Awene 616

‫ریکالم‬

‫‪ 3/5‬رۆژی تیرۆر‬ ‫کردنی عه‌بدولستار‬ ‫تاهیر شه‌ریف‬

‫‪www.awene.com‬‬

‫ژماره‌ (‪)616‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/3/6‬‬

‫ریکالم‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫‪17‬‬ ‫ریکالم‬

‫ماڵئاوا‬ ‫دۆستی کورد‬ ‫‪5‬‬

‫‪18‬‬

‫وه‌ك سزادانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫"عه‌بادی نایه‌وێت هیچ پاره‌یه‌ك بۆ هه‌رێم بنێرێت"‬ ‫سه‌ڕه‌رای‌ باڵوبونه‌وه‌ی‌ پاگه‌نده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناردن����ی‌ موچ����ه‌ی‌ پ����ه‌روه‌رده‌و‬ ‫ته‌ندروس����تی‌ له‌الی����ه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ندییه‌وه‌ بۆ هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ كورد له‌به‌غدا ده‌ڵێن‬ ‫"عەبادی دەیەوێ����ت كات بكوژێت‌و‬ ‫نیەتی نییە موچ����ەی فەرمانبەرانی‬ ‫هەرێ����م بنرێ����ت وه‌ك س����زادانی‌‬ ‫كوردستان تا ئەو كاتەی سەرجەم‬

‫مەرجەكان����ی لەالی����ەن هەرێمەوە‬ ‫جێبەجێ دەكرێن"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬به‌غدا‪ :‬پ����اش تێپه‌ڕینی‌‬ ‫پێن����ج مانگ له‌پاگه‌ن����ده‌ی‌ عه‌بادی‌‬ ‫س����ه‌باره‌ت به‌ناردن����ی‌ موچ����ه‌ بۆ‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ،‬په‌رله‌مانتارانی‌‬ ‫ك����ورد به‌گومان����ن له‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ����ه‌و هه‌واڵ����ه‌ی‌ میدیاكان����ی‌ به‌غدا‬ ‫باڵویانكردوه‌ته‌وه‌ كه‌ گوایه‌ هه‌فته‌ی‌‬

‫داهات����و عه‌بادی‌ موچ����ه‌ ده‌نێرێت‪ ،‬موچه‌ی‌ هه‌ردو وه‌زارتی‌ په‌روه‌رده‌و ده‌بات‪ .‬دوباره‌ فشارێكی‌ نێوده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫رێزان شێخ دلێر ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ته‌ندروس����تی‌‪ ،‬وت����ی "م����ن ه����ه‌ر دێته‌وه‌ س����ه‌ری‌‪ ،‬ئه‌وكات دینێرێت‌و‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراق به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند له‌س����ه‌ره‌تاوه‌ وتوم����ه‌ عه‌ب����ادی ناینێرێت"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "بڕێ����ك پ����اره‌ پێ����ش‬ ‫"عه‌بادی راست ناكات‪ ،‬چونكه‌ كاری هه‌ت����ا زۆری‌ لێنه‌كرێ����ت‪ ،‬پاره‌ بۆ‬ ‫وردبینی ته‌واو بوه‌‪ ،‬به‌اڵم نایه‌وێت فه‌رمانبه‌رانی‌ هه‌رێ����م نانێرێت‪ .‬كه‌ هه‌ڵبژاردن����ه‌كان ده‌نێرێ����ت‪ ،‬ڕه‌نگه‌‬ ‫زۆرت لێك����رد لیژن����ه‌ی‌ لێكۆلینه‌وه‌ پانزه‌ بۆ بیست ڕۆژی‌ دیكه‌ بخایه‌نێت‬ ‫هیچ پاره‌یه‌ك بۆ هه‌رێم بنێرێت"‪.‬‬ ‫ی تا بڕێك پاره‌ بنێرێت"‪.‬‬ ‫ه����اوكات موس����ه‌ننا ئه‌می����ن ده‌نێرێ����ت بۆ وه‌زاره‌ت����ه‌كان‌و خۆ ‌‬ ‫په‌رله‌مانتاری‌ ك����ورد له‌ئه‌نجومه‌نی‌ مه‌ش����غوڵ ده‌كات به‌و ش����تانه‌وه‌‌و‬ ‫ی ماوه‌ی����ه‌ك به‌م����ه‌ش كات به‌س����ه‌ر‬ ‫عێ����راق س����ه‌باره‌ت ب����ه‌ ناردن���� ‌‬

‫‪3،2‬‬

‫لەپەرلەمانی كوردستان ‪ 58‬راوێژكار هەن‬ ‫بەرزترین موچەیان ‪ 8‬ملیۆن‌و نزمترینیشیان ‪ 3‬ملیۆن دینارە‬ ‫لەپەرلەمان���ی كوردس���تان ‪58‬‬ ‫راوێژكار هەن كە بەسەر سەرۆكی‬ ‫پەرلەم���ان‪ ،‬جێگ���ری س���ەرۆك‪،‬‬ ‫س���كرتێرو لیژنەكان���ی پەرلەمانأو‬ ‫بەش���ە ئیدارییەكان���ی پەرلەماندا‬ ‫دابەش���بون‪ ،‬بەرزترین موچەیان ‪8‬‬ ‫ملیۆن‌و نزمترینیش���یان ‪ 3‬ملیۆن‬ ‫دینارە‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬رێباز حەسەن‪،‬‬ ‫ش���ارەزای ئابوری س���ه‌ر به‌تیمی‬ ‫س���ەرۆكی دەستلەكاركێش���اوەی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫راگه‌یان���د ك���ه‌ موچ���ەی ئ���ەو‬ ‫راوێژكاران���ەی پەرلەم���ان بەپێی‬ ‫پلەكانی���ان دەگۆڕێ���ت‪ ،‬رزتری���ن‬ ‫موچەی���ان ‪ 8‬ملیۆن و ‪ 200‬دینارە‬ ‫و نزمترینیشیان ‪ 3‬ملیۆن دینارە‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "بەشێك لەو راوێژكارانەو‬ ‫پێش���كەوتوو‬ ‫بەڕێوەبەران���ی‬ ‫فەرمانبەرانی پەرلەم���ان لەالیەن‬ ‫سەرۆكەكانی پێشوی پەرلەمانەوە‬ ‫كە بەشێكی زۆریان خزم‌و هاوڕێی‬ ‫خۆیان بون دامەزرێنراون"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ بەش���ێكی‬ ‫زۆر لەو راوێژكارانە لەبەرامبەر ئەو‬ ‫موچەیەی وەری دەگرن هیچ كارێك‬

‫کەس راپەڕینی‬ ‫لەبیر نەما‬

‫‪4‬‬

‫ئه‌و كه‌سه‌ ‌ی‬ ‫گرته‌ ڤیدیۆیه‌كه‌ ‌ی‬ ‫باڵوكردۆته‌و‌ه‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌‬ ‫‪8‬‬ ‫ناكەن‪ ،‬لیژنه‌ هه‌بوه‌ لەماوەی چوار‬ ‫ساڵی خولی پێشودا دو راوێژكاری‬ ‫هەبون بەاڵم لەی���ەك كۆبونەوەی‬ ‫لیژنەكەدا نه‌بینراون‪.‬‬

‫ریچباز حه‌سه‌ن ئه‌وه‌شی‌ ئاشكرا‬ ‫كرد كه‌ س���ەرۆكەكانی خولەكانی‬ ‫پێش���وتر مانگ���ی وا هەب���وە ‪400‬‬ ‫ملیۆن دیناریان بۆ هاوكاری خەرج‬

‫پەرلەمانی کوردستان هه‌ژاری‌ ته‌نگ ‌ی‬ ‫به‌خوێندكاران ‌ی‬ ‫‪ 7، 6،5‬به‌شه‌ ناوخۆییه‌كان‬ ‫هه‌ڵچنیو‌ه‬

‫كردوە‪ ،‬بەاڵم لەس���ەردەمی دكتۆر‬ ‫یوس���فدا هیچ كاتێك خەرجكردنی‬ ‫هاوكاری نەگەیش���تۆتە ‪ 100‬ملیۆن‬ ‫دینار‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪:‬‬

‫هیوادارین حزبه‌كان سنورێك بۆ ده‌سه‌اڵتی‌ ئێران له‌هه‌رێم دابنێن‬

‫‪3‬‬

‫له‌توندوتیژ ‌ی خێزانی‌ سلێمان ‌ی هه‌مو ڕۆژێك چوار سكااڵ تۆمار ده‌كرێت‬

‫‪8‬‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫سیاسی نیوە شێت‌و‬ ‫میللەتی نیوە عاقڵ‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪13‬‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫په‌رله‌مانتارێكی‌ كورد له‌به‌غدا‪:‬‬

‫ئه‌و بودجه‌یه‌ی‌ په‌سه‌ند كراوه‌ به‌شی‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران ‌ی هه‌رێم ناكات‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ڕۆژی‌ شه‌ممه‌ ‪ 3/3‬په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق به‌بێ‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ كوتله‌‬ ‫كوردستانیه‌كان له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران‪ ،‬بوجه‌ی‌ ساڵی‌ ‪2018‬ی‌‬ ‫عێراقی په‌سه‌ند كرد‌و رێژه‌ی‬ ‫(‪ )%12،67‬وه‌ك به‌شه‌ بوجه‌ی‌‬ ‫هه‌رێم دیاری‌ كرا‪ .‬په‌له‌مانتارێكی‌‬ ‫كورد له‌به‌غدا ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ئه‌و‬ ‫بوجه‌یه‌ی‌ دانراوه‌ وه‌ك پشكی‌ كورد‬ ‫به‌شی‌ موچه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ران ناكات‪.‬‬

‫فه‌رمانبه‌ران ناكات"‪.‬‬

‫د موسه‌نا ئه‌مین ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێ����راق له‌فراكس����یۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرت����و به‌ئاوێن����ه‌ی‌ ڕاگه‌یان����د ئه‌و وتی‌ "ئه‌گ����ه‌ر براده‌رانی‌ كوردو‬ ‫"حكومه‌ت����ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تان ئه‌وان����ه‌ی‌ به‌غ����داش ڕاس����تگۆبن‌و‬ ‫ئێستا دو سه‌دو په‌نجا هه‌زار به‌رمیل ف����رت‌و فێڵی‌ تێدا نه‌ك����ه‌ن‪ ،‬پاره‌ی‌‬ ‫ن����ه‌وت ده‌داته‌ به‌غدا‪ .‬هه‌رێم داهاتی‌ خه‌ڵك دوانه‌خه‌ن به‌ش����ێكی‌ باشی‌‬ ‫دیكه‌شی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ده‌توانێت له‌داهاتی‌ موچه‌خۆران موچه‌ وه‌رده‌گرن"‪.‬‬ ‫ناوخ����ۆ‌و ئ����ه‌و بڕه‌ پاره‌ی����ه‌ی‌ وه‌ك‬ ‫پش����كی‌ كورد دیاری‌ كراوه‌ موچه‌ی‌ وتیشی‌ "كێشه‌ی‌ ئێمه‌ له‌گه‌ڵ به‌غدا‬ ‫فه‌رمانب����ه‌ران دابینب����كات‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌یه‌ ژماره‌ی‌ فه‌رمانبه‌رمان زیاده‌‪،‬‬ ‫به‌ته‌نها ئ����ه‌و بڕه‌ پاره‌ی‌ له‌به‌غدا بۆ لیس����تی‌ موچه‌مان پاك نیه‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫كورد دیاری‌ كراوه‌‪ ،‬به‌ش����ی‌ موچه‌ی‌ ئه‌م لیسته‌ ڕێكبخرێت له‌گه‌ڵ لیستی‌‬

‫موچ����ه‌ی‌ به‌غدا‪ .‬ئه‌رك����ی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراقیش����ه‌ موچ����ه‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫كوردستان دابین بكات‪ .‬ئه‌گه‌ر به‌غدا‬ ‫موچه‌ی‌ موچه‌خۆرانم����ان بۆ دابین‬ ‫بكات‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ی‌ ده‌مێنێته‌وه‌ موچه‌ی‌‬ ‫ته‌شغیلی‌‌و په‌ره‌پێدانی‌ پارێزگاكانه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌ النیكه‌م ژیان����ی‌ موچه‌خۆرانی‌‬ ‫خۆمانمان دابی����ن بكردایه‌ زۆر باش‬ ‫ده‌ب����و‪ .‬ئێس����تا ئه‌وه‌ن����ده‌ی‌ فریای‬ ‫موچه‌ی‌ موچه‌خۆران ده‌كه‌‌وین فریای‬ ‫هیچی‌ دیكه‌ ناكه‌وین"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شی‌ به‌وه‌ كرد ده‌بێت كێشه‌ی‌‬

‫موچه‌خۆرانی‌ هه‌رێم له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‌‬ ‫عێراقی‌ یه‌كالیی‌ بێته‌وه‌‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر‬ ‫ئێمه‌ زیاده‌ی‌ موچه‌خۆرانمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫با چه‌ند س����اڵێك پله‌ی‌ وه‌زیفیمان‬ ‫ب����ۆ دانه‌نێن‪ ،‬ئه‌گه‌ر لیس����تی‌ موچه‌‬ ‫پاك نیه‌‪ ،‬ده‌بێ پاك بكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كێشه‌یه‌ ده‌بێت كۆتایی‌ پێبێت"‪.‬‬ ‫موسه‌ننا ئه‌مین سه‌باره‌ت بە‌ناردنی‌‬ ‫موچه‌ی‌ هه‌ردو وه‌زارتی‌ په‌روه‌رده‌و‬ ‫ته‌ندروس����تی‌ ل����ه‌ڕۆژی‌ پانزه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫مانگه‌دا‪ ،‬وتی "من هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌‬

‫وتوم����ه‌ عه‌ب����ادی هه‌ت����ا زۆری‌‬ ‫لێنه‌كرێت‪ ،‬پاره‌ ب����ۆ فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێ����م نانێرێت‪ .‬ك����ه‌ زۆرت لێكرد‬ ‫لیژن����ه‌ی‌ لێكۆلین����ه‌وه‌ ده‌نێرێت بۆ‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كان‌و خۆی‌ مه‌شغوڵ ده‌كات‬ ‫به‌و شتانه‌وه‌‌و ماوه‌یه‌ك به‌مه‌ش كات‬ ‫به‌س����ه‌ر ده‌بات‪ .‬دوباره‌ فش����ارێكی‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی‌ دێته‌وه‌ سه‌ری‌‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫دینێرێ����ت‌و ناینێرێ����ت‪ .‬بڕێك پاره‌‬ ‫پێ����ش هه‌ڵبژاردن����ه‌كان ده‌نێرێت‪،‬‬ ‫ڕه‌نگه‌ پانزه‌ بۆ بیس����ت ڕۆژی‌ دیكه‌‬ ‫بخایه‌نێت تا بڕێك پاره‌ بنیرێت"‪.‬‬

‫مسته‌فا چاوڕه‌ش‪:‬‬

‫ماو‌ه ‌ی ‪ 17‬ساڵ یه‌كێت ‌ی كۆنگره‌ی‌ نه‌به‌ست گورگیش نه‌یخواردین‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌ نیش����تمانی‌‬ ‫ئا‪ :‬ئومید‬ ‫كوردس����تان‪ ،‬بە‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د‬ ‫به‌س����تنی كۆنگره‌ بۆ ئه‌وه‌ نیه‌ بڵێین‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ پێشتر به‌شێك‬ ‫له‌یه‌كێتیه‌كان ئاماژه‌یان به‌وه‌ ده‌كرد كۆنگره‌م����ان به‌س����توه‌‪ ،‬به‌ڵك����و بۆ‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ چاره‌سه‌ری‌ كێشه‌كان بكات‌و‬ ‫كه‌ رۆژی‌ ‪ 2018-3-2‬كۆنگره‌ی‌‬ ‫س����ه‌ركردایه‌تی‌ ن����وێ‌ هه‌ڵبژێردرێت‪.‬‬ ‫چواره‌می‌ حزبه‌كه‌یان ده‌به‌ستن‪،‬‬ ‫به‌اڵم تا ئه‌مرۆ نه‌توانراوه‌ رۆژه‌كه‌شی‌ وتیشی‌ "به‌هۆی‌ ئه‌و دۆخه‌ی‌ دروست‬ ‫ب����وه‌ ئێم����ه‌ نه‌مانتوانی����وه‌ كۆنگره‌‬ ‫بۆ ئایند‌ه دیاری‌ بكه‌ن‪ .‬له‌دو‬ ‫ببه‌س����تین‪ ،‬كێش����ه‌كانی‌ ناوخ����ۆی‌‬ ‫رۆژی‌ رابردوشدا قوباد تاڵه‌بانی‌‬ ‫یه‌كێتی����ش هۆكارن بۆ دواخس����تنی‌‪.‬‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ ئاسایكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫رۆژێ����ك بڕیار ده‌درێ����ت ‪5‬ی‌‪ 3‬بێت‪،‬‬ ‫دۆخه‌كه‌ سه‌ردانی‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‬ ‫رۆژێك ده‌ڵێ����ن پێش����تر‪ ،‬رۆژێكیش‬ ‫عه‌لی‌‪ ،‬جێگری‌ یه‌كه‌می‌ سكرتێری‌‬ ‫ده‌ڵێ����ن با دواتر كۆنگره‌ ببه‌س����تین‪،‬‬ ‫گشتی‌ حزبه‌كه‌ی‌ كردوه‌‪ .‬وته‌بێژی‌‬ ‫ب����ه‌اڵم تا ئه‌م س����اته‌ی‌ م����ن له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندیش پێی‌ وایه‌‬ ‫هه‌وڵه‌كان بۆ ئاسایكردنه‌وه‌ی‌ دۆخی‌ ئێوه‌ قسه‌ ده‌كه‌م هیچ رۆژێك دیاری‌‬ ‫نه‌كراوه‌ بۆ به‌ستنی‌ كۆنگره‌"‪.‬‬ ‫یه‌كێتی‌ دڵخۆشكه‌رن‪.‬‬ ‫مسته‌فا چاوڕه‌ش داوا ده‌كات كۆنگره‌‬ ‫ی هی‌ هه‌م����و یه‌كێتی����ه‌كان بێت‪ ،‬نه‌ك‬ ‫مس����ته‌فا چ����اوره‌ش ئه‌ندام���� ‌‬

‫كۆنگره‌یه‌ك الیه‌ك پش����تی‌ الیه‌كه‌ی‌‬ ‫تری‌ بش����كێنێت‌و خه‌بات����ی‌ هه‌موان‬ ‫به‌فی����رۆ بدات‪ .‬ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫یه‌كێت����ی‌ پێویس����تی‌ به‌كۆنگره‌یه‌كه‌‪،‬‬ ‫بیخاته‌وه‌ سه‌ر رێبازه‌ راسته‌قینه‌كه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ كه‌ رێبازی‌ شه‌هیدانه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌ند سه‌ركرده‌یه‌ك ‌‬ ‫سه‌باره‌ت بە‌هه‌وڵ ‌‬ ‫یه‌كێتی‌ بۆ نزیكخستنه‌وه‌ی‌ سه‌ركرده‌‬ ‫ناكۆك����ه‌كان‪ ،‬ئ����ه‌و وت����ی‌ "چه‌ن����د‬ ‫هه‌ڤاڵێكی‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌‪ ،‬سه‌ردانی‌‬ ‫هه‌مو الیه‌كی����ان كردبو‪ ،‬هاتن بۆ الی‌‬ ‫منیش له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆم‪ .‬چون بۆ الی‌‬ ‫هه‌مو ئه‌و كاكانه‌ی‌ تری‌ ناو یه‌كێتیش‬ ‫كه‌ به‌رپرس����یارێتیه‌كیان هه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌دا‪ .‬پاش����ان رێكه‌وتین‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ واز له‌م په‌له‌ په‌لكردنه‌ی‌‬ ‫كۆنگره‌ بهێنین‪ ،‬چونكه‌ فریا ناكه‌وین‪،‬‬ ‫بابه‌تێ����ك نیه‌ بە‌ش����ه‌و‌و رۆژێك یان‬

‫پرۆژەی بەکەلتوورکردنی سینەما‬

‫ریکالم‬

‫دەس����تپێکی پڕۆژەی بەکەلتورکردنی سینەما‪ ،‬بە‌نمایش کردنی ھەفتەی فیلمەکانی سینەماکار یەڵماز‬ ‫گونەی بە‌ژێرنووس����ی ک����وردی لە‌ڕۆژانی ‪ ١٠‬بۆ ‪١٣‬ی ‪ ٢٠١٨ /٣‬کاتژمێ����ر ‪٤‬ی پاش نیوەڕۆ لە‌ھۆڵی‬ ‫سینەمای یەڵماز گونەی لە‌مۆزەخانەی نیشتمانی ئەمنە سوورەکە دەست پێ دەکات‪.‬‬ ‫دوات����ر لە‌الیەن نووس����ەر‌و ڕوناکبیر ئاراس فتاح ل����ە‌ڕۆژی ‪ ٢٠١٨ /٣ /١٤‬کاتژمێ����ر ‪ ٤‬ی پاش نیوەڕۆ‬ ‫لە‌مۆزەخانەی نیشتمانی ئەمنە سوورەکە خوێندنەوە بۆ فیلمەکان دەکرێت‪.‬‬ ‫دەربارەی پرۆژەکە‪:‬‬ ‫پ����رۆژەی بە‌کەلتور کردنی س����ینەما‪ ،‬گەڕانەوەی بینەرە بۆ ناو هۆڵی س����ینەما‌و ئەتمۆس����فیری بینینی‬ ‫فیلم بە‌دەنگ‌و ڕەنگی ڕاس����تەقینە لەس����ەر س����کرینی گەورە‌و چێژوەرگرتن لە‌بینین‌و بیستن‪ ،‬هەروەها‬ ‫دروس����تکردنی بونیادی سینەمایە لە‌ڕێگەی سینەماتیکەوە‪ ،‬هۆشیارکردنەوەی تاک‌و کۆمەڵگایە بۆ هۆی‬ ‫ئەم هونەرە بااڵیەوە‪.‬‬ ‫پرۆژەی بە‌کەلتور کردنی س����ینەما‪ ،‬کۆکردن����ەوەی هەموانە لەگەڵ چیرۆکەکان����ی ئێمە‌و چیرۆکەکانی‬ ‫دنیا‌و کەلتورە جیاوازەکان‪ .‬هەروەک هەوڵێکە لە‌ناو کۆی هەوڵە جدییەکان بۆ دروس����تکردنی س����ینەمای‬ ‫کوردی‪.‬‬

‫هه‌فته‌ی����ه‌ك كۆتای����ی‌ پێبهێنی����ت‪.‬‬ ‫داوامانكرد له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ فریا ناكه‌وین‪،‬‬ ‫ب����ا كۆبونه‌وه‌یه‌كی‌ خۆشه‌ویس����تی‌‌و‬ ‫برایانه‌ی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ ئه‌نجام بده‌ین‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌هۆی‌ ب��ڵ�او بونه‌وه‌ی‌ ئه‌و دو‬ ‫نامه‌یه‌ی‌ هێرۆخان‌و كاك كۆس����ره‌ت‌و‬ ‫ئه‌و وه‌اڵم‌و وه‌اڵمكاریه‌ی‌ دروستبون‪،‬‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ دواكه‌وت"‪.‬‬ ‫راشیده‌گه‌یه‌نێت به‌هۆی‌ ئه‌و هه‌واڵنه‌وه‌‬ ‫كه‌ بۆ ئاسایكردنه‌وه‌ی‌ دۆخی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ده‌درێ����ت‪ ،‬كۆبونه‌وه‌ك����ه‌ی‌ ت����ه‌الری‌‬ ‫هونه‌ر كه‌ پێش����تر ده‌ی����ان وت رۆژی‌‬ ‫كۆنگره‌ی‌ تێدا دیاری ده‌كه‌ین‪ ،‬گۆردرا‬ ‫ب����ۆ یادكردنه‌وه‌ی‌ راپه‌رین‪ .‬وتیش����ی‌‬ ‫"پێویس����ت به‌و په‌له‌ په‌له‌ ناكات بۆ‬ ‫به‌ستنی‌ كۆنگره‌‪ ،‬له‌ساڵی‌ ‪1975‬وه‌ تا‬ ‫ساڵی‌ ‪ 1992‬ماوه‌ی‌ ‪ 17‬ساڵ یه‌كێتی‌‬ ‫كۆنگره‌ی‌ نه‌به‌ست خۆ گورگیش نه‌ی‬

‫خواردین"‪.‬‬ ‫له‌الی خۆیه‌وه‌ له‌تیف نێروه‌یی‌ وته‌بێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ ناوه‌ندی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند قوباد‬ ‫تاڵه‌بانی‌ به‌مه‌به‌ستی‌ ئاسایكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫دۆخه‌كه‌‪ ،‬سه‌ردانی‌ كۆسره‌ت ره‌سوڵ‬ ‫عه‌ل����ی‌‪ ،‬جێگری‌ یه‌كه‌می‌ س����كرتێری‌‬ ‫گشتی‌ یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستانی‌‬ ‫ك����ردوه‌‪ .‬ئ����ه‌و وتی‌ "هه‌وڵ����ه‌كان بۆ‬ ‫ئاس����اییكردنه‌وه‌ی‌ دۆخه‌كه‌ هه‌نگاوی‌‬ ‫باشی‌ ناوه‌‌و ئومێده‌وارین له‌نزیكترین‬ ‫كات����دا كۆبون����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌ كوردستان ئه‌نجام‬ ‫بدرێت"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم����ی‌ ئه‌و پرس����یاره‌ی‌ هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌كۆسره‌ت ره‌س����وڵ‌و هێرۆ ئیبراهیم‬ ‫چۆن پێشوازی‌ له‌هه‌وڵه‌كانتان ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "له‌كاتی‌ س����ه‌ردانمان بۆ الی‌‬

‫كاك كۆس����ره‌ت داوامانكرد كۆبونه‌وه‌‬ ‫ئه‌نج����ام بدرێت‪ ،‬ئه‌ویش پش����تیوان ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ ب����ۆ داواكه‌ی‌ ئێم����ه‌ ده‌ربری‌‪.‬‬ ‫دوات����ر س����ه‌ردانی‌ هێرۆ خانیش����مان‬ ‫ك����رد‪ ،‬ئه‌ویش پش����تیوانی‌ خۆی‌ بۆ‬ ‫داواك����ه‌ ده‌رب����ڕی‌‪ .‬ی����ه‌ك په‌یاممان‬ ‫هه‌بوه‌ بۆ هه‌ردوكیان ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ كۆببێته‌وه‌‪ .‬گه‌شبینین‬ ‫كه‌ سه‌ركردایه‌تی‌ له‌داهاتویه‌كی‌ نزیك‬ ‫كۆببێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها س����ه‌عدون فه‌یلی‌ به‌رپرسی‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ نیش����تمانیه‌كانی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیش����تمانی‌ كوردس����تان له‌به‌غ����دا‪،‬‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند پێویسته‌ پێشوازی‌‬ ‫له‌ه����ه‌ر هه‌وڵێك����ی‌ ئاش����تیخوازانه‌ی‌‬ ‫نێو یه‌كێتی‌ بكرێت‪ .‬به‌پێویستیش����ی‌‬ ‫ده‌زانێت بۆ ئێس����تا‌و ئاینده‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ناو یه‌كێتی‌ بپارێزرێت‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫وه‌ك سزادانی‌ هه‌رێم ‌ی كوردستان‬ ‫"عه‌بادی نایه‌وێت هیچ پاره‌یه‌ك بۆ هه‌رێم بنێرێت"‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫چه‌ند مانگێكه‌ حه‌یده‌ر عه‌بادی‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق به‌ڵێنی‬ ‫داوه‌ موچه‌ی قه‌رمانبه‌رانی‬ ‫كوردستان بنێرێت‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر‬ ‫جاره‌ی به‌بیانویه‌ك دوای ده‌خات‪.‬‬ ‫ئه‌مجاره‌ش به‌پێی لێدوانه‌‬ ‫ره‌سمییه‌كان بڕیاره‌ حه‌فته‌ی داهاتو‬ ‫موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی په‌روه‌رده‌‌و‬ ‫ته‌ندروستی ره‌وانه‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌ندامێكی په‌رله‌مانی عێراق ده‌ڵێت‬ ‫"عه‌بادی راست ناكات‪ ،‬چونكه‌ كاری‬ ‫وردبینی ته‌واو بوه‌‪ ،‬به‌اڵم نایه‌وێت‬ ‫هیچ پاره‌یه‌ك بۆ هه‌رێم بنێرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێراق له‌فراكس���یۆنی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬رێزان‬ ‫ش���ێخ دلێ���ر بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫"ئه‌گه‌ر حه‌ی���ده‌ر عه‌ب���ادی‌ بیه‌وێت‬ ‫پ���اره‌ی‌ موچه‌خۆران خ���ه‌رج بكات‪،‬‬ ‫ده‌توانێت له‌رێگ���ه‌ی‌ ئه‌و بانكه‌وه‌ كه‌‬ ‫له‌كوردس���تان كردویه‌تیه‌وه‌ موچه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران���ی‌ ه���ه‌ردو وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌و ته‌ندروستی‌ دابه‌ش بكات‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "پاش���ان لیژنه‌ی‌ ناردوه‌ بۆ‬ ‫كوردستان‌و ئه‌نجامه‌كانیان بردوه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆ به‌غدا‪ ،‬ئه‌گه‌ر سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫فی���دراڵ خه‌مخ���ۆری‌ موچه‌خۆرانی‌‬ ‫كوردس���تانه‌ ئه‌وا خه‌ریكه‌ ئه‌مساڵی‌‬ ‫خوێندنی‌ مناڵه‌كانمان ده‌روات"‪.‬‬ ‫ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ش ده‌كات حه‌یده‌ر‬ ‫عه‌ب���ادی‌ ده‌یه‌وێ���ت كات بكوژێت‌و‬ ‫نیه‌تی‌ ئه‌وه‌ش���ی‌ نی���ه‌ هیچ پاره‌یه‌ك‬ ‫بنێرێت بۆ هه‌رێمی‌ كوردستان تا ئه‌و‬ ‫كاته‌ی‌ سه‌رجه‌می‌ مه‌رجه‌كانی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ جێبه‌جێ ده‌كرێن‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ رۆڵی‌ س���ه‌رۆك كۆماری‌‬

‫عەبادی‬ ‫عێراق‪ ،‬فوئاد مه‌عس���وم بۆ راگرتنی‌‬ ‫پرۆژه‌یاس���ای‌ بودج���ه‌ی‌ عێ���راق‌و‬ ‫زیادكردن���ی‌ پش���كی‌ هه‌رێ���م‪ ،‬ئ���ه‌و‬ ‫وت���ی‌ "كاتێ���ك بودجه‌ ل���ه‌(‪)%17‬‬ ‫ه‌وه‌ دابه‌زێن���را ب���ۆ (‪ ،)%12‬كوتله‌‬ ‫كوردس���تانیه‌كان له‌گ���ه‌ڵ س���ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران دانیش���تون‪ ،‬لیژنه‌ی‌ دارایی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌رۆك وه‌زیران دانیشتوه‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬ئه‌نجامی‌‬ ‫هه‌مو دانیش���تنه‌كانمان بە‌حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان‌و به‌حزبه‌كانی‌‬ ‫خۆش���مان وتوه‌‌و پێمان راگه‌یاندون‬ ‫كارتێكی‌ زۆر قورسه‌‪ .‬سه‌رۆك كۆمار‬ ‫ده‌توانێت چی‌ بكات؟ سه‌رۆك كۆمار‬

‫س���ه‌الحیه‌ته‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ دانیشتنێك‬ ‫ب���كات له‌گ���ه‌ڵ س���ه‌رۆك وه‌زیران‌و‬ ‫سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‪ .‬ده‌بێت ئه‌وه‌مان‬ ‫له‌به‌رچ���او بێت ئه‌و س���ه‌رۆكی‌ هه‌مو‬ ‫عێراقه‌‪ ،‬به‌اڵم س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیران سوربون‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ده‌بێت پرۆژه‌یاساكه‌‬ ‫تێپه‌رێنرێت"‪.‬‬ ‫راش���یده‌گه‌یه‌نێت ئێس���تا ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫پرۆژه‌یاس���ای‌ بودجه‌ بچێته‌ به‌رده‌م‬ ‫س���ه‌رۆك كۆمار‪ ،‬ده‌توانێت جارێكی‌‬ ‫دیك���ه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ ب���ۆ په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫پێش���یوایه‌ له‌كات���ی‌ گه‌ڕاندن���ه‌وه‌ی‌‬ ‫پرۆژه‌كه‌دا جارێك���ی‌ په‌رله‌مان وه‌ك‬

‫خ���ۆی‌ په‌س���ه‌ندی‌ ده‌كات���ه‌وه‌‌و هیچ‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك رونادات‪.‬‬ ‫ئه‌و وت���ی‌ "تێپه‌ڕاندنی‌ بودجه‌ به‌و‬ ‫ج���ۆره‌ هێنده‌ی‌ بابه‌تێكی‌ سیاس���یه‌‬ ‫هێن���ده‌ یاس���ایی‌ نیه‌‪ ،‬كات���ی‌ خۆی‌‬ ‫به‌رێكه‌وتن���ی‌ سیاس���ی‌ (‪ )%17‬ب���ۆ‬ ‫كورد دانرابو‪ ،‬ئێس���تاش بە‌بریارێكی‌‬ ‫سیاسی‌ كراوه‌ به‌(‪ .)%12‬ئه‌مه‌ وه‌ك‬ ‫س���زادانێكی‌ هه‌رێمه‌‌و ده‌ڵێن ئه‌وه‌ی‌‬ ‫وه‌رتانگرتوه‌ تا ئێستا له‌مافی‌ خۆتان‬ ‫زیاتر ب���وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ س���زادانێكه‌ ده‌بو‬ ‫هه‌مو حزبە‌سیاسیه‌كان هه‌ڵوێستیان‬ ‫هه‌بوایه‌‪ ،‬ب���ا هه‌مویان بڕیاریان بدایه‌‬ ‫بكش���ێنه‌وه‌ به‌سه‌رۆك كۆمار‌و وه‌زیر‌و‬

‫عه‌بادی‌ راست‬ ‫ناكات چونكه‌ خۆی‌‬ ‫وردبینی‌ لیستی‌‬ ‫موچه‌خۆرانی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌‌و‬ ‫ته‌ندروستی‌ كردوه‬ ‫دابه‌شكردنی‌‬ ‫موچه‌كانیان‬ ‫كارێكی‌ قورس نیه‌‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كانیشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن��� ‌‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئه‌ندام��� ‌‬ ‫ی پارتی‌‪،‬‬ ‫ی عێراق‪ ،‬له‌فراكسیۆن ‌‬ ‫نوێنه‌ران ‌‬ ‫ی هه‌رێم‬ ‫ئه‌شواق جاف ره‌تیده‌كات ‌ه پشك ‌‬ ‫بە‌‪ 1‬تریلیۆن دینار زیادكرابێت‪ .‬ئاماژ‌ه‬ ‫ی دانراو‌ه‬ ‫به‌وه‌ش ده‌كات ئ���ه‌و پاره‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رمانبه‌ران ‌‬ ‫وه‌ك قه‌ره‌ب���وی‌ موچه‌ ‌‬ ‫ی كوردس���تانه‌‪ ،‬بڕه‌كه‌ش به‌كه‌م‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی ده‌كات ئ���ه‌و‬ ‫ده‌زانێ���ت‌و ئاشكراش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بڕی���ار‌ه به‌نوس���راو نیه‌‌و قس���ه‌یه‌ك ‌‬ ‫زاره‌كی���ه‌‪ .‬پێش���ی‌ وایه‌ ئ���ه‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫ده‌بو ته‌نه���ا بۆ فه‌رمانب���ه‌ران بوایه‌‪،‬‬ ‫ی تێدا‬ ‫ی شه‌عبیش ‌‬ ‫ی حه‌شد ‌‬ ‫به‌اڵم پشك ‌‬ ‫جێكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ی‬ ‫ی ش���اناز ‌‬ ‫ی "عه‌باد ‌‬ ‫ئه‌ش���واق وت ‌‬ ‫ێ‬ ‫ب���ه‌وه‌و‌ه ده‌كات ده‌س���تور جێبه‌ج ‌‬ ‫ی كار له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌كات‪ ،‬له‌كاتێكدا خۆ ‌‬ ‫ی بون���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫الدان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات‌و نایش���ارێته‌وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر سه‌یر ‌‬ ‫ی‬ ‫پرۆژه‌یاس���ای‌ بودج ‌ه بك���ه‌ن‪ ،‬له‌بر ‌‬ ‫ی شیمال عێراق‬ ‫ی كوردستان ناو ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی زیاتر به‌عسیه‌كان‬ ‫نوسراوه‌‪ .‬كاتی‌ خۆ ‌‬ ‫ئ���ه‌م ناوه‌ی���ان بۆ كوردس���تان به‌كار‬ ‫ی‬ ‫ده‌هێنا‪ .‬دوای‌ داواكاری‌‌و فش���اره‌كان ‌‬ ‫ی هه‌رێم"‪.‬‬ ‫ئێم ‌ه گۆڕی‌ بە‌پارێزگاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌نگ���ۆی‌ ناردنی‌ موچ ‌ه ‌‬ ‫له‌باره‌ ‌‬ ‫ی په‌ره‌رده‌و ته‌ندروس���تییه‌و‌ه‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات پێویس���ت ‌ه پاره‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی دارای ‌‬ ‫له‌رێگ��� ‌هی‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی كوردس���تانه‌وه‌ دابه‌شبكرێت‪،‬‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫وتیشی‌ "عه‌بادی‌ راست ناكات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی لیس���تی‌ موچه‌خۆران ‌‬ ‫ی وردبین ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی ك���ردوه‌‪.‬‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌‌و ته‌ندروس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫دابه‌ش���كردنی‌ موچه‌كانی���ان كارێك ‌‬ ‫قورس نیه‌‪ ،‬به‌اڵم عه‌بادی‌ نایه‌وێت هیچ‬ ‫پاره‌ی���ه‌ك بنێرێت بۆ هه‌رێم‪ ،‬ده‌یه‌وێت‬ ‫ی‬ ‫بیانو له‌سه‌ر بیانو بهێنێته‌و‌ه تا دوا ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ی وای ‌ه داواكردن��� ‌‬ ‫پێش��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جێگ���ره‌و‌ه ‌‬ ‫به‌غ���دا ب���ۆ دۆزینه‌وه‌ ‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم تا له‌رێگه‌یه‌و‌ه موچ ‌ه‬ ‫دابه‌ش بكات‪ ،‬بیانویه‌كی‌ زۆر تازه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی عێراق‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ده‌ستور ‌‬ ‫رێگ��� ‌ه بە‌عه‌ب���ادی‌ نادات راس���ته‌وخۆ‬ ‫مامه‌ڵ��� ‌ه له‌گه‌ڵ پارێزگاكان بكات‪ .‬ئه‌و‬ ‫ی "ده‌ستوره‌ك ‌ه ده‌ڵێت حكومه‌تێك‬ ‫وت ‌‬ ‫ی كوردس���تانه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫هه‌ی��� ‌ه ن���او ‌‬ ‫ی حكومه‌تی‌ ناوه‌ند‬ ‫كه‌واته‌ په‌یوه‌ن���د ‌‬ ‫راسته‌وخۆ له‌گه‌ڵ حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌‪،‬‬ ‫ی ‪2014‬وه‌ به‌غ���دا كار‬ ‫ب���ه‌اڵم له‌س���اڵ ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫له‌س���ه‌ر روخاندن ‌‬ ‫ده‌كات"‪.‬‬

‫حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪:‬‬ ‫هیوادارین حزبه‌كان سنورێك بۆ ده‌سه‌اڵت ‌ی ئێران له‌هه‌رێم دابنێن‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد‬ ‫حزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستانی‌‬ ‫ئێران–حدكا ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫به‌هۆی‌ بااڵده‌ستی‌ ئێران‌و په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ئاشكرای‌ هه‌ندێ‌ الیه‌نی‌ سیاسی‌ هه‌رێم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و واڵته‌ به‌رده‌وام مه‌ترسییان‬ ‫له‌سه‌ره‌‪ .‬پێشیان وایه‌ تێكچونی‌‬ ‫دۆخی‌ هه‌رێم‌و روداوه‌كانی‌ دوای‌‬ ‫‪16‬ی‌ ئۆكتۆبه‌ر زیاتر ده‌ستی‌ كوماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئێرانیان له‌ناوچه‌كه‌ وااڵ‬ ‫كردوه‌‪ ،‬حه‌شدی‌ شه‌عبیش بە‌هێزێكی‌‬ ‫ئێرانی‌ ده‌زانێت‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ره‌فی جێگری‌ لێپرسراو ‌‬ ‫ی‬ ‫گش����تی‌ حزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستانی‌‬ ‫ئێران‪-‬ح����دكا بە‌ئاوێن����ه‌ی‌ راگه‌یان����د‬ ‫تی����رۆری‌ ئێران ته‌نه����ا روی‌ له‌الیه‌نێك‬ ‫نی����ه‌‪ ،‬به‌ڵك����و هه‌م����و ئ����ه‌و الیه‌نانه‌ی‌‬ ‫كردوه‌ته‌ ئامانج كه‌ بە‌به‌رهه‌ڵس����تكاری‌‬ ‫خۆی‌ ده‌زانێت‪ ،‬له‌ناویان����دا به‌تایبه‌تتر‬ ‫حزبە‌كوردس����تانیه‌كانی‌ رۆژه����ه‌اڵت كه‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌ژێر فش����ار‌و مه‌ترسیه‌كانی‌‬ ‫تی����رۆری‌ ئێراندان‪ .‬ئ����ه‌و وتی‌ "كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئه‌وله‌ویه‌ت به‌و الیه‌نه‌ ده‌دات‬ ‫كه‌ زیاتر فش����اری‌ بۆ دێن����ێ‪ ،‬هه‌ر له‌م‬ ‫روانگه‌ی����ه‌وه‌ (ح����دكا) زۆرت����ر بوه‌ته‌‬ ‫ئامانج����ی‌ رژێم����ی‌ ئێران‪ .‬پێش����تریش‬ ‫له‌واڵتان����ی‌ دیكه‌ له‌ڤیه‌ننا د‪ .‬قاس����ملۆ‬ ‫رێبه‌ری‌ حزب‌و هاورێیانی‌‌و د‪ .‬س����ادقی‌‬ ‫ش����ه‌ره‌فكه‌ندی‌‌و هاورێیان����ی‌ له‌به‌رلین‌و‬ ‫به‌ده‌یان‌و س����ه‌دان هاورێ����ی‌ دیكه‌مان‬ ‫له‌باش����وری‌ كوردستان‌و ش����وێنه‌كانی‌‬ ‫دیكه‌ی‌ ناوچه‌كه‌‪ ،‬به‌ده‌ستی‌ تیرۆریزمی‌‬ ‫كۆماری‌ ئیسالمی‌ شه‌هید كراون‪ .‬كۆتا‬ ‫نمونه‌ش ئه‌وه‌یه‌ له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردودا‬ ‫له‌بنه‌س��ڵ�اوه‌ی‌ هه‌ولێر‪ ،‬دو تێكۆشه‌ری‌‬ ‫ئێم����ه‌ بۆم����ب له‌ئۆتۆمبێله‌كه‌ی����ان‬ ‫ده‌به‌س����ترێت‌و له‌ئه‌نجام����دا كه‌س����ێك‬ ‫ش����ه‌هید ده‌بێت‌و كه‌س����ێكیش بریندار‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬كه‌ ش����ه‌هیده‌كه‌ ده‌كاته‌ كوڕی‌‬ ‫برینداره‌كه‌"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ ب����ه‌وه‌ش ده‌كات هێزه‌كانی‌‬

‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫زۆر به‌كه‌می‌ رویداوه‌‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كان‬ ‫به‌دواداچون‬ ‫بۆ تیرۆركردنی‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌ حزبه‌كانی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫كوردستان بكه‌ن‬

‫پێشمەرگەی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫ئێران به‌هۆی‌ بااڵده‌س����تیانه‌وه‌ ده‌توانن‬ ‫له‌هه‌رشوێن‌و ناوچه‌یه‌ك بیانه‌وێت تیرۆر‬ ‫ئه‌نجام بده‌ن‪ .‬پێش����ی‌ وای����ه‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان زۆر به‌كه‌می‌ رویداوه‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كان به‌دواداچون بۆ تیرۆركردنی‌‬ ‫ئه‌ندامان����ی‌ حزبه‌كان����ی‌ رۆژهه‌اڵت����ی‌‬ ‫كوردس����تان بكه‌ن‪ .‬جه‌ختیش له‌س����ه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ ئێران په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌رێم ب����اش بێت یان خراپ‪ ،‬كارناكاته‌‬ ‫سه‌ر وه‌ستاندنی‌ كاره‌ تیرۆرستیه‌كانی‌‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "به‌داخه‌وه‌ هه‌ندێك هێزی‌‬ ‫سیاس����ی‌ هه‌رێم زۆر نزیك����ن له‌كۆماری‌‬ ‫ئیس��ل�امی‌ ئێ����ران‪ .‬په‌یوه‌ندیه‌كانی����ان‬ ‫به‌جۆرێك����ه‌ ك����ه‌ ناكرێت بڵێی����ن ئه‌و‬

‫په‌یوه‌ندیان����ه‌ ئاس����ایین‌و له‌نێ����وان دو‬ ‫الیه‌ندایه‌‪ .‬هیوادارین حزبه‌كانی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش س����نورێك بۆ ئه‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵته‌ی‌ ئێران دابنێن كه‌ ئێس����تا‬ ‫له‌باش����ور هه‌یه‌ت����ی‌‪ .‬هه‌میش����ه‌ ئێمه‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌مان له‌سه‌ر بوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت یه‌ك‬ ‫كاتژمێری����ش نه‌بوه‌ بڵێین مه‌ترس����ی‌‌و‬ ‫هه‌ره‌شه‌مان له‌سه‌ر نیه‌‪ .‬ئێمه‌ به‌رده‌وام‬ ‫هه‌ره‌ش����ه‌ی‌ تیرۆر‌و گرت����ن‌و رفاندنمان‬ ‫له‌سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫حه‌س����ه‌ن ش����ه‌ره‌فی ئاماژه‌ به‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات هه‌ركاتێ����ك له‌ناوخ����ۆی‌ ئێران‬ ‫فشاره‌كانی‌ هاواڵتیان له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵت‬ ‫زیات����ر ببن‪ ،‬كۆماری‌ ئیس��ل�امی‌ له‌گه‌ڵ‬

‫حزبه‌كان����ی‌ نه‌ی����اری‌ توندت����ر ده‌بێت‌و‬ ‫پیالنه‌كانی‌ تیرۆرك����ردن زیاتر ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "باش ده‌زانین ده‌س����تی‌ ئێران‬ ‫له‌عێراق چه‌ن����د ئاوه‌اڵیه‌‪ ،‬هه‌ندێك جار‬ ‫ناشی‌ شارنه‌وه‌‌و ده‌ڵێن عێراق به‌شێكه‌‬ ‫له‌خاكی‌ ئێران‪ .‬حه‌ش����دی‌ ش����ه‌عبیش‬ ‫وه‌ك به‌ش����ێك له‌هێزه‌ ئێرانیه‌كان سه‌یر‬ ‫ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ دیك���ه‌وه‌ ئه‌ندامی‌ ده‌فته‌ری‌‬ ‫سیاس���ی‌ حزبی‌ دیموكراتی‌ كوردستانی‌‬ ‫ئێ���ران‪ -‬ح���دكا‪ ،‬مس���ته‌فا مه‌ول���ودی‌‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند هێرش‌و په‌الماره‌كانی‌‬ ‫ئێران بۆ سه‌ریان نیشانه‌ی‌ چاالكبونیانه‌‬ ‫له‌ناو رۆژهه‌اڵتی‌ كوردس���تان‪ .‬ئه‌و وتی‌‬

‫"هه‌ركاتێك حدكا چاالكی‌ زیاتر ئه‌نجام‬ ‫بدات‪ ،‬هێزه‌كانی‌ رژێم بۆ چاوترسێنكردن ‌ی‬ ‫خه‌ڵك‌و الیه‌نگرانمان ده‌ست بە‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫چاالكی‌ تیرۆریستی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌ناو خۆی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستانیش ده‌ست ده‌كه‌ن‬ ‫بە‌گرتن‌و كوشتنی‌ هاواڵتیان"‪.‬‬ ‫پێش���ی‌ وای���ه‌ ناڕه‌زاییه‌كان���ی‌ ئ���ه‌م‬ ‫دواییانه‌ی‌ ش���اره‌كانی‌ ئێران ده‌رخه‌ری‌‬ ‫ئه‌و راس���تیه‌ن كه‌ خه‌ڵك ترسی‌ شكاوه‌‬ ‫له‌ئاس���ت زوڵ���م‌و زۆرداری‌ كۆم���اری‌‬ ‫ئیسالمی‌ ئێران‪ .‬ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫خه‌ڵك زیاتر له‌ج���اران داوای‌ مافه‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ ده‌كات‌و هه‌رئ���ه‌وه‌ش هۆكاره‌ كه‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ ئێ���ران توندوتی���ژی‌ ئه‌نجام‬

‫بده‌ن‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ رۆڵی‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی‌ هه‌رێم‬ ‫بۆ پاراس����تنی‌ كامپه‌كانیان له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان‌و ش����وێنی‌ نیش����ته‌جێی‌‬ ‫به‌رپرس‌و كادێره‌كانیان‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "ئێمه‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك كامپمان له‌هه‌رێم هه‌یه‌ خۆمان‬ ‫ئه‌ركی‌ پاراس����تنیان ده‌گرینه‌ ئه‌س����تۆ‪.‬‬ ‫ماڵی‌ هاورێیانیش����مان وه‌ك هاواڵتیانی‌‬ ‫ئاس����ایی‌ هه‌رێم����ه‌‪ .‬به‌داخ����ه‌وه‌ ه����ه‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ش وایك����رد له‌چه‌ند رۆژی‌ رابردودا‬ ‫هاورێیه‌كمان شه‌هید بكرێت‌و یه‌كێكیش‬ ‫برین����دار ببێت‪ .‬هه‌مویان له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫ئه‌منیه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانن‌و به‌رده‌وام‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ ئێرانیان له‌سه‌ره‌"‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫کەس راپەڕینی لەبیر نەما‬

‫فەرماندەیەكی راپەڕینەكە لەسلێمانی‪ :‬من ئێستا بێئومێدترین كەسم لەم دەسەاڵتەی هەیە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬

‫پاش تێپەڕبونی ‪ 27‬ساڵ بەسەر‬ ‫راپەڕینی ئاداری ‪1991‬ی گەلی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬ئەم یادە ساڵ بەساڵ‬ ‫فەرامۆشتر دەكرێت‪ .‬بەپێی قسەی‬ ‫جێگری سەرۆكی كۆمەڵی پێشمەرگە‬ ‫دێرینەكان خەڵك بەهۆی بێهیواییان‬ ‫لەدۆخەكە هیچ پەرۆشییەكیان بۆ‬ ‫یادكردنەوەی راپەڕین نەماوە‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ 1991/3/5‬پێش���مەرگەو گەلی‬ ‫باش���وری کوردس���تان دژی زوڵ���م‌و‬ ‫زۆری رژێمی بەعس عێ���راق راپەڕین‌و‬ ‫لەم���اوەی دو هەفتەدا ت���ەواوی ناوچە‬ ‫كوردستانییەكانی عێراقیان لەو رژێمە‬ ‫پاككردەوە‪ .‬لەو كاتەوە وەك نەریتێك‬ ‫س���ااڵنە لەهەرێمی كوردس���تان وێڕای‬ ‫ئەوەی رۆژی ‪5‬ی ئادار دەكرێتە پشو‪،‬‬ ‫بەشێوەی جیاجیا یادی ئەو رۆژانەش‬ ‫دەكرێت���ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم س���اڵ بە‌س���اڵ‬ ‫گەرموگوڕی خەڵك ب���ۆ یادكردنەوەی‬ ‫ئەو روداوە گرنگەی مێژوی گەلی كورد‬ ‫كەمتر دەبێتەوە‪ ،‬ئەمساڵیش بەجۆرێك‬ ‫دەرك���ەوت وەك ئ���ەوەی فەرام���ۆش‬ ‫كرابێت‪.‬‬ ‫هونەرمەن���د ئ���ازاد رەش‪ ،‬كە لەرۆژی‬ ‫‪ 1991/3/7‬رۆژی راپەڕین���ی ش���اری‬ ‫سلێمانیدا بە‌وتەی خۆی سەرپەرشتی‬ ‫قۆڵ���ی یەكەمی راپەڕینەك���ەی كردوە‬ ‫لەفلكەی دەستاڕەكەو گەڕەكی خەبات‌و‬ ‫سەرشەقام‪ ،‬بە‌ئاوێنەی وت "من ئێستا‬ ‫بێئومێدترین كەس���م لەم دەسەاڵتەی‬ ‫دادپەروەر كە رێ���ز لە‌مافەكانی مرۆڤ رێگاوبانەكانەوە لەسەردەمی حوكمڕانی‬ ‫هەیە"‪.‬‬ ‫وتیشی "یادكردنەوەی راپەڕین بەتەواوی بگرێت‪ ،‬دامودەزگاكانی رژێمی بەعسیان یەكێتی‌و پارتیدا لەناوچون‪.‬‬ ‫جەختی���ش دەكات���ەوە ك���ە دو‬ ‫كاڵبۆتەوەو ساڵ بە‌ساڵیش یادكردنەوەی لەكوردس���تان راماڵیوە‪ ،‬بەاڵم "لەبری‬ ‫زیاتر لەالی خەڵك‌و حزبەكان فەرامۆش ئەوە دەسەاڵتێكی شكستخواردو‪ ،‬دز‌و حزبە‌دەس���ەاڵتدارەكەی كوردس���تان‬ ‫بونەت���ە ه���ۆی بێئومدكردنی خەڵك‌و‬ ‫دەكرێت"‪ .‬ئازاد رەش هۆكاری ئەوەش گەندەڵ هاتە سەر حوكم"‪.‬‬ ‫ب���ۆ ئ���ەوە دەگێڕێتەوە ك���ە راپەڕین ئەو وتیش���ی "بەعس تەنیا مرۆڤەكانی تەنانەت هیچ بەهایەك‌و هیچ ژیانێكیان‬ ‫ئامانجەكانی خۆی بەدینەهێنا‌و "بگرە دەكوشت‪ ،‬بەاڵم ئەمان بەهەزاران جۆری بۆ خەڵ���ك نەهێش���تۆتەوە‪ .‬پێش���ی‬ ‫هەمو ئامانجەكانی���ش پێچەوانەكەیان ترو بەئازارەوە دەتكوژن"‪ .‬بەقس���ەی وای���ە تەنیا چارەس���ەر ئەوەیە خەڵك‬ ‫ئەو چەن���د هاواڵتی كورد بەدەس���تی لەڕێگ���ەی س���ندوقەكانی دەنگدانەوە‬ ‫هاتەدی"‪.‬‬ ‫پێش���ی وای���ە خەڵك���ی كوردس���تان بەع���س تیاچون‪ ،‬هێندەش لە‌ش���ەڕی ئ���ەو دو حزبە‌گۆش���ەگیربكات‌و دواتر‬ ‫لە‌راپەڕینی ئاداری ‪1991‬دا بەئامانجی ناوخ���ۆو بەهۆی نەبونی‌و نەخۆش���ی‌و ئەوان���ەی ه���ۆكاری ئ���ەم دۆخ���ەی‬ ‫بەدیهێنانی سیس���تمێكی دیموكراتی‌و دەرمان‌و خواردنی بەس���ەرچو‌و خراپی ئێس���تای كوردس���تانن‪ ،‬بباتە بەردەم‬

‫یادكردنەوەی‬ ‫گەرموگوڕ‬ ‫پێویستی بەوەیە‬ ‫خەڵكێكی زۆر‬ ‫بە‌پیرییەوە بێت‌و‬ ‫لەم دۆخەشدا‬ ‫خەڵك بۆ‬ ‫یادێكی وا بەپیر‬ ‫حزبەكانەوە‬ ‫ناچێت‬

‫راپەڕینی ‪ -1991‬سلێمانی‬ ‫دادگا‪ ،‬یاخ���ود هێزێكی دەرەكی بێت‌و وەك س���ااڵنی رابردو نەماوە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫پشتیوانی خەڵكی كوردستان بكات بۆ بەهۆی ئەو دۆخەی خەڵكی تێكەوتوەو‬ ‫"راپەڕینێكی دیكە"‪.‬‬ ‫حەماس���ەتی جارانی بۆ ئەو ش���تانە‬ ‫حەمەڕەش���ید قەرەداغ���ی‪ ،‬جێگ���ری نەماوە‪ ،‬چونكە خەڵك بۆیە راپەڕینی‬ ‫س���ەرۆكی كۆمەڵ���ەی پێش���مەرگە كرد بۆ ئەوەی لەپاڵ ئەو هەمو قوربانی‌و‬ ‫دێرینەكان���ی كوردس���تان‪-‬یش پێ���ی خەباتەدا ژیانێكی ئازادو سەربەرزانەو‬ ‫وای���ە خەڵ���ك دڵ���ی س���اردبۆتەوە ئارام‌و بەختەوەری هەبێت"‪ .‬جەختیشی‬ ‫لەیادكردن���ەوەی راپەڕی���ن‪ ،‬ئ���ەوەش كردەوە "ئەم دۆخەی ئێس���تا بەهۆی‬ ‫بەهۆی ئەو بارودۆخ���ەی هەیە‪ ،‬بەاڵم نادادپەروەریی���ەوە بەدرێژای���ی ئ���ەم‬ ‫رەتیدەكاتەوە خەڵك پەش���یمان بێت س���ااڵنەی حوكمڕانی ك���وردی بەمرۆ‬ ‫گەیش���توەو خەڵكی���ش نائومێدە لەم‬ ‫لەوەی راپەڕینی كردوە‪.‬‬ ‫قەرەداخی وتی "یادكردنەوەی راپەڕین بەرهەمەی حوكمڕانی"‪.‬‬

‫جگە لەخەڵك ئەمس���اڵ حزبەكانیش‬ ‫تاڕادەیەك لەچاو س���ااڵنی رابردو زۆر‬ ‫بەگەرموگ���وڕی یادەكەیان نەكردەوە‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە حەمەڕەش���ید قەرەداغی‬ ‫ئاماژەی بەوەدا كە ساردیی خەڵك بۆ‬ ‫یادەكە وایكردوە حزبەكانیش نەتوانن‬ ‫وەك ج���اران بە‌گەرموگ���وڕی یادەكە‬ ‫بكەن���ەوە‪" ،‬چونك���ە یادكردن���ەوەی‬ ‫گەرموگوڕ پێویستی بەوەیە خەڵكێكی‬ ‫زۆر بە‌پیرییەوە بێت‌و لەم دۆخەش���دا‬ ‫خەڵك بۆ یادێكی وا بەپیر حزبەكانەوە‬ ‫ناچێت"‪.‬‬

‫د‪.‬ڕێبوار ڕەشید‪ ،‬هاوسەرۆکی‌ کۆنگرەی‌ نەتەوەییی‌ کوردستان (کەنەکە)‪:‬‬

‫ڕاستەخۆ دەچمە ال ‌ی هێرۆ خان‪ ،‬بەاڵم دەیان جار لەپارتی بپاڕێمەوە‬ ‫ناتوانم مەسعود بارزانی‌ ببینم‬ ‫ئا‪ :‬سه‌هه‌ند‬ ‫د‪.‬ڕێبوار ڕەشید‪ ،‬هاوسەرۆکی‌‬ ‫کۆنگرەی‌ نەتەوەییی‌ کوردستان‬ ‫(کەنەکە) لەم گفتوگۆیەی ئاوێنەدا‬ ‫دەڵێت "لە‌کۆمەڵگەی‌ کوردستاندا‬ ‫بوە بە‌ڕقوکینە‌و دژایەتیی‌ یەکتر‪ ،‬زۆر‬ ‫جار لە‌ناو حیزبەکاندا لە‌ناو خودی‌‬ ‫حیزبێکدا ئەوەندە دژایەتی‌ هەیە‪،‬‬ ‫کە ئێمە وەک کۆنگرەی نەتەوەییی‌‬ ‫کوردستان‪ ،‬ئەگەر نەچین بۆ الی‬ ‫الیەنێک‪ ،‬ئەوەی‌ تر دڵگران دەبێت‌و‬ ‫بایکۆتمان دەکات"‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬ئای���ا کۆنگ���رەی ڕاوێژکاریی‌‬ ‫لە‌س���لێمانی‌ درێژک���راوەی‌ کۆنگ���رە‬ ‫ڕاوێژکارییەکان���ی‌ ت���رە؟ پرس���ەکانی‬ ‫ئ���ەو کۆنگرەی���ە‌و ئاکامەکانی‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوان���ی تر چ���ۆن ب���ەراورد دەکەن؟‬ ‫ئایا س���ەرکەوتووتر بوون؟ مەبەس���ت‬ ‫لە‌س���ازدانی‌ ئەم کۆنگ���رە ڕاوێژکارییە‬ ‫لە‌س���لێمانی‌ لەم هەلومەرج���ەدا‪ ،‬کە‬ ‫ئۆپەراس���یۆنی‌ تایبەت لە‌سەر عەفرین‬ ‫هەی���ە چییە؟ ت���ا چەن���د لە‌ڕاپۆرت‌و‬ ‫گفتوگۆکان‌و ئاکامەکانی‌ ڕازی بوون؟‬ ‫د‪.‬ڕێبوار ڕەش���ید‪ :‬هی���وادارم هەموو‬ ‫خەڵک���ی‌ باش���ووری‌ کوردس���تان‬ ‫پش���تگیری‌ لە‌بەرخۆدان���ی‌ عەفری���ن‌و‬ ‫گەلی‌ خۆیان بکەن‪ .‬کاری‌ س���ەرەکیی‌‬ ‫کۆنگ���رەی‌ نەتەوەیی���ی‌ کوردس���تان‬

‫ئەوەیە‪ ،‬پێوەندییەکی‌ ئۆرگانی‌ لە‌نێوان‬ ‫خەڵک‌و مێژوو‌و دەس���ەاڵتی‌ سیاسیی‌‬ ‫کوردس���تان‌و ڕووداوەکاندا بهێڵێتەوە‪،‬‬ ‫بەو مانای���ەی‌ کۆنگ���رەی نەتەوەییی‌‬ ‫کوردستان دەیەوێت‪ ،‬هەمیشە خەڵکی‌‬ ‫کوردستان‌و ڕووداوەکان لە‌پێوەندییەکی‌‬ ‫پێکەوەبەس���تراودا بن‪ ،‬کە بۆ نموونە‬ ‫دەس���ەاڵتی‌ سیاس���ی‌ بەرپرس���یار‬ ‫بێ���ت بەرانبەر بە‌خەڵ���ک‪ ،‬خەڵکیش‬ ‫وەفادارییەک���ی‌ نیش���تیمانییانەی‌ بۆ‬ ‫دەسەاڵت هەبێت‪ ،‬پێوەندییەک هەبێت‬ ‫کە ه���ەر دوو ال ڕابگرێ���ت‪ ،‬کۆنگرەی‌‬ ‫نەتەوەیی���ی‌ کوردس���تان کۆمەڵێ���ک‬ ‫ئامانج���ی‌ جیاوازی‌ هەیە‪ ،‬وەک ئەوەی‌‬ ‫حیزب‌و خەڵک لە‌یەک نزیک بکاتەوە‪،‬‬ ‫چونک���ە الی ئێمە حی���زب دەزگایەکە‬ ‫ب���ۆ پێش���کەوتنی‌ کۆمەڵ���گا‪ .‬کاتێک‬ ‫حیزبەکان تەندروست بن‪ ،‬هەوڵ دەدەین‬ ‫لە‌نێوانیان���دا کێبڕکێی تەندروس���ت‌و‬ ‫چاودێریکردنێکی‌ هاوڕێیانەیان هەبێت‬ ‫لە‌نێوان هاونیش���تیماناندا‪ ،‬حیزبەکان‬ ‫ئەگەر چی‌ ئایدیۆلۆژیای���ان جیاوازە‪،‬‬ ‫بە‌سروش���تی‌ خۆی���ان ح���ەز دەکەن‬ ‫بەرنامە‌و هاواری‌ خۆیان گەورەتر بکەن‪،‬‬ ‫ئەمەیش شتێکی‌ ئاسایییە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫نائاسایییە‪ ،‬کێبڕکێ‌و چاودێریکردنەکە‬ ‫بە‌شێوەیەکی‌ ناتەندروست بێت‪ ،‬وەک‬ ‫ئەوەی‌ ئێس���تا لە‌باشووری‌ کوردستان‬ ‫دەیبینی���ن‪ ،‬هەروەه���ا هەندێ���ک جار‬ ‫دەسەاڵتی‌ سیاس���ی‌‪ ،‬فۆڕم‌و ڕەنگێکی‌‬ ‫شەخس���ی‌‌و حیزب���ی‌‌و عەش���یرەتی‌‬

‫رێبوار رەشید‬

‫بۆ مێژوو دەڵێم‬ ‫هەر كارێك‬ ‫بە‌پارتی كرێكارانی‬ ‫كوردستان‬ ‫بسپێرین‪ ،‬زۆر‬ ‫لەوە زیاتر كە لێی‬ ‫چاوەڕێ دەكرێت‬ ‫ڕای دەپەڕێنێت‬

‫دەدات���ەوە‪ ،‬دەس���ەاڵتی‌ سیاس���ی‌ بۆ ڕێز لە‌هەموو ئایدیۆلۆژیا‌و بۆچوونێک ‌‬ ‫ی‬ ‫ئەوەیە خزمەت بکات‌و لە‌سەر بنەمای‌ سیاسی‌ دەگرین‪ ،‬پێمان خۆشە هەموو‬ ‫دام���ەزراوەی‌و کاری‌ یاس���ایی بەڕێوە پێکهاتەیەک���ی‌ گەل���ی‌ کوردس���تان‪:‬‬ ‫بچێت‪ ،‬کە دوور بێ���ت لە‌خزمخزمێنە‌و ئێزی���دی‌‪ ،‬یارس���ان‪ ،‬زەردەش���تی‌‪،‬‬ ‫ش���ێوەکانی‌ نەخۆش���یی‌ کۆمەاڵیەتی‌‌و کاکەیی‌‪ ،‬شەبەک‌و ئەوانی تر دەنگیان‬ ‫سیاس���ی‌‪...‬هتد‪ .‬کۆنگرەی‌ نەتەوەییی‌ هەبێت‪ ،‬بۆ ئێم���ە گرینگە‪ :‬هەورامان‪،‬‬ ‫ی گەرمیان‪ ،‬ش���ەنگال‪ ،‬بادینان‪ ،‬سۆران‌و‬ ‫کوردس���تان بۆ دژایەتی���ی الیەنێک ‌‬ ‫سیاس���ی‌‌و ئایدیۆلۆژیایەک نییە‪ ،‬ئێمە هەموو ناوچەکانی‌ تری‌ کوردس���تان‪،‬‬ ‫ڕێکخراوێکی‌ سیاس���یی‌ کوردستانین‪ ،‬لە‌پێوەندییەک���ی‌ دیالەکتیکیدا بن بەو‬

‫مانای���ەی‌ یەکتری‌ تەواو دەکەن‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوە ئەو کۆنفرانس���ەی‌ ئێمە کردمان‬ ‫درێ���ژەی‌ ئەم ب���اس‌و کار‌و خەباتەیە‪،‬‬ ‫کە دواتر هەموو هێ���زەکان بە‌یەکەوە‬ ‫دەیکەن‪ ،‬وەک ڕێکخراوە مەدەنییەکان‪،‬‬ ‫کەسایەتیی س���ەربەخۆ‪ ،‬ڕۆشنبیرانی‌‬ ‫ک���ورد‪ ،‬هەم���وو گەل���ی‌ کودس���تان‬ ‫بە‌یەک���ەوە ئەوانەی‌ دڵس���ۆزی‌ گەل‌و‬ ‫خاک‌و نیش���تیمانن‪ ،‬بەاڵم س���ەبارەت‬ ‫بە‌کۆنگرەی‌ نەتەوەییی‌ کوردس���تان‪،‬‬ ‫دەمانەوێ���ت ببین بە‌ڕوخس���ارێک بۆ‬ ‫هەموو خەباتی‌ ئازادیخوازی‌ کوردستان‬ ‫بەتایب���ەت ب���ۆ دەرەوە‪ ،‬دەمانەوێت‬ ‫جیهانێک وەک دۆس���ت بۆ کورد پەیدا‬ ‫بکەین‪.‬‬ ‫ئاوێنە‪ :‬کۆنگرەی‌ نەتەوەییی‌ کوردستان‬ ‫دەتوانێ���ت دەوری‌ گرینگ���ی‌ هەبێ���ت‬ ‫لەدروستکردنی‌ بەرەیەکی‌ نیشتیمانیی‌‬ ‫نەتەوەیی���دا‪ ،‬ب���ۆ بەرهەمهێنان���ی‌‬ ‫وت���اری‌ کوردی‌ لە‌نێ���وان هێز‌و الیەنە‬ ‫سیاس���ییەکاندا‪ ،‬ئێوە ت���ا چەند لەم‬ ‫بابەت���ەدا س���ەرکەوتوو ب���وون؟ ب���ۆ‬ ‫نموونە بانگهێشتی‌ بارزانی‌‌و نێچیرڤان‬ ‫بارزانی دەکەن‪ ،‬ب���ەاڵم ئەوان خۆیان‬ ‫نایەن بە‌دەن���گ ئەم بانگهێش���تەوە‪،‬‬ ‫تێڕوانین���ی‌ ئەوان ئەوەی���ە بۆ نموونە‬ ‫پارتی‌ کرێکارانی‌ کوردستان کۆنگرەکە‬ ‫بەڕێوە دەبات‌و هەژموونی‌ بە‌س���ەرەوە‬ ‫هەیە‌و گرفتیان هەیە لەگەڵ (پەیەدە)‪،‬‬ ‫(ئەنەکەسە)‪ ،‬لە‌هەندێک شوێن بە‌هۆی‌‬ ‫جیاوازیی‌ نێ���وان کۆمەڵە‌و دیموکرات‬

