140228 bak 004

ONMISBAAR EN BETROUWBAAR VAKBLAD

bakkerswereld 28 februari 2014 | jaargang 75 | nummer 4 | www.bakkerswereld.nl

Polderbakkers blijven pionieren

Dagelijkse boodschappen bij Frank Brunninkhuis

Bakker FleddĂŠrus heeft voorliefde voor horeca

J.S. Polak vermaalt al 160 jaar specerijen

Het betere alternatief voor boter.

Snel en eenvoudig uw BHVcertificaat halen of verlengen?

Dat kan via 112BHV.nl

Nu ook in Engels, Frans en Pools

Slechts een halve dag praktijk

Afgestemd op uw sector 8 of meer cursisten?

DĂŠ bakkerijmargarine met boter.

Heerlijk in smaak, veelzijdig verwerkbaar!

Praktijk bij u op locatie Online inzicht in de cursusvoortgang Verzorging van uw cursistenadministratie

De BHV theorie online.

BAKKERSVAK

Van harte welkom op stand B1004

24/7 online toegang, Gewoon wanneer het u het beste uitkomt en in uw eigen tempo.

Gratis 7 dagen uitproberen?

Ga dan naar www.112BHV.nl en vraag de proefcursus aan.

DĂŠ basis voor hulpverlening

Opinie

Inhoud

De laatste

I

k heb ze nooit geteld, maar naar schatting moet dit mijn 1100e opinie zijn. Zo’n 1100 keer heb ik u vanaf deze plaats ‘toegesproken’. Zo nu en dan kreeg ik daarop (fikse) kritiek: een te belerend vingertje, aanmatigend, té kritisch, niet positief naar de branche toe, te weinig rekening houdend met de branchebelangen, et cetera. Toch heb ik altijd - ook vanaf deze plek - met hart voor de bakkerij, betrokken én in het belang van de branche mijn werk gedaan. Maar Bakkerswereld heeft soms een andere verantwoordelijkheid - en zit soms anders in de problematiek - dan een (belangen)organisatie of een individuele (banket)bakker.

Tja, het leven van een hoofdredacteur is niet gemakkelijk. Dat is overigens niet de reden dat ik er mee stop.

Ga je nu genieten, wordt me de laatste tijd veelvuldig gevraagd. Ja! Maar ik heb ook 34,5 jaar lang genoten. Eerst als redacteur van Bakkerswereld en de Banketbakkerij onder leiding van Arend Elderman. Daarna als hoofdredacteur, de derde in de rij van hoofdredacteuren van Bakkerswereld. En dat van een blad dat 77 jaar geleden onder leiding van Bertus Muller is ontstaan.

Ik durf te zeggen dat ik een rijk man ben door al mijn bezoeken aan vaak prachtige bakkersbedrijven en die van hun toeleveranciers. Gedre-

ven ondernemers, gepassioneerde vakmensen met het hart op de juiste plek.

Als ik iets zal gaan missen van mijn werk - want ik stop er echt mee - dan zijn het deze mensen die me rijk hebben gemaakt met hun kennis en visie. Ik kijk daar met heel veel dankbare gevoelens op terug.

Bedankt!

In 1979 - toen ik begon - was de herstructurering van de broodbakkerij hét onderwerp. Na een aantal moeilijke jaren wist de bakkerijsector zich te hervinden en beleefde de sector mooie en goede jaren.

Nu, in 2014, staat de branche opnieuw voor een belangrijke uitdaging door de druk op de markt en het imago van het brood. Er is de nodige innovatiekracht nodig om deze branche genoeg toekomstperspectief te blijven bieden. In 1979 was dat niet anders.

Ik vind het tijd worden de fakkel over te dragen aan een nieuwe generatie, in de persoon van Marijke Buijs. Ook de uitgeverij staat voor grote uitdagingen. Maar Bakkerswereld heeft een mooi moederbedrijf en een goed team mensen dat klaar is voor die uitdaging.

Mag het hen en u allen goed gaan!

04 05 06 10 12 14 17 18 20 22

Harrie.leijten@reedbusiness.nl

24 26

Nieuwsoverzicht en gastcolumn Wim Kannegieter Nieuwsoverzicht en column Yvonne van Gils Serie: verpakkingen (deel 1) Bakkers pareren vragen over asbest, mensenhaar en Broodbuik Harm Fleddérus’ voorliefde voor broodbakken en blues Tietema Stijlvolle Bakkers verknocht aan de polder Dienstbaarheid centraal tijdens Zeelandia Klantendag Virtuele portemonnee alternatief voor Chipknip Vakvrouw Greetje Schuurmans vaart creatieve koers Brunninkhuis breidt uit met dagelijkse boodschappen Polak: 160 jaar kruiden en specerijen Colofon, nieuws en tip van BDO Belastingadviseurs

Spotlight

De Bakkers van Harms Heerlijck zoekt heil in crowdfunding Minimaal €25.000, dat is het bedrag dat De Bakkers van Harms Heerlijck via crowdfunding hoopt bijeen te brengen om de ambities van het bedrijf met vestigingen in Vries, Zuidlaren en Eelde waar te maken. De bakkerszaak, die tot en met 31 december 2013 door het leven ging als Echte Bakker Patrick Harms, sloeg twee jaar geleden een nieuwe weg in. Onder de naam Harms Heerlijck werd een broodlijn geïntroduceerd met broodsoorten van in Drenthe verbouwde en gemalen tarwe, vrij van E-nummers, lactose en andere toevoegingen. Inmiddels is vrijwel het gehele assortiment E-nummervrij.

‘We hebben hard gewerkt om te komen waar we nu zijn, maar we zijn nog niet op het eindpunt’, stelt de Drentse bakker. ‘We moeten blijven vernieuwen en onszelf blijven ontwikkelen en kansen pakken om niet ten onder te gaan. Daarom hebben we per 1 januari afscheid genomen van het Echte Bakkers Gilde.’ Omdat met een nieuw begin een investering gepaard gaat, vraagt de bakker via crowdfunding klanten, leveranciers en andere relaties of zij bereid zijn een geldlening van €100, €200 of €500 te verstrekken. Jaarlijks wordt 10 procent van het totaalbedrag van de lening

De Bakkers van Harms Heerlijck probeert via crowdfunding minimaal €25.000 bijeen te brengen.

Foto: De Bakkers van Harms Heerlijck

terugbetaald. Bovendien krijgen leningverstrekkers een jaarlijkse rentevergoeding van 6 procent in de vorm van een tegoedbon die is te besteden in één van Harms’ winkels.

28 februari 2014 | bakkerswereld | 3

Kort

Handgemaaktbrood en Patisserie Robèrt slaan handen ineen Handgemaaktbrood en Patisserie Robèrt hebben besloten een samenwerking aan te gaan voor de verkoop en distributie van hun bakkerijproducten. In de webshop van Handgemaaktbrood worden daardoor vanaf 1 maart negen van de meest verkochte producten van Patisserie Robèrt aangeboden. Het initiatief voor deze samenwerking kwam van de enige vakman in Nederland met zowel de titel Meester Patissier als Meester Boulanger. Al snel kwamen Patrick Boon (Handgemaaktbrood) en Robèrt van Beckhoven en Pirjo de Winkel (Patisserie Robèrt) erachter dat er synergie zit in de beoogde kwaliteit en de originaliteit van de producten van beide bedrijven.

Patisserie Kuyt mag na acht jaar strijd met gemeente Amsterdam tussendeur plaatsen Ballonnen aan de Utrechtsestraat 109-111 in de hoofdstad. Na een strijd met de gemeente Amsterdam, die maar liefst acht jaar heeft geduurd, mag Patisserie Kuyt eindelijk een deur plaatsen tussen de winkel en de tearoom.

De familie Kuyt wilde in 2006 een doorgang maken van de winkel naar het naastgelegen pand, dat de patisserie had aangekocht voor het openen van een tearoom. De verantwoordelijke afdeling van de Stadsdeelraad Centrum verleende echter geen vergunning voor de doorgang, omdat de deur in strijd zou zijn met het bestemmingsplan.

In eerste instantie legde de patissier zich neer bij het besluit van de gemeente. Het zou de muren van de monumentale panden aantasten.

Totdat bleek dat hotels en andere ondernemingen wel toestemming kregen. De familie Kuyt dreigde naar de rechter te stappen, waarna hoofdstedelijke en landelijke media lucht kregen van het conflict en erover berichtten.

Dinsdag 18 februari boog de Stadsdeelraad Centrum zich over de kwestie. Met slechts één tegenstem van een GroenLinks-stadsdeelraadslid kreeg Patisserie Kuyt alsnog een vergunning voor het plaatsen van de deur.

Gastcolumn

Lekker brood bindt ons allen

Robèrt van Beckhoven.

Foto: Henk Riswick

Bakkerij Pots plaatst zich voor regiofinale Leukste Bakker Bakkerij Pots, met winkels in Rolde, Assen en Annen, is door naar de volgende ronde voor de verkiezing Leukste Bakker van Drenthe.

De bakker stimuleert klanten opnieuw te stemmen in de finaleronde voor de regio Drenthe door de verkiezing onder meer te koppelen aan een goed doel. Voor elke stem steunt de bakker Bakers Against Cancer met €0,05. Daarnaast kunnen stemmende klanten individueel prijzen winnen.

Hema sluit bakkerijen in Winschoten en Haarlem Hema sluit in maart en april de deuren van de bakkerijen in respectievelijk Winschoten en Haarlem. In heel Nederland beschikt Hema nu nog over acht bakkerijen. De medewerkers van de bakkerijen die worden gesloten, worden deels herplaatst bij één van de resterende bakkerijen. Voor het overige personeel volgt ontslag. In totaal schrapt Hema 65 banen bij de bakkerijen, op het hoofdkantoor en bij het distributiecentrum.

4 | bakkerswereld | 28 februari 2014

N

a de media-aandacht van afgelopen Zo’n imagocampagne opent wellicht ook nieuwe maanden over brood is het goed om als deuren. Door slim in te spelen op bredere ontwikkebranche het vizier op de toekomst te lingen in de markt en allianties te zoeken met sectorichten. Want hoe zorgen we er nu ren die direct aan broodconsumptie zijn gelieerd, gezamenlijk voor om brood weer te kunnen mogelijkerwijs nieuwe geldbronnen worden laten worden tot een onbesproken product? aangeboord. Hierdoor kan meer media-exposure worDaarvoor hebben vertegenwoordigers van NVB, den gegeven aan consumptie van lekker en gezond NBOV en NBC afgelopen maand een aantal keer brood. gezamenlijk het hoofd over gebogen. Naast het nog Echter, financiering kan niet exclusief vanuit exterbeter organiseren van de branchecommunicatie stond ne bronnen komen. Als branche hebben we hierin tijdens die overleggen de wens centraal om het imabovenal een wederzijdse, gezamenlijke en gedeelde go van brood op langere verantwoordelijkheid om termijn te verbeteren. Het brood, in de breedste zin NBC zal hieromtrent in van het woord, bij de de komende tijd voor consument voor het beide brancheorganisavoetlicht te brengen. Dus ties voorstellen maken zullen we zelf als gehele hoe één en ander in te branche budgetten moevullen. Op basis van die ten vrijmaken voor deze voorstellen zullen, mogeactiviteiten. Van belang is lijkerwijs, verdere acties dan ook dat beide branen activiteiten worden cheorganisaties de opgezet ter versterking Wim Kannegieter: ‘Een imagocampagne opent bestuurlijke kracht en van het imago van brood wellicht ook nieuwe deuren.’

Foto: NVB durf houden om hier in Nederland. gezamenlijk in op te blijOp zich is dit een goede en positieve ontwikkeling. ven treden. De NVB is hier een groot voorstander van.

Waarom dan wel? Het allerbelangrijkste element is Immers, zoals de Engelsen reeds lang zeggen: ‘United dat de totale sector hierbij is aangesloten. Dat is we stand, divided we fall.’ Ofwel: lekker brood bindt noodzakelijk omdat het voor de consument in Nederons allen. land niet uitmaakt waar het brood wordt gebakken.

Het gaat haar of hem alleen maar om het feit dat er goed en lekker brood wordt gemaakt. Brood dat Wim Kannegieter, directeur Nederlandse Verenionbesproken is. Brood dat een goed imago heeft, is ging voor de Bakkerij daarbij dus de essentie.

Twitter: @NVBBakkerijen

Kort

Column

Ivo van Dijkhuizen vertrekt bij Bake Five

Gekker dan gek

D

onderdagavond is een rustige avond voordat het weekendschema intreedt.

Die avond is voor de kinderen en huishoudelijke klusjes. Een paar weken geleden hoorden we dat het tv-programma Keuringsdienst van Waarde een onderwerp over brood had. Onze donderdagavond werd zó ingericht, dat wij in alle rust het programma konden volgen. En inderdaad, het was schokkend om te zien dat oudere ovens zeker niet veilig zijn wat betreft de asbestisolering. Er werd die avond al flink getwitterd dat dit zeker gevolgen zal hebben voor de broodverkoop. Ook mijn man en ik hadden na de uitzending nog nagepraat over de reacties van klanten de volgende dag en hoe daarmee om te gaan. We hadden afgesproken om op onze Facebook-pagina onze reactie te plaatsen en duidelijk te maken dat er nooit geen asbest in ons brood kon en kan terechtkomen. Om 08.00 uur lichtten we de winkeldames in met een beknopte versie van de uitzending en onze reactie daarop. Iedereen was helemaal klaar en voorbereid op allerlei vragen van onze klanten, maar die vragen kwamen niet...

