Gastvrije zorg december 2015

WWW.GASTVRIJEZORG.NL

#

8

DECEMBER 2015

N VO O R H E E FOOD IT Y H O S P ITA L EN E G A S T V R IJ G ZOR

JIM VAN DEN BEUKEN, VERTREKKEND BESTUURSVOORZITTER PLANETREE NEDERLAND:

‘De mens voorop’

RADBOUDUMC rolt nieuw voedingsconcept uit

FAMILIEPARTICIPATIE ‘Zorg voor de bewoner, koester de familie’

DE MENSELIJKE MAAT Verslag Dag van de Gastvrijheid

3

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

colofon

Eindelijk:

SMAAKVOL EN GASTVRIJ ETEN & DRINKEN WAAR PATIËNTEN BLIJ VAN WORDEN

Hoofdredacteur Kees van Delft keesvandelft@vakmedianet.nl Eindredacteur Mieke Bloemheuvel miekebloemheuvel@vakmedianet.nl Redactie Dennis van Asselt, Zena van de Poel (stagiaire) Medewerkers aan dit nummer Niek van den Adel, Hans Everse, Carolien Meijer, Nils van Mourik, Betty Rombout, Elsie Schoorel Coverfoto Roel Dijkstra Uitgever Frederique Zeemans

. . . er e m e i t i d e e d in de volgen

Accountmanagers Ilona van Zuidam, ilonavanzuidam@vakmedianet.nl, tel. 06-46388087 Michel Lases, michellases@vakmedianet.nl, tel. 06-52867256 Basisontwerp & vormgeving MAT Ontwerp, bno, Den Haag Druk Ten Brink, Meppel Adres Vakmedianet Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn tel. 088-5840800 www.gastvrijezorg.nl redactiegastvrijezorg@vakmedianet.nl Abonnementenadministratie klantenservice@vakmedianet.nl tel 088-5840888 Abonnementen Gastvrije Zorg verschijnt 8 keer per jaar.

Jaarabonnement: € 149,00, verzending buitenland € 27,00 (EU) en € 38,00 (niet-EU-landen); prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Doelgroep Professionals die verantwoordelijk zijn voor eten, drinken en gastvrijheid in de zorg.

Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2015 Publicatievoorwaarden Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.

Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

ISSN 1876-617X

editorial

HERLANCERING

V

oilà, voor u ligt de compleet vernieuwde Gastvrije Zorg, als samenvoeging tussen Food Hospitality en Gastvrije Zorg. Sinds de overname door Vakmedianet, begin 2015, bevindt Food Hospitality zich onder één dak met Gastvrije Zorg. Nu volgt de volgens velen logische keuze om beide titels samen te voegen en verder te gaan als Gastvrije Zorg. Die titel geeft de kern van onze activiteiten weer, namelijk dat we ons specifiek begeven in de zorg, met gastvrijheid als kernwaarde.

Voor degenen die tot dusverre Food Hospitality ontvingen zal het wennen zijn hun vertrouwde blad niet langer te ontvangen. Dat geldt eveneens voor de lezers van Gastvrije Zorg, aangezien de herlancering is aangegrepen voor een complete restyling van magazine en website. Wat blijft is de onverminderde aandacht voor eten en drinken, waarbij ambiance, mens & gedrag, services en beleid als overige pijlers onder Gastvrije Zorg zijn gedefinieerd.

Daarmee staat er een stevig fundament, waarop we u toegang willen verschaffen tot kennis, inspiratie en oplossingen. Want dat is wat Gastvrije Zorg nastreeft: u te midden van alle veranderingen in de zorg en in uw vakgebied handvatten geven waarmee u het welbevinden van zorgbehoevenden kunt verhogen. Niet alleen via het magazine, maar ook op de nieuwe website, op events zoals de Dag van de Gastvrijheid, via deelname aan Gastvrijheidszorg met Sterren, in de nieuwsbrief en op sociale media.

In het magazine vindt u vertrouwde rubrieken uit beide titels terug, maar ook nieuwe rubrieken als Verbeelding, Inzichten, Expertise, Onderzoek en ZHRPV. De columnisten Niek van den Adel, Piet Hendrikx, Hans Everse en Nils van Mourik zorgen voor de nodige opinie en met de rubrieken Gestes van Gastvrijheid en de Sociale voorraadkast hopen we de zorg voor velen net wat aangenamer te maken. Ik wens u namens het team van Gastvrije Zorg veel leesplezier en inspiratie toe!

Kees van Delft, hoofdredacteur keesvandelft@vakmedianet.nl

4

GASTVRIJE ZORG

5

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

inhoud

30

38

34

18

26 18 NIEUW VOEDINGSCONCEPT VOOR RADBOUDUMC In plaats van drie maaltijden per dag met tussendoortjes, serveert het ziekenhuis nu zes keer per dag drie kleine gerechten. ‘Meer kwaliteit tegen gelijkblijvende kosten’.

26 K ANSEN VOOR PRODUCTEN TEGEN ONDERVOEDING Ondervoeding onder een steeds groter wordende groep ouderen leidt tot steeds hogere zorgkosten. Een onderzoek naar de marktkansen voor innovatieve voedingsproducten.

10 ‘ ONZE OUDERENZORG IS OP VEEL FRONTEN BETER DAN IN ANDERE LANDEN’

JIM VAN DEN BEUKEN, VERTREKKEND BESTUURSVOORZITTER PLANETREE NEDERLAND

48 40

51

34 KOESTER DE FAMILIE In uw verpleeg- of verzorgingshuis staan de wensen van bewoners centraal. Maar hoe zit het met de familieleden?

40 OP NAAR DE STERREN: GGNET Dit jaar werden de locaties Akkerman en en De Wieken van GGNet nummer 1 en 2 bij Gastvrijheidszorg met Sterren in de categorie GGZ. Hoe het thema Gastvrijheid zich als een olievlek over de afdelingen uitspreidde, vertellen betrokkenen van GGNet.

30 NIETS MOET, ALLES MAG

51 DAG VAN DE GASTVRIJHEID

Hoe krijgen we de menselijke maat in de zorg terug? Vier standpunten van Willem Bischoff van Heemskerck, initiatiefnemer van Golden Years.

Op 19 november vond de eerste editie van de Dag van de Gastvrijheid plaats.

Maar liefst 750 deelnemers kwamen af op het event.

EN VERDER...

3 Editorial Kees van Delft 6 Verbeelding 8 Nieuws 17 Column Niek van den Adel 25 Column Hans Everse 38 Mijn zorgrecept 48 Als ik baas was: Fleur Agema (PVV) 56 ZHRPV 59 Leveranciers 62 Agenda – Adverteerdersindex en de Sociale Voorraadkast

6

GASTVRIJE ZORG

7

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

verbeelding | thema: de menselijke maat

Aandacht Meer aandacht en waardering voor zorgbehoevenden én zorgverleners. Dat was eind oktober het doel van ‘ZIE MIJ’, een kunstproject van vierdejaars studenten van De Acteerschool Rotterdam. Over vijf verdiepingen van het nieuwe gebouw van het Eramus MC, het ‘Na gebouw’, werden ramen verlicht en andere verduisterd waardoor ‘ZIE MIJ’ in letters van 20 tot 30 meter lang verschenen.

“In deze, voor de zorg moeilijke periode, is het belangrijk dat we de zorg niet vergeten”, aldus de initiatiefnemers.

Foto Nando Dullaart

8

GASTVRIJE ZORG

9

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

nieuws

‘ Focus te eenzijdig op gastvrijheid’

Tv-tuinman opent Groene Kas Tergooi

SERVICES Zorginstellingen leggen de focus te eenzijdig op gastvrijheid en beleving en te weinig op de technische kwaliteit van de schoonmaak.

Dat vindt 51 procent van de deelnemers aan een onderzoek van Gom ZorgSupport. Dit is een signaal dat volgens Herman Busch, directeur van Gom ZorgSupport, serieus genomen moet worden. “Gastvrijheid en beleving zijn belangrijk maar patiëntveiligheid moet altijd op de eerste plaats staan.”

Kijkend naar de uitkomsten concludeert Busch ook dat er op veel onderdelen nog duidelijk ruimte voor verbetering is, vooral door het feit dat schoonmaaktaken steeds meer bij zorgpersoneel worden ondergebracht zonder dat zij daar voldoende prioriteit en aandacht aan kunnen geven. “Dit kan op termijn gevaar gaan opleveren voor de hygiëne binnen de instelling.”

Kritisch Enkele maanden geleden verscheen een kritisch rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg over de hygiëne in zorginstellingen. Als oorzaken noemen de ondervraagden onder meer tijdsdruk op de afdeling, te weinig kennis en bezuinigingen.

AMBIANCE Lodewijk Hoekstra, tuinman en presentator van het RTL-programma Eigen Huis en Tuin, heeft de Groene Kas van Tergooi in Blaricum geopend. “De natuur kan een heel positief effect hebben op de gezondheid.”

Het idee van Hoekstra om buiten het ziekenhuis een kas te hebben, kon op steun van het ziekenhuis rekenen. Het resultaat was De Groene Kas die onlangs door de presentator en de voorzitter van de raad van bestuur officieel in gebruik werd genomen, door het planten van een appelboom naast de kas. “Ik ben er trots op dat deze Groene Kas nu deel uitmaakt van de genezende omgeving van Tergooi”, aldus Hoekstra. De kas is gebouwd met duurzame materialen. Hij staat bij de hoofdingang van het ziekenhuis, in een tuin met bloemen en fruitbomen. Er staat een tafel in de kas en iedereen is welkom om te komen tuinieren. De Stichting Vrienden van Tergooi heeft de benodigde 135.000 euro bijeengebracht.

MENS & GEDRAG Voor sommige terminale patiënten is thuis sterven een grote wens. Het Westfriesgasthuis in Hoorn heeft het beleid gewijzigd zodat patiënten van die mogelijkheid gebruik kunnen maken.

Het gaat om patiënten op de Intensive Care die naar verwachting snel komen te overlijden als de behandeling wordt gestopt. Verpleegkundigen van het Westfriesgasthuis hebben het initiatief genomen om het beleid voor deze patiënten te wijzigen zodat ze in hun eigen omgeving kunnen sterven.

Het moet wel mogelijk zijn om de patiënt te vervoeren en het is van belang dat de thuissituatie geschikt is.

Dat betekent onder meer dat er hulpmiddelen aanwezig moeten zijn, dat de thuiszorg goed geregeld is en dat de huisarts ondersteuning kan bieden. Volgens het ziekenhuis kan alles echter binnen één dag geregeld zijn. De kosten worden door de verzekering gedekt.

Het initiatief van het ziekenhuis kreeg de derde prijs tijdens de uitreiking van de CZ Zorgprijs 2015.

Mealbutler vervangt koks bij Carintreggeland

ETEN & DRINKEN Een consortium van Wageningen UR, voedingsmiddelenbedrijven, ICT-bedrijven, zorgverleners en apothekers gaat gezamenlijk een zorgconcept ter preventie van ondervoeding bij thuiswonende ouderen ontwikkelen.

BELEID Zorginstelling Carintreggeland stapt af van het serveren van warme maaltijden op vaste tijdstippen en gaat gebruikmaken van de ‘Mealbutler’.

Hierdoor zijn circa 40 koks, hosts en hospitalitymedewerkers boventallig verklaard.

Monitoren van de voedingsinname In de eerste fase worden de behoeften van de thuiswonende ouderen in kaart gebracht. Vervolgens vindt de vertaling plaats naar potentiële zorgconcepten en wordt er onderzoek verricht naar nieuwe manieren voor het kiezen en bestellen van de maaltijdconcepten. Bovendien kijkt het consortium naar innovatieve methoden om het monitoren van de voedingsinname te digitaliseren. Het doel is een nieuwe dienst voor zorggebruikers te realiseren, waarbij het zorgloket als aanspreekpunt en distributiepunt dient. Aanvullend wordt geautomatiseerd, persoonlijk voedingsadvies en medische informatie gegeven.

Niels Majoor

Hulpmiddelen

Consortium test concept tegen ondervoeding ouderen

Het zorgconcept ‘Voeding Slim Thuis’ gaat bestaan uit een combinatie van technische en logistieke innovaties, die aansluiten bij de persoonlijke behoeften van deze ouderen op het gebied van voeding en zorg, meldt Wageningen UR. Het project, dat gecoördineerd wordt door Food & Biobased Research van Wageningen UR en onder meer Distrivers als partner heeft, duurt drie jaar en wordt financieel ondersteund door het ministerie van Economische Zaken.

CARRIÈRE

Westfriesgasthuis komt terminale patiënten tegemoet

Het verdelen van het eten in eenpersoonsporties wordt niet langer door de keukenploeg gedaan, maar door maaltijdleverancier Distrivers in de eigen keuken, meldt de regionale krant Tubantia. De maaltijden worden vanaf komend voorjaar dagelijks of voor meerdere dagen tegelijk op de kamers bezorgd. Wanneer de bewoner de maaltijd wil nuttigen, verwarmt hij of zij dit met de bijgeleverde Mealbutler. Dit is een individueel regenereerconcept dat onder andere door de gebruikersvriendelijke bediening geschikt is voor gebruik door ouderen. Het vermogen van het verwarmingselement wordt aangepast aan de massa van de maaltijd waardoor deze tot de juiste consumptietemperatuur gebracht kan worden, aldus producent Demetra.

Kathy Bolte

André de Reus

Niels Majoor versterkt per 1 januari het team van chefs4care.nl. Majoor werkte sinds 2000 voor Vivium, eerst als zelfstandig werkend kok bij verpleeghuis Hogewey en zorgcentrum De Bolder, en vanaf 2006 als teamleider keuken op laatstgenoemde locatie waar hij recent boventallig is verklaard. “Bij chefs4care.nl werken enthousiaste mensen die samen met mij een passie delen om een goede verse maaltijd in de zorg te bereiden”, reageert Majoor, die in 2008 winnaar werd van een Misset Catering Award en in 2010 van een Eten is Feest Award van Unilever.

Kathy Bolte is per november als manager Food & Quality in dienst getreden bij Albron Foodservice, Center Parcs Kempervennen.

Bolte was sinds augustus 2006 Hoofd centrale keuken bij Savant Culinair (Savant Zorg).

André de Reus heeft na ruim negen jaar afscheid genomen als voorzitter van FMGezondheidszorg. De Reus droeg de voorzittershamer op 3 november, tijdens het congres ‘Wie bepaalt bij jou de hygiëne?’, over aan Stijn Krol, eigenaar van het facilitaire organisatie- en adviesbureau Sanlynkro.

Roel Dijkstra is na een dienstverband van 21 jaar per juli vertrokken als manager keuken bij deze zorgorganisatie. Dijkstra startte op 10 december met een rijdende winkel onder de formule Uw Kruidenier van Verscentrum Nederland.

Roel Dijkstra

QUOTE

‘Eten is altijd een sluitpost in een ziekenhuis, onbegrijpelijk’ Joop Braakhekke in het tv-programma Van Liempt Live

10

GASTVRIJE ZORG

11

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

interview | thema: de menselijke maat

Jim van den Beuken, vertrekkend bestuursvoorzitter Planetree Nederland

De mens voorop Jim van den Beuken, bestuursvoorzitter van Planetree Nederland, vertrekt op 1 januari bij de organisatie die hij bijna tien jaar geleden oprichtte. “Mensgerichte zorg is de mens voorop. Dat betreft zowel de cliënt als de medewerker en hun naasten.”

Tekst Carolien Meijer Fotografie Fotobureau Roel Dijkstra (locatie Juliana Kinderziekenhuis, HagaZiekenhuis)

Waarom heb je Planetree Nederland opgericht?

“Liefde voor de zorg. In 2003 zijn we in een groep van honderd mensen gaan nadenken over de ideale zorg. Er is expliciet gezocht naar creatieve, vernieuwende zaken maar de uitkomst bleek niet revolutionair. Mensen kiezen voor belangrijke dingen zoals een prettige omgeving, een actieve rol voor de familie en vooral als mens serieus genomen worden en niet als gebrek of diagnose.

Toen hebben we ook de term mensgerichte zorg geïntroduceerd.”

Waren er geen initiatieven om op in te haken?

“Niet echt. Er zijn allerlei goede maar losse initiatieven. De kracht van Planetree is dat het niet uit losse elementen bestaat. Het is een samenhangend model; dat werkt versterkend. Het gaat om een combinatie van houding en gedrag, inhoudelijk goede zorg en de context waarin je deze zorg levert. Samenhang is essentieel want de cliënt heeft met alle elementen te maken. Ik ben in 2003 voor het eerst naar de Planetree Conferentie in de VS geweest en concludeerde dat we geen nieuwe visie hoeven te ontwikkelen als er al een goede visie is. Daarom besloten we verder te gaan met Planetree en een onafhankelijke social enterprise op te richten. Wij hebben het toenmalige model verrijkt met nieuwe inzichten. Na een paar jaar voorbereiden zijn we in 2006, toen organisaties wilden deelnemen, met Planetree Nederland gestart. De vaste kern die elkaar inspireert, telt

inmiddels zo’n dertig zorginstellingen: ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen en GGZ en GHZ.” Waar bestaan die aanvullingen uit?

“Planetree is in de VS al in 1978 begonnen en had in feite een achterstand door de voorsprong. Met de kennis van 2003 zijn we het model opnieuw gaan bepalen voor en met de zorg in Nederland.

We kwamen op componenten die in het model niet mochten ontbreken, zoals menswaardige technologie en vakbekwaamheid. In Nederland gaan we uit van de drie clusters betere zorg, helende omgeving en gezonde organisatie. In het Amerikaanse model is de gezonde organisatie niet in de basiscomponenten opgenomen. Wij vinden vakmanschap en een gezonde organisatie die faciliteert essenties van de duurzaam goede zorg.

Ook technologie wordt alleen maar belangrijker.

‘ ONZE OUDERENZORG IS OP VEEL FRONTEN BETER DAN IN ANDERE LANDEN’

12

GASTVRIJE ZORG

13

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

interview

‘ EEN AANTREKKELIJK PERSPECTIEF ONTWIKKELEN IS ÉÉN, MAAR HOE JE HET TOT IN DE PORIËN VAN MENS, PROCES EN ORGANISATIE UITVOERT, IS NOG WAT ANDERS’

Internationaal wordt er – in Planetree label, de certificering – nu ook aandacht aan deze onder­ delen geschonken.”

De organisatie wordt alleen maar belangrijker?

“Hoe werk je goed samen, kun je je concentreren op wat echt telt, ben je aantrekkelijk voor cliënten, medewerkers en omgeving? En ook: wat is je reputatie en onderhandelingskracht ten aanzien van financiers? We hebben vier effecten benoemd.

Je stuurt een gezonde organisatie op de cliënt­ ervaring maar ook op de gemotiveerde, bekwame medewerkers. Ten derde is een gezonde finan­ ciële situatie van belang en als laatste de reputatie van de zorginstelling. Onder reputatie valt ook: vertellen wat je goed doet. Nederland staat niet voor niets al jaren op de vijfde plaats in de wereld als het gaat om goede zorgvoorzieningen.”

Welke goede voorbeelden zijn er?

“Rivas Zorggroep werkt met Planetree focusgroepen, waarmee je kunt zien waar je staat. Door dat inzicht ga je verder met verbeteren. Zo krijg je echt een omwenteling en niet alleen een actieplannetje. Zodat je kiest voor de dingen die bewezen belangrijk zijn, juist ook als je met minder middelen moet werken.”

Over kosten gesproken “Ook met beperkte middelen kun je mensgericht werken. Er wordt natuurlijk goed naar de kosten gekeken maar als mensen begrijpen wat Planetree inhoudt en wat ze ermee kunnen bereiken, zien ze dat de investeringen dubbel en dwars rendement opleveren. De contributie varieert, afhankelijk van de omvang van de organisatie. Het is duizend euro per jaar voor een kleine zorginstelling en kan oplopen tot twintigduizend euro voor hele grote organisaties. Daarnaast betalen deelnemers voor ondersteuning of opleiding uit het pakket van Planetree Nederland. Dat zijn er vier. Het eerste is begeleiding. Wat je zelf kan, doe je zelf.