‫لەگەڵ (پ���ژاک) هەندێکی���ان ئامادە‬ ‫نابن‪ ،‬ئێوە ت���ا چەند توانیوتانە هێزە‬ ‫سیاسییەکانی‌ پارچەکانی‌ کوردستان‪،‬‬ ‫کە ناکۆکی‌و جیاوازییان هەیە‪ ،‬لە‌یەکتر‬ ‫نزیک بکەنەوە؟‬ ‫د‪.‬ڕێب���وار ڕەش���ید‪ :‬ئەگەر بەگش���تی‌‬ ‫سەیری‌ کار‌و خەباتی‌ ئێمە بکەین لە‌‪19‬‬ ‫ساڵی‌ ڕابردوودا‪ ،‬کۆنگرەی‌ نەتەوەییی‌‬ ‫کوردس���تان کاری‌ زۆر باش���ی‌ کردوە‪،‬‬ ‫کارەکانی‌ ئێمە بەگش���تی‌ تەنها لە‌سەر‬ ‫حیزب نیین‪ ،‬کارەکانمان لە‌سەر چەند‬ ‫تەوەرێکی جی���اوازە‌و لە‌س���ەر چەند‬ ‫پایەیەک ڕاوەس���تاوە‪ ،‬یەکێک لەوانە‪،‬‬ ‫هۆشیارکردنەوەی‌ خەڵکی‌ کوردستانە‬ ‫بەرانب���ەر س���تەمی‌ داگی���رکاری‌‪ ،‬پێم‬ ‫وایە لەمەیاندا باش���تر‌و باشتر دەچینە‬ ‫پێش���ەوە‪ ،‬گەیاندن���ی‌ ڕوخس���اری‌‬ ‫کۆڵۆنیالیزم���ە‪ ،‬وات���ە گەیاندنی‌ ئەو‬ ‫زوڵم���وزۆرەی‌ لە‌کوردس���تاندا هەی���ە‬ ‫بە‌دونیای‌ دەرەوە‪ ،‬پێم وایە لەمەیشیاندا‬ ‫س���ەرکەوتوو بووین‌و باش���تریش سەر‬ ‫دەکەوی���ن‪ ،‬یەکێکی ت���ر لە‌پایەکانی‌‬ ‫ئێمە نزیکردنەوەی‌ خەڵک‌و حیزبەکانە‬ ‫لە‌یەکت���ر کە لەمەیش���یاندا وردەوردە‬ ‫دەچینە پێشەوە‪ ،‬هەم خەڵک تێدەگات‪،‬‬ ‫حیزبی‌ سیاس���ی‌ چییە‌و دەبێت چۆن‬ ‫بێت‪ ،‬ه���ەم حیزبەکانی���ش تێدەگەن‪،‬‬ ‫خەڵک چاوەڕێی‌ دەستکەوتی‌ زیاترە‪،‬‬ ‫پایەیەک���ی تر‪ ،‬بابەت���ی‌ نزیکردنەوەی‌‬ ‫حیزبەکانە لە‌یەکتر‪،‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫هەنوکە‬

‫‪ 4‬ملیۆنه‌ك ‌ه‬ ‫موئامه‌ره‌ی‌‬ ‫پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتییه‌!‬ ‫خولی‌ چواره‌می‌ په‌رله‌مان زیاد‬ ‫له‌هه‌ر خولێكی‌ تر مشتومڕ‬ ‫هه‌ڵده‌گرێ‌‪ ،‬له‌چوار ساڵی‌ ئه‌م‬ ‫خوله‌دا كوردستان‌و ناوچه‌كه‌‬ ‫به‌روداوگه‌لێكی‌ چاره‌نوسسازو‬ ‫هه‌ژێنه‌ردا تێپه‌ڕین‪ .‬په‌رله‌مان‬ ‫نه‌ له‌ئاڕاسته‌كردنی‌ روداوه‌كان‌و‬ ‫نه‌ له‌دروستكردنی‌ بڕیاری‌‬ ‫سیاسیدا كارا بو‪ ،‬نه‌ له‌ئه‌ركه‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كه‌شیدا سه‌ركه‌وتو بو‬ ‫كه‌ یاساده‌ركردن‌و چاودێری‌ كردنی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ جێبه‌جێكردن بو‪ ،‬هه‌ر‬ ‫زو له‌سایه‌ی‌ روداوه‌كاندا ربه‌روی‌‬ ‫شۆك‌و داخران كرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆرانبازی‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌درێژكردنه‌وه‌ی‌ سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بارزانی‌‌و شه‌ڕی‌ داعش‌و بڕینی‌‬ ‫بودجه‌و موچه‌ له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ عێراق‌و تێكشكاندنی‌‬ ‫ئابوری‌‌و پڕۆژه‌كانی‌ وه‌به‌رهێنان‬ ‫ئه‌ركی‌ په‌رله‌مانی‌ كوردستانیان‬ ‫زۆر قورستر كرد‪ .‬بێگومان‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ گرنگه‌ بۆ چاالكبونی‌‬ ‫په‌رله‌مان بڕوا بونی‌ حیزبه‌كانه‌‬ ‫به‌دیموكراسییه‌ت‌و به‌ئازادی‌ تاك‌و‬ ‫به‌تێگه‌یشتنی‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫له‌رۆشنبیری‌ په‌رله‌مانیی‌‌و پابه‌ند‬ ‫بونیان به‌پیشه‌ بونی‌ په‌رله‌مانتار‌و‬ ‫كاری‌ په‌رله‌مانی‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌مو ئه‌مانه‌ش ئه‌و راستیه‌‬ ‫ناشارنه‌وه‌‪ ،‬كه‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫كوردستان به‌م كاراكته‌ره‌ پله‌‬ ‫شه‌ش‌و حه‌وت‌و ده‌ی‌ حیزبه‌كانه‌وه‌‬ ‫ناتوانێت به‌ئه‌ركی‌ راسته‌قینه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ هه‌ستێ‌‪ ،‬چاالككردنی‌‬ ‫په‌رله‌مان پێویستی‌ به‌هه‌بونی‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك كاراكته‌ری‌ به‌هێزو‬ ‫كاریگه‌ره‌ كه‌ ده‌ستیان كراوه‌ بێت‌و‬ ‫گوێیان لێبگیرێت‪ .‬كار گه‌یشتوه‌‬ ‫به‌وه‌ی‌ سه‌ركرده‌‌و به‌رپرسه‌‬ ‫حزبیه‌ه‌كان هه‌ر یه‌كه‌و بۆ پاداشت‬ ‫كردنی‌ كادێره‌كانی‌ سه‌ر به‌خۆیان‬ ‫ده‌یاننێرنه‌ په‌رله‌مان بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌ستیان له‌كۆمه‌ڵێك ئیمتیازی‌‬ ‫گه‌وره‌ گیر بێت‪.‬‬ ‫هاوكات كه‌ ئه‌م خوله‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانیش به‌ره‌و كۆتایی‬ ‫ده‌چێت‪ ،‬خه‌ڵك مافی خۆیه‌تی له‌و‬ ‫نوێنه‌رانه‌ی بپرسێته‌وه‌ (سه‌ڕه‌رای‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ پارتی‌ به‌هۆی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تییه‌وه‌ ته‌واو رێگری‌‬ ‫له‌ئه‌نجامدانی‌ كاره‌كانی‌ گرت)‪ .‬ئایا‬ ‫خولیای یه‌كه‌می ئه‌وان داكۆكی‬ ‫كردن بو له‌به‌رژه‌وه‌ندی گشتی‬ ‫یان سه‌ره‌نجام بایه‌خیان كورت‬ ‫ببۆوه‌ بۆ ده‌سكه‌وت‌و به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫خۆیان؟ وه‌ك له‌دۆڕۆژه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫خولی‌ په‌رله‌مانه‌دا بینیمان‪.‬‬ ‫ناكرێت هه‌مو روداوو توڕه‌بونێكی‌‬ ‫خه‌ڵك به‌وه‌ پاساوی‌ بۆ‬ ‫بهێنرێته‌وه‌ كه‌ (موئامه‌ره‌ی‌‬ ‫پارتی‌‌و یه‌كێتییه‌)‪ ،‬په‌رله‌مانتاریی‌‌و‬ ‫راوێژكاریی‌ له‌م واڵته‌دا بوه‌‬ ‫به‌جۆرێك له‌بزنس‌و پاره‌‬ ‫ده‌سكه‌وتنی‌ به‌الش‌و خۆڕایی‌‪،‬‬ ‫هه‌ربۆیه‌ خه‌ڵك متمانه‌ی‌‬ ‫به‌په‌رله‌مان‌و په‌رله‌مانتار ته‌واو‬ ‫له‌ق بوه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ كه‌ ئه‌مه‌ دو‬ ‫خوله‌ خه‌ڵكانێك بە‌به‌یت‌و بالۆره‌ی‌‬ ‫كاركردن بۆ نه‌مانی‌ موچه‌ی‌‬ ‫خانه‌نشینی‌ په‌رله‌مان قۆڵیان‬ ‫بڕیون‪ ،‬كه‌ پاش چونه‌ په‌رله‌مان‌و‬ ‫ته‌واوكردنی‌ دو ساڵ‌ كاركردن‬ ‫ده‌ستیان له‌كار كێشاوه‌ته‌وه‌ یان‬ ‫پاش ته‌واو كردنی‌ چوار ساڵه‌كه‌‪،‬‬ ‫به‌موچه‌ی‌ ‪ 6‬ملیۆن‌و ‪ 500‬هه‌زار‬ ‫دینار خانه‌نشین بون‌و پاره‌كه‌یان‬ ‫خستوه‌ته‌ ته‌نكه‌ی‌ باخه‌ڵیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌شبوه‌ بۆ وه‌رگرتنی‌ ئه‌م‬ ‫ئیمتیازه‌ له‌ئه‌وروپاوه‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ ببێت به‌په‌رله‌مانتار‌و‬ ‫پاش خانه‌نشین بونی‌ هه‌مو‬ ‫مانگێك ‪ 5300‬دۆالری‌ بۆ ره‌وانه‌‬ ‫كراوه‌‪ .‬جا سه‌یر ئه‌وه‌یه‌ زۆربه‌ی‌‬ ‫ئه‌م جۆره‌ كه‌سانه‌‪" ،‬ره‌خنه‌گر"ن‬ ‫له‌گه‌نده‌ڵی‌‌و شه‌وو رۆژ سنگ بۆ‬ ‫چاكسازی‌ ده‌كوتن!‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫ل‬

‫ەخ‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫یچ‬

‫لەپەرلەمانی كوردستان ‪ 58‬راوێژكار هەن‬

‫‪5‬‬

‫وا‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫دا‬

‫بەرزترین موچەیان ‪ 8‬ملیۆن‌و نزمترینیشیان ‪ 3‬ملیۆن دینارە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بەپێی قسەی رێباز حەسەن لەپەرلەمانی‬ ‫كوردستان ‪ 58‬راوێژكار هەن كە بەسەر‬ ‫سەرۆكی پەرلەمان‪ ،‬جێگری سەرۆك‪،‬‬ ‫سكرتێر‌و لیژنەكانی پەرلەمان‌و بەشە‬ ‫ئیدارییەكانی پەرلەماندا دابەشبون‪.‬‬

‫باس���ی لەوەش���كرد موچ���ەی ئ���ەو‬ ‫راوێژكارانەی پەرلەمان بەپێی پلەكانیان‬ ‫دەگۆڕێت‌و بەرزترین موچەیان ‪ 8‬ملیۆن‌و‬ ‫‪ 200‬دین���ارە‌و نزمترینیش���یان ‪ 3‬ملیۆن‬ ‫دینارە‪.‬‬ ‫جەختیش���ی كردەوە كە بەش���ێك لەو‬ ‫راوێژكارانەو بەڕێوەبەرانی پێش���كەوتو‌و‬

‫فەرمانبەران���ی پەرلەم���ان لەالی���ەن‬ ‫سەرۆكەكانی پێش���وی پەرلەمانەوە كە‬ ‫بەش���ێكی زۆریان خزمو هاوڕێی خۆیان‬ ‫بون دامەزرێنراون‪ .‬ئەمە جگە لەوەی کە‬ ‫رەچ���اوی ئینتمای حزبییان کراوە زیاتر‬ ‫لەوەی توانایان بکرێتە پێوەر‪.‬‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی ئ���ەو پەرلەمانتارەی‬

‫پێش���وی پەرلەمان كە نەیویست ناوی‬ ‫ئاشكرابكەین بەشێكی زۆر لەو راوێژكارانە‬ ‫لەبەرامبەر ئەو موچەیەی وەری دەگرن‬ ‫هیچ كارێك ناكەن‪ .‬ئ���ەو وتی"لەماوەی‬ ‫چوار س���اڵی خولی پێش���ودا لیژنەكەی‬ ‫ئێمە دو راوێژكاری هەبون بەاڵم لەیەك‬ ‫كۆبونەوەی لیژنەكەماندا نەمدین‪".‬‬

‫هەر رۆژێك ئیفاد ‪ 700‬دۆالر بۆ پەرلەمانتار حساب كراوە‬ ‫پەرلەمانتار هەبوە بەدوای داوەتنامەدا گەڕاوە‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی عەلی حەمەس���اڵح‪،‬‬ ‫س���ۆران عومەر‪ ،‬ش���ێركۆ ج���ەودەت‬ ‫ه���ەر پەرلەمانتارێك���ی كوردس���تان‬ ‫س���ێ پاس���ەوانی هەیە كە پۆلیس���ن‌و‬ ‫س���ەر بە‌وەزارەتی ناوخۆن‌و موچەیان‬ ‫ل���ەو وەزارەت���ە وەردەگ���رن‌و تەنی���ا‬ ‫لەپەرلەمانیش پاس���ەوان بەپێی یاسا‬ ‫رێكخراوە‪.‬‬ ‫بەاڵم بەپێی قس���ەی پەرلەمانتارەكەی‬ ‫پێشو لەخولی پێش���ودا پارەیەكی زۆر‬ ‫بۆ ئیف���ادی پەرلەمانتاران رۆیش���توەو‬ ‫جگە لەوەی خەرج���ی هەمو ئیفادێكی‬ ‫پەرلەمانتاران لەسەر بودجەی پەرلەمان‬ ‫ب���وە لەگ���ەڵ ئەوەش بۆ ه���ەر رۆژێك‬

‫ئیفاد ‪ 700‬دۆالر بۆ پەرلەمانتار حساب‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫بەاڵم بەقس���ەی ش���ێركۆ جەودەت لەم‬ ‫خول���ەدا ماوەی س���اڵ‌و نیوێكە پارەی‬ ‫ئیفادیان بۆ پەرلەمانتاران نەهێشتوە‪.‬‬ ‫وتشی"لەخولەكانی پێشودا ئیمتیازاتی‬ ‫خەیاڵی هەبوەو زیاتر لە‌س���اڵ‌و نیوێكە‬ ‫ئیفادی پەرلەمانتار راگیراوە‪ .‬هەروەها‬ ‫پێشتر ئۆتۆمبێل بۆ پەرلەمانتار دەكڕدرا‬ ‫بەاڵم لەم خولەدا رێگەمان بەوە نەدا‪".‬‬ ‫بەاڵم باسی لەوەشكرد كە هەرچی خانو‌و‬ ‫شوقەیە كە دراوەتە پەرلەمانتاران ئەوە‬ ‫موڵك���ی پەرلەمانەو پ���اش تەواوبونی‬ ‫خولی پەرلەمان تەس���لیم دەكرێتەوە‌و‬

‫هەروەها پ���ارەی خزمەتگ���وزاری ئەو‬ ‫ش���وقە‌و خانوانەش لەسەر پەرلەمانتار‬ ‫خۆیەتی‪.‬‬ ‫عەدن���ان عوس���مان‪ ،‬پەرلەمانت���اری‬ ‫خولی پێش���وی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫بە‌ئاوێن���ەی وت "ئیمتیازات���ی‬ ‫پەرلەمانتاران پێشتر ئەوە بو كە لەهەر‬ ‫خولێكدا ئۆتۆمبێلێكیان بۆ پەرلەمانتار‬ ‫دەكڕی‪ ،‬لەخولی راب���ردودا ئێمە وەك‬ ‫گۆڕان رەتمانكردەوەو وەرمان نەگرت‪.‬‬ ‫لەخولەكان���ی پێ���ش خول���ی ئێمەش‬ ‫جگەل���ەوە پارچەی���ەك زەوی ‪ 400‬بۆ‬ ‫‪ 600‬مەتری���ی بەس���ەر پەرلەمانتاراندا‬ ‫دابەش���دەكرا لەخول���ی ئێم���ە‌و ئ���ەم‬

‫خولەشدا ئەوە نەهێڵرا‪".‬‬ ‫پ���اش كۆتاییهاتن���ی خولی پێش���وی‬ ‫پەرلەم���ان ه���ەر پەرلەمانت���ارە ‪48‬‬ ‫ملیۆن دیناری درایە‪ ،‬عەدنان عوسمان‬ ‫لەوبارەی���ەوە وتی"ئەوە پارەی كۆتایی‬ ‫خزمەتەو ئیمتی���ازات نییە چونكە هەر‬ ‫فەرمانبەرێ���ك كارێكی گش���تی بكات‬ ‫مانگانە لەموچەكەی دەبڕن‌و لەكۆتاییدا‬ ‫موچەی شەش مانگی پێدەدرێت‪".‬‬ ‫بەملیۆن دۆالر بۆ ئیفادی پەرلەمانتاران‬ ‫خەرجکراوە‪ ،‬چەندین پەرلەمانتار هەبوە‬ ‫ب���ەدوای داوەتنامەدا گەڕاون بۆ ئەوەی‬ ‫لەس���ەر حس���ابی پەرلەمان گەش���تی‬ ‫دەرەوەی واڵت بکەن‪.‬‬

‫لەهەر خولێكی‬ ‫پێشتردا‬ ‫ئۆتۆمبێلێكیان بۆ‬ ‫پەرلەمانتار دەكڕی‌و‬ ‫پارچەیەك زەوی‬ ‫‪ 400‬بۆ ‪ 600‬مەترییش‬ ‫بەسەر پەرلەمانتاراندا‬ ‫دابەشدەكرا‬ ‫بەشێك لەو‬ ‫راوێژكارانە خزم‌و‬ ‫هاوڕێی سەرۆکەکانی‬ ‫پەرلەمان بون‬

‫‪ ٢‬ملیارو ‪ 400‬ملیۆن دینار‬ ‫موچەی ‪ 400‬پەرلەمانتاری خانەنیشینی کوردستانە‬

‫موچەی هەر پەرلەمانتارێكی كوردستان ‪ 8‬ملیۆن دینارە بەبێ پاشەكەوت‬

‫لەهەرێمی كوردستان جگە لەم‬ ‫خولەی پەرلەمان‪ ،‬نزیكەی ‪400‬‬ ‫پەرلەمانتاری خانەنشینی خولەکانی‬ ‫پێشوی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫هەن‪ ،‬كە كۆی موچەكانیان بەبێ‬ ‫پاشەكەوت نزیكەی ‪ 2‬ملیارو ‪400‬‬ ‫ملیۆن دینار دەبێت‪.‬‬ ‫بەپێی قس����ەی هەر سێ پەرلەمانتاری‬ ‫كوردستان‪ ،‬عەلی حەمەساڵح‪ ،‬سۆران‬ ‫عومەر‪ ،‬ش����ێركۆ ج����ەودەت موچەی‬ ‫ه����ەر پەرلەمانتارێك����ی كوردس����تان‬ ‫‪ 8‬ملی����ۆن دینارە بەبێ پاش����ەكەوت‬ ‫ب����ەاڵم پاش پەیڕەوكردنی سیس����تمی‬ ‫پاش����ەكەوتكردنی موچ����ە لەس����اڵی‬ ‫‪2016‬ەوە‪ ،‬موچەكانیان كراوەتەوە بە‌‪2‬‬ ‫ملیۆن دینار‪.‬‬ ‫ش����ێركۆ جەودەت لەب����ارەی موچەی‬ ‫س����ەرۆك‪ ،‬جێگر‌و سكرتێری پەرلەمان‬ ‫ئام����اژەی ب����ەوەدا ك����ە جیاوازییەكی‬ ‫ئەوتۆی لەگەڵ موچەی پەرلەمانتاراندا‬ ‫نییەو س����ەرۆكی پەرلەم����ان نزیكەی‬ ‫‪ 10‬ملی����ۆن دینار موچ����ەی مانگانەی‬ ‫هەیەو ئێستاش بەهۆی پەیڕەوكردنی‬ ‫سیس����تمی پاش����ەكەوتی موچەوە ‪2‬‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 400‬هەزار دینار وەردەگرێت‪.‬‬ ‫س����ۆران عوم����ەر ب����ۆ ئاوێنە باس����ی‬ ‫لەوەك����رد كە ئ����ەوان لەفراكس����یۆنی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی كاتێك موچەكانیان‬ ‫بەبێ پاشەكەوت وەرگرتوە بڕی چوار‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 500‬هەزار دیناریان گێڕاوەتەوە‬ ‫بۆ حزبەكەیان‌و تەنیا سێ ملیۆن‌و ‪500‬‬ ‫هەزار دیناریان بۆ كاروبارو ژیانی خۆیان‬ ‫گلداوەتەوەو وتیشی"تەنانەت لەوەش‬ ‫هاوكاری خەڵكیشمان كردوە‪".‬‬ ‫بۆی����ە ئ����ەو پەرلەمانت����ارەی كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمی پێی وایە موچەی پەرلەمانتارو‬ ‫پلە پ����ااڵكان لەهەرێمی كوردس����تان‬ ‫"زۆر زۆرە"و پێش����نیاری ئەوە دەكات‬

‫پەرلەمانی کوردستان بەکۆی دەنگ پرۆژە یاسای چاکسازیی موچەی پەسەند کرد‬ ‫لەبنەڕەتەوە ئەو موچەیە كەمبكرێتەوەو‬ ‫وتیش����ی"ئەگەر ئەوە بكرێ����ت‪ ،‬ئەوە‬ ‫موچەی خانەنش����ینی پەرلەمانتاران‌و‬ ‫پلەبااڵكان بەش����ێوەیەكی ئۆتۆماتیكی‬ ‫كەم دەبێتەوە‪".‬‬ ‫ئەو س����ێ پەرلەمانتارە پێش����یانوایە‬ ‫جیاوازی موچەی ئەوان‌و فەرمانبەرانی‬ ‫ئاس����ایی زۆر زۆر‌و نادادی لەسیستمی‬

‫موچەدا هەی����ەو هەوڵ����ی چاككردنی‬ ‫ئەوەشیانداوە بەاڵم سەركەوتو نەبون‪.‬‬ ‫ئ����ەم جیاوازی موچەیە لەخانەنش����ین‬ ‫کردنی فەرمانبەری مەدەنی لەگەڵ پلە‬ ‫بااڵکانی وەک وەزی����رو پەرلەمانتاردا‬ ‫ناداپەروەری‌و نایەکسانییەکی گەورەی‬ ‫لەڕوی ئاس����تی ژیانەوە لەکوردستاندا‬ ‫دروستکردوە‪.‬‬

‫پاش كۆتاییهاتنی خولی پێشوی پەرلەمان هەر‬ ‫پەرلەمانتارە ‪ 48‬ملیۆن دیناری درایە بەناوی‬ ‫كۆتایی خزمەت‬

‫‪6‬‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫تایبەت‬

‫لەخولی چوارەمدا‬

‫‪ ٥٠‬ملیۆن دۆالری سەرۆكایەتی پەرلەمان "تەخشان‌و پەخشان كراوە"‬

‫سەرۆكەکانی پەرلەمان مانگی وا هەبوە ‪ 400‬ملیۆن دیناریان بۆ هاوكاری خەرج كردوە‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬

‫پەرلەمانتارێكی خولی پێشوی‬ ‫پەرلەمان ئاشكرایدەكات كە لەماوەی‬ ‫خولی رابردودا بودجەی سااڵنەی‬ ‫پەرلەمان ‪ 50‬ملیۆن دۆالر بوەو‬ ‫"تەخشان‌و پەخشان" كراوە‪.‬‬ ‫بەپێی قس���ەی پەرلەمانتارێكی خولی‬ ‫پێش���وی پەرلەمانی كوردس���تان كە‬ ‫نەیویست ناوی ئاشكرا بكەین‪ ،‬لەماوەی‬ ‫خول���ی راب���ردو س���ااڵنەی بودج���ەی‬ ‫پەرلەمان���ی كوردس���تان ‪ 50‬ملی���ۆن‬ ‫دۆالر بوەو لەم���اوەی هەمو خولەكەدا‬ ‫‪ 200‬ملی���ۆن دۆالر ب���وە خەرجكردنی‬ ‫لەدەسەاڵتی سەرۆكی پەرلەماندا بوە‌و‬ ‫بەپێی قسەی ئەو پەرلەمانتارەی خولی‬ ‫پێشو "زۆربەی ئەو پارەیە بەشێوەیەكی‬ ‫خراپ تەخشان‌و پەخشان كراوە‪".‬‬ ‫رێباز حەسەن شارەزای ئابوری كە لەگەڵ‬ ‫تیمی س���ەرۆكی دەستلەكاركێشاوەی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬یوسف محەمەد‬ ‫كاری ك���ردوە بۆ ئاوێنە ئاش���كرایكرد‬ ‫لەئێس���تادا یوس���ف محەم���ەد تەنیا‬ ‫موچەك���ەی خ���ۆی وەردەگرێت‌و هیچ‬ ‫نەس���ریەو ئیمتیازێكی دیكەی نەماوەو‬

‫هەرچی هەب���وە ل���ە‌‪12‬ی ئۆكتۆبەری‬ ‫‪2015‬ەوە راگیراوە‪.‬‬ ‫ئەوەش���ی خس���تەڕو كاتێ���ك كەمال‬ ‫كەركوك���ی دەس���تبەرداری پۆس���تی‬ ‫س���ەرۆكایەتی پەرلەم���ان ب���وە ئ���ەو‬ ‫پارەیەی مابوەوە تەخشان‌و پەخشانی‬ ‫كردوە بەسەر راوێژكاران‌و فەرمانبەرانی‬ ‫پەرلەمان���دا كە تێیدا ب���وە ‪ 6‬دەفتەر‬ ‫دۆالری وەرگرتوە‌و هەشبوە ‪ 18‬دەفتەر‬ ‫دۆالری وەرگرتوە‪.‬‬ ‫وتیش���ی"ئەو پاران���ەی كەم���ال‬ ‫كەركوك���ی دابەش���ی ك���رد بەپێ���ی‬ ‫موچ���ەی فەرمانب���ەران‌و راوێ���ژكاران‬ ‫مانگانە لە‌موچەكانیان ش���تێكیان لێ‬ ‫وەردەگیرایەوە ب���ەاڵم بەپێی زانیاری‬ ‫ئێمە لەئێس���تادا ئەوە وەستاوەو لێیان‬ ‫وەرناگیرێتەوە‪".‬‬ ‫لەب���ارەی ئ���ەوەی ئەرس���ەالن باییز‬ ‫لەكۆتاییهاتن���ی س���ەرۆكایەتییەكەی‬ ‫لەپەرلەمان پارەی پەرلەمانی بردبێت‌و‬ ‫ب���ۆ بانگەش���ەی هەڵب���ژاردن بەكاری‬ ‫هێنابێ���ت كە پ���اش ئەوە س���ەرۆكی‬ ‫لیس���تی یەكێتی بوە‪ ،‬رێباز هێمای بۆ‬ ‫ئەوە كرد بەنوس���راو هی���چ بەڵگەیەك‬ ‫نەبوەو چونكە "ئەو كارە گەندەڵیانەی‬ ‫دەكرێن بەبەڵگەو نوسراو ناكرێن بەڵكو‬

‫یوسف محەمەد بەپێی جێگری سەرۆكی‬ ‫یاسا ‪ 40‬پاسەوانی‬ ‫پەرلەمان جگە‬ ‫بۆ هەبو كە موچەی لەموچەی خۆی مانگانە‬ ‫پۆلیسیان وەردەگرت ‪ 30‬ملیۆن دیناری بوە‬ ‫لەوەزارەتی ناوخۆ‬ ‫بۆ هاوكاریی‬ ‫لەژێر ناوی دیكەدا ئەو پارەیە براوە‪".‬‬ ‫ئاشكراش���یكرد كە سەرۆكی پەرلەمان‬ ‫پارەی ك���راوەی لەبەردەس���تدابوە بۆ‬ ‫ه���اوكاری‪ ،‬بەاڵم دكتۆر یوس���ف زۆر‬ ‫دەس���تی پێ���وە گرتوە‌و نەیویس���توە‬ ‫بەه���ەدەر بڕوات‌و لەس���ەدا بیس���تی‬ ‫س���ەرۆكەكانی خولەكانی پێش���وتری‬ ‫خەرج كردوە‪.‬‬ ‫ئەوەشی خس���تەڕو كە بەپێی راپۆرتی‬ ‫خولەكانی پێش���وتری سەرۆكایەتی كە‬ ‫دراوە بەمان‪ ،‬س���ەرۆكەكانی خولەكانی‬ ‫پێش���وتر مانگی وا هەبوە ‪ 400‬ملیۆن‬

‫دیناری���ان بۆ ه���اوكاری خەرج كردوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەس���ەردەمی دكتۆر یوس���ف‪-‬دا‬ ‫هیچ كاتێ���ك خەرجكردن���ی هاوكاری‬ ‫نەگەیش���تۆتە ‪ 100‬ملی���ۆن دین���ارو‬ ‫هەمیش���ە ‪ 60‬تا ‪ 80‬ملیۆن دینار بوەو‬ ‫هاوكارییەكانی���ش دراون بە‌خەڵك���ی‬ ‫شایستەو كەمدەرامەت‪.‬‬ ‫بەپێی قس���ەی ئەو پارەی بەردەستی‬ ‫جێگ���ری س���ەرۆكی پەرلەم���ان جگە‬ ‫لە‌موچ���ەی خۆی مانگان���ە ‪ 30‬ملیۆن‬ ‫دینار ب���وە بۆ هاوكاریی‪ ،‬س���كرتێری‬ ‫پەرلەمانیش ‪ 6‬ملیۆن دیناری بۆ هاوكاری‬

‫سكرتێری پەرلەمان ‪6‬‬ ‫ملیۆن دیناری‬ ‫بۆ هاوكاری‬ ‫لەبەردەستدابوە‬ ‫لەبەردەس���تدابوە‌و وتیشی"س���كرتێرو‬ ‫جێگری س���ەرۆكی پەرلەمان هەمو ئەو‬ ‫پارەیەیان بەخش���یوەو مانگانە هیچی‬ ‫لێ نەماوەتەوە‪".‬‬ ‫جەختیش���ی كردەوە "یوسف محەمەد‬ ‫بەپێی یاس���ا ‪ 40‬پاس���ەوانی بۆ هەبو‬ ‫ك���ە موچ���ەی پۆلیس���یان وەردەگرت‬ ‫لەوەزارەتی ناوخۆ‪ ".‬هەروەها "س���ێ‬ ‫ئۆتۆمبێلی پەرلەمانی البو‪ ،‬بەنزینیشیان‬ ‫لەس���ەر خۆی بوە لەكاتێكدا دەیتوانی‬ ‫لەسەر پەرلەمان بەنزین بەكاربهێنێت‌و‬ ‫مانگانە دو ملی���ۆن دینار لە‌موچەكەی‬

‫هەر خولێكی پەرلەمان ‪ 100‬پەرلەمانتار خانەنشین كراون‬ ‫بەپێی قسەی عەلی حەمەساڵح لەهەر‬ ‫خولێكی پەرلەمانی كوردستاندا نزیكەی‬ ‫‪ 100‬پەرلەمانت���ار خانەنش���ین كراون‌و‬ ‫بەوەش لەسێ خولی رابردودا نزیكەی‬ ‫‪ 300‬بەرلەمانتار خانەنشین كراون‪.‬‬ ‫موچ���ەی ه���ەر پەرلەمانتارێك���ی‬

‫خانەنشینكراو بەپێی قسەی ئەو بەبێ ئەوەش لەكاتێكدایە كە خولی چوارەمی‬ ‫پاشەكەوت نزیكەی ‪ 6‬ملیۆن دینارە‪ .‬پەرلەمانی كوردس���تان دوا ساتەكانی‬ ‫ب���ەو پێیەش مانگان���ە ئەگەر موچەی تەمەنی خۆی بەڕێ���دەكات‌و چاوەڕوان‬ ‫تەواوەت���ی بدرێ���ت یەك ملی���ار‌و ‪ 800‬دەكرێت بەپێی یاس���ا بەركارەكان بەر‬ ‫ملیۆن دیناری حكومەت بۆ خانەنشینی لەكۆتایی ئەمس���اڵ ‪ 100‬پەرلەمانتاری‬ ‫دیكە خانەنشین بكات‪.‬‬ ‫پەرلەمانتاران دەڕوات‪.‬‬

‫دراوەتەوە بە‌پەرلەمان بۆ بەنزین"‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم باس���ی لەوەك���رد س���ەرۆكی‬ ‫خولەكانی پێش���و بەبێ حس���اب بون‬ ‫لەڕوی ئۆتۆمبێلەوە‌و تەنانەت ئۆتۆمبێل‬ ‫بەدی���اری ب���ۆ ئەندامان���ی پەرلەمان‬ ‫دەكڕدرا‪.‬‬ ‫الی خۆیش���ییەوە ش���ێركۆ جەودەت‬ ‫ئام���اژەی ب���ەوەدا ك���ە ل���ەم خولەی‬ ‫پەرلەماندا بەه���ۆی نەناردنی بودجەی‬ ‫هەرێمەوە بۆ پەرلەمان نازانرێت پارەی‬ ‫بەردەستی دەستەی سەرۆكایەتی چۆن‬ ‫خەرجدەكرێت‌و چەندە‪.‬‬

‫كاتێك كەمال‬ ‫كەركوكی دەستبەرداری‬ ‫پۆستی سەرۆكایەتی‬ ‫پەرلەمان بوە ئەو‬ ‫پارەیەی مابوەوە‬ ‫بەسەر راوێژكاران‌و‬ ‫فەرمانبەراندا تەخشان‌و‬ ‫پەخشانی کرد كە تێیدا‬ ‫بوە ‪ 6‬دەفتەر دۆالری‬ ‫وەرگرتوەو هەشبوە‬ ‫‪ 18‬دەفتەر دۆالری‬ ‫وەرگرتوە‬

‫له‌خوله‌كانی‌ پێشترو تا سه‌ره‌تای‌ ئه‌م خوله‌ش په‌رله‌مانتارانی‌ عێراق ئیمتیاز ‌ی خه‌یاڵییان هه‌بوه‌‬

‫‪ 50‬ملیۆن دیناریان دراوه‌ت ‌ێ بۆ كرین ‌ی ئۆتۆمبێل‌و ‪ 22‬ملیۆن‌و ‪ 500‬هه‌زار‬ ‫دیناریش مانگان ‌ه خراوه‌ته‌ سه‌ر حساب بانكییان بۆ موچ ‌هی‌ پاسه‌وان‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد محه‌مه‌د‬

‫ئه‌و هه‌رایه‌ی‌ كه‌ به‌هۆی‌ ئاشكراكردنی‌‬ ‫رازی‌ نه‌بونی‌ په‌رله‌مانتارانی‌ كوردستان‬ ‫بە‌‪ 2‬ملیۆن موچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌ رازی‌‬ ‫نه‌بون سه‌ریهه‌ڵدا‪ ،‬توڕه‌یی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌موچه‌و ئیمتیازه‌كانی‌ په‌رله‌مانتاران‪،‬‬ ‫نوێنه‌رانی‌ كوردی‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ عێراقیشی‌ گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌ڕووی‌ توانای‌ دارایه‌وه‌‬ ‫عێراق له‌كوردستان زۆر به‌تواناتره‌‬ ‫كه‌ بودجه‌كه‌ی‌ ‪ 94‬تریلۆن دیناره‌‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ له‌ڕوی‌ ئه‌منیشه‌وه‌ كاری‌‬ ‫په‌رله‌مانتاریی‌ مه‌ترسی له‌سه‌ره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هێشتا خه‌ڵكی‌ كوردستان به‌هۆی‌ خراپی‌‬ ‫باری‌ دارایی‌‌و بژێویی‌ ژیانیانه‌وه‌ ره‌خنه‌‬ ‫له‌ئیمتیازه‌ زۆره‌كانیان ده‌گرن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌رله‌مانتارانی‌ كورد له‌به‌غدا ده‌ڵێن‬ ‫له‌م خوله‌دا به‌هۆی‌ چاكسازییه‌كانی‌‬ ‫عه‌بادییه‌وه‌‪ ،‬ئیمتیازه‌كانیان به‌ته‌واوی‌‬ ‫كه‌می‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ خولی‌ پێش����وتری‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌ران����ی‌ عێ����راق‪ ،‬له‌فراكس����یۆن ‌ی‬ ‫پارت����ی‌‪ ،‬ئه‌ح��ل�ام ئه‌س����عه‌د له‌وه‌اڵمی‌‬ ‫ئه‌و پرس����یاره‌ی‌ ل����ه‌و كات����ه‌ی‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌ن����ی‌ نوێنه‌ران����ی‌ عێ����راق بوه‌‪،‬‬ ‫موچه‌‌و ده‌رماڵ����ه‌‌و ئیمتیازاته‌كان چۆن‌و‬ ‫چه‌ند بوه‌؟ به‌توانجه‌وه‌ ده‌ڵێت "له‌سه‌ر‬ ‫موچ����ه‌‌و ئیمتیازات����ی‌ كێ‌‪ ،‬مه‌به‌س����تان‬ ‫موچه‌ی‌ وه‌زی����ره‌‌و دادوه‌ره‌كانه‌ یان پله‌‬

‫بااڵكان����ی‌ نێو حكوم ‌هت‌و مامۆس����تایان ‌ی‬ ‫زانك����ۆ؟ بۆچ����ی‌ كه‌س ب����اس له‌موچه‌‌و‬ ‫ئیمتیازاته‌كان����ی‌ ئه‌مانه‌ ن����اكات‌و ته‌نها‬ ‫بە‌په‌رله‌مانتارانه‌وه‌ ئااڵون‪ ،‬بۆ زانیاریتان‬ ‫من له‌مێژه‌ ی����ه‌ك فلس وه‌رناگرم چونكه‌‬ ‫ته‌مه‌نم نه‌گه‌یش����توه‌ته‌ ‪ 50‬س����اڵ ته‌نها‬ ‫پاس����ه‌وانه‌كانم پاره‌ وه‌رده‌گ����رن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخ����ه‌وه‌ میدی����اكان ده‌س����تیان هه‌یه‌‬ ‫ل����ه‌و هه‌اڵیانه‌ی‌ ل����ه‌دژی‌ خانه‌نش����ینی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاران ده‌ستیپێكردوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌ندام����ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‬ ‫له‌فراكس����یۆنی‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬ش����وان داودی‌‬ ‫بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند له‌م خوله‌ی‌ ئێستای‌‬ ‫ئ����ه‌وان موچ����ه‌‌و ده‌رماڵ����ه‌ جێگیرنه‌بوه‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌گۆرانكاری����دا بوه‌ به‌جۆرێك‬ ‫په‌رله‌مانت����ار ج����اری‌ وا هه‌ب����وه‌ ‪ 4‬یان‬ ‫‪ 5‬ملی����ۆن دین����اری‌ وه‌رگرتوه‌‪ ،‬پێش����ی‌‬ ‫وایه‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ حكوم����ه‌ت پێی‌ وێ����راوه‌‬ ‫ده‌س����تكاریكردنی‌ موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫بوه‌‪ ،‬وتیشی‌ "لیستی‌ موچه‌كه‌ ئاشكرایه‌‬ ‫مانگی‌ واهه‌ب����وه‌ ‪ 5‬ملیۆن یان ‪ 6‬ملیۆنم‬ ‫وه‌رگرتوه‌‪ ،‬هیچ مانگێك نه‌گه‌یش����توه‌ته‌‬ ‫‪7‬ملیۆن‌و نیو"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات ئۆتومبێل بۆ هیچ‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی‌ ئ����ه‌م خوله‌ نه‌كردراوه‌‪‌،‬و‬ ‫هیچ پاره‌یه‌كیش����یان نه‌دراوه‌تێ‌ بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌‪ ،‬ره‌تیش����یده‌كاته‌وه‌ ده‌رماڵه‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت����ی‌‌و میوانداریی����ان وه‌رگرتبێ����ت‌و‬ ‫ده‌ڵێت "ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ ته‌نها له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫كۆی‌ موچه‌كه‌دای����ه‌‪ ،‬دڵنیاتان ده‌كه‌مه‌وه‌‬ ‫له‌باشترین حاڵه‌ت موچه‌كه‌م نه‌گه‌یشتوه‌ته‌‬

‫‪ 7‬ملیۆن دینار"‪.‬‬ ‫له‌ب����اره‌ی‌ س����ود وه‌رگرت����ن له‌پاره‌ ‌ی‬ ‫پاس����ه‌وانه‌كانی‌ رایگه‌یان����د ئ����ه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتاران����ه‌ی‌ له‌كوردس����تان ده‌ژین‬ ‫ده‌توانن سودی‌ لێوه‌ربگرن‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "من‬ ‫دانیشتوی‌ كه‌ركوكم ناتوانم سود له‌پاره‌ی‌‬ ‫پاس����ه‌وانه‌كانم وه‌ربگرم‪ ،‬پاشان ئه‌و ‪16‬‬ ‫پاس����ه‌وانه‌ به‌ش����مان ناكات چونكه‌ ئه‌و‬ ‫‪ 16‬پاس����ه‌وانه‌ خۆ پێكه‌وه‌ له‌ئه‌ركدانابن‬ ‫‪ 8‬یان له‌ئه‌رك ده‌بێت‌و ‪8‬یان پشوده‌بن‪،‬‬ ‫یه‌كێ����ك له‌كێش����ه‌كانی‌ راگه‌یاندن����ه‌كان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئه‌م بابه‌تانه‌ ش����ی‌ ناكه‌نه‌وه‌‪ ،‬من‬ ‫‪ 16‬پاس����ه‌وانه‌كه‌م كردوه‌ بە‌‪ 19‬پاسه‌وان‬ ‫چونكه‌ ماڵه‌كه‌م له‌كه‌ركوك له‌ناوچه‌یه‌كه‌‬ ‫پێویستم بە‌پاسه‌وانی‌ زیاتره‌"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم����ی‌ ئ����ه‌و پرس����یاره‌ی‌ ئای����ا‬ ‫پاسه‌وانه‌كان خۆیان له‌بانك موچه‌كانیان‬ ‫وه‌رده‌گرن‪ ،‬ی����ان موچه‌كانیان له‌س����ه‌ر‬ ‫ژم����اره‌ی‌ حس����ابی‌ ئێوه‌یه‌؟ ئ����ه‌و وتی‌‬ ‫"پاره‌كانیان دێنه‌ س����ه‌ر ژماره‌ حس����ابی‌‬ ‫م����ن‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ده‌توانم ه����ه‌ر به‌و پاره‌یه‌‬ ‫ژماره‌ی‌ پاسه‌وانه‌كانم زیاتر بك ‌هم‌و شتێك‬ ‫له‌موچ����ه‌ی‌ ئه‌وان����ی‌ تر ك����ه‌م بكه‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫موچه‌ی‌ پاسه‌وان به‌پێی‌ ئه‌و عه‌قده‌یه‌ كه‌‬ ‫له‌نێوان من‌و یه‌ك به‌یه‌كی‌ پاس����ه‌وانه‌كان‬ ‫واژۆكراوه‌‪ ،‬هه‌ركاتێك ئه‌م خوله‌ش ته‌واو‬ ‫بو كاری‌ پاسه‌وانه‌كانیش كۆتایی‌ پێدێت‌و‬ ‫خانه‌نش����ین ناكرێ����ن‪ ،‬كاتی‌ خ����ۆی‌ زۆر‬ ‫هه‌وڵماندا بیانخه‌نه‌ سه‌روه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫به‌اڵم نه‌كرا"‪.‬‬ ‫ئام����اژه‌ی‌ به‌وه‌ش����كرد ل����ه‌دوای‌ ئه‌م‬

‫خوله‌ی‌ په‌رله‌مان خانه‌نش����ین ده‌كرێت‌و‬ ‫چونكه‌ ته‌مه‌نی‌ له‌س����ه‌ر‌و ‪ 50‬ساڵه‌وه‌یه‌‌و‬ ‫‪ 24‬س����اڵیش خزه‌تی‌ هه‌یه‌‪ ،‬پێشبینیش‬ ‫ده‌كات بە‌ب����ری‌ ‪ 2‬ملیۆن‌و ‪ 500‬هه‌زار یان‬ ‫‪ 2‬ملیۆن‌و ‪ 750‬هه‌زار دینار خانه‌ نش����ین‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌ندامی‌ پێشوی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێراق‪ ،‬ئازاد چاالك پێی‌ وایه‌ بە‌به‌رنامه‌‬ ‫كار له‌س����ه‌ر په‌رله‌مانتاران ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫وت����ی‌ "موچه‌ی‌ خانه‌نش����ینی‌ م����ن بە‌دو‬ ‫مانگیش ناگاته‌ ‪ 5‬ملیۆن دینار‪ ،‬ئێس����تا‬ ‫ئێ����وه‌ وه‌ك راگه‌یاندنه‌كان واتان لێهاتوه‌‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ حكوم����ه‌ت ده‌یه‌وێت‪ ،‬هه‌مو‬ ‫بابه‌ته‌كانی‌ وه‌ك ن����ه‌وت‌و گه‌نده‌ڵی‌‌و ئه‌و‬ ‫هه‌مو دزی����ه‌ بیر بچێته‌وه‌‌و ته‌ركیز بخه‌نه‌‬ ‫س����ه‌ر موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتاران‪ ،‬ئه‌ی‌ باشه‌‬ ‫ئه‌و هه‌مو پاره‌یه‌ی‌ به‌مال‌و به‌وال ده‌روات‬ ‫وه‌ره‌ هه‌مویان كۆبكه‌ره‌وه‌ موچه‌ی‌ هه‌مو‬ ‫خانه‌نش����ینی‌‌و په‌رله‌مانت����ار ناگاته‌ ‪100‬‬ ‫ملیۆن دۆالر"‪.‬‬ ‫پێش����ی‌ وای����ه‌ حكوم����ه‌ت‌و حزبه‌كان‬ ‫چاوه‌كان له‌س����ه‌ر گه‌نده‌ڵ����ی‌‌و دزیه‌كان‬ ‫الب����ه‌رن‌و بی����ان خه‌ن����ه‌ س����ه‌ر موچه‌ی‌‬ ‫خانه‌نش����ینی‌ په‌رله‌مانت����اران‪ ،‬له‌وه‌اڵمی‌‬ ‫ئه‌و پرس����یاره‌ی‌ ئایا به‌رێزت له‌و كاته‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانتار بوی����ت مانگانه‌ چه‌ند پاره‌ت‬ ‫وه‌رگرتوه‌؟ ئ����ه‌و وتی‌ "به‌س بزانم تۆ بۆ‬ ‫له‌موچ����ه‌ی‌ من ده‌پرس����یت‪ ،‬موچه‌ی‌ من‬ ‫جیای����ه‌ له‌خه‌ڵكی‌ تر؟ من ئێس����تا بیرم‬ ‫نه‌ماوه‌ چه‌ندم وه‌رگرتوه‌‪ ،‬ئه‌و پرس����یاره‌‬ ‫له‌لیژنه‌ی‌ دارایی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق بكه‌ن‪،‬‬

‫ماوه‌ی����ه‌ك ‪ 6‬ملیۆن بو دوات����ر كرا بە‌‪8‬‬ ‫ملیۆن"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌و پرس����یاره‌ی‌ ئاوێنه‌ ئایا‬ ‫"له‌سه‌رده‌می‌ ئێوه‌ موچه‌ی‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫‪ 5‬ملی����ۆن موچه‌ی‌ بنه‌ره‌ت����ی‌‌و ‪ 5‬ملیۆن‬ ‫ده‌رماڵ����ه‌ بوه‌‌و ‪ 50‬ملیۆن دیناریش دراوه‌‬ ‫به‌په‌رله‌مانت����ار بۆ كرین����ی‌ ئۆتۆمبیل‌و ‪1‬‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 100‬هه‌زار دیناریش وه‌ك ده‌رماڵه‌ی‌‬ ‫میوانداریكردنتان بۆ خه‌رجكراوه‌‌و مانگانه‌‬ ‫‪ 22‬ملی����ۆن‌و ‪ 500‬هه‌زار دین����ار خراوه‌ته‌‬ ‫س����ه‌ر حس����اب بانكی‌ په‌رله‌مانتاران بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ موچه‌ی‌ ‪ 30‬پاسه‌وانی‌ پێبده‌ن؟"‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "به‌ڵێ‌ ئه‌وه‌ی‌ باس����ی‌ ده‌كه‌یت‬ ‫راسته‌‪ ،‬چونكه‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق دایناوه‌‬ ‫خۆ ئێمه‌ دامان نه‌ناوه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا ئه‌ندام����ی‌ ئ����ه‌م خول����ه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق له‌فراكسیۆنی‌‬ ‫گۆران‪ ،‬ش����یرین ره‌زا بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫له‌خوله‌كانی‌ پێش����تر تا س����ه‌ره‌تای‌ ئه‌م‬ ‫خول����ه‌ش ئیمتیازاتی‌ خه‌یاڵ����ی‌ هه‌بوه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و وتی‌ "ئه‌گه‌ر پێتان خۆش����ه‌ وێنه‌ی‌‬ ‫لیس����تی‌ موچه‌كه‌م ده‌نێ����رم بۆتان‪ ،‬من‬ ‫مانگان����ه‌ ‪ 7‬ملیۆن‌و ‪ 350‬ب����ۆ ‪ 400‬هه‌زار‬ ‫دیناره‌‪ ،‬لێتان ناشارمه‌وه‌و ده‌مه‌وێت وه‌ك‬ ‫خ����ۆی‌ به‌خه‌ڵك بگات ئێمه‌ زیاتر س����ود‬ ‫له‌موچه‌ی‌ پاس����ه‌وانه‌كانمان وه‌رده‌گرین‪،‬‬ ‫ئێم����ه‌ له‌كوردس����تان پاس����ه‌وانه‌كانمان‬ ‫له‌ماڵه‌وه‌ دانیش����تون‌و هیچ كارێك ناكه‌ن‬ ‫وارێكه‌وتوی����ن له‌گه‌ڵی����ان كه‌ به‌ش����ێكی‌‬ ‫موچه‌یان پێده‌ده‌ین‌و ئه‌وی‌ تری‌ بۆ كرێی‌‬ ‫هاتوچۆ داده‌نێین "‪.‬‬

‫موچه‌ی‌ پاسه‌وان‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و عه‌قده‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌نێوان من‌و یه‌ك‬ ‫به‌یه‌كی‌ پاسه‌وانه‌كان‬ ‫واژۆكراوه‌‪ ،‬هه‌ركاتێك‬ ‫ئه‌م خوله‌ش ته‌واو بو‬ ‫كاری‌ پاسه‌وانه‌كانیش‬ ‫كۆتای ‌ی پێدێت‌و‬ ‫خانه‌نشین ناكرێن‬ ‫كات ‌ی خۆی‌ زۆر‬ ‫هه‌وڵماندا بیانخه‌ن ‌ه‬ ‫سه‌روه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆ‬ ‫به‌اڵم نه‌كرا‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫ل‬

‫ەخو‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫چ‬

‫فەیسبوک کردی بەهەرا‬

‫‪7‬‬

‫وار‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫د‬ ‫ا‬

‫چوار ملیۆن هۆی ها‪ ..‬ئەو پەرلەمانە غەدارە‪..‬‬ ‫موچەکەی ‪ 4‬ملیۆن دینارە‪..‬هی فەقیریش ‪ 300‬هەزارە‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫پاش باڵوكردنه‌وه‌ی‌ هه‌واڵی‌ "په‌رله‌مانتاران‬ ‫رازی‌ نه‌بون موچه‌ی‌ خانه‌نشینییان كه‌م‬ ‫بكرێته‌وه‌ بۆ ‪ 2‬ملیۆن دینار‪ ،‬بڕیاریان دا‬ ‫موچه‌كه‌یان له‌سه‌رو ‪ 4‬ملیۆن دیناره‌وه‌ بێت"‬ ‫له‌ئاوێنه‌دا‪ ،‬شه‌پۆلێكی‌ تورەیی‌و ناڕه‌زایی‌‌‬ ‫تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی‌ گرته‌وه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌په‌رله‌مانتاران‌و په‌رله‌مانی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫ئەمە جگە لەوەی خۆپیشاندەران لەبەردەم‬ ‫پەرلەمانی کوردستاندا هاواریان کرد‪" :‬چوار‬ ‫ملیۆن هۆی ها‪ ..‬ئەو پەرلەمانە غەدارە‪..‬‬ ‫موچەکەی ‪ 4‬ملیۆن دینارە‪..‬هی فەقیریش‬ ‫‪ 300‬هەزارە"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ی‌ خواره‌وه‌ به‌شێكن له‌و را‌ جیاوازانه‌ی‌‬ ‫لەت����ۆری کۆمەاڵیەت����ی فەیس����بوک بەرامبەر‬ ‫بەپەرلەمانتاران باڵوكرانه‌وه‌‪:‬‬ ‫یەحیا عومەر رێشاوی‪:‬‬ ‫‪ 4‬موداخه‌ل����ه‌ی په‌رله‌مانی����ت نه‌كردبێت‪،‬‬ ‫‪ 4‬پ����رۆژه‌ت پێش����كه‌ش نه‌كردبێ����ت‪ 4 ،‬جار‬ ‫له‌شاش����ه‌وه‌ ده‌رنه‌كه‌وتبی����ت‪ ،‬بە‌ته‌م����ای ‪4‬‬ ‫ملیۆنیش بیت !!‬ ‫شۆڕش ئەمین‪:‬‬ ‫هه‌م����وان كه‌وتنه‌ نێو داوی ده‌س����ه‌اڵته‌و‌ه‬ ‫كه‌ به‌رده‌وام كارده‌كات له‌س����ه‌ر بێبه‌هاكردن‌و‬ ‫رسواكردنی په‌رله‌مان‬ ‫رەمەزان ئیبراهیم‪:‬‬ ‫نیوەی خاکیان دۆڕاند خەڵک قسەی نەکرد‬ ‫ئێستا بۆ خانەنشینی کێ قسە ئەکات؟‬ ‫قاید میکائیل‪:‬‬ ‫ی����ادت بە‌خێ����ر بریم����ەر‪ ،‬نووس����یبووی‪:‬‬ ‫ئەندامانی مەجلیس حوکم لەسەر هەمووشتێ‬ ‫ناکۆک بوون‪ ،‬تەنها پارەکە نەبێ‪.‬‬ ‫رێژوان کەریم‪:‬‬ ‫پەرلەمانتارانی ئەم خولەی پارلەمان‪ ،‬لەهیچ‬ ‫پرۆژە یاس����ایەکدا کۆک نەبون‪،‬لەخانەنشین‬ ‫کردنی خۆیاندا نەبێت‪.‬‬ ‫عەلی سەلیم‪:‬‬ ‫وابزانم پەرلەمانتاران چاکسازی بەزیادکردنی‬ ‫موچەی ئەندامانی پەرلەمان تێگەیشتون‬

‫کاوە ئیبراهیم‪:‬‬ ‫جا چ����وار ملیون چییه‪ .‬بەش����ی تەجمیل‬ ‫کردنەکەیان ناکات‪.‬‬ ‫عەبدواڵ رێشاوی‪:‬‬ ‫ئەم هەمو فریش����تەیە لە‌فی����س بوك! ئەم‬ ‫هەمو فریش����تەیە لە‌پارلەم����ان! ئەم هەمووە‬ ‫پی����او چاك����ەی تریش ری����ز بون س����ەرەی‬ ‫كاندیدی����ان گرتوە ب����ۆ كاری خێرو خزمەتی‬ ‫خەل����ك‌و رەتكردنەوە ئیمتی����ازات لەداهاتوا‪.‬‬ ‫هەموی ش����یعاراتی جوان ج����وان‌و ئەخالقیی‬ ‫دەخەنە بازارەوە‪ ،‬بەالم راس����تی ئەوەیە كە‪،‬‬ ‫كەس فریشتە نییە هەمو ئینسانن ئینسانیش‬ ‫(لیطغ���ی ان راه اس���تغنی) بۆیە ئیدعای‬ ‫گ����ەورە‪ ،‬گەورە مەكە‪ .‬خ����ۆت وەك پاڵەوانی‬ ‫اخالق نیشان مەدە‪ .‬چونكە هیچ گرەنتییەك‬ ‫نییە ئەوانەی ت����ۆ ئەمرۆ مزایەدەی اخالقیان‬ ‫بەسەرەوە دەكەیت‪ .‬لەدوێنێی نزیكدا هەروەك‬ ‫ت����ۆ پاڵەوانی اخ��ل�اق بون‪ ،‬گرەنت����ی تەنها‬ ‫لێپرسینەوەو سیس����تم‌و یاسایە‪ ،‬فریشتەكان‬ ‫كۆمەڵگا بەڕێوە نابەن‪.‬‬ ‫چێنەر عەبدولقادر‪:‬‬ ‫ئ����ه‌و دوو نه‌ف����ه‌ره‌ی له‌په‌ڕله‌مان����دا‬ ‫بە‌به‌رزیه‌ک����ه‌وه‌ دانیش����توون ئه‌رک بکێش����ن‬ ‫ڤیدیۆی دانیش����تنه‌که‌ی دوێنی باڵوبکه‌نه‌وه‪.‬‬ ‫بابزانین کێ دوێنی یاویه‌تی عه‌یب نه‌بێت‬ ‫چۆمان حەمە‪:‬‬ ‫خوای����ە وەتەن ئاواک����ەی بەپەرڵەمانتێری‬ ‫چواری ملیۆن‪.‬‬ ‫تەها ئەحمەد جۆال‪:‬‬ ‫هەموو میلەتێك ئەو حوكمڕانیەی دەس����ت‬ ‫دەكەوێ كەخۆی شایەنیەتی – شۆپنهاوەر‬ ‫ئەردەاڵن عەلی‪:‬‬ ‫ت����ۆ ته‌ماش����ای ئ����ه‌م ناداتپه‌روه‌ریه‌بکه‌ن!‬ ‫جه‌نابی����ان مناڵی دوێنێیه‌‌و بە‌ق����ه‌زا‌و قه‌ده‌ر‬ ‫له‌سه‌ر خوێنی شه‌هیدان‌و خه‌باتی پێشمه‌رگه‌‬ ‫دێرینه‌کان بوو بە‌ئه‌ندام په‌رله‌مان‌و ته‌نها دوو‬ ‫س����اڵ ئه‌ندام په‌رله‌مانی کرد‌و دوو ساڵه‌که‌ی‬ ‫دی له‌سه‌ر فه‌یس����بووکه‌وه‌ کوردایه‌تی کردوه‌‬ ‫ئێستا جه‌نابیان وه‌ک ئه‌وه‌ی له‌خه‌م‌و ئازاری‬ ‫هاواڵتیان����ی هه‌رێمه‌ک����ه‌ی ئ����اگادار نه‌بێت‌و‬ ‫هه‌ستاوه‌ بە‌بڕینی موچه‌ی سه‌دان پێشمه‌رگه‌ی‬ ‫دێری����ن‌و له‌به‌رامبه‌ریش����دا موچه‌یه‌کی چوار‬

‫ملیۆنی بۆ خۆی بڕییوه‌ته‌وه‌ !‬ ‫له‌وه‌ش مه‌هزه‌له‌تر ئه‌وه‌یه‌ خۆی به‌شداربوو‌ه‬ ‫له‌بڕیاره‌که‌‌و ئێستاش ده‌ڵێ پاره‌که‌ وه‌رناگرم‌و‬ ‫چۆن وه‌ری ده‌گرم ئه‌مه‌ش����مان بە‌کوردایه‌تی‬ ‫پێده‌فرۆشنه‌وه‌!‬ ‫محەمەد ڕەئوف‪:‬‬ ‫هەم����وو پەرلەمانتارانی ئامادەبوو دەنگیان‬ ‫بە‌یاس����اكەداوە یان رازی بوون پێی‪ .‬زۆرێك‬ ‫لە‌پەرلەمانتاران دەڵێ����ن دەنگمان پێنەداوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەكۆی دەنگ كۆی یاس����اكە پەس����ەند‬ ‫كراوە رەنگە هەندێكیان دەنگیان بە‌بڕگەیەك‬ ‫نەدابێت‪ ،‬بەاڵم لە‌كۆتاییدا بە‌كۆی دەنگ یاساكە‬ ‫پەس����ەند كراوە‪ ،‬واتا یەك نەخێری نەبووە‪،‬‬ ‫چونكەی����ەك دەنگی نەخێر پەس����ەندكردنی‬ ‫یاس����اكەی دەك����ردە زۆرین����ە ن����ەك بەكۆ‪..‬‬ ‫ئێستا بەكۆی دەنگ پەس����ەندكراوە‪ ..‬چەند‬ ‫پەرلەمانتارێكی كەم لەن����او هۆڵی پەرلەمان‬ ‫بێدەنگ بوون‌و نە بەبەڵێ نەبەنەخێر دەنگیان‬ ‫نەداوەو ی����ەك دوو پەرلەمانتاریش نەچونەتە‬ ‫ژوورەوە‪ ...‬بۆیە یاساكە بەرەزامەندی تەواوی‬ ‫ئەندامانی ئامادەبوو بووە‪..‬‬ ‫بە‌گوێرەی یاساكە خانەنشینی پلە تایبەت‌و‬ ‫پلەب����ااڵکان ئەوانەی تەمەنیان س����ەرووی ‪٥٠‬‬ ‫ساڵە‌و ‪ ١٥‬س����اڵ خزمەتیان هەیە بە‌لە‌‪٧٠%‬ی‌‬ ‫مووچەکانی����ان خانەنش����ین دەکرێن‪ ،‬ئەو پلە‬ ‫بااڵ‌و تایبەتانەش کەمتر لە‌‪ ١٥‬ساڵ خزمەتیان‬ ‫هەی����ە‌و تەمەنیان خوار ‪ ٥٠‬س����اڵە بە‌‪٦٠%‬ی‬ ‫مووچەکانیان خانەنشین دەکرێن‪.‬‬ ‫واتا پەرلەمانتارێك ئەگەر تەمەنی لەسەرو‬ ‫‪ ٥٠‬س����اڵەوە بێت‌و ‪ ١٥‬ساڵ خزمەتی هەبێت‬ ‫بە‌‪ ٥‬ملیۆن‌و ‪ ٦٠٠‬هەزار دینر خانەنشین دەبێت‬ ‫چونكەموچەی پەرلەمانتار ‪ ٨‬ملیۆن دینارە‪..‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر تەمەنی لەخوار ‪ ٥٠‬ساڵەوە بێت‌و‬ ‫‪ ١٥‬س����اڵ خزمەتی هەبێت ئ����ەوا بە‌‪ ٤‬ملیۆن‌و‬ ‫‪ ٨٠٠‬هەزار دینار خانەنشین دەكرێت‪..‬‬ ‫محەمەد عەلی‪:‬‬ ‫ه����ەر بۆ زانیاریتان‪ :‬هەر ‪ 111‬پەرلەمانتارە‬ ‫لەه����ەر مانگێک����دا خانەنش����ینییەکەیان‬ ‫‪ 444.000.000‬چ����وار س����ەدو چ����ل‌و چ����وار‬ ‫ملیۆن دینارە‪ ،‬واتا تەنیا لە‌یەک س����اڵدا بڕی‬ ‫‪ 5.328.000.000‬پێنج ملیارو س����ێ س����ەدو‬ ‫بیست‌و هەشت ملیۆن بەناوی خانەنشینییەوە‬ ‫دەبەن لەس����ەر حسابی مانگانەی ‪ 60‬هەزاری‬ ‫خاوەن پێداویس����تی تایبەت‪ ،‬هەر چوار ساڵ‬ ‫جارێکیش ‪111‬ی تر کە بە‌دەنگی ئێمە دەبنە‬

‫مامۆس����تایەکتان قس����ە نەک����ردووە بەڵک����و‬ ‫هەندێکتان هەر شەرم دەکەن قسەش بکەن‪.‬‬

‫لێده‌ن له‌حه‌‌وشی‬ ‫گه‌‌وره یاپراخه‌و دوگی‬ ‫چه‌‌وره‪ ،‬بۆ خوتان‬ ‫حه‌‌اڵله‌و قوڕ بە‌سه‌ر‬ ‫ره‌ش‌و روته‌كه‌ش‬ ‫كه ده‌نگی پێدان‬ ‫پەرلەمانتار هەمان پارە لە‌ساڵێکدا وەردەگرن‬ ‫کە بڕەک����ەی ‪ 5.328.000.000‬نزیکەی پێنج‬ ‫ملیارو پێنج سەد ملیۆن دینارە‪ ،‬واتا چوارساڵ‬ ‫جارێک ئەم بڕە پارەیە دوو بەرامبەر دەبێ‬ ‫ئومێد سەلیم‪:‬‬ ‫هه‌‌ر له‌س����ه‌‌ره تادا دیاره که مروف له‌دژی‬ ‫بە‌رژه‌‌وه‌‌ندی خوی ده‌‌نگ نادات‪.‬‬ ‫حەسەن غەریب‪:‬‬ ‫بۆ خانەنش����ینی چوار ملی����ۆن بۆ خۆیان‬ ‫بە‌سێ سەد هەزاریش مژدەیان دا بە‌خەڵک‪.‬‬ ‫عەلی ساڵح‪:‬‬ ‫ئێ����وە ش����ەڕ لە‌پێن����او بەرژەوەندییەکانی‬ ‫ئێس����تاو دواڕۆژی خۆتاندا دەکەن‪،‬گەر باسی‬ ‫چاکسازی دەکەن دەبێت لەخۆتانەوە دەست‬ ‫پێبک����ەن پاڵەوانەکان����ی بەردەم شاش����ەی‬ ‫تیڤیەکان‪ ،‬ئێوەش دەبن����ە بارێکی گرانی تر‬ ‫بەس����ەر بودجەی ئەم وواڵت����ەوە‪ .‬ئاخر ئێوە‬ ‫بەحساب چوار ساڵ کاری پەرلەمانی دەکەن‬ ‫بەئەن����دازەی هەفتەیەک����ی وان����ە گوتنەوەی‬

‫بێستون محەمەد‪:‬‬ ‫من پێموایە ئەم هۆڵە زۆر ناو هەڵ ئەگرێت‬ ‫جگە لە‌هۆڵ����ی پەرلەمان بۆ نمونە دیوەخانی‬ ‫حیكایەتخ����وان ی����ان چایخانەی بێ ئیش����ان‬ ‫یان كافتریای پیاوانی دەس����ەاڵت یان هۆڵی‬ ‫پیالنگێری دژی میلەت‌و هەژاران‪.‬‬ ‫لەتیف مستەفا‪:‬‬ ‫ئاس����ایییە‪ ،‬ب����ۆ خەڵک ‪ 300‬ه����ەزار بێت‪.‬‬ ‫بەاڵم بۆ خۆیان ‪ 2‬میلۆن کەمە‪ ،‬چوار س����اڵ‬ ‫پەرلەمانتار بوون‪ ،‬هەر چوار ساڵەکە بەیەکەوە‬ ‫بیست سەعات لە‌هۆڵی پەرلەمان نەبوون‪ .‬هەر‬ ‫خەریکی پشووی هاوینە‌و زستانە بوون‪ .‬بەاڵم‬ ‫خەڵکی داماو هەتا پشت ملی ئەبێت بە‌سینی‬ ‫پاقالوە تا ‪ 63‬ساڵ تەمەنی خۆی بسوتێنیت‬ ‫ئینجا ‪ 300‬هەزارتان بۆ داناوە‪.‬‬ ‫دانا خەیات‪:‬‬ ‫خۆش چاکسازی فەرمانبەرێک ‪ 25‬یان ‪30‬‬ ‫ساڵ خزمەتی کردووە‌و مانگانەش بڕێک پارەی‬ ‫لێ بڕاوە بەناوی خانەنشینیەوە کەخانەشین‬ ‫ئەکرێ����ت ‪ 200‬ه����ەزاری وەک خێر پێ ئەدەن‬ ‫پەرلەمانتارو وەزیریش هەتاویان نەبینیوە ‪٤‬‬ ‫مڵیۆن وەرئەگرن‪.‬‬ ‫پۆاڵ عەلی‪:‬‬ ‫کێش����ەی مرۆڤ����ی کورد‌و مرۆڤی ش����ەرقی‬ ‫بە‌گشتی ئەوەیە کە هەموو نوێنەر‌و بانگخواز‌و‬ ‫سیاس����یەک‌و کارکتەرێکی ئاینی‌و سیاس����ی‬ ‫بەچەپ‌و راستەوە‬ ‫بە‌فریادرەس‌و رزگارکەر ئەزانێت‪ ،‬لەکاتێکدا‬ ‫نوێن����ەرو رێب����ەر‌و فریادرەس����ەکان دەبێ����ت‬ ‫ژیانیکی س����ادەیان هەبێت‌و کێش����ەی ئیگۆ‌و‬ ‫شتە تایبەتەکانیان نەبێت‪.‬‬ ‫ئاری سەعید‪:‬‬ ‫لێده‌ن له‌حه‌‌وش����ی گه‌‌وره یاپراخه‌و دوگی‬ ‫چه‌‌وره‪ .‬بۆ خوتان حه‌‌اڵله‌و قوربە‌سه‌ر ره‌ش‌و‬ ‫روته‌كه‌ش كه ده‌نگی پێدان‪.‬‬ ‫خالید رەشید‪:‬‬ ‫ئیت����ر ئەبێ تێبگەین ک����ە هیچیان بۆ ئێمە‬ ‫پێناکرێ‪ ،‬تەنها ئەتوانن شەر بۆخۆیان بکەن‌و‬ ‫فریای خەلک ناکەون‪.‬‬

