Management support jan feb 2017

NUMMER 1/2, FEBRUARI 2017

ZORG VOOR EEN BETERE WERKSFEER DE GRIT-FACTOR DE KRACHT VAN TOEWIJDING MENTALE VEERKRACHT KUN JE TRAINEN

SECRETARESSE UITSTERVEND BEROEP?

ZO BLIJF JE RELEVANT

46

VERSCHILLENDE WORKSHOPS

€ 100,-

P O H S K R O W N E G DA

MEER DAN

7 1 0 2 L 3 APRI

1 N E 2 1 , 11

= KORTING

Ga voor het complete overzicht en je inschrijving naar:

www.managementsupport.nl/workshops

COLUMN

GRIT

P

assie en doorzettingsvermogen zijn belangrijker dan talent. Ik denk dat de hele wereld instemmend zal knikken: natuurlijk, je kunt alles worden of bereiken wat je maar wilt. Als je er maar gepassioneerd

aan werkt en ook doorzet in tijden dat het moeilijk gaat. Het lijkt een cliché, the American Dream. Zoiets. Tot zover niets nieuws onder de zon.

Wél nieuw: deze waarheid wordt nu ook wetenschappelijk ondersteund door Angela Duckworth, die er het boek Grit over schreef. Nederlandse vertaling: De

grit-factor, de kracht van passie en doorzettingsvermogen. Ze geeft talloze voorbeelden van onderzoeken waaruit blijkt dat voor succes de combinatie van passie en doorzettingsvermogen cruciaal is. Of het nu gaat om sporters, zakenmensen, studenten of scholieren.

Als meisje van twaalf kreeg ik mavo/havo-advies van de basisschool. Mavo voor het rekenen, want dat ging niet al te best. Havo voor taal, want daar lag mijn talent en passie. Toen ik vervolgens na de brugklas vwo-advies kreeg, was ik verbaasd. Ik mocht ‘hoger’, maar ik twijfelde. Zo slim was ik toch zeker niet?

Mijn moeder haalde me over. Ze zei: “Het komt je misschien niet zo aanwaaien als je broer, maar als je hard werkt, kun jij het ook. Hard werken loont. En als het echt niet lukt, kun je altijd nog een stap terug doen.” (Een paar jaar later zou ze tegen mijn broer zeggen: “Als jij niet beter je best gaat doen, en je blijft zitten, dan mag je verder op de mavo!” Daar schrok hij kennelijk zo van dat ze hem nooit meer over school tot de orde hoefde te roepen.)

Mijn moeder zei kortom: je bent een harde werker, en dan kom je er wel. Het is een ijzersterk advies waar ik mijn hele leven iets aan zal hebben, en dat nu bevestigd is door Angela Duckworth. En leuk vinden wat je doet helpt daar natuurlijk ook bij.

In deze editie vind je mooie verhalen over persoonlijke groei, doorzetten, relevant zijn, verder willen. Ik denk: noodzakelijk in deze tijd van verandering.

De aanhouder met true grit wint.

Hartelijke groet, Vera Bot Hoofdredacteur

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

3

INHOUD

SECRETARESSE UITSTERVEND BEROEP? In de krant lezen dat je misschien in een uitstervend beroep werkt, is geen feestje.

Hoe dan ook zal het geen verrassing zijn dat je vak blijft veranderen. Het is de kunst te leren meebewegen met verandering en bedreigingen om te zetten in kansen.

ZO BLIJF JE RELEVANT

10

MENTALE VEERKRACHT

Hij startte zijn werkende leven bij de commando’s en is nu spreker, trainer en schrijver. Hij heeft een hekel aan hardlopen, en toch liep hij een marathon. Op de Noordpool. Waarom gaat iemand zo’n extreme uitdaging aan? Sierd Nutma vertelt over zijn thema: mentale veerkracht. En ja: die valt te trainen. “Mensen kunnen veel meer dan ze denken.”

14 WERKSFEER Een goede werksfeer is een kostbaar goed. Dit houd je in stand door open te zijn naar elkaar, en eventuele irritaties bespreekbaar te maken. Maar: maak niet overal een punt van.

18 DE GRIT-FACTOR Het boek De grit-factor gaat over de kracht van passie en doorzettingsvermogen, ofwel: de kracht van toewijding. Het is niet te onderschatten en minstens zo belangrijk als talent. Bovendien heb je zelf veel meer invloed op je grit dan op je talent. Alle reden dus om hieraan te werken.

21 4

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

HOE ONTMOETEN MOET Luc van Bussel, CEO van Regardz en auteur van de managementroman Gastgevers in Geluk signaleert dat bedrijven en hun medewerkers niet meer goed weten “hoe ontmoeten moet”. Daarom schreef hij dit boek, leidraad voor goed gastheerschap.

PRAKTISCH

Signaal

6

10 tips om jezelf uit te dagen op een gewone werkdag Creatief compliment

22

Spellingtips

34

Complexe woordsamenstellingen

Softwaretips

MANAGEMENTINZICHT VOOR ASSISTANTS

36

Projectmatig werken met Outlookgroepen

Clarence van der Putte: “Sta eens in de schoenen van je manager!” Over het belang van managementinzicht voor jou als assistant.

PERSOONLIJK

Column Gaby Madiredjo

17

Snufjes

26

Zo werk ik

28

Mariska de Wijs

Young professional

31

Gesina Ottema SERVICE

28

NEE MAG OOK

Regardz Productnieuws Colofon

22 34 35

Het verhaal van de goedlachse en enthousiaste Mariska de Wijs over haar baan, inzetbaarheid en haar dromen voor de toekomst. “Je moet er zelf iets van maken.”

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

5

SIGNAAL SAMENSTELLING VERA BOT

Creatief compliment Van een compliment van een leidinggeven-

compliment, tot een flesje wijn. Het moet wel

de gaan we harder werken. Op afdelingen

spontaan en onverwacht blijven.”

waar werknemers voldoende worden gecomplimenteerd, gaat de productiviteit met

Oprecht compliment

5 tot 7 procent omhoog.

Het is dan ook beter de slechtst presterende werknemer niet te complimenteren, vindt

Dat blijkt uit onderzoek van onder ande-

Non. “Dat valt op. Zodra mensen het idee

re onderzoekers Arjan Non van de Universi-

hebben dat een compliment niet oprecht is,

teit Maastricht en Robert Dur van de Erasmus

wek je als werkgever de suggestie dat je al-

Universiteit. Dit is te lezen in het NRC.

leen maar wilt dat er harder wordt gewerkt.”

Het gaat om de gedachte achter het compli-

Maar... complimenteren moet wel op de goe-

ment, stelt Non: “Werknemers raken pas ge-

de manier gebeuren. Volgens onderzoeker

motiveerd als ze zien dat hun leidinggevende

Arjan Non is het bijvoorbeeld niet aan te ra-

moeite doet.’’

den willekeurig met complimentjes te strooien. “Een beetje creativiteit is gewenst: van een letterlijk schouderklopje of een uitgesproken

OM JEZELF UIT TE DAGEN OP JE WERK DOOR KAREN VISSER (WWW.NEWBROOM.NL)

1. Kies uit je kast een kledingstuk dat je minimaal zes maanden niet hebt gedragen en combineer dat met een favoriet item.

Zo voel je je niet helemaal ‘ontheemd’…

2. Rijd bewust een andere route naar je werk dan je normaal gesproken doet. Al is het maar de laatste paar straten: je ziet toch weer nieuwe dingen.

3. Start je werkdag met een korte ademhalingsoefening aan je bureau: tel tot 60, waarbij je bij oneven seconden inademt en bij even seconden uitademt; bij voorkeur met je ogen dicht.

4. Verander één ding aan de indeling of inrichting van je werkplek.

5. Plak op je monitor een post-it met daarop het advies dat je jezelf zou geven, als je heel eerlijk tegen jezelf bent. (Desnoods in codetaal, als je niet wilt dat er commentaar op komt.)

6. Geef een collega een oprecht compliment over iets wat hij of zij goed kan en neem de tijd om dat goed te formuleren.

7. Maak een lunchafspraak met een collega met wie je normaal gesproken niet zo veel contact hebt; benut de afspraak om minstens één nieuw iets te leren over die persoon.

8. Kies voor de lunch minstens één item dat je nog niet eerder hebt gegeten of je nu zelf lunch meeneemt of eet in het bedrijfsrestaurant.

9. Zeg nee tegen iets waar je normaliter ja op zou zeggen, en andersom.

10. Kies één ding van het lijstje ‘Oh, in hemelsnaam niet DIE taak’. Doe die taak. En geniet van het gevoel daarná.

6

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

Tijd voor het Nieuwe Beoordelen?

NOOIT MEER TE DRUK

Bijna iedereen vindt het functionerings- en be-

plannen. Daarbij is het belangrijk om te sturen op

We weten allemaal wat we moe-

oordelingsgesprek in zijn huidige vorm achter-

sterke punten in plaats van zwakke.

ten doen, en toch laten we vaak

haald. En 21 procent van de werknemers wil er

na te focussen op de belangrijke

helemaal van af. Dit blijkt uit het jaarlijkse bench-

Groeiproces

dingen waarmee je impact kunt

markonderzoek van HR-dienstverlener Raet. Is

Henk Jan van Commenee, productmanager talent-

maken. Waarom? En wat doe je

het tijd voor Het Nieuwe Beoordelen?

management bij Raet verklaart waarom meer men-

eraan? Tony Crabbe, auteur van

sen vaker willen praten over hun voortgang: “Me-

Nooit meer te druk geeft tips.

In plaats van de traditionele ontwikkelgesprekken

dewerkers willen graag zelf aan het roer staan van

wil werkend Nederland liever continu feedback krij-

hun eigen ontwikkeling. Maak hen daarom zelf ver-

Druk is vermijding

gen en geven. Dat moet dus vaker dan eenmaal per

antwoordelijk voor het eigen groeiproces en stem

Een van de grootste verleidingen

jaar, wil 38 procent van de werknemers. Daarnaast

voortdurend de ontwikkelbehoefte en -doelstellin-

is niet het lanterfanten maar het

wil 14 procent van de medewerkers graag zelf be-

gen af. Schuif hierbij de vragenformulieren aan de

doen van makkelijke routineklus-

palen waar de gesprekken over gaan. Medewerkers

kant en ga écht de dialoog aan. Zo wordt een leren-

jes in plaats van complexe taken.

leggen dan resultaatafspraken vast en zijn zelf ver-

de organisatiecultuur gecreëerd waarbij medewer-

Ben je druk, dan voel je je pro-

antwoordelijk voor hun persoonlijke ontwikkelings-

kers het beste uit zichzelf kunnen halen.”

ductief. Terwijl je tegelijkertijd de lastige taken vermijdt. Natuurlijk is het lastig de talloze verleidingen te weerstaan. De truc is hier: weet welke verleidingen jou van

het ontbreken van doorgroeimogelijkheden (33%) volgens mkb-profes-

belangrijk werk afleiden en tref

sionals de belangrijkste reden is dat medewerkers uit dienst gaan (naast pen-

preventieve maatregelen. Zet bij-

sionering)? Tegelijkertijd geeft slechts 16 procent aan te willen investeren in

voorbeeld je e-mailmelder uit en

doorgroeimogelijkheden en het toekomstperspectief van medewerkers > het

laat (tijdelijk) geen telefoonoproe-

nieuwe programma van de Workshopdagen bekend is? > het een mythe

pen door.

is dat het absoluut nodig is om in je mailprogramma een boomstructuur aan mappen op te tuigen? <

Stop met uitstellen Uitstelgedrag overwin je door in

VISITEKAARTJES INSCANNEN MET JE IPHONE

beweging te komen. Heb je een grote klus op je bord liggen, dan zul je merken dat het makkelijker

Welke apps moet je daarvoor

gaat als je maar eenmaal begint.

hebben? Gertjan Groen geeft

Doorgaan is namelijk veel mak-

tips.

kelijker en het geeft heel veel voldoening.

Over het algemeen werken de apps van ABBY wel fijn, al zijn ze

Het juiste doel

prijzig:

Stel jezelf duidelijke, concrete en haalbare doelen. Denk daarbij

Business card reader plus

eerder aan wat jij kunt doen dan

Evernote Scannable

aan effecten en successen die

Tiny Scanner

buiten je controle liggen.

Wil je meer informatie en wat

Traagheidstruc

goede tips, kijk dan op:

Werk een korte, afgebakende periode aan een grote klus. Der-

http://www.iculture.nl/gids/beste-

tig minuten bijvoorbeeld. Voor je

documentscanners-apps-iphone/

het weet zit je er helemaal in en maak je vaart.

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

7

SIGNAAL SAMENSTELLING VERA BOT

5 belangrijke oorzaken van werkstress Wie het erg druk heeft, heeft ook de mees-

collega’s lijken elkaar tegen te werken.

