Bahia Novembro

Page 1

REVISTA MENSUAL GRATUITA - AÑO 5 - 2011 - NOVIEMBRE Nº52

Antón Dobao

“Simbad é a historia dun vello mariñeiro que lembra as súa extraordinarias viaxes

Abraham Carreiro Xoeliki é mais cun libro, e un sito web e unha rede social.

Show cooking

Conservas de peixe e mariscos, na alta cociña.


aEl TĂşnel Restaurante

Especialidad en mariscos y pescados de la RĂ­a Terraza interior Local climatizado

Ventura Misa 21 BAIONA Tlf.: 986 355109 / 986 35 55 27 / 670 094 559 www.restauranteeltunel.com


EDITA - Masque2 REDACCIÓN ADMINISTRACIÓN PUBLICIDAD Río Umia 22-7º C - A POIO (Pontevedra) CONTACTAR 698 173 669 bahiasur@mundo-r.com web: www.bahiadixital.com DISEÑO MAQUETACIÓN Carmen Carreiro REDACCIÓN Basilio Aberastain COLABORACIÓN Vicente Montejano Pedro Villamarín Amandio Rodrigues Salvador Rajó Cristina Villaverde Ruibal FOTOS P. 24/25726/27 - Salvador Rajó IMPRIME Gráficas Anduriña DEPÓSITO LEGAL VG - 813 - 2007 Non nos facemos responsables de calquera opinión, artígo ou entrevista dos nosos colaboradores.

CONTENIDOS PAG4/5/6/7/8.:Antón Dobao PAG10/11/12/13.:Primer Plano PAG14/15:Abraham Carreiro PAG16.:Matreska Teatro PAG18.:Carmen Domínguez PAG.21.:Vigo Casco Vello PAG22.:Tempo de lectura PAG23.: Axenda PAG24/25/26727.: Picos de Europa PAG28/29.:O Rosal PAG30/31: Animales domésticos PAG32/33.: Kinesiología PAG34/35.: Salud PAG36/37.: Show cooking PAG38/39.: Pedro Villamarín PAG36: Amandio Rodrigues PAG38/39: Pedro Villamarín PAG40:Amandio Rodrigues PAG41: José M. Gavinho Pinto PAG43: Rally Serra da Groba PAG44: Adepo PAG45: Master de España PAG46: Reloj de arena PAG47: Reseña histórica


Antón Dobao Licenciado en Filoloxía Galega, é escritor, guionista e director de cine. Acaba de presentar a sua última longametraxe, SINBAD



Antón Dobao traballa na TVG, como Asesor Lingüista e ten dirixido o proxecto de ficción audiovisual Un Mundo de Historias, do que tamén é creador. Entre os anos 1995 e 200 foi Profesor Asociado da Facultade de Ciencias da Información da Universidade de Santiago de Compostela. Membro da Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) Membro fundador do PEN Club de Galicia. É membro do Comité de Redacción da revista de pensamento crítico A Trabe de Ouro desde a súa fundación. OBRA LITERARIA Poesía: Desde o teito da noite (Xerais 1987) Caderno dos dereitos e das horas (Deputación da Coruña, 1994) O tempo entre murallas (Xerais 1997) Materia (Xerais 2005) Onde o ollar comeza a doer (Sotelo Blanco, 2007) Participou no libro poético colectivo Xuro que nunca volverei pasar fame, editado pola asociación Redes Escarlata. Narrativa: Incertos (Xerais 2008) Ten publicados poemas e relatos en diferentes revistas e obras colectivas Traducciones: Ten publicadas as seguintes traducións literarias: -A granxa dos animais (Animal Farm), de George Orwell, en Edicións Positivas O vaso de prata (El vas de plata), de Antoni Marí, en Sotelo Blanco Nove Contos (Nine Stories), de J. D. Salinger, en Sotelo Blanco -Mr. Vertigo, de Paul Auster, en Sotelo Blanco -Ferros e ameixas (Ferros i prunes), de Carles Bellsolà, poesía, en Edicións Xerais -Se comes un limón sen facer xestos (Si menges una llimona sense fer ganyotes), de Sergi Pàmies, Edicións Xerais OBRA AUDIOVISUAL É creador e director do proxecto de ficción audiovisual da TVG Un Mundo de Historias, consistente nos seguintes produtos: Un Mundo de Historias (miniserie de 7 episodios, da que foi director e guionista), baseada en relatos de Castelao, Rafael Dieste, X.L. Méndez Ferrín, Ánxel Fole, Eduardo Blanco-Amor, Carlos Casares e Ramón Otero Pedrayo A biblioteca da iguana (director e guionista), baseada no relato homónimo de Xosé Miranda (2005) O bosque de Levas (director e guionista), baseada na novela homónima de Alfonso Álvarez Cáccamo (2006) A mariñeira (director e guionista), baseada no relato “A Mariñeira de Quilmas”, de Darío Xohán Cabana. (2007). Premio do Houston International Film Festival 2008 e Premio Mestre Mateo 2008 á Mellor Película para Televisión O Club da Calceta (director e guionista), baseado na 6

novela homónima de María Reimóndez. (2008), Grande Prémio do Festival Internacioinal de Cinema FamaFest 2009, Finalista do Europa Prix 2009. Sinbad (director e guionista), longametraxe baseada na novela de Álvaro Cunqueiro Se o vello Sinbad volvese ás illas... (1961). (xa está nos cines…)

Acaba de presentar a longametraxe –Sinbad- en Vigo. En que salas se vai proxectar?. Cal é a razón de que a algunhas cidades nunca cheguen os filmes en galego? De momento hai unha primeira rolda de exhibicións. Estivo unha semana en Lugo e en Ferrol e 5 días na Estrada. En Compostela está agora na súa segunda semana, nos Multicines Compostela. En Vigo estará a partir do día 11 de novembro nos Multicines Norte. Despois desta primeira rolda, a película proxectarase nunhas vinte e pico localidades de Galicia en diferentes salas. É unha forma de exhibición alternativa. A razón de que os filmes en galego —que son moi poucos— non cheguen ben a todo o mundo creo que ten que ver co imperio das empresas distribuidoras, que determinan na práctica que é o que se ten que ver nas salas de cine.Todo o cine europeo está sometido a este imperio. Nalgún momento teremos que buscar fórmulas alternativas de distribución cinematográfica. De todas as maneiras, que unha película pequena como Sinbad, rodada en lingua galega, poida verse nalgunhas salas comerciais é en si xa un éxito. A pesar da sensación de case clandestinidade que dá apalpar o silencio que rodea esta estrea e as dificultades de promoción. A razón de que Que nos conta Sinbad? os films en galeSinbad é unha historia moi sinxego non cheguen a la. Fálanos dunha persoa, un vello todo mundo creo mariñeiro, que lembra as súas extraordinarias viaxes. Sinbad é que ten que ver un fabulador, un narrador, e co imperio das como todo narrador precisa o empresas distriseu público. Teno, e fiel, e entre buidoras todos sobresae Sara, unha nena que o acompaña, que ao seu carón está realizando a súa viaxe vital. É unha historia de relacións humanas, fundamentalmente, de personaxes, de amizade, e tamén unha reflexión sobre a potencia da imaxinación, sobre a difusa fronteira entre o real e o imaxinario. Ou sobre como a realidade é máis profunda e posúe máis dimensións do que aparenta. Por que unha obra de Cunqueiro, que en aparencia ten tantas dificultades para ser levada ao cinema? Porque eu creo que toda obra literaria é sempre susceptible de ser levada ao cine. E Cunqueiro, que é un dos escritores máis importantes da literatura europea do século XX, non podía ser menos. Pero non só Se o vello Sinbad volvese ás illas; toda a obra de Cunqueiro chama pola súa transformación en imaxes. Evidentemente, esta novela, e toda a obra de Cunqueiro, ofrece dificultades, pero aí está precisamente,



nese reto, un dos máis grandes atractivos deste traballo. Está Sinbad dentro da serie -Un mundo de historias-? Cantas obras a compoñen?. Como nace este proxecto e con que pretensións? Un Mundo de Historias nace hai xa uns cantos anos como un proxecto da TVG cuxo obxectivo é establecer relación entre o audiovisual que está nacendo en Galicia e o campo literario galego, que é o conformado por todos os textos literarios escritos en lingua galega. Na literatura galega temos unha importante bagaxe textual que pode dar orixe a moitas obras de ficción audiovisual. Esa é a intención. Arrincamos cunha miniserie, adaptando relatos de autores clásicos, de Castelao a Méndez Ferrín, que foi o noso Asesor Literario, e continuamos con longametraxes para televisión. Sinbad é a primeira longametraxe cinematográfica. Porque Un Mundo de Historias é un proxecto que quere estar en constante desenvolvemento. A nosa intención é seguir desenvolvendo produtos de ficción baseados en textos da nosa literatura. Que vostede sexa filólogo ten que ver co seu interés por facer adaptacións da literatura galega?. O meu interese pola literatura galega non é estritamente filolóxico. Interésome nela primeiro como lector, despois como autor, en calquera caso como ser humano. A literatura galega é probablemente o espazo máis normalizado que posuímos. E esa riqueza podemos aproveitala, como fan todas as cinematografías do mundo, para enriquecer ao mesmo tempo esoutra manifestación cultural que é a audiovisual. É bo que diferentes campos culturais estean en contacto constante. Iso enriquecerá as súas creacións futuras. É iso, nada máis; a intención de contribuír a que os produtos audiovisuais que se vaian xerando estean en diálogo constante con todas as nosas manifestacións culturais, que se enriquezan con elas e que ao mesmo tempo as enriquezan. Na serie “O Club da calceta” hai unha berro pola exclusión feminina. Canto queda aínda por berrar neste aspecto? O Club da Calceta é unha ficción que arrinca do máis profundo da realidade. Un berro, si, contra a exclusión feminina e contra todo tipo de explotación da muller, do ser humano en xeral. A muller é protagonista absoluta desa película, e éo precisamente porque se nos fai imprescindible sentir ese berro e a esixencia dun mundo xusto e sen submisión. Queda moito por berrar nese e noutros aspectos, pero cada berro é sempre un paso adiante. Por outro lado, é sempre moi satisfactorio traballar con actrices coma as que conforman o elenco desa película. E é tamén enriquecedor, e absolutamente necesario, que construamos produtos de ficción audiovisual protagonizadas por mulleres, que neste mundo tenden sempre a asumir papeis secundarios e moitas veces subalternos. Coma na propia vida. Como é o momento actual do cinema galego, e cal a proxección cara ao exterior? O momento do cinema galego é complexo, pero tamén de esperanza. Pero teño a sensación de que aínda está por defi8

nir que é exactamente o cinema galego e en que se diferencia do resto de cinemas do mundo, incluído o español. Se o cinema galego é autónomo ou se é simplemente unha curiosidade subalterna dependente do mercado español. É un camiño intenso e emocionante que está por andar. Pero, desde logo, a existencia de películas rodadas en lingua galega implica necesariamente un cinema diferente ao resultante de producións rodadas noutras linguas, por moito que poidan ter pequenas porcentaxes de financiamento procedentes de Galicia. Ao haber algunha película en galego, existe un audiovisual diferenciado. A min interésame percorrer ese camiño en concreto. No tocante á súa proxección ao exterior, esta é moi cativa, cando non inexistente. É unha eiva importante, desde logo, pero non é exclusiva das producións galegas. En toda Europa o cinema sofre situacións moi semellantes de illamento e de dificultade de acceder a outros públicos. A invasión do cinema comercial norteamericano non deixa moito espazo. Sería un erro, por tanto, que o cinema galego renunciase ao que lle ten que ser propio (a lingua, a diferenza, a especificidade cultural, os seus actores e técnicos, etc.) coa escusa desa necesaria proxección ao exterior. Ao contrario, só seremos nosoutros se somos diferentes. Se nos empeñamos en ser miméticos, en confundirnos noutros cinemas aparentemente máis grandes simpleAo haber algun- mente terminaremos diluíndonos. En parte é ese o grave problema ha película en orixinario do audiovisual elaboragalego, existe un do en Galicia. Os produtos que audiovisual dife- fomos elaborando arredor do proxecto Un Mundo de Historias prerenciado. tenden romper con ese discurso A min interésa- hexemónico, que nos parece subalme ese camino en terno e que non nos permitiría ser nós mesmos nin construír unha concreto. cultura audiovisual que fale de nosoutros en relación aberta co mundo. As artes son o mellor medio para divulgar e fortalecer a nosa lingua e cultura? As artes son un medio moi importante, pero non o único nin o mellor. Os medios de comunicación, a ciencia, o ensino, son medios talvez máis poderosos e necesarios. E a transmisión de pais a fillos é o medio fundamental. Atacar os prexuízos que impiden que esa transmisión sexa normal debera ser a principal preocupación de toda política normalizadora. Que proxectos ten en perspectiva? Pois de momento colaborar na medida das miñas posibilidades na difusión de Sinbad. Intentaremos acudir a festivais e darlle á película precisamente esa dimensión que desexamos para ela, tanto en Galicia como fóra de Galicia. Despois, seguiremos intentando traballar sobre algún outro texto literario. Entrementres, ando a terminar un libro de relatos e tamén un poemario. Carmen Carreiro



