Vooruitblik

Drie tips voor betere personeelsplanning

Binnenkort wordt de Collegereeks HR Strategie gegeven en econometrist Gerard Evers haakt dan in op een veelgehoord probleem: hoe vind ik voldoende medewerkers? Voor iedereen die niet tot 10 november kan wachten, volgen hier alvast enkele adviezen.

Tekst Peter Passenier

Alle beroepsgroepen kampen nu met personeelstekort, zo kopte de site van de NOS op 22 september. Dat is correct, zegt Gerard Evers, maar tegelijkertijd ligt het volgens hem toch nog een tandje ingewikkelder. Want er zijn ook branches die deze tekorten waarschijnlijk niet voelen – al is het de vraag of zij hier heel blij mee moeten zijn. “Ik denk bijvoorbeeld aan de bouw. Daar weten ze vaak niet hoeveel personeel ze nodig hebben, omdat ze ook niet weten of hun projecten überhaupt van start kunnen gaan. Want hun vergunningen laten op zich wachten, bijvoorbeeld door de stikstofproblematiek – en zonder die vergunningen hoeven ze natuurlijk ook geen personeel te werven. Heel lastig om daar als werkgever invloed op uit te oefenen, omdat je te maken hebt met beslissingen van de overheid – zowel die in Den Haag als in de gemeenteraad van Goirle of Steenwijk.”

Maar toch, voor veel andere branches is het probleem wél helder: er moet meer personeel komen, en wel op korte termijn. Voor hen heeft Evers 3 tips.

KIES VOOR DEELTIJD +

Het is een veelbesproken onderwerp: het personeelstekort in de zorg. Maar in theorie valt dat volgens Evers gemakkelijk op te lossen. “Hoe? Gewoon, door iedere zorgmedewerker die in deeltijd werkt, vier uur meer te laten draaien. Een soortgelijke oplossing zou ook werken in het primair onderwijs. Daar heeft een klas vaak twee juffen: één voor de maandag en de dinsdag, een ander voor de donderdag en de vrijdag. Ook hier geldt: laat die allebei wat meer uren draaien, en je kunt alle capaciteitsproblemen oplossen. Werkgevers zien dat over het algemeen wel zitten, maar je kunt dit natuurlijk niet afdwingen, want je komt op het terrein van de individuele vrijheid. Bovendien liggen er een paar praktische obstakels. De overheid moet er voor zorgen dat meer werken ook meer gaat lonen. En dat werknemers die meer gaan werken, niet opeens hun toeslagen verliezen.”

COLLEGEREEKS HR STRATEGIE

Meer weten over Strategische personeelsplanning? In het kader van de Collegereeks HR Strategie verzorgt Gerard Evers op 10 november het college ‘Personeelsplanning en arbeidsmarkt’. Kijk op https://pwacademy.nl/opleidingen/ collegereeks-hr-strategie voor meer informatie.

ACTIVEER DE ACTIEVE OUDEREN

Om de emoties bij de lezers alvast enigszins te beteugelen: dit artikel is tot stand gekomen met behulp van een 58-jarige journalist en een 68-jarige expert. Maar toch… die expert ziet nog steeds dat werkgevers een voorkeur hebben voor jong personeel, en – nu komt het – dat is volgens hem niet te wijten aan collectieve domheid. Want de vooroordelen tegen ouderen bevatten een kern van waarheid. “Inderdaad: als je 25-jarigen vergelijkt met hun collega’s van 63, leveren die laatsten gemiddeld mindere prestaties. Maar let op: de nadruk ligt hier op het woord ‘gemiddeld’. Want bij die 63-jarigen zie je – alweer in vergelijking met die 25-jarigen – veel meer individuele verschillen. Aan de ene kant heb je de werknemer die de dagen aftelt tot zijn pensioen en al met zijn hakken in het zand gaat als het woord ‘opleiding’ wordt genoemd. Aan de andere kant heb je de 63-jarige die nog iedere dag bijleert en serieus nadenkt over een tweede leg. Juist die laatste groep, daar zouden werkgevers op moeten werven. En juist die krasse knarren binnen het personeelsbestand zouden ze moeten activeren.”

MAAK GEBRUIK VAN DE TECHNIEK

Bedrijven die failliet gaan door personeelsgebrek. We zijn inmiddels aan dit doemscenario gewend, dus zouden we bijna vergeten dat dit haaks staat op een collectieve angstdroom die juist een aantal jaren geleden zo populair was: onze banen worden dadelijk overgenomen door robots en kunstmatige intelligentie. “Vroeger zag je inderdaad dat automatisering ten koste ging van arbeidsplaatsen”, zegt Evers. “Maar tegenwoordig is de techniek vooral complementair. Zorgrobots houden ouderen een beetje gezelschap, en kunnen op gezette tijden de maaltijden langsbrengen. Maar prikken zetten… dat is nog niet aan de orde. Hetzelfde geldt voor robots in de operatiekamer: die kunnen de chirurg misschien enigszins ondersteunen, maar zullen niet snel zelfstandig de operatie uitvoeren. Ik praat regelmatig met managers en probeer ze aan te sporen om het werk slimmer te organiseren, en om meer van die techniek gebruik te maken. Maar er ligt een obstakel: het kost tijd voordat mensen dit accepteren. Ik heb gelezen over robots in de horeca die je je koffie komen brengen. Dat schijnt redelijk goed te werken. Maar het is natuurlijk de vraag of de klanten dat net zo gezellig vinden.”