Mensenhaar in brood? Asbest in brood? Paardenvlees in rundvlees? Het zijn een paar voorbeelden van

vragen die de afgelopen tijd gesteld zijn. Vooral in tv-programma’s wordt het steeds gekker. Als ambachtelijk bakker volg je deze berichten op de voet, maar de consument ligt er niet wakker van. Ik denk dat het onze taak is als bakker en verkoper om duidelijkheid te geven over onze werkwijze en hygiënebeleid, zodat onze klanten niet twijfelen over een vreemd bericht...

Bijvoorbeeld door een open dag in de bakkerij te organiseren (met medewerking van een aantal leveranciers echt geen grote opgave) of klanten folders van het NBC laten lezen. Vlees betrekken we van een ambachtelijke slager, fruit van de groenteman en eieren van de zuivelhandel. Stuk voor stuk ambachtsbedrijven die naar eer en geweten hun goede producten verkopen. Laat het de klant weten! En natuurlijk is het Foto: Peter Roek soms de onwetendheid van de klant waardoor spookverhalen de wereld rondgaan. Mensen zien snel wat ze denken te zien en draai dat maar eens om. Het blijft belangrijk onze goede producten te verdedigen tegen kwade invloeden, ook al lijkt het geen rol te spelen. Dan hoop ik op een ontspannen tv-avondje!

Yvonne van Gils, met echtgenoot Léon eigenaar van Bakkerij Van Gils in Chaam

Geknipt Vlees ‘Als je brood eet, eet je vlees.

Mensenvlees. Althans, mensenharen. Als we de deskundigen in de Keuringsdienst van Waarde mogen geloven.’

Arno de Natris op Dichtbij.nl

Marges pakken ‘Je zult als bakkerij érgens je marges moeten pakken onder druk van inkoopcombinaties/ supermarktketens en/of stijgende graanprijzen. Wat doe je dan? Verouderde met asbest geïsoleerde ovens niet vervangen/reviseren en/of creatief hanteren ingrediënten

en/of beknibbelen op hygiëne, enzovoort, enzovoort.’

Youru Godunov op internet

Bloeddruk ‘Wie te veel brood eet, loopt het risico op een verhoogde bloeddruk.’

Lynn Formesyn in Het Limburgs Nieuwsblad

Vriendelijkst ‘Het type brood dat het vriendelijkst is voor jouw bloedsuikerspiegel, is pompernikkelbrood. Het geeft je niet alleen langer een vol gevoel, het veroorzaakt ook de zachtaardig-

ste piek in je suikerspiegel, iets wat je altijd hebt als je koolhydraten eet.’

Nogmaals Lynn Formesyn in Het Limburgs Nieuwsblad

Ivo van Dijkhuizen vertrekt per 1 maart bij Bake Five in Leusden. Hij begint een eigen bedrijf op het gebied van foodmarketing en conceptontwikkeling onder de naam Pakhuis Communicatie. Voordat Van Dijkhuizen bij Bake Five in dienst kwam, werkte hij bij Meneba. Hij is ook één van de oprichters van Bakery Nexus en is voorzitter van het BoulangerieTeam. Dat blijft hij. Ook blijft hij betrokken bij de organisatie van de Meestertitel.

Van Dijkhuizens opvolger bij Bake Five is Eva Jansen. Zij werkte zeven jaar als marketingmanager bij Rabobank Nederland. Daarvoor was ze werkzaam bij de inkoopafdeling food van de Bijenkorf. Ze houdt zich ook bezig met het ontwikkelen van foodconcepten.

Ivo van Dijkhuizen

Foto: Jan Willem Schouten

Barry Callebaut koopt toeleverancier Biolands Het Zwitserse chocoladeconcern Barry Callebaut bouwt zijn grip op de productiekolom verder uit door Biolands Group, één van de belangrijkste toeleveranciers van cacao, volledig over te nemen. In 2008 nam Barry Callebaut een belang van 49 procent in het Tanzaniaanse bedrijf, waarvan het sinds 2000 de enige klant was. Door de overname wordt de tussenhandel uitgeschakeld.

Genieten?

Speciale chocoladeroute tijdens Bakkersvak 2014

‘Geniet je nog van een lekkere boterham met choco op het moment dat je dit artikel leest? Dan leg je die lekkernij best eventjes aan de kant. Uit een Nederlands onderzoek blijkt namelijk dat brood gemaakt is van... Chinees mensenhaar.’

Mieke Geysmans in Het Belang van Limburg

Met het oog op het groeiende aantal chocolatiers in Nederland wordt Bakkersvak 2014 op zondag 23 en maandag 24 maart ondergedompeld in de meest heerlijke en luxe chocolade. Langs een speciale chocoladeroute wordt op de vakbeurs in Autotron Rosmalen een breed assortiment aan bonbons, chocolademachines, decoratiematerialen, chocoladewerken en verpakkingen gepresenteerd.

Een toegangsbewijs voor Bakkersvak is aan te vragen via EasyFairs.com/bakkersvak-nl.

28 februari 2014 | bakkerswereld | 5

Serie

Verpakking vormt één geheel met het product

Meer dan een manier om brood of banket mee te geven Verpakking kent veel facetten. Een verpakking kan verleiden, kan spannend of feestelijk zijn en is drager van informatie. Als we verpakking alleen benaderen vanuit het kostenaspect, dan gaan we te kort door de bocht.

Verpakking is vooral functioneel en vormt één geheel met het product. Het is daarnaast ook vooral een marketinginstrument en maakt als zodanig deel uit van de marketingmix.

DOOR JAN BUITELAAR

P

rimair heeft verpakking een beschermende functie. Het is een noodzakelijkheid. Vanuit die gedachte is het dan niet zo vreemd dat de gedachten dan direct uitgaan naar de daaraan verbonden kosten. Waarom krijg je je stokbrood in Frankrijk soms zo mee, of slechts gewikkeld in een stuk papier met een stukje plakband, en waarom stoppen we hier het brood in een plastic zak? De Franse manier van werken is een stuk goedkoper dan die van ons. Is het ’s lands wijs, ‘s lands eer of spelen er andere factoren een rol? We staan er, denk ik, veel te weinig bij stil. Zien we verpakking alleen als een noodzakelijk kwaad of juist al een uitgelezen middel om onze boodschap te vertellen en wat wil de consument eigenlijk?

Als we teruggaan naar de omschrijving in het woordenboek, dan is verpakking letterlijk: ‘Alle

producten, vervaardigd van materiaal van welke aard ook, die kunnen worden gebruikt voor het insluiten, beschermen, verladen, afleveren en aanbieden van goederen, van grondstoffen tot afgewerkte producten, over het gehele traject van producent tot gebruiker of consument. Ook wegwerpartikelen die voor dit doel worden gebruikt, worden als verpakkingsmateriaal beschouwd.’

Zakgoed In dat licht heeft de bakkerij te maken met verschillende stromen met betrekking tot verpakking. Allereerst de binnenkomende goederen.

Wordt de bloem geleverd in bulk of werkt u nog steeds met ‘zakgoed’? Voor de fabrikant is het verpakken van zakgoed (veel) duurder dan levering in bulk. U merkt dat aan de prijs. De fabrikant zal de meerkosten van ‘zakgoed’ doorberekenen aan u als klant. En wat doet u met al het verpakkingsmateriaal dat na productie niet

Advertentie

NIEUW! Pérène Plié.

Meer informatie bij uw vertegenwoordiger!

6 | bakkerswereld | 28 februari 2014

meer nodig is? Verpakking heeft namelijk de ‘vervelende’ eigenschap dat het na gebruik ‘voor u geen waarde meer heeft’, maar zelfs een kostenpost wordt. Ofwel: het gaat om wat erin zit. Niet om wat eromheen zit.

Met het oog op het milieu worden er steeds strengere eisen gesteld aan verpakkingsmateriaal. In het convenant verpakkingen is vastgelegd dat zoveel mogelijk moet worden gestreefd naar vermindering van de verpakkingsstromen.

Een tweede eis is dat verpakking herbruikbaar dan wel recyclebaar moet zijn. Dat stelt ook eisen aan u als gebruiker. Heeft u binnen de productieruimte voldoende mogelijkheden om de afvalstromen die resteren na de productie te scheiden? De eisen op dat gebied worden steeds strenger en als u niet voldoet aan deze eisen, zult u met steeds hogere kosten daarvoor worden geconfronteerd. Zeker bij nieuw- of verbouw is het van het grootste belang om met dit gegeven rekening te houden.

Verpakking beschermt het product tegen stof, vocht of bacteriën, maar ook tegen beschadigen of uitdrogen.

Een tweede punt van belang in de productie is de vraag of de door de fabrikant aangeboden verpakking nu wel zo handig is in het gebruik. Is het product gemakkelijk op te bergen in het magazijn? Is het hersluitbaar? Gemakkelijk te openen? Vaak gaan we hierover met de fabrikant niet eens de discussie aan, maar een onhandige verpakking kan in de productie veel tijd kosten en vroegtijdig bederf leidt altijd tot verlies. Het loont zeker de moeite om daar met uw medewerkers in de productie eens kritisch naar te kijken. Het kan ook zijn dat een alternatief juist wel dat gemak biedt.

Naast de stroom (verpakte) goederen die de bakkerij binnenkomen, verlaat er een constante

stroom verpakkingsmateriaal het bedrijf als wordt geleverd aan consument of derde kanaal.

Je bent dan opeens niet meer gebruiker van verpakkingsmateriaal, maar ‘producent’. Weliswaar niet in de letterlijke zin, maar in figuurlijke zin wel. Je wordt dan opeens ook zelf geconfronteerd met de regels die zijn vastgelegd in het convenant verpakkingen. Bij een verbruik van meer dan 50.000 kilo verpakkingsmateriaal moeten producenten zich aanmelden bij het Afvalfonds Verpakkingen. Dit fonds is in de plaats gekomen voor de verpakkingsbelasting.

Producenten zijn gehouden over het gebruikte verpakkingsmateriaal een bijdrage af te dragen.

Ingevolge de wet moet u zich - als u aan het cri-

Actueel, trendy en absoluut onderscheidend!

Foto: Koos Groenewold

terium van 50.000 kilo voldoet - voor 15 februari 2014 aanmelden bij dit fonds. U moet daartoe zelf het initiatief nemen. Kosten circa €1200 per jaar bij 50.000 kilo papier. Plastic of glas kost meer. Meer hierover is te vinden op de website Afvalfondsverpakkingen.nl.

Invloeden van buiten Verpakking beschermt het product tegen invloeden van buiten. Dat kan zijn stof, vocht of bacteriën, maar verpakking zorgt ook dat het product niet kan beschadigen of kan uitdrogen.

Verpakking dient er ook voor om het product bij elkaar te houden of te portioneren (half/heel of sneetje). We geven nu eenmaal niet een gesne-

www.vandemoortele.nl

28 februari 2014 | bakkerswereld | 7

den brood zo aan de klant mee. Ook een taart of tien gebakjes zullen moeten worden ingepakt.

Verpakking in de bakkerij is dus in eerste aanleg vooral functioneel. De keuze welke verpakking we gebruiken voor welk product bepaalt in hoge mate de kosten. De kosten van verpakkingsmateriaal zijn fors. Bij voorkeur boeken we de kosten van verpakkingsmateriaal onder de verkoopkosten weg omdat ze nauw met de verkoop samenhangen. We vinden de kosten ook wel terug onder de inkopen van grondstoffen, maar dat is minder gelukkig.

Bij de beoordeling van de brutowinstmarge of toegevoegde waarde kijken we bij voorkeur naar het verbruik van de grondstoffen in relatie tot de omzet. De toegevoegde waarde is bepalend voor het resultaat. Verpakkingsmateriaal levert daaraan geen wezenlijke bijdrage. Om de kosten te beheersen is het dus zaak met enige regelmaat te beoordelen of de producten wel op een juiste wijze worden verpakt of dat door een andere wijze van verpakken op de kosten kan worden bespaard. Ga daarover in overleg met de winkeldames. Zij zijn er de hele dag mee bezig en weten wat handig is en wat juist niet.

Dit terwijl zij vaak niet degenen zijn die beslissen over de wijze van verpakking. Wat vanachter het bureau of in overleg met een vertegenwoordiger handig kan lijken, kan in de praktijk soms heel anders uitpakken.

Verpakking is in eerste aanleg vooral functioneel.

De kosten van verpakking lopen in de bakkerij op tot soms wel 5,5 procent van de omzet. De kosten van verpakkingsmateriaal in een gemiddeld gemengd bedrijf bedragen circa 3 procent van de omzet. In een specifieke banketbakkerij bedragen de kosten circa 4 à 5 procent.