Primer Plano EL TOPO Es la esperada adaptación al cine del superventas homónimo de John le Carré. Este thriller está dirigido por Tomas Alfredson (Déjame entrar), y la adaptación del guión es obra del equipo formado por Bridget O’Connor y Peter Straughan. Nos remontamos a 1973. Mientras la Guerra Fría sigue complicando las relaciones internacionales, el Servicio Secreto de Inteligencia británico (SIS), también conocido como «MI6» y por su nombre en código, «la Cúpula», hace todo lo posible por estar a la altura de los esfuerzos de espionaje de otros países y por mantener la seguridad en el Reino Unido. El jefe de la Cúpula, conocido como Control (John Hurt), envía personalmente al entregado agente Jim Prideaux (Mark Strong) a Hungría. Pero la misión de Jim se interrumpe de manera sangrienta, y Control es expulsado de la Cúpula junto con su lugarteniente, George Smiley (Gary Oldman), un sagaz espía profesional. Smiley, que se acaba de separar de su esposa, Ann, es citado por el subsecretario de la Oficina del Gabinete, Oliver Lacon (Simon McBurney); al parecer, el gobierno quiere volver a contratar los servicios de Smiley como agente secreto, ante el temor de que la Cúpula esté siendo amenazado desde hace mucho tiempo por un agente doble, o topo, que trabaja para los soviéticos, poniendo en peligro a Inglaterra. Ayudado por el joven agente Peter Guillam (Benedict Cumberbatch), Smiley investiga las actividades pasadas y presentes de la Cúpula. Mientras intenta rastrear e identificar al topo, sobre Smiley se cierne la sombra del misterioso maestro ruso del espionaje Karla, con quien coincidió décadas antes. La búsqueda del topo apenas avanza hasta que Ricki Tarr (Tom Hardy), un inconformista agente de campo, se pone en contacto inesperadamente con Lacon. Durante una operación encubierta en Turquía, Ricki se ha enamorado de una mujer casada traicionada, Irina (Svetlana

10


Khodchenkova), que afirma poseer información crucial. Por su parte, Smiley descubre que Control ha reducido la lista de sospechosos de ser el topo a cinco hombres: el ambicioso Percy Alleline (Toby Jones), al que ha apodado «el calderero»; el elegante y suficiente Bill Haydon (Colin Firth), «el sastre»; el eficaz Roy Bland (Ciarán Hinds), «el soldado»; el solícito Toby Esterhase (David Dencik), «el pobre»... y el propio Smiley. Pero antes de que la sorprendente verdad salga a la luz, el coste físico y emocional que este mortífero juego de espías internacional se cobrará en sus participantes irá en aumento... EL MONJE El 20 de enero tendrá lugar el estreno de EL MONJE de Dominik Moll, protagonizada por el actor francés Vincent Cassel, EL MONJE, es una adaptación de la célebre novela gótica de Matthew G. Lewis publicada en 1796. EL MONJE cuenta el destino trágico del Hermano Ambrosio en la España católica del Siglo XVII. A Vincent Cassel le acompañan en el reparto Sergi López, Geraldine Chaplin, así como los actrices francesas Déborah Francois, Joséphine Japy y Catherine Monchet. Sinopsis: Abandonado en su nacimiento a las puertas del Convento de los Capuchinos, Ambrosio (Vincent Cassel) es educado por los Hermanos. Se convierte en un predicador admirado por su fervor y temido por su intransigencia. Se considera libre de las tentaciones y pecados de los hombres. La llegada de un misterioso novicio removerá sus certezas y le llevará por el camino del pecado. KATMANDÚ, UN ESPEJO EN EL CIELO A lo largo de la primavera se rodó en Katmandú y Mustang (Nepal) y en Barcelona el sexto largometraje de Iciar Bollain, KATMANDÚ, UN ESPEJO EN EL CIELO. La película, con guión de la propia directora y protagonizada por VERÓNICA ECHEGUI, narra los primeros años vividos por una maestra catalana en Katmandú a principios de los años

11


noventa. Es la primera producción española de ficción rodada en el Himalaya, tanto en el valle de Katmandú –la propia Katmandú y Bhaktapur, la ciudad medieval Patrimonio de la Humanidad– como Mustang, en el macizo de Annapurna. Casi todo el elenco artístico y una parte del equipo técnico ha sido nepalés, además de unos 3.000 extras y figurantes locales. SinopsisEn los primeros años noventa, Laia, una joven maestra catalana, se traslada a Katmandú para trabajar en una escuela local. Pronto descubrirá una pobreza extrema y un panorama educativo desolador que además deja fuera a los más necesitados. Tras contraer, a su pesar, un matrimonio de conveniencia para legalizar su situación, Laia se embarca en un ambicioso y personal proyecto pedagógico en los barrios de chabolas de Katmandú. En seguida se enfrenta a la evidencia de que no puede hacerlo sola. Pero también se encuentra con un hermoso regalo que no esperaba: enamorarse del desconocido con el que se ha casado. De la mano de su amiga y joven maestra Sharmila, Laia emprende un viaje que la llevará hasta el fondo de la sociedad nepalí, y también hasta el fondo de sí misma. KATMANDÚ, UN ESPEJO EN EL CIELO, producida por Luis de Val y Larry Levene por medio de sus productoras Media Films y Es Docu respectivamente, se ha rodado a lo largo de 9 semanas entre Nepal y Barcelona. Será distribuida por ALTA CLASSICS y cuenta con la colaboración de TVE, Canal Plus y TV3. EL REY LEÓN En su regreso a la gran pantalla 17 años después acumula ya más de 100 millones de dólares de taquilla internacional y se convierte en la tercera película animada con mayor recaudación de la historia en Estados Unidos además de la primer re-edición que se sitúa en el nº1 en 14 años. El rey León, que se estrenó por primera vez en 1994, es la tercera película animada con más recaudación de todos los tiempos con una cifra de 419 millones de dólares en las taquillas de Estados Unidos (incluye todos los estrenos), la película animada tradicional dibujada a mano con mayor recaudación por taquilla de todos los tiempos, y la película con mayor recaudación por taquilla de Walt Disney Animation Studios. En España, la película recaudó 18.5 millones de € y fue vista por más de 6 millones de espectadores. Se vendieron más de un millón de videos de la película. El Rey León es la película de entretenimiento doméstico más

12

rentable de la historia. La versión en Blu-ray se convierte en la primera vez que la película está disponible desde 2004. El Rey León es la banda sonora más vendida de Disney. Ha recibido el certificado Diamond de la Recording Industry Association of America (10 discos platino). Sólo hay otras cuatro bandas sonoras con el certificado Diamond. Best of The Lion King, una colección de canciones de la película y la obra o inspiradas en ellas, es ahora mismo nº3 en iTunes. El Rey León ha ganado 2 Premios de la Academia, 3 Globos de Oro, 6 Premios Tony y 3 Grammy, entre otros galardones, incluyendo más de 70 grandes premios en todo el mundo. Más de 60 millones de personas han visto el espectáculo teatral en todo el mundo, con una recaudación por taquilla de más de 4,6 millones de dólares en 18 producciones de 14 países, que abarcan 5 continentes y 8 idiomas. El musical El Rey León se estrenó por primera vez en Londres en 1997 y en enero de 2011 se convirtió en el séptimo espectáculo con más tiempo en cartel de la historia; sigue siendo uno de los espectáculos con mayor recaudación semanal. Una historia inolvidable, una animación asombrosa, personajes entrañables y una galardonada música son los ingredientes de “El Rey León", un clásico de Disney que cuenta las aventuras de Simba, el adorable cachorro de león que "está deseando ser rey". Pero su envidioso Tío Scar tiene otros planes ya que quiere ascender al trono y obliga a Simba a exiliarse del reino. Solo y a la deriva, Simba no tarde en unirse a las andanzas de un divertidísimo suricato llamado Timón y de Pumba, un cariñoso jabalí. Simba adopta el estilo de vida relajado de “Hakuna Matata” y olvida sus responsabilidades hasta que comprende cuál es su destino y regresa a las Tierras del Orgullo para recuperar su lugar en el “Círculo de la Vida”. Los actores que prestan su voz -incluyendo Matthew Broderick, Nathan Lane, Whoopi Goldberg, James Earl Jones, Jeremy Irons, Ernie Sabella, Jonathan Taylor Thomas, Robert Guillaume, Cheech Marin y Moira Kelly- nos transmiten con humor y alegría mensajes de coraje, lealtad, esperanza en este cuento intemporal para todas las edades. Producido por Don Hahn y dirigido por Roger Allers y Rob Minkoff con guión de Irene Mecchi, Jonathan Roberts y Linda Woolverton. “MUJERES EN DIRECCIÓN” El Festival Internacional de cine ciudad de Cuenca llega a su sexta edi-


ción, el certamen tendrá lugar entre el 21 y el 26 de noviembre y traerá, una vez más, el mejor cine desarrollado por mujeres. En esta sexta edición El Premio Ciudad de Cuenca vuelve a reconocer el trabajo y esfuerzo de alguna profesional que dedica su vida al cine y al compromiso establecido con el arte cinematográfico, en esta ocasión a la actriz sevillana MARÍA GALIANA. MARIA GALIANA, es uno de los rostros más conocidos de la pequeña pantalla, gracias a su papel en la serie Cuéntame. Actriz andaluza, sevillana para más señas, que saltó a la fama cuando logró el Goya a la Mejor Actriz de Reparto en 2000 por su papel en la película Solas, del también andaluz Benito Zambrano. Su trabajo como profesora en un instituto de la capital hispalense, quedó aplazado por su vocación de actriz, cuando una de sus alumnas le dijo que unos amigos buscaban una actriz de sus características para la película 'Madre in Japan'. La sevillana profesora de Historia que jamás había sido actriz entraba de lleno en el mundo del séptimo arte. Pronto, participó en Pasodoble (1988) y mas tarde, de la mano de José Luis García Sánchez, también actuó en Tirano Banderas (1993), Suspiros de España y Portugal (1995). Pero Galiana también ha trabajado con directores de la talla de Fernando Trueba (Belle Epoque), Vicente Aranda (Libertarias), José Luis Cuerda (Así en el cielo como en la tierra), Manuel Gutiérrez Aragón (El rey del río), Jaime de Armiñán (El palomo cojo) o Imanol Uribe (Plenilunio). Sobre las tablas, la actriz también ha recorrido España entera. Gracias a su participación en las obras de teatro Fugadas, dirigida por Tamzin Townsend, o La casa de Bernarda Alba, de Amelia Ochandiano ha conseguido una gran popularidad.

JURADO Un año más, el festival contará con sus tres secciones competitivas: la Sección Internacional de Largometrajes, que ofrecerá una panorámica del cine dirigido por mujeres donde el jurado es el público de la ciudad de Cuenca que cada año se vuelca con el festival, Valor Humano en la que compiten documentales que poseen un especial relieve por sus temáticas y cuyo jurado está compuesto por los periodistas. Irene Crespo (Jefa de edición y cierre de la revista Cinemanía), Alicia García Arribas (redactora de cultura de la agencia EFE), Miguel Hoyos (editor del telediario de fin de semana de TVE) Juan Sardá (colaborador de El Mundo El Cultural) y José María Clemente (director de Tentaciones, Canal +), por último la sección Breve Historia, dedicada al cortometraje cuyo jurado estará compuesto por Oriol Ferrer (director de cine), Pedro Medina (coeditor de la revista Cahiers du Cinema España) y Samantha Traxler (productora). Organiza, Ayuntamiento de Cuenca. Gestiona, Fundación de cultura Ciudad de Cuenca. Colaboran, Ministerio de Sanidad, Política Social e Igualdad, Ministerio de Cultura, Consorcio Ciudad de Cuenca, AECID, Diputación Provincial de Cuenca, RENFE, UIMP, Fundación CCM, Fundación Antonio Saura y RNE. Además MUJERES EN DIRECCIÓN no es solo un festival, también se suma a la lucha contra la violencia de género haciendo una fuerte campaña de sensibilización bajo el lema SOMOS MAS LIBRES SIN VIOLENCIA, Festival Internacional de Cine Ciudad de Cuenca “Mujeres en Dirección” contra la violencia de género. Por eso nos pide que todos participemos simbólicamente con el logo de .. ¡PONTE LA CAMISETA!.