4) Hoe lang hou ik mijn baan en hoe lang

te last van stress. Zou je denken. Toch is dat

Investeer in teambuilding en andere activi-

blijft dit bedrijf nog bestaan?

vaak niet zo. De meeste stress komt door

teiten die onderling begrip bevorderen. Dat

Laat medewerkers meer, intensiever en beter

onduidelijkheid.

verkleint de kans op conflicten door misver-

met elkaar praten over hun werk en de ma-

standen, en het vergroot de onderlinge com-

nier waarop ze het doen. Dat schept vertrou-

muncatie.

wen in elkaars vaardigheden en competen-

1) Onduidelijk wat mijn leidinggevende van mij verwacht.

ties. Dan weten we beter dat we de klus met

Dit is de grootste veroorzaker van werkstress.

3) Dat gaat veel extra werk opleveren (en

Leidinggevenden kunnen er wat aan doen

ik heb al meer dan genoeg te doen).

door vanaf de eerste dag duidelijk te zijn over

Neem als leidinggevende deze angst seri-

5) Onzekerheid over talenten, vaardighe-

wat het bedrijf van zijn medewerkers ver-

eus. Zorg voor training en ontwikkelingsmo-

den, kennis, competenties.

wacht, wat de manager zelf van ze verwacht

gelijkheden als er andere taken bijkomen. Is

Duidelijk moet zijn waarom het bedrijf dit wil,

en wat de medewerker mag verwachten van

het vooral de hoeveelheid werk die toeneemt,

waarom het nodig is en wat het verband is

zijn leidinggevende en van het bedrijf.

zorg dan dat mensen het werk autonomer en

met de doelen. Maak duidelijk welke moge-

flexibeler kunnen doen. En neem meer men-

lijkheden en carrièrepaden er zijn om door te

sen aan, als dat kan.

groeien naar het gewenste niveau.

2) Bedrijfsdoelen lijken tegenstrijdig en

11

%

elkaar kunnen klaren.

van de werknemers zou graag de huidige werkgever verlaten Bron: benchmarkonderzoek van Raet

22 PROCENT ZIET SLECHTS HELFT VAN TAALFOUTEN UIT EEN TEST VAN CORRIGEREN.NL MET EEN TEKST WAARIN 22 TAALFOUTEN WAREN ‘VERSTOPT’, BLEEK DAT 22 PROCENT VAN DE RESPONDENTEN SLECHTS DE HELFT VAN DIE FOUTEN WIST AAN TE WIJZEN. ZE VONDEN ER 11.

De taalfouten varieerden van het niet aan elkaar schrijven van samenstellingen (‘designer tas’ in plaats van ‘designertas’) tot en met het foutief gebruik van de apostrof -s waar het een meervoudsvorm van een zelfstandig naamwoord betrof (‘reclame’s’ in plaats van ‘reclames’). 11 procent van de respondenten had het exacte aantal van 22 fouten goed. Eigenaar Jeroen van Putten van Corrigeren.nl: “Uit onze taaltest blijkt weer eens hoeveel taal- en grammaticafouten mensen over het hoofd zien. Maar dat is helaas geen verrassing. Wat ons wel verraste, was dat sommige mensen te véél fouten bleken te zien!”

Wil je ook het testje doen? Dat kan op www.corrigeren.nl/taaltest.

8

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

Zwijg, innerlijke criticus De innerlijke criticus is dat stemmetje in je hoofd dat jou probeert

SNOER HEM DE MOND

tegen te houden iets nieuws te bedenken of te doen. Marenthe de

Behoefte aan een drastischer ingreep? Pak dan je innerlijke criticus op

Bruijne van Lenig denken geeft drie tips om hem tot zwijgen te

en ruil hem in tegen een stem die je complimenten geeft en je regel-

brengen.

matig laat zien wat je wél goed doet.

BEHANDEL HEM ALS PARTNER Die innerlijke criticus is niet alleen een hinderlijke lastpost, maar ook een stem die je voor uitglijders en miskleunen probeert te behoeden.

Een manier om met hem om te gaan is om hem niet te verwerpen, maar hem te vragen zijn oordeel op te schorten. De criticus kan in een latere fase van het project wel een waardevolle bijdrage leveren.

HOU HEM VOOR DE GEK Hak je project in kleine stukjes en laat je innerlijke criticus weten dat je alleen maar een onderdeel doet. Het voelt alsof de taak makkelijker en beter te hanteren is. Zo kun je een taak voltooien zonder je criticus te laten weten waar je eigenlijk mee bezig bent.

BLINKIST | ANDROID, IPHONE, IPAD (GRATIS / ABONNEMENTSDIENST) Wil je graag veel belangrijke non-fictie boeken lezen, maar heb je daar niet de tijd voor, dan kan Blinkist helpen. De app zet de hoofdpunten van belangrijke boeken op een rijtje. Zo ben je maar zo’n vijftien minuten per boek kwijt. Een efficiënte manier om je kennis bij te spijkeren.

GERTJAN GROEN

GBOARD | ANDROID, IPHONE, IPAD (GRATIS) Even snel iets opzoeken tijdens het invoeren van tekst? Met Gboard van Google, voorheen bekend onder de naam Google Keyboard, gaat het snel en simpel: Google Search is al ingebouwd zodat je de browser niet eens hoeft te openen.

JOOSR | ANDROID, IPHONE, IPAD (GRATIS / ABONNEMENTSDIENST) Net als Blinkist probeert Joosr belangrijke non-fictie boeken voor je samen te vatten. Dat doet het zelfs voor lastige wetenschappelijke werken als A Brief History of Time en The Miracle Morning. In zo’n twintig minuten kun je ze doorlezen en heb je in ieder geval de essentie te pakken.

INKWIRE SCREEN SHARE + ASSIST | ANDROID (GRATIS) Deze app stelt je in staat het scherm van je Android-toestel te delen met een andere gebruiker. Handig voor ondersteuning: zo kun je eenvoudig een collega op afstand om hulp vragen als je ergens niet uit komt. De gebruiker die je uitnodigt kan onder meer meekijken met je scherm, chatten en op je scherm tekenen.

DUET PRO | IPHONE, ANDROID (€19,99) Te weinig ruimte op het scherm van je pc voor e-mail of je Twitter-feed? Met Duet Pro kun je een iPhone of iPad als tweede scherm gebruiken voor een Mac of Windows-pc, vrijwel zonder vertraging. De recente Pro-versie geeft je bovendien, op basis van een abonnement (€19,99/jaar), de mogelijkheid een iPad Pro met Apple Pencil pennetje als grafische tekentablet te gebruiken, voor de creatieveling.

CLIP LAYER | ANDROID (GRATIS) Deze app kwam voort uit een hobbyproject van Microsoft. Met Clip Layer kun je in iedere app tekst selecteren en kopiëren naar het klembord, ook als de app die mogelijkheid zelf niet biedt. Om Clip Layer op te roepen moet je de thuisknop lang ingedrukt houden. Handig: de gekopieerde teksten kun je ook direct als taak in Wunderlist bewaren.

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

9

PERSOONLIJKE GROEI TEKST KAREN VISSER | WWW.NEWBROOM.NL

SECRETARESSE, EEN UITSTERVEND BEROEP?

10

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

In de krant lezen dat je misschien in een uitstervend beroep werkt, is geen feestje. Hoe dan ook zal het geen verrassing zijn dat je vak blijft veranderen. Het is de kunst te leren meebewegen met verandering en bedreigingen om te zetten in kansen.

D

e beroepsbevolking blijft veranderen. Twee derde van de huidige basisschoolleerlingen krijgt later een beroep dat nu nog niet bestaat. Moeilijk voor te stellen? Vergeet niet dat huidige beroepen als community manager, app bouwer of personal branding coach in 1985 ook nog volslagen onbekend waren.

Net zoals er nieuwe beroepen opkomen, zijn er ook krimpende of zelfs uitstervende beroepen. Wat die gemeen hebben, is dat maatschappelijke, economische of technische ontwikkelingen zo sterk veranderen dat ze (bijna) overbodig worden. Of de secretaresse hieronder valt, daarover zijn de meningen verdeeld. Vast staat wel dat het beroep ingrijpend veranderd is en ook blijft veranderen.

ONDERZOEK

Het CBS beschouwt het vak van secretaresse in elk geval als een krimpend beroep, op basis van de cijfers; de werkgelegenheid in het vak daalt flink.

Door allerlei factoren verandert het profiel van de secretaresse sterk en er wordt een beroep gedaan op nieuwe vaardigheden, die vaak op een hoger niveau liggen dan vroeger.

Uit ons onderzoek ‘Een functie met toekomst’ (2013) bleek het al glashelder: de functie splitst zich, in een inhoudelijke rol en een operationele (uitvoerende) rol. De inhoudelijke rol ligt steeds vaker bij secretaresses met een hbo-niveau of hoger; de operationele rol bij secretaresses van mbo-niveau.

Deze ontwikkeling blijft zich verder doorzetten, nu de standaardsecretaresse zeldzamer wordt, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid. Maar de verwachting dat de managementondersteunende functie volledig zal vervallen wordt niet breed gedeeld.

ALLEMAAL ZELF DOEN

De belangrijkste veranderingen voor secretariële functies hebben een organisatorische of technische achtergrond; veel daarvan is niet uniek voor de secretaresse. We zien in heel Nederland dat dienstverbanden ‘losser’ worden en bedrijven kiezen voor een flexibele schil.

Voor ondersteunend personeel is het duidelijk dat vooral de wat grotere organisaties flink snijden in dat deel van hun personeelsbestand. De 1-op-1 ondersteuning wordt heel exclusief, of omgezet naar 1-op-veel. We zien ook dat het poolsecretariaat sterk in opkomst is; een organisatievorm die vooral wordt gekozen uit de behoefte om efficiënter en flexibeler te kunnen werken.

De grens tussen ‘allemaal zelf doen’ en ‘centraal laten doen’ schuift verder op, waarbij die centrale plek binnen of buiten de organisatie kan liggen. We kennen al langer repro’s, poolsecretariaten, servicedesks en uitgiftepunten van kantoorartikelen, maar we gaan steeds meer ‘echt’ uitbesteden: naar shared

JANUARI/FEBRUARI 2017 |

11

PERSOONLIJKE GROEI

service centers, freelance medewerkers, notuleerservices of virtual assistants. Vooral de operationele taken en basisfuncties van de secretaresse lopen het risico om uit de organisatie te verdwijnen of uitbesteed te worden.

VERDIEPEN

Trainer en consultant Jocelyn Rebbens werkt veel met secretaresses. Zij is ervan overtuigd dat secretaresses zullen blijven, zij het vaak met een andere functietitel. “De naam zal uiteindelijk te krap blijken; met alleen managementassistente kom je er niet. Ik verwacht steeds meer projectassistentes of inhoudelijke specialisaties: communicatieassistent, hr-assistent…” Juist een dergelijke specialisatie is nodig om te zorgen dat je aan de slag kunt blijven.

Met alleen de basisvaardigheden red je het over tien jaar niet meer, zegt Jocelyn: “Het enige wat je zeker weet over deze veranderingen is: het gaat niet voorbij. En als jij je niet aanpast, doet een ander het wel.” Dat betekent dat je als secretaresse dieper zult moeten kijken naar de inhoud van je werk. Waar is de organisatie nu druk mee bezig? Wat zijn de mogelijke toekomstscenario’s en welke gevolgen hebben die voor jouw afdeling of team?

De inhoudelijke kant van je werk geeft je de mogelijkheid om je eventueel te gaan specialiseren of zelfs door te groeien naar een ander vakgebied.

Zelfs al heb je die behoefte niet, dan is het nog steeds nodig om je hierin te verdiepen, omdat je daarmee kunt laten zien dat je een volwaardige samenwerkingspartner kunt zijn.

Managers hebben behoefte aan iemand die prioriteiten kan stellen in de – vaak ellenlange – lijst van to do’s. Daarvoor is het nodig dat je de context van een onderwerp kent. Hoe beter je daarop bent ingevoerd, hoe minder makkelijk je inwisselbaar bent en dus minder vatbaar voor ontslag.

JE EIGEN ETALAGE

De technische veranderingen gaan minstens zo snel als de organisatorische. Het papierarm werken – vaak doordat organisaties overgaan op een vorm van Het Nieuwe Werken – is hierin een sterke factor. Ook de algemene digitalisering en automatisering van onze samenleving beïnvloedt het vakgebied. Er zijn nog maar weinig organisaties waarin de secretaresse de notulen van een overleg kopieert en over tientallen individuele postbakjes verspreidt. Gangbaarder is een e-mail met bijlage, of zelfs alleen een link naar het bestand.

