SERVICE_2012_06

nummer 6, juni 2012

ONAFHANKELIJK VAKBLAD VOOR PROFESSIONEEL SCHOONMAAKONDERHOUD

www.servicemanagement.nl

Rijksmuseum

Vervaarlijk dicht bij miljoenenobjecten Recordaantal bezoekers ISSA/Interclean

VSR pleit voor papieren handdoekjes

SIEV geeft zwijgende massa stem

+L ^PUZ[ ]HU K\\YaHHTOLPK

;;= =HYPV <P[LYZ[ IL[YV\^IHYL LU NLIY\PRZ]YPLUKLSPQRL ZJOYVIa\PNTHJOPUL =VVYaPLU ]HU ^H[LY LU JOLTPLILZWHYLUKL [LJOUVSVNPL =PQM QHHY NYH[PZ ZLY]PJL LU [^LL QHHY NHYHU[PL

^^^ U\TH[PJ US

KL ^PUZ[ ]HU K\\YaHHTOLPK

Vakblad voor professioneel schoonmaakonderhoud

10 Vervaarlijk dicht bij miljoenenobjecten Het middelgrote schoonmaakbedrijf MAS Dienstverleners kwam na een Europese aanbesteding van de schoonmaak van het Rijksmuseum als beste uit de bus. Die eerste bewees daarmee dat het loont voor een MKB-bedrijf om mee te doen aan een Europese aanbesteding.

20 Innovation awards voor Vermop, Alpheios en Kärcher

10

De innovation awards ter gelegenheid van de 24e ISSA/Interclean zijn dit jaar naar twee Duitse ondernemingen gegaan, Vermop en Kärcher, en het Nederlandse Alpheios. Die laatste pakte ook de publieksprijs. Vermop Salmon werd tevens de overall winnaar.

24 Meer mensen, producten en systemen Tijdens de recente ISSA/Interclean was de grap te horen dat Amsterdam RAI niet zal rusten voordat een situatie is bereikt waarbij één meter netto standoppervlak staat voor één bezoeker. Best mogelijk dat die grens al over twee jaar wordt bereikt, want vorige maand kwamen ruim 28.000 bezoekers naar de RAI en was het verhuurde oppervlak bijna 30.000 vierkante meter.

29 SIEV wil zwijgende massa stem geven Maurice Rutgrink kreeg het schoonmaken naar eigen zeggen met de paplepel ingegoten. Hij runt al jaren het glazenwassersblog. En onlangs trad hij als voorzitter toe tot het nieuwe MKB-platform Schoonmaken is een Vak (SIEV).

“Wij willen de jongen of meisje met een ladder en een bus een stem geven.”

24

34 VSR: papieren handdoekjes het meest geschikt Jacco Vonhof, voorzitter van de Vereniging Schoonmaak Research (VSR) overhandigde tijdens het minicongres ‘Schoon = gezond’ op de ISSA/Interclean twee onderzoeksrapporten aan Thea Daha van de Werkgroep Infectie Preventie. Eén van de daarin opgenomen conclusies? Papieren handdoekjes zijn het meest geschikt.

Coverfoto: Henk Snaterse Fotografie, Alphen aan den Rijn

En verder: 4 nieuws... 13 impressie ISSA/Interclean 2012... 23 column Edsar Westra... 32 minicongres: schoon is nog lang niet gezond... 37 column Joyce Walstra... 38 OSBkeurmerkbijeenkomst... 41 glazenwassers gaan massaal digitaal... 43 stakingen schoonmakers kosten 10 miljoen... 44 SchoonGroep gaat aanbestedingsmarkt

34

op... 46 Hago zoekt dialoog... 49 OSB-nieuws... 50 duurzaamheid is tastbaar geworden... 53 mensen... 54 contacten en contracten... 56 producten/-dienstenregister... 58 column Ronald Bruins

Service Management nummer 6 juni 2012

3

nieuws

Facilicom: minder vraag naar schoonmakers en beveiligers Marktleider Facilicom, waar GOM onderdeel van uitmaakt, verwacht voor het eerst in 45 jaar omzetdaling door slechte marktomstandigheden.

De vraag naar schoonmaakdiensten, beveiliging, catering en bouwactiviteiten loopt terug. En ook het perspectief voor de sector is slecht. Opdrachtgevers zijn op zoek naar bezuinigingen en proberen die bij de inkoop van deze diensten te

realiseren. “Het wordt een zwaar jaar”, zegt president-directeur Hans Gennissen van Facilicom. De familieonderneming, met ruim 30.000 medewerkers een van de grootste facilitaire dienstverleners, maakte onlangs de jaarresultaten over 2011 bekend. De meeste sectoren waarin Facilicom actief is, vertonen krimp.

Dat heeft te maken met de economische onzekerheid, maar ook met structurele ontwikkelingen. Het Nieuwe Werken leidt ertoe dat bedrijven en organisaties veel minder kantoorruimte gebruiken.

Er is leegstand en daarmee veel minder werk voor schoonmakers, beveiligers en cateraars. Van de jaaromzet van 1,1 miljard euro komt meer dan de helft van beveiliging en schoonmaakwerk.

Nieuwe groeimarkten Facilicom gaat op zoek naar nieuwe groeimarkten en daarmee naar nieuwe

omzet. Het mikt daarbij vooral op de zorgmarkt. Het bedrijf is nu al met 3.000 medewerkers actief in de thuishulp. Dat worden er veel meer.

Gennissen: “We willen binnen drie tot vier jaar naar een omzet van 100 miljoen in de zorg.” Dat kan door het aanbod te verbreden naar instellingen, verpleeghuizen en ziekenhuizen. Een ander marktsegment dat volgens Facilicom groeikansen heeft, is het concept van multiservices. Daarbij draait het om het in één hand brengen van schoonmaak, beveiliging en bijvoorbeeld catering en voor die diensten langjarige contracten af te sluiten met een klant. Volgens Gennissen slaat dat concept goed aan. Het bedrijf zette daarin vorig jaar 115 miljoen euro om.

