که‌ش‌و هه‌وا
/٣شەممە /4 4شەممە /5 7شەممە 6که‌رکوک /٣شەممە /4 13شەممە /5 15شەممە 14 هه‌ولێر /٣شەممە /4 13شەممە /5 13شەممە 12سلێمانی /٣شەممە /4 9شەممە /5 10شەممە 11دهۆک 3 2 2 ـ6 ـ5 ـ4 ـ3 ـ3 ـ2 1 0 0
بایی ( )750دینارە
چاوى تۆ لەسەر ڕووداوەکان
له مزگهوتێكهوه زۆرترین كۆمه‌ك بۆ كوردانی رۆژئاوا كۆده‌كرێته‌وه ،کە تا ئێستا ( )125ته‌ن برنج و ( )80ته‌ن ئارد و ( )1000به‌تانیی تازه و ( )3ته‌ن وشكه كۆكراونه‌ته‌وه. ل .گشتى.
د .جەمال ئەحمەد ڕەشید: ده‌رمان سه‌رفكردن ،پشتی حكومه‌ت و وه‌زاره‌تی ته‌ندروستیی شكاندوو‌ه
رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە ،ژماره ( ،)18سێشەممە ،2013/1/15ساڵی یەکەم
بیروڕا
کێ سێ چاالکوانەکەى پەکەکەى کوشت؟
12 وەرزش
نرخه‌كه‌ی بێل به‌رزده‌كرێته‌وه
Tuesday, No, 18 First Year, Jan. 15, 2013
ل .کۆمەاڵیەىت www.bayanpress.net
«ئۆپۆزسیۆن پێی باشه یه‌كێتی یه‌كڕیزیی خۆی بپارێزێت»
ئێران هێرۆخان بۆ سكرتێری یه‌كێتی پێشنیاز ده‌كات
موكافه‌ئه بۆ توێژینه‌وه‌ی ناو گۆڤاره‌كان ته‌رخان ده‌كرێت
به‌یان .تایبه‌ت به‌پێی ه��ه‌م��واری دووه‌م���ی پ��رۆژەی��اس��ای خزمه‌تی زانكۆیی له ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، ك��ارم�ه‌ن��دان��ی خزمه‌تی زانكۆیی موكافه‌ئه ده‌كرێن به ب��ڕی چوار ملیۆن دینار ،ئه‌و موكافه‌ئه‌یه بۆ هه‌ر توێژینه‌وه‌یه‌كیانه كه ل ه گۆڤارێكی زانستییدا باڵوی ده‌كه‌نه‌وه. دك��ت��ۆر س��ه‌ب��اح ب �ه‌رزن��ج��ی، ئه‌ندامی په‌رله‌مانی كوردستان به (به‌یان)ی راگه‌یاند «هه‌ر بڕیارێك په‌یوه‌ندیی به داراییه‌وه هه‌بێت، و هزاره‌تی دارایی حكومه‌تی هه‌رێم ده‌توانێت جێبه‌جێی بكات ،هاوكات سه‌رپشكیشه ل���ه‌وه‌ی جێبه‌جێی نه‌كات ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر بوو به بڕیار له په‌رله‌مانی كوردستان ،ئه‌و ه ده‌بێت جێبه‌جێی بكات» ،له ب��اره‌ی ڕای ئ�هوان�ه‌وه ،ئه‌و ئه‌ندامه‌ی لیژنه‌ی پ���ه‌روه‌رده و خوێندنی ب��ااڵ وتی «ئێمه سه‌یر ده‌كه‌ین بزانین تا چه‌ند بڕیاره‌كه په‌سه‌ند و گونجاوه و داوای له‌سه‌ره ،ئه‌وكات گفتوگۆی ل ه باره‌وه ده‌كه‌ین».
8 پریاسکە
بۆ هەر نەخۆشییەک شەربەتێک
9 هێرۆ ئیرباهیم ئەحمەد .فۆتۆگۆاف :وەرگیراوە
به‌یان .تایبه‌ت
2013؛ ساڵی خۆكوشتن لە كوردستان به‌یان .تایبه‌ت ل �ه‌گ �ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ی ئێستا ته‌نها 15رۆژ ل�ه ساڵی ن��وێ تێپه‌ڕیوه، ب��ه‌اڵم ڕووداوه‌ك���ان���ی خۆكوشنت له پ��ه‌ره‌س��ه‌ن��دن��دان ،ه����ه‌روه‌ك 1/3 ده‌روازه‌ی ئه‌و خۆكوشتنانه بوو ،كه رائیدێك ل ه كه‌ركووك خۆی كوشت. هه‌فته‌ی راب���ردووش ڕووداوه‌ك��ان��ی خۆكوشنت زیادیان ك��رد ،كه له یه‌ك رۆژدا و له 1/12دا ،ژنێك ل ه كه‌الر و پۆلیسێك له سلێامنی خۆیان خنكاند، كوڕێكیش له سلێامنی خۆی سووتاند و قائیمقامی شێخانیش خۆی كوشت، رۆژی دواتریش ،1/13كوڕێكی دیكه له خانه‌قین خۆی خنكاند. ئه‌م ڕووداوان�� ه له كاتێكدان كه چه‌ندین حاڵه‌تی دیكه‌ی دۆزینه‌وه‌ی ته‌رم و كوشنت له الیه‌ن خزم و كه‌سانی دیكه و قرتاندنی زمانی مێرد له الیه‌ن ژنه‌كه‌یه‌وه ،ڕوویان داوه.