‫ئامانج نوری‪:‬‬ ‫هیوادارم؛ داوابکرێ‪ ،‬خانەنشینیی ئەندامی‬ ‫پەرلەمان بەت����ەواوی الببرێت‪ ،‬پەرلەمانتاریی‬ ‫تەکلیف‌و "تمپیل"ەو "وڤیفه‌" نییە‪...‬‬ ‫الوک ئەحمەد‪:‬‬ ‫سەیرە نوێنەری میللەت بیت‌و پارە‌و موچە‌و‬ ‫خانەنش����ینی بۆ خۆت دابین بکەی بەرلەوەی‬ ‫بیر لەو دۆخە بکەیتەوە کە میللەتەکەت تێیدا‬ ‫دەژێت‪ .‬خانەنش����ینی بۆ ئەندام پەرلەمانتار‌و‬ ‫راوێژکارەکان هەر لە‌بەرئەوەی ‪ ٤‬ساڵ ئەندامی‬ ‫پەرلەمانە ش����ەرم‌و تاوانە‪ .‬دەکرێت س����ااڵنی‬ ‫خزمەت‌و پل����ەی ئیداری‌و تەم����ەن‌و بڕوانامە‬ ‫بەهەند وەربگیرێت ئەوەش کاتێک کە تەمەنی‬ ‫کەسەکە دەگاتە تەمەن‌و ئاستی خانەنشینی‬ ‫کە لە‌پاش ‪ ٦٠‬س����اڵی دێت‪ .‬بەراس����تی ئەمە‬ ‫چ عەقڵێک����ە‪ .‬پێموایە ئاس����تی دەنگدان زۆر‬ ‫نزم دەبێت ئەگەر پیاچوونەوە بە‌یاس����اییەکی‬ ‫پڕ غ����ەدری وا نەکرێ����ت‪ .‬رۆژ لە‌پاش رۆژ تا‬ ‫دێت متمانە بە‌بکەر‌و پرۆسەی سیاسی کەمتر‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫محەمەد سان‪:‬‬ ‫ئای����ا خانەنیش����ین کردن����ی ‪ 111‬ئەن����دام‬ ‫پەرلەم����ان بە‌‪ 4‬ملیۆن دین����ار پێی دەوترێت‬ ‫(چاکسازی) یان (تااڵنکاری)؟‬ ‫نیاز عەبدواڵ‪:‬‬ ‫كێش����ه‌ی ریش����ه‌یی حوكمڕان����ی هه‌رێمی‬ ‫كوردس����تان‌و حزبه‌كانی ئه‌وه‌یه‌ س����ه‌ره‌ڕای‬ ‫ره‌خنه‌‌و تانه‌لێدانی به‌رده‌وامیان له‌سیسته‌می‬ ‫سیاس����ی‌و ش����ێوه‌ی مامه‌ڵ����ه‌ی حكومه‌ت����ی‬ ‫عێراقی فیدڕاڵ‪ ،‬به‌اڵم تا ئێس����تا نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫نموونه‌یه‌ك����ی جیاوازت����ری حوكمڕانی‌و بیری‬ ‫سیاسی له‌كوردس����تان پێشبخه‌ن‪ ،‬په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستان وه‌ك نموونه‌‪.‬‬ ‫فەرمان رەشاد‪:‬‬ ‫ئەگەر پەرلەمانی کوردستان بڕگەی تایبەت‬ ‫بە‌خانەنش����ینی پلە تایب����ەت‌و پەرلەمانتاران‬ ‫هەمواربکاتەوە و‪ ،‬هەڵوەش����ێنیتەوە ئەوا ئەو‬ ‫یاسایە دەبێتە یەکێک لە‌باشترین یاساکان بۆ‬ ‫چاکسازی‪ ،‬بەو مەرجەی وەک خۆی جێبەجێ‬ ‫بکرێت‪ ،‬چونکە بەهەزاران خەڵکی ناشایستە‬ ‫موچەکانی����ان دەبڕێت‌و رێکخس����تنەوەیەکی‬ ‫باش����ی سیس����تەمی پێدانی موچەو دەرماڵەو‬ ‫ئیمتیازاتی تر دێتە کایەوە‪.‬‬

‫موچه‌ ‌ی خانەنشینی پلە بااڵكانی کوردستان‬ ‫لەسەر بنەمای یاسای خانەنشینی یەكگرتوی عێراق ‪ 2‬ملیۆن دیناره‌‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫پاش ئەوەی پرۆژە یاسای چاكسازی‬ ‫لەخانەنشینی‌و موچە رەتكرایەوە داوا‬ ‫دەكرێت بڕگەی خانەنشینی پلەبااڵكان لەو‬ ‫یاسایەدا هاوشێوەی یاسای خانەنشینی‬ ‫یەكگرتوی عێراقی لێبكرێت بەپێی‬ ‫قسەی پەرلەمانتارێكی عێراقیش ئەگەر‬ ‫وای لێبكرێت پەرلەمانتارێكی كوردستان‬ ‫موچەی خانەنشینییەكەی لە‌‪ 2‬ملیۆن دینار‬ ‫تێپەڕناكات‪.‬‬ ‫رۆژی سێش���ەممەی راب���ردو پەرلەمان���ی‬ ‫كوردس���تان پ���رۆژە یاس���ای چاكس���ازی‬ ‫لەخانەنشینی‌و موچە‌و دەرماڵە‌و ئیمتیازاتەكان‬ ‫پەسەند كرد ئەوەش پاش ئەوەی دەستكاری‬ ‫ئەو مادەی���ە كرا كە تایبەت ب���و بە‌موچەی‬ ‫خانەنشینی پلە بااڵكان‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان لەسەرەتای‬ ‫ئەمس���اڵدا پ���رۆژە یاس���اكەی پێشكەش���ی‬ ‫پەرلەم���ان كرد كە تێیدا پێش���نیاری كردبو‬ ‫موچ���ەی پلە بااڵكان لەهەرێمی كوردس���تان‬ ‫لەسەر بنەمای یاسای خانەنشینی یەكگرتوی‬ ‫عێراق دابڕێژرێتەوە‪.‬‬ ‫پەسەندنەكردنی ئەو پێشنیارەی حكومەت‌و‬ ‫بەش���ێك لەپەرلەمانتاران كاردانەوەی توندی‬ ‫بەرامبەر یاس���اكە لێكەوتەوە ئەوەش وایكرد‬ ‫س���ەرۆكایەتی پەرلەم���ان لەس���ەرەتای ئەم‬ ‫هەفتەیەدا یاساكە رەتبكاتەوەو بیگەڕێنێتەوە‬

‫بۆ پەرلەمان بۆ هەمواركردنەوەی‪.‬‬ ‫عەل���ی حەمەس���اڵح‪ ،‬جێگری س���ەرۆكی‬ ‫لیژنەی دارایی لەپەرلەمانی عێراق بە‌ئاوێنەی‬ ‫راگەیاند كە ئەوان لەپەیوەست بە‌خانەنشینی‬ ‫پلە بااڵكانەوە لەگەڵ پێشنیارەكەی حكومەت‬ ‫بون بەاڵم زۆرین���ەی پەرلەمانتاران ئەوەیان‬ ‫بەدڵ نەبو بۆیە ئەو بڕگەیەیان گۆڕی‪.‬‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی عەل���ی حەمەس���اڵح‬ ‫گۆڕانكارییەكە بەو ش���ێوەیە بوە كە ئەوەی‬ ‫خزمەتی ‪ 15‬س���اڵ‌و تەمەنی لەس���ەرو پەنجا‬ ‫س���اڵە بە‌لەس���ەدا ‪ 70‬خانەنش���ین بكرێت‌و‬ ‫ئەوەش���ی ئەو دو مەرجەی تێدا نییە لەسەدا‬ ‫‪ 25‬بكرێتە بنەما بۆ خانش���ینكردنی‌و بۆ هەر‬ ‫ساڵێكی خزمەتیش لەسەدا ‪2.5‬ی موچەكەی‬ ‫بۆ جساب بكرێت‪.‬‬ ‫عەلی حەمەساڵح پێشی وایە جێبەجێكردنی‬ ‫یاسای خانەنشینی یەكگرتوی عێراق باشترە‬ ‫بەاڵم پێویستیان بەوەیە موچەی پلە بااڵكان‬ ‫كەمبكەنەوە‌و بۆ ئەوەش سەرقاڵی داڕشتنی‬ ‫پرۆژەیەكن‪.‬‬ ‫الی خۆیش���ییەوە س���ەرۆکی دەس���تەی‬ ‫دەس���تپاکیی ھەرێم���ی کوردس���تان‪ ،‬حاکم‬ ‫ئەحمەد ئەنوەر‪ ،‬بەپێی ئەو پرۆژە یاس���ایەی‬ ‫حكوم���ەت رەوانەی پەرلەمانی كوردس���تانی‬ ‫كردب���و لەمادەی خانەنش���ینی پلە تایبەت‌و‬ ‫بااڵكاندا وای دانابو پشت بە‌یاسای خانەنشینی‬ ‫یەكگرتوی عێراق ببەستێت كە بەپێی یاساكە‬ ‫موچەی خانەنش���ینی پلە تایب���ەت‌و بااڵكان‬ ‫لەنێویش���یاندا پەرلەمانتاران دەبوە ‪ 2‬ملیۆن‬ ‫دینار ئەوەش ئەگەر ‪ 15‬س���اڵ خزمەت‌و ‪50‬‬

‫پەرلەمانی عێراق‬ ‫ساڵ تەمەنی كەمتر نەبێت‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم بەپێی قس���ەی ئ���ەو بەگوێرەكەی‬ ‫هەموارەكەی پەرلەمانی كوردس���تان ئەوانەی‬ ‫مەرج���ی خزم���ەت‌و تەمەنی���ان تێ���دا نییە‬ ‫خانەنش���ین دەكرێن بەڕێژەیەك زیاتر نەبێت‬ ‫لە‌لەسەدا ‪60‬ی موچەكەیان‪ ،‬بەجۆرێك لەسەدا‬ ‫‪ 25‬دانراوە بۆ خانەنش���ینی‌و هەر س���اڵێكی‬ ‫خزمەتیش لەس���ەدا ‪ 2.5‬دێتە سەری‪ ،‬واتە‬ ‫پەرلەمانتارێك ئەگەر تەنیا ئەو چوار ساڵەی‬

‫خولەكەی خ���ۆی خزمەتی هەبێت لەس���ەدا‬ ‫‪35‬ی موچەكەی وەردەگرێ���ت كە دەكاتە ‪2‬‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 800‬هەزار دینار‪.‬‬ ‫بەپێی بڕوای حاكم ئەحمەد خانەنش���ینی‬ ‫پلە بااڵكان لەسەر بنەمای یاسای خانەنشینی‬ ‫یەكگرتوی عێراق بدرێت باشترە‪.‬‬ ‫زانا رۆس���تایی ئەندامی لیژنەی یاس���ایی‬ ‫پەرلەمانی عێراق بە‌ئاوێنەی راگەیاند یاسای‬ ‫خانەنشینی یەكگرتوی عێراق لە‌فەرمانبەرێكی‬

‫ئاساییەوە تا س���ەرۆك وەزیران‌و تا سەرۆك‬ ‫كۆم���ار هەم���وی بە‌یەك رێس���ای یاس���ایی‬ ‫مامەڵەیان لەگەڵ دەكات جگە لە‌دەس���ەاڵتی‬ ‫دادوەری كە دادوەرەكان یاس���ایەكی تایبەت‬ ‫بەخۆیان هەیە بۆ خانەنشینی ئەویش ئەوەیە‬ ‫كەسێك بۆ ئەوەی خانەنشین بكرێت النیكەم‬ ‫دەبێت ‪ 15‬س���اڵ خزمەتی لەكەرتی گش���تی‬ ‫هەبێت‌و النیكەم تەمەنی ‪ 50‬ساڵ بێت‪.‬‬ ‫پێش���ی وایە ئەگەر یاس���ای خانەنشینی‬

‫كەسێك بۆ ئەوەی‬ ‫خانەنشین بكرێت‬ ‫النیكەم دەبێت‬ ‫‪ 15‬ساڵ خزمەتی‬ ‫لەكەرتی گشتی‬ ‫هەبێت‌و النیكەم‬ ‫تەمەنی ‪ 50‬ساڵ بێت‬ ‫یەكگرت���وی عێراق لەهەرێم لە‌پرۆژە یاس���ای‬ ‫چاكسازی لەخانەنش���ینی‌و موچە‌و دەرماڵەو‬ ‫ئیمتیازاتەكاندا پەی���ڕەو بكرێت‌و بەپێی ئەو‬ ‫یاسایە مامەڵە لەگەڵ خانەنشینی پلە بااڵكان‬ ‫بكرێت ئەوا پەرلەمانتارێكی كوردس���تان بۆ‬ ‫نمون���ە كە هەش���ت ملیۆن دین���اری هەیەو‬ ‫مەرجەكان���ی تەم���ەن‌و خزمەت���ی تێدا بێت‬ ‫ئەوە خانەنش���ینییەكەی ل���ە‌‪ 2‬ملیۆن دینار‬ ‫تێناپەڕێت‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫بێده‌نگی‌ پۆلیسی‌ هه‌ولێر‌و باڵوكرنه‌وه‌ ‌ی گرت ‌ه ڤیدۆیه‌كه‌‬

‫ئه‌و كه‌سه‌ی‌ گرته‌ ڤیدیۆیه‌كه‌ی‌ باڵوكردۆته‌و‌ه له‌كاره‌كه‌ی‌ دورخراوه‌ته‌و‌ه ده‌ستگیركراوه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬

‫باڵوبونه‌وه‌ی گرته‌ ڤیدیۆیه‌كه‌ك‬ ‫له‌تۆڕه‌كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‌و پیشاندان ‌‬ ‫ی‬ ‫ژماره‌یه‌ك كوڕو پیاو‌و ژن بە‌تۆمه‌تی‌‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ داوێنپیسی‌‪ ،‬كاردانه‌وه‌ی‌‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ ژنان‌و كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ به‌دوای خۆیدا هێنا‌و‬ ‫ئیدانه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌یان كرد كه‌‬ ‫گرته‌ڤیۆیه‌كه‌یان باڵو كردۆته‌وه‌‌و‬ ‫داوایانكرد بدرێنه‌ دادگا‪.‬‬ ‫ڕۆژی‌ چوار شه‌ممه‌ ‪ /2/28‬کەسێک‬ ‫لەپۆلیس���ی‌ هه‌ولێر گرت���ه‌ی‌ ڤیدیۆیی‬ ‫س���یانزه‌ ژن‌و چوار كوڕو پیاوی‌ باڵو‬ ‫ك���رده‌وه‌‪ .‬ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ی ڤیدیۆكه‌ی‬ ‫گرت���وه‌‪ ،‬ناچاری���ان ده‌كات دان‬ ‫به‌تاوه‌نه‌كانیاندا بنێن‪ ،‬پاشان گرته‌كه‌‬ ‫له‌تۆڕه‌كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كاندا باڵوده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫رێكخراوه‌كان���ی ماف���ی م���رۆڤ‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌ی مه‌ده‌نی له‌كوردس���تان‬ ‫باڵوبون���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و ڤیدیۆیه‌ی���ان‬ ‫به‌پێش���ێلكردنی یاس���ا‌و مافه‌كان���ی‬ ‫مرۆڤ له‌قه‌ڵ���ه‌م دا‌و رایانگه‌یاند‪ ،‬ئه‌و‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌یه‌ مه‌ترسی‌ بۆسه‌ر ژیانی‌‬

‫ئه‌و كه‌سانه‌ دروستكردوه‌‌و كه‌سایه‌تی‌‬ ‫خێزانه‌كانیانی‌ له‌كه‌دار كردوه‌‪.‬‬ ‫ج���ه‌الل كه‌ریم بری���كاری‌ وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوخۆ له‌ب���اره‌ی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ گرته‌‬ ‫ڤیدۆیه‌ك���ه‌ له‌الیه‌ن ئەفس���ەرێکەوە؛‬ ‫وت���ی‌ "لێكۆڵین���ه‌وه‌ له‌ڕوداوه‌ك���ه‌‬ ‫به‌رده‌وام���ه‌‪ .‬ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ی‌ گرت���ه‌‬ ‫ڤیدیۆیه‌كه‌ی‌ باڵوكردۆته‌وه‌ له‌كاره‌كه‌ی‌‬ ‫دورخراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ده‌س���تگیركراوه‌‌و‬ ‫لێپێچین���ه‌وه‌ی‌ یاس���ایی له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی ئ���ه‌و زانیاریانه‌ی‌ ده‌س���ت‬ ‫ئاوێن���ه‌ كه‌وت���وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و جێگه‌ی���ه‌ی‌‬ ‫گرته‌ ڤیدۆیه‌كه‌ی‌ تێ���دا گیراوه‌ بینای‬ ‫قامقامیه‌تی‌ هه‌ولێره‌‪ .‬ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫هاتونه‌ته‌ ئه‌و جێگه‌یه‌ له‌دو ش���وێنی‌‬ ‫جیاوازه‌وه‌ هێنراون‪ .‬له‌الیه‌ن پۆلیسێكی‌‬ ‫ئینزیبات���ه‌وه‌ لێكۆلینه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫كراوه‌‪ ،‬به‌موبای���ل تۆماركراوه‌‌و دواتر‬ ‫له‌تۆڕه‌كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ گرت���ه‌‬ ‫ڤیدۆیه‌كه‌وه‌ په‌یامنی���ری‌ ئاوێنه‌ زیاد‬ ‫له‌ده‌ جار په‌یوه‌نده‌ی‌ كرد بە‌وته‌بیژی‌‬ ‫پۆلیس���ی‌ هه‌ولێره‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم وه‌اڵمی‬

‫نه‌بو‪.‬‬ ‫له‌مباره‌یه‌وه‌ محه‌مه‌د گۆمه‌ش���ین ‌‬ ‫ی‬ ‫وته‌بێژی‌ ده‌س���ته‌ی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ مافی‌‬ ‫م���رۆڤ بە‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یان���د "گرته‌‬ ‫ڤیدیۆییه‌ك���ه‌ بۆته‌ مای���ه‌ی‌ نێگه‌رانی‌‬ ‫هاواڵتی���ان‌و كاردانه‌وه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫یاس���ایی لێكه‌وتۆته‌وه‌‪ .‬ئێمه‌ش وه‌ك‬ ‫ده‌سته‌ی‌ س���ه‌ربه‌خۆی‌ مافی‌ مرۆڤ‪،‬‬ ‫ئه‌ركمان پارێزگاری‌ كردنه‌ له‌مافه‌كانی‌‬ ‫مرۆڤ‌و ش���كۆو كه‌رامه‌تی‌ مرۆڤه‌كان‪.‬‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ زوو هاتین���ه‌ س���ه‌رخه‌ت‌و‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌كمان باڵوكرده‌وه‌‪ ،‬ئیدانه‌ی‌‬ ‫باڵوكردن���ه‌وه‌ی‌ گرته‌ ڤیدۆكه‌مان كرد‪.‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ئه‌و كه‌س���ه‌ی‌ ئ���ه‌و كاره‌ی‌‬ ‫ك���ردوه‌ له‌ئاس���تێكی‌ به‌پرس���یارێتی‌‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی‌ ش���اری‌ هه‌ولێردایه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌ داوامان له‌داواكاری‌ گش���تی‌ كرد‬ ‫هه‌رچی‌ زوه‌ ئه‌و دۆسیه‌یه‌ بجوڵێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ گرته‌كه‌یان باڵوبۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌بارودۆخێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ س���ه‌ختدا‬ ‫ده‌ژی���ن‪ .‬ئ���ه‌م كاره‌ی‌ ك���راوه‌ ته‌واو‬ ‫پێچه‌وانه‌ی‌ ده‌قی‌ جارنامه‌ی‌ مافه‌كانی‌‬ ‫مرۆڤ���ه‌‪ ،‬ت���ه‌واو پێچه‌وانه‌ی‌ یاس���ا‬ ‫به‌ركاره‌كان���ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس���تانه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ ئه‌م حاڵه‌تانه‌‬

‫به‌داخه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ ئه‌و كاره‌ی‌‬ ‫كردوه‌ له‌ئاستێكی‌‬ ‫به‌پرسیارێتی‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كانی‌ شاری‌‬ ‫هه‌ولێردایه‬ ‫كاری‌ یاس���او دادگاكانه‌ نه‌ك كه‌سێك‬ ‫بێ���ت ڕۆڵ���ی‌ دادگاو دادوه‌رو پۆلیس‬ ‫ببینێ���ت‌و خۆی‌ بكاته‌ هه‌موش���تێك‌و‬ ‫هه‌موشتێك بكات‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "به‌هه‌مو ش���ێوه‌یه‌ك ئه‌م‬ ‫حاڵه‌ته‌ به‌الی‌ ئێمه‌وه‌ رێگه‌ پێنه‌دراوه‌‪.‬‬

‫چاوه‌ڕێ���ی‌ ده‌رئه‌نجامی‌ ئ���ه‌و لیژنه‌یه‌‬ ‫ده‌كه‌ین كه‌ له‌الیه‌ن پۆلیس‌و ده‌ستگا‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كان���ه‌وه‌ پێكهێن���راوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ ده‌یزانین ئه‌و كه‌س���انه‌‬ ‫س���ه‌رجه‌م دۆس���یه‌كانیان له‌بنك���ه‌ی‌‬ ‫پۆلیس���ه‌‪ .‬ئێمه‌ نازانین ئه‌و كه‌س���ه‌‬ ‫چ پله‌یه‌كی هه‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ده‌بێت ئه‌و‬ ‫كه‌س���ه‌ ئه‌وه‌ بزانێت هه‌ر پۆس���تێكی‌‬ ‫هه‌بێ ب���ۆی‌ نیه‌ هه‌موش���تێك بكات‪.‬‬ ‫له‌واڵتان خه‌ڵكی‌ كه‌ پۆلیس ده‌بینێت‬ ‫هه‌س���ت بە‌دڵنیایی ده‌كات‪ .‬الی ئێمه‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ك���ه‌ پۆلیس ده‌بینێت‪ ،‬له‌باتی‌‬ ‫واهه‌س���ت بكات پارێزگاری‌ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫لێی ده‌ترسێت نه‌ك توشی‌ حاڵه‌تێكی‌‬ ‫نه‌خوازراوی‌ بكات‪ .‬پۆلیس پێویس���ته‌‬ ‫وردترب���ن ل���ه‌كارو ئه‌ركه‌كانیادا‪ ،‬ڕیز‬ ‫له‌ئ���ازاردی‌ هاواڵتی���ان بگ���رن‪ .‬ئه‌و‬ ‫هاواڵتیه‌ی‌ سه‌رپێچیه‌كی‌ كردوه‌ ده‌بێ‬ ‫له‌رێگه‌ی‌ یاس���اوه‌ مامه‌ڵ���ه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شی‌ به‌وه‌ كرد ئه‌و هاواڵتیانه‌ی‌‬ ‫گرت���ه‌ ڤیدۆیه‌كه‌ی���ان باڵوبۆت���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫"مامه‌ڵه‌ی‌ یاس���اییان له‌گه‌ڵ ده‌كرێت‌و‬ ‫دەدرێنه‌ دادگا‪ ،‬بۆیه‌ نابێت پۆلیس به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ بكات"‪.‬‬

‫یه‌كێ���ك ل���ه‌و هااڵتیان���ه‌ی‌ له‌گرت ‌ه‬ ‫ڤیدۆیه‌ك���ه‌دا ده‌ركه‌وت���وه‌ كوڕێك���ی‌‬ ‫گه‌نجی‌ ته‌مه‌ن بیس���ت‌و پێنج س���اڵه‌‬ ‫چیرۆك���ی‌ گرت���ه‌ ڤیدۆییه‌ك���ه‌ی ب���ۆ‬ ‫كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندن گێڕایه‌وه‌‌و وتی‬ ‫"من بۆ هێنانی‌ ش���ت‌و م���ه‌ك هاتمه‌‬ ‫ش���اری‌ هه‌ولێر‪ .‬ئه‌وه‌نده‌م زانی‌ هێزه‬ ‫‌ئه‌منیه‌كان له‌ماڵی‌ خزمێكم له‌ش���اری‌‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬هات���ن به‌دوامانداو بردیانین‪،‬‬ ‫ئازاریاندام‌و لێیاندام ده‌بێت قسه‌ بكه‌م‪.‬‬ ‫به‌و ش���ێوه‌یه‌ گرته‌ ڤیدۆییه‌كه‌یان باڵو‬ ‫كردمه‌وه‌‪ .‬ئێس���تا ناتوانم بچمه‌وه‌ بۆ‬ ‫شاری‌ كه‌ركوك نازانم چی بكه‌م؟"‪.‬‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ داكۆك���ی‌ له‌ماف���ی‌ ژنان‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان داوا ده‌كات ئه‌و‬ ‫كه‌س���انه‌ی‌ گرته‌كه‌یان باڵوكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و مادانه‌ی‌ یاس���ای‌ سزادانی‌‬ ‫عێراقی‌ كه‌ په‌یوه‌ستن به‌شه‌ره‌ف سزا‬ ‫بدرێن‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ زانیاریه‌كان ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌‬ ‫گرت���ه‌ ڤیدۆیه‌كه‌ی���ان باڵوكردۆته‌وه‌‌و‬ ‫ئه‌وانه‌یش كه‌ له‌گرته‌كه‌دا ده‌ركه‌وتون‪،‬‬ ‫له‌زیندان���دان‌و لێكۆلینه‌وه‌ی���ان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌كرێ���ت‪ ،‬هی���چ كه‌س���ێك خ���ۆی‌‬ ‫نه‌كوشتوه‌‪.‬‬

‫كچ ‌ه خوێندكارێك ‌ی یانزه‌ ‌ی ئاماده‌ی ‌ی‬ ‫له‌ژوره‌كه‌یدا به‌فیشه‌كێك خۆی ده‌كوژێت‬

‫نازانین چۆن‌و بە‌چ شێوه‌یه‌ك ده‌ستكاری‌ ئه‌و ده‌مانچه‌ی ‌هی‌ كردوه‌‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ی‬ ‫ی شاناز له‌دوا ‌‬ ‫ی ڕۆژی‌ هه‌ین ‌‬ ‫ئێواره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌چێت ‌ه ژوری‌ نوستنه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رگا له‌سه‌ر خۆی‌ داده‌خات‪ .‬ده‌نگ ‌‬ ‫فیشه‌كێك له‌ژوره‌كه‌ی‌ به‌رزده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاتێك دایكی‌‌و براژنه‌كه‌ی‌ ده‌چن ‌ه‬ ‫ژوره‌كه‌ی‌‪ ،‬سه‌یر ده‌كه‌ن له‌سه‌ر‬ ‫زه‌ویه‌كه‌ كه‌وتوه‌و خوێنی‌ لێده‌ڕوات‪.‬‬ ‫ی كه‌سوكاره‌کە‌ی‌‪ ،‬شاناز كچ ‌ه‬ ‫به‌وته‌ ‌‬ ‫بچوكی‌ ماڵ بوه‌و زۆر خۆشه‌ویست بوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هیچ كێش���ه‌یه‌كی‌ له‌گ���ه‌ڵ خێزانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماد‌ه ‌‬ ‫ی یان���زه‌ ‌‬ ‫نه‌بوه‌‪ .‬خوێندكار ‌‬ ‫ی‬ ‫بوه‌ له‌قوتابخان ‌هی‌ پیره‌مه‌گرون‌و بار ‌‬ ‫ی داراییان‬ ‫ده‌رونیش���ی جێگیربوه‌‪ ،‬بار ‌‬ ‫ی‬ ‫باش���بوه‌‌و هیچ كێشه‌یه‌كی‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی زۆر له‌س���ه‌ر خۆبو‌ه‬ ‫نه‌ب���وه‌‪" .‬كچێك ‌‬

‫نازانی���ن بۆچی‌‌و له‌به‌رچ���ی‌ په‌نای‌ بۆ‬ ‫خۆكوشتن بردوه‌؟"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ش���اناز لەپرسه‌كه‌ ‌‬ ‫خزمێكی‌ نزیك ‌‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌گێرێته‌و‌ه ئ���ه‌و ئێواره‌ی ‌ه پێش‬ ‫ی ش���اناز بچێت��� ‌ه ژوره‌ك���ه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی وت���وه‌ "دایك ‌ه ده‌مه‌وێت بچم ‌ه‬ ‫به‌دایك ‌‬ ‫ی خ���ۆم بن���وم‪ ،‬زۆر ماندوم‬ ‫ژوره‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی چه‌ند‬ ‫تكای���ه‌ بانگم مه‌كه‌ن"‪ .‬ل���ه‌دوا ‌‬ ‫ی ی���ه‌ك فیش���ه‌ك‬ ‫خوله‌كێ���ك ده‌نگ��� ‌‬ ‫ی به‌رز ده‌بێت���ه‌وه‌‪ .‬كاتێك‬ ‫له‌ژوره‌ك���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دایكی‌‌و براژنه‌ك���ه‌ی‌ ده‌رگای‌ ژوره‌كه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‌و بانگ ‌‬ ‫ی‬ ‫زه‌ویه‌ك ‌ه كه‌توه‌‌و فیش���ه‌كێكی‌ له‌سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫داوه‌‌و خوێن���ی‌ لێده‌ڕوات‪ ،‬جه‌س���ته‌ ‌‬ ‫خه‌ڵتانی خوێن بوه‌‪ ،‬به‌حاڵ هه‌ناس��� ‌ه‬ ‫ده‌دات‌و ناتوانێت قس���ه‌ بكات‪ .‬به‌په‌ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی فریاكه‌وتن ‌‬ ‫ی نه‌خۆش���خان ‌ه ‌‬ ‫ڕه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫ی پۆلیس له‌ڕوداوه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و هێزه‌كان ‌‬

‫ئاگادار ده‌كه‌ن���ه‌وه‌‪ .‬ته‌له‌فون بۆ خزم‌و‬ ‫كه‌وكاریش���یان ده‌كه‌ن تا به‌هانایانه‌و‌ه‬ ‫بێن‌و فریایان بكه‌ون"‪.‬‬ ‫ئه‌و خزمه‌یان ئه‌وه‌ش���ی‌ وت "شاناز‬ ‫ی ڕۆژانه‌یدا كچێكی‌ زۆر به‌حه‌زه‌ر‬ ‫له‌ژیان ‌‬ ‫ی‬ ‫بو‪ .‬زۆركات ته‌باغی‌ چێشتخانه‌كه‌یش ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵنه‌ده‌كرد‪ .‬زۆر بە‌وریایه‌و‌ه مامه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی له‌و‌ه‬ ‫ده‌كرد‪ .‬قه‌ت ڕۆژێك له‌ڕۆژان بیر ‌‬ ‫نه‌كردۆته‌و‌ه خ���ۆی‌ بكوژێت یا په‌نا بۆ‬ ‫ی كردنی‌ چه‌ك به‌رێت‪ .‬نازانین‬ ‫ده‌سكار ‌‬ ‫چۆن‌و بە‌چ ش���ێوه‌یه‌ك ده‌ستكاری‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌مانچه‌یه‌ی‌ كردوه‌‌و ئه‌و فیش���ه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌قان���دوه‌! چه‌ندین ج���ار ئه‌ندامان ‌‬ ‫ی ده‌مانچه‌كه‌یان‬ ‫خێزانه‌ك���ه‌ی س���ه‌یر ‌‬ ‫ك���ردوه‌‌و دڵنیابون فیش���ه‌كی له‌به‌ردا‬ ‫نیه‌‪ .‬زۆر به‌وریای���ه‌و‌ه هه‌ڵیانگرتوه‌ تا‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ن كه‌سی‌ نه‌شاره‌زاو‌ه ده‌ستكار ‌‬ ‫نه‌كرێت‌و پارێزراو بێت"‪.‬‬

‫ی ماڵئاوای���ی‌ له‌ژیان‬ ‫ئه‌و خزمه‌یان ئ���ه‌وه‌ش باس ده‌كات دواین س���اته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داگیرساوی‌ له‌سه‌ر مێز ‌‬ ‫ئ���ه‌و ڕۆژه‌ برا گه‌وره‌ك��� ‌هی‌ بۆ كارێك ته‌نها مۆمێك ‌‬ ‫ی نوستنه‌ك ‌هی‌ به‌جێهێشتوه‌‪.‬‬ ‫له‌ش���اری‌ كه‌رك���وك ب���وه‌‪ .‬له‌رێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫ی پۆلیس ‌‬ ‫وته‌بێژ ‌‬ ‫ته‌له‌فون���ه‌و‌ه خه‌به‌ری���ان پێگه‌یاندو‌ه‬ ‫ی ڕاگه‌یاند "‬ ‫ی كوشتوه‌‪ .‬زۆر ئاس���ۆ عومه‌ر به‌ئاوێن���ه‌ ‌‬ ‫خوشك ‌ه بچوكه‌كه‌ی خۆ ‌‬ ‫ی هه‌ین���ی‌ ‪2018/ 3/2‬‬ ‫ی ڕۆژ ‌‬ ‫ی نه‌كردوه‌‪ ،‬ئێ���واره‌ ‌‬ ‫به‌الیه‌و‌ه س���ه‌یربوه‌! باوه‌ڕ ‌‬ ‫ی (ش‪،‬‬ ‫ی كچێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 17‬ساڵ به‌ناو ‌‬ ‫ی له‌به‌كارهێنان ‌‬ ‫چونك��� ‌ه خوش���كه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ی شێخ محێدین ‌‬ ‫ی زۆر ئـ‪ ،‬ح) له‌گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫چه‌كدا شاره‌زایی‌ نیه‌‪ ،‬ته‌مه‌نه‌كه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیاندا به‌فیشه‌كێك ‌‬ ‫ی له‌ماڵ ‌‬ ‫ی ئاماده‌یی سلێمان ‌‬ ‫ی یانزه‌ ‌‬ ‫كه‌مبوه‌‌و خوێندكار ‌‬ ‫ی ده‌مانچ ‌ه خۆی‌ ده‌كوژێت"‪.‬‬ ‫قوتابخانه‌ی‌ پیره‌مه‌گرون بوه‌‪ .‬خاوه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫وتیش���ی‌ " پ���اش ئاگاداركرن���ه‌و‌ه ‌‬ ‫دو براو یه‌ك خوش���ك بوه‌‌و وه‌ك كچی‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلیس كچه‌كه‌ به‌برینداری ‌‬ ‫هێزه‌كان��� ‌‬ ‫بچوكی‌ خێزانه‌كه‌یان بوه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌یه‌نراوه‌ت ‌ه نه‌خۆشخان ‌هی‌ فریاكه‌وتن ‌‬ ‫بە‌وته‌ی‌ كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌ له‌وانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫قوتابخانه‌ش���دا خوێندكارێ���ك ب���و‌ه س���لێمانی‌‪ ،‬دوات���ر به‌هۆی‌ س���ه‌خت ‌‬ ‫ی له‌ده‌س���تداو‌ه‬ ‫نمره‌كان���ی‌ له‌ئاس���تی‌ ناوه‌ن���دا بوه‌‌و برینه‌كه‌ی���ه‌وه‌ گیان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بوه‌‪ .‬ئه‌وان ته‌رمه‌ك��� ‌هی‌ ڕه‌وان��� ‌هی‌ پزیش���ك ‌‬ ‫ی كه‌می‌ نم���ر‌ه ‌‬ ‫كێش��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دادوه‌ری‌ كراوه‌ ب���ۆ لێكۆڵینه‌وه‌ وت ‌ه ‌‬ ‫ئێس���تا نازانن كچه‌كه‌یان بۆچی‌ خۆ ‌‬ ‫ی خۆ كوشتنی‌‪ ،‬وه‌ك كه‌سوكاره‌ك ‌هی‌ وه‌رگیراوه‌"‬ ‫كوش���توه‌‪ .‬له‌دوا ‌‬

‫له‌ژیانی‌ ڕۆژانه‌یدا‬ ‫كچێكی‌ زۆر به‌حه‌زه‌ر‬ ‫بو‪ .‬زۆركات ته‌باغی‌‬ ‫چێشتخانه‌كه‌یشی‌‬ ‫هه‌ڵنه‌ده‌كرد‪ .‬زۆر‬ ‫بە‌وریایه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫ده‌كرد‬

‫له‌توندوتیژی‌ خێزان ‌ی سلێمان ‌ی هه‌مو ڕۆژێك چوار سكااڵ تۆمار ده‌كرێت‬

‫له‌مانگی‌ یه‌كی‌ ئه‌مساڵدا سه‌دو بیست‌و چوار سكااڵ تۆمار كراوه‌‬ ‫ك ‌ه سه‌د سكااڵیان ژنان بون‌و بیست‌و چوار سكااڵیان پیاوان‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫وته‌بیژی‌ توندوتیژی‌ خێزانی‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات له‌مانگی‌ یه‌كه‌می‌‬ ‫ئه‌م ساڵدا سه‌دو بیست‌و چوار سكااڵ‬ ‫تۆمار كراوه‌‪ ،‬كه‌ سه‌د سكااڵیان ژنان‬ ‫بون "شه‌و نیه‌ پۆلیسی‌ سه‌دو چوار‬ ‫بۆ كێشه‌یه‌كی‌ خێزانی‌ ته‌له‌فونمان بۆ‬ ‫نه‌كات"‪.‬‬ ‫هی����وا كه‌ریم وته‌بێ����ژی‌ توندوتیژی‌‬ ‫خێزانی‌ سلێمانی‌ بە‌ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫"له‌مانگ����ی‌ یه‌كی‌ ئه‌مس����اڵدا س����ه‌دو‬ ‫بیست‌و چوار س����كااڵ تۆمار كراوه‌ كه‌‬ ‫س����ه‌د س����كااڵیان ژنان بون‌و بیست‌و‬ ‫چوار سكااڵیان پیاوان‪ .‬له‌و ژماره‌یه‌ش‬ ‫سێ‌ حاڵه‌تی‌ خۆكوشتن‌و دو حاڵه‌تی‌‬

‫خۆس����وتان تۆمارك����راوه‌‪ .‬زۆرین����ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫حاڵه‌ته‌كان����ی‌ توندوتی����ژی‌ خێزان����ی‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خ����راپ به‌كارهێنانی‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆجی����ا‌و قه‌یران����ی‌ دارای����ی‌‪.‬‬ ‫زۆرینه‌ی‌ س����كااڵكان له‌الی����ه‌ن ژنان‌و‬ ‫كچانه‌وه‌ تۆمار ده‌كرێت كه‌ ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌بیست س����اڵ به‌ره‌و ژوره‌‌و تا په‌نجا‬ ‫ساڵ ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "له‌س����ه‌ره‌تای ئه‌م ساڵدا‬ ‫له‌س����نوری‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌‌و قه‌زاو‬ ‫ناحیه‌كان����ی‌ وه‌ك كۆی����ه‌و گه‌رمی����ان‬ ‫ته‌رمی‌ كۆمه‌ڵێ����ك ژن دۆزراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رزبونه‌وه‌ی‌ ڕوداوه‌كانی‌ كوش����تنی‌‬ ‫ژنان‌و خۆكوش����تن نیش����انی‌ ده‌دات‬ ‫ڕوداوه‌كانی‌ توندوتیژی‌ له‌زیادبوندان‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك هۆكار له‌پش����ت ڕوداوه‌كانی‌‬ ‫خۆكوشتنه‌وه‌ هه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌كۆمه‌ڵگای‌‬

‫كوردیدا ڕوداوی‌ خۆكوش����تن به‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫جێگی����ر نه‌بون����ی‌ ب����اری‌ ده‌رونییه‌وه‌‬ ‫بێده‌نگ����ه‌ی‌ لێده‌كرێت‪ .‬پرس����یاره‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ باشه‌ ئه‌م كه‌سه‌ بۆچی‌ كێشه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ هه‌یه‌؟ بۆچی‌ باری‌ ده‌رونی‌‬ ‫خراپه‌؟ بێگومان ده‌بێت ئه‌م كێشانه‌‬ ‫چاره‌س����ه‌ر بكرێ����ن‪ .‬بێگومان به‌هۆی‬ ‫ئه‌م بارودۆخه‌ خراپه‌ی‌ كوردستانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌بینیت هیچ په‌ناگه‌یه‌ك بۆ ده‌رچون‬ ‫نیه‌‪ ،‬هیچ ش����تێكیان نه‌هێشتۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ كه‌س����ه‌كان په‌نا بۆ خۆكوش����تن‬ ‫ده‌به‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش����ی‌ وت "ژماره‌ی‌ س����كااڵكان‬ ‫زۆر ل����ه‌و ژماره‌یه‌ زیات����ره‌ كه‌ كراون‬ ‫به‌نوس����راو‪ .‬ژماره‌یه‌ك سكااڵی‌ دیكه‌‬ ‫هه‌ی����ه‌ ك ‌ه نه‌ك����راوه‌‪ ،‬ئه‌ویش ده‌چێته‌‬ ‫سه‌رو سه‌د سكااڵیه‌كه‌وه‌‪ .‬ئه‌و كه‌سانه‌‬

‫نه‌یانویستوه‌ كێشه‌كه‌یان بگاته‌ دادگا‪ ،‬دەرونی‌‪ .‬توندوتیژی‌ جه‌سته‌یی‌ لێدان‬ ‫ئێمه‌ چاره‌سه‌رمان بۆ كردن‌و چونه‌ته‌وه‌ ده‌گرێته‌وه‌ به‌س����ه‌رجه‌م هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ ماڵ����ه‌وه‌‪ .‬ش����ه‌و نی����ه‌ بنكه‌كانی‌ ئازاردان‪ ،‬وه‌ك دارو ب����ه‌ردو تفه‌نگ‌و‬ ‫پۆلیسی‌ س����ه‌دو چوار ته‌له‌فونمان بۆ چه‌قۆو هه‌رشتێكی‌ دیكه‌‪ .‬توندوتیژی‌‬ ‫نه‌كه‌ن كه‌ كێش����ه‌یه‌كی‌ خێزانی‌ هه‌یه‌ ده‌رونیش بریتیه‌ له‌زه‌وتكردنی‌ منداڵ‌و‬ ‫دواتر وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ توندوتیژی‌ جوێن پێدان‌و قسه‌ی‌ سوك‌و ده‌ركردن‬ ‫خێزانی‌ چاره‌س����ه‌ر بۆ ئ����ه‌و خێزانانه‌ له‌م����اڵ‌و خزم����ه‌ت نه‌ك����ردن‌و گ����وێ‌‬ ‫پێنه‌دانی‌ به‌رامبه‌ر"‪.‬‬ ‫ده‌دۆزرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "به‌ش����ێكی‌ توندوتیژیه‌كان‬ ‫هی����وا كه‌ری����م ئاماژه‌ش����ی‌ ب����ه‌وه‌‬ ‫كرد زۆربه‌ی‌ كێش����ه‌كان پێش����ینه‌یان له‌رێگ����ه‌ی‌ ته‌كنۆلۆجی����اوه‌ له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "زۆرینه‌ی‌ كێش����ه‌كان نام����ه‌ی‌ ده‌نگیه‌وه‌ ئه‌نج����ام ده‌درێن‪.‬‬ ‫په‌یوه‌ندیی����ان ب����ە‌داب‌و نه‌ری����ت‌و كاری‌ ئێم����ه‌ وه‌ك توندوتیژی‌ خێزانی‌‬ ‫ئاینه‌وه‌ هه‌یه‌‪ .‬ل����ه‌م دواییه‌دا هۆكاره‌ له‌گه‌ڵ توێژه‌كانم����ان ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و دو‬ ‫ئابوریه‌كان‌و ه����ۆكاری‌ ته‌كنه‌لۆجیا‌و كه‌سه‌ دانیش����تنیان پێده‌كرێت ئاشت‬ ‫ڕاگه‌یان����دن كارێكی����ان ك����ردوه‌ ده‌كرێنه‌وه‌‪ .‬هه‌ندیك جار كێش����ه‌كان‬ ‫كێشه‌كان له‌ناو خێزاندا زه‌ق ببنه‌وه‌‪ .‬س����ه‌ر هه‌ڵده‌ده‌ن����ه‌وه‌‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش‬ ‫كێش����ه‌كانیش دو جۆرن‪ :‬جه‌سته‌یی‌‌و بار‌ودۆخه‌ ئابورییه‌كه‌یه‌"‪.‬‬

‫زۆرینه‌ی‌ كێشه‌كان‬ ‫په‌یوه‌ندییان بە‌داب‌و‬ ‫نه‌ریت‌و ئاینه‌وه‌ هه‌یه‬ ‫هۆكاره‌ ئابوریه‌كان‌و‬ ‫ته‌كنه‌لۆجیاش‬ ‫كێشه‌كان له‌ناو‬ ‫خێزاندا زه‌ق دەکەنەوە‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫ملمالنێ ‌ی ژێربه‌ژێری‌ دوو ئامۆزا‬

‫ئاینده‌ی‌ پارت ‌ی بۆ كامیانه‌‪ ..‬نێچیرڤان بارزانی‌ یان مه‌سرور بارزانی‌؟‬ ‫نیقاش‪ ،‬هونەر حەمەرەشید‬ ‫له‌ناو حیزبه‌كانی‌ كوردس����تاندا هیچ حیزبێك‬ ‫هێن����ده‌ی‌ پارت����ی‌ دیموكرات����ی‌ كوردس����تان‬ ‫له‌ناوخۆی����دا تۆكم����ه‌ نیی����ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم هی����چ‬ ‫گه‌ره‌نتییه‌ك نییه‌ پاش پاشه‌كشه‌ی‌ مه‌سعود‬ ‫بارزانی‌ ئه‌و حیزبە‌ئاوها یه‌كده‌ست بمێنێت‪.‬‬ ‫له‌نه‌ریتی‌ سیاسه‌تكردندا له‌كوردستان واباوه‌‬ ‫كه‌ هه‌موو هێزه‌ سیاسییه‌كان تووشی‌ په‌تا ‌ی‬ ‫باڵباڵێ����ن ده‌بن‌و ده‌ب����ن به‌چه‌ند كه‌رتێكه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫ئه‌م نه‌خۆشییه‌ی‌ گرتووه‌‪ ،‬ره‌نگه‌ نهێنییه‌كه‌ش‬ ‫ئ����ه‌وه‌ بێت كه‌ له‌س����ه‌ره‌تاوه‌ وه‌ك حیزبێكی‌‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی����ی‌ هاتووه‌ت����ه‌ ئاراوه‌و ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫له‌باوكه‌وه‌ بۆ كوڕ گواستراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ نزیكه‌ی‌ چل س����اڵ ده‌چێت‪ ،‬به‌دیاریكراوی‌‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪1979‬وه‌ مه‌سعود بارزانی‌ له‌هه‌ره‌می‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ پارتیدایه‌و توانیوێتی‌ مه‌ركه‌زییه‌تی‌‬ ‫ئه‌و حیزبە‌بپارێزێت‪ ،‬به‌اڵم له‌مسااڵنه‌ی‌ دواییدا‬ ‫ملمالنێیه‌كی‌ ژێر به‌ژێر له‌نێوان مه‌سرور بارزانی‌‬ ‫كوڕی‌‌و نێچیرڤان بارزان����ی‌ برازایدا هاتووه‌ته‌‬ ‫ئاراوه‌و له‌سه‌روبه‌ندی‌ ریفراندۆمه‌كه‌ی‌ ئه‌یلولی‌‬ ‫پاریش����ه‌وه‌ هێڵه‌كانی‌ ئ����ه‌و ملمالنێیه‌ روونتر‬ ‫ده‌كه‌ون‪.‬‬ ‫پێش ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم‪ ،‬هه‌ر ش����اندێكی‌‬ ‫عێراقی‌‌و بیانی‌ سه‌ردانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانی‌‬ ‫بكردایه‌ له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی‌ كۆده‌بوونه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه����ا ه����ه‌ر ش����اندێكی‌ فه‌رم����ی‌ هه‌رێم‬ ‫بچوایه‌ته‌ به‌غدا‪ ،‬یان واڵتانی‌ جیهان‪ ،‬مه‌سعود‬ ‫بارزانی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم له‌مانگی‌‬ ‫تش����رینی‌ دووه‌می‌ س����اڵی‌ پاره‌وه‌ له‌وه‌ته‌ی‌‬ ‫مه‌سعود بارزانی‌ ده‌ستی‌ له‌پۆستی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم كێشاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌ردوو ئامۆزاكه‌ جۆرێك‬ ‫له‌ملمالنێیان هه‌یه‌ بۆ شوێنگرتنه‌وه‌ی‌ "بارزانی‌‬ ‫گه‌وره‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی‌ ئ����ه‌و یاس����ایه‌ی‌ له‌په‌رله‌مان����ی‌‬ ‫كوردس����تانه‌وه‌ ده‌رچووه‌‪ ،‬به‌شی‌ هه‌ره‌ زۆری‌‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی‌ مه‌سعود بارزانی‌ گواسترانه‌وه‌‬ ‫بۆ س����ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت كه‌ ئێستا نێچیرڤان‬ ‫بارزان����ی‌ له‌و پۆس����ته‌دایه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ره‌نگبێت‬ ‫س����ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت نه‌توانێ‌ موماره‌س����ه‌ی‌‬ ‫هه‌موو ئه‌و ده‌س����ه‌اڵتانه‌ بكات‪ ،‬چونكه‌ جگه‌‬ ‫ل����ه‌وه‌ی‌ له‌حیزبه‌كانی‌ دیكه‌ نه‌ی����اری‌ زۆرن‪،‬‬ ‫له‌ناوخۆش����دا به‌ر دیواری‌ مه‌س����رور بارزانی‌‬ ‫ئامۆزای‌ ده‌كه‌وێت كه‌ س����ه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ئاسایشه‌و هه‌موو س����ه‌ره‌داوه‌كانی‌ ئه‌منیه‌تی‌‬ ‫كوردستانی‌ به‌ده‌سته‌‪.‬‬ ‫چه‌ند مانگێكه‌ بارزانی‌ نه‌ وه‌فدێكی‌ ره‌س����می‌‬ ‫ده‌بینێت‌و نه‌ به‌س����ه‌ردانی‌ ره‌س����می‌ ده‌چێته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌ب����ری‌ ئه‌و نێچیرڤ����ان بارزانی‌ ئه‌و‬

‫ئه‌ركه‌ راده‌په‌ڕێنێت‪ ،‬به‌اڵم له‌ماوه‌ی‌ رابردوودا‬ ‫له‌وه‌ ده‌چێت مه‌سرور بارزانیش بیه‌وێت ببێته‌‬ ‫به‌شێك له‌و گه‌مه‌یه‌‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ عه‌ونی‌ ئه‌ندامی‌ س����ه‌ركردایه‌تی‌ پارتی‌‬ ‫دیموكرات����ی‌ كوردس����تان هی����چ حاڵه‌تێكی‌‬ ‫نائاس����ایی‌ له‌ده‌رنه‌كه‌وتنی‌ مه‌سعود بارزانیدا‬ ‫نابینێت‌و ده‌ڵێت "س����ه‌رۆك بارزانی‌ پێش����تر‬ ‫پۆستی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێمی‌ هه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم ئێستا‬ ‫ئه‌و پۆس����ته‌ی‌ نه‌ماوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ش����انده‌كانیش‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ به‌رپرس����انی‌ تری‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫وه‌ك س����ه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‌و به‌رپرس����انی‌ تر‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ عه‌ونی‌ به‌"نیق����اش"ی‌ وت "هۆكارێكی‌‬ ‫تر ئه‌وه‌ی����ه‌ بارزانی‌ خۆی‌ نایه‌وێت به‌ش����ێك‬ ‫له‌شانده‌كان ببینێت"‪.‬‬ ‫دواین جار نێچیرڤان بارزانی‌‌و مه‌سرور بارزانی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌ نێوده‌وڵه‌ت����ی‌ ده‌ركه‌وتن‌و‬ ‫له‌جیاتی‌ مه‌س����عود بارزانی‌ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫ك����را‪ ،‬بانگهێش����تكردنیان بوو ب����ۆ كۆنگره‌ی‌‬ ‫ئاسایشی‌ میونیخ له‌ئه‌ڵمانیا‪ ،‬كه‌ له‌ناوه‌ڕاستی‌‬ ‫مانگی‌ شوبات ئه‌نجامدرا‪.‬‬ ‫ملمالنێ����ی‌ نیمچه‌ دیاری‌ ئه‌م دوو كاراكته‌ره‌ی‌‬ ‫پارتی‌ ش����تێكی‌ ت����ازه‌ نییه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم له‌دوای‌‬ ‫پاشه‌كشه‌ی‌ بارزانییه‌وه‌ ئه‌گه‌ر سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌هێزتره‌‪.‬‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تانه‌و له‌ن����او حیزبه‌كه‌ش����دا جێگری‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ پارتییه‌‪ ،‬هه‌رچی‌ مه‌سرور بارزانییه‌‪،‬‬

‫راوێژكاری‌ ئه‌نجوومه‌نی‌ ئاسایش����ه‌و ئه‌ندام ‌ی‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس����ی‌ ئه‌و حیزبه‌ی����ه‌‪ ،‬هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌مانه‌ رۆژانه‌ له‌رێی‌ تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانه‌وه‌‬ ‫چاالكیی����ه‌ زۆرو زه‌وه‌نده‌كان����ی‌ س����ه‌ردان‌و‬ ‫پێشوازی‌ وه‌فده‌كان باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م دوو كه‌س����ایه‌تییه‌ له‌ن����او حیزبه‌كه‌یان‌و‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌و حیزبه‌ش هێزو ده‌س����ه‌اڵتێكی‌‬ ‫زۆریان هه‌یه‌و زه‌حمه‌ته‌ له‌ئێس����تادا بتوانرێت‬ ‫بااڵده‌ستی‌ یه‌كێكیان به‌سه‌ر ئه‌وی‌ دیكه‌یاندا‬ ‫ده‌ربخرێت‪.‬‬ ‫له‌س����ه‌ر ئاس����تی‌ میدیا نێچیرڤ����ان بارزانی‌‬ ‫خاوه‌ندارێتی‌ كه‌ناڵ����ی‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ (رووداو)‬ ‫ده‌كات ك����ه‌ گه‌وره‌تری����ن كه‌ناڵ����ی‌ كوردییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌هه‌فته‌نامه‌و ده‌زگای‌ رۆشنبیری‌‬ ‫دیك����ه‌ش‪ ،‬له‌به‌رامب����ه‌ردا مه‌س����رور بارزانی‌‬ ‫خاوه‌نی‌ كه‌ناڵێكی‌ دیاری‌ وه‌ك (كوردس����تان‬ ‫‪ )24‬ده‌كات دیس����انه‌وه‌ له‌گ����ه‌ڵ هه‌فته‌نامه‌و‬ ‫چه‌ند ناوه‌ندێكی‌ میدیایی‌‌و رۆشنبیری‌ دیكه‌‪.‬‬ ‫زانكۆی‌ كوردس����تان هی‌ نێچیرڤان بارزانییه‌و‬ ‫زانك����ۆی‌ ئه‌مه‌ریك����ی‌ له‌دهۆك هی‌ مه‌س����رور‬ ‫بارزانیی����ه‌‪ ،‬نێچیرڤ����ان بارزان����ی‌ "ده‌زگای‌‬ ‫روانگه‌ی‌" خێرخوازی‌ هه‌یه‌و مه‌سرور بارزانیش‬ ‫خاوه‌نی‌ "ده‌زگای خێرخوازی بارزانی"یه‌‪.‬‬ ‫بۆ هه‌موو س����ێكته‌رو بواره‌كانی‌ دیكه‌ش به‌م‬ ‫ش����ێوه‌یه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌ دیارترینیان ئاستی‌‬ ‫ئه‌منی‌‌و سه‌ربازی‌ بێت كه‌ له‌مه‌یاندا مه‌سرور‬ ‫بارزان����ی‌ بااڵده‌س����تتر ده‌نوێنێ����ت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫مه‌سرور بارزانی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ به‌سه‌ر ده‌زگاكانی‌‬

‫ترس له‌داعش‌و میلیشیاكان هه‌یه‌‬

‫ئاس����ایش‌و دژه‌تیرۆری‌ كوردستان‌و هێزه‌كانی‌‬ ‫زێره‌ڤانی‌‌و به‌ش����ێكی‌ زۆر له‌لیواكانی‌ یه‌كه‌ ‌ی‬ ‫هه‌ش����تای‌ س����ه‌ر به‌پارتی‌ هه‌ی����ه‌و نێچیرڤان‬ ‫بارزانیش له‌رێگ����ه‌ی‌ ره‌وان ئیدریس بارزانی‌‬ ‫برایه‌وه‌ ده‌س����ه‌اڵتی‌ به‌س����ه‌ر چه‌ند لیوایه‌كی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدوڵ��ڵ�ا حه‌وێز رۆژنامه‌نووس له‌دیس����كی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناوه‌رٍاستی تۆڕی‌ "بی بی سی"‌و‬ ‫لێكۆڵه‌ری دیراس����اتی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‬ ‫له‌زانك����ۆی كینگس كۆلێج له‌له‌نده‌ن‪ ،‬ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫"هه‌بوون����ی میدیاو زانك����ۆ‌و ده‌زگای جیاواز‌و‬ ‫كۆمپانی����ا‌و وه‌به‌رهێنان����ی جی����اواز هه‌مووی‬ ‫ئاماژه‌ی‌ بوونی‌ باڵی جیاوازن له‌ناو پارتیدا"‪.‬‬ ‫عه‌بدوڵاڵ حه‌وێز كه‌ به‌وردی‌ چاودێری‌ ناوخۆی‌‬ ‫پارت����ی‌ دیموك����رات ده‌كات به‌"نیقاش"ی‌ وت‬ ‫"هه‌ریه‌ك له‌نێچیرڤان‌و مه‌س����رور له‌دنیابینی‌و‬ ‫ش����ێوه‌ی سیاسیه‌تكردنیش����یدا جیاوازن‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ملمالنێكانی‌ نێوانیان زیاتر ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و توێ����ژه‌ره‌ نموون����ه‌ی‌ ب����ه‌وه‌ هێنایه‌وه‌‪،‬‬ ‫ك����ه‌ دنیابین����ی گروپ����ی مه‌س����رور بارزانی‌‬ ‫"نه‌ته‌وه‌په‌رس����ت‌و تون����د‌و ته‌قلیدی����ن‪ ،‬زیاتر‬ ‫رێكخراوترن‌و دسپلینیان زیاتره‌‪ ،‬عه‌سكه‌رتارن‌و‬ ‫باوه‌ڕیان به‌زمانی زبر هه‌یه‌و له‌ناو ئه‌ندامانی‬ ‫پارتیش زۆرینه‌ پشتیوانیانه‌"‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫دونیابینی گروپی نێچیرڤان بارزانی‌ "لیبراڵ‌و‬ ‫ن����ه‌رم‌و نزیك����ن له‌توركی����او زیات����ر گرنگی‌‬ ‫بە‌بازرگانی‌ ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫وه‌ك هه‌موو حیزبه‌كانی‌ دیكه‌ی‌ كوردس����تان‬

‫له‌كاتی‌ ئاماده‌بوونی‌ كه‌سی‌ یه‌كه‌مدا به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫باس����ی‌ ش����وێنگره‌وه‌ ده‌كرێت‪ ،‬ب����ۆ پارتیش‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌دوای‌ پاشه‌كشه‌ی‌‬ ‫مه‌س����عود بارزانییه‌وه‌ زۆر كه‌س پێیان وایه‌‬ ‫جموجۆڵ����ه‌ ناوخۆیی‌‌و نێوده‌وڵه‌تییه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫دوو ئامۆزایه‌ بۆ ئه‌وه‌یه‌ وه‌ك ش����وێنگره‌وه‌ی‌‬ ‫"بارزانی‌ گه‌وره‌" خۆیان نمایش بكه‌ن‪.‬‬ ‫له‌مانگ����ی‌ ئۆكتۆب����ه‌ری‌ راب����ردووه‌وه‌ گرژی‌‌و‬ ‫پێككدادانی‌ س����ه‌ربازی‌ له‌نێوان پێشمه‌رگه‌و‬ ‫هێزه‌كان����ی‌ عێراق����دا روویدا‪ ،‬ئ����ه‌وكات رۆڵی‌‬ ‫نێچیرڤ����ان بارزانی‌ زیاتر كه‌وت����ه‌ به‌رچاوان‌و‬ ‫له‌چوارچێ����وه‌ی‌ هه‌وڵه‌كانیدا ب����ۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌رگا داخراوه‌كان����ی‌ هه‌رێ����م‪ ،‬چه‌ند جارێك‬ ‫سه‌ردانی‌ به‌غداو واڵتانی‌ دراوسێ‌‌و ئه‌وروپای‌‬ ‫كرد‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌م جموجوڵه‌ دیبلۆماس����ییانه‌‬ ‫ب����ێ وه‌اڵم نه‌ب����وون‪ ،‬مه‌س����رور بارزانی����ش‬ ‫به‌سه‌ردانێكی‌ چاوه‌ڕواننه‌كراو له‌‪22‬ی‌ شوبات‬ ‫س����ه‌ردانی‌ ئه‌مریكای‌ كردو له‌كۆش����كی‌ سپی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی‌ ئه‌مریكا كۆبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫هێمن هه‌ورامی‌ راوێژكاری‌ سیاس����ی‌ مه‌سعود‬ ‫بارزانی‌‪ ،‬جوڵه‌ دیبلۆماس����ییه‌كانی‌ نێچیرڤان‬ ‫بارزانی‌‌و مه‌سرور بارزانی‌ بە‌"جوڵه‌ی‌ ئاسایی"‬ ‫ده‌زانێت‌و ب����ۆ "نیقاش" وتی‌ "ئه‌وان ته‌نیا بۆ‬ ‫كران����ه‌وه‌ی‌ هه‌رێم به‌ڕووی‌ دنی����ای‌ ده‌ره‌وه‌دا‬ ‫هه‌وڵ ده‌ده‌ن‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ش دوای‌ ئه‌و كاردانه‌وه‌‬ ‫سیاس����ی‌‌و دیبلۆماسییه‌ی‌ له‌سه‌ر هه‌رێم دوای‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ ریفراندۆم دروستبوو"‪.‬‬ ‫هێم����ن هه‌ورام����ی‌ ره‌تیك����رده‌وه‌‪ ،‬جوڵ����ه‌ی‌‬

‫به‌رپرسه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫به‌ناوخۆی‌ پارتی‌ هه‌بێت‌و ده‌ش����ڵێت‪" :‬ئه‌وان‬ ‫ب����ۆ ئه‌وه‌ كارده‌ك����ه‌ن‪ ،‬كێش����ه‌كانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان چاره‌س����ه‌ربكه‌ن‪ ،‬نه‌ك كێش����ه‌‬ ‫دروس����تبكه‌ن‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ هه‌ندێك باس����ی‌‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌اڵم كام����ه‌ران مه‌نتك مامۆس����تای‌ زانكۆی‌‬ ‫هه‌ولێ����رو چاودێری‌ سیاس����ی‌ ئ����ه‌و جواڵنه‌‬ ‫به‌جوڵه‌ی‌ ئاسایی نابینێت‌و بۆ "نیقاش" وتی‌‬ ‫"كێش����ه‌و ملمالنێی‌ نێوان نێچیرڤان بارزانی‌‌و‬ ‫مه‌س����رور بارزانی‌ كێش����ه‌یه‌كی‌ له‌مێژینه‌یه‌و‬ ‫به‌درێژای����ی مێ����ژووی‌ پارت����ی‌ به‌رده‌وام����ی‌‬ ‫هه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫وتیش����ی‌ "كه‌مبوون����ه‌وه‌ی‌ رۆڵ����ی‌ بارزان����ی‌‬ ‫له‌س����ه‌ر ئاس����ته‌ جی����اوازه‌كان‪ ،‬رێگه‌ی‌ بۆ‬ ‫تووندبوونه‌وه‌ی‌ ملمالنێ����كان زیاتر كردووه‌و‬ ‫ئه‌گ����ه‌ر هه‌یه‌ له‌داهاتووش ئ����ه‌و ملمالنێیانه‌‬ ‫زیاتر بن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئه‌گه‌ر مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫نه‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌ ب����ۆ گۆڕه‌پانه‌ك����ه‌‪ ...‬هه‌موو‬ ‫جوڵ����ه‌ ناوخۆی����ی‌و ده‌ره‌كییه‌كانی‌ نێچیرڤان‬ ‫بارزانی‌‌و مه‌سرور بارزانی‌ بۆ ئه‌وه‌یه‌ جێگه‌ی‌‬ ‫مه‌س����عود بارزانی‌ بگرنه‌وه‌و په‌یوه‌ندی‌ زیاتر‬ ‫دروس����تبكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ پاڵپشتی‌ به‌هێز‬ ‫ده‌بێت بۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ له‌داهاتوو ببنه‌ كه‌س����ی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ هه‌رێم"‪.‬‬ ‫ته‌نانه‌ت له‌بابه‌تی‌ ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆمیشدا‬ ‫ئه‌و دوو س����ه‌ركرده‌ دیاره‌ بۆچونیان جیاواز‬ ‫بوو‪ ،‬مه‌سرور بارزانی‌ به‌سه‌رسه‌ختانه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌نجامدان����ی‌ ریفراندۆم����دا ب����وو‪ ،‬نێچیرڤان‬ ‫بارزانیش خۆی‌ دووره‌په‌رێز گرتبوو‪.‬‬ ‫عه‌بدوڵ��ڵ�ا حه‌وێزی‌ رۆژنامه‌نووس له‌و باره‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت‪" :‬جی����اوازی‌و ناكۆكیه‌كانیان له‌باره‌ی‬ ‫ریفران����دۆم به‌ش����ێوه‌یه‌ك بوو كه‌ مه‌س����رور‬ ‫به‌مه‌كینه‌ی پشت ریفراندۆم داده‌نرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نێچیرڤان ئه‌نجامدان����ی ریفراندۆمی له‌م كاته‌‬ ‫پێباش نه‌بوو"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وتیش����ی‌‪" :‬دوای شكس����تهێنانی‬ ‫ریفراندۆمی����ش مه‌س����رور له‌گه‌ڵ ئ����ه‌وه‌ بوو‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌هێزیش بێت ته‌نیا پارتی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫له‌سنووره‌كانی فیشخابوورو ئیبراهیم خه‌لیل‬ ‫هه‌بێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم نێچیرڤان بارزان����ی له‌گه‌ڵ‬ ‫گفتوگۆو رێككه‌وتنه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك به‌هاوبه‌ش‬ ‫له‌نێوان هه‌ولێرو به‌غدا به‌ڕێوه‌ببرێن"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ له‌زۆربه‌ی‌ ئاسته‌كاندا ملمالنێی‌‬ ‫دوو ئامۆزا دیاره‌‪ ،‬به‌اڵم تائێس����تا هه‌ردووال‬ ‫ده‌ستیان به‌مه‌ركه‌زییه‌تی‌ پارتییه‌وه‌ گرتووه‌و‬ ‫له‌تۆكمه‌ییدا كه‌وتونه‌ته‌ پێش حیزبه‌كانی‌ ترو‬ ‫ره‌نگه‌ له‌ئاینده‌شدا به‌پێچه‌وانه‌ی‌ حیزبه‌كانی‌‬ ‫دیك����ه‌وه‌ له‌س����ه‌ر جۆرێك له‌دابه‌ش����كردنی‌‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت رێك بك����ه‌ون ك����ه‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫هه‌ردووالیان بپارێزێت‪.‬‬

‫دێوه‌زمه‌ی تایفه‌گه‌ری باڵی به‌سه‌ر هه‌ڵبژاردن له‌دیاله‌دا كێشاوه‌‬ ‫نیقاش‪ ،‬موسته‌فا حه‌بیب‬ ‫نیگه‌رانییه‌كی ئه‌منی باڵی به‌سه‌ر ناوچه‌كه‌دا‬ ‫كێشاوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ دیارترین رووكاری هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫له‌پارێ����زگای دیاله‌‪ ،‬ئه‌و پارێزگا فره‌ ره‌نگه‌ی‌‬ ‫یه‌كه‌م جێگا بوو له‌داعش رزگاری‌ بوو‪.‬‬ ‫(‪ )359‬كاندید ل����ه‌(‪ )36‬حزب‌و هاوپه‌یمانی‬ ‫سیاس����یدا كێبڕكێ ده‌كه‌ن بۆ به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫(‪ )14‬كورسی ته‌رخانكراو بۆ پارێزگای دیاله‌‬ ‫(‪ 60‬كم له‌باك����ووری خۆرهه‌اڵت����ی به‌غدای‬ ‫پایته‌خ����ت)‪ ،‬حزبه‌كانی����ش له‌هه‌وڵ����دان بۆ‬ ‫راكێش����انی نزیكه‌ی ی����ه‌ك ملیۆن ده‌نگده‌ری‬ ‫ش����یعه‌‌و س����وننه‌‌و ك����ورد ك����ه‌ داواكاری‬ ‫س����ه‌ره‌كییان دابینكردن����ی ئاسایش����ه‌ له‌و‬ ‫پارێزگایه‌ی كه‌وتووه‌ته‌ ژێر كاریگه‌ری ملمالنێ‬ ‫سیاسییه‌كان‌و ئاڵنگارییه‌ ئه‌منییه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ����ی زانیارییه‌كان����ی كۆمس����یۆنی‬ ‫ب����ااڵی هه‌ڵبژاردن����ه‌كان له‌عێ����راق ‪%70‬ی‬ ‫ده‌نگده‌رانی دیاله‌ زانیارییه‌كانی ده‌نگدانیان‬ ‫نوێكردووه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬ك����ه‌ ئ����ه‌وه‌ش به‌رزترین‬

‫رێژه‌یه‌ به‌راودر بە‌پارێزگاكانی دیكه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ئاماژه‌ی����ه‌ ب����ۆ قه‌ب����اره‌ی كێبڕكێ����ی نێوان‬ ‫حزبه‌كانی پارێزگاكه‌ بۆ به‌ده‌ستهێنانی ده‌نگی‬ ‫ده‌نگده‌ران‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌وه‌ مانای به‌ش����داری‬ ‫به‌رفراوان له‌هه‌ڵبژاردندا ناگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫قاس����م ده‌هله‌كی فه‌رمانبه‌رێكه‌ له‌فه‌رمانگه‌ی‬ ‫كاره‌با‌و له‌ش����ارۆچكه‌ی ش����اره‌بانی باكووری‬ ‫دیاله‌ نیش����ته‌جێیه‌‪ ،‬ئ����ه‌و بە‌"نیقاش"ی وت‪:‬‬ ‫"زۆرین����ه‌ی دانیش����تووانی پارێزگاكه‌ چوون‬ ‫بۆ نووس����ینگه‌كانی كۆمس����یۆنی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ب����ۆ نوێكردن����ه‌وه‌ی زیانیارییه‌كانی����ان ت����ا‬ ‫ناسنامه‌ی ده‌نگدان وه‌ربگرن‌و مه‌رج نییه‌ بۆ‬ ‫به‌شداریكردن له‌هه‌ڵبژاردندا بێت"‪.‬‬ ‫ده‌هله‌ك����ی وتیش����ی‪" :‬ده‌نگ����ۆی ئ����ه‌وه‌‬ ‫له‌سه‌رانس����ه‌ری واڵت����دا ب��ڵ�اوه‌ ك����ه‌ ره‌نگه‌‬ ‫حكومه‌ت مووچ����ه‌ی ئه‌و فه‌رمانبه‌رانه‌ ببڕێت‬ ‫كه‌ ناس����نامه‌ی ده‌نگدانیان نیی����ه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫وای له‌زۆرێ����ك له‌خه‌ڵك ك����ردووه‌ هه‌وڵبده‌ن‬ ‫به‌زووتری����ن كات وه‌ریبگرن‪ ،‬به‌اڵم رۆیش����تن‬ ‫بۆ سه‌ر س����ندوقی ده‌نگدان ش����تێكی تره‌‪،‬‬ ‫تائێستا بڕیارم نه‌داوه‌ كێ هه‌ڵده‌بژێرم‪ ،‬ئه‌م‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬ ‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬ ‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www. niqash. org‬‬