Duidelijk is dat men in de bakkerij steeds meer gebruik maakt van zelfbediening. Dat stelt andere eisen aan de verpakking. Met name de zichtbaarheid van de producten is hierbij van belang. Mogelijk zullen de kosten hierdoor wat oplopen, maar aan de andere kant slagen parfumfabrikanten erin om door een exclusieve verpakking meer voor hun producten te vragen.

Foto: Fotopersburo Dijkstra

Blijkbaar heeft het product in de vriezer een ‘zwaardere’ bescherming nodig dan in de ouderwetse broodtrommel. Misschien maar eens aan de klant vragen op het moment van verkoop? Zal ik het brood vast in een diepvriesbestendige zak verpakken? Het zal wel kostenverhogend werken, maar het kan ook klanten binden en je kunt mogelijk zelfs iets meer voor je product vragen. Ik denk dat veel consumenten er blij mee zullen zijn en de supermarkt zal deze service niet snel kunnen leveren. Zo kunnen hogere kosten ook iets opleveren. Slagers spelen in elk geval slim op dit gegeven in.

Hak Functionele kant

Hak geeft met het nieuwe deksel een goed voorbeeld van een andere benaderingswijze van verpakking.

Foto: Jan Willem Schouten

8 | bakkerswereld | 28 februari 2014

Voor wat betreft de functionele kant van verpakking beredeneert vanuit de klant is er nog wel het nodige op te merken. Hoe vaak worstel je als consument niet met het plakbandje van de broodzak die met een zakkensluiter is gesloten?

Onderzoek heeft aangetoond dat een ruime meerderheid van de consumenten het gekochte brood invriest en er per dag de benodigde sneden uithaalt. Zo’n plakbandje is dan niet handig. Vaak gaat de zak stuk en het resultaat is een snee brood die door het invriezen is uitgedroogd. Jammer, want u had aan dat brood zoveel aandacht besteed. Een plastic clipje is al weer beter, maar misschien zijn er nog wel andere mogelijkheden te bedenken. Is de door u geleverde broodzak wel diepvriesbestendig?

Sommige consumenten pakken het brood om in speciale diepvrieszakken die dikker zijn van kwaliteit, extra werk voor een consument die uit is op gemak. Die dikte is niet voor niets.

Tegenwoordig worden bijna alle vleeswaren verpakt in hersluitbare verpakkingen (ook in de supermarkt trouwens). Ook Hak heeft het licht gezien met het nieuwe deksel dat sinds enige tijd wordt gebruikt. Het is iets duurder dan het oude deksel, maar uit onderzoek van Hak blijkt dat 83 procent van de gebruikers het Hak-deksel nu veel makkelijker kan openen en 80 procent is bereid het deksel ook aan te bevelen aan mensen in hun omgeving.

Het Hak-deksel is inmiddels op het merendeel van de Hak-producten te vinden. Een prachtig voorbeeld van een andere manier van benaderen van de verpakking. Een goed voorbeeld hoe productie en gebruiksgemak elkaar kunnen vinden.

In een volgend artikel gaan we verder in op de andere aspecten. Verpakking als marketinginstrument en verpakking als drager van informatie.

“Door het brede draagvlak van Bakkerswereld blijf ik op de hoogte van alle actuele ontwikkelingen en aandachtspunten binnen de hele sector.

Bij relevante onderwerpen kan ik via de website doorklikken naar gerelateerde artikelen en leveranciers voor gerichte informatie. Ik bespaar tijd én kan de kennis gelijk toepassen in mijn dagelijkse werk.”

CHRISTO TEN VEEN ECHTE BAKKER TEN VEEN, EERBEEK

Nog geen abonnee?

Ga dan nu naar abonneren.bakkerswereld.nl en bespaar 50% op een halfjaarabonnement.

Nog geen abonnee?

Ga dan nu naar www.bakkerswereld.nl/ abonnementen en profiteer van ons aanbod

Actueel

Bakkers pareren vragen over asbest, haar en Broodbuik

Imagoschade voor ambacht beperkt Bakkers hebben de afgelopen maanden geregeld onder vuur gelegen door speculaties in de landelijke media over brood als dikmaker, loslatend asbest in ovens en mensenhaar in brood.

Die kwesties kunnen verwarring oproepen bij consumenten. Hoewel de L-cysteïne die in Nederland wordt gebruikt plantaardig is, er in de asbestaffaire alert is gereageerd en deskundigen de voedingswaarde van brood aantoonden, krijgen bakkers hierover vragen van hun klanten. Hoe gaan zij daarmee om?

DOOR ANNE MIEKE RAVENSHORST EN MAURITS VAN AALST

Alexander Bekkers, brood-/banketbakker, Veghel

‘Ik zie de omzet deze weken alleen maar stijgen’ ‘Ik weet niet waar het van komt, maar ik zie de omzet alleen maar stijgen de laatste weken’. Dat zegt Alexander Bekkers, eigenaar van brood- en banketbakkerij Bekkers in Veghel, met acht filialen in het zuiden van het land. ‘Ik vergelijk elke week de indexen met vorig jaar. Gemiddeld draaien we 4 tot 8 procent meer.’ Hij vermoedt dat de plus komt door de voedselaffaires en het ‘asbestbrood’. ‘Ik zie veel vreemde gezichten in de winkel.

Mensen worden bedonderd, dat willen ze niet. Je moet gewoon een eerlijk verhaal vertellen. Klanten worden steeds mondiger, ze willen geen tarwe in speltbrood.’

De asbestkwestie ving Bekkers snel op door asbestvrijverklaringen in zijn winkels te hangen. Ook de Q&A van NBOV en NBC over koolhydraten in brood en de vermeende mensenharen, printte hij direct uit om zijn medewerkers voor te bereiden op vragen. ‘We leggen uit dat we plantaardige L-cysteïne gebruiken, om het bolletje zacht te houden.’

Lambèr Merks, brood-/ banketbakker, Boekel

‘Eerder positief negatief nieuws‘ ‘Ik denk dat het voor ambachtelijke bakkers eerder positief negatief nieuws is’, zegt Lambèr Merks van ambachtelijke bakkerij Merks in Boekel. Hij gaf zijn winkelmedewerkers de vraag- en antwoordenlijst van de NBOV, maar veel gebruik hoefden die er niet van te maken.

Slechts één klant vroeg zich af of het brood van Merks asbest zou kunnen bevatten. De bakker kon die klant mededelen dat het alleen industriële ovens betrof. ‘We hebben de voedselveiligheid in Nederland goed voor elkaar met strenge HACCP-regelgeving. Als er al iets mis is, dan komt het van buitenaf.’

Klanten hebben over het algemeen weinig vragen over de broodaffaires.

Hier de winkel van Alexander Bekkers in Sint Oedenrode.

Foto: Koos Groenewold

Robert Timmer, brood- en banketbakker, Schalkhaar en Deventer

‘Asbestaffaire levert me nieuwe klanten op’ Juist als Bakkerswereld belt met de vraag of Robert Timmer (26) vragen krijgt over de voedselaffaires, loopt er een klant zijn winkel in Deventer binnen met de vraag of er L-cysteïne in zijn brood zit. ‘Ja’, antwoordt de 26-jarige bakker, ‘maar dat is geheel plantaardig, dat heb ik nagevraagd.’ Hij verwijst de klant - die het brood niet koopt - naar de sites van Sonneveld, de NBOV en het NBC voor specifieke informatie.

‘Dat is toevallig’, zegt hij. ‘De afgelopen weken

10 | bakkerswereld | 28 februari 2014

heb ik misschien vier of vijf klanten gehad die ernaar vroegen, meer niet.’

Hoe anders is dat met asbest. ‘Ontzettend veel’, zegt Timmer. ‘Meer dan honderd vragen heb ik erover gehad. Ik leg uit dat we hier werken met rotatie-ovens uit 2004 waarin geen asbest zit.’

De jonge bakker is ervan overtuigd dat de asbestaffaire hem nieuwe klanten heeft bezorgd. ‘Normaal hadden we in een weekend

minder klanten, nu zitten we al op veertig extra.

Ik zie veel nieuwe gezichten.’ Hij merkt ook dat de twintigers in de nieuwbouwwijk waar hij zijn winkel heeft, bewust omgaan met eten. ‘Ze kopen bewuster, hebben er geld voor over.

Naast mij zit een ambachtelijke slager, die draait ook goed.’

De slankheidshype gaat aan Timmer voorbij.

Wel verkoopt hij veel meer speltbrood: 120 tot 150 (420 gram) per week.

Kees van Egeraat, brood-/ banketbakker, Hoogerheide en Bergen op Zoom

‘NBC kwam te laat met informatie’ ‘Dit bedrijf bestaat dit jaar negentig jaar en ik run deze zaak alweer 25 jaar. Dan heb je zó’n vertrouwensband met de klant, dat die band bestand is tegen zulke kwesties’, stelt Kees van Egeraat. Bij Ambachtsbakker Van Egeraat in Hoogerheide en Bergen op Zoom werden wel vragen gesteld. ‘Maar wij bevinden ons in de luxe positie dat onze ovens na 2000 zijn geplaatst en geen asbest bevatten.’ De ophef naar aanleiding van het boek Broodbuik kon hij ‘goed weerleggen’ met de opmerking dat klanten zich niet ‘onnodig ongerust’ hoeven te maken. Tijdens de ‘mensenhaar’-hype deelde Kees van Egeraat de mededeling van Zeelandia, dat het bvm van de leverancier plantaardig is, met zijn klanten. ‘Het NBC bedoelt het goed, maar was te laat. Zeelandia gaf dezelfde informatie al weken eerder’, geeft de brood- en banketbakker aan. ‘Als ondernemer bepaal je zelf je plaats in de markt. Als je aan je klanten laat zien dat je iedere dag goed bezig bent, natuurlijke ingrediënten gebruikt en E-nummers reduceert, dan beschaam je het vertrouwen niet.’

Janneke Blaak, bakkersvrouw, Baarn

David Koning, Bakkerij Beukema, Groningen

‘Het is misschien eerder in het voordeel van het ambacht’

‘Niet afwachten, snel actie ondernemen is het beste’

Janneke Blaak (52) van brood- en banketbakkerij Kees Blaak in Baarn, denkt dat de affaires nauwelijks schade toebrengen aan de ambachtelijke bakkerij. ‘Misschien is het eerder in ons voordeel omdat de klant denkt dat het bij asbest en mensenhaar gaat om brood uit de fabriek’, zegt de bakkersvrouw. ‘Deze bakkerij is zes jaar geleden verbouwd, de meeste klanten weten wel dat we nieuwe ovens hebben.’

De effecten van de boeken Broodbuik en de Voedselzandloper hebben wel hun weerslag, denkt Blaak. ‘Dat gaat over diëten, dan maakt het niet uit waar de tarwe vandaan komt’. Het is elk jaar weer spannend wat de dieet-hype wordt, vindt zij.

Momenteel is het rustiger in haar winkels aan de Tulpstraat en de Leestraat, maar of dat komt door de dieetgolf of doordat deze maanden altijd stiller zijn, durft ze niet te zeggen. De klanten blijven in elk geval niet weg door de asbest- of de China-affaire, is haar overtuiging. Op vragen daarover kan de bakkersvrouw helder antwoorden. ‘Op ons grootbrood zit geen verbetermiddel, we gebruiken voor sommige soorten wel vetstof.

Verder werken we met natuurlijke desem om het brood mals te houden.’

De bakkersvrouw heeft overigens wel bedenkingen als grondstoffen uit China komen. ‘Dan vertrouw ik het toch niet.’

‘Wij hebben het meteen aardig de kop ingedrukt’, reageert bedrijfsleider David Koning van Topbakker Beukema in Groningen op de asbestaffaire.

Het bedrijf met drie eigen winkels en dertig afnemers in de retail, vroeg direct bij ovenleverancier Hebaco een asbestvrijverklaring aan, die aan de afnemers en desgevraagd aan de organisatie van Topbakkers werd verstrekt. Ook de winkeldames werden direct geïnformeerd, zodat ze vragen van klanten konden beantwoorden.

‘Met L-cysteïne hebben we het precies zo gedaan’, zegt Koning. ‘We betrekken onze grondstoffen van goed bekendstaande bedrijven die verklaren dat de cysteïne plantaardig is. Wij gaan ervan uit dat deze informatie klopt’. Koning vroeg de winkeldames van zowel de eigen winkels als van de retailers naar de tv-uitzending te kijken. De volgende dag kregen ze uitleg om antwoord te kunnen geven op klantenvragen.

Diëten zijn van een andere orde, vindt Koning. ‘Je biedt wat de markt vraagt, er is een verschuiving naar speltbrood. Verder zeggen we natuurlijk dat gewoon brood gezond is, maar dat is aan de mensen zelf.’

In z’n algemeenheid vindt Koning dat ondernemers actief en alert moeten reageren op de actualiteit. ‘Een afwachtende houding is meestal niet goed, we ondernemen snel actie.’

