵه‌سه‌ندن‬ ‫له‌دڵدا دورستبوه‌‪ ،‬گه‌رمیانی‌ وتی‌ "كاتێك ساڵی ‪1975‬‬ ‫پاش هه‌ره‌سی شۆڕش ڕاسته‌وخۆ له‌ئێران گه‌ڕاینه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌ وه‌ك ئ���اژه‌ڵ به‌ئیڤا باركرای���ن‌و نه‌مانده‌زانی بۆ‬ ‫كوێم���ان ده‌به‌ن‌و چیمان لێده‌ك���ه‌ن‪ ،‬له‌ده‌ربه‌ندیخان‬ ‫دانرای���ن‌و ده‌وارێكم���ان هه‌بو ه���ی ئاژه‌ڵه‌كانمان بو‬ ‫هه‌ڵمانداو ش���ه‌ش حه‌وت ماڵێك ت���ا ماوه‌یه‌ك تێیدا‬ ‫كوردستانه‌وه‌ هه‌یه‌؟‬ ‫دڵشاد گه‌رمیانی‌‪ :‬پێموایه‌ به‌جۆرێك‬ ‫له‌ج���ۆره‌كان په‌یوه‌ندی���ان هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌ندامی���ش نه‌بن‪ ،‬هیچ نه‌بێ دۆس���ت‌و‬ ‫الیه‌نگ���رو ك���ه‌س‌و كاری ئ���ه‌و خه‌ڵكه‌‬ ‫ئیس�ل�امییه‌ن‪ ،‬به‌ڕاس���تی پێویست بو‬ ‫الیه‌ن���ه‌ ئیس�ل�امیه‌كان به‌گرنگییه‌كی‬ ‫زیاتره‌وه‌‪ ،‬دیراس���ه‌ی وه‌زعی سوریایان‬ ‫بكردایه‌‪ ،‬ڕۆژانه‌ ئه‌و خه‌ڵكه‌ موس���ڵمانه‌‬ ‫به‌ناڕه‌واو به‌و ش���ێوه‌ وه‌حش���یگه‌ریه‌‬ ‫ده‌كوژرێن‌و گه‌نجێكی زۆریش پرسیاری‬ ‫چون‌و نه‌چونمان لێده‌كات‪ ،‬به‌بێ ئه‌وه‌ی‬ ‫هیچ وه‌اڵمێكی ش���ه‌رعی ئیقناعكه‌رمان‬ ‫به‌هیچ بارێكیاندا له‌به‌رده‌ستدا هه‌بێت‪،‬‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ش بابه‌تێكی ش���ه‌رعی گه‌وره‌و‬ ‫زۆر گرنگه‌‪ ،‬پێویستی به‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‬ ‫وردی زانس���تی هه‌یه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن هه‌ندێ‬ ‫زانای ش���اره‌زای خواناسه‌وه‌‪ ،‬من به‌ش‬ ‫به‌حاڵی خۆم له‌وباره‌یه‌وه‌ هیچم نه‌وتوه‌و‬ ‫بێده‌نگیم هه‌ڵبژاردوه‌‪ ،‬هه‌رچیش به‌ناوی‬ ‫منه‌وه‌ له‌فه‌یس���بوك‌و ئه‌مالوال بگوترێت‬ ‫جگه‌ له‌په‌یجه‌كه‌ی خۆم درۆو بوهتانه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ب���ه‌اڵم ده‌وترێت زۆربه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫گه‌نجانه‌ی‌ له‌باشوری‌ كوردستان ده‌ڕۆنه‌‬ ‫سوریا‪ ،‬ئه‌ندامی‌ پارته‌ ئیسالمییه‌كانن‌و‬ ‫كه‌س���انی‌ به‌بیروب���اوه‌ڕ تون���دڕه‌وو‬ ‫رادیكاڵن؟‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیانی‌‪ :‬نه‌خێر وانیه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫برایان���ه‌ به‌زۆری گه‌نج���ی خوێنگه‌رمی‬ ‫تازه‌پێگه‌یش���تون‪ ،‬ئه‌گه‌ر تیاش���یاندا‬ ‫هه‌بێ س���ه‌ر به‌الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌كان بێ‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ به‌بێ پرس‌و ڕاوفه‌رمانی براگه‌وره‌و‬ ‫ئه‌میره‌كانیان ڕۆیش���تون‪ ،‬س���ه‌باره‌ت‬ ‫به‌ڕادیكاڵبونی���ان به‌ڕاش���كاوانه‌ بیڵێم‬ ‫موس���ڵمانی ڕاس���ته‌قینه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گش���تی ئه‌گه‌ر ده‌سه‌اڵتی هه‌بێ‌و چاری‬

‫ده‌ژیاین‌و زیاتر ڕق ئه‌ستوری‌ كردین"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "دواتر كه‌ له‌قوتابخانه‌ وه‌رگیرام‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ڵگیرس���انه‌وه‌ی شوڕش���دا له‌ده‌ربه‌ندیخ���ان له‌ناو‬ ‫قوتابیه‌كاندا هه‌ركه‌سه‌و چ الیه‌نێكی خۆش ده‌ویست‬ ‫به‌ئاشكرا دیاربو‪ ،‬من له‌وكاته‌دا سه‌رسامبوم به‌چاالكی‌و‬ ‫ئازایه‌تی‌و زه‌برو قاره‌مانیه‌تی پێشمه‌رگه‌كانی یه‌كێتی‬ ‫دژ به‌ڕژێم���ی‌ به‌ع���س‪ ،‬بۆیه‌ له‌ناخ���ی خۆمه‌وه‌ بوم‬ ‫به‌یه‌كێتی"‪.‬‬ ‫گه‌رمیان���ی‌ ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ له‌هه‌ڕه‌تی‌‬ ‫هه‌رزه‌كاریدا به‌جۆش‌و خرۆش���ه‌وه‌ گوێی‌ له‌"ئێزگه‌ی‬ ‫ڕادی���ۆی یه‌كێت���ی‌" گرتوه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "له‌س���ه‌ره‌تای‬ ‫هه‌ش���تاكاندا له‌ده‌ربه‌ندیخ���ان سه‌رپه‌رش���تی‬ ‫خۆپیشاندانێكی گه‌وره‌م كرد‪ ،‬یه‌كێك له‌دروشمه‌كانی‬ ‫ئه‌و خۆپیشاندانه‌شم له‌بیره‌ كه‌ به‌هه‌مو ده‌نگی خۆم‬ ‫له‌ناو ب���ازاڕی ده‌ربه‌ندیخان هاوارم ده‌كرد‪ :‬قه‌اڵیه‌كی‬ ‫ئاگرینب���م بۆ كۆمه‌ڵ���ه‌ ده‌توێمه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌دهه‌زارجار‬ ‫ش���ه‌هید بكرێم تفه‌نگه‌كه‌م هه‌ڵده‌گرم‌و هه‌ر دێمه‌وه‌‬ ‫ناو كۆمه‌ڵه‌‪ ،‬سروده‌كه‌م ده‌ڵێمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫گه‌رمیانی‌ ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات كه‌ كاتی‌ خۆی‌‬ ‫له‌ده‌ربه‌ندیخ���ان زۆربه‌ی زۆری هاوڕێكانی‌ ش���یوعی‬ ‫ب���ون‌و ئه‌مه‌ش كاریگه‌ری‌ له‌س���ه‌ر هه‌بوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫روبكاته‌ بیری‌ ماركسیه‌ت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "خۆشه‌ویسترین‬ ‫هاوڕێكان���م س���ه‌ر به‌خێزان���ی‌ ش���یوعییه‌كان بون‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت كاك س���ۆران كه‌ خۆشه‌ویس���ترین هاوڕێم‬ ‫بو‪ ،‬هه‌ر له‌خۆشه‌ویس���تی ئه‌ویشدا كوڕه‌ گه‌وره‌كه‌مم‬ ‫ناونا س���ۆران‪ ،‬وه‌كو بیروباوه‌ڕ ئ���ه‌و كاته‌ قه‌ناعه‌تم‬ ‫به‌ماركس���یه‌ت هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم وه‌كو به‌رجه‌س���ته‌كردنی‬

‫ئ���ه‌و فكره‌ له‌ڕێگه‌ی حزبی ش���یوعیه‌وه‌ باوه‌ڕم پێی‬ ‫نه‌بو‪ ،‬چه‌ند جارێكیش له‌س���ه‌ره‌تای هه‌شتاكاندا‪ ،‬بۆ‬ ‫سه‌ردان‌و ئیقناع كردنی كاك سۆران بۆ ئه‌وه‌ی ببێت‬ ‫به‌یه‌كێتی‪ ،‬چومه‌ الی له‌باوه‌خۆش���ین‌و بناری گواڵنی‬ ‫ده‌ربه‌ندیخ���ان‌و ئه‌حمه‌دبڕن���ه‌ كه‌ ئه‌وكات���ه‌ نێوانی‬ ‫یه‌كێتی‌و شیوعی زۆر خراپ بو"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌و گه‌رم���ه‌ ته‌ریقه‌ته‌ی ماركس���یه‌تدا‪،‬‬ ‫مامۆستا حه‌س���ه‌ن ش���ه‌مێرانی وه‌ك مامۆستایه‌ك‬ ‫له‌قوتابخانه‌كه‌م���ان دامه‌زراو قس���ه‌كانی ده‌رباره‌ی‬ ‫ئیسالم به‌الی منه‌وه‌ تازه‌ بون‪ ،‬شك‌و گومانی له‌سه‌ر‬ ‫ماركس���یه‌ت ال دورس���ت ده‌ك���ردم‌و بڕیارمدا كتێبی‬ ‫ئیسالمیش بخوێنمه‌وه‌‪ ،‬كتێبی هه‌ردوالم به‌گومانه‌وه‌‬ ‫ده‌خوێن���ده‌وه‌‪ ،‬هه‌ت���ا ڕۆژێك له‌كتێب���ی ماتریالزمی‬ ‫دیالكتیك���دا ئ���ه‌م بڕگه‌یه‌م بین���ی "الصدفه‌ الیخلق‬ ‫النظام"‪ ،‬كاریگه‌ریه‌كی زۆری له‌سه‌ر دانام‌و گومانێكی‬ ‫زیاتری له‌و دیده‌ ماركسییه‌ی كه‌ باوه‌ڕم پێی هه‌بو‪،‬‬ ‫بۆ دورس���تكردم‪ ،‬زۆرم بیرلێك���رده‌وه‌‪ ،‬كه‌ ئێمه‌ هه‌ر‬ ‫ده‌ڵێی���ن ڕێكه‌وت‪ ،‬چۆن به‌ڕێكه‌وت ئه‌م هه‌مو نیزام‌و‬ ‫عه‌جایباتی ئه‌م بونه‌وه‌ره‌ دروستبو؟ به‌ڕاستی ئه‌وه‌بوه‌‬ ‫س���ه‌ره‌تایه‌كی به‌هێزو دواتر كتێبی (الله یتجلی‌ فی‬ ‫عصر العلم)م چه‌ند جارێ���ك خوێنده‌وه‌و ورده‌ ورده‌‬ ‫باوه‌ڕم به‌ماركس���یه‌ت الوازبو هه‌تا چومه‌ په‌یمانگای‬ ‫ته‌ندروستی له‌سلێمانی‌و به‌هۆی ڕه‌وشتبه‌رزیی كۆمه‌ڵه‌‬ ‫برایه‌كی باش���ی هه‌ڵه‌بجه‌یی‌و كاك عه‌بدولس���ه‌مه‌دی‬ ‫ئاغجه‌له‌ره‌وه‌ به‌یه‌كجاری قه‌ناعه‌ت‌و باوه‌ڕم به‌ئیسالم‬ ‫دام���ه‌زراو خودا ڕه‌حمی پێكردم‪ ،‬له‌و كوفرو ئیلحادو‬ ‫گێژاوو بیره‌ بۆگه‌نه‌ رزگاری كردم"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر خه‌ڵكی‬ ‫ئه‌گه‌ر كه‌سی‬ ‫كاندیدكردنی‬ ‫شایسته‌و به‌تواناو به‌تواناو به‌هێزتر‬ ‫كه‌سێكی‬ ‫له‌كاك مه‌سعودیش‬ ‫ناشایسته‌و الوازو لێهاتو هه‌بو‬ ‫نه‌بو‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫به‌اڵم ئاماده‌ی‬ ‫له‌ڕێوه‌ دۆڕاوو‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‬ ‫ناردنی بۆ كێبڕكێی خۆكاندیدكردنی‬ ‫نه‌بو‪ ،‬ئیتر له‌ترسا كاك مه‌سعود‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫به‌ئه‌سپێكی شه‌ل‌و بێ یاخود به‌هه‌ر خۆی‬ ‫پاساوو بیانویه‌ك فه‌رزده‌كات‪،‬‬ ‫بێ پشتیوان‌و‬ ‫گیرفانی به‌تاڵه‌وه‌‪ ،‬خۆی دزیه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ خۆشمانبێ‌و‬ ‫هه‌ر ده‌كاته‌ نه‌بو ترشمانبێ‬ ‫كاڵو له‌سه‌رنانه‌‬ ‫ناچار نه‌بێ‪ ،‬ده‌بێ هه‌موی ڕادیكاڵبێت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌كاتی به‌بنبه‌ست گه‌یشتن‌و‬ ‫دڵنیابون له‌بێ سودبونی پینه‌و په‌ڕۆو‬ ‫خۆخه‌ڵه‌تاندن‌و كات به‌فیڕۆدان‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬پێتوایه‌ جیهاد كردن له‌دژی‌‬ ‫به‌شار ئه‌سه‌د ره‌وایه‌؟‬ ‫دڵشاد گه‌رمیانی‌‪ :‬جیهاد كردن له‌هه‌ر‬ ‫ش���وێنێكدا ده‌بێت زانای‌ خواناسی‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌یه‌ فتوای‌ له‌س���ه‌ر ب���ده‌ن‪ ،‬دیاره‌‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ س���وریا زان���ای‌ زۆر چاكیان‬ ‫فتوایان داوه‌ ك���ه‌ ئه‌و زوڵم‌و زۆره‌ هه‌ر‬ ‫به‌جیهاد ده‌فع ده‌بێت‪.‬‬

‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا ئه‌وانه‌ی‌ ده‌چنه‌ س���وریا‬ ‫بۆ ش���ه‌ڕكردن‌و ده‌كوژرێن‪ ،‬به‌بڕوای‌ تۆ‬ ‫شه‌هیدن؟‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیان���ی‌‪ :‬ش���ه‌هیدبون‬ ‫په‌یوه‌سته‌ به‌نیه‌ت‌و ناخی تاكه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫زانای���ان پێناس���ه‌ی ش���ه‌هیدیان به‌وه‌‬ ‫كردوه‌ كه‌ هه‌ركه‌س���ێ ته‌نها له‌پێناوی‬ ‫خ���ودادا‪ ،‬دژ به‌كاف���رو بێب���اوه‌ڕان‬ ‫بجه‌نگێت‌و بكوژرێت ئه‌وه‌ شه‌هیده‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫برایانه‌ش هه‌ركه‌سێكیان به‌نیه‌تی پاك‌و‬ ‫ته‌نها له‌پێن���اوی ڕه‌زامه‌ندی خودادا دژ‬ ‫به‌و تاغوت���ه‌ خوێنڕێژه‌ ده‌جه‌نگن‌و هیچ‬

‫مه‌به‌س���تێكی تریان نیه‌ ئه‌گه‌ر كوژران‬ ‫انشا الله شه‌هیدن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬رات له‌باره‌ی‌ خۆ كاندیدكردنی‌‬ ‫سه‌الحه‌دین به‌هادینه‌وه‌ بۆ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم چییه‌؟‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیان���ی‌‪ :‬من مامۆس���تا‬ ‫س���ه‌الحه‌دینم خۆش���ده‌وێ‌و ڕێزم بۆی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم خۆكاندیدكردنیم پێباش‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬باوه‌ڕی���ش ناكه‌م ئ���ه‌و بڕیاره‌ی‬ ‫دابێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی‌ باش���ه‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌ به‌پێویست ده‌زانیت؟‬

‫دڵشاد گه‌رمیانی‬ ‫دڵش���اد گه‌رمیانی‌‪ :‬به‌پێی ده‌س���تور‬ ‫كاك مه‌س���عود ئێس���تا ناتوانێ خۆی‬ ‫كاندیدب���كات‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر یاس���اكه‌ش‬ ‫به‌زۆرین���ه‌ی ده‌نگ���ی ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫له‌په‌رله‌مان هه‌مواربكرێ‌و بتوانێ خۆی‬ ‫كاندیدبكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ پاش دیاریكردن‌و‬ ‫ناس���ینی ڕكه‌به‌ره‌كانی كاك مه‌سعود‪،‬‬ ‫ده‌توان���رێ وه‌اڵمی ئه‌م پرس���یاره‌تان‬ ‫بدرێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ڵبژاردن ئه‌مانه‌تێكه‌‬ ‫ده‌ب���ێ ك���ێ به‌تواناترو شایس���ته‌تره‌و‬ ‫ده‌توان���ێ ئامانجه‌كانی ئ���ه‌م میلله‌ته‌‬ ‫بێنێت���ه‌دی‌و به‌یه‌كس���انی‌و دادگ���ه‌ری‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌موان وه‌كویه‌ك له‌سه‌ربناغه‌ی‬ ‫هاواڵتیبون مامه‌ڵه‌ب���كات‪ ،‬ده‌نگ به‌وه‌‬ ‫بدرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌سی شایسته‌و به‌تواناو‬ ‫لێهاتو نه‌بو یان هه‌ب���و به‌اڵم ئاماده‌ی‬ ‫خۆكاندیدكردن���ی نه‌بو‪ ،‬ئیتر له‌ترس���ا‬ ‫بێ یاخ���ود به‌هه‌ر پاس���اوو بیانویه‌ك‬ ‫خ���ۆی دزیه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ هه‌ر ده‌كاته‌ نه‌بو‪،‬‬ ‫كاندیدكردنی كه‌سێكی ناشایسته‌و الوازو‬ ‫له‌ڕێوه‌ دۆڕاوو ناردنی بۆ ئه‌و كێبڕكێیه‌‪،‬‬ ‫به‌ئه‌سپێكی شه‌ل‌و بێپشتیوان‌و گیرفانی‬ ‫به‌تاڵه‌وه‌‪ ،‬كاڵو له‌سه‌رنان‌و لوغم به‌ئاژه‌ڵ‬ ‫ته‌قاندنه‌ په‌رژینی قایم بێ‪ .‬بۆیه‌ ده‌بێ‬ ‫كێ توانای هه‌یه‌و له‌خ���ۆی ڕاده‌بینێ‌و‬ ‫ئه‌گه‌رو شانس���ی ده‌رچون���ی زیاتره‌و‬ ‫گومان���ی ئه‌وه‌ی لێده‌كرێ ئ���ه‌و ئه‌ركه‌‬ ‫قورس���ه‌ی پێبه‌ڕێوه‌ بچ���ێ‪ ،‬ئه‌وه‌ بێته‌‬ ‫مه‌یدان‌و ئه‌سپی خۆی تاودا‪ ،‬خه‌ڵكیش‬ ‫كێ به‌چاكترو شایس���ته‌تر بزانێ ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌رچاوی ڕۆشنبێت‌و ویژدانی زیندوبێ‪،‬‬ ‫ده‌نگ ب���ه‌وه‌ ده‌دات‪ ،‬ئه‌گ���ه‌ر خه‌ڵكی‬ ‫به‌تواناو به‌هێزتر له‌كاك مه‌س���عودیش‬ ‫نه‌بو‪ ،‬ئه‌وه‌ هه‌ڵبژاردنی كاك مه‌س���عود‬ ‫خ���ۆی ف���ه‌رزده‌كات‪ ،‬خۆش���مانبێ‌و‬ ‫ترشمانبێ‪.‬‬

‫‌پرۆژه‌ی‌ نیشته‌جێبوون‬ ‫بۆ سه‌ندیكای‌ پزیشكان‪/‬لقی‌ كوردستان‬

‫ریکالم‬

‫به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ وه‌به‌رهێنانی‌ سلێمانی‌ بانگه‌واز ده‌كات بۆ دروستكردنی‌ (‪ )600‬یه‌كه‌ی‌ نیشته‌جێبوون له‌سه‌ر شێوه‌ی‌ باڵه‌خانه‌ بۆ ئه‌ندامان ‌ی‬ ‫س���ه‌ندیكای‌ پزیشكانی‌ سلێمانی‌ له‌س���ه‌ر پارچه‌ زه‌وی‌ ژماره‌ (‪ )29/165‬كه‌رتی‌ قڕگه‌ به‌روبه‌ری‌ نزیكه‌ی‌ (‪ )23‬دۆنم‪ ،‬هه‌ر وه‌به‌رهێن‌و كۆمپانیایه‌ك‬ ‫خوازیاری‌ به‌ش���داریكردنه‌ له‌پرۆس���ه‌ی‌ كێبڕكێ بۆ به‌ده‌ستهێنانی‌ مۆڵه‌تی‌ ئه‌و پڕۆژه‌یه‌‪ ،‬له‌ رۆژی‌ یه‌ك ش���ه‌ممه‌ (‪)2013-5-12‬تا ماوه‌ی‌ دوو هه‌فته‌‬ ‫سه‌ردانی‌ به‌شی‌ راگه‌یاندنی‌ به‌رێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ وه‌به‌رهێنانی‌ سلێمانی‌ بكه‌ن به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ مه‌رج‌و بنه‌ماگشتییه‌كانی‌ پڕۆژه‌كه‌‪.‬‬ ‫شوێن‪ :‬سلێمانی‌‪ ،‬سه‌رچنار‪ ،‬به‌رامبه‌ر مزگه‌وتی‌ مه‌شخه‌اڵن‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫ملمالنێی نێوان پێشمه‌رگه‌و سوپا ‌ی عێراق به‌رده‌وامه‌‬

‫هێزێکی سه‌ربازی زۆر له‌ناوچه‌ جێناکۆکه‌کان جێگیرکراوه‌ ‬

‫ ‬

‫ئا‪ :‬ئیحسان مه‌ال فوئاد‬

‫ی مالیكی به‌فه‌رمانێك‬ ‫پاش ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 16‬‬ ‫لیوا به‌ختیار فه‌رمانده‌ی‌ لیوا ‌‬ ‫سوپای‌ عێراق‌و لیواكه‌ی گواسته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تر‪ ،‬ناوبراو ئه‌و بڕیاره‌ ‌‬ ‫بۆ شوێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌و ئاماده‌ نییه‌ لیواكه‌ ‌‬ ‫جێبهێڵێت‪ ،‬بۆی ‌ه سه‌رچاوه‌یه‌ك‬ ‫ی راگه‌یاند‬ ‫ی ‪16‬ه‌وه‌ به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫له‌لیوا ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ی ‌ه مالیكی هێز بنێرێت بۆ‬ ‫ی ‪16‬و ئه‌و لیوایه‌ش‬ ‫جێگرتنه‌وه‌ی‌ لیوا ‌‬ ‫ئاماده‌ نیه‌ ئه‌و شوێن ‌ه چۆڵبكات‌و‬ ‫ی شه‌ڕ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫مه‌ترسی دروستبون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ربازی‌ له‌ده‌وروبه‌ر ‌‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫دوزخورمات���و به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‬ ‫ی‬ ‫هه‌فته‌ی���ه‌ك پێش ئێس���تا حكومه‌ت ‌‬ ‫به‌غدا دو فه‌رمانده‌ی���ی لیوایان ناردبو‬ ‫ی‬ ‫بۆ حلێ���وه‌‪ ،‬یه‌كێكیان ب���ۆ جێگاك ‌ه ‌‬ ‫ی ‪ ،16‬ئ���ه‌و‬ ‫لی���وا به‌ختی���ار له‌لی���وا ‌‬ ‫دیكه‌یان خۆی‌و ‪ 50‬س���ه‌ربازو پاسه‌وان‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 16‬هه‌مو ‌‬ ‫هاتبون بۆ ئ���ه‌و‌هی‌ لیوا ‌‬ ‫ی ترو ئه‌مان‬ ‫بگوێزرێته‌وه‌ بۆ ناوچه‌یه‌ك ‌‬ ‫جێگه‌یان بگرنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم لیوا به‌ختیار‬ ‫ده‌س���تهه‌ڵگرتنی‌ نه‌كردوه‌و ئاماده‌ نی ‌ه‬ ‫وازبهێنێ���ت‌و بگوێزرێت���ه‌وه‌‪ ،‬هاوكات‬

‫ی دیكه‌و ‪ 50‬سه‌ربازه‌كه‌ش هه‌ر‬ ‫لیواكه‌ ‌‬ ‫له‌و شوێن ‌ه ماونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه ئاماژه‌شی به‌وه‌كرد‬ ‫ی خ���ودی‌ لیوا‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ گواس���تنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر‪ ،‬فه‌رمان ‌‬ ‫به‌ختیاردا بۆ ش���وێنێك ‌‬ ‫گواس���تنه‌و‌هی‌ لیواكه‌ش���ی به‌جی���ا‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ركوش‌و ده‌ل ‌‬ ‫ده‌رچو‌ه بۆ ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫عه‌باس له‌س���ه‌عدییه‌و عه‌ره‌ب ده‌خه‌ن ‌ه‬ ‫جێگاكه‌یان‪.‬‬ ‫ی ‪ 16‬زیات���ر هه‌ش���ت مانگ ‌ه‬ ‫لی���وا ‌‬ ‫له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌ حلێ���وه‌ له‌دوزخورماتو‬ ‫جێگیرك���راون‪ ،‬ك���ه‌ له‌چ���وار ف���ه‌وج‬ ‫ی ‪700‬‬ ‫پێكدێت ك ‌ه هه‌ر فه‌وجێك نزیكه‌ ‌‬ ‫سه‌ربازه‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌مه‌ترس���ی دروستبون ‌‬ ‫ی‬ ‫ش���ه‌ڕی نێوان پێش���مه‌رگه‌و س���وپا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناحیه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ت ‌‬ ‫عێراق س���ه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌زان ‌‬ ‫قه‌ره‌ته‌په‌ ره‌حیم عه‌زیز به‌دور ‌‬ ‫شه‌ڕ له‌نێوان سوپای عێراق‌و پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی "س���وپا له‌ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫روب���دات‌و وت��� ‌‬ ‫قه‌ره‌ته‌په‌ داوا ده‌كه‌ن پێش���مه‌رگه‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌یه‌ چۆڵبكات‪ ،‬بۆیه‌ دۆخه‌كه‌ زۆر‬ ‫مه‌ترسیدارو شێواوه‌و من پێموایه‌ شه‌ڕ‬ ‫ی عێراق‬ ‫له‌نێوان پێش���مه‌رگه‌و س���وپا ‌‬ ‫روده‌دات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ناحی���ه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬

‫قه‌ره‌ته‌په‌ بۆ ئاوێنه‌ باس���ی له‌وه‌شكرد‬ ‫ی قه‌ره‌یاتاخ‬ ‫ك ‌ه هه‌فته‌ی‌ پێشو له‌گوند ‌‬ ‫س���وپاو پێش���مه‌رگه‌ به‌رانب���ه‌ر یه‌كتر‬ ‫وه‌س���تانه‌وه‌و كێش���ه‌ رویدا‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌نزینخانه‌ی‌ نێو قه‌ره‌ته‌په‌ هێند‌ه ‌‬ ‫نه‌ماب���و ش���ه‌ڕ دروس���تبێت‪ ،‬ئه‌وه‌تا‬ ‫به‌رده‌وام ته‌قینه‌وه‌و ش���ه‌ڕ روده‌دات‌و‬ ‫ژیانی‌ خه‌ڵ���ك له‌مه‌ترس���یدایه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫من داوامكرد پێش���مه‌رگه‌ بهێنرێت ‌ه نێو‬ ‫قه‌ره‌ته‌پ���ه‌‪ ،‬چونك ‌ه س���وپا ناتوانێت‬ ‫ئه‌منییه‌تی‌ ناحیه‌ك ‌ه بپارێزێت"‪.‬‬ ‫ی ئاوێن ‌ه‬ ‫س���ه‌رچاو‌ه س���ه‌ربازییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوزخورمات���و ره‌خنه‌ ‌‬ ‫له‌ده‌وروب���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد گ���رت و وت ‌‬ ‫له‌س���ه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫"وه‌كو كورد بێسه‌روبه‌ری‌ زۆر له‌بڕیارو‬ ‫كاره‌كان���دا هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئێم��� ‌ه نازانن ئایا‬ ‫ش���ه‌ڕ ده‌كه‌ین یان نایكه‌ین یاخود ئه‌و‬ ‫شوێنانه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ تێدایه‌ راده‌ست‬ ‫ده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬پالنمان چییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌ڵێم‬ ‫ك���ورد تێڕوانینێكی‌ نیی��� ‌ه ئایا له‌گه‌ڵ‬ ‫سوننه‌دایه‌ یان شیعه‌؟‪ ،‬بۆیه‌ له‌ئێستادا‬ ‫ی شه‌ڕ‬ ‫مه‌ترس���ی گه‌وره‌ی‌ دروس���تبون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیوا ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت یان له‌ش���وێن ‌‬ ‫ی‬ ‫‪16‬و‌ه ده‌س���تپێده‌كات یان له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫كه‌ركوك"‪.‬‬ ‫ئه‌و س���ه‌رچاوه‌یه‌ باس���ی له‌وه‌شكرد‬

‫ ‬

‫ی‬ ‫ی ‪ 16‬ك ‌ه هه‌مو ‌‬ ‫ی لیوا ‌‬ ‫له‌سه‌ر كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ك���ورده‌ بارزان���ی‌ ئاگاداركراوه‌ت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 16‬هه‌مو ‌‬ ‫ی وتراوه‌ لی���وا ‌‬ ‫"به‌بارزان ‌‬ ‫ك���ورده‌و چی ب���كات‪ ،‬ئای���ا هه‌مویان‬ ‫وازبهێن���ن یاخود هه‌م���و لیواك ‌ه بێت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ره‌ی‌ ك���ورده‌وه‌‪ ،‬چونك��� ‌ه مالیك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یانگۆڕێ���ت‌و پالنی‌ هه‌یه‌ ته‌فروتونا ‌‬ ‫بكات‪ ،‬كه‌چی وه‌اڵمی‌ نه‌داونه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌2‬‬ ‫پێش���مه‌رگه‌یه‌كیش له‌لی���وا ‌‬ ‫ی پێش���مه‌رگه‌ ك���ه‌ هه‌فته‌یه‌ك ‌ه‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫گواس���تراونه‌ته‌و‌ه بۆ حلێوه‌ی‌ ناوچه‌ ‌‬ ‫ی "ئه‌گه‌ر هه‌ی ‌ه‬ ‫دوزخورماتو بۆ ئاوێن ‌ه وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 16‬مالیك ‌‬ ‫ی لیوا ‌‬ ‫به‌هۆی كێش���ه‌ك ‌ه ‌‬ ‫هێز بنێرێت‌و ش���ه‌ڕ روبدات‪ ،‬بۆی ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی سێ له‌لیوا ‌‬ ‫وه‌كو پێشمه‌رگه‌ی‌ فه‌وج ‌‬ ‫دوی‌ تایبه‌تی سه‌ر به‌وه‌زیری پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫له‌ته‌یناڵه‌و‌ه هێنراوین بۆ ئه‌م ناوچه‌یه‌و‬ ‫ئێستا له‌ئاماده‌باشیداین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رچاوه‌ س���ه‌ربازیی ‌ه بااڵك���ه‌ ‌‬ ‫ئاوێن ‌ه به‌دوری‌ نازانێت ش���ه‌ڕ روبدات‌و‬ ‫ی‬ ‫دۆخه‌ك���ه‌ به‌مه‌ترس���یدار زان���ی‌‌و وت ‌‬ ‫ی س���وپا له‌نزیك‬ ‫"پ���اش كش���انه‌و‌ه ‌‬ ‫حه‌ویج ‌ه پێشمه‌رگ ‌ه چوبوه‌ جێگه‌یان‪،‬‬ ‫ی پێشو هاتبونه‌و‌ه داوایانده‌كرد‬ ‫هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫پێش���مه‌رگ ‌ه ئه‌و جێگای���ه‌ چۆڵ بكات‬ ‫ئه‌گه‌رن���ا به‌هێ���ز پێیانچۆڵده‌كرێ���ت‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم ‬

‫پێشمه‌رگه‌ش به‌ته‌حه‌داو‌ه رازی‌ نه‌بون‬ ‫ی دروس���تبو‪،‬‬ ‫چۆڵ���ی بك���ه‌ن‌و ئاڵۆزی ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئێستا كورد له‌هه‌مو ناوچه‌ ‌‬ ‫ته‌ماسدا هێزی‌ هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫شایه‌نی‌ ئاماژه‌كردن ‌ه رۆژان ‌ه له‌هه‌ندێك‬ ‫له‌و س���نوران ‌هی‌ ك ‌ه به‌هێڵی ته‌ماس���ی‬ ‫كوردستان‌و به‌غدا ناسراوه‌ شه‌ڕ له‌نێوان‬ ‫س���وپای‌ عێراق‌و پێشمه‌رگ ‌ه روده‌دات‪،‬‬ ‫ی قه‌ره‌ته‌پ���ه‌ی‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌ناوچ���ه‌ ‌‬ ‫ی دیاله‌و دوزخورماتو‬ ‫س���ه‌ر به‌پارێزگا ‌‬ ‫ی س���ه‌اڵحه‌دین‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌پارێ���زگا ‌‬ ‫رۆژانه‌ ته‌قینه‌وه‌ ئه‌نجامده‌درێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌ هه‌وڵی���دا رای به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫ی‬ ‫گشتی‌ پۆلیس���ی به‌رگری‌و فریاكه‌وتن ‌‬ ‫س���لێمانی لیوا كاكه‌مه‌ن���د كاكه‌ڕه‌ش‬ ‫وه‌ربگرێت ك ‌ه ئێستا كراوه‌ته‌ به‌رپرسی‬ ‫ی‬ ‫ی ناوچه‌ ‌‬ ‫هه‌م���و هێ���ز‌ه كوردییه‌كان��� ‌‬ ‫دوزخورمات���و‪ ،‬ب���ه‌اڵم په‌یوه‌ندییه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ به‌ئه‌فس���ه‌ره‌ كورده‌كان ‌‬ ‫جێگۆڕك��� ‌‬ ‫به‌رده‌ست نه‌بو‪.‬‬ ‫ی ن���او س���وپا ده‌كات‌و ده‌یانگوازێته‌وه‌و‬ ‫ئه‌م��� ‌ه له‌كاتێكدای���ه‌ ك���ه‌ به‌پێ��� ‌‬ ‫ی ت���وڕه‌ ب���وه‌و‬ ‫زانیاریه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌‪ ،‬چه‌ند رۆژێك الیانده‌ب���ات‪ ،‬مالیك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌وه‌فده‌ك��� ‌هی‌ وتو‌ه كه‌ من فه‌رمانده‌ ‌‬ ‫ی وه‌فده‌ك ‌ه ‌‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر له‌كاتی‌ سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراقم‌و كه‌س بۆ ‌‬ ‫ی هێز‌ه چه‌كداره‌كان ‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م به‌س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزان���ی‌ ب���ۆ به‌غ���دا‪ ،‬نییه‌ له‌وباره‌و‌ه ره‌خنه‌م ئاڕاست ‌ه بكات‬ ‫ی ئه‌م كاره‌ له‌ده‌س���ه‌اڵت ‌ه‬ ‫ی له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی هه‌رێم ناڕه‌زای ‌‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ كه‌ وه‌فد ‌‬ ‫ی یاسایی‌‌و ده‌ستورییه‌كانی‌ مندایه‌‪.‬‬ ‫خۆیان به‌رامبه‌ر به‌و‌ه ده‌ربڕیوه‌ مالیك ‌‬

‫ی‬ ‫سوپا له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫قه‌ره‌ته‌پ ‌ه داوا‬ ‫ده‌كه‌ن پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫ئه‌و ناوچه‌ی ‌ه‬ ‫چۆڵبكات‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫دۆخه‌ك ‌ه زۆر‬ ‫مه‌ترسیدارو شێواوه‌‬

‫ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی پارتی "ساسان عه‌ونی‌"‪:‬‬

‫كاریگه‌ری ‌ی غیابی مام جه‌الل به‌كوردستانه‌و‌ه دیاره‌‬ ‫ئا‪ :‬نزار گزالی‬ ‫ساسان عه‌ونی به‌رپرسی ده‌سته‌ی‬ ‫رێكخراوه‌ جه‌ماوه‌ری‌و پیشه‌ییه‌كان‌و‬ ‫ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پارتی له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت‬ ‫"ده‌زگای پاراستن‪ ،‬ئه‌ركی پاراستنی‬ ‫ئاسایشی كوردستانی له‌ئه‌ستۆدایه‌‪،‬‬ ‫به‌الم به‌داخه‌وه‌ زۆرجار هه‌وڵی ئه‌وه‌‬ ‫ده‌درێت له‌سه‌نگی كه‌مبكرێته‌وه‌و‬ ‫به‌چه‌ندین شێوه‌ی جیاجیا ده‌كه‌ونه‌‬ ‫قسه‌ هه‌ڵبه‌ستن بۆی"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێی زانیاریه‌كان به‌ش���ێك‬ ‫له‌كادێرانی پارتی له‌دڵس���ۆزییانه‌وه‌ بۆ‬ ‫بارزانی داوایانكردوه‌و نامه‌یان ناردوه‌ كه‌‬ ‫جارێكیتر خۆی كاندید نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫وایه‌؟‬ ‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬نازانم ئه‌و زانیاریه‌‬ ‫له‌ چ س���ه‌رچاوه‌یه‌كه‌وه‌ به‌ده‌ست ئێوه‌‬ ‫گه‌یش���توه‌‪ ،‬م���ن وه‌ك���و خ���ودی خۆم‬ ‫ئه‌وه‌ یه‌كه‌مجاره‌ گوێبیس���تی قسه‌یه‌كی‬ ‫له‌وجۆره‌ بم‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا من پێچه‌وانه‌ی‬ ‫پرس���یاره‌كه‌ی ت���ۆی ده‌بین���م‪ ،‬چونكه‌‬ ‫جه‌نابی سه‌رۆك هیچ كاتێك داوای پله‌ی‬ ‫نه‌ك���ردوه‌‪ ،‬جه‌نابی س���ه‌رۆك هێنده‌ی‬ ‫له‌مش���وری به‌رژه‌وه‌ن���دی میلله‌ته‌كه‌ی‌و‬ ‫دابینكردنی ئه‌و به‌رژه‌وه‌ندیانه‌یه‌ هه‌رگیز‬ ‫گرنگی به‌پله‌و پایه‌ نه‌داوه‌و ئه‌و ده‌ڵێت‬ ‫من پێشمه‌رگه‌م‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌مو كادرانی‬ ‫پارتی‌و خه‌ڵكی تریش سه‌رۆكایه‌تی ئه‌و‬ ‫به‌پێویست ده‌زانن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تائێس���تا قس���ه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫كراوه‌ ئه‌گه‌ر بارزان���ی كاندید نه‌بێت بۆ‬ ‫پۆس���تی س���ه‌رۆكایه‌تی‪ ،‬كێ كاندیدی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی ده‌بێت؟‬ ‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬پێموایه‌ قسه‌كردن‬ ‫له‌س���ه‌ر بابه‌تی خۆ كاندیدك���ردن یان‬ ‫كاندیدنه‌كردن���ی ج���ارێ له‌الیه‌ن خودی‬ ‫خۆیه‌وه‌ یه‌كالیی نه‌بۆته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌كرێ‬ ‫ئه‌و پرسیاره‌ به‌شێوه‌یه‌كی دیكه‌ بكرێت‌و‬ ‫بڵێین ئایا له‌قۆناغی ئێستای كوردستان‌و‬ ‫ئه‌و گۆڕانكاریانه‌ی ناوچه‌كه‌و كێشه‌كانی‬ ‫نێ���وان هه‌رێ���م‌و به‌غ���داو ت���اد‪ ..‬ئایا‬

‫پێویس���تیمان به‌س���ه‌رۆك بارزانی هه‌یه‌‬ ‫ی���ان نا؟ من ده‌ڵێم به‌ڵێ پێویس���تیمان‬ ‫به‌جه‌نابی سه‌رۆكه‌و له‌هه‌مو الیه‌نێكه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك دۆخی كوردستان له‌عێراق‌و سه‌نگی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌و هه‌رێمایه‌تی‌و كوردستانی‬ ‫به‌ڕێزیان‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌روی كه‌س���ایه‌تی‌و‬ ‫مێژوی خۆی‌و حزبه‌كه‌ی‌و چه‌ندین الیه‌نی‬ ‫دیكه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬قس���ه‌یه‌ك هه‌یه‌ له‌ناو خه‌ڵكدا‬ ‫كه‌ ده‌ڵێن نێچیرڤان كاندید ده‌بێت؟‬ ‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬وه‌كو وتم تائێس���تا‬ ‫جه‌نابی س���ه‌رۆك خۆی ئه‌مه‌ی یه‌كالیی‬ ‫نه‌كردۆت���ه‌وه‌ ك���ه‌ ئایا خ���ۆی كاندید‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ یان نا‪ ،‬ئیتر هه‌مومان چاوه‌ڕێی‬ ‫سه‌رۆك‌و بڕیاره‌كانی جه‌نابی سه‌رۆكین‪،‬‬ ‫كه‌ جه‌نابیشی یه‌كالیی كرده‌وه‌ ئه‌وكات‬ ‫وه‌كو ده‌گوترێت (لكل حادث حدیث)‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌ك ئاش���كرایه‌ دوای غیابی‬ ‫تاڵه‌بانی هاوكێشه‌كان روله‌گۆڕانكارین‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕوان���ی ئه‌وه‌ ناكه‌ن ك���ه‌ قاعیده‌ی‬ ‫یه‌كێتی جارێكیتر ده‌نگ به‌بارزانی نه‌دات‬ ‫گه‌ر كاندیدبكرێته‌وه‌؟‬ ‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬ئێمه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێتی‬ ‫نیش���تمانی كوردس���تان هاوپه‌یمان���ی‬ ‫س���تراتیژین‪ ،‬به‌یه‌ك���ه‌وه‌ كاروب���اری‬ ‫كوردس���تان به‌ڕێوه‌ ده‌به‌ین‌و باوه‌ڕمان‬ ‫به‌هاوپه‌یمانیه‌تیه‌كه‌ش هه‌یه‌‪ .‬تائیستاش‬ ‫له‌س���ه‌ری به‌رده‌وامین‪ .‬بێگومان غیابی‬ ‫س���ه‌رۆك مام جه‌الل كاریگ���ه‌ری هه‌بوه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر چه‌ند هاوكێش���ه‌یه‌ك له‌عێراقدا‬ ‫ته‌نان���ه‌ت كاریگه‌ری بۆ كوردس���تانیش‬ ‫هه‌بوه‌‪ .‬حیكمه‌ت���ی جه‌نابی مام جه‌الل‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌بردنی عێ���راق‌و كاریگه‌ریه‌كانی‬ ‫له‌س���ه‌ر كوردستانیش ش���وێنی دیاره‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم وه‌كو وتم ئێمه‌ هاوپه‌یمانین‌و له‌و‬ ‫بڕوایه‌دام هه‌ر بڕیارێك كه‌ سه‌ركردایه‌تی‬ ‫یه‌كێتی نیش���تمانی كوردستان بیدات‪،‬‬ ‫به‌ش���ێكی زۆری قاعیده‌ی ئ���ه‌و حیزبه‌‬ ‫پێیه‌وه‌ پابه‌ند ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬قس���ه‌و باسی ئه‌وه‌ هه‌یه‌ ئێوه‌‬ ‫كاریگه‌ریتان له‌س���ه‌ر مه‌كته‌بی سیاسی‬ ‫یه‌كێت���ی هه‌بوبێت بۆ ئ���ه‌وه‌ی له‌گۆڕان‬ ‫نزیكنه‌بنه‌وه‌‪ ،‬ئایا ئێوه‌ له‌نزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫یه‌كێتی‌و گۆڕان نیگه‌رانن؟‬

‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬هه‌ڵوێستی فه‌رمی‬ ‫پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان له‌كاتی‬ ‫خ���ۆی‌و له‌ئێستاش���دا ئه‌وه‌ی���ه‌ ك���ه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ نزیكبون���ه‌وه‌ی هه‌م���و الیه‌نه‌‬ ‫سیاسیه‌كاندایه‌ به‌یه‌كێتی‌و گۆڕانیشه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆ بیرهێنانه‌وه‌ش جه‌نابی سه‌رۆك‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای جیابون���ه‌وه‌ی گ���ۆڕان‬ ‫ئاماده‌باش���ی خۆی نیش���اندا كه‌ هه‌مو‬ ‫هاوكاریه‌كی هه‌ردوال بكات بۆ له‌یه‌كتری‬ ‫نزیكبونه‌وه‌و یه‌كخس���تنه‌وه‌ی نێوماڵی‬ ‫یه‌كێتی‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌چه‌ندین كۆبونه‌وه‌ی‬ ‫دوقۆڵی ئه‌وه‌ باس���كراوه‌ كه‌ پارتی هیچ‬ ‫ج���ۆره‌ هه‌س���تیاریه‌كی له‌نزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫هی���چ كام له‌الیه‌نه‌ سیاس���یه‌كان نیه‌‪،‬‬ ‫جگ���ه‌ ل���ه‌وه‌ش یه‌كێت���ی بۆخۆی���ان‬ ‫حزبێك���ن‌و بڕی���اری سیاس���ی خۆی���ان‬ ‫هه‌ی���ه‌‌و له‌نزیكبونه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵ‌ هه‌ر‬ ‫حزبێك ئ���ه‌وان به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی خۆیان‬ ‫ره‌چاوده‌كه‌ن نه‌ك مه‌سائیلی دیكه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێتانوانییه‌ گه‌ر نه‌وش���یروان‬ ‫مس���ته‌فا خۆی كاندیدبكات بۆ پۆستی‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‪ ،‬ده‌نگی قاعیده‌ی‬ ‫یه‌كێتی بۆ خۆی ده‌بات؟‬ ‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬ئه‌و پرسیاره‌ ده‌بێت‬ ‫ئاراس���ته‌ی قاعیده‌ی یه‌كێتی بكرێت كه‌‬ ‫ئایا نه‌وش���یراون مس���ته‌فایان تا چه‌ند‬ ‫قبوڵ���ه‌ وه‌كو كاندید‪ ،‬بۆی���ه‌ من ناتوانم‬ ‫به‌ناوی ئه‌وانه‌وه‌ قسه‌بكه‌م‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬باشه‌ ئێوه‌ سیسته‌می حكومتان‬ ‫له‌كوردستاندا به‌شێوه‌یه‌ك رێكخستوه‌ كه‌‬ ‫وه‌الئی هه‌مو هێزی پێشمه‌رگه‌و ئاسایش‪،‬‬ ‫پاراستن‪ ،‬زانیاری‌و دژه‌تیرۆر بۆ دو حیزبه‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتداره‌كه‌ی ئێستای كوردستانه‌‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌ئێوه‌ كه‌س���ێكی تر ده‌ربچێت بۆ‬ ‫نمونه‌ (س���ه‌الحه‌دین به‌هائه‌دین) چۆن‬ ‫ئاوا ئیشی له‌به‌رده‌ڕوات؟‬ ‫ساسان عه‌ونی‪ :‬به‌ڕای من هه‌ڵبژاردن‬ ‫فاڵگرتنه‌وه‌ نیه‌ ك���ه‌ به‌ئه‌گه‌رو گریمانه‌‬ ‫قسه‌ی له‌س���ه‌ربكرێت‌و باس له‌ئه‌گه‌ری‬ ‫ده‌رچونی كه‌س���ێكی دیكه‌ بكرێت‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌وه‌ س���ه‌دا (‪)٧٠‬ی خه‌ڵكی كوردستان‬ ‫له‌راب���ردو ده‌نگیان به‌جه‌نابی س���ه‌رۆك‬ ‫داوه‌‪ ،‬به‌رێزیش���یان زۆر به‌لێوه‌شاوه‌یی‬ ‫كاری له‌س���ه‌ر ئه‌و الیه‌نانه‌ كردوه‌ كه‌ تۆ‬

‫تائێستا جه‌نابی‬ ‫سه‌رۆك خۆی یه‌كالیی‬ ‫نه‌كردۆته‌وه‌ كه‌ خۆی‬ ‫كاندید ده‌كاته‌وه‌ یان‬ ‫نا‪ ،‬هه‌مومان چاوه‌ڕێی‬ ‫بڕیاره‌كانی سه‌رۆكین‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ده‌كه‌ی‪ ،‬هه‌م هێزی پێشمه‌گه‌‬ ‫هه‌م داموده‌زگاكانی ئاسایشی ناوخۆیی‬ ‫كوردس���تانی ده‌ربازكرد له‌مه‌س���ه‌له‌ی‬ ‫هه‌بون���ی دو هێ���زی پێش���مه‌رگه‌و دو‬ ‫ده‌زگای ئاس���ایش‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش هیچ‬ ‫گۆڕانكاریه‌كی وا دراماتیكی له‌كوردستان‬ ‫روین���ه‌داوه‌ كه‌ خه‌ڵكێ���ك له‌بابه‌تی ئه‌و‬ ‫به‌ڕێ���زه‌ی كه‌ ناوت هێنا هاوكێش���ه‌كان‬ ‫بگۆڕێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا ئ���ه‌وه‌ی ك���ه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی���داره‌ به‌ئێمه‌ ئه‌وانه‌ی كه‌ له‌ناو‬ ‫داموده‌زگاكانی پێش���مه‌رگه‌و ئاسایشی‬ ‫ناوخ���ۆ كارده‌كه‌ن له‌س���ه‌ر بنه‌مایه‌كی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌و نیش���تمانی‌و پس���پۆڕیی كار‬ ‫له‌و ده‌زگایه‌ن���ه‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬خه‌ڵكانێكن‬ ‫س���ه‌رپێبونیان بۆ نیش���تیمان‌و خاكی‬ ‫كوردستانه‌ نه‌ك ئینتیمای حزبی‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬دوب���اره‌ من به‌ش���ێوه‌یه‌كی‬ ‫گریمانه‌یی ده‌پرس���مه‌وه‌و ده‌ڵیم ئه‌گه‌ر‬ ‫هاتو هه‌ر گۆڕانكایه‌ك له‌و هاوكێش���انه‌‬ ‫رویدا كه‌ ت���ۆ ئاماژه‌یان ب���ۆ ده‌كه‌یت‪،‬‬ ‫ئای���ا پێتوای���ه‌ كێش���ه‌ دروس���ت ببێت‬ ‫له‌ده‌ستاوده‌ستكردنی ده‌سه‌اڵت؟‬ ‫ساس���ان عه‌ون���ی‪ :‬ج���ارێ گریمانه‌‬ ‫ده‌بێت تۆزێك له‌واقع نزیكبێت‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫قس���ه‌ی له‌سه‌رده‌كرێت‪ .‬به‌اڵم بۆ بڕگه‌ی‬ ‫دوه‌م���ی پرس���یاره‌كه‌ت ك���ه‌ تایبه‌ت���ه‌‬ ‫به‌ترس له‌مه‌سه‌له‌ی ده‌ستاوده‌ستكردنی‬ ‫ده‌سه‌اڵت من ده‌ڵێم سه‌رۆكێك كه‌ (‪)٢٢‬‬

‫ ‬ ‫ساسان عه‌ونی‬ ‫ساڵ به‌ر له‌ئێس���تا له‌گه‌رمه‌ی حه‌ماسی‬ ‫خه‌ڵ���ك له‌راپه‌ڕین كه‌ هێش���تا نیوه‌ی‬ ‫كوردستان ئازاد نه‌بوبو‪ ،‬بێت له‌گه‌رمه‌ی‬ ‫عونفوان���ی شۆڕش���گێری‌و هه‌بون���ی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتی شۆڕش���گێڕی‌و ده‌سه‌اڵتی‬ ‫حزبه‌كانی به‌ره‌ی كوردستانی به‌خه‌ڵكی‬ ‫كوردستان بڵێت بڕیاری سیاسی‌و بڕیاری‬ ‫چاره‌نوسس���از له‌سه‌ر پاش���ه‌ڕۆژی ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌و له‌س���ه‌ر جۆری حوكومڕانی ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ ده‌بێت خه‌ڵكی كوردستان خۆیان‬ ‫بیده‌ن‌و هه‌ڵبژاردن بكه‌ن‌و په‌رله‌مانێكی‬ ‫هه‌ڵبژێ���ردراوو ده‌زگایه‌ك���ی ئی���داری‬ ‫هه‌ڵبژێردراو پێكبهێن���ن‪ ،‬پێموانیه‌ ئه‌و‬ ‫قه‌ناعه‌ته‌ كه‌ له‌وس���اوه‌ هه‌بوبێت ئێستا‬ ‫تۆزقاڵێك گۆڕانكاری به‌سه‌ردا هاتبێت‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و به‌پێچه‌وانه‌وه‌ وا ڕه‌گی داكوتاوه‌‬ ‫كه‌ له‌دوا وتاری جه‌نابی سه‌رۆك ئاماژه‌ی‬ ‫ب���ه‌وه‌دا ك���ه‌ ره‌وڕه‌وه‌ی مێ���ژو به‌ره‌و‬ ‫دواوه‌ ناگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵكی كوردس���تان‬ ‫له‌ده‌سكه‌وت ‌ه دیموكراسیه‌كانیان پاشگه‌ز‬ ‫نابنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬م���ن با پرس���یارێكی ئه‌وه‌ت‬ ‫لێبك���ه‌م ك���ه‌ له‌ن���او چاودێران���دا زۆر‬ ‫ب���اس له‌وه‌ ده‌كرێ���ت به‌ڕێزتان یه‌كێكن‬ ‫له‌ڕاوێژكاره‌ نزیكه‌كانی مه‌سرور بارزانی‪،‬‬ ‫ئه‌م بازنه‌یه‌ی كه‌ به‌ده‌وری مه‌سروره‌وه‌ن‬ ‫له‌ن���او پاراس���تن وه‌ك حكومه‌تێك وان‬ ‫له‌ن���او حكومه‌تداو ته‌نانه‌ت س���ه‌رۆكی‬

‫فۆتۆ‪ :‬نزار‬

‫حكومه‌تیش ده‌س���ه‌اڵتی به‌سه‌ر ئێوه‌دا‬ ‫ناشكێ‪ ،‬ئه‌مه‌ بۆچی؟‬ ‫ساس���ان عه‌ونی‪ :‬من ده‌ڵێم ئه‌وه‌ هیچ‬ ‫بنه‌مایه‌ك���ی نیه‌‪ ،‬پاراس���تن ده‌زگایه‌كی‬ ‫نیش���تمانیه‌ به‌پێی یاس���ای خ���ۆی كه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی كوردس���تان ئیقراركراوه‌‬ ‫كارده‌كات‪ .‬ئێم���ه‌ له‌ن���او پارتی به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك به‌و شێوه‌ بیرناكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ی ئه‌و ده‌زگایه‌ ئه‌ركی پاراس���تنی‬ ‫ئاسایش���ی كوردستانی له‌ئه‌س���تۆدایه‌‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌داخه‌وه‌ زۆرجار لێ���ره‌و له‌وێ‬ ‫هه‌وڵی ئه‌وه‌ ده‌درێت له‌سه‌نگی پاراستن‬ ‫كه‌مبكرێت���ه‌وه‌و به‌چه‌ندی���ن ش���ێوه‌ی‬ ‫جیاجی���ا ده‌كه‌ونه‌ قس���ه‌ هه‌ڵبه‌س���تن‬ ‫ب���ۆی‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ من به‌رپرس���یارێتیم‬ ‫له‌ناو پاراستن نیه‌و به‌رپرسی ڕێكخراوه‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریه‌كانی پارتیم‪ ،‬به‌اڵم ده‌مه‌وێت‬ ‫له‌رێگ���ه‌ی ئاوێن���ه‌وه‌ رایبگه‌یه‌نین ئێمه‌‬ ‫له‌ن���او پارتی پابه‌ن���دی مه‌ركه‌زیه‌تین‌و‬ ‫هه‌مومان پابه‌ن���دی بڕیاره‌كانی جه‌نابی‬ ‫س���ه‌رۆكین‪ ،‬له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ش په‌روه‌رده‌‬ ‫كراوین كه‌ به‌رژه‌وه‌ندیه‌ نیش���تمانیه‌كان‬ ‫بخه‌ینه‌ سه‌روی به‌رژه‌وه‌ندیه‌ حزبیه‌كان‪،‬‬ ‫حكومه‌تی���ش به‌ش���ێكه‌ له‌تۆكمه‌كردن‌و‬ ‫به‌ره‌وپێش���بردنی ئه‌زمون���ی حوكمڕانی‬ ‫له‌هه‌رێم���ی كوردس���تان‌و رێزگرت���ن‌و‬ ‫سه‌رخس���تنی كاره‌كان���ی ئه‌رك���ی‬ ‫هه‌مومانه‌‪.‬‬

‫کوردستانی‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫په‌که‌که‌‪ :‬کشاندنه‌وه‌مان‬ ‫زیان بەهیچ کەس‌و الیەنێک ناگه‌یه‌نێت‬

‫‪5‬‬

‫به‌ختیار عه‌لی ده‌ینوسێت‬

‫جوانییەکانی ناڕێکی‬ ‫(‪)11‬‬ ‫ئەنتیگۆن���ا‌و درێ���ژەدان ب���ە نەرێتی‬ ‫بنەماڵەیەکی خراپەکار ــ لێکدانەوەی‬ ‫جودیس باتلەر ــ‬

‫گه‌ریالکانی په‌که‌که‌‬

‫موراد قه‌ره‌یالن‬ ‫ئا‪ :‬شاسوار مامە‬ ‫پرۆسەی کشانەوەی گەریالکان کە‬ ‫لە (‪)8‬ی ئایار دەستیپێکرد لەالیەن‬ ‫ناوەندی گشتی ‪ IHD‬بە سەرپەرشتی‬ ‫بەرپرسی ناوەندی گشتی رێکخراوەکەو‬ ‫‪ ٢٥‬بەڕێوەبەری دیکە چاودێری‬ ‫دەکرێت‪.‬‬

‫فۆتۆ‪:‬‬

‫‪AP‬‬

‫كشانه‌وه‌ی گه‌ریالكانی په‌كه‌كه‌‪..‬‬

‫مه‌ترسیه‌كانی له‌سه‌ر سوریا‌و ئێران‬

‫گەریالکان‬ ‫بەنهێنی‌و گروپ‬ ‫گروپ لەشەودا‬ ‫دەکشێنەوەو‬ ‫نزیک نابنەوە‬ ‫له‌سەربازگەکانی‬ ‫تورکیا بۆ ئەوەی‬ ‫هیچ پێکدادانێک‬ ‫ڕونەدات‪،‬‬ ‫پڕۆسەی‬ ‫کشانەوەکە زۆر‬ ‫دەخایەنێت‌و کاتی‬ ‫پێویستە‬

‫لە ‪٨‬ی ئایارەوە بەفەرمی گەریالکانی‬ ‫هێزەکانی پاراس���تنی گەل هەپەگە کە‬ ‫گرێ���دراوی کۆما جڤاکێن کوردس���تان‬ ‫کەجەکەن‪ ،‬دەس���تیانکرد بەکش���انەوە‬ ‫لەس���نوری تورکیا‪ .‬لەئاس���تی تورکیا‬ ‫لەچەندی���ن الوە ئامادەکاری���ی جیاجیا‬ ‫دەکرێ���ت بۆ پڕۆس���ەی کش���انەوەی‬ ‫گەریالکان‪ .‬هەرچەندە بۆ چاودێریکردنی‬ ‫پڕۆس���ەی کش���انەوەی گەری�ل�اکان‪،‬‬ ‫پارلەمانی تورکیا کۆمسیۆنی چاودێریی‬ ‫پێکهێناوە‪ ،‬هەروەها سوپای تورکیاش‬ ‫بەوردی چاودێریی ئەو ناوچانە دەکات‬ ‫کە گەریالکان���ی پەکەکە لێی جێگیرن‪،‬‬ ‫لەهەفت���ەی ڕاب���ردوش سەرلەش���کری‬ ‫س���وپای تورکی���او فەرماندارەکان���ی‬ ‫هێزی وشکانی‌و ئاس���مانی‌و دەریایی‌و‬ ‫جەندەرم���ە گەش���تێکی بەرفراوانیان‬ ‫ب���ۆ ناوچەکان���ی باکوری کوردس���تان‬ ‫کردو چەندین س���ەربازگەی س���وپای‬ ‫تورکیایان بەس���ەرکردەوەو ڕاگەیەندرا‬ ‫کە سوپا بەوردی چاودێریی جموجۆڵی‬ ‫گەریالکان���ی پەکەک���ە دەکات‪ ،‬بەپێی‬ ‫زانیاری س���ەرچاوەکانی هەواڵ سوپای‬ ‫تورکیا لەس���ەرەتای مانگ���ی ئایارەوە‬ ‫ژمارەی س���ەربازو خاڵەکانی پشکنینی‬ ‫لەناوچە سنورییەکان زیادکردوە‪.‬‬ ‫کۆمەڵ���ەی مافەکانی مرۆڤ ئاماژەی‬ ‫بەوەش���کردوە‪ ،‬ب���ۆ چاودێریکردن���ی‬ ‫پرۆس���ەی کش���انەوەی گەری�ل�اکان‬ ‫بانگهێش���تی فیدراس���یۆنی مافەکانی‬ ‫مرۆڤ���ی نێودەوڵەت���ی‌و رێکخ���راوی چۆن ئێمە خاوەن بڕیارین‪ ،‬دەوڵەتیش‬ ‫لێبوردن���ی نێودەوڵەت���ی‌و نوێن���ەری بەبڕیاربێت بۆ چارەس���ەری ئاشتیانە‪،‬‬ ‫رێکخراوی چاودێری مافەکانی مرۆڤیان س���ەبارەت بەلێدوانەک���ەی س���ەرۆک‬ ‫وەزیران���ی تورکی���ا ک���ە ڕایگەیاندبو‬ ‫کردوە بۆ ئەوەی بێنە تورکیا‪.‬‬ ‫لەنوێترین لێدوانی دا‪ ،‬موراد قەرەیالن چەکدارانی پەکەک���ە لەکوێ هاتون‪ ،‬با‬ ‫س���ەبارەت بەکش���انەوەی گەریالکان‪ ،‬بچنەوە ئ���ەوێ‪ ،‬ڕایگەیاند؛ گەریالکانی‬ ‫ڕایگەیاند؛ پەکەکە جواڵنەوەیەکە کاتێک ئێمە لەهیچ ش���وێنێکی دیکە نەهاتون‪،‬‬ ‫بەڵێندەدات دەیگەیەنێتە جێ‪ ،‬ئێمە لە منداڵی باکوری کوردستانن‌و هەرلەوێ‌و‬ ‫‪٨‬ی ئایارەوە دەس���تمان بەکشانەوەی لەخاکی خۆیان لەدایکبون‌و پەیوەندییان‬ ‫گەری�ل�اکان کردوەو هەتا ئێس���تا هیچ بەچیاکانەوە کردوە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەو لێدوانان���ەی لەبارەی‬ ‫کێش���ەیەک دروست نەبوە‪ ،‬ئەگەر بەو‬ ‫شێوەیە پڕۆس���ەکە بەڕێوەبچێت‪ ،‬ئەوا کش���انەوەی گەری�ل�اکان بۆ باش���وری‬ ‫لەماوەیەکی کەمدا پڕۆس���ەی کشانەوە کوردس���تان دەدرێن کە بەهەڕەش���ەی‬ ‫کۆتای���ی دێت‪ ،‬وتیش���ی لەچەند ڕۆژی دەزان���ن‪ ،‬قەرەیالن وتی‪ :‬ئ���ەم بابەتە‬ ‫داهات���و یەکەمین گروپ���ی گەریالکان هیچ پەیوەن���دی بەهەڕەش���ەوە نییە‪،‬‬ ‫دەگاتە هەرێمەکانی پاراس���تنی مێدیا ئەگەر ئێمە هەڕەشە بواین هێزەکانمان‬ ‫(ناوچەکانی ژێر دەس���ەاڵتی پەکەکە)‪ ،‬لەدەریای ڕەش‌و دێرسیم نەدەکشاندەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر هەر هێرش���ێک هاوشێوەی ئێمە لەس���اڵی ‪ ٢٠١٣‬گەیش���تینە ئەو‬ ‫ڕوداوەکانی س���اڵی ‪ ١٩٩٩‬ڕوبدات‪ ،‬ئەوا خاڵەی کە دەوری دەوڵەت تەنگبکەین‪،‬‬ ‫گەریالکان خۆیان دەپارێزن‌و پڕۆسەی ئەگ���ەر ئێمە نیەت���ی ئەوەمان هەبوایە‬ ‫کشانەوە دەوەستێت‪ ،‬قەرەیالن هێمای ببینە هەڕەش���ە‪ ،‬ئەوا هەڵوێس���تێکی‬ ‫بۆ ئەوەش کرد لەس���اڵی ‪ ١٩٩٩‬لەکاتی وامان نەدەبو‪.‬‬ ‫ئاوێنە ویس���تی لێدوانی هەپەگە لەو‬ ‫کش���انەوەی گەریالکانم���ان کەمینیان‬ ‫ب���ۆ دان���راو ئۆپەراس���یۆن ئەنجامدراو بارەی���ەوە وەربگرێت‪ ،‬ب���ەاڵم بەختیار‬ ‫ژمارەیەک���ی زۆر گەریال ش���ەهیدبون‪ ،‬دۆغ���ان وتەبێ���ژی ڕاگەیاندنی هەپەگە‬ ‫ئەگەر ئ���ەو ڕوداوە دوبارەبێتەوە ئەوا لەوەاڵم���ی ئاوێن���ەدا وتی؛ پڕۆس���ەی‬ ‫پڕۆسەی ئاش���تی دەوەستێت‪ ،‬چونکە کش���انەوەی گەریال دەس���تیپێکردوەو‬ ‫کش���انەوەی گەریال تەنه���ا هەنگاوێکی لەئێستادا هیچ لێدوانێکمان نییە‪.‬‬ ‫دیار قامیش���لۆ‪ ،‬ئەندام���ی کۆمیتەی‬ ‫پڕۆسەی ئاش���تییە‪ .‬سەرۆکی کۆنسەی‬ ‫بەڕێوەب���ەری کەجەکە ڕاش���یگەیاند؛ ڕاگەیاندنی کۆما جڤاکێن کوردس���تان‬ ‫بەرپرس���یاری ئ���ەم پڕۆس���ەیە ئێمەو کەجەک���ە‪ ،‬بەئاوێن���ەی ڕاگەیان���د؛‬ ‫دەوڵەت���ی تورکی���ن‪ ،‬پێویس���تە وەک لە‪٨‬ی ئایارەوە پڕۆس���ەی کش���انەوە‬

‫له‌دوای ده‌س���تپێكردنی پڕۆس���ه‌ی‬ ‫كشانه‌وه‌ی گه‌ریالكان بۆ سنوره‌كانی‬ ‫باش���وری كوردس���تان‪ ،‬وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی ئێ���راق له‌به‌یاننامه‌یه‌ك���دا‬ ‫هه‌ڵوێستی ئێراقی له‌باره‌ی كشانه‌وه‌ی‬ ‫گه‌ریالكانی په‌كه‌كه‌ بۆ س���نوره‌كانی‬ ‫هه‌رێمی كوردس���تان ئاش���كراكردو‬ ‫ڕایگه‌یان���د؛ ئێراق له‌دژی هاتنی هه‌ر‬ ‫گروپێكی چه‌كداره‌ بۆ س���نوره‌كانی‌و‬ ‫په‌س���ه‌ندی ن���اكات گه‌ریالكان���ی‬ ‫په‌كه‌كه‌ له‌چیاكانی "باكوری ئێراق"‬ ‫جێگیربكرێن‪.‬‬ ‫چاودێران ئه‌م هه‌ڵوێست‌و نیگه‌رانیه‌ی‬ ‫حكومه‌تی عێ���راق ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ‬ ‫نیگه‌رانی���ی میحوه‌ری ش���یعه‌كانی‬ ‫ناوچه‌كه‌ به‌رامبه‌ر به‌پڕۆسه‌ی ئاشتی‬ ‫نێوان په‌كه‌كه‌و توركیا‌و كش���انه‌وه‌ی‬ ‫گه‌ریالكان���ی په‌كه‌كه‌ له‌ن���او خاكی‬ ‫توركی���ا‪ ،‬ئه‌م چاودێران���ه‌ پێیانوایه‌‬ ‫په‌كه‌ك���ه‌ س���ه‌رله‌نوێ‌ هێزه‌كان���ی‬ ‫به‌پێی بارودۆخی ئێس���تای س���وریا‬ ‫دابه‌ش���ده‌كاته‌وه‌و له‌هه‌مانكاتیش���دا‬ ‫كۆماری ئیسالمی ئێران له‌وه‌ نیگه‌رانه‌‬ ‫كه‌ ئه‌م هێزه‌ جه‌نگاوه‌رو مه‌شقكردوه‌‬ ‫له‌سه‌ر سنوره‌كانی جێگیر ده‌بن‪.‬‬ ‫چاودێران پێیانوایه‌ په‌كه‌كه‌ به‌شێكی‬ ‫س���ه‌ره‌كی هێزه‌كانی روه‌و رۆژئاوای‬ ‫كوردستان ده‌بات به‌تایبه‌تی كه‌ ئێستا‬ ‫ناوچه‌یه‌كی هه‌ره‌ گرنگی پڕ له‌نه‌وتی‬ ‫ئ���ه‌و واڵت���ه‌ به‌ده‌س���ت گه‌ریالكانی‬ ‫‪YPG‬ی نزی���ك له‌په‌كه‌كه‌وه‌ن‌و ئه‌م‬ ‫هێزه‌ش مه‌به‌ستێتی بونی خۆی له‌و‬

‫ناوچه‌یه‌دا زیاتر به‌رامبه‌ر به‌ڕكه‌به‌رو‬ ‫نه‌یاره‌كانی جێگیر بكات‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی دیكه‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬ئێ���ران‬ ‫له‌كۆتایهێنان به‌و ئاگربه‌سته‌ له‌رزۆكه‌‬ ‫ده‌ترس���ێت ك���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ هێزه‌كانی‬ ‫پژاك���دا هه‌یه‌تی‌و كش���انه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫هێزانه‌ی په‌كه‌كه‌ش بۆ سه‌ر سنوری‬ ‫ئه‌و واڵته‌ هه‌رچی زیاتر پژاك به‌هێزو‬ ‫پشتئه‌ستورتر ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ جگه‌ له‌وه‌ی كه‌ كش���انه‌وه‌ی‬ ‫گه‌ریالكانی په‌كه‌كه‌‪ ،‬ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌‬ ‫زیاتر بۆ توركیا ده‌ڕه‌خس���ێنێت كه‌‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی كاریگه‌رتر بپه‌رژێته‌‬ ‫س���ه‌ر ده‌س���توه‌ردانه‌ ناو كاروباری‬ ‫سوریا‌و ئێران‌و عێراقیشه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫مای���ه‌ی نیگه‌رانیی ئێران‌و میحوه‌ری‬ ‫ش���یعه‌كانه‌‪ ،‬به‌ئه‌ندازه‌ی���ه‌ك ك���ه‌‬ ‫رۆژنامه‌كانی ئێران له‌مباره‌وه‌ ئاماژه‌‬ ‫ب���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن ك���ه‌ "توركی���ا ته‌نها‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ كاری به‌ئاشتی كردنه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫په‌كه‌كه‌‪ ،‬تا رژێمی ئێس���تای سوریا‬ ‫ده‌ڕوخێت‪ ،‬دوای ئه‌وه‌ ئاماده‌ی هیچ‬ ‫جۆره‌ سازش‌و ئاش���تیكردنێك نییه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ په‌كه‌كه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا‪ ،‬زۆرێك له‌چاودێران‬ ‫پێیانوایه‌ گه‌ر ئه‌م پرۆسه‌ی ئاشتی‌و‬ ‫رێكه‌وتن���ه‌ی نێ���وان په‌كه‌كه‌و كورد‬ ‫له‌الی���ه‌ك‌و توركی���ا له‌الیه‌كی تره‌وه‌‬ ‫به‌ئه‌نجام بگات‪ ،‬ئه‌وا لێنزیكبونه‌وه‌ی‬ ‫كوردو توركه‌كان كۆی هاوكێش���ه‌ی‬ ‫سیاسی‌و ئابوری رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‬ ‫به‌ره‌و گۆڕانكاری ده‌بات‪.‬‬

‫دەس���تیپیکردوە‪ ،‬بەاڵم تاکو ئێس���تا‬ ‫دڵنیانیم کە هیچ گروپێک گەیشتونەتە‬ ‫ش���وێنی خۆیان یان ن���ا‪ ،‬ئاماژەی بۆ‬ ‫ئەوەش کرد گەریالکان بەنهێنی‌و گروپ‬ ‫گروپ تەنها لەش���ەودا دەکش���ێنەوەو‬ ‫بەپێی پالن‌و ڕێکخس���تن دەکشێنەوەو‬ ‫نزیک نابنەوە لەخاڵ‌و س���ەربازگەکانی‬ ‫تورکیا ب���ۆ ئەوەی هی���چ پێکدادانێک‬ ‫ڕونەدات‪ ،‬بەو هۆیەش���ەوە پڕۆس���ەی‬ ‫کش���انەوەکە زۆر دەخایەنێ���ت‌و کاتی‬ ‫پێویس���تە‪ ،‬لەناوچەکان���ی وەک‬ ‫مێردی���ن‌و ئامەدو دێرس���یم لەوانەیە ‪٣‬‬ ‫مانگ پێویس���ت بێت هەت���ا گەریالکان‬ ‫دەکشێنەوە‪ ،‬چونکە ئەو ناوچانە دورن‌و‬ ‫گەریالکانیش بەپیادە ڕێگا دەبڕن‪ .‬ئەو‬ ‫بەرپرسەی ڕاگەیاندنی کەجەکە ئامادە‬ ‫نەبو هیچ زانیارییەک لەبارەی ژمارەی‬ ‫ئ���ەو گەریالیانەی دەکش���ێنەوە بدات‌و‬ ‫ڕایگەیاند؛ تەنها فەرماندارانی هەپەگە‬ ‫ئەوە دەزانن‪.‬‬ ‫سەبارەت بە بەیاننامەکەی حکومەتی‬ ‫ئێ���راق‪ ،‬ئەحم���ەد دەنیز "بەرپرس���ی‬ ‫پەیوەندییەکان���ی دەرەوەی کۆم���ا‬ ‫جڤاکێن کوردستان کەجەکە بەئاوێنەی‬ ‫ڕاگەیان���د؛ گەورەتری���ن کێش���ەی‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاست‪ ،‬کێشەی کوردە‪،‬‬ ‫هەتا ئەو کێش���ەیە چارەس���ەر نەبێت‬ ‫کێش���ەکانی دیکەش چارەس���ەرنابن‪،‬‬ ‫ئێستا لەباکوری کوردس���تان‌و تورکیا‬ ‫پڕۆس���ەیەک دەس���تیپێکردوە ب���ۆ‬ ‫چارەس���ەری ئاشتییانەی پرسی کورد‪،‬‬ ‫کش���انەوەی گەریالکان���ی هەپەگ���ە‬

‫پارچەیەک���ی ئ���ەو پڕۆس���ەیەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫هێزانەی ئێمە کە بەرەو س���نورەکانی‬ ‫باش���وری کوردستان دەکش���ێنەوە بۆ‬ ‫زیانگەیان���دن بەهیچ ک���ەس‌و الیەنێک‬ ‫نییە‪ ،‬ئێمە بۆ س���ەرکەوتنی پڕۆسەی‬ ‫ئاش���تی ئەو گەریالیانە دەکێشینەوەو‬ ‫پێش���تریش حکومەتی هەرێم بەفەرمی‬ ‫ڕایگەیاندوە کە پش���تیوانی لەپڕۆسەی‬ ‫ئاش���تی دەکات‪ ،‬لەئێس���تادا پێویستە‬ ‫هەمو الیەنەکان پش���تگیری پڕۆسەکە‬ ‫بکەن‪.‬‬ ‫ئەحمەد دەنیز‪ ،‬ڕاشیگەیاند؛ ئەگەر‬ ‫ئەو پڕۆس���ەیە س���ەربگرێت سودی بۆ‬ ‫هەم���و الی���ەک دەبێت‪ ،‬گەل���ی کورد‬ ‫گەلێک���ی ئاش���تیخوازە‪ ،‬بەڕێب���ازی‬ ‫سیاسی‌و دیموکراتی دەیەوێ مافەکانی‬ ‫بەدەستبێنێت‪.‬‬ ‫بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی‬ ‫کەجەک���ە بەیاننامەک���ەی حکومەت���ی‬ ‫عێراق���ی بەب���ێ واتاو بێبنەم���ا زانی‌و‬ ‫ڕایگەیاند؛ لەس���ەردەمی ڕژێمی سەدام‬ ‫حوس���ێنیش گەریالکانی ئێمە هەر لەو‬ ‫ناوچانە بون‪ ،‬کاتێک ڕژێمی سەدامیش‬ ‫ڕوخا ئێمە لەشوێنەکانی خۆمان ماینەوە‪،‬‬ ‫کە هاتوی���ن بۆ چیاکانی کوردس���تان‬ ‫پرسمان بەکەس نەکردوە‪ ،‬پێویستیش‬ ‫ناکات لەکشانەوەی گەریالکانمان پرس‬ ‫بەکەس بکەی���ن‪ ،‬ئێم���ە داوا لەعێراق‬ ‫دەکەین پش���تیوانی لەپڕۆسەکە بکەن‌و‬ ‫پێویس���ت ناکات ک���ەس نیگەران بێت‬ ‫لەکش���انەوەی گەریالکان‪ ،‬چونکە ئێمە‬ ‫هەڕەشەنین بۆ سەر ئێراق‪.‬‬