‫هه‌ڵبژاردنه‌ جیاوازتره‌ له‌وه‌ی پێشوو به‌هۆی‬ ‫زۆری حزبه‌كانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫پێشتر دیمۆگرافیای تێكه‌اڵوی شیعه‌‌و سوننه‌‌و‬ ‫كورد حزبه‌كانی ناچار ده‌كرد له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫تایفی‌و نه‌ته‌وه‌یی بچنه‌ به‌ك هاوپه‌یمانییه‌وه‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ده‌نگ به‌فیڕۆ نه‌چێت‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و حزبە‌س����ه‌ركیانه‌ی ش����یعه‌ ك����ه‌ له‌نۆ‬ ‫پارێزگاك����ه‌ی باش����وور له‌نێ����و خۆیان����دا‬ ‫كێبڕكێ ده‌كه‌ن‪ ،‬پێش����تر پێك����ه‌وه‌ له‌دیاله‌‬ ‫هاوپه‌یمانیان ده‌به‌ست‪ ،‬به‌هه‌مان شێوه‌ ئه‌و‬ ‫حزبە‌كوردیان����ه‌ش كه‌ له‌هه‌ولێر‌و س����لێمانی‌و‬ ‫دهۆك كێبركێیان ده‌ك����رد‪ ،‬له‌دیاله‌ پێكه‌وه‌‬ ‫هاوپه‌یمانییان ده‌به‌س����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌مجاره‌‬ ‫بارودۆخه‌كه‌ جیاوازه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچ����ی حزبه‌كانی سوننه‌یش����ه‌ كه‌ له‌دیاله‌‬ ‫كێبڕكێی����ان ده‌ك����رد به‌وپێی����ه‌ی دیال����ه‌‬ ‫پارێزگایه‌ك����ی زۆرینه‌ س����وننه‌یه‌‪ ،‬ئه‌مجاره‌‬ ‫بڕیاری����ان داوه‌ پێكه‌و هاوپه‌یمانی ببه‌س����تن‬ ‫تا قه‌ره‌بووی له‌ده‌س����تدانی پۆستی پارێزگار‬ ‫بكه‌نه‌وه‌ كه‌ بۆیه‌كه‌م جار له‌ماوه‌ی ‪ 10‬ساڵی‬ ‫رابردوودا كه‌وته‌ ده‌ست حزبە‌شیعه‌كان‪.‬‬

‫ئه‌مج����اره‌ حزبە‌كوردییه‌كان بە‌پێنج لیس����تی‬ ‫جیا به‌شداری هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌ن كه‌ له‌ده‌یه‌ی‬ ‫رابردوودا بە‌یه‌ك لیست به‌ناوی "هاوپه‌یمانی‬ ‫كوردس����تان" به‌ش����داریان له‌هه‌ڵبژاردن����دا‬ ‫ده‌كرد تا ده‌نگی ده‌نگ����ده‌ران له‌ناوچه‌كانی‬ ‫مه‌نده‌لی‌و خانه‌قین‌و جه‌له‌والی زۆرینه‌ كورد‬ ‫به‌ده‌ستبهێنن‪.‬‬ ‫"پارتی دیموكراتی كوردس����تان"‌و "یه‌كێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان"‌و "جواڵنه‌وه‌ی نه‌وه‌ی‬ ‫نوێ" به‌سه‌رۆكایه‌تی شاسوار عه‌بدولواحیدی‬ ‫بزنس����مان ك����ه‌ به‌دژایه‌تیكردن����ی ه����ه‌ردوو‬ ‫پارتی فه‌رمانڕه‌وای كوردس����تان ناس����راوه‌‌و‬ ‫"حزبی ش����یوعی كوردس����تان"‌و دواجاریش‬ ‫هاوپه‌یمانی "نیش����تمان" كه‌ هه‌رس����ێ هێزی‬ ‫"گۆڕان"‌و "هاوپه‌یمانی له‌پێناو دیموكراسی‌و‬ ‫دادپه‌روه‌ری" به‌س����ه‌رۆكایه‌تی به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫ك����ه‌ له‌"یه‌كێتیی نیش����تمانیی كوردس����تان"‬ ‫جیابووه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ "كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی‬ ‫كوردس����تان" له‌خۆده‌گرێ����ت‪ ،‬ئه‌و لیس����ته‌‬ ‫كوردیان����ه‌ن ك����ه‌ له‌هه‌ڵبژاردن����ی داهاتوودا‬ ‫له‌پارێزگای دیاله‌ كێبڕكێ ده‌كه‌ن‬

‫عیماد عه‌بدولخاق ك����ه‌ هاوواڵتییه‌كی كورده‌‬ ‫له‌خانه‌قی����ن به‌"نیق����اش"ی وت‪" :‬حزبه‌كان‬ ‫نائومێدیان كردووی����ن‌و حكومه‌تی فیدراڵیش‬ ‫گ����وێ بە‌بارودۆخم����ان ن����ادات‪ ،‬هه‌م����وو‬ ‫فه‌رمانبه‌ران����ی حزبه‌كان له‌ش����اره‌كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پێش����مه‌رگه‌دا هه‌اڵت����ن‌و به‌ته‌نی����ا له‌به‌رده‌م‬ ‫هێزه‌كان����ی حه‌ش����دی ش����ه‌عبیدا به‌جێیان‬ ‫هێش����تین كه‌ كۆنترۆڵی شاره‌كه‌یان كردووه‌‪،‬‬ ‫جگه‌ له‌ئاس����ایش هیچی ترمان ناوێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هێش����تا گرژی له‌نێوان حه‌شد‌و پێشمه‌رگه‌دا‬ ‫هه‌ر ماوه‌"‪.‬‬ ‫عه‌بدولخال����ق وتیش����ی‪" :‬هێش����تا بڕی����اری‬ ‫به‌شداریكردنم له‌هه‌ڵبژاردندا نه‌داوه‌‪ ،‬له‌راستیدا‬ ‫نازان����م ك����ێ هه‌ڵبژێ����رم‪ ،‬حزبە‌كوردییه‌كان‬ ‫دابه‌شبوون‪ ،‬هه‌روه‌ك چه‌ند حزبێكی عه‌ره‌بی‬ ‫ب����ه‌م دواییان����ه‌ چه‌ند كاندیدێك����ی كوردیان‬ ‫خس����ته‌ نێو لیسته‌كانیان له‌خانه‌قین ئه‌مه‌ش‬ ‫كاریگه‌ری له‌سه‌ر ده‌نگی كورد له‌پارێزگاكه‌دا‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫دوای چه‌ند رۆژێك له‌ئه‌نجامدانی ریفراندۆمی‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆیی هه‌رێمی كوردستان هێزه‌كانی‬

‫"حه‌ش����دی ش����ه‌عبی" له‌تش����رینی یه‌كه‌می‬ ‫راب����ردوودا هێرش����یان كرده‌ س����ه‌ر هه‌ردوو‬ ‫ش����ارۆچكه‌ی مه‌نده‌لی‌و خانه‌قین‪ ،‬دواتریش‬ ‫هه‌ردوو ش����اره‌كه‌ خۆپیش����اندانیان به‌خۆوه‌‬ ‫بینی دژی بوونی حه‌شد‪ ،‬به‌اڵم به‌زه‌بری هێز‬ ‫سه‌ركوتكرا‪.‬‬ ‫هه‌رچ����ی هێ����زه‌ سوننه‌كانیش����ه‌ ئ����ه‌وا‬ ‫بڕیاری����ان داوه‌ یه‌كبگ����رن له‌هه‌ڵبژاردن����دا‌و‬ ‫حزبە‌سه‌ره‌كییه‌كان هاوپه‌یمانییه‌كیان به‌ناوی‬ ‫"دیاله‌ی به‌ره‌نگاری" پێكهێناوه‌ كه‌ "یه‌كێتی‬ ‫هێزه‌ نیش����تمانییه‌كان"‌و "ح����ه‌ل"‌و "ئازادی‌و‬ ‫پێش����كه‌وتن"‌و گردبوون����ه‌وه‌ی "ته‌ع����اون"‌و‬ ‫"یه‌كێتی رۆڵه‌كانی عێراق" له‌خۆده‌گرێت‪.‬‬ ‫هێزه‌ س����وننه‌كانی دیاله‌ هه‌ست بە‌نیگه‌رانی‬ ‫ده‌كه‌ن له‌وه‌ی كه‌ ده‌كرێت بە‌"كوده‌تا" ناوی‬ ‫ببرێت به‌سه‌ر ته‌وافوقی سیاسیدا كه‌ له‌ساڵی‬ ‫‪2005‬وه‌ پارێزگاكه‌ی پێ حوكم ده‌كرا‪،‬‬ ‫ته‌واو ‌ی بابه‌ته‌كه‌ له‌نیقاش بخوێننه‌وه‌‬ ‫‪http://www.niqash.org/‬‬

‫خوێندنه‌وه‌ كه‌س تێر ناكات‬

‫ئاواره‌ی كامپه‌كان نێچیری ئاسانن‬

‫كتێب له‌كوردستان خه‌ریكه‌‬

‫ی داعشییه‌كان‬ ‫خێزان ‌‬

‫ی شه‌ڕه‌كه‌ ده‌دۆڕێنێت‬ ‫به‌ته‌واو ‌‬

‫به‌به‌رتیل ئیشیان رایی‌ ده‌كرێت‬

‫‪10‬‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫کڕاندنی‌‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫كیمیاوی‌ چیه‌؟‬

‫تەقش���یری کیمیای���ی یەکێک���ە لە‌کۆنتری���ن رێگەچارەی‬ ‫جوانکاری پێست‪ ،‬ئەمرۆ لە‌جیهانی نوێدا بەهۆی پێشکەوتنی‬ ‫زانستی پزیشکی‌و دەرکەوتنی ئەنجامە خوازراوەکانی تەقشیر‬ ‫بە‌مەبەس���تی جوانکاری خواس���تێکی زۆری لەسەرە لە‌الیەن‬ ‫هەردوو رەگەز بە‌تایبەت خانمان‪.‬‬ ‫چەند جەلس���ە پێویس���تە بۆ دەس���ت کەوتنی ئەنجامێکی‬ ‫باش؟‬ ‫بە‌پێ���ی چری گیراوەکە‌و جۆری پێس���تی نەخۆش ژمارەی‬ ‫جەلس���ەکان ئەگۆرێن‪ ،‬بە‌گش���تی ‪ ١‬بۆ ‪ ٤‬جەلس���ە‪ ..‬ماوەی‬ ‫دووبارەکردن���ەوە‪ :‬مانگێ���ک بۆ ش���ەش مانگ���ە ‪ ..‬ژمارەی‬ ‫جەلسەکان بە‌پێی تەندروستی پێست‌و جۆری گرفتەکەیەتی‪.‬‬ ‫ماوەی چەند رۆژ پێویس���تە بۆ ئەوەی پێس���ت بگەرێتەوە‬ ‫دۆخی ئاسایی؟‬ ‫ئەکەوێتە س���ەر جۆری پێس���ت‪ ،‬چری گیراوەکە‌و ئاستی‬

‫تەقشیریکە‪ ،‬بۆ نمونە‪ :‬تەقشیری ناوەند‪ :‬ساتی چارەسەرەکە‬ ‫پێس���ت س���وور ئەبێتەوە‪ ،‬دوای ‪ ١‬رۆژ ڕەنگی پێست مەیلەو‬ ‫قاوەیی ئەبێت‪ ،‬رۆژی ‪‌٣‬و ‪ ٤‬چینی توێژ‌و س���ەرەوەی بن توێژ‬ ‫هەلئەدات‪ ،‬لە‌ماوەی ماوەی ‪ ٥‬بۆ ‪ ١٠‬رۆژ چینێکی نوێی پێست‬ ‫دەر ئەکەوێ���ت‪ ،‬دوای ‪ ٣‬بۆ ‪ ٤‬هەفتە پێس���ت بە‌تەواوی نوێ‬ ‫ئەبێتەوە‌و سارێژ ئەبێت‪.‬‬ ‫کەس���ێک تەقشیری بۆ ئەکرێت پێویس���تە لە‌ژێر چاودێری‬ ‫پزیش���کدا بێت تا کاتی سارێژبوونی تەواو‪ ،‬ئەبێ پابەند بێت‬ ‫بە‌تەواوی رێنماییەکانی پزیش���کەوە‪ ،‬بە‌هیچ جۆرێک تیشکی‬ ‫خ���ۆر لێی نەدا النی کەم ت���ا هەفتەیەک‪ ،‬دژە خۆری گونجاو‬ ‫ب���ەکار بهێنێ لەگەل کرێم���ی ش���یدارکردن‌و کرێمی تایبەت‬ ‫بە‌رێگرتن لە‌دروس���ت بوونی پەلەی دوای تەقش���یر ‪ ..‬لەگەل‬ ‫بوونی هەر کێش���ەیەکی پاش تەقش���یر ئەبێ پزیش���کەکەی‬ ‫ئاگەدار بکاتەوە‪.‬‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ ساڵۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫کاوڕ‬ ‫ماوەیەک���ی زۆرە دووری���ت لە‌هاوڕێ‌و‬ ‫خێزانەکەت ئەمڕۆ دەرفەتێکی گونجاوە‬ ‫تا کاتی زیاتریان لە‌گەڵ بەس���ەربەریت‌و‬ ‫پێکەوە دڵخۆشبن‬

‫خاوه‌نی‌ چایخانه‌كه‌ وتی‌ "بیرۆكه‌كه‌ تازه‌یه‌‪،‬‬ ‫چایخانه‌كه‌ س����ه‌رێك ده‌له‌قێتێت‌و له‌كاتێكدا‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ك����ه‌ له‌به‌رخۆی����ه‌وه‌ گۆرانیه‌ك����ه‌ ده‌ڵێته‌وه‌‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‌ چه‌ند هاوڕێیه‌كی‌ خۆمه‌وه‌ كه‌ به‌ب ‌ێ‬ ‫ه����اوار ده‌كات تا چایه‌كی‌ بۆ بهێنن‪ .‬به‌وته‌ی‌ به‌رامبه‌ر بانگێش����تیان ده‌كه‌م‪ ،‬له‌نیوه‌ شه‌و‬ ‫كاتژمێر چواری‌ شه‌وه‌و باران نم نم‬ ‫ئه‌وان����ه‌ی‌ له‌چایخانه‌كه‌ دانیش����تون‌و زۆریان ب����ه‌دواوه‌ دێنه‌ دوكانه‌ك����ه‌م‪ .‬به‌پێی‌ توانایی‌‬ ‫ده‌بارێت‪ .‬ده‌نگی‌ وتنه‌وه‌ی‌ گۆرانی‌‬ ‫له‌جێگه‌ی دور‌و له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ش����اره‌وه‌ هاتون خۆیان ده‌س����ت ده‌كه‌ن بە‌وتنه‌وه‌ی‌ گۆرانیه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ وه‌ك مه‌زهه‌ری‌ خالقی‌‌و‬ ‫كۆنه‌كان‪ .‬به‌و هۆیه‌وه‌ مش����ته‌ریه‌كانم زیادی‌‬ ‫تا گوێ له‌گۆرانی بگرن‪.‬‬ ‫حه‌مه‌ جه‌زا چایخانه‌ بچكۆالنه‌كه‌ی نێرگزی‌‬ ‫خاوه‌ن����ی‌ چایخانه‌ك����ه‌ش له‌به‌رخۆی����ه‌وه‌ كردوه‌‌و خۆش����م وه‌ك خاوه‌ن����ی‌ چایخانه‌كه‌‬ ‫گه‌رم كردوه‌‪ ،‬جێگه‌ به‌رناكه‌وێت‪ .‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ده‌ست ده‌كات به‌گۆرانی‌ وتن‪ .‬له‌و نێوه‌نده‌دا بێتاق����ه‌ت نابم‪ .‬ش����ه‌وانی‌ درێ����ژ به‌گۆرانی‌‬ ‫دانیشتون به‌ده‌م چاخواردنه‌وه‌و گوێگرتن‬ ‫ژماره‌یه‌ك كڕیاری‌ ت����ری چایخانه‌كه‌ی‌ په‌یدا به‌ڕێده‌كه‌ین‪ .‬خه‌ڵكیش زۆری پێخۆشه‌‪ ،‬دێن‬ ‫له‌گۆرانی‌ خه‌یاڵ بردونیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌بن‪ .‬هه‌رچی‌ به‌و شه‌قامه‌دا ده‌ڕوات سه‌رێك گوێ‌ ده‌گ����رن‪ .‬به‌و دره‌نگه‌ی‌ ش����ه‌و گۆرانی‌‬ ‫گۆرانیبێژه‌ك����ه‌ گه‌نجێكی‌ ته‌مه‌ن بیس����ت‌و له‌چایخانه‌كه‌ ده‌دات‪ ،‬س����ه‌یرێك ده‌كات ئاخۆ به‌چایه‌كی‌ خه‌ڵوزه‌وه‌ تامو چێژێكی تایبه‌تی‌‬ ‫پێن����ج س����اڵه‌‪ ،‬هاندێك����ی‌ موبایل����ی‌ گرتوه‌ چی����ه‌و چۆنه‌؟ به‌م نیوه‌ش����ه‌وه‌ گۆرانی‌ وتن هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫گۆرانیبێژانی����ش له‌و نیوه‌ ش����ه‌وه‌دا زۆر‬ ‫به‌ده‌س����تیه‌وه‌‪ ،‬له‌جیازێكی‌ دیجه‌یی به‌ستوه‌‪ .‬به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫شێرزاد كه‌ چاكه‌تێكی‌ قاوه‌ی‌ له‌به‌ر كردبو‪ ،‬دڵخۆش����ن كه‌ ده‌توان����ن دڵ����ی‌ میوانه‌كانی‬ ‫له‌س����ه‌ر هانده‌ك����ه‌ی س����ه‌یرێكی‌ هۆنراوه‌كه‌‬ ‫ده‌كات‪ .‬چاوه‌كان����ی‌ ده‌نوقێنێ����ت‌و ده‌س����ت به‌و نیوه‌شه‌وه‌ هاتبو له‌چایخانه‌كه‌ دانیشتبو‪ .‬ئ����ه‌و چایخانه‌ی����ه‌ خۆش����بكه‌ن‪ .‬یه‌كێكیان‬ ‫ده‌كات به‌گۆرانی‌ وت����ن‪ .‬به‌پێ‌ ریتم‌و ئاوازی‌ ج����ار جارێ����ك قومێكی‌ له‌چایه‌ك����ه‌ی‌ ده‌دا‌و به‌حه‌س����ره‌ته‌وه‌ ده‌ڵێت "له‌ماڵ����ه‌وه‌‌و له‌كاتی‌‬ ‫دیجه‌یه‌كه‌ به‌رده‌وام ده‌بێت تا ماندو ده‌بێت‪ .‬به‌كامێره‌ی‌‌هانده‌كه‌ی‌ وێنه‌ی‌ ده‌گرت‌و باسی‌ سه‌یراندا گۆرانیم وتوه‌‪ ،‬به‌اڵم وتنه‌وه‌ی‌ گۆرانی‌‬ ‫ئه‌وكات هاوڕێیه‌كی‌ دیكه‌ی‌ گۆرانیه‌كه‌ی‌ لێوه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ده‌كرد "به‌ڕۆژ كارم نیه‌‪ ،‬زۆربه‌ی‌ كات به‌م ش����ێوه‌یه‌ له‌چایخانه‌دا‌و به‌و به‌ره‌به‌یانه‌‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌‌و به‌و ش����ێوه‌ ت����ا بیتاقه‌ت ده‌بن‌و له‌ماڵه‌وه‌م‪ .‬ش����ه‌وانه‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوڕێیه‌كم توان����او هه‌س����تێكی‌ دیكه‌ی‌ پێبه‌خش����یوم‪.‬‬ ‫ڕۆژ ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬وتنی‌ گۆران����ی‌ له‌چایخانه‌ك ‌ه دێین����ه‌ چاخانه‌كه‌‪ .‬هه‌رج����اره‌ی‌ ئۆتۆمبێل ‌ی زۆربه‌ی‌ شه‌وان دێم گۆرانی‌ ده‌ڵێم‪ ،‬كاته‌كه‌ی‌‬ ‫یه‌كێكم����ان دێی����ن‪ .‬تادره‌نگانێك����ی ش����ه‌و زۆر س����ه‌رنج راكێش����ه‌‪ .‬بێده‌نگی‌ شه‌قامه‌كه‌‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاوازو گۆرانی‌‌و ده‌نگی‌ موس����یقادا‪ ،‬ده‌مێنینه‌وه‌‌و كاتێكی‌ خۆش به‌سه‌ر ده‌به‌ین‪ ،‬له‌به‌ره‌به‌یان����دا ئه‌وه‌نده‌ی‌ دیك����ه‌ یارمه‌تیت‬ ‫ده‌دات تا گۆرانی‌ بڵێیت"‪.‬‬ ‫ج����ار جارێ����ك یه‌كێ����ك له‌موش����ته‌ریه‌كانی ئه‌وكات ده‌ڕۆینه‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌"‪.‬‬

‫دێت کاتێک دۆخی کوردستان خراپ ده‌بێت‬

‫ڕاده‌که‌ن بۆ ئه‌وروپاو کاتێکیش باش ده‌بێته‌وه‌‬

‫ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت "س����یدی‪-‬یه‌ نوێیه‌كه‌م‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫به‌ناوی‌ (س����ه‌رچۆپی‌) زۆرینه‌ی‌ كاره‌كانی‌‬ ‫ته‌واو بوه‌‪ ،‬به‌م نزیكان����ه‌ باڵو ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ند كۆرشی‌ عه‌زیزی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫س����یدییه‌كه‌ له‌هه‌ش����ت تراك پێكهاتوه‌‌و‬ ‫ده‌كات كار له‌سه‌ر گۆرانیه‌ كۆنه‌كان‬ ‫س����ه‌رجه‌میان گۆرانی‌ ش����ادین‪ .‬یه‌كێك‬ ‫ده‌كات ئه‌و ده‌ڵێت "به‌م نزیكانه‌‬ ‫له‌تراك����ه‌كان ن����اوی‌ (س����ه‌رچۆپی‌یه‌‌و‬ ‫سیدیه‌كی‌ گۆرانیه‌ نوێیه‌كانم به‌ناوی‌‬ ‫(سه‌رچۆپی‌) باڵو ده‌كه‌مه‌وه‌ كه‌ له‌هه‌شت به‌ش����ێوه‌ی‌ كلیپ باڵو ده‌بێته‌وه‌‪ .‬سیدیه‌‬ ‫نوێیه‌كه‌ش����م به‌هه‌مان ناو باڵو ده‌بێته‌وه‌‬ ‫تراك پێكهاتوه‌"‪.‬‬ ‫له‌تۆمارگاكانی‌ كوردستان"‪.‬‬ ‫باس����ی‌ ئه‌وه‌ش ده‌كات "به‌گرنگم زانیوه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند كۆرش����ی‌ عه‌زیزی‌ بۆ ئاوێنه‌‬ ‫وتی‌ "ئێس����تا له‌ش����اری‌ كرماش����ان ژیان بە‌گۆرانی‌ شاد ده‌ست به‌كاری‌‌گۆرانی‌ وتن‬ ‫به‌س����ه‌رده‌به‌م‪ .‬ب����ۆ ڕۆژی‌ چه‌ژنی‌ نه‌ورۆز بكه‌م تا دڵی‌ گوێگری كورد خۆش بكه‌م‪،‬‬ ‫له‌گوندی‌ (زڕدۆێ‌) بە‌به‌ش����داری‌ هه‌زاران چونك����ه‌ زوتر ده‌چێته‌ ن����او جه‌ماوه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫هاواڵتی‌ شاره‌كانی‌ ڕۆژهه‌اڵت‪ ،‬هه‌ڵپه‌ركی‌‌و زۆرترین����ی ئ����ه‌و گۆرانی����ه‌ ش����ادانه‌م‬ ‫ئاهه‌نگێگی‌ به‌رفراوان به‌ڕێوه‌ ده‌چێت‪ .‬من وتوه‌ته‌وه‌ ك����ه‌ ته‌مه‌نیان ده‌گه‌رێته‌وه‌‬ ‫به‌گۆرانی‌ ش����ادی‌ به‌شدار ده‌بم‪ .‬له‌سااڵنی‌ بۆ ده‌ی����ان س����اڵ پێش ئێس����تا‌و‬ ‫ڕابردودا ب����ۆ ئاهه‌نگی‌ چه‌ژن����ی‌ نه‌وڕۆزو له‌الیه‌ن هونه‌رمه‌ندانی‌ قه‌دیمه‌وه‌‬ ‫سه‌ری‌ ساڵ‪ ،‬چومه‌ته‌ هه‌ریه‌ك له‌شاره‌كانی‌ وت����راون‪ .‬م����ن جارێك����ی‌ دیكه‌‬ ‫سلێمانی‌‌و هه‌ولێرو كه‌ركوك‪ ،‬بۆ ئاهه‌نگی‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ نوێ‌‬ ‫گۆرانی‌ بانگهێشتی‌ واڵتی‌ سویدو دانیماریك باڵویان ده‌كه‌مه‌وه‌‬ ‫ت����ا له‌فه‌وت����ان‬ ‫نه‌رویج‌و سویسراو ئه‌ڵمانیا كراوم"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "له‌ڕێگه‌ی‌ كاره‌ هونه‌رییه‌كانمه‌وه‌ ڕزگاریان ببێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ ب����ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ری����ه‌ك له‌هونه‌رمه‌ندان به‌ختیار‬ ‫س����اڵح‌و عادل هه‌ورامی‌ هاوڕێیه‌تی‌ نزیكم ك����ه‌س ه����اوكاری‌ كاره‌‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ته‌مه‌نا ده‌كه‌م له‌ده‌رفه‌تیكدا له‌گه‌ڵ هونه‌ریه‌كان����ی‌ ن����اكات ئه‌وه‌ش‬ ‫ئه‌و دو هونه‌رمه‌نده‌ پێكه‌وه‌ گۆرانی بڵێین‪ .‬ده‌ڵێ����ت "ل����ه‌و ئاهه‌نگان����ه‌ی‌‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ هونه‌رمه‌ندانی‌ دیكه‌ی‌ ڕۆژهه‌اڵت‌و ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‌و ناوه‌ی‌ واڵت‬ ‫باش����ور په‌یوه‌ندییه‌كی‌ باشم هه‌یه‌‪ .‬كاری‌ س����ازیان ده‌كه‌م‪ ،‬بڕێ����ك پاره‌م‬ ‫هونه‌ری‌ ه����ۆكاری‌ په‌یوه‌ندیه‌كی‌ باش بو‌ه ده‌س����ت ده‌كه‌وێت‪ .‬به‌و پاره‌یه‌‬ ‫بۆ من‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ كاره‌ هونه‌ره‌ییه‌كانم كاره‌ هونه‌ریه‌كانم ده‌كه‌م‌و ژیانی‌‬ ‫نه‌بۆت����ه‌ هۆی‌ پچڕان����ی‌ په‌یوه‌ند ‌ی له‌گه‌ڵ ڕۆژانه‌می‌ پێدابین ده‌كه‌م‪ ،‬كاری‌‬ ‫دیكه‌م بۆ ناكرێت"‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ندان"‪.‬‬

‫گا‬

‫چایخانه‌یه‌ك له‌نیوه‌ی‌ شه‌و به‌دواوه‌‬ ‫شه‌وانی‌ به‌گۆرانی‌ ده‌ڕازێنێته‌وه‌‬

‫پدرام شه‌هالیی‪ :‬سه‌یرم له‌هونه‌رمه‌ندان‬

‫ی سیدیه‌كی‌ نو ‌‬ ‫ێ‬ ‫كۆرشی‌ عه‌زیز ‌‬ ‫به‌ناوی‌ سه‌رچۆپی‌ باڵو ده‌كاته‌وه‌‬

‫‪.‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫دێنه‌و ‌ه کوردستان بۆ پاره‌ په‌یداکردن‬ ‫ئا‪ :‬ئازاد بایز‬

‫هونه‌رمه‌ندی مۆسیقاری کورد پدرام‬ ‫شه‌هالیی ئاماژە بەوە دەکات هونه‌رمه‌ند‬ ‫له‌هه‌ربوارێکی هونه‌ریدا کاربکات ده‌بێت‬ ‫ڕچه‌شکێن بێت و کاریگه‌ری جێبێڵێت‬ ‫له‌سه‌ر خه‌ڵک‪ ،،‬ئەو دەڵێت "ئه‌کادیمیا‬ ‫مه‌رجێکی سه‌ره‌کی نیه‌ بۆهونه‌رمه‌ند‬ ‫به‌اڵم ده‌بێت کارێک بکات که‌جێگه‌ده‌ستی‬ ‫دیاربێت له‌کۆمه‌ڵگه‌ دا"‪.‬‬ ‫پدرام ش���ه‌هالیی بەئاوێن���ەی راگەیاند‬ ‫"ئه‌گه‌ر به‌دێڕێک باس���ی ژیان���م بکه‌م من‬ ‫له‌دایکبوی شاری س���ه‌قزم‪1991،‬کۆچمان‬ ‫کرد هاتینه‌باش���وری واڵت‪،‬پاشان باکوری‬ ‫واڵت‪ ،‬له‌دوایداو له‌س���اڵی ‪1994‬به‌یه‌کجاری نه‌مانه‌وێ هونه‌ری کوردی به‌ش���ێوه‌یه‌کی‬ ‫به‌رچاو توشی سه‌رلێشێواوی بوه‌‪ ،‬چونکه‌‬ ‫چوینه‌ سوید وه‌ک په‌نابه‌ر'‪.‬‬ ‫پدرام باس لەوە دەکات کە له‌یۆتۆبۆری به‌ئاش���کرا ئێس���تا له‌گۆرانیبێژه‌تازه‌کانی‬ ‫س���ێ س���اڵ خوێندن���ی زانکۆو دو س���اڵ ده‌بینی���ن که‌ ته‌نه���ا له‌هه‌وڵی ئ���ه‌وه‌دان‬ ‫ماس���ته‌ری له‌که‌مانچ���ه‌دا خوێن���دوە‪ ،‬ئەو له‌س���ه‌رگۆرانیه‌ کۆن���ه‌کان کار ب‌ک���ه‌ن و‬ ‫وتی "ئه‌کادیمیا مه‌رجێکی س���ه‌ره‌کی نیه‌ به‌روبوم���ی فۆلکلۆر ده‌رخ���واردی نەوەی‬ ‫بۆهونه‌رمه‌ن���د به‌اڵم ده‌بێ���ت کارێک بکات ئێس���تا ده‌ده‌نه‌وه‌‪ ،‬به‌ڕای م���ن ئه‌مه‌ ته‌نها‬ ‫که‌جێگه‌ده‌س���تت دیاربێت له‌کۆمه‌ڵگه‌ داو س���ودی تایبه‌تیه‌ ک���ه ‌ده‌یک���ه‌ن چونکه‌‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئه‌م���ه‌ ن���اوی ده‌نێن ڕێ���ز‪ ،‬ده‌بو‬ ‫رچە شکێن بێت"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "بەراس���تی ئێمه‌ بمانه‌وێ یان کارێکیان بکردایا له‌وان باشتریان بکردایەو‌‬

‫دوانه‌‬

‫بڕیارەکانت دروس���تە‌و ڕێگە مەدە ئەو‬ ‫کۆمەڵ���ە ڕووداوێك���ی ن���وێ لە‌ژیانت���دا‬ ‫ڕوودەدەن‌و توش���ی ن���ا ئومێدیت دەکەن‪ ،‬کەس���انەی بڕوایان بە‌تواناکات نییە ببنە‬ ‫ئاگاداری تەندروس���تیت بە‌و کەمێک پشوو بەربەست‌و پالنەکانت بشێوێنن‪.‬‬ ‫بدە‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫ئەگ���ەر بیرۆک���ە‌و پالن���ت ب���ۆ ژیانت‬ ‫زۆر ب���ڕوات بە‌ڕوودان���ی ڕووداوی ب���اش‬ ‫هەی���ە‌و هەمیش���ە گەش���بینیت‪ ،‬تواناکات هەیە ئێس���تا کاتی گونج���اوە‌و دەتوانیت‬ ‫لە‌کارێکدا بەکاربهێنە کە ئەنجامی باشی بۆ س���ەرەتایەکی ن���وێ دەس���تپێبکەیت‪،‬‬ ‫کارەکان ب���اش دەبن‌و باری دارایت بەرەو‬ ‫داهاتووت دەبێت‪.‬‬ ‫باشتر دەچێت‪.‬‬

‫دۆخه‌ک���ه‌ش له‌حاڵێکدایه‌ که‌له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫خۆیدا ده‌سوڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫وتیشی "هه‌ندێک له‌مۆسیقاره‌ دێرینه‌کان‬ ‫هاوشانی سیاس���ییه‌کانی باشور ده‌یانه‌وێ‬ ‫هه‌رخۆیان له‌س���احه‌که‌یا بن‪ ،‬من س���ه‌یرم‬ ‫به‌هونه‌رمه‌ندان���ی خۆش���مان دێت کاتێک‬ ‫دۆخ���ی کوردس���تان خ���راپ ده‌بێت هه‌مو‬ ‫ڕاده‌ک���ه‌ن بۆ ئه‌وروپ���ا کاتێکیش که‌ باش‬ ‫ده‌بێت���ه‌وه‌ دێنه‌وه‌ کوردس���تان ب���ۆ پاره‌‬ ‫په‌یداکردن"‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫بیر ل���ەو ڕووداوانەی ڕابردوو مەکەرەوە‬ ‫کە بێزاریان کردوویت‪ ،‬لە‌بیری بکە‌و پالنی‬ ‫نوێ ب���ۆ ژیانت دابنێ ه���ەوڵ بدە زیاتر‬ ‫تێکەڵی کەس���انی دیکە بیت‌و هەمیش���ە‬ ‫بە‌تەنها نەمێنیتەوە‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫هه‌ڵكه‌وت زاهیر‪:‬‬

‫‪11‬‬

‫كارێكم به‌ده‌سته‌وه‌یه‌ بۆ یادی‌ كۆچی دوایی‌ شێركۆ بێكه‌س‬

‫بنه‌ماڵه‌ی‌ شێخ زاید داوایان كردوه‌ دو گۆرانی‌ نیشتامنی‌ بۆ ئیامرات دابنێم‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫هونه‌رمه‌ند هه‌ڵكه‌وت زاهیر ده‌ڵێت‬ ‫"ستۆدیۆكه‌م له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆمدایه‌ له‌شار ‌ی‬ ‫هه‌ولێر‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ گروپه‌كانی‌ دیك ‌ه‬ ‫له‌واڵت ‌ی میسرو لوبنان‌و توركیاو سوید كار‬ ‫ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌رباره‌ی‌ كاره‌ هونه‌ریه‌كانی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ عه‌ر‌هب‌و بیان ‌ی ده‌ڵێت "كار ‌ی‬ ‫هونه‌ریم بۆ سه‌رجه‌م هونه‌رمه‌ندانی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫ك���ردوه‌ هونه‌رمه‌ندان���ی‌ جه‌زائی���ر نه‌بێت‪.‬‬ ‫زۆرین���ه‌ی ئ���ه‌و هونه‌رمه‌ندان���ه‌ش كچان‌و‬ ‫ژنان بون‪ ،‬وه‌ك مه‌یاد‌ه حه‌ناوی‌‌و س���ه‌میر‌ه‬ ‫س���ه‌عید‌و نور‌ه ره‌ح���ال‌و له‌ی���ال عه‌بود‌و‬ ‫حه‌س���نا مه‌ت���ه‌ر‌و ئیس ف���ه‌ره‌ح‌و نه‌رمین‬ ‫ش���ه‌وقی‌‌و ئه‌مه‌ل ماهیر‌و نادی���ه‌ مه‌نفوغ‌و‬ ‫نه‌جات سه‌غیره‌‌و سوعاد حوسنی‌‌و نه‌سرین‬ ‫حه‌میدان‌و دیانه‌ كرزۆن كار ‌ی ئاوازو مۆزیكم‬ ‫بۆ كردون‪ .‬نویترین كارم بۆ واڵتان ‌ی عه‌ره‌بی‌‪،‬‬ ‫نه‌شیدێك ‌ی ڕه‌س���میه‌و بنه‌ماڵه‌ی‌ شێخ زاید‬ ‫داوایان كردوه‌‪ ،‬كاره‌كانی‌ له‌ته‌واوبوندایه‌"‪.‬‬ ‫ش���ێواز ‌ی س���تایلی‌ كاره‌ هونه‌ریه‌كان��� ‌ی‬ ‫ب���اس ده‌كات ك��� ‌ه به‌په‌نجا ش���ێواز كار ‌ی‬ ‫ب���ۆ هونه‌رمه‌ندان كردوه‌‌و ئ���ه‌وه‌ش ده‌لێت‬ ‫"حه‌زم نه‌كردوه‌ كاره‌ هونه‌ریه‌كانم له‌كار ‌ی‬ ‫هونه‌رمه‌ندان���ی‌ دیك���ه‌ بچێ���ت‪ .‬كاره‌كانم‬ ‫به‌موزیكه‌كه‌یدا ده‌ناسرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ستایله‌كان ‌ی‬ ‫ته‌ر‌هب‌و ئه‌ره‌بز‌و پۆپ‌و جاز بلوس ئارامبی‌‌و‬ ‫سونه‌تی‌ له‌ریتمی‌ ش���ه‌رقی‌‌و غه‌ریبی‌ كارم‬ ‫ك���ردوه‌‪ .‬توانای‌ كاركردنم هه‌ی���ه‌ له‌په‌نجا‬ ‫س���تایلی‌ جی���اوازدا‪ ،‬به‌و هۆی���ه‌وه‌ له‌كار‌ه‬ ‫هونه‌ریه‌كانمدا س���نوری‌ هونه‌ری‌ واڵته‌كه‌مم‬ ‫به‌زاندوه‌"‪.‬‬ ‫باس��� ‌ی ئه‌وه‌ش ده‌كات "ئه‌وه‌ سه‌ركه‌وت ‌ی‬ ‫هونه‌رمه‌ند‌ه سنوره‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ ده‌به‌زێنێت‌و‬ ‫كار بۆ هونه‌رمه‌ندانی‌ واڵتانی دیكه‌ ده‌كات‪.‬‬

‫منیش ئ���اره‌زوی‌ ئه‌وه‌م هه‌ب���و‌ه كاره‌كانم‬ ‫ببه‌مه‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵته‌كه‌م‌و سه‌ركه‌وتو بوم‪.‬‬ ‫تا ئێستا خاوه‌ن ‌ی نۆسه‌دو نه‌وه‌دو نۆ ئاواز ‌ی‬ ‫گۆرانیم كه‌ كاری‌ موزیكم بۆ كردون‪ .‬له‌چه‌ند‬ ‫ڕۆژی‌ داهات���ودا كارێكی‌ هونه‌ری‌ دیكه‌م بۆ‬ ‫ناودارێك ‌ی ئاینی‌ ته‌واو ده‌بیت كه‌ نامه‌ویت‬ ‫باس��� ‌ی بكه‌م‪ .‬به‌م كار‌ه كۆ ‌ی ئه‌و كارانه‌ ‌ی‬ ‫پێشكه‌شم كردو‌ه ده‌بێته‌ هه‌زار ئاواز"‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ گرنگیدان ب���ه‌كاره‌ هونه‌ریه‌كان ‌ی‬

‫ئه‌وه‌ش���ی‌ باس���كرد "ئێس���تا له‌پڕۆگرامی‌‬ ‫شاجوانه‌كانی‌ ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‌و واڵت ‌ه‬ ‫عه‌ربیه‌كاندا یه‌كێك���م له‌لیژنه‌ی‌ راویژكاری‪.‬‬ ‫هه‌ریه‌كێ���ك له‌وان���ه‌ ‌ی وه‌ك ش���اجوان‬ ‫هه‌ڵده‌بژردرێت‪ ،‬ده‌بێت بێته‌ كوردستان یان‬ ‫له‌و واڵته‌ بیبین���م‪ .‬یه‌كێكم له‌و لیژن ‌ه پێنج‬ ‫كه‌س���یه‌ ‌ی به‌رنامه‌ بۆ كاره‌كانی ئه‌و كه‌س ‌ه‬ ‫داده‌نێین كه‌ ده‌بێته‌ شاجوان"‪.‬‬ ‫هه‌ڵكه‌وت زاهیر وتیش���ی‌ "ئاوڕ له‌دواو‌ه‬

‫ئاماژه‌ش���ی‌ به‌وه‌ك���رد كاره‌كانی‌ یه‌ك‌و‬ ‫ناده‌م���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ۆم گرنگ نییه‌ كه‌س���انێك‬ ‫چیده‌ڵین‪ .‬من له‌س���ه‌ر ئاس���تێك ‌ی زانست ‌ی دوان نین‪ ،‬ئ���ه‌و وت ‌ی "له‌دوا ‌ی باڵوبونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫به‌رز كار ‌ی هونه‌ری‌ ده‌كه‌م‪ ،‬بۆم گرنگ نیی ‌ه ئه‌لبوم ‌ی گۆرانی‌ له‌یال فه‌ریقی‌ له‌م س���اڵدا‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر ئاس���ت ‌ی كوردستان شوكورو ته‌قدیر ئێستا س���ه‌رقاڵی‌ كارێكی‌ ئاینیم بۆ مانگ ‌ی‬ ‫بكرێم‪ .‬له‌س���اڵ ‌ی ‪2012‬دا له‌س���ه‌ر ئاس���ت ‌ی ڕه‌م���ه‌زان به‌ده‌نگی‌ لینا‪ .‬می���را گۆرانیه‌ك ‌ی‬ ‫ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاس���ت خه‌اڵتی‌ باش���ترینم ب���ۆ جه‌ژنه‌ ئاینی���ه‌كان تۆمارك���ردوه‌‪ .‬له‌م‬ ‫وه‌رگرت له‌س���ه‌ر كاره‌كان���م‪ .‬چه‌ند جارێك س���اڵدا كاری‌ ئاوازو موزیك���م بۆ هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌واڵت ‌ه عه‌ره‌بیه‌كان ‌ی وه‌ك لوبنان‌و ئوردن‌و له‌هونه‌رمه‌ندان تارا ڕه‌سوڵ‌و دالوه‌ر ساڵح‌و‬ ‫واڵتی هه‌نگاریا خه‌اڵت ‌ی باشتریم وه‌رگرتوه‌" ش���لێر ئه‌مینی‌‌و هه‌رێم محه‌م���ه‌د‌و گۆران ‌ی‬

‫بێژی‌ لوبنان ‌ی حه‌س���نا مه‌ت���ه‌رو نیدا ڕۆس‬ ‫هونه‌رمه‌ندی‌ ف���ارس كردوه‌و كارێكیش���م‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌ی ‌ه بۆ یادی‌ كۆچ ‌ی دوای ‌ی شێركۆ‬ ‫بێكه‌س به‌ده‌نگ ‌ی په‌یوه‌ن���د جاف‪ ،‬ئاواز ‌ی‬ ‫خۆمه‌و شیعر ‌ی شێركۆ بێكه‌سه‌"‪.‬‬ ‫هه‌ڵك���ه‌وت زاهی���ر په‌یمان���گای‌ هونه‌ر‌ه‬ ‫جوانه‌كانی‌ له‌شاری‌ سلێمانی‌ ته‌واو كردوه‌‪،‬‬ ‫پاش���ان چۆت���ه‌ واڵت���ی‌ ئه‌ڵمانی���ا‌و دواتر‬ ‫گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ شاری‌ هه‌ولێر‪.‬‬

‫ی زیندو ده‌كاته‌وه‌‬ ‫ی شاڵ پیشه‌ی‌ خومچ ‌‬ ‫قات ‌‬ ‫سه‌ربانه‌كه‌ی‌ گڵه‌‌و سااڵنه‌ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫گڵه‌بانی‌ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫چه‌نده‌ دوكانه‌كه‌ی‌ وه‌ستای‌ خومچی‌‬ ‫خومچی‌ به‌هۆی‌ وه‌رزی‌ به‌هارو ڕه‌نگ‬ ‫كۆنه‌‪ ،‬خاوه‌نه‌كه‌ش���ی‌ به‌جل‌و به‌رگێگی‌‬ ‫كردنی‌ قاتی‌ شاڵه‌وه‌ جارێكی‌ دیكه‌‬ ‫ك���وردی‌‌و جویتك پێاڵوی‌ الس���یكه‌وه‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ .‬خاوه‌نی‌ دوكانێكی‌‬ ‫هێنده‌ی‌ دیكه‌ بیرت بۆ س���ااڵنی‌ ڕابردو‬ ‫خومچی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫ده‌گێرێت���ه‌وه‌‌و بیرت ل���ه‌الی‌ كاره‌كه‌ی‌‬ ‫چۆن به‌و هۆیه‌وه‌ كاره‌كه‌ی جارێكی‌‬ ‫نامێ���ت‪ .‬له‌پ���ڕ س���ه‌ری‌ مه‌نجه‌ڵه‌ك���ه‌‬ ‫دیكه‌ زیندو بۆته‌وه‌‌و بازاڕی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵده‌دات���ه‌وه‌‪ ،‬ه���ه‌ر بە‌داره‌ك���ه‌ی‌‬ ‫سه‌رجه‌می موشته‌رییه‌كانیش ئه‌وانه‌ن‬ ‫ده‌س���تی‌ س���وچێكی‌ جله‌ كوردییه‌كان‬ ‫كه‌ قاتی جلی كوردیی شاڵ دێنن‬ ‫ده‌گرێ���ت‌و له‌مه‌نجه‌لی‌ خومه‌كه‌ ده‌ریان‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ره‌نگیان بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌كات‪ ،‬مه‌ترێ���ك له‌والی‌ مه‌نجه‌ڵه‌كه‌وه‌‬ ‫وه‌س���تای خومچی‌ په‌ره‌مێزێكی‌ ژێر به‌ته‌نافێكیاندا داده‌ت‪ .‬جله‌كان ئاوه‌چۆڕ‬ ‫مه‌نجه‌ڵێگی‌ گه‌وره‌ی‌ م���س نابو‌و پڕی‌ ده‌كه‌ن‌و ڕه‌نگه‌كه‌ی���ان به‌دڵی‌ خاوه‌نی‌‬ ‫كردب���و له‌ئ���او‪ .‬به‌دارێكی‌ گ���ه‌وره‌ كه‌ جل‌و به‌رگه‌ك���ه‌ ده‌گوڕێت‪ ،‬هه‌رده‌ڵه‌یت‬ ‫هێنده‌ی‌ كلكه‌ ته‌ورێك ده‌بو‪ ،‬ئاوه‌كه‌ی‌ ئه‌و جله‌ش نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ كواڵنی‌ مه‌نجه‌ڵی‌ مس له‌س���ه‌ر‬ ‫تێكده‌دا‪ .‬جار جار ده‌س���تی‌ ڕاس���تی‌‬ ‫ده‌كرد بە‌ته‌نه‌كه‌یه‌كی‌ ك���ۆن‌و قوپاوی‌ ئاگ���رو ده‌نگ���ی‌ په‌ره‌مێزدا‪ ،‬وه‌س���تای‬ ‫دوان���زه‌ كیلۆییدا‪ ،‬هاڕاوه‌یه‌كی‌ ڕه‌ش���ی‌ خومچی‌ ئه‌وه‌ ب���اس ده‌كات ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫ده‌رده‌كرد‪ ،‬ده‌یكرده‌ ئاوه‌ كواڵتوه‌كه‌وه‌‌و زۆره‌ كاری‌ نه‌ماوه‌‌و ئه‌وه‌ س���ه‌رله‌نوێ‌‬ ‫ڕه‌نگ���ی‌ ئاوه‌ك���ه‌ی‌ ده‌گۆڕی‌‪ .‬پاش���ان ل���ه‌وه‌رزی‌ به‌ه���اردا خه‌ریك���ه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫قات ‌ه ش���اڵه‌كانی تێده‌ك���رد‪ ،‬یه‌ك یه‌ك ڕوی تێده‌ك���ه‌ن‪ .‬ئ���ه‌و كه‌س���انه‌ش كه‌‬ ‫له‌ئاوه‌ ڕه‌نگ كراوه‌كه‌ی‌ هه‌ڵده‌كێش���او دێن پیاوانێكن عاش���قی‌ قاتی‌ ش���اڵن‌و‬ ‫بە‌داره‌كه‌ی‌ ده‌س���تی‌ نوقم���ی مه‌نجه‌ڵه‌ چه‌ندی���ن قاتیان هه‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫قه‌یران���ی‌ دارایی���ه‌وه‌ ناتوانن ده‌س���ت‬ ‫مسه‌كه‌ی‌ ده‌كرد تا ڕه‌نگ بگرێت‪.‬‬ ‫وه‌ستای خومچی‌ دوكانه‌كه‌ی‌ له‌بازاڕی‌ ب���ه‌رداری‌ قات���ه‌ كۆنه‌كانی���ان ب���ن‪.‬‬ ‫س���ه‌عید تاكۆیه‌ له‌ش���اری‌ س���لێمانی‌‪ .‬ره‌نگی قات���ه‌كان كاڵ بونەتەوە‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫س���ه‌قفی‌ دوكانه‌كه‌ی‌ داره‌ڕا بو‪ ،‬به‌اڵم ناچارده‌ب���ن ڕه‌نگی���ان بكه‌نه‌وه‌‪ .‬ره‌نگ‬ ‫له‌به‌ر دوك ‌هڵ‌و ڕه‌ش���ی‌ به‌ده‌ره‌وه‌ نه‌بو‪ .‬كردنی هه‌ر قاتێكی ش���اڵ ته‌نها ده‌ بۆ‬ ‫پ�ل�اك‌و قاعی���ده‌ی‌ گڵۆپ‌و س���ه‌عاتی‌ پانزه‌ هه‌زار دین���اری تێده‌چێت‌و وه‌ك‬ ‫كاره‌باكه‌ی‌ بۆ سااڵنێكی‌ كۆن ده‌گه‌ڕایه‌وه‌ یه‌كه‌مجاری لێده‌كاته‌وه‌‪ .‬به‌و هۆیه‌شه‌وه‌‬ ‫كه‌ بیرو هۆشی‌ مشته‌ریه‌كانی‌ ده‌برده‌و‌ه بازاڕی‌ خومچی‌ س���ه‌رله‌نوێی‌ ده‌س���تی‌‬ ‫بۆ سااڵنی‌ حه‌فتاو هه‌شتاكانی‌ سه‌د‌هی‌ پێكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاری‌ ڕه‌ن���گ كردن���ی‌ ج���ل‌و به‌رگ‬ ‫ڕاب���ردو‪ ،‬به‌جۆرێك هی���چ دوكانێك له‌و‬ ‫گ���وزه‌ره‌دا پێناچێت هێنده‌ی‌ ئه‌و كۆن له‌سااڵنی‌ كۆندا بازاڕێكی‌ باشی‌ هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫بێ���ت وه‌كو خ���ۆی مابێته‌وه‌‪ .‬هێش���تا له‌س���ااڵنی‌ بیس���ت به‌دواوه‌‪ ،‬خومخانه‌‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ئاگاداری پەیوەندییە خۆشەویستیەکەت‬ ‫بە‌لەوانەی���ە پێویس���ت ب���کات هەندێک‬ ‫ڕەفت���ارت بگۆڕی���ت ک���ە لە‌بەرژەوەندی‬ ‫خۆتدایە‌و ئەنجامی باشی دەبێت‬

‫دوپشک‬ ‫ئەم کارانەی ئێس���تات ئەو ئەنجامەی‬ ‫نابێ���ت ک���ە بی���رت لێکردووەت���ەوە‪،‬‬ ‫ڕاستییەکەی ئەوەیە کە هەموو کات ئەوە‬ ‫ڕوون���ادات کە پێش���بینی دەکەیت‪ ،‬زیاتر‬ ‫ئاگاداری دەربڕینی هەستەکانت بە‪.‬‬

‫له‌سه‌ر ده‌س���تی‌ جوله‌ك ‌ه په‌یدابوه‌‪ ،‬تا‬ ‫ساڵی‌ نه‌وه‌ته‌كایش ئه‌م كاره‌ بایه‌خێك ‌‬ ‫ی‬ ‫باش���ی‌ هه‌بوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوات���ر به‌هۆی‌‬ ‫په‌یدابونی‌ جلی‌ نایلۆن‌و باشبونی‌ دۆخی‌‬ ‫ئابورییه‌وه‌‪ ،‬گرنگی‌ خۆی‌ له‌ده‌ستداوه‌‌و‬ ‫به‌ره‌و نه‌مان چوه‌‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ئاگاداری باری دارایت بە‌و بە‌وریاییەوە‬ ‫مامەڵە بکە‪ ،‬هەوڵ بدە ئەو بڕیارانە بدەیت‬ ‫کە بۆ ژیانت گونجاوە‌و بیر لە‌بیرۆکەی ئەو‬ ‫کەسانە مەکەرەوە کە دەیانەوێت شکست‬ ‫بهێنیت‪.‬‬

‫گیسک‬ ‫ل���ە گ���ەڵ هاوڕێکەت برۆ گه‌ش���تێك‌و‬ ‫کاتێکی خۆش بەس���ەر بەرە‪ ،‬هەوڵ بدە‬ ‫بە‌ئاڕاس���تەیەکی تری ژیان���دا بڕۆیت کە‬ ‫دڵخۆشت بکات‪.‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫ئ���ەو قس���انەی ڕووب���ەرووت دەبنەوە‬ ‫لە‌الیەن کەسانێکەوە تۆ بەهێزتر دەکات‪،‬‬ ‫پش���تگوێیان بخ���ە‌و ب���ەردەوام بە‌دڵنیا‬ ‫بە‌سەرکەوتوو دەبیت‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫کەمێک ئارامی بە‌مێش���کت ببەخش���ە‬ ‫ماوەیەک���ی زۆرە ماندووی���ت‌و کاتت بۆ‬ ‫خۆت نییە‪ ،‬ئ���اگاداری خۆت بە‌لە‌ماوەی‬ ‫داهات���وودا بەخ���ت ی���اوەرت دەبێت‌و‬ ‫گۆڕانێکی گەورە لە‌ژیانتدا ڕوودەدات‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫پەرلەمان‌و‬ ‫بزنس‬ ‫پارێزەر زانا تۆفیق بەگ‬

‫چەمک���ی دروس���تبونی دەوڵەت���ی مەدەنی‬ ‫بەبێ بونی یەکەیەکی یاسایی‌و سیاسی وەکو‬ ‫پەرلەمان دەبێتە دەوڵەتێکی بێ چوارچێوە‌و‬ ‫الواز‪ ،‬راستە گرنگترین چەمکەکانی دروستبوونی‬ ‫دەوڵەتی مەدەنی برتییە لە‌فەراهەم کردنـــی‬ ‫ئازادییەکان���ی تاك‌و ڕێزگرت���ن لە‌بەها پیرۆزو‬ ‫بەرزەکان���ی مرۆڤ بەاڵم س���ەرلەبەری هەموو‬ ‫ئ���ەم چەم���ك‌و میتۆدانە ماهی���ەت‌و گرنگیان‬ ‫لە‌س���ەر زەوی واقع وەکو قوبەی پەرلەمانێکی‬ ‫ئەکتیــ���ڤ‌و بەتوان���ا نیە لە‌ڕووی یاس���ایی‌و‬ ‫بەرگری ک���ردن لە‌مافەکانی هاونیش���تمانی‌و‬ ‫چاودێری کردنی دەس���ەاڵتی جــێبەجێ کردن‬ ‫بێت‪ ،‬چونکە دەکرێــــت لەرێگای پەرلەمانێکی‬ ‫بەهێز کە بەرژەوندی گش���تی لەسەرو هەموو‬ ‫ئیعتباراتێک���ی ت���ری شەخس���ی‌و حیزبیەوە‬ ‫بێت‪ .‬دەتوانێت جورێ���ک لە‌ئینتمای تاك یان‬ ‫هاواڵتیان بۆ نیشتمان دروســـت بکات چونکە‬ ‫کاری پەرلەم���ان بریتیی���ە لە‌کارێکی مەیدانی‬ ‫کە راس���تەوخو بەرلێکەوتنی���ان هەیە لەگەڵ‬ ‫کۆمەڵ���گا‪ ،‬دەتوانن ڕۆڵی گرن���گ‌و تایبە‌تیان‬ ‫هه‌بێت لە‌بڕیاردان‌و هێنانە پێشەوەی چەندان‬ ‫بابەتی یاس���ایی کە لە‌بەرژەوەندی چینەکانی‬ ‫کەمدەرام���ەت‌و مامــــــــناوەندی کۆمەڵگادا‬ ‫بێ���ت‌و دەرئەنجامێکی ئەرێنی���ان هەبێت بۆ‬ ‫کۆی گش���تی کۆمەڵگاو جۆرێ���ك لە‌متمانەو‬ ‫هاوسەنگی‌و یەکس���انی لە‌نێوان هەموو چین‌و‬ ‫توێژاڵەکانی کۆمەڵگا دروست بێت‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەو مۆدێلە شکستخواردوەی پەرلەمان‬ ‫کە لە‌هەرێمی کوردســـتاندا هەیە پێچەوانەی‬ ‫هەمو شێوازەکانی پەرلەمانی دنیای سەردەمە‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ئەو واڵتانەی کە نیزامی سیاســــیان‬ ‫بریتییە لە‌سیس���ـــــتەمێکی دیمـــوکراس���ی‬ ‫پەرلەمانی‪ .‬کاندیدی پەرلەمان لە‌کوردس���تان‬ ‫برتییە لە‌ئەندامێكی خاڵی لە‌فیکرو مـــەعریفە‬ ‫دڵـــسوزی حــــیزب بە‌مەفهومە عەوامەکەی‌و‬ ‫گوێڕایەڵی جێبەجێ کردنی بەرنامەکانی حیزبی‬ ‫سیاس���ی لە‌چوارچێوەی بەرژەوندی شەخسی‬ ‫ن���ەك بابەتی گش���تی بێت‪ ،‬راس���تە ئەندامی‬ ‫پەرلەمان کاتێك کە دەبێتە ئەندامی پەرلەمان‬ ‫لەس���ەر لیس���تی فۆڕمیکی سیاسی دیاریکراو‬ ‫بریتییە لە‌جێبەجێ کردنی ئەجیندای سیاسی‬ ‫حیزبەکە لە‌چوارچێوەی بەرژەوەندی گشتیدا کە‬ ‫دیارە لە‌کوردستان پێچەوانەکەی راستە لێرەدا‬ ‫هەمی زورب���ەی زۆری برایان ئەندام پەرلەمان‬ ‫جگ���ە لەوەی کە بریتـــــیی���ە لە‌کۆکردنەوەی‬ ‫کۆمەڵێ پارەو بڕینەوەی دەرماڵەو لە‌کوتاییدا‬ ‫خانەنش���ین کردنــــی���ان وەکو ئ���ەوەی لەم‬ ‫چـــــەند رۆژەی ڕابوردوودا دەنگیان دا لەسەر‬ ‫پڕۆژە یاس���ایەك بە‌ناوی چاکسازی لە‌لیستی‬ ‫خانەشینی کوردس���تاندا کە بڕی (‪ )٤‬ملیون‬ ‫بۆ ئەن���دام پەرلەمانەکانی ئەم خولە کە جگە‬ ‫لەسودی شەخسی خۆیان هیچی تری لێ سەوز‬ ‫نەبوو جگە لەوە بە‌شانازییەوە لەسەر شاشەی‬ ‫تی ڤی کان‌و پرێــــس کۆنفرانسیان دەبەست‬ ‫لەسەر دەستکاری کردن لە‌موچەکــانی خاوەن‬ ‫پێداویس���تیە تایبەتەکان‌و پەكەوتووەکان کە‬ ‫ئەم���ە پێچەوانەی هەموو عورفێکی ئەخالقی‌و‬ ‫پەرلەمــــان���ی دنی���ای پێش���کەوتووە جگە‬ ‫لەوە کە ئەمانە لەس���ەر ئێس���ک‌و پروس���کی‬ ‫دەنگدەرەکانی���ان بوونت���ە خاوەنی بزنس���ی‬ ‫گــەورە کۆش���ــــك تەالر گەش���تی دەرەوەی‬ ‫واڵت بە‌پ���ارە‌و قووت���ی خەڵکی کوردس���تان‬ ‫خوێنی شەهیدان جگە لە‌بێ توانایی زۆربەیان‬ ‫کە پێم وایە هەتا ئێس���تا کە خۆشی نازانێت‬ ‫بۆ هاتوەتە پەرلەم���ان ماناو ناوەرۆکی کاری‬ ‫پەرلەم���ان چــــیە وەزیـــفەی راس���تەقینەی‬ ‫ئەندام���ی پەرلەم���ان لە‌کوێ���وە دەس���ت پێ‬ ‫دەکات‪ .‬کە ئەمە تەنیا مش���تێکە لە‌خەروارێك‬ ‫بۆیە باس���کردنی هەموو ئەم کەم‌و کوڕیانەی‬ ‫الی س���ەرەوە بریتییە لە‌بەرچاوگرتنی ماوەی‬ ‫کارکردنی���ان‌و تواناکانی���ان لە‌م���اوەی چوار‬ ‫س���اڵی رابووردا هەرچەندە ئەم خولەی ئێستا‬ ‫هیـــ���چ ئیزافاتێکی زیاترو بەس���ودیان لە‌چاو‬ ‫خولەکانی پێش���ودا نەکردوە‪ .‬ئەو ڕاستیانەی‬ ‫لەم نووس���ینە ئاماژەمان پ���ێ داوە بە‌هیوام‬ ‫ببێتە ئەزموونێکی گەورە بۆ دەنگدەری کورد‬ ‫وەلە دیدی من���ە دەمەوێــت بڵــیم هەڵەیەکی‬ ‫سیاس���ی هێــــــجگار گەورەی���ە ئەگەر هاتوو‬ ‫دەنگدەری کورد ل���ە‌م هەڵبژاردنەدا جارێکی‬ ‫تر کەس���انێك بک���ەن بەنوێنەری ش���ەرعی‬ ‫خۆیان کە هی���چ تایبەتمەندیەکی زانس���تی‌و‬ ‫مۆرالێتی سیاسیان نەبێت‪ ،‬دەبێت کەسانێک‬ ‫بن ک���ە توانای ڕووبەڕوبون���ەوەی ئەم دۆخە‬ ‫شپرزەییەی هەرێمی کوردس���تانیان هەبێت‌و‬ ‫خەیاڵی سیاس���یان بریت���ی نەبێت لە‌مووچەو‬ ‫ئیمتی���ازات‌و خـــــانەنش���ینی چ���وار ملیۆن‪،‬‬ ‫خۆ ئەگ���ەر هات���وو خولی نوێ���ی پەرلەمان‬ ‫هەمان دەم‌و چاوو هه‌مـــان ئەو کەس���انە بن‌و‬ ‫بە‌هەمـــــان عەقڵییەت���ی بزنس ئەوا خەڵکی‬ ‫کوردس���تان ئەو مافەیان نامێــــنێ کە داوای‬ ‫چاکردن���ی ژیانــــــی ئاب���ووری‌و گەڕانەوەی‬ ‫کەرامەتی ش���کۆی خۆی بێت لە‌سیس���تەمی‬ ‫سیاسی هەرێم‪.‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫ڕاپەڕین‌و پاڵتۆکەی گۆگۆڵ‬ ‫ئارام قادر حەمەسور‬ ‫گرنگتری���ن ڕووداوی سیاس���ی لە‌کوردس���تانی‬ ‫باش���وردا ڕاپەڕینی س���اڵی ‪1991‬بوو دژی ڕژێمی‬ ‫بەع���س‪ ،‬حزبەکان بە‌ه���اوکاری‌و ئازایەتی خەڵک‬ ‫ئەم ڕووداوەیان دروستکرد‪ .‬پێش ڕاپەڕین خەڵک‬ ‫چەندین خەون���ی گەورەی هەب���ووە ڕزگاربوون‬ ‫لەدەستی بەعس گەورەترین خەون بوو‪ ،‬دەبینین‬ ‫ئ���ەوکات منداڵ���ەکان ناوییا لێدەن���را ڕزگار یان‬ ‫ئ���ازاد‪ .‬هەموو ئومێدەکان بریت���ی بوون لە‌ڕزگار‬ ‫بوون لە‌دەس���تی س���تەمکاری بەعس‌و چونە ناو‬ ‫بەهەشتەکەی بەرەی کوردستانی! دوایی ڕاپەڕین‬ ‫بەماوەیەکی کورت حزبەکان هەڵبژاردنیان کردوو‬ ‫هەنگوینەکەی دەس���ەاڵت‌و پارە یەکێتی‌و پارتی‬ ‫کرد بەدژی یەک‪ ،‬ش���ەڕی ناوخۆ لەسەر پارە بوو‬ ‫نەک چەس���پاندنی ئومێدەکانی ڕاپەڕین‪ ،‬شەڕی‬ ‫ناوخۆ سەرەتایی نائومێدیەکان بوو‪.‬‬ ‫هۆش���ی منەی ڤێتنام���ی دەڵێت ب���ۆ ئەوەی‬ ‫شۆڕش���گێرەکان گەندەڵبکەی���ت غەرقی���ان بکە‬ ‫لەپارەدا‪ ،‬سەرکەوتنی ڕاپەڕین بەماوەیەکی کورت‬ ‫کوتای���ی ڕاپەڕین‌و ئامانجەکان���ی بوو‪ ،‬وەک علی‬ ‫وەردی دەڵێت س���ەرکەوتن گۆڕی شۆڕشە‪ ،‬واتا‬ ‫زۆرکات سەرکەوتنی شۆڕش‌و ڕاپەڕینەکان کۆتایی‬ ‫خەون‌و ئومێدەکانی خەڵکە‌و س���ەرکەوتن دەبێتە‬ ‫گۆڕی ئامانجەکان‪ ،‬دەبینین لە‌دونیاش���دا شۆڕشە‬ ‫گەورەکان دوای س���ەرکەوتن بوونەتەوە جەهەنەم‬ ‫وەک پێش شۆڕش‪ ،‬شۆڕشی فەرەنسا ‪ 1789‬دوای‬ ‫خۆی ڕۆپسپیری ستەمکاری دروستکرد‪ ،‬شۆڕشی‬ ‫ئۆکتۆبەر ‪1917‬ی ڕوس���یا ستالینی بەرهەمهێناو‬ ‫بە‌ملیۆن���ان کەس���ی کوش���ت‪ ،‬شۆڕش���ی کوبای‬ ‫چیڤارا‌و ڤیدڵ کاسترۆ دواتر ڤیدڵ کاستڕۆی کردە‬ ‫ستەمکارێکی گەورەو تامردن کورسی دەسەاڵتی‬ ‫چۆڵنەکرد‪ .‬لێرەدا سەرکەوتنەکان بونە سەرەتایی‬ ‫س���تەمکاریەکی گەورەتر‪ ،‬دەبێ���ت لەپاڵ هەموو‬ ‫ش���ۆڕش‌و ڕاپەڕینەکاندا گومانی س���تەمکاریمان‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫لەئەدەبیاتدا بەچەندین ش���ێوە مەترسیەکانی‬ ‫س���تەمکاری دوای ش���وڕش‌و ڕاپەڕین���ەکان‬ ‫نیش���اندراوە‪ ،‬نوسەری بەریتانی (جۆرج ئۆرویل)‬ ‫لە‌س���اڵی ‪ 1944‬ڕۆمانێ���ك دەنوس���ێت بەن���اوی‬ ‫(كێڵگەی ئاژەاڵن) پاش ڕێگرییەكی زۆر لە‌ساڵی‬ ‫‪1945‬لە بەریتانیا باڵو دەبێتەوە‪ ،‬ڕۆمانێكی واقعی‬

