Awene 621

‫ریکالم‬

‫‪w w w. a w e n e. c o m‬‬ ‫بە‌کڕینی مۆبایلێک‬ ‫بەشداربە‌لەبردنەوەی‬ ‫ئۆتۆمۆبیلێک‬ ‫وە چەندین خەاڵتی دیکە‬

‫ژماره‌ (‪)621‬‬ ‫سێشەممە ‪2018/4/17‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كی‌ سیاسیی‌ گشتییه‬ ‫کۆمپانیای ئاوێن ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫بۆ بەشداریكردن‬ ‫لە‌بانگەشەی گۆڕان‬ ‫گەڕاومەتەوە‬ ‫‪2‬‬

‫ریکالم‬

‫ملمالنێیه‌كی‬ ‫له‌چوار پۆستی‌‬ ‫نابه‌رابه‌ر له‌نێوان‬ ‫گرنگی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ سیانیان لیسته‌كان‌و كاندیدی‬ ‫نێو لیسته‌كانیشدا‬ ‫الی‌ پارتییه‌‬ ‫‪5‬‬

‫ریکالم‬

‫‪3‬‬

‫پڕۆژه‌یاسا ‌ی چاكسازیی‌ موچ ‌هی‌ خانه‌نشینی‌ پلە بااڵکان‬ ‫به‌هۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌و‌ه په‌كده‌خرێت‬ ‫به‌رژه‌وه‌ند ‌ی شه‌خسی‌ په‌رله‌مانتاران ڕێگری‌ یه‌كه‌مه‌‬ ‫س���ه‌رۆكی‌ ده‌س���ته‌ی‌ ده‌س���تپاك ‌ی‬ ‫كوردس���تان ئام���اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫پڕۆژه‌یاس���ای‌ چاكس���ازی‌ موچ���ه‌ی‌‬ ‫خانه‌نش���ینی‌ پل���ه‌ بااڵكان ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫له‌ن���او په‌رله‌مانیش���دا دوژمن���ی زۆره‌‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی‌ كوردس���تانیش جه‌غت‬ ‫ل���ه‌وه‌ ده‌كات به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ شه‌خس���ی‌‬ ‫په‌رله‌مانت���اران ڕێگ���ری‌ یه‌كه‌م���ه‌‪ ،‬ئه‌و‬

‫ده‌ڵێت "حزبه‌ ده‌س���ه‌اڵتداره‌كان به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌ عێراق���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫نایانه‌وێ���ت یاس���ای چاكس���ازییه‌وه‌‬ ‫تێپه‌ڕێنرێت‌و سه‌رپێچییه‌كانیان له‌موچه‌ی‬ ‫پله‌بااڵكاندا بۆ ڕایگشتی‌ ئاشكرابكرێت"‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ ،‬هه‌ولێر‪ :‬ش���ێركۆ جه‌وده‌ت‬ ‫ئه‌ندام���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌ كوردس���تان‬ ‫له‌فراكس���یۆنی‌ یه‌كگرت���وو س���ه‌باره‌ت‬

‫به‌دواكه‌وتنی دانیشتنی په‌رله‌مان له‌سه‌ر‬ ‫هه‌مواركردنی پڕۆژه‌ یاس���ای‌ چاكسازی‬ ‫موچ���ه‌ی خانه‌نش���ینی پله‌ب���ااڵكان‪،‬‬ ‫به‌ئاوێن���ه‌ی راگه‌یاند هۆكاره‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌م���ان چاوپۆش���ی‌‬ ‫له‌هه‌ندێ���ك فراكس���یۆن‌و په‌رله‌مانت���ار‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ نایانه‌وێ تێپه‌ڕێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌‬ ‫"ماوه‌ی‌ مانگێگ ده‌بێت داوای‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‬

‫نائاساییمان كردوه‌ بۆ یه‌كالیی‌ كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و بابه‌ته‌‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌مان وه‌اڵمی‌ نه‌داوینه‌ته‌وه‌ به‌بیانوی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ناڕه‌زایی‌ له‌سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌ڵوێستی په‌رله‌مانتارانیش‬ ‫وت���ی "ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌ی‌ دێنه‌ س���ه‌ر‬ ‫ته‌له‌فزیۆن‌و داوای‌ جێبه‌جێ‌ كردنی‌ پڕۆژه‌‬ ‫یاس���اكه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬بابێن به‌ك���ردار كاری‌‬

‫ریکالم‬

‫ ‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامنی ته‌الری زارا ‪ -‬نهۆمی سێیه‌م ‪ -‬شوقه‌ی ژماره‌ ‪32‬‬

‫ته‌له‌فۆن‪ 3202416 :‬‬

‫به‌شی ریکالم ‪ 07700600659 :‬ـ ‪ 07500600659‬‬

‫بۆ بكه‌ن‪ ،‬جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌مان "ئه‌و پڕۆژه‌ یاس���ایه‌ له‌ن���او په‌رله‌مان‌و‬ ‫پارتییه‌‌و سكرتێری‌ په‌رله‌مانیش یه‌كێتی‌‪ .‬ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌رله‌م���ان نه‌ی���اری‌ زۆره‌‪،‬‬ ‫به‌ده‌ست ئه‌وانه‌‪ ،‬بۆ كۆبونه‌وه‌كه‌ ناكه‌ن؟! بۆیه‌ به‌وش���ێوه‌یه‌ دواكه‌وت‌و كه‌وته‌ ناو‬ ‫به‌ب���ڕوای‌ م���ن به‌رژه‌وه‌ندی‌ شه‌خس���ی‌ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایكردوه‌‬ ‫تێپه‌ڕاندنی‌ پڕۆژه‌ یاساكه‌ قورس بێت"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاران ڕێگری‌ یه‌كه‌مه‌"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ حاك���م ئه‌حمه‌د‬ ‫ئه‌نوه‌ر سه‌رۆكی‌ ده‌س���ته‌ی ده‌ستپاكی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان به‌ ئاوێنه‌ی‌ ڕاگه‌یاند‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬

‫ریکالم‬

‫کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی ‪ 1000‬دینار‬

‫‪2‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫مام رۆستەم‪ :‬بۆ بەشداریكردن لە‌بانگەشەی گۆڕان گەڕاومەتەوە‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنە‬ ‫هەینی رابردو‪ ،‬مام رۆستەم كە‬ ‫ماوەیەكە هەرێمی كوردستانی‬ ‫جێهێشتوەو لەدەرەوەی واڵت ژیان‬ ‫بەسەردەبات‪ ،‬لەڕێگەی فڕۆكەخانەی‬ ‫هەولێرەوە گەیشتەوە هەرێمی‬ ‫كوردستان‌و ئێستا لەسلێمانییە‪.‬‬ ‫ئەو دەڵێت "هەڵسوڕاوی گۆڕانم‌و بۆ‬ ‫بەشداریكردن لەبانگەشەی هەڵبژاردن‬ ‫بۆ گۆڕان گەڕاومەتەوە‪".‬‬ ‫س���ەبارەت ب���ەوەی م���ام رۆس���تەم‬ ‫ل���ە‌چ ناوچەی���ەك بەنیازە بەش���داری‬ ‫لەهەڵمەتەتی بانگەش���ەی هەڵبژاردنی‬ ‫گۆڕاندا بكات‪ ،‬ئەو وتی "هێش���تا بس���م‬ ‫اللە تازە هەڵمەتی هەڵبژاردن دەس���تی‬ ‫پێك���ردوەو جارێ گۆڕان ش���وێنیان بۆ‬ ‫بانگەش���ە بۆ دی���اری نەك���ردوم لە‌هەر‬ ‫ناوچەیەك بێت كێشەم نییە‪".‬‬ ‫مام رۆستەم‪ ،‬وەك هەڵسوڕاوێكی دیاری‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان رۆڵی لە‌هەڵمەتەكانی‬ ‫بانگەش���ەی گۆڕاندا لەهەڵبژاردنەكانی‬ ‫رابردودا بەرچاو بوە‪ .‬ئەو بەشێكی زۆری‬ ‫ناوچەكانی هەرێمی كوردس���تان‌و ناوچە‬ ‫جێناكۆكەكان بەتایبەت كەركوك دەگەڕاو‬

‫دەنگدەرانی بزوتنەوەكەی لە‌هەڵمەتێكی‬ ‫بانگەش���ەی جی���اوازدا‪ ،‬س���واری ئەو‬ ‫ئۆتۆمبێلە بارهەڵگرە دەكردن كە ناوی‬ ‫نابو كەشتییەكەی گۆڕان‪.‬‬ ‫لەبارەی جیاوازی بانگەشەی ئەمجارەو‬ ‫بانگەش���ەی هەڵبژاردنەكان���ی پێش���و‪،‬‬ ‫مام رۆس���تەم وتی"بانگەشەی ئەمجارە‬ ‫باش���تر‌و خۆشتر دەبێت‌و جیاوازی زیاتر‬ ‫دەبێت‪ ،‬چونكە خەڵك بەتەواوی پڕبوە‬ ‫لەم دەسەاڵتە‪".‬‬ ‫باسی لەوەش���كرد كە دەسەاڵتدارانی‬ ‫هەرێمی كوردس���تان لەماوەی رابردودا‬ ‫كارەساتی گەورەیان بەسەر كوردستاندا‬ ‫هێنا‪ ،‬نیوەی كوردس���تانیان لەدەستدا‪،‬‬ ‫موچەو بژێ���وی خەڵكیان ت���ا نزمترین‬ ‫ئاس���ت هێنای���ە خ���وارەوەو وەك ئەو‬ ‫وتی"خەڵكیان رس���وا كرد‪ .‬ئەو حزبانە‬ ‫زیاد لەپێویست خەڵكیان بێزار‌و توشی‬ ‫زەحمەتی كردوەو كوردس���تانیان توشی‬ ‫قەیرانێك كردوە كە خۆیشیان سەری لێ‬ ‫دەرناكەن‪".‬‬ ‫لەبەرئەو هۆكارانەی باسی كردن‪ ،‬مام‬ ‫رۆستەم پێشبینی دەكات لە‌هەڵبژاردنی‬ ‫ئەمج���ارەدا دەنگەكان���ی گ���ۆڕان زیاد‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫مام رۆستەم لە‌هەڵمەتەكانی بانگەشەی‬

‫گۆڕان لەهەڵبژاردنەكانی پێشودا زۆرتر‬ ‫لە‌كەرك���وك دەردەك���ەوت‌و قورس���ایی‬ ‫بانگەشەی خۆی لەو شارە چڕكردبوەوە‬ ‫كە ل���ەدوای ‪16‬ی ئۆكتۆب���ەرەوە لەژێر‬ ‫دەستی كورددا نەماوە‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەوەی كە ئەگەر بزوتنەوەی‬ ‫گ���ۆڕان رایس���پێرێت ب���ۆ بەش���داری‬ ‫لە‌بانگەش���ە لەكەركوك ئامادەیە بچێت‪،‬‬ ‫مام رۆستەم وتی"بێگومان ئەگەر داوام‬ ‫لێبكەن ئامادەم بچمە كەركوك‪".‬‬ ‫بەاڵم لەكەركوك‌و ناوچە دابڕاوەكان لەم‬ ‫هەڵبژاردنەی ئەمج���ارەدا بزوتنەوەكەی‬ ‫مام رۆس���تەم لەگەڵ دو حزبی دیكەدا؛‬ ‫كۆمەڵ���ی ئیس�ل�امی‌و هاوپەیمان���ی بۆ‬ ‫دیموكراسی‌و دادپەروەری بە‌یەك لیست‬ ‫بەش���داردەبێت لەژێ���ر ناوی "لیس���تی‬ ‫نیش���تمان"‪ ،‬م���ام رۆس���تەم دەربارەی‬ ‫ئ���ەوەی كە ئەگەر بچێت���ە كەركوك بۆ‬ ‫بانگەشە‪ ،‬بانگەشە بۆ "لیستی نیشتمان"‬ ‫دەكات یان تەنیا بۆ بزوتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫ئەو وتی"بەدڵنیای���ی لەكەركوك گۆڕان‬ ‫لەگەڵ ه���ەر كەس���ێك هاوپەیمان بێت‬ ‫من بۆ هەمو لیستەكە بانگەشە دەكەم‪.‬‬ ‫من هەڵس���وڕاوێكی گۆڕان���م‌و گۆڕان بۆ‬ ‫هەرچیی���ەك رامبس���پێرێت م���ن ئەوە‬ ‫ئەكەم‪".‬‬

‫مام رۆستەم لەهەڵمەتی هەڵبژاردنی پێشوتردا‬

‫ڤیان سولێمان‪ :‬كاندید بونم په‌یوه‌ندی‌ به‌خزمایه‌تی من‌و هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی‬ ‫كاك د‪.‬به‌رهه‌مه‌و‌ه نیه‌‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫د‪ .‬ڤیان سولێمان ساڵح‪ ،‬كاندیدی‌ ژمار‌ه‬ ‫ی لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراسی‌‌و‬ ‫‪‌6‬‬ ‫دادپه‌روه‌رییه‌‪ ،‬ئه‌م دكتۆره‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫شاری‌ كۆیه‌یه‌و سه‌رباخی‌ هاوسه‌ری‌‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌م پوریه‌تی‌‪ ،‬ئه‌و ده‌ڵێت "كاندید‬ ‫بونم په‌یوه‌ندی‌ به‌خزمایه‌تی من‌و‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ كاك د‪.‬به‌رهه‌مه‌وه‌ نیه‌"‪.‬‬

‫به‌ڵك���و الیه‌نه‌كانی‌ تری���ش خوازیارن‬ ‫ڤی���ان س���ولێمان س���ه‌باره‌ت ب���ه‌م كاندید بكرێم له‌سه‌ر ئه‌و لیسته‌"‪.‬‬ ‫ڤیان ئاماژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد كه‌ كاتێك كه‌سانێك دابنێن كه‌ ش���اره‌زاییان له‌و‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ خزماتیی���ه‌ی‌ له‌گ���ه‌ڵ‌‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كه‌ی‌ د‪.‬به‌ره���ه‌م س���اڵح‪ ،‬كاندید ك���راوه‌ ئه‌وان ئ���اگادار نه‌بون‌و ب���واره‌ هه‌بێت بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ رۆڵی‌ باش‬ ‫به‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یان���د "كاندید بونی‌ من چه‌ند كه‌س���ێك له‌كۆی���ه‌ وتویایه‌ ئه‌و ببینن له‌په‌رله‌مان"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێم���ه‌ باوه‌ڕیش���مان به‌و‬ ‫په‌یوه‌ن���دی‌ به‌خزمایه‌تی‌ نی���ه‌‪ ،‬به‌ڵكو كه‌س���ه‌ له‌بواره‌ك���ه‌ی‌ خ���ۆی‌ لێهاتوه‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌وه‌وه‌ هه‌یه‌ ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌ ش���ایه‌نی‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ بچێـت���ه‌ په‌رله‌مانی‌ به‌رنامانه‌ هه‌یه‌ كه‌ لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫له‌زانكۆی‌ س���ه‌اڵحه‌دین‌و زانكۆی‌ كۆی ‌ه عێراق‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "من ماوه‌ی‌ ‪ 23‬س���اڵ ‌ه له‌پالنیدایه‌ جێ به‌جێ بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌م كاندیده‌ی‌ لیس���تی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫ی من‬ ‫خزمه‌ت ده‌كه‌م‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا دكتۆراكه‌م مامۆستای زانكۆم‌و ئه‌و پسپۆرییه‌ ‌‬ ‫له‌بواری‌ نه‌وته‌ ه���ه‌ر ئه‌وه‌ش وایكردوه‌ هه‌م���ه‌ نه‌ك هه‌ر لیس���تی‌ هاوپه‌یمانی‌‪ ،‬جه‌خت���ی‌ ل���ه‌وه‌ش ك���رده‌وه‌ ك���ه‌وا‬

‫كاندیدێك ‌ی ره‌وت ‌ی حیكمه‌ له‌سلێمانی‌‪:‬‬

‫زۆربه‌ ‌ی لیسته‌كه‌مان شێخن‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬ ‫عیس���ا ره‌ش���ید عه‌بدولفه‌ره‌ج‪ ،‬ناس���راو‬ ‫به‌"س���ه‌ید عیس���ا به‌رزنج���ی‌"‪ ،‬كاندید ‌ی‬ ‫ژمار‌ه ‪‌ 2‬ی ره‌وتی‌ حیكم ‌ه له‌س���لێمان ‌ی له‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ ‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "س���ه‌ماحه‌ت ‌ی‬ ‫حه‌كیم له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌وه‌دایه‌ له‌ڕێگه‌ ‌ی سۆشیال‬ ‫میدیاوه‌ ریكالم بكه‌ین له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی خه‌ڵك ‌ی‬ ‫زیاتر ده‌یبینن"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی‌ ته‌نها له‌سلێمان ‌ی لیستان‬ ‫هه‌یه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنجی‌‪ :‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ ‌ی زۆربه‌ ‌ی‬ ‫ئه‌ندامه‌كانمان خه‌ڵكی‌ سلێمانی‌ بون‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئایا شانس���تان هه‌یه‌ ئه‌وه‌تان‬ ‫هه‌یه‌ له‌سلێمانی‌ ده‌نگ بهێنن؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنجی‌‪ :‬شانس���ی‌ ئێم ‌ه نیی ‌ه‬ ‫شانس���ی‌ كوردس���تانه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه ده‌نگ‬ ‫بهێنی���ن خ���ۆم به‌ڵێ���ن ده‌ده‌م ‪ 45‬ئه‌ندام‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ ده‌بێت له‌كوردس���تان‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫خۆم یه‌كێك بوم له‌و ‪45‬ه‌ ئینشااڵ‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌قه‌د ‪44‬كه‌ی‌ تر ئیش���م بۆ كوردس���تان‬ ‫نه‌ك���رد با خه‌ڵك بێ���ت به‌ردبارانم بكات‪.‬‬ ‫له‌ئیمتیازات بۆ خه‌ڵكی‌ كوردستان نه‌ك بۆ‬ ‫ئیمتیازاتی‌ شه‌خسی‌‪ ،‬من ناچم بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پاره‌ به‌ده‌س���تبهێنم‪ .‬من خ���ۆم به‌نه‌وه‌ ‌ی‬ ‫شێخ مه‌حمودی‌ نه‌مر ده‌زانم‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆ تۆ چی‌ ده‌كه‌یت؟‬ ‫عیسا به‌رزنجی‌‪ :‬من ئه‌و پڕۆژه‌ی ‌ه جێبه‌ج ‌ێ‬ ‫ده‌كه‌م ك���ه‌ ره‌وتی‌ حیكمه‌و س���ه‌ماحه‌ت ‌ی‬ ‫عه‌مار حه‌كیم دیانناوه‌ به‌هاوكار ‌ی چه‌ندین‬ ‫پڕۆفیسفۆر‌و دكتۆر‌و ئابوریناسی‌ گه‌ور‌ه بۆ‬ ‫واڵتێك ‌ی پێشكه‌وتوی‌ دادپه‌روه‌ر‪ .‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌قسه‌ نابێت به‌جێبه‌جێكردن ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬ئێوه‌ پێگ���ه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیتان‬ ‫له‌ناو كێدا هه‌یه‌؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنج���ی‌‪ :‬له‌ناو هه‌م���و چین‌و‬

‫عیسا به‌رزنجی‌‬ ‫توێژێ���ك‌و له‌ن���او خه‌ڵكی‌ به‌ش���مه‌ین ‌هت‌و‬ ‫شۆڕش���گێر‌و دین���دارو مه‌ده‌ن���ی‌ پێگ���ه‌و‬ ‫ده‌نگمان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌م���و ئه‌وانه‌ی‌ ده‌یانه‌و ‌ێ‬ ‫واڵتێكی‌ شارستانی‌ دروستبكرێ‌‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێو‌ه كانیده‌كانی‌ ره‌وتی‌ حیكم ‌ه‬ ‫له‌سلێمانی‌ چۆن ریكالم ده‌كه‌ن؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنج���ی‌‪ :‬ره‌وت���ی‌ حیكم��� ‌ه‬ ‫ته‌له‌فزیۆن���ی‌ فورات ‌ی هه‌ی���ه‌ به‌عه‌ره‌بییه‌‪،‬‬ ‫ده‌ س���اڵ‌ له‌مه‌وب���ه‌ر داوای���ان لێكردم ك ‌ه‬ ‫كاتژمێرێ���ك یان دو كاتژمێ���ر كورد ‌ی تیا‬ ‫بێت له‌شه‌وانی‌ دره‌نگدا‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پێموای ‌ه ته‌له‌فزیۆنێك دو س���ێ‌ زمان بێت‬ ‫كه‌م ك���ورد س���ه‌یری‌ ده‌كات‪ ،‬بۆیه‌ راز ‌ی‬ ‫نه‌بوم‌و داوای‌ كه‌ناڵێكی‌ س���ه‌ربه‌خۆم كرد‪،‬‬ ‫ئێستا سه‌ماحه‌تی‌ حه‌كیم له‌گه‌ ‌ڵ ئه‌وه‌دای ‌ه‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ سۆش���یال میدیاو‌ه ریكالم بكه‌ین‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی خه‌ڵكی‌ زیاتر ده‌یبینن‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێو‌ه چۆن ده‌توانن نوێنه‌رایه‌ت ‌ی‬ ‫كورد بك���ه‌ن ك���ه‌ له‌لیس���تێكی‌ عه‌ره‌بی‬ ‫شیعه‌دان؟‬ ‫عیسا به‌رزنجی‌‪ :‬هه‌مو لیسته‌ كوردییه‌كان‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر خۆی���ان به‌عێراق��� ‌ی نه‌زانن ناچن‬

‫خۆیان كاندید بك���ه‌ن بۆ ئه‌وه‌ ‌ی بچن ببن‬ ‫به‌په‌رله‌مانتاری‌ عێراق له‌به‌غدا‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬به‌اڵم ئه‌وان ده‌ڵێن ئێم ‌ه نوێنه‌ر ‌ی‬ ‫كوردین له‌به‌غدا؟‬ ‫عیسا به‌رزنجی‌‪ :‬ئێم ‌ه نوێنه‌ری‌ كوردین‪،‬‬ ‫ئه‌وانیش نوێنه‌ری‌ كوردن‪ ،‬به‌اڵم س���به‌ین ‌ێ‬ ‫قولی‌ ره‌ش‌و س���پ ‌ی له‌بواردا ده‌رده‌كه‌وێ‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ ركه‌به‌ری‌ ئه‌وان نین‌و برا ‌ی ئه‌وانین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬رات چیی���ه‌ س���ه‌باره‌ت ب���ه‌و‬ ‫كوردان���ه‌ی‌ له‌به‌غ���دا له‌لیس���ت ‌ی عه‌ره‌بیدا‬ ‫خۆیان كاندید كردوه‌؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنج���ی‌‪ :‬یه‌كێ���ك ئه‌وه‌ن���د‌ه‬ ‫جورئه‌ت��� ‌ی هه‌بێ���ت له‌به‌غدا ك��� ‌ه ‪‌ %98‬ی‬ ‫عه‌ره‌به‌‪ ،‬ئازایه‌تییه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێمه‌ خه‌ڵك ‌ی‬ ‫كوردس���تانین‌و باب‌وباپیرانیش���مان كورد‬ ‫بون‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا هیچ عه‌ش���یره‌ت‌و شێخێك‬ ‫به‌ڵێن���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ پێ���داون ده‌ن���گ به‌ئێو‌ه‬ ‫بدات؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنجی‌‪ :‬ئینش���ااڵ‪ ،‬زۆر كه‌س‬ ‫به‌ڵێنی‌ پێداوین‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬وه‌كو؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنجی‌‪ :‬زۆر كه‌س���ن ناتوانین‬ ‫ناوه‌كانیان بڵێین‪ ،‬چونكه‌ زۆرن‌و ده‌نگمان‬ ‫ئه‌ده‌نێ‌ له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی ده‌زانن ئێمه‌ بۆ پاره‌و‬ ‫پول نایكه‌ین‪.‬‬ ‫ئاوێن���ه‌‪ :‬بۆچی‌ لیس���ته‌كان وه‌ك خۆت‬ ‫ده‌ڵێی‌ زۆربه‌ ‌ی شێخن؟‬ ‫عیس���ا به‌رزنج���ی‌‪ :‬به‌ڵ���ێ‌ راس���ت ‌ه‬ ‫لیسته‌كه‌مان زۆربه‌ی‌ شێخن‪ ،‬به‌اڵم من ك ‌ه‬ ‫شێخم له‌س���مایل عوزێری‌‌و جاف‌و مه‌نمی‌‌و‬ ‫هه‌مه‌وه‌ندی‌‌و گۆران‌و هه‌ورامان‌و گه‌رمیان‌و‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ خه‌ڵك ده‌نگم پێده‌دا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫خزمه‌تكاری‌ هه‌مویانم‪ .‬ئه‌و قوتابخانه‌یه‌ ‌ی‬ ‫من ‌ی په‌روه‌رده‌ كردوه‌ قوتابخانه‌ی‌ ش���ێخ‬ ‫مه‌حمودی‌ نه‌مره‌ كه‌ به‌باوكی‌ روح ‌ی هه‌مو‬ ‫میلله‌تی‌ كورد ‌ی ده‌زانین‪.‬‬

‫به‌شایس���ته‌یی‌ خۆی‌ بوه‌ به‌كاندید‪ ،‬ئه‌و نه‌بو بێت‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێك كه‌س له‌كۆیه‌‬ ‫وتی‌ "ئێستا له‌شاری‌ هه‌ولێر نیشته‌جێم‪ ،‬پێیانراگه‌یاندوه‌ كه‌وا ئه‌و به‌هه‌وڵی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ كۆیه‌م حه‌زم گه‌یش���توه‌ به‌و ئاس���ته‌‌و بڕوانامه‌كه‌ی‌‬ ‫ك���رد له‌و ش���اره‌ خۆم كاندی���د بكه‌ن به‌رزه‌و بواره‌كه‌شی‌ گونجاوه‌ بۆ كاره‌"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ئه‌وه‌ش رونده‌كاته‌وه‌ كه‌ زۆر‬ ‫هه‌روه‌ها له‌بنه‌ماڵه‌یه‌ك بومه‌ هه‌میش���ه‌‬ ‫الیه‌نی‌ تر داوای‌ لێكردوه‌ خۆی‌ له‌لیستی‌‬ ‫خزمه‌تیان كردوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "د‪.‬به‌رهه‌م ئ���اگادار نه‌بوه‌ ئه‌وان كاندید ب���كات‪ ،‬به‌اڵم پرۆژه‌كه‌ی‌‬ ‫من خ���ۆم كاندید ده‌كه‌م تاكو ناوه‌كه‌ی‌ د‪.‬به‌رهه‌می‌ پێباش بوه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ له‌و‬ ‫چوه‌ته‌ الی‌‪ ،‬ره‌نگ بێت پێش���یان قبوڵ لیسته‌ خۆی‌ كاندید كردوه‌‪.‬‬

‫ریکالم‬

‫‌هه‌نوکه‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ملمالنێیه‌كی نابه‌رابه‌ر له‌نێوان لیسته‌كان‌و كاندیدی نێو لیسته‌كانیشدا‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫مه‌رجی سه‌ره‌كیی هه‌ڵبژاردنێكی دروست‌و‬ ‫خاوێن ئه‌وه‌یه‌ هه‌لومه‌رجی یه‌كسان‬ ‫بۆ ركابه‌ره‌كان ره‌خسابێت‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‬ ‫له‌هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردندا له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫به‌رنامه‌‌و لێهاتویی ملمالنێ له‌سه‌ر‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی ده‌نگی خه‌ڵك بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌واڵتی ئێمه‌دا جیاوازییه‌كی ئێجگار‬ ‫زۆر له‌نێوان توانای مادی‌و میدیایی‬ ‫لیسته‌كاندا هه‌یه‌‪ .‬سه‌رچاوه‌ی سه‌ره‌كیی‬ ‫ئه‌م جیاوازییه‌ش ئه‌و ناعه‌داله‌تییه‌یه‌‬ ‫كه‌ له‌كوردستاندا هه‌یه‌‪ .‬له‌كاتێكدا كه‌‬ ‫لیسته‌ به‌ده‌سه‌اڵته‌كان خاوه‌نی پاره‌ی‬ ‫بێشومار‌و میدیای زه‌به‌الحن‪ ،‬ئه‌وانی دی‬ ‫بە‌گیرفانی به‌تاڵه‌وه‌‪ ،‬شوێنێك شك نابه‌ن‬ ‫په‌یامی خۆیانی لێوه‌ باڵوبكه‌نه‌وه‌‪ .‬نه‌ك‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌نده‌‪ ،‬به‌ڵكو ته‌نانه‌ت له‌ناو یه‌ك‬ ‫لیستیشدا نابه‌رابه‌ری له‌نێوان كاندیده‌كاندا‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێك كاندید به‌هۆی پله‌و پوسته‌كانی‬ ‫پێش���ویانه‌وه‌ گیرفیانیان پڕ‌و ش���ێوه‌یان‬ ‫الی خه‌ڵ���ك ئاش���نا‌و ناس���راو‪ ،‬زۆری‬ ‫تریش كه‌مده‌س���ت‌و بێده‌ره‌ت���ان‪ .‬ئایا له‌م‬ ‫هه‌لومه‌رجه‌دا ده‌رفه‌تی یه‌كسان بۆ هه‌موان‬ ‫ده‌ڕه‌خسێ؟‬ ‫له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ كاندیدی‌ لیس���تی‌ حزبی‌‬ ‫شیوعی‌ كوردس���تان بۆ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫ش���لێر مه‌جید بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌و قه‌یرانه‌ی‌ روی‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫ك���ردوه‌‪ ،‬ئه‌رك���ی‌ سه‌رش���انیان ب���ه‌راورد‬ ‫بە‌بانگه‌ش���ه‌ی‌ سااڵنی‌ رابردو قورستر بوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "حزبی‌ ش���یوعی‌ له‌روی‌ مادییه‌وه‌‬ ‫له‌بارودۆخێكی‌ خراپدایه‌‪ .‬ئێمه‌ كه‌ناڵێكمان‬ ‫هه‌بو ئه‌وی���ش له‌به‌ر بێ‌ پاره‌ی���ی‌ داخرا‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌یه‌كیشمان نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ ته‌نها‬ ‫ماندوبونی‌ خۆمانه‌‪ .‬تێچونی هه‌ڵمه‌ته‌كه‌ش‬ ‫هه‌ر له‌سه‌ر خۆمانه‌"‪.‬‬ ‫جه‌ختیش ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬هی���چ كاندیدێكی‌‬ ‫حزبی‌ ش���یوعی‌ پاره‌ی‌ بۆ خه‌رج نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی هه‌ی���ه‌ رێكخس���تنه‌كانی حی���زب‬ ‫ئاگادراكراونه‌ت���ه‌وه‌ هاوكاریی كاندیده‌كان‬ ‫بكه‌ن‪ .‬ئه‌م���ه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ بە‌وته‌ی ئه‌و‬

‫ئه‌گه‌ر كاندیدێك‬ ‫بیه‌وێت ریكالم‌و‬ ‫بانگه‌شه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫سه‌ركه‌وتو بكات‪،‬‬ ‫النیكه‌م یه‌ك ده‌فته‌ر‌و‬ ‫نیو دۆالری‌ پێویسته‬ ‫هەڵمەتی هەڵبژاردن‬ ‫"كاندیدی‌ حزبە‌ بااڵده‌س���ته‌كان پۆسته‌ری دینار هاوكاری كراوم بۆ ئه‌وه‌ی‌ بانگه‌شه‌‌و‬ ‫بێشوماریان بۆ دروست ده‌كرێت‌و پاره‌یه‌كی‌ ریكالم���ی‌ پێبكه‌م‪ .‬ئێمه‌ له‌ناو لیس���ته‌كه‌‬ ‫زۆری���ان پێ���ده‌ده‌ن بۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ ریكالمی‌ كراوی���ن بە‌دوبه‌ش���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ش���ێكیان ئه‌و‬ ‫پێبك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌م���ه‌ جگه‌ له‌و هه‌م���و ده‌زگا برایانه‌مانن كه‌ پێشتر وه‌زیر یان په‌رله‌مانتار‬ ‫ب���ون ی���ان ده‌رفه‌ت���ی‌ زیاتری���ان هه‌بوه‌‬ ‫راگه‌یاندنانه‌ی‌ خراونه‌ته‌ خزمه‌تیان"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌و باره‌یه‌وه‌ دانا ج���ه‌زا كاندیدی‌ له‌راگه‌یانده‌كان���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ش���ه‌كه‌ی‌ دیكه‌ش‬ ‫لیس���تی‌ پارت���ی‌ دیموكراتی‌ كوردس���تان‪ ،‬ئێمه‌ین كه‌ وه‌ك پێویس���ت له‌میدیاكانه‌وه‌‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یاند به‌ش���ێكی‌ خه‌رجی‌‌و ده‌رنه‌كه‌وتوین‌و پێشتریش پۆستێكی‌ بااڵی‌‬ ‫ئ���ه‌رك ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر ش���انی‌ خۆیان‌و حزبی‌‌و حكومیم���ان نه‌بوه‌‪ ،‬له‌س���ه‌ر ئه‌م‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ كه‌میش له‌الیه‌ن حزبه‌كه‌یانه‌وه‌ جیاوازیه‌ هاوكاری‌ ئێمه‌ زیاتر كراوه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها گواڵڵه‌ س���دیق كاندیدی‌ لیستی‌‬ ‫هاوكاری���ی‌ ده‌كرێن‪ ،‬به‌اڵم ئاماده‌ نه‌بو بڕی‬ ‫هاوكارییه‌كه‌ ئاش���كرا بكات‌و وتی "ره‌نگه‌ هاوپه‌یمانی‌ بۆ دیموكراس���ی‌‌و دادپه‌روه‌ی‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و پاره‌یه‌ی‌ ب���ۆ كاندیده‌كان���ی‌ پارتی‌ بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند ئه‌وان له‌س���ه‌ر ئه‌ركی‌‬ ‫دیاریكراوه‌‪ ،‬به‌راورد بە‌لیس���تی‌ حزبه‌كانی‌ خۆی���ان‌و بە‌پ���اره‌ی‌ خۆیان بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫دیك���ه‌ تۆزێك زیاتر بێ���ت‪ ،‬به‌اڵم جارێ‌ با هه‌ڵب���ژاردن به‌رێوه‌ ده‌به‌ن‪ ،‬ئاشكرایش���ی‬ ‫له‌ره‌قه‌مه‌كه‌ی‌ بگه‌رێ���ن‪ ،‬چونكه‌ من نازانم ك���رد ه���ه‌ر كاندیدێك���ی هاوپه‌یمانی بڕی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌یه‌ ئاشكرا بكه‌ین ه���ه‌زار دۆالریان پێ���دراوه‌‌و "ب���ه‌ده‌ر له‌و‬ ‫یاخود نا‪ .‬هاوكارییه‌كه‌ش بە‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ له‌و ب���ره‌ پاره‌یه‌ هی���چ هاوكارییه‌كی‌ تری‌‬ ‫یه‌كس���ان له‌نێ���وان كاندی���ده‌كان دابه‌ش نه‌كراوین‪ .‬ده‌بێت تێچونی پۆسته‌ر‌و كارت‬ ‫كراوه‌‌و هیچ جیاوازی‌‌و نا عه‌داله‌تیه‌كی‌ تێدا له‌گیرفانی‌ خۆمان بده‌ین‪ .‬ئه‌گه‌ر كاندیدێك‬ ‫بیه‌وێت ریكالم‌و بانگه‌شه‌یه‌كی‌ سه‌ركه‌وتو‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ل���ه‌الی خۆیه‌وه‌ عه‌بدواڵ ئیبراهیم وس���و بكات‪ ،‬النیكه‌م ی���ه‌ك ده‌فته‌ر‌و نیو دۆالری‌‬ ‫كاندی���دی‌ لیس���تی‌ كۆمه‌ڵی‌ ئیس�ل�امی‌‪ ،‬پێویسته‌"‪.‬‬ ‫گواڵڵ���ه‌ س���دیق ئاماژه‌ی ب���ه‌وه‌ش كرد‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی وت "من زیات���ر له‌یه‌ك ملیۆن‬

‫"هه‌ندێ���ك ج���ار كه‌س���انێك له‌كانیده‌كان‬ ‫دێن���ه‌ پێش‌و به‌ناوی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ده‌نگیان بۆ‬ ‫كۆده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬برێك پاره‌یان لێوه‌ر ده‌گرن‪.‬‬ ‫دوات���ر هه‌ر هه‌م���ان ئه‌و كه‌س���انه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كاندیدی‌ لیس���ته‌كانی‌ تر ده‌كه‌ونه‌ مامه‌ڵه‌‌و‬ ‫تا ئه‌و جێی���ه‌ی‌ بۆیان ده‌كرێ���ت پاره‌یان‬ ‫لێده‌كێش���نه‌وه‌‪ .‬به‌داخه‌وه‌ كه‌سانێك هه‌ن‬ ‫وا ده‌زانن هه‌مو كاندیده‌كان ده‌وڵه‌مه‌ندن‌و‬ ‫ئیستیغاللیان ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌دی حاج���ی ره‌ش���ید كاندیدی‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌ ئیسالمی‌‪-‬یش‪ ،‬بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫خه‌رجی هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردن له‌ئه‌س���تۆی‌‬ ‫كاندیده‌كان���ی‌ خۆمان���ه‌‌و بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫ئه‌مجاره‌مان به‌راورد بە‌سااڵنی‌ رابردو فراوان‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئه‌و ئه‌گه‌رچی ئاش���كرای كرد له‌الیه‌ن‬ ‫حیزبه‌كه‌یه‌وه‌ "هاوكارییه‌كی كه‌م" كراون‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئاماده‌ نه‌بو بڕی هاوكارییه‌كه‌ ئاشكرا‬ ‫بكا‌و وتی‌ "من نازان���م ده‌توانم ئه‌و پاره‌یه‌‬ ‫بۆ راگه‌یاندنه‌كان باس بكه‌م یان نا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ من پێش���تر ‪ 4‬ساڵ ئه‌ندامی‌‬ ‫په‌رله‌مان���ی‌ عێراق بوم‌و زۆر له‌میدیاكانه‌وه‌‬ ‫ده‌ركه‌وت���وم‪ ،‬ئ���ه‌و هاوكاریی���ه‌ی‌ كه‌ بۆ‬ ‫كاندیده‌كانی‌ ترم���ان هه‌بوه‌ بۆ من نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫من وه‌ك په‌رله‌مانتار شتێك پاره‌م بۆ ئه‌م‬

‫فۆتۆ‪ :‬مەزهەر‬

‫بانگه‌شه‌یه‌ كۆكردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌‪ 5‬هه‌زار دۆالر‬ ‫زیاتر بۆ بانگه‌شه‌ی‌ خۆم خه‌رج ناكه‌م"‪.‬‬ ‫هه‌ر س���ه‌باره‌ت به‌م بابه‌ت���ه‌ د‪.‬كامێران‬ ‫به‌رواری‌ كاندیدی‌ لیستی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ وتی‬ ‫"من وه‌ك كاندیدێك یه‌ك دینارم له‌لیستی‌‬ ‫نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ وه‌رنه‌گرتوه‌‪ .‬هه‌مو ماندوبون‌و‬ ‫ئه‌ركی‌ بانگه‌شه‌كان له‌س���ه‌ر شانی‌ خۆم‌و‬ ‫گیرفان���ی‌ خۆمه‌‪ .‬ه���ۆكاری‌ ئ���ه‌وه‌ش كه‌‬ ‫وه‌ك كاندیده‌كان���ی‌ تر پۆس���ته‌ر‌و ریكالمم‬ ‫باڵو نه‌بوه‌ته‌وه‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ من توانای‌ مادیم‬ ‫س���نورداره‌‪ .‬ناتوانم وه‌ك كاندیده‌كانی‌ تر‬ ‫بڕێك پاره‌ جیابكه‌مه‌وه‌‌و بڵێم بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫پێده‌كه‌م‪ .‬چه‌ند پاره‌ له‌به‌رده‌ستم بێت هه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ خه‌رج ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫به‌رواری رایگه‌یاند تا ئێستا بری‌ ‪ 65‬هه‌زار‬ ‫دین���اری‌ بۆ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردین خۆی‌‬ ‫خه‌رج كردوه‌‪ .‬ئاشكراش���ی كرد لیسته‌كه‌ی‌‬ ‫به‌لێنی‌ پێداوه‌ هه‌ندێك پۆسته‌ر‌و كارتی‌ بۆ‬ ‫دروس���ت بكات‪ .‬چاوه‌روانی‌ ئه‌وه‌یه‌ لیستی‌‬ ‫نه‌وه‌ی‌ ن���وێ‌ هاوكارییه‌كانی پێش���كه‌ش‬ ‫بە‌كاندیده‌كانی‌ بكات‪.‬‬ ‫ئاشتی‌ عه‌بدواڵ كاندیدی‌ لیستی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستان بۆ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫بە‌ئاوێن���ه‌ی‌ وت "بڕی���ار وای���ه‌ یه‌كێت���ی‌‬

‫‪3‬‬

‫هاوكاریم���ان ب���كات‪ ،‬به‌اڵم تا ئه‌م س���اته‌‬ ‫هاوكارییه‌ك���ی‌ ئه‌و تۆ نه‌كراوین‪ .‬لیس���ت ‌ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌ وه‌ك قۆناغی‌ یه‌ك���ه‌م ته‌نها بڕی‌‬ ‫‪ 750‬هه‌زار دین���اری‌ پێداوین‪ .‬بارودۆخه‌كه‌‬ ‫ل���ه‌روی‌ داراییه‌وه‌ بۆ هه‌مومان س���ه‌خته‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم شانمان داوه‌ته‌ به‌ری‌"‪.‬‬ ‫راشیده‌گه‌یه‌نێت ئێس���تا له‌سه‌ر ئه‌ركی‌‬ ‫خۆیان‌و به‌یارمه‌تی‌ هاوس���ه‌ر‌و برا‌و باوك‌و‬ ‫كه‌س���وكار‌و هاورێكانی���ان ئه‌ركی‌ خه‌رجی‌‬ ‫بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵب���ژاردن‌و ریكالمكردن بۆ‬ ‫خۆیان به‌رێوه‌ ده‌به‌ن‪ .‬جه‌ختیشی كرده‌وه‌‬ ‫ئ���ه‌و توانای‌ ئه‌وه‌ی‌ نیه‌ له‌س���ه‌ر گیرفانی‌‬ ‫خۆی‌ بانگه‌ش���ه‌كه‌ به‌رێوه‌ بب���ات‪ ،‬چونكه‌‬ ‫وه‌ك خۆی‌ وتی‌ ئه‌وی���ش موچه‌خۆره‌‌و دو‬ ‫مانگ جارێك موچه‌ وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌ب���اره‌ی هه‌ڵمه‌تی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‪ ،‬مه‌ال كامه‌ران عه‌لی‌ كاندیدی‌‬ ‫لیستی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆران بە‌ئاوێنه‌ی‌ راگه‌یاند‬ ‫بزوتنه‌وه‌كه‌ی���ان جگ���ه‌ له‌دروس���تكردنی‬ ‫"هه‌ندێ���ك فلێكس‌و پۆس���ت كارت"‪ ،‬یه‌ك‬ ‫دیناری‌ نه‌داوه‌ بە‌هیچ كاندیدێكی‌‪ ،‬هه‌مویان‬ ‫له‌س���ه‌ر گیرفانی‌ خۆیان ری���كالم ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫جه‌ختیش���ی كرده‌وه‌ "گۆران گله‌یی‌ له‌سه‌ر‬ ‫نی���ه‌‪ ،‬چونك���ه‌ س���ه‌رچاوه‌ی‌ داهاتی‌ نیه‌‪.‬‬ ‫هه‌ركه‌س���ێك له‌ناو گۆران خ���ۆی‌ كاندید‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ده‌بێت باش ئه‌وه‌ بزانێت ئایا خۆی‌‬ ‫خه‌رجی‌ بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌یه‌ یاخود نا؟ هیچ‬ ‫كه‌سێكیش بە‌زۆر كاندید نه‌كراوه‌ تا داوای‌‬ ‫پاره‌ بكات"‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌ی‌ كاندیده‌كان���ی ت���ره‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌هادین موعیز كاندیدی‌ لیستی‌ یه‌كگرتوی‌‬ ‫ئیسالمی‌ كوردستان‪ ،‬سه‌باره‌ت بە‌هاوكاری‬ ‫كردن���ی له‌الیه‌ن حیزبه‌كه‌ی���ه‌وه‌ وتی "من‬ ‫ده‌مه‌وێ���ت وه‌ك خۆی‌ قس���ه‌تان بۆ بكه‌م‪،‬‬ ‫یه‌ك دین���ار له‌گیرفانی‌ خ���ۆم بۆ ریكالم‌و‬ ‫بانگه‌شه‌ خه‌رج ناكه‌م‪ ،‬داواشم كردوه‌ پاره‌‬ ‫بۆ ته‌سویر‌و ره‌س���می‌ من خه‌رج نه‌كرێت‪،‬‬ ‫ب���ا ئه‌و پاره‌یه‌ ب���ده‌ن بە‌فه‌قیر‌و هه‌ژارن"‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵمی‌ ئه‌و پرس���یاره‌دا كه‌ ئایا كاندید‬ ‫پێویستی‌ بە‌ریكالم‌و باڵوكردنه‌وه‌ی‌ پۆسته‌ر‬ ‫نیه‌‪ ،‬به‌هادین موعیز وتی‌ "ته‌س���ویری‌ من‬ ‫له‌ن���او دڵ���ی‌ خه‌ڵكیدایه‌‪ ،‬هه‌م���و گه‌وره‌‌و‬ ‫گچكه‌ی‌ ئه‌و س���نوره‌ی‌ خ���ۆم تێدا كاندید‬ ‫كردوه‌ ده‌مناسن"‪.‬‬

‫ئایا هەڵبژادن نەخشەی سیاسی کەرکوک دەگۆڕێت؟‬

‫پێشبینی دەکرێت ژمارەی کورسییەکانی کورد کەم بکات‬

‫لەكەركوك پێكهاتەكان لەناوچەكانی‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫خۆیان بانگەشە دەكەن‬ ‫جێگری بەرپرس���ی مەڵبەن���دی یەكێتی‬ ‫لیستە كوردییەكان لەكەركوك پێشبینی‬ ‫دەكەن كورد نەتوانێت دەنگەكانی پێشوی لەكەركوك‌و سەرۆكی لیس���تی نیشتیمان‌و‬ ‫خۆی لە‌پارێزگاكە لەهەڵبژاردنی پەرلەمانی س���ەرۆكی لیس���تی یەكگرتو لە‌پارێزگاكە‬ ‫ئاماژە ب���ۆ ئ���ەوە دەكەن ك���ە هەڵمەتی‬ ‫عێراقدا بهێنێتەوە‪ .‬پارتیش كە بایكۆتی‬ ‫بانگەش���ەی هەڵبژاردن لە‌كەركوك ئاسایی‬ ‫هەڵبژدنەكەی كەركوكی كردوە‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەڕێوەدەچێ���ت‌و رێگری نییە‪ ،‬بەاڵم پارتی‬ ‫بەوەدەكات كە پالنێك هەیە بۆ ئەوەی‬ ‫دۆخەكە بە‌نائاسایی‌و ناشەرعی ناودەبات‪.‬‬ ‫كورد تەنیا ‪ 4‬كورسی پەرلەمان لەو‬ ‫لەگەڵ ئەوەش سەرۆكی لیستی یەكگرتو‬ ‫پارێزگایە بەدەستبهێنێت‪.‬‬ ‫لە‌پارێزگاك���ە‪ ،‬ج���وان حەس���ەن ئاماژەی‬ ‫لەپارێ���زگای كەركوك ك���ە پارێزگایەكی ب���ەوەدا ك���ە پێكهات���ەكان بەپێ���ی چڕی‬ ‫فرەپێكهاتەی���ە‪ 30 ،‬ق���ەوارە ك���ە خۆیان دانیش���توانیان لە‌گەڕەكەكان���ی كەرك���وك‬ ‫لەزیاتر لە‌‪ 250‬كاندی���د دەدەن كێبڕكێ بۆ بە‌جیا بانگەش���ە دەكەن‪ .‬كورد لە‌گەڕەكە‬ ‫بەدەستهێنانی ‪ 12‬كورسی پەرلەمانی عێراق كوردنش���یینەكان‌‪ ،‬توركم���ان‌و عەرەبیش‬ ‫لە‌گەڕەكە توركماننش���ین‌و عەرەبنشینەكان‬ ‫دەكەن لە‌هەڵبژاردنی داهاتودا‪.‬‬ ‫عیماد وەلی‪ ،‬بەڕێوەبەری گشتی ئۆفیسی بانگەشە دەكەن‪.‬‬ ‫پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان لە‌دوای‬ ‫كەركوكی كۆمس���یۆنی بااڵی س���ەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردنەكانی عێراق بە‌ئاوێنەی راگەیاند‪ ،‬روداوەكانی ‪16‬ی ئۆكتۆبەرەوە نەگەڕاوەتە‬ ‫لە‌كەركوك زیات���ر لە‌‪ 900‬هەزار كەس مافی كەرك���وك‌و بایكۆتی هەڵبژاردنیش���ی لەو‬ ‫دەنگدانیان هەی���ەو دەتوانن لە‌‪ 43‬ناوەندی پارێزگای���ە ك���ردوە‪ .‬محەمەد خورش���ید‪،‬‬ ‫هەڵب���ژاردن كە لە‌‪ 315‬ناوەن���دی دەنگدان بەرپرس���ی لقی كەركوكی پارتی بە‌ئاوێنەی‬ ‫راگەیاند كە لەكاتێك���دا بارەگاكانی پارتی‬ ‫پێكدێن‪ ،‬دەنگ بدەن‪.‬‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی عیماد لەس���ەدا ‪63‬ی تا ئێستا بارەگای س���ەربازین لەكەركوك‌و‬ ‫دەنگدەران���ی كەركوك تا ب���ەر لە‌راگرتنی‪ ،‬كورد ئازادی بانگەشەی هەڵبژاردنی نییەو‬ ‫خۆی���ان لە‌بایۆمەت���ری دەنگدەران���دا الوێكی كورد كە ئااڵی كوردستانی پێ بێت‬ ‫تۆماركردب���و‌و لەس���ەدا ‪60‬ی���ان كارت���ی گەورەترین‌و ناش���رینترین رەفتاری لەگەڵ‬ ‫دەنگدانیان وەرگرتۆتەوە‪ .‬ئاماژەی بەوەشدا دەكرێت‪" ،‬ئێم���ە وەكو پارت���ی تێناگەین‬ ‫ك���ە دەرفەتی وەك یەك لەب���ەردەم هەمو بەش���داربون لەهەڵب���ژاردن لەكەركوك چ‬ ‫الیەنەكاندا هەیە بۆ بانگەشەو بەشداریكردن مانایەك���ی هەیە جگە لە‌ش���ەرعیەتدان بەو‬ ‫دۆخە ناشەرعییەی بەسەر كورددا هاتوە‪".‬‬ ‫لەهەڵبژاردنەكەدا‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەوەی الیەن���ە كوردییەكانی‬ ‫كەركوك داوایان كردبو س���ندوقی دەنگدان كورد لەكەركوك كورسی كەمتر دەهێنێت‬ ‫الیەنە سیاس���ییەكانی كورد لەكەركوك‬ ‫بۆ ئەو ك���وردە ئاوارەنە دابنرێت كە رویان‬ ‫لە‌هەرێم كردوە‪ ،‬عیم���اد وەلی وتی "هەمو پێش���بینی دەك���ەن ك���ورد لەهەڵبژاردنی‬ ‫دەنگدەرێك ب���ۆی هەیە دەنگ بدات لەهەر ئەمجارە كورس���ییەكانی كەم بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ش���وێنێك بێت‌و وەكو كۆمسیۆن ئەو مافە یەكێتی چاوەڕوانە هەمان كورس���ییەكانی‬ ‫هەڵبژاردن���ی پێش���و بهێنن���ەوە‪ .‬پارتیش‬ ‫لەكەس وەرناگرینەوە‪".‬‬

‫دەڵێ���ت پالنێك هەیە ك���ورد لەكەركوك ‪4‬‬ ‫كورسی زیاتر نەهێنێت‪.‬‬ ‫كەركوك ‪ 12‬كورسی لە‌پەرلەمانی عێراقدا‬ ‫هەیە‪ ،‬لەدوا هەڵبژاردندا كورد لەو ژمارەیە‬ ‫‪ 8‬كورسی بەدەستهێناوە‪ .‬محەمەد شوانی‪،‬‬ ‫بایكۆتەكەی پارتی لەكەركوك "زیان"‬ ‫س���ەرۆكی لیس���تی نیش���تمان لەپارێزگای‬ ‫بەدەنگی كورد دەگەیەنێت‬ ‫كەرك���وك بە‌ئاوێنەی راگەیاند كە پاش ئەو‬ ‫لەكەركوك پێنج لیس���تی كوردی هەن‪:‬‬ ‫كارەس���اتانەی لەالیەن یەكێتی‌و پارتییەوە‬ ‫یەكێت���ی‪ ،‬لیس���تی نیش���تمان‪ ،‬یەكگرتوی‬ ‫بەس���ەر كوردس���تان بەگش���تی‌و بەس���ەر‬ ‫ئیس�ل�امی‪ ،‬حزبی سۆسیالیست دیموكراتی‬ ‫كەركوك���دا بەتایبەتی هێن���راوە‪" ،‬ناتوانم‬ ‫كوردس���تان‌و حزبی ش���یوعی كوردستان‪،‬‬ ‫بڵێ���م ك���ورد دەتوانێت ئەو ‪ 8‬كورس���ییە‬ ‫ب���ەاڵم پارت���ی بایكۆت���ی هەڵبژاردنەكەی‬ ‫بەدەستبهێنێتەوە"‪ ،‬بەاڵم پێی وایە دەبێت‬ ‫كردوە‪.‬ئەم���ە لەکاتێکدایە كە لە‌هەڵبژاردنی‬ ‫كوردی كەركوك دەنگ بەو لیستە كوردییانە‬ ‫پێشودا دو كورسی بەدەستهێناوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫بدەن كە دەستیان لەو كارەساتانەدا نەبوە‪،‬‬ ‫بەپێی قسەی الیەنە سیاسییەكان بایکۆتی‬ ‫بۆ ئ���ەوەی پێگەی كورد لەو ش���ارە الواز‬ ‫پارتی زیان لەدەنگی كورد دەدات‪.‬‬ ‫نەبێت‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم محەمەد خورش���ید‪ ،‬بەرپرس���ی‬ ‫بەبڕوای جوان حەسەن‪ ،‬سەرۆكی لیستی‬ ‫لقی س���ێی پارتی لەوبارەیەوە وتی "زیانی‬ ‫یەكگرتو‪ ،‬كورد لەكەركوك كورس���ی كەمتر‬ ‫سەرەكی لەكەركوك ئەوانە لەكوردیان داوە‬ ‫بەدەس���تدەهێنێت ئەویش لەب���ەر ئەوەی‬ ‫كە ‪16‬ی ئۆكتۆبەریان دروست كرد‪ ،‬پارتی‬ ‫بەه���ۆی روداوەكان���ی ‪16‬ی ئۆكتۆبەرەوە‬ ‫بۆیە بایكۆتی كردوە نایەوێت ش���ەرعیەت‬ ‫بەشێكی كورد نیگەرانن لەحزبە‌كوردییەكان‪،‬‬ ‫بەو زیانە بدات‪".‬‬ ‫پارت���ی بایكۆتی هەڵبژاردنی كردوەو دەنگ‬ ‫ئەو داواش���ی لە‌هەمو كوردانی كەركوك‬ ‫نادات‪ .‬بەشێك لەعەرەب‌و توركمانەكانیش‬ ‫ك���رد بایكۆت���ی هەڵبژاردن���ەكان بك���ەن‌و‬ ‫لە‌هەڵبژاردنی پێشودا دەنگیان بە‌نەجمەدین‬ ‫كەریم داوە‪ ،‬ب���ەاڵم ئەمجارە دەنگ بەكورد یەكێت���ی باس ل���ەوە دەكات ك���ە كوردی ئاشكراش���یكرد كە الیەنگرانی پارتی دەنگ‬ ‫ن���ادەن‌‪ .‬هەروەه���ا بەه���ۆی فرە لیس���تی كەركوك حەماس���ەتی ب���ۆ هەڵبژاردنەكان بە‌هیچ لیستێك لە‌كەركوك نادەن‪ .‬وتیشی‬ ‫كوردیشەوە بەشێك لەدەنگەكان دەفەوتێن‌‪ ،‬هەی���ەو چاوەڕوان دەكەن رێژەی پێش���وی "داواش���مان لە‌هەم���و الیەن���ەكان ئەوەیە‬ ‫ه���ەروەك بون���ی هێ���زە عێراقییەكانیش دەنگ���ەكان بهێنێت���ەوە تەنان���ەت ئەگەر بایكۆت بكەن‌و نەچنە ژێرباری ئەو پالنەی‬ ‫بە‌هۆكارێ���ك دەزانێت‪ ،‬چونک���ە پێی وایە دەنگەكانی یەكێتیش كەم بكات‌‪ .‬وتیش���ی بۆ شكس���تی دوەم���ی ك���ورد لەكەركوك‬ ‫رەنگە ك���وردەكان لە‌گەڕەك���ە تێكەڵەكان "بەالمان���ەوە گرنگە كە ك���ورد لە‌كەركوك لەئارادایە‪".‬‬ ‫دەنگی شایس���تەی خۆی بەدەستبهێنێت‪،‬‬ ‫بترسن‌و بەشداری هەڵبژاردن نەكەن‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم س���ەرۆكی لیس���تی یەكگرت���و‌‌و‬ ‫ئ���ەو پێش���بینی دەكات ئەگ���ەر هەمو بەالمان���ەوە گرنگ نییە ئ���ەو دەنگانە كام‬ ‫سەرۆكی لیستی نیشتمان پێیان وایە دوای‬ ‫دەنگدەری كورد بەشداری دەنگدان بكات‪ ،‬لیستی كوردی دەیهێنێت‪".‬‬ ‫بەاڵم محەمەد خورش���ید بەرپرسی لقی لێكۆڵینەوە الیەنە كوردییەكان گەیشتونەتە‬ ‫ئەوكاتە رەنگ���ە كورد لە‌پارێزگاكە ‪ 5‬بۆ ‪6‬‬ ‫كورس���ی بهێنێت‪ ،‬ب���ەاڵم ئەگەر وا نەبێت‌و كەركوك���ی پارتی‪ ،‬باس���ی لە‌پالنێکی دژی ئ���ەو ئەنجامەی كە ئەگ���ەر بایكۆت بكەن‪،‬‬ ‫ک���ورد کردو وتی "ئ���ەوەی ئێمە ئاگادارین وەكو عەرەبی س���وننەیان لێ دێت كە پاش‬ ‫ئەوا ‪ 4‬كورسی دەهێنێت‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوانەشدا رەوەند مەال مەحمود‪ ،‬پالنێك هەیە كە ك���ورد دەبێت لەكەركوك ئەوەی لەساڵی ‪ 2005‬زۆرینەیان بایكۆتیان‬ ‫جێگری لێپرس���راوی مەڵبەندی كەركوكی بە‌ئەندازەی���ەك ژم���ارەی دەنگەكانی بێتە ك���رد‪ ،‬هەتا ئێس���تا نەیانتوانی���وە پێگەی‬

‫چاوەڕوان دەكرێت‬ ‫هاوپەیمانی عەرەبی‬ ‫لەكەركوك‌و لیستی‬ ‫بەرەی توركمانی‬ ‫كەركوك هەریەكەو‬ ‫كورسییەكی زیاتر‬ ‫لەچاو هەڵبژاردنی پێشو‬ ‫بەدەستبهێنن كە ئێستا‬ ‫هەریەكەیان خاوەنی دو‬ ‫كورسی پەرلەمانن‬

‫خوارەوە كە بەشكس���ت پیش���ان بدرێت‪".‬‬ ‫بەپێی قسەی ئەو الیەنە عێراقییەكان پالنی‬ ‫ئەوەیان هەیە كە كورد لە‌‪ 4‬كورس���ی زیاتر‬ ‫لە‌كەركوك نەهێنێت‪.‬‬

‫خۆیان بەدەستبهێننەوە‪.‬‬ ‫جوان حەسەن‌و محەمەد شوانی پێشیان‬ ‫وایە بەشدارینەكردنی پارتی لەهەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەم���ان لەكەرك���وك كاریگەری دەبێت‌و‬ ‫زیان لەدەنگی كورد دەدات لەپارێزگاكە‪.‬‬ ‫بەاڵم رەوەن���د مەال مەحم���ود لەبارەی‬ ‫بایكۆت���ی پارتیی���ەوە پێ���ی وای���ە ئ���ەو‬ ‫حزبە‌دەیەوێ���ت كورد لەكەركوك شكس���ت‬ ‫بهێنێ���ت‌و وتیش���ی "ه���ەر الیەنێ���ك دژی‬ ‫دەنگدان���ی ك���ورد بێت لەكەرك���وك ئەوە‬ ‫لەئەنجامدا خۆی باجەكەی دەدات‪".‬‬ ‫دەنگی عەرەب‌و توركمانەكان لەكەركوك‬ ‫زیاد دەكات‬ ‫وێڕای ئ���ەوەی ژمارەیەكی زۆر لیس���تی‬ ‫عەرەبی‌و توركمانی لەكەركوك هەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێش���بینی دەكرێ���ت دوان لەوانە زۆرترین‬ ‫دەنگەكانی ئەو دو پێكهاتەیە بەدەستبهێنن‬ ‫ك���ە بریتی���ن ل���ە‪ :‬هاوپەیمان���ی عەرەبی‬ ‫لەكەرك���وك‌و لیس���تی ب���ەرەی توركمانی‬ ‫كەركوك‪.‬‬ ‫بەپێی قس���ەی جوان حەسەن‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫لیس���تی یەكگرتو‪ ،‬چاوەڕوان دەكرێت ئەو‬ ‫دو لیس���تە هەریەكەو كورس���ییەكی زیاتر‬ ‫لەچاو هەڵبژاردنی پێش���و بەدەس���تبهێنن‬ ‫كە ئێستا هەریەكەیان خاوەنی دو كورسی‬ ‫پەرلەمانن‪.‬‬ ‫هاوپەیمان���ی عەرەب���ی لە‌كەرك���وك دو‬ ‫پەرلەمانتاری ئێس���تای تێدایە كە ئەوانیش‬ ‫محەمەد تەمیم‌و خالید شەهاب كە دو كەسی‬ ‫دیاری نێو عەرەبەكانی كەركوكن‌‪ .‬هەروەها‬ ‫پارێزگاری ئێستای كەركوكیش بەوەكالەت‬ ‫(راكان جبوری) لەس���ەر ئەو لیستە خۆی‬ ‫كاندید كردوە‪.‬‬ ‫هەرچی لیستەكەی بەرەی توركمانیشە‪،‬‬ ‫خاوەن���ی ه���ەردو كاندی���دی بەهێ���زی‬ ‫توركمانەكانی كەركوك‪ :‬ئەرش���ەد ساڵحی‌و‬ ‫حەسەن تۆرانە‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫ئێزدییەکان بەسەر لیستی جیاوازدا دابەش دەبن‬ ‫نزیكەی ‪ 55‬كاندیدی ئێزیدی لەسەر لیستە جیاجیاكان هەن‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق نزیكەی‬ ‫‪ 55‬كاندیدی ئێزیدی لەسەر لیستە‬ ‫جیاجیاكان هەن كە زۆربەیان لە پارێزگای‬ ‫موسڵن‌‪ .‬یەكێك لەو كاندیدانەش دەڵێت‬ ‫ئەو حاڵەتە زیانی بۆ ئێزیدییەكان دەبێت‌و‬ ‫بەسودی لیستەكان دەشكێتەوە‪.‬‬

‫ته‌نها كاكه‌ییه‌كان له‌كورسی‬ ‫كۆتای پێكهاتە كەمینەكان‬ ‫بێبەش كراون‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬

‫ل���ە كۆمس���یۆنی ب���ااڵی س���ەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردنەكانی عێراق چوار لیست بەناوی‬ ‫ئێزیدییەكان���ەوە تۆماركراون‪ .‬س���یان لەو‬ ‫لیس���تانە (بزوتن���ەوەی ئێزی���دی لەپێناو‬ ‫چاكسازی‌و پێشكەوتن‪ ،‬حزبی پێشكەوتنی‬ ‫ئێزی���دی‪ ،‬حزب���ی ئ���ازادی‌و دیموكرات���ی‬ ‫ئێزی���دی) هەریەكەیان دو كاندیدیان هەیەو‬ ‫لەهەڵبژاردن���ی پەرلەمانی عێراقدا ملمالنێ‬ ‫لەسەر یەك كورسی كۆتای ئێزیدی دەكەن‬ ‫لەپارێزگای موسڵ‪.‬‬ ‫هەرچی لیستەكەی دیكەیە لیستی حزبی‬ ‫دیموكرات���ی ئێزیدیی���ە كە ب���ە حزبەكەی‬ ‫حەی���دەر شەش���ۆ ناس���راوەو ‪ 16‬كاندید بەغدایە‪.‬‬ ‫لەموس���ڵ لەخۆدەگرێت‪ .‬ئەم لیستە جیاواز‬ ‫ناس���ر پێیوایە ئەو حاڵەتی دابەشبون‌و‬ ‫لەو س���یانەی دیك���ە ل���ەدەرەوەی كۆتای‬ ‫ئێزی���دی لەهەڵبژاردنی گش���تیدا ملمالنێ پەرتبونەی ئێزیدییەكان بەس���ەر ئەو هەمو‬ ‫لیس���تەدا‪ ،‬س���ودی بۆ لیس���تەكان دەبێت‬ ‫لەسەر دەنگەكان دەكات‪.‬‬ ‫بەپێی قسەی ناسر كرێت‪ ،‬سیاسەتمەداری لەكۆكردن���ەوەی دەن���گ لەبەرژەوەن���دی‬ ‫ئێزیدی‪ ،‬لە پارێزگای موسڵ شەش كەسی حزبەكان���دا بەاڵم ب���ۆ ئێزیدییەكان خراپە‪،‬‬ ‫ئێزیدی لەسەر لیستی یەكێتی كاندیدكراون‌و چونكە س���ەرەنجام دەبێت���ە هۆكارێك كە‬ ‫خۆیش���ی كە ئیزیدییە لە پارێزگای دهۆك ئەو كاندیدە ئێزیدیانەی دەردەچن لەئاست‬ ‫ژمارەی هاواڵتیانی ئێزیدی لەعێراق نابن‪.‬‬ ‫كاندیدی هەمان لیستە‪.‬‬ ‫ناس���ر بەش���ێكی ه���ۆكاری پەرتبونەكە‬ ‫ئەوەشی خستەڕو كە ‪ 26‬كەسی دیكەی‬ ‫ئێزیدی لەس���ەر لیستی پارتی كاندیدكراون ب���ۆ ئ���ەوە دەگەڕێت���ەوە ك���ە لەیاس���ای‬ ‫كە ‪ 25‬كاندیدیان لەموس���ڵ‌و یەكێكیان لە هەڵبژاردنەكانی عێراقدا ژمارەی ئێزیدییەكان‬ ‫لەبەرچاو نەگیراوەو لەدیاریكردنی كورسی‬ ‫پارێزگای دهۆكە‪.‬‬ ‫هەروەك ئاماژەی بەوەشدا جگە لەوەش كۆتادا ستەمیان لێكراوە كاتێك تەنیا یەك‬ ‫چوار كەسی دیكەی ئێزیدی لەسەر لیستە كورسی كۆتایان بۆ دیاریكراوە‪ ،‬ئەویش لە‬ ‫جیاجیا شیعەكان كاندیدكراون‪ ،‬سیانیان لە پارێزگای موسڵ‪.‬‬ ‫كورس���ی كۆت���ای پێكهات���ە كەمینەكان‬ ‫پارێزگای موسڵ‌و یەك دانەیان لە پارێزگای‬

‫كاكەییەكان‪ ،‬تاكە پێكهاتەی كەمینەی‬ ‫ئایینین لەعێراقدا كورسی كۆتایان‬ ‫لەپەرلەمان نییە‪ ،‬ئەوەش لەسەر داوای‬ ‫خۆیان بوە بەهۆی بونی مەترسی لەسەر‬ ‫ژیانیان لەناوچە جێناكۆكەكان كە‬ ‫زۆرینەیان نیشتەجێی ئەو ناوچانەن‪.‬‬

‫کچان‌و ژنانی ئێزیدی‬ ‫لەعێراق لەسەر بنەمای ژمارەی دانیشتوانی‬ ‫پێكهاتەك���ە دیاریدەكرێ���ت‌و ب���ۆ هەر ‪100‬‬ ‫هەزار كەس���ێك ل���ە پێكهاتەیەكی كەمینە‬ ‫یەك كورس���ی كۆتا دادەنرێت‪ .‬بە بۆچونی‬ ‫ناس���رو بەپێی ئامارەکانی ئەوان‪ ،‬ژمارەی‬ ‫ئێزیدییەکان لەعێراق بەوانەوە کە ئاوارەی‬ ‫دەرەوە بون‪ ،‬نزیكەی یەك ملیۆن كەس���ەو‬ ‫بەكەمترین مەزەن���دەش ژمارەیان لە ‪750‬‬ ‫ه���ەزار كەس كەمتر نیی���ە‪ ،‬بۆیە پێی وایە‬ ‫"شایس���تەی ئێزیدی لە ‪ 7‬تا ‪ 10‬كورس���ی‬ ‫كۆتایە"‪.‬‬ ‫هێم���ای ب���ۆ ئەوەش���كرد ك���ە هاوینی‬ ‫راب���ردو لەپێن���او زیادكردن���ی كورس���ی‬ ‫كۆت���ای ئێزی���دی‪ ،‬وەفدێك���ی ئێزیدیان لە‬ ‫هەمو حزبە سیاس���ییەكان‪ ،‬كەس���ایەتییە‬ ‫سەربەخۆو بێالیەنەكانی ئێزیدی‌و تەنانەت‬ ‫ل���ەو ئێزیدیانەش كە س���ەر بە حەش���دی‬ ‫ش���ەعبین‪ ،‬پێكێهێناوەو ب���ۆ گەیاندنی ئەو‬

‫داخوازیەی���ان س���ەردانی مەرجەعیەت���ی‬ ‫ش���یعە لە نەجەف‪ ،‬س���ەرۆكی پەرلەمان‌و‬ ‫نوس���ینگەی س���ەرۆك وەزی���ران‌و چەن���د‬ ‫بەرپرس���ێكی دیك���ەی عێراق���ی‌و هەروەها‬ ‫باڵیۆزخان���ەی ئەڵمانیایان كردوەو هەموان‬ ‫بەڵێنی���ان پێداون كار لەس���ەر زیادكردنی‬ ‫كورس���ی كۆتای ئێزیدییەكان بكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫"بەداخەوە كاتێك گفتوگۆ‌و دەنگدان لەسەر‬ ‫هەمواری یاس���ای هەڵبژاردنی عێراق كرا‪،‬‬ ‫بابەتی ئێزیدییەكان هەر نەخرایە گفتوگۆو‬ ‫دەنگدانەوە‪ .‬هەرچەندە لەسەر داوای ڤیان‬ ‫دەخیل‪ ،‬پەرلەمانتاری ئیزیدی لەفراكسیۆنی‬ ‫پارتیش یاداشتێك بە ئیمزای زیاتر لە ‪75‬‬ ‫پەرلەمانتار درابوە س���ەرۆكی پەرلەمان كە‬ ‫پش���تیوانیان لەزیادكردنی كۆتای ئێزیدی‬ ‫كردب���و‪ ،‬بەاڵم ه���ەر نەخرای���ە گفتوگۆوەو‬ ‫ئێستا ئێزیدی خاوەن یەك كورسی كۆتان‪،‬‬ ‫ئەویش لەسەر پارێزگای موسڵ"‪.‬‬

‫عینای���ەت براخاس‪ ،‬كاندی���دی كاكەیی‬ ‫لەس���ەر لیس���تی پارتی ب���ۆ هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمانی عێ���راق لەس���لێمانی لەبارەی‬ ‫ئەوەی ژمارەی كاندیدە كاكەییەكان لەسەر‬ ‫لیستەكان چەند دەبێت‪ ،‬وتی"لەپارێزگای‬ ‫سلێمانی من تاكە كاندیدی كاكەییم لەسەر‬ ‫لیستی پارتی بەاڵم نازانم لەناوچەكانی تر‬ ‫كاندیدی كاكەیی دیكە هەبن‪".‬‬ ‫ژمارەی كاكەییەكان لەعێراق و كوردستان‬ ‫بەپێی سەرچاوە ناڕەس���مییەكان لەنێوان‬ ‫‪ 750‬ه���ەزار بۆ یەك ملیۆن كەس���دایە كە‬ ‫زۆربەیان نیشتەجێی ناوچە جێناكۆكەكانن‬ ‫بەتایبەت لە پارێزگای كەركوك‪.‬‬ ‫بەپێ���ی قس���ەی عینای���ەت براخ���اس‬ ‫لەس���ەرەتای هەوڵەكان���ی نوس���ینەوەی‬ ‫دەس���توردا ناوی كاكەیی لەڕەشنوس���ی‬ ‫دەس���توری عێراق���دا وەك پێكهاتەیەكی‬ ‫كەمین���ەی عێ���راق هاتب���و ب���ەاڵم ل���ەو‬ ‫س���ەروبەندەدا كاكەییەكان���ی ناوچەكانی‬ ‫كەرك���وك لەالی���ەن رێكخ���راوە توندڕەوە‬ ‫ئیس�ل�امییەكانەوە پەالم���اردران و ‪136‬‬ ‫كەس���یان لێ كوژران تەنیا لەسەر ئەوەی‬ ‫كاكەیی بون‪.‬‬ ‫عینای���ەت ئاماژەی بەوەش���دا كە بونی‬ ‫مەترسی لەس���ەر ژیانیان وایكرد "خزمانی‬ ‫كاكەییم���ان لە كەركوك وتی���ان ئێمە لە‬ ‫بارودۆخێكی قورس���داین و توشی كێشەی‬

‫زیاتر دەبین و پێمانباش نییە لە دەستوردا‬ ‫ناوم���ان هەبێت‪ .‬بۆیە لەدەس���توردا ناوی‬ ‫كاكەیی نەهات‪".‬‬ ‫عینای���ەت رونیش���یكردەوە ك���ە ل���ە‬ ‫دەستوریش���دا وەك پێكهاتەیەكی كەمینە‬ ‫ن���اوت نەه���ات بێگومان ل���ە مافەكانیش‬ ‫بێبەش دەكرێیت كە بونی كورسی كۆتای‬ ‫پێكهاتە كەمینەكانیش یەكێكە لەو مافانەو‬ ‫كاكەیی لێ بێبەش كراوە‪.‬‬ ‫جەختیش���ی كردەوە كە ئ���ەوە بڕیاری‬ ‫زۆرینەی ئەوان بوە وەك كاكەیی و خۆیان‬ ‫ئەوەی���ان هەڵبژاردوە هەرچەندە ئەم وەك‬ ‫خۆی لەگەڵ ئەوە بوە كە پێویستە ناویان‬ ‫لەدەس���توری عێراقدا بهێنرێت تا بێبەش‬ ‫نەبن لە مافەكانیان‪.‬‬ ‫مەترسییەكانی سەر كاكەییەكان بەهۆی‬ ‫ئەوەی هێشتا چەكدارانی داعش لەبەشێكی‬ ‫ناوچەكانیان ماون‪ ،‬هێش���تا بەردەوامن و‬ ‫لەسەردەمی هاتنی داعشیشدا لە نەینەواو‬ ‫كەركوك ژمارەیەك كەسیان لەسەر دەستی‬ ‫ئەو رێكخراوە لێ كوژران‪.‬‬ ‫مەترس���ییەكان وای���ان كرد كە س���ەید‬ ‫ئیبراهیم سەید مستەفا سەید خەلیل ئاغای‬ ‫كاكەیی‪ ،‬كە سەرۆكی گشتی كاكەییەكانە‬ ‫لە عێراق‪ ،‬لە كۆتاییەكانی مانگی تشرینی‬ ‫دوەمی ساڵی ‪2016‬دا لە یاداشتێكدا كە بە‬ ‫ناوی كاكەییەكانەوە ئاڕاستەی حكومەتی‬ ‫هەرێ���م و حكومەتی عێ���راق و رێكخراوە‬ ‫نێودەوڵەت���ی و ناوخۆییەكانی كردوە باس‬ ‫لەوە بكات كە كاكەیی موسڵمانن و ئایین‬ ‫نین‪.‬‬ ‫پەیڕەوكارانی كاكەی���ی تەنیا لەعێراقدا‬ ‫نی���ن‪ ،‬بەڵكو لە ئێران‪ ،‬ئەرمینیا‪ ،‬لوبنان و‬ ‫سوریاش هەن‪ .‬دابڕاوی جوگرافی نێوانیان‬ ‫وایكردو هەندێ جیاوازی لەنێویاندا دروست‬ ‫بوە لەسەر هەندێ بابەتی ئایینەكەیان‪.‬‬

