The
The Artwork as a Living System atzera begirakoak “Interfazearen artean” aitzindari izandako Christa Sommerer eta Laurent Mignonneau artisten lana erakusten du.
ARTWORK LIVING Erakusketak bizitza artifizialeko sistemen SYSTEM ia hogeita hamar urteko ikerketa eta as a
garapenaren historia kontatzen du, kodeek zein giza esku-hartzeak eragina duten ingurune elkarreragileetan erreproduzituak. Alemanian (ZKM — Karlsruhe-ko Arte eta Hedabideen Zentroa), Austrian (Linz-eko OÖ Landes-Kultur GmbH) eta Belgikan (Bruselako iMAL – Art Center for digital cultures & technology) ibili ondoren, Sommerer-ek eta Mignonneauk Azkuna Zentroren Erakusketa Aretoan aurkeztuko duten erakusketa-proiektuak beren lanaren alderdi nagusia islatzen du: artelanek sistema bizidun modura jokatzen dute, bizitza ezin baita ulertu entitate bakar gisa, perspektiben aniztasun gisa baizik. Christa Sommererrek eta Laurent Mignonneauk artea sistema ireki gisa planteatzen dute, eta bertan «sorkuntza ez da ulertzen artistaren barnesormenaren edo “asmamenaren” adierazpen gisa, baizik eta berez prozesu dinamiko bihurtzen da, interakzio-parametroetan eta obraren irudiprozesu ebolutiboetan oinarritzen dena». 18 lan inguruk osatzen dute erakusketa, non jendeak naturarekiko harremana fisikoki arriskuan dagoela sentitzen du, eta edozein erabakik, txikia edo indibiduala izan, ekosisteman aldaketa handiak eragin ditzakeela konturatzen da. Esperientzia artistiko honek zientziaren eta teknologiaren arlo desberdinei dagozkien kontzeptuak lotzen ditu: sistema konplexuen teoriatik hasi, eta genetika molekular, bizitza artifizia eta interfaze dineinuraino. Erakusketa hau Karin Ohlenschlägerren kontzeptu batean oinarrituta dago eta ZKM | Centro de Arte y Medios Karlsruhe, Alemania, OÖ Landes-Kultur GmbH, Linz, Austria eta iMAL, Brusela eta Belgikak koproduzitu dute. Hasiera batean, Karin Ohlenschläger, Peter Weibel eta Alfred Weidingerrek komisariatu zuten. The Artwork As a Living System Karin Ohlenschlägerrek (Hannover, Niedersachsen 1959 - Gijón, Espainia, 2022) eta Peter Weibelek (Odesa, Ukraina, 1944-Karlsruhe, Alemania, 2023) arteari, zientziari eta teknologiari egindako ekarpen apartak eskertzeko eta gogoratzeko gune bihurtu da.
C H R I S S T O A M M E R E R
Natur zientzien, teknologiaren eta artearen elkargunean lan eginez, Laurent Mignonneauk eta Christa Sommererrek arte interaktiboan aitzindari den bikote artistiko eta ikertzailea osatzen dute. Laurent Mignonneauk bideoartea ikasi zuen Angulemako Arte Ederren Akademian, Frantzian. Sommererrek botanika eta antropologia ikasi zituen Vienako Unibertsitatean, eta eskultura Vienako Arte Ederretako Unibertsitatean.
&
Hamar urtez aritu dira Japonian irakasle kide gisa IAMAS - Institute of Advanced Media Arts and Sciences erakundean (Gifu, Japonia), eta ikerketan eta zuzendaritza artistikoan ATR Advanced Telecommunications Research Lab delakoan (Kioto, Japonia). Aurretik MIT EAEn (AEB), National Center for Supercomputing Applications-en (Illinois, AEB) eta NTTInterCommunication Center-en (Tokio) artista egoilarrak izan ziren. 2004an Interface Cultures saila sortu zuten Linzeko Arte eta Diseinuko Unibertsitatean, Austrian.
