که‌ش‌و هه‌وا
Tuesday, No, 11 First Year, Nov 27, 2012
/٣شەممە /4 19شەممە /5 20شەممە 21 هه‌ولێر /٣شەممە /4 187شەممە /5 207شەممە 194سلێمانی /٣شەممە /4 164شەممە /5 174شەممە 183دهۆک /٣شەممە /4 111شەممە /5 132شەممە ـ 113که‌رکوک 6 9 9
بایی ( )750دینارە
سیاسییەکان لە فەیسبووک خەریکى چین
www.bayanpress.net
ژماره ( ،)11سێشەممە ،2012/11/27ساڵی یەکەم
فه‌تواكه‌ی حه‌كیم و زامه‌كه‌ی عادل ئیمام
12 وەرزش مۆرینۆ نه‌خش ه بۆ جێهێشتنی ل ه ریاڵ داده‌نێت
ل .گشتى
ل .پەیجور
رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە
بیروڕا
«حریم السلطان» ئه‌ردۆگانیشی هێنای ه قسە!
كه‌ناڵێكی ئاسامنی له به‌غدا ده‌كەنه‌وه
به‌عسییه‌كان به‌شداریی هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراق ده‌كه‌ن
8 تایبەت
بڕیارەکانى مورسى شۆڕشگڕین یان دیکتاتۆرى؟
5 كه‌ناڵی شەعب كۆمه‌ڵێك ل ه به‌عسییه‌كانی باڵی عیزه‌ت دووری كاری تێدا ده‌كه‌ن .فۆتۆگۆاف :وەرگیراوە
سلێمانى ناتوانێت ناوى دامەزراوانى ڕابگەیەنێت تا ئێستا ناوی دامه‌زراوانی سلێامنی ران��ه‌گ��هی��ه‌ن��راوه ،س��ه‌ب��اره‌ت ب � ه كاتی راگه‌یاندنی ناوەکان ،مه‌حمود عوسامن، سه‌رۆكی لیژنه‌ی دامه‌زراندنی سلێامنی به (به‌یان)ی راگه‌یاند «هیچ كامتان دیاریی نه‌كردوو ه بۆ راگه‌یاندنی ناوه‌كان ،ناشزانین له‌م هه‌فته‌یه‌دا دهبێت یان نا». قه‌ده‌مخێر عه‌بدوڵاڵ ،ئه‌ندامی لیژنه‌ی وردبینی و چاودێریی دام �ه‌زران��دن له ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێامنی ب ه (به‌یان)ی راگه‌یاند «به‌شێك له‌و فۆڕمانه‌ی بۆ و هزاره‌تی په‌روه‌رد ه پڕكراونه‌ته‌وه ،هاتوونه‌ت ه المان بۆ وردبینی ،نیوه‌یامن ت هواو كردووه ،تێبینیامن له‌سه‌ر شێوازی دانانی خاڵه‌كان هه‌بووه». له‌باره‌ی هۆكاری دواكه‌وتنیشیه‌وه ،وتی «وتوویان ه كێشه‌ی زۆری��ی فۆڕمه‌كامنان هه‌یه ،ك ه زۆر زۆر زیاتر‌ه له‌و رێژە‌یه‌ی داواكراو ه بۆ دامه‌زراندن».