Er is hulp voor dingen als het begeleiden van focusgroepen en het meenemen van de medewerkers in een cultuurverandering. De tweede poot is Planetree netwerk. Van elkaar leren. Het derde onderdeel is certificering, het Planetree label. Dat is een solide traject om het niveau te halen dat is vereist voor de certificering. Dat geeft richting en blijkt zeer motiverend voor medewerkers.

Zijn er internationale voorbeelden die voor ons land interessant zijn?

“Zeker. Er is veel ervaring over samen beslissen en een actieve rol van cliënten en naasten.

Amerikaanse ziekenhuizen zoals het Northern Westchester Hospital en Griffin Hospital werken al veel langer met het fenomeen zorgpartner, waarmee de naasten van de cliënt direct worden betrokken bij de zorg. Ook de overdracht aan het bed of in de kamer is interessant, een goede manier om de cliënt actief te betrekken. Omgekeerd wordt er ook met belangstelling gekeken naar onze ouderenzorg die op veel fronten beter is dan in een aantal andere landen. Dat dementerenden aardappels schillen en zo meehelpen bij de maaltijd, dat verbiedt de wetgeving in veel landen, om veiligheidsredenen.”

Wat ga je na al die jaren Planetree doen?

“Mijn hart en ziel zitten in Planetree. In januari neem ik eerst wat afstand en daarna wil ik een volgende stap zetten. Misschien ga ik mezelf weer opnieuw uitvinden. Ik hou van ontwikkelen en lastige maatschappelijke problemen aanpakken zoals in de gezondheidszorg, het onderwijs of bij universiteiten.”

CV

Hoe zou je mensgerichte zorg omschrijven?

“Een combinatie van vriendelijkheid en vakmanschap. Aandacht geven, dat is luisteren, proberen te begrijpen wat er leeft en je verantwoordelijk­ heid nemen. Vakmanschap, dus kwaliteit, is bijvoorbeeld ook elkaar als professionals de maat nemen. In een veilige werkomgeving, zodat je leert van elkaar. We zien gelukkig heel veel verbeteringen. Mensgericht werken staat nu heel goed op de agenda. Daar ben ik blij om. Anderzijds, een aantrekkelijk perspectief ontwikkelen is één, maar hoe je het tot in de poriën van mens, proces en organisatie uitvoert, is nog wat anders. Ik zou heel graag zien dat de kloof tussen woorden en daden wordt verkleind. Goed bezig zijn geldt alleen als de cliënt dat ook als zodanig ervaart.

Een lastig probleem voor zorgorganisaties is hoe je consistent hoge kwaliteit krijgt. Je wilt niet dat

je in een en hetzelfde huis door de ene medewerker goed wordt behandeld terwijl een ander staat te prutsen of onverschillig lijkt. In het groot, bij zorgkoepels, zie je dat ook: de ene locatie is excellent, de andere loopt ver achter.”

Het vierde deel is het fundament: hoe kun je het Planetreemodel gebruiken voor je eigen missie.

Hoe je je laat inspireren door de drie clusters en de twaalf componenten, hoe je dat in je strategie en cultuur verwerkt en als zorgverlener in je persoonlijke aanpak meeneemt.”

JIM VAN DEN BEUKEN Geboortedatum: 3 december 1966 Geboorteplaats: Sevenum Opleiding: psychologie (RUL) en bedrijfseconomie (EUR) Huidige functie: bestuursvoorzitter Planetree Nederland, directeur Creative Power Hobby’s: grenzen verleggen, reizen, persoonlijke ontwikkeling, auteur, film kijken

14

Bedrijfspresentatie

15

OMC GEURSYSTEMEN

De geur van frisse buitenlucht De geur op een zorgafdeling is bepalend voor het welzijn van de cliënten, de bezoekers en de medewerkers. OMC Geursystemen gebruikt 100 procent natuurlijke geuren, die niet overheersen. Daardoor voelt de omgeving prettig aan voor iedereen.

“G

eurbeleving in de zorg is een vak apart”, zegt Ray Simons, eigenaar van OMC Geursystemen. “In een verpleeg- of ziekenhuis ontstaan altijd veel vervelende luchtjes. Ons systeem haalt 95 procent van deze geuren uit de lucht. De geur die verspreid wordt, mag niet te overheersend zijn. Bezoekers en medewerkers mogen niet het gevoel krijgen dat ze tegen een muur van geur aanlopen, bij het betreden van een afdeling. En een geur moet rust geven aan de cliënten. Kwetsbare doelgroepen, zoals ouderen met dementie, zijn gevoelig voor geuren. Een actieve geur, zoals rozemarijn, geeft onrust. Een zachtere geur geeft een zen-gevoel en maakt hen rustig.

Wij hebben vijftien jaar ervaring met geuren in de zorg. Wij houden rekening met al deze facetten. Daardoor voelt de omgeving prettig aan voor iedereen: de bezoekers, de cliënten en de medewerkers.”

100 procent natuurlijk Simons vertelt dat OMC Geursystemen zich door de jaren heen bewezen heeft. “Vijftien jaar geleden werden we gezien als vreemd en

alternatief. Die tijd is echt voorbij. Iedereen weet tegenwoordig dat het belangrijk is om te wonen en te werken in een omgeving die prettig aanvoelt. En zorginstellingen die eenmaal met ons systeem werken, kunnen niet meer zonder. We hebben de afgelopen vijftien jaar geen enkele opzegging gehad.”

OMC werkt met 100 procent natuurlijke geuren. Deze worden in de omgeving gebracht door de verneveling van etherische oliën.

Etherische oliën zijn vluchtig van structuur en lenen zich bij uitstek voor verneveling.

De duizenden oliedruppeltjes trekken de geurmoleculen aan en transporteren deze naar de kern van de oliedruppel. Verzadigde oliedruppels worden zwaar en zakken naar de grond. De aangename geur van de etherische olie zelf blijft hangen.

‘Een zachte geur geeft cliënten rust’ Geen gewenning

Slaapkamers

OMC ontwikkelt alle geuren in eigen beheer. De geuren zijn afgestemd op het seizoen. Simons: “Eucalyptus past bijvoorbeeld goed bij de zomer. Het is fris en toch ook warm. In het voorjaar is het prettig om omgeven te worden door de geur van citrusvruchten. En houtgeuren lenen zich weer goed voor de winter. We wisselen de geuren elke drie maanden. Zo kan er geen gewenning optreden. Voor elk seizoen hebben we een eigen geurpallet samengesteld. Binnen dat geurpallet gebruiken we telkens andere verhoudingen. Zo kan er ook geen gewenning optreden door de jaren heen.”

OMC heeft een klein, draagbaar systeem voor de juiste geurbeleving in kleine ruimtes. Simons: “Dit systeem wordt veel gebruikt op slaapkamers, bijvoorbeeld van cliënten die terminaal zijn. We kunnen de geur hierbij goed afstemmen op de situatie. Een open wond geeft bijvoorbeeld veel nare luchtjes. Dus hierbij kiezen we voor een olie die extra geuren uit de omgeving opneemt. Voor cliënten met slaapproblemen hebben we geuren die extra rustgevend zijn.”

Flexibel Het geursysteem van OMC wordt centraal aangestuurd. Het is modulair en flexibel. “We hebben het systeem binnen één dag geïnstalleerd”, zegt Simons. “We hoeven daarvoor niet te hakken of te breken. Dus dit geeft nauwelijks overlast op de afdelingen.”

OMC vervangt de vullingen vier keer per jaar. Het systeem wordt dan meteen gereinigd en onderhouden. Daardoor is de kans op storingen klein. Mocht er toch een keer een storing optreden in het besturingssysteem, dan is OMC snel ter plaatse om deze te verhelpen. “Mensen merken het direct als het systeem uitvalt. De ware geur van de afdeling komt naar boven en het gaat stinken.

Dus bij een storing worden we altijd snel gebeld. We zorgen ervoor dat elke storing binnen maximaal vijf dagen verholpen is.”

Buitenlucht “Het belangrijkste van onze geuren is dat ze 100 procent natuurlijk zijn”, zegt Simons tot slot. “De geuren overheersen niet.

Daardoor heb je het gevoel dat je door een fris bos loopt. Die buitenlucht doet je goed.

Daar voelt iedereen zich prettig bij.” <

www.omcbv.nl info@omcbv.nl www.facebook.com/omcbv Tel. 046-4360401

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met OMC Geursystemen.

17

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

column

A

f en toe heb ik ze. Realisatiemomentjes. Die momenten dat alles even goed is en dat er iets heel moois gebeurt. Af en toe, niet vaker dan dat, maar vandaag was er zo een.

Serveren jullie het lekkerste menu?

In de gezondheidszorg sluiten wij afdelingen omdat de hygiëne niet in orde is. We benadrukken het aantal doden dat nog steeds valt omdat wij ons werk niet goed doen. Wat zijn wij toch verschrikkelijk goed om ons op het halflege glas te richten in dit zeikerige land. Wat zijn wij toch goed om alles, maar dan ook alles te benoemen wat niet goed gaat.

Soms verlies ik gewoon weer even het geloof in onszelf, als mensen. Maar dit heeft niets met de zorg te maken.

NIEK VAN DEN ADEL TRAINMARK

Ook in 2016 dagen we keukenteams van zorgorganisaties in heel Nederland weer uit om een creatief en origineel menu te bedenken.

Denken jullie een verantwoord en gezond, maar vooral lekker driegangenmenu te kunnen bereiden? Doe dan mee aan dé kookwedstrijd voor de zorg: het beste Menu van de Zorg 2016!

Verras de jury met een creatief en origineel menu voor maximaal € 4,- en maak kans op € 5.000,- voor jullie organisatie. Inschrijven kan tot 26 februari 2016 via www.distrivers.nl.

Kijk ook op die website voor meer informatie.

Tijdens een mystery employee visit sterft er een man op een Spoedeisende Hulp voor mijn ogen. Ik zie het verdriet in de ogen van de hulpverleners. Ik zie de pijn van de familie die op een afstand hulpeloos staat te kijken. Ik slik mijn tranen weg. Een verpleegkundige slaat zachtjes haar arm om haar collega. Even samen treuren. Maar ik zie ook daar hoop.

Liefde.

Distrivers levert lekker eten en drinken, ook als het niet meer vanzelf gaat. Onze opdracht is ervoor zorgen dat mensen met een zorgbehoefte elke dag kunnen genieten van lekker eten en drinken. Onze overtuiging is dat dit zorgt voor een beter welzijn en een sneller herstel.

Realisatie­ momentjes De Stroom 5 7901 TG Hoogeveen

T 0528 229 260 F 0528 229 261

Onlangs werd bekend dat wij wederom de beste zorg hebben in Europa. Wederom kan ik niet benadrukken hoe gelukkig ik als mens kan leven, dankzij die zorg. Dankzij mensen zoals u die zich elke dag weer inzetten om mijn dag gelukkiger, dragelijker en fijner te maken. Maar waarom vieren wij dat niet? Waarom vieren wij niet het aantal mensen dat wij elk jaar hebben gered. Waarom vieren wij niet dat mevrouw Jansen nog net iets langer zelfstandig kan wonen in plaats van op een PG-afdeling? Waarom vieren wij niet dat wij Eva van zes jaar iets langer pijnloos hebben kunnen laten leven, dankzij een wonderbaarlijke operatie? Waarom staat dat niet in de kranten? Waarom komt dat niet in Zembla?

info@distrivers.nl www.distrivers.nl

Vandaag word die hoop bevestigd. Ik mag als dagvoorzitter op de Dag van de Gastvrijheid een dag lang genieten van mensen die de mooie dingen van ons vak vieren. Een dag lang praten, discussiëren en leren hoe gastvrij wij al zijn en hoe wij het misschien nog beter kunnen doen. Vandaag heb ik een realisatiemomentje. Op het podium sluit ik heel even mijn ogen. Ik geniet van alle 750 aanwezigen die luisteren naar de sprekers, leren van de workshops maar voornamelijk genieten van de aandacht voor elkaar. Ik hoop dat dit dan eindelijk een keer het nieuws gaat halen. Gastvrijheid is niets anders dan het zien van het mooie in ons vak, in onszelf maar met name in de mens tegenover ons. Niets meer dan dat. Nu nog wat vaker de aandacht daarop vestigen, dan komen wij er wel.

18

GASTVRIJE ZORG

19

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

reportage

FOODFORCARE FoodforCare is een initiatief van jongeren met kanker (AYA), het Radboudumc en Maison van den Boer. Maison van den Boer exploiteert FoodforCare. Het idee is om dit concept ook in andere ziekenhuizen te introduceren. Lourens Pouwer: “We zijn momenteel met verschillende ziekenhuizen in gesprek over de invoering van FoodforCare.

In tweede instantie willen we ons ook op andere zorginstellingen richten. En we willen zeker ook iets doen met de fase voor en na een ziekenhuisopname, in de thuissituatie. Verder zijn we volop bezig om samen de FoodforCare Academy vorm te geven: opleidingen op het gebied van HACCP-kennis, diëten, allergenen, consistentie. Maar ook mensen trainen in het informeren, adviseren en verleiden van de patiënten.”

Ten bate van wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van de FoodforCare-methode is ook een stichting opgericht, vervolgt Pouwer. “Uit de pilot blijkt al dat FoodforCare bijdraagt aan het welbevinden, maar we willen ook weten of het bijdraagt aan de gezondheid en het herstel van de patiënten. Twee promovendi zijn sinds 1 mei bezig met wetenschappelijk onderzoek onder drie patiëntengroepen, in de oude en de nieuwe situatie. Gemeten wordt wat de voedselinname is en of deze voldoet. Daarnaast wordt gekeken naar de voedingstoestand, onder andere het gewicht en de lichaamssamenstelling, en naar klinische uitkomstmaten zoals infectie, wondgenezing en opnameduur. Bovendien worden het welbevinden en de kwaliteit van leven onderzocht.”

Radboudumc kiest voor totaal nieuw voedingsconcept

Zes keer per dag In plaats van drie maaltijden per dag met tussendoortjes serveert het Radboudumc nu zes keer per dag drie kleine gerechten, waarvan de patiënten er steeds eentje kunnen kiezen. Maar ze mogen desgewenst ook twee of drie gerechten per eetmoment nemen. Een groot deel van de afdelingen is al over op het nieuwe concept FoodforCare.

“We bieden nu meer kwaliteit tegen gelijkblijvende kosten.”

Tekst Elsie Schoorel

H

et waren de jonge patiënten (18-35 jaar) met kanker in het Radboudumc die lieten weten dat ze de maaltijden totaal niet vonden aansluiten op hun behandeling en wensen.

“Op de oncologische afdelingen scoorden onze maaltijden een onvoldoende”, vertelt Jaap Buis, contractmanager food & beverage van het Nijmeegse ziekenhuis: “Op zich boden we een prima ziekenhuismaaltijd waar we op andere afdelingen een 7,5 of hoger voor kregen. Maar het was wel een traditionele maaltijd. Voor patiënten met kanker

waren de porties te groot en men kon vaak niet tegen de geur. Via een diëtist van oncologie kwamen we in contact met fooddesigner Annelies Hermsen, die veel samenwerkte met Maison van den Boer. Samen zijn zij gaan kijken wat voor mooie, volwaardige maar ook eigentijdse gerechten er te bedenken waren die voldeden aan de wensen van de oncologische patiënten. In 2013 zijn we gaan testen op deze afdeling: zes weken nulmeting met het oude concept en zes weken het nieuwe concept.

Dat leverde zeer veel enthousiaste reacties en positieve resultaten op. Verras-

send was dat mensen door vaker iets kleins te eten minder misselijk waren; de medicatie tegen misselijkheid werd bijna niet meer voorgeschreven.”

Uitbesteding Dankzij dit grote succes ontstond het idee dit concept in het gehele ziekenhuis te introduceren, vertelt Lucia Kilkens, manager regiebureau food & beverage. “Twee jaar geleden heeft het Radboudumc een integraal voedingsbeleid opgesteld, samen met artsen en verpleegkundigen. De medische staf toonde dus betrokkenheid bij de

20

GASTVRIJE ZORG

21

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

reportage

‘ WE HEBBEN ER OOK VOOR GEZORGD DAT HET NIET ALLEMAAL CHIQUE EN FANCY IS. MENSEN HEBBEN OOK BEHOEFTE AAN GEWONE HOLLANDSE KOST’

Lourens Pouwer (links), Lucia Kilkens en Jaap Buis zijn nauw betrokken bij het nieuwe voedingsconcept in het Radboudumc.

maaltijd, een belangrijke voorwaarde voor zo’n grote verandering. Voor het ziekenhuis moest het ook betaalbaar zijn; meer kwaliteit tegen gelijkblijvende kosten. Ook omdat het een nogal ingrijpende verandering is, voor 23 verpleegafdelingen, kwamen we tot de conclusie dit met een partner te gaan doen, te weten Maison van den Boer / FoodforCare.”

Lourens Pouwer, directeur van FoodforCare, vertelt dat er van januari tot juni 2015 pilots gehouden werden op vijf afdelingen. “Opzienbarend was daarbij dat het concept op alle afdelingen even goed scoorde als op oncologie, kijkend naar het welbevinden. Dat bleek uit representatief onderzoek van de afdeling diëtetiek.”

600 gerechten De maaltijden komen uit de ambachtelijke keuken van Maison van den Boer in Veghel. Dat is een pluspunt, vindt Kilkens. “Wij kochten voorheen groten-

deels convenience in. Die maaltijden waren goed, maar het serveren van verse, pure producten sluit beter aan bij onze visie op duurzaamheid en bij de ontwikkelingen in de maatschappij om bewuster bezig te zijn met eten en drinken.”

Inmiddels zijn er ruim 400 gerechten ontwikkeld, zegt Pouwer. “En we willen uitkomen op 600. We hanteren een 14-daagse cyclus, waarbij de gerechten aansluiten bij de diëten van de pa­ tiënten. Voor veelvoorkomende diëten zijn cycli ontwikkeld zoals energieen eiwitverrijkt, natriumbeperkt en afgestemd op de richtlijnen gezonde voeding. Zes keer per dag krijgt men drie verschillende gerechten aangeboden.” Kilkens: “Maar mensen kunnen er ook één of twee kiezen. En het kan zijn dat ze bij de ronde van 15.00 uur niets hoeven omdat ze nog vol zitten van de lunch. We hadden voorheen een broodbuffetwagen met een uitgebreid aanbod; het lijkt dan een teruggang

omdat je minder gaat aanbieden. Maar mensen ervaren het juist als extra en luxe.” Buis: “Misschien was er ook wel sprake van keuzemoeheid.” Herkenbaarheid is ook belangrijk, vervolgt hij.

“Een succesnummer is bijvoorbeeld de aardappelsoep met posteleinolie. Twee à drie druppels van deze olie geeft de associatie met vroeger; veel ouderen zijn er erg enthousiast over.” Pouwer: “We hebben er ook voor gezorgd dat het niet allemaal chique en fancy is.

Mensen hebben ook behoefte aan gewone Hollandse kost. Dus er zitten ook stamppotjes in de cyclus, maar wel met mooie, verse ingrediënten gemaakt.”

Buis voegt toe: “Snacks horen er ook bij, al zit er maar één gefrituurde snack bij, namelijk de bitterbal, een enorme hardloper. Maar een snack is ook een sousvide bereid kippendijenspiesje met ananaschutney of een kalfsgehaktballetje in tomatensaus, voor het hartige momentje van 15.00 uur. Deze gerechten zijn dus ook verantwoord.” Kilkens:

“Onze dieetafdeling is de poortwachter; zij moeten op elk gerecht akkoord geven. Er is dagelijks direct contact tussen onze diëtisten en die van Maison van den Boer.”