13


Abraham Carreiro Abraham Carreiro Frenández. Vigo 1981. Cursou catro anos de estudos en Artes Gráficas na escola Joso de Barcelona e un ano de especialización en ilustración de libros na escola Massana. Actualmente traballa como debuxante, ilustrador e deseñador gráfico. Ademais de Xoeliki, ten publicados: A colección Contos que len outros nenos do mundo; A fortuna de Bartolomeu ; Xanardán e a becha ; Grandes contra pequenos ; O corvo do chapapote; Os pequenos Barbanzóns ( Ed. Toxosoutos); a mascota Lepi, para a biblioteca do concello de Ames; a revista dixital de humor gráfico “kkrak rebélase o galiñeiro”; debuxos para o cómic da revista Podem ( www.podem.cat); viñeta mensual para a revista Tempos Novos e a historia de cómic Juppy que Guay premiada na revista do salón de Historias em Quadrinhos de Sao Paulo. Pódense atopar máis traballos na páxina da asociación de ilustradores (www.agpi.es) e no blog persoal: www.abrahamcarreiro.blogspot.com 14


Xoeliki, as aventuras dun ciberpirata é o primeiro libro dunha serie, enfocada a un público infantil-xuvenil, que acaba de publicar en lingua galega a editorial Sotelo Blanco. É un traballo feito por Abraham Carreiro e Maties Segura. SINOPSE: Xoeliki é un neno de once anos introvertido e tímido. Xoga aos videoxogos on-line e bota horas chateando na Internet. Pasa moito tempo só porque a nai traballa todo o día e o pai morreu hai uns anos. A vida de Xoeliki é moi rutineira, xira arredor da casa e do colexio, ata que un día ocorre un feito misterioso que lla cambiará por completo: recibe un paquete sorpresa. Isto levarao a vivir novas aventuras, coñecer amigas e amigos como Ari, o sabio Barbabranca, o enigmático Maverick, Centulo –profesor de Programación e Desenvolvemento– e algún inimigo como Mr.Virus. Descubrirá cousas inimaxinables para el. VALORES ENGADIDOS: Xoeliki, as aventuras dun ciberpirata non é só un libro en papel. Aproveitando as novas tecnoloxías e as posibilidades de interacción con outros medios, como a Internet, o libro vai complementado por un sitio (www.xoeliki.com) e unha rede social propia (www.tesourospiratas.xoeliki.com) onde os lectores e lectoras poderán estender o mundo dos libros á Internet, ofrecéndolles opcións para descubrir unha animación secreta (www.xoeliki.com/videochamadaestrela), participar en foros, contactar cos autores da historia, formar parte de la comunidad virtual Tesouros Piratas, baixar marcapáxinas, ver críticas, etc... Tamén hai que destacar que neste libro ten moita importancia o aspecto gráfico, non só polas ilustracións, se non porque hai un traballo específico sobre as tipografías, facendo que o deseño visual sexa diferente dependendo do medio polo que se comunican os protagonistas, diferenciando tres tipos: unha para a narración, outra para a Internet e unha terceira para as mensaxes SMS. O libro Xoeliki, as aventuras dun ciberpirata ten influencias tanto dos clásicos da literatura de aventuras como de outras referencias do mundo infantil, como películas de cine, videoxogos ou debuxos animados xaponeses (anime). Segundo Armando Requeixo, “quen atravese polas páxinas deste libro recoñecerá doadamente chiscadelas de ollo a Tron, Harry Potter, Final Fantasy, Código Lyoko, A illa do tesouro e mil e unha outras historias que son aquí convenientemente fagocitadas”. 15


Matreska Teatro Expone su obra pictórica en la sal de Turismo Rias Baixas del hasta el 9 de diciembre.

O sábado día 12 as 18:00 horas, Matreska Teatro dirixido por Mónica Sueiro, porá en escea o espectáculo infantil “ O Guiso”, adaptación do Guiso do Chef, de Raymond Cousse, no auditorio V centenario de Baiona. Reparto; María Llanderas, Hugo Rodríguez, Sergio Zearreta. Equipo Artístico e técnico; dirección e dramaturxia, Mónica Sueiro. Iluminación, Arteficción, S.L.. Escenografía e vestiario, Mónica Sueiro. Atrezzo, Matreska Teatro. Deseño gráfico, Juan Hernández. Fotografía, César Carballo. Gravación de voz, Hugo Rodríguez e Pedro.

SINOPSE O señor que escribe as obras fixo que Ledicia e Papabola viviran nunha cociña dentro do escenario dun teatro. Cando se prenden os focos e nas butacas hai xente, Ledicia é feliz. Aínd que aPpabola iso de facer unha función, non lle fai ningunha graza. Ledicia ten unh amascota moi feitiña que se chama Octavio, é un vello oso de peluche que se chama Oso. Papabola é un larpeirón e o que lle gusta é comer, sobre todo carne de coello, que é moi rica e está chea de vitaminas. Ten un monte de aparellos de cociña, gorro, delantal e un gran libro de receitas. E como Octavio é un coello, Papabola ten un plan; metelo na pota, guisalo e papalo todo...con chícharos e patacas novas...Que paparota! 16



Carmen Domínguez Expone su obra pictórica en la sal de Turismo Rias Baixas del hasta el 9 de diciembre.

18

Carmen Dominguez, se interesa por el arte y concretamente la pintura a una edad muy temprana, asistiendo a diversas clases, pero seguramente es su marcha a Francia en los años sesenta, y el haberse matriculado en una escuela de Bellas Artes, el verdadero punto de arranque de Carmen como artista, en Francia descubrirá a los grandes maestros, así como técnicas y caminos nuevos. Otra etapa importante en la vida de la pintora es su viaje a Rusia a pincipio de los años ochenta, ahí se encuentra con la fuerza del impresionismo, además de entrar en contacto con diferentes talleres donde tiene la oportunidad de analizar las técnicas y policromías de los iconos. Desde su primera exposición el 1983 en la Galería Torrado de Pontevedra, ha realizado infinidad de muestras colectivas e individuales, tanto en Galicia, como en diferentes ciudades españolas y argentinas. Ha sido galardonada con varios premios, entre ellos recibió la medalla de oro de Pintura Religiosa o el primer premio de Pintura Libre Comunidad Autónoma de Andalucía. El próximo día 14 y hasta el 9 de diciembre, tendremos la oportunidad de disfrutar de la muestra de sus “Otoños”, en la sala de exposiciones de Turismo Rías Baixas en la Pza. de Santa María en Pontevedra, en horario de 9:00 a 20:00 horas de lunes a viernes y de 10:00 a 14:00 horas, sábados y domingos.


Nestas Festas do Nadal obsequia pezas especiais e únicas. AGASALLA ARTESANÍA


Book moda Book infantil Reportaxes de eventos Reportaxes corporativa Reportaxes vodas Retrato Solicite presuposto sen compromiso masque2 publicidad e comunicaci贸n masque2@mundo-r.com 698173669 20


VIGO

Casco Vello As rúas de Vigo ofrecen ao visitante interesantes lugares por onde se pode deambular. O Mercado da Pedra, antiga praza onde noutros tempos se vendían produtos exóticos procedentes de ultramar, ofrece hoxe ricos e variados mariscos. O Berbés, barrio de pescadores cuxos soportais foron tantas veces retratados nas obras dos máis importantes pintores galegos, está enclavado na zona da ribeira. Bouzas que aínda conserva as rúas estreitas típicas dos barrios mariñeiros. Vigo tamén se caracteriza por ser unha cidade señorial, xa que alberga no seu casco urbano cinco pazos: Quiñones de León, A Pastora, San Roque, Riveira-Atienza e A Raposeira. Os máis característicos son os de Quiñones de León, rodeado por un parque de 22 hectáreas que ocupa o edificio do pazo de Castrelos, alberga a colección máis importante de arte galega, cos artistas máis representativos dos últimos séculos e unha valiosísima colección arqueolóxica. A Pastora, tamén coñecido como San Tomé, de trazos renacentistas e o de San Roque, que ten un parque no cal se celebra anualmente unha das romarías máis tradicionais e concorridas da cidade. Ó longo de finais do século XIX e principios do século XX, proxéctanse edificios de gran valor arquitectónico como o edificio “el Moderno” na Porta do Sol ou as “Casas Bonín” no Areal, ambos de estilo ecléctico con forte influencia francesa. A arquitectura racionalista tamén deixou pegada na cidade con edificios como o “Curbera” coñecido como o rañaceos, na rúa García Barbón, o edifico “Sanchón” na rúa Policarpo Sanz ou o “Real Clube Naútico”. Nas últimas décadas, financiáronse en Vigo outra serie de grupos escultóricos: O Sereo, localizado na Porta do Sol e que representa a un personaxe mariño, metáfora da importancia histórica que tivo o mar para a cidade; O monumento ao Traballo, sito na Gran Vía; Na Praza de España Os Cabalos que representan ós cabalos salvaxes que aínda hoxe corren polos montes da comarca e a Porta do Atlántico, na Praza de América. En canto á arquitectura relixiosa de Vigo, destacan as igrexas románicas de San Salvador de Coruxo, de Santiago de Bembibre e de Santa María de Castrelos, así como a Colexiata de Santa María de Vigo onde se venera ó Cristo da Vitoria que cada primeiro domingo de agosto percorre en procesión a cidade acompañado por decenas de miles de fieis. As rúas de Vigo, e moi especialmente o Casco Vello, ofrecen ao visitante a rúa das Ostras, a visita obrigada, onde sorprenderse coa la habilidade das ostreiras que abren este exquisito molusco nos seus postos, e que poderán degustarse en calquera das moitas marisquerías que se agrupan ao seu arredor. Marisquerías que ofrecen o millor do mar galego, a prezos moi razonables, restaurantes de recoñecido prestixio, e cociñas que aúnan perfección, tradición e modernidade, no Casco Vello hai opciones para todos os gustos e todos os prezos, e en canto as tapas podemos atopar variedade, orixinalidade e calidade, e todo esto acompañado de bos vinos. As moitas taperías do Casco Vello, nas rúas, Real, Teófilo Llorente, Constitución ou Elduayen, son algunas de las rúas onde se concentra un maior número de este tipo de establecimentos. Ao longo do ano, Vigovello organiza xornadas gastronómicas e Concursos de tapas, para maior disfrute de veciños e visitantes. Durante todo o ano, e a calquera hora del día, no Casco Vello pódesedisfrutar de moitas e moi distintas terrazas. Os soportales da Constitución ou do Berbés. As rúas da Colexiata, a Porta do Sol, a Praza da Princesa, ofrecen aos viandantes múltiples posibilidades para facer un alto no camiño, e sentarse sen presas, a disfrutar dun café e boa conversación. Na Praza da Constitución, e no entorno da Colexiata, atópase a maior concentración de locais de ambiente de Vigo.

21


Tempo de lectura

las cenizas de abril Autora: Manuel Moya Editada: Alianza

«Podré olvidarme de los demás días de mi existencia, pero no de aquellos en los que me dejé envolver por la locura del 25 de abril. Cuando miro hacia atrás y hago recuento de los distintos episodios de mi existencia, sólo atisbo unos breves instantes de resplandor, y uno de esos pocos instantes es éste, en el que, de pronto, todo lo imposible se hizo posible.» Sophia acaba de suicidarse en un hotel de París. Ha dejado a un amigo el encargo de rescatar su maleta donde se guardan ciertas claves que conciernen a sus vidas. Corren los tiempos previos a la Revolución de los Claveles cuando Sophia, una joven de familia acomodada, se enamora de Fernando, un idealista radical que transforma su percepción de la vida social y política portuguesa. Crecidos en una Angola azotada por las guerras coloniales, ambos se implican en la lucha contra la dictadura, formando un comando terrorista cuya misión será secuestrar a un agente de la PIDE, la temida policía política, que les anda siguiendo los pasos. Sin embargo, la información que obtienen de su secuestrado les revela no sólo sus métodos expeditivos, sino también una cuestión personal que alterará de forma irreversible sus existencias.

22

Paprika Autor: Jesús Carlos Alvarez Crespo Edita: Atalanta El cuaderno de Maya Autor: isabel Allende Editra: Plaza y Janés «Soy Maya Vidal, diecinueve años, sexo femenino, soltera, sin un enamorado, por falta de oportunidades y no por quisquillosa, nacida en Berkeley, California, pasaporte estadounidense, temporalmente refugiada en una isla al sur del mundo. Me pusieron Maya porque a mi Nini le atrae la India y a mis padres no se les ocurrió otro nombre, aunque tuvieron nueve meses para pensarlo. En hindi, maya significa “hechizo, ilusión, sueño”, nada que ver con mi carácter. Atila me calzaría mejor, porque donde pongo el pie no sale más pasto. Mi historia comienza en Chile con mi abuela, mi Nini, mucho antes de que yo naciera, porque si ella no hubiera emigrado, no se habría enamorado de mi Popo ni se habría instalado en California, mi padre no habría conocido a mi madre y yo no sería yo, sino una joven chilena muy diferente.»