28 februari 2014 | bakkerswereld | 11

Bakkerijhoreca

IJs bepaalt een derde van de jaaromzet

Harm Fleddérus is meer dan de lokale bakker In de winter is er weinig te doen in het Drentse dorp Hooghalen. Bakker Harm Fleddérus, een fervent jazz- en bluesliefhebber, houdt sinds enige jaren muziekzondagen. Veel veertigers drinken een biertje of wijntje en consumeren hapjes op basis van brood. Sinds drie jaar is hij niet meer aangesloten bij het Echte Bakkersgilde.

Hij vaart een eigen koers, met een eigen logo.

DOOR EDWIN RENSEN

H

arm Fleddérus is veel meer dan de plaatselijke bakker. Hij runt in feite ook de dorpskroeg. In de zomer is de bakkerij annex lunchroom al jaren iedere zondag open en wordt er zelfgemaakt ijs verkocht.

Samen met zijn vrouw Alice is hij het erover eens dat alleen bakkerij-eigenaar zijn niet genoeg is. Daarom besloten ze drie jaar geleden om de vele bluesliefhebbers in de regio (de legendarische bluesband Cuby and the Blizzards heeft de roots in het Drentse Grolloo, red.) aan zich te binden met eenmaal in de twee weken een muziekzondag. Tussen 14 uur en 17 uur is het feest in het aan de bakkerswinkel grenzende horecagedeelte en zijn er geen entreegelden verschuldigd. De bakker serveert tijdens de muziekzondagen ‘High coffee’ en ‘High wine’; koffie met een likeurtje, slagroom en gebak, wijn voorzien van olijven, nootjes en mini-broodjes. Fleddérus geniet van het sfeertje in zijn zaak en dat straalt af op de bezoekers.

‘Collega-bakkers adviseren me soms te stoppen met de bakkerij omdat ze zien dat de horecatak mij enorm aan het hart gaat. Maar dat gaat me te ver. Ik zou de bakkerij absoluut niet willen en kunnen missen. Wij willen en-en. Daarom zijn we nu ook aan het verbouwen en krijgt de bakkerij achter de winkel meer bakcapaciteit, opslagruimte en koelruimte. Mijn bakkerij vormt nog altijd de belangrijkste pijler van het bedrijf.’

Omzet zomer

Harm Fleddérus is meer dan alleen bakker. Hij runt ook een lunchroom, beschikt over een terras en houdt periodiek muziekzondagen.

Foto’s: Jan Willem van Vliet

12 | bakkerswereld | 28 februari 2014

De aantrekkingskracht die horeca op Harm uitoefent, heeft hij niet van een vreemde. Zijn ouders trokken in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw al veel toeristen die in en

rond Hooghalen neerstreken en regelmatig het terras bevolkten. In een reportage uit Bakkerswereld van 4 september 1980 meldt Fleddérus senior dat de omzet in de zomer 60 à 70 procent hoger is dan in de winter. Naast de vaste klantenkring uit eigen dorp kwamen er ook in die tijd al klanten uit de regio, maar vooral toeristen die de vele campings in Drenthe bezoeken en jaarlijks terugkeren bij Fleddérus voor koffie met een verse koek of een ijscoupe. ‘Ja, dat zit blijkbaar in onze genen. We willen met mensen omgaan en hebben natuurlijk het geluk dat hier in de zomermaanden veel bedrijvigheid is. De ijsverkoop in de maanden april tot en met september bepaalt zelfs een derde van mijn omzet’, stelt Fleddérus. Hij maakt zijn ijs zelf en presenteert in de vitrine 24 smaken. Ambachtelijk Italiaans ijs, zonder gluten, zout en geur-, kleur- en smaakstoffen en met Italiaanse ingrediënten, zoals pistache.

Deze nootjes komen uit het Siciliaanse Bronte.

De bakker pasteuriseert zelf de ijsmixen en gebruikt verse melk als basis, evenals suikerstroop voor vruchtenijs, verse aardbeien, bananen en bosbessen. Het is geen ongebruikelijk tafereel wanneer op een mooie zomerse dag een klant met een Coupe Café Brasil (koffie-ijs, vanille-ijs, koffielikeur, slagroom en caramel à €5,50) of een Coupe Krokant (walnootijs, hazelnootijs, karamelsaus, versgebrande noten, slagroom en advocaat à €6) op het terras zit.

IJsverkoop legt Fleddérus, die in het naburige Beilen ook nog eens ijsspecialist Fleddérus runt, geen windeieren. Hij maakt gebruik van de ijsmachines van Boku en Elframo.

Zondagsopening Vooral tijdens de zondagen loopt het storm met de ijsverkoop. Harm Fleddérus: ‘Ik ben groot voorstander van de zondagsopening voor bakkers, net als in Duitsland. Het is voor mij een prachtige dag om te werken en het aankoopgedrag is ook heel anders dan doordeweeks. Er wordt niet op geld gelet. Aangezien ik over een horecavergunning beschik, mag ik iedere zondag open met mijn bakkerij en dus ook muziekmiddagen organiseren.’

Behalve de horeca-activiteiten zorgt Fledderus ervoor dat zijn bakkerij zoveel mogelijk in de pas loopt met de laatste trends. Het Haler Es volkorenbrood introduceerde hij in 2009. Het graan is van Drentse bodem. ‘Maar zeker niet alleen. Als je alleen de tarwe van de plaatselijke molenaar zou gebruiken, is de smaak niet afdoende. We voegen er roggebloem en Amerikaanse tarwe aan toe. Het brood is 80 procent op desembasis met een beetje gist.’

Fleddérus heeft de hele korrel laten malen bij

De vitrine waar in de zomer 24 ijssoorten worden gepresenteerd.

Koopmans Meel. Daar is 10 procent rogge aan toegevoegd en 20 procent desem en gist, aldus de eigenaar. Haler Es wordt op de vloer gebakken en kost €2,20. Het idee is ontstaan toen Fleddérus tijdens de Week van de Smaak collega-bakker Schuld succes zag hebben met zijn Oldebroekerbrood. ‘Ik had zelf ook nog een stuk grond en zo ben ik begonnen. Omdat ik nog meer wilde opvallen, heb ik een stuk landbouwgrond gehuurd van een plaatselijke boer.’

Een andere trend waar bakker Fleddérus hoog over opgeeft, is die van slowfood.

Paradepaardje is daarom het desembrood, dat wordt verkocht onder de naam Pain Culture.

Het bestaat uit niets meer dan water, meel, zeezout en olijfolie. Het brood wordt gemaakt van een extra lang gerijpt voordeeg, dat extreem lang moet rijzen. Meer dan twaalf uur. Hierdoor wordt de volle smaak opgebouwd. Er wordt

geen gist verwerkt. ‘Ik vind het mooi om een hele eigen koers te varen als bakker. Daarom ben ik drie jaar geleden gestopt als lid van het Echte Bakkersgilde. Daar heb ik het altijd goed naar de zin gehad, maar het past mij beter om een eigen merk en eigen filosofie uit te dragen.

Vandaar ook het nieuwe logo (zie foto pagina 12, red.) dat ik heb laten ontwikkelen.’

Foto boven: een van de muziekzondagen bij de bakker.

Foto: Bart Raaman Foto links: de muziekzondagen vinden plaats in het lunchgedeelte.

28 februari 2014 | bakkerswereld | 13

Het bedrijf

Derde generatie evolueert mee in 50-jarige polder

Geen andere naam dan Tietema op de gevel ‘Vijf generaties bakkers, hoe bijzonder is dat?’ Koene Tietema spreekt deze woorden vanuit zijn bakkerij in Swifterbant, het hoofdkantoor van de bakkersfamilie die zich vijftig jaar geleden in ‘het nieuwe land’ vestigde.

Een portret van een veerkrachtig bakkersgeslacht.

DOOR ANNE MIEKE RAVENSHORST

E

gbert Tietema streek in 1963 neer in Biddinghuizen, samen met zijn vrouw Joukje Pit. De bakkerszoon uit het Overijsselse Oldemarkt – toen al de derde generatie in het bakkersgeslacht – had van de Rijksdienst toestemming gekregen zich te vestigen in het nieuwe, ingepolderde land. Locatie: Biddinghuizen, gemeente Dronten, Flevoland.

‘Emigreren in eigen land’ heette het destijds.

In het bestemmingsplan stond dat er 400 huizen kwamen en de bevolking de komende jaren zou aangroeien tot 4000 inwoners. Dat bood voldoende perspectief, brood was in die tijd alleen bij de bakker te koop.

Aanvankelijk werkte Egbert Tietema (86) ’s nachts bij bakkerij Otten in Elburg. Na zijn werk haalde hij met zijn volkswagenbusje brood

bij bakkerij Zuidhof in Dronten en ventte dat, met andere levensmiddelen, uit bij boeren in Biddinghuizen en omstreken. In november 1964 was zijn eigen bakkerij in Biddinghuizen klaar; net voor de sinterklaas. De eerste generatie Tietema in de polder had zich gevestigd.

Zoon Koene Tietema zette samen met zijn vrouw Anja (60) het bedrijf voort, hoewel Egbert nog steeds bestellingen rondbrengt, zegt Koene (61) vanuit zijn aangepaste kantoor in Swifterbant (ook gemeente Dronten). Sinds 1970 wordt alle brood in Swifterbant gebakken.

Het banket kwam eerst nog uit Biddinghuizen.

Sinds 1994 is de hele productie overgebracht naar Swifterbant, van daaruit worden ook Dronten en Biddinghuizen voorzien van vers brood en banket. De winkel in Dronten werd in 1985 geopend om de klanten in de gemeente beter van dienst te kunnen zijn.

Toen Koene in 1988 een ernstig ongeluk kreeg

en met een dwarsleasie in een rolstoel belandde, nam zijn vader samen met Koenes vrouw Anja de leiding van het bedrijf over. De bakkerij werd zo aangepast dat Koene na anderhalf jaar revalideren het bedrijf weer kon runnen. Een nieuwe oven op een andere plek en op de oude plaats uitbreiding van het kantoor met apparatuur en ruimte voor een ondernemer in een rolstoel, zoals Egbert Tietema het in de biografie ‘130 jaar bakkerij’ over de familie beschrijft.

Doordraaien ‘Dankzij de familie, de omgeving en de medewerkers die er allemaal voor zorgden dat de bakkerij toch kon doordraaien, is dit allemaal gelukt’, zegt Koene. ‘We hebben kunnen blijven investeren. 25 jaar in een rolstoel een bakkerij runnen kan alleen met goed personeel. We hebben mensen die al 15, 20 of 30 jaar bij ons werken.’

Digitale tijdperk Kwaliteit en ambacht zijn dus eigenlijk door de consument herontdekte waardes, waar de ambachtelijke sectoren hun voordeel mee kunnen doen.

Tegelijkertijd sluit Michiel zijn ogen niet voor de toekomst, het digitale tijdperk en de jachtige consument. ‘Dat is best moeilijk, op dat vlak hebben we nog wel wat te doen. We hebben een site, die willen we mondjesmaat uitbouwen. Het eerste idee van de site is dat

14 | bakkerswereld | 28 februari 2014

klanten ons kunnen vinden, maar ik denk ook na over een webshop, ook hier in de polder.

Mensen worden steeds gehaaster, willen niet lang wachten.

Over vijf jaar kan ik me voorstellen dat mensen een bestelling plaatsen en die snel willen afhalen. Misschien dat ik dan een tasjeswand maak, waar de bestelling die vooral is betaald, zo vanaf gehaald kan worden.’

Michiel pioniert op die manier verder in het moderne Nieuwe

Land, in het besef dat de tweespalt zal toenemen tussen de snelle klant die een dienst wil zoals de tasjeswand, en de klant die voor de beleving naar de bakker gaat. De klant die in de winkel een praatje wil maken over spelt en voor wie de bakkerswinkel een sociale rol speelt.

Dat elke klant die bij de bakker koopt, vooral een bewuste consument is, staat voor hem als een paal boven water.

Drie generaties polderbakkers: Egbert, Koene en Michiel. Koene's echtgenote Anja is de drijvende kracht achter de mannen.

Begin 2014, vijfentwintig jaar later, laat Koene bij een rondleiding door de bakkerij nog steeds trots de gebruiksvriendelijke bakkerij zien, met als jongste aanwinst een nieuwe ovenwand.

‘Prachtig’, glundert hij. ‘Hoewel de ovens van dezelfde makelij zijn (Hein, red.), bakken ze allemaal anders. Brood- en banketbakkers hebben een eigen voorkeur voor een oven.’

Bijna was het bij de tweede generatie Tietema in de polder gebleven. Koene en Anja’s dochter Anouk vertrok naar Duitsland en zoon Michiel (32) had meer interesse in de autoleasemarkt.

In 2006 legden zijn ouders Michiel de cruciale vraag voor: binnen vijf jaar wilden zij weten of hij de bakkerij wilde overnemen of dat zij een firmant moesten zoeken. Geen makkelijke keus, maar zoals een vriend van Michiel altijd al tegen hem had gezegd: jij staat nooit toe dat er een andere naam dan Tietema op de gevel komt te staan. En zo was het. ‘In 2010 heb ik tegen m’n ouders gezegd: laten we het een jaar proberen’, zegt Michiel.