L A U R E N T
M I G N O N N E A U
Beren ibilbidean zehar, 50 artelan interaktibo aitzindari inguru sortu dituzte, nazioarteko 370 erakusketatan erakutsi direnak, eta hainbat aintzatespen jaso dituzte, hala nola ARCO BEEP 2016 Saria Madrilen, Wu Guanzhong Saria Arte eta Zientziako Berrikuntzari 2012, Txinako Herri Errepublikako Kultura Ministerioak emana, eta Golden Nica Prix Ars Electronica Saria 1994, eta 2021ean Austriako Artearen Estatu Saria Media Art kategorian. Arte interaktiboko beren instalazioak mugarri historiko gisa daude katalogatuta, interfaze naturalak eta intuitiboak garatzen dituztelako, eta sarritan printzipio zientifikoak aplikatzen dituztelako beren interfaze-diseinu berritzaileetan, hala nola bizitza artifiziala, konplexutasuna eta sistema sortzaileak.
JARDUERAK
ERAKUSKETA
SARRERAKO BISITAK
2024 OTSAIL A 7 ∙ MAIAT Z A 26
Otsailaren 15etik aurrera, ostegunero 18: 30etan. Izen emateak: Doako sarrera aldez aurretik izena emanda AZ Info-n, erakusketa aretoan, 944 014 014 telefono zenbakira deituta edo info@azkunazentroa.eus helbide elektronikoan. Hizkuntza: Euskara eta gaztelania, eskariaren arabera. Hilabete bakoitzeko lehen ostegunean, bisita euskaraz izango da. Edukiera minimoa: 4 pertsona
45 minutuko ibilbideak, erakusketako gaiak testuinguruan kokatzeko.
ESKOLA: DBHKO 3. MAILATIK BATXILERGOKO ETA LHKO 2. MAILARA BITARTEKO IKASLEENTZAKO AUDIOGIDATAILERRA 2024ko otsaila eta maiatza bitartean, eskola-ostegunero. Ikastetxeekin itundua
Jarduera honetan, irrati-hizkuntzaren, haren oinarrizko elementuen – nola idatzi gidoi bat, zer diren soinu-efektuak eta nola erabili musika eta ahotsa – eta adibide praktikoen eta ariketen bidezko azalpenera hurbiltzea proposatzen da. A U D I O G I D A
Koprodukzioa
Laguntzailea
The
ARTWORK as a LIVING SYSTEM C H R I S TA S O M M E R E R
&
L AU R E N T M I G N O N N E AU
1990-2000 Atzera begirakoa 1990eko hamarkadan abiatzen da, hardwarea eta softwarea ia erabiltzen ez zirela; gaur egun ezinbestekoak eta nonahikoak dira, ordenagailu eramangarrietan, telefono adimendunetan eta bestelako gailuetan. Hamarkada horretakoa da Interactive Plant Growing (1992) instalazioa, bizitzaren printzipioak eta bilakaera birtuala jorratzen dituena, behatzaileak landare naturalekin duen interakzioaren bidez. Eta Phototropy (1994) instalazioa, intsektu birtualak hizpide dituena, eta hazkunde organiko bat ere bai, instalazioko bisitariek eutsi eta mugitzen duten lanpara baten argiari jarraitzen diona. Interfaze naturalen eta denbora errealeko interakzioaren bilaketan
urrats bat gehiago emanez, A-Volve (1994) sortzen dute, ingurune birtual eta interaktibo bat. Ingurune horrek aukera ematen die erakusketako bisitariei izaki bati forma emateko, ukipen-pantaila batean hatzarekin marraztuz. Habitata urez betetako arrainontzi moduko bat da. Izakien mugimenduak haien formaren araberakoak dira, eta bisitarien marrazkiak zehaztuko du egokiak diren ingurunean bizirauteko, bilakaera artifizialaren printzipioen arabera. Izakiek erreakzionatu egiten dute eskua uretan mugitzean. Egiten dutena egiten dutela ere, izakien eta bisitarien arteko interakzioak eragina du organismo artifizial horien bilakaeran.