De smartphone zorgt dat de manager makkelijk zelf afspraken kan maken of zijn of haar mailbox op afstand kan bijhouden. Besluitenlijsten en actielijsten worden online bijgehouden door deelnemers aan de vergadering; overlegruimtes regelen ze zelf via het intranet, net als hun reizen.

Wat blijft er dan nog over voor een secretaresse?

Ook trainer Miranda Kampers denkt dat je er niet aan ontkomt om te kijken naar waar jouw toege-

Veranderingen gaan niet voorbij. Dit betekent dat je als secretaresse dieper zult moeten kijken naar de inhoud van je werk.

12

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

voegde waarde ligt voor een organisatie. Miranda: “Kijk naar wat je in je eigen etalage zet aan kennis en vaardigheden. Vraag je vooral per situatie af welke daarvan van de grootste waarde voor deze organisatie is. Het is slim om die toegevoegde waarde te blijven vergroten.”

GLINSTEREND DIAMANTJE

Jocelyn adviseert secretaresses om goed te kijken naar wat hun kracht is: het menselijke, sociale profiel. “Een secretaresse is vaak heel sterk in het verbinden van mensen en onderwerpen. Wat speelt er, wie is waarmee bezig? Hoe kan ik dat aan elkaar koppelen?” De moed om die krachtbron te benoemen is vaak een uitdaging, weet ze.

“Je moet uit je comfortzone komen en naar jezelf durven kijken.”

Kritisch en rustig kijken naar je eigen functioneren is niet altijd makkelijk, zeker niet in een functie die veel merkt van de waan van de dag.

Stilstaan als je de spin in het web bent vergt focus en een zekere mate van rust. Waar ben ik goed in en om welke eigenschappen en vaardigheden sta ik bekend? Het is verstandig voor elke moderne werknemer om zichzelf te zien als een merk dat je kunt promoten. Al voelt dat misschien commercieel; in een concurrerende arbeidsmarkt zul je jezelf moeten onderscheiden, wil je nog aan het werk blijven.

Miranda omschrijft in haar boek en training ‘De beste versie van jezelf ’ de stappen waarmee je zelf een sterk merk kunt worden. “Ik omschrijf dat als een ‘glinsterend diamantje’ dat je afstoft en laat schitteren. Dat betekent dat je leert wat jou uniek maakt en dat je daar aandacht voor vraagt.”

Daarin zit vaak een belemmering, weet Miranda.

“Vrouwen denken vaak ‘Als ik mijn werk goed doe, dan zien ze dat heus wel.’ Maar zo werkt het niet.”

Jocelyn is het daarmee eens; juist zichtbaar zijn en blijven is nu relevant. “Dat noem ik ‘uit je hok komen’; je talenten en dus je marktwaarde zichtbaarder maken. Benoemen waar je goed in bent, ook buiten het werk. Managementondersteuning blijft toch mensenwerk.” Vaardigheden als goed kunnen bemiddelen, snel kunnen filteren van informatie of verbanden leggen tussen ontwikkelingen zijn juist in de toekomst hard nodig.

“Vrouwen denken vaak ‘Als ik mijn werk goed doe, dan zien ze dat heus wel.’ Maar zo werkt het niet.”

dat wat jij leuk vindt of waar je goed in bent, niet (meer) past bij de organisatie waar je werkt. Dat kan doordat je jezelf ontwikkelt, maar ook doordat de branche waarin je werkt sterk verandert.

Het gaat niet alleen om waar je goed in bent, maar ook wat je belangrijk vindt in je werk. Als je bijvoorbeeld contact met klanten heel belangrijk vindt en je bedrijf gaat dat uitbesteden of automatiseren, dan kan dat voor jou een aanwijzing zijn dat je niet meer op de goede plek zit.

Probeer de ontwikkelingen in je organisatie en functie wel te blijven zien als uitdagingen, niet als bedreigingen. Van jongere collega’s kun je veel opsteken over automatisering en digitalisering, maar zij kunnen van jou leren wat het betekent om in een complexe organisatie je weg te vinden.

Gevoel voor verhoudingen en de kracht om mensen in beweging te krijgen leer je tenslotte pas echt goed op de werkvloer.

Volgens Miranda is een zekere mate van ondernemendheid hoe dan ook onmisbaar voor een secretaresse. “Ga vooral niet afwachten, omdat je denkt dat het management iets moet beslissen.

Dat zet je in de slachtofferrol: ‘Daar kan ik niks aan doen’. Linksom of rechtsom zal er een match moeten zijn tussen waar jij goed in bent en waar de organisatie naar zoekt.”

DOORLEZEN OVER DIT ONDERWERP • De beste versie van jezelf – Miranda Kampers • Secretaresse Assistent Wijzer: Personal Branding – Jocelyn Rebbens • Het opzetten van een secretaressepool – Marianne Smits

OP DE GOEDE PLEK

• 10 onmisbare competenties van de secretaresse (gratis op

In theorie kan het gebeuren dat je erachter komt

managementsupport.nl)

JANUARI/FEBRUARI 2017 |

13

INTERVIEW TEKST VERA BOT

‘WE HEBBEN ALLEMAAL WEL EEN DEUK OF EEN KRAS’

De formule voor mentale veerkracht Hij startte zijn werkende leven bij de commando’s en is nu spreker, trainer en schrijver. Hij heeft een hekel aan hardlopen, en toch liep hij een marathon. Op de Noordpool. Waarom gaat iemand zo’n extreme uitdaging aan? Sierd Nutma over zijn thema: mentale veerkracht. En ja: die valt te trainen.

S

ierd Nutma legt de lat graag hoog.

Hij doorkruiste te voet en alleen een van de grootste woestijnen ter wereld en fietste 6.000 kilometer solo door Syberië. Ook leidde hij een expeditie die het mogelijk maakte dat zes mensen met lichamelijke beperking een berg in Noorwegen konden beklimmen. Waarom stelt hij zich voor (bijna) onmogelijke doelen?

“Ik geloof in de growth mindset: dat je kunt blijven groeien en leren. Als je je ergens voor inzet dan is alles mogelijk. If it doesn’t challenge you, it doesn’t change you.”

Je bent avonturier, inspirator, hardloper, spreker, trainer. Wat dekt de lading het best?

“Ik ben vooral gefascineerd door groei en ontwikkeling. Ik voel me geen avonturier, maar meer iemand die avontuurlijke dingen doet. Als ik een woord zou moeten kiezen dan komt inspirator het dichtst in de buurt, want dat hoop ik te doen: mensen inspireren. Ik hoop dat ik een kleine bijdrage lever en mensen in beweging krijg.”

Heb je dat altijd gehad?

“Ja. Ik ben van jongs af aan gefascineerd door avonturiers en de boeken die ze schreven. En op een dag sloeg ik zo’n boek dicht en dacht: het wordt tijd dat ik zelf een avontuur aanga in plaats

14

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

van de avonturen te lezen van anderen. Toen ben ik zelf gaan onderzoeken welke doelen en drijfveren ik had.”

Er spreekt een enorme bewijsdrang uit.

“Het was voor mij een manier om mijn bestaansrecht te rechtvaardigen. Ik heb nooit mijn biologische vader gekend en het lijkt erop dat ik met mijn missies en prestaties zoek naar erkenning.

Het is een thema in mijn leven geworden.”

Wat is je achtergrond?

“Van mijn achttiende tot mijn dertigste heb ik in het leger gezeten. Dat was net een jongensboek.

Veel meegemaakt en veel geleerd op het gebied van leiderschap en hoe je als team opereert. Als je bij zo’n elite-eenheid zit ben je ook continu je mentale en fysieke grenzen aan het verleggen.

Daar is de voedingsbodem gelegd voor dat wat ik nu doe. Ik heb er ook ervaren dat mensen veel meer kunnen dan ze denken. Grenzen doorbreken, je comfortzone oprekken.”

Wat is veerkracht precies?

“Ik versta eronder: het succesvol staande houden in wisselende omstandigheden. Kijk naar de rietstengel die niet breekt in een zware storm maar meebuigt en weer overeind komt. Dat je léért, dát maakt het succesvol.”

Kun je iets vertellen over de formule achter veerkracht?

“Mentale Veerkracht bestaat uit drie elementen: MV=M+D+V. Veerkracht heb je als je motivatie hebt, doorzettingsvermogen en verantwoordelijkheid. Je moet dus je drijfveren kennen, doorzetten als het moeilijk wordt, en je verantwoordelijkheid nemen. En deze drie elementen zijn te ontwikkelen en te trainen.

Welk persoonlijk verhaal uit je boek spreekt jou erg aan?

“In veel verhalen in mijn boek komt naar voren, van bijstandsmoeders en topsporters tot directeuren en succesvolle ondernemers, dat zij op een bepaalde manier met tegenslag omgingen. Ze waren extreem gemotiveerd, hadden veel doorzettingsvermogen of stelden zich heel verantwoordelijk op. En mensen die bovengemiddeld scoren op die drie elementen zitten over het algemeen heel goed in hun vel.

Het draait daarbij minder om succes, en meer om positief zijn en met energie en plezier je leven te leiden; dat maakt veerkrachtig.”

Wanneer werd jouw veerkracht op de proef gesteld?

“Mijn solotocht te voet en op de fiets door Syberië lijkt een stap buiten mijn comfortzone… maar ik deed in feite alleen maar waar ik al goed in was: ik ben gehard, kan goed kaart lezen, weet hoe ik moet overleven en heb een goede conditie. Wanneer ging het mis? Toen ik ziek werd door voedselvergiftiging, toen ik moest rennen voor mijn leven, toen mijn spullen opraakten. En wat deed ik? Naar huis bellen met een satelliettelefoon. Het thuisfront was toen mijn bron om weer op te laden.”

‘If it doesn’t challenge you, it doesn’t change you’

Kun je veerkracht aanleren?

“Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat je brein plastisch is: er is altijd ruimte voor groei.

Dus dat kun je trainen. Het begint al met de taal

DECEMBER 2016

|

15

INTERVIEW

SIERD NUTMA

perfectionisten. Waarom is perfectionisme wél goed?

“Er is niks mis met het streven naar het hoogst haalbare. Mits je ook kunt genieten en kunt leren van de weg ernaartoe. Ik sprak laatst een directiesecretaresse. ‘Ik wil het graag altijd heel goed doen als ik een stuk opstel of samenvatting maak’ zei ze. Maar als ze er twintig moet maken per dag, dan loopt ze tegen haar grenzen aan. Dan lukt het niet. ‘Willen jullie mij helpen om te zorgen dat ik die kwaliteit kan blijven leveren?’, vroeg ze aan haar team. Zij durfde dat te vragen, en boekte vooruitgang. Ze kreeg begrip.”

Sierd Nutma is spreker en trainer en trekt met zijn bedrijf klanten uit het bedrijfsleven en de sportwereld. Hij geeft meer dan honderd lezingen en trainingen per jaar over mentale veerkracht, omgaan met werkdruk en stress. Doel: meer plezier en energie in je werk en je leven. Hij schreef het boek Mentale veerkracht en hield een TedX-talk, zie daarvoor zijn website sierdnutma.nl

die je gebruikt: veel mensen zeggen ‘Ik kan het niet’. Maar als je het woord ‘nog’ ertussen zet, dan krijg je al een ander perspectief: ‘Ik kan het nog niet’. Daarmee zet je de deur open naar groei.

We hebben allemaal wel een deuk of een kras ergens. En je hebt niet altijd invloed op dat wat je overkomt. Maar je hebt wel invloed op de manier hoe je er daarna mee omgaat. Je hebt daarin een keuze. Dat fascineert me enorm.”

‘M Mensen Me kunnen v el me veel meer dan ze d denk denken’ Een populaire column van jou heeft als titel ‘werkdruk bestaat niet’. Ik denk dat veel mensen je zullen tegenspreken. Hoe zit dat?

“Als je ’s ochtends op kantoor komt en je bent al bang voor al het werk. Wat klopt er dan niet?

Durf je wel nee te zeggen? Het begint met je eigen verantwoordelijkheid. Heb je het vermogen in je om tegen je manager of leidinggevende te zeggen: ik wil best die klus doen, maar dan blijft dit project vandaag liggen, hebben we dan een deal?

Maar velen van ons ontlenen ook eigenwaarde en status aan die berg werk. Het is hip om het druk te hebben. Maar intussen blijft het knagen. Spreek je uit over hetgeen jij belangrijk vind. Dan krijg je veel meer begrip en support van je omgeving.”

Moet je perfectionisme omarmen? Of de lat lager leggen?

“Het belangrijkste is de bron van jouw perfectionisme. Wat is de dieperliggende reden? Er wordt zoveel tegen perfectionisme aan geschopt, dat vind ik onterecht. Je mag de lat best hoog leggen.