Buis benoemt ook het servies dat van de cateraar afkomstig is. “Prachtig servies met mooie glazen en unieke schotels. Als je daar dezelfde gerechten in doet als in een vierkant instellingsbakje ziet het er meteen al veel beter uit.”

Binnen 48 uur De gerechten komen om 6.00 uur vanuit de keuken in Veghel aan bij het ziekenhuis. Een deel wordt natuurlijk koud geserveerd en de rest wordt opgewarmd, zoals soepjes, pannetjes en sommige snacks. Het is dan al in karren per afdeling gesorteerd. Maximaal 48 uur na productie worden deze gerechten geconsumeerd.

De toegenomen rol van keukens op de afdelingen betekende ook verbouwingen. Buis: “In de kleinere keukens zijn

voorzieningen gemaakt zoals spe­ ciale koelkasten waar je zo de kratten in kunt schuiven. En er zijn ovens geplaatst om ook goed te kunnen regenereren. We zijn gestart met heteluchtovens, maar daarbij droogden de gerechten te veel uit. Toen zijn we na een paar weken overgestapt op combi­ ovens, dat werkte beter. Maar ook die programma’s zijn we nog steeds aan het perfectioneren. En we merken dat de kleinere keukens van de interne geneeskunde echt niet geschikt zijn voor het nieuwe concept. Bij dit gebouw gaan we daarom één keuken voor vijf afdelingen inrichten.”

Nieuwe rol Inmiddels zijn alle medewerkers overgenomen door FoodforCare, vertelt Kilkens. “Afscheid moeten nemen van 96 mensen is natuurlijk een pijnlijk proces, ook omdat veel van hen al 25 of 30 jaar voor het Radboud hebben gewerkt. Maar ik ben er trots op hoe

de medewerkers deze overgang hebben opgepakt. Zij hebben deels een andere rol dan vroeger; met name het actief enthousiasmeren is voor de voedings­ assistenten meer aan de orde dan vroeger. Zij houden goed in de gaten hoeveel voedingsstoffen iemand binnenkrijgt.

En ze moeten nu ook gerechten assembleren en afmaken; aan de soep moet bijvoorbeeld nog fijngesneden prei toegevoegd worden of spekjes. Denk ook aan een crème brulée die nog afgemaakt moet worden. Dus de voedings­ assistenten zijn meer betrokken bij het kookproces. Een deel van de koks is naar Veghel gegaan om mee te ontwikkelen in de keuken, anderen zijn als coördinator in het ziekenhuis gebleven.

Zij werken nu in de afdelingskeukens en weten daardoor beter voor wie zij koken. We stimuleren hen ook om in gesprek te gaan met de patiënten.”

In februari 2016 hoopt het ziekenhuis geheel overgestapt te zijn op het ­nieuwe concept.

22

Bedrijfspresentatie

23

VAN HOECKEL

‘ Aan Tafel’ met Van Hoeckel, samen zorgen voor de mooiste momenten

‘De supermarkt is vaak de referentie. Met Aan Tafel blijven we daar dan ook heel dichtbij’

Van Hoeckel is een actieve speler op de zorgmarkt. Dagelijks levert zij aan 1200 zorgaanbieders in Nederland alles ten aanzien van eten en drinken.

Met de actieve ondersteuning op de processen met betrekking tot eten en drinken behartigt zij samen met de zorgorganisaties dat de maaltijden beleefd worden als de mooiste momenten van de dag.

H

et Bossche bedrijf Van Hoeckel is actief in zowel de langdurige verblijfzorg als in ziekenhuizen. Ook de consument thuis met een zorgvraag wordt door Van Hoeckel niet vergeten. Met verschillende conceptoplossingen levert Van Hoeckel ook daar de lekkerste maaltijden op tafel.

ABCD Coaching We spreken met Coen Mannaerst, manager sales bij Van Hoeckel.

“Centraal in onze aanpak staat het ABCD-model. Dit model is geënt op vier belangrijke pijlers: Assortiment, Bereiding, Cliëntbeleving en Distributie. Op basis van het ABCD-model analyseren we samen met de zorgorganisatie de bedrijfsprocessen rondom eten en drinken, ontwikkelen we oplossingen en brengen we kansen in kaart. Want iedere organisatie is uniek en vraagt om een eigen aanpak”, aldus Mannaerts.

Vervolgens wordt met coachingprogramma’s de gewenste verandering ingezet. “We hebben coaches op alle vier de disciplines.

Het coachingprogramma Assortiment heeft tot doel inkoop- en rendementsverbeteringen te realiseren. Dit doen wij onder meer door assortimentsharmonisaties, duurzaamheidsanalyses en exclusieve merken analyses. Bereiding optimaliseert het bereidingsproces.

Wij ondersteunen bij de menuontwikkeling, menukeuze en bereidingstoepassing. Daarnaast adviseren we bij een optimale keuze tussen zelf koken of kopen. Het coachingprogramma Cliëntbeleving

stimuleert gastvrijheid en beleving omtrent het maaltijdmoment. De aankleding en presentatie van de maaltijd, alsmede sfeer en ambiance in de eetgelegenheid is van grote invloed op de smaakbeleving en tevredenheid van de cliënt.

Tenslotte het coachingsprogramma Distributie, wat zorgt voor een optimale supply chain, teneinde het logistieke proces van bestellen tot administreren efficiënter en kostenverlagend gaat verlopen.”

Mannaerts vervolgt: “Onze relaties zijn hier erg tevreden over. Er worden dan ook concrete resultaten mee behaald. Zo is recent voor een grote inkooporganisatie van ziekenhuizen een forse inkoopbesparing gerealiseerd door optimalisering van het assortiment. Door samen de kansen te zien en bereidheid tot verandering zijn deze resultaten bereikt. Zo is ook een significante besparing van voedselverspilling gerealiseerd bij een grote verpleeg- en woonzorgorganisatie in Brabant. Door inzet van onze projectmanagers die op locatie nauw samenwerken met de zorgmedewerkers en management wordt het succes ook geborgd.”

De maaltijd aan huis Zorgorganisaties doen ook steeds vaker een beroep op de uitgebreide ondersteuning van Van Hoeckel om de extramurale consument thuis te kunnen bedienen. Mannaerts: “Dit is een segment dat verandert en fors groeit.

Ouderen wonen immers langer thuis. Maar hoe bereik je die nu als zorgorganisatie?” Van Hoeckel geeft het antwoord. “Wij zorgen dat de zorgorganisatie in haar regio weet waar de thuiswonende cliënt zich bevindt en hoe je hen kan bereiken . Daarna helpen we bij het inrichten en vormgeven van de extramurale dienstverlening op het gebied van eten en drinken. In overleg met de zorgorganisatie kunnen we daarbij ondersteunen op de verschillende procesonderdelen; van het (online) bestellen van de maaltijden, het betalen en administratieve afhandelen tot het

bezorgen aan huis. Uiteraard onder de eigen naam en identiteit van de zorgorganisatie, zodat de cliënt direct de binding krijgt met de zorgverlener.” Vaak kent de cliënt die instelling al. “En dat is erg belangrijk, die regionale of lokale bekendheid geeft vertrouwen,” aldus Mannaerts. Voor zorgorganisaties is het volgens hem van belang om ook deze consumentengroep te bedienen.

“Dat is de cliënt van de toekomst. Als je die nu al aan je bindt, dan heb je die later ook. Bovendien krimpt de intramurale markt, al jaren. Om die reden kan deze aanvullende dienstverlening ook een interessante aanvulling van activiteiten zijn voor hen.”

Aan Tafel, meer dan een online supermarkt Naast extramuralisering is kleinschalig wonen in langdurig verblijfzorg ook een ontwikkeling die inmiddels niet meer weg te denken is. Zorgorganisaties vragen Van Hoeckel steeds vaker hun medewerkers op de woongroepen te helpen bij de processen rond de maaltijdvoorziening. De kennis over eten en drinken en de gehele verantwoordelijkheid hieromtrent, alsmede budgettering, wordt vaak decentraal bij de zorgmedewerker weggelegd. Voorheen werd er volgens Mannaerts door een professioneel facilitair team voor het eten en drinken gezorgd, vaak in combinatie met onder meer diëtetiek . “Daar had de zorgmedewerker geen omkijken naar, maar tegenwoordig wel. De inkoop, de bereiding, het budget: ga er maar aan staan, als je niet specifiek bent opgeleid om hiervoor te zorgen.”

Afgelopen voorjaar lanceerde Van Hoeckel hiervoor het concept Aan Tafel. “Met Aan Tafel gaan we verder dan alleen het verzorgen van een lekkere maaltijd. De presentatie, bereiding, het koken, de aankleding en niet te vergeten de medewerker bepaalt in grote mate hoe de maaltijd ervaren wordt door de groep bewoners. Aan Tafel heeft aandacht voor al deze aspecten,” vertelt Mannaerts.

“De supermarkt is voor de zorgmedewerker vaak de referentie, daar haalt men de kennis vandaan. Met Aan Tafel blijven we daar dan ook heel dichtbij. De medewerker ervaart Aan Tafel als een online supermarkt met een breed assortiment in retailverpakking, met de scherpe prijsstelling als in de supermarkt en met acties en inspiratie.”

En bestelgemak staat daarbij voorop. De webshop biedt alle hulp om snel en praktisch een bestelling te plaatsen. Overzichtelijke bestellijsten, ingericht op het eigen assortiment en eventueel de eigen menucyclus. Met productafbeeldingen die de productkeuze vergemakkelijken. Maar Aan Tafel biedt ook receptsuggesties.

Tevens kunnen zorgmedewerkers inspirerende workshops in een kookstudio volgen of online kookdemo’s in de bestelportal

Coen Mannaerts, Manager Sales Van Hoeckel.

bekijken. Verder zijn er opleidingen beschikbaar rond bijvoorbeeld hygiëne en diëten, die op het werk of thuis via e-learning gevolgd kunnen worden. “Maar Aan Tafel voorziet ook in productkennis, serveertechniek en -tips voor een mooi gedekte tafel. “Alles om van de maaltijd het mooiste moment te maken,” aldus Mannaerts.

Alles in één hand “Aan Tafel heeft inmiddels honderden gebruikers.” Dat aantal gaat snel verder stijgen, denkt Mannaerts. “Wij verwachten dat kleinschalig wonen op termijn wellicht zo’n 40 procent van de langdurig verblijfszorg zal zijn. Een markt die met Aan Tafel perfect wordt bediend. Voor de medewerker op de woongroep die snel en gemakkelijk ontzorgd wordt en kan zorgen voor een goede maaltijd, aan sfeer en aandacht voor bewoners, terwijl de zorgorganisatie zich verzekert ziet van kwaliteitseisen op het gebied van bijvoorbeeld HACCP, diëtiek en allergenen. Alles in één hand met Aan Tafel.” <

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Van Hoeckel.

GASTVRIJHEIDSZORG MET STERREN MONITOR EN VERBETER UW GASTVRIJHEID!

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

column

Samen = Sterker

D

e laatste zes jaar ben ik erg druk geweest om in mijn keuken, met hulp van mijn team en mijn collega’s van binnen en buiten de branche, te bereiken dat we kunnen koken met verse producten uit de streek en van het seizoen. Dat loopt goed! Daarnaast ben ik het laatste halfjaar bezig geweest om het Koksgilde te kunnen laten fuseren met de vereniging van koks met de hoogst haalbare status in Nederland, de SVH Meesterkoks. Op het moment van publicatie zou dat gerealiseerd moeten zijn. En als hekkensluiter mag ik nu mijn column schrijven in de vernieuwde versie van Gastvrije Zorg, dat inmiddels is samengegaan met Food Hospitality. Altijd al gedacht dat het een goed plan zou zijn wanneer deze titels samengevoegd zouden worden. Voorbeelden te over dus voor mijn thema: samen sterker!

Gastvrijheidszorg met Sterren in 2016: · Online benchmarktool voor complete en snelle feedback op uw gastvrijheidszorg · Gastvrijheidsmeting door medewerkers, cliënten en familieleden · Twee auditbezoeken, waarvan 1 mysteryguest bezoek · Gehele jaar door continue toegang tot eigen webpagina · Korte vragenlijsten met onmiddellijke online feedback Schrijf u nu in en maak gebruik van deze unieke en complete online benchmarktool! Hoeveel sterren scoort u?

Mensen zien mij vaak als een verbinder en ja, ik houd ervan mensen te verbinden. In mijn loopbaan heb ik enorm veel mensen leren kennen.

Met nieuwsgierigheid en enthousiasme kun je met een open houding veel leren, ervaring opdoen en een netwerk opbouwen. Een netwerk, zeggen sommige mensen dan, wat heb ik daar nu aan? Enorm veel, zeg ik dan.

Alleen dat zou al een reden zijn om lid te worden van welke vereniging dan ook. Waarom dat goede idee, dat mooie gerecht, die procedure, je netwerk alleen voor jezelf houden? Delen is het nieuwe vermenigvuldigen zeggen we tegenwoordig, en daar ben ik het roerend mee eens. We moeten onze keuken, onze kantoren, onze organisaties, onze bedrijven uit durven komen. Kijk naar wat er om je heen gebeurt. Ga het beleven, proef, ervaar en leer van wat een ander erg goed kan. Durf je kwetsbaar op te stellen en zorg dat je samen sterker wordt. Durf te veranderen, durf te bewegen en focus op het positieve in de toekomst. Niet op waarom het allemaal niet kan, hoe goed het was in het verleden of uit angst dat je status verliest of je contacten er met jouw handel vandoor gaan. Gun elkaar succes en handel, dan kom je samen verder dan ooit!

Tegenwoordig zie je dat gelukkig steeds meer gebeuren. Je ziet consortiums, fusies, collectieven en andere samenwerkingsvormen opdoemen.

Waarom zijn we daar niet eerder aan begonnen? Dan waren de hervormingen in de zorg misschien niet nodig geweest en was de zorg betaalbaar geweest. Door ons allemaal op ons eigen eilandje te bewegen en ons ongelooflijk druk te maken met alles voor onszelf houden, hebben we veel te veel kansen, mogelijkheden en dus ook geld over de balk gegooid. Een gemiste kans… Tijd voor actie dus en ‘komt allen tezamen’!

Fijne feestdagen!

NEEM NU CONTACT OP VOOR MEER INFORMATIE EN/ OF INSCHRIJVEN: Jasmijn Weenink, Accountmanager Gastvrijheidszorg met Sterren, 06 44 94 27 75

WWW.ZORGMETSTERREN.NL

25

Hans Everse, teamleider CulinR & Facilitair bij Cleijenborch en voorzitter Koksgilde

26

GASTVRIJE ZORG

27

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

onderzoek

Ondervoeding

ONDERVOEDING IN CIJFERS

Marktkansen voor innovatieve voedingsproducten

• O ngeveer 20% van alle patiënten in de Nederlandse gezondheidszorg is ondervoed.

Ondervoeding bij de steeds groter wordende groep ouderen leidt tot hogere zorgkosten. In het afgelopen halfjaar heeft een student van de opleiding Health Food Innovation Management (Universiteit Maastricht) in opdracht van het lectoraat Voeding en Gezondheid van de HAS Hogeschool daarom een kwalitatief onderzoek uitgevoerd, waarin de potentiële marktkansen van innovatieve voedingsproducten in kaart werden gebracht.

• O ndervoeding in instellingen en de thuissituatie samen kost jaarlijks € 1,9 miljard.

• B ij ondervoeding wordt in Nederland in 30% van de gevallen medische drinkvoeding voorgeschreven.

Tekst Thomas Kanters 1, Annet JC Roodenburg 2, Pieter C Dagnelie 1 1

Universiteit Maastricht

2

Lectoraat Voeding en Gezondheid, HAS Hogeschool

E

r komt steeds meer aandacht voor ondervoeding en bewustwording van wat voeding kan toevoegen: preventief of aan het curatieve proces bij ondervoede patiënten, zowel thuis als in zorginstellingen. Het huidige interventiebeleid is gebaseerd op medische drinkvoeding, de effectiviteit hiervan staat echter ter discussie. Daarom wordt gekeken naar mogelijke alternatieven, zoals met eiwit verrijkte ‘gewone’ voedingsmiddelen. Eerder zijn er op de HAS Hogeschool al initiatieven geweest om hiervoor innovatieve, lekkere producten te maken1. De vraag is echter hoe deze voedingsmiddelen, ontwikkeld voor de strijd tegen ondervoeding, naar de markt te brengen.

Het probleem Ongeveer 20 procent van alle patiënten in de Nederlandse gezondheidszorg is ondervoed2. Ondervoeding is echter niet alleen een probleem bij zorginstellingen, zoals ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen. Daarnaast is er een grote groep ondervoede ouderen die thuis wonen. Geschat wordt dat deze ondervoeding in instellingen en de thuissituatie tezamen leiden tot kosten van 1,9 miljard euro op jaarbasis3.

De effectiviteit van de huidige behandeling van ondervoeding met medische drinkvoeding staat ter discussie. Het blijkt dat patiënten deze drinkvoedingen niet altijd lekker vinden en dat deze bovendien sterk verzadigend zijn. Dit leidt vaak tot een lage therapietrouw en heeft een negatief effect op inname van overige voeding, met als gevolg een verminderde effectiviteit van de behandeling.

Huidige aanpak Sinds 2004 is ondervoeding landelijk op de kaart gezet.

Onder meer door de oprichting van de Stuurgroep Ondervoeding en met name door het invoeren van screenen op ondervoeding als kwaliteitsindicator voor zorginstellingen4. Hiermee werd dit verplicht bij opname. Dit screenen wordt vaak gedaan door middel van de SNAQ of MUST, twee simpele screeningtools om vast te stellen of iemand ondervoed is. Aan de hand van de ernst van ondervoeding krijgen patiënten een interventieplan. Dit bestaat ofwel uit een energie- en eiwitverrijkte voeding met toevoeging van energie- en eiwitverrijkte snacks, of in geval van ernstige ondervoeding, medische drinkvoeding. Uit literatuur blijkt dat in Nederland in ongeveer 30 procent van de gevallen van ondervoeding medische drinkvoeding wordt voorgeschreven2. Deze producten worden, mits voorgeschreven door een behandelaar, vergoed door de meeste zorgverzekeraars.

Het onderzoek Om na te gaan wat de marktkansen (en misschien nog wel belangrijker, de barrières) zijn voor innovatieve voedingsproducten in de strijd tegen ondervoeding, is het van belang alle relevante stakeholders, elk met hun eigen functie en belangen, in deze markt te bestuderen. Dat hebben we gedaan in een kwalitatief onderzoek. De volgende stakeholders hebben hieraan deelgenomen: vertegenwoordigers van twee producenten van medische drinkvoeding, twee cateraars, diëtisten uit twee ziekenhuizen, vertegenwoordigers van twee facili-

taire bedrijven, een verzorgingstehuis, een producent van innovatieve voedingsproducten, en een zorgverzekeraar. De interviews vonden plaats op basis van een semigestructureerde vragenlijst, gericht op diverse thema’s rond ondervoeding, nieuwe ontwikkelingen en de marktkansen. Vervolgens zijn de interviews uitgewerkt, gecodeerd door twee verschillende personen en geanalyseerd.

Resultaten Uit het onderzoek bleek dat er vele factoren zijn, zowel bevorderend als belemmerend, die de marktkansen van innovatieve voedingsproducten beïnvloeden.

Bevorderende factoren Vooral in het laatste decennium is ondervoeding herkend als een serieus probleem in onze samenleving. Dit is te danken aan nationale campagnes om ondervoeding onder de aandacht te brengen, en door het invoeren van de kwaliteits­ indicator waardoor screenen op ondervoeding verplicht werd bij opname.