Spijt heeft hij allerminst. ‘In de autolease maak je niets. In de bakkerij bedenk je iets en maak je het ook meteen. Met brood creëer je echt en je maakt iets wat iedereen lekker en

mooi vindt. Dat vind ik uniek, je krijgt veel positieve reacties. Tegelijkertijd kun je zo veel zelf bepalen. Het ondernemerschap in de bakkerij is heel bijzonder.’

Hij stapte in 2011 naar het Bakery Institute om een bakkersopleiding te volgen en zijn ondernemerspapieren te halen. Hij vindt het jammer dat hij geen ervaring bij vakgenoten heeft kunnen opdoen. ‘Dat heb ik gemist; hoe gaat het bij een ander? Nu ben ik vooral werkgever, nooit echt een meewerkend voorman, hoewel ik natuurlijk wel meedraai in de bakkerij. Ik kan overal bijspringen. En ik neem ervaring uit een andere branche mee, ik weet ook hoe het buiten de bakkerij is.’

Dagelijkse leiding Koene en zijn vrouw zijn nog volop betrokken in de vof, maar Michiel heeft de dagelijkse leiding. Hij benadert bepaalde dingen zakelijker dan zijn vader. ‘Soms is dat moeilijk voor het personeel, mijn werkwijze is anders, ik ben planmatiger, zoek meer de structuur.’ Vader en zoon kennen elkaars verschillen daarin, langzaamaan maakt Koene meer ruimte voor zijn opvolger. ‘Ik kan nog wel tot m’n 70e doorgaan,

Foto's: Koos Groenewold

Bedrijfsprofiel Tietema Stijlvolle Bakkers (vof) www.tietema.nl Filialen: Swifterbant (bakkerij) met 6500 inwoners, Biddinghuizen (6500 inwoners), Dronten (27.000 inwoners) Omzet: €1,2 miljoen Brutowinstmarge: 73% Verkoop winkels: 82% - verkoop horeca/campings: 18% Assortimentsverdeling: 75% brood, 25% banket Gemiddelde besteding per klant: €6 Medewerkers: 3 brood-, 3 banketbakkers, 1 magazijnmedewerker.

Top-4 brood 1. tarwe: €2,24 (gesneden) 2. poldervolkoren: €2,38 (gesneden) 3. meergranen: €2,91 (gesneden) 4. wit: €2,24 (gesneden) Top-4 banket 1. Flevolandse appelrondo: (€1,65) 2. slagroomgebak: (€1,85) 3.saucijzenbroodje: (€1,55) 4. gevulde koek: (€1,45)

28 februari 2014 | bakkerswereld | 15

werken vinden we geen straf. Als we kunnen helpen, doen we dat, maar Michiel heeft de dagelijkse leiding.’

De organisatie bij Tietema is plat. Iedereen is gelijk, zegt Koene. Overleg gebeurt op de werkvloer, gestructureerde functioneringsgesprekken kent het bedrijf niet. Michiel wil dit wel invoeren. Hij bevoorraadt zelf de winkels ’s ochtends en maakt dan een praatje met de winkeldames, maar dat gebeurt tussen de bedrijven door. ‘Het is een motivatie voor de medewerkers om op gezette tijden om de tafel te gaan zitten en echt even aandacht voor ze te hebben, hun visie te horen en feedback te krijgen. Op mijn beurt kan ik vertellen wat mijn wensen zijn’, aldus Michiel.

150 balen Kenmerkend voor de vijftig jaar Tietema in de polder is dat ambacht en kwaliteit het altijd hebben gewonnen van volume en prijs. Daar dankt het bedrijf zijn positie aan. Koene herinnert zich de tijd dat hij meeging in het produceren op volume. ‘We werkten toen 150 balen weg, nu zijn dat er nog 75. Volume maakt een heleboel goed, maar je maakt jezelf afhankelijk van grote afnemers, want je moet wel mee in de prijs die zij bieden. Daar zijn we mee gestopt.

We willen ambachtelijk zijn en dat uitstralen.’

Realistisch voegt hij wel toe: ‘Het ambacht is leuk, maar het moet ook geld opleveren, daar moet je ook steeds naar kijken. De bakkerij is vrij kapitaalintensief.’

Ongelimiteerd de prijs van het brood verhogen, kan volgens hem niet, maar Michiel is ervan overtuigd dat klanten steeds vaker geld over hebben voor een goed en eerlijk product.

De vraag naar ambachtelijke producten is blijvend, weet hij, mede door de schandalen in de voedselindustrie en nu zelfs in de bakkerijsector. ‘Mensen willen weten waar voedsel vandaan komt, die interesse moet je als bakker benutten. In het ambacht leef je met het deeg mee, dat proeft de klant. Het grote verschil met produceren op volume is de tijd tussen het productiemoment en het moment van verkoop. Je moet de oven zo dicht mogelijk bij de winkel neerzetten, zeg ik altijd, zodat het brood warm in de schappen ligt. Dat is het grote probleem van de industrie.’

Hij hoeft niet op een A1-locatie te zitten. ‘Wel dicht bij de klanten en dat doen we hier, je kunt hier voor de deur parkeren. Onze regio is groot genoeg voor de omzet die we nodig hebben.’

Een bakkersformule hebben de Tietema’s nooit aangehangen. ‘We zijn onszelf: Tietema Stijlvolle Bakkers. Het onderscheid ten opzichte van andere bakkers is voor ons niet zo nodig.’

16 | bakkerswereld | 28 februari 2014

Koene en Anja en hun zoon Michiel runnen de vof met hun drieën. Michiel heeft de dagelijkse leiding.

In de toekomst zullen meer bakkerijen in kleine kernen verdwijnen, denken Koene en Michiel Tietema. Daarmee komen ook de voorzieningen daar onder druk te staan. Bakkers krijgen er meer filialen bij om de kosten terug te kunnen verdienen. Of dat voor Tietema nodig

is, verwacht Koene niet. ‘De enige bakkersschoorsteen in de gemeente Dronten is van ons.

En alles is hier nog steeds nieuw aan deze kant van het water, de bevolking groeit nog steeds.

Eerst is de winkel in Biddinghuizen toe aan een opknapbeurt.’

Tietema Stijlvolle Bakkers is trots op de binding met de regio, wat ook tot uiting komt in het het assortiment brood en banket.

Ingrediënten voor polderbrood, Swifterstoet, Flevovloer, appelrondo’s en spelt-akkerkoekjes komen van de ‘zeebodem’.

Trots op de polder De familie Tietema is trots op de binding die zij heeft met de polder. En op haar bakkerij in Swifterbant.

Op de site van Tietema Stijlvolle Bakkers staat: ‘Het predicaat Tietema Stijlvolle Bakkers heeft niet alleen betrekking op ons

brood en banket; het refereert ook aan onze omgang met klant en regio. Bakkerij Tietema is al sinds het ontstaan van de Flevopolder huisleverancier binnen de gemeente. Juist vanwege onze betrokkenheid hebben we producten ontwikkeld

van grondstoffen uit de polder.’

Tietema bakt 9000 speltbroden per jaar, waarvoor afgelopen seizoen 5000 kilo spelt van de biologischdynamische boerderij De Zonneboog in Lelystad is gekocht. Achteraf had de voorraad

groter mogen zijn, want Swifterstoet is een hardloper.

Tietema bakt polderbrood en Flevovloer van regionaal geoogste tarwe. De appels voor de appelrondo’s en appeltaarten komen eveneens uit de polder.

Klantendag

Zeelandia Klantendag over dienstbaarheid

‘Bakker kan zelf voorkomen dat klant wegrent’ Bedrijfsstrateeg Paul Moers

Programma Zeelandia houdt dinsdag 18 maart en dinsdag 1 april een Klantendag, bestemd voor mkb-bakkers, ondernemers en leidinggevenden van winkelteams. Marketingmanager Richard de Boer: ‘We zijn afgestapt van het concept Ondernemersdag. We willen efficient omgaan met de kostbare tijd van de bakker en dragen nu in relatief korte tijd veel kennis en inspiratie over.’ Het programma begint om 13.30 uur. Dan is het de beurt aan de eerste spreker, bedrijfsstrateeg Paul Moers. Vervolgens is het podium voor André Troost, die als fervent ‘shopper’ de bakkers een spiegel voorhoudt. Op 18 maart wordt de Klantendag gehouden in het NH Conference Center Koningshof in Veldhoven en op 1 april in het Aviodrome in Lelystad.

Eerst dienen, dan verdienen. Dat is het gedachtengoed van bedrijfsstrateeg Paul Moers. Hij is door grondstoffenleverancier Zeelandia gevraagd zijn visie te geven over het onderwerp ‘onderscheid met dienstbaarheid in de bakkerij’ tijdens de Zeelandia Klantendag. Naast Moers zal mystery guest André Troost de bakkers een spiegel voorhouden.

DOOR MARIJKE BUIJS

Z

eelandia heeft besloten de aloude Ondernemersdag in een nieuw jasje te steken en organiseert op twee dinsdagmiddagen (op 18 maart en 1 april) een Klantendag. Het thema van deze dag is ‘onderscheid met dienstbaarheid in de bakkerij’. Richard de Boer, marketingmanager van Zeelandia, kwam op dit idee na het lezen van verschillende berichten op de economiepagina’s van landelijke kranten.

‘Je leest het iedere dag weer, het gaat niet goed met veel winkels. De verkoop staat onder druk. Dat heeft deels te maken met de economie, maar ook deels met de kennis en de service van het winkelpersoneel. Onvoldoende kennis, ongeïnteresseerdheid en horkerigheid zijn aan de orde van de dag. Neem maar eens contact op met de klantenservice van een telecombedrijf’, zegt hij veelbetekenend.

Chagrijnige koppen

Mystery guest André Troost

Ook bakkers worstelen volgens De Boer met het thema dienstbaarheid en zijn op zoek naar nieuwe kansen en mogelijkheden. ‘Van huis uit hebben zij geleerd een goed product te maken, maar van de ‘bakker van nu’ wordt steeds vaker een ‘mensenmanagersrol’ verwacht. Dienstbaarheid moet worden verankerd in je bedrijf, in je organisatie. Daarmee kun je als bakker echt het verschil maken.’

In zijn speurtocht naar goede sprekers voor de Klantendag, stuitte De Boer op een artikel in het NRC. Het artikel kopt als volgt: ‘Een bedrijf

dat zijn klanten wil houden, moet chagrijnige koppen ontslaan’. Het is een citaat van de bedrijfsstrateeg Paul Moers in een artikel waarin hij een pleidooi houdt voor dienstbaarheid.

‘Ik was gelijk geïnteresseerd’, zegt De Boer, die besloot contact op te nemen met Moers. ‘De filosofie van Moers: eerst dienen, dan verdienen. Dat is volgens hem de juiste volgorde. We moeten af van het denken in verdienmodellen.

Moers wil bakkers uitdagen de focus te verschuiven van zijn toewijding voor het product naar de inzet van zijn sociale functie. Ik denk ook dat op dit punt nog veel te verbeteren valt.’

Moers wil met veel anekdotes en suggesties bakkers en winkelpersoneel meer in contact brengen met de klanten. ‘Want met dienstbaarheid creëer je haast ongemerkt een band met de consument. Een hele sterke band’, betoogt hij.

Confronterend De tweede spreker op de Klantendag is André Troost, schrijver van het boek ‘De klant is géén koning’, met als ondertitel ‘Met dit boek kun je je winkel redden’. ‘Troost benadert het onderwerp dienstbaarheid direct vanuit zijn rol als consument’, zegt De Boer. ‘Hij zal verslag doen van zijn bezoeken aan bakkerswinkels. Dat doet hij op een confronterende manier. Misschien niet altijd even prettig, maar wel verhelderend.

En uiteindelijk is dat inspirerend.’

Bezoekers van de Klantendag krijgen inspirerende tips en adviezen waarmee ze direct aan de slag kunnen. ‘En er is ook nog tijd voor informeel contact en het onderling met collega’s uitwisselen van ervaringen’, besluit De Boer.

28 februari 2014 | bakkerswereld | 17

Innovatie

Contactloos betalen is de toekomst

Virtuele portemonnee alternatief voor Chipknip De Chipknip bestaat straks niet meer, per 1 januari 2015 wordt dit betaalmiddel niet meer ondersteund. Het cashless of contactloos betalen via de mobiele telefoon, een sleutelhanger of een armbandje lijkt steeds meer dé manier van betalen voor de toekomst te worden. Hoe werkt het en wat moet er worden aangepast in de winkel?

DOOR SUZANNE DE HEER

C

ashless of contactloos betalen is dé nieuwe ontwikkeling op betaalgebied. Betalen via een mobiele telefoon, sticker, polsbandje, sleutelhanger of een pasje: de zogenoemde betaalsleutel. Dit is mogelijk dankzij de NFC-chips (Near Field Communication) die in de betaalsleutel én in de betreffende betaalautomaat zitten. De klant houdt zijn betaalsleutel bij de betaalterminal en rekent af. Bedragen tot €25 kan de klant afrekenen zonder pincode, als hij daarvoor kiest.