‫یونادم یوسف كه‌نا‪ ،‬سه‌رۆك ‌ی لیستی‌ ئیتیالفی‌ رافیده‌ین له‌سلێمانی‌‪:‬‬

‫هه‌ندێك له‌مه‌سیحیه‌كان پێمانده‌ڵێن ئێمه‌ جه‌اللین‬ ‫ئا‪ :‬ئومێد عومه‌ر‬ ‫كلدان‌و ئاشور‌و سریانه‌ مه‌سیحیه‌كان‬ ‫به‌حه‌وت لیست كێبڕكێ‌ بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ پێنج كورسی‌ كۆتاكه‌یان‬ ‫ده‌كه‌ن له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫یونادم یوسف كه‌نا سه‌رۆك ‌ی لیستی‌‬ ‫ئیتیالفی‌ رافیده‌ینه‌ له‌شاری‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫یونادم كه‌ سكرتێری‌ گشتی‌ جواڵنه‌وه‌ی‌‬ ‫دیموكراتی‌ ئاشوری‌‌و په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراقه‌‪ ،‬له‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "هه‌ندێك‬ ‫له‌مه‌سیحیه‌كانی‌ الی‌ خۆمان له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان به‌ئێمه‌ ده‌ڵێن كه‌ سه‌ر‬ ‫به‌یه‌كێتین"‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬بۆچی‌ مه‌سیحیه‌كان بە‌حه‌وت‬ ‫لیس����ت‌و ق����ه‌واره‌ی‌ جی����ا به‌ش����داری‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن����ی‌ په‌رله‌مان����ی‌ عێ����راق‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫یونادم یوس����ف كه‌نا‪ :‬ن����ه‌ك حه‌وت‬ ‫لیس����ت‪ ،‬ح����ه‌وت لیس����ته‌ زائی����ده‌ن‬ ‫لیستێكیش بە‌ته‌نهایه‌ بۆ كورسی‌ كۆتا‪،‬‬ ‫جگ����ه‌ له‌وانه‌ له‌هه‌مو لیس����ته‌كانی‌ تری‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس����تان‌و به‌غدا مه‌س����یحی‌‬ ‫زۆر تێدای����ه‌‪ ،‬ئێم����ه‌ به‌ش����ێكین ل����ه‌م‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌‪ ،‬هه‌ندێك الیه‌نی‌ مه‌س����یحی‌‬ ‫هه‌ن هه‌ڵوێس����تیان چه‌په‌‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫راس����ته‌‪ ،‬بابه‌ته‌كه‌ سیاسیه‌‪ ،‬ئه‌ی‌ باشه‌‬ ‫بۆ كورد هه‌مو پێكه‌وه‌ له‌ناو یه‌ك لیست‬ ‫نین؟ هه‌رنا له‌شاری‌ كه‌ركوك‌و نه‌ینه‌وا؟‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ هه‌ڵوێس����تی‌ سیاس����یه‌ كه‌‬ ‫زۆر ئاس����اییه‌ رای‌ جیاواز هه‌بێت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫هه‌ڵوێستی‌ جیاجیامان هه‌یه‌‪ .‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫هه‌ندێك له‌و لیس����تی‌ مه‌سیحیانه‌ سه‌ر‬ ‫بە‌به‌غدان‌و له‌گه‌ڵ لیس����تێكی‌ حه‌شدی‌‬ ‫شه‌عبیدان به‌ناوی‌ "بابلیۆن"‪ ،‬هه‌ندێكی‌‬ ‫تری����ان س����ه‌ر به‌براده‌ران����ی‌ پارت����ی‌‬ ‫دیموكرات����ی‌ كوردس����تانن له‌هه‌رێم����ی‌‬ ‫كوردس����تان وه‌ك مه‌جلیس����ی‌ شه‌عبی‌‬ ‫كلدانی‌‪ ،‬سریانی‌‪ ،‬ئاشوری‌‌و هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كلدانی‌‌و ته‌جه‌موعی‌ سریان‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌ی‌ ئێ����وه‌ش به‌وه‌ تۆمه‌تبار‬ ‫ده‌كرێن كه‌ س����ه‌ر به‌یه‌كێتی‌ نیشتمانی‌‬

‫ئه‌گه‌ر په‌رله‌مانتار‬ ‫ئیراده‌ی‌ خۆ ‌ی‬ ‫سه‌ربه‌خۆ نه‌بێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت هه‌میش ‌ه‬ ‫گوێرایه‌ڵ ‌ی ئه‌و‬ ‫الیه‌ن‌و حزبە‌بێت ك ‌ه‬ ‫بردویه‌تیه‌ په‌رله‌مان‬ ‫یونادم یوسف كه‌نا‬ ‫بۆشایی‌ یاس����ایی‌ دروست نه‌بێت‪ ،‬چوار‬ ‫كورس����یمان هه‌ب����و له‌ن����او په‌رله‌مان‌و‬ ‫ماینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ لیستی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬

‫كوردستانن؟‬ ‫یون����ادم یوس����ف كه‌ن����ا‪ :‬هه‌ندێ����ك‬ ‫له‌مه‌س����یحیه‌كانی‌ الی‌ خۆمان له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تان به‌ئێم����ه‌ ده‌ڵێن كه‌ س����ه‌ر‬ ‫به‌یه‌كێتین یان هه‌ندێك جاری‌ تر ش����تی‌‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬به‌ش����ێك له‌مه‌س����یحیه‌كان‬ ‫س����ه‌یر ده‌ڵێن كه‌وا ئێمه‌ جه‌اللین‪ .‬ئه‌م‬ ‫قسانه‌ بۆ شكاندنمانه‌ الی‌ ئێمه‌ ناخوات‪ ،‬ره‌خنه‌ی‌ ئه‌وه‌ ده‌گرن كه‌ ئه‌م لیستانه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ لیستێكی‌ نیشتمانپه‌روه‌رین پێشتر ئێوه‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ راس����ته‌قینه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫به‌رهه‌ڵس����تكاری‌ رژێمه‌ك����ه‌ی‌ س����ه‌دام ناكه‌ن‌و ده‌سه‌اڵت بریار له‌سه‌ر دیاریكردنی‌‬ ‫حسێن بوین له‌ساڵی‌ ‪1970‬وه‌ تێكۆشان‌و نوێنه‌ریان له‌په‌رله‌مان ده‌دات؟‬ ‫خه‌باتمان هه‌یه‌‪ ،‬خۆ بۆ به‌ده‌س����تهێنانی‌‬ ‫یون����ادم یوس����ف كه‌نا‪ :‬ت����ا راده‌یه‌ك‬ ‫یه‌ك كورس����ی‌‌و دو كورس����ی‌ دروس����ت قس����ه‌ی‌ ئه‌و خه‌ڵكانه‌ راس����ته‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌بوی����ن‪ ،‬ره‌نگ����ه‌ له‌گ����ه‌ڵ سیاس����ه‌تی‌ په‌رله‌مانتار ئیراده‌ی‌ خۆی‌ س����ه‌ربه‌خۆ‬ ‫حزبێكی‌ سۆسیال دیموكرات هه‌ندێكجار نه‌بێت‪ ،‬ده‌بێ����ت هه‌میش����ه‌ گوێرایه‌ڵی‌‬ ‫نزیكایه‌تیه‌كم����ان هه‌بو بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ ئه‌و الی����ه‌ن‌و حزبە‌بێت ك����ه‌ بردویه‌تیه‌‬ ‫مان����ای‌ ئه‌وه‌ نیه‌ ئێمه‌ س����ه‌ر به‌یه‌كێتی‌ په‌رله‌م����ان‪ ،‬ئیت����ر ئه‌گ����ه‌ر ئ����ه‌و حزبە‬ ‫نیشتمانی‌ كوردس����تان بین‪ .‬كاتێك دو ‌لیبراڵ بێت یان راس����ت یان چه‌پ بێت‪،‬‬ ‫ئیداره‌یی‌ دروس����ت بو له‌س����اڵی‌ ‪ 1996‬به‌داخه‌و‌ه هه‌ندێكجار له‌كاتی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ئێم����ه‌ له‌هه‌ولێر بوین‌و ش����ه‌رعیه‌تماندا هه‌ندێك له‌ئاس����ایش راده‌سپێردرێن كه‌‬ ‫به‌په‌رله‌مانی‌ كوردس����تان دا بۆ ئه‌وه‌ی‌ ده‌نگ بۆ فاڵن كه‌س بده‌ن‌و ده‌نگه‌كانی‌‬

‫ئێمه‌ش ده‌دزرێت بۆ نمونه‌ له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫پێش����وی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق‬ ‫لیس����تی‌ رافیده‌ی����ن له‌س����لێمانی‌ پێنج‬ ‫ه����ه‌زار ده‌نگ����ی هێنا له‌ناس����ریه‌ چوار‬ ‫هه‌زار ده‌نگی‌ هێنا‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی‌ یاسای‌‬ ‫به‌غدا كابرایه‌ك به‌چوارس����ه‌د ده‌نگ كرا‬ ‫به‌ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان‪ ،‬لیس����تی‌ رافیده‌ین‬ ‫ماف����ی‌ خۆی‌ بو‪ ،‬ب����ه‌اڵم ده‌نگه‌كانی‌ درا‬ ‫به‌براده‌رانی‌ مه‌س����یحی‌ ش����یوعی‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫ش����ێوازی‌ كاركردنه‌ هی����چ به‌هایه‌كی‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردن نه‌هێشته‌وه‌ كه‌ مه‌سیحیه‌كان‬ ‫راس����ته‌وخۆ نوینه‌ری‌ راسته‌قینه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫هه‌ڵنه‌بژێرێت‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬ئێ����وه‌ وه‌ك مه‌س����یحیه‌كان‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان یان له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێ����راق زیاتر هه‌س����ت به‌س����ه‌ربه‌خۆیی‌‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫یون����ادم یوس����ف كه‌ن����ا‪ :‬له‌ه����ه‌ردو‬ ‫په‌رله‌مانه‌كه‌ بڕیاره‌كانمان سه‌ربه‌خۆیه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌غ����دا هه‌ڵوێس����تمان توندتره‌ له‌گه‌ڵ‬

‫براده‌رانی‌ به‌غدا‪ ،‬له‌په‌رله‌مانی‌ كوردستان‬ ‫به‌داخ����ه‌وه‌ كاتێك حكوم����ه‌ت پێكهێنرا‬ ‫به‌رێكه‌وتنی‌ سیاس����ی‌ بو‪ ،‬وا هه‌س����ت‬ ‫ده‌كه‌ین ئه‌و حزبانه‌ هه‌مو بابه‌ته‌كانیان‬ ‫ئام����اده‌ ده‌ك����رد پاش����ان ده‌یانهێنایه‌‬ ‫په‌رله‌م����ان‪ ،‬وه‌ك به‌غدا نی����ه‌ زۆر جار‬ ‫ش����ه‌ڕی‌ یه‌كت����ر ده‌كه‌ی����ن له‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫به‌غدا‪.‬‬ ‫ئاوێن����ه‌‪ :‬پرس����ی‌ هه‌رێمێ����ك ب����ۆ‬ ‫مه‌سیحیه‌كان له‌ده‌شتی‌ نه‌ینه‌وا به‌كوێ‌‬ ‫گه‌یشت؟‬ ‫یون����ادم یوس����ف كه‌نا‪ :‬ئێم����ه‌ وه‌ك‬ ‫رافیده‌ین داوای‌ هه‌رێمێكی‌ مه‌سیحیمان‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم داواك����راوه‌ پارێزگایه‌ك‬ ‫له‌ده‌ش����تی‌ نه‌ینه‌وا دروس����ت بكرێت بۆ‬ ‫ئه‌و خه‌ڵكانه‌ی‌ له‌وێ‌ نیش����ته‌جێن‪ ،‬وه‌ك‬ ‫چ����ۆن بریاردرا ب����ۆ ئ����ه‌وه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫بكرێت����ه‌ پارێزگا‪ ،‬چونك����ه‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌‬ ‫گرنگیه‌ك����ی‌ مێژوی����ی‌ هه‌یه‌‌و هه‌میش����ه‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئه‌و ناوچه‌ی����ه‌ بونه‌ته‌ قوربانی‌‪،‬‬

‫به‌داخه‌وه‌ خه‌ڵكی‌ موسڵ زۆر ده‌مارگیرن‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ����ه‌و ناوچه‌یه‌‌و خه‌ڵكه‌كه‌ی‌ بۆی ‌ه‬ ‫بوه‌ت����ه‌ ناوچه‌یه‌كی‌ دواكه‌وت����و‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بكرێته‌ پارێزگا بۆ مه‌س����یحی‌‌و شه‌به‌ك‪،‬‬ ‫گۆرانكاری����ی‌ باش روده‌د‌هن‌و گه‌ش����ه‌ی‌‬ ‫باش به‌خۆوه‌ ده‌بینێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا مه‌س����یحیه‌كان هه‌س����ت‬ ‫به‌ئاس����ایش‌و ئارامی‌ ده‌ك����ه‌ن له‌هه‌رێم‌و‬ ‫عێ����راق‪ ،‬یان نه‌بونی‌ ئارام����ی‌ وایكردوه‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌بیری‌ كۆچكردندا بن؟‬ ‫یون����ادم یوس����ف كه‌ن����ا‪ :‬ئه‌گ����ه‌ر‬ ‫پرس����یاره‌كه‌ ته‌نها بۆ من����ه‌‪ ،‬به‌ڵێ‌ من‬ ‫هه‌س����ت به‌و ئاسایش‌و ئارامییه‌ ده‌كه‌م‪،‬‬ ‫به‌اڵم مه‌س����یحیه‌كان به‌گش����تی‌ هه‌ست‬ ‫به‌وه‌ ناكه‌ن نه‌ك ته‌نها له‌به‌ر ئاس����ایش‌و‬ ‫ئارامی‌‪ ،‬چونكه‌ ده‌سه‌اڵتی‌ یاسا له‌واڵت‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر یاسا سه‌روه‌ر نه‌بو ده‌بینیت‬ ‫هه‌م����و بواره‌كانی‌ تری‌ ژی����ان ناته‌واوه‌‪،‬‬ ‫بێ����كاری‌ زۆر ده‌بێ����ت خه‌ڵ����ك نان����ی‌‬ ‫ده‌س����تناكه‌وێت جێگیری‌ له‌دۆخی‌ واڵت‬ ‫نی����ه‌‪ ،‬خه‌ڵك نازانێ����ت به‌یانی‌ روبه‌روی‌‬ ‫چ كێش����ه‌یه‌ك ده‌بێته‌وه‌ شه‌ڕ له‌نێوان چ‬ ‫الیه‌ن‌و ره‌وتێك دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئێ����وه‌ چاوه‌ڕوان����ی‌ چی‌ له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ ده‌كه‌ن كه‌ بۆ مه‌سیحیه‌كانی‌‬ ‫به‌دیبهێنێت؟‬ ‫یونادم یوس����ف كه‌نا‪ :‬مه‌س����یحیه‌كان‬ ‫به‌ش����ێكن له‌كۆمه‌ڵ����گا‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر ب����ۆ‬ ‫كۆمه‌ڵگ����ه‌ی‌ عێراق باش بێ����ت كه‌واته‌‬ ‫ب����ۆ مه‌س����یحیه‌كانیش ب����اش ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌م����ڕۆ ئێمه‌ دروش����ممان ئاس����ایش‌و‬ ‫گه‌شه‌ی‌ ئابوریه‌‪ ،‬پاش����ان داوای‌ مافه‌‬ ‫ده‌س����توریه‌كانمان ده‌كه‌ی����ن ئ����ه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێم����ه‌ داوای‌ ده‌كه‌ی����ن دادپ����ه‌روه‌ری‌‌و‬ ‫ده‌س����ه‌اڵتی‌ یاس����ایه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ باش‬ ‫جێبه‌جێبكرێ����ت عێ����راق ده‌بێته‌ واڵتی‌‬ ‫س����وید‪ ،‬ده‌مانه‌وێت گۆرانكاری‌ روبدات‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌مرۆ ده‌س����ه‌اڵتدارن‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫پێیان وایه‌ ده‌س����ه‌اڵت هه‌ر ده‌بێت الی‌‬ ‫ش����یعه‌ بێت بگۆرێن ئه‌وه‌ی‌ ئیستا هه‌یه‌‬ ‫دیموكراسیه‌ت نیه‌‪ ،‬ته‌نها دیموكراسیه‌ت‬ ‫به‌كار ده‌هێنرێت بۆ گه‌یشتن بە‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫دوایش بە‌شه‌ریعه‌‌و مه‌زهه‌ب‌و ده‌مارگیری‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت به‌كارده‌هێنن‪.‬‬

‫هەنوکە‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫‪5‬‬

‫راپۆرتێكی‌ یه‌كێتی‌ نایه‌كسانی‌ ئیمتیاز ‌ی نێوان پێشمه‌رگه‌و شه‌هیدانی‌ پارتی‌ له‌گه‌ ‌ڵ یه‌كێتی‌ ئاشكرا ده‌كات‬

‫له‌چوار پۆست ‌ی گرنگ ‌ی وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگ ‌ه سیانیان الی‌ پارتییه‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاوێنه‌‬

‫یه‌كێتی‌ راپۆرتێكی‌ تایبه‌تی‌ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌نایه‌كسانی‌ پۆسته‌كانی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌و ته‌رقیه‌ی‌ ئه‌فسه‌ران‌و‬ ‫رێژه‌ی‌ دامه‌زراندن‌و موچه‌ی‌‬ ‫خانه‌نشینی‌ پێشمه‌رگه‌و جیاوازی‌‬ ‫ئیمتیازی‌ شه‌هیدانی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫ئاماده‌ كردوه‌ن كه‌ كۆپییه‌كی‌ ده‌ست‬ ‫ئاوێنه‌ كه‌وتوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ی‌ خواره‌وه‌‬ ‫پوخته‌ی‌ ئه‌و راپۆرته‌یه‌‪.‬‬

‫هه‌مو ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ چونه‌ته‌‬ ‫ئێران له‌كۆماری‌‬ ‫مه‌هاباده‌وه‌ تا ساڵی‌‬ ‫‪ 1992‬پێشمه‌رگه‌‬ ‫بوبن یان هاواڵتی‌‬ ‫به‌هه‌ر هۆكارێكه‌وه‌‬ ‫وه‌فاتیان كردبێت‬ ‫كراون به‌شه‌هید‪،‬‬ ‫به‌اڵم ته‌نها له‌سنوری‌‬ ‫پارتی‌ ئه‌مه‌ كراوه‬

‫یه‌كه‌م‪ /‬وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫چوار پۆس���تی‌ گرنگ له‌ناو وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ هه‌یه‌ كه‌ ده‌بێت دو پۆستی‌‬ ‫الی‌ پارتی‌ بێت‪ ،‬دوانی‌ تر الی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫بێت‪ ،‬به‌اڵم ئێس���تا ته‌نها یه‌ك پۆستی‌‬ ‫الی‌ یه‌كێتییه‌‪ .‬وه‌زیرو‪ ،‬جێگری‌ وه‌زیر‪،‬‬ ‫س���ه‌رۆك ئه‌ركان الی‌ پارتی���ه‌‪ ،‬ته‌نها‬ ‫ئه‌مینداری‌ گشتی‌ الی‌ یه‌كێتییه‌‪.‬‬ ‫ته‌رقیه‌‬ ‫ته‌رقیه‌ی‌ ئه‌فس���ه‌ران له‌ده‌س���ه‌اڵت ‌ی‬ ‫فه‌رمان���ده‌ی‌ گش���تی‌ (ه‪.‬پ‪.‬ك)‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌چه‌ند س���اڵی‌ رابردودا غه‌درێكی‌ زۆر‬ ‫له‌ئه‌فسه‌رانی‌ یه‌كێتی‌ كراوه‌ به‌راده‌یه‌ك‬ ‫ئه‌فس���ه‌رانی‌ پارت���ی‌ نزیك���ه‌ی‌ ‪10000‬‬ ‫ته‌رقیه‌یان زیاتر بۆ كراوه‌‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫ته‌رقیه‌كانی‌ ئه‌فس���ه‌رانی‌ یه‌كێتی‌ زۆر‬ ‫دواده‌كه‌وێ���ت‌و بیانوی‌ نایاس���اییان بۆ‬ ‫ده‌دۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫دامه‌زراندن‬ ‫له‌نێوان س���ااڵنی‌ ‪ 2014‬ب���ۆ ‪،2016‬‬ ‫زیاتر له‌‪ 10000‬پێشمه‌رگه‌ دامه‌زرێنراوه‌‪،‬‬ ‫‪9000‬یان بۆ پارتی‌‌و ‪1000‬یان بۆ یه‌كێتی‌‬ ‫بوه‌‪.‬‬ ‫هێزه‌كانی‌ (‪)70‬ی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ئ���ه‌م هێزانه‌ ت���ا راده‌یه‌كی‌ زۆر باش‬ ‫ئیلتیزامیان به‌وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫لیستی‌ موچه‌و ئاماریان دیاره‌و چاودێریی‌‬ ‫دارایی‌ چاودێریان ده‌كات‪ ،‬ته‌نها نوسراو‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ پێشمه‌رگه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫مه‌رسوم بۆ هیچ ئه‌فسه‌رێك ده‌رناكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم هێزه‌كانی‌ ‪ 80‬هیچ له‌م خااڵنه‌یان‬ ‫تێدا نییه‌‪.‬‬ ‫خه‌رجی‌ گشتی‌ هێزه‌كانی‌ ‪‌80‬و ‪70‬‬ ‫خه‌رجیی‌ گشتی‌ هێزه‌كانی‌ ‪ 80‬نزیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 7‬ملیار دیناره‌‪ ،‬به‌اڵم خه‌رجی‌ گش���تی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌ ‪ 70‬كه‌متر له‌‪ 4‬ملیار دیناره‌‪،‬‬ ‫واته‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ پارتی‌ دو ئه‌وه‌نده‌‌و نیو‬ ‫وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫بۆردومانی‌ فڕۆكه‌كان‬ ‫نایه‌كسان بون‬ ‫بۆردومان���ی‌ فڕۆك���ه‌ی‌ هاوپه‌یم���ان‬ ‫نایه‌كس���انی‌ تێدابوه‌ له‌كاتی‌ دو ساڵی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ ش���ه‌ڕی‌ داعش���دا‪ ٣٢٩١ ،‬جار‬ ‫بۆردومانی���ان ك���ردوه‌‪ ٢٧٣٨ ،‬جار بۆ‬ ‫سنوره‌كانی‌ میحوه‌ری‌ پارتی‌ هه‌ستاون‪،‬‬ ‫ته‌نه���ا ‪ 553‬ج���ار ب���ۆ س���نوره‌كانی‌‬ ‫میحوه‌ره‌كان���ی‌ یه‌كێت���ی‌ هه‌س���تاون‪.‬‬ ‫هه‌لیكپۆت���ه‌ری‌ عێراقی���ش له‌غورفه‌ی‌‬

‫هێزی پێشمەرگە‬ ‫هاوپه‌یمان���ان له‌هه‌ولێ���ر ‪ 16‬ج���ار بۆ‬ ‫سنوری‌ یه‌كێتی‌‌و ‪ 366‬جار بۆ سنوری‌‬ ‫پارتی‌ هه‌ستاون‪.‬‬ ‫غورفه‌ی‌ هه‌ماهه‌نگ���ی‌ هاوپه‌یمانان‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ پێش���مه‌رگه‌ له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێ���ر هی���چ نوێنه‌رێك���ی‌ یه‌كێت���ی‌‬ ‫تی���ا نه‌ب���وه‌‪ ،‬بۆی���ه‌ هه‌س���ت ده‌كه‌ین‬ ‫نایه‌كسانیه‌كی‌ گه‌وره‌ دیاره‌ له‌بۆردومانی‌‬ ‫فڕۆك���ه‌و كۆپت���ه‌ره‌كان‪ ،‬جگ���ه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫به‌هی���چ جۆرێك بۆردومان���ی‌ میحوه‌ری‌‬ ‫‪1‬ی‌ جه‌له‌وال‌و قه‌ره‌ته‌په‌یان بۆ نه‌كردوین‬ ‫به‌بیان���وی‌ بونی‌ هێزی‌ ئێرانی‌‌و قاس���م‬ ‫سلێمانی‌‪.‬‬ ‫خانه‌نشینی‌‬ ‫له‌راب���ردودا دو جۆر خانه‌نش���ینیمان‬ ‫هه‌بوه‌‪:‬‬ ‫أـ ب���ڕی‌ ‪ 37500‬له‌س���نوری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫بودجه‌كه‌ی‌ ‪ 4‬ملیار دینار بوه‌‪.‬‬ ‫ب‪ .‬بڕی‌ ‪ 250‬هه‌زار بۆ كادێرانی‌ پارتی‌‬ ‫به‌ن���اوی‌ ئه‌یلوله‌وه‌ بودجه‌كه‌ی‌ ‪ 8‬ملیار‬ ‫دین���ار بوه‌‪ ،‬پێش س���اڵێك ئه‌م جۆره‌‬ ‫خانه‌نشینانه‌ بڕاون‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ جێگای‌‬ ‫س���ه‌رنجه‌ ئه‌وانه‌ی‌ پارتی‌ بۆیان خه‌رج‬ ‫ده‌كرێت ك���ه‌ بودجه‌كه‌ی‌ دو ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫یه‌كێتییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانه‌ی‌ یه‌كێتی‌ بۆیان‬ ‫خه‌رج ناكرێت‌و ته‌سفیه‌شیان كردوه‌‪.‬‬ ‫كه‌مئه‌ندامان���ی‌ س���ه‌نگه‌ری‌ س���ه‌ر‬ ‫به‌یه‌كێتی‌ زۆر جیاوازی‌ ده‌كرێن له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كه‌مئه‌ندامانی‌ پارت���ی‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ پارتی‌‬ ‫هاوكاری‌ زیات���ر ده‌كرێن‪ ،‬به‌خێوكه‌ریان‬ ‫هه‌ی���ه‌ ئه‌وان���ه‌ی‌ ل���ه‌‪ %100‬كه‌مئه‌ندام‬

‫خه‌رجیی‌ گشت ‌ی‬ ‫هێزه‌كان ‌ی ‪ 80‬نزیكه‌ ‌ی‬ ‫‪ 7‬ملیار دیناره‬ ‫به‌اڵم خه‌رجی‌ گشت ‌ی‬ ‫هێزه‌كان ‌ی ‪ 70‬كه‌متر‬ ‫له‌‪ 4‬ملیار دینار‌ه‬ ‫واته‌ ئه‌وانه‌ی‌ پارت ‌ی‬ ‫دو ئه‌وه‌نده‌‌و نیو‬ ‫وه‌رده‌گرن‬

‫هه‌مو هه‌ڤااڵن ‌ی‬ ‫بارزانی‌ خانه‌نشین‬ ‫كراون به‌پله‌ی‌‬ ‫به‌رز (راوێژكار‬ ‫تا عه‌قید)‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاتێك ده‌مرن‬ ‫دۆسیه‌كانیان‬ ‫ده‌گوێزرێته‌وه‌ سه‌ر‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدان‬

‫بون‪ ،‬پله‌كانیش���یان به‌رز ده‌كرێته‌وه‌و‬ ‫مه‌رسومیش���یان هه‌یه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ بێبه‌ش كراون‪.‬‬

‫نزم���ی‌‬ ‫به‌پل���ه‌ی‌‬ ‫یه‌كێت���ی‌‬ ‫(ن‪.‬ض‪‌8/‬و‪‌7‬و‪‌6‬و‪ )5‬خانه‌نشینی‌ كردون‪،‬‬ ‫ب���ه‌الم ئه‌وانه‌ی‌ پارت���ی‌ به‌پله‌ی‌ به‌رزی‌‬ ‫(ن‪.‬ض‪‌1/‬و‪‌2‬و‪‌3‬و مومتاز) خانه‌نش���ینی‌‬ ‫كردون‪.‬‬

‫موچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌‬ ‫موچه‌ی‌ خانه‌نش���ینی‌ پێشمه‌رگه‌كان ‌ی‬ ‫یه‌كێت���ی‌‌و پارتی‌ نایه‌كس���انی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێت���ی‌ به‌پله‌ی‌ س���ه‌رباز به‌ش���ێكی‌‬ ‫خانه‌نشین كردوه‌ به‌موچه‌ی‌ ‪ 355‬هه‌زار‬ ‫دینار‪ ،‬پارتی‌ به‌پله‌ی‌ عه‌ریف خانه‌نشینی‌‬ ‫كردون به‌موچه‌ی‌ ‪ 500‬هه‌زار دینار‪.‬‬

‫دادگای‌ سه‌ربازی‌‬ ‫دادگای‌ س���ه‌ربازی‌ له‌هه‌ولێ���ر‌و‬ ‫له‌سلێمانی‌ به‌دو جۆری‌ جیاواز حوكمی‌‬ ‫س���ه‌رپێچیكارانی‌ پێش���مه‌رگه‌ ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ سلێمانی‌ زیاتر حوكم ده‌درێن‪،‬‬

‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌سلێمانی‌ خۆیان دادگاییان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ولێر ده‌درێنه‌ دادگای‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌‪ ،‬بۆیه‌ زۆر جار یه‌كێتی‌ روبه‌ڕوی‌‬ ‫گلله‌یی‌‌و ره‌خنه‌ ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫دوه‌م‪ /‬وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدان‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌هه‌مو ش���وێنێك ناعه‌داله‌ت ‌ی‬ ‫بكرێت نابێ���ت جیاوازی‌ بكرێت له‌نێوان‬ ‫شه‌هیداندا‪ ،‬ئه‌م چه‌ند خاڵه‌ی‌ خواره‌وه‌‬ ‫به‌نمون���ه‌ی‌ جیاوازیه‌كان ده‌ستنیش���ان‬ ‫ده‌كه‌ین‪:‬‬ ‫أ‌‪ .‬هه‌مو ئ���ه‌و هاواڵتیان���ه‌ی‌ له‌كاتی‌‬ ‫عه‌مه‌لیاتی‌ ئه‌نفالدا له‌س���نوری‌ بادینان‬ ‫راگوێزراون بۆ ئۆردوگای‌ به‌حركه‌ به‌هه‌ر‬ ‫عۆیه‌كه‌وه‌ مردبن كراون به‌شه‌هید‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌نفالی‌ س���نوری‌ س���لێمانی‌‌و گه‌رمیان‬ ‫ده‌یان هه‌زار كه‌سن له‌ئۆردوگاكان مردون‬ ‫تۆمار نه‌كراون‌و نه‌كراونه‌ته‌ شه‌هید‪.‬‬ ‫ب‌‪ .‬ئاواره‌كانی‌ واڵتی‌ ئێران‬ ‫هه‌مو ئه‌و كه‌س���انه‌ی‌ چونه‌ته‌ ئێران‬ ‫له‌كۆماری‌ مه‌هاباده‌وه‌ تا س���اڵی‌ ‪1992‬‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ بوبن ی���ان هاواڵتی‌ به‌هه‌ر‬ ‫هۆكارێك���ه‌وه‌ وه‌فاتیان كردبێت‪ ،‬كراون‬ ‫به‌شه‌هید‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها له‌سنوری‌ پارتی‌‬ ‫ئه‌مه‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫ج‪ .‬پێشمه‌رگه‌ی‌ ئه‌یلول‬ ‫هه‌مو ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی‌ ساڵی‌ ‪1974‬‬ ‫ته‌س���لیم بونه‌ته‌وه‌و كراون به‌عائدون‪،‬‬ ‫پاش���ان براون بۆ ناوه‌ڕاست‌و خواروی‌‬ ‫عێراق ئه‌گه‌ر به‌ه���ه‌ر هۆكارێك مردبن‬ ‫به‌ش���ه‌هیدی‌ سه‌نگه‌ر حس���اب كراون‪،‬‬

‫خێزانه‌كانیش���یان كه‌ مردب���ن كراونه‌ته‌‬ ‫شه‌هیدی‌ هاواڵتی‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬هه‌م���و هه‌ڤااڵن���ی‌ بارزانی‌ به‌هه‌ر‬ ‫هۆكارێك بمرن به‌ش���ه‌هیدی‌ س���ه‌نگه‌ر‬ ‫تۆمار ده‌كرێن‪ ،‬ئه‌مانه‌ی‌ ئێستا به‌شێكیان‬ ‫زیندون‪ ،‬خانه‌نشین كراون به‌پله‌ی‌ به‌رز‬ ‫(راوێژكار تا عه‌قید)‪ ،‬به‌اڵم كاتێك ئه‌م‬ ‫خانه‌نشین كراوانه‌ ده‌مرن دۆسیه‌كانیان‬ ‫ده‌گوێزرێته‌وه‌ سه‌ر وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدان‪،‬‬ ‫به‌هه‌مان پله‌ی‌ سه‌ربازی‌ دوباره‌ ماف‌و‬ ‫ئیمتیازی‌ شه‌هید شمولیان ده‌كات‌و ماڵ‌‌و‬ ‫منداڵه‌كانییشیان خوێندن‌و چاره‌سه‌ریان‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر وه‌زاره‌ت‪ ،‬بۆیه‌ گرنگه‌‬ ‫ئه‌م یه‌كسانیانه‌ چاك بكرێن‪.‬‬

‫له‌نێوان سااڵنی‌ ‪2014‬‬ ‫بۆ ‪ ،2016‬زیاتر‬ ‫له‌‪ 10000‬پێشمه‌رگه‌‬ ‫دامه‌زرێنراوه‌ ‪9000‬یان‬ ‫بۆ پارتی‌‌و ‪1000‬یان‬ ‫بۆ یه‌كێتی‌ بوه‌‬

‫كۆیه‌ زۆرترین كاندیدی له‌سه‌ر لیسته‌ جیاوازه‌كان هه‌ی ‌ه‬

‫" به‌هۆی‌ خۆپیشاندانه‌كانی‌ رابردوه‌و‌ه دۆخی یه‌كێتی باش نابێت"‬ ‫ئا‪ :‬شاهۆ ئه‌حمه‌د‬ ‫نزیك به‌ته‌واوی‌ لیسته‌ سه‌ره‌كیه‌كانی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ عێراق‪،‬‬ ‫كه‌سێكی‌ كۆیی یان زیاتریان تێدایه‌و‬ ‫زۆرترین كاندیدییان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ شاری‌ كۆیه‌ به‌هی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌زانێت‌و پێی‌ وایه‌ له‌م هه‌ڵبژاردنه‌شدا‬ ‫ده‌بێته‌ هێزی‌ یه‌كه‌م‌و زۆرترین ده‌نگ‬ ‫ده‌هێنێت‪ ،‬به‌اڵم چاودێراێك پێی وایه‌‬ ‫به‌هۆی‌ خۆپیشاندانه‌كانی‌ رابردوه‌وه‌‌و‬ ‫ته‌قه‌كردن له‌خۆپیشانده‌ران كه‌ بوه‌‬ ‫هۆی شه‌هیدبونی‌ مامۆستایه‌ك‪،‬‬ ‫له‌كۆیه‌ "وه‌زعی یه‌كێتی باش نابێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا كاندیدێكی‌ ئه‌و حیزبە‌ده‌ڵێت‬ ‫"یه‌كێتی‌ بناغه‌یه‌كی‌ قوڵی‌ هه‌یه‌ له‌كۆیه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ زۆرترین ده‌نگ ده‌هێنێت"‪.‬‬

‫له‌ب���اره‌ی ملمالنێ���ی هه‌ڵب���ژرادن‌و‬ ‫ئه‌نجامه‌كانیی���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫پێش���بینیی‬ ‫رۆژنامه‌ن���وس زامدار ئه‌حمه‌د بە‌ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یان���د "به‌داخه‌و‌ه حزبی‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫پۆسته‌ری‌ لیستی دیكه‌ی لێكردوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ه���ی خۆی له‌و ش���وێنی داوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫پۆسته‌ر ‌ی هه‌ندێك كاندید لێكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌راس���تی‌ ئه‌وه‌ش س���ه‌ره‌تایه‌ك ‌ی باش‬ ‫نابێـت بۆ ئه‌و حزبه‌‪ ،‬چونك ‌ه خۆش���یان‬ ‫باش ده‌زانن به‌هۆی‌ خۆپیش���اندانه‌كان ‌ی‬ ‫رابردوه‌و‌ه وه‌زعیان باش نابێت"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ردا جه‌م���ال فه‌تحوڵ�ڵ�ا‬ ‫كاندید ‌ی یه‌كێتی‌ نیشتیمان ‌ی كوردستان‬ ‫له‌كۆیه‌ پێ���ی وای���ه‌ روداوی ته‌قه‌كردن‬ ‫له‌خۆپیش���انده‌ران‌و ش���ه‌هید بون��� ‌ی‬ ‫مامۆس���تایه‌ك له‌كۆی���ه‌‪ ،‬نابێت��� ‌ه هۆ ‌ی‬ ‫كه‌مبونه‌وه‌ی‌ ده‌نگه‌كانی‌ یه‌كێتی "چونك ‌ه‬

‫خۆپیش���انده‌ران بە‌چه‌كه‌وه‌ هێرش���یان‬ ‫كرد‌ه سه‌ر مه‌ڵبه‌ندی‌ یه‌كێتی‌‌و ویستیان‬ ‫بیسوتێنن‪ ،‬هه‌روه‌كو چۆن باره‌گا حزبی‌و‬ ‫حكومیه‌كان���ی‌ تریان س���وتاند‪ .‬ئه‌وان‬ ‫ده‌یانویس���ت یه‌كێت ‌ی له‌كۆیه‌ ناش���یرین‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه م���ن له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ نیم‬ ‫ته‌قه‌ له‌خۆپیش���انده‌ران بكرێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫رێگا ‌ی ت���ر هه‌یه‌‪ ،‬بۆ نمون ‌ه به‌كارهێنانی‬ ‫گاز‌و ئاو یان دار"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت بە‌ئه‌نجامه‌كانی ده‌نگدانیش‬ ‫جه‌م���ال فه‌تحوڵاڵ وتی "ش���اری‌ كۆی ‌ه‬ ‫كه‌س��� ‌ی باش���ی‌ تێدایه‌و خه‌ڵك ئازاده‌و‬ ‫هۆشیاره‌‪ ،‬ده‌زانێت ده‌نگ بە‌كێ ده‌دات‪.‬‬ ‫زۆربه‌ی ئ���ه‌و حزبانه‌ی ت���ر ‪ 100‬ده‌نگ‬ ‫ت���ا ‪ 200‬ده‌نگ ده‌هێنن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫تا ئێس���تا رونه‌ زۆرترین ده‌نگ له‌شار ‌ی‬ ‫كۆی���ه‌ لیس���ت ‌ی یه‌كێت���ی‌ نیش���تیمان ‌ی‬

‫كوردس���تان ده‌یهێنێت‪ ،‬چونك ‌ه یه‌كێت ‌ی‬ ‫له‌كۆیه‌ بناغه‌یه‌كی‌ قوڵ���ی‌ هه‌یه‌‪ .‬ته‌نها‬ ‫پێش���مه‌رگ ‌ه دێرینه‌كان زیات���ر له‌هه‌زار‬ ‫كه‌س ده‌بن‪ .‬هه‌روه‌ها س���ه‌دا حه‌ڤده‌ ‌ی‬ ‫ده‌نگده‌رمان كه‌سوكاری شه‌هیده‌‪ .‬جگ ‌ه‬ ‫ل���ه‌وه‌ش یه‌كێتی‌ پرۆژه‌ی‌ زۆری‌ بۆ كۆی ‌ه‬ ‫كردوه‌‪ .‬س���ه‌باره‌ت بە‌لیسته‌كان ‌ی تر پێم‬ ‫وای���ه‌ نه‌وه‌ی‌ ن���وێ دوه‌م ده‌بێت‪ ،‬دوا ‌ی‬ ‫ئه‌و گ���ۆڕان‌و هاوپه‌یمانی‌‌و پارت ‌ی ده‌نگ‬ ‫ده‌هێنن"‪.‬‬ ‫ناوب���راو ره‌خن���ه‌ی له‌بانگه‌ش���ه‌ی‬ ‫حیزبه‌كانی تر گرت‌و وتی "هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫ئه‌مجاره‌ بۆ په‌رله‌مان ‌ی عێراقه‌‪ ،‬پێویست‬ ‫ناكات خه‌ڵك چه‌واش ‌ه بكرێـت‪ .‬له‌زۆربه‌ ‌ی‬ ‫بانگه‌شه‌و راگه‌یاندنه‌كاندا باس له‌گه‌نده‌ڵ ‌ی‬ ‫حكومه‌ت��� ‌ی هه‌رێم ده‌كرێ���ت‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ك���ه‌ په‌یوه‌ن���د ‌ی به‌هه‌رێمه‌و‌ه‬

‫نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو لێره‌ كار ده‌كه‌ین بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫له‌به‌غدا ش���ه‌ڕی‌ یاس���ایی‌و ده‌س���تور ‌ی‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬شه‌ڕ بۆ مافه‌كان ‌ی كورد بكه‌ین‪،‬‬ ‫ب���ۆ به‌ده‌س���تهێنانی‌ به‌ش��� ‌ه بودجه‌ ‌ی‬ ‫كورد‌و گێڕانه‌وه‌ ‌ی ناوچ ‌ه دابڕێنراوه‌كان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها بۆئ���ه‌وه‌ی بتوانی���ن له‌رێگا ‌ی‬ ‫به‌غداوه‌ پاشه‌كه‌وتن ‌ی موچه‌ نه‌هێڵین"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریش���دا‪ ،‬د‪ .‬ڤیان س���ولێمان‬ ‫س���اڵح‪ ،‬كاندیدی‌ لیس���تی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫بۆ دیموكراس���ی‌‌و دادپه‌روه‌رییه‌ پێیوای ‌ه‬ ‫به‌هۆ ‌ی ئه‌وه‌ی‌ له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا زۆرترین‬ ‫كاندید له‌كۆیه‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ده‌نگه‌كان په‌رت‬ ‫ده‌ب���ن‪ ،‬ئ���ه‌و وتی‌ "ئه‌م���ه‌ ده‌بێت ‌ه هۆ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌رچون���ی كاندید بۆ په‌رله‌مانی‬ ‫به‌غدا قورس بێت‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫وا پێش���بینی‌ ده‌كه‌م زیاتر له‌كاندیدێك‬ ‫له‌م شاره‌ ده‌رچێت"‪.‬‬

‫ئه‌مه‌ ده‌بێته‌ هۆ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ده‌رچونی كاندید‬ ‫بۆ په‌رله‌مانی به‌غدا‬ ‫قورس بێت‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌شدا پێشبینی‌‬ ‫ده‌كه‌م زیاتر له‌كاندیدێك‬ ‫له‌م شاره‌ ده‌رچێت‬

‫‪6‬‬

‫ئابوری‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫"پڕۆژ‌ه یاسا ‌ی چاكسازی‌ موچه‌ی‌ خانه‌نشینی‌ پل ‌ه بااڵكان‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌‌و له‌ناو په‌رله‌مانیشدا دوژمنی زۆره‌"‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ شه‌خسی‌ په‌رله‌مانتاران ڕێگری‌ یه‌كه‌مه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫ئه‌گه‌رچی بڕیاربو له‌هه‌فته‌ی رابردودا‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان دانیشتنێكی‬ ‫نائاسایی بۆ هه‌مواركردن‌و تێپه‌ڕاندنی‬ ‫پرۆژه‌ یاسای چاكسازی له‌موچه‌ی‬ ‫خانه‌نشینیدا ساز بكات‪ ،‬به‌اڵم دیسان‬ ‫ئه‌و دانیشته‌نه‌ دواخرا‪ .‬ئه‌ندامێكی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان پێی وایه‌‬ ‫"به‌رژه‌وه‌ندی‌ شه‌خسی‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫ڕێگری‌ یه‌كه‌مه‌‪ .‬خاڵی‌ دوه‌میش بابه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌ندامانی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراقه‌‪ ،‬نایانه‌وێت به‌هۆی یاسای‬ ‫چاكسازییه‌وه‌‪ ،‬سه‌رپێچییه‌كانیان‬ ‫له‌موچه‌ی پله‌بااڵكاندا بۆ ڕایگشتی‌‬ ‫ئاشكرابكرێت"‪ .‬سه‌رۆكی ده‌سته‌ی‬ ‫ده‌ستپاكیی هه‌رێمیش ئاشكرای‬ ‫ده‌كات‪ ،‬پرۆژه‌ یاساكه‌ "له‌ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫له‌ناوی په‌رله‌مانیشدا دوژمنی زۆره‌"‪.‬‬ ‫شێركۆ جه‌وده‌ت ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان له‌فراكس���یۆنی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫وتی‌ سه‌باره‌ت به‌ دواكه‌وتنی دانیشتنی‬ ‫په‌رله‌مان له‌س���ه‌ر هه‌مواركردنی پڕۆژه‌‬ ‫یاسای‌ چاكسازی موچه‌ی خانه‌نشینی‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ كوردس���تان‪ ،‬به‌ ئاوێنه‌ی‬ ‫راگه‌یان���د "هۆكاره‌ك���ه‌ی‌ ئه‌وه‌ی���ه‌‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان چاوپۆش���ی‌‬ ‫له‌هه‌ندێ���ك فراكس���یۆن‌و په‌رله‌مانتار‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ نایان���ه‌وێ تێپه‌ڕێ���ت‪.‬‬ ‫ئێمه‌ م���اوه‌ی‌ مانگێگ ده‌بێ���ت داوای‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ نائاس���اییمان ك���ردوه‌ بۆ‬ ‫یه‌كالیی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و بابه‌ته‌‪ ،‬به‌اڵم تا‬ ‫ئێستا س���ه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان وه‌اڵمی‌‬ ‫نه‌داوینه‌ته‌وه‌ به‌بیانوی‌ ئه‌وه‌ی ناڕه‌زایی‌‬ ‫له‌س���ه‌ره‌‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ ئه‌گه‌ر له‌م چه‌ند‬ ‫ڕۆژه‌ی‌ داهاتودا سه‌رۆكایه‌تی‌ په‌رله‌مان‬ ‫بڕیاری‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ نائاس���ایی‌ نه‌دات‪،‬‬ ‫ئه‌وا ئێمه‌ش قسه‌ی‌ خۆمان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌ هه‌ڵوێس���تی‬ ‫په‌رله‌مانتارانی���ش وت���ی "ئ���ه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ی‌ دێنه‌ سه‌ر ته‌له‌فزیۆن‌و‬ ‫داوای‌ جێبه‌جێ‌ كردنی‌ پڕۆژه‌ یاس���اكه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬بابێن به‌كردار كاری‌ بۆ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ك���ردار ش���ه‌رته‌‪ .‬جێگری‌ س���ه‌رۆكی‌‬ ‫په‌له‌رله‌م���ان پارتیی���ه‌‌و س���كرتێری‌‬ ‫په‌له‌مانیش یه‌كێتی‌‪ .‬به‌ده‌ست ئه‌وانه‌‪،‬‬ ‫ب���ۆ كۆبونه‌وه‌كه‌ ناكه‌ن؟! به‌ بڕوای‌ من‬

‫هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ئێستاش هه‌وڵه‌كان‬ ‫به‌بنبه‌ست‬ ‫نه‌گه‌شتون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر كۆبونه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بكه‌وێت ‌ه دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‬ ‫پڕۆژه‌ یاساك ‌ه‬ ‫ده‌بێت‬

‫پەرلەمانی کوردستان‬

‫به‌رژه‌وه‌ندی‌ شه‌خس���ی‌ په‌رله‌مانتاران تایبه‌تێك بێت به‌چوار س���اڵ زه‌مانه‌تی‌ په‌رله‌م���ان كرا‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ ئێس���تاش‬ ‫ڕێگری‌ یه‌كه‌مه‌‪ .‬خاڵی‌ دوه‌میش بابه‌تی‌ ژیانی‌ خۆی‌ له‌س���ندوقی‌ خانه‌نش���ینی‌ هه‌وڵه‌كان به‌بنبه‌س���ت نه‌گه‌ش���تون‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئه‌گ���ه‌ر كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ بكه‌وێته‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن���ی‌ ئه‌ندامان���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌ دابین بكات؟!"‪.‬‬ ‫ش���ێركۆ جه‌وده‌ت ئاشكرایشی كرد دوای‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌ په‌رله‌مان���ی‌‬ ‫عێراق���ه‌‪ ،‬نایانه‌وێ���ت به‌هۆی یاس���ای‬ ‫ی له‌سه‌ر پڕۆژه‌ یاساكه‌‬ ‫چاكس���ازییه‌وه‌‪ ،‬س���ه‌رپێچییه‌كانیان "پالنه‌كه‌ی���ان وه‌های���ه‌ بخرێت���ه‌ دوای‌ عێراق‪ ،‬كاریگه‌ر ‌‬ ‫له‌موچه‌ی په‌له‌بااڵكاندا بۆ ڕایگش���تی‌ هه‌ڵب���ژاردن وات���ا دوای‌ مانگی‌ پێنج‪ .‬ده‌بێت"‪.‬‬ ‫حاك���م ئه‌حم���ه‌د نه‌یش���ارده‌وه‌ كه‌‬ ‫پرۆژه‌ یاساكه‌ش ده‌ڵێت له‌سێ‌ مانگدا‬ ‫ئاشكرابكرێت"‪.‬‬ ‫هۆشدرایش���ی دا "ئه‌گه‌ر بێت‌و پڕۆژه‌ جێبه‌ج���ێ‌ بكرێ���ت وات���ا ده‌كه‌وێته‌وه‌ "به‌دڵنیایه‌وه‌ ئه‌وه‌ پڕۆژه‌ یاسایه‌ له‌ناو‬ ‫په‌رله‌م���ان‌و دره‌وه‌ی‌ په‌رله‌مان نه‌یاری‌‬ ‫یاس���اكه‌ له‌الیه‌ن سه‌رۆكی‌ په‌رله‌مانه‌وه‌ مانگی‌ هه‌شت‌و نۆ"‪.‬‬ ‫هه‌ر ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ حاك���م ئه‌حمه‌د زۆره‌‪ ،‬بۆی���ه‌ به‌و ش���ێوه‌یه‌ دواكه‌وت‌و‬ ‫بێده‌نگ���ه‌ی‌ لێبكرێ���ت‪ ،‬ده‌كه‌وین���ه‌‬ ‫ی كه‌وت���ه‌ ن���او بانگه‌ش���ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫ی ئه‌نوه‌ر س���ه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی ده‌ستپاك ‌‬ ‫باڵوكرنه‌وه‌ی‌ ناوی‌ ئه‌و په‌رله‌مانتارانه‌ ‌‬ ‫كه‌ نایانه‌وێت تێپه‌ڕێنرێت‪ .‬هیچ كێشه‌و هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان به‌ئاوێن��� ‌هی‌ ئه‌م���ه‌ش وایك���ردوه‌ تێپه‌ڕاندنی‌ پڕۆژه‌‬ ‫به‌ربه‌ستێك له‌به‌رده‌م پڕۆژ‌ه سایاكه‌دا ڕاگه‌یان���د "دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ پ���ڕۆژه‌ یاساكه‌ قورس بێت"‪.‬‬ ‫ی خانه‌نش���ینی‌ یاس���ای‌ خانه‌نش���ینی‌ به‌هۆی موچه‌ی‬ ‫نه‌م���اوه‌‪ ،‬ته‌نها له‌بابه‌ت ‌‬ ‫ل���ه‌الی خۆی���ه‌وه‌ ت���ه‌الر له‌تی���ف‬ ‫پل���ه‌ تایبه‌ته‌كاندا نه‌بێ���ت‪ .‬ده‌یانه‌وێت خانه‌نش���ینیی پله‌بااڵكانه‌وه‌ روبه‌ڕوی‬ ‫زه‌ختمان لێبكه‌ن به‌بێ‌ خزم ‌هت‌و به‌بێ‌ ناڕه‌زای���ی رایگش���تی‌‌و رێكخ���راوه‌كان په‌رله‌مانت���اری فراكس���یۆنی‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ته‌مه‌ن په‌له‌مانتار خانه‌نش���ین بكرێت‪ .‬بۆوه‌‪ ،‬س���ه‌رۆكی‌ په‌رله‌م���ان بڕیاری دا به‌ ئاوێنه‌ی وت ئ���ه‌وان داوایان كردوه‌‬ ‫ئێم���ه‌ش ئه‌وه‌ قه‌ب���وڵ ناكه‌ین چونكه‌ بیگه‌ڕینه‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌ بو پشوی‌ په‌رله‌مانی پێش دانیش���تنی نائاس���ایی په‌رله‌مان‬ ‫نایاس���اییه‌‪ .‬ئایا زوڵم نیه‌ كه‌سێك سی به‌س���ه‌ردا هات‪ ،‬په‌رله‌مان تا سه‌ره‌تای‌ رونكردنه‌وه‌یان پێ بدرێت چونكه‌ وه‌ك‬ ‫س���اڵ چل س���اڵ خزمه‌تی‌ هه‌یه‌ ئه‌مجا مانگی‌ پێنج پشوی‌ یاس���اییان هه‌بو‪ ،‬ئ���ه‌و وتی "ئێم���ه‌ نامانه‌وێت به‌بیانوی‬ ‫خانه‌نش���ینیه‌كی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پله‌ بۆی���ه‌ داوای‌ كۆبون���ه‌وه‌ی نائاس���ایی ده‌رماڵ���ه‌وه‌ موچ���ه‌ی‌ فه‌رمانب���ه‌ران‬

‫كه‌م بكرێت���ه‌وه‌‪ .‬نامانه‌وێت په‌رله‌مان‬ ‫هۆكاربێ���ت ب���ۆ زه‌ره‌مه‌ندبونی‌ موچ ‌ه‬ ‫خ���ۆران‪ ،‬بۆی���ه‌ داوامان ك���ردوه‌ ئه‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی���ه‌ بكرێ���ت به‌ئاماده‌بون���ی‌‬ ‫وه‌زیری‌ دارایی‌و ناوخۆو خوێندنی‌ بااڵو‬ ‫وه‌زی���ری‌ په‌روه‌رده‌ له‌ب���ه‌رده‌م لیژنه‌ی‌‬ ‫یاسایی‌‌و لیژنه‌ی‌ دارایدا‪ ،‬چونكه‌ زیاتر‬ ‫ده‌رماڵ���ه‌كان په‌یوه‌ندی���داره‌ به‌و چوار‬ ‫وه‌زاره‌ته‌وه‌‪ .‬هه‌ندێ���ك له‌وه‌زاره‌ته‌كان‬ ‫له‌كات���ی‌ خانه‌نش���ینیدا له‌س���ه‌ر كۆی‌‬ ‫موچ���ه‌و ده‌رماڵه‌كه‌ی���ان خانه‌نش���ین‬ ‫ناب���ن‪ ،‬به‌ڵك���و ته‌نها له‌س���ه‌ر موچه‌‬ ‫ئیس���میه‌كانیان خانه‌نشین ده‌بن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫بڕین���ی‌ ئه‌م ده‌رمااڵن���ه‌ جارێكی‌ دیكه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ خراپی له‌س���ه‌ر موچه‌كانیان‬ ‫ده‌بێت"‪.‬‬ ‫جەختیش���ی كرده‌وه‌ "ئێم���ه‌ هه‌مو‬ ‫فراكسیۆنه‌كان سورین له‌سه‌ر جێبه‌جێ‬ ‫كردنی‌ یاس���اكه‌‪ ،‬به‌اڵم ترسی‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫هه‌ی���ه‌ له‌م كات���ه‌ی‌ ئێس���تادا بكرێته‌‬ ‫موزایده‌ی‌ سیاس���یی‌ الیه‌نه‌كان‪ .‬بۆیه‌‬

‫ئێمه‌ ویستومانه‌ په‌رله‌مان له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫بێالیه‌ن بێت‌و نه‌بێته‌ هۆی‌ قوڵبونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كێش���ه‌ی‌ نێوان حیزبه‌كان له‌هه‌ڵمه‌تی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردندا‪ .‬ئێمه‌ مه‌به‌ستی‌ سه‌ره‌كیمان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و یاسایه‌ له‌سودی‌ هاواڵتیاندا‬ ‫بێت‪ ،‬نه‌ك ببێته‌ گرفت له‌به‌رده‌م خۆش‬ ‫گوزه‌رانیاندا"‪.‬‬ ‫ت���ه‌الر له‌تی���ف ئام���اژه‌ی‌ به‌وه‌ش‬ ‫كرد كه‌ ئێس���تا بارودۆخه‌ك���ه‌ گۆڕاوه‌‬ ‫"كاتێك یاسای‌ خانه‌نشینی‌‌و ده‌رماڵه‌و‬ ‫ئیمتازاته‌كان هات���ه‌ ناو په‌رله‌مان بارو‬ ‫گوزه‌رانی‌ خه‌ڵ���ك خراپ بو‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫له‌وكات���ه‌دا ده‌یوت داهات���ه‌كان كه‌مه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ ناوه‌ن���د ڕێكه‌وتنی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌رێمدا نه‌كردبو‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌و موچه‌یه‌‬ ‫له‌به‌غداوه‌ نه‌ده‌هات‪ ،‬به‌اڵم ئێستا موچه‌‬ ‫له‌به‌غ���داوه‌ دێت‌و خاڵه‌ س���نوریه‌كان‌و‬ ‫فرۆكه‌خان���ه‌كان ده‌كرێنه‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ ئێمه‌‬ ‫نامانه‌وێت ئه‌و نیه‌ته‌ باش���ه‌ی‌ ئه‌وكات‬ ‫هه‌مان بوه‌‪ ،‬ئێس���تا بقۆزرێته‌وه‌و ببێته‌‬ ‫هۆكارێك بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ موچه‌"‪.‬‬

‫به‌رنامه‌ ‌ی ئابور ‌ی حزبه‌كان هه‌ر بۆ هه‌ڵبژاردنه‌ نه‌ك بۆ جێبه‌جێكردن‬ ‫"ئەم هەڵمەتی هەڵبژاردنەش هەر شەڕە جنێو دەبێت‬ ‫نەك سەرنج خستنەسەر پالن بۆ ژێرخانێكی ئابوری بەهێز"‬ ‫ئا‪ :‬نیاز محەمەد‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی‬ ‫عێراق لەكاتێكدایە كە ئابوری هەرێم‌و‬ ‫عێراقیش‪ ،‬ئابورییەكی داڕوخاوە‪،‬‬ ‫بەاڵم حزبەكان لەبری خستنەڕوی‬ ‫بەرنامەی ورد بۆ چارەسەری دۆخی‬ ‫ئابوری‪ ،‬سەرقاڵی یەكترشكاندن‪.‬‬ ‫س���ەرەتای ئەم هەفتەیە بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردنەكان���ی پەرلەمان���ی عێراق‬ ‫دەس���تی پێك���رد ك���ە بڕی���ارە رۆژی‬ ‫‪12‬ی مانگ���ی داهات���و بەڕێوەبچێت‪،‬‬ ‫ئ���ەوەش لەكاتێكدای���ە ك���ە هەرێمی‬ ‫كوردستان بە‌دۆخێكی ئابوری سەختدا‬ ‫تێپەڕدەبێت‪ ،‬بەاڵم شارەزایان هیوایان‬ ‫بەوە نییە بە‌پێكهات���ەی ئەو هێزانەی‬ ‫ئێس���تا هەن بتوانرێت دۆخەكە چاك‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫س���یروان محەمەد‪ ،‬س���ەرۆكی ژوری‬ ‫بازرگان���ی‌و پیشەس���ازی س���لێمانی‬ ‫پێ���ی وایە لیس���تەكان‌و حزبەكان بیر‬ ‫لەسیاس���ەت‌و بەرژەوەن���دی خۆی���ان‬

‫دەكەن���ەوە گرنگی بە‌دۆخ���ی ئابوری‬ ‫نادەن‪.‬‬ ‫ئەو وتیشی"هەست دەكەیت ئەمانەی‬ ‫خۆیان كاندید كردوە تەنیا مەبەستیان‬ ‫ب���ۆ وەرگرتن���ی موچ���ەو ئیمتیازاتی‬ ‫پەرلەمانتارییەكە بێت‪".‬‬ ‫بەبڕوای ئەو عێراق‌و كوردس���تانیش‬ ‫دەوڵەمەندن بە‌جۆرەها مادەی خاو كە‬ ‫دەكرێت وەبەربهێنرێن بۆ گەشەپێدانی‬ ‫كەرتی پیشەسازی‌و كەرتی كشتوكاڵ‬ ‫بەتایب���ەت نەوتی خاو ك���ە دەكرێت‬ ‫لە‌ڕێگەیەوە چەندان پیشەسازی جۆراو‬ ‫جۆر جگە لە‌پااڵوتگە دابمەزرێنرێن‪.‬‬ ‫پێشی وایە كە دەبێت بۆ دامەزراندنی‬ ‫ئابورییەكی بەهێ���ز داهاتی نەوت بۆ‬ ‫گەش���ەپێدان بە‌كەرتی پیشەس���ازی‌و‬ ‫كەرتی كشتوكاڵ تەرخان بكرێت نەك‬ ‫تەنیا بۆ موچە‪.‬‬ ‫بەپێی قس���ەی ئەو دەكرێت لە‌مادە‬ ‫خامەكانی نەوت پرۆژەی پترۆكیمیایی‬ ‫لەس���ەر بینابكەیت كە بڕبڕەی پشتی‬ ‫پیشەسازی‌و كشتوكاڵە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش پێی وایە لیستەكانی‬

‫هەڵبژاردن بەو بانگەشەیەی دەستیان‬ ‫پێك���ردوە ئومێدی چارەس���ەریان لێ‬ ‫ناكرێت‌و جگە لە‌"قسەو قسەڵۆك" هیچ‬ ‫بەرنامەیەكی وردیان بۆ چارەس���ەری‬ ‫دۆخ���ی ئاب���وری‪ ،‬گەش���ەپێدانی‬ ‫پیشەس���ازی‌و كش���توكاڵ‌و بازرگانی‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەش لەكاتێكدایە وێڕای داهاتی‬ ‫زۆری ن���ەوت عێراق زیاتر لە‌‪ 100‬ملیار‬ ‫دۆالر قەرزارەو هەرێمی كوردستانیش‬ ‫زیاتر لە‌‪ 15‬ملیار دۆالر قەرزارە‪.‬‬ ‫ش���وان زواڵڵ‪ ،‬ش���ارەزای ئابوری‌و‬ ‫نەوت‌و وزە پێ���ی وایە "ئەم هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردنەش هەر شەڕە جنێو دەبێت‪،‬‬ ‫نەك سەرنج خستنەسەر پالن‌و بەرنامە‬ ‫بەمەبەس���تی كاركردن بۆ ژێرخانێكی‬ ‫ئابوری بەهێز‌و تۆكمە"‪.‬‬ ‫بەب���ڕاوای ش���وان زواڵڵ لەم���اوەی‬ ‫س���ااڵنی رابردوداو تا ئێستاش داهاتی‬ ‫نەوت بۆ گەشەپێدانی ژێرخانی ئابوری‬ ‫خەرج نەكراوە بەڵكو پارەكە بەشێكی‬ ‫وەك موچە دراوە بەخەڵك‌و خەڵكیش‬ ‫ئەو پارەیەی لە‌كڕین���ی كااڵی بیانیدا‬

‫خ���ەرج كردوە ب���ەو واتای���ە پارەكە‬ ‫دیسانەوە چۆتەوە دەرەوەی واڵت‪.‬‬ ‫باسی لەوەش���كرد كە ئەگەر پارەی‬ ‫نەوت ب���ۆ موچە بەه���ەدەر نەدرێت‪،‬‬ ‫دەتوانرێت بەوە كەرتی پیشەس���ازی‌و‬ ‫كش���توكاڵی هەرێمی پەرە پێ بدرێت‌و‬ ‫ئ���ەوەش هەل���ی كار زیات���ر دەكات‌و‬ ‫ئابورییەك���ی بەهێز ب���ۆ هەرێم دابین‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم وتیش���ی"كولتورەكە الی‬ ‫ئێم���ە وای لێكراوە تا لە‌بانگەش���ەدا‬ ‫الیەنێ���ك تا دەنگ���ی بەرزت���ر بێت‌و‬ ‫تانە لە‌بەرامبەرەك���ەی بدات رەواجی‬ ‫زیاترە‪ .‬هیوادارم الیەنە نوێكان بتوانن‬ ‫بەو ش���ێوەیە نەبن بەاڵم گۆڕینی ئەو‬ ‫كولتورە ئاسان نییە‪".‬‬ ‫پرۆفیسۆر محەمەد رەئوف شارەزای‬ ‫بواری ئابوری بۆ ئاوێنە باس���ی لەوە‬ ‫كرد ك���ە هەمو لیس���تێكی هەڵبژاردن‬ ‫بەرنام���ەی تایبەت���ی خ���ۆی هەی���ەو‬ ‫بەاڵم بەش���ێكی زۆری ئەو بەرنامانەی‬ ‫دەخرێن���ەڕو دوای���ی جێبەجێناكرێن‌و‬

‫وتیش���ی"ئەو حزبانەی پێش���تر چونە‬ ‫دەسەاڵت بەرنامەی جوانیان پێشكەش‬ ‫كرد بەاڵم هیچیان جێبەجێ نەكران‪".‬‬ ‫لەگ���ەڵ ئەوەش پێ���ی وایە هەندێك‬ ‫بەرنامەی ئابوری هەیە دەكرا جێبەجێ‬ ‫بكرێن "چونكە ئێمە واڵتێكین چ وەك‬ ‫هەرێم‌و چ وەك عێ���راق دەوڵەمەندین‬ ‫لە‌زۆر روەوەو دەرفەتی پێش���كەوتن‌و‬ ‫پەرەپێدانم���ان هەیە‪ .‬ب���ەاڵم ئەوانەی‬ ‫چونەتە دەس���ەاڵت تا ئێستا خزمەتی‬ ‫دەس���ەاڵتی خۆیان ك���ردوە‌و خزمەتی‬ ‫بواری ئابوری‌و گەش���ەپێدانی واڵتیان‬ ‫نەكردوە‪".‬‬ ‫وتیش���ی"واڵتی ئێمە چ كوردستان‌و‬ ‫چ عێ���راق بەدەس���ت گەندەڵیی���ەوە‬ ‫دەناڵێنێ���ت‌و گەندەڵی ئ���ەم واڵتەی‬ ‫داڕزاندوەو ه���ەر واڵتێكیش بەو جۆرە‬ ‫دەسەاڵت بو بە‌دەس���ەاڵتێكی گەندەڵ‬ ‫چ���اوەڕێ مەكە خێری ل���ێ ببینیت‌و‬ ‫عێ���راق‌و كوردس���تانیش ئەم���ڕۆ وای‬ ‫لێهات���وە‪ ،‬لەبەرئ���ەوە لیس���تەكانیش‬ ‫بەرنامەشیان هەبێت تەنیا قسەی زلە‌و‬ ‫هیچی تر‪".‬‬

‫واڵتی ئێمە چ‬ ‫كوردستان‌و چ عێراق‬ ‫بەدەست گەندەڵییەوە‬ ‫دەناڵێنێت‌و گەندەڵی‬ ‫ئەم واڵتەی داڕزاندوەو‬ ‫هەر واڵتێكیش بەو‬ ‫جۆرە دەسەاڵت بو‬ ‫بە‌دەسەاڵتێكی گەندەڵ‬ ‫چاوەڕێ مەكە خێری‬ ‫لێ ببینیت‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫‪7‬‬

‫کۆیالیەتی مۆدێرن‪ ،‬بەشێك لەكوردە خاوەنكارەكانی بەریتانیا مرۆڤ دەڕەتێننەوە‬ ‫"کاری سەخت‌و کاتژمێری زۆر بەرامبەر بەکرێیەکی کەم"‬ ‫ئا‪ :‬کاوە ڕەش‬ ‫نرخی کارو کاتژمێرەکانی کارکردن‬ ‫لەواڵتانی ئەوروپاو بەتایبەت لەشانشینی‬ ‫بەریتانیا‪ ،‬بەپێی یاساكانی کار دیاریکراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا بەشێک لەخاوەنکارو‬ ‫بازرگانەکان یاساشکێنی دەکەن‌و مافی‬ ‫تەواوی کرێکارو کارمەندەکان ادەن‪.‬‬ ‫زۆرێک لەوبازرگان‌و خاوەنکارانەی مامەڵەی‬ ‫توندو تاقەت پڕوکێن لەگەڵ کرێکارو‬ ‫ستافەکانیان دەکەن‪ ،‬لەنەتەوە بێگانەکانن‪.‬‬ ‫لەڕاپۆرتێکی بەدواداچونی نهێنیدا لەالیەن‬ ‫ڕۆژنامەوانێكی تۆڕی بی‪،‬بی‪،‬سی دا‪،‬‬ ‫بەشیک لە‌دوکاندارو غەسڵەکانی کورد‬ ‫لەبەریتانیا‪ ،‬کراونەتە ئامانج‪.‬‬ ‫ڕۆژنامەوانەکە بەشێوەیەکی نهینی تۆماری‬ ‫دەنگ‌و ڕەنگی شوێنی کارکردنەکانی بەشێك‬ ‫لەكوردەكان���ی گرتوە‪ ،‬تەنانەت���ە کامێرای‬ ‫نهینی داوەتە بەش���ێک لەو س���تافانەی کە‬ ‫بەکرێیەکی زۆر کەم کار دەکەن‪ .‬خۆش���ی‬ ‫وا نیشاش���انداوە کە ئەویش ب���ەدوای کاردا‬ ‫دەگەڕێت‪ .‬بەش���ێک لەوانەش���ی بازرگانیان‬ ‫بەکرێکارەکان���ەوە ک���ردەوە خەڵک���ی ئەو‬ ‫واڵتانەن کە تازە هاتونەتە ئەوروپاوە‪ ،‬وەک‬ ‫بولگاری���او ڕۆمانیاوهەنگاری���او پۆلۆنیا‪ ،‬کە‬ ‫بەنرخێک���ی هەرزان کرێکارو دەس���تی کاری‬ ‫ه���ەرزان بۆ دوکان‌و ش���ۆردنی (غەس���ڵی)‬ ‫ئوتومبێ���ل دابین دەکەن‪ ،‬واتا وەک کۆیلەی‬ ‫مۆدێرن بەنرخێکی دیاریكراوکەس���ێکت لەو‬ ‫واڵتەن���ەوە بۆ دەهێنن تا چۆنت بوێت کاری‬ ‫پێبک���ەی بەکەمتری���ن نرخ‪ ،‬کە تەنها س���ێ‬ ‫پاوەند بۆ یەککاژمێر لەکاتێکدا بەپێی یاسای‬ ‫کار کەمترین نرخی کارکردن بۆ کاتژمێرێك‬ ‫حەوت پاوەندو نیوە‪.‬‬ ‫بازرگانەكان���ی مرۆڤ لەالیەن پۆلیس���ی‬ ‫نهێنیەوە چاودێری کراون‌و بەڤیدیۆ وێنەیان‬ ‫تۆمار کراوە‪ .‬دو پی���او کە وەک پاککەرەوە‬ ‫لەژێر پاڵەپەس���تۆو زەحمەتی زۆردا کاریان‬ ‫کردوە لەالیەن نوسینگەیەک لەبەریتانیا کە‬ ‫کاری هێنانی دەس���تی کار ب���وە بۆ خاوەن‬ ‫کارەکان‪ ،‬خاوەن���ی نوس���ینگەکە "ڕۆم���ان‬ ‫فیک���ۆ" کە پێش���تر دوو تاوانی کوش���تنی‬ ‫لەواڵتەکەی خۆی ئەنجامداوە‪ .‬کۆمپانیایەکی‬ ‫بۆ مەبەس���تی کارەکەی کردۆتەوە‪ ،‬ئەو کە‬ ‫خەڵکی کۆماری چیکەو لەس���ەر تاوانەکانی‬ ‫دادگای واڵتەکەی ‪ ٢٤‬س���اڵ زیندانی کردنی‬ ‫بۆ بڕیوەت���ەوە‪ ،‬بەاڵم دوای بەس���ەربردنی‬ ‫‪١٦‬ساڵ زیندانیکردن‪ ،‬هاتبوە شاری کاردیف‬ ‫لەبەریتانیا‪ ،‬ئەو بازرگانی بەهینانی خەڵکەوە‬ ‫کردوە بۆ کارکردن بۆ ئەو کەسانەی دەستی‬ ‫کاری هەرزانیان ویس���توە‪ .‬بەش���ێکی زۆری‬ ‫ئەوانەش���ی داوای���ان لێکردوە ب���ۆ هێنانی‬ ‫ئیش���کەری ه���ەرزان‪ ،‬ک���وردو نەتەوەکانی‬ ‫دیکەی بێگانەن لەبەریتانیا‪.‬‬ ‫بۆ بەدواداچون‌و دەرخستنی ڕاستیەکان‌و‬ ‫چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئیشکەرەکان‪،‬‬ ‫رۆژنامەوانێکی بی بی س���ی بەنێهێنی چۆتە‬ ‫نێو ڕەوشی کارو سەودای نێوان خاوەنکارو‬ ‫کرێکارەکان‪ ،‬بەتایبەت لەو مارکێتە بچوک‌و‬ ‫گەراجی ش���ۆردنی ئوتومبێالنە‪ ،‬کە ئێس���تا‬ ‫بەش���ێک لەکوردەکان خۆیان پێوە خەریک‬ ‫کردوە‪.‬‬ ‫بەرێوەبەری پۆلیسی شاری کاردیف دەڵێ‬ ‫"ئ���ەو کۆمپانیای���ە وەک تۆڕێک���ی ڕێکخراو‬ ‫کاریان کردوە‪ ،‬بەش���ێکیان لەکۆماری چیک‬ ‫ب���ون‌و بەدوای ئەو کەس���انەدا گ���ەڕاون کە‬ ‫بێئیش‌و بێچارە بون‌و هێناویانن بۆبەریتانیا‬ ‫بەمەرجی ئەوەی کاربکەن الی ئەو شوێنانەی‬ ‫بۆیان دیاریدەکەن‪ .‬سەرباری کارپێکردنیان‬ ‫بەنرخێک���ی کەم زۆرج���ار مامەڵەی خراپ‌و‬ ‫ئازارو ئەش���کەنجەش دراون لەالیەن خاوەن‬ ‫کارەکانیان���ەوە‪ .‬لەنێویان���دا هەی���ە کە بۆ‬ ‫یەک مان���گ کارکردن تەنه���ا ‪ ١٠٠‬پاوەندی‬ ‫پێدراوە"‪.‬‬ ‫ڕۆژنامەوان ویری دەیڤ���س‪ ،‬ئەمجارەیان‬ ‫خۆی وەک کەس���ێکی بازرگان دەناسێنێت‌و‬ ‫بەکامێ���رای نهێنیەوە وەه���ا خۆی نمایش‬ ‫دەکات‪ ،‬کە خانوو بینای کۆنی هەن بەدوای‬ ‫کەسانێکدا دەگەڕێت بەنرخێکی کەم کارێکی‬ ‫زەحم���ەت‌و زۆر بک���ەن‪ .‬بۆی���ە پەیوەندی‬ ‫بەکەس���ێکەوە دەکات ک���ە ک���وردە بەناوی‬ ‫(ب) ئەوی���ش داوای یەکت���ر بینین دەکات‬ ‫لەمارکێتەک���ەی‪ ،‬هەروەه���ا (ب) دەڵێ‪ ،‬کە‬ ‫گەراجی شۆردنی ئوتومبێلیشی هەیە‪ .‬کوردە‬ ‫خاوەن کارەکە دەڵێ "زیاد لەدە کەسی هەیە‬ ‫بۆ کارکردن"‪.‬‬ ‫ڕۆژنامەوانەک���ە دەپرس���ێ "نرخ���ی یەک‬ ‫کرێکار چەندە لەهەش���تی بەیانی بۆ شەشی‬ ‫ئێوارە بۆ کارکردن؟"‪.‬‬ ‫کوردەک���ە دەڵێ "حەفت���ا پاوەند‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ت���ۆ کرێکە دەخەیت���ە ناو دەس���تی منەوە‬ ‫نابێت بی���دەی بەکرێ���کارەکان‪ ،‬چونکە من‬ ‫بەئوتومبێلی خ���ۆم دەیانهێنم‌و دەیانبەمەوە‬ ‫سەرکار"‪.‬‬ ‫ڕۆژنامەوانەک���ە دیس���انەوە دەپرس���ێ‬

‫لەشاری نیوپۆرت‬ ‫ڕۆژنامەوانەکە دوبارە‬ ‫وەک کەسێکی‬ ‫بازرگان دەچێتەوە‬ ‫الی کوردەکە کە‬ ‫بەنهێنی قسەو‬ ‫وێنە دەگرێ‪ .‬کوردە‬ ‫کە خاوەنی مینی‬ ‫مارکێت‌و گەراجی‬ ‫شۆردنی ئوتومبێلە‬ ‫بەکابرای بەناو‬ ‫بازرگان دەڵێ "ئەو‬ ‫كرێكارانە گوێگری‬ ‫باشن هەموو کارێک‬ ‫دەکەن‪ ،‬چونکە‬ ‫پێویستیان بەپارەیەو‬ ‫برسین‬