Daarnaast bleek uit het onderzoek en vanuit literatuur dat zorgverleners, naast de patiënten zelf, ook de nadelen van medische drinkvoedingen opmerkten bij hun interventieplan, zoals smaakproblemen en verzadiging, waardoor men bij de overige maaltijden minder gaat eten. Bovendien willen zorginstellingen graag herkenbare voeding voor hun patiënten of cliënten, dus geen vloeibare voeding uit een pakje, maar volwaardige producten. Dit creëert kansen voor

voedingsproducenten om producten te ontwikkelen die wél de gunstige eigenschappen van medische drinkvoedingen hebben, maar met minder ongunstige eigenschappen.

Ook bleek uit het onderzoek dat zorginstellingen zélf al aan de slag gaan met nieuwe voedingsconcepten. Zo was een ziekenhuis bezig aan een project waarbij oudere patiënten die ontslagen zijn uit het ziekenhuis, thuis warme maaltijden kregen geleverd door de ziekenhuiscateraar. Organisaties zijn zoekende naar een betere aanpak van ondervoeding, wat potentie heeft voor voedingsproducenten om hierop in te spelen.

Naast deze krachten vanuit de markt spelen richtlijnen en regelgeving een belangrijke rol omtrent de potentie van innovatieve voedingsmiddelen. De Nederlandse richtlijnen rondom de behandeling van ondervoeding geven aan dat, voordat wordt overgegaan op drinkvoeding, er behandeld moet worden met verrijkte snacks of een algemeen verrijkt dieet; de zogenaamde stepped-carebehandeling4.

Ook kwam naar voren dat, met het oog op de nationale zorgkosten, er een verandering gaande is in de manier van behandelen. Er wordt steeds meer ingespeeld op de multi­ disciplinaire aanpak en zelfmanagement in de zorg. De multidisciplinaire aanpak houdt in dat patiënten niet alleen hulp krijgen tijdens opname, maar zo nodig ook voor en na de opname. Dit in combinatie met zelfmanagement, waarbij patiënten steeds meer inspraak krijgen in hun behandeling en zelf een behandeling kiezen die bij hun leefstijl past. Naar waarschijnlijkheid betekent dit dat patiënten sneller ­geneigd

29

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

onderzoek

zullen zijn als behandeling te kiezen voor smakelijke, innovatieve voedingsmiddelen, in plaats van voor medische drinkvoeding.

Extra Verfijnd Minigerechtjes

Belemmerende factoren Er zijn ook barrières en sleutelfactoren waarmee rekening gehouden moet worden, willen deze innovatieve voedingen een kans maken in de huidige markt van ondervoeding. Zo is er een gelimiteerd budget in ziekenhuizen en verzorgingshuizen, waarmee zij medische voeding en reguliere voedingsproducten kunnen kopen. Dit zou niet zo’n probleem zijn, als deze producten een gelijkwaardige prijs hebben.

Echter, ziekenhuizen hebben vaak contracten met grote producenten van medische voeding, waardoor zij drinkvoeding voor een heel lage prijs aan hun patiënten kunnen verstrekken. Vervolgens zal degene die de medische voedingen in het ziekenhuis voorschrijft, ook dit merk drinkvoeding voorschrijven wanneer de patiënt ontslagen wordt uit het ziekenhuis. Dan wordt de normale prijs betaald. Dit voorgeschreven product wordt vergoed door de zorgverzekeraar, waardoor de producent van medische drinkvoeding een hogere omzet genereert.

Om een plek te veroveren in de huidige markt, zouden voedingsproducenten dus steun moeten krijgen van zorgverzekeraars, opdat hun producten óók vergoed worden. Echter, verzekeraars zijn hiertoe (nog) niet geneigd: zij moeten vanuit de overheid het jaarlijks stijgende nationaal zorgbudget in bedwang houden en willen niet zomaar ‘gewone voeding’ gaan vergoeden. Dit betekent dat zorgverzekeraars zéker moeten zijn dat innovatieve voedingsmiddelen, onder de streep, een lagere kostenpost met zich meebrengen dan de huidige manier van behandelen. Probleem is dat het leveren van dit type bewijs heel kostbaar is, vooral voor een gemiddeld voedingsmiddelenbedrijf. Hoe dan ook, de kosten die gepaard gaan met medische drinkvoedingen blijven elk jaar maar stijgen, terwijl het zorgbudget steeds meer ingeperkt moet worden. Dit in acht nemend, is het niet ondenkbaar dat zorgverzekeraars toch gaan kijken wat innovatieve voeding kan doen om de zorgkosten in de hand te houden, welllicht vooral in de preventieve sfeer. Ook de wetgever kan hiertoe bijdragen: op dit moment is het bij wet bepaald dat om voor vergoeding in aanmerking te komen, een product als ‘medische voeding’ geclassificeerd moet zijn, wat per definitie ‘normale’ producten al uitsluit. In de toekomst zal dit vergoedingenstelsel dus moeten veranderen om een goede voedingstatus te stimuleren.

‘ DE POSITIEVE EN NEGATIEVE ASPECTEN IN ACHT NEMEND, VORMEN MET NAME OUDEREN MET (RISICO OP) ONDERVOEDING EEN POTENTIEEL INTERESSANTE MARKT VOOR VOEDINGSPRODUCENTEN’

het probleem van ondervoeding op te vangen. Tevens zijn de richtlijnen van behandeling in het voordeel van innovatieve, herkenbare voedingen. Aan de andere kant, nieuwe producten moeten wel bewezen effectief zijn, willen verzekeraars en overheid de optie overwegen deze producten in aanmerking te laten komen voor vergoeding. Op dit moment is de prijs van gezonde en verrijkte producten voor zorginstellingen relatief hoog in vergelijking met de lage prijs die ze betalen voor de drinkvoedingen. De grootste kansen voor voedingsproducenten liggen dan ook waarschijnlijk vooral in de preventie van ondervoeding in de thuissituatie. Dit lijkt ook de grootste potentiële markt, gezien de steeds groter wordende groep thuiswonende ouderen, in combinatie met de vergrijzing in Nederland.

1 Aarnink M, Roodenburg AJC. Nieuwe hartige snacks voor ouderen.

Food Hospitality 2015 (augustus): 24-25.

2 Halfens RJG, Meijers JMM, Meesterberends E, Nevens JCL, Rondas AALM, Rijcken S, et al. Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2014.

Maastricht: Maastricht University, Caphri, 2014.

3 Freijer K, Tan SS, Koopmanscha MA, Meijers JMM, Halfens RJG, Nuijten MJC. The Economic Costs of Disease Related Malnutrition. Clinical Nutrition 2014;32(1):136-41.

4 Stuurgroep Ondervoeding. The Dutch Approach 2015 [08-06-2015].

Available from: http://www.fightmalnutrition.eu/fight-malnutrition/the-

Conclusie

Dát is onze zorg voor lekker eten. www.chefmartin.nl

De positieve en negatieve aspecten in acht nemend, vormen met name ouderen met (risico op) ondervoeding een potentieel interessante markt voor voedingsproducenten. De markt is op zoek naar nieuwe producten en concepten om

dutch-approach/.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van lectoraat Voeding en Gezondheid, HAS Hogeschool in samenwerking met het Centre of Expertise Food en Foodsquad.

30

GASTVRIJE ZORG

31

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

inzichten | thema: de menselijke maat

GOLDEN YEARS

De menselijke maat volgens

Golden Years biedt een woon- en zorgomgeving waarin luxe en comfort middels services gecombineerd wordt met aandacht, zorg, geborgenheid en veiligheid. Niets moet, alles mag. Dat is de filosofie van Golden Years. Alle medewerkers werken conform de ja-cultuur. De ontwikkeling voor Golden Years werd afgeleid van het succesvolle concept van stichting Humanitas en prof. dr. Hans Becker in Rotterdam. Willem Bischoff van Heemskerck: “In de zorg wordt zo vaak ‘nee’ gezegd. Het kan of mag niet in de logistiek. Wij zeggen: elke medewerker moet in dialoog met de bewoner en eerst kijken naar wat wel mogelijk is. Vraagt hij: ‘Mag ik mijn kat meenemen?’ Dan zeggen wij: ‘Ja, maar geen vijf’. Wil een cliënt een verjaardagsfeestje geven voor familie en vrienden? Dan zorgen we dat de zaal vrij is en er lekkere hapjes zijn. Gelegenheid tot roken of iets ongewoons, onze medewerkers spannen zich in om een behoefte mogelijk te maken.

Dat is heel gewoon, heel menselijk.” Golden Years kent momenteel twee residenties (Eikenrode in Loosdrecht, Oldenbarneveldt in Rotterdam), een derde is in ontwikkeling.

Willem Bischoff van Heemskerck, Golden Years

Niets moet, alles mag De zorg moet efficiënter en sneller. Alles wordt gemeten en patiëntencontact is gereguleerd tot achter de komma. Hoe krijgen we de menselijke maat in de zorg terug? Vier standpunten van Willem Bischoff van Heemskerck, initiatiefnemer van Golden Years.

‘NATUUR GEEFT RUST, SAMEN OF ALLEEN WANDELEN DOET GOED’

Tekst Betty Rombout

willen geen statisch design. Het is belangrijk de juiste kleuren voor rust en vrolijkheid te kiezen. Een ruimte inrichten die warm aanvoelt. Ook hebben wij een ‘herinneringsmuseum’. Voorwerpen in huis die de ouderen doen herinneren aan vroeger en waarbij zij zich thuis voelen. Dergelijke herinneringen leveren eigenwaarde en stof tot gesprek op. Denk aan een kersenontpitter. Wie heeft die tegenwoordig nog?

Maar voor onze mensen is het een dierbare herinnering. De parkachtige omgeving waarin onze huizen staan, leveren ook veel ‘warmte’ op. Natuur geeft rust. Samen of alleen wandelen doet goed.”

1. E IGEN REGIE OVER HET LEVEN: ‘GEEN GEAAI OVER DE BOL’ “We vinden het belangrijk dat ouderen zo lang mogelijk de regie houden over hun leven. In de reguliere zorg roepen ze dat ook, alleen doen ze het vaak niet. Bij ons is dat de basis. We praten niet over cliënten als ze er bij zijn, we aaien ze niet over de bol als kinderen. Onze houding werpt veel minder weerstand op. Onze cliënten gaan niet wandelen, ze willen wandelen. Niet met een fysiotherapeut in een klein zaaltje, maar lekker buiten in onze parkomgevingen. Belangrijk is dat mensen zich vrij voelen. Dan maken ze progressie.

Deuren gaan bij ons meestal niet meer op slot. Vaak is er sprake van desoriëntatie, maar nadat een bewoner gewend is, verdwaalt hij niet meer binnen ons eigen park.”

2. W ARM WONEN: ‘JUISTE KLEUREN VOOR RUST EN VROLIJKHEID’ “In de reguliere verpleeghuizen zien we vaak kleine, sombere kamers, waar het soms ook nog eens stinkt. Onze ruimtes zien er totaal anders uit. Interieurmensen sturen vaak op wat er in de markt aangeboden wordt. Daar gaat het niet om. We

3. S OCIAAL (KUNNEN) ZIJN: ‘CLIËNTEN EN FAMILIES GENIETEN’

‘ WE VINDEN HET BELANGRIJK DAT OUDEREN ZO LANG MOGELIJK DE REGIE HOUDEN OVER HUN LEVEN. BIJ ONS IS DAT DE BASIS’

“Worden mensen ouder, dan sterven de mensen in hun omgeving. De sociale kring is nog maar klein. Dat proberen we op te vangen. Hoe? Vooral door een aantrekkelijke omgeving te creëren. We hebben onder andere een dierenweide. Niet alleen voor de mensen zelf, maar ook voor de (klein)kinderen die op bezoek komen. Die vinden het geweldig. Families blijven eten in ons huisrestaurant en leggen onderling contact. Ook geven we regelmatig concerten in huis in een

‘losse’ caféomgeving – geen zaaltje met systeemplafond – met een hapje en drankje. We zitten niet strak naast elkaar.

De muziek heeft geen hoempapa-gehalte. Het is gevoelige muziek. Cliënten en hun families genieten ervan. Omdat we kleinschalig zijn, kent iedereen elkaar. Gezellig toch?”

4. Z ELFWERKZAAMHEID EN ACTIE: ‘EEN HENNETJE IN HUIS DAT EITJES UITBROEDT’ “Als mensen zelf dingen doen, geeft dat enorm veel vertrouwen. Denk aan het maken van een schilderij of bloemschikken. We bieden deze en ook andere activiteiten aan, zoals kookworkshops en wijnproeverijen. Beweging is belangrijk, dus dat bieden we onze cliënten ook. Laatst hadden we een hennetje in huis gehaald dat eitjes uitbroedde. Kijk eens hoeveel geluk zoiets simpels brengt! Activiteiten hebben een positieve invloed, maar de mate waarin is bepalend. Wat kunnen mensen aan? Het is leuk kinderen door het huis te zien rennen, maar niet altijd. Dat managen, is een vak apart. Een meneer in een van onze huizen is af en toe de kluts kwijt.

We betrekken hem soms wel, soms niet bij activiteiten. Hem continu alleen op de kamer laten zitten, is geen optie.”

32

Bedrijfspresentatie

33

ALRIJNE ZORGGROEP EN DMC MAALTIJDSERVICE/MAÎTRE ANDRÉ VINDEN ELKAAR

‘ Wij kiezen voor kwaliteit, zoals puree van echte aardappelen’

Kwaliteit en service staan centraal in het denken en doen van de Hoteldiensten van Alrijne Zorggroep.

Dit in combinatie met de onvoorwaardelijke keuze voor kwaliteit zorgt voor een optimale waardering en beleving van de cliënten en patiënten. “We selecteren onze partners om die reden heel zorgvuldig.”

W

aardering en beleving van patiënten en cliënten in ziekenhuizen en verpleeghuizen hangen altijd nauw samen met de schoonmaak en de maaltijdvoorziening, weet Walter van der Wilt. Hij is manager Hoteldiensten bij Alrijne Zorggroep. “Logisch, deze aspecten zijn heel goed meetbaar.

De maaltijden zijn daarbij ook nog eens dé momenten op een dag waar patiënten en cliënten naar uitkijken. En is er iets niet goed of is het niet lekker, dan is de teleurstelling vaak groot. Om die reden kiezen we onvoorwaardelijk voor kwaliteit, voor smakelijke maaltijden.”

En met smakelijk bedoelt Van der Wilt onder meer lekker, vers en op porselein geserveerd. “De snijbonen moeten groen zijn, niet bruin. En aardappelpuree moet gemaakt worden van echte aardappelen en niet van poeder.” Van der Wilt meet het smakelijke aspect ook af aan zijn eigen wensen. “Ik denk altijd: zou ik deze maaltijd ook thuis aan mijn familie serveren. Is het lekker en ziet het er goed uit? Bij de maaltijden van DMC Maaltijdservice/Maître André is het antwoord ja.”

De partner DMC Maaltijdservice/Maître André is voor de toekomst de partner van Alrijne Zorggroep als het gaat om de warme maaltijdenvoorziening in

Alrijne Ziekenhuis Leiden, Leiderdorp en Alphen aan den Rijn, en de twee verpleeghuizen die ook onder de zorggroep vallen: Leythenrode in Leiderdorp en Oudshoorn in Alphen aan den Rijn. De Zuid-Hollandse leverancier kwam als winnaar uit de bus na een aanbestedingstraject voor de ziekenhuizen. Die werd uitgeschreven na de fusie van Rijnland Zorggroep met het Diaconessenhuis Leiden. De ziekenhuizen gingen op 1 januari verder onder de naam Alrijne Ziekenhuis.

“Door de fusie ontstond de wens om de maaltijdenservice te harmoniseren. De ziekenhuislocaties in Alphen aan den Rijn en Leiderdorp werden al beleverd door DMC en in Leiden werkten we met een andere maaltijdleverancier. Om de locaties qua patiënttevredenheid te vergelijken, dezelfde kwaliteit te kunnen bieden, eenzelfde menucyclus te voeren en efficiënt te kunnen

‘De betrokkenheid van DMC Maaltijd­service/Maître André spreekt ons aan’

werken was harmonisatie noodzakelijk”, verklaart Van der Wilt.

Het traject was uitgebreid en professioneel, waarbij de ziekenhuis­ maaltijden uitvoerig zijn getest tijdens diverse proeverijen. De keuze viel uiteindelijk op DMC Maaltijdservice/Maître André. “Als betrokken bedrijf is het goed om te zien dat een professionele en grote zorggroep als Alrijne de samenwerking weet te waarderen”, vertelt Ronald Poos, directeur van DMC Maaltijdservice/Maître André. “We selecteren onze partners heel zorgvuldig en met name de kwaliteit, de verse bereiding, de betrokkenheid en de samenwerking spreekt ons aan in deze leverancier”, haakt Van der Wilt in. Hij vervolgt: “Ze kunnen hierdoor snel schakelen. Een voorbeeld: doordat de maaltijden vers worden bereid, kunnen recepturen worden bijgestuurd en de gaarheid van de producten naar wens worden aangepast.” En opschalen? Ook dat is geen probleem, schetst Poos. “Recent had Alrijne een probleem met de maaltijdvoorziening in de verpleeghuizen. Op zaterdag werd ik gebeld door Walter, op maandag werden de tweehonderd benodigde maaltijden geleverd.” “Perfect”, vult Van der Wilt aan. Sindsdien is DMC Maaltijdservice/Maître André ook de vaste leverancier van de verpleeghuizen van Alrijne Zorggroep geworden. “Dat waren we nog niet, de aanbesteding ging alleen om de ziekenhuismaaltijden”, vertelt Poos.

Meals on wheels rijdt voor

Walter van der Wilt (links) van Alrijne Zorggroep en Ronald Poos van DMC Maaltijdservice/Maître André.

Via meals on wheels worden de maaltijden van DMC Maaltijdservice/ Maître André rondgebracht. De patiënt of cliënt kiest à la minute de gewenste maaltijd uit de verschillende gerechten. “Niets opgelegd. Steeds de eigen keuze”, legt Poos uit. In het meals-onwheelsmaaltijdenconcept van Alrijne Zorggroep is een belangrijke rol weggelegd voor de voedingsassistenten.

Van der Wilt: “Voor de beleving vinden wij dat de wagen de kamer op moet. Patiënten en cliënten moeten de maaltijd ruiken en zien.

Dat stimuleert om te gaan eten. Zo gaan we, uiteraard in combinatie met de goede kwaliteit, ondervoeding tegen.” Daarnaast brengen de voedingsassistenten de maaltijden onder de aandacht van de patiënten.

“We werken met een menucyclus van acht dagen en iedere dag zitten er in de meals-on- wheelsbuffetwagens twee verschillende menu’s die de patiënt zelf kan samenstellen.”

Het maatwerk en het serveren van de maaltijd à la minute zorgt voor minder waste. “We wilden af van het systeem dat mensen een dag van te voren, of in de verpleeghuizen zelfs een week van te voren, al moesten kiezen wat ze wilden gaan eten. Het is voor patiënten en cliënten namelijk moeilijk om vooraf al te bepalen hoe groot de trek is. Dit komt door de behandeling of het ziektebeeld. Wij gooiden daardoor veel vooraf geportioneerde maaltijden weg omdat de patiënt al was ontslagen of omdat de patiënt minder of zelfs geen trek had.

Nu kan iedereen à la minute bepalen wat en hoeveel hij of zij wil eten. Heeft iemand helemaal geen trek? Dan zal de voedingsassistent

altijd proberen om de patiënt iets te laten eten, want wanneer iemand iets eet wordt het herstel bevorderd. Het meals-onwheelssysteem heeft ervoor gezorgd dat wij minder voeding weg hoeven te gooien”, aldus Van der Wilt. Hij ondersteunt dit met cijfers. “In de tijd dat wij de maaltijden nog zelf bereidden en portioneerden, hadden we een derving van 51 procent, nu is dat nog slechts 18 procent. Dat is echt heel laag. En wat er overblijft, verwerken we met de composteermachine. Hiermee worden etensresten verwerkt tot een natuurlijk landbouwproduct. Van iedere honderd kilo etensresten blijft er twintig kilo compost over.”