به‌یان .تایبه‌ت پ هرله‌مانتارێكی پێشوو و نزیك ل ه حزبی به‌عس ،ب ه رێكه‌وتنی نهێنی ل�ه‌گ�ه‌ڵ ن��وری مالیكی ،كه‌ناڵێكی ئ��اس�مان��ی ل � ه ب��ه‌غ��دای پایته‌خت ده‌كاته‌و ه و ب ه لیستێكیش به‌شداریی هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌كات. (به‌یان) زانیویه‌تی ك ه مشعان جبوری ،پ هرله‌مانتاری پێشووی عێراق و نزیك ل ه پاشاموه‌كانی حزبی به‌عس ،به رێكه‌وتنی نهێنی له‌گه‌ڵ نوری مالیكی، نووسینگه‌ی سه‌ره‌كیی كه‌ناڵه‌كه‌ی ب ه ناوی «الشعب» ل ه شاری به‌غدای
پایته‌خت ده‌كاته‌وه ،ك ه ئێستا ل ه شاری دیمه‌شقی پایته‌ختی سووریا به‌رنامه‌كانی په‌خش ده‌ك��ات( .به‌یان) زانیویشیه‌تی ك ه كۆمسیۆنی ب��ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كانیش ڕێگه‌ی داو ه جبوری و الیه‌نگرانی ك ه له كۆن ه به‌عسییه‌كان پێكدێن ،ب ه لیستێك و ل ه ژێر ناوی «به‌ره‌ی ئینساف» به‌شداریی هه‌ڵبژاردنه‌كانی داهاتووی عێراق بكه‌ن. كه‌ناڵی ن��اوب �راو ك� ه كۆمه‌ڵێك له به‌عسییه‌كانی باڵی عیزه‌ت دووری كاری تێدا ده‌ك�ه‌ن ،پێشرت ب ه پاره‌ی موعه‌ممه‌ر ق هزافی دامه‌زرا .جبوری ل ه ماوه‌ی رابردوودا كه‌ناڵه‌كه‌ی بۆ پشتگیریی رژێمه‌كه‌ی
ق هزافی ته‌رخان كردبوو ،ئێستاش به‌رگری ل ه مالیكی ده‌كات ك ه رۆژگارێك ب ه منوونه‌ی ده‌مارگیری و ت��ون��دڕە‌وی ن��اوی ده‌ب��رد و چه‌ندین ج��ار ل�ه‌و كه‌ناڵه‌و ه ئاماده‌یی خۆی ده‌ربڕیو ه ببێت ه سه‌ربازێك ل ه سوپای مالیكیدا ل ه دژی كورده‌كان. هه‌ر بۆ ئه‌و مه‌به‌سته ،ئێستا جبوری ل ه ڕێی چه‌ندین كه‌سایه‌تیی عه‌شیره‌تی (الجبور)ەو ه سه‌رقاڵی پڕوپاگه‌نده‌ی ه بۆ كۆكردنه‌وه‌ی دۆست و الیه‌نگر ،ب ه تایبه‌ت دوای ئه‌وه‌ی كۆمسیۆن ڕێگه‌ی دا جبوری و الیه‌نگرانی ل ه هه‌ڵبژاردنه‌كانی داهاتوودا به‌شداریی بكه‌ن.
ب��ۆ زان��ی��اری��ی زی��ات��ر (ب �هی��ان) پ��هی��وه‌ن��دی ب�� ه ژم���اره‌ی���هك ل �ه‌و كه‌سان ه كرد ك ه ل ه به‌غدا سه‌رقاڵی خۆئاماده‌كردنن بۆ كردنه‌وه‌ی باره‌گای ئه‌و كه‌ناڵه ،ب �ه‌اڵم كه‌سیان ئاماده نه‌بوون لێدوان بده‌ن. مشعان ج��ب��وری پێشرت وه‌ك دۆستێكی كورد خۆی پیشان ده‌دا و داوای دروستبوونی ده‌وڵه‌تێكی كوردی ده‌ك���رد ،ماوه‌یه‌كیش ل ه هه‌رێمی كوردستان نیشته‌ج ێ بوو. بڕوانە الپەڕەى رۆژ