De praktijk Natuurlijk zal niet iedere klant in 2014 bij de kassa staan te zwaaien met zijn telefoon. Nog lang niet alle telefoons zijn uitgerust met de NFC-chip, maar het contactloos betalen komt er ook op een andere manier aan. ABN Amro en

‘Nog lang niet alle telefoons hebben een NFC-chip’ ING verspreiden momenteel de nieuwe bankpassen volop onder hun klanten. In die pas zit standaard al de NFC-chip verwerkt.

Virtuele portemonnee Een andere manier waarmee contactloos betalen mogelijk wordt, is met MiniTix van Rabobank. MiniTix is de virtuele portemonnee, kosteloos voor iedereen, ongeacht provider, het type telefoon of bij welke bank je klant bent. De benodigdheden zijn een zogenaamde Cashless Portemonnee en een speciale betaalsleutel.

18 | bakkerswereld | 28 februari 2014

Contactloos betalen met bijvoorbeeld de smartphone gaat de Chipknip vervangen.

Standaard bevat de Cashless Portemonnee een MiniTix-rekening, dat is een digitale betaalrekening van Rabobank waarmee je betalingen tot €150 kunt doen. Het geld staat bij de bank, niet op de betaalsleutel zelf. De virtuele portemonnee kan via iDeal worden opgeladen. Zo’n MiniTix-rekeningen openen, kan via de website Cashlessbetalen.nl.

Een betaalsleutel is nodig als je pinpas of telefoon geen NFC-chip bevat. Deze betaalsleutels zijn via de webshop van Cashless Betalen te bestellen in de vorm van een sleutelhanger, armband, telefooncase of een sticker voor aan de binnenkant van een telefoonhoesje. Deze zijn al verkrijgbaar vanaf €3,85. Pas als de

betaalsleutel is gekoppeld aan de virtuele portemonnee kan er contactloos worden betaald.

In de winkel De komende jaren zullen naar verwachting alle nieuwe betaalautomaten zijn uitgerust met een NFC-chip. Het is dus verstandig om te letten op de aanwezigheid van de NFC-chip als er binnenkort een nieuwe automaat wordt aangeschaft. Er zijn ook mogelijkheden om bestaande automaten aan te passen, meer informatie daarover is te vinden op Checkout.nl. Naast de aanschaf of het upgraden van de betaalautomaat betaalt een bedrijf enkele centen per transactie.

WE KNOW-HOW 7-Cs.nl KOMA4002

CHILL GREEN

Natuurlijk koudemiddel.

HQHUJLH HIĂ€ FLsQW - veilig www.koma.com

VAKBEURS

Nationale inspiratiedagen voor de ambachtelijke bakker

@BAKKERSVAKNL #bakkersvak Vakbeurs Bakkersvak Bakkersvak 2014

www.easyfairs.com/bakkersvak-nl

Komt u ook?

Vakvrouw

Social media belangrijk voor bakkerij in Leeuwarden

Greetje Schuurmans vaart creatieve koers Creativiteit, excellente service, de hoogste kwaliteit en efficiënte inzet van social media. Bakkerij Schuurmans aan de Schrans in Leeuwarden ademt ondertussen de sfeer uit van ‘de bakker op de hoek’. Samen met haar broer Jacob (33) werd Greetje Schuurmans (38) op 1 januari van dit jaar officieel eigenaar. De overname van het familiebedrijf komt niet voort uit gewoonte, maar is een doelbewuste keuze.

DOOR WILLEM BAKERING

B

akkerij Schuurmans vaart duidelijk een eigen koers. Zo is er geen koopavond meer. ‘We kregen hooguit een paar klanten op een koopavond, dus had het geen enkele zin om open te blijven. Daarentegen besloten we anderhalf jaar geleden de winkel ’s morgens om zeven uur al open te doen. Soms staan de klanten om zeven uur al voor de deur te wachten.

Het rendement van eerder opengaan is veel groter, dus dan is de keuze niet moeilijk’, zegt Greetje Schuurmans. ‘Medewerkers van het ziekenhuis nemen bijvoorbeeld na hun nachtdienst kakelvers brood mee naar huis. Het is duidelijk een extra service. Het raakt ook steeds meer bekend dat mensen - die op hun werk op gebak willen trakteren - al vroeg bij ons terecht kunnen voor vers gebak. Ideaal toch?’

Afbouwen Zeven jaar geleden besloten Hylke en Sapie Schuurmans dat ze hun werkzaamheden wilden afbouwen. Vader en moeder adviseren nog waar nodig en vader doet ook een deel van de administratie en de bezorging. Greetje is actief geweest in de winkeliersvereniging, maar stopte ermee omdat het allemaal te veel werd. ‘Het moet allemaal naast je gewone werk. Je merkt dat de betrokkenheid afneemt bij de andere ondernemers. Dat is jammer, want juist samen sta je sterk. En we hebben hier wel een belang om onze stem richting gemeente te laten horen, want we zijn een belangrijke aanloopstraat naar het centrum.’

Facebook, Twitter en een goede website zijn vandaag de dag onontbeerlijk om je goed in de markt te kunnen zetten, vindt Greetje: ‘Je kunt

20 | bakkerswereld | 28 februari 2014

goed inspelen op de actualiteit en je brengt je klanten meteen op de hoogte van nieuwtjes en aanbiedingen. Bij social media is het overigens wel belangrijk dat je er feeling mee hebt. We werden vorig jaar benaderd door de crew van Serious Request of wij gedurende het evenement hier in Leeuwarden hun vaste leverancier wilden zijn. Ze vonden ons via Google en er was meteen goed contact toen ze belden. Bij Serious Request koos men vooral voor flexibiliteit. Soms had men op korte termijn veel nodig en op een ander moment werden bestellingen gehalveerd.

Daar kunnen wij samen goed op inspelen. We hebben negen parttime winkelmedewerksters.

Wij houden elkaar goed op de hoogte van ont-

‘Doelbewuste keuze’ ‘We hebben doelbewust voor deze bakkerij gekozen. Ik doe personeelszaken en regel het reilen en zeilen in de winkel en Jacob doet distributie en productie. Ik heb mijn middenstandsdiploma behaald en volgde leergangen hbo-management. Ik ben bij Schuitema (C1000) hoofd van de broodafdeling en assistent-bedrijfsleider geweest.

Jacob heeft ook bij andere bakkerijen gewerkt en kent het klappen van de zweep.

We vullen elkaar goed aan en zijn echt trots dat we het bedrijf over hebben kunnen nemen. De omzet plust ieder jaar nog en dat willen we minimaal zo houden. Dat betekent ook dat je constant moet vernieuwen. Ik ben wel het creatieve brein, waarbij ik vind dat je moet blijven volharden als je iets helemaal ziet zitten.’

wikkelingen via de wekelijks e-mail en onze groepsapp.’

Flødebol Greetje put creatieve inspiratie uit tal van zaken.

‘Actualiteit, ontwikkelingen in de horeca, vakantie in het buitenland. We geven er eventueel een eigen invulling aan en op die manier verrassen we onze klanten. Uit Scandinavië komt de Flødebol, met een laagje chocolade en een luchtige vulling in diverse varianten. Het product loopt als een tierelier. Deze bollen zijn alleen bij ons verkrijgbaar. Als ik denk dat en product een goede kans maakt bij de klanten zetten we het in de markt, in overleg met de bakkers. Het heeft mijn grote interesse. We zijn nu (ten tijde van het interview, red.) weer bezig met Valentijnsdag, de Olympische Spelen en straks gaan we aan de slag met het WK voetbal.

Het is mooi dat de medewerksters ook steeds vaker met goede ideeën en acties naar voren komen.’ Naast de Flødebol zijn oranjekoeksnippers, dûmkes, Fries suikerbrood en krentenbrood, Jousterpof en Heale Wize Bole enkele andere specialiteiten van Bakkerij Schuurmans.

Er wordt niet meer in de bakkerij geproduceerd. Brood en banket komen van de Bakkers van Verloop, die vanuit hun productielocatie zelf vijf eigen winkels (Beetsterzwaag, Gorredijk, Oldeberkoop, Heerenveen en Oranjewoud) beleveren. Greetje: ‘Er is prima contact. De kwaliteit is altijd perfect en als we een actie doen, komt dat altijd in orde. Ik overleg dan met de mensen van Verloop wat mogelijk is en wat niet, maar het komt ook voor dat we op het laatste moment iets bedenken en onze wensen via e-mail kenbaar maken. Zij voeren perfect uit wat wij willen. Eigenlijk zien ze ons als een filiaal dat z’n eigen koers vaart.’

Greetje Schuurmans: ‘Actualiteit, ontwikkelingen in de horeca, vakantie in het buitenland. We geven er eventueel een eigen invulling aan en op die manier verrassen we onze klanten.’

Spraakmakend Greetje wijst op de verkoop van slagroomsoesjes voorafgaand aan de derby tussen de voetbalclubs van Heerenveen en Cambuur. ‘We hadden soesjes met de logo’s van beide clubs te koop. Daar wordt onder meer via Facebook veel op gereageerd. Er wordt over onze acties gesproken en we halen ook vaak de krant. Met de abdicatiegebakjes bij de inhuldiging van het koningspaar kwamen we zelfs landelijk in het nieuws. Ook de vaste klanten – tussen 1500 en 2000 per week - vinden dat leuk, want het is hun bakker die op televisie is of in de krant staat.’

‘Als het komt, dan kom het’, zegt Greetje als het derde kanaal ter sprake komt. ‘We leveren aan de horeca, scholen en bedrijven in de zorg, maar we zijn niet actief bezig klanten te werven.

Het gaat dan te vaak om de laagste prijs en daar willen we niet aan meedoen. Het is leuker als contacten spontaan tot stand komen. Zo kregen we contact met een horecagelegenheid omdat wij daar onze nieuwjaarsborrel hielden. Dat vonden ze zo leuk dat ze vervolgens oranjekoek bij ons bestelden en nu regelmatig producten afnemen. Het gaat uiteindelijk om passie en dat je plezier in je werk uitstraalt. Wij geven geen korting aan bedrijven, maar steken onze energie liever in goede service.’

Halloween-traktatie ‘In principe kan alles, ook als het gaat om bezorging en speciale wensen’, vervolgt Greetje.

‘Onze persoonlijke betrokkenheid, het ruime aanbod en kennis van zaken worden heel erg gewaardeerd. Een jongetje die z’n klas wilde trakteren voor z’n verjaardag wilde op het laatste moment iets speciaals met een Halloweenafbeelding. We zijn toen samen op de laptop gaan zoeken wat hij echt voor ogen had. De volgende ochtend was het klaar, een afbeelding op een chocoladeplaatje. Hij glom van trots, terwijl hij de vorige dag nog helemaal over z’n toeren was. Kijk, daar krijg ik een goed gevoel van.’

28 februari 2014 | bakkerswereld | 21

Reportage

Frank en Miranda Brunninkhuis breiden assortiment uit

Nieuwe bakkerstroef: dagelijkse boodschappen Bakkerij Frank Brunninkhuis in Lattrop haalt een goede boterham uit een verzorgingsgebied van 1700 inwoners.

‘Dat is meer dan alleen het gunnen van de dorpsbewoners. De kwaliteit van de producten is het belangrijkste.’

Nadat de Troefmarkt sloot, besloot Brunninkhuis een deel van die producten in zijn assortiment op te nemen.

DOOR HARRIE LEIJTEN

L

attrop. Een kerkdorpje in het noordoosten van Twente in de gemeente Dinkelland. Het dorpje telt een kleine 1000 inwoners. De kerk en molen domineren het dorpsaanzicht.

Het aantal winkels is geminimaliseerd tot één: die van bakker Frank Brunninkhuis. Tot eind vorig jaar was er ook nog een Troefmarkt.

Daar kwamen de inwoners van Lattrop - en die uit het buitengebied - voor de dagelijkse boodschappen. Het dorp telt ook nog enkele cafés/ hotels en campings. Het prachtige landschap trekt veel toeristen.

Leefbaarheid Nadat de Troefmarkt er eind vorig jaar mee stopte, begon het bij Brunninkhuis te kriebelen.

Wat gebeurt er als de plaatsgenoten, gedwongen, voor hun dagelijkse boodschappen naar

het paar kilometer verderop gelegen Denekamp of het Duitse Nordhorn moeten gaan? Een brood is dan ook snel meegenomen. In dat opzicht zou de sluiting van de Troefmarkt ook negatieve effecten hebben op zijn omzet.

De dorpsraad van Lattrop deed een beroep op Frank Brunninkhuis om in de leegte te voorzien. Ter wille van de leefbaarheid van het dorp.

Maar hoe? Na rijp beraad met zijn vrouw Miranda besloot hij om een deel van die producten, zoals melk, kaas en broodbeleg in zijn bakkerswinkel erbij te gaan verkopen. Hij betrekt dat van Emté uit Denekamp. Zo voorziet hij de plaatselijke bevolking van de eerste primaire levensbehoeften (als je daartoe ook cola en andere frisdranken, chips, patat, pizza’s, et cetera rekent). ‘Zaterdag fax ik de bestellingen door en ’s maandags haal ik ze op. Als we wat tekortkomen, halen we dat even bij. Wij komen vaak in Denekamp.’

