Bene Bergado / Urritu
Sarrera
Kontsumismo forugabeko garaiak bizi ditugu, aberastasun ekonomikoarekiko obsesioarekin eta luxu handien distirak liluratutako gizartearekin.
Kontsumismoa erlijio berria bihurtu da mundu osoko milioika pertsonarentzat, eta mendekotasun kontsumista horrek, finantza-fundamentalismoarekin batera, baliabide naturalak irensten dituen eredu ekonomiko bati eusten dio. Inolako begirunerik gabe xahutu genituen naturak milioika urtetan gorde zituen baliabideak, eta horrek krisi global batera eraman gaitu, baliabide naturalen agortze batera.
Beherakadari buruzko pentsamendu-korronteak
ekoizpena erregularki eta modu kontrolatuan murriztea proposatzen du, gizakien eta lur-planetaren arteko oreka-harreman berri bat ezartzeko helburuarekin.
Gizateriak bizirik irauteko duen aukera bakarra da, urritasunean eta autolimitazioan oinarrituta. Honela laburbil daiteke: hobeto bizi gutxiagorekin. Urritasuna ez da aukera bat izango, hazkunde ekonomikoaren ondorio suntsitzaileek ezarritako ondorio bat baizik.
Erakusketa
Erakusketa honetan, Bene Bergado eskultoreak Urritu infinitiboa proposatzen du hazkunde esponentzial mugagabearen aurrean esekidura gisa. Eta infinitiboa izenburu bat bada, marka inpertsonal bat, obrak artistaren gerundio pertsonal bat dira.
Horrela, Urritu ekintzarako deia da, artetik abiatuta, baliabideen neurrigabeko hazkundearen eta agortzearen egungo egoerari erantzuteko. Juan Luis Moraza artistak komisariatutako erakusketako instalazio eta eskulturak mugaren kontzientziaren bidez desazelerazio baten beharrarekin hitz egiten ari dira, energia gutxiko eta bizi-aldaketa saihestezineko etorkizun hurbil batera egokitzeko. Urritu erakusketak artearen eta tratatzen duenaren arteko tentsio dinamikoa erakusten du: bere prozesu artistikoen eta gai esplizituenen artean.
Urritu Azkuna Zentroko Erakusketa Aretorako
espezifikoki egindako erakusketa-proiektu bat da, ikus-entzunezko elementuekin, erakusketa honetarako sortutako instalazioekin eta 90eko hamarkadako
Urritasunak gutxiagorekin hobeto bizitzea esan
nahi du: berriz ebaluatzea, kontzeptualizatzea, berregituratzea, birkokatzea, birbanatzea, murriztea, berrerabiltzea eta birziklatzea.
Bene Bergado
Bene Bergadoren pieza birkonfiguratuekin, orain arte erakutsi ez direnak. Pieza nagusia Tierra quemada da, formatu handiko instalazio artistikoa. 30 metroko altuera duen dorre elektrikoa da, 4 zatitan banatuta. Eroria dirudien dorre hau desmuntatutako, biltegiratutako eta baztertutako dorrea da, habitat edo babesleku bihurtuz.
Artista
Salamancan jaioa, Bene
Bergado Bilbon bizi eta hezi da. Urritu erakusketak lehen
urrats profesionalak eman zituen hirira itzultzea dakar, aurreko lanetan aipatutako gaietan sakontzen duen eta alderdi biografiko eta
ideologikoak uztartzen dituen proiektu batekin.
Bene Bergado Arte Ederretan lizentziatua da Euskal Herriko
Unibertsitatean 1985ean.
Karrera amaitu ondoren,
1986an hasi zen artista gisa lanean, Bizkaiko Foru
Aldundiaren bekarekin. 1987an Bilboko Arte Ederren
Fakultatean irakasle sartu zen. 1992ko Gazte Artearen
Erakusketan eta 1994an José Luis Break komisariatutako
DISTANTZIA 0 erakusketan parte hartu zuen. UPV/EHUko
Arte Ederren Fakultatean 10 urtez irakasle izan ondoren,
1998an Madrilen bizitzera eta lan egitera joan zen.
Komisarioa
Juan Luis Moraza
eskultoreak bakarkako
erakusketak egiten ditu eta talde- erakusketetan parte hartzen du 1980tik.