La doctora Atsuko es una reputada científica candidata al premio Nobel por haber descubierto una máquina que permite acceder a los sueños y curar enfermedades mentales y neurosis. Además, se desdobla en la investigadora de sueños Paprika para curar a pacientes de forma ilegal. Sus enemigos en el Instituto de Investigación Psiquiátrica de Tokio roban la máquina para intervenir en los sueños de enfermos y de la propia Paprika. Hasta ahora, la fantasía y el absurdo de Tsutsui nos había llegado básicamente en relatos divertidos, a veces violentos y siempre sugerentes. En Paprika no ocurre lo mismo. Paprika es una doctora de sueños que opta al Nobel. Una de sus investigaciones se complica y ella incurre en el peliagudo territorio de confundir realidad con ficción. Sin barreras, todo está permitido, del sexo inverosímil a los combates contra demonios. Tsutsui monta una intriga criminal con atrezo de ciencia ficción y licencia para desbarrar.


HELENA OSORIO Cámara Municipal de Matosinhos Presentación do libro “TEMPO DE MAGIA - Para adormecer sem medo” Día 19 as 16 horas A autoro do libro infantil Tempo de Magia - para adormecer sen medo, presentará o seu traballo o sábado día 19 as 16 horas na Cámara Municipal de Matosinhos. O libro está ilustrado polo arquitecto Álvaro Siza, e polos artistas plásticos Dulce Barate Feyo, Eduardo Nery, FErnando Veloso, Henrique Silva, Júlia Pinão, Margarida Leão, Mide Plácido e sete nenos. Os artistas estarán presentes, para firmar autógrafos e para a venda de ilustracións.

GALERIA TRENMO Rúa Monzinho da Silveira Porto Exposición colectiva Na cidade do Porto mostran a súa oba os artistas galegos, Pilar Franco Aguilera e Abel Barandela, obras en técnica misxta; auga aceite e viño, na sala Tenmo, un local situado na Baixa Portuense, moi próximo a estación de trens São Bento, un espazo propiedade da empresa Tenmo Engenheria que abre a súas portas a arte e a cultura a través de organización de eventos.

FUNDACIÓN CUÑA CASASBELLAS R/ Gerardo Álvarez Limeses 12 - Pontevedra T- 627 791 645 A Fundación Cuña Casabellas, organiza “O VII Brumario Poético - 2011” terá lugar en Pontevedra. Fabulario Novo-Hipofanías. Todos os actos terán lugar no Teatro Principal de Pontevedra, agás a exposición de María Maquieira Vales-Villamarín, que terá lugar na Galería Sargadelos (c/ Oliva, 22 – Pontevedra) e o foro cinematográfico, “Films de Orfeo”, que terá lugar na sede da Fundación (r/ Gerardo Álvarez Limeses, nº 12 – Baixo). Programa e información na web - www.hipofonia.net

PILAR ALONSO GALERIA A+B Rúa Galicia, 28 A Guarda Normalmente sus obras son series se basadas en libros, en este caso, lo hacen en cuadros. En el blog de Pilar Alonso están colgados los tres capítulos relativos e estas series, que además, acabarán recopilados en el libro que proyecta editar. «Iba a hacer un catálogo sencillo pero me convencieron de que valía la pena hacer una publicación más trabajado que contenga toda la historia de La Diva. Antes de que acabe este año espero que esté listo».

RAMÍON CONDE Reflexos ColeccioAn Galería de Arte - A CORUÑA O escultor Ramón Conde expón na galería ColecciónAn a su nova exposición titulada “Rflexos”, unha serie composta por quince pezas nas que a coroporiedade comparte protagonismo co seu reflexo, esta ciscunstancia constitue dende sempre a esencia da obra do artista.

23


Picos de Europa Por Salvador Rajó Aquí estamos arrimados a un viejo mostrador de una tienda-bar tan antigua como el pueblo. Por encima de nuestras cabezas cientos de chorizos colgados del techo y que huelen a gloria, a un lado del mostrador toda una exposición de ricos quesos artesanos de la zona. Nos atiende un hombre orondo, campechano que abandona delante de nosotros un queso curado, una botella de vino tinto, dos vasos y un cuchillo de doce pulgadas con mango de madera. A nuestro lado tres lugareños de avanzada edad disfrutando de una tertulia mientras degustan un humilde vino que les ayuda a soltar sus lenguas, haciendo que sus diferencias de criterios vaya transformando una plácida tertulia en una simpática discusión llena de puyazos y chas24

carrillos subidos de tono que alegran el ambiente y en el que terminamos participando todos. Con tan amena charla y entre vino y vino nos liquidamos un cuarto de aquel sabroso queso artesano, a la vez que hacíamos planes para el día siguiente. Mañana si el tiempo lo permite nos desplazaremos hasta Fuente De por una carretera que cruza parajes espectaculares, acompañada siempre por el curso del río. Disfrutaremos de las cabras que haciendo equilibrios imposibles en aquellas laderas verticales te alegran el paseo y te hacen parar de vez en cuando para dejarles paso hacia el río a donde bajan para beber y refrescarse con sus crías, son las dueñas de este paraíso y como tal


hay que respetarlas. Como os digo, una carretera llena de encanto para la vista y que nos conducirá desde Arenas de Cabrales hasta Potes, pasando así de Asturias a Cantabria sin enterarte. En Potes pararemos para tomar un café y seguiremos después hacia Fuente De. Nunca olvidaremos la primera y única vez que subimos a esa cima. Era un día con fuerte viento, lo que hacía que la cabina no resultara precisamente un espacio agradable desde donde poder disfrutar de un entorno natural en el que las aves se movían con libertad observando desde las alturas como un grupo de humanos se apiñaban en un cajón colgado de un cable para hacer lo que ellas conseguían sin ningún esfuerzo. En la subida, la cabina se acerca

a un metro de distancia de la pared rocosa y se eleva en vertical hasta la estación de llegada. Estaba tan asustado dejemoslo en eso- que no sabía hacia donde dirigir la mirada. Al frente estaban aquellas rocas que corrían hacia abajo de tal manera que me parecía que una ráfaga de viento nos estamparía contra la pared. Si miraba hacia abajo el movimiento se multiplicaba haciéndome sentir como mis nietas en un columpio. Opté por fijar la vista en el suelo de la cabina y pasar revista a todo el calzado que lucían los compañeros que compartían con nosotros aquella lata de conservas. Ya en la estación y en plena cima, una cafetería restaurante donde tomarnos unos cafelitos que ayudaran a estabili25


zar nuestro agoniado estado de ánimo en el que nos había sumergido aquella subida a la cima. Emprendimos después lo que debería de ser una bonita caminata por tan singular paraje, digo debería y digo bien, ya que con solo cien metros recorridos y una fotografía realizada nos sorprendió una tormenta que obligó a refugiarnos en la cafetería a los mismos que hacía solo un instante habíamos compartido angustias y preocupaciones. Almorzamos allí mismo, contemplando como la lluvia y el viento azotaba las ventanas como queriendo mantenernos preocupados por la inevitable bajada que teníamos pendiente. Eran las seis de la tarde cuando la cabina repleta de gente y a merced de viento comenzó a descender a la misma velocidad con que las personas allí apiñadas íbamos enmu26

deciendo hasta el punto de que aquel hombre encargado de controlar la cabina sintió la necesidad de dirigirnos unas palabras de tranquilidad, informándonos que si él advirtiera algún peligro por las inclemencias del tiempo sería el primero en no arriesgar su integridad física y aquella noche la pasaríamos en la cafetería. Sus palabras nos aliviaron un poco a todos, a todos menos a una joven que abrazada a su pareja le castañeaban los dientes y su cuerpo parecía una batidora. El pánico se había adueñado de ella de tal manera que yo creo ni escuchó al animoso responsable de la cabina. Sufrimos por su angustia, pero yo agradecí que aquella situación me permitiera contemplar con toda crudeza la cara amarga de un sentimiento tan íntimo y normalmente disimulado ante los semejantes.


27


O Rosal

O Rosal, pertence á comarca do Baixo Miño, limitando polo Norte co concello de Oia; ao Sur con A Guarda e o río Miño; polo Leste con Tomiño e ao Oeste co océano Atlántico (tendo 3 km de costa). Conta cunha extensión de 41’2 km2 e unha poboación de preto de 6500 habitantes. A súa principal canle fluvial é o río Tamuxe ou Carballas, que nace nos montes da Groba e desemboca no Pai Miño. Os seus montes principais son O Torroso, O Campo do Couto, A Valga, O Lousado e As Bornas. Está integrado por catro parroquias: Santa Mariña do Rosal, San Miguel deTabagón, San Xoán de Tabagón e San Bartolomeu das Eiras. HISTORIA No concello atópanse vestixios do Paleolítico e do Neolítico, sobre todo na parroquia de Eiras. Tamén existen restos da Cultura Megalítica na Valga. En canto á Cultura do Bronce e o Arte Rupestre existen máis de 20 estacións. Da Cultura Castrexa podemos enumerar -entre outros- os Castros de Parada, do Picón, de Martín, da Magdalena, do Pombal ou os Castros de Francia. En canto á romanización, sobresaen a vila romano-visigótica de San Vicente de Marzán e o castro do Pombal, en Tabagón. As primeiras referencias escritas en canto a O Rosal, como parroquia, datan de 1137, a propósito da doazón que o rei Alfonso VII e a súa muller Dona Berenguela fan da igrexa do Rosal ao mosteiro de Santa María a Real de Oia. Característico do Rosal son as chamadas xuradías. Segundo o historiador guardés Domínguez Fontela, esta clase de división remóntase á Idade Media. Só coñecemos documentación que alude á elección de xurados no século XVII. A parroquia de Santa Mariña 28

Unha fermosa vila que invita a disfrutar da súa paisaxe, historia e gasronomía

atópase dividida en catro xuradías: Ferreiros, Fornelos, Novás e Marzán. Dende 1847 O Rosal é concello independente ao emanciparse de A Guarda. PATRIMONIO RELIXIOSO En canto ás igrexas parroquiais a de Santa Mariña (capitalidade) data do século XII e foi románica. A súa reedificación é de 1847. A capela maior, de crucería gótica é do século XVI. O altar maior, barroco, é do século XVIII. A igrexa de San Miguel de Tabagón é do século XIV, sendo a súa fachada actual do XVII. En canto ás igrexas de San Xoán de Tabagón (1826) e a de San Bartolomeu das Eiras, que tamén se remonta ao século XII -sendo a obra actual do1791- son obra de canteiros portugueses. Na actualidade existen no concello varias ermidas: San Sebastián (século XVI e reformada no XVIII); San Vicente (s.XIV, moi reformada. Foi granxa do Mosteiro de Oia); Sanxián (século XIII, en beiramar, foi do Mosteiro de Oia); San Martiño (século XVI, tamén per-tenceu aos monxes oienses); San José (s. XVII, particular); Santa Madanela (segundo diversa documentación, do século XII); San Gregorio de Pías (s.XVI, foi do Mosteiro de Oia) e a ermida da Virxe do Pilar, en Martín (s. XVIII, particular, hoxe en ruínas). CRUCEIROS E CRUCES Un patrimonio histórico-artístico moi importante no Rosal é o múltiple e variado paisaxe de cruceiros, cruces e almiñas que se reparten por todo o concello. Os cruceiros máis antigos datan do século XVI. Un dos máis importantes e artísticos é o dos Maios de Tabagón (s. XIX).


ARQUITECTURA CIVIL E PATRIMONIO ETNOGRÁFICO Consérvanse dous sepulcros antropomorfos visigóticos na vila romana de Marzán (con achádego dunha ara romana dedicada a Mercurio que hoxe se atopa depositada no Museo Diocesano de Tui). Símbolo do concello é a ponte vella do Tamuxe do século XIX construído sobre un anterior, quizais romano, da vía “Per loca marítima”. A Casa do Concello, tipo pazo do século XVIII, dícese que é replica dun palacete brasileiro. Pazo de Eiras de D. Manuel Yáñez. Monumentos aos poetas Manuel da Ventosela (Novás) e Julio Sesto (Santa Mariña), ao exalcalde Cuncho (San Miguel de Tabagón) ou a escultura erixida en lembranza do antigo oficio de Cabaqueiro (telleiro) na Praza do Calvario.

temas asociados ao esteiro, como bosques de ribeira, canaveiras e xunqueiras. Na desembocadura do río Tamuxe pódense observar as ruínas dun gran serradoiro de vapor do que só resta parte da cheminea da caldeira coa que se movían as serras. Remata o sendeiro no Muíño das Aceñas, á beira do río Tamuxe.