Groente en fruit verkoopt Brunninkhuis niet.

Over de vleesverkoop is Frank Brunninhuis tevreden. Hij heeft met de slager goede afspraken kunnen maken.

22 | bakkerswereld | 28 februari 2014

‘We zijn wel bezig om voor onze winkel een marktverkoper met deze producten te krijgen.’

Aanpassingen Voor sommige inwoners van Lattrop heeft deze oplossing ook iets bevrijdends. ‘Je gaat niet zo gemakkelijk voor één fles melk naar de Troefmarkt, terwijl je de andere boodschappen elders doet. Zo’n boodschap bij ons in de winkel ligt anders.’

Dat de prijzen ietwat hoger liggen dan bij een Aldi of Jumbo, nemen de dorpelingen op de koop toe. ‘Je kunt er niet voor naar Denekamp rijden’, zegt Brunninkhuis. ‘We krijgen ook veel positieve reacties. Maar ik heb wel tegen de dorpsraad gezet: nu zijn jullie aan zet. Als de inwoners deze service aan zich voorbij laten gaan, dan houdt het voor mij ook op. Tot op heden ben ik tevreden. Vooral de dagverse melk en karnemelk gaan goed. De omzet ligt rond de €1000.’

Rechts de koel- en dievrieskasten, van waaruit bijvoorbeeld de verse melk, pizza’s en friet worden verkocht. In het midden de zelfbedieningstafel.

aan vleesproducten om. Wat over de datum is neemt Lansink weer terug. Veel verwacht Brunninkhuis van het barbecueseizoen. In de omgeving van zijn winkel zitten ’s zomers zo’n 2000 mensen op de camping. Daar moet extra omzet uit te halen zijn, verwacht hij.

Paddenstoel

De bakkerij van Brunninkhuis, rechts, vormt het middelpunt van Lattrop. De verkoop van de eerste levensbehoeften verstevigt de onmisbaarheid van deze winkel.

Foto’s: Ronald Hissink.

Voor deze bijverkoop is de bakkerswinkel aangepast. Brunninkhuis wilde de kosten daarvoor beperkt houden. Hams interieurbouw uit Tubbergen paste de winkel aan op de nieuwe omstandigheden. Het verlaagde plafond is eruit gehaald, er zijn aan weerskanten van de winkel schappen aangebracht voor de ‘droge’ kruidenierswaren en twee koelkastmeubelen geplaatst voor de diepgevroren en gekoelde producten.

‘Totale kosten rondom de €10.000.’

Vlees Al snel nam slager Lansink uit het naburige Vasse contact op met Brunninkhuis. Hij wilde vlees leveren en had daarmee al ervaring in een soortgelijke situatie in Albergen. Daar levert hij vlees, gasverpakt, dat de hele week in de gekoelde vitrine kan liggen. Brunninkhuis had zo z’n twijfels. Niet over de kwaliteit. ‘Die is gewoon goed.’ Maar hij wilde geen verdere investeringen doen. Lansink bood aan de investering in de koelvitrine voor zijn rekening te nemen. Toen ging Brunninkhuis alsnog overstag. Als het na een jaar geen succes is, stopt de leverantie en neemt Lansink de vitrine weer

mee. Anders gaat Brunninkhuis alsnog over tot de aanschaf ervan.

Ontevreden over de vleesverkoop is hij niet.

‘We hebben iedere week een actie’, zegt hij. ‘Dat werkt perfect.’ Op dit moment zet hij zo’n €500

Ook verschillende hotels in de omgeving nemen brood en banket af bij Frank Brunninkhuis. Zoals het befaamde hotel Landgoed de Holtweijde. Daarvoor ontwikkelt hij samen met de chef-koks aparte broodjes. Nu probeert hij de shiitake-paddenstoel van kwekerij Masseling uit Tilligte in een broodje te verwerken. Dat moet, als het lukt, een regionaal product worden. Ook wil hij spelt uit de regio op de molen van Lattrop laten malen om er speltbrood van te bakken.

Na de eerste weken zegt Frank Brunninkhuis blij te zijn dat hij dit heeft gedaan. De investering was te overzien, het werk wat hij en zijn vrouw eraan hebben ook. De omzet van brood en banket heeft er een positieve impuls mee gekregen. Dat komt mede ook door de nieuwe winkelinrichting. Voorheen moest de klant om een product vragen, nu heeft hij een zelfbedieningschap bij de ingang van de winkel staan; voor de toonbank kan de klant zelf het kleinbrood pakken. ‘Als ik collega’s een advies mag geven: een zelfbedieningschap. Dat werkt echt.

De mensen nemen gemakkelijker iets van het schap mee dan dat ze erom moeten vragen.’

Frank en Miranda Brunninkhuis bewijzen dat er een dorpsbakkerij bestaansrecht heeft. Ze zijn tevreden. Wel is het belangrijk alert te blijven en in te spelen op de ontwikkelingen, zoals zij dat nu ook weer hebben getoond.

Kleine gemeenschap Frank Brunninkhuis nam de bakkerij van zijn vader over. Die was toen zonder winkel, producten werden thuisbezorgd. Nu bezorgt een mevrouw twee dagen in de week brood en banket in buurtschap Breklenkamp (200 inwoners) van de gemeente Dinkelland. Hij heeft zelf nog een filiaal in Tilligte (700 inwoners). Dat is van dinsdag tot en met de zaterdag in de ochtenduren open.

Filialisering is niet iets dat Brunninkhuis bezighoudt. Hij bakt het liefst brood, voor banket heeft hij een banketbakker in dienst.

In de winkel staat zijn vrouw Miranda. Enkele parttimekrachten staan haar bij.

28 februari 2014 | bakkerswereld | 23

Actueel

Polak viert dit jaar 160-jarig bestaan in Steenwijk

Specerijen geven bakker kans op onderscheid J.S. Polak Koninklijke Specerijenmaalderij viert dit jaar het 160-jarig jubileum. Het Steenwijkse bedrijf, waarvoor het fundament is gelegd door de familie Polak, is een belangrijke speler op de wereldmarkt. De huidige eigenaar Jac Sars - sinds 1993 - heeft het bedrijf, bekend van de rode blikken, vooral internationaal laten doorgroeien.

DOOR HARRIE LEIJTEN

M

enig bakker weet niet welke zorg en aandacht er bij komt kijken voordat kruidenmelanges in de beroemde rode blikken van J.S. Polak Koninklijke Specerijenmaalderij terechtkomen.

Noch welke mogelijkheden de bakker daarmee heeft, buiten het speculaasje en de koek om.

(Banket)bakkers weten dat ze met de specerij(melanges) van Polak een prima speculaasje of koek kunnen bakken. Maar ze hebben nauwelijks een beeld van wat er aan vooraf gaat, voordat de specerijen het blik ingaan. Het lijkt een vanzelfsprekendheid dat de bakker blindelings kan vertrouwen op een constante kwaliteit van deze specerijen. Maar het handhaven van die constante kwaliteit blijkt een hele kunst.

Corné van Loon, general salesmanager: ‘Wij

werken met natuurproducten, en toch waarborgen wij de constantheid ervan. Dat komt omdat wij onze specerijmelanges uit verschillende partijen samenstellen. Wij kopen niet één partij bij één leverancier in. Door de samenstelling van onze melanges kunnen we de receptuur zodanig bijsturen dat kleur, geur en smaak zo constant mogelijk blijven. Daarvoor heb je wel een bepaalde schaalgrootte nodig.’

In de maalderij worden de specerijen met moderne machines op de juiste manier vermalen. ‘Door de grootte van het bedrijf kan bijvoorbeeld peper op een aparte lijn worden vermalen. Op deze wijze geeft dat een verfijning aan ons product. Polak heeft in de 160 jaar een enorme hoeveelheid kennis en ervaring opgebouwd. De molenaar kan aan het geluid van de molens horen welk type kaneel er in de molen zit.’

In de loop der jaren zijn de nodige investerin-

De maalderij van Polak is geen stoffige omgeving. Er wordt gewerkt met moderne machines, die mede invloed hebben op de constantheid van de producten.

24 | bakkerswereld | 28 februari 2014

gen gedaan. Van Loon: ‘Vijfentwintig jaar geleden hield zich één persoon bezig met kwaliteit en de controle daarop. Nu is er een kwaliteitsmanagementsysteem waaraan negen personen werken. Zij controleren continu grondstoffen, productieprocessen en het eindproduct. Dat begint al bij de ingangscontrole. Ze nemen van elke partij monsters en testen ze zowel microbiologisch als chemisch. Er worden proefmalingen gedaan en analyses uitgevoerd.’

Wereld op zich De inkoop van specerijen en kruiden is een wereld op zich. Alleen al in Indonesië zijn er tientallen types kaneel. De kwaliteit wordt beïnvloed door bijvoorbeeld het eiland waarvan de kaneel afkomstig is, de invloed van zee- of landklimaat en het weer. De kunst is om de juiste partijen te kopen waarvan de melange kan worden gemaakt en waarmee het bedrijf in staat is

Corné van Loon en Jac Sars voor de befaamde rode blikken van Polak. Een verpakkingsvorm die waarschijnlijk al net zo oud en herkenbaar is als de fabrieksnaam zelf.

Het magazijn van Polak herbergt tonnen aan kruiden en specerijen, die onder de juiste condities worden bewaard, voordat ze worden gemalen.

Foto’s: Koos Groenewold.

een constante kwaliteit te leveren. Sars: ‘We bezoeken de plantages en vertellen de eigenaren over de eisen die in Europa worden gesteld aan deze producten. Zo weten ze ook waarop wij controleren en houden daar rekening mee.’

Alleen al voor kaneel beschikt Polak over tachtig verschillende recepturen; voor speculaaskruiden zo’n 130, voor koekkruiden ruim veertig. ‘We malen ook specifiek op de wensen van de klant’, zegt Sars. Door het malen met andere kruiden en specerijen kan Polak oneindig veel nieuwe smaakmelanges ontwikkelen.

Veel bakkers in Nederland en België verwerken de producten van Polak in hun eigen receptuur. Maar bakkers in het noorden van het land kruiden intensiever dan in het zuiden. Ook in Noord- en Zuid-Europa zie je deze verschillen, stelt Corné van Loon.

‘Met kruiden en specerijen heeft de bakker de mogelijkheid een eigen karakter aan zijn brooden banketproducten te geven. Al wordt dat nog niet goed uitgenut. Neem bijvoorbeeld een kaneelbonbon: de kaneelsmaak overheerst niet, maar geeft een net iets ander karakter aan de bonbon.’

Vorig jaar heeft Hans Som een aantal broodrecepten ontwikkeld met specerijen en kruiden.

Op de Bakkersvakdagen in Rosmalen kunnen bakkers opnieuw daarmee kennismaken. Jac Sars: ‘De ambachtelijke bakker kan zich ermee onderscheiden. Hij kan er mooie dingen mee doen.’ ‘De bakkers die daarin actief zijn, bewijzen dit ook’, voegt Van Loon er aan toe.

Andere bedrijven Er vallen nog twee bedrijven onder de vlag van Polak. Zestig jaar geleden nam het Van Amstel

Visser & Co over, bekend van de Bourbon Vanille. Deze vanilleproducten worden gemaakt van originele authentieke vanillepeulen.De bijzonderheid van deze Givrée-vanille is dat het fermentatieproces niet wordt gestopt, waardoor aan de buitenkant van het vanillestokje een kristallijnen substantie wordt gevormd die zeer geurig en smaakvol is.

Jac Sars werd in 1985 eigenaar van De Weerd specerijen. Het bedrijf richt zich vooral op slagers en de vleesindustrie. Vooral vanwege de allergenen blijven de bedrijven De Weerd en Polak gescheiden. De beheersing van eventuele allergenen en gluten, grondstoffen die aansluiten bij de normen voor koosjer en halal, is heel belangrijk voor De Weerd. Het past daarop de klantenspecificaties aan. Polak verwerkt geen gluten, noten en melkproducten.

Polak is gecertificeerd voor BRC Issue 6A, Skal, Fair Trade en is voor de van oorsprong Britse keten van warenhuizen Marks & Spencer ‘preferred supplier’. Het maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) is een belangrijke pijler voor Polak. Dat komt onder andere tot uiting in de manier waarop het bedrijf met haar leveranciers omgaat. De werkomstandigheden van deze leveranciers, maar ook van de eigen werknemers, zijn daarbij erg belangrijk.

Daarnaast toont het bedrijf sociale (milieu)betrokkenheid: goederen uit Rotterdam worden per schip en niet via de weg vervoerd naar Steenwijk.

