ژمارە ٥٢

‫که‌ش‌و هه‌وا‬

‫‪/٣‬شەممە ‪/4 31‬شەممە ‪/5 28‬شەممە ‪ 29‬که‌رکوک ‪/٣‬شەممە ‪/4 38‬شەممە ‪/5 37‬شەممە ‪37‬‬ ‫هه‌ولێر ‪/٣‬شەممە ‪/4 38‬شەممە ‪/5 37‬شەممە ‪ 37‬سلێمانی ‪/٣‬شەممە ‪/4 35‬شەممە ‪/5 34‬شەممە ‪33‬‬ ‫‪ 17‬دهۆک ‬ ‫‪24‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪14‬‬

‫‪Tuesday, No, 52‬‬ ‫‪Second Year, Sep 17, 2013‬‬

‫‪Reklam‬‬ ‫بایی (‪ )750‬دینارە‬

‫چاوى تۆ لەسەر ڕووداوەکان‬

‫عوسمان ئۆجەالن ئۆباڵى تاوانەکانى‬ ‫دەخاتە ئەستۆى ئەردۆگان‬

‫‪9‬‬

‫رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە‪ ،‬ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشەممە ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫بیروڕا‬

‫نەوت لە‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫پارلەمانیی‬ ‫‪9/٢١‬دا‬

‫‪12‬‬ ‫کۆمەاڵیەتى‬ ‫لە ماڵى‬ ‫کاندیداکان چى‬ ‫دەگوزەرێت؟‬

‫‪11‬‬ ‫پەیجوور‬

‫حزبەکان پیسى‬ ‫دەکەن و حکومەت‬ ‫پاکى دەکاتەوە‬

‫‪6‬‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫جه‌بار یاوه‌ر‪ ،‬ئه‌میندارى وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ بۆ به‌یان‪:‬‬

‫ناتوانین سزای ئەو پێشمه‌رگانە‬ ‫بدەین کە تەزویر دەکەن‬ ‫الپەڕە‪5 :‬‬

‫«یه‌كێتی و پارتی‪،‬‬ ‫ئاواره‌كانی خۆرئاوا‬ ‫ده‌خه‌ن ‌ه شوێنی‬ ‫مردووه‌كان»‬ ‫به‌یان‪ .‬تایبه‌ت‬ ‫پارتی و یه‌كێتی له‌ ب ‌هرامبه‌ر‬ ‫پێدانی ڕەگه‌زنامه‌ی عێراقی‪ ،‬داوا‬ ‫لە ئاواره‌كانی رۆژئ��اوای كوردستان‬ ‫ده‌كه‌ن ده‌نگ به‌ لیسته‌كانیان بده‌ن‪.‬‬ ‫(س‪ .‬ع)‪ ،‬كه‌ هاوواڵتییه‌كی‬ ‫خۆرئاوای كوردستانه‌‪ ،‬بۆ (به‌یان)‬ ‫ئاشكرایده‌كات «له‌ سنووری سلێامنی‬ ‫له‌ كه‌مپدا ده‌مێنینه‌وه‌‪ ،‬براده‌رانی‬ ‫یه‌كێتی هاتوون بۆ المان و به‌ڵێنیان‬ ‫پێداوین ئه‌گه‌ر ئێمه‌ به‌شداریی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بكه‌ین‪ ،‬پێناسی نوێامن بۆ‬ ‫ده‌رده‌هێنن تا له‌جیاتی مردووه‌كان‬ ‫ده‌نگیان بۆ بده‌ین‪ ،‬ئه‌وانیش له‌‬ ‫به‌رامبه‌ردا ڕەگه‌زنامه‌ی عێراقیی‬ ‫هه‌میشه‌ییامن پێ ده‌به‌خشن»‪.‬‬ ‫كه‌ریم سدیقیش بۆ (به‌یان) وتی‬ ‫«له‌ كه‌مپێكی نزیك قه‌زای خه‌بات‬ ‫نیشته‌جێین‪ ،‬چه‌ند ئه‌ندامێكی‬ ‫حزبێكی ب��اش��ووری ك��وردس��ت��ان‬ ‫سه‌ردانیان كردین و پێیان وتین‬ ‫ئه‌گه‌ر رازی بن به‌شداریی هه‌ڵبژاردن‬ ‫بكه‌ن و ده‌نگ بده‌ن‪ ،‬ئێمه‌ پێناستان‬ ‫به‌ناوی ئه‌و مردووانه‌وه‌ كه‌ له‌ لیستی‬ ‫ده‌نگده‌راندان و نه‌سڕدراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ دروستده‌كه‌ین و ده‌توانن ده‌نگ‬ ‫بده‌ن‪ ،‬با ده‌نگه‌كانیشتان بۆ لیستی‬ ‫(‪ )...‬بێت»‪.‬‬ ‫بڕوانە الپەڕەی هەواڵ و ڕاپۆرت‬

‫‪Reklam‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫داوا ده‌كرێت ببن ‌ه ڕێكخراوی مه‌ده‌نی‬

‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬مۆته‌كه‌ی حیزب ‌ه بچووكه‌كانه‬ ‫زریان جه‌وهه‌ر‬ ‫جارێكی دیك ‌ه چاره‌نووسی‬ ‫ح��ی��زب��ه‌ ب��چ��ووك��ه‌ك��ان دوای‬ ‫هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان و ڕاگه‌یاندنی‬ ‫ئه‌نجامه‌كانی‪ ،‬ده‌بێته‌ پرسیاری‬ ‫به‌شێك له‌ چ��اودێ �ران‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫كه‌ چه‌نده‌مینجاره‌ ئه‌و حیزبانه‌ به‌‬ ‫ده‌ستی خاڵی و بێ به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫متامنه‌یه‌كی ئه‌وتۆی جه‌ماوه‌ر‪ ،‬له‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫سیاسه‌تی (نابه‌رپرسانه‌ی)‬ ‫هه‌ندێك له‌و حیزبه‌ بچووكانه‌ و‬ ‫خۆخستنه‌ ب��اوه‌ش��ی حیزبه‌كانی‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت و وه‌رگرتنی مووچه‌ و‬ ‫بودجه‌ و ئیمتیازاتی خه‌یاڵی له‌سه‌ر‬ ‫حسابی حیزبه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬وای��ك��ردووه‌ حیزبی‬ ‫بچووك له‌ هه‌رێمی كوردستان‬

‫وێ��ن��ای حاڵه‌تێكی ن��ا ته‌ندروستی‬ ‫حیزبایه‌تی بكات و زیاتر وه‌ك مشه‌خۆر‬ ‫ده‌ربكه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌ سه‌روبه‌ندی هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫په‌رله‌ماندا‪ ،‬به‌شێك ل ‌ه ئاگایانی ڕەوشی‬ ‫سیاسیی ه �ه‌رێ��م ده‌پ��رس��ن‪ :‬حیزبه‌‬ ‫بچوكه‌كان ئه‌گه‌ر ئه‌مجاره‌ش ب ‌ه ده‌ستی‬ ‫خاڵی له‌ هه‌ڵبژاردن گه‌ڕانه‌وه‌ و ده‌نگێكی‬ ‫شایه‌نی باسیان نه‌برده‌وه‌‪ ،‬چاره‌نووسیان‬ ‫چی ده‌بێت؟‬ ‫ئه‌م پرسیار ‌ه هه‌ر الیه‌نه‌ و به‌ جۆرێك‬ ‫به‌رسڤی ده‌داته‌وه‌‪ ،‬له‌ به‌دواداچوونێكی‬ ‫(ب��ه‌ی��ان) دا ده‌رده‌ك���ه‌وێ���ت زۆرێ��ك‬ ‫ل �ه‌ چ��اودێ��ران و به‌شێك ل �ه‌ حیزبه‌‬ ‫بچووكه‌كانیش گه‌یشتوونه‌ته‌ بڕوایه‌ك‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ش وه‌ك ئه‌وانی‬ ‫پێشوو متامنه‌یه‌كی ئه‌وتۆ نه‌داته‌ حیزبه‌‬ ‫بچوكه‌كان‪ ،‬م��ان�ه‌وه‌ و شه‌رعییه‌تیان‬ ‫هێنده‌ی دیكه‌ ده‌خاته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌‪.‬‬

‫ل���ه‌الی���ه‌ك���ی دی���ك���ه‌وه‌ ح��ی��زب� ‌ه‬ ‫بچوكه‌كانیش له‌نێو خۆیاندا پێناسه‌ی‬ ‫جیاوازیان بۆ یه‌كرت هه‌یه‌ و هه‌ندێكیان‬ ‫هه‌وڵی خۆ جیاكردنه‌وه‌ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫بۆ وه‌اڵم��ی پرسیاری چاره‌نووسی‬ ‫حیزبه‌ بچوكه‌كان دوای هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫ئه‌حمه‌د خه‌النی‪ ،‬ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پارتی پارێزگارانی كوردستان بۆ (به‌یان)‬ ‫ده‌ڵێت «به‌هۆی گوشاری پارتییه‌وه‌‬ ‫نه‌مانتوانی له‌ ناوچه‌ی زه‌رد كاندید بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردن دیاری بكه‌ین‪ ،‬بۆیه‌ ئێم ‌ه له‌و‬ ‫حیزبانه‌ی به‌ حیزبه‌ بچوكه‌كان ناوده‌برێن‪،‬‬ ‫جیاوازین‪ .‬هه‌ڵبژاردنی ئه‌مجاره‌ش زیاتر‬ ‫خزمایه‌تییه‌ نه‌ك سیاسی‪ ،‬من له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌دام هه‌ر حیزبێك نه‌توانێت كورسی‬ ‫په‌رله‌مان بباته‌وه‌‪ ،‬خۆی هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه‌‬ ‫باشرته‌ له‌وه‌ی به‌و شێوه‌یه‌ مبێنێته‌وه»‪.‬‬ ‫له‌ به‌امبه‌ردا‪ ،‬غه‌فور مه‌خموری‪،‬‬ ‫سكرتێری یه‌كێتیی نه‌ته‌وه‌یی دیموكراتی‬

‫كوردستان‪ ،‬كه‌ به‌ سێ هه‌ڵبژاردن ن ‌ه‬ ‫خۆی و ن ‌ه حزبه‌كه‌ی توانای گه‌یشنت‬ ‫به‌ په‌رله‌مانیان ن �ه‌ب��ووه‪ ‌،‬بۆ (به‌یان)‬ ‫ده‌ڵێت «ئێمه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌گه‌ر مامه‌ڵه‌‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ر هه‌ڵبژاردنێكی پاك‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت‪ ،‬هه‌مووان قه‌باره‌ی خۆمان‬ ‫بۆ ده‌رده‌ك �ه‌وێ��ت‪ .‬ئێمه‌ تا ڕاگه‌یاندنی‬ ‫ئه‌نجامه‌كان هیچ هه‌ڵوێستێك ده‌رنابڕین‪،‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ت دوای ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن هه‌موو‬ ‫شتێك ڕوون��ده‌ب��ێ��ت�ه‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ ئازادین‬ ‫چۆن بیرده‌كه‌ینه‌و ‌ه و چۆنیش سیاسه‌ت‬ ‫ده‌كه‌ین»‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و ڕووه‌وه‌‪ ،‬گ��ۆران جه‌الل‪،‬‬ ‫ئ�ه‌ن��دام��ی مه‌كته‌بی سیاسی حیزبی‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان بۆ (ب �ه‌ی��ان) وت��ی «بۆ‬ ‫وه‌اڵم��ی ئ��ه‌وه‌ی كه‌ نه‌گه‌یشتووینه‌ته‌‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬ده‌بێت دیراسه‌ی بكه‌ین ئینجا‬ ‫بڕیار بده‌ین»‪.‬‬ ‫ئه‌و هۆكاری نه‌گه‌یشتنی حیزبه‌كه‌ی‬

‫ب ‌ه په‌رله‌مان بۆ كه‌میی مادده‌ و ئیمتیازی‬ ‫حیزبی بۆ ئه‌ندامان و كه‌متوانایی میدیای‬ ‫حیزبه‌كه‌ی گێڕایه‌وه‌‪ ،‬جگه‌ له‌ سانسۆری‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت‪ ،‬ن��اوب��راو ح��ی��زب�ه‌ك�ه‌ی به‌‬ ‫الیه‌نێكی ده‌ره‌وه‌ی ده‌سه‌اڵت داده‌نێت و‬ ‫به‌شدارییشیان له‌ حكومه‌تدا به‌ وه‌زیرێك‬ ‫به‌ ته‌رشیفاتیی ناوده‌بات‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی دیكه‌وه‌‪ ،‬عه‌لی كه‌ریم‪،‬‬ ‫چ��اودێ��ری سیاسی‪ ،‬ده‌رب���اره‌ی ڕەوش��ی‬ ‫ئه‌م حزبانه‌ بۆ (به‌یان) وتی «حیزبێك‬ ‫به‌ ‪ 20‬ساڵ نه‌یتوانیبێت بگاته‌ په‌رله‌مان‬ ‫و كورسییه‌ك بباته‌وه‌‪ ،‬باشرتین حاڵه‌تی‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی�� ‌ه خ��ۆی ح��ه‌ل ب��ك��ات‪ ،‬یاخود‬ ‫گۆڕانكاریی به‌سه‌ر په‌یڕەو و پڕۆگرام‬ ‫و سه‌ركردایه‌تییه‌كه‌یدا بێنێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫دیاره‌ ئه‌و ‪ 20‬ساڵه‌ سیاسه‌تی هه‌ڵه‌یان‬ ‫په‌یڕەو كردووه‌ و سه‌ركرده‌كانیان بێتوانان‬ ‫و به‌رنامه‌یان له‌ دڵ��ی خه‌ڵكدا جێی‬ ‫نابێته‌وه‌»‪.‬‬

‫ئه‌‌و چاودێره‌ ده‌شڵێت «كاتێ‬ ‫ئ�ه‌و حیزبانه‌ نه‌توانن ڕێگه‌یه‌ك‬ ‫بۆ به‌ده‌ستهێنانی متامنه‌ی خه‌ڵك‬ ‫بدۆزنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا بوون و نه‌بوونیان‬ ‫وه‌ك ی���ه‌ك���ه‌‪ ،‬ده‌ك���رێ���ت وه‌ك‬ ‫ڕێكخراوێكی مه‌ده‌نی مامه‌ڵه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ بكرێت‪ .‬بودجه‌یه‌كی زۆر‬ ‫ب��ۆ خزمه‌تی ئ���ه‌وان ته‌خشان و‬ ‫په‌خشان ده‌كرێت‪ ،‬هاوواڵتی دوای‬ ‫‪ 16‬ساڵ كارێكی ل ‌ه كه‌رتی گشتییدا‬ ‫ده‌ستناكه‌وێت و نابێته‌ خاوه‌نی‬ ‫مووچه‌یه‌ك‪ ،‬كه‌چی ئه‌وان مووچه‌ی‬ ‫گه‌وره‌یان بۆ ده‌بڕدرێته‌وه‪ .‬بۆیه‌ به‌‬ ‫بڕوای من حزبێك نه‌ بتوانێ بگاته‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت و نه‌ بتوانێ ل ‌ه پڕۆسه‌ی‬ ‫سیاسییدا ب �ه‌ش��دارب��ێ��ت‪ ،‬ده‌ب��ێ‬ ‫پێناسه‌ی دیكه‌ی بۆ بكرێت‪ ،‬ده‌شبێ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ هۆشیاربێت و بڕیار له‌‬ ‫چاره‌نووسی ئه‌و حیزبانه‌ بدات»‪.‬‬

‫وه‌زیری پێشووی ژینگه‌‪ :‬ئاستی هۆشیاریی ژینگه‌یی نزمه‌‬

‫شوێنی ژینگه‌ له‌ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردندا خاڵییه‌‬ ‫بەیان‪ .‬سلێامىن‬ ‫وه‌زیری پێشووی ژینگه‌ ی هه‌رێم له‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان نیگه‌رانه‌‪،‬‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی پاراستنی ژینگه‌ زۆر به‬ ‫‌كه‌می كراوه‌ته‌ دروشمی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫له‌ كاتێكدا ئ��او و ه �ه‌وا و خ��ۆراك كه‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ی ژیانن‪ ،‬هه‌موویان كه‌وتوونه‌ته‌‬ ‫مه‌ترسییه‌وه‌ و ڕۆژ به‌ ڕۆژ ئه‌گه‌ری‬ ‫تێكچوووننی هاوسه‌نگیی ژینگه‌یی زیاتره‌‪.‬‬ ‫(ب��ەی��ان) ل �ه‌م ڕاپ��ۆرت �ه‌دا هۆكاری‬ ‫نه‌بوونی ژینگه‌ به‌ به‌شێك له‌ مادده‌ی‬ ‫هه‌ڵمه‌تی ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی لیسته‌كان‬ ‫ده‌خاته‌ڕوو‪..‬‬ ‫دارا محه‌مه‌د ئه‌مین‪ ،‬وه‌زی��ری‬ ‫پێشووی ژینگه‌ی هه‌رێم‪ ،‬كه‌ هاوكات‬ ‫ئ�ه‌ن��دام��ی س�ه‌رك��ردای�ه‌ت��ی��ی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمییه‌‪ ،‬بۆ (به‌یان) وتی «سه‌راپای‬ ‫ب �ه‌رن��ام �ه‌ی الی �ه‌ن �ه‌ سیاسییه‌كان بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردن ئاگادارنیم‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ له‌‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی‪ ،‬به‌شێك له‌ به‌رنامه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردمنان ته‌رخانكراوه‌ بۆ بابه‌ته‌كانی‬ ‫په‌یوه‌ست به‌ پاراستنی ژینگه‌‪ .‬كه‌م‬ ‫بایه‌خدانی الیه‌نه‌سیاسییه‌كانیش به‌‬ ‫بواری ژینگه‌‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ی نزمیی ئاستی‬ ‫هۆشیارییه‌ ل ‌ه كۆمه‌ڵگه‌دا به‌ مه‌ترسییه‌‬

‫ژینگه‌ییه‌كان‪ .‬ئه‌و الیه‌نانه‌ ده‌رك به‬ ‫‌مه‌ترسیی تێكچوونی هاوسه‌نگیی‬ ‫ژینگه‌یی ناكه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ په‌یامی ژینگه‌ییان‬ ‫الوازه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ له‌ نه‌بوونی كاندیدی‬ ‫پسپۆڕی بواری ژینگه‌ له‌ناو لیسته‌كاندا»‪.‬‬ ‫وه‌زی��ری پێشووی ژینگه‌ی هه‌رێم‬ ‫ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو «ده‌بووایه‌ هه‌ر لیست‬

‫و الیه‌نێك كادێری ژینگه‌پارێزی هه‌بێت‬ ‫بۆ باڵوكردنه‌وه‌ی هۆشیاریی ژینگه‌یی‬ ‫له‌نێو ئه‌ندامانیدا‪ ،‬له‌ كاتێكدا ئێمه‌ له‌‬ ‫هه‌رێمی كوردستان پارتی تایبه‌مته‌ند به‌‬ ‫بواری ژینگه‌مان نییه‌‪ ،‬ده‌بوو هه‌ر حزبێك‬ ‫النیكه‌م كاندیدی شاره‌زای بواری ژینگه‌ی‬ ‫بۆ په‌رله‌مان هه‌بوایه‌‪ ،‬تا له‌ داهاتوودا‬

‫لیژنه‌ی تایبه‌ت به‌ ژینگه‌ له‌په‌رله‌مان‬ ‫پێكبهێرنێت‪ ،‬ئ�ه‌رك��ی ئ �ه‌و لیژنه‌یه‌ش‬ ‫ئه‌كتیڤكردنی یاساكانی پاراستنی ژینگه‌‬ ‫و چاودێریی جێبه‌جێكردنیان بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ل ‌ه هه‌رێمی كوردستان تا ئێستا‬ ‫به‌و جۆره‌ بیرنه‌كراوه‌ته‌وه»‪.‬‬ ‫هه‌مان س�ه‌رچ��او ‌ه ڕوونیكرده‌وه‌‪:‬‬

‫پڕۆسه‌ی ده‌رهێنانی نه‌وت و غاز‪ ،‬بێ‬ ‫به‌رنامه‌ و سرتاتیژە‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ش ده‌كرێت‬ ‫به‌ گه‌نده‌ڵیی ژینگه‌یی لێكبدرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ كه‌مته‌رخه‌مییه‌كه‌ ته‌نیا له‌پێناو‬ ‫په‌یداكردنی ساماندایه‌ بۆ الیه‌نه‌كانی‬ ‫ده‌سه‌اڵت‪ ،‬به‌اڵم له‌ ئاینده‌دا كاتێك ژینگه‌‬ ‫كه‌وته‌ قه‌یرانه‌وه‌‪ ،‬به‌ پاره‌ چاره‌سه‌ر نابێ‪،‬‬

‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی به‌رپرسی به‌شی دارایی ناحیه‌ كاندیده‌‬

‫مامه‌ڵه‌ی فۆڕمی خۆراك له‌ چوارقوڕنه‌ په‌كی كه‌وتووه‌‬ ‫زریان جه‌وهه‌ر‬ ‫به‌مه‌به‌ستی ده‌ره��ێ��ن��ان��ی فۆرمی‬ ‫خۆراك بۆ خۆیان یاخود خێزانه‌كانیان‪ ،‬یان‬ ‫دروستكردنی فۆرمی نوێ بۆ خیزان ‌ه تازه‌‬ ‫پێكهاتووه‌كان و زیادكردنی منداڵی تازه‌‬ ‫له‌دایكبوو‪ ،‬هاوواڵتیانی ناحیه‌ی چوارقوڕنه‌‬ ‫مانگێك ‌ه ڕووده‌كه‌ن ‌ه به‌شی دارایی ناحیه‌کە‪،‬‬ ‫به‌اڵم هیچ مامه‌ڵه‌یه‌كیان بۆ ڕایی ناكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌بوبه‌كر جوهه‌ر‪ ،‬ك ‌ه هاوواڵتیه‌كی‬ ‫نیشته‌جێی ناحیه‌كه‌ی ‌ه و ت��از ‌ه ژیانی‬

‫هاوسه‌ریی پێكهێناوه‌‪ ،‬بۆ (به‌یان) ڕایگه‌یاند‬ ‫له‌كاتی سه‌ردانی بۆ ناحیه‌ی چوارقوڕن ‌ه‬ ‫به‌مه‌به‌ستی ده‌رك��ردن��ی ف��ۆرم��ی ن��وێ‪،‬‬ ‫كارمه‌ندێك پێی وتوو ‌ه «ل ‌ه جیاتی عوسامن‬ ‫عه‌زیز‪ ،‬به‌رپرسی به‌شی دارایی من لێره‌م‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌و ئێستا كاندید ‌ه و ناتوانێت ده‌وام‬ ‫بكات‪ ،‬منیش ته‌نیا مامه‌ڵه‌كان وه‌رده‌گرم و بۆ‬ ‫ڕاپ ‌هڕاندنی هیچ مامه‌ڵه‌یه‌ك ناچم ‌ه سلێامنی‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌ركی من ته‌نیا وه‌رگرتنی مامه‌ڵه‌كانه‌‬ ‫و زۆریش شار ‌هزانیم‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بێت سه‌رجه‌م‬ ‫هاوواڵتیان ك ‌ه مامه‌ڵه‌یان ل ‌ه به‌شی خۆراك‬

‫هه‌یه‌‪ ،‬بۆ م��اوه‌ی مانگێك چ��اوه‌ڕوان�بن‪ .‬تا‬ ‫بانگه‌ش ‌ه و هه‌ڵبژاردن ته‌واو ده‌بن‪ ،‬پاشان‬ ‫ئه‌و كاندید ‌ه ئه‌گه‌ر ده‌رنه‌چوو ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫سه‌ر كاره‌كه‌ی و مامه‌ڵه‌كان ده‌بات ‌ه سلێامنی‬ ‫بۆ ڕاییكردنی ل ‌ه كۆمپانیای خۆراك»‪.‬‬ ‫ده‌رب����اره‌ی ئ��ه‌و كێشه‌یه‌‪ ،‬حسێن‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌ی چوارقوڕنه‌‬ ‫بۆ (به‌یان) وتی «ئ�ه‌و فه‌رمانبه‌ر‌ه مافی‬ ‫خۆكاندیدكردنی هه‌ی ‌ه و مۆڵه‌متان پێداوه‌‪،‬‬ ‫تا ئێستاش كه‌س نه‌هاتوو ‌ه سكااڵ له‌باره‌ی‬ ‫كێشه‌یه‌كی له‌وجۆره‌و ‌ه بكات‪ .‬ئه‌و كارمه‌نده‌‬

‫به‌هۆی ئ �ه‌وه‌ی پ��ار ‌ه ل ‌ه خه‌ڵك وه‌رناگرێ‬ ‫و ئێمه‌ش كرێی ه��ات��وچ��ۆی ب��ۆ خ �ه‌رج‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬مانگی جارێك ك ‌ه كاتی وه‌رگرتنی‬ ‫مووچه‌كه‌یه‌تی‪ ،‬ده‌چێت ‌ه سلێامنی و مامه‌ڵه‌ی‬ ‫هاوواڵتیان ده‌بات»‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���اره‌ی ئ����ه‌وه‌ی ب��ۆچ��ی ڕێگه‌‬ ‫ن����اده‌ن ه���اوواڵت���ی خ���ۆی مامه‌ڵه‌كه‌ی‬ ‫به‌رێت ‌ه كۆمپانیای خ��ۆراك ل ‌ه سلێامنی و‬ ‫ڕایپه‌ڕێنێت‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌ی چوارقوڕنه‌‬ ‫ڕوون��ی��ك��رده‌و ‌ه ل ‌ه هه‌موو شوێنێك هه‌ر‬ ‫به‌وجۆره‌ی ‌ه و ته‌نیا كاتی وه‌رگرتنی مووچه‌‬

‫مامه‌ڵه‌ی فۆڕمی خۆراكی هاوواڵتیان ل ‌ه‬ ‫ق ‌هزا و ناحیه‌كانه‌و ‌ه ده‌برێته‌و ‌ه سلێامنی‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی ئاماژە پێدا ئه‌گه‌ر ئه‌و فه‌رمانبه‌ره‌‬ ‫خۆشی كاندید نه‌كردایه‌‪ ،‬تا ‪ 27‬ی مانگ هیچ‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌كی نه‌ده‌برد ‌ه سلێامنی‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫هیچ زیامنه‌ندییه‌كی بۆ هاوواڵتیان تێدا نییه‌‪.‬‬ ‫(ب��ه‌ی��ان) چ�ه‌ن��د ج��ارێ��ك هه‌وڵیدا‬ ‫په‌یوه‌ندی ب ‌ه عوسامن عه‌زیز‪ ،‬به‌رپرسی‬ ‫به‌شی دارایی ناحیه‌ی چوارقوڕن ‌ه و كاندیدی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی پ ‌هرله‌مانه‌و ‌ه بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌رده‌ست نه‌بوو‪.‬‬

‫مه‌ترسییه‌كانیش ڕۆژ به‌ڕۆژ زیاتر ده‌بن و‬ ‫به‌ چاویش ده‌بیرنێن‪.‬‬ ‫الی خۆیه‌وه‌ دكتۆر ڕێ�زان ڕەشید‪،‬‬ ‫پسپۆڕی بواری ژینگه‌ بۆ (به‌یان) ده‌ڵێت‬ ‫«پرسی ژینگه‌ به‌گشتیی نوێیه‌ و خه‌ڵكی‬ ‫ك��ورد زان��ی��اری��ی ل �ه‌س �ه‌ری ك�ه‌م�ه‌‪ ،‬له‌م‬ ‫سااڵنه‌ی دواییدا ب ‌ه ب �ه‌راورد به‌ پێشوو‬ ‫قسه‌ی زۆری له‌سه‌ر ده‌كرێت و ئه‌و‬ ‫دۆسیه‌یه‌ به‌ره‌وپێشچوونی به‌خۆوه‌ بینیوه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم هێشتا له‌ ئاستی پێوستدا نییه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ تا ئێستا بیرمان ل ‌ه مه‌ترسییه‌كانی‬ ‫گۆڕانی كه‌شوهه‌وا و تێكچوونی ژینگه‌‬ ‫نه‌كردووه‌ته‌وه‌‪ .‬هه‌مووان ده‌زانین گاز‬ ‫و دوكه‌ڵی ئوتومبیل چ زیانێكی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بێئه‌وه‌ی كه‌سامن ئاماده‌بین ڕۆژێك به‌پێ‬ ‫بچینه‌ بازاڕ‪ ،‬تاوه‌كو النی كه‌م بڕێك گازی‬ ‫دوانۆكسیدی كاربۆن كه‌مبكه‌ینه‌وه‌»‪.‬‬ ‫ه���ه‌م���ان پ��س��پ��ۆڕی ژی��ن��گ�ه‌ی��ی‬ ‫ڕاشیگه‌یاند تا ئێستا هۆكاری هه‌ندێك‬ ‫له‌و نه‌خۆشییانه‌ی باڵوده‌بنه‌وه‌ ڕوون‬ ‫نه‌بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ڕەنگه‌ ئه‌مه‌ش زه‌نگێك بێت‬ ‫له‌ ژینگه‌و ‌ه و ئاماژەی كه‌مته‌رخه‌می‬ ‫بێت به‌رامبه‌ر ژینگه‌‪ ،‬به‌رپرسیارێتی ئه‌م‬ ‫حاڵه‌ته‌ش ل ‌ه ئه‌ستۆی هه‌رالیه‌ك بێت‪،‬‬ ‫گرنگ ئه‌وه‌یه‌ كێشه‌یه‌كی ژینگه‌یی هه‌یه‌‬ ‫و ده‌بێت چاره‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬

‫ونبوون‬ ‫کۆبوونێکى خۆراک ونبووە‪،‬‬ ‫بە ناوى (رمضان نامق كريم)‪،‬‬ ‫هەرکەس دۆزییەوە پەیدوەندى‬ ‫بکات بە ژمارە مۆبایىل‪:‬‬ ‫‪07501217690‬‬ ‫لەگەڵ ریزدا‪.‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫یاساناسێك‪ :‬به‌ڵێنی پێدانی ڕەگه‌زنامه‌‪ ،‬ته‌نیا فریودانه‌‬

‫«یه‌كێتی و پارتی‪ ،‬ئاواره‌كانی خۆرئاوا ده‌خه‌ن ‌ه شوێنی مردووه‌كان»‬ ‫سه‌یدنامی‬ ‫پارتی و یه‌كێتی له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫پێدانی ڕەگ �ه‌زن��ام �ه‌ی عێراقی و‬ ‫پاسپۆرتی هه‌میشه‌یی به‌ ئاواره‌كانی‬ ‫رۆژئ����اوای ك��وردس��ت��ان (س��وری��ا)‪،‬‬ ‫داوای ئ���ه‌وه‌ ل���ه‌و ه��اوواڵت��ی��ان �ه‌‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ده‌ن���گ ب��ه‌ لیسته‌كانی‬ ‫یه‌كێتی و پارتی بده‌ن‪ .‬چاودێرێكی‬ ‫سیاسییش رایده‌گه‌یه‌نێت‪ :‬ڕابردوو‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌رده‌خ��ات یه‌كێتی و پارتی‬ ‫له‌پێناو مانه‌وه‌یاندا په‌نا بۆ هه‌موو‬ ‫ڕێگه‌یه‌كی نادروست ده‌به‌ن‪.‬‬ ‫(س‪ .‬ع)‪ ،‬ك�ه‌ هاوواڵتییه‌كی‬ ‫خ��ۆرئ��اوای كوردستانه‌ بۆ (به‌یان)‬ ‫ئاشكرایده‌كات «له‌ سنووری سلێامنی‬ ‫له‌ كه‌مپدا ده‌مێنینه‌وه‌‪ ،‬براده‌رانی‬ ‫یه‌كێتی هاتوون بۆ المان و به‌ڵێنیان‬ ‫پێداوین ئه‌گه‌ر ئێمه‌ به‌شداریی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بكه‌ین‪ ،‬پێناسه‌ی نوێامن‬ ‫بۆ ده‌رده‌هێنن تا له‌جیاتی مردووه‌كان‬ ‫ده‌نگیان بۆ بده‌ین‪ ،‬ئه‌وانیش له‌‬ ‫به‌رامبه‌ردا ڕەگه‌زنامه‌ی عیراقیی‬ ‫هه‌میشه‌ییامن پێ ده‌به‌خشن»‪.‬‬

‫كه‌ریم سدیق‪ ،‬یه‌كێكی ت��ره‌ له‌و‬ ‫هاوواڵتییه‌ ئاوارانه‌ی كوردستانی رۆژئاوا‪،‬‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌و به‌ڵێنانه‌ی له‌الیه‌ن یه‌كێتی‬ ‫و پارتییه‌وه‌ بۆ مانه‌وه‌یان له‌ هه‌رێمی‬ ‫كوردستان پێیان دراوه‌‪ ،‬بۆ (به‌یان) وتی‬

‫«ل �ه‌ كه‌مپێكی نزیك ق��ه‌زای خه‌بات‬ ‫نیشته‌جێین‪ ،‬چه‌ند ئه‌ندامێكی حزبێكی‬ ‫باشووری كوردستان سه‌ردانیان كردین و‬ ‫پێیان وتین ئه‌گه‌ر رازی بن به‌شداریی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بكه‌ن و ده‌نگ بده‌ن‪ ،‬ئێمه‌‬

‫پێناستان به‌ناوی ئه‌و مردووانه‌وه‌ كه‌ ل ‌ه‬ ‫لیستی ده‌نگده‌راندان و نه‌سڕدراونه‌ته‌وه‪‌،‬‬ ‫بۆ دروستده‌كه‌ین و ده‌ت��وان��ن ده‌نگ‬ ‫بده‌ن‪ ،‬با ده‌نگه‌كانیشتان بۆ لیستی (‪)...‬‬ ‫بێت‪ .‬وتیشیان دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان‬

‫ڕەگه‌زنامه‌ی عیراقییتان بۆ ده‌رده‌هێنین و‬ ‫به‌بێ‌ كێشه‌ لێره‌ مبێننه‌وه»‪.‬‬ ‫ل��ه‌ ب���ه‌رام���ب���ه‌ردا ئه‌ندامێكی‬ ‫ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن��ی ن��وێ��ن��ه‌ران��ی ع��ی �راق‬ ‫ڕایده‌گه‌یه‌نێت‪ :‬یه‌كێتی و پارتی ناتوانن‬

‫ڕەگ�ه‌زن��ام�ه‌ی عێراقی ب �ه‌و ئ��اوار ‌ه‬ ‫كوردانه‌ی ڕۆژئاوا بده‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ ته‌نیا‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌ و هیچ‬ ‫بنه‌مایه‌كی یاسایی نییه‌‪.‬‬ ‫حاكم شێخ له‌تیف‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ن��وێ��ن�ه‌ران��ی عیراق‬ ‫بۆ (ب�ه‌ی��ان) وت��ی «ئ �ه‌و ئ��اواران�ه‌ی‬ ‫ڕۆژئ���اوای كوردستان به‌پێی یاسا‬ ‫ده‌بێت ‪ 10‬س��اڵ مبێننه‌وه‌ ئینجا‬ ‫ده‌توانرێت ڕەگه‌زنامه‌ی عێراقییان‬ ‫پێبدرێت‪ ،‬ئ �ه‌و به‌ڵێنه‌ی یه‌كێتی‬ ‫و پارتی سه‌باره‌ت به‌ ده‌رهێنانی‬ ‫ڕەگه‌زنامه‌ی عێراقی به‌و ئاوارانه‌یان‬ ‫داوه‌‪ ،‬ته‌نیا بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌ و‬ ‫ئه‌وان هه‌موو جۆره‌ به‌ڵێنێك له‌پێناو‬ ‫مانه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵتیاندا ده‌ده‌ن»‪.‬‬ ‫حاكم شێخ له‌تیف وتیشی‬ ‫«پێویسته‌ له‌سه‌ر هه‌مووالیه‌ك‪،‬‬ ‫ڕێكخراوه‌ بیانی و ناوخۆییه‌كان‪،‬‬ ‫چاودێرییه‌كی توند و ورد بكه‌ن‪،‬‬ ‫تاوه‌كو ڕێگه‌ی چوونه‌ سه‌ر سندوق‬ ‫له‌و جۆره‌ ده‌نگه‌ ساختانه‌ بگیرێت‬ ‫و ڕێگریی له‌ هه‌ر جۆره‌ فریودانێكی‬ ‫حزبه‌كانی ده‌سه‌اڵت بكرێت»‪.‬‬

‫فازڵ حه‌سه‌ن‪ :‬ته‌نیا ڕێگه‌یه‌ك له‌به‌رده‌م ئۆپۆزسیۆندا مابووبێته‌وه‌‪ ،‬کشانەوەى یەکجاریی لە په‌رله‌مان بوو‬

‫ئۆپۆزسیۆن سه‌ربوردی چوار ساڵی په‌رله‌مان ده‌خاته‌ڕوو‬ ‫شڤان عه‌لی‬ ‫گ�ه‌رچ��ی لێره‌ و ل��ه‌وێ هه‌ندێك‬ ‫الی�ه‌ن باس ل�ه‌وه‌ ده‌ك �ه‌ن ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان قۆناغی زێڕینی‬ ‫ڕوو له‌ كۆتایی ‌ه و به‌ چوار ساڵی ڕابردوو‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ كاریگه‌ریی ئه‌وتۆ له‌سه‌ر‬ ‫سیستمی سیاسی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫دابنێت‪ ،‬به‌اڵم الیه‌نه‌كانی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫وا ڕاده‌گه‌یه‌نن كه‌ به‌رنامه‌ی گۆڕینی‬ ‫سیستمی سیاسیی هه‌رێمی كوردستانیان‬ ‫ئاماده‌كردووه‌ و خۆیان بۆ گرتنه‌ده‌ستی‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت س��ازداوه‌‪ ،‬پێشیان وایه‌ «ئه‌م‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌ سیاسییه‌ی له‌ هه‌رێم به‌رقه‌راره‪‌،‬‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��ی س�ه‌ده‌ك��ان��ی ن��اوه‌ڕاس��ت �ه‌ و‬ ‫به‌سه‌رچووه‌ و به‌ هه‌مان شێوه‌ی ئه‌سه‌د‬ ‫و موباره‌ك له‌ناو ده‌چێت»‪.‬‬ ‫ئ��ارام ق��ادر‪ ،‬سه‌رۆكی فراكسیۆنی‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی له‌په‌رله‌مانی كوردستان‪،‬‬ ‫باسی ڕۆڵ و كاریگه‌ریی ئۆپۆزسیۆن له‌‬ ‫په‌رله‌ماندا ده‌ك��ات و ده‌ڵێت «یه‌كه‌م‬ ‫هه‌نگاو ئۆپۆزسیۆن نابێتی‪ ،‬به‌دیهێنانی‬ ‫وه‌رچه‌رخانێكی سیاسیی و ده‌ربازكردنی‬ ‫په‌رله‌مانه‌ ل�ه‌ نائه‌كتیڤی و حاڵه‌تی‬ ‫دی���وه‌خ���ان‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ش ب �ه‌ ه��ات��ن�ه‌ئ��ارای‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی ك��ارا و ده‌نگی ن��اڕازی له‌‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ یه‌كێكه‌ له‌ هه‌نگاوه‌‬ ‫گرنگه‌كان‪ .‬له‌ هه‌ر واڵتێك ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ك��ارا نه‌بێت‪ ،‬ئ�ه‌وا سیستمی سیاسی به‌‬ ‫سیتمێكی دیموكراتی ناونابرێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌ره‌و ئاڕاسته‌ی دیكتاتۆری و پاوانخوازی‬ ‫ده‌ڕوات‪ .‬له‌به‌رئه‌وه‌ هه‌ر خۆی بۆخۆی‬ ‫بوونی ئۆپۆزسیۆن و ئاڕاسته‌ی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫یه‌كێك ‌ه ل��ه ‌ه �ه‌ن��گ��اوه‌ گ���ه‌وره‌ك���ان و‬ ‫ده‌ستكه‌وته‌كان»‪.‬‬ ‫ئ��ارام ق��ادر ه�ه‌روه‌ه��ا بۆ (به‌یان)‬ ‫وتی «ئۆپۆزسیۆن هه‌مانكات كۆمه‌ڵێك‬ ‫پرۆژەیاسای گرنگی پێشكه‌ش ك��ردووه‌‪،‬‬ ‫گه‌رچی به‌شی ه �ه‌ره‌ زۆری��ان له‌الیه‌ن‬ ‫زۆری��ن �ه‌ی ده‌س��ه‌اڵت��ه‌وه‌ پ�ه‌ك��خ�راون و‬ ‫ڕەتكراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش مانای ئه‌وه‌ نییه‌‬

‫ئۆپۆزسیۆن هیچی ن �ه‌ك��ردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌مانای ئه‌وه‌ دێت ئۆپۆزسیۆن كۆمه‌ڵێك‬ ‫پرۆژەی زۆر زۆری ئاماده‌یه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ده‌گات ‌ه ده‌س��ه‌اڵت به‌دڵنیاییه‌وه‌ پرۆژە‬ ‫و به‌رنامه‌ی گۆڕینی سیستمی سیاسبی‬ ‫له‌به‌رده‌ستدایه‌ و ئاماده‌یكردووه‌‪ ،‬له‌‬ ‫هه‌رێمی كوردستان گۆڕانكارییه‌كی‬ ‫ریشه‌یی دێنێته‌ ئ��اراوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ به‌ڵگه‌یه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ئۆپۆزسیۆن ته‌نیا ڕەخنه‌‬ ‫ناگرێت‪ ،‬به‌ڵكو پرۆژەشی پێیه‌ و به‌دیلیشی‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ده‌ی �ه‌وێ��ت سیستمی سیاسیی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان به‌ره‌و ئاڕاسته‌یه‌كی‬ ‫ب��اش ب �ه‌رێ��ت‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش خ��ۆی بۆخۆی‬ ‫هه‌نگاوێكی زۆر گه‌وره‌یه»‪.‬‬ ‫ئ���ارام ق���ادر راشیده‌گه‌یه‌نێت‪:‬‬ ‫ده‌بێت هاوواڵتیان ئه‌و ڕاستییه‌ بزانن‬ ‫كه‌ ئۆپۆزسیۆن بووه‌ چاودێرێكی چاالك‬ ‫ب�ه‌س�ه‌ر ح��ك��وم�ه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬ب�ه‌س�ه‌ر ده‌زگ��ا‬ ‫په‌یوه‌ندیداره‌كانه‌وه‌‪ ،‬له‌و ڕووه‌ش��ه‌وه‌‬ ‫وتی «ئه‌وه‌ تاوانی ئۆپۆزسیۆن نه‌بووه‌ كه‌‬ ‫متامنه‌ له‌ وه‌زیرێك یان به‌ڕێوه‌به‌رێكی‬

‫گشتی وه‌رن���ه‌گ���ی���راوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ی��اخ��ود‬ ‫چاكسازی نه‌كراوه‌‪ ،‬كێشه‌كه‌ ئه‌و رێگری‬ ‫و له‌مپه‌رانه‌ن كه‌ له‌الیه‌ن هه‌ردوو حزبی‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌وه‌ خراونه‌ته‌ به‌رده‌م ئۆپۆزسیۆن‬ ‫و نه‌یهێشتووه‌ ئۆپۆزسیۆن كاره‌كانی‬ ‫بكات‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ ده‌بێـت ئێمه‌ ئاگاداری‬ ‫ئه‌وه ‌بین كه‌ ئۆپۆزسیۆن نه‌یتوانیوه‌ كاری‬ ‫زۆر گه‌وره‌ بكات‪ ،‬سووچی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬به‌ڵكو سووچی ئه‌و له‌مپه‌ر و‬ ‫به‌ربه‌رستانه‌ بووه‌ كه‌ ه �ه‌ردوو لیستی‬ ‫ده‌سه‌اڵت دروستیان كردووه‌‪ .‬بۆ منوونه‌‬ ‫په‌یڕەوی ناوخۆ كه‌ گه‌وره‌ترین له‌مپه‌ره‌‪،‬‬ ‫له‌ ساڵی ‪ 1992‬وه‌ وه‌ كۆمه‌ڵێك له‌مپه‌ری‬ ‫گ��ه‌وره‌ له‌ڕێگه‌ی پ �ه‌ی��ڕەوی ناوخۆوه‌‬ ‫دروس��ت��ك��راوه‌ ت��ا هیچ ك��ارێ��ك��ت پێ‬ ‫نه‌كرێت‪ ،‬بۆ منونه‌ ڕۆتیناتی ناو په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫ڕۆتیناتی هه‌ردوو حزب‪ ،‬كۆنرتۆڵی حزب‬ ‫به‌سه‌ر په‌رله‌مان و حكومه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫وایانكردووه‌ نه‌توانین هه‌موو ئیشه‌كان‬ ‫جێبه‌جێبكه‌ین‪ .‬ئه‌گه‌ر بێت و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت بگرێـته‌ده‌ست‪ ،‬هه‌موو ئه‌و‬