MUIÑOS DE FOLÓN E PICÓN O conxunto histórico-etnográfico dos Muíños do Folón e Picón na Vila do Rosal o forman 67 muíños hidráulicos que foron declarados Ben de Interese Cultural en 1998. Premios como o Agader ao embelecemen¬to do medio rural no 2003 ou a homologación da súa ruta de sendeirismo pola Federación Galega de Montañismo (PR-G 94), fan deste enclave rosaleiro un punto de referencia turístico no Baixo Miño. Dende o Concello ofrécese a posibilidade de realizar rutas guia¬das polos muíños. Cunha distancia de 3’5 km o seu tempo de realización é de preto de hora e media.

GASTRONOMÍA Zona de bo clima e terras fértiles; O Rosal é o lugar axeitado para o deleite de platos elaborados con productos típicos da zona: mariscos (percebes), carnes, peixes e productos agrícolas. Nos nosos restaurantes sobresae o bo facer da lamprea, angula e outras especialidades gastronómicas de temporada, que son acompañados cos nosos excelentes viños da denominación de orixen Rías Baixas. En canto a postres é de obligación para os nosos visitantes probalos mirabeis, pequeño froito orixinario de Europa Central e que foi implantado na nosa zona no ano 1935, por Don Xosé Sánchez García, mestre, alcalde de O Rosal e fundador da 1ª fábrica de conservas vexetais de Galiza en 1937. Tamén son recoñecidas no Rosal as marmeladas caseiras e mirabeis en almíbar elaborados polas Monxas Carmelitas de clausura do convento do Rosal. Productos da horta de magnífica calidade son cultivados o aire libre ou baixo abrigo: tomates, leitugas, pementos,… que grazas as asociacións de agricultores é posible a sua comercialización a gran escala.

SENDEIRO DE PESCADORES RÍO MIÑO-TAMUXE Constitúe un percorrido natural de 7’2 km de lonxitude, co que se pode coñecer o Espazo Natural do Baixo Miño, pertencente ao concello de O Rosal. Este espazo, debido ao alto interese das comunidades natu¬rais que conserva, participa no proxecto europeo Rede Natura 2000. Ao longo deste sendeiro poderanse coñecer distintos ecosistemas asociados ao río Miño e ao seu afluente, o Tamuxe. Recentemente foi homologado pola Federación Galega de Montañismo como ruta de senderismo co nome de PR-G 112. O sendeiro comeza nas Eiras, nun sorprendente marco de vexe¬tación termófila de sobreiras, carpaza e piñeiros, para logo continuar pola marxe do Miño ata a desembocadora do río Tamuxe. Neste tramo, ademais das numerosas aves que fan deste un dos enclaves ornito¬lóxicos máis interesantes da Península Ibérica, poderemos coñecer os distintos ecosis-

VIÑO DO ROSAL A implantación e difusión do viño do Rosal débese aos monxes cistercienses do mosteiro de Santa María a Real de Oia. Os viños brancos da subzona do Rosal pertencentes á D.O Rías Baixas están considerados como dos mellores do mundo. Multitude de prestixiosos premios ás nosas adegas avalan esta afirmación. Grazas ao noso microclima a súa variedade de uva orixina dous tipos de caldos: ALBARIÑO elaborado con uva albariño, de aroma afrutado, envolvente e sensual e ROSAL coidadosamente obtido de misturar as uvas de albariño, o loureiro e o caíño branco, de excelente finura e personalidade. O noso val e as súas adegas forman parte da denominada Ruta do Viño das Rías Baixas. O Concello creou en 1993 a agora recoñecida Feira do Viño do Rosal e mostra de produtos típicos, hoxe na súa XVI edición.

29


Animales domésticos Es importante elegir la mascota adecuada a cada familia, su casa y su estilo de vida.

Los animales domesticados (mascotas) son parte de la vida de los niños. La participación de los padres, la discusión abierta y la planificación son generalmente necesarios para que el mantener una mascota sea una experiencia positiva para todos. Un niño que aprende a cuidar de un animal y a tratarlo con cariño y con paciencia adquiere un adiestramiento invaluable de aprendizaje en cuanto a tratar a las personas de igual manera. Por el contrario, el tratamiento inadecuado hacia los animales no es saludable tanto para el animal como para el niño. Escoger la mascota apropiada Mientras toda clase de mascotas pueden brindarle placer a los niños, es importante que se escoja el animal adecuado para su familia, su casa y su estilo de vida, y uno que el niño pueda ayudar a cuidar. Los padres han de ser cautelosos de no tener animales agresivos como mascotas. Recuerde que aún los animales domesticados y adiestrados pueden ser agresivos. También los animales exóticos y poco comunes 30

pueden ser difíciles de cuidar y hay que tener mucho cuidado al considerarlos. Cuidar a una mascota Puede ayudar a los niños a desarrollar destrezas sociales. Sin embargo, las siguientes directivas aplican: Ya que los niños pequeños (menores de 3-4 años) no tienen la madurez para controlar sus impulsos de agresividad e irritabilidad, hay que observarlos cuando están con sus mascotas. Los niños pre-adolescentes (menores de 10 años) en muy raras ocasiones pueden ser capaces de cuidar por su propia cuenta a un animal grande como un gato o un perro. Los padres tienen que supervisar el cuidado del animal aunque ellos crean que su niño sea suficientemente maduro para cuidar del animal. Si el niño se descuida en el cuido del animal, los padres pueden tener ellos mismos que asumir la responsabilidad. A los niños hay que recordarles suavemente, no como


regaño, que los animales, al igual que las personas, necesitan alimento, agua y ejercicio.Si un niño continúa descuidando al animal, quizás se deberá conseguir un nuevo hogar para el animal. Los padres son los modelos por excelencia. Los niños aprenden a ser los dueños responsables de una mascota al observar el comportamiento de sus padres. Las Ventajas de Tener una mascota Los niños que se crían junto a mascotas muestran muchos beneficios. El desarrollar sentimientos positivos hacia el animal puede contribuir a la autoestima y la autoconfianza del niño. Las relaciones positivas consus mascotas pueden ayudar en el desarrollo de relaciones de confianza en otros. Una buena relación con la mascota puede también ayudar a desarrollar la comunicación no verbal, la compasión y la empatía. Las mascotas pueden servir diferentes propósitos con los niños: Ellos pueden ser los recipientes garantizados de los secretos y pensamientos privados—los niños con frecuencia le hablan a sus mascotas, al igual que lo hacen con sus animales de peluche. Ellos pueden proveer lecciones acerca de la vida: la reproducción, el nacimiento, las enfermedades, los accidentes, la muerte y el duelo. Ellos pueden ayudar a desarrollar un comportamiento responsable en los niños que los cuidan. Ellos proveen un enlace con la naturaleza. Ellos le pueden enseñar al niño el respeto hacia otros seres vivientes. Otras necesidades físicas y emocionales que se pueden satisfacer al hacerse dueño de una mascota, pueden incluir: Actividad física Bienestar al tocarlo Amor, lealtad y afecto Experiencia con la pérdida, si un animal se pierde o se muere. Aunque la mayoría de los niños son gentiles y apropiados con sus mascotas, algunos pueden ser bruscos y hasta abu-

sivos. Si tal comportamiento persiste, éste puede ser una señal de problemas emocionales significativos. Cualquier niño que abusa, tortura o mata animales debe de ser referido a un siquiatra de niños y adolescentes para una evaluación comprensiva.

31


Kinesiología La kinesiología, se puede ocupar tanto de mantener la salud como de recuperarla. La Osteopatia y la kinesiologia son dos herramientas dirigidas a solucionar tanto lesiones osteopaticas como problemas musculares estructurales. Ademas de estos problemas,hay otros que estan ocultos y aislados en la lesion ( como pueden ser el estres), de donde el osteopata puede sacar partido con esa herramienta que es la kinesiologia. Por ese motivo la Kinesiologia es, hoy en dia, uno de los metodos complementarios mas eficaces para trabajar el estres y la relacion ” cuerpo-mente. Utilizar el lenguaje del tes muscular para encontrar bloqueos y, asi, encontrar el metodo mas adecuado para resolverlo, ya sea este bloqueo nivel fisico ( una lesion musculotendinosa, un dolor articular…), emocional ( miedos, traumas…), mental (ansiedad, nerviosismo, insomnio…) o energetico ( problema de chakras,de meridianos de ocupuntura, de falta de energia…) . Cuando alguien llega a la consulta con una lesion muscular o vertebral, el osteopata que utiliza la kinesiologia como metodo de apoyo puede llegar a descubrir si la lesion tiene su origen en un problema de miedo, ansiedad, falta de vitaminas… e incidir directamente sobre la causa que ha desencadenado dicha lesion, mejorando mas rapidamente el estado de salud del paciente. Los niveles del ser humano son cuatro: 1) El mental/ emocional 2) El dietetico y quimico 3)El estructural/muscular 4)El energetico,la fuerza vital. Por eso la kinesiologia se puede ocupar tanto de manterner la salud como de recuperarla cuando alguna patologia nos esta afectando. Cuando un estres se refleja en los musculos o en las articulaciones , el osteopata que conoce la kinesiologia puede utilizarla para saber si la lesion realmente esta ahi o es el reflejo de una informacion alterada por un bloqueo a nivel neurologico, linfatico, energetico o quimico. Si resolvemos esta area que encuentra al terada, tambien resolveremos la lesion muscular o articular. Muchas veces las lesiones por malas posturas, por movimientos repetitivos , por golpes, por caidas, o por lesiones deportivas que se resuelven muchas veces con masajes y tratamientos musculares o desbloqueos estructurales, esconden detras otra informacion sobre el paciente que la kinesiologia permite desvelar. El estres y la tension muscular se acumulan en el cuerpo, y la osteopatia nos puede proporcionar paz interior y ayudarnos a gestionar el estres de forma mas saludable, para prevenir la enfermedad del mañana. Es decir, ayuda a nuestro bienestar y tomar concien32


cia de uno mismo, y tambien a asumir las responsabilidades de nuestrs decisiones y a aumentar la autoestima. Por eso el osteopata, con la ayuda de la kinesiologia, la fitoterapia, la homeopatia… puede ayudar mas eficazmente a la persona que viene buscando una alternativa para solucionar su problema. La Osteopatia y la kinesiologia son dos herramientas dirigidas a solucionar tanto lesiones osteopaticas como problemas musculares estructurales. Ademas de estos problemas,hay otros que estan ocultos y aislados en la lesion ( como pueden ser el estres), de donde el osteopata puede sacar partido con esa herramienta que es la kinesiologia.Por ese motivo la Kinesiologia es, hoy en dia, uno de los metodos complementarios mas eficaces para trabajar el estres y la relacion ” cuerpo-mente. Utilizar el lenguaje del tes muscular para encontrar bloqueos y, asi, encontrar el metodo mas adecuado para resolverlo, ya sea este bloqueo nivel fisico ( una lesion musculotendinosa, un dolor articular…), emocional ( miedos, traumas…), mental (ansiedad, nerviosismo, insomnio…) o energetico ( problema de chakras,de meridianos de ocupuntura, de falta de energia…) . Cuando alguien llega a la consulta con una lesion muscular o vertebral, el osteopata que utiliza la kinesiologia como metodo de apoyo puede llegar a descubrir si la lesion tiene su origen en un problema de miedo, ansiedad, falta de vitaminas… e incidir directamente sobre la causa que ha desencadenado dicha lesion, mejorando mas rapidamente el estado de salud del paciente.

Los niveles del ser humano son cuatro:1) El mental/ emocional2) El dietetico y quimico3)El estructural/muscular4)El energetico,la fuerza vital.Por eso la kinesiologia se puede ocupar tanto de manterner la salud como de recuperarla cuando alguna patologia nos esta afectando. Cuando un estres se refleja en los musculos o en las articulaciones , el osteopata que conoce la kinesiologia puede utilizarla para saber si la lesion realmente esta ahi o es el reflejo de una informacion alterada por un bloqueo a nivel neurologico, linfatico, energetico o quimico. Si resolvemos esta area que encuentra al terada, tambien resolveremos la lesion muscular o articular.Muchas veces las lesiones por malas posturas, por movimientos repetitivos , por golpes, por caidas, o por lesiones deportivas que se resuelven muchas veces con masajes y tratamientos musculares o desbloqueos estructurales, esconden detras otra informacion sobre el paciente que la kinesiologia permite desvelar.El estres y la tension muscular se acumulan en el cuerpo, y la osteopatia nos puede proporcionar paz interior y ayudarnos a gestionar el estres de forma mas saludable, para prevenir la enfermedad del mañana. Es decir, ayuda a nuestro bienestar y tomar conciencia de uno mismo, y tambien a asumir las responsabilidades de nuestrs decisiones y a aumentar la autoestima.Por eso el osteopata, con la ayuda de la kinesiologia, la fitoterapia, la homeopatia… puede ayudar mas eficazmente a la persona que viene buscando una alternativa para solucionar su problema.