‫مێژووی سیاس���ییە‪ ،‬ئەم ڕۆمانە باس���ی شۆڕش‌و‬ ‫دوای ش���ۆڕش دەكات لە‌زمان���ی ئاژەاڵن���ەوە‪،‬‬ ‫هەرچەن���دە ئەم ڕۆمانە گوزارش���تە لە‌شۆڕش���ی‬ ‫ئۆكتۆبەری ‪1917‬ی روس���یا‌و دواتر هاتنە س���ەر‬ ‫كاری ستالین‌و كوش���تنی ملیۆنان كەس بەناوی‬ ‫شۆڕش���ەوە‪ ،‬بەاڵم ئەم ڕۆمان���ە وێنادەكرێت بۆ‬ ‫گشت ش���ۆڕش‌و ڕاپەڕینەكانی دونیا‪ ،‬لە‌كێڵگەی‬ ‫ئاژەاڵن���دا چەندین ئاژەڵ���ی وەك (بەرازو مەڕو‬ ‫بزن‌و كەرو ئەس���پ‌و ماین‌و مریشك‌و قەلە ڕەش)‬ ‫دەژی���ن‪ ،‬بەرازیك خەون بە‌ش���ۆڕش‌و ڕزگار بوون‬ ‫لە‌دەس���تی مرۆڤ دەبینێت‌و دواتر بۆ ئاژەڵەكانی‬ ‫دەگێڕێتەوە‌و دەمرێت‪ ،‬دواتر ئەو خەونە دێتەدی‌و‬ ‫ئاژەڵەكان شۆڕش دژی خاوەنی كێڵگەكە دەكەن‬ ‫كە مرۆڤە‌و دەس���ت بەس���ەر كێڵگەكە دادەگرن‪،‬‬ ‫دوو لە‌بەرازەكان ڕابەرایەتی شۆڕش���ەكە دەكەن‪،‬‬ ‫بە‌ڕۆیشتنی ڕۆژگار هەنگوینی دەسەاڵت بەرازەكان‬ ‫بەرەوفەرمانڕەوای‌و ستەمكاری‌و گەندەڵی دەبات‪،‬‬ ‫بەناوی خیانەتەوە دوو بەرازەكە یەكتر تۆمەتبار‬ ‫دەكەن‌و تادوای بەرازێكیان لە‌كێڵگە دەردەكرێت‌و دۆزینەوەی پاڵتۆک���ەی‪ ،‬لەکۆتاییدا ئەکاکی بەم‬ ‫تاك���ە بەرازێ���ك ڕابەرایەتی كێڵگەك���ە دەكات‪ ،‬خەمەوە دەمرێت‪.‬‬ ‫ئەم چیرۆکەی گۆگۆڵ ڕیالیزم‌و ڕەخنەگرانەیە‌و‬ ‫هەرچ���ی حەرام���ە حەاڵڵ���ی دەكات بەتەنیا بۆ‬ ‫بەرازەكان‪ ،‬بەرازەكان بنەماكانی شۆڕش پشگوێ بەکۆمەڵ���گا دەڵێ���ت بە‌ڕوک���ەش‌و ماس���کەکان‬ ‫دەخەن‪ ،‬ئاژەڵەكانی تریش بێ ئیرادەن‌و تامردن نەخەڵەتێ���ن‪ ،‬لێرە پاڵتۆ هیمایە بۆ دەس���ەاڵتی‬ ‫دەبنە كۆیلەی بەرازەكان‌و خۆزگە بە‌س���ەردەمی سیاس���ی‌و کاتێک پاڵتۆکە کۆن‌و ش���ڕ بوە ئەوا‬ ‫پێش شۆڕش دەخوازن‪ .‬ئۆرویڵ نیشانمان دەدات دەسەاڵت بێکەڵک بووە‪ ،‬دواتر لەڕێگەی شۆڕش‌و‬ ‫گوڕینی دەموچاوەکان گرنگ نیە‌و پێویست ناکات ڕاپەڕینەوە ئ���ەم پاڵتۆیە کە وێنای دەس���ەاڵتە‬ ‫دەگۆڕێت ب���ۆ پاڵتۆیەکی تازەتر ب���ەاڵم لە‌پاڵتۆ‬ ‫بە‌ڕوکەشەکان بڕوابکەین‪.‬‬ ‫ش���ڕەکە خراپتر دەبێت‪ ،‬گۆگۆڵ نیشانماندەدات‬ ‫نیکۆالی گۆگۆڵ ڕۆماننوس���ی ڕوس���ی س���اڵی دەبێت گومان دروس���تبکەین بۆ گۆڕانکارییەکان‌و‬ ‫‪ 1842‬چیرۆکێکی نوسیوە بەناوی (پاڵتۆ)‪ ،‬ئەم مەرج نیە گۆڕانکاریەکان لە‌جەهەنەمەوە بمانبەن‬ ‫چیرۆکە کاردانەوەی زۆری هەبووە تا ئێس���تاش‪ ،‬ب���ۆ بەهەش���ت‪ ،‬زۆرکات ش���ۆڕش‌و ڕاپەڕینەکان‬ ‫بۆیە دۆستۆیفسکی دەڵێت هەموومان لە‌پاڵتۆکەی جەهەنەمێکی گەورەتر دروست دەکەن‪.‬‬ ‫گۆگۆڵ���ەوە هاتوینەتە دەرەوە‪ .‬ئەکاکی پاڵەوانی‬ ‫دوای زیاتر لەچارەکە س���ەدەیەک لەڕاپەڕینی‬ ‫چیرۆکەکەی���ە‌و لە‌بەڕێوەبەرایەتیەک���ی حکوم���ی‬ ‫فەرمانب���ەرە‪ ،‬ئەکاک���ی خاوەن���ی پاڵتۆیەک���ی کوردستانی باشور ئەوەی دەیبینین جەهەنەمێکی‬ ‫ک���ۆن‌و ش���ڕە‌و ناتوانێت بیگۆڕێت‪ ،‬لەس���ەر ئەم دروس���تکراوی دەس���تی حزبەکان���ە بەتایبەتی‬ ‫پاڵتۆ ش���ڕەی دەبێتە گاڵتەجاڕی���ی هاوڕێکانی‪ ،‬یەکێت���ی‌و پارت���ی چونک���ە کۆنتڕۆڵ���ی هەموو‬ ‫لەژێ���ر ئەم گاڵتەجاڕیی���ەدا ئەکاکی ئەم پاڵتۆیە جومگەکانی دەس���ەاڵتیان کردووە‪ ،‬هەندێ حزبی‬ ‫دەگۆڕێت‌و پاڵتۆیەکی نوێ بەدروستکردن دەدات تریش لە‌دیوەخانی ئەم دەسەاڵتەدا سەمادەکەن‪.‬‬ ‫لەکاتێک���دا ئەکاکی زۆر ه���ەژارە‪ ،‬ئەکاکی پاڵتۆ مایکڵ ڕۆبن دەڵێت ئەوەی سەددام حسێن تەواوی‬ ‫تازەکە دەپۆش���ێت‌و ماوەیەک هەس���ت بەئارامی نەکرد لەدوای ڕاپەڕین دەسەاڵت تەواویکرد‪ ،‬ئەم‬ ‫دەکات‪ ،‬ب���ەاڵم ش���ەوێک چەند کەس���ێک ڕێگە دەسەاڵتە ستەمکارێکی تەواوەو مەترسیدارە‌و بۆ‬ ‫لە‌ئەکاکی دەگرن‌و پاڵتۆکەی لێدەسەنن‪ ،‬ئەمەش مانەوەی خۆی ئامادەیە هەمووش���ت بکات‪ ،‬وەک‬ ‫خەمێک���ی قوڵ بۆ ئەکاکی دروس���تدەکات‌و دواتر مۆنتس���کیۆ دەڵێت س���تەمکار دارێک لەژێرەوە‬ ‫کاربەدەس���تان بەس���اردیی وەاڵم���ی دەدەنە بۆ دەردێنێت بۆ لێکردن���ەوەی بەرەکەی‪ ،‬لەکۆتایدا‬

‫ڕاپەڕین بریتی بوو لە‌گۆڕینی‬ ‫ستەمکار بۆ ستەمکارێکی‬ ‫تر‌و ستەمکاریی بەردەوامە‬ ‫لە‌ئێستادا هەموو خەونەکانی‬ ‫ڕاپەڕین کۆتاییان هاتووە‌و‬ ‫دەسەاڵت بە‌بۆنی نەوت‌و‬ ‫دۆالر مەستبوە‬

‫ئ���ەم دەس���ەاڵتەی دوای ڕاپەڕی���ن کەم���ژدەی‬ ‫خۆش���بەختی‌و ژیانێک���ی ئ���ازاد‌و دیموکڕاس���ی‬ ‫هەڵگرتبوو کەوتە برسیکردنی خەڵکەکەی بەهۆی‬ ‫فەش���ەلی سیاس���ەتەکانی‌و کلیپتۆکڕاسی نەوت‪،‬‬ ‫ج���ۆن لوک گوت���ی کاتێک دەس���ەاڵت گەلەکەی‬ ‫هەژارو برسیبکات لە‌س���تەمکاری ئەو دەسەاڵتە‬ ‫گومانت نەبێت‪.‬‬ ‫ڕاپەڕی���ن بریت���ی بوو لە‌گۆڕینی س���تەمکار بۆ‬ ‫س���تەمکارێکی ت���ر‌و س���تەمکاریی بەردەوام���ە‪،‬‬ ‫لە‌ئێس���تادا هەموو خەونەکانی ڕاپەڕین کۆتاییان‬ ‫هاتووە‌و دەسەاڵت بە‌بۆنی نەوت‌و دۆالر مەستبووە‪،‬‬ ‫دەبێ���ت هۆش���یارییەکی بەرز چەکوش���ێک بدات‬ ‫لە‌کەلـلەی ئەم دەس���ەاڵتەو خەب���ەری بکاتەوە‪،‬‬ ‫تاکەکان دەبێت دووبارە خۆیان ئەبدەیت بکەنەوە‌و‬ ‫گومانی زیاتر دروستبکەن لەسەر دەسەاڵتی دوای‬ ‫ڕاپەڕین‪ ،‬تا ئێس���تاش بەشێکی کۆمەڵگایە بۆتە‬ ‫دەست‌و قاچی دەسەاڵت‪ ،‬ئاتین دۆالبۆتێ دەڵێت‬ ‫دەس���ەاڵت هیچ نیە جگە لەوەی ئێمە پێمانداوە‪،‬‬ ‫دەستمان پێداوە تا بۆکس���مان لێبدات‌و قاچمان‬ ‫پێداوە تا ش���ەقمان لێبدا‪ .‬پۆست ڕاپەڕین بریتیە‬ ‫لە‌دەس���ەاڵتێکی س���تەمکارو جیاوازی چینایەتی‬ ‫گەورەی دروس���تکردووە‌و کۆمەڵگا‌و تاکی پارچە‬ ‫پارچە کردووە‪.‬‬ ‫لەی���ادی ڕاپەرین���دا باچیت���ر بەیاننامەکانتان‬ ‫هەوری ڕەشی درۆ دروستنەکات چونکە ئەزمونی‬ ‫شکس���تخواردوی دوای ڕاپەڕینت���ان دیارە‪ ،‬ئەم‬ ‫پاڵتۆیەش شڕ بووە‪.‬‬

‫لەیادی ڕاپەریندا باچیتر‬ ‫بەیاننامەکانتان هەوری‬ ‫ڕەشی درۆ دروستنەکات‬ ‫چونکە ئەزمونی‬ ‫شکستخواردوی دوای‬ ‫ڕاپەڕینتان دیارە‪ ،‬ئەم‬ ‫پاڵتۆیەش شڕ بووە‬

‫ل ‌ه ‪‌ 8‬ی مارسدا‬ ‫كچانی ڕۆژنامه‌‌نوس له‌كۆمه‌ڵگه‌ ‌ی داخراو ‌ی كوردیدا‬

‫ئیمان زه‌ندی‬ ‫له‌ده‌ستنوسێكی مه‌والنای ڕۆمیدا ك ‌ه له‌كتێبی‬ ‫ژوولی���ادا باڵوبوه‌ت���ه‌و‌ه ده‌ڵێ���ت‪ :‬كات الی ژن‬ ‫خاوتره‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌نیگای پیاواندا ژنان هه‌میش��� ‌ه‬ ‫دره‌نگ‌ده‌ك���ه‌ون‪ ،‬بێ ئه‌وه‌ی بزانن ئه‌م دره‌نگ‬ ‫كه‌وتن ‌ه جیاوازی كات ‌ه له‌نێوان ژن‌و پیاودا‪ .‬هه‌ر‬ ‫بۆی ‌ه ڕۆژێك به‌س نیه‌ ب���ۆ بیركردنه‌وه‌ له‌مافی‬ ‫ژنان ك ‌ه هه‌موان له‌هه‌ش���تی مارسدا ئافره‌تیان‬ ‫بیر ده‌كه‌وێته‌وه‌‪ ،‬هه‌میش���ه‌ ده‌ڵێن‌و ده‌وترێته‌و‌ه‬ ‫ژن‌و پیاو یه‌كس���انن‪ ،‬ئه‌و‌ه ڕونه‌ له‌كورده‌واریدا‬ ‫ك���ه‌ چه‌ن���دان ژن هه‌ب���ون ب���ون به‌س���ه‌رۆك‬ ‫عه‌شیره‌ت‌و به‌شداربون له‌سوڵحكردنی كێشه‌ی‬ ‫دوو عه‌ش���یره‌ت ئه‌و كاره‌ ئێستاش به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫له‌واڵتان���ی ده‌ره‌وه‌ش ژن ده‌بێت به‌ش���ازاده‌‌و‬ ‫سه‌رۆك‌و له‌هه‌موو بوارێك كار ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌تا ب���ا بپرس���ین‌و بزانی���ن ژن كێیه‌؟‬ ‫پێوه‌ره‌كانی ژن له‌كۆمه‌ڵگادا كامه‌نه‌ن؟ جوانی‬ ‫ژن چیه‌؟ ماف���ی ژن له‌كۆمه‌ڵگای كورده‌واریدا‬ ‫چیه‌؟ ئه‌ی مافی ك���چ‌و ژن له‌بواری ڕاگه‌یاندن‬ ‫چیه‌؟‬ ‫ژن! هونه‌ری ئستاتیكای ‌ه وات ‌ه هونه‌ری جوانیی‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر پیاوان باس���ی جوانیی سروشتیش بكه‌ن‬ ‫به‌جۆرێك بە‌ژنی ده‌چوێنن‪ .‬هه‌ر ئه‌م هونه‌ره‌ی ‌ه‬ ‫پێوه‌ره‌كانیش دیاری ده‌كات‪ ،‬ئافره‌ت ناسكترین‬ ‫چینی كۆمه‌ڵگای ‌ه ئه‌و جوانی‌‌و پێش���كه‌وتویه‌یی‬ ‫جیهانی دروستكردوه‌‌و كۆمه‌ڵگایه‌كی سه‌ركه‌وتوی‬

‫لێ به‌رهه‌م هاتوه‌ ئافره‌ت بنیاتنه‌ریه‌تی‪ ،‬زۆرن‬ ‫ئ���ه‌و پێوه‌رانه‌ی كه‌ئافره‌تی پێ ئه‌ناس���رێته‌و‌ه‬ ‫توێژه‌ران به‌م ش���ێوه‌ی ‌ه ل���ه‌ڕوی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ڕۆش���نبیری‌و پله‌‌و پایه‌‌و سیاس���یه‌و‌ه وه‌سفی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ل���ه‌ڕوی كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌و‌ه تێكاڵوبونی‬ ‫یاخود گۆشه‌گیری پێوه‌رێكه‌ پێی ئه‌ناسرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕوی ڕۆشنبیرییه‌و‌ه پێوه‌رێكی تر‌ه كه‌ ئافره‌ت‬ ‫هه‌تا زانا تر‌و ڕۆشبیرتر بێت پێگه‌ی خۆی له‌ناو‬ ‫كۆمه‌ڵگادا دروست ده‌كات‪ .‬له‌ڕوی پله‌‌وپایه‌وه‌‌و‬ ‫سیاس���ی‌و هونه‌ری وه‌رزش���ی زۆر پێوه‌ری تر‬ ‫س���ه‌ركه‌وتنی ژن له‌ناو كۆمه‌ڵگادا ده‌ناسێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئایا كۆمه‌ڵگا ئه‌و پێوه‌رانه‌ی په‌سه‌نده‌؟‬ ‫له‌باره‌ی مافی ژنیشه‌وه‌ ئه‌و‌ه ڕونه‌ ك ‌ه له‌هه‌موو‬ ‫ئاینه‌كانی جیهان به‌تایبه‌تی ئاینی ئیسالم مافی‬ ‫خۆی پێدراوه‌‌و ده‌وترێت ژن یه‌كس���ان ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫پی���او به‌اڵم ته‌عبیره‌كان جیاوازن‪ .‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫ك ‌ه ماف���ی ژن له‌ناو كۆمه‌ڵ���گادا زه‌وت ده‌كات‬ ‫قسه‌‌و قسه‌ڵۆكی كۆمه‌ڵگا خۆیه‌تی‪ ،‬ئه‌م قسه‌‌و‬ ‫ی كۆمه‌ڵگای‬ ‫قس���ه‌ڵۆكانه‌ دورس���تكه‌ری‌ چین��� ‌‬ ‫داخ���راون‪ ،‬دوو پی���او س���االری ك���ه‌ ڕێگ���ری‬ ‫له‌ئازادییه‌كان���ی ژن ده‌گرێ���ت ك ‌ه ژن ده‌یه‌وێت‬ ‫خاوه‌نی موڵكێكی خنجیالن ‌ه بێت ئه‌م ‌ه به‌گشتی‪،‬‬ ‫بۆ خاڵی س���ێیه‌م به‌ڕای من ئه‌وه‌نده‌ی ژن قس ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر ژنێكی ت���ر ده‌كات پیاو وانی���ه‌‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی مافی ژن ده‌خ���وات یه‌كێك له‌خاڵه‌كان‬ ‫ژن خۆیه‌تی‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ی زۆر گرنگ بێت الم له‌م وتاره‌دا‬ ‫تیشك بخه‌مه‌ سه‌ری ئه‌وه‌یه‌ مافی كچێك یاخود‬ ‫ژنێكی ڕۆژنامه‌نوس له‌كۆمه‌ڵگای كوردیدا چیه‌‌و‬ ‫خه‌ڵك���ی چۆن قس���ه‌ی له‌س���ه‌ر ده‌كات؟ ئایا‬ ‫له‌كۆمه‌ڵ���گای كوردیدا به‌تایبه‌ت���ی له‌قه‌زایه‌ك‬ ‫وه‌كو قه‌زای ش���اره‌زوور چ���ۆن مافی كچێكی‬ ‫ڕۆژنامه‌نوس ده‌درێت‪ ،‬یاخود ئه‌وه‌ی بڕوانامه‌ی‬ ‫هه‌یه‌‌و ده‌یه‌وێت بێته‌ ئه‌و بواره‌وه‌؟ با ئێمه‌ زیاتر‬ ‫باسی ڕۆژنامه‌نوس���ه‌كه‌یان بكه‌ین‪ .‬ئایا ده‌بێت‬ ‫ئه‌م ڕۆژنامه‌نوس��� ‌ه ته‌نها بینه‌ری ڕووداوه‌كانی‬ ‫ڕۆژ بێت‌و نابێت به‌ش���داربێت له‌چاره‌سه‌ركردنی‬ ‫گرفتێك یاخود به‌ش���داریكردنی له‌هه‌ر بوارێك‬

‫ك ‌ه كۆمه‌ڵ���گا پێی عه‌یبه‌ی���ه‌؟ ده‌بینین چون ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی كچێكی گه‌نج دوو بۆ س���ێجار بڤه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێن "تخوا ئه‌وه‌ ئیش��� ‌ه ده‌یكات؟ دابنیشێت‬ ‫ی باشتره‌!"‬ ‫به‌حه‌یای خۆیه‌و‌ه له‌و هاتن‌و چونه‌ ‌‬ ‫به‌ڵێ‪ ،‬له‌قه‌زایه‌كی داخراو هه‌موو كارێك بۆ كچ‌و‬ ‫ژن عه‌یبه‌یه‌ به‌داخه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ماف���ه‌ی‌ لێ���ره‌ پێم���دراوه‌ وه‌ك���و‬ ‫ڕۆژنامه‌نوس���ێكی كچ له‌قه‌زایه‌ك ڕای خۆم بڵێم‬ ‫ئه‌وه‌ی��� ‌ه كه‌ ده‌توان���م بڵێم من ڕۆژنامه‌نوس��� ‌ه‬ ‫تاقانه‌ك���ه‌ی قه‌زای ش���اره‌زوورم‪ ،‬ئای���ا به‌ماف ‌ه‬ ‫ڕه‌واكانی خۆم گه‌ش���توم!؟ كه‌ هاوشانێكم نی ‌ه‬ ‫ی بكه‌ین وه‌كو دوو‬ ‫تا ئه‌ركه‌كانی ڕاگه‌یاندن ڕای ‌‬ ‫دۆست مه‌به‌ستم كچه‌!‪ ،‬من وه‌كو ڕۆژنامه‌نوسێك‬ ‫ڕاگه‌یاندنم خۆش ناوێت ته‌نها ئه‌خالقی ده‌زگای ‌ه‬ ‫تۆ ده‌هێڵێته‌و‌ه له‌و بواره‌‪ ،‬هه‌روه‌ها من عه‌شقی‬ ‫ڕاگه‌یاندن به‌تایبه‌تی ڕۆژنامه‌نوس���ی نیم‪ ،‬هه‌ر‬ ‫بۆی ‌ه ئه‌مه‌ش هۆكاری خۆی هه‌ی ‌ه ك ‌ه گه‌شتومه‌ت ‌ه‬ ‫ئ���ه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی تا كۆمه‌ڵگا ب���ه‌كاری كچێكی‬ ‫ڕۆژنامه‌نوس نه‌ڵێ���ن عه‌یبه‌یه‌‌و بڤه‌یه‌‪ ،‬به‌نهێنی‬ ‫كار بكه‌م دور له‌چاوی كۆمه‌ڵگا داخراوه‌كه‌مان‌و‬ ‫خزم‌و ته‌نان���ه‌ت هاوڕێش‪ ،‬خۆش���به‌ختان ‌ه ئه‌م‬ ‫گرێ داخراوه‌یه‌ ورده‌ ورد‌ه شل بوه‌ته‌وه‌ ئاستی‬ ‫س���ه‌قافه‌تی تاك زیاتر بوه‌‪ ،‬به‌اڵم با هه‌ر بڵێین‬ ‫نیه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌تهێنێته‌ بواری‬ ‫له‌هه‌مانكات���دا ئه‌وه‌یش��� ‌‬ ‫ڕاگه‌یاندن به‌داخه‌و‌ه ئه‌هلی قه‌زاكه‌ی خۆت نین‪،‬‬ ‫به‌ڵكو خه‌ڵكی شار‌ه هانت ده‌دات ده‌ڵێت تۆ بێ‬ ‫هۆكار دروست نه‌بویت وه‌ر‌ه خزمه‌تێك بكه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ی باش���ه‌! بۆچی نابێ���ت له‌كۆمه‌ڵگایه‌كی‬ ‫داخراودا كچ ببێت به‌ڕۆژنامه‌نوس؟ چونك ‌ه ده‌بێت‬ ‫چاوه‌ڕوانی ئه‌م قسان ‌ه بكات‪ ،‬یه‌ك به‌ده‌م درێژ‬ ‫ناوت ده‌به‌ن‪ ،‬دوو ده‌ڵێن ماڵه‌و‌ه به‌ره‌اڵیكردوه‌‪،‬‬ ‫س���ێ خوا ده‌زانێ له‌گه‌ڵ ك���ێ ده‌چێت ڕاپۆرت‬ ‫ئام���اده‌ ده‌كات‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ كوڕین ‌ه لێره‌دا ناوی‬ ‫ئێ���وه‌ش ده‌زڕێت به‌م وتی وتیان���ه‌‪ .‬یه‌كێكیتر‬ ‫له‌هۆكاره‌كان زۆر به‌داخه‌وه‌ چاالكوانی ڕه‌گه‌زی‬ ‫نێره‌ ك ‌ه هاوكاری باش‌و ده‌س���تگری چاالكوانی‬ ‫ڕه‌گه‌زی مێ نیه‌‪ .‬هه‌میش��� ‌ه ئه‌وه‌ی‌ ویستو‌ه ك ‌ه‬

‫ی دیارو س���ه‌ركه‌وتوبێت‪ ،‬كه‌وات ‌ه چاالكوان‬ ‫خۆ ‌‬ ‫به‌وش���ێوه‌ی ‌ه بێت ده‌بێت كۆمه‌ڵ���گا ده‌رباره‌ت‬ ‫چی بخوێنن‪ .‬هه‌ر بۆی ‌ه باش���ترین شت ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫به‌نهێن���ی كاركردن ‌ه له‌ب���واری ڕاگه‌یاندن‪ ،‬ته‌نها‬ ‫سه‌ركه‌وتنه‌كانمان با بۆ خۆمان بێت‪.‬‬ ‫له‌كۆتایدا په‌یامی من بۆ كچانی ڕۆژنامه‌نوس‌و‬ ‫ئه‌و كچانه‌شی دێن ‌ه ئه‌و بواره‌و‌ه یاخود حه‌زیان‬ ‫ی هه‌ی���ه‌‪ ،‬هه‌تا ده‌توانن با له‌ش���وێنێك كار‬ ‫بۆ ‌‬ ‫بكه‌ن كه‌ش���یاو بێ���ت ئه‌و ش���وێنه‌‪ ،‬به‌ڕای من‬ ‫كارك���ردن له‌ق���ه‌زاو ناحیه‌دا وه‌ك له‌ش���ار زۆر‬ ‫جیاوازی هه‌یه‌‪ ،‬جیاوازییه‌كان دیارن پێویس���ت‬ ‫به‌ڕونكردن���ه‌و‌ه ن���اكات‪ ،‬له‌كۆمه‌ڵ���گادا ته‌نها‬ ‫ڕۆژنامه‌نوسی كوڕ به‌سه‌ركه‌وتو ده‌زانن به‌مه‌ش‬ ‫هه‌میش��� ‌ه به‌هۆی قس���ه‌ی به‌ناو ڕۆشنبیرییه‌و‌ه‬ ‫گولل ‌ه له‌قاچمان ده‌درێ���ت‌و هه‌ر ده‌بێت كوڕان‬ ‫براو‌ه بن به‌داخه‌وه‌‪!.‬‬

‫له‌كۆمه‌ڵگادا ته‌نها‬ ‫ڕۆژنامه‌نوسی كوڕ‬ ‫به‌سه‌ركه‌وتو ده‌زانن به‌مه‌ش‬ ‫هه‌میشه‌ به‌هۆی قسه‌ی‬ ‫به‌ناو ڕۆشنبیرییه‌وه‌ گولل ‌ه‬ ‫له‌قاچمان ده‌درێت‌و هه‌ر‬ ‫ده‌بێت كوڕان براو‌ه بن‬ ‫به‌داخه‌وه‌‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫سیاسی نیوە شێت‌و میللەتی نیوە عاقڵ‬ ‫جەعفەر عەلی‬ ‫واڵتانی رۆژهەاڵت (بە‌جیاوازییەوە)‪،‬‬ ‫تا ئەندازەیەک لەسەر بنەمای نەگۆڕ ژیان‬ ‫دەگوزەرێنن‪ ،‬تایبەت ژیانی سیاس���ی‪.‬‬ ‫لە‌بەش���ی هەرە گەورەی ئەم واڵتانەدا‪،‬‬ ‫سیاسەت ئاراستەکەرو بڕیاردەری کۆی‬ ‫کایەکان���ی ژیان���ە‪ ،‬ژی���ان خزێنراوەتە‬ ‫نێو مەنگەنەی سیاس���ییەکان‌و بڕیاری‬ ‫ئەوانەوە‪ ،‬هەر بڕیارو لێدوانێکی ئەوان‪،‬‬ ‫وەکچۆن کاریگەری بەسەر بەرزبوونەوەو‬ ‫نزمبوونەوەی نرخی نەوت‌و بەرپاکردنی‬ ‫جەنگ یان ئاش���تی هەیە‪ ،‬بە‌هەمانشێوە‬ ‫کاریگەری لەس���ەر هەڵکشان‌و داکشانی‬ ‫پەیوەندی سیاسی‌و دیپلۆماسی‌و ژیانی‬ ‫تەواوی کەرت‌و خانە کۆمەاڵیەتییەکانی‬ ‫کۆمەڵگەکانیش���ەوە دەب���ێ‪ .‬بۆ ئەوەی‬ ‫لە‌ژیانی گشتی ئەم کۆمەڵگە رۆژهەاڵتیانە‬ ‫تێبگەی‪ ،‬دەبێ لەوە تێبگەی‪ ،‬کە ئەوان‬ ‫چۆن لە‌سیاسەت تێگەیشتوون‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫دۆخی هونەری‌و وەرزش���ی‌و پەیوەندی‬ ‫کۆمەاڵیەت���ی بزان���ی‪ ،‬دەبێ س���ەرێک‬ ‫بەنێو ماڵی سیاس���ەتدا بک���ەی‪ ،‬دەبێ‬ ‫حیزب‌و سەرۆک‌و بنەماڵە سیاسییەکان‌و‬ ‫جۆری تێگەیشتن‌و پەیوەندی‌و رەفتاری‬ ‫سیاسییان لەباری پراکتیکییەوە ببینی‪،‬‬ ‫ن���ەک لە‌ئاس���تی دروش���م‌و بەرنامەی‬ ‫سیاسی‌و کۆمەاڵیەتی‌و ئابووری نوسراو‌و‬ ‫بانگەش���ەکانی هەڵب���ژاردن‌و گوت���اری‬ ‫تیۆریدا‪.‬‬ ‫کوردستان وەک بەشێک لە‌رۆژهەاڵت‪،‬‬ ‫خاوەنی ئەزموونێکی خراپی سیاس���ی‌و‬ ‫ئاب���ووری‌و بەڕێوەبردن���ە‪ ،‬بەش���ێکە‬ ‫لە‌ئەزموونە ناشیرینەکانی ئەم رووبەرە‬ ‫جوگراف���ی‌و سیاس���ییە‪ .‬نموون���ەی‬ ‫ئەزموونێک���ە‪ ،‬هێن���دەی دەب���ێ چاوی‬ ‫گۆڕان���کاری‌و تێپەڕاندن���ی لەس���ەربێ‪،‬‬ ‫هێندە بۆ چاولێکردن‌و دووبارەکردنەوە‌و‬ ‫س���وودلێوەرگرتن‪ ،‬وێنەیەک���ی جوان‌و‬ ‫گونجاو نییە‪.‬‬ ‫ئ���ەم واڵتانەی رۆژهەاڵت‪،‬‬ ‫هەموویان خۆیان بە‌واڵتی دیموکراس���ی‬ ‫دەزانن‪ ،‬بەش���ی زۆریان هەڵبژاردن وەک‬ ‫یەکێک لە‌پرینس���یپەکانی دیموکراسی‪،‬‬

‫ئەنجام���دەدەن‪ .‬پەرلەمان‪ ،‬دامودەزگای‬ ‫سیاسی‪ ،‬بەڕێوەبردن‪ ،‬ئابووری‪ ،‬سوپا‌و‬ ‫دەزگای ئەمن���ی‌و هەواڵگریی���ان هەیە‪،‬‬ ‫لەسەر ئاستی ناوچەیی‌و نێودەوڵەتیش‪،‬‬ ‫پەیوەن���دی سیاس���ی‌و دیپلۆماس���ییان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم هیچ یەکێک لە‌بوونی ئەمانە‬ ‫ناتوان���ن ناس���نامەی دیموکراس���یبوون‬ ‫بە‌واڵتێک‪ ،‬یان کۆمەڵگەیەکی سیاس���ی‬ ‫ببەخش���ن‪ .‬دیموکراس���ی بریت���ی نییە‬ ‫لە‌تەنه���ا ئەنجامدان���ی هەڵب���ژاردن‪،‬‬ ‫دەس���ەاڵتە دیکتاتۆر‌و فاشییەکانی وەک‬ ‫بەعسی عیراق‌و سوریا‪ ،‬ئێران‪ ،‬تورکیا‪،‬‬ ‫پاکس���تان‪ ،‬میس���ر‪ ،‬تونس‌و جەزائیر‌و‬ ‫شانش���ینەکانی کەن���داو ‪...‬هت���اد‪،‬‬ ‫هەڵبژاردن ئەنجام���دەدەن‪ ،‬بەاڵم واڵتی‬ ‫دیموکراسی نین‪.‬‬ ‫تورکی���ا واڵتێک���ە‪ ،‬تیای���دا هەزاران‬ ‫رۆژنامەنووس‪ ،‬سیاس���ی‪ ،‬پەرلەمانتار‪،‬‬ ‫چاالک���ی مەدەنی‪ ،‬مامۆس���تای زانکۆ‌و‬ ‫پیاوان���ی یاس���ای تێ���دا زیندانیکراوە‪،‬‬ ‫ئێ���ران واڵتێکە ه���ەر دەنگێکی نەڕژێتە‬ ‫خزم���ەت بەرژەوەن���دی‌و ئەجێن���دای‬ ‫سیاس���ی‌و مەزهەب���ی ئایەتوڵاڵکان���ی‬ ‫دەسەاڵتی سیاسییەوە‪ ،‬یان بە‌بەرچاوی‬ ‫خەڵک���ەوە پەت���ی س���ێدارەی دەخەنە‬ ‫گەردن‌و هەڵیدەواسن‪ ،‬یان دەخزێنرێتە‬ ‫ژووری تاریکی زیندانی ئاخوندەکانەوە‪،‬‬ ‫پاکس���تان واڵتێکە‪ ،‬لە‌پش���تی کۆمەک‌و‬ ‫ه���اوکاری بە‌گروپە تیرۆریس���تییەکان‬ ‫وەس���تاوەتەوەو تا رادەیەک جوگرافیای‬ ‫ئەم واڵتە بۆتە س���ەرزەمینێکی ئارام بۆ‬ ‫ئەلقاعیدەو تاڵیبان‪ ،‬تونس���ی عابدین‌و‬ ‫جەزائیری بۆتەفلیقە‌و میسری موبارەک‌و‬ ‫یەمەنی ساڵح‌و عیراقی سەدام‌و سوریای‬ ‫ئەس���ەد‌و زۆری دیکەی���ش‪ ،‬هەم���وو‬ ‫ئەمانەیش هەڵبژاردنی���ان ئەنجامدەدا‪،‬‬ ‫نوێنەری���ان بۆ پەرلەم���ان‌و دەزگاکانی‬ ‫دیک���ەی حوکمڕان���ی دیاریدەکرد‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هیچیان ئازادی‌و دیموکراس���یان تا ئەو‬ ‫جێگەیە قبوڵ نەبووە‪ ،‬کە بزانن دەبێتە‬ ‫مەترس���ی‌و هەڕەش���ە بۆ س���ەر پێگە‌و‬ ‫دەس���ەاڵتی سیاس���ییان‪ .‬دیموکراسی‬ ‫الی ئ���ەوان‪ ،‬وات���ە مان���ەوەی ئەبەدی‬ ‫لە‌دەسەاڵت‌و درێژەکێش���انی هەژموونی‬ ‫سیاسی رەهایان بەسەر کۆی دەزگاکانی‬

‫ئێمەیش وەک‬ ‫ئەندامانی حیزب‌و‬ ‫هەوادارانی ئەم‬ ‫سیاسییانە‪ ،‬ئەو‬ ‫راستییەمان قبوڵ‬ ‫بێت‪ ،‬کە ئەوان‬ ‫نەک بێ هەڵە نین‬ ‫بەڵکو بێ هەڵەی‬ ‫گەورە‌و خلیسکانی‬ ‫سیاسی گەورەش نین‬ ‫چارەسەری ئەم هەموو‬ ‫خلیسکانە سیاسییەش‬ ‫بە‌تەنها الی ئەوان نییە‬ ‫بەڵکو الی خەڵکیشە‬ ‫یاس���ادانان‌و جێبەجێکردن‌و دادوەری‪،‬‬ ‫وات���ە کۆنتڕۆڵکردن���ی ک���ۆی کایەکانی‬ ‫ژیانی سیاس���ی‌و کۆمەاڵیەتی‌و ئابووری‌و‬ ‫فەرهەنگی‪ .‬لەم واڵتانەدا دیموکراس���ی‬ ‫بە‌کۆمەڵێ���ک بنەم���ا‌و رەگ���ەزی دژە‬ ‫دیموکراس���ی ئاوێتە کراوە‪ .‬دەسەاڵتی‬ ‫فەرمی‪ ،‬دەسەاڵتێکی سیاسی دیموکراسی‬ ‫نیی���ە‪ ،‬دەس���ەاڵتێکە دەی���ان هێ���ڵ‌و‬ ‫س���نوری بە‌فۆرمێکی نادیموکراسییانە‪،‬‬ ‫بۆ دیموکراس���ی‌و ئ���ازادی کێش���اوە‪.‬‬ ‫دیموکراسی لە‌ئێران لەگەڵ سیستمێکی‬

‫دینی فاش���ی‌و ئایدیۆلۆژی���ای مەزهەبی‬ ‫شیعەگەرایی‪ ،‬لە‌تورکیای پێش ئەردۆگان‬ ‫بە‌سیس���تمێکی میلیتاری‌و پانتورکیزم‪،‬‬ ‫لە‌سەردەمی دەس���ەاڵتی ئەردۆگانیش‪،‬‬ ‫بە‌فاش���یزمی تورک���ی‌و ئایدیۆلۆژی���ای‬ ‫ئیس�ل�امی س���وننی‪ ،‬لە‌پاکس���تانیش‪،‬‬ ‫دیموکراسی‌و پرینس���یپەکانی سیستمی‬ ‫عەس���کەرتارییەت‪ ،‬لە‌واڵتانی کەنداویش‬ ‫بە‌نەزعەی دیوەخ���ان‌و بنەماڵەو خێڵ‪،‬‬ ‫ئاوێت���ەو چوونی���ەک ک���راون‪ .‬هەموو‬ ‫ئەمان���ە پێماندەڵێ���ن‪ ،‬کە دەس���ەاڵتی‬ ‫سیاس���ی لەم واڵتانەدا‪ ،‬دەس���ەاڵتێك‬ ‫نین بۆ بەرەوپێش���بردنی پرینسیپەکانی‬ ‫دیموکراس���ی‌و رێزگرتن لە‌مافی پێکهاتە‬ ‫نەتەوەی���ی ومەزهەب���ی‌و ئایینیی���ە‬ ‫جیاوازەکان‪ ،‬هێندەی دەس���ەاڵتێکن بۆ‬ ‫بە‌میلیتاریزەک���ردن‌و داگیرکردنی ئازادی‬ ‫کۆمەڵگەو هەڵوەشاندنەوەی تەواوی ئەو‬ ‫رەگەزە پێویس���تانەی‪ ،‬کە دیموکراسی‌و‬ ‫ئ���ازادی‌و ماف���ی مرۆڤ‪ ،‬پێویس���تییان‬ ‫پێیەتی‪.‬‬ ‫لە‌هەرێم���ی کوردس���تان وەک باقی‬ ‫واڵتان���ی دیکەی رۆژهەاڵت‪ ،‬سیاس���ەت‬ ‫کۆی کایەکانی ژیانی داپۆشیوە‪ ،‬هەموو‬ ‫شتێک دەبێ بەنێو تونێڵەکانی سیاسەتدا‬ ‫گوزەر بکات‌و بەرگی سیاسی بپۆشێت‪.‬‬ ‫ئەگەر تۆ بت���ەوێ چاالکییەکی هونەری‬ ‫لە‌هۆڵێکی گ���ەورە‪ ،‬ی���ان چاالکییەکی‬ ‫وەرزش���ی لە‌یاریگایەک���ی گونج���اوی‬ ‫ش���اردا‪ ،‬ئەنجام ب���دەی‪ ،‬ئەگەر بتەوێ‬ ‫لە‌فەرمانگەیەک کارەکەت وەک پێویست‬ ‫ب���ۆ بچێتە پێ���ش‌و غ���ەدرت لێنەکرێ‪،‬‬ ‫ئەگەر بت���ەوێ س���ەفەرێکی دەرەوەی‬ ‫هەرێ���م بک���ەی‪ ،‬ئەگەر بتەوێ لەس���ەر‬ ‫کورس���ی بەڕێوەب���ەری قوتابخانەیەکی‬ ‫سەرەتایی تا بە‌سەرۆکی زانکۆ دەگات‪،‬‬ ‫دابنیش���ی‪ ،‬لە‌هەموو ئەم حاڵەتانەو بۆ‬ ‫کاری زۆر لەمانەیش بچووکتر‪ ،‬بەجۆرێک‬ ‫لە‌ج���ۆرەکان‪ ،‬ی���ان لە‌تولەڕێگەیەکەوە‪،‬‬ ‫پێویس���تیت بە‌گەڕان���ەوە ب���ۆ ماڵ���ی‬ ‫حیزبێکی دەس���ەاڵت‪ ،‬یان سیاسییەکی‬ ‫نێو حیزبەکانی دەس���ەاڵت‪ ،‬هەندێکجار‬ ‫ئەو فۆرمی پەیوەندییانەش دەبێت‪ ،‬کە‬ ‫سیاسییەکانی دەرەوەی دەسەاڵت لەگەڵ‬ ‫کاراکتەرەکانی نێو دەسەاڵتدا هەیانە‪.‬‬

‫ئ���ەم کۆمەڵگ���ەی کوردس���تانە‪،‬‬ ‫کۆمەڵگەیەکە‪ ،‬حیزب لەبری دروستکردن‪،‬‬ ‫وێرانی کردووە‪ ،‬کۆمەڵگەیەکە لەناوەوەدا‬ ‫داغانک���راوە‪ ،‬پێکهات���ی کۆمەاڵیەت���ی‌و‬ ‫سایکۆلۆژی شێوێندراوە‪ ،‬ئیرادەو بوونی‬ ‫لە‌مرۆڤ���ی بڕوابەخۆو خ���اوەن ئیرادەوە‬ ‫گۆڕاوە ب���ۆ مرۆڤ���ی بێهێ���زو ملکەچ‪.‬‬ ‫پ���ەروەردەی بنەڕەت���ی حیزبی کوردی‬ ‫لەس���ەر ئەم بنەمایە بەڕێوەدەچێت و‪،‬‬ ‫گەرەکییەت���ی ئەندامەکان���ی بەمجۆرە‬ ‫پرۆگ���رام ب���کات‪ :‬زۆرتری���ن کارم ب���ۆ‬ ‫بکەو کەمتری���ن قس���ە لە‌کەموکورتی‌و‬ ‫بێ مافیی���ەکان‌و ئازادی ف���ەردی بکە‪،‬‬ ‫زۆرتری���ن گەندەڵی ئەنج���ام بدە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەرنجت نەچێتە سەر رەخنەیەکی جدی‬ ‫لە‌حیزب‪ ،‬لەوەش ترسناکتر لە‌خەویشدا‬ ‫بیر لە‌رەخنەکردنی گروپی دەس���ەاڵت‌و‬ ‫کەسی یەکەمی حیزب نەکەیتەوە‪.‬‬ ‫لە کۆمەڵگەیەکدا‪ ،‬دەس���ەاڵت‌و حیزب‬ ‫ئەم���ە میت���ۆدی س���ەرەکی کارکردن‌و‬ ‫پ���ەروەردەی سیاس���ی‌و دیموکراس���ی‬ ‫بێ���ت‪ ،‬خەڵکانێکیش ب���ێ بیرکردنەوە‬ ‫ئامادەیی هەمیش���ەییان ب���ۆ چەمانەوە‬ ‫لەب���ەردەم خواس���تەکانی دەس���ەاڵت‌و‬ ‫حی���زب‌و سیاس���ییەکاندا هەبێ���ت‪،‬‬ ‫لە‌وەها ژینگەیەک���دا‪ ،‬ئەگەر نیەتێک بۆ‬ ‫دەس���تکاری‌و گۆڕانکاری بوونی هەبێ‪،‬‬ ‫دەب���ێ مرۆڤ ه���ەردوو جەمس���ەرەکە‬ ‫ببینێت‌و بە‌دوای چارەس���ەری هەردوو‬ ‫نەخۆش���ییەکەدا بگەڕێ���ت‪ ،‬نەخۆش���ی‬ ‫مله���وڕی‌و سیس���تمی پ���ەروەردەی‬ ‫سەقەتی دەسەاڵتی سیاسی‪ ،‬نەخۆشی‬ ‫بچووکبوون���ەوەو ه���ەرزان چەمانەوەی‬ ‫خەڵک لەبەردەم سیاسییەکاندا‪.‬‬ ‫سیاسییەکانی رۆژهەاڵت‌و کوردستان‬ ‫(بەش���ی هەرە زۆری���ان) هەرچی بن‪،‬‬ ‫دەب���ێ خۆی���ان زۆرباش ئەم راس���تییە‬ ‫بزان���ن‌و ئێمەی���ش وەک ئەندامان���ی‬ ‫حی���زب‌و هەوادارانی ئەم سیاس���ییانە‪،‬‬ ‫ئ���ەو راس���تییەمان قب���وڵ بێ���ت‪ ،‬کە‬ ‫ئەوان‪ ،‬نەک بێ هەڵ���ە نین‪ ،‬بەڵکو بێ‬ ‫هەڵەی گەورە‌و خلیس���کانی سیاس���ی‬ ‫گەورەش نین‪ .‬چارەس���ەری ئەم هەموو‬ ‫خلیس���کانە سیاس���ییەش بە‌تەنها الی‬ ‫ئ���ەوان نیی���ە‪ ،‬بەڵکو الی خەڵکیش���ە‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫رێگ���ەی رزگاری لەم دۆخە سیاس���ییە‬ ‫کوش���ندەیە‪ ،‬بریت���ی نیی���ە لە‌پرۆژەی‬ ‫چاکسازی چەواش���ەکارانە‪ ،‬هەروەکچۆن‬ ‫بریت���ی نییە لە‌نمایش���ی تەلەڤیزیۆنی‌و‬ ‫چەندس���اڵ جارێک چەمانەوە لەبەردەم‬ ‫وێن���ەی هەڵواس���راوی دەم بە‌خەندەی‬ ‫فریودەران���ەی کاندی���دە حیزبییەکان‪.‬‬ ‫چارەس���ەر ئەوەی���ە بەهۆش���یارییەوە‬ ‫بی���ر لە‌گەڕانەوە بۆ خۆم���ان بکەینەوە‪،‬‬ ‫بە‌عەقڵێکی ت���ەواو تەندروس���تەوە بۆ‬ ‫ک���ۆی دیمەنەکە بڕوانی���ن‌و دوور لە‌هەر‬ ‫نوش���تانەوەیەک لەب���ەردەم پی���رۆزی‬ ‫حیزب‪ ،‬پیرۆزی بنەماڵە‪ ،‬تەقدیسکردنی‬ ‫رێبەر‪ ،‬ببینەوە بەخۆمان‌و کارەکتەرێکی‬ ‫خاوەن ناسنامەی رەسەن‪ .‬تا ئەوکاتەی‬ ‫دەبینەوە بەخۆمان‪ ،‬ت���ا ئەوکاتەی رێز‬ ‫لە‌شوناسی سیاسی‌و کۆمەاڵیەتی خۆمان‬ ‫دەگری���ن‪ ،‬دەبێ هەر لە‌ژێ���ر باری ئەم‬ ‫وێرانەی بوونەدا بین‪ ،‬کە سیاسییە نیوە‬ ‫ش���ێتەکان وەک مرۆڤی نی���وە عاقڵ بۆ‬ ‫مەرامی سیاس���ی‌و بەرژەوەندی تایبەتی‬ ‫خۆیان‌و خێزانەکانیان‪ ،‬لە‌کۆمەڵگەیەکی‬ ‫پەرژینکراو بە‌پیرۆزییەکاندا وەک گاڕان‬ ‫دەمانبینن‪.‬‬ ‫جەمال عەبدولناسڕ لە‌یەکەم دیداریدا‬ ‫لەگ���ەڵ (س���دیق شنش���ل) وەزی���ری‬ ‫راگەیاندن���ی عێراق لە‌یەک���ەم کابینەی‬ ‫دوای کودەت���ای ‪١٤‬ی تەمم���وزی‬ ‫‪١٩٥٨‬دا‪ ،‬پرس���یاری ئ���ەوەی لێک���رد‪:‬‬ ‫بۆچوونی لەبارەی (عەبدولکەریم قاسم‌و‬ ‫عەبدولس���ەالم عارف) چییە‪ .‬شەنشەل‬ ‫بەمجۆرە وەاڵمیدایەوە‪" :‬عەبدولس���ەالم‬ ‫نیوە شێت‌و عەبدولکەریم نیوە عاقڵە‪".‬‬ ‫دواتر ئ���ەم نیوە ش���ێتانە‪ ،‬کە هاوڕێی‬ ‫دێرینی یەکدی‌و لە‌رێبەرانی کودەتای ‪١٤‬‬ ‫تەمموزی ‪ ١٩٥٨‬بوون‪ ،‬نەک تەنها بوون‬ ‫بە‌نەیاری سەرس���ەختی یەکدی‪ ،‬بەڵکو‬ ‫عارف‪ ،‬لە‌بکوژانی قاسم بوو‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی ئێمەی ک���ورد لە‌ئێس���تادا‬ ‫بە‌دەس���تییەوە دەناڵێنی���ن‪ ،‬ئەم نیوە‬ ‫ش���ێتی‌و نیوە عاقڵییەیە‪ ،‬ئومێدی هەر‬ ‫چاکس���ازی‌و گۆڕانکارییەک لە‌دەرەوەی‬ ‫دەس���تکاریکردنی ناوەک���ی ئ���ەم دوو‬ ‫نیوەیە‪ ،‬دەمانباتەوە بۆ بێ ئومێدییەکی‬ ‫گەورەتر‪.‬‬

‫كاندیدو بێ به‌هاكردنی سیاسه‌ت!‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬ ‫سیاسه‌تی هێزه‌ كوردییه‌كان له‌ڕابردودا‬ ‫له‌كوردس����تان ئامانجی ئه‌وه‌ب����وو هه‌موو‬ ‫كایه‌كان����ی ده‌ره‌وه‌ی خۆی بێ به‌ها بكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم بێ ویستی خۆی یان نه‌یده‌زانی ئه‌م‬ ‫بێ به‌هاكردنه‌ی ده‌ره‌وه‌ی خۆی ده‌رئه‌نجامی‬ ‫نێگه‌تیڤی لێده‌كه‌وێته‌وه‌و دواتر ده‌بێت ‌ه بێ‬ ‫به‌هاكردنی خودی سیاس����ه‌ت خۆی‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ده‌مانه‌وێت ئه‌م بێ به‌هاكردنه‌ی سیاسه‌ت‬ ‫له‌ڕێگه‌ی چۆنێتی هه‌ڵبژاردنی كاندیده‌كانی‬ ‫كۆی لیس����ته‌كان بوه‌س����تێن بۆ په‌رله‌نی‬ ‫عێراق‪ ،‬دیار‌ه ئه‌مه‌ی ئێمه‌ قس����ه‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كه‌ی����ن ب����ۆ په‌رله‌مانی كوردس����تانیش‬ ‫ڕاس����ته‌و له‌دانانی پۆس����ته‌ ئیداریه‌كانیش‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌یه‌! زۆر جار به‌ناوی لیستی‬ ‫تازه‌و جواڵن����ه‌وه‌ی تازه‌و حیزب����ی نوێو‌ە‬ ‫كۆمه‌ڵێ����ك كاندی����د دیاریده‌كرێ����ن‌و هه‌ل‬ ‫ده‌قۆزنه‌وه‌و كۆمه‌ڵێك قس����ه‌ی باق‌و بریق‬ ‫ده‌كه‌ن بۆ ئ����ه‌وه‌ی بە‌ئامانجه‌كه‌ی خۆیان‬ ‫بگه‌ن ك ‌ه ته‌نها پۆسته‌كه‌یه‌و ئیتر هه‌قیان‬ ‫به‌سه‌ر هیچه‌وه‌ نییه‌و ئه‌وه‌ی به‌الیدا ناچن‌و‬ ‫لێی نازانن سیاس����ه‌ت‌و دونیای سیاسه‌ته‌!‬ ‫دونی����ای سیاس����ه‌ت دونیایه‌ك����ی ئاڵۆزه‌و‬ ‫ئاسان نییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌دونیای كوردیدا ته‌نها‬ ‫ش����تێك ئاسان بێت‌و هیچ ئاڵۆزییه‌كی تێدا دروس����ت بكات‌و به‌رگ����ری له‌حكومه‌تێكی كۆمه‌ڵگای����ه‌‪ ،‬به‌ڵكو پی����اوی باش ئه‌وه‌ی كانیده‌كانیان ده‌كه‌ی����ت بڕوانا‌مه‌كه‌ی هه‌ر‬ ‫ئێم ‌ه هه‌س����تمان پێك����ردوو‌ه ئه‌وانه‌ن ك ‌ه زۆر دووره‌ له‌بواری سیاسه‌ت‌و به‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫نه‌بێ����ت‌و هه‌م����وو كه‌س خۆی ب����ۆ ئاماده ته‌كنۆكرات بكات‌و واڵت پێشبخات!‬ ‫حیزبه‌كه‌ی پڕه‌ له‌ملمالنێی نادروس����ت‌و پێگ����ه‌ی خێاڵیه‌ت����ی‌و هۆزایه‌تییان هه‌یه‌و واڵت‪ ،‬له‌وانه‌ی����ه‌ بیانووی����ان ئ����ه‌و‌ه بێت‬ ‫‌كردوو‌ه دونیای سیاسه‌ته‌!‬ ‫بون����ه‌وه‌ری وه‌ه����ا كاندی����د ك����راو‌ه له‌س����ه‌ر كوتله‌كاری‌و خزمخزمێن ‌ه ده‌ڕوات خه‌ریكی خزمخزمێنه‌ن‌و زۆر بە‌په‌یوه‌ندیی ‌ه كه‌س����ێكی به‌توانای����ه‌و په‌یوه‌ن����دی نیی ‌ه‬ ‫له‌كوردس����تان له‌الی����ه‌ن حی����زب‌و الیه‌ن‌و به‌ڕێ����وه‌و نغرۆ ب����ووه‌ له‌كێش����ه‌و گرفت‌و كۆمه‌اڵیه‌تیی ‌ه درۆزنانه‌كه‌نه‌و‌ه پابه‌ندن‪ ،‬ئێم ‌ه بە‌بڕوانامه‌كه‌یه‌وه‌! بە‌داخه‌و‌ه ئێستا به‌شێك‬ ‫لیس����ته‌ جیاوازه‌كانه‌وه‌‪ ،‬ئینس����ان سه‌ری بچوكترین كێش����ه‌ی بۆ چاره‌س����ه‌ر نابێت‌و ده‌پرسین ئه‌مه‌ له‌كوێی دونیای سیاسه‌تی له‌مامۆس����تایانی زانكۆ ئه‌وه‌نده‌ی خه‌ریكی‬ ‫خۆ نمایش����كردنن بۆ ئه‌وه‌ی كاندیدبكرێن‌و‬ ‫س����وڕ ده‌مێنێت چۆن جورئه‌ت كراو‌ه ئه‌م یه‌كالنابێت����ه‌وه‌‪ ،‬داواش له‌ده‌نگده‌ر ده‌كات نوێ‌و زانستی سیاسه‌ت ده‌خوێنرێنه‌وه‌؟‬ ‫به‌شێك له‌كاندیده‌كان به‌ناوی بڕوانامه‌و‌ه پۆس����تیان پێبدرێت‪ ،‬نیو هێنده‌ خه‌ریكی‬ ‫ئینسانه‌ كاندیدكراوه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و خۆی پێ ده‌نگی پێبدات بۆ ئه‌وه‌ی كێشه‌ی واڵته‌كه‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌نابرێت‌و له‌و مه‌ساح ‌ه بچوكه‌ی ئیشی بۆ چاره‌س����ه‌ر بكات‪ ،‬له‌كاتێكدا حیزبه‌كه‌ی ی����ان پۆس����تی پێش����وتریان ده‌یانه‌وێ����ت بواره‌كه‌ی خۆی����ان ناب����ن‌و په‌ره‌به‌خۆیان‬ ‫تێدا ده‌كات سه‌ركه‌وتوو نه‌بوو‌ه چۆن ئێستا كێشه‌ی دانانی به‌ڕێوه‌به‌ری فه‌رمانگه‌یه‌كی ده‌نگ����ده‌ر ئیس����تغالل بك����ه‌ن‌و مه‌رام����ی ناده‌ن‌و هه‌وڵ ناده‌ن مامۆس����تایه‌كی باش‌و‬ ‫ده‌توانێت نوێنه‌رایه‌ت����ی میلله‌تێك بكات‌و بۆ ماوه‌ی چه‌ند س����اڵ بۆ یه‌كالنه‌كرایه‌وه‌! نادروس����تی خۆیان به‌جێ بهێنن‪ ،‬بڕوانام ‌ه سه‌ركه‌وتووبن!‬ ‫به‌ش����ێك له‌كاندی����ده‌كان به‌رمه‌بن����ای‬ ‫پرۆژه‌و پ��ل�ان‌و دونیابینی تازه‌ی هه‌بێت؟ ن���� ‌ه حیزبه‌ك����ه‌ی دیموكراس����ییه‌و نه‌خۆی كاتێ����ك گرنگ ‌ه حه‌ق‌و مافی خۆی بده‌یتێ‪،‬‬ ‫كاندی����دی وا هه‌یه‌ ڕاهێن����ان ده‌كات هه‌ر به‌رمه‌بن����ای دیموكراس����ی كانی����د كراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی ده‌یبینین مامۆس����تا یان كه‌س����ی قیڕه‌قیڕو هات‌و هاوار‌و لێدان له‌حزبێكی تر‬ ‫له‌ئێستاو‌ه بۆ ئه‌وه‌ی بتوانێت قسه‌ له‌سه‌ر كه‌چی بانگه‌شه‌ی كۆمه‌ڵگه‌و حكومه‌تێكی بڕوانامه‌دار له‌مامۆستایی‌و پیشه‌كه‌ی خۆی هه‌ڵبژێراون‪ ،‬نه‌ك له‌س����ه‌ر پالن‌و ستراتیژو‬ ‫ته‌له‌فزی����ۆن بكات‌و ڕه‌نگی یان زمانی تێك دیموكراس����ی ده‌كات! زۆرجار كاندیده‌كان س����ه‌ركه‌وتوونه‌بوه‌و ده‌یه‌وێت هه‌ڵبژێرێت‌و عه‌قڵ‌‪ ،‬ده‌یه‌وێت ئه‌و ه����اوار هاوار كردن‌و‬ ‫نه‌چێت! هه‌ندێك له‌كاندیده‌كان به‌رمه‌بنای له‌سه‌ر بنه‌مای پیاوی باش هه‌ڵده‌بژێرێن! ده‌ستیش����ی هه‌بێت له‌چاككردن‌و گۆڕینی قیڕه‌قیڕه‌ بە‌حه‌قیقه‌ت به‌ئێمه‌ بفرۆشێته‌وه‌و‬ ‫كوتله‌و كوتل����ه‌كاری‌و ملش����كاندن‌و لێدان پیاوی باش ئه‌و‌ه نیی ‌ه كه‌سێكی به‌توانایه‌و واڵتدا! ئه‌وه‌شی سه‌یره‌و هه‌موو حیزبه‌كان واده‌زانن نازانین! به‌شێكیتر به‌ناوی ناوچه‌و‬ ‫له‌ئه‌ویت����ر هه‌ڵبژێ����ردراوه‌و داواش ده‌كات روئی����ای هه‌ی����ه‌و پالنی هه‌ی����ه‌و ئامانجی ده‌یڵێ����ن ڕس����ته‌ی كه‌س����ی ش����یاوه‌ ب����ۆ خێڵ‌و عه‌شیره‌ته‌وه‌ خۆی كانیدكردوه‌و یان‬ ‫ده‌نگ����ی پێبدرێت بۆ ئ����ه‌وه‌ی دام‌و ده‌زگا ڕاس����ته‌قینه‌و دروس����ت‌و پێشخس����تنی شوێنی شیاو‪ ،‬كه‌چی س����ه‌یری بڕوانامه‌ی به‌وان����ه‌وه‌ ده‌نازێت‌و بە‌ده‌نگده‌ریش ده‌ڵێت‬

‫سندوقی دەنگدان‬ ‫ده‌مه‌وێ����ت‌و هه‌وڵ ده‌ده‌م بۆ كۆمه‌ڵگایه‌كی‬ ‫مه‌ده‌ن����ی‌و شارس����تانیی‌و حكومه‌تێك����ی‬ ‫دام‌و ده‌زگای����ی! هه‌ندێ����ك له‌كاندیده‌كان‬ ‫ده‌یانه‌وێت به‌ناوی "باشی‌و سه‌ركه‌وتنه‌وه‌"‬ ‫كه‌ پێشووتر پۆس����تی جیاوازیان هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫تازه‌مه‌نێك����ی دوور ئه‌گ����ه‌ر تامردن نه‌بێت‬ ‫خاوه‌ن پۆس����تبن‌و بمێننه‌وه‌‪ ،‬له‌مه‌ش����یان‬ ‫هه‌رواده‌زانن نازانین!‬ ‫به‌ش����ێكی زۆر له‌كاندی����ده‌كان ئێس����تا‬ ‫خه‌ریك����ی نووس����ینن له‌ئه‌كاونتی خۆیان‬ ‫له‌فه‌یس����بووك‌و ت����ۆڕه ‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و‬ ‫خه‌ریكی بانگه‌شه‌ی ناڕاسته‌وخۆن‪ ،‬سه‌یری‬ ‫نوس����ینه‌كانیان ده‌كه‌ی����ت‌و ده‌یخوێنیته‌و‌ه‬ ‫ده‌ڵێیت نووس����ینی چینی ده‌خوێنیته‌وه‌و‬ ‫هیچ لێی تێناگه‌ی����ت‌و مه‌غزاو مانای قوڵی‬ ‫نیی����ه‌‌و ئ����ه‌وه‌ی مه‌عریف ‌ه بێت له‌پش����تی‬ ‫نووس����ینه‌كه‌یه‌وه‌ نیی����ه‌و واده‌زانن ش����تی‬ ‫نه‌زانراوی����ان كه‌ش����ف ك����ردوه‌و‪ ،‬ب����ۆت‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت پێی وتراو‌ه وا بنوسه‌!‬

‫به‌شێك له‌كاندیده‌كان‬ ‫به‌ناوی بڕوانامه‌و‌ه یان‬ ‫پۆستی پێشوتریان‬ ‫ده‌یانه‌وێت ده‌نگده‌ر‬ ‫ئیستغالل بكه‌ن‌و‬ ‫مه‌رامی نادروستی‬ ‫خۆیان به‌جێ بهێنن‪،‬‬ ‫بڕوانام ‌ه كاتێك‬ ‫گرنگ ‌ه حه‌ق‌و مافی‬ ‫خۆی بده‌یتێ‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌یبینین مامۆستا‬ ‫یان كه‌سی بڕوانامه‌دار‬ ‫له‌مامۆستایی‌و‬ ‫پیشه‌كه‌ی خۆی‬ ‫سه‌ركه‌وتوونه‌بوه‌و‬ ‫ده‌یه‌وێت هه‌ڵبژێرێت‌و‬ ‫ده‌ستیشی هه‌بێت‬ ‫له‌چاككردن‌و گۆڕینی‬ ‫واڵتدا!‬

‫‪14‬‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫دااڵنی پشتەوەی‬ ‫بڕیارەکەی پڕاگ‌‬ ‫مەزن عوسمان‬ ‫هاموشۆی هاوس���ەرۆکان‌و بەرپرسە‬ ‫س���ەربازییەکانی س���تاتیۆی ڕۆژئاواو‬ ‫ڕایەڵک���ەی سیاس���ییان ب���ۆ واڵتانی‬ ‫ئەوروپ���او بەش���داری لەپانێڵەکان���ی‬ ‫داهات���ووی ئەو واڵت���ە‪ ،‬خاڵێکی هەرە‬ ‫پۆزەتیڤە ب���ۆ داکوتانی جێپێی خۆیان‬ ‫لەس���وریای نوێدا‪ .‬ئەگەرچ���ی لەگەڵ‬ ‫ڕاگیران���ی س���اڵح موس���لیم لەپڕاگی‬ ‫پایتەختی چیک‪ ،‬بەشێک لەنوسەران‌و‬ ‫سیاس���ییەکان لەهاوخەمییان بەرانبەر‬ ‫ئ���ەو پی���اوە‪ ،‬ش���یکاری ڕوداوەکەیان‬ ‫بەوەکرد‪ ،‬کە هەمان هەڵەی ئۆجەالنی‬ ‫دوب���ارە کردوەت���ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم ئەم���ە‬ ‫ل���ەڕووی کات‌و ش���وێنەوە دوو ڕوداوی‬ ‫تەواوا جی���اوازن‌و نالوێ بەیەک قەپان‬ ‫خوێندنەوەیان بۆ بکرێت‪.‬‬ ‫کاریگ���ەری هێزەکان���ی س���وریای‬ ‫دیموک���رات لەهێڵەکان���ی پێش���ەوەی‬ ‫بەریەککەوتنەکان‪ ،‬پێویستی بەو مانۆرە‬ ‫سۆسیۆسیاس���ییە هەیە کە موس���لیم‌و‬ ‫هاوپیش���ەکانی دەس���تیان پێکردوەو‬ ‫گەرەکیان���ە دەنگ���ی هاوپەیمانییەتی‬ ‫نێودەوڵەت���ی‌و یەکییەت���ی ئەوروپا بۆ‬ ‫بەدیموکراتیزە کردنی قەڵەمڕەوەکەیان‬ ‫وەدەس���ت بخەن‪ .‬بۆیە ڕێنوێنیکردنی‬ ‫ئەوان بەمانەوەیان لەسنوری ڕۆژئاوادا‬ ‫بە‌پاساوی پاراستنی ژیانیان‪ ،‬بەواتای‬ ‫خنکانیانەو بەئامانج گەیشتنی خەونی‬ ‫تۆرانیزمی ئیخوانییە‪ ،‬کە دەیەوێت لەو‬ ‫جیۆگرافییە داخراوە قەتیسییان بکات‌و‬ ‫تەنانەت دەنگی���ان نەگاتە هەرێمیش‪،‬‬ ‫ک���ە بەلێدان���ی خەن���دەق هاتنە خێر‬ ‫ئینان لەالیەن واعیزەکانی س���وڵتانەوە‬ ‫لەباشور‪.‬‬ ‫ب���ەدەر لەبەهێ���زی خ���ۆی‌و پێگەی‬ ‫لەنێ���و بەریەکەوتنەکان���ی ڕۆژئ���اواو‬ ‫نێودەوڵەت���ی؛‬ ‫هاوپەیمانیەت���ی‬ ‫گرنگ���ی دەرچونی موس���لم ل���ەدادگا‪،‬‬ ‫ئەوەیە ئ���ەو ئاگادارکرنەوە س���ورەی‬ ‫(‪ )Red Notice‬پۆلیسی ئینتەرپوڵ‪،‬‬ ‫ک���ە پانتورکیزمی دەوڵەت���ی ئیخوان‬ ‫ڕادەس���تی کردب���ون‪ ،‬لەنێ���و هەموو‬ ‫واڵتان���ی ئەندامی یەکییەتی ئەوروپادا‪،‬‬ ‫وەک بای پاش تورخ���واردن مامەڵەی‬ ‫لەگەڵ دەکەن‪ .‬چونکە ئەندامانی زۆنی‬ ‫نیلی ملکەچی یاس���اکانی دادوەرین کە‬ ‫یەکییەتییەک���ە بنەماکانی داڕش���تون‪.‬‬ ‫وات���ا دەربازبوون لەهەر دادگایەکی ناو‬ ‫واڵتان���ی ئەندام‪ ،‬جارێک���ی دیکە هیچ‬ ‫دادوەرێکی دیکە لەسەرتاپای ئەوروپا‬ ‫توان���ای ئ���ەوەی نییە لەس���ەر هەمان‬ ‫پرس پەلکێشی داواکراو بکاتەوە‪ .‬ئەم‬ ‫گ���ەڕەش هەموو دەرچە دیبلۆماس���ی‌و‬ ‫سیاس���ییەکان کونبڕک���ران لەهەمبەر‬ ‫خواستی فیکری فەلەجی ئەردۆگان‪.‬‬ ‫پی���اوە بەدەس���تنوێژەکەی ئیخوان‪،‬‬ ‫س���ەرباری بەکارهێنانی تەقواکەی بۆ‬ ‫خستنی ڕۆژئاوا‪ ،‬هەموو کارتە سەربازی‬ ‫سیاس���ی‌و ئابوریەکان���ی نەیتوانی ڕای‬ ‫گش���تی بگۆرێ بۆ ش���ەرعیەتدان بەو‬ ‫کوش���تارگەی لەعەفری���ن س���ازیداوە‪.‬‬ ‫فەش���ەلی س���وڵتان ه���ەر لەڕێ���کارە‬ ‫ش���ەڕەنگێزییەکانیدا دەرناکەوێ���ت‪،‬‬ ‫بەڵک���و پەڕیوەت���ە س���ەر پرۆتۆکۆڵە‬ ‫نێودەوڵەتییەکان "ئینتەرپوڵ بەنمونە"‪،‬‬ ‫ک���ە ب���ەردەوام بەرکاری���ان دەکات بۆ‬ ‫لێدان���ی هەموو ئەوانەی ل���ەدەرەوەی‬ ‫پرۆژەی عوسمانیی تورک‌فیکرو ئیخوان‬ ‫هەڵپەدەکەن‪.‬‬ ‫ڕوون���ە‪ ،‬ک���ە ڕەوڕەوەی بەرخۆدانی‬ ‫شوناس نە بەئازاد کردنی ئۆجەالن‌و نە‬ ‫بەگیرانی موسلیم ئێق نادانەوە‪.‬‬

‫ڕێنوێنیکردنی‬ ‫ئەوان بەمانەوەیان‬ ‫لەسنوری ڕۆژئاوادا‬ ‫بە‌پاساوی پاراستنی‬ ‫ژیانیان‪ ،‬بەواتای‬ ‫خنکانیانەو بەئامانج‬ ‫گەیشتنی خەونی‬ ‫تۆرانیزمی ئیخوانییە‬

‫بیرورا‬

‫ئەمە چیە‌و چی پێئەڵێن؟!‬

‫ئەرێ ئێمەی میلەت خۆش باوەڕبوین ؟‬ ‫دالوەر سۆفی‬

‫یاخود ئەوان زۆرزان بون‌و س����یحریان‬ ‫لێکردین؟ ئەوە تۆی خوێنەر بڕیار بدە‪.‬‬ ‫کاتێک لە‌س����اڵی(‪)١٩٩٢‬دا س����ەرەمان‬ ‫گرت تا بەشدار بین لە‌یەکەم پرۆسەی‬ ‫دەنگدانێک����دا کە کورد خ����ۆی خاوەنی‬ ‫بێت‪ ،‬هێشتا خەو بەری نەدابوین‪ ،‬ئەو‬ ‫خەوەی ساڵەهای س����اڵ بو چاوەڕوانی‬ ‫ئەوە بوین بێت����ە دی‪ ،‬کاتێکیش ڕژێمە‬ ‫س����ەرەڕۆو سەرکێشەکەی بەعس هێزی‬ ‫ئەوەی تیا نەما بە‌زەبری ئاگرو ئاس����ن‬ ‫دەس����ەاڵتی خۆی بە‌سەرمانا بسەپێنێ‪.‬‬ ‫دەست لە‌دەس����ت‌و هێز لە‌میلەت نیمچە‬ ‫ئیدارەیەکم����ان پێکەوەن����او‪ .‬ڕێگ����ەی‬ ‫ئەوەمان بۆ ئاوەاڵ بو کە خۆمان بەڕێوە‬ ‫بەرین‪ ،‬ئەم خۆ بەڕێوە بردنە بەهیمەت‌و‬ ‫خۆڕاگری خەڵک ب����و‪ ،‬نەک بە‌لێهاتویی‬ ‫حیزبە‌‌کوردس����تانیەکان‌و دەروێ����ش‌و‬ ‫موریدەکانیان‌و ئەو دیماگۆگیەتەی کە‬ ‫وەک پەتا سەراپا حیزبە‌کوردیەکان تیا‬ ‫غەرق بون‪ ،‬پێمان بە‌قەد بەڕە شڕەکەی‬ ‫خۆم����ان ڕاکێش����او پەرلەمانۆکەیەکمان‬ ‫پێکەوە ن����او هەمو متمانەیەکمان دانێ‪،‬‬ ‫کلیل����ی عەمارو دەس����ەاڵتمان لەس����ەر‬ ‫س����ینیەکی زێر ڕادەست کردن‪ ،‬ئێمەی‬ ‫میلەت ئەوەندە خۆش باوەڕبوین وامان‬ ‫ئەزانی ئەم برادەرانە لە‌ئەس����تێرەیەکی‬ ‫ت����رەوە بۆ ئێمە باریون هەمویان بە‌نێرو‬ ‫مێ����وە پاکیزەن‌و جێگ����ەی گومان نین‪،‬‬ ‫بەاڵم مەخابن پێچەوانەکەی ڕاست دەرچو‬ ‫هەمو ئەو کەسانەی بە‌کورسی پەرلەمان‬ ‫شادبون‪ ،‬ببونە کارمەندی حیزبەکانیان‬ ‫کە ئەو کاتە لە‌نێوان کەسک‌و زەردا وەک‬ ‫برا بەشکرا بو‪ ،‬نیشتمان‌و گەل‌و خاک‌و‬ ‫داهات‌و گومرگ‌و دەس����کەوتی واڵتیان‬ ‫کردە سیس����تمی فیفت����ی بە‌فیفتی‪ ،‬جا‬ ‫ئەبێت چەند ئەش����هەدوبیالی ناهەقیان‬ ‫کێش����ابێ بەگەردنیانداو ئێمەش بێئاگا‌و‬ ‫بێخەبەر لە‌و کڕین‌و فرۆشتنەی پێمانەوە‬ ‫کراوە‪ ،‬کاتێکیش لەسەر ئەو غەنیمەتە‬ ‫چەورو ش����یرینە ڕێکنەکەوتن‪ ،‬شەڕێکی‬ ‫نەگریس����یان دام����ەزران‪ ،‬بەه����ەزاران‬ ‫کوڕو ڕۆڵ����ەی هەژارانی ئەم خەڵکەیان‬ ‫بە‌کوشت دا‪ ،‬خۆش����یان وەک بەرزەکی‬ ‫بانان بۆی دەرچون‪ ،‬بێش����ەرمانە ئەیان‬ ‫فەرمو ئێمە تاوانبارو بەرپرس����یار نین‬ ‫لەم خوێن ڕشتنە‪ ،‬هەر ئەوە مابو پێمان‬ ‫بڵێن ئێ����وە میلەتێکی نمەک بە‌حەرامن‬ ‫خ����وا غەزەبی لێگرتون بۆیە یەکتری دا‬ ‫ئەپاچن‪ ،‬ئیتر لەو ڕۆژەوە ئەو هەس����تە‬ ‫لە‌ناو خەڵک����دا چەکەرەی کرد‪ ،‬کە ئەم‬ ‫پەرلەمانە لە‌ئاست داواکانی هاواڵتیاندا‬ ‫نیە‪ ،‬تا کار گەیشتە ئەوەی سوکایەتی‬ ‫ک����ردن بە‌پەرلەمان لەالی����ەن ئەندامانی‬ ‫حیزبەکانەوە بوە دیاردەیەکی نۆرماڵ‪،‬‬ ‫وەک ئەوەی کە پێیان ئەوترا پەرلەمان‬ ‫ئەتوان����ێ لە‌(مەیدان����ی حەیوان����ان)‬ ‫کۆبونەوە ئەنجام بدا‪ ،‬یا لە‌ڕقی ڕەش����ی‬ ‫حیزبایەتی فەرمو لە‌دەبابەکانی سەدام‬ ‫حس����ێنی پاڵەوانی ئەنف����ال‌و کیمایی‌و‬ ‫دەی����ان تاوان����ی جینۆس����ایدی گەلێک‬ ‫بکرێت بۆ ناو حەوشەی پەرلەمان‪ ،‬دوا‬