‫پڕۆژەیاسایانه‌ جێبه‌جێده‌كات كه‌ پێی وایه‌‬ ‫له‌ خزمه‌تی خه‌ڵكدان و له‌الیه‌ن زۆرینه‌ی‬ ‫دوو حزبه‌كه‌وه‌ له‌ په‌رله‌مان په‌كخراون»‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و ڕووه‌وه‌‪ ،‬كاردۆ محه‌مه‌د‬ ‫سه‌رۆكی فراكسیۆنی گۆڕان له‌ په‌رله‌مانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئ��ام��اژە بۆ ئ��ه‌وه ‌ده‌ك��ات‪:‬‬ ‫ئه‌ركه‌ سه‌ره‌كییه‌كه‌ی په‌رله‌مان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫یاسا ده‌رب��ك��ات و چ��اودێ��ری بكات و‬ ‫شه‌فافییه‌ت بخاته‌ ب��ودج�ه‌وه‌‪ ،‬متامنه‌‬ ‫به‌ حكومه‌ت ب��دات‪ ،‬ل�ه‌وب��اره‌ی�ه‌وه‌ بۆ‬ ‫(ب �ه‌ی��ان) وت��ی «ئێمه‌ له‌ هه‌موو ئه‌و‬ ‫ئه‌رك و یاسایانه‌ی په‌یوه‌ندییان به‌ مافی‬ ‫هاوواڵتیانه‌و ‌ه بووه‌‪ ،‬چ ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندیی‬ ‫به‌ سیستمی مووچه‌وه‌ بووه‌‪ ،‬چ ئه‌وه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیی به‌ هێزه‌كانه‌وه‌ ب��ووه‌ كه‌‬ ‫بكرێنه‌ هێزی نیشتامنی‪ ،‬چ ئ��ەوەى‬ ‫ب و خاوه‌ن‬ ‫په‌یوه‌ندبی به‌كۆمه‌كی ئه‌حزا ‌‬ ‫پێداویستییه‌ تایبه‌ته‌كان و كه‌رتی كشتو‬ ‫كاڵه‌وه‌ بووه‌‪ ،‬هه‌موو ئه‌وانه‌مان وه‌كو‬ ‫پرۆژەیاسا پێشكه‌ش كردوو ‌ه و زۆربه‌شیان‬ ‫خ��وێ��ن��دن�ه‌وه‌ی یه‌كه‌میان ب��ۆ ك��راوه‌‪،‬‬

‫به‌اڵم زۆرینه‌ ڕێگری ده‌كرد تا نه‌خرێن ‌ه‬ ‫گفتوگۆوه‪ .‬له‌سه‌ر به‌دواداچوونیش‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫به‌دواداچوومنان كردووه‌‪ ،‬له‌و ڕێگایانه‌ی چ‬ ‫ل ‌ه په‌یڕەو‪ ،‬چ له‌ بانگهێشتكردنی وه‌زیر‪ ،‬چ‬ ‫بۆدانیشتنه‌كانی په‌رله‌مان‪ ،‬چ له‌ داواكردن‬ ‫بۆ متامنه‌سه‌ندنه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌موو ئه‌و‬ ‫ڕێگایانه‌ی پێویسته‌ كردوومانه»‪.‬‬ ‫كاردۆ محه‌مه‌د زیاتر ڕونیكرده‌وه‌‬ ‫«خ��ه‌ڵ��ك��ی ك���وردس���ت���ان ل���ه‌ ئ �ه‌رك��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن له‌ په‌رله‌مان تێگه‌یشت‪،‬‬ ‫شه‌ڕی په‌رله‌مانییامن داهێنا و په‌یوه‌ندی‬ ‫نوێنه‌رانی په‌رله‌مامنان له‌گه‌ڵ ده‌نگده‌ران‬ ‫پ��اراس��ت‪ ،‬پێامن وای�� ‌ه ئ �ه‌م قۆناغه‌ به‬ ‫‌به‌شدارییامن ل ‌ه گرتنه‌ده‌ستی ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫ده‌توانین هه‌موو ئه‌و ئه‌ركانه‌ به‌ كرداریی‬ ‫جێبه‌جێبكه‌ین»‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌ش��ڵ��ێ��ت ئ��ه‌گ��ه‌ر بگه‌نه‌‬ ‫ده‌س��ه‌اڵت‪ ،‬هه‌موو ئه‌و پرۆژەیاسایانه‌‬ ‫زیندوو ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ پێشرت په‌كخراون‪ ،‬تا‬ ‫ببنه‌ یاسا بۆ ڕێكخستنی ژیانی هاوواڵتی‬ ‫و مافه‌كانیان‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی بودجه‌ شه‌فاف‬

‫بێت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی وه‌زیرێك لێپێچینه‌وه‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ بكرێت و به‌رپرسیارێتی یاسایی‬ ‫هه‌ڵبگرێت و متامنه‌ی لێبسه‌ندرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و پ��ێ��ی وای���ه‌ ئ���ه‌و ق��ۆن��اغ �ه‌ م��اوه‌‬ ‫خه‌ڵك ده‌نگیان پێبدات و ئه‌و كارانه‌‬ ‫جێبه‌جێبكه‌ن كه‌ پێشرت و له‌ خولی‬ ‫سێیه‌می په‌رله‌ماندا‪ ،‬زۆرینه‌ ڕێگری‬ ‫به‌رده‌میان بووه‌‪.‬‬ ‫الی خ���ۆی���ه‌وه‌ ف���ازڵ ح �ه‌س �ه‌ن‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتاری حزبی ئاینده‌‪ ،‬پێی وایه‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان ڕێ��ی ن��ه‌داوه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ڕۆڵی خۆی ببینێت و زۆرجار‬ ‫له‌ كاره‌كانیدا رێگریی لێكراوه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ بۆ به‌یان وتی «به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گشتی دوای ئ����ه‌وه‌ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی به‌رچاو و به‌هێز په‌یدابوو‪،‬‬ ‫خه‌ڵك ئومێدێكی زۆری هه‌بوو ئه‌م‬ ‫خ��ول �ه‌ی پ �ه‌رل �ه‌م��ان ك��ارا بێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫ده‌سه‌اڵت ڕێگه‌ی نه‌دا و ده‌یویست ڕۆڵی‬ ‫په‌رله‌مان له‌ قاڵب بدات‪ ،‬تا ئۆپۆزسیۆن‬ ‫له‌ چوارچێوه‌ی په‌رله‌ماندا نه‌توانێ‌ شتێك‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌و هه‌موو پرۆژەیاسا باشانه‌‬ ‫له‌الیه‌ن ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌ پێشكه‌شكران‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌یانده‌هێنایه‌ به‌رنامه‌ی كاره‌وه‌‪،‬‬ ‫ی��ان ده‌یانهێنا و به ‌زۆری��ن �ه‌ی ده‌نگ‬ ‫ڕەتیانده‌كرده‌وه‌‪ ،‬له‌ ڕاستیدا ئه‌وه‌ی ده‌بوو‬ ‫له‌ په‌رله‌مان بكرێت‪ ،‬نه‌كرا»‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ی حزبی ئاینده‌‬ ‫ئاشكرایكرد «ته‌نیا ڕێگه‌یه‌ك له‌به‌رده‌م‬ ‫الیه‌نه‌كانی ئۆپۆزسیۆندا مابووبێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بایكۆتی دانیشتنه‌كانی په‌رله‌مان بوو‪،‬‬ ‫ئه‌و ‌ه مابوو یاداشتێك بدرێته‌ سه‌رۆكایه‌تیی‬ ‫په‌رله‌مان له‌سه‌ر ئ�ه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر ئه‌وان‬ ‫ب�ه‌وش��ێ��وه‌ی�ه‌ ب���ه‌رده‌وام�ب�ن‪ ،‬بایكۆتی‬ ‫دانیشتنه‌كان بكه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌ر گوێامن‬ ‫پێنه‌ده‌ن‪ ،‬دواجار ئێمه‌ بكشێینه‌وه‌‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫ئه‌وه‌ مابوو ئۆپۆزسیۆن به‌ یه‌كجاریی‬ ‫له‌ په‌رله‌مان بكشێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گینا هه‌موو‬ ‫ئ �ه‌و ئه‌ركانه‌ی وه‌ك په‌رله‌مانتارانی‬ ‫فراكسیۆنه‌كانی ئۆپۆزسیۆن له‌سه‌ر شامنان‬ ‫بوو‪ ،‬به‌جێامن هێنان»‪.‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫جه‌بار یاوه‌ر‪ ،‬ئه‌میندار و گوته‌بێژی فه‌رمیی وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ بۆ به‌یان‪:‬‬

‫ناتوانین سزای ئه‌و پێشمه‌رگان ‌ه بده‌ین كه‌ ته‌زویر ده‌كه‌ن‬ ‫ل ‌ه ئه‌گه‌ری نزیكبوونه‌و ‌ه ل ‌ه كۆتایی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن و ئه‌نجامدانی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی تایبه‌ت بۆ هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ و پۆلیس و ناوخۆ‪( ،‬به‌یان)‬ ‫گفتوگۆیه‌كی تایبه‌تی له‌گه‌ڵ جه‌بار یاوه‌ر ئه‌میندار و گوته‌بێژی فه‌رمیی وه‌زاره‌تی‬ ‫پێشمه‌رگه‪ ‌،‬ئه‌نجام دا‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ناوبراو زۆر زوو به‌ پرسیاره‌كانی (به‌یان)‬ ‫تووڕە و نیگه‌ران ده‌بوو‪ ،‬به‌اڵم (به‌یان) به‌رده‌وام بوو له‌سه‌ر پرسیاره‌كانی‪،‬‬ ‫ناوبراویش به‌مشێوه‌یه‌ وه‌اڵمی دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫گفتوگۆ‪ :‬زریان جه‌وهه‌ر‬

‫جگه‌ ل ‌ه پارتی‪ ،‬لیستەکانی‬ ‫پەرلەمانی داهاتوو لەگەڵ‬ ‫کەمکردنەوەی مووچەی تایبه‌تن‬

‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬پاسه‌وانی حیزبه‌كان‬ ‫مووچه‌ له‌ وه‌زاره‌ت��ی پێشمه‌رگه‌ و ناوخۆ‬ ‫وه‌رده‌گرن‪ ،‬ئێ خۆ دیاره‌ كه‌ ده‌نگ ئه‌ده‌ن‬ ‫ب �ه‌و الی�ه‌ن��ان�ه‌‪ .‬ب��ۆ م��ووچ�ه‌ی��ان ده‌بڕین‬ ‫باوكه‌كه‌م؟!‬ ‫به‌یان‪ :‬من مه‌به‌ستم ئه‌و پێشمه‌رگانه‌‬ ‫نییه‌‪ .‬مه‌به‌ستم ئ�ه‌وان�ه‌ی��ان�ه‌ ك�ه‌ له‌ناو‬ ‫هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌دان‪ ،‬نه‌ك ئه‌وانه‌ی‬ ‫پاسه‌وانی باره‌گاكانن؟‬ ‫جه‌بار یاوه‌ر‪ :‬پێم گوتی كه‌ ئه‌ندامی‬ ‫هه‌ر حیزبه‌ و ده‌نگ به‌ حزبه‌كه‌ی خۆی‬ ‫ده‌دات‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬ئاخر من مه‌به‌ستم پاسه‌وان‬ ‫نییه‌‪ ،‬مه‌به‌ستم هێزی پێشمه‌رگه‌یه‌؟‬ ‫ج�ه‌ب��ار ی���اوه‌ر‪ :‬ب�ه‌ڵ�ێ‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئێمه‌‬ ‫چه‌ندین پله‌ و پایه‌مان له‌ناو یه‌كه‌كان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌ناو هێزی پێشمه‌رگه‌دا ئه‌ندامی الیه‌نه‌كان‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬وه‌رگرتنی ئابوونه‌ی حزبی له‌ناو‬ ‫هێزی پێشمه‌رگه‌ هه‌ر به‌رده‌وامه‌ و ئێوه‌ش‬ ‫نكوڵی له‌ وه‌رگرتنی ده‌كه‌ن؟‬ ‫جه‌بار یاوه‌ر‪ :‬پێشمه‌رگه‌ش مرۆڤه‌‪ .‬له‌‬

‫ده‌ره‌وه‌ی باره‌گاكان ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی سه‌ر‬ ‫به‌ حیزبن‪ ،‬ده‌توانن ئابوونه‌ بده‌ن و كاری‬ ‫سیاسی بكه‌ن‪ .‬ئه‌وه‌ی ئۆپۆزسیۆن ده‌یڵێت؛‬ ‫ئابوونه‌كه‌ خۆیان ده‌یده‌ن به‌و حیزبانه‌ی كه‌‬ ‫ئینتیامیان هه‌یه‌ بۆیان‪ ،‬مه‌رجی حزبیبوون‬ ‫ئابوونه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم نابێت له‌ كاتی وه‌رگرتنی‬ ‫م��ووچ�ه‌دا له‌ لیستی مووچه‌ ببڕدرێت‪.‬‬ ‫دوایی خۆی ئازاده‌ له‌وه‌ی ئابوونه‌ ده‌دات‬ ‫یان نا‪ ،‬ئه‌وه‌ش كارێكی ئاره‌زوومه‌ندایه‌‪،‬‬ ‫خوای ده‌كرد هه‌موو مووچه‌كه‌ی ده‌دا به‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ی‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬جیاوازیی نێوان پێشمه‌رگه‌ی‬ ‫حه‌فتا و پێشمه‌رگه‌ی هه‌شتا چییه‌؟ به‌‬ ‫واتایه‌كی تر ئه‌و وشه‌یه‌ی ئێستا له‌ناو‬ ‫پێشمه‌رگه‌كان ب��اوه‌‪ ،‬پێشمه‌رگه‌ی كه‌پس‬ ‫و پێشمه‌رگه‌ی فه‌ل‪ ،‬له‌ چیدا جیاوازن؟ بۆ‬ ‫ده‌وامیان جیاوازه‌؟‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬ئ �ه‌وه‌ دوای پرۆسه‌ی‬ ‫یه‌كخستنی هێزی پێشمه‌رگه‌ ده‌رچ��ووه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ نه‌مان توانی هه‌موو هێزه‌كان به‌‬ ‫یه‌ك هه‌نگاو یه‌كبخه‌ین‪ ،‬به‌ هۆی زۆریی‬ ‫پێویستییه‌كانی شوێن و مووچه‌ و بودجه‌‬

‫و خۆراك‪ ،‬بۆیه‌ ناچارین كه‌م كه‌م وه‌ریان‬ ‫بگرین‪ .‬ئ�ه‌وه‌ی پێشرت «فه‌له‌ك» بوو هی‬ ‫پارتی بوو‪« ،‬ه پ گ» هی یه‌كێتی بوو‪،‬‬ ‫ئێستا ئێمه‌ هێز له‌و دوو حزبه‌ وه‌رده‌گرین‬ ‫و له‌ وه‌زاره‌ت یه‌كیان ده‌خه‌ین‪ ،‬وه‌زاره‌تیش‬ ‫هی پێشمه‌رگه‌یه‌‪ ،‬شێوازی سه‌ربازی شێوازی‬ ‫دیاریكردنی ژماره‌یه‌ بۆ پێشمه‌رگه‌ و ئێمه‌‬ ‫هێزی پێشمه‌رگه‌ی «فه‌له‌ك»مان ناوناوه‌‬ ‫هێزه‌كانی هه‌شتا‪ ،‬ئه‌وانه‌ی یه‌كێتیشامن‬ ‫ناوناوه‌ هێزه‌كانی حه‌فتا‪ ،‬بۆ یه‌كخستنیان‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬به‌اڵم ده‌وامی هێزه‌كانی حه‌فتا‬ ‫مانگی پێنج ڕۆژە‪ ،‬كه‌چی هی هێزه‌كانی‬ ‫هه‌شتا ده‌ ڕۆژ به‌ ده‌ ڕۆژە؟ ئه‌م جیاوازییه‌‬ ‫بۆچی؟‬ ‫جه‌بار ی���اوه‌ر‪ :‬بۆ ئ��ه‌وه‌ پرسیار له‌‬ ‫به‌رپرسه‌كانیان بكه‌ بزانه‌ بۆچی وایه‌؟ ئه‌وه‌‬ ‫به‌ فه‌رمان ده‌رده‌چێ‌‪ ،‬به‌پێی یه‌كه‌ و شوێن‬ ‫ده‌وامیان ده‌گۆڕێت‪ .‬هێز هه‌یه‌ له‌ حه‌فتا‪،‬‬ ‫ده‌وامه‌كه‌ی پانزه‌ ڕۆژ به‌ پانزه‌ ڕۆژە‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ «فه‌له‌ك» ده‌وامی كه‌مرته‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌مه‌‬ ‫له‌ ناوچه‌ی قه‌ره‌هه‌نجیر و شوێنه‌كانی تره‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌وامه‌كه‌ به‌پێی شوێنه‌‪.‬‬

‫به‌یان‪ .‬تایبه‌ت‬ ‫لە ئێستادا ژمارەیەکی زۆر لە کادێرە‬ ‫ب��ااڵک��ان��ی دەس����ەاڵت و س��ەرک��ردەک��ان��ی‬ ‫حیزبه‌كان‪ ،‬بە مووچەیەکی بەرز و بە پلەی‬ ‫بااڵ مووچه‌خۆر‪ ،‬یان خانەنشینن‪ ،‬ئەوەش‬ ‫بە بڕوای ئابووریناسان فشارێکی گەورەی‬ ‫لە سەر بودجەی هەرێم دروستکردووە‪.‬‬ ‫بە پێی زانیارییەکانیش‪ ،‬زیاتر لە ‪٣٠٠‬‬ ‫پەرلەمانتار لە سێ خولی پێشووی پەرلەماندا‬ ‫خانەنشینکراون‪.‬‬ ‫م���ەروان گ��ەاڵڵ��ی س��ەرۆک��ی لیستی‬ ‫کۆمه‌ڵی ئیسالمی بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫پ ‌هرله‌مان رایگەیاند‪ ،‬بەهۆی ئەوەی پێشرت‬ ‫پەرلەمانتارەکانیان پرۆژە یاسایەکیان له‌سه‌ر‬

‫ئه‌و بابه‌ت ‌ه پێشکەشکردووە‪ ،‬هەربۆیە لە‬ ‫داهاتووشدا هه‌ر الیەنێک پرۆژەیاسایەکی‬ ‫ل���ەو ش��ێ��وەی��ە ت����ه‌رح ب��ك��ات‪ ،‬ئ���ەوان‬ ‫پشتگیری دەک��ەن‪ .‬بزووتنەوەی گۆڕانیش‬ ‫ڕایدەگەیەنێت ئەوانیش پرۆژەیاسایان‬ ‫ل��ە س��ەر ک��ەم��ک��ردن��ەوەی م��ووچ��ەی پلە‬ ‫تایبەتەکان پێشکەشکردووە‪ .‬یوسف محەمەد‬ ‫سەرۆکی لیستی بزووتنەوەی گۆڕان ئاماژە‬ ‫ب��ەوە دەک��ات‪ ،‬ئ��ەوان پشتگیری ت��ەواوی‬ ‫پرۆژەیاسایەکی لەو ش َیوەیە دەکەن‪.‬‬ ‫یەکێتی نیشتیامنی ک��ە ل��ە خولی‬ ‫سێیەم و خولەکانی پێشووتردا لەگەڵ‬ ‫پارتی دیموكراتی هاوپەیامنی زۆرینەی‬ ‫کورسییەکانی پەرلەمانیان بە دەستەوە بوو‪،‬‬

‫هیچ پرۆژەیەکی بۆ ئەو مەبەستە پێشکەش‬ ‫نەکردووە و ژمارەیەکی زۆریش لە کادێر و‬ ‫الیەنگرەکانیان بە چەندین پۆستی جیاواز‬ ‫خانەنشین ک��ردووە‪ .‬بەاڵم لە ئێستادا ئه‌و‬ ‫حزب ‌ه ڕاده‌گه‌یه‌نێت لە پەرلەمانی داهاتوودا‬ ‫کار لە سەر ئەو پرسە دەکەن‪ ،‬تارێق جەوهەر‬ ‫وتەبێژی لیستی یەکیتی بە (بەیان)ی وت «‬ ‫ئەوان پشتگیری هەر پرۆژەیاساییەک دەکەن‬ ‫کە دادپ��ەروەری لە نێوان مووچەخۆراندا‬ ‫بێنێتەئاراوە و داوای کەمکردنەوەی مووچەی‬ ‫پلە تایبەتەکانیش دەکەن»‪.‬‬ ‫مەولود باوە م��وراد سەرۆکی لیستی‬ ‫یەکگرتووش بۆ (به‌یان) ئاماژەی به‌وه‌كرد‬ ‫یه‌كگرتوو ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەدای��ە م��ووچ��ە و‬

‫ئیمتیازات بە پێی یاسا رێکبخرێت و‬ ‫نەکرێتە بانگەشەی هەڵبژاردن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫بەپێی ئەو پرۆژەیاسایەی لە ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عیراق کاری لەسەر دەکرێت‪،‬‬ ‫ِڕێکبخرێت‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ە وچ��وارچ��ێ��وەدا پارتی‬ ‫دیموکرات‪ ،‬ئامادەنییە لەوبارەیه‌وە هیچ‬ ‫هه‌ڵوێستێك ڕابگه‌یه‌نێت و هیچ به‌ڵێنێك‬ ‫ب��دات‪ ،‬له‌و ِڕووه‌و ‌ه جەمال مۆرتكه‌‬ ‫سەرۆکی لیستی پارتی بە (بەیان)ی‬ ‫ڕاگه‌یاند ئه‌وان تا دوای هەڵبژاردن هیچ‬ ‫لێدوانێک لەوبارەیه‌وە نادەن‪ ،‬هەر بۆیە‬ ‫ئامادە نەبوو بۆچوونی حزبەکەی لە‬ ‫سەر ئەو پرسە بخاتەروو‪.‬‬

‫««‬ ‫««‬

‫به‌یان‪ :‬چه‌ند پێشمه‌رگه‌ له‌ هه‌ڵبژاردنی‬ ‫تایبه‌ت به‌شداری ده‌كه‌ن؟‬ ‫جه‌بار یاوه‌ر‪ :‬نازانم‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌بێت له‌‬ ‫كۆمیسیۆن بپرسی كه‌ چه‌ند پێشمه‌رگه‌‬ ‫به‌شداری ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌و پرسیاره‌ له‌ كۆمیسیۆن‬ ‫بكه‌ با ژماره‌كه‌ت پێبڵێت‪ .‬ئێمه‌ لیژنه‌یه‌كامن‬ ‫هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ كۆمیسیۆن دانیشنت ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ڕا ده‌گۆڕینه‌وه‌‪ .‬ئه‌وان به‌پێی ئه‌و بنكانه‌ی‬ ‫هه‌یانه‌‪ ،‬ده‌نگ ده‌ده‌ن‪ .‬من زانیاریم نییه‌ كه‌‬ ‫چه‌ند پێشمه‌رگه‌ ده‌نگ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬ئایا ته‌نها ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی‬ ‫ده‌وامی فه‌رمییان هه‌یه‌ ده‌نگ ده‌ده‌ن‪ ،‬یان‬ ‫وه‌ك سااڵنی ڕابردوو هه‌موو پێشمه‌رگه‌كان‬ ‫ده‌چن ده‌نگ ده‌ده‌ن‪ ،‬دوایش له‌ ده‌نگدانی‬ ‫گشتی جارێكی تر ده‌نگ ده‌ده‌نه‌وه‌؟!‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬ته‌نها ئه‌وانه‌ی كه‌ له‌‬ ‫ده‌وامدان مافی ده‌نگدانیان هه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هێزی پێشمه‌رگه‌ هه‌ندێكیان له‌ ده‌نگدانی‬ ‫گشتی و هه‌ندێكی تریان له‌ ده‌نگدانی‬ ‫تایبه‌ت ده‌ن��گ ده‌ده‌ن‪ .‬ئ �ه‌وه‌ی ن��اوی له‌‬ ‫تایبه‌ت ده‌رچووه‌‪ ،‬له‌ بنكه‌ی تایبه‌ت ده‌نگ‬ ‫ده‌دات‪ ،‬ئه‌وه‌شی ن��اوی ده‌رنه‌چووبێت‪،‬‬ ‫ئه‌چێ‌ له‌ ده‌نگدانی گشتی ده‌نگ ده‌دات‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬به‌اڵم سااڵنی ڕابردوو بینیامن كه‌‬ ‫یه‌كێتی و پارتی‪ ،‬هه‌موو ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی‬ ‫كه‌ له‌ ماڵه‌وه‌ش بوون‪ ،‬ده‌یان بردن ده‌نگیان‬ ‫پێده‌دان‪ .‬ئایا ئه‌مساڵیش ئ�ه‌وه‌ دووب��اره‌‬ ‫ده‌بێته‌وه‌؟‬ ‫جه‌بار یاوه‌ر‪ :‬ئه‌وان ناتوانن ئه‌مجاره‌‬ ‫وابكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ كۆمیسیۆن بۆی دیاری‬ ‫كردوون‪ .‬ئێمه‌ ناوی ئه‌و پێشمه‌رگانه‌مان به‌‬ ‫لیست بۆ هاتووەته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی كه‌ ده‌توانن‬ ‫ده‌نگ بده‌ن‪ ،‬واته‌ ئه‌وه‌ی ناوی تۆمار كراوه‌‬ ‫له‌ هێزی تایبه‌ت‪ ،‬ناوی هاتووه‌ته‌وه‌ و ناوی‬ ‫له‌ ده‌نگدانی گشتیدا نه‌هاتووەته‌وه‌‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫كاری كۆمیسیۆنه‌ نه‌ك وه‌زارت‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬ئێوه‌ به‌وه‌ تۆمه‌تبار ده‌كرێن كه‌‬ ‫وه‌ك ده‌نگدانی پێشوو‪ ،‬هێزی پێشمه‌رگه‌ به‌‬ ‫پاس و مه‌نشه‌ئه‌ ده‌به‌ن بۆ سه‌ر بنكه‌كانی‬ ‫ده‌نگدان‪ ،‬به‌ تایبه‌ت له‌ سنووری ده‌سه‌اڵتی‬ ‫پارتی و ده‌نگی ته‌زویریان پێده‌ده‌ن‪ ،‬له‌بری‬ ‫ئه‌وه‌ی فێری به‌رگریی نیشتامنییان بكه‌ن‪،‬‬ ‫فێری ته‌زویریان ده‌ك�ه‌ن‪ .‬ئایا ئه‌مساڵیش‬ ‫ئه‌وه‌ دووباره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ كاتی ده‌نگدانی‬ ‫گشتیدا؟‬ ‫ج �ه‌ب��ار ی����اوه‌ر‪ :‬ئێمه‌ وه‌ك هێزی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ مافامن نییه‌ بچین بۆ هیچ‬

‫بنكه‌یه‌كی ده‌ن��گ��دان‪ ،‬ته‌نها مه‌گه‌ر بۆ‬ ‫ده‌نگدانی گشتی به‌ شێوه‌ی مه‌ده‌نی و وه‌ك‬ ‫كه‌سێكی مه‌ده‌نی بچین‪ ،‬چونكه‌ ئه‌ركی‬ ‫ئێمه‌ پاراستنی بنكه‌كانه‌‪ ،‬بۆیه‌ هیچ كارمان‬ ‫به‌مه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬به‌اڵم نیگه‌رانیی هاوواڵتیان و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن له‌وه‌یه‌ كه‌ دووجار و بگره‌ زۆر‬ ‫زیاتریش ده‌نگ به‌و پێشمه‌رگانه‌ ده‌ده‌ن؟‬ ‫ج �ه‌ب��ار ی����اوه‌ر‪ :‬بنكه‌ی ده‌ن��گ��دان‬ ‫فه‌رمانبه‌ری كۆمیسیۆنی لێیه‌‪ ،‬چاودێری‬ ‫الی�ه‌ن�ه‌ك��ان��ی لێیه‌‪ ،‬ن��وێ��ن�ه‌ری واڵت���ان و‬ ‫كۆنسوڵگه‌رییه‌كانی لێیه‌‪ ،‬نوێنه‌ری‬ ‫ڕێكخراوه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نیی لێیه‌‪،‬‬ ‫نوێنه‌ره‌ ڕۆژنامه‌وانییه‌كانی لێیه‌‪ .‬كه‌واته‌‬ ‫له‌ بنكه‌ی ده‌نگدان شه‌ش جۆر چاودێر‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و لیستانه‌ و ناوه‌كانیش كۆمیسیۆن‬ ‫دیارییان ده‌كات‪ ،‬ئێمه‌ دیارییان ناكه‌ین‪ .‬به‌و‬ ‫هه‌موو چاودێره‌ دیاره‌ كه‌ پێشمه‌رگه‌ ده‌نگ‬ ‫ده‌دات یان نا‪ .‬به‌ڕێزه‌كه‌م كه‌ ناوی نه‌بێ‌‪،‬‬ ‫چۆن ده‌توانێ ده‌نگ بدات؟!‬ ‫به‌یان‪ :‬ده‌شوترێت پێشمه‌رگه‌ له‌جیاتی‬ ‫م��ردووه‌ك��ان ده‌نگیان پ��ێ��ده‌درێ��ت‪ ،‬كه‌‬ ‫ناوی ده‌یان هه‌زار مردوو له‌ ناو تۆماری‬ ‫ده‌نگده‌راندا هه‌یه‌‪ .‬یه‌كێتیش سكااڵ تۆمار‬ ‫ده‌ك���ات و پارتیش ب�ه‌ شتێكی ئاسایی‬ ‫ده‌زانێت؟‬ ‫جه‌بار یاوه‌ر‪ :‬ئه‌وه‌ كۆمیسۆن هه‌یه‌ با‬ ‫بچن شكات بكه‌ن و جۆری سه‌رپێچییه‌كه‌‬ ‫تۆمار بكه‌ن و به‌پێی یاساكان سزای بده‌ن‪،‬‬ ‫وه‌ختێ ده‌ركه‌وت له‌ هه‌ر بنكه‌یه‌ك ته‌زویر‬ ‫ك��راوه‌‪ ،‬با وه‌ك ڕاب���ردوو بیخه‌نه‌ لیستی‬ ‫ڕەشه‌وه‌ و ده‌نگه‌كانی هه‌ژمار نه‌كرێن‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬ئێوه‌ وه‌ك وه‌زاره‌ت چ جۆره‌‬ ‫سزایه‌كتان بۆ ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫ته‌زویر و ناپاكی ده‌كه‌ن و ده‌چن و دووجار‬ ‫ده‌نگ بۆ حزبی ده‌سه‌اڵت ده‌ده‌ن؟ ئایا ئێوه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و ناپاكییه‌ فه‌سڵیان ناكه‌ن؟‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬نه‌خێر‪ .‬س�زا به‌ پێی‬ ‫یاسای سزا مه‌ده‌نییه‌كانی عێراق ده‌بێ‌ نه‌ك‬ ‫وه‌زاره‌ت‪ ،‬ئێمه‌ وه‌زاره‌تین‪ ،‬په‌رله‌مان نین تا‬ ‫یاسا ده‌ربكه‌ین‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه‌ ئێوه‌ وه‌ك‬ ‫وه‌زاره‌ت چ جۆره‌ سزایه‌كتان بۆ بڕیارداون؟‬ ‫جه‌بار ی���اوه‌ر‪ :‬ئێمه‌ ناتوانین سزا‬ ‫ده‌ربكه‌ین‪ ،‬ئه‌و كه‌سه‌ ده‌بێت به‌ یاسای‬ ‫سزادانی عێراقی سزا بدرێت‪ ،‬به‌پێی ئه‌و‬ ‫یاسایه‌ ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌بری كه‌سێكی تر‬

‫ده‌نگی دا‪ ،‬ئه‌وه‌ به‌پێی یاسا پێی ده‌ڵێن‬ ‫ئیتساڵی شه‌خسی‪ ،‬واته‌ ئه‌و كه‌سه‌ ئیتساڵی‬ ‫شه‌خسیی كه‌سه‌كه‌ی كردووه‌‪ .‬ئێمه‌ ناتوانین‬ ‫یاسای س��زادان ده‌ربكه‌ین‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ كاری‬ ‫په‌رله‌مانه‌ وه‌ك گوتم‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬به‌اڵم ده‌توانن بڕیار ده‌ربكه‌ن‬ ‫وه‌ك وه‌زاره‌ت؟‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬به‌ڵێ‌‪ ،‬به‌اڵم ناتوانین‬ ‫س �زای ب��ده‌ی��ن‪ .‬چونكه‌ یاسای عقوباتی‬ ‫عه‌سكه‌ری له‌ په‌رله‌مان ده‌رك��راوه‌‪ ،‬دوای‬ ‫ئه‌وه‌ی كه‌ ده‌ركه‌وت ئه‌و كه‌سه‌ ته‌زویری‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬ده‌بێ‌ به‌پێی سزای مه‌ده‌نی سزا‬ ‫بدرێت‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬هێزی پێشمه‌رگه‌ ئازادن له‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگ به‌ چ الیه‌نێك ده‌ده‌ن؟‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێیته‌وه‌ بۆ‬ ‫ڕاب��ردوو‪ ،‬سایته‌كان و فه‌یسبووكی ئێمه‌‪،‬‬ ‫ڕامانگه‌یاندووه‌ كه‌ ئێمه‌ وه‌ك وه‌زاره‌ت‬ ‫بێالیه‌نین له‌ بانگه‌شه‌دا و الیه‌نداری بۆ هیچ‬ ‫الیه‌نێك ناكه‌ین‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬به‌اڵم هه‌ندێك له‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫ده‌ڵێن كه‌ یه‌كێتی له‌ كۆبوونه‌وه‌دا پێی‬ ‫گوتووین ده‌ب��ێ هه‌مووتان ئ��ااڵی حیزب‬ ‫هه‌ڵده‌ن؟‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬هه‌موو حیزبه‌كان به‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیشه‌وه‌‪ ،‬هێزی حزبییان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫من بۆم نییه‌ بڕۆم به‌ پاسه‌وانی كۆمه‌ڵ و‬ ‫یه‌كگرتوو و شیوعی بڵێم ده‌نگ به‌ یه‌كێتی‬ ‫ب��ده‌ن و ئ��ااڵی یه‌كێتی هه‌ڵكه‌ن‪ .‬ئه‌و‬ ‫پاسه‌وانه‌ی به‌رده‌می باره‌گای حیزبه‌كان‪،‬‬ ‫بێگومان ئه‌ندامی ئه‌و حیزبه‌یه‌‪.‬‬ ‫ب�ه‌ی��ان‪ :‬ب �ه‌اڵم ك �ه‌س قسه‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و پاسه‌وانانه‌ نییه‌‪ ،‬قسه‌كه‌ له‌سه‌ر هێزی‬ ‫پێشمه‌رگه‌یه‌‪ .‬ئایا الیه‌نه‌كان ده‌توانن له‌ناو‬ ‫باره‌گای فه‌رمانده‌ییه‌كاندا بانگه‌شه‌ بكه‌ن‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی ئێستا یه‌كێتی و پارتی ده‌یكه‌ن‬ ‫و له‌ناو باره‌گاكان كۆبوونه‌وه‌ به‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫جه‌بار ی��اوه‌ر‪ :‬نابێ‌ بانگه‌شه‌ له‌ناو‬ ‫ب��اره‌گ��ای فه‌رمانده‌ییه‌كان بكرێت‪ .‬له‌و‬ ‫شوێنه‌ی كه‌ یه‌كه‌ی سه‌ربازی نییه‌‪ ،‬ده‌توانن‪،‬‬ ‫له‌ شوێنێك كه‌ باره‌گای حزبی بێت‪ ،‬ئازادن‪.‬‬ ‫به‌یان‪ :‬ئه‌گه‌ر پێشمه‌رگه‌یه‌ك‪ ،‬یان‬ ‫به‌رپرسێك ب��ۆ الیه‌نێكی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بانگه‌شه‌ی كرد له‌ كاتی پشووی فه‌رمیدا‪،‬‬ ‫ئایا هیچ جۆره‌ نانبڕینێكی تووش نابێت؟‬ ‫مه‌ترسیی ئه‌وه‌ی له‌سه‌ر نییه‌؟‬

‫پێشمه‌رگ ‌ه ده‌توانێت ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی باره‌گاكان كاری سیاسی بكات‬ ‫ئێم ‌ه هێز ل ‌ه یه‌كێتی و پارتی وه‌رده‌گرین و ل ‌ه وه‌زاره‌ت یه‌كیان ده‌خه‌ین‬

‫‪4‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫حكومه‌ت‪..‬‬ ‫تیرۆر‪ ..‬قوربانی‬ ‫به‌ داخه‌وه‌؛ ڕەخنه‌گرتن ل ‌ه‬ ‫حكومه‌ت و لۆمه‌كردنی له‌سه‌ر‬ ‫په‌ره‌سه‌ندنی كرده‌ تیرۆریستییه‌كان‪،‬‬ ‫كارێكی تازه‌ نییه‌‪ .‬لێره‌وه‌ گرفته‌كه‌‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬كاتێك كه‌ حكومه‌ت‬ ‫ده‌سته‌وه‌ستانه‌ له‌ دۆزینه‌وه‌ی‬ ‫ڕێگه‌چاره‌یه‌ك بۆ پاراستنی گیانی‬ ‫هاوواڵتیان و ئاشكراكردنی سه‌رچاوه‌ی‬ ‫تیرۆریستان و چۆنیه‌تی كۆتایی‬ ‫پێهێنانیان و چاره‌سه‌ركردنیان‪ .‬ئه‌م‬ ‫بێده‌سه‌اڵتییه‌ی حكومه‌ت واده‌كات كه‌‬ ‫تیرۆریستان له‌سه‌ر كرده‌كانیان به‌رده‌وام‬ ‫بن و ئامانجه‌ تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌كانیان‬ ‫به‌دیبهێنن‪ .‬ده‌زگا ئه‌منییه‌كانیش‬ ‫بێده‌نگییان هه‌ڵبژاردووه‌ و خۆیان‬ ‫داوه‌ به‌ده‌سته‌وه‌ و وایان لێهاتووه‌‬ ‫كه‌ په‌نا ببه‌نه‌ به‌ر به‌كه‌مپیشاندانی‬ ‫ژماره‌ی قوربانییه‌كان‪ ،‬وه‌ك ده‌رچه‌یه‌ك‬ ‫بۆ ڕاكردنیان له‌ ته‌نگژەی شكستی‬ ‫ڕۆژانه‌یان‪.‬‬ ‫الوازیی ده‌زگا ئه‌منییه‌كان‬ ‫درێژكراوه‌ی الوازیی سیستمی سیاسیی‬ ‫حكومڕانه‌‪ .‬ئه‌م دۆسیه‌یه‌ش به‌هۆی‬ ‫زۆربوونی تاوانی هێزه‌ تیرۆریسته‌كانه‌وه‌‬ ‫و فه‌شه‌لی هێزه‌ ئه‌منییه‌كانه‌وه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫هه‌اڵوساوه‌ و گه‌وره‌ بووه‌ و به‌هۆی‬ ‫گه‌وره‌یی قه‌باره‌ی قوربانییانه‌وه‌‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌ بووه‌ و هه‌موو شاره‌كانیشی‬ ‫گرتووەته‌وه‌‪ ،‬به‌ سه‌رنجدان له‌ نه‌فسیه‌ت‬ ‫و واقیعی ژیانی هاوواڵتیان‪ ،‬شه‌رعیه‌تی‬ ‫بوونی حكومه‌ت له‌كارده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫به‌وه‌ی له‌ توانایدا نییه‌ گیانی‬ ‫تاكه‌كانی واڵته‌كه‌ی بپارێزێت‪ .‬ئه‌م‬ ‫خوێندنه‌وانه‌ هێز و كاریگه‌ریی گرووپه‌‬ ‫تیرۆریستییه‌كان ده‌رده‌خه‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫كاتێك نابه‌خشن به‌ هاوواڵتیان تا به‌‬ ‫ئاسووده‌یی تێیدا بژین‪.‬‬ ‫گرفته‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ كه‌ حكومه‌ت و‬ ‫ده‌زگا ئه‌منییه‌كان كردوویانه‌ به‌ پیشه‌‬ ‫و له‌ به‌رپرسیارێتیی خۆیان ڕاده‌كه‌ن و‬ ‫به‌ شێوه‌یه‌كی كالسیكی هه‌ڵده‌سنت به‌‬ ‫قه‌ده‌غه‌كردنی هاتوچۆ‪ ،‬یان بێده‌نگبوون‬ ‫و په‌رده‌پۆشكردنی ڕووداوه‌كان‪ .‬تاكه‌‬ ‫هۆكار خۆی له‌ الوازیی حكومه‌ت‬ ‫و ده‌زگا ئه‌منییه‌كانیدا ده‌بینێته‌وه‌‪،‬‬ ‫نیشاندانی لێهاتوویشیان ب ‌ه كۆمه‌ڵێك‬ ‫ناونیشانی گه‌وره‌ و بریقه‌دار له‌ الیه‌ن‬ ‫فه‌رمانده‌ و جه‌نه‌ڕاڵ و هه‌بوونی‬ ‫پاسه‌وان و هه‌ندێك تایبه‌مته‌ندیی‬ ‫تر‪ ،‬به‌شێكه‌ له‌ سیاسه‌تی بیرۆكراتیی‬ ‫ناپیشه‌یی و هیچ په‌یوه‌ندیی به‌ گیانی‬ ‫دڵسۆزی و خۆشه‌ویستیی نیشتامنه‌وه‌‬ ‫نییه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر وا نییه‌‪ ،‬هه‌اڵتنی‬ ‫فه‌رمانده‌ی فیرقه‌ چۆن ته‌فسیر بكه‌ین؟‬ ‫یان هه‌اڵتنی به‌ڕێوه‌به‌ری هه‌واڵگری و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری به‌ڕێوه‌ب ‌هرایه‌تیی هه‌واڵگری‬ ‫و شوێنه‌كانی تر و كه‌ڵه‌كه‌بوونی‬ ‫گه‌نده‌ڵی و به‌ستنی گرێبه‌ستی‬ ‫گوماناوی‪ ،‬كه‌ نرخه‌كانیان ماڵ و گیانی‬ ‫هاوواڵتیان ده‌كێشێت‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ كۆمه‌ڵێك ته‌قینه‌وه‌ له‌‬ ‫ناو ‌هڕاست و باشووردا ئه‌نجامدراون‪،‬‬ ‫سبه‌ینێ‌ یان ڕۆژێكی تر له‌ ڕۆژئاوا‪،‬‬ ‫یان باكوور دووباره‌ ده‌بنه‌وه‌‪ .‬دووباره‌‬ ‫هێرشه‌كان بۆ سه‌ر به‌غدا وه‌ك خولێكی‬ ‫هه‌فتانه‌ ده‌ستپێده‌كه‌نه‌وه‌ و هیچ‬ ‫وانه‌یه‌كی ده‌زگا ئه‌منییه‌كانیشیان دانه‌دا‬ ‫و هیچ گۆڕانێكیشیان به‌سه‌ر بڕیار و‬ ‫پسپۆڕیی و واقیعه‌ الوازه‌كانیاندا نه‌هێنا‪.‬‬ ‫عێراقیش هه‌ر تووشی نه‌زیف ده‌بێت‬ ‫و ژماره‌ی قوربانیانیش هه‌ر كه‌ڵه‌كه‌‬ ‫ده‌بن‪ ،‬حكومه‌تیش قبووڵی ده‌كات و‬ ‫هیچ چاره‌سه‌رێكی پێ نییه‌‪ ،‬جگه‌ له‌‬ ‫پاراستنی خۆی و ناوچه‌ سه‌وزه‌كه‌ی‪.‬‬ ‫و‪ :‬جهانگیر ئه‌حمه‌د‬

‫ئایا خه‌ونی كورد له‌ هاتنه‌دی نزیكبووه‌ته‌وه‌؟‬ ‫ن‪ :‬وه‌فیق سامەڕائی‬ ‫و‪ :‬هاوژین عومه‌ر‬ ‫ب ‌ه شێوه‌یه‌كی بنه‌ڕەتی‪ ،‬كورد به‌سه‌ر‬ ‫چوار واڵتی دراوسێدا دابه‌ش بووه‌‪ ،‬به‌شی‬ ‫هه‌ره‌زۆریان ده‌كه‌ون ‌ه باشووری ڕۆژهه‌اڵتی‬ ‫توركیاوه‌‪ ،‬دوای ئه‌ویش به‌شه‌كه‌ی باكووری‬ ‫ڕۆژئ���اوای ئێران دێ��ت‪ ،‬ئینجا به‌شه‌كه‌ی‬ ‫باكووری عێراق‪ ،‬ك ‌ه ئێستا بووه‌ت ‌ه هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪ .‬به‌ش ‌ه هه‌ره ‌الوازه‌كه‌شی بریتییه‌‬ ‫له‌وه‌ی سووریا‪ ،‬ك ‌ه ب ‌ه هۆی دووچاربوونی به‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك ڕێوشوێنی كه‌لتووری‪ ،‬بووه‌ت ‌ه به‌شه‌‬ ‫هه‌ره‌الوازه‌كه‌‪ ،‬تا ڕادده‌ی توانه‌وه‌‪.‬‬ ‫گ �ه‌ر عێراقی لێده‌ركه‌ین‪ ،‬ئاماری‬ ‫ف�ه‌رم��ی��ی ژم����اره‌ی ك����وردان ب � ‌ه ئ��اڵ��ۆزی‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ .‬كوردانی توركیا (‪ )15‬ملیۆن‬ ‫ده‌بن‪ ،‬ل ‌ه ئێرانیش (‪ )6‬ملیۆن‪ ،‬هه‌روه‌ك (‪)5‬‬ ‫ملیۆنیشیان ل ‌ه عێراقن‪ ،‬دوو ملیۆنیشیان له‌‬ ‫سووریان‪ .‬هه‌رچه‌ند ‌ه كورده‌كان خۆیان‬ ‫ژماره‌ی له‌م ‌ه زۆرتر ده‌خه‌نه‌ڕوو‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌‬ ‫جێگه‌ی قسه‌له‌سه‌ركردنه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‪،‬‬ ‫ژماره‌ی كورد زۆرتر بێت یان كه‌مرت‪ ،‬بێگومان‬ ‫ئه‌وان هه‌ر كوتله‌یه‌كی مرۆیی گه‌وره‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫وه‌كو نه‌ته‌وه‌‪ ،‬خاوه‌نی خه‌ونی سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫خۆیانن‪.‬‬