Ophouden met zeuren en kijken waar je blij van wordt, wat je motieven zijn. Waar gaat je perfectionisme eigenlijk over? Als je het ‘kwaliteitsbewust’ noemt, klinkt het al stukken positiever.”

Welke tip kun je de managementassistent meegeven?

“Stap uit de schaduw. Veel secretaresses benutten hun maximale potentieel niet. Ze zien en horen zoveel, ze praten met iedereen, zitten bij vergaderingen, ze zijn een spil. Ze kennen de organisatie, hebben overzicht en helikopterview, zien alle lijnen lopen. Laat je alsjeblieft niet klein houden door incompetente managers. En spreek naar elkaar ook meer waardering uit.”

Welke wensen of dromen heb je zelf voor je toekomst? Wat zou je nog graag willen doen of bereiken? Nog een expeditie in het vooruitzicht?

“Ik ben een gezegend en dankbaar mens. Hopelijk mag ik nog vele avonturen beleven. Ik ga door met het verzorgen van prikkelende presentaties.

En ik hoop dat mensen door mijn verhaal gaan nadenken over hun eigen verhaal.”

BOEKEN VAN AVONTURIERS EN HUN EXTREME PRESTATIES: Joe Simpson – bergbeklimmer. Zijn boek (Nederlandse vertaling) Over de rand

Wat mij aansprak was je blog over perfectionisten (‘Een pleidooi voor een bedreigde diersoort’). Ook veel assistants en secretaresses zijn

16

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

is verfilmd als Touching the void.

Reinhold Messner - bergbeklimmer Ralph Tuijn – oceaanroeier

GABY MADIREDJO - COLUMN

SNUFJES Het blijft lastig om digitaal up-to-date te blijven met alle snufjes die er zijn om je werk makkelijker te maken. Steeds wordt er een nieuw wiel uitgevonden.

En dan de termen die men ervoor verzint: living room ergonomisch toetsenbord. Ik vraag me onmiddellijk af of het thuiswerken dan ook ineens makkelijker wordt. En de smart pen waarmee je notulen direct kunt omzetten naar Word! Mits je over een desk top beschikt. En blue tooth, want dat is o zo handig.

Een tijd geleden heb ik een app gedownload die mijn kilometers bijhoudt tijdens het hardlopen. Om de zoveel tijd krijg ik een melding dat ik nog 12 kilometer heb te gaan of de tip dat ik een berg op en af moet gaan voor het verhogen van mijn hartslag. Nu woon ik in een gebied waar geen bergen zijn dus dat maakt het lastig. De app moest ik personaliseren: waar woon ik, hoe vaak ren ik en hoe groot is de kans dat ik een berg tegenkom. Het resultaat mag er zijn: ik ren op een stukje platte aarde ergens in Nederland en alleen wanneer de zon schijnt.

Hoe vaak zie ik mensen tijdens een vergadering alleen maar zitten met een smartphone of een tablet. Gesprekken worden opgenomen en de secretaresse kan door middel van een app de opname meteen laten omzetten naar Word. In dit digitale tijdperk wordt het ons makkelijker gemaakt en je wordt er zó in meegezogen dat het allemaal de normaalste zaak wordt. Toch blijft er angst dat het systeem of een app crasht. Daarom blijf ik razendsnel typen tijdens het notuleren op mijn ergonomische living room toetsenbord (het ding denkt trouwens dat hij nog thuis aan het werk is en ik moet wéér alles installeren).

De vergadering is inmiddels geopend en ik pak mijn smart pen uit mijn tas. “Goh, wat een handig ding is dat” zegt iemand naast mij.

“Ja,” antwoord ik, “gewoon via bluetooth met een app. Zo handig! En dat terwijl ik vijf minuten geleden nog dacht: vroeger was alles beter.”

Gaby Madiredjo is secretaresse bij de VU en werkt op het secretariaat van de faculteit Rechtsgeleerdheid. In haar column beschrijft ze wat ze dagelijks meemaakt op het werk en haar verwondering over collega’s, workflows en stroef lopende communicatie. Als vrijwilliger bij De Regenbooggroep zet ze zich in voor mensen die financiële problemen hebben.

Ook hieruit put ze inspiratie.

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

17

PERSOONLIJKE GROEI TEKST MAAIKE TINDEMANS

Een goede werksfeer is een kostbaar goed. Dit houd je in stand door open te zijn naar elkaar, en eventuele irritaties bespreekbaar te maken. Maar: maak niet overal een punt van. Anderen zijn anders dan jij, en sommige dingen gaan zoals ze gaan. Niet alles is te veranderen.

Wat kun jij doen voor een betere werksfeer?

18

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

E

en slechte werksfeer kan ten koste gaan van je werkplezier. “Toch is het soms beter om niets te doen”, zegt Ingrid Bannink, trainer bij Bannink Coaching & Consultancy. “Jij wilt graag dat dingen anders gaan.

Maar jouw collega’s kijken anders tegen dezelfde situatie aan. Door alles bespreekbaar te maken, rakel je misschien dingen op die gevoelig liggen en waarmee je mensen kwetst. Dus: laat mensen in hun waarde, en focus je op de zaken waar je echt last van hebt, en die te veranderen zijn.”

JILDAU ZWAAGSTRA:

“Ik wil graag dat mensen het zeggen als er iets is”

VERZUURDE COLLEGA

Als voorbeeld noemt ze een collega die regelmatig te laat komt. “Dat is vervelend als jij daardoor alle telefoontjes moet aannemen. Het is goed om die collega op een positieve manier feedback te geven. Waarschijnlijk heeft hij helemaal niet door dat je je aan hem stoort, en kun je samen nadenken over een oplossing.”

Een ander voorbeeld: een collega met een laag werktempo. Ingrid: “Hij heeft waarschijnlijk een ander karakter dan jij. Probeer het eens van de positieve kant te zien. Misschien is het wel goed om iemand in je team te hebben die wat langer over zaken nadenkt, en zich wat assertiever opstelt.”

eerste instantie schrokken mijn collega’s. Daarna gaven ze toe dat het inderdaad wel klopte, en dat het goed was om dit te veranderen.” Toch is het niet gelukt om het tij te keren. Op een gegeven moment werd het drukker, en verviel iedereen in oude gewoontes. “Eigenlijk is dat jammer, want ik vind werksfeer wel belangrijk. Het is goed om daar de tijd voor te nemen, juist als het druk is.”

Drie jaar geleden is Jildau gestart met haar baan bij het UMC. Ze heeft toen meteen uitgesproken dat ze graag wil dat mensen het haar zeggen als er iets is. “Mijn collega’s doen dat ook, en dat zorgt er mede voor dat ik de werksfeer als positief ervaar.”

AANNAMES

PATRONEN VERANDEREN

Jildau Zwaagsta, secretaresse bij het UMC Utrecht, werkt in een team met een goede sfeer.

“Iedereen heeft veel inlevingsvermogen en alles is bespreekbaar”, vertelt ze. “We houden elkaar goed op de hoogte van allerlei zaken. Mijn managers geven mij bijvoorbeeld extra achtergrondinformatie, zodat ik vergaderingen beter kan notuleren.” Zoals de meeste mensen heeft Jildau wel eens in een team gewerkt waar de sfeer minder open was. “Ik vond dat we veel met aannames werkten, en zaken niet met de juiste personen bespraken. Daar stoorde ik me aan. Daarom heb ik dat een keer aangekaart. Ik heb aangegeven dat ik het zelf ook doe en dat ik graag wil dat het verandert, omdat dat de samenwerking bevordert. In

Het is vaak lastig om patronen binnen een groep te veranderen. “Iedereen trekt eigen muurtjes op in zijn houding en gedrag”, zegt Mariëlle Willems, trainer bij Letsgoactive training groep. “Voor een beter contact moet je je eigen muurtje iets laten zakken, en dat vraag je ook van de ander. Wil jij moeite doen om de sfeer te verbeteren? Zo ja, probeer eens iets. Ga naar die ene collega toe, en vraag of hij meegaat naar de vrijdagmiddagborrel.

Of ga eens naast hem zitten in de pauze en begin een gesprek. Als jij niet de eerste stap zet, dan blijft de situatie zoals die is.”

Mariëlle zegt dat het daarbij belangrijk is om je oprecht te verdiepen in de ander. “Wat heeft hij of zij nodig om uit die schulp te kruipen? Houdt

“ Voor een beter contact moet je je muurtje iets laten zakken” JANUARI/FEBRUARI 2017 |

19

PERSOONLIJKE GROEI

T IP S Iedere situatie is anders. Wat kun je doen om de sfeer te verbeteren? Trainer Ingrid Bannink zet de belangrijkste tips op een rij.

• Los kleine irritaties op Collega’s ergeren zich vaak aan kleine dingen, zoals een collega die telkens met snoeppapiertjes ritselt. Bespreek dit, en verzin een praktische oplossing. Misschien kunnen die snoepjes aan het begin van de dag uitgepakt worden zodat je er geen last meer van hebt.

• Stop met roddelen Collega’s moeten soms even hun hart luchten, of willen een vervelende situatie voorleggen aan iemand anders. Daarom wordt er geroddeld. Maar besef dat het niet oké is. Roddelen gaat vaak van kwaad tot erger. En je beïnvloedt daarmee ook de ander, die daardoor een negatief beeld krijgt van jouw collega. Doe er niet aan mee, en maak het eventueel bespreekbaar.

• Accepteer andere visies Mensen hebben vaak in hun hoofd wat de beste werkwijze is, en worden daarin gesteund door hun collega’s. Mensen met een afwijkende mening worden soms sociaal buitengesloten of belachelijk

sproken.” Francis vindt het belangrijk om zich kwetsbaar op te stellen. “Ik heb een leidinggevende functie, dus ik moet regelmatig opdrachten verdelen. Natuurlijk krijg ik soms tegengas, dat hoort erbij. Ik probeer uit te stralen dat mijn wil geen wet is. Iedereen kan fouten maken, en ook ik doe wel eens iets verkeerd. Ik zeg dat collega’s altijd naar me toe kunnen komen als ze verbeteringen hebben.”

Francis heeft onlangs een training gevolgd om de communicatie binnen het team te verbeteren.

“Zo’n training is altijd goed, omdat ieder teamlid een spiegel voorgehouden krijgt. Voor mij kwam eruit dat ik een vrij directe manier van communiceren heb. Ik wil het liefste alles op hoofdlijnen bespreken, en pak graag snel door. Niet iedereen vindt dat fijn. Natuurlijk weet ik wel dat ik zo ben.

Maar ik sta daar niet altijd bij stil. Zo’n training opent je ogen weer even, zodat je weet wat je kunt doen om het contact te verbeteren.”

gemaakt. Besef dat een andere visie ook goed kan zijn.

GEDULD

• Wees attent, maar overdrijf niet Het is goed voor de werksfeer om af en toe koekjes mee te nemen, en collega’s te vragen hoe hun weekend was. Maar overdrijf het niet.

Collega’s die altijd maar gezellig willen doen en alles met de mantel der liefde bedekken, slaan uiteindelijk de plank mis. Blijf vooral jezelf.

• Haal zelf plezier uit je werk Soms heb je gedaan wat je kon doen om de werksfeer te veranderen, en lukt het gewoon niet. Probeer je dan te focussen op de dingen die wél leuk zijn. Misschien heb je inhoudelijk leuk werk, of heb je een leuk contact met collega’s van andere afdelingen. En als je echt geen plezier meer hebt in je werk: zoek dan een andere baan. In een ander team voel je je waarschijnlijk wel op je plek.

hij van een directe communicatie? Of is het een kwetsbaar iemand, en kun je je beter voorzichtig opstellen? Zorg er bovendien voor dat je gevoelige onderwerpen altijd persoonlijk bespreekt.

Je kunt niet van iemand verwachten dat hij zich open opstelt, als het hele team meeluistert. Kies een moment dat je even met z’n tweeën bent.”

Tot slot geeft Ingrid aan dat het belangrijk is om een keuze te maken. “Maak een irritatie bespreekbaar, of stop met jezelf eraan te ergeren.

Mopperen zonder dat je actie onderneemt heeft geen zin.” Ze zegt dat het bovendien goed is om te beseffen dat je zelf ook verantwoordelijk bent voor de werksfeer. “Dus: zoek het niet altijd bij een ander. Maar bedenk wat je zelf kunt doen.

Misschien vind je het koud op kantoor, en kun je dit zelf oplossen door een sjaal om te doen.”

Mariëlle zegt als afsluiting: “Als je besluit iets te doen: wees geduldig. Mensen hebben soms de neiging om te denken: ‘ik heb er nu één keer iets van gezegd, en nu moet het goed zijn’. Maar zo werkt het niet. Gedragsveranderingen gaan met ups en downs. Wees blij met de kleine vooruitgangen die je boekt. En heb er vertrouwen in dat al die kleine stappen uiteindelijk de werksfeer als geheel verbeteren.”