‫لە لێکدانەوەکەی هیگڵ���دا‪ ،‬هەوڵێکی‬ ‫گەورە هەیە بۆ ڕزگارکردنی ئەنتیگۆنا‬ ‫ل���ە س���ێبەری باوک���ی‪ .‬ئۆدیب���ۆس‬ ‫س���ەمبولی هەموو شتێکی حەرامی ناو‬ ‫خێزانە‪ .‬باوکی خۆی دەکوژێت‌و دایکی‬ ‫دەکات���ەوە بە ژنی خ���ۆی‪ .‬واتە هەر‬ ‫ن���رخ‌و بەهایەک کە خێ���زان ڕادەگرێت‬ ‫ئودیب���ۆس دەیخات���ە ژێرپێی‪ .‬دەبێت‬ ‫بڵێم کە ئۆدیبۆس یەکەمین گوناهباری‬ ‫ئ���ەم خێزانە سەیروس���ەمەرەیە نییە‪،‬‬ ‫تاوانباری هەرە سەرەکی لەم خێزانەدا‬ ‫پێ���ش ئۆدیبۆس‪ ،‬الیۆس���ی باوکێتی‪،‬‬ ‫کاتێک ب���ەو پ���ەڕی بێڕەحم���ی‌و بۆ‬ ‫پاراس���تنی ژیانی خۆی حوکمی مەرگ‬ ‫بەس���ەر ئۆدیبۆس���ی کوڕەکۆرپ���ەدا‬ ‫دەدات‪ .‬گەر ئۆدیب���ۆس بێئاگا باوکی‬ ‫خ���ۆی دەکوژێت‪ ،‬خۆ الیۆس بەوپەڕی‬ ‫هوش���یارییەوە کوڕی خ���ۆی ڕەوانەی‬ ‫م���ەرگ دەکات‪ .‬ئاخۆ لێ���رەدا نابێت‬ ‫ئێس���تێکی ڕاستەقینە بکەین‌و بپرسین‬ ‫«ئ���ەی تاوان���ی الیۆس ک���وا؟»‪ .‬بۆ‬ ‫کەس باس لە تاوانی کوش���تنی باوک‬ ‫ب���ۆ کوڕ ناکات؟ بۆ تەواوی قس���ەکان‬ ‫تەنیا لەسەر خواستنی کوشتنی کوڕە‬ ‫بۆ ب���اوک‌و دیوی ئەو دیوی چیرۆکەکە‬ ‫بێدەنگییەکی بەرچ���اوی لێدەکرێت؟‪.‬‬ ‫بۆ فەس���ادی خێزان وا قسەی لەسەر‬ ‫دەکرێ���ت‪ ،‬وەک ئ���ەوەی هەمیش���ە‬ ‫لەو ئ���ارەزووە ش���ەیتانییەی کوڕەوە‬ ‫هاتبێ���ت‌و ئەوانیدی هەم���وو بێگوناهـ‬ ‫بن‪ .‬ئایا تاوانی هەرە گەورە لەو ترسە‬ ‫پڕوپوچەی باوکەوە نایەت کە پێیوایە‬ ‫ئۆدیبۆس���ی ک���وڕی گەورەدەبێ���ت‌و‬ ‫دەیکوژێ���ت‪ ،‬ئای���ا خوێنەک���ە ه���ەر‬ ‫لەس���ەرچاوەوە پیس‌و فاس���ید نییە؟‬ ‫‪ .‬تەفس���یری هی���گڵ ب���ۆ ئەنتیگۆنا‪،‬‬ ‫هەوڵێکی گەورەیە بۆ کۆتاییهێنان بەو‬ ‫مێژووە ناش���یرینەی بنەماڵە‪ .‬خێزانی‬ ‫ئۆدیبیۆس ش���تێکی تێدا نییە شایەنی‬ ‫ئەوە بێت کەس ناوی لێ بنێت خێزان‪،‬‬ ‫باوک‌و دایک ک���وڕی خۆیان دەکوژن‪،‬‬ ‫کوڕە باوکی خ���ۆی دەکوژێت‌و دایکی‬ ‫دەکات ب���ە ژنی خ���ۆی‪ ،‬منداڵی لێی‬ ‫دەبێت‪ ،‬منداڵەکانی دەچنە ش���ەڕەوە‬ ‫لەگ���ەڵ یەک���دا‪ ،‬دوو کوڕەکەی یەک‬ ‫یەکتری دەکوژن‪ ،‬ئەسمینا‌و ئەنتیگۆنا‬ ‫هەر یەکەیان بەجۆرێک بیردەکەنەوە‌و‬ ‫هیچی���ان لە یەک ناچێت‪ .‬هیگڵ لە ناو‬ ‫ئەم گۆڵمەزە س���ەیرەدا دێت‌و دەڵێت‬ ‫«ئەنتیگۆنا» نوێن���ەری «بنەماکانی‬ ‫خێزان���ە» بەرامب���ەر «بنەماکان���ی‬ ‫دەوڵ���ەت»‪ .‬نوێن���ەری «پەیوەن���دی‬ ‫خوێنە» کاتێک دەکەوێتە دژایەتییەوە‬ ‫لەگەڵ «پەیوەندی قانونی» مرۆڤەوە‬ ‫بە فەرمانڕەواکانەوە‪ .‬لە راس���تیدا گەر‬ ‫تۆزێک وردبین���ەوە حوکمەکەی هیگڵ‬ ‫بێبنەما‌و نابەج���ێ دێتە بەرچاومان‪...‬‬ ‫ئەنتیگۆن���ا چۆن‌و لە کوێ‪ ،‬ئەم بنەما‌و‬ ‫نرخ‌و بەها بەرزانەی خێزانی وەرگرت‪،‬‬ ‫تا لەبەر پاراستنی ماڵ‌و بنەماکانی ئەم‬ ‫هەموو دڵسۆزییە بۆ براکەی بنوێنێت؟‪.‬‬ ‫جودی���س باتل���ەر لە تەفس���یرەکەیدا‬ ‫بۆ ئەنتیگونا لەس���ەر ئەم ڕەهەندەی‬ ‫چیرۆکەکە ئیشدەکات‪ .‬باتلەر شتێکی‬ ‫ئەوت���ۆ ل���ە ئەنتیگۆن���ادا نابینێ���ت‬ ‫بیکات بە نوێن���ەری خێزان‪ ،‬خۆی لە‬ ‫چاوپێکەوتنێکدا دەڵێ���ت «ئەوە زۆر‬ ‫سەرس���امیکردم کە هی���گڵ‌و زۆربەی‬ ‫تەفس���یرەکانی دیک���ەش ئەنتیگۆن���ا‬ ‫هەمیش���ە وەک نوێنەری پرەنس���یپی‬ ‫خێزان‌و خزمایەتی دەخوێننەوە‪ ،‬ئەوە بۆ‬ ‫من بەوجۆرە دەرنەدەکەوت‪ ،‬ئەنتیگۆنا‬ ‫نە ش���وو دەکات‪ ،‬ن���ە منداڵی دەبێت‪،‬‬ ‫ئامادەش نییە جگە لە براکەی بۆ هیچ‬ ‫کەس���ێکی دی خێزان‌و بنەماڵەی خۆی‬ ‫ئەوا بکات���ە قوربانی‪ ،‬بە بڕوای من بۆ‬ ‫ئەوە ناکرێت ئەنتیگۆنا بەرجەستەکەری‬ ‫پرەنس���یپی خزمایەتی بێت» «بڕوانە‬ ‫چاوپێکەوتنەک���ەی جودی���س باتلەر‬ ‫لەگ���ەڵ کارولین ئێمکە‌و مارتین زار ــ‬ ‫گۆڤاری ئەڵمانی بۆ فەلسەفە ــ ژمارە‬ ‫‪ 4‬ی س���ەبتەمبەری س���اڵی ‪.»2001‬‬ ‫بەاڵم باتلەر هەر لێکدانەوەکەی هیگڵ‬ ‫ڕەت ناکات���ەوە‪ ،‬بەڵک���و ئەنتیگۆنا بە‬ ‫هەڵگری کەلەپوور‌و کولتووری چەپەڵی‬ ‫خانەوادەی خۆش���ی دەزانێت‪ .‬هەوڵی‬ ‫هی���گڵ بۆ جیاکردنەوەی ئەنتیگۆنا لە‬

‫پەیوەندی خوشک‌و‬ ‫برا لە پاکترین‌و‬ ‫بێنیازترین‬ ‫پەیوەندییەکانی‬ ‫دونیایە‪ ،‬چونکە‬ ‫پەیوەندییەکە‬ ‫خاڵییە لە هەموو‬ ‫ئارەزوویەک‬

‫مێژووی پیس‌و ناش���یرینی خێزانەکەی‬ ‫هەوڵێک���ی بێهودەی���ە‪ ،‬ئەنتیگۆنا هیچ‬ ‫جیاوازییەکی بنەڕەتی لەگەڵ ئەندامانی‬ ‫دیکەی خێزانەکەیدا نییە‪ ،‬ئەو سەر بە‬ ‫هەمان خوێنی پیسە‪ ،‬هەمان خواستی‬ ‫بەدی هەیە‪ ،‬کە خواستی حەزکردنە لە‬ ‫مەحرەم‪ ،‬جیاوازییەکی گەورەی لەگەڵ‬ ‫ب���اوک‌و دایکی خۆی نییە‪ ،‬کچێکە هەر‬ ‫بە ش���وێن پێی باو‌و باپیرانیدا هەنگاو‬ ‫دەنێت‪.‬‬ ‫بەپێی تەفس���یریی هیگڵی پەیوەندی‬ ‫خوش���ک‌و برا لە پاکترین‌و بێنیازترین‬ ‫پەیوەندییەکان���ی دونیای���ە‪ ،‬چونک���ە‬ ‫پەیوەندییەک���ە خاڵیی���ە ل���ە هەموو‬ ‫ئارەزوویەک‪ .‬لێرەوە هیگڵ هەڵوێستی‬ ‫ئەنتیگۆن���ا ل���ە هەم���وو ئ���ارەزوو‌و‬ ‫خواستێک دادەبڕێت‪ .‬هیگڵ وادەبینێت‬ ‫پەیوەن���دی ئەنتیگۆنا بە جەس���تەی‬ ‫براکەی���ەوە مەی���ل‌و ئارەزوویەکی تێدا‬ ‫نییە‪ ،‬بەو پێیەش دەبێتە گوزارش���ت‬ ‫لە بەهایەکی بااڵتر‌و گرنگتر‪ ،‬لە بەهای‬ ‫خواس���تی تایبەت���ی‌و مەیل���ی نهێنی‌و‬ ‫حەرام‪« .‬بڕوان���ە‪ :‬دیاردە‌و لێکدانەوە‪.‬‬ ‫بنەم���ا بنەڕەتییەکان���ی فەلس���ەفەی‬ ‫س���ەدەی بیس���ت بە وەبیرهێنانەوەی‬ ‫فینۆمینۆلۆژی���ای ڕۆح���ی هی���گڵ ـ‬ ‫‪ .1807‬ۆڵفڕام هۆگڕێبە (کۆکردنەوە‌و‬ ‫باڵوکردنەوە )‪ .‬بنکەی باڵوکردنەوەی‬ ‫کوێنیگسهاوزن‌و نوێمان‪ .‬فورتزبورگ‪.‬‬ ‫‪ .2008‬ل‪ .»179 .‬تەفس���یری الکان‌و‬ ‫باتلەر ه���ەر دووکیان ڕاپەڕینن دژ بەم‬ ‫تێگەیشتنەی هیگڵ کە ئەنتیگۆنا وەک‬ ‫کیژێکی پاکژ دەبینێ���ت‌و دەڵێت ئەم‬ ‫خانمە گریکییە مەیل‌و ئارەزوویەکی بۆ‬ ‫براکەی نییە‪ .‬بەپێی هەردوو تەفسیرە‬ ‫نوێک���ە ئەنتیگۆنا ئەو کچ���ە بێنیازە‬ ‫نیی���ە کە خ���ۆی دەکات ب���ە قوربانی‬ ‫کۆمەڵێک مۆراڵ‌و بنەمای بەرز‪ ،‬بەڵکو‬ ‫کردار‌و ڕەفت���اری لە ژێرەوەڕا بە باری‬ ‫گەلەک نی���ازی خراپ ڕەن���گ بووە ‪.‬‬ ‫گەر وابێت جگە لە هیگڵ کەس���انێکی‬ ‫تریش کەوتوونەتە هەمان چاڵ‌و بوون‬ ‫ب���ە داوی ئ���ەم تێڕوانین���ە پاکژگەرا‌و‬ ‫خاوێ���ن بین���ەوە ک���ە هی���گڵ ئااڵی‬ ‫بەرزکردۆتەوە‪ .‬ناودارترین کەس���انێک‬ ‫ک���ە ئەنتیگۆن���ای وەک هی���گڵ پاک‌و‬ ‫ب���ەرز بینیوە‪ ،‬گۆتەی���ە‪ .‬گۆتەش «لە‬ ‫گفتوگۆکەی لەگەڵ ئاکەرمان دا‪ .‬ڕۆژی‬ ‫‪ 8‬ی ‪ 10‬ی س���اڵی ‪ ،» 1827‬وەک‬ ‫هیگڵ‪ ،‬کی���ژە گریکییەکە بە نوێنەری‬ ‫«مۆراڵێک���ی ب���ەرزی گەردونی»‌و بە‬ ‫بەرجەس���تەکەری «ڕۆحێکی جوان»‬ ‫ل���ە قەڵەمدەدات‪ .‬ب���ەاڵم ئەنتیگۆنا لە‬ ‫کۆتایی ش���انۆنامەکەدا‌و لە دواهەمین‬ ‫دیالۆگەکانیدا چەند ڕستەیەک دەڵێت‬ ‫کە تەواو گۆتە نائومێد دەکەن‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫‪6‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫ده‌ستور له‌نێوان ئاشوب‌و خێردا‬

‫په‌رله‌مانتارێكی گۆڕان‪ :‬خستن ‌ه ڕاپرسی ده‌ستور ڕه‌وشی ئارامی كوردستان تێكده‌دات‬ ‫ ئا‪ :‬كامه‌ران محه‌مه‌د‬ ‫فراكسیۆنی كوردستانی‪ ،‬ڕونیده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ك����ه‌ ده‌س����ه‌اڵتی مه‌رك����ه‌ز له‌دانان����ی‬ ‫دوای چوارساڵ له‌بێده‌نگی‪ ،‬ملمالنێی‬ ‫ده‌س����توردا‪ ،‬پشتیان به‌قانونی ئیداره‌ی‬ ‫گه‌ڕاندنه‌وه‌ی ده‌ستور بۆ په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ده‌وڵ����ه‌ت به‌س����توه‌و دوای ده‌رچون����ی‬ ‫یان خستنه‌ ڕاپرسیه‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫ڕه‌شنوس����ه‌كه‌ له‌په‌رله‌مان����ی عێراقدا‪،‬‬ ‫ئاستی جه‌ماوه‌رو كوتله‌ سیاسییه‌كان‬ ‫كه‌چی به‌ه����ۆی هه‌س����تكردن به‌گرفت‬ ‫دو به‌ره‌ دروستبوه‌‪ ،‬هه‌ردو به‌ره‌ش‬ ‫و نه‌بون����ی كۆده‌نگ����ی نیش����تمانی به‌ر‬ ‫باس له‌یاساییبونی داواكه‌یان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌خس����تنه‌ ریفراندۆم����ه‌وه‌‪ ،‬جارێكی تر‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی یه‌كێتی ده‌لێت" له‬ ‫هه‌مواركراوه‌ت����ه‌وه‪ .‬ئ����ه‌و ده‌پرس����ێت"‬ ‫هه‌ر واڵتیك ده‌ستور یان یاسا بۆ ته‌نیا باش����ه‌ بۆچی ده‌بێ����ت له‌كوردس����تان‬ ‫كه‌سێك داڕێژرا یان ده‌سكاری كرا‪ ،‬له‌م هه‌موارنه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا كۆده‌نگی‬ ‫والته‌ ئاشته‌وایی كۆمه‌الیه‌تی تێكچوه‌"‪ .‬له‌س����ه‌ره‌و داوای هه‌مواركردن����ه‌وه‌ی‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی ئۆپۆزسیۆنیش ده‌ڵیت‪ ،‬ده‌كات"‌ وتیش����ی " مه‌بده‌ئێك له‌قانوندا‬ ‫ئه‌و الیه‌نه‌ی ده‌یه‌وێت ده‌ستوره‌كه‌‬ ‫هه‌یه‌ پێیده‌ڵێن سه‌روه‌ریی گه‌ل‪ ،‬ماده‌م‬ ‫قه‌ناعه‌تم����ان به‌وه‌ی����ه‌‪ ،‬ك����ه‌ په‌رله‌مان‬ ‫بخاته‌ ڕاپرسیه‌وه‌‪ ،‬ئایدۆلۆژیانه‌و‬ ‫نوێنه‌ری گه‌ل����ه‌‪ ،‬كه‌واته‌ په‌رله‌مان بۆی‬ ‫له‌دیدێكی حزبیه‌و‌ه ده‌ڕوانێته‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌قۆناغ و ڕه‌وشێكی تازه‌دا هه‌مو‬ ‫مه‌سه‌له‌كه"‪.‬‬ ‫یاسایه‌ك هه‌موار بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫كاردۆ محه‌مه‌د په‌رله‌مانتاری بزوتنه‌وه‌ی له‌ڕه‌شنوس����ی ده‌س����توری هه‌رێم����دا‪،‬‬ ‫گۆڕان و ئه‌ندامی لیژنه‌ی یاسایی ده‌ستور له‌م����اده‌ی ‪ 64‬دا ده‌لێ����ت " م����اوه‌ی‬ ‫به‌په‌یمانێكی كۆمه‌اڵیه‌تی وه‌س����فده‌كات ویالیه‌تی س����ه‌رۆكی هه‌رێمی كورستان‬ ‫وجه‌خ����ت له‌س����ه‌ر له‌به‌رچاوگرتن����ی چوار ساڵه‌‪ ،‬كه‌ له‌رۆژی سوێند خواردنی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن����دی بااڵی خه‌ل����ك ده‌كاته‌وه‌و ده‌ستورییه‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات و ده‌كرێت‬ ‫ده‌لێت " ئه‌م ده‌ستوره‌ له‌هه‌لومه‌رجێك بۆ ویالیه‌تی دوه‌میش هه‌ڵبژێردرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌په‌رله‌مان تێپه‌ڕێنراوه‌‪ ،‬زۆر جیاوازبوه‌ له‌ڕۆژی كارپێكردنی ئه‌م ده‌ستوره‌"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێس����تادا‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت ڕه‌وشی به‌پێی ئه‌م ماده‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌ستوره‌كه‌‬ ‫ئیس����تای س����احه‌ی سیاس����ی هه‌رێ����م بدرێته‌ ڕاپرس����یه‌وه‌‪ ،‬مه‌س����عود بارزانی‬ ‫له‌به‌رچاوبگیرێ����ت و ئ����ه‌و كۆده‌نگیه‌ی‪ ،‬س����ه‌رۆكی ئێس����تای هه‌رێ����م ده‌توانێ‬ ‫ك����ه‌ داوای گه‌ڕاندنه‌وه‌ی ده‌كات به‌هه‌ند ب����ۆ دو خولی تر له‌رێگ����ه‌ی ده‌نگدانی‬ ‫وه‌ربگیرێ����ت‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ناس����ه‌قامگیری گش����تیه‌وه‌ به‌رێ����ژه‌ی په‌نج����ا كۆ یه‌ك‬ ‫و ئارام����ی له‌كوردس����تان ڕو له‌خراپی خۆی هه‌ڵبژێرێته‌وه‌‪ ،‬به‌م پێیه‌ش ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌س����عود بارزانی بچێته‌ ژێر داواكاری‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬ ‫له‌دیباج����ه‌ی ڕه‌شنوس����ی ده‌س����توری هه‌وادارانی حزبه‌كه‌ی خۆی و ده‌ربچێت‪،‬‬ ‫هه‌رێمدا هات����وه‌ " له‌پێن����او بنیاتنانی ‪ 16‬س����ال س����ه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم����ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬كه‌ بۆ هه‌موان نیشتمانێكی كوردستان ده‌گرێته‌ ده‌ست‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫یه‌كگرتوبێ����ت و له‌س����ه‌ر بنه‌مای به‌ها جێگه‌ی ناڕه‌زایی حزبه‌كانی تره‌‪.‬‬ ‫دیموكراتییه‌كان دامه‌زرابێت و كاربكات به‌اڵم ئه‌گ����ه‌ر ده‌س����توره‌كه‌ بگه‌رێته‌وه‌‬ ‫له‌به‌ر رۆشنایی بنه‌ماكانی مافی مرۆڤ‪ ،‬په‌رله‌مان‪ ،‬ده‌بێت به‌كۆی دو له‌سه‌ر سێی‬ ‫ده‌نگی په‌رله‌مانتاران‌هه‌لبژێرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫كه‌ یاساو داد تیایدا سه‌روه‌ربێت"‪.‬‬ ‫خه‌لی����ل عوس����مان په‌رله‌مانت����اری له‌ئێس����تادا ده‌كاته‌ ‪ 75‬ده‌نگ‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬

‫هیچ زه‌مانه‌تێك به‌هه‌لبژاردنه‌وه‌ی بارزانی‬ ‫نادات‪ ،‬چونك����ه‌ جگه‌ له‌ئۆپۆزس����یۆن‬ ‫به‌ش����ێك له‌په‌رله‌مانتاران����ی یه‌كێتیش‬ ‫وه‌كو دژ ناسراون‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی وا س����ه‌یرده‌كرێت كه‌ پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردس����تان له‌گۆڕه‌پانه‌كه‌دا‬ ‫به‌ته‌نی����ا پێداگیری له‌س����ه‌ر راپرس����ی‬ ‫ده‌س����تور ده‌كات و ب����ه‌و هۆی����ه‌وه‌ش‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك����ه‌ی یه‌كێت����ی ‪ ،‬پارت����ی ‬ ‫به‌به‌رپرس����یاری یه‌ك����ه‌م داده‌نێ����ت‬ ‫له‌دروستبونی هه‌ر گرژیه‌ك‪ ،‬به‌اڵم ئاسۆ‬ ‫كه‌ریم په‌رله‌مانتاری پارتی سه‌رسوڕمانی‬ ‫خۆی له‌و وتانه‌ ده‌رده‌بڕێت‪ ،‬كه‌ به‌هۆی‬ ‫ڕاپرسی ده‌س����توره‌وه‌ باس له‌شله‌قانی‬ ‫ڕه‌وش����ی ئارامی كوردستان و تێكچونی‬ ‫ئاش����ته‌وه‌یی كۆمه‌اڵیه‌ت����ی ده‌ك����ه‌ن و‬ ‫پێش����یوایه‌ ئ����ه‌و ده‌نگان����ه‌ ئاماژه‌ی����ه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ی باوه‌ڕیان ب����ه‌ڕای خه‌ڵك نیه‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ت " بۆ ده‌بێت بی����ر له‌تێكچونی‬ ‫س����ه‌قامگیری بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬خۆ پارتی له‌و‬ ‫مه‌س����ه‌له‌یه‌ ته‌نیا نیه‌و چه‌ندین كوتله‌ی‬ ‫تری سیاس����ی وه‌ك كه‌مه‌نه‌ته‌وه‌كان و‬ ‫به‌ش����ێكی یه‌كێتی‪ ،‬هه‌م����ان بۆچونیان‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬پارتی����ش هیچ ش����تیكی فه‌رز‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬ته‌نی����ا داوای جێبه‌جیكردنی‬ ‫مادده‌ ده‌ستورییه‌كانی كردوه‌‪ ،‬كه‌ تێیدا‬ ‫سه‌روه‌ریی گه‌لی چه‌سپاندوه‌و به‌شداری‬ ‫پێ����ده‌كات له‌گه‌وره‌تری����ن میكانزم����ی‬ ‫به‌رێوه‌بردنی واڵت"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی گ����ۆڕان پێیوایه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫نابێت ته‌نیا سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم بكرێته‌‬ ‫كێشه‌ی گه‌ڕاندنه‌وه‌ یان نه‌گه‌ڕاندنه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك����ه‌ وه‌ك خۆی ده‌ڵێت����ـ" چه‌ندین‬ ‫بڕگه‌و ماده‌ی ت����ری تێدایه‌‪ ،‬كه‌ گرفتی‬ ‫گه‌وره‌ن له‌ئێس����تادا‪ ،‬وه‌ك س����پاردنی‬ ‫سنوری هه‌رێم به‌مادده‌ی ‪ 140‬و مادده‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌دادگای ده‌س����توریی‪ ،‬كه‌ دژه‬ ‫‌بۆچون له‌ناو خودی مادده‌كه‌دا هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫له‌ڕه‌شنوس����ی ده‌س����توردا‪ ،‬ڕێگ����ه‌‬ ‫به‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی مادده‌كانی ده‌ستور‬

‫په‌رله‌مانتارێكی‬ ‫پارتی‪ :‬بۆ ده‌بێت‬ ‫ئیراده‌و سه‌روه‌ری‬ ‫خه‌ڵك ببێته‌ هۆی‬ ‫تێكچونی ئارامی‬ ‫كوردستان؟!‌‬

‫دراوه‌‪ ،‬په‌رله‌مانتاره‌ك����ه‌ی پارتیش ئه‌م‬ ‫ماده‌یه‌ به‌ئامرازێكی باش وه‌س����فده‌كات‬ ‫و ده‌لێت" خۆ ڕازیبونی خه‌ڵك له‌س����ه‌ر‬ ‫ده‌س����توره‌كه‌‪ ،‬مان����ای ئه‌وه‌ نی����ه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ئیتر نابێت ده‌س����كاری بكرێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌توانرێت له‌كاتی پێویست هه‌مواری ئه‌و‬ ‫ماددان����ه‌ بكرێت‪ ،‬كه‌ له‌گه‌ڵ قۆناغه‌كه‌دا‬ ‫ناگونجێ����ت‪ .‬بون����ی ده‌س����توره‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئۆپۆزسیۆنیشه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌وان ئ����ه‌وكات ده‌بنه‌ خاوه‌نی هه‌قێكی‬ ‫ده‌ستوری‪ ،‬كه‌چی ئیستا شته‌كان ته‌نیا‬

‫به‌قانون ڕێكخراوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ����ی ئیس��ل�امییه‌كان ئیس����تا‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان داوای‬ ‫گه‌رانه‌وه‌ی ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌كاتی خۆی‪،‬‬ ‫ده‌نگی����ان به‌و ده‌س����توره‌ داوه‌‪ .‬كاردۆ‬ ‫محه‌م����ه‌د ده‌لێت " ده‌بێ����ت بزانین‪ ،‬كه‌‬ ‫ئیستا بۆچونی ئیسالمیه‌كانیش گۆڕاوه‌و‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی حزبی گه‌وره‌و ده‌نگی‬ ‫جیاواز هاتۆته‌ كایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاس����ۆ كه‌ری����م جه‌خت له‌س����ه‌ر بونی‬ ‫ده‌س����تورێك ده‌كات����ه‌وه‌ ب����ۆ هه‌رێمی‬ ‫كوردستان و ده‌لێت" ده‌ستورێكی خراپ‬ ‫باش����تره‌ له‌نه‌بونی ده‌ستور" ‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫سه‌رسوڕمانی خۆی پیشانده‌دا له‌و هه‌مو‬ ‫دژایه‌تیه‌ی به‌رامبه‌ر به‌راپرسی ده‌ستور‬ ‫ده‌كرێت و ده‌ڵێت " ئه‌گه‌ر مه‌س����ه‌له‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ده‌نگی جیاواز دروس����تبوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ی ب����ۆ له‌كاتی خۆی ك����ه‌ ‪ 96‬ده‌نگ‬ ‫به‌به‌ڵ����ێ ب����و له‌به‌رامبه‌ر ی����ه‌ك ده‌نگ‬ ‫نه‌خێر؟‪ ،‬خۆ به‌شێك له‌و په‌رله‌مانتارانه‌ی‬ ‫ئێس����تا گۆڕانن‪ ،‬ئه‌وكات یه‌كێتی بون‪،‬‬ ‫مه‌گ����ه‌ر س����ه‌ركردایه‌تی بزوتن����ه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان‪ ،‬ئه‌وكات له‌سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫نه‌بون؟!"‪.‬‬ ‫خه‌لی����ل عوس����مان نیگه‌ران����ی خ����ۆی‬ ‫له‌تێكچونی ئاش����ته‌وایی كۆمه‌اڵیه‌تی و‬ ‫دوله‌تبونی كۆمه‌ڵگ����ه‌ی كوردی به‌هۆی‬ ‫ڕاپرسیی ده‌س����توره‌وه‌ ناش����ارێته‌وه‌و‬ ‫ده‌ڵێ����ت " ئۆباڵه‌ك����ه‌ی له‌ئه‌س����تۆی‬ ‫پارت����ی دیموكرات����ی كوردس����تانه‌"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانیش‬ ‫دڵنیای����ه‌ ل����ه‌وه‌ی‪ ،‬كه‌ ئه‌گ����ه‌ر بخرێته‌‬ ‫راپرس����یه‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵك ده‌نگی پێنادات"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك����ه‌ی پارتی����ش ده‌ڵێت "‬ ‫ده‌بێ����ت پارتی����ش به‌ده‌نگ����ی نه‌خێری‬ ‫خه‌لك رازیبێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر نه‌خێر بو‪ ،‬گرنگ‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌س بیر له‌تێكچونی ڕه‌وش����ی‬ ‫ئارامی كوردستان نه‌كاته‌وه‌و سه‌روه‌ریی‬ ‫خه‌لك له‌س����ه‌روی هه‌مو ویسته‌كانی تر‬ ‫بێت"‪.‬‬

‫به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ ‪3‬ی‌ دهۆكی‌ یه‌كگرتو‪ :‬هه‌ردو حزب ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار له‌هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان ده‌ترسێن‬ ‫ ئا‪ :‬به‌ختیار حسێن‬ ‫لێپرسراوی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ ‪3‬ی‌ دهۆكی‌‬ ‫یه‌كگرتوی‌ ئیسالمی‌ كوردستان ئاماژ‌ه‬ ‫بۆ ره‌وشی‌ حزبه‌كه‌ی‌ ده‌كات له‌ده‌ڤه‌ری‌‬ ‫بادینان‌و ده‌ڵێت "هه‌ردو حزبی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار له‌ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان ده‌ترسێن بۆیه‌‬ ‫ئاماده‌نین جارێ‌ بیكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هۆكار چی���ه‌ چه‌ن���د جارێك ‌ه‬ ‫له‌ده‌ڤ���ه‌ری‌ بادین���ان باره‌گاكانی‌ ئێوه‌‬ ‫ده‌كه‌وێت���ه‌ ب���ه‌ر ش���ااڵوی‌ س���وتاندن‪،‬‬ ‫ئه‌مج���اره‌ش دوای‌ نۆژه‌نكردن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫باره‌گاكانت���ان گره‌نتی‌ چیه‌ كه‌ جارێكی‌‬ ‫تر باره‌گاكانی‌ ئێوه‌ هێرشیان نه‌كرێته‌وه‌‬ ‫سه‌ر‌و نه‌سوتێنرێن؟‬ ‫سه‌باح باپیری‌‪ :‬به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ یه‌كگرتو‬ ‫یه‌كه‌م حزبی‌ سیاس���یه‌ كه‌ مونافه‌سه‌ی‌‬ ‫حزبی‌ ده‌س���ه‌اڵت ده‌كات له‌و ده‌ڤه‌ره‌دا‬ ‫ل���ه‌روی‌ رێ���ژه‌ی‌ ده‌نگه‌وه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ ئه‌مه‌‬ ‫هۆكارێكی‌ یه‌كه‌مبوه‌ كه‌ هێرشی‌ بكرێته‌‬ ‫س���ه‌ری‌‪ ،‬دوه‌میش رۆشنبیری‌ سوتاندن‌و‬ ‫قبوڵنه‌كردنی‌ به‌رامبه‌ره‌ له‌كوردس���تان‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ ده‌بێ���ت هه‌مو الیه‌ن���ه‌كان یه‌كتر‬ ‫قبوڵبكه‌ین‌و رازیبی���ن به‌ئه‌نجام‌و بڕیاری‌‬ ‫خه‌ڵ���ك له‌هه‌ڵب���ژاردن‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌بێت‬ ‫ئه‌و رۆشنبیریه‌ وه‌كو میساق شه‌ره‌فێك‬ ‫بنوس���رێت له‌نێ���وان هه‌م���و حزبه‌كانی‌‬ ‫كوردستان پێشمانباشه‌ ئه‌مه‌ له‌په‌رله‌مان‬ ‫واژوبكرێ���ت‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گ���ه‌ر ئه‌مه‌ نه‌بێت‬ ‫ئه‌وا هی���چ زه‌مانێك نیه‌ ك���ه‌ جارێكیتر‬ ‫باره‌گاكانی‌ یه‌كگرتو نه‌سوتێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێوه‌ باس���تان له‌وه‌ ده‌كرد كه‌‬ ‫پارت���ی‌ باره‌گاكانی‌ ئێوه‌ی‌ س���وتاندوه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی‌ بۆ نۆژه‌ندكردنه‌وه‌ی‌ باره‌گاكانتان‬ ‫پاره‌ت���ان له‌حكومه‌ت وه‌رگرته‌وه‌‪ ،‬بۆچی‌‬ ‫له‌پارتی‌ پاره‌تان وه‌رنه‌گرته‌وه‌؟‬ ‫س���ه‌باح باپیری‌‪ :‬یه‌كه‌مجار ده‌بێت ئه‌وه‌‬ ‫بزانی���ن كه‌ ئێمه‌ دوكانمان نیه‌‌و حزبێكی‌‬ ‫سیاسین‌و مۆڵه‌تی‌ یاساییمان هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫كاری‌ سه‌ره‌كی‌ حكومه‌ته‌ كه‌ باره‌گاكانی‌‬ ‫هه‌مو الیه‌نه‌كان بپارێزێت به‌یه‌كگرتوشه‌وه‌‪،‬‬

‫سه‌باح باپیری‬ ‫ئێمه‌ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ حزبێكی‌ سیاس���ین‬ ‫ل���ه‌دادگا داوای‌ یاس���اییمان تۆماركردو‌ه‬ ‫كه‌ كه‌سانێك هاتون باره‌گاكانی‌ ئێمه‌یان‬ ‫سوتاندوه‌‪ ،‬ئێوه‌ش بفه‌رمون كێشه‌كه‌مان‬ ‫بۆ چاره‌س���ه‌ربكه‌ن‪ ،‬بۆی���ه‌ دادگا دوایی‌‬ ‫بڕیاری‌ ئه‌وه‌یداوه‌ كه‌ قه‌ره‌بوبكرێینه‌وه‌‪،‬‬ ‫دوه‌میش په‌رله‌مانی‌ كوردستان بڕیاریدا‬ ‫هه‌مو ئه‌و الیه‌نانه‌ی‌ ك���ه‌ له‌روداوه‌كانی‌‬ ‫‪ 12/2‬زه‌ره‌رمه‌ندب���ون ده‌بێ���ت‬ ‫قه‌ره‌بوبكرێن���ه‌وه‌‪ ،‬ئێم���ه‌ش وه‌كو هه‌مو‬ ‫ئه‌و الیه‌نان���ه‌ قه‌ره‌بوكراینه‌وه‌‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫مافێكی‌ یاس���ایی‌ خۆمانب���وه‌‌و هه‌ڵه‌مان‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ حكومه‌ت بوه‌ كه‌‬ ‫نه‌یتوانی���وه‌ باره‌گاكانی‌ ئێمه‌ بپارێزێت‌و‬ ‫رێگه‌ن���ه‌دات بس���وتێنرێن‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌‬ ‫ئێمه‌ حكومه‌تمان به‌به‌رپرس���یار زانیوه‌‬ ‫ك���ه‌ نه‌یتوانیوه‌ به‌رگ���ری‌ له‌باره‌گاكانی‌‬ ‫ئێمه‌ ب���كات‪ ،‬حكومه‌تیش بابچێت خۆی‌‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئ���ه‌و الیه‌نه‌ بكات‌و‬ ‫پاره‌كه‌ی‌ لێوه‌ربگرێته‌وه‌ نه‌ك ئێمه‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬له‌دوای‌ س���وتاندنی‌ باره‌گاكانی‌‬ ‫ئێوه‌ تاوه‌كو ئێستا هیچ كه‌سێك له‌وانه‌ی‌‬ ‫ده‌س���تی‌ هه‌بوه‌ له‌و س���وتاندنه‌دا دراون‬ ‫به‌دادگا‌و سزادراون؟‬ ‫س���ه‌باح باپی���ری‌‪ :‬ئێمه‌ ل���ه‌م ده‌ڤه‌ره‌دا‬

‫حزبی‌ ده‌سه‌اڵتدار‬ ‫هه‌میشه‌‬ ‫هه‌وڵی‌ رێگری‌‌و‬ ‫دروستكردنی‌‬ ‫كۆسپ ده‌دات‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ خه‌ڵك‬ ‫له‌ئێمه‌ بترسێنێت‬ ‫له‌چه‌ند شوێنێك باره‌گاكانمان سوتێنران‬ ‫بۆیه‌ مه‌له‌فه‌كانیان جیاوازن له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫تۆمه‌تبار‌و ش���اهێد جیان‪ ،‬بۆ سوتاندنی‌‬ ‫ب���اره‌گای زاخ���ۆ تائێس���تا ‪ 5‬ك���ه‌س‬ ‫ده‌س���تگیركراون‌و هه‌ریه‌كه‌یان دو ساڵ‬ ‫زیندانی‌ ك���راون‪ ،‬له‌روداوه‌كانی‌ دهۆك‌و‬ ‫قه‌س���رۆكیش پێمانوایه‌ ك���ه‌ دادگا ئه‌و‬ ‫مه‌له‌ف���ه‌ی‌ زۆر تاخیركردوه‌ به‌بێ بیانو‪،‬‬ ‫به‌اڵم یاسایه‌كانی‌ ئێمه‌ هه‌ر به‌دواداچون‬ ‫ده‌كه‌ن بۆ روداوه‌كان‪ ،‬بۆیه‌ ره‌نگه‌ ئه‌مه‌‬ ‫بیانه‌وێت كه‌ ئه‌و كێش���ه‌یه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫تر چاره‌س���ه‌ر بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ وه‌كو‬ ‫یه‌كگرتو به‌رده‌وامین له‌سه‌ر ئه‌و مه‌له‌فه‌‬ ‫تا ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ ئ���ه‌و كاره‌یان كردوه‌‬ ‫به‌س���زای خۆیان ده‌گ���ه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌‬ ‫به‌ڵگه‌‌و ناومان هه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌و روداوه‌‌و‬ ‫له‌دادگاش هه‌ی���ه‌‌و جارێكیش له‌دادگای‌‬ ‫دهۆك ئیفاده‌یان وه‌رگیراوه‌‪ ،‬به‌اڵم دادگا‬ ‫مه‌له‌فه‌كه‌ی‌ دواخستوه‌ به‌بێ‌ بیانو‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬پێتانوایه‌ كه‌ ده‌س���تێك هه‌بێت‬ ‫له‌پشت ئه‌و دواكه‌وتنه‌وه‌؟‬ ‫س���ه‌باح باپی���ری‌‪ :‬دیاره‌ هه‌ی���ه‌ ئه‌گینا‬ ‫كه‌سه‌كان له‌الیه‌ن دادگا‌و ئێمه‌وه‌ دیارن‌و‬ ‫شاهێدمان له‌سه‌ریان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم دادگا‬ ‫مه‌له‌فه‌ك���ه‌ی‌ به‌بێ‌ هیچ بیانویه‌ك تاخیر‬

‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ ئاوێنه‌‪ :‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ ده‌ڤه‌ری‌ بادینان‬ ‫هه‌میشه‌ به‌شوێنێكی‌ ستراتیژی‌ داده‌نرێت‬ ‫بۆ پارتی‌‪ ،‬یه‌كگرتو چۆن توانیویه‌تی‌ ئه‌و‬ ‫رێژه‌ ده‌نگ���ه‌ زۆره‌ی‌ خه‌ڵك له‌و ده‌ڤه‌ره‌‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت؟‬ ‫س���ه‌باح باپیری‌‪ :‬دی���اره‌ یه‌كێك له‌خاڵه‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتوه‌كانی‌ یه‌كگرت���و ئه‌وه‌ی���ه‌‬ ‫ك���ه‌ هه‌ماهه‌نگیه‌كی‌ له‌نێ���وان ره‌هه‌ندی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌و دین���ی‌ به‌س���توه‌‪ ،‬بۆیه‌ وا‬ ‫پێش���بینی‌ ده‌كه‌ین ئه‌م���ه‌ خاڵێكی‌ زۆر‬ ‫گرنگ بێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر س���ه‌یربكه‌ین‬ ‫جاران زۆر حزبی‌ ئیسالمی‌ هه‌بوه‌ ره‌نگه‌‬ ‫زۆر گرینگی‌ به‌ره‌هه‌نده‌ نیش���تیمانیه‌كه‌‬ ‫نه‌ده‌دا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ره‌هه‌ندی‌ ئیسالمی‌‬ ‫به‌س���ه‌ریاندا زاڵب���و‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریش���دا‬ ‫حزبه‌كان���ی‌ عه‌لمانی���ش ره‌نگ���ه‌ زۆر‬ ‫گرنگیی���ان به‌الیه‌ن���ی‌ دین���ی‌ ن���ه‌داوه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ پێموای���ه‌ یه‌كگرتو له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‬ ‫هه‌ردو الیه‌ن���ی‌ له‌خۆیدا گرتوه‌‌و گرینگی‌‬ ‫پێداون‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایك���ردوه‌ كه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫دین���دار‌و نیش���تیمانپه‌روه‌ر ل���ه‌ده‌وری‌‬ ‫خۆی���دا كۆبكات���ه‌وه‌‪ ،‬هۆكارێكی‌ تریش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ یه‌كگرتو كاری باشی‌ كردوه‌‌و‬ ‫خه‌ڵكی‌ دڵسۆز‌و باش���ی‌ له‌ده‌وری‌ خۆی‬ ‫كۆكردۆته‌وه‌‌و پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ كردون‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌هه‌ر شوێنێكدابن ئه‌وا ئه‌و كه‌سانه‌ له‌و‬ ‫شوێنانه‌دا نمونه‌یه‌كی‌ جوانن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ماوه‌یه‌ك���ی‌ زۆره‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێ���زگاكان نه‌كراوه‌‪ ،‬ئێوه‌‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی‌ بۆچی‌ ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‪ ،‬پێتوایه‌‬ ‫كه‌ حزبه‌كانی‌ ده‌س���ه‌اڵت له‌و هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫ده‌ترس���ێن كه‌ پێگه‌ی‌ خۆیان له‌ده‌ست‬ ‫بده‌ن له‌پارێزگاكان؟‬ ‫س���ه‌باح باپی���ری‌‪ :‬ئ���ه‌وه‌ راس���ته‌ كه‌‬ ‫ده‌ترسێن‌و دو هۆكاریش هه‌یه‌ بۆ ئه‌مه‌‪،‬‬ ‫یه‌كه‌می���ان ه���ه‌ردو حزبی‌ ده‌س���ه‌اڵتدار‬ ‫نه‌یانده‌ویست كه‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگاكانی���ش ئه‌نجامبدرێ���ت چونكه‌‬ ‫پێگه‌ی‌ خۆیان دیارده‌بو‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌وانیش‬ ‫نه‌یانویس���تبێت پێگه‌ی‌ خۆیان دیاربێت‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ هه‌ڵبژاردن���ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان دیارییان نه‌كرد‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬

‫ئێس���تاش ترس���ێكیان له‌ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی‌ له‌پارێزگای‌ س���لێمانی‌‪،‬‬ ‫دوه‌میش ره‌نگه‌ هه‌ردو حزبی‌ ده‌سه‌اڵتدار‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‬ ‫س���ه‌یری‌ پێگ���ه‌ی‌ خۆیان بك���ه‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫نه‌خش���ه‌ی‌ كوردس���تان ل���ه‌دوای‌ ئ���ه‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ چۆن ده‌بێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ بزانن‬ ‫ك���ه‌ به‌ چ ش���ێوه‌یه‌ك دوای‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێ���زگاكان داببه‌زن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێموایه‌ به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك رازینابن كه‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ پارێزگاكان‬ ‫له‌گه‌ڵ په‌رله‌مان‌و س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ئه‌نجامبدرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئه‌مینداری‌ نوێ���ی‌ یه‌كگرتو تا‬ ‫چه‌ن���د گرینگی‌ ب���ه‌و ده‌ڤ���ه‌ره‌ ده‌دات‌و‬ ‫پشتگیری‌ كاره‌كانی‌ ئێوه‌ ده‌كات؟‬ ‫سه‌باح باپیری‌‪ :‬من واده‌زانم كه‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیسالمی‌ كوردس���تان به‌چاوێكی‌ گه‌وره‌‬ ‫سه‌یری‌ ده‌ڤه‌ری‌ بادینان ده‌كات‌و قوربانی‌و‬ ‫ناخۆشی‌ زۆریان بینیوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫هه‌مو ناخۆشیانه‌ش ئه‌ندامانی‌ یه‌كگرتو‬ ‫له‌و ده‌ڤه‌ره‌ خۆڕاگربونه‌‌و سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كگرت���وش به‌ئه‌مینداری گشتیش���ه‌وه‌‬ ‫به‌شانازیه‌وه‌ سه‌یری‌ ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫هه‌رچیه‌كیش���یان پێكرابێ���ت درێغی���ان‬ ‫نه‌كردوه‌ بۆ ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬تا چه‌ن���د له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دایت كه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئه‌مجاره‌ بۆ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫كاندیدی‌ هه‌بێت؟‬ ‫س���ه‌باح باپیری‌‪ :‬ئێمه‌ تاوه‌كو ئێس���تا‬ ‫وه‌ك یه‌كگرت���و بڕیارم���ان نه‌داوه‌ كه‌ بۆ‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ هه‌رێ���م كاندیدم���ان هه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ش���تێكی‌ له‌و ش���ێوه‌یه‌ش هه‌بێت‬ ‫ئه‌وا ده‌بێت بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كگرتو‌و دو له‌س���ه‌ر س���ێ ‌ی ئه‌ندامانی‌‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی‌ ده‌بێت بڕیاری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫بده‌ن ك���ه‌ ئایا كاندیدم���ان هه‌بێت یان‬ ‫نا‪ ،‬تائێس���تاش له‌یه‌كگرتوی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫كوردستان باس���ی‌ ئه‌م بابه‌ته‌ نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌مان ش���ێوه‌ وه‌كو ئۆپۆزس���یۆنیش‬ ‫باس���ی‌ ئه‌مه‌ نه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر كراش ئه‌وا‬ ‫ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ س���ه‌ركردایه‌تی‌ خۆمان‬ ‫وه‌كو یه‌كگرتو‪.‬‬

‫‪48‬‬

‫ببین یان نه‌بین‬ ‫ئ����ه‌وه‌ زۆر راس����ته‌ ك����ه‌ وت����راوه‌‬ ‫"تاج‪ ،‬ناتوانێ قه‌یس����ه‌ر له‌سه‌رئێش ‌ه‬ ‫بپارێ����زێ"‪ ..‬چونك���� ‌ه سه‌رئێش����ه‌‬ ‫لێكه‌وت����ه‌ی بارێكی ناته‌ندروس����تی‬ ‫ناوه‌وه‌ی جه‌س����ته‌ی مرۆڤه‌و تاجیش‬ ‫پارچه‌ی����ه‌ك كان����زا ك ‌ه روكه‌ش����ێك‬ ‫ده‌ڕازێنێته‌وه‌‪ .‬ئه‌م په‌نده‌ روس����ییه‌‬ ‫بۆ ره‌وش����ی ئه‌مڕۆی ئێمه‌ گونجاوه‌‬ ‫كه‌ مش����تومڕێكی گه‌رم له‌سه‌ر تاجی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێم له‌ئارادایه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ئێس����تا له‌واڵتی ئێم����ه‌دا روده‌دات‪،‬‬ ‫پیش����اندانی وێنه‌یه‌كی كاریكاتێریی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتدارێتییه‌‪ ،‬له‌واڵتێكدا ئه‌گه‌ر‬ ‫دیموكراس����یی نه‌خ����ۆش نه‌بێ����ت‌و‬ ‫یاس����ا ئیفلی����ج نه‌بوبێ����ت‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫له‌پێناوی كه‌س����ه‌كاندا یاسا ناخرێته‌‬ ‫ژێ����ر پرس����یاره‌وه‌‪ ،‬به‌ڵك����و له‌پێناو‬ ‫سه‌روه‌ریی یاس����ادا‪ ،‬كه‌سه‌كان هه‌ر‬ ‫پله‌و پایه‌یه‌كی����ان هه‌بێت‪ ،‬ده‌خرێنه‌‬ ‫ژێر پرسیاری یاساوه‌‪ .‬زیاتر له‌بیست‬ ‫س����اڵه‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ی ئێمه‌ به‌رگه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی گرتوه‌ كه‌ دیموكراسی‌و یاساو‬ ‫عه‌داله‌ت له‌ماناكانیان به‌تاڵبكرێنه‌وه‌و‬ ‫بكرێن����ه‌ دیارده‌یه‌ك����ی زمانه‌وانیی‪،‬‬ ‫به‌اڵم ب����ه‌ڕای م����ن ئه‌مس����اڵ‌و ئه‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردنان����ه‌ی له‌پێش����مانن‪ ،‬زمان‬ ‫له‌وه‌ ده‌خه‌ن‪ ،‬بتوانێ چیتر به‌دروشم‌و‬ ‫رسته‌ی نه‌زۆك ئه‌و شه‌به‌قه‌ سیاسییه‌‬ ‫گه‌ورانه‌ پینه‌ بكات‌و دایانپۆش����ێت‪.‬‬ ‫‪.‬ئاخر ئاینده‌و سیس����تمی سیاسیی‬ ‫واڵت����ان‪ ،‬له‌له‌حزه‌یه‌ك����ی مێژوی����ی‬ ‫ئ����اواداو له‌ب����ه‌رده‌م ئ����ه‌م ج����ۆره‌‬ ‫مه‌حه‌كه‌ سیاس����ییانه‌دا‪ ،‬ئاراسته‌ی‬ ‫ئه‌رێنیی ی����ان نه‌رێنییان وه‌رگرتوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش بۆ سیس����تمه‌ سیاسییه‌كان‬ ‫ده‌بێته‌ ئه‌و وێس����تگه‌یه‌ی كه‌ ده‌بێ‬ ‫به‌پرس����یاره‌ هاملێتییه‌كه‌ ته‌عبیری‬ ‫لێبكه‌ی����ن؛‪ " :‬ببین ی����ان نه‌بین "‪..‬‬ ‫به‌ڵ����ێ به‌ب����ێ دودڵیی ده‌ڵێ����م ئێمه‌‬ ‫ئێس����تا له‌ب����ه‌رده‌م ئه‌و پرس����یاره‌‬ ‫فه‌لسه‌فییه‌داین‪ ،‬یان ده‌یسه‌لمێنین‪،‬‬ ‫كه‌ له‌گه‌ڵ دروشمه‌كانمان راستگۆین‌و‬ ‫به‌حیكمه‌ت‌و عه‌قڵی دیموكراس����یانه‌‬ ‫گرێكان����ی به‌رده‌مم����ان ده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئ����ه‌وه‌ی رێگای(ببین)هه‌ڵبژێرین‪.‬‬ ‫یانیش خۆمان ده‌خه‌ینه‌ داوی حه‌زو‬ ‫ئ����اره‌زوه‌ شه‌خس����ی‌و حزبییه‌كان‌و‬ ‫له‌پێناویدا ده‌س����تورو یاس����اكانیش‬ ‫ده‌ش����ێلین‪ ،‬ئه‌م����ه‌ش ئ����ه‌و رێگای‬ ‫نه‌هاته‌یه‌ كه‌ پێش ئێمه‌ زۆر له‌سیستمه‌‬ ‫شكس����تخواردوه‌كان گرتیانه‌ب����ه‌رو‬ ‫س����ه‌ره‌نجام دوای داڕوخانێك����ی‬ ‫سیاس����یی‌و ئاب����وری‌و كۆمه‌اڵیه‌تیی‬ ‫گه‌وره‌‪ ،‬ئینجا وه‌ئاگاهاتنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م دۆخ����ه‌ش به‌رپرس����یارێتیی‬ ‫گ����ه‌وره‌ ده‌خات����ه‌ ئه‌س����تۆی هه‌مو‬ ‫هێزه‌ سیاس����ییه‌كان‪ ،‬رێكخراوه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵ����گای مه‌ده‌ن����ی‪ ،‬نوخب����ه‌ی‬ ‫رۆش����نبیریی‪ ،‬میدیاو میدی����اكاران‪،‬‬ ‫هه‌مو دیموكراسیخوازو یاسادۆست‌و‬ ‫عه‌داله‌ت ویس����تێك ك����ه‌ رۆڵی له‌م‬ ‫ملمالن����ێ سیاس����ییه‌دا هه‌بێ����ت‌و‬ ‫به‌بۆچون‌و ده‌نگه‌كانیان به‌ش����داریی‬ ‫كارا بك����ه‌ن له‌زاڵكردنی عه‌قالنیه‌تی‬ ‫سیاس����یی به‌س����ه‌ر فه‌ردانی����ه‌ت‌و‬ ‫ئه‌نانیه‌ت����ی سیاس����یدا‪ ،‬ب����ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫مه‌س����ه‌له‌كان‬ ‫یه‌كالكردن����ه‌وه‌ی‬ ‫به‌قه‌ده‌رێك����ی نادی����ار نه‌س����پێرین‌و‬ ‫به‌ده‌س����تی خۆمان ئاینده‌سازیی بۆ‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌مان بكه‌ین‪ .‬به‌اڵم پێموایه‌‬ ‫به‌رپرس����یارێتیی س����ه‌ره‌كی‪ ،‬ب����ۆ‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌ ئه‌مڕۆ‬ ‫هه‌مو فۆكه‌سه‌ سیاسی‌و یاساییه‌كان‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وو ده‌سه‌اڵت‌و ئیراده‌ی ئه‌و‬ ‫چڕبونه‌ته‌وه‌؛ یان ئه‌و هه‌مو ناڕه‌زاییه‌ی‬ ‫الیه‌نه‌ سیاس����ییه‌كان‌و شه‌قام‪ ،‬وه‌ك‬ ‫خ����ۆی ده‌بین����ێ‌و ده‌خوێنێت����ه‌وه‌و‬ ‫له‌ته‌نیای����ی حزبه‌ك����ه‌ی ده‌گات‪،‬‬ ‫ئیت����ر دۆس����ێی خۆكاندیدكردن����ه‌وه‌‬ ‫به‌یه‌كجاری����ی داده‌خ����ات‌و واز‬ ‫له‌هه‌ڕه‌ش����ه‌ی راپرسیكردنی پرۆژه‌ی‬ ‫ده‌ستورده‌هێنێت‪ ،‬یانیش ده‌كه‌وێته‌‬ ‫ژێ����ر كاریگه‌ری����ی هه‌ن����دێ به‌ڵێگوو‬ ‫چه‌پڵه‌ح����ازرو ده‌مانخاته‌ س����ه‌ر ئه‌و‬ ‫رێگایه‌ی پێش����تر هه‌مو رێبواره‌كانی‬ ‫خ����ۆی قوتداوه‌و كه‌س����یانمان نه‌دی‬ ‫بگه‌ڕێت����ه‌وه‌‪ .‬نه‌چوه‌ بچێ‪ ،‬هێش����تا‬ ‫به‌به‌ریه‌وه‌ ماوه‌ كه‌ بژارده‌ی یه‌كه‌میان‬ ‫هه‌ڵبژێرێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی جه‌سته‌یه‌كی‬ ‫ته‌ندروس����ت‌و س����ه‌رێكی ره‌حه‌تمان‬ ‫هه‌بێ����ت‪ ،‬نه‌ك تاجێك ك����ه‌ خرابێته‌‬ ‫سه‌ر سه‌رێكی پڕئازارو جه‌سته‌یه‌كی‬ ‫نه‌خۆش‪.‬‬ ‫‪kawamuhamad@yahoo.com‬‬

‫عێراق‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫پرۆفایل‬

‫ی عێراقیه‌ "ته‌اڵڵ زه‌وبه‌عی"‌‪:‬‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫پارله‌مانتار ‌‬

‫‪7‬‬

‫پێویسته‌ له‌سه‌ر كورد كه‌سێك بۆ شوێنی‌ تاڵه‌بانی‌ دیاری‌ بكه‌ن‬ ‫ئا‪ :‬سۆران كامه‌ران‬

‫له‌دیمانه‌یه‌كدا له‌گه‌ڵ ئاوێنه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر لیستی‌ عێراقیه‌و ئه‌ندام ‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ نه‌زاهه‌ ته‌اڵڵ خزێر عه‌باس‬ ‫زه‌وبه‌عی‌‪ ،‬داواده‌كات كورد كه‌سێك‬ ‫ی سه‌رۆك كۆماری‌ عێراق‬ ‫بۆ شوێن ‌‬ ‫ی بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی دیار ‌‬ ‫جه‌الل تاڵه‌بان ‌‬ ‫هه‌روه‌ها رایده‌گه‌یه‌نێت له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌دایه‌ كه‌ركوك بكرێته‌ هه‌رێمێك ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‪ .‬له‌باره‌ی‌ خۆپیشاندان ‌‬ ‫سوننه‌كانیشه‌وه‌‪ ،‬ده‌ڵێت "ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫خۆپیشاندانه‌ به‌شه‌ره‌ف ده‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكردوه‌‌و به‌شه‌ره‌فیش كۆتای ‌‬ ‫پێدێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬چۆن ده‌ڕوانن���ه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زیره‌ كورده‌كان؟‬ ‫ی‬ ‫زه‌وبه‌عی‌‪ :‬س���ه‌باره‌ت به‌گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫وه‌زی���ر‌ه ك���ورده‌كان ب���ۆ به‌غ���داد‬ ‫به‌دڵنیایی���ه‌و‌ه دانوس���تان‌و گفتوگ���ۆ‬ ‫له‌نێ���وان هاوپه‌یمان���ی‌ كوردس���تانی‌‌و‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ شیعه‌كان رویداوه‌‪ .‬ئاشكرای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌زامه‌ند ‌‬ ‫هه‌م���و كوتله‌یه‌ك له‌پێناو ‌‬ ‫الیه‌نگران���ی‌ تێده‌كۆش���ێت‪ .‬ئێم���ه‌ش‬ ‫ئاواته‌خوازی���ن ك ‌ه گفتوگ���ۆ كراوه‌بێت‬ ‫بۆ هه‌مو الیه‌نه‌كان‪ ،‬پێویس���ته‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫هه‌مو الیه‌نه‌كان ناكۆكیه‌كان له‌پێناو ‌‬ ‫ی تایب���ه‌ت نه‌قۆزن���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن���د ‌‬ ‫پێویسته‌ سیاسه‌تێك به‌رپابكرێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هه‌مو الیه‌نه‌كان قبوڵ بكرێت‌و داكۆكی‬ ‫له‌سه‌رجه‌م الیه‌نه‌كان بكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی تۆ جوڵه‌پێكردن ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌بۆچون ‌‬ ‫ی پێش���مه‌رگه‌ له‌ناوچه‌ دابڕاوه‌كان‬ ‫هێز ‌‬ ‫ده‌ستورییه‌؟‬

‫ی‬ ‫زه‌وبه‌عی‌‪ :‬به‌دڵنیاییه‌و‌ه جوڵه‌پێكردن ‌‬ ‫ی پێشمه‌رگه‌ له‌و ناوچان ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫هێز ‌‬ ‫ی كه‌ركوك‬ ‫له‌س���ه‌ر ره‌زامه‌ن���دی‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت‪ ،‬هه‌ر جوڵه‌كردنێ���ك له‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی نێ���وان الیه‌ن���ه‌كان ی���ان‬ ‫رێكه‌وتن��� ‌‬ ‫هاوپه‌یمان���ه‌كان بێ���ت‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌و‌ه‬ ‫به‌ناده‌ستوری‌ ئه‌ژمارده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێوه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دان كه‌ركوك‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆ؟‬ ‫بكرێته‌ هه‌رێمێك ‌‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪ :‬ئێم���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ین‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆو‬ ‫كه‌ركوك بكرێت ‌ه هه‌رێمێك ‌‬ ‫دابڕێ���ت له‌س���ه‌رجه‌م پارێ���زگاكان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و هه‌رێم��� ‌ه خ���اوه‌ن تایبه‌تمه‌ند ‌‬ ‫ی ئه‌و ش���ار‌ه‬ ‫ی بێ���ت‌و نه‌ته‌وه‌كان ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫شاره‌كه‌یان به‌ڕێوه‌به‌رن‌و به‌دوربگیرێت‬ ‫ی سیاسی‌‪.‬‬ ‫له‌موزایه‌دات ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬س���ه‌باره‌ت به‌هه‌رێم��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���وننه‌كان ك ‌ه باس��� ‌‬ ‫س���ه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌ڕای‌ تۆ شێوازی‌ ئه‌و هه‌رێم ‌ه‬ ‫ده‌بێت چۆن بێت؟‬ ‫زه‌وبه‌عی‌‪ :‬دروستكردنی‌ ئه‌و هه‌رێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫مافێك���ی‌ ده‌س���تورییه‌‪ ،‬ك��� ‌ه مافێك ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌س���تورییش بێت پێویسته‌ جێبه‌ج ‌‬ ‫بكرێت‪ .‬پێویس���ت ‌ه له‌س���ه‌ر سه‌رجه‌م‬ ‫الیه‌نه‌كانیش رێز له‌ده‌ستور بگرن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بێبه‌ش���كردن ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬له‌یاس���ا ‌‬ ‫به‌عسیه‌كان له‌پۆس���ته‌كانی‌ ده‌وڵه‌ت‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زیران ده‌توانێت هه‌اڵواردن‬ ‫ی‬ ‫بۆ هه‌ندێك كه‌س بكات‪ ،‬خوێندنه‌و‌ه ‌‬ ‫تۆ بۆ ئه‌م بابه‌ته‌ چییه‌؟‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪ :‬پێویس���ت ‌ه ئ���ه‌و كاران ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ه‌كاری‌ میزاج ‌‬ ‫نه‌مێنێ���ت‌و كۆتای ‌‬ ‫ی‬ ‫بهێنرێت‪ .‬ده‌بێت به‌یه‌ك چاو ته‌ماشا ‌‬ ‫ی عێراقی‌ بكرێت‪ ،‬گرنگ‌و‬ ‫سه‌رجه‌م گه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویسته‌ ده‌ست بكرێت به‌دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دامه‌زراوه‌ی���ی‌‌و جی���اواز ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت��� ‌‬

‫ی‬ ‫بۆشای ‌‬ ‫ی‬ ‫پۆسته‌ك ‌ه ‌‬ ‫مام جه‌الل‬ ‫به‌دڵنیاییه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی قوڵ ‌‬ ‫قه‌یرانێك ‌‬ ‫دروستكردوه‌‬ ‫ته‌اڵڵ خزێر عه‌باس زه‌وبه‌عی‬ ‫له‌نێوان گه‌لی‌ عێراقدا نه‌كرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌ش مانگه‌ پۆست ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬نزیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆك كۆم���اری‌ عێ���راق به‌چۆڵ ‌‬ ‫ی هیچ جۆر‌ه‬ ‫ماوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬غیابی‌ تاڵه‌بان ‌‬ ‫قه‌یرانێكی‌ له‌واڵت دروستكردوه‌؟‬ ‫زه‌وبه‌عی‌‪ :‬پێویس���ت ‌ه له‌س���ه‌ر كورد‬ ‫كه‌س���ێك بۆ ئه‌و پۆست ‌ه دیاری‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫كه‌ توانای‌ ئیداره‌دانی‌ هه‌بێت‌و له‌غیاب ‌‬ ‫س���ه‌رۆك كۆماردا ناوبژیوانی‌ سه‌رجه‌م‬ ‫ی‬ ‫الی���ه‌ن‌و دۆس���ێكان بكات‪ .‬بۆش���ای ‌‬ ‫پۆس���ته‌كه‌ی‌ مام جه‌الل به‌دڵنیاییه‌و‌ه‬ ‫ی قوڵی‌ دروستكردوه‌‪.‬‬ ‫قه‌یرانێك ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ندامێكی‌ ده‌وڵه‌تی‌ یاس���ا‬ ‫ی (‪)140‬‬ ‫ی (‪ )140‬دوا ‌‬ ‫ده‌ڵێ���ت م���اد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫س���اڵ جێبه‌جێ ده‌كرێت‪ ،‬هه‌ڵوێس���ت ‌‬

‫ئێو‌ه چی ‌ه له‌م باره‌یه‌وه‌؟‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪ :‬نه‌خێ���ر پێویس���ته‌ ئه‌و‬ ‫ماده‌یه‌ جێ به‌جێ بكرێت‪ ،‬پێویس���ت ‌ه‬ ‫ی خۆی‌ پێبدرێت‌و‬ ‫هه‌مو كه‌س���ێك ماف ‌‬ ‫مافی‌ خۆی‌ وه‌ربگرێت له‌عێراق‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئه‌و ماده‌یه‌ ماده‌یه‌كی‌ ده‌ستورییه‌‪.‬‬ ‫ی به‌رده‌م‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬كه‌وات ‌ه به‌ربه‌سته‌كان ‌‬ ‫ی (‪ )140‬چیه‌؟‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌ ماده‌ ‌‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪ :‬به‌ربه‌س���ته‌كانی‌ به‌رده‌م‬ ‫ی م���اد‌هی‌ (‪ )140‬ته‌نها‬ ‫به‌جێگه‌یاندن��� ‌‬ ‫سیاسیه‌و هیچی‌ دیكه‌ نیه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌ن���دێ الیه‌نی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ده‌ڵێ���ن توركی���ا چه‌ك���ی‌ ن���اردو‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫خۆپیش���انده‌رانی‌ ئه‌نبار‪ ،‬ب���ۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی تائیفی‌ هه‌ڵگیرسێنی‌ له‌عێراق‪،‬‬ ‫ش���ه‌ڕ ‌‬

‫ئه‌مه‌ تاچه‌ند راسته‌؟‬ ‫زه‌وبه‌عی‌‪ :‬به‌دڵنیاییه‌و‌ه شتی‌ وانیه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و جۆر‌ه هه‌وااڵنه‌ راس���ت نین‪ .‬ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ ئه‌و قسان ‌ه ده‌كه‌ن ده‌یانه‌وێ‬ ‫دۆخی‌ عێ���راق بش���ێوێنن‪ ،‬ئامانجیان‬ ‫ی دۆخی‌ عێراقه‌‪.‬‬ ‫تێكدان ‌‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا قه‌ت���ه‌رو توركیا چ‬ ‫ی‬ ‫ی سوننه‌كان ‌‬ ‫رۆڵێكیان له‌خۆپیشاندان ‌‬ ‫عێراقدا هه‌یه‌؟‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪ :‬ب���ڕوام وای��� ‌ه هی���چ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كیان ب���ه‌م بابه‌ته‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌م���و الیه‌ك ئاواته‌خ���وازه‌ كه‌ عێراق‬ ‫ئارام بێت‪ ،‬ئ���ه‌و‌هی‌ ده‌وترێت ته‌نها بۆ‬ ‫چه‌واشه‌كردنه‌‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬هه‌ن���دێ الی���ه‌ن پێیانوای ‌ه‬ ‫خۆپیش���اندانی‌ س���وننه‌كان له‌الی���ه‌ن‬ ‫قاعیده‌و چه‌ند گروپێك���ی‌ چه‌كداره‌و‌ه‬ ‫قۆرغكراوه‌‪ ،‬تاچه‌ند راسته‌؟‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪ :‬نه‌خێ���ر‪ ،‬ئ���ه‌و‌ه به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك راست نییه‌‪ .‬خۆپیشاندانه‌كان‬ ‫ی ئاشتیان ‌ه ده‌ستیپێكردوه‌و‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ ئاشتیان ‌ه به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رجه‌م خۆپیش���انده‌ران خه‌ڵك��� ‌‬ ‫ئه‌نب���ارن‌و دانیش���توی‌ ئه‌و ش���اره‌ن‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ماف ‌‬ ‫رژاونه‌ت ‌ه سه‌ر شه‌قامه‌كان‪ ،‬داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫خۆیان ده‌ك���ه‌ن‌و داوا ‌‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌ له‌واڵتدا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئای���ا خۆپیش���اندانه‌كان‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‪ ،‬یان كۆتایی‌ پێدێت؟‬ ‫به‌دڵنیایی���ه‌و‌ه‬ ‫زه‌وبه‌ع���ی‌‪:‬‬ ‫خۆپیشاندانه‌كان تا ئه‌و كاته‌ به‌رده‌وام‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت ك ‌ه حكومه‌ت س���ه‌رجه‌م داوا ‌‬ ‫خۆپیش���انده‌ران به‌جێده‌گه‌یه‌ن���ێ‪،‬‬ ‫ی ئه‌م خۆپیشاندان ‌ه به‌شه‌ره‌ف‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستی‌ پێكردوه‌‌و به‌شه‌ره‌فیش كۆتای ‌‬ ‫پێدێت‪.‬‬

‫له‌بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵدا پاره‌ بۆ كۆمپانیا نه‌وتیه‌كانی‌ كوردستان دابین ناكرێت‬ ‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك‌و ئه‌ندامێكی‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫به‌وته‌ ‌‬ ‫ی پارله‌مانی‌ عێراق‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫دارای ‌‬ ‫ی‬ ‫زه‌حمه‌ته‌ بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراقی‌ هه‌مواربكرێته‌وه‌و پاره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانیا نه‌وتیه‌كانی‌ كوردستان ‌‬ ‫تێدا جێبكرێته‌وه‌‪ ،‬وه‌كو چۆن‬ ‫ی‬ ‫له‌رێكه‌وتننام ‌ه حه‌وت خاڵیه‌كه‌ ‌‬ ‫نێوان هه‌رێم‌و ناوه‌ندا هاتوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ی چه‌ند مانگێكه‌ بودج ‌ه‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫چوه‌ت ‌ه بواری‌ جێبه‌جێكردنه‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌شی‌ پێویست ‌‬ ‫به‌كۆده‌نگی‌ الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌كان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچه‌ن���د‌ه له‌خاڵ���ی‌ شه‌ش���ه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژ ‌‬ ‫رێكه‌وتن ‌ه ح���ه‌وت خاڵیه‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی هه‌رێم‌و‬ ‫(‪ )2013/4/29‬نێوان حكومه‌ت ‌‬ ‫ناوه‌نددا هاتوه‌‪ ،‬ك ‌ه داوا له‌ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نوێنه‌ران ده‌كرێت بۆ چاوخش���اندنه‌و‌ه‬ ‫به‌یاس���ای بودج���ه‌ی فیدراڵی س���اڵی‬ ‫(‪)2013‬و پاشكۆكانیدا‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫ی پارله‌مانتاران‬ ‫ئس���وڵی‪ .‬به‌اڵم به‌وته‌ ‌‬ ‫تائێستا له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه ئه‌و داوای ‌ه‬ ‫ی پارله‌مان نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ئاراسته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیژن��� ‌هی‌ دارای ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆك ‌‬ ‫به‌وت ‌ه ‌‬ ‫له‌پارله‌مانی‌ عێ���راق حه‌یده‌ر عه‌بادی‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌مساڵ‬ ‫بۆ هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ بودجه‌ ‌‬ ‫ی نێ���وان هه‌رێم‌و‬ ‫ی رێكه‌وتنه‌كه‌ ‌‬ ‫به‌پێ��� ‌‬ ‫ناوه‌ند‪ ،‬ده‌بێت لیژنه‌یه‌ك پێكبهێنرێت‌و‬ ‫ی لیژنه‌ك��� ‌ه‬ ‫پاش���ان راس���پارده‌كان ‌‬ ‫له‌پارله‌م���ان بخرێته‌ ده‌نگدانه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ئام���اژه‌ به‌وه‌ده‌كات تائێس���تا هه‌رێم ‌‬ ‫كوردس���تان "ئه‌و بڕگانه‌ی‌ نه‌خستۆت ‌ه‬ ‫رو ك���ه‌ ده‌یه‌وێت له‌بودج���ه‌دا هه‌موار‬ ‫بكرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )2012/10/23‬بودج���ه‌ ‌‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫ی عێ���راق ك ‌ه بڕه‌كه‌ی‌ (‪)113‬‬ ‫(‪‌ )2013‬‬ ‫ی‬ ‫ملی���ار دۆالره‌‪ ،‬له‌الی���ه‌ن ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراقه‌وه‌ په‌سه‌ندكراو ره‌وانه‌ ‌‬ ‫وه‌زیران ‌‬ ‫پارله‌مانی‌ عێراق كرا‪ .‬پارله‌مانی‌ عێراقیش‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )2013/3/7‬به‌ڕه‌زامه‌ند ‌‬ ‫ل���ه‌رۆژ ‌‬ ‫ده‌نگی‌ (‪ )168‬پارله‌مانتار كه‌ (‪)145‬‬ ‫ی‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫پارله‌مانتاری���ان ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ش���یعه‌كان بون‪ ،‬بودجه‌ ‌‬ ‫نیشتیمان ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫په‌سه‌ندكرد‪ .‬به‌اڵم پارله‌مانتاران ‌‬ ‫ی ده‌نگدان له‌س���ه‌ر‬ ‫بایكۆتی‌ كۆبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی چوار‬ ‫بودجه‌یان كرد‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ بڕ ‌‬ ‫ی كۆمپانیا نه‌وتی ‌ه‬ ‫ی كرێ��� ‌‬ ‫ملیار دۆالر ‌‬ ‫بیانیه‌كان ك ‌ه له‌كوردستان كارده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫نه‌خرابوه‌ بودجه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پارله‌مان ‌‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫ی لیژنه‌ ‌‬ ‫س���ه‌رۆك ‌‬