‫تاوه‌كو سه‌ره‌تای هه‌شتاكانی سه‌ده‌ی‬ ‫ڕابردووش‪ ،‬كورد له‌گه‌ڵ سیستمی عه‌ملانیی‬ ‫توركیا پێكه‌و ‌ه ده‌ژی���ان‪ ،‬تا ئ �ه‌و كاته‌ی‬ ‫ب�زاڤ��ی چ�ه‌ك��داری��ی ك��ورد ل �ه‌و شوێنه‌ی‬ ‫خۆیان پێیده‌ڵێن «باكووری كوردستان»‪،‬‬ ‫ده‌ستی پێكرد‪ .‬له‌گه‌ڵ سه‌رهه‌ڵدانی ئه‌و‬ ‫یاخیبوونه‌شدا‪ ،‬چه‌ندین ڕێكه‌وتننامه‌ی‬ ‫ه��اوك��اری ل ‌ه نێوان توركیا و عێراق‪ ،‬به‌‬ ‫مه‌به‌ستی س��ن��ووردارك��ردن��ی جموجوڵی‬ ‫چه‌كداریی هه‌ردوو بزووتنه‌و ‌ه كوردییه‌كه‌ی‬ ‫توركیا و عێراق‪ ،‬ئیمزاكران‪ .‬به‌پێی ئه‌و‬ ‫ڕێكه‌وتننامانه‌ش‪ ،‬هێزه‌كانی توركیا سه‌رپشك‬ ‫كرابوون ل ‌ه دزه‌ك��ردن بۆ ناو خاكی عێراق‬ ‫تا چه‌ند ڕووبه‌رێكی دیاریكراو‪ ،‬ك ‌ه ده‌‬ ‫كیلۆمه‌تریان تێده‌پ ‌هڕاند‪ ،‬ئه‌ویش ب ‌ه ئامانجی‬ ‫شوێنكه‌وتنی چه‌كداره‌كانی پارتی كرێكارانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ك ‌ه باره‌گا سه‌ره‌كییه‌كه‌ی له‌‬ ‫الیه‌ن سووریاو ‌ه هاوكاری ده‌كرا و عه‌بدوڵاڵ‬ ‫ئۆجه‌النی سه‌رۆكیشی‪ ،‬ل ‌ه باره‌گاكه‌ی خۆی‬ ‫ل ‌ه دیمه‌شقه‌وه‌‪ ،‬سه‌رۆكایه‌تیی حیزبه‌كه‌ی‬ ‫ده‌ك���رد‪ .‬ب ‌ه ه��ۆی ه�ه‌ڕەش�ه‌ی سه‌ربازیی‬ ‫توركیاشه‌و ‌ه ل ‌ه ساڵی ‪ 1998‬ب ‌ه هه‌ڵگیرساندنی‬ ‫جه‌نگ‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌ر له‌وه‌ی ل ‌ه ساڵی ‪1999‬‬ ‫ل ‌ه چاالكییه‌كی موخاب ‌هراتیی ڕێكخراودا له‌‬ ‫كینیا ده‌ستگیر بكرێت‪ ،‬به‌رپرسانی سووریا‬ ‫داوایان ل ‌ه ئۆجه‌الن كرد ك ‌ه خاكی ئه‌و واڵته‌‬ ‫به‌جێبهێڵێت‪ ،‬ك ‌ه تا ئێستاش ناوبراو هه‌ر‬ ‫ل ‌ه توركیا ل ‌ه زینداندایه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫گرتنه‌كه‌ی ئۆجه‌الن كاریگه‌ریی گه‌وره‌ی‬ ‫له‌سه‌ر چاالكییه‌كانی پارته‌كه‌ی دروست‬ ‫نه‌كرد‪ .‬واش پێده‌چێت ڕێكه‌وتننامه‌كه‌ی‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه گواستنه‌وه‌ی چه‌كدارانی ئه‌و‬ ‫حیزب ‌ه ل ‌ه توركیاو ‌ه بۆ عێراق‪ ،‬ك ‌ه له‌سه‌ر‬

‫حسابی سه‌روه‌ریی عێراق كراوه‌‪ ،‬كاریگه‌ریی‬ ‫خ��ۆی ل �ه‌ده‌س��ت داب��ێ��ت‪ ،‬ب� ‌ه تایبه‌تیش‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی پارتی كرێكارانی كوردستان‪،‬‬ ‫حكومه‌تی توركیای ب� ‌ه نه‌بردنه‌سه‌ری‬ ‫به‌ڵێنه‌كانی تۆمه‌تبار كرد‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ�ه‌وه‌ش��دا ك ‌ه بزاڤی ك��وردی‬ ‫به‌هۆی دروستكردنی كۆماری مهاباده‌و ‌ه له‌‬ ‫ئێران ل ‌ه ساڵی ‪ ،1946‬بازێكی گه‌وره‌ی دا‪،‬‬ ‫ك ‌ه دواتر ب ‌ه زه‌بری هێز دامركێرنایه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫موعاره‌زه‌بوون ل ‌ه عێراق و توركیا‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی كرده‌یی ئاڕاسته‌یه‌كی سه‌ربازیی‬ ‫وه‌رنه‌گرت‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌زگای هه‌واڵگریی‬ ‫ئێرانیش توانی عه‌بدوڕڕەحامن قاسملۆی‬ ‫سه‌ركرده‌ی حیزبی دیموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران‪ ،‬ل ‌ه میانه‌ی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی له‌گه‌ڵ‬ ‫شاندێكی ئێرانی ل ‌ه ساڵی ‪ ،1989‬ل ‌ه ڤیه‌ننا‬ ‫تیرۆر بكات‪ ،‬ك ‌ه دواتر ده‌ركه‌وت ئه‌ندامانی‬ ‫شانده‌ك ‌ه ل ‌ه ئه‌فس ‌هرانی ده‌زگای هه‌واڵگریی‬ ‫بوون و ئه‌وانه‌شی ته‌قه‌كانیان لێكردبوو‪،‬‬ ‫ب�ه‌و ده‌مانچان ‌ه لێیان كردبوو ك ‌ه له‌ناو‬ ‫جانتا ده‌ستییه‌كانیاندا هه‌ڵیان گرتبوون‪.‬‬ ‫دوای ڕووداوه‌ك��ه‌ش توانییان به‌ره‌و ئێران‬ ‫هه‌ڵبێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ش ‌ه كوردییه‌كه‌ی سووریاش به‌ده‌ست‬ ‫كه‌میی ژماره‌ی دانیشتوانی و په‌رته‌وازه‌بوونی‬ ‫ل ‌ه نێوان دیمه‌شق و حه‌له‌ب و ناوچه‌‬ ‫سێگۆشه‌كه‌ی توركیا‪ ،‬عێراق‪ ،‬سووریا و چه‌ند‬ ‫ناوچه‌یه‌كی تری بچووكی سه‌ر پشتێنه‌ی‬ ‫توركیا‪ ،‬ك ‌ه چه‌ند ناوچه‌یه‌كی عه‌ره‌بی‬ ‫لێكیان جیاده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ده‌ناڵێنێت‪ .‬هه‌روه‌ك‬ ‫چاره‌نووسیشی له‌سه‌ر ده‌رهاویشته‌كانی‬ ‫كۆتایی ئه‌م جه‌نگه‌ی سووریا وه‌ستاوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م جه‌نگ ‌ه نابێت ‌ه بازێكی گه‌ور‌ه بۆ‬

‫««‬

‫ن‪ :‬فه‌الح مه‌شعه‌ل‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫هه‌موو هیوا حیزبی و‬ ‫سیاسی و كه‌لتووری و‬ ‫میللییه‌كانی كورد‪ ،‬ئێستا‬ ‫ل ‌ه هه‌ر كاتێكی تر زیاتر‬ ‫ل ‌ه هاتنه‌دی نزیكترن‬ ‫كوردانی عێراق و ئێران‪ ،‬چونك ‌ه بوونی ئه‌مان‬ ‫دوور ‌ه ل ‌ه ڕوانینه‌كه‌ی ده‌ریای ناو ‌هڕاسته‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك تاك ‌ه ده‌روازه‌ی �ه‌ك ب ‌ه ڕووی جیهاندا‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و واڵتانه‌ی ده‌كه‌ون ‌ه نێو ئه‌و «ته‌وقه‌»‬ ‫جوگرافیی ‌ه چوارییه‌وه‌‪ .‬بارودۆخی كوردانی‬ ‫ئێرانیش وابه‌سته‌ی ‌ه ب ‌ه هێز و خۆگرتوویی‬ ‫ئه‌و واڵته‌وه‌‪ .‬له‌ژێر سایه‌ی ئێرانێكی به‌هێز‬ ‫و یه‌كگرتووشدا‪ ،‬هیوای كوردانی ئه‌م به‌شه‌‬ ‫دوور ده‌بێت ل ‌ه به‌دیهاتن‪ ،‬تا ئه‌وكاته‌ی‬ ‫گۆڕانكاریی گه‌ور ‌ه ڕووده‌دات‪ ،‬ك ‌ه تا ئێستا‬ ‫ناتوانرێت پێشبینی بكرێت و واده‌یه‌كی‬ ‫دیاریكراویشی بۆ بڕیار بدرێت‪.‬‬ ‫دواجار هه‌رێم ‌ه كوردییه‌كه‌ی عێراق‬ ‫وه‌كو سه‌رچاوه‌یه‌ك بۆ هاوكاریی كوردانی‬ ‫ه �ه‌ر چ��وار پارچه‌ك ‌ه ده‌مێنێته‌وه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫شتانه‌ی له‌م هه‌رێم ‌ه به‌ده‌ستهاتوون‪ ،‬له‌‬ ‫كه‌ڵه‌كه‌بوونی سامان‪ ،‬چه‌ند دامه‌زراوه‌یه‌كی‬ ‫ت �ه‌واو‪ ،‬ڕێكخستنی په‌یوه‌ندیی ‌ه سیاسی و‬ ‫حیزبیی ‌ه ناوخۆییه‌كان‪ ،‬له‌گه‌ڵ بونیاتنانی‬ ‫پێكهات ‌ه سه‌ربازییه‌كان و دام��وده‌زگ��ا‬ ‫ئه‌منییه‌كان‪ ،‬هه‌موو ئه‌مان ‌ه چه‌ند ڕەگه‌زێكن‬

‫ك ‌ه وا ده‌ك��ه‌ن خه‌ونه‌كه‌ی ك��ورد له‌سه‌ر‬ ‫چه‌ند حاڵه‌تێك ڕاوه‌ستێت‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌گه‌ری‬ ‫هه‌ڵوه‌شانی عێراق و تێكچوونی شیرازه‌یه‌تی‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م ئه‌گه‌ره‌ش ل ‌ه ئه‌نجامی ئاگایی‬ ‫ع �ه‌ره‌ب��ی ع��ێ �راق ل � ‌ه مه‌ترسییه‌كانی و‬ ‫بڕوابوونیان ب ‌ه یه‌كێتیی بوون و پێكه‌وه‌ژیانی‬ ‫هه‌تاهه‌تایی‪ ،‬ڕەوییه‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ك ل ‌ه نێو ئه‌م‬ ‫هه‌موو ڕووداو و گۆڕانكاریی ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌‬ ‫گه‌ورانه‌شدا‪ ،‬پێشبینیكردنی هاتنه‌دیی ئه‌م‬ ‫خه‌ون ‌ه ئاسان نییه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش ‌ه وا ل ‌ه هه‌رێمی‬ ‫كوردستانی عێراق ده‌كات ك ‌ه وه‌ك بنكه‌یه‌كی‬ ‫سه‌ره‌كیی هیواكانی كورد بۆ سه‌ربه‌خۆیی‬ ‫مبێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ڵوێسته‌كان هه‌رچۆنێك بن‪ ،‬بێگومان‬ ‫بارودۆخی ئێستای كورد ل ‌ه ڕەگوڕیشه‌وه‌‬ ‫جیاواز ‌ه له‌و بارودۆخه‌ی سه‌ده‌ی ڕابردوو تێی‬ ‫كه‌وتبوو‪ .‬هه‌موو هیوا حیزبی و سیاسی و‬ ‫كه‌لتووری و میللییه‌كانی كورد‪ ،‬ئێستا ل ‌ه هه‌ر‬ ‫كاتێكی تر زیاتر ل ‌ه هاتنه‌دی نزیكرتن‪ .‬ڕاستیی‬ ‫مه‌سه‌له‌كه‌ش ئه‌وه‌یه‌؛ سه‌ربه‌خۆبوون له‌سه‌ر‬ ‫شێوه‌ی چه‌ند ده‌وڵه‌تێكی سه‌ربه‌خۆ‪ ،‬كه‌‬ ‫جۆرێك ل ‌ه هاریكاری پێكه‌و ‌ه ده‌یانبه‌ستێته‌وه‌‪،‬‬ ‫خه‌ونی زۆرینه‌ی ه��ه‌ره‌زۆری كورده‌كانه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم یه‌كبوونی نه‌ته‌وه‌ی كورد ل ‌ه ته‌نها‬ ‫ده‌وڵه‌تێكدا‪ ،‬وه‌ك خه‌ونه‌كانی ئوممه‌ی‬ ‫عه‌ره‌بی لێدێت ل ‌ه قۆناغی ڕێنیسانسی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییدا‪ ،‬ل ‌ه سااڵنی سه‌ده‌ی ڕاب��ردوودا‪،‬‬ ‫ك ‌ه هه‌ر هه‌موویان ب ‌ه بادا چ��وون‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫جگ ‌ه له‌وه‌ی یه‌كه‌مین كۆنگره‌ی به‌رفراوانی‬ ‫كوردییش‪ ،‬ك ‌ه بڕیار بوو له‌م مانگه‌دا ساز‬ ‫بكرێت‪ ،‬دواخرا‪ ،‬ك ‌ه ڕەنگ ‌ه ئه‌و دواخستنه‌ش‬ ‫ل ‌ه ئه‌نجامی چه‌ند فشارێكی ده‌ره‌كییه‌وه‌‬ ‫بووبێت‪.‬‬

‫به‌ بانگه‌شه‌ی پێشوه‌ختی هه‌ڵبژاردن لێكده‌درێته‌وه‌‬

‫مالیكی‪ ،‬سه‌حو‌ه و ئیسناد زیندووده‌كاته‌وه‬ ‫به‌یان‪ .‬عێراق‬ ‫الیه‌ن ‌ه عێراقییه‌كان هاوشێوه‌ی ئێستای‬ ‫الیه‌ن ‌ه كوردستانییه‌كان‪ ،‬كه‌وتوونه‌ت ‌ه خۆیان‬ ‫بۆ ئاماده‌سازیی بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نوێن ‌هران‪ ،‬ك ‌ه ل ‌ه مانگی ئ��اداری داهاتوو‬ ‫ده‌بێت ئه‌نجام بدرێت‪ .‬ب ‌ه هه‌مان شێوه‌ی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‪ ،‬ل ‌ه شاره‌كانی دیكه‌ی‬ ‫عێراقیش ئه‌و الیه‌نانه‌ی ل ‌ه ده‌سه‌اڵتدان‪،‬‬ ‫چانس و چه‌كی ئینتیخابیی زۆرت��ر له‌و‬ ‫الی �ه‌ن��ان �ه‌ی��ان ه�ه‌ی� ‌ه ك � ‌ه ل � ‌ه ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتن‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش یه‌كه‌مجار نیی ‌ه چ ل ‌ه هه‌رێمی‬ ‫كوردستان و چ ل ‌ه ب�ه‌غ��دا‪ ،‬الیه‌نه‌كانی‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت ب � ‌ه به‌كارهێنانی سامانی‬ ‫گشتی و نفوزی حكومی ل ‌ه بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردندا‪ ،‬تۆمه‌تبار ده‌كرێن‪ .‬ل ‌ه نوێرتینی‬ ‫ئ��ه‌و ت��ۆم �ه‌ت��ان �ه‌ش‪ ،‬زی��ن��دووك��ردن �ه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌كانی سه‌حو ‌ه و ئیسناد ‌ه ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫نوری مالیكیی سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراقه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌و ڕووه‌و ‌ه هه‌ریه‌ك ل ‌ه هاوپه‌یامنیی‬ ‫كوردستانی و ڕەوت���ی س���ه‌در‪ ،‬ده‌نگۆی‬ ‫س ‌هرله‌نوێ پێكهێنانه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌كانی‬ ‫س �ه‌ح��و ‌ه و ئیسنادیان ب � ‌ه بانگه‌شه‌ی‬ ‫پێشوه‌ختی ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن لێكدایه‌و ‌ه كه‌‬ ‫مالیكی پ��ی��اده‌ی ده‌ك���ات‪ .‬ه���ه‌روه‌ك به‌‬ ‫هه‌وڵێكی ناوبراویشیان زانی بۆ جڵه‌وكردنی‬ ‫عه‌شیره‌ت ‌ه عێراقییه‌كان و خڕكردنه‌وه‌یان‬ ‫ل ‌ه په‌نای حزبه‌كه‌ی و به‌سه‌ربازییكردنی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی عێراقی‪ .‬هه‌ر له‌وباره‌یه‌شه‌وه‌‬ ‫چه‌ند پ ‌هرله‌مانتارێكی هه‌ردوو فراكسیۆنه‌كه‌‬ ‫هۆشدارییان ل ‌ه ئه‌نجام ‌ه نه‌خوازراوه‌كانی‬ ‫ئ �ه‌و ج��ۆر ‌ه هه‌نگاوان ‌ه دا و داوای���ان له‌‬ ‫حكومه‌ت كرد له‌بری زیندووكردنه‌وه‌ی‬ ‫میلیشیا‪ ،‬پشتیوانیی دام �ه‌زراوه‌ی �ه‌ك��ی‬ ‫سه‌ربازیی نیزامی بكات‪.‬‬

‫جێگه‌ی ئاماژەیه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نه‌كانی‬ ‫س�ه‌ح��و ‌ه ل� ‌ه ‪ 2006‬و ئه‌نجومه‌نه‌كانی‬ ‫ئیسنادیش ل ‌ه ‪ 2007‬له‌الیه‌ن مالیكییه‌وه‌‬ ‫پێكهێرنان‪ ،‬زۆری��ن�ه‌ی ئه‌ندامه‌كانیشیان‬ ‫چه‌كدارانی خێڵه‌كانن و تا ئێستاش له‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی سوپا و ده‌زگ��ا ئه‌منییه‌كانن و‬ ‫جۆرێكن ل ‌ه میلیشیا‪ .‬چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌كیش‬ ‫ئاشكرای ده‌كه‌ن س ‌هرله‌نوێ زیندووكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌كانی سه‌حو ‌ه و ئیسناد دوای‬ ‫هه‌ڵپه‌ساردنیان ب��ۆ چه‌ند ساڵێك‪ ،‬له‌‬ ‫چوارچێوه‌ی پالنێكی ئه‌منیدای ‌ه ك ‌ه ماڵپه‌ڕی‬ ‫(مه‌داپرێس) ده‌ڵێت هه‌ر به‌پێی ئه‌و پالنه‌‪،‬‬ ‫كه‌سێكی نزیك ل ‌ه خودی مالیكی‪ ،‬دۆسیه‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌كانی ئیسنادی ل ‌ه ناو ‌هڕاست و‬ ‫باشووری واڵت پێ ده‌سپێردرێت‪.‬‬ ‫س �ه‌ره‌ت��ای ئ �ه‌م مانگه‌ش ئاژانسی‬ ‫فڕانس پرێس ل ‌ه چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫حكومییه‌و ‌ه ئاشكرایكرد ك ‌ه دوای داڕووخانی‬ ‫ڕەوشی ئه‌منی و چاالكبوونه‌وه‌ی گرووپه‌‬ ‫چه‌كداره‌كان‪ ،‬هه‌وڵێكیان بۆ س ‌هرله‌نوێ‬ ‫زیندووكردنه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌كانی سه‌حوه‌‬

‫ده‌ستپێكردووه‌‪ ،‬به‌مدواییانه‌ش نزیكه‌ی دوو‬ ‫ه � ‌هزار چه‌كداری خێڵه‌كی‪ ،‬ب ‌ه مه‌به‌ستی‬ ‫په‌یوه‌ندییكردنیان ب ‌ه ئه‌نجومه‌نه‌كانی‬ ‫سه‌حوه‌وه‌‪ ،‬مه‌شقی سه‌ربازییان پێكراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م هه‌وڵه‌ی مالیكی ل ‌ه كاتێكدایه‌‬ ‫ڕەوش��ی ئه‌منیی عێراق ڕۆژ ل ‌ه دوای ڕۆژ‬ ‫داده‌ڕووخێت‪ ،‬ب ‌ه جۆرێك ته‌نیا ل ‌ه سه‌ره‌تای‬ ‫ئه‌مساڵه‌و ‌ه پرت ل ‌ه ‪ 3500‬كه‌س ل ‌ه كرده‌وه‌‬ ‫و توندوتیژییه‌كانی عێراقدا ك��وژراون‪ ،‬به‌‬ ‫ڕێژەی ‪ 15‬كه‌س بۆ هه‌ر ڕۆژێ��ك‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫زه‌مینه‌یه‌كی له‌باری بۆ مالیكی ڕەخساندووه‌‬ ‫ت��ا دابینكردنی ئاسایش و دژایه‌تیی‬ ‫گ��رووپ� ‌ه چ �ه‌ك��داره‌ك��ان‪ ،‬بكات ‌ه به‌هانه‌ی‬ ‫زیندووكردنه‌وه‌ی میلیشیاكانی سه‌ر به‌‬ ‫حكومه‌ت‪.‬‬ ‫بۆ هه‌ڵوێستوه‌رگرتن له‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫هه‌نگاوانه‌ی مالیكی‪ ،‬ش��وان محه‌مه‌د‪،‬‬ ‫ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی نوێن ‌هران و ئه‌ندامی‬ ‫لیژنه‌ی ئاسایش و به‌رگریی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌‬ ‫له‌سه‌ر فراكسیۆنی هاوپه‌یامنی كوردستانی‪،‬‬ ‫پێیوای ‌ه پێكهێنانی ئه‌نجومه‌نه‌كانی ئیسناد‬

‫ل ‌ه چوارچێوه‌ی سیستمی سه‌حوه‌كاندا‪،‬‬ ‫به‌رئه‌نجامی شكست و الوازی���ی ده‌زگ��ا‬ ‫ئه‌منییه‌كانه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ب� ‌ه ه�ه‌م��وو حاڵێك‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ده‌زگ���ا ئه‌منییه‌كان ئه‌كتیڤ‬ ‫بكرێن و ئه‌وله‌ویه‌تیان پێبدرێت‪ .‬هه‌مان‬ ‫س�ه‌رچ��او ‌ه ل ‌ه لێدوانێكی ڕۆژنامه‌وانیدا‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬زیندووكردنه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌كانی‬ ‫سه‌حو ‌ه و ئیسناد له‌الیه‌ن مالیكییه‌وه‌‪،‬‬ ‫دۆخی ئه‌منیی واڵت هێنده‌ی دیك ‌ه شپرز‬ ‫ده‌كات و هه‌وڵێكیش ‌ه بۆ به‌سه‌ربازییكردنی‬ ‫كۆمه‌ڵی عێراقی و به‌سوپاكردنی شه‌قام‪.‬‬ ‫ن��اوب�راو وتیشی «چ �ه‌ك ده‌بێت ته‌نیا له‌‬ ‫ده‌ستی ده‌وڵه‌تدا بێت‪ ،‬ئه‌گه‌رنا وێنه‌یه‌كی‬ ‫ناشیرین بۆ عێراق نیشان ده‌دات‪ ،‬ك ‌ه باس‬ ‫ل��ه‌وه ‌ده‌ك��رێ��ت ده‌وڵه‌تێكی مه‌ده‌نییه‌‪.‬‬ ‫دام��ه‌زراوه‌ی سه‌ربازی و به‌رگریی عێراق‬ ‫خۆی ل ‌ه خۆیدا داهێزراوه‌‪ ،‬جارێ پێویستامن‬ ‫ب ‌ه ئه‌كتیڤكردنی ئه‌و دامه‌زراوه‌یه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌نگۆی زیندووكردنه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌كانی‬ ‫ئیسناد له‌م وه‌خته‌دا‪ ،‬بانگه‌شه‌ی پێشوه‌ختی‬ ‫هه‌ڵبژاردن نه‌بێت هیچی دیك ‌ه نییه‌»‪.‬‬

‫الی خۆشیه‌و ‌ه جه‌واد شهێلی‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫كوتله‌ی ئه‌حرار ل ‌ه ئه‌نجومه‌نی نوێن ‌هران‬ ‫پێی واب���وو س� ‌هرل�ه‌ن��وێ پێكهێنانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌كانی سه‌حوه‌‪ ،‬بارێكی دیكه‌ی‬ ‫گ��ران ده‌خ��ات��ه‌س �ه‌ر ب��ودج �ه‌ی ع��ێ�راق و‬ ‫هه‌ڵمه‌تی پێشوه‌ختی هه‌ڵبژاردنیش ‌ه كه‌‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی مالیكی به‌ڕێوه‌ی ده‌بات‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌شپرسێت بۆچی حكومه‌ت هه‌وڵی‬ ‫تێكه‌ڵكردنی میلیشیاكانی سه‌حو ‌ه و ئیسناد‬ ‫ب ‌ه ه �ه‌ردوو و ‌هزاره‌ت��ی ناوخۆ و به‌رگریی‬ ‫نادات؟ له‌كاتێكدا ئه‌و دوو و ‌هزاره‌ت ‌ه بودجه‌ی‬ ‫زه‌به‌الحیان هه‌ی ‌ه و ده‌كرێت ه�ه‌ر له‌و‬ ‫بودجه‌ی ‌ه مووچه‌ی چه‌كدارانی سه‌حو ‌ه و‬ ‫ئیسنادیش خه‌رج بكرێت‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و پ ‌هرله‌مانتاره‌ی ڕەوت��ی س �ه‌در‪،‬‬ ‫ف �ه‌رم��ان��د ‌ه ئه‌منییه‌كانی ع��ێ�راق��ی به‌‬ ‫شكستخواردوو ناوبرد‪ ،‬داواشی ل ‌ه مالیكی‬ ‫كرد له‌بری زیندووكردنه‌وه‌ی چه‌ند جۆره‌‬ ‫میلیشیایه‌ك و ته‌رخانكردنی پاره‌یه‌كی زۆر‬ ‫بۆیان‪ ،‬هه‌وڵی ده‌ستنیشانكردنی وه‌زیرانی‬ ‫ن��اوخ��ۆ و ب�ه‌رگ��ری��ی ب��دات و سیستمی‬ ‫سه‌ربازیی واڵت ب ‌ه دامه‌زراوه‌یی بكات‪.‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رجه‌‪ ،‬پێشرتیش‬ ‫ه����ه‌ردوو ئه‌نجومه‌نه‌كانی س �ه‌ح��و ‌ه و‬ ‫ئیسناد‪ ،‬به‌تایبه‌ت ئه‌نجومه‌نه‌كانی ئیسناد‪،‬‬ ‫ڕووب �ه‌ڕووی ڕەخنه‌ی زۆر بوونه‌و ‌ه له‌وه‌دا‬ ‫ك ‌ه له‌الیه‌ك به‌شێك ل ‌ه چه‌كداره‌كانیان‬ ‫په‌یوه‌ندییان ب ‌ه گرووپ ‌ه چه‌كداره‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی دیكه‌شه‌و ‌ه سه‌ركرده‌كانیان‬ ‫ل ‌ه گه‌نده‌ڵیی داراییه‌و ‌ه گالون‪.‬‬ ‫هاوكات هه‌وڵی ئه‌مدواییه‌ی نوری‬ ‫مالیكییش بۆ زیندووكردنه‌وه‌یان‪ ،‬هه‌نگاوێكه‌‬ ‫بۆ كڕینی ده‌نگی عه‌شایه‌ری عێراقی له‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی داهاتوودا و په‌یوه‌ستكردنی‬ ‫سه‌رۆك عه‌شیره‌ته‌كان ب ‌ه حزبه‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬به‌‬ ‫زه‌بری پار‌ه و چه‌ك به‌خشینه‌وه‌‪.‬‬

‫‪7‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫لیسته‌كان گرنگی ب ‌ه كاندیده‌كان دەدەن تا به‌رنام ‌ه‌كه‌یان‬ ‫به‌رپرسی دامه‌زراوه‌ی هه‌ڵبژاردنی كۆمه‌ڵ‪ :‬كاندیده‌كان كاریگه‌رییان زیاتر ‌ه له‌ پرۆژەی لیسته‌كان‬

‫ئاكار شیره‌یی ـ هه‌ولێر‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان پێ ده‌نێت ‌ه‬ ‫هه‌فته‌ی سێیه‌م‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی ده‌بیندرێت‬ ‫ل�ه‌ بانگه‌شه‌كه‌‪ ،‬نه‌بوونی به‌رنامه‌ی‬ ‫ڕووبه‌ڕووی لیسته‌كان و گفتوگۆكردنیانه‌‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ر ب��ه‌رن��ام��ه‌ و پ���رۆژەك���ان و‬ ‫ڕوون��ك��ردن��ه‌وه‌ی��ان ب �ۆ‌ ده‌ن��گ��د ‌هران��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬كه‌ به‌رنامه‌ و پ��رۆژەی كام‬ ‫لیست به‌هێزتره‌‪ ،‬چونكه‌ له‌ هه‌موو‬ ‫جیهاندا زیاتر ده‌نگده‌ر له‌سه‌ر به‌رنامه‌ و‬ ‫پرۆژە ده‌نگده‌داته‌ لیست‪ ،‬ك ‌ه كام الیه‌ن‬

‫به‌رنامه‌ی لیستی به‌هێزتر بوو ده‌نگده‌دات ‌ه‬ ‫ئ�ه‌و الیه‌نه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌ كوردستان ئه‌وه‌‬ ‫پێچه‌وانه‌بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬زیاتر خه‌ڵك ده‌نگ‬ ‫ده‌دات��ه‌ كاندید بێ ئ��ه‌وه‌ی به‌رنامه‌ی‬ ‫لیسته‌كه‌شی خوێندبێته‌وه‌‪ ،‬زیاتر ده‌نگده‌ر‬ ‫به‌ كاندیده‌ك ‌ه كاریگه‌ره‌ نه‌ك به‌ به‌رنامه‌ی‬ ‫لیستی كاندیده‌كه‌‪ .‬هاوواڵتیانیش له‌و‬ ‫باره‌و ‌ه ڕای جیاوزیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫س�ه‌رب��از زاه��ی��ر‪ ،‬ه��اوواڵت��ی‪ ،‬پێی‬ ‫وایه‌ له‌سه‌ر بنه‌مای لێهاتوویی كاندید‬ ‫ده‌ن��گ بدرێت ن �ه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫ب �ه‌رن��ام �ه‌ی لیسته‌كه‌ «چونكه‌ ئه‌و‬

‫لیسته‌ی من ده‌نگی پێ ده‌ده‌م‪ ،‬ده‌زانم‬ ‫به‌رنامه‌ی لیسته‌كه‌شی به‌ دڵی منه‌»‪.‬‬ ‫كارزانی ته‌مه‌ن ‪ 21‬ساڵ یه‌كێكی تره‌‬ ‫له‌ ده‌نگده‌ره‌كان‪ ،‬له‌وباره‌وه‌ ده‌ڵێت‬ ‫«له‌سه‌ر لێهاتوویی كاندید ده‌نگ ده‌ده‌م‬ ‫ن�ه‌ك پ��رۆژە و به‌رنامه‌ی لیسته‌كه‌»‪.‬‬ ‫چاودێرانی بواری هه‌ڵبژاردنیش پێیان‬ ‫وایه‌ لیسته‌كان قه‌ناعه‌تیان به‌ پیشاندانی‬ ‫به‌رنامه‌ی لیسته‌كه‌یان نییه‪ ‌،‬یاخود تا‬ ‫ئێستا له‌ كوردستان نه‌بووه‌ته‌ مۆدێلێك‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ به‌رنامه‌ی لیسته‌كان و‬ ‫كه‌مرت ده‌رخستنیان‪ .‬ئیرباهیم محه‌مه‌د‬

‫عه‌زیز‪ ،‬به‌رپرسی ناوه‌ندی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالميی كوردستان به‌ (به‌یان)‬ ‫ی وت «ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن له‌ ڕۆژه�ه‌اڵت��ی‬ ‫ناوه‌ڕاست زۆر جیاوازه‌ له‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌ واڵتانی ئه‌ورووپا و ڕۆژئاوا‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ڕۆژئ��اوا قۆناغێكی زۆری��ان بڕیوه‌ له‌‬ ‫گه‌شه‌كردنی هه‌ڵبژاردندا جیاواز له‌و‬ ‫قۆناغه‌ی له‌ واڵتی ئێمه‌ ده‌گوزه‌رێت‪،‬‬ ‫ئێمه‌ له‌ ب��واری پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫نوێین‪ ،‬بۆیه‌ ل ‌ه ڕۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاستدا‬ ‫زیاتر كه‌سایه‌تیيه‌كان ده‌ور ده‌بینن نه‌ك‬ ‫پرۆژە و به‌رنامه‌»‪ .‬ئه‌و به‌رپرسه‌ی كۆمه‌ڵ‬

‫هه‌روه‌ها وتیشی «ئه‌گه‌ر له‌ ئه‌وروپا‬ ‫زیاتر پ��رۆژە و به‌رنامه‌ی لیسته‌كان‬ ‫كاریگه‌رییان له‌سه‌ر ده‌نگده‌ر هه‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌و ‌ه له‌ واڵتی خۆمان زیاتر كاندید‬ ‫و كه‌سایه‌تییه‌كان كاریگه‌رییان هه‌یه‪‌،‬‬ ‫پاشان به‌رنامه‌ و پ��ڕۆژەی الیه‌نه‌كان‪،‬‬ ‫چ��ون��ك�ه‌ ل��ه ‌واڵت��ان��ی پێشكه‌وتوو‬ ‫ده‌نگده‌ر سه‌یری ئه‌وه‌ ناكات كاندید‬ ‫كێیه‌ و كێ نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو سه‌یری ئه‌وه‌‬ ‫ده‌ك��ات بزانێت پ��رۆژە و به‌رنامه‌ی‬ ‫لیسته‌كه‌یان چییه‌»‪ .‬سه‌باره‌ت به‌وه‌ی‬ ‫ئایا كاندیده‌كانی ئێوه‌ له‌سه‌ر به‌رنامه‌‬

‫و پ��رۆژەی لیسته‌كه‌ به‌ڵێن به‌ خه‌ڵك‬ ‫و ده‌نگده‌رانیان ده‌ده‌ن؟ ئه‌و وتی‬ ‫«ئێمه‌ به‌ كاندیده‌كامنان ڕاگه‌یاندووه‌‬ ‫له‌ كاتی وتارداندا با به‌رنامه‌ی لیسته‌كه‌‬ ‫له‌ قسه‌كانتاندا ڕەنگبداته‌وه‌ و بیكه‌ن بە‬ ‫پرۆژەی داهاتووتان»‪.‬‬ ‫ه��ه‌ر ل��ه‌و ب���اره‌وه‌ی���ه‌وه‌ ش��ۆڕش‬ ‫ئیسامعیل‪ ،‬به‌رپرسی ده‌زگای هه‌ڵبژاردنی‬ ‫یه‌كێتیی نیشتامنیی ك��وردس��ت��ان له‌‬ ‫لێدوانێكیدا بۆ (به‌یان) وتی «شتێكی‬ ‫رسوشتییه‌ له‌ لیستی نیمچه‌ كراوه‌دا زیاتر‬ ‫كاندیده‌كان پڕوپاگنده‌ بۆ خۆیان بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئێمه‌ وه‌ك یه‌كێتی هه‌وڵامنداوه‌‬ ‫ب �ه‌ش��ێ��وه‌ی �ه‌ك��ی گ��ش��ت��ی ب �ه‌رن��ام �ه‌ی‬ ‫لیسته‌كه‌مان به‌ ده‌نگده‌رانی كوردستان‬ ‫بگه‌یه‌نین‪ ،‬له‌ ڕاگه‌یاندنه‌كانیشامن ئه‌وه‌‬ ‫ڕەنگی داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ركاندیدێكیش‬ ‫ئازاده‌ كه‌ توانا و لێوه‌شاوه‌یی خۆی بۆ‬ ‫ده‌نگده‌رانی كوردستان پیشان بدات‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی بتوانێت بڕوای ده‌نگده‌ران بۆ الی‬ ‫خۆی ڕابكێشێت‪ .‬ئه‌وه‌ی به‌الی ئێمه‌وه‌‬ ‫گرنگه‌ چۆنێتیی ڕاكێشانی سه‌رنجی‬ ‫ده‌نگده‌ره‌ بۆ لیسته‌كه‌مان»‪.‬‬ ‫هه‌ژار هه‌مزه‪ ‌،‬چاالكوانی مه‌ده‌نی‪،‬‬ ‫له‌باره‌ی به‌رنامه‌ی لیسته‌كان و كه‌مرت‬ ‫گفتوگۆكردنی الیه‌نه‌كان‪ ،‬به‌ (به‌یان)‬ ‫ی وت «ئه‌گه‌ر ئێمه‌ سه‌یری بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بكه‌ین‪ ،‬هه‌موو الیه‌نه‌كان‬ ‫وه‌ك ی��ه‌ك ن��ی��ن‪ ،‬پ��ارت��ی و یه‌كێتی‬ ‫گوتاریان گوتاری مانه‌وه‌یه‪ ‌،‬ته‌نیا كار‬ ‫له‌سه‌ر ی��اده‌وه‌ری��ی كۆن و شه‌هید و‬ ‫پێشمه‌رگایه‌تی و ئه‌و كارانه‌ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫هیچ شتێكی نوێیان پێ نییه‌»‪ .‬ئه‌و‬ ‫چاالكوانه‌ وتیشی به‌شێك له ‌الیه‌نه‌كان‬ ‫ته‌نیا خه‌ریكی هوتاف و جاده‌گرتنن‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ ته‌نیا ئیفالسبوونیانه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر پارتی‬ ‫و یه‌كێتی له‌ به‌رنامه‌ و پڕۆژەكه‌یان باسی‬ ‫نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵی ده‌كه‌ن‪ ،‬ناتوانن‪،‬‬ ‫چونكه‌ خۆیان سه‌رچاوه‌ی گه‌نده‌ڵیین‪،‬‬ ‫باسی چاكسازیی بكه‌ن‪ ،‬ئه‌ی ‪22‬ساڵه‌‬ ‫چی ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ نه‌یان كردووه‌؟ بۆیه‌ هه‌ر‬ ‫به‌رنامه‌ و پرۆژەیه‌كی ئه‌و دووالیه‌نه‌‬ ‫لێیان وه‌رناگیرێت‪ ،‬هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌شه‌‬ ‫ته‌نیا په‌ناده‌به‌نه‌ به‌ر هاشوهوشه»‪.‬‬

‫توێژە‌رێكی سیاسی‪ :‬یه‌كێتی و گۆڕان پانتاییه‌كی زۆری ده‌نگی هاوبه‌شیان هه‌یه‌‬

‫یه‌كێتی و گۆڕان‪ ،‬پارتی به‌كێبڕكێكاری سه‌ره‌كیی خۆیان ده‌زانن‬ ‫فه‌رمان ڕەشاد‬ ‫هه‌ریه‌ك ل ‌ه بزووتنه‌وه‌ی گ��ۆڕان و‬ ‫یه‌كێتیی نیشتامنیی كوردستان‪ ،‬دان به‌وه‌دا‬ ‫نانێن ك ‌ه مونافه‌سه‌ی سه‌ره‌كییان له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كرت ببێت‪ ،‬ڕایده‌گه‌یه‌نن ك ‌ه له‌گه‌ڵ پارتی‬ ‫ل ‌ه كێبڕكێی سه‌ره‌كیین‪ .‬توێژەرێكیش پێی‬ ‫وای� ‌ه یه‌كێتی و گ��ۆڕان تائێستا كێبڕكێی‬ ‫سه‌ره‌كی له‌نێوان خۆیاندا ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌شی‬ ‫ده‌یڵێن ك ‌ه كێبڕكێی سه‌ره‌كییان له‌گه‌ڵ یه‌كرت‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌شێك ‌ه ل ‌ه بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪.‬‬ ‫ل ‌ه ڕاگه‌یاندنه‌كه‌یانه‌و ‌ه هه‌ست به‌وه‌‬ ‫ده‌كرێت گۆڕان و یه‌كێتی ترسیان له‌یه‌كرت‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ه��ه‌ردوو ال ب ‌ه نیازی ڕاكێشانی‬ ‫الیه‌نگری یه‌كرتن بۆ بازنه‌ی پشتیوانیی‬ ‫خۆیان‪ ،‬ل ‌ه ئێستادا ل ‌ه هه‌فته‌ی كۆتایی‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنداین‪ ،‬یه‌كێتی به‌‬ ‫چڕی كار له‌سه‌ر كه‌مكردنه‌وه‌ی ده‌نگی‬ ‫گ��ۆڕان ده‌ك��ات‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌ش شه‌وان ‌ه له‌‬ ‫ڕاگه‌یاندنه‌كانیه‌و ‌ه خه‌ڵك ده‌هێنێت ‌ه سه‌ر‬ ‫شاش ‌ه ب �ه‌وه‌ی ل ‌ه گ��ۆڕان�ه‌و ‌ه بۆ یه‌كێتی‬

‫گ� ‌هڕاون�ه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬ل ‌ه ب ‌هرانبه‌ردا گۆڕانیش‬ ‫زۆرترین فۆكسی له‌سه‌ر ئه‌و ڕوداوانه‌یه‌‬ ‫ك ‌ه یه‌كێتی وه‌ك به‌شێك ل ‌ه جێبه‌جێكاری‬ ‫پیالنه‌كانی پارتی ده‌رده‌خات و وای نیشان‬ ‫ده‌دات یه‌كێتی پاشكۆی پارتییه‌‪ ،‬ل ‌ه ب ‌هرانبه‌ر‬ ‫ئه‌و شێوازی بانگه‌ش ‌ه و ترس ل ‌ه یه‌كرته‌‪،‬‬ ‫به‌رپرسانی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنی گۆڕان‬ ‫و یه‌كێتی دان ب��ه‌وه‌دا نانێن ڕكابه‌ری‬ ‫سه‌ره‌كیی خۆیان له‌گه‌ڵ یه‌كرت بێت‪.‬‬ ‫ئارام شێخ محه‌مه‌د‪ ،‬به‌رپرسی ژووری‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ب��زووت��ن �ه‌وه‌ی گ��ۆڕان له‌و‬ ‫باره‌یه‌و ‌ه ب ‌ه (به‌یان)ی ڕاگه‌یاند «ئاساییه‌‬ ‫هه‌موو الیه‌نه‌كان كێبڕكێی یه‌كرت بكه‌ن‬ ‫ل ‌ه م��اوه‌ی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا رسوشتیی ‌ه الیه‌نی‬ ‫كێبڕكێكاری سه‌ره‌كیت هه‌بێ»‪ .‬له‌باره‌ی‬ ‫كێبڕكێكاری سه‌ره‌كیی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا ئ��ارام شێخ محه‌مه‌د‬ ‫وتی «به‌و پێیه‌ی ئێستا پارتی حكومڕانی‬ ‫سه‌ره‌كیی ‌ه ل ‌ه هه‌رێمی كوردستان‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ئه‌وان ب ‌ه كێبڕكێكاری سه‌ره‌كیی خۆمانان‬

‫د ‌هزانین»‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه ترسی گۆڕان ل ‌ه یه‌كێتی‪،‬‬ ‫ئه‌و به‌رپرسه‌ی ژووری هه‌ڵبژاردنی گۆڕان‬ ‫وتی «ئێم ‌ه پێامن وانیی ‌ه یه‌كێتی كێبڕكێیه‌كی‬

‫به‌هێزی ئێم ‌ه بكات و سه‌ره‌كی بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌ك به‌شێك له ‌الیه‌نی دووه‌می حكومڕانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان ئێم ‌ه كێبڕكێامن له‌گه‌ڵیان‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬

‫هاوكات حه‌مید عه‌بدوڵاڵ‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫ده‌زگای هه‌ڵبژاردنی یه‌كێتی‪ ،‬به‌هه‌مان شێو ‌ه‬ ‫پێی وای ‌ه كێبڕكێی ئه‌وان زیاتر له‌گه‌ڵ پارتییه‌‬ ‫نه‌ك گۆڕان‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و ‌ه حه‌مید عه‌بدوڵاڵ‬ ‫وتی «ڕەنگ ‌ه ل ‌ه سلێامنی گۆڕان كێبڕكێكارمان‬ ‫بێت‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه هه‌ولێر ئێم ‌ه گۆڕان به‌و هێزه‌‬ ‫نازانین كێبڕكێامن له‌گه‌ڵ بكات‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ڕەنگ ‌ه زیاتر ملمالنێك ‌ه له‌نێوان ئێم ‌ه و پارتی‬ ‫بێت»‪ .‬ناوبراو هه‌روه‌ها وتی «له‌پێشرتیش و‬ ‫ئێستاش یه‌كێتی له‌گه‌ڵ هه‌موو الیه‌نه‌كانی‬ ‫هه‌ڵبژاردن كێبڕكێی ك��ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم پێامن‬ ‫وای ‌ه وه‌ك پێشرتیش ل ‌ه ئێستا له‌سه‌ر ئاستی‬ ‫كوردستان كێبڕكێی سه‌ره‌كی له‌نێوان پارتی و‬ ‫یه‌كێتییه‌»‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌وه‌ی سیاسیه‌تی ڕاگه‌یاندنیان‬ ‫گوزارشت ل ‌ه گه‌رمیی ملمالنێی نێوان یه‌كێتی‬ ‫و گۆڕن ده‌كات؟ ئارام شێخ محه‌مه‌د وتی‬ ‫«هه‌ڵمه‌تی بانگه‌شه‌ی ئێم ‌ه ڕووی له‬ ‫‌الیه‌نه‌كانی ده‌س�ه‌اڵت��داره‌‪ ،‬یه‌كێتیش له‌وه‌‬ ‫پشكی به‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬نه‌وه‌ك ئێم ‌ه ب ‌ه تایبه‌ت‬ ‫فۆكسامن خستبێت ‌ه سه‌ر یه‌كێتی‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌‬

‫سرتاتیژیه‌تی ڕاگه‌یاندمنان ڕەنگی داوه‌ته‌وه‌»‪.‬‬ ‫حه‌مید عه‌بدوڵاڵ ل ‌ه وه‌اڵم��ی ئه‌وه‌ی‬ ‫بۆچی ب ‌ه چ��ڕی ك��ار له‌سه‌ر ده‌رخستنی‬ ‫ئه‌وان ‌ه ده‌ك�ه‌ن ك ‌ه وه‌ك خۆیان ده‌ڵێن له‌‬ ‫گۆڕانه‌و ‌ه ده‌گه‌ڕێنه‌و ‌ه بۆ ناو یه‌كێتی؟ وتی‬ ‫«شتێكی ئاساییه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه به‌شێك ‌ه ل ‌ه هه‌ڵمه‌تی‬ ‫هه‌ڵبژاردن و فراوانبونی بازنه‌ی پشتگیری له‌‬ ‫یه‌كێتی»‪.‬‬ ‫ب ‌ه ب��ڕوای توێژەرێكیش تاكو ئێستا‬ ‫یه‌كێتی و گۆڕان ئه‌وه‌ند ‌ه ترسیان ل ‌ه یه‌كرت‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌گه‌ڵ پارتی ل ‌ه كێبڕكێدا نین‪ .‬ئاسۆ‬ ‫نووری توێژەری سیاسی له‌وباره‌یه‌و ‌ه وتی‬ ‫«به‌وپێیه‌ی یه‌كێتی و گ��ۆڕان پانتاییه‌كی‬ ‫باشی ده‌نگی هاوبه‌شیان هه‌یه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ئاساییه‌‬ ‫ئ��ه‌وان به‌شێكی گ��ه‌وره‌ی ملمالنێكانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كرت هه‌بێت»‪ .‬ناوبراو هه‌روه‌ها وتی‬ ‫«داننه‌نان به‌وه‌ی كێبڕكێی سه‌ره‌كی له‌نێوان‬ ‫خۆیاندا ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬بۆ ئ �ه‌و ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫وره‌ی الیه‌نگران به‌رزبكه‌نه‌و ‌ه و به‌شێك ‌ه له‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬هه‌روه‌ها خۆیان به‬ ‫‌گه‌وره‌تر له‌یه‌كرت د ‌هزانن»‪.‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫حزبه‌كان پیسی ده‌كه‌ن و حكومه‌ت پاكیده‌كاته‌وه‬ ‫كۆمسیۆن‪ :‬ده‌بێ‌ سه‌رجه‌م حزب و الیه‌نه‌كان ڕیكالمه‌كانیان له‌ماوه‌ی ‪ 30‬ڕۆژدا لێبكه‌نه‌وه‌‬

‫عیسا عه‌بدولقه‌هار ـ هه‌ولێر‬ ‫ه��ه‌رچ��ه‌ن��ده‌ ح��زب��ه‌ك��ان به‌ڵێن‬ ‫ده‌ده‌ن له‌ دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان مادده‌‬ ‫ڕیكالمییه‌كانیان لێبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم‬ ‫شاره‌وانیی هه‌ولێر چاوه‌ڕوانی حزب و‬ ‫الیه‌نه‌كان ناكات و ده‌یه‌وێت له‌سه‌ر‬ ‫حیسابی ب��ودج��ه‌ی گشتی‪ ،‬سه‌نته‌ر و‬ ‫ده‌وروبه‌ری شاری هه‌ولێر پاكبكاته‌وه‌ له‌‬ ‫ڕیكالمی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪.‬‬ ‫كۆمسیۆنی هه‌ڵبژاردنه‌كان داوا له‌‬ ‫الیه‌نه‌ به‌شداربووه‌كانی هه‌ڵبژاردن ده‌كات‬ ‫كه‌ سه‌رجه‌م ئ��ه‌و م��ادده‌ و كه‌سه‌ره‌ته‌‬ ‫ڕیكالمییانه‌ لێبكه‌نه‌وه‌ ك��ه‌ له‌كاتی‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردندا هه‌ڵیانواسیوه‌‪.‬‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ هه‌ندرێن محه‌مه‌د‪،‬‬ ‫به‌رپرسی ئۆفیسی هه‌ولێری كۆمیسۆنی‬ ‫ب��ااڵی سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان له‌‬ ‫لێدوانێكدا به‌ (به‌یان)ی ڕاگه‌یاند «دوای‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌بێ‌ سه‌رجه‌م حزب و‬ ‫الیه‌نه‌كان له‌ ماوه‌ی ‪ 30‬ڕۆژدا ڕیكالمه‌كانیان‬ ‫لێبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش حزب و‬ ‫الیه‌نه‌كان به‌ڵێننامه‌یان پڕكردووه‌ته‌وه‌ و‬ ‫پێیان ڕاگه‌یاندووین كه‌ ئاماده‌ن مادده‌‬ ‫ڕیكالمییه‌كانیان لێبكه‌نه‌وه‌»‪.‬‬ ‫ل����ه‌ب����اره‌ی پ��اب��ه‌ن��دن��ه‌ب��وون��ی‬ ‫حزبه‌كانیشەوە‪ ،‬هه‌ندرێن محه‌مه‌د وتی‬ ‫«ئه‌گه‌ر حزب و الیه‌نه‌كان پابه‌ندی ئه‌و‬ ‫بڕیاره‌ نه‌بن‪ ،‬ئه‌وا سزای دارایی ده‌درێن‪،‬‬ ‫ئه‌و سزایه‌ش له‌سه‌ر ئه‌و پاره‌یه‌ ده‌بێت‬ ‫كه‌ له‌الی كۆمسیۆن دایانناوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌‬ ‫داوا ده‌كه‌ین پێش ئه‌و سزایه‌ ئه‌وان وه‌كو‬ ‫ئیلتیزامێكی ئه‌خالقی ڕیكالمه‌كانیان‬ ‫لێبكه‌نه‌وه‌»‪.‬‬ ‫شاره‌وانیی هه‌ولێر گومانی هه‌یه‌‬ ‫حزب و الیه‌نه‌كان ڕیكالمه‌كانی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنیان لێبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌ ڕێگه‌ی كارمه‌ندانی خۆیەوە سه‌نته‌ر و‬ ‫ده‌وروبه‌ری شاری هه‌ولێر پاكبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ندازیار كاروان جه‌بار‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫هۆبه‌ی خزمه‌تگوزاری و ژینگه‌پارێزی له‌‬ ‫شاره‌وانیی هه‌ولێر بۆ (به‌یان) وتی «نابێت‬ ‫چاوه‌ڕوانی الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان بكه‌ین‬ ‫تاكو به‌ ئاره‌زووی خۆیان الفیته‌ و مادده‌‬

‫ئیعالمییه‌كانیان له‌ دی��وار و شوێنه‌كان‬ ‫لێبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ی ئێمه‌ بزانین‬ ‫كۆمسیۆن به‌نیازه‌ ماوه‌ی ‪ 30‬ڕۆژ مۆڵه‌ت‬ ‫بداته‌ الیه‌نه‌كان تاكو مادده‌ ڕیكالمییه‌كان‬ ‫له‌ دیوار و شوێنه‌كان لێبكه‌نه‌وه‪ ‌،‬ئێمه‌‬ ‫ئه‌وكاته‌مان ال زۆرە ‌و ده‌مانه‌وێت زووتر‬ ‫لێبكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو ه��ه‌روه‌ه��ا وتیشی «ئ��ه‌و‬ ‫كاره‌مان سه‌نته‌ری شار و ده‌وره‌ب��ه‌ری‬ ‫هه‌ولێر ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێمه‌‬ ‫ده‌زانین كارمه‌ندامنان ماندوو ده‌بن و‬ ‫پاره‌یه‌كی زۆر ده‌ڕوات بۆ پاككردنه‌وه‌ی‬

‫سه‌نته‌ری شار و ده‌وروبه‌ری»‪.‬‬ ‫به‌ وته‌ی كاروان جه‌بار‪ ،‬الیه‌نه‌كان‬ ‫به‌ڵێنیانداوه‌ له‌ كۆتایی هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫خۆیان ڕیكالمه‌كانی خۆیان لێبكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم وتی «ئه‌گه‌ر ئه‌وانیش ڕیكالمه‌كانیان‬ ‫لێنه‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا ئێمه‌ وه‌كو شاره‌وانی‬ ‫دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان سه‌رجه‌م ڕیكالمه‌كان‬ ‫لێده‌كه‌ینه‌وه‌»‪.‬‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ی ئ��ه‌وه‌ی ئایا ئ��ه‌و ك��اره‌ی‬ ‫شاره‌وانیی هه‌ولێر نابێته‌ هۆی به‌فیڕۆدانی‬ ‫سامانی گشتی؟ ئه‌و به‌رپرسه‌ی شاره‌وانیی‬ ‫هه‌ولێر وت��ی «ڕاسته‌ ئ��ه‌و ك��اره‌ نابێت‬

‫له‌سه‌ر بودجه‌ی گشتی بێت‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه‬ ‫ده‌مانه‌وێت سیامی شار ناشیرین نه‌بێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئێستا به‌هۆی ئه‌و ڕیكالمانه‌ی‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسییه‌كانەوە سیامی شار شێواوه‌‬ ‫و خه‌ڵك بێزار بووه‌»‪.‬‬ ‫الیه‌نه‌كانی به‌شداربووی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان ڕایده‌گه‌یەنن‬ ‫ئ���ام���اده‌ن م����ادده‌ ڕیكالميیه‌كانیان‬ ‫لێبكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ��ارام شێخ محه‌مه‌د‪ ،‬ڕێكخه‌ری‬ ‫ژووری ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی ب��زووت��ن��ه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان بۆ به‌یان وتی «ئێمه‌ ئاماده‌ین‬

‫ڕیكالمه‌كانی خۆمان لێبكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ تیمی تایبه‌متان ئاماده‌كردووه‌‬ ‫ب��ۆ ل��ێ��ك��ردن��ه‌وه‌ی وێنه‌ و پۆسته‌ری‬ ‫بانگه‌شه‌كامنان و هه‌موو هه‌ڵبژاردنێكیش‬ ‫هه‌روامانكردووه‌»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها شوان قه‌الدزه‌یی‪ ،‬وته‌بێژی‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی ئیسالمی له‌ كوردستان وتی‬ ‫«ئه‌گه‌ر بڕیاری كۆمسیۆن هه‌بێت ئه‌وا‬ ‫ئێمه‌ ئاماده‌ین سه‌رجه‌م ڕیكالمه‌كامنان‬ ‫لێبكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم حزبه‌ گه‌وره‌كان هیچ‬ ‫شتێك شمولیان ناكات و ئه‌وان له‌ خاریجی‬ ‫یاسادان و چاوه‌ڕوانی ئه‌وه ‌نیم ئه‌وان‬

‫مادده‌ ڕیكالمییه‌كانیان لێبكه‌نه‌وه‌»‪.‬‬ ‫الی خۆشیه‌وه‌ حه‌مید عه‌بدوڵاڵ‪،‬‬ ‫لێپررساوی هه‌ڵبژاردنی مه‌ڵبه‌ندی ‪3‬ی‬ ‫ڕێكخستنی هه‌ولێری یه‌كێتیی نیشتامنی‪،‬‬ ‫ئ��ام��اده‌ی��ی ح��زب��ه‌ك��ه‌ی نیشاندا بۆ‬ ‫لێكردنه‌وه‌ی سه‌رجه‌م وێنه‌ و پۆسته‌ری‬ ‫كاتی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬وتی «ئێمه‌‬ ‫ئاماده‌ین هه‌موو مادده‌ ڕیكالمییه‌كامنان‬ ‫لێبكه‌ینه‌وه‌ و ئومێد ده‌كه‌ین بتوانین له‌‬ ‫ماوه‌یه‌كی زۆر كورتدا ئه‌و كاره‌ بكه‌ین‪،‬‬ ‫چونكه‌ شاره‌كه‌ی خۆمان خۆشده‌وێت و‬ ‫نامانه‌وێت شاره‌كه‌مان پیس ببێت»‪.‬‬

‫به‌هۆی ناله‌باریی ژیانیانه‌وه‌ ‪ 12‬خێزان هه‌ڵوه‌شاونه‌ته‌وه‌ و ‪ 4‬منداڵیش بوونه‌ته‌ قوربانی‬

‫دانیشتووانی ئه‌منی كۆنى کەرکووک ناڕه‌زایی ده‌رده‌بڕن‬ ‫شڤان جه‌باری ـ كه‌ركووك‬ ‫دژی جێبه‌جێنه‌كردنی به‌ڵێنه‌كانی‬ ‫پارێزگاری كه‌ركووك له‌ پێدانی خانوو‬ ‫بۆ ئاواره‌ گه‌ڕاوه‌كانی مدیریه‌تی ئه‌منی‬ ‫كۆنی ك��ه‌رك��ووك ك��ه‌ بریتین ل��ه‌ ‪64‬‬ ‫خێزان‪ ،‬گردبوونه‌وه‌یه‌كی ناڕەزاییان‬ ‫ئه‌نجامدا و داوای دابینكردنی یه‌كه‌ی‬ ‫نشته‌جێبوونیان ك���رد و خراپیی‬ ‫شوێنه‌كانیان گه‌وره‌ترین گرفتیانه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ له‌وپه‌ڕی بێ متامنه‌ییدان‬ ‫به‌ به‌ڵێنه‌كانی به‌رپرسان و هه‌ڕەشەی‬ ‫داخستنی ڕێگا و وه‌رگرتنی هه‌ڵوێستی‬ ‫توندتریان ده‌كرد‪.‬‬ ‫ل��ه‌و ب��اره‌ی��ه‌ش��ه‌وه‌ ئه‌نجوومه‌نی‬ ‫گ��ه‌ڕەك��ه‌ك��ه‌ ب��ه‌ ڕۆژن��ام��ه‌ی (ب��ه‌ی��ان)‬ ‫ی ڕاگ��ه‌ی��ان��د ل��ه‌ ك��ات��ی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق‪ ،‬به‌شێكی زۆر له‌ كاندیده‌كان‬ ‫س��ه‌ردان��ی مه‌یدانی شوێنه‌كه‌مانیان‬

‫ك��رد و به‌ڵێنی دابینكردنی یه‌كه‌ی‬ ‫نشته‌جێبوونیان پێدرا‪ ،‬له‌ س��ه‌رووی‬ ‫هه‌مووشیانه‌وه‌ دك��ت��ۆر نه‌جمه‌دین‬ ‫كه‌ریم‪ ،‬پارێزگاری كه‌ركووك‪ ،‬كه‌ ئه‌و‬ ‫كات كاندید بوو‪ ،‬سوێندی خوارد كه‌ به‌‬ ‫ده‌م داواكه‌مانه‌وه‌ بێت‪ ،‬به‌اڵم حه‌یف كه‌‬ ‫وانه‌بوو»‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌نجومه‌نه‌ ئاماژەی به‌وه‌ش‬ ‫كرد كه‌ (‪ )322‬خانوو له‌ گه‌ڕەكی شۆراو‬ ‫دروستكراوه‌ به‌ ناوی ئاواره‌كانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ یه‌كسانی دابه‌ش نه‌كراوه‌ و به‌شێكی‬ ‫زۆری ئاواره‌كانیش وه‌ریاننه‌گرتووه‌‪.‬‬ ‫داپیرەیه‌ك به‌ ده‌نگی گریانه‌وه‌‬ ‫باسی سه‌ختیی ژیانی كرد له‌ نێو ئه‌و‬ ‫مۆڵگا سه‌ربازییه‌دا و نیگه‌رانیش بوو‬ ‫له‌ بێبه‌ڵێنیی به‌رپرسان‪ ،‬به‌ تایبه‌ت‬ ‫خالید شوانی‪ ،‬ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نوێنه‌رانی عێراق‪ ،‬كه‌ له‌ كاتی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردندا به‌ڵێنی به‌ خودی خۆی داوه‌‬ ‫كه‌ له‌م شوێنه‌ خراپه‌ ڕزگاریان بكات و‬ ‫بیانكاته‌ خاوه‌نی خانوو‪.‬‬

‫خراپیی باری ئه‌منی و په‌ره‌سه‌ندنی‬ ‫كێشه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی و ه���ه‌ژاری و‬ ‫نه‌بوونی خزمه‌تگوزاری‪ ،‬له‌ گه‌وره‌ترین‬ ‫نه‌هامه‌تییه‌كانی دانیشتوانی ئه‌منی‬

‫كۆنی كه‌ركووكه‌‪.‬‬ ‫شاناز محه‌مه‌دی دانشتووی ئه‌و‬ ‫گه‌ڕەكه‌ باسی ته‌شه‌نه‌كردنی گرفته‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی ك��رد و وت��ی «له‌‬

‫ماوه‌ی ئه‌م ‪ 9‬ساڵه‌دا كه‌ له‌ شاره‌كانی‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌ له‌ دوای ڕووخانی ڕژێمه‌وه‌‬ ‫گ��ه‌ڕاوی��ن��ه‌ت��ه‌وه‌ زێ��دی خ��ۆم��ان‪ ،‬له‌م‬ ‫شوێنه‌دا ‪ 12‬ئافره‌ت به‌ هۆی خراپیی‬ ‫شوێن و نه‌بوونییه‌وه‌ له‌ مێرده‌كانیان‬ ‫جیابوونه‌ته‌وه‌ و به‌رده‌وامیش كێشه‌ی‬ ‫خ��ێ��زان��ی و ت��ون��دوت��ی��ژی ه��ه‌ی��ه‌ له‌م‬ ‫مۆڵگه‌ سه‌ربازییه‌دا‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی كه‌‬ ‫چ��وارده‌وری شوێنه‌كه‌مان عه‌رەبنشینه‌‬ ‫و ته‌قینه‌وه‌ زۆره‌ و چه‌ندین كه‌س به‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ گیانیان له‌ده‌ستداوه‌»‪.‬‬ ‫هاوكات سامان ج��ه‌الل‪ ،‬قوتابی‬ ‫و دانیشتووی ئه‌منی كۆنی كه‌ركووك‪،‬‬ ‫به‌ خه‌مۆكییه‌كی زۆره‌وه‌ ناڕەزایی له‌‬ ‫خراپیی شوێنه‌كه‌ی ده‌رب��ڕی و وتی‬ ‫«تا ئێستا ‪ 4‬منداڵ به‌ هۆی دووریی‬ ‫قوتابخانه‌كانیانه‌وه‌ بوونه‌ته‌ قوربانیی‬ ‫ڕووداوی هاتوچۆ‪‌ ،‬ئه‌م شوێنه‌ نزیكه‌‬ ‫له‌ ته‌الری پارێزگاوه‌ ئه‌گه‌ر ئاوڕێكامن‬ ‫لێنه‌ده‌نه‌وه‌ ئه‌وه‪ ‌،‬ئیرت ناهێڵن جه‌نابی‬ ‫پارێزگار لێره‌وه‌ هاتوچۆ بكات»‪.‬‬

‫دایكی محه‌مه‌د كه‌ بێوه‌ژنێكی‬ ‫ت��ه‌م��ه‌ن ‪ 30‬س��اڵ��ه‌ و دان��ی��ش��ت��ووی‬ ‫ئه‌منی كۆنی كه‌ركووكە‪ ،‬به‌ دڵێكی پڕ‬ ‫ح��ه‌رسه‌ت��ه‌وه‌ باسی كێشه‌كانی كرد و‬ ‫سوپاسی حزبه‌ ئیسالمییه‌كانی كرد كه‌‬ ‫توانیویانه‌ خه‌می منداڵه‌ بێ باوكه‌كه‌ی‬ ‫بڕەوێننه‌وه‌ و كه‌فاله‌تی بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫نیگه‌رانیش ب��وو ل��ه‌وه‌ی كه‌ جه‌نابی‬ ‫پارێزگار وتویه‌تی جارێ با ئاواره‌كانی‬ ‫ئه‌منی كۆنی ك��ه‌رك��ووك ل��ه‌و شوێنه‌‬ ‫مبێننه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئ��ی��داره‌ی پارێزگای‬ ‫كه‌ركووك كاری به‌و بینا سه‌ربازییه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫شایه‌نی باسه‌ سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی كه‌‬ ‫ڕۆژانه‌ له‌ بڵندترین شوێنه‌كانی شاره‌وه‌‬ ‫دووكه‌ڵی ئاگری كۆمپانیا نه‌وتییه‌كان‬ ‫داب��ه‌ش ده‌كرێت به‌سه‌ر دانیشتوانی‬ ‫ش��اری ك��ه‌رك��ووك��دا‪ ،‬كه‌چی ئ��ه‌وه‌ش‬ ‫ده‌رامه‌ت و ژیانی هه‌ژاره‌كانه‌ كه‌ وه‌ك‬ ‫خۆیان ده‌ڵێن‪ ،‬نه‌بوونی ته‌نگی پێ‬ ‫هه‌ڵچنیون و داوای مافه‌كانیان ده‌كه‌ن‬ ‫له‌ پارێزگاری كه‌ركووك‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫‪www.‬‬

‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫ه‬ ‫عوسمان ئۆجه‌الن‪ :‬ئۆباڵی تاوانه‌كانم له‌ ئه‌ستۆی ئه‌رۆدگان ‌‬

‫دواى ‪ 30‬ساڵ چەپگەرایی‪ ،‬تەوبە دەکات‬ ‫زریان جه‌وهه‌ر‬ ‫عوسامن ئۆجه‌النی برای‬ ‫ع �ه‌ب��دوڵ�ڵا ئ���ۆج���ه‌الن‪ ،‬رێ��ب �ه‌ری‬ ‫پارتی كرێكارانی كوردستان‪ ،‬له‌‬ ‫گفتوگۆیه‌كی تایه‌به‌تی رۆژنامه‌ی‬ ‫(به‌یان) ده‌ڵێت‪« :‬ماوه‌ی سی ساڵه‌‬ ‫ته‌به‌نیی فكری چه‌پ ده‌كه‌م‪ ،‬به‌اڵم‬

‫ئێستا ب��ۆم ده‌رك���ه‌وت ك ‌ه رێگه‌یه‌كی‬ ‫هه‌ڵه‌م گرتووه‌‪ ،‬هه‌ستم كرد خه‌ریك ‌ه‬ ‫خۆم ون ده‌ك �ه‌م‪ ،‬به‌ تایبه‌ت ئه‌مساڵ‬ ‫دوای ئ���ه‌وه‌ی ت��ووش��ی نه‌خۆشییه‌ك‬ ‫ب��ووم‪ ،‬به‌ته‌واوی گ ‌هڕامه‌وه‌ الی خوای‬ ‫گه‌وره‌ و دوای سی ساڵ بۆ یه‌كه‌مجار‬ ‫به‌ڕۆژوو بووم‪ ،‬ئێستا نوێژخوێنێكی باشم‪،‬‬ ‫تێگه‌شتم كه‌ ئیسالم راسته‌قینه‌یه‌ بۆ‬ ‫گشت مرۆڤه‌كان‪.‬‬

‫ئێستاش ده‌مه‌وێت بچم بۆ ماڵی‬ ‫خ��ودا‪ ،‬له‌وێ‌ تۆبه‌ بكه‌م و به‌ ته‌واوی‬ ‫بگه‌ڕێمه‌وه‌ الی خوا‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌‬ ‫تا ئێستا هیچ پاسپۆرتێكم نییه‌‪ ،‬بتوانم‬ ‫ێ ئه‌نجام بده‌م‪،‬‬ ‫مه‌ناسیكی حه‌جی پ ‌‬ ‫چه‌ند جارێك داوام له‌ توركیا كردووه‌ كه‌‬ ‫ێ پاسپۆرت ده‌ربكه‌م‪ ،‬به‌اڵم رێگه‌م‬ ‫ده‌ب ‌‬ ‫پێ‌ ن���ه‌دراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌ردۆگان‬ ‫رێگه‌م پێ‌ ن�ه‌دات پاسپۆرت ده‌ربكه‌م‬

‫ئه‌وا ئۆباڵی هه‌موو گوناهه‌كانم ده‌خه‌م ‌ه‬ ‫ئه‌ستۆی ئه‌ردۆگان‪ .‬ئۆجه‌الن‪ ،‬روونیشی‬ ‫كرده‌وه‌ كه‌ نه‌ نه‌ته‌وایه‌تی نه‌ ئاینپه‌رستی‬ ‫له‌ناو فكری چه‌پدا نییه‌‪ ،‬دژی هه‌موو‬ ‫ئه‌مانه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ من ئێستا كوردپه‌روه‌رێكی‬ ‫ئیسالمپه‌رستم‪ ،‬داواش له‌ ئیسالمیه‌كانی‬ ‫باشوور ده‌كه‌م زیاتر گرنگی به‌‬ ‫ئیسالم و هه‌ستی نه‌ته‌وایه‌تی‬ ‫بده‌ن‪.‬‬

‫دایكى هوشیار منداڵەکەى ئامادە دەکات‬ ‫سەریاس محەمەد‬

‫دیسان منداڵ و ته‌له‌فزیۆن‬

‫شاره‌زایانی ب��واری پ���ه‌روه‌رده‌ و‬ ‫ده‌رونزانی‪ ،‬باسی گرنگیی رۆڵی دایك‬ ‫ده‌ك��ه‌ن له‌ ئاماده‌كردنی منداڵ بۆ‬ ‫قوتابخانه‪ .‬ئ �ه‌وان پێیان وای �ه‌‪ :‬دایك‬ ‫ده‌توانێت منداڵه‌كه‌ی به‌ شێوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر باش ئاماده‌ بكات و به‌ سه‌ره‌تایه‌كی‬ ‫وا ده‌ستپێبكات تاوه‌كو قۆناغه‌كانی‬ ‫زانكۆش كاریگه‌رییه‌ باشه‌كانی یه‌كەم‬ ‫س��اڵ ل �ه‌الی ئ �ه‌و منداڵه‌ مبێنێنه‌وه‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ك چۆن ده‌شێت ئاماده‌كارییه‌كی‬

‫خراپی دایك بۆ منداڵه‌كه‌ی ببێته‌ ئه‌و‬ ‫سه‌ره‌تا خراپه‌ی كه‌ قوتابخانه‌ هه‌میشه‌‬ ‫وه‌ك دێوه‌زمه‌یه‌ك له‌ یاد و یاده‌وه‌ری‬ ‫ئه‌و منداڵه‌دا مبێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫قوتابخانه‌ ژینگه‌ و دونیایه‌كی‬ ‫تازه‌یه‌ بۆ هه‌موو ئه‌و مندااڵنه‌ی كه‌‬ ‫ده‌ستده‌كه‌ن به‌ خوێندن‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر دای���ك ئ���اگ���اداری ته‌مه‌نی‬ ‫پێش چوونه‌ قوتابخانه‌ بێت و له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌دا خه‌یاڵی قوتابی پڕ بكات له‌‬ ‫وێنه‌ی جوانی قوتابخانه‌ و خوێندن و‬ ‫باسی هاوڕێی تازه‌ و خۆشه‌ویستیی‬ ‫مامۆستاكان‪ ..‬هتد‪.‬‬

‫به‌مشێوه‌یه‌ م��ن��داڵ پڕده‌بێت‬ ‫له‌ بیره‌وه‌ریی جوانی قوتابخانه‌ و‬ ‫هه‌ست ده‌كات قۆناغێكی جوان و تازه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌یه‌ بۆ ئه‌و‪.‬‬ ‫یه‌كێكی تر ل�ه‌و بیرۆكانه‌ی‬ ‫كه‌ ده‌بێت دایك ئاگای لێبێت‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ م��ن��داڵ ف��ێ��ری پشت‬ ‫به‌خۆبه‌سنت و تێكه‌ڵبوونی‬ ‫ئه‌وانی تر و هاوكاریكردن بكات‪،‬‬ ‫تاوه‌كو ئه‌و قۆناغه‌ تازه‌یه‌ی‬ ‫تێی ده‌كه‌وێت مێشكی له‌ وانه‌‬ ‫و خوێندن دوورنه‌خاته‌وه‌‪.‬‬

‫خێراتر نەخۆش دەکەون‬ ‫زۆربه‌ی مندااڵن پێش ئه‌وه‌ی ك ‌ه بچن ‌ه قوتابخانه‌و ‌ه و بتوانن خوێندنه‌و ‌ه و‬ ‫نووسین فێربنب‪ ،‬كاتێكی زۆر له‌به‌رده‌م ته‌له‌فزیۆندا ده‌گوزه‌رێنن و خۆیان له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌رنامه‌كانیدا سه‌رگه‌رم ده‌كه‌ن‪ .‬له‌كاتێكدا ك ‌ه پسپۆڕانی مندااڵن باوه‌ڕیان وای ‌ه كه‌‬ ‫مندااڵنی بچووكرت ل ‌ه دوو ساڵ ب ‌ه هیچ شێوه‌یه‌ك نابێت ل ‌ه ب ‌هرامبه‌ر ته‌له‌فزیۆندا‬ ‫دابنیشن و به‌رنامه‌كانی ته‌ماشا بكه‌ن‪ .‬ئه‌م پسپۆڕان ‌ه له‌باره‌ی مندااڵنی گه‌وره‌تر له‌‬ ‫دوو ساڵیش ئامۆژگاری ده‌كه‌ن و ده‌ڵێن‪ :‬ده‌بێت دایك و باوك چاودێریان بن و ل ‌ه یه‌ك‬ ‫یا دوو كاتژمێر زیاتر رێگ ‌ه ب ‌ه سه‌یركردنی به‌رنامه‌كانی ته‌له‌فزیۆن ب ‌ه منداڵ نه‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و مندااڵنه‌ی كه‌ له‌ رۆژێكدا چوار كاتژمێر له‌ به‌رامبه‌ر ته‌له‌فزیۆن داده‌نیشن‪،‬‬ ‫زیاتر ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌یان هه‌یه‌ كه‌ تووشی زیادیی كێش و قه‌ڵه‌وییه‌كانی سه‌رده‌می‬ ‫منداڵی بنب‪ .‬هه‌روه‌ها ئه‌و مندااڵنه‌ی كه‌ دیمه‌نی نه‌گونجاو و تووندوتیژ له‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌وه‌ ده‌بینن‪ ،‬له‌ سه‌رده‌می ته‌مه‌نی گه‌وره‌ییدا ئه‌م ره‌فتارانه‌ له‌ خۆیاندا‬ ‫ده‌رده‌خه‌ن‪ .‬یاخود له‌ كاتی سه‌یركردنی به‌رنامه‌ی نه‌گونجاودا ك ‌ه بۆ ته‌مه‌نه‌كه‌یان‬ ‫نه‌گونجاوه‌‪ ،‬ره‌فتاری خراپی وه‌ك جگه‌ره‌كێشان یا درۆكردن فێرده‌بن‪.‬‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ره‌ی ئه‌م كێشانه‌‪ ،‬هه‌ندێك ل ‌ه دایك و باوك به‌شێوه‌یه‌كی گشتی‬ ‫سه‌یركردنی ته‌له‌فزیۆن ل ‌ه منداڵه‌كانیان قه‌ده‌غ ‌ه ده‌كه‌ن و كۆمه‌ڵێكی تر کات دیاری‬ ‫ده‌كه‌ن بۆ منداڵه‌كه‌یان‪ .‬پێده‌چێت شێوازی دووه‌م كاریگه‌رتر و سه‌ركه‌تووتر بێت‪.‬‬ ‫وات ‌ه ئه‌وانه‌ی كاته‌كانی سه‌یركردنی ته‌له‌فزیۆن سنووردار ده‌كه‌ن و ناوه‌رۆك و بابه‌تی‬ ‫به‌رنامه‌كانیش هه‌ڵده‌بژێرن‪ ،‬تاكو منداڵه‌كان نه‌ك ته‌نها رووبه‌ڕووی كێش ‌ه نه‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو چه‌ند خاڵ و بژارده‌یه‌كیش ل ‌ه به‌رنام ‌ه گونجاوه‌كانی ته‌مه‌نیان فێر ببنن‪.‬‬

‫وه‌رگێڕانی‪ :‬جهانگیر‬ ‫قوتابیان به‌گشتی و به‌تایبه‌تیش‬ ‫ئه‌وانه‌ی كه‌ تازه‌ ده‌چنه‌ قوتابخانه‪ ‌،‬زۆر‬ ‫به‌ئاسانی ڕووبه‌ڕووی نه‌خۆشی ده‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ر تێكه‌ڵبوونیان به‌ مندااڵنی تر‬ ‫و یاریكردن له‌گه‌ڵیاندا و دانیشتنیان‬ ‫له‌سه‌ر ی �ه‌ك كورسی ل ‌ه قوتابخانه‌ و‬

‫له‌ فارسییه‌وه‌‪ .‬مه‌تین‬

‫وێنە جیهانییەکان‬

‫ژیان ل‌ه سایه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵیدا‬ ‫ئا‪ :‬الس هه‌ورامی‬

‫چه‌ند خۆش و ئارامبه‌خش ‌ه‬ ‫كاتێك ئێواران و دوای ته‌واوبوونی‬ ‫كاره‌كان‪ ،‬مرۆڤ به‌ره‌و ماڵه‌وه‌ به‌‬ ‫نیازی حه‌وانه‌وه‌ به‌ڕێده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌وێ چ���اوی ب��ه‌ ئ�ه‌ن��دام��ان��ی‬ ‫خ��ێ�زان�ه‌ك�ه‌ی ده‌ك��ه‌وێ��ت و دڵ‬ ‫و ده‌روون����ی ئ���ارام ده‌ب��ێ��ت�ه‌وه‌‪.‬‬ ‫چ �ه‌ن��د ئ��ازارب��ه‌خ��ش و م��ای�ه‌ی‬ ‫نیگه‌رانیشه‌‪ ،‬كاتێك له‌سه‌ر ڕێگه‌ی‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ چه‌ند منداڵێك ده‌بینی‬ ‫هیچ مه‌ئوایه‌كیان نییه‌ و دوای‬ ‫ته‌واوبوونی كاره‌كانیان‪ ،‬ناچارن‬ ‫له‌سه‌ر شۆسته‌ و به‌رده‌م دوكانه‌كان‬ ‫بخه‌ون و ماندووییان ده‌ركه‌ن‪.‬‬

‫ئ����ه‌م وێ��ن��ه‌ی��ه‌ ك���ه‌ ل���ه‌الی���ه‌ن‬ ‫ف��ۆت��ۆگ �راف �ه‌ری ع��ه‌ره‌ب��ی عه‌بدوڵاڵ‬ ‫ئه‌حمه‌د حه‌مدانه‌و ‌ه گیراوه‌‪ ،‬دیمه‌نی‬ ‫چه‌ند منداڵێكی میرسیی دوای كوده‌تا‬ ‫سه‌ربازییه‌كه‌یه‌‪ ،‬كه‌ له‌ بێالنه‌ییدا له‌‬ ‫به‌رده‌م دوكانێكدا نوستوون‪ .‬هاوكات‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ڕابه‌ی دوكانه‌كه‌ش نوورساوه‌‬ ‫«ب���ڕووخ���ێ ح��وك��م��ی ع �ه‌س��ك �ه‌ر»‪،‬‬ ‫نوورساویش ‌ه «گه‌نده‌ڵی هه‌یه‌»‪ .‬ئه‌م‬ ‫وێنه‌یه‌ گ �ه‌ر خه‌اڵتێكی جیهانیشی‬ ‫وه‌رنه‌گرتبێت‪ ،‬ئه‌وا باس له‌ ڕاستییه‌كی‬ ‫جیهانی ده‌كات‪ ،‬كه‌ بریتییه‌ له‌و ژیانه‌ی‬ ‫م��رۆڤ له‌ سایه‌ی بوونی گه‌نده‌ڵیدا‬ ‫دووچاری ده‌بێت‪.‬‬

‫به‌كارهێنانی هه‌ندێك كه‌لوپه‌لی وه‌كو‬ ‫قه‌ڵه‌م یان الستیك یان هه‌رئامێرێكی تر‬ ‫و چوونه‌ ته‌والێت‪ ،‬به‌و هۆیانه‌وه‌ زیاتر‬ ‫دووچ���اری نه‌خۆشی ده‌ب��ن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫ئ��ه‌و نه‌خۆشییانه‌ی ده‌گ��وازرێ��ن��ه‌وه‪‌،‬‬ ‫وه‌كو‪ :‬سه‌رمابوون و هه‌اڵمه‌ت و كۆكه‌‪،‬‬ ‫زۆركاتیش پێویسته‌ منداڵی نه‌خۆش بۆ‬ ‫زیاتر له‌ (‪ )24‬كاتژمێر له‌ ماڵه‌وه‌ مبێنێته‌وه‌‬ ‫و نه‌چێت ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ .‬هه‌ندێك نه‌خۆشی‬ ‫سووك هه‌ی ‌ه دایك و باوك خۆیان ده‌توانن‬ ‫چاره‌سه‌ری سه‌ره‌تایی یاخوود پێویستی‬ ‫بۆ بكه‌ن‪ ،‬بۆ منوون ‌ه ئه‌گه‌ر منداڵه‌كه‌ت‬ ‫به‌هۆی ئیسهالی و ڕشانه‌وه‌وه‌ تووشی‬ ‫وشكبوونه‌وه‌ ب��وو له‌كاتی گریانیشیدا‬ ‫فرمێسك ل ‌ه چاوه‌كانی نه‌ده‌هات‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫پێویسته‌ ورد ‌ه ورده‌ شله‌مه‌نی بده‌یتێ‌‬ ‫و نه‌هێڵیت له ‌م��اڵ بچێته‌ ده‌ره‌وه‌ و‬ ‫ڕاسته‌وخۆ دوای وه‌ستانی ڕشانه‌وه‌كه‌ی یان‬ ‫ئیسهالیه‌كه‌ی نه‌ینێریته‌وه‌ بۆ قوتابخانه‌ تا‬ ‫له‌چاكبوونه‌وه‌ی دڵنیا نه‌بیت‪ ،‬ئه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫چاكیش نه‌بوو‪ ،‬ده‌بێت سه‌ردانی پزیشكی‬

‫پێبكه‌یت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌گ���ه‌ر ه �ه‌س��ت��ت ك��رد‬ ‫منداڵه‌كه‌ت ت��ووش��ی ئ��ازاری‬ ‫قوڕگ و هه‌اڵمه‌تێكی سووك‬ ‫ب����ووه‌ و پ��ل��ه‌ی گ��ه‌رم��ای‬ ‫ب�ه‌رزن�ه‌ب��ووەت�ه‌وه‌‪ ،‬ئاساییه‌‬ ‫بچێته‌وه‌ بۆ قوتابخانه‌‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم ئ�ه‌گ�ه‌ر ئ��ازاری‬ ‫قوڕگی زۆر بووە و‬ ‫پله‌ی گه‌رماشی‬ ‫ب����ه‌رزب����وو و‬ ‫ل��ه‌وزه‌ت��ێ��ن��ی‬ ‫هاتبوو و ئازاری‬ ‫ن��اوس��ك��ی��ش��ی‬ ‫ه��ه‌ب��وو‪ ،‬نابێت‬ ‫ب��ی��ن��ێ��ری��ت��ه‌وه‌‬ ‫ب���ۆ ق��وت��اب��خ��ان �ه‌‬ ‫و ب��اش وای��� ‌ه هه‌وڵی‬ ‫چ���اره‌س���ه‌ری ب��ده‌ی��ت و‬ ‫سه‌ردانی پزیشكی تایبه‌تی‬ ‫پێبكه‌یت‪ ،‬تا پله‌ی گه‌رمییه‌كه‌ی دابه‌زێنیت‪.‬‬

‫‪8‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫ڕیکالم‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫‪11‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫مێردی كاندیدێك‪ :‬به‌ هۆی بانگه‌شه‌وه‌ منداڵه‌كانم زۆر نابینم‬

‫ل ‌ه ماڵی كاندیداكان چی ده‌گوزه‌رێت‬ ‫كه‌شوهه‌وای هه‌ڵبژاردن بۆ خێزان و‬ ‫خزمانی كاندیداكان كه‌شوهه‌وایه‌كی زۆر‬ ‫تایبه‌ت و هه‌ستیاره‌‪ .‬ئه‌مڕۆژان ‌ه ئه‌وان زۆر‬ ‫له‌وه‌ سه‌رقاڵرتن كه‌ بزانن به‌یانی چی ڕوو‬ ‫ده‌دات‪ .‬هه‌ندێكیان ڕاڕان و به‌رنامه‌ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییان تێكچووه‌ به‌ هۆی زۆریی‬ ‫میوانه‌وه‌ و هه‌ندێكیش ده‌ڵێن به‌رنامه‌ی‬ ‫به‌خێوكردنی منداڵه‌كانیان تێكنه‌داوه‌ و‬ ‫ئاسایی ده‌یگوزه‌رێنن‪ ،‬هه‌شیانه‌ باس له‌وه‌‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ ئه‌وه‌نده‌ دره‌نگ ده‌چنه‌وه‌‬ ‫ماڵه‌وه‌ منداڵه‌كانیان نابینن‪ .‬به‌هه‌رحاڵ‬ ‫ئێمه‌ بۆ زانینی زانیاریی كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫خێزانی كاندیداكان دوور له‌ سیاسه‌ت‪،‬‬ ‫ڕای زۆرب���ه‌ی لیست و پارته‌كامنان‬ ‫وه‌رگرت‪.‬‬ ‫ئیرباهیم عبدولكه‌ریم بابا‪ ،‬مێردی‬ ‫كاندیدێكی سۆسیالسته‌ و ب��اس له‌‬

‫خۆشبه‌ختی‪ ،‬خه‌ونی به‌دینه‌هاتووی مرۆڤ‬ ‫ئیرباهیم حاجی زه‌ڵمی‬ ‫چه‌مكی خۆشبه‌ختی ئه‌و چه‌مك و‬ ‫زاراو ‌ه به‌هه‌شتی و جوانه‌ی ‌ه ك ‌ه شێلراوی‬ ‫ئومێد و ح �ه‌زی مرۆڤه‌كانه‌‪ ،‬ب ‌هرانبه‌ر‬ ‫چه‌مكی به‌دبه‌ختی ده‌وه‌ستێته‌وه‌‪.‬‬ ‫خامه‌به‌ده‌ستان هه‌ر ل ‌ه فه‌یله‌سوف و‬ ‫كۆمه‌ڵناسه‌كانه‌و ‌ه بیگر‌ه تا شاعیره‌كان‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌كه‌یان ب�ه‌ه��ۆی ف�راوان��ی��ی ئه‌م‬ ‫چه‌مكه‌و ‌ه نه‌یانتوانیو ‌ه ل ‌ه دووكه‌وانی‬ ‫یه‌ك پێناسه‌دا كۆی بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه سه‌دان‬ ‫پێناس ‌ه و تێگه‌یشنت ل ‌ه مێژووی نووسین‬ ‫و گ ‌هڕان به‌شوێن ڕاستی و تێگه‌یشتنی‬ ‫ت���ه‌واوی ئ �ه‌و چه‌مكه‌دا ده‌بیرنێت و‬ ‫به‌رده‌ستده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫دیار ‌ه نوورساوه‌كانی فه‌لسەفە و ده‌قه‌‬ ‫ئایینییه‌كان‪ ،‬ل ‌ه پێشه‌نگی ئه‌و مرۆڤانه‌‬ ‫بوون داوای ئه‌م چه‌مكه‌یان كردوو ‌ه بۆ‬ ‫خه‌ڵكان و خۆیان‪ ،‬هه‌ریه‌ك ‌ه و هه‌ر ئایینه‌‬ ‫و هه‌ر تێگه‌یشتنێكی فه‌لسه‌فی‪ ،‬تێڕوانینی‬ ‫بۆ خۆشبه‌ختیی خۆی هه‌ی ‌ه و ڕێگ ‌ه و‬ ‫شێوازی ده‌سته‌به‌ركردنی خۆشبه‌ختی الی‬ ‫خۆی و پرنسیپ و جۆری ده‌ستكه‌وتن و‬ ‫گه‌یشتنی مرۆڤه‌كان پێی بۆ داناوه‌‪.‬‬ ‫خۆشبه‌ختی بۆخۆی به‌ده‌ر له‌وه‌ی‬ ‫ك ‌ه ئاواتێكی هه‌میشه‌یی و خۆزگه‌یه‌كی‬ ‫به‌رزبووه‌وه‌ی زمانی و ڕۆحی تاكانه‌ی‬