‫وێنەی راپۆرتەکەی‬ ‫"مەبەس���تت چیە ک���ە کرێکە ب���دەم بەتۆو‬ ‫بەئەوان نەڵێم؟"‪.‬‬ ‫(بە) دەڵ���ێ "من پەنج���ا پاوەند دەدەم‬ ‫بەئەوان ئەوەی تریش وەک کرێی ئوتومبێل‬ ‫لێیاندەگێڕمەوە"‪.‬‬ ‫کەواتە لەو مامەڵەیەدا (ب) نزیکەی هەزار‬ ‫پاوەندی لەهەفتەیەکدا دەستدەکەوێت‪ .‬بەو‬ ‫پێوەرەش نرخی کرێی کارکردنی کرێکارەکان‬ ‫لەخوار نرخی دیاریکراوی یاسایەوە دەبێت‪.‬‬ ‫لەکاتێکدا بەقس���ەی کوردەک���ە کرێکارەکان‬ ‫تەمەنیان لەنێوان س���ی بۆ چل س���ااڵندایە‪.‬‬ ‫بەپێی یاس���ای کاری���ش لەبەریتانیا نرخی‬ ‫یەک کاتژمێرکارکردن بۆ تەمەنی ‪٢٥‬س���اڵ‌و‬ ‫س���ەرو‪ ،‬لەحەوت پاوەندو پەنجا پێنس���ەوە‬ ‫دەس���تپێدەکات‪ .‬بەاڵم بەه���ۆکاری ئەوەی‬ ‫بەش���ێکی زۆر لەو کەسانەی لەالیەن گروپ‌و‬ ‫خاوەن کارەکانەوە کاری هەرزان‌و نایاساییان‬ ‫پێدەکرێ‪ ،‬کەس���انی بێ هیواو بێ شوێنن‌و‬ ‫لەواڵتان���ی تازە هات���ووی نێ���و یەکییەتی‬ ‫ئەورپ���اوە دەهێندرێ���ن‪ ،‬یاخ���ود خۆی���ان‬ ‫نەشارەزان‌و لەبەریتانیا دەکەونە دەستی ئەو‬ ‫نوس���ینگەو شوێنانەی گوایە خەڵک دەخەنە‬ ‫س���ەرکار‪ .‬لەگەڵ ئەوەش بەشێکی دیکەیان‬ ‫بەه���ۆی نەبونی مۆڵەت���ی کارکردن‌و مانەوە‬ ‫لەو واڵتە بەناچاری‌و بەنهێنی کاری سەخت‌و‬ ‫درێژخایەن بەنرخێکی کەم دەکەن‪.‬‬ ‫ستیڤن چاتمێن‪ ،‬س���ەرۆکی ڕێکخراوی دژ‬ ‫بەکۆیلەکرن���ی مۆدێری���ن لەبەریتانیا دەڵێ‬ ‫"بەش���ێک لەخ���اوەن کارو بازرگانەکان ئەو‬ ‫ڕاس���تیە دەزانن کە نرخی یاسایی کارکردن‬ ‫ب���ۆ هەرکاتژمێرو تەمەنێ���ک چەندە‪ ،‬بەاڵم‬

‫ڕۆژنامەوانەکە دیسانەوە‬ ‫دەپرسێ "مەبەستت‬ ‫چیە کە کرێکە بدەم‬ ‫بەتۆو بەئەوان نەڵێم؟"‬ ‫خاوەنکارە کوردەکە‬ ‫دەڵێ "من پەنجا‬ ‫پاوەند دەدەم بەئەوان‬ ‫ئەوەی تریش وەک‬ ‫کرێی ئوتومبێل لێیان‬ ‫دەگێڕمەوە"‬ ‫بەشێکیان یاساشکێنی دەکەن‌و وەک کۆیلە‬ ‫مامەڵ لەگەڵ کرێکارەکان دەکەن"‪.‬‬ ‫لەش���اری نیوپۆرت ڕۆژنامەوانەکە دوبارە‬ ‫وەک کەس���ێکی ب���ازرگان دەچێت���ەوە الی‬ ‫کوردەکە کە بەنهێنی قس���ەو وێنە دەگرێ‪.‬‬ ‫کوردە ک���ە خاوەنی مینی مارکێت‌و گەراجی‬

‫شۆردنی ئوتومبێلە‪ ،‬بەکابرای بەناو بازرگان‬ ‫دەڵێ "ئەو كرێكارانە گوێگری باش���ن هەموو‬ ‫کارێک دەکەن‪ ،‬چونکە پێویستیان بەپارەیەو‬ ‫برسین"‪.‬‬ ‫هەروەها دەڵێ "کەس���ێک الم کار دەکات‬ ‫ئەگ���ەر پێیبڵێم هەموو ش���ەوێ پێنج بۆ دە‬ ‫کەس���م لەڕۆمانیاوە ب���ۆ دەهێنێت بۆ ئێرە‪.‬‬ ‫هەمو تازە ئیشی باش دەکەن‪ ،‬بەس ئەوەیە‬ ‫قسە بەئینگلیزی ناکەن"‪.‬‬ ‫بەگوتەی ڕۆژنامەوانەکەی بی بی سی‪( ،‬ب)‬ ‫کەسێکی سەرقاڵ دیارە بەو پێیەی خاوەنی‬ ‫مارکێت‌و گەراجی شۆردنی ئوتومبێلە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش���دا دەس���تی کاری هەرزان‬ ‫دەفرۆش���ێت‪ .‬لەالیەکی دیک���ەوە بۆ زانینی‬ ‫چۆنیەتی کارکردن‌و پێدانی کرێ لەگەراجی‬ ‫شۆردنی کوردەکان‌و بەتایبەت ئەو گەراجەی‬ ‫(ب) ئەمجارەی���ان ڕۆژنامەوانێک���ی رۆمانی‬ ‫بەناونیشانی کرێکار دەنێرنە ئەو شوێنانەی‬ ‫ئوتومبێلی لێدەش���ۆن‪ ،‬ک���ە زۆربەیان کورد‬ ‫خاوەنیانە‪ .‬لەیەکێک لەو شوێنانە دەڵێ "من‬ ‫لەئیش دەگەڕێم ئەگەر وەس���تاکەتان لێرەیە‬ ‫دەمەوێ بیبینم؟"‪.‬‬ ‫ئەوانیش دەڵێن "ئەگەر ئیش بکەی لێرە‪،‬‬ ‫دەبێ لەکاتژمێر ‪ ٨.٣٠‬بەیانی بۆ ‪ ٥‬یان ‪٦‬ی‬ ‫ئی���وارە ئیش بکەیت‪ .‬س���ەرەتا ‪ ٣٠‬پاوەندو‬ ‫ئەگەر ب���اش ئیش بکەی دوات���ر بۆت زیاد‬ ‫دەکەین"‪.‬‬ ‫رۆژنامەوانە ڕۆمانیەکە کە لەالیەن بی بی‬ ‫سییەوە نێردراوە‪ ،‬وەک کەسێک کە لەئیش‬ ‫دەگەڕێ‪ ،‬س���ەردانی چەند شوێنیکی دیکەی‬ ‫ک���وردەکان دەکات‪ ،‬ک���ە کاریان ش���ۆردنی‬

‫‪BBC‬‬

‫ئوتومبێل���ە‪ .‬زۆربەیان دەڵین‪ ،‬س���ەرەتا ‪٣٠‬‬ ‫پاوەندو ئەگەر خێراو باش ئیش بکەی دواتر‬ ‫ب���ۆت زیاد دەکەین ڕەنگ���ە ببێتە ‪ ٣٥‬بۆ ‪٤٠‬‬ ‫پاوەن���د‪ .‬لەیەکێک لەگەراجەکانی ش���ۆردن‬ ‫ک���ە دو ک���ورد خاوەنی���ن بەناوەکانی (ك‪،‬‬ ‫د) ژمارەیەک ک���وردو ڕۆمانی ئیش دەکەن‪،‬‬ ‫ڕۆژنامەوانە بەن���او کریکارەكە دەڵێ "ئەگەر‬ ‫‪ ١٠‬کاتژێر کار بکەم چەندم پێدەدەن؟"‪.‬‬ ‫ئەوانیش دەڵێ���ن "‪ ٣٠‬پاوەن���دو جێگای‬ ‫ماناوەشت پێدەدەین بۆ ئەوەش مانگی ‪١٣٠‬‬ ‫پاوەندت لێوەردەگرین"‪.‬‬ ‫کاتێ���ک ڕۆژنامەوانەکە ش���وێنی مانەوەی‬ ‫نیش���ان دەدەن لەگ���ەڵ کەس���ێکی دیکەی‬ ‫رۆمانی دەبێ بخ���ەوێ لەژورێکی بچوكدا کە‬ ‫لەناو گەراجەکەدایەو شوێنی سەرئاو کردن‌و‬ ‫خۆشۆردنی هەمو بەیەکەوەیە‪.‬‬ ‫فەرمانگەی تاوانی نیش���تیمانی‌و پۆلیسی‬ ‫ناوخۆ تەنها لەساڵی ڕابردودا ‪ ٥١٤٨‬کەیسی‬ ‫تۆمارکردوە کە قوربانییەکانیان وەک کۆیلەو‬ ‫کاری بەزۆرپێکراو مامەڵەیان پێوەکراوە‪.‬‬ ‫کات ‪٨‬ی بەیانی���ەو دەبێ دەس���ت بەکار‬ ‫بک���ەن‪ ،‬رۆژنامەوانە رۆمانیەک���ە‪ ،‬کە وەک‬ ‫کرێکار کار دەکات دەڵ���ێ "بێ ئەوەی هیچ‬ ‫ڕێنمایەک���م بکەن بۆ خۆپاراس���تن لەو مادە‬ ‫کیماییە پاککەرەوانەی بۆ شۆردن بەکاردێت‌و‬ ‫بێ ئ���ەوەی جلوبەرگ‌و دەستکێش���ی ئیش‬ ‫کردن���م بدەن���ێ وەک خۆپاراس���تن لەکاتی‬ ‫ئیشدا‪ ،‬منیان خستە سەر ئیش"‪.‬‬ ‫دوای ت���ەواو بون���ی کار ئێ���وارە لەکاتی‬ ‫گفتوگ���ۆدا ڕۆمانییەکە دەپرس���ێ "مانگانە‬ ‫چەند پەیدا دەکەن؟"‪.‬‬

‫خاوەنی ش���وێنی ش���ۆردنەکە کە کوردە‬ ‫دەڵێ "لێرە مانگان���ە نیە‪ ،‬بەڵکو هەفتانیە‪،‬‬ ‫هێندیک کات حەفتەی ‪ ٣٠٠٠‬بۆ ‪ ٤٠٠٠‬پاوەند‪،‬‬ ‫بەاڵم زس���تان ئیش باش نیە ‪ ١٨٠٠‬بۆ ‪٢٠٠٠‬‬ ‫پاوەندە"‪.‬‬ ‫دوای ئیش���ێکی زۆرو بێ ڕاوەستان پاش‬ ‫چەن���د ڕۆژێک رۆژنامەوانەک���ە دەڵێ "ببورە‬ ‫دەبێ من بڕۆم واز لەئیشەکەم دەهێنم"‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم خاوەنەک���ەی ک���ە ک���وردە دەڵێ‬ ‫"ناتوانی یەکس���ەر وازبهێنی‪ ،‬چونکە دەبێ‬ ‫پێشتر ئاگادارمان بکەیتەوە کە ناتوانی ئیش‬ ‫بکەی‪ ،‬ئێمە ئێس���تا پێویس���تمان بەنەفەرە‬ ‫ئیشمان دەوەستێ‪ .‬بۆیە پارەی ئەو ڕۆژانەت‬ ‫نادەینێ ئێمە ‪ ١٠٠‬پاوەند پێشەکی لەکرێکار‬ ‫وەردەگرین تا یەکسەر واز نەهێنێ!"‪.‬‬ ‫ئەوان دەیانەوێ ‪ ١٠٠‬پاوەن غەرامەی ئەو‬ ‫ڕۆژنامەوانە نهێنیە بکەن‪ .‬خاوەنی ش���وێنی‬ ‫ش���ۆردنەکە دەڵێ "تۆ سێ ڕۆژ ئیشتکردوە‬ ‫دەکاتە ‪ ٩٠‬پاوەند‪ ،‬بەاڵم سێ شەویش لێرە‬ ‫نوستوی ئەگەر لەهۆتێل بوای النی کەم ‪٣٠‬‬ ‫پاوەندیان بۆ ش���ەوێک لێوەردەگرتی‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئیش���یش ب���ێ ئاگادارکردنەوەی پێش���ەکی‬ ‫جێبهێڵی‪ ،‬س���ەد پاوەن���دت لێوەردەگرین‪،‬‬ ‫کەواتا ئێس���تا ت���ۆ ‪ ١٠‬پاوەندی���ش قەرزدار‬ ‫بویت"‪.‬‬ ‫دواجار بەناو کرێکارەکە دێتە دەرەوە بێ‬ ‫ئەوەی هیج هەق دەس���تێکی بدەنێ‌و دەڵێ‬ ‫"ئەوان ئەو ژورەیان بەهۆتێل بەراورد کردوە‬ ‫بۆیە وەک هەقی نوس���تن هیچیان نەدامێ‪،‬‬ ‫لەکاتێکدا کارکردن بۆ یەک کاتژمێر النیکەم‬ ‫‪ ٧.٥٠‬بەاڵم ئەوان کەمتر لە‌‪ ٣‬پاوەند دەدەن‬ ‫بێ ڕاوەستان‌و خواردن"‪.‬‬ ‫بەرپرس���ی کەیس���ی بەرەنگاربون���ەوەی‬ ‫بەکۆیلە کردن دەڵێ "ئەو ش���وێن‌و خەڵکانە‬ ‫یاساش���کێنی دەک���ەن‌و مافی کار پێش���ێل‬ ‫دەکەن‪ ،‬بەوەی تەنها بیر لەگیرفان‌و قازانجی‬ ‫زۆری مادیی دەکەنەوە کە لەماوەیەکی کەمدا‬ ‫پارەیەکی زۆریان چنگ دەکەوێ"‪.‬‬ ‫دواج���ار تیمی ب���ی بی س���ی بەکامێراو‬ ‫بەئاش���کرا خۆیان دەکەن بەو ش���وێنانەی‬ ‫پێش���تر بەنهینی کاریان لەس���ەر کرد بون‪.‬‬ ‫ئەمجارەیان بەئاش���کرا کوردەکان نکۆڵیان‬ ‫لەوە دەکرد ک���ە بەنرخی ه���ەرزان کرێکار‬ ‫بگرن بۆ ئیش‌و هێندیکی دیکەش���یان نەیان‬ ‫دەویست لەبەردەم کامێراکە وەاڵم بدەنەوە‪،‬‬ ‫گوایە ناتوانن بەئینگلیزی قس���ە بکەن‪ .‬ئەو‬ ‫کوردەش���ی کە ناوی (ب) ب���و نکۆڵی لەوە‬ ‫کرد ش���وێنی ش���ۆردنی ئوتومبێلی هەبێ‌و‬ ‫گوتی "من س���ەرقاڵم دوای پەیوەندیم پێوە‬ ‫بکەنەوە"‪.‬‬ ‫هەریەکە لە(ک‪ ،‬م)یش ئەوەیان ڕەتکردوە‬ ‫کە بەنرخی نایاس���ایی هەقدەستیان دابێت‌و‬ ‫دەڵێن ئەوان ئێس���تا خاوەنی ئەو ش���وێنە‬ ‫نەماون‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫کۆمەاڵیەتی‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫له‌دوا ‌ی ده‌ركردن ‌ی ژنه‌كه‌ی‌‌و س ‌ێ منداڵ به‌په‌تێك خۆ ‌ی ده‌خنكێنێت‬ ‫به‌كارهێنانی ماده‌ی هۆشبه‌ر كاری كردبو‌ه سه‌ر ژیانیشی‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫زمناك���ۆ فه‌ق���ێ‌ ل���ه‌دوای‌ ده‌ركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ژنه‌ك���ه‌ی‌‌و س���ێ‌ منداڵه‌ك���ه‌ی‌‪ ،‬داوا‬ ‫له‌براكه‌ی ده‌كات بچێت بیانهێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێ���ش ئه‌وه‌ی ئ���ه‌وان بگه‌نه‌وه‌‬ ‫ماڵه‌وه‌‪ ،‬په‌تی‌ جۆالن���ه‌ی‌ منداڵه‌كانی‌‬ ‫ده‌كات به‌ملیداو خۆی ده‌خنكێنێت‪.‬‬ ‫(ز‪.‬ف) له‌س���ه‌ر مامه‌ڵه‌ك���ردن ب��� ‌ه‬ ‫ماده‌ی هوش���به‌ره‌وه‌‪ ،‬ماوه‌ی دو ساڵ‬ ‫بو له‌ (چاكسازیی گه‌وران)ی سلێمانی‬ ‫له‌زیندان���دا بو‪ ،‬ته‌نها ح���ه‌وت ڕۆژ بو‬ ‫ئازاد كرابو‌و گه‌ڕابوه‌وه‌ ناوخێزانه‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫ش���ه‌وێك پێش ئه‌وه‌ی‌ خۆی‌ بكوژێت‬ ‫بیس���ت‌و ش���ه‌ش چه‌قۆی‌ نینۆککەری‬ ‫له‌خۆیداوه‌ بۆ به‌یانی ڕۆژی‌ دوایی‌ خۆی‌‬ ‫ده‌خنكێنێت‪.‬‬ ‫له‌ساڵی‌ ‪2010‬دا ژیانی‌ هاوسه‌رگیری‌‬ ‫پێكهێن���اوه‌‌و خاوه‌نی‌ دو كوڕو كچێكه‌‪.‬‬ ‫ی ناوخۆ‪.‬‬ ‫پێش���مه‌رگه‌ ب���وه‌ له‌وه‌زاره‌ت ‌‬

‫دو س���اڵ پێش ئێس���تا له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫هاوڕێیه‌ك���ی‌ به‌ه���ۆی‌ به‌كارهێنان���ی‌‬ ‫ماده‌ی‌ هۆشبه‌ره‌و‌ه ده‌ستگیر ده‌كرێت‪.‬‬ ‫چه‌ندی���ن جار براو باوكی‌ س���ه‌ردانیان‬ ‫كردوه‌ بۆ زیندان‪ .‬له‌و ماوه‌یه‌دا به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌و كێشانه‌ی‌ به‌س���ه‌ری‌ هاتون باری‌‬ ‫ده‌رون���ی‌ تێكچوه‌‌و ئ���اره‌زوی‌ نه‌كردوه‌‬ ‫بچێته‌وه‌ ناو خێزانه‌ك���ه‌ی‌‪ .‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫چه‌ندین جار قس���ه‌یان له‌گه‌ڵ كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم سودی‌ نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ خدر قه‌ره‌نی‌ ئامۆزای‌‬ ‫زمناكۆ وتی‌ "زمناك���ۆ به‌هۆی‌ ماده‌ی‌‬ ‫هۆشبه‌ره‌وه‌ باری‌ ده‌رونی‌ ته‌واو نه‌بو‪،‬‬ ‫به‌رده‌وام ده‌س���تی‌ ده‌له‌زی‌‪ ،‬قس���ه‌ی‌‬ ‫تێك���ه‌ڵ ده‌كرد‌و قس���ه‌كانی‌ به‌ڕێوجێ‌‬ ‫نه‌ب���ون‪ .‬م���اوه‌ی‌ س���ێ‌ س���اڵ ده‌بو‬ ‫به‌ه���ۆی‌ ژماره‌یه‌ك هاوڕێ���ی‌ خراپه‌وه‌‬ ‫توش���ی‌ خواردن���ی‌ ماده‌ی‌ هۆش���به‌ر‬ ‫ببو‪ ،‬نه‌یده‌توانی‌ ده‌س���تبه‌رداری‌ بێت‪،‬‬ ‫به‌وهۆیه‌وه‌ تا ده‌ه���ات دۆخی‌ ده‌رونی‌‬ ‫خراپ ده‌بو"‪.‬‬

‫به‌و دۆخه‌ ده‌رونییه‌ شێواوه‌وه‌ له‌زیندان‬ ‫دێت����ه‌ ده‌رێ‪ ،‬به‌اڵم به‌ئاس����انی ناتوانێ‬ ‫بێته‌وه‌ سه‌ر باری ئاسایی خۆی‪ .‬به‌ وته‌ی‬ ‫خدر "م����اوه‌ی‌ حه‌وت ڕۆژ ده‌بو له‌زیندان‬ ‫هاتبوه‌ ده‌رو سزاكه‌ی‌ ته‌واو ببو‪ .‬به‌رده‌وام‬ ‫ئاره‌زوی‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌كرد به‌ته‌نها بژی‌‪ ،‬زو‬ ‫زو له‌هاوس����ه‌رو منداڵه‌كانی‌ توڕه‌ ده‌بو‪.‬‬ ‫ش����ه‌وێك پێش ئه‌وه‌ی‌ خ����ۆی‌ بكوژێت‪،‬‬ ‫چه‌قۆیه‌كی‌ له‌برایه‌كی‌ داوه‌و ده‌س����تیان‬ ‫به‌ته‌ق����ه‌ڵ بۆ دوریوه‌ت����ه‌وه‌‪ .‬هه‌ر له‌گه‌ڵ‬ ‫بردنی‌ براكه‌ی‌ بۆ نه‌خۆش����خانه‌ بیست‌و‬ ‫ش����ه‌ش چه‌قۆ له‌جه‌س����ته‌ی‌ خۆیده‌دات‪.‬‬ ‫ب����ۆ به‌یانیه‌ك����ه‌ی‌ به‌ب����ێ‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ هیچ‬ ‫بوبێت به‌زۆر ژنه‌كه‌ی‌‌و س����ێ‌ منداڵه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌ده‌رگای‌ حه‌وشه‌ ده‌كاته‌ ده‌ره‌وه‌‪ .‬دواتر‬ ‫براكه‌ی‌ ئاگادار ده‌كات����ه‌وه‌ منداڵه‌كانی‌‌و‬ ‫خێزانه‌ك����ه‌ی‌ ب����ۆ بێنێته‌وه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم تا‬ ‫خێ����زان‌و منداڵه‌كانی‌ دێنه‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و به‌په‌تی‌ جۆالن����ه‌ی‌ منداڵه‌كانی‌ كه‌‬ ‫به‌شیشی‌ سه‌قفی‌ ماڵه‌كه‌یدا هه‌ڵیواسیوه‌‪،‬‬ ‫خۆی‌ ده‌خنێكێت"‪.‬‬

‫خ���در ه���وكاری تێكچون���ی زمناكۆ‬ ‫ده‌گه‌ڕێنێت���ه‌وه‌ ب���ۆ هاوڕێ���ی خراپ‌و‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت "ئامۆزاكه‌م هاوڕێی‌‬ ‫باش���ی نه‌بو‪ ،‬ئه‌وان هۆكارێك بون بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ وای به‌سه‌ر بێت‪ .‬پێش ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بچێته‌ زیندان‪ ،‬ته‌ق���ه‌ی‌ له‌هاوڕێیه‌كی‌‬ ‫خۆی‌ كردو فیشه‌كێكی‌ نا به‌سنگیه‌وه‌‪،‬‬ ‫دواتر سوڵحمان بۆ كردوه‌‪ .‬چه‌ندین جار‬ ‫قس���ه‌مان له‌گه‌ڵ ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم سودی‬ ‫نه‌بو‪ ،‬زۆر جیاواز بیری‌ ده‌كرده‌وه‌"‪.‬‬ ‫جگه‌ له‌ب���اری ده‌رونی‪ ،‬به‌كارهێنانی‬ ‫ماده‌ی هۆش���به‌ر كاری كردبوه‌ س���ه‌ر‬ ‫ژیانیش���ی‪ .‬به‌وته‌ی خ���دری‌ ئامۆزای‌‬ ‫"پاره‌ی‌ پێنه‌مابو‪ ،‬ماده‌ی‌ هۆشبه‌ریشی‌‬ ‫به‌كارده‌هێنا‪ .‬له‌كاری‌ پێش���مه‌رگایه‌تی‌‬ ‫فه‌س���ڵكرابو‪ ،‬له‌ش���ه‌ڕی‌ داعشیش���دا‬ ‫ئۆتۆمبیله‌ك���ه‌ی‌ له‌ده‌س���تدابو‪ ،‬ب���ه‌و‬ ‫هۆیه‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ی‌ دیكه‌ دۆخی‌ ده‌رونی‌‬ ‫تێكچبو‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ له‌الیه‌ن مام فه‌قێی‬ ‫باوكیه‌وه‌ ه���اوكاری‌ م���ادی‌ ده‌كرا تا‬ ‫هه‌ست به‌نه‌بونی‌ نه‌كان"‪.‬‬

‫س���ه‌باره‌ت به‌و روداوه‌‪ ،‬عه‌بدولكه‌ریم‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ شۆڕش وتی‌ "ئێواره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ینی‌ ته‌رمی‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 27‬ساڵ‬ ‫هاته‌ نه‌خۆشخانه‌كه‌مان كه‌ به‌ وته‌ی‌ كه‌‬ ‫سوكاره‌كه‌ی‌ كێشه‌ی‌ ده‌رونی‌ هه‌بوه‌‌و به‌‬ ‫په‌تێك خۆی‌ خنكاندوه‌‪ .‬پێشتر چه‌ند‬ ‫جارێك هه‌وڵی‌ خۆكوشتنی‌ داوه‌"‪.‬‬ ‫الی خۆیه‌وه‌ ش���ۆڕش ئیس���ماعیل‬ ‫وته‌بێژی‌ پۆلیس���ی‌ ڕاپه‌رین به‌ئاوێنه‌ی‌‬ ‫ڕاگه‌یان���د "ئێ���واره‌ی‌ ڕۆژی‌ هه‌ین���ی‌‬ ‫ئاگاداركرای���ن له‌حاڵه‌تێك���ی‌ خ���ۆ‬ ‫خنكاندن‪ .‬دوای‌ گه‌یشتنی‌ هێزه‌كانمان‬ ‫بۆ ش���وێنی‌ ڕوداوه‌كه‌‪ ،‬كه‌سی‌ خۆكوژ‬ ‫ڕه‌وانه‌ی‌ پزیش���كی‌ دادوه‌ری‌ كرا‪ .‬ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ 27‬س���اڵه‌‪ ،‬ناوی‌ (ز‪،‬‬ ‫ف)ی���ه‌‌و له‌ش���اروچكه‌ی‌ چوارقورن���ه‌‬ ‫داده‌نێش���ێت‪ ،‬خێزانداره‌و خاوه‌نی‌ سێ‌‬ ‫منداڵه‌‪ .‬دو س���اڵ پێش ئێستا به‌هۆی‌‬ ‫به‌كارهێنان���ی‌ م���اده‌ی‌ هۆش���به‌ره‌وه‌‬ ‫ده‌س���تگیر كراوه‌‪ ،‬م���اوه‌ی‌ هه‌فته‌یه‌ك‬ ‫ده‌بێت ئازاد كراوه‌"‪.‬‬

‫پاره‌ی‌ پێنه‌مابو‬ ‫ماده‌ی‌ هۆشبه‌ریشی‌‬ ‫به‌كارده‌هێنا‪ .‬له‌كاری‌‬ ‫پێشمه‌رگایه‌تی‌‬ ‫فه‌سڵكرابو له‌شه‌ڕی‌‬ ‫داعشیشدا ئۆتۆمبیله‌كه‌ی‌‬ ‫له‌ده‌ستدابو‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی‌‬ ‫دیكه‌ دۆخی‌ ده‌رونی‌‬ ‫تێكچبو‬

‫فرمێسك دوای‌ هاوسه‌رگیری‌ خۆ ‌ی سوتان‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫فرمێسكی‌ ته‌مه‌ن ‪ 19‬ساڵ‪ ،‬پاش دو‬ ‫ساڵ‌ هاوسه‌رگیریی‌ له‌گه‌ڵ خوێندكارێكی‌‬ ‫هاوته‌مه‌ن���ی‌ له‌خوێندنگ���ه‌ی‌ گوندێکی‬ ‫نزیک سلێمانی‪ ،‬خۆی‌ سوتاند‪.‬‬ ‫فرمێسك س���ه‌ر له‌به‌یانی‌ ڕۆژی‌ یه‌ك‬ ‫ش���ه‌ممه‌ ‪ 2018/4/1‬له‌نه‌خۆش���خانه‌ی‌‬ ‫سوتاوی‌ شاری‌ سلێمانی‌‪ ،‬به‌هۆی‌ زۆری‌‬ ‫ڕێژه‌ی‌ سوتاویه‌كه‌یه‌وه‌ گیانی‌ له‌ده‌ست‬ ‫دا‪ ،‬كه‌ ماوه‌ی‌ س���ێ‌ مان���گ بو نه‌وتی‌‬ ‫كردبو به‌خۆیدا له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆیدا خۆی‌‬ ‫سوتان‪.‬‬ ‫فرمێس���ك خوێن���دكاری‌ (پۆلی ده‌)‬ ‫بو‪ ،‬سه‌ربه‌س���تیش خوێندكاری‌ پۆلی‬ ‫حه‌وت���ی‌ بنه‌ڕه‌ت���ی‌‪ .‬ماڵه‌كانیان چه‌ند‬ ‫مه‌ترێك له‌یه‌كه‌وه‌ دوربون‪ ،‬دراوس���ێ‬ ‫بون له‌گوندێکی نزیك شاری‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫بڕیاری‌ هاوسه‌رگیریاندابو‪ .‬هه‌ر ئه‌و ساڵه‌‬ ‫فرمێسك ده‌س���تبه‌رداری‌ خوێندنه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌بێ���ت‌و واز له‌خوێدنگ���ه‌ ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن���ده‌ مامۆس���تاكانی‌ پێیده‌ڵێن‬ ‫ئه‌و س���اڵه‌ چه‌ند ڕۆژێكی‌ كه‌می‌ ماوه‌‌و‬ ‫باش���تره‌ دریژه‌ به‌خوێندك���ه‌ی‌ بدات‪،‬‬

‫به‌اڵم ئه‌و ئه‌و قسانه‌ ناچێت به‌گوێیدا‪،‬‬ ‫واز له‌خوێندك���ه‌ی‌ ده‌هێنێ���ت‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌ربه‌ست خێزانێك پێكه‌وه‌ ده‌نێن‪.‬‬ ‫به‌ ماوه‌یه‌ك دوای پێكهێنانی خێزان‬ ‫فرمێس���ك ناوبه‌ناو م���اڵ به‌جێدێڵێت‌و‬ ‫دێته‌وه‌ بۆ ماڵی‌ باوكی‌‪ .‬گله‌یی‌ له‌خه‌سوو‬ ‫خ���ه‌زوری‌ ده‌كات‪ ،‬كه‌ وه‌ك پێویس���ت‬ ‫بۆی‌ باش���نین‌و نایانه‌وێت هه‌ڵسوكه‌تی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ بكه‌ن‪ .‬هه‌رچی‌ سه‌ربه‌ستیش���ه‌‬ ‫وه‌ك پێویس���ت له‌گ���ه‌ڵ داخوازیه‌كانی‌‬ ‫ئ���ه‌ودا نیه‌و زیاتر گوێ‌ له‌دایك‌و باوكی‌‬ ‫ده‌گ���رێ‪ .‬هه‌ربۆی���ه‌ له‌وماوه‌یه‌دا چه‌ند‬ ‫جارێك تۆراوه‌‪ ،‬نه‌یویس���توه‌ جارێكی‌‬ ‫دیك���ه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و خێزانه‌دا بژی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫باوك‌و دایكی داوایان لێكردوه‌ بچێته‌وه‌‬ ‫ماڵه‌ك���ه‌ی‌ خۆی‌‌و ژی���ان له‌خۆی تێك‬ ‫نه‌دات‪.‬‬ ‫مامۆس���تا ئیس���ماعیل‪ ،‬مامۆستای‌‬ ‫خوێندنگاکەی���ان له‌و باره‌ی���ه‌وه‌ وتی‌‬ ‫"س���اڵی‌ ‪ 2016‬ب���ۆ ‪ 2017‬فرمێس���ك‬ ‫له‌خوێندنگه‌ك���ه‌ی‌ ئێم���ه‌ له‌پۆلی‌ ده‌ی‌‬ ‫ناوه‌ن���دی‌ خوێن���دكار بو‪ ،‬خوش���ك‌و‬ ‫برایه‌كیش���ی‌ له‌گه‌ڵ بو‪ .‬خوش���كه‌كه‌ی‌‬ ‫له‌پۆلی‌ دوانزه‌ بو‪ ،‬براكه‌ش���ی‌ له‌پۆلی‌‬ ‫ح���ه‌وت‪ .‬له‌گ���ه‌ڵ خوێندكارێكی‌ پۆلی‌‬

‫حه‌وت به‌ناوی‌ سه‌ربه‌ست بڕیاریان دابو‬ ‫پێكه‌وه‌ هاوس���ه‌رگیری‌ ئه‌نجام بده‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و خوێندكاره‌ به‌هۆی‌ هه‌ندێك كاری‌‬ ‫هه‌ڵه‌وه‌ له‌خوێندنگه‌كه‌مان فه‌س���ڵمان‬ ‫ك���رد‪ ،‬بۆی���ه‌ داوام لێك���رد بڕی���اری‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌ نه‌دات چونكه‌ سه‌ركه‌وتو‬ ‫نابێ���ت‪ .‬ئه‌و ك���وڕه‌ی‌ ئ���ه‌و ده‌یه‌وێت‬ ‫ژیان���ی‌ له‌گ���ه‌ڵ دروس���تبكات له‌گه‌ڵ‬ ‫مامۆس���تا شه‌ڕ ده‌كات‌و غایباتی‌ زۆره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم فرمێس���ك گوێی‌ بۆ قس���ه‌كانی‌‬ ‫من نه‌گرت‌و هاوس���ه‌رگیری كردو وازی‌‬ ‫له‌خوێندنه‌كه‌ی‌ هێنا"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ماڵی‌ باوكی‌ فرمێسك دۆخی‌‬ ‫داراییان زۆر خراپ بو‪ .‬باوكی‌ نه‌خۆش‬ ‫بو توان���ای‌ كاركردنی‌ نه‌ب���و‪ ،‬زۆربه‌ی‌‬ ‫كاته‌كان ده‌بورای���ه‌وه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ كوڕێكی‌‬ ‫بچوك���ی‌ كاری���ان ده‌ك���رد‪ .‬زۆر ج���ار‬ ‫سه‌ردانمان ده‌كردن به‌مه‌به‌ستی‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌نزیكه‌وه‌ هاوكارییان بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی‌ وت "ماوه‌ی‌ دو مانگ پێش‬ ‫ئێس���تا ئاگادار كرامه‌وه‌ ك���ه‌ به‌هۆی‌‬ ‫كێش���ه‌ له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ فرمێسك‬ ‫خ���ۆی‌ س���وتاندوه‌‪ .‬به‌ وت���ه‌ی‌ دایكی‌‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ ماڵی‌ خه‌زوری‌ فشاریان‬ ‫بۆ هێن���اوه‌‌و بێزاریان ك���ردوه‌‪ ،‬خۆی‌‬

‫س���وتاندوه‌‪ .‬كچه‌كه‌یان له‌نه‌خۆشخانه‌‬ ‫س���كااڵی‌ تۆمارك���ردوه‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌‌و ماڵی‌ خه‌زوری‌"‪.‬‬ ‫ده‌ش���نێ له‌ب���اره‌ی‌ خۆس���تاندنی‌‬ ‫فرمێس���كی‌ ه���اوڕێ ی���ه‌وه‌ ده‌ڵێ���ت‬ ‫"پێك���ه‌وه‌ ل���ه‌ خوێنگ���ه‌ی‌ كانیگۆران‬ ‫ده‌مانخوێن���د‪ .‬ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌ نه‌برد ئه‌و‬ ‫كوڕێكی‌ خۆشویس���ت‌و بڕی���اری‌ ژیانی‌‬ ‫هاوسه‌رگیریان دا‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ له‌خوێنگه‌‬ ‫كه‌س���ێكی‌ له‌س���ه‌رخۆو بێده‌ن���گ‌و‬ ‫زیره‌كی���ش بو‪ ،‬به‌اڵم به‌ه���ۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ژیانی‌ هاوسه‌رگیری‌ له‌ال گرنگ بو وازی‬ ‫له‌خوێندنه‌كه‌ی‌ هێن���ا‪ .‬چه‌ند جارێكی‌‬ ‫دیكه‌ له‌دوای‌ ژیانی‌ هاوسه‌رگیریه‌كه‌ی‌‬ ‫بینیمه‌وه‌‪ ،‬زۆر ئاسایی قسه‌ی‌ ده‌كرد‌و‬ ‫هیچ���ی‌ باس نه‌كرد‪ .‬دواتر بیس���تم كه‌‬ ‫خۆی‌ سوتاندوه‌"‪.‬‬ ‫هیوا كه‌ریم وته‌بێژی‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‌‬ ‫توندوتی���ژی‌ خێزان���ی‌ س���لێمانی‌ له‌و‬ ‫باره‌یه‌وه‌ وتی‌ "كه‌یس���ی‌ خۆسوتاندنی‌‬ ‫فرمێس���ك چه‌ند پەڕاوێکی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ماوه‌یه‌ی‌ له‌نه‌خۆش���خانه‌ی‌ س���وتاوی‌‬ ‫ماوه‌ت���ه‌وه‌ س���كااڵی‌ یه‌كه‌م���ی‌ دژی‌‬ ‫دایك‌و باوكی‌ تۆماركردوه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر‬ ‫سكااڵی‌ له‌سه‌ر هاوسه‌ره‌كه‌ی‌‌و خه‌سوو‬

‫خه‌زوری‌ تۆماركردوه‌‪ .‬ئه‌و س���كااڵیه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ه‌ر دای���ك‌و باوكی‌ هه‌یب���و لێی‌‬ ‫پاش���گه‌زبۆته‌وه‌‪ ،‬تۆمه‌تبارانیش له‌الی‌‬ ‫ئێمه‌ ده‌ستگیركران‌و به‌ كه‌فاله‌ت ئازاد‬ ‫كراون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "فرمێس���ك ل���ه‌دوای‌‬ ‫تۆماركردن���ی‌ س���كااڵكان‌و چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫ب���ۆ یه‌كالكردن���ه‌وه‌ی‌ دۆس���یه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫له‌‪4/1‬دا گیانی‌ له‌ده‌س���تداوه‌‪ ،‬كێشه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌ هه‌ب���وه‌ له‌گ���ه‌ڵ ماڵی‌‬ ‫خ���ه‌زوری‌‌و هاوس���ه‌ركه‌ی‌‪ .‬به‌داخه‌وه‌‬ ‫كاتێ���ك تیمه‌كانمان ده‌س���ت ده‌كه‌ن‬ ‫به‌لێكۆڵینه‌وه‌ وه‌ك پێویست زانیارمان‬ ‫ده‌س���ت ناكه‌وێت‪ ،‬كه‌ سوكاری‌ ده‌ڵێن‬ ‫سكااڵمان له‌س���ه‌ر كه‌س نیه‌و نازانین‬ ‫بۆچی‌ خۆی‌ سوتاندوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش هه‌قی‌‬ ‫قوربانیه‌ك���ه‌ ده‌فه‌وتێنێت‌و كه‌یس���ی‌‬ ‫ڕوداوه‌كه‌ی‌ به‌نه‌زانراوی‌ ده‌مێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش���ی‌ به‌وه‌ كرد ئه‌گه‌ر كه‌سی‌‬ ‫تۆمه‌تبار هۆكاری‌ هاندانی‌ خۆسوتاندنی‌‬ ‫كه‌س���ی‌ به‌رامبه‌ر بو بێت‪ ،‬ئه‌وا به‌پێی‌‬ ‫ماده‌ی‌ ‪ 408‬سزای‌ یاسایی ده‌درێت‪ ،‬كه‌‬ ‫حكومه‌كه‌ی‌ له‌سێ ساڵ زیندانی‌ كه‌متر‬ ‫نیه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‪ /‬سەرجەم ناوەکان خوزراون‬

‫ماڵی‌ باوك ‌ی‬ ‫فرمێسك دۆخ ‌ی‬ ‫داراییان زۆر خراپ‬ ‫بو‪ .‬باوكی‌ نه‌خۆش‬ ‫بو توانای‌ كاركردن ‌ی‬ ‫نه‌بو‪ ،‬زۆربه‌ ‌ی‬ ‫كاته‌كان ده‌بورایه‌وه‌‬

‫مسته‌فای‌ ته‌مه‌ن ‪ 3‬ساڵ دوای‌ سێ‌ رۆژ له‌دیارنه‌مانی‌‬ ‫به‌كوژراو ‌ی ده‌دۆزرێته‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫به‌یانی‌ رۆژی‌ پێنجشه‌ممه‌‬ ‫‪ 2018/3/29‬منداڵێكی‌ ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 3‬ساڵ به‌ناوی‌ مسته‌فا عه‌لی‌‬ ‫له‌كه‌مپی‌ ئاواره‌كانی‌ عه‌ربه‌ت دیار‬ ‫نامێنێت‪ ،‬له‌دوای‌ سێ‌ رۆژ به‌كوژراوی‌‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ كه‌مپه‌كه‌ ده‌دۆزرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ماوه‌ی‌ س���ێ‌ س���اڵ ده‌بێ���ت عه‌لی‌‌و‬ ‫ئامین���ه‌ له‌ڕۆژئ���اوای‌ كوردس���تانه‌وه‌‬ ‫هاتونه‌ت���ه‌ كه‌مپ���ی‌ په‌نابه‌رانی‌ باریكه‌‬ ‫له‌ش���اروچكه‌ی‌ عه‌ربه‌ت‌و وه‌ك په‌نابه‌ر‬ ‫ل���ه‌و كه‌مپه‌دا ده‌ژی���ن‪ .‬خاوه‌نی‌ كوڕو‬ ‫كچێك���ن‪ ،‬ژنه‌كه‌ خزمه‌ت���ی‌ منداڵه‌كان‬ ‫ده‌كات‌و كاری‌ رۆژان���ه‌ی‌ پیاوه‌ك���ه‌ش‬ ‫كرێكارییه‌‪.‬‬ ‫به‌یانیی‌ رۆژی‌ پێنجش���ه‌ممه‌ ئامینه‌‬ ‫كچه‌ بچوكه‌كه‌ی‌ له‌ب���اوه‌ش ده‌گرێت‌و‬ ‫عه‌لی���ش ده‌س���تی‌ مس���ته‌فای‌ كوڕی‌‬ ‫ده‌گرێ���ت‌و له‌ماڵ ده‌چن���ه‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ‬ ‫كڕینی‌ ش���ه‌كرو چا‌و برن���ج‪ .‬كات ژمێر‬ ‫دوان���زه‌ی‌ نی���وه‌ڕۆ ده‌گه‌ڕین���ه‌وه‌ بۆ‬ ‫ماڵه‌وه‌‪ .‬مس���ته‌فا ده‌س���ت له‌ده‌ستی‌‬ ‫باوكی‌ به‌رده‌دات‌و ده‌چێته‌ الی‌ مندااڵن‬ ‫بۆ یاری‌ ك���ردن‪ .‬ئه‌وه‌نده‌ نابات عه‌لی‌‬

‫له‌خێمه‌ك���ه‌ ده‌چێت���ه‌ ده‌ره‌وه‌ بزانێت‬ ‫كوڕه‌كه‌ی‌ چ���ی‌ ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم كاتێك‬ ‫سه‌یرده‌كات مسته‌فا دیار نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ محه‌مه‌د باوكی‌ مسته‌فا ده‌ڵێت‬ ‫"ئ���ه‌و رۆژه‌ ب���ۆ م���اوه‌ی دو كاتژمێر‬ ‫هه‌رچ���ی‌ ئه‌و كه‌مپه‌ ب���و گه‌ڕام‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مس���ته‌فا دیارنه‌بو‪ .‬زۆر بیتاقه‌ت بوم‬ ‫ده‌س���تمكرد به‌گریان‪ .‬چومه‌ پرسگه‌ی‌‬ ‫كه‌مپه‌كه‌ بۆ هاوكاری‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانیش‬ ‫هیچیان پێنه‌وتم‪ .‬ناچار چومه‌ بنكه‌ی‌‬ ‫پۆلیس���ی‌ عه‌ربه‌ت‌و سكااڵم تۆماركرد‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ من���داڵ‌و ژنی‌ ئ���ه‌و ناوچه‌یه‌‬ ‫ده‌یگێڕنه‌وه‌ تۆیوتایه‌كی‌ س���ینی‌ سور‬ ‫به‌و كۆاڵنه‌دا رۆشتوه‌و دواتر كوڕه‌كه‌م‬ ‫دیارنه‌م���اوه‌‪ .‬نازانم ئه‌و كه‌س���انه‌ كێ‬ ‫بون‌و منداڵه‌كه‌میان ب���ۆ كوێ بردوه‌!‬ ‫هیچ كه‌سیش له‌و چوارده‌وره‌ به‌ده‌ره‌وه‌‬ ‫نه‌بوه‌ تا بزانت چۆن‌و بە‌چ ش���ێوازێك‬ ‫مسته‌فا دیار نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "ئێمه‌ له‌ڕۆژئاواوه‌ هاتوین‪،‬‬ ‫كێش���ه‌مان له‌گ���ه‌ڵ ك���ه‌س نه‌ب���وه‌‌و‬ ‫دراوس���ێكانیش زۆر بۆم���ان باش���ن‪.‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ی‌ هاتوینه‌ته‌ كه‌مپی‌ ئاواره‌كان‪،‬‬ ‫قه‌ت نه‌بوه‌ ش���ه‌ڕێك یان كێشه‌یه‌كمان‬ ‫بۆ كه‌س هه‌بوبێت‪ .‬هه‌رچی‌ كه‌س���ێك‬ ‫ئێم���ه‌ی‌ ناس���یبێت ده‌زانێ���ت ئێم���ه‌‬

‫خێزانێكی‌ بێ كێشه‌ بوین‪ .‬له‌ناو خزم‌و‬ ‫كه‌سوكاره‌كه‌شم كێشه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تمان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ك���ه‌س نی���ه‌‪ ،‬نازان���م بۆچی‌‬ ‫منداڵله‌كه‌م له‌دوای‌ سێ‌ رۆژ به‌و جۆره‌‬ ‫دۆزراوه‌ته‌وه‌!"‪.‬‬ ‫ئامینه‌ دایكی مس���ته‌فا به‌چاوی‌ پڕ‬ ‫له‌گریانه‌وه‌ وتی‌ "به‌یانی‌ بو‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫هێزه‌كان���ی‌ پۆلیس���ه‌وه‌ ته‌له‌فونم���ان‬ ‫بۆ كرا‪ ،‬وتی���ان منداڵێ���ك بە‌مردویی‬ ‫له‌ته‌نیشت شه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌ عه‌ربه‌ت‬ ‫دۆزراوه‌ت���ه‌وه‌‌و ره‌وان���ه‌ی‌ پزیش���كی‌‬ ‫دادوه‌ری‌ كراوه‌‪ .‬كاتێك چوین‌و په‌ڕۆم‬ ‫له‌سه‌ر روخس���اری‌ الدا‪ ،‬س���ه‌یرمكرد‬ ‫كوڕه‌كه‌مه‌‪ ،‬مێش���كی‌ ته‌قیوه‌‪ ،‬الچاوی‌‬ ‫ش���ینبۆته‌وه‌‌و جه‌س���ته‌ی‌ برینداربوه‌‪،‬‬ ‫ده‌مێكه‌ گیانی‌ له‌ده‌ستداوه‌"‪.‬‬ ‫مه‌رگی كوڕ س���ێ س���ااڵنه‌كه‌ی به‌و‬ ‫ش���ێوه‌ گوماناوییه‌‪ ،‬ئامینه‌ی توش���ی‬ ‫خ��� ‌هم‌و ئازارێكی قوڵ‌ كردوه‌‪ .‬ش���یتر‬ ‫نایه‌وێ له‌و كه‌مپه‌ بمێنێته‌وه‌‪" :‬له‌دوای‌‬ ‫هێنان���ه‌وه‌ی‌ ته‌رمی‌ مس���ته‌فاوه‌ هه‌مو‬ ‫رۆژێك ده‌س���ت ده‌كه‌م به‌گریان‌و بێزار‬ ‫ده‌بم له‌كه‌مپی‌ ئ���اواره‌كان‪ .‬ده‌مه‌وێت‬ ‫بڕۆم���ه‌وه‌ ب���ۆ رۆژئاوای‌ كوردس���تان‪.‬‬ ‫رۆژانه‌ سه‌یری‌ ئه‌و جێگه‌یه‌ ده‌كه‌م كه‌‬ ‫بۆ دواجار مس���ته‌فام ل���ێ‌ بینی‌‌و ئیتر‬

‫ئێمه‌ له‌ڕۆژئاواو‌ه‬ ‫هاتوین‪ ،‬كێشه‌مان‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌س نه‌بوه‌‌و‬ ‫دراوسێكانیش‬ ‫زۆر بۆمان باشن‪.‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ ‌ی هاتوینه‌ت ‌ه‬ ‫كه‌مپی‌ ئاواره‌كان‬ ‫قه‌ت نه‌بو‌ه شه‌ڕێك‬ ‫یان كێشه‌یه‌كمان بۆ‬ ‫كه‌س هه‌بوبێت‬ ‫بۆ جارێكی‌ دیكه‌ نه‌مبینه‌وه‌‪ .‬هه‌ركات‬ ‫س���ه‌یری‌ جله‌كانی‌ ده‌كه‌م‪ ،‬روخسار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وم بیردێت���ه‌وه‌‌و ئ���اره‌زوی‌ بینینی‌‬

‫ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ مه‌رگه‌‪ ...‬جارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دیكه‌ ده‌رفه‌ت نادات چاوم به‌مس���ته‌فا‬ ‫بكه‌وێته‌وه‌‪ .‬خه‌مبارم به‌وه‌ی‌ به‌و جۆره‌‬ ‫به‌جێی هێشتم"‪.‬‬ ‫م�ل�ازم كامه‌ران جه‌بار ئه‌فه‌س���ه‌ری‌‬ ‫لێكۆلینه‌وه‌ له‌بنكه‌ی‌ پۆلیسی‌ عه‌ربه‌ت‬ ‫له‌وباری���ه‌وه‌ به‌ئاوێن���ه‌ی‌ راگه‌یان���د‬ ‫"ڕۆژی‌ ‪ 3/29‬دای���ك باوكی‌ مس���ته‌فا‬ ‫له‌ئۆتۆمبیلێك���ی‌ تۆیۆتا شوش���ه‌وات‬ ‫ده‌كڕن‪ ،‬بیری���ان ده‌چێت منداڵه‌كه‌یان‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ خۆی���ان ببه‌ن���ه‌ ژوره‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌وهۆیه‌وه‌ منداڵه‌كه‌یان دیار نامێنێت‪.‬‬ ‫سێ‌ رۆژ دوای‌ دیارنه‌مانی‌ منداڵه‌كه‌یان‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ ئه‌فسه‌رێكی‌ خۆمانه‌وه‌ ئاگادار‬ ‫كرای���ن هاواڵتیه‌ك ته‌رم���ی‌ منداڵێكی‌‬ ‫دۆزیوه‌ته‌وه‌ له‌س���ه‌ر رێگه‌ی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫وارماوه‌ عه‌ربه‌ت"‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ده‌ركه‌وت منداڵه‌كه‌ كوژراوه‌‬ ‫زه‌برێك���ی‌ قورس به‌رس���ه‌ری‌ كه‌توه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ س���ه‌ره‌تاییه‌كان‬ ‫به‌هۆی‌ لێدانی‌ ئۆتۆمبیل یان ماتۆڕه‌وه‌‬ ‫كوژراوه‌‌و به‌مردنی‌ ئاس���ایی نه‌مردوه‌‪.‬‬ ‫پ���ه‌ڕاوی‌ لێكۆلین���ه‌وه‌ به‌ڕوداوه‌ك���ه‌‬ ‫كراوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬وت���ه‌ی‌ ب���اوك دایك���ی‌‬ ‫وه‌رگی���راوه‌‪ ،‬گومانی���ان له‌كه‌س نیه‌و‬

‫كێش���ه‌ی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییان له‌گه‌ڵ كه‌س‬ ‫نه‌بوه‌"‪.‬‬ ‫ڕه‌ئ���وف دانیش���وتی‌ ش���ارۆچكه‌ی‌‬ ‫عه‌ربه‌ت به‌ه���ۆی‌ كاره‌كه‌یه‌وه‌ زوو زوو‬ ‫سه‌ردانی‌ كه‌مپی‌ عه‌ربه‌ت ده‌كات وتی‌‬ ‫"م���ن له‌وباوه‌ڕه‌دانیم ه���ۆكاری‌ مردنی‌‬ ‫ئه‌و منداڵه‌ له‌خۆیه‌وه‌ بێت‪ ،‬دانیشتوی‌‬ ‫رۆژائ���اوا وه‌ك خه‌ڵكی‌ كوردس���تانی‌‬ ‫باش���ور نین ئ���ه‌وان دوژمنایه‌تیه‌كیان‬ ‫هه‌بێت كاریان به‌سه‌ر منداڵ‌و گه‌وره‌ی‌‬ ‫بچوكه‌وه‌ نیه‌و تۆڵه‌ی‌ خۆیان ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫هه‌رب���ه‌و هۆی���ه‌وه‌ پ���ێ‌ ده‌چێت وه‌ك‬ ‫تۆڵه‌كردنه‌وه‌ ئه‌و كاره‌ ئه‌نجام درابێت‪،‬‬ ‫ئه‌گ���ه‌ر ئۆتۆمبیلیش لیبدایه‌ خۆ ده‌بو‬ ‫ته‌رمه‌كه‌ی‌ ل���ه‌و جێگه‌یه‌بێت؟! به‌هه‌ر‬ ‫هۆكارێك بێت دایك‌و باوكی‌ نایانه‌وێت‬ ‫راستییه‌كه‌ ئاشكرا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌م به‌شه‌ی كۆتایی زیاده‌‌و پێویست‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫وتیشی‌ "ئه‌و رۆژه‌ مسته‌فا دیارنامینێ‌‪،‬‬ ‫جێگه‌نه‌ماوه‌ له‌ده‌ره‌وه‌‌و ناوه‌ی‌ كه‌مپه‌كه‌‬ ‫به‌دوایدا نه‌گه‌ڕێین‪ ،‬به‌اڵم نه‌دۆزرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆچ���ی‌ ده‌بێ���ت منداڵێك���ی‌ ته‌م���ه‌ن‬ ‫س���ێ‌ س���ااڵن به‌بێ‌ هۆ كه‌س نه‌زانێت‬ ‫له‌كوێیه‌؟! ئه‌وه‌ش خێزانه‌كه‌ی‌ ده‌زانن‪،‬‬ ‫نایانه‌وێت راستیه‌كه‌ی‌ بڵێن"‪.‬‬

‫تایبەت‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه‌‬

‫چانسی‌ كه‌م‌و كارت ‌ی الواز‬

‫‪www. niqash. org‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌م الپه‌ڕه‌یه‌ به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی‬ ‫راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی‬

‫كورد به‌سه‌به‌ته‌ ‌ی به‌تاڵه‌و‌ه ده‌چێت بۆ به‌غدا‬

‫نیقاش‪ ،‬هێمن حەسەن‬ ‫ئه‌مجاره‌ كورد به‌و كارتانه‌وه‌ ناچێته‌وه‌‬ ‫به‌غدا كه‌ له‌‪ 15‬ساڵی‌ رابردوودا دوای‌‬ ‫هه‌موو هه‌ڵبژاردنێك له‌گه‌ڵ خۆی‌ ده‌یبرد‬ ‫بۆ گوشاركردن سه‌باره‌ت به‌دیاریكردنی‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی‌ ده‌بێته‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫جیابون����ه‌وه‌ له‌عێراق‌و چاره‌نوس����ی ناوچه‌‬ ‫جێناكۆكه‌كان‌و سه‌ربه‌خۆیی‌ فرۆشتنی‌ نه‌وت‌و‬ ‫به‌كارهێنان����ی‌ هێز دیارترین ئه‌و كارتانه‌بوون‬ ‫كه‌ پێش����تر ك����ورد به‌ده‌س����تیه‌وه‌ ب����وو بۆ‬ ‫چنینه‌وه‌ی‌ ئه‌و ده‌ستكه‌وتانه‌ی‌ كه‌ ده‌یویست‬ ‫له‌به‌رانب����ه‌ر ده‌نگدان به‌پاڵێوراوی‌ پۆس����تی‌‬ ‫س����ه‌رۆك وه‌زیران ك����ه‌ بااڵترین ده‌س����ه‌اڵته‌‬ ‫له‌عێراق به‌كاری‌ بهێنێت‪.‬‬ ‫ئێس����تاو ب����ه‌ر له‌مانگێ����ك له‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن����ی‌ په‌رله‌مان����ی‌ عێ����راق كورد ئه‌و‬ ‫كارتانه‌ی‌ به‌ده‌س����ته‌وه‌ نه‌ماوه‌ كه‌ پێش����تر‬ ‫له‌ده‌ستدابوو بۆ گوشاركردن‪.‬‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ ریفراندۆم له‌س����اڵی‌ رابردوودا‬ ‫كارتی‌ جیاكردنه‌وه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردس����تانی‌‬ ‫له‌عێراق س����فركرده‌وه‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كانی‌ عێراق كۆنتڕۆڵی‌ زۆرینه‌ی‌ ناوچه‌‬ ‫جێناكۆكه‌كانیان كرد كه‌پێش����تر كورد تیایدا‬ ‫بااڵده‌ست‌و خاوه‌ن هێزی‌ سه‌ربازی‌ بوو‪.‬‬ ‫بۆ هه‌رێمی‌ كوردستانیش چیتر سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫ئابوری‌ فرۆشتنی‌ نه‌وت ئه‌و به‌هایه‌ی‌ نه‌ماوه‌‬ ‫به‌هۆی‌ دابه‌زینی‌ نرخی‌ ن����ه‌وت له‌بازاره‌كانی‌‬ ‫جیهانداو له‌ده‌س����تدانی‌ چه‌ن����د كیڵگه‌یه‌كی‌‬ ‫نه‌وتی‌ سنوری‌ كه‌ركوك بۆ به‌غدا كه‌ پێشتر‬ ‫به‌ش����ێكی‌ زۆری‌ هه‌ن����ارده‌ی‌ نه‌وت����ی‌ لێوه‌‬ ‫ده‌كرد‪.‬‬ ‫له‌خوله‌كانی‌ رابردووی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراقدا‬ ‫كورد له‌پاڵ س����وننه‌و ش����یعه‌دا گه‌مه‌كه‌ری‌‬ ‫س����ه‌ره‌كی‌ بوو له‌پرس����ی یه‌كالییكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پۆستی‌ س����ه‌رۆك وه‌زیران‌و پاڵێوراوه‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫پێش����تر له‌س����اڵ ‌ی ‪ 2005‬توان����ی‌ پالێوراوی‌‬ ‫ش����یعه‌كانیش بۆ ئه‌و پۆسته‌ ره‌تبكاته‌وه‌ كه‌‬ ‫ئیبراهیم جه‌عفه‌ری‌ بوو‪.‬‬ ‫چونی‌ كورد به‌ده‌س����تبه‌تاڵی‌ بۆ به‌غدا بۆ‬

‫ئه‌مجاره‌ پێشبینی‌ ده‌ستبه‌تاڵیشی لێده‌كرێت‬ ‫له‌یه‌كالییكردن����ه‌وه‌ی‌ پۆس����تی‌ س����ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیراندا‪.‬‬ ‫ئه‌مین به‌كر س����ه‌رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان‬ ‫له‌په‌رله‌مان����ی عێراق به‌"نیقاش"ی‌ وت "كورد‬ ‫پێگ����ه‌ی جارانی له‌به‌غدا نه‌م����اوه‌و ناتوانێت‬ ‫رۆڵی یه‌كالییكه‌ره‌وه‌ی له‌دیاریكردنی سه‌رۆك‬ ‫وه‌زیرانی‌ داهاتوو هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌بێ كوردیش‬ ‫ئاسان نییه‌ بڕیار بدرێت له‌عێراقدا‪".‬‬ ‫وتیش����ی‌ "ئه‌گه‌ر ك����ورد یه‌كگرت����وو بێت‬ ‫ده‌توانێ����ت پێگ����ه‌ی به‌هێز بكات����ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌م پێگه‌یه‌ی‌ ئێستاوه‌ كورد بچێته‌وه‌‬ ‫به‌غدا ئه‌وا وه‌ك پێشوو كه‌ سه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫دیاریك����راو بودجه‌ په‌س����ندكرا به‌بێ كورد‪،‬‬ ‫ئه‌مجاره‌ش هه‌روا ده‌بێت"‪.‬‬ ‫یه‌كڕیزی‌ الیه‌نه‌ سیاس����ییه‌كان له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان ئێستا بۆ ئه‌وان چڵه‌ پوشی هیوای‌‬ ‫به‌هێزیانه‌ له‌به‌غدا ده‌س����تیان پێوه‌ گرتووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر بارودۆخه‌كه‌ وه‌ك ئێس����تا بێت‬ ‫پشتبه‌ستن به‌و هیوایه‌ش ئه‌سته‌مه‌‪.‬‬ ‫كێش����ه‌ی‌ پرس����ی پۆستی‌ س����ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫هه‌رێ����م‌و یه‌كالیی نه‌كردنه‌وه‌ی‌ ره‌شنوس����ی‬ ‫ده‌س����تورو ناكۆكی‌ الیه‌نه‌كان له‌سه‌ر پرسی‬ ‫داهات‌و ش����ێوازی‌ حوكمڕان����ی ئه‌وه‌نده‌ی‌ تر‬ ‫بۆشایی‌ نێوان الیه‌نه‌ سیاسییه‌كانی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس����تانی‌ زیاتر كردووه‌ ك����ه‌ بۆ جارێكی‌‬ ‫ت����ر له‌حكومه‌ت����ی‌ بنكه‌ فراوانه‌وه‌ ش����ێوازی‌‬ ‫به‌رێوه‌بردن����ی‌ هه‌رێم بووه‌وه‌ ب����ه‌دوو به‌ره‌ی‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌س����ه‌اڵت‌و جیاوازیه‌كانیشیان‬ ‫زیاتر بووه‌‪.‬‬ ‫پێش����تر ك����ورد به‌دڵنیایی����ه‌وه‌ ده‌چووه‌‬ ‫به‌غ����دا ب����ه‌وه‌ی‌ یه‌كێك����ه‌ له‌كۆڵه‌كه‌كان����ی‌‬ ‫س����ازانی‌ پێكهاته‌كان‌و رۆڵ‌و داواكارییه‌كانی‌‬ ‫له‌بی����ر ناكرێ����ت‪ ،‬ب����ه‌اڵم ئه‌مج����اره‌ گومانی‌‬ ‫له‌هاوبه‌شه‌كانی‌ رابردووی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئارێز عه‌بدواڵ سه‌رۆكی فراكسیۆنی یه‌كێتی‬ ‫له‌په‌رله‌مان����ی عێ����راق به‌"نیق����اش"ی وت‬ ‫"له‌عێراقدا ئاڕاس����ته‌یه‌كی سیاسی هه‌یه‌ كه‌‬ ‫ده‌یانه‌وێ����ت رۆڵی كورد په‌راوێز بخه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناتوانن‌و هه‌ر حكومه‌تێك به‌بێ ده‌نگی كورد‬ ‫پێكبهێنرێت ئه‌وا پڕۆس����ه‌ی سیاسی عێراق‬

‫شكس����ت ده‌هێنێت‪ ،‬چونكه‌ ه����ه‌ر بڕیارێكی‬ ‫چاره‌نوسس����از له‌عێ����راق ده‌درێ����ت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫به‌ته‌وافوق بێت نه‌ك به‌زۆرینه‌و كه‌مینه‌"‪.‬‬ ‫ژماره‌ بۆ كورد له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق ئێس����تا‬ ‫ئ����ه‌و هێزه‌ی‌ نییه‌ كه‌ پێش����تر هه‌یبووه‌ ئه‌وه‌‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ خول دوای‌ خول كورس����ییه‌كانی‌‬ ‫كه‌م بوونه‌ته‌وه‌ له‌هۆڵی‌ په‌رله‌ماندا‪.‬‬ ‫له‌ هه‌ڵبژاردنی‌ س����اڵی‌ ‪2005‬ی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق����دا له‌كۆ ‌ی ‪ 275‬كورس����ی‌‪ ،‬كورد ‪77‬‬ ‫كورس����ی‌ به‌ده‌س����تهێنا‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫‪2010‬دا ژماره‌ی‌ كورس����یه‌كانی‌ كورد بۆ ‪57‬‬ ‫كورس����ی‌ كه‌م ب����ووه‌وه‌ ئه‌گه‌رچ����ی‌ ژماره‌ی‌‬ ‫كورس����یه‌كانی‌ په‌رله‌مان زی����اد كرا بۆ ‪325‬‬ ‫كورسی‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌ڵبژاردنی‌ رابردوشدا كورد‬ ‫ژماره‌ی‌ كورس����یه‌كانی‌ به‌رزك����رده‌وه‌ بۆ ‪62‬‬ ‫كورس����ی‌ ئه‌گه‌رچی‌ ژماره‌ی‌ كورس����ییه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مانیش به‌رزكرانه‌وه‌ بۆ ‪.328‬‬ ‫س����ه‌ردار عه‌بدولكه‌ری����م ئه‌ندام����ی‌‬ ‫پێش����ووتری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ كۆمس����یۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫س����ه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی‌ عێ����راق‬ ‫به‌"نیق����اش"ی‌ وت "سیس����ته‌می‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫هۆكارێك����ی‌ ب����ۆ كه‌مبوون����ه‌وه‌ ده‌نگی‌ كورد‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ چ����اوه‌ڕوان ده‌كرێ����ت گۆم����ی‌‬

‫كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ كورس����ی ك����ورد له‌په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫عێراق بۆ هه‌ڵبژاردنی‌ داهاتوو قوڵتر بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ له‌ناوچه‌ جێناكۆكه‌كانی‌ كه‌ركوك‌و‬ ‫دیاله‌و سه‌اڵحه‌دین‌و نه‌ینه‌وا‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك پارتی‌ دیموكراتی‌ كوردستان بڕیاری‌‬ ‫بایكۆتی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ داوه‌ له‌سنوری‌ كه‌ركوك‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ تریشه‌وه‌ به‌هۆی‌ كۆنتڕۆڵكردنی‌ ئه‌و‬ ‫ناوچانه‌ له‌الیه‌ن هێزه‌ ئه‌منیه‌كانی‌ عێراقه‌وه‌‬ ‫ده‌نگ����ی‌ ناڕازی هاواڵتیانی‌ كورد له‌و ناوچانه‌‬ ‫دژ به‌حزبە‌كوردیی����ه‌كان به‌زربووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ به‌هۆی‌ شه‌ڕی‌ داعشه‌وه‌ هاواڵتیانی‌‬ ‫به‌شێك له‌و ناوچانه‌ ئاواره‌ بوون یان كۆچیان‬ ‫ب����ۆ ده‌ره‌وه‌ی‌ عێ����راق كردووه‌ كه‌ پێش����تر‬ ‫حزبە‌كوردییه‌كان پشتیان پێده‌به‌ستن‪.‬‬ ‫مه‌حما خه‌لیل قایمقامی‌ شنگال له‌سنوری‌‬ ‫پارێزگای‌ نه‌ین����ه‌وا كه‌ له‌الی����ه‌ن حكومه‌تی‌‬ ‫ناوه‌ندی����ه‌وه‌ دان����ی‌ پێدا نانرێت پێش����بینی‌‬ ‫كه‌مبوونه‌وه‌ی‌ كورسیه‌كانی‌ كورد ده‌كات له‌و‬ ‫پارێزگایه‌ له‌‪ 8‬كورسییه‌وه‌ بۆ ‪ 4‬كورسی‌‪.‬‬ ‫مه‌حما خه‌لیل به‌"نیق����اش"ی‌ وت "ده‌نگی‌‬ ‫كورد ئه‌مجاره‌ كه‌م ده‌كات‪ ،‬چونكه‌ خه‌ڵكێكی‌‬ ‫زۆر له‌ناوچه‌ جێناكۆك����ه‌كان ئاواره‌بوون یان‬ ‫كۆچیان كردووه‌ ب����ۆ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ش‬ ‫خه‌ڵك����ی‌ ناوچه‌ك����ه‌ زۆر نیگ����ه‌ران‌و توڕه‌ن‬

‫به‌رامب����ه‌ر الیه‌نه‌ سیاس����یه‌ كوردی����ه‌كان كه‌‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ بیانپارێزن"‪.‬‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌ له‌ده‌ستدانی‌ كارته‌كانی‌ هێشتا‬ ‫ك����ورد ئومێدی‌ بە‌خاڵ����ی‌ "به‌هێ����ز"ی‌ تری‌‬ ‫خۆی‌ هه‌یه‌ بۆ گۆڕینی‌ هاوكێش����ه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق بۆ خولی‌ داهاتوو‪.‬‬ ‫عه‌ره‌فات كه‌ره‌م س����ه‌رۆكی فراكس����یۆنی‬ ‫پارتی له‌په‌رله‌مانی عێراق گه‌شبینه‌ به‌وه‌ی‌‬ ‫ك����ورد رۆڵی ده‌بێت له‌دیاریكردنی س����ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیران����ی داهات����ووی‌ عێ����راق هه‌رچه‌ن����ده‌‬ ‫دان ب����ه‌وه‌دا ده‌نێت كه‌ كورد وه‌ك پێش����وو‬ ‫پێگه‌ی به‌هێزی‌ نابێت تا رۆڵی یه‌كالكه‌ره‌وه‌‬ ‫ببینێت‪.‬‬ ‫عه‌ره‌فات كه‌ره‌م به‌"نیقاش"ی‌ وت "ئه‌گه‌ر‬ ‫كورد یه‌كگرتوو بێت‌و له‌دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫هاوپه‌یمانێتی‌ پێكبهێنن ئه‌وا رۆڵی سه‌ره‌كی‬ ‫ده‌بێت له‌پێكهێنان����ی حكومه‌ت‌و دیاریكردنی‬ ‫س����ه‌رۆك وه‌زیراندا‪ ،‬به‌اڵم به‌م په‌رته‌وازه‌یی‌‌و‬ ‫الوازییه‌ی ئێس����تاوه‌ ك����ورد ناتوانێت رۆڵی‬ ‫هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ ئ����ه‌و بۆچوونه‌یه‌ كه‌ ئه‌حمه‌د حاجی‌‬ ‫ره‌ش����ید س����ه‌رۆكی‌ فراكس����یۆنی‌ كۆمه‌ڵ����ی‌‬ ‫ئیس��ل�امیش له‌په‌رله‌مانی‌ عێراق پش����تیوانی‌‬ ‫ده‌كات‌و پێیوایه‌ الیه‌نه‌كانی‌ تر ناتوانن كورد‬

‫په‌راوێز بخه‌ن‪ ،‬ئه‌و به‌"نیقاش"ی‌ وت "به‌بێ‬ ‫به‌ش����ێك له‌كورد حكوم����ه‌ت پێكناهێنرێت‪،‬‬ ‫له‌كاتێك����دا ئه‌گ����ه‌ر حكومه‌ت����ی‌ زۆرین����ه‌ش‬ ‫پێكبهێنرێ����ت كه‌ دوور نیی ‌ه وابێت به‌ش����ێك‬ ‫له‌كوردی‌ تێدا ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌كانی‌ پێكهێنانی‌ حكومه‌تی‌ زۆرینه‌‬ ‫له‌م����اوه‌ی‌ راب����ردوودا بۆ كورد دڵخۆش����كه‌ر‬ ‫نه‌ب����وو‪ ،‬چونكه‌ هێ����زه‌ كوردیی����ه‌كان له‌‪15‬‬ ‫س����اڵی‌ راب����ردوودا پش����تیان به‌حكومه‌ت����ی‌‬ ‫ته‌وافوق به‌س����تووه‌‪ ،‬هه‌م����وو جارێكیش ئه‌و‬ ‫هێ����زه‌ كوردییانه‌ ژماره‌یه‌ك����ی‌ كاریگه‌ربوون‬ ‫بۆ پێكهێنانی‌ حكوم ‌هت‌و یه‌كالیی كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پۆست ‌ی سه‌ره‌ك وه‌زیران‪.‬‬ ‫نزیكبونه‌وه‌ی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ هێزه‌ س����ونه‌و‬ ‫شیعه‌كان له‌ژێر چه‌تری‌ په‌رله‌ماندا مه‌ترسی‬ ‫دووب����اره‌ كردنه‌وه‌ی‌ تێپه‌ڕاندنی‌ پرس����ه‌كانی‌‬ ‫ل����ه‌الی‌ ك����ورد دروس����تكردووه‌ به‌زۆرینه‌ی‌‬ ‫ده‌نگ����ی‌ ئ����ه‌و دوو پێكهاته‌ی����ه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن‬ ‫پێش����تر پڕۆژه‌یاسای‌ بودجه‌ی‌ ‪ 2018‬یان بێ‬ ‫ره‌زامه‌ندی‌ كورد په‌سه‌ندكرد‪.‬‬ ‫مه‌حمود عوسمان سیاسه‌تمه‌داری كورد كه‌‬ ‫بۆ چه‌ندین خ����ول ئه‌ندامی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫بوو به‌"نیقاش"ی‌ وت "نزیكبوونه‌وه‌ی شیعه‌و‬ ‫سونه‌ ده‌ریده‌خات كورد رۆڵی ده‌بێت له‌به‌غدا‬ ‫یان نا‪ ،‬ئه‌گ����ه‌ر نزیك ببنه‌وه‌ كورد ناتوانێت‬ ‫رۆڵ����ی‌ هه‌بێت‌و پۆس����تی س����ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫یه‌كالیی بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌موو ئاماژه‌كان به‌ره‌و ئه‌و ئاراس����ته‌یه‌ن‬ ‫ك����ه‌ ئه‌مجاره‌ ك����ورد ژماره‌یه‌كی‌ قورس نییه‌‬ ‫له‌فه‌رمانڕه‌وای����ی‌ عێراق����داو وه‌ك پێش����تر‬ ‫ناتوانێت مه‌رجه‌كانی‌ خۆی‌ بسه‌پێنێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ژماره‌یه‌كی����ش نابێت ك����ه‌ فه‌رامۆش بكرێت‪،‬‬ ‫ره‌نگبێ‌ به‌ده‌مه‌وه‌ هاتنی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ حه‌یده‌ر‬ ‫عه‌بادی‌ ب����ۆ ناردنی‌ موچ����ه‌ی‌ فه‌رمانبه‌رانی‌‬ ‫هه‌رێ����م‌و كردنه‌وه‌ی‌ فرۆكه‌خان����ه‌كان بۆخۆی‌‬ ‫دانپیانانی‌ س����ه‌ره‌ك وه‌زیران بێت به‌گرنگی‌‬ ‫ده‌نگی‌ ك����ورد‪ ،‬چونكه‌ عه‌ب����ادی‌ له‌ئه‌گه‌ری‌‬ ‫كاندیدبوون����ه‌وه‌ی‌ ب����ۆ پۆس����تی‌ س����ه‌ره‌ك‬ ‫وه‌زیران‪ ،‬نایه‌و ‌ێ ده‌نگی‌ س����ه‌روو ‪ 50‬كورسی‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ عێراقدا له‌ده‌ست خۆی‌ بدات‪.‬‬

‫له‌داواكاری‌ ئازادییه‌و‌ه بۆ شه‌ڕ ‌ی نان‬

‫ژنان ترسی خۆپیشاندانه‌كانی‌ هه‌رێم ‌ی كوردستانیان شكاند‬ ‫نیقاش‪ ،‬کۆسار عوسمان‬

‫ژنان خۆپیشاندانه‌كانی هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانیان ئه‌وه‌نده‌ی‌ تر ره‌نگاو ره‌نگرد‬ ‫كاتێك ته‌لیسمی‌ ترسی به‌شداریكردنی‌‬ ‫ئه‌و ره‌گه‌زه‌یان له‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌دا شكاند‬ ‫كه‌ پێشتر پیاوان هه‌ژمونیان كردبوو‪.‬‬ ‫ژن‬ ‫ئه‌مج���اره‌ی‌‬ ‫به‌ش���داری‌‬ ‫له‌خۆپیش���اندانه‌كاندا له‌روی‌ ژماره‌وه‌ زیاتر‬ ‫بوو له‌خۆپیش���اندانه‌كانی‌ پێشترو له‌روی‌‬ ‫كاریگه‌ریشیه‌وه‌ به‌هێزتر بوون‪.‬‬ ‫له‌‪20‬ی ئازاری ئه‌مساڵه‌وه‌ تا سه‌ره‌تای‌‬ ‫ئه‌م مانگه‌ له‌زۆربه‌ی ش���ارو شارۆچكه‌كانی‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تان خۆپیش���اندان دژ‬ ‫به‌دواكه‌وتن���ی‌ موچه‌و پاش���ه‌كه‌وتكردنی‌‬ ‫ئه‌نجام���درا‪ ،‬ب���ه‌اڵم رۆڵ���ی‌ ژن���ان تیایدا‬ ‫خاڵ���ی‌ جیاواز بوو بە‌ب���ه‌راورد له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫خۆپیش���اندانه‌ی‌ له‌م���اوه‌ی‌ چوار س���اڵی‌‬ ‫رابردوودا ئه‌نجام ده‌درا‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و گرت���ه‌ ڤیدیۆی���ه‌ی‌ ك���ه‌ ش���ایان‬ ‫كاك���ه‌ س���اڵح بە‌ئامێ���ری‌ مۆبایله‌ك���ه‌ی‌‬ ‫له‌خۆپیش���اندانه‌كانی‌ ‪25‬ی‌ مانگی‌ ئازاری‌‬ ‫ش���اری‌ هه‌ولێر تۆماری‌ كردو باڵویكرده‌وه‌‬ ‫ه���ه‌رزوو ت���ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان���ی‌ ته‌نی‌‬ ‫كاتێ���ك داوا له‌ئه‌ندامانی‌ هێزه‌ ئه‌منیه‌كان‬ ‫ده‌كات به‌شدار بن له‌خۆپیشاندانه‌كاندا بۆ‬ ‫داواكردنی‌ مووچه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و ژنه‌ خۆپیش���انده‌ره‌ كردی‌‬ ‫ترسی ژنانی‌ تری‌ له‌سه‌ر خۆپیشاندانه‌كان‬