Osteopatía Q Homeopatía Q Acupuntura Q Coreana (de las manos) Medicina Tradicional China y acupuntura Q Hwal-Bup-Sa (digitopuntura Coreana) Q Kinesiología, etc..

670 504 418 VIGO Urzaiz 108-2º A T. 986 473 388

PONTEVEDRA García Barbón, 4-5º C T. 986 845 739

O ROSAL Cunchada - A Pousa 9

33


Sexualidad Hoy en día vivimos en una sociedad en la que aún existe el mito de que las personas mayores no tienen interés por el sexo y todavía son muchos los prejuicios que impiden que este grupo de población viva plenamente su sexualidad en la vejez. Sin embargo, los médicos de familia consideran la esfera sexual un aspecto fundamental en el envejecimiento saludable. “Y es que en contra de lo que pueda creerse la edad no está reñida con el sexo. Al contrario, el mejor conocimiento de la pareja y de uno mismo, así como la disminución de las obligaciones, tanto familiares como laborales, favorecen la sexualidad en nuestros mayores”, argumenta el doctor Juan Manuel Espinosa, del Grupo de Atención al Mayor de la Sociedad Española de Medicina de Familia y Comunitaria (semFYC), y que además imparte el taller “Abordaje de la Salud Sexual en las Personas Mayores” en el marco de las Jornadas de Actualización de Medicina de Familia, desarrolladas en Sevilla. No obstante, es evidente que con la edad se producen cambios fisiológicos que repercuten en la vida sexual de hombres y mujeres. Circunstancia que no impide que un 60% de las personas mayores reconozca mantener relaciones sexuales con frecuencia1. “Como profesionales sanitarios debemos considerar la sexualidad en las personas

34

en contra de lo que pueda creerse la edad no está reñida con el sexo.

mayores de forma integral y tener en cuenta tanto los factores físicos como emocionales”, afirma el doctor José Zarco, director científico de estas sesiones. Estas jornadas, a las que acuden más de 400 profesionales de Atención Primaria de toda España, están organizadas por la Sociedad Española de Medicina de Familia y Comunitaria (semFYC) y la Sociedad Andaluza de Medicina de Familia y Comunitaria (SAMFyC), junto con la colaboración del Instituto de Formación Novartis. Para el presidente de semFYC, el doctor Josep Basora, “la inquietud por dar respuesta a las nuevas necesidades, que requieren de nuevas habilidades, y al día a día de la consulta en la Medicina de Familia ha consolidado las celebración de estas Jornadas como un referente de primer orden en la agenda formativa de muchos profesionales de nuestra especialidad. Y el envejecimiento continuo y exponencial de la población hace que las consultas sobre problemas sexuales vayan en aumento”. Por su parte, Pedro Fuente, representante del Instituto de Formación Novartis, entidad que desde hace más de 10 años participa en el desarrollo de esta iniciativa, asegura que, “desde el Instituto de Formación Novartis, junto con semFYC, queremos promover la formación de los médicos de familia para actualizar sus conocimientos


en relación a las necesidades y problemáticas que preocupan hoy en día a la población”. Sexo a la tercera edad. Con el paso de los años son inevitables los cambios fisiológicos en los órganos sexuales, lo que unido a determinadas enfermedades (artritis, enfermedades cardiovasculares y respiratorias, etc.), el consumo de medicamentos y la educación sexual recibida justifica ciertas modificaciones que se producen en el comportamiento sexual de las personas mayores. “Sin embargo”, reitera el doctor Espinosa, “estos cambios no condicionan obligatoriamente el cese de la actividad sexual, sino que exigen una adaptación del comportamiento sexual”. Las disfunciones sexuales que presentan con más frecuencia los pacientes mayores son la eyaculación precoz y la disfunción eréctil en el caso de los varones, y la falta de deseo sexual y el coito doloroso o frustrado (dispauremia) en las mujeres. “Aunque es muy frecuente que el sexo sea aún un tema tabú para estas personas, nos suelen plantear la situación a través de preguntas o cuestiones indirectas que hay que saber reinterpretar”, explica el doctor Espinosa. En este sentido, añade, “son las mujeres las que en la mayoría de los casos consultan también por los problemas sexuales de sus maridos”. Por otro lado, son normales ciertas modificaciones del patrón sexual como la disminución del número de coitos, “pero conforme avanza la edad lo más importante es la sed de piel, es decir, los abrazos, las caricias o momentos de intimidad, que también son motivo de placer”, comenta el doctor Espinosa. En cualquier caso, continúa, “a partir de cierta edad se trata de optimizar la calidad de la relación de pareja más que la cantidad de sexo”. La formación de los médicosLos cambios que se producen en la sexualidad a raíz del envejecimiento deben ser bien conocidos por el médico de familia, profesional sanitario al que la población mayor acude en primera instancia. Según indica el doctor Espinosa, “la comunicación es nuestra principal herramienta tanto diagnóstica como terapéutica y la formación que ya tenemos en habilidades de comunicación nos permite explorar y abordar temas de la esfera íntima de la persona. Por tanto, por qué no también hacerlo con su sexualidad y saber cómo de satisfactoria la viven nuestros pacientes mayores”. Así, para este experto es imprescindible, de cara a la formación de los médicos de familia, establecer qué habilidades y actitudes deben adquirir para realizar un correcto abordaje de la esfera sexual de estos pacientes. “Además de ampliar nuestra formación científica”, continúa, “los médicos debemos potenciar nuestras habilidades comunicativas y ser conscientes de que este problema existe para poder abordarlo abiertamente, dejando de lado los mitos y tabúes sobre las relacione sexuales en la tercera edad”. Como señala el doctor Zarco, es preciso dotar a los médicos de familia de los instrumentos necesarios para mejorar el abordaje clínico y terapéutico de la sexualidad en su práctica profesional, así como promover la investigación de estos profesionales en el campo de la sexología. “Es importante”, subraya, “aprovechar la situación del médico de familia como puerta de entrada al sistema sanitario, un lugar privilegiado para prevenir y resolver posibles disfunciones de la sexualidad. Por tanto, debemos investigar sistemáticamente sobre la esfera sexual como un componente más de la salud de las personas, independientemente de su edad”. Datos de una encuesta realizada en 2006 por médicos de familia de Cataluña a 113 personas de 65 años.

35


Show cooking El evento corrió a cargo de los chefs Beatriz Sotelo, Xosé T. Cannas y Flavio Morganti, que demostraron las posibilidades de las conservas de pescados y mariscos en la alta cocina con la preparación de nueve innovadoras y sabrosas recetas. Ventresca de atún, berberechos, mejillones, erizos, sardinillas, vieiras, algas y jurelitos en conservas fueron las bases de los platos preparados. La innovación y la tradición fueron la tónica del evento, que contó con la presencia de Juan Maneiro, director general de Competitividad e Innovación Tecnológica de la Xunta de Galicia, y Juan Manuel Vieites, Secretario General de Anfaco-Cecopesca. Santiago de Compostela, 21 de octubre de 2011.- La Xunta de Galicia, en colaboración con Anfaco-Cecopesca, celebró hoy el show cooking “O segredo da Alta Cociña con Conservas de peixe e marisco”, con el fin de promocionar el uso de las conservas de pescados y mariscos como un excelente producto para la alta cocina. El evento, realizado en el hotel AC Palacio de Carmen en Santiago de Compostela, contó con la participación de tres cocineros de primera línea del panorama gastronómico nacional, Beatriz Sotelo, Xosé T. Cannas, y Flavio Morganti.

36

Las posibilidades de las conservas de pescado y mariscos en la alta cocina

Estos prestigiosos chefs elaboraron en directo durante una hora y media tres originales recetas cada uno, todas con las conservas de pescados y mariscos como nexo de unión. Unos platos que deleitaron el paladar de los asistentes en una degustación que tuvo lugar tras la presentación, y que resaltaron las calidades y el potencial de estos productos para la elaboración de platos al más alto nivel. Entre las conservas utilizadas por los cocineros se encontraban la ventresca de atún, berberechos, mejillones, erizos, sardinillas, vieiras, algas y jurelitos en conserva, todos ellos ingredientes principales de nueve propuestas culinarias, adobadas con la creatividad, el ingenio y la originalidad de estos tres prestigiosos cocineros. Innovación y tradición Un cóctel perfecto de innovación, genialidad y la cocina gallega tradicional para componer nueve sabrosas recetas, elaboradas todas ellas a partir de conservas de pescados y mariscos. Los platos propuestos en el show cooking corroboran la versatilidad de estos productos, incluso para los paladares más exigentes. Salud y nutrición


Además de un auténtico manjar, los platos gourmet elaborados a partir de conservas de pescados y mariscos constituyen una fuente de energía y de salud. Estos productos ofrecen un aporte nutritivo óptimo y son muy ricos en ácidos omega 3, elemento muy beneficioso para evitar enfermedades cardiovasculares. Así mismo, tienen un contenido proteico de calidad, así como vitaminas (D, E, B12, B3, B6, entre otras), que participan en el mantenimiento del metabolismo energético, y un alto contenido en minerales; fósforo, magnesio o hiero- que ayudan a fortalecer el organismo. Un ingrediente perfecto también para los cuerpos más exigentes. Las recetas Sardinilla con terrina de castaña y Cebreiro con escalfado de cebolla roja, Risotto de otoño con chipirón en su tinta, Milhojas de ventresca y pimiento asado con su mayonesa, Crema de erizo con manzana y avellana, Patatas aplastadas con jurel en escabeche, Mejillones en infusión de agua de mar, Salmón marinado con algas, ajetes y requesón, Berberechos fritos con panco y cítricos y Empanada abierta de zamburiñas fueron las recetas que los asistentes tuvieron la oportunidad de degustar tras finalizar el show cooking. Los chefs El evento contó con la participación de una de las promesas de la gastronomía nacional, Beatriz Sotelo, chef y copropietaria del restaurante de Cambre La Estación. En esta ocasión, la cocinera apostó por tres creaciones representativas de la nueva cocina gallega: Salmón marinado con algas, axetes y requesón, Berberechos fritos con panco y cítricos y Empanada abierta de zamburiñas. Esta chef natural de Marín tuvo el orgullo de iniciar su carrera profesional con Marcelo Tejedor, de quien aprendió a valorar la cocina, pero sobre todo el producto, de un modo totalmente nuevo para ella. Tras continuar su formación con otra referencia de la cocina gallega, Toñi Vicente, abrió junto con Juan Manuel Crujeiras su propio restaurante, donde desarrolla la cocina que más le entusiasma, una cocina limpia, sencilla y con productos típicos de Galicia, donde el sabor es el principal protagonista. Con tan sólo 30 años, Beatriz Sotelo ostenta el galardón de Cocinera del Año en 2008 y una Estrella Michelin, conseguida en 2009. Sardinilla con terrina de castaña y Cebreiro con escalfado de cebolla roja, Risotto de otoño con chipirón en su tinta y Milhojas de ventresca y pimiento asado con su mayonesa fueron las propuestas de Flavio Morganti, cocinero de origen italiano afincado desde hace más de trece años en Ourense. Morganti comenzó su andadura profesional en la escuela de hostelería Bellagio (Italia) y, tras pasar por dos restaurantes en Lierna (La Breva y Sole), recala en Venecia en el hotel Palace Vitoria. En las décadas de los 80 y 90 recorrió varios hoteles y restaurantes en Sant Moritz, hasta el año 1998, cuando se instala en Ourense y funda el restaurante Galileo. Su local se consolidó cómo una referencia de la gastronomía gallega, símbolo de la innovación y de un cuidado exquisito por el producto, a lo que se suma un servicio del más alto nivel. Con sus platos Morganti realiza una ingeniosa fusión entre la cocina gallega tradicional y las