‫مرۆڤه‌‪ ،‬ل ‌ه هه‌مانكاتدا بۆخۆی ئامانجێكی‬ ‫تاسه‌رنه‌بووی مرۆڤ و گشت مرۆڤه‌كانه‌‬ ‫له‌م سه‌ر زه‌وییه‌‪ .‬بۆی ‌ه خه‌سڵه‌تی هه‌بوونی‬ ‫ڕێژە‌یی هه‌ی ‌ه و وه‌ك ئاماده‌بوویه‌كی‬ ‫میوانئاسا و كاتی‪ ،‬ك ‌ه ناوبه‌ناو خۆی به‌‬ ‫ده‌رگا و ماڵی جه‌ست ‌ه و ڕۆحی مرۆڤه‌كان‬ ‫ده‌كات‪ .‬ئه‌و ‌ه توانا و شێوازی بیركردنه‌وه‌‬ ‫و جۆری پێشوازیی ناخ و ژینگه‌ی مرۆڤه‌‪،‬‬ ‫جا ژینگ ‌ه رسوشتییه‌ك ‌ه بێت یان ژینگه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كه‌ی‪ ،‬بڕیاری چه‌ند و چۆن‬ ‫مانه‌وه‌ی زیاتری ده‌دات‪.‬‬ ‫خۆشبه‌ختی الی ئایینه‌كان وه‌ك كۆتا‬ ‫ئامانج بۆ مرۆڤه‌كان‪ ،‬هه‌رده‌م سه‌ودای بیر‬ ‫و ئه‌ندێش ‌ه و شێلراوی خه‌م و داواكانیان‬ ‫ب��ووه‌‪ ،‬بۆ مرۆڤه‌كان م��ژده‌ی ئ��ه‌وه‌ڵ و‬ ‫ئا‌خیری نێو پ� ‌هڕاو ‌ه ئاسامنییه‌كان بووه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه خۆشبه‌ختیی و ئاسووده‌یی ڕۆحی و‬ ‫جه‌سته‌ییه‌و ‌ه بۆ خۆشبه‌ختیی جیهانێكی‬ ‫ئارام و بێ فرت و فێڵ و ب �ه‌رده‌وام كه‌‬ ‫زیاتر ل ‌ه جیهانی دوای ئ�ه‌م جیهانه‌ی‬ ‫ئاده‌مییان‪ ،‬وات�� ‌ه پ��اش م��ردن باسیان‬ ‫لێكردوو ‌ه و ڕێوشوێن و رێنامیی و شه‌رع و‬ ‫شه‌عائری جۆربه‌جۆریان له‌پێناودا ئاماد ‌ه و‬ ‫باڵوكردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫زی��اده‌ڕۆی��ی ناكه‌ین ك ‌ه ئایینه‌كان‬ ‫پێش هه‌موان هه‌لوه‌الی ئه‌م چه‌مكه‌یان‬ ‫بوو ‌ه و داوا و جۆری به‌ده‌ستگه‌یشتنی‬

‫مرۆڤه‌كانیان بۆ داپچڕاندنی زیاتری ئه‌م‬ ‫(خۆشبه‌ختى)یه‌‪ ،‬خستووه‌ت ‌ه ڕوو‪ .‬ئه‌و‬ ‫حه‌ز و ناخه‌ی مرۆڤیش بۆ ئه‌م چه‌مكه‌‬ ‫به‌هه‌شتی و داواك����راو ‌ه هه‌میشه‌ییه‌‬ ‫ڕۆحی و جه‌سته‌ییه‌ی مرۆڤ‪ ،‬وایكردووه‌‬ ‫ه���ه‌رده‌م وێڵی دۆزی��ن��ه‌وه‌ی ڕێگ ‌ه و‬ ‫شێوازی ده‌ستربدن بێت بۆی و چۆنیه‌تی‬ ‫ده‌سكه‌وتنی ل ‌ه خه‌یاڵدانی و بیركردنه‌وه‌‬ ‫و تێفكرینه‌كانیدا‪ ،‬زۆرترین جێگ ‌ه بگرێت‪.‬‬ ‫ل ‌ه ئایینه‌كان به ‌تێكڕا گه‌یشنت به‌‬ ‫(خۆشبه‌ختی) به‌شێوازی هه‌میشه‌یی و‬ ‫ڕەها له‌م سه‌رزه‌مینه‌ی مرۆڤدا‪ ،‬شتێكی‬ ‫مه‌حاڵ ‌ه و ئه‌و ‌ه جیهانی دوای مردن ‌ه وه‌ك‬ ‫مژده‌یه‌ك ده‌درێت ‌ه ده‌ستی مرۆڤه‌و ‌ه ك ‌ه بۆ‬ ‫هه‌میشه‌یی و بێ بڕانه‌وه‌‪ ،‬بكه‌وێت ‌ه دامێنی‬ ‫خۆشبه‌ختییه‌و ‌ه و بۆ هه‌میشه‌یی ئامێزانی‬ ‫ژیانی نه‌مری بێت‪.‬‬ ‫ش��ێ��وازی ه �ه‌رچ��ی چنگكه‌وتنی‬ ‫زیاتری خۆشبه‌ختی له‌م دونیایه‌دا‪ ،‬به‌‬ ‫شوێنكه‌وتنی زیاتری ئایین و هاتنه‌وه‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ئاسوده‌یی و به‌رژە‌وه‌ندیی گشتی‬ ‫و زاڵكردنی به‌هابه‌رزه‌كان و ڕە‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫ل ‌ه ك��اروك��رده‌وه‌ی ڕۆژان���ه‌ی ژیانیدا‪،‬‬ ‫دووركه‌وتنه‌و ‌ه ل ‌ه بابه‌ت ‌ه خراپ و دژە‌‬ ‫به‌هابه‌رزه‌كان و په‌یوه‌ستبوونی ڕۆحی‬ ‫و ملكه‌چی زیاتری خوادای ‌ه (خواكان‬ ‫ل ‌ه ئایین ‌ه جۆربه‌جۆره‌كاندا)‪ .‬هه‌رچی‬

‫فه‌یله‌سوف و زاناكانیشن وه‌ك مرۆڤێك‬ ‫حه‌زی ناخی خۆیان بۆی نه‌شاردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مانیش وێڵ و سه‌وداسه‌ری بوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی وه‌ك به‌هایه‌كی به‌رزی‬ ‫ئینسانی‪ ،‬شێلراوی مانا ئینسانییه‌كانه‌‬ ‫و ب��اب �ه‌ت و خه‌مێكی هه‌میشه‌یی‬ ‫ئینسانییه‌‪ ،‬تێگه‌یشنت و پێناس ‌ه و جۆری‬ ‫ده‌سته‌به‌ركردنی ل ‌ه كۆمه‌ڵگه‌یه‌كه‌و ‌ه بۆ‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی تر و ل ‌ه قۆناغێكی مێژوویی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی جیاوازدا‪ ،‬وات ‌ه شوێن و كات‬ ‫و بیری كۆمه‌ڵگا و خه‌ون و كێش ‌ه و گرفته‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‪ ،‬ده‌ستیان ل ‌ه جۆر و‬ ‫ڕێژە‌ی خۆشبه‌ختی و پێناسی خۆشبه‌ختی‬ ‫هه‌بوو ‌ه و تا دوا مرۆڤیش له‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫زه‌ویی ‌ه هه‌ر ده‌بێت‪.‬‬ ‫جا بۆی ‌ه خۆشبه‌ختی وه‌ك چه‌مكێكی‬ ‫ڕام��ن�ه‌ك�راوی هه‌میشه‌یی و ڕامنه‌بوو‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ركراوی هه‌میشه‌یی له‌الیه‌ن‬ ‫م��رۆڤ �ه‌و ‌ه ه �ه‌ر ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬ب��ۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌سته‌ش مرۆڤ تا ئه‌مڕۆ هه‌موو ڕێگه‌‬ ‫و شێوازه‌كانی تاقیكردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫پێی بگات‪ .‬ب��ه‌اڵم ملمالنێ و خه‌ونی‬ ‫جیاوازی مرۆڤه‌كان و داوا و خواستی‬ ‫تاكه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌كان و گۆڕانكارییه‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌كانی ژی��ان و كۆمه‌ڵگه‌كان‪،‬‬ ‫وای��ك��ردوو ‌ه خۆشبه‌ختی وه‌ك ئ��اوات و‬ ‫حه‌زێكی مرۆڤ هه‌ر مبێنێته‌وه‌‪.‬‬

‫««‬

‫ڕاپۆرت‪ :‬ڕە‌زا هه‌ورامی‬

‫سه‌رقاڵیی ئ�ه‌م م��اوه‌ی�ه‌ی خێزانه‌كه‌ی‬ ‫ده‌كات‪ .‬به‌رده‌وام یارمه‌تیی بانگه‌شه‌كردنی‬ ‫سه‌بریه‌ نه‌رسوڵاڵی هاوسه‌ری ده‌دات‪.‬‬ ‫ئیرباهیم باسی له‌وه ‌كرد كه‌ ڕۆژانه‌ زۆر‬ ‫سه‌رقاڵ ده‌بن و میوانێكی زۆر ڕوویان‬ ‫تێده‌كات‪ ،‬به‌اڵم به‌رنامه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیی‬ ‫ماڵه‌وه‌شیان له‌ ڕووی بایه‌خدان به‌‬ ‫منداڵه‌كانیان نه‌گۆڕیوه‌‪.‬‬ ‫ك���ارزان به‌ هه‌مان شێوه‌ مێردی‬ ‫مامۆستا ناسكه‌ی كاندیدی یه‌كێتیی‬ ‫نیشتیامنیی كوردستانە‪ ،‬ئه‌و باسی له‌وه‌‬ ‫كرد به‌ هۆی سه‌رقاڵییه‌وه‌ هه‌موو شه‌وێك‬ ‫تا ‪ 12‬بۆ یه‌كی شه‌و ئینجا ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‬ ‫ماڵه‌وه‌ و ته‌نیا فریای ئ �ه‌وه‌ ده‌ك �ه‌ون‬ ‫بخه‌ون و بۆ سبه‌ینێ‌ خۆیان ئاماده‌‬ ‫بكه‌نه‌وه‌‪ .‬كارزان باسی له‌وه‌ش كرد كه‌‬ ‫له‌ بانگه‌شه‌دا زۆر خه‌ڵك قسه‌ ده‌كات‬ ‫و نابێت گوێی بده‌یتێ‪ ‌،‬ئه‌مه‌ ڕە‌نگه‌ بۆ‬ ‫هه‌ر كه‌س و خزمانێكی كاندیده‌كه‌ كێشه‌‬

‫بخاته‌وه‌‪ ،‬دواتریش میوانێكی زۆر ڕوومان‬ ‫تێده‌كات و فریای هیچ ناكه‌وین‪.‬‬ ‫فه‌ریده‌ محه‌مه‌د‪ ،‬خێزانی عه‌لی‬ ‫حاجی زه‌ڵمی‪ ،‬كاندیدی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫ئیسالمیی كوردستانه‌ و له‌م ماوه‌یه‌دا‬ ‫ت ڕۆژانه‌ ته‌له‌فۆنێكی‬ ‫زۆر سه‌رقاڵه‪ ،‬دەڵێ ‌‬ ‫زۆرمان بۆ ده‌كرێت‪ ،‬بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫كه‌شی كۆمه‌اڵیه‌تیی ماڵه‌وه‌مانی گۆڕیوه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم گ��وێ��ی پ��ێ ن��اده‌ی��ن‪ .‬ب �ه‌ هۆی‬ ‫هه‌ڵواسینی پۆسته‌ره‌وه‌ كوڕە‌كه‌یان ئازاری‬ ‫پێگه‌یشتبوو و ڕۆژێك دره‌نگرت گه‌ڕایه‌وه‌‬ ‫م��اڵ�ه‌وه‪ ‌،‬له‌سه‌ر په‌یژە‌یه‌ك كه‌وتبووه‌‬ ‫خ��واره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا دڵیان‬ ‫خۆشه‌ به‌وه‌ی كاندیدیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫خێزانی كاروان شێخ زاده‌ی كاندیدی‬ ‫یه‌كگرتووش باسی له‌وه‌ كرد كه‌ جاری‬ ‫وا هه‌یه‌ به‌یانیان له‌ ماڵه‌وه‌ ده‌رده‌چن‬ ‫و دره‌نگانی شه‌و ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بۆ ق�ه‌ره‌ب��ووك��ردن�ه‌وه‌ی ئ �ه‌وه‌ هه‌ندێك‬

‫جار منداڵه‌كانیان بۆ دهۆك و هه‌ولێر‬ ‫ده‌ب�ه‌ن له‌گه‌ڵ خۆیان‪ .‬خێزانی كاروان‬ ‫باسی له‌وه‌ش كرد كه‌ مێرده‌كه‌ی پێشرت‬ ‫مۆڵه‌تی دوو مانگی لێ خواستووه‌ بۆ‬ ‫یه‌كالییبوونه‌وه‌ی بۆ ك��اری بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی توانا هاوكاریی‬ ‫مێرده‌كه‌ی كردووه‌ و زۆرجار له‌گه‌ڵیدایه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌دی��ب �ه‌خ��ان‪ ،‬خ��ێ�زان��ی ك��ام �ه‌ران‬ ‫حه‌سه‌ن‪ ،‬كاندیدی كۆمه‌ڵی ئیسالمییه‌‬ ‫و ل �ه‌ب��اره‌ی ب��ارودۆخ��ی كۆمه‌اڵیه‌تیی‬ ‫ماڵه‌وه‌یان له‌م كاته‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‬ ‫وت��ی «ب�ه‌دڵ��ن��ی��ای��ی�ه‌وه‌ س��ه‌رج��ه‌م ئه‌و‬ ‫خێزانانه‌ی كه‌ ئه‌ندامیان كاندیده‌ له‌‬ ‫لیستێكدا‪ ،‬ڕاڕاییه‌كی تا ئه‌ندازه‌یان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ كاریگه‌ریی له‌سه‌ر خێزان ده‌بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ سه‌رێكیشه‌وه‌ ماندوبوونه‌كه‌یان‬ ‫مانای خۆی هه‌یه‌»‪ .‬ئه‌دیبه‌خان باسی‬ ‫له‌وه‌ش كرد كه‌ شه‌ونخونیی زۆر به‌ خێزانی‬ ‫كاندیده‌كانه‌وه‌ دی��اره‌‪ ،‬له‌ هه‌مووشی‬

‫گرنگرت ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه پێكه‌وه‌ژیان شوێنی‬ ‫هه‌موو توندوتیژییه‌ك بگرێته‌وه‌ كه‌ له‌م‬ ‫كاته‌ گرنگانه‌دا ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ ڕووبدات‪.‬‬ ‫باڤێ جه‌مال حه‌مه‌ی هاوسه‌ری‬ ‫پشكۆ حه‌مه‌فه‌رجی كاندیدی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان‪ ،‬خۆی نوێنه‌ری ئافره‌تانی ده‌ره‌وه‌‬ ‫له‌ جڤاتی نیشتیامنیی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گ��ۆڕان �ه‌‪ ،‬وت��ی «ل� ‌هڕاس��ت��ی��دا س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫سه‌رقاڵییم به‌ خوێندنی زانكۆوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌وپێیه‌ی خۆم له‌ سیاسه‌ت كارده‌كه‌م و‬ ‫له‌ سه‌ره‌تای هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ له‌‬ ‫كوردستان بووم و له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌م‬ ‫و كاندیده‌كانی لیستی گۆڕان سه‌رقاڵی‬ ‫بانگه‌شه‌كردن ب��ووم‪ ،‬ب���ه‌رده‌وام ئاگام‬ ‫ل ‌ه هه‌واڵی هه‌ڵبژاردن و بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ له‌ ك��وردس��ت��ان‪ .‬بێگومان‬ ‫سه‌رقاڵیی هاوسه‌ره‌كه‌م ب ‌ه بانگه‌شه‌وه‌‬ ‫كاتی زۆری ل��ێ�بردووی��ن و ناتوانین‬ ‫وه‌ك ج��اران‪ ،‬وه‌ك دوو خۆشه‌ویست و‬

‫خێزانی كاندیدێك‪:‬‬ ‫بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن كه‌شی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیی‬ ‫ماڵه‌وه‌مانی گۆڕیوه‌‬ ‫هاسه‌ر و هاوڕێی ژی��ان قسه ‌بكه‌ین‪.‬‬ ‫تاڕاده‌یه‌كی زۆر ب��اوه‌ڕم��ان به‌ خۆمان‬ ‫هه‌یه‌ و گرنگ المان سه‌ركه‌وتنی گۆڕانه‌‪،‬‬ ‫كه‌مرتین ڕاڕایم هه‌یه‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ ڕووی كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌ ئه‌م ماوه‌یه‌‬ ‫گۆڕانكاری به‌سه‌ر په‌یوه‌ندی و ژیانی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییامندا هاتووه‌«‪.‬‬

‫‪10‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫ كۆمه‌ڵناسیی‬ ‫ خۆمانە‬ ‫ڕایان عوسامن‬ ‫دەینووسێت‬

‫سیاسه‌ت و‬ ‫نوخبه‌كوژی‬ ‫بوونی نوخبه‌ی ئایدۆلۆژی‬ ‫ل ‌ه هه‌ر كۆمه‌ڵگایه‌كدا‪ ،‬ئاماژە‌یه‌ به‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی فیكر و چاودێریكردنی‬ ‫سیاسییانه‌ی واڵت‪ ،‬ب ‌ه شێوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌توانین كایه‌یه‌ك بدۆزینه‌وه‌ كه‌‬ ‫سیاسه‌ت نه‌توانێت داگیری بكات و‬ ‫ئه‌م كایه‌ ئایدۆلۆژییه‌ سه‌ربه‌خۆیه‌‬ ‫هێز و ئۆتۆریته‌ی فیكریی بێ‌‬ ‫پاسه‌وان و پارێزه‌ری ده‌بێت‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫چاودێری سیاسییانه‌شی نه‌بێت‪ ،‬به‌‬ ‫ڕۆڵی ڕۆشنبیرییانه‌ و هوشیارانه‌ی‬ ‫خۆی هه‌ڵبستێت‪.‬‬ ‫له‌ چه‌ند ده‌یه‌ی ڕابوردوودا‬ ‫شانبه‌شانی نوخبه‌ی سیاسی‬ ‫كه‌ به‌داخه‌وه‌ هێامی سه‌رجه‌م‬ ‫نوخبه‌كانی ئه‌م واڵته‌ بووه‌‪ ،‬شایه‌تی‬ ‫بینینی نوخبه‌ی ڕۆشنبیر بووین‪ .‬ئه‌م‬ ‫نوخبانه‌ كاره‌كته‌رێكی گه‌وره‌ی نێو‬ ‫دونیای هزر و ڕۆشنبیری و بزوێنه‌ری‬ ‫ئاگایی نێو چینه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‬ ‫و نه‌وه‌كان بوون‪ .‬جیاوازی هه‌ره‌‬ ‫گه‌وره‌ له‌نێو ئه‌م نوخبانه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫نوخبه‌ سیاسییه‌كان له‌ هه‌موو دنیادا‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هیچكات له‌سه‌ر خوانێك‬ ‫كۆنابنه‌وه‌‪ ،‬ڕە‌نگه‌ به‌ریه‌ك بكه‌ون‪،‬‬ ‫به‌اڵم نوخبه‌ی ڕۆشنبیری و ئایدۆلۆژی‬ ‫كه‌ ده‌سه‌اڵتی فیكری و گه‌وره‌تریان‬ ‫له‌ سیاسه‌ت (واته‌ نه‌بیرناو)‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هیچكات به‌ كایه‌ی سیاسی‬ ‫سه‌رناسپێرن‪ .‬نه‌مانی ئه‌م نوخبانه‌ش‬ ‫واته‌ نه‌مانی هێزی ئه‌م كایه‌ گه‌وره‌‬ ‫واتاییه‌ كه‌ سه‌رخانی ڕۆشنبیریی‬ ‫كۆمه‌ڵگا به‌ڕێوه‌ده‌بات‪.‬‬ ‫له‌م دوو خووله‌ی په‌رله‌مان و‬ ‫دیاریكردنی نوێنه‌رایه‌تییه‌ی پارت‬ ‫و الیه‌نه‌ سیاسییه‌كان به‌ تایبه‌ت‬ ‫(ده‌سه‌اڵت)دا‪ ،‬شێواندنی ئه‌م كایه‌‬ ‫به‌رچاوه‌ یه‌كێك بووه‌ له‌و دیارده‌‬ ‫مه‌ترسیدار و سه‌یرانه‌ی ك ‌ه هه‌ستی‬ ‫پێكراوه‌‪ .‬به‌ دوو شێوه‌ ئه‌م شێواندنه‌‬ ‫ئیشی بۆ كراوه‌‪ ،‬یه‌كه‌م‪ :‬ئه‌وه‌ی كه‌‬ ‫سیاسه‌ت هه‌میشه‌ پێویستی به‌م‬ ‫كایه‌یه‌ هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی دوانه‌كه‌وێت‬ ‫و هێزی واتایی خۆی له‌ده‌ست‬ ‫نه‌دات‪ .‬سیاسه‌ت هه‌میشه‌ قه‌رزای‬ ‫ئه‌م كایه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بتوانێت بوونی‬ ‫ڕە‌مزییانه‌ی خۆی نه‌دۆڕێنێت‪ .‬دووه‌م‪:‬‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌ الوازی و بیقه‌راریی‬ ‫نوخبه‌ و خودی كایه‌ ڕۆشنبیرییه‌كه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ هه‌میش ‌ه وه‌ك بڵێیت بێ‌‬ ‫سیاسه‌تێكی دیاریكراو و پاڵپشتی ئه‌م‬ ‫كایه‌یه‌‪ ،‬نه‌یتوانیوه‌ بچێته‌ پێشه‌وه‌ و‬ ‫هێز په‌یدابكات‪.‬‬ ‫هه‌ردووی ئه‌م بۆچوونانه‌‬ ‫ده‌مانگه‌یه‌ننه‌ ئه‌وه‌ی كه‌ سیاسه‌ت‬ ‫خۆی له‌پشت نوخبه‌ی ئایدۆلۆژی‬ ‫ئه‌م واڵته‌وه‌ بێت و له‌هه‌ر كاتێكدا‬ ‫بتوانێت ده‌ستی تێبخات‪ .‬ئێمه‌‬ ‫ئه‌مه‌ ناوده‌نێین (گواستنه‌وه‌ی‬ ‫نوخبه‌ییانه‌ی كایه‌كان) كه‌ كایه‌ی‬ ‫سیاسه‌ت سه‌رده‌ست و كایه‌ی فیكر‬ ‫و ئایدۆلۆژیاش بنده‌ست و زه‌لیلكراو‬ ‫دێته‌ به‌رچاو‪ .‬ئه‌م گواستنه‌وه‌یه‌‬ ‫پێامن ده‌ڵێت‪ :‬هێزی ڕۆشنبیری له‌‬ ‫مه‌ترسییه‌كی گه‌وره‌تردایه‌ كاتێك‬ ‫له‌جیاتی سه‌ربه‌خۆتربوونی نوخبه‌ی‬ ‫ئایدۆلۆژی‪ ،‬سیاسه‌ت به‌ كرێی‬ ‫ده‌گرێت‪.‬‬

‫خوێندكارێكی یاسا‪ :‬ئه‌م خه‌ڵك بێزاركردنه‌ پێچه‌وانه‌ی یاسای هه‌ڵبژاردنه‌‬

‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن ناخۆشی كردووه‌‬ ‫راپۆرت‪ :‬ئاسووده‌ هه‌ورامی‬ ‫پ��رۆس��ه‌ی ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن ب��ۆ خ��ۆی‬ ‫پرۆسه‌یه‌كی فره‌ڕە‌هه‌ند و كرده‌یه‌كه‌ چه‌ند‬ ‫هه‌نگاو و ڕێخۆشكه‌ری بۆ ئه‌نجامدانی‬ ‫ب�ه‌ شێوازێكی س �ه‌رك �ه‌وت��وو گ���ه‌ره‌ك و‬ ‫پێویستیه‌تی‪ .‬بۆیه‌ بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش‬ ‫نوێنه‌ر و ق �ه‌واره ‌سیاسییه‌كان بۆ كاری‬ ‫ڕیكالم و ناساندنی خۆیان و پیشاندانی‬ ‫كار و پڕۆگرام و ئه‌و ئه‌ركانه‌ی له‌ ئه‌ستۆی‬ ‫ده‌گرن‪ ،‬وه‌ك مژده‌ و وه‌سف ده‌یخه‌نه‌ ڕوو‬ ‫له‌ كرده‌یه‌كدا ئه‌ویش كرده‌ی بانگه‌شه‌یه‌‪.‬‬ ‫بانگه‌شه‌ یه‌كێكه‌ له‌و پێشمه‌رجانه‌ی كه‌‬ ‫بۆ كاری هه‌ڵبژاردن به‌ ڕە‌وابیرناوه‌ و كات‬ ‫و چۆنیه‌تیی به‌ یاسا ڕێكخراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫الی ئێمه‌ی ك��ورده‌واری هێشتا ئه‌م كاری‬ ‫بانگه‌شه‌یه‌ وه‌ك ده‌ڵه‌مه‌ شل و نه‌مه‌ییوه‌‬ ‫و چۆنیه‌تی و چه‌ندیه‌تی و به یاسا ڕۆیشنت‬ ‫له‌گه‌ڵیدا هێشتا له‌ ئاستێكی الواز و له‌‬

‫دۆخی كه‌مئه‌زموونیدایه‌‪.‬‬ ‫به‌هزاد حه‌مه‌عه‌لی‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫به‌شی یاسا‪ ،‬له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت «دیاره‌‬ ‫پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن پرۆسه‌یه‌كی حه‌یه‌وی‬ ‫و گرنگه‌ و بوونی نیشانه‌ی شارستانیه‌ت و‬ ‫دیموكراسیه‌تی كۆمه‌ڵگایە‪ ،‬ئه‌م پرۆسه‌ی ‌ه له‌‬ ‫چوارچێوه‌یه‌كی یاساییدا رێکخراوه‌ و كه‌ی‬ ‫و چۆن و شوێن و میكانیزمه‌كانی به‌ یاسا‬ ‫ڕێكخراون و ده‌زگایه‌گی تایبه‌تی سه‌ربه‌خۆ‬ ‫به‌پێی یاسا و م �ه‌رج��ی نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫سه‌رپه‌رشتیی ده‌كات‪ ،‬هه‌ر ئه‌و ده‌زگاشه‌‬ ‫چۆنیه‌تی ب��ان��گ�ه‌ش�ه‌ك��ردن��ی الی���ه‌ن و‬ ‫كه‌سانی خۆهه‌ڵبژێری دیاریكردووه‌ و‬ ‫پێی ڕاگه‌یاندوون‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌تا ئاستی‬ ‫هوشیاری وه‌ك پێویست نییه‌ و سه‌روه‌ریی‬ ‫یاسا و ڕێزگرتن ل ‌ه یاساكانی كۆمسیۆنی‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌به‌رچاو ناگرن و ئایدیۆلۆژیا‬ ‫و حه‌ماسه‌تی حیزبی زاڵه‌ به‌سه‌ریاندا‪.‬‬ ‫ده‌یان خروقات و چه‌ندین كاری بێزاركه‌ر‬

‫و نه‌ویسرتاو له‌م پرۆسه‌ی بانگه‌شه‌یه‌دا‬ ‫به‌رچاوده‌كه‌وێت»‪.‬‬ ‫سه‌وسه‌ن هه‌ورامی سه‌باره‌ت به‌ كاری‬ ‫بانگه‌شه‌ی الیه‌نه‌كان له‌ فه‌یسبووك و تۆڕە‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی تردا وتی «من زۆر جار‬ ‫شه‌رم ده‌كه‌م له‌ ته‌ماشه‌كردنی ئه‌و جۆره‌‬ ‫بانگه‌شه‌یه‌ كه‌ من به‌ مه‌هزه‌له‌ی سیاسی‬ ‫ن��اوی ده‌ب��ه‌م‪ ،‬چونكه‌ ئ �ه‌وه‌ی تیادا ونه‌‬ ‫سه‌روه‌ریی یاسایه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی تیادا نابیرنێت‬ ‫ڕاستگۆیی و به‌ها جوانه‌كانه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ته‌نیا تۆمه‌ت و بێحورمه‌تكردنی مرۆڤ‬ ‫ده‌بینم به‌ توانج و ته‌شه‌ر و جنێودان به‬ ‫‌الیه‌ن و كه‌سایه‌تییه‌كان‪ .‬به‌و پێیه‌ی كه‌‬ ‫كۆمسیۆنیش ده‌ستی سزای ناگاته‌ الی ئه‌م‬ ‫تۆڕە‌ كۆمه‌اڵیه‌تییانه‌‪ ،‬ئیرت ب ‌ه ته‌واوه‌تی له‌‬ ‫به‌ها و نه‌ریت و هه‌موو یاساكان الدان‬ ‫ده‌بیرنێت»‪.‬‬ ‫سوه‌یبه‌ عه‌لی‪ ،‬هاوواڵتی‪ ،‬زۆر بێزار‬ ‫بوو له‌م بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌و وتی‬

‫«به‌و پێیه‌ی ماڵه‌كه‌ی ئێم ‌ه كه‌وتووه‌ت ‌ه‬ ‫سه‌ر شه‌قامی سه‌ره‌كیی به‌ خوا ئه‌و مناڵه‌م‬ ‫كه‌ تازه‌ له‌دایكبووه‪ ‌،‬ته‌سه‌ور بكه‌ ڕۆژانه‌‬ ‫دوو سه‌عات هۆرێنی سه‌یاره‌ و ده‌نگی‬ ‫بڵندگۆكان نایه‌ڵێت بخه‌وێت‪ ،‬له‌ گه‌رمه‌ی‬ ‫خه‌ودا چه‌ندجار مۆسیقا و هوتافی به‌رز و‬ ‫هۆرێنی سه‌یاره‌ له‌ خه‌و ڕایده‌چڵه‌كێنن‪ ،‬خۆ‬ ‫شه‌و و ڕۆژیشیان بۆ نییه‌‪ ،‬دوێن ‌ێ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫بێتاقه‌ت بووم وتم به‌ پیاوه‌كه‌م ده‌كرێت‬ ‫چه‌ند ڕۆژ ئیزنم بده‌ی له‌به‌ر خاتری خه‌وی‬ ‫منداڵه‌كه‌مان ئه‌م ماڵه‌ جێبهێڵم؟»‪.‬‬ ‫ئه‌ڤین محه‌مه‌د هه‌ڵه‌بجه‌یی‪ ،‬زۆر‬ ‫بێزارانه‌ باسی له‌و ‌ه كرد ك ‌ه شوێن نه‌ماوه‌‬ ‫ده‌نگی به‌رزی هوتاف و به‌ڵێنی بێامنای‬ ‫الیه‌نه‌كانی تێدا نه‌بێت‪ ،‬هه‌موو ئه‌وانه‌ی‬ ‫ب��ان��گ�ه‌ش�ه‌ش ده‌ك����ه‌ن‪ ،‬وه‌ك ڕك��اب �ه‌ری‬ ‫و دژایه‌تیكردنی ئ�ه‌وان��ی تر ده‌نگیان‬ ‫ب��ه‌رزده‌ك��ه‌ن��ه‌وه‌ ن��ه‌ك وه‌ك رسوشتی‬ ‫بانگه‌شه‌كردن خۆی‪.‬‬

‫ئیرباهیم حاجی زه‌ڵمی‪ ،‬توێژە‌ری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬ده‌ڵێت «بانگه‌شه‌كردن بۆ‬ ‫خۆی هۆكار و میكانیزمێكه‌ بۆ پێدانی‬ ‫مه‌عریفه‌ به‌ كۆی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‬ ‫ك � ‌ه خ��ۆی پ��وخ��ت��ده‌ك��ات�ه‌و ‌ه ل � ‌ه به‌رچاو‬ ‫ڕۆش��ن��ی��دان ب�ه‌ ه��اوواڵت��ی ل�ه‌ ڕە‌ف��ت��اری‬ ‫ده‌ن��گ��دان و ب��ه ‌ك�ێ‌ ده‌ن��گ��دان و چۆن‬ ‫ده‌نگدان‪ .‬ده‌نگدان ئه‌و ڕێگه‌ و شێوازه‌یه‌‬ ‫كه‌ هاوواڵتیان له‌ ڕێگه‌یه‌وه‌ سه‌ركرده‌ یا‬ ‫خود نوێنه‌ره‌كانی خۆیان دیاری ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌ یه‌كێك له‌و ڕێگه‌ بنه‌ڕە‌تییانه‌ داده‌نرێت‬ ‫كه‌ كاریگه‌ریی تاكه‌كان له‌سه‌ر پرۆسه‌ی‬ ‫سیاسی و دیاریكردنی قورسایی الیه‌ن‬ ‫و نوێنه‌ره‌كانیان له‌ سبه‌ینێی ده‌سه‌اڵتدا‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬ك � ‌ه حكومه‌ت پێكده‌هێنن‪.‬‬ ‫ه��ه‌ر ب��ۆی �ه‌ ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی ده‌ن��گ��دان�ه‌ك�ه‌‬ ‫شێوه‌یه‌كی دروست و به‌جێبێت‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫بانگه‌شه‌یه‌كی پوخت و ڕاستگۆیانه‌و دوور‬ ‫له‌ چه‌واشه‌كارانه‌ به‌ڕێوه‌ بچێت»‪.‬‬

‫دراماكان ڕه‌فتاری مندااڵنیان گۆڕیو‌ه‬

‫باوكێك‪ :‬منداڵه‌كه‌م له‌ كاتی الساییكردنه‌وه‌ی پاڵه‌وانی درامایه‌كدا ‪ 5‬خوله‌ك له‌ هۆش خۆی چوو‬ ‫ڕاپۆرت‪ :‬ئیره‌م ڕە‌ئووف‬ ‫زۆرب��وون��ی بینه‌ری فیلم و درام��ا‬ ‫ل ‌ه دنیای ئه‌مڕۆدا‪ ،‬بووه‌ت ‌ه دیارده‌یه‌ك‬ ‫كاریگه‌ریی ڕاسته‌وخۆی له‌سه‌ر ژیانی‬ ‫هه‌موو چینه‌كانی كۆمه‌ڵگ ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬له‌‬ ‫زۆرب��ه‌ی هه‌ڵسوكه‌وت و ڕە‌فتاره‌كانی‬ ‫ڕۆژان���ه‌دا‪ ،‬جا ئه‌و كاریگه‌ریی ‌ه ئه‌رێنی‬ ‫بێت ی��ان ن �ه‌رێ��ن��ی‪ .‬ت�ه‌ن��ان�ه‌ت له‌ناو‬ ‫تازه‌پێگه‌یشتوواندا شێوازی قسه‌كردن و‬ ‫خۆچوواندن به‌و ئه‌كت ‌هران ‌ه بوو ‌ه ب ‌ه خوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی زیاتر جێی سه‌رنج ‌ه الی ئێمه‌‬ ‫كاریگه‌ریی ‌ه نێگه‌تیڤه‌كانی ئه‌م فیلم و‬ ‫درامایانه‌ی ‌ه له‌سه‌ر ڕە‌فتاری منداڵن‪.‬‬ ‫سامل ساڵح‪ ،‬خوێندكاری زانكۆ‪ ،‬له‌و‬ ‫باره‌یه‌و ‌ه وتی «ل ‌ه كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا سێ‌‬ ‫جۆر فیلم و دراما بینه‌ریان زۆره‌‪ :‬دراما‬ ‫توركی و فارسی و كۆرییه‌كان‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌و ب ‌ه جۆرێك كاریگه‌ری له‌سه‌ر‬ ‫تاكی ئێم ‌ه داده‌نێن‪ ،‬به‌اڵم ب ‌ه بۆچوونی‬ ‫من نزیكرتین دابونه‌ریت و كولتوورێكی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی ل ‌ه ئێمه‌و ‌ه ئێرانییه‌كانن‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌به‌ر ئه‌مه‌ش ‌ه درامای ئێرانی گونجاوتره‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند ‌ه فه‌رهه‌نگه‌كانی تریش بۆ‬

‫خۆیان شتی باشیان تێدایه‌‪ ،‬به‌اڵم سه‌باره‌ت‬ ‫ب � ‌ه م��ن��داڵن‪ ،‬ك��ۆری��ی�ه‌ك��ان توندوتیژی‬ ‫به‌رهه‌مده‌هێنن‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا توركی و‬ ‫عه‌ره‌بییه‌كانیش م��ن��داڵن ل� ‌ه ڕەوشته‌‬ ‫به‌رزه‌كان دوورده‌خه‌نه‌وه‌»‪.‬‬ ‫نادر له‌تیف خێزاندار ‌ه و خاوه‌نی دوو‬ ‫منداڵه‌‪ ،‬له‌وباره‌یه‌و ‌ه ده‌ڵێت «هیچ كات‬ ‫هه‌ستم ب ‌ه خراپیی ئه‌م دیارده‌ی ‌ه نه‌كردبوو‬ ‫تا ڕۆژێك كوڕێكم هه‌ی ‌ه ته‌مه‌نی شه‌ش‬ ‫ساڵه‌‪ ،‬سه‌یری درامایه‌كی كۆریی ده‌كرد‪،‬‬ ‫السایی پاڵه‌وانی دراماكه‌ی ده‌ك��رده‌وه‌‬ ‫ب ‌ه شمشێرێكی پالستیكی‪ ،‬ل ‌ه پڕ ب ‌ه پشتا‬ ‫كه‌وت ‌ه سه‌ر زه‌وییه‌ك ‌ه و نزیكه‌ی پێنج‬ ‫خوله‌ك ل ‌ه هۆش خۆی چوو‪ ،‬ئیدی له‌و‬ ‫كاته‌و ‌ه نه‌مهێشتوو ‌ه سه‌یری ئه‌و جۆره‌‬ ‫درامایان ‌ه بكه‌ن‪ ،‬ته‌نیا ڕێگه‌یه‌ك ب ‌ه باشم‬ ‫زانی ئه‌و ‌ه بوو خۆمان سه‌یری دراماكه‌‬ ‫نه‌كه‌ین‪ ،‬چونك ‌ه هیچ چاره‌یه‌كم نه‌بوو»‪.‬‬ ‫خه‌لیل مه‌جید‪ ،‬هاوواڵتی‪ ،‬سه‌باره‌ت‬ ‫ب �ه‌و دی��ارده‌ی � ‌ه وت��ی «م��ن��داڵ زۆرب��ه‌ی‬ ‫كاته‌كان له‌گه‌ڵ دایكیدا ده‌ژی‪ ،‬ژنانیش‬ ‫زۆرترین بین ‌هرانی دراما ته‌له‌فزیۆنییه‌كانن‪،‬‬ ‫ب ‌ه به‌رده‌وامی سه‌یری زۆربه‌ی دراماكان‬ ‫ده‌كه‌ن به‌ب ‌ێ ئه‌وه‌ی بزانن كاریگه‌ریی‬

‫نه‌رێنی له‌سه‌ر هه‌ڵسوكه‌وتی منداڵه‌كانیان‬ ‫داده‌ن��ێ��ت‪ .‬پێم وای � ‌ه ل ‌ه واڵت��ی ئێمه‌دا‬ ‫كه‌ناڵه‌كانی ڕاگه‌یاندن هه‌وڵی ئه‌و ‌ه ده‌ده‌ن‬ ‫زۆرترین بینه‌ر بۆ كه‌ناڵه‌كانیان كۆبكه‌نه‌وه‌‬ ‫به‌ب ‌ێ ڕە‌چاوكردنی كاریگه‌ریی ‌ه خراپه‌كانی‬ ‫ئه‌و به‌رنامه‌و درامایانه‌ی ڕۆژان ‌ه په‌خشی‬ ‫ده‌ك���ه‌ن و ه�ه‌وڵ��ی ئاشناكردنی تاكی‬ ‫ك��وردی ده‌ده‌ن ب ‌ه فه‌رهه‌نگی كۆمه‌ڵگا‬ ‫جۆراوجۆره‌كانی تر‪ ،‬ك ‌ه زۆر جار له‌وانه‌یه‌‬ ‫هیچ پێویست نه‌كات و كاریگه‌ریی خراپی‬ ‫لێبكه‌وێته‌وه‌»‪.‬‬ ‫گه‌الوێژ نووری ژنی ماڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫پێی واب��وو له‌وانه‌ی ‌ه تۆ بتوانیت له‌ناو‬ ‫ماڵه‌كه‌ی خۆتتدا سنوور بۆ منداڵه‌كانت‬ ‫دابنێیت‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئ �ه‌و ‌ه چ��اره‌س�ه‌ر نییه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌ر ئ �ه‌وه‌ی ڕۆژان�� ‌ه ل ‌ه ناوه‌نده‌كانی‬ ‫خوێندن و ناو كۆاڵندا له‌گه‌ڵ منداڵنی‬ ‫تر هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كات و كاریگه‌رییان‬ ‫له‌سه‌ر یه‌ك ده‌بێت‪ .‬ناوبراو وتی «بۆیه‌‬ ‫پێم وای � ‌ه پێویست ‌ه حكومه‌ت ل ‌ه ڕێی‬ ‫و ‌هزاره‌ت�� ‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كانه‌و ‌ه لیژنه‌ی‬ ‫پسپۆڕیان هه‌بێت له‌و باره‌یه‌و ‌ه و ب ‌ه جدی‬ ‫كاری له‌سه‌ر بكه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌زگاكانی‬ ‫ڕاگه‌یاندن ده‌بێت هه‌ست ب ‌ه به‌رپرسیاری‬

‫بكه‌ن‪ ،‬ئه‌و درامایانه‌ی ك ‌ه بۆ منداڵ‬ ‫كاریگه‌ریی خراپیان هه‌یه‌‪ ،‬دره‌نگرت په‌خش‬ ‫بكه‌ن»‪.‬‬ ‫ئ��ی�براه��ی��م ح���اج���ی‪ ،‬ت���وێ���ژە‌ری‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی له‌باره‌ی ئه‌و دیارده‌یه‌و ‌ه وتی‬ ‫«سه‌باره‌ت به‌و درامایانه‌ی ك ‌ه له‌پێش‬ ‫به‌رچاوخستنیان‪ ،‬ئاگادارییه‌ك ده‌خه‌نه‌‬ ‫پێشه‌وه‌ی ك ‌ه ته‌مه‌ن دی��اری ده‌ك�ه‌ن بۆ‬ ‫سه‌یركردنی‪ ،‬بۆ منوون ‌ه (درام��ای شاژنی‬ ‫جانسی) ك ‌ه منداڵی خوار ته‌مه‌ن ‪14‬ساڵ‬ ‫گونجاو نیی ‌ه ته‌ماشه‌ی بكات‪ ،‬ئه‌و ‌ه هه‌ر‬ ‫ب ‌ه گۆتر‌ه دانه‌نراوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و ‌ه لیژنه‌یه‌كی‬ ‫پسپۆری ده‌روونی و كۆمه‌اڵیه‌تی له‌پشت‬ ‫ئ�ه‌و ئاگادارییه‌و ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌به‌ر‬ ‫ناهوشیاریی تاك و خێزانیی ئێم ‌ه سه‌باره‌ت‬ ‫به‌و چاودێرییه‌ی ك ‌ه پێویست ‌ه بخرێت ‌ه سه‌ر‬ ‫كه‌ناڵ ‌ه ده‌نگی و ڕە‌نگییه‌كان وا ده‌كات‬ ‫به‌رنامه‌كانی هیچ وه‌خت گو ‌ێ ب ‌ه ته‌مه‌ن‬ ‫و ئاستی بیركردنه‌وه‌ی تاكی خێزان نه‌ده‌ن‪،‬‬ ‫هه‌موو پێكه‌و ‌ه ته‌ماشه‌كه‌ری یه‌ك جۆر‬ ‫به‌رنامه‌بن‪ .‬بۆ خۆی ئه‌مه‌ش كاریگه‌ریی‬ ‫نه‌گه‌تیڤ له‌سه‌ر ج��ۆری پ���ه‌روه‌رد ‌ه و‬ ‫ڕواندنی بیری توندوتیژی و ته‌شه‌نه‌كردنی‬ ‫الدانی كۆمه‌اڵیه‌تی ده‌بێت»‪.‬‬

‫‪13‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫‪birura_bayan@yahoo.com‬‬