‫بودج���ه‌دا تێپه‌ڕیبێت‪ ،‬ئ���ه‌وا پارله‌مان‬ ‫ده‌توانێت بودجه‌ هه‌مواربكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی عێراقیه‌و‬ ‫پارله‌مانتاری‌ فراكس���یۆن ‌‬ ‫ی لیژن��� ‌هی‌ دارای���ی‌ پارله‌مان‬ ‫ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ئه‌حم���ه‌د مه‌س���اری‌‪ ،‬وتی‌ "تائێس���تا‬ ‫ی بودجه‌ نه‌خراوه‌ت ‌ه به‌ر‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌شدا ئایا‬ ‫باس‌و گفتوگۆ"‪ .‬له‌وه‌اڵم ‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ لیسته‌كه‌ی‌ ئاماده‌ن ده‌نگ بۆ‬ ‫ی بودجه‌ بده‌ن‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫"ه���ه‌ر كاتێك ئ���ه‌و بابه‌ت���ه‌ خرایه‌ڕو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ببێت ‌ه جێگ ‌هی‌ بڕوای‌ ئه‌ندامان ‌‬ ‫لیسته‌كه‌مان‪ ،‬ئه‌وا ده‌نگی‌ پێده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ س���ه‌رۆك‌و هه‌ندێ���ك‬ ‫ی رایده‌گه‌یه‌نن‪،‬‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫له‌ئه‌ندامانی‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫ی له‌مس���اڵدا ماوه‌ته‌و‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و ماوه‌ی ‌ه ‌‬ ‫هه‌مواركردن���ه‌وه‌ی‌ بودج ‌ه كه‌مه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی هێما بۆ ئه‌وه‌ده‌كات ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌س���ار ‌‬ ‫پارله‌مان بیه‌وێت ئه‌وا ده‌توانێت بودج ‌ه‬ ‫هه‌مواربكات���ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر بێتو‬ ‫ی‬ ‫"شه‌ش مانگیش به‌سه‌ر په‌سه‌ندكردن ‌‬ ‫بودجه‌دا تێپه‌ڕیبێت"‪.‬‬ ‫ی ئه‌حراری‌ سه‌ر به‌ره‌وتی‌ سه‌در‬ ‫لیست ‌‬ ‫ ‬ ‫چه‌ند کرێکارێک له‌کاتی کارکردنیاندا له‌کێڵگه‌یه‌کی نه‌وتدا‬ ‫ی چل كورس���ی پارله‌مانن‬ ‫له‌ئینته‌رنێته‌وه‌ ك���ه‌ خاوه‌ن ‌‬ ‫ی (‪ )325‬كورس���ی‌‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نن‬ ‫له‌كۆ ‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر راوێژی���ان پێنه‌كرێ���ت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ی ن���او پارله‌مان‪،‬‬ ‫ی لیس���ت ‌ه عێراقیه‌كان ‌‬ ‫عێ���راق‪ ،‬داواده‌كات ئ���ه‌و بڕگان���ه‌ ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫پابه‌ندنابن به‌بڕیار ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫ی ده‌یه‌وێت له‌باره‌ی‌ چۆنێت��� ‌‬ ‫ی ك���ورد ‌‬ ‫بودج���ه‌ ك ‌ه الیه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ ده‌نگدان له‌س���ه‌ر هه‌مواركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوتل ‌ه به‌ندانه‌ی‌ رێكه‌وتننامه‌كه‌ كه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫هه‌مواربكرێنه‌وه‌‪ ،‬بخاته‌ به‌رده‌ست ‌‬ ‫بودجه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌پارله‌مانه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬شۆڕش حاجی‌ وت ‌‬ ‫ی پارله‌مان تاوه‌كو سازان ‌‬ ‫سیاسیه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌ح���رار‬ ‫ی كوتل��� ‌ه ‌‬ ‫پارله‌مانت���ار ‌‬ ‫ی من ئاگاداربم تائێستا هیچ‬ ‫ی "ئه‌وه‌نده‌ ‌‬ ‫له‌س���ه‌ربكرێت‌و پارله‌مانیش په‌سه‌ند ‌‬ ‫ی له‌وه‌كرد‬ ‫عه‌بدولحسێن رێس���ان‪ ،‬باس ‌‬ ‫ی ده‌زانێت كۆبونه‌وه‌یه‌ك له‌وباره‌یه‌وه‌ نه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫بكات‪ .‬ب���ه‌اڵم به‌ئه‌س���ته‌م ‌‬ ‫به‌پێ���ی‌ ئ���ه‌و رێكه‌وتن���ه‌ی‌ له‌نێ���وان‬ ‫ی‬ ‫ی لیژن��� ‌ه ‌‬ ‫ناوب���راو‪ ،‬ك���ه‌ ئه‌ندام��� ‌‬ ‫له‌ئێس���تادا بودج��� ‌ه هه‌مواربكرێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی نیش���تیمان ‌‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫الیه‌نه‌كان��� ‌‬ ‫ی پارله‌مان���ه‌‪ ،‬رونیده‌كاته‌وه‌ بۆ‬ ‫ی دارای��� ‌‬ ‫ی ئه‌مساڵ پێنج مانگ ‌‬ ‫"چونك ‌ه بودجه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ش���یعه‌كاندا هه‌یه‌‪ ،‬له‌كات ‌‬ ‫ی بودج ‌ه ده‌بێت حكومه‌ت‬ ‫ی هه‌مواركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌سه‌ردا رۆیشتوه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا كاتێك ‌‬ ‫هه‌ر رێكه‌وتنێك‌و بڕیارێكی‌ ستراتیژیدا‬ ‫ی پارله‌مان بكات‌و‬ ‫ی نه‌ماوه‌"‪ .‬داواكارییه‌ك ئاراسته‌ ‌‬ ‫ئه‌وتۆ بۆ هه‌مواركردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌بێ���ت راوێژ به‌هه‌م���و الیه‌نه‌كانی‌ ناو‬ ‫ی له‌سه‌ربكرێت‌و‬ ‫ی له‌پارله‌مانیش ده‌نگدان ‌‬ ‫بۆی���ه‌ پێش���نیارده‌كات ده‌س���تكار ‌‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌ك���ه‌ بكرێ���ت‌و بۆچونیان‬ ‫ی ده‌زانێت‬ ‫ی ئه‌مس���اڵ نه‌كرێ���ت‪ ،‬به‌ڵكو په‌سه‌ند بكرێت‪ ،‬به‌اڵم به‌دور ‌‬ ‫بودج���ه‌ ‌‬ ‫وه‌ربگیرێت‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌یوت "ئه‌گه‌ر هه‌مو‬ ‫ی س���اڵی‌ داهاتودا له‌ئێس���تادا ئ���ه‌و كاره‌ بكرێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫گۆڕانكاری‌ له‌بودجه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌مجار‌ه‬ ‫الیه‌نه‌كان له‌سه‌ر رێكه‌وتنه‌كه‌ ‌‬ ‫"ماو‌هی‌ پێنج مانگ ‌ه پ���ڕۆژه‌ی بودج ‌ه‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫كۆك نه‌بی���ن‌و زانیاریم���ان له‌باره‌یه‌و‌ه‬ ‫دوای‌ په‌سه‌ندكردنی‌ بودجه‌‪ ،‬سه‌رجه‌م چۆت ‌ه ب���واری‌ جێبه‌جێكردن���ه‌وه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌وا له‌ن���او پارله‌ماندا پابه‌ند‬ ‫ی ك ‌ه م���اوه‌‪ ،‬بودج ‌ه‬ ‫وه‌زیرو پارله‌مانتاره‌ كورده‌كان گه‌ڕانه‌و‌ه م���اوه‌ كورته‌ش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫نابین به‌ده‌نگدان له‌س���ه‌ری‌"‪ .‬وتیش ‌‬ ‫ی به‌غدایان كرد‪ ،‬هه‌موارناكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ب���ۆ هه‌ولێرو بایكۆت��� ‌‬ ‫ی ئه‌و رێكه‌وتن ‌ه‬ ‫"له‌پێناوی‌ په‌سه‌ندكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ���اره‌ ‌‬ ‫بۆ چاره‌س���ه‌ری‌ كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم پاش راگه‌یاندن���ی‌ رێكه‌وتنامه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌پارله‌مان‪ ،‬سه‌رۆك وه‌زیران پێویست ‌‬ ‫ی‬ ‫نێ���وان هه‌ولێ���رو به‌غ���دا‪ ،‬كۆتایی���ان كۆمپانی���ا نه‌وتیه‌كان ك��� ‌ه هاوپه‌یمان ‌‬ ‫به‌هاوپه‌یمانی‌ نیشتیمانیه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی داوای‌ ده‌كات‪ ،‬به‌ب���ڕوا ‌‬ ‫به‌بایكۆتكردن كردن هێناو گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ كوردس���تان ‌‬ ‫وه‌ك���و ئاگاداركردنه‌وه‌یه‌كی���ش ب���ۆ‬ ‫به‌غ���دا‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه ماوه‌ی‌ دو هه‌فته‌ی ‌ه ش���ۆڕش حاجی‌‪ ،‬حكومه‌ت ده‌توانێت‬ ‫ی عێراق نوری‌ مالیكی‌‌و‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران ‌‬ ‫ی ئه‌مس���اڵ ئه‌و‬ ‫ی ته‌واوكار ‌‬ ‫پارله‌مانتاره‌كان گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌ بۆ به‌غدا‪ ،‬له‌بودج��� ‌ه ‌‬ ‫هاوپه‌یمان���ی‌ كوردس���تانی‌‪ ،‬رێس���ان‬ ‫به‌اڵم پارله‌مانتاری‌ فراكس���یۆنی‌ گۆڕان پاره‌ی ‌ه دابین بكات‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌مه‌رجێك‬ ‫ی ده‌ڵێ���ت "كورده‌كان ب���اش ده‌زانن ك ‌ه‬ ‫ی راگه‌یاند "له‌پارله‌ماندا زۆرین ‌ه ده‌نگی‌ له‌سه‌ربدات‪ ،‬هی���چ كۆبونه‌وه‌یه‌ك ب���ۆ تاوتوێكردن ‌‬ ‫ش���ۆڕش حاجی‌ به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫ی بودج���ه‌ ئه‌نج���ام پێویسته‌ له‌سه‌ر سه‌رۆك وه‌زیران هه‌مو‬ ‫هه‌مواركردن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی زه‌حمه‌ته‌"‪.‬‬ ‫ی كه‌ ئه‌مه‌شیان كارێك ‌‬ ‫تائێستا ته‌نها له‌راگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌ ده‌ق ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیشتیمانی‌ راز ‌‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ی الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫فراكس���یۆن ‌ه نه‌دراوه‌‪ .‬به‌اڵم پارله‌مانتارێك ‌‬ ‫پارله‌مانتاران���ی‌‬ ‫رێكه‌وتنه‌كه‌یان بینیوه‌و بیستوه‌‪.‬‬ ‫ی عێراق‪ ،‬عێراقی���ه‌ رایده‌گه‌یه‌نێ���ت ئه‌گه‌ر بێتو بكات‪ ،‬به‌رل���ه‌و‌هی‌ له‌گه‌ڵیاندا رێكه‌وتن‬ ‫ی ن���او پارله‌مان ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ئه‌نجامدانی‌ كۆبونه‌و‌ه جیاوازه‌كان��� ‌‬ ‫ی واژو بكات"‪.‬‬ ‫له‌نێوان لیس���ته‌ كوردیی���ه‌كان‌و كوردو جه‌خ���ت ل���ه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌و‌ه تائێس���تا ش���ه‌ش مانگیش به‌سه‌ر په‌سه‌ندكردن ‌‬

‫بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵ‬ ‫ی‬ ‫پێنج مانگ ‌‬ ‫به‌سه‌ردا رۆیشتوه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستاشدا‬ ‫كاتێكی‌ ئه‌وتۆ بۆ‬ ‫ی‬ ‫هه‌مواركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫نه‌ماوه‬

‫وه‌زیرێك ‌ی به‌دبه‌خت‬ ‫له‌مامۆستایه‌تیه‌وه‌ بۆ سه‌رۆكایه‌تی‌ زانكۆ‪،‬‬ ‫به‌كۆمه‌ڵێ���ك بڕوانام���ه‌ی‌ زانستیش���ه‌و‌ه‬ ‫له‌پارله‌مانتاریی���ه‌وه‌ ب���ۆ وه‌زی���ری‌‪ ،‬دوا ‌ی‬ ‫كوژران‌و برینداربونی‌ نزیكه‌ی‌ چل كه‌س��� ‌ی‬ ‫بنه‌ماڵه‌ك���ه‌ ‌ی له‌زێدی‌ خ���ۆ ‌ی له‌حه‌ویجه‌‪،‬‬ ‫ده‌ستی‌ له‌پۆسته‌كه‌ ‌ی كێشایه‌وه‌و حكومه‌ت ‌ی‬ ‫به‌جێهێشت‪ ،‬ئه‌م ‌ه چیرۆكی‌ محه‌مه‌د ته‌میم ‌ی‬ ‫وه‌زیری‌ په‌روه‌رده‌ی‌ عێراقه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د عه‌ل��� ‌ی محه‌مه‌د ته‌میم جبوری‌‪،‬‬ ‫س���اڵی‌ (‪ )1974‬له‌گوندی‌ ماحوزی‌ س���ه‌ر‬ ‫به‌ق���ه‌زا ‌ی حه‌ویجه‌ی‌ پارێ���زگای‌ كه‌ركوك‬ ‫له‌دایكبوه‌‪ .‬له‌س���ایتی‌ فه‌رم��� ‌ی وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ ‌ی عێراق‌و له‌خستنه‌ڕو ‌ی ژیاننامه‌ ‌ی‬ ‫خۆیدا‪ ،‬باس ‌ی ئه‌وه‌ی‌ نه‌كردو‌ه له‌سه‌رده‌م ‌ی‬ ‫رژێم ‌ی به‌عسدا چۆن ژیاوه‌‪ ،‬ته‌نها ئاماژه‌ ‌ی‬ ‫به‌وه‌ك���ردوه‌ له‌س���اڵی‌ (‪ )1995‬به‌ش��� ‌ی‬ ‫مێ���ژوی‌ كۆلێژی‌ ئادابی‌ زانكۆی‌ موس���ڵ ‌ی‬ ‫ته‌واوكردوه‌‪ ،‬له‌س���اڵی‌ (‪ )1998‬ماسته‌ر ‌ی‬ ‫له‌مێژو ‌ی هاوچه‌رخی‌ عه‌ره‌ب له‌هه‌مان زانكۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪ .‬له‌ساڵی‌ (‪ )2001‬بڕوانامه‌ ‌ی‬ ‫دكتۆرای‌ له‌مێژوی‌ نوێ‌‌و هاوچه‌رخ له‌كۆلێژ ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ زانكۆ ‌ی موسڵ وه‌رگرتوه‌‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌خوێندنی‌ مێژو‪ ،‬ئێستا سه‌رقاڵ ‌ی‬ ‫خوێندن ‌ه له‌به‌ش���ی‌ قانونی‌ گشتی‌‪ .‬له‌دوا ‌ی‬ ‫روخانی‌ رژێمی‌ به‌عس هه‌وڵیداو‌ه له‌ش���ار ‌ی‬ ‫به‌غ���دا له‌به‌ش���ی‌ زانس���ته‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫بخوێنێت‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی‌ هه‌ندێك بارودۆخه‌و‌ه‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ ئ���ه‌و خوێندن���ه‌ ‌ی ته‌واوبكات‪.‬‬ ‫جگ��� ‌ه له‌بواری‌ پس���پۆڕی‌ خ���ۆی‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫بڕوانامه‌یه‌ك ‌ی له‌بواره‌كانی‌ "ش���ێوازه‌كان ‌ی‬ ‫وانه‌وتنه‌وه‌‪ ،‬زمان ‌ی ئینگلیزی‌‪ ،‬كۆمپیوته‌ر"‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬محه‌م���ه‌د‪ ،‬له‌س���اڵه‌كانی‌ (‪- 1998‬‬ ‫‪ )2004‬بوه‌ت���ه‌ وانه‌بێژ له‌كۆلێ���ژی‌ قانون ‌ی‬ ‫زانك���ۆ ‌ی كه‌رك���وك‪ ،‬له‌س���اڵی‌ (‪)2003‬‬ ‫كراوه‌ت ‌ه سه‌رۆك ‌ی زانكۆو پاشان ئه‌میندار ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن���ی‌ زانكۆك���ه‌‪ ،‬س���اڵی‌ دواتریش‬ ‫بوه‌ته‌ یاریده‌ده‌ری‌ سه‌رۆكی‌ زانكۆ‪ .‬له‌ساڵ ‌ی‬ ‫(‪ )2005‬بوه‌ته‌ س���ه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ پرۆگرام‬ ‫له‌زانكۆ ‌ی كه‌ركوك‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ئه‌و ماوه‌ی ‌ه له‌خوێندن ‌ی ئه‌كادیمی‌‪،‬‬ ‫رویكردۆته‌ دونیا ‌ی سیاس���ه‌ت‌و له‌س���اڵ ‌ی‬ ‫(‪ )2005‬له‌س���ه‌ر لیس���تی‌ به‌ره‌ی‌ دیالۆگ‬ ‫(ساڵح موتڵه‌گ) بوه‌ت ‌ه ئه‌ندام ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی‬ ‫نوێنه‌ران���ی‌ عێ���راق‪ ،‬له‌پارله‌مانیش بوه‌ت ‌ه‬ ‫ئه‌ندامی‌ لیژنه‌كان ‌ی یاس���ایی‌‌و ده‌ستپاكی‌‪.‬‬ ‫دواتریش بوه‌ته‌ ئه‌ندامی‌ لیژنه‌ی‌ پارله‌مان ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌هه‌ڵبژاردن ‌ی ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگا ‌ی‬ ‫كه‌رك���وك‪ ،‬كه‌چی‌ به‌ه���ۆ ‌ی ناكۆك ‌ی الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاس���یه‌كانه‌وه‌ تائێس���تا نه‌توانراوه‌ ئه‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ه ئه‌نجامبدرێت‪ .‬هه‌روه‌ها كراوه‌ت ‌ه‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ لیژن���ه‌ ‌ی پارله‌مانی��� ‌ی تایبه‌ت‬ ‫به‌لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌دۆخی‌ ئ���ه‌و عێراقیانه‌ ‌ی‬ ‫به‌هۆی‌ ش���ه‌ڕی‌ تایه‌فیه‌وه‌‪ ،‬ئاواره‌ ‌ی سوریا‬ ‫بون‪.‬‬ ‫ته‌می���م‪ ،‬له‌ب���واری‌ نوس���یندا خاوه‌ن ‌ی‬ ‫خامه‌یه‌ك ‌ی به‌بڕش���ته‌و تائێس���تا ش���ه‌ش‬ ‫كتێب���ی‌ چاپك���راوی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌بواره‌كان ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ سعودیه‌و ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌س���عودییه‌‪ ،‬كۆتایی‌ ملمالن��� ‌ێ له‌باكور ‌ی‬ ‫ئایرله‌ندا‪ ،‬هونه‌ر ‌ی ئه‌ته‌كێتی‌ دیپلۆماسی‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌ی‌ عێراق���ی‌ له‌س���ه‌رده‌م ‌ی‬ ‫عوسمانیدا‪.‬‬ ‫جگ���ه‌ له‌نوس���ینی‌ كتێ���ب‪ ،‬خاوه‌نی‌ ده‌‬ ‫توێژین���ه‌وه‌ ‌ی چاپكراوه‌ له‌باره‌ی‌ كه‌ركوك‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌ ئێ���ران‌و توركیا‪ ،‬پارت‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ��� ‌ه سیاس���یه‌كان له‌س���عودییه‌‪،‬‬ ‫ملمالنێكانی‌ ن���او بنه‌ماڵه‌ی‌ پادش���ایه‌ت ‌ی‬ ‫له‌سعودییه‌‌و ئۆپۆزسیۆنی‌ سعودی‌‪ ،‬تیۆر ‌ی‬ ‫ئاسایشی‌ ئه‌مه‌ریك ‌ی له‌كه‌نداو دوای‌ شه‌ڕ ‌ی‬ ‫داگیركردنی‌ عێراق‪ ،‬جوڵه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا به‌ره‌و‬ ‫ئێران‌و ملمالنێ‌ له‌سه‌ر سنور له‌كه‌نداو‪.‬‬ ‫له‌ب���واری‌ پس���پۆڕییه‌كه‌ی‌‌و كار ‌ی‬ ‫پارله‌مانتاریدا‪ ،‬به‌شدار ‌ی چه‌ندین كۆنگره‌ ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ ك���ردوه‌و س���ه‌ردانی‌ واڵتان ‌ی‬ ‫ئیس���پانیاو ئه‌ڵمانی���او به‌ریتانیا‌و چیك‌و‬ ‫به‌لجیكا‌و میسرو لوبنان‌و توركیاو سویسراو‬ ‫ئوردنی‌ كردوه‌‪ .‬هه‌روه‌ها ئه‌ندامی‌ كۆمه‌ڵه‌ ‌ی‬ ‫زانست ‌ه سیاس���یه‌كانی‌ عێراق‌و مێژونوسان ‌ی‬ ‫عه‌ره‌ب‌و عێراقه‌‪ .‬له‌س���اڵ ‌ی (‪ )2005‬وه‌كو‬ ‫مامۆستای‌ س���ه‌ردانكه‌ر له‌زانكۆ ‌ی به‌رلین‌و‬ ‫په‌یمانگا ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ رۆژهه‌اڵت له‌شار ‌ی‬ ‫هامبۆرگ كاریكردوه‌‪.‬‬ ‫دوای‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ (‪‌)2010/3/7‬و‬ ‫پێكهێنان ‌ی كابینه‌ ‌ی حكومه‌ت له‌الیه‌ن نور ‌ی‬ ‫مالیكیه‌وه‌‪ ،‬پۆس���ت ‌ی وه‌زیری‌ په‌روه‌رده‌ ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر لیس���ت ‌ی به‌ره‌ی‌ دیالۆگ (عێراقیه‌)‬ ‫وه‌رگ���رت‪ .‬ب���ه‌اڵم دوا ‌ی ئه‌وه‌ی‌ س���وپا ‌ی‬ ‫عێراق ل���ه‌رۆژی‌ (‪ )2013/4/23‬په‌المار ‌ی‬ ‫خۆپیشانده‌ران ‌ی قه‌زا ‌ی حه‌ویجه‌یدا‪ ،‬ته‌میم‬ ‫ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌ی‌ خۆی‌ له‌پۆسته‌كه‌ ‌ی‬ ‫راگه‌یاند‪ .‬ئه‌و به‌گریانه‌وه‌ له‌س���ه‌ر شاشه‌ ‌ی‬ ‫كه‌ناڵێكی‌ ئاس���مان ‌ی وت ‌ی "‪ 35‬كه‌س ‌ی پل ‌ه‬ ‫یه‌كم له‌و روداوه‌دا كوژران‌و برینداربون"‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ئابووری‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌ی ‌ه ب ‌ه سپۆنسه‌ری گروپی کۆمپانیاکانی قه‌یوان چاپ‌و باڵوده‌کرێته‌وه‌‬

‫الفاو زیاتر له‌‪200‬ملیۆن دۆالر زیانی‌ له‌گه‌نمی‌ عێراق داوه‌‬

‫"ئه‌و گه‌نمه‌ی‌ له‌عێراقدا به‌رهه‌مدێت له‌‪ %70‬پله‌ یه‌كه‌‌و له‌‪ %20‬پله‌دو‌و له‌‪ %10‬پل ‌ه سێیه‌"‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫وه‌زیری‌ بازرگانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫پێشبینی‌ ده‌كرد‪ ،‬به‌رهه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌نمی‌ واڵته‌كه‌ی‌ له‌مساڵدا‬ ‫زیاتر له‌ ‪2‬ملیۆن ‪ 500‬هه‌زار ته‌ن‬ ‫بێت‪ ،‬به‌اڵم الفاوه‌كه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌‬ ‫رابردو پێشبینیه‌كانی‌ ئه‌وی‌‬ ‫پێچه‌وانه‌ كرده‌وه‌‪ ،‬به‌جۆرێك وه‌ك‬ ‫خۆی‌ ده‌ڵێت "به‌هۆی‌ ئه‌و الفاوه‌ی‌‬ ‫چه‌ند پارێزگایه‌كی‌ عێراقی‌ گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫‪ %25‬تا‪ %30‬گه‌نمی‌ عێراق توشی‌‬ ‫زیان بو"‪.‬‬

‫الفاو‪ %25 ،‬تا‪%30‬‬ ‫گه‌نمی‌ عێراق‬ ‫ی زیانكردوه‪،‬‬ ‫توش ‌‬ ‫زیانه‌كه‌ ته‌نها له‌و‬ ‫گه‌نمه‌دا نییه‌ ك ‌ه‬ ‫ئاو بردویه‌تی‌‬

‫وه‌زی���ری‌ بازرگانی‌ عێراق‪ ،‬د‪.‬خێرواڵ‬ ‫حه‌سه‌ن بابه‌كر له‌دیدارێكی‌ ئاوێنه‌دا‪،‬‬ ‫باس له‌زیان���ی‌ الفاوه‌ك���ه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌‬ ‫رابردوی‌ عێ���راق ده‌كات‪ ،‬كه‌ به‌وته‌ی‌‬ ‫ئه‌و زیانی‌ گه‌وره‌ی‌ له‌به‌رهه‌می‌ گه‌نمی‌‬ ‫ئه‌مساڵی‌ عێراق داوه‌‪ ،‬هاوكات تیشك‬ ‫ده‌خاته‌ س���ه‌ر جۆر‌و چۆنێتی‌ گه‌نمی‌‬ ‫ناوخ���ۆی‌‪ ،‬ئه‌و گه‌نمه‌ش كه‌ س���ااڵنه‌‬ ‫عێراق له‌ده‌ره‌وه‌ هاورده‌ی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫رێژه‌ی‌ سااڵنی‌ پێشوو‬ ‫پێشبینی‌ ئه‌مساڵ‬ ‫ب���ه‌ وت���ه‌ی‌ د‪ .‬خێ���رواڵ‪،‬‬ ‫به‌رهه‌م���ی‌ گه‌نم���ی‌ س���اڵی‌ ‪ 2011‬پێشبینی ده‌کرا به‌رهه‌می گه‌نم ئه‌مساڵ ‪ 2‬ملیۆن‌و ‪ 500‬هه‌زار ته‌ن بێت به‌اڵم الفاو ئه‌و پێشبینیه‌ی پێچه‌وانه‌ کرده‌وه‌‬ ‫عێ���راق‪1 ،‬ملی���ۆن‌و ‪750‬ه���ه‌زار ته‌ن‬ ‫كه‌ ئوس���تورالیا ته‌ن���ی‌ له‌نێوان ‪400‬‬ ‫پێویستیی‌ سااڵنه‌‌و ئه‌و رێژه‌یه‌ی‌‬ ‫ب���وه‌‪ ،‬ل���ه‌ ‪2012‬ش���دا ئ���ه‌و رێژه‌كه‌ كۆیانكردۆته‌وه‌‪ ،‬ئاوی‌ الفاویش چۆته‌‬ ‫تا‪ $450‬ده‌گاته‌ عێراق"‬ ‫له‌ناوخۆدا به‌رهه‌مدێت‬ ‫كه‌مێك زیادیك���ردوه‌و بۆته‌ ‪1‬ملیۆن‌و ئ���ه‌و چااڵن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ش به‌ش���ێك‬ ‫هه‌ر به‌وته‌ی‌ د‪.‬خێرواڵ‪ ،‬پێویس���تیی‌‬ ‫‪800‬هه‌زار ت���ه‌ن‪ ،‬به‌هۆی‌ كه‌ش‌وهه‌وا‌و له‌گه‌نمه‌كه‌ ته‌ڕب���وه‌‪ ،‬گه‌نمێكیش كه‌‬ ‫گه‌نمی‌ ناوخۆ به‌سه‌ر سێ‌ پله‌دا‬ ‫رێ���ژه‌ی‌ زۆری‌ باران���ی‌ ئه‌مس���اڵیش‪ ،‬ته‌ڕبوبێت‪ ،‬یان شێی‌ هه‌بێت‪ ،‬له‌سایلۆ س���ه‌رجه‌م عێراق بۆ گه‌نم‪ ،‬س���ااڵنه‌‬ ‫دابه‌شكراوه‌‬ ‫پێش���بینیان ك���ردوه‌‪ ،‬ئ���ه‌و رێژه‌یه‌ وه‌رناگی���رێ‌‪ ،‬كاتێكیش ب���ه‌و جۆره‌ نزیكه‌ی‌ ‪4‬ملیۆن‌و ‪500‬هه‌زار ته‌نه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌رچ���ی‌ گه‌نمی‌ ناوخۆیه‌‪ ،‬به‌س���ه‌ر‬ ‫ێ به‌ش���ێكی‌ كه‌ڕو بڕی‌ گه‌نمی‌ ناوخۆی‌ نزیكه‌ی‌ ‪2‬ملیۆن‬ ‫به‌رزبێته‌وه‌ ب���ۆ زیاتر له‌ ‪2‬ملیۆن ‪ 500‬بمێنێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ش��� ‌‬ ‫ێ ته‌نیش بێت‪ ،‬ئ���ه‌وا عێراق ناچاره‌ بۆ س���ێ‌ پل���ه‌دا دابه‌ش���كراوه‌‪ ،‬گه‌نمی‌‬ ‫ی نامێن ‌‬ ‫هه‌زار ته‌ن‪ ،‬به‌اڵم الفاوه‌كه‌ی‌ هه‌فته‌ی‌ بكات‪ ،‬به‌مه‌ش كه‌ڵكی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫رابردو هه‌مو ئه‌و بۆچونانه‌ی‌ پێچه‌وانه‌ بۆ ئاردكردن به‌كاربێت‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌كی‌ پڕكردنه‌وه‌ی‌ پێداویستی‌ ناوخۆ سااڵنه‌ پله‌ی���ه‌ك كه‌ زۆر باش���ه‌‪ ،‬ب���ۆ كردن‬ ‫كرده‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ دروستبونی‌ الفاوه‌كه‌ گشتی‌ ده‌كرێت بڵێین الفاو‪ ،‬بایی‌ زیاتر زیات���ر له‌‪2‬ملی���ۆن‌و ‪ 500‬ه���ه‌زار ته‌ن به‌ئارد راسته‌وخۆ له‌گه‌ڵ بڕێك گه‌نمی‌‬ ‫به‌تایب���ه‌ت له‌چه‌ن���د پارێزگایه‌ك���ی‌ له‌‪200‬ملی���ۆن دۆالر‪ ،‬زیان���ی‌ له‌گه‌نمی‌ گه‌ن���م له‌ده‌ره‌وه‌ ه���اورده‌ بكات‪ ،‬ئه‌و بیانی‌ تێك���ه‌ڵ ده‌كرێت‪ ،‬پله‌ دو وه‌ك‬ ‫واڵتان���ه‌ش كه‌ عێ���راق گه‌نمیان لێوه‌ وه‌زی���ری‌ بازرگانی‌ عێ���راق ئاماژه‌ی‌‬ ‫وه‌ك واس���ت‌و دیوانی���ه‌‌و عه‌ماره‌‪ ،‬كه‌ عێراق داوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و باس���ی‌ ل���ه‌وه‌ش ك���رد ك���ه‌ هاورده‌ ده‌كات‪ ،‬بریتین له‌ئوستورالیا‌و پێ���ده‌كات بڕێك زیات���ر گه‌نمی‌ بیانی‌‬ ‫به‌ناوبانگ���ن له‌به‌رهه‌مهێنانی‌ گه‌نمدا‬ ‫زیانی‌ گه‌وره‌ی‌ به‌دواوه‌ بوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك هه‌رچه‌نده‌ الف���او ناوچه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كه‌نه‌دا‌و ئه‌مه‌ریكا‌و روسیا‌و هه‌مو ئه‌و تێك���ه‌ڵ ده‌كرێ���ت تا بكرێت���ه‌ ئارد‪،‬‬ ‫ئ���ه‌م وه‌زیره‌ زیانه‌كان به‌ ‪ %25‬تا‪ %30‬كوردستانیشی‌ گرتۆته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم زیانی‌ گه‌نمان���ه‌ش كه‌ ل���ه‌ده‌روه‌ ده‌هێنرێن‪ ،‬به‌اڵم گه‌نمی‌ پله‌ س���ێ‌‪ ،‬له‌به‌ر زۆریی‌‬ ‫گه‌نمی‌ هه‌مو عێراق ده‌خه‌مڵێنێ‌‪ .‬ئه‌و ب���ۆ گه‌نم نه‌بو "الفاو له‌هه‌رێمدا زیانی‌ وه‌ك د‪ .‬خێ���رواڵ هێم���ای‌ بۆ ده‌كات‪ ،‬رێژه‌ی‌ خراپیه‌كه‌ی‌‪ ،‬له‌عێراقدا سودی‌‬ ‫ی گه‌نم���ی‌ ناوخ���ۆ لێنابین���رێ‌‪ ،‬ته‌نها ب���ۆ ئالیكی‌ ئاژه‌ڵ‬ ‫ده‌ڵێت "زیانه‌كه‌ ته‌نه���ا له‌و گه‌نمه‌دا بۆ گه‌ن���م نه‌بو‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگ���ه‌ زیانی‌ له‌گ���ه‌ڵ به‌رهه‌م��� ‌‬ ‫نیی���ه‌ ك���ه‌ ئ���او بردویه‌ت���ی‌‪ ،‬به‌ڵكو ب���ۆ به‌روبومی‌ میوه‌ه���ات هه‌بوبێت‪ ،‬تێك���ه‌ڵ ده‌كرێن ئه‌وجا ده‌كرێته‌ ئارد‪ .‬به‌كاردێ���ت‪ ،‬له‌باره‌ی‌ رێ���ژه‌ی‌ گه‌نمی‌‬ ‫له‌چه‌ن���د پارێزگای���ه‌ك‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌تایبه‌ت كه‌ له‌چه‌ند ناوچه‌یه‌ك ته‌رزه‌ سه‌باره‌ت به‌نرخی‌ گه‌نمی‌ بیانیش د‪ .‬ناوخۆ به‌پێی‌ پله‌كانیان د‪.‬خێرواڵ وتی‌‬ ‫خێرواڵ وتی‌ "باشترین جۆری‌ گه‌نمه‌‪" ،‬خۆشبه‌ختانه‌ ئه‌و گه‌نمه‌ی‌ له‌عێراقدا‬ ‫جوتیاران گه‌نمیان دوریوه‌‪ ،‬له‌چاڵێكدا باریبو"‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬یه‌حیا ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌رهه‌مدێت له‌‪ %70‬پله‌ یه‌كه‌‌و له‌‪%20‬‬ ‫پله‌دو‌و له‌‪ %10‬پله‌ سێیه‌"‪.‬‬ ‫وه‌زی���ری‌ بازرگان���ی‌ عێراق باس���ی‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ش كرد كه‌ ئه‌مس���اڵ پ���اره‌ی‌‬ ‫وه‌رگرتن���ی‌ گه‌نمی‌ ناوخ���ۆ به‌رێژه‌ی‌‬ ‫له‌‪ %10‬زیادیكردوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك بۆ یه‌ك‬ ‫ته‌ن گه‌نمی‌ پله‌ی���ه‌ك ‪792‬هه‌زار‌و بۆ‬ ‫پله‌ دو ‪692‬هه‌زار‌و بۆ پله‌ سێ‌‌و جۆش‬ ‫‪592‬هه‌زار دینار دیاریكراوه‌‪.‬‬ ‫ڤیتامین ده‌كرێته‌ ئه‌و ئارده‌وه‌ كه‌‬ ‫ده‌درێته‌ هاواڵتیان‬ ‫وه‌زی���ری‌ بازرگانی‌ عێ���راق هه‌ر له‌و‬ ‫دی���داره‌دا ئه‌وه‌ش���ی‌ خس���ته‌ڕو‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ی له‌عێراقدا گه‌ن���م ده‌هاڕن‪،‬‬ ‫ئاش���انه‌ ‌‬ ‫توێكڵ���ی‌ یه‌ك���ه‌م‌و دوه‌م‌و س���ێیه‌می‌‬ ‫گه‌نمه‌ك���ه‌ش لێده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ش‬ ‫به‌شێكی‌ زۆری‌ ڤیتامینی‌ ناو گه‌نمه‌كه‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌مێنێته‌وه‌ به‌زۆری‌‬

‫نیشاس���ته‌كه‌یه‌تی‌‪ ،‬ئ���ه‌و له‌وباره‌ی���ه‌‬ ‫ده‌ڵێت "له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكه‌وتوین كه‌ له‌كاتی‌ دروس���تكردنی‌‬ ‫ئ���ارددا هه‌ن���دێ‌ ڤیتامی���ن بكه‌ین���ه‌‬ ‫ئارده‌ك���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ قه‌ره‌بوی‌‬ ‫ئه‌و ڤیتامین���ه‌ بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬كه‌ له‌كاتی‌‬ ‫هاڕین���ی‌ گه‌نمه‌ك���ه‌دا لێیرۆیش���توه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش زیات���ر له‌پێناوی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫منداڵی‌ تازه‌ له‌دایكبوو دایكی‌ دوگیان‬ ‫توش���ی‌ كه‌مخۆراكی‌ نه‌بن"‪ .‬له‌باره‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ش داخۆ عێراق به‌چه‌ند س���اڵیتر‬ ‫ده‌توانێ‌ به‌ش���ی‌ پێداویس���تی‌ ناوخۆ‬ ‫گه‌نم به‌رهه‌مبێنێت‪ ،‬ئ���ه‌و له‌‌و روه‌وه‌‬ ‫كه‌مێك ره‌ش���بین بو‪ ،‬هۆكه‌ش���ی‌ بۆ‬ ‫نه‌گونجانی‌ كه‌ش‌وهه‌واو جۆری‌ زه‌وی‌‌و‬ ‫چه‌ن���د هۆكارێكی‌ تر گه‌ڕانده‌وه‌‌و وتی‌‬ ‫"له‌و بڕوایه‌دا نیم‪ ،‬له‌ ‪ 2020‬شدا عێراق‬ ‫بتوانێ‌ ل���ه‌‪ %70‬پێداویس���تی‌ گه‌نمی‌‬ ‫ناوخۆی‌ خۆی‌ دابین بكات"‬

‫بارانی‌ ئه‌مساڵ‬ ‫شیاو نه‌بوه‌ بۆ پێگه‌یاندن ‌ی گژوگیای‌ سروشتی‌‌و پوش‌و پاوان‬ ‫نادیاردایه‌و ئێمه‌ هه‌میش���ه‌ پێشنیاری‌‬ ‫دامه‌زراندن���ی‌ پ���رۆژه‌ی‌ ئاژه‌ڵ���دار ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‌و حكومه‌تیش ڕێ‌‌و ش���وێنی‌‬ ‫قه‌رزی‌ كش���توكاڵی‌‌و هاوكاری‌ هه‌یه‌"‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ره‌ پیش���ه‌گه‌ره‌‬ ‫باسی‌ ئه‌وه‌شی‌ كرد كه‌ له‌وه‌ڕگای‌ ناوچه‌‬ ‫شاخاوییه‌كانی‌ س���لێمانی‌ تاڕاده‌یه‌ك‬ ‫به‌كه‌ڵكی‌ ئه‌مساڵ دێت‪.‬‬

‫ئا‪ :‬عه‌باس ره‌سوڵ‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌مساڵ‪ ،‬دو مانگ‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬بارانی‌ پێویست له‌هه‌رێمدا‬ ‫نه‌باری‌‪ ،‬پێگه‌یاندنی‌ گژوگیای‌‬ ‫سروشتی‌‌و پوش‌و پاوان وه‌كو‬ ‫شاره‌زایانی‌ ئه‌و بواره‌ ئاماژه‌ی‌‬ ‫پێده‌كه‌ن وه‌كو پێویست‬ ‫نه‌بوه‌‪ ،‬جوتیارێك له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "راسته‌ ئه‌مساڵ باران زۆربو‪،‬‬ ‫به‌اڵم زستانه‌باران بو‪ ،‬پاوانی‌‬ ‫پێنه‌گه‌یاند"‬ ‫ستانده‌ری‬ ‫‌ وشكه‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌پێی‌ ئاماری‌ فه‌رمانگه‌ی‌ كه‌شناسی‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ ،‬كه‌مترین ڕێژه‌ی‌ بارانبارین‬ ‫ب���ۆ ڕاگه‌یاندنی‌ وشكه‌س���اڵی‌ بریتیه‌‬ ‫له‌‪ 500‬ب���ۆ ‪ 700‬ملیمه‌مه‌تر بۆ ناوچه‌ی‌‬ ‫س���لێمانی‌‌و له‌ناوچه‌كانی‌ گه‌رمیانیش‬ ‫‪ 250‬ملم و له‌ناوچه‌ ش���اخاوییه‌كانیش‬ ‫‪ 1000‬ملم بۆ س���ااڵنه‌ له‌خوارو ‪ 500‬ملم‬ ‫وشكه‌ساڵی‌ ڕاده‌گه‌یه‌نێ‌‌و له‌ئێستاشدا‬ ‫به‌ه���ۆی‌ تێپه‌ڕاندن���ی‌ ئ���ه‌و ڕێژه‌یه‌وه‌‬ ‫حكومه‌ت به‌نافه‌رمی‌ "نه‌مانی‌ مه‌ترسی‌‬ ‫وشكه‌ساڵی‌" ڕاگه‌یاندوه‌‌و به‌رێوه‌به‌ری‌‬ ‫كه‌شناسی‌ س���لێمانیش‪ ،‬دارا حه‌سه‌ن‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ وت "ئه‌مس���اڵ وشكه‌ساڵی‌‬ ‫نییه‌" ده‌رباره‌ی‌ ئه‌م س���تانده‌ره‌‪ ،‬مام‬ ‫حس���ێن ئه‌حمه‌دی‌ جوتیار ده‌ڵێ‌ "من‬

‫شوانێک مه‌ڕو مااڵته‌که‌ی بۆ له‌وه‌ڕاندن ده‌بات‬ ‫ده‌زان���م كه‌ وشكه‌س���اڵییه‌و حكومه‌ت‬ ‫له‌سه‌ر مێز‌و ناو شارانه‌وه‌ ئاگای‌ له‌هیچ‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و جوتیاره‌‪ ،‬ته‌مه‌ن ‪ 46‬س���اڵه‌‬ ‫باسی‌ ئه‌وه‌شی‌ كرد‪ ،‬دابه‌شبونی‌ بارانی‌‬ ‫ئه‌مساڵ ش���یاو نه‌بوه‌ بۆ پێگه‌یاندنی‌‬ ‫گژوگیای‌ سروشتی‌‌و پوش‌و پاوان‌و وتی‌‬ ‫"راس���ته‌ ئه‌مس���اڵ باران زۆربو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زس���تانه‌باران بو‪،‬پاوانی‌ پێنه‌گه‌یاند"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها به‌رێوه‌به‌ری‌ س���امانی‌ ئاژه‌ڵ‬ ‫له‌گه‌رمیان به‌ختی���ار محه‌مه‌د هاوڕایه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و جوتیاره‌‌و ده‌ڵێت "خه‌له‌‌و‬ ‫خه‌رمانیش‪ ،‬كه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌ ئالیكی‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬

‫ێ وه‌ك���و زس���تانی‌ تۆفان‌و به‌ف���ر ده‌بێ‌ له‌پێ���وه‌ری‌ ملیمه‌ت���ر زیات���ر هی���چ‬ ‫ته‌قلیدی���ه‌‪ ،‬ه���ه‌ر خراپ���ه‌و له‌وه‌ناچ ‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌ی‌ له‌ئاس���تی‌ به‌خێوكردنی‌ ئالی���ك‌و ئاوی‌ بۆ بكڕین" له‌م باره‌یه‌وه‌ له‌وشكه‌س���اڵیی نازان���ێ‌‪ ،‬ل���ه‌وه‌ڕگای‌‬ ‫ئابوریناس هیوا حه‌مه‌كه‌ریم ده‌رچوی‌ ئه‌مساڵ به‌شی‌ ‪2‬مانگی‌ هاوین ناكات‌و‬ ‫مه‌ڕومااڵتی‌ ناوچه‌كه‌دابێ‌‪.‬‬ ‫به‌شی‌ ئابوری‌ زانكۆی‌ به‌غدا پێیوایه‌‪ ،‬مه‌ترس���ی‌ به‌هیالكچونمان هه‌یه‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫قس���ه‌ی‌ ئه‌و جوتیاره‌ م���ه‌ڕداره‌ ئه‌وه‌ جوتی���اره‌ باس���ی‌ بێبازاڕی���ی‌ ئاژه‌ڵ‌و‬ ‫له‌وه‌ڕگای‌ سروشتی‌ هه‌میشه‌‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێ‌‪ ،‬كه‌ مه‌ترس���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ كاریگ���ه‌ری‌ هاتنی‌ ئاژه‌ڵی‌ ئێرانیش���ی‌‬ ‫مه‌ترسیداره‌‬ ‫ی كرد له‌سه‌ر بازاڕی‌ ئاژه‌ڵداریی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫جوتیارێك���ی‌ خ���اوه‌ن مه‌ڕوم���ااڵت تێچون���ی‌ به‌خێوكردن���ی‌ ئاژه‌ڵه‌كان ‌‬ ‫به‌ناوی‌ مام حسێن‪ ،‬كه‌ خۆی‌ خه‌ڵكی‌ زیاتربێ‌ له‌داهات‌و فرۆشی‌ ئه‌مساڵ یان كوردستان‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها جێگری‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ سامانی‌‬ ‫گونده‌كان���ی‌ ده‌ش���تی‌ كۆیه‌ی���ه‌ وتی‌ س���اڵی‌ ئاینده‌ی‌ "ئه‌گه‌ر نرخی‌ ئاژه‌ل‬ ‫ئاژه‌ڵی‌ سلێمانی‌ ئه‌ندازیاری‌ كشتوكاڵ‬ ‫"ناوچه‌ی‌ ئێمه‌ له‌م به‌هاره‌دا له‌وپه‌ڕی‌ وه‌ك خۆی‌ بمێنێته‌وه‌"‬ ‫خاوه‌نئاژه‌ڵێكی‌ تر به‌ناوی‌ س���ه‌یوان ئاوات عه‌ل���ی‌ ئه‌حمه‌د وتی‌ "له‌وه‌ڕگای‌‬ ‫بێ‌ له‌وه‌ری‌‌و وش���كیدایه‌‌و ئه‌م هاوینه‌‬ ‫ی كانی‌ مارانی‌ ناحیه‌ی‌ سروشتی له‌واڵتی‌ ئێمه‌دا له‌به‌ر چه‌نده‌ها‬ ‫ده‌بێ‌ هه‌وڵی‌ گواستنه‌وه‌ی‌ مه‌ڕه‌كه‌مان ڕه‌شید له‌گوند ‌‬ ‫ی ك���ه‌الر وت���ی‌ "حكومه‌ت مه‌ترسی وشكه‌ساڵی‌‌و سوتان‌و ئه‌گه‌ری‌‬ ‫بده‌ین بۆ ناوچه‌ كوێس���تانه‌كان‪ ،‬یان س���ه‌رقه‌اڵ ‌‬

‫حـــــــكومه‌ت‬ ‫چـــــــــی‌ ده‌كا‬ ‫جێگری‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ س���امانی‌ ئاژه‌ڵ‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گش���تی‌ كشتوكاڵی‌‬ ‫س���لێمانی‌ ئه‌ندازی���ار ئ���اوات عه‌ل���ی‌‬ ‫ئه‌حم���ه‌د وت���ی‌ "ئه‌مس���اڵ حكومه‌ت‬ ‫ئاماژه‌ به‌وشكه‌ساڵی‌ نه‌داوه‌‌و هه‌ركات‬ ‫حكومه‌ت فه‌رمانبدا ده‌بێ‌ ڕێ‌‌و شوێنی‌‬ ‫پاراس���تنی‌ ئاژه‌ڵی���ش ڕه‌چاوبك���رێ‌"‬ ‫هه‌روه‌ها باس���ی‌ ئه‌وه‌ش���ی‌ ك���رد كه‌‬ ‫له‌‪ 2008‬دا كه‌ وشكه‌س���اڵی‌ ڕاگه‌یه‌نرا‬ ‫‪ 57‬ملیۆن له‌وه‌زاره‌تی‌ كش���توكاڵه‌وه‌‬ ‫دابینكرا بۆ كڕینی‌ ج���ۆو دابینكردنی‌‬ ‫ئالیك بۆ هه‌مو هه‌رێمی‌ كوردس���تان‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئاو له‌ڕێگای‌ ده‌س���ته‌ی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫پارێزگاو لێژنه‌كانی‌ وشكه‌س���اڵییه‌وه‌‬ ‫دابینك���راوه‌ بۆ پێداویس���تی‌ گش���تی‌‬ ‫نه‌ك ته‌نها ب���ۆ ئاژه‌ڵ" هه‌روه‌ها ئاوات‬ ‫وتیش���ی‌ "‪ 16‬ملیۆنی‌ بۆ سلێمانی‌ بو‬ ‫‪ 34350‬ته‌ن جۆیان پێكڕیوه‌و ئه‌وساڵه‌‬ ‫‪27‬هه‌زار ته‌نی‌ لێدابه‌شكراوه‌‪.‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪9‬‬

‫به‌م زوانه‌ پااڵوگه‌ی‌ بازیان رۆژانه‌ملیۆنێک لیتر به‌رهه‌می‌ به‌نزینی‌ ده‌بێت‬

‫"نرخه‌كه‌ی‌ حكومیه‌‌و جۆره‌كه‌شی‌ له‌وه‌ باشتره‌ كه‌ ئێستا پێی‌ ده‌ڵێن محسن"‬ ‫ئا‪ :‬ئاسۆ سه‌راوی‌‬ ‫زۆرێك له‌شۆفێران‪ ،‬به‌ئومێدێك ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆره‌وه‌ چاوه‌ڕێی‌ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫به‌ڵێنی‌ به‌رپرسانی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌ وتویانه‌‪ ،‬به‌خستنه‌ بازاڕی‌‬ ‫به‌نزینی‌ پااڵوگه‌ی‌ بازیان‪ ،‬كه‌ رۆژانه‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌ی‌ ‪1‬ملیۆن لیتره‌‌و به‌م‬ ‫نزیكانه‌ ده‌كه‌وێته‌ كار‪ ،‬كێشه‌ی‌ كه‌می‌‬ ‫به‌نزین تاراده‌یه‌كی‌ باش چاره‌سه‌ر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬كۆمپانیای‌ جێبه‌جێكاری‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌ش‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت "له‌سه‌روی‌‬ ‫‪ ،%95‬كاره‌كانی‌ یه‌كه‌ی‌ به‌رهه‌مهێنانی‌‬ ‫به‌نزین ته‌واوبوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر گرفت دروست‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬به‌م نزیكانه‌ به‌رهه‌می‌ ده‌بێت"‪.‬‬ ‫پێداویس���تی‌ پارێزگای‌ س���لێمانی‌ بۆ‬ ‫به‌نزی���ن‪ ،‬به‌وته‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ به‌رهه‌مه‌‬ ‫نه‌وتیه‌كان���ی‌ س���لێمانی‌ جه‌مال عه‌لی‌‪،‬‬ ‫رۆژان���ه‌ نزیكه‌ی‌ ‪2‬ملی���ۆن‌و‪ 500‬هه‌زار‬ ‫لیت���ره‌‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌و بڕه‌ی‌ له‌ئێس���تادا‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌ بۆ پارێزگای‌ سلێمانی‌‬ ‫ده‌نێرێت‪ ،‬بریتیه‌ له‌‪1‬ملیۆن‌و ‪ 230‬هه‌زار‬ ‫لیتره‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش گرفتی‌ كه‌می‌ به‌نزینی‌‬ ‫دروس���تكردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌ته‌واوبون���ی‌‬ ‫پااڵوگ���ه‌ی‌ بازیان‪ ،‬كه‌ بڕی���اره‌ رۆژانه‌‬ ‫‪1‬ملیۆن لیت���ر به‌نزین به‌ره���ه‌م بێنێ‌‪،‬‬ ‫وه‌ك به‌رپرس���انی‌ الیه‌ن���ی‌ په‌یوه‌ندار‬ ‫ده‌ڵێن "تاراده‌یه‌كی‌ باش ئه‌و كێش���ه‌یه‌‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌بێت"‪.‬‬ ‫پااڵوگ���ه‌ی‌ بازیان‪ ،‬له‌س���ه‌ر روبه‌ری‌‬ ‫‪500‬دۆنم زه‌وی‌ بنیاتنراوه‌‪ ،‬بڕی‌ تێچونی‌‬ ‫كاره‌كانی‌ پرۆژه‌كه‌‪ ،‬بۆ قۆناغی‌ یه‌كه‌م‌و‬ ‫دوه‌م‪ ،‬نزیك���ه‌ی‌ ‪300‬ملی���ۆن دۆالره‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌بنچینه‌دا پرۆژه‌كه‌ موڵكی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێمه‌‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌رجه‌م‬ ‫كاره‌كان���ی‌‌و خس���تنه‌كاری‌ پااڵوگه‌كه‌‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك كه‌ به‌رهه‌می‌ هه‌بێت‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫كۆمپانی���ای‌ بێژان پێت���ه‌وه‌‪ ،‬جێبه‌جێ‌‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م پڕۆژه‌یه‌ به‌پێی‌ گرێبه‌س���تێك‬ ‫س���ه‌رجه‌م كاره‌كان���ی‌ به‌ڕێوه‌ب���ردن‌و‬ ‫فراوانكردن���ی‌ به‌كۆمپانی���ای‌ ناوب���راو‬ ‫س���پێردراوه‌‪ ،‬ك���ه‌ س���ه‌ر به‌گروپ���ی‌‬ ‫كۆمپانیاكانی‌ قه‌یوانه‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ رێگه‌پێدراوی‌ كۆمپانیای‌‬ ‫بێ���ژان پێت س���ه‌عد ته‌یب حه‌س���ه‌ن‪،‬‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر پرۆژه‌كه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن كه‌رتی‌ تایبه‌ت���ه‌وه‌ نه‌كرایه‌‪،‬‬ ‫هه‌رگیز به‌م جۆره‌ی‌ ئێس���تا كاره‌كانی‌‬ ‫به‌باشی‌ نه‌ده‌كرا‪.‬‬ ‫پێ���ش س���پاردنی‌ كاره‌كان���ی‌ ئ���ه‌و‬

‫پااڵوگه‌ی���ه‌ به‌كۆمپانی���ای‌ بێژان پێت‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ عێراقیه‌وه‌‪ ،‬كاری‌ تێدا‬ ‫كرابو‪ ،‬وه‌ك سه‌عد ئاماژه‌ی‌ پێده‌كات‪،‬‬ ‫له‌س���ااڵنی‌ ‪ 2007‬ب���ۆ ‪ ،2008‬وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پیشه‌س���ازی‌ حكومه‌ت عێراق "به‌وته‌ی‌‬ ‫خۆی���ان له‌‪%60‬كاره‌كانی‌ پااڵوگه‌كه‌یان‬ ‫كردبو‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ���ه‌و كاره‌ی‌ كرابو زۆر‬ ‫خراپبو"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌وكاته‌دا حكومه‌ت���ی‌ عێراقی‌‬ ‫كاره‌ك���ه‌ جێده‌هێڵ���ێ‌‪ ،‬حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێمیش‪ ،‬به‌پێی‌ گرێبه‌س���تێك ئه‌ركی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن‌و فراوانكردن���ی‌ پااڵوگه‌كه‌‬ ‫به‌كۆمپانیای‌ بێژان پێت ده‌س���پێرێت‪،‬‬ ‫به‌مه‌رجێك دوای‌ خس���تنه‌ سه‌ر كاری‌‬ ‫پااڵوگه‌ك���ه‌‪ ،‬به‌چه‌ن���د قۆناغێكی���ش‬ ‫به‌رهه‌م���ی‌ زیادب���كات‌و له‌قۆناغ���ی‌‬ ‫دوه‌میش���دا‪ ،‬به‌نزین به‌رهه‌مبێنێ‌‪ ،‬له‌و‬ ‫باره‌یه‌وه‌ سه‌عد ده‌ڵێت "هه‌ر چه‌نده‌ له‌و‬ ‫كاته‌دا كێشه‌مان زۆر ده‌هاته‌ ڕێ‪ ،‬چونكه‌‬ ‫كۆی‌ پیشه‌سازی‌ نه‌وتی‌ بۆ كوردستان‬ ‫تازه‌ بو‪ ،‬س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ دیاریكراومان‬ ‫نه‌بو ب���ۆ نه‌وتی‌ خاو بۆ پااڵوگه‌كه‌مان‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌پێی‌ ئه‌و پالنه‌ی‌ له‌س���ه‌ره‌تاوه‌‬ ‫داماننابو بۆ خس���تنه‌ كاری‌ پااڵوگه‌كه‌‬ ‫تائێستا زۆر به‌باش���ی‌ رۆیشتوه‌و هیچ‬ ‫دوانه‌كه‌وتوین"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ش داخ���ۆ پرۆژه‌كه‌‬ ‫راس���ته‌وخۆ دراوه‌ت���ه‌ ئ���ه‌وان‪ ،‬ی���ان‬ ‫بانگ���ه‌وازی‌ بۆ ك���راوه‌و س���ه‌ره‌نجام‬ ‫بۆ ئ���ه‌وان ده‌رچ���وه‌؟‪ ،‬س���ه‌عد ئه‌وه‌‬ ‫رونده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وكاته‌ی‌ كاره‌كه‌ دراوه‌ته‌‬ ‫ئه‌وان پڕۆژه‌كه‌ كارێكی‌ زۆر سه‌خت بوه‌و‬ ‫تێچونێكی‌ زۆریشی‌ ده‌ویست‪" .‬بۆیه‌ من‬ ‫بڕواناكه‌م كه‌سی تر ئاماده‌یی هه‌بوبێت‬ ‫له‌وكاته‌دا ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ وه‌ربگرێت"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ كۆمپانیای‌ بێژان پێت‪،‬‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‪ ،‬س���ه‌ره‌تا‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌ دیزاینی‌ پااڵوگه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌جۆرێك كردبو كه‌ به‌ته‌نها له‌كه‌ركوكه‌وه‌‬ ‫نه‌وتی‌ خاوی‌ بۆ بێت‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ش كه‌‬ ‫حكومه‌تی‌ عێراقی‌ ده‌س���تی‌ له‌پرۆژه‌كه‌‬ ‫هه‌ڵگرت‪ ،‬ئه‌وه‌ش كێش���ه‌یه‌كی‌ تر بوه‌‬ ‫بۆ ئه‌وان "وه‌ده‌ستخس���تنی‌ نه‌وتی‌ خاو‬ ‫بۆ پااڵوگه‌ك���ه‌ كارێكی‌ ئاس���ان نه‌بو‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت كه‌ س���ه‌ره‌تا به‌رهه‌می‌ نه‌وتی‌‬ ‫خاو له‌كوردس���تان له‌قۆناغی‌ سه‌ره‌تادا‬ ‫بو‪ ،‬پااڵوگه‌كه‌ش وه‌ها دیزاین كرابو كه‌‬ ‫ته‌نها به‌نه‌وتی‌ كه‌ركوك كاربكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دوای‌ چه‌ندی���ن گۆڕانكاری‌ له‌پڕۆژه‌كه‌دا‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪2010‬دا توانیم���ان پڕۆژه‌كه‌‬ ‫به‌جۆرێ���ك رێكبخه‌ینه‌وه‌ ك���ه‌ به‌نه‌وتی‌‬ ‫ناوچه‌كانی‌ تریش كاربكات"‪.‬‬

‫به‌نزینه‌ك ‌ه‬ ‫حكومیه‌و پێشبینی‌‬ ‫ده‌كه‌م نرخه‌كه‌ی‌ بۆ‬ ‫هه‌ر لیترێك‌‬ ‫‪ 500‬دینار بێت‬ ‫به‌خستنه‌كاری‌ پااڵوگه‌كه‌ وه‌ك سه‌عد‬ ‫هێمای‌ بۆ ده‌كات‪ ،‬سه‌ره‌تا رۆژانه‌ ‪15‬هه‌زار‬ ‫به‌رمی���ل نه‌وتی‌ خاوی���ان پااڵوتوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫چوار جۆر به‌رهه‌می‌ هه‌بوه‌‪ ،‬ئه‌وانیش‪،‬‬ ‫نزیكه‌ی‌ دو تا س���ێ‌ ه���ه‌زار به‌رمیلێك‬ ‫نه‌وتی‌ سپی‌ بو هێنده‌ی‌ ئه‌وه‌ش گازوایل‬ ‫بو‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ تریشی‌ نه‌وتی‌ ره‌ش‌و نه‌فتا‬ ‫بوه‌‪ ،‬كه‌ جۆری‌ (نه‌فتا) كه‌یان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫دوای‌ كۆمه‌ڵێك گۆڕانكاری‌ به‌نزینی‌ لێ‬ ‫بۆیه‌که‌مجار وێنه‌ی پااڵوگه‌ی بازیان له‌ڕێگه‌ی رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌وه‌ باڵوده‌کرێته‌وه‌‬ ‫دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ب���ۆ ئیش���كردنی‌ قۆناغ���ی‌ دوه‌م‌و‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ به‌نزین‪ ،‬ئه‌م كۆمپانیایه‌ وێس���تگه‌كانی‌ به‌رهه‌مهێنان���ی‌ كاره‌با‪ ،‬بازی���ان به‌رهه‌می‌ به‌نزین���ی‌ ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ی ره‌ش���ه‌كه‌ش كه‌ ده‌یداته‌ چه‌ند له‌باره‌ی‌ جۆرو نرخه‌كه‌ش‪ ،‬ئه‌و جه‌خت‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تای‌ ‪2011‬دا گرێبه‌س���تێك نه‌وت ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ كۆمپانیایه‌ك���ی‌ ئه‌مه‌ریكی‌ واژۆ كارگه‌یه‌ك���ی‌ به‌رهه‌مهێنانی‌ چیمه‌نتۆو له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و ج���ۆره‌ به‌نزینه‌ی‌‬ ‫ده‌كه‌ن تا به‌م���اوه‌ی‌ ‪28‬مانگ (یه‌كه‌ی‌ كارگه‌كانی‌ خشت دروستكردن‪ .‬جۆری‌ ئ���ه‌وان به‌رهه‌م���ی‌ ده‌هێن���ن زۆر له‌وه‌‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ به‌نزین)یشیان بۆ دروست چواره‌می‌ نه‌فتایه‌ ك ‌ه له‌ئێس���تادا نیاز باشتره‌‪ ،‬كه‌ ئێستا له‌بازاڕدا ده‌فرۆشرێ‌‬ ‫به‌ناوی‌ محسن‪ ،‬له‌باره‌ی‌ نرخه‌كه‌شیه‌وه‌‬ ‫بكات‪" ،‬له‌قۆناغی‌ دوه‌مدا‪ ،‬كاره‌كانمان هه‌یه‌ بكرێته‌ به‌نزین‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ رێگه‌پێدراوی‌ كۆمپانیای‌ وتی‌ "به‌نزینه‌كه‌ هی‌ ئێمه‌ نییه‌‪ ،‬تا نرخی‌‬ ‫جگه‌ له‌دروس���تكردنی‌ یه‌كه‌ی‌ به‌نزین‪،‬‬ ‫ده‌بو به‌رهه‌می‌ رۆژانه‌شمان له‌‪15‬هه‌زار بێژان پێت‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌خاته‌رو تائێس���تا بۆ دیاری‌ بكه‌ین‪ ،‬به‌ڵكو به‌نزینه‌كه‌ هی‌‬ ‫ی یه‌ك���ه‌ی‌ حكوم���ه‌ت ده‌بێت‪ ،‬پێش���بینی‌ ده‌كه‌م‬ ‫به‌رمیله‌وه‌ بگه‌یه‌نینه‌ ‪35‬هه‌زار به‌رمیل‪ ،‬كاره‌كان���ی‌ دروس���تكردن ‌‬ ‫خۆش���به‌ختانه‌ له‌مانگ���ی‌ ‪8‬ی‌ ‪2012‬دا به‌رهه‌مهێنانی‌ به‌نزینیان زۆر به‌باش���ی‌ نرخه‌كه‌ی‌ به‌و جۆره‌ی‌ ئێستا بێت‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌رهه‌م���ی‌ رۆژانه‌مان بۆت���ه‌ ‪35‬هه‌زار رۆیش���توه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر گرفتیان بۆ دروست بۆ هه‌ر لیترێك به‌ ‪ 500‬دیناره‌ له‌وێستگه‌‬ ‫نه‌بێ���ت‪ ،‬وا چ���اوه‌ڕوان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬حكومیه‌كانه‌وه‌ دابه‌ش ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫به‌رمیل له‌رۆژێكدا"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ره‌‪ ،‬تیشك ده‌خاته‌ سه‌ر‬ ‫ئه‌و ‪35‬ه���ه‌زار به‌رمیله‌‪ ،‬له‌ئێس���تادا له‌ئاینده‌یه‌ك���ی‌ زۆر نزیك���دا به‌رهه‌م ‌‬ ‫ی‬ ‫دابه‌ش���كراوه‌ به‌س���ه‌ر چ���وار ج���ۆر به‌نزینیان هه‌بێت‌و ئه‌و ده‌ڵێت "سه‌روی‌ ئه‌وه‌ش‪ ،‬كه‌ له‌ئێس���تادا ره‌زامه‌ندییان‬ ‫سوته‌مه‌نیدا‪ ،‬وه‌ك سه‌عد رونیده‌كاته‌وه‌‪ ،‬له‌ ‪ %95‬كاره‌كانی‌ یه‌كه‌ی‌ به‌رهه‌مهێنانی‌ وه‌رگرت���وه‌‪ ،‬ب���ۆ زیات���ر په‌ره‌پێدانی‌‬ ‫نه‌وته‌ سپییه‌كه‌ی‌ حكومه‌ت به‌سه‌ر مااڵندا به‌نزین ته‌واو بو‪ ،‬ئه‌گه‌ر گرفتمان توش كاره‌كه‌ی���ان‌و ده‌س���تپێكردنی‌ قۆناغی‌‬ ‫دابه‌ش���ی ده‌كات‪ ،‬گازوایله‌كه‌ی‌ ده‌یداته‌ نه‌بێت‪ ،‬له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا‪ ،‬پااڵوگه‌ی‌ س���ێیه‌می‌ فراوانكردن���ی‌ پااڵوگه‌ك���ه‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫به‌جۆرێك ك���ه‌ ئاس���تی‌ به‌رهه‌مهێنان‬ ‫له‌پااڵوگه‌ك���ه‌ له‌‪ 35‬ه���ه‌زار به‌رمیله‌وه‌‬ ‫بگه‌یه‌نن���ه‌ ‪85‬هه‌زار به‌رمیل له‌رۆژێكدا‪،‬‬ ‫ناوب���راو ئ���ه‌وه‌ش رونده‌كات���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫له‌كاره‌كانیان���دا په‌یڕه‌وی‌ پاراس���تنی‌‬ ‫ژینگه‌ كراوه‌و‪ ،‬پااڵوگه‌كه‌یان به‌جۆرێك‬ ‫دروس���تكردوه‌ كه‌ كه‌متری���ن زیانی‌ بۆ‬ ‫ژینگه‌ هه‌بێت‪ ،‬له‌كۆتایی‌ قسه‌كانیشیدا‬ ‫سه‌عد به‌گه‌ش���بینییه‌كی‌ زۆره‌وه‌ باسی‌‬ ‫له‌وه‌ كرد‪ ،‬ك���ه‌ به‌به‌رهه‌م���ی‌ به‌نزینی‌‬ ‫پااڵوگه‌كه‌ی‌ ئه‌وان كێشه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫ئه‌م هه‌رێمه‌ تاراده‌یه‌كی‌ باش چاره‌سه‌ر‬ ‫ده‌بێ���ت‪" .‬كه‌ كۆی‌ پڕۆژه‌ك���ه‌ یه‌كێكه‌‬ ‫له‌هه‌ره‌ گرنگترین پڕۆژه‌ ستراتیجیه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬ك ‌ه سه‌ر به‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫س���امانه‌ سروش���تیه‌كانی‌ حكومه‌ت���ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستانه‌"‪.‬‬

‫پڕۆژه‌ی كۆلیژ ‌ی ڤێتێرنه‌ری چه‌ند ساڵێكه‌ به‌ته‌واونه‌كراو ‌ی جێهێڵراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬رامان عومه‌ر‬ ‫پڕۆژه‌ی كۆلیژی‌ ڤێتێرنه‌ری له‌ناوچه‌ی‬ ‫به‌كره‌جۆی شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫ماوه‌ی چوار ساڵه‌ به‌ته‌واونه‌كراوی‌‬ ‫له‌الیه‌ن كۆمپانیایه‌كه‌وه‌ جێهێڵراوه‌‪،‬‬ ‫به‌وهۆیه‌شه‌وه‌ زۆربه‌ی بڕگه‌كانی‬ ‫پرۆژه‌كه‌ له‌لێواری تیاچوندایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ندازیاری پڕۆژه‌كه‌ش ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌دات‪ ،‬بۆ ته‌واوكردنی‌ پرۆژه‌كه‌‬ ‫پێویستی‌ به‌ ‪ 20‬ملیۆن دۆالری تره‌‪.‬‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی كۆلی���ژی ڤێتێرن���ه‌ری كه‌‬ ‫له‌ناوچه‌ی به‌كره‌جۆی ش���اری سلێمانی ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تا بۆ ته‌واوبونی‌ نزیكه‌ی ‪ 19‬ملیۆن‬ ‫دۆالری ب���ۆ ته‌رخانكراب���و‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای پرۆژه‌ی کۆلێژی ڤێتێرنه‌ری له‌سلێمانی به‌ته‌واونه‌کراوی به‌جێهێڵراوه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی دوجار م���اوه‌ی ته‌واوكردنی بۆ‬ ‫نوێكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌بو له‌كۆتایی ساڵی ‪ 2009‬دۆالری ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا پڕۆژه‌كه‌ سه‌رۆكایه‌تی زانكۆ ‪ 20‬ملیۆن دۆالر تری‌‬ ‫ته‌واوبكرایه‌‪ ،‬به‌اڵم ماوه‌ی‌ چه‌ند ساڵێكه‌ پێویس���تی به‌ب���ڕی ‪ 20‬ملیۆن دۆالره‌ بۆ ده‌وێت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌و كاته‌ كه‌ كۆمپانیاكه‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن كۆمپانی���ای (شایس���ته‌كان) ته‌واوكردن���ی‪ ،‬به‌هه‌ردو پاره‌كه‌ پرۆژه‌كه‌ داوای قه‌ره‌ب���وی كردب���و‪ ،‬ده‌توان���را‬ ‫به‌ب���ڕی ملیۆنێك تا ی���ه‌ك ملیۆن‌و نیو‬ ‫ته‌واو ده‌بێت"‪.‬‬ ‫به‌ته‌واونه‌كراوی‌ جێهێڵراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیاری سه‌رپه‌رشتیاری پڕۆژه‌كه‌‪ ،‬قه‌ره‌بو كاره‌كان���ی ته‌واوبكات"‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئ���ازاد عوس���مان‪ ،‬ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ده‌دا له‌به‌ڵێنده‌ره‌ك���ه‌ش وه‌ربگیرایه‌ت���ه‌وه‌ به‌‬ ‫بۆ ته‌واوبونی‌ ‪ 20‬ملیۆن دۆالری تری‌‬ ‫گه‌ر حكوم���ه‌ت له‌س���ه‌ره‌تادا قه‌ره‌بوی ‪ 5‬ملی���ۆن دۆالر له‌الیه‌ن ئه‌ندازیاره‌كانی‬ ‫ده‌وێت‬ ‫به‌پێی راپۆرت���ی لیژنه‌یه‌ك له‌زانكۆی كۆمپانیاكه‌ی بكردایه‌وه‌ ئێستا كاره‌كانی به‌ڕێوبه‌رایه‌تیه‌و‌ه ته‌واوده‌كرا‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی خسته‌ڕو ئه‌وان چه‌ند جارێك‬ ‫سلێمانی ئه‌و پرۆژه‌یه‌ ‪ 20‬ملیۆن دۆالری ب���ه‌م دۆخه‌ نه‌ده‌گه‌یش���ت‪ ،‬ك���ه‌ به‌پێی‬ ‫ت���ر ده‌وێت ب���ۆ ته‌واوبونی‌‪ ،‬س���ه‌رۆكی به‌دواداچونه‌كان���ی‌ ئاوێن���ه‌ له‌ئێس���تادا داوایانكردوه‌ كه‌ قه‌ره‌ب���وی كۆمپانیاكه‌‬ ‫كۆلیژی ڤێتێرنه‌ری له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌‪ ،‬زیانێك���ی زۆر به‌بڕگه‌كان���ی پڕۆژه‌ك���ه‌ بكرێته‌وه‌ به‌اڵم سه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫د‪.‬ئومێد محه‌مه‌د‪ ،‬به‌هۆی جێهێش���تنی گه‌یشتوه‌و له‌هه‌ندێك بڕگه‌یدا دیواره‌كان وه‌زیران ئه‌و داوایه‌ی ره‌تكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاره‌كانیه‌وه‌‪ ،‬داوای یاس���ایی‌ له‌س���ه‌ر له‌زه‌وی بین���اكان جیابونه‌ته‌وه‌و زۆرێك‬ ‫كۆمپانیای شایسته‌كان‬ ‫ئه‌و كۆمپانیای���ه‌ تۆماركردوه‌و ئاماژه‌ش له‌ژووره‌كانیشی توش���ی داته‌پین بون‪.‬‬ ‫كۆمپانی���ای شایس���ته‌كان‪ ،‬ك���ه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌دات كه‌ تائێس���تا كه‌یس���ی ئه‌و له‌ب���اره‌ی ب���ڕی تێچون���ی ته‌واوكردنی‬ ‫پرۆژه‌ی���ه‌ له‌دادگای���ه‌و كاره‌كانی وه‌ك پڕۆژه‌كه‌ش���ه‌وه‌ ئ���ه‌و ئه‌ندازیاره‌ هه‌مان جێبه‌جێكردن���ی پڕۆژه‌ك���ه‌ی كه‌وتۆته‌‬ ‫خۆی ماوته‌وه‌و "له‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ی پێشتر قسه‌كانی د‪ .‬ئومێدی پشتراستكرده‌وه‌و ئه‌ستۆ‪ ،‬له‌س���اڵی ‪2004‬ه‌وه‌ دامه‌زراوه‌‪.‬‬ ‫بۆی ته‌رخانك���راوه‌‪ ،‬نزیك���ه‌ی ‪4‬ملیۆن وتی "به‌پێ���ی راپۆرتی ئ���ه‌و لیژنه‌یه‌ی‌ خاوه‌نه‌كه‌ شوانی فه‌ره‌یدون عه‌بدولقادره‌‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬

‫كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رپه‌رشتیكار‌‬ ‫ده‌بو بخرێت ‌ه لیستی‌‬ ‫ره‌شه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها‬ ‫(سحب عمل)یان‬ ‫پێكردوه‌‬

‫له‌ئێستادا شوێنی كاركردنی كۆمپانیاكه‌ ئه‌و وتی‌ "س���اڵی ‪ 2008‬ئه‌زمه‌یه‌ك رویدا‬ ‫نادی���اره‌و پڕۆژه‌ك���ه‌ش به‌ته‌واونه‌كراوی‌ نرخ���ی ن���ه‌وت داب���ه‌زی‌و به‌ڵێنده‌ره‌ك ‌ه‬ ‫جێهڵێ���راوه‌‪ ،‬ك���ه‌ به‌پێی یاس���ا ده‌بو داوای قه‌ره‌ب���وی كرد‪ ،‬به‌اڵم ئه‌نجومه‌نی‬ ‫كۆمپانیاكه‌ بخرێته‌ لیستی ره‌شه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌زی���ران ره‌زامه‌ندیی���ان ده‌رنه‌ب���ڕی‌‬ ‫وه‌زیری خوێندنی بااڵ‪ ،‬د‪.‬عه‌لی سه‌عید‪ ،‬ئه‌ویش وازی‌ له‌ئیش���ه‌كه‌ی‌ هێنا‪ ،‬به‌پێی‬ ‫ئام���اژه‌ی ب���ه‌وه‌دا كه‌ ته‌نه���ا مامه‌ڵه‌ی زانیارییه‌كانی‌ رۆژنامه‌ی ئاوێنه‌ بڕی‌ ئه‌و‬ ‫(سحب عمل)یان كردوه‌‪ ،‬به‌پێی راپۆرتی پاره‌یه‌ی‌ كۆمپانیاكه‌ وه‌ریگرتوه‌ برتیه‌ له‌‬ ‫ئه‌ندازیاری سه‌رپه‌رشتیاری پڕۆژه‌كه‌ش ‪15‬ملیۆن‌و ‪ 54‬هه‌زارو ‪ 924‬ملیۆن دۆالرو‬ ‫هه‌م���ان مامه‌ڵ���ه‌ له‌گ���ه‌ڵ كۆمپانیاكه‌ به‌ ‪ 22‬سولفه‌ وه‌ریگرتوه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫ك���راوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌كاتێدایه‌ ده‌بو وه‌زاره‌تی یاساییش ئه‌وه‌ ده‌خاته‌ڕو به‌پێی نیزامی‬ ‫خوێندنی ب���ااڵ له‌رێ���ی داوه‌یه‌كه‌وه‌ كه‌ دابه‌ش���كردنی به‌ڵێن���ده‌ران پێویس���ته‌‬ ‫ئاراس���ته‌ی وه‌زاره‌تی پالندانانی ده‌كات كۆمپانیاكه‌ له‌لیژنه‌ی پۆلێنكردن بخرێته‌‬ ‫كۆمپانیاكه‌ی بخس���تایه‌ (لیستی ره‌ش) لیستی ره‌ش���ه‌وه‌و دوای ئه‌وه‌ش پاره‌ی‬ ‫قه‌ره‌بو بدات‪.‬‬ ‫ه‌وه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆكی كۆلیژی ڤێتێرنه‌ری جه‌خت‬ ‫ئه‌ندازیاری سه‌رپه‌رشتیاری پڕۆژه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئ���ازاد عوس���مان‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ ده‌خات���ه‌ڕو له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ پێویس���ته‌‬ ‫كۆمپانیاكه‌ به‌ه���ۆی قه‌یرانی داراییه‌وه‌ به‌زوتری���ن كات ده‌س���ت به‌كارك���ردن‬ ‫ناچارب���وه‌ داوای قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ بكات‪ ،‬له‌پڕۆژه‌كه‌دا بكرێته‌وه‌و وتیشی "پڕۆژه‌كه‌‬

‫هه‌ندێك بڕگه‌ی هه‌یه‌ كه‌ ته‌واونه‌كراوه‌و‬ ‫ك ‌هش‌و هه‌وا زیانی زۆری پێده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫كه‌ ئه‌وه‌ش بڕی تێچونی زیاتر ده‌كات"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌ندازی���اری پڕۆژه‌كه‌ش داوای‬ ‫له‌س���ه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌ن���ی وه‌زیران‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی خوێندن���ی ب���ااڵ ك���رد‪ ،‬كه‌‬ ‫به‌زوترین كات بڕیار له‌سه‌ر ته‌واوكردنی‬ ‫ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ بده‌ن‪.‬‬ ‫رێكه‌وتننامه‌ی نێوان فه‌ره‌یدون‌و‬ ‫ئه‌یمه‌ن‬ ‫به‌پێ���ی رێكه‌وتننامه‌یه‌ك كه‌ له‌نێوان‬ ‫فه‌ره‌ی���دون عه‌بدولق���ادر ك���ه‌ ش���وان‬ ‫كوڕیه‌تی‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌یمه‌ن مالیك فه‌رحان‪،‬‬ ‫ل���ه‌ ‪2009/10/14‬دا واته‌ به‌ر له‌ته‌وابونی‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ به‌دو مانگ‌و ‪9‬رۆژ‪ ،‬رێكه‌وتنێك‬ ‫له‌نێوان ئه‌و دو الیه‌نه‌دا كراوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ بدرێت به‌ئه‌یمه‌ن‪ ،‬كه‌ پیاوێكی‬ ‫به‌ره‌گه‌ز عه‌ره‌ب���ه‌‪ .‬ئه‌ندازیاری پڕۆژه‌كه‌‬ ‫له‌باره‌ی ئ���ه‌و رێكه‌وتننام���ه‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"ئه‌مه‌ ته‌نازوله‌‪ ،‬چونكه‌ پڕۆژه‌كه‌ به‌شێكه‌‬ ‫له‌كۆمپانیاك���ه‌و ده‌توانرێ���ت ته‌نازولی‬ ‫بۆ یه‌كێك���ی تر بكرێت‪ ،‬كه‌ له‌كه‌س���ی‬ ‫یه‌كه‌مه‌وه‌ بۆ كه‌س���ی دوه‌م‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫ئه‌وه‌ به‌مانای فرۆشتنه‌وه‌ نایه‌ت"‪.‬‬ ‫به‌اڵم س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ یاسایی‌ جه‌خت‬ ‫له‌س���ه‌ر نایاسایبونی ئه‌و رێكه‌وتننامه‌یه‌‬ ‫ده‌كات‌و ده‌ڵێ���ت "هه‌ر رێكه‌وتننامه‌یه‌ك‬ ‫بكرێت‪ ،‬پێویس���ته‌ خاوه‌نی پڕۆژه‌كه‌ كه‌‬ ‫وه‌زاره‌ته‌ ئاگاداربێت‌و ئه‌و رێكه‌وتننامه‌یه‌‬ ‫س���ه‌رپێچییه‌‪ ،‬چونكه‌ شه‌خس���یه‌و بێ‬ ‫ئاگاداری خاوه‌ن پڕۆژه‌ كراوه‌‌و ئه‌یمه‌نیش‬ ‫هی���چ به‌رپرس���یارێتیه‌كی ناكه‌وێت���ه‌‬ ‫سه‌رشان‪ ،‬خودی رێكه‌وتنه‌كه‌ش ئیخاللی‬ ‫عه‌قده‌ (شكانی گرێبه‌ست)"‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫هایدی كلوم‪..‬‬ ‫بڕیارده‌ر له‌جیهاندا‬