novedades gastronómicas más actuales. Sumado a los conocimientos adquiridos a lo largo de su trayectoria profesional en distintos lugares del mundo Morganti, obtiene siempre unos resultados únicos y sorprendentes. En su curriculum figuran reconocimientos como el de Campeón de Galicia, de Cantabria y de Asturias Cocinero del Año en 2005 y subcampeón de España en el Concurso Cocinero del Año 2006. Su compromiso con la nuevas tendencias se plasman en sus publicaciones -“Vaca y su Dignificación Sexual y Gastronómica” y el “Árbol del Pan”-, como socio fundador del Proyecto Martín Berasategui System, como impulsor del nuevo aparataje de cocina Aroma Aroma presentado en Madrid Fusión 2011, hoy en proceso de desarrollo industrial, o como presidente y fundador de la Asociación Energcocina 2010. En la actualidad, compagina su restaurante con la gerencia de los salones del hotel AC de Allariz. El gallego Xosé T. Cannas, cocinero jefe del reconocido restaurante Pepe Vieira, apostó por una alta cocina inspirada en productos cotidianos y tradicionales de la despensa gallega. Añadiendo un poco de creatividad e imaginación, el chef presentó una Crema de erizo con manzana y avellana, unas Patatas aplastadas con jurel en escabeche y unos Mejillones en infusión de agua de mar acómo alternativas. Tras una larga e intensa carrera forjada en los fogones de varios países como Canadá, Reino Unido o Francia abrió su propio restaurante en su pueblo natal, Poio, con el absoluto convencimiento de que sólo podría expresar su cocina en plenitud rodeado de los productos de la despensa local, lo que se convirtió en su seña de identidad. Fiel a sus principios, Cannas abandona las materias primas comunes a la alta cocina en busca de nuevos contenidos y formas de expresión de los productos sencillos y cotidianos, que se incorporan a su cocina como elementos de creación, convirtiéndose en piezas fundamentales en la ordenación del plato, de su sabor y de su esencia. En los últimos años Xosé T. Cannas compaginó su labor como jefe de cocina del restaurante Pepe Vieira con la docencia, inicialmente para aficionados, hasta que en 2004 ingresó como profesor del Centro Superior de Hostelería de Galicia. Además, llevó su trabajo en el restaurante más allá de su cocina, al participar en distintos congresos de carácter local, nacional e internacional, compartiendo con otros profesionales del sector su forma de trabajo. Entre ellos destaca su participación en el Fórum Gastronómico Santiago de Compostela en 2008 y en el de Girona en 2007 o su presencia en unas jornadas de gastronomía gallega en la ONU, coordinadas por la Xunta de Galicia en el 2006. Además, fue proclamado Mejor Cocinero del Año en 2002.

37


38

Curiosidades del vino


El apasionante mundo del vino está rodeado de curiosidades y leyendas que vamos a intentar descubrir en el artículo de este mes. ¿Engorda el vino? Una copa de vino contiene unas 75 kilocalorías ,que es la misma cantidad de calorías que tiene 200 ml de zumo natural ó un huevo cocido , pero tiene la mitad de calorías que una lata del refresco de cola más vendido en el mundo; por lo que deducimos que una copa de vino, no engorda, además tiene efectos saludables para la salud (siempre en dosis moderadas). ¿Cuántas uvas hacen falta para llenar una botella de vino? Como regla general hace falta 1 kg de uvas para hacer una botella de vino. ¿Qué es el lema contiene sulfitos que aparece en todas las botellas de vino? El sulfito es un componente natural del vino que aparece en pequeñas dosis; tienen un efecto conservante y antioxidante, que inhibe la formación de bacterias, mohos y levaduras, por lo que se añade una pequeña cantidad para la mejor conservación del vino. Existen ocho tipos de vino: Tinto, Blanco, Rosado, Espumoso, Dulce, Fortificado ,los vinos Gris (vino blanco elaborado a partir de uva tinta) y el Vino de Hielo (vino hecho con uva helada con alta concentración en azucares). Los países del mundo que más producen vino son Italia , Francia y España, y en cuarto lugar se sitúa EEUU, y un dato curioso es que China está en sexto lugar de la producción mundial.

¿Cuál es el país del Mundo donde más vino se bebe por habitante? Los mayores bebedores de vino son los franceses con 50 ltrs. de vino al año por habitante ; en España se bebe casi la mitad que los franceses. El consumo medio de vino en la antigua Roma era de entre 1 y 5 litros de vino por persona y día y que sólo en el banquete triunfal del general romano Lúpulo (90 a.C.) se consumieron en la ciudad de Roma 4 millones de litros; además el vino que se bebía era una mezcla de vino-mosto (vino que debido a su alto contenido den azucares por lo tardía de su vendimia se quedaba sin terminar de fermentar por la incapacidad de las levaduras de procesar tanta fructosa) y agua y que en algunas ocasiones se le añadía miel. Dom Pérignon conocido como uno de los mejores champagnes del mundo , recibe el nombre en honor a Pierre Pérignon un monje benedictino quien supuestamente fue el descubridor y creador de los[] vinos espumosos, la primera cosecha fue la del año 1921. ¿Por qué se chocan las copas al brindar? Se dice que en la antigua Grecia el envenenamiento en una comida era la forma más sencilla de eliminar a los rivales políticos y poder ascender de escalafón; por ello, para asegurar que una copa no estaba envenenada en todos los banquetes se levantaban y chocaban las copas entre los invitados como símbolo de confianza y seguridad.. Pedro Villamarín

39


Provar Portugal

Do Minho ao Alentejo

Por Amândio Rodrígues se ler “ Missão: marcar a diferença sendo reconhecidos em todo o Mundo como a empresa de Vinhos e Azeites Portugueses de Excelência, de forma sustentada e superando as expectativas.” De facto, sente-se a paixão, a excelência, a responsabilidade, a exigência, a integridade, a tradição e, também, a inovação. O enoturismo é, sem dúvida, de excelência. Antes do regresso, necessário mas não apetecível, dou, ainda, uma escapadela à sala de provas e ao restaurante. De partida, reconheço o valor das gentes alentejanas que se dedicam a dignificar os vinhos portugueses e vos aconselho a darem uma escapadela à Herdade do Esporão. Em Setembro poderão desfrutar da azáfama das vindimas. É encantador. Já no Minho verdejante, meu adorado, me deleito, não só com os bons vinhos alentejanos da Herdade do Esporão, mas, também, com os bons vinhos verdes do terroir minhoto. Afros, Primeiras Vinhas Soalheiro e uma surpreendente colheita tardia da casta Alvarinho são néctares a provar. Por isso, já sabem, do Minho ao Alentejo, do Alentejo ao Minho, visitem Portugal, desfrutem dos vinhos e da excelente gastronomia nacionais. Essencialmente, Provem Portugal. Um abraço, Caminha (este cantinho do Minho que arrebata corações) – Portugal.

RESTAURANTE AMANDIO Rúa Direita 129 Tf. 00351 258921177 / amandio-rodrigues@sapo.pt Deixo o Minho encantador por uns instantes e rumo às planícies alentejanas. Os tons verdes minhotos tornam-se dourados e o calor se intensifica. Algumas vacas acastanhadas pastam por entre as azinheiras. Uma casita azul e branca espreita no horizonte. Entro no coração do Alentejo e o mapa levame até Reguengos de Monsaraz. Aí sigo para a Herdade do Esporão. Já dentro da Herdade, cujas raízes remontam à pré-história, o percurso em “terra batida” é longo. De cada lado estão as vinhas que dão origem aos vinhos de renome ali produzidos. Curiosamente, já durante a ocupação romana se exportavam vinhos do povoamento do Esporão. Cada conjunto de vinhas tem o nome da casta ali plantada bem visível. Muitas das uvas já foram colhidas. A época é de vindimas. São cerca de 40 as castas ali cultivadas, desde as castas tradicionais Alentejanas (como Aragonês, Trincadeira, Castelão, Antão Vaz, Roupeiro) até outras castas nacionais e internacionais que parecem se ter adaptado muito bem à região (Touriga Nacional, Cabernet Sauvignon, Syrah,Verdelho, Semillion). Em breve se iniciará a plantação de um campo ampelográfico com o objectivo de recuperar e preservar o património de castas Nacionais e Internacionais. Nobre iniciativa, sem dúvida. Cheira bem. O odor é doce. A brisa é escassa e o calor aperta. Em ritmo de “pára – arranca”, para apreciar a paisagem ao pormenor, sigo a seta que indica “Cerca do Esporão”. Aí, encontro a Torre do Esporão, imagem de marca da Herdade e dos seus vinhos, a Ermida de Nossa Senhora dos Remédios e uma porta fortificada com direito a uma escada em caracol que não resisto a subir. De lá de cima, a vista é arrebatadora. É neste espaço que encontro ainda plantações de árvores de fruto e, surpreendentemente, de ervas aromáticas. Refresco as mãos na água que brota de uma espécie de fonte e prossigo até ao edifício “principal”. Visito a loja e contacto com os vários produtos produzidos na Herdade. Não só os vinhos, como os azeites, os vinagres, as cerâmicas e muitas outras maravilhas. Descubro o vinho licoroso do Esporão de tom rubi e a colheita tardia. Descubro os rótulos com a assinatura da artista nacional Joana Vasconcelos. Sento-me na esplanada. A planície é infindável. O espelho de água é magnífico. O momento é de deleite e puro prazer. Na parede pode-

40


Angola - Porto Amboim José M. Gavinho Pinto Caminha, Porto Amboim. Também em Porto Amboim houvo encontro de raças e culturas. Ficaram lá muitos usos e costumes caminhenses; até na maneira de falar... Foi director da alfándega de Porto Amboim, um filho de Caminha que deixou um grande nome no quadro dos serviços aduaneiros de Angola. As pautas aduaneiras daquela época de 1940 e 1962 foram feitas por um caminhense que se chamava João María Cerqueira de Azevedo. Os primeiros e melhores pescadores de langostas que se instalaram em Porto Amboim eram filhos de Caminha. Além da contribuição económica que deram áquela terra na exportação de langostas e peixe de várias espécies, também lá deixaram ficar os seus usos e costumes. O primeiro caminhense a instalar-se em Porto Amboim foi o Domingos Antonio Lourenço, Domingos Salaco que desbravando o mato lá construiu a sua casa, uma salga e seca de pescado. Alí os negros aprendíam com os brancos e os brancos aprendiam com os negros. Trabalhavam lado a lado, e não se falava em racismo. Matavam o porco, e faziam o sarrabulho, faziam o chouriço, presuntos, tudo como em Caminha. Possuíam um forno para coser o pão e também faziam o bolo de sardinhas, o bolo de chouriço. Ali naquea casa não faltava o caldo e a broa a moda do Minho. Este

caminhense, de saudosa memória, chamou para lá outros caminhenses, todos ainda vivos, um seu irmñao Izequiel Lorenço, Izequiel Salaco, João María Pereira, o Roque Humberto Porto e Carlos Alberto Passos, como o objectivo de trabalharem em comun. Mas todo o homem é diferente no sentir e no pensar e, talvez por isso, cada um seguiu o seu rumo. O Domingos Lorenço um dia segreou-me ao ouvido: “Zé eu queria içar uma bandeira de Caminha em África, mas eles não me obedeceram. Permitam amigos leitores que não reproduza os nomes que o Domingos Ilhes chamou. Porto Amboim era terra de bons pescadores e bons marinheiros. Também o padre António Freire, de saudosa memória, páraco de Caminha, bem como o seu irmão, José Freire, distinto orador e hoje páraco da fregueesia de Venade deste concelho de Caminha, deixaram lá as suas marcas luminosas a pregar a doutrina de Cristo e também no ensino de portugués e outros idomas, pois eram também professores do ensino secundário. Onda sagrada do mar Não te enganes no caminho Vai daqui do mar a Angola Beijar as ondas do Minho. 41


Carapuchos

“ o que fai un cesto fai un cento se lle dan vergas e tempo

Como podedes ver os oficios, constitúen unhadas manifestacións máis representativas da identidade dun pobo. En galicia, debido ao illamento e ó carácter rural da poboación, a maioría dos vellos oficios perviviron ata ben entrado o século XX. Houbo un tempo no que en todas as aldeas había alguén que facía cestos con bimbio, salgueiro, castaño..., quen tecía liño, lá...quen fací carapuchos con xuncox, zocas con coiro, olas con barro...Sempre a maería prima era de orixe natural e próximo á persoa que facía o traballo. Hai que ter en conta que o oficio de facer vivendas, embarcacións... O cesteiro traballa con materiais que recolle el mesmo no campo polo que estamos a falar duns materiais perecedeiros. Os artesáns, moitas veces intercambiaban os seus productos por 42

outros que necesitaban. A cestería é un labor moi antigo. Os mesmos labregos son ao mesmo tempo cesteiros, e para elaborar as cestas durante todo o ano ían recollendo materiais coma vimbios de ameneiro, castiñeiro, salgueiro, palla de centeo e trigo que logo utilizaban. No Concello da Lama, non hai quen lembre a existencia de tecedeiras, pero sí a de mulleres que facían carapuchos e cestos. Os carapuchos son uns primitivos “impermeables”, feitos con xunxo, que proteían da choiva, e mesmo do frío, permitiendo facer os traballos do campo ainda que chovese, porque “deiabn as mans libres, non coma os paraguas”. Na Lama moita xente facía carapuchos, no Toural estaban Balbina e María Cal Quinteiro. Tamén estaban Andrea Lopo