Servicegericht Het maaltijdcomponentenconcept en de kwaliteit van DMC Maaltijdservice/ Maître André sluiten naadloos aan op de servicegerichtheid van Hoteldiensten van Alrijne Zorggroep. Een mentaliteit die er voor zorgt dat de patiënten- en cliëntenbeleving en -waardering optimaal is. Zo wordt in de ziekenhuizen ook gewerkt met verwenkoffies op de verpleegafdelingen, krijgen patiënten in de zomer een ijsje in plaats van een standaardtoetje geserveerd en wordt op de verpleegafdelingen meerdere keren per week rondgegaan met een soepkar met keuze uit twee verse soepen.

“We verrassen graag, nu weer met een optimale kwaliteit van maaltijden via DMC Maaltijdservice/Maître André”, verklaart Van der Wilt. En dat wordt gewaardeerd.

“We krijgen ruim een acht van patiënten en cliënten”, zegt de manager Hoteldiensten trots.

De besparing op de waste in combinatie met de toegenomen waardering van patiënten en cliënten over de warme maaltijd, maken volgens hem duidelijk dat de onvoorwaardelijke keuze voor kwaliteit rendeert. “Wij hebben er heel bewust voor gekozen om in de aanbesteding de prijs minder zwaar te laten wegen. We willen een smakelijke, lekkere maaltijd, dat vinden we veel belangrijker.” <

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met DMC Maaltijdservice/Maître André.

34

GASTVRIJE ZORG

35

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

expertise

Familieparticipatie

Zorg voor de bewoner, koester de familie U doet er alles aan ervoor te zorgen dat de bewoners zich thuis voelen in uw verpleeg- of verzorgingshuis.

Hun wensen staan centraal en elke stap in het zorgproces voegt waarde toe aan hun leven. U verleent ‘gastvrije zorg’. Maar hoe zit dat met de familieleden?

Voelen zij zich welkom? Lopen ze net zo makkelijk binnen als vroeger, toen de cliënt nog thuis woonde?

Helpen ze net zo makkelijk een handje mee?

Tekst Yvonne de Jong, Vilans

M

ensen die verhuizen naar een verpleeg- of verzorgingshuis hebben al veel ingeleverd. Hun gezondheid neemt af en daarmee vaak ook hun zelfstandigheid.

Juist dan, in tijden van onzekerheid en afscheid nemen, is het contact met familie, buren en vrienden extra belangrijk. Toch reist dat sociale netwerk niet altijd mee. Familieparticipatie staat tegenwoordig bij veel zorgorganisaties op de agenda. Maar dat is meer dan afspreken wie de eerste contactpersoon is en met hem of haar op gezette tijden de voortgang bespreken. Familieparticipatie – en dus gastvrije zorg – is ook: het hele netwerk dat de bewoner voor zijn verhuizing omringde in stand houden en betrekken bij de dagelijkse gang van zaken.

Wat levert het op?

Gastvrijheid verlenen aan het sociale netwerk levert veel op. Voor bewoners

zijn familie en vrienden een belangrijke bron van aandacht en zingeving.

Het biedt hen houvast, herkenning en gezelligheid. Ook voor familieleden is het waardevol als zij van betekenis kunnen blijven voor hun naaste, ongehinderd door bezoektijden en ongeschreven regels. Door goed contact met de medewerkers voelen ze zich serieus genomen en zijn ze eerder geneigd een handje te helpen. Voor zorgmedewerkers zijn familie en vrienden een belangrijke informatiebron. Zij ervaren meer werkplezier en kunnen beter aansluiten bij de individuele wensen en behoeften van de bewoner.

Cultuuromslag in denken en handelen De rol van zorgverlener verschuift steeds meer van zorgend naar ondersteunend, aanvullend en faciliterend.

De relatie tussen zorgverlener en cliënt is geen een-op-een-contact meer.

Aan beide zijden is een heel netwerk betrokken. Van verwanten, vrijwilligers en de buurvrouw aan de kant van de cliënt tot teamgenoten, tafeltje-dekje, welzijnsmedewerkers en specialistische zorg aan de kant van de zorgmedewerker. Deze verschuiving vraagt om nieuwe communicatieve vaardigheden, moderne hulpmiddelen en de inzet van technologie. Kortom: een cultuuromslag in denken én handelen. Een proces dat tijd en aandacht vraagt, maar ook veel oplevert. U kunt dit op verschillende manieren aanpakken.

We noemen drie methodes die naast elkaar te gebruiken zijn: de Klantarena, de e-learning Gastvrij in de zorg en de COUP-methode.

Methode: Klantarena Wat vinden familieleden belangrijk?

Welke ervaringen hebben zij met het samenwerken met professionals? Welke wensen? Wat gaat goed, waar liggen verbeterpunten, wat zijn grenzen en wat de mogelijkheden?

Met de Klantarena kun je die beleving en ervaring meten met de familie als klant. De deelnemers nemen letterlijk plaats in een arena: familieleden in de binnenste ring, zorgprofessionals en management in de buitenste ring.

Samen doorlopen zij een aantal rondes die uiteindelijk leiden tot een top 5 van verbeterpunten en afspraken over wie deze punten gaat aanpakken en hoe hij of zij dat gaat doen.

‘ FAMILIE EN VRIENDEN ZIJN EEN BELANGRIJKE INFORMATIEBRON’

Zinzia Zorggroep in Wageningen heeft op diverse locaties klantarena’s georganiseerd onder begeleiding van Vilans.

Hilda Timmer, projectleider Informele zorg bij Zinzia: “De gesprekken leveren nuttige verbetersuggesties op.

De afdelingen zijn met de ingebrachte actiepunten aan de slag gegaan. Zoals: regelmatig overleg en afstemming tussen afdeling en familie om helder te krijgen wat familieleden kunnen, willen en mogen doen.”

Methode: Gastvrij in de zorg Deze gratis e-learning biedt handvatten om de zorg zó in te richten dat bewoners en hun familie zich gehoord en gezien voelen. Dat vraagt gerichte en gecoördineerde actie van alle medewerkers: van directeur tot zorgverlener, van kok tot schoonmaker en van fysiotherapeut tot vrijwilliger. Deze e-learning helpt cliëntenraden en medewerkers van ouderenzorgorganisaties hierbij. De toetsvragen geven stof tot nadenken over wat gastvrije zorg inhoudt en nodigen uit hierover in

AANBEVELING Of je je ergens welkom voelt, hangt vaak af van kleine dingen. Een bepaalde houding of een vriendelijk gebaar kan al veel betekenen.

Zorg dat familie en vrienden zich thuis voelen in het verpleeg- of verzorgingshuis. Dat zit vaak in kleine dingen: groeten, oogcontact maken, vragen hoe het gaat of samen een kopje koffie drinken. Het hoeft niet veel tijd te kosten en het levert zoveel op!

HOE ZORGT Ú NOG VOOR EEN GOEDE MAALTIJD?

37

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

expertise

gesprek te gaan. De e-learning bestaat uit een nul- en een eindmeting, acht leermodules en handleidingen voor fysieke bijeenkomsten. Uit de pilots bleek dat zorgprofessionals de betrokkenheid van familie enorm waarderen.

Zij kregen meer begrip voor hun positie en zagen het belang van het samenspel tussen cliënt, familie en medewerker.

Familieleden kregen meer begrip voor de dilemma’s waar de medewerkers dagelijks mee te maken hebben.

Methode: COUP Hoe kun je de familie meer betrekken bij het welzijn van hun naaste? Met de COUP-methode pak je dat heel praktisch aan. Het basisidee is afgekeken bij concepten om de sociale betrokkenheid in een wijk te bevorderen. COUP bestaat uit de volgende onderdelen: • Contact leggen: familieleden herkennen, belangstelling tonen en zorgen dat ze zich welkom voelen.

• Ondersteunen: in het contact met hun naaste, het omgaan met gevoelens van schuld en machteloosheid en door hen door te verwijzen naar ondersteunende instanties.

• Uitnodigen: laten zien dat ze nog net zo welkom zijn als toen hun naaste nog thuis woonde.

• Participeren: vragen wat ze zelf kunnen en willen doen en daar afspraken over maken.

Het resultaat is dat familieleden zich meer uitgenodigd voelen hun normale sociale band met hun naaste te behouden of weer op te pakken.

Medewerkers ervaren meer werkgemak en werkplezier, doordat ze op een prettige manier contact weten te onderhouden met familie en zien dat het welzijn en welbevinden van cliënten gewaarborgd is. Cliënten ervaren meer mogelijkheden voor het invullen van hun persoonlijke welzijn door meer

betrokkenheid van hun familie. Vilans heeft op verzoek van het werkveld COUP-trainingen voor teams ontwikkeld om de participatie van familie te versterken. In de training gaat het ook over gastvrijheid naar de familie.

Medewerkers van de Zorgfederatie Oldenzaal volgden de training. Ellen Veenhuis, beleidsmedewerker bij Zorgfederatie Oldenzaal: “Er bleek onduidelijkheid te bestaan over koffie op de kamers. Wij hebben alle medewerkers via intranet laten weten dat tijdens de koffieronde ook familieleden of andere bezoekers koffie of thee krijgen aangeboden. Want we willen gastvrij zijn.”

Voor meer informatie: www.zorgvoorbeter.nl/familieparticipatie en www.vilans.nl, thema Informele zorg Yvonne de Jong, expert Familieparticipatie bij Vilans, landelijk kenniscentrum langdurende zorg

apetito ontzorgt!

In deze tijden kan de maaltijdvoorziening in het

Food

Consultancy

nauw raken. Daarom heeft apetito het ontzorgings-

Boodschappenservice

Catering

concept ontwikkeld. Topkwaliteit in maaltijden,

Voedingsadvies

Gastvrijheid

met minimale inzet en kosten voor u.

Apparatuur

Heeft u belangstelling? Wij maken graag een geheel vrijblijvende quickscan voor u!

& ambiance

apetito heeft ruim 50 jaar ervaring in de professionele

maaltijdvoorziening. In Europa eten dagelijks meer dan 1,3 miljoen mensen een maaltijd van apetito.

MEER WETEN? BEL GRATIS:

0800 - 266 32 48 WIJ HELPEN U GRAAG VERDER

www.apetito.nl • info@apetito.nl

Buiten spelen voor volwassenen In Repair Cafés krijgen 150.000 producten per jaar van vrijwilligers een tweede leven. Dit leidt tot een duurzamer gebruik van grondstoffen, lagere kosten voor de eigenaar en meer lokale sociale cohesie. Woonzorgcentra en ziekenhuizen zijn eigenlijk ook Repair Cafés. Mijn fysio vertelde dat hij 20 jaar geleden in het woonzorgcentrum voor mensen met dementie al zoveel mogelijk mensen aan het bewegen wilde krijgen. Dat leidde tot weerstand bij de gedementeerden zelf én hun mantelzorgers. Professor Dr. Erik Scherder vertelde onlangs in een interview dat hij gesproken heeft met Raden van Bestuur in care en cure. Zij gaven aan dat het contraproductief voor hen is om bewoners en patiënten te laten bewegen, want de zorgdruk neemt af en dat betekent minder geld in het laatje.

Tijd voor een oproep om de Human Repair Cafés in beweging te brengen. Vrijwilligers die

met patiënten over mooie wandelroutes of door de chemotuin in het gezondheidscentrum gaan slenteren. Kunt u zelf wel wat beweging gebruiken? Maak met een zelfstandig wonende oudere eens een boswandeling. Of doe samen een rondje boodschappen. Nodig een dementerende uit voor gezamenlijke tai chi-oefeningen of gooi gewoon eens een balletje over met je buufie op leeftijd.

Hoe maak je de zorginstelling aangenamer?

Buiten spelen voor volwassenen. Dat zorgt voor lagere zorgdruk, meer beweging bij de initiatiefnemer én de mens die in de reparatiefase zit. Ben benieuwd hoeveel mensen hierdoor een tweede leven krijgen. Je krijgt er nog meer­ ­sociale cohesie door ook. En zeg nou eerlijk, op visite gaan en op de bank zitten is met al die leuke festivals en buurtinitiatieven z’n houdbaarheidsdatum toch al ver voorbij?

Visieontwikkelaar Monique Willemse van Momoko verhaalt in de rubriek Gestes van Gastvrijheid hoe je het verblijf voor een patiënt of bewoner aangenamer kunt maken.

38

GASTVRIJE ZORG

39

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

mijn zorgrecept

Wat zijn de favoriete recepten van koks in de zorg? Dit keer vroegen we het aan Michel Rekers, souschef in zorgcentrum De Marke in het Noord-Hollandse Bergen.

Fotografie Wick Natzijl

MICHEL REKERS “Ik ben met dit recept dit jaar wereldkampioen stamppot koken geworden op het WK snert en stamppot koken in Groningen. Deze stamppot hebben we ook geserveerd aan onze ­bewoners in De Marke, wat een feestje voor hen was. Het geeft de bewoners een stukje smaakbeleving van zuur, bitter, zout en pittig. Ik vind persoonlijk dat het eten voor mensen in zorg­instellingen altijd vers en met veel zorg bereid moet worden, net zoals wanneer je zelf uit eten gaat.”

Hoofdgerecht (4 personen) Stamppot goreng met wontons van stamppot Chinese kool, zoetzure saus en chips van banaan • 1 kg aardappelen • 2 teentjes knoflook • 100 gr sjalot • 100 gr taugé • 1 dikke prei • 300 gr paksoi • 1 rode paprika • 100 gr bamboe • 6 eetlepels olie • 1 theelepel koriander, komijn, kurkuma, kardemom en chili, allen gedroogd • 10 gr roomboter • 12 wontons van stamppot pittige Chinese kool, vers gemaakt • 4 dl zoetzure saus • chips van gebakken banaan

Schil de aardappelen, zet ze met water op het vuur en kook ze gaar. Snijd ondertussen de knoflook fijn, en de sjalot, prei, paprika, paksoi in het juiste formaat. Doe olijfolie in de koeken­pan en zet de knoflook met de sjalot aan tot de sjalotjes glazig zijn. Voeg dan de prei en paksoi toe en wok het even, voeg dan de paprika en de bamboe toe. Voeg nu alle gedroogde kruiden toe en wok alles weer even door. Voeg nu de taugé toe, wok even door en haal het van het vuur. Giet de gare aardappelen af en stamp tot puree. Voeg nu de gewokte groenten en kruiden toe en roer alles luchtig door elkaar. Maak op smaak met peper en zout.

Wontons van Chinese kool:

TIP!

DIT GERECHT KOST € 2,18 PER PERSOON

“ Blijf leergierig, kook met je hart en wees niet bang om te combineren met verschillende ingrediënten om af en toe iets unieks te serveren voor onze ouderen. Dat verdienen ze.”

• 200 gr aardappelen • 100 gr Chinese kool • 10 ml volle melk • 1 theelepel kerriepoeder • 1 theelepel gemberpoeder • mespuntje sambal • klontje roomboter • zout • water • 20 velletjes wonton

Zoetzure saus: • 80 gr suiker, 50 gr tomatenpuree • 2,5 dl water • 1,2 dl witte azijn • 1 eetlepel aardappelmeel en 2 eetlepels water • 1 schijf ananas in stukjes

Serveer bij de stamppot gefrituurde wontons gevuld met een stamppot pittige Chinese kool, zoetzure saus met ananas en chips van gebakken banaan.

40

GASTVRIJE ZORG

41

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

op naar de sterren

Akkerman (GGNet)

Goed omgaan met de patiënt én met elkaar Sinds GGNet besloot werk te maken van gastvrijheid rollen de successen binnen. Dit jaar werden de locaties Akkerman en De Wieken nummer 1 en 2 bij Gastvrijheidszorg met Sterren in de categorie GGZ. “Gastvrije zorg voor de patiënt staat centraal maar ook de manier waarop de medewerkers met elkaar omgaan is enorm belangrijk.”

Tekst Carolien Meijer

TIPS

• Gastvrijheid is vooral

E

en nulmeting bij Gastvrijheidszorg met Sterren was het startpunt van waaruit GGNet vertrok op de weg naar gastvrije zorg.

Maar voordat daartoe besloten werd, is er het nodige missionariswerk verricht. Facilitair manager Reint Scholten: “Als organisatie lieten we echt iets liggen op het gebied van gastvrijheid. Toen ik dat in 2010 aankaartte, kreeg ik echt niet meteen de handen op elkaar. De medewerkers hadden al genoeg aan hun hoofd. Moest je die nu lastigvallen met audits en zo? Moesten die leren hoe ze de telefoon moeten opnemen?” Toen hij voorstelde om heel low profile via Gastvrijheidszorg met Sterren te beginnen, haakten de eerste afdelingen aan.

Johanna Oosterbaan, beleidsmedewerker, ging het project coördineren. Gaandeweg toonden meer managers interesse en opeens breidde het thema gastvrijheid zich als een olievlek uit over de organisatie. “We hebben vijf keer meegedaan en alle

gelijkwaardigheid keren bij de beste vijf gezeten”, vertelt Scholten.

“En nu dan eerste én tweede geworden!”

• Doe maar normaal dan doe je gek genoeg

Aanpak De start van het project bestond uit het ontwikkelen van een visie, samen met de cliëntenraad en de familieraad, aldus Oosterbaan. “Wat verstaan we onder gastvrijheid binnen GGNet? Vervolgens hebben we enquêtes op maat gemaakt voor patiënten, familie en medewerkers, waarin de elementen uit de visie weer terugkwamen. In de enquête stonden vragen over bejegening, veiligheid, de inrichting en faciliteiten. Voor medewerkers waren er ook vragen over de onderlinge samenwerking. Vanuit de onderzoeksresultaten zijn we de verdieping gaan zoeken met kwalitatieve onderzoeken door heel GGNet, door te spreken met onder meer de raad van bestuur, behandelaren en verpleegkundigen.”

• Veiligheid is soms juist regels negeren •K leine aandacht: even een glimlach • Geef als leidinggevende het voorbeeld • Betrek zoveel mogelijk disciplines bij het project • Stimuleer medewerkers om met oplossingen te komen

42

GASTVRIJE ZORG

43

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

op naar de sterren

column

Gastvrij door verbinding Bij het opstellen van de vragenlijsten kwam er steun van de cliëntenraad. Voorzitter Desirée Verstege: “We hebben aangegeven dat je moet zoeken naar eenvoudige woorden zodat iedereen snapt wat je bedoelt. Patiënten begrijpen de gebezigde vaktermen vaak niet, de woordenschat is nu eenmaal niet bij iedereen gelijk.” De onderzoeksgegevens zijn verwerkt in een gericht advies voor elk team. Oosterbaan: “Vervolgens heeft elk team, samen met een of twee aandachtsfunctionarissen uit dat team, het advies omgevormd tot een kort en bondig verbeterplan. De teams konden dus meteen aan de slag.”

en heb daar gelukkig steun gekregen.” Verstege: “Wij als cliëntenraad vinden het een hele professionele houding. Het is best een gevoelig punt.

Medewerkers vinden het lastig om toe te geven dat ze niet overal even goed in zijn. Maar het komt gewoon voor dat een zorgcoördinator geen klik heeft met de patiënt en omgekeerd. Dat je je daarin kunt uitspreken is zó belangrijk, anders is de behandeling gedoemd te mislukken.”

De leden van de cliëntenraad brengen regelmatig bezoeken aan de patiënten, vertelt Verstege.

“Het streven is om eens in de drie maanden op de ­locaties te komen om te kijken hoe het gaat.

Daarbij stellen we van alles aan de orde. De schoonmaak, de faciliteiten, de veiligheid, het eten en drinken. Hoe is de bejegening? Wat kan er beter? We kijken zelf ook hoe de medewerkers met de mensen omgaan.”

Goed onderling contact Aan een goed onderling contact heeft GGNet veel aandacht geschonken: gaat het onder elkaar goed, dan ga je ook goed met de patiënt om.