KWETSBAAR OPSTELLEN

Francis Schuiling, directiesecretaresse bij Vegro Verpleegartikelen, zegt dat een goede werksfeer iets is dat je samen opbouwt. “Het komt heus wel eens voor dat ik iets verkeerd breng, of dat ik bij iemand op een verkeerd knopje druk. Juist omdat de werksfeer goed is, wordt dat altijd snel uitge-

20

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

FRANCIS SCHUILING:

“Ik vind het belangrijk om me kwetsbaar op te stellen”

TEKST MIRJAM HULSEBOS

Op zoek naar een antwoord op de vraag hoe ik zelf succesvol kan zijn in mijn leven en mijn doelen kan realiseren op het gebied van werk, sport en betekenisvol zijn voor anderen, stuitte ik op ‘grit’.

ZONDER TOEWIJDING GEEN SUCCES

DE GRIT-FACTOR Het is zo makkelijk gezegd als iemand een tentamen

een middelmatig talent maar buitengewoon veel grit,

moet doen, presentatie moet houden voor een groot

al wist ik destijds nog niet wat dat was. Hij was niet

publiek of meedoet aan een belangrijke sportwed-

goed genoeg om als Nederlander de Spelen te halen

strijd: ‘Veel succes’. Maar wat maakt nu dat de één

– hoeveel hij ook trainde en hoe innovatief hij daarin

inderdaad succesvol is en de ander niet of veel

ook was – en ging een lang traject in om een bui-

minder? Is dat vooral afhankelijk van talent of spelen

tenlands paspoort te bemachtigen. Als Oostenrijker

meer factoren een rol?

stond hij aan de start van de 5 kilometer in Nagano.

Enigszins cryptisch stelde hij over de lange weg die

TOEWIJDING IS HET BELANGRIJKST

hij bewandelde: niet het doel is het doel, maar de weg

Op zoek naar een antwoord op de vraag hoe ik zelf

Titel: The grit-factor

is het doel. Door te genieten van alles wat hij moest

succesvol kan zijn in mijn leven en mijn doelen kan

Auteur: Angela Duckworth

doen om zijn droom te verwezenlijken – inclusief

realiseren op het gebied van werk, sport en beteke-

ISBN: 9789400507944

de vele momenten waarop het mis leek te gaan en

nisvol zijn voor anderen, stuitte ik op het boek Grit

Uitgever: Bruna

zijn doorzettingsvermogen ernstig op de proef werd

van Angela Duckworth. Vertaling: De gritfactor, de

Prijs: € 19,99

gesteld – bereikte hij zijn allermooiste moment tijdens

kracht van passie en doorzettingsvermogen. En die

zijn Olympische race: hij schaatste in een flow en

ondertitel zegt alles. Want de kracht van passie en

leverde zijn beste prestatie ooit.

doorzettingsvermogen – samengevat: de kracht van toewijding – is niet te onderschatten en minstens zo

JE KUNT JE GRIT ZELF TRAINEN

belangrijk als talent. Bovendien heb je zelf veel meer

Zijn boek was destijds een enorme eyeopener voor

invloed op je grit dan op je talent. Alle reden dus om

mij. En wat Ten Kortenaar beschreef vanuit zijn ge-

hieraan te werken.

voel, onderbouwt Duckworth nu op een wetenschappelijke manier. Ze geeft inzicht in de factoren die suc-

TOEWIJDING HANGT SAMEN MET GELUK

ces bepalen, laat zien dat de combinatie van passie

Niet alleen omdat grit bepaalt hoe succesvol je bent,

en doorzettingsvermogen voor het behalen van ieder

ook omdat er een correlatie is met geluk. Want toe-

doel onmisbaar is, en ze gaat in op het wetenschap-

wijding aan een doel geeft zin aan ons leven. En zin-

pelijke bewijs voor het feit dat grit kan groeien. Voel

geving maakt gelukkig. Het is weliswaar een indirecte

je weinig passie en doorzettingsvermogen dan kun je

relatie en mensen met veel grit zijn niet per definitie

die gericht trainen en er beter in worden. Inspirerend

gelukkig, maar je vergroot de kans op geluk wel. Vaak

zijn de interviews die ze deed met succesvolle men-

word je zelfs gelukkiger van met veel bevlogenheid

sen op allerlei terreinen, van CEO’s tot sportcoaches.

werken aan een doel dan van het behalen ervan.

TEST HOEVEEL GRIT JIJ HEBT ‘DE WEG IS HET DOEL’

Benieuwd hoe gritty je zelf bent? Doe dan de test op

Ik moet denken aan het boek dat ik ooit las van

angeladuckworth.com. Daar kun je meteen ook

Olympiër Marnix ten Kortenaar, een schaatser met

haar boek bestellen.

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

21

BEDRIJF IN BEELD TEKST MARTIJN LOUWS

Het digitale tijdsperk heeft voordelen, ontegenzeggelijk. Maar er zijn ook nadelen, weet Luc van Bussel. De CEO van Regardz en auteur van de managementroman Gastgevers in Geluk signaleert dat bedrijven en hun medewerkers niet meer goed weten “hoe ontmoeten moet”. Daarom schreef hij een boek, leidraad voor goed gastheerschap.

Luc van Bussel, CEO van Regardz en auteur van Gastgevers in Geluk:

‘Geluk is overdraagbaar’ “Het succes van Regardz? Wij doen de dingen graag anders dan anders”, verklaart Van Bussel. Hoe dan anders? Voor een deel is dat te lezen in zijn roman Gastgevers in Geluk. Hierin staan nieuwe begrippen als bereikrijk, binnenvoelbaar en luistergevig, die worden gebezigd en nageleefd binnen de muren van Regardz.

In het boek de uitleg daarvan.

OPRECHTE AANDACHT

“Mensen kunnen niet zonder elkaar.

Persoonlijke ontmoetingen vormen de echte verbinding in een digitale samenleving”, zegt Van Bussel. De vergelijking met thuis gaat vaak op, weet hij. “Kook je graag zelf of kom je liever bij mensen over de vloer die graag koken? Juist die laatste groep mensen zijn gastvrij,

22

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

hebben straling, zijn bereikrijk. Daar verbind jij je graag mee en niet alleen omdat zij goed kunnen koken. Het gaat veel verder dan dat. Dat gaat van de ontvangst tot het afscheid. Wacht je tot de bel gaat als iemand op visite komt of sta je al op straat te wachten en begeleid je hem of haar persoonlijk naar binnen?” Hetzelfde geldt volgens Van Bussel over het gedrag tijdens het bezoek.

“Praat je zelf heel veel of stel je vragen, ben je luistergevig en schenk je oprecht aandacht aan alles wat wordt gezegd en gedaan?”

HOE ONTMOETEN MOET

Het klinkt allemaal logisch. Maar is dat wel zo? “Nee”, zegt Van Bussel. “Wij weten niet meer hoe het ontmoeten

moet. Ik zie echt een tekort aan hoogopgeleide, maar ook aan hartverwarmende hospitality professionals. Het is vaak knudde.” Nou... vaak, Van Bussel ziet ook goede voorbeelden. Bijvoorbeeld in de zorg. En ook in het secretaressegilde. Managementondersteuners kunnen volgens de auteur een sleutelrol spelen in het uitdragen van gastvrijheid binnen bedrijven. “Zij zitten dicht op de beslissers, kunnen echt verandering teweegbrengen, kunnen de ambassadeurs van hospitality zijn. Als zij bij de leidinggevende aangeven dat de klant jarig is of een medewerker ziek is, en zij stellen voor een bloemetje te sturen, dan krijgen zij daarvoor zonder enige twijfel akkoord. Het kan dus wel, maar je moet er wel zelf mee komen.”

‘Hightech en hightouch; de beleving tussen mensen maakt het verschil’ GASTGEVERSCHAP

ZEVEN KERNWOORDEN

Van Bussel is ervan overtuigd dat gastgeverschap bij ieder mens aanwezig is. “Het zit er, echt waar. Soms wat ver verstopt, maar iedereen heeft het in zich. En iedereen kan erin mee, móét erin mee.” Van Bussel verwacht namelijk een servicerevolutie. “Alles wat efficiënt moet, wordt gedigitaliseerd. En bij alles wat fysiek gebeurt, wordt de emotie belangrijker. Hightech en hightouch; de beleving tussen mensen maakt het verschil.”

In het boek behandelt hij de zeven kernwoorden waar het volgens hem bij Regardz allemaal omdraait: bereikrijk, binnenvoelbaar, luistergevig, oplosselijk, verrasvast, verwenzaam en teruglustig.

“Het zat in mijn hoofd, het moet eruit”, verklaart Van Bussel het schrijven van boek Gastgevers in Geluk. “Ik ben ook altijd bang dat ik zaken kwijtraak en door het op te schrijven en te bundelen in een boek vereeuwig ik wat er in mijn hoofd zit. Dat geeft rust.” Toch vindt Van Bussel zijn verhaal, zijn filosofie, zijn visie op gastvrijheid en de visie van negentwintig markante gastschrijvers hierop, ook belangrijk om te vertellen aan de buitenwacht. “Het gaat over hoe je vrienden maakt en houdt. Het is het spel om gasten te krijgen en deze ook terug te laten komen; teruglustige gasten.”

KLANT ALS VERTREKPUNT

Vertaald naar Regardz betekent gastheerschap onder meer dat de medewerkers daar echte Meeting Experts zijn en de klant als vertrekpunt nemen. Zij handelen eenvoudige boekingen af, doen het contractbeheer, maar co-creëren samen met een klant ook evenementen.

Regardz biedt op Regardz.nl een ruime selectie van locaties aan, maar kan daarnaast tegenwoordig ook alle gewenste locaties in Nederland boeken. “Wij ontzorgen de klant met totaaloplossingen.

Op welke manier en via welk kanaal dan ook”, zegt Van Bussel.

ONTPLOFFING

In dat laatste, het verwerven van relaties die blijven bestaan, slaagt Regardz over het algemeen goed. Ook dankzij ultiem gastheerschap, benadrukt de CEO van Regardz. “Een vergadering kent tal van variabelen, zoals groepsgrootte, tafel-

opstelling, wel of geen koffie en thee, wel of geen eten, noem het maar op. Het is hierdoor bij veel locaties niet mogelijk om een online reservering te doen. Bij ons wel. Wij hebben op ons platform alle denkbare variabelen in kaart gebracht, inclusief de prijzen. En komen de Meeting Experts er niet uit, dan is altijd een live chat.” Bij zo’n chat ontstaat de emotie, ofwel een ontploffing, in de woorden van Van Bussel. “Positief of negatief. Vaak wordt die uitkomst, die ontploffing, aan het toeval overgelaten.

We zien wel hoe het gesprek loopt, zegt men dan. Maar de ontmoeting is in mijn ogen een formule, iets wat te dirigeren en te trainen is. Geluk is op die manier in mijn ogen echt overdraagbaar.”

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

23

COMMUNITY

OPLEIDINGEN MASTERCLASS SUCCESVOLLE VERNIEUWING VAN HET SECRETARIAAT 13 FEBRUARI EN 6 MAART 2017

CREËER JOUW DROOMSECRETARIAAT Organisaties móéten zich aanpassen, ook de interne processen. Hoe kun jij op het secretariaat, een ondersteunende afdeling, de processen in de organisatie

Je gaat in deze masterclass vanuit jouw eigen visie een

beter regelen? Neem hierin het voortouw en vraag je af hoe en welke

organisatorische blauwdruk opzetten voor vernieuwing

dienstverlening je wilt aanbieden aan je (interne) klanten. Anders heb je in de

van het secretariaat en krijgt de handvatten om collega’s

toekomst geen toegevoegde waarde meer.

en je manager te motiveren en mee te krijgen in deze verandering.

Marianne Smits, adviseur en coach in het optimaliseren van management- en directieondersteuning, geeft je hiervoor een paar tips.