Facilicom sloot vorig jaar de boeken met een 4 procent hogere omzet van 1,09 miljard euro.

NedTrain rondt aanbesteding reiniging treinen af NS-dochter NedTrain, verantwoordelijk voor het onderhoud en de reiniging van treinen, heeft de aanbesteding voor de reiniging van alle treinen van NS Reizigers afgerond.

De overeenkomst heeft een looptijd van vijf jaar met eenmaal de mogelijkheid tot een verlenging met twee jaar.

De waarde van de vijfjarige overeenkomst bedraagt 138 miljoen euro. Na een naar zeggen van NedTrain zorgvuldige aanbestedingsprocedure heeft NedTrain gekozen voor een langdurige samenwerking met Vebego en specifiek Hago. De overeenkomst gaat deze zomer in. Het bedrijf zegt invulling en

uitvoering te geven aan de afspraken die zijn gemaakt binnen de code Verantwoordelijk Marktgedrag. NS is in 2011 een van de initiatiefnemers geweest bij de totstandkoming van de code. Arno van Diete, directeur Services NedTrain: “De ontwikkeling van de medewerkers is voor NedTrain erg belangrijk; vanuit goed werkgeverschap zijn daarom goede afspraken gemaakt over investeringen in opleiding, kennis en vakmanschap van de schoonmakers.” De schoonmaakmedewerkers van de huidige vijf leveranciers gaan conform CAO over naar Hago Rail Services, onderdeel van Vebego. Ruud Danklof, algemeen directeur Hago: “Onze nieuwe collega’s hebben onze

eerste aandacht. We willen ze zo snel mogelijk opnemen.” Op de foto van links naar rechts: Ruud Danklof (Hago), Arno van Diete (NedTrain), Erik Veurink (Hago), Eric de Kroon (NedTrain), Jan Halfman (MasterkeyPlus) en Florent Meier (Hago).

ATECA en PB International nemen TWMS over De bedrijven ATECA en PB International hebben de handen ineengeslagen en de serviceportefeuille van Total Water Management Systems (TWMS) officieel overgenomen. Het faillissement van één van de grootste spelers in de legionellabranche, TWMS, uitgesproken op 24 april 2012, luidde een nieuwe periode in. “Ook hier heeft de crisis toegeslagen

4

en moeten bedrijven er alles aan doen om hun hoofd boven water te houden”, aldus een bericht van de overnemende bedrijven. “Feit is echter dat legionella blijft bestaan en bestreden moet worden om een herhaling van het drama in Bovenkarspel bijna vijftien jaar geleden te voorkomen.” ATECA en PB International zeggen daarom de handen ineen te

Service Management nummer 6 juni 2012

hebben geslagen en de serviceportefeuille van TWMS officieel te hebben overgenomen. “Met deze overname wordt continuïteit gegarandeerd en zullen de klanten van TWMS ondersteund blijven in de bestrijding en preventie van legionella. Deze grote stap van ATECA en PB International is tevens een belangrijke stap in de gehele legionellabranche.”

nieuws

CSU verwacht lichte stijging bedrijfsresultaat in 2012 Terwijl de totale schoonmaakbranche een daling van de omzet laat zien, behaalde CSU in 2011 een omzet van 269 miljoen euro tegenover 248 miljoen euro in 2010.

De schoonmaakomzet steeg van 218 naar 232 miljoen euro.

Directievoorzitter Frie van Hulten: “We zijn tevreden over het gerealiseerde bedrijfsresultaat over 2011. De concurrentie binnen de schoonmaaksector met de daarbij behorende druk op de brutomarges blijft onveranderd hoog.

Desondanks blijven we fors investeren in onze medewerkers en in de zes

Geringe groei Voor 2012 verwacht CSU dat de schoonmaakomzet een geringe groei doormaakt, waarbij de druk van de markt op de prijzen hoog blijft. Van Hulten: “Wij zien dat de code Verantwoordelijk Marktgedrag in de schoon-

maak- en glazenwasserbranche langzaam zijn effecten heeft binnen de aanbestedingsmarkt en dat kwaliteit steeds vaker de boventoon voert in plaats van de laagste prijs. Daarnaast is de verwachting dat de splitsing van businessunits en de hiermee verhoogde aandacht voor de klant en kwaliteit vertaald wordt in een verbeterde brutomarge.” Voor de activiteiten van Tzorg voorziet de organisatie een verdere groei naar een omzetniveau van ongeveer 50 miljoen euro. In totaliteit verwacht CSU dat door de groei en de beheersing van het verzuim het bedrijfsresultaat voor 2012 licht zal stijgen.

uit met een gedreven conceptdevelopmentmanager in de persoon van oprichter Marco Gielen en 24 deskundige medewerkers. Ook de logistieke kracht van de BOMA-groep wordt vergroot.

Mede dankzij het meerderheidsbelang van BOMA in Hospital Logistics telt de groep vandaag 250 medewerkers en beschikt zij over meer dan 35.000 vier-

kante meter opslagruimte in de Benelux.” Op de foto van links naar rechts: Remie Huijs (Vlaminckx Advocaten), Marco Gielen (Helder), Marjo Gielen (Helde), Geert Joosten (De Novitaris), Luc Bresseleers (BOMA), Stijn Wildiers (BOMA), Jo Breesch (BOMA) en Robin de Wolf (BOMA).

schoonmaakbusinessunits. De splitsing vorig jaar van drie naar zes businessunits met ieder hun eigen ondersteunende organisatie, heeft ervoor gezorgd dat we onze klanten nog beter kunnen bedienen. Per 2011 zijn ook de thuiszorgactiviteiten in een separate businessunit ondergebracht.”