‫ڕوانین‬

‫ئه‌ره‌ستۆ‪ ،‬میتافیزیك‬ ‫)‪(18‬‬ ‫د‪ .‬سه‌باح به‌رزنجی *‬

‫««‬

‫جیهان الی ئه‌ره‌ستۆ‬ ‫جیهانێكی رێكخراوه‌‪،‬‬ ‫به‌ شێوه‌یه‌ك ك ‌ه‬ ‫قبووڵی پشێوی ناكات‬

‫میتافیزیك‪ ،‬یان (م��اورا‌ء الطبیعة‌)‬ ‫بابه‌تگه‌لێكن ك��ه‌ ئ �ه‌ره‌س��ت��ۆ دوای‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ بابه‌ته‌كانی فیزیك‪ ،‬واته‌‬ ‫بابه‌ته‌ رسوشتییه‌كان‪ ،‬رێكیخسنت‪ .‬ئه‌و‬ ‫له‌م ب��اره‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌فالتوونی‬ ‫مامۆستای‪ ،‬بیرۆكه‌ی مناكانی ره‌تكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ پێی وابوو ئه‌م بیردۆزه‌یه‌ هیچ‬ ‫له‌ راستییه‌كانی به‌رهه‌ست ناگۆڕێت‬ ‫و شته‌كان ته‌نها ی �ه‌ك راستی و یه‌ك‬ ‫ماهییه‌تیان هه‌یه‌ كه‌ په‌یوه‌سته‌ به‌ خودی‬ ‫خۆیانه‌وه‌‪ .‬جه‌وهه‌رێك نییه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ئه‌م واقیعه‌ هه‌ستپێكراوه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌فالتوون ته‌سه‌ووری ده‌كرد‪.‬‬ ‫ئ �ه‌ره‌س��ت��ۆ ویستی ك��ۆت��ای��ی به‌و‬ ‫دوالیزمه‌ی ئه‌فالتوون (املثال و اليشء)‬ ‫بهێنێت و له‌ جیاتی ئه‌وه‌ دوالیزمه‌یه‌كی‬ ‫دیكه‌ی به‌ناوی (ماهیه‌ت و شێوه‌ =‬ ‫املاهیة‌ و الصورة‌) پێشنیار كرد‪ .‬مه‌به‌ستی‬ ‫ئه‌و له‌ ماهییه‌ت‪ ،‬توخم و ره‌گه‌زی ئه‌و‬ ‫شتانه‌یه‌ كه‌ ده‌یانبینین‪ ،‬مه‌به‌ستیشی‬ ‫له‌ شێوه‌‪ ،‬فۆرم و رواڵه‌تیانه‌‪ .‬بۆ منوونه‌‬

‫كورسی‪ ،‬ماهیه‌ته‌كه‌ی بریتییه‌ له‌ ته‌خته‌ و‬ ‫شێوه‌كه‌ی بریتییه‌ له‌و شێوه‌ ئه‌ندازه‌ییه‌ی‬ ‫ده‌گونجێت بۆ دانیشنت له‌سه‌ری‪.‬‬ ‫ماهیه‌ت و شێوه‌ ئه‌وه‌نده‌ پێكه‌وه‌‬ ‫په‌یوه‌سنت كه‌ به‌بێ یه‌كرت نایانكرێت‪.‬‬ ‫م��اده‌ هه‌ڵگری وێنه‌ و ش��ێ��وه‌ی هه‌ر‬ ‫شتێكه‌‪ ،‬گرنگیی وێنه‌ له‌وه‌دایه‌ كه‌ بوونی‬ ‫ماهییه‌ته‌كه‌ به‌رجه‌سته‌ ده‌كات‪ .‬چونكه‌‬ ‫ماهییه‌ت ته‌نها ئیمكانیه‌تێكه‌ كه‌ به‌بێ‬ ‫وێنه‌ و شێوه‌ بوونه‌كه‌ی به‌رجه‌سته‌ نابێت‪.‬‬ ‫جیاوازییه‌كی دیكه‌ی ئه‌ره‌ستۆ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌فالتوونی مامۆستای له‌وه‌دایه‌‪ ،‬ئه‌ره‌ستۆ‬ ‫هه‌موو كه‌ماڵ و گه‌شه‌كردنێكی مادده‌ له‌‬ ‫چوارچێوه‌ی ئه‌م جیهانه‌ ماددییه‌دا وێنا‬ ‫ده‌كات‪ .‬له‌ حاڵێكدا الی ئه‌فالتوون كه‌ماڵ‬ ‫و ته‌واوێتی سه‌ر به‌ جیهانێكی مه‌عقوولن‬ ‫به‌ناوی جیهانی مناكان‪ ،‬یان جیهانی ئایدیا‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ بوونی ئامانجێكی بااڵ بۆ هه‌ر‬ ‫مه‌وجوودێك له‌ جیهانبینی و فه‌لسه‌فه‌ی‬ ‫هه‌ردووكیاندا به‌رچاو ده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ته‌كامولی هه‌ر شتێك الی ئه‌فالتوون به‌‬

‫نزیكبوونه‌وه‌یه‌تی ل ‌ه منا و ئایدیاكه‌ی‬ ‫جیهانی پێش بوونی‪ ،‬هه‌رچی ته‌كاموله‌‬ ‫الی ئه‌ره‌ستۆ بریتییه‌ ل ‌ه گۆڕانكاریی به‌ره‌و‬ ‫ئاستێكی بااڵتر له‌ بوونی ماددی‪.‬‬ ‫ئ�������ه‌و گ����ۆڕان����ك����اری����ی����ه‌ش‬ ‫به‌ده‌سته‌به‌ربوونی چوار هۆكار به‌دی‬ ‫دێت‪ ،‬كه‌ دووانیان هۆكاری ماهییه‌تن و‬ ‫دوانه‌كه‌ی تر هۆكاری بوون‪.‬‬ ‫ـ ه��ۆك��اری وێ��ن �ه‌ی��ی‪ :‬ب��ۆ منوونه‌‬ ‫نه‌خشه‌ی ه �ه‌ر خ��ان��ووی�ه‌ك هۆكاری‬ ‫وێنه‌یی و شێوه‌ییه‌ بۆ خانووه‌كه‌‪.‬‬ ‫ـ ه��ۆك��اری م����اددی‪ :‬ب��ۆ منوونه‌‬ ‫كه‌ره‌سته‌ی بیناسازی هۆكاری ماددییه‌ بۆ‬ ‫ئه‌و خانووه‌‪.‬‬ ‫ـ ه��ۆك��اری ئ��ام��ان��ج‪ :‬ب��ۆ منوونه‌‬ ‫نیشته‌جێبوون ه��ۆك��اری ئامانجه‌ بۆ‬ ‫خانووه‌كه‌‪.‬‬ ‫ـ هۆكاری ئه‌نجامده‌ر‪ :‬بۆ منوونه‌‬ ‫وه‌ستا و كرێكار ئه‌نجامده‌ری بینای‬ ‫خانووه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫بە كۆبوونه‌وه‌ی ئه‌م چوار هۆكاره‪‌،‬‬

‫ماهیه‌تی خانووه‌كه‌ بوون په‌یدا ده‌كات‪.‬‬ ‫جیهان الی ئه‌ره‌ستۆ جیهانێكی‬ ‫رێكخراوه‌‪ ،‬به‌ شێوه‌یه‌ك كه‌ قبووڵی‬ ‫پشێوی ناكات‪ .‬هه‌موو هۆكاره‌كان له‌‬ ‫بنه‌ڕەتدا به‌سرتاون به‌ داهێنه‌رێكه‌وه‌‬ ‫كه‌ ئه‌و پێی وایه‌ به‌رزترین هۆكاره‌ بۆ‬ ‫بوونه‌وه‌ر‪.‬‬ ‫ل ‌ه هه‌مان كاتدا جیهانی بوون‬ ‫الی ئه‌ره‌ستۆ ل�ه‌ م���ادده‌ی رووت���ه‌وه‌‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬تا ده‌گاته‌ شێوه‌ی رووت‪.‬‬ ‫نزمرتین ئاستی بوون بریتیی ‌ه له‌ مادده‌ی‬ ‫بێ شێوه‌ و به‌رزترین ئاستی بوونیش‬ ‫بریتییه‌ له‌ شێوه‌ی بێ مادده‌‪ ،‬واته‌ مادده‌‬ ‫كه‌ ته‌كامول ده‌ك��ات ورده‌ ورده‌ شێوه‌‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪ ،‬بۆیه‌ به‌رزترین ئاستی بوون‬ ‫كه‌ بریتییه‌ له‌ ئلووهییه‌ت‪ ،‬به‌هیچ جۆرێك‬ ‫خڵته‌ی مادده‌ی پێوه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫خ��ودا له‌ تێگه‌یشتنی ئه‌ره‌ستۆدا‪،‬‬ ‫خودایه‌كه‌ ته‌نها بیر له‌ خۆی ده‌كاته‌وه‌‬ ‫و ل��ه‌وه‌ ب��ااڵت��ره‌ خ��ۆی س�ه‌رق��اڵ بكات‬ ‫ب �ه‌ ئ �ه‌ف��ری�نراوه‌ك��ان��ی �ه‌وه‌‪ ،‬ك �ه‌ دی��اره‌‬

‫ئ��ه‌م تێگه‌یشتنه‌ دوات���ر ل�ه‌الی�ه‌ن‬ ‫فه‌یله‌سووفانی مسوڵامن‪ ،‬به‌ تایبه‌ت‬ ‫غه‌ززالییه‌وه‌ ره‌خنه‌ی توندی لێگیراوه‌‪.‬‬ ‫سه‌رباری ئه‌مه‌‪ ،‬ئه‌و خ��ودا به‌‬ ‫بزوێنه‌ری هه‌موو بوونه‌وه‌ر ده‌زانێت‪،‬‬ ‫بزوێنه‌رێك ك�ه‌ خ��ۆی هیچ ج��ۆر‪،‬‬ ‫بزووتنێكی نییه‌‪ .‬بزووتنی جیهانیش‬ ‫ته‌نها له‌ ئه‌نجامی ئ��ه‌وه‌وه‌ په‌یدا‬ ‫ده‌بێت كه‌ ده‌یه‌وێت بگات به‌ خودا‪.‬‬ ‫واته‌ ل ‌ه ناخی جیهاندا تاسه‌ و سۆزێكی‬ ‫تایبه‌ت هه‌یه‌ ك ‌ه پاڵی پێو ‌ه ده‌نێت‬ ‫به‌ره‌و خودا بچێت‪ .‬ئه‌گینا خودا خۆی‬ ‫بیر له‌ جوزئییات ناكاته‌وه‌ و بێنیازه‌ له‌‬ ‫هه‌موو جیهان و جیهانییان‪.‬‬ ‫میتافیزیكی ئه‌ره‌ستۆ هه‌رچه‌نده‌‬ ‫ره‌خنه‌ی زۆری لێگیراوه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم تا‬ ‫هه‌نووكه‌ش زاراوه‌ و بابه‌ته‌كانی له‌‬ ‫جیهانی بیری فه‌لسه‌فیدا به‌ زیندوویی‬ ‫ماونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هەفتانە دەینووسێت‬

‫پەیوەندی‬

‫نه‌وزاد عه‌لی فه‌تاح‬

‫کردووە‪ ،‬بەاڵم بە ھەر ھۆکارێک بوو‬ ‫بێت ئەو کەسە وەاڵمی نەداوەتەوە‪،‬‬ ‫ئەو بارەش بەسەر ھەمووماندا ھاتووە‪،‬‬ ‫دوای ئەوەی ئەو کەسە پەوەندییەکەی‬ ‫بەردەست دەبێت‪ ،‬یاخود بۆ دووەم‬ ‫جار وەاڵمی پەیوەنديیەکە دەدرێتەوە‪،‬‬ ‫کاتێکی زۆر ب��ە قسەکردن لەسەر‬ ‫وەاڵمنەدانەوەکە بەفیڕۆ دەدرێ��ت‪،‬‬ ‫ک��ە ھیچ پێویست ن��اک��ات‪ ،‬یاخود‬ ‫ئ��ەگ��ەر ب��ە دی��ق��ەت��ەوە گ��وێ ب��ۆ ئەو‬ ‫کەسانە بگرین کە پەیوەندی دەکەن‬ ‫بە بەرنامەکانی تیڤی و رادیۆکانەوە‪،‬‬ ‫دەبینین و دەبیستین کە زۆرێک لەو‬ ‫بەڕێزانە ھیچ ئامادەکارییەکیان بۆ‬ ‫ئەو پەیوەندییەیان نەکردووە و لەگەڵ‬ ‫ڕێزم بۆیان‪ ،‬بە شێوەیەکی ھەڕەمەکی‬ ‫پەیوەندی دەکەن‪ ،‬ئەوەش وا دەکات‬ ‫پەیوەندییەکە ھیچ گرنگيیەکی پێ‬ ‫نەدرێت‪ .‬ھەر بە منوونە‪ :‬زۆر جار لە‬ ‫پەیوەندییەکاندا بێژەرەکان بە کەسی‬

‫یەکێک لە کارە ھەرە دیارەکانی‬ ‫ڕۆژانەمان‪ ،‬بریتییە لە پەیوەندیکردن‪.‬‬ ‫ئ��ەو پەیوەندییانەش ب��ە زۆری لە‬ ‫ڕێگەی مۆبایل‪ ،‬یاخود ئینتەرنێتەوە‬ ‫ئەنجام دەدرێ���ن‪ ،‬ت��ا ئێرە کارێکی‬ ‫ئاساییە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی جێگەی سەرنج‬ ‫و لێوردبوونەوەیە‪ ،‬شێوازی پەیوەندی‬ ‫و چۆنێتيی بەڕێکردنی پەیوەندییەکانە‪،‬‬ ‫بەتایبەت پەیوەندییە تەلەفۆنییەکان‪،‬‬ ‫لێرەشدا مەبەست مۆبایل و ھێڵی‬ ‫زەمینیی (نۆرماڵ)یشە‪ .‬ھەرچەندە‬ ‫ئێمە بەزۆری لەکاتی پەیوەندیکردندا‬ ‫گرنگییەکی ئەوتۆ بە کات نادەین و‬ ‫کۆمەڵێک وش��ە و رستەی زی��ادە لە‬ ‫قسەکردنەکامناندا بەکاردەھێنین‪ ،‬کە‬ ‫ن��ەک ھ��ەر پێویست ن��اک��ات‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ھ��ەن��دێ��ک ج��ار ئ��ەوەن��دە درێ���ژەی‬ ‫پێدەدەین ئەوەی کە مەبەستامنە لە‬ ‫پەیوەندییەکەدا لەبیری دەکەین‪ ،‬بۆ‬ ‫منوونە‪ ،‬کات بووە تێلت بۆ کەسێک‬

‫پەیوەندیکار دەبێژێت‪ ،‬بەڕێزم تکایە‬ ‫دەنگی (تیڤی ‪ -‬رادیۆ)کەت کز بکە‪ ،‬یان‬ ‫دووربکەوەرەوە‪ ،‬بەاڵم پەیوەندییەکەی‬ ‫دوای ئ��ەو بە ھەمان شێوەیە‪ ،‬کە‬ ‫پێویستە ئاگای لێ بێت و ھەمان‬ ‫شێوازی ئەو دووبارەنەکاتەوە‪ ،‬یان زۆر‬ ‫جار س��ەرەڕای ئاماژەی پێشکەشکار‬ ‫و بێژەرەکان ئەو کەسەی پەیوەندی‬ ‫دەک���ات ل��ە ت���ەوەری پرۆگرامەکان‬ ‫دەردەچێت‪ ،‬تەنانەت ئەوەی کە باسی‬ ‫لێوە دەک��ات ھیچ پەیوەنديی بەو‬ ‫بەرنامەوە نییە‪ .‬دەبێت ھەوڵبدەین‬ ‫گرنگی بە کات بدەین و بزانین چۆن‬ ‫و بۆ چ مەبەستێک پەیوەندییەکامنان‬ ‫ئەنجام دەدەین‪ ،‬چونکە ئەگەر گوێ بە‬ ‫بااڵنسی حسابەکانیشامن نەدەین‪ ،‬ئەوا‬ ‫ئەو کاتانە لە بااڵنسی تەمەمنان کەم‬ ‫دەکاتەوە‪ ،‬کە بەداخەوە لە ئێستادا‬ ‫زۆربەی بااڵنسی تەمەمنان بۆ بااڵنسی‬ ‫حسابەکامنان سەرف دەکەین‪.‬‬

‫پاڵه‌وانه‌كانی وه‌رزی هه‌ڵبژاردن‬ ‫عـه‌تا سه‌لـیـم‬ ‫تا چه‌ند مانگێك ب�ه‌ر له‌ ئێستا‪،‬‬ ‫ب �راده‌ران��ی ب�ه‌رپ��رس و كاربه‌ده‌ست‪،‬‬ ‫ته‌نیا مه‌گه‌ر له ‌شاشه‌ی ته‌له‌فزیۆنه‌كان‬ ‫و له‌ ڕێگه‌ی وێنه‌ ڕەنگاوڕەنگه‌كانی‬ ‫گۆڤار و ڕۆژنامه‌كانه‌وه‌ ده‌ربكه‌وتنایه‌‬ ‫و ببیرنانایه‌‪ ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ر چه‌ند مانگێك‬ ‫به‌ر له‌ ئێستا هاوواڵتيیه‌كی كڵۆڵ و‬ ‫به‌شخوراو بیویستایه‌ به‌رپرسێك ببینێـت‬ ‫و ده‌رده‌دڵی خۆی باسبكات‪ ،‬ئه‌وا نزیك‬ ‫له‌ مه‌حاڵ بوو له‌ ته‌الر و ژووره‌ ناوازه‌ و‬ ‫ڕازاوه‌كانیان بتوانێ‌ به‌ جه‌نابی سه‌رۆك‬ ‫و وه‌زیرو به‌رپرسه‌ ناوه‌ندییه‌كانی تریش‬ ‫بگات‪ .‬ئه‌وان چه‌ند مانگێك به‌ر له‌ ئێستا‬ ‫الل��وت ب��وون له‌ به‌رانبه‌ر هه‌ركه‌سێك‬

‫داوای چاره‌كردنی گرفته‌كانی خه‌ڵكی‬ ‫لێبكردنایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مڕۆ ئه‌وه‌تا هه‌ر ڕۆژە‬ ‫و له‌ شار و شارۆچكه‌ و گه‌ڕەكێكن‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌كه‌ به‌رپرسان له‌ لوتكه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ پیاوه‌ ڕووگرژەكانی دوێنێوه‌‪ ،‬بوون به‌‬ ‫مرۆڤێكی گوێڕایه‌ڵ و ڕووخۆش‪ .‬ئێستا‬ ‫براده‌رانی به‌رپرس هه‌ر ڕۆژناڕۆژێك لێره‌‬ ‫و له‌وێ‌ له‌ پڕێكدا ده‌رده‌كه‌ون و له‌ناو‬ ‫جه‌ماوه‌ری خێرله‌خۆنه‌دیودا قوتده‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ سیحری چ ساحیرێكه‌ به‌رپرسان‬ ‫سه‌رگه‌رمی سه‌رله‌قاندن و به‌ڵێكردنی بێ‌‬ ‫قه‌یدوشه‌رتن بۆ داواكاریيه‌كانی خه‌ڵك!‬ ‫ئه‌گه‌ر (ناكرێ‌ و نابێ‌ و بودجه‌ به‌ش‬ ‫ناكات‪ ،‬كاتی زیاترمان پێویسته‌ و بڕیاری‬ ‫لێده‌ده‌ین‪ ،‬بیرمان لێكردووه‌ته‌وه‌)‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ده‌س��ت �ه‌واژە نێگه‌تیڤ و الستیكیيانه‌‬

‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌ه به‌رپرسان ل ‌ه لوتكه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ پیاو‌ه ڕووگرژه‌كانی دوێنێوه‌‪ ،‬بوون ب ‌ه‬ ‫مرۆڤێكی گوێڕایه‌ڵ و ڕووخۆش‬

‫لێدوانه‌كانی دوێنێ‌ بوون‪ ،‬ئه‌وا ئه‌مڕۆ‬ ‫ده‌ب���ێ‌ و ده‌ك���رێ‌ و ئ��اس��ان�ه‌ و پ��ار ‌ه‬ ‫زۆره‌‪ ،‬جێگه‌یان به‌ قه‌وله‌كانی دوێنێ‌‬ ‫لێژكردووه‌‪ .‬چام براده‌رینه‌؟ خێره‌ وا ئێستا‬ ‫زوو زوو‪ ،‬به‌ڕێزه‌وه‌ دێنه‌ ناو خه‌ڵك و‬ ‫ڕووبه‌ڕوو گوێامن بۆ ڕاده‌دێ��رن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫پێش ئ �ه‌و چه‌ند هه‌فته‌یه‌ مبانگوتبا‬ ‫گه‌لی براینه‌؛ گه‌لی به‌رپرسان ئه‌وه‌ بۆ‬ ‫الیه‌ك له‌ مه‌ینه‌تیيه‌كانی ئه‌و میلله‌ته‌‬ ‫ناكه‌نه‌وه‌؟ بۆ نایه‌ن ده‌رده‌سه‌ريیه‌كانی‬ ‫خه‌ڵك ببینن؟ ڕێك و ڕاست ده‌تانگوت‬ ‫سه‌رقاڵی چاره‌كردنی گرفته‌ گ �ه‌وره‌ و‬ ‫سرتاتیژییه‌كانین‪ ،‬ئیدی كوا ده‌په‌رژێینه‌‬ ‫ن��او خ�ه‌ڵ��ك؟ ئ��ه‌وه‌ دوێنێی دوور له‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن بوو خه‌ڵك ڕێگه‌ی دوور و‬ ‫پلیكانه‌ی ته‌الر و باڵه‌خانه‌كانی ده‌بڕی‬

‫و هه‌ناسه‌بڕكێی بوو به‌ دوای ئێوه‌دا‪،‬‬ ‫بینینیشتان هیچ مسۆگه‌ر نه‌بوو‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ئه‌مڕۆی نزیك له‌ هه‌ڵبژاردنه‌ كه‌ ئێوه‌‬ ‫لێره‌ن‪ ،‬له‌ناو خه‌ڵكن‪ .‬ئێستا ئه‌گه‌ر پرسیار‬ ‫بكه‌ین ئه‌وه‌ چۆنه‌ وا ئێستا كاتتان زۆره‌؟‬ ‫بێگومان بانێكه‌ و دوو ه��ه‌وا‪ ،‬پێامن‬ ‫ده‌ڵێن بابه‌ میلله‌تی خۆمانه‌ و ئێمه‌‬ ‫كوڕی ئه‌م گه‌له‌ین‪ ،‬ده‌بێ‌ لێیان نزیك‬ ‫بین‪ ،‬گفتوگۆیان له‌گه‌ڵ بكه‌ین‪ ،‬چاره‌ی‬ ‫كێشه‌كانیان بكه‌ین! له‌ڕاستیدا‪ ،‬الریامن‬ ‫له‌م قسانه‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ هه‌ر‬ ‫قسه‌ و به‌ڵێنه‌‪ .‬ئێستا ئێوه‌ پێویستیتان‬ ‫به‌ ده‌نگی خه‌ڵك و به‌ده‌ستهێنانه‌وه‌ی‬ ‫م��ت�مان �ه‌ی ج����ه‌م����اوه‌ره‌‪ .‬ه���ه‌ر ب��ژی‬ ‫دی��م��وك�راس��ی‪ ،‬ئافه‌رین ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن‪،‬‬ ‫سه‌ركه‌وتووبێت ئۆپۆزسیۆن‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫‪birura_bayan@yahoo.com‬‬

‫نەوت لە هەڵبژاردنی پارلەمانیی ‪ 9/٢١‬دا‬ ‫ڕه‌هه‌ندی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫له‌ هه‌ڵبژاردنی‬ ‫په‌رله‌مان‬ ‫مه‌سعود عه‌بدولخالق‬

‫کەمال چۆمانی‬

‫ل ‌ه هه‌ڵبژاردنه‌كانی ڕابردووی‬ ‫كوردستان‪ ،‬تا ڕاده‌یه‌كی زۆر فاكته‌ری‬ ‫عاتیفه‌ و ترس و زانیاریی هه‌ڵه‪‌،‬‬ ‫سه‌ره‌نجامی هه‌ڵبژاردنی دیاری ده‌كرد‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش زیاتر له‌ قازانجی ده‌سه‌اڵتدارانه‌‬ ‫له‌ هه‌ر كوێیه‌ك بێت‪ ،‬له‌گه‌ڵ هه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردنێك به‌ره‌به‌ره‌ ڕۆشنبیریی‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌رزده‌بێته‌وه‌ و تاكه‌كان‬ ‫زیاتر به‌ ڕوانگه‌ی به‌رژەوه‌ندی ته‌ماشای‬ ‫كاندید و لیسته‌كان ده‌كه‌ن‪ .‬له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و بنچینه‌یه‌ له‌ ‪ 1992‬زۆربه‌ی ده‌نگی‬ ‫كوردستان بۆ ئه‌و دوو حزب ‌ه ساغبووه‌وه‌‪،‬‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی چینێكی‬ ‫مشه‌خۆری له‌ به‌شێك له‌ به‌رپرسانی‬ ‫ئیداری‪ ،‬سیاسی‪ ،‬بازرگان‪ ،‬پزیشكان‪،‬‬ ‫كۆنه‌ موسته‌شار و بورجوازی ‪ ...‬هتد‬ ‫دروستكرد له‌سه‌ر حیسابی چینێكی‬ ‫بێبه‌ش له‌ هه‌ژار‪ ،‬كرێكار‪ ،‬جووتیار‪،‬‬ ‫كۆنه‌پێشمه‌رگه‌‪ ،‬نووسه‌ر‪ ،‬ڕۆشنبیر‪،‬‬ ‫نه‌خۆش‪ ،‬خوێندكار و كاسبكارانی‬ ‫تر‪ ،‬ئه‌وا چینه‌ بێبه‌شه‌ك ‌ه هه‌ستی به‌‬ ‫مه‌ترسیی ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ كرد‪ ،‬به‌ره‌به‌ره‌‬ ‫جه‌ماوه‌ری ئه‌و دوو حزبه‌ كه‌می كرد‪،‬‬ ‫ئێستا ده‌توانین پانتایی ساغبووه‌وه‌ بۆ‬ ‫هه‌ریه‌كه‌ له‌ حزبه‌كان‪ ،‬به‌ قه‌باڵندن‬ ‫وا دیاری بكه‌ین‪ ،‬پارتی ‪ ،%17‬یه‌كێتی‬ ‫‪ ،%15‬گۆڕان ‪ ،%7‬ئیسالمییه‌كان ‪،%15‬‬ ‫باقییه‌كه‌ی تر چووه‌ته‌ پانتایی (مرتدد‬ ‫– ساغنه‌بووه‌وه‌) كه‌ فراوان بووه‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫گه‌یشتووەته‌ ‪ ، %45‬تا ئه‌و پانتاییه‌‬ ‫فراوانرت بێت‪ ،‬ملمالنێ توندتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و پانتاییه‌ دوودڵه‌‪ ،‬له‌ الیه‌ك پێی وایه‌‬ ‫پارتی و یه‌كێتی ده‌توانن پارێزگاری‬ ‫له‌ كوردستان بكه‌ن‪ ،‬له‌ الیه‌كی تریش‬ ‫پێی وایه‌ ئه‌و مافانه‌ی خوراوه‌ له‌‬ ‫الیه‌ن ئه‌و دوو حزبه‪ ‌،‬به‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫وه‌رده‌گیرێته‌وه‌‪ ،‬كه‌واته‌ ده‌نگه‌كانیان بۆ‬ ‫ئه‌و الیه‌یه‌ ك ‌ه بزانێ‌ كه‌سبیان بكات‪.‬‬ ‫دوو مانگ له‌مه‌وبه‌ر‪ ،‬یه‌كێتی‬ ‫ده‌نگی زۆر هه‌ڵكشا‪ ،‬خه‌ریكبوو به‌شی‬ ‫هه‌ره‌ زۆری ئه‌و پانتاییی ‪ %45‬ببات‪،‬‬ ‫ده‌نگی پارتی و گۆڕان كز بوو‪ ،‬دوای‬ ‫درێژكردنه‌وه‌ی ویالیه‌تی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم ده‌نگی پارتی زۆر زیادی كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌گه‌ڵ ده‌ستپێكردنی هه‌ڵمه‌تی‬ ‫هه‌ڵبژاردن هیچ دروشمێكی پارتی دژ‬ ‫به‌ گه‌نده‌ڵی ل ‌ه قازانجی هه‌ژار و ئه‌و‬ ‫چینه‌ بێبه‌شانه‌ی تێدا نییه‌‪ ،‬ده‌نگی‬ ‫ساغبووه‌وه‌ی گۆڕان كه‌مه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاریگه‌ریی له‌سه‌ر ئه‌و ‪ %45‬ل ‌ه هه‌موان‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬گۆڕان زیاتر له‌و وه‌ته‌ره‌ی‬ ‫هه‌ژاران و چینه‌ بێبه‌شه‌كانی ده‌دا‬ ‫و ده‌نگی زیادی كرد و پارتیش كه‌م‪،‬‬ ‫ملمالنێكه‌ كه‌وته‌ نێوان گۆڕان و پارتی‪،‬‬ ‫هه‌رچی ئیسالمییه‌كانه‌ بۆ یه‌كه‌مجاره‌ له‌‬ ‫ناوچه‌كانی زه‌رد له‌ شه‌قاڵوه‌ تا حاجی‬ ‫ئۆمه‌ران باش زیادیان كردووه‌‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫پاڵپشتێكی به‌هێزی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬هێشتا‬ ‫هه‌فته‌ی كۆتاییش له‌ پێش هه‌موان ماوه‌‬ ‫موفاجه‌ئه‌ دروستبكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێ‌ ئه‌وه‌‬ ‫بزانین كێشه‌ و قه‌یرانی هه‌ره‌ گه‌وره‌‬ ‫ئه‌م جاره‌ له‌ دوای هه‌ڵبژاردنه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫نه‌خشه‌ی هێزی هه‌ڵبژاردن ده‌گۆڕێ‌‬ ‫له‌ سیسته‌مێكی دیارشی (دوانه‌یی)‬ ‫بۆ سیسته‌مێكی ته‌وافوقی سیانی‪ ،‬له‌‬ ‫هه‌مووی خۆشرت‪ ،‬سوپاس بۆ خودا‬ ‫هێمنییه‌ و ئینشااڵ هه‌روا ده‌بێت‪.‬‬

‫لە هەڵمەتی هەڵبژاردنی پارلەمانیی‬ ‫‪٢١‬ی ئەیلولی کوردستاندا‪ ،‬نەوت رۆڵێکی‬ ‫گرنگ دەگ��ێ��ڕێ لە یەکالییکردنەوەی‬ ‫رای دەن��گ��دەر بۆ دەن��گ��دان بە لیستە‬ ‫جیاوازەکان‪ .‬لە کاتێکدا هەردوو لیستی‬ ‫یەکێتیی نیشتیامنیی کوردستان و پارتیی‬ ‫دیموکراتی کوردستان لە بانگەشەکانیاندا‬ ‫سیاسەتی نەوتیی خۆیان وەک هێزی‬ ‫راکێشکردنی دەن��گ��دەر منایشدەکەن‪،‬‬ ‫لیستەکانی ئۆپۆزسیۆن هەمان سیاسەت‬ ‫ب��ە ‹ن��ەع��ل��ەت› دەزان���ن و پەیامنی بە‬ ‫‹نیعمەتکردن›ی نەوت دەدەن‪.‬‬ ‫هەرێمی کوردستان بە هەبوونی‬ ‫سەروی ‪ ٤٥‬ملیار بەرمیل یەدەگی نەوت‪،‬‬ ‫ب��ووەت��ە ه��ۆی راکێشکردنی کۆمپانیا‬ ‫زەبەالحەکانی نەوت لە وێنەی ئێکسسن‬ ‫مۆبیل‪ ،‬چێڤرن‪ ،‬گازپرۆم نەفت و هتد‪.‬‬ ‫وەزارەت��ی سامانە رسوشتییەکان تا ئێستا‬ ‫زیاد لە ‪ ٥٢‬گرێبەستی لەگەڵ کۆمپانیا‬ ‫نەوتییەکانی جیهان گرێداوە‪ .‬کۆمپانیا‬ ‫نەوتییەکان پەلەپەلیانە بۆ گەیشنت بە‬ ‫نەوتی هەرێمی کوردستان بەهۆی زۆریی‬ ‫یەدەگی نەوت و هەرزانیی دەرهێنانی‬ ‫نەوتەکە و باشیی نەوتەکە و جۆری‬ ‫گرێبەستەکانی نەوتی حکومەتی هەرێم کە‬ ‫قازانجێکی خەیاڵیی دەداتە کۆمپانیاکان‪.‬‬ ‫ئەو کۆمپانیایانە ئەو قازانجەیان لە کێڵگە‬ ‫نەوتییەکانی عێڕاق دەستناکەوێ‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫کۆمپانیای ئێکسسن مۆبیلی ئەمێریکی‬

‫گوێی بە هەڕەشەکانی حکومەتی بەغداد‬ ‫نەدا لە کاتێکدا هەڕەشەی لێسەندنەوەی‬ ‫کێڵگەی ق��وڕن��ەی ب��ەس��ڕەی لێکرد و‬ ‫گرێبەستەکانی ئێکسسن مۆبیلی لەگەڵ‬ ‫حکومەتی هەرێم بە نایاسایی دانا‪.‬‬ ‫نەوت لە داڕشتنی سیاسەتی ناوخۆیی‬ ‫و هەرێمی و نێودەوڵەتی هەرێمی‬ ‫کوردستاندا دەورێکی هەرە بااڵ دەگێڕێ‪.‬‬ ‫لە ناوخۆی هەرێمی کوردستاندا‪،‬‬ ‫نەوت بووەتە هۆی دروستبوونی مەترسیی‬ ‫بەسعودیەبوونی هەرێمی کوردستان کە‬ ‫نوخبەیەکی بچووکی سیاسی و بنەماڵەیی‬ ‫دەست بەسەر کۆی جومگەکانی سیاسەت‬ ‫و ئابووریی واڵتدا دەگ��رن‪ .‬بەکارهێنانی‬ ‫داهاتی نەوت لە بەرژەوەندیی حیزبەکان و‬ ‫کەسایەتییەکانی ناو بنەماڵەکان لە الیەک‪،‬‬ ‫نهێنیبوونی گرێبەستەکان و دیارنەبوونی‬ ‫داهاتی نەوت لە الکەی تر‪ ،‬ئاماژەکانی ئەو‬ ‫سیاسەتەی روونرت دەرخستوون‪.‬‬ ‫لە سیاسەتی هەرێمییدا‪ ،‬نەوت‬ ‫لەبری ئ��ەوەی ببێتە هۆی بەهێزکردنی‬ ‫پێگەی هەرێمی کوردستان لە ناوچەکەدا‪،‬‬ ‫وای��ک��ردووە هەرێمی کوردستان ببێتە‬ ‫پاشکۆیەکی سیاسەتی تورکیا لە عێراقدا‪.‬‬ ‫بێگومان تورکیا پێویستی بە ب��ازاڕی‬ ‫کوردستان و نەوتی کوردستانە و هەرگیز‬ ‫ناتوانێ هەرێمی کوردستان فەرامۆشبکات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەت��وان��ێ هەرێمی کوردستان وا‬ ‫بە خۆی ببەستێتەوە کە هەرگیز نەبێتە‬ ‫خاوەنی سیاسەتێکی سەربەخۆ‪ .‬ئێستا‬ ‫هەرێمی کوردستان خەریکی دروستکردنی‬ ‫بۆرییەکی نەوتییە بۆ گەیاندنی نەوتی‬ ‫هەرێم بۆ ب��ازاڕی نێودەوڵەتی لە ڕێی‬ ‫تورکیاوە‪ ،‬ب��ەاڵم هەبوونی تەنها یەک‬ ‫بۆریی ن��ەوت بۆ گواستنەوەی ن��ەوت‪،‬‬ ‫لەبری ئەوەی بتکاتە خاوەنی سیاسەتێکی‬ ‫سەربەخۆ‪ ،‬دەتبەستێتەوە بە بەرژەوەندیی‬ ‫س��ی��اس��ەت��ی ت��ورک��ی��اوە‪ .‬ه���ەر کاتێک‬ ‫بەرژەوەندییەکانی بەغدا و ئەنکەرە‬

‫هاوتابوون‪ ،‬ئەنکەرە زۆر ئاسان هەرێمی‬ ‫کوردستان فەرامۆشدەکات‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ئەگەر بارودۆخی عێراق جێگیر بێت‪ ،‬ئەو‬ ‫قازانجەی لە بازرگانیکردن لەگەڵ بەغدا‬ ‫دەستیدەکەوێت‪ ،‬لەوانەیە زیاتر بێت‬ ‫لەوەی لە کوردستان دەستیدەکەوێت‪.‬‬ ‫لە ئاستی نێودەوڵەتییدا‪ ،‬نەوت دیسان‬ ‫دەتوانێ پێگەیەکی بەهێز بۆ کوردستان‬ ‫دروستبکات‪ ،‬بەاڵم بە چاوخشاندنێکی‬ ‫خێرا بە سیاسەتی نەوتیی هەرێمدا‪،‬‬ ‫روون��دەب��ێ��ت��ەوە هەرێمی کوردستان‬ ‫نەیتوانیوە ئەو پێگەیە دروستبکات‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر ب��ۆ ک��وردس��ت��ان ئەمێریکا‬ ‫گرنگرتین زلهێزی جیهان بێ و راکێشکردنی‬ ‫کۆمپانیاکانی ئەو واڵتە بەو ئامانجە بێ کە‬ ‫لۆبی بکەن بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی‬ ‫کوردستان لە مەترسیی ناوخۆیی عێراقیی‬ ‫و هەرێمی‪ ،‬ئەوا سیاسەتی نەوتیی هەرێم‬ ‫نەیتوانیوە ئەو ئامانجە بپێکێ‪.‬‬ ‫ت��ا ئێستا ئەمێریکا پشتیوانیی‬ ‫سیاسەتی نەوتیی هەرێمی کوردستانی‬ ‫نەکردوە و دژ بە کۆمپانیاکانی خۆشی‬ ‫وەستاوەتەوە لە بەرژەوەندیی بەغداد‪.‬‬ ‫ک��ەوات��ە ئ���ەو وەه��م��ەی یەکێتی و‬ ‫پ��ارت��ی دروس��ت��ی��ان��ک��ردووە و خەڵکیان‬ ‫وات��ێ��گ��ەی��ان��دووە ک��ە هاتنی کۆمپانیا‬ ‫زەبەالحەکان سەربەخۆیی کوردستان‬ ‫مسۆگەر دەکات‪ ،‬نەک راست نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لەوانەیە پێچەوانەش بێ‪ .‬سەربەخۆیی‬ ‫کوردستان ئەگەر ناوچەکە ناسەقامگیر‬ ‫بکات و سەرمایەی کۆمپانیا زەبەالحەکان‬

‫بخاتە مەترسییەوە‪ ،‬ئەوا هەرگیز ئەمێریکا‬ ‫پشتیوانیی ناکات‪ .‬نەگەڕانەوەی کەرکوک‬ ‫و ناوچە کێشەلەسەرەکان‪ ،‬فەشەلی‬ ‫سیاسەتی دەرەکیی حکومەتی هەرێمە‪.‬‬ ‫ئەو هەموو وزەیەی هەرێمی کوردستان لە‬ ‫سیاسەتی نەوتدا سەرفیکردووە‪ ،‬دەبوایە‬ ‫لە گ��ەڕان��ەوەی کەرکوک و ناوچەکانی‬ ‫دیکە سەرفبکرایە‪ ،‬لەو کاتدا هەم خاکی‬ ‫نیشتیامن دەگ��ەڕای��ەوە سەر هەرێم و‬ ‫هەمیش دەبووینە خاوەنی نەوتی حازر‪.‬‬ ‫بۆ کۆمپانیاکانی نەوتیش‪ ،‬هەبوونی کێشە‬ ‫لەو ناوچانە‪ ،‬وایکردووە حکومەتی هەرێم‬ ‫الواز بێ بەرامبەر بەغدا‪ ،‬هەروەک چۆن‬ ‫بەغداش چاوبپۆشێ لەو کۆمپانیایانە و‬ ‫هەوڵبدا قازانجی زیاتریان بۆ بڕەخسێنێ‪.‬‬ ‫ل��ەڕووی شەفافیەتەوە‪ ،‬سیاسەتی‬ ‫نەوتیی حکومەتی هەرێم‪ ،‬ناشەفافرتین‬ ‫سیاسەتە‪ .‬ناشەفافییەکەی لە ئاستێکدایە‬ ‫زۆربەی هەرە زۆری ئەندام پارلەمانەکانی‬ ‫ک��وردس��ت��ان نیگەرانن ل��ەو سیاسەتە‪.‬‬ ‫نیگەرانییەکە تا ئاستێکە کە جێگری‬ ‫سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستانیش‬ ‫ت��ا ئ��ەو دوای��ی��ان��ە ئ��اگ��اداری سیاسەتی‬ ‫ن��ەوت و گرێبەستەکان ن��ەب��ووە‪ .‬ئەو‬ ‫سیاسەتە ناشەفافە وای��ک��رد بریکاری‬ ‫وەزارەت�����ی س��ەرچ��اوە رسوشتییەکان‬ ‫دەستلەکاربكێشێتەوە‪.‬‬ ‫داهاتی ن��ەوت لە کوردستاندا‪ ،‬تا‬ ‫ئێستا وەک ئۆپۆزسیۆن دەڵ��ێ‪ ،‬بۆ گەل‬ ‫نەبووە‪ .‬لە بەرامبەریشدا‪ ،‬هەردوو هێزی‬ ‫حکومڕان دەڵێن‪ ،‬بۆ خۆشگوزەرانیی گەل‬

‫تا ئێستا ئەمێریکا پشتیوانیی سیاسەتی‬ ‫نەوتیی هەرێمی کوردستانی نەکردووە‬

‫بووە‪ .‬نێچیرڤان بارزانی‪ ،‬سەرۆک وەزیران‪،‬‬ ‫لە یەکێک لە وتارەکانیدا لە بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردن ئاماژەی بۆ ئەوە کرد کە لەمەودوا‬ ‫داهاتی نەوت بەسەر خەڵکی کوردستان دا‬ ‫دابەشدەکرێ‪ ،‬بەاڵم بێئاگا لەوەی داهاتی‬ ‫نەوتی کوردستان و تەواوی نەوتی عێراق‪،‬‬ ‫ب��ۆ ه��ەم��وو خەڵکی عێراقە‪ .‬بودجەی‬ ‫کوردستان ‪١٧%‬ی بودجەی عێراقە‪ .‬لە چەند‬ ‫ساڵی رابردووشدا‪ ،‬حکومەتی هەرێم ئەو‬ ‫بودجەیەی لەبەردەستدا بووە‪ ،‬ئایا نێچیرڤان‬ ‫بارزانی دەتوانێ بۆمان روونبکاتەوە بۆچی‬ ‫ئەو داهاتە دابەشنەکراوەتە سەر خەڵکی‬ ‫هەرێمی کوردستان وەک ئێستا بانگەشەی‬ ‫بۆ دەکات؟‬ ‫ل���ەم ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەدا‪ ،‬ن���ەوت لە‬ ‫بانگەشەکاندا رۆڵێکی گ��ەورە دەگێڕێ‪.‬‬ ‫خەڵکی ک��وردس��ت��ان ل��ە چ���وار ساڵی‬ ‫راب���ردوودا ئەزمونی سیاسەتی نەوتیی‬ ‫هەرێمیان کردووە و بە خودی ئەندامانی‬ ‫حیزبێکی حوکمڕانیشەوە‪ ،‬نیگەران‬ ‫بوونە لەو سیاسەتە ناشەفافە‪ .‬پێدەچێ‬ ‫سیاسەتی نەوتیی حکومەتی هەرێم‬ ‫کاریگەرییەکی زۆر نێگەتیڤ لەسەر‬ ‫ئەنجامی هەڵبژاردنەکان لەسەر هەردوو‬ ‫لیستی یەکێتی و پارتی بەجێبهێڵێ‪.‬‬ ‫ئەوەی جێگەی پرسیارە‪ ،‬ئەگەر ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئەمجارە بەشداریی کرد لە حکومەتدا‪ ،‬ئایا‬ ‫پڕۆژەکانی ئۆپۆزسیۆن بۆ نەوت کامانەن؟‬ ‫قسەکردنی ئۆپزسیۆن لەسەر نەوت زیاتر‬ ‫خۆی بینیوەتەوە لە قسە‪ ،‬ئینجا رەخنەگرتن‬ ‫لە هەندێ مەسەلەی وەک ناشەفافییەت‬ ‫ل��ە داه���ات و گرێبەستەکان‪ ،‬هێشتا‬ ‫وەک پ��ڕۆژەی جدیی‪ ،‬پ��ڕۆژەی سیاسەتی‬ ‫نەوتیی هەرێم لەالیەن ئۆپۆزسیۆنەوە‬ ‫پێشنیازنەکراوە‪ .‬گومان ل���ەوەدا نییە‬ ‫رەخنەی جدییان لە سیاسەتی نەوتیی‬ ‫حکومەتی هەرێم گرتووە و سەرکەوتوو‬ ‫بوونە لە رەخنەگرتن‪ ،‬ب��ەاڵم گرنگیشە‬ ‫بەرچاومان روون بێ بە پڕۆژەکانیان‪.‬‬