‫ساڵی‌ ‪ 2013‬ساڵێكی‌ پڕ له‌جۆش‌و خرۆش ت���ه‌واو گرێ���دراو له‌پێش���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ زۆر‬ ‫بو بۆ هه‌وادارانی‌ دنیای‌ هونه‌رو گه‌شت‌و ج���وان ده‌ركه‌وت وای ك���رد كه‌ هه‌مو‬ ‫گوزار‪ ،‬باش���ترین نمون���ه‌ش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ چاوی كامێراكان بۆ خۆی ڕابكێش���ێت‪،‬‬ ‫كچێكی‌ كورد گه‌یش���ته‌ قۆناغی‌ كۆتایی‌ له‌به‌ركردنی ئه‌م عه‌زیانه‌ هه‌میش���ه‌ بۆ‬ ‫ع���ه‌ره‌ب ئایدڵ (‪ ،)ArabIdol‬هه‌مومان راكێشانی چاوی به‌رامبه‌ر ده‌بێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌زانین كه‌ ئه‌م به‌رنامانه‌ گه‌ر هه‌مویان ناتوانرێ���ت ته‌نانه‌ت بۆ ئاهه‌نگی بوك‌و‬ ‫نه‌بێ زۆربه‌ی���ان له‌واڵته‌ یه‌كگرتوه‌كانی زاوا یان هه‌ر جۆره‌ ئاهه‌نگێكی گش���تی‬ ‫ئه‌مه‌ریكاوه‌ س���ه‌رهه‌ڵده‌دات‪ ،‬س���ااڵنه‌ له‌به‌ربكرێ���ت‪ ،‬ب���ۆ خ���ۆ ئاماده‌كردنت‬ ‫زۆرتری���ن‌و جوانتری���ن‌و به‌ناوبانگترین به‌هه‌مانشێوه‌‪:‬‬ ‫له‌به‌ركردنی عه‌زیه‌كه‌ له‌كۆتاییدا‪،‬‬ ‫له‌ناوداره‌كانی ئه‌و واڵته‌ ده‌بنه‌ بڕیارده‌ر •‬ ‫(حه‌كه‌م)‪ ،‬ئه‌مساڵ هایدی كلوم (‪ Heidi‬واتا نه‌ك خ���ۆت ئاماده‌بكه‌یت‌و مكیاج‬ ‫‪ )Klum‬ت���ۆب مۆدێ���ل‪ ،‬دایك���ی چوار بكه‌ی���ت چونكه‌ ڕه‌نگ���ه‌ میكیاجه‌كه‌ت‬ ‫من���داڵ‪ ،‬به‌رهه‌مهێن���ه‌ری ته‌له‌فزیۆنی‌و عه‌زیه‌كه‌ت بشێوێنێ‪.‬‬ ‫به‌دڵنیای���ه‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر جوتێك‬ ‫(‪• )Businesswomen‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت‬ ‫بازرگانێك���ی به‌توانای���ه‌‪ ،‬ئه‌م���ڕۆ بوه‌ قۆنه‌ره‌ی (كریستیان لوبوتان)ت نه‌بو‬ ‫به‌سێكس���یترین دادوه‌ری‌ سه‌ر شاشه‌ی هه‌وڵبده‌ ئاماده‌ی بكه‌‪.‬‬ ‫به‌ب���ێ ئه‌ڵم���اس‌و پارچ���ه‌ی‬ ‫زیوی له‌به‌رنامه‌ی (‪ )XFactorUSA‬ی •‬ ‫گرانبه‌ه���ای ئاڵت���ون له‌به‌ركردن���ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‪.‬‬ ‫دوای ده‌ركه‌وتنی له‌هه‌فته‌ی نمایش���ی به‌هاك���ه‌ی كه‌مده‌بێته‌وه‌‪ ،‬چی تر خۆت‬ ‫جلوبه‌رگ له‌نیۆرك س���یتی (‪ )NYFW‬بێبه‌ش مه‌كه‌ ڕه‌نگه‌ كه‌مێك پێویستیت‬ ‫به‌عه‌زیه‌ك���ی ئاڵتون���ی پش���ت ڕوتی به‌هاوكاری‌و ڕاوێژكاری هه‌بێت‪.‬‬ ‫ ‪safeen.arif@yahoo.com‬‬ ‫‪Twitter @SafeenArif‬‬

‫شه‌ش گه‌نجی‌ سۆران له‌ڕێی ئینته‌رنێته‌و‌ه‬ ‫هاوسه‌رگیرییان له‌گه‌ڵ ئافره‌تی بیانی كردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاكۆ حه‌مه‌د رابی‬ ‫له‌م چه‌ند ساڵه‌ی‌ رابردودا شه‌ش گه‌نج‬ ‫له‌قه‌زای سۆران‪ ،‬توانیویانه‌ له‌ڕێگه‌ی‬ ‫ئینته‌رنێت‌و تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانه‌وه‌‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ‬ ‫ئافره‌تانی ئێرانی‌و ئه‌مه‌ریكایی‌و‬ ‫به‌ریتانی‌و فینله‌ندی به‌ئه‌نجام‬ ‫بگه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫س���امی فه‌تاح‪ ،‬ته‌مه‌ن ‪34‬س���اڵ ك ‌ه‬ ‫كاری نه‌خشه‌س���ازی ب���ۆ رۆژنامه‌یه‌كی‬ ‫لۆكاڵ���ی س���ۆران ده‌كات یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫گه‌نجانه‌ی ك���ه‌ له‌ڕێگه‌ی چاتی یاهۆوه‌‬ ‫پرۆس���ه‌ی هاوس���ه‌رگیری ئه‌نجامداوه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئافره‌تێكی ف���ارس به‌ناوی (‬ ‫زیدا)‪ ،‬چیرۆكی یه‌كترناسین‌و چۆنیه‌تی‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیریه‌كه‌ی وه‌ها باسكرد‬ ‫"ئه‌وه‌ی كه‌ ئێس���تا هاوسه‌رمه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫پێنج ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر له‌ڕێگه‌ی چاتی‬ ‫یاهۆوه‌ ئاش���نایه‌تیم له‌گه‌ڵ دروستكرد‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫ی‬ ‫هێنده‌ كه‌لله‌ره‌قی‌ خۆتت توش���� ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ندی����ن ب����ه‌زم كردوه‌‪ ،‬توش���� ‌‬ ‫ی‬ ‫كێش����ه‌یه‌ك ده‌بیت له‌گه‌ڵ كه‌س ‌‬ ‫نزیكی‌ خ����ۆت ماوه‌یه‌كی‌ زۆر زویر‬ ‫ده‌بن‪.‬‬

‫ئه‌و ئاشنایه‌تی‌و یه‌كترناسینه‌مان نزیكه‌ی‬ ‫چوار مانگێكی به‌سه‌ردا تێپه‌ڕی‪ .‬ئنجا‬ ‫په‌یوه‌ن���دی خۆشه‌ویس���تیمان له‌نێوان‬ ‫دروس���تبو‪ ،‬بۆیه‌ بڕیاری ئه‌وه‌ماندا كه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر به‌ربه‌س���ته‌كان هه‌رچیه‌ك بن‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ به‌یه‌ك بگه‌ین‌و بۆ هێنانه‌دی‬ ‫ئه‌و خه‌ونه‌ش به‌ڵێنمان به‌یه‌كتردا"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ژن���ه‌ی كه‌ س���امی پرۆس���ه‌ی‬ ‫هاوس���ه‌رگیری له‌ڕێگه‌ی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬خه‌ڵك���ی تارانی‬ ‫پایته‌خت���ی ئێرانه‌و به‌ره‌گه‌ز فارس���ه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌وپێیه‌ی كه‌ پێش���تر س���امی‬ ‫له‌ئێران گه‌وره‌ ب���وه‌‪ ،‬تا راده‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌روی زم���ان‌و دابونه‌ریت���ه‌وه‌ گرفتی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و ژنه‌دا نه‌بوه‌‪ .‬س���امی زیاتر‬ ‫رونیك���رده‌وه‌ "پ���اش ئ���ه‌وه‌ی بڕیاری‬ ‫هاوسه‌رگیریه‌كه‌ماندا‪ ،‬من له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫كه‌سوكارێكم س���ه‌ردانی تارانمان كردو‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیریه‌كه‌مان به‌ئه‌نجام‬ ‫گه‌یاند‪ .‬ل���ه‌و رۆژه‌وه‌ش تائێستاش���ی‬ ‫له‌گه‌ڵ���دا بێ���ت زۆر به‌ئاس���وده‌ییه‌وه‌‬

‫گا‬ ‫چه‌ن����د پرۆژه‌ی����ه‌ك ئه‌نج����ام‬ ‫ده‌ده‌ی����ت له‌هه‌ن����دێ‌ ل����ه‌و كاران ‌ه‬ ‫سه‌ركه‌وتوده‌بیت‌و هه‌ندێ‌ رێنماییت‬ ‫پێویسته‌ له‌و پرۆژانه‌‪ ،‬باشتره‌ راوێژ‬ ‫به‌كه‌سێك بكه‌یت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫"به‌هائیه‌كان" گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ سه‌رگه‌ڵو‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌نێو ئه‌و شاخ‌و كه‌ژه‌ سه‌ركه‌شانه‌دا‬ ‫كه‌ ده‌وری‌ "سه‌رگه‌ڵو"یان داوه‌‪،‬‬ ‫ته‌لبه‌ندكردنی‌ ئه‌شكه‌وتێك له‌سه‌ر رێی‌‬ ‫ناو دێدا سه‌رنجی‌ رێبواران راده‌كێشێت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ ئه‌و ئه‌شكه‌وته‌یه‌ كه‌ بۆ ماوه‌ی‌‬ ‫دو ساڵ‌ "میرزا حسێن عه‌لی‌" ناسراو‬ ‫به‌"به‌هاالله‌" نزاو په‌رستشی‌ خۆی‌‬ ‫تێدا كرد‪ ،‬ئێستا به‌هائییه‌ك ئه‌و‬ ‫ئه‌شكه‌وته‌ی‌ كڕیوه‌و وه‌ك شوێنێكی‌‬ ‫پیرۆزی‌ خۆیان سه‌یری‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫"به‌كری‌ حه‌مه‌ سوران" كه‌ هاواڵتییه‌ك ‌ی‬ ‫دانیشتوی‌ گوندی‌ سه‌رگه‌ڵوه‌‌و له‌نزیكه‌وه‌‬ ‫ئاگای‌ له‌كڕینی‌ ئه‌و ئه‌ش���كه‌وت‌و شوێنه‌‬ ‫ب���وه‌‪ ،‬به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫كڕیویه‌تی‌ كه‌سێكی‌ عه‌ره‌بی‌ نیشته‌جێی‌‬ ‫به‌غدایه‌و دوای‌ سۆراغكردنێكی‌ زۆر ئه‌و‬ ‫ئه‌ش���كه‌وته‌ی‌ ته‌لبه‌ندكردوه‌ كه‌ وه‌ختی‌‬ ‫خ���ۆی‌ "به‌هاالل���ه‌" بۆ ماوه‌ی‌ دو س���اڵ‌‬ ‫كردویه‌ت���ی‌ به‌مه‌ڵبه‌ندی‌ نزاو پاڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫خۆی‌‪.‬‬ ‫ئایینی‌ به‌هائی‌ له‌سه‌ده‌ی‌ نۆزده‌هه‌مدا‬ ‫له‌الیه‌ن میرزا حسێن عه‌لی‌ نوری‌ ناسراو‬ ‫به‌"به‌هاالل���ه‌" دام���ه‌زرا‪ .‬به‌هائی���ه‌كان‬ ‫به‌هاالل���ه‌ به‌نێردراوی‌ خوداو پێغه‌مبه‌ری‌‬ ‫ئه‌م سه‌رده‌مه‌ ده‌زانن‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تاكانی‌ س���ه‌رهه‌ڵدانی‌ بیرۆكه‌ی‌‬ ‫به‌هاگه‌ری‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و قۆناغه‌ی‌‬ ‫كه‌ "ش���ێخیگه‌ری‌" له‌ئاینزای‌ ش���یعه‌ی‌‬ ‫دوان���زه‌ ئیمامیه‌وه‌ جیابون���ه‌وه‌و له‌نێو‬ ‫ئه‌مانیش���دا "باب"یه‌كان س���ه‌ریانهه‌ڵداو‬ ‫له‌هه‌ن���اوی‌ "باب"یه‌كانیش���ه‌وه‌‪ ،‬به‌هایی‌‬ ‫له‌دایكده‌بێت‪.‬‬ ‫دوای‌ ته‌شه‌نه‌س���ه‌ندنی‌ په‌یڕه‌وان���ی‌‬ ‫باب له‌ناوه‌ڕاستی‌ سه‌ده‌ی‌ نۆزده‌هه‌مدا‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ قاج���ار "ناس���ره‌دین‬

‫به‌هاالله‬

‫ره‌مزی به‌هائیه‌کان‬

‫ش���ا‌و ئه‌میر كه‌بیر" ده‌كه‌ونه‌ ئازاردان‌و‬ ‫راوه‌دونانی���ان‪ ،‬دوای‌ گولله‌بارانكردن��� ‌ی‬ ‫"باب" له‌گۆڕه‌پانێكی‌ گشتیدا‪ ،‬به‌هاالله‌و‬ ‫س���وبحی‌ ئه‌زه‌لی‌ برای‌ پ���اش ماوه‌یه‌ك‬ ‫زیندانیك���ردن دورده‌خرێنه‌وه‌ بۆ به‌غدا‪،‬‬ ‫له‌به‌غ���دا به‌هاالل���ه‌ له‌س���ه‌ر چه‌ندی���ن‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ ئایینی‌ نێوانی‌ له‌گه‌ڵ‌ سوبحی‌‬ ‫ئه‌زه‌ل���ی‌ ب���رای‌ تێكده‌چێ���ت‌و به‌ناچار‬ ‫س���ه‌ری‌ خۆی‌ هه‌ڵده‌گرێ���ت‌و به‌به‌رگی‌‬ ‫ده‌روێشییه‌وه‌ روده‌كاته‌ شاری‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫له‌ئه‌ش���كه‌وتێكی‌ گون���دی‌ س���ه‌رگه‌ڵو‬ ‫ده‌گیرس���ێته‌وه‌و له‌ن���او خه‌ڵكیدا خۆی‌‬ ‫به‌"ده‌روێ���ش محه‌م���ه‌د" ناوده‌بات‪ .‬ئه‌و‬ ‫كات���ه‌ی‌ به‌هاالل���ه‌ له‌س���ه‌رگه‌ڵو ده‌بێت‬ ‫چه‌ندین كه‌س���ایه‌تی‌ ناس���راوی‌ ئایینی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌و ش���ێخه‌كانی‌ سه‌ر به‌ته‌ریقه‌تی‌‬ ‫ق���ادری‌‌و نه‌قش���به‌ندی‌ په‌یوه‌ندی‌ پێوه‌‬

‫ده‌ك���ه‌ن‪ .‬به‌هاالل���ه‌ له‌س���اڵی‌ ‪1856‬دا‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ به‌غداو تا س���اڵی‌ ‪1863‬‬ ‫له‌وێ‌ ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬له‌و ساڵه‌دا كه‌ جاڕی‌‬ ‫پێغه‌مبه‌رایه‌ت���ی‌‌و نێردراویی‌ خوداوه‌ند‬ ‫راده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬له‌الی���ه‌ن فه‌رمانڕه‌وایانی‌‬ ‫عوس���مانیه‌وه‌ دورده‌خرێته‌وه‌ بۆ شاری‌‬ ‫حه‌یف���ا‌و دوای‌ چ���ل س���اڵ‌ له‌ئاواره‌یی‌‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 1892‬له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 75‬س���اڵیدا‬ ‫له‌شاری‌ عه‌كا كۆچی‌ دوایی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌هایه‌كان چه‌ن���د كتێبێكی‌ پیرۆزیان‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌وانه‌ كتێبی‌ ئه‌ق���ده‌س‌و كتێبی‌‬ ‫ئه‌یقان‪ ،‬ئ���ه‌وان باوه‌ڕیان به‌یه‌كس���انی‌‬ ‫نێوان ژن‌و پیاو‌و چه‌س���پاندنی‌ ئاش���تی‌‬ ‫نێ���وان گه‌الن���ی‌ دونی���او دوركه‌وتنه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌مارگیری���ی‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌و ئایین���ی‌‌و‬ ‫خێڵه‌كی‌‌و چینایه‌تی‌‌و ره‌گه‌زپه‌رستییه‌‪،‬‬ ‫به‌هائیی���ه‌كان پی���اوی‌ ئاینی���ان نییه‌‌و‬

‫هه‌ژار زه‌هاوی‌‪ :‬به‌گه‌نجان ‌ی كوردستان سه‌رسامم‬

‫كه‌ ئێم���ه‌ ده‌س���به‌رداری یه‌كتر ببین‪،‬‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ ژیان ده‌گوزه‌رێنین"‪.‬‬ ‫وتیشی "نایش���ارمه‌وه‌ س���ه‌ره‌تا بۆ به‌ڵكو به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ وازمان له‌یه‌كتر‬ ‫خێزانه‌ك���ه‌م ت���ۆزێ‌ گرف���ت ب���و‪ ،‬كه‌ نه‌هێن���ا تا بۆ ی���ه‌ك بوی���ن‪ .‬گه‌رچی‬ ‫له‌سۆران بژیت‪ ،‬به‌اڵم چونكه‌ ئه‌و منی به‌یه‌كگه‌یشتنیشمان بێگرفت نه‌بو"‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیاریی���ه‌كان له‌ماوه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژارد‪ ،‬ئاماده‌بو له‌هه‌ر شوێنێك بێت‬ ‫له‌گه‌ڵم بژیت‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ س���ه‌ره‌تا ئه‌و پێنج س���اڵی رابردودا‪ ،‬ش���ه‌ش گه‌نجی‬ ‫گرفتی زۆربو‪ .‬ب���ه‌اڵم دواتر توانی زۆر دانیش���توی قه‌زای س���ۆران‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‬ ‫به‌باش���ی خۆی له‌گه‌ڵ ژینگه‌ی سۆران‌و ئینته‌رنێت‌و ت���ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫پرۆس���ه‌ی هاوس���ه‌رگیرییان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫كه‌سوكاری مندا بگونجێنێت"‪.‬‬ ‫زیدایی هاوسه‌ری سامیش‪ ،‬باس له‌وه‌ ئافره‌تانی بیانی ئه‌نجامداوه‌‪ .‬له‌نێو ئه‌و‬ ‫ده‌كات كه‌ ئه‌و زۆر خۆی به‌خۆشبه‌خت ئافره‌ته‌ بیانییانه‌دا ئێرانی‌و ئه‌مه‌ریكایی‌و‬ ‫ده‌زانێت كه‌ له‌ پێناو خۆشه‌ویسته‌كه‌ی به‌ریتانی‌و فینله‌ندی تێدایه‌و تائێستاش‬ ‫تارانی زێدی جێهش���توه‌و روی كردۆته‌ هه‌مویان له‌سۆران له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كانیان‬ ‫س���ۆران له‌پێناو ئه‌وه‌ی كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و ژیان به‌سه‌رده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ڕێباز یه‌كێكی دیكه‌یه‌ له‌و گه‌نجانه‌ی‬ ‫كه‌س���ه‌دا بژیت كه‌ له‌ڕێی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫هه‌ڵیب���ژاردوه‌‪ .‬زیدا وتی "راس���ته‌ من كه‌ وه‌ك س���امی له‌ڕێ���ی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫له‌ڕێ���ی ئینته‌رنێت���ه‌وه‌ هاوس���ه‌رگیریم پرۆس���ه‌ی هاوس���ه‌رگیری له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫به‌ئه‌نجام گه‌یاندوه‌و پێش���تر س���امیم ئافره‌تێكی به‌ریتانی به‌ئه‌نجامگه‌یاندوه‌‪.‬‬ ‫نه‌بینیبو‪ ،‬ئه‌مه‌ جگ���ه‌ له‌وه‌ی كه‌ له‌دو ئه‌و ده‌ڵێت "گرنگ نیه‌ كه‌ ئه‌و كه‌سه‌ی‬ ‫ی له‌گه‌ڵ ده‌كه‌یت‪ ،‬كورده‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌و واڵت‌و كلتوری جیاوازین‪ ،‬به‌اڵم هاوس���ه‌رگیری ‌‬ ‫هیچ یه‌كێك له‌مانه‌ نه‌بونه‌ به‌ربه‌س���ت ی���ان توركه‌ ی���ان ه���ه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌یه‌‪ ،‬به‌ڵك���و گرنگ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫پرۆسه‌یه‌ س���ه‌ركه‌وتوبێت‌و خاڵی بێت‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫هه‌ژار زه‌هاوی له‌کاتی کۆنسێرته‌که‌یدا له‌ته‌الری هونه‌ر ‬ ‫له‌گرفت‌و به‌یه‌كه‌وه‌ ئاسوده‌بن"‪.‬‬ ‫ڕێباز كه‌ ماوه‌ی س���ێ س���اڵه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌نێو گه‌نجاندا پێشوازی‌ گه‌رموگوڕی‌ تایبه‌ت ب���ه‌ به‌رهه‌می‌ گه‌النی‌ جیاوازی‌‬ ‫هه‌ولێر‌و س���لێمانی‌ به‌گشتی‌‌و گه‌نجانی‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئه‌و ئافره‌ت���ه‌ به‌ریتانیه‌دا ده‌ژیت‪ ،‬باس‬ ‫لێبكرێت‌و به‌وجۆره‌ كاردانه‌وه‌ی جوان جیهان���ه ئ���ه‌م ئه‌لبوم���ه‌ش ملیۆدی‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و ش���ارانه‌ به‌تایبه‌تی‌ سه‌رس���ام‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ سه‌ره‌تا هاوسه‌ره‌كه‌ی‬ ‫نیشان بده‌ن‪ ،‬كه‌واته‌ گرنگ ئه‌وه‌یه‌ گه‌ر گۆران���ی ناوچ���ه‌ جۆراوجۆره‌كان���ی‌‬ ‫بووم‪ ،‬ئه‌م گه‌ش���ته‌ بۆ من زۆر گرنگ‌و‬ ‫زۆر نائاس���وده‌ بوه‌‪ .‬ناهه‌قیش���ی نه‌بو هه‌ژار زه‌هاوی‌ سه‌رسامی‌ خۆی‌‬ ‫به‌رهه‌مێكی باش‌و شیاویان پێشكه‌ش كوردستان له‌خۆده‌گرێت‌و كۆمپانیاكه‌ش‬ ‫تایبه‌ت ب���وو‪ ،‬چونكه‌ من ب���ه‌رده‌وام‬ ‫چونكه‌ كه‌مێك س���ه‌خته‌ كه‌ تۆ له‌هه‌مو به‌رامبه‌ر به‌پێشوازی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫بكرێ���ت ئ���ه‌وان به‌گه‌رمی‌ پێش���وازی‌ له‌سه‌رتاسه‌ری‌ جیهاندا باڵویده‌كاته‌وه‌‌و‬ ‫قاچێكم له‌ن���او كاری‌ هونه‌ری‌ كوردیدا‬ ‫كه‌س���وكارێكی خ���ۆت داببڕێیت‌و بچیه‌ شاره‌كانی‌ هه‌رێم به‌گشتی‌‌و گه‌نجان‬ ‫لێده‌ك ‌هن‌و هه‌ستێكی‌ هونه‌ریی‌ به‌رزیان له‌ڤیس���تیڤاڵه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كانیش���دا‬ ‫بووه‌و قاچێكیشم له‌ناو كاری‌ هونه‌ری‌‬ ‫واڵتێكی تر به‌بێ ئه‌وه‌ی زمان بزانیت‌و به‌تایبه‌تی‌ به‌رامبه‌ر به‌كۆنسێرتی‌‬ ‫به‌شداری‌ پێده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئاشنایه‌تیت هه‌بێت له‌گه‌ڵ ئه‌و واڵته‌دا‪" ،‬ره‌گی‌ كۆن گه‌اڵی‌ نوێ‌" ده‌رده‌بڕێت"‪ .‬جیهاندا"‪.‬‬ ‫زه‌هاوی‌ وتی‌ "ئ���ه‌م ئه‌لبومه‌ به‌ناوی‌‬ ‫زه‌ه���اوی‌ ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌و ئه‌لبومه‌‬ ‫زه‌هاوی‌ وتی‌ "بۆ من ئه‌وه‌ گرنگ بوو‬ ‫ب���ه‌اڵم ئێس���تا ورده‌ ورده‌ كوردیه‌كه‌ی‬ ‫نوێیه‌ش كرد ك���ه‌ كۆمپانیای‌ ناوداری‌ پڕۆژه‌ی‌ نیش���تمانه‌و من جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ ناودار "هه‌ژار زه‌هاوی‌" ك���ه‌ ئه‌م گروپه‌ مۆس���یقایه‌كی‌ تێك ‌هڵ‌‬ ‫باش ده‌بێت‌و له‌گ���ه‌ڵ ژینگه‌و كلتوری‬ ‫وه‌ك ژه‌نیار به‌ش���داری‌ تی���ا ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫"ئاكورد كوار ڤی‌ ئه‌ی‌" فه‌ره‌نسی‌‬ ‫كوردس���تان راهاتوه‌و زۆر كه‌م هه‌ست به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ "من به‌پێشوازی‌ به‌ستایلی‌ جیاواز پێشكه‌ش به‌خه‌ڵكی‌‬ ‫به‌ریهه‌میده‌هێنێت كه‌ كۆمپانیایه‌كی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هونه‌ری‌ ئه‌م كاره‌شم"‪.‬‬ ‫گه‌رموگوڕی‌ خه‌ڵكی‌ شاره‌كانی‌ دهۆك‌و كوردس���تان بكه‌ین‌و به‌و ئه‌ندازه‌یه‌ش‬ ‫به‌غه‌ریبی ده‌كات‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫ئه‌م ماوه‌ی���� ‌ه ماڵتان زۆر قه‌ره‌باڵغ‬ ‫ده‌بێ����ت‪ ،‬هه‌ن����دێ‌ په‌یوه‌ندی‌ نوێ‬ ‫ی‬ ‫دروس����ت ده‌بێت ك����ه‌ له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و قه‌ره‌باڵغیه‌ ده‌بێت‪ ،‬سودیش ‌‬ ‫لێده‌بینن‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ی داراییت بۆ دروس���ت‬ ‫ێ گرفت ‌‬ ‫هه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆی‌ دواخس���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و ئیش���انه‌وه‌یه‌ ك��� ‌ه به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫پشتگوێتخستون به‌و شێوه‌ی ‌ه به‌سه‌رتا‬ ‫ده‌شكێته‌وه‌‪.‬‬

‫شێر‬ ‫س����ه‌ردانی‌ كه‌س����ه‌ ئازیزه‌كانت����ان‬ ‫ده‌كه‌ن ك����ه‌ زۆر ده‌مێك ‌ه هه‌واڵیان‬ ‫نازان����ن‪ ،‬ماوه‌یه‌كی‌ خۆش له‌گه‌ڵیان‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ن����د ‌‬ ‫به‌س����ه‌رده‌به‌ن‌و‬ ‫نوێده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫پێویس����تیت به‌كه‌س����ێك هه‌ی���� ‌ه‬ ‫ك����ه‌ پاڵپش����تت بێت‪ ،‬ت����ۆ خۆت‬ ‫ی به‌ته‌نها‬ ‫واده‌رده‌خه‌یت كه‌ ده‌توان ‌‬ ‫ئیشه‌كانت بكه‌یت‪ ،‬به‌اڵم به‌هه‌ڵه‌دا‬ ‫چویت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ده‌مێك��� ‌ه‬ ‫زۆر‬ ‫ته‌ندروس���تیت‬ ‫پشتگوێخس���توه‌و به‌ته‌واوه‌تی‌ پێوه‌ت‬ ‫دیاره‌‪ ،‬ره‌نگ ‌ه ئه‌و خۆفه‌رامۆش���كردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫زه‌ره‌رتان پێبگه‌یه‌نێت‌و دورنیه‌ توش ‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌ ببن‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫زۆر دڵخ���ۆش ده‌رده‌كه‌وی���ت‌و‬ ‫ی‬ ‫ئیش���وكاره‌كانتان زۆر به‌باش��� ‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬له‌روی‌ ته‌ندروستیه‌و‌ه هه‌ست‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌یت‪ ،‬یه‌كشه‌مم ‌ه رۆژ ‌‬ ‫به‌ئاسوده‌ی ‌‬ ‫به‌ختتانه‌‪.‬‬

‫هه‌ركه‌س���ه‌ له‌س���ه‌ریه‌تی‌ خۆی‌ له‌روی‌‬ ‫روحیی���ه‌وه‌ پ���ه‌روه‌رده‌ ب���كا‪ ،‬له‌ئێران‌و‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاو هندس���تان‌و ئه‌مه‌ری���كای‌‬ ‫باش���ورو ئوس���تورالیا‌و واڵتانی‌ ئه‌وروپا‬ ‫هه‌ن‌و سه‌نته‌ری‌ سه‌ره‌كی‌ ئایینه‌كه‌شیان‬ ‫له‌شاری‌ حه‌یفای ئیسرائیله‌‪.‬‬ ‫به‌كری‌ حه‌مه‌ س���وران له‌س���ه‌رگه‌ڵو‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد ك���ه‌ له‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌هائیی���ه‌كان ئ���ه‌و ئه‌ش���كه‌وته‌یان‬ ‫ته‌لبه‌ندكردوه‌ چه‌ن���د جارێك به‌كۆمه‌ڵ‌‬ ‫خه‌ڵك هاتون زیاره‌تیان كردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێی‌ سه‌رنجه‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ی‌ كه‌‬ ‫بۆ ماوه‌ی‌ دو ساڵ‌ به‌هاالله‌ی‌ تێدا ژیاوه‌‬ ‫له‌س���ه‌رگه‌ڵو‪ ،‬پاش چه‌ند ساڵێك بوه‌ته‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ س���ه‌رهه‌ڵدانی‌ بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئایینی‌‌و سیاس���ی‌ به‌ناوی‌ ئه‌و ئه‌شکه‌وته‌ی له‌سه‌رگه‌ڵو "به‌هاالله‌"ی تیا ژیاوه‌ ‬ ‫"حه‌قه‌"وه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫‪ 3 :Youtube‬ملیۆن‌و نیو سه‌یری‌ په‌روازیان كردوه‌‬ ‫گۆران���ی "قدك المی���اس" كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫"په‌رواز حسێن"ه‌وه‌ له‌ژماره‌ ‪6‬ی‌ به‌رنامه‌ی‬ ‫ع���ه‌ره‌ب ئایدڵ وترا‪ ،‬تا س���ه‌ره‌تای‌ ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ له‌په‌یجی یوتیوب ‪3‬ملیۆن‌و ‪445‬‬ ‫هه‌زارو ‪ 215‬كه‌س بینیویه‌تی‪.‬‬ ‫په‌رواز كه‌ دانیشتوی شاری هه‌ولێره‌وه‌‬ ‫ته‌مه‌نی ‪ 24‬س���اڵه‌و به‌شداری به‌رنامه‌ی‬ ‫ع���ه‌ره‌ب ئایدڵ���ی ئه‌مس���اڵی ك���ردوه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا به‌رنامه‌كه‌ به‌ره‌و قۆناغه‌كانی‬

‫كۆتایی ده‌چێت‪ .‬یه‌كێك له‌و گۆرانیانه‌ی‬ ‫كه‌ پ���ه‌رواز بینه‌ران���ی به‌رنامه‌كه‌ی پ ‌ێ‬ ‫سه‌رس���امم كردوه‌ گۆران���ی هونه‌رمه‌ند‬ ‫مه‌زهه‌ری خالقیه‌‪.‬‬ ‫جێی ئاماژه‌یه‌ یاسای به‌رنامه‌كه‌ وایه‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێت ته‌نه���ا به‌عه‌ره‌ب���ی گۆرانی‬ ‫بڵێ���ت‪ ،‬به‌اڵم په‌رواز ئه‌وه‌ ده‌خاته‌ڕو كه‌‬ ‫هاوكارییه‌ك���ی زۆرییان كردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌كوردی گۆرانی بڵێت‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫که‌‌وان‬ ‫توشه‌ دڵته‌نگییه‌ك ده‌بیت ك ‌ه ماوه‌یه‌ك‬ ‫ناره‌حه‌ت���ت ده‌كات‪ ،‬تۆش پێویس���تت‬ ‫ی خۆت���ی‌ بۆ‬ ‫به‌كه‌س���ێك هه‌ی���ه‌ دڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌یته‌و‌ه ئه‌گه‌رن���ا ره‌نگه‌ ببێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫نه‌خۆشی‌ بۆتان‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ی‬ ‫سه‌فه‌رێكی‌ درێژ ده‌كه‌یت بۆ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫واڵت ده‌بێ���ت‌و ماوه‌یه‌كی‌ خۆش له‌گه‌ڵ‬ ‫دۆس���ته‌كانتان به‌سه‌رده‌بن‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌و‬ ‫ی بۆ كاره‌كانیش���تان‬ ‫س���ه‌فه‌ر‌ه س���ود ‌‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ئه‌و گرفته‌ سۆزداریه‌ی‌ ماوه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رقاڵیكردویت به‌ره‌و كۆتایی‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ب���ه‌اڵم گرن���گ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ س���ودتان ل���ه‌و ئه‌زمون���ه‌‬ ‫وه‌رگرتبێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندی���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تێكانت���ان رو ‌‬ ‫له‌كزبونه‌و به‌هۆیه‌و‌ه خه‌ڵكانێكی‌ باش‬ ‫ێ به‌خۆتدا‬ ‫له‌ده‌س���ت ده‌ده‌ن‪ ،‬هه‌ن���د ‌‬ ‫بچۆره‌و‌ه خێزانه‌كه‌تان زۆریان پێویست‬ ‫پێته‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪10‬‬

‫‪F‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪ashion‬‬

‫گۆشه‌یه‌كی‌ تایبه‌ته‌ به‌جل‌و به‌رگ‬ ‫ی ‪" fashion‬سه‌فین عارفی‌" ئاماده‌ی‌ ده‌كات‬ ‫دیزاین ‌هر‌و راوێژكار ‌‬

‫هایدی كلوم‪..‬‬ ‫بڕیارده‌ر له‌جیهاندا‬

‫ساڵی‌ ‪ 2013‬ساڵێكی‌ پڕ له‌جۆش‌و خرۆش ت���ه‌واو گرێ���دراو له‌پێش���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ زۆر‬ ‫بو بۆ هه‌وادارانی‌ دنیای‌ هونه‌رو گه‌شت‌و ج���وان ده‌ركه‌وت وای ك���رد كه‌ هه‌مو‬ ‫گوزار‪ ،‬باش���ترین نمون���ه‌ش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ چاوی كامێراكان بۆ خۆی ڕابكێش���ێت‪،‬‬ ‫كچێكی‌ كورد گه‌یش���ته‌ قۆناغی‌ كۆتایی‌ له‌به‌ركردنی ئه‌م عه‌زیانه‌ هه‌میش���ه‌ بۆ‬ ‫ع���ه‌ره‌ب ئایدڵ (‪ ،)ArabIdol‬هه‌مومان راكێشانی چاوی به‌رامبه‌ر ده‌بێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌زانین كه‌ ئه‌م به‌رنامانه‌ گه‌ر هه‌مویان ناتوانرێ���ت ته‌نانه‌ت بۆ ئاهه‌نگی بوك‌و‬ ‫نه‌بێ زۆربه‌ی���ان له‌واڵته‌ یه‌كگرتوه‌كانی زاوا یان هه‌ر جۆره‌ ئاهه‌نگێكی گش���تی‬ ‫ئه‌مه‌ریكاوه‌ س���ه‌رهه‌ڵده‌دات‪ ،‬س���ااڵنه‌ له‌به‌ربكرێ���ت‪ ،‬ب���ۆ خ���ۆ ئاماده‌كردنت‬ ‫زۆرتری���ن‌و جوانتری���ن‌و به‌ناوبانگترین به‌هه‌مانشێوه‌‪:‬‬ ‫له‌به‌ركردنی عه‌زیه‌كه‌ له‌كۆتاییدا‪،‬‬ ‫له‌ناوداره‌كانی ئه‌و واڵته‌ ده‌بنه‌ بڕیارده‌ر •‬ ‫(حه‌كه‌م)‪ ،‬ئه‌مساڵ هایدی كلوم (‪ Heidi‬واتا نه‌ك خ���ۆت ئاماده‌بكه‌یت‌و مكیاج‬ ‫‪ )Klum‬ت���ۆب مۆدێ���ل‪ ،‬دایك���ی چوار بكه‌ی���ت چونكه‌ ڕه‌نگ���ه‌ میكیاجه‌كه‌ت‬ ‫من���داڵ‪ ،‬به‌رهه‌مهێن���ه‌ری ته‌له‌فزیۆنی‌و عه‌زیه‌كه‌ت بشێوێنێ‪.‬‬ ‫به‌دڵنیای���ه‌وه‌ ئه‌گ���ه‌ر جوتێك‬ ‫(‪• )Businesswomen‬‬ ‫ته‌نان���ه‌ت‬ ‫بازرگانێك���ی به‌توانای���ه‌‪ ،‬ئه‌م���ڕۆ بوه‌ قۆنه‌ره‌ی (كریستیان لوبوتان)ت نه‌بو‬ ‫به‌سێكس���یترین دادوه‌ری‌ سه‌ر شاشه‌ی هه‌وڵبده‌ ئاماده‌ی بكه‌‪.‬‬ ‫به‌ب���ێ ئه‌ڵم���اس‌و پارچ���ه‌ی‬ ‫زیوی له‌به‌رنامه‌ی (‪ )XFactorUSA‬ی •‬ ‫گرانبه‌ه���ای ئاڵت���ون له‌به‌ركردن���ی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‪.‬‬ ‫دوای ده‌ركه‌وتنی له‌هه‌فته‌ی نمایش���ی به‌هاك���ه‌ی كه‌مده‌بێته‌وه‌‪ ،‬چی تر خۆت‬ ‫جلوبه‌رگ له‌نیۆرك س���یتی (‪ )NYFW‬بێبه‌ش مه‌كه‌ ڕه‌نگه‌ كه‌مێك پێویستیت‬ ‫به‌عه‌زیه‌ك���ی ئاڵتون���ی پش���ت ڕوتی به‌هاوكاری‌و ڕاوێژكاری هه‌بێت‪.‬‬ ‫ ‪safeen.arif@yahoo.com‬‬ ‫‪Twitter @SafeenArif‬‬

‫شه‌ش گه‌نجی‌ سۆران له‌ڕێی ئینته‌رنێته‌و‌ه‬ ‫هاوسه‌رگیرییان له‌گه‌ڵ ئافره‌تی بیانی كردوه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاكۆ حه‌مه‌د رابی‬ ‫له‌م چه‌ند ساڵه‌ی‌ رابردودا شه‌ش گه‌نج‬ ‫له‌قه‌زای سۆران‪ ،‬توانیویانه‌ له‌ڕێگه‌ی‬ ‫ئینته‌رنێت‌و تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانه‌وه‌‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ‬ ‫ئافره‌تانی ئێرانی‌و ئه‌مه‌ریكایی‌و‬ ‫به‌ریتانی‌و فینله‌ندی به‌ئه‌نجام‬ ‫بگه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫س���امی فه‌تاح‪ ،‬ته‌مه‌ن ‪34‬س���اڵ ك ‌ه‬ ‫كاری نه‌خشه‌س���ازی ب���ۆ رۆژنامه‌یه‌كی‬ ‫لۆكاڵ���ی س���ۆران ده‌كات یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫گه‌نجانه‌ی ك���ه‌ له‌ڕێگه‌ی چاتی یاهۆوه‌‬ ‫پرۆس���ه‌ی هاوس���ه‌رگیری ئه‌نجامداوه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئافره‌تێكی ف���ارس به‌ناوی (‬ ‫زیدا)‪ ،‬چیرۆكی یه‌كترناسین‌و چۆنیه‌تی‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیریه‌كه‌ی وه‌ها باسكرد‬ ‫"ئه‌وه‌ی كه‌ ئێس���تا هاوسه‌رمه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫پێنج ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر له‌ڕێگه‌ی چاتی‬ ‫یاهۆوه‌ ئاش���نایه‌تیم له‌گه‌ڵ دروستكرد‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫ی‬ ‫هێنده‌ كه‌لله‌ره‌قی‌ خۆتت توش���� ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌ندی����ن ب����ه‌زم كردوه‌‪ ،‬توش���� ‌‬ ‫ی‬ ‫كێش����ه‌یه‌ك ده‌بیت له‌گه‌ڵ كه‌س ‌‬ ‫نزیكی‌ خ����ۆت ماوه‌یه‌كی‌ زۆر زویر‬ ‫ده‌بن‪.‬‬

‫ئه‌و ئاشنایه‌تی‌و یه‌كترناسینه‌مان نزیكه‌ی‬ ‫چوار مانگێكی به‌سه‌ردا تێپه‌ڕی‪ .‬ئنجا‬ ‫په‌یوه‌ن���دی خۆشه‌ویس���تیمان له‌نێوان‬ ‫دروس���تبو‪ ،‬بۆیه‌ بڕیاری ئه‌وه‌ماندا كه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر به‌ربه‌س���ته‌كان هه‌رچیه‌ك بن‪،‬‬ ‫پێویس���ته‌ به‌یه‌ك بگه‌ین‌و بۆ هێنانه‌دی‬ ‫ئه‌و خه‌ونه‌ش به‌ڵێنمان به‌یه‌كتردا"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ژن���ه‌ی كه‌ س���امی پرۆس���ه‌ی‬ ‫هاوس���ه‌رگیری له‌ڕێگه‌ی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬خه‌ڵك���ی تارانی‬ ‫پایته‌خت���ی ئێرانه‌و به‌ره‌گه‌ز فارس���ه‌‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم به‌وپێیه‌ی كه‌ پێش���تر س���امی‬ ‫له‌ئێران گه‌وره‌ ب���وه‌‪ ،‬تا راده‌یه‌كی زۆر‬ ‫له‌روی زم���ان‌و دابونه‌ریت���ه‌وه‌ گرفتی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و ژنه‌دا نه‌بوه‌‪ .‬س���امی زیاتر‬ ‫رونیك���رده‌وه‌ "پ���اش ئ���ه‌وه‌ی بڕیاری‬ ‫هاوسه‌رگیریه‌كه‌ماندا‪ ،‬من له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫كه‌سوكارێكم س���ه‌ردانی تارانمان كردو‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیریه‌كه‌مان به‌ئه‌نجام‬ ‫گه‌یاند‪ .‬ل���ه‌و رۆژه‌وه‌ش تائێستاش���ی‬ ‫له‌گه‌ڵ���دا بێ���ت زۆر به‌ئاس���وده‌ییه‌وه‌‬

‫گا‬ ‫چه‌ن����د پرۆژه‌ی����ه‌ك ئه‌نج����ام‬ ‫ده‌ده‌ی����ت له‌هه‌ن����دێ‌ ل����ه‌و كاران ‌ه‬ ‫سه‌ركه‌وتوده‌بیت‌و هه‌ندێ‌ رێنماییت‬ ‫پێویسته‌ له‌و پرۆژانه‌‪ ،‬باشتره‌ راوێژ‬ ‫به‌كه‌سێك بكه‌یت‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫"به‌هائیه‌كان" گه‌ڕانه‌و‌ه بۆ سه‌رگه‌ڵو‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫له‌نێو ئه‌و شاخ‌و كه‌ژه‌ سه‌ركه‌شانه‌دا‬ ‫كه‌ ده‌وری‌ "سه‌رگه‌ڵو"یان داوه‌‪،‬‬ ‫ته‌لبه‌ندكردنی‌ ئه‌شكه‌وتێك له‌سه‌ر رێی‌‬ ‫ناو دێدا سه‌رنجی‌ رێبواران راده‌كێشێت‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ ئه‌و ئه‌شكه‌وته‌یه‌ كه‌ بۆ ماوه‌ی‌‬ ‫دو ساڵ‌ "میرزا حسێن عه‌لی‌" ناسراو‬ ‫به‌"به‌هاالله‌" نزاو په‌رستشی‌ خۆی‌‬ ‫تێدا كرد‪ ،‬ئێستا به‌هائییه‌ك ئه‌و‬ ‫ئه‌شكه‌وته‌ی‌ كڕیوه‌و وه‌ك شوێنێكی‌‬ ‫پیرۆزی‌ خۆیان سه‌یری‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫"به‌كری‌ حه‌مه‌ سوران" كه‌ هاواڵتییه‌ك ‌ی‬ ‫دانیشتوی‌ گوندی‌ سه‌رگه‌ڵوه‌‌و له‌نزیكه‌وه‌‬ ‫ئاگای‌ له‌كڕینی‌ ئه‌و ئه‌ش���كه‌وت‌و شوێنه‌‬ ‫ب���وه‌‪ ،‬به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫كڕیویه‌تی‌ كه‌سێكی‌ عه‌ره‌بی‌ نیشته‌جێی‌‬ ‫به‌غدایه‌و دوای‌ سۆراغكردنێكی‌ زۆر ئه‌و‬ ‫ئه‌ش���كه‌وته‌ی‌ ته‌لبه‌ندكردوه‌ كه‌ وه‌ختی‌‬ ‫خ���ۆی‌ "به‌هاالل���ه‌" بۆ ماوه‌ی‌ دو س���اڵ‌‬ ‫كردویه‌ت���ی‌ به‌مه‌ڵبه‌ندی‌ نزاو پاڕانه‌وه‌ی‌‬ ‫خۆی‌‪.‬‬ ‫ئایینی‌ به‌هائی‌ له‌سه‌ده‌ی‌ نۆزده‌هه‌مدا‬ ‫له‌الیه‌ن میرزا حسێن عه‌لی‌ نوری‌ ناسراو‬ ‫به‌"به‌هاالل���ه‌" دام���ه‌زرا‪ .‬به‌هائی���ه‌كان‬ ‫به‌هاالل���ه‌ به‌نێردراوی‌ خوداو پێغه‌مبه‌ری‌‬ ‫ئه‌م سه‌رده‌مه‌ ده‌زانن‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تاكانی‌ س���ه‌رهه‌ڵدانی‌ بیرۆكه‌ی‌‬ ‫به‌هاگه‌ری‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و قۆناغه‌ی‌‬ ‫كه‌ "ش���ێخیگه‌ری‌" له‌ئاینزای‌ ش���یعه‌ی‌‬ ‫دوان���زه‌ ئیمامیه‌وه‌ جیابون���ه‌وه‌و له‌نێو‬ ‫ئه‌مانیش���دا "باب"یه‌كان س���ه‌ریانهه‌ڵداو‬ ‫له‌هه‌ن���اوی‌ "باب"یه‌كانیش���ه‌وه‌‪ ،‬به‌هایی‌‬ ‫له‌دایكده‌بێت‪.‬‬ ‫دوای‌ ته‌شه‌نه‌س���ه‌ندنی‌ په‌یڕه‌وان���ی‌‬ ‫باب له‌ناوه‌ڕاستی‌ سه‌ده‌ی‌ نۆزده‌هه‌مدا‪،‬‬ ‫ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌ قاج���ار "ناس���ره‌دین‬

‫به‌هاالله‬

‫ره‌مزی به‌هائیه‌کان‬

‫ش���ا‌و ئه‌میر كه‌بیر" ده‌كه‌ونه‌ ئازاردان‌و‬ ‫راوه‌دونانی���ان‪ ،‬دوای‌ گولله‌بارانكردن��� ‌ی‬ ‫"باب" له‌گۆڕه‌پانێكی‌ گشتیدا‪ ،‬به‌هاالله‌و‬ ‫س���وبحی‌ ئه‌زه‌لی‌ برای‌ پ���اش ماوه‌یه‌ك‬ ‫زیندانیك���ردن دورده‌خرێنه‌وه‌ بۆ به‌غدا‪،‬‬ ‫له‌به‌غ���دا به‌هاالل���ه‌ له‌س���ه‌ر چه‌ندی���ن‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ ئایینی‌ نێوانی‌ له‌گه‌ڵ‌ سوبحی‌‬ ‫ئه‌زه‌ل���ی‌ ب���رای‌ تێكده‌چێ���ت‌و به‌ناچار‬ ‫س���ه‌ری‌ خۆی‌ هه‌ڵده‌گرێ���ت‌و به‌به‌رگی‌‬ ‫ده‌روێشییه‌وه‌ روده‌كاته‌ شاری‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫له‌ئه‌ش���كه‌وتێكی‌ گون���دی‌ س���ه‌رگه‌ڵو‬ ‫ده‌گیرس���ێته‌وه‌و له‌ن���او خه‌ڵكیدا خۆی‌‬ ‫به‌"ده‌روێ���ش محه‌م���ه‌د" ناوده‌بات‪ .‬ئه‌و‬ ‫كات���ه‌ی‌ به‌هاالل���ه‌ له‌س���ه‌رگه‌ڵو ده‌بێت‬ ‫چه‌ندین كه‌س���ایه‌تی‌ ناس���راوی‌ ئایینی‌‬ ‫ناوچه‌كه‌و ش���ێخه‌كانی‌ سه‌ر به‌ته‌ریقه‌تی‌‬ ‫ق���ادری‌‌و نه‌قش���به‌ندی‌ په‌یوه‌ندی‌ پێوه‌‬

‫ده‌ك���ه‌ن‪ .‬به‌هاالل���ه‌ له‌س���اڵی‌ ‪1856‬دا‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ به‌غداو تا س���اڵی‌ ‪1863‬‬ ‫له‌وێ‌ ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬له‌و ساڵه‌دا كه‌ جاڕی‌‬ ‫پێغه‌مبه‌رایه‌ت���ی‌‌و نێردراویی‌ خوداوه‌ند‬ ‫راده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬له‌الی���ه‌ن فه‌رمانڕه‌وایانی‌‬ ‫عوس���مانیه‌وه‌ دورده‌خرێته‌وه‌ بۆ شاری‌‬ ‫حه‌یف���ا‌و دوای‌ چ���ل س���اڵ‌ له‌ئاواره‌یی‌‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 1892‬له‌ته‌مه‌نی‌ ‪ 75‬س���اڵیدا‬ ‫له‌شاری‌ عه‌كا كۆچی‌ دوایی‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌هایه‌كان چه‌ن���د كتێبێكی‌ پیرۆزیان‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌وانه‌ كتێبی‌ ئه‌ق���ده‌س‌و كتێبی‌‬ ‫ئه‌یقان‪ ،‬ئ���ه‌وان باوه‌ڕیان به‌یه‌كس���انی‌‬ ‫نێوان ژن‌و پیاو‌و چه‌س���پاندنی‌ ئاش���تی‌‬ ‫نێ���وان گه‌الن���ی‌ دونی���او دوركه‌وتنه‌وه‌‬ ‫له‌ده‌مارگیری���ی‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌و ئایین���ی‌‌و‬ ‫خێڵه‌كی‌‌و چینایه‌تی‌‌و ره‌گه‌زپه‌رستییه‌‪،‬‬ ‫به‌هائیی���ه‌كان پی���اوی‌ ئاینی���ان نییه‌‌و‬

‫هه‌ژار زه‌هاوی‌‪ :‬به‌گه‌نجان ‌ی كوردستان سه‌رسامم‬

‫كه‌ ئێم���ه‌ ده‌س���به‌رداری یه‌كتر ببین‪،‬‬ ‫به‌یه‌كه‌وه‌ ژیان ده‌گوزه‌رێنین"‪.‬‬ ‫وتیشی "نایش���ارمه‌وه‌ س���ه‌ره‌تا بۆ به‌ڵكو به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ وازمان له‌یه‌كتر‬ ‫خێزانه‌ك���ه‌م ت���ۆزێ‌ گرف���ت ب���و‪ ،‬كه‌ نه‌هێن���ا تا بۆ ی���ه‌ك بوی���ن‪ .‬گه‌رچی‬ ‫له‌سۆران بژیت‪ ،‬به‌اڵم چونكه‌ ئه‌و منی به‌یه‌كگه‌یشتنیشمان بێگرفت نه‌بو"‪.‬‬ ‫به‌گوێ���ره‌ی زانیاریی���ه‌كان له‌ماوه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژارد‪ ،‬ئاماده‌بو له‌هه‌ر شوێنێك بێت‬ ‫له‌گه‌ڵم بژیت‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ س���ه‌ره‌تا ئه‌و پێنج س���اڵی رابردودا‪ ،‬ش���ه‌ش گه‌نجی‬ ‫گرفتی زۆربو‪ .‬ب���ه‌اڵم دواتر توانی زۆر دانیش���توی قه‌زای س���ۆران‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‬ ‫به‌باش���ی خۆی له‌گه‌ڵ ژینگه‌ی سۆران‌و ئینته‌رنێت‌و ت���ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫پرۆس���ه‌ی هاوس���ه‌رگیرییان له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫كه‌سوكاری مندا بگونجێنێت"‪.‬‬ ‫زیدایی هاوسه‌ری سامیش‪ ،‬باس له‌وه‌ ئافره‌تانی بیانی ئه‌نجامداوه‌‪ .‬له‌نێو ئه‌و‬ ‫ده‌كات كه‌ ئه‌و زۆر خۆی به‌خۆشبه‌خت ئافره‌ته‌ بیانییانه‌دا ئێرانی‌و ئه‌مه‌ریكایی‌و‬ ‫ده‌زانێت كه‌ له‌ پێناو خۆشه‌ویسته‌كه‌ی به‌ریتانی‌و فینله‌ندی تێدایه‌و تائێستاش‬ ‫تارانی زێدی جێهش���توه‌و روی كردۆته‌ هه‌مویان له‌سۆران له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كانیان‬ ‫س���ۆران له‌پێناو ئه‌وه‌ی كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و ژیان به‌سه‌رده‌به‌ن‪.‬‬ ‫ڕێباز یه‌كێكی دیكه‌یه‌ له‌و گه‌نجانه‌ی‬ ‫كه‌س���ه‌دا بژیت كه‌ له‌ڕێی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫هه‌ڵیب���ژاردوه‌‪ .‬زیدا وتی "راس���ته‌ من كه‌ وه‌ك س���امی له‌ڕێ���ی ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫له‌ڕێ���ی ئینته‌رنێت���ه‌وه‌ هاوس���ه‌رگیریم پرۆس���ه‌ی هاوس���ه‌رگیری له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫به‌ئه‌نجام گه‌یاندوه‌و پێش���تر س���امیم ئافره‌تێكی به‌ریتانی به‌ئه‌نجامگه‌یاندوه‌‪.‬‬ ‫نه‌بینیبو‪ ،‬ئه‌مه‌ جگ���ه‌ له‌وه‌ی كه‌ له‌دو ئه‌و ده‌ڵێت "گرنگ نیه‌ كه‌ ئه‌و كه‌سه‌ی‬ ‫ی له‌گه‌ڵ ده‌كه‌یت‪ ،‬كورده‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌و واڵت‌و كلتوری جیاوازین‪ ،‬به‌اڵم هاوس���ه‌رگیری ‌‬ ‫هیچ یه‌كێك له‌مانه‌ نه‌بونه‌ به‌ربه‌س���ت ی���ان توركه‌ ی���ان ه���ه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌یه‌‪ ،‬به‌ڵك���و گرنگ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫پرۆسه‌یه‌ س���ه‌ركه‌وتوبێت‌و خاڵی بێت‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئارام که‌ریم‬ ‫هه‌ژار زه‌هاوی له‌کاتی کۆنسێرته‌که‌یدا له‌ته‌الری هونه‌ر ‬ ‫له‌گرفت‌و به‌یه‌كه‌وه‌ ئاسوده‌بن"‪.‬‬ ‫ڕێباز كه‌ ماوه‌ی س���ێ س���اڵه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫له‌نێو گه‌نجاندا پێشوازی‌ گه‌رموگوڕی‌ تایبه‌ت ب���ه‌ به‌رهه‌می‌ گه‌النی‌ جیاوازی‌‬ ‫هه‌ولێر‌و س���لێمانی‌ به‌گشتی‌‌و گه‌نجانی‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫ئه‌و ئافره‌ت���ه‌ به‌ریتانیه‌دا ده‌ژیت‪ ،‬باس‬ ‫لێبكرێت‌و به‌وجۆره‌ كاردانه‌وه‌ی جوان جیهان���ه ئ���ه‌م ئه‌لبوم���ه‌ش ملیۆدی‌‌و‬ ‫ئ���ه‌و ش���ارانه‌ به‌تایبه‌تی‌ سه‌رس���ام‬ ‫له‌وه‌ ده‌كات كه‌ سه‌ره‌تا هاوسه‌ره‌كه‌ی‬ ‫نیشان بده‌ن‪ ،‬كه‌واته‌ گرنگ ئه‌وه‌یه‌ گه‌ر گۆران���ی ناوچ���ه‌ جۆراوجۆره‌كان���ی‌‬ ‫بووم‪ ،‬ئه‌م گه‌ش���ته‌ بۆ من زۆر گرنگ‌و‬ ‫زۆر نائاس���وده‌ بوه‌‪ .‬ناهه‌قیش���ی نه‌بو هه‌ژار زه‌هاوی‌ سه‌رسامی‌ خۆی‌‬ ‫به‌رهه‌مێكی باش‌و شیاویان پێشكه‌ش كوردستان له‌خۆده‌گرێت‌و كۆمپانیاكه‌ش‬ ‫تایبه‌ت ب���وو‪ ،‬چونكه‌ من ب���ه‌رده‌وام‬ ‫چونكه‌ كه‌مێك س���ه‌خته‌ كه‌ تۆ له‌هه‌مو به‌رامبه‌ر به‌پێشوازی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫بكرێ���ت ئ���ه‌وان به‌گه‌رمی‌ پێش���وازی‌ له‌سه‌رتاسه‌ری‌ جیهاندا باڵویده‌كاته‌وه‌‌و‬ ‫قاچێكم له‌ن���او كاری‌ هونه‌ری‌ كوردیدا‬ ‫كه‌س���وكارێكی خ���ۆت داببڕێیت‌و بچیه‌ شاره‌كانی‌ هه‌رێم به‌گشتی‌‌و گه‌نجان‬ ‫لێده‌ك ‌هن‌و هه‌ستێكی‌ هونه‌ریی‌ به‌رزیان له‌ڤیس���تیڤاڵه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كانیش���دا‬ ‫بووه‌و قاچێكیشم له‌ناو كاری‌ هونه‌ری‌‬ ‫واڵتێكی تر به‌بێ ئه‌وه‌ی زمان بزانیت‌و به‌تایبه‌تی‌ به‌رامبه‌ر به‌كۆنسێرتی‌‬ ‫به‌شداری‌ پێده‌كات‪.‬‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئاشنایه‌تیت هه‌بێت له‌گه‌ڵ ئه‌و واڵته‌دا‪" ،‬ره‌گی‌ كۆن گه‌اڵی‌ نوێ‌" ده‌رده‌بڕێت"‪ .‬جیهاندا"‪.‬‬ ‫زه‌هاوی‌ وتی‌ "ئ���ه‌م ئه‌لبومه‌ به‌ناوی‌‬ ‫زه‌ه���اوی‌ ئام���اژه‌ی‌ ب���ه‌و ئه‌لبومه‌‬ ‫زه‌هاوی‌ وتی‌ "بۆ من ئه‌وه‌ گرنگ بوو‬ ‫ب���ه‌اڵم ئێس���تا ورده‌ ورده‌ كوردیه‌كه‌ی‬ ‫نوێیه‌ش كرد ك���ه‌ كۆمپانیای‌ ناوداری‌ پڕۆژه‌ی‌ نیش���تمانه‌و من جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ ناودار "هه‌ژار زه‌هاوی‌" ك���ه‌ ئه‌م گروپه‌ مۆس���یقایه‌كی‌ تێك ‌هڵ‌‬ ‫باش ده‌بێت‌و له‌گ���ه‌ڵ ژینگه‌و كلتوری‬ ‫وه‌ك ژه‌نیار به‌ش���داری‌ تی���ا ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫"ئاكورد كوار ڤی‌ ئه‌ی‌" فه‌ره‌نسی‌‬ ‫كوردس���تان راهاتوه‌و زۆر كه‌م هه‌ست به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ "من به‌پێشوازی‌ به‌ستایلی‌ جیاواز پێشكه‌ش به‌خه‌ڵكی‌‬ ‫به‌ریهه‌میده‌هێنێت كه‌ كۆمپانیایه‌كی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ هونه‌ری‌ ئه‌م كاره‌شم"‪.‬‬ ‫گه‌رموگوڕی‌ خه‌ڵكی‌ شاره‌كانی‌ دهۆك‌و كوردس���تان بكه‌ین‌و به‌و ئه‌ندازه‌یه‌ش‬ ‫به‌غه‌ریبی ده‌كات‪.‬‬

‫دوانه‌‬ ‫ئه‌م ماوه‌ی���� ‌ه ماڵتان زۆر قه‌ره‌باڵغ‬ ‫ده‌بێ����ت‪ ،‬هه‌ن����دێ‌ په‌یوه‌ندی‌ نوێ‬ ‫ی‬ ‫دروس����ت ده‌بێت ك����ه‌ له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و قه‌ره‌باڵغیه‌ ده‌بێت‪ ،‬سودیش ‌‬ ‫لێده‌بینن‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫ی داراییت بۆ دروس���ت‬ ‫ێ گرفت ‌‬ ‫هه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێ���ت‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆی‌ دواخس���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و ئیش���انه‌وه‌یه‌ ك��� ‌ه به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫پشتگوێتخستون به‌و شێوه‌ی ‌ه به‌سه‌رتا‬ ‫ده‌شكێته‌وه‌‪.‬‬

‫شێر‬ ‫س����ه‌ردانی‌ كه‌س����ه‌ ئازیزه‌كانت����ان‬ ‫ده‌كه‌ن ك����ه‌ زۆر ده‌مێك ‌ه هه‌واڵیان‬ ‫نازان����ن‪ ،‬ماوه‌یه‌كی‌ خۆش له‌گه‌ڵیان‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ن����د ‌‬ ‫به‌س����ه‌رده‌به‌ن‌و‬ ‫نوێده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫پێویس����تیت به‌كه‌س����ێك هه‌ی���� ‌ه‬ ‫ك����ه‌ پاڵپش����تت بێت‪ ،‬ت����ۆ خۆت‬ ‫ی به‌ته‌نها‬ ‫واده‌رده‌خه‌یت كه‌ ده‌توان ‌‬ ‫ئیشه‌كانت بكه‌یت‪ ،‬به‌اڵم به‌هه‌ڵه‌دا‬ ‫چویت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ته‌‌رازوو‬ ‫ده‌مێك��� ‌ه‬ ‫زۆر‬ ‫ته‌ندروس���تیت‬ ‫پشتگوێخس���توه‌و به‌ته‌واوه‌تی‌ پێوه‌ت‬ ‫دیاره‌‪ ،‬ره‌نگ ‌ه ئه‌و خۆفه‌رامۆش���كردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫زه‌ره‌رتان پێبگه‌یه‌نێت‌و دورنیه‌ توش ‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌ ببن‪.‬‬

‫دوپشک‬ ‫زۆر دڵخ���ۆش ده‌رده‌كه‌وی���ت‌و‬ ‫ی‬ ‫ئیش���وكاره‌كانتان زۆر به‌باش��� ‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬له‌روی‌ ته‌ندروستیه‌و‌ه هه‌ست‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌یت‪ ،‬یه‌كشه‌مم ‌ه رۆژ ‌‬ ‫به‌ئاسوده‌ی ‌‬ ‫به‌ختتانه‌‪.‬‬

‫هه‌ركه‌س���ه‌ له‌س���ه‌ریه‌تی‌ خۆی‌ له‌روی‌‬ ‫روحیی���ه‌وه‌ پ���ه‌روه‌رده‌ ب���كا‪ ،‬له‌ئێران‌و‬ ‫ئه‌مه‌ری���كاو هندس���تان‌و ئه‌مه‌ری���كای‌‬ ‫باش���ورو ئوس���تورالیا‌و واڵتانی‌ ئه‌وروپا‬ ‫هه‌ن‌و سه‌نته‌ری‌ سه‌ره‌كی‌ ئایینه‌كه‌شیان‬ ‫له‌شاری‌ حه‌یفای ئیسرائیله‌‪.‬‬ ‫به‌كری‌ حه‌مه‌ س���وران له‌س���ه‌رگه‌ڵو‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ كرد ك���ه‌ له‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌هائیی���ه‌كان ئ���ه‌و ئه‌ش���كه‌وته‌یان‬ ‫ته‌لبه‌ندكردوه‌ چه‌ن���د جارێك به‌كۆمه‌ڵ‌‬ ‫خه‌ڵك هاتون زیاره‌تیان كردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێی‌ سه‌رنجه‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ی‌ كه‌‬ ‫بۆ ماوه‌ی‌ دو ساڵ‌ به‌هاالله‌ی‌ تێدا ژیاوه‌‬ ‫له‌س���ه‌رگه‌ڵو‪ ،‬پاش چه‌ند ساڵێك بوه‌ته‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ س���ه‌رهه‌ڵدانی‌ بزوتنه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئایینی‌‌و سیاس���ی‌ به‌ناوی‌ ئه‌و ئه‌شکه‌وته‌ی له‌سه‌رگه‌ڵو "به‌هاالله‌"ی تیا ژیاوه‌ ‬ ‫"حه‌قه‌"وه‌‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫‪ 3 :Youtube‬ملیۆن‌و نیو سه‌یری‌ په‌روازیان كردوه‌‬ ‫گۆران���ی "قدك المی���اس" كه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫"په‌رواز حسێن"ه‌وه‌ له‌ژماره‌ ‪6‬ی‌ به‌رنامه‌ی‬ ‫ع���ه‌ره‌ب ئایدڵ وترا‪ ،‬تا س���ه‌ره‌تای‌ ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ له‌په‌یجی یوتیوب ‪3‬ملیۆن‌و ‪445‬‬ ‫هه‌زارو ‪ 215‬كه‌س بینیویه‌تی‪.‬‬ ‫په‌رواز كه‌ دانیشتوی شاری هه‌ولێره‌وه‌‬ ‫ته‌مه‌نی ‪ 24‬س���اڵه‌و به‌شداری به‌رنامه‌ی‬ ‫ع���ه‌ره‌ب ئایدڵ���ی ئه‌مس���اڵی ك���ردوه‌‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا به‌رنامه‌كه‌ به‌ره‌و قۆناغه‌كانی‬

‫كۆتایی ده‌چێت‪ .‬یه‌كێك له‌و گۆرانیانه‌ی‬ ‫كه‌ پ���ه‌رواز بینه‌ران���ی به‌رنامه‌كه‌ی پ ‌ێ‬ ‫سه‌رس���امم كردوه‌ گۆران���ی هونه‌رمه‌ند‬ ‫مه‌زهه‌ری خالقیه‌‪.‬‬ ‫جێی ئاماژه‌یه‌ یاسای به‌رنامه‌كه‌ وایه‌‬ ‫ك���ه‌ ده‌بێت ته‌نه���ا به‌عه‌ره‌ب���ی گۆرانی‬ ‫بڵێ���ت‪ ،‬به‌اڵم په‌رواز ئه‌وه‌ ده‌خاته‌ڕو كه‌‬ ‫هاوكارییه‌ك���ی زۆرییان كردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌كوردی گۆرانی بڵێت‪.‬‬

‫له‌فه‌یسبوکه‌وه‌‬

‫که‌‌وان‬ ‫توشه‌ دڵته‌نگییه‌ك ده‌بیت ك ‌ه ماوه‌یه‌ك‬ ‫ناره‌حه‌ت���ت ده‌كات‪ ،‬تۆش پێویس���تت‬ ‫ی خۆت���ی‌ بۆ‬ ‫به‌كه‌س���ێك هه‌ی���ه‌ دڵ��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌یته‌و‌ه ئه‌گه‌رن���ا ره‌نگه‌ ببێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫نه‌خۆشی‌ بۆتان‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ی‬ ‫سه‌فه‌رێكی‌ درێژ ده‌كه‌یت بۆ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫واڵت ده‌بێ���ت‌و ماوه‌یه‌كی‌ خۆش له‌گه‌ڵ‬ ‫دۆس���ته‌كانتان به‌سه‌رده‌بن‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌و‬ ‫ی بۆ كاره‌كانیش���تان‬ ‫س���ه‌فه‌ر‌ه س���ود ‌‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ئه‌و گرفته‌ سۆزداریه‌ی‌ ماوه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫س���ه‌رقاڵیكردویت به‌ره‌و كۆتایی‌‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬ب���ه‌اڵم گرن���گ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك���ه‌ س���ودتان ل���ه‌و ئه‌زمون���ه‌‬ ‫وه‌رگرتبێت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندی���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تێكانت���ان رو ‌‬ ‫له‌كزبونه‌و به‌هۆیه‌و‌ه خه‌ڵكانێكی‌ باش‬ ‫ێ به‌خۆتدا‬ ‫له‌ده‌س���ت ده‌ده‌ن‪ ،‬هه‌ن���د ‌‬ ‫بچۆره‌و‌ه خێزانه‌كه‌تان زۆریان پێویست‬ ‫پێته‌‪.‬‬

‫‪CMYK‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪ ،PKK‬دوای کشانەوەی گەریالکان‬ ‫شاسوار مامە‬

‫سەرەتایەکی نوێ؟‬ ‫لەچەن���د س���اڵی ڕاب���ردوودا کۆمەڵێ���ک‬ ‫گۆڕان���کاری گرنگ لەناو کایەی سیاس���ی‬ ‫کوردیدا دروس���تبووەو کۆمەڵێک پرۆسەی‬ ‫سیاسی ھاتوونەتەکایەوە‪ ،‬گەر بەردەوامبن‌و‬ ‫ڕێی���ان لێنەگیرێت‪ ،‬دەش���ێت دەرەنجامی‬ ‫بەس���ود‌و پۆزەتیڤیان لێبکەوێتەوە‪ .‬ئەگەر‬ ‫کارەساتی سەرەکی دەیەی یەکەمی دوای‬ ‫ڕاپەڕین لە نەوەدەکانی سەدەی بیستەمدا‬ ‫دروستبوونی ش���ەڕی ناوخۆ‌و دابەشبوونی‬ ‫کوردس���تان بێت بۆ دوو ئیمارەتی حیزبی‬ ‫لێکدابڕاوو س���ەربەخۆ‪ ،‬ئەوا کارەس���اتی‬ ‫گ���ەورەی دەیەی یەکەم���ی دوای کەوتنی‬ ‫ڕژێمەکەی سەدام حوسەین‪ ،‬دروستبوونی‬ ‫”ڕێکەوتنی س���تراتیژی“ نێ���وان یەکێتی‌و‬ ‫پارتی بوو‪ .‬ش���ەڕی ناوخۆ کوردستانی بۆ‬ ‫”ئیمارەتی ھەولێر“‌و ”ئیمارەتی سلێمانی“‬ ‫دابەشکرد‪” ،‬ڕێکەوتنی ستراتیژی”ش ھەم‬ ‫درێژەی بەو دوو ئیمارەتییەی ناو کوردستان‬ ‫خۆی بەخشی‪ ،‬ھەم دابەشکردنێکی نوێشی‬ ‫خس���تەپاڵی‪ :‬دابەش���کردنی کوردس���تان‬ ‫لەنێ���وان ھەولێ���ر‌و س���لێمانی‌و بەغدادا‪.‬‬ ‫ئەگەرچی بەن���دە نهێنییەکانی ”ڕێکەوتنی‬ ‫ستراتیژی“ بۆکەس ئاش���کرا نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ھەموو ئام���اژەکان پێماندەڵێن جەوھەری‬ ‫ئ���ەو ڕێکەوتن���ە بەخش���ینی دەس���ەاڵتە‬ ‫س���ەرەکی‌و بنەڕەتییەکانی کوردس���تانە‬ ‫بەپارت���ی‪ ،‬لەپێناوی بوون���ی تاڵەبانی لە‬ ‫بەغدادا بە سەرۆکی عێراق‪ .‬ئەم دۆخە بە‬ ‫کردەوە لەکوردس���تاندا کۆتایی بە ھەموو‬ ‫کردە‌و ملمالنێیەکی سیاسی بەسەمەر ھێنا‌و‬ ‫واڵتەکەی تووشی ئیفلیجبوونێکی سیاسی‬ ‫کوش���ندەکرد‪ .‬ب���ەم مانای���ە ”ڕێکەوتنی‬ ‫س���تراتیژی“ درێژەدان���ە بەھەمان لۆژیکی‬ ‫ش���ەڕی ناوخۆ‪ ،‬بەاڵم لە ئاست‌و ڕووبەر‌و‬ ‫ساتەوەختێکی دیکەدا‪.‬‬ ‫لەچەند ساڵی ڕابردوودا دوو گۆڕانکاری‬ ‫س���ەرەکی ل���ە کوردس���تاندا ھاتنەکایەوە‬ ‫ک���ە پێدەچێ���ت ھاوکێش���ە سیاس���ییە‬ ‫بااڵدەستەکان ھەڵوەشێنێتەوە‌و کۆمەڵێک‬ ‫س���ەرەتای ن���وێ دروس���تبکەن‪ .‬ئەو دوو‬ ‫گۆڕانکاریی���ەش بریتین لە دروس���تبوونی‬ ‫ئۆپۆزیس���یۆن‪ ،‬بەتایبەتی دروس���تبوونی‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان‪ .‬دووھەم نەخۆشکەوتن‌و‬ ‫پەککەوتن���ی تاڵەبان���ی‪ .‬دروس���تبوونی‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن بەھەموو نووقسانییەکانیەوە‬ ‫کایەی سیاس���ی کوردی بەس���ەر گوتار‌و‬ ‫بکەر‌و ئەگەری سیاس���ی نوێ���دا کردەوە‪.‬‬ ‫پەککەوتنی تاڵەبانیش یەکێتی ڕزگارکرد‪،‬‬ ‫یان ئەگەری ڕزگارکردن���ی یەکێتی ھەیە‪،‬‬ ‫لەو دابەش���کردنە ناھاوسەنگەی دەسەاڵت‬ ‫لەنێوان خۆیان‌و پارتیدا‪ .‬دابەش���کردنێک‬ ‫بەکردەوە ھەموو بڕیارە گرنگ‌و گەورەکانی‬ ‫کوردستانی خس���تۆتە دەستی پارتییەوە‌و‬ ‫لەناو پارتیشدا ناودەستی خێزان‌و بنەماڵەی‬ ‫بارزانییەوە‪ .‬بەبۆچوونی من ئەوەی ئەمڕۆ‬ ‫لەبەردەمی ئەگ���ەری گۆڕانکاریدایە‪ ،‬ھەم‬ ‫پەیوەندیی���ە سیاس���ییەکان‌و ھەم ئ���ەو‬ ‫ھاوکێشانەی دەس���ەاڵتە کە ئامادەن‪ .‬ئەو‬ ‫دۆخەی کە جاران ھەب���وو ئەمڕۆکە بنەما‬ ‫بابەتییەکانی بوونی خۆی لەدەس���تداوە‪،‬‬ ‫ھەم لەڕێگای دروس���تبوونی ئۆپۆزیسیۆن‌و‬ ‫ھەم لەڕێگای کۆتاییھاتن بە ژیانی سیاسی‬ ‫تاڵەبانی لەبەغدا‪.‬‬ ‫ئەم دۆخە تازەیە گەر بە ھەس���تکردن‬ ‫بە بەرپرسیارێتی‌و بە شێوەیەکی عەقاڵنی‬ ‫مامەڵ���ەی لەگەڵدابکرێ���ت‌و ملمالنێکانی‬ ‫ب���ە عەقڵیەتێکی ک���راوەوە ئیدارەبدرێت‪،‬‬ ‫دەشێت دەرەنجامی ئیجابی لێبکەوێتەوە‪.‬‬ ‫دەش���ێت س���ەرەتایەکی ن���وێ بێ���ت بۆ‬ ‫چاکس���ازی‌و بەرپاکردن���ی گۆڕان���کاری‬ ‫ڕاس���تەقینە لە سیس���تمە سیاسییەکەی‬ ‫کوردس���تاندا‪ .‬بەبۆچوون���ی م���ن گۆڕانی‬ ‫سیاسی لە کوردس���تاندا دەروازەی ھەموو‬ ‫گۆڕانکارییەکی ترە‪ ،‬بەبێ گۆڕانی ”کایەی‬ ‫سیاسی“‌و لەوێوە گۆڕانی ”پەیوەندییەکای‬ ‫دەسەاڵت“ لە کوردس���تاندا زەحمەتە ھیچ‬ ‫گۆڕانکارییەک���ی ت���ر ئەنجامبدرێت‪ .‬بەاڵم‬ ‫گۆڕان���ی سیاس���ی مانای دروس���تبوونی‬ ‫خۆبەخۆی گۆڕانی کۆمەاڵیەتی‌و فەرھەنگی‌و‬ ‫ڕەمزی نییە‪ .‬ھاوکێش���ەکە لەکوردستاندا‬ ‫بەم شێوەیەیە‪” :‬زەحمەتە لەھیچ ئاستێکی‬ ‫ژیانی سیاس���ی‌و کۆمەاڵیەتی‌و فەرھەنگیدا‬ ‫گۆڕانی ڕاس���تەقینە ڕووبدات گەر سەرەتا‬ ‫کای���ەی سیاس���ی نەگۆڕێ���ت‌و ش���ێوازی‬ ‫کارکردن‌و دابەش���کردن‌و پەیوەندییەکانی‬ ‫دەس���ەاڵت گۆڕانانیان بەس���ەردانەیەت“‪.‬‬ ‫پرۆس���ەی گۆڕانکاری لەدونی���ای ئێمەدا‬ ‫بە پرۆس���ەی گۆڕانی سیستمی سیاسی‌و‬ ‫پەیوەندییەکانی دەسەاڵت دەستپێدەکات‪،‬‬