INTROVERSIE ALS KRACHT 14 FEBRUARI 2017

1. Start met een half A-‘tje over je ‘droomsecretariaat’. Daar staan vaak heel goede ideeën in. Neem de steekwoorden eruit en dan zie je dat heel veel visies

Tijdens deze training leer je je introverte kwaliteiten te

overeenkomen. Je hoeft je dan al geen zorgen te maken over draagkracht, want

herkennen en extra te benutten. Je wordt je bewuster van

je zit op hetzelfde level.

jouw toegevoegde waarde in je werkomgeving. Je krijgt tips om ruimte te creëren voor voldoende rust om je te

2. Laat je inspireren door andere secretariaten. Hoe hebben zij het aangepakt?

kunnen concentreren en oefent met extravert gedrag op

Hoe ziet hun toekomst eruit? Maak een inspiratiedocument met linkjes naar

een manier die bij jou past.

alles wat je online gevonden hebt. En ga met elkaar in gesprek. Wat vinden jullie belangrijk voor jullie klanten? Brainstorm over het toekomstbeeld. Durf 2 tot

ONENOTE OP HET SECRETARIAAT

3 jaar vooruit te kijken. Je mag ambitieus zijn: geef je visie. Bedenk eerst zelf

14 FEBRUARI 2017

wat je toegevoegde waarde is voor nu en over 3 jaar. Daarna kun je je (interne) klanten vragen stellen. Hoe doen we het nu? Welke wensen hebben jullie voor

OneNote biedt je ongekende mogelijkheden: met

toekomst? Omdat je een eigen visie hebt ontwikkeld, kun je de vragen aan de

OneNote heb je niet alleen een digitaal notitieblok met

klanten ook sterker formuleren en sturen.

aantekeningen mee, maar ook je kopie vergaderstukken, checklijsten, gedachtenspinsels, en zelfs relevante (kopie)

3. Vaak is er een discussie over werken op kantoor of in een virtuele omgeving.

stukken/dossiers.

Hoe bied je je diensten dan aan? Welke competenties hebben we nodig? Wie heeft welke competenties? Zo ga je meer gebruikmaken van elkaars talenten

REFLECTIE OP JEZELF ÉN DE ANDER

en competenties. In veel gevallen doet iedereen vaak alles. Maar hoe zou het

14 FEBRUARI 2017

gaan als iedereen zijn talent kan inzetten? Zou dat kunnen lukken, en in welke vorm? Hoe wil je ingezet worden? Zorg daarbij dat je een oneliner hebt, een

Persoonlijke ontwikkeling begint met zelfinzicht. De

boodschap. Apple heeft bijvoorbeeld als missie: ‘Wij willen werken makkelijk

kunst is om je bewust te zijn van je kwaliteiten of deze

maken.’ Voor een secretariaat zou het kunnen zijn: ‘Wij willen het beste

te ontdekken én te benutten. Wat drijft je en waar ben je

secretariaat van de organisatie worden’. Of: ‘Wij willen optimaal ontzorgen’.

goed in, dat geeft je immers energie.

Op deze manier kun je samen brainstormen, je droom opschrijven, de

DIGITAAL ARCHIVEREN

gemeenschappelijkheid eruit halen en bedenken welke producten of diensten je

16 FEBRUARI 2017

wilt en kunt bieden.

Het managen van informatie wordt meer en meer dé taak

In de Masterclass Succesvolle vernieuwing van het secretariaat (13 februari

van het secretariaat: weten welke informatie je nodig hebt,

en 6 maart) gaat Marianne Smits je samen met Gerda Bos ondersteunen bij

waar je de juiste informatie kunt vinden, hoe je die het

het opzetten van een organisatorische blauwdruk voor vernieuwing van het

snelst verkrijgt en zo opslaat dat deze altijd en overal door

secretariaat en krijg je de handvatten om collega’s en je manager te motiveren

iedereen terug te vinden is.

en mee te krijgen in deze verandering. Kijk op managementsupport.nl/ opleidingen voor het volledige programma.

managementsupport.nl/opleidingen

24

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

OPLEIDINGSGIDS GEMIST? VRAAG HEM ALSNOG AAN

TOPPER APETROTS OP JOCELYN REBBENS!

NIMA, Nederlands Instituut voor Marketing, maakt jaarlijks een top vijf

Als er één ding inmiddels duidelijk is, is het wel dat

van de best beoordeelde sprekers

continu leren voorwaarde is om toekomstbestendig

en beloont de winnaar met ‘The

te blijven. En goed nieuws: je brein is daartoe

best of NIMA-Award’. Net als vorig

nog uitstekend in staat. Je maakt er zelfs nieuwe

jaar stond Jocelyn Rebbens van

hersencellen mee aan.

ReBBels bovenaan, dit keer met een 9,5. De beoordeling gold voor twee

Wat wil jij leren in 2017? Laat je inspireren door het

trainingen die Jocelyn verzorgde:

nieuwe programma met ruim 60 trainingen.

Personal Branding en Personal Empowerment. De prijs symboliseert

Vraag de Opleidingsgids aan op actie.

de kwaliteit en het vakmanschap van

managementsupport.nl/opleidingsgids-aanvragen

Jocelyn Rebbens.

Voor Management Support geeft zij onder meer de training Personal branding. “Voor mij betekent Personal Branding letterlijk uitstraling en persoonlijke kracht, waardoor jij je geloofwaardig en authentiek presenteert,” zegt Jocelyn. Chapeau!

WORKSHOPDAGEN 2017: NIEUW PROGRAMMA

PORTFOLIO

De jaarlijkse Workshopdagen staan weer voor de deur: 11, 12 en 13 april in Meeting Plaza Utrecht. Het complete programma vind je als bijlage bij dit nummer. Hieronder alvast een lijstje met alle nieuwe workshops. Of bekijk het programma op managementsupport.nl/workshops. * Praktisch aan de slag met Office 365 * Slimme werkgewoontes * Slimmer werken met Google Apps * De kunst van het kiezen * Introversie als kracht * Krachtenveld in beeld; versterk je positie * Vastpakken is het nieuwe loslaten * Lean vergaderen * Managementinzicht voor assistants * Werken vanuit je rol

• Opleidingen keuze uit meer dan 60 onderwerpen, ook incompany • Vakbase uitgebreide online informatie op jouw vakgebied • E-mailnieuwsbrief gratis iedere dinsdag in je inbox • Social media LinkedIn, Facebook, Twitter, YouTube • Boeken meer dan 100 titels • Website nieuws, checklists, taalvragen en meer: managementsupport.nl

* De techniek van het coachen * Hospitality * Projectplannen schrijven * Schrijf met effect; schrijf tijdloos * Pitch je plan

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

25

O R G A N I S AT I E M A N AG E M E N T TEKST ALINE DE BRUIN

Clarence van der Putte is economisch psycholoog en doet nu promotieonderzoek.

Ook is hij marktonderzoeker en consultant. Voor Management Support geeft hij de training ‘Managementinzicht voor assistants’. Zijn belangrijkste boodschap is: weet hoe je efficiënt en effectief kunt werken.

STA EENS IN DE SCHOENEN VAN JE MANAGER

E

n bij die efficiency gaat het vooral om het maken van de juiste keuzes. Clarence: “Effectiviteit is een eigenschap van een leider, een baas. Als de manager boven jou verkeerde keuzes maken, werk je eigenlijk voor niks. Belangrijk is dus dat je het proces bewaakt van het maken van de juiste keuze voor je leidinggevende.”

Wat houdt organisatiekunde precies in? Wat zijn de belangrijkste theoretische kaders?

“Structuur en proces, daar gaat het met name om. Hoe alles in zijn werk gaat binnen de organisatie. Aan de processen raak je na verloop van tijd gewend: je leert ze kennen. Net als met autorijden. Een van de meeste complexe dingen voor een mens is dat je veel uiteenlopende dingen tegelijk moet doen. En dan kom je er ook wel eens achter dat je bepaalde dingen verkeerd doet. Wil je dat voorkomen, wees dan alert op wat er buiten de organisatie gebeurt. Er verandert zoveel, het is goed om bewust te zijn van alle veranderingen. Kijk hoe je de gaps tussen binnen en buiten kunt overbruggen en maak gebruik van een strategisch marketingmanagementmodel. Wat zijn de ontwikkelingen buiten en wat speelt er binnen?”

Ik hoor vaak van assistenten dat ze graag meer kennis

26

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

willen hebben over management, ook omdat hun rol steeds meer verandert en ze meer inspraak willen hebben op dat gebied. Is dat iets wat in hun opleidingen nog ontbreekt? Moet hier meer aandacht voor zijn?

“Kennis krijgen ze wel, maar niet goed genoeg. Die moet dieper en breder geactiveerd worden. Beeld je eens in dat je in de schoenen staat van degene die je ondersteunt. Je moet er net iets buiten staan. De truc is om buiten je comfortzone te stappen. Een junior mag nog leren, een medior als lid van het middenkader moet groeien.”

Stel: je wilt als assistent die stap maken van een juniorfunctie naar een mediorfunctie. Op welke manier kan organisatiekunde en inzicht in management je hierbij helpen?

“Het zorgt ervoor dat je houding van proactief denken stimuleert. Je gaat je openstellen voor de dingen van buitenaf, je kijkt buiten je normale taken en bevoegdheden en buiten je functieprofiel. Waardoor je dus eigenlijk betere beslissingen kunt nemen in het kader van het bedrijf, en niet alleen van jezelf. De effectiviteit van de hele organisatie ga je op jezelf betrekken. In plaats van dat je zegt: ik heb mijn werk gedaan.”

Bij de leerpunten in de training staat ook kennis van het strategisch marketingmanagementmodel. Wat houdt dit precies in en waarom is dit zo belangrijk om te weten?

â&#x20AC;&#x153;Een organisatie is veelal gericht op het interne werk: financiĂŤle dienstverlening, hoe het meest te renderen. Daarbij vergeet men vaak ĂŠĂŠn ding: alles komt van buiten. Al hun werk komt van buitenaf. Met name grote logge instituten denken dat ze een machtpositie hebben. Maar als je de buitenwereld niet in de gaten houdt, ben je op een gegeven moment je plan kwijt. Bij banken worden op dit moment bijna overal de bankfilialen gesloten, want er gaat niemand meer naar de bank toe. Tien jaar geleden werd er steen en been over geklaagd, maar tegenwoordig accepteren klanten het.

Ook voor de secretaresse geldt: onderken jij wat er speelt binnen ĂŠn buiten je organisatie? Een training biedt inzicht.

Je ontmoet mensen uit verschillende bedrijven en organisaties en dan komen bijvoorbeeld ook de verschillen aan het licht tussen overheid en commerciĂŤle instellingen. Daar leer je van. Wat heb ik zelf, kan ik daarmee leven en wil ik daarin doorgroeien? Hoe pak ik het aan als ik iets anders wil? Maak ik gebruik van interne mobiliteit of ga ik gewoon weg?â&#x20AC;?

De secretaressefunctie staat onder druk. De taken veranderen, er worden andere dingen van je gevraagd.

Op welke manier kan jouw training hen hierop voorbereiden? â&#x20AC;&#x153;Dat is lastig. De digitalisering gaat zo snel dat er geen cursussen tegen opgewassen zijn. Velen kunnen niet meekomen met alle trends en ontwikkelingen. Houd vooral je geest jong en beperk je niet alleen tot het werk zelf, maar richt je ook op de dynamiek van je omgeving buiten de organisatie. Zorg ervoor dat je weet hoe jonge mensen denken. Leun vooral niet achterover!â&#x20AC;?

VERDER LEZEN

Lees ook het eerder verschenen artikel â&#x20AC;&#x2DC;Van medior naar seniorâ&#x20AC;&#x2122;, geschreven door Clarence van der Putte.

/368-2+

OSVXMRK ST 4 XSYGL PEFIPTVMRXIVW $ % !" $ " # $ % ! # $ $ $ " % & $ $ " " " " $ # $ " # ( $ ( # $ "% $ & ( " $ & % %"" # $& #$ # & " " "# " ( ' ' ( " " #!% $ $ " " $ % $ "$ ! & "# $ % !" $ "# [[[ FVSXLIV RP OSVXMRK ST PEFIPTVMRXIVW ZER

RY ZEREJ

MRGP &8;

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

27

$ $ "% "

ZO WERK IK TEKST JOCELYN REBBENS | WWW.REBBELS.COM

In deze rubriek vraag ik managementassistentes naar hun zichtbaarheid en duurzame inzetbaarheid op hun werk.

Hoe zij hun positie innemen, welke passie en talenten ze inzetten, hoe zij hun toekomst en het vak zien en wat hun beste tips aan vakgenoten zijn. Lees het verhaal van de enthousiaste en goedlachse Mariska de Wijs.