Camiña e a súa filla Marís López Lopo, Benigna Lopo, María da Bolena, Dolores e Erundina Cal Quinteiro, entre outras. Toda unha saga de carapucheiras coñecidas polo ben que facían carapuchos e polainas de xunco que levaban logo a vender a feira de Ponte Caldelas. En Antas, Elvira Pérez Dacal facía tambén carapuchos con palla de centeo para o seu uso persoal. Son moitos os que lembran no municipio a mulleres e homes que coñecían a técnica de facer carapuchos, en Xende, en antas, en Berducidom, A Lama. Unah cesteira da Lama que se chama Elvira Ponte de Recelo tamén fiaba, alá polos anos 30 ou 40. Ainda que o oficio de tecedeira non era común nestas terras, esta ben fiab lan e tecía a gncho unhas saias que levaban por debaixo do vestido. Emma e Flora contannos que o Señor Barreiro da Lama, que era matarife, dicía unha cantiga concerta ironía, ao referirse ás carapuxeiras da zona. As mociñas da Lama Todas so carapucheiras aprendede a traballar fato de mangalloeiras Julia Malleiro veciña da Lama, lembra como a súa nai, María da Bolera, facía os carapuchos: “Había que recoller o xunco no mes de agosto. Ás veces escaseaba e era preciso mercalo. Miña nai ía cun carro o Caritel, alí había unhas fincas cun bo xunco e traía o carro cheo. Despois mozábase, poñíase ao sol uns día e logo había que escollelo. Para facer o carapucho, mollábase o xunco. A venda dos carapuchos nas feiras era unha axuda para manter a familia, pero moitas veces e sobro todo ao ir sendo máis abundantes os plásticos e os paraugas, voltábase para a casa sen vender nada, como lembra julia o que lle pasou á súa nai: “ o día 5 novembro de 1960, vontou da feira de Ponte Caldelas, sen vender ningún”, “Acórdome, porque ese foi o día en que naceu o meu fillo”. Julia, sigue de cindo “Había unha muller, en Cambeses, que era baixiña e rubia e facía uns cestos de xunco e tona de silva, moi ben feitiños. Usábanse para recoller a roupa limpa. Ás veces traíallos a miña nai e ela cambiáballos por algún carapucho”. No lugar do Cernedo, a Señora Sela Cortizo, ainda non hai moito tempo que facía cestos con vimvio ou salgueiro, non hai bimbio día Maruxa, e codeso, de diferentes tamaños según foran para uso doméstico coma recoller as patacas, elvar abono, ou para calquera outro labor agrícola. En Pizargos, Elvira Boullosa Piñeiro conta que “viña xente de Mondariz a coller madeira dos carballos pequenos, chamandos carballotes. Debastaban o tronco e facían láinas ou estelas ue lo utilizaban para facer cestas, É importante coñecer estes traballos que nos unen coa terra, e non perder de vista a tradición, a recuperación e divulgación para non esquecer as técnicas empregadas polos artesáns. Hoxe aínda podemos atopar nestas terras unha artesá que vivide do oficio da cestería e do tecido, con obradoiro propio en Portosouto, chámase Esperanza Díaz Belrán.

Artículo publicado no libro “Reencontro con esquecidos oficios europeos, editado polo Concello de A Lama en colaboración con outros organismos, galegos e europeos. Proxecto dirixido por Cristina Villaver Ruibal

43


Adeto Presentou a campaña dinamizadora para o consumo nas vilas galegas, en colaboración coa F.G.C. e A F.C.P.

A Federación Galega de Comercio, a Federación de Comercio de Pontevedra e a Asociación de Comerciantes de Tomiño (ADETO) presentaron o 7 de novembro unha campaña de dinamización do consumo nas vilas galegas, que baixo o lema “As compras na túa vila teñen premio”, desenrolarase en Tomiño dende hoxe 7 de novembro e ata o 18 de novembro. A iniciativa premiará con 3.000 euros a confianza no comercio retallista, sorteándose dúas tarxetas regalo de 300 euros e 24 tarxetas regalo de 100 euros. Nos días de duración da campaña, os consumidores que aposten polo comercio tradicional desta vila poderán presentar os seus tickets de compra na carpa situada na Praza do Seixo ou ás promotoras que se atoparán polas rúas, quenes lles entregarán boletos de participación para o sorteo final que terá lugar o venres, 18 de novembro, nunha carpa ubicada na mesma Praza do Seixo, dentro do programa dunha Festa Final de Campaña que contará con actuacións para nenos e adultos. O sorteo será ese día ás 20.00 44

horas en directo e os posuidores dos boletos deberán estar presentes para converterse en gañadores. Destacar ademáis que os clientes que aporten ás promotoras o xustificante de pagar coas Tarxeta Mastercard do Comercio Galego e Tarxeta Comercio de Novagalicia Banco, duplicarán a súa participación, obtendo dous boletos por cada ticket presentado. A campaña será publicitada nos establecementos de Tomiño, que contarán con carteis e repartirán entre os seus clientes trípticos informativos. A iniciativa “As compras na túa vila teñen premio” está organizada pola Federación Galega de Comercio, en colaboración coas Federacións Provinciais de Comercio, a Dirección Xeral de Comercio e Novagalicia Banco. Neste primeiro semestre do ano, desenrolarase en oito localidades galegas, entre elas Tomiño, contando para elo coa colaboración de ADETO, que preside Manuel Pérez Riveiro.


Master de España Italia repite triunfo en el Máster de España de la mano de su embajador Simone Ferrarese

Italia repite triunfo en el Máster de España de la mano de su embajador Simone Ferrarese, emulando al obtenido en el año 2009 por el siciliano Francesco Bruni en las mismas aguas de la Bahía de Baiona. El representante español, Manu Weiller, se llevó la segunda plaza de esta cita con el Match Race Internacional, que ha contado con la organización del Monte Real Club de Yates de Bayona, el patrocinio de Deporte Galego, de la Secretaría Xeral para o Deporte de la Xunta de Galicia; el Patronato Turismo Rías Baixas de la Deputación de Pontevedra; y VALIANT, y la colaboracion del Concello de Baiona, AMURA y el Grupo Panorama. La otra final, la “petit”, en la que estaba en juego el tercer y cuarto puesto, se ha decantado hacia el polo sur del globo terrestre, llevándose el bronce del cajón del podio los neo-

zelandeses liderados por el número 19 del mundo, William Tiller. La cuarta plaza ha sido para el danés Joachim Aschenbrenner. Aschenbrenner perdía por 2-0 frente a Tiller, y Willer caía ante Ferrarese por 3-2. Enstusiasmo de los regatistas por la organización de esta nueva cita del Máster de España, con felicitaciones especiales al Club de Yates y al Comité de la Regata, dirigidos por Rafael Bonilla y César Sans. “No cabe la menor duda que con su satisfacción ganamos unos buenos embajadores internacionales para nuestro Club, sobre todo pensando en la gran cita continental del próximo año, en la que organizaremos el Campeonato de Europa de Match Race Absoluto y Femenino”, comentaba Bonilla. 45


reloj

de arena

Remitirse a la época de los Reyes Católicos, Drake o incluso a la familia Bedriñana, antes de pasar a ser propiedad de la Red Nacional de Paradores, me parece una tarea algo árdua y nada propicia para esta sección. Sin embargo, sí cito el antiguo Castillo o Palacio de Monte Real, cuya fachada Este aparece en la foto, para significar la importancia no sólo de la fortaleza, en cuyo recinto se vivieron las apasionadas páginas de la historia de Baiona, siendo esta villa junto con A Coruña, los dos principales núcleos urbanos y comerciales marítimos de Galicia durante los siglos XVI y parte del XVII, sino también del Palacio y del Convento de San Francisco que había en dicho recinto. El importante protagonismo de Baiona se ha ido fraguando a lo largo de los siglos, gran parte dentro de esas murallas. Pero el pasado está, ahora lo que nos ocupa es el futuro. ¿Qué debe hacerse para que ese protagonismo sea moneda siempre presente en generaciones 46

venideras?. Supongo, que la primera etapa será recordar su pasado, a fin de no cometerse de nuevo viejos errores. La actual generación de Baiona debe, y de hecho puede al igual que la del resto de la comarca, tenerlo todo presente y de ahí potenciar los valores y respetar el patrimonio aún existente en cualquiera de los tres municipios, incluyendo también el de Oia. De nada sirve la definición de Municipio de Excelencia Turística, si parte de sus bienes patrimoniales se van derruyendo o deshaciéndose sin que los poderes fácticos de las distintas administaciones del Estado o de la Comunidad Autónoma no hace nada para preservarlo. Peleemos, pues, todos para no perder ese legado histórico que nos dejaron nuestros antecesores. Foto cedida por Flora Esperón


Casa de Salgado

Reseña hisórica por Vicente Montejano

Recuperar el emporio patrimonial de Baiona es una tarea árdua y asimismo no menos dificultosa la de explicar los orígenes de cada inmueble que hoy subsisten en esta noble y Real Villa, capital otrora, a compartir con Coruña, del Reyno en Galicia. Si en el pasado número me referí a la Casa de Ceta, ahora toca turno a un importante inmueble que a pocos metros de aquella se sitúa la Casa de Salgado, cuya familia es conocida en Baiona desde el siglo XVI. Por citar ascendientes, cito a Pedro Salgado, señor de Limia y de Sabucedo, casado con una dama de los Rivera de Galicia, y de cuyo matrimonio nació Lope Salgado de Rivera, quien falleció en la batalla de Montiel, en el año 1369, sirviendo a Pedro I el cruel. La Casa de los Salgado, se la ha conocido durante mucho tiempo como “la casa de los siete bonetes”, sin que se sepa a que atribuirlo. Esta casa disponía de un escudo en su fachada principal y se halla en uno de los ángulos que forman las calles de Lorenzo de la Carrera y de Ventura Misa, enfrentándose por la parte posterior con el convento de las Dominicas. En el siglo XVI vivía en ella su propietario el licenciado Pedro Salgado y Correa, quien en reiteradas veces el Ayuntamiento de Baiona comisionó para presentarse ante la Casa Real a reclamar ciertos derechos. Pedro Salgado y Correa estuvo casado con Isabel Pereyra de Castro, cuyo matrimonio tuvo nueve hijos. Al fallecer su propietario en 1590, sus bienes permaneceron “pro indiviso” hasta 1650, desconociéndose los motivos. En esta fecha surgió un pleito sobre la propiedad entre el capitán Gómez Pérez de Ceta, casado con una biznieta de quienes fueran sus propietarios, y otros descendientes. El pleito, fechado el 6 de diciembre de 1605, fue fallado a favor de Gómez Pérez de Ceta. Otra Casa de los Salgados, es la de Cernadas, en la parroquia de Chaín, en el Ayuntamiento

de Gondomar, en la que nació Pedro Salgado de Castro, descendiente que se casó en Villaza con Mariana de Arines Troncoso, de la Casa de Pampillón. Muchos de estos descendientes de nobles linajes del Val Miñor se alistaron en 1702 con don Diego Sarmiento, conde de Gondomar, para defender la patria, algunos de los cuales estaban ligados con otras importantes casas de la provincia, es el caso de Juan y a un nieto de igual nombre, casándose con Rosalía Núñez de Araujo, de la casa de los Quintela, en Redondela, bisabuelos del médico pontevedrés, José Barros Sanromán. Asimismo, Julián Salgado Barbosa, primer sucesor en el vínculo de la Casa de Lorenzo Carrera, actualmente Consistorio de Baiona. Una hermana de Julián, llamada Victoria de Jesús, casó con Francisco Pereyra, natural de Mañufe, progenitores de los de este apellido, vecinos de Baiona, y poseedores de la Casa del Telleiro, en Borreiros, así como de los del Avelar y de los de Mañufe. Volviendo a la Casa de Salgado, en los testamentos de Gómez Pérez de Ceta y de su esposa nada dicen de esta propiedad, ni se cita en los documentos de sus descendientes, lo que hace suponer que fue enajenada. Otras fechas relacionadas con este noble inmueble, en 1859, un señor llamado Manuel Arriaga la vendió a Manuel Ibarra, ausente en Cuba; de éste la heredaron cuatro hermanas, Ramona, Perfecta, Trinidad y Dolores Mein Ibarra, esta última madre del ex ministro de la Corona, Augusto González Besada Mein. Las cuatro hermanos la vendieron en 1889 al médico baionés Miguel Vidal García, casado con Josefa Salgado Fernández de Guevara, nietas del antes citado, Julian Salgado Barbosa y, por tanto, descendiente de tan distinguida familia poseedora desde siglos antes de la Casa de Salgado. En 1951, los dueños eran los hijos de Julián, entre los cuales se hallaba el canónigo tudense, Miguel Vidal Salgado. 47



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.