BOMA neemt Helder over BOMA heeft een akkoord bereikt over de overname van Helder BV uit Panningen (Noord-Limburg).

De overname geeft volgens BOMA uiting aan “de ambitie om nadrukkelijker aanwezig te zijn op de Nederlandse markt via de toelevering van professionele schoonmaaksystemen aan schoonmaakbedrijven, (zorg)instellingen, scholen en horecazaken.”

Helder heeft volgens een persbericht de afgelopen tien jaar een sterke marktpositie opgebouwd in de regio Zuid-Nederland (Limburg, Noord-Brabant, Gelderland). Luc Bresseleers van BOMA: “Helder brengt innovatieve schoonmaakconcepten op de markt. Het is een jong bedrijf met een enthousiaste ondernemersspirit. We breiden ons team

Nederlandse CAO ook goed voor Moldavië De 150.000 schoonmakers in Nederland hebben er lang op moeten wachten, maar ze hebben nu eindelijk een nieuwe CAO. Dat is goed nieuws voor hen, maar ook voor jongeren in Moldavië. Want de Nederlandse schoonmakers hebben in hun CAO een afspraak opgenomen om werkenden over de grens te helpen die in veel slechtere omstandigheden leven. Het CNV is al enkele jaren betrokken bij mobiliteitscentrum Fundatia Muncii in Moldavië

dat met succes cursussen en opleidingen verzorgt voor kansarme jongeren.

Dankzij de bijdrage van 15.000 euro

uit de Nederlandse schoonmaak-CAO kan een groep van vrouwen van het platteland daar in drie maanden een opleiding tot interieurverzorgster volgen. “De jongeren worden niet alleen klaargestoomd voor de arbeidsmarkt”, zegt CNV-onderhandelaar Jan Kampherbeek. “Men probeert ook werkgevers te overtuigen de jongeren een kans te geven en bemiddelt bij het koppelen van passende kandidaten aan werkgevers.”

Service Management nummer 6 juni 2012

5

nieuws

Aantal onderschrijvers code marktgedrag op 594 Na een regionale ondertekening onlangs staat het aantal organisaties dat de code Verantwoordelijk Marktgedrag onderschrijft op 594.

Toen hebben namelijk acht organisaties de code ondertekend bij MVO Nederland, zelf ook een van de acht ondertekenaars. Verder gingen organisaties, onder leiding van Kees Blokland (voorzitter commissie code Verantwoordelijk Marktgedrag), met elkaar in gesprek over waarom de code belangrijk is en hoe je deze simpelweg in de praktijk brengt. Volgens de heer Lagerweg (MVO Nederland) mag de schoonmaaksector trots en lef ontlenen aan het initiatief van de code. Hij

is van mening dat je de code in praktijk brengt door onderling goed te communiceren, niet alleen bij het afsluiten van het contract maar ook bij de uitvoering ervan.

Mevrouw Jongedijk (Unilever Nederland, foto) gaat een stap verder en vergelijkt het aangaan van een schoonmaakcontract met een goed huwelijk. “Je moet niet alleen naar de bruidschat kijken, maar met elkaar de ontwikkeling aangaan. Je moet elkaar scherp houden. Dat maakt het spannend”, aldus Jongedijk. In de beleving van de heer Pol (Menno Sappé Reinigingsspecialisten) is de code een mijlpaal om slimmer te werken op een ge-

zonde manier. Naast MVO Nederland, Unilever Nederland en Menno Sappé Reinigingsspecialisten hebben Alliander Shared Services Facilities, Bryony, Enexis, J. Poortvliet schoonmaakbedrijf, SP en Wissenraet van Spaendonck de code ondertekend.

Artsen en verpleegkundigen wassen handen te weinig De richtlijnen op het gebied van handhygiëne, ter voorkoming van infecties in de zorg, worden te weinig nageleefd. Dat concludeert Vicki Erasmus, wetenschappelijk onderzoekster aan het Erasmus MC, in haar promotieonderzoek naar handhygiënegedrag in Nederlandse ziekenhuizen.

Orggerelateerde infecties, zoals ziekenhuisinfecties, vormen een gevaar voor de volksgezondheid. Een deel van de ziekenhuisinfecties is te voorkomen door het strikt naleven van hygiënevoorschriften. Dat gebeurt te weinig, is een conclusie in het proefschrift van Erasmus, onderzoekster op de afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC. Erasmus onderzocht onder andere hoe de bestaande handhygiënerichtlijnen worden nage-

wasmomenten er slechts één keer echt wordt gewassen.”

leefd en welke individuele en omgevingsfactoren daar een rol bij spelen.

Daarnaast heeft Erasmus onderzocht hoe de naleving van de richtlijnen kan worden bevorderd. Uit een representatieve steekproef in 24 Nederlandse ziekenhuizen blijkt dat de handhygiënerichtlijnen voor 20 procent worden nageleefd. Erasmus: “Dat houdt in dat op elke vijf voorgeschreven handen-

Gemakkelijk voorhanden Artsen en verpleegkundigen verschillen daarin niet. Het is vooral gewoontegedrag, maar ook het gedrag van collega’s speelt een grote rol voor verpleegkundigen. Voor artsen is het van belang dat zij voldoende kennis van de richtlijnen hebben. Daarnaast is het vaak lastig om richtlijnen na te leven, bijvoorbeeld door onhandig ingerichte kamers. Erasmus: “Naast educatie en feedback geven, is het belangrijk om aandacht te schenken aan het sociale proces. Goede gewoontes kunnen worden bevorderd door de omgeving zo optimaal mogelijk in te richten, bijvoorbeeld door handalcoholdispensers altijd gemakkelijk voorhanden te laten zijn.”

Hako introduceert nieuwe veegzuigmachine Leverancier Hako heeft een nieuwe veegzuigmachine geïntroduceerd.