‫ئ���ەم دووانە نەگۆڕێ���ن‪ ،‬گۆڕانی کایەکانی‬ ‫ت���ر‌و گۆڕان���ی ڕووبەرەکانی ت���ری ژیانی‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‌و فەرھەنگ���ی‌و ڕەم���زی زۆر‬ ‫زەحمەتدەبن‪.‬‬ ‫بێگوم���ان دروس���تبوونی گ���ۆڕان لەو‬ ‫ئاس���اتەنەدا ھەم ب���راوەی دەبێ���ت‌و ھەم‬ ‫دۆڕاو‪ .‬ب���راوەکان ئ���ەو ھێزانەدەبن کە لە‬ ‫ئێس���تادا کەوتونەتە دەرەوەی بڕیاردانی‬ ‫سیاس���ی‌و دۆڕاوەکانی���ش ئەوانەدەبن کە‬ ‫ھەڵقە سەرەکییەکانی بڕیاردانی سیاسیان‬ ‫لەدەستدایە‪ .‬بەحوکمی ئەوەی ئەو ھێزەی‬ ‫ئەمڕۆک���ە زۆرب���ەی ھەرەزۆری دەزگا‌و‬ ‫پۆس���ت‌و بڕی���ارە سیاس���ییە گرنگەکانی‬ ‫لەدەستدایە پارتی دیموکراتی کوردستانە‪،‬‬ ‫بۆیە گۆڕانی ئەو دۆخەی باس���مکرد پارتی‬ ‫دەکاتە دۆڕاوی ژمارە یەک لە کوردستاندا‪.‬‬ ‫ئەمەش لەبەرئەوە نییە پارتی قورس���ایی‬ ‫جەم���اوەری‌و ژم���ارەی ھەوادارەکان���ی لە‬ ‫کوردس���تاندا کەمتربووبێتەت���ەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەبەرئەوەیە ئەم ھێزە ھەر لەسەرەتاوە بڕ‌و‬ ‫ڕادەی ئەو دەسەاڵتەی بەدەستیھێناوە‪،‬‬ ‫ڕەنگدانەوەی قورس���ایی ڕاستەقینەی ئەو‬ ‫نییە لەناو نەخش���ەی سیاس���ی‌و واقیعی‬ ‫کۆمەاڵیەتی کوردستاندا‪ .‬دەسەاڵتی پارتی‬ ‫پەیوەندی بە قورسایی جەماوەری‌و ھێزی‬ ‫ئ���ەم حیزبەوە لەناو کۆمەڵ���گای کوردیدا‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵک���و دەرەنجام���ی ڕێکەوتنێکی‬ ‫تایبەتی دابەشکردنی دەسەاڵت‌و دۆخێکی‬ ‫سیاسی تایبەتە کە ئەمڕۆ بەرەو ئەوەدەچن‬ ‫بوونی���ان نەمێنێت‪ .‬پارت���ی لە پەرلەمانی‬ ‫کوردس���تاندا خاوەنی ‪ ٣٠‬کورسییە‪ ،‬ئەمە‬ ‫ئەگەر مەس���ەلەی تەزویر‌و گزیکردنەکانی‬ ‫ھەڵبژاردن���ی بخەینەپ���اڵ‪ ،‬ئ���ەوا ژمارەی‬ ‫ئەو کورس���ییانە بۆخوار لە ‪ ٣٠‬کورس���ی‬ ‫دادەبەزێ���ت‪ .‬ئەمەش لە باش���ترین دۆخدا‬ ‫مانای ئەوەیە جەماوەری پارتی لە بیست‌و‬ ‫پێنج لەسەدی‪ ،%٢٥ ،‬ژمارەی دانیشتوانی‬ ‫ھەرێ���م تێپەڕناکات‪ ،‬کەچی ل���ە بەرامبەر‬ ‫ئەم���ەدا پارت���ی نەک تەنھا س���ەرجەمی‬ ‫ھەڵق���ە گرنگەکانی دەس���ەاڵتی لەھەرێمدا‬ ‫لەژێر دەس���تی خۆیدا کۆکردۆتەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫واش دەجوڵێتەوە وەک ئەوەی ھەم ھێزی‬ ‫سەرکردەی ھەر چوار پارچەکەی کوردستان‬ ‫بن‌و ھەم سەرۆکەکەشیان سەرۆکی ھەموو‬ ‫کورد‌و ھەر چوار پارچەکەی کوردس���تان‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫مەس���ەلەکە لێ���رەدا ت���ەنھا بەناھەق‬ ‫بەھێزبوون���ی پارت���ی لەن���او ھاوکێش���ە‬ ‫سیاس���ییەکانی ھەرێم���دا نیی���ە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بەھێزبوون���ی ڕەھای دەس���ەاڵتی خێزانی‬ ‫بارزانیش���ە‪ .‬یەکێک لەو شتانەی ئەمڕۆکە‬ ‫کۆمەڵگای ئێمەی ترس���اندوە ئاوس���انی‬ ‫دەسەاڵتی ئەم خێزانە سیاسییە‌و ئاوسانی‬ ‫دەسەاڵتی ئەو ھێزانەیە کە لەژێر ڕکێفی ئەم‬ ‫خێزانە سیاسییەدان‪ .‬ئەم بەخێزانیکردنەی‬ ‫دەس���ەاڵت لەناوچەکەدا‪ ،‬لەڕاستیدا لەزۆر‬ ‫ش���وێنی تری دونیادا‪ ،‬جگە لە کارەسات‌و‬ ‫ڕق‌و تەقین���ەوەی کۆمەاڵیەتی گەورە ھیچ‬ ‫ئەنجامێکی ت���ری لێنەکەوتۆتەوە‪ .‬نموونە‬ ‫بەرچاوەکانی ئاوسانی دەسەاڵتی خێزان‌و‬ ‫بنەماڵ���ە سیاس���یەکان لەناوچەک���ەدا‪،‬‬ ‫نموونەی خێزانەکەی س���ەدام حوس���ەین‌و‬ ‫تکریتیی���ەکان‌و خێزانەک���ەی موب���ارەک‌و‬ ‫قەزافی‌و بن عەلی‌و عەلی عەبداڵ ساڵح‌و لە‬ ‫ئایندەشدا خێزانەکەی بەشار ئەسەدە‪.‬‬ ‫بەکورتی ئەوەی دەش���ێت لە ئەنجامی‬ ‫ملمالن���ێ تازەکان���ی ناو کایەی سیاس���ی‬ ‫ل���ە کوردس���تاندا ڕووب���دات س���ەرلەنوێ‬ ‫دابەش���کردنەوەی دەس���ەاڵت بێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەتێپەڕین بەناو کەمبوونەوەی دەسەاڵتی‬ ‫پارتیدا‪ .‬ئ���ەم کەمبوونەوەیە ھەم الیەنی‬ ‫ب���اش‌و ھەم الیەنی خراپ���ی ھەیە‪ ،‬الیەنە‬ ‫باش���ەکانی ئەوەی���ە ئەگ���ەری کرانەوە‌و‬ ‫چاکس���ازی‌و بەدیموکراسیبوونی دەسەاڵت‬ ‫لە کوردس���تاندا گەورەت���ردەکات‪ ،‬الیەنە‬ ‫خراپەکانیش���ی ئەوەیە پارتی ھیچ جۆرە‬ ‫دۆڕانێ���ک قبووڵن���ەکات‌و کۆمەڵگای ئێمە‬ ‫ڕووب���ەڕووی ئەگ���ەری ش���ەڕی ناوخ���ۆ‬ ‫بکاتەوە‪ .‬شەڕی دەستور‪ ،‬شەڕی سیستمی‬ ‫س���ەرۆکایەتی ی���ان پەرلەمانی‪ ،‬ش���ەڕی‬ ‫دابەشکردنێکی ڕاس���تەقینەی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫س���ەرەتاکانی دەرکەوتن���ی ئ���ەو ملمالنێ‬ ‫سیاس���ییە تازانەن کە ھاتوونەتەکایەوە‪.‬‬ ‫تێگەیشتنی پارتی لە قەبارەی ڕاستەقینەی‬ ‫خ���ۆی لە کوردس���تاندا‌و قبووڵکردنی ئەم‬ ‫قەبارەیە ھەنگاوێکی گرنگی دروستبوونێکی‬ ‫ھێمنانەی ئەو دۆخە تازەیەیە کە باسمکرد‪،‬‬ ‫تێنەگەیشتنیش لەم ڕاستییە دەشێت دەرگا‬ ‫لەسەر جەھەنەمێکی سیاسی بکاتەوە‪.‬‬

‫لەئێستادا بابەتی کشانەوەی گەریالکانی‬ ‫‪ HPG‬لەئارادایەو زۆرێ���ک بەنەرێنی‌و‬ ‫زۆرێکی���ش بەئەرێنی باس���ی دەکەن‪،‬‬ ‫ئەو بابەتە ئ���ەو کاتە زیاتر کۆمەڵگای‬ ‫کوردی‌و تورکی بەخۆیەوە سەرقاڵکرد‬ ‫کە لە ‪٢٥‬ی نیس���ان م���وراد قەرەیالن‬ ‫سەرۆکی کۆنس���ەی بەڕێوەبەری ‪KCK‬‬ ‫بەفەرم���ی کش���انەوەی گەریالکان���ی‬ ‫لەباکوری کوردستانەوە بەرەو باشوری‬ ‫کوردستان ڕاگەیاند‪ .‬ئەو بڕیارەی ‪KCK‬‬ ‫کە لەس���ەر داوای ئۆج���االن بەکردەیی‬ ‫ک���را‪ ،‬کاردانەوەی ناوخۆیی‌و ناوچەیی‌و‬ ‫نێودەوڵەتی لێکەوتەوەو بەشێوەیەکی‬ ‫گشتی بەئەرێنی پێشوازی لێکرا‪ .‬ڕەنگە‬ ‫پێشوازیکردنی ئەو هێزانەی لەدەرەوەی‬ ‫کۆمەڵگای کوردس���تان پەیوەندیدارن‬ ‫بەپرسی کوردەوە‪ ،‬بەهۆی ئەوەوەبێت‬ ‫کە ئومێدی���ان بەکۆتایی هاتنی ‪‌PKK‬و‬ ‫بزوتن���ەوەی ئازادیخ���وازی گەلی کورد‬ ‫تۆخ بوبێتەوە‪ .‬چونکە لەدوای ڕاپەڕینی‬ ‫ئاداری ‪١٩٩١‬ی باش���وری کوردستان‪،‬‬ ‫دەوڵەتان���ی سەردەس���ت‌و ئیمپڕیالیزم‬ ‫لەڕۆژهەاڵت���ی ناوەڕاس���ت ترس���یان‬ ‫لەبزوتن���ەوە کوردییەکان���ی باش���وری‬ ‫کوردس���تان‌و ڕۆژهەاڵتی کوردس���تان‬ ‫کاڵبوی���ەوە‪ ،‬ئەمەش بەه���ۆی ئەوەی‬ ‫ب���ۆ دەوڵەتان زەالل ب���و کە ئەو هێزە‬ ‫کوردییانەی ئێ���راق‌و ئێران دەتوانرێت‬ ‫لەبەرامب���ەر کۆمەڵێک دەس���تکەوتی‬ ‫تایبەت���ی‌و س���نوردار ملک���ەچ بکرێن‪،‬‬ ‫یاخود س���ەرقاڵبکرێن‌و بەکاربهێنرێن‪،‬‬ ‫هەروەک دیپلۆمات‌و نوس���ەری ناوداری‬ ‫سوێدی (کای فاڵکمان) لەپەرتوکێکی‬ ‫خۆیدا پارتە س���ەرەکییەکانی باش���ور‬ ‫بەخێڵ‌و س���ەرۆکەکانیان بەس���ەرخێڵ‬ ‫ناودەب���ات‌و لەب���ارەی ئ���ەو بەش���ەی‬ ‫کوردس���تان دەڵێ���ت‪[ :‬دابینکردن���ی‬ ‫ناوچەیەک���ی خۆفەرمان(ئۆتۆنۆم) بۆ‬ ‫ک���ورد لەباکوری ئێ���راق پاش جەنگی‬ ‫کەن���داوو دابینکردن���ی ئ���ەو ناوچ���ە‬ ‫پارێ���زراوە نەبوە هۆی یەکبونی کورد‪.‬‬ ‫جوتە س���ەرخێڵ‪ ،‬بارزان���ی‌و تاڵەبانی‬ ‫یەکەمیان س���ەرۆکی پارتی دیموکراتی‬ ‫کوردس���تان ‪‌KDP‬و دوەمیان سەرۆکی‬ ‫یەکێتی نیشتیمانی کوردستان ‪،PUK‬‬ ‫نەیانتوانی پێکبێن لەسەر هەڵسوڕان‌و‬ ‫پاراس���تنی ناوچەک���ەو رێکخس���تنی‬ ‫ئابوری‌و سیاس���ی‪ ،‬ناکۆکییان گەیشتە‬ ‫لێکسرەواندن‌و جۆرێک لەشەڕی ناوخۆ‪.‬‬ ‫ئەمیش بوە هۆی بنکۆڵکردنی بڕواهێنان‬ ‫بەخەبات���ی کورد بۆ س���ەربەخۆبون]‪.‬‬ ‫کای فاڵکمان ڕاس���تە لەنێوان سااڵنی‬ ‫‪ ١٩٩٠‬بۆ ‪ ١٩٩٥‬سەرکونس���وڵی سوید‬ ‫بوە لەئیس���تەنبوڵ‪ ،‬بەاڵم کەس���ێکی‬

‫لەئێستادا‬ ‫کە ڕێبەرەکەی‬ ‫ئۆجاالنە‪،‬‬ ‫خەباتی سیاسی‌و‬ ‫ئایدیۆلۆژی‌و‬ ‫فکری‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫خەباتی مەدەنی‌و‬ ‫دیموکراتی‬ ‫هاوشان لەگەڵ‬ ‫دیپلۆماتیەتێکی‬ ‫بەهێزو ژیرمەندانە‬ ‫بەڕێوەدەبات‬ ‫‪KCK‬‬

‫بێئاگا نەبوە لەباش���وری کوردس���تان‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەی ڕەوش���ی باشور‪ ،‬ئەوەی‬ ‫سیس���تەمی سەردەس���ت‌و دەوڵەتانی‬ ‫داگیرک���ەری ناوچەک���ە لێیدەترس���ن‌و‬ ‫بەمەترس���ی بۆ سەر بەرژەوەندییەکانی‬ ‫خۆیان دەزانن‪ ،‬ئەو بزوتنەوە کوردیەیە‬ ‫کە م���اوەی ‪ ٤٠_٣٠‬س���اڵە لەباکوری‬ ‫کوردس���تان سەریهەڵداوەو بەهیچ هێزو‬ ‫شێوازێک س���ەرکوت ناکرێت‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ه���ەر هەوڵدانێکی���ش ب���ۆ لەناوبردنی‬ ‫ئ���ەو هێزە ک���ە بەن���اوی (بزوتنەوەی‬ ‫ئاپۆی���ی) دەس���تیپێکرد‪ ،‬بەزی���ان بۆ‬ ‫هەوڵدەر‌و بەسود بۆ کوردو ئاپۆییەکان‬ ‫دەشکێتەوە‪ .‬لەناو ئەو ترس‌و لەرزەدا‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئ���ەو هێز‌و بەرەو پێش���چونەدا‬ ‫کۆمەڵێ���ک نهێنی خۆیان مەاڵس���داوە‪،‬‬ ‫کە شەقامی باشور تائاستێکی زۆر لێی‬ ‫بێئاگان‪.‬‬ ‫لەناو بەش���ێکی کوردان‪ ،‬کشانەوەی‬ ‫گەری�ل�اکان بەنەرێن���ی دەبینرێ���ت‌و‬ ‫دەگوترێت دەوڵەتی تورکیا س���یناریۆ‌و‬ ‫فێڵێکی دیکەی لەبەردەستەو دەیەوێ‬ ‫گ���ورز ل���ە ‪ PKK‬بوەش���ێنێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەرچی الیەن���ی ‪‌KCK‬و ‪‌PKK‬و خودی ناوەڕاست کە جگە لەخەباتی چەکداری‪،‬‬ ‫ئۆجاالنیش���ە بەئومێ���دەوە س���ەیری خەبات���ی سیاس���ی‌و ئایدیۆل���ۆژی‌و‬ ‫قۆناغەکە دەک���ەن‪ .‬ڕەنگە ئەگەر ئەم کۆمەاڵیەتی‌و خەبات���ی دیموکراتیانەی‬ ‫قۆناغەی ئێس���تا لەتەمەنی دو دەیەی پێشخس���ت‪ ،‬ئەم���ەش بەڕێنمای���ی‌و‬ ‫خەبات���ی چەک���داری ‪ PKK‬بوای���ە‪ ،‬ئی���رادەی ئۆج���االن‌و باوەردارانی ئەو‬ ‫کشانەوەی گەریالکان الوازکردنی ‪‌PKK‬و بزاڤە بەو ئاس���تە گەیشت‪ .‬سەرەنجام‬ ‫بزوتنەوەی کوردی باکوری کوردستانی لەس���اڵی ‪ ٢٠٠٦‬عەب���دواڵ ئۆج���االن‬ ‫ب���ەدوای خۆی���دا هێنابوای���ە‪ ،‬ب���ەاڵم سیس���تەمی کۆما جڤاکێن کوردستان‬ ‫لەکۆتایی نەوەدەکانەوە ‪ PKK‬خەباتی ‪KCK‬ی ئاواک���رد‪ ،‬ئەو سیس���تەمە بو‬ ‫هەمەالیەنی دەستپێکردو بەپێشخستنی بەچەتری کۆکردن���ەوەی خەباتکارانی‬ ‫خەبات���ی دیپلۆمات���ی لەی���ەک الیەنی بزوتن���ەوەی ئاپۆیی‪ ،‬لەڕاس���تیدا لەو‬ ‫خەباتدا خ���ۆی دەربازک���ردو قوربانی کاتەوە ‪ PKK‬دەس���تبەرداری خەباتی‬ ‫زۆریش���یدا لەو پێن���اوەدا‪ ،‬دیارترینی چەکداری بوەو لەناو سیستەمی ‪KCK‬‬ ‫ئ���ەو قوربانیانەش بەدیلگرتنی ڕێبەری هێزەکانی پاراس���تنی گ���ەل (‪)HPG‬‬ ‫ئ���ەو بزاڤە (عەب���دواڵ ئۆجاالن) بو کە وەک هێزێک���ی چەکدار بنیادنرا‪PKK ،‬‬ ‫لەچوارچێوەی ئافراندنی دیپلۆماتیەتی تەنه���ا وەک پارتێکی ئایدیۆلۆژی لەناو‬ ‫ک���ورد بەپیالنگێ���ڕی نێودەوڵەت���ی ‪ KCK‬مای���ەوە‪ .‬هەروەک چ���ۆن لەناو‬ ‫دەس���تگیرکرا‪ .‬بەدیلگرتن���ی ئۆجاالن ئەو سیس���تەمە پارتە سیاس���ییەکان‌و‬ ‫وێ���ڕای ئەوەی زیانێکی زۆری بە ‪ PKK‬پارتەکانی ژنان‌و جواڵنەوەی گەنجان‌و‬ ‫گەیان���د‪ ،‬لەهەمانکاتدا هێزێکی دیکەی هێزە چەک���دارەکان خۆیان جێگیرکردو‬ ‫بەگەلی کورد بەخش���ی بەتایبەت لەناو بەفەلس���ەفەی ئاپۆیی بەش���ێوەیەکی‬ ‫کوردان���ی دەرەوەی وەاڵت‪ ،‬ه���اوکات س���ەربەخۆیانە درێژەیان بەتێکۆشاندا‪.‬‬ ‫‪ PKK‬نوێبون���ەوەی بەخۆیەوە بینی‌و ل���ەدوای پێکهێنان���ی ئەو سیس���تەمە‬ ‫لەسیس���تەمی تاکس���ەرکردە خ���ۆی بزوتن���ەوەی ئاپۆی���ی بەش���ێوەیەک‬ ‫دەربازکردو بەهێزێکی نوێترو ڕەنگێکی بەرفراوان بوە کە لەباکوری کوردستان‌و‬ ‫دیکە درێژەی بەو هێڵی تێکۆش���انە دا ڕۆژئاوای کوردستان خاوەنی ئۆتۆنۆمی‬ ‫کە ئۆجاالن دەس���تیپێکردبو‪ .‬لەماوەی یەکالیەن���ەن‌و لەهەمو ش���وێنێکی ئەم‬ ‫س���ااڵنی زیندانیبونی ڕێب���ەری ‪ PKK‬جیهانە کوردانیان بەڕێکخستن کردوەو‬ ‫لەئیمڕاڵی‪ ،‬تەڤگەری کوردی لەباکوری لەناو دام���ەزراوەی مەدەنی جۆراوجۆر‬ ‫کوردستان گەیشتە لوتکەی تێکۆشان‪ .‬تێکۆشان دەکەن‪ ،‬تەنانەت لەڕۆژهەاڵتی‬ ‫ئیدی ‪ PKK‬ب���و بەهێزێک لەڕۆژهەاڵتی کوردستان‌و باشوری کوردستانیش هێزی‬

‫خۆی سەلماندوە‪ .‬لەئێستادا لەباکوری‬ ‫کوردس���تان خەبات���ی دیموکرات���ی‌و‬ ‫نەتەوەیی گەیش���تۆتە ئەو ئاستەی کە‬ ‫ئۆجاالن‌و ‪‌PKK‬و ‪ KCK‬هیچ ترسێکیان‬ ‫نیە ل���ەوەی خەباتی کورد بەرەو دواوە‬ ‫بچێ���ت‌و بزاڤە میللیەک���ەی بتوێتەوەو‬ ‫لەناوبچێت‪ .‬هەربۆیە بڕیاری کشانەوەی‬ ‫هێزەکان���ی ‪HPG‬ی���ان دا لەباک���وری‬ ‫کوردستان کە ئەو بڕیارە ڕەنگە زۆرێک‬ ‫لەگرێی���ەکان بکات���ەوە ب���ۆ هاتنەدی‬ ‫ئاش���تی‪ .‬ب���ۆ ئ���ەوەی ش���یکردنەوەو‬ ‫هەڵس���ەنگاندنێکی بابەتیان���ە ب���ۆ‬ ‫بزوتنەوەی کوردی لەباکوری کوردستان‬ ‫بکەی���ن پێویس���تە زۆر لەفەلس���ەفەی‬ ‫ئاپۆیی‌و تەڤگ���ەری ‪ PKK‬بکۆڵینەوە‪،‬‬ ‫چونکە ن���ە ئۆجاالن س���ەرکردەیەکی‬ ‫کالسیكی کۆنەپارێزە‪ ،‬نە ‪‌PKK‬و ‪KCK‬‬ ‫ش پارتێک یاخود سیس���تەم‌و هێزێکی‬ ‫کالس���یکین‪ .‬لەئێس���تادا ‪ KCK‬ک���ە‬ ‫ڕێبەرەکەی ئۆجاالنە‪ ،‬خەباتی سیاسی‌و‬ ‫ئایدیۆل���ۆژی‌و فکری‪ ،‬لەگ���ەڵ خەباتی‬ ‫مەدەنی‌و دیموکراتی هاوش���ان لەگەڵ‬ ‫دیپلۆماتیەتێک���ی بەهێ���زو ژیرمەندانە‬ ‫بەڕێوەدەب���ات‌و خەباتە چەکدارییەکەی‬ ‫بەرەو پاش���ەوە دەبات‌و لەچوارچێوەی‬ ‫پاراس���تنی ڕەوا دەیهێڵێتەوە‪ .‬ئەمەش‬ ‫لەپێناو ڕێگاخۆش���کردن ب���ۆ خەباتی‬ ‫سیاسی‌و مەدەنی‪ ،‬هەروەها هێنانەدی‬ ‫مۆدێرنیتەی دیموکرات���ی‌و الوازکردنی‬ ‫سیستەمی س���ەرمایەداری‌و ئەقڵیەتی‬ ‫یەکئااڵو یەکنەت���ەوەو یەکزمان‌و یەک‬ ‫کەلتور‪ .‬لەسۆنگەی باوەڕداری بەو خەباتە‬ ‫هەمەالیەن���ەی لەن���او کورداندا هاتۆتە‬ ‫ئ���اراوە‪ ،‬ئیدی کش���انەوەی گەریالکان‬ ‫زی���ان ناگەیەنێت بەدەس���تکەوتەکان‌و‬ ‫چارەنوس���ی گەل‌و تەڤگ���ەری ‪.PKK‬‬ ‫لەهەڵوێستیشیاندا بەئاشکرا دیارە کە‬ ‫‪ KCK‬ب���اوەڕی بەئیرادەو هۆش���یاری‬ ‫تاکی کورد هەیە لەباکوری کوردستان‬ ‫کە ئەو پڕۆسەیە بپارێزێت‌و ڕێگەنەدات‬ ‫بەرەو پاشەوە بچێت‪ ،‬هەروەها عەبدواڵ‬ ‫ئۆجاالنی���ش خاوەن���ی ئ���ەو بڕوایەیە‬ ‫کە گەل گەیش���تۆتە ئەو ئاستەی ئەم‬ ‫تێکۆش���انەی پێبس���پێردرێت‌و گ���ەل‬ ‫س���ەروەرو خۆفەرمان بێ���ت‪ ،‬هەروەک‬ ‫لەدواهەمی���ن پەیام���ی ‪ KCK‬هاتوە‪:‬‬ ‫(((گه‌له‌که‌مان پێویسته‌ سه‌ره‌تا ئه‌وه‌‬ ‫بزانێت که‌ هه‌نگاوێکى نوێى تێکۆشانى‬ ‫سیاسى ده‌ستیپێکردوه‌و رێکخستنبونى‬ ‫خ���ۆى به‌هێزتر بکات به به‌ش���داربون‬ ‫له‌ئاس���تى هه‌ره‌ب���ه‌رزدا س���ه‌رکه‌وتن‬ ‫به‌ئامان���ج بگرێت‪ .‬پێویس���ته‌ به‌جێى‬ ‫که‌س���یتر‪ ،‬ب���اوه‌ڕى به‌خۆی���ان بکه‌ن‪،‬‬ ‫به‌هێزى گه‌وهه‌رى خۆى پێشخس���تنى‬ ‫چاره‌سه‌رى دیموکراتیانه‌ بکاته‌ ئامانج‌و‬ ‫هیچکاتێک له‌بیر نه‌کات که‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫هێز‪ ،‬هێزى گه‌ل بۆ خۆیه‌تی‪ .‬له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫بنه‌مایه‌ سه‌رکه‌وتن مسۆگه‌ر ده‌بێت)‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫قسه‌یه‌ك له‌سه‌ر فه‌یسبوكی‌ به‌رپرسه‌كان!‬ ‫ئاسۆ حسێن‪ ،‬رانیه‌*‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌كنه‌لۆژی���او پێش���كه‌وتن ‌‬ ‫دونی���ا ‌‬ ‫ی زیاترم���ان لێده‌كات‌و‬ ‫ئه‌م���ڕۆ داخواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گوزارش���ت ‌‬ ‫قۆناغ���ه‌كان هه‌ڵگ���ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م���ڕۆ له‌دونیا ‌‬ ‫جی���اوازن‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫مۆدێرن���ه‌دا ب���ه‌دی‌ ده‌كه‌ی���ن خزان ‌‬ ‫ب���واری‌ ئینته‌رنێته‌ بۆ ناو كۆمه‌ڵگاكان‬ ‫ی‬ ‫ی به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫به‌گشتی‌‌و كۆمه‌ڵگ ‌هی‌ كورد ‌‬ ‫له‌ناویشاندا" فه‌یسبوك"‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫تۆڕه‌ په‌یوه‌ندی ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تی ‌ه ئه‌گه‌رچ ‌‬ ‫ی‬ ‫چیرۆك���ه‌كان زۆرو جی���اوازن له‌باره‌ ‌‬ ‫باكگراون���دی‌ دروس���تكردنیه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌رچۆنێك بێ���ت ناتوانین خۆمان له‌و‬ ‫راس���تی ‌ه بش���ارینه‌وه‌ كه‌وا فه‌یسبوك‬ ‫ی‬ ‫هێزێك���ی‌ بێ‌ س���ه‌ركرده‌ی‌ له‌ت���ه‌واو ‌‬ ‫ی‬ ‫جیهاندا دروس���تكردوه‌و بوه‌ت ‌ه هه‌وێن ‌‬ ‫زۆرێك له‌شۆڕش‌و جواڵنه‌وه‌كان‪.‬‬ ‫ی سه‌ره‌و‌ه‬ ‫ێ له‌و كورت ‌ه پێناسه‌ ‌‬ ‫ده‌مه‌و ‌‬ ‫بچم ‌ه ناو باس���ێك ئه‌ویش قسه‌كردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رپرس���ه‌كان ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر فه‌یس���بوك ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دیار‌ه فه‌یسبوك كه‌ناڵێك ‌‬ ‫ی تۆ‬ ‫ی په‌یوه‌ندیه‌ به‌و مانای ‌ه ‌‬ ‫راسته‌وخۆ ‌‬ ‫ی هه‌میش‬ ‫ی هه‌م پرس���یار بكه‌ ‌‬ ‫ده‌توان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ماوه‌ ‌‬ ‫وه‌اڵمبده‌یته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئاش���نایه‌تیمان‬ ‫ئه‌و چه‌ن���د س���اڵه‌ ‌‬ ‫ی فه‌یس���بوك تێبینیمكردوه‌‪،‬‬ ‫به‌جیهان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ئه‌و كه‌ناڵه‌ گرنگه‌ ‌‬ ‫به‌رپرسان ‌‬ ‫په‌یوه‌ندی���ان به‌كارنه‌هێناو‌ه بۆ زۆرێك‬ ‫ی‬ ‫له‌بابه‌ت��� ‌ه هه‌س���تیاره‌كان‌و وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی هاواڵتیان له‌س���ه‌ر پرس��� ‌ه‬ ‫بۆچون��� ‌‬

‫ی رۆژ‪ ،‬م���ن په‌یجی‌ زۆرێك‬ ‫گرنگه‌كان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رپرس���انم الیكك���ردوه‌و س���ه‌یر ‌‬ ‫ی زۆربه‌یانم كردوه‌‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ناوه‌رۆك ‌‬ ‫ئ���ه‌و قس���ه‌ی ‌ه ده‌كه‌م ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ ئه‌م‬ ‫ی وێنه‌و گه‌شت‌و‬ ‫په‌یجانه‌ بۆ باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫سه‌یران‌و پرس���ه‌و وێنه‌ یادگاریه‌كانیان‬ ‫به‌كارده‌هێن���ن‪ ،‬نی���و هێن���د‌ه نایخه‌ن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫خزمه‌ت���ی‌ باڵوكردن���ه‌و‌ه بابه‌ته‌كان��� ‌‬ ‫ی سیاسی‌‌و‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و بوار ‌‬ ‫هۆشیار ‌‬ ‫ی مه‌ترسیه‌كان‌و قسه‌كردنێك‬ ‫خستنه‌ڕو ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵی‌‌و پشتگیری‌ چه‌وساوان ‌‬ ‫ئه‌و واڵته‌‪ ،‬نه‌مدیت به‌پرس���ێك له‌سه‌ر‬ ‫گه‌نجه‌ دانه‌مه‌زراوه‌كان قسه‌یه‌ك بكات‪،‬‬ ‫ی نادادپه‌روه‌ری‌ ئه‌م ده‌سه‌اڵت ‌ه‬ ‫یاخود دژ ‌‬ ‫ی چه‌ند وشه‌یه‌ك بنوسێ‌‪،‬‬ ‫به‌كیبۆرده‌كه‌ ‌‬ ‫ته‌نان���ه‌ت ئه‌وه‌ند‌ه به‌نه‌ش���اره‌زا دێن ‌ه‬ ‫به‌رچاو كاتێك وێنه‌ی���ه‌ك داده‌به‌زێنن‬ ‫ێ نانوس���ن یاخ���ود ئه‌گه‌ر‬ ‫هیچ ش���ت ‌‬ ‫بشنوسن فۆنتی‌ تایبه‌ت به‌فه‌یسبوكیان‬ ‫نی���ه‌و به‌فۆنت��� ‌ه عه‌ره‌بیه‌ك ‌هی‌ س���ه‌ر‬ ‫كۆمپیوت���ه‌ر ده‌نوس���ن‪ ،‬به‌داخ���ه‌و‌ه‬ ‫ی رۆژێك یه‌كێك له‌به‌رپرسان‬ ‫نه‌مانبین ‌‬ ‫ی بدات‌و راپرس���یه‌ك‬ ‫جورئ���ه‌ت به‌خۆ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی بكات‌و بپرس ‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌دای‌ كاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی له‌ناو حیزب یان‬ ‫ئه‌دای‌ به‌رپرس���یار ‌‬ ‫حكومه‌ت���دا چۆن هه‌ڵده‌س���ه‌نگێنرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ه���ه‌ر ئه‌و دابڕانه‌ی ‌ه وایك���ردو‌ه زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس���ه‌كان ئه‌و الیك‌و كۆمێنتان ‌ه ‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن فرێنده‌كانیان���ه‌و‌ه بۆی���ان‬ ‫ی ده‌س���ت‬ ‫ده‌چ���ن له‌ژماره‌ی‌ په‌نجه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫پێنه‌په‌ڕێ���ت‪ ،‬ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ی‌ خ���ۆ ‌‬

‫به‌عیمالقی‌ كوردستان ده‌زانێ‌‌و پێیوای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌كات ‌‬ ‫ی هه‌یه‌ كه‌چ ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫جه‌ماوه‌رێك ‌‬ ‫باڵوكردنه‌و‌هی‌ چاالكیه‌كانیدا ده‌بینین ‪15‬‬ ‫الیك‌و ‪ 9‬كۆمێنتی‌ بۆ كراوه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ده‌بو ئه‌وه‌ن���ده‌ له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا تێكه‌اڵو‬ ‫ی هه‌رش���تێكدا‬ ‫ببوای ‌ه له‌كاتی‌ دابه‌زاندن ‌‬ ‫ده‌یان‌و س���ه‌دان الیك‌و كۆمێنتیان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌یبین ‌‬ ‫نوس���رابوایه‌‪ ،‬كام ‌ه سیاسیه‌ ‌‬ ‫ی نوس���ه‌رو‬ ‫ی دێڕێك ‌‬ ‫به‌قه‌ده‌ر نوس���ین ‌‬ ‫ی كه‌ناڵێك���ی‌ به‌ناوبانگ الیك‌و‬ ‫بێ���ژه‌ر ‌‬ ‫كۆمێنتی���ان بۆ ناچێ���ت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م‬ ‫ێ‬ ‫نوس���ه‌رو بێژه‌ر‌ه ش���تێك ده‌نوس��� ‌‬ ‫ی خه‌ڵك‌و به‌ش���داری ‌ه‬ ‫ته‌عبی���ره‌ له‌ناخ ‌‬ ‫ی خۆمان‬ ‫له‌نه‌هامه‌تی���ه‌كان‪ ،‬كه‌چی‌ ال ‌‬ ‫فه‌یس���بوك وه‌كو ش���تێكی‌ ته‌رفیهی‌‌و‬ ‫كات به‌سه‌ربردن سه‌یرده‌كرێ‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫ئه‌و ره‌خنه‌ی��� ‌ه هه‌موی���ان ناگرێته‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌یه‌ك ته‌رازو ناكێش���رێن به‌اڵم به‌ش ‌‬ ‫ی په‌ی���ج‌و ئه‌كاونته‌كانی���ان ب���ه‌م‬ ‫زۆر ‌‬ ‫جۆره‌یه‌ ك ‌ه باسمانكردن‪ ،‬بۆیه‌ داواكارم‬ ‫له‌به‌رپرس���ان په‌ی���ج‌و ئه‌كاونته‌كانیان‬ ‫دابخه‌ن یاخود به‌شێوه‌یه‌كی‌ ئه‌كتیڤتر‬ ‫كاری‌ له‌س���ه‌ربكه‌ن‌و هه‌وڵبده‌ن له‌گه‌ڵ‬ ‫ی هاواڵتیان بژین به‌جۆرێك‬ ‫موعاناته‌كان ‌‬ ‫ی تر‬ ‫ی ئ���ه‌م كه‌ناڵه‌و‌ه برژان���دن‌و چه‌ندین باب��� ‌هت‌و وێنه‌ ‌‬ ‫هاواڵتی���ان له‌رێگ���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ده‌رگاو س���كرتێر راس���ته‌وخۆ به‌جۆرێك فه‌یسبوكتان كردۆت ‌ه ئه‌لبوم ‌‬ ‫ب��� ‌‬ ‫گفتوگۆت���ان له‌گه‌ڵ بك���ه‌ن‌و رۆژانه‌ش وێنه‌كان‪ ،‬ئه‌رك���ی‌ ئێوه‌ی‌ به‌رپرس له‌و‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژ به‌شێك بن له‌و كار‌ه گرانت���ره‌و ته‌كنه‌لۆژیاش بۆ كار ‌‬ ‫بابه‌ته‌ گه‌رمه‌كان ‌‬ ‫ی په‌خش���یان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬تكای ‌ه وا ساكار وه‌به‌رنه‌هاتوه‌‪.‬‬ ‫بابه‌تانه‌ ‌‬ ‫ی وێن ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫دوربكه‌ونه‌و‌ه له‌دابه‌زاندن ‌‬ ‫‪* Aso_rebwar@yahoo.com‬‬ ‫سه‌یاره‌و ئوتێل ‌ه به‌ناوبانگه‌كان‌و گۆشت‬

‫به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ی رۆژێك‬ ‫نه‌مانبین ‌‬ ‫یه‌كێك له‌به‌رپرسان‬ ‫ی‬ ‫جورئه‌ت به‌خۆ ‌‬ ‫بدات‌و له‌فه‌یسبوک‬ ‫راپرسیه‌ك له‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ئه‌دای‌ كاره‌كه‌ ‌‬ ‫بكات‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫پرسی كاندیدكردنه‌وه‌ی سه‌رۆك‬ ‫خه‌لیل عه‌بدوڵاڵ‬

‫پرس���ی كاندیدكردنه‌وه‌ی مه‌س���عود‬ ‫بارزانی س���ه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫بۆ خولێكی دیكه‌ی س���ه‌رۆكایه‌تی بۆت ‌ه‬ ‫بابه‌ت���ی گه‌رمی رۆژو زۆرترین قس���ه‌ی‬ ‫له‌س���ه‌ر كراوه‌‪ .‬منیش به‌پێویستم زانی‬ ‫له‌روی یاساییه‌و‌ه دیدو تێڕوانینی خۆم‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و پرسه‌ بخه‌م ‌ه روو‪.‬‬ ‫ێ ئ���ه‌و پرس���یار‌ه‬ ‫س���ه‌ره‌تا ده‌ك���ر ‌‬ ‫بكه‌ین ئایا به‌پێی یاس���ا رێگه‌پێدراو‌ه‬ ‫مه‌سعود بارزانی خۆی بۆ خولێكی تری‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی كاندید بكاته‌وه‌؟‬ ‫ب���ۆ وه‌اڵمی ئ���ه‌و پرس���یاره‌ له‌به‌ر‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ده‌س���تورمان نیی���ه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫سه‌یری یاس���ای سه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان بكه‌ین‪ ،‬به‌پێی ئه‌و یاسای ‌ه‬ ‫م���اوه‌ی ویالیه‌تی س���ه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تان چوار س���اڵه‌و ده‌كرێت بۆ‬ ‫ویالیه‌تی دوه‌میش كه‌ چوار ساڵی تر‌ه‬ ‫خۆی كاندیدبكاته‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ش ئاشكرای ‌ه‬ ‫كه‌ بارزانی دو خول ‌ه سه‌رۆكی هه‌رێمی‬ ‫كوردس���تانه‌‪ .‬خولی یه‌كه‌م له‌س���اڵی‬ ‫‪ 2005‬له‌الیه‌ن په‌رله‌مانی كوردستانه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵبژێردراو خولی دوه‌میش له‌س���اڵی‬ ‫‪2009‬له‌رێگ���ه‌ی ده‌نگدان���ی گش���تی‬ ‫راسته‌وخۆ له‌الیه‌ن هاواڵتیانی هه‌رێمی‬ ‫كوردستانه‌وه‌ متمانه‌ی پێدرا‪.‬‬ ‫ێ كه‌س���ایه‌تی‬ ‫ئه‌گه‌رچ���ی هه‌ن���د ‌‬ ‫سیاس���یی پارتی دیموكراتی كوردسان‬ ‫ئام���اژ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌ك���ه‌ن ك��� ‌ه بارزانی‬ ‫یه‌ك خ���ول به‌ش���ێوه‌ی راس���ته‌وخۆ‬ ‫له‌الی���ه‌ن خه‌ڵك���ه‌وه‌ هه‌ڵبژێ���ردراوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه بۆی هه‌ی���ه‌ بۆ خولێكی تر‬ ‫خ���ۆی كاندید بكاته‌وه‌‪ .‬ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌وردی س���ه‌یری یاسای سه‌رۆكایه‌تیی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‌و هه‌مواركردنه‌كانی‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬ده‌بینی���ن ماوه‌ی رێگه‌پێدراوی‬

‫س���ه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێ���م ك��� ‌ه ته‌نها دو‬ ‫خول ‌ه ده‌س���تكاری‌و هه‌م���وار نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ش���ێوازی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان له‌رێی په‌رله‌مانه‌و‌ه‬ ‫ب���ۆ ش���ێوازی راس���ته‌وحۆ له‌الی���ه‌ن‬ ‫خه‌ڵكه‌و‌ه گ���ۆڕدراوه‌‪ .‬واته‌ به‌پێی ئه‌و‬ ‫یاسای ‌ه مه‌سعود بارزانی ئه‌وه‌ دو خول ‌ه‬ ‫س���ه‌رۆكه‌و بۆی نییه‌ بۆ خولێكی تری‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی خۆی كاندیدبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ته‌نه���ا له‌حاڵه‌تێكدا ده‌توانێت خۆی‬ ‫كاندیدبكاته‌و‌ه ك ‌ه جارێكی تر یاس���ای‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێ���م له‌په‌رله‌مان���ی‬ ‫كوردس���تان هه‌موار بكرێته‌وه‌و به‌پێی‬ ‫هه‌مواركردنه‌كه‌ رێگه‌ به‌بارزانی بدرێت‬ ‫خۆی بۆ خولێك���ی تر بپاڵێوێته‌وه‌‪ .‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش پارتی دیموكراتی كوردس���تان‬ ‫به‌ته‌نه���ا ناتوانێ���ت ئ���ه‌و یاس���ای ‌ه‬ ‫له‌په‌رله‌مان هه‌مواربكات‪ ،‬چونك ‌ه ته‌نها‬ ‫‪ 30‬كورس���یی له‌كۆی ‪ 111‬كورس���یی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان هه‌یه‌‪ .‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫پێویس���تی به‌پش���تگیری الیه‌نه‌كان���ی‬ ‫دیكه‌ی ناو په‌رله‌مانی كوردستان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫وه‌ك ئاش���كرای ‌ه هه‌رس���ێ‌ الیه‌نه‌كه‌ی‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن( گ���ۆڕان‪ ،‬یه‌كگرت���وی‬ ‫ئیسالمی‌و كۆمه‌ڵی ئیسالمی) به‌راشكاوی‬ ‫هه‌ڵوێس���تی خۆی���ان ل���ه‌و باره‌یه‌و‌ه‬ ‫راگه‌یاندك��� ‌ه دژی كاندیدكردن���ه‌وه‌ی‬ ‫بارزانین بۆ خولێكی تری سه‌رۆكایه‌تی‪.‬‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ ته‌نها یه‌كێتیی نیش���تمانیی‬ ‫كوردس���تان ده‌مێنێت���ه‌و‌ه كه‌ خاوه‌نی‬ ‫‪ 29‬كورس���یی په‌رله‌مانی كوردس���تان ‌ه‬ ‫ك��� ‌ه كاندیدكردن���ه‌وه‌ی بارزان���ی ب���ۆ‬ ‫خول���ی س���ێیه‌می س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫مسۆگه‌ربكات‌و په‌رله‌مانتاره‌كانی له‌گه‌ڵ‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كان���ی پارت���ی دیموكراتی‬ ‫كوردس���تاندا به‌زۆرینه‌ی ده‌نگ یاسای‬

‫هه‌ركاتێك سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‬ ‫بیه‌وێت پڕۆژه‌ی‬ ‫ده‌ستوری هه‌رێم‬ ‫بخاته‌ راپرسییه‌و‌ه‬ ‫ده‌بێت به‌هاوئاهه‌نگی‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌رۆكایه‌تیی‬ ‫په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان‌و‬ ‫حكومه‌ت‌و الیه‌ن ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كانی‬ ‫تردا بیكات‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێم هه‌مواربكه‌نه‌و‌ه‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی رێگه‌ به‌بارزان���ی بدرێت بۆ‬ ‫خولێكی تر خۆی كاندیدبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫بێجگ ‌ه له‌رێگ���ه‌ی هه‌مواركردنه‌وه‌ی‬ ‫یاسای سه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێم‪ ،‬رێگه‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌ش هه‌ی ‌ه ئه‌ویش خستنه‌ راپرسیی‬ ‫پرۆژه‌ی ده‌ستوری هه‌رێمی كوردستان ‌ه‬ ‫به‌ب���ێ‌ گه‌ڕان���ه‌وه‌ی ب���ۆ په‌رله‌مان���ی‬ ‫كوردس���تان‌وته‌وافوقی الیه‌نه‌كان���ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن له‌سه‌ری‪.‬‬

‫بێگوم���ان په‌رله‌مان���ی كوردس���تان‬ ‫له‌دانیشتنی ژماره‌ی(‪)21‬ی رۆژی ‪24‬ی‬ ‫حوزه‌یران���ی ‪ 2009‬به‌بڕیاری ژماره‌(‪)8‬‬ ‫ی س���اڵی ‪ 2009‬پڕۆژه‌ی ده‌س���توری‬ ‫هه‌رێمی كوردستانی په‌سه‌ندكردو ده‌بو‬ ‫به‌پێ���ی یاس���ای ژماره‌ (‪)9‬ی س���اڵی‬ ‫‪ 2009‬ل ‌ه ‪25‬ی ته‌موزی ‪ 2009‬بخرایه‌ت ‌ه‬ ‫راپرس���ییه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم ئ���ه‌و كار‌ه نه‌كراو‬ ‫له‌دانیش���تنی ژم���اره‌(‪)4‬ی رۆژی ‪9‬ی‬ ‫ته‌موزی ‪2009‬ی په‌رله‌مانی كوردستاندا‬ ‫به‌پێی یاس���ای ژماره‌ی (‪)10‬ی ساڵی‬ ‫‪ 2009‬ئه‌و یاس���ایه‌ هه‌مواركراو واده‌ی‬ ‫راپرس���یی پرۆژه‌ی ده‌ستور بۆ كاتێكی‬ ‫نادیار دواخرا‪.‬‬ ‫له‌یاس���ای ژم���اره‌(‪)10‬ی س���اڵی‬ ‫‪2009‬ب���ه‌ده‌ق هاتوه‌ ك��� ‌ه (رۆژێك بۆ‬ ‫راپرس���یی گش���تی له‌س���ه‌ر پرۆژه‌ی‬ ‫ده‌س���توری هه‌رێمی كوردستان‪-‬عێراق‬ ‫دیاری ده‌كرێ���ت به‌هه‌ماهه‌نگی له‌نێوان‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌م���ان‌و حكومه‌تی‬ ‫هه‌رێم‌و الیه‌ن ‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كاندا)‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی ئ���ه‌م یاس���ای ‌ه هه‌ركاتێ���ك‬ ‫س���ه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان بیه‌وێت‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی ده‌س���توری هه‌رێ���م بخات ‌ه‬ ‫راپرسییه‌وه‌ ده‌بێت به‌هاوئاهه‌نگی له‌گه‌ڵ‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیی په‌رله‌مانی كوردستان‌و‬ ‫حكوم ‌هت‌و الیه‌ن ‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كانی تردا‬ ‫بیكات‪ .‬له‌وه‌شدا پێویستی به‌پشتیوانی‬ ‫یه‌كێتی���ی نیش���تمانیی كوردس���تان‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه تا كۆتایی ئه‌م خوله‌ی‬ ‫په‌رله‌مان سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی به‌ده‌ست‬ ‫یه‌كێتییه‌وه‌یه‌‪ .‬واته‌ دیاریكردنی رۆژی‬ ‫ئه‌نجامدانی راپرسیی پڕۆژه‌ی ده‌ستور‬ ‫پێویس���تی به‌ره‌زامه‌ندی‌و هاوئاهه‌نگی‬ ‫س���ه‌رۆكی په‌رله‌مان���ی كوردس���تانه‌‪.‬‬ ‫ئی���دی ل���ه‌دوای ئه‌وه‌ی كه‌ ده‌س���تور‬ ‫ده‌خرێت ‌ه راپرس���ییه‌وه‌ ئه‌گه‌ر له‌الیه‌ن‬ ‫هاواڵتیانی هه‌رێم په‌س���ه‌ند كرا‪ .‬ئه‌و‌ه‬ ‫بارزانی به‌پێی ئه‌و ده‌ستوره‌ ده‌توانێت‬ ‫بۆ دو خولی تری س���ه‌رۆكایه‌تی خۆی‬ ‫كاندیدبكاته‌وه‌‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫بۆچی‌ له‌گه‌ڵ كاندیدكردنی‌ (نه‌وشیروان مسته‌فا)دا نیم!‬ ‫پشكۆ حه‌مه‌ فه‌ره‌ج‬

‫سه‌ره‌تایه‌ك‪:‬‬ ‫جێگه‌ی‌ خۆیه‌تی‌ ئه‌وه‌ وه‌بیربهێنمه‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ئێمه‌ومان���ان ئه‌وان���ه‌ی‌ الیه‌نگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی‌ باشترین له‌وه‌ی‌ ئێستاو هه‌وڵ‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ده‌ده‌ین ئه‌م ده‌س���ه‌اڵتدارێتیه‌ی‌‬ ‫ئێس���ته‌ی‌ هه‌رێم به‌ره‌و باشترو بارێكی‌‬ ‫ته‌ندروس���ت بگۆڕی���ن‪ ،‬له‌ده‌رچواندن���ی‌‬ ‫یاسای ژماره‌‪1‬ساڵی‌ ‪2005‬ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌وه‌ كه‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانی‌ كرده‌ تێكه‌ڵه‌یه‌ك‬ ‫له‌سیسته‌می‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌و په‌رله‌مانی‌‌و‬ ‫له‌پرۆژه‌ی‌ ره‌شنوسی‌ ده‌ستوری‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانیشدا به‌هه‌مان شێوه‌ ناوه‌ڕۆكی‌‬ ‫یاسای‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم سه‌لمێنراوه‌و‬ ‫سه‌رۆك به‌دنیایه‌ك ده‌سه‌اڵتی‌ ڕه‌هاو به‌بێ‌‬ ‫به‌رپرسیاربون له‌به‌رده‌م په‌رله‌مان یاخود‬ ‫هیچ ده‌زگاو ده‌سته‌یه‌كی‌ تایبه‌تمه‌نده‌وه‌‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌ ده‌نگدان���ی‌ ڕاس���ته‌وخۆوه‌‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرێت‪ ،‬له‌ده‌رچواندنی‌ یاساكه‌وه‌‬ ‫تائێس���تا ناڕه‌زایه‌تیه‌ك���ی‌ زۆرو به‌رچاو‬ ‫له‌س���ه‌رئه‌و یاس���ایه‌ هه‌یه‌و به‌ش���ێكی‌‬ ‫گرنگ���ه‌ له‌چه‌وتیه‌كان���ی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫هه‌رێ���م‌و مانه‌وه‌ی‌ وه‌ك خۆی‌ به‌ش���ێكه‌‬ ‫له‌كێشه‌یه‌كی‌ ده‌ستوری‌ له‌گه‌ڵ ده‌ستوری‌‬ ‫عێ���راق‌و له‌ناوخۆش���دا پێچه‌وانه‌ی���ه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ سیس���ته‌می‌ په‌رله‌مانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ناوی‌ كاندید بۆ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم‪:‬‬ ‫ده‌نگ���ۆی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵێك ناو‬ ‫وه‌ك كاندید بۆ سه‌رۆكی‌ هه‌ریم له‌سایه‌ی‬ ‫ئه‌و یاس���ا په‌یڕه‌وكراوه‌ی‌ ئێستادا جگه‌‬ ‫له‌شه‌رعیه‌تدان به‌و شێواوییه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان مانایه‌ك���ی‌ دیكه‌‬ ‫هه‌ڵناگرێ���ت‪ ،‬له‌بری‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ناوی‌‬ ‫كاندید ئینجا كاندیده‌كه‌ هه‌ر به‌ڕێزێك بێت‬ ‫به‌ده‌ر له‌هه‌ڵسه‌نگاندنمان بۆ كه‌سه‌كان‪،‬‬ ‫پێویسته‌ هه‌مو تواناكان له‌ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ شارس���تانی‌‌و‬ ‫رۆشنبیره‌كان‌و هه‌تا به‌كارهێنانی‌ فشاری‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ له‌ڕێگه‌ی‌ خۆپیش���اندانه‌وه‌ یه‌ك‬ ‫بخه‌ین‌و به‌كاربهێنرێن بۆ ئه‌وه‌ی‌ یاس���ای‌‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم له‌پاش هه‌شت ساڵ‬ ‫ویالیه‌ت���ی‌ بارزان���ی‌ هه‌مواربكرێت���ه‌وه‌و‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌ك دابڕێژرێته‌وه‌ كه‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان ببێته‌ خاوه‌نی‌ سیسته‌مێكی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ ڕاس���ته‌قینه‌ی‌ وه‌ها كه‌ هیچ‬ ‫كه‌س‌و پ���ارت‌و كاریزمایه‌ك له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫چاودێ���ری‌‌و لێپرس���ینه‌وه‌ی‌ په‌رله‌ماندا‬ ‫نه‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فاو سه‌رۆكایه‌تی‌‪:‬‬ ‫زۆربه‌م���ان به‌خواس���ت‌و ویس���ت ‌ی‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا ئاش���ناین له‌باره‌ی‌‬ ‫كورسیه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و راس���تیه‌مان الڕونه‌ كه‌‬ ‫خواس���تی‌ بۆ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ الوازترین‬ ‫خواس���تێكه‌ كه‌ به‌ڕێزیان هه‌یانبێت‪ ،‬الی‌‬ ‫زۆربه‌ش���مان ئه‌وه‌ ڕونه‌ كه‌ نه‌وشیروان‬ ‫مس���ته‌فا ئه‌وه‌نده‌ی‌ خواستی‌ یاریكردن‬ ‫به‌كورس���ی‌ هه‌ی���ه‌ هه‌رگیز خواس���تی‌‬ ‫نیه‌ له‌س���ه‌ر كورس���ی‌ دابنیشێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خس���تنه‌ناو ناوانی‌ ئه‌و بۆ ن���او بابه‌تی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ له‌دو روانگه‌وه‌یه‌‪ ،‬روانگه‌ی‌‬ ‫یه‌ك���ه‌م له‌و كه‌س���انه‌وه‌یه‌ ك���ه‌ ده‌زانن‬ ‫له‌رزێنه‌ری‌ راس���ته‌قینه‌ی‌ ئه‌م عه‌رش���ی‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیه‌ قۆرخك���راوه‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فاوه‌ له‌هه‌م���وان‬ ‫ئاس���انتره‌‪ ،‬به‌هاتنی‌ ناوه‌كه‌ی‌ بۆ كایه‌ی‬ ‫ملمالن���ێ به‌ش���ێكی‌ گ���ه‌وره‌ له‌یاریه‌كه‌‬ ‫رونده‌بێته‌وه‌‪ ،‬روانگه‌ی‌ دوه‌م به‌ش���ێكی‌‬ ‫گه‌وره‌ له‌ده‌س���ه‌اڵت به‌تایبه‌ت براده‌رانی‌‬ ‫پارتی‌ به‌ناڕاس���ته‌وخۆ بانگه‌ش���ه‌ی‌ بۆ‬ ‫ده‌ك���ه‌ن بۆ چه‌س���پاندنی‌ سیس���ته‌می‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‌و توش���كردنی‌ نه‌وشیروان‬ ‫مس���ته‌فاو بزوتنه‌وه‌كه‌ی‌ به‌ش���ه‌ڕێك كه‌‬ ‫له‌بنه‌م���اوه‌ له‌گه‌ڵی‌ نه‌بوه‌و نیه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫شه‌ڕی‌ كورسی س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمه‌‪،‬‬ ‫ك���ه‌ له‌دی���دی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان���ه‌وه‌‬ ‫چه‌ندینج���ار دوپاتی‌ ئه‌وه‌ كراوه‌ته‌وه‌ كه‌‬ ‫ده‌بێت سیس���ته‌می‌ حوكمڕانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان سیس���ته‌میكی‌ پلۆڕاڵ���ی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ بێت‌و س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‬ ‫ته‌نها وه‌ك ده‌زگایه‌كی‌ ته‌شریفاتی‌ بونی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬له‌باره‌ی‌ پێویستبونی‌ نه‌وشیروان‬ ‫مسته‌فا بۆ س���ه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم به‌ره‌ی‌‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‌و رۆشنبیران توشی‌ هه‌مان‬

‫به‌شێكی‌ گه‌ور‌ه‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت به‌تایبه‌ت‬ ‫براده‌رانی‌ پارت ‌ی‬ ‫به‌ناڕاسته‌وخۆ‬ ‫‌شه بۆ‬ ‫بانگه ‌‌‬ ‫کاندیدکردنه‌وه‌ی‬ ‫نه‌وشیروان ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ چه‌سپاندن ‌ی‬ ‫سیسته‌م ‌ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‌و‬ ‫توشكردنی‌ به‌شه‌ڕێك‬ ‫ك ‌ه له‌بنه‌ماوه‌ له‌گه‌ڵ ‌ی‬ ‫نه‌بوه‌و نیه‌‬ ‫ئیشكال ‌ی ده‌سه‌اڵت ده‌كاته‌وه‌ كه‌ بارزانی‌‬ ‫به‌پێویست‌و گرنگ ده‌زانن‪ ،‬له‌دروستبون ‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌وه‌ به‌شێك له‌قسه‌كه‌ره‌‬ ‫جدیه‌كانی‌ بزوتنه‌وه‌كه‌ له‌چه‌ندین جێگادا‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ كۆتایهاتنی‌ رۆڵ���ی‌ كاریزماوه‌‬ ‫له‌كایه‌ی سیاس���ی‌ كوردی���دا ده‌مانگوت‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا ئه‌و كاریزمایه‌یه‌‬ ‫س���ه‌رده‌می‌ كاریزم���ا تێكده‌ش���كێنێت‌و‬ ‫كۆتای���ی پێدێنێ���ت‪ ،‬كورتبینیه‌ك���ی‌‬ ‫ئێج���گار گه‌وره‌ی���ه‌ پ���اش چوارس���اڵ‬ ‫له‌هۆش���یاركردنه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵ���گا ك���ه‌‬ ‫پشكی‌ ش���ێری‌ به‌ر نه‌وشیروان مسته‌فا‬ ‫ده‌كه‌وێت بچینه‌وه‌ چوارگۆشه‌ی‌ یه‌كه‌م‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ كوردی‌ واببینین‌و وێنابكه‌ین‬ ‫كه‌ سیاسیه‌كی‌ شایسته‌ی‌ تێدانیه‌ جگه‌‬ ‫له‌چه‌ن���د ده‌موچاوێك���ی‌ دوباره‌بوه‌ كه‌‬ ‫زیاد له‌‪40‬ساڵه‌ شێروخه‌ت له‌سه‌ركه‌سی‌‬ ‫یه‌كه‌م‌و دوه‌می‌ ش���ۆڕش‌و ده‌س���ه‌اڵتی‌‬

‫ك���وردی‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‬ ‫له‌ڕێگ���ه‌ی‌ راگه‌یاندنه‌كه‌ی���ه‌وه‌ روناك��� ‌ی‬ ‫خسته‌س���ه‌ر زۆر گۆش���ه‌ی‌ تاریكی‌ ئه‌م‬ ‫واڵت���ه‌و زۆر بابه‌تی‌ گرنگ���ی‌ بۆ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوردس���تان رونك���رده‌وه‌و زۆر خه‌ت���ی‌‬ ‫س���وری‌ كاڵكرده‌وه‌و تێكشاند‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫مرۆڤی‌ سیاس���ی‌ په‌رواێزخراوی‌ هێنایه‌‬ ‫گۆو دی���دو بۆچونه‌كانیان���ی‌ به‌كۆمه‌ڵگا‬ ‫ئاشناكرد‪ ،‬له‌ئێستادا له‌سایه‌ی سیاسه‌تی‌‬ ‫په‌یڕه‌وك���راوی‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان���ه‌وه‌‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌ س���ه‌رده‌می‌ پێش هاتنی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن له‌هه‌ر شارو شارۆچكه‌یه‌كی‌‬ ‫كوردستان ته‌ماش���ابكه‌یت‌و وردببیته‌وه‌‬ ‫نوخبه‌یه‌ك���ی‌ به‌رچاوو خه‌مڵیو ده‌بینیت‬ ‫ك���ه‌ م���رۆڤ ده‌توانێت بۆ سیاس���ه‌ت‌و‬ ‫ئیداره‌كانی‌ ئه‌م هه‌رێمه‌ هیواو ئومێدیان‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌ڵبچنێ���ت‪ ،‬س���ه‌ره‌ڕای‌ هه‌ر‬ ‫ره‌خن���ه‌و تێبینی���ه‌ك ك���ه‌ ئێمه‌ومانان‬ ‫هه‌مانبێت له‌س���ه‌ر نه‌ش���یروان مسته‌فا‬ ‫به‌اڵم به‌ڕێزیان خاوه‌نی‌ دو س���ه‌روه‌ری‌‬ ‫گه‌وره‌ن له‌ژیانی‌ سیاسی‌ خۆیاندا‪ ،‬یه‌كه‌م‪:‬‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ت���ی‌ له‌س���ه‌رده‌ی‌ بێهوایی‌و‬ ‫شكس���تدا له‌ناوجه‌رگ���ه‌ی‌ ئه‌وروپاوه‌ بۆ‬ ‫به‌شداری‌ له‌هه‌ڵگیرسانه‌وه‌ی‌ شۆڕش ئه‌و‬ ‫ڕۆژگاره‌ی‌ كه‌ چاره‌نوسی كورد یه‌كپارچه‌‬ ‫ره‌ش ئه‌چ���وه‌وه‌ ته‌نها لوتكه‌ی‌ چیاكانی‌‬ ‫به‌س���پێتی‌ ماب���و‪ ،‬دوه‌م‪ :‬هاتنه‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫له‌یه‌كێت���ی‌ به‌ته‌نه���او دامه‌زراندن���ی‌‬ ‫كۆمپانیای‌ وش���ه‌و بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕان‌و‬ ‫گۆڕین���ی‌ ئامرازی‌ خه‌ب���ات له‌گوله‌وه‌ بۆ‬ ‫وشه‌‪ ،‬به‌بۆچونی‌ ئێمه‌ گه‌وره‌ترین كارێك‬ ‫نه‌وش���یروان مس���ته‌فا مابێتی‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫ب���دات ئه‌وه‌یه‌ له‌ئاماده‌ی���ی‌ خۆیدا كاره‌‬ ‫ئه‌نجامدراوه‌كان���ی‌ به‌كاوه‌خ���ۆ به‌نه‌وه‌ی‌‬ ‫دوای‌ خ���ۆی‌ بس���پێرێت‌و به‌ڕێزیان وه‌ك‬ ‫س���ه‌رمایه‌یه‌كی‌ ره‌مزی‌ گه‌وره‌ بۆ كوردو‬ ‫بزوتنه‌وه‌ك���ه‌ش بمێنێن���ه‌وه‌و ئه‌و توانا‬ ‫ناوازه‌یه‌ی له‌باره‌ی‌ نوسین له‌سه‌ر مێژوو‬ ‫فیكره‌وه‌ هه‌یه‌تی‌ به‌گه‌ڕی‌ بخات‌و ئه‌زمونه‌‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوه‌ ته‌مه‌ن ‪50‬ساڵه‌كه‌ی‌ یاداشت‬ ‫بكات‌و بخاته‌ نێو كتێبخانه‌ی‌ كوردیه‌وه‌‪،‬‬ ‫خستنه‌ ناوی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا له‌الیه‌ن‬ ‫هه‌ردو ب���ه‌ره‌ دۆس���ت‌و نه‌یاره‌كه‌وه‌ بۆ‬ ‫بابه‌تی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ یه‌ك ئه‌نجامی‌ هه‌یه‌‬ ‫ئه‌ویش گه‌یاندنی‌ نه‌وش���یروان مسته‌فاو‬ ‫بزوتن���ه‌وه‌ی‌ گۆڕانه‌ به‌و چاره‌نوس���ه‌ی‌‬ ‫ئه‌م���ڕۆ یه‌كێتی‌‌و تاڵه‌بان���ی‌ تێدایه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫یه‌كێت���ی‌‌و تاڵه‌بانیه‌ی ك���ه‌ كه‌س وه‌ك‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا ش���اره‌زای‌ هۆكاری‌‬ ‫شكست‌و سه‌ركه‌وتنه‌كانی‌ نیه‌‪!.‬‬

‫‪13‬‬

‫سیاسەت‌و جەنگ‬ ‫رێبین هەردی‬ ‫"سیاسەت جەنگە بەبێ خوێنریژی"‬ ‫ماو تسیتۆنگ‬ ‫هەمیشە تارمایی جەنگ لەژیانی مرۆڤ‬ ‫دورنەکەوتۆتەوە‪ .‬چ لەسەردەمی دێرین‌و‬ ‫چ لەسەدەکانی ناوەراست‌و چ لەسەردەمی‬ ‫مۆدێ����رن ب����ەدواوە‪ ،‬جەن����گ بەهەموو‬ ‫شێوەکانیەوە ئامادەیی هەبووە‪ .‬پرۆژەی‬ ‫مۆدێرن����ە کە بەدروش����مەکانی ئازادی‌و‬ ‫یەکس����انی‌و مرۆڤپەروەری����ە لەدایکبوو‪،‬‬ ‫لەهەموو قۆناغەکانی تر زیاتر لەجەنگ‌و‬ ‫کوش����تاردا غەرق ب����وو‪ .‬مۆدێرنە چەند‬ ‫لەئاس����تی فکرو بیرکردنەوەدا دروشمی‬ ‫ئ����ازادی‌و یەکس����انی‌و مافەکانی مرۆڤی‬ ‫بەرهەمهێنا‪ ،‬لەئاستی تەکنیکیدا هەموو‬ ‫ئەو ئامرازە سەرکوتکەرە ترسناکانەشی‬ ‫بەرهەمهێنا کە دژی ئازادی‌و یەکسانی‌و‬ ‫مافەکانی م����رۆڤ بەکارئەهێنرێن‪ .‬واتە‬ ‫هەر لەس����ەرەتاوە مۆدیرن����ە دوو هێزی‬ ‫ناک����ۆک بەی����ەک‌و دژبەی����ەک‌و ناتەبای‬ ‫لەهەناوی خۆیدا بەرهەمهێنا‪ .‬هیزێکیان‬ ‫داکۆک����ی لەماف����ی م����رۆڤ‌و بیرۆکەی‬ ‫یەکس����انی‌و دادپ����ەرەوەری ئ����ەکات‪،‬‬ ‫هیزێکیش����یان ئەو تەکنی����ک‌و ئامرازە‬ ‫ترس����ناکانە دروس����ت ئ����ەکات کە دژ‬ ‫بەئازادی‌و دادپەروەری بەکارئەهێنرێن‪.‬‬ ‫بەمانایەک����ی ت����ر ئەگ����ەر مۆدێرن����ە‬ ‫لەبەش����ێکیدا بریتی بێت لەئاشناکردنی‬ ‫هەم����وو ئینس����انەکان (بەهەژارترین‌و‬ ‫بێدەس����ەاڵترین کەس����ەکانەوە) بەوەی‬ ‫وەک ه����ەر مرۆڤێکی ت����ر مافیان هەیە‌و‬ ‫ئەبێت بەش����ێوەیەکی یەکس����ان لەگەڵ‬ ‫هەم����وو کەس����ێکی ت����ردا مامەڵەی����ان‬ ‫لەگ����ەڵ بکرێت‪ ،‬ئەوا لەبەش����ێکی تریدا‬ ‫ئاشناکردنی دەسەاڵتداران بوو بەهەموو‬ ‫ئەو کەرەسە ترسناکانەی بەشێوەیەکی‬ ‫بەرباڵو دەس����تیان بۆ س����ەرکوتکردن‌و‬ ‫کۆنتڕۆڵکردنی نەیارەکانیان ئەکەنەوە‪.‬‬ ‫ئ����ەم ئامرازان����ەش تەنها کەرەس����ەی‬ ‫م����ادی نەب����ون‪ ،‬بەلک����و برێک����ی زۆر‬ ‫لەزانس����ت‌و فکرو داهێنان بەش����داریان‬ ‫تیاکرد(یەکێ����ک لەرەهەندە گرنگەکانی‬ ‫نوسینەکانی میشل فۆکۆ‪ ،‬ئاشکراکردنی‬ ‫ئ����ەم ئاوێزانب����ون‌و بەش����داریکردنەی‬ ‫زانین����ە لەگەمەکانی دەس����ەاڵتدا)‪ .‬هەر‬ ‫ئ����ەم دۆخ����ەش وایک����رد مۆدێرنە وەک‬ ‫زۆرێک لەرۆشنگەران پێشبینیان ئەکرد‬ ‫سەردەمی سەروەری‌و بەختیاری مرۆڤ‌و‬ ‫دادپەورەی نەبێت‪ ،‬بەڵکو لەبەش����ێکی‬ ‫زۆریدا س����ەردەمی کوش����تارو جەنگی‬ ‫گەورەو تاوانی گەورەتر بێت‪.‬‬ ‫لەراس����تیدا مۆدێرنە ئەوەن����دە جەنگی‬ ‫گەورەو بچوک‌و ترسناکی بەرهەمهێنا کە‬ ‫رەنگە زیادەڕەوی نەبێت گەر بڵێین تەنها‬ ‫لەم قۆناغەدایە جەنگە ئەبێت بەبابەتێکی‬ ‫سەرەکی نوس����ین‌و لێکۆلینەوە‪ .‬لەدوای‬ ‫مۆدێرن����ەوە جەنگە گەوەرکان بەئامرازو‬ ‫تەکنەلۆژیای وا ترسناک دەستپێئەکەن‬ ‫ک����ە تەنان����ەت هەڕەش����ە لەژیانی نەک‬ ‫نەت����ەوەو ناوچەیەک‪ ،‬بەڵکو لەمانەوەی‬ ‫خودی رەگەزی مرۆڤ ئەکەن‪.‬‬ ‫ئ����ەم ئامادەبونەی جەن����گ وایکردووە‬ ‫قسەکردن لەسیاسەت‪ ،‬بەبێ قسەکردن‬ ‫لەسەر جەنگ تەواو نەبێت‪ .‬بگرە هەندێک‬ ‫بیریاری سیاسی جەنگ وەک ئامرازێکی‬ ‫گرنگی سیاس����ی تەماش����ا ئەکەن‌و لێی‬ ‫ئەکۆڵنەوە‪ .‬بەاڵم ئایا سیاسەت‌و جەنگ‬ ‫دوو شتی پێکەوە بەستراون؟ ئایا راستە‬ ‫جەنگ بەش����ێکە لەسیاس����ەت‌و یەکێکە‬ ‫لەئامرازەکانی؟ ئایا جەنگ درێژکراوەی‬ ‫سیاس����ەتە‪ ،‬ب����ەاڵم بەش����ێوازێکی دی‬ ‫(وەک کالزویتز ئەیگوت)‪ ،‬یان سیاسەت‬ ‫درێژکراوەی جەنگە‪ ،‬بەاڵم بەش����ێوازی‬ ‫دی (وەک میش����ل فۆک����ۆ ئەیگوت)؟‪.‬‬ ‫پرس����یارەکە بەجۆریکی تر بکەین ئایا‬ ‫لەکاتێکدا لەسیاس����ەتەوە ئەگوێزینەوە‬ ‫بۆ جەنگ‪ ،‬لەهەمان بواردا کار ئەکەین‌و‬ ‫هیچ شتێک نەگۆراوە؟ یان بەپێجەوانەوە‬ ‫لەگ����ەل ئەم گواس����تنەوەیەدا بوارەکان‬ ‫گۆڕاون‌و ماناو ئاراستەکانیش����ی هەمان‬ ‫ش����ت نین؟‪ .‬ئایا داڕشتنی سیاسەت بۆ‬ ‫بەڕێوەبردنی واڵتێک‪ ،‬هەمان ئەو شتەیە‬ ‫ک����ە جەنگاوەران‌و سەرلەش����کرەکان بۆ‬ ‫بەڕێوەبردنی جەنگ ئەنجامی ئەدەن؟‪.‬‬ ‫هەس����تئەکەم وەاڵم����ی ئەم پرس����یارە‬ ‫ئەوەبێت ک����ە نەخێر‪ ،‬ئ����ەم دوو بوارە‬ ‫یەک شت نین‌و ناشتوانن یەک شت بن‪.‬‬ ‫کە سیاس����ەت ئامادەبوو‪ ،‬نابێت جەنگ‬ ‫هەبێت‪ .‬سیاسەت بەئیمتیاز بواری وتوێژو‬ ‫قس����ەکردن‌و قەناعەتکردن‌و ملمالنیێکە‬ ‫دور لەتوندوتی����ژی‪ ،‬بەپێچەوان����ەوە‬ ‫جەن����گ گەمەیەک����ی توندوتی����ژە دور‬ ‫لەوتووێژو قەناعەتپێکردن‪ .‬لەسیاسەتدا‬

‫یاریەک هەی����ە کە زمان‌و قس����ەکردن‌و‬ ‫هونەرەکان����ی ئیقناعک����ردن گەورەترین‬ ‫دەوری تێ����دا ئەبینن‪ ،‬لەجەنگدا یاریەک‬ ‫هەیە هونەرەکانی نەخش����ەی سەربازی‌و‬ ‫کەرەسە جەنگیەکان‪ ،‬دەوری سەرەکی‬ ‫تێدا ئەبینن‪ .‬لەراس����تیدا جەنگ کاتێک‬ ‫دەس����ت پێئەکات کە سیاسەت نەبێت‪،‬‬ ‫ئەوکات����ە دەرئەکەوێت کە سیاس����ەت‬ ‫لەتوانای����دا نەبێ����ت‪ ،‬چارەس����ەریک‬ ‫بدۆزێت����ەوە‪ ،‬جەنگ ئەوکات����ە دێت کە‬ ‫سیاس����ەت بێدەنگ ئەبێت‪ ،‬یان راس����تر‬ ‫تواناکان����ی کۆنترۆلکردن����ی گەمەک����ە‬ ‫لەدەس����تئەدات‪ .‬جەن����گ درێژک����راوەی‬ ‫سیاس����ەت نیە‪ ،‬بەڵکو ئەلتەرناتیڤێتی‪.‬‬ ‫ئامانجی س����ەرەکی سیاسەت هەوڵدانە‬ ‫بۆ لێکتێگەیشتن‌و بەیەک گەیشتن بەبێ‬ ‫ئەوەی پێویستت بەئامرازەکانی جەنگ‬ ‫هەبێت‪ ،‬جەنگ هەوڵێکە بۆ تێکشکاندنی‬ ‫بەرامبەر بەبێ ئەوەی ئامادەی گوێگرتن‬ ‫بێت‪ .‬راس����تە لەسیاس����ەتدا فێڵ‌و درۆو‬ ‫هەڵخەلەتاندن‌و هەموو ئەو گەمانە هەیە‬ ‫کە هەوڵئ����ەدات بەرامبەر گومراه بکات‪،‬‬ ‫بەاڵن هەموو ئەمانە لەچوارچێوەی زمان‌و‬ ‫قس����ە‌و بیرکردنەوەدا رووئەدەن‪ .‬بەاڵم‬ ‫لەجەنگدا کوش����تارو س����زای توندوتیژو‬ ‫گەمەکانی چەکداری هەن‪ ،‬کە لەئەرزی‬ ‫واقعدا بەراس����ت ئەکوژن‌و ئەش����کەنجە‬ ‫ئەدەن‌و لەناو ئەبەن‪ .‬بەراستیش کاتێک‬ ‫جەنگ دەس����تپێئەکات ک����ە وتوێژەکان‬ ‫بەکۆتای����ی ئەگەن‌و تواناکانی گوێگرتن‌و‬ ‫قەناعەتپێکردن شکس����تئەهێنن‪ .‬جەنگ‬ ‫ئەڵتەرناتیڤ����ی سیاس����ەتە‌و رەنگە هەر‬ ‫ئەم����ەش وایکردبێ����ت پرس����ی رێگریی‬ ‫لەجەنگ‪ ،‬گەورەترین پرسی سیاسی بێت‬ ‫کە لەرێگەیەوە ئەتوانین س����ەرکەوتن‌و‬ ‫نەکەوتنی سیاس����ەت‌و سیاس����ەتکاران‬ ‫بناسینەوە‪.‬‬ ‫لەسیاس����ەتدا بەرامبەرێک هەیە کە دان‬ ‫بەبونی����دا ئەنێ����ت‌و ئەتەوێ����ت لەگەڵی‬ ‫رێکبکەوی����ت‪ ،‬لەجەنگ����دا بەرامبەرێک‬ ‫هەیە ک����ە ئەتەوێت تێکی بش����کێنیت‌و‬ ‫لەناوی ببەیت‪ .‬سیاس����ەت پێویس����تی‬ ‫بەالنیکەم����ی میهرەبانی‌و رێزگرتن لەوی‬ ‫دی هەیە‪ ،‬لەکاتێکدا جەنگ پێویس����تی‬ ‫ب����ەرق‌و الیەنی زۆری دوژمنایەتی هەیە‪.‬‬ ‫سیاس����ەت لەگەڵ ئەو کەسانە ئەکەیت‬ ‫کە ئەتەوێ����ت لەگەڵیان����دا بژیت‌و رێک‬ ‫بکەویت‪ ،‬جەن����گ لەگەڵ ئەوانە ئەکرێت‬ ‫کە ئەتەوێ����ت لەناویانبەریت‌و لەگەڵیان‬ ‫دانەنیشی‪.‬‬ ‫ئەگەر ئیس����تا قس����ەکەی ماوتیستۆنگ‬ ‫بهێنینەوە‪ ،‬ئەتوانین بڵێین "سیاس����ەت‬ ‫جەن����گ نیە بەبێ خوێنرێ����ژی"‪ ،‬بەڵکو‬ ‫"جەنگ����ە بەب����ێ رق"‪ .‬ب����ۆ ئ����ەوەی‬ ‫لەسیاس����ەتەوە بپەڕین����ەوە بۆ جەنگ‬ ‫پێویس����تمان بەبڕێکی زۆری رق‌و کینە‬ ‫هەیە‪ .‬ب����ۆ ئ����ەوەش ک����ە لەجەنگەوە‬ ‫بگەڕێنەوە بۆ سیاس����ەت پێویس����تمان‬ ‫بەبرێکی زۆری رێ����زو میهرەبانی هەیە‪.‬‬ ‫کاتێک سیاس����ەت ئەکەی����ن کە النیکەم‬ ‫ئەوەم����ان قەبول����ە بەرامب����ەر وەک‬ ‫بونەوەرێک����ی خاوەن م����اف بونی هەیە‬ ‫کە مافی خۆیەتی قس����ە ب����کات‌و رای‬ ‫هەبێت‪ .‬بەاڵم کاتێک جەنگ ئەکەین کە‬ ‫لەبنەڕەتەوە بەرامب����ەر بەخاوەنی هیچ‬ ‫مافێک نازانین‪ .‬ئ����ەوە رق‌و کینەیە وا‬ ‫ئەکات لەزمانی سیاسەتەوە‪ ،‬بپەرینەوە‬ ‫ب����ۆ زمانی جەنگ‪ .‬لەنێوان سیاس����ەت‌و‬ ‫جەنگ����دا دوو جیهان����ی جی����اوازو دوو‬ ‫ریزبەندی جی����اوازو دوو بەهای جیاواز‬ ‫هەیە کە لەیەک ناچن‪.‬‬ ‫رەنگ����ە دۆخ����ی پر لەئالۆزی سیاس����ی‬ ‫هەرێم����ی کوردس����تانیش بگەڕێتەوە بۆ‬ ‫تێکەڵب����ون‌و ئاوێزانبونی ئەم دوو فەزاو‬ ‫دوو بەها لەیەک جیاوازە‪ .‬ئێمە لەکاتێکدا‬ ‫لەئەرزی واقعدا هێزی سیاس����ی جیاوازو‬ ‫هەلب����ژاردن‌و پەرلەم����ان‌و جیهانێک����ی‬ ‫راگەیاندن����ی نیمچ����ە کراوەم����ان هەیە‪.‬‬ ‫بەاڵم لەئاستی سەرەوەدا جیهانێکی پر‬ ‫رق‌و کینەو رۆحی س����ڕینەوەمان هەیە‪.‬‬ ‫بەدەربرینێکی تر لەهەرێمی کوردستاندا‬ ‫سیاسەتمان هەیە‪ ،‬بەاڵم بەگیانی رقەوە‪.‬‬ ‫بەبێ ئەوەی لەوە تێبگەین سیاسەتکردن‬ ‫بەگیانی رق����ەوە‪ ،‬ریخۆش����کردنەوە بۆ‬ ‫پەڕینەوە لەسیاس����ەتەوە ب����ۆ جەنگ‪.‬‬ ‫لەگوێگرت����ن‌و دانوس����تان لەگەڵ یەکدا‪،‬‬ ‫بۆ س����ەنگەرگرتن‌و گولەنان بەیەکەوە‪.‬‬ ‫هەرێمی کوردستان لەبەردەم شکستێکی‬ ‫گەورەی سیاسەتدایە بەقازانجی جەنگێک‬ ‫کە جگە لەوێرانی بۆ هەموان هیچی لێ‬ ‫سەوز نابێت‪ .‬جەنگێک کە گەر بەراستی‬ ‫سیاس����ەت ئامادەیی خ����ۆی دور لەرق‌و‬ ‫کینە نەس����ەپێنێتەوە‪ ،‬درەنگ یان زوو‬ ‫لەبەردەماندایە‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫‪birura.awene@gmail.com‬‬