«وه‌فده سه‌ربازییه‌كه‌ی هه‌رێم ده‌سه‌اڵتی بڕیاردانی نییه» به‌یان .تایبه‌ت دوێ��ن � ێ 11/26ه���ه‌ردوو وه‌ف��دی سه‌ربازیی هه‌رێم و ناوه‌ند ل ه به‌غدا كۆبوونه‌وه .وه‌فدی هه‌رێم ب ه سه‌رپه‌رشتی جه‌بار یاوه‌ر ،ئه‌مینداری گشتیی و هزاره‌تی پێشمه‌رگ ه له‌گه‌ڵ شاندێكی حكومه‌تی عێراق ك ه پێكهاتبوو ل ه فه‌ریق یه‌كه‌می روك��ن ،عه‌لی غێدان ،فه‌رمانده‌ی هێزه پیاده‌كانی عێراق و فه‌ریقی یه‌كه‌م فاروق، لێپررساوی نووسینگه‌ی نوری مالیكی له فه‌رمانده‌ی گشتی هێز ه چه‌كداره‌كانی
عێراق و فه‌ریق روك��ن عه‌بود ته‌مبه‌ر، یاریده‌ده‌ری فه‌رمانده‌ی هێز ه پیاده‌كانی عێراق بۆ كاروباری ئۆپ هراسیۆنی سه‌ربازی، كۆبوونه‌وه. ه �ه‌ڵ��گ��ورد حیكمه‌ت ،به‌رپرسی راگه‌یاندنی و هزاره‌تی پێشمه‌رگ ه ب ه ئاژانسی په‌یامنێری راگه‌یاند «كۆبوونه‌وه‌کە چه‌ند رۆژێك ده‌خایه‌نێت» ،ل ه باره‌ی ناوه‌ڕۆكی كۆبوونه‌وه‌كه‌یشه‌وه ،ناوبراو وتی «باس ل ه لیژنه‌ی بااڵی كاری هاوبه‌ش كرا و له نووسینگه‌ی س��ه‌رۆك وه‌زی �ران��ی عێراق كۆبوونه‌وه‌ك ه ئه‌نجام درا» .به‌رپرسی
راگه‌یاندنی و هزاره‌تی پێشمه‌رگ ه روونیشی كرده‌و ه «داوا كراو ه ده‌زگاكانی راگه‌یاندن و الیه‌ن ه سیاسییه‌كانی عێراق خیتابه‌كامنان نه‌رم بكه‌ین ،بۆ ئه‌وه‌ی بارودۆخه‌ك ه به‌ره‌و ئاساییبوونه‌و ه بچێت». نێچیرڤان بارزانی ،سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم ل ه كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌نووسییدا رای��گ�هی��ان��د «ك��ۆب��وون��ه‌وه‌ی ب �ه‌غ��دا بۆ قسه‌كردن ه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی چۆن بتوانرێت گرژییه‌كانی ناوچ ه جێناكۆكه‌كان چاره‌سه‌ر بكرێن» .الی خۆشیه‌و ه سه‌فین دزه‌یی، وته‌بێژی فه‌رمیی حكومه‌تی هه‌رێم به
«سۆمه‌ری ه نیوز»ی راگه‌یاند «ئه‌و وه‌فده‌ی هه‌رێم هیچ ده‌سه‌اڵتێكی نیی ه بۆ بڕیاردان، به‌ب ێ گ هڕانه‌و ه بۆ سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان». لێدوان ه نافه‌ڕمییه‌كانیش رایده‌گه‌یه‌نن ك ه كۆبوونه‌وه‌ی یه‌كه‌می هه‌ردوو شاندی هه‌رێم و به‌غدا هیچ ئه‌نجامێكی نه‌بووه. (ب�هی��ان) بۆ وه‌رگرتنی زانیاریی زیاتر، په‌یوه‌ندی ك��رد ب ه ئه‌مینداری گشتیی و هزاره‌ت��ی پێشمه‌رگه ،به‌اڵم سكرتێره‌كه‌ی رایگه‌یاند «به‌هۆی سه‌رقاڵییه‌و ه ئه‌م چه‌ند رۆژ ە ناتوانێت لێدوان بدات».