Dat is de Hako-Jonas 800 E, naar zeggen van het bedrijf vooral geschikt om het stofvrij reinigen van kleine en middelgrote oppervlakken.

Door een zogeheten over-de-kop-systeem wordt de vuilvergaarbak maximaal gevuld. Hierdoor kan men vol-

6

gens Hako zonder onderbrekingen werken en heeft men altijd een veegvermogen. “Het filter kan tussendoor gemakkelijk leeg- en schoongeschud worden”, aldus Hako in een persbericht. “Het filter heeft een sterke stofbinding en is vanaf de schone zijde snel en eenvoudig toegankelijk.” De Hako-Jonas 800 E kent de

Service Management nummer 6 juni 2012

compacte afmetingen van een loopmachine en volgens de leverancier “het comfort en het vermogen” van een zitmachine. De Hako-Jonas 800 heeft een batterij met een looptijd tot wel drieënhalf uur en een geïntegreerde lader. Ook kent de machine volgens de leverancier een robuuste constructie.

Dit is onze basis

Gom Schoonhouden is al meer dan 40 jaar gespecialiseerd in goed en efficiĂŤnt schoonhouden. Onze 10.000 medewerkers zijn in het hele land actief om kantoren, productie locaties, publieke locaties en ziekenhuizen vakkundig schoon te maken. In elke omgeving zorgen wij voor de juiste mensen op de juiste plek. Deze mensen zijn allemaal vertegenwoordigd in de basis van Gom. Net als de basis van het oranje elftal heeft ook bij ons iedere speler zijn of haar specialisme. Wij lichten graag toe wat onze basis voor uw organisatie kan betekenen. Kijk voor meer informatie op onze website www.gom.nl of bel (010) 298 11 44. Gom. Schoonmakers die vooruitdenken.

De juiste mensen op de juiste plek

nieuws

Van Houtum ondersteunt hoge noodapp Van Houtum uit Swalmen, producent van hygiënepapier onder de naam Satino Black, ondersteunt HogeNood, een applicatie voor de Nederlandse markt waarmee een smartphone direct het dichtstbijzijnde openbare toilet vindt. Deze app geeft informatie over locatie, afstand, openingstijden en kosten. De hoge noodapp is bedacht en ontwikkeld door drie studenten aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en een bevriende softwareontwikkelaar uit Groningen. Wat begon als een studieopdracht heeft geleid tot de oprichting van een voortvarend applicatieadviesbureau onder de naam App-vise. De Hoge Noodapp biedt

toegang tot bijna 3.000 openbare en semiopenbare toiletlocaties in Nederland. De gebruiker van deze app vindt informatie over de toegankelijkheid (m/v, gehandicapten, baby’s), hygiëne en duurzaamheid van de toiletten. Een van de bijna afgestudeerde studenten is Bastiaan Meindersma: “Wij vinden het belangrijk dat mensen een prettige toiletervaring hebben en hebben daarom deze applicatie ontwikkeld.” De app is beschikbaar voor smartphones van Apple en voor telefoons met het besturingssysteem Android.

Via www.hogenood.nu wordt men doorgeleid naar de App Store en Google Play.

MKB Schoon! opent kantoor in Houten MKB Schoon! heeft onder grote belangstelling een nieuw kantoor geopend aan de Pelmolen 8 in Houten.

Wethouder Herman Geerdes (Economische Zaken) van Houten kreeg de eer het lint door te knippen, samen met de kinderen van de eigenaren van MKB Schoon! Twee jaar geleden begonnen Christian en Joost Hermsen met hun schoonmaakbedrijf. Na een jaar kwam Martheyn Muntendam daarbij.

Christian: “Het gaat om de opening van ons nieuwe, eerste en enige kantoor van MKB Schoon! Een klein, maar bijzonder fijn kantoor dat prima zal voldoen in de komende jaren

van verdere groei van ons bedrijf.

Wij zijn gestart met een doel, namelijk het MKB van Midden-Nederland voorzien van goede, eerlijke en servicegerichte schoonmaakdienstverlening. Wij zijn begonnen met een bureau en een computer en hebben tot aan januari van dit jaar vanuit huis gewerkt. Na onze verhuizing naar dit kantoor hebben we direct enkele nieuwe klanten gescoord. Deze sterke groei van de laatste maanden hadden we thuis niet goed kunnen opvangen. Vandaar dat ons kantoor precies op het juiste moment kwam.

Hier kunnen we rustig met personeelsleden en leveranciers spreken over de zaken die spelen.”

Tablet maakt zijn entree in toiletten winkelcentra “Na het plassen handen wassen.” Voeg daar maar aan toe “en je mening geven over je toiletbezoek.” Middels een tablet aan de muur en het aanklikken van de juiste smiley kan de bezoeker aangeven in welke mate hij tevreden is over de reinheid van het toilet. Is hij tevreden, dan drukt hij op de blije smiley, is hij minder tevreden dan klikt hij op een boze smiley. Corio, belegger in retailvastgoed, en Asito, schoonmaakbedrijf, hebben samen met Hello TV software ontwikkeld die de beleving in

8

de winkelcentra van Corio meet. Dit heeft inmiddels geleid tot de eerste tablets waarop bezoekers van toiletten in winkelcentrum City Plaza digitaal kunnen aangeven hoe tevreden zij zijn over de toiletten. Zijn de toiletten schoon, ziet alles er netjes en verzorgd uit en zijn er voldoende sanitaire artikelen aanwezig? Dat zijn vragen die beantwoord kunnen worden. Toiletbezoekers krijgen direct te zien welk percentage tevreden of minder tevreden is over de toiletten. Alle resultaten worden ook

Service Management nummer 6 juni 2012

via een internetverbinding verzonden.

De beheerder kan vervolgens deze resultaten centraal uitlezen.

nieuws

Uniqcare neemt servicewagen op aardgas in gebruik Uniqcare heeft een eerste servicewagen op aardgas (CNG) in gebruik genomen. “Dat is een volgende stap in ons MVO-beleid”, aldus Dré Broeken, directeur van Uniqcare.