Annelies van Eerden, manager van de klinieken in Groenlo en Terborg, heeft in intervisiegroepen onderwerpen behandeld die uit de dagelijkse praktijk komen. Zoals het anders kijken naar de taakverdeling. “Niemand kan altijd maar voor iedereen klaarstaan. We moeten onderkennen dat je niet altijd en niet met iedere patiënt een goede verstandhouding kunt hebben”, zegt Van Eerden.

“Wil je goede zorg leveren, dan moet je goed samenwerken, teamwork leveren. Als je in de GGZ werkt, kom je regelmatig voor lastige keuzes te staan, je weet dat je met angst en agressie te maken krijgt. Ik vind het professioneel als een medewerker aangeeft dat hij het even heeft gehad met een patiënt. Als het ondersteunen niet meer goed lukt, is het is voor de patiënt beter als een collega

Akkerman

99% 88%

Faciliteiten

77%

Waardering eten

64%

Ambiance Observaties Totaal

‘WE KWAMEN TOT DE SCHRIKBARENDE ONTDEKKING DAT SOMMIGE MENSEN ACHT UUR PER DAG NIKS DOEN’

Gemiddeld

Beleid

Eten & drinken

Communicatie

88% 80% 84% 69% 94% 81% 81% 80% 88% 78%

Beoordeling Gastvrijheidszorg met Sterren 2015

het overneemt. Je kunt niet met iedere patiënt hetzelfde niveau bereiken. Dat niet onder het tapijt schuiven, is in mijn ogen een kwestie van gelijkwaardigheid, wederzijds respect en waardering, wederkerigheid. Dat zijn ook onderdelen van gastvrijheid.” Door de intervisie is een veilige werksituatie gecreëerd waarbij medewerkers sparren met de leidinggevenden over incidenten op het werk. Vervolgens wordt in het team besproken waarom iets is geëscaleerd en of het voorkomen had kunnen worden. Van Eerden: “Dat bespreekbaar maken is een stap vooruit.” Ook een verbetering is dat alle patiënten zijn gekoppeld aan een zorgcoördinator. Zowel medewerker als cliënt kan aangeven of de combinatie vertrouwen geeft. Zo niet, dan wordt gezocht naar een andere begeleider. “Zo kunnen we zo maximaal mogelijk maatwerk bieden”, vertelt Van Eerden. “Natuurlijk moet je wel de basiszorg kunnen geven maar als dat extra stukje vertrouwen er is, brengt het je veel verder. Ik heb dit besproken met de cliëntenraad

Een verbeterpunt bij Akkerman was de communicatie die als onduidelijk werd ervaren. Van Eerden: “Het is belangrijk bij de opname precies te vertellen wat er gaat komen. Voor behandelaar en verpleegkundige komt de honderdste depressie voorbij, maar voor de patiënt is het de eerste keer. Dus leg het uit, in simpele woorden. En hoe lang de behandeling duurt. Dat geeft een beetje houvast. Ook de verwachtingen die we van de familie hebben, worden nu goed uitgelegd.” Twee weken na opname wordt de familie gevraagd hoe ze de opname hebben ervaren. De wensen, en de manier waarop de familie bij het werk wordt betrokken, worden vastgelegd op een familiekaart. De cliëntenraad ervaart dat als heel prettig.

“Als familie voel je je bij een opname in het diepe ­gegooid. Er is vaak al heel wat voorgevallen voordat het zover is. Onduidelijkheden moeten daarom zoveel mogelijk worden weggenomen.”

Een goede manier om familie te betrekken is het beweegprogramma. Bewegen is een speerpunt bij GGNet. Reint Scholten: “Bewegen helpt bij stress.

Als je je lichamelijk lekkerder voelt, gaat het psychisch ook gemakkelijker.” Akkerman heeft in kaart gebracht hoeveel de bewoners bewogen.

Scholten: “We kwamen tot de schrikbarende ontdekking dat sommige mensen acht uur per dag niks doen. Bij het beweegplan betrekken we ook de familie. De patiënten wandelen twee kilometer, de familie wordt uitgenodigd mee te lopen. We ontvangen ze met koffie en iets gezonds. En stellen ook vragen over hun bevindingen en geven adviezen op maat. Dat werkt prima.”

Gastvrijheid gaat over veel dingen, waaronder eten en drinken. Daar wordt veel over geschreven en gesproken, en met deze column doe ik ook een duit in dat zakje.

Want waarom krijgen we het in Nederland moeilijk voor elkaar om goed eten en drinken te serveren in zorginstellingen?

Nu denk ik dat veel eten dat geserveerd wordt wel goed is, maar willen we voor ‘wel goed’ gaan? Ik stel voor dat we het beste nastreven. Dat doen we immers ook bij medische zorg. We streven de beste medische zorg na, maar op het gebied van eten en drinken kijken we vooral naar de kosten, niet naar de waarde die het toevoegt.

In ons ziekenhuis koken we sinds anderhalf jaar weer zelf. Met regionale producten en zonder toevoegingen. Als het kan kopen we biologisch in. Natuurlijk is dit duurder. Veel duurder? Nee dat valt wel mee.

Bij ons zijn de voedingskosten ongeveer 0,4 procent van de inkomsten. Als we dat nu met 25 procent verhogen naar 0,5 procent van de inkomsten, moet je kijken wat je dan aan waarde toe kunt voegen voor patiënten, medewerkers en leveranciers.

Vanuit de bedrijfseconomie is de economie of scale, hoe groter hoe goedkoper, hier ­natuurlijk niet direct van toepassing, maar de economie van verbinden wel. Namelijk het verbinden van de instelling in de regio door lokaal in te kopen en lokaal te bereiden.

Ondervoeding ga je tegen door lekker eten te maken voor de mensen. Niet met chemische drankjes, maar met goed bereid eten!

De drankjes zijn voor onze instelling gratis; dat komt van het marketingbudget van de leverancier. Mensen vinden een pasteitje veel lekkerder dan zo’n drankje, maar ik kan het niet voor nul euro maken. Daar moeten we toch met elkaar van af willen?

Koks lekker laten koken, daar zijn ze voor opgeleid. En patiënten lekker laten eten zodat ze snel herstellen, als onderdeel van de beste medische zorg. Ik ga hiervoor, en ik hoop u allen ook!

Nils van Mourik, manager Facilitair Bedrijf Westfriesgasthuis, winnaar Gastvrijheidszorg Award 2015

44

(advertorial)

45

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

op naar de sterren ZWANENBERG

Kips: eerlijkheid, kwaliteit en no-nonsense Kips, het 105 jaar oude merk van Zwanenberg Food Group, heeft een nieuwe positionering, een nieuw logo en een nieuw verpakkingsdesign. De vertrouwde smaak is niet veranderd.

K

Gastvrijheidszorg met Sterren heeft nieuwe stappen gezet rond de audits bij zorg­ instellingen. Zo komen er online audits voor medewerkers en cliënten, is er behalve een aangekondigd bezoek ook een onaangekondigd auditeursbezoek en krijgen deel­ nemers een eigen webpagina waarop resultaten realtime worden weergegeven.

ips staat voor kwaliteit, eerlijkheid, no-nonsense en is vooral erg lekker. De nieuwe verpakking straalt deze kernwaarden uit. Kips speelt bovendien in op de thema’s die belangrijk zijn in de zorg, zoals meer duurzaamheid, gemak en het garanderen van voedselveiligheid.

O

ok in 2016 kunnen onder meer ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen en GGZ-instellingen de gastvrijheidszorg naar een hoger niveau tillen door deelname aan Gastvrijheidszorg met Sterren, een initiatief van LOC Zeggenschap in zorg, Koksgilde en Vakmedianet.

Beter Leven De kernwaarden van Kips komen terug in verschillende facetten. Zo heeft het merk sinds dit jaar 1 ster van het Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming. “In de zorg komt er steeds meer vraag naar duurzaamheid”, zegt key accountmanager institutioneel Kees van Oorschot. “Wij willen daar een belangrijke rol in spelen. Daarom dragen tien Kips-producten nu 1 ster van het Beter Leven keurmerk. Stapsgewijs gaan meer producten hierop over.”

10-plakken Kips denkt mee met de thema’s die belangrijk zijn in de zorg. Dit is goed

Gastvrijheidszorg met Sterren zet stappen

Complete zorgaudit Deelname aan dit waarderingsinstrument omvat komend jaar vier online audits van management, cliëntenraad, medewerkers, vrijwilligers, cliënten en familieleden. Nieuw in 2016 zijn de korte online audits van medewerkers en van ­cliënten en/of familieleden. Ook nieuw is dat er niet één maar twee audits op de zorglocatie plaatsvinden. Twee verschillende auditeurs bezoeken de zorginstelling, de ene keer onaangekondigd en de andere keer wel aangekondigd.­ terug te zien in het 10-plaks-assortiment.

“De functies binnen de ondersteunende diensten staan onder druk. Daardoor verdwijnt er deskundigheid uit de zorg”, vervolgt Van Oorschot. “Medewerkers die inkoop in hun takenpakket krijgen, willen graag een verantwoorde keuze maken. Met het A-merk Kips kiezen zij gegarandeerd voor kwaliteit en voedselveiligheid.”

De producten zijn bovendien praktisch in het gebruik. De verpakkingen zijn gemakkelijk stapelbaar en hersluitbaar.

Elk plakje is boterhambeleggend en met een streepje op de verpakking kunnen medewerkers snel en eenvoudig aangeven op welke dag de verpakking geopend is. “Vroeger moesten medewerkers alle geopende verpakkingen stickeren”, legt Van

­ erder is er tijdens het gehele jaar van deelname, met V uitzondering van de periode dat de audits plaatsvinden, toegang tot de eigen webpagina.

Dashboard Op die pagina krijgen deelnemers per locatie inzage in de ervaring van gastvrijheidszorg door management, cliëntenraad, medewerkers, vrijwilligers, cliënten, familieleden en twee onafhankelijke en professionele auditeurs. Online inzichtelijk, op één dashboard, altijd realtime weergegeven.​ Op basis van de bevindingen krijgen locaties een Sterren­ waardering voor onderdelen als eten & drinken, faciliteiten, ambiance en beleid. De uitslagen worden op 9 juni 2016 bekendgemaakt tijdens de uitreiking van de Sterren, in de Sterrengids en op de website van Gastvrijheidszorg met Sterren.

Oorschot uit. “Nu is alleen een streepje bij de juiste dag voldoende.”

Meedenken Westdijk zegt dat die manier van meedenken terugkomt in het hele Kipsassortiment. “Al onze vleeswaren zijn bijvoorbeeld voorzien van een duidelijk diersymbool. Zo ziet iedereen in één oogopslag wat de herkomst is.” Ook vertelt ze dat het Kips-assortiment is uitgebreid met de nieuwe producten Smeerleverworst Minder Vet, Mini Likkepot en Cranberry Paté Cup. “Hartig smeerbaar is een groeiende markt. Smeerleverworst Minder Vet is lekker en gezond. Met de Cranberry Paté spelen we in op de trend van het echte genieten.” <

Kraak-Vers met Oorsprong Onder de merknaam Kraak-Vers levert Zwanenberg vleeswaren die garant staan voor versheid, smaak en ambacht. Begin januari gaat de fabrikant nog een stapje verder en introduceert zij het nieuwe concept Kraak-Vers met Oorsprong. Dit zijn de allerlekkerste, pure en duurzame vleeswaren van bijzondere rassen, rechtstreeks van Hollandse boeren. De vleeswaren zijn gemaakt van kwalitatief gemarmerd vlees. Slagers geven de tijd en het juiste vakmanschap aan deze vleeswaren, zodat het pure karakter van het vlees tot uiting komt in de smaak. Ook het verhaal achter het concept is smaakvol. De vleeswaren dragen 1 ster van het Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming.

Tijd voor de beste professionele vaatwasser De schoonste vaat ooit. En nu zeer aantrekkelijk geprijsd!

Nu met

€ 300,-

extra Cash Backkorting*!

Bent u toe aan de schoonste vaat ooit met een programmaduur van slechts 5 minuten? Maak dan kennis met de professionele Miele-afwasautomaat met verswatersysteem.

De beste reinigings- en droogresultaten worden gecombineerd met een laag water-, energie- en zeepverbruik. Dankzij de optimale ruimtebenutting heeft u de beschikking over twee reinigingsniveau‘s. En wist u dat alle bedrijfsafwasautomaten van Miele Professional KIWA-gecertificeerd zijn? Hierdoor bespaart u aanzienlijke installatiekosten en jaarlijks structurele kosten voor controle van het waterleidingssysteem. Bovendien ontvangt u nu tijdelijk € 300,- cashback-korting*.

Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op www.miele-professional.nl/cashback of neem contact met ons op. Wij informeren u graag.

Info: (0347) 37 88 84 www.miele-professional.nl/cashback www.mijnvaatwasserkiezen.nl * Bij aankoop van een Miele professionele afwasautomaat PG 8055 of PG 8056.

Geldig van 1 augustus t/m 31 december 2015. Bedrag inclusief btw.

46

Bedrijfspresentatie

47

Nieuw voedingsconcept focust op patiënten met slikproblemen en/of ondervoeding

‘ Fijnproevers maakt eten weer tot een beleving’ Patiënten met slikproblemen en/of ondervoeding zijn tot nu toe aangewezen op zoete drankjes en pudding of gepureerde maaltijden. Fijnproevers ontwikkelde een alternatief: menu’s en tussendoortjes, speciaal ontwikkeld voor mensen met slikproblemen. Dit maakt eten makkelijker en vergroot de smaakbeleving voor deze doelgroep.

H

et Fijnproevers-concept komt uit de koker van chef-kok Miriam van der Loo uit Eersel; zij runde jarenlang een eigen restaurant. Van der Loo signaleerde dat er nog veel winst te behalen was in het menu voor cliënten die kampen met slikproblemen of met verschijnselen van ondervoeding. “In de ouderenzorg en in ziekenhuizen zijn deze mensen vaak ‘veroordeeld tot’ grote hoeveelheden zoete pap, drankjes en pudding”, zegt Van der Loo. “Dat al deze zoete smaken op termijn gaan vervelen, mag duidelijk zijn.

Ook moeten cliënten dikwijls grote hoeveelheden eten, om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. En dat terwijl ze hier veel moeite mee hebben. Dit maakt eten er doorgaans niet leuker op voor hen.”

Kleine porties, fijne structuur en energie- en eiwitverrijkt Als antwoord op deze problematiek kwam Van der Loo begint dit jaar op de markt met Fijnproevers: een totaalconcept voor mensen die kampen met slikproblemen en/of ondervoeding. In nauwe samenwerking met het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven ontwikkelde zij menu’s en tussendoortjes die hartig, fijn van structuur en vol van smaak zijn.

Dit resulteerde in vijf menu’s en verschillende tussendoortjes, maximaal toegespitst op de wensen en behoeften van mensen met slikproblemen.

“Een Fijnproevers-menu bestaat uit vier componenten: een soep, twee verschillende hartige mousses en een dessert. Het gaat hierbij om kleine porties, met een fijne structuur”, legt Van der Loo uit. “Ook zijn de menu’s energieen eiwitverrijkt. De hoeveelheid eiwitten varieert van 13,6 tot 19,3 gram eiwit per menu.

De mousses, die koud geconsumeerd kunnen worden en in verschillende smaken beschikbaar zijn, lenen zich ook perfect als tussendoortje.”

Commercieel directeur Jan-Willem Smulders geeft aan dat natuurlijke en glutenvrije ingrediënten de basis vormen voor de diverse producten. “Dat betekent dat in een tonijnmousse ook echt tonijn is verwerkt. En dat een komkommermousse daadwerkelijk naar komkommer smaakt. Voor veel mensen met slikproblemen is het, na maanden van zoet eten, een geweldige ervaring om weer een hartige smaak te proeven. Dat maakt Fijnproevers uniek; wij zijn de enige aanbieder van hartige producten, specifiek bedoeld voor

mensen met slikproblemen. Fijnproevers maakt eten weer tot een beleving voor hen.”

Inmiddels serveren meerdere verzorgings- en ziekenhuizen in ons land de Fijnproeversproducten aan hun patiënten en cliënten. De ervaringen zijn buitengewoon positief, geeft Miriam van der Loo aan. “Mensen hervinden niet alleen hun plezier in eten, ook is het makkelijker om de benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. En dat resulteert erin dat ze sneller aansterken en herstellen. Hierin schuilt een belangrijk voordeel; de opnametijd in zorginstellingen moet vandaag de dag immers zoveel mogelijk worden beperkt.”

Win-winsituatie Ook in andere opzichten hebben de Fijnproevers-producten een belangrijke meerwaarde voor zorgverleners, zegt Van der Loo. “Naast pap, vla en drankjes krijgen mensen met slikproblemen vaak gepureerde voeding. Het pureren kost de verpleging veel tijd. Onze producten sparen tijd en daarbij is de voedingswaarde fors hoger, terwijl de porties klein zijn. Ook geeft de informatie op de verpakking zorgverleners een perfect inzicht in wat cliënten binnenkrijgen. Dit is bij een gepureerde maaltijd lastig te bepalen, zeker als mensen niet alles opeten. Kortom: Fijnproevers creëert een win-winsituatie.”

'In een tonijnmousse is echt tonijn verwerkt en een komkommermousse smaakt daadwerkelijk naar komkommer' aan en distributie richting de particuliere markt kunnen vormgeven.

Wellicht kunnen we hierbij samenwerken met zorginstellingen en thuiszorgorganisaties.”

Ook op andere vlakken timmert Fijnproevers aan de weg. Zo wordt in 2016 een nieuw product geïntroduceerd voor mensen met slikproblemen, dat inzetbaar is voor het ontbijt of als tussendoortje.

“Op deze manier kunnen we in nog meer eetmomenten voorzien en een completer dagmenu bieden.” < www.fijn-proevers.nl

Nieuwe markten en producten Fijnproevers, dat in 2014 de publieksprijs van de Herman Wijffels Innovatieprijs won, ziet legio kansen voor de toekomst, ook in de particuliere markt. “Mensen wonen steeds langer thuis en kunnen niet meer altijd goed voor zichzelf zorgen. Dit vergroot het risico op ondervoeding. Onze producten kunnen helpen dit te voorkomen”, zegt Smulders.

“We bekijken momenteel hoe we de levering

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Fijnproevers.

48

GASTVRIJE ZORG

49

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

rubriek als ik baas was

Wat zou jij doen als je de baas was van een ziekenhuis of zorginstelling? Dat is de vraag waar deze rubriek om draait.

We stellen ‘m aan mensen die indirect of helemaal niet met de zorg bezig zijn.

Waarom? Voor de frisse blik. Deze keer: Fleur Agema, woordvoerder ouderenzorg, gehandicaptenzorg en jeugdzorg voor de Partij voor de Vrijheid in de Tweede Kamer.

Tekst en fotografie Dennis van Asselt

F

leur Agema heeft een Master Architectuur op zak, heeft gestudeerd aan de Kunstacademie en heeft werkervaring in de horeca. Nu is ze woordvoerder ouderenzorg, gehandicaptenzorg en jeugdzorg voor de PVV. “Zo gaat dat in de politiek. Je krijgt als partij een aantal zetels en er zijn een aantal portefeuilles die worden verdeeld. We hadden niemand met een zorgachtergrond, dus dat heb ik opgepakt. Dat is nu bijna negen jaar geleden. Er is veel gebeurd in de tussentijd.”

U houdt zich in Den Haag bezig met de langdurige zorg, maar zou u bijvoorbeeld zelf een verpleeghuis kunnen runnen?

“Ja, dat weet ik zeker. Ik ben wars van protocollen en ben heel doelgericht als ik iets tot een succes moet maken.”

Waarom bent u wars van protocollen?

“Omdat alles is dichtgeregeld, het geweten is weggeregeld in protocollen. Een verpleegkundige die goed opgeleid is, weet wat er moet gebeuren. Die hoef je niet telkens te controleren.