1999an Internetera jo zuten, interkonektatutako sare global berrira, genetikaren, artearen eta testuaren arteko erlazioa aztertzeko. LifeSpacies II (1999) mundu osoko pertsonek sortutako bizitza artifizialeko habitat gisa sortu zen, posta elektronikoko mezu bat bidalita beren izaki artifiziala sor zezaketenak. Organismo artifizial horien sorrera testu-sistema batean oinarritzen da, eta bertan letra bakoitza kode genetiko bati dagokio. Internet bidez bidalitako hitzei edo ordenagailu eramangarri batetik sistema birtualean zuzenean sartutako hitzei esker, pertsona bakoitzak bere izaki artifizialak sortu ahal ditu bere testua osatzen duten letretatik abiatuta.
berriaren lehen hamarkadan, kezkagarriak eragiten ditu, pertsona 2000-10 Milurteko ezezagunekin gorputz-pertzepzio eta telefono mugikorrak gizartearen eguneroko bizitzan bete-betean sartu zirenean, Sommererrek eta Mignonneauk Mobile Feelings (20022003) proiektu artistikoa planteatzen dute, publiko anonimo batekin informazio pertsonala partekatzearen anbibalentzia aztertzen duena. Ezagutzen ditugun pertsonekin ahoz edo irudien bidez komunikatu beharrean, lan honek aukera ematen du ukipen birtualaren eta gorputzsentsazioen bidez ezezagunekin konektatzeko, hain zuzen, ukipenseinaleak bidaltzeko eta jasotzeko bereziki diseinatutako interfaze mugikor baten bidez. Mobile Feelingsek hurbiltasun-sentsazio bitxi eta
∙12∙
∙11∙
∙7∙
∙6∙ ∙8∙
∙4∙ ∙15∙
∙5∙
∙1B∙ ∙1A∙ ∙1B∙
∙18∙ Atrio de las Culturas
Moneten “Nenufareetan” oinarrituta, Eau de Jardin (2004) instalazio interaktiboa sortu zuten, bisitariak uretako lorategi birtualen alegiazko mundu batera eramateko. Pantaila kurbatu baten gainean egindako hiru proiekziok osatutako triptiko batek urlorategi birtual inguratzaile eta islatzaile bat sortzen du. Proiekzioen aurrean, galeriako sabaitik zintzilik, loreontziak daude, landare desberdinekin, besteak beste, bake-liliak, huntzak, iratzeak eta armiarma-landareak. Bisitariak anforetara hurbiltzen direnean, landareek haien presentzia sentitzen dute, eta seinale elektromagnetikoak
Life Writer (2006) lanarekin, idazmakina analogiko zahar bat testu digitalak eta letrak sortzeko gai bihurtzen dute, bizitza propioa duten organismo artifizial bihurtuz. Paper-orri batek proiekzio-pantaila gisa balio du, eta proiekzioaren posizioa bat dator idazmakinaren arrabolaren posizioarekin. Pertsona batek testu bat idaztean, letrak paperean proiektatutako karaktere gisa agertzen dira. Hala ere, orgako itzulera-teklari sakatzean, pantailako letrak bizitza artifiziala duten izaki beltz txiki bihurtzen dira, eta ausaz mugitzen dira gainazalean.
jarduerak bilatzen dituzte, pertsonak, ibilgailuak eta hirian mugitzen edo mugitzen ez diren objektuak jarraitzen dituzte. Tresna horiek guztiak bere baliabide bihurtzen dira. Mundu birtual honetan, benetakoan bezala, intsektu txiki batek edo birus batek giza jarduera sakonki hunkitzeko ahalmena du.
∙17∙
∙2∙
estuak partekatzen baititu.
paisaia birtual bihurtzen dituzte, inguruko landarediaren antzeko formekin.
eslogan laburrak sortzen dituzte. Gogora ANTopolis (2020) proiektuan, 2020-23 Horrela, inurri birtualek hiria inbaditzen dute. Giza ekartzen digute erantzukizunez jokatu,
∙3∙
∙16∙
apurtuz.