Broeken hekelt bedrijven in zijn branche die mooie rapporten hebben over hun groene beleid. “Daarbij zeggen ze ook te rijden op aardgas. Maar dan elders in Europa. Wij brengen maatschappelijk verantwoord ondernemen dicht bij onze klanten, door hier daadwerkelijke acties uit te zetten met een groener wagenpark. Deze investering sluit geheel aan bij het door ons behaalde Keurmerk NL MVO.” Aardgas is een schonere brandstof dan diesel of

euro, met minder uitstoot van fijnstof en roetdeeltjes en een vermindering van CO2-uitstoot. Dankzij een steeds groter wordend netwerk van CNGvulstations is deze oplossing ook interessant geworden voor de landelijke dekking van Uniqcare. Er is gekozen voor de Iveco Daily grand volume bestelauto met extra aardgastanks.

Broeken: “Om een acceptabele actieradius te verkrijgen. Om aan de verdere groei te kunnen voldoen zijn recent naast de aardgasoplossing ook andere Mercedes-bussen vervangen voor schonere exemplaren met een groter volume, waarbij met dezelfde verkeersbewegingen meer producten te transporteren zijn. Uniqcare Facility

Services is een landelijke dienstverlener voor sanitaire voorzieningen en schoonloopmatten.

Bram Lorist winnaar EW Saxion Ondernemers Award

Ook reikte de jury een stimuleringsprijs van 2.000 euro uit aan Veranika

Patrick. Begonnen om zijn studie te bekostigen is het bedrijf inmiddels uitgegroeid tot een fullserviceappdienstverlener met 10 medewerkers. Het winnen van de Award leverde hem veel publiciteit op en opende vele deuren.

“De award was een turbo-boost voor het bedrijf”, aldus Patrick, het bood hem de kans om verder te groeien en zich door te ontwikkelen.

Ramanouskaya met haar bedrijf VE.RA Field Marketing. Zij helpt Europese en Amerikaanse bedrijven bij hun salesen marketingactiviteiten op de Russische en Wit-Russische markt. Na een openingswoord van Theodor van der Velde, directeur SKIO, en Marijke van Hees, wethouder van de gemeente Enschede, was het woord aan Patrick Bröckers. Hij won in 2011 de EW Saxion Ondernemers Award met zijn bedrijf Opwoco. “Het is een bijzondere Award voor ons geweest”, vertelde Foto: Eric Brinkhorst

Winnaar van de derde editie van de EW Saxion Ondernemers Award is student kunst en techniek Bram Lorist met zijn bedrijf KLOOKdesign, een custom eettafellijn.

Bram wint hiermee een geldprijs van 5.000 euro en een jaar lang professionele begeleiding door Eric Wentink, eigenaar en oprichter van EW Facility Services.

Initiatiefnemers De EW Saxion Ondernemers Award is een initiatief van oud-Saxionstudent Eric Wentink en Saxion. Met vestigingen in Deventer, Apeldoorn en Enschede is Saxion met ruim 23.000 studenten één van de grootste hogescholen van Nederland. Op de foto winnaar Bram Lorist (links) en Eric Wentink, eigenaar EW Facility Services.

Adverteerdersindex 3M Nederland GOM Greenspeed MAS Dienstverleners Numatic

60 7 diverse 59 2

Service Management nummer 6 juni 2012

9

inter view

Schoonmaak Rijksmuseum

Vervaarlijk dicht bij Het middelgrote schoonmaakbedrijf MAS Dienstverleners kwam na een Europese aanbesteding van de schoonmaak van het Rijksmuseum als beste uit de bus. Die eerste bewees daarmee dat het loont voor een MKB-bedrijf om mee te doen aan een Europese aanbesteding. “Het is meer dan de moeite waard”, aldus commercieel directeur Nico de Goede. RONALD BRUINS

H

et Rijksmuseum is sinds 2003 grotendeels gesloten geweest vanwege een ingrijpende verbouwing. De Philipsvleugel bleef wel open om de topstukken van de collectie tentoon te kunnen stellen. Als voorjaar 2013 het museum weer in zijn geheel open gaat, is het gebouw in monumentale staat hersteld en kunnen jaarlijks weer twee miljoen bezoekers genieten van de kunstwerken.

Op het moment van spreken wordt de laatste hand gelegd aan de verbouwing. Het Rijksmuseum moest een nieuwe aanbesteding houden en wilde deze graag afronden voor de opening.

“Daarmee zou er genoeg tijd zijn voor een nieuwe partij om het gebouw te leren kennen, mocht de aanbesteding bij een ander terechtkomen”, aldus Chris Langemeijer, verantwoordelijk voor de backoffice van het Rijksmuseum. De aanbesteding werd begeleid door adviesbureau Verhoeven & Partners. Inzet was een schoonmaakcontract voor vijf jaar van het museum (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

W

NE

Voor België

10

03 - 231 33 89 www.boma.be

zelf, inclusief alle bijgebouwen en de tentoonstellingsruimte op Schiphol.

De schoonmaak werd gedaan door CSU en Temco Euroclean. Belangrijk in de aanbesteding was het buitengewone karakter van het Rijksmuseum.

“Het stofvrij maken van wanden bijvoorbeeld zit niet standaard in een werkprogramma en we hebben een

standen voorkomen. “Ik heb liever dat schoonmakers vragen dan dat ze zelfstandig aan de slag gaan. Bij twijfel: vragen.” Du Long: “Op veel locaties is kunst aanwezig. In Lelystad kwamen we tijdens een klus in een vergaderruimte waar oude boeken lagen. Op een tafeltje in een hoek lagen boeken uit 1901 en 1921. Omdat we bezig

“Traditioneel wil schoonmaken nog wel eens hit and run zijn. Maar dan kan hier niet” vloeronderhoud waar je u tegen zegt.