‫س����وکایەتیش کڵۆم کردن����ی دەروازەی‬ ‫پەرلەمان بوو‪ ،‬ئیتر لەدوای ئەم بێڕێزی‬ ‫کردنەوە بەهای����ەک‌و پیرۆزییەک نە بۆ‬ ‫خ����اک‌و نە بۆ نیش����تیمان‌و نە بۆ گەل‌و‬ ‫نەتەوە‪ ،‬نە ب����ۆ دیموکراتی‌و ڕای ئازاد‬ ‫بونی نەم����ا‪ .‬بەاڵم ئەوەی لە‌هەموو ئەم‬ ‫مێژوەی پەرلەمان ناش����رینترو تەڵخترە‬ ‫ئەوەیە خودی پەرلەمانتارەکان وەفایان‬ ‫نەبێت نە بۆ خەڵک‌و دەنگی خەڵک نە بۆ‬ ‫خۆشیان‪ ،‬کاتێک کەوتنە ئەوەی هەمو‬ ‫هەوڵ‌و کۆشش����ێکیان بۆ بەرژەوەندی‌و‬ ‫دەستکەوتی خۆیان‌و کەسوکاریان بێت‪،‬‬ ‫وەک ئ����ەوەی هەمویان لە‌فڕکان فڕکانی‬ ‫وەرگرتنی ئۆتۆمبێل‌و ش����وقەی لۆکس‬ ‫لەهەولێ����ری پایتەختدا‪ ،‬ی����ا وەگرتنی‬ ‫پارچە زەوی لەش����وێنی باشی شارداو‬ ‫ڕوکن‌و ڕوبەری پانوپۆڕ بێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫بەدەستهێنانی بڕوانامەی بااڵ لە‌ماستەرو‬ ‫دکتۆرا‪ ،‬لەکاتێک����دا زۆر لە‌هەڵگری ئەو‬ ‫بڕوانامە فەالنە ن����ە جەدوەلی زەربیان‬ ‫لەبەرە نە توانای نوس����ینی دو جوملەی‬ ‫موفیدی����ان هەیە‪ ،‬یا جگ����ە لە‌زمانێکی‬ ‫ک����وردی تێکش����کاو هی����چ زمانێکی تر‬ ‫نازان����ن لە‌گەڵ میوانێک����ی غەیرە کوردا‬ ‫دو دایەلۆگی دیبلۆماتیانەی پێ بکەن‪،‬‬ ‫کاتێکیش لە‌نامەی بڕوانامەکەیان بڕوانی‬ ‫ن����ەک ناوەرۆکەک����ەی پوچ����ە تەنانەت‬ ‫ڕێنوس‌و ئیمالکەشی پڕە لە‌هەڵەی زەق‬ ‫زەق‪ ،‬ئەم����ە جگە ل����ەوەی پەرلەمانتار‬ ‫هەی����ە بەدرێژایی تەمەن����ی ئەو خولەی‬ ‫تیایدا ئەندام پەرلەمان بوە نقەی لێوە‬ ‫نەهاتوە بەپێی ئەو فەلس����ەفەیەی کە‬ ‫ئەڵێن بێدەنگی زێ����ڕە‪ ،‬بەاڵم ئەو زێڕە‬ ‫بۆ پاوان����ەو بازیبەند نەک بۆ ئەتەکێتی‬ ‫دیبلۆمات����ی‪ ،‬بۆیە ل����ەم کاتەدا بۆمان‬ ‫دەرئەکەوێ����ت بەدەستخس����تنی ئ����ەو‬ ‫بڕوانامان����ە ب����ۆ خۆپێگەیان����دن نەبوە‬ ‫لەڕوی ڕۆشنبیری‌و زانس����تەوە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بۆ بەدەستهێنانی ئەو دەرماڵە زیادەیە‬ ‫بوە کە بۆ پەرلەمانتاری خاوەن بڕوانامە‬ ‫خەرج ئەکرێت‪ ،‬یا ئەوەندە لەگەلەکەی‬ ‫خۆتان ئەمینن ب����ێ چەک‌و بێ حیمایە‬ ‫بە‌ن����او بازاڕدا ئەگەڕێ����ن‪ ،‬ئەزانن کەس‬ ‫لەگوڵ کاڵترتان پێ ناڵێت‪ ،‬ئیتر حەرام‬ ‫نیە یەک����ی موچەی چەن����د حیمایەک‬ ‫ن����ۆش ئەک����ەن؟ خ����ۆ ئەگ����ەر ڕۆژێ‬ ‫ل����ەڕۆژان تۆم����اری ئەو دانیش����تنانەی‬ ‫پەرلەم����ان بکەوێت����ە دەس����ت خەڵک‌و‬ ‫میدیا ئ����ەوا ئەبێت چی ببینین؟ ڕەنگە‬ ‫خۆزگە بخوازین ک����ە هەر نەمان دیایە‪،‬‬ ‫کاتێک بەچ����اوی خۆمان بینیمان هۆڵی‬ ‫پەرلەمان ببوە شوێنی پشوو حەوانەوە‬ ‫بۆ سەرخەوشکاندنی هەندێک ئەندام کە‬ ‫لەماڵەوە خەوی لێحەرام کراوە‪ ،‬یا ئەبوە‬ ‫شوێنی کات بەسەر بردن یا چاوەڕاوانی‬ ‫کردن وەک جێ ژوان بە‌ڕەس����مکردنەوە‬ ‫بەس����ەر ببرێ����ت‪ ،‬بە‌خۆ پیش����اندانیش‬ ‫بڵێ����ت قیژەقیژ‪ ،‬ئەبێت ئ����ەو خەڵکەی‬ ‫دەنگی داونەت����ێ لەجیاتی کاڵەک چی‬ ‫بەئەژنۆی خۆی بش����کێنێت؟ س����ەیرە‬ ‫لە‌پەرلەمان بۆ یاس����ای جگەرە کێشان‌و‬ ‫خەتەن����ەی مێینە چەن����د خوێندنەوەی‬ ‫بۆ کرا چەند خەڵکتان پێوە س����ەرقاڵ‬ ‫ک����رد؟ یا فراکس����یۆن هەب����وە ژمارەی‬

‫ئەبێ����ت موچ����ەی خانەنش����ینیەکانتان‬ ‫بگاتە چەند ملیۆنێ����ک دینار زیاتر‪ ،‬یا‬ ‫کاتێک هەندێکتان الفی ئۆپۆزسیۆنتان‬ ‫بەس����ەرماندا لێئ����ەداو هەڵوێس����تتان‬ ‫بە‌خەڵ����ک ئەفرۆش����تەوە ئامادەب����ون‬ ‫لە‌هۆڵی پەرلەماندا تەپڵ بکوتن‪ ،‬ئەبوایە‬ ‫بۆ دەرکردنی ئەم یاسای خانەنشینیەی‬ ‫خۆتان نەک هەرتەپڵ بەڵکو زوڕناشی‬ ‫لەگەڵ بوایە‪ ،‬بەڕێزین����ە ئێمە ئێوەمان‬ ‫نارد ببن بە‌ڕەقیب بەسەر دامودەزگاکانی‬ ‫حکومەت����ەوە‪ ،‬ی����ا ناردمان����ن خۆتان‬ ‫دەوڵەمەند بکەن؟ ئ����ەرێ پێمان ناڵێن‬ ‫کام وەزیرتان دا بە‌دادگا؟ ئەرێ پێمان‬ ‫ناڵێن چەند کەیسی گەندەڵیتان ئاشکرا‬ ‫کرد؟ چەند پارچەزەوی موڵکی گشتی‬ ‫داگیرکراوت����ان گێڕای����ەوە بۆ دەوڵەت؟‬ ‫کەی جەختت����ان لە‌حکومەت کردوە بۆ‬ ‫کردنەوەی چەند پرۆژەیەکی ستراتیژی؟‬ ‫چەن����د هەلی کارتان ب����ۆ گەنجانی خێر‬ ‫نەدی����وی ئەم گەل����ە فەراه����ەم کرد؟‬ ‫پێش هەڵبژاردن����ەکان هەندێ بەڵێنتان‬ ‫ئەدا ک����ە لە‌هیچ واڵتێک����ی دنیادا جێ‬ ‫بەجێ نە ئەکرا‪ .‬بەقس����ەی ئێوە بوایە‬ ‫لە‌پ����ارەو داهاتی نەوت پش����کی هەمو‬ ‫تاکێکی کۆمەڵ ئەچوە س����ەر حس����اب‬ ‫بانکیەکانم����ان‪ ،‬کابانی ماڵ موچەی بۆ‬ ‫ئەبڕرایەوە‪ ،‬هیچ جادەو ڕێگایەک تاسەی‬ ‫تیا نەئەما‪ ،‬بە‌بەڵێن‌و قسەی ئێوە بوایە‬ ‫کارەبا لە‌بری بیس����ت‌و چوار س����ەعات‬ ‫ئەبو بە‌بیست‌و شەش سەعات‪ ،‬بە‌قەولی‬ ‫جەنابتان بوای����ە ئەوەندەتان مەکتەب‌و‬ ‫قوتابخانە ئەکردەوە هەر چوار خوێندکار‬ ‫پۆلێکیان ب����ەر ئەکەوت‪ ،‬بەڵینتان ئەدا‬ ‫بۆ دان کێش����ان‌و هەاڵمەتێ بمانبەن بۆ‬ ‫نەمس����او ئەڵمانیا‪ ،‬خۆ کەمئەندامانتان‬ ‫ه����ەر بەکۆڵ‌و باوەش ئەگێ����ڕا‪ ،‬لەکاتی‬ ‫هەڵبژاردنەکاندا کردبوتانە بەهارێک گیا‬ ‫ڕەش‌و قەرسیل یەک ئەژنۆ هەڵسابوو‪،‬‬ ‫ئێم����ە چاوەڕوانی ئەوەم����ان لێئەکردن‬ ‫ئەوەی دەرگای پەرلەمانی خڕداخس����ت‬ ‫ئێ����وە لێپێچین����ەوەی لەگ����ەڵ بکەن‪،‬‬ ‫کەچ����ی نەمان دی ب����ۆرە گلەییەک لەو‬ ‫چەکدارانەش بک����ەن کە ڕێگایان نەدان‬ ‫بچنەوە ب����ۆ پایتەخت‪ ،‬بۆمان دەرکەوت‬ ‫ئەو قس����انەش کە لەمیدیاکانەوە ئەتان‬ ‫کرد ب����ۆ خۆڵکرنە چاوم����ان‌و ونکردنی‬ ‫ڕاس����تیەکان ب����ون‪ ،‬دوری����ش نیە هەر‬ ‫ئەندامەکانی پر پاس����ێکی پۆڵۆنی قەیم خۆتان لەگەڵ دەزگاکانی جێبەجێکردندا‬ ‫ئەبو لە‌بڕیارێکی چارە نوسسازدا خۆیان هەمائاهەنگیتان نەبوبێ بۆ چاوپۆش����ی‬ ‫ئەکرد بە‌دوو ب����ەش‌و نیوەیان لەمبەرو لە‌گەندەڵ����ی‪ ،‬ه����ەر لەمێژویەکی نزیکدا‬ ‫نیوەک����ەی تریان لەوب����ەر ئێمەش وەک کاتێک لە‌دوای دو س����اڵ کە پەرلەمان‬ ‫شێخەکەی تاڵەبان واقمان وڕمابو نەمان بەقوڕگیراب����و‪ ،‬وەک مەئم����ورو کارمەند‬ ‫ئەزانی لەمبەرین یا ل����ەو بەرین‪ ،‬بەاڵم برانەوە ب����ۆ باڵەخان����ەی پەرلەمان تا‬ ‫کاتێک بۆ خانەنش����ینی خۆتان بە‌چوار ریفراندۆمتان لە‌عەش����ایەریەوە پێبکەن‬ ‫ملی����ۆن‪ ،‬بە‌کۆی دەنگ‌و بە‌چوار خولەک بە‌شەرعی‪ ،‬بۆ س����واغدانی ئەو قەڵبەیە‬ ‫دەنگت����ان دا‪ ،‬ئەی نەتان پرس����ی ئەم باسی ئەوەتان ئەدا بە‌گوێماندا کە گوایە‬ ‫هاوس����ەنگیە کۆمەاڵیەتیەتان لەکوێوە یەکەم ئیش����تان‌و یەکەم دانیش����تنتان‬ ‫هێنا خەڵکێک بە‌سێس����ەد هەزار دینار چاکسازی‌و گۆڕینی قوت‌و بژێوی خەڵک‬ ‫بژی یاخود ئەو مامۆستایانەی ئێوەیان ئەبێت‪ ،‬ئەرێ بەڕاس����ت نەتانفەرمو ئەو‬ ‫پێگەیاند موچەکەیان لە‌هەشتسەد هەزار مەسەلەیە بە‌کوێ گەشت؟‬ ‫دینار تێنەپەڕێ����ت‪ ،‬زۆربەی زۆرتان کە‬ ‫بەڕێزان ئەوەندەتان بەڵێنی ناڕاس����ت‬ ‫لە‌ژیانتان����دا لە‌فەرمانگەیەکی حکومیدا داوینەت����ێ‌و ئەوەندەتان ناهەقی کردوە‬ ‫نوس����راوێکتان واژۆ نەکردوە‪ ،‬ئێس����تا بەرامب����ەر تاکی ئ����ەم کۆمەڵگایە هەمو‬ ‫لە‌سەر حسابی ئەم خەڵکە خێەرنەدیوە شتێکتان لە‌بەر چاو خستین‪ ،‬هەموتان‬

‫ئێمە ئێوەمان نارد‬ ‫ببن بە‌ڕەقیب بەسەر‬ ‫دامودەزگاکانی‬ ‫حکومەتەوە‪ ،‬یا‬ ‫ناردمانن خۆتان‬ ‫دەوڵەمەند بکەن؟‬ ‫ئەرێ پێمان ناڵێن‬ ‫کام وەزیرتان دا‬ ‫بە‌دادگا؟ ئەرێ‬ ‫پێمان ناڵێن چەند‬ ‫کەیسی گەندەڵیتان‬ ‫ئاشکرا کرد؟ چەند‬ ‫پارچەزەوی موڵکی‬ ‫گشتی داگیرکراوتان‬ ‫گێڕایەوە بۆ‬ ‫دەوڵەت؟ کەی‬ ‫جەختتان‬ ‫لە‌حکومەت کردوە‬ ‫بۆ کردنەوەی‬ ‫چەند پرۆژەیەکی‬ ‫ستراتیژی؟‬

‫ب����ون بەخاوەن����ی س����ەرمایەو ڤێ��ل�او‬ ‫ئۆتۆمبێلی گرانبەها‪ ،‬دڵنیابن نەک هەر‬ ‫پەرلەمانت����اران بەڵکو هەم����و ئەوانەی‬ ‫ناویان پلەبااڵیە لەبەردەم مێژووی ئەم‬ ‫گەلە غەدر لێکراوەدا قەرزارن‪ ،‬ئەگەر‬ ‫قیروسیا لە‌پارەو بە‌تااڵن بردنی سامانی‬ ‫گش����تیش بکەین‪ ،‬خ����ۆ جیاکردنەوەی‬ ‫تاکی کۆمەڵگاو پۆڵینکردنی کارێکی زۆر‬ ‫دواکەوتوانەو نابەجێ‌و نا شارس����تانیە‪،‬‬ ‫عەیبەیە ک����ە لە‌عەیب عەیبت����ر‪ ،‬ئەوا‬ ‫بەه����ەر س����ورەت بەڕێزت����ان پلە بااڵن‬ ‫ئەلحوکمولیال‪ ،‬ئ����ەی ئێمە کە خەڵکی‬ ‫ئاسایین ناومان ئەنێن چی؟ ئەوا بەندە‬ ‫ئەپرس����ێت ئ����ەی چ ناوو ناونیش����ان‌و‬ ‫دەس����تەواژەیەک بۆ مامۆس����تاکانتان‌و‬ ‫کرێکاران‌و پێش����مەرگە بەکاردەهێنن؟‬ ‫ئەوا ئێم����ە بڕیارمان دا لەجێێ (بەڕێز)‬ ‫ی����ا (کاک) یا(ئەفەن����دم) لەمەو ال کە‬ ‫گەشتینە ئاسس����تتان بانگتان ئەکەین‬ ‫یافەرموتان لێئەکەین(پلەبااڵ) گیان‪!....‬‬ ‫کورد ئەڵێت (ئێوە ئاون ئەڕۆن ئێمەی‬ ‫میلەت زیخی����ن ئەمێنینەوە)‪ ،‬ئەوا ئێمە‬ ‫عەمر باقی بێت خەریکین چوار خولی‬ ‫پەرلەمان سەروخوار ئەکەینەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫با بێینە س����ەر خولی نوێ����ی پەرلەمان‬ ‫ئایا ئێ����وە چیمان لەگ����ەڵ ئەکەن‌و چ‬ ‫بەڵێنێکمان ئەدەنێ؟ ئێ����وە بەڵێنمان‬ ‫ئەدەنی پەرلەمانتار بە‌خۆبەخش ببێتە‬ ‫نوێن����ەری گەل؟ بەڵێن ئ����ەدەن داوای‬ ‫موچ����ەی پلەبااڵو خانەنش����ینی نەکەن‬ ‫بەڵێنمان ئەدەنێ سەرۆک وەزیرانی تازە‬ ‫بێننە پای هەق‌و حساب؟ بەڵێن ئەدەن‬ ‫ه����ەر وەزیرێکی کابینەی نوێ ڕاس����ت‌و‬ ‫ڕەوان ڕێی نەکرد پەلکێشی پەرلەمانی‬ ‫بکەن‌و متمانەی بکەنە تورەکەوە‪ ،‬هەر‬ ‫هەمو ئەوانەی بەنیازن ببنە پەرلەمانتار‬ ‫ب����ۆ خول����ی پێنج����ەم‪ .‬ئێ����وە کاتێک‬ ‫لە‌هەڵبژاردندا س����ەرکەوتو ئەبن بەڵێن‬ ‫بدەن کە موچەو خانەنشینیتان نەوێ‪،‬‬ ‫ئەم یاسایەش کە لە‌خولی پێش ئێوەدا‬ ‫دەرچ����وە هەڵیبوەش����ێننەوە‪ ،‬کاتێک‬ ‫سەرکەوتو ئەبن‌و ئەبنە جێگەی شانازی‬ ‫گەلێک هەم����و فایلەکانی گەندەڵی ئەم‬ ‫بیست‌و حەوت س����اڵە بهێننە دەرەوە‪،‬‬ ‫گەندەڵ����کاران بدەن����ە دادگا ئەودەمە‬ ‫متمان����ەی زۆرین����ە بەدەس����ت ئەهێنن‬ ‫پێ����ش دەس����ت بەکاربونتان کەش����فی‬ ‫حس����ابەکانتان لە‌موڵک‌و ماڵ‌و حس����اب‬ ‫بانکی‌و ئۆتۆمبێلەکانتان ئاش����کرا بکەن‬ ‫کاتێکی����ش چ����وار س����اڵەکەتان تەواو‬ ‫ئەکەن دیسانەوە ئاشکرای بکەن تا بەر‬ ‫لەعنەتی جەماوەر نەکەون‪ ،‬ئێستا لە‌هەر‬ ‫چ����وار خولەکەی پەرلەمان ئەپرس����ین‬ ‫ئێوە چیتان ب����ۆ ئەم خەڵکە کرد جگە‬ ‫لە‌خۆتان ئەمەی ئێوە لەم دوا بڕێارەدا‬ ‫کردتان لە‌بەرژەوەن����دی خۆتان (چیەو‬ ‫چی پێئەڵێ����ن)‌و ناوی چ����ی لێئەنێن؟‬ ‫پەرلەمانتارانی کوردستان ئەم گوڵەیان‬ ‫دەرکرد‪ ،‬ئەبێت ئەوانەی لە‌بەغدان دور‬ ‫لە‌چاوی خەڵک چیبکەن؟ هاکا ئەوانیش‬ ‫کەوتنە بەر ڕۆش����نایی‌و سەرەیان هات!‬ ‫ئەم����ڕۆ ئ����ەو ڕۆژەیە ک����ە دەمامکەکان‬ ‫کەوتن����ە خوارەوە بە‌بێ بوار پاش����ەڵی‬ ‫ڕەش‌و سپیمان بۆ دەرکەوت‪.‬‬

‫له‌‌و ته‌الره‌‌ ‌ی تیا ئه‌‌ژی‌ له‌شه‌‌وێكدا چی‌ ئه‌‌گوزه‌‌رێت به‌‌په‌‌نهانی‌؟‬ ‫هێمن ئه‌‌حمه‌‌د‬

‫ج����ارێ پێش ئ����ه‌‌وه‌‌ی‌ بیری‌ خۆمان‬ ‫بترنجێنینه‌‌ناو ته‌‌الره‌‌كه‌‌وه‌‌‪ ،‬با سه‌‌رنجێك‬ ‫بده‌‌ینه‌‌ ئه‌‌و منداڵه‌‌پۆشاك‌و پێاڵو شڕو‬ ‫پ����ڕه‌ ‌ده‌‌رۆزه‌‌كه‌‌ر (س����واڵكه‌‌ر) ه‌‌‪ ،‬كه‬ ‫‌‌له‌‌س����ه‌‌ر پلیكانه‌‌ی‌ به‌‌رده‌‌م ده‌‌روازه‌‌ی‌‬ ‫ئه‌‌م ت����ه‌‌الره‌‌دا‪ ،‬له‌‌خه‌‌وێك����ی‌ قوڵدایه‌‌‪،‬‬ ‫كه ‌‌سه‌‌رماو برسێتی‌ وه‌‌ك بوخچه‌‌یه‌‌ك‬ ‫پێچاویانه‌‌ته‌‌وه‌‌‪ ،‬كه‌‌چی‌ هیچیان ناتوانن‬ ‫له‌‌خ����ه‌‌و رایچه‌‌نێن����ن‪ ،‬ئ����ه‌‌و خه‌‌وێكی‌‬ ‫خۆش ده‌‌بینین‪ ،‬له‌‌خه‌‌وێدا‪ ،‬ده‌‌س����ری‌‬ ‫سواڵیه‌‌كه‌‌ی‌ به‌‌رده‌‌می‌ پڕ بوه ‌‌له‌‌پاره‌‌و‬ ‫به‌‌رده‌‌وامی����ش هه‌‌ر پ����اره‌‌له‌‌به‌‌رده‌‌می‌‬ ‫كه‌‌له‌‌ك����ه‌ ‌ده‌‌بێت‪ .‬ب����ه‌‌اڵم له‌‌ن����اكاودا‬ ‫كه‌‌س����ێك ده‌‌سته‌‌س����ڕه‌‌پر له‌‌پاره‌‌كه‌‌ی‌‬ ‫ده‌‌فڕێنێ����ت‪ ،‬ئه‌‌میش ل����ه‌‌م حاڵه‌‌ته‌‌نا‬ ‫هه‌‌م����واره‌‌دا له‌‌خ����ه‌‌و رائه‌‌چه‌‌نێت‪ .‬جا‬ ‫ه����ه‌‌ر ده‌‌رۆزه‌‌كه‌‌ران نین ب����ه‌‌م حاڵه‌‌ته‌‬ ‫‌ده‌‌رونیه‌‌وه‌‌له‌‌خه‌‌و راده‌‌بن‪.‬‬

‫هه‌‌ر لێ����ره‌‌له‌‌کونجێكی‌ پڕ دوكه‌‌ڵدا‪،‬‬ ‫له‌‌دیوێك����ی‌ ش����ێدارو پۆخڵ����دا‪ ،‬ك����ه‬ ‫‌‌به‌‌ناچاری‌ پێی‌ ده‌‌ڵێین ماڵ‪ ،‬بابایه‌‌كی‌‬ ‫پیش����ه‌‌وه‌‌ر‪ ،‬له‌‌خه‌‌و راده‌‌بێ‪ ،‬به‌‌درێژایی‌‬ ‫ش����ه‌‌و هه‌‌ر خ����ه‌‌وی‌ بینی����وه‌‌‪ ،‬خه‌‌ونی‌‬ ‫به‌‌په‌‌یداكردنی‌ بڕێك����ی‌ باش له‌‌پاره‌‌وه‬ ‫‌‌بینیوه‌‌‪ ،‬سه‌‌یر نیه‌‌كه‌‌سێكی‌ وا شه‌‌وێكی‌‬ ‫ته‌‌واو خه‌‌ونێكی‌ له‌‌م جۆره‌‌ ببینێت!‬ ‫ئه‌‌م پیشه‌‌وه‌‌ره‌‌‪ ،‬پینه‌‌دۆزێكی‌ نه‌‌داراو‬ ‫ه����ه‌‌ژاره‌‌‪ ،‬ماف����ی‌ خۆیه‌‌ت����ی‌ خه‌‌یااڵتی‌‬ ‫ش����ه‌‌وو رۆژی‌ له‌‌الی‌ پیش����ه‌‌كه‌‌ی‌ خۆی‌‬ ‫بێ‪ ،‬هاوژین‌و منداڵه‌‌كان����ی‌‪ ،‬هاواریانه‌‌‬ ‫له‌‌ده‌‌س����ت برس����ێتی‌‪ .‬خۆ درزو كونی‌‬ ‫دیواری‌ ماڵه‌‌شه‌‌ق‌و شڕه‌‌كه‌‌ی‌‪ ،‬ده‌‌میان‬ ‫له‌‌ده‌‌می‌ ئه‌‌ندامان����ی‌ خێزانه‌‌كه‌‌ی‌ زیاتر‬ ‫لێكردۆته‌‌وه‌‌‪.‬‬ ‫لێره‌‌‪ ،‬كه‌‌س����ێكی‌ تر وه‌‌بیردێنینه‌‌وه‌‌‪،‬‬ ‫له‌‌هه‌‌مان ت����ه‌‌الردا‪ ،‬له‌‌قاتێك����ی‌ تردا‪،‬‬ ‫له‌‌ماڵێكی‌ تۆزێ جیاوازتر‪ ،‬فه‌‌رمانبه‌‌رێك‬ ‫له‌‌خه‌‌ویدا به‌‌ته‌‌له‌‌فۆن هه‌‌واڵی‌ وه‌‌رگرتنی‌‬

‫موچ����ه‌‌ی‌ ته‌‌واوی‌ پ����ێ ده‌‌درێت‪ .‬بۆیه‬ ‫‌‌ئه‌‌میش یه‌‌كسه‌‌ر له‌‌خه‌‌و را ده‌‌چه‌‌نێت‪،‬‬ ‫به‌‌هیوای‌ ئه‌‌وه‌‌ی‌ خه‌‌ونه‌‌كه‌‌ی‌ به‌‌راس����ت‬ ‫بگه‌‌ڕێ‪.‬‬ ‫هه‌‌ر ل����ه‌‌م ت����ه‌‌الره‌‌داو له‌‌قاتێكی‌ تر‪،‬‬ ‫كیژۆڵه‌‌یه‌‌كی‌ تازه‌‌پێگه‌‌یش����توی‌ خوێن‬ ‫گه‌‌رم‪ ،‬له‌‌ژوری‌ نوستنه‌‌كه‌‌ی‌ خۆیدا‪ ،‬خه‌‌و‬ ‫ده‌‌بینێ به‌‌یه‌‌كه‌‌م شه‌‌وی‌ شوكردنیه‌‌وه‌‌‪.‬‬ ‫له‌‌خه‌‌ویدا هاوژینی‌ پیاوێكی‌ ده‌‌وڵه‌‌مه‌‌ندو‬ ‫خاوه‌‌ن سامانه‌‌‪ ،‬له‌‌سه‌‌ر بیدێكی‌ نه‌‌رم‌و‬ ‫ئاوریشمی‌‪ ،‬هه‌‌مو شه‌‌و خه‌‌ون به‌‌ڤیالو‬ ‫پ����اره‌‌و س����امانی‌ كاب����راوه‌‌ده‌‌بینێت‪،‬‬ ‫له‌‌ن����اكاو دایك����ی‌ ده‌‌رگای‌ ژوره‌‌ك����ه‌‌ی‌‬ ‫ده‌‌كاته‌‌وه‌‌‪ ،‬ئه‌‌م داماوه‌‌ش به‌‌م حاڵه‌‌ته‬ ‫‌‌ده‌‌رونیه‌‌وه‌‌له‌‌خه‌‌و رائه‌‌چه‌‌نێ‪.‬‬

‫سه‌‌رمایه‌‌كه‌‌یه‌‌وه‌‌ده‌‌ببینێت‪.‬‬ ‫هه‌‌م����و ده‌‌زانی����ن‪ ،‬خه‌‌وبینین به‌‌بڕو‬ ‫شێوازی‌ به‌‌ده‌‌ستهێنانی‌ سه‌‌رمایه‌‌‪ ،‬الی‌‬ ‫بابای‌ سه‌‌رمایه‌‌دار جیاوازه‌‌ له‌‌كه‌‌سانی‌‬ ‫ت����ر‪ ،‬ب����ه‌‌اڵم خ����ۆ ه����ه‌‌ر خه‌‌وبینینه‬ ‫‌‌به‌‌پاره‌‌وه‌‌‪.‬‬ ‫ئه‌‌وه‌‌ی‌ جێگه‌‌ی‌ س����ه‌‌رنجه‪ ،‬كه‌‌سێك‬ ‫نیه‌‌به‌‌گوێی‌ ئه‌‌م سه‌‌رمایه‌‌داره‌‌گه‌‌وجه‌‌دا‬ ‫بچرپینێت‌و بڵێت "ئه‌‌رێ شه‌‌رم ناكه‌‌ی‌‪،‬‬ ‫ته‌‌نها بیر له‌‌س����ه‌‌رمایه‌‌و گیرفانی‌ خۆت‬ ‫ده‌‌كه‌‌یت����ه‌‌وه‌‌؟ خۆت‌و م����اڵ‌و منداڵت‬ ‫به‌‌تێرو ته‌‌سه‌‌ل ده‌‌ژین‪ ،‬هه‌‌مو شتێكتان‬ ‫بۆ فه‌‌راه����ه‌‌م بوه‌‌‪ ،‬ئیتر تكایه‌‌مرۆڤانه‬ ‫‌‌بیرك����ه‌‌ره‌‌وه‌‌و خه‌‌ونێكی‌ ش����ه‌‌ریفانه‌‌ش‬ ‫ببینه‌‌"‪.‬‬

‫ه����ه‌‌ر له‌‌هه‌‌مان ت����ه‌‌الردا‪ ،‬له‌‌قاتێكی‌‬ ‫ترو له‌‌ژورێكی‌ زۆر پۆش����ته‌‌و رازاوه‌‌دا‪،‬‬ ‫پیاوێكی‌ (س����ه‌‌رمایه‌‌دار‪ /‬ب����ازرگان)‬ ‫ده‌‌ژی‌‪ ،‬هه‌‌م����ان ش����ه‌‌و‪ ،‬ب����ه‌‌رده‌‌وام‬ ‫خ����ه‌‌و به‌‌زیادبوون����ی‌ له‌‌راده‌‌ب����ه‌‌ده‌‌ری‌‬

‫له‌‌كۆتایی����دا‪ ،‬ده‌‌مه‌‌وێ بڵێ����م‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫‌هه‌‌موان‪ ،‬هه‌‌ر كه‌‌س����ه‌‌و به‌‌ش����ێوه‌‌یه‌‌ك‪،‬‬ ‫هه‌‌م����ان ده‌‌رۆزه‌‌كه‌‌رین‪ ،‬هه‌‌مان خه‌‌ون‌و‬ ‫بیركردنه‌‌وه‌‌ش����مان هه‌‌یه‪ ،‬کە ئەویش‬ ‫خەون‌و بیرکردنەوەیە لەپارە‪.‬‬

‫ئێم ‌ه‌هه‌‌موان‪ ،‬هه‌‌ر‬ ‫كه‌‌سه‌‌و به‌‌شێوه‌‌یه‌‌ك‬ ‫هه‌‌مان ده‌‌رۆزه‌‌كه‌‌رین‬ ‫هه‌‌مان خه‌‌ون‌و‬ ‫بیركردنه‌‌وه‌‌شمان‬ ‫هه‌‌یه‪ ،‬کە ئەویش‬ ‫خەون‌و بیرکردنەوەیە‬ ‫لەپارە‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫زیانەكانی ترسی كۆمەاڵیەتی‬ ‫‪ -١‬خەمۆكی‪:‬‬ ‫زۆر جار ئەو كەس���انەی كە ترس���ی‬ ‫كۆمەاڵیەتیان هەیە بەهۆی ئەو فشار‌و‬ ‫ناڕەحەتی‌و سترێسە زۆرەی لەسەریانە‬ ‫توشی خەمۆكی دەبن بە‌شێوەیەك كە‬ ‫نزیكەی (‪ )١٧%‬ئەو كەسانەی كە ئەم‬ ‫ترسەیان هەیە توشی خەمۆكی دەبن‬ ‫‪ -٢‬خراپ بەكارهێنانی دەرمان‬ ‫زۆر جار نەخۆشەكە پەنا دەباتە بەر‬ ‫بەكارهێنانی دەرمان‌و ش���رووبی خەو‬ ‫ب���ۆ ئەوەی خەوی لێ بك���ەوێ‌و هێمن‬ ‫ببێتەوە بەاڵم ئەمە وادەكات لە‌ئەنجامی‬ ‫زۆر بەكار هێنانیانەوە تووش���ی هۆگر‬ ‫بوون‌و ئاڵوودەبوون ببێت‬ ‫‪ -٣‬دوور دەكەوێت���ەوە لە‌هاوڕێیەتی‌و‬ ‫پەیوەندی���ە كۆمەاڵیەتیەكان���ی الواز‬ ‫دەبێت ‪.‬‬ ‫‪ -٤‬بەه���ۆی مەش���غوڵ ب���وون‌و‬ ‫خەریكبوون بە‌ترس���ەكەیەوە تواناكانی‬ ‫دەرناكەوێ‌و بۆیە لەخوێندن‌و كارەكەیدا‬ ‫الواز دەردەكەوێ‪.‬‬ ‫‪ -٥‬نزیكەی لە‌(‪ )٨٠%‬ی ئەو كەسانەی‬

‫ترس���ی كۆمەاڵیەتییان هەیە توش���ی‬ ‫نەخۆشی دەروونی تر دەبن وەكو‪:‬‬ ‫ل���ە (‪ )١٧%‬یان تووش���ی خەمۆكی‬ ‫دەبن‪.‬‬ ‫لە (‪ )١٩%‬یان تووشی ئاڵوودەبوون‬ ‫بە‌كحول‌و مەی خواردنەوە دەبن‪.‬‬ ‫لە (‪ )٥٩%‬یان تووش���ی جۆرەكانی‬ ‫تری ترس دەبن ‪.‬‬ ‫لە (‪ )٤٥%‬یان تووش���ی دڵەڕاوكێ‌و‬ ‫تۆقین دەبن ‪.‬‬ ‫لە (‪ )٣٥ %‬یان بیروكەی خۆكوژیان‬ ‫هەیەو‬ ‫لە (‪ )١٢%‬یان خۆیان دەكوژن‪.‬‬ ‫هەنگاوەكانی چارەس���ەری ترس���ی‬ ‫كۆمەالیەتی‬ ‫‪ -١‬چارەس���ەر گ���ردن لەالی���ەن‬ ‫دەروونناس یان چارەسازی دەروونیەوە‬ ‫دەبێت ئەویش لە‌ڕێگای چارەس���ەری‬ ‫مەعریفی‌و سلوكی (هزری‌و ڕەفتاری)‬ ‫‪ -٢‬بەكارهێنان���ی تەكنیك���ی خ���ۆ‬ ‫خاوكردنەوەو هەناسەدان‬ ‫‪ -٣‬بەكارهێنان���ی دەرم���ان ب���ۆ‬ ‫ماوەیەكی دیاری كراو لە‌الیەن پزیشكی‬ ‫دەروونیە‪.‬‬

‫ئایا بۆن ‌ی ناو له‌شت ئاساییه‌؟‬ ‫ئاس���ایه‌ م���رۆڤ ناره‌حه‌ت��� ‌ی هه‌بێت‬ ‫ده‌رب���اره‌ ‌ی بۆن ‌ی ناوچه‌ هه‌س���تیاره‌كان ‌ی‬ ‫له‌ش‪ ،‬س���ه‌ره‌تا ئه‌بێ���ت ئه‌وه‌بزانیت ك ‌ه‬ ‫بۆن ‌ی ناو له‌ش له‌ئافره‌تێكه‌و‌ه بۆیه‌كێك ‌ی‬ ‫ترده‌گۆرێ���ت به‌پ���ێ‌ ئ���ه‌و خۆراكانی‌ ك ‌ه‬ ‫ده‌یخوات‌و هه‌روه‌ها به‌بێ‌ كیمیای‌ له‌ش ‌ی‬ ‫ده‌گۆرێت‪.‬‬ ‫بون ‌ی به‌كتریا سود به‌خش له‌و ناوچان ‌ه‬ ‫ئه‌بێته‌هۆی‌ دروس���ت بون ‌ی بۆنی‌ خۆش ‌ی‬ ‫ناوله‌ش چونك ‌ه ئه‌و به‌كتریای ‌ه هه‌سه‌نگ ‌ی‬ ‫ترش���ی‌ ئه‌و ناوچانه‌ راده‌گرێت كه‌دواتر‬ ‫ده‌یپارێزێ���ت له‌هه‌وك���ردن‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌وه‌ كاتێك ئ���ه‌و به‌كتریایان ‌ه‬ ‫توشی‌ گرفتێك ده‌بێت ئه‌و‌ه بۆن ‌ی ناخۆش ‌ی‬ ‫ناو له‌ش دروست ده‌بێت‪ .‬هه‌رگۆرانكاریه‌ك‬ ‫له‌بۆنی ناو ل���ه‌ش له‌پاش وه‌رزش كردن‬ ‫وكرداری‌ سێكسی‌‌و سوری‌ مانگانه‌ هه‌بێت‬ ‫ئاسایه‌‪ .‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر هه‌ستت كرد بۆنه‌ك ‌ه‬ ‫هه‌ی ‌ه به‌ب ‌ێ هیچ هۆیه‌ك ئه‌وه‌ پێویس���ت ‌ه‬ ‫به‌زوترین كات س���ه‌ردانی‌ پزیشك بكه‌یت‬ ‫چونك ‌ه له‌وانه‌ی���ه‌ هۆكاره‌كه‌ ‌ی هه‌وكردن‬ ‫بێت به‌هۆی‌ كه‌روه‌‪.‬‬

‫دەریدەخات لەوانەیە‬

‫نەخۆشی شەقیقەت هەبێت‬ ‫سەرئێش���ە چەند جارێک دوبارە دەبێتەوە‪ ،‬هەندێک جار‬ ‫سەرئێشەکە سوکەو دواتر بەهێزتر دەبێت‬ ‫سەرئێشەکە بەقورسی الیەکی مێشک دەگرێتەوە‬

‫سودی لەتوێکڵەکەیدایە‬

‫هەستیاربون بەڕووناکی‌و دەنگە دەنگ‌و بۆن‪،‬‬ ‫نەخۆشەکە زیاتر پەنا دەبات بۆ شوینێکی تاریک‌و ئارام‬ ‫وێنەکان بەلێڵی دەبینن یاخود دەبن بەدو دانە‬

‫نەخۆشەکە دڵی تێكهەڵدێت‌و حەز بەڕشانەوە دەکات‬ ‫توێکڵی س���ێو دەوڵەمەندە بەریشاڵ‌و ڤیتامین ‪K‬یش توێکڵ���ی پرتەق���اڵ‌و مزرەمەنیی���ەکان دەوڵەمەندە‬ ‫رێگری دەکات لەجەڵتەو هەروەها ئێسک بەهێزدەکات‪ ،‬بەڤیتامین ‪ ،C‬مەگنیسیۆم‪ ،‬پۆتاسیۆم‪ ،B6 ،‬هەروەها‬ ‫خواردنی سێوێک بەبێ توێکڵەکەی واتە ‪ 1‬لەسەر ‪3‬ی یارمەتی���دەر بۆ هەڵمژینی مادەی ئاس���ن لەلەش���دا‪.‬‬ ‫دەتوانیت بیهاڕیت‌و بەکاریبهێنیت‪.‬‬ ‫باها خۆراکییەکانی سێوت لەدەستداوە‪.‬‬ ‫توێکڵی مۆز دەوڵەمەندە بەڤیتامین‬ ‫‪ ،C‬ریشاڵ‪ ،‬مەگنیسیۆم‪ ،‬کالیسیۆم‪،‬‬ ‫‪B6، B12‬‬

‫چاو ئاودەکات‌و هەناسەدان لەلوتەوە قورستر دەبێت‬

‫توێکڵ���ی پەتاتە دەوڵەمەندە بەڤیتامین ‪ ،C‬ئاس���ن‪،‬‬ ‫مەگنیسیۆم‪ ،‬کالیسیۆم‪B6 ،‬‬ ‫توێکڵی پیاز دەوڵەمەندە بەمادەی کیریستین‪،‬‬ ‫مادەی دژە ئۆکسیدی تێدایەو بەسودە بۆ‬ ‫مێشک‌و دڵ‌و سییەکان‪.‬‬ ‫هەروەها بەسودە بۆ قژو پێست‬

‫ئازاری شان‌و مل‌و زیاد دەکات لەکاتی سەرهەڵدانی شەقیقەدا‬

‫* ئەگەر یەکێک لەم نیشانانەدا بەدی کرا‪ ،‬واباشترە سەردانی پزیشکی پسپۆر بکەیت‬

‫بادەم هۆکارە بۆ کەمکردنەوەی ئازاری سەرئێشە‪ ،‬لەکەسێکەوە بۆ کەسێکی دیکە جیاوازە‬

‫توێکڵی ش���وتی دەوڵەمەندە بەمادەی س���یترۆلین‪،‬‬ ‫هەروەها ترش���ی ئەمینی تێدایە کە بەسودە بۆ دڵ‌و‬ ‫فشاری خوێن کەمدەکاتەوە‬

‫* بادەم دەوڵەمەندە بەچەوری سودبەخش‬ ‫* دەوڵەمەندە بەماگنیسیۆم‪ ،‬مس‪ ،‬مەنگەنیزو ڤیتامین ‪،B‬‬ ‫کەمیی ئەم ڤیتامینانە لەلەشدا دەبێتە هۆی سەرئێشەو نەخۆشیتر‬ ‫* خواردنی چەند دانەیەک یارمەتیدەرە بۆ خاوکردنەوەی‬ ‫دەمارەکان‌و هەست بەئارمی دەکەیت‬ ‫* بادەم مادەی "سالیسین"ی تێدایە‪،‬‬ ‫ئەم مادەیە رۆڵی ئەسپرینی هەیە لەکەمکردنەوەی ئازار‬

‫‪15‬‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫هه‌ژار ‌ی ته‌نگی‌ به‌خوێندكارانی‌ به‌ش ‌ه ناوخۆییه‌كان هه‌ڵچنیو‌ه‬

‫نامه‌ی‌ ئه‌و خوێندكارانه‌ ‌ی كه‌هه‌ژار ‌ی ناچار به‌كاركردن‌و‬ ‫وازهێنان له‌خوێندن‌و داوای‌ هاوكاریكردنی‌ كردون‬ ‫ئا‪ :‬سرو‌ه جه‌مال‬ ‫ی زانكۆو‬ ‫ڕۆژ به‌ڕۆژ ژیانی‌ خوێندكاران ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت به‌شه‌ ناوخۆییه‌كان قورستر‬ ‫ی چه‌ندین خوێندكار‬ ‫ئه‌بێت جگه‌له‌وه‌ ‌‬ ‫وازیان له‌خوێندن هێناو‌ه هاوكات‬ ‫ێ‬ ‫ی زۆریان به‌ده‌ست هه‌ژاری‌‌و ب ‌‬ ‫به‌شێك ‌‬ ‫پاره‌ییه‌وه‌ ده‌ناڵێنن‪.‬‬ ‫ی س���لێمانیم‬ ‫ی زانك���ۆ ‌‬ ‫(خوێن���دكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خوێندكاران ‌‬ ‫بیس���توم ‌ه ك ‌ه ه���اوكار ‌‬ ‫ك���ه‌م ده‌رامه‌ت ده‌كه‌یت منیش یه‌كێكم‬ ‫ی مادیم زۆر‬ ‫ل���ه‌و خوێندكارانه‌و وه‌زع��� ‌‬ ‫خراپه‌و باوكم نی ‌ه بۆیه‌ داواتان لێده‌كه‌م‬ ‫هاوكاریم بكه‌ن خوا پاداش���تان باته‌و‌ه‬ ‫زۆرسوپاستان ئه‌كه‌م)‪.‬‬ ‫ی سلێمانیم به‌خوا‬ ‫(خوێندكار زانكۆ ‌‬ ‫زۆر وه‌زعم خراپه‌ له‌داخلیم‌و باوكیش���م‬ ‫فه‌رمانب���ه‌ر‌ه موعاش���یش نی���ه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫ی‬ ‫خ���ۆت خوێن���دكاری‌ داخلیبیت ئه‌زان ‌‬ ‫ی زۆر گرانه‌‪ ،‬وام لێهاتوه‌ واز‬ ‫كه‌مه‌سروف ‌‬ ‫له‌خوێندن بهێنم به‌خوا ئه‌وه‌نده‌م پار‌ه‬ ‫قه‌رزك���ردو‌ه له‌براده‌ره‌كان���م ك ‌ه ئه‌یان‬ ‫بینم ته‌ریق ئه‌بم���ه‌وه‌ تكای ‌ه هاوكاریم‬ ‫بكه‌ تكای ‌ه با ناوم پارێزراوبێت)‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ماتماتیك ‌‬ ‫(خوێن���دكاری‌ به‌ش��� ‌‬ ‫زانك���ۆی‌ س���لێمانیم‪ ،‬زۆرپێویس���تم‬ ‫به‌هاوكاریه‌ ئێس���تا پێنج هه‌زار دینارم‬ ‫ی ژوره‌كه‌م‬ ‫پێی���ه‌و له‌داخلیش كچه‌كان ‌‬ ‫پاره‌یان كۆك���رده‌وه‌ من پاره‌م پێنه‌بو‬ ‫گ���ه‌ر هاوكاری���م بك���ه‌ن زۆر مه‌منون‬ ‫ئه‌بم)‪.‬‬ ‫ی ناوخۆیم‌و چل‬ ‫ی به‌ش��� ‌‬ ‫(خوێندكار ‌‬ ‫ڕۆژ ئه‌بێت نه‌چومه‌ته‌و‌ه ماڵه‌و‌ه پاره‌شم‬ ‫پێنی ‌ه ماڵه‌وه‌ش وتویان ‌ه مه‌یه‌ره‌و‌ه وه‌اڵ‬ ‫ی‬ ‫هیچ پاره‌یه‌كم���ان پێنیه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫پاره‌ش���م زۆر ق���ه‌رز ك���ردوه‌ له‌هاوڕ ‌‬ ‫كچه‌كانم بۆی ‌ه ئه‌گ���ه‌ر هاوكاریم بكه‌ن‬ ‫مه‌منون ئه‌بم خوا پاداشتان باته‌وه‌)‪.‬‬

‫(خوێندكاری‌ به‌شی‌ ئه‌ندازیاریم زۆر‬ ‫ی‬ ‫پێویستم به‌هاوكاریی ‌ه باوه‌ڕبكه‌ له‌وه‌ت ‌ه ‌‬ ‫ده‌وام���ه‌ به‌یه‌ك ده‌س���ت جله‌وه‌م‪ ،‬زۆر‬ ‫بێتاقه‌تم ج���اری‌ وا هه‌بوه‌ بۆ دومانگ‬ ‫ی‬ ‫نه‌چومه‌ته‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ كرێ ‌‬ ‫پاس���م پێنه‌بو‌ه ڕۆژانه‌ش له‌زانكۆ هیچ‬ ‫ی‬ ‫ناخ���ۆم‌و ده‌چمه‌وه‌ داخلیش ش���تێك ‌‬ ‫ساده‌ ده‌خۆم‪ ،‬بۆیه‌ زۆر سوپاسته‌كه‌م‬ ‫گه‌ر هاوكاریم بكه‌یت)‪.‬‬ ‫ی‬ ‫(ئێم ‌ه سێ‌ خوش���كینو خوێندكار ‌‬ ‫زانكۆی���ن باوكم نه‌خۆش���ه‌و له‌س���ه‌ر‬ ‫ی مادیمان زۆر خراپه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫جێگایه‌و بار ‌‬ ‫زۆر پێویستمان به‌هاوكاری‌ مادییه‌)‪.‬‬ ‫ی قۆناغی‌ چواری‌ زانكۆم‬ ‫(خوێندكار ‌‬ ‫زۆر پێویس���تم به‌كارێك���ه‌ به‌خوا زۆر‬ ‫هه‌وڵمدا ده‌س���تم نه‌كه‌وت���وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫كارێ���ك نه‌دۆزمه‌و‌ه ناچارم واز له‌زانكۆ‬ ‫ی ئه‌و چاك ‌ه گه‌وره‌یه‌م‬ ‫بهێنم ئه‌گه‌ر بتوان ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ بكه‌یت گرنگ نی���ه‌ چ كارێك ‌ه‬ ‫هه‌مو كارێك ده‌كه‌م )‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وانه‌ ژماره‌یه‌ك ‌ه له‌و نامانه‌ی‌ كه‌له‌ال ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێن ‌ه به‌وێنه‌وه‌ پارێزراونو خوێندكاران ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش ‌ه ناوخۆییه‌كان بۆ سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫ی خێرخوازیان ناردوه‌‪ ،‬سه‌ردار‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫عوم���ه‌ر ك ‌ه ماوه‌ی‌ دوس���اڵه‌ له‌زانكۆ ‌‬ ‫ی ئه‌وپڕۆژه‌ی ‌ه‬ ‫س���لێمانی‌ سه‌رپه‌رش���ت ‌‬ ‫ی ڕاگه‌یاند‬ ‫ده‌كات له‌وباره‌یه‌وه‌ به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌یرانی‌ داراییه‌وه‌ ڕۆژله‌دوا ‌‬ ‫"به‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی خوێندكار ب���ه‌ره‌و خراپتر‬ ‫ڕۆژ ژیان��� ‌‬ ‫ده‌ڕوات به‌جۆری���ك هه‌ندێكی���ان په‌نا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ ده‌به‌ن ك���ه‌ بیكه‌ن به‌مۆڵه‌ت‪،‬‬ ‫یان وازبهێنن‪ ،‬ڕۆژان��� ‌ه چه‌ندین نامه‌م‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ فه‌یسبوك‌و فایبه‌ره‌وه‌ بۆ دێت‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه زۆر بێتاقه‌تیان كردوم‪ ،‬چونك ‌ه ژیان ‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان له‌وی‌ تریان ناخۆشتره‌"‪.‬‬ ‫ی ده‌ملێون‬ ‫ی ڕابردودا بڕ ‌‬ ‫ئه‌وان له‌ساڵ ‌‬ ‫دیناریان دابه‌ش���كردوه‌ به‌سه‌ر دوسه‌د‬ ‫ی‬ ‫ی ساڵی‌ خوێندن ‌‬ ‫خوێندكارداو له‌ماوه‌ ‌‬

‫‪ 2018-2017‬زیاتر له‌(‪ )180‬خوێندكار‬ ‫له‌زانك���ۆی‌ س���لێمانی‌ په‌یوه‌ندیان به‌م‬ ‫پڕۆژه‌یه‌و‌ه ك���ردو‌ه تا هاوكاریان بكه‌ن‬ ‫ی خوێندكارانه‌و‌ه‬ ‫"ئه‌مساڵ زیاتر له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫كه‌له‌نێو خۆماندا پاره‌مان كۆكردۆته‌وه‌و‬ ‫ی چه‌ند دكتۆرێكو چه‌ند‬ ‫هه‌روه‌ها له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی كۆمپانیاكانه‌و‌ه‬ ‫ی ده‌وڵه‌مه‌ند ‌‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ه‌و كاره‌ده‌كه‌ی���ن ك ‌ه ئه‌مس���اڵ بڕ ‌‬ ‫پێنج ملێ���ون دینارمان دابه‌ش���كردو‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌س���ه‌ر زیاتر له‌سه‌د خوێندكار به‌پێ ‌‬ ‫بارودۆخی���ان هه‌ندێكیان په‌نجا هه‌زارو‬ ‫هه‌ندێكیشان س���ه‌د هه‌زار‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی زۆر كه‌مان‬ ‫ی پار هاوكار ‌‬ ‫له‌چاو س���اڵ ‌‬ ‫بۆ دێ���ت به‌پێی‌ پێویس���ت نیه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌كیش���مان به‌س���ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی س���لێمانیه‌و‌ه نه‌كردوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫هیچ هاوكاریه‌كیان نی��� ‌ه بۆ خوێندكار‬ ‫ی مامۆستاش‬ ‫ی ئه‌ڵێن وه‌زع ‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆرب���اش نی���ه‌ به‌ه���ۆی‌ قه‌یران��� ‌‬ ‫داراییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی سه‌رپه‌رش���تی‌ ئ���ه‌و‬ ‫ئه‌وس���تافه‌ ‌‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ ده‌كات خۆبه‌خشان ‌ه كارده‌كه‌ن‬ ‫ی س���لێمانینو‬ ‫"خوێن���دكاری‌ زانك���ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش���ێك له‌كاره‌كانم���ان ه���اوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێندكاران���ه‌‪ ،‬جگه‌ل���ه‌و‌هی‌ ده‌نگ��� ‌‬ ‫ی ناڕه‌زاییه‌تی‌و‬ ‫خوێندكارانین بۆ گه‌یاندن ‌‬ ‫داواكارییه‌كانیان‌و پش���تگیری‌ ته‌واویان‬ ‫ده‌كه‌ین‌و سه‌ر به‌هیچ الیه‌نێك نین‪ ،‬ته‌نها‬ ‫وه‌ك هه‌س���ت كردن به‌به‌رپرسیارێتی‌‌و‬ ‫ی زانكۆكه‌مان‬ ‫خزمه‌تكردنی‌ خوێندكاران ‌‬ ‫ئه‌و كارده‌كه‌ین‌و هه‌رچه‌ند‌ه ئه‌مس���اڵ‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یجه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی زانكۆ سلێمان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫داخس���یتن كه‌ نازانین ب���ۆ له‌كاتێكدا‬ ‫ی‬ ‫له‌وڕێگه‌ی���ه‌و‌ه گه‌وره‌تری���ن خزمه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێندكارانم���ان ده‌كرد هه‌تا له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ده‌مان كرد خه‌ڵك ‌‬ ‫ئه‌و پۆس���تانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوكاریان ب���ۆ ئه‌ناردین تا دابه‌ش��� ‌‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی پڕۆژه‌ك��� ‌ه‬ ‫ئ���ه‌و سه‌رپه‌رش���تیاره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێ���ت "گوناح ‌ه خوێن���دكار به‌هۆ ‌‬

‫ی‬ ‫ی دارییه‌وه‌ س���اڵێك ‌‬ ‫ی بارودۆخ ‌‬ ‫خراپ ‌‬ ‫ی بفه‌وتێ���ت‪ ،‬بۆی ‌ه هیواخوازم‬ ‫خوێندن ‌‬ ‫ك��� ‌ه س���ه‌رمایه‌داران‌و بازرگان���ه‌كان‬ ‫ی‬ ‫هاوكاریم���ان بكه‌ن تا بتوانین هاوكار ‌‬ ‫ئه‌و خوێندكاران���ه‌ش بكه‌ین كه‌ ناویان‬ ‫نوسیوه‌و تا ئێستا هیچ بڕ‌ه پاره‌یه‌كمان‬ ‫پێ نه‌داون"‪.‬‬

‫ی ئ���ه‌وان ئیش ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئیتر‬ ‫كه‌له‌ال ‌‬ ‫ڕێگه‌یان پێده‌ده‌ی���ن‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه هیچ‬ ‫ژماره‌یه‌ك���م له‌به‌رده‌س���تدانییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ی كچ ‌‬ ‫ی (‪)60-50‬خوێن���دكار ‌‬ ‫نزیك��� ‌ه ‌‬ ‫به‌ش���ه‌ ناوخۆییه‌كان ئێستا له‌مۆڵه‌كان‬ ‫ئیش ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئاورن���گ ئه‌حم���ه‌د وتیش���ی‌ "هیچ‬ ‫ی زانكۆ‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫هاوكارییه‌ك له‌ال ‌‬ ‫ی وه‌ك‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌مو پێداویسته‌كان ‌‬ ‫كاره‌باو ئاو‌و ن���ه‌وت‌و گازو قه‌ره‌وێڵه‌و‬ ‫لۆكه‌رمان بۆ دابین كردون‪ ،‬به‌اڵم كه‌م‌و‬ ‫كوڕیشمان هه‌یه‌"‪.‬‬

‫ی زۆری‌ ئه‌و خوێندكارانه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫به‌ش��� ‌‬ ‫ی به‌ش��� ‌ه‬ ‫ی هاوكاری‌ ده‌كه‌ن كچان ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫ناوخۆییه‌كان���ن‪ ،‬ئاورن���گ ئه‌حم���ه‌د‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی كچان له‌كه‌مپ ‌‬ ‫ی ناوخۆی ‌‬ ‫به‌رپرسی‌ به‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانی‌ له‌بار‌هی‌ ڕه‌وش ‌‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫نوێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ژیانی ئ���ه‌و خوێندكاران��� ‌ه به‌ئاوێنه‌ ‌‬ ‫حه‌وت ه���ه‌زار خوێندكار له‌به‌ش���ه‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ڕاگه‌یاند "هه‌مو ئه‌و خوێندكاران ‌ه ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی س���لێمانین‪ ،‬ك ‌ه س��� ‌‬ ‫له‌به‌ش ‌ه ناوخۆییه‌كانن منداڵی‌ هه‌ژارن‪‌ ،‬ناوخۆییه‌كان��� ‌‬ ‫ی به‌رپرسی‌ تیا نی ‌ه ئه‌وان هه‌زاری���ان خوێن���دكاری‌ كچن‪ ،‬ئاورنگ‬ ‫هیچ كه‌سێك ‌‬ ‫ی خوێندكاران‬ ‫ی ئه‌حمه‌د ده‌ڵێ���ت "ژمار‌ه ‌‬ ‫منداڵەكانی���ان له‌ده‌ره‌و‌ه یان له‌زانكۆ ‌‬ ‫ی كردو‌ه‬ ‫ی ده‌خوێن���ن‪ ،‬قه‌یران چۆن له‌به‌ش��� ‌ه ناوخۆییه‌كان زی���اد ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریك��� ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر خێزانه‌كان دروست به‌ب���ه‌راورد له‌جاران‪،‬چونك��� ‌ه پێش���تر‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی پ���ار‌هی‌ پێب���و هاتوچ���ۆی ئه‌ك���رد‪،‬‬ ‫ی له‌سه‌ر مندااڵن ‌‬ ‫كردو‌ه ئاواش كاریگه‌ر ‌‬ ‫هه‌ژارانی���ش كردوه‌‪ ،‬چه‌ندین خوێندكار هه‌رچه‌نده‌ ب���ه‌رده‌وام ڕێژه‌ك��� ‌ه زیادو‬ ‫ی ناتوانن بچنه‌وه‌ بۆ كه‌م ده‌كات هه‌تا ئه‌مڕۆش خوێندكارم‬ ‫ێ پاره‌ی��� ‌‬ ‫له‌به‌ر ب ‌‬ ‫ی ناوخۆیی‌ جێگیركردو‌ه ده‌ڵێت‬ ‫ماڵه‌وه‌ جگه‌ل���ه‌وه‌ش خوێندكار هه‌بو‌ه له‌به‌ش ‌‬ ‫ی ڕێگه‌م پینادرێت‌و هه‌ندێكیشان‬ ‫وتویه‌تی‌ تكای ‌ه ژوره‌كه‌م بگۆڕه‌‪ ،‬چونك ‌ه خه‌رج ‌‬ ‫ی ژوره‌كه‌م تاقه‌تیان نیه‌و ده‌ڕۆن"‪.‬‬ ‫ناتوانم خواردن وه‌ك كچه‌كان ‌‬ ‫دابین بكه‌م"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاورنگ ئه‌حمه‌د مس���ته‌فا‪ ،‬به‌رپرس ‌‬ ‫ی‬ ‫ن ‌ه خۆی���ان‌و نه‌خێزانه‌كانیان پاره‌یان به‌ش��� ‌ه ناوخۆییه‌كانی‌ كچانی‌ زانكۆ ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و كات���ه‌ی‌ ب���ۆ ئاوێن ‌ه‬ ‫پێنی���ه‌ كه‌وات ‌ه له‌ودۆخ���ه‌دا خوێندكار س���لێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دابه‌شكردن ‌‬ ‫ی ده‌كرد خه‌ریك ‌‬ ‫ی قس��� ‌ه ‌‬ ‫پێویس���ته‌ چیبكات ئه‌و به‌رپرس��� ‌ه ‌‬ ‫به‌شی‌ ناوخۆیی‌ ده‌ڵێت "ئێمه‌ ده‌رگامان ئ���ه‌و خواردنانه‌ب���و كه‌ڕێكخراوێك بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی خوێندكاران���ی‌ به‌ش���ه‌ ناوخۆییه‌كان ‌‬ ‫ئاوااڵك���ردوه‌ بۆ ئیش ك���ردن‪ ،‬زۆرب ‌ه ‌‬ ‫مۆڵه‌كان داوای‌ كارمه‌ن���د ده‌كه‌ن پێم هێناب���و "هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و‌ه له‌س���اڵێكدا‬ ‫ی ڕێگه‌پێدراو ئیش سێ‌ چوار جار ده‌كرێت‪ ،‬له‌الیه‌ن چه‌ند‬ ‫وت���ون له‌ش���وێنێك ‌‬ ‫ی كه‌سایه‌تی‌‌و ڕێكخراوێكه‌وه‌ ك ‌ه حه‌زناكه‌ن‬ ‫بكه‌ن ش���وێنێك بێت مۆرو كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ناویان بهێنرێت‪ ،‬هه‌ر ش���وێنێك به‌ب ‌‬ ‫خۆیان بپارێ���زن ئ���ه‌وان خوێندكار ‌‬ ‫ی سیاس���ی‌‌و ئابوری‌و‬ ‫ی له‌حس���اب ‌‬ ‫زانكۆن پێویستیان به‌وه‌ نی ‌ه په‌روه‌رد‌ه ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی بكه‌ونه‌ س���ه‌ر كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ خوێن���دكار كه‌مبكاته‌و‌ه‬ ‫بكرێ���ن ‪،‬به‌اڵم بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خراپدا نه‌ڕۆن ئاماده‌ین ك���ه‌ هاوكاریان بین بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی خۆیان به‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ڕێگه‌ ‌‬ ‫پێمان وتون ك ‌ه كات‌و ش���وێن مان بۆ خ���واردن ی���ان پێداویس���تیه‌كانیان‬ ‫دیاری‌ بك���ه‌ن په‌یوه‌ندیمان پێوه‌بكه‌ن بۆبهێنن"‪.‬‬

‫هه‌مو ئه‌و خوێندكارانه‌ ‌ی‬ ‫كه‌ له‌به‌ش ‌ه‬ ‫ناوخۆییه‌كانن منداڵ ‌ی‬ ‫هه‌ژارن‪ ،‬هیچ كه‌سێك ‌ی‬ ‫به‌رپرس ‌ی تیا نیه‌ ئه‌وان‬ ‫منداڵەكانیان له‌ده‌ره‌و‌ه‬ ‫یان له‌زانكۆی‌ ئه‌مه‌ریك ‌ی‬ ‫ده‌خوێنن‪ ،‬قه‌یران‬ ‫چۆن كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‬ ‫خێزانه‌كان دروست‬ ‫كردوه‌ ئاواش كاریگه‌ر ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر مندااڵن ‌ی‬ ‫هه‌ژارانیش كردوه‌‪،‬‬ ‫چه‌ندین خوێندكار له‌به‌ر‬ ‫بێ‌ پاره‌یی‌ ناتوانن‬ ‫بچنه‌و‌ه بۆ ماڵه‌و‌ه‬

‫"ئه‌نجامدانی‌ ئه‌زمونه‌ به‌راییه‌كان ‌ی دوانزد‌ه ‌ی ئاماده‌ی ‌ی‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌ ‌ی ئێستا بێ‌ متمانه‌ی ‌ی وه‌زاره‌ته‌ به‌خوێندنگاكان"‬

‫"هه‌ر خوێندكارێك كه‌ تاقیكردنه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌دات بیست‌و پێنج هه‌زار دینار ده‌دات‬ ‫نزیكی‌ ده‌ هه‌زار خوێندكار سااڵنه‌ تاقیكردنه‌وه‌ ده‌كه‌ن ئه‌و كاته‌ ده‌كات ‌ه چه‌ند؟"‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌‬ ‫به‌شێكی‌ زۆر له‌به‌ڕێوبه‌ره‌كان له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌رایی‌ دا‬ ‫نین به‌و شێوه‌یه‌یی‌ ئێستاو پێیان‬ ‫باشه‌ میكانیزمی‌ تر بگیرێته‌به‌ر‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ڕێوبه‌ری‌ تاقیكردنه‌وه‌كان‬ ‫له‌به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌ گشتی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ ده‌ڵێت "پێویسته‌ فیلته‌رێك‬ ‫هه‌بێت بۆئه‌وانیش‪ ،‬هه‌روه‌ك ئه‌و‬ ‫خوێندكارانه‌ی‌ كه‌ ده‌وامی‌ ئاسایی‌‬ ‫ده‌كه‌ن‌و به‌سێ‌ وانه‌ی‌ كه‌وتوه‌و داخڵ‬ ‫ده‌بن"‪.‬‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌رایی‌ ئاماده‌ییه‌كانی‌‬ ‫زانس���تی‌‌و وێژه‌یی‌‌و پیشه‌یی‌و ئیسالمی‌‌و‬ ‫نه‌خۆش���یاری‌‌و مامان���ی‌ له‌‪2-20‬تا ‪-3-1‬‬ ‫‪ 2018‬به‌ڕێوه‌چ���و‪ ،‬ئ���اری‌ ئه‌حم���ه‌د‪،‬‬ ‫ك���ه‌ به‌ڕێوب���ه‌ری‌ ئاماده‌یی���ه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌ به‌راییه‌كان���ه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت‬ ‫"زۆرێك له‌به‌ڕێوب���ه‌ره‌كان له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌رای���دا نین‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ر ده‌بێ���ت فلته‌رێك هه‌بێت بۆ‬ ‫داغڵكردن ماده‌م بۆ ئه‌و خوێندكارانه‌ی‌‬ ‫كه‌ ده‌وامی‌ ئاسایی‌ ده‌كه‌ن هه‌یه‌ ده‌بێت‬ ‫بۆ ئه‌وانیش هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم میكانیزمی‌ تر‬ ‫بگیرێته‌به‌ر نه‌ك ئه‌مه‌ی‌ ئێستا هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئ���اری‌ ئه‌حم���ه‌د ئ���ه‌و میكانیزم���ه‌‬ ‫ده‌خاته‌ڕو "وه‌ك ڕێكخراوی‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫نوێ‌ پڕۆژه‌یه‌كمان پێشكه‌شی‌ وه‌زاره‌تی‌‬