‫ش���كاند به‌تایبه‌ت كه‌ روداوه‌كه‌ له‌هه‌ولێری‌‬ ‫پایته‌خ���ت ب���وو ك���ه‌ یه‌كه‌مج���ار ب���وو‬ ‫خۆپیشاندانی‌ له‌وجۆره‌ی‌ تێدا روبدات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ ته‌نیا وێنه‌ نه‌بوو بۆ به‌شداری‌ ژنان‬ ‫له‌خۆپیش���اندانه‌كاندا‪ ،‬له‌ش���اره‌كانی‌ تری‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستانیش ژنان گۆڕه‌پانه‌كانی‌‬ ‫خۆپیشاندانیان ته‌نی‌‪.‬‬ ‫به‌درێژایی‌ ئه‌و ماوه‌یه‌ رۆژانه‌ به‌ش���ێكی‌‬ ‫زۆری‌ ژن���ه‌ مامۆس���تاو فه‌رمانب���ه‌ره‌كان‬ ‫له‌ب���ه‌رده‌م دادگای س���لێمانی‌ به‌ش���داری‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كانیان ده‌كرد‪ ،‬به‌ش���ێكیان‬ ‫منداڵه‌كانی���ان‌و هه‌ندێ���ك جاری���ش‬ ‫هاوس���ه‌ره‌كانیان له‌گه‌ڵ خۆی���ان راپێچی‌‬ ‫رێوڕه‌سمی‌ ئه‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌ ده‌كرد‪.‬‬ ‫چیمه‌ن س���ه‌لیم (‪ )50‬س���اڵ له‌ترس���ی‬ ‫راك���ردن‌و ونبوونی منداڵه‌ توش���بووه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌نه‌خۆش���ی‌ ئۆتی���زم له‌نێ���و قه‌ره‌باڵغی‬ ‫خۆپیشانده‌راندا‪ ،‬سه‌ری په‌تێكی له‌ده‌ستی‬ ‫منداڵه‌كه‌ی گرێدابووو س���ه‌ره‌كه‌ی تریشی‬ ‫به‌ده‌س���تی خۆیه‌وه‌ گرتب���وو‪ ،‬ئه‌و له‌یه‌ك‬ ‫كاتدا بۆ پش���تیوانی له‌خۆپیش���انده‌ران‌و‬ ‫داواكاری‌ چاره‌سه‌ری‌ نه‌خۆشی‌ منداڵه‌كه‌شی‌‬ ‫به‌شداریكردبوو‪.‬‬ ‫چیمه‌ن كه‌ زوو زوو ده‌س���تی‌ منداڵه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌رز ده‌كرده‌وه‌و ماچی‌ ده‌كرد به‌"نیقاش"ی‌‬ ‫وت"داوای ماف���ی مندڵه‌ك���ه‌م ده‌ك���ه‌م كه‌‬ ‫پش���تگوێ خ���راوه‌‪ ،‬س���ه‌نته‌رێكی تایبه‌ت‬ ‫نییه‌ تا ئه‌و مندااڵن���ه‌ له‌خۆ بگرێت‪ ،‬ئاخر‬ ‫منداڵێكی ئاوها بە‌مووچه‌یه‌كی ‪ 90‬هه‌زاری‬ ‫چۆن دابین ده‌كرێت؟!"‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌‬

‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرتانه‌و چه‌ندین راپۆرتی سه‌رنجراکێشی تر‬

‫به‌زمانه‌کانی کوردی‌و عه‌ره‌بی‌و ئینگلیزی‪ ،‬سه‌ردانی نیقاش بکه‌ ‪www. niqash. org‬‬

‫وێنه‪ :‬كوسار عثمان‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆری‌ ئ���ه‌و ژنان���ه‌ی‌ ك���ه‌ ئه‌و ناڕه‌زایه‌تیانه‌‪.‬‬ ‫بێخ���اڵ عه‌ل���ی ئه‌ندام���ی ئه‌نجومه‌ن���ی‬ ‫له‌سنوری‌ سلێمانی‌ به‌شداری‌ خۆپیشاندان‌و‬ ‫گردبوونه‌وه‌كانیان ده‌ك���رد بۆ دابینكردنی‌ مامۆس���تایانی ن���اڕازی‌و رێكخ���ه‌ری‬ ‫مووچه‌ی‌ بێ پاشه‌كه‌وت‪ ،‬مامۆستا بوون‪ .‬خۆپیشاندانه‌كان سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ی‌‬ ‫به‌پێی ئامارێكی به‌ڕێوه‌به‌رێتی گش���تی ك���ه‌ وه‌ك خ���ۆی‌ ده‌ڵێ���ت لێ���ی‌ ك���راوه‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی س���لێمانی له‌ك���ۆی‌ )‪ (39750‬به‌رده‌وام بووه‌ له‌سه‌رپه‌رش���تی‌‌و به‌شداری‌‬ ‫مامۆس���تا كه‌ له‌و س���نوره‌ هه‌یه‌ زۆرینه‌ی‌ خۆپیشاندانه‌كان‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌"نیق���اش"ی‌ وت "ئه‌گ���ه‌ر‬ ‫(‪ )24275‬یان له‌گه‌زی‌ مێن‪.‬‬ ‫ش���یالن عوم���ه‌ر مامۆس���تا له‌یه‌كێك خۆپیش���اندانه‌كان بكرێت به‌سێ به‌شه‌وه‌‬ ‫له‌خوێندنگه‌كانی‌ س���لێمانی كه‌ به‌شداری دوو به‌ش���ی ژنان���ن‪ ،‬له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی ژنان‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كانی‌ كردب���وو به‌"نیقاش"ی خاوه‌ن ئی���راده‌ی خۆیانن داوای مافه‌كانی‬ ‫وت"له‌وانه‌یه‌ پیاوان به‌هۆی س���ه‌رقاڵییان خۆی���ان ده‌كه‌ن وه‌كو ژنێك‪ ،‬نه‌ك پش���ت‬ ‫به‌ئیش���وكاری بازاڕو بژێوی ماڵ‌و منداڵه‌وه‌ ببه‌ستێت به‌پیاوان تا ئه‌وان مافه‌كانیان بۆ‬ ‫نه‌توانن به‌شدار بن‪ ،‬ئێمه‌ له‌جیاتی ئه‌وانیش بسه‌ننه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ژن���ان وێن���ه‌ی‌ خۆپیش���اندانه‌كانیان‬ ‫مه‌یدانه‌كه‌ گه‌رم ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌ش���ێك له‌مامۆس���تا ژن���ه‌كان ته‌نی���ا ره‌نگاوڕه‌نگتر كردبوو‪ ،‬داواكاریه‌كانیشیان‬ ‫به‌شدارییان له‌خۆپیشاندانه‌كاندا نه‌ده‌كرد‪ ،‬له‌پێدان���ی‌ مووچ���ه‌وه‌ به‌رزك���رده‌وه‌ ب���ۆ‬ ‫به‌ڵكو به‌شێكبوون له‌ده‌سته‌ی‌ رێكخستنی‌ گۆڕان���كاری‌ له‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ سیاس���یدا كه‌‬

‫لێدانی‌ یه‌كرتو‬ ‫ئاماده‌نه‌بوونی به‌كۆمه‌ڵ‬

‫په‌رله‌مان خولێكی پڕ ده‌مه‌قاڵێ‌و‬ ‫كۆنفرانسی رۆژنامه‌وانی به‌ڕێكرد‬

‫ئه‌وه‌ یه‌كه‌مجار بوو له‌ماوه‌ی‌ چوار س���اڵی‌‬ ‫رابردوودا ژنان خۆیان له‌پرسێكی‌ له‌و جۆر‌ه‬ ‫بده‌ن‪.‬‬ ‫به‌ش���داری‌ ژنان ته‌نانه‌ت ئه‌وانه‌ش���یانی‌‬ ‫گرت���ه‌وه‌ كه‌ مووچ���ه‌ خۆر نه‌ب���وون‌و بۆ‬ ‫پاڵشتی‌ ژنانی‌ تر له‌وێ بوون‪.‬‬ ‫ناهیده‌ حه‌مه‌ س���ه‌عید (‪ 76‬س���اڵ) كه‌‬ ‫سه‌روبه‌ستێكی تایبه‌ت به‌جلوبه‌رگی‌ كوردی‌‬ ‫به‌س���تبوو‪ ،‬به‌ه���ۆی‌ زۆری‌ ته‌مه‌نه‌كه‌یه‌وه‌‬ ‫له‌سه‌ر كورس���یه‌ك له‌نێو خۆپیشانده‌راندا‬ ‫دانیشتبوو‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌"نیقاش"ی‌ وت "هیچ وه‌زیفه‌یه‌كه‌م‬ ‫نیی���ه‌ له‌حكومه‌تدا‪ ،‬به‌اڵم هات���ووم داوای‌‬ ‫مافی‌ كچ‌و كوڕه‌كانم بكه‌م"‪.‬‬ ‫كی���ژان كام���ه‌ران (‪ 25‬س���اڵ)یش‬ ‫بە‌حه‌ماسه‌وه‌ دروش���می‌ خۆپیشانده‌رانی‌‬ ‫ده‌وت���ه‌وه‌ بۆ داواكردنی‌ مووچه‌ بێ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫خۆی‌ فه‌رمانبه‌ر بێ���ت‪ ،‬ئه‌و بۆ "نیقاش"‬ ‫وتی‌ "م���ن بۆ پاڵپش���تی‌ هاوس���ه‌ره‌كه‌م‬ ‫به‌ش���داری‌ خۆپیش���اندانه‌كان ده‌كه‌م كه‌‬ ‫مامۆس���تایه‌‪ ،‬من ب���ۆ داوای‌ مافی خۆم‌و‬ ‫منداڵه‌كانم هاتومه‌ته‌ ئێره‌"‪.‬‬ ‫پێده‌چێ���ت قورس���بوونی‌ ئه‌ركی‌ ژنان‬ ‫له‌هه‌رێمی‌ كوردستان بۆ دابینكردنی‌ بژێوی‌‬ ‫ژی���ان وای لێكردبن به‌ش���داری‌ ئه‌و جۆره‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌ بكه‌ن‌و رۆڵی‌ دیاریان تیایدا‬ ‫هه‌بێت له‌كاتێكدا پێش���تر له‌و پرس���انه‌دا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وت���ن كه‌ په‌یوه‌ندیی���ان بە‌ئازادی‌‬ ‫ژنانه‌وه‌ هه‌بوو‪.‬‬ ‫كه‌ژاڵ هادی‪ ،‬جێگری س���ه‌رۆكی لیژنه‌ی‬

‫داكۆكیكردن له‌مافی ئافره‌تان له‌په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس���تان به‌"نیق���اش"ی‌ وت "له‌هه‌موو‬ ‫بارودۆخێكی نه‌خوازراودا ژنان زه‌ره‌رمه‌ندی‬ ‫یه‌ك���ه‌م ده‌ب���ن‌و زۆرترین زیان���ی گیانی‌و‬ ‫مه‌عنه‌وییان به‌رده‌كه‌وێت له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وان‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی فه‌رمانبه‌رن‪ ،‬كابانی ماڵیشن‌و‬ ‫زیاتر هه‌س���ت به‌ئ���ازارو ناڕه‌حه‌تییه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫داواكارییه‌كانی ژنان له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫به‌پێ���ی‌ بارودۆخه‌كان ده‌گۆڕێت‪ ،‬پێش���تر‬ ‫ئازادی‌ ژن‌و رێگری‌ له‌دیارده‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‬ ‫زیانبه‌خش���ه‌كان ئه‌وانی‌ ده‌هێنایه‌ س���ه‌ر‬ ‫ش���ه‌قام‪ ،‬به‌اڵم به‌مدوایی���ه‌ بۆیه‌كه‌مجار‬ ‫له‌گه‌ڵ پیاوان���دا داواكاریه‌كانی���ان یه‌كی‌‬ ‫گرته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م���ه‌ل ج���ه‌الل ئه‌ندام���ی كارای‬ ‫ئه‌نجوومه‌ن���ی ب���ااڵی خانمان���ی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردس���تان ك���ه‌ ده‌س���ته‌یه‌كه‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫حكومه‌ت���ی‌ هه‌رێم���ه‌وه‌ دروس���تكراوه‌و‬ ‫راسته‌وخۆ س���ه‌ر به‌ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانه‌‪،‬‬ ‫به‌"نیقاش"ی وت "هه‌موو خۆپیش���اندانێك‬ ‫ئامانج���ی ده‌س���ته‌به‌ركردنی مافێك���ه‌ كه‌‬ ‫به‌پێ���ی‌ زه‌مین���ه‌و به‌پێ���ی بارودۆخه‌كه‌‬ ‫ده‌گۆڕێت‪ ،‬له‌م خۆپیشاندانانه‌ی‌ دواییشدا‬ ‫ژن���ان جیاوازتر له‌خۆپیش���اندانه‌كانی تر‬ ‫باس���یان له‌مافه‌كانیان ده‌ك���رد به‌تایبه‌ت‬ ‫كه‌ پرس���ه‌كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌قووتی ژیانه‌وه‌‬ ‫هه‌بێت كه‌ س���ه‌ره‌تاییترین مافه‌ ژن وه‌كو‬ ‫دای���ك‌و وه‌ك پ���ه‌روه‌رده‌كار‌و مرۆڤی���ش‬ ‫پێویستی‌ پێیه‌تی‌"‪.‬‬

‫چیرۆکێکی ناخ هەژێنە‬

‫لەخونچەی تەمەنیدا تەنیا‬ ‫درزێک بەجیهانی بەستووەتەوە‬

‫‪10‬‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫س‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫جوانی سوڵتان ئاڤار دویتێك له‌گه‌ڵ‬ ‫ی ئاسان‬ ‫پێكهاته‌یه‌ك ‌‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫ساالر مه‌حمود باڵوده‌كاته‌وه‌‬

‫ی برژانگ‬ ‫بۆدرێژكردنه‌وه‌ ‌‬

‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫سوڵتان ئاڤار هونه‌رمه‌ندو ژه‌نیاری‌ ئامێری‌‬ ‫كیبۆرد نوێترین به‌رهه‌می‌ به‌ناوی‌ (دڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌تۆنه‌گه‌م) له‌گه‌ڵ ساالر مه‌حمود‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‌و رای ده‌گه‌یه‌نێت پشتیوانی‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌ به‌ئه‌زمونه‌كان ده‌بێته‌ هۆی‬ ‫ئه‌وه‌ی "هونه‌رمه‌ندان ‌ی گه‌نجیش ده‌توانن‬ ‫كاری‌ باشتر پێشكه‌ش بكه‌ن"‪.‬‬

‫چه‌ند هۆكارێك هه‌یه‌ بۆالواز بون‌و‬ ‫ته‌نك بونه‌وه‌ی‌ برژانگه‌كان ئه‌ویش‬ ‫ه���ۆكاری‌ بۆماوه‌ ته‌م���ه‌ن‌و كه‌می‌‬ ‫خ���ۆراك‌و گۆرانكاریه‌ هۆرمۆنێكان‪.‬‬ ‫به‌پی‌ پس���پۆرانی‌ بواری‌ جوانكاری‌‬ ‫ده‌توانیت سود لە‌هه‌ندێك مادده‌ی‌‬ ‫سروشتی‌ وه‌رگریت بۆبه‌هێز كردنی‌‬ ‫برژانگه‌كانت‪.‬‬

‫زه‌یتی‌ گه‌رچه‌ك‪.‬‬ ‫ ‬‫خۆراكێك���ی‌ باش���ه‌ ب���ۆ‬ ‫درێژكردن���ه‌و‌هی‌ م���وو‪ ،‬یارمه‌ت���ی‌‬ ‫له‌ن���او بردن���ی‌ هه‌رزینده‌وه‌رێ���ك‬ ‫ده‌دات ك���ه‌ ئه‌بێت���ه‌ ه���ۆی‌ الواز‬ ‫كردنی‌ موو‪ ،‬بۆس���ود وه‌رگرتن له‌م‬ ‫زه‌یته‌ بۆبرژانگه‌كان���ت‪ .‬ده‌توانیت‬ ‫ش���ه‌وانه‌ به‌لۆكه‌یاخود فڵچه‌ی‌ پاك‬

‫س���ەنتەری میدیکاڵ‪ :‬به‌ختیاری ـ ش���ه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫به‌رامبه‌ری‌ ساڵۆن ئه‌سته‌نبوڵ‬

‫برژانگه‌كانت چه‌وربكه‌یت‌و به‌یانیان‬ ‫بە‌ئاو بشۆردرێت‪.‬‬ ‫زه‌یتی‌ زه‌یتون‪.‬‬ ‫ ‬‫به‌وه‌ناس���راوه‌ ك���ه‌ م���وو به‌هێز‬ ‫ده‌كات‪ .‬بۆئه‌م���ه‌ش ده‌توانی���ت‬ ‫به‌لۆكه‌ی‌ گوێ‌ پاك كه‌ره‌وه‌ یاخود‬ ‫به‌فڵچ���ه‌ی‌ ماس���كاره‌ برژانگه‌كان‬ ‫چه‌ور بكه‌یت به‌شه‌و‪.‬‬

‫ژماره‌ ته‌له‌فۆنی‌ ‪0533183536 - 07706581971‬‬ ‫فه‌یسبوك‪medicalclinicsuly :‬‬

‫س���وڵتان پێ���ی وایه‌ م���ه‌رج‌و هونه‌رمه‌ند‬ ‫ئامێرێكی مۆس���یقا بزانێت‪ ،‬له‌مباره‌یه‌شه‌و‌ه‬ ‫وتی "پێ���ش ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌په‌یمانگا ده‌س���ت‬ ‫به‌خوێندن بكه‌م‪ ،‬خۆڕس���كانه‌ ده‌س���تمكرد‬ ‫بە‌ژه‌ندن���ی‌ ئامێ���ری‌ كیب���ۆرد‪ .‬دوات���ر كه‌‬ ‫له‌په‌یمان���گا وه‌رگی���رام‪ ،‬ژه‌ندن���ی‌ كیبۆرد‬ ‫هاوكارێكی‌ باش���م بوه‌‪ .‬مه‌رج���ه‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫ئامێرێك���ی‌ موزی���ك بزانێ���ت‪ ،‬چونكه‌ له‌و‬ ‫رێگه‌یه‌وه‌ باش���تر به‌جۆری‌ ئاوازو مقامه‌كانی‌‬ ‫گۆرانی‌ ئاش���نا ده‌بێت‌و هاوكاری‌ ده‌بێت بۆ‬ ‫كاری‌ هونه‌ری‌ جوانتر"‪.‬‬ ‫له‌ب���اره‌ی‌ ه���اوكاری‌ كردن���ی‌ له‌الی���ه‌ن‬ ‫هونه‌رمه‌ندان���ی‌ به‌ئه‌زمون���ه‌وه‌‪ ،‬وتی‌ "ئه‌گه‌ر‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ به‌ئه‌زمون ده‌ستی‌ هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫گه‌نج���ه‌كان بگ���رن‪ ،‬ئ���ه‌وا هونه‌رمه‌ندان���ی‌‬ ‫گه‌نجیش ده‌توانن كاری‌ باش���تر پێش���كه‌ش‬ ‫بكه‌ن‪ .‬من وه‌ك خۆم زۆر سوپاس���ی‌ ساالر‬ ‫مه‌حم���ود ده‌كه‌م ك���ه‌ وه‌ك هونه‌رمه‌ندێكی‌‬ ‫به‌ئه‌زمون‪ ،‬چه‌ن���د گۆرانییه‌كم���ان پێكه‌وه‌‬ ‫وتوه‌‌و هاوكارێكی‌ باشم بوه‌‪ ،‬به‌مه‌ش توانیومه‌‬ ‫قۆناغێكی‌ باش ببڕم‪ .‬هه‌ر هونه‌رمه‌ندێكیش‬ ‫بیه‌وێ���ت‌و ئاماده‌بێ���ت‪ ،‬به‌خۆش���حاڵییه‌وه‌‬ ‫ئاماده‌م پێكه‌وه‌ دویت تۆمار بكه‌ین"‪.‬‬ ‫سوڵتان سه‌باره‌ت بە‌به‌رهه‌مه‌كانی وتی‬ ‫"له‌دوای‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌م به‌رهه‌می‌‬ ‫هونه‌ریم له‌ساڵی‌ ‪2017‬دا‪ ،‬كارزان كامیل‬ ‫كاری‌ هون���ه‌ری‌ بۆ دو گۆرانیم كردوه‌‬ ‫بە‌ناوه‌كانی‌ (قه‌ت لێت خۆشنابم)‌و‬ ‫(كێ‌ هێنده‌ی‌ من خۆشی‌ ده‌وێیت)‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ساالر مه‌حمود گۆرانییه‌كی‌‬

‫دیكه‌م به‌ناوی‌ (خۆشه‌ویستی‌) باڵوكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌م هه‌فته‌ی���ه‌ی‌ پێشوش���دا گۆرانییه‌كی‌‬ ‫دیكه‌م له‌گه‌ڵ س���االر مه‌حمود باڵوكردۆته‌وه‌‬ ‫به‌ناوی‌ (دڵم ئه‌گه‌ر بە‌تۆ نه‌گه‌م)‪ .‬ئێستاش‬ ‫س���ه‌رقاڵی‌ س���ێ‌ كاری‌ نوێم‪ .‬به‌رهه‌مێكیان‬ ‫كاره‌كانی‌ له‌س���تۆدیۆ (مترنیۆم) له‌ش���اری‌‬ ‫س���لێمانی‌ ئه‌نجام ده‌درێ���ت‌و كاری‌ موزیكی‌‬ ‫له‌واڵتی‌ توركیا بۆ ده‌كرێ���ت‪ .‬به‌رهه‌مه‌كه‌ی‌‬ ‫دیك���ه‌ كارزان كامیل كاری‌‬ ‫دابه‌ش���كردنی‌ موزیكی‌‬ ‫بۆ ده‌كات‪ ،‬ئه‌وی‬ ‫سێهه‌میشیان‬ ‫فۆلكلۆره‌و جارێكی‌‬ ‫دیك���ه‌ نوێ���ی‬ ‫ده‌كه‌مه‌وه‌"‪.‬‬

‫ئه‌وه‌ش���ی‌ وت "له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ ك���ه‌س‬ ‫هاوكاریی‌ داراییم ناكات‪ ،‬ناچار به‌ش���ێوه‌ی‌‬ ‫تراك باڵویان ده‌كه‌م���ه‌وه‌‪ .‬له‌هه‌ندێك جێگه‌‬ ‫كه‌ بڕوام پێی‌ هه‌بوه‌ گۆرانیه‌كانم بە‌شێوه‌ی‌‬ ‫الی���ڤ وتۆته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش بۆ ه���اوكاری‌ كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كانم بوه‌"‪.‬‬ ‫هونه‌رمه‌ن���د س���وڵتان ئاڤ���ار ده‌رچ���وی‌‬ ‫په‌یمان���گای‌ هونه‌ره‌جوانه‌كان���ه‌ له‌ش���اری‌‬ ‫س���لێمانی‌‪ .‬له‌س���اڵی‌ ‪2015‬دا یه‌ك���ه‌م‬ ‫به‌رهه‌م���ی‌ هونه‌ری‌ بە‌ن���اوی‌ (گریان)‬ ‫باڵوكردۆته‌وه‌‪.‬‬

‫هاواڵتیانی‌ فینله‌ندی‌ سه‌ریان كردۆته‌ سه‌ر خواردنی‌ كوردی‌‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫(ئیته‌كه‌سكۆ) ئه‌و شه‌قامه‌ی ‌ه‬ ‫له‌هێلسنكی‌ پایته‌ختی‌ فینله‌ندا كه‌‬ ‫بە‌خواردنه‌ كوردییه‌كان ناوبانگی‌‬ ‫ده‌ركردوه‌ رۆژانه‌‪ .‬چه‌ندین هاواڵتی‌‬ ‫فینله‌ندی‌ ده‌چنه‌ ئه‌و شه‌قامه‌ بۆ‬ ‫خواردنی‌ شله‌و برنج‪ ،‬گۆشتی برژاو‪،‬‬ ‫كه‌باب‪ ،‬بریانی‌‌و قۆزی‌‪.‬‬ ‫ئیته‌كه‌سه‌سۆ ش���ه‌قامێكی‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫فرانه‌وان���ه‌ له‌ناو بازاڕی‌ هێڵس���نكی‌‪،‬‬ ‫ئه‌مبه‌راوب���ه‌ر پ���ڕه‌ له‌چێش���تخانه‌‪،‬‬ ‫كه‌بابخانه‌‪ ،‬گۆشت فرۆش‪ ،‬وشكه‌ فرۆش‌و‬ ‫فرۆشیاری پێداویستی‌ دیكه‌ی‌ ناوماڵ‪.‬‬ ‫زۆرینه‌ی‌ كڕی���ارو فرۆش���یاره‌كانیش‬ ‫به‌زمان���ی‌ ك���وردی‌ س���ه‌وداو مامه‌ڵه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬له‌م نێوه‌نده‌ش���دا هاواڵتیانی‌‬ ‫ی وه‌ك خولیایه‌ك س���ه‌ریان‬ ‫فینله‌ن���د ‌‬ ‫كردۆت���ه‌ چێش���تخانه‌ كوردی���ه‌كان‌و‬ ‫بە‌كۆم���ه‌ڵ م���اڵ‌و من���داڵ ده‌هێنن بۆ‬ ‫خواردنی ش���له‌و برنج‌و قۆزی‌‌و بریانی‌‌و‬ ‫كه‌باب‌و گۆش���ت‪ .‬هه‌ر كه‌سێك جارێك‬ ‫سه‌ردانی‌ چیش���تخانه‌كه‌ی‌ كه‌ركوك‌و‬ ‫ئه‌ربائیلۆو نه‌ورۆز بكات‪ ،‬به‌دڵنیایه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ ژه‌می‌ دوات���ر به‌بێ‌ ه���اوڕێ یان‬ ‫دڵداره‌كه‌ی‌ نایه‌ته‌وه‌ بۆ نان خواردن‪.‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ پش���وی‌ هه‌فته‌ ده‌س���ت‬ ‫پێ���ده‌كات ش���ه‌قامی‌ ئیته‌كه‌س���كۆ‬ ‫نه‌ك ه���ه‌ر له‌به‌ر ك���ورد به‌رناكه‌وێت‪،‬‬ ‫به‌ڵك���و په‌نابه‌رانی‌ ع���ه‌ره‌ب‌و فارس‌و‬ ‫س���ودانیش له‌و ش���ه‌قامه‌دا جمه‌یان‬ ‫دێ���ت‌و ل���ه‌وێ پێداویس���تییه‌كانیان‬ ‫ده‌كڕن‌و هاوڕێ‌و دۆسته‌كانیان ده‌بینن‪.‬‬

‫کاوڕ‬ ‫بڕوابوون بە‌خۆت تەنها رێگەیەکە‬ ‫کە دەتوانیت زاڵبیت بەسەر هەموو‬ ‫کێشەکاندا‪ ،‬بەتایبەت ئەو کێشانەی‬ ‫ک���ە لە‌کارەکەت���دا روودەدەن‪،‬‬ ‫هەوڵبدە پش���ت بە‌خۆت ببەستیت‬ ‫لە‌هەربڕیارێکی چارەنوس سازدا‪.‬‬

‫ئه‌مه‌ش قه‌ره‌باڵخی‌‌و بازاڕێكی‌ گه‌رم ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش���ه‌قامه‌كه‌ به‌خش���یوه‌‪ .‬هه‌رچ���ی‌‬ ‫دانیشتوی‌ ره‌سه‌نی‌ ئه‌و شاره‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بۆ قاوه‌ خواردنێكیش بێت س���ه‌ردانی‌‬ ‫ئه‌و بازاڕه‌ ده‌ك���ه‌ن‌و چه‌ند خوله‌كێك‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‪ .‬تا دره‌نگانێكی‌ شه‌و گڵۆبی‌‬ ‫دوكان‌و بازاڕی‌ ئه‌و گوزه‌ره‌ هه‌ڵكراوه‌‌و‬ ‫جمه‌ی‌ دێت له‌فرۆشیاران‪.‬‬ ‫چیا كه‌ ماوه‌ی‌ س���ێ‌ ساڵه‌ له‌شار ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ركوك���ه‌وه‌ چۆته‌ واڵت���ی‌ فینله‌ندا‌و‬ ‫له‌هێڵس���ینكیی‌ پایته‌خت به‌رده‌ستیی‌‬ ‫خاوه‌ن���ی‌ یه‌كێ���ك له‌چێش���تخانه‌كان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ده‌گێرێت���ه‌وه‌‌و ده‌ڵێ���ت‬ ‫"كاتژمێر هه‌ش���تی‌ به‌یان���ی‌ خواردنی‌‬ ‫چێش���تخانه‌كه‌مان ئاماده‌ی���ه‌ ت���ا‬

‫گا‬ ‫هەوڵبدە پەیوەندییە سۆزداریەکەت‬ ‫باش���تر بکەیت یان ئەگەر چارەس���ەر‬ ‫نەکرا ئ���ەوا کۆت���ای بە‌پەیوەندییەکە‬ ‫بهێن���ە کە دەزانیت هی���چ ئەنجامێکی‬ ‫باشی نابێت‪..‬‬

‫نۆی‌ ش���ه‌و‪ .‬جگ���ه‌ له‌ك���ورده‌كان كه‌‬ ‫به‌خێزان���ی‌ دێنه‌ چێش���تخانه‌كه‌مان‪،‬‬ ‫فینله‌ندییه‌كانی���ش له‌گ���ه‌ڵ ه���اوڕێ‌و‬ ‫خۆشه‌ویس���تان‌وخێزانه‌كانیان دێ���ن‌و‬ ‫شله‌و برنج‌و گۆش���ت‌و كه‌باب‌و قۆزی‌و‬ ‫بریانی‌ ده‌خۆن"‪.‬‬ ‫چی���ا وتیش���ی‌ "به‌هۆی‌ جی���اوازی‌‬ ‫خواردنه‌ فینله‌ندییه‌كانه‌وه‌ زۆر بە‌كه‌می‌‬ ‫هاواڵتیانی‌ كوردی‌ دانیشتوی‌ فینله‌ندا‬ ‫خواردنه‌كان���ی‌ ئه‌وان ده‌خۆن‪ .‬هاواڵتی‌‬ ‫كورد هه‌یه‌ خوا خوایه‌تی‌ زو س���ه‌ری‌‬ ‫هه‌فته‌ بێت‌و له‌ش���اره‌كانی‌ دیكه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫واڵته‌وه‌ بێت بۆ چێشتخانه‌كه‌ی ئێمه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ده‌ست كه‌وتنی‌ خوارنه‌ خۆماڵییه‌كان‪.‬‬ ‫نرخه‌كانیش گونجاون‪ ،‬بۆ یه‌ك شیش‬ ‫كه‌باب‌و گۆش���ت‌و مریشك شه‌ش یۆرۆ‬

‫دوانه‌‬ ‫بە‌باش���ی ئەرکەکان���ت بەجێبهێنە‬ ‫تەنانەت ئەگەر دەستخۆشیش���ت لێ‬ ‫نەک���را گرنگ ئەوەیە الیەنی دەرونیت‬ ‫ئارامە‪ ،‬گوێ بە‌قس���ەی خەڵکی مەدە‬ ‫ئەو کارە بکە کەخۆت دەتەوێت‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬چیا کەرکوکی‬ ‫وه‌رده‌گیرێت‪ ،‬شله‌‌و برنج بە‌ده‌ یۆرۆیه‌‪،‬‬ ‫ش���له‌و برنجیش به‌گۆش���ته‌وه‌ بە‌پانزه‌‬ ‫یۆرۆیه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش���ی‌ ب���ه‌وه‌ كرد ك���ۆی‌ ئه‌و‬ ‫جێگانه‌ی‌ چێشتخانه‌ی‌ كوردی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫ژماره‌یان ده‌ جێگه‌ ده‌بێت له‌پایته‌ختی‌‬ ‫فینله‌ن���دا‪ ،‬زۆرینه‌یان ده‌كه‌ونه‌ س���ه‌ر‬ ‫شه‌قامی‌ ئیته‌كه‌سكۆ‪.‬‬

‫قرژاڵ‬ ‫پێویس���تی‬ ‫هاوس���ەرەکەت‬ ‫بە‌خۆشەویس���تی زیاتر‌و گرنگی پێدانە‬ ‫بەتایبەت لەم ماوەیەدا کە بەدۆخێکی‬ ‫س���ەختدا تێدەپەڕێ���ت‪ ،‬تێکەاڵوبوون‬ ‫لەگەڵ کەسانی تردا یارمەتیدەر دەبێت‬ ‫لە‌ناسینی کۆمەڵێک کەسدا‪..‬‬

‫شێر‬ ‫کۆمەڵێک یاس���ا‌و رێنم���ای دابنێ‬ ‫تاوەکو کارەکانی خۆت‌و پەیوەندیت‬ ‫بە‌هاوپیش���ەکانتەوە باش���تر بکات‪،‬‬ ‫چونکە ماوەیەکە بەرهەم خراپ بووە‬ ‫بەهۆی گوێ نەگرتنبووە لەکەس���انی‬ ‫شارەزا‌و هاوپیشەکان‪.‬‬

‫فه‌‌ریک‬ ‫بڕوات بە‌تواناکانی خۆت بێت تەنانەت‬ ‫ئەگەر کێش���ە‌و بارودۆخەکان سەخت‌و‬ ‫قورس���بن‪ ،‬ئەگ���ەر کارە نوێیەک���ەت‬ ‫کێشەی زۆری بۆ دروستکردیت باشترە‬ ‫بۆ کارێکیتر بگەڕێیت تا ئەو متمانەیەی‬ ‫کە بەخۆت هەیە لەدەستی نه‌ده‌ی‌‪.‬‬

‫‌ره‌نگاڵه‬

‫‪rangalayawene@gmail.com‬‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردن بازاڕی‌ گۆرانیبێژانی گه‌رمكردوه‌‬

‫‪11‬‬

‫"بەرسودێکی حیزبەکان سێ هێندەی گەعدەیەکامن دەستدەکەوێ"‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر كه‌ریم‬ ‫جیاواز له‌سااڵنی‌ رابردو ژماره‌یه‌ك‬ ‫هونه‌رمه‌ندو به‌ندبێژ هه‌ریه‌كه‌یان‬ ‫به‌بڕه‌ پاره‌ی جیاواز گۆرانی‌ بۆ‬ ‫لیسته‌كانی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق ده‌ڵێن‪ .‬نێچیر هه‌ورامی‌ كه‌‬ ‫گۆرانیی‌ بۆ لیستی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ وتوه‌‬ ‫ده‌ڵێت "سێ‌ هێنده‌ی‌ گه‌عده‌یه‌كی‌‬ ‫هه‌زارو پێنج سه‌د دۆالریم‬ ‫وه‌رگرتوه‌"‪.‬‬ ‫نێچی���ر هه‌ورامی‌ ك���ه‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك���ی‌ هاوڕێ���ی‌ گۆرانی‌ بۆ‬ ‫لیس���تی‌ نه‌وه‌ی‌ ن���وێ‌ وتوه‌ وتی‌ "من‬ ‫لیس���تی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ نیم‌و س���ه‌رۆكی‌‬ ‫جواڵن���ه‌وه‌ی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ���م نه‌بینیوه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ سكرتێره‌كه‌یه‌وه‌ په‌یوه‌ندیم‬ ‫پێوه‌كراوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك چۆن گه‌عده‌یه‌ك‬ ‫ده‌كه‌ی���ن‌و بڕێ���ك پاره‌ له‌كه‌س���ێك‬ ‫وه‌رده‌گرین‪ ،‬هه‌ر به‌و شێوه‌یه‌ گۆرانیم‬ ‫بۆ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ وتوه‌‪ .‬ئاماده‌ش���م بۆ‬ ‫ه���ه‌ر حیزبێكی‌ دیك���ه‌ گۆرانی‌ بڵێم‪،‬‬ ‫به‌و مه‌رجه‌ی‌ حیزبە‌كوردیه‌كان بێت‌و‬ ‫توركمان‌و عه‌ره‌ب نه‌بن"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "من باس���ی‌ هیچ الیه‌نێكم‬ ‫نه‌كردوه‌ به‌خراپه‌‪ ،‬ته‌نها وه‌س���فێكی‌‬ ‫ئه‌و الیه‌نه‌م كردوه‌‪ .‬له‌چه‌ند لیستێكی‌‬ ‫دیكه‌ش���ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی���م پێوه‌كراوه‌‌و‬ ‫ره‌نگ���ه‌ بۆ ئه‌وانیش���ی‌ بڵێ���م‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫بۆچونی‌ خۆمه‌ ده‌ن���گ ده‌ده‌م به‌چی‌‬ ‫الیه‌نێ���ك‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگ���ه‌ ده‌نگ بده‌م‬ ‫بە‌یه‌كێتی‌‪ .‬ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ی‌ ده‌ڵێت‬ ‫من گۆرانیم بۆ ئه‌و لیسته‌ نه‌ده‌وت‌و تانه‌‬ ‫ی نه‌خوێنراوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫له‌من ده‌دات‪ ،‬خۆ ‌‬ ‫وه‌ك من له‌ناو جه‌م���اوه‌ردا ناوبانگی‌‬ ‫نیه‌‪ .‬زۆرێك له‌هونه‌رمه‌نده‌كان پێیان‬ ‫وتوم ئه‌گه‌ر لیس���تێكی‌ دیكه‌ ویستی‌‬ ‫گۆرانی‌ بۆ هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌لبژاردن بڵێیت‬ ‫پێمانبڵی‌‪ ،‬نامه‌وێت ناویان بهێنم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌و ره‌خنه‌‌و سه‌رزه‌نشتانه‌ی‬ ‫دۆس���ت‌و الیه‌نگره‌كانی له‌شۆس���یال‬ ‫میدیایه‌وه‌ له‌س���ه‌ر گۆران���ی وتن بۆ‬ ‫لیس���تی ن���ه‌وه‌ی ن���وێ ئاڕاس���ته‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬نێچیر هه‌ورامی وتی "ئه‌گه‌ر‬ ‫گۆرانی‌ نه‌ڵێم‌و به‌شداری‌ ئه‌و گۆرانی‌‌و‬ ‫كۆنسێرتانه‌ نه‌كه‌م‪ ،‬ئه‌ی‌ به‌چی‌ بژیم؟!‬ ‫هه‌تا ئێس���تا هون���ه‌ری‌ میللی‌ داهاتی‌‬ ‫بۆم نه‌بوه‌‪ ،‬یه‌ك دینار موچه‌شم نیه‌‪.‬‬ ‫هه‌تا بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان ته‌واو‬ ‫ده‌بێت به‌ش���داری‌ چه‌ند ئاهه‌نگێكی‌‬ ‫دیكه‌ش ده‌بم بۆ لیستی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌‪،‬‬

‫كۆنسێرته‌كانیان بۆ ئه‌نجام ده‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شی‌ به‌وه‌كرد كۆمه‌ڵێك خه‌ڵك‬ ‫هه‌واداری‌ ده‌نگم بون‌و ساڵویان لێكردم‪،‬‬ ‫وتی‌ "به‌اڵم ئێستا س�ڵ�اوم لێناكه‌ن‌و‬ ‫پش���تم تێده‌كه‌ن‪ .‬تازه‌ گۆرانیه‌كه‌شم‬ ‫وتوه‌‪ ،‬بڵێمچ���ی‌ ئه‌گه‌ر خه‌ڵكێك رقی‌‬ ‫لێمبێ���ت؟ ت���ازه‌ گۆرانیه‌ك���ه‌م وتوه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر په‌ش���یمانیش بم ره‌نگه‌ زه‌ره‌ی‌‬ ‫له‌كاره‌ هونه‌ره‌یه‌كانیشم دابێت‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫پاره‌یه‌ش���ی‌ وه‌رمگرت���وه‌ هه‌ر س���ێ‌‬ ‫هێن���ده‌ی‌ گه‌عده‌یه‌كی‌ ه���ه‌زارو پێنج‬ ‫سه‌د دۆالری‌ ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ نیه‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫باسی‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م ش���ه‌مامی‌ كه‌ له‌گه‌ڵ نێچیر‬ ‫هه‌ورام���ی‌‌و كاروان خه‌بات���ی‌ گۆرانی‌‬ ‫بۆ لیس���تی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌ وتوه‌ ده‌ڵێت‬ ‫"م���ن وه‌ك خۆم بۆ پ���ار‌ه نه‌چومه‌ته‌‬ ‫ئه‌و لیس���ته‌وه‌‪ ،‬بی���رو باوه‌ڕێكه‌ له‌الم‬ ‫دروستبوه‌‪ .‬سه‌رۆكی‌ جواڵنه‌وه‌ی‌ نوه‌ی‌‬ ‫نوێم پێ‌ كه‌س���ێكی‌ چاالك‌و باش���ه‌‪،‬‬ ‫به‌رنامه‌كانیم به‌دڵه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫هونه‌رمه‌ند ده‌بێت له‌گه‌ڵ س���ه‌رده‌مدا‬ ‫خۆی‌ نوێ‌ بكاته‌وه‌‪ ،‬منیش به‌پێویستم‬ ‫زانیوه‌‪ .‬ده‌نگیش ده‌ده‌م به‌و لیس���ته‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ركاتێكش لیستی‌ نه‌وه‌ی‌ نوێ‌‬

‫له‌ئاست داخوازیه‌كانی‌ ئێمه‌دا نه‌بێت‪،‬‬ ‫چۆن ئێستا گۆرانی‌ بۆ ده‌ڵێم‌و ده‌هۆڵ‬ ‫ده‌كوتمه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وكاته‌ش ئاوه‌ها ده‌هۆڵ‬

‫نامه‌م بۆ هاتبێت له‌هه‌لێرو سلێمانی‌‌و‬ ‫ق���ه‌اڵدزی‌‌و گه‌رمیان ت���ا گۆرانی‌ بۆ‬ ‫لیس���تی‌ ن���ه‌وه‌ی‌ نوێ‌ بڵێ���م‪ .‬منیش‬ ‫گۆرانیم بۆ س���ه‌رده‌م وتوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌شم‬ ‫بۆ هه‌وادارانم وت���وه‌‪ ،‬چاوه‌ڕێی‌ ئه‌وه‌‬ ‫نی���م ده‌فته‌رێك‌و په‌نجا گه‌اڵم بده‌نێ‌‪.‬‬ ‫باری‌ داراییم زۆرباشه‌و ئێستاش بچمه‌‬ ‫گه‌عده‌كان���ه‌وه‌ مانگه‌نه‌ شه‌س���ت بۆ‬ ‫حه‌فتا گه‌اڵم ده‌ست ده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫له‌دژی‌ ئه‌ویش ده‌كوتمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫چه‌ند هونه‌رمه‌ندێكی‌ دیكه‌ش گۆرانیان‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ند‬ ‫ه‬ ‫‌رچ‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌په‌یجه‌ك���ه‌م‬ ‫بۆ لیسته‌كانی‌ دیكه‌ وتوه‌‪ .‬یه‌كێك له‌و‬ ‫‌زار‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ێ‬ ‫‌‬ ‫س���‬ ‫نه‌مبژاردوه‌‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندانه‌ ئه‌رسه‌الن هه‌ورامییه‌ كه‌‬

‫گۆرانی‌ بۆ لیس����تی‌ هاوپه‌یمانی‌ وتوه‌‪.‬‬ ‫ده‌ڵێت "من به‌بێ‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و گۆرانیه‌م‬ ‫وتوه‌‌و باوه‌ڕم پێیه‌تی‌"‪.‬‬ ‫چه‌ن���د هونه‌رمه‌ندێ���ك له‌ب���ازاڕی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی‌ سلێمانی‌ ئه‌وه‌ بە‌راست‬ ‫نازان���ن ك���ه‌ گۆرانیبێژ هه‌ب���ێ به‌بێ‌‬ ‫به‌رامب���ه‌ر گۆرانی���ی بۆ لیس���ته‌كان‬ ‫وتب���ێ‪ .‬جه‌ختیش ده‌كه‌ن���ه‌وه‌ ئه‌وانه‌‬ ‫هه‌ر یه‌كه‌‌و به‌پێی گرێبه‌س���تی له‌گه‌ڵ‌‬ ‫لیسته‌كان پاره‌یان وه‌رگرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بڕی پاره‌كه‌ ئاشكرا نیه‌‌و هه‌ر خۆیان‬ ‫ده‌یزانن‪.‬‬

‫ژن‌و مێردێك له‌تارانه‌وه‌ دێن‌و له‌سلێامنی‌ گۆرانی‌ ده‌ڵێن‬ ‫ئا‪ :‬مه‌زهه‌ر‬ ‫مریه‌م‌و ئاریا ده‌ ساڵ پێش ئێستا‬ ‫له‌به‌شی‌ په‌یمانگای‌ هونه‌ره‌ جوانه‌كانی‌‬ ‫شاری‌ تاران یه‌كر ده‌ناسن‪ ،‬ده‌بنه‌‬ ‫دڵداری‌ یه‌ك‌و ژیانی‌ هاوسه‌ری‌‬ ‫پێكده‌هێنن‪ ،‬پێكیشه‌وه‌ هه‌ر له‌ئێران‬ ‫ده‌بنه‌ گۆرانی‌ بێژ‪ .‬ماوه‌ی‌ دو مانگ‬ ‫ده‌بێت له‌ڕێگه‌ی‌ هونه‌رمه‌ندێكی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵته‌وه‌ به‌ناوی‌ قاره‌مان‬ ‫نه‌قشبه‌ندی‌‪ ،‬هاتونه‌ته‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫ئێستا له‌ریستۆرانته‌ پێنج ئه‌ستێره‌كان‬ ‫به‌رهه‌مه‌ هونه‌رییه‌كانیان پێشكه‌ش‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫بە‌وت����ه‌ی‌ ئاریا‪ ،‬ئ����ه‌وان گروپێكیان‬ ‫دروس����تكردوه‌ به‌ناوی‌ (ڤی ئای یی‌)‌و‬ ‫بۆ هه‌ر شه‌وه‌ ئاهه‌نگێگ چوار سه‌د بۆ‬ ‫پێنج سه‌د دۆالر وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫مریه‌می‌ هاوسه‌ری ئاریا گۆرانییه‌كانی‌‬ ‫(های����ده‌و مه‌هه‌س����تی‌‌و گوگ����وش)‬ ‫ده‌ڵێت����ه‌وه‌‪ ،‬هاوژینه‌كه‌ش����ی‌ بە‌ژه‌ندنی‌‬ ‫ئامێره‌ موزیزكیه‌كان هاوكاریه‌تی‌‪ .‬مریه‌م‬ ‫سه‌باره‌ت بە‌ئه‌زمونی خۆی له‌كوردستان‬

‫ته‌‌رازو‬ ‫ئ���ەم ماوەی���ە پەیوەندیی���ە‬ ‫س���ۆزداریەکەت بە‌دۆخێک���ی خراپدا‬ ‫تێدەپەڕێ���ت‪ ،‬گرنگ���ی بە‌قس���ەی‬ ‫هەندێک ک���ەس دەدەیت کە هۆکارە‬ ‫ب���ۆ تێکچ���وون‌و خ���راپ بوون���ی‬ ‫پەیوەندییەکەت‬

‫وت����ی‌ "خه‌ڵكی‌ كوردس����تان ئاره‌زویان‬ ‫له‌گوێگرتن����ی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌ قه‌دیمی‌‬ ‫ف����ارس هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ زیاتر ئه‌و گۆرانیانه‌‬ ‫ده‌ڵێمه‌وه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا من زۆر حه‌زم‬ ‫له‌گۆران����ی‌ كوریه‌‌و ده‌مه‌وێت له‌داهاتودا‬ ‫گۆرانی‌ ك����وردی بڵێم‪ .‬بە‌هیوام له‌چه‌ند‬ ‫مانگ����ی‌ داهاتودا له‌ش����اره‌كانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫كوردس����تانیش له‌ش����ه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كاندا‬ ‫به‌شداربم‪ .‬ئاریای‌ هاوسه‌رم هاوكارێكی‌‬ ‫باشی‌ كاره‌ هونه‌رییه‌كانمه‌‪ ،‬زۆر دڵخۆشم‬ ‫به‌كاره‌كانم"‪.‬‬ ‫وتیش���ی‌ "له‌گه‌ڵ خوێندن���ی‌ وانه‌ی‌‬ ‫موزیك له‌ت���اران گۆرانی‌ هونه‌رمه‌ندانی‌‬ ‫قه‌دیمم وتۆته‌وه‌‪ .‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ی له‌ئێران‬ ‫لیژنه‌یه‌ك���ی‌ هه‌ڵس���ه‌نگاندنی كاره‌‬ ‫هونه‌ریه‌كان هه‌یه‌ كه‌ سه‌ر به‌ده‌سه‌اڵتن‪،‬‬ ‫نه‌مویستوه‌ به‌شداری‌ بكه‌م‪ .‬ده‌مه‌وێت‬ ‫له‌كوردس���تان درێژه‌به‌كاره‌كانم بده‌م‪.‬‬ ‫شاره‌زایه‌كی‌ باش���ی‌ ئامێری‌ گیتاریشم‬ ‫هەی���ە‪ .‬ماوه‌ی‌ چه‌ند س���اڵێك ده‌بێت‬ ‫وه‌ك مامۆستای‌ وتنه‌وه‌ی‌ وانه‌ی‌ گیتار‬ ‫ده‌س���ت به‌كار بوم‪ ،‬بۆی���ه‌ له‌زۆربه‌ی‌‬ ‫گۆرانییه‌كان‌و شه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كاندا گیتار‬ ‫ده‌ژه‌نم‪ .‬ش���اره‌زایی له‌ئامێری گیتاردا‬

‫دوپشک‬ ‫لەڕوی الیەنی سۆزدارییەوە بە‌دۆخێکی‬ ‫خراپدا تێدەپەڕیت لە‌چەندین پەیوەندی‬ ‫س���ۆزداری شکس���ت هێناوە‪ ،‬هەوڵبدە‬ ‫خۆت باشتر رێکبخەیتەوە‌و رێگە نەدەیت‬ ‫شکستەکانی پێشووت کاریگەری خراپی‬ ‫بۆسەر ژیان هەبێت‬

‫هاوكاریكی‌ باش���ی‌ به‌هره‌ هونه‌ریه‌كانم‬ ‫بوه‌‪ ،‬به‌و هۆیه‌وه‌ ده‌توانم له‌كاتی‌ پڕۆڤه‌دا‬ ‫وه‌زن‌و قافییه‌ی ئه‌و گۆرانیانه‌ به‌باشی‌‬ ‫بناس���م كه‌ ده‌یانڵێمه‌وه‌‌و به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫سه‌ركه‌وتوش پێشكه‌شیان بكه‌م"‪.‬‬ ‫قاره‌مان نه‌قش���ه‌به‌ندی‌ ك���ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫مه‌ری ‌هم‌و ئاریا پێكه‌وه‌ به‌شداری‌ شه‌وه‌‬ ‫ئاهه‌نگه‌كان ده‌كه‌ن‌و به‌ش���ێوه‌ی‌ الیڤ‬ ‫گۆرانی‌ ده‌ڵێ���ن‪ ،‬ده‌ڵێت "من گۆرانییه‌‬ ‫كوردی���ه‌كان ده‌ڵێم���ه‌وه‌و ئاری���اش‬ ‫بە‌ئامێره‌كان���ی مۆس���یقا به‌ش���داره‌‪.‬‬ ‫مریه‌می���ش گۆرانی���ه‌ فارس���ییه‌كان‬ ‫ده‌ڵێت���ه‌وه‌‪ .‬ئێم���ه‌ ده‌مانه‌وێ���ت دڵی‌‬ ‫خه‌ڵك���ی‌ خ���ۆش بكه‌ی���ن‌و خزمه‌تی‌‬ ‫هونه‌ره‌كه‌م���ان بكه‌ی���ن‪ .‬م���ن ئه‌وه‌م‬ ‫به‌پێویس���ت ده‌زان���ی‌ ك���ه‌ ئ���ه‌و دو‬ ‫هونه‌رمه‌نده‌ بێنه‌ كوردس���تان‪ ،‬چونكه‌‬ ‫له‌كوردس���تان هونه‌رمه‌ن���دی‌ عه‌ره‌ب‬ ‫له‌ش���ه‌وه‌ ئاهه‌نگه‌كان���دت گۆرانیی���ان‬ ‫ده‌وت‌و گۆرانی‌ كوردیش ده‌وترا‪ .‬ده‌بو‬ ‫گۆرانی‌ بێژو گۆرانیی‌ فارسیش هه‌بێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ خه‌ڵكی‌ ئاره‌زوی‌ ده‌كه‌ن‪ .‬بۆیه‌‬ ‫بیرم له‌وه‌ كرده‌وه‌ ئه‌و دو هونه‌رمه‌نده‌‬ ‫بێنم‌و پێكه‌وه‌ كاربكه‌ین"‪.‬‬

‫که‌‌وان‬ ‫ئەم���ڕۆ س���ەرکەوتنێکی گ���ەورە‬ ‫لە‌کارەک���ەت بەدەس���ت دەهێنی���ت‬ ‫بەه���ۆی ئەنجامدان���ی ئ���ەو چەن���د‬ ‫چاوپێکەوتنەوە ب���ووە کە ماوەیەک‬ ‫لەمەوپێش لەگەڵ چەندین کەس���انی‬ ‫شارەزادا ئەنجامداوە‪..‬‬

‫گیسک‬ ‫ل���ەڕووی س���ۆزدارییە بە‌دۆخێکی‬ ‫جێگی���ردا تێدەپەڕی���ت‪ ،‬بۆنەمان���ی‬ ‫رۆتینییەکانی ژیان چەند گەش���تێک‬ ‫یان ئەگ���ەر کرا س���ەفەرێک بکە تا‬ ‫الیەنی دەرونیت ئارام بێتەوە‪..‬‬

‫سه‌‌تڵ‬ ‫بە‌کارەکانی پێش���ووتدا بچۆرەوە‬ ‫تا بتوانی���ت هەنگاوی نوێ بنێیت‪،‬‬ ‫ماوەیەک���ی زۆرە لە‌ی���ەک دۆخدایت‬ ‫ئەم���ەش زیاتر بێ���زاری کردوویت‪،‬‬ ‫باش���ترە بیرۆکەکان���ت بگۆڕی���ت‬ ‫بە‌بیرۆکەی بەهێزتر‪.‬‬

‫نه‌‌هه‌‌نگ‬ ‫پێ���ش ئەوەی پ���ڕۆژە نوێیەکەت‬ ‫ئەنج���ام بدەی���ت جارێکیت���ر پێیدا‬ ‫بچ���ۆرەوە نەوەک���و هەڵ���ەت‬ ‫لە‌هەندێ���ک هەنگاودا کردبێت‪ ،‬گوێ‬ ‫لە‌خۆشەویس���تەکەت بگ���رەو خێرا‬ ‫بڕیاری پێشوەختی بەسەردا مەدە‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫تراجیدیای‬ ‫مەرگی عەفرین‌و‬ ‫کۆمیدیا بەپەلە‬ ‫ئامادەکراوەکەی‬ ‫دۆمای سوری‬ ‫کاوە عوسمان عومه‌ر‬ ‫شوێنەکان چیتر ئاراستەی جەنگەکان‬ ‫دی���اری ناکەن ئەوەن���دەی بەرکەوتەی‬ ‫بەرژەوەندیەکانە کێشەکان ئەکاتە سەر‬ ‫دێڕی ه���ەواڵ‌و تەنانەت بەرزکردنەوەی‬ ‫تێرمۆمیتری جەنگی جیهانی س���ێهەم‪،‬‬ ‫هەر س���اتە وەختی تێکچوونی باالنسی‬ ‫هێ���زی ئەمریکاو روس���ەکانی ئەوس���ا‬ ‫ب���وو لە‌پەنجاکانی س���ەدەی رابردووکە‬ ‫دورخەیەک���ی بچووک���ی وەک کوب���ای‬ ‫کردە جێ س���ەرنجی ئەوسای جیهان‌و‬ ‫هەم���وو مرۆڤایەتی خس���تە ب���ەردەم‬ ‫ئەتوون���ی لە‌ناوچوون‪ ،‬بەاڵم پێش���تر‬ ‫ئەوروپی���ەکان‌و ئەمریکیەکان بەرامبەر‬ ‫جینۆس���ایدی ئەرمەن���ەکان لە‌الی���ەن‬ ‫تورک���ە فاشیس���تەکان‌و وێرانکاری���ه‬ ‫مه زن���ه ك���ه ی نازی���ەکان بەرامبەر‬ ‫پۆلۆنیای ئە وس���او پاش���ان پاکتاوی‬ ‫رەگ���ەزی س���تالین بەرامب���ەر کەمینە‬ ‫ناس�ل�اڤیکەکان هیچ هەڵوێس���تێکیان‬ ‫وەرنەگ���رت‪ .‬لە‌کاتێ���کا ت���ا ئێس���تا‬ ‫هەزاران قوربانی کیمیابارانی هەڵەبجە‬ ‫ش���ایەتی جینۆس���ایدن‪ ،‬لەگەڵیش���یدا‬ ‫بێ���ت جینۆس���ایدکردن‌و س���ڕینەوەی‬ ‫عەفرین لە‌الیەن تورکە فاشیس���تەکان‬ ‫بە‌هاوکاری روس���یای پۆتی���ن‪ ،‬کەچی‬ ‫سەرنج‌و گریانی تیمساحی ئەوروپیەکان‬ ‫بە‌هەمو ماش���ینی میدی���ا جیهانیەکان‬ ‫بە‌هەڕەشەی بازووی ئەتۆمیشی لەگەڵدا‬ ‫بێت بۆ چەند منداڵێکی دۆمای سوریە‬ ‫کە لە‌شانۆگەریەکی خراپ دەرهێنراودا‬ ‫کە وەک دەرئەکەوێ بە‌س���ۆندە‌و سەتڵ‬ ‫ئاویان ئەکەن بەس���ەردا‌و وا پیش���ان‬ ‫ئ���ەدرێ ئەس���ەدی تاوان���کار کیمیایی‬ ‫بەس���ەردا کردبن‪ ،‬هەڵبەت���ە بابەتەکە‬ ‫ئ���ەوە نیە ئای���ا ش���انۆگەری کیمیایی‬ ‫شاری دۆمای سوری کە وەک ئەوترێ‬ ‫زیاتر لە‌‪ ٥٠‬کەس���ی بێتاوانی کوشتبێت‬ ‫ئەگات���ە تاوان���ی دژ بە‌مرۆڤایەتی یان‬ ‫ن���ا‪ ،‬بەڵکو پرس���یارەکە ئەوەیە بۆچی‬ ‫دوای بااڵدەستبوونەوەی رژێمی ئەسەد‬ ‫ئەمریکی���ەکان‌و ئەوروپی���ەکان زۆرتر‬ ‫بە‌پەرۆش���ی بە‌ناو ماف���ی مرۆڤن‪ ،‬خۆ‬ ‫ئەوروپاو ئەمریکی���ەکان هەر لەیەکەم‬ ‫س���اڵی جەنگی خوێناوی سوریا ئەیان‬ ‫توانی پێ���ش هاتنە ناوەوەی روس���یا‬ ‫گەورەترین گورز لە‌ئەس���ەدی تاوانکار‬ ‫بوەش���ێنن‪ ،‬ب���ەاڵم نەیانک���رد چونکە‬ ‫ش���ەڕەکە نەبوبوە ش���ەری وەکالەت‌و‬ ‫هێشتا مەترسی فراوانبوونی هەژموونی‬ ‫روس���ەکان نەب���وە مەترس���ی‪ ،‬کەواتە‬ ‫مەس���ەلەی مەرگ���ی ملی���ۆن‌و نی���وێ‬ ‫ئەرمەنی بەدەست تورکە فاشیەکان یان‬ ‫خاپوور کردنی هەڵەبجە هیچ بەهایەکی‬ ‫لە‌تێکس���تی نەت���ەوە یەکگرت���وەکان‬ ‫نیە‌و ناب���ێ چونکە هیچ ل���ەو تاوانەنە‬ ‫لە‌ب���ازاڕی سیاس���ی فرە جەمس���ەری‬ ‫میلیتاریزم���ی جیهان���ی کاریگەریەکی‬ ‫وەهای بۆ بااڵنس���ی هێزەکان دروست‬ ‫نەکرد‪ .‬تورکەکان بە‌هاوکاری رووس���ە‬ ‫تاوان���کارەکان عەفرینی���ان وێران کرد‪،‬‬ ‫‪ ٢٠٠‬هەزار کەسیان ئاوارە کرد‪ ،‬هەزاران‬ ‫ماڵیان بەتااڵن برد‪ ،‬هەزاران کەس���یان‬ ‫کوش���ت‌و س���ەرنگوم کرد‪ ،‬لە‌هەمووی‬ ‫مەترسیدارتر‪ ،‬هەزاران عەرەبی جیهادی‬ ‫داعش���ی‌و خێزانەکانیان لە‌پڕۆسەیەکی‬ ‫رێکخراوا بۆ گۆڕینی دیمۆگرافی شارە‬ ‫کوردیەکە نیشتەجێێ عەفریین ئەکرێ‪،‬‬ ‫بەاڵم ن���ەک نەت���ەوە یەکگرت���وەکان‬ ‫کۆبوونەوەی بەپەلەی نەکرد‪ ،‬بەڵکو نە‬ ‫فەرەنساو نە بەڕیتانیا بە‌زمانی زبریش‬ ‫بێت بەیاننامەیەکی بەپەلەیان دەرنەکرد‪،‬‬ ‫هەروەها ترەمپی���ش لە‌تویتەردا کات‌و‬ ‫ساتی ناردنی تۆماهۆکەکانی ئاراستەی‬ ‫سوپا تیرۆریستەکەی ئەردۆگان نەکرد‪.‬‬ ‫بۆی���ە بۆم���ان هەیە بپرس���ین چما‬ ‫شتنەوەی ژێر سۆندەی پەنجا منداڵی‬ ‫ش���اری دۆمای س���وری لە‌ش���انۆیەکی‬ ‫ئامادەکراوا هەموو جیهان بخاتە س���ەر‬ ‫ئەتوون���ی جەنگ���ی جیهانی س���ێیەمو‬ ‫تراجیدی���ای مەرگ���ی عەفرینی���ش‬ ‫شایستەی هەڕەشەیەکی دۆمای روسیاو‬ ‫بەیاننامەیەکی شەڕ ئامێزی نیوەشەوی‬ ‫تێریزا مەی‌و تویتێکی ئەتۆمی مستەر‬ ‫ترەمپ نەبێت!!!‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫بیروڕا‬

‫ده‌سه‌اڵت‌و له‌خۆبایی بون‪ :‬ئۆردۆغان وه‌ك نمونه‌‬ ‫سه‌باحی‌ غالیب‬ ‫یه‌كێك له‌مه‌ترسییه‌كانی‌ ده‌وڵه‌ت ـ نه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌ڕۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاستدا ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ده‌وڵه‌ت‬ ‫خۆی‌ دوژمنی‌ پێكهاته‌كان���ی‌ خۆیه‌تی‌ كه‌‬ ‫زۆرینه‌ پێكناهێنن‪ .‬ب���ۆ نموونه‌‪ :‬له‌وه‌ته‌ی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ توركی���ا هه‌یه‌‪ ،‬ده‌س���توره‌كه‌ی‌‬ ‫له‌نێ���وان پێكهاته‌كانی���دا هان���ده‌ری‌‬ ‫دوژمنكارییه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ وایكردوه‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‬ ‫توركیا بە‌قه‌ده‌ر ژماره‌ی‌ جیاوازی‌ ره‌گه‌زی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‪ ،‬زمان‪ ،‬ئایین‌و مه‌زهه‌ب‌و كولتوور‬ ‫ببێته‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ دابه‌ش بوو له‌ناوخۆدا‪،‬‬ ‫له‌و روانگه‌یه‌وه‌ الیه‌نه‌كان به‌رامبه‌ر ده‌وڵه‌ت‬ ‫هه‌ڵوێست وه‌رده‌گرن‪ .‬له‌ساڵی‌ ‪2002‬ه‌وه‌ كه‌‬ ‫پارتی‌ داد‌و گه‌شه‌كردن حكومه‌تی‌ توركیای‌‬ ‫له‌ده‌سته‌‪ ،‬چه‌ندان جار بە‌بیانووی‌ جیا جیا‬ ‫حیزبی‌ كوردی‌ یا ئه‌وانه‌ی‌ سۆزیان به‌رامبه‌ر‬ ‫بە‌كورد هه‌یه‌‪ ،‬به‌رده‌وام قه‌ده‌غه‌یان ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ئه‌ندامانیان ده‌گیرێن‪ ،‬زۆر جاریش بە‌بیانوی‌‬ ‫نابه‌جێ‌ ك���ه‌ گوای���ه‌ ب���اوه‌ڕی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫ك���ورد باڵوده‌كه‌نه‌وه‌ یا گوایه‌ پش���تگیری‌‬ ‫پ���ێ‌ كه‌ی‌ كه‌ی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ماف���ی‌ ئه‌ندامێتی‌‬ ‫په‌رله‌مانیشیان لێده‌سێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫لە‌نێ���وان ‪ 2003‬ت���ا ‪ 2014‬ره‌ج���ه‌ب ته‌یب‬ ‫ئۆردوغان سه‌رۆك وه‌زیران بوو‪ ،‬له‌مایسی‌‬ ‫‪ 2009‬تا ئاب���ی‌ ‪ 2014‬وه‌ختێ���ك ئه‌حمه‌د‬ ‫داودئۆغڵۆدا وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ توركیا بوو‪،‬‬ ‫له‌س���ه‌ره‌تادا بۆ داكوتان���ی‌ پایه‌ی‌ حیزبی‌‬ ‫داد‌و گه‌ش���ه‌كردن‪ ،‬زیاتر وه‌ك ئاكادیمی‌‌و‬ ‫مامۆس���تای‌ زانكۆ خۆی‌ ده‌نواند‪ ،‬هاوكات‬ ‫ب���ۆ جێ���گای‌ خۆكردن���ه‌وه‌‪ ،‬له‌ڕوانگ���ه‌ی‌‬ ‫بیرۆكه‌ی‌ ئاشتی‌‌و به‌رقه‌رارییه‌وه‌ سیاسه‌تی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌ی���ڕه‌و ده‌ك���رد‪ ،‬ت���ا راده‌یه‌ك‬ ‫ئه‌و به‌رپرس���یاری‌ داڕش���تنی‌ سیاس���ه‌تی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵته‌كه‌ی‌ بوو‪ ،‬سیاس���ه‌تێك كه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر بناغه‌ی‌ "بێ‌ كێشه‌ له‌ناوخۆدا‌و بێ‌‬ ‫كێشه‌ له‌ده‌ره‌وه‌" دامه‌زرابوو‪ ،‬بۆ ئه‌و كاته‌‬ ‫بۆچوونی‌ داودئۆغڵۆ ب���ه‌الی‌ ئۆردۆغانه‌وه‌‬ ‫دروس���ت بوو‪ ،‬به‌اڵم له‌دوایی���دا ده‌ركه‌وت‬ ‫ئه‌و دوانه‌ واتا ئۆردۆغ���ان‌و داودئۆغڵۆ نه‌‬ ‫له‌ناو خۆیاندا راس���تگۆ ب���وون‪ ،‬نه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫پێكهاته‌كانی‌ ناو توركیا‌و نه‌ له‌په‌یڕه‌وكردنی‌‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ دەره‌وه‌دا دڵس���ۆز‌و بە‌ئه‌مه‌ك‬ ‫بوون‪ ،‬له‌ناوخۆدا كاره‌س���ات‌و له‌ده‌ره‌وه‌ش‬ ‫فراوان بوون‌و په‌لهاویش���تن په‌یڕه‌و ده‌كرا‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش وه‌ختێك ته‌قییه‌وه‌ كه‌ داودئۆغڵۆ‬ ‫بووه‌ سه‌رۆك وه‌زیران‪ ،‬دووبه‌ره‌كی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بۆچوون‌و ده‌سه‌اڵت سه‌ری‌ هه‌ڵدا‪.‬‬ ‫لە‌ئابی‌ ‪2014‬دا ئۆردۆغ���ان له‌په‌رله‌مانه‌وه‌‬ ‫هه‌ڵبژێرا‌و كرایه‌ س���ه‌رۆك كۆماری‌ توركیا‪،‬‬ ‫هه‌ر له‌و كاته‌شدا ئه‌حمه‌د داودئۆغڵۆ بووه‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران‪ ،‬ئه‌وجا ورده‌ ورده‌ كێشه‌ی‌‬ ‫ت���ه‌واو كه‌وته‌ نێوان ئ���ه‌و دوانه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫كێش���ه‌كانیش له‌الیه‌ن س���ه‌رۆك كۆماره‌وه‌‬ ‫دروست ده‌كران‪ ،‬مه‌به‌س���تی‌ سه‌ره‌كیشی‌‬ ‫ئه‌وه‌ بوو كه‌س���ێك له‌ده‌وڵه‌ت���ی‌ توركیادا‬ ‫نه‌مێنێ‌ به‌رامبه‌ر سیاسه‌ته‌كانی‌ رابوەستێ‌‬ ‫ی���ا ته‌نانه‌ت موناقه‌شه‌ش���ی‌ له‌گه‌ڵدا بكا‪.‬‬ ‫ئۆردۆغان هه‌میشه‌ بە‌عه‌قڵێكی‌ سه‌پێنه‌ر‌و‬ ‫دیكتات���ۆری‌‪ ،‬مامه‌ڵه‌ی‌ له‌گه‌ڵ سیاس���ه‌تی‌‬ ‫ناوخۆ‌و ده‌ره‌وه‌دا ده‌كا‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش‬

‫هێزی‌ س���وپا له‌پێش هه‌ر هێز‌و توانایه‌كی‌‬ ‫دیكه‌وه‌ ب���ه‌كار ده‌هێنێ‌‪ ،‬بۆیه‌ ژماره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫یه‌كج���ار زۆری‌ له‌الیه‌نگران���ی‌ ئیس�ل�امی‌‬ ‫حیزبه‌ك���ه‌ی‌ له‌س���وپا‌و هێ���زه‌ چه‌كداری‌‌و‬ ‫هه‌واڵگ���ری‌‌و ئاساییش���دا باڵوكردۆت���ه‌وه‌‬ ‫كه‌ فه‌رم���ان له‌حیزب وه‌رده‌گ���رن‪ ،‬ئه‌وجا‬ ‫هێزی‌ س���ه‌ربازی‌ تێهه‌ڵكێش بە‌سیاسه‌تی‌‬ ‫دیپلۆماس���ی كردووه‌‪ ،‬دیاره‌ به‌و ئامانجه‌ی‌‬ ‫توركی���ا بكاته‌ ده‌وڵه‌تێكی‌ به‌هێز له‌ته‌واوی‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‌ ناوه‌ڕاست‌و دوورتریشدا تا بگاته‌‬ ‫ئافریقاش‪.‬‬ ‫لە‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ وه‌زیران���ی‌ ئه‌حم���ه‌د‬ ‫داودئۆغڵۆدا‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ س���ه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫ب���ێ‌ ده‌س���ه‌اڵت ب���كا‌و سیاس���ه‌تی‌ خۆی‌‬ ‫بسه‌پێنێ‌‪ ،‬ئۆردۆغان زۆر ده‌ستی‌ وه‌رده‌دایه‌‬ ‫كاروب���اری‌ حكومه‌ت���ه‌وه‌‪ .‬الیه‌نه‌كان���ی‌‬ ‫جی���اوازی‌‌و دووبه‌ره‌كی‌ نێوان ئ���ه‌و دوانه‌‬ ‫گه‌لێك بوون‪ ،‬له‌وان���ه‌؛ یه‌كه‌میان؛ لێدان‌و‬ ‫ده‌رك���ردن‌و گرتنی‌ بزووتن���ه‌وه‌ی‌ خزمه‌ت‬ ‫بوو بە‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌ فه‌تحوڵ�ڵ�ا گیول ‌هن‌و‬ ‫پاككردنه‌وه‌ی���ان له‌ده‌زگاكان���ی‌ حكومه‌ت‌و‬ ‫رێكخ���راوه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كاندا‪ ،‬تا له‌دوای‌‬ ‫كوده‌ت���ای‌ ‪15‬ی‌ ته‌مووزی‌ ‪ 2016‬ئۆردۆغان‬ ‫توان���ی‌ به‌و ئامانجه‌ی‌ خ���ۆی‌ بگا‌و زۆر بێ‌‬ ‫به‌زه‌ییانه‌ هه‌زاران دادوه‌ر‪ ،‬رۆژنامه‌نووس‪،‬‬ ‫پارێزه‌ران‪ ،‬مامۆس���تایانی‌ س���ه‌ره‌تایی‌ تا‬ ‫زانكۆ‪ ،‬گرتنی‌ هه‌زاران ئه‌فسه‌ر له‌ناو سوپا‌و‬ ‫هێزه‌كانی‌ دیك���ه‌ی‌ پۆلیس‌و ئاس���اییش‌و‬ ‫هه‌واڵگری‌‪ ،‬هه‌روه‌ها س���ه‌ربازی‌ ئاس���ایی‌‬ ‫لێگرت���ن‪ ،‬ده‌ریك���ردن‪ ،‬ئازاری���دان‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌ش���ه‌وی‌ كوده‌تاكه‌وه‌ تا ئه‌م���ڕۆ درێژه‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ناكۆكی‌ دووه‌م؛ له‌س���ه‌ر ناوی‌ پاڵێوراوانی‌‬ ‫په‌رله‌م���ان ب���وو‪ ،‬ئۆردۆغان ده‌یه‌ویس���ت‬ ‫زۆرترین پاڵێ���وراوه‌كان الیه‌نگ���ر‌و پیاوی‌‬ ‫خۆی‌ بن‪ ،‬له‌مه‌ش���دا مه‌به‌س���تی‌ ئه‌وه‌ بوو‬ ‫كه‌ زۆرینه‌ی‌ په‌رله‌مان بێنێ‌‌و ده‌س���توری‌‬ ‫توركی���ا له‌په‌رله‌مانیی���ه‌وه‌ بگ���ۆڕی‌‌و‬ ‫بیكاته‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‪ ،‬له‌جیات���ی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌رۆك له‌په‌رله‌مان���ه‌وه‌ هه‌ڵبژێ���ررێ‌‪،‬‬ ‫بكرێ‌ بە‌ده‌نگدانی‌ گش���تی‌‪ ،‬س���ه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫ئه‌نجوومه‌نی‌ وه‌زیرانیش هه‌ڵوه‌شێنێته‌وه‌ تا‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ س���ه‌رۆك كۆمار بە‌جۆرێك زیاد‬ ‫ب���كا هه‌یبه‌تێك بۆ وه‌زی���ران‌و ده‌زگاكانی‌‬ ‫سوپا نه‌هێڵێته‌وه‌‪ ،‬ئۆردۆغان ئه‌وه‌شی‌ كرد‪،‬‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر ئه‌و هه‌موو پاڵه‌په‌س���تۆیه‌دا‪،‬‬ ‫له‌‪22‬ی‌ مایسی‌ ‪2016‬دا‪ ،‬ئه‌حمه‌د داودئۆغڵۆ‬ ‫جگه‌ له‌ده‌س���ت له‌كاركێشانه‌وه‌ له‌سه‌رۆكی‌‬ ‫حیزبی‌ داد‌و گه‌شه‌كردن‌و سه‌رۆكی‌ وه‌زیران‪،‬‬ ‫شتێكی‌ دیكه‌ی‌ بۆ نه‌مایه‌وه‌‪ ،‬به‌وه‌ مه‌یدان‬ ‫بۆ ده‌سه‌اڵتی‌ بێ‌ سنووری‌ ئۆردۆغان خۆش‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫ناكۆك���ی‌ س���ێیه‌م؛ ده‌رب���اره‌ی‌ پرس���ی‌‬ ‫ك���ورد‪ ،‬له‌نێوان ئۆردۆغ���ان‌و داودئۆغڵۆدا‬ ‫جیاوازییه‌كی‌ گ���ه‌وره‌ هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان زۆر‬ ‫توند‌و شۆڤێنی‌‪ ،‬دووه‌میان تۆزێك میانڕه‌و‪،‬‬ ‫هه‌ر كاتێك س���ه‌رۆك وه‌زیران ده‌یه‌ویست‬ ‫گفتوگۆ له‌نێوان حكومه‌تی‌ توركیا‌و كورددا‬ ‫ده‌س���تپێبكاته‌وه‌‪ ،‬سه‌رۆك كۆمار بە‌توندی‌‬ ‫به‌رهه‌ڵستی‌ ده‌كرد‪ ،‬داود ئۆغڵۆ ده‌یه‌ویست‬ ‫سیاسه‌ت ده‌ورێك ببینێ‌‪ ،‬به‌اڵم ئۆردۆغان‬ ‫هه‌میشه‌ باوه‌ڕی‌ وابووه‌ كه‌ "تا دوا تفه‌نگ‬ ‫بێ‌ ده‌نگ نه‌كرێ‌‪ ،‬ده‌بێ‌ شه‌ڕ له‌گه‌ڵ كورد‬