Daar moet goed over gesproken zijn en het moet benoemd zijn, zodat het later geen punt van discussie kan zijn.”

Kunst Daarnaast moet de schoonmaker in het Rijksmuseum vooral niet willen omgaan met kunst, zegt Langemeijer.

“Je kunt vervaarlijk dicht bij objecten komen, die van onschatbare waarde zijn.” Herald du Long, accountmanager bij MAS: “Dat vraagt dat je je bewust bent van de situatie en gevaar dat eventueel kan dreigen. De standaard plumeau heeft een staaldraad met een puntje waar de haren aanzitten. Juist dat puntje kan voor grote problemen zorgen. Let erop dat de steel van een stofwisser niet omvalt tegen een kunstwerk.” Langemeijer wil misver-

Service Management nummer 6 juni 2012

waren met uitruimen in verband met werkzaamheden aan de vloer, hebben we gevraagd of een medewerker van het museum het weg wilde halen, omdat wij er bij wilden. De medewerker zei dat ze weinig waard waren, maar wij komen er desondanks niet aan.

Of ze wat waard zijn, is door ons niet te beoordelen. Je moet je continu bewust zijn van de omgeving waarin je schoonmaakt. Dat is in alle omgevingen zo, maar geldt nog meer voor het Rijksmuseum.”

MAS Dienstverleners nam de meeste schoonmakers over van de vorige schoonmaakbedrijven. “Die hebben al kennis en ervaring. De rest van de schoonmakers hebben we erbij gezocht”, aldus De Goede. Zij krijgen een speciaal ontwikkelde SVS-opleiding, in de vorm van een extra modu-

inter view

miljoenenobjecten

Herald du Long (MAS), Chris Langemeijer (Rijksmuseum) en Nico de Goede (ook MAS) voor De Nachtwacht.

“Schoonmakers zijn het visitekaartje van het museum.” le museaal reinigen. Deze is geënt op schoonmaken in het Rijksmuseum.

De Long: “Je moet bijvoorbeeld uitkijken in verschillende ateliers, waar medewerkers van het Rijksmuseum van alles aan het restaureren zijn. Van grote schilderijen, borstbeelden tot aan vazen... We voeren daar dagschoonmaak uit. Wij zijn aan het werk, maar zij ook. Het vraagt communicatie om dat in goede banen te leiden.”

MAS Dienstverleners werd na de Europese aanbesteding de opdracht gegund om voor vijf jaar het museum zelf, inclusief alle bijgebouwen en de tentoonstellingsruimte op Schiphol, schoon te houden. Tijdens de preselectie ging het aantal partijen van

vijftien naar zeven, waarbij de hoogste en laagste bieder sowieso al afvielen. Uiteindelijk kwam MAS Dienstverleners als beste uit de bus. Sinds 1 februari is MAS dagelijks in de weer om in de Philipsvleugel en de overige locaties gelegen rondom het Museumplein ruimten schoon te maken en vooral stofvrij te houden. “Veel MKB-bedrijven beginnen niet eens aan Europese aanbestedingen”, zegt De Goede. “We krijgen toch geen kans. We hebben de kennis niet. De eisen zijn te hoog. Dat soort argumenten hoor ik vaak. Maar als je het niet probeert, krijg je ook de ervaring niet en kun je blijven roepen dat Europese aanbestedingen alleen voor grote schoonmaakbedrijven zijn. Het

loont uitermate de moeite, vind ik.

Zeker met een opdrachtgever die een fatsoenlijke en werkbare situatie wil, fatsoenlijk betaalt en een langdurige relatie wil aangaan.”

Mystery guests De ervaring van MAS Dienstverleners bij het Anne Frank-museum stonden buitengewoon goed als referenties op de aanbesteding, zo schat De Goede in. “1,3 miljoen bezoekers bezoeken dat museum en dat is vervuiling op een veel kleinere oppervlakte dan bij het Rijksmuseum.” Het Anne Frankmuseum werkt daar met mystery guests om de kwaliteit van de dienstverlening te meten. “Wij werken bij het Anne Frank-museum op basis van

Service Management nummer 6 juni 2012

11

»

inter view

gehad op het aanbestedingsproces, maar is blij dat er een middelgroot schoonmaakbedrijf uit is gekomen. “Dit past qua grootte bij het Rijksmuseum. Ik heb het gevoel dat het klopt.”

Sinds 1 februari is MAS dagelijks in de weer om ruimten in de Philipsvleugel en de overige locaties rondom het Museumplein schoon te maken en vooral stofvrij te houden. een handelingencontract. Maar daarmee heb je nog niet bepaald of iets schoon is of niet. In de praktijk komt het dus veelal ook neer op resultaatgericht werken.” Langemeijer is dat met De Goede eens, maar plaatst meteen een kanttekening. “Je wilt als opdrachtgever ook wat meer zekerheid. Bij resultaatgericht schoonmaak is het de verantwoordelijkheid van de schoonmaakmedewerker om te bepalen wat schoon of vies is, maar dat is zijn beleving. Het wil niet zeggen dat dat de beleving van onze bezoekers is.

Los daarvan moet een schoonmaker

een proactieve werkhouding hebben.

Als hij ziet dat ik er een paar dagen niet ben, is het natuurlijk onzin om mijn bureau dagelijks af te nemen.”

Ook het Rijksmuseum werkt met mystery guests, geeft Langemeijer aan. “De frontoffice van het Rijksmuseum (zie kader, red.) is druk bezig geweest met hostmanship en de backoffice heeft zich ook deze stof eigen gemaakt. De front office wordt ook door mystery guests bezocht en ook de schoonmaak en de toiletten nemen we mee in de rapporten .”