Soms zijn protocollen niet toereikend en zul je wat anders moeten proberen. Bovendien, als iedereen goed opgeleid is, waarom zou ik als baas dan met protocollen gaan zwaaien?”

U wordt omschreven als het werkpaard van de Tweede Kamer. Wat zou u als werkpaard in het verpleeghuis doen?

“Ik zou mijn hele verpleeghuis doorgronden en met iedereen praten. Dus geen enquête uitschrijven maar zelf ontdekken hoe de vork in de steel zit. Mee-eten en meedraaien, en ook ik zal een luier moeten verschonen. Er zijn directeuren die af en toe een rondje maken, maar heel veel verstoppen zich in hun kamer.”

Wat is in het verpleeghuis het grootste probleem volgens u?

“Het is al heel veel jaren bekend dat er over het algemeen een groot personeelstekort is in de zorg en dat alle problemen daar wel naar te herleiden zijn. Neem bijvoorbeeld doorligwonden en uitdroging; dat komt omdat er te weinig mensen zijn. Als de bejegening niet goed is, is het vaak omdat professionals onder te grote druk staan en daardoor gaan snauwen bijvoorbeeld, of ze lopen door omdat ze naar een spoedklus moeten.”

Fleur Agema, Tweede Kamerlid PVV:

Hoe zou u dat oplossen?

“Door als eerste mijn eigen functie op te heffen. Er is heel veel geld in de zorg. Het komt alleen niet terecht daar waar het nodig is. Het blijft allemaal steken bij mensen met dure auto’s en dikke salarissen.”

‘ G eef het vak terug aan de verpleegkundigen’

Wie runt dan het verpleeghuis?

“Ik zou het vak weer teruggeven aan de verpleegkundigen. Ik zou één hoofdverpleegkundige baas maken, een wat oudere dame. Die hoofdverpleegkundige heeft de touwtjes stevig in handen en heeft één deeltijdboekhouder die de financiën regelt. Voor de rest werkt iedereen aan het bed.”

‘ ALS JE VEEL HOOG­ OPGELEIDE ­MEDEWERKERS HEBT, KUN JE HET VERPLEEG­ HUIS AAN HEN OVERLATEN’

Is het zo simpel?

“In 2010 is er driekwart miljard euro vrijgemaakt voor extra personeel, maar dat is later weer teruggedraaid. Dus je zult eerst het geld weer op niveau moeten brengen en mensen op moeten leiden. Als je veel hoogopgeleide medewerkers hebt, kun je het verpleeghuis aan hen overlaten. Dat kan nu niet, want er zijn in de zorg veel te weinig mensen die veel te hard moeten werken. Je zult dus eerst een investering moeten doen die je een aantal jaren moet volhouden zodat er meer goed opgeleide mensen bijkomen en het huidige personeel naar een hoger niveau wordt getild. Daarna kun je geld besparen door er rigoureus managementlagen uit te snijden.”

Duurzaam samenwerken, natuurlijk

51

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

dag van de gastvijheid

Links: Saskia Klaasen nam deelnemers mee in de klantbeleving.

Ook voor de sessie over smaaksturing was veel belangstelling.

Duurzame, gezonde voeding heeft de toekomst. FrieslandCampina werkt daarom actief samen met partners die duurzaam ondernemen en verantwoorde producten beogen. Producten die natuurlijk ook lekker zijn.

Samenwerkende coöperatie 19.000 leden-melkveehouders, die samen de eigenaren van FrieslandCampina zijn, werken diervriendelijk en steeds duurzamer.

Ruim driekwart van hen doet aan weidegang en laat hun koeien buiten lopen. Het merendeel (91%) van de gebruikte stroom in de Nederlandse productieketens is groene stroom.

Het grootste deel daarvan is afkomstig van de eigen lokale boeren.

Bewust en eerlijk inkopen Grondstoffen als soja, cacao en palmolie koopt FrieslandCampina 100% duurzaam in. Dit gebeurt door te werken met de internationaal erkende duurzaamheidstandaarden Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO), Round Table Responsible Soy (RTRS) en UTZ Certified. Voor het sappenassortiment gaan FrieslandCampina en Solidaridad hun verduurzamingsprogramma bij sinaasappelboeren in Brazilië na een succesvolle testfase uitbreiden.

Minder zout en suiker Voor alle producten in het assortiment kijkt FrieslandCampina hoe het nog gezonder kan. Door deze inspanningen bevatten de producten steeds minder suiker en zout. In Nederland voldoet 100% van alle gezondheids- en kinderproducten van FrieslandCampina aan de criteria van het Vinkje voor een bewustere

‘ Gedrag is de doorslaggevende factor’

en gezondere keuze.

Samen bewust waarde creëren De consument kiest in toenemende mate voor bewust en gezond en dit brengt in de gehele keten (nieuwe) uitdagingen met zich mee.

FrieslandCampina ziet veel mogelijkheden om samen meerwaarde te creëren op het gebied van MVO. Bijvoorbeeld door op een

Op 19 november vond de eerste editie van de Dag van de Gastvrijheid plaats in het Beatrix Theater in Utrecht. Maar liefst 750 deelnemers kwamen af op het event dat door Hospitality Management Nederland (vHMN), foodcare professionals en Food Hospitality/Vakmedianet werd georganiseerd. De drie doelgroepen gastvrijheidsmedewerkers, koks en managers kregen in de parallelsessies een programma op maat voorgeschoteld.

Tekst Zena van de Poel, Jaap de Wreede en Kees van Delft Fotografie Sjoukje Kilian

slimme manier voedselverspilling tegen te gaan.

Zo is het weggooien van restfruit met een kwart te verminderen als het als ingrediënt in smoothies gebruikt wordt. De meeste waarde creëren we door prioriteit te geven aan gemeenschappelijk voordeel. Voor FrieslandCampina, haar partners, de klant en de samenleving. Wilt u ook samen smaak geven aan duurzaam en gezond ondernemen?

FrieslandCampina kijkt graag met u mee.

Ons MVO-beleid blijkt vaak dé basis voor een vruchtbare samenwerking. Heeft u ook interesse in samenwerking gericht op duurzaam ondernemen? Neem dan contact op met uw accountmanager of bel FrieslandCampina Foodservice 033 – 713 33 33.

Veel aandacht voor de persoonlijke beleving van gasten

N

a de opening van dagvoorzitter Niek van den Adel en de plenaire presentatie van Bas Hoogland over klantvriendelijkheid, gingen de deelnemers uiteen voor drie rondes van elk vijf parallelsessies, waaruit ze naar eigen interesse konden kiezen.

Kijken vanuit de klantbeleving In de sessie ‘De gastvrijheidsmedewerker van de toekomst’ hield Niek van den Adel, gastvrijheidstrainer bij Trainmark, het publiek een genadeloze lachspiegel voor. “Wij trainen mensen letterlijk om goedemorgen en goedemiddag te zeggen. Ik kan een uur rondrollen in uw instellingen zonder

dat iemand mij gedag zegt.” Positiever was Van den Adel over de keren dat medewerkers van zorginstellingen hun persoonlijke kant lieten zien. “Ik kan me elke keer herinneren dat jullie naast me kwamen zitten en een arm om me heen sloegen.” Of die neurochirurg die aan zijn vader vroeg: “Meneer Van den Adel, hoe gaat het eigenlijk met u?” Een gesprekje van maar vijf minuten volgde, maar nog steeds vertelt Van den Adel senior dit verhaal. Volgens Van den Adel is een nepglimlach beter dan een chagrijnige kop boven het bed. “Bent u dienstverlener, ja of nee?”

Die gedachte sloot goed aan bij de presentatie die Saskia Klaasen van Syndle enkele uren later in

> 54

52

GASTVRIJE ZORG

53

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

dag van de gastvijheid

De zintuigen werden geprikkeld op het inspiratieplein. Ook de winactie van Vrumona, waarbij vier Rivella-fietsen werden weggegeven, zorgde voor beleving en blije gezichten.

Niek van den Adel (links) toonde zich een bevlogen dagvoorzitter, gaf een De Dag van de Gastvrijheid werd geopend

presentatie voor gastvrij-

en afgesloten in het theater, met de topspre-

heidsmedewerkers en

kers Bas Hoogland (rechtsboven) die over

leidde een debat tussen

klantvriendelijkheid sprak en ‘entertrai-

hotello’s in de zorg.

ner’ Richard de Hoop (rechterpagina met trommel). Laatstgenoemde kreeg de zaal in vervoering met zijn muzikale presentatie ‘Toekomstmuziek in topteams’. De Hartelijke Dames (linksboven) zorgden bij aanvang al voor een vrolijke noot en sloten de Dag van de Gastvrijheid af met een muzikale wrap-up.

De Dag van de Gastvrijheid werd door 21 partners mogelijk gemaakt, waarvan de meesten zich presenteerden op het inspiratieplein. De opzet van het programma, met parallelsessies van 11.00 tot 15.00 uur,

Er waren maar liefst vijftien parallelsessies tijdens de Dag van de

zorgde ervoor dat er gedurende de hele

Gastvrijheid. Alle sessies konden rekenen op veel belangstelling van

dag veel aanloop was bij de stands van de

de deelnemers, die kennis en inspiratie consumeerden maar ook met

partners.

elkaar het gesprek aangingen.

GASTVRIJE ZORG

dag van de gastvijheid

Edwig Goossens.

De menselijke maat THEMA 2015

54

Bij de werkgevers van de chefs Eric-Jan Wissink, Thijs Geerdink en Niels Bron is dat realiteit, in elk geval op het gebied van smaak en smaaksturing. Geerdink, hoofd maaltijdservice Plantein en Antonius Ziekenhuis, verhaalde in de gezamenlijke sessie dat de kok aan bed bij de patiënt komt voor het afnemen van een smaaktest en het vragen naar persoonlijke voorkeuren. “Wij hebben echt een ander verhaal dan de diëtist of de arts”, aldus Geerdink. In het Ikazia Ziekenhuis is in juli een spreekkamer ingericht waar p ­ atiënten terechtkunnen voor een smaakonderzoek en aansluitend advies. Eric-Jan Wissink, hoofd keuken van het Ikazia Ziekenhuis: “Het is voor ons een uitdaging om de vraag van de patiënt op te pakken. Een gewone maaltijd koken kan iedereen, maak er iets bijzonders van.” Tenslotte vertelde Niels Bron, chef-kok bij Rivas Zorggroep over het project ‘Smaakgestuurd koken’ waarmee de organisatie eerder dit jaar in de prijzen viel. Zo worden er regelmatig workshops georganiseerd voor mensen met een veranderde smaakbeleving en hun partners.

Sander Allegro.

dezelfde theaterzaal gaf. Zij leerde haar toehoorders kijken vanuit de klantbeleving en stelde zelfs voor dat artsen patiënten gaan nabellen met een vraag als: “Hoe gaat het met uw been?” Dit zou juist zo bijzonder zijn, omdat je het helemaal niet verwacht, aldus de spreekster. Klaasen sloot haar presentatie af met de schets van een ideaal ziekenhuis: makkelijk parkeren, heerlijke koffie, de nieuwste roddelbladen en een persoonlijke aanpak door allervriendelijkst personeel. “Als we het willen, dan kan het toch?”

Nelleke Meinders van stichting BGP liet de deelnemers met andere ogen kijken naar de persoonlijke beleving van het eten en drinken van hun cliënten. “Hoe objectief is het advies dat je geeft?

Adviseer je iets omdat het echt gezond is voor die specifieke patiënt of omdat je er zelf van houdt?

Zo krijgen patiënten als tussendoortje vaak een croissantje, maar is een beker karnemelk of een rolletje ham een betere aanvulling op de maaltijden.”

Gedrag doorslaggevende factor

Kok van de toekomst De meeste koks onder de deelnemers togen in de eerste ronde naar de sessie van de Vlamingen Edwig Goossens en Philip van Hoornick, die hun visie deelden over de ‘kok van de toekomst’.

Goossens, ‘task leader’ van de Action Group A3 Nutrition van de Europese Commissie, gooide de knuppel in het hoenderhok door te stellen dat het beroep van instellingskok in de huidige staat nog maar maximaal vijf tot tien jaar zal bestaan.

Hij wendde zich tot de principes van de evolutie. “Zijn wij in staat ons snel en efficiënt aan te passen? Er is geen enkel beroep dat de toekomst kan overleven zonder visie.” De keuken van de toekomst vraagt volgens Van Hoornick, area manager AZ-Zeno en AZ Jan Palfijn in Gent, om een professionele aanpak waarbij binnen een organisatie anders gekeken moet worden naar koken.

Kijk voor de video van het event en presentaties op www.dagvandegastvrijheid.com

Een van de sessies die vooral op managers was gericht, werd verzorgd door Sander Allegro, director of industry relations bij Hotelschool The Hague en eigenaar van Allegro INN ovations. Zijn presentatie paste uitstekend in het thema van de Dag van de Gastvrijheid, namelijk de menselijke maat. Allegro pleitte voor een balans tussen het toenemend gebruik van technologie en persoonlijke aandacht. “Contact vindt steeds vaker digitaal plaats. De gevolgen zijn dat écht contact schaarser en luxer wordt, en dat het bij conflict gaat horen.

Zeker dat laatste is vervelend, want bij elk contact is dan sprake van wantrouwen en een naar toontje.” Tegelijkertijd verandert de klant. “Die eist meer, goed is niet goed genoeg voor de klant, die zich bewust is van zijn macht.” Volgens Allegro is er sprake van service-inflatie. “We hebben steeds hogere verwachtingen als het om service gaat in onze beleveniseconomie.” Belangrijk in dit kader is de verschuiving van ‘wat’ naar ‘hoe’. Allegro: “Een product is niet altijd onderscheidend, ook niet in de zorg. Hoe iets wordt gedaan is belangrijker. Gedrag is de doorslaggevende factor. Gedrag kan een tekortschietend product compenseren, andersom kan dat niet. Het toenemende gebruik van technologie vraagt erom, juist in de zorg, ons af te vragen hoe gedrag daar tegenover staat.”

Dag van de Gastvrijheid 19 NOVEMBER // BEATRIX THEATER UTRECHT

De organisatie van de Dag van de Gastvrijheid bedankt de partners voor een geweldige dag!

PARTNERS

www.dagvandegastvrijheid.com

56

GASTVRIJE ZORG

57

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

zhrpv

Tovertafel activeert mensen

ZHRPV ZHRPV staat voor zien, horen, ruiken, proeven en voelen.

In deze rubriek komen initiatieven van zorginstellingen aan bod waarbij de zintuigen van zorgbehoevenden worden geprikkeld ten behoeve van hun welbevinden.

met dementie

Spelen met licht Woonzorgcentrum Gereia nam in november de Tovertafel in gebruik, als eerste van zeventien locaties van Zorggroep Sint Maarten. Door interactieve bewegende beelden te gebruiken, worden ouderen met dementie op fysiek, sociaal en mentaal gebied gestimuleerd. “Het is echt bijzonder om te zien hoe mensen erop reageren.”

Tekst Zena van de Poel

B

ij binnenkomst in de activiteitenruimte van woonzorgcentrum Gereia in het Twentse Oldenzaal is in eerste instantie weinig wonderlijks te bespeuren. Er staan enkele kleine tafels met stoelen langs de raamzijde. Aan een grote, donkere tafel in het middelpunt genieten vier oudere dames vis-à-vis van een kopje koffie met een keukske. Er zijn vaag bewegende schimmen op het tafelblad te onderscheiden. Pas als het licht gedimd wordt, begint de magie. Als na een herfststorm strijken tientallen bladeren in warme tinten oranje, geel en groen neer. Met een veeg van de hand dwarrelen ze weg. Maar net als de voetpaden buiten, is het wegvegen ook hier als dweilen met de kraan open. Met een enkele windvlaag zijn weer nieuwe bladeren neergestreken voordat het oppervlak geheel schoongeveegd kan worden door de dames.

Fysiek en sociaal In tegenstelling tot wat de naam suggereert is de Tovertafel geen meubelstuk. Het is een kastje met ingebouwde computer, projector en infrarood bewegingssensoren, dat boven een tafel gehangen kan worden. Zo kan simpelweg elke eettafel met lichtprojecties worden omgetoverd. De beelden die verschijnen zijn interactief en reageren op de bewegingen van handen en armen. Hierdoor is het als het ware mogelijk met het licht te ‘spelen’. Er zijn momenteel zes spellen beschikbaar, waaronder het kaatsen van een bal of het afmaken van gezegden. Door middel van onderzoek is vastgesteld welke spellen geschikt zijn voor pa-

tiënten in de verschillende stadia van dementie.

Het spel waarbij een bal wordt overgespeeld heeft bijvoorbeeld een sterk fysiek element, terwijl spreekwoorden die moeten worden afgemaakt voor sociale interactie en gespreksstof zorgen. Er kan ook een eigen invulling gegeven worden aan de spellen. De hardnekkige herfstbladeren nodigen bijvoorbeeld ook uit tot het benoemen van de bomen waartoe ze behoren. Op deze manier kan iedere bewoner op zijn of haar eigen manier deelnemen. “Het is echt bijzonder om te zien hoe mensen erop reageren”, vertelt Renate Loff, activiteitenbegeleider bij woonzorgcentrum Gereia.

“Ook mensen die normaliter erg passief zijn. Bij mensen die ver zijn in hun dementie heb je met een kleine handbeweging je doel al bereikt.”

Contact De Tovertafel is, in nauwe samenwerking met de doelgroep, voortgekomen uit het promotieonderzoek van Hester Anderiesen. Zij doet sinds 2010 onderzoek naar de zorgomgeving en fysieke (in)activiteit van ouderen met dementie, en is eigenaar van Active Cues, het bedrijf achter de Active Cues Tovertafel. De ontwikkeling daarvan vond plaats in samenwerking met ontwerpbureau Monobanda, de Technische Universiteit Delft en de Vrije Universiteit Amsterdam. Bij mensen met dementie ontstaat op sluipende wijze een breuk tussen de innerlijke beleving en de buitenwereld.

Het gebruik van zintuiglijke stimulatie is bij uitstek geschikt om contact te leggen met dementerenden.

‘ WAT MIJ ERG LEUK LIJKT, IS DAT ER OOK IETS MET GELUID EN MUZIEK MOGELIJK ZOU ZIJN. OF IETS WAT UIT DE STREEK KOMT, ZOALS TWENTSE RIJMPJES’

Ouderen hebben echter doorgaans een verminderd gezichtsvermogen. Bij mensen met dementie kan het daarnaast nog voorkomen dat de verwerking van de waarneming door de hersenen is aangetast. Door gebruik te maken van contrasterende kleuren en herkenbare objecten, speelt de Tovertafel hierop in.

projecteren. Dat was wel heel mooi om te zien.”

Naast de mooie beelden zou Loff graag zien dat er meer zintuigen geprikkeld worden. “Wat mij erg leuk lijkt, is dat er ook iets met geluid en muziek mogelijk zou zijn. Of iets wat uit de streek komt, zoals Twentse rijmpjes.”

Magische beelden Traktatie In november werd de eerste Tovertafel van Zorggroep Sint Maarten in gebruik genomen.

De Tovertafel stond al langere tijd op het verlanglijstje van de zorgmedewerkers, die elkaar enthousiasmeerden met filmpjes ervan. Ter ere van haar tienjarig bestaan heeft Zorggroep Sint Maarten al haar zeventien locaties op een Tovertafel getrakteerd. Loff: “Het is in eerste instantie bedoeld voor dementerende bewoners, maar de afdeling Revalidatie heeft er ook al met een groepje mensen enthousiast gebruik van gemaakt.

Zelfs de yogaclub heeft al gebruikgemaakt van de Tovertafel door de spellen op de grond te laten

De Tovertafel creëert met het verduisteren van de kamer intussen nog steeds magische beelden op de tafel. Zonnebloemen en felroze gerbera’s dansen rond en zwellen op tot ze de hele tafel ­bedekken. Waterlelies dobberen kalm over de tafel terwijl goudvissen schichtig wegschieten.