‫داود ئۆغڵۆ ده‌یه‌ویست‬ ‫سیاسه‌ت ده‌ورێك‬ ‫ببینێ‌‪ ،‬به‌اڵم ئۆردۆغان‬ ‫هه‌میشه‌ باوه‌ڕی‌ وابوو‌ه‬ ‫كه‌ تا دوا تفه‌نگ بێ‌‬ ‫ده‌نگ نه‌كرێ‌‪ ،‬ده‌ب ‌ێ‬ ‫شه‌ڕ له‌گه‌ڵ كورد بكرێ‌‬

‫بكرێ‌‪ ".‬دی���اره‌ دوای‌ ئه‌وه‌ كورد ده‌كه‌وێته‌‬ ‫به‌ر ده‌س���ت س���وپای‌ ش���ۆڤێن ‌ی توركیا‌و‬ ‫چاره‌نووسێكی‌ نادیار چاوه‌ڕوانی‌ ده‌كا‪.‬‬ ‫ناكۆك���ی‌ چواره‌م؛ هه‌وڵ���ی‌ باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫سوپای‌ توركیا له‌سه‌رده‌می‌ ئۆردۆغاندا زۆر‬ ‫فراوانتر بوو‪ ،‬ئه‌وه‌ ئاشكرایه‌‪ ،‬هێز‌و سوپای‌‬ ‫توركیا له‌باشوری‌ كوردستان‌و عێراق پێش‬ ‫وه‌خت له‌سه‌رده‌می‌ س���ه‌ددامه‌وه‌ بنكه‌یان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌هه‌ش���تاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ بیسته‌مه‌وه‌‬ ‫س���وپای‌ توركیا‌بە‌بیانوی‌ لێدانی‌ "پێ‌ كه‌‬ ‫ك���ه‌" له‌گه‌ڵ رژێمی‌ س���ه‌ددامدا رێككه‌وتن‬ ‫له‌باش���وری‌ كوردس���تان بنك���ه‌ بكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌ب���ێ‌ ئه‌وه‌ بوترێ‌ كه‌ له‌و كاته‌دا هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان نه‌بووه‌‌و ناكرێ‌ له‌و كاته‌وه‌ هه‌رێم‬ ‫بە‌به‌رپرسیار بزانرێ‌‪ .‬له‌‪2014‬ه‌وه‌ له‌به‌عشیقه‌‬ ‫بە‌ره‌زامه‌ندی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و حكومه‌تی‌‬ ‫به‌غدا‪ ،‬به‌و حیس���ابه‌ی‌ مه‌شق بە‌هێزه‌كانی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌و هێزه‌ سونییه‌كان دژ بە‌داعش‬ ‫ده‌كا‪ ،‬س���وپای‌ توركی���ا س���ه‌ربازگه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌ی‌ دیكه‌ی���ان دامه‌زران���دووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وی‌ راستی‌ بێ‌ ئه‌و سه‌ربازگه‌یه‌‌و ئه‌وانی‌‬ ‫دیكه‌‪ ،‬بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫نه‌هێشتنی‌ باڵوبوونه‌وه‌ی‌ گیانی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫كورده‌ له‌باش���وور‌و له‌هه‌ر به‌شێكی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬دوای‌ ئه‌نجامدانی‌ راپرس���ی‌‬ ‫گش���تیش له‌باش���وور‪ ،‬بۆ تێشكانی‌ هیوای‌‬ ‫كورد‪ ،‬س���ه‌ربازگه‌ی‌ به‌عش���یقه‌ ده‌ورێكی‌‬ ‫خراپی‌ گه‌وره‌ی‌ بینی‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئێران‌و عێراق‬ ‫بۆ لێدان���ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و ده‌رپه‌ڕاندنی‌‬ ‫ك���ورد له‌نزیكه‌ی‌ نیوه‌ی‌ خاكی‌ باش���وور‌و‬ ‫دژی‌ راپرس���ی‌ گش���تی‌ هاوكارییان كرد‌و‬ ‫له‌به‌رامب���ه‌ر نه‌هێش���تنی‌ ئاوات���ی‌ دێرینی‌‬

‫كورد وه‌ستانه‌وه‌‪ .‬جگه‌ له‌باشوور‌و عێراق‪،‬‬ ‫س���وپای‌ توركیا له‌چوار ده‌وڵه‌تی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫عه‌ره‌بیدا باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م؛ سوریا‪:‬‬ ‫ل���ە‌‪2011‬ه‌وه‌ توركیا ل���ه‌دووره‌وه‌ مامه‌ڵه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ سوریا ده‌كرد‪ ،‬له‌دواییدا بە‌سوپاوه‌‬ ‫چ���ووه‌ ن���او س���وریاوه‌‪ ،‬له‌پ���اڵ هه‌ندێك‬ ‫پێكهه‌ڵپرژان له‌گه‌ڵ داعش‪ ،‬زیاتر ش���ه‌ڕی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كینه‌كانی‌ پاراستنی‌ كورد ده‌كرد‪،‬‬ ‫له‌پێش���دا س���وپای‌ توركیا چووه‌ ش���اری‌‬ ‫ئه‌دلیب‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ گه‌لێك جار ئۆردۆغان‬ ‫ناڕه‌زایی‌ به‌رامب���ه‌ر بە‌به‌هێزبوونی‌ پێگه‌ی‌‬ ‫كورد له‌س���وریا ده‌رده‌بڕی‌‌و هه‌ڕەش���ه‌ی‌‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬تا ئه‌وه‌ بوو له‌‪20‬ی‌ كانوونی‌ دووه‌می‌‬ ‫‪ 2018‬بە‌هه‌م���وو هێزه‌ ج���ۆر بە‌جۆره‌كانی‌‬ ‫س���وپای‌ توركیاوه‌ بە‌ناوی‌ "چڵه‌ زه‌یتوون"‬ ‫بۆ نه‌هێش���تنی‌ حكومداری‌ خۆجێی‌ كورد‬ ‫له‌ڕۆژئاوا‪ ،‬هێرش���ێكی‌ فراوانی‌ كرده‌ سه‌ر‬ ‫كانتۆن���ی‌ عه‌فرین‪ ،‬له‌س���ه‌ره‌تادا روس���یا‬ ‫سه‌ربازه‌كانی‌ خۆی‌ له‌ناوچه‌كه‌ كێشایه‌وه‌‌و‬ ‫مۆڵه‌تی‌ بە‌هێ���زی‌ هه‌وای���ی‌ توركیا دا كه‌‬ ‫ئاسمانی‌ سوریا بۆ لێدانی‌ كورد به‌كاربێنێ‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌كارهێنانی‌ هه‌موو جۆره‌ چه‌كێكی‌‬ ‫ق���ورس‌و ژماره‌ی‌ زۆری‌ س���وپای‌ توركیا‪،‬‬ ‫واش یه‌كینه‌كانی‌ پاراس���تنی‌ گه‌ل ئازایانه‌‬ ‫ب���ۆ م���اوه‌ی‌ ‪ 58‬رۆژ به‌رامب���ه‌ر بە‌دووه‌م‬ ‫گه‌وره‌ترین هێزی‌ ناتۆ وه‌ستانه‌وه‌‪ .‬له‌ماوه‌ی‌‬ ‫هێرشی‌ سوپای‌ توركیادا بۆ سه‌ر رۆژئاوا‪،‬‬ ‫ئۆردۆغان وه‌ك بێژه‌ری‌ ته‌له‌فزیۆن‌و رادیۆ‬ ‫له‌هه‌ڵپه‌‌و قسه‌كردندا بوو‪ ،‬هیچ كۆبوونه‌وه‌‌و‬ ‫چاوپێكه‌وتنێكی‌ دیپلۆماسی‌‌و كۆنفرانسێك‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌باره‌ت بە‌كشتوكاڵ‌و ئاویش بوایه‌‬ ‫ئه‌و هێرش���ی‌ ده‌كرده‌ سه‌ر كورد‌و شانازی‌‬ ‫پێ���وه‌ ده‌كرد‪ ،‬بە‌جۆرێك گیانی‌ ش���ۆڤێنی‌‬ ‫له‌ناو تورك���دا دژ بە‌ك���ورد باڵوكردۆته‌وه‌‬ ‫ك���ه‌ ره‌نگه‌ له‌س���ه‌رده‌می‌ ئه‌تاتوركیش���ی‌‬ ‫تێپه‌ڕاندبێ‌‪ ،‬هه‌میش���ه‌ بە‌ئاش���كرا ده‌ڵێ‌‌و‬ ‫ده‌یڵێته‌وه‌ ك���ورد له‌هه‌ر كوێیه‌ك بێ‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫هێرش���یان ده‌كاته‌ س���ه‌ر‌و رێگا نادا هیچ‬ ‫مافێكان هه‌بێ‌‪.‬‬ ‫دووه‌م؛ سۆماڵ‪:‬‬ ‫لە‌سۆماڵ وجودێكی‌ به‌رچاوی‌ توركیا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌سێك سه‌ردانی‌ مه‌قه‌دیشۆ بكا هه‌مووی‌‬ ‫دیمه‌ن���ی‌ توركیای‌ پێوه‌ دیاره‌‌و وا ده‌زانرێ‌‬ ‫ش���ارێكی‌ توركییه‌‪ ،‬هه‌ر له‌نه‌خۆش���خانه‌‌و‬ ‫ج���اده‌‌و بان ت���ا فرۆكه‌خانه‌ی‌ س���ه‌ره‌كی‌‬ ‫مه‌قه‌دیش���ۆی‌ پایته‌خت‪ ،‬توركیا دروستی‌‬ ‫كردوون‪ ،‬له‌سه‌ره‌تای‌ ئه‌م ساڵدا‪ ،‬بە‌بیانووی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ كه‌ مه‌شق به‌هێزه‌كانی‌ سۆماڵ ده‌كا‪،‬‬ ‫توركیا بنكه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ س���وپای‌ له‌وێ‌‬ ‫دروس���تكرد‪ ،‬دیاره‌ هه‌ڵكه‌وتی‌ جوگرافیایی‌‬ ‫واڵتی‌ سۆماڵ كه‌ به‌سه‌ر خلیجی‌ عه‌ده‌ندا‬ ‫ده‌ڕوانێ‌‪ ،‬گرنگییه‌كی‌ سه‌ربازی‌‌و ئاساییشی‌‬ ‫خ���ۆی‌ هه‌ی���ه‌‪ ،‬له‌وێوه‌ هێزه‌كان���ی‌ توركیا‬ ‫ده‌توانێ‌ له‌زه‌ریای‌ عه‌ره‌بی‌‌و زه‌ریای‌ سوور‪،‬‬ ‫بە‌ئاس���انی‌ مه‌شق‌و هاتوچۆ بكا‪ ،‬نزیكیشی‌‬ ‫له‌یه‌مه‌ن‌و س���عودی‌‪ ،‬بۆ توركیا بایه‌خێكی‌‬ ‫سیاسی‌‌و هه‌ڕه‌شه‌ی‌ س���ه‌ربازی‌‌و ئابوری‌‌و‬ ‫سیاسیشه‌‪.‬‬ ‫سێیه‌م؛ قه‌ته‌ر‪:‬‬ ‫له‌و س���ااڵنه‌ی‌ دوایی���دا په‌یوه‌ندی‌ قه‌ته‌ر‌و‬ ‫توركیا گه‌یش���ته‌ ئاس���تێك ك���ه‌ په‌یمانی‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌‌و به‌رگری‌ هاوبه‌ش ئیمزا بكه‌ن‪.‬‬

‫بە‌حیسابێك مه‌شق بە‌هێزه‌ سه‌ربازییه‌كان ‌ی‬ ‫ئه‌و واڵته‌ ده‌كا‪ ،‬توركیا بنكه‌یه‌ك ‌ی گه‌وره‌ی‌‬ ‫س���وپای‌ كردۆته‌وه‌‪ .‬ئیس���تا ئ���ه‌و بنكه‌یه‌‬ ‫س���وپا‌و كه‌ره‌س���ه‌ی‌ جه‌نگ���ی‌ له‌ده‌بابه‌‪،‬‬ ‫تۆپ���ی‌ دوور هاوێژ‪ ،‬زرێ‌ پ���ۆش‌و باره‌گای‌‬ ‫هه‌واڵگری‌ توركی���ای‌ تێدایه‌‪ ،‬دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ ناكۆكی‌‌و هه‌رای‌ نێوان واڵتانی‌ كه‌نداو‬ ‫له‌دژی‌ قه‌ته‌ر دروس���ت بوو‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ قه‌ته‌ر پش���تگیری‌ ئیخ���وان‌و هاوكاری‌‬ ‫ئیرهاب‌و پاره‌ باڵوكردنه‌وه‌ به‌م ال‌و ئه‌و ال‌و‬ ‫هاوكاری‌ له‌گه‌ڵ حه‌ماس���ی‌ كه‌رتی‌ غه‌ززه‌دا‬ ‫ده‌كا‪ ،‬توركیا هێزی‌ زۆرتر‌و ده‌بابه‌ی‌ زۆری‌‬ ‫ناردۆته‌ قه‌ته‌ر تا به‌رامبه‌ر هه‌ر هێرش���ێكی‌‬ ‫واڵتان���ی‌ كه‌نداو بوه‌س���تێته‌وه‌ كه‌ هێرش‬ ‫بكه‌نه‌ س���ه‌ر قه‌ت���ه‌ر‪ .‬بێ‌ گوم���ان بوونی‌‬ ‫سوپای‌ توركیا له‌قه‌ته‌ر گرنگی‌ ستراتیژی‌‪،‬‬ ‫ئابوری‌‌و ئاساییش���ی‌ تایبه‌تی‌ خۆی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌وێوه‌ بە‌هه‌موو شوێنێكی‌ كه‌نداودا راده‌گا‪،‬‬ ‫ه���اوكات‪ ،‬وه‌ك ده‌زانرێ‌ قه‌ت���ەر یه‌كێكه‌‬ ‫له‌واڵته‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‌ كه‌نداو‌و كه‌ڵكێكی‌‬ ‫زۆری‌ دارایی‌‌و ئابووری‌ بۆ توركیا ده‌بێ‌‪.‬‬ ‫چواره‌م؛ سودان‪:‬‬ ‫لە‌كۆتای���ی‌ كانوون���ی‌ یه‌كه‌م���ی‌ ‪2017‬دا‬ ‫ئۆردۆغان سه‌ردانێكی‌ مێژوویی‌ بۆ سودان‬ ‫ئه‌نجام دا‪ ،‬پێش���وازییه‌كی‌ گه‌رمی‌ میللی‌‌و‬ ‫حكومی‌ لێكرا‪ ،‬به‌ر له‌وه‌ی‌ س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌‬ ‫كۆتایی‌ بێ‌‪ ،‬عومه‌ر حه‌س���ه‌ن ئه‌لبه‌ش���یر‬ ‫سه‌رۆكی‌ س���ودان رایگه‌یاند كه‌ دوورگه‌ی‌‬ ‫مێژووی���ی‌ "س���ه‌واكین" ته‌رخانك���راوه‌ بۆ‬ ‫توركیا‪ .‬له‌و كاته‌وه‌‌و هه‌ر بە‌زوویی‌ توركیا‬ ‫بڕی���اری‌ دا بنكه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ س���ه‌ربازی‌‬ ‫له‌س���ودان بكاته‌وه‌‪ ،‬بۆ هاوكاری‌ زه‌ریایی‌‌و‬ ‫به‌هێزكردن���ی‌ هێ���زی‌ زه‌ریایی‌ س���ودان‪،‬‬ ‫به‌نده‌رێكی���ش دروس���ت ده‌كا‪ ،‬هه‌ڵب���ه‌ت‬ ‫گرنگی‌ س���ودان له‌وه‌دای���ه‌ له‌ڕۆژهه‌اڵته‌وه‌‬ ‫به‌سه‌ر زه‌ریای‌ س���وردا ده‌ڕوانێ‌‪ ،‬له‌میسر‌و‬ ‫سعودیش���ه‌وه‌ نزیك���ه‌‪ ،‬له‌وێ���وه‌ توركی���ا‬ ‫ده‌توانێ‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ ستراتییژی‌ له‌نێوان‬ ‫هێزه‌كانی‌ خۆی‌ له‌سۆماڵ‌و سودان دروست‬ ‫بكا‌و ببێته‌ مه‌ترس���ییه‌كی‌ جیددی‌ بۆ سه‌ر‬ ‫میسر‌و بۆ سعودییە‌‪ .‬بۆیه‌ هه‌ر دوای‌ ئه‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌زگاكانی‌ راگه‌یاندنی‌ میسر هێرشی‌ توندیان‬ ‫كرده‌ س���ه‌ر س���ودان‌و توركیا‪ ،‬بە‌تایبه‌تی‌‬ ‫س���ه‌ر ئۆردۆغان‌و عومه‌ر ئه‌لبه‌ش���یر‪ ،‬له‌و‬ ‫باره‌وه‌ كار به‌وه‌شه‌وه‌ نه‌وه‌ستا‪ ،‬بە‌جۆرێك‬ ‫میس���ر دورگه‌ی‌ س���ه‌واكین بە‌خاكی‌ میسر‬ ‫له‌قه‌ڵ���ه‌م ده‌ده‌ن‪ ،‬زۆری���ش نزیك���ه‌ ببێته‌‬ ‫مایه‌ی‌ پێكهه‌ڵپڕژان‌و روو بە‌روو بوونه‌وه‌ی‌‬ ‫سه‌ربازی‌ له‌نێوان توركیا‌و سودان‌و سۆماڵ‬ ‫له‌الیه‌ك‌و میسر‌و سعودی‌‌و واڵتانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫كه‌نداو له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌‪.‬‬ ‫لە‌سیاسه‌تی‌ فراوانخوازی‌‌و له‌خۆبایی‌ بوونی‌‬ ‫به‌رپرس���یارێكی‌ ده‌وڵه‌ت���ی‌‪ ،‬زۆر جار كار‬ ‫وای‌ لێدێ‌‪ ،‬له‌هه‌موو سنوورێك‌و مه‌نتیقێك‬ ‫تێده‌پ���ه‌ڕێ‌‪ ،‬له‌گرێ���ی‌ ده‌س���ته‌وه‌ ده‌بێته‌‬ ‫گرێی‌ ددان‌و بە‌ئاس���انی‌ چاره‌سه‌ر نه‌كرێ‌‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كه‌وه‌ ده‌بێته‌ ه���ۆكاری‌ له‌ناوچوونی‌‬ ‫خۆی‌‪ ،‬له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌ ده‌بێته‌ كاره‌سات‌و‬ ‫كاول���كاری‌‌و كوش���تارێكی‌ زۆری‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫ب���ێ‌ ت���اوان‪ ،‬بە‌هیوای‌ پێش ئ���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌ساتانه‌ رووبده‌ن‪ ،‬گۆڕانكاری‌ بنه‌ڕه‌تی‌‬ ‫له‌توركیا ئه‌نجام بدرێ‌‪ ،‬كورد‌و ناوچه‌كه‌ش‬ ‫له‌ئاژاوه‌ی‌ زۆرتر‌و شه‌ڕ بپارێزرێ‌‪.‬‬

‫هه‌ڵمه‌ت بۆ سه‌ر سوێس له‌میسر‌و هه‌ڵمه‌ت به‌ناوی‌ دۆما له‌سه‌ر سوریا‬

‫دوو رووداوی‌ هاوشێو‌ه له‌دووزه‌مه‌ن ‌ی جیاواز‬ ‫حه‌سه‌ن هه‌ندرێنی‌‬

‫له‌ڕوو ‌ی بایه‌خی‌ ستراتیژییه‌وه‌ بۆ رۆژاوا‪،‬‬ ‫گ���ۆڕان له‌دۆخی‌ ئێس���تای‌ س���وریا زۆر‬ ‫له‌گۆڕان ‌ی دۆخی‌ میس���ری‌ س���اڵ ‌ی ‪1956‬‬ ‫ده‌چێ‪ .‬به‌جیاواز ‌ی ئه‌وه‌ی‌ ئێستا ئه‌مریكا‬ ‫هه‌ژموونی‌ زیاتر‌ه له‌وكات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ مێ���ژوو ‌ی جه‌نگه‌كانی‌ ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫بۆمان ده‌گێڕنه‌وه‌‪ ،‬جه‌نگی‌ سوێس(‪)1956‬‬ ‫یان جه‌نگی‌ س���ینا یان دوژمنایه‌ت ‌ی سێ‬ ‫قۆڵی‌ (الع���دوان الثالثي) ك��� ‌ه هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌(به‌ریتانی���ا‪ -‬فه‌ره‌نس���ا‪ -‬ئیس���رائیل)‬ ‫هه‌ڵیانكوتایه‌ س���ه‌ر س���وێس‌و به‌دووه‌م‬ ‫جه‌نگ ‌ی (عه‌ره‌ب‪ -‬ئیس���رائیل) داده‌نرێ‬ ‫ل���ه‌دوای‌ جه‌نگ���ی‌ ‪ .1948‬ئ���ه‌م جه‌نگ ‌ه‬ ‫به‌یه‌كێك له‌ڕووداوه‌كانی‌ جیهان داده‌نرێ‬ ‫كه‌ هاوكارییكرد له‌دیارییكردن ‌ی بااڵنسی‬ ‫ده‌ول���ی‌ دوا ‌ی جه‌نگ���ی‌ جیهان ‌ی دووه‌م‌و‬ ‫زلهێزه‌كانی‌ له‌ناوچه‌ك ‌ه جێگیركرد‪.‬‬ ‫ئه‌م س���یناریۆیه‌ی‌ ئێس���تای‌ سوریاش‬ ‫زۆر له‌سیناریۆ ‌ی كه‌ناڵ ‌ی سوێس ده‌چێ‪،‬‬ ‫ك ‌ه هه‌مان كاراكت���ه‌ر له‌هه‌ردوو به‌ره‌دان‬

‫(به‌ریتانی���ا‪ -‬فه‌ره‌نس���ا‪ -‬ئیس���رائیل دژ‬ ‫بە‌میسر له‌‪ )1956‬ئێس���تاش (ئه‌مریكا‪-‬‬ ‫به‌ریتانیا – فه‌ره‌نسا دژ بە‌سوریا) ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫خاڵ��� ‌ی هاوبه‌شیش���ه‌ له‌نێوانیان یه‌كێت ‌ی‬ ‫سۆڤیه‌ت ‌ی پێشوو‌و روسیای‌ ئێستایه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌وكات الیه‌نگری‌ جه‌مال عه‌بدولناسربوو‪،‬‬ ‫ئێس���تاش الیه‌نگ���ر ‌ی به‌ش���ار ئه‌س���ه‌د‬ ‫ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌م الیه‌نگرییه‌ بۆ س���وریا‌و بۆ‬ ‫دواڕۆژی‌ س���وریا زۆر گرنگ���ه‌‪ ،‬دواج���ار‬ ‫كێش���ه‌ك ‌ه به‌الیه‌كدا ده‌خات‪ ،‬ك ‌ه ئاشت ‌ی‬ ‫لێبه‌رهه‌مبێ‌و ئاسایش���ی‌ ئیسرائیل دابین‬ ‫بكات‌و به‌رژه‌وه‌ندیی��� ‌ه بااڵكانی‌ ئه‌مریكا‌و‬ ‫رۆژاوا پارێزراوت���ر ب���كات‪ .‬له‌س���ه‌روو ‌ی‬ ‫هه‌مووشیان بااڵنس���ی هێز به‌ال ‌ی رۆژاوا‬ ‫جێگیر بكات‪.‬‬ ‫هه‌مووم���ان ده‌زانی���ن یان هی���چ نه‌بێ‬ ‫ملمالنێی سیاسی ده‌یان ساڵی‌ رابردوو ‌ی‬ ‫نێوان زلهێ���زه‌كان ئه‌وه‌مان پێده‌ڵێن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌مریكا زۆر هه‌ستیاره‌ به‌رامبه‌ر بە‌روسیا‌و‬ ‫هه‌میشه‌ جه‌نگێك له‌نێوانیان به‌كراوه‌یی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬مه‌گه‌ر گۆڕانێك له‌سیسته‌م ‌ی‬ ‫حوكم له‌روسیا روویدابێ‪ ،‬ئه‌گینا روسیاش‬ ‫به‌هه‌م���ان پێودانگ ئه‌ی���ه‌وێ هه‌ژموون ‌ی‬

‫خۆ ‌ی له‌ناوچه‌ی‌ جێ نفوزی‌ عه‌ره‌به‌كان‌و‬ ‫ئاو‌ه شله‌تێنه‌كان زیادبكات‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ئێس���تا‌و له‌س���ه‌رده‌می‌ راس���ان ‌ی روسیا‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ست ‌ی پۆتین ده‌یبینین‪ .‬ك ‌ه چۆن‬ ‫توانییویه‌تی‌ یاریێكی‌ سه‌ركه‌وتووانه‌ له‌و‬ ‫گۆڕه‌پانان���ه‌ بكات كه‌ ئه‌مری���كا له‌دوا ‌ی‬ ‫جه‌نگ��� ‌ی كه‌ن���داو به‌جێ���ی هه‌ژموون���ی‬ ‫خۆ ‌ی ده‌زان���ێ‪ ،‬ئه‌مه‌ش دوای‌ تێكچوون ‌ی‬ ‫نه‌خشه‌ی‌ سیس���ته‌می‌ حوكمڕان ‌ی له‌زۆر‬ ‫له‌و واڵتانه‌ی‌ ناوچه‌كه‌‪ ،‬كه‌ هه‌ندێكیشیان‬ ‫دۆس���تایه‌تیێكی‌ درێژی���ان له‌گه‌ڵ ده‌زگا‬ ‫هه‌واڵگرییه‌كانی‌ ئه‌مریكاش هه‌بوو‪.‬‬ ‫به‌شێكی‌ ئه‌و ئاس���انكارییانه‌ ك ‌ه رووسیا‬ ‫زه‌حفی‌ ب���ۆ نێو جه‌رگه‌ی‌ ئ���ه‌م ناوچه‌و‬ ‫واڵتانه‌كرد‌و س���وودی‌ لێبینیین‪ ،‬دژایه‌ت ‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌كان��� ‌ی ناوچه‌كه‌ب���وو به‌رامب���ه‌ر‬ ‫ئه‌مری���كا‪ ،‬چونك���ه‌ ئه‌مریكا س���ڵ له‌و‬ ‫هێزان���ه‌ ده‌كات���ه‌و‌ه ك ‌ه به‌ن���او ‌ی ئایین ‌ی‬ ‫ئیس�ل�امه‌و‌ه بوونه‌ت ‌ه سه‌رچاوه‌ ‌ی تیرۆر‌و‬ ‫بوونه‌ت ‌ه جێی مه‌ترسی‌و به‌هه‌موو جیهاندا‬ ‫په‌خش���بوونه‌ته‌وه‌‪ .‬ل���ه‌م دواییانه‌ش زۆر‬ ‫به‌هێز ده‌ركه‌وت���ن‌و ئه‌مریكاش به‌هه‌موو‬ ‫شێوه‌یه‌ك هه‌وڵی‌ له‌ناوبردنیانده‌دا‪.‬‬

‫ئه‌ك���رێ بڵێی���ن ئه‌م دواییه‌ی‌ س���وریا‬ ‫جه‌نگه‌ڵێك���ی‌ چڕی‌ هه‌موو ئه‌و هێزانه‌بوو‬ ‫ك���ه‌ توانیان ئ���ه‌وه‌ی‌ مه‌به‌س���تیان بوو‬ ‫پراكتیزه‌ ‌ی بكه‌ن‌و له‌وێو‌ه هه‌ڕه‌ش���ه‌كان‬ ‫ب���ۆ ك���ۆی‌ واڵتان���ی‌ دونی���ا بنێردرێن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ج���اران به‌دزی‌‌و له‌ڕێی س���یدی‌‌و‬ ‫له‌كه‌ناڵ���ی‌ زۆر تایب���ه‌ت وتارێكی‌ ئه‌میر‬ ‫دزه‌ی‌ بكردبا‪ ،‬سه‌رده‌می‌ داعش‌و به‌ره‌ ‌ی‬ ‫نوس���ره‌‌و هێزه‌كان���ی‌ دی‌‪ ،‬جیاوازتربوو‪،‬‬ ‫ئه‌وان به‌ناوی‌ ده‌وڵه‌ت قس���ه‌یان ده‌كرد‪،‬‬ ‫ئابووری‌ خۆیان هه‌ب���وو‌و له‌زۆر الیه‌نه‌و‌ه‬ ‫پاڵپشتیی ده‌كران‪ ،‬بۆیه‌ كات ‌ی گۆڕانێك ‌ی‬ ‫ریشه‌یی له‌م جه‌نگه‌ڵه‌دا هاتووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫وه‌ك ده‌ره‌نجامی���ش بۆ واڵتان���ی‌ زلهێز‬ ‫روونبووه‌وه‌ به‌هێ���ز نه‌بێ یه‌كالنابێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه ئه‌وه‌ی‌ ئێس���تا ئه‌مری���كا خۆی‌ بۆ‬ ‫ئاماده‌ ده‌كات رێك ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬نابێ سوریا‬ ‫وه‌ك ئه‌و زۆن���گاو‌ه بمێنێته‌و‌ه ك ‌ه هه‌موو‬ ‫جۆره‌ هێزێك‌و ش���ێوه‌ نیزامێ���ك تێیدا‬ ‫گه‌شه‌بكات‌وحوكم بكات‌و ده‌ستی رژێم ‌ی‬ ‫ئه‌سه‌دیش كراوه‌بێ له‌به‌كارهێنانی‌ هه‌موو‬ ‫جۆر‌ه چه‌كێك به‌چه‌ك���ی قه‌ده‌غه‌كراو ‌ی‬ ‫كیمیاییشه‌وه‌‪.‬‬

‫ملمالنێی سیاسی‬ ‫ده‌یان ساڵی‌ رابردوو ‌ی‬ ‫نێوان زلهێزه‌كان‬ ‫ئه‌وه‌مان پێده‌ڵێن‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌مریكا زۆر هه‌ستیار‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر بە‌روسیا‌و‬ ‫هه‌میش ‌ه جه‌نگێك‬ ‫له‌نێوانیان به‌كراوه‌یی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‬

‫بیروڕا‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫‪birura. awene@gmail. com‬‬

‫وه‌رزی فیستیڤاڵی خێڵ‌و عه‌شیره‌ته‌كان ده‌ستیپێكرد؟!‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‬

‫دیارده‌ی فیس���تیڤاڵی خێڵ‌و عه‌شیره‌ت‌و‬ ‫ه���ۆزه‌كان‪ ،‬دونیابینییه‌ك ده‌یه‌وێت كورد‬ ‫هه‌میش���ه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی مێژوودابێت یان‬ ‫راس���تتر ه���ه‌ر له‌ناومێژوودابێ���ت‌و له‌ناو‬ ‫بازنه‌یه‌ك���ی بۆش���دا بخولێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م‬ ‫هه‌مووه‌ له‌فیس���تیڤاڵی خێڵ‌و عه‌شیره‌ته‌‬ ‫جی���اوازه‌كان كه‌ له‌ناوچ���ه‌ جیاجیاكانی‬ ‫كوردس���تاندا ده‌كرێ���ت‪ ،‬ده‌رخه‌ری یه‌ك‬ ‫راس���تی حاش���ا هه‌ڵنه‌گ���ره‌و ئه‌وه‌م���ان‬ ‫پێده‌ڵێ���ت ئێم���ه‌ نامانه‌وێ���ت مێ���ژوو‬ ‫تێپه‌ڕێنین‪.‬ئه‌و بۆچوون‌و هزره‌ی له‌پشت‬ ‫هان���دان‌و پاڵپش���تیكردنی فیس���تیڤاڵی‬ ‫خێڵ‌و هۆزو عه‌شیره‌ته‌كانه‌وه‌یه‌‌و به‌رگری‬ ‫لێ���ده‌كات تووش���ی نۆس���تالژیا هاتووه‌‬ ‫به‌هه‌موو ش���ێوه‌یه‌ك ب���اوه‌ش بۆڕابردوو‬ ‫ده‌كاته‌وه‌و ئه‌وه‌ن���ده‌ له‌ڕابردوودا ده‌ژی‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ب���ه‌رده‌وام نه‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ رابردوو‬ ‫واهه‌س���ت ده‌كات گوناهو تاوانی كردووه‌!‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌و هزره‌ ده‌یه‌وێت پێمان بڵێت‬ ‫ئه‌م هه‌موو نه‌خۆش���ی‌و كێش���ه‌و گرفته‌‬ ‫سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابوورییه‌ی دونیای‬ ‫ك���وردی گرتۆته‌وه‌ به‌رهه‌می ئه‌وه‌یه‌ ئێمه‌‬ ‫له‌ڕاب���ردوودا ناژین‌و خیانه‌تمان له‌ڕابردوو‬ ‫كردووه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی ئێم���ه‌ له‌ڕابردوودا‬ ‫نه‌ژین!‬ ‫له‌نێوان دووكه‌وانه‌دا به‌ناوی " پاراستنی‬ ‫كه‌له‌پووره‌وه‌" دیسانه‌وه‌ هزرێك ئاماده‌یی‬ ‫هه‌ی���ه‌و ده‌یه‌وێ���ت ه���زرو دونیابین���ی‬ ‫خێڵگه‌ری‌و عه‌شیره‌تگه‌ری زیندووكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕاس���تیدا میلله‌تێك هه‌بێ���ت له‌دونیادا‬ ‫كه‌متری���ن بایه‌خی بە‌كه‌له‌پ���ووری خۆی‬ ‫دابێت میلله‌تی كورده‌‪ ،‬به‌ش���ێكی گرنگی‬ ‫كه‌له‌پووری كورد له‌ناوچووه‌و پرۆس���ه‌ی‬

‫ئه‌م له‌ناوبردنه‌ش تا ئێس���تا به‌رده‌وامی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬پاراس���تنی كه‌له‌پ���وور به‌وه‌نابێت‬ ‫چی پۆخڵه‌واتی‌و ناشرینییه‌كانی رابردوو‬ ‫هه‌یه‌و توانای ئه‌وه‌ت نه‌بێت باش له‌خراپ‬ ‫جیابكه‌یته‌وه‌‌و به‌ناوی فیس���تیڤاڵه‌وه‌ش‬ ‫زیندووی كه‌یته‌وه‌‪ ،‬پاراستنی كه‌له‌پووری‬ ‫ك���ورده‌واری به‌وه‌ده‌كرێ���ت وه‌ك رابردوو‬ ‫لێی بڕوانرێت‌و بخوێنرێت‌و ئه‌وه‌ی ده‌ڕواته‌‬ ‫چوارچێ���وه‌ی گه‌ش���ه‌ی كلتووریی���ه‌وه‌‬ ‫وه‌ربگیرێ���ت‌و گرنگ���ی پێبدرێت‪ ،‬نه‌وه‌ك‬ ‫رابردووی���ه‌ك زیندووبكه‌یت���ه‌وه‌ كه‌ كاتی‬ ‫خۆی باوباپیرانم���ان خۆیان تا بۆیان لوا‬ ‫بێت له‌ده‌ستیان هه‌ڵهاتوون!‬ ‫ئاوڕێ���ك له‌ڕاب���ردوو بده‌ین���ه‌وه‌ ی���ان‬ ‫گه‌ر س���ه‌رنج بده‌ی���ن به‌ش���ێكی گرنگی‬ ‫مێژونوس���ان‌و لێكۆڵه‌ره‌وان له‌نووس���ین‌و‬ ‫گه‌ڕان‌و به‌دواداچون‌و دەرئه‌نجامه‌كانیاندا‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن مێژوو رابردووی ئێمه‌‬ ‫به‌شێكی گرنگی نه‌نگییه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی ك���ه‌ مێنته‌ڵێت���ی كوردی‬ ‫مێنته‌ڵێتێكی خێڵگه‌ری‌و عه‌شیره‌تگه‌ری‬ ‫بووه‌ هه‌ربۆی���ه‌ گرفتاری ئه‌مڕۆی دونیای‬ ‫ك���وردی ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ ب���ۆ درێژبونه‌وه‌و‬ ‫به‌رده‌وام���ی هه‌م���ان مێنته‌ڵیی���ه‌ت‪،‬‬ ‫پرسیاره‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ ئایا ئێستا ئێمه‌ ده‌بێت‬ ‫تێپه‌ڕێنین یاخود زیندوویكه‌ینه‌وه‌؟ ده‌بێت‬ ‫ئه‌وه‌مان الڕوون بێت هه‌مو فیستیڤاڵێكی‬ ‫خێڵگ���ه‌ری‌و هۆزگه‌ری ته‌نه���ا بۆنه‌یه‌كی‬ ‫ئاس���ایی‌و تێپه‌ڕنیی���ه‌و ئ���ه‌وه‌ی تێبینی‬ ‫ده‌كرێت مه‌به‌س���ت لێ���ی گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ بۆ‬ ‫هزری عه‌شیره‌تگه‌ری‌و كاریگه‌ری نه‌رێنی‬ ‫خۆی به‌جێده‌هێڵێت‪.‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی سه‌رپه‌رش���تی ئ���ه‌م ج���ۆره‌‬ ‫له‌فیستیڤااڵنه‌ ده‌كه‌ن كه‌ سه‌رنج ده‌ده‌یت‬ ‫له‌تێڕوانی���ن‌و قس���ه‌كردنیان ئه‌وه‌ی���ان‬ ‫لێده‌خوێنرێت���ه‌وه‌ كه‌ واهه‌س���ت ده‌كه‌ن‬ ‫شتێكی گرنگییان له‌ده‌ستچووه‌و له‌ڕێگه‌ی‬

‫ئه‌مساڵ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫عێراق نزیكه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫فیستیڤاڵی خێڵ‌و‬ ‫عه‌شیره‌ته‌كان‬ ‫كاندیده‌كانی په‌رله‌مان‬ ‫به‌شێكی گرنگییان‬ ‫شه‌ڕی به‌شداریكردنیان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و داخ‌و ئه‌سه‌ف‬ ‫ده‌خۆن فیستیڤاڵێكیان‬ ‫له‌ده‌ستبچێت‬ ‫فیس���تڤاڵه‌وه‌ كه‌ مێنته‌ڵییه‌تی هۆزگه‌ری‬ ‫عه‌ش���یره‌تگه‌رییه‌ بۆی���ان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌!‬ ‫گرفته‌ك���ه‌ ئه‌وه‌ی���ه‌ ئ���ه‌م دی���ارده‌ی‬ ‫زیندووكردن���ه‌وه‌ی ه���زری خێڵگه‌ریی���ه‌‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌ناوه‌نده‌ ئه‌كادیمییه‌كانیش���ی‬ ‫گرتۆت���ه‌وه‌و له‌كاتێكدا ده‌بێ���ت ناوه‌ندی‬ ‫ئه‌كادیمی راس���ته‌قینه‌ یه‌كه‌م شوێن بێت‬ ‫كار بۆ له‌ناوبردنی ئه‌م جۆره‌ له‌فیستیڤاڵ‬ ‫بك���ه‌ن‪ ،‬ن���ه‌وه‌ك هانده‌ربێ���ت به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئیش‌و كاری راسته‌قینه‌ی خۆیان ناكه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌ندێ���ك له‌ئه‌كادیمیس���ته‌كان خه‌ریكی‬ ‫ئه‌وه‌ن‌و ده‌س���تییان به‌وه‌كردووه‌ نازناوی‬

‫خێڵ‌و ناوچه‌و بنه‌ماڵه‌ بۆ خۆیان دابنێن!‬ ‫ناوه‌ن���ده‌ ئه‌كادیمیی���ه‌كان ده‌بێت دواین‬ ‫داهێن���ان‌و كاری خۆی���ان نمایش بكه‌ن‪،‬‬ ‫كه‌چ���ی به‌پێچه‌وانه‌وه‌ به‌ش���ێكیان هه‌ر‬ ‫خه‌ریكی فیس���تیڤاڵی خێڵگه‌رین به‌ناوی‬ ‫"پاراستنی كه‌له‌پوره‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئێستا وای لێهاتووه‌ هۆزو عه‌شیره‌ته‌كان‬ ‫كار بۆئه‌وه‌ده‌ك���ه‌ن‌و له‌هه‌وڵ���ی ئه‌وه‌دان‬ ‫كامی���ان زۆرتری���ن الیه‌نگ���رو ئه‌ندام���ی‬ ‫خۆیان كۆبكه‌نه‌وه‌ بۆ ئ���ه‌وه‌ی ملمالنێی‬ ‫هۆزو عه‌ش���یره‌ته‌كه‌ی تری پێبكات‌و بۆ‬ ‫نه‌وه‌كانیشیان بیرخه‌نه‌وه‌ كه‌ مێنته‌ڵییه‌تی‬ ‫هۆزو عه‌ش���یره‌ته‌كه‌ی خۆیان بیرنه‌چێت!‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ پێش���كه‌وتووه‌كان‌و له‌ڕاس���تیدا‬ ‫هه‌ربۆیه‌ پێشییان ده‌وترێت پێشكه‌وتوو‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌وان ئه‌م رابردووه‌یان وه‌ك‬ ‫جۆرێك له‌یاده‌وه‌ریی مێژوویی لێیده‌ڕوانن‪،‬‬ ‫به‌اڵم بۆ كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌ پێچه‌وانه‌كه‌یه‌تی‬ ‫ئه‌م جۆره‌ له‌فیس���تیڤاڵ زیندوكردنه‌وه‌و‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌مان���ه‌ بۆ راب���ردو‌‌و مێژویه‌ك كه‌‬ ‫جێگ���ه‌ی س���تایش‌و دڵخۆش���ی‌و ئومێد‬ ‫نییه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی س���ه‌یره‌ حیزبە‌‌كوردییه‌كانی‬ ‫هه‌ڵگرانی دروشمی سۆسیال دیموكرات‌و‬ ‫مۆدێرن‌و نه‌ته‌وه‌ی���ی‌و ئاینیی‌و چینایه‌تی‬ ‫هانی ئه‌م جۆره‌ له‌فیستیڤاڵه‌ خێڵه‌كییانه‌‬ ‫ده‌د‌هن‌و خۆشیان به‌شداری تێدا ده‌كه‌ن!‬ ‫پرس���یار ئه‌وه‌ی���ه‌ حیزب���ی سۆس���یال‬ ‫دیموكرات‌و مۆدێرن‌و نه‌ته‌وه‌یی‌و ئاینیی‌و‬ ‫چینایه‌تی چۆن له‌گه‌ڵ مێنته‌ڵێتی خێڵ‌و‬ ‫عه‌شیره‌ت یه‌كده‌گرێته‌وه‌؟ ئه‌مه‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫ب���ۆ روونده‌كات���ه‌وه‌ حیزبە‌كوردیی���ه‌كان‬ ‫بڕوایان به‌دروش���می خۆیان نییه‌و له‌ژێر‬ ‫كاریگ���ه‌ری دونی���ای ت���ازه‌‌و به‌ناچاری‬ ‫ئه‌و دروش���مانه‌یان هه‌ڵگرت���ووه‌ نه‌وه‌ك‬ ‫پره‌نس���یب‌و قه‌ناعه‌ت بێت‪ ،‬ئه‌گینا خۆی‬ ‫له‌ڕاس���تیدا له‌گ���ه‌ڵ مێنته‌ڵییه‌تی خێڵدا‬ ‫زیات���ر ته‌بان‌و ده‌گونجێ���ن كارو روفتارو‬

‫قسه‌كردن‌و نازناوه‌كانیان ئه‌م بۆچوونه‌مان‬ ‫حیزبە‌‌كوردی���ه‌كان‌و‬ ‫ده‌س���ه‌لمێنێت‪،‬‬ ‫سیاس���ییه‌كان ئه‌وه‌نده‌ی شه‌ڕو دژایه‌تی‬ ‫رۆش���نبیران ده‌كه‌ن نیوئه‌وه‌نده‌ ناتوانن‬ ‫شه‌ڕی خێڵێك‌و س���ه‌رۆك خێڵێك بكه‌ن‪،‬‬ ‫حیزبی���ی ك���وردی‌و خێڵ پێویس���تیان‬ ‫به‌یه‌كتره‌و یه‌كتر ته‌واوده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫به‌رمه‌بن���ای خێڵ‌و عه‌ش���یره‌ت‌و بنه‌ماڵه‌‬ ‫ده‌پاڵێورێن‌و ده‌چنه‌ پله‌كانی س���ه‌ره‌وه‌ی‬ ‫حیزب یان بۆ هه‌ڵبژاردن كاندید به‌رمه‌بنای‬ ‫خێڵ‌و عه‌شیره‌ت‌و بنه‌ماڵه‌ دیاریده‌كه‌ن!‬ ‫ئه‌مس���اڵ هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراق نزیكه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ فیس���تیڤاڵی خێڵ‌و عه‌شیره‌ته‌كان‬ ‫كاندیده‌كان���ی په‌رله‌م���ان به‌ش���ێكی‬ ‫گرنگیی���ان ش���ه‌ڕی به‌ش���داریكردنیان‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌و داخ‌و ئه‌س���ه‌ف ده‌خ���ۆن‬ ‫فیستیڤاڵێكیان له‌ده‌ستبچێت‪ ،‬هه‌ندێكیان‬ ‫هۆزو عه‌ش���یره‌ته‌كه‌ی خ���ۆی هانده‌دات‬ ‫په‌له‌كه‌ن له‌ده‌س���تپێكردنی فیس���تیڤاڵ‪،‬‬ ‫داواش ده‌ك���ه‌ن ده‌نگی���ان پێبدرێ���ت بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌وڵه‌تی یاس���او هاونیشتیمانی‌و‬ ‫هاوچه‌رخ‌و دامه‌زراوه‌ دروستبكات! كه‌مال‬ ‫ئه‌تات���ورك‌و ره‌زاش���ای ئێ���ران‌و حه‌بیب‬ ‫بۆرقیبه‌ی تونسی كه‌ بە‌كه‌مال ئه‌تاتوركی‬ ‫عه‌ره‌بی ناسراوه‌ بۆ كۆمه‌ڵگاكانی خۆیان‬ ‫بۆی���ه‌ چوونه‌ ن���او مێ���ژوه‌وه‌و خه‌ڵكی‬ ‫خۆیان ش���انازییان پێوه‌ده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌ندێك له‌وبنه‌مایان���ه‌ی كه‌ واڵته‌كانیان‬ ‫به‌ده‌س���تییه‌وه‌ ده‌یناالن���دو خه‌ڵكی���ش‬ ‫راهاتب���وو له‌گه‌ڵی���ان ده‌س���تكاریانكرد‌و‬ ‫هه‌ڵیان ته‌كان���د یه‌كێك ل���ه‌و بنه‌مایانه‌‬ ‫مێنته‌ڵییه‌ت���ی خێڵگه‌ری ب���وو نه‌یانوت‬ ‫نایكه‌ین چونكه‌ دواتر ئه‌ترسین‌و ده‌نگمان‬ ‫پێناده‌ن! سیاسی‌و حیزبی سیاسی ده‌بێت‬ ‫چه‌ن���د هه‌نگاوێك پێش هاواڵتی‌و خه‌ڵكی‬ ‫خۆی بڕوات له‌دونیای كوردیدا ئه‌مه‌ رێك‬ ‫پێچه‌وانه‌كه‌ی راسته‌!‬

‫ئه‌گه‌ره‌كانی‌ رودانی‌ جینۆساید له‌عێراق ‌ی پاش به‌عسدا‬ ‫روودانی‌ جینۆساید چین‪( ،‬هۆفانسیان) بۆ جومگ��� ‌ه گرنگه‌كانی‌ ده‌س���ه‌اڵتی‌ مه‌ده‌نی‌‌و‬ ‫بەكر حەمه‌ حسێن‬ ‫رودان ‌ی كرده‌ ‌ی جینۆساید ئه‌م پێشمه‌رجان ‌ه س���ه‌ربازیان له‌به‌رده‌سته‌ هه‌میش ‌ه له‌هه‌وڵ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌دان چۆن كۆنترۆڵ ‌ی واڵت‪ ،‬كه‌سه‌رجه‌م‬ ‫بە‌گرنگ ده‌زانێت‪.‬‬ ‫‪ 1‬بون ‌ی كۆمه‌ڵگایه‌كی‌ پلوڕاڵی‌ وات ‌ه بوون ‌ی ناوچه‌‌و ده‌س���ه‌اڵته‌ جۆربه‌جۆره‌كان بگرن ‌ه‬‫ل���ە‌دوای‌ راپه‌رین���ی‌ س���اڵ ‌ی ‪ 1991‬ك���ورد پێكهاتێك���ی‌ تێك���ه‌ڵ له‌ڕه‌گ���ه‌ز‪ ،‬كه‌ڵچه‌ر‪ ،‬ده‌س���ت‪ .‬چونكه‌ ده‌س���تور پێش���یلكراوه‌‌و‬ ‫هه‌میشه‌ ئه‌و پرسیاره‌ له‌خۆی‌ ده‌كات‪ ،‬ئای ‌ه ئه‌تنیك���ی‌‌و ئاینی‌ جیا‪ ،‬كه‌ ئه‌مه ‌پێش���تر گره‌نت ‌ی پاراس���تن نییه هه‌میشه‌ گروپه‌كان‬ ‫ئێمه‌ جارێكی ‌دیكه ‌له‌عێراقدا جینۆس���اید له‌س���ه‌رده‌می‌ به‌عس���دا هۆكار ‌ی جینۆساید هه‌ست بەمه‌ترس ‌ی ده‌كه‌ن به‌تایبه‌تی‌ دوا ‌ی‬ ‫ده‌كرێین‪ ،‬ئه‌مه‌تاك���و رژێمی‌ به‌عس مابوو بوو‪ ،‬ل���ه‌دوای‌ رووخاندن���ی‌ رژێم ‌ی به‌عس دابه‌ش���كردنی‌ ناوچه‌ی‌ نفوزی‌ زلهێزه‌كان‌و‬ ‫زۆرتر ئه‌م پرس���یاره‌ ده‌كرا‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوا ‌ی له‌س���ال ‌ی ‪ ،2003‬جیاوازیی ‌ه ئاینی‌‌و تایفی‌‌و دیاریكردن���ی‌ هیالل���ی‌ ش���یع ‌ی زیاتر ئه‌م‬ ‫دوا ‌ی كه‌وتنی‌ رژێم ‌ی به‌عس‌و ئازادی‌ عێراق‪ ،‬نه‌ته‌وه‌یی���ه‌كان زیات���ر ده‌ركه‌وت���ن‌و بوون ‌ه مه‌ترسی ‌ه ده‌رده‌كه‌وێت‪‌.‬وات ‌ه بوون ‌ی مه‌ترس ‌ی‬ ‫كوردتاراده‌یه‌ك ئاه ‌ی به‌به‌ردا هاتوو‪ ،‬زۆرتر كیش���ه‌و مل مالنێ‌ ی‌ جۆربه‌جۆر س���ونه‌و الی‌ كورد به‌رامبه‌ر به‌عێراق به‌تایبه‌تی‌ دوا ‌ی‬ ‫وه‌اڵمی‌ئه‌م پرس���یاره‌یان به‌وه‌ده‌دایه‌وه‌ ك ‌ه ش���یع ‌ه بە‌هه‌زارانی���ان له‌یه‌كتر كوش���ت‪ ،‬حكوم���ی‌ تایفی‌‌و دوات���ر ‪ 16‬ئوكتوبه‌ر ئه‌م‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ئه‌گه‌رێك ‌ی دوره‌جارێك��� ‌ی تر كورد ب���ه‌رده‌وام پێكهاته‌كانی‌ عێ���راق متمانه‌یان مه‌ترسیه‌ زیاتربووه‌‪.‬‬ ‫جینۆس���اید بكرێت‪ ،‬به‌اڵم دوا ‌ی ئه‌زموونی بە‌حكومه‌ت���ی‌ عێراق نه‌بوو‪ ،‬بۆ پاراس���تن ‌ی ‪ .3‬بوونی‌ سیس���ته‌مێكی‌ ئایدۆلۆژ ‌ی كه‌ وا‬ ‫‌حوكم���ی‌ عێراق��� ‌ی تائیفی‌و هه‌ڵوێس���تی‌ مافه‌كانی���ان‌و دابی���ن كردن���ی‌ ئاسایش��� ‌ی بزانێت راس���تیه‌كان ال ‌ی ئه‌ون‪ .‬ئایدۆلۆژیا‬ ‫عه‌ره‌ب���ه‌كان به‌رامبه‌ر بە‌ق���ه‌واره‌ی‌ هه‌رێم‌و گش���تی‌ بۆهه‌مووپێكهات���ه‌كان وه‌ك یه‌ك‪ ،‬ج���ه‌الد ب���ۆ له‌ن���او بردن���ی‌ قوربانێكه‌ ‌ی‬ ‫ماف ‌ه ده‌س���توری‌‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی‌ له‌الیه‌ن بۆیه‌ ده‌بینین جینۆسایدی‌ كوردانی‌ ئێزد ‌ی ب���ه‌كار دێنێ‌و كلیلی‌ كرده‌ی‌ جینۆس���اید‪،‬‬ ‫جه‌عف���ه‌ری‌‌و مالك���ی‌‌و دواج���ار عه‌بادی‌‪ ،‬روده‌دات له‌سه‌رده‌ستی‌ داعش‪ ،‬ئه‌وه‌ش ك ‌ه له‌ئایدۆلۆژیاش به‌زۆری‌ له‌سه‌ر زه‌مینه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫حكوم ‌ی تایفی‌ مالكی‌‌و ناردن ‌ی هێز بۆس���ه‌ر له‌‪ 16‬ئوكتوبه‌ر له‌خانه‌قین روویدا به‌رامبه‌ر ره‌گه‌ز په‌رستان ‌ه یان ئاینیه‌و‌ه دێته‌ كایه‌وه‌‪،‬‬ ‫خانه‌قین‌و ناوچه‌ كێش ‌ه له‌سه‌ره‌كان‪ ،‬هاتن ‌ی به‌كورد ئه‌گه‌ری‌ جینۆس���اید زیاتر ده‌كات شه‌رعیه‌ت بە‌هه‌ر كرده‌وه‌یه‌ك ده‌دات چه‌ند‬ ‫داعش بۆعێراق‌و هێرش���كردن ‌ه سه‌ر كورد ‌ی له‌عێراقدا‪ .‬بۆی ‌ه هه‌میش��� ‌ه بون ‌ی كۆمه‌ڵگا ‌ی دڕندان���ه‌ش بێت‪ .‬ئه‌و پروپاگه‌نده‌ش كه‌ بۆ‬ ‫ئێ���زدی‌‌و جینۆس���ایدكردنیان‪ ،‬كه‌وتینه‌و‌ه پێكهاته‌ی‌ تێك���ه‌ڵ له‌عێراقدا هۆكار ‌ی بون ‌ی باڵو كردنه‌وه‌ی‌ ئایدۆلۆژیا ده‌كرێت وێنه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ب���ه‌رده‌م هه‌ره‌ش���ه‌ ‌ی جینۆس���اید له‌الیه‌ن جینۆس���اید بووه‌ له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌ حكومه‌ت ‌ی وا نامرۆڤانه‌ ده‌به‌خش���ێته‌ قوربانێكان ك ‌ه‬ ‫عه‌قڵیه‌ت ‌ی عه‌ره‌ب ‌ی شوفێن ‌ی پاشخان تایفی‌‪ ،‬عێ���راق حكومه‌تێك���ی‌ مه‌زهه‌ب���ی‌‌و قه‌وم ‌ی په‌الم���اردان‌و له‌ناوبردنیان ئاس���انه‌ به‌ڵكو‬ ‫كه‌دیاره‌ ئه‌و هه‌ره‌ش���انه‌ی‌ داعش له‌س���ه‌ر بووه‌ له‌س���ه‌ربنه‌مای‌ هاوواڵتی‌ بوون بونیاد حه‌اڵڵ ده‌بێت ئێس���تا عێراق كه‌ س���یخناخ‬ ‫هه‌رێم‌و هه‌ره‌ش���ه‌كانی‌ حه‌ش���دی‌ شه‌عب ‌ی نه‌نراوه‌ بۆیه‌ هه‌میش���ه‌ مافی‌ پێكهاته‌كان ‌ی كراوه‌ بە‌فیكر ‌ی شیعی‌‌و تایفی‌ كه‌ پێیان وای ‌ه‬ ‫گروپه‌ تایفی‌ یه‌كانی‌ ش���یع ‌ه له‌سه‌ر هه‌رێم تێدا پێش���یلكراوه‌‪ .‬بوونی‌ جیاوازیه‌كانیان هه‌مو راستیه‌كان ال ‌ی ئه‌وانه‌‪ ،‬مێژوو ‌ی ‪1400‬‬ ‫خستوینیوه‌ به‌رده‌م هه‌ره‌شه‌ی‌ جینۆساید‪ ،‬به‌مه‌ترس���ی‌ زانی���وه‌ له‌س���ه‌ر حكومه‌ت‪ .‬ساڵ ستەم‌و ناهه‌قی‌ كردووه‌ به‌رامبه‌ریان‌و‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ی‌ ك ‌ه توركیا هێرش���ی‌ كرد‌ه ئێس���تاش حكوم ‌ه ت���ی‌ پاش���خان قه‌وم ‌ی ده‌بێت��� ‌ه بۆ هه‌ت���ا هه‌تایه‌ ئ���ه‌وان حكوم ‌ی‬ ‫سه‌رعه‌فرین‌و هێرشه‌كه‌ی‌ به‌سوره‌تی‌ فه‌تح وتایف��� ‌ی به‌غداد كورد به‌مه‌ترس���ی‌ ده‌زان ‌ی ئ���ه‌م ناوچه‌ی ‌ه بكه‌ن‪ ،‬كه‌ ئه‌مه‌ش ئه‌گه‌رێك ‌ه‬ ‫ده‌س���ت پێكرد‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ش���دا هێرش ‌ی بۆسه‌ریه‌ك پارچه‌ی‌ عێراق‌و (مه‌رجه‌عیه‌ت) له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ خۆی‌ هیچ شتێكی‌ دیكه‌ به‌ره‌وا‬ ‫حه‌شدی‌ ش���ه‌عب ‌ی بۆسه‌ر كه‌ركوك وناوچ ‌ه كه‌ هه‌موو پێكهاته‌ی‌ هه‌رێم به‌خائین ده‌زانن نازانێ‌‌و هیچ مافێك به‌ك���ه‌س نادات‪ .‬پێی‬ ‫كێشه‌له‌س���ه‌ره‌كان‪ ،‬بێ‌ ده‌نگ ‌ی كۆمه‌ڵگه‌ ‌ی به‌رامبه‌ر به‌مه‌رجه‌عیه‌ت ئه‌مه‌ش له‌پرۆسه‌ ‌ی وایه‌ هه‌ق‌و راسته‌یه‌ك ال ‌ی به‌غدایه‌‌و ئه‌وان ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌ی به‌ارمبه‌ر بە‌حه‌ش���دی‌ شه‌عب ‌ی ریفراندۆم���دا به‌ت���ه‌واوی‌ ره‌نگ���ی‌ دایه‌وه‌‪ .‬ت���ر هه‌م���وی‌ الده‌رن‌و گوم���ران‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫كاتێك هێرش���ی‌ ك���رده‌ س���ه‌ر كەركوك‌و هه‌روه‌ك به‌عس ك���وردی‌ به‌زیادو دومه‌ڵ ‌ی ئه‌گه‌رو مه‌ترس���یه‌كی‌ دیكه‌یه‌ له‌سه‌ر كورد‬ ‫هه‌روه‌ها بێ‌ ده‌نگی‌ به‌رامبه‌ر به‌هێرشه‌كان ‌ی جه‌س���ته‌ی‌ عێ���راق ده‌زان���ی‌‌و له‌ناوبردن ‌ی له‌الیه‌ن عێراقه‌و‌ه ك ‌ه مه‌ترس ‌ی جینۆساید ‌ی‬ ‫توركیا بۆسه‌ر عه‌فرین‪ ،‬ده‌مانخاته‌ به‌رده‌م ‌ی كوردی‌ كرده‌ دوا چاره‌سه‌ر بۆعێراق‪ ،‬كه‌وات ‌ه له‌س���ه‌ره‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌ ئایدۆلۆژیای‌ به‌عسیش‬ ‫ئه‌گ���ه‌ری‌ دوباره‌ جینۆس���ایدكردن له‌الیه‌ن هه‌مان ئه‌گه‌ر ‌ی ئه‌نفال وجینۆسایدی‌ كورد ئاین���ی‌ به‌كارهێنابۆئه‌نف���ال كردنی‌ كورد‪،‬‬ ‫واڵتانی‌ ناوچه‌كه‌ جاعێراق بێت یان ئێران‌و له‌ئێس���تای‌ عێراقدا ئاماده‌ی���ه‌‪ ،‬كه‌بریتییه توركیاش بۆداگیركردن ‌ی عه‌فرین س���وره‌ت ‌ی‬ ‫توركیا‪ ،‬هه‌روه‌ها ب��� ‌ێ ده‌نگ ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌ی له‌به‌س���ه‌دان گروپ���ی‌ ش���یعه‌ی‌ جی���اوازو فه‌تح به‌كاردێنی‌‪ ،‬كه‌واته‌له‌ئێستای‌ عێراقدا‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ به‌رامب���ه‌ر به‌دۆخی‌ س���وریا چه‌كداره���ه‌ن ك��� ‌ه ته‌یارك���راون به‌فیكر ‌ی ئایدۆلۆژی���ا ئاماده‌ی���ه‌ ك��� ‌ه حكومه‌تێك ‌ی‬ ‫له‌كاتێكدا ك ‌ه ‪6‬ساڵ ‌ه شه‌ره‌و به‌ده‌یان شێو‌ه تایفی‌ به‌رامب���ه‌ر به‌كورد‪ ،‬ك ‌ه له‌ریفراندومدا پاش���خان قه‌ومی‌‌و مه‌زهه‌ب��� ‌ی ئاماده‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫خه‌ڵكی‌ ئ���ه‌و واڵت جینۆس���اید ده‌كرێت‪ ،‬به‌ته‌واوی‌ هه‌ستی‌ قه‌ومی‌ عه‌ره‌بیشیان جواڵ ده‌یان گروپی‌ چه‌كداری‌ ته‌یاركراو به‌فیكر ‌ی‬ ‫مه‌زهه‌ب���ی‌ ئاماده‌ له‌هه‌ر س���اتێكدا هێرش‬ ‫ده‌ی���ان خه‌ڵكی‌ س���ڤیل كیمیاباران كراون‌و به‌رامبه‌ر به‌كورد‪.‬‬ ‫بوونه‌ته‌قوربانی‌ بە‌اڵم به‌رژوه‌تدی‌ زلهێزان‌و ‪ .2‬ئاماد‌ه بوون ‌ی هه‌س���ت كردن بە‌مه‌ترس ‌ی بكه‌ن ‌ه سه‌ر كورد ئه‌م ‌ه جگه‌ له‌ئایدۆلوژیا ‌ی‬ ‫دابه‌شكردن ‌ی ده‌سەاڵت‌و سه‌رچاوه‌كان ‌ی وز‌ه ل���ه‌الی‌ یه‌كێ���ك له‌گروپ���ه‌كان‪ .‬كاتێك ك ‌ه قه‌ومی‌ عه‌ره‌بی‌ پان سه‌له‌فی‌‪.‬‬ ‫رێگه‌ی‌ ن���ه‌داو‌ه هاواڵتیانی‌ ئه‌م واڵته‌ رزگار گروپه‌جی���اوازه‌كان یان عه‌قڵ���ی‌ ده‌وله‌ت ‪ .4‬ئام���اد‌ه بوونی‌ بڕیاری‌ دروس���ت كردن ‌ی‬ ‫بكرێن له‌جینۆسایدو له‌ناوبردن‪ .‬دابه‌شكردن ‌ی پارێزگار ‌ی له‌س���ه‌رجه‌م پێكهاته‌كان ناكات سیس���ته‌مێكی‌ ن���وێ‌‪ .‬ئ���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌دوا ‌ی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیی���ه‌كان‌و ناوچه‌ ‌ی نفوزی‌ واڵتان ‌ی وه‌ك ی���ه‌ك‪ ،‬ده‌وڵه‌ت���ی‌ هاواڵت��� ‌ی بوون ‌ی رووخاندن���ی‌ رژێم��� ‌ی به‌ع���س‌و ئێس���تاش‬ ‫زلهێ���ز جارێكی‌ دیك���ه‌ ده‌مانخاته‌ به‌رده‌م نی‌ ی���ه‌‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌میش���ه‌ گروپه‌كان ‌ی دیك ‌ه رووده‌دات بۆبونیادی‌ س���یته‌مێكی‌ نو ‌ێ ی ‌ه‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێم���ه‌ ده‌بێ���ت جارێك���ی‌ دیك ‌ه هه‌ست به‌مه‌ترس���ی‌ ده‌كه‌ن‪ .‬بۆی ‌ه حكوم ‌ه له‌عێراقدا ك ‌ه تائێس���تا نه‌بووه‌ بە‌سیست ‌هم‌و‬ ‫له‌عێراقدا جینۆس���اید بكرێین؟ بۆ وه‌اڵم ‌ی تی‌ سه‌رده‌س���ت كه‌نوێنه‌رایه‌ت���ی‌ زۆرینه‌ ‌ی رێچكه‌ی‌ نه‌گرتووه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌دروس���تكردن ‌ی‬ ‫ئه‌م پرس���یاره‌ ده‌بێت بزانین ئه‌گه‌ره‌كان ‌ی سیاسی‌‌و تایف ‌ی ده‌كات له‌عێراقدا‪ ،‬سه‌رجه‌م سیسته‌می‌ نوێدا هه‌ركه‌س‌و الی ‌هن‌و نه‌ته‌وه‌و‬

‫ئایدۆلۆژیا جه‌الد‬ ‫بۆ له‌ناو بردنی‌‬ ‫قوربانێك ‌هی‌‬ ‫به‌كاردێنێ‌و كلیلی‌‬ ‫كرده‌ی‌ جینۆساید‬ ‫له‌ئایدۆلۆژیاش‬ ‫به‌زۆری‌ له‌سه‌ر‬ ‫زه‌مینه‌یه‌كی‌‬ ‫ره‌گه‌زپه‌رستانه‌‬ ‫یان ئایینیه‌وه‌‬ ‫دێته‌ كایه‌وه‬ ‫ئاینێك ببێت��� ‌ه رێگر ئه‌گه‌ر ‌ی جینۆس���اید‬ ‫كردنی‌ هه‌یه‌‪ ،‬كه‌كوردیش له‌دوای‌ س���اڵ ‌ی‬ ‫‪ 2003‬ب���ووه‌ به‌مه‌ترس���ی‌ بۆس���ه‌ر ئ���ه‌م‬ ‫سیس���ته‌مه‌ نوێ‌ ی��� ‌ه بە‌اڵم دیاره‌ هێش���تا‬ ‫زۆری‌ م���اوه‌‪ ،‬دواجاری���ش له‌ئه‌نجامدان���ی‌‬ ‫ریفراندوم���دا عێ���راق به‌هه‌ماهه‌نگی‌ ئێران‌و‬ ‫توركیا‌و وواڵتان ‌ی زلهێز ئه‌م مه‌ترس���ییه ‌ی‬ ‫وه‌س���تاند‪ ،‬كه‌واته‌ بڕیار ‌ی سیسته‌می‌ نو ‌ێ‬ ‫هه‌موو ئه‌و له‌مپه‌ران��� ‌ه له‌ناوده‌بات كه‌دێن ‌ه‬ ‫رێ ‌ی كه‌كوردی���ش ره‌نگه‌ ببێت���ه‌ له‌مپه‌ر ‌ی‬ ‫به‌رده‌م سیسته‌می‌ نوێ‌‪ .‬به‌اڵم له‌سه‌رده‌م ‌ی‬ ‫ئێس���تا ته‌كنه‌لۆژیا كوش���نده‌ترین چه‌مك ‌ی‬ ‫جینۆسایده‌‪ ،‬هه‌روه‌كو چه‌كی‌ كیمیایی دژ ‌ی‬ ‫خه‌ڵك ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌‌و ژوری‌ گازه‌كان ‌ی نازیه‌كان‪.‬‬ ‫به‌كارهێنانی‌ گازی‌ كیمی���اوی‌ دژ ‌ی گه‌الن ‌ی‬ ‫سوریا له‌الیه‌ن رژێم ‌ی ئه‌سه‌د‪ ،‬له‌ئیستاشدا‬ ‫سوپای‌ عێراق بە‌جۆره‌ها چه‌كی‌ پێشكه‌وتوو‬ ‫پرچه‌ك ك���راوه‌‪ ،‬چه‌كه‌كانیش له‌ده‌س���ت ‌ی‬ ‫گروپ��� ‌ه چه‌ك���داره‌ ش���یعیه‌كاندان‪ ،‬كورد‬ ‫مه‌ترس���ی‌ خۆ ‌ی نه‌ش���اردۆته‌و‌ه له‌مه‌ترس ‌ی‬ ‫به‌كارهێنان ‌ی ئه‌م چه‌كان ‌ه له‌شه‌ری‌ ناوخۆو‬ ‫بۆدژایه‌تی‌ پێكهاته‌كانی‌ دیكه‌‪ .‬بیرۆكراس ‌ی‬ ‫له‌به‌رێوه‌بردنی‌ جینۆس���ایدا رۆلێكی‌ گرنگ‬ ‫ده‌بین���ێ‪ ،‬چونكه‌ جینۆس���اید پێویس���ت ‌ی‬

‫بە‌كۆمه‌ڵێ���ك دام‌و ده‌زگای‌ چ���االك ده‌بێت‬ ‫بۆ ئۆرگانیزه‌كردن‪ ،‬چونكه‌ خۆرێكخس���تن‌و‬ ‫به‌رێوه‌بردن ‌ی سیسته‌ماتیكیانه‌ ‌ی ئه‌و گروپ ‌ه‬ ‫سه‌ربازی‌‌و مه‌ده‌نیه‌جیاجیاكان گواستنه‌وه‌‌و‬ ‫رێ���گاو بان���ه‌كان گرنگی‌ گ���ه‌وره‌ ‌ی هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌پرۆس���ه‌ی‌ جینۆس���ایدكردندا‪ .‬بۆی��� ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رێك��� ‌ی دیك ‌ه كه‌ئاماده‌یه‌ هۆفانس���یان‬ ‫ئام���اژه‌ی‌ پێنه‌ك���ردووه‌‪ ،‬ئابوریی���ه‌‪ :‬ك���ه‬ ‫‌بریتیی��� ‌ه له‌جێكردن���ه‌وه‌ ‌ی به‌رژه‌وه‌ن���د ‌ی‬ ‫زلهێزه‌كان بۆ به‌ده‌ستهێنانی‌ سه‌رچاوه‌كان ‌ی‬ ‫ووزه‌له‌ناوچه‌كه‌دا‪ ،‬كه‌ وات ‌ه به‌له‌به‌رچاوگرتن ‌ی‬ ‫به‌رژوه‌ن���دی‌ زلهێ���زه‌كان زۆرج���ار له‌پێناو‬ ‫ده‌س���تكه‌وتی‌ ئاب���وری‌‌و بازار ب���ێ‌ ده‌نگ ‌ی‬ ‫هه‌لده‌بژێ���رن به‌رامب���ه‌ر ب���ه‌و رژێمه‌ ‌ی ك ‌ه‬ ‫جینۆس���اید ده‌كات‪ .‬ئه‌مه‌ ده‌مان گه‌یه‌نێت‬ ‫به‌و خاڵه‌ی‌ كه‌ ئێس���تا كه‌دابه‌ش���بوونێك ‌ی‬ ‫سیاس���ی‌‌و ئایدۆل���ۆژی‌‌و ئاب���ور ‌ی هه‌ی���ه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا كوردیش‌و هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫بووه‌ت��� ‌ه ناوچه‌ ‌ی به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ ئابور ‌ی بۆ‬ ‫وواڵته‌ زلهێزه‌كان‌و كۆمپانیاكانیان كه‌زۆرجار‬ ‫ره‌نگ���ه‌ له‌به‌رامب���ه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیه‌كی‌ بااڵتر‬ ‫ئێم��� ‌ه بگۆرنه‌وه‌ یان بفرۆش���ن‪ .‬كه‌ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌گه‌رێك���ی‌ به‌هێزه‌ بۆئ���ه‌وه‌ ‌ی ئێمه‌ ببین ‌ه‬ ‫قوربانی‌ مل مالنێ‌ ی‌ ئابوری‌ له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫كه‌واته‌ ئێمه‌ی‌ كورد له‌عێراقی‌ پاش به‌عسدا‬ ‫ئه‌و مه‌ترسییه به‌شوێنمانه‌وه‌ی ‌ه كه‌ئای ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫جارێكی‌ تر جینۆس���اید ده‌كرێین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫هه‌م���و ئه‌گه‌ره‌كان ئام���اده‌ن‌و ره‌گه‌زه‌كان ‌ی‬ ‫جینۆسایدیش بە‌هه‌مان شێو‌ه بونیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ پێویس���ته‌ كورد بۆپارێزگار ‌ی له‌خۆ ‌ی‬ ‫قه‌واره‌كه‌ی‌ داوابكات عێراق ببێته‌ ئه‌ندام ‌ی‬ ‫دادگای‌ دادی‌ نێوده‌وڵه‌ت���ی‌ تاك���و عێراق‬ ‫پابه‌ن���د بێت به‌پاراس���تن ‌ی ماف��� ‌ی مرۆڤ‌و‬ ‫هه‌روه‌ه���ا پابه‌ن���دی‌ یاس���ای‌ نێوده‌وڵه‌ت ‌ی‬ ‫بكه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆی‌‪ ،‬گرنگه‌ كورد بۆپێكهێنان‌و‬ ‫دروس���تكردن ‌ی حكومه‌تی‌ عێ���راق له‌دوا ‌ی‬ ‫هه‌لبژاردنی‌‪ ،2018- 5-12‬بە‌تێكرا سه‌رجه‌م‬ ‫هێزه‌ كوردیی���ه‌كان‪ ،‬مه‌رجیان بۆپێكهنان ‌ی‬ ‫حكومه‌ت بوون به‌ئه‌ندامی‌ ده‌وڵه‌تی‌ عێراق‬ ‫له‌دادگای‌ دادی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ وس���ه‌رجه‌م ئ ‌ه‬ ‫ورێكه‌وتنامان���ه‌ی‌ بۆپارێزگای‌‌و پاراس���تن ‌ی‬ ‫مافی‌ مرۆڤه‌ ئیم���زای‌ بكات‪ ،‬هه‌روه‌هاداوا ‌ی‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ ‌ی كه‌یس���ی‌ جینۆس���اید‌و‬ ‫گه‌راندن���ه‌وه‌ی‌ رووفات ‌ی ئه‌نفالكراوان بكات‪.‬‬ ‫كه‌ئه‌م���ه‌ش وه‌ك به‌ش���ێك له‌گه‌ره‌نت��� ‌ی‬ ‫پاراس���تنی‌ كورده‌ به‌رامبه‌ر به‌و ئه‌گه‌رانه‌ ‌ی‬ ‫ك ‌ه مه‌ترسی‌ جینۆسایدی‌ لێ‌ ده‌كرێت‪..‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪/‬‬ ‫‪-1‬حس���ین س���ۆران‪ ،‬ئه‌نف���ال له‌مه‌نفاكان ‌ی‬ ‫ناسیۆنالیزمه‌وه‌ بۆ كوشتنی‌ زمان‌و جه‌سته‌‪،‬‬ ‫‪ .‬چاپی‌ یه‌كه‌م‪ .2012 ،‬ل ‪.62 – 60‬‬ ‫‪-2‬گۆڤار ‌ی عه‌رعه‌ر‪ ،‬ژمارە‪2‬‬

‫‪13‬‬

‫گەالنی‬ ‫رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوین قوربانی‬ ‫شەڕی فیلەکانن‬ ‫شەماڵ عادل سەلیم‬