‫ده‌ینوسێت‬

‫فه‌نتازیاکانی سه‌رۆکی هه‌رێم‪:‬‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك بۆ ده‌قی" روونکردنه‌وه"‬ ‫پ���اش بێده‌نگیه‌ك���ی درێژخای���ه‌ن‬ ‫س���ه‌رۆکی هه‌رێ���م‪ ،‬ده‌ربه‌‌س���ت ب���ه‬ ‫چاره‌نوس���ی پۆس���ته‌كه‌ی هاته وه‌اڵم‪.‬‬ ‫له روونکردنه‌وه‌که‌دا سه‌رۆک ده‌رباره‌ی‬ ‫نیازی خ���ۆی دوا‪ .‬له رێ���گای ئه‌مه‌وه‬ ‫زۆر له مه‌به‌س���ت‌و خ���ه‌ون‌و وێناکانی‬ ‫به‌رامب���ه‌ر خۆی له ده‌ق���ه‌دا ئاماژه‌یان‬ ‫پێکراوه‪ .‬بڕێکی زۆر له ده‌قه‌كه ده‌چێته‬ ‫خانه‌ی فه‌نتازیای سه‌رۆکه‌وه‌ بۆ خۆی‪.‬‬ ‫دیاره له س���ه‌ره‌تادا ده‌بێت ئه‌وه روون‬ ‫بکه‌م���ه‌وه که هه‌م���وو مرۆڤێک خاوه‌ن‬ ‫فه‌نتازی���ای خۆیه‌تی‪ .‬ل���ه هه‌مانکاتدا‬ ‫فه‌نتازیا به‌ش���ه‌که‌ی ت���ری واقیعه‪ ،‬که‬ ‫واقیع به‌بێ ئه‌و نات���ه‌واوه وه‌ك ژیژاک‬ ‫بۆمان روون ده‌كاته‌وه‪< :‬ئه‌گه‌ر بێتوو‬ ‫فه‌نتازیا له واقیع ده‌رکه‌ین‪ ،‬ئه‌وا واقیع‬ ‫خۆی هه‌ماهه‌نگی له ده‌س���ت ئه‌دات‌و‬ ‫په‌رش‌و باڵو ئه‌بێته‌وه>‪.‬‬ ‫فه‌نتازیای مرۆڤ���ه‌كان‪ ،‬دونیایه‌کی‬ ‫به‌رینی نیمچه ئاشکرای مرۆڤه‌كانه‪ .‬له‬ ‫نێوان مرۆڤه‌كان‌و دونیای فه‌نتازیایاندا‬ ‫جۆری جی���اواز له په‌یوه‌ندی هه‌یه‪ .‬بۆ‬ ‫هێندێ���ک فه‌نتازی���ا‪ ،‬فه‌نتازیایه‪ ،‬وه‌ك‬ ‫پالنێکی خه‌ونئامێز مامه‌ڵه‌ی له گه‌ڵدا‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬بۆ هێندێکی تر ئامانجێکه که‬ ‫هه‌وڵی هێنانه دی ئه‌دات‪ .‬بۆ هه‌ندێکیش‬ ‫واقیعه‪ .‬ئه‌گ���ه‌ر هاتوو فه‌نتازیا بوو به‬ ‫واقیع ئ���ه‌وا واقیع‌و فه‌نتازیا س���نوری‬ ‫نێوانیان ده‌س���رێته‌وه‪ ،‬ئیتر ئاسان نیه‬ ‫مرۆڤه‌كه له نێوانیاندا جیاکاری بکات‪.‬‬ ‫ئه‌مه دۆخێکی ترسناکه‪ .‬به ئاگانه‌بوون‬ ‫له فه‌نتازیایی فه‌نتازیا دیدی مرۆڤه‌کان‬ ‫بۆ خۆیان‪ ،‬بۆ واقیع بۆ په‌یوه‌ندیان به‬ ‫ئه‌وانیتره‌وه ب���ۆ داهاتوویان بۆ پێگه‌ی‬ ‫کۆمه‌اڵتی���ان هه‌موو تێکده‌دات‪ .‬مرۆڤی‬ ‫له‌م جۆره ئاماده نیه بێته‌وه بۆ بیابانی‬ ‫واقیع‪ .‬دیاره بۆ هه‌موو که‌س به ئاسانی‬ ‫نالوێ���ت که فه‌نتازیای لێ ببێته واقیع‪.‬‬ ‫ئ��� ‌ه وکه‌س���انه که له‌م ج���ۆره‌ن زیاتر‬ ‫دونیایه‌‌کی ناواقیعیان بۆ دروستکراوه‪،‬‬ ‫که هاوته‌‌ریبه له گه‌ڵ دونیای واقیعدا‪.‬‬ ‫سه‌ردێری روونکردنه‌وه‌که‌ی سه‌رۆک‬ ‫به دێرێک ده‌س���ت پێده‌کات‪ :‬پرۆسەی‬ ‫دیموکراسی لە کوردستاندا بەرەو دواوە‬ ‫ناگەڕێتەوه‪ .‬دیاره لێره‌دا به‌ره‌و پێشه‌و‬ ‫چوون وه‌ك باش ته‌ماشا کراوه‌و به‌ره‌و‬ ‫دواوه چوون وه‌ك خراپ‪ .‬ئه‌مه دیدێکی‬ ‫مارکس���ی‌و پۆزه‌تیڤیس���ته‪ ،‬که بوه‌ته‬ ‫گومانلێنه‌كراوێک ل���ه دونیای ئێمه‌دا‪:‬‬ ‫به‌ره‌و پێش چوون یانی باش���تربوون‪.‬‬ ‫له واقیعی سیاسیدا دۆخه‌كه وه‌ها نیه‪.‬‬ ‫له رۆش���نگه‌ری ئه‌وروپی���دا بیریارانی‬ ‫ئه‌وروپا گه‌ڕانه‌وه ب���ۆ دواوه بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ب���ه‌ره‌و پێش���ه‌وه بچ���ن‪ .‬ل���ه جه‌نگی‬ ‫جیهان���ی دووه‌مدا ئه‌وروپا پێویس���تی‬ ‫به‌وه‌بوو بگه‌رێته‌وه بۆ به‌هاکانی پێش‬ ‫جه‌نگ‪ .‬وه‌ك پاش���ان ده‌رده‌که‌وێت له‬ ‫روونکردنه‌وه‌که‌دا که به‌ره‌وپێش چوون‬ ‫یانی خس���تنه راپرس���ی ره‌شنوس���ی‬ ‫ده‌س���تور‌و زه‌مینه ل���ه بارکردن بۆ به‬ ‫سه‌رۆک مانه‌وه‌ی س���ه‌رۆک بۆ هه‌شت‬ ‫س���اڵی تر‪ .‬که‌واته به‌ره‌وپێشچوون له‌م‬ ‫دۆخه‌دا ره‌نگ���ه ببێته هۆی تێکچوونی‬ ‫شیرازه‌ی سیاسی وکۆمه‌اڵیه‌تی سه‌رتاپا‬ ‫کۆمه‌ڵگای کوردی‪ .‬بۆیه ده‌بێت بزانین که‬ ‫به‌ره‌وپێش چوون له چ فه‌نتازیایه‌كه‌وه‬ ‫س���ه‌ر هه‌ڵده‌گرێت‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی به دیده‬ ‫مارکسیه‪ ،‬پۆزه‌تیڤیسته ساخته‌كاره‌كه‬ ‫هه‌ڵنه‌خه‌ڵه‌تێین‪.‬‬ ‫په‌ره‌گراف���ی یه‌که‌می روونکردنه‌وه‌كه‬ ‫بریتیه له ناره‌زای���ی ده‌ربرین به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌و نوس���ین‌و لێداوانانه که له س���ه‌ر‬ ‫<بابەت���ی س���ەرۆکایەتیی هەرێ���م>‪،‬‬ ‫ده‌نوسرێن‌و ده‌درێن‪ .‬پاشان ده‌ستوبرد‬ ‫لێدوان���ه‌كان دابه‌ش���ده‌كرێن به س���ه‌ر‬ ‫یار‌و نه‌یاردا‪ .‬ئ���ه‌م پۆلێنکردنه دینیه‪،‬‬ ‫یه‌كیکه له تاعونه کوشنده‌كانی دونیای‬ ‫سیاسه‌تی کوردی‪ .‬دوالیزمی له گه‌ڵمای‬ ‫دۆس���تمی‌و له گه‌ڵمانی���ت دوژمنمی‪،‬‬ ‫ره‌گی هه‌یه له زۆر له ئاینو ئایده‌لۆژیه‬ ‫بااڵکاندا‪ .‬پاشان سه‌رۆک به گه‌ڕانه‌وه بۆ‬ ‫بارودۆخی هه‌ستیاری ده‌ڤه‌ره‌كه‪ ،‬هه‌موو‬ ‫نه‌یاره‌كان به خولقاندنی "کەشێک لە‬ ‫شەقامی کوردستانیدا" تاوانبار ده‌كات‬ ‫که خەریک���ە زۆر بابەتی هەس���تیاری‬ ‫پەیوەس���ت بە چارەنووسی گەلەکەمان‬ ‫پەراوێ���ز دەخرێن‪ .‬په‌یامه‌ك���ه لێره‌دا‬ ‫ئه‌وه‌یه که پۆستی سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێم‬ ‫گرن���گ نیه‪ .‬ئ���ه‌وه‌ی ماوه‌یه‌كه خه‌ڵك‬ ‫خۆی پێوه خه‌ریک���ردوه هیچ نرخێکی‬

‫کاتێک سه‌رۆکی هه‌رێم‬ ‫به‌رپرسی بااڵی هێزی‬ ‫سوپای واڵته وه‌ك‬ ‫که‌سێکی مه‌ده‌نی ئه‌و‬ ‫رۆڵ‌ بگێرێت‪ ،‬گه‌ر‬ ‫هاتوو وه‌ك‌ که‌سێکی‬ ‫پێشمه‌رگه یان‬ ‫سه‌ربازی ئه‌و رۆڵه‌ی‬ ‫گێڕا ئه‌وا السه‌نگی‬ ‫له‌نێوان باڵی مه‌ده‌نی‌و‬ ‫باڵی سه‌ربازیدا دروست‬ ‫ده‌بێت له کۆسیسته‌می‬ ‫واڵتدا‬ ‫نیه‪ ،‬به‌ڵکو له راس���تیدا زیان به‌خشه‬ ‫قسه‌كردن له‌و باره‌وه‪ .‬یه‌كه‌م ئامانجی‬ ‫ئ���ه‌م که‌منرخکردنه ئه‌وه‌یه که؛ هه‌موو‬ ‫ره‌خنه‌و قس���ه‌‌و باس���ه‌کان که له سه‌ر‬ ‫پۆستی سه‌رۆکایه‌تی وتراون‌و ده‌وترێن‬ ‫بخات���ه خانه‌ی نه‌یاری‌و بێنرخیه‌وه‪ .‬به‬ ‫جۆرێ���ک ئه‌وه‌ی به دڵی س���ه‌رۆک له‌م‬ ‫پۆسته نه‌دواوه دوژمن‌و نه‌یاری سه‌رتاپا‬ ‫خه‌ڵک���ی کوردس���تانه‪ .‬ئه‌م���ه یه‌كه‌م‬ ‫هه‌نگاوه ب���ۆ ئاوێته‌كردنی س���ه‌رۆک‌و‬ ‫گه‌ل‪ ،‬پۆستی س���ه‌رۆک‌و خواسته‌كانی‬ ‫گه‌ل‪ ،‬س���ه‌رۆکایه‌تی‌و ئامانجه‌ بااڵکان‪.‬‬ ‫ئامانجی ئ���ه‌م فه‌نتازیای���ه ئه‌وه‌یه که‬ ‫ب���ه ناوی ئامانجه‌كان���ی گه‌له‌و بدوێت‪،‬‬ ‫گه‌ل بکاته ئ���ه‌و خه‌ڵکانه‌ی که مان ‌هو‌و‬ ‫درێژه پێدان‌و نوێکردنه‌وه‌و هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫به‌رده‌وام���ی پۆس���ته‌كه‌یان پێباش���ه‪.‬‬ ‫لێ���ره‌دا کۆمه‌ڵێ���ک فه‌نتازی���ا هه‌یه‪،‬‬ ‫فه‌نتازیای خودی سه‌رۆک‌و پێگه‌که‌ی‪،‬‬ ‫فه‌نتازیای گ���ه‌ل‪ ،‬فه‌نتازیای قس���ه‌ی‬ ‫باش‌و قس���ه‌ی خ���راپ‪ .‬ئه‌م���ه هه‌موو‬ ‫له‌و فه‌نتازیاوه س���ه‌رچاوه ده‌گرێت که‬ ‫باوه‌ڕی وایه گه‌ل یان���ی ئه‌و‪ .‬ئه‌و ئه‌و‬ ‫که‌س���ه‌یه که باش���ترین‌و تاقه‌نه‌ترین‌و‬ ‫ب���ێ وێنه‌تری���ن نوێنه‌ری گه‌ل���ه‪ .‬ئه‌و‬ ‫ده‌زانێت چی بۆ گه‌ل باش���ه‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫له گه‌ل خۆیان باش���تریش‪ .‬دیاره ئه‌م‬ ‫ئه‌فس���انه‌یه له رێگای حیزب‌و میدیای‬ ‫حیزبه‌وه به‌رده‌وام دووپات ده‌كرێته‌وه‪.‬‬ ‫ئه‌وه س���ه‌رۆک نیه که پۆستی ده‌وێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه گه‌له که س���ه‌رۆکی ده‌وێت له‌و‬ ‫پۆسته‌دا‪.‬‬ ‫له په‌ره‌گرافی داهات���وودا کۆمه‌ڵیک‬ ‫ب���ێ پای���ان ل���ه فه‌نتازیای ت���ر دێنه‬ ‫ئ���اراوه‪ .‬فه‌نتازی���ای یه‌ک���ه‌م له‌وه‌دا‬ ‫خ���ۆی ده‌بینێته‌وه که قس���ه‌كردن له‬ ‫س���ه‌ر پۆستی س���ه‌رۆک په‌یوه‌ندی به‬ ‫س���ه‌رۆکه‌وه نیه‪ ،‬بابەتەکە شەخس���ی‬ ‫نییە‪ .‬چونکه س���ه‌رۆک ئه‌و سه‌رۆکه‌یه‬ ‫که سه‌رۆک نیه‪ ،‬سه‌رۆک پێشمه‌رگه‌یه‌و‬ ‫هه‌ر به پێش���مه‌رگه ده‌مێنێته‌وه‪ .‬ئه‌م‬ ‫نه‌گواستنه‌وه‌یه‌یه له دۆخی گه‌ریالوه بۆ‬ ‫دۆخی مه‌ده‌نی که هه‌رێم له‌ قه‌یرانه‌دایه‪.‬‬ ‫پێشمه‌رگه به‌رهه‌می دۆخێکی تایبه‌ته‪،‬‬ ‫پێش���مه‌رگه گه‌ریالیه له چیاکان که له‬ ‫ش���ێوه‌ی گه‌ریالییدا دژ به ده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ندی جه‌نگاوه‪ .‬له ئێس���تادا کورد‬ ‫خ���اوه‌ن حکوم���ه‌ت‌و دام���وده‌زگای‬ ‫خۆیه‌‌تی‪ ،‬پێویستی به سه‌ربازه‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫له پێش���مه‌رگه‌بووندا ترسناکه ئه‌وه‌یه‬ ‫که سه‌رۆک به راش���کاوانه دان به‌‌وه‌دا‬ ‫ده‌نێت که ئه‌و هێش���تا وه‌ك که‌‌سێکی‬ ‫حیزبی ئ���ه‌م پۆس���ته‌ی به‌رێوه‌بردوه‪،‬‬ ‫چونکه پێش���مه‌رگه‪ ،‬هه‌میش���ه‌و هه‌تا‬ ‫ئێستاش پێشمه‌رگه‌ی الیه‌نێکه‪ .‬هێشتا‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ی کوردس���تان بوونی نیه‪.‬‬ ‫که‌واته به پێشمه‌رگه مانه‌وه مانای وایه‬ ‫که سه‌رۆک هێشتا پارتیه‪ ،‬نه‌ك سه‌رۆکی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬به هه‌موو جیاوازیه‌کانیه‌وه‪.‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫بیروڕا‬

‫كاندیده‌كه‌ی تر‪..‬‬ ‫سێ سه‌ركرده‌كه‌ی ئۆپۆزسیۆن پێكه‌وه‌‬ ‫هه‌ردی مه‌هدی میكه‌‬

‫پرۆژه‌ پێشنیارێك بۆ كاندیده‌كه‌یتری‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫پ���اش لێكدانه‌وه‌‌و پ���رس‌و راوه‌رگرتن‪،‬‬ ‫پێمانوایه‌ باش���ترین حاڵه‌تی سیاس���ی‬ ‫كه‌ ئۆپۆزس���یۆن "ره‌ن���ج به‌با نه‌چێت"‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه‌ به‌ی���ه‌ك پاكێ���ج "هه‌ر س���ێ‬ ‫سه‌ركرده‌كه‌" بچنه‌ یاریه‌ راسته‌قینه‌كه‌وه‌‬ ‫نه‌ك سێبه‌ری یاریه‌كان (وه‌ك پێشتر)‪،‬‬ ‫به‌مش���ێوه‌یه‌ نه‌وش���یروان مسته‌فا (بۆ‬ ‫سه‌رۆك)‪ ،‬محمد فه‌ره‌ج یان سه‌الحه‌دین‬ ‫به‌هادی���ن ب���ۆ جێگر‌و عه‌ل���ی باپیر بۆ‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مان له‌ئه‌گه‌ری بردنه‌وه‌دا‌و‬ ‫له‌ئه‌گ���ه‌ری دۆڕانیش���دا بۆ س���ه‌رۆكی‬ ‫كوتل���ه‌ی په‌رله‌مانی ئۆپۆزس���یۆن(یان‬ ‫هه‌ر شێوازێكی تری ته‌وافوق كه‌ خۆیان‬ ‫پێیان په‌س���ه‌نده‌ به‌ومه‌رجه‌ی كه‌س���ه‌‬ ‫یه‌كه‌مه‌كان له‌پێشه‌وه‌ی كێبڕكێكه‌دابن)‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌م پێش���نیاره‌ش پاساوی مه‌نتیقی‬ ‫هه‌یه‌‪..‬‬ ‫ل���ه‌وه‌ دڵنیای���ن مه‌س���عود بارزان���ی‬ ‫(به‌هه‌موارك���ردن بێت یان چاوپۆش���ی‬ ‫بێت له‌یاس���اكه‌ی خ���ۆی)و یان النیكه‌م‬ ‫كه‌س���ێكیتری بنه‌ماڵه‌ك���ه‌ی ده‌بێته‌وه‌‬ ‫كاندی���دی پارت���ی‌و ئه‌گ���ه‌ری زۆریش‬ ‫هه‌ی���ه‌‌وه‌ك هه‌میش���ه‌ (دوای ئه‌مبه‌ر‌و‬ ‫ئه‌وبه‌ره‌كان���ی) یه‌كێتی���ش له‌كات���ی‬ ‫زیادكراودا ئه‌و كاندیده‌ په‌س���ه‌ندبكات‪.‬‬ ‫به‌اڵم ناڕونی‌و پرسیار ئه‌وه‌یه‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫كێ ده‌كاته‌ كاندید‌و پاساوه‌كانی چین؟‬ ‫كه‌وات���ه‌ ئه‌وه‌ی ده‌یخوێنن���ه‌وه‌ دوای‬ ‫گریم���ان‌و گومانه‌كان���ی ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫كه‌وتوه‌‪ ،‬پێش���نیارێكه‌ دوای لێكدانه‌وه‌‬ ‫له‌دڵنیایی كاندیدی لیس���تی ئێس���تای‬ ‫زۆرینه‌‪ ،‬پاس���اوه‌كانن بۆ كاندیدكردنی‬ ‫یه‌كالكردنه‌وه‌ی لیسته‌كانی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بۆ خۆپااڵوتن"یان"‪.‬‬ ‫گره‌وه‌كانی هه‌ڵبژاردن‬ ‫هه‌ڵبژاردن بریتی نیه‌ له‌كۆكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌ندامه‌ یه‌كالبوه‌كانی حزب بۆ ده‌نگدان‪،‬‬ ‫به‌ڵكو بریتیه‌ له‌گره‌وكردن له‌س���ه‌ر سێ‬ ‫جۆر ده‌نگده‌ر‪ ،‬ئه‌وانیش‪:‬‬ ‫أ‪ .‬ئه‌وان���ه‌ی یه‌كالنه‌بونه‌ت���ه‌وه‌ ب���ۆ‬ ‫ده‌نگ���دان‌و ئه‌گ���ه‌ری هه‌ی���ه‌ ده‌نگ���ت‬ ‫پێبده‌ن ئه‌مه‌ش له‌سه‌ر به‌هێزی گوتار‌و‬ ‫توندوتۆڵ���ی‌و ره‌ونه‌قی به‌بازاڕخس���تنی‬ ‫پرۆژه‌كان‌و كاندیده‌كان‌وه‌ستاوه‌‪.‬‬ ‫ب‪ .‬الیه‌نگ���ره‌ توڕه‌كان���ی خواره‌وه‌ی‬ ‫حزبه‌ نه‌ی���اره‌كان ك���ه‌ له‌توڕه‌یدا تۆڵه‌‬ ‫له‌حزبه‌كانی خۆی���ان ده‌كه‌نه‌وه‌‌و ده‌نگ‬ ‫به‌دژه‌كانیان ده‌ده‌ن‪ .‬كه‌واته‌ گره‌وكردنه‌‬

‫له‌سه‌ر كۆكردنه‌وه‌ی ئه‌وانه‌ی دژی تۆن‬ ‫‌وه‌ك حزب به‌اڵم توڕه‌ن له‌كه‌س���ایه‌تی‌و‬ ‫سیاسه‌تی په‌راوێزخستنی حزبه‌كانیان‪.‬‬ ‫له‌س���ه‌ر‬ ‫گره‌وكردنیش���ه‌‬ ‫ج‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندی���ه‌ سیاس���یه‌كان‌و ته‌واف���وق‌و‬ ‫پێش‌وپاش���ی‬ ‫هاوپه‌یمانێتیه‌كان���ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ه‌كان گه‌رچ���ی له‌گه‌ڵ ته‌واو‬ ‫ناكۆكیشدا بچیته‌ هاوپه‌یمانێتیه‌وه‌‪.‬‬ ‫پاساوه‌كان‪:‬‬ ‫كه‌وات���ه‌ به‌لێكدانه‌وه‌ی گ���ره‌وه‌كان‌و‬ ‫ئه‌گه‌ره‌كان���ی راكێش���انی ده‌نگ���ه‌‬ ‫یه‌كالنه‌ب���وه‌كان‌و ت���وڕه‌كان‪ ،‬ده‌كرێت‬ ‫ئه‌م پاساوانه‌ بۆ پاڵپشتی پێشنیاره‌كه‌‬ ‫بخرێنه‌ڕو‪:‬‬ ‫‪.1‬تا ده‌نگ نه‌فه‌وتێت‪ :‬گه‌ر ئه‌م س���ێ‬ ‫سه‌ركرده‌یه‌ به‌یه‌ك پاكێج بچنه‌ كێبه‌ركێی‬ ‫لیستی ده‌س���ه‌اڵتداری ئێس���تاوه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ده‌توانن له‌كۆكردنه‌وه‌ی ده‌نگدا روماڵی‬ ‫سه‌رجه‌م ده‌نگه‌كانی ئه‌ندامانی هه‌رسێ‬ ‫حزبه‌ك���ه‌‌و "ده‌نگ���ه‌ په‌راوێزیه‌كان"یان‬ ‫بكه‌ن به‌مه‌ش پێك���ه‌وه‌ ده‌بنه‌ چه‌ترێك‬ ‫نه‌ك نه‌یار‪ .‬له‌مه‌ش زیاتر روماڵی ده‌نگه‌‬ ‫په‌راوێزی���ه‌كان‌و توڕه‌كانی ناو یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی‌و حزبه‌كانی تریش ده‌كه‌ن‪ .‬كه‌واته‌‬ ‫زیاتر له‌ده‌نگی ئه‌ندامانی س���ێ حزبه‌كه‌‬ ‫كۆده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وان���ه‌ی ئه‌مه‌وه‌‬ ‫به‌كاندیدی هه‌رالیه‌كیان به‌بێ ئه‌ویتریان‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌دروش���م پاڵپش���تی یه‌كیش‬ ‫بن ئ���ه‌وا له‌ده‌س���تدانی ده‌ن���گ زیاتره‌‬ ‫چونك���ه‌ ئیت���ر ملمالنێ���ی ئایدیۆلۆژی‌و‬ ‫هێرشه‌كانی راگه‌یاندن رۆڵ ده‌بینن نه‌ك‬ ‫دروشمه‌كان‪.‬‬ ‫‪.2‬بۆ ئه‌وه‌ی پاڵێوراو كوردستانی بێت‌و‬ ‫گریمانه‌ی بردنه‌وه‌ی هه‌بێت‪ :‬هیچ یه‌كێك‬ ‫له‌هێزه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كانی‌و حزبه‌كانیتری‬ ‫كوردس���تان ناتوانێت مژده‌ی ئه‌وه‌ بدات‬ ‫روماڵی هه‌مو كوردستان ده‌كات ته‌نانه‌ت‬ ‫ب���ۆ كۆكردن���ه‌وه‌ی ‪%35‬ی ده‌نگ���ه‌كان‬ ‫له‌سه‌رجه‌م كوردستان‪ ،‬به‌ڵكو نه‌خشه‌ی‬ ‫سیاس���ی حزبه‌كان زۆربه‌یان ناوچه‌یین‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ش���ی ناوچه‌یی نین ‪%12‬ی ده‌نگ‬ ‫تێپه‌ڕناكه‌ن‪ ،‬بۆی���ه‌ به‌رده‌كه‌ به‌الیه‌نێك‬ ‫هه‌ڵناگیرێ���ت‌و پێویس���ته‌ بخرێت���ه‌ ناو‬ ‫عه‌بایه‌ك كه‌ به‌س���ێ یان چوارالیه‌نه‌وه‌‬ ‫س���وچه‌كانی هه‌ڵگرن ئه‌وسا گریمانه‌ی‬ ‫بردنه‌وه‌ دێت���ه‌ ئاراوه‌‪ .‬له‌مه‌ش���دا گه‌ر‬ ‫سه‌یری نه‌خشه‌ی جه‌ماوه‌ری ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌ش���اره‌كان بكه‌ی���ن ده‌رده‌كه‌وێ���ت‬ ‫به‌هه‌رسێكه‌وه‌ ئه‌وس���ا ده‌توانن روماڵی‬ ‫س���ێ پارێزگاكه‌ بكه‌ن‪ ،‬س���لێمانی‪ :‬گه‌ر‬

‫پێكه‌وه‌ب���ن بۆ كاندیدی س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫گۆڕان به‌پله‌ی یه‌ك‌و یه‌كگرتوو كۆمه‌ڵیش‬ ‫له‌دوایه‌وه‌ بۆ سلێمانی‪ ،‬كۆمه‌ڵ له‌هه‌ولێر‌و‬ ‫یه‌كگرتوش له‌دهۆك كۆكه‌ره‌وه‌ی ده‌نگی‬ ‫باش ده‌بن‪.‬‬ ‫‪.3‬ت���ا ناكۆكی ئایدیۆل���ۆژی كه‌مترین‬ ‫جێكه‌وت���ه‌ی س���لبی هه‌بێت‪ :‬هێش���تا‬ ‫رۆش���نبیریی حزب���ی له‌ناوچه‌ك���ه‌دا‬ ‫له‌ناوچ���اوی س���ه‌ركرده‌كاندا ده‌بینرێت‬ ‫ئ���ه‌وان تایتڵی ملمالنێكانن‪ ،‬گه‌ر خۆیان‬ ‫كاندید بكه‌ن ده‌توانن ناكۆكی ئایدیۆلۆژی‬ ‫بڕه‌وێننه‌وه‌‌و گه‌ر به‌یه‌ك پاكێج "ده‌ستیان‬ ‫له‌ملی یه‌كبن" ئه‌وا ئه‌ندامه‌كانی خوارتر‬ ‫چاوپۆش���ی له‌ئایدیۆلۆژی���ا ده‌ك���ه‌ن‌و‬ ‫پاس���اوه‌كانی نه‌یاری���ان بۆ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫كۆیانده‌كاته‌وه‌ نه‌ك ئایدیۆلۆژیاكانیان‪.‬‬

‫دیموكراسی‬ ‫به‌رله‌وه‌ی فێری‬ ‫بردنه‌وه‌ت بكات‬ ‫فێری دۆڕانت‬ ‫ده‌كات‬

‫‪ .4‬ت���ا كێبڕكێ���ی راس���ته‌قینه‌ بێته‌‬ ‫ئ���اراوه‌‪ :‬له‌‌واڵتان���ی دیموكراس���ی‬ ‫راس���ته‌قینه‌دا كه‌س���ه‌ یه‌كه‌مه‌كان���ی‬ ‫حزب���ه‌كان ده‌چنه‌ كێبڕكێك���ه‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ده‌س���تی دوو س���ێ‌و ته‌كنۆكرات���ه‌كان‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ ئ���ه‌و ده‌نگانه‌ی به‌ده‌س���تیان‬ ‫ده‌هێن���ن ده‌نگ���ی راس���ته‌قینه‌ن‌و ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ش خۆی كاندیكردوه‌ نوێنه‌رایه‌تی‬ ‫ئیراده‌ی خ���ۆی ده‌كات نه‌ك به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫ئی���راده‌ له‌كه‌س���یتره‌وه‌‌وه‌ریبگرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌ڕێزه‌ی داده‌نرێت كه‌ "بڕیاره‌ هه‌رس���ێ‬ ‫لیسته‌ ئۆپۆزس���یۆنه‌كه‌ كاندیدی بكه‌ن"‬ ‫به‌دڵیناییه‌وه‌ نابێته‌ چه‌تر‌و كۆكه‌ره‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگه‌ په‌رته‌كان‌و بگره‌ ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫په‌رت���ده‌كات‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ ئ���ه‌و كاندیده‌‬ ‫له‌پێش‌و پاش���ی هه‌ڵبژاردنیش بێكه‌س‬ ‫ده‌یهێڵن���ه‌وه‌و زۆرت���ر ملمالنێی س���ێ‬ ‫حزبه‌كه‌ ته‌ركیزیان له‌سه‌ر كورسیه‌كانی‬ ‫په‌رله‌م���ان ده‌بێت ن���ه‌ك كاندیده‌كه‌ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‪ ،‬چونكه‌ له‌ئه‌گه‌ری دۆراندا‬

‫ته‌نها ئه‌و دۆڕاوه‌‌و هه‌رالیه‌ك لێی هه‌ڵدێت‪،‬‬ ‫دوریش نیه‌ له‌پشت ئه‌م كاندیده‌وه‌ سێ‬ ‫حزبه‌كه‌ی ئۆپۆزسیۆن به‌جیا سه‌فقات‌و‬ ‫نزیكبون���ه‌وه‌ له‌گ���ه‌ڵ الیه‌ن���ی دیكه‌دا‬ ‫بێننه‌ئاراوه‌‪ .‬چونكه‌ ته‌نها له‌بێكه‌س���ی‌و‬ ‫كێشه‌ی خۆنه‌پااڵوتنی سێ سه‌ركرده‌ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌ ئه‌ویان كردوه‌ته‌ كاندید‪.‬‬ ‫له‌ئه‌زمون���ی هه‌ڵبژاردنی پێش���ودا ئه‌مه‌‬ ‫به‌رونی ده‌ركه‌وت‪ .‬لێدوانێكی مه‌نتیقیش‬ ‫هه‌بو له‌هه‌ڵبژاردنی پێش���ودا لیس���تی‬ ‫براوه‌ دوباره‌یده‌كرده‌وه‌‪" :‬ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫كه‌س���ێكی كردبویه‌ كاندید گه‌ر نه‌یاریان‬ ‫بۆ ئێمه‌ نه‌بێت له‌ناوخۆشیاندا پێی رازی‬ ‫نابن"‪.‬‬ ‫‪.5‬ئه‌گه‌ر دۆڕان‪:‬‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری دۆڕانیشدا گه‌ر سێ سه‌ركرده‌‬ ‫پێكه‌وه‌ خۆی���ان كاندید بكه‌ن ئه‌وا هه‌ر‬ ‫به‌س���وده‌ بۆ پرۆس���ه‌ی چاكسازی‌و ئه‌و‬ ‫ده‌نگانه‌ی ئۆپۆزسیۆن ده‌یهێنێت ده‌نگی‬ ‫راسته‌قینه‌ن بۆ نمونه‌ ‪%40-35‬بن‪ ،‬ده‌نگی‬ ‫به‌شێكی راسته‌قینه‌ی شه‌قامن‪ ،‬به‌مه‌ش‬ ‫ئه‌وكه‌س���ه‌ی ده‌بێته‌ س���ه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫ترس���ی له‌م ده‌نگه‌ راس���ته‌قینانه‌ هه‌یه‌‬ ‫چونكه‌ س���ه‌رۆكی حزبه‌كان راسته‌وخۆ‬ ‫له‌پش���تیانه‌وه‌ن‌و "ئی���راده‌ی خۆی���ان"‬ ‫كاندیدكردوه‌ نه‌ك كه‌س���ێك به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫نوێن���ه‌ری ئه‌مان بێت‪ ،‬كه‌س���یتر جگه‌‬ ‫له‌سێ سه‌ركرده‌كه‌ ناتوانێت ناڕه‌زاییه‌كی‬ ‫راس���ته‌قینه‌ به‌رزبكات���ه‌وه‌‌و ئه‌گ���ه‌ری‬ ‫به‌كارهێنانی ش���ه‌قامی له‌ده‌س���تدانیه‌‌و‬ ‫له‌حاڵه‌تێكی‌وادا ده‌بێ���ت په‌نابه‌رێته‌وه‌‬ ‫به‌ر سه‌ركرده‌كانی ئۆپۆزسیۆن‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫ت���اروده‌دات پێویس���تی ب���ه‌كات هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆ نمونه‌ له‌ ‪17‬ی ش���وباتدا هه‌رس���ێ‬ ‫حزبه‌كه‌ تا هاتنه‌سه‌رخه‌تی خۆپیشاندان‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كه‌ ب���ه‌ره‌و ته‌واوب���ون‌و‬ ‫ماندوبون ده‌چو!‬ ‫‪ .6‬دیموكراس���ی به‌رل���ه‌وه‌ی فێ���ری‬ ‫بردنه‌وه‌ت ب���كات فێری دۆڕانت ده‌كات‪:‬‬ ‫دیموكراس���یه‌ت به‌دروش���م به‌دینایه‌ت‬ ‫به‌راهێنان دێته‌دی‪ ،‬چونكه‌ ره‌فتاره‌ نه‌ك‬ ‫زانس���ت‌و قس���ه‌ ره‌فتاریش به‌راهێنان‌و‬ ‫دوپاتكردن���ه‌وه‌ دێته‌ئ���اراوه‌‪ .‬ره‌نگ���ه‌‬ ‫هه‌ندێك هه‌ب���ن پێیانوابێت له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن ه���ه‌ر ده‌دۆڕێت ئ���ه‌وا با‬ ‫سێ س���ه‌ركرده‌كه‌ كارتی خۆیان به‌تاڵ‬ ‫نه‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ پاساوێكی نامه‌نتیقیه‌‌و‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ دۆڕان ئاس���اییتره‌ ت���ا‬ ‫دروس���تكردنی ئه‌فس���انه‌ی قه‌به‌كراو‌و‬ ‫ته‌حه‌مولی دۆڕانێكیش نه‌كات‪ ،‬گه‌ر ئه‌مه‌‬ ‫پاس���اوبێت ئه‌وا ئه‌م س���ه‌رۆك حزبانه‌‬ ‫له‌سه‌رۆك عه‌شیره‌ت‌و شێخه‌كان ده‌چن‬ ‫نه‌ك سه‌رۆكی دیموكراسی‪ .‬گه‌ر ئه‌مه‌ش‬ ‫ناتوان���ن ئ���ه‌وا ئاگره‌ك���ه‌ به‌وه‌كال ‌هت‌و‬ ‫به‌خه‌ڵكیتر خۆشنه‌كه‌ن چونكه‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫له‌مه‌دا جورئه‌تی زیات���ری ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌سی یه‌كه‌م ده‌كاته‌ روی یاریه‌كه‌‪.‬‬

‫بارزانی چه‌تری کۆکه‌ره‌وه‌ی یه‌کێتیه‌!‬ ‫ده‌شتی ساالر‬

‫زۆرێک ره‌خنه‌یان له‌ج���ه‌الل تاڵه‌بانی‬ ‫سکرتێری گش���تی یه‌کێتی نیشتیمانی‬ ‫کوردس���تان ده‌گ���رت‌و به‌ه���ۆکاری‬ ‫وابه‌س���ته‌یی‌و الوازی ئ���ه‌و حیزبه‌یان‬ ‫داده‌ن���ا‌ له‌به‌رامب���ه‌ر پارتی���دا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌خۆش���که‌وتنه‌که‌ی‌و دورکه‌وتنه‌وه‌ی‬ ‫له‌حی���زب‌و کاری سیاس���ی ک ‌ه ماوه‌ی‬ ‫زیات���ر له‌چ���وار مانگ���ی خایان���دوه‪،‬‬ ‫وێنایه‌کی دیکه‌ی پیشانداین‪ ،‬وێنه‌یه‌ک‬ ‫ک��� ‌ه وابه‌س���ته‌یی مه‌کته‌بی سیاس���ی‬ ‫یه‌کێتی‌و چونه‌و‌ه ژێر هه‌یمه‌نه‌ی پارتی‬ ‫ده‌رخست‪.‬‬ ‫پارتی‌و س���ه‌رکردایه‌تییه‌که‌ی هه‌رزو‬ ‫هه‌وڵه‌کانیان خسته‌گه‌ڕ بۆ کێشکردنی‬ ‫یه‌کێت���ی‌و س���ه‌رکردایه‌تییه‌که‌ی به‌الی‬ ‫خۆیانداو دورخس���تنه‌وه‌یان له‌گۆڕان‌و‬ ‫الیه‌نه‌کانی ئۆپۆزس���یۆن‌و بۆ ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ش���ێوازی جیاوازو له‌کۆبونه‌وه‌کانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌کێت���ی ئاماژه‌کانیان پێوتن‪.‬‬ ‫وه‌ک ئاماژه‌یه‌کی���ش بۆ ئه‌وه‌ی ده‌بێت‬ ‫ی‬ ‫یه‌کێتی زو ئ���ه‌و بڕیاره‌ بدات‪ ،‬له‌ڕۆژ ‌‬ ‫‪25‬ی کانونی یه‌که‌می ساڵی رابردوداو‬ ‫هه‌فته‌ی���ه‌ک له‌دوای نه‌خۆش���که‌وتنی‬

‫تاڵه‌بانی‪ ،‬مه‌س���عود بارزانی سه‌رۆکی‬ ‫پارت���ی گه‌یش���ت ‌ه س���لێمانی‌و پ���اش‬ ‫کۆبونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ مه‌کته‌بی سیاسیی‬ ‫یه‌کێتی‌و له‌کۆنگره‌یه‌کی رۆژنامه‌وانیدا‬ ‫له‌گه‌ڵ کۆس���ره‌ت ره‌س���وڵ عه‌لی وتی‬ ‫"نەخۆش���ییەکەی تاڵەبان���ی جدییەو‬ ‫ئاسان نیە"‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌و پ���اش نه‌خۆش���که‌وتنی‬ ‫تاڵه‌بانی‪ ،‬به‌رپرس���انی ب���ااڵی پارتی‬ ‫به‌ش���ێوازی جیاواز‌و له‌س���ه‌ر ئاستی‬ ‫سه‌رۆک‌و جێگری ئه‌و پارته‌و مه‌کته‌بی‬ ‫سیاس���ییان چه‌ندین جار بۆ کۆبونه‌و‌ه‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ مه‌کته‌ب���ی سیاس���ی یه‌کێتی‬ ‫سه‌ردانی سلێمانیان کردوه‌‪ ،‬به‌جۆرێک‬ ‫ئه‌م جۆر‌ه س���ه‌ردانان ‌ه به‌ش���ێوه‌یه‌کی‬ ‫ناسروش���تی ده‌هات��� ‌ه پێش���چاو‌و‬ ‫وه‌ک ئ���ه‌وه‌ی مه‌به‌س���ت‌و نهێنیی���ه‌ک‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم دواج���ار به‌رهه‌می ئه‌م‬ ‫سه‌ردانکردن‌و به‌ته‌نگه‌وه‌هاتنه‌ی پارتی‬ ‫بۆ یه‌کێتی‪ ،‬چونه‌وه‌ی یه‌کێتی بۆ ژێر‬ ‫هه‌یمه‌نه‌ی پارتی لێسه‌وزبو‪.‬‬ ‫ی ‪2013/4/7‬‬ ‫ئه‌مه‌ش زیاتر ل���ه‌ڕۆژ ‌‬ ‫ی كاركردنی‬ ‫ده‌رکه‌وت‌و هیچ جیاوازییه‌ك ‌‬

‫س���ه‌رکردایه‌تی‌و په‌رله‌مانت���اران‌و‬ ‫سیاس���ی‌و پالنی س���تراتیژی‌ له‌نێوان‬ ‫پارتی دیموکراتی کوردستان‌و مه‌کته‌بی کادران���ی یه‌کێتی هاوت���ای الیه‌نه‌کانی‬ ‫سیاس���ی یه‌کێتیدا نه‌م���ا‪ .‬ئه‌وێ رۆژێ ئۆپۆزسیۆن‌و زۆرینه‌ی خه‌ڵک‪ ،‬باسیان‬ ‫له‌دوای کۆبونه‌وه‌ی مه‌کته‌بی سیاس���ی له‌ناڕۆش���نی پرس���ی نه‌وت‌و نادیاری‬ ‫ه���ه‌ردوالو له‌کۆنگره‌یه‌کی رۆژنامه‌وانی داهاته‌که‌ی���ان له‌م هه‌رێم���ه‌دا ده‌کرد‪،‬‬ ‫ی به‌اڵم په‌یامه‌که‌ی مه‌کته‌بی سیاسییان‬ ‫هاوبه‌شدا له‌گه‌ڵ فازڵ میرانی سكرتێر ‌‬ ‫ی سیاسیی پارتی‪ ،‬مه‌ال به‌ختیار جیاوازترب���و‪ ،‬مه‌ال به‌ختیار وتی " پارو‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی پێرار نیگه‌رانیمان هه‌بو‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌‬ ‫لێپرسراوی‌ ده‌سته‌ی‌ كارگێڕ ‌‬ ‫ێ له‌پرسی‌ نه‌وت باش تێده‌گه‌ین"‪.‬‬ ‫ی یه‌كێت���ی‪ ،‬به‌ئاش���كراو ب ‌‬ ‫سیاس���ی ‌‬ ‫پاش ئ���ه‌و کۆنگره‌ رۆژنامه‌وانییه‌ش‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رکردایه‌تی‌و جه‌ماوه‌ر ‌‬ ‫چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ی په‌یامی مه‌کته‌بی سیاس���ی به‌رپرسی ده‌سته‌ی کارگێڕی مه‌کته‌بی‬ ‫یه‌كێت��� ‌‬ ‫یه‌کێتی ئیعالنکردو‪ ،‬خۆخستن ‌ه ژێر باری سیاس���یی یه‌کێتی له‌وتارێکیدا باسی‬ ‫یه‌كێتی‌ به‌رامبه‌ر پارتی له‌سه‌رۆکایه‌تی له‌وه‌کرد‪ ،‬یان هاوپه‌یمانی پارتی یاخود‬ ‫ی هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی رێکه‌وتننام���ه‌ی‬ ‫هه‌رێم‌و په‌رله‌م���ان‪ ،‬حكومه‌ت‌و بوار ‌‬ ‫س���تراتیژی‌و رێگه‌ی س���ێیه‌م نییه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫سه‌ربازی راگه‌یاند‪.‬‬ ‫یه‌کێتی بۆ رازیکردنی جه‌ماوه‌ره‌که‌ی بڕیاردانی���ش له‌م��� ‌ه داوای کۆبونه‌وه‌ی‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی ی���ه‌ک لیس���تی‌و به‌جی���ا س���ه‌رکردایه‌تی یه‌کێتی کردبو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دابه‌زینیان ده‌ک���رد له‌هه‌ڵبژاردنه‌کاندا‪ ،‬ئه‌وه‌ی جێگای سه‌رنج ‌ه ئه‌نجامنه‌دانی‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان له‌و کۆنگر‌ه رۆژنامه‌وانیه‌دا ئ���ه‌و کۆبونه‌وه‌یه‌ی ‌ه س���ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی‬ ‫شتێکی جیاوازیان پێوتین‌و جه‌ختیان س���ه‌رکردایه‌تی یه‌کێت���ی له‌س���ه‌ر‬ ‫له‌و‌ه کرده‌و‌ه " پاش هەڵبژاردنیش هەر کۆمه‌ڵێک پ���رس دو نامه‌ی ناڕه‌زاییان‬ ‫هاوپەیمان دەبی���ن"‪ .‬ئه‌وه‌ی زیاتریش ئاراس���ته‌ی مه‌کته‌بی سیاسی کردبو‪،‬‬ ‫شکس���تی به‌هه‌ر هه‌وڵێک���ی فریودانی تۆ بڵێی جێگران‌و ده‌س���ته‌ی کارگێڕی‬ ‫جه‌ماوه‌ری یه‌کێتی هێنا له‌س���یناریۆی مه‌کته‌بی سیاس���ی داوای کۆبونه‌وه‌ی‬ ‫دابه‌زینیان به‌یه‌ک لیس���ت لێدوانه‌که‌ی س���ه‌رکردایه‌تیان کردبێ���ت‌و کۆبونه‌و‌ه‬ ‫نێچیرڤ���ان بارزانی بو که‌ به‌ئاش���کرا نه‌کرابێت! به‌اڵم له‌گه‌ڵ هاتنی مه‌سعود‬ ‫وتی‪ ،‬بڕیاری دابه‌زینی یه‌کێتی‌و پارتی بارزانی‌و به‌رپرسانی بااڵی پارتی خێرا‬ ‫به‌لیستی جیا له‌هه‌ڵبژاردنه‌کانی داهاتو مه‌کته‌بی سیاس���ی ئاماده‌ییان هه‌بوه‌و‬ ‫بوبێت ‌ه چه‌تری کۆکه‌ره‌وه‌ی یه‌کێتی‌!‬ ‫ته‌نها ته‌کتیکه‌‪.‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫ئازاری‌ به‌رد ‌ی گورچیله‌ یه‌كه‌م ئازاره‌ له‌پیاوان‌و‬ ‫له‌ژنانیش له‌دوا ‌ی ئازار ‌ی منداڵبون دێت‬ ‫ی س���ك‌و هه‌روه‌ها هه‌ندێجار دائه‌به‌زێت ‌ه‬ ‫ئازاری‌ گورچیل ‌ه ك���ه‌ له‌ئه‌نجامی‌ بون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خواره‌وه‌ی‌ س���ك بۆ نزیك س���ه‌ره‌تا ‌‬ ‫ب���ه‌رد له‌گورچیل ‌ه یان هه‌ر ش���وێنێك ‌‬ ‫تری‌ كۆئه‌ندامی‌ میزه‌ڕۆ هه‌یه‌‪ .‬به‌یه‌كێك ران���ه‌كان‪ .‬هه‌ندێجاری���ش میزه‌ك��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئازار‌ه توندو ناڕه‌حه‌ته‌كان داده‌نرێت بۆ خوێناویه‌ به‌هۆی‌ بون���ی‌ به‌رد له‌بۆر ‌‬ ‫مرۆڤ‪ .‬به‌پێی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ پزیشكێكان نێوان گورچیل���ه‌و میزه‌ڵدان‪ .‬هه‌ندێجار‬ ‫ی هه‌وكردن له‌كۆئه‌ندامی‌ میزه‌ڕۆ‬ ‫ی به‌هۆ ‌‬ ‫ب���ه‌دوه‌م ئازار داده‌نرێت له‌پاش ئازار ‌‬ ‫منداڵب���ون له‌ژناندا‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌پیاوان كه‌س���ه‌ك ‌ه هه‌س���ت به‌ئازارو سوتانه‌و‌ه‬ ‫ی میزكردن‪.‬‬ ‫به‌یه‌كه‌م ئازار داده‌نرێ���ت‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه ده‌كات له‌كات ‌‬ ‫خۆپاراستن له‌به‌ردی‌ گورچیله‌‬ ‫ی به‌رد زۆر‬ ‫ی دروستبون ‌‬ ‫هۆكاری‌ سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 20‬بۆ ‪ -1 40‬زۆر خواردن���ه‌وه‌ی‌ ش���له‌مه‌ن ‌‬ ‫رون نی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌مه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاو‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌بێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ی زۆر له‌باره‌ بۆ توشبون‪.‬‬ ‫ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫شێداربونی‌ له‌ش‪ ،‬هه‌ندێجار دروستبون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ش له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ی وشكبون ‌‬ ‫به‌ردی‌ گورچیل ‌ه چۆن دروست ده‌بێت؟ به‌رد به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ���او له‌كات ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫گورچیل ‌ه هه‌ڵده‌ستێت به‌پااڵوتنی‌ خوێن ونكردن���ی‌ بڕێك��� ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫ی له‌ش له‌خوێ‌‌و عاره‌قكردن���ه‌وه‌‪ .‬ئه‌م ‌ه جگه‌ له‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌روه‌ه���ا پاككردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زوز زو‬ ‫ی یارمه‌ت ‌‬ ‫ی خواردن���ی‌ ش���له‌مه‌ن ‌‬ ‫ی ل���ه‌ش‌و هه‌ندێ‌ مادده‌ ‌‬ ‫ی زیاد‌ه ‌‬ ‫ئاو ‌‬ ‫ی میزك���ردن ده‌دات له‌وكاتانه‌ش ده‌كرێت‬ ‫كیمیایی‌ زیانبه‌خش‌و پاش���ان فڕێدان ‌‬ ‫ی ب���ه‌رد‌ه بچوك���ه‌كان له‌گ���ه‌ڵ میزكردن‬ ‫به‌شێوه‌ی‌ میز بۆ ده‌روه‌ی‌ له‌ش له‌رێگه‌ ‌‬ ‫ی میزه‌ڕۆ‪ ،‬فڕێبدرێت‪.‬‬ ‫ی ت���ری‌ كۆئه‌ندام ‌‬ ‫به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫ی لیم���ۆ‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێجار ئه‌و مادد‌ه زیانبه‌خشان ‌ه ‪ -2‬خواردن���ه‌وه‌ی‌ ش���ه‌ربه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆده‌بن���ه‌وه‌ چه‌ند گه‌ردیله‌یه‌كی‌ بچوك چونك��� ‌ه ئه‌م خواردنه‌وه‌ی ‌ه ئه‌بێته‌ هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫دروس���ت ده‌كه‌ن كه‌ له‌رێگه‌ی‌ میزه‌و‌ه پاكردنه‌وه‌ی‌ له‌ش له‌هه‌ر پاشماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫زیانبه‌خش‪.‬‬ ‫ناچێته‌ ده‌ره‌وه‌و ده‌بن به‌به‌رد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪ -3‬دوركه‌وتن���ه‌و‌ه ل���ه‌و خواردنان��� ‌ه ‌‬ ‫ئۆكس���االتی‌ تێدای��� ‌ه وه‌ك ئ���ه‌و‬ ‫نیشانه‌كانی‌ بونی‌ به‌ردی‌ گورچیله‌‬ ‫ی س���ۆده‌یان تێدای���ه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێج���ار ئه‌و به‌ردان���ه‌ بچوكن‌و هیچ خواردنه‌وان���ه‌ ‌‬ ‫ی ش���وكواڵته‌‪ ،‬چه‌ره‌س���ات‪ ،‬ش���لیك‪.‬‬ ‫نیشانه‌یه‌كیان نیه‌و به‌رێكه‌وت هه‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫پێده‌كرێت‪ .‬ب���ه‌اڵم له‌كاتی‌ گه‌وره‌بون ‌‬ ‫ی ب���ۆ بۆری‌ نێوان دروس���تكردنی‌ به‌ردیان هه‌یه‌ پێویست ‌ه‬ ‫به‌رده‌كان‌و دابه‌زین ‌‬ ‫گورچیله‌و میزه‌ڵدان كه‌س���ه‌ك ‌ه هه‌ست ئه‌مانه‌ نه‌خۆن‪.‬‬ ‫به‌ئازارێكی‌ توند ده‌كات پاشان ئازاره‌ك ‌ه ‪ -4‬دوركه‌وتنه‌وه‌ ل���ه‌زۆر خواردنی‌ ئه‌و‬ ‫ی كافاینیان تێدای ‌ه تر‪.‬‬ ‫ی مادده‌ ‌‬ ‫له‌هه‌ندێ‌ شوێنی‌ تر باڵوده‌بێته‌وه‌ وه‌ك خواردنه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی خواردنی‌ سوێریی‌‪.‬‬ ‫ی ‪ -5‬كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی وه‌ك چاو ق���اوه‌و هه‌ندێ‌ خواردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌مالو ئه‌والی‌ كه‌لله‌كه‌و بۆ پێش���ه‌و‌ه ‌‬

‫ی ژنان‬ ‫‪‌ %10‬‬ ‫له‌پاش منداڵبون‬ ‫ی ده‌بن‬ ‫ی خه‌مۆك ‌‬ ‫توش ‌‬

‫ی‬ ‫ی دای���كان له‌هه‌فته‌كانی‌ دوا ‌‬ ‫زۆرین���ه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی هه‌ند ‌‬ ‫له‌دایكبونی‌ منداڵه‌كانیان توش ‌‬ ‫ی م���ه‌زاج ده‌بن وه‌ك‬ ‫حاڵه‌تی‌ تێكچون ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ج���ار پێچه‌وانه‌كه‌ ‌‬ ‫گری���ان‌و هه‌ن���د ‌‬ ‫ی‬ ‫پێكه‌نین‌و دڵه‌ڕاوك���ێ‌‌و چه‌ند دۆخێك ‌‬ ‫ی‬ ‫تری‌ بێهۆ‪ .‬ئه‌م نیش���انانه‌ دیارده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌پڕ ‌‬ ‫سروشتیه‌و‌ه هه‌ندێجار هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕانكاری��� ‌ه كیمیاوێكان ‌ه ك���ه‌ له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫منداڵب���ون روده‌دات‪ .‬ب���ه‌اڵم خه‌مۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫پاش منداڵبون نه‌خۆش���یه‌‪ .‬كه‌س��� ‌‬ ‫نه‌خۆش هه‌ست به‌دڵته‌نگی‌‌و بێتاقه‌تی‌‌و‬ ‫ی خ���ه‌وو خواردن‌و بایه‌خنه‌دان‬ ‫تێكچون ‌‬ ‫ی خۆی‌‌و منداڵه‌كه‌ی‌‌و هه‌ندێجار‬ ‫به‌خود ‌‬ ‫ی‬ ‫بی���ر له‌وه‌ده‌كات���ه‌و‌ه ك��� ‌ه منداڵه‌كه‌ ‌‬ ‫بكوژێ���ت‌و پێیوای���ه‌ ك ‌ه ئ���ه‌و منداڵ ‌ه‬ ‫هینی‌ ئه‌و نه‌بێ���ت‪ ،‬ته‌نانه‌ت به‌گومان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌هاوس���ه‌ره‌ك ‌هی‌‪ .‬ره‌نگ��� ‌ه ه���ۆكار ‌‬ ‫ئه‌م���ه‌ش بگه‌ڕێت���ه‌و‌ه بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵێك ئ���ه‌رك‌و ماندوبون ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫سه‌رشانی‌ دایكه‌كه‌ وه‌ك شه‌ونوخونی‌‌و‬ ‫ی كۆرپه‌له‌‪ .‬ئه‌م خه‌مۆكی ‌ه‬ ‫به‌خێوكردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی دو هه‌فت���ه‌ ‌‬ ‫زیاتر ل���ه‌دوا ‌‬ ‫ی منداڵب���ون ده‌س���تپێده‌كات‪،‬‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و ماوه‌یه‌ش روبدات‬ ‫ره‌نگه‌ له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���اڵی‌ یه‌كه‌م���ی‌ ته‌مه‌ن ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫منداڵ‪ .‬به‌پێ���ی‌ توێژینه‌وه‌كانیش ‪%10‬‬

‫ی‬ ‫ی ژن���ان له‌پ���اش منداڵبون توش��� ‌‬ ‫‌‬ ‫خه‌مۆكی‌ ده‌ب���ن‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌م رێژه‌ی ‌ه‬ ‫ل���ه‌و دایكان���ه‌دا به‌رزده‌بێته‌وه‌ بۆ ‪%40‬‬ ‫ئه‌گه‌رهاتو ته‌مه‌نی���ان كه‌متربێت واتا‬ ‫گه‌ربێت‌و دایكه‌كان خوار هه‌ژده‌س���اڵ‬ ‫ب���ن ئه‌و‌ه ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ له‌هه‌ر ده‌ ژنێك‬ ‫ی‬ ‫ی ببن‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫چواریان توش���ی‌ خه‌مۆك ‌‬ ‫ی به‌ریتانیا‬ ‫خزمه‌تگوزاریه‌ پزیش���كێكان ‌‬ ‫هه‌رچه‌ن���د‌ه ئ���ه‌م رێژه‌ی��� ‌ه زۆره‌ به‌اڵم‬ ‫دایكان زۆر جار بێده‌نگی‌ هه‌ڵئه‌بژێرن‌و‬ ‫ی تر باس ناكه‌ن‌و‬ ‫كێشه‌كانیان بۆ كه‌س ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پسپۆڕانی‌ بوار ‌‬ ‫هه‌وڵناده‌ن سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رونی‌ بكه‌ن‪ .‬بۆیه‌ شاره‌زایانی‌ ده‌رون ‌‬ ‫ی به‌ریتانیا پێداگیری‌ له‌سه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫واڵت ‌‬ ‫ده‌كه‌ن ك ‌ه ئه‌م نه‌خۆش���یه‌ پێویس���ت ‌ه‬ ‫ی پزیشك بكات بۆ‬ ‫ی توشبو سه‌ردان ‌‬ ‫كه‌س ‌‬ ‫ی چاره‌سه‌ر‪ .‬چونك ‌ه گه‌ربێت‌و‬ ‫وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه‬ ‫زو چاره‌سه‌ر وه‌رنه‌گرێت ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫زیان به‌خ���ۆی‌‌و كۆرپه‌له‌ش بگه‌یه‌نێت‌و‬ ‫ی‬ ‫دوریش نی���ه‌ ببێته‌ ه���ۆی‌ له‌ناوبردن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ردوكی���ان‪ .‬هه‌روه‌ها ئ���ه‌و دایكانه‌ ‌‬ ‫ی خۆیان ده‌ده‌ن به‌منداڵه‌كانیان‬ ‫ش���یر ‌‬ ‫گه‌ر هاتو ئه‌و چاره‌سه‌ره‌یان به‌كارهێنا‬ ‫پێویسته‌ پزیش���كی‌ لێئاگاداربكرێته‌و‌ه‬ ‫ب���ۆ دڵنیاب���ون له‌زیاننه‌گه‌یان���دن‬ ‫به‌كۆرپه‌له‌كه‌‪.‬‬

‫ی خواردنی‌ پرۆتین‌و‬ ‫‪ -6‬كه‌مكردن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫گۆشت‌و هێلكه‌‪.‬‬

‫‪ -7‬خواردنی‌ میوه‌و سه‌وزه‌ گه‌اڵداره‌كان‬ ‫چونكه‌ ده‌وڵه‌مه‌ندن به‌ئاو‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫ی‬ ‫‪ -8‬كه‌مكردنه‌و‌هی‌ كێش‌و وه‌رزشكردن ‌‬ ‫هێواش‪.‬‬

‫ئه‌و نه‌خۆشییه‌ی‌ هۆكاری یه‌كه‌مه‌ بۆ خۆكوشتن‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه له‌‪‌ %4‬‬ ‫ئه‌و نه‌خۆش���یی ‌ه ده‌رونیه‌ ‌‬ ‫خه‌ڵك توشی‌ ده‌بێت‌و هۆكاری‌ یه‌كه‌م ‌ه‬ ‫بۆ خۆكوشتن‪.‬‬ ‫سه‌رچاو‌ه پزیش���كێكان رایانگه‌یاندو‌ه‬ ‫جۆرێك له‌نه‌خۆش���ییه‌ ده‌رونێكان ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی دوجه‌مسه‌ر ‌‬ ‫ناس���راوه‌ به‌نه‌خۆش��� ‌‬ ‫سااڵن ‌ه ملیۆنان كه‌س به‌هۆیه‌و‌ه خۆیان‬ ‫ی هه‌ردو‬ ‫ده‌كوژن‪ .‬ئه‌م نه‌خۆشی ‌ه ك ‌ه توش ‌‬ ‫ره‌گ���ه‌ز ده‌بێت به‌یه‌كێك له‌نه‌خۆش���ی ‌ه‬ ‫قورس���ه‌ ده‌رونیی���ه‌كان داده‌نرێ���ت‌و‬ ‫ی نه‌خۆشیه‌ك ‌ه‬ ‫ره‌نگ ‌ه ماوه‌ی‌ دیاریكردن ‌‬ ‫ی بوێت‪ .‬نه‌خۆش���ییه‌ك ‌ه‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫كاتێك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بریتی ‌ه له‌تێكچونی‌ مه‌زاج به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئاس���ایی‌‪.‬‬ ‫ی له‌كه‌س���ان ‌‬ ‫ناسروش���ت ‌‬ ‫نیش���انه‌كانی‌ نه‌خۆش���ییه‌كه‌ دو جۆر‌ه‬ ‫هه‌ربۆی ‌ه پێیده‌وترێت دوجه‌مس���ه‌ری‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫جۆرێكیان كه‌سه‌كه‌ خه‌مۆكه‌و نیشانه‌ ‌‬ ‫ی لێده‌رده‌كه‌وێت وه‌ك بێتاقه‌تی‌‌و‬ ‫خه‌مۆك ‌‬ ‫ی ش���ه‌ڕ له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌كات‌و‬ ‫ی نیشانه‌كان ‌‬ ‫ی پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی چه‌ندین نیش���انه‌ی‌ تر‪ ،‬یان كه‌س���ه‌ك ‌ه نیش���انه‌كان ‌‬ ‫كه‌مبایه‌خ���دان به‌خ���ۆی‌‌و كاره‌كان��� ‌‬ ‫ی خ���واردن‌و خه‌وو توشی‌ جه‌مسه‌ری‌ دوه‌میان ده‌بێت ك ‌ه خه‌مۆكیه‌‪ ،‬كه‌سه‌ك ‌ه فره‌جوڵه‌ ده‌بێت‌و جلێك له‌ب���ه‌رده‌كات ك ‌ه له‌روی‌ ره‌نگ‌و‬ ‫رۆژان���ه‌ی‌‌و تێكچون ‌‬ ‫ی زۆر ده‌كات‌و ستایڵ ته‌مه‌نه‌وه‌ له‌گه‌ڵیدا نه‌گونجێت‪.‬‬ ‫ی زۆرو قس ‌ه ‌‬ ‫ی توشبو ده‌نگ ‌ه ده‌نگ ‌‬ ‫حه‌زك���ردن به‌ته‌نهای���ی‌‌و كه‌می‌ جوڵه‌و بریتیه‌ له‌ش���ادیبون واتا كه‌س ‌‬

‫بۆ خانمان‪ :‬هه‌رگیز ئه‌و ئارایشتان ‌ه‬ ‫به‌كارمه‌هێن ‌ه كه‌ بۆ تاقیكردنه‌و‌ه دانراوه‌‬ ‫ی تاقیكردنه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌وان ‌ه‬ ‫ی مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی جوانكاری‌ له‌واڵت ‌‬ ‫شاره‌زایانی‌ بوار ‌‬ ‫ئه‌مه‌ری���كا ئاماژه‌ی���ان به‌چه‌ند خاڵێك رۆژان���ه‌ ده‌یان ك���ه‌س به‌كاریده‌هێنن‌و‬ ‫ی‬ ‫ك���ردو‌ه ك���ه‌ ده‌بێ���ت ره‌چ���او بكرێ دور نی���ه‌ ببێت���ه‌ هۆی‌ گواس���تنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی چاوه‌كان له‌كه‌س���ێكه‌و‌ه بۆ‬ ‫ی نه‌خۆش��� ‌‬ ‫ب���ۆ پارێ���زگاری‌ له‌چاوو پێس���ته‌كان ‌‬ ‫ی ئ���ه‌وی‌ تر‪ .‬ئه‌مه‌ جگ ‌ه ل���ه‌وه‌ی‌ ك ‌ه زۆر‬ ‫ی به‌تایبه‌ت���ی‌ له‌كات��� ‌‬ ‫ده‌وروب���ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جوانكاریی‌‪ .‬پێویس���ت ‌ه هه‌ركه‌س���ه‌و كه‌ره‌س���ته‌ ‌‬ ‫ی كه‌ره‌س���ته‌ ‌‬ ‫به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌تا باسیان له‌وه‌كردو‌ه كه‌ ده‌بێت ئارایشتی‌ خۆی‌ به‌كاربهێنێت به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی چاو وه‌ك‬ ‫ی ه���ه‌ر ئارایش���تێك بۆ كه‌ره‌س���ته‌كانی‌ جوانكاری ‌‬ ‫پێش ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ده‌م‌و چاو‪.‬‬ ‫چاوه‌كان بكرێت ده‌سته‌كان بشۆردرێت‪ ،‬قه‌ڵه‌م‌و رمێل‌و ئیس���فه‌نج ‌‬ ‫پاشان نابێت هیچ خۆڵێك یان تۆزێك ش���اره‌زایان ئه‌وه‌ش���یان رونكردۆته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی جوانكاری��� ‌‬ ‫به‌ر ئه‌و ئارایش���تانه‌ بكه‌وێت‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌بێ���ت كه‌ره‌س���ته‌ ‌‬ ‫ی سارد دابنرێت نه‌ك له‌جانتاو‬ ‫هه‌ركاتێ���ك هه‌وكردن له‌چاوه‌كان هه‌بو له‌شوێن ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هۆی‌ هه‌ر نه‌خۆشییه‌كه‌وه‌ ده‌بێت هیچ ئۆتۆمبێل چونك ‌ه ئه‌و مادد‌ه حافیزانه‌ ‌‬ ‫ئارایشتێك بۆ چاوه‌كان نه‌كرێت تاوه‌كو ك��� ‌ه تێیدای���ه‌ له‌ناوده‌چ���ن‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و هه‌وكردن��� ‌ه نامێنێت‪ ،‬گ���ه‌ر هاتو كه‌ره‌س���ته‌ی‌ شوێنێك بۆ ش���وێنێك ‌‬ ‫ئارایشتێكیش له‌و كاته‌دا بكرێت ده‌بێت ت���ر به‌كارنه‌هێنرێت‪ ،‬ب���ۆ نمونه‌ نابێت‬ ‫ی لێوه‌كان بۆ چاو به‌كاربهێنرێت‬ ‫ی قه‌ڵه‌م ‌‬ ‫ئه‌و كه‌ره‌س���تانه‌ له‌ناوببرێت‌و جارێك ‌‬ ‫ی چاو‬ ‫ی ی���ان س���ه‌ركۆڵمه‌كان بۆ پش���ت ‌‬ ‫ت���ر به‌كارنه‌هێنرێت پ���اش چاكبون ‌‬ ‫چاوه‌كه‌‪ .‬خاڵێكی‌ تر ك ‌ه گرنگ ‌ه خانمان چونك ‌ه ئه‌و كه‌ره‌سته‌ی ‌ه بۆ ئه‌و شوێن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌تمه‌ند ‌‬ ‫بیزان���ن ئه‌وه‌ی���ه‌ كه‌ ئه‌و كه‌ره‌س���تان ‌ه دروس���تكراوه‌و ره‌چاو ‌‬ ‫به‌كارنه‌هێنن ك ‌ه له‌دوكانه‌كان دانراو‌ه بۆ شوێنه‌كه‌ كراوه‌‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪xwenden.awene@gmail.com‬‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫ته‌خته سپی‬

‫‌‪ 15‬ملیۆن دینار بۆ ڤێستیڤاڵ ‌ی وه‌رزش ‌ی خوێندنگاكان ‌ی‬ ‫سلێمانی‌ خه‌رجكراوه‌و ته‌نها کچان به‌شداریان پێده‌کرێت‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬

‫هه‌ژار كه‌ریم ڕه‌سوڵ‪ ،‬سه‌رپه‌رشتیاری‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ وه‌رزش���ی‌ ڕایگه‌یان���د به‌شداری هه‌ندێک خوێندکار ل ‌ه فیستیڤاڵی سااڵنه‌ی خوێندنگه‌کانیاندا‬ ‫ئامانجیان پێگه‌یاندن‌و به‌رجه‌سته‌كردنی‌‬ ‫الیه‌ن���ی‌ په‌روه‌رده‌ی���ی وه‌رزش���ه‌ بێت به‌به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ س���ااڵنی‌ ڕابردو خه‌رجكردن���ی‌ بڕێك���ی‌ زۆر پ���اره‌ بۆ‬ ‫له‌خوێندنگاكان‌و ئاماده‌كردنی‌ فێرخوازه‌ كوڕانیش به‌ش���دارییان كردوه‌و پالنیان جلوبه‌رگی‌ به‌شداربوه‌كانی‌ ڕێ ڕۆشتن‬ ‫بۆ یانه‌و هه‌ڵبژارده‌كان‌و س���ودوه‌رگرتن هه‌ی ‌ه كه‌ س���اڵی‌ داهاتوش ته‌نها كوڕان به‌كاره‌سات داده‌نێت"‪.‬‬ ‫كاروان ڕه‌ئ���وف باس���ی‌ له‌وه‌ك���رد‬ ‫له‌تواناكانی���ان‪ .‬به‌ب���ڕوای‌ زان���ا قادر‪ ،‬به‌شداربن‪.‬‬ ‫ه���ه‌ژار كه‌ری���م‪ ،‬سه‌رپه‌رش���تیاری‌ كه‌ ئه‌مس���اڵ هی���چ ب���ڕه‌ پاره‌یه‌كی‌‬ ‫ڕۆژنامه‌نوسی‌ وه‌رزشی‌ ئه‌م ڤیستیڤااڵنه‌‬ ‫جگه‌ له‌ده‌رخس���تنی‌ ئه‌و توانا زۆره‌ی‌ وه‌رزش���ی‌ له‌گه‌ڵ‌ ئ���ه‌وه‌ نییه‌ كه‌ ته‌نها وه‌رنه‌گرتوه‌ بۆ دابینكردنی‌ پێداویستییه‌‬ ‫ك���ه‌ له‌خوێندنگاكاندا هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌بێت كچان به‌ش���داربن‪ ،‬به‌مافی‌ كوڕانیش���ی‌ وه‌رزشییه‌كان‪ ،‬باسی‌ له‌وه‌كرد خوێندنگا‬ ‫هۆیه‌ك���ی‌ یارمه‌تیده‌ربێت ت���ا گه‌نجان ده‌زانێ���ت‪ ،‬ئام���اژه‌ی‌ بۆ ئه‌وه‌ش���كرد هه‌یه‌ تۆپی‌ باسكه‌ی قه‌رزكردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خۆی���ان بدۆزنه‌وه‌و په‌یوه‌ن���دی‌ بكه‌ن كه‌ ڕێ ڕۆش���تنه‌كان چێژو خۆشییه‌ك بۆ دابینكردنی‌ جلوبه‌رگی‌ ڤیستیڤاڵێكی‌‬ ‫به‌ده‌زگا وه‌رزش���ییه‌كانه‌وه‌و له‌داهاتودا ده‌به‌خش���ێت به‌ئاماده‌ب���وان‌و له‌الیه‌نی‌ یه‌ك ڕۆژه‌ ‪900000‬ی‌ خه‌رجكردوه‌ دواتر‬ ‫ببنه‌ یاریزان‌و ڕه‌مزێك‌و ده‌س���كه‌وتێكی‌ په‌روه‌رده‌ییه‌وه‌ پێش���بڕكێ‌ دروس���ت له‌لۆكه‌ری‌ خوێندنگا هه‌ڵیگرتوه‌‪.‬‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاری‌ یه‌ك���ه‌ی‌ چاالك���ی‌‬ ‫ده‌كات له‌نێوان خوێندنگاكاندا"‪.‬‬ ‫گه‌وره‌ بۆ میلل ‌هت‌و نیشتمانه‌كه‌یان‪.‬‬ ‫كاروان ڕه‌ئ���وف ك���ه‌ مامۆس���تای‌ وه‌رزشی‌‌و دیده‌وانی‌ سلێمانی‌ ڕونیكرده‌وه‌‬ ‫ئاڤ���ان عی���زه‌ت‪ ،‬سه‌رپه‌رش���تیاری‌‬ ‫یه‌ك���ه‌ی‌ چاالكی‌ وه‌رزش���ی‌‌و دیده‌وانی‌ وان���ه‌ی‌ وه‌رزش���ه‌ بۆچون���ی‌ وای���ه‌" كه‌ هیچ مامۆستایه‌كیان ناچارنه‌كردوه‌‬ ‫س���لێمانی‌ ده‌ڵێت"یه‌كێكه‌ له‌الیه‌نه‌كانی‌ هیچ هونه‌رێ���ك له‌ڕێ‌و ڕۆش���تنه‌كاندا ت���ا بڕێك���ی‌ زۆر پ���اره‌ خه‌رجب���كات‬ ‫وه‌رزش كه‌ جاران به‌شێوه‌ی‌ سه‌ربازی‌ نیی���ه‌و هی���چ پێوه‌رێكی���ش نیی���ه‌ بۆ "مامۆس���تایان خۆیان ئ���ه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫بو ئێستا به‌شێوه‌ی‌ كه‌رنه‌ڤاڵه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش هه‌ڵبژاردنیان‌و ده‌ڵێ���ت "ئه‌وه‌ی‌ بااڵی‌ هه‌ندێكی���ان به‌پشتبه‌س���تن به‌پاره‌ی‌‬ ‫بۆ جوانكردنی فیستیڤاڵه‌كه‌یه‌" وتیشی‌ به‌رزبێت‌و جه‌س���ته‌یه‌كی‌ جوانی‌ هه‌یه‌ فرۆش���گاكانیان ئ���ه‌و پێداویس���تییانه‌‬ ‫"گ���ه‌ر ئه‌و ڕێ���و ڕۆش���تنه‌ نه‌بێت ئه‌وا هه‌ڵیده‌بژێرن"ئه‌و ڕێ‌و ڕۆشتنه‌ به‌كلتوری‌ دابین ده‌كه‌ن چونكه‌ توانای‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫ناكرێت ن���اوی‌ بنێین كه‌رنه‌ڤاڵ‪ ،‬به‌ڵكو به‌عس���ی‌ داده‌نێت كه‌ تائێستاش ماوه‌‪ ،‬نییه‌ پ���اره‌ی‌ هه‌مو خوێندنگاكان دابین‬ ‫وه‌ك خولێكی‌ گۆڕه‌پان‌و مه‌یدان ده‌بێت‌و وتیش���ی‌"بینینی‌ ئ���ه‌و دیمه‌نانه‌ "یوم بكه‌ین‪.‬‬ ‫كاروان ڕه‌ئوف‪ ،‬مامۆستایی‌ وه‌رزش‬ ‫المحافچه‌"م بیرده‌خاته‌وه‌‪.‬‬ ‫وه‌ خه‌ڵكێكی‌ كه‌میش ئاماده‌ ده‌بن"‪.‬‬ ‫زانا قادری‌ ڕۆژنامه‌نوس بۆچونی‌ وایه‌" باس���ی‌ له‌وه‌كرد كه‌ فێرخوازی‌ بینیوه‌‬ ‫ی یاریگایه‌كی‌‬ ‫ئاڤان عیزه‌ت نه‌بون��� ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی كه‌ ئه‌و ڕێ‌ ڕۆش���تنانه‌ له‌ڕوی‌ زانستییه‌وه‌ ته‌مه‌ن���ی‌ گه‌وره‌ترب���وه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌‬ ‫جێگه‌ی‌ ئه‌و ڕێژه‌ زۆره‌ی‌ خوێندنگاكانی‌ هی���چ بنه‌مایه‌ك���ی‌ وه‌رزش���ییان نییه‌و ده‌ستنیش���ان كراوه‌‪ ،‬به‌شداری‌ كردوه‌و‬ ‫تێ���دا ببێته‌وه‌"ك���ه‌ له‌ناو س���لێمانیدا له‌هیچ ش���وێنێكی‌ وه‌رزش���دا جێگه‌ی‌ س���ه‌ركه‌وتوبوه‌ له‌پێش���بڕكێكه‌دا ك���ه‌‬ ‫قۆناغ���ی‌ ‪ 6-1‬بنه‌ڕه‌ت���ی‌ ‪ ،130‬قۆناغی‌ نابێته‌وه‌‪ ،‬هیچ خزمه‌ت به‌وه‌رزش ناكات‌و ئه‌م���ه‌ش كاریگ���ه‌ری‌ خراپی‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫‪ 9-7‬نزیك���ه‌ی‌ ‪ 60‬خوێندن���گا هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌پرسێت گه‌ر وه‌رزشه‌‪ ،‬بۆچی‌ كوڕان‌و ده‌رون���ی‌ مامۆس���تاو فێرخوازه‌كان���ی‌‬ ‫جگ���ه‌ له‌ئاماده‌ییه‌كان"به‌ه���ۆكاری‌ كچان به‌ش���داری‌ ناكه‌ن‌و ته‌نها كچانه‌‪ ،‬ترده‌بێ���ت‪ ،‬دواتر لێپێچین���ه‌وه‌ كراوه‌‪،‬‬ ‫به‌شدارینه‌كردنی‌ كوڕان داده‌نێت‌و ئه‌وه‌ گه‌ر وه‌رزش نییه‌ هه‌ر بنه‌مایه‌كی‌ تری‌ به‌اڵم ڕۆتین بوه‌"‪.‬‬ ‫له‌وباره‌ی���ه‌وه‌ ئاڤان عی���زه‌ت ده‌ڵێت‬ ‫ڕه‌تده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ نمایش���كردنی‌ كچان هه‌یه‌ با وه‌اڵم بده‌ن���ه‌وه‌؟ جگه‌ له‌وه‌ی‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌رشیف‬ ‫له‌س���ه‌ر په‌ڕه‌ی‌"پش���كنین" كشوفاتی‌‬ ‫زانیاری‌ زۆرو راس���ت هه‌ی���ه‌ له‌باره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫فێرخ���وازه‌ به‌ش���داربوه‌كان‪ ،‬ك���ه‌س‬ ‫ناتوانێ���ت (غ���ه‌ش) ب���كات ه���ه‌ر‬ ‫مامۆس���تایه‌كیش س���كااڵی‌ كردبێ���ت‬ ‫وه‌رگیراوه‌و س���زای‌ چه‌ن���د به‌ڕێوبه‌رو‬ ‫مامۆس���تا دراوه‌ له‌ساڵی‌ ڕابردودا‪ ،‬زانا‬ ‫قادر به‌پێویس���تی‌ ده‌زانێت یارییه‌كان‬ ‫به‌پێی‌ ته‌مه‌ن بكرێت‌و لیستێك دابنرێت‬ ‫ك���ه‌ زۆرتری���ن زانیاری‌ له‌س���ه‌ربێت تا‬ ‫فێڵ نه‌كرێت‪ ،‬گه‌ر مامۆس���تایه‌ك فێڵ‬ ‫بكات ئه‌وا فێڵی‌ له‌بیروباوه‌ڕو ڕه‌وشت‌و‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ خۆی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫ب���ڕی‌"‪ "15270000‬پان���زه‌ ملی���ۆن‌و‬ ‫دوسه‌دو حه‌فتا هه‌زار دینار ته‌رخانكراوه‌‬ ‫بۆ ڤیستیڤاڵی‌ وه‌رزشی‌ قوتابخانه‌كانی‌‬ ‫ناو شاری‌ سلێمانی‌‌و عه‌ربه‌ت‌و بازیان‪،‬‬ ‫زان���ا قادر ئ���ه‌وه‌ به‌بڕێك���ی‌ زۆر كه‌م‬ ‫داده‌نێت ده‌ڵێت "گه‌ر ده‌یان‌و س���ه‌دان‬ ‫ملیۆن دینار بۆ بواری‌ وه‌رزش���ی‌ خه‌رج‬ ‫بكرێ���ت كاریگ���ه‌ری‌ خ���ۆی‌ ده‌بێ���ت‪،‬‬ ‫پێویسته‌ حكومه‌ت ئاوڕی‌ جدی‌ بداته‌وه‌‬ ‫له‌ ڤیس���تیڤاڵه‌كان‌و گۆڕه‌پان‌و مه‌یدان‌و‬ ‫یاریی���ه‌ جۆربه‌ج���ۆره‌كان‌و خزمه‌ت���ی‌‬ ‫زیاتری‌ وه‌رزش بكات له‌خوێندنگاكاندا‪.‬‬ ‫ئه‌و ڕۆژنامه‌نوسه‌ به‌پێویستی‌ ده‌زانێت‬ ‫پێش���تر كۆبونه‌وه‌و كۆنفرانس بكرێت‌و‬ ‫بڕیارب���ده‌ن چ ش���ێوازێكی‌ زانس���تی‌‌و‬ ‫جیهان���ی‌ به‌كاربهێنین‌و چ���ۆن بواری‌‬ ‫وه‌رزش���ی‌ به‌ره‌وپێ���ش ب���ه‌رن ن���ه‌ك‬ ‫بیربكه‌ینه‌وه‌ چۆن نمایش بكه‌ن‪.‬‬

‫پێویسته‌ حكومه‌ت‬ ‫ئاوڕی‌ جدی‌‬ ‫بداته‌وه‌ له‌‬ ‫ڤیستیڤاڵه‌كان‌و‬ ‫گۆڕه‌پان‌و‬ ‫مه‌یدان‌و یارییه‌‬ ‫جۆربه‌جۆره‌كان‌و‬ ‫خزمه‌تی‌ زیاتری‌‬ ‫وه‌رزش بكات‬ ‫له‌خوێندنگاكاندا‬

‫هه‌ندێک له‌‌وانه‌كان خه‌یاڵین الی فێرخوازان‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫هۆو كه‌ره‌سته‌ی هاوچه‌رخی‬ ‫فێركاری‌و تاقیگه‌كان‌و كتێبخانه‌كان‌و‬ ‫مه‌یدانی چاالكییه‌ هونه‌ری‌و‬ ‫وه‌رزشییه‌كان‌و ژوری تایبه‌ت‬ ‫به‌وانه‌كان رۆڵێكی كاریگه‌ری هه‌یه‌‬ ‫له‌سه‌ر فێرخواز به‌تایبه‌ت دوای‬ ‫ئه‌و گۆڕانكارییه‌ خێرایانه‌ی كه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگادا رویانداوه‌‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫هۆی وروژاندنی زیاتر له‌هه‌ستێكی‬ ‫فێرخوازو له‌بیرنه‌چونه‌وه‌ی بابه‌ته‌كه‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی بێزاری‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌بڕوای شاره‌زایانی بواری په‌روه‌رده‌‬ ‫له‌خوێندنگاكانی كوردستاندا ئه‌و‬ ‫هۆیانه‌ له‌ئاستی پێویستدا نین یان‬ ‫هه‌ندێ‌ خوێندنگا هیچ هۆیه‌كی‬ ‫فێركارییان نییه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی س���ودو كاریگه‌رییه‌كانی ئه‌و‬ ‫هۆیانه‌‪ ،‬كانی یاس���ین‪ ،‬كه‌ مامۆستای‬ ‫وان���ه‌ی زینده‌وه‌رزانیی���ه‌ پێیوای���ه‌‬ ‫"هۆیه‌كانی فێركاری ده‌بێته‌ بنه‌مایه‌كی‬ ‫سه‌ره‌كی بۆ بیرنه‌چونه‌وه‌ی بابه‌ته‌كه‌‪،‬‬ ‫بۆی���ه‌ له‌نه‌بونی كه‌ره‌س���ته‌كان وانه‌كه‌‬ ‫ده‌بێت���ه‌ وانه‌یه‌كی خه‌یاڵی " له‌كاتێكدا‬ ‫هه‌مو بابه‌ته‌كانی زینده‌وه‌رزانی بابه‌تی‬ ‫زیندون" كه‌ كاریگه‌رییه‌كه‌ی له‌قۆناغی‬ ‫داهاتودا ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ئاری ئه‌حمه‌د‪ ،‬به‌ڕێوبه‌ری ئاماده‌یی‬ ‫ئه‌ڵاڵیی به‌كارهێنانی هۆیه‌كانی فێركاری‬ ‫ب���ۆ گه‌یاندنی وانه‌كان���ه‌ به‌پراكتیكی‌و‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی بێزاری‌و دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌و‬

‫هه‌رجاره‌و که‌سێک ده‌ینوسێت‬

‫بۆچ ‌ی مامۆستایان‬ ‫سزا ده‌ده‌ن؟‬ ‫‌‬

‫سااڵنه‌ ڤێستیڤاڵی‌ وه‌رزشی‌‬ ‫خوێندنگاكان ئه‌نجام ده‌درێت‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ ده‌رخستنی‌ توانای‌‬ ‫فێرخوازه‌كان‌و سودوه‌رگرتن لێیان‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌ئه‌نجامدانی‌ كێبڕكێی‌ چه‌ند‬ ‫یارییه‌ك له‌نێوان خوێندنگاكاندا‬ ‫هاوكات ڤێستیڤاڵه‌كه‌ به‌ڕێ‌‌و‬ ‫ڕۆشتنی‌ خوێندنگا به‌شداربوه‌كان‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬به‌بڕوای‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاری‌ یه‌كه‌ی‌ چاالكی‌‬ ‫وه‌رزشی‌‌و دیده‌وانی‌ ڕێ‌ ڕۆشتنه‌كان‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌الیه‌نه‌كانی‌ وه‌رزش‬ ‫له‌پێناوی‌ جوانكردنی‌ فیستیڤاڵه‌كه‌دا‪،‬‬ ‫ڕۆژنامه‌نوسێكی‌ وه‌رزشیش پێیوایه‌‬ ‫ئه‌و ڕێ ڕۆشتنانه‌ هیچ بنه‌مایه‌كی‌‬ ‫زانستی‌‌و وه‌رزشییان نییه‌‪.‬‬

‫شێوه‌ ته‌قلیدییه‌ ته‌لقینییه‌ی مامۆستاو‬ ‫تێكش���كاندنی پیرۆزیی (قودسیه‌ت)ی‌‬ ‫پۆله‌كانه‌‪.‬‬ ‫وتیش���ی‪ :‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی هۆیه‌كان���ی‬ ‫فێركاری له‌به‌رده‌ست نین بۆیه‌ ده‌بێت‬ ‫مامۆستا ببێت به‌و كائینه‌ ئیلهامبه‌خشه‌و‬ ‫خۆی هه‌وڵی به‌دیل بدات بۆ دابینكردنی‌و‬ ‫گه‌یاندنی مه‌به‌ستی وانه‌كه‌‪.‬‬ ‫كانی یاس���ین ك���ه‌ له‌خوێندنگاكه‌یدا‬ ‫تاقیگه‌ نییه‌ باسی له‌وه‌ كرد كه‌ به‌پێی‬ ‫توانای خۆی له‌خوێندنگاكانی تره‌وه‌ بۆ‬ ‫ماوه‌یه‌كی كاتی هه‌ندێ‌ هۆی فێركاری‬ ‫هێناوه‌ تا فێرخوازه‌كانی ئاسان‌و باشتر‬ ‫تێبگه‌ن‪ ،‬ئه‌و نیگه‌رانه‌ له‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیاران‌و ده‌ڵێ���ت " ناكرێت‬ ‫له‌خوێندنگایه‌ك���ی‬ ‫مامۆس���تایه‌ك‬ ‫نمونه‌یی ك���ه‌ كاتی وانه‌كان���ی زۆره‌و‬ ‫هۆی فێركاری‌و پێداویس���تییه‌كانی بۆ‬ ‫فه‌راه���ه‌م كراوه‌‪ ،‬وه‌ك مامۆس���تایه‌كی‬ ‫خوێندنگا ئاساییه‌كان ره‌فتاری له‌گه‌ڵدا‬ ‫بكرێت كه‌ هیچ هۆیه‌ك���ی فێركاری بۆ‬ ‫دابین نه‌كراوه‌‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش ده‌بێته‌ هۆی‬ ‫روخاندنی ده‌رونی مامۆستا"‪.‬‬ ‫"هه‌رچه‌نده‌ ژورمان زۆره‌ به‌اڵم هیچ‬ ‫پێویس���تییه‌كی تێدا نیی���ه‌ نه‌ك هه‌ر‬ ‫تاقیگه‌ ته‌نان���ه‌ت ژوری كۆمپیته‌رمان‬ ‫نییه‌" ئه‌مه‌ وته‌ی په‌رۆش به‌رهه‌مه‌ كه‌‬ ‫فێرخوازی پۆل���ی حه‌وته‌می بنه‌ڕه‌تییه‌‬ ‫زۆر بێزاره‌ كه‌ به‌رده‌وام له‌یه‌ك شوێندا‬ ‫وانه‌كان ده‌خوێنن‌و ده‌ڵێت "حه‌زده‌كه‌م‬ ‫بابه‌ت���ه‌كان به‌عه‌مه‌لی بخوێنین چونكه‌‬ ‫باشتر تێده‌گه‌ین وانه‌كه‌ خۆشتر ده‌بێت‬ ‫به‌تایب���ه‌ت هه‌ن���دێ‌ وانه‌ زۆر وش���كه‌‬

‫كاتێك گو ‌‬ ‫ێ‬ ‫له‌به‌رپرسانی‬ ‫په‌روه‌رده‌ ده‌گرین‬ ‫واهه‌ستده‌كه‌ین‬ ‫ئێمه‌ له‌سه‌ر مانگ‬ ‫وانه‌ ده‌خوێنین‬ ‫هی���چ تێناگه‌ی���ن‌و ش���ێوازی وتنه‌وه‌ی‬ ‫مامۆستاكه‌ش بێزارمان ده‌كات"‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ ئ���ه‌وه‌ی له‌به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی مه‌ڵبه‌ندی س���لێمانی هیچ‬ ‫ئامارێك نییه‌ بۆ ئه‌وه‌ی كه‌ ئاش���كرای‬ ‫ب���كات چه‌ند خوێندن���گا ژوری تایبه‌ت‬ ‫به‌وانه‌كان‌و تاقیگه‌و كتێبخانه‌و مه‌یدانی‬ ‫چاالكیی���ه‌ هونه‌ری‌و وه‌رزش���ییه‌كان‌و‬

‫كه‌ره‌س���ته‌ی هاوچه‌رخ���ی فێركارییان‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ڕێوب���ه‌ری په‌روه‌رده‌ی‬ ‫مه‌ڵبه‌ن���دی س���لێمانی‪ ،‬كه‌م���ال نوری‬ ‫رایگه‌یاند "ه���ه‌ر خوێندنگایه‌ك داوای‬ ‫كردبێت بۆمان دابینكردوه‌ گه‌ر ئێمه‌ش‬ ‫نه‌مانكردبێت ئه‌وا له‌پاره‌ی فرۆش���گای‬ ‫خوێندنگاكان كه‌ ‪ %10‬بۆ هۆی فێركارییه‌‬ ‫دابینكراوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها باس���ی له‌وه‌ كرد‬ ‫كه‌ له‌هه‌فته‌ی رابردو ‪ 250‬كۆمپیته‌ریان‬ ‫كڕی���وه‌ بۆ ئ���ه‌و خوێندنگایان���ه‌ی كه‌‬ ‫هۆڵیان هه‌ی���ه‌و پێویس���تیان پێیه‌تی‬ ‫به‌تایبه‌ت ئاماده‌ییه‌كان‪.‬‬ ‫كه‌م���ال نوری‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌ش���كرد"‬ ‫قوتابخان���ه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌كانی���ش به‌پێی‬ ‫پێویس���ت سه‌رپه‌رش���تیاری تایبه‌تیان‬ ‫هه‌یه‌ ده‌گه‌ڕێت تا ئه‌و خوێندنگایانه‌ی‬ ‫زۆر پێویس���تیانه‌ بۆی���ان دابین بكه‌ن‪،‬‬ ‫خوێندن���گا هه‌یه‌ دو داتاش���ۆیان هه‌یه‌‬ ‫بۆیه‌ گ���ه‌ر داوایانكردبێت‌و پاره‌ هه‌بێت‬ ‫بۆمان دابینكردون"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی بونی پالنێك بۆ دابینكردنی‬ ‫هۆیه‌كان���ی فێ���ركاری‪ ،‬به‌ڕێوب���ه‌ری‬ ‫په‌روه‌رده‌ی مه‌ڵبه‌ندی س���لێمانی وتی"‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تادا داوا له‌به‌شه‌كان ده‌كه‌ین‬ ‫به‌ڕاپۆرت پێداویستییه‌كانیان بنوسن‪،‬‬ ‫كاتێ���ك خه‌ماڵندن���ی بودج���ه‌ دێت���ه‌‬ ‫پێشه‌وه‌ ئه‌و پێداویستیانه‌ به‌هۆیه‌كانی‬ ‫فێركاریش���ه‌وه‌ ده‌یخه‌ین���ه‌ بودج���ه‌ی‬ ‫س���اڵه‌كه‌‪ ،‬پ���اش ئ���ه‌وه‌ی وه‌زاره‌ت‬ ‫ره‌زامه‌ندبو له‌س���ه‌ر ئه‌و ب���ڕه‌ پاره‌یه‌‬ ‫داوامانكردوه‌و پێداویس���تییه‌كان دابین‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ئ���اری ئه‌حمه‌د باس���ی‌ له‌وه‌ش���كرد‬

‫ك���ه‌ " كاتێ���ك گ���وێ‌ له‌به‌رپرس���انی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ ده‌گری���ن واهه‌س���تده‌كه‌ین‬ ‫ئێمه‌ له‌س���ه‌ر مانگ وان���ه‌ ده‌خوێنین‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌واقیعدا وێرانه‌ی���ه‌‪" ،‬وه‌زاره‌تی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی ئێمه‌ ناوی زل‌و دێی وێرانه‌‬ ‫" ئاشكراش���یكرد كه‌ جیاوازییه‌كی زۆر‬ ‫هه‌یه‌ له‌نێ���وان خوێندنگاكانی ده‌ره‌وه‌و‬ ‫ناوه‌وه‌ی ش���ار له‌روی بین���او مه‌یدانی‬ ‫ی���اری‌و ژوری كۆمپیته‌رو ژوری هونه‌رو‬ ‫وه‌رزش‌و تاقیگ���ه‌و ته‌نان���ه‌ت ل���ه‌روی‬ ‫ئابوریش���ه‌وه‌‪ ،‬بودج���ه‌ی فرۆش���گا بۆ‬ ‫دابینكردن���ی پێداویس���تییه‌كانی نێ���و‬ ‫خوێندنگا هه‌ر له‌قرتاس���یه‌و كه‌لوپه‌لی‬ ‫هونه‌ری‌و وه‌رزشی‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بێت له‌روی‬ ‫ره‌فتاركردنیشه‌وه‌ جیاوازبێت‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی وته‌كانی ئاری ئه‌حمه‌د‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری مه‌ڵبه‌ندی پ���ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬كه‌م���ال ن���وری ده‌ڵێت "‬ ‫باوه‌ڕناكه‌م به‌و شێوه‌یه‌ بێت گه‌ر دابین‬ ‫نه‌كردنی پێداویستییه‌كانی خوێندنگاكانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی ش���اریش كه‌متربێت‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫به‌ه���ۆی نه‌بونی ژوری پێویس���ت یان‬ ‫كه‌می بودجه‌و كه‌مته‌رخه‌می به‌ڕێوه‌به‌ر‬ ‫بێ���ت له‌داواك���ردن‌و به‌دواداچونی ئه‌و‬ ‫هۆیانه‌ تا دابینكردنیان‪ ،‬رونیشیكرده‌وه‌‬ ‫كه‌ زۆرتری���ن كه‌لوپه‌لی خوێندنگاكانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ له‌ڕێگه‌ی به‌ڕێوبه‌رایه‌تییه‌كانه‌وه‌‬ ‫دابین ده‌ك���ه‌ن نه‌ك پاره‌ی فرۆش���گا‬ ‫چونكه‌ ب���ڕی پاره‌كه‌ی���ان كه‌مه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خوێندنگایانه‌ش���ی پاره‌یان نییه‌ به‌پێی‬ ‫رێ���ژه‌ی قوتاب���ی‌و پۆل���ه‌كان پاره‌یان‬ ‫ده‌ده‌ین���ێ كه‌ ل���ه‌ ‪ 250000‬كه‌متر نییه‌‬ ‫گه‌رله‌گوندێكیشدا بێت‪.‬‬

‫خوێندن‬

‫مه‌ریوان سه‌الح حیلمی‬ ‫ماوه‌یه‌كه‌ په‌روه‌رده‌ په‌یتا په‌یتا س���زای‌‬ ‫ئ���ه‌و مامۆس���تاو به‌ڕێوه‌به‌ران���ه‌ ده‌دات‬ ‫ك���ه‌ س���اڵی‌ راب���ردو خوێندكاره‌كانیان‬ ‫له‌قۆناغ���ی‌ دوانزه‌یه‌می‌ ئاماده‌یی‌ نمره‌ی‌‬ ‫نزمی���ان هێن���اوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ش���ه‌پۆلێك‬ ‫ناڕه‌زایی‌ مامۆستایانی‌ قۆناغی‌ ئاماده‌یی‌‬ ‫لێكه‌وتۆته‌وه‌و له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دان به‌ر به‌م‬ ‫سزا ناڕه‌وایه‌ بگرن‪ .‬منیش سه‌یرم لێدێت‬ ‫له‌كوردستانێكدا دیواری‌ خوێندنگه‌ به‌سه‌ر‬ ‫خوێن���دكاردا ده‌ڕوخێ���ت‪ ،‬نه‌كه‌س خۆی‌‬ ‫ده‌كات به‌خاوه‌نی‌‪ ،‬نه‌كه‌س له‌سه‌ری‌ سزا‬ ‫ده‌درێ���ت‪ ،‬له‌كوردس���تانێكدا خوێندكارو‬ ‫گه‌نج له‌داخی‌ پ���ه‌روه‌رده‌و بێباكیه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێ���م خۆی‌ به‌ش���ێوازی‌‬ ‫جۆراوجۆر له‌ناوده‌بات‌و كۆتایی‌ به‌ژیانی‌‬ ‫خۆی‌ ده‌هێنێت‪ ،‬نه‌ك���ه‌س خۆی‌ ده‌كات‬ ‫به‌خاوه‌نی‌‪ ،‬نه‌كورس���ی‌ به‌رپرس���یارێتی‌‬ ‫هیچ نامه‌ردێك ده‌له‌رزێنێت‌و نه‌كه‌سیش‬ ‫له‌سه‌ری‌ س���زا ده‌درێت‪ ،‬له‌كوردستانێكدا‬ ‫زیات���ر له‌چل ت���ا په‌نج���ا خوێن���دكار‬ ‫وه‌ك���و مه‌ڕوبزن‌و ئ���اژه‌ڵ ده‌ترنجێنرێنه‌‬ ‫ژورێكه‌وه‌و هه‌رچی‌ مه‌رجی‌ په‌روه‌رده‌یی‌‌و‬ ‫ته‌ندروس���تی‌‌و فێركردن���ی‌ مس���ۆگه‌ره‌‬ ‫تیایدا نامێنێت‪ ،‬كه‌س له‌س���ه‌ری‌ س���زا‬ ‫نادرێت‪ ،‬كه‌چی‌ راس���ته‌وخۆ ئۆباڵی‌ ئه‌م‬ ‫شكسته‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌ ده‌خرێته‌‬ ‫سه‌رشانی‌ مامۆستایان‌و مامۆستایانی‌ پێ‬ ‫سزا ده‌درێت‪ ،‬هێش���تا له‌كوردستانێكدا‬ ‫مامۆستای‌ پسپۆڕو میالك وه‌كو پێویست‬ ‫نی���ه‌و به‌دیلی‌ مامۆس���تای‌ میالك ته‌نها‬ ‫وانه‌بێژێكی‌ خۆبه‌خش���ه‌‪ ،‬كه‌س له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌م كێش���ه‌یه‌ س���زا نادرێت‌و كه‌س���یش‬ ‫خۆی‌ ن���اكات به‌خاوه‌نی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫خوێندكاره‌كانی‌ كۆش���ش نه‌ك���ه‌ن ئه‌وا‬ ‫راسته‌وخۆ مامۆس���تاكه‌ی‌ سزا ده‌درێت‪،‬‬ ‫هێش���تا له‌كوردس���تانێكدا وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫به‌پاڵپش���تی‌ به‌ڕێوه‌به‌ره‌ گش���تییه‌كانی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ به‌ن���اوی‌ ئاس���انكارییه‌وه‌‬ ‫قوڕیانكردوه‌ به‌سه‌ر په‌روه‌رده‌داو له‌بڕیاری‌‬ ‫جۆراوجۆری‌ وه‌كو عبورو بڕیاری‌ پێدانی‌‬ ‫نمره‌ی‌ له‌ناكاوو زیادكردنی‌ ژماره‌ی‌ بابه‌تی‌‬ ‫كه‌وتو بۆ مه‌به‌س���تی‌ داخڵكردن‪ ..‬كه‌س‬ ‫خۆی‌ ناكات به‌خاوه‌نی‌ ئه‌م شكس���تانه‌و‬ ‫چه‌ندین ش���اره‌زاو راوێ���ژكار هه‌یه‌ یه‌ك‬ ‫پیتی���ان له‌س���ه‌ر به‌ره‌و هه‌ره‌س���هێنانی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ نه‌نوس���یوه‌ كه‌چی‌ له‌وسه‌ره‌وه‌‬ ‫به‌ركه‌وت���ی‌ ئ���ه‌م شكس���ته‌ ده‌خرێت���ه‌‬ ‫سه‌رش���انی‌ مامۆس���تاو ناخرێته‌ س���ه‌ر‬ ‫ئ���ه‌و ئه‌فه‌نیان���ه‌ ‌ی كه‌ ب���ه‌م رۆژگاره‌ بۆ‬ ‫شاردنه‌وه‌ی‌ شكستی‌ په‌روه‌رده‌ خه‌ریكی‌‬ ‫پینه‌كردن���ن‌و به‌ن���اوی‌ پ���ه‌روه‌رده‌وه‌‬ ‫پیاوه‌تی‌ به‌سه‌ر ئاوی‌ حه‌مامه‌وه‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫له‌وسه‌ریش���ه‌وه‌ ئه‌نجام���ی‌ شكس���ته‌كه‌‬ ‫ده‌خرێته‌ ئه‌س���تۆی‌ مامۆستا‪ ،‬من ترسی‌‬ ‫ئه‌وه‌ش���م هه‌یه‌ هه‌ندێ‌ نه‌زان‌و نه‌شاره‌زا‬ ‫بۆچون���ی‌ ئه‌وه‌ش���یان هه‌بێ���ت كه‌ ئه‌م‬ ‫سیس���تمه‌ شكس���تخواردوه‌ سیستمێكی‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتوه‌و ئ���ه‌وه‌ مامۆس���تایانی‌‬ ‫كوردستانن كه‌ سه‌ركه‌وتونین‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫رام وای���ه‌ وه‌زاره‌تی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ بێئاگایه‌‬ ‫ی���ان خۆی‌ بێئاگا ده‌كات كه‌ سیس���تمی‌‬ ‫حكومڕانی‌ له‌كوردس���تاندا له‌مێژه‌ به‌ره‌و‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ پۆلیسی‌‌و دیكاتۆری‌ رۆیشتوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر وانیه‌ بۆچی‌ له‌مێژوی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫دوای‌ راپه‌ڕین تاوه‌كو ئێستا به‌سیستمی‌‬ ‫كۆن‌و به‌حیساب تازه‌وه‌ سااڵنه‌ ئه‌نجامی‌‬ ‫ده‌رچوانی‌ دوانزه‌ی‌ به‌كالۆریا ‪ %30‬تێپه‌ڕ‬ ‫ناكات به‌هه‌ردو خوله‌وه‌ كه‌ ئه‌م ئه‌نجامه‌‬ ‫له‌ه���ه‌ر واڵتێكی‌ ت���ردا بێت شۆڕش���ی‌‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ڵده‌گیرس���ێت‪ ،‬به‌اڵم سیستمه‌‬ ‫سه‌ربازیه‌كه‌ی‌ هه‌رێم نه‌ك هیچ باكی‌ نیه‌‬ ‫به‌ڵكو دوشه‌شیه‌تی‌‪ ،‬چونكه‌ له‌ئه‌نجامی‌‬ ‫ئه‌م شكسته‌ی‌ په‌روه‌رده‌دا له‌شكر له‌دوای‌‬ ‫له‌ش���كر س���ه‌رباز له‌كه‌س���انی‌ نائومێدو‬ ‫بێده‌رامه‌ت دروس���ت ده‌كات‌و هاوكاتیش‬ ‫ئ���ه‌و هه‌اڵوس���انه‌ی‌ كه‌ له‌س���ه‌ر زانكۆو‬ ‫په‌یمان���گاكان هه‌یه‌ هه‌موی‌ هه‌ڵده‌مژێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر وانیه‌ من پرس���یارێك له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌و خوێندنی‌ بااڵو س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم ده‌كه‌م‪ :‬به‌پێی‌ زانیاری‌‬ ‫من بۆ ئه‌مس���اڵی‌ خوێندن ‪2013/2012‬‬ ‫زیاتر له‌س���ه‌د هه‌زار خوێندكاری‌ قۆناغی‌‬ ‫‪12‬ی‌ ئاماده‌ییم���ان هه‌یه‌‪،‬باش���ه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م‪ 100‬هه‌زار خوێندكاره‌ له‌سیستمێكی‌‬ ‫س���ه‌ركه‌وتودا هه‌موی���ان ده‌ربچ���ن‌و‬ ‫نمره‌كانی���ان ل���ه‌ ‪ 70‬به‌ره‌وژوربێت‪ ،‬چی‌‬ ‫روده‌دات له‌كاتێك���دا توان���ای‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫خوێندكار له‌زانكۆو په‌یمانگا به‌حكومی‌‌و‬ ‫ئه‌هلیه‌وه‌ ناگاته‌ ‪ 40‬چل هه‌زار خوێندكار‪،‬‬ ‫خۆت لێكیبده‌ره‌وه‌ ده‌بێت له‌م حاڵه‌ته‌دا‬ ‫ك���ۆی‌ حكومه‌ته‌كه‌ به‌چ ئاڕاس���ته‌یه‌كدا‬ ‫كارب���كات؟! ‪ 60‬هه‌زار خوێن���دكار چی‌‬ ‫لێبكات؟!‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫گەندەڵی‪ ..‬دوژمنی سەرەکی ناوخۆی کوردستان‬ ‫د‪ .‬لەتیف کەریم واحید‬

‫هەرێمی کوردستان لەماوەی نۆ ساڵی‬ ‫ڕاب���وردودا گۆڕانێک���ی زۆر بنچینەیی‬ ‫بەسەردا هاتوە‪ .‬لەپڕێکداو لەماوەیەکی‬ ‫زۆر کورت���دا‪ ،‬پارەیەک���ی زۆر رژاوەتە‬ ‫ئابوری کوردس���تانەوە‪ .‬س���ەرچاوەی‬ ‫پارەک���ە وەک هەم���و ک���ەس دەزانن‬ ‫لەداهاتی نەوتەوەیە نەک لەپێشکەوتنی‬ ‫ئابوریەوە‪ .‬ئەم ڕاس���تیە خۆی لەخۆیدا‬ ‫بوەتە مایەی کۆمەڵێ کێشەی ئابوری‌و‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی‪ .‬ل���ەڕوی ئابوری���ەوە‪،‬‬ ‫داهاتێکی زۆر کە س���ەرچاوەکەی یەک‬ ‫کەرت���ی ئابوری بێ���ت ڕەنگ���ە ببێتە‬ ‫مای���ەی پوکانەوەو پاشەکش���ێ وە یا‬ ‫گەشەنەکردنی کەرتەکانی دیکەی ئابوری‬ ‫واڵت‪ .‬شیکردنەوەی کارتێکەری ئابوری‬ ‫داهاتی نەوت لەسەر کەرتەکانی دیکەی‬ ‫ئاب���وری بابەتی ئەم وتارە نیە‪ .‬ئەوەی‬ ‫جێگەی باس���ە لێرەدا کارتێکەرەکانی‬ ‫ئ���ەم لەپ���ڕ دەوڵەمەندبونەیە لەس���ەر‬ ‫شێوەی حوکمڕانی لەکوردستاندا‪.‬‬ ‫‌کێش���ەی داهاتی نەوت بەشێوەیەکی‬ ‫بێش���ومارو لەپڕێکدا پێشینەی لەواڵتی‬ ‫زۆریت���ردا هەیەو ش���تێکی ن���وێ نیە‬ ‫لەجیهان���دا‪ .‬لەمێ���ژەوە ئابوریناس���ان‬ ‫نیگەرانیی���ان پیش���انداوە لەم���ەڕ‬ ‫هەبونی س���ەرمایەیەکی زۆر لەدەس���ت‬ ‫سیاس���ەتمەداراندا بەتایبەت لەواڵتێکی‬ ‫گەش���ەنەکردودا کە یاسای لێپرسینەوە‬ ‫تێیدا الوازبێت‪ .‬دەستەواژەی دەوڵەتی‬ ‫ک���رێ (‪ )Rentier State‬بەکارهێنراوە‬ ‫بۆ ئەو دەوڵەتانەی کە بەش���ێوەیەکی‬ ‫س���ەرەکی پشتدەبەس���تن بەداهات���ی‬ ‫سامانە سروشتیەکان‪.‬‬ ‫یەکێک لەکاردان���ەوە ناخوازیارەکانی‬ ‫گەندەڵ���ی‬ ‫ک���رێ‬ ‫دەوڵەت���ی‬ ‫(‪‌)Corruption‬و س���ەروەت‌و س���امان‬ ‫بەفیڕۆدان���ە (‪Embezzlement of‬‬ ‫‪ .)funds‬پێناس���ەی نێودەوڵەت���ی‬ ‫بۆ گەندەڵ���ی بەکارهێنانی پلەوپایەی‬ ‫پێسپێردراوی گش���تیە بۆ بەرژەوەندی‬ ‫تایب���ەت‪ .‬واتە کەس���ێک پلەوپایەی‬ ‫دەوڵەت���ی بەکاربهێنێت بۆ بەرژەوەندی‬ ‫تایبەتی خۆی‪ .‬هەبونی سامانێکی زۆر‬ ‫لەژێردەستی سیاسەتمەدارو بڕیاردەراندا‬ ‫هەمیش���ە بوارو هەلی ڕەخس���اندوە بۆ‬ ‫گەندەڵ���ی‪ .‬ئەڵبەتە پێویس���تە لێرەدا‬ ‫بگوترێ���ت کە ه���ەر هەبونی س���امانی‬ ‫سروش���تی زۆر مەرج نی���ە ببێتە هۆی‬ ‫پەیدابونی گەندەڵ���ی‪ .‬بۆ نمونە واڵتی‬ ‫نەروی���ج‌و بەریتانی���او ئەمریکا نەوتیان‬ ‫زۆرەو دی���اردەی گەندەڵییان تێدا زۆر‬ ‫کەمترە لەواڵتانی دیکەی جیهان‪.‬‬ ‫پێویستە لێرەدا ئەوە دوپاتبکەینەوە‬ ‫ک���ە گەندەڵی زۆر جۆری لەیەکجیاوازی‬ ‫هەی���ە‪ .‬ب���ۆ نمونە بەرتی���ل وەرگرتن‌و‬ ‫بەفیڕۆدانی سامانی نەتەوەیی‌و واسیتەو‬ ‫گەندەڵی گەورەی پرۆژەکانی دەوڵەتی‪.‬‬ ‫هتد هەم���و بەگەندەڵ���ی دەژمێردرێن‬ ‫بەاڵم کارتێکەری کۆمەاڵیەتی‌و ئابوری‬ ‫لەیەکجیاوازیان هەیە‪ .‬بەهەمان شێوە‪،‬‬ ‫گەندەڵی لەئاس���تی جی���اوازدا ئەنجام‬ ‫دەدرێت‪ .‬بۆ نمونە‪ ،‬ئاستی زۆر نزم کە‬ ‫زۆربەی جار بەهاکەشی کەمەو هەربۆیە‬ ‫کارتێکەری ئابوری‌و کۆمەاڵیەتی کەمی‬ ‫هەیە‪ .‬ئاس���تێکی ت���ری گەندەڵی کە‬ ‫زۆر مەترس���یدارە ئاس���تی دەوڵەتییە‪،‬‬ ‫بەواتە لەئاس���تی دەوڵەتی‌و پرۆژەکانی‬ ‫دەوڵەتدا گەندەڵی هەبێت‪ .‬کارتێکەری‬ ‫ئاستی ئەم گەندەڵیە بەپێی قەوارەکەی‬ ‫زۆر زیان بەخش���ە‪ .‬لەڕوی پانتاییەوە‬ ‫گەندەڵی ئەش���ێ لەئاستی تاکەکەسدا‬ ‫بمێنێت���ەوە‪ .‬واتە پ���ەرش‌و باڵوبێت‌و‬ ‫ئەشی گەندەڵی سیستەمیش بێت‪ .‬واتە‬ ‫هەمو دامودەزگاکانی دەوڵەت بگرێتەوەو‬ ‫گش���تگیرییەکی ت���ەواوی هەبێت‪ .‬ئەم‬ ‫ش���ێوە گەندەڵیە لەهەمو ش���ێوەکانی‬ ‫تری گەندەڵی مەترس���یدارترەو ئەگەر‬ ‫گەندەڵی سیس���تەمی دادگاو یاساشی‬ ‫گرتبێت���ەوە ئ���ەوە چارەس���ەری زۆر‬ ‫گراندەبێت‪.‬‬ ‫بەش���ێوەیەکی گش���تی گەندەڵ���ی‬ ‫لەکوردس���تاندا ئەکەوێت���ە خان���ەی‬ ‫گەندەڵی سیس���تەمیەوەو س���ەرکردە‬ ‫سیاسیەکانی حکومەت نکۆڵی لێناکەن‪.‬‬ ‫بۆیە دەستنیش���انکردنی سەرچاوەکانی‬ ‫گەندەڵی لەکوردستاندا هەوڵێکە لەپێناو‬ ‫دژایەتیکردن‌و کەمکردنەوەی‪.‬‬ ‫سەرچاوەکانی گەندەڵی لەکوردستاندا‬ ‫دەگەڕێت���ەوە بۆ ه���ۆکاری جۆراوجۆر‪.‬‬ ‫هەندێکیان کەلتوری‌و مێژوین‌و هەندێکی‬ ‫تریشیان سیاسین‪.‬‬

‫لەژینگەیەکی‬ ‫کۆمەاڵیەتی‬ ‫گەندەڵدا هەمو‬ ‫کەسێک واسیتەو‬ ‫فێڵکردنی الدەبێت‬ ‫بەڕەفتارێکی‬ ‫ئاسایی‌و قبوڵکراو‪.‬‬ ‫خولیای دۆزینەوەی‬ ‫کەسێک کە‬ ‫کارێک ڕاپەرێنێت‬ ‫لەدەزگایەکی‬ ‫دەوڵەتیدا‬ ‫دەبێتە کێشەی‬ ‫هەرەگەورەی‬ ‫خەڵکی واڵت‬ ‫یەکەم‪ :‬دیاردەی نامۆبونی زۆربەی‬ ‫خەڵک بەدەوڵەت‬ ‫وەک ئاش���کرایە گەل���ی ک���ورد زۆر‬ ‫لەمێژەوە بێدەوڵەت ب���وەو دەوڵەتانی‬ ‫داگیرکەری کوردس���تانیش هەمیش���ە‬ ‫زۆڵ���م‌و زۆریان لەخەڵک ک���ردوە‪ .‬ئەم‬ ‫ڕاستیە مێژوییە لەناخی کەسی کورددا‬ ‫هەس���ت‌و بیرەوەریەکی خراپ‌و نەرێی‬ ‫بەجێهێ�ڵ�اوە‪ .‬دەوڵ���ەت هەم���و کات‬ ‫ل���ەدەرەوەی خەڵک بوەو بەس���ەریدا‬ ‫س���ەپێندراوە‪ .‬خەڵکی ک���ورد لەکۆندا‬ ‫حەزیانکردوە مەڕوماڵداری‌و کشتوکاڵی‬ ‫خۆی���ان بکەن‌و دەوڵەت���ی ڕۆم‌و تورک‬ ‫‌عەجەم نەدا بەسەریاندا‪ .‬لەچەرخەکانی‬ ‫کۆندا‪ ،‬کوردەکان نەویستویانە عەسکەر‬ ‫ب���دەن‌و نەخوازی���اری چاک���ەو فەڕی‬ ‫دەوڵەتەکانی دەوروبەریش���بون‪ .‬بۆیە‬ ‫دەوڵەت هەمیش���ە نامۆ ب���وە بەناخی‬ ‫تاکەکەسی کورد‪ .‬ئەم دیاردە دەرونیە‬ ‫وایکردوە کە کەس���ی ک���ورد دەوڵەت‌و‬ ‫دەس���گاکانی بەموڵکی خۆی نەزانێت‪.‬‬ ‫لێرەدا پێویس���تە ئەوە بەبیربهێنینەوە‬ ‫کە لەواڵتانی پێش���کەوتودا ئەم دیاردە‬ ‫ناخوازی���ارە زۆر الوازە هۆکەش���ی‬ ‫دەگەڕێت���ەوە بۆ دو هۆی س���ەرەکی‪:‬‬ ‫یەکەم‪ :‬تاک لەواڵتانی پێش���کەوتودا‬ ‫باج دەدا بەدەوڵەت‌و باج س���ەرچاوەی‬ ‫سەرەکی بودجەی دەوڵەتە‪ .‬بۆیە دروست‬ ‫بەکارهێنانی سامانی دەوڵەت خواستی‬ ‫زۆربەی خەڵکەو لەسەر بنا‌‌غەی ئەوەش‬ ‫دەنگ���دەران لەهەڵبژاردن���ی گش���تی‌و‬ ‫ش���ارەوانیدا دەنگ بەنوێنەرانی خۆیان‬ ‫دەدەن‪ .‬بۆیە زۆربەی خەڵكی لەواڵتانی‬ ‫پێشکەوتودا دەوڵەت بەموڵکی خۆیان‬ ‫دەزانن‪ .‬بەداخەوە خەڵکی لەکوردستاندا‬ ‫باج نادەن‌و ئەو پەیوەندیە ڕاستەوخۆو‬ ‫ئۆرگانیکەی���ان نیە لەگەڵ س���ەروەت‌و‬ ‫سامانەکانی دەوڵەتدا‪ .‬دوەم‪ :‬لەواڵتانی‬ ‫پێش���کەوتودا یاس���ای دژ بەگەندەڵی‬ ‫زۆر بەهێ���زەو هیچ کەس���ی لێ بەدەر‬ ‫ناکرێت‪ .‬کەس���ێک کە گەندەڵی لەسەر‬ ‫س���اغببێتەوە نەک هەر ئابڕوی دەبرێت‬ ‫بەڵکو دادگایی دەکرێت‌و بەسزای خۆی‬ ‫دەگەیندرێت‪ .‬لێرەدا پێویستە بگوترێت‬ ‫کە میدیای ئازاد لەواڵتە پێشکەوتوەکاندا‬ ‫هێندە ئاب���ڕوی خەڵکی گەندەڵ دەبەن‬ ‫کە دەوڵەت ش���ەرم دەکات خۆی بکات‬ ‫بەخاوەنیان وەیا ڕایانبگرێت‪.‬‬ ‫دەرئەنجامی دیاردەی نامۆیی زۆربەی‬ ‫خەڵک���ی کورد بەدەوڵ���ەت ئەوەیە کە‬ ‫ئەگ���ەر کەس���ێک پلەیەک���ی دەوڵەتی‬ ‫دەس���تبکەوێت‌و گ���ەر ب���ۆی بلوێت‪،‬‬

‫بەئارەزوو ویستی خۆی بۆ بەرژەوەندی‬ ‫تایبەتی بەکاریدەهێنێت نەک بەخواستی‬ ‫زۆرب���ەی خەڵک���ی کە ئ���ەوان خاوەن‬ ‫دەوڵەتەکەن‪ .‬ئەم دیاردەیە لەزانس���تی‬ ‫ئابوری���دا بەجودابون���ی خاوەندارێتی‬ ‫لەبەڕێوەب���ردن پێناس���ە دەکرێ���ت‬ ‫(‪The separation of ownership‬‬ ‫‪ .)from management‬ئ���ەم تیۆریە‬ ‫دەگەڕێت���ەوە بۆ ولیەمس���نی (‪Oliver‬‬ ‫‪ )Eaton Williamson‬ئابوریناس���ی‬ ‫ئەمریکی کە لەس���اڵی ‪2009‬دا خەاڵتی‬ ‫نۆبێلی پێبەخش���را‪ .‬زۆر بەکورتی ئەم‬ ‫تیۆری���ە ئ���ەوە دەستنیش���ان دەکات‬ ‫ک���ە ئەگ���ەر کۆمپانیایەک ی���ا کارێک‬ ‫کەس���ێکی دی بەڕێوەی بب���ات لەبری‬ ‫خاوەنەک���ەی‪ ،‬ئ���ەوا ب���ۆ بەرژەوەندی‬ ‫خۆی بەکاریدەهێنێت نەک بەخواس���تی‬ ‫خاوەنە ڕاستەقینەکەی‪ .‬لەمەڕ کێشەی‬ ‫پلەوپای���ەی دەوڵەت���دا‪ ،‬لێکچوانێکی‬ ‫زۆر نزیك هەیە لەنێ���وان بەکارهێنانی‬ ‫دەوڵەت‌و بەڕێوەبردن���ی کۆمپانیایەک‪.‬‬ ‫ل���ەڕوی یاس���اییەوە دەوڵ���ەت موڵکی‬ ‫خەڵک���ەو دەبێ���ت هەم���و تواناکان���ی‬ ‫لەخزمەت���ی خەڵکدا بێت‪ .‬لەڕاس���تیدا‬ ‫دەوڵ���ەت لەالیەن کەس���ێکی دیکەوە‬ ‫بەڕێوەدەچێ���ت کە ڕەنگە ڕاس���تەوخۆ‬ ‫لەالی���ەن خەڵکەک���ەوە (خاوەنم���اڵ)‬ ‫هەڵبژێردرابێ���ت وەی���ا دەوڵ���ەت‬ ‫بەڕاس���تەوخۆ خ���ۆی داینابێ���ت بەبێ‬ ‫پرسکردن بەخەڵک‪ .‬لێرەدا بەرژەوەندی‬ ‫خاوەنم���اڵ‌و بەرژەوەن���دی بەڕێوەبەر‬ ‫ڕەنگ���ە جوت نەب���ن‌و دژبەی���ەک بن‪.‬‬ ‫خاوەن دەوڵ���ەت (کۆمپانیا) دەیەوێت‬ ‫هەمو تواناکان���ی دەوڵەت بۆ خزمەتی‬ ‫ئەو بەکاربهێنرێت‌و قازانج‌و سامانەکانی‬ ‫بۆ ئ���ەو خەرج بکرێت‪ .‬لەالیەکی ترەوە‬ ‫پیاوەکانی دەوڵ���ەت (بەڕێوەبەرەکان)‬ ‫لەفرس���ەت دەگەڕێ���ن دزی لێبک���ەن‌و‬ ‫موڵک‌و س���امانەکانی ب���ۆ بەرژەوەندی‬ ‫خۆیان بەکاربهێنن‪.‬‬ ‫هەلومەرج���ی ڕەخس���اندنی هەل بۆ‬ ‫گەندەڵیکردن لەڕوانگەی ئەم تیۆریەوە‬ ‫دەگێردرێتەوە بۆ نایەکس���انی زانیاری‬ ‫(‪ .)asymmetric information‬واتە‪،‬‬ ‫بەڕێوەب���ەر یا بەکرێگی���راو (‪)agent‬‬ ‫زانیاری تەواوی لەب���ارەی کارەکەیەوە‬ ‫هەی���ە لەکاتێک���دا خاوەنموڵ���ک‬ ‫(‪ )principal‬ئ���ەو زانیاریان���ەی نیەو‬ ‫رەنگە بەئاس���انیش دەستی نەکەوێت‪.‬‬ ‫هەربۆیە‪ ،‬بەکرێگیراو ئەم نایەکس���انیە‬ ‫بەقازانج���ی خ���ۆی بەکاردەهێنێ���ت‌و‬ ‫هەتا پێیبکرێ���ت نهێنێکانی کارەکەی‬ ‫لەخەڵک���ی دەش���ارێتەوە‪ .‬دوەم مەرج‬ ‫ک���ە هان���ی گەندەڵ���ی دەدات نەبونی‬ ‫سیستەمێکی دادگایی بەهێزە‪ .‬ئەمەش‬ ‫وادەکات ک���ە بەکرێگی���راو تەنان���ەت‬ ‫ئەگەر ئاش���کراش ببێت لەدادگاییکردن‬ ‫نەس���ڵەمێتەوە‪ .‬کارتێکەرێک���ی دیکە‬ ‫ک���ە وادەکات بەکرێگی���راو نەترس���ێت‬ ‫لەئاش���کرابون هەبون���ی پش���تیوانی‬ ‫سیاسی‌و کۆمەاڵیەتیە‪ .‬لەهەندێ حاڵەتدا‬ ‫گەندەڵکارەکان لەدادگاییکردن ناترسن‬ ‫چونکە پشتیوانیەکی سیاسی بەهێزیان‬ ‫بۆ خۆیان دابینک���ردوە‪ .‬ئەم حاڵەتەی‬ ‫دوایی زۆر باوە لەواڵتە گەشەکەرەکاندا‬ ‫کە سیس���تەمی سیاس���ی تێیاندا زاڵە‬ ‫بەسەر سیس���تەمی دادگایی‪ .‬لەهەندێ‬ ‫حاڵەتی دیکەدا گەندەڵکار دەوروبەری‬ ‫کارەک���ەی خۆی پ���ڕدەکات بەخەڵک‌و‬ ‫کەس���انی الیەنگری خۆی ک���ە نهێنی‬ ‫گەندەڵێکان���ی بپارێزن‪ .‬بۆ ئەوەش ئەو‬ ‫بازنە خەڵکەی دەوری خۆی بەهێزبێت‬ ‫بەردەوام پاداش���ت‌و چاکەیان بەسەردا‬ ‫دەبەخشێنێتەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەم ناکۆکی بەرژەوەندی���ە لەنێوان‬ ‫خاوەنموڵک‌و بەڕێوەبەردا چارەس���ەری‬ ‫خ���ۆی هەیە هەرچەندە چارەس���ەرەکە‬ ‫بنەبڕی گەندەڵی ناکات‪ .‬لەکۆمپانیادا‪،‬‬ ‫ولیەمسن ڕای وایە پێویستە بەڕێوەبەر‬ ‫پش���کی بدرێت���ێ خۆش���ی بکرێ���ت‬ ‫بەخاوەنموڵ���ک بۆی���ە چ���ی دی دزی‬ ‫لێن���ەکات‌و لەیەکنزیکبونەوە دروس���ت‬ ‫دەبێ���ت لەنێ���وان بەرژەوەن���دی ئەوو‬ ‫بەرژەوەندی خاوەنموڵکە ئەس���ڵێکەدا‪.‬‬ ‫لەم���ەڕ کێش���ەی دەوڵەت���دا بەتایبەت‬ ‫لەکوردس���تاندا ئەم کێش���ەیە بەس���ێ‬ ‫ڕێگ���ە کەمدەکرێت���ەوە‪ )1( :‬ڕێگ���ەی‬ ‫پەروەردەیی‌و هٶشیارکردنەوە‪ .‬پێویستە‬ ‫خەڵک زیات���ر هۆش���یاربن بەدیاردەی‬ ‫گەندەڵی‌و بەدیاردەیەکی ش���ەرمئاوەرو‬ ‫ئابڕوب���ەری بناس���ن بۆ ئ���ەوەی ناوی‬ ‫گەندەاڵن بزڕێنن‪ .‬لەالیەکی تریش���ەوە‬ ‫زۆر لەدەوڵ���ەت بکەن ن���اوی گەندەاڵن‬ ‫بخەنە لیستی ڕەشەوەو چی دی کاری‬ ‫بەڕێوەبردنی���ان نەدەنێ‪ .‬لەهەمانکاتدا‪،‬‬ ‫پێویس���تە هەڵمەتی دژایەتی گەندەڵی‬ ‫س���ەرەتاییەوە‬ ‫لەقوتابخانەکان���ی‬

‫دەستپێبکرێت‌و گەندەڵی‌و دەوڵەمەندبون‬ ‫لەسەر حیسابی دەوڵەت بەدیاردەیەکی‬ ‫ناحەزو ناپەسەند لەقەڵەمبدرێت‪)2( .‬‬ ‫پێویستە دەستی یاس���ا بەهێزبکرێت‌و‬ ‫لێپیچین���ەوە لەگەڵ هەمو کەس���ێکدا‬ ‫بکرێت کە لەدەوڵەتدا دەوڵەمەند دەبێت‪.‬‬ ‫ئ���ەم لێپیچینەوەش کەس���ی لێبەدەر‬ ‫نەکرێت‪ .‬ئەو بەرپرس���یارەی کە تاکە‬ ‫کارێک���ی لەدەوڵەتدایەو دەبێتە خاوەن‬ ‫کۆش���ک‌و تەالرو چەندەها س���ەیارەی‬ ‫گرانبەها‪ ،‬پێویس���تە دادگایی بکرێت‌و‬ ‫رێ‌و شوێنی س���امانەکەی بدۆزرێتەوە‪.‬‬ ‫(‪ )3‬پێویستە سیستەمی باجی داهات‬ ‫(‪ )income tax‬بەپێێ تواناو پێویست‬ ‫پەیڕەو بکرێت لەکوردس���تاندا‪ .‬ئەمەش‬ ‫بۆ ئەوەی دی���اردەی نامۆیی بەرەبەرە‬ ‫کەمبکرێت���ەوەو بەرپرس���یار بکرێت���ە‬ ‫خاوەنماڵ‌و بەڕێوەبەر‪.‬‬ ‫دوەم‪ :‬هۆکاری سیاسی نەشیاو‬ ‫حیزب���ە فەرمانڕەواکان���ی ئێس���تای‬ ‫کوردس���تان حیزبی سەردەمی شۆڕش‌و‬ ‫پێش���مەرگایەتین‪ .‬س���ەرکردەکانیان‬ ‫لەپرۆس���ەی کارکردن���ی دەوڵەت���ەوە‬ ‫پێنەگەیش���تون‌و ئەزمونی بەڕێوەبردنی‬ ‫کاری دەوڵەتیان نی���ە‪ .‬بۆیە کارەکانی‬ ‫دەوڵ���ەت وەک کاروب���اری هێ���زو لقی‬ ‫پێش���مەرگایەتی دەبەن بەڕێوە‪ .‬ئەوان‬ ‫متمانەی سەرەکیان لەسەر ئەندامەکانی‬ ‫حیزب���ەکان‌و هاوڕێیانی���ی خۆیان���ە‪.‬‬ ‫هەربۆیە پۆس���ت‌و پلەوپایەی دەوڵەتی‬ ‫کە پیش���ەی پس���پۆڕانە دەبەخشنەوە‬ ‫بەس���ەر ئەندامان���ی پێش���کەوتوو‬ ‫دۆس���تەکانی حیزبەکانیاندا وە ئەگەر‬ ‫هەرکەس���یش نەمێنیت ئەوا پۆستەکان‬ ‫دەدرێ���ت بەک���وڕو کچی دۆس���تەکانی‬ ‫خۆیان تەنانەت ئەگەر یەکەمجاریشیان‬ ‫بێت کە کاری دەوڵەتی بکەن‪ .‬زۆربەی‬ ‫جار ئەم کەس���انە هیچ پس���پۆڕیەکی‬ ‫تایبەتیان نیەو لەکاربەڕێوەبردندا هیچ‬ ‫شارەزاییەکیان نیە‪.‬‬ ‫چونک���ە پۆس���ت لەدەوڵەت���دا‬

‫گەندەڵی یەکڕیزی‬ ‫ماڵی کوردو‬ ‫یەکێتی چین‌و‬ ‫توێژەکانی‬ ‫کوردستان لەمەڕ‬ ‫کێشە گشتی‌و‬ ‫چارەنوسسازەکاندا‬ ‫الواز دەکات لەم‬ ‫ڕوەوە گەندەڵی‬ ‫خەڵکی گەنج‌و تازە‬ ‫پێگەیشتو بێئومێد‬ ‫دەکات‌و وایان‬ ‫لێدەکات کە خۆیان‬ ‫بەخاوەنی واڵت‌و‬ ‫پاشەڕۆژی نەزانن‬

‫بەپێ���ی پێ���وەری ش���ارەزایی‌و‬ ‫کارامەی���ی وەرنەگیراوە‪ ،‬ئەم ش���ێوە‬ ‫کاربەخش���ینەوەیە دیادرەی وەفاداری‌و‬ ‫بەپیاوبون بۆ کەس���ی دیکە دروس���ت‬ ‫دەکات لەکۆمەڵدا‪ .‬ئەو بەرپرس���یارەی‬ ‫کارەکەی بەهۆی دۆستێکەوە وەرگرتوە‬ ‫هەمیش���ە چاوەخ���وارو مەمنونی ئەو‬ ‫کەس���ەیە‪ .‬هەربۆی���ە کاربەخش���ینەوە‬ ‫ل���ەم حاڵەت���ەدا دەبێت���ە ئام���رازی‬

‫‪17‬‬

‫خەڵ���ک‌و الیەنگر کڕێ���ن‪ .‬دەرئەنجامە‬ ‫ناپەس���ەندەکەی ئەم���ەش دی���اردەی‬ ‫بەمافیاکردن���ی کاروبارەکانی دەوڵەتەو‬ ‫ڕێخۆش���کردنە بۆ دروستکردنی پێگەی‬ ‫ئیس���راحەت‌و لەبار ب���ۆ خۆیان(‪The‬‬ ‫‪ .)creation of comfort zone‬زۆربەی‬ ‫خەڵکی کوردس���تان ئێس���تا بەئاشکرا‬ ‫دەزان���ن چی بەرپرس���یارێک پیاوی یا‬ ‫سەر بە چ کەس���ێکی ترە‪ .‬ئەم شێوە‬ ‫پێگ���ە دروس���تکردنە ڕێخۆش���دەکات‬ ‫ب���ۆ گەندەڵییەک���ی مافیایان���ە‪ .‬واتە‬ ‫بەرپرس���یارێکی گ���ەورە ئەگەر خۆی‬ ‫گەندەڵ بێت هەوڵ���دەدات چواردەوری‬ ‫خۆی ب���دات بەدەس���تەیەکی گەندەڵ‪.‬‬ ‫لەهەلومەرجێکی ئاوادا گەندەڵەکان نەک‬ ‫هەر هاورێکانی خۆیان دەپارێزن بەڵکو‬ ‫بوار بۆ گەندەڵییان دەڕەخسێنن‪.‬‬ ‫لەدەوڵەتێک���ی ئاوادا‪ ،‬بەرپرس���یاری‬ ‫گەندەڵ بەئاس���انی دەرناکرێت چونکە‬ ‫ئەویش نهێنیەکانی دۆس���تە نزیکەکانی‬ ‫خۆی دەزان���ێ‌و ئەگەر بکەوێت ئەویش‬ ‫خەڵک���ی دیکە بەدوای خۆی���دا دەبات‬ ‫(وت���ەی ئەگەر بکەوم ت���ۆش بەدوای‬ ‫خۆم���دا دەب���ەم چەکێک���ی کاریگەرە‬ ‫دژ بەدەرکردن لەپۆس���تی دەوڵەتی)‪.‬‬ ‫لەحاڵەت���ی ئ���اوادا دەوڵ���ەت توانای‬ ‫دەرکردن���ی کەس���ی گەندەڵی نامێنێت‬ ‫‪.‬ئ���ەم ش���ێوە دەوڵەت���ە لەتی���وری‬ ‫گەش���ەکردنی ئابوری���دا پێیدەگوترێت‬ ‫دەوڵەتی ڕاوکەر (‪)Predatory State‬‬ ‫‪ .‬لەئەم ج���ۆرە دەوڵەتەدا پلەوپایە بۆ‬ ‫خۆدەوڵەمەندکردن دەبێتە باو‪.‬‬ ‫لەکوردس���تاندا بەسیاس���ەتکردنی‬ ‫دەوڵەت لەبری بەسیاسی بردنەڕێوەی‬ ‫دەوڵەت دەرئانجامی زۆر ناپەس���ەندی‬ ‫لێدەکەوێتەوە‪ .‬یەکێک لەو دەرئانجامانە‬ ‫بەباوکردن‌و بەکەلتورکردنی گەندەڵیە‪.‬‬ ‫باوکردن���ی گەندەڵی لەوەو س���ەرچاوە‬ ‫هەڵدەگرێ���ت ک���ە کەس���ێک نامێنێت‬ ‫لەکۆمەڵ���دا کەس���ێکی زۆر گەن���دەڵ‬ ‫لەدەوروبەرو ش���ارو گەڕەکەکەی خۆی‬ ‫نەناس���ێت‪ .‬لەکۆمەڵگەیەک���ی ئاوادا‪،‬‬ ‫گەندەڵی نابێتە جێگەی ش���ەرمەزاری‌و‬ ‫ڕس���وایی‪ .‬بەپێچەوان���ەوە‪ ،‬زۆرب���ەی‬ ‫گەندەاڵن شانازی بەدەستکەوتەکانیانەوە‬ ‫دەک���ەن‌و خۆی���ان بەکەس���ی زیرەک‌و‬ ‫لێهاتوو پیش���اندەدەن‪ .‬بەکەلتورکردنی‬ ‫گەندەڵییش س���ەرچاوە لەئاساییکردنی‬ ‫گەندەڵیەوە وەرئەگرێت‪ .‬لەژینگەیەکی دەوڵەتی کوردی لەباشوری کوردستان‬ ‫کۆمەاڵیەتی گەندەڵدا هەمو کەس���ێک نمونەیەکی باش نادات بەبەشەکانی دی‬ ‫واسیتەو فێڵکردنی الدەبێت بەڕەفتارێکی کوردستان‌و دوژمنەکانی کورد ئەم تانەو‬ ‫ئاسایی‌و قبوڵکراو‪ .‬خولیای دۆزینەوەی کەموکوڕییانە بەخراپی بەکاردەهێنن دژ‬ ‫کەس���ێک ک���ە کارێ���ک ڕاپەرێنێ���ت بەبزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی کورد‪.‬‬ ‫چوارەم‪ :‬گەندەڵ���ی یەکڕیزی ماڵی‬ ‫لەدەزگایەکی دەوڵەتیدا دەبێتە کێشەی‬ ‫هەرەگەورەی خەڵکی واڵت‪ .‬لێرەش���دا ک���وردو یەکێت���ی چی���ن‌و توێژەکانی‬ ‫چین���ی زەحمەتکێش‌و هەژارەکان دەبن کوردس���تان لەم���ەڕ کێش���ە گش���تی‌و‬ ‫بەقوربان���ی چونکە ئەوان بەئاس���انی چارەنوسس���ازەکاندا الواز دەکات‪ .‬لە م‬ ‫ڕوەوە‪ ،‬گەندەڵ���ی خەڵکی گەنج‌و تازە‬ ‫دەستیان ناگاتە پیاوی گەورە‪.‬‬ ‫گەندەڵ���ی پێگەیش���تو بێئومێ���د دەکات‌و وای���ان‬ ‫بەکەلتورکردن���ی‬ ‫لەکوردس���تاندا دیاردەیەکی ترسناکەو لێدەکات کە خۆی���ان بەخاوەنی واڵت‌و‬ ‫بنەبڕکردن���ی کارێک���ی ئاس���ان نیە‪ .‬پاش���ەڕۆژی نەزان���ن‪ .‬پەرتەوازەکردنی‬ ‫بەداخ���ەوە کەلتوری جێگیر بەیاس���ا توێژەکانی میللەت تێکۆشان بۆ کێشە‬ ‫ناگۆردرێت ڕیشەکێشکردنی کەلتوریش ڕەواکەی الواز دەکات‌و ڕێخۆشدەکات بۆ‬ ‫کاتی زۆری دەوێ‪ .‬کاتێک نەوەیەکیش ڕەوکردنی گەنجان بۆ هەندەران‪.‬‬ ‫پێنج���ەم‪ :‬ل���ەڕوی جیهانیی���ەوە‪،‬‬ ‫بەکلتورێک���ی ناحەز گۆش���کرابێت زۆر‬ ‫بەتون���دی بەربەرەکان���ی چاکس���ازی گەندەڵ���ی ناوبانگ���ی گەل���ی ک���وردو‬ ‫دەکات‌و دەستبەرداری دەستکەوتەکانی دەس���ەاڵتدارانی بەدن���او دەکات‌و‬ ‫خ���ۆی نابێت‪ .‬بۆیە سیاس���ەتمەدارانی دەیانخات���ە ڕیزی واڵت���ان‌و دەوڵەتانی‬ ‫کوردستان دەبێت بیر لەپەروەردەکردنی ناسەرکەوتوەوە‪ .‬هەرچەندە ناتوانرێت‬ ‫نەوەیەکی هۆش���یار بکەنەوە لەواڵتداو نازناوی دەوڵەتی سەرنەکەوتو(‪Failed‬‬ ‫هەڵمەتی بیرۆکەی دژە گەندەڵی ببەنە ‪ )Sate‬لەحکومەتی کوردستان بنرێت‪،‬‬ ‫کێش���ە ڕەواکەی گەلی کوردو قەوارەی‬ ‫بەرنامەی قوتابخانەکان‌و فێرگەکان‪.‬‬ ‫جگە لەبەفێڕۆبردنی سامانی گشتی‌و قوربانیەکان���ی زۆر ل���ەوە زیات���رە کە‬ ‫زیانبەخش���ین بەپێش���کەوتنی ئابوری بەدناو بکرێت‪.‬‬ ‫لەکۆتاییدا پێویستە دوبارەبکرێتەوە‬ ‫واڵت‪ ،‬گەندەڵی مەترس���ی س���تراتیجی‬ ‫گ���ەورەی هەی���ە لەس���ەر ئاین���دەی کە لەم قۆناغەدا‪ ،‬دامەزراندنی دەوڵەتی‬ ‫کوردس���تان‪ .‬بەش���ێوەیەکی ک���ورت‪ ،‬نەتەوەی���ی ‪ ))Nation State‬ئەبێ���ت‬ ‫مەترس���یەکان لەمان���ەی خ���وارەوەدا ئامانج���ی س���ەرەکی دەس���ەاڵتدارانی‬ ‫کوردستان بێت لەباشوری کوردستان‪.‬‬ ‫بەدیدەکرێن‪:‬‬ ‫یەکەم‪ :‬پەروەردەبونی نەوەیەک کە دیاردەی گەندەڵی بناغەی س���تراتیجی‬ ‫بڕوای بەس���ەرکردەکانی خۆی نیە‪ .‬ئەو ئەم دەوڵەتە الواز دەکات‌و پێشینەیەکی‬ ‫نەوەیە س���ەرکردەکانی خۆی بۆی نابن خراپ دروس���ت دەکات ب���ۆ نەوەکانی‬ ‫بەنمون���ە (‪ )Role model‬کە چاویان داهات���و‪ .‬هەروەها پێویس���تە گەندەڵی‬ ‫بەدوژمنێکی سەرس���ەختی ئەو ئامانجە‬ ‫لێبکەن‪.‬‬ ‫دوەم‪ :‬بەردەوامب���ون‌و درێژەدان���ی لەقەڵەم بدرێت‌و تێکۆش���انیش دژ بەم‬ ‫بەسیاس���یکردنی دیاردە ناحەزە بەکەمتر لەتێکۆش���انی‬ ‫گەندەڵ���ی‌و‬ ‫دامودەزگاکانی دەوڵەت چینی پسپۆڕو پێش���مەرگایەتی‌و گیانبازی گەلی کورد‬ ‫لێهات���وی کورد پەراوێ���زدەکات‌و گەلی هەژمار نەکرێ���ت‪ .‬گومانی تێدا نیە کە‬ ‫ک���ورد لەش���ارەزاترین ڕۆڵەکانی خۆی دەوڵەتیکی دەستپاک کێشەیەکی ڕەوا‬ ‫بێبەشدەکات‪ .‬پس���پۆڕان‌و شارەزایانی لەجیهاندا بەهێزتر دەکات‪.‬‬ ‫گەل���ی ک���ورد پێیان ئاس���انتر دەبێت‬ ‫‪Dr Latif Wahid‬‬ ‫لەواڵتان���ی بیانیدا کاربک���ەن‌و زۆربەی‬ ‫‪Principal Lecturer in‬‬ ‫جاریش ل���ەو واڵتان���ەدا ڕێ���ز لەکارو‬ ‫‪Economics‬‬ ‫شارەزاییەکانیان دەگیردرێت‪.‬‬ ‫‪University of Westminster‬‬ ‫سێیەم‪ :‬هەرچەندە مافی ڕەوای گەلی‬ ‫‪, London, UK‬‬ ‫کورد پەیوەندی بەشێوەی بەڕێوەبردنی‬ ‫‪wahidl@wmin.ac.uk‬‬ ‫دەوڵەتەوە نیە بەاڵم خراپ بەڕێوەبردنی‬

‫حیزبە‬ ‫فەرمانڕەواکانی‬ ‫ئێستای کوردستان‬ ‫حیزبی سەردەمی‬ ‫شۆڕش‌و‬ ‫پێشمەرگایەتین‬ ‫سەرکردەکانیان‬ ‫لەپرۆسەی‬ ‫کارکردنی‬ ‫دەوڵەتەوە‬ ‫پێنەگەیشتون‌و‬ ‫ئەزمونی‬ ‫بەڕێوەبردنی کاری‬ ‫دەوڵەتیان نیە‬ ‫بۆیە کارەکانی‬ ‫دەوڵەت وەک‬ ‫کاروباری هێزو لقی‬ ‫پێشمەرگایەتی‬ ‫دەبەن بەڕێوە‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫داواكاری‌ گشتی‌‪ :‬په‌رله‌مانمان ئاگاداركرده‌وه‌ ئه‌گه‌ر ئیستسنا ‌ی‬ ‫تێنه‌كه‌ن دۆسییه‌ی‌ (‪ )400‬قه‌ره‌وێڵه‌یی‌و به‌رنامه‌ی‌ وشكه‌ساڵی‌ داده‌خرێن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ فه‌مانگه‌ی‌ داواكاری‌‬ ‫گشتی‌ سلێمانی‌ د‪ .‬فه‌رهاد حاته‌م‬ ‫له‌سه‌ر لێبوردنه‌ گشتیه‌كه‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم دیواری‌ بێده‌نگی‌ ده‌شكێنێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت "من پێموایه‌ ده‌ركردنی‌ ئه‌و‬ ‫لێبودرنه‌ گشتییه‌ جگه‌ له‌مساوه‌مه‌ی‌‬ ‫سیاسی‌و داخستنی‌ مه‌له‌فه‌كان‬ ‫هیچ پاساوێكی‌ دیكه‌ به‌دیناكه‌م بۆ‬ ‫ده‌ركردنی‌"‪.‬‬ ‫رۆژنام���ه‌ی‌ ئاوێن���ه‌ له‌مانش���ێتی‌‬ ‫ژم���اره‌ی‌ هه‌فته‌ی‌ پێش���وو راپۆرتێكیدا‬ ‫ده‌ڵێ���ت " په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان‬ ‫به‌رپرس���ی‌‬ ‫به‌ئۆپۆزیسیۆنیش���ه‌وه‌‬ ‫یه‌كه‌م���ه‌ له‌داخس���تنی‌ دۆس���ییه‌كانی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌"‪ ،‬له‌راپۆرتێكیش كه‌ له‌هه‌مان‬ ‫ژم���اره‌ له‌الپ���ه‌ڕه‌ دو باڵوكرای���ه‌وه‌‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ فراكسیۆنی‌ كوردستانی‌‌و‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن داكۆكییان له‌خۆیانده‌كردو‬ ‫كه‌موكوڕییه‌كانیان خسته‌ سه‌ر سیسته‌می‌‬ ‫یاس���ایی‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌ داواكاری‌ گشتی‌‬ ‫س���لێمانی‌ د‪ .‬فه‌ره���اد حاته‌م له‌س���ه‌ر‬ ‫ئه‌م قسانه‌ی‌ په‌رله‌مانتاران‌و به‌تایبه‌تی‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ فراكس���یۆنی‌ كوردستانی‌ هاته‌‬ ‫ده‌ن���گ‌و وه‌اڵمدانه‌وه‌یه‌كی‌ ئاراس���ته‌ی‌‬ ‫ئاوێنه‌ كردوه‌ تا بۆی‌ باڵوبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم���دا د‪ .‬فه‌رهاد ده‌ڵێت " به‌ڕێز‬ ‫(س���ۆزان ش���یهاب) باس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ گوای���ه‌ له‌هه‌ر مێژویه‌ك بێت مه‌له‌فی‌‬ ‫گه‌نده‌ڵكاران ده‌توانرێت زیندوبكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها باس��� ‌ی له‌وه‌ك���ردوه‌ كه‌ گوایه‌‬ ‫له‌هی���چ جێگه‌ی���ه‌ك داواكاری‌ گش���تی‌‬ ‫داوای‌ له‌په‌رله‌مان نه‌كردوه‌ كه‌ ئاگاداری‌‬ ‫هه‌ندێ له‌و مه‌له‌ف‌و كه‌سانه‌ بێت‌و نابێت‬ ‫لێبوردنی���ان بۆ ده‌ربچێ���ت‪ ،‬وه‌ له‌هیچ‬ ‫یاداشتێكدا ئه‌مه‌یان باس نه‌كردوه‌‪.‬‬

‫هه‌روه‌ها ده‌ڵێت ئه‌گه‌ر ئه‌مڕۆ به‌هۆی‬ ‫یاسای لێبوردنی‌ گشتییه‌وه‌ دۆسێیه‌كانیان‬ ‫دابخرێت ئه‌وا داواكاری‌ گش���تی‌ جارێكی‌‬ ‫تر ده‌توانێت مه‌له‌فه‌كه‌ زیندوبكاته‌وه‌؟!‬ ‫هه‌روه‌ه���ا به‌ڕێز (حه‌مه‌ س���عید حه‌مه‌‬ ‫عه‌لی‌) ئه‌ندامی‌ فراكسیۆنی‌ یه‌كگرتو له‌و‬ ‫چاوپێكه‌وتن���ه‌دا ڕایگه‌یاندوه‌‪ ،‬كه‌ گوایه‌‬ ‫یاساكه‌ گه‌نده‌ڵی‌ ناگرێته‌وه‌؟! هه‌روه‌ها‬ ‫به‌ڕێ���ز (په‌یم���ان عیزه‌دی���ن) ئه‌ندامی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان له‌فراكس���یۆنی‌‬ ‫گ���ۆڕان ڕایگه‌یاندوه‌‪ ،‬ك���ه‌ گوایه‌ هه‌مو‬ ‫تاوانه‌كانی‌ به‌هه‌ده‌ردانی‌ سامانی‌ گشتی‌‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی‌ ئیستس���ناكان بو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواتر ده‌ستكاری‌ كراوه‌ له‌لیژنه‌كان؟!"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ فه‌رمانگ���ه‌ی‌ داواكاری‌‬ ‫گش���تی‌ س���لێمانی‌ به‌چه‌ن���د خاڵێك "‬ ‫یاس���ایی‌‌و بابه‌تیانه‌" وه‌اڵمیانده‌داته‌وه‌‌و‬ ‫له‌خاڵی‌ یه‌كه‌میاندا" ‪ -1‬دیاره‌ الی‌ هه‌موان‬ ‫ئاشكرایه‌ كه‌ یاس���ای‌ لێبوردنی‌ گشتی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تانه‌وه‌ ده‌رچوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ جێی سه‌رس���وڕمانه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌مو فراكس���یۆنه‌كان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌دا‬ ‫نه‌بون به‌و شێوه‌یه‌ په‌سه‌ندبكرێت‪ ،‬ئه‌ی‌‬ ‫پێمان ناڵێن چۆن په‌سه‌ندكرا؟! یاخود‬ ‫ئه‌گه‌ر تۆزێك بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ بنه‌ماكه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئای���ا حیكمه‌ت چی ب���و له‌ئاماده‌كردنی‌‬ ‫پڕۆژه‌ یاسای لێبوردنی‌ گشتی‌‪ ،‬وه‌ ئایا‬ ‫هیچ الیه‌نێ���ك هه‌ی���ه‌ لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫مه‌یدان���ی‌ كردبێ ب���ۆ دیراس���ه‌كردنی‌‬ ‫جه‌دوای‌ یاسایی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫له‌س���اڵی‌ ‪ 2007‬یاسای لێبوردنی‌ گشتی‌‬ ‫ده‌رچوه‌ له‌كوردستان؟! كه‌ من پێموایه‌‬ ‫جگه‌ له‌مس���اوه‌مه‌ی‌ سیاسی‌و داخستنی‌‬ ‫مه‌له‌ف���ه‌كان هی���چ پاس���اوێكی‌ دیك���ه‌‬ ‫به‌دیناكرێ"‪.‬‬ ‫د‪ .‬فه‌رهاد حاته‌م له‌خاڵی‌ دوه‌مدا ده‌ڵێت‬ ‫"به‌پێی ماده‌ی‌ چوار له‌یاس���اكه‌‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌دۆس���ییه‌ی‌ تۆمه‌تباره‌ هه‌ڵهاتوه‌كان‌و‬