Vigoko Unibertsitateko
irakasle titularra da eta hainbat unibertsitatetako master eta doktoregoko programetan irakasten du. Besteak beste, Artiumen, Reina Sofian, GuggenheimBilbon eta La Casa
Encendidan komisariatu ditu
erakusketak. Corduras (2007), Ornamento y Ley (2007), Formas del límite (2006), MA (non É) DONNA, Imágenes de creación, Procreación y anticoncepción (1993), Seis sexos de la diferencia (1990) liburuen autorea da eta hainbat lankidetza-liburuetan, aldizkari espezializatuetan, katalogoetan eta egunkarietan saiakera ugari egin ditu.
1,75 Lurra planeta izango bagenitu bezala bizi gara.
World Wildflife Fund (WWF)
Jarduera-programa
Erakusketa eskolentzako eta familientzako hezkuntzaprogramaren bidez zabaltzen da. Bertan, urritzearen kontzeptua tokian tokikotik eta globaletik, geopolitikotik eta ingurumenetik, arlo pertsonaletik eta kolektibotik hedatzen da.
Erakusketara bisita gidatuak
Uztailaren 13tik aurrera
Ordutegia: Ostegunero 18:30etan
Iraupena: 45min
Hizkuntza: Euskara eta gaztelania, eskariaren arabera. Hilabete bakoitzeko lehen ostegunean, bisita euskaraz
izango da.
Edukiera: gehienez 20 pertsona bisita bakoitzeko, gidaz gain.
Edukiera minimoa: 4 pertsona
Izen emateak: Doako sarrera aldez aurretik izena emanda
AZ Info-n, erakusketa aretoan, 944 014 014 telefono zenbakira deituta edo info@azkunazentroa.eus
Familientzako bisita-programa
Ibilbide irekia erakusketan zehar, mapa baten bidez. Mapa horretan erakusketako lanak daude irudikatuta, familiaelkarrizketa sortzeko eta begirada eta gogoeta bitxia sustatzeko.
Eskatu planoa erakusketa-aretoko atariko mostradorean.
Eskola-programa
Ehungintzako ekoizpen- eta kontsumo-prozesuari buruzko jarduera kolektibo baten bidez, ikasleek beren kontsumoekintzak lehengaiaren jatorriarekin lotzen dituzte, baita produktu bihurtzeko lekuekin eta hondakinak botatzekoekin.
Ikastetxeekin itundua.
Eskola-ostegunero, 2023ko iraila eta abendua bitartean, 11:00etatik 13:00etara
Izena emateko: info@azkunazentroa.eus
Argitalpena
Erakusketarekin batera, proiektuaren katalogo gisako argitalpen bat aurkeztu da.
Argitalpen hau interesatzen bazaizu, bidali mezu bat info@azkunazentroa.eus helbidera eta salgai dagoenean abisatuko dizugu.
Audiogidak
Componentes 2016an egindako PROSPECTO bideoaren proiekzio berrikusi honetan, elikagai-gehigarrien zerrenda batek zeharkatzen du pantaila, kreditu zinematografiko gisa, elikaduraren industriak eta haren prozesamenduak sortutako elikagaien parte direnak. Epe ertain eta luzeko dosi horiek ezegonkortze organikoko prozesuak eragiten dizkiete gure gorputzei —egunero gurekin erlazioan dauden kimiko guztiek bezala— guk horretaz ezer ez dakigula. Horrela, aurkako osagai gisa jokatzen dute, “Troiako zaldiak” diren egoiliar gisa. Componentes izenburuak azpimarratzen du metabolismoaren barne-giroko borroka hori.
Elikadura da, seguruena, izaki bizidunak beren ingurumenelkarrekikotasunean barne hartzen dituen elkarrekintzarik intimo eta eratzaileena. Naturala edo artifiziala izan, organikoa edo ez-organikoa izan, forma oro dago osagaien eta aurkakoen arteko egiturazko tentsio gisa. Izaki bizidunok gure egiturazko egonkortasunari eusten diogu, materia, energia eta informazioa trukatzeko etengabeko prozesu batean. Sistema baten hauskortasuna aurkarien eta osagaien arteko oreka dinamikoa birkonfiguratzeko gaitasunean datza.
20 metro luzeko industria-apalategi batez osatutako instalazio honetan, obrak, materialak, instalazioak, ibilbide artistiko osoaren dokumentazioa eta erakusketa hau egiteko prozesuarekin lotutako elementuak pilatzen dira. Pieza batzuek beste batzuk ekarri eta sortu dituzte, eta haien justaposizio eta oposizioen dentsitateak, egikera bat erakusteaz gain, formak, edukiak, materialak eta etapak elkarrekin konektatu nahi ditu.