‫پەندێک����ی ئەفریقی هەی����ە دەڵێت‪:‬‬ ‫(لەش����ەری فیلەکاندا تەنه����ا گژوگیا‬ ‫زەرەرمەند دەبێ����ت)‪ ،‬ئەو پەندە رێک‬ ‫دەڵێی ب����ۆ ناوچەی رۆژهەاڵتی ناوین‬ ‫گوتراوە‪ ،‬ئەو ناوچەیەی دەمێکە فیلی‬ ‫زڵهێ����زەکان بە‌قاچ����ە زەبەالحەکانیان‬ ‫گەالنی خێرلەخۆنەدی����ووی ناوچەکە‬ ‫بەرژەوەندییەکانی����ان‬ ‫لەپێن����اوی‬ ‫دەشێلن‌و ریژێمە دیکتاتۆرییەکانیشیان‬ ‫کە لەبەرژەوەندی ئ����ەوان کاردەکەن‌و‬ ‫ت����ا ئەورادەیی����ەی گ����وێ رایەلییانن‬ ‫دەیانپارێزن‪.‬‬ ‫لەدوای ئەوەی فیلی ئەمریکی تێروپڕ‬ ‫خۆێنی گەالن����ی رۆژهەاڵت����ی ناوینی‬ ‫م����ژی‌و سامانەسروش����تییەکانی خاکە‬ ‫بەپیتەکەیش����ی هەڵلوشی بەبیانووی‬ ‫پاراستنی گەالن‌و بەدیموکراتیزە کردنی‬ ‫رۆژهەاڵت����ی ناوین‪ ،‬ئەوج����ارە نۆرەی‬ ‫فیلی روس����ییە‪ ،‬کە گوایە بۆ یەکسان‬ ‫کردن����ی هاوکێش����ەکان وپاراس����تنی‬ ‫گەالن����ی ناوچەکە لە‌تاک����ڕەوی فیلی‬ ‫ئەمریکی‌و هاوپەیمانە دیکتاتۆرەکانی‬ ‫هاتۆتە ناو گۆرەپانی یارییەکە‪ ،‬دیارە‬ ‫هەرفیلێکیش بۆ مانەوەی‌و پاراس����تن‌و‬ ‫بەرژەوەندی خۆی‪ ،‬چەندین دیکتاتۆری‬ ‫قەزەمی ناوچەکەی خستۆتە بن باڵی‬ ‫خۆی‪ ،‬قەزەمەکانی����ش بۆ مانەوەی‬ ‫خۆیان چەپڵەی بۆ لێ دەدەن‌و هورای‬ ‫بۆ دەکێشن‌و خۆیانی پێ هەڵدەکێشن‪،‬‬ ‫ئەوانی����ش (فیل����ە چاوچنۆک����ەکان)‬ ‫ب����ۆ بەرژەوەندی خۆی����ان بەرگرییان‬ ‫ل����ێ دەکەن بەتایبەت ل����ەم کاتانەدا‬ ‫کەرۆژهەاڵتی ناوین لەبەردەم چەندین‬ ‫پرۆژەی جیۆسیاس����ی‌و یەکسانکردنی‬ ‫هاوکێش����ەکان‌و پاراستنی بەرژەوەندی‬ ‫فیلە زلهێزەکاندایە‪.‬‬ ‫ب����ۆ تێگەیش����تن لەم هاوکێش����ەیە‪،‬‬ ‫تەماش����ای س����وریا بک����ەن‪ ،‬لەالیەک‬ ‫فیل����ی روس����ی بە‌ی����اوەری گورگ����ی‬ ‫تورکی‌و زەرافەی س����وری‌و کەمتیاری‬ ‫ئێرانی کەوتوونەتە ش����ێالنی خەڵكی‬ ‫بەش����مەینەتی س����وریا بەبیان����ووی‬ ‫پاراستنیان لە‌ساروخە روح کێشەکانی‬ ‫فیلی ئەمریکی‪ ،‬لەالیەکی دیکە‪ ،‬فیلی‬ ‫ئەمریکی‌و تەیرەئەبابیلەکانی سعودیا‌و‬ ‫کەنداو ب����ۆ بەرژەوەندی خۆیان رۆژانە‬ ‫بەه����ەزاران خەڵک����ی بەش����مەینەتی‬ ‫س����وریا ئ����اوارەی واڵت����ان دەک����ەن‌و‬ ‫دەیانکەنە خۆراکی قرش����ەکانی ئێجە‌و‬ ‫گوایە بەقس����ەی خۆیشیان بۆ بەرگری‬ ‫لەگەالنی س����وریا هاتوونەتە گۆرەپانی‬ ‫شەر‌و قۆڵیان لێ هەڵمالیوە وبەرگری‬ ‫لەماف����ی م����رۆڤ دەک����ەن‪ ،‬لەوکاتەی‬ ‫هەر هەمووش����یان ب����اش دەزانن کە‬ ‫درۆ دەک����ەن‪ ،‬چونکە ئ����ەوەی نرخی‬ ‫نەبێت لەرۆژهەاڵت����ی ناوین بەداخەوە‬ ‫(مرۆڤە)‪.‬‬ ‫ئەوەی سەیرە لێردا ئەوەیە‪ ،‬کوردیش‬ ‫وەک گەاڵنی دیکەی ناوچکە بەبێ ئاگا‬ ‫بوینەتە دوو بەرە‪ ،‬بەرەیەک دوعاو نزا بۆ‬ ‫فیلی روسی‌و هاوپەیمانەکانی دەکات‪،‬‬ ‫بەرەکەی دیکەش ه����ۆرا‌و هوتاف بۆ‬ ‫فیل����ی ئەمریک����ی‌و هاوپەیمانەکان����ی‬ ‫لێدەدات‌و دەس����تی لەدوعایەو لەخوای‬ ‫خۆی دەپارێتەوە سەرکەوتویان بکات‪،‬‬ ‫کەچی بەداخەوە (نازانێت کە نازانێت)‪،‬‬ ‫نازانێت لەشەری فیلەکاندا تەنها گەلە‬ ‫ستەمدیدەکان زەرەرمەندی سەرەکین‬ ‫ن����ەک خ����ودی فیل����ە چاوچنۆکەکان‪،‬‬ ‫ئەوان����ەی ب����ۆ بەرژەوەن����دی خۆیان‬ ‫هاتونەتە رۆژهەاڵتی ناوین‌و وا خەریکە‬ ‫هەتا (رۆژ)ەکەشمان دەدەزن‪.‬‬ ‫لەکۆتایی����دا دەلێم‪ ،‬گ����رەو مەکەن‬ ‫لە‌سەر فیلەکان‪ ،‬ئەوەی دەشێلدرێت‪،‬‬ ‫دەمرێ����ت‪ ،‬لەناودەچێ����ت‪ ،‬دەربەدەر‬ ‫دەبێت‪ ،‬لەبرس����ان دەمرێ����ت‪ ،‬دەبێتە‬ ‫خۆراکی قرش����ەکانی ئیجە‪ ،‬ئەوەی بێ‬ ‫باوک‌و دای����ک دەبێت‪ ،‬ئ����ەوەی بێوە‬ ‫مێ����رد دەبێت‪ ،‬ئەوەی بێوەژن دەبێت‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی کەم ئەن����دام دەبێت‪ ،‬ئەوەی‬ ‫بێ س����ەواد هەت����ا م����اوە دەنالێنێت‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی لەغەریبیان س����ەردەنێتەوە‪،‬‬ ‫ئەوە فیل����ە زلهێ����زەکان‌و هاوپەیمانە‬ ‫خوێ����ن مژەکانیان نی����ن‪ ،‬ئەوە گەاڵنی‬ ‫رەش‌و رووت‌و هەژاری دەوڵەمەندترین‬ ‫ناوچ����ەن لە‌جیه����ان ک����ە رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوینە‪ ،‬ئەو ناوچەییەی س����ەرمایەکەی‬ ‫بۆ زلهێزەکان‌و ریژێمە دیکتاتۆرەکانە‌و‬ ‫مردن‌و چەرمەسەریەکەیش����ی بۆ گەلە‬ ‫خێر لەخۆنەدیوەکانییەتی‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫بیرورا‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫بیەین‬ ‫بەکێ؟‬

‫دالوەر سۆفی‬ ‫ــ ئ���ەرێ عەی���ب نەب���ێ بییەین‬ ‫بەکێ؟‬ ‫بە‌مناڵی حەزم���ان ئەکرد ئێمەش‬ ‫بچین بییەین!‬ ‫ـ���ـ ئەرێ تۆ عەی���ب ناکەیت‪ ،‬چی‬ ‫بەیت؟‬ ‫ـ���ـ بابە‌‌دەنگ ئەڵێ���م‪ ،‬تۆ بۆ هەر‬ ‫خەیاڵت ئەڕوا بۆ شتی قۆڕ‪.‬‬ ‫ــ بۆ تۆ قەت نەداوە؟‬ ‫ــ ن���ەوەاڵ جاری پێش���و وتیان‬ ‫مناڵی‪.‬‬ ‫ــ چ���اوت لێیە‪ ،‬ئەگ���ەر جارێک‬ ‫بتدایە ئێستە ترست شکابو‪.‬‬ ‫ـ���ـ باش���ە ئێس���تە ب���ۆ وا خۆت‬ ‫سەغڵەت کردوە؟‬ ‫ــ کاکە مەس���ەلە س���ەغڵەتی نیە‬ ‫ئەوەڵو ئاخر هەر ئەبێ بییەین؟‬ ‫ــ ئەوەی ناوێ بچۆ بیە بە‌یەکێکو‬ ‫خۆت مرتاح بکە‪.‬‬ ‫ــ بابە‌تۆ وا س���ەیری مەسەلەکە‬ ‫مەکە‪ ،‬وا ئاسان نیە‪.‬‬ ‫ــ ئێمە لەتۆ گەورە ترین‪ ،‬سێجاری‬ ‫ترمان یاوە‪ ،‬تەجروبەمان هەیە؟‬ ‫ــ خۆش‪ ،‬بوو ؟‬ ‫ـ���ـ وەاڵ یەکەم ج���ار خۆش بوو‪،‬‬ ‫بەاڵم دوو جارەکەی تر بێلەزەتیان‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫ــ بۆ فەرقی چیبو؟‬ ‫ـ���ـ فەرقەکەی ئەوە ب���و‪ ،‬ئەمانە‬ ‫حەیاو ناموسیان بردین؟‬ ‫ـ���ـ بۆ خۆ ئێوە دەنگتان یاونەتێ‪،‬‬ ‫شتی ترتان نەیاونەتێ!‬ ‫ــ بەڵێ قوربان راس���ت ئەکەیت‪،‬‬ ‫بەاڵم!‬ ‫ـ���ـ بەاڵم���ی چێ‪ ،‬ئێس���تا من تیا‬ ‫ماوم!‬ ‫ــ کاکە بیدە بە‌یەکێ پاشڵی پاک‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ــ جا ئەم پاش���ڵ پاک���ە لەکوێ‬ ‫بێنم‪.‬‬ ‫ــ بیری لێبکەرەوە بیە بە‌یەکێیک‬ ‫رابوردویو‌و پاشەڵی پاک بێت‪.‬‬ ‫ــ ئەی ش���ەرواڵو دەس���تو دەمو‬ ‫گیرفانی؟‬ ‫ــ ئەوان���ەش بە‌ن���ەزەری ئیعتبار‬ ‫وەرگرە‪.‬‬ ‫ــ کەواتە ئەبێت نەی یەم‪.‬‬ ‫ـ���ـ کاکە بیە‪ ،‬ب���ەاڵم مەیدە بەم‬ ‫ژماران���ە (‪)٣١‬ی هی���ن‪ )١٧( ،‬ی‬ ‫ش���وبات‪ ،‬حوزەیران���ی (‪،)٢٠١٥‬‬ ‫(‪ )١٦‬ی ئۆکتۆبەر‌و یەک دەرزەن‬ ‫قەڵبو قوالپیتر‪.‬‬ ‫ــ قوڕ بەس���ەرم! ئافەرم مێژوو بۆ‬ ‫ئەم هەمو نەهامەتیە‪.‬‬ ‫ـ���ـ باب���ە‌وەاڵ مەوزوعەک���ەت بیر‬ ‫بردمەوە!‬ ‫ــ کەواتە نایەمو بڕایەوە‪.‬‬ ‫ــ کاکە لە‌هەمو شتێکا قسە بکەم‬ ‫لەمەیانا قسە ناکەم‪.‬‬ ‫ــ بۆ؟‬ ‫ــ من ئیمان���م بە‌دیموکراتیو ماف‬ ‫هەیە‪ ،‬ئ���ەوە پرۆس���ەیەکە نابێ‬ ‫من قس���ەی تیا بکەم ئەوە مافی‬ ‫خۆتە‪.‬‬ ‫ــ تڕحیو ئەترس���م من بچم بیەمو‬ ‫ئەم ج���ارەش حس���ابی هیچمان‬ ‫بۆ نەک���ەن‪ ،‬کەی ویس���تیان خڕ‬ ‫دایخەن‪.‬‬ ‫ــ چی داخەن؟‬ ‫ــ پەرلەمان‪.‬‬ ‫ــ وەلحاس���ڵ هەر بیەی باشترە‬ ‫لەوەی نەییەی‪.‬‬ ‫ـ���ـ وەک پێم وتی چ���او بنوقێنە‌و‬ ‫بە‌خەیاڵ بە‌مێ���ژوودا بگەڕێرەوە‌و‬ ‫بیە بەیەکێک‌و خۆت نەجات بە‌‪.‬‬ ‫ــ بەڵێ قورب���ان بڕیارم دا عەیب‬ ‫نەبێت بچم بیەم‪.‬‬

‫بیری لێبکەرەوە‬ ‫بیە بە‌یەکێیک‬ ‫رابوردویو‌و‬ ‫پاشەڵی پاک‬ ‫بێت‬

‫برسێتی چیە؟‬ ‫د‪ .‬هەژار مەعروف‬ ‫برس���ێتی ڕێژەیی���ە‪ ،‬ئەگ���ەر ک���وردی‬ ‫باش���ور ئێس���تا بەراورد بکرێت بە‌خەڵکی‬ ‫ئ���ەو واڵتان���ەی ئەفریقا کە لە‌ژێر وش���کە‬ ‫ساڵی‌و ش���ەڕە جۆربەجۆرەکاندا دەناڵێنن‌و‬ ‫واڵتەکانی���ان زەوی���ی بەپی���ت‌و س���امانی‬ ‫س���ەرزەوی‌و ژێرزەوییان کەمە یان لە‌الیەن‬ ‫توێژێکی بچوکی دەس���ەاڵتدارەوە دەستی‬ ‫بەس���ەردا گیراوە‪ ،‬ئەوا بێگومان جەستەی‬ ‫ئێمە وەک هی ئەوان لە‌برس���ێتیدا وا الواز‬ ‫نەبوە ببێتە پێست بەسەر ئێسقانەوە وەک‬ ‫لە‌وێنەی برسیەکانی ئەو واڵتانە دەیبینین‪.‬‬ ‫دەبێت ئێمە سوپاس���ی خاک‌و ئاوو هەوای‬ ‫واڵتەکەم���ان بکەین ب���ۆ خۆراکی هەرزانی‬ ‫بەرهەمەکانی وەک پاقل���ە‌و نۆک‌و پەتاتە‌و‬ ‫نان‌و س���ەوزە‌و ش���یرەمەنیەکان‌و گۆشت‌و‬ ‫هێلکەی مریش���کی کێڵگە پەلەوەریەکان‪،‬‬ ‫هەروەها دەبێت سوپاسی خۆراکی هەرزانی‬

‫ئێران‌و ناوەڕاس���ت‌و باشوری عێراق بکەین‪.‬‬ ‫جگ���ە لە‌وانە گیانی یارمەتی‌و هاوس���ۆزی‌و‬ ‫بەزەی���ی ن���او کۆمەڵی کوردی لە‌ش���ێوەی‬ ‫ڕێکخراو‌و ناڕێکخراو لەم دو س���اڵەی دواییدا‬ ‫گەشەس���ەندنێکی دی���اری بە‌خ���ۆوە دیوە‪،‬‬ ‫پش���تگیریی کوردان���ی ئەوروپ���ا‌و‪ ...‬ب���ۆ‬ ‫کەس���وکاریان س���ەریهەڵداوەتەوە ئاواهی‬ ‫هەزاران ک���ەس بە‌پێی توانای���ان کۆمەکی‬ ‫سەدان هەزار کەسی نەدار‌و برسیی خەڵکی‬ ‫ئەم هەرێم���ە دەکەن‪ ،‬هەم���و ئەمانەیە کە‬ ‫نەیانهێشتوە وەک برس���یەکانی ئەفریقامان‬ ‫لێبێت ن���ەک دادپەروەری‌و س���ۆز‌و بەزەیی‬ ‫دەس���ەاڵتە گەندەڵ‌و بێویژدان‌و نەزانەکەی‬ ‫پارتی‌و یەکێتی‪ .‬تاکێک لە‌ڕۆژێکدا دەتوانێ‬ ‫بە‌نزیکەی س���ێ هەزار دینار س���کی خۆی‬ ‫تێر ب���کات لە‌خۆراکە پێویس���تەکانی ژیان‪.‬‬ ‫بەاڵم خەرجیەکانی ت���ری ژیان وەک کرێی‬ ‫خان���و‪ ،‬ئ���او‌و کارەبا‪ ،‬پارە بۆ پێویس���تیە‬ ‫جۆراوجۆرەکان���ی منداڵ‪ ،‬پ���ارەی دکتۆر‌و‬ ‫دەرمان‌و چارەسەری نەخۆشیە کوتوپڕەکان‬

‫لە‌ئێس���تادا ک���ە کەرتی تایب���ەت خەریکە‬ ‫بەتەواوی کەرتی حکومەت قوتدەدات‪ ،‬پارەی‬ ‫پۆشاک‌و پێاڵو‪ ،‬باجی جۆراوجۆر‌و خەرجیی‬ ‫فەرمانگەکانی حکومەت ئەوەندە زۆر کراوە‬ ‫کە بوە بە‌س���ەرانەیەکی ستەمگەرانە‪ ،‬هەمو‬ ‫ئەمانە تێچ���وی ژیانی خەڵکیان بۆ س���ەد‬ ‫ئەوەن���دەی تێچوی خ���ۆراک زیادتر کردوە‪.‬‬ ‫پێویستیە ئینس���انیەکانی تر وەک مۆبایل‌و‬ ‫کۆمپیوتەر‌و تەلەفیزۆن‪ ،‬پێویس���تی‌و حەزی‬ ‫گەشت‌و گوزار لە‌ناوەوەی یا دەرەوەی واڵت‪،‬‬ ‫حەزی بەخشینی دیاری بە‌کەسە نزیکەکانت‪،‬‬ ‫ئەمانە‌و دەیان حەز‌و خولیا‌و پێویس���تیی تر‬ ‫وەک چون بۆ ئاهەنگ‌و شانۆ‪ ،‬کڕینی کتێب‪،‬‬ ‫بەدیهێنان���ی حەزە هونەری‌و ڕۆش���نبیری‌و‬ ‫وەرزشیەکان‪ ،‬ئەمانە هەموی لەم دو ساڵەی‬ ‫بێموچەیی���دا زۆرین���ەی مرۆڤ���ی کورد لێی‬ ‫مەحروم کراوە‪ .‬خەڵکانێک���ی زۆر قەرزارن‬ ‫ی���ا پاش���ەکەوتی دەیانس���اڵی ڕابوردویان‬ ‫خەرجک���ردوە یا ناچارکراون دوس���ێ ئیش‬ ‫بکەن‪ ،‬یا ئەوەی هەیان بوە فرۆشتویانەوە‌و‬

‫ئازادی‌و هه‌ڵهاتن له‌دۆزه‌خی خێزان‬ ‫محەمەد سەعید‬

‫خێ����زان یه‌کێک����ه‌ له‌ه����ه‌ره‌ ده‌زگا گرنگه‌کانی‬ ‫کۆمه‌ڵ����گای مرۆڤایه‌ت����ی‪ ،‬ک����ه له‌ئه‌نجام����ی‬ ‫گۆڕانکاری له‌ئابوری‌و سسیتمی کۆمه‌اڵیه‌تیدا‬ ‫پی����او درروس����تی ک����ردووه‌ ب����ۆ مه‌به‌س����تی‬ ‫به‌خاوه‌ن����داری بون����ی ئاف����ر‌هت‌و وه‌بون����ه‌‬ ‫خاوه‌ندارێت����ی چ له‌ڕوی ده‌س����ه‌اڵته‌وه‌ یاخود‬ ‫که‌ل‌و په‌ل‌و پێویستی ژیانه‌وه‌‪ ،‬به‌مانایه‌کی تر‬ ‫خێزان بوونێکی سروشتی‌و پێدراوی گه‌ردوون‬ ‫نییه‌ به‌ڵکو داهێنراوێکی ده‌س����ه‌اڵتی پیاوه‌ بۆ‬ ‫مه‌به‌س����ت‌و ئاره‌زوه‌کانی‪ .‬که‌س����ایه‌تی مرۆڤ‬ ‫به‌ش����ێکی زۆری به‌رهه‌می خانه‌واده‌و خێزانه‌‪،‬‬ ‫گه‌ر راس����ته‌وخۆش هه‌س����ت ب����ه‌و کاریگه‌ریه‌‬ ‫نه‌کرێ����ت به‌اڵم له‌بونیادی هه‌ر مرۆڤێکدا رۆڵی‬ ‫خێ����زان چ له‌روی بایه‌لۆج����ی یه‌وه‌بێت یاخود‬ ‫که‌س����ایه‌تی‌و ده‌رون����ی ده‌ورێک����ی کاریگه‌ری‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌ گ����ه‌ڵ هاتنی ته‌کنه‌لۆجی����او گۆڕانکاری‬ ‫له‌س����تراکتۆری کۆمه‌اڵتی����دا په‌یوه‌ندی نێوان‬ ‫ئه‌ندامه‌کانی خێزانیش گۆڕانکاری به‌سه‌ردادێت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌و په‌یوه‌ندیی����ه گه‌رمه‌ی که‌ له‌سس����تمی‬ ‫خێاڵیه‌تی‌و گوندنیشنیدا له‌نێوان رۆڵه‌کانیاندا‬ ‫هه‌یه‌ له‌س����ه‌رده‌می س����ه‌رمایه‌داری‌و مۆدێرندا‬ ‫نابینرێت‪ ،‬بۆیه‌ هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی خێزان‌و ده‌بێته‌‬ ‫دیاردیه‌کی رۆژانه‌‪ .‬له‌ڕۆژهه‌اڵت دا‌و به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌کوردردس����تاندا له‌دوای هاتنی ئه‌نته‌رنیت‌و‬ ‫ده‌رکه‌وتنی سۆشیاڵ میدیاو تۆڕه‌ کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫کان‌و کران����ه‌وه‌ی کۆمه‌ڵگا داخراوه‌کان به‌ڕوی‬ ‫جیهان����ی پێش����که‌وتودا خێزانه‌کانیش وه‌کو‬ ‫پێش����تر به‌ش����یرازه‌یه‌کی تۆکمه‌ نه‌مان به‌ڵکو‬ ‫هه‌ڵوه‌ش����انه‌وه‌و جیابونه‌وه‌ی هاوس����ه‌ره‌کان‬ ‫ده‌بێته‌ دیارده‌یه‌کی سه‌رده‌م‪.‬‬ ‫زۆر قس����ه‌و باس کراوه‌ چ له‌الیه‌ن خه‌ڵکی‬ ‫عه‌وام یاخ����ود رۆش����نبیران‌و رون����اک بیران‬ ‫سه‌باره‌ت به‌وه‌ی چ فاکته‌رو هۆکارێک له‌پشت‬ ‫جیابون����ه‌وه‌ی هاوس����ه‌ره‌کاندایه‌ یاخود چی‬ ‫واده‌کات مرۆڤ هه‌ڵ بێت له‌ژیانی هاوسه‌رگیری‌و‬ ‫خۆشه‌ویسته‌که‌ی به‌جێ بێڵێت؟‬ ‫زۆر که‌س وای بۆ ده‌چ����ێ قه‌یرانی ئابوری‬ ‫رۆڵێک����ی کاریگ����ه‌ری هه‌یه‌‪ ،‬یاخ����ود نه‌بونی‬ ‫خۆشه‌ویس����تییه له‌نێوان هاوسه‌ره‌کاندا‪ ،‬واته‌‬ ‫هاوسه‌ره‌کان سه‌ره‌تا خۆشه‌ویستیان نه‌کردووه‌‬ ‫بۆیه‌ دواجار جیاده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ش����ێ ه����ۆکاری ئاب����وری‌و نه‌بون����ی‬ ‫خۆشه‌ویستی رۆڵی خۆی هه‌بێ له‌جیابونه‌وه‌ی‬ ‫هاوس����ه‌ره‌کاندا‪ ،‬به‌اڵم لێره‌دا ده‌مه‌وێ باسی‬ ‫چه‌ن����د فاکته‌رێک����ی ت����ر بکه‌م ک����ه‌ رۆڵێکی‬ ‫س����ه‌ره‌کییان هه‌یه‌ له‌هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی خێزان‌و‬ ‫هاوسه‌ره‌کاندا‪.‬‬ ‫بۆ زانینی هۆکاری جیابونه‌وه‌ی هاوژینه‌کان‬ ‫پێویس����تمان بە‌خوێندنه‌وه‌یه‌کی نوێ چه‌مکی‬ ‫خۆشه‌ویستی‌و ئازادی‌و خێزان‌و هاوسه‌رگیری‬ ‫یه‌وه‌ هه‌یه‪‌...‬‬ ‫خۆشه‌ویس����تی وه‌کو ئه‌وه‌ی فرۆم‌و ئۆش����ۆ‬ ‫ئاماژه‌یان بۆ کردووه‌ بریتییه له‌یه‌کگرتنی دوو‬ ‫مرۆڤ توانه‌وه‌ی����ان له‌یه‌کتردا به‌اڵم به‌مه‌رجێ‬ ‫تاکێت����ی‌و س����ه‌ربه‌خۆی‌و ئیندیڤیجواڵێتییان‬ ‫بپارێزرێت‪.‬خۆشه‌ویس����تی بریتییه له‌پاراستنی‬ ‫ئ����ازادی‌و حورمه‌تی هاوژین����ه‌کان‪ ،‬هه‌ڵهاتنه‌‬ ‫له‌ته‌نه����ای‌و گه‌ڕانه‌ به‌دوای به‌ش����ه‌که‌ی تری‬ ‫روحمان‪...‬‬ ‫م����رۆڤ ل����ه‌دو رێ����گاوه‌ ده‌چێت����ه‌‬ ‫خۆشه‌ویس����تییه‌وه‌‪ :‬رێگایه‌کی����ان بریتیی����ه‬ ‫له‌"که‌وتن له‌خۆشه‌ویستیدا"‬ ‫ئ����ه‌وی تری����ان بریتیی����ه له‌"وه‌س����تان‬ ‫له‌خۆشه‌ویس����تیدا"‪ ،‬جۆری یه‌ک����ه‌م (که‌وتنه‌‬ ‫خۆشه‌ویس����تییه‌وه‌) مرۆڤ به‌بێ هۆش����یاری‌و‬ ‫ئاگایی����ه‌وه‌ ده‌که‌وێت����ه‌ داوی خۆشه‌ویس����تی‬ ‫که‌ ئه‌وه‌نده‌ی روخس����ارو جوان����ی ده‌ره‌کی‌و‬ ‫بابه‌تێکی به‌رچاو سه‌رنجی راده‌کێشێ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫کاریگه‌ر نابێت بە‌جه‌وهه‌ری خۆشه‌ویستی‪ ،‬له‌م‬ ‫جۆره‌دا مرۆڤ زیاتر ئاشقی جه‌سته‌و که‌شف‬

‫کردن����ی جوگرافی����او تۆپۆگرافی����ای به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی شه‌یدای تێرکردنی چڵێسی‬ ‫سێکس����ی ده‌بێت بێ ئاگا ده‌بێ����ت له‌خودی‬ ‫خۆشه‌ویستی‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌وجه‌سته‌یه‌ی که‌ پێشتر‬ ‫تامه‌زرۆی بوو ببێته‌ خاوه‌نی به‌اڵم له‌ئێستادا‬ ‫که‌ لێ����ی تێر ده‌بێت ئاس����اییه‌ بێ����زار بێت‌و‬ ‫شه‌یدای که‌شف کردنی جه‌سته‌یه‌کی نه‌بیراوی‬ ‫تربێت به‌مانایه‌کی تر زۆر جار له‌هاوسه‌رگیریدا‬ ‫ک����ه‌ به‌رهه‌م����ی که‌وتنه‌ خۆشه‌ویس����تی بێت‬ ‫هاوژینه‌کان له‌خه‌یاڵی به‌رامبه‌ر یه‌کتردا ناژین‬ ‫به‌ڵکو خه‌یاڵ بە‌روخسارێکی ترو جه‌سته‌یه‌کی‬ ‫ئه‌فس����ونتر ده‌کات‪ ،‬ده‌توانم بڵێم گه‌وره‌ترین‬ ‫تراجیدیا له‌هاوس����ه‌رگیریدا ئه‌وکاته‌ روده‌دات‬ ‫که‌ خه‌یاڵ به‌یه‌کتره‌وه‌ به‌ره‌و نه‌مان ده‌چێت‪.‬‬ ‫مرۆڤ له‌م جۆره‌ خۆشه‌ویستی یه‌دا ده‌یه‌وێت‬ ‫ئ����ه‌وی ت����ر بکاته‌ موڵک����ی خۆی‪ ،‬ئ����ازادی‌و‬ ‫فه‌ردانیه‌ت‌و سه‌ربه‌خۆی هیچ وجودیکی نابێت‬ ‫ته‌نها ش����تێک که‌ ده‌بێته‌ هۆی به‌رده‌وامییان‬ ‫به‌ش����ێوه‌یه‌کی نۆرماڵ‌و ئاس����ایی ته‌نها به‌تاڵ‬ ‫کردنه‌وه‌ی ئێنێرجی‌و وزه‌ی سێکسی هه‌ردوالیه‌‪،‬‬ ‫وه‌ دوای ماوه‌ی����ه‌ک له‌تیر ب����وون بێزار بوون‬ ‫له‌ی����ه‌ک ئاره‌زوده‌که‌ن ک����ه‌ یه‌کتر نه‌بینن هه‌ر‬ ‫لێره‌ش����ه‌وه‌یه‌ کێشه‌و پریسکه‌ی ئاگری دۆزه‌خ‬ ‫داده‌گیرس����ێ‪ ،‬خۆشه‌ویس����ته‌کان له‌م جۆره‌‬ ‫خۆشه‌ویستی یه‌دا به‌که‌شف کردنی جه‌سته‌ی‬ ‫شاراوه‌ی به‌رامبه‌ر هێزی خۆشه‌ویستی به‌ره‌و‬ ‫خامۆشی ده‌ڕوات‌و نامێنێ‪.‬‬ ‫مرۆڤ����ه‌کان له‌که‌وتن����ه‌ خۆشه‌ویس����تیدا‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی گوێڕایه‌ڵی نه‌ریت‌و خواس����ته‌کانی‬ ‫کۆمه‌ڵگان ئه‌وه‌نده‌ ناکه‌ونه‌ ژێرهێزو ئیراده‌ی‬ ‫خۆی����ان‪ ،‬بۆ نمونه‌ چه‌نده‌ها ک����وڕو کچ هه‌یه‌‬ ‫ئه‌وکه‌سه‌ی که‌ زۆر جار ده‌بێته‌ خۆشه‌ویستی‬ ‫وێنه‌ی کۆمه‌ڵگاو خێزان‌و ده‌وروبه‌ره‌ پێش����تر‬ ‫بۆی ده‌کێشرێت نه‌ک هی خودی راسته‌قینه‌ی‬ ‫خۆی‪.‬‬ ‫ج����ۆری دووه‌م له‌خۆشه‌ویس����تی بریتیی����ه‬ ‫له‌(وه‌ستان له‌خۆشه‌ویس����تیدا) به‌پێچه‌وانه‌ی‬ ‫ج����ۆری یه‌ک����ه‌م م����رۆڤ ئاش����قی ش����تێکی‬ ‫زان����راوی جه‌س����ته‌و روکه‌ش نابێ����ت به‌ڵکو‬ ‫به‌بێ هیچ قه‌یدو مه‌رجێک ش����ێتانه‌ ش����ه‌یدای‬ ‫به‌رامبه‌رده‌بێ����ت‪ ،‬به‌مانایه‌ک����ی تر که‌س����ه‌که‌‬ ‫خۆش����ی نازانێ����ت بۆ خۆش����ی ده‌وێ����ت‌و وه‌‬ ‫هۆکاری سه‌رنج راکێشیه‌که‌ی ته‌لیسماوی یه‌‪،‬‬ ‫ل����ه‌م جۆره‌دا ته‌نها ئه‌وه‌ به‌س نییه بچیته‌ ناو‬ ‫خۆشه‌ویس����تی یه‌که‌وه‌ ئه‌وه‌ی گرنگه‌ چۆنێتی‬ ‫زانینی وه‌ستان‌و به‌رده‌وامی‌و خۆڕاگرییه تیادا‪،‬‬ ‫مرۆڤه‌کان هۆش����یار‌و به‌ئاگاو پێگه‌یش����توون‬ ‫له‌کردنی خۆشه‌ویس����تی یه‌که‌یاندا ئه‌وه‌ ته‌نها‬ ‫غه‌ری����زه‌ی ئاژه‌ڵی نییه ک����ه‌ ختوکه‌ی گه‌ڕان‬ ‫به‌دوای ئه‌ویتردا بدات‪ ،‬به‌ڵکو پێویس����تیه‌کی‬ ‫وجودی قوڵ����ه‌ که‌ به‌ره‌ویه‌کتر په‌لکێش����مان‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫له‌وه‌ستان له‌خۆشه‌ویستیدا مرۆڤ تاکێتی‌و‬ ‫فه‌ردانیه‌تی خۆی نادۆڕێنێ راس����ته‌ له‌ته‌نهای‬ ‫روح����ی رزگاری ده‌بێ����ت ب����ه‌اڵم ده‌بێ����ت بۆ‬ ‫هه‌میشه‌ س����ه‌ربه‌خۆ‌و ئازادیش بێت‪ .‬وه‌ستان‬ ‫له‌خۆشه‌ویستیدا به‌خش����ینی خۆشه‌ویستییه‬ ‫به‌ب����ێ مه‌رج‌و چاوه‌ڕوان����ی له‌به‌رامبه‌ر‪ ،‬بوونی‬ ‫ئازادییه‌ک����ی ره‌ها وه‌کو ئ����ه‌وه‌ی که‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌یه‌وێ����ت نه‌ک وه‌ک����و ئه‌وه‌ی ک����ه‌ خۆمان‬ ‫بمانه‌وێت‪ ،‬ئه‌وی تر نابێته‌ کااڵو خۆمان بکه‌ینه‌‌‬ ‫خاوه‌نی به‌ڵکو ئینس����انیی ‌هت‌و س����ه‌ربه‌خۆی‬ ‫وه‌کو خۆی ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬پێوس����تی به‌وی تر‬ ‫له‌م جۆره‌ خۆشه‌ویس����تییه‌دا بۆ ئۆرگازمێکی‬ ‫سێکس����ی نییه وه‌کو ئه‌وه‌ی له‌جۆری یه‌که‌مدا‬ ‫هه‌ی����ه‌‪ ،‬به‌ڵک����و پێویس����تیه‌کی وجودییه که‌‬ ‫خۆشمان نازانین هۆکاره‌که‌ی چییه‌‪...‬‬ ‫هاوس����ه‌رگیریش یه‌کێکه‌ ل����ه‌‌و چه‌مکانه‌ی‬ ‫ک����ه‌ تێگه‌یش����تنێکی نادروس����تی بۆکراوه‌‪،‬‬ ‫هاوسه‌رگیری که‌ زۆر جار به‌بێ خۆشه‌ویستی‌و‬ ‫هه‌ندێ جاریش له‌ئه‌نجامی خۆشه‌ویستی یه‌وه‌‬ ‫دروست ده‌بێت‪ ،‬هاوسه‌رگیری زیندان‌و قه‌فه‌زی‬ ‫مرۆڤ����ه‌کان نییه به‌ڵکو ش����وێنی نیش����ته‌جێ‬ ‫بونی هاوژینه‌کانه‌ تا ئه‌وکاته‌ی خۆشه‌ویستی‬

‫له‌سه‌رده‌مێکدا ک ‌ه‬ ‫ئافره‌تی کورد رازی بو‌ه‬ ‫به‌وه‌ی که‌ مێرده‌که‌ی‬ ‫چه‌ند ژنێکی به‌سه‌ر‬ ‫بێنێ ته‌نها له‌ماڵ ده‌ری‬ ‫نه‌کات‌و بێ شوێن‌و‬ ‫بێ النه‌نه‌بێت به‌اڵم‬ ‫له‌ئێستادا ئافره‌تی‬ ‫کورد نه‌ک رازی نابێت‬ ‫بە‌ژن هێنان به‌سه‌ریدا‬ ‫به‌ڵکو ده‌یه‌وێت وه‌کو‬ ‫پیاو مافه‌کانی خۆی‬ ‫پیاد‌ه بکات‌و بە‌ئازادان ‌ه‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وت بکات‬ ‫ده‌مێنێ‪ ،‬گه‌ر خۆشه‌ویستی نه‌ما هاوسه‌رگیری‌و‬ ‫خێزانیش ده‌بێته‌ دۆزه‌خ‪ .‬هاوسه‌رگیری ئاشتی‬ ‫یه‌کی هه‌میشه‌ی‌و به‌هه‌شتێکی چاوه‌ڕوان کراو‬ ‫نییه به‌ڵکو ش����ه‌ڕێکی هاوڕێیانه‌ی هه‌میشه‌ی‌و‬ ‫سه‌ره‌تاتێکی به‌هه‌شت‌و دۆزه‌خیشه‌‪ ،‬له‌یه‌کتر‬ ‫نزیک بوو نه‌وه‌یه‌کی هه‌میش����ه‌ی نییه به‌ڵکو‬ ‫یارییه‌کی به‌رده‌وامه‌ له‌نێوان له‌یه‌کتر نزیک بوو‬ ‫ن����ه‌وه‌‌و دوورکه‌وتنه‌وه‌ له‌یه‌کتر‪ ،‬ئافره‌ت‌و پیاو‬ ‫هه‌میش����ه‌ وه‌کو موج ‌هب‌و سالب وان به‌رده‌وام‬ ‫له‌ی����ه‌ک نزی����ک ده‌بنه‌وه‌ وه‌ده‌بێت هه‌میش����ه‌‬ ‫له‌دوورکه‌وتنه‌وه‌ش دابن‪ .‬هاوسه‌رگیری شوێنی‬ ‫هه‌ڵماڵین����ی روی راس����ته‌قینه‌ی مرۆڤه‌کانه‌‪،‬‬ ‫له‌ژوان‌و کاته‌ جوانه‌کانی پێش هاوسه‌رگیریدا‬ ‫زۆر جار مرۆڤه‌کان ناتوانرێن هه‌ڵس����ه‌نگێنرێن‬ ‫ب����ه‌اڵم دونیای هاوس����ه‌رگیری البرۆته‌رییه‌کی‬ ‫(تاقیگه‌) بێ ئه‌ندازه‌ باشه‌ بۆ تاقی کردنه‌وه‌ی‬ ‫جه‌وهه‌ری مرۆڤه‌کان‌و ناس����ینیان‌و هه‌ڵماڵینی‬ ‫ماسکی دووڕوییان‪.‬‬ ‫به‌کۆیله‌کردنی مرۆڤ‌و خاوه‌نداربونی ئه‌وی‬ ‫تر نیی����ه به‌ڵک����و کۆبون����ه‌وه‌ی دوو دونیایه‌‬ ‫به‌س����ه‌ربه‌خۆی ت����ا ئه‌وکات����ه‌ی هاوژینه‌کان‬ ‫ده‌یانه‌وێت‪ ،‬ه����ه‌چ کاتێکش ئاش����قی مانه‌وه‌‬ ‫نه‌ب����وون له‌گه‌ڵ یه‌کت����ردا ده‌توان����ن له‌گه‌ڵ‬ ‫که‌سێکی تر ژیان به‌رنه‌سه‌ر‪.‬‬ ‫که‌واته‌ بابپرسین بۆ خه‌ڵکی له‌هاوسه‌رگیری‬ ‫راده‌که‌ن؟‬ ‫گه‌ر مرۆڤ خۆشه‌ویستی له‌جۆری یه‌که‌م کرد‬ ‫بۆ هاوس����ه‌رگیری واته‌ "که‌ وته‌ خۆشه‌وه‌ستی‬ ‫ی����ه‌وه‌" ئه‌وا ش����تێکی زۆر ئاس����اییه له‌دوای‬ ‫ماوه‌یه‌ک له‌تێر بونی جنسی‌و بینینی جه‌سته‌و‬ ‫جوگرافی����ای نه‌هێنی ئه‌وی تر بێزاری یه‌خه‌ی‬ ‫بگرێ‌و خۆشه‌ویس����ته‌که‌ی لێبێته‌ شه‌یتان که‌‬ ‫پێش����تر الی فرش����ته‌بووه‌‪ .‬زۆربه‌ی مرۆڤه‌کان‬ ‫واهه‌س����ت ده‌که‌ن که‌ هاوسه‌رگیری به‌هه‌شت‬ ‫بێ����ت‌و که‌ ژاوه‌یه‌کی پ����ڕ هه‌نگوین‌و رابواردن‬ ‫بێت ئه‌مه‌ له‌کاتێکدا وه‌کو پێش����تر ئاماژه‌مان‬ ‫پێ����دا ک����ه‌ هاوس����ه‌رگیری ن����ه‌ هه‌نگوینه‌ نه‌‬ ‫ژه‌قنه‌بووت به‌ڵکو چه‌شتنی تاڵی‌و شیرینییه‬ ‫بە‌به‌رده‌وامی‪.‬‬ ‫هۆش����یاری‌و ژیری وا له‌م����رۆڤ ده‌که‌ن که‌‬ ‫تێگه‌یشتنی زیاتری بۆ مانای ئازادی هه‌بێت‌و‬

‫ملی ڕێگای هەندەرانیان گرتوە‪ ،‬هەمو ئەمانە‬ ‫کە لە‌سەدا هەشتای خەڵکی هەرێم پێکدێنن‬ ‫با سکیشیان تێربێ‌و کەمخۆراک‌و بەدخۆراک‬ ‫نەب���ن‌و کەمیی ڤیتامینی���ان نەبێت‌و ڕەنگی‬ ‫ڕویان وەک هەنار ئاڵ‌و س���ور بێت برسین‌و‬ ‫لە‌خۆشییەکانی ژیانێکی ئاسایی‌و شکۆمەند‬ ‫بێبەری کراون‪ .‬ئ���ەوەی ئێش‌و ئازاری ئەم‬ ‫برس���ێتیە زیادتر دەکات دو ش���تە‪ :‬یەکەم‬ ‫لە‌بەرامبەر زۆرینە برس���یەکەدا کەمینەیەک‬ ‫هەی���ە کە لە‌تێریدا لە‌س���ەر مێ���زی قومار‌و‬ ‫سیسەمی داوێنپیس���ی دەڕشێتەوە‪ ،‬دوهەم‬ ‫واڵتی ئێمە لە‌واڵتانی خلیجی عەرەبی گەلێک‬ ‫دەوڵەمەندت���رن چونکە ئێمە جگە لە‌نەوت‌و‬ ‫گاز ئ���اوی س���ازگاری خواردن���ەوە‌و زەویی‬ ‫بەپیتیش���مان زۆرە بەاڵم ئەوان هەر نەوت‌و‬ ‫گازەکەی���ان هەیە‪ .‬ئەگەر ئەم سیاس���ەتی‬ ‫برس���یکردنەی پارت���ی‌و یەکێت���ی کۆتایی‬ ‫پێنەهێن���رێ خەڵکی برس���ی خ���ۆی داوای‬ ‫گەڕان���ەوەی حکومەتی مەرک���ەزی دەکات‌و‬ ‫کۆتایی بە‌هەرێمی کوردستان دەهێنرێ‪.‬‬

‫ماف‌و ئه‌رک‌و به‌رپرس����یارێتی خ����ۆی بزانێت‬ ‫بۆیه‌ تا هاوژینه‌کان ئازاد بن له‌هاوسه‌رگیریدا‬ ‫زیاتر ک ‌هش‌و هه‌وا ده‌ڕه‌خسێت بۆ جیابوونه‌وه‌و‬ ‫هه‌ڵهات����ن له‌یه‌کت����ر‪ ،‬گه‌ر س����ه‌یرێکی مێژوی‬ ‫مرۆڤایه‌ت����ی بکه‌ی����ن هه‌میش����ه‌ جیابونه‌وه‌ی‬ ‫هاوس����ه‌ره‌کان له‌کۆمه‌ڵگا دواکه‌توه‌کاندا زۆر‬ ‫که‌م بووه‌ ئه‌مه‌ش له‌ده‌رئه‌نجامی نزمی ئاستی‬ ‫هۆشیاری‌و ئاگای مرۆڤه‌کان دابووه‌ چونکه‌ تا‬ ‫م����رۆڤ ژیر تر بێت زیاتر هه‌س����ت بە‌ئازادی‌و‬ ‫سه‌ربه‌خۆی خۆی ده‌کات‌و نایه‌ڵێت مه‌حکومی‬ ‫قه‌ف����ه‌زی ئاس����نینی خێزان‌و هاوس����ه‌رگیری‬ ‫بێ����ت‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌کاتێکدای����ه‌ له‌زۆربه‌ی کۆمه‌ڵگا‬ ‫پێش����که‌وتوه‌کاندا هاوس����ه‌رگیری‌و خێ����زان‬ ‫نه‌بونه‌ته‌ ش����تێکی زۆر موق����ه‌ده‌س‌و پۆاڵین‬ ‫ک����ه‌ هه‌رگی����ز هه‌ڵنه‌وه‌ش����ێت به‌ڵک����و ت����ا‬ ‫ئه‌وڕاده‌یه‌ هاوژینه‌کان هاوس����ه‌رن که‌ هه‌ست‬ ‫به‌خۆشه‌ویس����تی‌و ئازادی بکه‌ن هه‌رکاتێکش‬ ‫درکیان به‌نه‌مانی خۆشه‌ویستی کرد ئاره‌زوی‬ ‫دۆزه‌خی خێزان‌و هاوس����ه‌رگیری ناکه‌ن به‌ڵکو‬ ‫هه‌ڵدێن‌و ب����ۆ دونیایه‌کی ت����ر‪ ،‬ئه‌مه‌ بە‌مانای‬ ‫ئه‌وه‌ نایه‌ت مرۆڤ بۆ ئه‌وه‌ی له‌خێزان‌و ژیانی‬ ‫هاوس����ه‌رگیری راکات ده‌بێت هۆش����یار بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵکو مرۆڤی هۆشیار که‌ ئازادی‌و سه‌ربه‌خۆی‬ ‫خۆی زان����ی رازی نابێ����ت به‌ژییانێک له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆشه‌ویس����ته‌که‌یدا که‌ خۆشه‌ویستی‌و ژیانی‬ ‫تی����ادا نه‌ماب����ێ‪ ،‬بۆی����ه‌ ناچار په‌ ن����ا ده‌باته‌‬ ‫ب����ه‌ر جیابونه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر مرۆڤ هۆش����یارو‬ ‫نه‌ب����وو یاخود ئازاد نه‌بوو ئاس����اییه‌ که‌ نه‌ک‬ ‫هاوسه‌رگیری به‌ڵکو دۆزه‌خیش قبوڵ ده‌کات‪،‬‬ ‫که‌واته‌ ئه‌وه‌ی له‌کوردس����تاندا ئێستا باوه‌ که‌‬ ‫کوڕو کچان����ی تازه‌ هاوس����ه‌رگیر یاخود ژن‌و‬ ‫پیاوێک که‌ خاوه‌نی رابردوویه‌ک له‌یاده‌وه‌ری‌و‬ ‫ماڵ‌و مناڵن ک����ه‌ جیاده‌بنه‌وه‌ ته‌نها بابه‌ته‌که‌و‬ ‫هۆکاره‌که‌ هه‌ژاری‌و نه‌زاننین‌و قوربه‌سه‌ری نی‬ ‫یه‌‪ ،‬به‌ڵک����و فروان بونی ئازادی‌و هۆش����یاری‬ ‫تاکه‌کان����ه‌ به‌ماف����ه‌کان‌و گۆڕناکارییه له‌ژیان‌و‬ ‫کلتوری کۆمه‌ڵگای کوردی دایه‌ که‌ پێشتر به‌م‬ ‫شێوازه‌ نوێیه‌ نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫له‌سه‌رده‌مێکدا که‌ ئافره‌تی کورد رازی بووه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ی که‌ مێرده‌که‌ی چه‌ند ژنێکی به‌س����ه‌ر‬ ‫بێنێ ته‌نها له‌ماڵ ده‌ری نه‌کات‌و بێ ش����وێن‌و‬ ‫بێ النه‌نه‌بێت به‌اڵم له‌ئێس����تادا ئافره‌تی کورد‬ ‫نه‌ک رازی نابێت بە‌ژن هێنان به‌سه‌ریدا به‌ڵکو‬ ‫ده‌یه‌وێ����ت وه‌کو پی����او مافه‌کانی خۆی پیاده‌‬ ‫بکات‌و بە‌ئازادانه‌ هه‌ڵس����وکه‌وت بکات‪ ،‬که‌واته‌‬ ‫شتێکی غه‌ریب نییه که‌ ئه‌م هه‌موو جیابونه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌ئێستادا روده‌دات له‌کوردستاندا‪ ،‬چونکه‌ گه‌ر‬ ‫رونه‌دات ده‌بێت ژن‌و پیاو به‌رده‌وام له‌دۆزه‌خی‬ ‫ژیاندا بس����وتێن یاخود خیانه‌ت چاره‌نوسیان‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫خۆشه‌ویس����تی شتێکی نه‌گۆڕو جێگیر نییه‬ ‫به‌ڵکو به‌رده‌وام ده‌گۆڕێت ده‌ش����ێت له‌ئێستادا‬ ‫یه‌کترم����ان خۆش بوێت به‌اڵم دوای س����اتێک‬ ‫له‌یه‌کت����ر ببینه‌ دوژمنی یه‌کت����ر بۆیه‌ کارێکی‬ ‫زۆر ئاس����اییه‌ گ����ه‌ر دوو ک����ه‌س به‌ئه‌ندازه‌ی‬ ‫ش����یرن وفه‌رهاد ئاشقی یه‌کتربن دواتر له‌یه‌ک‬ ‫جیاببنه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ کاتێک یه‌کێک هاوسه‌ره‌که‌ی‬ ‫یاخ����ود خۆشه‌ویس����ته‌که‌ی نه‌یتوانی تامردن‬ ‫له‌گه‌ڵ����ی دابژی����ت ده‌بێت زۆر ئاس����ای بێت‬ ‫به‌الی����ه‌وه‌ نه‌ک کێش����ه‌ی بۆدروس����ت بکات‌و‬ ‫نه‌هێڵێت بڕوات به‌ڵکو گه‌ر به‌ڕاس����تی خۆشی‬ ‫ده‌وێت ده‌بێ ئازادی بکات چونکه‌ گه‌ر ئازادیت‬ ‫پێ نه‌به‌خش����ی خۆشه‌ویستیش بونی نامێنێ‪،‬‬ ‫خۆشه‌ویستی له‌گه‌ڵ ئازادیدا ده‌بێته‌ جوانترین‬ ‫به‌های مرۆڤایه‌تی ب����ه‌اڵم به‌بێ ئازدی ده‌بێته‌‬ ‫دۆزه‌خی هاوژینه‌کان‪ .‬ئیتر ئه‌مه‌ خۆشه‌ویستییه‬ ‫وه‌کو چۆن هه‌موو شتێکی گه‌ردوون ده‌گۆڕێت‬ ‫ته‌نها شتێک که‌ ناگۆڕێت ئۆشۆ وته‌نی گۆڕانه‌‪،‬‬ ‫بۆچونێک����ی زۆر هه‌ڵ����ه‌ ب����اوه‌ له‌کۆمه‌ڵگای‬ ‫کوردیدای����ه‌ گوایه‌ خه‌ڵکی بۆی����ه‌ جیاده‌بنه‌وه‌‬ ‫چونک����ه‌ به‌خۆشه‌ویس����تی هاوس����ه‌رگیرییان‬ ‫نه‌ک����ردووه‌‪ ،‬ئ����ه‌م بۆچون����ه‌ تاسه‌رئێس����قان‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌ک����ی فکرییه‌‪.‬چونکه‌ ه����ه‌زاران له‌کورو‬ ‫کچ به‌خۆشه‌ویس����تی هاوس����ه‌گیری ده‌که‌ن‌و‬

‫لە‌بەرامبەر زۆرینە‬ ‫برسیەکەدا‬ ‫کەمینەیەک هەیە‬ ‫کە لە‌تێریدا لە‌سەر‬ ‫مێزی قومار‌و‬ ‫سیسەمی داوێنپیسی‬ ‫دەڕشێتەوە‬

‫ته‌نان����ه‌ت مناڵی����ش ده‌خه‌نه‌وه‌ ب����ه‌اڵم دواتر‬ ‫له‌یه‌کتر هه‌ڵدێن که‌واته‌ گرێ کوێره‌که‌ نه‌بونی‬ ‫خۆشه‌وستی نییه له‌پێش هاوسه‌رگیری به‌ڵکو‬ ‫نه‌مانی خۆشه‌ویس����تییه له‌دوای هاوسه‌رگیری‬ ‫ک ئه‌مه‌ش سه‌ره‌تایترین یاسای ژیانه‌ له‌نێوان‬ ‫مرۆڤه‌کاندا‪.‬هیچ بونه‌وه‌رێک وه‌کو مرۆڤ ئاڵۆزو‬ ‫ته‌لیس����ماوی نی یه‌‪ ،‬زۆر جار ئاشقی که‌سێک‬ ‫ده‌بین بۆ ماوه‌یه‌ک����ی نه‌ک کورت به‌ڵکو درێژ‬ ‫وه‌کو ئه‌وه‌ی له‌زانکۆ بێ یاخود فه‌رمانگه‌یه‌کی‬ ‫حکومی بۆ چه‌ندس����اڵێک هه‌موو ره‌وش����ت‌و‬ ‫ئه‌ته‌کێ����ت‌و جوان����ی‌و هت����د‪ ..‬که‌س����ه‌که‌مان‬ ‫ب����ه‌دڵ ده‌بێت‌و ئاش����قی ده‌بین به‌اڵم س����ه‌یر‬ ‫ده‌که‌ی����ن دوای ماوه‌یه‌ک له‌ژیان بردنه‌ س����ه‌ر‬ ‫له‌هاوسه‌رگیری‌و خێزان به‌یه‌که‌وه‌ به‌سه‌ربردندا‬ ‫ناگونجێ����ن‌و به‌په‌له‌ پڕوزکێ ئاره‌زوی هه‌ڵهاتن‬ ‫له‌یه‌کتر ده‌که‌ن‪ ،‬ئه‌م����ه‌ ده‌الله‌ت له‌وه‌ ده‌کات‬ ‫ک����ه‌ م����رۆڤ‌و که‌س����ایه‌تییه‌که‌ی له‌گۆڕانێکی‬ ‫به‌رده‌وام دایه‌ بۆ یه‌ ش����تێکی زۆر ئاس����اییه‌‬ ‫دوای ماوه‌ی����ه‌ک له‌به‌س����ه‌ربردن له‌مانگ����ی‬ ‫هه‌نگوینی‌و خۆشیدا هاوژینه‌کان یه‌کتر قبوڵ‬ ‫نه‌ک����ه‌ن چونکه‌ ئه‌مه‌ بونیادی راس����ته‌قه‌نه‌ی‬ ‫مرۆڤه‌ که‌ له‌هه‌رباردۆخێکدا که‌ ده‌که‌ێته‌ ناوی‬ ‫ده‌بێته‌ که‌س����ێکی تر که‌ له‌پێشوتری ناچێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م����ه‌ له‌جیهانی گیان له‌به‌راندا وجودی‬ ‫نییه بۆ نمونه‌ ش����ێرێک تاده‌مرێت دڕنده‌یه‌کی‬ ‫مه‌ترسیداره‌ ئیتر خۆی ناکاته‌ رێوی بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئاس����کێک راوبکات بۆیه‌ مرۆڤ ته‌نها مخلوقه‌‬ ‫که‌ ناتوانرێت پێوانه‌یه‌ک هه‌بێت بۆ تێگه‌یشتن‬ ‫لێی‪.‬‬ ‫خاڵێکی تر که‌ ده‌بێ ئاگاداری بین ئه‌ویش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ مرۆڤ له‌هاوس����ه‌رگیریدا مامه‌ڵه‌ ته‌نها‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ ی����ه‌ک که‌س����ایه‌تیدا ن����اکات به‌ڵکو‬ ‫مرۆڤ له‌هاوس����ه‌رگیریدا به‌ر دووکه‌س����ایه‌تی‬ ‫جیاوز ده‌که‌وێت له‌هه‌مان که‌س����ی به‌رامبه‌ردا‪،‬‬ ‫به‌مانایه‌ک����ی ت����ر که‌س����ایه‌تی پی����او ته‌نها‬ ‫بریت����ی نییه له‌ته‌نها له‌که‌س����ێتی پیاو به‌ڵکو‬ ‫که‌س����ێتی پیاو هه‌ڵگری که‌سایه‌تی مێینه‌شه‌‬ ‫چ له‌جه‌س����ته‌دا وه‌چ ل����ه‌روی ده‌رون����ی یه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ بۆ ئافره‌تیش دروس����ته‌ که‌ که‌س����ایه‌تی‬ ‫ئاف����ره‌ت کاریگ����ه‌ری نێرینه‌ له‌که‌س����ایه‌تیدا‬ ‫ره‌نگ ده‌داته‌وه‌‪ ،‬چونکه‌ مرۆڤ کاتێ دروست‬ ‫ده‌بێت بایه‌لۆجییه‌ن‌و فس����یۆلۆجیه‌ن له‌دایک‌و‬ ‫باوکیه‌وه‌ سیفه‌تی هه‌ردووال بۆ مرۆڤی له‌دایک‬ ‫ب����وو ده‌گوازرێت����ه‌وه‌‪ ،‬واته‌ که‌س����ێتی مرۆڤ‬ ‫له‌ن����اوه‌وه‌دا ه����ه‌م مێینه‌یه‌‌و ه����ه‌م نێرینه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌په‌روه‌رده‌کرده‌نیش����دا کاریگ����ه‌ری رۆڵ����ی‬ ‫باوک‌و دایک له‌که‌س����ایه‌تی رۆڵه‌کانیاندا ره‌نگ‬ ‫ده‌داته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ هاوسه‌رگیری ته‌نها گونجاندن‬ ‫نییه له‌گ����ه‌ڵ یه‌ک جۆر له‌که‌س����ێتیدا به‌ڵکو‬ ‫گونجان‌و هاوژییانه‌ له‌گه‌ڵ چه‌ندکه‌سایه‌تیه‌کدا‪،‬‬ ‫لێره‌وه‌یه‌ ک����ه‌ زۆر جار کارێک����ی زۆر قورس‬ ‫ده‌بێت که‌ مرۆڤه‌کان تاسه‌ر به‌ئاشتی‌و ته‌بایی‬ ‫ژییان به‌رنه‌سه‌ر‪.‬‬ ‫له‌کۆتایی����دا ئ����ه‌وه‌ی ک����ه ‌واده‌کات ژن‌و‬ ‫پیاوه‌کان‌و هاوژین����ه‌کان به‌یه‌که‌وه‌ بژین ته‌نها‬ ‫ژیری‌و خۆشه‌ویس����تی‌و به‌رپرسیارێتی‌و بونی‬ ‫ئ����ازادی ی����ه‌‪ ،‬مان����ه‌وه‌ی خان����ه‌واده‌‌و خێزان‬ ‫له‌سه‌رده‌کانی رابردوودا له‌کۆمه‌ڵگای کوردیدا‬ ‫په‌یوه‌ندی ب����ه‌وه‌وه‌ نه‌بوه‌ خه‌ڵک����ی ئه‌وکات‬ ‫له‌خه‌ڵکی ئێستا ژیرتر بون به‌ڵکو له‌سه‌ده‌کانی‬ ‫راب����ردوودا تاکی کورد چ پیاو بوبێت وه‌چ ژن‬ ‫(به‌تایبه‌ت����ی ژن) هیچ مافێ����ک‌و ئازادییه‌کی‬ ‫نه‌ب����ووه‌ ته‌نها بۆ کۆمه‌ڵ����گاو خێڵ‌و هه‌یبه‌تی‬ ‫ب����اوک‌و ش����کۆی خانه‌واده‌که‌ی ژی����اوه‌ بۆیه‌‬ ‫هه‌رگیز لێ قه‌بوڵ نه‌کراوه‌ ژیانی هاوسه‌رگیری‬ ‫به‌جێبێڵی ته‌نانه‌ت گه‌ر هاوژینه‌که‌ش����ی وه‌کو‬ ‫ئه‌هریمه‌نێک بوایه‌ ئه‌وا ده‌بوو ژیان به‌ناچاری‌و‬ ‫کۆیله‌ ئاسا به‌رێته‌ سه‌ر‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌ئێستاشدا‬ ‫که‌ س����ه‌ده‌ی بیست ویه‌که‌ هاوسه‌ره‌کان له‌به‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵێ����ک دابونه‌ریت����ی کۆمه‌اڵیه‌تی ئابوری‬ ‫نه‌بێ����ت زۆربه‌یان ی����ه‌ک خول����ه‌ک به‌یه‌که‌وه‌‬ ‫هه‌ڵناکه‌ن‪،‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫تەندروستی‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫‪ 5‬نیشانه‌ ‌ی كه‌می‌ مادده‌ ‌ی یۆد‬

‫‪15‬‬

‫بۆچی پێویستامن‬

‫بەیۆد هەیە‬

‫لەژەمەخواردنەکامنادا‬

‫كاتێك هه‌ستت به‌بون ‌ی ئه‌م چه‌ند نیشانه‌ی ‌ه‬ ‫كرد ئه‌وه‌ بزانه‌كه‌می‌ مادده‌ی‌ یۆدتت هه‌یه‌و‬ ‫پێویسته‌ چاره‌سه‌ر ‌ی بكه‌یت‪.‬‬ ‫ هیالكی‌‬‫هیالك ب���ون كارێك ‌ی ئاس���اییه‌‪ ،‬به‌اڵم گه‌ر‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ زۆر هه‌س���تت كرد هیالكی‌ به‌ب ‌ێ‬ ‫هیچ هۆیه‌ك ئه‌وه‌ به‌هه‌ند وه‌ریبگره‌ چونك ‌ه‬ ‫له‌وانه‌یه‌ رێژه‌ی‌ یۆد دابه‌زیبێت له‌له‌شدا‪.‬‬

‫رۆڵێکی‬

‫سەرەکی هەیە‬

‫نینۆک‪‌،‬ددان‌و‬

‫لەدروستکردنی‬

‫قژ بەهێز‬ ‫دەکات‬

‫یارمەتیدەرە‬

‫لەرێکخستنی ئاستی‬

‫لەپاراستنی‬

‫هۆرمۆنی کۆرتیزۆل‬

‫وزەی لەش‬

‫بەهیز دەکات‬

‫كاتێك كێشه‌ی‌ ئه‌ژنۆت هه‌بوو به‌دوربە‌‌له‌مانه‌‬ ‫هه‌ركاتێك كێش ‌هی‌ ئه‌ژنۆكانت هه‌بوو‬ ‫ئه‌و‌ه خۆت بپارێزه‌ له‌م خااڵنه‌‪.‬‬ ‫ی رێك برۆ‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌رز ‌‬ ‫ ‬‫ی ئه‌ژنۆكان‌و‬ ‫باشتروایه‌ كاتێك كێشه‌ ‌‬ ‫ی ئێس���كت هه‌بوو ئه‌و‌ه هه‌وڵبد‌ه‬ ‫پوكان ‌‬ ‫ی نارێك‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ك به‌سه‌رشوێن ‌‬ ‫به‌رزدا نه‌رۆیت‪ ،‬چونك ‌ه رێكردن به‌سه‌ر‬ ‫ئه‌رزی‌ ته‌خدا په‌ستان له‌سه‌رئه‌ژنۆكان‬ ‫كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌سه‌رقادرم ‌ه مه‌رۆ‪.‬‬ ‫ ‬‫كاتێ���ك هه‌س���تت ك���رد ئه‌ژنۆكانت‬ ‫ی‬ ‫كێش���ه‌یان هه‌ی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ په‌س���تان ‌‬ ‫هه‌وڵب���د‌ه‬ ‫زۆرمه‌خه‌ره‌س���ه‌ریان‌و‬ ‫ی‬ ‫قادرمه‌به‌كارنه‌هێنی���ت به‌تایبه‌ت��� ‌‬ ‫ئه‌گه‌رقه‌ڵه‌ویت‪.‬‬ ‫ی زۆر‪.‬‬ ‫جوڵه‌كردن ‌‬ ‫ ‬‫دوربك���ه‌وه‌ره‌و‌ه له‌زۆرجوڵه‌ك���ردن‬ ‫به‌ئه‌ژنۆكانت بۆماوه‌یه‌كی‌ درێژ‪.‬‬ ‫نوشتانه‌وه‌ی‌ ئه‌ژنۆ‪.‬‬ ‫ ‬‫دوربكه‌وره‌و‌ه له‌نوشتانه‌وه‌ی‌ ئه‌ژنۆكان‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتی‌ دانیش���تن‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌بێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی ماسولكه‌كان‪.‬‬ ‫الوازبون ‌‬

‫گەدە‬

‫دەپارێزێت‬

‫هەرسکردنە‬

‫(میتاپۆلیزم)‬

‫لەشێرپەنجە‬

‫ قه‌له‌قی‬‫زۆرج���ار كه‌می‌ ئ���ه‌م مادده‌ی��� ‌ه قه‌له‌قی‌‌و‬ ‫دڵته‌نگی‌ دروست ده‌كات‪.‬‬

‫كاتێ���ك خوێن خ���واردن‌و ئۆكس���جین‬ ‫ده‌گوێزنه‌و‌ه بۆئه‌ندامه‌كان ‌ی جه‌س���ت ‌ه وه‌ك‬ ‫گۆرچیل���ه‌كان وجگه‌ره‌وئه‌ندامه‌كان��� ‌ی تر‪.‬‬ ‫هه‌ربۆی���ه‌ پێویس���ت ‌ه هه‌میش��� ‌ه هه‌وڵبد‌ه‬ ‫خوێ���ن پ���اك بكه‌ین���ه‌وه‌ رزگار ‌ی بكه‌ین‬ ‫له‌مادده‌ژه‌هراوێ���كان‪ .‬ئه‌وی���ش به‌چ���ه‌ن‬ ‫رێگه‌یه‌ك‪.‬‬ ‫ خواردن ‌ی سه‌وزه‌ گه‌اڵداره‌كان‪.‬‬‫گه‌رچ���ی‌ س���ه‌وزه‌ ده‌وڵه‌مه‌ن���د‌ه‬ ‫به‌ڤیتامین���ه‌كان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا خوێن‬ ‫پاك ده‌كاته‌وه‌‪ .‬سه‌وزه‌كانی‌ وه‌ك سپه‌ناغ‌و‬ ‫كه‌له‌رم وقه‌رنابیت برێك ‌ی زۆر دژه‌ ئۆكسان‬ ‫ودژه‌ ش���ێرپه‌نجه‌یان تێدای���ه‌‌و خوێن پاك‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ خواردنی‌ میوه‌‬‫خواردنی‌ پرته‌قاڵ‌و س���ێو كێو ‌ی هه‌نارو‬ ‫زۆر به‌س���وده‌و دژی‌ خانه‌ شێرچه‌نجه‌یه‌كان‬ ‫كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ سیر‪.‬‬‫ئه‌م خۆراكه‌ وه‌ك دژه‌ به‌كتریا كارده‌كات‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ندیه‌ك���ی‌ تێدایه‌ ك���ه‌ خوێن پاك‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌جگه‌له‌وه‌ ‌ی كاتێك ده‌خرێت ‌ه‬ ‫خواردنێكه‌و‌ه چه‌وری ‌ه زیان به‌خشه‌كان ‌ی ناو‬ ‫خوێن له‌ناو ده‌بات‪.‬‬ ‫ خواردنه‌وه‌ی‌ ئ���او ‌ی نه‌عناو زه‌نجه‌فیل‬‫وچا ‌ی سه‌وز‪.‬‬ ‫هه‌موو ئه‌مان ‌ه به‌وه‌ ناس���راون ك ‌ه خوێن‬ ‫پاك ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫یارمەتیدەری‬

‫سیستەمی‬

‫بەرگریی لەش‬

‫ گه‌وره‌بونی‌ غوده‌ی‌ ده‌ره‌قی‌‬‫یه‌كێك ‌ی ترله‌نیش���انه‌كان ‌ی كه‌م ‌ی یۆد گه‌ور‌ه‬ ‫بونی‌ غوده‌ ‌ی ده‌ره‌قیه‌‪.‬‬

‫چه‌ند رێگه‌یه‌ك بۆ پاكردنه‌وه‌ی‌ خوێن‬

‫ئەندامی زاوزێ‬

‫یارمەتیدەرە‬

‫ قه‌بزی‌‬‫ئه‌گه‌رهات���وو ماوه‌یه‌كی‌ زۆر هه‌س���تت كرد‬ ‫قه‌بزی‌ ئه‌وه‌ پێویس���ت ‌ه س���ه‌ردانی‌ پزیشك‬ ‫بكه‌یت چونكه‌ ئه‌گ���ه‌ری‌ زۆری‌ هه‌یه‌ كه‌م ‌ی‬ ‫یۆدت هه‌بێت‪.‬‬

‫ كێشه‌ ‌ی پێست‬‫یه‌كێك��� ‌ه له‌نیش���انه‌كانی‌ كه‌م���ی‌ ی���ۆد‌و‬ ‫زۆرجاركه‌سه‌كه‌ هه‌ست به‌وشكبونی‌ پێست‌و‬ ‫خۆران ده‌كات‪.‬‬

‫شانەی مەمک‬

‫یارمەتیدەرە‬

‫لەدروستبونی‬

‫سەرچاوەی یۆد لەسەوزەدا‬

‫پەتاتە‬

‫خوێی هیامالیا‬

‫سپێناخ‬

‫روەکی دەریا‬

‫‪16‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫خۆپیشاندانی‌ مامۆستایان‪ ،‬خاڵه‌ ئه‌رێنی‌‌و نه‌رێنیه‌كان ‌ی‬

‫گفتوگۆی‌ مامۆستایان له‌باره‌ی‌ خۆپیشاندانه‌كان ‌ی دو ساڵی‌ رابردوی‌ مامۆستایانه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬سروه‌ جه‌مال‬

‫به‌هۆی‌ سیسته‌می‌ پاشكه‌وتی‌ موچه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ دو ساڵی‌ رابردودا مامۆستایان‬ ‫زیاد له‌‪ 63‬خۆپیشاندانیان ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫ئاوێنه‌ بۆ تیشك خستنه‌ سه‌ر ئه‌م‬ ‫خه‌باته‌ پیشه‌ییه‌ له‌ڕێگه‌ی‌ زنجیره‌یه‌ك‬ ‫گفتوگۆوه‌ هه‌ڵسه‌نگاندنێك بۆ ئه‌و‬ ‫خۆپیشاندانانه‌ ده‌كات تا الیه‌نه‌ ئه‌رێنی‌‌و‬ ‫نه‌رێنیه‌كانی‌ بخرێته‌ڕو‪ ،‬له‌م گفتوگۆیه‌دا‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ له‌"دڵشادبابانی‌" ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆستایانی‌ ناڕازی‌‬ ‫له‌سلێمانی‌‪" ،‬به‌ڕێز عه‌باس" نوسه‌رو‬ ‫مامۆستا له‌گه‌رمیان‪" ،‬گواڵڵه‌ سدیق"‬ ‫مامۆستا له‌سلێمانی‌‪" ،‬نه‌وشیروان حه‌مه‌‬ ‫غه‌ریب" له‌مامۆستایانی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫به‌شدارن‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ی‌ خواره‌وه‌ پوخته‌ی‌ گفتوگۆیه‌كه‌‪:‬‬ ‫س���روه‌ جه‌م���ال‪ :‬به‌ڕێ���زان ه���ه‌ر یه‌ك‬ ‫له‌ئێوه‌ س���ه‌ره‌تا دی���دو بۆچون���ی‌ خۆی‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌خاڵه‌ ئه‌رێنی‌‌و نه‌رێنییه‌كانی‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌كان ده‌خاته‌ڕو‪ ،‬پاشان له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌م بۆچونانه‌ گفتوگۆده‌كرێت‪ ،‬فه‌رمون‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬به‌بڕوای‌ من هه‌رچه‌نده‌‬ ‫مامۆس���تایان ب���ۆ موچه‌كانی���ان هاتن���ه‌‬ ‫سه‌رش���ه‌قام‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م خۆپیش���اندانانه‌‬ ‫بون���ه‌ ه���ۆی‌ هۆش���یاربونه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكی‌‬ ‫به‌گشتی‌ كه‌جگه‌ له‌موچه‌ داوای‌ گۆڕانكاری‌‬ ‫ده‌كرا به‌شێوازێك گونجاو بێت له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫بارودۆخه‌ی‌ خه‌ڵك‪ .‬جگه‌له‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌یه‌وێت خه‌ڵكی‌ په‌نابباته‌ به‌ر توندوتیژیی‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ پاس���اوبهێنێته‌وه‌ بۆ سه‌ركوت‬ ‫كردنی‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م خۆپیش���اندانانه‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫پیشاندا كه‌ خه‌ڵكی‌ ده‌توانن به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫هێمنان���ه‌و مه‌ده‌نیان���ه‌ ده‌س���ه‌اڵت ناچار‬ ‫بكه‌ن بێته‌ژێربارو كه‌ خه‌ڵك پێتر باوه‌ڕی‌‬ ‫وانه‌بو‪ .‬به‌اڵم ئێستا تێگه‌یشتوه‌ كه‌خه‌باتی‌‬ ‫مه‌ده‌نی‌ جێگه‌ی‌ خۆی‌ ده‌گرێت هه‌رچه‌نده‌‬ ‫پێویستی‌ به‌به‌رده‌وامی‌و چاوه‌ڕوانی‌ هه‌یه‌و‬ ‫ئه‌نجامه‌كه‌ی‌ له‌دوردا ده‌بینیت‪ .‬هه‌روه‌ها ئه‌و‬ ‫خه‌باته‌ مه‌ده‌نییه‌ ئه‌و به‌سته‌ڵه‌كه‌ی‌ شكاند‬ ‫كه‌ بریتی بو له‌ناوچ���ه‌ی‌ دێگه‌ڵه‌ له‌نێوان‬ ‫زۆنی‌ س���ه‌وزو زه‌رد‪ ،‬خه‌ڵ���ك وا ده‌یڕوانی‌‬ ‫كه‌ له‌ودیوه‌وه‌ دێوه‌زه‌مه‌یه‌ك هه‌یه‌ به‌هیچ‬ ‫ش���ێوازێك ناتوانرێ���ت تێپه‌ڕێنرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا ئه‌گه‌ر ناڕه‌زایه‌تیش ده‌ستپێبكاته‌وه‌‬ ‫له‌زۆنی‌ زه‌ردیش ئه‌سته‌م نیه‌‪ .‬تاڕاده‌یه‌كی‌‬ ‫باش په‌یوه‌ن���دی‌و هه‌ماهه‌نگ���ی‌ له‌نێوان‬ ‫ده‌سته‌ی‌ مامۆس���تایانی‌ ناڕازیی‌و ده‌سته‌و‬ ‫گروپه‌كانی‌ تری‌ وه‌ك یه‌كێتی‌ مامۆستایان‌و‬ ‫لیس���تی‌ هاوبه‌ش‌و مامۆستایانی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫به‌بێ‌ جی���اوازی‌ هه‌بو به‌تایب���ه‌ت له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كێتی‌ مامۆستایان كه‌ دوركه‌وتنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫هه‌ب���و‪ .‬ئه‌م خۆپیش���اندانانه‌ ب���وه‌ هۆی‌‬ ‫شكاندنی‌ ئه‌و به‌س���ته‌ڵه‌كانه‌‪ .‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫لیژن���ه‌ی‌ هاوبه‌ش���مان هه‌یه‌ له‌س���ه‌رجه‌م‬ ‫ناوچ���ه‌كان‪ ،‬كۆتاج���ار هه‌م���و به‌یه‌كه‌وه‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كانمان هه‌ڵپه‌س���ارد‪،‬كه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش گرنگ ب���و‪ ،‬چونكه‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫هه‌میش���ه‌ ده‌یه‌وێت ناڕه‌زایه‌تیه‌كان په‌رت‬ ‫بكات‪ ،‬چونكه‌ زیاتر زاڵده‌بێت به‌س���ه‌ریدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێم���ه‌ به‌پێچه‌وانه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌وه‌‬ ‫كۆی���ان ده‌كه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬به‌دڵنیایی���ه‌وه‌ بێ‌‬ ‫ك���ه‌م‌و كوڕیش نه‌ب���وه‌ له‌وانه‌ پێویس���ت‬ ‫بو بایكۆتكردن به‌ش���ێوازێكی‌ ت���ر بوایه‌‬ ‫تاخوێندكار به‌وشێوه‌یه‌ زه‌ره‌رمه‌ند نه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌ڕێ���ز عه‌ب���اس‪ :‬له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫دیدێك���ی‌ ره‌خنه‌ییان���ه‌م هه‌ی���ه‌ ب���ۆ‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كان‪،‬به‌اڵم خاڵ���ی‌ ه���ه‌ره‌‬ ‫باش���ی‌ ئه‌وه‌بو كه‌ ده‌نگێك هه‌یه‌ئه‌ڵێت نا‬ ‫روبه‌ڕوی‌ هه‌مو بڕی���اره‌كان ده‌بێته‌وه‌ واته‌‬ ‫جوڵه‌ی‌ به‌رده‌وام هه‌یه‌ نایه‌ڵێت ده‌سه‌اڵت‬ ‫هه‌رچ���ی‌ بوێت ب���ۆی‌ بچێته‌س���ه‌ر‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ك���ۆك نیم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ ك���ه‌ یه‌كگرتویی‌‬ ‫به‌خۆپیشاندانه‌كانه‌وه‌ دیاربوبێت‪ ،‬گه‌رمیان‬ ‫دوای‌ سلێمانی‌ خۆپیشاندانی‌ ده‌ستپێكرد‪،‬‬ ‫كه‌مامۆس���تایانی‌ س���لێمانی‌ به‌یاننامه‌یان‬ ‫ده‌كرد گه‌رمیان ده‌رینه‌ك���رد‪ .‬دواجاریش‬ ‫له‌س���ه‌رداوای‌ هه‌ندێك له‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌كانی‌‬ ‫گه‌رمی���ان بایكۆت راگی���را‪ ،‬ده‌ڵێن له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ندێ‌ بۆچونی‌ س���لێمانیدا نه‌بوین ئه‌وان‬ ‫بایكۆتی���ان ش���كاندوه‌ ئێمه‌ به‌وش���ێوه‌یه‌‬ ‫نابی���ن بۆیه‌ په‌یوه‌ندیه‌ك���ی‌ به‌تین نه‌بوه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها هه‌ندێ���ك قوتابخانه‌ هه‌یه‌ پۆلی‌‬ ‫دوانزده‌ ده‌وام���ی‌ كردوه‌و هه‌ندێكی‌ تر نا‪،‬‬ ‫ده‌بوای���ه‌ هه‌ماهه‌نگی‌ هه‌بوایه‌ بۆ ئه‌وه‌ش‪،‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ به‌زمانی‌ ده‌سه‌اڵت قسه‌ده‌كرا‪،‬‬ ‫هه‌ندێك له‌خۆپیشانده‌ران به‌زمانێكی‌ توند‬ ‫قس���ه‌یان ده‌كرد كه‌ ئ���ه‌وه‌ دواتر ده‌چێته‌‬ ‫ناو كۆمه‌ڵ���گاو خوێن���دكاره‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫توندوتیژیی���ه‌ زمانه‌وانیه‌ هیچی‌ كه‌متر نیه‌‬ ‫له‌توندوتیژی‌ جه‌س���ته‌یی‌و په‌الماردان كه‌‬