arretaren ekonomiari, artistaren, pantailan dago, parte hartzeko artelan artelanaren eta publikoaren arteko publiko bat da, eta une iragankorra harremanari eta denboraren balio eta eguneroko bizitzako mugimendu monetario eta ideologikoari buruzko handia ospatzen ditu. Bietan, milaka hausnarketa kritiko gisa. Instalazioari eulik mugimenduak islatzen dituzte esker, koadro baten balioa handitu eta pertsonen irudiak erreproduzitzen daiteke, hari begiratzearekin bakarrik. dituzte denbora errealean. Lan honen Obra bakoitzean instalatutako sentsoreek erreprodukzioak ere daude erakusgai. jasotako begiraden kopurua eta iraupena Bikote artistiko honen ordenagailu bidezko neurtzen dute. Sistema informatikoak azken animazioek Covid-19aren krisian eta datuak prozesatzen ditu eta berehala larrialdi klimatikoan jartzen dute arreta. erregistratzen ditu koadroaren erdialdean Azken hiru urteetako instalazioek gogora dagoen kontagailu batean. ekartzen dute pertsonen eta naturaren Portrait on the Fly (2015) eta People arteko lotura, baliabide naturalak on the Fly (2016) lanetan, euliak dira mugarik gabe ustiatzen jarraitu ezin den protagonistak. Lehenengoak hausnarketa ekosistema baten hauskortasuna, edo egiten du “selfie”aren kulturari intsektuek giza biziraupenerako egiten buruz, eta identitate, iraunkortasun duten funtsezko lana.
∙9∙
∙14∙
HAZE Express-en, bisitariak irudiak eten ditzake, fotogramak izoztu, eta horien konposizioa xehetasunez aztertzeko, eskua leihoaren gainazalean mugituz, fluxu bisuala bultzatuz edo
Sommererrek eta Mignonneauk eta inpermanentziaren kontzeptuak 2010-20 2010ean, The Value of Art proposatzen dute, aztertzen ditu. Bigarrena eguzkiaren
∙10∙
∙13∙
Urte horretakoa da HAZE Express instalazioa (1999), irudimenezko leiho birtual baten bidez bidaiatzera eta paisaia sortzera gonbidatzen duena, tren, auto edo hegazkin baten eserlekua simulatuz. Paisaia abiadura handian ikusten denean, iragaitzazko paisaia hori irudi-fluxu bihurtzen da, lausotzen diren formen, silueten eta koloreen metaketa, inpresio-laino baten antzera.
∙1B∙
1.A Portrait on the Fly 1.B Portrait on the Fly (Fly Portraits) 2 AR[t]chive 3 Mobile Feelings 4 Life Writer 5 A-Volve 6 LifeSpacies II 7 Eau de Jardin 8 Eau de Jardin I, II, III
9 Scavengers 10 HAZE Express 11 The Value of Art 12 Fly Objects and Fly Prints 13 Phototropy 14 Interactive Plant Growing 15 To Bee 16 ANTopolis 17 Acqua ma non troppo 18 People on the Fly
ingurumena babestu, eta, erabakiak hartzean kontuan hartu behar dela jokoan dagoena: “To bee or not to bee”.
Acqua ma non troppo (2023) kulturaondareak krisi klimatikoaren eta muturreko fenomeno meteorologikoen ondorioz duen arriskua erakusten du. Ordenagailu bidezko animazioa da, Scavengers (2020) lanean, protagonistak Veneziarako berariaz sortua, eta uretako kakalardo artifizialak dira, giza ekintzak paisaia sortzaile batean flotatzen eta eta kutsadurak sortutako zabor ezdesagertzen diren pinturen eta motibo organikoa garbitzen ahalegintzen direnak, historikoen zatiak ditu. naturari itzultzeko. Bitartean, To Bee Azken hiru hamarkadetako berrikuntza (2021) artelanean erle eta intsektuartistiko eta teknologikorako bidaia honek populazioak gainbehera bizian daudela ohartarazten dute eta, ondorioz, premiaz AR [t] chive (2022) instalazioan amaitzen du, non errealitate areagotuak, mundu esku hartu behar dela azpimarratuz. digitalaren eta ingurune errealaren arteko Hauen polinizatzeko lana funtsezkoa elkarrekintza perfektuenaren paradigmak, da frutak, barazkiak, ehungintzako erakusketako bisitariei Sommerer eta materialak eta baita eraikuntzakoak ere Mignnonneauren artxibo artistikoaren lortzeko. To Bee ordenagailu bidezko bidez esploratzeko, sortzeko eta jolasteko animazioan, sortutako erle batzuek hegaldi-patroi konplexuak bete, eta aukera ematen dien.