Een van de dames is duidelijk het fanatiekste van het stel, en kaatst elke bal die haar kant op komt met een ferme mep naar de overbuurvrouw.

Ook de dames die aanvankelijk stil in hun stoel zaten, giechelen over de wegfladderende vlinders, of schuifelen dichterbij om de Oudhollandse rijmpjes te lezen. Het lijken uiteindelijk vooral de spelers die betoverd raken.

58

(advertorial)

59

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

leveranciers MIELE PROFESSIONAL

Dé ideale vaatwasser voor iedere zorginstelling: slim, snel en zeer efficiënt!

Schone, glanzende borden en streeploze glazen: het geeft een duidelijk zichtbaar gebaar van verzorgde gastvrijheid. Kleinschalige woonvorm of zorginstelling met decentrale (spoel)keuken doen er dan ook goed aan om de vaat te reinigen met de serie bedrijfsafwasautomaten met verswatersysteem van Miele Professional. Deze combineren de beste hygiënische reinigings- en droogresultaten met een laag water-, energie- en zeepverbruik. Een oplossing die nu zeer dichtbij is voor iedere zorginstelling, Miele geeft tijdelijk 300 euro cashback-korting.

WEEE NEDERLAND

De Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Grootkeukenapparatuur (NVLG) heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Weee Nederland voor de registratie, inzameling en verwerking van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur uit de grootkeukenbranche. Hiermee voldoet de NVLG aan de wettelijke verplichting die voorschrijft dat producenten en importeurs verantwoordelijk zijn voor de inname en recycling van de apparaten die zij op de markt brengen.

De NVLG vertegenwoordigt veertig bedrijven die actief zijn op de Nederlandse markt met de afzet van grootkeukenapparatuur. De collectieve overeenkomst gaat op 1 januari 2016 in. www.nvlg.nl

O

f het nu gaat om borden, advocaatglaasjes, dessertschaaltjes, kopjes en schoteltjes of de zogenoemde kunststof schuitjes; in alle zorginstellingen is zorgvuldig gereinigde vaat een belangrijk criterium. Als daarbij de vaat ook nog eens netjes wordt ‘afgeleverd’, wordt het gastvrijheidsgevoel bij cliënten verder aangewakkerd. Met de nieuwe serie Mielebedrijfsvaatwassers met verswatersysteem is dat binnen handbereik voor kleinschalige woonvormen of zorginstellingen met decentrale (spoel)keuken. Het unieke Miele-spoelsysteem in deze automaten werkt met drie roterende sproeiarmen voor de reinigingsfase en de naspoelfases. Dit zorgt voor een extra glanzende en streeploze vaat.

Bovendien wordt hierdoor het beste hygiënische en reinigingsresultaat gerealiseerd. De Miele-bedrijfsafwasautomaten zijn verder altijd voorzien van een ingebouwde waterontharder, compleet uitgevoerd met standaardrekkenset en optioneel leverbaar met kunststof gastronomie korven van 50 bij 50 centimeter.

Voor iedere keukenopstelling Bij deze bedrijfsafwasautomaten kunnen zorginstellingen kiezen uit vijf uitvoeringen: de ‘Speed’, ‘Speed Plus’, ‘Briljant’, ‘Hygiëne’ en de ‘HygiënePlus’. De automaten kunnen perfect in de bestaande keukenopstelling worden in- of ondergebouwd. Een doorlopende sokkellijst wordt namelijk niet door de inbouw onderbroken. De ommanteling is wit gekleurd of van rvs, waardoor de apparaten een blikvanger zijn in iedere keuken: vrijstaand of als inbouw, in een grote of kleine decentrale keuken of in de keuken van een kleinschalige woonvorm. En wordt de automaat even niet gebruikt? Geen probleem.

De machine kan ook worden ingezet om de vuile vaat in te verzamelen, zodat het aanrecht er altijd netjes en verzorgd uitziet. Wel zo gastvrij.

Pas op het moment dat de afwasautomaat volzit, wordt het gewenste programma gestart. En de machine gebruikt alleen dan water en energie. Dat is wel anders met de professionele voorladervaatwassers van andere merken, die doorlopend het water op temperatuur houden en dus ook in de stand-by modus energie verbruiken. Tot veertig afwasbeurten per dag is een Miele verswaterbedrijfsafwasautomaat de meest economische keuze.

Snelle programma’s, hygiënische reiniging Miele bedrijfsafwasautomaten gooien niet alleen hoge ogen als het gaat om de besparing op het energieverbruik, ook op het gebied van

NVLG TEKENT OVEREENKOMST MET

BEEMSTER BRENGT ODE AAN OUD ZIJN

snelheid met programmatijden vanaf 5 tot maximaal 23 minuten staan deze machines hun mannetje. Ook met de kortste programmatijd wordt het vaatwerk hygiënisch gereinigd, zoals het Cleaning Technology Institute e.V. in Krefeld onlangs na uitgebreide tests bevestigde. Zelfs het kortste programma voldoet aan de HACCP, DIN 10512. Uniek en alleen Miele Professional biedt het beproefde verswatersysteem aan voor industriële vaatwassers. En nog een leuk weetje: alle apparaten van Miele Professional zijn KIWAgecertificeerd. Hierdoor besparen instellingen aanzienlijke installatiekosten en jaarlijks structurele kosten voor controle van het waterleidingsysteem. Maar dat is niet het enige voordeel dat Miele Professional te bieden heeft.

Miele geeft tijdelijk 300 euro cashback-korting op de nieuwe serie bedrijfsafwasautomaten.

Een perfect schone en hygiënische vaat met glanzende borden en streeploze glazen gaat zo hand in hand met extra voordeel. < Kijk voor meer informatie en de voorwaarden van de cashback-korting op www.miele-professional.nl/cashback.

Wilt u een persoonlijk advies? Neem dan contact met ons op op tel. 0347-378884.

Beemster geeft een positieve draai aan vergrijzing door in een campagne een ode te brengen aan oud zijn. Onder het motto ‘#Lang Leve Oud’ wil het merk van Cono Kaasmakers de schoonheid en kracht van ouder worden vieren. Volgens Beemster zijn we in onze huidige westerse cultuur vergeten wat de schoonheid van oud is. De huidige gedachte bij oud is achteruitgang, verlies van kracht en kunnen. Beemster wil daar met de campagne verandering in brengen.

Brandmarketingmanager Nicole van Gorp maakt de vergelijking met de oude kaas van Beemster.

“Die krijgt echt de tijd om op natuurlijke wijze op smaak te komen.” www.beemsterkaas.nl DISTRIVERS VERWELKOMT HUMANITAS

Distrivers heeft Stichting Humanitas uit Rotterdam als nieuwe klant binnengehaald, zo meldt het bedrijf. De samenwerking met verzorgingshuis De Koperhorst in Amersfoort is voor vijf jaar verlengd en ook het contract met Evean is verlengd. Daar levert Distrivers vanaf januari behalve maaltijden ook droge kruidenierswaren en non-foodproducten op alle locaties. Naast voortzetting van het bestaande pakket wordt de samenwerking met Amstelring uitgebreid met de levering van het boodschappenpakket. Ook levert Distrivers nu aan de locaties die tot voor kort door CuliCom foodsupport van eten en drinken werden voorzien (zie pag. 61). www.distrivers.nl

‘Elk gerecht als een waardig kunstwerk’ Ziekenhuismaaltijden en kunst. In het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft wordt dit sinds kort gecombineerd in ‘De Heerlijckheden van Vermeer’.

P

ascal Jalhay, chef-createur bij Marfo, ontwikkelde voor het ziekenhuis vier gerechten die zijn geïnspireerd op beroemde schilderijen van de 17e-eeuwse Delftse meester Johannes Vermeer: Het melkmeisje, De astronoom, Het straatje en het Meisje met de parel. “De pure ingrediënten, de mooie smaken, de kleuren: alles is geïnspireerd op Vermeers meesterwerken”, aldus Jalhay. De beleving rond deze gerechten wordt vergroot door een sfeervolle menukaart en bijpassende verpakkingen die het verhaal van de maaltijd vertellen. Jalhay: “Ik wil dat elk gerecht beleefd wordt als een waardig kunstwerk, een cadeau op het bord.”

Imago Patiënten kunnen in het Reinier de Graaf Gasthuis ­kiezen uit tien gerechten, waarvan twee Vermeergerechten. Gemiddeld 1 op de 6 patiënten kiest voor een Vermeermaaltijd, waarbij ‘Het straatje’ het meest populair is. Dit gerecht bestaat uit een scholfilet met ‘straatstenen’ van knolselderij, tomaat en aardappel en een saus die een afleiding is van bouillabaisse op Hollandse wijze.

Jalhay: “Ik ben erg trots op dit project. Toen ik bij Marfo kwam, had ik moeite met mijn houding ten aanzien van ziekenhuismaaltijden, aangezien het imago slecht was. De uitdaging was om grootschalige productie terug te brengen naar kleine aantallen voor deze Vermeergerechten. Nu dit is gelukt voor het Reinier de Graaf Gasthuis, kijken we of we dergelijke concepten ook voor andere ziekenhuizen kunnen bedenken.”

61

DECEMBER 2015 | NUMMER 8

leveranciers

CAREZZO WINT INNOVATIE-AWARD

Heerlijke producten geschikt voor elk menu

E: ddortland@enkco.com T: 0653433114 www.enkco.nl

Al 55 jaar is Enkco de specialist in diepgevroren vleesproducten, Vivera vleesvervangers, eierproducten en kaassoufflés en daar zijn wij trots op.

Bent u nieuwsgierig geworden? Onze culinair adviseur Danker Dortland komt graag luisteren naar uw ideeën!

H ygiëne C onsult N ederland BV A

ct

P

la

ec

k

n D

o

Ch

PLAN, DO, CHECK, ACT

VERBETERPUNTEN

ISO 9001 EN CRKBO

De Accenture Innovation Award in de categorie Fair Food is gewonnen door Carezzo, voor het eiwitverrijkt eten en drinken van het bedrijf. De jury vond dat het concept ‘de meest grote, eerlijke en/of duurzame verandering realiseert binnen de voedselketen in de komende jaren’. Op 30 oktober reikte het internationale consultancybedrijf Accenture zijn Innovation Awards uit in Utrecht.

Anders dan de voorgaande jaren bestonden de categorieën uit tien door Accenture gedefinieerde innovatie- en groeithema’s in Nederland. Carezzo won in de categorie Fair Food. Het concept begon met brood, maar inmiddels behoren ook banket, fruitsap, groentesoep, fruitzuivel en fruitijs tot het assortiment. www.carezzo.nl HUUSKES BREIDT CONTRACT ZUSTERS OLV UIT

Huuskes wordt totaalleverancier van de Congregatie van de zusters van Onze Lieve Vrouw Amersfoort (Zusters OLV). Naast enkel de ingrediënten van de maaltijden bezorgt Huuskes nu ook alle andere producten, zoals ontbijtproducten en versnaperingen. Met de uitgebreide samenwerking met Huuskes stapt de stichting tevens over van decentraal naar centraal inkopen.

Voor de Zusters OLV was de wens om effectiever en efficiënter in te kopen een belangrijke reden om op zoek te gaan naar een leverancier die hen volledig kan ondersteunen, meldt Huuskes. De congregatie omvat onder andere een kloosterverzorgingshuis, de Agnietenhove, die de mogelijkheid biedt tot intramurale zorgverlening voor veertig vrouwen. www.huuskes.nl PRISMA EN ALBRON OPENEN HORECAVOORZIENING

MANAGEMENT INFO

MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK

24/7 DOCUMENT INZAGE

AUDITS UP TO DATE

HACCP TOP 10

Webshop

WEBSHOP

Platinastraat 133 | 2718 ST Zoetermeer | T (079) 362 82 20 | www.hygieneconsult.nl

Albron en zorgorganisatie Prisma hebben op 30 november de deuren van Lokaal 12 geopend op Landpark Assisië in Biezenmortel. In Lokaal 12 wordt onder andere een lunchvoorziening geopend voor en door mensen met een verstandelijke beperking. Albron heeft een ondersteunde rol als kwaliteitsbewaker en leermeester van de horecamedewerkers. De begeleiders van Prisma behouden hun rol en zorgen dat de werkzaamheden passend bij elke persoon zijn. De bedoeling is dat het aantal werknemers met een beperking in de toekomst steeds groter wordt, meldt Albron. www.albron.nl

CuliCom foodsupport en Jondal Food Solutions staken activiteiten Doordat zorgorganisatie Amstelring onlangs besloot het aflopende contract met CuliCom foodsupport niet te verlengen, heeft de maaltijdleverancier faillissement moeten aanvragen.

H

et faillissement is op 17 november uitgesproken.

“Ik heb het faillissement zelf aangevraagd”, vertelt directeur-eigenaar Ron Hoekstra. “Er was onvoldoende dekking op de vaste kosten van de productie.” De directe aanleiding voor het faillissement is dat zorgorganisatie Amstelring het aflopende vijfjarige contract niet verlengde, maar koos voor Distrivers. Hoekstra: “Amstelring was goed voor 55 procent van onze omzet.” Door het faillissement staan veertig medewerkers van CuliCom op straat. Recent bracht CuliCom nog de overname van de maaltijdbezorgservice van Cordaan naar buiten. Deze samenwerking, ondergebracht bij dochterbedrijf Vers aan huis Nederland, heeft slechts enkele dagen geduurd.

Vers aan Tafel Na een week van onzekerheid nam Vers aan Tafel de maaltijdservice over. Welk bedrag hiermee is gemoeid, kan bedrijfsleider Alexander Blaauw van Vers aan Tafel niet zeggen.

Zeven van de zeventien oud-medewerkers van Vers aan huis Nederland is een contract bij Vers aan Tafel aangeboden.

Jondal Food Solutions Het faillissement van CuliCom foodsupport heeft ertoe geleid dat ook Jondal Food Solutions zijn activiteiten moest stoppen. Eigenaar Philippe Herman: “CuliCom was de grootste klant van onze maaltijdleverancier Frankenberg in het Nederlandse zorgsegment, waarbij Jondal als commissie-agent fungeerde. Zonder leverancier is er voor Jondal Food Solutions geen business meer.”

62

GASTVRIJE ZORG

agenda

sociale voorraadkast GEVRAAGD: SPULLEN UIT DE OUDE DOOS

HORECAVA 11 T/M 14 JANUARI

Van 11 tot en met 14 januari vindt de Horecava plaats in RAI Amsterdam. De ruim 500 exposanten op Horecava 2016 zijn onderverdeeld in acht segmenten; bakkerij; drank; dienstverlening; fastservice; grootkeukenapparatuur; inrichting en inventaris; koffie, thee en cacao en levensmiddelen. Ook zullen er presentaties, workshops en kookdemo’s gegeven worden.

RAI Amsterdam www.horecava.nl

De Sociale Voorraadkast is de online sociale marktplaats van Nederland. Heb jij expertise te delen, zoek je hulp bij een project of heb je middelen waarmee je een ander kan helpen? Vraag en aanbod komt via www.socialevoorraadkast.nl bij elkaar. In deze rubriek belichten we steeds één item uit de Sociale Voorraadkast, ditmaal ‘Spullen uit de oude doos’.

WIE: MAGENTAZORG WAT: Voor een project bij Magentazorg wordt

VAKBEURS FACILITAIR & GEBOUWBEHEER 13 T/M 15 JANUARI

Op 13, 14 en 15 januari vindt de achttiende editie van de vakbeurs Facilitair onder de naam vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer plaats, aangezien de vakbeurs Gebouwbeheer aan Facilitair is toegevoegd.

Met gemiddeld bijna 19.000 bezoekers en bijna 400 standhouders per editie is het evenement op zijn vakgebied het grootste van de wereld. Het thema dit jaar is ‘besparing door noviteiten’.

Brabanthallen, ’s Hertogenbosch www.vakbeursfacilitair.nl BIO-BEURS 20 EN 21 JANUARI

De tweede Bio-beurs vindt plaats op 20 en 21 januari in de IJsselhallen in Zwolle. Van boer tot bord: iedereen uit de biologische sector is welkom, evenals ondernemers die zich oriënteren op biologisch. Bezoek de Bio-beurs voor de laatste innovaties, waardevolle contacten en interessante lezingen en workshops.

Het thema van Bio-beurs 2016 is ‘Groen groeit’.

IJsselhallen, Zwolle www.bio-beurs.nl NATIONAAL CONGRES VEILIG VOEDSEL 28 JANUARI

Stichting Veilig Voedsel.nl organiseert op 28 januari de vierde editie van het Nationaal Congres Veilig Voedsel. Het congres vindt plaats in het Miele Experience Center in Vianen en heeft als thema ‘20 jaar HACCP, van grootkeuken naar kleinschalig wonen’.

Miele Experience Center, Vianen www.veiligvoedsel.nl ADVERTEERDERSINDEX apetito 36 Distrivers 16 DMC Maaltijdservice/Maïtre André 32 Enkco 60 FrieslandCampina 50 Fijnproevers 46 HoLaPress Communicatie 63

Huuskes 64 Hygiene Consult Nederland 60 Marfo 28 Miele Professional 45, 58 OMC Geursystemen 14 Van Hoeckel 2, 22 Zwanenberg Food Group 44

gezocht naar spullen van vroeger die herinneringen ophalen bij mensen met dementie. De thema’s: • Maandag wasdag; wasbord, teil, zeepklopper, soda, waskuip • De lagere school; griffel, lei, inktlap, schoolplaten, schoolatlas, schooltas • Hollandse winters; prikslee, muts, wanten, sjaal, geitenwollen sokken • Grote schoonmaak; luiwagen, ragebol, mottenballen, silvo, brasso, petroleumstel, weckflessen/potten, kachelpook, aslade van kachel, zeemlap, soda • De winkel; weegschaal, 1/2 centjes, stuivers, knaken, glazen potten voor Oudhollandse snoep • De boerderij; melkemmer, jute zak, rieten mand voor aardappels

WAAR: Verpleeg- en verzorgingshuis Lauwershof (onderdeel van Magentazorg), Jupiterstraat 10, 1829 CA Oudorp (Alkmaar).

WANNEER: ZO SNEL MOGELIJK WAAROM: Susan Baks: “Nostalgische spullen of ‘spullen van toen’ prikkelen de zintuigen. Mensen met dementie reageren hier heel goed op. We willen meer beleving op locatie brengen. Dit helpt de (vrijwillige) medewerker om een feest der herkenning te starten.

Hierdoor is vaak net wat meer contact mogelijk, wat voor familie heel waardevol is. Deze producten en middelen van toen versterken we met herkenbare geuren en muziek.”

Contactpersoon: Susan Baks: s.baks@magentazorg.nl DoSocial is een keten van bedrijven en organisaties die vanuit maatschappelijke betrokkenheid krachten bundelt om samen structureel het welzijn van kwetsbare ouderen te verbeteren. www.dosocial.nl

13, 14 & 15 januari 2016 Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch

18E EDITIE

400+

STANDHOUDERS

Registreer u nu voor op de website en bezoek GRATIS de vakbeurs

± 400 standhouders 20.000 + bezoekers Themadagen Symposia Themapaviljoens

WWW.VAKBEURSFACILITAIR.NL

Themapresentaties Presentaties standhouders

Koffie voor vroege vogels Bent u voor aanvang aanwezig?

Voor vroege vogels staat er een gratis kopje koffie klaar.

Themaroutes Meet & Greet bijeenkomsten FGNoviteitenprijs

Elk m enu ut j e te lt !

Vers sinds 07.11, want als het gaat om vers telt elke minuut. Ons vlees wordt daarom op het juiste tijdstip door gerenommeerde slachterijen geleverd.

Daarna wordt het vers van het mes direct verwerkt op de juiste snit, malsheid, dikte en gewicht. Want het vlees en al onze andere producten moeten van uitstekende en constante kwaliteit zijn. Daarom staat bij Huuskes elk moment van de dag in het teken van vers. En dat doen we al sinds 1956.