‘JE MOET ER ZELF IETS VAN MAKEN’ SPOTLIGHT OP:

FUNCTIE

Mariska de Wijs, 39 jaar

Na haar tweejarige mbo+ opleiding internationale

communications operations manager T-Mobile

handel, bedrijfscommunicatie en PR liep Mariska stage bij een hostess bureau en wilde ze niet meer verder studeren. Bij dit bureau heeft ze als allround officemanager alles mogen leren en oppakken. Dit gold ook voor haar volgende functies als managementassistente bij onder andere KPN, Stadsomroep Den Haag, SBS/Veronica en T-Mobile. “Ik ben nooit een klassieke assistent geweest, ik heb er altijd taken en projecten naast gedaan. Ik heb vaak het vertrouwen van mijn managers en heb de kans gekregen om zaken erbij te pakken en die grijp ik dan ook graag aan. Zo leer je de organisatie en mensen beter kennen. Je moet er zelf iets van maken! Ik was altijd het oog en oor van mijn managers.” Toen één van haar directeuren bij T-Mobile vertrok, ging ze niet zitten afwachten en is ze meer de Operations in gedoken. Haar laatste directeur zag potentie in Mariska en heeft haar verantwoordelijk gemaakt voor SAP, terwijl dit niet op haar verlanglijstje stond. Ze is nu de interne ‘SAP-goeroe’. Het contract van Mariska is nu afgelopen. Ze wil graag een nieuwe uitdaging als PA in bijvoorbeeld de mode, de sport, de muziekwereld of de evenementenbranche. “Ik ben graag ambassadeur voor de organisatie waarvoor ik werk, ik wil dus ook achter het product of de dienst staan.”

TALENTEN “Discreet, vriendelijk, lach altijd, je kunt op mij bouwen, behulpzaam, niet oordelen over anderen, schrijven (blogs), diversiteit in omgang (werk en privé).”

MEEDOEN? Ben jij benieuwd hoe jij jezelf neerzet in je werk en of je bewust je talent en inzetbaarheid benut? Meld je dan aan bij hoofdredacteur Vera Bot via verabot@vakmedianet.nl.

We maken per editie een selectie.

28

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

‘Mijn droom: het schrijven van een kinderboek’

ken. Je moet juist in de materie duiken

ONTWIKKELPUNTEN

om te weten waar je manager mee be-

“Mijzelf niet wegcijferen en leren complimenten aan

zig is. Anders wordt het saai en bouw

te nemen, extra dingen blijven leren in een nieuwe

je geen echte band op. Veel mensen

organisatie.”

onderschatten dit. Bij T-Mobile doen we zoveel zaken naast ‘agendabeheer’

POSITIE EN ZICHTBAARHEID

waar je in veel andere organisatie mo-

Mariska moet zichtbaar zijn omdat ze het eerste aan-

gelijk niet het vertrouwen voor krijgt.”

spreekpunt is van de directeur. “Ik haal mensen op en

Voor 2017 hoopt Mariska een nieuw

ik maak een praatje. Ik verschuil me dus niet, maar

avontuur aan te gaan bij een bedrijf

maak er ook geen hele show van. Als ik me op mijn

waar ze veel affiniteit mee heeft, of dat

gemak voel, dan spreek ik me uit. In eerste instantie blijf ik een beetje op de achtergrond. Het afgelopen jaar heb ik mijzelf hier meer in ontwikkeld, door gesprekken met vrienden en op het werk. Dit geldt ook voor kwetsbaar opstellen. Nu zeg ik iets eerder

‘Nee is ook een antwoord’

nu in loondienst is of zelfstandig. Het sollicitatiegesprek ziet zij als mogelijkheid om te bekijken of zij een klik heeft met de werkgever. “Dit moet je kunnen uitspreken anders doe je jezelf tekort.

nee, want dat is immers ook een antwoord. Iedereen

Mijn toekomstdroom? Het schrijven

werkt keihard bij T-Mobile en hier heb ik dat echt

van een kinderboek!”

moeten leren. Desondanks kun je bij mij best ver gaan, omdat ik heel behulpzaam en oplossingsgericht ben en een flexibel karakter heb.” Ondanks het feit dat Mariska het heel leuk vindt bij T-Mobile, komt het aflopen van haar contract op het juiste moment.

“Wellicht is er een nóg leuker bedrijf waar ik andere mooie dingen mag beleven en leren.”

TIPS

TOEKOMSTDROMEN EN INZETBAARHEID

De tips van Mariska aan vakgenoten:

De rol van ondersteuner zit in Mariska’s DNA. “Mijn

• Nee is ook een antwoord.

nieuwe job hoeft geen 9-6 baan te zijn, het mag

• Besef dat je één team met je mana-

plaatsonafhankelijk of flexibel in de avonden/weeken-

ger bent, onderschat je rol niet.

den zijn. Ik denk dat onze rol erg verandert en dat je

• Vertrouw op je kunnen en de feed-

daar zelf op kunt inspelen, door dingen erbij te pak-

back van je manager en het team; zij zien soms andere kwaliteiten dan jij zelf ziet.

ADVIE

S

Jocelyn Rebbens is eigeJOCELYN REBBENS:

naar van ReBBels en trainer bij

Mariska is een sprankelende persoonlijkheid met veel warmte en ze maakt

Management Support. Ze geeft

oprecht contact. Ze heeft daarnaast lef en durft keuzes te maken buiten haar

trainingen, workshops en coa-

comfortzone, zoals nu bij het zoeken naar een nieuwe job. Ik gun haar dan ook

ching op het gebied van perso-

dat ze juist met haar persoonlijkheid ‘boven op de stapel’ van nieuwe werkge-

nal branding, relevant blijven,

vers belandt. Tip: solliciteer met een modern CV (sollicitatielab.nl) en stuur in

effectieve communicatie en

jouw geval zeker een moodboard mee met je passies, talenten, ervaring en in-

praktische bedrijfspsychologie.

spiraties (App: moodboard lite). Doe ook je voordeel met het boek Karaktervol

Van haar hand is de Schrijfwij-

positioneren van Marc van Eck, voor een goede match met de bedrijfscultuur.

zer Personal Branding.

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

29

S P E L L I N G - E N TA A LT I P S TEKST JUDITH WINTERKAMP | WWW.COMMUNICATIEF.INFO

COMPLEXE SAMENSTELLINGEN Een paar weken geleden gaf ik een training Spelling

vrouwtransseksuelen. Dit woord be-

en grammatica bij de Nederlandse Vereniging van

staat uit de woordgroep man naar

Logopedie en Foniatrie (NVLF). De medewerkers

vrouw en het zelfstandig naamwoord

van de NVLF hebben te maken met complexe

transseksuelen.

woordsamenstellingen waarvan de juiste schrijfwijze

We spreken van een woordgroep als

vaak niet meteen duidelijk is. In deze Spelling- en taaltips

alle onderdelen van die woordgroep

lees je een paar vragen van de deelnemers aan deze

van belang zijn voor de betekenis

training.

van het geheel. Om zichtbaar te ma-

Hoe maak je een samenstelling van leerproblemen, gedragsproblemen en maatschappelijke problemen?

Je hebt een paar opties: Thomas heeft leerproblemen, gedragsproblemen en maatschappelijke problemen.

â&#x20AC;&#x2DC;Weet wanneer je woorddelen kunt weglaten; dat stelt de lezer op prijsâ&#x20AC;&#x2122;

ken dat die onderdelen bij elkaar horen, zet je tussen de woorden van de woordgroep een koppelteken. Het laatste woord transseksuelen plak je vast aan het laatste woord van de woordgroep. Dus: man-naar-vrouwtransseksuelen.

Thomas heeft leer- en gedragsproblemen en maatschappelijke problemen.

Twee andere voorbeelden zijn

Thomas heeft leer-, gedrags- en maatschappelijke problemen.

out-of-the-boxdenker en vrouwen-onder-elkaargesprekken.

De laatste zin heeft meestal de voorkeur. Niet alleen omdat de formulering korter is; zin 3 bevat geen herhalingen, iets

Hoe maak ik een samenstelling van

wat een gemiddelde lezer zeer op prijs stelt.

spraak + en + taal + ontwikkeling?

De lastigheid bij de derde optie is dat leerproblemen en ge-

Deze samenstelling is anders dan de

dragsproblemen samenstellingen zijn. Het deel maatschap-

samenstellingen hiervoor. Hier gaat

pelijke problemen bestaat uit het bijvoeglijk naamwoord

het om spraakontwikkeling en taalont-

maatschappelijk en het zelfstandig naamwoord problemen.

wikkeling. Omdat het woord ontwik-

Als je bij leerproblemen het deel problemen weggelaat, moet

keling twee keer op dezelfde manier

je dit zichtbaar maken door een koppelteken. Dat geldt ook

voorkomt, kun je het de eerste keer

voor gedragsproblemen. Maatschappelijke staat los van pro-

weglaten. Je maakt dit zichtbaar door

blemen en krijgt dan ook geen streepje. Je laat tenslotte niks

het koppelteken: spraak- en taalontwik-

weg.

keling.

Hoe maken we, volgens de regels van het Groene Boekje,

Hoe schrijf je een samenstelling

een samenstelling van de woorden man + naar + vrouw +

met de woorden gewoonte + han-

transseksuelen?

delingen + en + of + bewegingen?

De juiste schrijfwijze van deze samenstelling is man-naar-

Bij deze samenstelling wordt het woord gewoonte herhaald, het eer-

Judith Winterkamp is eigenaar van

ste deel van de samenstellingen ge-

Communicatief tekst en training en trainer bij

woontehandeling en gewoontebewe-

Management Support. Zij geeft onder andere

ging. Ook nu laat je de herhaling weg

trainingen op het gebied van schriftelijke

en laat je dit zien door het koppelte-

communicatie (www.managementsupport.

ken: gewoontehandelingen en/of -be-

nl/opleidingen). Heb je zelf een taalvraag? Mail naar

wegingen.

judithwinterkamp@communicatief.info. Maandelijks selecteert zij een aantal vragen die zij beantwoordt in

Bronnen: www.woordenlijst.org

deze rubriek.

www.onzetaal.nl

30

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

leeftijd: 26 jaar opleiding: mbo Medisch Secretaresse bedrijf: Universitair Medisch Centrum Groningen

GESINA OTTEMA VAN STAGE NAAR BAAN Ik ben be-

door het acute vak wordt het pro-

met maar liefst 10.000 bezoekers. Als

gonnen in het UMCG als stagiaire bij

gramma vaak weer helemaal omge-

afdeling hebben we dat heel goed ge-

de zorgadministratie van de afdeling

gooid. Het is vaak hollen of stilstaan, al-

daan. Iedereen had de neus dezelf-

Traumachirurgie. Na afloop van mijn

les komt tegelijk. Ik kijk altijd wat er als

de kant op en dat is belangrijk in een

stage mocht ik daar ook aan de slag.

eerste moet gebeuren en daar begin

groot bedrijf als het UMCG. En als je

Superleuk!

ik mee. Het is een kwestie van prioritei-

dan vervolgens de krant leest en je ziet

In 2013 kwam er een vacature op het

ten stellen.

alle enthousiaste mensen op televi-

secretariaat van de Traumachirurgie

sie over het evenement vertellen, dan

en ik heb daarop gesolliciteerd omdat

GOEDE EIGENSCHAPPEN Ik ben

het me een leuke uitdagende functie

positief ingesteld, klantgericht, ik kan

leek. Bovendien wilde ik graag door-

goed prioriteiten stellen en ik ben

OVER VIJF JAAR weet ik nog niet

groeien. Inmiddels vervul ik deze func-

stressbestendig.

precies wat ik aan het doen ben. Ik

tie alweer 3 jaar en werk ik 32 uur per week.

voelt dat heel goed.

weet wel dat ik nog lang niet klaar ben BESTUUR Ik ben bestuurslid van de

met deze baan. Ik kan hier nog veel le-

secretaresseorganisatie van het UMCG.

ren. Daarnaast wil ik mezelf blijven ont-

HUIDIGE FUNCTIE Ik ben verant-

We organiseren ieder jaar op Secreta-

wikkelen; ik volg op dit moment via

woordelijk voor de secretariële onder-

ressedag een bijeenkomst voor alle se-

Management Support de cursus Ma-

steuning van het medisch hoofd en de

cretaresses in het UMCG en daarnaast

nagementassistent. Daar krijg ik nieu-

medisch specialisten van de afdeling

proberen we cursussen aan te bieden

we inzichten mee en leer ik anders te-

Traumachirurgie. Ik beheer hun agen-

of te organiseren. Vier keer per jaar

gen dingen aankijken.

da, verzorg hun correspondentie en e-

versturen wij een nieuwsbrief met al-

mail en ik ben algemeen aanspreek-

lerlei nieuwtjes en de laatste ontwikke-

punt voor de studenten, onderzoekers

lingen in het vakgebied. Het is leuk om

en artsen in opleiding bij de Trauma-

mensen op die manier te informeren

chirurgie. Het is een brede en uitda-

en inspireren.

gende functie.