Langemeijer zegt geen invloed te hebben

“Alles achter de schermen” Bij het Rijksmuseum in Amsterdam werken 450 medewerkers op locaties op en rond het Museumplein. Het museum is organisatorisch verdeeld in twee delen. Het eerste is het zakelijke deel, het tweede deel gaat over de collecties. Het facilitaire bedrijf valt onder het zakelijke deel. Aan het hoofd facilitair manager Karen Keeman. Dat facilitair bedrijf is op zijn beurt weer gesplitst in een frontoffice, een backoffice, techniek en het planbureau. Chris Langemeijer is verantwoordelijk voor de backoffice van het facilitair bedrijf. “Daaronder valt alles achter de schermen”, aldus Langemeijer. “Alles behalve de kunst, zeg ik altijd. Het is de goederenontvangst, de receptie, de huismeester, de bodes die de post verdelen over de verschillende locaties, de servicedesk, een telcentrum en de catering- en schoonmaakcontracten.”

MAS Dienstverleners MAS Dienstverleners is veertien jaar geleden opgestart door Rahma el Mouden, de algemeen directeur van het bedrijf die ook zwarte zakenvrouw van het jaar is geweest. Zij is een praktijkvoorbeeld van schoonmaker naar directeur... MAS Dienstverleners verzorgt schoonmaakdiensten en diensten op het gebied van beveiliging, klein onderhoud en bouwgoedbeheer. Het bedrijf richt zich naast de zakelijke markt ook specifiek op de onderwijssector, kinderdagverblijven, welzijnsorganisaties, hotels en musea. “De klant is koning, maar onze medewerkers die het werk moeten uitvoeren zijn keizer. Dat is onze filosofie”, aldus Nico de Goede, commercieel directeur bij MAS. “Zonder tevreden medewerkers hebben we geen tevreden klanten.”

12

Service Management nummer 6 juni 2012

Anneke Noort werkt al ruim 25 jaar in het Rijksmuseum. Zij is van de eigen dienst overgegaan naar het schoonmaakbedrijf en altijd meegegaan naar de nieuwe partij bij een contractwisseling. In totaal zijn er 22 schoonmakers aan de slag bij het Rijksmuseum, waarvan de dagkrachten keurig zijn gekleed in pantalons en gilets. Zij maken acht locaties en naar schatting 50.000 vierkante meter schoon. Samen met MAS werd een opstartteam opgericht, waarvan de leden elke donderdag bij elkaar kwamen. Langemeijer: “Hoe staat het met het overnemen van personeel, hoe lopen de werkzaamheden, wat heb je van ons nodig... We hebben gezamenlijk de gebouwen bekeken.

The devil is in the detail. Het zijn allemaal bijzondere locaties. Je mag niet zonder begeleiding in het restauratieatelier schoonmaken. In Lelystad heb je het depot. In Schiphol is het een kleine locatie. Ik verwacht van MAS dat ze schoonmakers bewust maken van de bijzondere situaties.” Bijzondere communicatie is bijvoorbeeld nodig bij het glazenwassen.

Langemeijer: “Wij zorgen dat daarbij altijd beveiliging aanwezig is. Alle kunst wordt weggehaald, zodat de schoonmakers hun gang kunnen gaan. We kunnen dan niet de operatie niet door laten gaan, bijvoorbeeld omdat iemand ziek is. Het is namelijk een hele exercitie.” Schoonmakers in het Rijksmuseum moeten een verklaring omtrent gedrag (VOG) hebben, anders mogen ze er niet aan het werk.

De Goede: “Je moet je backup organiseren. En die moet dus ook die VOG hebben. Traditioneel wil schoonmaken nog wel eens hit and run zijn.

Maar dan kan hier niet. Je moet heel goed weten te plannen.” Als laatste: de schoonmakers van MAS zijn het visitekaartje van het museum.

Langemeijer: “Ongetwijfeld dat ze vragen krijgen, bijvoorbeeld over waar De Nachtwacht hangt. Dan moet je dan op zijn minst antwoord op kunnen geven.” ‹‹

ISSA /Interclean

ISSA/Interclean trekt 28.001 bezoekers De ISSA/Interclean, de grootste internationale vakbeurs op het gebied van de schoonmaak in de RAI in Amsterdam, heeft van 8 tot en met 11 mei maar liefst 28.001 bezoekers getrokken. RONALD BRUINS

Dat vermeldde beursmanager Rob den Hertog in zijn slotstatement. Ter vergelijking: in 2010 trok de beurs 23.415 bezoekers. Ook het aantal exposanten steeg, van 651 in 2010 naar 669 in 2012. Den Hertog: “We zijn erg blij met deze recordbrekende getallen. Het is een steeds essentiëler evenement geworden voor de schoonmaakindustrie, waarmee we een nog internationaler en divers publiek trekken.

Zeker ten opzichte van de vorige editie in 2010.” Het waren volgens Den Hertog vier drukke dagen die exposanten een flink aantal leads opleverden.

Service Management nummer 6 juni 2012

» 13

ISSA /Interclean

Schoonmaakmarkt Ook de Nederlandse schoonmaakmarkt op woensdag 9 mei, waar Service Management ook te vinden was, viel in de smaak (foto).

Dat was vooral rond het middaguur het geval toen veel Nederlandse gasten op de ISSA/Interclean op de markt in de Europafoyer van hun lunch genoten. Daarnaast kon de afsluitende gezellige borrel op bijval rekenen. Kritiek was er over de vindbaarheid van de markt. “We gaan samen met de exposanten de markt evalueren en kijken dan ook of we ermee doorgaan en wat we van deze editie kunnen leren”, aldus Den Hertog. De schoonmaakmarkt was uniek door de aanwezigheid van zeven grote distributeurs uit Nederland en België: Boma, Gelecon, Hijman, Dirksen, Exclusiva, Hazet en Piecom. Ook de bedrijven zoals AaRiverside, Hago, GCA en de kennisinstituten ISSA Benelux, SVS en VSR en de OSB waren deelgenoot van dit Nederlandse initiatief. Het evenement was vooral bedoeld als netwerkgelegenheid. Er mochten dan ook geen producten worden vertoond.