‫ئایا شیاویی كاندید پێوه‌ر‌ه یان بیروباوه‌ڕی؟‬ ‫جه‌الل حه‌سه‌ن‬ ‫یه‌كێك ل ‌هو‌ ئیشكاله‌ فیكرییانه‌ی كه‌ ل ‌ه‬ ‫بانگه‌شه‌ی پارته‌ ئیسالمییه‌كانی كوردستاندا‬ ‫هه‌ی ‌ه‪ ‌،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تا ئێستا ڕوون نییه‌ الیان‬ ‫ك ‌ه ئایا ده‌نگدان به‌ الیه‌ن و كاندیده‌ غه‌یره‌‬ ‫ئیسالمییه‌كان چ (حوكم)ێكی هه‌یه‌‪ .‬لێره‌دا‬ ‫دوو بۆچوونی باو له‌ ئارادایه‌‪:‬‬ ‫بۆچوونی یه‌كه‌م‪ :‬هه‌ڵگرانی پێیانوایه‌‬ ‫كه‌ ده‌نگدانی ده‌نگده‌رێك به‌ هه‌ر‌ پارت‬ ‫و كاندیدێك مانای هاوعه‌قیده‌بوونێتی‬ ‫و ئ �ه‌م �ه‌ش م��ان��ای ه��اوچ��اره‌ن��ووس��ی��ی‬ ‫قیامه‌تیشیانه‌‪ ،‬وات ‌ه به‌پێێ ئه‌م بۆچوونه‪‌،‬‬ ‫ده‌نگدان به‌ هه‌ر پارتێكی «عه‌ملانی» مانای‬ ‫ڕازیبوونه‌ به‌ بیروباوه‌ڕێكی دژە‌ئیسالمی‬ ‫و به‌ره‌نجامیش هه‌موو دژە‌ئیسالمبوونێك‬ ‫چاره‌نووسه‌كه‌ی دۆزه‌خه‌‪ .‬ئه‌و پارتانه‌ش كه‌‬ ‫ئه‌م بۆچوونه‌ به‌ «عه‌ملانی» له‌ قه‌ڵه‌میان‬ ‫ده‌دات‪ ،‬هه‌موو پارته‌ غه‌یره‌ ئیسالمییه‌كانه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك پ��ارت��ی و یه‌كێتی و گ����ۆڕان و‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان و ‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫ب��ۆچ��وون��ی دووه‌م‪ :‬پ��ێ��ی��ان��وای�ه‌‬ ‫به‌شداریكردنیان ل�ه‌ ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن��دا بۆ‬

‫به‌ڕێوه‌بردنی كاروباری سیاسییه‌ و ده‌نگدان‬ ‫ب ‌ه هه‌ر كاندیدێك له‌سه‌ر ئه‌و ‌ه وه‌ستاوه‌‬ ‫كه‌ چه‌ندێك كاندیده‌كه‌ توانای ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌یه‌ به‌ ئه‌ركه‌كه‌كانی دوای هه‌ڵبژاردن و‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی متامنه‌ی جه‌ماوه‌ر هه‌ستێت‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ش یه‌كێك له‌ كه‌سایه‌تییه‌ دیاره‌‬ ‫ئیسالمییه‌كان كه‌ ‹كرێكار›ە‌ له‌ هه‌ڵبژاردنی‬ ‫پێشوودا هانی خه‌ڵكی ده‌دا كه‌ ده‌نگبده‌ن‬ ‫به‌ گ��ۆڕان‪ ،‬چونكه‌ تاكه‌ الیه‌نێك ده‌بێت‬ ‫كه‌ بتوانێت ب ‌هرامبه‌ر یه‌كێتی و پارتی‬ ‫بووه‌ستێته‌وه‌ و بتوانێت ئه‌و ته‌وره‌ بێت‬ ‫كه‌ داره‌پیره‌كان‌ ببڕێت‪ ،‬چونكه‌ كلكی له‌‬ ‫خۆیانه‌‪.‬‬ ‫ه�ه‌ڵ��گ�ران��ی ب��ۆچ��وون��ی ی �ه‌ك �ه‌م و‬ ‫دووه‌میش هه‌ندێك جار الیان ڕوون نییه‌‬ ‫له‌سه‌ر چ بنه‌مایه‌ك بونیادی ئه‌م فیكره‌یه‌ی‬ ‫خۆیان ناوه‌‪ ،‬بۆیه‌ش هه‌ندێك جار لێیان‬ ‫تێكه‌ڵ ده‌بێت و هه‌ریه‌ك ده‌بێته‌ هه‌ڵگری‬ ‫بۆچوونی ئه‌وه‌ی تر‪ ،‬به‌ تایبه‌ت كاتێك باس‬ ‫له‌ هه‌ندێك ملمالنێی سیاسیی نێوان گرووپه‌‬ ‫جیاوازه‌كانه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێك ل��ه‌و گرفتانه‌ی م��ن له‌‬ ‫بۆچوونی یه‌كه‌مدا ده‌یبینم‪ ،‬ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئ���ه‌م ب��ۆچ��وون �ه‌ هه‌وڵێكه‌‬ ‫بۆ دابه‌شكردنی هه‌رێمی كوردستان بۆ‬ ‫دوو ب�ه‌ره‌ (ب �ه‌ره‌ی ئیسالمی و عه‌ملانی)‬ ‫و كاركردنه‌ بۆ قووڵكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌‬ ‫سیاسییه‌كان‪ .‬له‌ڕاستیدا ئه‌م جیاكارییه‌ی‬ ‫الیه‌نه‌ سیاسییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان‌‬ ‫بۆ دووب�ه‌ره‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك خه‌له‌لی بنه‌ڕە‌تیی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ ڕە‌نگه‌ نه‌كرێت لێره‌دا به‌ درێژی‬

‫باسیان بكه‌ین‪ ،‬له‌وان ‌ه نه‌بوونی پێناسه‌یه‌كی‬ ‫زانستی و ئه‌كادیمیی ڕوون بۆ هه‌ردوو‬ ‫چه‌مكه‌كه‌ و دونیابینی‌ له‌سه‌ر بناغه‌ی ته‌نها‬ ‫دوو ڕە‌نگ (ڕە‌ش و سپی) و الوازكردنی‬ ‫گیانی پێكه‌وه‌ژیان و پێكه‌وه‌هه‌ڵكردن‪.‬‬ ‫‪ -2‬ئه‌م بۆچوونه‌ هه‌ندێك جار‬ ‫وا ده‌رده‌ك �ه‌وێ��ت قۆستنه‌وه‌ی هه‌ستی‬ ‫ت بۆ مه‌به‌ستێكی‬ ‫دینداریی خه‌ڵكی ساده‌ بێ ‌‬ ‫سیاسی و ده‌نگدانیان به‌ الیه‌نێكی دیاریكراو‪،‬‬ ‫واته‌ ئیستیغاللی دینه‌ نه‌ك خزمه‌تكردن‬ ‫به‌ بنه‌ما و بیروباوه‌ڕە‌ دینییه‌كان‪ .‬هه‌ر‬ ‫له‌ به‌ره‌نجامی ده‌رهاویشته‌كانی ئه‌م‬ ‫بۆچوونه‌دایه‌ كه‌ ئه‌گه‌ر مامۆستایانی ئاینی‬ ‫بچنه‌ كێبڕكێی هه‌ڵبژاردنه‌وه‪ ‌،‬ئه‌وا زۆرترین‬ ‫ده‌نگ بۆ خۆیان ده‌به‌ن‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر‬ ‫توانای به‌جێگه‌یاندنی ئه‌ركه‌كانی دوای‬ ‫هه‌ڵبژاردنیشیان نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬گرفتێكی تری ئه‌م بۆچوونه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌ سێبه‌ری تیۆری جاهیلیه‌تی‬ ‫كۆمه‌ڵگا و بێباوه‌ڕیی سه‌ركرده‌ سیاسییه‌‬ ‫غه‌یره‌ ئیسالمییه‌كانی به‌ سه‌ره‌وه‌یه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫تیۆره‌ ڕە‌نگه‌ ل ‌ه كۆتاییدا سه‌ربكێشێت‬ ‫بۆ قووڵكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌كان تا ئه‌و‬

‫ئاسته‌ی له‌سه‌ر جیاوازیی بیروباوه‌ڕ خوێنی‬ ‫مرۆڤ بڕێژرێت‪ ،‬منوونه‌ی ئه‌م ڕە‌فتاره‌ش له‌‬ ‫زۆر شوێن ده‌بینین‪ .‬به‌ بۆچوونی من ئه‌م‬ ‫قووڵكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌ كه‌ ئه‌م بۆچوونه‌‬ ‫دروس��ت��ی ده‌ك���ات‪ ،‬ت���ه‌واو پێچه‌وانه‌یه‌‬ ‫ب ‌ه ڕۆح��ی په‌یامی قورئانی كه‌ ئازادیی‬ ‫بیروباوه‌ڕ به‌ یه‌كێك له‌ بنه‌ما بنچینه‌ییه‌كانی‬ ‫داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ده‌رب����اره‌ی بۆچوونی دووه‌م��ی��ش‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ هه‌ڵگرانی ناڕوونن له‌وه‌دا كه‌‬ ‫تیۆره‌یه‌كی دیاریكراو و بناغه‌داریان نییه‌‬ ‫تا پشتگیریی ئه‌م تێگه‌یشتنه‌یانی پێبكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم من‌ پێموایه‌ ئه‌مه‌یان زیاتر له‌ ڕۆحی‬ ‫قورئانه‌وه‌ نزیكرت بێت‪ .‬له‌م په‌ره‌گرافه‌ی‬ ‫خواره‌وه‌دا بۆچوونی خۆم له‌سه‌ر ده‌نگدان‬ ‫ده‌رده‌بڕم‪:‬‬ ‫ده‌ن��گ��دان پرۆسه‌یه‌كی سیاسییه‌‬ ‫و ده‌ن��گ��دان به‌ ه �ه‌ر كاندیدێك مه‌رج‬ ‫نییه‌ شایه‌تیدان بێت ب�ه‌ گونجاوی و‬ ‫حه‌قانیه‌تی ئه‌و پارته‌ی كاندیدی كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌ هه‌ر پرۆسه‌یه‌كی ده‌نگداندا پێوه‌ر بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی كاندیده‌كان شیاوییه‌ بۆ ئه‌و‬ ‫پۆسته‌ی كه‌ وه‌ریده‌گرن‪ ،‬جا چ په‌رله‌مانی‬

‫له‌هه‌ر پرۆسه‌یه‌کی ده‌نگداندا پێوه‌ر بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی کاندیده‌کان‪ ،‬شیاوییه‌بۆ ئه‌و‬ ‫پۆسته‌ی ک ‌ه وه‌ریده‌گرن‬

‫كوردستان بێت‪ ،‬یان په‌رله‌مانی عێراق‪،‬‬ ‫یان ئه‌نجوومه‌نی پارێزگا‪ .‬لێره‌دا هێنده‌ی‬ ‫شیاوی گرنگه‌ و پێوه‌ره‌ بۆ ده‌نگدان‪ ،‬هێنده‌‬ ‫بیروباوه‌ڕی كاندیدی ده‌نگپێدراو‌ گرنگ‬ ‫نییه‌‪ ،‬ڕە‌نگ ‌ه مه‌سیحییه‌ك له‌ مسوڵامنێك‬ ‫شیاوتر بێت بۆ ئه‌و پۆسته‌‪ ،‬یاخود چه‌پێك‬ ‫له‌ ڕاستێك شیاوتر بێت‪ ‌،‬یا به‌ پێچه‌وانه‌‌وه‌‪.‬‬ ‫لێره‌دا ئاماژە‌ به‌ منوونه‌یه‌كی قورئانی‬ ‫ده‌ده‌م تاوه‌كو ئه‌و كه‌سانه‌ی گومانیان له‌م‬ ‫بۆچوونه‌م هه‌یه‪ ،‬به‌ تایبه‌ت له‌ ناو حیزبه‌‬ ‫ئیسالمییه‌كاندا‪ ،‬كه‌مێك گومانه‌كانیان‬ ‫بڕە‌وێته‌وه‌‪ .‬كاتێك یوسفی كوڕی یه‌عقوب‬ ‫داوای پۆستێك ده‌ك��ات له‌ به‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫ده‌وڵه‌تێكدا كه‌ ئاینی فه‌رمییان بتپه‌رستییه‌ و‬ ‫ده‌سه‌اڵتی په‌رستگاكان له‌ هه‌موو كونجێكی‬ ‫واڵتدا به‌رباڵوه‪ ‌،‬ئه‌م وته‌یه‌ ده‌ڵێت ( َق َال‬ ‫َلی َخ َزآ‌ ِئ ِن الاَ َ ْر ِض إِ يِّن َح ِف ٌ‬ ‫يظ َع ِل ٌيم)‪.‬‬ ‫ْٱج َع ْل ِني ع ٰ‬ ‫ته‌به‌ری له‌ ته‌فسیری ئه‌م ئایه‌ته‌دا ده‌ڵێت‬ ‫‌(مانای ئایه‌ته‌كه‌ ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌ یوسف ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫من ئه‌و ئه‌مانه‌ته‌‪ -‬ئه‌ركه‌كانی ئه‌و پۆسته‌‪-‬‬ ‫ده‌پارێزم كه‌ پێم ده‌سپێریت و زاناشم به‌‬ ‫ورد و درشتی ئه‌م پۆسته)‪ ،‬واته‌ وه‌رگرتنی‬ ‫پۆسته‌كه‌ی له‌سه‌ر بناغه‌ی ویژدانێكی‬ ‫زیندوو وه‌رده‌گرێت‪ ،‬ك ‌ه هه‌ست ده‌كات ئه‌م‬ ‫پۆسته‌ ئه‌مانه‌ته‌ و زانیاریی پێشوه‌ختیشی‬ ‫به‌ ورده‌كاری و داواكارییه‌كانی پۆسته‌كه‌ی‌‬ ‫هه‌بووه‌‌‪ .‬وردب��وون�ه‌وه‌ له‌ ناوه‌رۆكی ئه‌م‬ ‫ئایه‌ته‌ ئ�ه‌وه‌م��ان پێ ده‌ڵێت كه‌ یوسف‬ ‫نه‌یوت هه‌ڵمبژێرن تا عه‌قیده‌ چه‌وته‌كانتان‬ ‫بۆ ڕاستبكه‌مه‌وه‌‪ ،‬یان بتانهێنم ‌ه سه‌ر دینی‬ ‫خۆم‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫محه‌مه‌د جه‌مال‬ ‫له‌ ‪11‬ی ئه‌یلولدا‪ ،‬مه‌سعود بارزانی‪،‬‬ ‫س �ه‌رۆك��ی پ��ارت��ی دی��م��وك �رات له‌گه‌ڵ‬ ‫ژم��اره‌ی �ه‌ك له‌ «مامۆستایانی ئایینی»‬ ‫كۆبووه‌وه‌‪ ،‬كۆبوونه‌وه‌كه‌ی بارزانی له‌‬ ‫چواچێوه‌ی بانگه‌شه‌ی لیسته‌كه‌یدا بوو‬ ‫ك ‌ه له‌گه‌ڵ چین و توێژە جیاوازه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌دا س��ازی ده‌ك���ه‌ن‪ .‬وته‌كانی‬ ‫ناوبراو چه‌ندین سه‌رنجی به‌دوای خۆیدا‬ ‫هێنا‪ ،‬به‌ تایبه‌ت له‌و بڕگه‌یه‌یدا كه‌ هێرشی‬ ‫كرده‌ سه‌ر ئیسالمییه‌كانی كوردستان‪ ،‬ئه‌و‬

‫گومانی له‌سه‌ر ئیسالمیبوونی ئه‌و الیه‌نان ‌ه‬ ‫دروست ده‌كرد‪ ،‬بۆیه‌ وتی «ئه‌گه‌ر الیه‌نه‌‬ ‫ئیسالمییه‌كان به‌ ڕاستی شوێنكه‌وتووی‬ ‫ئیسالمن»‪.‬‬ ‫مه‌سعود بارزانی‪ ،‬له‌بیری نه‌بوو له‌‬ ‫به‌رانبه‌ر ئه‌و هه‌موو عه‌مامه‌به‌سه‌ره‌دا‬ ‫وه‌س��ت��اوه‌‪ ،‬ب��ارزان��ی بیری ن �ه‌ب��وو‪ ،‬كه‌‬ ‫چوار ساڵه‌ ئه‌وانی بیرنه‌بووه‌ و ئێستا‬ ‫ته‌نیا بۆ بانگه‌شه‌ بیری كه‌وتووه‌ته‌وه‌ و‬ ‫ده‌یانبینێت‪ ،‬بارزانی بیری نه‌بوو ئه‌وه‌‬ ‫ئ�ه‌وان��ن كه‌ فه‌ساد و به‌دڕەوشتی له‌‬ ‫كۆمه‌ڵگادا په‌ره‌ پێده‌ده‌ن‪ ،‬به‌ هێنانی‬ ‫گۆرانیبێژ و سه‌ماكه‌ری ئ �ه‌وروپ��ی و‬ ‫عه‌ره‌بی‪ ،‬بارزانی بیری نه‌بوو ئه‌وه‌ ئه‌وانن‬ ‫پاره‌ی هاوواڵتیانی ئه‌م واڵته‌ له‌و شته‌‬ ‫پڕوپووچانه‌دا خه‌رج ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬بارزانی‬ ‫بیری نه‌بوو ئ�ه‌وه‌ ئه‌وانن نه‌وتی ئه‌م‬ ‫واڵته‌یان كردووه‌ته‌ هۆكاری مه‌ینه‌تی بۆ‬ ‫گه‌له‌كه‌ی‪ ،‬بارزانی بیری نه‌بوو كه‌ باوكی‬ ‫ئه‌و به‌ «مه‌ال» نارساوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێستا دژی‬

‫په‌یامی مه‌الكانن‪ ،‬بارزانی بیری نه‌بوو‬ ‫چه‌ند ساڵێك به‌ر له‌ ئێستا ب ‌ه مۆڵه‌تی‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی ئه‌و و به‌ پاره‌ی حزبه‌كه‌ی‬ ‫ئه‌و كتێبێك له‌ ده‌زگای ئاراس چاپ كرا‬ ‫و تیایدا وتبوویان «پێغه‌مبه‌ری ئیسالم‬ ‫(موحه‌ممه‌د) زۆڵه‌»‪ ،‬جگ ‌ه له‌و هه‌موو‬ ‫كتێبانه‌ی دیك ‌ه كه‌ له‌ژێر ده‌سه‌اڵته‌كه‌ی‬ ‫ئ �ه‌ودا دژی ئاینی ئیسالم ده‌نوورسێن‬ ‫و باڵوده‌بنه‌وه‌‪ .‬بارزانی ئه‌وانه‌ و زۆر‬ ‫شتی دیكه‌ی بیرنه‌بوو‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌وه‌ی‬ ‫بیرنه‌بوو كه‌ له‌ سااڵنی ڕاب��ردوودا چۆن‬ ‫وه‌سفی ئه‌و الیه‌نه‌ ئیسالمییانه‌ی كردووه‌‬ ‫كه‌ خزمه‌تی ئه‌م خاكه‌یان كردووه‌‪.‬‬ ‫نامه‌وێت له‌سه‌ر خ��ودی بارزانی‬ ‫زۆر بدوێم‪ ،‬به‌ڵكو ده‌مه‌وێت له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و تێڕوانینه‌ی بدوێم كه‌ حزبه‌كه‌ی‬ ‫ئه‌و كاری له‌سه‌ر ده‌كات‪ .‬پارتی هه‌رگیز‬ ‫بیری ل �ه‌وه‌ ن�ه‌ك��ردووه‌ت�ه‌و ‌ه ڕۆژێ��ك له‌‬ ‫ڕۆژان كارێك بكات له‌ خزمه‌تی دین‬ ‫و ژینی ئ �ه‌م میلله‌ته‌دا بێت‪ ،‬پارتی‬

‫ئ �ه‌و حزبه‌ی ‌ه كه‌ به‌ فیشه‌ك وه‌اڵم��ی‬ ‫ناڕەزایه‌تیی خه‌ڵكی سلێامنیی دایه‌وه‌‪،‬‬ ‫پارتی ئ�ه‌و حزبه‌یه‌ ك ‌ه ده‌ی��ەوێ��ت به‌‬ ‫ده‌نگی مردووه‌كان زیندووه‌كان بنێرێته‌‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬پارتی ئه‌و حزبه‌یه‌ شانازی‬ ‫ده‌كات به‌ خیانه‌ته‌كانیه‌وه‌‪ ،‬پارتی ئه‌و‬ ‫حزبه‌یه‌ ڕێگری له‌ بانگه‌شه‌ی لیسته‌كانی‬ ‫دیك ‌ه ده‌ك��ات له‌ ده‌ڤ �ه‌ر ‌ه زه‌رده‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫كه‌ پشتیوان به‌ خوا‪ ،‬پاشان ب ‌ه هه‌وڵ و‬ ‫متامنه‌ی جه‌ماوه‌ر‪ ،‬له‌ دوای ‪21‬ی ‪9‬وه‌‬ ‫ده‌ڤه‌رێك ب ‌ه ناوی زه‌رد و ده‌ڤه‌رێك به‌‬ ‫ناوی سه‌وز نامێنێت‪.‬‬ ‫هاوڕێیه‌كم وته‌یه‌كی مامۆستا‬ ‫عه‌لی باپیر‪ ،‬ئه‌میری كۆمه‌ڵی ئیسالمیی‬ ‫بۆ گێڕامه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه له‌و سااڵنه‌ی ڕابردوودا‬ ‫بۆ ڕۆژنامه‌یه‌ك وت��ب��ووی‪ ،‬باسی له‌وه‌‬ ‫كردبوو كه‌ مسوڵامنان ناو ده‌نووسن و‬ ‫سه‌ره‌ ده‌گرن و ده‌پاڕێنه‌وه‌‪ ،‬ده‌یانه‌وێت‬ ‫ب ‌ه پ��اره‌ی خۆیان بچن بۆ ح�ه‌ج‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌سانێك پاره‌ ده‌ده‌ن‪ ،‬خه‌ڵك بچنه‌ سه‌ر‬

‫گۆڕی باوكیان‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ناچن‪.‬‬ ‫دی����اره‌ ته‌شبیه ن �ه‌ب��ێ��ت‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫په‌یامێكی ڕوون���ی تێدایه‌ ب��ۆ پارتی‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ میلله‌تی مسوڵامنه‌ كه‌ به‌ ویستی‬ ‫خۆی ئاینی ئیسالمی هه‌ڵبژاردووه‌ و‬ ‫خۆیشی له‌ پێناویدا ده‌كاته‌ قوربانی‪،‬‬ ‫ن �ه‌ك ببێت ‌ه گوێگری پ��ارت��ی و پارتی‬ ‫بیه‌وێت ئاڕاسته‌ی بكات‪ ،‬پارتی بیه‌وێت‬ ‫ئیسالمه‌تی فێر بكات‪ .‬ڕۆژانه‌ خه‌ڵك له‌‬ ‫تۆڕە كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان كۆمێنت و پۆستی‬ ‫جوان ده‌نووسن له‌سه‌ر ئیسالمه‌تییه‌كه‌ی‬ ‫ب��ارزان��ی و ح��زب �ه‌ك �ه‌ی‪ ،‬ه��اوڕێ��ی�ه‌ك‬ ‫نووسیبووی «ئ �ه‌رێ‌ پێامن ناڵێت كاك‬ ‫مه‌سعود له‌ چ مزگه‌وتێك نوێژی جومعه‌‬ ‫ده‌كات؟»‪ .‬یان كه‌سێكی دیكه‌ نووسیبووی‬ ‫«ئه‌رێ‌ ب ‌ه ڕاست بارزانییه‌كان بۆ حه‌ج‬ ‫ناكه‌ن؟»‪ .‬یه‌كێكی تر گێڕابوویه‌وه‌ «ئه‌گه‌ر‬ ‫پارتی زه‌كاتی نه‌وته‌كه‌ی ده‌رك��ردای�ه‌‬ ‫فه‌قیر له‌ كوردستان نه‌ده‌ما»‪ .‬ئیرت كامه‌یه‌‬ ‫مسوڵامنه‌تییه‌كه‌ی پارتی؟‬

‫««‬

‫ئیسالمه‌تییه‌كه‌ی بارزانی‬

‫پارتی ئه‌و حزبه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ده‌یەوێت ب ‌ه ده‌نگی‬ ‫مردووه‌كان زیندووه‌كان‬ ‫بنێرێته‌ په‌رله‌مان‬

‫هه‌ڵبژاردنی كوردستان و هه‌ڵبژاردنی ئه‌ڵمانیا‬ ‫نالی پێنجوێنی ـ سویرسا‬ ‫ڕۆژی ‪٢١‬ی سێپتێمبه‌ر‪ ،‬خه‌ڵكی‬ ‫ه �ه‌رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��ی ع��ێ��راق‪ ،‬بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی خولێكی نوێی پ ‌هرله‌مان‪ ،‬ڕوو‬ ‫ل ‌ه سندوقه‌كانی ده‌نگدان ده‌كه‌ن‪ .‬خه‌ڵكی‬ ‫ئه‌ڵامنیا‪ ،‬هه‌ر ڕۆژێك دواتر‪ ،‬بۆ ئه‌نجامدانی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی پ ‌هرله‌مانی واڵته‌كه‌یان‪ ،‬ده‌چنه‬ ‫‌سه‌ر سندووقه‌كانی ده‌نگدان‪ .‬ساته‌وه‌ختی‬ ‫ئه‌نجامدانی ه��ه‌ردوو هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‪،‬‬ ‫زۆر له‌یه‌كرته‌و ‌ه نزیكن‪ .‬به‌اڵم‪ ،‬بانگه‌شه‌‬ ‫و میكانیزم و میتۆد و كوالیتیی ئه‌و دوو‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ه و كاراكته‌ره‌كانی‪ ،‬گه‌لێك‬ ‫لێكجیاواز و له‌یه‌كه‌و ‌ه دوورن‪ .‬كولتووری‬ ‫دیموكراسیی ئه‌ڵامنیا‪ ،‬گه‌لێك ل ‌ه پێش ‌ه و‬ ‫ده‌نگد ‌هرانی ئه‌ڵامنیایی چاوكراوه‌ترن‪،‬‬ ‫كوالیتی و ج��ۆری هه‌ڵبژاردنه‌كه‌شیان‬ ‫به‌رزو و بێغه‌ل و غه‌شه‌‪ ،‬ناوی مردوو و‬ ‫دووب��اره‌‪ ،‬هه‌ڕەش ‌ه و چاوسووركردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫كڕینی ده‌نگی خه‌ڵك ب ‌ه پار ‌ه و ئیمتیازات‪،‬‬ ‫به‌كارهێنانی داموده‌ستگاكانی ده‌وڵه‌ت‬ ‫ل ‌ه الی �ه‌ن ده‌س �ه‌اڵت��داران �ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵێن و‬ ‫په‌یامنی درۆ و قه‌ب ‌ه و قه‌ڵه‌و‪ ،‬په‌نابردن‬ ‫بۆ گزی و فزی و ته‌زویر‪ ،‬وه‌ك الی ئێمه‌‬ ‫باو ‌ه و بووه‌ت ‌ه پیشه‌ی حیزبی فه‌رمانڕەوا‪،‬‬ ‫بوونیان نییه‌‪ .‬ملمالنێكان‪ ،‬له‌سه‌ر پڕۆژە‬ ‫و به‌رنامه‌ی قه‌وار ‌ه و حیزبه‌كان و توانا‬ ‫و لێهاتوویی و لێوه‌شاوه‌یی كاندیده‌كانه‌‬ ‫ب��ۆ پێشخستنی واڵت و باشرتكردنی‬ ‫ژی��ان و گوز ‌هرانی خه‌ڵك‪ .‬هه‌ڵبژاردنی‬ ‫كوردستان خاڵیی ‌ه ل ‌ه پ��ڕۆژە و به‌رنامه‌‬ ‫و ك��اری لیست و الی�ه‌ن�ه‌ك��ان‪ ،‬له‌بری‬

‫ئ�ه‌وه‌‪ ،‬شه‌ڕەپه‌ڕۆ و وه‌الئ��ی حیزبایه‌تی‬ ‫و بنه‌ماڵ ‌ه و به‌خشینه‌وه‌ی كوردایه‌تی و‬ ‫نیشتامنپه‌روه‌ریی درۆیینه‌ی بزنسامنه‌‬ ‫حیزبییه‌كان زاڵ ‌ه و له‌چڵه‌پۆپه‌دایه‌‪.‬‬ ‫ح��ی��زب��ی «پ���ارت���ی دی��م��وك �رات��ی‬ ‫مه‌سیحی» فه‌رمانڕەوا ل ‌ه ئه‌ڵامنیا‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌وه‌ی پێگه‌یه‌كی جه‌ماوه‌ریی به‌هێزی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كاندیده‌كه‌شی «ئه‌نجه‌ال مێركل»‬ ‫چ��وار ساڵ ‌ه ڕاوێ��ژك��اری ئه‌ڵامنیای ‌ه و به‌‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی گه‌لێك به‌توانا و به‌هێز‬ ‫و ساد ‌ه و خاكی و كه‌مته‌ماح ن��ارساوه‌‪.‬‬ ‫مێركل و پارته‌كه‌ی و الیه‌نگرانی له‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردندا ده‌ڵێن «ئێمه‌‬ ‫توانیامن هێزی كار و كرێكار ب ‌ه به‌هێزی‬ ‫بهێڵینه‌وه‌‪ ،‬نه‌هێڵین ڕێژەی بێكاریی زیاد‬ ‫بكات‪ ،‬ئابووریی واڵته‌كه‌مان ل ‌ه گێژاوی‬ ‫ئه‌و قه‌یران ‌ه ئابوورییه‌ی ل ‌ه چه‌ند ساڵی‬ ‫ڕابردوودا ڕۆژئاوا و جیهانی كه‌پیتاڵیزمی‬ ‫گرته‌وه‌‪ ،‬بپارێزین و ب ‌ه ئه‌كتیڤی بیهێڵینه‌وە‪،‬‬ ‫لێهاتوویی و پالنی ئابووریی تۆكم ‌ه و‬ ‫به‌هێزیی ئێمه‌‪ ،‬ب ‌ه هانای یه‌كێتیى ئه‌وروپا‬ ‫و ناوچه‌ی ئۆیرۆو ‌ه چوو ‌ه و ل ‌ه هه‌ڵوه‌شان‬ ‫و داڕم��ان پاراستوویه‌تی»‪ .‬نه‌یاره‌كانی‬ ‫مێركل‪ ،‬ڕەخنه‌ی ئه‌وه‌ی لێده‌گرن ك ‌ه ئه‌و له‌‬ ‫خه‌می چینی مامناوه‌ند و كه‌مد ‌هرامه‌تدا‬ ‫نیی ‌ه و پ��ڕۆژەك��ان��ی��ش��ی خ��زم �ه‌ت به‌‬ ‫چینی سه‌رمایه‌دار ده‌ك��ه‌ن‪ .‬كاره‌ساته‌‬ ‫ئه‌تۆمییه‌كه‌ی ساڵی ‪« ٢٠١١‬فۆكۆشیام»‬ ‫ك ‌ه بۆ به‌رهه‌مهێنانی وزه‌‪ ،‬پشت به ‌وزه‌ی‬ ‫ئه‌تۆمی ده‌به‌سنت‪ ،‬گورزێكی ل ‌ه مێركل‬ ‫و حیزبه‌كه‌ی وه‌شاند‪ .‬شانسی «پارتی‬ ‫سه‌وز»ى ك ‌ه داكۆكی ل ‌ه پاراستنی ژینگه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ل ‌ه ئه‌ڵامنیا و زۆر جێگه‌ی دیكه‌‪،‬‬ ‫به‌ره‌و هه‌ڵكشان برد‪.‬‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنی ئه‌ڵامنیا‪ ،‬ك ‌ه پارتی‬ ‫سۆشیالیست پێشڕەوی ده‌ك��ات‪« ،‬پیێر‬ ‫شتاینبكروك»ی بۆ ڕاوێ��ژك��اری ئه‌ڵامنیا‬ ‫كاندید ك��ردووه‌‪ .‬شتاینربوك‪ ،‬ك ‌ه پێشرت‬ ‫وه‌زیری دارایی بووه‌‪ ،‬نه‌یاره‌كانی ڕەخنه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی ئاراست ‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه ل ‌ه چه‌ند ساڵی‬

‫خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر‪:‬‬ ‫هاوژین عومەر کەریم‬ ‫‪hawzheenk@yahoo.com‬‬ ‫‪07701543488‬‬

‫ڕابردوودا زیاتر ل ‌ه ملیۆنێك يۆیرۆی وه‌ك‬ ‫كرێ و پاداشت ب ‌هرامبه‌ر ئه‌و دیبه‌یت و‬ ‫سیمینار و كۆڕگرتنانه‌ی ك ‌ه ل ‌ه كۆمپانیا و‬ ‫ناوه‌ند ‌ه ئابووری و بانكه‌كاندا ئه‌نجامیداوه‪‌،‬‬ ‫وه‌رگرتووه‪ .‬هه‌رچه‌ند ‌ه چاودێر و شار ‌هزایان‬ ‫پێیانوای ‌ه ئه‌و پاره‌ی ‌ه ناچێت ‌ه بواری گه‌نده‌ڵی‬ ‫و به‌رتیل و پاره‌خواردنه‌و ‌ه و وه‌ك مافێكی‬ ‫رسوشتی لێیده‌ڕوانن‪ ،‬به‌اڵم نه‌یاره‌كانی‬ ‫ئه‌و پرسیار ‌ه ل ‌ه ب ‌هرامبه‌ر ده‌نگد ‌هراندا‬ ‫ده‌وروژێنن‪ ،‬چۆن ئێم ‌ه متامن ‌ه و ده‌نگی‬ ‫خۆمان به ‌كه‌سێك بده‌ین‪ ،‬ك ‌ه ل ‌ه خه‌می‬ ‫پار ‌ه و خۆده‌وڵه‌مه‌ندكردندا بێت!؟ تا ئێستا‬ ‫شتاینربوك چه‌ند جارێك داوای لێبووردن و‬ ‫ئیعتیزاری له‌و ڕووه‌وه‌هێناوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل�����ه‌و ڕووب�����ه‌ڕووب�����وون�����ه‌وه‌‬ ‫ته‌له‌فیزیۆنییه‌شدا ك ‌ه ل ‌ه چه‌ند ڕۆژی‬ ‫ڕاب���ردوودا ل ‌ه نێوان پیێر شتاینربوك و‬ ‫ئه‌نجه‌ال مێركلدا ئه‌نجامدرا و نزیكه‌ی‬ ‫دوو كاتژمێری خایاند‪ ،‬زیاتر ل ‌ه ‪ ١٥‬ملیۆن‬ ‫كه‌س بینه‌ری بوون‪ .‬شتایربوك‪ ،‬زۆر پێی‬ ‫له‌سه‌ر دادگه‌ریی كۆمه‌اڵیه‌تی داده‌گرت‬ ‫و ده‌یوت پێویست ‌ه ئه‌ڵامنیا گرنگيی زیاتر‬ ‫ب ‌ه بواری كۆمه‌اڵیه‌تی بدات‪ ،‬نه‌ك بواری‬ ‫شه‌خسی و تاكه‌كه‌سی‪ ،‬كۆمه‌ڵگاكه‌مان‬ ‫به‌ره‌و هه‌ڵوه‌شان ده‌چێت‪ ،‬ئێم ‌ه داكۆكی‬ ‫ل ‌ه ب��ازاڕی ئ��ازاد ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌و مه‌رجه‌ی‬ ‫ل ‌ه خزمه‌تی كۆمه‌ڵگ ‌ه و ل ‌ه به‌رژەوه‌ندیی‬ ‫گشتیدا بێت‪ ،‬داوا ده‌كه‌ین ئاستێك بۆ‬ ‫نزميی كرێی كرێكاران دابرنێت و خاوه‌نكار‬ ‫پێوه‌ی پابه‌ندبێت‪.‬‬ ‫شایه‌نی وتنه‌‪ ،‬پارتی سۆشیالیست‬ ‫بانگه‌شه‌ی ئه‌و ‌ه ده‌ك �ه‌ن ك ‌ه ده‌یانه‌وێ‬

‫باجی سه‌ر ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان زیاد بكه‌ن‪ ،‬تا‬ ‫ل ‌ه ڕێیه‌و ‌ه سنورێك بۆ قه‌ب ‌ه و قه‌ڵه‌وبوونی‬ ‫زیاتری ئه‌و توێژە دابنێن‪ .‬ل ‌ه ئه‌ڵامنیا‪ ،‬چینی‬ ‫ه �ه‌ژار و مامناوه‌ند‪ ،‬داكۆكی ل ‌ه پارتی‬ ‫سۆشیالیست ده‌كه‌ن‪ ،‬چینی ده‌وڵه‌مه‌ند و‬ ‫سه‌رمایه‌داریش‪ ،‬پشتگیری ئه‌نجه‌ال مێركل‬ ‫و پارتی دیموكراتی مه‌سیحین‪.‬‬ ‫ئه‌نجه‌ال مێركل كاندیدی حیزبی‬ ‫ده‌س��ه‌اڵت��داری ئه‌ڵامنیا‪ ،‬جگ ‌ه ل �ه‌وه‌ی‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی به‌هێز و به‌توانای هه‌یه‌‬ ‫و ئه‌ستێره‌ی ناوبانگی ل ‌ه ته‌واوی ئه‌وروپا‬ ‫و جیهاندا وه‌ك خامنێكی سه‌ركه‌توو‬ ‫ده‌دره‌وش��ێ��ت �ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌وه‌ش ن���ارساو ‌ه كه‌‬ ‫كه‌سێكی س��اد ‌ه و بێته‌ماحه‌‪ ،‬سیاسه‌ت‬ ‫و ده‌س��ه‌اڵت��ی ب��ۆ خ��ۆده‌وڵ�ه‌م�ه‌ن��دك��رن‬ ‫به‌كارنه‌هێناو ‌ه و دوور ‌ه ل ‌ه گه‌نده‌ڵی‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌وانه‌شدا‪ ،‬ل ‌ه بانگه‌شه‌ی‬ ‫ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی حیزبه‌كه‌یدا ل � ‌ه ش��اری‬ ‫«دوسڵدۆرف» داوای ل ‌ه الیه‌نگرانی كرد‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ڕۆژی ده‌نگان لێنه‌بڕێن و چاكی‬ ‫مه‌ردانه‌ی لێنه‌كه‌ن به‌الدا‪ ،‬ترسی دۆڕانی‬ ‫هه‌ی ‌ه و ده‌كرێ ڕكابه‌ره‌كه‌ی لێیبباته‌و ‌ه و‬ ‫پۆستی ڕاوێژكاریی ئه‌ڵامنیا له‌ده‌ستبدات‪.‬‬ ‫كه‌چی حیزب ‌ه گه‌نده‌ڵه‌كانی الی ئێمه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك هه‌ر باوه‌ڕیان ب ‌ه دۆڕان نییه‌‪ ،‬له‌ڕێی‬ ‫كادیره‌كانیانه‌و ‌ه ه �ه‌ڕەش �ه‌ی ئ �ه‌وه‌ش‬ ‫ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬ك ‌ه ب ‌ه زه‌ب��ری تفه‌نگ داكۆكی‬ ‫ل ‌ه كورسییه‌كانیان ده‌ك�ه‌ن و ده‌سه‌اڵت‬ ‫ته‌سلیمی براوه‌ناكه‌ن!‬ ‫ل ‌ه هه‌ڵبژاردنی هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫الیه‌نه‌كانی ئۆپۆزیسیۆن‪ ،‬ملمالنێی‬ ‫ه���ه‌ردوو حیزبی ده‌س���ه‌اڵت ده‌ك���ه‌ن‪.‬‬

‫ده‌سه‌اڵتدارانی ئێمه‌‪ ،‬زۆرترین مووچه‌ و‬ ‫ئیمتیازات و ژیانی شاهانه‌یان بۆ خۆیان و‬ ‫ده‌ستوپێوه‌ندیان دابینكردووه‌‬

‫بەڕێوەبەرى کارگێڕى‪:‬‬ ‫جیهانگیر ئەحمەد‬ ‫‪bayanreklam@yahoo.com‬‬ ‫‪07702455504‬‬

‫بەڕێوەبەرى هونەرى‪:‬‬ ‫ڕەوشت محەمەد‬ ‫‪rawshtmail@yahoo.com‬‬ ‫‪07501112083‬‬

‫شانسی ئۆپۆزیسۆن له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا‪،‬‬ ‫به‌هۆی كه‌ڵه‌كه‌بوونی فاوڵ و شكستی‬ ‫ئیداریی و سیاسیی زیاتر ل ‌ه بیست ساڵی‬ ‫ڕابردووی هه‌ردوو حیزبی ده‌سه‌اڵت‪ ،‬زۆر‬ ‫باش و له‌پێشه‌‪ ،‬خراپيی موماره‌سه‌كردنی‬ ‫ده‌سه‌اڵت و قۆرغكردنی ته‌واوی جومگ ‌ه و‬ ‫داموده‌ستگاكانی ده‌وڵه‌ت‪ ،‬ب ‌ه ئاستێكی وا‬ ‫ناشیرین و دزێو گه‌یشتووه‌‪ ،‬ك ‌ه خۆیان پێش‬ ‫الیه‌نه‌كانی ئۆپۆزیسیۆن هاواریانه‌‪ ،‬ك ‌ه چۆن‬ ‫هه‌ریه‌ك ل ‌ه قه‌له‌مڕەوی زۆنی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫خۆیدا ب ‌هرامبه‌ره‌كه‌یان مه‌حروم و نابووت‬ ‫و پ ‌هڕاوێز خستووه‌‪ .‬كه‌می خزمه‌تگوزاریی‬ ‫هاوواڵتیان‪ ،‬ڕۆتینی ئیداریی و گه‌نده‌ڵی‬ ‫و به‌تااڵنربدن و دیز ‌ه به‌ده‌رخۆنه‌كردنی‬ ‫داه��ات و نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ند ‌ه ڕوون و ئاشكرایه‌‪ ،‬گه‌ر كه‌مرتین‬ ‫شه‌فافییه‌ت و یاسا به‌رق ‌هرار بوایه‌‪ ،‬ده‌بوو‬ ‫ئێستا زۆرێ��ك ل ‌ه گه‌نده‌ڵكاران ڕاپێچی‬ ‫كونجی زیندان بكرێن‪ ،‬نه‌ك داوا ل ‌ه خه‌ڵك‬ ‫بكه‌ن جارێكی تر هه‌ڵیانبژێرنه‌وه‌!‬ ‫ل��� ‌ه م�����اوه‌ی ڕاب��������ردوودا‪ ،‬ئ �ه‌م‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانه‌ی ئێمه‌‪ ،‬زۆرترین مووچ ‌ه و‬ ‫ئیمتیازات و ژیانی شاهانه‌یان بۆ خۆیان‬ ‫و ده‌ستوپێوه‌ند و خزم و كه‌سوكاریان‬ ‫دابینكردووه‌‪ .‬مووچ ‌ه و ئیمتیازات و‬ ‫ده‌رماڵ ‌ه و ناز و نیعمه‌ته‌كانی وه‌زی��ر‪،‬‬ ‫سه‌رۆكوه‌زیران‪ ،‬سه‌رۆكی په‌رله‌مان‪ ،‬زۆر له‌‬ ‫هاوشێوه‌كانیان ل ‌ه ئه‌ڵامنیا زیاتره‌‪ .‬كارمه‌ند‬ ‫و مووچه‌خۆره‌كانی ده‌زگای سه‌رۆكایه‌تيی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬نزیكه‌ی دوو هێنده‌ی ده‌زگای‬ ‫سه‌رۆكایه‌تيی – ڕاوێژكار‪ -‬و حكومه‌تی‬ ‫ئه‌ڵامنیایه‌‪ ،‬ك ‌ه دانیشتوانه‌كه‌ی خۆی له‌‬ ‫هه‌شتا ملیۆن كه‌س ده‌دات‪ .‬بێگومان‬ ‫مووچ ‌ه و ئیمتیازات و ده‌سه‌اڵتی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمیش ل ‌ه ڕاوێژكاری ئه‌ڵامنیا زیاتره‌‪.‬‬ ‫خه‌وی غه‌فڵه‌ت و دابڕان ل ‌ه خه‌م و‬ ‫ئازاره‌كانی خه‌ڵك‪ ،‬غ��ورووری ده‌سه‌اڵت‬ ‫و ژیانی ئه‌رستۆكراتی چینی ده‌سه‌اڵتدار‪،‬‬ ‫كارێكی وایكردوو ‌ه ك ‌ه به‌رپرسانی ئێمه‌‪،‬‬ ‫وه‌ك پێویست هه‌ست ب ‌ه ت��ووڕەی��ی و‬