مه‌حمود سه‌نگاوی له باره‌ی محه‌مه‌د و ئه‌حمه‌ده‌وه بۆ به‌یان ده‌دوێت به‌یان .تایبه‌ت چ��ه‌ن��د رۆژێ���ك���ه ل���ه ت���ۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تی فه‌یسبووك ،ڤیدیۆییه‌ك ب��ڵ�او ده‌ك���رێ���ت���ه‌وه ل���ه الی���ه‌ن به‌كارهێنه‌رانه‌وه ،كه تیایدا مه‌حمود سه‌نگاوی ،ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتی نیشتیامنی ده‌ڵێت «ن��اوی منداڵه‌كانتان مه‌نێن محه‌مه‌د و ئه‌حمه‌د». ناوبراو له لێدونێكیدا بۆ (به‌یان) له‌گه‌ڵ ئ�ه‌وه‌ی ره‌تی نه‌كرده‌وه وای وتبێت ،به‌اڵم هاوكات وتیشی «كلك و گوێی قسه‌كانیان ك��ردووم ،ته‌نیا ن��اوی محه‌مه‌د و ئه‌حمه‌ده‌كه‌یان باڵوكردووه‌ته‌وه ،من ده‌ڵێم میلله‌تێكین وه‌كو هه‌موو میلله‌ته‌كانی ئه‌م سه‌ر زه‌وی��ی �ه ،خ��وا به ك��وردی��ی دروستی ك��ردووی��ن ،ح�ه‌ق��ی خ��ۆم��ان�ه ن��اوی منداڵه‌كامنان به كوردیی بنێین ،عه‌ره‌ب چۆن حه‌قی خۆیه‌تی ،ئێمه‌ش حه‌قی خۆمانه به زمناكۆ و شاهۆ و دااڵهۆ و سه‌گرمه و چیا و دۆڵ و ده‌شته‌كانی خۆمان ناوی منداڵه‌كامنان بنێین». ن���اوب���راو وت��ی��ش��ی «م���ن له فه‌یسبووك هیچ په‌یجێكم نییه ،به ناوی منه‌وه ئه‌نواع په‌یج ده‌كه‌نه‌و ه و قسه‌ی نارشین به‌رانبه‌ر ئیسالم و خودا و پێغه‌مبه‌ر ده‌كه‌ن ،ئه‌سته‌غفیروڵاڵ، ئه‌وانه هیچی هی من نیین».
ئه‌مڕۆ دوانز‌ه داواكاریی كه‌مئه‌ندامان جێبه‌ج ێ ده‌كرێن به‌یان .سلێامنی عومه‌ر كه‌ریم ،لێپررساوی گشتی یه‌كێتی كه‌مئه‌ندامانی كوردستان، ب� ه (ب �هی��ان)ی راگ�هی��ان��د «س�ه‌رج�ه‌م رێكخراوه‌كانی كه‌مئه‌ندامان و خاوه‌ن پێداویستی تایبه‌ت ل ه ماوه‌ی رابردوودا س ێ جار ده‌نگی ناڕ ەزاییامن گه‌یانده حكومه‌ت ،دواجار ته‌واوی خواست و ویستی كه‌مئه‌ندامامنان ب ه هاوبه‌شی رێكخراوه‌كانی هه‌ولێر و سلێامنی و دهۆك و گه‌رمیان و راپه‌ڕین ،ل ه 15 خاڵدا كۆكرده‌و ه و ب ه هاوكاری ئاسۆس خان ،وه‌زیری كاروباری كۆمه‌اڵیه‌تی، جێگری سه‌رۆكی حكومه‌متان بینی و خستامن ه ب �ه‌رده‌س��ت��ی» .ن��اوب�راو خۆشحاڵیی كه‌مئه‌ندامان و خاوه‌ن پێداویستی تایبه‌ت و كورته‌بااڵكانی ده‌رب���ڕی و وتیشی «خۆشبه‌ختانه سه‌رۆكی حكومه‌ت به‌ڵێنی پێداین 12 خاڵیان جێبه‌ج ێ ده‌كه‌ن و س ێ خاڵه‌كه‌ی دیكه‌ش ناڵێن جێبه‌ج ێ ناكرێت ،به‌ڵكو پێویستی ب ه بڕیاری پ هرله‌مان و یاسایه، بۆی ه چاوه‌ڕێین ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه 11/27ب ه ئاماده‌بوونی رێكخراوه‌كان و وه‌زیرێك یان نوێنه‌ری ئه‌نجومه‌نی وه‌زی �ران ،ئه‌و بڕیاران ه رابگه‌یه‌نرێن، به‌اڵم ئێستا نازانین ئه‌و خااڵن ه چین كه جێبه‌جێ ده‌كرێن».