‫دوات���ر ده‌بێته‌ كلت���ورو زه‌حمه‌ته‌ ته‌ركی‌‬ ‫بكه‌ی���ن به‌خوێن���دكاره‌كان‪ .‬خاڵێكی‌ تر ‌ی‬ ‫نه‌رێن���ی‌ ده‌س���ه‌اڵتیش بۆی‌ ئاش���كرابو‬ ‫كه‌ ی���ه‌ك ش���ێوه‌یی‌ قس���ه‌كردنیان هه‌یه‌‬ ‫هه‌م���و كات ده‌یان���وت ئه‌گ���ه‌ر ئه‌مجاره‌‬ ‫داواكانم���ان جێبه‌جێ‌ نه‌كه‌ن رێگه‌ چاره‌ی‌‬ ‫ت���ر به‌كارده‌هێنی���ن ك���ه‌ نه‌مانزانی‌ جگه‌‬ ‫له‌بایك���ۆت چ رێگه‌چاره‌یه‌ك���ی‌ تر هه‌بو!‬ ‫هه‌روه‌ها خۆپیش���اندانه‌كانی‌ هه‌ولێر وه‌ك‬ ‫هۆشیاریه‌ك‌و ئاگاییه‌كی‌ راسته‌قینه‌ نابینم‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ هه‌ندێك حزب‌و كاندید به‌شداری‌‬ ‫كرد به‌هۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانه‌وه‌ هه‌تا ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م س���نوره‌ش ح���زب كۆتای���ی‌ پێهێنا‪،‬‬ ‫چونكه‌ دوای‌ وته‌كانی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گشتی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ س���لێمانی‌ خۆپیش���اندانه‌كه‌‬ ‫كۆتایی‌ هات كه‌ پێشتر ئه‌و بڕیاره‌ درابو‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ ئه‌و س���ه‌ربه‌هێزێكی‌ دیاریكراوه‌و‬ ‫فش���اری‌ له‌كاندیده‌كان���ی‌ خ���ۆی‌ ك���رد‬ ‫كه‌سه‌رقافڵه‌ی‌ خۆپیشاندانه‌كان بون‪ .‬ئه‌و‬ ‫هێزه‌ سیاسانه‌ی‌ هاتنه‌ خۆپیشاندانه‌كانه‌وه‌‬ ‫به‌كاریانهێن���او دوات���ر كۆنتڕۆلی���ان كردو‬ ‫په‌رتیش���یان كرد‪ .‬هه‌روه‌ها الوازییه‌كی‌ تر‬ ‫ئه‌وه‌بو كه‌ داواكارییه‌كانی‌ خۆپیشانده‌ران‬ ‫زۆربو دوایی‌ په‌شیمان ده‌بونه‌وه‌‪ ،‬بۆنمونه‌‬ ‫له‌س���ه‌رتاوه‌ ده‌یانوت ده‌بێ���ت حكومه‌ت‬ ‫هه‌ڵبوه‌ش���ێته‌وه‌ كه‌ ئه‌زانی‌ ئه‌وه‌ ناكرێت‬ ‫یان هه‌ندێك ش���وێن ده‌یانوت زه‌ویمان بۆ‬ ‫دابین بكه‌ن ئه‌زانی‌ ك���ه‌ ئه‌مه‌ت بۆ دابین‬ ‫ناكرێت‪.‬‬ ‫گواڵڵ���ه‌ س���دیق‪ :‬ئێم���ه‌ كاتێ���ك‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌ مامۆس���تایان دائه‌نیشتین‌و‬ ‫قس���ه‌مان ده‌ك���رد غروریه‌ك���ی‌ زۆرم‬ ‫ده‌بینی‌ تۆ له‌واڵتێك���ی‌ رۆژهه‌اڵتی‌ ئه‌ژیت‬ ‫له‌ناوعێ���راق‌و كوردس���تان‪،‬بۆیه‌ ده‌بێ���ت‬ ‫ئ���ه‌وه‌ت له‌به‌رچاوبێ���ت‪ ،‬هه‌ن���دێ‌ قس���ه‌‬ ‫له‌ن���او ئه‌نجومه‌نه‌ك���ه‌ ده‌ك���را هه‌رچه‌نده‌‬ ‫فه‌رز نه‌ئه‌كرا‪ ،‬ب���ه‌اڵم گفتوگۆیه‌كی‌ زۆری‌‬ ‫لێئه‌كه‌وت���ه‌وه‌ تا ئه‌گه‌یش���ته‌ تۆمه‌ت بۆ‬ ‫یه‌كتر دروست كردن‪ .‬ماده‌م له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫‪%70‬خه‌ڵ���ك به‌ش���داره‌ واته‌ ل���ه‌ده‌ كه‌س‬ ‫هه‌شت كه‌س به‌شداره‌ بۆیه‌ كه‌سی‌ حزبیت‬ ‫هه‌یه‌ له‌ناوخۆپیشاندانه‌كاندا‪ ،‬كاتێك وه‌ك‬

‫كۆمه‌ڵێك‬ ‫هه‌ن خه‌ریك ‌ی‬ ‫خۆبه‌پاڵه‌وانكردنن‬ ‫هیچ مه‌به‌ستێكیان‬ ‫نیه‌ ته‌نها ئه‌وه نەب ‌ێ‬ ‫ده‌قه‌یه‌ك زیاتر‬ ‫له‌به‌رده‌م كامێرادا بن‬ ‫یان مایكی‌ زیاتر ‌ی‬ ‫پێبێت‌و دو سێڵف ‌ی‬ ‫زیاتر بگرێت‬ ‫مامۆستایه‌ك داوای‌ مافی‌ خۆم ئه‌كرد هیچ‬ ‫داوایه‌كی‌ حزبیم نه‌بو یان ئه‌جێندای‌ حزبم‬ ‫جێبه‌جێ‌ نه‌ئه‌كرد‪ ،‬به‌اڵم لێكدانه‌وه‌ی‌ خراپم‬ ‫بۆكرا ئه‌گه‌ر خۆت به‌ختیش بكردایه‌و یان‬ ‫مه‌غدور بویتایه‌ ده‌یانوت با حزبه‌كه‌ت مافت‬ ‫بس���ه‌نێت هه‌رچه‌نده‌ له‌ن���او ئه‌نجومه‌نه‌كه‌‬ ‫هاوخه‌می���ان ب���ۆ ده‌رئه‌بری‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم كه‌‬ ‫پێی‌ده‌وترا ئ���ه‌و مامۆس���تایه‌ له‌حزبێكی‌‬ ‫تره‌ به‌كردار هاوكارو پشتیوانت نه‌ئه‌بون‪.‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ له‌ساڵی‌ ‪ 2016‬ئێمه‌ گه‌یشتینه‌‬ ‫به‌رزترین ئاست له‌خۆپیشاندانه‌كانمان وای‌‬ ‫لێهاتبو كه‌ مامۆستایانی‌ سنوری‌ سلێمانی‌‬ ‫هه‌م���و گوێیان له‌قس���ه‌كانی‌ ئێمه‌ ده‌گرت‬ ‫هه‌ربڕیارێكمان بدایه‌ جێبه‌جێیان ده‌كردكه‌‬ ‫ئه‌مه‌ خاڵێكی‌ باش ب���و‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ په‌الم���اری‌ مامۆس���تا دراو‬ ‫ئۆتۆمبێلی‌ س���وتێندرا یه‌كسه‌ر دوای‌ ئه‌وه‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫پێویس���ت بو به‌رده‌وام بوینای���ه‌ چونكه‌‬ ‫قوربانیمان دابو‪ ،‬به‌اڵم حزب به‌الیه‌نه‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ وتبو بكشێنه‌ دواوه‌ به‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‬ ‫وتراب���و ده‌رگابكه‌ن���ه‌وه‌ بۆیه‌ مامۆس���تا‬ ‫دیسان پش���تیان كرده‌ یه‌كتر‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫نیگه‌رانم له‌وه‌ی‌ ئه‌و خۆپیشاندانه‌ به‌هێزو‬ ‫تۆكمه‌یه‌ی���ی‌ س���اڵی‌‪ 2016‬كۆتاییه‌ك���ه‌ی‌‬ ‫به‌فرمێسك رشتنی‌ ئێمه‌بو له‌سه‌رشه‌قام‪.‬‬ ‫خۆپیش���اندان مافی‌ ه���ه‌ر تاكێكه‌ جا بۆ‬

‫خاڵێكی‌ تری‌ نه‌رێن ‌ی‬ ‫کە ده‌سه‌اڵت بۆ ‌ی‬ ‫ئاشكرابو یه‌ك شێوه‌ ‌ی‬ ‫قسه‌كردنیان هه‌ی ‌ه‬ ‫هه‌مو كات ده‌یانوت‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌مجار‌ه‬ ‫داواكانمان جێبه‌ج ‌ێ‬ ‫نه‌كه‌ن رێگه‌ چاره‌ ‌ی‬ ‫تر به‌كارده‌هێنین‬ ‫كه‌ نه‌مانزان ‌ی‬ ‫جگه‌ له‌بایكۆت چ‬ ‫رێگه‌چاره‌یه‌كی‌ تر‬ ‫هه‌بو!‬ ‫موچه‌بێت یان هه‌رش���تێكی‌ تر كه‌ هاواڵتی‌‬ ‫داوایی‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ هه‌مو داوایه‌كمان‬ ‫وه‌الناب���و ته‌نه���ا داوای‌ موچه‌مان ده‌كرد‪،‬‬ ‫ب���ه‌س ئێم���ه‌ حكومه‌تێك���ی‌ مه‌غرورمان‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ گوێ له‌داخوازییه‌كانمان ناگرێ‪،‬‬ ‫حكومه‌ت به‌پێی‌ یاس���ا كار ئه‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ ده‌سه‌اڵته‌و هیچ وه‌اڵمێكیان نه‌بو بۆ‬ ‫مامۆستایان‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریب‪ :‬پێمخۆش���ه‌‬ ‫باس���ی‌ بی���ره‌وه‌ری‌ رۆژی‌ ‪2005-4-10‬‬ ‫بك���ه‌م كه‌ س���اڵیادی‌ رۆژێك ب���و یه‌كه‌م‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنی‌ سیاس���ی‌و مه‌ده‌نی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ده‌س���تی‌ مامۆس���تابو له‌ژێر ئ���ه‌و هه‌مو‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌و گوڕه‌شه‌و ئازاردانه‌ بۆیه‌كه‌م جار‬ ‫مامۆستایان توانیان ناڕه‌زایی‌ مه‌ده‌نی‌ رێك‬ ‫بخ���ه‌ن كه‌ له‌دوای‌ راپه‌رینه‌وه‌ ئه‌وه‌ یه‌كه‌م‬ ‫ناڕه‌زایه‌ت���ی‌ بو كه‌ مامۆس���تایان كردیان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ رۆژی‌ ده‌ست به‌كاربونی‌ مام‬ ‫جه‌الل بو كه‌ یه‌كه‌م جار بو كوردێك ببێته‌‬ ‫س���ه‌رۆك كۆمار‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا‬ ‫مامۆس���تایان گه‌یش���تنه‌ ئه‌و باوه‌ڕه‌ی‌ كه‌‬ ‫نابێت واز له‌داواكانی���ان بهێنن‪ .‬دواتریش‬ ‫هه‌ر مامۆس���تایان پێش���ه‌نگ بون له‌‪2008‬‬ ‫ئه‌و كاته‌ مامۆس���تا به‌ده‌ستكه‌وته‌وه‌ له‌و‬ ‫خۆپیش���اندانانه‌ ده‌رئه‌چون‌و ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫حس���ابی‌ بۆ ئه‌كرد كه‌ هێن���ده‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫ئێس���تاش به‌هێز نه‌بو به‌اڵم ئه‌نجامه‌كه‌ی‌‬ ‫باش���تر ب���و‪ ،‬جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ ل���ه‌‪-2009‬‬ ‫‪2010‬جیاوازی‌ له‌نێوان موچه‌ی‌ مامۆستایانی‌‬ ‫سلێمانی‌و هه‌ولێر هه‌بو هه‌ر ئه‌وان رۆڵیان‬ ‫هه‌بو تا داواكه‌یان جێبه‌جێكرد‪،‬پێش���ه‌نگ‬ ‫بونی‌ مامۆستایان له‌خۆپیشاندانه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫چوار ساڵه‌ی‌ دوایش نیشانه‌ی‌ زیندویه‌تیانه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵ���گادا‪ ،‬جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ س���نوری‌‬ ‫جوگرافیای‌ تێپه‌ڕاندو په‌ڕیوه‌ بۆ ئه‌و هێڵه‌‬ ‫س���وره‌ی‌ كه‌ دانرابو‪ .‬ئه‌م خۆپیشاندانانه‌‬ ‫نامه‌یه‌ك بون بۆ ده‌سه‌اڵت كه‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌وان‬ ‫ئیشی‌ له‌سه‌ر ئه‌كه‌ن زه‌وتكردنی‌ ئیراده‌ی‌‬ ‫خه‌ڵكه‌ به‌برس���یكردن‌و چه‌وس���اندنه‌وه‌و‬ ‫لێس���ه‌ندنه‌وه‌ی‌ گوزه‌رانی‌ خ���ۆی‌‌و ماڵ‌و‬ ‫منداڵ���ی‌ وایان لێبكه‌ن ملك���ه‌چ بكه‌ن بۆ‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ ره‌تكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫حاڵه‌ته‌ ب���وه‌ هه‌رچه‌نده‌ رێكخ���راو نه‌بو‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌گشتی‌ ئه‌وه‌ په‌یامێك بو كه‌ ئێمه‌‬ ‫زیندوین‌و به‌رده‌وامین گه‌ر ئه‌مڕۆش نه‌بێت‬ ‫رۆژێ���ك هه‌ر ئه‌گه‌ی���ن به‌داواكانمان‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌سكه‌وتی‌ زۆر گه‌وه‌ری‌ به‌ده‌ستهێناوه‌ ‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌كه‌م‌و كورتی‌ به‌دورنه‌بوه‌ كه‌ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و كلتوره‌ی‌ كه‌ تیائه‌ژین‌و‬ ‫هه‌ندێكیش���ی‌ بۆ مامۆس���تایان‌و زۆربه‌شی‌‬ ‫بۆ رێكخه‌رانی‌ ئه‌م خۆپیشاندانانه‌‪ ،‬راسته‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك مامۆستای‌ دڵسۆز وازی‌ له‌هه‌مو‬ ‫ش���تێك هێناوه‌و له‌ژێر هه‌ڕه‌شه‌و گوڕه‌شه‌‬ ‫ئه‌ركێك ‌ی قورسی‌ خس���تۆته‌ سه‌ر شانی‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌داخ���ه‌وه‌ دابڕانێكی‌ ته‌واو له‌به‌ینی‌‬ ‫مامۆس���تایان‌و ده‌س���ته‌و گروپه‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫خۆپیشاندانه‌دا هه‌بو نازانرێت له‌نه‌زانیه‌وه‌‬ ‫بوه‌ یان به‌ئه‌نقه‌ست یان كه‌م ئه‌زمونی‌‪.‬‬ ‫سروه‌ جه‌مال‪ :‬به‌ڕێزان ئێستا سه‌باره‌ت‬ ‫به‌م بۆچونانه‌ گفتوگۆ ده‌كه‌ین‪ ،‬ئایا ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌م كه‌موكورتیان���ه‌ نه‌بونایه‌‌و هه‌ماهه‌نگی‌‬ ‫باشتر هه‌بوایه‌ مامۆس���تایان ده‌سكه‌وتی‌‬ ‫زیاتریان به‌ده‌ستنه‌ده‌هێنا؟‬ ‫دڵشاد بابانی‌‪ :‬سه‌باره‌ت به‌هه‌ماهه‌نگی‌‪،‬‬ ‫له‌هه‌مو ناوچه‌كان���دا ته‌نها یه‌ك به‌یاننامه‌‬

‫ده‌رئه‌چو جگه‌ له‌گه‌رمیان ئه‌وه‌ش به‌هۆی‌‬ ‫هه‌ندێ‌ ورده‌كاری‌ كه‌ ناكرێت باسی‌ بكه‌م‪،‬‬ ‫ئه‌مس���اڵ كۆده‌نگی‌ ت���ه‌واو هه‌بوه‌‌و ته‌نها‬ ‫هه‌ندێك هاوڕانه‌بون‪ ،‬ته‌نانه‌ت به‌یاننامه‌ی‌‬ ‫ئێمه‌ رۆشتوه‌ بۆ هه‌ولێریش‪.‬‬ ‫س���روه‌ جه‌مال‪ :‬ئایا ناكۆكی‌ تاكه‌كه‌سی‌‬ ‫رۆڵی‌ نه‌بوه‌ له‌بڕیاری‌ ده‌سته‌كه‌دا؟‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬ده‌كرێت كه‌س���ێك یان‬ ‫حزبێك ویس���توبێتی‌ ئ���ه‌و هه‌ماهه‌نگییه‌‬ ‫تێكبدات كه‌ نامه‌وێت باسی‌ بكه‌م‪.‬‬ ‫س���روه‌ جه‌مال‪ :‬زبری‌‌و نه‌ش���یاویی‌ ئه‌و‬ ‫دورش���م‌و وتانه‌ی‌ ده‌وتران���ه‌وه‌ نه‌ك هه‌ر‬ ‫له‌ن���او خۆپیش���اندانه‌كان‪ ،‬به‌ڵك���و له‌ناو‬ ‫گروپه‌كانی‌ مامۆس���تایانیش باڵوده‌كرانه‌وه‌‬ ‫كه‌خوێندكاریش���ی‌ تیایه‌ به‌وه‌ش نه‌وه‌یه‌ك‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ ئه‌كرێ���ت له‌كاتێك���دا ئێم���ه‌‬ ‫ده‌مانه‌وێت ئه‌وه‌ی‌ خراپه‌ باش���ی‌ بكه‌ین‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌م رێگه‌یه‌وه‌ جارێكی‌ تر نه‌وه‌یه‌كی‌‬ ‫ناته‌ندروست په‌روه‌رده‌ ده‌كه‌یت ؟‬ ‫دڵش���اد بابان���ی‌‪ :‬له‌خۆپیش���اندانێكی‌‬ ‫به‌رفراوان���دا ناتوانیت رێگ���ه‌ له‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫دروش���م بگریت ئێمه‌ش تێبینیمان هه‌بوه‌‬ ‫زمان���ی‌ زبر هه‌بوه‌‪ ،‬به‌اڵم تاڕاده‌یه‌كی‌ باش‬ ‫دورب���وه‌ له‌توندوتیژی���ی‌‪ ،‬هه‌میش���ه‌ ئێمه‌‬ ‫هه‌وڵمان ئه‌دا بااڵنس���ێك رابگرین له‌نێوان‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ئێم���ه‌ ده‌مانویس���ت بیگه‌یه‌نین‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ جه‌ماوه‌ریش ده‌یویس���ت تا ئه‌م‬ ‫خۆپیش���اندانه‌ی‌ دوایی‌ رۆژی‌ یه‌ك شه‌مه‌‬ ‫‪2018- 4-8‬كاتێك به‌خۆپیشانده‌ره‌كانمان‬ ‫وت با به‌ركه‌وت���ن رونه‌دات له‌نێوان ئێمه‌و‬ ‫هێزه‌ ئه‌منی���ه‌كان وه‌رنه‌ دواوه‌ خه‌ریك بو‬ ‫هێرش بكه‌نه‌ سه‌رم پێیان قبوڵ نه‌بو‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئه‌بێت بااڵنس رابگریت راس���ته‌ ناتوانیت‬ ‫كۆنتڕۆلی‌ بكه‌یت به‌اڵم دواتر هه‌وڵ ئه‌ده‌یت‬ ‫‌وئه‌وه‌ی‌ دروسته‌ بیگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫گواڵڵه‌ س���دیق‪ :‬له‌ناو خۆپیشاندانه‌كان‬ ‫ته‌نه���ا فه‌رمانبه‌ران‌و مامۆس���تا به‌ش���دار‬ ‫نی���ن ك���ه‌س له‌ناوچه‌وان���ی‌ نه‌نوس���راوه‌‬ ‫پیش���ه‌كه‌ی‌ چییه‌ خه‌ڵكانێ���ك ده‌خرێنه‌‬ ‫خۆپیش���اندانه‌كانه‌وه‌ هوتافێكی‌ ناش���رین‬ ‫ده‌ڵێت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم پێویس���ته‌ نه‌یه‌ڵی���ن‬ ‫له‌دوایه‌وه‌ بوترێته‌وه‌‪ ،‬س���اڵی‌ پار هه‌ندێ‌‬ ‫هوتافی���ان ده‌وت���ه‌وه‌ كه‌نازانم مامۆس���تا‬ ‫ب���و یان نا‪ ،‬ئه‌وه‌ بۆ مامۆس���تایه‌ك نابێت‬ ‫كه‌ نه‌وه‌ی���ه‌ك پ���ه‌روه‌رده‌ ده‌كات چونكه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ نه‌رێنی‌ دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫س���روه‌ جه‌م���ال‪ :‬ل���ه‌دوای‌ وته‌كان���ی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گش���تی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمانی‌‬ ‫به‌ش���ێكی‌ زۆرله‌مامۆس���تایان چون���ه‌وه‌‬ ‫ناوه‌نده‌كانی‌ خوێندن‌و بایكۆت ش���كێنرا‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌مه‌ به‌فه‌رمانی‌ حزب بو؟‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬ئێمه‌ له‌س���ه‌ر قس���ه‌ی‌‬ ‫مامۆستا دڵش���اد بایكۆتمان نه‌شكاندوه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ئه‌و ئێواره‌یه‌ی‌ كه‌ سیسته‌مه‌ نوێكه‌‬ ‫راگه‌یان���درا ئه‌مانتوان���ی‌ رایبگرین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌مانویست خه‌ڵكی‌ بڵێ‌ ته‌نها له‌به‌ر موچه‌‬ ‫بوه‌‪،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ ل���ه‌ڕوی‌ ئه‌منی‌و خێزانی‌و‬ ‫جه‌ماوه‌ری‌ فش���ارێكی‌ زۆرمان له‌سه‌ربوه‌‬ ‫من نۆ رۆژ ماومه‌ته‌وه‌ سێ‌ شه‌وو سێ‌ رۆژ‬ ‫به‌پێ�ڵ�اوه‌وه‌ تا به‌یانی‌ له‌ن���او ئوتومبێلدا‬ ‫بوم‪ ،‬له‌سی‌ كه‌س هه‌تا ‪ 70‬كه‌س ده‌مانه‌وه‌‬ ‫ئه‌و ش���ه‌وانه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ تۆ شه‌قامێكی‌‬ ‫ش���اڕێی‌ ش���ارت داخس���توه‌ بۆیه‌ ئه‌بێت‬ ‫حس���اب بۆ خه‌ڵك بكه‌یت‌و حسابی‌ هه‌مو‬ ‫ئه‌و ش���تانه‌ بكه‌ی���ت‪ ،‬جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ ئه‌وه‌‬ ‫یه‌كه‌مجاره‌ كه‌ مامۆستا بۆ ماوه‌ی‌ نۆ رۆژ‬ ‫خێمه‌ هه‌ڵبدات‪.‬‬ ‫به‌اڵم پێشتر هه‌بوه‌‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬به‌اڵم له‌ب���ه‌رده‌م دادگا‬ ‫ئێمه‌ یه‌كه‌م كه‌س���بوین كه‌ ویستمان سێ‌‬ ‫رۆژ بمێنین���ه‌وه‌ دوات���ر بڕیارماندا نۆ رۆژ‬ ‫بمێنینه‌وه‌‪.‬‬ ‫گواڵڵه‌ س���دیق‪ :‬كاتێك هه‌ر كه‌س���ێك‬ ‫ده‌ست ئه‌داته‌ كارێك یان نابێت بیكات یان‬ ‫كه‌ كردت ئه‌بێت بیگه‌یه‌نیته‌ مه‌نزڵ تۆ كه‌‬ ‫رۆژێك ناچیته‌وه‌ ب���ۆ قوتابخانه‌ الئه‌یه‌یت‬ ‫له‌ئه‌و پالنه‌ی‌ داتناوه‌ چ جای‌ مانگێك یان‬ ‫وه‌ك س���اڵی‌ رابردو كه‌ ‪110‬ڕۆژ بێت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ك���ه‌ بڕیارتدا نابێ���ت له‌فه‌وتانی‌ خوێندنی‌‬ ‫خوێندكار بترسیت یان كه‌ بڕیارتدا خێمه‌‬ ‫هه‌ڵبه‌ی���ت نابێت بڵێیت ش���اڕێی‌ ش���ارم‬ ‫داخستوه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌گه‌ر ساڵێكی‌ خوێندن‬ ‫بفه‌وتێت له‌م سه‌ره‌وه‌ ئه‌وه‌ باشتره‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌سااڵنه‌ له‌شكرێك خوێندكار له‌په‌یمانگاو‬ ‫زانكۆ ده‌رئه‌چن‌و به‌بێ‌ ئیش دائه‌نیش���ن‪.‬‬ ‫بۆیه‌ له‌مس���ه‌ر بێت یان له‌وسه‌ر داهاتوی‌‬ ‫نه‌وه‌كانم���ان دی���ار نیه‌‪ ،‬كه‌وات���ه‌ ئه‌بێت‬ ‫ئێس���تا پێداگری‌ بكه‌یت‌و خوێندنه‌كه‌یان‬ ‫چاك بكه‌ین‪ ،‬پێمسه‌یره‌ له‌زانكۆ به‌كوردی‌‬ ‫بخوێینی���ت‌و كه‌ ده‌رچو بڵێیت تۆ عه‌ره‌بی‌‬ ‫یا ئینگلیزی‌ نازانی‌‪ ،‬به‌اڵم پێشی‌ نه‌وتراوه‌‬ ‫بۆیه‌ ترس���ی‌ له‌ده‌س���تدانمان هه‌بێت هه‌ر‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ نه‌یكه‌ین باشتره‌‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریب‪ :‬به‌بڕوای‌ من‬

‫به‌ڕێز عه‌باس‬

‫سرو‌ه جه‌مال‬

‫خۆپیشاندانی مامۆستایان‬ ‫ئه‌گه‌ر س���ه‌نته‌رێكی‌ توێژین���ه‌وه‌ هه‌بوایه‌‬ ‫قس���ه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ئه‌و ناڕه‌زایه‌تانه‌ بكردای ‌ه‬ ‫ئ���ه‌وا ئێس���تا به‌رچاو رونت���ر ئه‌بوین ئه‌و‬ ‫هه‌اڵنه‌ی‌ ك���ه‌ هه‌بو له‌خۆپیش���اندانه‌كانی‌‬ ‫پێش���وتردا ئێس���تا دوباره‌ نه‌ئه‌كرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌خه‌بات��� ‌ی مه‌ده‌نی���دا ش���ۆڕش نی���ه‌ تۆ‬ ‫بڵێیت ده‌سكه‌وتم له‌‪ %100‬بێت‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫داواكاریت هه‌یه‌ كه‌ گه‌یشتیته‌ له‌‪ %50‬ئه‌وا‬ ‫ئه‌بێت بیری‌ لێبكه‌یته‌وه‌ ئه‌وه‌ ده‌س���كه‌وته‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ سبه‌ی‌ كه‌ داوات له‌مامۆستا كرد‬ ‫بێته‌وه‌ سه‌ر ش���ه‌قام هیوایه‌كیان هه‌بێت‌و‬ ‫بڵێن ده‌س���كه‌وتێكمان پچ���ڕی‌‪ ،‬بۆنمونه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ س���اڵی‌ راب���ردو ده‌س���كه‌وت بو‬ ‫به‌اڵم ئێمه‌ وامان لێكرد كه‌ به‌ده‌س���كه‌وت‬ ‫بۆخۆپیش���اندانه‌كان هه‌ژمارنه‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫له‌وانه‌ بابه‌تی‌ پاره‌ی‌ هان���دان‌و رێكخراوه‌‬ ‫ئه‌ڵمانیه‌كه‌له‌و بڕه‌ پاره‌یه‌یی‌ ئێستا زۆرتر‬ ‫ب���و كه‌متر نه‌ب���و‪ .‬جگه‌له‌ه���اوكاری‌ ئه‌و‬ ‫مامۆس���تایانه‌ی‌ كه‌ فش���اری‌ هاتوچۆیان‬ ‫له‌سه‌ر بو‪ ،‬بۆیه‌پێویس���ته‌ ئه‌و عه‌قڵیه‌ته‌‬ ‫بخوێنیته‌وه‌ كه‌ له‌پشتی‌ ئه‌م ده‌سته‌یه‌وه‌یه‌‬

‫كاتێ���ك تۆ پێش���ڕه‌وییان ده‌كه‌ی‌ ناكرێت‬ ‫خ���ۆت بڕیار بده‌یت بۆنمون���ه‌ تۆ ئه‌زانیت‬ ‫مامۆس���تا ئه‌و باوه‌ڕه‌ی‌ الدروست بوه‌ كه‌‬ ‫ده‌چێته‌وه‌ ده‌وام كه‌واته‌ پێویس���ته‌ ئه‌وه‌‬ ‫له‌به‌رچاوبگری���ت‪ .‬به‌داخ���ه‌وه‌ ئه‌وان���ه‌ی‌‬ ‫ك���ه‌ سه‌رپه‌رش���تیان ئه‌كرد ل���ه‌م خاڵه‌دا‬ ‫سه‌ركه‌وتو نه‌بون‪ ،‬له‌م خۆپیشانداننانه‌شدا‬ ‫كه‌ حكومه‌ت ده‌س���تكاری‌ پاش���ه‌وكه‌وتی‌‬ ‫موچ���ه‌ی‌ له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌ فه‌رمانب���ه‌ران‬ ‫راگه‌یاند‪ ،‬به‌اڵم به‌ش���ێك له‌مامۆس���تایانی‌‬ ‫ناڕازی‌ ئه‌یانوت خواردنه‌وه‌ی‌ قاپێك ژه‌هر‬ ‫له‌ش���كاندنی‌ بایكۆت باش���تره‌! به‌داخه‌وه‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك هه‌ن خه‌ریكی‌ خۆبه‌پاڵه‌وانكردنن‬ ‫هیچ مه‌به‌س���تێكیان نیه‌ ته‌نها ئه‌وه نەبێ‌‬ ‫ده‌قه‌ی���ه‌ك زیات���ر له‌ب���ه‌رده‌م كامێرا یان‬ ‫مایكی‌ زیاتر ‌ی پێبێت‌و دو س���ێڵفی‌ زیاتر‬ ‫بگرێت‪.‬‬ ‫س���روه‌ جه‌مال‪ :‬پێتوانییه‌ مامۆستایان‬ ‫له‌چۆنیه‌تی‌ كۆتایهێنان به‌خۆپیشاندانه‌كاندا‬ ‫سه‌ركه‌وتو نه‌بون؟‬ ‫نه‌وشیروان حه‌مه‌ غه‌ریب‪ :‬به‌ڵێ‌ راسته‌‪،‬‬

‫خوێندن‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫گواڵڵه‌ سدیق‬

‫دڵشاد بابانی‌‬

‫نه‌وشیروان حه‌مه‌ غه‌ریب‬

‫ئێمه‌ ت���ۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی���ه‌كان زۆر زیانی‌‬ ‫لێداوین‪ ،‬له‌ترس���ی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ قسه‌یه‌كمان‬ ‫پێنه‌وترێت ئه‌مه‌ وا ئ���ه‌كات بڕیاری‌ هه‌ڵه‌‬ ‫بده‌یت‪ ،‬پاریش ئێمه‌ وه‌ك مامۆس���تایانی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆ له‌گه‌ڵ لیستی‌ هاوبه‌ش له‌یه‌كێتی‌‬ ‫مامۆس���تایان ئاگاداربوی���ن داتام���ان وه‌ر‬ ‫ئه‌گرت‪ ،‬ئه‌مانزانی‌ ك���ه‌ ده‌وام ئه‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ مامۆس���تا به‌وه‌ رازیبو‪ ،‬بۆیه‌ گه‌ر‬ ‫ئێمه‌ش نه‌چوینایه‌ت���ه‌وه‌ ئه‌بوایه‌ ئێمه‌ش‬ ‫له‌سه‌رشه‌قام به‌گریان كۆتایمان پێبهێنایه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ تۆ پێش ئه‌وه‌ ئه‌زانی‌ مامۆستا به‌وه‌‬ ‫رازیی���ه‌ ئه‌بێت له‌وپ���ه‌ڕی‌ به‌هێزی‌ خۆتدا‬ ‫كۆتایی‌ پێبهێین���ت‌و بڕیاری‌ خۆت بده‌یت‬ ‫بۆئ���ه‌وه‌ی‌ به‌ده‌س���كه‌وت ب���ۆت حس���اب‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ پار رۆشت به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫ئه‌مس���اڵیش ه���ه‌ر به‌هه‌مانش���ێوه‌ ب���و‪،‬‬ ‫گه‌وره‌ترین كه‌م كوڕی‌ ئه‌م چه‌ند س���اڵه‌ی‌‬ ‫خۆپیش���اندان ئه‌وه‌بوه‌ كه‌ چونه‌ته‌ هه‌مو‬ ‫ش���وێنێ‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌چونه‌ته‌شوێنی‌ مه‌به‌ست‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م قه‌یرانه‌ی‌ دروس���ت كردوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ س���ه‌رۆكی‌ حكوم ‌هت‌و جێگریه‌كه‌یه‌تی‌‬

‫ئێمه‌ خۆم���ان ئه‌خه‌ڵه‌تێینن گ���ه‌ر بڵێین‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬به‌ڵكو دو ئیداره‌ییه‌و به‌رپرسی‌‬ ‫ئیداره‌ی‌ ئه‌م�ل�ا به‌ڕێز قوب���اد تاڵه‌بانیه‌‪،‬‬ ‫تا ئێس���تا رازینه‌بون یه‌ك خۆپیش���اندان‬ ‫ببرێته‌ به‌رده‌م نوس���ینگه‌كه‌ی‌ ئه‌و‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ب���ه‌و به‌ڵێنه‌ له‌گه‌ڵ مامۆس���تایانی‌ ناڕازی‌‬ ‫ماینه‌وه‌ دوای‌ سیس���ته‌می‌ نوێی‌ موچه‌ كه‌‬ ‫رۆژی‌ ی���ه‌ك ش���ه‌مه‌ ‪ 4-8‬ده‌چینه‌ به‌رده‌م‬ ‫ماڵی‌ قوباد تاڵه‌بانی‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌چوین‪ ،‬ئایا‬ ‫له‌نه‌زانیه‌؟ یان به‌مه‌س���ته‌؟ په‌یوه‌ندییه‌ك‬ ‫له‌نێوان ئاس���ایش‌و گروپه‌كه‌ دروستبوه‌؟‬ ‫به‌پێچه‌وان���ه‌ ئه‌بوایه‌ له‌به‌ینی‌ مامۆس���تاو‬ ‫گروپه‌كه‌دا دورس���تبوایه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم له‌به‌ینی‌‬ ‫ئاس���ایش‌و گروپه‌كه‌دا دروست بوه‌ ئه‌بێت‬ ‫كه‌ شوێنێك دیاری‌ ئه‌كرێت ئیزن له‌ئاسایش‬ ‫وه‌ربگیرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵت حسابی‌ بۆ‬ ‫ده‌كات نازانێ‌ ئه‌م ناڕه‌زایه‌تیه‌ چی‌ لێدێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م چه‌ند ساڵه‌ ئاسایش ده‌یزانی‌ كه‌‬ ‫خۆپیشانده‌ران ده‌چنه‌ كوێ‌‌و كه‌ی‌ كۆتایی‌‬ ‫پێئه‌هێنرێت ئه‌مانه‌ له‌دڵسۆزی‌‌و له‌پێناوی‌‬ ‫پاراستنی‌ گیانی‌ خۆپیشانده‌ره‌كانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ده‌س���ه‌الت ئیس���تغاللی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ كرد بو‪.‬‬ ‫هه‌تا پار هێرش كرایه‌ س���ه‌ر هه‌مو ده‌زگا‬ ‫حزبیه‌كان تۆناچیته‌ س���ه‌ر نوس���ینگه‌ی‌‬ ‫حكوم���ه‌ت‪ ،‬به‌اڵم ده‌چیته‌ س���ه‌ر باره‌گای‌‬ ‫حزبی‌‪.‬‬ ‫دڵشاد بابانی‌‪ :‬ئه‌وه‌ داواكاری‌ شه‌قام بو‬ ‫ئێمه‌ ناچاربوین جێبه‌جێمان كرد‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریب‪ :‬كێش���ه‌كه‌‬ ‫فه‌یس���بوكه‌ كۆمه‌ڵێك ش���ت باڵو بویه‌وه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر حزبه‌كانی‌ ئۆپۆزیس���ۆن قسه‌ی‌‬ ‫زۆری‌ له‌سه‌ر كرا‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رده‌م باره‌گای‌‬ ‫یه‌كێتی‌ به‌وش���ێوه‌یه‌ نه‌بو یان له‌باره‌گای‌‬ ‫پارتی‌ به‌ش���ێوه‌ی‌ پڕۆتۆكۆڵ���ی‌ بو وه‌ك‬ ‫ده‌سكه‌وتێكیش بۆ الیه‌نه‌كه‌ نوسرا ئه‌وه‌ش‬ ‫به‌هۆی‌ تێنه‌گه‌یشیتن له‌و كه‌موكورتیانه‌ی‌‬ ‫رابردوه‌و بو‪ .‬له‌باره‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ به‌رده‌م‬ ‫كه‌مپی‌ نوێی‌ زانكۆ به‌پێی‌ ئه‌وه‌ی‌ زانیومانه‌‬ ‫گه‌وره‌ترین فش���ار كه‌ دروست بوبێت ئه‌و‬ ‫خۆپیش���اندانه‌ی‌ ‪ 3-20‬ب���وه‌ كه‌براوه‌ت���ه‌‬ ‫ده‌روازه‌ی‌ س���لێمانی‌ تاك���ه‌ فش���ار ب���وه‌‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌ له‌س���ه‌ر ك���راوه‌ هه‌تا له‌گه‌ڵ‬

‫حزبه‌كانیش‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬تاڕاده‌ی���ه‌ك هه‌ڵه‌كان ‌ی‬ ‫س���اڵی‌ رابردو كه‌مكراوه‌ته‌وه‌ له‌وانه‌ ساڵی‌‬ ‫پار ئه‌نجومه‌ن به‌ڕه‌سمی‌ بایكۆتی‌ راگه‌یاند‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌مس���اڵ س���ه‌ره‌ڕایی‌ فش���اری‌ زۆر‬ ‫وتومانه‌ گه‌ر مامۆستایه‌ك خۆی‌ ده‌توانێت‬ ‫بچێته‌وه‌ بۆ ده‌وام بابڕوات‪.‬‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‪ :‬ده‌مه‌وێت كه‌موكورتیه‌كی‌‬ ‫ت���ر باس بكه‌م ل���ه‌م خۆپیش���اندانه‌ هه‌ر‬ ‫ده‌یان���وت به‌رده‌وام���ی‌ به‌رده‌وامی‌ ! به‌اڵم‬ ‫مه‌رج نیه‌ هه‌م���و جوڵه‌یه‌ك ئه‌گه‌ر به‌یه‌ك‬ ‫ش���ێوه‌ بێت ئامانج���ی‌ خ���ۆی‌ بپێكێت‪،‬‬ ‫جگه ‌ل���ه‌وه‌ی‌ قه‌یران���ی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫خۆپیش���انده‌ران هه‌بوه‌‪ ،‬بۆنمونه‌ ده‌یانوت‬ ‫فش���ارمان بۆهات شكاندمان بۆیه‌ ناچارین‬ ‫ئاوا بكه‌ین‪ ،‬واته‌ رێكخستنێك نیه‌ ئه‌بوایه‌‬ ‫پالنێ���ك هه‌بوای���ه‌ بیانوتایه‌ ت���ا مانگی‌‬ ‫چ���وار بایكۆت به‌رده‌وام ب���و ئێمه‌ ده‌وام‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬چونكه‌ ئێس���تا به‌شێكی‌ تاوانه‌كه‌‬ ‫كه‌وتۆته‌ س���ه‌ر مامۆستا خوێندكار ئه‌ڵێت‬ ‫مامۆستا كه‌ زانیتان ئاوایه‌ بۆچی‌ ئه‌م سێ‌‬ ‫هه‌فته‌ی���ه‌ دێنه‌وه‌؟ ئێمه‌ هه‌ڵ���ه‌ گه‌وره‌كه‌‬ ‫ده‌خه‌ینه‌ سه‌ر ش���انی‌ حكومه‌ت به‌شێكی‌‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ س���ه‌ر ش���انی‌ رێكخه‌رانی‌ ئه‌م‬ ‫خۆپیش���اندانانه‌‪ .‬له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ش���دا نیم‬ ‫بڵێم مامۆس���تایان سه‌رپش���ك بن له‌هه‌مو‬ ‫خۆپیشاندانێكدا سه‌ركرده‌یه‌ك هه‌یه‌ ئه‌بێت‬ ‫بڕیاربدات گه‌ر رێكنه‌خرێت ئه‌وه‌ خۆالدانه‌‬ ‫له‌به‌رپرسیارێتی‌ ئه‌بێت سه‌ركرده‌و ئامانجی‌‬ ‫رونی‌ هه‌بێت ئێس���تا ب���ۆ رۆژ له‌دوای‌ رۆژ‬ ‫كه‌متر دێنه‌ خۆپیش���اندانه‌كانه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئه‌ون���ده‌ دوب���اره‌ بۆت���ه‌وه‌و ئامانجه‌كه‌ش‬ ‫نه‌هاتۆت���ه‌ دی‌‪ .‬بۆیه‌زۆر له‌گه‌ڵ به‌رده‌وامی‌‬ ‫نیم‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی‌ ده‌ركه‌وتنی‌ فه‌یس���بوكی‌‬ ‫ئه‌مڕۆ خراپ ش���كاوه‌ته‌وه‌ خ���ۆی‌ پالن‌و‬ ‫دونیابین���ی‌ نی���ه‌ بۆئ���ه‌وه‌ی‌ ئه‌و ش���ته‌‬ ‫بگۆڕێت دێت له‌فه‌یس���بوكدا هه‌ڵ ‌ه ده‌كات‬ ‫له‌ڕاستیش���دا وانیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌تا چیمان كرد بۆ‬ ‫ئه‌و مامۆستایه‌ی‌ لێی‌ درا؟ كوا دوای‌ ئه‌وه‌‬ ‫ده‌نگ نه‌ما بۆیه‌ ئه‌مه‌ كه‌ف‌و كوڵه‌‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬بمان���ه‌وێ‌و نه‌مانه‌وێ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ���ێ‌ كه‌س���ی‌ حزب���ی‌ له‌هه‌م���و‬ ‫خۆپیشاندانێكدا به‌ش���دار ئه‌بن ئه‌گه‌ر بۆ‬ ‫ناشرینكردنی‌ خۆپیش���اندانه‌كان بێت یان‬ ‫كه‌س���ێك دێت ئه‌وانه‌ الیه‌نگری���ان هه‌یه‌‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كاندا‪.‬‬ ‫به‌ڕێز عه‌باس‪ :‬ئه‌م الیه‌نگرانه‌ راس���تی‌‬ ‫نی���ن هه‌س���تده‌كه‌م دروس���ت ئه‌كرێ���ت‪،‬‬ ‫هه‌س���تده‌كه‌ی‌ پالن بۆ داڕێ���ژراوەو دواتر‬ ‫زه‌ره‌ر ئ���ه‌دات له‌خۆپیش���اندان‪ ،‬چونك���ه‌‬ ‫بۆنمون���ه‌ ئ���ه‌وان داوایان ده‌ك���رد هه‌مو‬ ‫موچه‌كه‌ بده‌ن كه‌چی‌ دوای‌ ئه‌وه‌ ده‌نگیان‬ ‫نه‌ما‪ .‬بۆیه‌ به‌هێزترین ش���ت ئه‌وه‌بو پێش‬

‫کە ژنان به‌شداری‬ ‫خۆپیشذاندانەکان ئه‌بن‬ ‫زیاتر شێوه‌ ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی‬ ‫وه‌رئه‌گرێت‌و له‌پاراستن ‌ی‬ ‫شوێنه‌كانیشدا رۆڵیان‬ ‫هه‌بوه‌ به‌هاوكا ‌ی‬ ‫مامۆستا پیاوه‌كان‬ ‫مامۆس���تا دڵش���اد بایكۆته‌كه‌ بشكێنرایه‌‬ ‫كه‌واته‌ پێش���تر بڕیاری‌ له‌سه‌ردراوه‌ دوا ‌ی‬ ‫مامۆستا دڵشاد ش���كێنرا گه‌ر به‌و شێوه‌‬ ‫بوایه‌ ده‌ب���وه‌ كارتێكی‌ به‌هێز به‌ده‌س���ت‬ ‫مامۆس���تایانه‌وه‌ به‌بڕیاری‌ خۆیان دائه‌نرا‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێس���تا ده‌وام نیه‌ مامۆستا فشار‬ ‫ده‌خاته‌ س���ه‌ر خوێندكار مافی‌ پێنادرێت‌و‬ ‫پێداویس���تیان نیه‌ بۆنمون���ه‌ خوێندكارێك‬ ‫ئه‌ڵێت هه‌مو وانه‌كان كه‌وتوم چۆن تۆ من‬ ‫هه‌ڵده‌س���ه‌نگێنیت‌و مافم ئه‌ده‌یتێ‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫الوازیش بێت‪ ،‬به‌اڵم ماف���ی‌ خۆیه‌تی‌ داوا‬ ‫ب���كات یان زو بش���كێنرایه‌ یان ده‌وام به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ نه‌كرایه‌‪.‬‬ ‫سروه‌ جه‌مال‪ :‬بابه‌تێكی‌ تر ئه‌وه‌یه‌ له‌م‬ ‫خۆپیش���اندانانه‌دا خێمه‌كانی‌ مامۆستایان‬ ‫رۆژان���ه‌ پڕ ب���ون له‌كاندید‪ ،‬پۆس���یاره‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ تاچه‌ند خۆپیش���اندانه‌كان له‌الیه‌ن‬ ‫حزب‌و كاندیده‌كانه‌وه‌ به‌كارهێنرا؟‬ ‫گواڵڵه‌ سدیق‪ :‬خۆپیشاندانه‌كانی‌ ئه‌مساڵ‬ ‫‪ 3-25‬له‌هه‌ولێ���رو ناوچه‌كان���ی‌ تر ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ره‌و هه‌ڵب���ژاردن نه‌چوینایه‌ نه‌ئه‌بو به‌و‬

‫شێوه‌یه‌ش به‌شدار نه‌ئه‌بون‪ ،‬چونكه‌ ساڵی‌‬ ‫رابردو هه‌ندێك له‌شوێنی‌ تر كۆئه‌بونه‌وه‌و‬ ‫ده‌یانوت ئه‌وه‌ خۆپیشاندانی‌ مامۆستایانه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌مساڵدا ش���ه‌ڕكردن له‌سه‌ر مایك‌و‬ ‫چونه‌ پێشه‌وه‌ بو‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ من مامۆستام‬ ‫كه‌ باجی‌ مادیم داوه‌ له‌الیه‌نی‌ ئیدارییشه‌وه‌‬ ‫سزا دراوم نه‌یانهێش���توه‌ باسیشی‌ بكه‌م‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ هه‌ن���دێ‌ ره‌هه‌ندی‌ سیاس���ی‌ بۆ‬ ‫خوێندۆته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ خه‌ڵك دێته‌ سه‌رشه‌قام‬ ‫حزب پێشڕه‌وی‌ خۆپیش���اندانی‌ نه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم خۆیان ده‌كه‌ن به‌خاوه‌نی‌‪.‬‬ ‫سروه‌ جه‌مال‪ :‬به‌اڵم حزبه‌كان ‌ی ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌ڵێن هه‌میشه‌ به‌شداری‌ هه‌ندێ‌ حزب بۆته‌‬ ‫هۆی‌ مراندنی‌ داواكانی‌ خۆپیشانده‌ران؟‬ ‫گواڵڵه‌ س���دیق‪ :‬به‌داخه‌وه‌ ئێمه‌ حزبمان‬ ‫له‌الپیرۆزتره‌ له‌مرۆڤ‪ .‬له‌پرس���ێكی‌ وه‌ك‬ ‫موچ���ه‌ تاكی���ان وافێركردوه‌ ك���ه‌ خۆیان‬ ‫به‌به‌ش���ێك له‌حزبه‌كه‌ ببینن نه‌ك حزبه‌كه‌‬ ‫به‌به‌شێك له‌خۆیان ببینن‪.‬مافی‌ خۆمه‌ سه‌ر‬ ‫به‌هه‌ر حزبێك بم‪ ،‬خه‌ڵك ده‌نگ ئه‌دات كه‌‬ ‫كێ‌ یه‌كه‌م ئه‌بێت یان نا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م حزبانه‌‬ ‫خه‌ڵك بچوك ئه‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬كام حزبە‌زۆرترین‬ ‫وج���ودی‌ هه‌بێ���ت بێگوم���ان ده‌بێته‌هۆی‌‬ ‫مراندن���ی‌ داواكانیان‪ ،‬ه���ه‌ر كاتێك ئه‌وان‬ ‫داوا سیاس���ه‌كانی‌ خۆی���ان به‌ده‌س���تهێنا‬ ‫داوا له‌الیه‌نگرانی���ان ده‌كه‌ن بكش���ێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم خۆپیشانده‌ره‌ راسته‌قینه‌كه‌ به‌ته‌نیا‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫س���روه‌ جه‌مال‪ :‬پێتانوانییه‌ خاڵێك كه‌‬ ‫ئێوه‌ ئاماژه‌تان بۆ نه‌كرد به‌شداری‌ كارای‌‬ ‫ژن���ان بو له‌خۆپیش���اندانه‌كانی‌ ئه‌م چه‌ند‬ ‫ساڵه‌ی‌ مامۆس���تایاندا‪ ،‬به‌یه‌كێك له‌خاڵه‌‬ ‫ئه‌رێنییه‌كان داده‌نرێت؟‬ ‫گواڵڵه‌ سدیق‪ :‬هه‌میشه‌گلله‌یی‌ ئه‌وه‌مان‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ ژنانی‌ رۆژئاواو باكوری‌ كوردستان‬ ‫شانبه‌شانی‌ پیاوان خه‌بات ده‌كه‌ن ئێمه‌ش‬ ‫له‌باش���وری‌ كوردس���تان له‌گ���ه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ڕاب���ردودا خه‌باتی‌ چه‌كداری���ان كردوه‌و‬ ‫خه‌باتی‌ كچ���ان‌و ژنان له‌ماوه‌ی‌ ئه‌م چه‌ند‬ ‫ساڵه‌ له‌باشور هیچ كه‌متر نابینم له‌خه‌باتی‌‬ ‫ژنانی‌ باكورو رۆژئاوا‪ ،‬ئه‌گه‌ر داتایه‌كی‌ ورد‬ ‫هه‌بێت زۆرینه‌ی‌ فه‌رمانب���ه‌ران ژنن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫داوای‌ مافی‌ خۆیان ده‌كه‌ن له‌خۆپیشاندانه‌‬ ‫كان‪ ،‬به‌شدارن جگه‌له‌وه‌ی‌ كه‌ ژنان به‌شدار‬ ‫ئه‌بن زیاتر ش���ێوه‌ی‌ مه‌ده‌نی‌ وه‌رئه‌گرێت‌و‬ ‫له‌پاراستنی‌ شوێنه‌كانیشدا رۆڵیان هه‌بوه‌‬ ‫به‌هاوكای‌ مامۆستا پیاوه‌كان‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریب‪ :‬كچان‌و ژنان‬ ‫وێنه‌یه‌كی‌ جوانیان دابو به‌خۆپیشاندانه‌كان‬ ‫هه‌تا زۆرینه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ حه‌ماس���یان هه‌بو‬ ‫ژنه‌كان ب���ون‪ ،‬ته‌نان���ه‌ت ئ���ه‌وه‌ی‌ زیاتر‬ ‫روبه‌ڕوی‌ هێ���زه‌ ئه‌منیه‌كان بۆته‌وه‌ كچان‌و‬ ‫ژنان بون‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابانی‌‪ :‬هه‌تا ‪ 12-1‬كاتێك هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌كان نه‌یانئه‌هێش���ت خۆپیش���اندان‬ ‫ئه‌نجامبده‌ی���ن ژن���ه‌كان جاده‌كه‌یان گرت‬ ‫ده‌ستمان به‌خۆپیشاندانه‌كه‌ كرد‪ ،‬چونكه‌‬ ‫نه‌یانئه‌توان���ی‌ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وان‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌مه‌ غه‌ریب‪ :‬جگه‌ له‌مه‌‬ ‫به‌بڕوای‌ من ئیش���ی‌ حزبی‌ ئۆپۆزیس���ۆن‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ بێت���ه‌ پاڵ ئه‌م خۆپیش���اندانانه‌‪،‬‬ ‫چونك���ه‌ ئه‌و ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌س���ه‌اڵته‌وه‌‬ ‫هه‌تا ئه‌وه‌ی‌ له‌هه‌ولێ���رو دهۆك كرا حزب‬ ‫پش���تیوانی‌ نه‌كردایه‌ هه‌رگیز ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫نه‌ئه‌هات���ه‌ س���ه‌ر خه‌ت‪ ،‬هه‌تا ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫جورئه‌تی‌ ئه‌وه‌ی‌ نه‌ب���و روبه‌ڕویان بێته‌وه‌‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌م قۆناغه‌و پشتگیری‌ حزبه‌كان‪.‬‬ ‫سروه‌ جه‌مال‪ :‬به‌اڵم گله‌یی‌ ئه‌وه‌ ده‌كرێت‬ ‫حزبه‌كان له‌نیوه‌ی‌ رێگا خۆپیش���انده‌ران‬ ‫به‌ته‌نها به‌جێده‌هێڵن؟‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌م���ه‌ غه‌ری���ب‪ :‬پ���ار‬ ‫مامۆس���تایان له‌یه‌كێت���ی‌ مامۆس���تایان‌و‬ ‫هاوبه‌ش‌و س���ه‌ربه‌خۆو ناڕازی‌ بایكۆتمان‬ ‫كردبو‪ ،‬بۆیه‌ له‌كۆتایش���دا ئه‌بێت كه‌سێك‬ ‫به‌رپرس���یارێتی‌ بگرێته‌ ئه‌س���تۆو دواجار‬ ‫ش���كاندمان‪ ،‬ئه‌مس���اڵیش ب���اوه‌ڕم وابو‬ ‫ئیتر كاتی‌ ش���كاندنی‌ بایكۆت���ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫جگه‌له‌پابه‌ندبونێكی‌ یاسایی‌ كه‌به‌حكومه‌تی‌‬ ‫به‌ستوینه‌ته‌وه‌ نابێت ئه‌وه‌شمان له‌بیربچێت‬ ‫ئیلتزامێكی‌ ئه‌خالقیشمان له‌سه‌ره‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫خوێندكار‪ .‬وه‌ك مامۆس���تایانی‌ سه‌ربه‌خۆ‬ ‫گه‌یشتینه‌ ئه‌وه‌ی‌ ئیتر كاتی‌ هه‌ڵپه‌ساردنی‌‬ ‫ناڕه‌زایه‌تیه‌كانه‌‪ ،‬به‌اڵم مامۆستایانی‌ ناڕازیی‌‬ ‫وتیان ده‌مێنینه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ دوڕیانی‌ پار‬ ‫دروست نه‌بێت وتمان له‌گه‌ڵتانین‪ ،‬به‌اڵم كه‌‬ ‫یه‌كشه‌مه‌ی‌ به‌سه‌ردا رۆشت پاش وه‌رگرتنی‌‬ ‫موچه‌كه‌ به‌سیسته‌می‌ نوێ‌ ده‌مانزانی‌ ئه‌وه‌‬ ‫مامۆستا رازیده‌كات بڕواته‌وه‌ ناوه‌نده‌كان‪،‬‬ ‫بۆیه‌ وتمان كشاوینه‌ته‌وه‌‪ .‬بۆیه‌ كه‌ ئه‌زانی‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و الوازی‌ ئه‌ڕۆیت ده‌بێ���ت رایبگریت‬ ‫باشتره‌ هه‌م وه‌ك هاوسۆزیه‌ك بۆ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫لیستی‌ هاوبه‌ش���یش هه‌ر هه‌مانبۆچونیان‬ ‫هه‌بو ب���ه‌س به‌هۆی‌ موزای���ه‌ده‌ی‌ حزبه‌وه‌‬

‫‪17‬‬

‫قه‌یران ‌ی‬ ‫سه‌ركردایه‌ت ‌ی‬ ‫خۆپیشانده‌ران‬ ‫هه‌بو‌ه بۆ نمون ‌ه‬ ‫ده‌یانوت فشارمان‬ ‫بۆهات شكاندمان‬ ‫بۆی ‌ه ناچارین‬ ‫ئاوا بكه‌ین وات ‌ه‬ ‫رێكخستنێك نی ‌ه‬ ‫ئه‌بوایه‌ پالنێك‬ ‫هه‌بوایه‌‬ ‫نه‌یانتوانی‌ گه‌رنا قه‌ناعه‌تیش الی‌ هه‌موان‬ ‫دروستت بو ته‌نانه‌ت مامۆستایانی‌ ناڕازی‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ترسی‌ كاردانه‌وه‌ ئه‌وه‌ نه‌كرا له‌كاتی‌‬ ‫خۆیدا بڕیارنه‌درا‪.‬‬ ‫گواڵڵه‌ س���دیق‪ :‬ئه‌بێت ئ���ه‌و حزبانه‌ی‌‬ ‫ته‌به‌نی‌ ده‌نگی‌ ناڕازیی‌ ئه‌كه‌ن پێش���ڕه‌وبن‬ ‫نه‌ك به‌شه‌رمنانه‌ له‌دواوه‌ بڵێ له‌گه‌ڵتم یان‬ ‫له‌نیوه‌ی‌ رێگا جێ���ت بهێڵێت‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ تێڕوانینی‌ خراپ دروس���ت بوه‌ ئه‌ویش‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ مامۆس���تا وای‌ لێهاتوه‌ ده‌ڵێت هه‌ر‬ ‫ماوه‌یه‌ك���ه‌ بایكۆته‌كه‌ بۆیه‌ ئ���ه‌و حزبانه‌‬ ‫یان بب���ن به‌لی���ده‌ر یان ده‌س���ت نه‌خنه‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫دڵش���اد بابان���ی‌‪ :‬ئێمه‌ له‌گ���ه‌ڵ هه‌مو‬ ‫حزبه‌كان قسه‌مان كردوه‌ وه‌ك رێكخراوه‌كان‬ ‫وتومان���ه‌ ئه‌گه‌ر له‌ب���ه‌ره‌ی‌ خه‌ڵكان وه‌رن‬ ‫به‌ئاش���كرا‪ ،‬ئێس���تا چۆن خه‌ڵك دێنینه‌‬ ‫شه‌قام ئاوا له‌دواتانه‌وه‌ ئه‌وه‌ستین دوایش‬ ‫وتویانه‌ ئێمه‌ ته‌نیا پشتگیریتان ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫بۆ نایكه‌ن؟ به‌هۆی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ خۆیانه‌وه‌‬ ‫دێنه‌ شه‌قامه‌وه‌ ئه‌گه‌ر به‌فه‌رمی‌ بهاتنایه‌ته‌‬ ‫س���ه‌رخه‌ت به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئێستا پاشكه‌وت‬ ‫به‌ته‌واوی‌ الئه‌برا‪.‬له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ سودمان‬ ‫له‌هه‌ڵه‌كان وه‌رنه‌گرتبێت‪ ،‬زۆربه‌ی‌ كات پرس‬ ‫وڕاوێژمان به‌به‌ڕێوه‌به‌رو پسپۆڕو شاره‌زاو‬ ‫سه‌رپه‌رش���تیار كردوه‌و هه‌تا ئێمه‌ پالنمان‬ ‫هه‌بوه‌ س���ێ‌ رۆژ بمێنینه‌وه‌ له‌خێمه‌ جاری‌‬ ‫واهه‌بوه‌ هه‌فته‌ی‌ س���ێ‌ كۆبونه‌مان كردوه‌‬ ‫س���ێ‌ كاتژمێریش گفتوگۆمان كردوه‌ هه‌تا‬ ‫ئاخر پالنمان خێمه‌ هه‌ڵدان بوه‌ له‌به‌رده‌م‬ ‫باره‌گای‌ یه‌كێتی‌‪ ،‬ئاسایش پێی‌وتوین گه‌ر‬ ‫بچنه‌ به‌رده‌م نوس���ینگه‌ی‌ قوباد تاڵه‌بانی‌‬ ‫ئ���ه‌وا توندوتی���ژی‌ لێده‌كه‌وێت���ه‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫وه‌ك ‪‌ 17‬ی ش���وبات كۆمه‌ڵێ‌ ببنه‌ قوربانی‌‬ ‫چی‌ ؟پێویس���ته‌ گیانی‌ ئه‌وانه‌ بپارێزیت‪،‬‬ ‫جگه‌ل���ه‌وه‌ی‌ بۆ س���زادانی‌ مامۆس���تایان‬ ‫چه‌ندین جار به‌دواداچونمان كردوه‌‪.‬‬ ‫نه‌وش���یروان حه‌م���ه‌ غه‌ری���ب‪ :‬پێ���رار‬ ‫كونس���لخانه‌ نه‌م���ا نه‌چین‪ ،‬ب���ه‌اڵم پێیان‬ ‫وتین ته‌نه���ا راپۆرت به‌رزده‌كه‌ینه‌وه‌ به‌س‬ ‫ك���ه‌ له‌ناو خه‌ڵكدا ئه‌وه‌ ب�ڵ�او ده‌كه‌یته‌وه‌‬ ‫س���ه‌ردانی‌ فاڵنه‌ نوێنه‌ری‌ واڵت���ان كردوه‌‬ ‫خه‌ڵك ئومێدی‌ له‌سه‌ر هه‌ڵده‌چنێت دوایش‬ ‫كه‌ هیچ ده‌ست ناكه‌وێت توشی‌ نائومێدی‌‬ ‫ئه‌بێت‪ .‬ئاسایش گه‌ر بیوستایه‌ به‌توندتیژی‌‬ ‫كۆنتڕۆڵی‌ بكات ئه‌وا ده‌یكرد‪.‬‬

‫ئه‌بێت ئه‌و حزبانه‌ ‌ی‬ ‫ته‌به‌ن ‌ی ده‌نگی‌ ناڕازی ‌ی‬ ‫ئه‌كه‌ن پێشڕه‌وبن نه‌ك‬ ‫به‌شه‌رمنانه‌ له‌دواو‌ه بڵێ‬ ‫له‌گه‌ڵتم یان له‌نیوه‌ ‌ی‬ ‫رێگا جێت بهێڵێت‬

‫‪18‬‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫ئەنفال‪...‬‬ ‫عەبدواڵ مەحمود‬

‫ئەم ڕۆژانە س���ی ساڵ بەسەر شااڵوەکانی‬ ‫ئەنفالدا تێدەپەرێت‪ .‬س���ی س���اڵ بەس���ەر‬ ‫گەورەترین کۆمەڵکۆژی ئاشکرا‌و بێدەنگەی‬ ‫دنیای بەناو دیموکراس���یدا دەگوزەرێت‪ ،‬کە‬ ‫بەدەیان هەزار ئینس���ان‪ ،‬لەگەورەو بچوک‪،‬‬ ‫ژن‌و من���اڵ‪ ،‬الو پەکەوت���ە‪ ،‬بەکۆمەڵ بەرەو‬ ‫دۆزەخ بران‌و بەکۆمەڵیش ژێر خاکی لمینی‌و‬ ‫دەش���تاییەکانی ناوەراست‌و خواروی عێراق‬ ‫کران‪ ...‬بێگومان س���ەدام حس���ێن‌و ڕژێمی‬ ‫درن���دەی بەعس‪ ،‬تاوانکاری س���ەرەکی ئەم‬ ‫کارەس���اتە جەرگبرە ک���ەم وێنەیەی دنیای‬ ‫هاوچەرخن‪ ،‬بەاڵم ئەم���ە هەرگیز نابێ ئەو‬ ‫ئاکامەی لێ وەربگیرێت کە الیەنەکانی تری‬ ‫بەشدار لەو کارەساتەدا‪ ،‬نادیدە بگیرێن‪...‬‬ ‫کارەس���اتی ئەنف���ال‪ ،‬وەکو کارەس���اتی‬ ‫هەڵەبجە‌و بۆمبابارانی قەاڵدزێ ‪ ...‬نەک هەر‬ ‫رۆڵی حزبە‌بۆرژوازییەکانی کوردستانی تیایە‪،‬‬ ‫بەڵک���و لە‌بنەرەتەوە کارەس���اتی هەڵەبجەو‬ ‫شاالوەکانی ئەنفال‌و سوتماککردنی دەیان‌و‬ ‫هەزاران دێهات‌و تەنانەت راگوس���تن‌و لەگەڵ‬ ‫زەوی تەختکردنی چەندین شارو شارۆچکە‬ ‫لەچوارچێ���وەی جەن���گ‌و ملمالنێێ رژێمی‬ ‫بەعس‌و بزوتنەوەی ناسیونالیس���تی شاخی‬

‫کوردیدا رووی داوە‪...‬‬ ‫کارەساتی دڵهەژێن‌و مەرگەساتی بەکۆمەڵی‬ ‫دەیان هەزار ئینسان لە‌شااڵوەکانی ئەنفالدا‪،‬‬ ‫وەیش���ومەی مەرگێکی بەکۆمەڵە‪‌،‬و هەڵگری‬ ‫خەرمانەی���ەک لێکەوتەی نەخ���وازراوە‪ ،‬کە‬ ‫هەرگیز لەبیر کەس‌و کارو ئازیزانیان‪‌،‬و بیری‬ ‫خەڵکی کوردس���تان‌و دنی���ای ویژدان زیندو‬ ‫ناچێتەوە‪...‬‬ ‫ئ���ەوەی ئ���ەو کارەس���اتە جەگب���ڕە‪‌،‬و‬ ‫کاریگەرییەکان���ی لە‌ک���ەس‌و کارو ئازیزانی‬ ‫ئ���ەو قوربانیان���ەو خەڵک���ی کوردس���تان‬ ‫جیانابێتەوە‪ ...‬هەر ئەوە نییە کە س���ەدام‬ ‫حسێنی س���ەرە تاوانکار‪ ،‬بەر لە‌داننان بەو‬ ‫تاوان���ەو چۆنیەتی ئەنجام���دان‌و کاراکتەرە‬ ‫بەش���داربووەکانی‪ ،‬وە وەرگرتن���ی س���زای‬ ‫تاوانکارانەی���ان‪ ،‬لە‌گەمەیەک���ی سیاس���ی‌و‬ ‫تۆڵەسەندنەوەی تایفیدا‪ ،‬نهینیەکانی لەگەڵ‬ ‫خۆی برد‪ ...‬بەڵکو هاوکات دوای سی ساڵ‪،‬‬ ‫کەس‌و کاری قوربانیانی ئەنفال‪ ،‬لە‌ژیانێکی‬ ‫بێ ئەندازە نەخ���وازراودان‪ ...‬هاوکات دوای‬ ‫سی ساڵ بەسەر ئەو کارەساتەدا‪ ،‬حزبەکانی‬ ‫بزوتن���ەوەی کوردایەتی هەم���وو خزمەتیان‬ ‫بە‌ک���ەس وکاری ئ���ەو قوربانیان���ە‪ ،‬بۆت���ە‬ ‫مەراسیم‌و بۆنەی سیاسی سااڵنە‌و ڤیستیڤاڵ‬ ‫سازکردن‪ ،‬بۆتە دۆسیەی کۆکردنەوەی دەنگ‬ ‫لە‌هەڵبژاردنەکاندا‪ ،‬بۆتە سەردانی پاڵیوراوە‬

‫حزبیەکان بۆ س���ایە زاڵکردنی دەسەاڵتیان‬ ‫بەسەر قوربانیانی کارەساتە جەرگبرەکان‌و‬ ‫خەڵکی کوردستاندا‪...‬‬ ‫سی س���اڵ بەس���ەر کارەس���اتی ئەنفالدا‬ ‫تێدەپەرێ���ت‪ ،‬کەچ���ی هێش���تا‪ ،‬ژم���ارەی‬ ‫دروستی قوربانیانی ئەو کارەساتە‪ ،‬نادیارە‪،‬‬ ‫هێشتا روون نییە لەو قوربانیانە چەندیان‌و‬ ‫ژن‌و چەندیان پی���او‌و مناڵن‪ ،‬لەهەر ناوچەو‬ ‫گوندو دیهاتیکدا چەند کەس راپێچێ مەرگ‬ ‫کراون‪ ...‬لەوانەش کارەس���اتر ئەوەیە هەر‬ ‫ئەو حزبانەی کە فرمێس���کی تیمساحی بۆ‬ ‫قوربانیان���ی خەڵکی کوردس���تان‌و ئەنفال‬ ‫هەڵدەرێژن‪ ،‬وە کەیسی تاوانەکانی ئەنفال‌و‬ ‫کیمیابارانیان‪ ،‬کردۆتە دۆسیەی کۆکردنەوەی‬ ‫س���ەرمایەی سیاس���ی‌و س���واڵی داه���ات‌و‬ ‫بەش���ی دەس���ەاڵت‪ ...‬لەگەڵ گەرانەوەیان‬ ‫بۆ ش���ارەکان‌و بەر لەراپەرین‪ ،‬بێ گوێدانە‬ ‫هیج هەس���ت‌و س���ۆزێکی قوربانی���ان‌و بێ‬ ‫رەچاوکردن���ی هی���چ بەهایەک بۆ یاس���او‬ ‫لێپرس���ینەوە‪ ،‬لێبوردنی گشتیان بۆ دەیان‌و‬ ‫سەدان لە‌گرێگرتەکانی بەعس کە لە‌فەوجی‬ ‫خەفیف���ەو مەف���رە تایبەتیەکان���دا بوون‪‌،‬و‬ ‫بەبەڵگەوە بەشداری ئەو شااڵوانەو چاوساغی‬ ‫ئەو جینۆسایدە بوون‪ ،‬گەردن ئازاد!! کرد‪.‬‬ ‫لەگەڵ کەوتنی رژیمی بەعسیش���دا‪ ،‬دەیان‬ ‫لە‌کاراکتەرە س���ەرەکی‌و ئاگادار‌و بەش���دار‬

‫لە‌کارەساتی ئەنفال‌و کیمیاباراندا‪ ،‬لە‌چەشنی‬ ‫نزار خەزرەجی‪ ،‬هاش���م‌و س���ڵتان‌و وەفیق‬ ‫س���امەرایی‌و ‪ ...‬لەالیەن هەر ئەو حزبانەی‬ ‫بزوتنەوەی کوردایەتیەوە پارێزران‌و فەرشی‬ ‫س���وریان بۆ راخرا‪ ،‬رەوانەی ئەوروپا کران‌و‬ ‫وەفیق س���امەرایش کرایە‪ ،‬راوێژکاری ئاغای‬ ‫جەالل تاڵەبانی‪...‬‬ ‫هەموو ئەو راس���تیانە‪ ،‬پێمان دەڵێت‪ ،‬ئەو‬ ‫حزبانەی بزوتنەوەی کوردایەتی‪ ،‬بەش���ێکن‬ ‫لەو کارەساتە‪ ،‬نەک هەر لەکاتی روویدانیدا‪،‬‬ ‫بەڵکە دوای روداوەکەو دوای کەوتنی رژێمی‬ ‫بەعس���یش‪...‬درێژە پێدەری ئەو کەیس���ەو‬ ‫خەریکی خوێ رێژکردنی زامی کەسوکاریانن‪..‬‬ ‫ئێس���تاش خەریکن بێ ش���ەرمانە سەردانی‬ ‫کەس‌و کاری ئ���ەو قوربانیانە دەکەن‪ ،‬نەک‬ ‫بۆ پرسینەوە لە‌ژیان‌و گوزەرانیان هاوکاری‬ ‫کردنیان‪ ،‬نەک بۆ راگەیاندنی‌و ئاشکراکردنی‬ ‫ناوی تاوانکارانی بەش���دار لە‌جینۆسایدەدا‪،‬‬ ‫وە نە بۆئەوەی تەنانەت ش���وێنی دروستی‬ ‫گۆرەکانیان پێ بڵی���ن‪ ...‬بەڵکو بۆ ئەوەی‬ ‫باهۆزی فریوکارییان بەسەردا ببەخشنەوە‌و‬ ‫داوای دەنگیان لێبکەن‪ ...‬تا بەسەر الشەی‬ ‫دەیان هەزار کەس���ی جینۆسایدکراو کەس‬ ‫وکاری دل زامداریان���دا‪ ،‬هەڵزنێ���ن‌و درێژە‬ ‫بەدەسەاڵتی زاڵمانەو فیرعەونانەیان بدەن‪...‬‬ ‫یان دەس���تیان لەدەس���ەاڵت گیر بکەن‪...‬‬

‫چ تاوانکارییەک���ە‪ ،‬ژیان���ی سیاس���ی کردن‬ ‫لەسەر الش���ەی قوربانیان‌و فرمێسکی وشک‬ ‫نەبووی دەیان هەزار ئینس���انی زیندوودا‪...‬‬ ‫چ ریس���واییەکە بەش���داربیت لە‌کوش���تار‌و‬ ‫جینۆسایداو فرمێسکی درۆزنانەش بۆ کەسو‬ ‫کاریان برێژیت‌و کارگەی درۆ بەخشینەوەش‪،‬‬ ‫بخەیتە گەر‪...‬‬ ‫ئەو دۆخەی کە کەس‌و کاری ئەنفالەکان‌و‬ ‫کیمیاباران‌و کارەس���اتبارەکانی کوردستان‪،‬‬ ‫دەیگوزەرێن���ن‪ ،‬راس���تی بەردەوام���ی‬ ‫کارەساتەکان‪ ،‬بە‌جۆری تر نیشان دەدات‪...‬‬ ‫بەردەوامی خوێ ڕیژکردنی زامی قوربانیان‬ ‫بەیان دەکات‪ ...‬ئەو دەس���ەاڵت‌و حزبانەی‬ ‫کایەی سیاس���ی بە‌گیانی قوربانیان‌و کەس‬ ‫وکاریانەوە دەکەن‪ ،‬ئەو ح���زب‌و الیەنانەی‬ ‫دەیانەوێ کوردس���تان بە‌دەسەاڵتی قەومی‌و‬ ‫ئیس�ل�امی عروب���ی ش���ەتەک بدەن���ەوە‪،‬‬ ‫دری���ژە پێدەری کارەس���اتی جینۆس���اید‌و‬ ‫کارەس���اتە دڵ هەژێنەکانن‌و نەخشە رێگایی‬ ‫زیندووبوونی کارەس���اتەکان دەگێرن‪ ...‬ئەو‬ ‫دەس���ەاڵت حزبانەی هاوکار‌و هاوبەش���یان‪،‬‬ ‫تاوانب���ارن‪ ،‬تاوانباری رابردوون‪ ،‬تۆمەتباری‬ ‫داهاتووشن‪ ...‬دەبێ لە‌پای ئەو تاوانەشیان‪،‬‬ ‫بکەونە بەردەم تورەیی‌و نەفرەتی جەماوەری‬ ‫قوربانی لیکەوتوو وە شۆشگێر‌و ئازادیخوازی‬ ‫کوردستانەوە‪...‬‬