‫ده‌ڵێ (اإلستثناء اليجوز التوسع فيه) (ال إجتهاد‬ ‫في مورد النص)‪.‬‬

‫ده‌رکردنی‬ ‫لێبوردنی گشتی‬ ‫جگه‌ له‌مساوه‌مه‌ی‌‬ ‫سیاسی‌و داخستنی‌‬ ‫مه‌له‌فه‌كان هیچ‬ ‫پاساوێكی‌ دیكه‌‬ ‫به‌دیناكرێ‬ ‫ئه‌و تاوانان���ه‌ی‌ كه‌ ئه‌چێته‌ چوارچێوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و تاوانانه‌ی‌ كه‌ ئیستسنائین له‌یاسای‌‬ ‫لێبوردن���ی‌ گش���تی‌ كه‌ له‌م���اده‌ی‌ (‪)6‬‬ ‫ی‌ یاس���اكه‌دا دیاریك���راوه‌‪ ،‬لێبوردنه‌كه‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م تۆمه‌تبارانی‌ ت���ر ده‌گرێته‌وه‌‬ ‫به‌مه‌رجێ���ك تاوانه‌كه‌ پێ���ش ده‌رچونی‌‬ ‫بڕیاره‌كه‌ ئه‌نجامدرابێت‪ ،‬له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێ‬ ‫مه‌رجی‌ تر كه‌ له‌یاساكه‌دا هاتوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مه‌به‌ستمانه‌ لێره‌دا ده‌ستنیشانی‌ بكه‌ین‬ ‫كه‌ زۆربه‌ی‌ دۆس���ییه‌كانی‌ گه‌نده‌ڵی‌ كه‌‬ ‫به‌ڕاپۆرت���ی‌ دیوانی‌ چاودێ���ری‌ دارایی‬ ‫زۆر ب���ه‌وردی‌ الیه‌نه‌كان���ی‌ گه‌نده‌ڵ���ی‌‬ ‫دیاریكردوه‌‪ ،‬ماده‌كان���ی‌ (‪)341 ، 340‬‬ ‫له‌یاس���ای‌ س���زادانی‌ عێراقی‌ به‌سه‌ریدا‬ ‫ئه‌سه‌پێ له‌كاتی‌ سه‌لماندنیدا‪ ،‬كه‌ ئه‌و دو‬ ‫ماده‌یه‌ش بێگومان ناچێته‌ چوارچێوه‌ی‌‬ ‫ئیستسنائه‌كانه‌وه‌‪ ،‬كه‌ به‌شێوه‌ی‌ حه‌سری‌‬ ‫هاتون‪ ،‬وه‌ به‌پێی یاس���ا دو بنه‌ما هه‌یه‌‬

‫له‌خاڵی‌ سێهه‌میشدا هاتوه‌" سه‌رۆكی‌‬ ‫فراكس���یۆنی‌ كوردس���تانی‌ له‌قسه‌كانیدا‬ ‫ب���اس له‌زانیارییه‌كی‌ یاس���ایی س���ه‌یرو‬ ‫س���ه‌مه‌ره‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ گوای���ه‌ داواكاری‌‬ ‫گشتی‌ ده‌توانێت ئه‌و مه‌له‌فانه‌ جارێكی‌‬ ‫تر زیندوبكاته‌وه‌ ئه‌گه‌رچی‌ به‌ر یاس���ای‌‬ ‫لێبوردنی‌ گشتی‌ كه‌وتون‪ ،‬له‌م باره‌یه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێی���ن ئه‌م زانیارییه‌ جگه‌ له‌وه‌ی‌ هیچ‬ ‫بنه‌مایه‌كی‌ یاس���ایی‌و واقع���ی نییه‌ وه‌‬ ‫بگره‌ پێچه‌وانه‌ی‌ ماده‌ی‌ (‪)4‬ی‌ یاس���ای‌‬ ‫لێبوردن���ه‌ گش���تییه‌كه‌ی‌ په‌رله‌مانه‌ كه‌‬ ‫به‌ده‌نگ���ی‌ زۆرین���ه‌ی‌ فراكس���یۆنه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌ڕێزی���ان ده‌رچ���وه‌‪ ،‬كه‌ تێی���دا هاتوه‌‬ ‫ڕێكاری‌ یاسایی به‌شێوه‌یه‌كی‌ هه‌تاهه‌تایی‬ ‫یاخود یه‌كجاری‌ (توقف االجراءات القانونية‬ ‫بش����كل نهائي) ده‌رهه‌ق به‌س���ه‌رجه‌م ئه‌و‬ ‫تۆمه‌تبارانه‌ی‌ كه‌ یاساكه‌ ده‌یانگرێته‌وه‌‬ ‫ڕاده‌گیرێ���ت‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا پێچه‌وان���ه‌ی‌‬ ‫م���اده‌ی‌ (‪ )301 ، 300‬له‌یاس���ای‌ بنه‌ما‬ ‫دادگه‌ریی���ه‌ س���زاییه‌كان‪ /‬قان����ون اصول‬ ‫المحاكم����ات الجزائي����ة‌ ژم���اره‌ی‌ (‪ )23‬ی‌‬ ‫س���اڵی‌ ‪1971‬ی‌ هه‌موارك���راو‪ ،‬كه‌ باس‬ ‫ل���ه‌وه‌ ده‌كات به‌هیچ ش���ێوه‌یه‌ك نابێت‬ ‫جارێكیتر ڕێكاری‌ یاسایی به‌لێكۆڵینه‌وه‌‬ ‫یاخود دادگاییك���ردن بگیرێته‌ به‌ر دژی‌‬ ‫تۆمه‌تبارێك كه‌ ڕێكاری‌ یاس���ایی له‌دژی‌‬ ‫ڕاگی���راوه‌و به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ كۆتایی هه‌تا‬ ‫هه‌تایی‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌ش���دا ئێمه‌‬ ‫سوپاس���ی‌ به‌ڕێزیان وه‌كو یاسادانه‌رێك‬ ‫ده‌كه‌ین ئه‌گه‌ر زانیاری‌ یاس���ایی تازه‌ی‌‬ ‫الب���و خزمه‌ت���ی‌ زیندوكردن���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫مه‌له‌فانه‌ بكات پێمانببه‌خشێ؟!"‪.‬‬ ‫دكتۆر فه‌ره���اد باس له‌خاڵی‌ چواره‌م‬ ‫به‌م ش���ێوه‌یه‌ ده‌كات"به‌ڕێز س���ه‌رۆكی‌‬ ‫فراكس���یۆنی‌ كوردس���تانی‌ له‌قسه‌كانیدا‬ ‫ئه‌وه‌ش���ی‌ خستوه‌ته‌ڕو‪ ،‬كه‌ گوایه‌ له‌هیچ‬

‫جێگه‌یه‌كدا داواكاری‌ گش���تی‌ یاداشتی‌‬ ‫بۆ په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان پێش���كه‌ش‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬لێره‌دا ئێمه‌ به‌بیری‌ به‌ڕێزیان‬ ‫دێنینه‌وه‌ كه‌ له‌به‌رواری‌ ‪ 2012/5/28‬كه‌‬ ‫هێشتا یاساكه‌ پرۆژه‌ بو ده‌نگدانی‌ له‌سه‌ر‬ ‫نه‌درابو ئێمه‌ یاداشتی‌ خۆمان ئاڕاسته‌ی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ یاس���ایی په‌رله‌م���ان كردوه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ناچار وێنه‌یه‌ك له‌و یاداشته‌ وه‌كو خۆی‬ ‫باڵوده‌كه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ به‌كورتی‌ باس���مان‬ ‫له‌وه‌ك���ردوه‌ وه‌ داوامانكردوه‌ كه‌ ماده‌ی‌‬ ‫(‪‌340‬و ‪ )341‬كه‌ دو بڕگه‌ن له‌یاس���ای‌‬ ‫سزادانی‌ عێراقی‌ ئه‌چنه‌ خانه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌‬ ‫كارگێڕی‌‌و ژمێریارییه‌وه‌ به‌تایبه‌تی‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌رئه‌نجام س���امانی‌ گش���تی‌ به‌هۆیه‌وه‌‬ ‫توشی‌ به‌هه‌ده‌ردان ببێت‪ ،‬داوامانكردوه‌‬ ‫بخرێنه‌ چوارچێوه‌ی‌ ئیستسنائه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌ بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش نمونه‌ی‌ دۆسییه‌ی‌‬ ‫(‪ )400‬قه‌ره‌وێڵه‌یی‌و دۆسییه‌ی‌ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫وشكه‌س���اڵی‌ له‌پارێزگای‌ س���لێمانیمان‬ ‫هێناوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫نابراو ده‌ڵێت "هه‌روه‌ها ڕێگه‌چاره‌یه‌كی‌‬ ‫تریش���مان وه‌كو به‌دیل دیاریكردوه‌ كه‌‬ ‫وشه‌یه‌ك بۆ بڕگه‌ی‌ ‪ 2‬له‌ماده‌ی‌ شه‌شه‌م‬ ‫له‌یاساكه‌ زیادبكرێ ئه‌ویش وشه‌ی‌(یان‬ ‫ئابوری‌ هه‌رێم)‪ ،‬واته‌ ئیستسنائه‌كه‌ به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ی‌ لێبێت (الجرائم الماسة بأمن االقليم‬ ‫الداخلي أو الخارجي) بكرێ به‌(الجرائم الماسة‬ ‫بأمن أو إقتصاد االقليم الداخلي أو الخارجي)"‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ فه‌رمانگ���ه‌ی‌ داواكاری‌‬ ‫گش���تی‌ س���لێمانی‌ ده‌ڵێت"ئه‌وه‌ی‌ جێی‬ ‫س���ه‌رنج بو دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م یاداش���ته‌‬ ‫وێنه‌ی‌ درا به‌س���ه‌رجه‌م فراكسیۆنه‌كان‪،‬‬ ‫كه‌ ته‌نانه‌ت به‌ته‌له‌فونیش په‌یوه‌ندیمان‬ ‫كردوه‌ كه‌چی‌ به‌رپه‌رچدرایه‌وه‌و ئێستاش‬ ‫بێئاگایی خۆیان پیشانده‌ده‌ن‌و دادگاكان‌و‬ ‫داواكاری‌ گش���تی‌ تاوانبار ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌چی‌؟! به‌جێبه‌جێكردنی‌ یاسایه‌ك كه‌‬ ‫په‌رله‌مان ده‌ریكردوه‌؟! وه‌ ئه‌وه‌ی‌ جێی‬

‫داخه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌ته‌نها (وشه‌یه‌ك)؟!‬ ‫ڕێگه‌ ده‌گیرا له‌داخس���تنی‌ سه‌رجه‌م ئه‌و‬ ‫دۆس���ییانه‌ كه‌ چه‌ندی���ن ملیۆن دۆالری‌‬ ‫له‌سامانی‌ گشتی‌ تێدایه‌ به‌هه‌ده‌ردراوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ش پش���ت به‌ڕاپۆرته‌كانی‌ دیوانی‌‬ ‫چاودێریی‌ دارایی"‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا نابراو جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌كات���ه‌وه‌ كه‌ جه‌ماوه‌ری‌ كوردس���تان‬ ‫ئ���اگاداری‌ ئه‌وه‌بن كه‌ ئ���ه‌وان چه‌ندین‬ ‫س���اڵه‌ له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دان ئ���ه‌و ده‌زگایه‌‬ ‫كارابكرێ���ت‌و چه‌ندی���ن پرۆژه‌یاس���ایان‬ ‫ئاماده‌كردوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم كه‌س ئاماده‌ نییه‌‬ ‫گوێیان لێبگرێ‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫پوخته‌یه‌كی‌ ئه‌و یاداشته‌ی‌ كه‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫داواكاری‌ گشتی‌ سلێمانی‌‪ ،‬فه‌رهاد‬ ‫حاتم له‌رێكه‌وتی‌ ‪ 2012-5-28‬ئاراسته‌ی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ یاسایی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستانی‌‬ ‫كردوه‬ ‫‌‬ ‫تیای���دا هاتوه‌" ئ���ه‌و تاوانان���ه‌ی‌ كه‌‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌وه‌زیف���ه‌وه‌ ته‌نها(ئیختالس‌و‬ ‫ره‌ش���وه‌) نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو چه‌ندین تاوانی‌ تر‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ ئه‌گه‌رچی‌ ره‌شوه‌‌و ئیختالسیش‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ئه‌نجام���دا زیانی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫به‌ئابوری‌ هه‌رێم گه‌یاندوه‌ كه‌ به‌چه‌ندین‬ ‫ملیۆن دۆالر مه‌زه‌نده‌ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ ئه‌و تاوانانه‌ی‌ كه‌ له‌راپۆرته‌كانی‌‬ ‫دیوانی‌ چاودێریی داراییدا هاتون‪ ،‬ماده‌ی‌‬ ‫(‪340‬و‪ )341‬له‌یاس���ای‌ سزادانی‌ عێراقی‌‬ ‫ژماره‌ ‪111‬ی‌ ساڵی‌ ‪ 1969‬ی‌ هه‌مواركراو‬ ‫به‌س���ه‌ریدا ئه‌س���ه‌پێ‌‪ ،‬نمونه‌ش له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌ كه‌یسی‌ نه‌خۆشخانه‌ی‌ ‪400‬‬ ‫قه‌ره‌وێڵه‌ی���ی‌‌و به‌رنامه‌ی‌ وشكه‌س���اڵی‬ ‫له‌س���لێمانی‌ كه‌ چه‌ندین ملیۆن دۆالری‌‬ ‫تی���ادا به‌فیرۆدراوه‌‪ .‬بۆی���ه‌ داوا ده‌كه‌ین‬ ‫بڕیاره‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌ك دابڕێژرێت كه‌ ئه‌و‬ ‫جۆره‌ تاوانانه‌ به‌ر لێبوردن نه‌كه‌ون‪.‬‬

‫بۆ به‌ڕێز‪ /‬رۆژنامه‌ی‌ ئاوێنه‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوێن ‌ه ژمار‌ه ‪ 376‬ل ‌ه ‪ 2013/5/7‬به‌ناونیشان ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌ ‌‬ ‫ی مانشێت ‌‬ ‫ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌ه له‌داخستن ‌‬ ‫ی كوردس���تان به‌ئۆپۆزسیۆنیش���ه‌وه‌ به‌رپرس��� ‌‬ ‫"په‌رله‌مان ‌‬ ‫دۆسیه‌كانی‌ گه‌نده‌ڵی‌)‬ ‫ی په‌رله‌مانم‌و به‌وردییش ئاگاداری‌ ئه‌و بابه‌ته‌م‬ ‫به‌و حوكمه‌ی‌ من له‌لیژنه‌ی‌ یاسای ‌‬ ‫ی ناوبراو‪.‬‬ ‫ئه‌م رونكردنه‌وه‌یه‌مان هه‌یه‌ له‌سه‌ر مانشێت‌و بابه‌ت ‌‬ ‫ی گه‌نده‌ڵی‌‪،‬‬ ‫ی هه‌بوبێت له‌داخستنی‌ دۆسیه‌ ‌‬ ‫‪ -1‬ئۆپۆزسیۆن له‌په‌رله‌مان ده‌ست ‌‬ ‫ی یاسایی‌‌و راستی‌ تێیدا نیه‌‪.‬‬ ‫هه‌واڵه‌كه‌ دوره‌ له‌راستی‌‌و هیچ بنه‌مایه‌ك ‌‬ ‫ی له‌م جۆره‌دا كه‌ تیایدا مه‌به‌ستتان‬ ‫ی هه‌واڵ ‌‬ ‫‪ -2‬پێمانخۆش ‌ه له‌كاتی‌ باڵوبونه‌وه‌ ‌‬ ‫له‌ش���كاندنی‌ چه‌ند كه‌س���ێك بێت رۆژنامه‌نوس لێكۆینه‌وه‌و وردبینی‌ له‌بابه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫ی پێداو‌ه ته‌ش���هیرو‬ ‫ی ئاوێن ‌ه ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و ژمار‌هی‌ رۆژنامه‌ ‌‬ ‫ب���كات‪ .‬چونك ‌ه ئه‌وه‌ ‌‬ ‫تۆمه‌ت به‌خشینه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی یاساكه‌ ده‌كرا له‌په‌رله‌مان به‌ڕێز‬ ‫ی بابه‌ته‌ك ‌ه ئه‌وه‌یه‌ كاتێك گفتوگۆ ‌‬ ‫‪ -3‬راست ‌‬ ‫ی كرد‬ ‫ی په‌یوه‌ندی‌ پێوه‌كردین‌و داوا ‌‬ ‫دكتۆر (فه‌رهاد ) له‌داواكاری‌ گشتی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشتیان به‌هه‌ده‌رداو‌ه نه‌یانگرێته‌و‌ه له‌دڵسۆزی ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ماڵ ‌‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاسای ‌‬ ‫ی دادگای‌ پێداین منیش الی‌ خۆمه‌وه‌ بردمه‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫خۆشی‌ چه‌ند بڕیارێك ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ لێبوردن‬ ‫ی گۆڕان داكۆكیمانكرد له‌وه‌ ‌‬ ‫په‌رله‌مان وه‌كو فراكس���یۆن ‌‬ ‫نه‌یانگرێته‌وه‌ ئه‌گه‌ر به‌ڕێزیان وردتر به‌دواداچونیان بكردایه‌ هه‌رگیز به‌م شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ی ئه‌و رۆژه‌ی‌ په‌رله‌ماندا‬ ‫بابه‌ته‌كه‌یان نه‌ده‌نوس���ی‌‪ ،‬من له‌بیرم ‌ه كه‌ له‌دانیش���تن ‌‬ ‫ی ئیختالس كردبێت لێبوردنه‌ك ‌ه‬ ‫هه‌س���تام وتم چ مه‌عقول ‌ه كه‌س���ێك ‪ 100‬دۆالر ‌‬ ‫ی به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ ئه‌نقه‌ست‬ ‫نه‌یگرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كه‌س���ێك یه‌ك ملیۆن دۆالر زیان ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه ده‌نگی‌ نه‌هێنا‬ ‫ی ده‌وڵه‌تدا بێت بێبه‌خشین‪ ،‬به‌اڵم له‌كۆتاییدا بیروڕا ‌‬ ‫له‌ماڵ ‌‬ ‫ی زۆرمانكرد‪ ،‬به‌اڵم به‌م شێوه‌یه‌ بو‪.‬‬ ‫وه‌كو كه‌س‌و وه‌كو فراكسیۆن داكۆك ‌‬ ‫ی (‪)315،316‬‬ ‫‪ -4‬ئێم���ه‌ باش له‌جیاوازی‌ ئه‌ركانی‌ ئه‌و تاوانانه‌ی‌ به‌پێی‌ ماده‌ ‌‬ ‫ی ‪‌340‬و‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ته‌كیفیان بۆ ده‌كرێت ل ‌ه ‪‌340‬و ‪ 341‬گه‌یشتوین‪ ،‬له‌راستیدا سامان ‌‬ ‫ی ‪‌307‬و ‪ 308‬و‪315‬و‪ 316‬زۆریش داكۆكیمان‬ ‫ی كه‌متر نیه‌ له‌ماده‌كان��� ‌‬ ‫‪ 341‬هیچ ‌‬ ‫له‌و بابه‌ته‌ كرد‪.‬‬ ‫‪ -5‬له‌كۆتایی���دا داواكاری���ن رۆژنامه‌ به‌رێزه‌كه‌تان وردت���ر لێكۆڵینه‌و‌ه له‌هه‌ر‬ ‫ی زیان له‌كه‌س یاخود الیه‌نێك بدات‪.‬‬ ‫بابه‌تێك بكات پێش باڵوكرنه‌وه‌ ‌‬ ‫بورهان ره‌شید‬ ‫ی یاسایی‌‬ ‫ئه‌ندامی‌ لیژنه‌ ‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ پێشمه‌رگه‌‬

‫‪www‬‬

‫‪awene.com‬‬

‫ ‪Application Developer / Programmer‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫‪Job description:‬‬

‫‪Application developers translate software requirements into workable programming code and maintain and develop programs for‬‬ ‫‪use in business. They often work as part of a team with other IT professionals, such as software engineers and systems analysts, and‬‬ ‫‪write programs according to their specifications. They may also work on generic products or for individual clients providing bespoke‬‬ ‫‪solutions.‬‬

‫‪Typical work activities:‬‬

‫‪The principal function of an applications developer is to make computers perform specific tasks, based on the client's specifications.‬‬

‫‪Activities typically include:‬‬

‫;‪• establishing a detailed program specification through discussion with clients‬‬ ‫;‪• clarifying what actions the program is intended to perform‬‬ ‫;‪• breaking down program specification into its simplest elements and translating this logic into a programming language‬‬ ‫;‪• working as part of a team, which may be established purely for a particular project, to write a specific section of the program‬‬ ‫;‪• combining all elements of the program design and testing it‬‬ ‫;‪• testing sample data-sets to check that output from the program works as intended‬‬ ‫;‪• conducting testing and installing the program into production‬‬ ‫;‪• reacting to problems and correcting the program as necessary‬‬ ‫;‪• adapting the program to new requirements, as necessary‬‬ ‫;‪• writing detailed documentation for the operation of the program by users and computer operators‬‬ ‫‪• Updating, repairing, modifying and developing existing software and generic applications.‬‬

‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫‪Education / Qualifications‬‬

‫‪The ideal candidate we are looking for, has knowledge in the following key areas:‬‬ ‫ ‬ ‫‪A. Java SE development‬‬ ‫ ‬ ‫‪B. Java EE development‬‬ ‫ ‬ ‫‪C. Client / server programming‬‬ ‫ ‬ ‫‪D. Relational database programming‬‬ ‫ ‬ ‫‪E. Knowledge of either ASP, PHP, JSP And JavaScript‬‬ ‫ ‬ ‫‪F. University degree of higher‬‬ ‫ ‬ ‫‪G. At least 3 years experience in programming‬‬ ‫ ‬ ‫‪H. UML design and implementation is a bonus‬‬ ‫ ‬ ‫‪I. C/C++/C# is a bonus‬‬ ‫ ‬ ‫‪J. Any oracle or Microsoft certifications can be counted towards the qualifications in case university degree is unavailable‬‬

‫‪To apply, send your updated resumé to:‬‬ ‫‪info@gorannet.net‬‬

‫ ‪Career@gorannet.net‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )377‬سێشه‌مم ‌ه ‪2013/5/14‬‬

‫پیرۆزبایی‬

‫بۆ چاپکردنی‪:‬‬

‫کتێب‪ ،‬گۆڤار‬ ‫رۆژنامه‌‪ ،‬نامیلکه‬

‫ی‬ ‫ی ئینگلیز ‌‬ ‫ی به‌كالۆریۆس‪ ،‬له‌به‌ش ‌‬ ‫ی بڕوانامه‌ ‌‬ ‫ی به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫پڕ به‌دڵ پیرۆزبایی‌ له‌كاك ‌ه هه‌ناس��� ‌هی‌ كوڕمان ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌بۆنه‌ ‌‬ ‫ی مرۆیی‌‪ ،‬هیوادارین له‌بڕینی‌ قۆناغه‌كانی‌ داهاتوی‌ ژیانیدا به‌‌و چه‌شن ‌ه سه‌ركه‌وتوبێت‪.‬‬ ‫زانكۆی‌ گه‌شه‌پێدان ‌‬ ‫د‪ .‬شێركۆ عه‌بدواڵ‪ ،‬ئه‌میره‌ محه‌مه‌د‬

‫‪07701471518‬‬ ‫‪)053(3210501‬‬ ‫‪)053(3210502‬‬

‫جوانییەکانی ناڕێکی‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫ئەنتیگۆن���ا دەڵێ���ت «ئەگ���ەر منداڵم‬ ‫هەبای���ە‪ ،‬گەر مێردم بای���ە بکەوتایە‌و‬ ‫بەو چەش���نە بۆگەنی بکردبایە‪ ،‬دژ بە‬ ‫خواس���تی شار نەدەوەستام‌و ئەمەم بۆ‬ ‫نەدەکرد‪ .‬ئەی چ بیروڕایەکە من ئاوها‬ ‫ڕەچاومک���ردوە‌و ملکەچی بووم؟ باش‬ ‫تێبگەن‪ :‬گەر مێردم بمردایە‪ ،‬دەمتوانی‬ ‫ش���وو بەیەکێکی تر بکەم‌و منداڵم لێی‬ ‫ببێ‪ .‬گ���ەر کوڕم لە مێ���ردی یەکەمم‬ ‫لەدەس���تبدایە‪ ،‬ل���ە مێ���ردی دووەمم‬ ‫ک���وڕم دروس���تدەکرد‪ .‬ب���ەاڵم بەوەدا‬ ‫دایکم‌و بابم بوونەتە نیش���تەجێی گۆڕ‪.‬‬ ‫ئیت���ر هەرگیز برام نابێ���ت‪ .‬ئەوە ئەو‬ ‫بڕوایەیە وام لێدەکات بە هیچ کەس���ی‬ ‫دیکەت نەگۆڕمەوە‪ ،‬ئەوەش���ە دەمکاتە‬ ‫گوناهب���ار لەبەر دی���دی کریۆن‪ ،‬ئەی‬ ‫برای خۆشەویس���تم»‪ .‬ئەمە بەشێکە‬ ‫ل���ە دوا دیالۆگەکان���ی ئەنتیگۆنا‪ ،‬ئەم‬ ‫ڕس���تانە بۆ گۆتە ش���ۆکێکی گەورەن‪،‬‬ ‫ئەنتیگۆن���ا بە روون���ی دانی پیادەنێت‬ ‫کە ئەو بەرگری لە براکەی دەکات‌و لە‬ ‫ب���ەر هیچ هۆیەکی ت���ر نییە کە خۆی‬ ‫دەکاتە قوربانی‪ .‬بەم قسانە ئەنتیگۆنا‬ ‫خۆی لە هەر پرەنسیپێکی ئەبستراکتی‬ ‫گەردون���ی‌و ئەخالق���ی جیادەکاتەوە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەش کەس���ێکی وەک گۆت���ە زۆر‬ ‫دڵگران���دەکات کە ل���ە ئەنتیگۆنادا بۆ‬ ‫نوێنەرێک���ی گەردونی دەگەڕێت‪ .‬گۆتە‬ ‫تێزەی خۆی لەسەر ئەوە دادەمەزرێنێت‬ ‫ک���ە ئەنتیگۆن���ا نوێن���ەری بەه���ا‌و‬ ‫بنەمایەکی گەردونییە‪ ،‬ئەو لە پێناوی‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی کەس���ێکی زۆرداردا‬ ‫ئەو کارە دەکات‌و خواس���تی تایبەتی‬ ‫لە پش���ت خۆفیداکارییەکەیەوە نییە‪،‬‬ ‫بۆیە پێیوایە ئەو قس���انەی ئەنتیگۆنا‬ ‫ش���انۆنامەکەیان تێکداوە‌و لەگەڵ ئەو‬ ‫بنەما گ���ەورە‌و گەردونییەدا ناگونجێن‬ ‫کە دەب���وو ئەنتیگۆن���ا وەک ڕۆحێکی‬ ‫جوان بەرجەستەیبکات‪ .‬جودیس باتلەر‬ ‫بە پێچەوانەی گۆت���ەوە‪ ،‬لەو دێڕانەوە‬ ‫دەس���ت ب���ە لێکدان���ەوەی ئەنتیگۆنا‬ ‫دەکات‪ ،‬ئ���ەوەی ب���ۆ باتل���ەر گرنگ‌و‬ ‫حەقیقیی���ە ئەم دی���وەی ئەنتیگۆنایە‪.‬‬ ‫ئەنتیگۆن���ا بە ڕوون���ی دەڵێت من ئەو‬

‫فیداکاریی���ە بەس ب���ۆ براکەم دەکەم‌و‬ ‫بۆ کەس���ی تری ناکەم‪ ،‬چونکە بە ڕای‬ ‫باتلەر‪ ،‬ئەنتیگۆنا حەزی لە پۆلینێکس‬ ‫ک���ردوە‪ .‬ئارەزووەکان���ی ئ���ارەزووی‬ ‫حەرامن‌و ئەوەی وای لێدەکات بەوجۆرە‬ ‫بەرەو ڕووی مەرگ بروات عەش���قێکی‬ ‫گوناهبارانەیە بۆ پۆلینێکس‪ ،‬واتە ئەوەی‬ ‫ئەنتیگۆنا دەجوڵێنێت پرەنس���یپێکی‬ ‫ئەخالق���ی‌و بڵندی گەردون���ی نییە کە‬ ‫ڕێکی‌و تەبایی بۆ ن���او ئادەمیزادەکان‬ ‫بانگهێشتدەکات‪ ،‬بەڵکو بانگ‌و خرۆشی‬ ‫خوێنە زیناکارەکەیەت���ی‪ .‬ئەنتیگۆنای‬ ‫باتل���ەر هەڵگری بەه���ا‌و نرخێک نییە‬ ‫«دەس���تبدەن ب���ۆ بە گش���تیکردن‌و‬ ‫گواستنەوە بۆ کەسانی تر» وەک ئەو‬ ‫لە کتێبی «خواس���تی ئەنتیگۆنا» دا‬ ‫دەڵێت‪ .‬باتلەر لێ���رەدا بە روونی دژی‬ ‫هەندێک تەفس���یری فیمینستیانەش بۆ‬ ‫ئەنتیگۆنا دەوەس���تێتەوە‪ ،‬ئەنتیگۆنا‬ ‫بە درێژایی ش���انۆگەرییەکە ڕەفتارێکی‬ ‫ژنانەی نییە‪ ،‬هەتا ئامادە نییە جەستەی‬ ‫خۆی لە پێن���اوی دەس���تگیرانەکەیدا‬ ‫رزگاربکات‌و ئەو پەیوەندییە ژنانەیەی‬ ‫قەب���وول نییە بە جەس���تەی خۆیەوە‪،‬‬ ‫بەڕەنگاربوونەوەش���ی لەگ���ەڵ کریۆندا‬ ‫بە ڕای باتل���ەر بەرەنگاربوونەوەیەکی‬ ‫پیاوانە‌و نێرانەیە‪ .‬هەڵبەت تەفس���یری‬ ‫باتل���ەر دەچێت���ە ن���او وردەکاری‬ ‫قووڵتریش���ەوە ک���ە لێ���رەدا جێگای‬ ‫باس���کردنی نیی���ە‪ .‬بەاڵم ئ���ەوەی لە‬ ‫تەفس���یری الکان‌و باتل���ەردا گرنگ���ە‪،‬‬ ‫تێڕوانین���ی ئەنتیگۆنایە وەک تێکدەر‪،‬‬ ‫وەک فیگەرێک کە ڕام ناکرێت‪ .‬لێرەدا‬ ‫ئەنتیگۆن���ا ڕەگەزێک���ی ئاژاوەگێڕە کە‬ ‫تەنیا مەترس���ی بۆ کریۆن نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ش���ڵەژانێکی گەورەتر دروس���تدەکات‪،‬‬ ‫شڵەژانێک تەنیا ئەوانە دروستیدەکەن‬ ‫کە نایانەوێت چارەنوسی خۆیان بدەنە‬ ‫دەس���ت کەس���ێک یان هێزگەلێکی لە‬ ‫خۆیان گەورەت���ر‪ .‬ڕەنگە تێڕوانینێکی‬ ‫ڕوک���ەش وابخات���ە خەیاڵم���ان ک���ە‬ ‫ئەنتیگۆن���ا‌و ئۆدیس���ۆس دوو پۆڵ���ی‬ ‫پێچەوان���ەی یەکن‪ ،‬یەکێکیان نوێنەری‬ ‫عەقڵ���ی ئەنس���ترۆمێنتالە «عەقڵ���ی‬

‫کەرەس���تەیی» ک���ە هەم���وو فێڵێک‬ ‫دەکات زیندوو بێت‌و بژی‌و تیانەچێت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئەویتریان ب���ە پێچەوانەوە بە‬ ‫سەرسەختییەکی ش���ێتانەوە دەیەوێت‬ ‫بمرێت‪ .‬لە راستیدا ئەم جیاوازییە تەنیا‬ ‫جیاوازییەکی ڕوکەش‌و نادروستە‪ ،‬چونکە‬ ‫ئۆدیسۆس‌و ئەنتیگۆنا هەردووکیان بۆ‬ ‫بابەت���ی ئارەزووی خۆی���ان دەگەڕێن‪،‬‬ ‫هەردوکیان هەموو ش���تێک دەکەن بۆ‬ ‫ئ���ەوەی بگەنە نیازی خۆی���ان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نیازی ئۆدیس���ۆس لەم دونیایە‌و نیازی‬ ‫ئەنتیگۆنا لەو دونیا‪ ،‬ئەو زیندووە‌و ئەم‬ ‫مردووە ‪ ...‬هەردووکیان دوو شاهیدی‬ ‫گەورەن‪ ،‬لەس���ەر ئەوەی مەحاڵ تەنیا‬ ‫وێنەیەکە سیستمی تێڕوانین‌و یاساکانی‬ ‫دەسەاڵت دروس���تیانکردوە‌و شکاندنی‬ ‫کاری نەکردە نییە‪ .‬ناڕێکی بریتییە لە‬ ‫ئارەزوویەک کە لەگەڵ یاسای گشتی‌و‬ ‫لەگ���ەڵ خواس���تی هێزە گ���ەورەکان‌و‬ ‫سیستمەکانی کۆنترۆڵدا تەبانایەتەوە‪،‬‬ ‫واتە هەردووکیان دژی ئەو پرەنس���یپە‬ ‫ئیش���دەکەن کە پێیدەگووترێت ڕێکی‪،‬‬ ‫پێیدەگووترێت یاس���ای بااڵدەس���ت‌و‬ ‫خواس���تی بەهێزەکان‪.‬لەم���ڕوەوە هیچ‬ ‫جیاوازییەکی گەورە لە نێوان ئەنتیگۆنا‌و‬ ‫ئۆدیسۆسدا نییە‪ .‬خواستی ئەنتیگۆنا‌و‬ ‫ئۆدیس���ۆس لە جەوهەردا یەک ش���تە‬ ‫گەیش���تن بە ش���تێک کە هێزگەلێکی‬ ‫گەورەتر‪ ،‬یاس���اگەلێکی سەقامگیرتر‌و‬ ‫س���ەپاوتر ڕێگرن لێی‪ ...‬هەردووکیان‬ ‫دوو نیش���انەن‪ ،‬دوو پەنجەرەن بەسەر‬ ‫دونی���ای دەرەوەی سیس���تم‌و واقع���ی‬ ‫پێ���دراودا دەڕوانن‪ .‬جوان���ی ناڕێکیش‬ ‫هەمیشە لەوێوە دێت کە لەگەڵ واقعی‬ ‫پێدراودا‪ ،‬لەگەڵ پرەنس���یپە سەتحی‌و‬ ‫ئارەزوو‌و نیازە کلێشەیی‌و دووبارەکاندا‬ ‫ناتەب���ا دەوەس���تێتەوە‪ .‬بۆی���ە لە دوا‬ ‫دەرەنجامدا‪ ،‬لەگەڵ هەموو تەفس���یرە‬ ‫جیاواز‌و دژەکان���دا‪ ،‬لەگەڵ هەموو ئەو‬ ‫ڕوخس���ارە ناچوونییەک‌و ناتەبایانەدا‬ ‫ل���ەوەدا بەش���دارن ک���ە خواس���تیان‬ ‫نوێنەرایەتیکردنی پرەنس���یپێکە کە لە‬ ‫ناو پرەنس���یپە گش���تییەکاندا جێگای‬ ‫نابێتە‪.‬‬

‫فه‌نتازیاکانی سه‌رۆکی هه‌رێم‪ ... :‬پاشماوه‌‬ ‫ده‌ب���ێ کاتێ���ک س���ه‌رۆکی هه‌رێم‬ ‫به‌رپرسی بااڵی هێزی سوپای واڵته وه‌ك‬ ‫که‌س���ێکی مه‌ده‌نی ئه‌و رۆڵ‌ بگێرێت‪،‬‬ ‫گه‌ر هاتوو وه‌ك‌ که‌س���ێکی پێشمه‌رگه‬ ‫یان س���ه‌ربازی ئه‌و رۆڵ���ه‌ی گێڕا ئه‌وا‬ ‫الس���ه‌نگی له نێوان باڵ���ی مه‌ده‌نی‌و‬ ‫باڵی س���ه‌ربازیدا دروس���ت ده‌بێت له‬ ‫کۆسیس���ته‌می واڵتدا‪ .‬پاشان سه‌رۆک‬ ‫گرنگتری���ن په‌ره‌گرافی روونکردنه‌وه‌كه‬ ‫ده‌نوسێت‪" :‬دەمەوێت بۆ هاوواڵتیانی‬ ‫خۆشەویس���تمان ڕوون بکەم���ەوە کە‬ ‫من ن���ە داوای هەموارکردنی یاس���ای‬ ‫سەرۆکایەتیم کردووە‌و نە داوام کردووە‬ ‫ماوەی س���ەرۆکایەتی درێژ بکرێتەوە‌و‬ ‫یاخود رێگ���ەم بۆ هەموار بکرێت خۆم‬ ‫بۆ ئەم پۆستە بپاڵێومەوە>‪.‬‬ ‫ل���ه‌م په‌ره‌گراف���ه‌دا س���ه‌رۆک پاش‬ ‫س���ه‌رنه‌که‌وتنی ئ���ه‌و هه‌واڵن���ه‌ی که‬ ‫ئاماژه‌ی پێ���ده‌كات‪ ،‬ده‌ڵێت‪ ،‬نامه‌وێت‬ ‫به‌و ش���ێوازنه ببمه‌وه سه‌رۆک‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫مایه‌ی س���ه‌رنجه که ده‌نوس���ێت من‬ ‫نامه‌وێت <رێگەم ب���ۆ هەموار بکرێت‬ ‫خ���ۆم بۆ ئەم پۆس���تە بپاڵێومەوە>‪.‬‬ ‫به‌دی���دی من ئه‌م نیوه دێ���ره ده‌بێت‬ ‫ده‌س���توریش بگرێته‌وه‪ .‬ب���ه‌و مانایه‬ ‫ئه‌گه‌ر ئامانج له تێپه‌راندنی ده‌س���تور‬ ‫ئه‌وه‌ی���ه که‪ :‬رێگه هه‌م���وار بکرێت بۆ‬ ‫خۆپااڵوتن���ی س���ه‌رۆک‪ ،‬ئ���ه‌وا نابێت‬ ‫ده‌ستور تێپه‌رێنرێت؛ چونکه سه‌رۆک‬ ‫نایه‌وێ���ت رێگه‌ی بۆ هه‌م���وار بکرێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئ���ه‌وه‌ی له پاش ئه‌م په‌ره‌گرافه‬ ‫دێت‪ ،‬ناوه‌رۆک���ی په‌ره‌گرافه‌که به‌تاڵ‬ ‫ده‌كاته‌وه‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆک جه‌خت له‌وه ده‌كاته‌وه که‬ ‫که "وەکو ش���ەخس ئامانجم پۆس���ت‬ ‫نییە‪ ،‬ئەم پێگەیە ئامرازێکە بۆ خزمەتی‬ ‫گەل‌و نیش���تمانم"‪ .‬ئ���ه‌م فه‌نتازیایه‬ ‫دژ به واقیعه له کاتێکدا س���ه‌رۆک بۆ‬ ‫درێژترین ماوه به جۆرێک له جۆره‌كان‬ ‫س���ه‌رۆک بووه‪( .‬وه‌ك مێژووی پاش‬

‫راپه‌ری���ن به خوێن���ه‌وه پێمان ده‌ڵێت‬ ‫که زۆرترین کورد له پێناوی پۆس���تی‬ ‫سه‌رۆکایه‌تیدا کوژراوه)‪ .‬دیاره ده‌كرێت‬ ‫دیدی نه‌بوونی ئاره‌زووی پۆست وه‌ك‬ ‫باشه‌یه‌ك سه‌یربکرێت بۆ بوونی که‌سێک‬ ‫ل���ه پۆس���تدا؛ چونکه ئه‌گ���ه‌ر هاتوو‬ ‫که‌‌س���ێک له پۆس���تێکدا بوو‪ ،‬چونکه‬ ‫خه‌ونی ئه‌وه‌یه که له پۆسته‌كه‌دا بێت‪،‬‬ ‫پۆس���ته‌كه وه‌‌ک به‌دیهێنان���ی خه‌ونی‬ ‫خ���ۆی ته‌ماش���ا ده‌كات ن���ه‌ك وه‌ك‬ ‫لێپرسراویه‌ك‪ .‬به‌اڵم مێژووی سه‌رۆکی‬ ‫هه‌رێم واقیعێکی ترمان پێده‌ڵێت‪ .‬بۆیه‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌چێته خانه‌ی فه‌نتازیایهكی‬ ‫ت���ره‌وه‪ .‬فه‌نتازی���ای ئ���ه‌وه‌ی که من‬ ‫ناچارکراوم له الی���ه‌ن خه‌ڵکه‌که‌مه‌وه‬ ‫له‌به‌ر بێ وێنه‌یی‌و تاقانه‌ییم بۆئه‌وه‌ی‬ ‫له‌م پۆس���ته‌دا بم‪ ،‬ئه‌گی���ان من وه‌ك‬ ‫خۆم هی���چ ئاره‌زوویه‌كم له‌م پۆس���ته‬ ‫نیه‪ .‬هه‌رکاتێکیش له‌م پۆسته‌دا بووم‬ ‫ب���ه‌كارم هێناوه وه‌ك <س���ەنگەرێک‬ ‫بۆبەرگری لە مافەکان���ی گەلەکەم>‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م فه‌نتازایایانه‌ی���ه ک���ه بنه‌م���ای‬ ‫قه‌یرانی به بن گه‌یش���توی گۆڕانکاریه‬ ‫ل���ه هه‌رێم‪ .‬س���ه‌رۆک ده‌بێ���ت خه‌ڵك‬ ‫داوای لێبکات سه‌رۆک بێت‪ .‬دیاره ئه‌م‬ ‫یاریه ده‌رونیه له کۆنفرانس���ی پارتیدا‬ ‫نموونه‌که‌یمان بینی کاتێک س���ه‌رۆک‬ ‫ئام���اژه‌ی به ئه‌وه‌دا که پۆس���ته‌كه‌ی‬ ‫ناوێ���ت‪ ،‬ئیتر دۆخێکی هیس���تیری له‬ ‫هۆڵه‌که‌دا دروس���ت بوو‪ .‬ئه‌ویش له‌به‌ر‬ ‫دڵی هه‌موان ناچاربوو پۆسته‌كه قبوڵ‬ ‫بکات���ه‌وه‪ .‬ئه‌مه بنه‌م���ای فه‌نتازیای‬ ‫سه‌رۆکه‪ .‬س���ه‌رۆک ده‌یه‌وێت زۆرینه‌ی‬ ‫خه‌ڵک لێی بپارێنه‌وه که وه‌ك سه‌رۆک‬ ‫بمێنێت���ه‌وه‪ ،‬چونکه که‌س���ی تر نیه‬ ‫بتوانێ جێگه‌ی ئه‌و بگرێته‌وه‪ .‬لێره‌وه‬ ‫س���ه‌رۆک‪ ،‬فه‌نتازیاکانی تاقانه‌یی‌و بێ‬ ‫وێنه‌یی‪ ،‬پێویس���ت بوون���ی‌و داماوی‬ ‫سه‌رجه‌م گه‌ل به‌بێ ئه‌و‪ ،‬ده‌بوژێته‌وه‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆک ده‌زانێت ئه‌مانه فه‌نتازیان‪،‬‬

‫‪19‬‬

‫بۆیه ده‌بێت له رێگه‌ی ده‌س���ه‌اڵتیه‌وه‬ ‫زه‌مین���ه بۆ ب���ه واقیع بوونی���ان‪ ،‬به‬ ‫واقیع رووپۆشکردنیان بهێنێته ئاراوه‪.‬‬ ‫ئیتر له ئه‌نجامدا س���ه‌رۆک ده‌خوازێت‬ ‫<سەربەس���تانە‌و دوور ل���ە گوش���ار‬ ‫وملمالنێ حیزبییەکان> لە پۆستە‌که‌دا‬ ‫س���ەروەریی گەلەکەم بپارێز(ێ)م>‪.‬‬ ‫ئه‌م فه‌نتازیایه رێگری گه‌وره‌ی به‌رده‌م‬ ‫نه‌گۆڕانی سیسته‌می حکومداری هه‌رێمه‬ ‫له س���ه‌رۆکایه‌تیه‌وه ب���ۆ په‌رله‌مانی‪.‬‬ ‫ئا لێ���ره‌وه ده‌بێ���ت بگه‌رێین���ه‌وه بۆ‬ ‫ئ���ه‌و ئامۆژگاریه گرنگ���ه‌ی ژیژاک‪ ،‬که‬ ‫بۆ ئ���ه‌وه‌ی واقیع بگۆری���ن ده‌بێت له‬ ‫س���ه‌ره‌تادا فه‌نتازیاکان بگۆرین‪ .‬هه‌تا‬ ‫س���ه‌رۆک ئ���ه‌م فه‌نتازیایانه‌یهه‌‌بێت‌و‬ ‫میدی���ا‌و ئه‌ندامان���ی حیزبه‌كه‌ی بۆی‬ ‫بکه‌ن به واقیع‪ ،‬ئه‌وا هه‌تا بێت قه‌یرانی‬ ‫سیس���ته‌می سیاس���ی هه‌رێم قووڵتر‌و‬ ‫قووڵتر ده‌بێت‪ .‬هه‌تا بێت زیاتر‌و زیاتر‬ ‫له واقی���ع دوور ده‌که‌وێته‌وه‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئێس���تا <دوای قوربانیدانێک���ی زۆری‬ ‫گەلەکەم���ان‪ ،‬کیانێک ل���ەم هەرێمەدا‬ ‫جێگیر ب���ووە>‪ ،‬باش���ترین خزمه‌تی‬ ‫ئ���ه‌م کیانه ئه‌وه‌یه که سیس���ته‌مێکی‬ ‫سیاسی سه‌رده‌میانه‌ی خه‌ڵك دۆستی‪،‬‬ ‫دیموکراسی هه‌بێت‪ .‬ده‌ستاوده‌ستکردنی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت بنه‌مای ئه‌م دۆخه‌یه‪ .‬بۆیه‬ ‫گه‌وره‌تری���ن خزمه‌تێک که س���ه‌رۆکی‬ ‫ئێس���تای هه‌رێ���م به‌م کیان���ه بیکات‬ ‫ئه‌وه‌یه ک���ه بنه‌ماکانی دیموکراس���ی‬ ‫زیات���ر بچه‌س���پێنێت‪ ،‬به س���ه‌پاندنی‬ ‫بنه‌مای ده‌ستاوده‌ستکردنی ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له رێگای نکوڵیکردنه‌وه نابێ‪.‬‬ ‫رسته‌ی وه‌ك <سیستەمی حوکمرانی‬ ‫ل���ە هەرێم���دا س���ەرۆکایەتی نییە>‪،‬‬ ‫یه‌کێکه له‌م نکوڵیه ترس���ناکانه‪ .‬گه‌ر‬ ‫سه‌رۆکێک راسته‌وخۆ هه‌ڵبژێردرا ئه‌وا‬ ‫سیس���ته‌مه‌كه س���ه‌رۆکایه‌تیه‪ .‬پاشان‬ ‫نکوڵیه‌كان درێژه پێده‌كیشێ که هه‌موو‬ ‫سه‌رچاوه‌که‌یان له فه‌نتازیاکانه‌وه‌یه‪.‬‬

‫چ‬ ‫ا‬ ‫پ‬ ‫خان‬

‫ە‬ ‫ی‬

‫ئ‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ێنە‬ ‫ونبون‬

‫ی ژووری‌ بازرگانی‌ سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناوی‌ (عبدالمجید محمدامین عثمان) هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئاوێنه‪.‬‬ ‫بۆ پرسگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (محمد محمد عزیز) هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ پرسگه‌ ‌‬ ‫ی سلێمانی‌ ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی ژووری‌ بازرگان ‌‬ ‫* ناسنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی (به‌یان عادل حم ‌ه سعید) هه‌ركه‌س دۆزییه‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫ی ــ به‌شی‌ كۆمه‌ڵناسی‌ ونبو‌ه به‌ناو ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫* باجێك ‌‬ ‫بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‌‪.‬‬ ‫ی ونبوه‌ به‌ن���اوی‌ (زانیار عمر علی‌) هه‌رك���ه‌س دۆزییه‌و‌ه‬ ‫ی ــ به‌ش���ی‌ ئه‌ندازی���اری‌ ئاودێر ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫* باجێك��� ‌‬ ‫بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگ ‌هی‌ ئاوێنه‪.‬‬ ‫ی (صالح محمد امین) هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ی‌ ئاوێنه‪.‬‬ ‫* مۆڵه‌تێكی‌(ناوی‌ باخ)ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (امین ‌ه لطیف صاڵح) هه‌ركه‌س دۆزییه‌و‌ه بیگه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ پرسگه‌ ‌‬ ‫ی درێژخایه‌نه‌كان ونبوه‌ به‌ناو ‌‬ ‫* ده‌فته‌رێكی‌ نه‌خۆش ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪.‬‬

‫پرسی كاندیدكردنه‌وه‌ی سه‌رۆك‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫بێگوم���ان بڕیاردان���ی یه‌كێتی���ی‬ ‫نیش���تمانیی كوردس���تان بۆ خس���تن ‌ه‬ ‫راپرس���یی پرۆژه‌ی ده‌ستوری هه‌رێمی‬ ‫ێ‬ ‫كوردس���تانه‌و‌ه ب���ه‌و ش���ێوه‌یه‌‌و به‌ب ‌‬ ‫ته‌وافوقی الیه‌نه‌كان بڕیارێكی قورس‌و‬ ‫سه‌خته‌‪ .‬چونكه‌ له‌به‌یاننامه‌ی كۆتایی‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تیی‬ ‫یه‌كێتی له‌ئه‌یلولی ‪ 2012‬به‌ڕونی ئاماژ‌ه‬ ‫به‌پێویس���تیی گه‌ڕان���ه‌وه‌ی پ���رۆژه‌ی‬ ‫ده‌س���تور بۆ په‌رله‌مانی كوردس���تان‌و‬ ‫هه‌مواركردن���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و مادان���ه‌ی‬ ‫پێویس���تییان به‌پێداچون���ه‌و‌ه هه‌ی��� ‌ه‬ ‫كراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ه بێجگه‌ له‌وه‌ی دواترله‌به‌یاننامه‌ی‬ ‫هاوبه‌ش���ی كۆبون���ه‌وه‌ی ده‌باش���انی‬ ‫نێ���وان یه‌كێت���ی‌و گۆڕان���دا جارێكی‬ ‫داوای گه‌ڕان���ه‌وه‌ی پرۆژه‌ی ده‌س���تور‬

‫بۆ په‌رله‌مان‌و س���ه‌رله‌نوێ‌ كاركردنه‌و‌ه‬ ‫به‌سیستمی په‌رله‌مانی كراوه‌‪ .‬ئێستاش‬ ‫رای ره‌س���میی یه‌كێتی كه‌ له‌سه‌ر زاری‬ ‫به‌رپرسانی بااڵیه‌و‌ه راگه‌یه‌نراوه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌وه‌ن ده‌ستور به‌ته‌وافوق‌و‬ ‫ره‌زامه‌ن���دی هه‌مو الیه‌ن���ه‌كان بخرێت ‌ه‬ ‫راپرسیی گشتییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی تێبین���ی ده‌كرێ���ت هه‌ردو‬ ‫حاڵه‌ت���ی هه‌مواركردن���ی یاس���ای‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێمی كوردس���تان‌و‬ ‫خستنه‌ راپرس���یی پرۆژه‌ی ده‌ستوری‬ ‫ێ‬ ‫هه‌رێم���ی كوردس���تانه‌وه‌‪ ،‬به‌ب��� ‌‬ ‫پش���تیوانی‌و ره‌زامه‌ندی���ی یه‌كێتی���ی‬ ‫نیش���تمانیی كوردس���تان ناكرێت بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی زه‌مینه‌ی یاس���ایی‌و ده‌ستوریی‬ ‫كاندیدكردن���ه‌وه‌ی مه‌س���عود بارزانی‬ ‫بۆ خولێكی تری س���ه‌رۆكایه‌تی خۆش‬

‫بكرێ���ت‪ .‬ئ���ه‌وه‌ش به‌رپرس���یارییه‌كی‬ ‫گه‌وره‌و مێژویی له‌ره‌نگڕشتنی ئاینده‌ی‬ ‫سیاس���یی هه‌رێمی كوردستان ده‌خات ‌ه‬ ‫ئه‌ستۆی یه‌كێتییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێس���تا تۆپه‌ك���ه‌ له‌گۆڕه‌پانی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردس���تاندای ‌ه كه‌ كام له‌و‬ ‫له‌دو رێگای���ه‌ هه‌ڵده‌بژێرێ���ت‪ .‬یاخود‬ ‫رێ���گای س���یێه‌م به‌وه‌ی ك ‌ه س���ه‌رۆك‬ ‫به‌خۆكاندیدنه‌كردن���ه‌وه‌ی كۆتایی به‌و‬ ‫مشتومڕ‌ه بێنێ‌‪ ،‬هه‌روه‌ك فازیل میرانی‬ ‫س���كرتێری مه‌كته‌بی سیاسیی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫رۆژنامه‌ی ئه‌لشه‌رق ئه‌لئه‌وسه‌تی رۆژی‬ ‫ێ ده‌زانێ‌؟‬ ‫‪8‬ی ئایاری ‪ 2013‬ده‌ڵێ‌‪( :‬ك ‌‬ ‫له‌وانه‌یه‌ سه‌رۆك بارزانی به‌ڕاگه‌یاندنی‬ ‫كش���انه‌وه‌ی له‌خۆكاندیدكردن هه‌موان‬ ‫توشی موفاجه‌ئ ‌ه بكات)!‪.‬‬

‫‪ ،PKK‬دوای کشانەوەی گەریالکان‪ ...‬پاشماوه‌‬ ‫هەم���و ئ���ەو گومانان���ەی ل���ەم‬ ‫هەنگاوان���ەی ‪‌KCK‬و ئۆجاالن دەکرێت‬ ‫لەبەرەوپیرچونی پڕۆس���ەی ئاش���تی‬ ‫لەتورکیا‪ ،‬یەکسانە بەو تۆمەت‌و تەسک‬ ‫بینیانەی بۆ پارتی یەکێتی دیموکراتی‬ ‫‪ PYD‬لەڕۆژئاوای کوردس���تان دەکرا‪،‬‬ ‫کە هەر لەس���ەرەتای شۆڕشی گەالنی‬ ‫سوریا‪ ،‬هێزەکانی باشوری کوردستان‌و‬ ‫دۆس���تانیان‪ ،‬بەتۆم���ەت‌و پیالنگێڕی‬ ‫ل���ەدژی ‪ PYD‬کەوتن���ە هەوڵدانەوە‪،‬‬ ‫لەدواییش���دا زۆرێ���ک ل���ەو هێزان���ە‬ ‫بەناچاری دەستبەردای هەوڵدانەکانیان‬ ‫بون‌و کەوتنە ژێر کاریگەری ڕاستینەی‬ ‫‪‌PYD‬و هێزو کاریگەرییەکانی‪ .‬هەروەک‬ ‫لەئێستاش���دا دەبینی���ن لەڕۆژئ���اوای‬ ‫کوردس���تان لەپاڵ خەباتی چەکداری‪،‬‬ ‫خەبات���ی دیموکراتیانەی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫سیاس���ی‌و دیبلۆماتی بەرەو پێش���ەوە‬ ‫چ���وەو س���ەرجەم چی���ن‌و توێژەکانی‬ ‫جڤاک بەڕێکخس���تن کراون‌و هێزەکانی‬ ‫باوەڕمەند بەهێڵی ئاپۆیی نمونەیەکی‬ ‫وەهایان پیشانی جیهان‌و ناوچەکە دا‪،‬‬ ‫کە پێش���تر وێنەی نەب���و‪ .‬بەئاگابون‬ ‫بۆ ئێم���ە لەم کاتەدا لەنان باش���ترە‪،‬‬ ‫تێنەگەیش���تن لەبزوتنەوەی ڕزگاری‌و‬ ‫دیموکرات���ی گەل���ی ک���ورد لەباکوری‬ ‫کوردس���تان توش���ی ئ���ەو هەڵەمان‬ ‫دەکات ک���ە پێمانوابێت ‪‌PKK‬و ‪KCK‬‬

‫وەک خێڵەکانی باش���وری کوردستان‬ ‫جگ���ە لەچەک���داری ناتوان���ن هی���چ‬ ‫خەباتێکی دیکە بەرەو پێشەوە ببەن‌و‬ ‫ئۆجاالنیش وەک سەرخێڵەکان خودان‬ ‫باکگراوەندێکی بێ مەعریفەیە‪ .‬ئەوەی‬ ‫پێویستە ئێمە ئاگاداری بین‌و چاومان‬ ‫لەسەری بێت ئەو خەباتە هەمەالیەنەیە‬ ‫کە ئێس���تا گەل لەباکوری کوردستان‬ ‫یەکالیەن‌و خۆسەرانە بەڕێوەی دەبات‌و‬ ‫کۆمەڵگایەکی ئ���ازادو دیموکرات ئاڤا‬ ‫دەکات‪ .‬ل���ەم کاتەدا باک���ورو ڕۆژئاوا‬ ‫باش���ترین نمون���ەی بەرهەمی خەباتی‬ ‫ئەم تەڤگەرەن‪ ،‬پێم وایە لۆژیکی نییە‬ ‫کە تەنها هۆش‌و بیرمان لەم قۆناغەدا‬ ‫لەسەر کش���انەوەی گەریالکانی ‪HPG‬‬ ‫بێ���ت لەباکوری کوردس���تان‪ ،‬چونکە‬ ‫دەکرێت لەکاتی پێویستدا بەشێوەیەکی‬ ‫نادی���ار ئ���ەو هێزانە جارێک���ی دیکە‬ ‫بچنەوە باکوری کوردس���تان‪ ،‬ڕاس���تە‬ ‫بەوتەی بەرپرس���انی دەوڵەتی تورکیا‬ ‫گەری�ل�اکان تەنها لەش���اخەکان هەن‪،‬‬ ‫بەاڵم راس���تینەی بابەتەکە ئەوەیە کە‬ ‫گەری�ل�اکان لەهەمو کوچ���ەو کۆاڵن‌و‬ ‫گەڕەکێکی ش���ارەکانی باک���ور هەن‌و‬ ‫هەمیش���ە ئامادەن‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش���دا‬ ‫پرسیارێک الی زۆر کەس هەیە کە ئایا‬ ‫لەدوای کش���انەوەی گەریالکانی ‪HPG‬‬ ‫چارەنوس���ی ‪ PKK‬بەکوێ دەگات؟!‬

‫من پێموایە لەئێس���تاوە سەرەتایەکی‬ ‫نوێ بۆ ‪‌PKK‬و ‪ KCK‬دەستپێدەکات‪،‬‬ ‫‪ PKK‬دەرفەتی باشتری بۆ دەڕەخسێت‬ ‫کە خەباتی ئایدیۆلۆژی‌و فکری بەرەو‬ ‫پێش���ەوە ببات‌و وێڕای نزیکبونەوەی‬ ‫زیاتر لەتەواوی پارچەکانی کوردستان‪،‬‬ ‫بیرو فەلسەفەو ئایدیۆلۆژیای ڕێبەرەکەی‬ ‫بگەیەنێتە گەالن���ی دیکەی ڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس���ت‪ ،‬بەتایبەت ئ���ەو گەالنەی‬ ‫تاکو ئێس���تاش بندەس���تن‪ ،‬هەروەها‬ ‫‪ KCK‬دەرفەت���ی زیاتری بۆ دەلوێ کە‬ ‫لەڕێگەی ئۆرگانەکانی ژێر چەتری خۆیدا‬ ‫زیات���ر کۆمەڵگە بەڕێکخس���تن بکات‌و‬ ‫بەئامانجە دیموکراتییەکانی بگات‪ .‬کە‬ ‫ئێستا بەئومێدەوە باس لەو پڕۆسەیە‬ ‫دەکرێ���ت‪ ،‬پەیوەن���دی بەبەهێزبونی‬ ‫ئی���رادەی گەلی کوردو دروس���تبونی‬ ‫هاواڵتی ئازادەوە هەیە لەکوردس���تان‪،‬‬ ‫بەتایب���ەت گەش���ەکردنی توانس���تی‬ ‫ژنان���ی کورد‪ ،‬کە بەرادەیەکە ئێس���تا‬ ‫ژنان ڕێبەرایەتی خەباتی دیموکراتی‌و‬ ‫نەتەوەیی دەکەن لەکوردستان‪ ،‬ئەوەش‬ ‫وەرچەرخانێک���ی گرنگی کۆمەاڵیەتییە‬ ‫کە لەم���ەودوا کۆمەڵ���گا بەئەقڵیەتی‬ ‫پیاوساالری ئاڕاستە ناکرێت‌و سەرجەم‬ ‫پێکهاتەکانی کۆمەڵگا پێکەوە کۆشش‬ ‫دەک���ەن‌و کۆمەڵگایەک���ی دیموکرات‌و‬ ‫یەکسان پێکدێنن‪.‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫"مه‌الیی" ی ‌ه "نوێكان"!‬

‫ خه‌اڵت عومه‌ر‬

‫به‌ر له‌نه‌خۆش���كه‌وتن ‌ی به‌واده‌یه‌ك ‌ی زۆر‪ ،‬دو هه‌ڵوێس���ته‌م له‌زار ‌ی تاڵه‌بان ‌ی بیستوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێكیان ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬یه‌كێت ‌ی له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی داهاتودا لیس���ت ‌ی سه‌ربه‌خۆ ‌ی ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌ویتریشیان ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌‪ ،‬یه‌كێت ‌ی له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌ ‌ی گۆڕان قۆناغ ‌ی هه‌ماهه‌نگ ‌ی كار‬ ‫پێڕه‌و ده‌كات‪.‬‬ ‫بڕیار ‌ی لیس���ت ‌ی س���ه‌ربه‌خۆ به‌چاوه‌ڕواننه‌كراوو مه‌حاڵیش س���ه‌یرده‌كرا‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر‬ ‫كه‌مه‌كته‌ب��� ‌ی سیاس��� ‌ی یه‌كێت ‌ی به‌فه‌ڕم ‌ی ئه‌و هه‌ڵوێس���ته‌ ‌ی راگه‌یاند‪ ،‬راس���ته‌وخۆ‬ ‫له‌بۆرسه‌ ‌ی سیاس ‌ی كوردستاندا پشك ‌ی ئه‌و حیزب ‌ه بۆ هه‌وراز هه‌ڵكشا‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌رزو ده‌نگێك‪ ،‬به‌پێداگرتن له‌سه‌ر دروشم ‌ی "پاشكۆیه‌ت ‌ی بۆ پارتی‌" هه‌موان ‌ی‬ ‫نائومێدكردو‪ ،‬هیچ واتادارییه‌ك ‌ی بۆ بون ‌ی لیس���ت ‌ی سه‌ربه‌خۆ ‌ی یه‌كێت ‌ی نه‌هێشته‌وه‌‪.‬‬ ‫خۆ كاتێك كۆبونه‌وه‌ ‌ی دوه‌م ‌ی نێوان یه‌كێتی‌‌و گۆڕانیش له‌مه‌ڕ رێكه‌وتن ‌ی "ده‌باشان"‬ ‫په‌كخرا‪ ،‬ئیتر ئه‌و پرس���یارانه‌ ‌ی وه‌اڵمه‌كانی به‌كردار به‌رجه‌ست ‌ه ده‌بو‪ ،‬كۆن ده‌بون‌و‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی ده‌بو‌ه پرس���یار ‌ی نوێ‌‌و ئاراسته‌ ‌ی هه‌ندێك له‌سه‌ران ‌ی یه‌كێت ‌ی ده‌كرا ئه‌وه‌بو‬ ‫ك���ه‌‪ ،‬داخۆ بۆچ ‌ی زیاد له‌پێویس���ت به‌ال ‌ی موقه‌ده‌س���كردن ‌ی هاوپه‌یمانیه‌تی‌ پارت ‌ی‬ ‫دایده‌تاشن ؟! (گوایا بۆ پول‌و پله‌و پۆستیان نیه‌و‪ ،‬سیاسه‌ت ده‌كه‌ن)‬ ‫هه‌ر ئه‌مان ‌ه نه‌بون كاتێك ره‌خن ‌ه له‌سیاسه‌ت ‌ی بچوكاندن ‌ی یه‌كێتی‌‌و گه‌وراندن ‌ی پارت ‌ی‬ ‫ده‌گیرا‪ ،‬له‌پاش���مله‌و به‌ب ‌ێ ئه‌و‌ه بۆ جارێكی���ش به‌ده‌نگ ‌ی به‌رز توانیبێتیان ره‌خنه‌ ‌ی‬ ‫لێبگرن‪ ،‬ئۆباڵ ‌ی هه‌مو ش���تیان ده‌نای ‌ه ئه‌س���تۆ ‌ی تاڵه‌بانی‌‪ ،‬كه‌چ ‌ی ئێس���تا خۆیان‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌ت ‌ی له‌گه‌ڵ پارت ‌ی به‌موقه‌ده‌س سه‌یر ده‌كه‌ن!‬ ‫ك ‌ه ئۆباڵ ‌ی هه‌مو هه‌ڵه‌كان له‌ئه‌ستۆ ‌ی تاڵه‌بانیه‌‪ ،‬ئێو‌ه هیچتان پێ ڕاست ناكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫باش��� ‌ه ئه‌ ‌ی ك ‌ه تاڵه‌بان ‌ی ده‌س���ت ده‌كات به‌چاكردنه‌وه‌ ‌ی هه‌ڵه‌كان‪ ،‬ئه‌وس���ا ئیش ‌ی‬ ‫ئێو‌ه ئه‌وه‌ی��� ‌ه پێڕه‌و ‌ی ڕاس���تكردنه‌وه‌ ‌ی بكه‌ن‪ ،‬یان ئینجا ئێ���و‌ه تێكیبده‌ن‌و‪ ،‬به‌ر‬ ‫به‌ڕاستكردنه‌وه‌ ‌ی هه‌ڵه‌كان بگرن؟! به‌ڕاست ئێو‌ه له‌سه‌ر چ دینێكن؟!‬ ‫سیاس���ه‌ت ‌ی لیس���ت ‌ی س���ه‌ربه‌خۆو هه‌ماهه‌نگ ‌ی كار له‌گه‌ڵ هێز‌ه سیاسیه‌كان ‌ی تر ‌ی‬ ‫وه‌كو گۆڕان‪ ،‬پوخته‌ ‌ی پڕۆگرام ‌ی سیاس��� ‌ی كار ‌ی یه‌كێتییه‌‪ ،‬به‌ر له‌قۆناغ ‌ی ناساغی ‌ی‬ ‫تاڵه‌بانی‌‪ .‬به‌هه‌مو پێوه‌رێكیش سیاس���ه‌تێك ‌ی دروس���ته‌‪ .‬نازانم له‌نێو شاگرده‌كانی‌‌و‬ ‫له‌وانه‌ ‌ی ئه‌گه‌ر تاڵه‌بان ‌ی نه‌بوایه‌‪ ،‬هه‌رگیز به‌خه‌ونیش به‌م پله‌و پایه‌ی ‌ه نه‌ده‌گه‌یشتن‪،‬‬ ‫له‌پا ‌ی چیی ‌ه دژ ‌ی ئه‌م سیاسه‌ت ‌ه ڕاده‌وه‌ستن؟ هێشتا تاڵه‌بان ‌ی له‌ژیاندا ماوه‌و له‌نێو‬ ‫ده‌س���ت ‌ی په‌روه‌ردگاردایه‌‪ ،‬خیانه‌ت ‌ی لێده‌كه‌ن؟! كاركردن به‌ته‌كنیك ‌ی دژاندن ‌ی یه‌كتر‬ ‫گه‌مه‌ ‌ی بازاڕ ‌ی مامه‌ڵه‌ ‌ی سیاسه‌ت ‌ی حیزبیه‌و‪ ،‬هه‌ندێك به‌ته‌نها بۆ پاساو ‌ی هه‌ڵوێست ‌ی‬ ‫خۆیان به‌كاریده‌هێنن‪ .‬ئه‌گینا ئه‌م سیاسه‌ت ‌ه نوێیه‌ ‌ی یه‌كێت ‌ی دژ ‌ی پارت ‌ی نیه‌‪ .‬بگر‌ه‬ ‫ده‌ش���ێت بۆ پارت ‌ی وانه‌یه‌ك ‌ی باش بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر له‌و‌ه بگات ك ‌ه بارودۆخی‌ حوكمڕان ‌ی‬ ‫له‌هه‌رێم به‌جۆرێكه‌‪ ،‬چیتر ته‌نانه‌ت ش���ه‌ریك ‌ه ستراتیژییه‌كه‌ش��� ‌ی پێ ‌ی قبوڵناكرێت‪.‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌گه‌ر بارودۆخه‌ك ‌ه هه‌روا ب���ڕوات‌و ئه‌م هه‌ڵبژاردنانه‌ش له‌به‌رده‌مدان‪ ،‬وه‌كو‬ ‫ئه‌وانه‌ ‌ی ڕابردو بن‌و‪ ،‬دواتری���ش حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان به‌هاوپه‌یمان ‌ی نێوان یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارت ‌ی پێكبهێنرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا پێویس���ت ‌ه هه‌موان ئه‌و ڕاستی ‌ه له‌به‌رچاوبگرین‪ ،‬ك ‌ه ئه‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنان ‌ه ده‌بن ‌ه دواهه‌مین هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی به‌ر له‌وه‌رز ‌ی شۆڕش!‬ ‫یه‌كێت ‌ی هه‌نگاوێك ‌ی گرنگ ‌ی ناوه‌‪ ،‬بۆ دواو‌ه بگه‌ڕێته‌و‌ه ئه‌وا له‌نێو به‌رداش��� ‌ی پارتی‌‌و‬ ‫ئۆپۆزیس���یۆندا ورد ورد ده‌هاڕدرێت‪ .‬بۆ پێشه‌وه‌ش هه‌نگاوێك ‌ی تر بنێت‪ ،‬ده‌توانێت‬ ‫ده‌روازه‌یه‌ك ‌ی گه‌ور‌ه به‌س���ه‌ر خۆی‌‌و واڵته‌كه‌ش���دا بكاته‌وه‌‪ .‬به‌وه‌ ‌ی سه‌راتاسازییه‌ك‬ ‫پێڕه‌وبكات‪ ،‬بۆ س���ه‌رله‌نو ‌ێ دامه‌زراندنه‌وه‌ ‌ی ئه‌زمون ‌ی هه‌رێم‪ .‬به‌و ش���ێوه‌یه‌ ‌ی ببێت ‌ه‬ ‫پارس���ه‌نگ ‌ی ته‌رازو ‌ی هاوكێشه‌ ‌ی نێوان هه‌مو ئه‌و لیس���تانه‌ ‌ی ك ‌ه به‌ڕێژه‌ ‌ی جیاجیا‬ ‫هه‌ڵب���ژاردن ده‌به‌نه‌وه‌‪ .‬له‌گه‌ڵیان���دا هه‌ماهه‌نگ ‌ی بۆ ئه‌و‌ه بكات‪ ،‬ت���ا حوكمڕانیه‌ت ‌ی‬ ‫له‌هه‌رێم ‌ی كوردس���تاندا‪ ،‬ئیراده‌ ‌ی گه‌ل‌و به‌رژه‌وه‌ند ‌ی نیشتمان‌و نه‌ته‌و‌ه به‌رجه‌ست ‌ه‬ ‫بكات‪ .‬بۆ پێڕه‌وكردن ‌ی ئه‌م سیاس���ه‌ت ‌ه دروس���ته‌‪ ،‬ئیتر پارتی���ش ناتوانێت رێگری ‌ی‬ ‫له‌یه‌كێت ‌ی بكات‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی رێگر‌ه ئه‌و ده‌نگ ‌ه ناسازه‌یه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌ناو یه‌كێتییه‌وه‌‪ ،‬به‌پارت ‌ی‬ ‫ده‌ڵێ���ت‪ :‬ئێم ‌ه له‌ئێو‌ه پارتیترین‪ .‬نه‌خێر ئێم��� ‌ه "مه‌الیی‌"ین‌و‪ ،‬له‌وه‌ش زیاتر به‌رد ‌ی‬ ‫بناغ���ه‌ ‌ی قوتابخانه‌ ‌ی "مه‌الیی ‌ه نوێكان" جێگیر ده‌كه‌ین! به‌ڕاس���ت ئێو‌ه له‌س���ه‌ر چ‬ ‫دینێكن؟!‬

‫ه له‌ئه‌وروپا‬ ‫نوێنه‌ری ئاوێن ‌‬ ‫شوان حه‌مه‌ ـ نه‌رویج‬ ‫‪004799004729‬‬ ‫‪hamashwan.awene@yahoo.no‬‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاھیر‪ ،‬سەردەشت عوسمان‬

‫بانگه‌واز بۆ چه‌ند پڕۆژه‌یه‌ك‬ ‫له‌ناوچ ‌هی‌ هه‌وار ‌ی شار‬

‫ریکالم‬

‫ی گرنگ‌و‬ ‫ی بانگه‌واز ده‌كات بۆ چه‌ند پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سه‌رتاسه‌ر ‌‬ ‫ی سه‌وزای ‌‬ ‫ی شار كه‌ده‌بێت ‌ه گه‌وره‌ترین ناوچ ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌وار ‌‬ ‫ی له‌ناوچ ‌ه ‌‬ ‫ستراتیژ ‌‬ ‫ی مه‌زند‌ه ده‌كرێت ب ‌ه (‪)400‬دۆنم‪ ،‬له‌ناو ئه‌م روبه‌ر‌ه س���ه‌وزایی ‌ه‬ ‫عیراق���دا ك ‌ه روبه‌ره‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫فراوانه‌دا چه‌ندین چاالكی‌ ئه‌نجام ده‌درێت به‌مشێوه‌یه‌‪:‬‬ ‫ی به‌تازه‌ترین دیزاین‌و پێكهات ‌هی‌ جیهانی‌‪.‬‬ ‫ی یار ‌‬ ‫ ‪ -1‬شار ‌‬ ‫ی جیهانی‌‪.‬‬ ‫ ‪ -2‬باخچ ‌هی‌ ئاژه‌اڵن به‌ تازه‌ترین دیزاین‌و پێكهات ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م دوو پڕۆژه‌یه‌‌و جێبه‌جێكردنیان له‌الیه‌ن كۆمپانیاكه‌و‌ه‬ ‫(پێویس���ت ‌ه دیزاین راوێژكار ‌‬ ‫ئه‌نجام بدرێت كه‌ پێشتر كاری‌ هاوشێو‌هی‌ كردبێت له‌شاره‌ گه‌وره‌كاندا)‪.‬‬ ‫ ‪ -3‬چه‌ندین رێس���تۆرانت‌و كافێ‌‌و قاوه‌خانه‌و فاس���ت فود ك ‌ه له‌ماس���ته‌ر پالنه‌كه‌دا‬ ‫شوێنه‌كانی‌ ده‌ستنیشانكراوه‌‪.‬‬ ‫ی سه‌ر زه‌وی‌‪،‬‬ ‫ی پێ‌‪ ،‬باس���كه‌‪ ،‬باله‌‪ ،‬تێنس��� ‌‬ ‫ی (تۆپ ‌‬ ‫ی وه‌رزش��� ‌‬ ‫ ‪ -4‬چه‌ندین یاریگا ‌‬ ‫مه‌له‌وانگه‌‪ ،‬هۆڵی‌ فیتنس) كه‌ له‌ماسته‌ر پالنه‌كه‌دا ب ‌ه ئاشكرا جێگه‌یان بۆ دیاریكراوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كێبڕكێ بۆ به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫ی به‌شداریكردن ‌ه له‌پرۆس ‌ه ‌‬ ‫هه‌ر وه‌به‌رهێن‌و كۆمپانیایه‌ك خوازیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دوو هه‌فت ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫ی یه‌كشه‌مم ‌ه (‪)2013-5-12‬تا ماو‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و پڕۆژه‌یه‌‪ ،‬ل ‌ه رۆژ ‌‬ ‫مۆڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌ن به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی س���لێمان ‌‬ ‫ی وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫ی به‌رێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن ‌‬ ‫به‌ش��� ‌‬ ‫ی مه‌رج‌و بنه‌ماگشتییه‌كانی‌ پڕۆژه‌كه‌‪.‬‬ ‫وه‌رگرتن ‌‬

‫ی مه‌شخه‌اڵن‬ ‫شوێن‪ :‬سلێمانی‌‪،‬سه‌رچنار‪ ،‬به‌رامبه‌ر مزگه‌وت ‌‬ ‫‪6:20 PM‬‬

‫‪4/14/13‬‬

‫‪1‬‬

‫‪J01193_FREE PLATE_Extension Awena_NP_20x30_Hor_ADs_OL.pdf‬‬

‫ریکالم‬