GROOTSTE SUCCES In 2014 hebben HOLLEN OF STILSTAAN Als je voor

we als afdeling Traumachirurgie in sa-

de afdeling Traumachirurgie werkt, is

menwerking met de Ongevalstichting

In deze rubriek komt jong talent aan het woord over carrière en

geen dag hetzelfde. Ik kan nog zo’n

de Nationale Traumadag georgani-

ambities. Ook in deze rubriek? Aanmelden kan bij de redactie:

mooi programma hebben gemaakt,

seerd. De dag was een enorm succes

verabot@vakmedianet.nl

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

31

S O F T WA R E T I P S TEKST ROEL PEETERS, IN SAMENWERKING MET JELGER VISSER

PROJECTMATIG WERKEN IN OUTLOOKGROEPEN Als je het geluk hebt om met je organisatie in Office 365 te werken dan heb je vast de mogelijkheid om Outlook Groepen te maken. Dit is een waanzinnig makkelijke en heel efficiënte manier om alle communicatie en documentatie van een project op één plek te verzamelen.

SAMENWERKEN IN DE CLOUD

1

Met Office 365 is Microsoft zijn hele Office-stal in de Cloud aan het zetten. Deze ontwikkeling gaat hard en er komen maandelijks functionaliteiten en nieuwe tools bij.

Outlook Groepen zijn een stuk handiger dan de oude teamsites in SharePoint. Die

1

zijn complex, moeilijk te benaderen en van samenwerking is vaak weinig sprake.

Daarbij willen we onze spullen ook liefst via een mobile device benaderen. Verder blijkt het delen met externe personen vaak toch nog ondoorzichtig en allerlei beveiligings policies weerhouden de meeste organisaties van het openen van de deuren.

OUTLOOK GROUPS ZIJN HET ANTWOORD OP SOCIAL COLLABORATION

2

Zoals de naam al aangeeft is de startplaats van deze samenwerkingsomgeving Outlook. Dat betekent meteen dat de communicatie met de groepsleden primair is en het documentbeheer secundair. Dat is een omslag in denken. Want we zijn met zijn allen vaak document-driven bezig: archiveren, mapjes maken, documenten mailen of delen…. Dat is waar het meestal om draait. In projectwerk gaat het echter

2

om samen discussiëren over inhoud, status en proces. En omdat alle onderdelen snel bereikbaar moeten zijn kun je via de webmail snel schakelen via de knoppen in het Lint.

NIET MAILEN MAAR DISCUSSIËREN

De communicatieplek van Groepen is de Outlook Webmail. Daarin staan alle Groepen waarvan je lid bent en daar kun je ook op zoek naar andere interessante Groepen in de organisatie. Groepen lijken op gedeelde postbussen. De e-mail is hier echter vervangen door een discussie. Alle reacties op een ‘post’ komen in deze discussie terecht. Discussies archiveer je niet in mapjes en je kunt ze niet verwijderen.

Het mooie van Outlook Groepen is ook dat zij automatisch een e-mailadres krijgen.

Als je bij het aanmaken van de Groep aangeeft dat ook externen naar dit adres kunnen mailen, dan kun je het echt als een gedeelde postbus gebruiken. Verder komen alle leden meteen in een distributielijst terecht. Zowel de distributielijst als het e-mailadres zijn te vinden in het Outlook-adresboek van de organisatie.

GROEPSBIBLIOTHEEK

Een Groepsbibliotheek is een grote map die te vinden is bij je OneDrive (je eigen schijf in de Cloud). Hier kun je mapjes maken en bestanden opslaan. Bestanden uit de discussies of mails worden standaard in een e-mailmap opgeslagen.

PROJECTAGENDA

Veel organisaties maken gebruik van gemeenschappelijke agenda’s. En in Share-

32

|

JANUARI/FEBRUARI 2017

Point team- of projectsites worden ook agenda’s gebruikt. Maar deze agenda’s zijn niet gekoppeld aan accounts en kunnen niet uitnodigen of uitgenodigd worden.

Ze zijn dus totaal niet efficiënt. De Groepsagenda kan dit allemaal wél. Zo kun je als lid vanuit je eigen persoon de groepsagenda uitnodigen waarbij alle leden meteen ook uitgenodigd worden. De groepsagenda zelf is dan een mooie samenvatting van alle projectactiviteiten en -vergaderingen.

ONENOTE

Iedere Groep heeft automatisch een OneNote-notitieblok. Deze bevat alle OneNote- functionaliteiten. Je kunt dit notitieblok koppelen aan je eigen OneNote op de desktop als je dat wilt. Dan houdt je meteen alle notitieblokken van alle Groepen in

3

één programma.

REGEL ALLES LEKKER ZELF

3

Als je een Groep hebt gemaakt (en dat duurt slechts enkele minuten) dan ben je groepseigenaar en kun je een aantal dingen zelf regelen: •

naam (en het e-mailadres) van de Groep

•

of de Groep openbaar (voor medewerkers) wordt of privé (alleen leden die door de eigenaar worden uitgenodigd)

•

of Externen naar de Groep mogen mailen

•

of leden automatisch in hun eigen inbox kopieën krijgen van de discussies

TOEGANKELIJK VIA JE MOBIELTJE

4 5

Zoek even in de Store naar “Outlook Groups” en koppel de app met je Office 365 emailadres en wachtwoord. Alle Groepen waarvan je lid bent komen automatisch in

4

de lijst. Je kunt snel schakelen van Discussie naar Bibliotheek met bestanden, naar Groepsagenda en naar Notitieblok. En als je wilt kun je herinneringen aanzetten wanneer er een nieuwe update binnenkomt in een van je groepen. Altijd en overal in control. Wat wil je nog meer?

TOEGANKELIJK OP DE DESKTOP

6

Het is fijn dat Microsoft vanaf Office versie 2016 ook de toegang tot Outlook Groe-

5

pen heeft. Zo kun je naast je e-mails en gedeelde postbussen ook de discussies van je Outlook-groepen opvolgen. Ongelezen berichten worden net zoals ongelezen e-mail netjes aangegeven met een vetgedrukt cijfer. In het Lint staat ook een venster met knoppen die naar alle andere functies van Groepen leiden: de agenda, de bestanden en het Notitieblok. Dat is precies zoals dat in de Online weergave kan via de webmail. Wil je echter volledig offline werken dan dien je de Groepsbestanden en het Notitieblok eerst te synchroniseren op je lokale schijf.

Roel Peeters is Microsoft specialist en trainer. Hij leert mensen efficiënt werken met Officepakketten, het

6

nieuwe notuleren, presentatietechnieken en -tools, Office 365 en samenwerken in Sharepoint. www.roelpeeters.nl.

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

33

PRODUCTNIEUWS

HOTELBEL Een nieuwe hotelclassificering? HMC Reservations introduceerde per 1 januari 2017 de HotelBel. Een nieuwe nationale classificatie voor hotels en vergaderlocaties voor de zakelijke gast. Reden: de afschaffing van de verplichte sterrenclassificatie voor hotels in Nederland. HMC Reservations onderzocht de behoefte naar één classificatie voor zowel hotels als vergaderlocaties onder zakelijke boekers.

Gebleken is dat de behoefte groot is. “Zonder sterren is het maken van een keuze lastig. De sterren waren voor mij een garantie van kwaliteit” aldus een secretaresse van een multinational. Een locatie krijgt een aantal HotelBellen toegekend op een schaal van 1 tot 10. De beoordeling is gebaseerd op zowel ervaringen van zakelijke gasten, de faciliteiten en geboden services van de locatie én het boekingsproces. Eind 2017 zal de Gouden HotelBel worden uitgereikt aan de locatie met de hoogste score.

http://www.reservations.nl/nl/home <

BOEKEN? IN MYZONE!

STIJG UIT BOVEN JEZELF

José Del Olmo, directeur van Regardz.nl aan het woord over Re-

Hoeveel zelfvertrouwen heb jij? Denk

gardzOnline: “Het is een boekingsplatform, ERP en CRM-sys-

je dat je met een beetje meer zelfver-

teem in één. Ideaal in gebruik, uniek en inzichtelijk. En bereik-

trouwen beter in je vel zou zitten en

baar voor klanten via Regardz.nl. Daar wordt alle informatie bij

dat je dan meer zou kunnen bereiken?

elkaar verzameld, of de boeking nu online of offline gemaakt is.

Het zou fijn zijn als je leert meer op je-

Na de boeking, kun je deze zelf online beheren, services toevoe-

zelf te vertrouwen.

gen of de boeking bevestigen via het beheersysteem dat we

Psychologies Magazine brengt de

MyZone hebben genoemd.”

meest recente onderzoeken en in-

“Tal van andere boekingssystemen zijn slechts een ordersys-

zichten van topexperts samen om je

teem waar informatie in verwerkt wordt. Maar het ondersteunende karakter is het on-

te laten zien hoe je echt zelfvertrou-

derscheidend vermogen van dit systeem. We borgen hiermee alle afspraken, zodat

wen kunt ontwikkelen. Met de advie-

er niets mis kan gaan tijdens de bijeenkomst.”

zen, praktische tips, nuttige testjes en

Meer informatie: regardz.nl <

inspirerende voorbeelden uit de praktijk leer je:

PIA HELPT!

- vaardigheden te ontwikkelen om je zelfvertrouwen op te bouwen - deze vaardigheden toe te passen in

Binnenkort is er voor jou: Piahelpt.nl. Hét online plat-

je dagelijks leven

form dat inkoop van zakelijke diensten op het gebied

- te accepteren wie je bent en elke si-

van facilitair, hrm en ict snel en eenvoudig maakt. Pia

tuatie relaxed tegemoet te treden

begeleidt je bij het inkoopproces, geeft slimme tips en

- gebrek aan zelfvertrouwen niet lan-

zet de beste leveranciers voor jou op een rij. Het werkt

ger te zien als de oorzaak dat je niet

simpel: plaats je aanvraag op www.piahelpt.nl en geef

gelukkig bent

aan waar je precies naar op zoek bent. Pia matcht jouw

- het verleden achter je te laten en de

aanvraag met het aanbod van de beste leveranciers.

best mogelijke ‘jij’ te worden.

Binnen no time krijg je een topselectie toegestuurd.

34

|

Hiermee heb je snel een duidelijk overzicht en wordt

ISBN 9789462761414

kiezen een stuk makkelijker. Zo bespaar je tijd die je wel

Uitgeverij Vakmedianet

beter kunt gebruiken. www.piahelpt.nl

Prijs 15,95 <

JANUARI/FEBRUARI 2017

C A R TO O N & C O LO F O N

COLOFON Hoofdredacteur Vera Bot, verabot@vakmedianet.nl Eindredacteur Aline de Bruin, alinedebruin@vakmedianet.nl Aan dit nummer werkten mee Gertjan Groen, Gaby Madiredjo, Roel Peeters, Jocelyn Rebbens, Maya Timmer, Maaike Tindemans, Karen Visser, Judith Winterkamp, Jan Zandstra Uitgever Jelske Gerritsma Advertentie-acquisitie André van der Hammen, andrevanderhammen@vakmedianet.nl tel. 088-5840993 Vormgeving colorscan, www.colorscan.nl Ontwerp Maya Timmer, M A T Ontwerp, bno Druk Ten Brink, Meppel Adres Vakmedianet, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn tel. 088-5840888, www.managementsupport.nl Abonnementenadministratie klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-5840888 Abonnementen Management Support Magazine verschijnt 10 keer per jaar. Jaarabonnement € 105,00, verzending buitenland per jaar € 29,50 (EU) en € 41,50 (niet-EU-landen); prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. Dit magazine is ook digitaal verkrijgbaar: http://digitaal.managementsupport.nl.

Oplage Door onafhankelijk accountant gecontroleerde oplage.

Zie voor accountantsverklaring van Grant Thornton www.vakmedianet.nl.

Doelgroep Management Support Magazine richt zich op de professionele secretaresse, managementassistent, office- en bureaumanager en directiesecretaresse.

Partners Bilderberg, Conferentiecentrum Woudschoten, iBabs, VCK Travel.

Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2017 Publicatievoorwaarden Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.

Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

ISSN 1382-3590

JANUARI/FEBRUARI 2017

|

35

nice to meet " - ") - ( ( , +/)&& +.#' - ( )'*& - *+) . - ' - #/ +, #&#- #- ( ( ( " & + *+#$, & # 0#&- ( 1 % + 1#$( - # +.#'- /)& ) - ( .0 0 (, ( ( - 1 ))% #(( ( .0 . ! - * ,- # / + ()! ( )'') -# # . / ++ ,- ). , ")- ( )- & )( + (-# (-+.' #( #,- #, (-+ & ! & ! ( )* ( ),+#$% #! ( & ( !) / ( " - + #-,- % ( ! , "#%- /))+ 22( ( ' + !, #$ ( %)',- ( &, -+ #(#(!,&) -# )' - / +! + ( /))+ .,# ( ,, / (-, ' + ))% &, , +/)& ")- & /))+ ( 0 % ( $ 0 !

). ( +!, 0 !

#,-

#( ) 0). , ")- ( (& 000 0). , ")- ( (&