Apalategi handi hau egiteko prozesuaren metafora eta metonimia da, bateria sortzaile gisa, pilaketa eta pila gisa. Ez da artxibo bat, ez eta biltegi bat ere, non materialak eskuragarri dauden, baizik eta obrak eta materialak
metatzeko instalazio bat, eta bateria bat probatzen du, elementu horiek energia- eta prozesu-egoera bat sor dezaten.
Artista bakoitzak bere desiratik jarduten du, ondare sinboliko eta sentikor baten gainean. Obrak, norberarenak eta besteenak, beren arteko harremanean existitzen dira, beren eroankortasunean. Eta sorkuntzako une bakoitzak atzera begirako begirada bat lotzen du begirada prospektibo batekin. Bateria bat bezala, artistaren funts horrek, bere prozesuak azaltzeaz gain, material horien interkonexioak aktibatzen ditu, berez konexio berriak sortzen dituzten energien kondentsazioak.
Encuentro y ornamento instalazioa bi dozena platerez osatuta dago; plater batzuk osorik daude eta beste batzuk hautsita, brontzez urtuta eta esmaltatuta. Plater bakoitzak, marrazki apaingarri baten ordez, artistaren bizitzako data pertsonal edo sozial esanguratsu bat du, bi koloretan; batzuk urre-kolorekoak eta beste batzuk beltzak.
Jatorrizko bertsioan, lihozko oihal birjinezko bi mihiserekin egindako gainazal batean zeuden platerak. Azalera hori ping-pongeko sare batek banatzen du, eta sarea ez dago erdian, baizik eta urrezko proportzio batean, eta horrek jokoa baldintzatzen d, aukera-desberdintasunean. Jokomahai horren gainean, platerak pilatzen ziren, liskar baten ondoren bezala, eta aldamiozko egitura baten gainean zegoen. “Elkartze” hitzak bilera edo hurbilketa bati egiten
dio aipamena, baita liskar bati ere, kirol-liskar edo gatazka bati. Plater bat apurtzea, gainera, errugabetasuna galtzearen metafora da, bizitzeko konpromisoaren ondorioena, eta, beraz, haustura bakoitza hasiera bat ere bada.
Abatimiento de encuentro y ornamento “abailtzeak” “errepresentazioaren planoaren” estatutura eramaten ditu mahai-oihalak, baina, hori egitean, jokoaren aukera ere ezabatzen du, euskarri erreal eta sinboliko hori ezabatzen baitu. Ondorioz, elkartzea bera ere, bizitza pertsonala bera bezala, kolapso batean desegiten da, eta aukeradesberdintasuna urtu egiten da aukera-gabezian. Hautsitako platerak lurrera erortzen dira, “lurra jotzen” dute.
Tierra quemada instalazioaren ardatz nagusia C-500-30 dorre elektriko zatikatu bat da. Elektrizitatea transmititzeko dorreak autoritate-ikurren tradizio monumentalekoak dira, posizioaren eta altueraren logikari jarraiki. Dorre elektrikoak egitura hutseko euskarriak dira, eta ez dute figura bat sostengatzen, baizik eta transmisioa bera, energia- eta informazio-fluxua, irudirik gabeko autoritate berri baten irudiak dira.
Eroritako dorreak monumentaltasun negatiboaren tradizio luze baten parte dira, hala nola deslegitimazio-eszenak, kargutik kendutako monumentuak, sistemaren kolapsoaren zantzuak. Dena dela, obra honek, bestalde, biziraupenarekin du zerikusia, hala ere; zoazen lekura zoazela ere etxea
sortzeko bizi-energiarekin, egoera izugarria izan arren. Eskura duzunarekin balioa sortzeko eta txikiaz gozatzeko. Dorre hau desmuntatuta dago, baztertuta, habitat edo babesleku bihurtuta.
Artistaren TRAMPAS izenburuko artelanen sortan bezala, espazio hau kokaleku prekario baten zantzu barreiatuen euskarria da: parketeko zoru-eremuak, lo-zakuak, maketak, janari-hondarrak, zapatak, maleta hautsiak edo hondatuak —objektu horietako batzuk brontzez urtuta daude, galkor eta hutsalari balioa eta iraunkortasuna emateko ideiarekin jokatuz—; eta bizileku baten beste zeinu batzuk.
I. ARETOA. Componentes III. ARETOA. Batería II. ARETOA. Abatimiento de encuentro y ornamento: IV. ARETOA. Tierra quemada I. ARETOA II. ARETOA III. ARETOA IV. ARETOA