‫په‌روه‌رده‌ كردوه‌و تێ���دا داوامان كردو‌ه‬ ‫خوێندكاران���ی‌ پۆل���ی‌ دوان���زده‌ داوا‬ ‫پێشكه‌ش بكه‌نو تاقیكردنه‌وه‌ی‌ ده‌ره‌كی‌‬ ‫بكه‌ن وه‌ك خوێندكاران���ی‌ قۆناغه‌كانی‌‬ ‫تر ه���ه‌ر له‌خوێندنگاك���ه‌ی‌ خۆی‌ له‌بری‌‬ ‫تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌ به‌رایی‌ ب���ۆ داغڵ بونی‌‬ ‫وات���ه‌ له‌كۆتای���ی‌ وه‌رزه‌كان به‌ش���داری‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ بك���ه‌ن وه‌ك خوێندكارانی‌‬ ‫ئاس���ایی‌ تر ته‌نان���ه‌ت مامه‌ڵه‌ی‌ هه‌مان‬ ‫خوێن���دكاری‌ ئ���ه‌و خوێندنگه‌یه‌ی���ی‌ بۆ‬ ‫بكرێ���ت‪ ،‬به‌اڵم ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ بدرێت‬ ‫كه‌ده‌ره‌كی���ه‌ له‌به‌رڕه‌چاوكردن���ی‌ باری‌‬ ‫ته‌م���ه‌ن‌و دواكه‌وتنی‌ ل���ه‌ده‌وام‪ ،‬پاره‌ی‌‬ ‫وه‌رگیراویش بۆ خوێندنگه‌كه‌ بێت‪ ،‬كه‌هه‌ر‬ ‫خوێندكارێك تاقیكردنه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌دات‬ ‫بیستو پێنج هه‌زار دینار ده‌دات جا نزیكی‌‬ ‫ده‌هه‌زار خوێندكار سااڵنه‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رایی‌ ده‌كه‌ن ئه‌و كاته‌ ده‌كاته‌ چه‌ند؟‬ ‫جگه‌له‌وه‌ ئه‌و هه‌مو هیالكیه‌و پرسیاری‌‬ ‫جیاوازو چاودێر كه‌ ده‌بێت ئاماده‌بكرێت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ كاتێك به‌وشێوه‌یه‌ ئه‌نجام ده‌درێت‬ ‫بێ‌ متمانه‌یی‌ وه‌زاره‌ته‌ به‌خوێندنگاكانو‬ ‫داغ���ڵ بونی‌ ئه‌و خوێندكارانه‌ به‌هۆكاری‌‬ ‫تر وه‌ك به‌خش���ینی‌ پاره‌و دیاری‌‪ ،‬كه‌ی‌‬ ‫ئه‌و متمانه‌یه‌ دروس���ت ب���و ئینجا ئه‌وه‌‬ ‫جێبه‌جێده‌كرێ���ت‪ ،‬هه‌رچه‌ن���ده‌ له‌ڕوی‌‬ ‫فه‌رمیی���ه‌وه‌ هی���چ دیارنی���ه‌ ئه‌ڵێن كه‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌رایی‌ الده‌برێت تا ئێستا‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌ر قسه‌و قسه‌ڵۆكه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندكارانه‌ی‌ قه‌زای‌ ده‌ربه‌ندیخان‬

‫كه‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌راییان ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫نوس���راوێكیان ب���ۆ به‌ڕێوبه‌رایه‌ت���ی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ ده‌ربه‌ندیخان ك���ردوه‌ تا‬ ‫ئه‌وانی���ش ب���ۆ به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌ گش���تی‌‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ به‌رزبكه‌ن���ه‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ تێ���دا داوای‌ به‌خش���ینیان كردوه‌‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كان���ی‌ به‌رایی‌ به‌هۆی‌ ئه‌و‬ ‫دۆخه‌ی‌ كه‌ بومه‌له‌رزه‌ بۆ دانیش���توانی‌‬ ‫ش���اره‌كه‌ له‌ناویش���یدا خوێن���دكاران‬ ‫دروس���تی‌ كردوه‌و ده‌ڵێن"كه‌ له‌دۆخێكی‌‬ ‫دڵه‌ڕاوك���ێ‌و بارێك���ی‌ ده‌رون���ی‌ خراپدا‬ ‫ده‌ژی���ن به‌بۆنه‌ی‌ ئه‌و زه‌می���ن له‌رزانه‌ی‌‬ ‫ئێستاش به‌به‌رده‌وامی‌ دوباره‌ ده‌بێته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ مه‌ترس���ی‌ هه‌یه‌ له‌س���ه‌ر ژیانمان‌و‬ ‫تا ئێس���تاش زۆرێك له‌خه‌ڵك���ی‌ له‌ناو‬ ‫خێمه‌و خان���وه‌ ڕوخاوه‌كانیان ده‌ژین كه‌‬ ‫جێگه‌یی‌ ئاس���وده‌یی‌ نیه‌ بۆ خوێندكارو‬ ‫بۆ كۆشش���كردنو خوێندن داواكارین كه‌‬ ‫هاوكاریمان بكه‌ن"‪.‬‬ ‫س���ه‌رمه‌د به‌نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫خوێندكارانه‌ ئه‌و داویه‌یی‌ به‌رزكردۆته‌وه‌‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "به‌ڕاس���تی‌ ئه‌مه‌‬ ‫ژیان نیه‌ خوێندكاری‌ تیایه‌ چه‌ندین جار‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌م ك���ردوه‌ نمره‌یه‌كی‌ كه‌مم‬ ‫هێناوه‌ ئێستاش بابه‌تی‌ ئینگلیزیم وه‌اڵم‬ ‫نه‌یاوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫س���ه‌رمه‌د‌و هاوڕێكانی‌ هه‌مو به‌یانیه‌ك‬ ‫له‌ده‌ربه‌ندیخانه‌وه‌ ده‌هاتنه‌ سلێمانی‌ بۆ‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان "ئێمه‌ سێ‌‬

‫تاقیكردنه‌وه‌كان له‌به‌ڕێوبه‌رایه‌تی‌ گشتی‌‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌ی‌ س����لێمانی‌ له‌وباره‌ی����ه‌و‌ه‬ ‫به‌ڕۆژنامه‌ی‌ ئاوێن����ه‌ی‌ ڕاگه‌یاند "ڕۆژی‌‬ ‫‪2018-3-4‬به‌فه‌رم����ی‌ وه‌اڵم����ی‌ ئ����ه‌و‬ ‫داوایه‌م����ان دایه‌وه‌و كه‌ ئ����ه‌وه‌ ناكرێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئێم����ه‌ كار به‌ڕێنمایی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌ ئه‌كه‌ی����ن كه‌ هیچ ش����تێكی‌‬ ‫تیا نی����ه‌ له‌كاتی‌ ڕودان����ی‌ بارودۆخێكی‌‬ ‫سروشتی‌ دا ببێت به‌هۆكار بۆ ده‌رچون‬ ‫یان ده‌رنه‌چونی‌ ئه‌و خوێندكاره‌"‪.‬‬ ‫نوره‌دی����ن عوس����مان به‌ڕێوب����ه‌ری‌‬ ‫تاقیكردن����ه‌وه‌كان له‌به‌ڕێوبه‌رایه‌ت����ی‌‬ ‫گشتی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ س����لێمانی‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫ئامانج����ی‌ وه‌زاره‌ت ل����ه‌و تاقیكردنه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێت "خوێندكارانی‌ پۆلی‌ دوانزده‌ كه‌‬ ‫ده‌وامی‌ ئاس����ایی‌ ده‌كه‌ن مه‌رج هه‌یه‌ بۆ‬ ‫داخڵبونیان كه‌به‌س����ێ‌ وانه‌ی‌ كه‌وتوه‌و‬ ‫داخڵ ده‌بن‪ ،‬بۆیه‌ بۆ ئه‌و خوێندكارانه‌ی‌‬ ‫كه‌ناتوان����ن له‌خوێندنی‌ ڕۆژ یان ئێواران‬ ‫بخوێنن پێویس����ته‌ فیلته‌رێ����ك هه‌بێت‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ر داخ����ڵ بونیان ب����ۆ وزاری‌‬ ‫ئه‌وی����ش له‌بری‌ نه‌خوێندنی‌ هه‌ردو وه‌رز‬ ‫ئ����ه‌و تاقیكردنه‌وه‌ی����ه‌ ده‌ك����ه‌ن تابزانن‬ ‫داخڵده‌بن یان نا"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب����ه‌ر ئ����ه‌و بیروڕایان����ه‌ی‌ كه‌‬ ‫پاس بوین كه‌ هه‌م���و ڕۆژێك ده‌هاتین‌و داوا ده‌ك����ه‌ن تاقیكردن����ه‌وه‌ی‌ پۆل����ی‌‬ ‫ئه‌و داوایه‌م���ان به‌رزكردۆته‌وه‌ تا به‌ڵكو دوانزده‌ش ه����ه‌روه‌ك پۆله‌كانی‌ تر هه‌ر‬ ‫ئه‌و بارودۆخ���ه‌ له‌به‌رچاوبگرنو هه‌موان له‌خوێندنگاكه‌ی‌ خ����ۆی‌ بێت‪ ،‬نوره‌دین‬ ‫عوسمان ده‌ڵێت "جیاوازیه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫داخڵی‌ تاقیكردنه‌وه‌كان ببین"‪.‬‬ ‫نوره‌دی����ن عوس����مان‪ ،‬به‌رپرس����ی‌ پۆلی‌ حه‌وت‌و هه‌شت بڕوانامه‌ی‌ پۆلێكی‌‬

‫جیاوازی پۆلی‌ دوانزە‬ ‫لەگەڵ پۆلی حه‌وت‌و‬ ‫هه‌شت ئەوەیە کە‬ ‫بڕوانامه‌ی پۆلێك ‌ی‬ ‫ناكۆتا به‌ده‌ست ده‌هێنن‬ ‫پۆلی‌ دوانزده‌ بڕوانامه‌ ‌ی‬ ‫ده‌رچونی‌ ئاماده‌ییه‌ ك ‌ه‬ ‫جیاوازن خه‌ڵك به‌و‬ ‫بڕوانامه‌یه‌ ده‌توانێت‬ ‫دابمه‌زرێت‬

‫ناكۆتا به‌ده‌س����ت ده‌هێنن پۆلی‌ دوانزده‌‬ ‫بڕوانام����ه‌ی‌ ده‌رچون����ی‌ ئاماده‌یی����ه‌ ك ‌ه‬ ‫جیاوازن خه‌ڵك به‌و بڕوانامه‌یه‌ ده‌توانێت‬ ‫دابمه‌زرێت بۆیه‌ به‌و ش����ێوه‌یه‌یە‌‪ ،‬جگه‬ ‫‌ل����ه‌وه‌ی‌ ئه‌و خوێندكاران����ه‌ی‌ لەده‌وامی‌‬ ‫ئاسایی‌ ڕۆژ ده‌خوێنن هه‌مو داخل ببن‌و‬ ‫ئه‌وانه‌ش كه‌ به‌ده‌ره‌كی‌ ده‌خوێنن هه‌مو‬ ‫داخل ببن پێ����م وایه‌ ژماره‌ی‌ هۆڵه‌كانی‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ به‌و شێوه‌ زیاد له‌پێویست‬ ‫ئ����ه‌رك‌و بارگرانیه‌ك����ی‌ زۆر ده‌كه‌وێت����ه‌‬ ‫س����ه‌ر وه‌زاره‌تی‌ پ����ه‌روه‌رده‌ به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌ڕوی‌ ئارامی‌ هۆڵه‌كانی‌ تاقیكردنه‌وه‌و‬ ‫هه‌مو ئه‌و كێش����انه‌ی‌ كه‌ س����ااڵنه‌ باس‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرس����ه‌ په‌روه‌رده‌ییه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫ئه‌و بیس����ت‌و پێنج ه����ه‌زار دیناره‌ی‌ كه‌‬ ‫له‌وخوێندكارانه‌ی‌ تاقیكردنه‌وه‌ی‌ به‌رایی‌‬ ‫ئه‌نج����ام ده‌ده‌ن وه‌رده‌گیرێت وتی‌ "ئه‌و‬ ‫بڕه‌ پاره‌ی����ه‌ ده‌چێته‌وه‌ س����ه‌ر داهاتی‌‬ ‫خه‌زێنه‌ی‌ حكومه‌ت"‪.‬‬ ‫ل����ه‌ س����نوری‌ پارێ����زگای‌ س����لێمانی‌‬ ‫چواره����ه‌زار خوێن����دكار به‌ش����داری‌‬ ‫تاقیكردن����ه‌وه‌ی‌ به‌راییان كردوه‌ له‌چل‌و‬ ‫نۆ هۆڵدا كه‌ هه‌ر هۆڵێكی‌ تاقیكردنه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوبه‌رێ����ك‌و یاریده‌ده‌رێك‌و ش����ه‌ش‬ ‫مامۆس����تاو كارگوزارێكی‌ ب����ۆ دانراوه‌‪،‬‬ ‫وابڕی����اره‌ له‌ی����ه‌ك دو ڕۆژی‌ داهات����ودا‬ ‫ئه‌نجام����ه‌كان ڕابگه‌یه‌نرێ����ت ك����ه‌ هه‌ر‬ ‫خوێندكارێك به‌س����ێ‌ وان����ه‌ی‌ كه‌وتوه‌و‬ ‫داخڵ ده‌بێت‪.‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫‪ 3/5‬رۆژی تیرۆر کردنی عه‌بدولستار تاهیر شه‌ریف‪..‬‬ ‫لەئیخوان‌و باڵی مەکتەبی سیاسییەوە تا بون بەوه‌زیری‌ سه‌دام‬

‫‪17‬‬

‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫‪5‬ی‌ ئازار‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‌ یاده‌وه‌ریی‌ رۆژی‌‬ ‫راپه‌ڕینی‌ شكۆداری‌ ساڵی‌ ‪1991‬ه‌‪،‬‬ ‫هاوكات رۆژی‌ تیرۆركردنی‌ عه‌بدولستار‬ ‫تاهیر شه‌ریفیشه‌‪ ،‬كه‌ ساڵی‌ ‪2005‬‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی‌ ره‌حیماوه‌ی‌ كه‌ركوك له‌الیه‌ن‬ ‫چه‌ند كه‌سێكی‌ نه‌ناسراوه‌وه‌ تیرۆر‬ ‫كراو تا ئێستاش وه‌ك زۆرێك له‌تاوانه‌‬ ‫سیاسییه‌كان بكه‌ره‌كه‌ی‌ ون‌و نادیاره‌‪.‬‬

‫عه‌بدولستارو‬ ‫پەرلەمانی کوردستان‬

‫ئاوێن���ه‌ به‌بۆن���ه‌ی‌ تێپه‌ڕینی‌ ‪ 13‬س���ا ‌ڵ‬ ‫به‌س���ه‌ر تیرۆركردنی‌ د‪ .‬عه‌بدولستار تاهیر‬ ‫ش���ه‌ریفدا‪ ،‬الپەرەکانی یاداشتی ناوبراو بۆ‬ ‫خوێنه‌رانی‌ هه‌ڵدەداته‌وه‌‪.‬‬ ‫"ملمالن���ێ‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ ژیاندا" ن���اوی‌ ئه‌و‬ ‫یاداش���تانه‌یه‌ كه‌ عه‌بدولستار شه‌ریف له‌دو‬ ‫به‌رگدا باڵویكردنه‌ت���ه‌وه‌ به‌ر له‌وه‌ی‌ تیرۆر‬ ‫بكرێت‪ .‬ئ���ه‌و له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌م یاداش���تانه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ خۆیدا به‌جیهانی‌ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌ی‌‬ ‫سیاس���ه‌ت به‌درێژای���ی‌ س���ێ‌ ده‌ی���ه‌ی‌ پڕ‬ ‫له‌روداوی‌ گه‌وره‌و پڕ له‌كاراكته‌ری‌ چاالك‌و‬ ‫ناودار ده‌مانگێڕێت ‪.‬‬ ‫له‌شاری‌ كه‌ركوك‬ ‫به‌ده‌گمه‌ن چاوت به‌عه‌ره‌ب ده‌كه‌وت‬ ‫به‌رگی‌ یه‌كه‌می‌ یاداش���ته‌كانی‌ به‌سااڵنی‌‬ ‫منداڵی‌ ده‌س���تپێده‌كات‪ ،‬كه‌ ساڵی‌ ‪1935‬‬ ‫له‌گوندی‌ بیره‌سپانی‌ سه‌ر به‌ناحیه‌ی‌ شوان پشتیوانی‌ له‌باڵی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ كردوه‌‪.‬‬ ‫له‌باوه‌شی‌ خێزانێكی‌ قه‌ره‌باڵغی‌ جوتیاردا له‌و پێناوه‌ش���دا چه‌ندین چه‌رمه‌س���ه‌ری‌‌و‬ ‫چاوی‌ به‌دنی���ا هه‌ڵهێناوه‌‌و له‌ته‌مه‌نی‌ چوار راكه‌ راكی‌ بینی���و‌ه به‌تایبه‌تی‌ له‌خانه‌قین‪،‬‬ ‫ساڵیدا ماڵیان گواستوه‌ته‌وه‌ بۆ كه‌ركوك‪ .‬كاتێ���ك له‌الی���ه‌ن مه‌كته‌بی‌ سیاس���ییه‌وه‌‬ ‫ئه‌و له‌پاڵ‌ گێڕان���ه‌وه‌ی‌ رۆژگاری‌ منداڵی‌ به‌رپرسیاریه‌تییه‌كی‌ له‌وێ‌ پێسپێردراوه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدولس���تار ئاماژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ك���ه‌ هاوین���ان ده‌چونه‌وه‌ گون���دو به‌كاری‌‬ ‫كش���توكال‌و مه‌ڕداری‌‌و گێره‌و كۆترگرتنه‌وه‌ له‌نیس���انی‌ ‪ 1964‬له‌كۆنفرانس���ی‌ م���اوه‌ت‬ ‫خه‌ری���ك ده‌بو‪ ،‬ده‌ڵێت "له‌و س���ه‌رده‌مه‌ی‌ به‌شداربوه‌ له‌گه‌ڵ‌ ‪ 70‬ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫ماڵمان چو بۆ كه‌ركوك دانیشتوانی‌ عه‌ره‌ب پارتی‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "له‌ده‌ركردنی‌ بڕیاره‌كانی‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ كه‌م بون به‌په‌نجه‌ ده‌ژمێردران‪ ،‬خۆ كۆنفرانس���ه‌كه‌ ك���ه‌ دواڕۆژی‌ شۆڕش���ی‌‬ ‫له‌به‌ری‌ رۆژهه‌اڵتی‌ خاسه‌ ماڵه‌ عه‌ره‌ب هه‌ر كوردس���تان‌و ژیان���ی‌ پارتایه‌تی‌ خس���ته‌‬ ‫نه‌بون‪ ..‬زۆرب���ه‌ی‌ قوتابخانه‌ ئاماده‌ییه‌كان مه‌ترس���ییه‌وه‌ به‌ش���دار بوم‪ .‬ئه‌توانم بڵێم‬ ‫له‌كوردو توركومان بون‪ ..‬له‌شاری‌ كه‌ركوك ش���ه‌ڕی‌ براكوژی‌ له‌نێوان پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫له‌‪ 1994‬س���ه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ زام‌و برینه‌كانی‌‬ ‫به‌ده‌گمه‌ن چاوت به‌عه‌ره‌ب ده‌كه‌وت"‪.‬‬ ‫پاش���ان باس له‌وه‌ ده‌كات ك���ه‌ حیزبی‌ ساڵی‌ ‪ 1964‬بو"‪.‬‬ ‫به‌ع���س له‌نێوان س���ااڵنی‌ ‪ 1968‬تا ‪2003‬‬ ‫زیاتر له‌ ‪ 300‬ه���ه‌زار عه‌ره‌بیان له‌خواروی‌ ئۆباڵی‌ دوبه‌ره‌كیه‌كه‌ له‌ئه‌ستۆی‌ بارزانی‌‌و‬ ‫وانییه‌ بۆ كه‌ له‌به‌غداوه‌ رامكرد له‌وته‌یه‌كی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسیشدای ‌ه‬ ‫عێراق���ه‌وه‌ هێناوه‌ته‌ كه‌ركوك‌و له‌ش���وێنی‌‬ ‫عه‌بدولس���تار ك���ه‌ له‌س���اڵی‌ ‪1967‬دا له‌ته‌له‌فزیۆنی‌ ‪PUK‬دا وتی‌ "شێخ ستاری‌‬ ‫‪ 300‬هه‌زار كورد نیش���ته‌جێیان كردون كه‌‬ ‫له‌كۆنگره‌ی‌ شه‌شه‌می‌ پارتی‌ باڵی‌ مه‌كته‌بی‌ خۆمان براكه‌ی‌ ش���ێخ جه‌باری‌ موخابه‌رات‬ ‫له‌و شاره‌ راگوێزراون‪.‬‬ ‫سیاسی‌ به‌ش���داری‌ ده‌بێت له‌كه‌الر‪ ،‬ئاماژه‌ هاته‌وه‌ بۆ كوردستان"‪.‬‬ ‫به‌وه‌ ده‌كات كه‌ بارزانی‌ پێداگری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫سه‌ر به‌ئیخوان بوم‌و‬ ‫قائیمقامی‌ كۆیه‌‌و‬ ‫البردن���ی‌ ئیبراهیم ئه‌حم���ه‌دو دانانی‌ مام‬ ‫هه‌ستی‌ نه‌ته‌وایه‌تیم الواز بو‬ ‫عه‌لی‌ حه‌سه‌ن مه‌جید‬ ‫عه‌بدولس���تار له‌یاداشته‌كانیدا باس له‌وه‌ جه‌الل ده‌كرد بۆ ئه‌وه‌ی‌ بكرێت به‌سكرتێر‬ ‫ساڵی‌ ‪ ،1969‬عه‌بدولستار تاهیر شه‌ریف‬ ‫ده‌كات كه‌ س���اڵی‌ ‪ 1955‬له‌گوندی‌ رێداری ئه‌م���ه‌ش ناكۆكییه‌كانی‌ نێوان دو باڵه‌كه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ر به‌ناحیه‌ی‌ ش���وان بوه‌ به‌مامۆستا‪ ،‬توندتر كردبو‪ ،‬به‌اڵم ئ���ه‌و ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر به‌فه‌رمان���ی‌ مه‌جلیس���ی‌ قیاده‌ی‌ س���ه‌وره‌‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "تا ته‌مه‌نی‌ ‪ 20‬ساڵیم هه‌ستی‌ زۆر مه‌وزوع���ی‌ ب���م ناتوان���م هۆیه‌كان���ی‌ ده‌كرێ���ت به‌قائیمقام���ی‌ كۆی���ه‌‪ ،‬ئه‌و باس‬ ‫نه‌ته‌وایه‌تیم نه‌بوو‪ ،‬س���ه‌ر به‌ئیخوان بوم‪ ،‬دوبه‌ره‌كییه‌ك���ه‌ هه‌موی‌ بخه‌مه‌ ئه‌س���تۆی‌ ل���ه‌وه‌ ده‌كات له‌و رۆژگاره‌دا باڵی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫هه‌ستی‌ ئایینیم به‌تینتر بو‪ ،‬دینداریی‌ زاڵ م���ه‌ال مس���ته‌فا‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‌ ب���اوه‌ڕم وایه‌ سیاسی‌ پارتی‌ بێئاگا بون له‌و گفتوگۆیانه‌ی‌‬ ‫بو‪ ،‬هه‌مو موسوڵمانێكم به‌برای‌ خۆم ده‌زانی‌ زۆر له‌هۆیه‌كان���ی‌ ئه‌كه‌ونه‌ ئه‌س���تۆی‌ ئه‌و‪ ،‬له‌نێوان حكومه‌تی‌ به‌غداو بارزانی‌ هه‌بون‌و‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌م دواییه‌ بۆم ده‌ركه‌وت هه‌مو به‌شێكیشیش���ی‌ ئه‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر ئه‌ستۆی‌ باوه‌ڕیان به‌و‌ه نه‌ب���وه‌ بگه‌نه‌ رێككه‌وتون‌و‬ ‫موسوڵمانێكیش منی‌ كوردی‌ به‌برای‌ خۆی‌ ئێم���ه‌ی‌ جه‌ماعه‌ته‌ك���ه‌ی‌ باڵ���ی‌ مه‌كته‌بی‌ كاتێكیش ‪11‬ی‌ ئازار رویداوه‌ توشی‌ شۆك‬ ‫نه‌ده‌زان���ی‌‪ ..‬خوێندن���ه‌وه‌م هه‌موی‌ بریتی‌ سیاس���ی‌‪ .‬ب���ۆ نمون���ه‌ له‌كۆنگ���ره‌ی‌ ‪6‬ی‌ بون‪.‬‬ ‫له‌كات���ی‌ وه‌رگرتن���ی‌ ئ���ه‌م پۆس���ته‌دا‬ ‫ب���و له‌قورئان‌و فه‌رموده‌كان���ی‌ پێغه‌مبه‌رو پارتی‌ باڵی‌ بارزانی‌ ‪ 14‬ئه‌ندامی‌ كۆمیته‌ی‌‬ ‫كتێبه‌ ئایینییه‌كان‌و ته‌فس���یر‌و شه‌ریع ‌هت‌و ناوه‌ندی‌‌و مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌ باڵه‌كه‌ی‌ ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌س���ه‌روبه‌ندی‌‬ ‫س���یره‌‌و ئه‌و گۆڤاره‌ ئیسالمیانه‌ی‌ له‌میسر مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ له‌حیزب ده‌ركران‪ ،‬له‌پێش رێككه‌وتننامه‌ی‌ ‪11‬ی‌ ئازاردا وتار بۆ خه‌ڵكی‌‬ ‫بڕیاره‌ك���ه‌ی‌ كۆنگره‌ی‌ ‪ ،6‬له‌كۆنفرانس���ی‌ كۆیه‌ ده‌خوێنێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم موالزم عه‌زیزێك‬ ‫ده‌رده‌چون"‪.‬‬ ‫ماوه‌ت مه‌ال مس���ته‌فا له‌سه‌رۆكایه‌تی‌ حزب كه‌ سه‌ر به‌فه‌وجی‌ دوی‌ عێراق ده‌بێت له‌وێ‌‬ ‫بون به‌پارتی‌‌و زیندان‬ ‫ته‌جری���د كرا‪ ،‬ه���ه‌ردو بڕی���اره‌كان ئاگری‌ ده‌یه‌وێ‌ رێگری‌ لێبكات‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "یه‌ك‬ ‫عه‌بدولستار باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌ساڵی‌ دوبه‌ره‌كی‌ نایه‌وه‌‌و ئیتر كوژانه‌وه‌ی‌ بۆ نه‌بو دوجار هه‌وڵیدا قسه‌كانم پێببڕێ‌ به‌اڵم ئامر‬ ‫فه‌وج رێگه‌ی‌ نه‌دا پێی‌ قس���ه‌ بكا‪ ،‬له‌كاتی‌‬ ‫‪1957‬ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌ئیخوانه‌وه‌ نامێنێ‌‌و تا سڵی‌ ‪."1998‬‬ ‫له‌پ���اش شۆڕش���ی‌ ‪14‬ی‌ ته‌م���وزی‌ ‪1958‬‬ ‫قس���ه‌كردنه‌كانم فڕۆكه‌یه‌كی‌ هه‌لیكۆپته‌ری‌‬ ‫مام جه‌الل خه‌ریكبو خۆی‌ بكوژێ‌‬ ‫ده‌چێته‌ ناو پارتییه‌وه‌و ده‌بێته‌ لێپرسراوی‌‬ ‫فرق���ه‌ی‌ دو گه‌یش���ته‌ ف���ه‌وج‌و نائب زابت‬ ‫شوان له‌ساڵی‌ ‪1959‬دا‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ عه‌بدولس���تار ل���ه‌زۆر بڕگه‌ی‌ عه‌لی‌ حه‌س���ه‌ن مه‌جیدی‌ تیابو‪ .‬دابه‌زی‌‌و‬ ‫ئه‌و باس له‌ملمالنێی‌ نێوان شیوعییه‌كان‌و ئه‌م یاداش���تانه‌دا وه‌س���فی‌ لێهاتویی‌ مام هاته‌ ژوره‌وه‌و س���ه‌المێكی‌ عه‌سكه‌ری‌ كرد‪.‬‬ ‫پارتی‌ ده‌كات له‌و س���ه‌رده‌مه‌دا‪ ،‬هه‌روه‌ها جه‌الل ده‌كات‪ ،‬كه‌ رێبازه‌ فكرییه‌كانی‌ زۆر وتی‌ س���ه‌ید قائیمقان من نوێنه‌ری‌ قائیدی‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌كوش���تاری‌ توركمانه‌كان ده‌كات‪ ،‬به‌ئاس���انی‌ ده‌گۆڕی‌‌و له‌ماركسی‌ لینیینه‌وه‌ فرقه‌ی‌ دوم‌و ئه‌م���رم پێییه‌ مخفورا مالزم‬ ‫كه‌ به‌و بۆنه‌ی���ه‌وه‌ تۆمه‌تی‌ ده‌خرێته‌ پاڵ‌‌و ب���ۆ ماوی���ی‌‌و ب���ۆ سۆش���یال دیموكرات‌و عه‌زی���ز به‌رم‪ ..‬منیش وتم بارك الله‌ فیك‌و‬ ‫سااڵنی‌ ‪ 1960‬تا ‪ 1962‬ژیانی‌ له‌به‌ندیخانه‌ی‌ وه‌ك وش���كه‌ س���ۆف ‌ی له‌س���ه‌ر یه‌ك رێباز وفی‌ القائد‪ .‬هذا هو مالزم عزیز خذو‌و‪..‬‬ ‫نامێنێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ندێك ش���وێندا مام‬ ‫كه‌ركوك‌و كوت به‌سه‌رده‌بات‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ حه‌س���ه‌ن مه‌جید موالزم عه‌زیزی‌‬ ‫ك���ه‌ گێڕانه‌وه‌ی‌ ژیانی‌ زیندان به‌ش���ێكی‌ جه‌الل له‌ڕه‌خنه‌ ب���ه‌ده‌ر نییه‌‪ .‬ئه‌و ده‌ڵێت به‌ته‌وقیف���ی‌ له‌كۆیه‌وه‌ ب���رده‌ فرقه‌ی‌ دو‪.‬‬ ‫سه‌رنجڕاكێش���ی‌ كتێبه‌ك���ه‌ پێكده‌هێن���ێ‌‪" .‬مام جه‌الل له‌س���اڵی‌ ‪ ،1967‬له‌كۆنگره‌ی‌ هه‌ر ئه‌م عه‌لی‌ حه‌س���ه‌ن مه‌جیده‌ له‌نائیب‬ ‫كاتێك باس له‌بینینی‌ كه‌س���انی‌ وه‌ك شێح ش���ه‌ش له‌كه‌الر كه‌مترین ده‌نگی‌ وه‌رگرت زابتییه‌وه‌ دواجار س���ه‌دام روتبه‌ی‌ فه‌ریق‬ ‫مارف‌و ش���ێخ حس���ێن ده‌كات كه‌ ئیعدام له‌هه‌ڵبژاردن���ی‌ بۆ ئه‌ندامیه‌ت���ی‌ كۆمیته‌ی‌ ئ���ه‌وه‌ل روكنی‌ داپێی‌‌و ك���ردی‌ به‌وه‌زیری‌‬ ‫ده‌كرێن به‌تۆمه‌تی‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌ستیان هه‌بوایه‌ ناوه‌ندی‌ هه‌ر ئه‌وه‌ بو ده‌رنه‌چێ‌ به‌ئه‌ندامی‌ به‌رگری‌ عێراق"‪.‬‬ ‫له‌روداوه‌كانی‌ كه‌ركوك���دا‪ ،‬هه‌روه‌ها دیتنی‌ كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ندی‌‪ ،‬له‌كاتی‌ موحاس���ه‌به‌‬ ‫ده‌ش���ڵێت "قایمقامی‌ كۆی���ه‌ بوم‪ ،‬دوای‌‬ ‫جه‌رجی���س فه‌تحواڵ كه‌ له‌الی���ه‌ن ئه‌نوه‌ر كردنی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و ك���رده‌وه‌ ناحیزبیانه‌ی‌ رێككه‌وتننام���ه‌ی‌ ‪11‬ی‌ ئ���ازار له‌كۆی���ه‌‬ ‫مائییه‌وه‌ الی‌ بارزانی‌ هه‌وڵی‌ بۆ ده‌درێ‌ بۆ ك���ه‌ هه‌یب���وو‪ ،‬وه‌ك داركاری���ی‌ كردن���ی‌ جبه‌خانه‌ی���ه‌ك چه‌ك���ی‌ گ���ه‌وره‌م هه‌بو‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئازاد بكرێت‪.‬‬ ‫پێش���مه‌رگه‌و ئه‌ندامی‌ پارت���ی‌‪ .‬چه‌ندجار پڕیب���و له‌تفه‌نگی‌ بڕنۆو فیش���ه‌كی‌ بڕنۆ‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ بو خ���ۆی‌ بك���وژێ‌‪ ..‬م���ام جه‌الل كاڵش���ینكۆف‌و هه‌مویم له‌گه‌ڵ‌ خۆما برده‌‬ ‫چونه‌ پاڵ‌ باڵی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫به‌قس���ه‌ دیموكراتییه‌ به‌اڵم له‌ئیش���وكاره‌ كه‌ركوك‌و له‌وێ‌ ته‌س���لیمی‌ لقی‌ ‪2‬م كردو‬ ‫عه‌بدولس���تار ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ حیزبیه‌كانی‌ وه‌ك س���ه‌ركرده‌یه‌ك هه‌میشه‌ پاشان ره‌وانه‌ی‌ به‌كره‌جۆم كرد‪ ،‬جێی‌ داخه‌‬ ‫پ���اش ئازادكردن���ی‌ له‌زین���دان چوه‌ته‌ ناو به‌ك���رده‌وه‌ دیموكراتی‌ نه‌بوه‌‪ ،‬وه‌ك منیش له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و هه‌م���و ماندوبونه‌و موغامه‌ره‌یه‌‬ ‫شۆڕشه‌وه‌و له‌كاتی‌ دو كه‌رتبونی‌ پارتیشدا مام جه‌الل بناسم شت له‌دڵ‌ ده‌گرێ‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ب���ۆ گواس���تنه‌وه‌ی‌ ئه‌و چه‌كان���ه‌‪ .‬دواجار‬

‫مام جه‌الل به‌قس ‌ه‬ ‫دیموكراتییه‌ به‌اڵم‬ ‫له‌ئیشوكاره‌ حیزبیه‌كانی‌‬ ‫وه‌ك سه‌ركرده‌یه‌ك‬ ‫هه‌میشه‌ به‌كرده‌وه‌‬ ‫دیموكراتی‌ نه‌بوه‌‬

‫بیستم كه‌ له‌به‌كره‌جۆ هه‌موی‌ فرۆشران‪...‬‬ ‫ئێستاش له‌سلێمانی‌ ساڵی‌ ‪ 2004‬مامۆستام‬ ‫له‌زانكۆی‌ سلێمانی‌‪ ،‬خاوه‌نی‌ خانوو سه‌یاره‌‬ ‫نیم"‪.‬‬ ‫سكرتێری‌ پارتی‌ كوردی‌ نه‌ده‌زانی‌‬ ‫عه‌بدولستار باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ساڵ ‌ی‬ ‫‪ 1973‬له‌گ ‌هڵ‌ ش���ێخ محه‌مه‌د ئه‌مین بانگ‬ ‫ده‌كرێ���ن بۆ گه‌اڵڵه‌‪ ،‬له‌وێ‌ حه‌بیب محه‌مه‌د‬ ‫كه‌ریم‌و دكتۆر مه‌حم���ود داوایان لێده‌كه‌ن‬ ‫ئیس���تیقاله‌ بك���ه‌ن له‌وه‌زیفه‌كه‌ی���ان‪ ،‬كه‌‬ ‫عه‌بدولستار ئه‌وكات قائیمقامی‌ چه‌مچه‌ماڵ‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "به‌ڕاستی‌ داوایه‌كی‌ زۆر‬ ‫نابه‌جێ‌ بو له‌كاتێك���دا پارتی‌ ‪ 5‬وه‌زیریان‬ ‫له‌به‌غدا هه‌بو‪ .‬ش���ێخ محه‌مه‌د ئه‌مین وتی‌‬ ‫من ب���ۆ ئه‌وه‌ی‌ ئیس���تیقاله‌ بك���ه‌م ئه‌بێ‌‬ ‫كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌ به‌نوس���ین ئه‌و داوایه‌م‬ ‫لێبكا‪ ،‬هه‌روه‌ها داواكه‌ به‌ئیمزای‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫پارتی‌ بارزانی‌ بێ‌‪.‬‬ ‫حه‌بیب به‌ش���ێخ محه‌مه‌دی‌ وت "لێش اال‬ ‫توقیع البارزانی‌" هه‌ندێ‌ قس���ه‌ی‌ تریش���ی‌‬ ‫كرد به‌زمانی‌ عه‌ره‌بی‌‪ .‬به‌اڵم شێخ محه‌مه‌د‬ ‫وتی‌ "كاك حه‌بیب من ئاماده‌ نیم له‌گه‌اڵڵه‌‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌ سكرتێری‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌ پارتی‌‬ ‫به‌عه‌ره‌بی‌ قس���ه‌ بك���ه‌م"‪ .‬دكتۆر مه‌حمود‬ ‫وت���ی‌ "كاك حه‌بی���ب كوردییه‌ك���ه‌ی‌ باش‬ ‫نییه‌‌و دوك ‌هڵ‌ ئه‌كا"‪ ...‬ش���ێخ وتی‌ "باشه‌‬ ‫یه‌كێك بهێنن بیكه‌ن به‌سكرتێر كوردی‌ زان‬ ‫بێ‌‪ ،‬چۆن ئه‌بێ‌ س���كرتێری‌ پارتی‌ كوردی‌‬ ‫نه‌زانێ‌؟"‬ ‫عه‌بدولس���تار ب���اس ل���ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫به‌حه‌بی���ب‌و دكتۆر مه‌حم���ودی وتوه‌ من‬ ‫ئاماده‌م واز له‌قائیمقامی‌ چه‌مچه‌ماڵ‌‬ ‫بهێنم‌و به‌لێپرس���راوی‌ شوان رازی‌ ده‌بم‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێوه‌ رازی‌ نین‪" .‬هه‌ردوكیان حه‌بیب‌و‬ ‫دكتۆر مه‌حمود وتیان راستان ده‌وێ‌ ئێمه‌‬ ‫هیچمان به‌ده‌ست نییه‌"‪.‬‬ ‫دكتۆر مه‌حمود وتی‌ "بچنه‌ الی‌ ئیدریس‌و‬ ‫مه‌سعود بارزانی‌ ئێمه‌ لێره‌ كاتبی‌ سادره‌و‬ ‫واریده‌ی���ن" باوه‌ڕ بك���ه‌ن ئه‌گ���ه‌ر تواناو‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ ئێوه‌ی‌ ساڵی‌ ‪1964‬مان هه‌بوایه‌‬ ‫ئێمه‌ش له‌بارزان���ی‌ یاخی‌ ده‌بوین‪ ،‬هه‌رچی‌‬ ‫ئیشوكاری‌ ش���ۆڕش هه‌یه‌ دراوه‌ته‌ ده‌ست‬ ‫ئیدریس‌و مه‌سعود بارزانی‌"‪.‬‬ ‫عه‌بدولس���تار ده‌ڵێت "ئه‌و كاته‌ی‌ دكتۆر‬ ‫مه‌حمود ئه‌م قس���انه‌ی‌ ده‌ك���رد ئیدریس‬ ‫بارزانی‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 28‬س���اڵ‌‌و مه‌س���عودیش‬ ‫‪ 26‬س���ااڵن بو‪ .‬كه‌ الی‌ ئه‌وان هه‌س���تاین‌و‬ ‫چوین���ه‌ الی‌ ئیدریس‌و مه‌س���عود‪ ،‬وتیان‬ ‫پێویست ناكات ئیستیقاله‌ بكه‌ن‪ ،‬مه‌سعود‬ ‫بارزانی‌ به‌من���ی‌ وت "هه‌رچ���ی‌ داوایه‌كت‬ ‫هه‌بێ‌ من حازرم‌و ئێم���ه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌ندامانی‌‬ ‫پارت���ی‌ كۆنی‌ وه‌ك ئێوه‌مان له‌گه‌ڵ‌ بمایایه‌‬ ‫ئیمڕۆ ئ���ه‌م گه‌جه‌رو گوجه‌ره‌مان له‌خۆمان‬ ‫كۆده‌كرده‌وه‌!"‪.‬‬

‫نیش���تمانیان پێكهێناوه‌‪ ،‬ل���ه‌‪1975/4/6‬‬ ‫س���ه‌دام پێ���ی‌ ده‌ڵ���ێ‌ ده‌بی���ت به‌وه‌زیر‌و‬ ‫ل���ه‌‪ 1974/4/7‬بوه‌ به‌وه‌زیری‌ ئیش���غال‌و‬ ‫ئیسكان‌و له‌ساڵی‌ ‪ 1975‬وه‌زیری‌ شاره‌وانی‌‬ ‫عێ���راق ب���وه‌‌و له‌س���اڵی‌ ‪ 1976‬تا ‪1977‬‬ ‫وه‌زیری‌ گواس���تنه‌وه‌ بوه‌‌و پاشان ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نیش���تمانی‌ عێراق بوه‌ له‌‪1981‬‬ ‫تا ‪.1984‬‬ ‫ئه‌و ده‌ڵێت "ئه‌و رۆژه‌ی‌ مه‌رسومه‌كه‌مان‬ ‫ده‌رچو بۆ وه‌زیریی‌ الی‌ سه‌دام حسێن بوین‪،‬‬ ‫به‌ئێمه‌ی‌ وت ئه‌وه‌ی‌ بۆ مه‌ال مس���ته‌فامان‬ ‫كردوه‌ ی���ان به‌ڵێنمان دابو پێی‌ بۆ ئێوه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجام ده‌ده‌ی���ن‪ ،‬به‌ڵكو زیاتریش‪ ..‬عه‌زیز‬ ‫عه‌قراوی‌ هه‌ڵه‌ش���ه‌ هه‌ڵس���ایه‌ س���ه‌رپێ‌‌و‬ ‫ده‌ستی‌ نایه‌ بان ش���انی‌ سه‌دام‌و پێی‌ وت‬ ‫"انت اكبر بطل فی‌ التاریخ"‪.‬‬ ‫شێخ جه‌بار‬ ‫برایه‌ك كه‌ ره‌حم به‌برا ناكات‬ ‫عه‌بدولستار له‌به‌شێك له‌م یاداشتانه‌یدا‬ ‫ده‌ڵێت "ل���ه‌‪ 1975/5/8‬چوم���ه‌ كه‌ركوك‬ ‫گیروگرفتێ���ك هه‌بو له‌نێ���وان من‌و براكانم‬ ‫شێخ جه‌بارو شێخ جه‌لیل‌و شێخ حه‌سه‌ن‌و‬ ‫ش���ێخ تالیب‌و ش���ێخ خالید‪ ،‬ئه‌مان هه‌مو‬ ‫به‌فیتی‌ شێخ جه‌بار كه‌ ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاس���ی‌ خه‌لی���ل خوێناوی‌‌و م���ه‌ال خدر‬ ‫عێزه‌دین‌و مه‌ال محه‌مه‌دو مه‌ال نوری‌‌و سه‌ید‬ ‫نوری‌ كه‌ من چومه‌ باره‌گای‌ پارتیمان ئه‌وان‬ ‫باره‌گه‌كه‌ی���ان به‌جێهێش���ت له‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫یه‌كی‌ ش���ه‌ش مان���گ له‌ئه‌ندامیه‌تی‌ پارتی‌‬ ‫ته‌جری���د ك���ران‪ .‬ئه‌وانیش هه‌ر به‌ش���ه‌و‬ ‫ناردیانه‌ دوای‌ شێخ جه‌بارو هاته‌ كه‌ركوك‬ ‫ده‌ستیكرد به‌هه‌ڕه‌شه‌دان لێمان‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ته‌ها جه‌زراوی‌ كرد‌و ئه‌ویش له‌گه‌ڵ‌‬ ‫پارێزگاری‌ كه‌ركوك قس���ه‌ی‌ كردو داوایان‬ ‫له‌شێخ جه‌بار كرد له‌كه‌ركوك نه‌مێنێ‌‪ .‬شێخ‬ ‫جه‌لیل‌و شێخ حه‌سه‌ن ده‌وری‌ سه‌ره‌كییان‬ ‫هه‌بو دژی‌ من به‌فیتی‌ شێخ جه‌بار"‪.‬‬ ‫سه‌الح به‌دره‌دین‌و حه‌مید ده‌روێش‬ ‫هه‌ردوكیان سه‌ر به‌موخابه‌راتی‌ عێراق بون‬ ‫عه‌بدولستار له‌به‌شێك له‌م یاداشتانه‌یدا‬ ‫ده‌ڵێت "سه‌الح به‌دره‌دین‌و حه‌مید ده‌روێش‬ ‫هه‌ردوكیان له‌ڕێگه‌ی‌ شێخ جه‌باری‌ برامه‌وه‌‬ ‫پێوه‌ندییان به‌موخابه‌راتی‌ عێراقیه‌وه‌ كرد‬ ‫بو‪ ،‬ئه‌م دو كه‌س���ایه‌تییه‌ وه‌ك سه‌ركرده‌ی‌‬ ‫دو حیزب له‌كوردستانی‌ س���وریا یارمه‌تی‌‬ ‫دارایییان له‌موخه‌به‌راتی‌ عێراقی‌ وه‌رده‌گرت‪،‬‬ ‫موچه‌ی‌ مانگانه‌یان ب���ۆ بڕابۆوه‌‪ ،‬به‌بۆنه‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ حیزبه‌كانی‌ ئه‌م���ان نه‌یاری‌ رژێمی‌‬ ‫س���وریا بون‪ .‬س���ه‌الح به‌دره‌دین چه‌ندین‬ ‫جار س���ه‌ردانی‌ به‌غدای‌ ك���ردو هاتوچۆی‌‬ ‫موخابه‌راتی‌ ده‌كرد‪ .‬جارێكیان س���ه‌ردانی‌‬ ‫باره‌گای‌ پارتی‌ شۆڕش���گێڕی‌ كوردستانی‌‬ ‫كردو داوای‌ پاره‌ی‌ كرد پێموت جه‌نابیتان‬ ‫مانگانه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ ش���ێخ جه‌باری‌ برامه‌وه‌‬ ‫پاره‌تان بۆ بڕاوه‌ته‌وه‌ ئێمه‌ ناتوانین به‌پاره‌‬ ‫یارمه‌تیتان بده‌ین"‪.‬‬

‫بون به‌وه‌زیر‬ ‫عه‌بدولستار تاهر شه‌ریف كه‌ سكرتێر ‌ی‬ ‫كۆمیت���ه‌ی‌ ناوه‌ندی‌ پارتی‌ شۆڕش���گێڕی‌‬ ‫كوردس���تان بوه‌ له‌نێوان سااڵنی‌ ‪ 1972‬تا‬ ‫جۆن مه‌كینم بینی‌‬ ‫‪‌1984‬و پارته‌ك���ه‌ش به‌درێژك���راوه‌ی‌ باڵی‌‬ ‫عه‌بدولس���تار ك���ه‌ ماس���ته‌رو دكتۆرای‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس���ی‌ پارتی‌ ده‌زانێت‌و له‌گه‌ڵ‌ له‌ب���واری‌ ده‌رونناس���ی‌ له‌زانك���ۆی‌‬ ‫خزبی‌ به‌ع���س‌و حزبی‌ ش���یوعیدا پێكه‌وه‌ موسته‌نسریه‌ خوێندوه‌‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫له‌ده‌یه‌ی‌ حه‌فتای‌ سه‌ده‌ی‌ رابردودا به‌ره‌ی‌ "له‌س���اڵی‌ ‪ 1982‬له‌كۆبونه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانی‌‬

‫ئه‌م رۆژانه‌ كه‌ قسه‌و باس له‌سه‌ر‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان گه‌رم���ه‌‪،‬‬ ‫هاوكاته‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ س���اڵیادی‌ تیرۆر‬ ‫كردنی‌ عه‌بدولستار تاهیر شه‌ریفدا‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و وه‌زیره‌ی‌ كه‌ كاتێ���ك وه‌زیری‌‬ ‫شاره‌وانی‌ بوه‌ به‌ردی‌ بناغه‌ی‌ بینای‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كوردستانی‌ داناوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و له‌یاداش���ته‌كانیدا ب���اس‬ ‫ل���ه‌و‌ه ده‌كات كه‌ كاتێ���ك وه‌زیری‌‬ ‫گواستنه‌وه‌و گه‌یاندن بوه‌ گرنگییه‌كی‌‬ ‫زۆری‌ داوه‌ به‌دروستكردنی‌ رێگاوبان‬ ‫له‌كوردس���تان‌و رێ���گای‌ هه‌ولێ���ر‌و‬ ‫مه‌خه‌مورو هه‌ولێر‌و كۆیه‌و كه‌ركوك‌و‬ ‫ش���وان‌و كه‌ركوك‌و له‌ی�ل�ان‌و دهۆك‬ ‫زاخۆو رانیه‌و پڵنگان به‌ره‌و چۆمانی‌‌و‬ ‫رێگه‌ی‌ چه‌می‌ رێ���زان‌و چوارده‌وری‌‬ ‫كه‌رك���وك‌و هه‌ولێ���ر‌و س���لێمانی‌‌و‬ ‫دهۆك له‌س���ه‌رده‌می‌ وه‌زیریی‌ ئه‌مدا‬ ‫قیرتاو ك���راون‪ ،‬ئ���ه‌و ده‌ڵێت "زۆر‬ ‫رۆژ له‌كاتژمێ���ر پێنج���ی‌ به‌یانییه‌وه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ تیمێك ئه‌ندازی���ار ده‌چومه‌‬ ‫كوردستان‌و راسته‌وخۆ سه‌رپه‌رشتیم‬ ‫ده‌كرد"‪.‬‬

‫نێوده‌وڵه‌تی‌ له‌شاری‌ جنێڤ جۆن مه‌كینی‌‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پیران���ی‌ ئه‌مه‌ریكا ‌ی‬ ‫بینی���وه‌‪ ،‬كاتێك ئ���ه‌م ئه‌ندام���ی‌ وه‌فدی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق بوه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "كاتێك‬ ‫به‌ڕێككه‌وت ته‌علیقێكم له‌س���ه‌ر قسه‌كانی‌‬ ‫نوێنه‌ری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ش���ورای‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫ئێران ده‌رباره‌ی‌ په‌الماردانه‌كانی‌ پاسدارانی‌‬ ‫ئێران بۆ سه‌ر كوردستانی‌ ئێران‪ ،‬له‌پشوی‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌كه‌ یه‌ك���ێ‌ له‌نوێنه‌رانی‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫هاته‌ الم‌و چۆن‌و چاكییمان له‌گه‌ڵ‌ یه‌كتری‌‬ ‫كرد‪ .‬پێمیوت تۆ ك���وردی‌‪ .‬منیش پێموت‬ ‫چۆن ده‌مزانی‌ من كوردم‪ .‬وتی‌ ته‌نها كورد‬ ‫ده‌زانێ‌ قسه‌ی‌ وا بكا ده‌رباره‌ی‌ كوردستان‌و‬ ‫په‌الماردانه‌كانی‌ رژێمی‌ ئێران بۆ سه‌ر گه‌لی‌‬ ‫ك���ورد‪ .‬وتم به‌لچێ‌ ك���وردم‪ .‬وتی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫كوێی‌؟ وت���م كه‌ركوك‪ .‬ب���زه‌ پێكه‌نینێك‬ ‫گرتی‌"‪.‬‬

‫ئه‌و رۆژه‌ ‌ی‬ ‫مه‌رسومه‌كه‌مان ده‌رچو‬ ‫بۆ وه‌زیریی‌ الی‌ سه‌دام‬ ‫حسێن بوین‪ ،‬به‌ئێمه‌ی‌‬ ‫وت ئه‌وه‌ی‌ بۆ مه‌ال‬ ‫مسته‌فامان كردوه‌ یان‬ ‫به‌ڵێنمان دابو پێی‌ بۆ‬ ‫ئێوه‌ی‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ین‬ ‫به‌ڵكو زیاتریش‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫ماڵئاوا فالح عه‌بدولجه‌بار‪ ..‬بیرمه‌ند ‌ی گه‌وره‌و دۆست ‌ی كورد‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫رۆژی دوشەممەی رابردو زانای‬ ‫كۆمەڵناس‌و بیرمەندی عێراق‪ ،‬فالیح‬ ‫عەبدولجەبار لە‌تەمەنی ‪ 72‬ساڵیدا بەهۆی‬ ‫نەخۆشی دڵەوە لە‌نەخۆشخانەی زانكۆی‬ ‫ئەمریكی لەبەیروت كۆچی دوایی كرد‪.‬‬ ‫فالی���ح عەبدولجەب���ار رۆژی پێش���تر‬ ‫لەكاتێكدا میوانی بەرنامەیەكی راستەوخۆی‬ ‫كەناڵی "الحره‌" بو توش���ی كێش���ەیەك بو‬ ‫لەدڵیداو ب���ەو هۆیەوە نەیتوانی بەرنامەكە‬ ‫تەواو بكات‌و گوازرایەوە بۆ نەخۆش���خانەی‬ ‫ئەمریكی لە‌بەیروت‪.‬‬ ‫كۆمەڵن���اس‌و بیرمەن���دی عێراق���ی‬ ‫فالی���ح عەبدولجەب���ار (‪ )2018-1946‬كە‬ ‫هاوكات س���ەرۆكی پەیمانگای لێكۆڵینەوە‬ ‫عێراقیی���ەكان ب���و لە‌بەیروت‪ ،‬پس���پۆڕبو‬ ‫لە‌لێكۆڵینەوەی بیری سیاسی‌و كۆمەاڵیەتی‬ ‫لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاس���ت‌و لێكۆڵینەوەكانی‬ ‫زیاتر لەبارەی ئایین‪ ،‬رۆڵی یاسا‪ ،‬ملمالنێی‬ ‫مەزهەبی‌و كۆمەڵگەی مەدەنی‪ ،‬بون‪.‬‬ ‫ئەو لە‌س���اڵی ‪1994‬ەوە سەرپەرش���تی‬ ‫كۆمەڵێ���ك لێكۆڵین���ەوەی كۆڕبەن���دی‬ ‫رۆشنبیری عێراقی لە‌"كۆلیژی بێركبیك"ی‬ ‫بەریتانی دەكات‌و هەروەها وەك بەڕێوەبەری‬ ‫لێكۆڵینەوەو چاپوباڵوكردنەوە لە‌سەنتەری‬ ‫لێكۆڵین���ەوە كۆمەاڵیەتییەكان���ی جیهانی‬ ‫عەرەب���ی لەس���اڵی (‪ )1990-1983‬كاری‬ ‫ك���ردوە كە بارەگای لە‌نیكۆس���یاو بەیروت‬ ‫بوە‪.‬‬ ‫فالیح عەبدولجەبار لەكۆتایی حەفتاكانی‬ ‫س���ەدەی راب���ردودا عێراقی جێهێش���ت‌و‬ ‫روی ك���ردە لەن���دەن بۆ گ���ەڕان بەدوای‬ ‫كەش���وهەوایەكی نوێ���دا‪ ،‬لەوێ زانس���تی‬ ‫كۆمەڵناس���ی خوێن���د‪ ،‬ب���ەاڵم نوس���ین‌و‬ ‫توێژینەوەكان���ی تەنی���ا لەچوارچێ���وە‬ ‫ئەكادیمییەكەدا نەمانەوە‪ ،‬بەڵكو كراوەبون‬ ‫بەڕوی كێش���ەو خ���ەون‌و پرس���یارەكانی‬ ‫شەقامی عێراقیدا‪ .‬لەگەڵ ناوەڕۆكە پتەوە‬ ‫زانستییەكەیاندا‪ ،‬نوسینەكانی بەشێوەیەكی‬ ‫س���ەرنجڕاكێش‌و داهێنەرانە تێكەڵ بە‌هەمو‬ ‫بابەتەكانی رۆژ دەبون‪ ،‬بەشێوەیەك وەك‬ ‫ئەوەی عێراقی جێنەهێشتبێت‪.‬‬ ‫فالی���ح عەبدولجەبار‪ ،‬لەنێ���و وێنەی زانا‬ ‫كۆمەڵناس���ەكانی عەرەب���دا نوێنەرایەتی‬ ‫دۆخێكی ئاوارت���ە دەكات كە بە‌جورئەت‌و‬ ‫بێالیەن���ی‌و بەوپەڕی قوڵییەوە‪ ،‬لەس���ەر‬ ‫وەرچەخانەكانی كۆمەڵگەی عەرەبی كە رو‬ ‫لەهەڵدێرە‪ ،‬كاری كردوە‪ .‬لەشەیداییەوە بۆ‬ ‫ماركسیەت‌و وەرگێڕانی "سەرمایە"وە لەژێر‬ ‫فش���اری دواكەوتویی كۆمەڵگەی عەرەبیدا‬ ‫ناچاربو پەنابەرێتە بەر پرسە نەتەوەییەكان‬ ‫بۆ شیكردنەوەی بابەتەكانی خێڵ‌و هۆز تا‬ ‫دەگاتە مەزهەبە‌ئیسالمییەكان‪.‬‬ ‫ئەو بەمە ئ���ەو بازنەیەی داخس���ت كە‬

‫جگە لەوەی وەك‬ ‫زانایەكی كۆمەڵناسی‬ ‫ناوی دەركردبو‬ ‫لەهەمان كاتدا‬ ‫خاوەنی چەندین‬ ‫كارەمەیی دیكە‬ ‫بو‪ ،‬رۆنامەنوس‪،‬‬ ‫رەخنەگرێكی ئەدەبی‬ ‫بەتوانا‌و مێژونوسێكی‬ ‫شارەزاو وەرگێڕێكی‬ ‫ئاگادار بو‬ ‫فالح عەبدولجەبار‬ ‫زانای كۆمەڵناس���ی هاونیش���تمانی خۆی‪،‬‬ ‫عەل���ی وەردی‪ ،‬كردبوی���ەوە‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫هەم���و بزاوتێكی چەپی عێ���راق‌و ناوچەكە‬ ‫لە‌پەنجاكان���ی س���ەدەی راب���ردو‌و دوات���ر‬ ‫گەڕابن���ەوە بۆ خاڵی س���فر بەهۆی قامچی‬ ‫كودەت���ا س���ەربازییەكان‌و س���تەمگەری‌و‬ ‫بزوتنەوە ئیسالمییەكانەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو بەم���ە خ���ۆی لەب���ەردەم چەند‬ ‫پرس���یارێكدا بینی���ەوە كە پێویس���تیان‬ ‫بە‌لەبەریەكهەڵوەش���اندن‌و هەڵكۆڵینی قوڵ‬ ‫هەبو بۆ سەرلەنوێ كێاڵنەوەی زەوییەكەی‬ ‫س���ەرەتا ب���ەو ئام���ڕازە مەعریفیانەی كە‬ ‫بەرهەم���ی كارە ئەكادیمییەكان���ی ب���ون‬ ‫لەالی���ەك‌و گیرۆدەبونی لەگ���ەڵ پرۆژەی‬ ‫چەپی عێراق لەالیەكی دیكە‪.‬‬ ‫الی ئەو ئیدی پرسیاری "پاش ماركس"‬ ‫لەبەردەم پرسیاری "عەمامەو ئەفەندی"دا‬ ‫جێی س���ەرنج نەب���و‪ ،‬لە‌خوێندنەوەیەكی‬ ‫ئینس���ایكلۆپیدیدا كە لەخۆگری رەهەندی‬ ‫سۆس���یۆلۆجی بێت بۆ هەستانەوەی شیعە‬ ‫لەعێراق لە‌س���ەدەی ن���ۆزەدەدا تا دەگاتە‬ ‫س���ەردەمی دیكتاتۆریەتی سەدام‌و پاشان‬ ‫بینینەوەی خۆم���ان لەبەردەم تراژیدیایەك‬ ‫كە ئێس���تا تێیداین بەو وەس���فەی بزاوتی‬ ‫ناڕەزایەت���ی بەردەوام���ە لەنێ���وان ئەوەی‬

‫موقەدەس���ە‌و ئ���ەوەی دنیایی���ەو ئ���ەو‬ ‫ف���ەزا ناكۆكەی ك���ە لەرس���تنیدا لێكەوتە‬ ‫موقەدەس���ەكان‪ ،‬بۆرژوازییەتی شارەكان‪،‬‬ ‫توێژی رۆش���نبیران‌و س���ەركردەی خێڵ‌و‬ ‫ه���ۆزەكان‪ ،‬لەملالنێ���ی بەرژەوەن���دی‌و‬ ‫ئایدۆلۆژیاكاندا‪ ،‬بەشدارن‪.‬‬ ‫فالی���ح عەبدولجەب���ار ب���ەو ج���ۆرە‬ ‫لەنوس���ینەكانیدا وردە وردە س���ەرنجی‬ ‫خستەس���ەر شكس���تەكانی عێراقی نوێ‌و‬ ‫شكستهێنانی دیموكراسیەت‌و هۆكارەكانی‬ ‫توندوتی���ژی تائیفی لەواڵتەك���ەی‪ .‬لەدوا‬ ‫كتێبدا "كتێبی دەوڵەت‪...‬لوسیانە نوێیەكە"‬ ‫(‪ ،)2017‬كارەكەی لێكۆڵەر "حەنا بەتاتو"‬ ‫لەبارەی ش���یكردنەوەی كۆمەڵگەی عێراق‬ ‫ت���ەواو دەكات‌و ئ���ەوەش بە‌بەهێزكردن���ی‬ ‫رەهەندە تیۆرییەك���ەی چەمكی دەوڵەتی‬ ‫دڕن���دە‌و چینەكانی یاخ���ود دەوڵەتی ئەو‬ ‫ئەژدیهای���ەی راوی هاواڵتییەكان���ی دەكات‬ ‫بە‌هەماهەنگی لەنێ���وان بەكرێدانی نەوت‌و‬ ‫دیكتاتۆرییەت���دا‪ .‬ب���ەوەش بەقوڵییەك���ی‬ ‫هەمەالیەنەترەوە ئەو ش���تە تەواو دەكات‬ ‫ك���ە لە‌كتێبەكەی���دا "تۆتالیتاریی���ەت"‬ ‫خستبویەڕو‪.‬‬ ‫گرنگی فیكری فالیح عەبدولجەبار خۆی‬ ‫لە‌بیرتیژی ئەودا حەش���اردابو لەسەر ئەو‬

‫دوالیزمانەی كە كۆنترۆڵی میكانیزكەمكانی‬ ‫بیركردنەوەی عێراقی بەتایبەتی‌و عەرەبی‬ ‫بەگش���تی دەك���ەن‪ ،‬وەك "عەقاڵنیی���ەت‌و‬ ‫خورافە"‪" ،‬خێڵەكیبون‌و دەسەاڵت"‪ .‬پاش‬ ‫پرۆسەی ئازادی عێراقیش‪" ،‬عەگال‌و كاڵو"ی‬ ‫بۆ ئەو دوالیزمان���ە زیادكرد‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫هەمو روخس���ارێكی كۆمەڵگ���ەی مەدەنی‬ ‫لەسەر شەقامەكان بوبێت بە‌هەڵم‪ .‬لەبارەی‬ ‫سیستمی توندوتیژییەوە دەڵێت"توندوتیژی‬ ‫لە‌كۆمەڵ���گا مۆدێرن���ەكان بریتیی���ە‬ ‫لە‌توندوتیژی دەوڵەت چونكە ئامڕازەكانی‬ ‫توندوتی���ژی تەنی���ا الی ئ���ەون‪ ،‬س���وپاو‬ ‫پۆلی���س‌و بەندیخانەو هەم���و ئامڕازەكانی‬ ‫هێز‪ ،‬بەهۆی ئەوەش���ەوە كە تاكە دەزگایە‬ ‫چەكی لەبەردەس���تە بەپێی پێناس���ەكەی‬ ‫زانای كۆمەڵناسی ئەڵمانی‪ ،‬ماكس ڤێبەر‪،‬‬ ‫دەوڵەتیش كاتێك نوێنەرایەتی هاواڵتیانی‬ ‫خۆی ن���ەكات‪ ،‬ئ���ەوكات پەیوەندییەكەی‬ ‫لەگەڵ كۆمەڵگە پەیوەندی سەركوتكردن‌و‬ ‫توندوتیژیی���ە‪ .‬بۆی���ە دەوڵ���ەت جورعەی‬ ‫بەردەوامی توندوتیژی بۆ كۆمەڵگە هەیە‪،‬‬ ‫ئەو توندوتیژییەش كۆمەڵگە دەیخواتەوەو‬ ‫لەخۆی���دا هەڵیدەگرێ���ت‌و بەش���ێوەیەكی‬ ‫ئاسایی نایداتەوەو هەوڵدەدات رێگەو كەناڵ‬ ‫بۆ دەردانی وەك خۆی بدۆزێتەوە‪".‬‬

‫ئەو پێش���ی وایە عیلمانییەكان لەدنیای‬ ‫عەرەبیدا خوێندنەوەیان بۆ میراتی عەرەبی‬ ‫نیی���ە‌و فوقەهاكانی���ش خوێندنەوەی���ان‬ ‫بۆ زانس���تە نوێ���كان نیی���ەو هەردوكیان‬ ‫زیادەڕەوی دەك���ەن لەمامەڵەكردن لەگەڵ‬ ‫مەتنە ئایینییەكاندا‪ .‬ئەو پێداگری لەس���ەر‬ ‫ئ���ەوە دەكات ك���ە شوناس���ێكی كلتوریی‬ ‫گەردون���ی‪ ،‬فیكری داخ���راو لەنێو دەبات‪.‬‬ ‫بەردەوامیش پێی لەس���ەر ئەوە دادەگرت‬ ‫كە "تەركیزكردن لەس���ەر پس���پۆڕییەكی‬ ‫بەرتەسك‪ ،‬جۆرێكە لە‌گۆشەگیریی"‪.‬‬ ‫فالی���ح عەبدولجەب���ار لەب���واری فیكرو‬ ‫سیاسەت‌و راگەیاندن كاری كردوە‪ ،‬لەبیری‬ ‫نەتەوەییەوە چۆتە سەر بیری ماركسییەت‌و‬ ‫لەكۆتاییش���دا بۆتە تیۆرس���ێنیێكی لیبراڵ‬ ‫دیموكرات‪ .‬ئەو كەس���ێكی پڕ بەرهەم بوەو‬ ‫ش���ەوو رۆژی بۆ كاركردن خس���تبوە سەر‬ ‫یەك‪ ،‬وتاری دەنوس���ی‪ ،‬وان���ەی دەوتەوە‬ ‫كتێب���ی دەنوس���ی‌و كتێب���ی وەردەگێڕاو‬ ‫دام���ەزراوەی گرنگ���ی بەڕێوەدەب���ردو‬ ‫بەردەوامیش پەیوەندی لەگەڵ دەزگاكانی‬ ‫راگەیاندن هەبوو لەرۆژنامەكان دەینوسی‪.‬‬ ‫فالیح عەبدولجەبار بەوە دەناس���رایەوە‬ ‫خاوەن���ی زیرەكییەك���ی تی���ژو تێبین���ی‌و‬ ‫لێكدان���ەوەی وردب���و‌و بەردەوامی���ش‬

‫لە ناخی دڵەوەو بەو باوەرەی‪ :‬ئێوە ئیفالستان كردوە‬ ‫د‪ .‬سەردار موسی شەریف‪ ،‎‬م‪ .‬ز‪ .‬دھوك‬

‫‪‎‬گل���ەی ی���ەكان زورن‪ ،‬بەالم الپ���ەرەكان‬ ‫ش���ونێێ یان نابێت‪ .‬ئەوانەی سەردەمانێك‬ ‫دەستی یان دایە تفەنگ لە‌پێناو كوردایەتی‬ ‫كردن‌و رزگاركردنی خ���اك‌و نەتەوەی كورد‬ ‫لە‌داگی���ركاری بێگانە‪ ،‬ئێس���تا خەفەتی ئەو‬ ‫روژان���ە دەخون كە بو كێ‌و بوچی دەس���تی‬ ‫ی���ان دایە تفەنگ‌و بون بە‌بەش���ێك‪‎‬لە ھێزی‬ ‫بەرگری بە‌ناوی كوردس���تان؟‪ ‎‬لە‌پێناو بە‌دی‬ ‫ھێنان���ی ئاوات���ی نەتەوەی���ەك ك���ە لە‌روی‬ ‫س���ایكولوژی كومەالیەتی‪ ،‬سیاسی‌و ئابوری‬ ‫ی���ەوە رو لە‌داروخان‌و ونبونی دەكرد‪ ،‬ئەوان‬ ‫خوبەخش���انە دەس���تی یان ب���ردە تفەنگی‬ ‫بەرگ���ری‌و لەم رێچكەیەش ق���ەت بیری یان‬ ‫لە‌‪‎‬پلە‌و پایەی لەشكەری‪ ،‬نەسری یە‌و موچەی‬ ‫گەورە‪ ،‬پارچە زەڤی‌و موس���اتحە‌و سەیارەی‬ ‫مونی���كا‌و س���ەیارەی درع‪‌،‬و لەش���كەرێك‬ ‫بە‌كرێگیراوی بەر دەرگای مال‌و قارەمانەكانی‬ ‫لە‌سەر شاشەی فیسبوكی یان نەكردبو‪ .‬ھەر‬ ‫وەبیریشیان نەدەھات بیكەن‪ ،‬ئاواتی یان زور‬ ‫لەوە گەورەتر بو‪ .‬بەالم‪‎.‬‬ ‫كاتێك كوردس���تان رزگار كرا‌و س���فرەكە‬ ‫ئامادەكرا‪ ،‬زور ك���ەس بە‌جورەھا ناو‌و نازناو‬ ‫كەوچ���ك بە‌دەس���ت ھاتنە س���ەر س���فرەی‬ ‫ئامادەك���راو‪ ،‬تەنزی���م داخل���ی‪ ،‬معتم���دی‬ ‫حزبی‌و ھتد‌و فیس���ار‌و فالن‪‎،‬ئێس���تا دەھول‬ ‫زەن‌و زورناژەنان���ی ناو مال‌و ب���ەر دەرگای‬ ‫سەرای بەرپرسان‌و س���ەركردەی حزبەكانی‬ ‫كوردس���تانن‪‌،‬و ئەوەی توانای خوێندنەەوەی‬ ‫دوو(‪ )2‬رێزی ھەبێت ج���ورەھا نازناوی یان‬ ‫بویان داتاش���یوە بە‌ناوی كادری پێشكەوتو‪،‬‬ ‫روشنبیر‌و نوسەری بە‌ناو بانگ‌و شرۆڤەكاری‬ ‫سیاس���ی‌و ھتد‪ ،‬دەكرێت ئەم راستی یە بێتە‬ ‫گوتن‪ ،‬كە ئەمانە ھیچ كامی یان نینن بێجگە‬