‫ئەو دۆخەی کە‬ ‫کەس‌و کاری‬ ‫ئەنفالەکان‌و‬ ‫کیمیاباران‌و‬ ‫کارەساتبارەکانی‬ ‫کوردستان‬ ‫دەیگوزەرێنن‬ ‫راستی بەردەوامی‬ ‫کارەساتەکان‬ ‫بە‌جۆری تر نیشان‬ ‫دەدات‬

‫ نا ئاگای ‌ی میدیاو پرسی‌ ئه‌نفال‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫نا ئاگای‌ میدیا چیه‌‪:‬‬ ‫ن���ا ئ���اگای‌ میدیایی‌ بریتی���ه‌ له‌نه‌بینین ‌ی‬ ‫روداوه‌كان‪ ،‬ی���ان له‌خۆی���ان گه‌وره‌تر كردن‬ ‫یاخ���ود بە‌بچوكبینی���ن‪ ،‬میدی���ای‌ كوردی‌‬ ‫بە‌گشتی‌ كێشه‌یه‌كی‌ ئه‌وتۆی‌ هه‌یه‌‌و ناتوانێ‌‬ ‫بە‌س���ه‌ریدا زاڵبێت‪ ،‬تا ئێس���تا هیچ بابه‌ت‌و‬ ‫توێژینه‌وه‌یه‌كی‌ وردم له‌و باره‌یه‌وه‌ نه‌بینیوه‌‪،‬‬ ‫كاتی‌ خۆی‌ به‌ختیار كه‌ریمی‌ رۆژنامه‌وان كه‌‬ ‫له‌رۆژنامه‌كوردیه‌كان���ی‌ ئێرانی‌ س���ه‌رده‌می‌‬ ‫خاته‌م���ی‌ ده‌ینووس���ی‌ هه‌ڵوه‌س���ته‌یه‌كی‌‬ ‫دورترله‌م بابه‌ته‌ی‌ ئێمه‌ی‌ كردبوو‪ ،‬میدیا كه‌‬ ‫نه‌توانێ‌ وێنه‌كه‌ وه‌ك خۆی‌ نیش���انبدات‪ ،‬چ‬ ‫نه‌بینین���ی‌ كۆی‌ وێنه‌ك���ه‌‪ ،‬چ خۆ نه‌بانكردن‬ ‫لێی‌‪ ،‬چ گ���ه‌وره‌ كردن���ی‌ وێنه‌ك���ه‌ ده‌بێته‌‬ ‫تراژیدیایه‌ك���ی‌ تاڵ‪ ،‬ئه‌گه‌ر ب���ه‌راوردی‌ ‪27‬‬ ‫س���اڵی‌ خۆخاوه‌نی‌ ك���وردی‌ بكه‌ین له‌بواری‌‬ ‫میدی���ادا توش���ی‌ س���ه‌دان ق���ۆرت‌و هه‌ڵه‌و‬ ‫په‌ڵ���ه‌ی‌ ناجۆر ده‌بین‪ ،‬ك���ه‌ میدیای‌ كوردی‌‬ ‫له‌و په‌ڕی‌ نائاگایدا كاری‌ له‌سه‌ركردوه‌‪ ،‬یان‬ ‫فه‌رامۆشی‌ كردووه‌‪ ،‬میدیای‌ كوردی‌ هه‌ندێ‌‬ ‫جار له‌گه‌یاندن���ی‌ هه‌واڵ یان چیرۆكه‌ هه‌واڵ‬ ‫یان وتارو ژانره‌كانی‌ دیكه‌دا چێژی‌ به‌خشیوه‌‬ ‫بە‌تراژیدیاو ش���یرینی‌ كردووه‌ الی‌ كه‌سانی‌‬ ‫دیكه‌ بۆ نمونه‌ گێڕانه‌وه‌كانی‌ خۆس���وتاندنی‌‬ ‫ژنان یان كوش���تنی‌ ژنان‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌قۆناغێكدا‬ ‫بە‌جۆرێ���ك مامه‌ڵ���ه‌ی‌ له‌ته‌كا ده‌ك���را‪ ،‬كه‌‬ ‫ببێت���ه‌ مایه‌ی‌ ئاس���انكاری‌ بۆ ئ���ه‌وی‌ تر‪،‬‬ ‫میدیای‌ كوردی‌ بە‌هه‌موو به‌شه‌كانی‌ بینین‌و‬ ‫بیس���تن‌و نوسینه‌وه‌‪ ،‬تا ئێس���تا نه‌یتوانیوه‌‬ ‫ته‌واوی‌ وێنه‌كه‌ نیشانبدات‪ ،‬ته‌نانه‌ت كه‌ناڵه‌‬ ‫ئاس���مانیه‌ زۆر پێش���كه‌وتوه‌خاوه‌ن توان���ا‬ ‫مادیه‌كانی���ش هه‌مان ئ���ه‌و گرفته‌یان هه‌یه‌‬ ‫له‌نیش���اندانی‌ ته‌واوی‌ وێنه‌كه‌دا وه‌ك خۆی‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ له‌م نووس���ینه‌دا ته‌نها له‌بواری‌ پرسی‌‬ ‫ئه‌نفالدا باس���ی‌ نا ئاگای‌ میدیایی‌ ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫ئێس���تا ئیتر ‪ 30‬ساڵ به‌سه‌ر ئه‌نفالی‌ كوردا‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬واته‌ س���ێ‌ ده‌یه‌‪ ،‬ل���ێ‌ ئه‌م ماوه‌‬ ‫درێ���ژه‌ میدیای‌ ك���وردی‌ زۆر ن���ا ئاگایانه‌‬ ‫مامه‌ڵ���ه‌ی‌ كردووه‌‪ ،‬بە‌تایبه‌ت له‌‪ 27‬س���اڵی‌‬ ‫خۆخاوه‌نی‌‌و خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریدا‪.‬‬ ‫میدی���ای‌ ك���وردی‌ دوای‌ س���ی‌ س���اڵ‬ ‫نه‌یتوانیوه‌ به‌شی‌ پێویست زانیاری‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫ئه‌نفاله‌وه‌‪ ،‬قۆناغه‌كانی‌‪ ،‬زه‌ره‌رو زیانه‌كانی‌‪،‬‬ ‫گ���ۆڕه‌ بە‌كۆمه‌ڵ���ه‌كان‪ ،‬ژم���اره‌ی‌ ق���ه‌زاو‬ ‫ناح���ێ‌ وێرانكراوه‌كان‪ ،‬گواس���تنه‌وه‌ی‌ دام‌و‬ ‫ده‌زگاكان���ی‌ ئه‌و قه‌زاو ناحێیان���ه‌‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫وردی‌ گونده‌كان‪ ،‬داتای‌ گونده‌كان‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫ج���اش‪ ،‬ژماره‌ی‌ مه‌فره‌زه‌ خاس���ه‌‪ ،‬ژماره‌ی‌‬ ‫موسته‌ش���اره‌كان‌و هت���د‪ ،‬له‌ب���اره‌ی‌ هه‌موو‬ ‫ئه‌مانه‌وه‌ نه‌توانراوه‌ به‌شی‌ پێویست زانیاری‌‬ ‫الی‌ مرۆڤ���ی‌ ك���ورد كۆبكرێت���ه‌وه‌‪ ،‬تا النی‌‬ ‫كه‌م بە‌پرس���ی‌ خۆی‌ بزانێ���ت‪ ،‬چ جای‌ الی‌‬ ‫خه‌ڵكانی‌ دیكه‌ كه‌ من الم وایه‌ كارێكی‌ ئه‌و‬ ‫تۆنه‌كراوه‌‪ ،‬ئایه‌ تووشی‌ سه‌راسیمه‌ی‌ نابین‪،‬‬ ‫كه‌ ببینین له‌كتێبێكی‌ دێكۆمه‌نتاری‌ گرنگی‌‬ ‫عه‌ره‌بیدا‪ ،‬عومه‌ری‌ خ���اوه‌ر بە‌ژن ناوبرابێت‬ ‫"ام���راه‌ كوردیه‌ مع طفلها" بڕوانه‌ الپه‌ڕه‌‬ ‫‪370‬ی‌ كتێب���ی‌ جرائم الحرب‪ ،‬پرس���یاره‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ چۆن ده‌كرێت عومه‌ری‌ خاوه‌ر بە‌جل‌و‬ ‫به‌رگه‌كه‌ی‌‪ ،‬كاڵوو جامانه‌كه‌ی‌ پشتوێنه‌كه‌ی‌‬ ‫پشتی‌ نه‌ناسرێته‌وه‌ كه‌ ئه‌وه‌ به‌رگی‌ پیاوانه‌‬ ‫له‌الی‌ كوردنه‌ك به‌رگی‌ ئافره‌تان‪.‬‬

‫میدیای‌ ك����وردی‌ كه‌ زۆر ئه‌س����ته‌م بواری‌‬ ‫ره‌خنه‌ لێگرتن ئ����ه‌دات خۆی‌ ال زۆر بە‌تواناو‬ ‫بێ‌ وێنه‌و شاره‌زایه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌یتوانیوه‌ له‌پرسی‌‬ ‫ئه‌نفالدا النی‌ كه‌م عاس����ی‌ مس����ته‌فا ئه‌حمه‌د‬ ‫زینانه‌ ئ����ه‌و س����ه‌ربازه‌ س����ه‌نگاویه‌ی‌ دوای‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ دیلی‌ كه‌وته‌ سۆراغی‌ ماڵ‌و مناڵی‌‬ ‫تا كۆش����كی‌ كۆماری‌‪ ،‬بە‌خه‌ڵك بناس����ێنێت‪،‬‬ ‫بابه‌ته‌ زۆر له‌وه‌ بە‌ئازار تره‌‌و سه‌دان به‌ڵگه‌و‬ ‫دیكۆمێنتی‌ ئازار به‌خش‌و له‌بیر كراو هه‌ن كه‌‬ ‫گه‌ر بوار بێت هه‌ڵوه‌سته‌یان له‌سه‌ر ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫چۆنێتی‌ كاركردنی‌‬ ‫میدیا له‌سه‌ر ئه‌نفال‪:‬‬ ‫میدیای‌ كوردی‌ له‌بابه‌ت پرسی‌ ئه‌نفاله‌وه‌‬ ‫ته‌نه���ا بینراوه‌دیاره‌كان���ی‌ بە‌نی���وه‌ چڵ���ی‌‬ ‫نیش���انداوه‌‪ ،‬واته‌ نه‌یتوانیوه‌ بچێته‌ قواڵیی‌‬ ‫پرس���ه‌كه‌وه‌‪ ،‬نیش���اندانی‌ وێنه‌ی‌ س���اده‌‪،‬‬ ‫گێڕانه‌وه‌ س���كاره‌كان‪ ،‬گرنگی‌ خۆیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم خوێندن���ه‌وه‌و ش���یكارو توێژینه‌وه‌و‬ ‫قوڵبوون���ه‌وه‌ نی���ن‪ ،‬ئه‌م���ه‌ش ه���ۆكاره‌‬ ‫سه‌ره‌كیه‌كه‌ی‌ نه‌بوونی‌ ده‌زگای‌ توێژینه‌وه‌ی‌‬ ‫تایب ‌هت‌و ناوه‌ندی‌ كردنه‌وه‌ی‌ كۆده‌كان بووه‌‪،‬‬ ‫له‌راس���تیدا میدیای‌ كوردی‌ نه‌یتوانیوه‌ زۆر‬ ‫ش���ت بكات له‌و باره‌یه‌وه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ زۆرێك‬ ‫له‌به‌رپرسه‌ سه‌ربازیه‌كان ‌ی حكومه‌تی‌ عێراقی‌‬ ‫سه‌رده‌می‌ ئه‌نفال له‌بیره‌وه‌ریه‌كانی‌ خۆیاندا‬ ‫باس���ی‌ ئه‌نفالیان كردووه‌‌و هه‌ڵوه‌س���ته‌یان‬ ‫له‌س���ه‌ر كردووه‌‪ ،‬له‌وانه‌ وه‌فیق س���امه‌ڕای‌‪،‬‬ ‫ن���زار خه‌زره‌ج���ی‌‌و زۆری‌ ت���ر‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئه‌م‬ ‫بیره‌وه‌ری‌‌و یاداشتانه‌ ش���ی‌ نه‌كراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌ڵوه‌س���ته‌یان له‌سه‌ر نه‌كراوه‌‪ ،‬ئێمه‌ له‌ڕێی‌‬ ‫نزار خه‌زره‌جیه‌وه‌ زانیمان كێ‌ ناوی‌ ئه‌نفالی‌‬ ‫بۆ پرۆس���ه‌كه‌ هه‌ڵب���ژاردووه‌‪ ،‬له‌ڕێی‌ وه‌فیق‬ ‫س���امه‌ڕاییه‌وه‌ زانیمان چ���ۆن رێنمای‌ بە‌كار‬ ‫هێنانی‌ چه‌كی‌ كیمیایی‌ كراوه‌‪ ،‬ئه‌و باس���ی‌‬ ‫نوس���راوێكی‌ " مه‌كته‌بی‌ ته‌نزیمی‌ ش���یمالی‌‬ ‫به‌ع���س " ده‌كات كه‌ ژم���اره‌ ‪4008‬ه‌ له‌‪20‬ی‌‬ ‫حوزه‌یرانی‌ ‪ 1987‬ده‌رچووه‌‌و داوای‌ " لێدانی‌‬ ‫تایبه‌ت " ی‌ كورده‌كان ده‌كات‪ ،‬س���امه‌ڕایی‌‬ ‫ده‌ڵێ‌ لێدان���ی‌ تایبه‌ت مه‌به‌س���ت كیمیایی‌‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫سامه‌ڕای‌ له‌كتێبه‌كه‌یدا " رێگه‌ی‌ دۆزه‌خ "‬ ‫ورده‌كاری‌ دیكه‌ی‌ زۆر باس ده‌كات‌و باس���ی‌‬ ‫چه‌ندین نوس���راو ده‌كات ب���ۆ لێدانی‌ كورد‪،‬‬ ‫كتێبه‌ك���ه‌ی‌ س���امه‌ڕای‌ ش���یاوی‌ بە‌كوردی‌‬ ‫كردنه‌‪ ،‬س���امه‌ڕای‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ موخابه‌راتی‌‬ ‫س���ه‌ربازی‌ عێراق���ی‌ ب���ووه‌‪ ،‬واته‌ ت���ه‌واوی‌‬ ‫قس���ه‌كانی‌ ده‌كۆمێنت‌و به‌ڵگ���ه‌ن‪ ،‬بۆ نمونه‌‬ ‫بە‌نوس���راوی‌ ژماره‌ ‪324‬ی‌ ‪23‬ی‌ ش���وباتی‌‬ ‫‪ 1989‬بڕیاری‌ له‌س���ێداره‌ دانی‌ هه‌ریه‌ك له‌"‬ ‫قادر خدر حه‌مه‌د‪ ،‬مارف ش���ێخ ئیسماعیل‪،‬‬ ‫حاج���ی‌ ئاغا بای���ز بالو‪ ،‬محه‌م���ه‌د عه‌بدواڵ‬ ‫عه‌لی‌‪ ،‬خالید ئه‌حمه‌د عه‌بدواڵ‪ ،‬عه‌بدواڵ ئاغا‬ ‫عه‌بدواڵ "ده‌درێت‪.‬باس���ی‌ ئه‌وه‌ش ده‌كات كه‌‬ ‫واژوی‌ نوسراوه‌كه‌ عه‌قید روكن "وه‌لید نایف‬ ‫ش���ه‌بیب" كردویه‌تی‌‪ ،‬وه‌فیق سامه‌ڕای‌ كاتی‌‬ ‫خۆی‌ ئاماده‌یشی‌ ده‌ربڕی‌ وه‌ك شاهید بچێته‌‬ ‫دادگا دژی‌ سه‌دام له‌سه‌ر پرسی‌ ئه‌نفال‪ ،‬تا‬ ‫ئێس���تا كێ‌‪ ،‬كام كورد‪ ،‬وه‌زاره‌تی‌ شه‌هیدو‬ ‫ئه‌نف���ال‪ ،‬یان حكومه‌ت ل���ه‌و باره‌یه‌وه‌ هیچ‬ ‫دیدارێكیان له‌گه‌ڵ س���امه‌ڕایی‌ كردووه‌‪ ،‬النی‌‬ ‫ك���ه‌م بۆ وه‌رگرتنی‌ زانیاری���ه‌ نه‌زانراوه‌كان‪،‬‬ ‫بێگوم���ان نه‌خێر‪ ،‬له‌راس���تیدا س���امه‌ڕای‌‬ ‫جگه‌ ل���ه‌وه‌ی‌ زانیاری‌ وردی‌ الیه‌ خۆیش���ی‌‬ ‫تۆمه‌تبارك���راوه‌ بە‌بوونی‌ ده‌س���تی‌ ره‌های‌‬ ‫له‌پرسی‌ ئه‌نفالدا‪ ،‬ئه‌مه‌ هه‌ریه‌كه‌ له‌سوڵتان‬

‫هاشم‪ ،‬سابیر عه‌زیز دووری‌‪ ،‬حوسێن ره‌شید‬ ‫ل���ه‌دادگا ئاماژه‌یان پێدا‪ ،‬خودی‌ س���امه‌ڕای‌‬ ‫ده‌ڵ���ێ‌ له‌ئه‌نفالدا بە‌پێی‌ هه‌ندێ‌ س���ه‌رچاوه‌‬ ‫‪ 180‬هه‌زار كه‌س له‌نێو دراون‪.‬‬ ‫له‌نێ���و بیره‌وه‌ریه‌كان���ی‌ ئ���ه‌و فه‌رمانده‌و‬ ‫به‌رپرس���ه‌ س���ه‌ربازیانه‌دا زانیاری‌ زۆر وردو‬ ‫باسنه‌كراو هه‌ن له‌میدیای‌ كوردیدا‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫جگ���ه‌ له‌نا ئاگای���ی‌‌و نه‌خوێندن���ه‌وه‌ هیچی‌‬ ‫ت���ر ناگه‌یه‌نێت‪ ،‬له‌م���ه‌دا حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ش���ه‌هیدو ئه‌نفال به‌رپرس���یاری‌‬ ‫یه‌كه‌م���ن‪ ،‬النی‌ كه‌م هی���چ كارێكیان بۆ ئه‌و‬ ‫پرس���ه‌ نه‌كردووه‌‪ ،‬نه‌ك ئ���ه‌وه‌ش ته‌نانه‌ت‬ ‫ئاس���انكاریان بۆ خه‌ڵكی‌ تر نه‌كردووه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كاره‌ بكات‪ ،‬من خۆم له‌سه‌ر ‪ 1963‬كارێكی‌‬ ‫زۆرم كرد‪ ،‬به‌اڵم هیچ هاوكاری‌‌و ئاماده‌ییه‌ك‬ ‫نه‌بوو بۆ ته‌واوكردنی‌ ناچار لێی‌ گه‌ڕام‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌و كێماسی‌‪:‬‬ ‫گرفته‌كه‌ ه���ه‌ر كار نه‌كردن نیه‌‪ ،‬گرفته‌ك ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ هه‌ڵه‌و كێماس���ی‌ زۆریش له‌كاره‌كاندا‬ ‫هه‌ی���ه‌‪ ،‬خه‌مخۆریه‌ك نی���ه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‌ له‌بری‌‬ ‫گێڕان���ه‌وه‌ی‌ راس���تیه‌كان‪ ،‬ش���تی‌ خه‌یاڵی‌‬ ‫دروست نه‌كه‌ین‪ ،‬راستی‌ سته‌مه‌كه‌ زۆر له‌وه‌‬ ‫گه‌وره‌تره‌ ئێمه‌ بێین بۆ نیشاندانی‌ برینه‌كه‌‬ ‫ش���تی‌ خه‌یاڵی‌ دروست بكه‌ین‪ ،‬ته‌نها كتێبی‌‬ ‫"جینۆس���اید له‌عێراقدا‌و په‌الماری‌ ئه‌نفال بۆ‬ ‫س���ه‌ر كورد" به‌س���ه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ قه‌باره‌ی‌‬ ‫ترس���ناكی‌ جینۆس���ایده‌كه‌ نیش���انبدرێت‪،‬‬ ‫ئی���دی‌ ئه‌مه‌ هی���چ پێویس���تی‌ بە‌پێوه‌ نان‬ ‫نیه‌‪ ،‬واته‌ زیادكردن‪ ،‬نیشاندانی‌ روداوه‌كان‌و‬ ‫دروس���تكردنی‌ چیرۆك بۆی‌ ئاساییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دروستكردنی‌ روداو زۆر خراپه‌‪ ،‬به‌و مانایه‌ی‌‬ ‫بته‌وێ‌ س���ۆزی‌ ئ���ه‌وی‌ تر رابكێش���ی‌‪ ،‬واته‌‬ ‫له‌هه‌قیقه‌تا یاری‌ له‌ته‌ك س���ۆزی‌ ئه‌وی‌ تردا‬ ‫بكه‌یت‪ ،‬ئه‌مه‌ س���وكایه‌تی‌ زیات���ر نیه‌‪ ،‬من‬ ‫چه‌ندین جار ئه‌م هه‌ڵه‌و كێماسیانه‌م بینیوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌به‌ر پی���رۆزی‌ قوربانیه‌كان‌و ك ‌هس‌و‬ ‫كاره‌كه‌یان ده‌س���تم نه‌بردووه‌ بۆ نیشاندانی‌‬ ‫كێماس���یه‌كه‌‪ ،‬بڕوام وایه‌ ئه‌مه‌ پێویس���تی‌‬ ‫بە‌وردكردن���ه‌وه‌ی‌ زیاتره‌ ت���ا قوربانیه‌كان‌و‬ ‫ده‌رباز بووه‌كان م���اون‪ ،‬ده‌نا هه‌ڵه‌كه‌ وه‌ك‬ ‫خ���ۆی‌ ده‌ڕوات‪ ،‬جینۆس���اید جینۆس���ایده‌‬ ‫پێویستی‌ بە‌پێوه‌نان‌و زیاد كردن نیه‌‪ ،‬میدیا‬ ‫ده‌بێت ئه‌مانه‌ راستبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵب���ه‌ت ئه‌گه‌ر ب���ه‌وردی‌ بە‌دواداچوون‌و‬ ‫په‌یدۆزی‌ بكه‌ین‪ ،‬رووبه‌ڕووی‌ چه‌ندین هه‌ڵه‌و‬ ‫كێماس���ی‌ ده‌بینه‌وه‌‪ ،‬چیرۆكی‌ دروستكراو‪،‬‬ ‫له‌به‌رانبه‌ردا هه‌قیقه‌تی‌ فه‌رامۆش���كراو‪ ،‬من‬ ‫چه‌ندین نمونه‌م له‌به‌رده‌س���ته‌‪ ،‬ب���ۆ نمونه‌‬ ‫زۆر روداو هه‌یه‌ ك���ه‌ ده‌كرێ‌ كاری‌ گه‌وره‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ر بكرێت نه‌كراوه‌‪ ،‬نمونه‌ی‌ ئه‌شكه‌وتی‌‬ ‫كون���ه‌ كه‌متی���ار‪ ،‬داری‌ خل���ه‌‪ ،‬گه‌یش���تنی‌‬ ‫خه‌ڵك له‌شوان‌و قه‌اڵسێوكه‌وه‌ بۆ كامیاران‪،‬‬ ‫له‌بی���ر كردن���ی‌ روداوه‌كه‌ی‌ ئه‌ن���وه‌ر ته‌یار‪،‬‬ ‫له‌به‌رانب���ه‌ردا گه‌وره‌ كردنه‌وه‌ی‌ روداوێك كه‌‬ ‫هیچ به‌ڵگه‌یه‌كی‌ دروس���ت نیه‌ له‌س���ه‌ری‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌ڵگه‌م له‌به‌رده‌سته‌‪.‬‬ ‫بۆچی‌ ئه‌نفال نه‌بووه‌ته‬ ‫خه‌مێكی‌ گشتی‌‪:‬‬ ‫جارێكیان خوێنكارێكی‌ زانكۆ بە‌هاوڕێیه‌كی‌‬ ‫وتبوو‪ ،‬ئه‌نفال كه‌ی‌ كێش���ه‌ی‌ منه‌ تا بمه‌وێ‌‬ ‫شتی‌ له‌باره‌وه‌ بزانم‪ ،‬ئه‌مه‌ بۆ خوێنه‌وارێكی‌‬ ‫ك���ورد جگه‌ له‌گه‌وجی‌ هیچی‌ تر نیه‌‪ ،‬ناكرێ‌‬ ‫ئه‌نفال كێش���ه‌ی‌ تۆ نه‌بێت‪ ،‬له‌كاتێكا ده‌یان‬ ‫نوس���ه‌رو رۆش���نبیرو رۆژنامه‌وان���ی‌ بیانی‌‬

‫له‌سه‌ریان نوس���یوه‌‪ ،‬نوسینه‌كانی‌ سامانسا‬ ‫پ���اوه‌ر‪ ،‬پیت���ه‌ر گالبێس‪ ،‬هیومان رایس���ت‬ ‫وۆچ‪ ،‬یۆس���ت هیلته‌رمان‌و ده‌یان كه‌سی‌ تر‪،‬‬ ‫بە‌ئێمه‌ ده‌ڵێن ئه‌وه‌ كێش���ه‌یه‌كی‌ جیهانیه‌‪،‬‬ ‫ناكرێت كوردێك بە‌كێش���ه‌ی‌ خۆی‌ نه‌زانێت‪،‬‬ ‫لێ���ره‌دا هیچ بوارێك بۆ ئازادی‌‌و ئازادی‌ بیرو‬ ‫را نامێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ئازادی‌ نی ‌ه كه‌ ئه‌نفال‬ ‫كێشه‌ی‌ تۆ نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ گه‌وجیه‌‪ ،‬بە‌باوه‌ڕی‌ من‬ ‫الیه‌نی‌ كه‌مته‌رخ���ه‌م له‌م بواره‌دا حكومه‌ت‌و‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ تایبه‌تمه‌ندو ده‌س���ه‌اڵته‌‪ ،‬ئه‌وان تا‬ ‫ئێستا بایه‌خی‌ پێویستیان بە‌ئه‌نفال نه‌داوه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ كاتی‌ خۆی‌ له‌سه‌ره‌تاییه‌وه‌ " بنه‌ڕه‌تی‌‬ ‫" ت���ا زانكۆ پڕۆژه‌مان هه‌ب���وو چۆن ئه‌نفال‬ ‫وه‌ك بابه‌تێكی‌ گرنگی‌ جینۆس���اید له‌بواری‌‬ ‫مێژوو مرۆناس���یدا بخوێنرێ���ت‪ ،‬دیاره‌ كه‌س‬ ‫مه‌به‌ستی‌ نه‌بوو ئه‌وه‌ بە‌هه‌ند وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫خه‌می‌ گش���تی‌‪ ،‬كاری‌ گشتی‌ ده‌وێت‪ ،‬له‌و‬ ‫بواره‌دا جوله‌ك���ه‌و ئه‌رم���ه‌ن‌و ژاپۆنیه‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌وان���ه‌ی‌ جینۆس���اید ك���راون‪ ،‬ئه‌وان���ه‌ی‌‬ ‫كوش���ت‌و بڕ كراون‪ ،‬زۆر له‌پێش ئێمه‌وه‌ن‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ئه‌مه‌ ب���ۆ رواندیه‌كانیش هه‌روایه‌‪،‬‬ ‫لێ‌ ئێمه‌ له‌و بواره‌دا بە‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ میدیای‌‬ ‫كوردی‌ زۆر رووكه‌ش���انه‌ س���ه‌یری‌ پرسه‌كه‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬میدی���ای‌ ك���وردی‌ مرۆڤ���ی‌ كاڵیاد‬ ‫دروست ده‌كات‪ ،‬تا ئه‌وه‌ی‌ مرۆڤێكی‌ خاوه‌ن‬ ‫هه‌ڵوێس���ت‌و هه‌ڵوه‌سته‌و یاده‌وه‌ری‌ دروست‬ ‫ب���كات‪ ،‬میدی���ای‌ كوردی‌ وه‌ك ده‌س���ه‌اڵتی‌‬ ‫كوردی‌ پرس���ی‌ جینۆس���ایدو هه‌ڵوه‌س���ته‌‬ ‫له‌سه‌ری‌ له‌چه‌ند ده‌قه‌یه‌ك‌و چه‌ند بۆنه‌یه‌ك‌و‬ ‫چه‌ند الوانه‌وه‌یه‌ك‌و هێڵێكی‌ باریكی‌ ره‌ش���دا‬ ‫چڕ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫میدیای‌ حزب‌و میدیای‌ ئه‌هلی‌‪:‬‬ ‫له‌ راس���تیدا ئێمه‌ ل���ه‌دوای‌ راپه‌ڕینه‌وه‌‪،‬‬ ‫دوو میدی���ای‌ جیاوازمان هه‌ی���ه‌‪ ،‬میدیایه‌ك‬ ‫ك���ه‌ ح���زب خاوه‌ن���داری‌ ده‌كات وبە‌پاره‌ی‌‬ ‫حزب ده‌رده‌چێ���ت‪ ،‬میدیایه‌كیش كه‌ گروپ‌و‬ ‫ده‌س���ته‌و رێكخراووده‌سته‌ بژێر ده‌ریده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ه���ه‌ردوو میدیاكه‌ له‌س���ه‌ره‌تای‌ راپه‌ڕینه‌وه‌‬ ‫بە‌ماوه‌ی���ه‌ك س���ه‌ریان هه‌ڵ���دا‪ ،‬ئه‌گه‌ر چی‌‬ ‫له‌ش���اخیش حزب باڵوك���راوه‌و راگه‌یاندنی‌‬ ‫جۆراو جۆری‌ خۆی‌ هه‌بوو‪ ،‬سه‌باره‌ت پرسی‌‬ ‫جینۆس���ایدو ئه‌نفال جیاوازیه‌كی‌ ریشه‌یی‌‌و‬ ‫ئه‌و تۆ له‌نێوان ئه‌م دوو میدیایه‌دا نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫جگه‌ له‌وه‌ی‌ به‌گشتی‌ هه‌ردوو میدیاكه‌ دیسان‬ ‫رووكه‌ش���انه‌و بێقوڵبوونه‌وه‌ قسه‌یان له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و پرسه‌ كردووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ناكاته‌ ئه‌وه‌ی‌ بڵێین‬ ‫شتی‌ گرنگ نه‌كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ردوو میدیاكه‌‬ ‫نه‌یانتوانی���ووه‌‪ ،‬هه‌قیقه‌ت���ه‌كان وه‌ك خۆی‌‬ ‫بگه‌یه‌ن���ن‪ ،‬نه‌یانتوانیوه‌ دیوه‌ ش���اراوه‌كان‌و‬ ‫چیرۆك���ه‌ نه‌وتراوه‌كان باس بكه‌ن‪ ،‬یان النی‌‬ ‫ك���ه‌م وه‌ك پێویس���ت نه‌گه‌یش���تونه‌ته‌ ئه‌و‬ ‫نهێنیانه‌‪.‬‬ ‫ب���ۆ نمونه‌ هه‌ردوو میدیاكه‌ له‌مه‌ودای‌ ئه‌م‬ ‫هه‌م���وو س���اڵه‌دا نه‌یانتوانی‌ راس���تی‌ داتاو‬ ‫ژم���اره‌كان وه‌ك خۆی‌ نیش���انبده‌ن‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫له‌و بواره‌دا هه‌ندێ‌ نوس���ه‌ر كاری‌ زیاتریان‬ ‫كردبێت‪ ،‬س���ه‌ركرده‌كانی‌ به‌ع���س هه‌ریه‌ك‬ ‫بە‌ج���ۆرێ‌ ژم���اره‌ی‌ قوربانیه‌كانیان وتوه‌‪،‬‬ ‫وه‌فیق سامه‌ڕای‌ ده‌ڵێ‌ زیاتر له‌‪180‬هه‌زار‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێ‌ بە‌پێی‌ هه‌ندێ‌ سه‌رچاوه‌‪ ،‬عه‌لی‌ حه‌سه‌ن‬ ‫مه‌جید ده‌ڵ���ێ‌ ‪ 50‬بۆ ‪ 100‬هه‌زار‪ ،‬حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم س���ه‌رژمێریه‌كی‌ كرد‪ ،‬نه‌یتوانی‌ بگاته‌‬ ‫ئه‌و ژماره‌ باوه‌ی‌ باس ده‌كرێت‪ ،‬كێش���ه‌كه‌‬ ‫له‌وه‌دایه‌ له‌خوێندنه‌وه‌دا بۆ ژماره‌كان توشی‌‬ ‫كه‌ندو له‌ندی‌ ناج���ۆر ده‌بین‪ ،‬گه‌ر بمانه‌وێت‬

‫له‌و گرفت���ه‌ رزگارمان بێ���ت ده‌بێت بە‌پێی‌‬ ‫قۆناغه‌كان���ی‌ ئه‌نفال كوردس���تانی‌ باش���و‬ ‫بكه‌ینه‌ چه‌ند زۆن‌و ناوچه‌یه‌كه‌وه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌‬ ‫له‌ئه‌نفالی‌ یه‌كدا چه‌ند گوندو ناحێ‌و شارۆكه‌‬ ‫به‌ركه‌وتن‪ ،‬ژماره‌ی‌ خێزان���ه‌ راگوێزراوه‌كان‬ ‫بۆ ئۆردوگاكان‪ ،‬ژم���اره‌ی‌ قوربانیه‌كانی‌ كه‌‬ ‫به‌عس له‌ناوی‌ دان‪ ،‬ژماره‌ی‌ قوربانیه‌كان ‌ی كه‌‬ ‫له‌ده‌ستی‌ به‌عس رایانكردو له‌رێگه‌ تیاچوون‪،‬‬ ‫ژم���اره‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ گه‌یش���تن‪ ،‬ئه‌مه‌ كۆیه‌كی‌‬ ‫زیانه‌مرۆیی‌‌و راگوێزراوه‌كانی‌ ئه‌نفالی‌ یه‌كمان‬ ‫نیشان ئه‌دات بۆ قۆناغه‌كانی‌ دیكه‌ش هه‌روا‪،‬‬ ‫لێره‌وه‌ ژماره‌یه‌كی‌ ته‌واوی‌ راگوێزراوی‌ " قه‌زا‬ ‫– ناحێ‌ – گوند " مان ده‌س���ت ده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ت ئه‌م ژماره‌یه‌ ل���ه‌‪ 182‬هه‌زار ژماره‌‬ ‫باوه‌كه‌ زۆر زیاتر ده‌بێت‪ ،‬كێش���ه‌ ئه‌وه‌یه‌كه‌‬ ‫میدیای‌ كوردی‌ له‌و هه‌موو س���اڵه‌دا ئه‌مه‌ی‌‬ ‫نه‌ك���ردووه‌‪ ،‬گه‌رچی‌ وه‌ك وت���م هه‌ندێ‌ جار‬ ‫كه‌س���انێك یان گروپێك كاری‌ زۆر باشیان‬ ‫كردووه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ رێكخراوی‌ كۆمه‌كی‌ مناڵی‌‬ ‫ئه‌نفاله‌كان���ی‌ كوردس���تان له‌س���اڵی‌ ‪1995‬‬ ‫س���ه‌رژمێریه‌كی‌ شۆڕش���ی‌ كردووه‌‪ ،‬بۆ ئه‌م‬ ‫كاره‌ شۆڕش���ی‌ بە‌پێی‌ هه‌ر چوار به‌شه‌كه‌ی‌‬ ‫ئۆردوگاك���ه‌ كردوه‌ت���ه‌ چ���وار به‌ش���ه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌شه‌كانیش���ی‌ كردوه‌ته‌ چه‌ن���د زۆمێكه‌وه‌‬ ‫وه‌ك " س���ه‌نگاویه‌كان ‪ 8‬زۆن (بلۆك) قه‌ره‌‬ ‫هه‌نجیری���ه‌كان ‪ 6‬زۆن‪ ،‬پیری���ادی‌ ‪ 7‬زۆن‪،‬‬ ‫قادركه‌ره‌میه‌كان ‪ 8‬زۆن‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایه‌‬ ‫كۆی‌ ش���ۆڕش ئه‌وده‌م ‪ 6559‬خێزان بووه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ده‌كاته‌ ‪ 37534‬كه‌س له‌نێو ئه‌و ‪6559‬‬ ‫خێزانه‌دا ‪ 1442‬بێوه‌ژن هه‌بووه‌‪ ،‬واته‌ به‌الی‌‬ ‫كه‌م���ه‌وه‌ له‌هه‌ر ‪ 6‬خێزان خێزانێك بێوه‌ژنی‌‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬تا ئێستا نه‌مبینیوه‌ هیچ ده‌زگایه‌كی‌‬ ‫میدیایی‌ ئه‌مه‌ به‌وردی‌ باس بكات‌و بزانێ‌ له‌و‬ ‫ژماری���ه‌ چه‌ندی‌ بە‌ه���ۆی‌ ئه‌نفاله‌وه‌ بێوه‌ژن‬ ‫كه‌وتوه‌‪ ،‬كه‌ بە‌بڕوای‌ من له‌هه‌زاره‌كه‌ زیاتری‌‬ ‫به‌و هۆیه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫چۆنێتی‌ بە‌چیرۆككردنی‌ وێنه‌‪:‬‬ ‫چۆن ده‌كرێت چیرۆكه‌ ئازاراویه‌كان بكه‌ینه‌‪،‬‬ ‫وێنه‌ یان فیلم‪ ،‬هه‌روه‌ها بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئایه‌‬ ‫قورس���ه‌ وێنه‌كان بكه‌ینه‌ چیرۆك‪ ،‬ئه‌رمه‌ن‌و‬ ‫جوله‌ك���ه‌ بە‌ش���ێوه‌یه‌كی‌ به‌رب�ڵ�او كاریان‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌م بابه‌ته‌ كردووه‌‪ ،‬میدیای‌ كوردی‌‬ ‫ت���ا ئێس���تا زۆر ده‌گمه‌ن رۆڵی‌ ئه‌م ش���ێوه‌‬ ‫كاركردنه‌ی‌ باس���كردووه‌‪ ،‬میدی���ای‌ كوردی‌‬ ‫بە‌ه���ه‌زاران چی���رۆك‌و به‌ڵگه‌نام���ه‌و وێنه‌ی‌‬ ‫جیاجیای‌ له‌به‌رده‌س���تایه‌ تا بە‌وردی‌ كاری‌‬ ‫بۆ بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم س���ااڵنه‌ هه‌ر چه‌ند ش���تێك‬ ‫دوو باره‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كورتكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌نفاله‌ له‌چه‌ند شتێكاو هیچی‌ تر‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫له‌مه‌ش���دا حكومه‌ت‌و وه‌زاره‌تی‌ تایبه‌تمه‌ند‬ ‫كه‌م‌و كوڕیان زۆره‌‪ ،‬النی‌ كه‌م له‌و روه‌وه‌ كه‌‬ ‫هیچ ئاماده‌ییه‌كیان تیا نیه‌ بۆ كۆكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ره‌سه‌كان‪ ،‬كه‌ره‌سته‌‪ ،‬وێنه‌‪ ،‬جل‌و به‌رگ‪،‬‬ ‫نامه‌و نوسین‌و زۆر ش���تی‌ دیكه‌‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫ده‌یه‌وێ���ت خه‌ڵك خۆی‌ ئه‌و ش���تانه‌ به‌رێت‬ ‫له‌كاتێكا ئه‌وه‌پێویس���تی‌ بە‌كڕین‌و وه‌رگرتن‌و‬ ‫نرخ���ی‌ بایه‌خ���دار له‌س���ه‌ردانان‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫رێزلێنانه‌‪ ،‬ب���ۆ نمونه‌ ئه‌گ���ه‌ر له‌رۆژێكا ‪10‬‬ ‫بۆ ‪ 15‬خێزانی‌ ش���ه‌هیدی‌ ئه‌نفالكراو‪ ،‬كه‌ل‌و‬ ‫په‌ل‌و سه‌عات‌و نامه‌و وێنه‌و شت‌و مه‌كه‌كانی‌‬ ‫قوربانیه‌كه‌ به‌رن���ه‌ مۆنیمێنتێك‌و بایه‌خیان‬ ‫پێبدرێت‌و میدیا باسی‌ بكات‌و رێزیان لێبگیرێ‌‬ ‫ئایه‌ كاریگه‌ری‌ نابێت له‌سه‌ر ئه‌وانی‌ تر‪.‬‬ ‫خیانه‌تی‌ چاو له‌ئه‌نفالدا‪:‬‬ ‫چ���او ته‌نه���ا دیوی‌ دی���اری‌ وێن���ه‌كان‪،‬‬

‫بینراوه‌كان ده‌بینێ‌‪ ،‬پێویس���تمان بە‌ئاوه‌زو‬ ‫لێوردبونه‌وه‌ی‌ ئاوه‌زیانه‌ی���ه‌ بۆ بینینی‌ ئه‌و‬ ‫وێن���ه‌و نه‌بینراوانه‌ی‌ چ���او دركی‌ پێناكات‪،‬‬ ‫له‌ئه‌نفالدا میدیا تا ئێستا له‌ڕێگه‌ی‌ چاوه‌وه‌‬ ‫وێنه‌كان ده‌گوازێته‌وه‌‪ ،‬میدیا نه‌یتوانیوه‌ درك‬ ‫بە‌نه‌بین���راوه‌كان بكات‪ ،‬یاخود نه‌بینراوه‌كان‬ ‫بخوێنێت���ه‌وه‌‪ ،‬خیانه‌تی‌ چ���او‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌‬ ‫چ���او هه‌ندێ‌ جار یان زۆرب���ه‌ی‌ جار له‌رێی‌‬ ‫زاڵكردنی‌ س���ۆزه‌وه‌ الیه‌ن���ی‌ ئاوه‌زمان بیر‬ ‫ده‌باته‌وه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌مه‌ش واكردووه‌ كه‌ ئه‌نفال‬ ‫ن ‌ه یتوانیوه‌ وه‌ك كوش���ت‌و ب���ڕی‌ ئه‌رمه‌ن‪،‬‬ ‫هۆلۆكۆست‪ ،‬یان كوشت‌و بڕی‌ رواندا بچێته‌‬ ‫هه‌موو ماڵێكی‌ دنیاوه‌‪ ،‬چه‌ند كه‌س له‌باره‌ی‌‬ ‫عاسیه‌وه‌ شت ده‌زانێ‌ ئێستا ئه‌گه‌ر پرسیار‬ ‫بك���ه‌م چه‌ند كه‌س ده‌توان���ێ‌ یه‌ك الپه‌ڕه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ر بنووسێ‌‪.‬‬ ‫كه‌چی‌ ئه‌رمه‌ن‌و جوله‌ك���ه‌ له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫ه���ه‌م بە‌رێگه‌ی‌ به‌ڵگه‌ نام���ه‌و فیلمی‌ به‌ڵگه‌‬ ‫نامه‌ی���ی‌ كاری‌ زۆر گه‌وره‌یان كردووه‌‪ ،‬هه‌م‬ ‫له‌رێگه‌ی‌ فیلمی‌ درامیه‌وه‌‪ ،‬فیلمه‌كانی‌ پیانۆ‬ ‫ژه‌ن‪ ،‬زه‌پیانۆ كه‌ س���ێ‌ خه‌اڵتی‌ ئۆس���كاری‌‬ ‫بردوه‌‪ ،‬یاخود فیلمی‌ ژنێك له‌ئاڵتون " هومه‌ن‬ ‫ئین گۆڵد " كه‌ باس���ی‌ دزینی‌ مۆزه‌خانه‌كان‬ ‫ده‌كات له‌الیه‌ن نازیه‌كانه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها فیلمی‌‬ ‫ئیدا‪ ،‬كه‌ باسی‌ راهیبه‌یه‌كی‌ مه‌سیحی‌ ده‌كات‬ ‫گوایه‌ پێشتر یه‌هودی‌ بووه‌‪ ،‬جگه‌ له‌چه‌ندین‬ ‫فیلمی‌ به‌ناوبانگی‌ تر‪ ،‬ئه‌م فیلمانه‌ كاریگه‌ری‌‬ ‫زۆریان له‌سه‌رو له‌یاده‌وه‌ریی‌ بینه‌ره‌كانیاندا‬ ‫جێهێش���توه‌‪ ،‬ئه‌رمه‌نه‌كانیش له‌م دوایانه‌دا‬ ‫چه‌ندین فیلمی‌ به‌ناوبانگ له‌سه‌ریان ده‌ركرا‪،‬‬ ‫تێچووی‌ هه‌ندێ‌ فیلم زیاتر له‌‪ 15‬ملیۆن ئیرۆ‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و كارانه‌ س���نوری‌ بینراوه‌كانی‌ چاویان‬ ‫تێپه‌ڕاندوه‌و به‌ره‌و نه‌بینراوه‌كان رۆیشتون‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت وایان كردووه‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ زیاده‌ڕه‌ویش‬ ‫بە‌راستی‌‌و هه‌قیقه‌ت بزانرێت‪.‬‬ ‫گرفتی‌ چاو بە‌ته‌نیا بریتیه‌ له‌‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م "بینینی‌ دیوی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ شته‌كان"‪،‬‬ ‫دووه‌م "نه‌خوێندنه‌وه‌ی‌ ناخ"‬ ‫ئه‌م���ه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ میدیا كه‌ زۆر‬ ‫لۆكاڵیانه‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌نفال‌و جینۆسایدی‌‬ ‫كوردا ده‌كات‪ ،‬له‌م ماوه‌ی���ه‌دا نامیلكه‌یه‌كی‌‬ ‫هونه‌رمه‌ن���د "رۆبه‌رت بازامبان���زا"ی‌ رواندیم‬ ‫راكێشا‪ ،‬كه‌ بە‌وێنه‌ی‌ كارتۆنی‌ كوشت‌و بڕی‌‬ ‫رواندا ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬وێنه‌كان‌و نوس���راوه‌كان‬ ‫ب���ۆ ئه‌وه‌ن ه���ه‌ر بە‌چاو كۆت���ای‌ بە‌بینینی‌‬ ‫جینۆسایده‌كه‌ نه‌هێنێ‌‌و هه‌ڵوه‌سته‌ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫میدیای‌ كوردی‌‌و میدیای‌ ئه‌وانی‌ تر‪:‬‬ ‫كه‌ به‌راوردی‌ میدیای‌ كوردی‌ س���ه‌باره‌ت‬ ‫ئه‌نفال ده‌كه‌یت بە‌میدیاو ته‌قه‌الكانی‌ ئه‌رمه‌ن‌و‬ ‫جوله‌كه‌‪ ،‬ش���ه‌رم ده‌تگرێت ئه‌وان چۆن كار‬ ‫ده‌كه‌ن‌و كورد چۆن‪ ،‬میدیای‌ كوردی‌ هه‌موو‬ ‫تاوانی‌ ئه‌نفالی‌ كورت كردوه‌ته‌وه‌ له‌‪14‬ی‌ ‪4‬و‬ ‫چه‌ند ساتێكدا‪ ،‬لێ‌ میدیای‌ ئه‌رمه‌ن‌و جوله‌كه‌‬ ‫س���ته‌مه‌كه‌ی‌ س���ه‌ریان كردوه‌ته‌ پ���ڕۆژه‌ی‌‬ ‫خۆبونیادنانه‌وه‌و هه‌س���تانه‌وه‌و به‌رده‌وامی‌‪،‬‬ ‫ئه‌رم���ه‌ن‌و جوله‌كه‌ له‌و رێگه‌ی���ه‌وه‌ ده‌رگای‌‬ ‫چوونه‌ ژوره‌وه‌ی‌ دیرۆكی���ان دۆزیه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ده‌رگای‌ شین‌و ش���ه‌پۆڕو سواڵی‌ به‌رپرسان‬ ‫بە‌قوربانیه‌كان���ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وان پ���اره‌ی‌ خه‌یاڵی‌‬ ‫بۆ چاالك���ی‌‌و فیلم ته‌رخان ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫رێگه‌ ناده‌ین خۆبه‌خشه‌كانیش كاری‌ خۆیان‬ ‫بە‌رێك���ی‌ بكه‌ن‪ ،‬له‌بری‌ ه���اوكار بین دژین‪،‬‬ ‫جیاوازیه‌كی‌ زۆر له‌نێوان ئه‌م دوو میدیایه‌دا‬

‫تایبه‌ت‬

‫)‪ )621‬سێشه‌ممه ‪2018/4/17‬‬

‫»» ‪19‬‬

‫ئازادی‌و هه‌ڵهاتن‪..‬پاشماوە‬ ‫زۆربه‌ی پیاو ژن له‌کۆمه‌ڵگای کوردیدا‬ ‫ک ‌ه به‌ناچاری ژیان به‌ڕێده‌که‌ن له‌دۆزه‌خی‬ ‫خێزان���دا له‌به‌ر بون���ی مناڵ ‌ه چونکه‌ له‌م‬ ‫جۆر‌ه کۆمه‌ڵگا ش���ه‌رقیانه‌دا گه‌وره‌ترین‬ ‫کێش ‌ه مناڵ ‌ه ده‌بێت ‌ه ئه‌وه‌ی ک ‌ه هاوژینه‌کان‬ ‫به‌یه‌که‌وه‌ گرێ ب���دات ک ‌ه له‌کاتێکدا هیچ‬ ‫خۆشه‌ویس���تی‌و گونجاندێکی���ش نه‌بێت‬ ‫له‌نێوانی���ادا‪ ،‬گه‌وره‌تری���ن قوربانی له‌م‬ ‫کۆمه‌ڵگا سونه‌تیانه‌دا ئافره‌ته‌ ک ‌ه سه‌ره‌ڕای‬ ‫به‌کۆیله‌بونی له‌الیه‌ن هاوژینه‌که‌یه‌و‌ه به‌اڵم‬ ‫ناچار‌ه ژیانی له‌گه‌ڵدا به‌رێته‌ سه‌ر چونک ‌ه‬ ‫ئافره‌ت له‌دوای جیابونه‌وه‌ی بە‌کااڵیه‌کی‬ ‫ده‌س���تی دوو هه‌ژمار ده‌کرێ���ت که‌ ئه‌م‬ ‫پێوانه‌یه‌ پیاو ناگرێته‌وه‪ ،‬کێشه‌یه‌کی تر‬ ‫ک ‌ه بۆ ئافره‌ت دروس���ت ده‌بێت هۆکاری‬

‫س���ه‌ربه‌خۆی ئابوریی���ه ئاف���ره‌ت له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی خاوه‌نی ئابورییه‌کی س���ه‌ربه‌خۆی‬ ‫خۆی نیی ‌ه بۆی ‌ه به‌رده‌وام له‌ترسی ئه‌وه‌دا‬ ‫ده‌ژیت گه‌ر جیابێته‌و‌ه کێ بژێوی‌و ژیانی‬ ‫دابین بکات بۆیه‌ ناچار‌ه هه‌موو مه‌ینه‌تی‬ ‫وبێڕێزی پیاو قبوڵ بکات‪.‬‬ ‫که‌وات���ه‌ ئه‌وه‌ی که‌ش���یرازه‌ی خێزانی‬ ‫ک���وردی له‌ڕاب���ردوودا راگرتب���وو رێ���زو‬ ‫خۆشه‌ویس���تی‌و ئازادی نه‌ب���وو‌ه به‌ڵکو‬ ‫ناچ���اری وزۆره‌ملێ���ی ب���ووه‌ به‌تایبه‌تی‬ ‫ب���ۆ ئافره‌تی ژێر ده‌س���ته‌ی سس���تمی‬ ‫پاتریاریک���ی‪ ،‬به‌اڵم ل���ه‌دوای کرانه‌وه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵ���گای ک���وردی ب���ه‌ڕوی دونیاداو‬ ‫ئاش���نا بونی ئاف���ره‌ت به‌مافه‌کانی‌و و‌ه‬ ‫به‌ژداربونی ئافره‌تی کورد له‌په‌یداکردنی‬

‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫‪19‬‬

‫قوت���ی ژیان���ی (س���ه‌ربه‌خۆی ئابوری‬ ‫تاڕاده‌یه‌ک) وه‌ بوون���ی تۆره‌کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫یه‌کان‌و تێکه‌اڵویی���ان به‌دونیای ده‌ره‌وه‌‌و‬ ‫به‌رزبونه‌وه‌ی ئاس���ت هۆشیاری ئافره‌تان‬ ‫به‌ه���ۆی چونیان بۆ خوێن���دن‌و به‌ژداری‬ ‫کردنیان له‌کۆڕو چاالکی رۆشنبیری دا(ک ‌ه‬ ‫پێش���تر ئه‌م بوار‌ه زۆر که‌م ده‌ڕه‌خسا بۆ‬ ‫ئافره‌ت) هه‌موو ئه‌مان ‌ه ئافره‌تی کوردیان‬ ‫وال���ێ ک���رد رازی نه‌بێت ته‌نه���ا به‌وه‌ی‬ ‫ک ‌ه له‌ڕاب���ردوودا له‌چوارچێ���وه‌ی خێزان‬ ‫وهاوسه‌رگیری دا کۆیله‌ کراوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه نه‌ک‬ ‫ته‌نها ئافره‌ت به‌ڵکو پیاویش له‌داهاتوی‬ ‫کۆمه‌ڵگای ک���وردی دا چیترڕازی نابێت‬ ‫بە‌هاوس���ه‌رگیریه‌کی خاڵ���ی له‌ئ���ازادی‌و‬ ‫خۆشه‌ویستی‪.‬‬

‫ژماره‌ ‪150/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/1/28 :‬‬ ‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬

‫ی وه‌رگرتوو‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ( ‪ ) 1989 _ 1987‬زه‌وییان له‌ناحیه‌ ‌‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاوالتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ له‌س������االن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وان ‌‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاوالتییه‌ك‬ ‫ی كردوو‌ه بە‌مه‌به‌س������تی‌ دروس������تكردن ‌‬ ‫ی ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی ژماره‌ هوائی (‪ )1152‬داوا ‌‬ ‫ك‌ه هاوالتی‌ (رش������ید احمد محمود) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی بالوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریی‌ه ئاگاداری‌ سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ی‌ ( ‪ )30‬له‌دوا ‌‬ ‫ی یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ئاراز محمد محمود‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ ‬

‫هەرێمی کوردستان ‪ /‬عێراق‬ ‫ ‬ ‫ئەنجومەنی دادوەری‬ ‫دادگای بەرایی سلێمانی‪4/‬‬

‫ ‬

‫ژمارە ‪/37/‬ب‪2018/‬‬ ‫بەروار‪2018/2/26 :‬‬

‫ئاگاداری‌‬ ‫هه‌یه‌و به‌راورد ناكرێ���ت‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش وای‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬ئێمه‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ دیرۆكدا بین‌و‬ ‫ئه‌وان له‌ناو دیرۆكدا‪.‬‬ ‫میدی���ای‌ كوردی‌ نایه‌وێت ك���ورد به‌رێته‌‬ ‫دیرۆكه‌وه‌‪ ،‬به‌رده‌وام نیشاندان وه‌ك قوربانی‌‬ ‫الیه‌نه‌ ئه‌رێنیه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌ س���ته‌مكار رسوا‬ ‫ده‌كات ل���ێ‌ الیه‌ن���ه‌ نه‌رێنیه‌ك���ه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئینس���انی‌ بچوك‌و كزۆڵه‌و كڵۆڵ دروس���ت‬ ‫ده‌كات‪ ،‬میدیای‌ كوردی‌ كاری‌ له‌سه‌ر الیه‌نه‌‬ ‫نه‌رێنیه‌كه‌ی‌ كردووه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئینس���انی‌ كورد‬ ‫له‌باشوری‌ كوردستان ئازایه‌تی‌ ئه‌وه‌ی‌ نیه‌‬ ‫شه‌ڕی‌ ده‌س���ته‌و یه‌خه‌ له‌س���ه‌ر مافه‌كانی‌‬ ‫خۆی‌ ب���كات‪ ،‬ئه‌م میدیای���ه‌ مرۆڤی‌ بچوك‬ ‫دروس���ت ده‌كات نه‌ك مرۆڤ���ی‌ خۆخاوه‌ن‌و‬ ‫بڕیار ده‌ر‪.‬‬ ‫میدیا‌و جاشه‌كان‪:‬‬ ‫میدیای‌ كوردی‌ نه‌یتوانیوه‌ له‌سه‌ر پرس ‌ی‬ ‫به‌ش���داری‌ جاش���ه‌كان له‌ئه‌نفالدا له‌و ماوه‌‬ ‫دوورو درێژه‌دا وا بكات چوار موسته‌شاری‌‬ ‫كورد‪ ،‬راستی‌ روداوه‌كان‌و به‌شداری‌ خۆیان‬ ‫وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‌ به‌ش���داریان ك���ردوه‌ بخاته‌‬ ‫روو‪ ،‬میدی���ای‌ كوردی‌ ته‌نانه‌ت كه‌باس���ی‌‬ ‫موسته‌شاره‌كانیش���ی‌ ك���ردووه‌‪ ،‬ی���ان كه‌‬ ‫یه‌كێكیانی‌ هێناوه‌ته‌ قسه‌ له‌بری‌ نیشاندانی‌‬ ‫ته‌واوی‌ وێنه‌كه‌ ئ���ه‌وی‌ كردووه‌ بە‌پاڵه‌وان‪،‬‬ ‫له‌م رۆژانه‌دا دیداری‌ موسته‌ش���ارێكم بینی‌‬ ‫كه‌ خۆی‌ بە‌پاڵه‌وان نیشان ده‌داو ده‌یگوت‬ ‫مۆبایله‌كه‌م دیداری‌ ‪ 1000‬كه‌س���ی‌ تیایه‌ كه‌‬ ‫من رزگارم كردون‪ ،‬قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ نیه‌‪،‬‬ ‫كه‌ ئ���ه‌و ئه‌و كاره‌ی‌ كردوه‌ یان نا‪ ،‬قس���ه‌‬ ‫له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ نیه‌ كه‌ خه‌ڵكی‌ زۆر شاهیدی‌‬ ‫بۆبده‌ن‪ ،‬قس���ه‌ له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌یه‌ مادام ئه‌و‬ ‫چه‌كداری‌ به‌عس بووه‌‪ ،‬مادام موسته‌ش���ار‬ ‫بووه‌‪ ،‬به‌ش���ێكه‌ له‌به‌ش���داری‌ پرۆس���ه‌كه‌و‬ ‫پێویس���ته‌ داوای‌ لێب���وردن ب���كات‪ ،‬نه‌ك‬ ‫س���وربێت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ داوای‌ لێبوردن‬ ‫نه‌كات‪ ،‬داوای‌ لێبوردن ك���ردن له‌به‌رانبه‌ر‬ ‫موسته‌شاریه‌كه‌دایه‌‪ ،‬نه‌ك شتی‌ تر‪ ،‬میدیای‌‬ ‫ك���وردی‌ نه‌یتوانیوه‌ ئه‌م رۆڵه‌ س���ه‌ره‌تاییه‌‬ ‫بگێڕێت‪.‬‬ ‫ئێس���تاش ئ���ه‌و ژم���اره‌ موسته‌ش���ارو‬ ‫مه‌فره‌خاس���ه‌یه‌ی‌ كه‌ماون ئه‌گ���ه‌ر له‌‪14‬ی‌‬ ‫‪4‬ێك���دا له‌هۆڵێك���دا كۆبن���ه‌وه‌و داوای‌‬‫ب���وردن بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌بێت���ه‌ گه‌وره‌یی‌ بۆ‬ ‫ئه‌وان‪ ،‬ده‌بێته‌ وه‌س���یقه‌یه‌كی‌ گرنگیش بۆ‬ ‫پاش���گه‌زبونه‌وه‌ی‌ خائی���ن له‌خیانه‌ت‪ ،‬كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ ناكرێت هه‌ندێك له‌جاشه‌ كوژراوه‌كانی‌‬ ‫سایه‌ی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ موچه‌یان سێ‌ قات‌و‬ ‫چوار قاتی‌ ش���ه‌هیدێكی‌ هه‌م���ان ئه‌و دوو‬ ‫حزبه‌یه‌‪.‬‬ ‫جاش���ه‌كان نابێ‌ له‌رێگ���ه‌ی‌ میدیاوه‌ به‌و‬ ‫جۆره‌ بواری���ان بدرێتێ‌‪ ،‬له‌بری‌ ئه‌وه‌ میدیا‬ ‫ده‌توان���ێ‌ بیانهێنێته‌ پای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ببنه‌وه‌‬ ‫كوردو درك به‌كێماسی‌‌و ناشرینی‌ ئه‌و كاره‌‬ ‫بكه‌ن ك���ه‌ له‌راب���ردوو كردوویانه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌بێته‌ سه‌ره‌تایه‌ك بۆ ئه‌وه‌ی‌ بە‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ت���ر ئه‌وانیش بگه‌ڕێنه‌وه‌ ب���ۆ نێو كۆمه‌ڵی‌‬ ‫كورده‌واری‌‪.‬‬ ‫میدی���ا نه‌ده‌ب���ێ‌ ببێت���ه‌ هۆی���ه‌ك بۆ‬ ‫بس���میلكردنی‌ خراپه‌كاران‪ ،‬نه‌ده‌بێت ببێته‌‬ ‫دادگاو نه‌ پێویسته‌ ببێته‌ هۆی‌ ناجۆر وه‌ك‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ له‌رابردودا رووی���دا‪ ،‬میدیا ئه‌ركی‌‬ ‫گوازتن���ه‌وه‌ی‌ وێنه‌كه‌یه‌ وه‌ك���و خۆی‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌مه‌ش رێ‌‌و شوێن زۆره‌‪.‬‬

‫داواکار ‪ /‬ئازاد عثمان عبدالرحمن‬ ‫داوالەسەرکراو‪ /‬یادگار عثمان عبدالله‬ ‫داوات لەسەر تۆمارکراوە بەژمارە (‪/37‬ب‪ )2018/‬بەمەبەستی (دانەوەی ‪200.000‬‬ ‫دینار غەرامەی کامێرا) وە لەبەرئەوەی ش������وێنی نیش������تەجێبونتان نادیارە‪ ،‬بڕیار درا‬ ‫بەئ������اگادار کردنەوەتان لەڕێگەی دو رۆژنامە بەمەبەس������تی ئامادەبونتان بۆ رۆژی‬ ‫‪ 2018/4/22‬کاتژمێر ‪9:30‬ی بەیانی بەپێچەوانەوە ئامادە نەبیت دادگا بەنائامادەیی‬ ‫بڕیار دەردەکات بەرمبەرت‪.‬‬ ‫ ‬ ‫دادوەر‬ ‫ ‬ ‫سۆران ابرهیم عارف‬ ‫ ‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ژماره‌ ‪747/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/16 :‬‬

‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬ ‫ی ( ‪1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاوالتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌ساالن ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش������اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی رزگاری‌ وه‌رگرتووه‌ كه‌ هاوالت������ی‌ (احمد عبدالله ناوخاص) خاوه‌ن‬ ‫_ ‪ ) 1989‬زه‌ویی������ان له‌ناحیه‌ ‌‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌س������تی‌ دروس������تكردنی‌ خانوو هه‌ر‬ ‫ی ژماره‌ هوائی (‪ )10625‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی بالوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫ی ( ‪ )30‬له‌دوا ‌‬ ‫هاوالتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی بۆ‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ئاگاداریی‌ه ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ ‬

‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ئاراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ژماره‌ ‪746/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/16 :‬‬

‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬ ‫ی ( ‪1987‬‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاوالتیانه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌ساالن ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش������اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی (فاطم������ە علی صالح) خاوه‌ن‬ ‫ی وه‌رگرت������وو‌ه كه‌ هاوالت ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫_ ‪ ) 1989‬زه‌ویی������ان له‌ناحی������ه‌ ‌‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌س������تی‌ دروس������تكردنی‌ خانوو هه‌ر‬ ‫ی ژماره‌ هوائی (‪ )11691‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی ( ‪ )30‬له‌دوای‌ بالوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫هاوالتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی بۆ‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ئاگاداریی‌ه ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ ‬

‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ئاراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ی رزگاری‌ وه‌رگرتووه‌ ك‌ه‬ ‫ی ( ‪ ) 1989 _ 1987‬زه‌وییان له‌ناحیه‌ ‌‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاوالتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ له‌ساالن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی دروستكردنی‌ خانوو هه‌ر هاوالتییه‌ك‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫هاوالتی‌ (کامران محمد علی کریم) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هوائی (‪ )7742‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگاداریی‌ه ئاگادار ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی‌ه هه‌ی‌ه له‌ماوه‌ی‌ ( ‪ )30‬له‌دوای‌ بالوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ئاراز محمد محمود‬ ‫ ‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬ ‫ی ئاگاداری‌ هه‌موو ئه‌و هاوالتیان‌ه ده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌ساالنی‌ ( ‪1987‬‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ش������اره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی وه‌رگرتوو‌ه كه‌ هاوالتی‌ (عبدالله عمر محیدالدین) خاوه‌ن‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫_ ‪ ) 1989‬زه‌وییان له‌ناحی������ه‌ ‌‬ ‫ی دروس������تكردنی‌ خانوو هه‌ر‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫ی ژماره‌ هوائی (‪ )5862‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی ( ‪ )30‬له‌دوای‌ بالوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫هاوالتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌وییه‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ ‌‬ ‫ی یاسایی بۆ‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه شاره‌وانیمان كار ‌‬ ‫ئاگاداریی‌ه ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ ‬

‫ئاراز محمد محمود‬ ‫ی رزگاری‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫ژماره‌ ‪710/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/11 :‬‬ ‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬

‫ی وه‌رگرتوو‌ه‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی ( ‪ ) 1989 _ 1987‬زه‌وییان له‌ناحیه‌ ‌‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاوالتیان‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه له‌س������االن ‌‬ ‫س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وانی‌ رزگاری‌ ئاگادار ‌‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌س������تی‌ دروس������تكردنی‌ خانوو هه‌ر هاوالتییه‌ك‬ ‫كه‌ هاوالتی‌ (ابراهیم حمد صالح) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هوائی (‪ )10838‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگاداریی‌ه ئاگادار ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی‌ه هه‌ی‌ه له‌ماوه‌ی‌ ( ‪ )30‬له‌دوای‌ بالوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ئاراز محمد محمود‬ ‫ ‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگار ‌‬ ‫ی‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ژماره‌ ‪741/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/16 :‬‬ ‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬

‫ی رزگاری‌ وه‌رگرتووه‌ ك‌ه‬ ‫ی ( ‪ ) 1989 _ 1987‬زه‌وییان له‌ناحیه‌ ‌‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاوالتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ له‌ساالن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاوالتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی دروستكردن ‌‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی ژماره‌ هوائی (‪ )10906‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫هاوالتی‌ (رشید ) خاوه‌ن زه‌و ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاگادارییه‌ ئاگاداری‌ س������ه‌رۆكایه‌تی‌ ش������اره‌وانیمان بكاته‌و‌ه بە‌پێچه‌وانه‌وه‌ ش������اره‌وانیمان‬ ‫ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی‌ه هه‌ی‌ه له‌ماوه‌ی‌ ( ‪ )30‬له‌دوای‌ بالوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫كاری‌ یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ ‬

‫ژماره‌ ‪716 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/11 :‬‬

‫ژماره‌ ‪726/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/15 :‬‬ ‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬

‫سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫كارگێری‌‌و خۆیه‌ت ‌‬ ‫ ‬

‫ئاراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬

‫ژماره‌ ‪741/410 :‬‬ ‫به‌روار ‪2018/4/16 :‬‬ ‫ب‪ /‬ئاگاداری‌‬

‫ی رزگاری‌ وه‌رگرتووه‌ ك‌ه‬ ‫ی ( ‪ ) 1989 _ 1987‬زه‌وییان له‌ناحیه‌ ‌‬ ‫ی هه‌موو ئه‌و هاوالتیانه‌ ده‌كاته‌و‌ه كه‌ له‌ساالن ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫ی رزگار ‌‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی خانوو هه‌ر هاوالتییه‌ك‬ ‫ی دروستكردن ‌‬ ‫ی كردووه‌ بە‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫هاوالتی‌ (س������االر عبدالقادر محمد) خاوه‌ن زه‌وی‌ ژماره‌ هوائی (‪ )10906‬داوای‌ ڕێگا پێدان ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌تی‌ شاره‌وانیمان بكاته‌وه‌ بە‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و پارچه‌ زه‌ویی‌ه هه‌یه‌ له‌ماوه‌ی‌ ( ‪ )30‬له‌دوای‌ بالوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگاداریی‌ه ئاگادار ‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ ‌‬ ‫شاره‌وانیمان كاری‌ یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات ‪.‬‬ ‫ ‬

‫ئاراز محمد محمود‬ ‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ رزگاری‌‬

‫خاوه‌نی ئیمتیاز‪ :‬کۆمپانیای ئاوێنه‌‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬سه‌ردار محه‌مه‌د‬

‫ئایا به‌شداری‬ ‫‌ له‌شانۆگه‌رییه‌كه‌ بكه‌ین؟‬

‫‪Awene‬‬

‫کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه‌گه‌رمیانی‪ ،‬سەردەشت عوسمان‪ ،‬سۆرانی مامە حەمە‪ ،‬عەبدولستار تاهیرو ویدات حسێن؟‬ ‫ریکالم‬

‫رێژه‌ن سه‌ردار‬ ‫بانگه‌ش����ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن ساردو سڕ ده‌ستیپێكرد‪ .‬زۆربه‌ی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستان‬ ‫ئێس����تا پرس����یارێك له‌س����ه‌ری‌ پڕ له‌ئێش����یاندا دێت‌و ده‌چێ‌‪ :‬بۆچی‌ بچین بۆ‬ ‫ده‌نگدان؟‬ ‫دیاره‌ خه‌ڵكی‌ مافی‌ خۆیانه‌ به‌ گومانه‌وه‌ له‌م ش����انۆگه‌رییه‌ بڕوانن كه‌ هه‌مو‬ ‫چوار س����اڵ‌ جارێك بێهوده‌و به‌هیوای‌ ژیانێكی‌ باش����تر خه‌ڵكی‌ پێ س����ه‌رقا ‌ڵ‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ساڵ‌ به‌ساڵ‌ خه‌ڵكی‌ زیاتر بیر‌و هۆشیان به‌ره‌و الی‌ ئه‌و ڤایرۆسه‌‬ ‫كوش����نده‌یه‌ ده‌چێت كه‌ جه‌س����ته‌ی‌ سیاس����ی‌ كوردی‌ داڕزان����دوه‌ كه‌ ئه‌ویش‬ ‫گه‌نده‌ڵییه‌‪.‬‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌ به‌ڕاده‌یه‌ك به‌خانه‌و ش����انه‌كانی‌ جه‌سته‌ی‌ سیاسی‌ ئێمه‌دا رۆچوه‌‬ ‫كه‌ هیوا به‌گۆڕان‌و گۆڕانكاریی‌ راس����ته‌قینه‌ی‌ الی‌ زۆربه‌مان یه‌كس����ان كردو‌ه‬ ‫به‌سفر‪.‬‬ ‫گه‌یش����تن به‌چاكسازی‌‌و گۆڕانكاری‌ الی‌ زۆربه‌ی‌ خه‌ڵك له‌ڕێگه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫ده‌نگادنه‌وه‌ له‌خه‌ونێكی‌ دورده‌س����ت ده‌چێ‌‪ ،‬س����ه‌ره‌نجام شانۆگه‌رییه‌كه‌ به‌و‌ه‬ ‫كۆتایی‌ دێت كه‌ كۆمه‌ڵێك په‌رله‌مانتار خانه‌نشینی‌ پێشوه‌ختیان پێده‌بڕێ‌‪.‬‬ ‫زۆربه‌ی‌ خه‌ڵك وا له‌م پرۆس����ه‌یه‌ ده‌ڕوانێت كه‌ كۆمه‌ڵێك سیاسیی بازرگان‬ ‫كێبڕكێیانه‌ له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كامیان باشتر قۆڵیان ببڕن‪ .‬بۆیه‌ كه‌م نین ژماره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و هاواڵتییه‌ داخ له‌داڵنه‌ی‌ بیر له‌به‌شدار بون له‌بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‌و له‌چونه‌‬ ‫س����ه‌ر س����ندوقی‌ ده‌نگدان ناكانه‌وه‌و جیاوازییه‌كی‌ ئه‌وتۆ له‌نێوان كاندیدێك‌و‬ ‫كانیدێك����ی‌ دیكه‌دا نابینن‪ .‬هه‌ر وه‌ك چۆن ده‌س����تیان له‌م نوخبه‌ سیاس����ییه‌‬ ‫گه‌نده‌ڵه‌ شتوه‌‪ ،‬به‌هه‌مانشێوه‌ ده‌ستیان له‌هه‌ڵبژاردن‌و ده‌نگدانیش شتوه‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ئایا ب����ه‌ ده‌نگ نه‌دانیش هیچ له‌مه‌س����ه‌له‌كه‌ ده‌گۆڕێ����ت؟ ئایا ته‌نها‬ ‫ده‌ربڕینی‌ ره‌خنه‌و بێزاریی‌ كه‌ڵكی‌ چییه‌ ئه‌گه‌ر كرداری‌ له‌گه‌ڵ نه‌بێ‌؟‬ ‫له‌واڵتێكدا كه‌ ده‌رفه‌تی‌ به‌شداربون له‌پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌‌و دروستكردنی‌ بڕیاری‌‬ ‫سیاس����یدا هه‌ر نییه‌و زۆر ده‌گمه‌نه‌‪ ،‬ئایا به‌شداربون له‌ده‌نگدان‌و ره‌تكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و حزبه‌ ده‌سه‌اڵتدارانه‌ی‌ كه‌ كوردستانیان گه‌یاند به‌م رۆژه‌ بۆ خۆی‌ گه‌یاندنی‌‬ ‫په‌یامێك نییه‌؟‬ ‫س����ه‌رباری‌ هه‌مو تێبینی‌‌و س����ه‌رنجێكمان له‌س����ه‌ر ئه‌دای‌ په‌رله‌مانتاره‌كان‪،‬‬ ‫به‌شداریكردن له‌هه‌ڵبژاردن‌و چونه‌ سه‌ر سندوقی‌ ده‌نگدان تا ئێستاش كارێك ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویسته‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌ته‌وای‌ نه‌كه‌وینه‌ په‌راوێزه‌وه‌‪ ،‬كارێكی‌ پێویسته‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫مافێكی‌ دیموكراس����ی‌ ساده‌و ساكاری‌ خۆمان په‌یڕه‌و بكه‌ین كه‌ ئه‌ویش مافی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌‪.‬‬ ‫به‌شداربونمان له‌هه‌ڵبژاردندا كارێكی‌ پێویسته‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ به‌ئازادی‌ ویژدانمان‬ ‫ئاس����وده‌ بكه‌ین‌و قس����ه‌ی‌ دڵی‌ خۆمان بكه‌ین‪ .‬به‌م حزبه‌ ده‌سه‌اڵتدارانه‌ بڵێین‬ ‫ك ‌ه ‪ 29‬س����اڵه‌ زه‌مه‌نی‌ كورد به‌هه‌ده‌ر ده‌ده‌ن‌و له‌شكس����تێكه‌وه‌ ده‌یبه‌ن به‌ره‌و‬ ‫شكستێكی‌ تر‪ ،‬چیدی نامانه‌وێن‪.‬‬ ‫ره‌نگ����ه‌ زۆربه‌مان پێمان وابێت كه‌ هه‌ڵبژاردن‪ ،‬چ هه‌ڵبژاردنی‌ كوردس����تان‌و‬ ‫چ هه‌ڵبژاردنێكی‌ كوردس����تان‪ ،‬گۆڕانكارییه‌كی‌ ئه‌وت����ۆ به‌دینایه‌ت‪ ،‬هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌شانۆگه‌رییه‌ك زیاتر هیچی‌ تر نییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئایا ئه‌م روداوه‌ ئه‌وه‌ ناهێنێت كه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ ته‌نها بینه‌ری‌ بین‪ ،‬به‌شدار بین؟‬

‫ریکالم‬

‫ریکالم‬