ب � ه پێی ئ��ه‌و زانیارییانه‌ی ب��ه‌رده‌س��ت ك��ه‌وت��وون ،ك��ۆم��اری ئیسالمیی ئێران پێی باشه هێرۆ ئیرباهیم ئه‌حمه‌د ،وه‌كو سكرتێری گشتیی یه‌كێتیی نیشتامنیی ك��وردس��ت��ان ج��ێ��گ�هی تاڵه‌بانی ب��گ��رێ��ت �ه‌وه ،ئ��ه‌م��ه‌ش ب��ۆ ئ��ه‌وه ده‌گه‌ڕێته‌وه كه ده‌زگا گرنگه‌كانی ئه‌منی و ئابووری و ڕاگه‌یاندن كه سێ جه‌مسه‌ری به‌هێزن له‌ناو ئه‌و
حزبه‌دا ،له‌ژێر باڵی ناوبراودان ،هه‌روه‌ك مه‌رجه‌عه سیاسییه‌كانی شیعه‌ی عێراقیش هه‌مان ڕایان هه‌یه. پێگه‌ی (بۆڵنت)ی نزیك له كۆماری ئیسالمیی ئێران ب�ڵاوی ك��ردووەت �ه‌وه كه نه‌مانی سێبه‌ری تاڵه‌بانی له عێراق و كوردستان ،زه‌ره‌م�ه‌ن��دی یه‌كه‌م لێی شیعه‌كان ده‌بن .له الیه‌كی دیكه‌شه‌وه ژماره‌یه‌ك به‌رپرسی كۆن و نوێی یه‌كێتی ئ���اره‌زووی دان��ان��ی قوباد تاڵه‌بانی به سكرتێری گشتیی یه‌كێتیی نیشتامنیی ناشارنه‌وه ،له‌وباره‌یه‌شه‌وه فه‌ره‌یدون
عه‌بدولقادری ئه‌ندامی پێشووی مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتی ،ل � ه دیامنه‌یه‌كی رۆژنامه‌نووسیدا ئه‌وه‌ی دركاندووه كه ڕەنگه لە كۆنگره‌ی داهاتووتردا قوباد تاڵه‌بانی ببێته سكرتێری یه‌كێتی. الی خۆشیه‌وه محه‌مه‌د حه‌كیم، وته‌بێژی فه‌رمیی كۆمه‌ڵی ئیسالمی، سه‌باره‌ت به ن��اوه‌رۆك��ی كۆبوونه‌وه‌ی ه�ه‌رس�ێ س �ه‌رك��رده‌ك �هی ئۆپۆزسیۆن، رایگه‌یاند «ئۆپۆزسیۆن پێی باشه یه‌كێتی یه‌كڕیزیی خۆی بپارێزێت» .ئه‌مه جگه ل�ه‌وه‌ی پارتی دیموكراتی كوردستانیش
ب �ه‌رده‌وام ل ه چاودێریی وردی ئه‌و دۆخ��ه هه‌ستیاره‌دای ه و ب��ۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش بارزانی دووجار بۆخۆی هات ه سلێامنی. به‌شێك له چاودێرانی سیاسیش پێیان وای �ه هێرۆخان به‌هێزترین ك��ان��دی��ده ب��ۆ پۆستی سكرتێری یه‌كێتی ،چونكه له‌ناو مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتیدا هه‌ریه‌ك ه له مه‌حموود سه‌نگاوی ،حاكم قادر، عیامد ئەحمەد ،شێخ جه‌عفه‌ر و مه‌ال به‌ختیار ،الیه‌نگریی ئه‌و ده‌كه‌ن.