‫ئەنداماىن بۆرد‪:‬‬ ‫سەاڵح ساالر‬ ‫ئیدریس سیوەیىل‬

‫بێزاریی خه‌ڵك ل ‌ه ئاست حوكمڕانيی‬ ‫شكستخواردووی ئه‌وان نه‌كه‌ن‪ .‬بۆی ‌ه به‌و‬ ‫حه‌ماس و ڕووقایميیه‌و ‌ه داوا ل ‌ه خه‌ڵك‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆ هه‌ڵبژاردنی خولێكی دیكه‌ی‬ ‫پ ‌هرله‌مان متامنه‌ی خۆیانیان پێبده‌ن‪.‬‬ ‫پێموای ‌ه سندووقه‌كانی ده‌نگدانی‬ ‫ئه‌مجار ‌ه ئه‌و به‌ردی ئه‌لحه‌ده‌ی ‌ه ك ‌ه لوتی‬ ‫ده‌سه‌اڵدارانی ئێم ‌ه ده‌تۆزێنێته‌و ‌ه و له‌‬ ‫خ �ه‌وی غه‌فڵه‌ت به‌ئاگایاندێنێته‌و ‌ه و‬ ‫په‌نجه‌ی په‌شیامنی ده‌گ �ه‌زن‪ .‬ئاماژەكان‬ ‫ئه‌و ‌ه ده‌رده‌خ��ه‌ن‪ ،‬ك ‌ه یه‌كێتی‪ ،‬زۆرترین‬ ‫باجی ئه‌و شكست ‌ه ده‌چنێته‌و ‌ه و قورسایی‬ ‫و قه‌باره‌ی ڕاسته‌قینه‌ی خۆی بێڕتووش‬ ‫ب ‌ه چاوی خۆی ده‌بینێ‪ .‬ب ‌ه هه‌مان شێوه‌‪،‬‬ ‫ده‌نگی ناڕەزایی و تووڕەیی و بێزاریی‬ ‫خه‌ڵك‪ ،‬زۆرێك ل ‌ه قه‌بار ‌ه و شكۆ و غورووری‬ ‫پارتی وه‌ك م��ۆم به‌سه‌ر سندوقه‌كانی‬ ‫ده‌نگداندا ده‌توێنێته‌وه‌‪ .‬ئه‌وسا تێده‌گه‌ن‪،‬‬ ‫ك ‌ه مۆزائیكی سیاسیی هه‌رێم‪ ،‬ل ‌ه پارتی‬ ‫و گ���ۆڕان و یه‌كێتی و ئیسالمییه‌كان‬ ‫پێكهاتووه‌‪ ،‬گ �ه‌ر خه‌می پێشكه‌وتنی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان و به‌ره‌وپێشچوونی‬ ‫پرۆسه‌ی دیموكراسی ل ‌ه مێشكیاندا مابێ‪،‬‬ ‫په‌نا بۆ هێزی لۆژیك ده‌به‌ن و هه‌موویان‬ ‫پێكه‌و ‌ه حكومه‌تێكی بنكه‌فراوان بنیات‬ ‫ده‌نێن‪.‬‬ ‫ل�� ‌ه واڵت����ی ئ �ه‌ڵ�مان��ی��ا‪ ،‬هێنده‌ی‬ ‫دانیشتوانی كوردستان‪ ،‬تورك و موسوڵامن‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬كه‌چی ل ‌ه په‌رله‌ماندا كورسیی‬ ‫كۆتایان بۆ دیاری نه‌كراوه‌‪ ،‬كه‌سیش ناتوانێ‬ ‫بڵێ ئه‌ڵامنیا دیموكراسی نیی ‌ه و مافی‬ ‫كه‌مینه‌كانی پێشێل كردووه‌‪ .‬جێی خۆیه‌تی‬ ‫ل ‌ه خولی نوێی پ ‌هڕله‌مانی كوردستاندا‪،‬‬ ‫الیه‌نه‌كان سنوورێك بۆ ئه‌و مه‌هزه‌ل ‌ه به‌ناو‬ ‫یاسایی و دیموكراسیی ‌ه دابنێن‪ ،‬ك ‌ه پارتی‬ ‫و یه‌كێتی ب ‌ه ن��اوی كورسیی كۆتا‌و ‌ه بۆ‬ ‫توركامن و كلد و ئاشوورییه‌كان بڕیاریان‬ ‫لێداوه‌‪ ،‬ل ‌هڕاستیدا‪ ،‬ئه‌و خێر‌ه بۆ كه‌مینه‌كان‬ ‫نیی ‌ه و ده‌چێت ‌ه گیرفانی خۆیانه‌وه‌‪ ،‬به‌‬ ‫تایبه‌ت گیرفانی پارتی‪.‬‬

‫ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت‪:‬‬ ‫‪www.bayanpress.net‬‬ ‫‪E.mail: bayanpress@yahoo.com‬‬ ‫‪www.facebook.com/bayanpres‬‬

‫رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە‬ ‫ناونیشان‪ :‬سلێامىن ‪ -‬شەقامى ئیرباهیم پاشا ‪ -‬تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم ‪ -‬شوقەى ژمارە ‪ .3‬تەلەفۆن‪07480605181 :‬‬

‫بایی (‪ )750‬دینارە‬

‫‪14‬‬ ‫ژماره‌ (‪ ،)52‬سێشه‌ممه‌ ‪ ،2013/9/17‬ساڵی دووەم‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬

‫كاندید‌ه ب ‌ێ پڕۆژەكان و ساده‌كردنه‌وه‌ی كاری په‌رله‌مانتار‬

‫د‪ .‬ئیسامعیل به‌رزنجی‬ ‫ئه‌گه‌رچی له‌وانه‌یه‌ به‌ جۆرێك ل ‌ه‬ ‫ڕەشبینی لێكبدرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پێموانییه‌‬ ‫په‌رله‌مانی ئه‌مجاره‌ش جیاوازییه‌كی‬ ‫ئه‌وتۆی هه‌بێت له‌گه‌ڵ خولی پێشوودا‪،‬‬ ‫ئه‌م ‌ه له‌به‌رئه‌وه‌ نییه‌ كه‌ په‌رله‌مان له‬ ‫‌شوێنی ت��ره‌وه‌ ئاڕاسته‌ بكرێت‪ ،‬یان له‌‬ ‫ڕۆڵی كه‌مبكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌به‌ر ئه‌و‬ ‫كاندیدانه‌ی پاڵێوراون بۆ ئه‌م خوله‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫قسه‌یه‌ش ل��ه‌وه‌وه‌ دێ��ت ك ‌ه په‌رله‌مان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا ك ‌ه چه‌ند یاسایه‌كی په‌سه‌ند‬ ‫كرد كه‌ له‌ به‌رژەوه‌ندیی گشتیدا بوون‪،‬‬ ‫به‌اڵم نه‌یتوانی پڕۆژە و بڕیاری گرنگ و‬ ‫سرتاتیژی و دوورم�ه‌ودا بكات به‌ ئه‌مری‬ ‫واقیع به‌سه‌ر كابینه‌كانی حكومه‌تدا و‬ ‫چاره‌سه‌ربن بۆ گرفته‌ درێژخایه‌نه‌كان‪.‬‬

‫بێگومان ل��ه‌م��ه‌دا پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��اران��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئه‌ركی زیاتریان له‌سه‌رشان‬ ‫ب��وو‪ ،‬چونك ‌ه فراكسیۆنی ده‌س�ه‌اڵت��دار‬ ‫زۆری لێچاوه‌رێ‌ ناكرێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ نابێ‌‬ ‫وابێت‪ ،‬به‌ڵكو ده‌بووایه‌ ئه‌وان به‌خه‌مرت‬ ‫بن بۆ ئه‌دای حكومه‌تێك كه‌ هاوڕێكانیان‬ ‫پێكیان ه��ێ��ن��اوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم فراكسیۆنه‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنه‌كانیش ئه‌وه‌نده‌ی له‌ خه‌می‬ ‫خۆنواندندا بوون بۆ ئه‌وه‌ی كامیان زیاتر‬ ‫كه‌موكووڕیی حكومه‌ت بڵێ‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌‬ ‫به‌دوای چاره‌سه‌ردا نه‌گه‌ڕاون‪ ،‬له‌وانه‌یه‌‬ ‫بیانووی ئه‌وه‌ بهێننه‌وه‌ كه‌ پڕۆژەكانیان‬ ‫پشتگو ‌ێ خ����راون‪ ،‬ب���ه‌اڵم خ��ۆ ك��اری‬ ‫په‌رله‌مانتار هه‌ر ئه‌وه‌ نیی ‌ه قس ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫پڕۆژە یاساكانی خۆی بكات و ئه‌وه‌ی له‌‬ ‫غه‌یری خۆیه‌وه‌ هات ڕەتیبكاته‌وه‌‪ ،‬یان‬ ‫قسه‌ی جیدیی له‌سه‌ر نه‌كات‪ ،‬بۆیه‌ زۆربه‌ی‬ ‫یاسا گرنگه‌كان به‌ بایكۆت و ده‌نگه‌ده‌نگ‬ ‫ب �ه‌ ه �ه‌م��وو ك�ه‌م��وك��ووڕی��ی�ه‌ك��ان��ی�ه‌وه‌‬ ‫تێپه‌ڕێرنان‪ ،‬ده‌كرا ئۆپۆزسیۆن كاری به‌م‬ ‫وته‌یه‌ بكردای ‌ه (ما ال یدرك كله‪ ‌،‬ال یرتك‬ ‫جله‌)‪ ،‬مادام زۆرین ‌ه بڕیاریدابوو یاساكان‬ ‫تێپه‌ڕێنێت‪ ،‬جا به‌ ته‌وجیهی مه‌كته‌ب‬ ‫سیاسییه‌كان بوو بێت‪ ،‬یان له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫په‌ره‌له‌مانتاره‌كان وه‌ك فه‌رمانبه‌ری‬ ‫حیزب هه‌ڵسوكه‌وتیان كردبێت‪ ،‬ده‌كرا‬

‫فراكسیۆنه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كانیش تێبینی‬ ‫و سه‌رنجه‌كانیان به‌ م �ه‌رج بگرتایه‌ و‬ ‫النیكه‌میشیان جێگابكردایه‌ته‌وه‪ ‌،‬باشرتبوو‬ ‫له‌وه‌ی هه‌ر هیچی تیانه‌بێت‪.‬‬ ‫به‌هه‌رحاڵ ئ��ه‌وه‌ تێپه‌ڕی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ��ه‌وه‌ن��ده‌ی م��ن بانگه‌شه‌ و قسه‌ی‬ ‫كاندیده‌كانی ئه‌مجاره‌م بینیوه‌ و بیستووه‌‪،‬‬ ‫به‌رگوێم نه‌كه‌وتووه‌‪ .‬كه‌سیان باس له‌ پڕۆژە‬ ‫و به‌رنامه‌ بكه‌ن‪ ،‬هه‌رچی كاندیده‌كانی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ن ئ���ه‌وا ك��ه‌م��وك��ووڕی و‬ ‫نادادییه‌كانی حكومه‌ت ڕی��ز ده‌ك �ه‌ن‬ ‫و قسه‌ی زۆر گشتی و س��واو دووب��اره‌‬ ‫ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬قسه‌گه‌لێك كه‌ چه‌ندینجار له‌‬ ‫شاشه‌ی ته‌له‌فزیۆن و له‌ به‌رنامه‌كانی ڕای‬ ‫خه‌ڵكدا وتراون و حكومه‌تیش نكوڵییان‬ ‫لێناكات‪ ،‬ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر به‌شێك بێت له‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی كاندید‪ ،‬كێشه‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاتێك ده‌بێت به‌ سه‌رتاپای قسه‌وباس و‬ ‫چه‌ندباره‌ ده‌كرێته‌وه‌ و هیچ ڕێگه‌چاره‌ی‬ ‫تیانه‌بوو‪ ،‬گرفتێكی گه‌وره‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی خاڵی الوازی ئه‌م بانگه‌شه‌یه‌‬ ‫و كاندیده‌كانیه‌تی‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌موویان‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر ه�ه‌م��وو شتێك قسه ‌ده‌ك��ه‌ن‪،‬‬ ‫ئ �ه‌م �ه‌ش ده‌گ��ه‌ڕێ��ت��ه‌وه‌ ب��ۆ دوو هۆ‪:‬‬ ‫یه‌كه‌میان كه‌م له‌و كاندیدانه‌ پسپۆڕن‬ ‫له‌ بوارێكدا و توانایان به‌سه‌ر بواره‌كه‌ی‬

‫خۆیاندا ده‌شكێت‪ ،‬بۆ هه‌ڵسه‌نگاندن و‬ ‫لێكدانه‌وه‌ و شیكردنه‌و ‌ه و دانانی به‌رنامه‌‬ ‫بۆ ڕزگاربوون له‌قه‌یرانه‌كان‪ ،‬چونكه‌ ته‌نیا‬ ‫كاركردن له‌بوارێكدا به‌س نییه‌ بۆ بوون‬ ‫به‌ پسپۆڕ‪ ،‬دووه‌میش ئه‌وه‌ی ‌ه هه‌موویان‬ ‫پێیانوای ‌ه ئه‌گه‌ر قس ‌ه له‌سه‌ر هه‌موو‬ ‫كه‌موكووڕییه‌كان نه‌كه‌ن ئ �ه‌وا ڕێژەی‬ ‫ده‌نگه‌كانیان وه‌ك پێویست نابێت و‬ ‫له‌وانه‌یه‌ وه‌ك ناشاره‌زا ده‌ركه‌ون‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌ ڕاستیدا پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌‬ ‫ڕاسته‌‪ ،‬ده‌بوای ‌ه هه‌ریه‌كێكیان گرنگیان‬ ‫ب ‌ه بوارێك بدایه‌ و تیایدا قوڵبوونایه‌ته‌وه‌‬ ‫و داتای وردی��ان له‌به‌رده‌ستدا بوایه‌ بۆ‬ ‫سه‌ملاندن‪ ،‬له‌ هه‌مووشی گرنگرت پڕۆژەیان‬ ‫ه�ه‌ب��وای� ‌ه ب��ۆ چ��اره‌س��ه‌ر‪ ،‬م���ه‌رج نییه‌‬ ‫پڕۆژە تێروته‌واو بێت‪ ،‬به‌اڵم النیكه‌می‬ ‫تێڕوانینی ئه‌و كه‌سه‌ بۆ بواره‌كه‌ی خۆی‬ ‫و چۆنیه‌تی هه‌ڵسه‌نگاندنی و دوات��ر‬ ‫پێشنیاری دروس��ت و زانستی له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای پێویستی و واقیع پێشكه‌ش‬ ‫بكرایه‌‪ ،‬به‌اڵم ب ‌ه پێچه‌وانه‌و ‌ه قسه‌كان له‌‬ ‫دروشم تێناپه‌ڕن‪ ،‬زۆرجار ل ‌ه كه‌سه‌كه‌ و‬ ‫حیزبه‌كه‌شی گه‌روه‌ترن‪ ،‬ئه‌مه‌ له‌ الیه‌ك‪،‬‬ ‫ل ‌ه الیه‌كی تره‌وه‌ هه‌ریه‌كێك له‌وان بچێنه‌‬ ‫په‌رله‌مان ده‌بێت به‌پێی شار ‌هزایی له‌‬ ‫یه‌كێك یان دووان ل ‌ه لیژنه‌كانی په‌رله‌ماندا‬

‫كار بكات‪ ،‬كه‌ هه‌ریه‌كێك له‌و لیژنان ‌ه‬ ‫تایبه‌مته‌نده‌ به‌ ب��وارێ��ك‪ ،‬ن�ه‌ك هه‌موو‬ ‫بواره‌كان‪.‬‬ ‫ئ�ه‌م په‌تای بێ‌ پڕۆژەییه‌ هه‌موو‬ ‫كاندیده‌كانی گ��رت��ووه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬خۆ هه‌ر‬ ‫كاندیدی ئۆپۆزسیۆن پێویستی به‌ پڕۆژە‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وانه‌ی له‌ ده‌سه‌اڵتیشدا‬ ‫بوون ده‌بێ‌ ڕەخنه‌یان له‌ ئه‌دای پێشوویان‬ ‫هه‌بێت و دان��ی پیابنێن و بۆچوونی‬ ‫ج��ی��اواز پێشكه‌ش بكه‌ن‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئه‌وه‌‬ ‫ده‌س�ه‌اڵت ئه‌زموونێكی دوور و درێژی‬ ‫هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ خراپ به‌ڕێوه‌بردنی واڵت و‬ ‫به‌ڵێنی جێبه‌جێ‌ نه‌كراودا‪ ،‬ئه‌ی كاندیدانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن كوا به‌رنامه‌ و پڕۆژەیان؟‬ ‫هه‌رچی ده‌م ده‌كاته‌وه‌ باسی نادادی له‌‬ ‫دابه‌شكردنی پۆست و پایه‌ و نادیاریی‬ ‫داهاتی نه‌وت و ده‌ستی درێژی حیزب‬ ‫له‌ناو حكومه‌تدا ده‌ك��ات‪ ،‬كه‌سیشیان‬ ‫ناڵێن به‌مشێوه‌یه‌ چاره‌سه‌ری ده‌ك�ه‌م‪،‬‬ ‫ئاخر ئاشكراكردنی داهاتی نه‌وت به‌ ته‌نیا‬ ‫چ ده‌ردێك چاره ‌ده‌كات ئه‌گه‌ر به‌رنامه‌‬ ‫نه‌بێت بۆ گێڕانه‌وه‌ی بۆ میلله‌ت؟ هه‌موو‬ ‫كه‌س د ‌هزانێت به‌خشینه‌وه‌ی پاره‌ به‌ناوی‬ ‫خانشینییه‌وه‌ بێ‌ حیسابه‌‪ ،‬ئه‌ی به‌چی‬ ‫شێوه‌یه‌ك بنبڕده‌كرێت؟ كێ‌ پڕۆژەیه‌كی‬ ‫واقیعی و گونجاوی خسته‌ڕوو؟‬

‫ئه‌محاڵه‌ وای��ك��ردووه‌ تێگه‌یشتنی‬ ‫خه‌ڵكیش ب��ۆ پ �ه‌رل �ه‌م��ان تێكبچێت‪،‬‬ ‫له‌جیاتی ئه‌وه‌ی خه‌ڵكی وا بیربكه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ په‌رله‌مان شوێنی یاسادانانه‌ بۆ واڵت‬ ‫و پێویستی به‌ كه‌سانی لێوه‌شاوه‌ و‬ ‫پسپۆڕی جۆراوجۆر و ئه‌كادیمی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌ سایه‌ی ئه‌م بارودۆخه‌دا پێیانوایه‌ كێ‌‬ ‫زۆر قسه‌ بكات و چه‌قاوه‌سوو بێت و سڵ‬ ‫له‌ هیچ نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ په‌رله‌مانتارێكی‬ ‫ب��اش ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬چونكه‌ په‌رله‌مان به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ وێناكراوه‌ بۆی‪ .‬هۆیه‌كی تریش‬ ‫كه‌ كاری كردووه‌ته‌ سه‌ر ساده‌كردنه‌وه‌ی‬ ‫كاری په‌رله‌مانتار و گۆڕانی وه‌زیفه‌كه‌ی‬ ‫له‌ یاسادانانه‌وه‌ بۆ شه‌ڕەقسه‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌‬ ‫لیسته‌كان له‌پێناوی كۆكردنه‌وه‌ی ده‌نگی‬ ‫زۆر ڕێژەیه‌كی زۆر كاندیدیان دان��اوه‌‬ ‫كه‌ زۆریان لێوه‌شاوه‌ نیین بۆ ئه‌و كاره‌‪،‬‬ ‫مه‌رجی په‌رله‌مانتاری سه‌ركه‌وتوویان تێدا‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ وایكردووه‌ كاری په‌رله‌مانتاری‬ ‫زۆر ساده‌ ببێته‌وه‌ و وه‌ك میمبه‌رێكی‬ ‫ڕاگه‌یاندن‪ ،‬یان به‌رنامه‌یه‌كی ڕاسته‌خۆی‬ ‫ته‌له‌فیزیۆن خه‌ڵكی لێی ب��ڕوان��ن‪،‬‬ ‫ب ‌هڕاستیش هه‌روایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر په‌رله‌مانتاری‬ ‫ته‌نها خ��س��ت��ن�ه‌ڕووی ك �ه‌م��وك��ووڕی و‬ ‫غه‌یبه‌تی حكومه‌ت بێت‪ ،‬ئه‌وا به‌هه‌موو‬ ‫كه‌س ده‌كرێت‪.‬‬

‫مه‌دخه‌لییه‌كان‪ ،‬خه‌واریجی دینداران و مورجیئه‌ی ده‌سه‌اڵتداران‬

‫محه‌مه‌د هه‌ریری ـ لەندەن‬ ‫ئه‌مڕۆ جیهانی ئیسالم دووچ��اری‬ ‫ده‌رهاوێشته‌یه‌كی سه‌قه‌تی تری فیكری‬ ‫سه‌له‌فی ه��ات��ووه‌‪ ،‬ل�ه‌ژێ��ر ناونیشانی‬ ‫م�ه‌دخ�ه‌ل��ی��ی�ه‌ك��ان‪ ،‬ی��ان جامییه‌كان‪.‬‬ ‫فیكری ناهه‌وسه‌نگ به‌و ‌ه ده‌نارسێته‌وه‌‬ ‫ك�ه‌ ه���ه‌رده‌م پ�ه‌ڕگ��ی��ره‌‪ ،‬ی��ان ل�ه‌وپ�ه‌ڕی‬ ‫توندیدایه‌‪ ،‬یانیش له‌وپه‌ڕی نه‌رمكێشی‬ ‫تا ڕاده‌ی خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان‪ .‬ئه‌گه‌ر له‌و‬ ‫هاوكێشه‌ی ‌ه قاعید ‌ه و هاوشێوه‌كانی‬ ‫ئ��ه‌وس��ه‌ری ت��ون��دڕەوی ب��گ��رن ب�ه‌ك��اره‌‬ ‫توندوتیژەكانیان‪ ،‬ئه‌وه‌ مه‌دخه‌لییه‌كان‬ ‫الك���ه‌ی ت��ری هاوكێشه‌كه‌ ده‌گ���رن به‌‬ ‫خۆخستن ‌ه ب �ه‌ر خزمه‌تی دیكتاتۆر و‬ ‫فیرعه‌ونه‌كان به‌ كه‌مالی ئاسوده‌یی‬ ‫وی��ژدان�ه‌وه‌‪ .‬سه‌رهه‌ڵدانی ئه‌و فیكره‌یه‌‬ ‫وه‌ك ئاڕاسته‌یه‌ك‪ ،‬ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سااڵنی‬ ‫‪ ١٩٩١‬له‌ كاتی رووداوه‌كانی داگیركردنی‬ ‫كوێت له‌ الیه‌ن سوپای عێراق‪ ،‬كاتێک‬

‫سعودیه‌ش هه‌ستی به‌ هه‌ڕەشه‌ی سوپای‬ ‫عێراق ك��رد‪ ،‬له‌ مه‌تبه‌خی موخابه‌راتی‬ ‫سعودی ئه‌و جه‌ماعه‌ته‌ دروستكرا له‌سه‌ر‬ ‫ده‌ستی كابرایه‌كی ئه‌سیوبی [حه‌به‌شی]‬ ‫به‌ ن��اوی (محه‌مه‌د ئه‌مان ئه‌لجامی)‬ ‫ك ‌ه به‌ دانپێدانانی الیه‌نگر و خودی‬ ‫مه‌دخه‌لییه‌كان‪ ،‬هه‌ر خه‌ریكی ڕاپۆرت‬ ‫نووسین بووه‌ له‌ دژی شێخه‌كانی تری‬ ‫هێڵی چاكسازی‪ ،‬ل�ه‌وان�ه‌ی ره‌خنه‌یان‬ ‫هه‌بوو له‌ ده‌وڵه‌ت و هه‌وڵی چاكسازییان‬ ‫ده‌دا‪ ،‬بۆیه‌ش كاتێك پرسیار ده‌ك�ه‌ن له‌‬ ‫(عه‌بدولعه‌زیز ئه‌لعه‌سكه‌ری مه‌دخه‌لی)‬ ‫ل�ه‌ كاستێكی ت��ۆم��ارك �راودا ده‌رب���اره‌ی‬ ‫حوكمی كاركردن له‌گه‌ڵ موخابه‌راتدا‪ ،‬له‌‬ ‫وه‌اڵمدا ده‌ڵێت «جا زیانی چییه‌ ئه‌گه‌ر له‌‬ ‫موخابه‌رات كارت كرد و ده‌وڵه‌تت پاراست‬ ‫له‌ تێكده‌ران و خاریجییه‌كان»‪( .‬مه‌به‌ستی‬ ‫ئه‌وانه‌ی باوه‌ریان به‌ خروج ده‌ركه‌وتن‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌ ل �ه‌ دژی ده‌وڵ�����ه‌ت!)‪ ،‬خۆزگه‌‬ ‫موخابه‌رات و ده‌زگ��ا جاسوسییه‌كانی‬ ‫خۆرهه‌اڵت له‌ پیناو به‌رژەوه‌ندیی خاك و‬ ‫نیشتیامن و هاوواڵتیدا ده‌بوون‪ ،‬ئه‌و كاته‌‬ ‫ده‌كرا له‌و حه‌ماسه‌ته‌ تێبگه‌ین بۆ كاركردن‬ ‫وه‌ك جاسوس و ڕاپۆرتنووس‪ ،‬به‌اڵم كه‌س‬ ‫نییه‌ نه‌زانێت به‌ مه‌دخه‌لییه‌كانیه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئه‌و ده‌زگایانه‌ كاریان ته‌نها پاراستنی‬ ‫حاكم و ده‌س�ه‌اڵت��دار و سه‌ركوتكردنی‬ ‫میلله‌ته‪ .‬خه‌ڵك ده‌ناسم ئ�ه‌وه‌ی خراپه‌‬ ‫و هه‌ولێری گۆته‌نی خوا پێی ناخۆشه‪‌،‬‬

‫ده‌یكات‪ ،‬به‌اڵم هێنده‌ نه‌فسیه‌تی به‌رز ‌ه‬ ‫كه‌ ب ‌ه گه‌وره‌ترین ئیغراوه‌ش نه‌بێته‌‬ ‫جاسوس به‌سه‌ر ئ��ازادی��خ��وازان‪ .‬ڕاسته‌‬ ‫هه‌ندێك له‌ بیروباوه‌ڕی مه‌دخه‌لییه‌كان‬ ‫سه‌رچاوه‌ی تیۆری مێژوویی هه‌یه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ته‌حریمكردنی ده‌رچ��وون‬ ‫له‌ دژی سوڵتان‪ ،‬هه‌تا ئه‌گه‌ر زاڵ��م و‬ ‫فاسیقیش بێت‪ ،‬هه‌تا ئه‌گه‌ر هه‌موو‬ ‫ماڵ و سامانیشی لێسه‌ندی و دارك��اری‬ ‫و قامچیكاریی پشتیشی ك��ردی‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مه‌دخه‌لییه‌كان ئه‌و بیرۆكانه‌یان هێنده‌ی‬ ‫تر دزێو و ناحه‌ز كردووه‌ كاتێك له‌ سیاقی‬ ‫مێژوویی خۆیانیان ده‌رخستوون و له‌سه‌ر‬ ‫حاڵه‌تێك یه‌كجار جیاواز جێبه‌جێی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫وات��ه‌ به‌ كه‌ره‌سته‌ی ك��ۆن چ��اره‌س�ه‌ری‬ ‫كێشه‌ی نوێ ده‌ك�ه‌ن‪ ،‬بۆ منوونه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫سه‌له‌فییه‌كانی به‌رایی ته‌حریمی خروجیان‬ ‫ده‌كرد له‌ دژی سوڵتانه‌كان بۆ پاراستنی‬ ‫یه‌كڕیزیی ئۆمه‌تی ئیسالم‪ ،‬هه‌رنه‌بێ‬ ‫ئه‌و سوڵتان و ده‌سه‌اڵتدارانه‌ سه‌ره‌ڕای‬ ‫جه‌ور و سته‌میان‪ ،‬به‌اڵم شه‌ریعه‌تیان به‌‬ ‫یاسای خۆیان ده‌زان��ی‪ ،‬ل �ه‌وه‌ش گرنگرت‬ ‫ئه‌و كاته‌ فه‌رمانڕەوایانی جیهانی ئیسالم‬ ‫سه‌ربه‌خۆ بوون‪ ،‬هیچ ده‌ستێوه‌ردانێكی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی���ی وه‌ك ئێستا كه‌ له‌به‌ر ئه‌و‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانه‌ی زلهێزه‌كان ل ‌ه زۆربه‌ی‬ ‫خاكی واڵتانی جیهانی ئیسالمدا كه‌سانێك‬ ‫حوكم ناكه‌ن به‌ ویستی خه‌ڵك بن‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌رچوون ح ‌هرام بێت له‌ دژی فه‌رمانڕەوا‬

‫هه‌رچیشی ك��رد‪ ،‬كه‌وابوو ده‌بێت ئه‌و‬ ‫مه‌دخه‌لییان ‌ه یه‌كه‌م ج��ار ده‌رچوونی‬ ‫ئیامم ئه‌حمه‌دی كوڕی حه‌نبه‌ل له‌ دژی‬ ‫ده‌س�ه‌اڵت��ی خه‌لیفه‌ی عه‌باسی ئیدانه‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬كه‌ س��ه‌ره‌ڕای بوونی هۆكارێكی‬ ‫زۆر بۆ ده‌رچوون له‌ دژی جه‌ور و سته‌می‬ ‫عه‌باسییه‌كان‪ ،‬كه‌چی ئینب حه‌نبه‌ل له‌ پێناو‬ ‫كێشه‌یه‌كی له‌فزی و ته‌ره‌فی وه‌ك كیشه‌ی‬ ‫(خلق القرآ‌ن) ده‌رچ��وو‪ ،‬هێند ‌ه خه‌ڵكی‬ ‫هاندا له‌ دژی موعته‌زیله‌كان نه‌یانهیشت‬ ‫ئیسالم به‌ قۆناغی عه‌قاڵنیه‌تی مێژوویی‬ ‫تێپه‌ڕێت‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ موعته‌زیله‌ش بێ‬ ‫گوناه نه‌بوون‪ ،‬گه‌وره‌ترین گوناهیان له‌‬ ‫جیاتی ده‌یه‌ها و سه‌ده‌ها بواری پێویست‬ ‫به‌ گۆڕان هاتن له‌و كێش ‌ه بێ ئه‌رزشه‌وه‌‬ ‫ده‌ستیان پێكرد‪ ،‬خه‌ڵكیان له‌سه‌ر ئه‌زیه‌ت‬ ‫ده‌دا و چه‌نده‌ها قاره‌مانی ساخته‌یان له‌و‬ ‫پێناوه‌ دروستكرد! مه‌دخه‌لییه‌كان ئه‌مڕۆ‬ ‫به‌ ساویلكه‌ییه‌كی له‌ ڕاده‌به‌ده‌ر هاتوونه‌ته‌‬ ‫ناو گۆڕەپانی ڕووداوه‌ك��ان‪ ،‬ناشیرینرتین‬ ‫ڕۆڵ ده‌بینن ل �ه‌و كێشمه‌كێشه‌ی له‌‬ ‫نێوان گه‌الن و دیموكراتخوازان له‌ دژی‬ ‫گه‌نده‌ڵكاران و سته‌مكاران‪ .‬وه‌ك له‌‬ ‫ناونیشانی ئه‌و وتاره‌ ئاماژەمان پێكردووه‌‪،‬‬ ‫مه‌دخه‌لییه‌كان وه‌ك خ�ه‌واری��ج��ن له‌‬ ‫دژی دیندار و ئازادیخوازان و ئه‌وانه‌ی‬ ‫هه‌وڵی گۆڕینی سیستمی دیكتاتۆریه‌ت‬ ‫و شمولیه‌ت ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌ توندترین شێوه‌‬ ‫هێرشیان ده‌ك �ه‌ن �ه‌ س �ه‌ر و ده‌س��ه‌اڵت‬

‫هانده‌ده‌ن له‌ دژی��ان‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر‬ ‫دینداره‌كان ل ‌ه ده‌سه‌اڵتیش بوون‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫به‌ ئیعازی موخابه‌راتی سعودی له‌ دژیان‬ ‫ده‌وه‌ستنه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن له‌ دژی مورسی‬ ‫وه‌ستانه‌و ‌ه له‌ناو ئه‌و هه‌موو وه‌لی ئه‌مره‌‬ ‫فه‌رمه‌سۆنانه‌ به‌س مورسییان ب ‌ه وه‌لی ئه‌مر‬ ‫نه‌زانی‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌ی ته‌حریمكردنیان بۆ‬ ‫ده‌رچوون له‌ دژی وه‌لی ئه‌مر‪ ،‬ئه‌وان له‌‬ ‫ریزی پێشه‌وه‌ی كوده‌تاچییه‌كان بوون‬ ‫ل ‌ه دژی وه‌لی ئه‌مریان‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئ���ه‌وان ده‌جوڵێنێت دی��ن و حه‌دیس‬ ‫و سوننه‌ نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو فه‌رمانه‌كانی‬ ‫موخابه‌راتی سعودیه‌یه‌! ئێستا داویانه‌ته‌‬ ‫پاڵ كوده‌تاچییه‌كان و سیسی به‌ وه‌لی‬ ‫ئه‌مر ده‌ناسێنن‪ ،‬به‌وپه‌ڕی بێویژدانییه‌وه‌‬ ‫هانی ده‌ده‌ن بۆ كوشتنی خه‌ڵكی دژ به‌‬ ‫كوده‌تا! مورجیئه‌ن بۆ ده‌سه‌اڵتداران له‌‬ ‫نه‌رمونیانی و هێنانه‌وه‌ی هه‌موو عوزرێك‬ ‫بۆیان‪ ،‬با هه‌ر تاوانێكیش ئه‌نجام بده‌ن‬ ‫دژی مرۆڤایه‌تی و دینیش‪ ،‬كه‌چی الی‬ ‫ئه‌وان هه‌ر وه‌لی ئه‌مر و تاعه‌تی واجیبه‌‬ ‫و حوكمی سه‌ركه‌وتوو به‌ هێز واجیبه‌ و‬ ‫ره‌وای �ه‌‪ .‬هه‌ر بۆیه‌ش ئه‌مڕۆ دیكتاتۆر و‬ ‫س �ه‌رۆك حزبه‌كان له‌ هه‌ر شوێنێك بن‬ ‫ئه‌و مه‌دخه‌لییانه‌یان ته‌به‌ننا ك��ردووه‌ و‬ ‫پیسرتین كاریان پێده‌كه‌ن له‌ ڕاپۆرتنووسین‬ ‫و به‌گرتدانی خه‌ڵكدا‪ ،‬ته‌نانه‌ت به‌ كه‌مالی‬ ‫ده‌به‌نگی و چڵكاوخۆرییه‌وه‌ وردترین‬ ‫ڕاپۆرت پێشكه‌شی كۆنفراسی وه‌زیرانی‬

‫ناوخۆی واڵتانی ع��ه‌ره‌ب ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬كه‌‬ ‫ته‌نها ده‌زگ��ای موخابه‌راتین! شوهره‌تی‬ ‫خه‌ده‌ماتی خۆفرۆشییان هێنده‌ ناوبانگی‬ ‫داوه‌ت����ه‌وه‌‪ ،‬سه‌نته‌ری قه‌اڵچۆكردنی‬ ‫تیرۆریزم (‪Combating Terrorism‬‬ ‫‪ )Center‬ته‌وسیه‌ ده‌كات بۆ حكومه‌تی‬ ‫ئه‌مریكا بۆ پاڵپشتیكردنی مه‌دخه‌لییه‌كان‬ ‫و به‌كارهێنانیان له‌ شه‌ڕی دژی تیرۆریزم!‬ ‫له‌ كورستانی عێراقیش ئه‌مرۆ ئه‌و‬ ‫په‌تای مه‌دخه‌لییان ‌ه ده‌ركه‌وتوون‪ ،‬وه‌ك‬ ‫مامۆستا سعودییه‌كانیان هه‌مان پۆخڵه‌واتی‬ ‫ئه‌وان و خۆفرۆشیی ئه‌وان و ده‌به‌نگیی‬ ‫ئه‌وان دووباره‌ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك كۆیله‌ی‬ ‫بێبه‌ها و بێساحێب دابه‌شبوون به‌سه‌ر‬ ‫دوو حزبی ده‌سه‌اڵتدار و بانگه‌شه‌یان بۆ‬ ‫ده‌كه‌ن و خه‌ڵك ساردده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ هه‌وڵی‬ ‫گۆڕینی وه‌زعه‌كه‌‪ ،‬ده‌سه‌اڵت زیاتر هان‬ ‫ده‌ده‌ن به‌ قسه‌ سواوه‌كانیان كه‌ پڕاوپرن‬ ‫ل ‌ه زه‌لیلی و خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان و هه‌قی‬ ‫موتڵه‌ق پێدانیان‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌ ده‌ست ئه‌وان‬ ‫بێت جه‌وێكی سوڵتانی ده‌خوڵقێنن كه‌‬ ‫تیایدا هه‌موو شتێك حه‌رامه‌‪ :‬حزبایه‌تی و‬ ‫هه‌ڵبژاردن و سنورداركردنی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫و ره‌خنه‌گرتن به‌ ئاشكرا و ‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر مه‌دخه‌لییه‌ت له‌ناو عه‌ره‌بدا دژی‬ ‫هه‌قیقه‌تی دین بن‪ ،‬ئه‌وا له‌ناو كوردا دژی‬ ‫ئه‌خالق و ڕەوشتی كوردیشن كه‌ دژە به‌‬ ‫سه‌رشۆڕی و جاسوسیه‌ت و ماستاوكردن‬ ‫بۆ ده‌سه‌اڵتداران‪.‬‬

‫‪www.bayanpress.net‬‬ ‫‪www.facebook.com/bayanpres‬‬ ‫‪www.twitter/bayan2press‬‬

‫‪political general Newspaper‬‬

‫‪Tuesday, No. 52‬‬ ‫‪First Year, Sep 17, 2013‬‬

‫‪Reklam‬‬ ‫هاوژین عومه‌ر‬

‫بانگه‌شه‌‪ ،‬یان شێواندنی زه‌ینی ده‌نگده‌ر؟!‬ ‫هه‌ڵمه‌ت‪ ،‬یان بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬ئه‌و پرۆسه‌یه‌ی ‌ه ك ‌ه ماوه‌یه‌ك به‌ر ل ‌ه ئه‌نجامدانی‬ ‫هه‌ر هه‌ڵبژاردنێك‪ ،‬ب ‌ه مه‌به‌ستی ناساندنی كاندید و قه‌وار‌ه به‌شداربووه‌كان و كۆكردنه‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگ بۆیان‪ ،‬به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ .‬هاوكات ئه‌م پرۆس ‌ه كورتخایه‌نه‌‪ ،‬ل ‌ه الیه‌ن داموده‌زگا‬ ‫په‌یوه‌ندیدار و به‌رپرسه‌كانه‌وه‌‪ ،‬ب ‌ه كۆمه‌ڵێك ڕێكار و بڕگ ‌ه و مادده‌ی یاسایی ڕێكده‌خرێت‪.‬‬ ‫دواجاریش هیچ هه‌ڵبژاردنێكی ئازاد به‌بێ بانگه‌ش ‌ه و ڕەخساندنی كه‌شی گونجاو و ده‌رفه‌تی‬ ‫یه‌كسان بۆ گشت كاندید و قه‌واره‌كان‪ ،‬به‌ڕێوه‌ناچێت‪.‬‬ ‫بانگه‌ش ‌ه هاوشێوه‌ی كاسپییه‌كی زیره‌كان ‌ه و مامه‌ڵه‌یه‌كی بازرگانیی سه‌ركه‌وتووانه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت تیایاندا ڕەچاوی زه‌وق و ویست و چاوه‌ڕوانییه‌كانی كڕیار بكرێت‪ ،‬ك ‌ه یه‌ك له‌و‬ ‫میكانیزم ‌ه سه‌ركه‌وتووانه‌ش‪ ،‬پێشكه‌شكردنی ئۆفه‌ری به‌سوود و بڕواپێهێنه‌ره‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئێستا ل ‌ه كوردستان ده‌گوزه‌رێت‪ ،‬شێواندنی زه‌ینی ده‌نگده‌ر‌ه نه‌ك بڕواپێهێنانی‪.‬‬ ‫قه‌وار‌ه‌كان ل ‌ه دوو ڕووه‌و ‌ه له‌و شێواندنه‌دا به‌شدارن‪ ،‬ل ‌ه الیه‌ك ل ‌ه دیاریكردنی جۆری‬ ‫كاندیده‌كان و ل ‌ه الیه‌كی تریش ل ‌ه جۆری ئه‌و بانگه‌شه‌یه‌ی خۆیان و الیه‌نگرانیان به‌ڕێوه‌ی‬ ‫ده‌به‌ن‪ .‬لێهاتوویی ڕاسته‌قینه‌ی كاندید‪ ،‬پێگه‌یه‌كی ئه‌وتۆی ل ‌ه نێو گرنگیپێدانه‌كاندا نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫ئێستا زۆرینه‌ی خه‌ڵكی سه‌رقاڵ كراون به‌وه‌ی نزیكه‌كانی خۆیان ده‌رچوێنن‪ ،‬نه‌ك كه‌سێك‬ ‫ك ‌ه شیاوی كاری پ ‌هرله‌مانتارییه‌‪ ،‬وا ل ‌ه تاكی كورد ده‌كرێت به‌پێی بنه‌مایه‌ك نوێنه‌ری خۆی‬ ‫هه‌ڵبژێرێت‪ ،‬ك ‌ه دووری ده‌خاته‌و ‌ه ل ‌ه دروستكردنی پ ‌هرله‌مانێكی ئاستبه‌رز و سه‌ركه‌وتوو‪.‬‬ ‫ل ‌ه دیاریكردنی كاندیده‌كاندا‪ ،‬زۆرینه‌ی ئه‌وانه‌ی به‌دیده‌كرێن‪ ،‬به‌رپرسی حیزبی یان‬ ‫كوڕەكانیان‪ ،‬نه‌وه‌ی شه‌هید ‌ه نارساوه‌كان‪ ،‬نه‌وه‌ی سه‌رۆك خێڵ و عه‌شیره‌ته‌كان‪ ،‬كه‌سایه‌تییه‌‬ ‫ئاینییه‌كانن‪ ،‬له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك پێشمه‌رگه‌ی دێرین‪ .‬ل ‌ه پاڵ ئه‌مانیشدا‪ ،‬ژماره‌یه‌كی كه‌م له‌و‬ ‫كه‌سان ‌ه ده‌بینیت ك ‌ه ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و ئینتیامیان ‌ه كاندیدكراون‪ .‬مه‌به‌ست ل ‌ه ناوهێنانی ئه‌و‬ ‫چین و توێژانه‌ی سه‌ره‌وه‌ش‪ ،‬كه‌مكردنه‌وه‌ی قه‌در و توانای خۆیان و نه‌وه‌كانیان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫مه‌به‌ست ل ‌ه به‌پێوه‌ركردنی بنه‌ماگه‌لێكن‪ ،‬ك ‌ه ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی سیستمی كراو ‌ه و نیمچه‌كراوه‌دا‪،‬‬ ‫هیچ قه‌واره‌یه‌ك بۆیان ناگه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هۆكارێكی تر بۆ شێواندنی زه‌ینی ده‌نگده‌ر‪ ،‬ئه‌و جۆری بانگه‌شه‌ی ‌ه ك ‌ه ئێستا لیسته‌‬ ‫گه‌وره‌كان و به‌شێك ل ‌ه الیه‌نگرانیان له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ن‪ .‬بانگه‌شه‌ی‬ ‫ئه‌مجار‌ه بێ كوشنت و برینداركردن و سه‌غڵه‌تكردن و سه‌رپێچی نه‌بوو ‌ه و ناشبێت‪ .‬ئێم ‌ه گه‌ر‬ ‫چاومان ل ‌ه پ ‌هرله‌مانێكی شایست ‌ه بڕیوه‌‪ ،‬نابێت گره‌و له‌سه‌ر هاشوهووش بكه‌ین‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫قه‌واره‌كان گره‌و له‌سه‌ر هۆشیاریی ده‌نگده‌ر و ڕۆشنبیریی خه‌ڵكی بكه‌ن‪ .‬پ ‌هرله‌مان كاتێك‬ ‫ل ‌ه ئاست چاوه‌ڕوانی و پێویستیی كۆمه‌ڵگه‌دا ده‌بێت‪ ،‬ك ‌ه كه‌سانی شایست ‌ه ئه‌ندامی بن‪ ،‬نه‌ك‬ ‫هیچ ئینتیامیه‌كی تری كۆمه‌اڵیه‌تی و خێڵه‌كی ب ‌ه ته‌نها‪ .‬ب ‌ه گره‌وكردن له‌سه‌ر هۆشیاریی‬ ‫ده‌نگده‌ر و ئاگایی خه‌ڵك‪ ،‬ئه‌وكات پ ‌هرله‌مانێكی شیاومان ده‌بێت‪ ،‬نه‌ك ب ‌ه بزواندنی عاتیف ‌ه و‬ ‫ده‌نگكڕین و كوشنت و بڕینی خه‌ڵكی تر‪.‬‬

‫‪Reklam‬‬