Speculanten In toenemende mate heeft Polak te maken met de speculanten die kruiden en specerijen opkopen en opslaan in pakhuizen. De producten zijn lang houdbaar. Bij een tekort vanwege een misoogst brengen deze speculanten de partijen op de markt tegen hoge prijzen. De prijzen zijn ook afhankelijk van de stabiliteit van de landen waar de kruiden en specerijen vandaan komen. Anijs komt bijvoorbeeld onder meer uit Syrië. De burgeroorlog in dat land heeft invloed op het aanbod en de prijzen.

Historie In 1854 begon J.S. Polak in het centrum van Steenwijk een regionale groothandel en productie van specerijen, noten en zuidvruchten. 117 jaar en drie generaties Polak verder werd het bedrijf verkocht. De nieuwe eigenaar richtte zich specifiek op het malen en mengen van koek- en speculaaskruiden en kaneel. In 1979 kreeg Polak het predicaat ‘Koninklijk’. In 1993 kocht Jac Sars, de huidige eigenaar, het bedrijf. Mede door continu investeren in de meest moderne productietechnieken heeft het bedrijf een sterke groei meegemaakt. Daardoor, en door de steeds hogere eisen op het gebied van productie en voedingsmiddelen, werd in 2007 de productie verder geactualiseerd en een nieuwe maalderij in bedrijf genomen.

28 februari 2014 | bakkerswereld | 25

Colofon

Toonbank

Hagedoren steunt lied met Rempetempertjes

is een onafhankelijk vakblad voor de brood- en banketbakker.

Bakkerswereld is een uitgave van Reed Business Media, postbus 4, 7000 BA Doetinchem; Hanzestraat 1, 7006 RH Doetinchem.

Handelsregister: Arnhem 48562 www.reedbusiness.nl UITGEVER Erwin van Luit REDACTIE Harrie Leijten (hoofdredactie), tel. (0314) 34 99 75, Edwin Rensen, tel. (0314) 34 99 51, Anne Mieke Ravenshorst, tel. (0314) 34 99 77, Bakkerswereld@reedbusiness.nl, Agnes Mikmak (secretaresse), tel. (0314) 35 81 41 CHEF EINDREDACTIE Michel Buyvoets, tel. (0314) 34 94 80 COÖRDINATIE EINDREDACTIE Eindredactie Food & Horeca ADVERTENTIEVERKOOP Sales B2B, tel. (0314) 34 95 95, salesB2B@reedbusiness.nl, www.adverterenbijreedbusiness.nl TRAFFIC (0314) 34 96 35, traffic.foodhoreca@reedbusiness.nl PORTFOLIO SALES DM Tel. (0314) 34 97 25, portfoliosales@reedbusiness.nl MARKETING MANAGER Margreet van Dam MARKETING Bart Vording MANAGING DIRECTOR a.i. Casper Niesink VORMGEVING Paulus Maessen/Lex Aalders DRUK Senefelder Misset KLANTENSERVICE Telefoon: (0314) 35 83 58 (werkdagen van 8.30 - 17.00 uur) fax: (0414) 34 90 48, Adres: Postbus 808, 7000 AV Doetinchem Website: www.rb-klantenservice.nl ABONNEMENTEN kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via www.bakkerswereld.nl/abonnementen of telefonisch bij klantenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij klantenservice wordt opgezegd via tel. (0314) 35 83 58.

PRIJZEN Nederland per maand €23,50 (excl. 6% btw) bij automatische incasso of elektronische facturatie. Kijk voor voordelige introductietarieven op www.bakkerswereld.nl/abonnementen. Bij betaling via acceptgirokaart wordt €2,50 acceptgirokosten in rekening gebracht. Jaarabonnement buitenland op aanvraag.

COPYRIGHT Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van Bakkerswereld, door Bakkerswereld gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

LEVERINGSVOORWAARDEN Op alle aanbiedingen, offertes en overeen- komsten van Reed Business Media zijn van toepassing de algemene voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Amsterdam, Handelsregister Amsterdam nr. 33.293.475. De algemene voorwaarden zijn in te zien op www.reedbusiness.nl/contact/voorwaarden, waar u deze kunt printen en opslaan.

DISCLAIMER Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door Reed Business Media, de uitgever van Bakkerswereld, of door de redactie niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. Reed Business Media en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

PRIVACY Reed Business Media, waarvan Bakkerswereld onderdeel is, legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met Reed Business Media. De gegevens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van Reed Business Media en zorgvuldig geselecteerde derden. De adresgegevens kunnen daarnaast aan zorgvuldig geselecteerde derden ter beschikking worden gesteld voor het verstrekken van informatie of aanbiedingen. Ook als u dat niet expliciet heeft aangegeven kunt u per e-mail over gelijksoortige producten en diensten van Reed Business Media worden geïnformeerd, tenzij u daartegen bezwaar maakt. Als u geen prijs stelt op informatie of aanbiedingen per mail of per post, dan kunt u dit doorgeven aan Reed Business Media, t.a.v. Adresregistratie, Postbus 808, 7000 AV Doetinchem, of aangeven bij adresregistratie@reedbusiness.nl. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het Privacy statement op www.reedbusiness. nl/privacy.

26 | bakkerswereld | 28 februari 2014

Variant op de nonnevot.

Foto: Bakker Hagedoren

Echte Bakker Hagedoren is met een variant op de nonnevot ingesprongen op het feit dat drie leden van Vastelaoves Club Rempetemp uit Amstenrade deelnamen aan de finale van het Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer 2014. De typisch Limburgse gebakjes hebben normaal de vorm van een lus met een losse knoop, maar Hagedoren, gevestigd in Amstenrade, Heerlen, Brunssum, Brunssum-Noord, Hoensbroek en Oirsbeek, bakte ze in de vorm van het narrenkaplogo van VC Rempetemp. De steun mocht Roger, Jan en Roger niet baten. Zij eindigden met carnavalslied ‘Proost’ als zestiende.

Bakkers tonen bovenlijven voor ‘gespierde bundel’ Bakkerij Oude Wesselink heeft de inwoners van Lichtenvoorde en Ruurlo op ludieke wijze een aanbod gedaan voor een ‘gespierde bundel’.

Deze bundel, die €7,50 in plaats van €12,50 kost, bestaat uit gezonde lekkernijen (een speltbrood, zes multicornbroodjes, elf crackers, een pak veel granenkoekjes en een ontbijtkoek) en een maand gratis sporten bij Kei-Fit in Lichtenvoorde of TotalFit in Ruurlo. Speciaal voor de plastic zak, die de klanten met de lekkernijen konden laten vullen, toonden de bakkers van Oude Wesselink hun indrukwekkend gespierde bovenlijven.

Vier spierbundels.

Foto: Reed Business Media

BDO Belastingadviseurs WOZ-beschikking ontvangen?

Tijdig bezwaar aantekenen!

Binnenkort verzenden de gemeenten weer de jaarlijkse WOZ-beschikkingen, met daarin de waarde van uw panden voor dit belastingjaar.

Deze waarde is niet alleen van belang voor de onroerendezaakbelasting, maar ook voor: t de inkomstenbelasting (zoals het eigenwoningforfait of de waardering van box III-panden); t de vennootschapsbelasting: mag u nog afschrijven op

uw bedrijfspand? t de schenk- en erfbelasting; t diverse overige heffingen, zoals waterschapsbelasting.

Gezien het belang van de WOZ-beschikking voor al deze belastingsoorten is het daarom al snel voordelig om bezwaar aan te tekenen, als u van mening bent dat de WOZ-beschikking te hoog is.

Helemaal omdat een te hoge taxatie vaak jaren doorwerkt; van een eenmaal verlaagde WOZ-waardering heeft u dan vaak nog jarenlang plezier.

Het is wel zaak tijdig bezwaar aan te tekenen: dat wil zeg-

gen binnen zes weken na dagtekening van de beschikking. Twijfelt u of de WOZwaarde juist is, vraag dan bij uw bezwaar de taxatie bij de gemeente op. De waarde van de panden is gebaseerd op vergelijkbare referentiepanden. Met de taxatie kunt u controleren of wel goed vergelijkbare referentiepanden zijn gebruikt en of voldoende rekening is gehouden met alle bijzonderheden ten aanzien van uw pand.

Drs. P.H. Eenhoorn BDO Belastingadviseurs

DĂŠ specialist in geschilde appels aliteit Lekker kw eft niet Vers ho duur te zijn!

Altijd brood op de plank?

info@lekkerversbv.nl | 06-52341757 ALS HYGIĂ‹NE UW VOORKEUR HEEFT! Maak het verschil!

�Voedselveilig intern transport is voor ons vanzelfsprekend!�

Europa Kinderhulp is een landelijke stichting die jaarlijks vakanties organiseert voor ongeveer 2500 kansarme kinderen uit binnen- en buitenland. Dit is vooral te danken aan gastouders die in de zomervakantie een kansarm kind enkele weken in hun gezin op nemen. We zijn daarom altijd op zoek naar nieuwe enthousiaste gastouders die een verschil willen maken in het leven van een kind.

Meer info: 0118 627974 of www.europakinderhulp.nl

Pearls S. Buckstraat 7 5491 DG Sint-Oedenrode tel. +31 (0)413 477851 E

sales@easylockdrivesystems.nl

I

www.easylockdrivesystems.nl

MT CFESJKG XJMU V FS BCTPMVVU WPPS [PSHFO EBU VX QSPEVDUFO WFJMJH FO HPFE [JKO 7PFETFM WFJMJHIFJE CFHJOU CJK VX NFEFXFSLFST MT VX NFEF XFSLFST [JDI CFXVTU [JKO WBO IZHJÇOF XFUFO XBU WPFETFM WFJMJH XFSLFO JT FO WPPSBM PPL CFHSJKQFO XBBSPN IFU CFMBOHSJKL JT CMJKWFO EF SJTJDPgT PQ EF XFSLWMPFS CFIFFSTU

JKL PQ XXX IBDDQFMFBSOJOH OM FU EF F MFBSOJOH DVSTVT MFFSU V VX

FMFBSOJOH JT FFO QSPEVDU WBO 3FFE VTJOFTT 7 JO TBNFOXFSLJOH NFU, 4 VBMJUZ POTVMUBOUT 7

NFEFXFSLFST PQ FFO TOFMMF FO FFOWPVEJHF NBOJFS LFOOJT NBLFO NFU WPFETFMWFJMJHIFJE

Nog geen abonnee?

Ga dan nu naar abonneren.bakkerswereld.nl

7 6 63464

ONMISBAAR EN BETROUWBAAR VAKBLAD

BBSPN JT FS

bakkerswereld

BEKIJK ONZE VIDEO

Komt voor de bakker!

Wij Leveren 24/7 gediplomeerd bakkerij personeel door hĂŠĂŠl Nederland.

Diensten: Zelfstandige Invalbakkers Uitzendbakkers Interim-bakkers

Expertise: Werving en selectie Arbeidsbemidde ling zelfstandige bakkers Bake-off specialisten Proefbakkers Demonstratie bakkers

Gratis plaatsen van een vacature Gratis adverteren van goederen voor handel en Bedrijven.

Berenkoog 14D, 1822BJ,

Alkmaar

(0)72-5315278 Michel Ben Salah (06)43030102 Edwin Schoenmaker (06)81407908

Voor de bakker die de klant centraal stelt organiseert Zeelandia de Klantendag(en). Thema is: Onderscheid met Dienstbaarheid.

De winkelverkoop staat onder druk. Dienstbaarheid naar de klant wordt steeds belangrijker om als winkel het verschil te maken. Koester de klant! Over dit onderwerp hebben we twee toonaangevende en gezaghebbende sprekers uitgenodigd.

Paul Moers en André Troost zijn mannen met kennis van retail, met bestsellers en reputatie. Zij adviseren dagelijks winkeliers over dienstbaarheid en het koesteren van klanten.

Op deze Klantendag(en) springen we efficiënt om met uw kostbare tijd en dragen in relatief korte tijd veel kennis en inspiratie over.

Ideeën waar u de volgende dag al mee aan de slag kunt. En er is natuurlijk volop ruimte voor informeel contact en ervaringen uitwisselen met collega bakkers. Er is keuze uit twee locaties; Veldhoven en Lelystad.

Paul Moers

De kosten voor het bijwonen van de Zeelandia-Klantendag bedragen € 50,- pp. en elke 2e persoon per bedrijf heeft GRATIS toegang. Per bedrijf ontvangt u twee boeken van de sprekers met een winkelwaarde van € 47,-.

Dan heeft u die alvast in "the pocket".

Bestemd voor MKB bakkers, ondernemers en leidinggevenden van winkelteams.

Aanmelden kan via www.zeelandia.nl of mailen naar mcs@zeelandia.nl

Programma 13:00 uur Ontvangst met koffie en...

13:30 uur Spreker Paul Moers "Dienstbaar zijn is het nieuwe goud" 14:30 uur Pauze 15:00 uur Speker André Troost "Koester de Klant" 16:00 uur Afsluiting en start informeel programma met 'snacks en drinks' Marketing & Customer Support Zeelandia Nederland b.v. onderdeel van Koninklijke Zeelandia Groep b.v.

Tel: (0111) 419365 / 06 51591975 Internet: www.zeelandia.nl Facebook: www.facebook.com/ZeelandiaNederland

st André Troo