‫لە‌كومەلێك ‪ ‎‬پێنوس بە‌دەستی بەكرێگیراو‌و‬ ‫زورناژەنی وێرانەكەری بوھاكانی حزبایەتی‪،‬‬ ‫سیاسەت‪ ،‬ئاوەدانكردنی نەتەوە‌و كومەلگای‬ ‫ك���وردی‪ ،‬كە ھیوایەت���ی ھەمومانە‪ ،‬ئەویش‬ ‫س���ەربەخو بون‌و خ���اوەن دەوڵەتداری‪ .‬ئەم‬ ‫تاقم���ە بەم جورە نازناوانە نەك تەنیا فریان‬ ‫بە‌پێش���كەوتن‪ ،‬بونیاتنانەوە‪ ،‬باوەری ھەبون‬ ‫بە‌نەت���ەوە‪ ،‬دوزی نەت���ەوەی‌و‪‎‬پروژەیەك���ی‬ ‫نەت���ەوەی كە گوایا ئیدیع���ای ئەوە دەكەن‬ ‫حزبەكانی یان پێشرەوە لەم بوارەوە‪ ،‬بێجگە‬ ‫لە‌كومەلێ���ك قس���ەی بریقەداری ب���ێ واتا‌و‬ ‫ناراس���تگویانە‌و ناتەندروست‌و ھەلخەلتاندنی‬ ‫نەت���ەوەی كوردی‌و تاكەكان���ی‪ ،‬ھیچی دیكە‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫بویە‪ ،‬جێگای خویەتی راس���تی یەكەكان‬ ‫بێتە دركاندن‪ ،‬كە‪‎‬ش���ك لەم راس���تی یەش‬ ‫دا نیی���ە‪ :‬ئەوی���ش ئاوەدانكرن���ی واڵت‌و‬ ‫پەروەردەكردن���ی نەوەی���ەك‪ ،‬كە نەك تەنیا‬ ‫متمان���ە بە‌خوی ھەبێت‪ ،‬بەلكو باوەریش���ی‬ ‫بە‌س���ەركردایەتی خوی ھەبێت‪ ،‬لە‌س���ەری‬ ‫ئەركە ھەرە پێش���ینەكانی س���ەركردایەتی‬ ‫سیاس���ی‌و حزب���ی ی���ە‪ .‬بوی���ە‪ ،‬بە‌ھەبونی‪‎‎‬‬ ‫لەش���كەرێك لە‌بەكرێگیراو لە‌س���ەر بودجەی‬ ‫گش���تی‌و ملك‌و مالی گش���تی‌و تەخش���ان‌و‬ ‫پەخش���انكردنی داھات‌و س���ەروەتێكی وەھا‬ ‫بە‌نرخ‪ ،‬نەك تەنیا خزمەتی یەكرێزی نەتەوەی‬ ‫كوردی نەكردوتەوە لە‌ھەرێمی كوردس���تان‪،‬‬ ‫بەلك���و لە‌ھەمو كاتێكی���ش زورتر بوتە ھوی‬ ‫لێكت���رازان لە‌یەكت���ر‪ ،‬ك���ە ھوكارەكەش���ی‬ ‫زور رون‌و ئاش���كرایە‪ :‬ئەوی���ش دەركەوتنی‬ ‫كومەلێ���ك كەس���ایەتی بە‌ناوی س���ەركردە‬ ‫لە‌ناو حزب‌و حزبەلوكەكانی كوردس���تاننەك‬ ‫توانای خوێندنەوەی ئەو دیوی كێش���ەكانی‬ ‫ی���ان نیی���ە‪ ،‬بەلكو خاوەن ھی���چ پروژەیكی‬ ‫بونیاتكەری نەتەوەی���ش نینن‪ ،‬چونكە ھیچ‬ ‫كامی یان لە‌توانای���ان دا نییە خویان لە‌ژێر‬

‫ھەیمەنەی " بون بە‌كادری چەوت"ی حزبی‌و‬ ‫حزبگەرایی‌و دیتنی راس���تی ی���ەكان تەنیا‬ ‫لە‌رەوانگای بەرتەسكی سیاسەت‌و ستراتێژی‬ ‫حزب���ی‪ ،‬دوخەكەیان لە‌ھەم���و كاتێك زورتر‬ ‫وێرانك���ردون‪ ،‬كە تاكی ك���ورد ئەمرۆكە ھیچ‬ ‫ئاواتێكی بە‌پالنەكانی ئەوەی پێدەگوترێت "‬ ‫سەركرادایەتی كوردی" نەبێت‪.‬‬ ‫‪‎‬لە دوای ساالی ‪ 1 1992‬دەركەوتنی شەری‬ ‫ناوخو‌و پەلھاوێشتنی دەرئەنجامەكانی ئەم‬ ‫شەرە بو ھەمو جومگەكانی كومەلگای كوردی‬ ‫لە‌دامەزراندن���ی چایچ���ی‌و فەراش���ێك بگرە‬ ‫ھەتا وەزیر‌و گەزیز‌و زانك���و‌و پەیمانگەكان‪،‬‬ ‫راگەیاندن‌و بە‌ناو روشنبیر‪ ،‬نوخبەی سیاسی‬ ‫كورد یەكەم ھەنگاوی ئەوە بو كە " كەسایەتی‬ ‫ك���وردی" لە‌یەكێ���ك لە‌ھەرە س���ەرەكیترین‬ ‫فاكتەرەكان���ی " كەس���ایەتی" دابرێ���ت‪ ،‬كە‬ ‫ئەوی���ش ناموكردن���ی كەس���ایەتی ك���وردە‬ ‫لە‌خودی خوی‪‌،‬و دوبارە بونیاتنانەوەی جورە‬ ‫كەس���ایەتی یەك كە بێجگە لە‌" كوێالیەتی‌و‬ ‫بەكرێگیراوەت���ی" ھی���چ ئەركێك���ی دیكەی‬ ‫نەبێت‪ .‬ئەمرۆكە ئەمجورە كەسانە بە‌ئاشكرا‬ ‫لە‌ناو كومەلگای كوردی بەرچاون‪‌،‬و ئەمەش‬ ‫مەترس���ی یەكی گەورەیە لە‌س���ەر ئاسایشی‬ ‫نەتەوەی‌و بگرە حزبەكانی خوش���یان‪ .‬ئەم‬ ‫جورە كەسانە‪‎،‬لە گەل كەسایەتی سروشتی‬ ‫خویان‪ ،‬دور لەوەی‪ ،‬ئەوەی ئەوان دەیكەن‪،‬‬ ‫نەك نەتەوەپەرەستی یە‪ ،‬بەلكو وێرانكردنی‬ ‫ش���یرازەی یەكگرت���ووی ناو مال���ی كوردە‪.‬‬ ‫لە‌كاتێك ئێمە ئەوانەی پێنوس بەدەس���تین‪،‬‬ ‫دەبێت ئەو ئەركەمان لە‌س���ەر ش���ان‪ ‎‬بێت‪،‬‬ ‫خاوەنی " قس���ەی خێر‌و بەرەكەت" بین بو‬ ‫لە‌یەك نێزیككردنی س���ەركردایەتی كوردی‌و‬ ‫رێكخس���نتی ناو مالی خومان‪ ،‬نەك لە‌پێناو‬ ‫پلە‌و پایە ببینە فاكت���ەر‌و ئامرازی تێكدان‌و‬ ‫لێكدورخس���تنەوەی س���ەركردەكانمان‪ .‬كە‬ ‫چی ئەم ئەركەش���مان پێ ناكرێت‪ ،‬بەلكو وا‬

‫ھەست دەكرێت سەنگەربەندی لەم بوارەشدا‬ ‫بە‌شێوەیەكی رون‌و ئاشكرا بەدی بكرێت‪.‬‬ ‫جێگای خویەتی ئام���اژە بەمەش بكرێت‪،‬‬ ‫ئەمە خەتای تاك���ەكان نییە‪ ،‬بەلكو خەتای‬ ‫نوخبەی سەركردایەتی ئێستای كوردستانە‪،‬‬ ‫كە لە‌ماوەی ئەم ‪ 25‬س���الە بونەتە بازرگان‌و‬ ‫كەوتونە الشەی ئەم خاكە پیروزە‌و روژ نییە‬ ‫دەستدرێژی نەكرێتە س���ەر پیرۆزی یەكانی‬ ‫ئەم خاك‌و نەتەوەیە‪ .‬نەتەوەیەك‌و تاكێك كە‬ ‫شایانی رێزلێنان‌و بەھێزكردن‌و ئاوەدانكردن‌و‬ ‫گەرانەوەی متمانەی كەسایەتی‌و نەتەوایەتی‬ ‫یە‪ ،‬لە‌پێناو گەیش���تن بە‌ئارمانجە سەرەكی‬ ‫یەكانی نەتەوەی‪ .‬بەالم‪ ،‬بە‌ھوی ناكارامەی‌و‬ ‫نا لێھات���وی زورێك لە‌بەرپرس���انی حزبی‌و‬ ‫حكومی‪ ،‬ش���ك لەمە دا نییە‪ ،‬ئەوە بابەتەكە‬ ‫خوی لە‌دورانێك نێزیك دەكاتەوە‪ ،‬كە دەكرێت‬ ‫ئام���اژە بەوە بكرێت‪ ‎‬لە‌ماوەی ‪ 25‬س���الەی‬ ‫بەرێوبەرایەتی ك���وردی‪ -‬كوردی ئەم واڵتە‪،‬‬ ‫ئێمە شكەستێكی گەورەمان تومار كردوتەوە‬ ‫لە‌بونیاتی نەتەوە‌و دەوڵەت لە‌سەردەمێك كە‬ ‫دەبو ئێمە بتوانین بە‌باش���ترین شێوە سود‬ ‫لە‌نمونەكانی بەھێزی پێش���كەوتنی واڵتانی‬ ‫وەكو كوریای باشور‌و سینگافور‌و شێرەكانی‬ ‫كیشوەری ئاسیا مان وەربگرین‪.‬‬ ‫ھوكارەكان ب���و ئەم بابەتە زورن‪‌،‬و یەكێك‬ ‫كە وانە بریتی یە لە‌دروستكردنی‪‎‬پروسەیەك‬ ‫بە‌ناوی ئەوەی دەكرێت پێ بگوترێت"كاروانی‬ ‫ئاوەدانكردنی واڵت"‪‎،‬سیستەمێك بونیاتنراوە‬ ‫ك���ە بریت���ی یە ل���ە‌‪ "‎‬رێگریكردن‪ ،‬كوس���پ‬ ‫دروس���تكردن‪ ،‬ب���ێ ھیواك���ردن"ی ئەوانەی‬ ‫ھەم���و ھیوایەتی ی���ان ئەوەیە بەش���دار بن‬ ‫لە‌ئاوەدانكردنی ئەم واڵتە‪ .‬لەم سیس���تەمە‪‎‬‬ ‫سیاس���ی‌و بەرێوبەرایەت���ی تێكەالی حزبی‌و‬ ‫حكومی كە دەكرێت ئاماژە بە‌" بێ مورالیەتی‬ ‫ئەخالقی سیاس���ی‌و بەرێوەب���ردن " بكرێت‪،‬‬ ‫س���ەرەچاوەی پاش���خانەكەی ب���و ھەمووان‬

‫ئاش���كرایە‪ .‬ئەویش ئەمرۆكە بەرێوبەرایەتی‬ ‫سیاسی‌و ئیداری ئەم واڵتە بە‌ھوی ناراستگو‬ ‫بون لە‌گەل كەسایەتی خویان‪ ،‬لە‌جیھانلك‬ ‫دا دەژی���ن ك���ە پەرژێ���ن ك���راووە‌و ھەولی‬ ‫دروس���تكردنی قەناعەت ب���و خوتان دەدەن‬ ‫ك���ە گوایا ئێ���وە وەاڵت ئ���اوەدان دەكەن‌و‬ ‫ھاوالتیش باوەرتان پپێ دەكات؟! ئەمە دورە‬ ‫لە‌راستی‪‌،‬و راستیش چەندە تال بێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫قبول بكرێت‪ ،‬چونكە خو دزینەوە لە‌راس���تی‬ ‫مەحالە‪.‬‬ ‫بوچی دەلێم ئێوە راستگو نینن؟ چونكە‬ ‫بەش بە‌حالی خوم‪‎‬شكم لە‌قسە بریقەدارەكانی‬ ‫ئێ���وە ھەیە‪ .‬ئەویش لە‌بەر ئەوەی دابرانێكی‬ ‫بەھێ���ز‌و بەتی���ن ھەی���ە لە‌ناو بەین���ی ئێوە‬ ‫وەكو س���ەركردەی دەوڵەتدار‌و ھاوالتی یان‪،‬‬ ‫چونك���ە ئێوە وجودتان نییە لە‌ناو كومەلگا‌و‬ ‫ھاوالتی ھەس���ت بە‌بونی ئێوەی ناكات‪ .‬ئەمە‬ ‫راستیش���ە كە بونیاتنانەوەی واڵت پێویستە‬ ‫بە‌دروستكردنی كولتورێكی سیاسی‌و ژینگەی‬ ‫ئابوری گونج���او‌و دامەزراوەكان ھەیە‪ ،‬بەالم‬ ‫لەم واڵتە‪ ،‬ھەم���و ئەم بابەتان���ە گرێدروان‬ ‫بەو جورەھا مەكتەبی ك���ە ئێوەی بەرێزتان‬ ‫لە‌پێن���او راپەراندنی بەرژەوەن���دی یەكانی‬ ‫تایبەت���ی سیاس���ی‪ ،‬ئاب���وری‌و كومەالیەتی‬ ‫تان دروس���تكراون‪ .‬لەم مكتەبانەش ئێوەی‬ ‫بەرێزان بە‌بەخش���ینی مونی���كا‪ ،‬پلە‌و پایە‌و‬ ‫موچەی شایس���تە بو " بلنگوبەدەستانی بەر‬ ‫دەرگاكانتان"‪ ،‬ھیچ دریخیان نەكردووە لە‌پێناو‬ ‫داروخاندنی سیستەمی بەرێوبەرایەتی گشتی‬ ‫واڵت‌و توماكردنی ملك‌و ملی گش���تی لە‌سەر‬ ‫جورەھا كومپانی���ای گرێدراو بە‌مەكتەبەكانی‬ ‫س���ەر بە‌حزب‌و كەسانی دەسترویشتوی ئەم‬ ‫واڵتە‪ ،‬بەرێزان‪ .‬لە‌دوای دەتوانین بپرسین‪ ،‬كوا‬ ‫ئەو روی���ا جیھانبینی ئێوەمانانی دەوڵەتدار‬ ‫بو ئاوەدانكردنی ئەم واڵتە؟ چیتان بە‌سەر‬ ‫گەنجان���ی بەتوانای ئ���ەم‪ ‎‬نەتەوەیە ھێنا؟‬

‫لەپەیوەندیدا بو لەگ���ەڵ هاوڕێكانی‌و پیاو‬ ‫س���ەری س���وڕدەما چۆن فریای ئەو هەمو‬ ‫كارو ئەركەی دەكەوێت‪ .‬هەروەك لەسەرو‬ ‫پرس���ی تائیف���ی‌و پۆلین���ە كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫ناوچەییەكان���ەوە دەوەس���تاو ئ���ەوەش‬ ‫پێگەی���ەك بو خەڵ���ك پێی بەخش���یبو‌و‬ ‫ك���ەس بەوت���ەو بۆچون���ە رەخنەییەكانی‬ ‫هەستیار نەبوو بەشێوەیەكی نەیارانە لێی‬ ‫وەرنەدەگرت‪.‬‬ ‫جگە لەوەی وەك زانایەكی كۆمەڵناسی‬ ‫ن���اوی دەركردبو لەهەم���ان كاتدا خاوەنی‬ ‫چەندی���ن كارەمەیی دیكە بو‪ ،‬رۆنامەنوس‪،‬‬ ‫رەخنەگرێكی ئەدەبی بەتوانا‌و مێژونوسێكی‬ ‫ش���ارەزاو وەرگێڕێكی ئاگادار بو‪ .‬هەروەها‬ ‫خوێنەرێكی جدی بو لە‌زۆرێك لە‌بوارەكاندا‬ ‫دەیخوێندەوە‪ .‬لەوانە كتێبەكانی یادەوری‌و‬ ‫رۆمان‌و كتێبە‌مێژویی‌و زانسی‌و ئەدەبییەكانی‬ ‫بە‌ئینگلیزی‌و عەرەبی دەخوێندەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو ئۆپۆزس���یۆنی رژێم���ی پێش���وی‬ ‫عێ���راق ب���و‪ ،‬پ���اش كەوتن���ی رژێمەكەی‬ ‫سەدام لەس���اڵی ‪ 2003‬بەپەلە وەك هەمو‬ ‫عێراقییە ئۆپۆزسیۆنەكان گەڕایەوە بەغداو‬ ‫بەعێراق���دا دەگ���ەڕا بۆ ئ���ەوەی ئاگاداری‬ ‫بارودۆخی واڵتەك���ەی بێت‪ ،‬ئەوەش پاش‬ ‫ئ���ەوەی بۆ م���اوەی نیو س���ەدە بو جێی‬ ‫هێش���تبو‪ .‬هیچ دودڵ نەبو لە‌سەردانكردنی‬ ‫گەڕەكە هەژارنشینەكان‌و قسەكردن لەگەڵ‬ ‫دانیشتوانی ئەو گەڕەكانەو زانینی بۆچون‌و‬ ‫بارودۆخ���ی ژیانیان‪ ،‬ئەو تەنی���ا لەبەغدا‬ ‫وای نەدەكرد‪ ،‬بەڵكو س���ەردانی نەجەف‌و‬ ‫بەس���رەو كەربەالو ش���ارەكانی دیكەش���ی‬ ‫بە‌ه���ەژارو دەوڵەمەندەكان���ەوە دەك���ردو‬ ‫چ���اوی بە‌زانایانی ئایینی‌و س���ەرۆك هۆز‌و‬ ‫خێڵەكان‌و رۆش���نبیرەكان دەكەوت‌و شوێن‬ ‫هەر زانیارییەك دەكەوت كە بكرێت سودی‬ ‫لێوەربگرێت لە‌لێكۆڵینەوەكانیدا‪.‬‬ ‫فالیح عەبدولجەبار‪ ،‬بەیروت‪-‬ی پایتەختی‬ ‫لوبنانی وەك ناوەندێك بۆ لێكۆڵینەوەكانی‬ ‫هەڵبژاردبو‪ ،‬ئ���ەوەش بەهۆی ئەوەی هەم‬ ‫لەعێراق‌و هەمیش لە‌بەریتانیاوە نزیك بو‪،‬‬ ‫لەوێ پەیمانگایەكی ئاستبەرزی لێكۆڵینەوەو‬ ‫وەرگێڕان‌و راهێنانی دامەزراندبو كە هەمو‬ ‫چاالكییەكانی گرێدراوبون بە‌عێراقەوە‪.‬‬ ‫وێڕای ئەوەی هەموان دان بە‌چاكەیدا بۆ‬ ‫عێ���راق دەنێن‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش س���ەركردە‬ ‫نوێكانی عێراق هی���چ گرنگیەكی ئەوتۆیان‬ ‫بەم زانا گەورەیە نەدەدا كە عەلی وەردی‪،‬‬ ‫لێكۆڵ���ەری گ���ەورەی عێراق���ی‪ ،‬بەهۆی‬ ‫كارەكانیەوە تێپەڕاندبو‪.‬‬ ‫لەنێ���و بیرمەندو زان���ا عەرەبەكاندا ئەو‬ ‫بەدۆس���ت‌و پش���تیوانێكی مافەكانی گەلی‬ ‫كورد دادەنراو هەمیشە دژی چەوساندنەوەی‬ ‫گەالن‌و توندوتیژی بوە‌و پێش���تر لەبارەی‬ ‫مافی چارەی خۆنوس���ینی گەلی كوردەوە‬ ‫لەعێراق باسی لەوە كردبو كە ئەوە مافێكی‬ ‫سروشی گەلی كوردە‪.‬‬

‫‪‎‬ئێ���وە ھیچتان پێنەكرا‪ ،‬بەلكو وێرانتان كرد‪.‬‬ ‫لە‌كاتێك كران‌و منداالنی پێشمەرگە بێ نان‌و‬ ‫مال روژگار دەبن بە‌سەر‪ ،‬كور‌و كچانی ئێوە‬ ‫لە‌دیسكو‌و یانە شەوانەكانی ئوروپا‌و ئەمریكا‬ ‫خەریكی خوسەرخوش���كردنن بە‌پارە ملك‌و‬ ‫مالی ئەم نەتەوەیە ‪ .‬ئەم نامەیە ئاراس���تەی‬ ‫ئەو تاكە سەركردە‌و بەرپرسەیە كە دەتوانێت‬ ‫خوی‪‎‬لە ناو ئەم بابەتەدا وێنا بیكەت‪‎.‬‬

‫ئەمە خەتای‬ ‫تاكەكان نییە‪ ،‬بەلكو‬ ‫خەتای نوخبەی‬ ‫سەركردایەتی‬ ‫ئێستای كوردستانە‬ ‫كە لە‌ماوەی ئەم‬ ‫‪ 25‬سالە بونەتە‬ ‫بازرگان‌و كەوتونە‬ ‫الشەی ئەم خاكە‬ ‫پیرۆزە‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )616‬سێشه‌ممه ‪2018/3/6‬‬

‫‪19‬‬

‫ڕاستەخۆ دەچمە الی‌ هێرۆ خان‪ ،‬بەاڵم دەیان جار لەپارتی بپاڕێمەوە ‪ ..‬پاشماوە‬ ‫پێم وای���ە ئەم���ە گەورەترین کار ‌‬ ‫ی‬ ‫زەحمەتی‌ ئێمەیە‪ ،‬لەو ڕوەوەی‌ ئەو‬ ‫حیزبانەی‌ لە‌کوردستاندا هەیە‪ ،‬دیارە‬ ‫زۆربەی‌ زۆریان خاوەنی‌ کار‌و خەباتی‌‬ ‫زۆر گ���ەورەن‪ ،‬ب���ۆ نموون���ە پارتی‌‬ ‫دیموکراتی‌ کوردستان کۆنترین پارتی‌‬ ‫کوردستانە کار‌و خەباتی‌ زۆری کردوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بینیومانە کە چەند بە‌هەوراز‌و‬ ‫نش���ێویدا ڕۆیش���توە ل���ەم ڕوەوە‬ ‫ئاس���ایییە م���رۆڤ دەتوانێت بچێتە‬ ‫ناو باس���ی‌ ڕەخنە‌و ڕەخنەکارییەوە‪،‬‬ ‫یەکێتیی‌ نیش���تیمانیی‌ کوردس���تان‬ ‫ل���ەو ڕێکخراوانەی���ە ک���ە خاوەنی‌‬ ‫کار‌و خەی���ات‌و تێکۆش���انێکی‌ زۆر‬ ‫گەورەیە‪ ،‬کە مرۆڤ دەتوانێت بڵێت‬ ‫دووب���ارە کار‌و خەباتی‌ باش���ووری‌‬ ‫کوردس���تانی‌ زیندوو ک���ردەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە بزووتنەوەی‌ گۆڕان بەشێکە‬ ‫لە‌درێ���ژەی‌ ئ���ەو خەبات���ە‌و هەموو‬ ‫ڕێکخراوەکانی‌ تریش بە‌هەمان شێوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ ئەوەیشدا‪ ،‬زۆربەی‌ زۆری‌‬ ‫ئەو کەس���ایەتییانە ڕۆژێک لە‌ڕۆژان‬ ‫نزیک لە‌یەک خەباتیان کردوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دواتر هەر یەکەیان بە‌پێی‌ جیاوازیی‌‬ ‫ئایدیۆل���ۆژی‌‪ ،‬جیاوازی���ی‌ بیروباوەڕ‬ ‫لە‌یەکت���ر دوور کەوتوونەتەوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫دەتوانێت لە‌کۆمەڵگەی‌ تەندروست‌و‬ ‫هۆش���یاردا ئاس���ایی‌ بێ���ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە‌کۆمەڵگ���ەی‌ کوردس���تاندا ب���وە‬ ‫بە‌ڕقوکینە‌و دژایەتی���ی‌ یەکتر‪ ،‬زۆر‬ ‫جار لە‌ن���او حیزبەکاندا لە‌ناو خودی‌‬ ‫حیزبێکدا ئەوەن���دە دژایەتی‌ هەیە‪،‬‬ ‫ک���ە ئێمە وەک کۆنگرەی نەتەوەییی‌‬ ‫کوردس���تان‪ ،‬ئەگ���ەر نەچی���ن بۆ‬ ‫الی الیەنێ���ک‪ ،‬ئەوەی‌ ت���ر دڵگران‬ ‫دەبێت‌و بایکۆتمان دەکات‪ ،‬لە‌نێوان‬ ‫خودی‌ حیزبەکانیش���دا کێشە هەیە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوە بەڕاس���تی‌ ئەم پایەیەی‌‬ ‫کە ئێمە خەباتی‌ ب���ۆ دەکەین‪ ،‬زۆر‬ ‫زەحمەتە لەبەر ئ���ەوەی‌ پێوەندیی‌‬ ‫بە‌تێگەییش���تنی‌ مرۆڤەوە بۆ حیزب‬ ‫هەی���ە‪ ،‬ی���ان هەندێ���ک ک���ەس کە‬ ‫لە‌حیزبێک���دا کار دەک���ەن ڕەنگ���ە‬ ‫ئەجێندای‌ تایبەتی���ی خۆیان بخەنە‬ ‫پێشەوە‪ ،‬جا ئەوە پارە یان سامانە‪،‬‬ ‫یان مەرامی تایبەت‪ ...‬هەندێک جار‬ ‫ئێم���ە وەک کۆنگ���رەی‌ نەتەوەییی‌‬ ‫کوردس���تان ئەو توان���ا تەکنیکی‌‌و‬ ‫دیبلۆماسی‌‌و تێگەییشتنە قووڵەمان‬ ‫نییە‪ ،‬ک���ە دەس���توبرد کار بکەین‌و‬ ‫کاتم���ان پێویس���تە‪ ،‬ب���ەاڵم ئەگەر‬ ‫س���ەیری‌ ئەو چوارچێوەی���ە بکەین‬ ‫دەتوانی���ن بڵێی���ن‪ ،‬لە‌کارەکانماندا‬ ‫ی ئێمە‬ ‫س���ەر کەوتووین‪ ،‬چونکە کار ‌‬ ‫کوالنەوەی‌ برینەکان‌و گەورەترکردنی‌‬ ‫برینەکان نییە‪ ،‬بەڵکوو نزیکردنەوەی‌‬ ‫الیەنەکان���ە لە‌یەکت���ر لە‌فۆڕمێک���ی‌‬ ‫بەرانبەریدا‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬بۆچوونێک ك���ە زۆر لە‌ناو‬ ‫هێ���زە سیاس���ییەكان‌و میدیاكاراندا‬ ‫دەبیس���ترێت ئەوەی���ە‪ ،‬دەڵێ���ن‪،‬‬ ‫(كەنەكە) هەژموونی پارتی كرێكارانی‬ ‫كوردس���تانی لە‌س���ەرە‌و لە‌میدی���ا‌و‬ ‫ڕێكخس���تنەكانی‌و بەڕێوەچوون���ی‬ ‫كارەكانیدا بەڕوونی ئەمە دەبینرێت‪،‬‬ ‫هەندێکیش لە‌وەاڵمی‌ ئەوەدا دەڵێن‪،‬‬ ‫(پەکەک���ە) كارێكی خ���راپ ناكات‪،‬‬ ‫ئەگ���ەر هەژم���وون‌و ڕۆڵ���ی هەبێت‬ ‫لە‌بەرەوپێش���چوونی (كەنەك���ە)دا‪،‬‬ ‫ئەگەر وایە بۆچ���ی یەكێتی‌و پارتی‬ ‫یان كۆمەڵە‌و دیموك���رات ئەم كارە‬ ‫ناك���ەن‪ ،‬ئێوە تا چەن���د پێتان وایە‬ ‫ئەم پرسە واقیعییە؟‬ ‫د‪.‬ڕێب���وار ڕەش���ید‪ :‬لە‌ڕاس���تیدا‬ ‫پێداگرتنێك���ی نادروس���تە‌و لە‌ڕووی‬ ‫زانس���تی‌و پراكتیكی���ی كارەوە‬ ‫ناتوانرێت ئەوە بس���ەلمێنرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەستێكی دروس���تە‪ ،‬لەبەر ئەوەی‌‬ ‫ل���ەوە دەچێ���ت پارت���ی كرێكارانی‬ ‫كوردس���تان یان بەگش���تی چەتری‬ ‫كەجەكە كاریگەریی گەورەی هەبێت‪،‬‬ ‫چونکە پارتی كرێكارانی كوردستان‬ ‫پارتێكی زۆر گەورەیە‪ ،‬ئێمە دەتوانین‬ ‫قسە لە‌س���ەر چەندین ملیۆن کەس‬ ‫بکەین ل���ەو پارتەدا‪ ،‬ئەوان ئەندامی‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیین‪ ،‬بۆ نموونە بۆ‬ ‫مێژوو دەڵێم‪ ،‬ه���ەر كارێك بە‌پارتی‬ ‫كرێكارانی كوردستان بسپێرین‪ ،‬زۆر‬ ‫لەوە زیاتر كە لێی چاوەڕێ دەكرێت‪،‬‬ ‫ڕای دەپەڕێنێ���ت‪ ،‬ه���ەر لە‌گرتن���ی‬ ‫هۆڵێكەوە‪ ،‬لە‌بەش���ی ڕاگەیاندنیان‌و‬ ‫لە‌ڕووی بەش���داریکردنیانەوە‪ ،‬هەتا‬ ‫هەر شوێنێكی‌ بەرپرسیارێتی‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە دەیان جار داوا لە‌ڕێكخراوێكی‬ ‫كوردی دەکەین‪ ،‬کە ڕەنگە لە‌س���ەر‬ ‫بلیتێك یان پارەی تەكسی شەڕمان‬ ‫لەگەڵدا بكەن‪ ،‬لێرەدا جیاوازییەكی‬

‫گەورە هەیە لە‌نێ���وان ڕێكخراوێكدا‬ ‫كە ئامادەیە سەری خۆی دابنێت بۆ‬ ‫كار‌و خەباتێ���ك‪ ،‬لەگەڵ ڕێكخراوێك‬ ‫ك���ە دەبێ���ت زۆر تێ بكۆش���یت بۆ‬ ‫ئەوەی لە‌كارەكەی‌‌و ئامانج‌و قوواڵییی‬ ‫كارەك���ەی تێ ب���گات‪ ،‬لە‌ڕاس���تیدا‬ ‫ئەم���ە كێش���ەیە‪ ،‬لەب���ەر ئ���ەوەی‬ ‫تێگەییشتنی هزری پێشكەوتنخوازیی‬ ‫كوردس���تانیبوون لە‌نێ���وان ئێمەی‬ ‫كورددا جیاوازە‪ ،‬ئێمە داوای گفتوگۆ‬ ‫دەكەین بەو شێوەیەی دكتۆر باسی‬ ‫كرد‪ .‬بە‌هەموو ش���ێوەیەك هەوڵمان‬ ‫داوە ه���ەر لە‌پارت���ی دیموكرات���ی‬ ‫كوردس���تانەوە بۆ هەموو هێزەكانی‬ ‫تر بە‌هەموو ش���ێوەیەک بانگهێشت‬ ‫بكەی���ن‪ ،‬باوەڕ بکەن دەیان هێندەی‬ ‫حیزبێكی ت���ر بانگهێش���تی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان دەكەین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەر نایەن‪ ،‬ئێم���ە دە جار لە‌پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردس���تان دەپرسین‪،‬‬ ‫بەاڵم یەك جار دێین بۆ الی یەكێتیی‬ ‫نیشتیمانیی كورستان‪ ،‬بۆچی بتوانم‬ ‫ڕاس���تەخۆ بچم ب���ۆ الی هێرۆ خان‪،‬‬ ‫بەاڵم دەیان جار لە‌پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردس���تان بپاڕێمەوە هەر نەتوانم‬ ‫مەس���عود بارزانی‌ ببین���م‪ ...‬ئەمە‬ ‫كێشەیەكە‪ ،‬دەبێت پێشوەخت باسی‬ ‫ئ���ەوە بكەین‪ .‬بە‌ڕای م���ن هەندێك‬ ‫هاوڕێ هەن پێی���ان وایە‪ ،‬كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی���ی كوردس���تان گۆڕەپانی‌‬ ‫دادگاییكردن���ە‪ ،‬لەكاتێك���دا نەخێر‬ ‫مەیدانی دیالۆگ���ە‪ ،‬ئێمە دەمانەوێت‬ ‫كورد كۆ ببێتەوە بۆ ئەوەی گفتوگۆ‬ ‫بخەین���ە پێش‪ ،‬گفتوگ���ۆ بۆ ئەوەی‬ ‫بپرس���ین ئێمە بۆچی س���وپایەکی‬ ‫نیش���تیمانیمان هەبێ���ت‪ ،‬ی���ان بۆ‬ ‫دەبێ���ت میدیایەكی س���ەربەخۆمان‬ ‫هەبێ���ت‪ ،‬بۆچ���ی بای���ەخ بە‌كچان‌و‬ ‫كوڕانی خۆمان بدەین‪ ،‬بۆچی بایەخ‬ ‫بە‌ئازادیی ژن���ان بدەین‪ ،‬ئەوەی لەو‬ ‫دیالۆگەدا بەش���دار نەبێت‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫پش���كی خۆی بەرەوپێ���ش بەرێت‪،‬‬ ‫هۆی���ەك نیی���ە بۆ ئەوەی بەش���دار‬ ‫نەبێ���ت‪ ،‬دەتوانرێت ل���ەو دیالۆگەدا‬ ‫باس���ی هەر ش���تێك‪ ،‬كە دەتەوێت‬ ‫بكەیت‪ ،‬لەب���ەر ئەوە ڕێكخراوێك كە‬ ‫نایەت ڕاس���تگۆ نیی���ە بەرانبەر ئەو‬ ‫دروش���مانەی بەرزی كردوونەتەوە‪.‬‬ ‫ئێمە دام���ان نەناوە كە دەبێت فاڵن‬ ‫ڕێكخراو باس���ی بابەتێك بكات‪ ،‬یان‬ ‫ڕێكخراوێكی تر باس���ی بابەتێكی تر‬ ‫بكات‪ ،‬هەموو ڕێكخ���راوەكان بۆیان‬ ‫هەیە بە‌هەر ش���ێوەیەك بیانەوێت‪،‬‬ ‫باس���ی ه���ەر بابەتێك بك���ەن‪ ،‬كە‬ ‫دەیانەوێ���ت‪ ،‬ل���ەو ڕوەوە ئ���ەو‬ ‫ڕێكخراوان���ەی پێیان وایە‪ ،‬كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەییی گۆڕەپانی‌ دادگاییكردنە‪،‬‬ ‫دەبێت لەوە تێ بگەن‪ ،‬كە گۆڕەپانی‬ ‫دادگاییكردن نیی���ە‪ ،‬گەل ئەو کارە‬ ‫دەکات‪ ،‬گ���ەل لە‌یەكێت���ی‌و پارتی‬ ‫یان لە‌پارتی كرێكارانی كوردس���تان‬ ‫یان لەوانی تر دەپرس���ێتەوە‪ ،‬واتە‬ ‫ئێم���ە پالتفۆرمێك���ی دادگاییكردن‬ ‫نیین‪ ،‬ت���رس لە‌دڵی هەندێك الیەندا‬ ‫هەیە‪ ،‬پێیان وایە ئەگەر بەش���داریی‬ ‫كۆنگ���رەی نەتەوەییی كوردس���تان‬ ‫بكەن‪ ،‬لێیان دەپرس���ین بۆ نموونە‬ ‫‪7‬ملیۆن دۆالر لە‌كوێیە؟ بۆ باشووری‬ ‫کوردس���تان خاوەنی ئەوە نییە‪ ،‬یان‬ ‫ئەمە‌و ئەوە ب���ۆ وایە؟ پێم وایە بیر‬ ‫لەو پرس���یارانە دەكەن���ەوە زیاتر‪،‬‬ ‫وەك ل���ەوەی دیالۆگێكی دیموكراتی‬ ‫دەبەین���ە پێش���ەوە‪ ،‬خۆدزین���ەوە‬ ‫لە‌دیالۆگی دیموكراسیی تەندروست‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬س���ەڕەرای تێڕوانین���ی‬ ‫هێزەكان‪ ،‬بۆ هەوڵ نادەن لە‌دەرەوەی‬ ‫كۆبوونەوەكان���ی كەنەكە‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫لەگ���ەڵ هێزەكان���ی خۆرهەاڵت���ی‬ ‫كوردس���تاندا‪ ،‬چەن���د خاڵێ���ک بۆ‬ ‫چارەسەركردنی قەیرانەكان‪ ،‬بە‌هەند‬ ‫وەربگرن‪ ،‬یەكێك لەوانە هەوڵ بدەن‬ ‫هاوپەیمانییەك پێك بهێنن بۆ ئەوەی‬ ‫بە‌یەك���ەوە هەماهەنگ بن‪ ،‬ئەو كاتە‬ ‫كارەك���ە بۆ ئێوە ئاس���انتر دەبێت؟‬ ‫خاڵی دوەم هەوڵ ب���دەن جیاوازیی‬ ‫ئ���ەو تێڕوانین���ە س���لبییانەی هەن‬ ‫بەڕەسمی بناسن‪ ،‬کە لە‌نێوان پژاك‬ ‫لە‌الی���ەک‌و كۆمەڵەی شۆڕش���گێڕی‬ ‫زەحمەتكێشانی كوردستانی ئێران‌و‬ ‫حیزب���ی دیموکرات���ی کوردس���تانی‬ ‫ئێراندا لە‌الیەکی تردا هەن‪ ،‬كە پێیان‬ ‫وایە پ���ژاك داتاش���راوی پەكەكەیە‬ ‫لە‌خۆرهەاڵتی کوردستان؟ بۆ هەوڵ‬ ‫نادەن لە‌دەرەوە کێش���ە‌و ناکۆکیی‬ ‫نێ���وان ئ���ەو هێزان���ەی خۆرهەاڵتی‬ ‫كوردس���تان چارەس���ەر بكەن‪ ،‬ئەو‬

‫كات���ە ڕەنگ���ە كارەك���ە ب���ۆ ئێوە‬ ‫ئاسانتر بێت‪ ،‬كە بێنە ناو كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیییەوە؟‬ ‫د‪.‬ڕێبوار ڕەشید‪ :‬ئێمە زۆر ئەو کارە‬ ‫دەکەی���ن ب���ەاڵم ب���ەوە ڕازی نیین‪،‬‬ ‫كۆنگ���رەی نەتەوەییی كوردس���تان‬ ‫ش���تێكی نوێ نییە‪ ،‬هەمان شتە كە‬ ‫ئەحمەدی خانی‪ ،‬دڵدار‪ ،‬بێكەس‪...‬‬ ‫هتد‪ ،‬داوایان كردوە‪ ،‬جیاوازیی ئێمە‌و‬ ‫ئەوان لەو س���ەردەمەدا ئەوەیە‪ ،‬كە‬ ‫ئێس���تا ئێم���ە ڕێكخراوێكی���ن هێز‌و‬ ‫دەسەاڵتی زیاترمان هەیە‪ ،‬دەتوانین‬ ‫پش���ت بە‌هێزی س���ەدان ه���ەزاری‬ ‫لە‌كچان‌و كوڕان ببەستین‪ ،‬جیاوازیی‬ ‫ئێم���ە ئەوەی���ە‪ ،‬بەڕێكخ���راوی كار‬ ‫دەكەی���ن‪ ،‬ئەگینا بی���ری كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەییی كوردستان بیرێكی كۆنە‪،‬‬ ‫ئێمە لەو ڕوەوە لەگەڵ حیزبەكان زۆر‬ ‫خەریكین‪ ،‬بەاڵم ئەگ���ەر لە‌مێژووی‬ ‫حیزب���ەكان بڕوانی���ن‪ ،‬ئ���ەو كات���ە‬ ‫دەزانی���ن بۆ س���ەرنەكەوتوون‪ ،‬خۆ‬ ‫ئەو كاتە كورد كۆنگرەی نەتەوەییی‬ ‫كوردستان‌و تەنانەت پارتی كرێكارانی‬ ‫كوردس���تانیش نەبوە‪ ،‬خۆ لە‌نێوان‬ ‫یەكێتیی نیش���تیمانیی كوردس���ان‌و‬ ‫پارت���ی دیموكرات���ی كوردس���تاندا‪،‬‬ ‫پەكەكە كێش���ەی نەبوە‪ ،‬كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەییی كوردستان كێشەی نەبوە‪،‬‬ ‫بۆ نموونە پێوەندیی بە‌هەبوونی ئەو‬ ‫حیزبانەیش���ەوە نیی���ە وەک حیزب‪،‬‬ ‫چونكە زۆر نۆرماڵە لە‌كۆمەڵگایەكی‬ ‫گەورەی وەك كوردس���تان‪ ،‬خاوەن‬ ‫ئایدیۆلۆژی���ای جی���اواز هەبێت‪ ،‬من‬ ‫ب���ەش بە‌حاڵی خۆم‪ ،‬بە‌ش���انازی‌و‬ ‫كەلتوورێكی باش���ی پێش���كەوتنی‬ ‫دادەنێم‪ ،‬كە یەكێتیی نیش���تیمانی‌‌و‬ ‫پارتی‌و كۆمەڵە ه���ەر حیزبێکی تر‬ ‫هەن‪ ...‬بەاڵم دەبێ���ت ئەوان بگەنە‬ ‫قەناعەتێك‪ ،‬كە ملمالنێی ئایدیۆلۆژی‬ ‫نابێت هەر بە‌هێزی چەكدار بكرێت‪،‬‬ ‫یاخوود لە‌ناو دونیایەكی خەیاڵدا هێز‬ ‫بۆ خۆت دروست بكەیت‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫م���ن لەگ���ەڵ الیەنێك دانیش���تووم‬ ‫دەڵێ ‪ 80%‬خەڵك���ی لەگەڵدایە‪ ،‬بێ‬ ‫ئ���ەوەی زهنیەتی واقعی���ی هەبێت‪،‬‬ ‫ب���ێ ئ���ەوەی ئامارێ���ك هەبێت‪ ،‬تۆ‬ ‫ناتوانیت قەناعەتی���ان پێ بكەیت‪،‬‬ ‫ئێمە هەوڵ دەدەین هاوڕێیانی هەموو‬ ‫حیزبێک ڕێگا ب���دەن كە لە‌مەیدانی‬ ‫دیموكراسیدا هێز‌و توانایان ببینین‪،‬‬ ‫پێش���وەخت ئ���ەو هێزان���ە بڕی���ار‬ ‫نەدەن‪ ،‬كە هێزی ئەوان ئەوەندەیە‪،‬‬ ‫لە‌هەڵبژاردنەكان���دا كارێك���ی ئازادە‬ ‫بزانی���ن پارتی‌و یەكێتی چەند دەنگ‬ ‫بە‌دەست دەهێنن‪ ،‬واتا هەڵبژاردنێكی‬ ‫خاوێن‌و پاك‌و بێگ���ەرد‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫كەمبوون���ەوەی كورس���ییەكانی ئەو‬ ‫دوو حیزبە‪ ،‬هیچ ش���تێك سەبارەت‬ ‫بە‌ڕێ���زی من بۆ خەبات���ی یەكێتی‌و‬ ‫پارتی ناگۆڕێت‪ ،‬بەاڵم دەسەاڵتی لەو‬ ‫شێوەیە لە‌س���ەر خەڵك دەگۆڕێت‪،‬‬ ‫دەبێت ئ���ەو هاوڕێیانە بگەنە جۆرە‬ ‫تێگەییشتنێكی مێژوویی دیالەكتیكی‬ ‫لە‌مێژووی حیزب‌و بەرپرس���یارێتیی‬ ‫حیزب‪ ،‬بەاڵم ئەوان���ە كەموكورتیی‬ ‫كۆنگ���رەی نەتەوەییی كوردس���تان‬ ‫نیین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ە‪ :‬وەک ئامانجێکی‌ کۆنگرەی‬ ‫نەتەوەی���ی‌‪ ،‬هەوڵت���ان ن���ەداوە‬ ‫کۆمیس���یۆنێکی‌ ڕاگەیاندن دروست‬ ‫بک���ەن‪ ،‬ی���ان کەنەک���ە میدیایەکی‌‬ ‫سەربەخۆی هەبێت بۆ گوزارشتکردن‬ ‫لە‌خەڵک‌و هێز‌و الیەنە سیاسییەکان؟‬ ‫یان بیرتان لە‌دروس���تکردنی‌ سوپای‌‬ ‫ڕزگاری���ی‌ گەلی‌ کوردس���تان وەک‬ ‫هێزێک���ی‌ س���ەربازی‌ نەکردوەتەوە‪،‬‬ ‫لە‌بەرانبەر هەموو ئەو مەترسییانەی‌‬ ‫هەن‪ ،‬ئەگەر سوپایەکی‌ لەو شێوەیە‬ ‫هەبێت‪ ،‬دەتوانێت لە‌کارەساتی‌ وەک‬ ‫عەفرین‪ ،‬کۆبانێ‌و کەرکووک‪ ،‬دەوری‬ ‫بەرگری‌و ڕزگارکەرانەی هەبێت‪ ،‬یان‬ ‫کۆمیسیۆنێکی‌ دیبلۆماسی‌ لەو هێزانە‬ ‫پێک بێت‌و بتوانن دەنگ‌و خواس���تی‌‬ ‫گەل���ی‌ کوردس���تان باش���تر بخەنە‬ ‫سەر مێزی‌ دانوس���تان‌و کۆمەڵگەی‬ ‫نێودەوڵەتی‌؟‬ ‫د‪.‬ڕێبوار ڕەش���ید‪ :‬هەوڵمان داوە‌و‬ ‫ه���ەوڵ دەدەی���ن‌و بەو ئاڕاس���تەیە‬ ‫دەچین‌و ‪ %100‬س���ەرکەوتوو دەبین‪،‬‬ ‫بەاڵم دەمانەوێت ئەو تێگەییش���تنە‬ ‫پاتێرکاڵیی���ە بش���کێنین‪ ،‬ک���ە زۆر‬ ‫بەتوندی‌ لە‌نێوان حیزبەکانی‌ ئێمەدا‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەو تێگەییشتنەی‌ هەر لە‌عیسا‌و‬ ‫مووس���ا‌و محەم���ەدەوە هاتوەتە ناو‬ ‫تێگەییشتنی‌ کەلتووری‌ دەسەاڵتەوە‪،‬‬ ‫ب���ەوەی‌ ک���ە موڵک س���ەرەتا هیی‬ ‫خودایە‌و پاش���ان هیی ئەو کەسەیە‬

‫کە دەس���ەاڵتی هەی���ە‪ ،‬حیزبەکان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێمە‌و دی���ارە پێش���تر حیزبەکانی‌‬ ‫ئەورووپا‌و دەسەاڵت لە‌ئەورووپایش‬ ‫ه���ەر وا ب���وە‪ ،‬تێگەییش���تنێکی‌‬ ‫پاتێرکاڵیی���ان هەب���وو ب���ۆ موڵک‌و‬ ‫سامان‪ ،‬ئەوەی‌ لە‌پاوانی‌ ئەواندا بێت‬ ‫بە‌هیی‌ خۆیانی‌ دەزانن‪ ،‬س���ەرەتای‌‬ ‫ڕۆش���نگەریی‌ ڕێنیسانس لە‌ئەورووپا‬ ‫ئەو تێگەییش���تنەی‌ شکاند‪ ،‬موڵک‌و‬ ‫س���امانی‌ خەڵکی‌ لە‌ژێر دەس���ەاڵتی‌‬ ‫پاشا‌و پاپا‌و سەرۆکدا هێنایە دەرەوە‪،‬‬ ‫ئ���ەو تێگەییش���تنە ڕێنیسانس���ییە‬ ‫پێویستە لە‌ناو کوردستان‌و لە‌دونیای‬ ‫خۆرهەاڵتیش���دا‪ ،‬ک���ە حیزبێک تێ‬ ‫ب���گات دەس���ەاڵتی‌ سیاس���ی‌ تەنها‬ ‫لە‌قۆناغێکی تایبەتیدایە‌و بە‌ئەمانەت‬ ‫بە‌حیزبێک���ی‌ سیاس���یی‌ دەدرێ���ت‪،‬‬ ‫ک���ە نەتەوەیەک بە‌پێی‌ ئەو ڕیس���ا‌و‬ ‫یاس���ایەی‌ کە هەیە بەڕێوەی ببات‪،‬‬ ‫ئەو دەسەاڵتە دەبێت دەستاودەست‬ ‫بکرێت‪ ،‬ئەمە تێگەییش���تنێکە لە‌ناو‬ ‫کۆی‌ الیەنەکاندا هەیە‪ ،‬لە‌پراکتیکی‌‬ ‫کەلتووری���دا دەیبینی���ن‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫ژنکوش���تن لە‌باش���ووری‌ کوردستان‬ ‫کە وەک ئاوخواردنەوە وایە‪ ،‬برایەک‬ ‫دەتوانێت خوش���کی‌ خۆی‌ بکوژێت‬ ‫لەبەرئ���ەوەی‌‪ ،‬کە بڵێ���ت کە گوێی‌‬ ‫لێ نەگرت���م‪ ،‬دەگەڕێت���ەوە بۆ ئەو‬ ‫تێگەییشتنە پاتێرکاڵییە‪ .‬ئێمە وەک‬ ‫کۆنگ���رەی نەتەوەییی‌ کوردس���تان‬ ‫تێگەییش���تووین ل���ەو کارانە‌و هەوڵ‬ ‫دەدەین بە‌پڕۆس���ەیەکی‌ هاوڕێیانە‌و‬ ‫هاونیشتیمانییانە دوور لە‌زەبروزەنگ‬ ‫ئەو پێشکەوتنانە بە‌دەست بهێنین‪.‬‬

‫ئاوێن����ە‪ :‬ئێ����وە بە‌س����ەرنجدان‬ ‫لە‌کارەکان����ی ئ����ەم کۆنگرەیەتان‪،‬‬ ‫پێشتریش کۆبوونەوەی‌ قەرەهەنجیر‬ ‫یان کەرکووک‪ ،‬بەنیازن کۆبوونەوەی‌‬ ‫داهات����وو لە‌کوێ بێ����ت‌و ئەجێندای‌‬ ‫کارەکانی‌ داهاتووتان چییە سەبارەت‬ ‫بە‌بارودۆخی‌ سیاس����یی‌ کوردستان‌و‬ ‫هەر چوار پارچە؟‬ ‫د‪.‬ڕێبوار ڕەش����ید‪ :‬ئەو کۆنفرانسەی‌‬ ‫لە‌چەن����د ڕۆژی‌ ڕابردوودا بەس����ترا‪،‬‬ ‫بەش����ێک ب����وو لە‌پالنی‌ ئاس����اییی‌‬ ‫ئێمە‪ ،‬واتا پالنێکی‌ نائاسایی‌ نەبوو‬ ‫لە‌پڕێک����دا لەبەر دۆخی‌ باش����ووری‌‬ ‫کوردس����تان پاش ڕیفران����دۆم‌و ئەو‬ ‫کارەس����اتەی‌ ئێس����تای‌ عەفری����ن‌و‬ ‫پێوەندیی‌ بەوانەوە نەبوو‪ ،‬بەش����ێک‬ ‫بوو لە‌پالنی‌ ئاس����ایی‌‪ ،‬بەشێکیشە‬ ‫لە‌پالنی‌ ئێمە کە ڕاوێژێکی‌ نەتەوەییی‬ ‫سەرتاسەری‌ بکەین‪ ،‬کە وامان داناوە‬ ‫زیاتر لە‌هەزار کەس لە‌چوار پارچەی‌‬ ‫کوردس����تان بانگهێش����ت بکەین‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ����ەوەی‌ بتوانی����ن ئام����ادەکاری‌ بۆ‬ ‫کۆنگرەیەکی‌ نەتەوەیی‌ ساز بکەین‪.‬‬ ‫ئێم����ە وەک کۆنگ����رەی نەتەوەییی‌‬ ‫کوردس����تان وەک ئ����ەو ڕێکخ����راوە‬ ‫ئەو ئامانجەمان لەبەر دەس����تدایە‪،‬‬ ‫ئێم����ە وەک کۆنگ����رەی نەتەوەییی‌‬ ‫کوردس����تان هەرگیز پێمان وا نییە‪،‬‬ ‫ئەم کۆنگرەیە وەک ڕێکخراو شتێکی‌‬ ‫پیرۆزە‪ ،‬پێمان وایە ڕێکخستنێکە بۆ‬ ‫ئەوەی‌ کە کارێ����ک بکات دەتوانێت‬ ‫ف����ۆڕم‌و ناوەڕۆکەک����ەی‌ بگۆڕێ����ت‪.‬‬ ‫هاوڕێیان����ی‌ حیزب����ی‌ کۆمۆنیس����تی‌‬ ‫ئێ����ران‌و هاوڕێیانی‌ ت����ر ئاماژەیان‬

‫بە‌خەبات����ی‌ چینایەت����ی‌ داوە‪،‬‬ ‫گەلێکی‌ تەندروست گەلێک بیەوێت‬ ‫لە‌ئاین����دەدا بژی‌‪ ،‬دەبێ����ت لە‌مافی‌‬ ‫چینایەتی‌ بپارێزێت‪ ،‬ڕێز لە‌کرێکار‌و‬ ‫جوتیاری‌ خ����ۆی‌ بگرێ����ت‌و دەبێت‬ ‫ژیانی‌ ئاس����ایی‌ لە‌ئاس����تێکدا بێت‪،‬‬ ‫مرۆڤ بە‌سەربەستی‌‌و ئازادانە بژی‌‪،‬‬ ‫مرۆڤ برس����ی‌و تینوو نەبێت‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەمانە کار‌و خەباتی‌ ئێمە بەردەوام‬ ‫دەبێت لە‌س����ەر بواری‌ زۆر جیاواز‪،‬‬ ‫کە کاتێک بەتایبەتی‌ باس����ی‌ بواری‌‬ ‫نەتەوەی����ی‌ دەکەین‪ ،‬مەبەس����تمان‬ ‫لە‌بزووتنەوەیەکی‌ ناسیۆنالیس����تیی‌‬ ‫بەرتەس����ک نییە‪ ،‬ئێمە دەمانەوێت‬ ‫کوردستان گوڵزارێک بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ە‪ :‬دواین قس����ەی‌ تۆ چییە‬ ‫بۆ س����ەرکەوتنی‌ کارەکانی‌ کەنەکە‪،‬‬ ‫دوایی����ن پەی����ام‌و هەوڵ����ی‌ ئێ����وە‌و‬ ‫بەرنامەکانی‌ داهاتووتان چییە؟‬ ‫د‪ .‬ڕێب����وار ڕەش����ید‪ :‬دەس����ەاڵتی‌‬ ‫حیزبی‌ مافێکی‌ خودایی نییە درابێت‬ ‫بە‌حی����زب‪ ،‬بەڵک����وو ئەمانەتێک����ە‬ ‫لە‌پێوەندی����ی‌ دەس����ەاڵتدا گ����ەل‬ ‫بە‌حیزبێکی دەبەخش����ێت‪ ،‬ڕێز لەو‬ ‫ئەمانەت����ە‌و گەل����ی‌ خۆی����ان بگرن‪،‬‬ ‫بزانن‪ ،‬گەل پێویستی‌ بە‌ئیرادەیەکی‌‬ ‫تەندروس����ت‌و دادوەرە ب����ۆ ئەوەی‌‬ ‫بتوانێت بە‌ویژدانەوەی‌ بژی‌‪ ،‬هیوادارم‬ ‫گەلی‌ کوردس����تان بە‌یەک����ەوە زیاتر‬ ‫کار‌و خەبات بک����ەن‪ ،‬دڵنیام هەموو‬ ‫بە‌یەکەوە س����ەر دەکەوین‪ ،‬هیوادارم‬ ‫بە‌یەکەوە پشگیری‌ لە‌عەفرین بکەین‌و‬ ‫بەردەوام بین‪.‬‬

‫ڕۆژنام����ە‌و س����ایتی ئاوێن����ە دەیانەوێ����ت‌و ەک دو رووبەر بۆ بۆئەوەی ئاوێنە هەمو ژمارەیەکی نوێی خۆیبە‌فۆرماتی ‪PDF‬‬ ‫گواستنەوەی‌و ێنەی راستەقینەی کۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬بەردەوام بگەیەنێتە دەستتان‌ولە‌خزمەتگوزارییەکانی بێبەش نەبن‪.‬‬ ‫بن‪.‬‬ ‫ب����ۆ پەیوەندیک����ردن‪ ،‬یان‌و ەاڵم����ی هەر پرس����یارێک‪ ،‬تکایە‬ ‫بەپێ����ی نوێترین راپرس����یی کە ئەمس����اڵ ‪ ،2016‬لەالیەن پەیوەن����دی بکەنبە‌بەرپرس����ی خزمەتگوزارییەکانی کەمپینی‬ ‫رێکخ����راوی ‪IMS‬ی دانیمارکیی����ەوە ئەنجام����دراوە‪ ،‬ئاوێنە "ئاوێنە رۆژنامەی منە"‪.‬‬ ‫پڕخوێنەرتری����ن رۆژنام����ەی هەرێم����ی کوردس����تانە‪ .‬ه����ەر کوردستان عەبدولکەریم‬ ‫ئەمساڵیش بەپێی نوێترین توێژینەوەی رێکخراوی ‪ Stop‬بۆ ئیمەیل‪endorseawene@gmail. com :‬‬ ‫دژە گەندەڵی����ی کە بەهاوکاری رێکخراوی ‪NED‬ی ئەمریکی تەلەفۆن‪00964 770 0600 659 :‬‬ ‫ئەنجامدراوە‪ ،‬رۆژنامەی ئاوێنەلە‌نێو کۆی ‪ 22‬میدیای بیستراو ناونیش����ان‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنە‪ ،‬تەالری زارا‪ ،‬نهۆمی سێهەم‪،‬‬ ‫بینراو ئەلکترۆنیدا کە کاریان لەسەر روماڵکردن‌و هەڵدانەوەی ئاپارتمانی ژمارە ‪ ،32‬سلێمانی‪ ،‬هەرێمی کوردستانعێراق‪.‬‬ ‫بۆ بەش����داریکردن لەکەمپینی "ئاوێن����ە رۆژنامەی منە"‪ ،‬یان‬ ‫دۆسییەکانی گەندەڵیی کردوە‪ ،‬پلەییەکەمی بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫پشتیوانیکردنی خۆبەخشانەی رۆژنامەی ئاوێنە‌و سایتەکەی‪،‬‬ ‫س����ەرەڕای ئ����ەوەی ل����ەم قۆناغ����ەدا‌و ێنەی راس����تەقینەی تکایە لەڕێگای ئەم حیس����ابی بانکییان����ەوە هاوکارییەکانتان‬ ‫کۆمەڵگای ئێمە بریتییەلە‌بنبەس����تی سیاس����یی‌و داوەشانی بنێرن‪.‬‬ ‫سیس����تەمی ئاب����ووری دارای����ی ک����ە بووەت����ە هۆکارێک بۆ‬ ‫مردنییەکلە‌دواییەکی پرۆژە میدیاییە س����ەربەخۆکان‪ ،‬ئاوێنە‌و‬ ‫ەکو تاکە هەفتەنامەیەکی س����ەربەخۆ‪ ،‬راستگۆیانە‌و بوێرانە‬ ‫بەردەوامەلە‌کاری پرۆفشنااڵنەی رۆژنامەگەریی خۆی‪.‬‬ ‫حسابی بانکی بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان‬ ‫بۆئەوەی کوردستان نەبێتبە‌گۆڕستانی رۆژنامەگەریی سەربەخۆ‌و‬ ‫بیر‌و دەنگی ئازاد‪ ،‬پێویس����تە ئاوێنە بەردەوامببێت‪ .‬بۆئەوەی‬ ‫ئاوێنەش بەردەوامبێت‪ ،‬پێویستمانبە‌پش����تیوانی خوێنەران‌و‬ ‫بەرپرسیارێتی دڵس����ۆزانی میدیای سەربەخۆیەلە‌کوردستان‌و‬ ‫دەرەوەی‌و اڵت‪.‬‬ ‫بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش بەشدار بە‌لەکەمپینی‬ ‫"ئاوێنە رۆژنامەی منە“‪.‬‬ ‫بۆئەم مەبەس����تەش کۆمپانیای ئاوێنە ژمارەیەکی حیس����ابی‬ ‫بانکیی بۆ هاوڕێیانی خۆیلە‌دەرەوەی‌و اڵت دروستکردوە‪ .‬تکایە‬ ‫پاش بڕیاردانتان بۆ هەر بژاردەیەکی بەشداریکردن یان ناردنی‬ ‫کۆمەکی دارایی‪،‬بە‌ئیمەیل یان تەلەفۆن ئاگادارمان بکەنەوە‪،‬‬

‫ونبون‬

‫‪Vienna Knowlledge NetVKNN‬‬ ‫‪Erste oesterreichische Spar-Casse-Bank‬‬ ‫‪BLZ: 20111‬‬ ‫‪BIC: GIBAATWWXXX‬‬ ‫‪IBAN: AT74 2011 1310 0410 1654‬‬

‫حسابی بانکی بۆ ناوخۆی هەرێمی کوردستان‬ ‫‪Bank: Trade Bank of Irak / Sulaimaniah‬‬ ‫‪Branch‬‬ ‫‪Swift Code: TRIQIQBAXXX‬‬ ‫‪Account Name: Awene Company‬‬ ‫‪Account No.: 0004003247001‬‬

‫* هه‌وێیه‌كى پاس� � �ه‌وانى سنور (حرس حدود) به‌ناوى (شۆڕش محمد نورى عه‌باس) ونبوه‌‪ ،‬هه‌ركه‌س ده‌یدۆزێته‌وه‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ كتێبخانه‌ى‬ ‫خاك له‌كه‌الر‪.‬‬

‫‪Awene‬‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ئایا هه‌ر په‌رله‌مانتار‬ ‫داهاتی‌ گشتی‌ ده‌بات؟‬ ‫كه‌ریم ئه‌مین‬ ‫رازی‌ نه‌بون����ی‌ په‌رله‌مانتاران ب����ه‌وه‌ی‌ موچه‌كه‌یان كه‌مبكرێته‌وه‌ بۆ‬ ‫‪ 2‬ملی����ۆن دینار‪ ،‬دره‌نگ ی����ان زو زۆر كه‌ین‌و به‌ینی‌ ش����اراوه‌ی‌ تر ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ����ه‌م هه‌رێمه‌ ئاش����كرا ده‌كات‪ ،‬كه‌ له‌ده‌ریای‌ گه‌نده‌ڵی����دا نقوم بوه‌‪.‬‬ ‫دی����اره‌ خه‌ڵكی‌ ماف����ی‌ خۆیانه‌ نوكی‌ تیژی‌ ره‌خنه‌كانیان ئاڕاس����ته‌ی‌‬ ‫په‌رله‌مانتاران بكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وان نوێنه‌ری‌ ئه‌م خه‌ڵكه‌ن‌و چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ئه‌وه‌یان لێده‌كات هێنده‌ی‌ داكۆكیكردن له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیان داكۆكی‌‬ ‫له‌خه‌ڵكییش بكه‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌ ئه‌و خه‌ڵكه‌ی‌ له‌سایه‌ی‌ ئه‌م سیسته‌مه‌‬ ‫حیزبڕانییه‌ی‌ كوردستاندا نه‌پشتیان هه‌یه‌و نه‌په‌نا‪ .‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ رویدا‬ ‫خه‌ڵكی‌ ته‌واو بێ‌ متمانه‌و دڵشكاو كرد‪.‬‬ ‫دی����اره‌ ئه‌وه‌ ته‌نها په‌رله‌مانتاران نین كه‌ چه‌ندین س����اڵه‌ به‌ش����ێك‬ ‫له‌داهاتی‌ گش����تی‌ ئه‌م واڵت����ه‌ به‌ناوی‌ موچه‌ی‌ خانه‌نش����ینی‌‌و ئیفادو‬ ‫كڕین����ی‌ ئوتومبێل‌و كۆتایی‌ خزمه‌ته‌وه‌ ده‌به‌ن بۆ خۆیان‪ .‬لێگه‌ڕێ‌ له‌و‬ ‫ده‌یان وه‌زیر‌و هه‌زاران كه‌س����ه‌ی‌ به‌پله‌ی‌ سه‌ربازیی‌ گه‌وره‌ به‌شێوه‌ی‌‬ ‫نایاسایی‌ خانه‌نشین كراون‪ ،‬واز له‌و هه‌مو مه‌كته‌ب سیاسی‌‌و ئه‌ندامی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ حزبانه‌ش بهێنه‌ كه‌ پۆسته‌كانیان پارێزبه‌ندیی‌ داونه‌تێ‌‌و‬ ‫زۆربه‌یان به‌ماڵ‌‌و منداڵه‌وه‌ بون به‌بازرگان‌و ملیۆنه‌ر‪.‬‬ ‫ئێستا پێویسته‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار ئه‌وه‌مان بۆ ده‌رخات‌و رونبكاته‌وه‌‬ ‫چۆن ئه‌م هه‌مو ملیۆنه‌رو ملیاردێره‌ له‌كوردس����تاندا هه‌ڵتۆقین كه‌ تا‬ ‫دوێنێ‌ له‌سه‌ر ته‌خته‌ پاكه‌تی‌ جگه‌ره‌یان ده‌فرۆشت یان ته‌باغ‌و زۆپایان‬ ‫له‌مه‌زادخانه‌كان����دا چاك ده‌كرده‌وه‌؟ ئایا ئه‌مانه‌ ئه‌وه‌نده‌ به‌هره‌مه‌ندن‬ ‫كه‌ سه‌رمایه‌ی عه‌قڵییان پاره‌ی‌ كردبێت وا زو بون به‌ملیۆنه‌ر؟ بۆچی‌‬ ‫هه‌رچی‌ زه‌وی‌ گرانبه‌های‌ ناو ش����اره‌كانه‌ به‌خۆڕایی‌ دران به‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫نابازرگان‌و ش����وقه‌یان له‌س����ه‌ر هه‌ڵچنی‌‌و له‌ماوه‌یه‌كی‌ زۆر كه‌مدا بون‬ ‫به‌سه‌رمایه‌دارو ئێستا به‌ك ‌هش‌و فشه‌وه‌ فه‌خر به‌خه‌ڵك ده‌فرۆشن؟ كێ‌‬ ‫له‌پش����ت دابه‌ش����كردنی‌ ئه‌م زه‌وییه‌ زۆرو زه‌به‌ندانه‌وه‌یه‌؟ كێ‌ له‌پشت‬ ‫ی ملیۆنه‌ها دۆالری‌ گش����تی‌ بۆ جێبه‌جێكردنی‌‬ ‫بڕی����اری‌ ته‌رخان كردن ‌‬ ‫پڕۆژه‌ی‌ ئه‌م به‌رپرس����ی‌ نابه‌رپرس یان سه‌رمایه‌داریه‌وه‌یه‌ كه‌ ئێستا‬ ‫له‌شاره‌كانی‌ هه‌رێمدا ده‌بینرێن؟ كێ‌ هه‌یه‌ نه‌زانێ‌ ئاسمان‌و زه‌وی‌‌و ژێر‬ ‫زه‌وی‌ ئه‌م واڵته‌ بۆ چه‌ند كۆمپانیایه‌ك‌و چه‌ند بازرگانێك قۆرخ كراوه‌‬ ‫كه‌ به‌هه‌مو پێوه‌رێك ده‌وڵه‌مه‌ند بون‌و كه‌ڵه‌كه‌ كردنی‌ سه‌رمایه‌كانیان‬ ‫ناشه‌رعییه‌؟ بۆچی‌ خوێندنی‌ گشتی‌‌و ته‌ندروستی‌ گشتی‌ به‌مه‌به‌ست‌و‬ ‫ب����ه‌ به‌رنامه‌ وێ����ران‌و كاول كرا؟ بۆچی‌ له‌واڵتێك����دا كه‌ خاوه‌نی‌ ئاوی‌‬ ‫كه‌وس����ه‌رو خاكی‌ گه‌وهه‌ره‌‪ ،‬مرۆڤه‌كانی‌ پاسیڤ‌و ته‌مه‌ڵ‌‌و بی‌ به‌رهه‌م‬ ‫كران؟ كێ‌ بردنی‌ داهاتی‌ گشتی‌ ئه‌م واڵته‌و دانی‌ به‌كادێره‌ حیزبییه‌كان‬ ‫به‌رپرسه‌‪ ،‬كه‌ زۆربه‌یان له‌سه‌ر حسابی‌ ئه‌م داهاته‌ گشتییه‌ به‌ناحه‌ق‌و‬ ‫ناڕه‌وا قه‌ڵه‌وو ده‌وڵه‌مه‌ند ده‌كرێن؟‬ ‫ئ����ه‌ی به‌ چ هه‌قێك ئه‌و هه‌مو پاره‌یه‌ی خه‌ڵك له‌ میدیای زه‌به‌الحی‬ ‫حیزب‌و س����ێبه‌ره‌كانیادا خه‌رج ده‌ك����رێ؟ له‌كاتێكدا كه‌ خه‌ڵك له‌ بێ‬ ‫موچه‌ی����ی‌و بێ پاره‌یی����دا ده‌ناڵێنن‌و حكومه‌ت ده‌ڵ����ێ پاره‌مان نیه‌‪،‬‬ ‫چۆنه‌ ته‌خش����ان‌و په‌خش����انكردنی ملیۆنان دۆالر له‌ مه‌س����ره‌فی ئه‌و‬ ‫كه‌نااڵنه‌‌و موچه‌ی كارمه‌نده‌كانیاندا به‌رده‌وامه‌‌و زیادی كردبێت‪ ،‬كه‌می‬ ‫نه‌كردووه‌؟‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئه‌م واڵته‌ مافی‌ خۆیانه‌ حساب‌و كتابی‌ فلس به‌فلسی‌ داهاتی‌‬ ‫گش����تی‌ نه‌ك هه‌ر له‌گه‌ڵ‌ په‌رله‌مانتاران‪ ،‬به‌ڵكو له‌گه‌ل كۆی‌ نوخبه‌ی‌‬ ‫سیاس����ی‌و بازرگانیی‌ بكه‌ن كه‌ واڵتیان گه‌یاند به‌م رۆژه‌‌و رۆژێك دێت‬ ‫لێپێچینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ‌ بكرێ‌‪.‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬

‫رۆژانە نوێرتین هەواڵ لەڕێگەی‬ ‫‪SMS‬ی ئاوێنەوە بەدەسبهێنە‬

‫ب‬ ‫ۆ‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ش‬ ‫د‬ ‫ژم ا‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ب ارە ‪ 1‬ون‬ ‫ن‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫‪ 21‬بۆ‬ ‫‪29‬‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