«ل ه پێناو ساخته‌كاریی ل ه هه‌ڵبژاردندا ،ده‌ستكاریی ئاماری دانیشتوان ده‌كرێت» به‌یان .تایبه‌ت ل ه ئێستادا چه‌ند ئامارێكی جیاوازی دانیشتوان ل ه هه‌رێمی كوردستان هه‌ن، چاودێرێكیش ده‌ڵێت «ئ�ه‌و جیاوازییانه هۆكارێكن بۆ ساخته‌كاری ل ه هه‌ڵبژاردندا». و هزاره‌تی پالندانان و ده‌سته‌ی گشتیی ئاماری هه‌رێم و كۆبوونی خۆراك ،هه‌ریه‌كه و خاوه‌نی ئامارێكی جیاوازی دانیشتوانن و جیاوازیی زۆر ل ه ژماره‌كانیاندا به‌دی ده‌ك��رێ��ت ،به‌پێی ئاماری ساڵی 2010ی ده‌سته‌ی گشتیی ئامار ل ه هه‌رێمی كوردستان،
ژماره‌ی دانیشتوانی پارێزگای سلێامنی ،یه‌ك ملیۆن و 855ه هزار و 265كه‌سه ،پارێزگای هه‌ولێر ب ه مه‌خموریشه‌وه ،یه‌ك ملیۆن و 820ه هزار و 120كه‌سه ،پارێزگای دهۆك، یه‌ك ملیۆن و 234ه هزار و 499كه‌سه. ل ه الیه‌كی دیكه‌وه ،به‌پێی كۆبوونی خۆراكی ،2012ئاماری هه‌رس ێ پارێزگاكه‌ی هه‌رێم به‌م شێوه‌یه‌یه( :سلێامنی :یه‌ك ملیۆن و 746ه هزار و 784كه‌س)( ،هه‌ولێر :یه‌ك ملیۆن و 571ه هزار و 925كه‌س)( ،دهۆك: یه‌ك ملیۆن و 74ه هزار و 729كه‌س) ،به‌اڵم به‌پێی ئاماری 2012ی و هزاره‌تی پالندانان،
ژماره‌ی دانیشتوان به‌م شێوه‌یه‌ی ه (سلێامنی: یه‌ك ملیۆن و 962ه� هزار و 660كه‌س)، (هه‌ولێر :دوو ملیۆن و 44ه هزار و 635 كه‌س)( ،دهۆك :یه‌ك ملیۆن و 356ه هزار و 415كه‌س). به‌پێی ئه‌م ئاماران ه جیاوازیی زۆر به‌دی ده‌كرێت ،بۆ منوون ه ئه‌گه‌ر ئاماری كۆبوونی خۆراك و و هزاره‌ت��ی پالندانان بۆ پارێزگای هه‌ولێر ل ه ساڵی 2012وه‌ربگرین ،ده‌بینین ئاماره‌كه‌ی و هزاره‌تی پالندانان 472ه هزار و 710كه‌سی زیاتره ل ه ئاماره‌كه‌ی كۆبوونی خۆراك ،جگ ه له‌وانه‌ش باس ل ه دروستكردنی
پێناس بۆ ئاواره‌كانی سووریا و ئێران و توركیا و دانیشتوانی گوند ه سنوورییه‌كان ده‌كرێت، ك ه ته‌نیا ل ه شاری سلێامنییدا 150ه هزار ئاواره هه‌ن. چاودێرێكی سیاسی ك ه نه‌یویست ناوی ئاشكرا بكه‌ین ،پێیوای ه ئه‌م جیاوازیی ه له ئاماره‌كاندا بۆ ئه‌وه‌ی ه «ده‌سه‌اڵت بتوانێت ب ه ئاسانی ساخته‌كاری ل ه هه‌ڵبژاردنه‌كاندا بكات و ده‌نگه‌كانی خۆی زیاد بكات» .بۆیه ب ه پێویستی زانی «الیه‌نه‌كانی ئۆپۆزسیۆن وریایان ه مامه‌ڵ ه بكه‌ن و ڕێگ ه نه‌ده‌ن ئه‌و ساخته‌كارییان ه ب ه ئه‌نجام بگه‌ن».
مامۆستا كورده‌كان ناكرێنه سه‌رپه‌رشتیاری په‌روه‌رده‌یی به‌یان .خورماتوو و هزاره‌ت����ی پ����ه‌روه‌رده‌ی عێراق ڕێگری ده‌ك��ات ل �ه‌وه‌ی مامۆستایانی كورد ل ه پ�ه‌روه‌رده‌ی خورماتوو بكرێنه سه‌رپه‌رشتیاری په‌روه‌رده‌یی ،ب ه بیانووی ئ �ه‌وه‌ی ئه‌و مامۆستایان ه دام��ه‌زراوی حكومه‌تی هه‌رێمن و ب � ه شێوه‌ی (ته‌نسیب) وان � ه ل ه قوتابخانه‌كانی خورماتوودا ده‌ڵێنه‌وه. س �ه‌رچ��اوه‌ی �ه‌ك ل� ه پ���ه‌روه‌رده‌ی خورماتوو هه‌واڵه‌كه‌ی پشتڕاستكرده‌وه و ب ه (به‌یان)ی راگه‌یاند «ل ه ڕێگه‌ی به‌شی خوێندنی كوردییه‌و ه چه‌نده‌ها ج��ار ن���وورساوی فه‌رمیامن ئاڕاسته‌ی پ��ه‌روه‌رده‌ی پارێزگای سه‌اڵحه‌ددین و و هزاره‌ت��ی پ��ه‌روه‌رده‌ی عێراق كردووه بۆ ئ��ه‌وه‌ی ئ��ەو مامۆستایانە بكرێنه سه‌رپه‌رشتیار ،به‌اڵم و هزاره‌تی په‌روه‌رده ڕێگ ه ن���ادات» .سه‌رچاوه‌ك ه وتیشی «له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و مامۆستایان ه كوردن، بۆی ه ڕێگرییان لێده‌كرێت».