Kennisinstituut VSR mat tijdens de vakbeurs ISSA/Interclean de kwaliteitsbeleving van gebruikers van vijf toiletgroepen. De vereniging deed dat aan de hand van terminals met een touchscreen. Daarop konden gebruikers met een cijfer tussen 1 en 10 aangeven hoe ze de schoonmaak van het toilet waarderen.

14

Klaas Drost van het reinigings- en onderhoudsbedrijf Kok uit Harderw ijk probeert een van de hogedrukreinigers uit tijdens de buitendemonstraties georganiseerd door DiBO Nederland, Kärcher, Waterkracht en Provi/Aquila Triventek. “Bezoekers konden de machine s live bewonderen en de verschillende technieken en methoden werden gedemonstreerd.”

Service Management nummer 6 juni 2012

ISSA /Interclean

Handreiking goed inkopen moet marktverhoudingen verbeteren Expertisecentrum in aanbestedingen PIANOo en werkgeversorganisatie OSB hebben tijdens de ISSA/Interclean de handreiking ‘Goed inkopen, een schone zaak’ overhandigd aan Kees Blokland, voorzitter van de codecommissie Verantwoordelijk Marktgedrag.

PIANOo signaleerde in 2010 bij overheidsinkopers onvrede over de negatieve spiraal van lage prijzen en wantrouwen. Samen met OSB organiseerde zij een aantal marktontmoetingen, waarvan er één was tijdens de ISSA/Interclean. Overheidsinkopers en facilitair managers van schoonmaakbedrijven spraken hierbij open met elkaar over de knelpunten in het inkoopproces en mogelijke oplossingen daarvoor.

De handreiking ‘Goed inkopen, een schone zaak’ is het resultaat van de marktontmoetingen en tevens een concrete uitwerking van de code Verantwoordelijk Marktgedrag. De handreiking ondersteunt (overheids)inkopers van schoonmaakdienstverlening om de gedragscode in de praktijk te brengen. Per fase van het inkoopproces worden tips gegeven om te sturen op meer kwaliteit, betrokkenheid en respect.

Gezonde marktverhoudingen Tijdens de marktontmoeting op ISSA/Interclean ging het vooral over gezondere marktverhoudingen. Die zijn een verantwoordelijkheid van zowel opdrachtnemer als opdrachtgever. De Rijksoverheid wil als grote opdrachtgever op de schoonmaakmarkt haar verantwoordelijkheid nemen en werkte vorig jaar mee aan de code Verantwoordelijk Marktgedrag. Verschillende overheden (en schoonmaakbedrijven) ondertekenden deze code. Volgende stap is het toepassen van die code. Hoe doe je dat? “Het wordt tijd om de vis op het droge te krijgen en de implementatie van de code concreet ter hand te nemen”, aldus Siep Eilander, Chief Procurement Officer van het Rijk. “Dat moet dan wel gebeuren met passie voor de schoonmaak en de schoonmakers”, gaf een aanwezige schoonmaakondernemer aan. Daar was Eilander het volledig mee eens, als zoon van een schoonmaakondernemer. Hij gaf meteen een voorbeeld van het vechten voor de code in zijn eigen organisatie.

“Dagschoonmaak wordt door juristen als niet handig gezien, zeker als medewerkers van ons bijvoorbeeld met processen-verbaal bezig zijn. Maar dan moeten we toch de rug recht houden en het doorvoeren zodat schoonmakers meer een gezicht krijgen op de werkvloer.” De handreiking is te vinden op de website www.pianoo.nl.

Op de foto van links naar rechts: Wouter Stolwijk, directeur PIANOo, Kees Blokland en OSB-voorzitter Hans Simons.

49 procent schoonmakers heeft lichamelijke klachten Ziekteverlof komt volgens leverancier Tork vaker voor onder schoonmaakpersoneel dan in vele andere Europese sectoren. Het bedrijf presenteerde tijdens de ISSA/Interclean de resultaten van een Europees onderzoek waarin ook Nederland werd meegenomen.

Lichamelijke klachten, zoals rug- en gewrichtspijn, zijn een van de belangrijkste redenen voor het ziekteverzuim. Dit blijkt uit onderzoek van Tork onder schoonmakers in Nederland, Duitsland, Zweden en Frankrijk. De fysieke taken die dit beroep met zich meebrengt, vormen de oorzaak van het probleem. Zo verhoogt dit onder andere het risico op MSD door zware hef-, draag- en draaibewegingen en ook repetitieve bewegingen. Bijna de helft van de Nederlandse schoonmakers (49 procent) geeft aan weleens lichamelijke klachten door werk te hebben. Bijna een kwart moet zich minstens een keer per jaar ziek melden door deze klachten.

Een derde van de respondenten zegt tijdens hun werk regelmatig zware voorwerpen te moeten tillen of verplaatsen. En vier op de tien schoonmakers (42 procent) heeft door het sjouwen weleens last van de rug.

Frank Westdorp, product en market manager Tork bij SCA Benelux: “Het is hoog tijd dat ook wij, leveranciers van producten en diensten aan de industrie, ons steentje bijdragen om het ziekteverzuim verder terug te dringen en de arbeidsomstandigheden van het schoonmaakpersoneel te verbeteren. Het is tijd om het werk van de schoonmaker net iets gemakkelijker te maken”. Niet verwonderlijk was het dan ook dat Tork tijdens de ISSA/Interclean een range aan verpakkingen onder de naam Easy Handling presenteerde. “Deze zijn gemakkelijk te tillen, te vervoeren en op te bergen. Deze verpakkingen zijn ontworpen na observaties van schoonmaakpersoneel in diverse landen.” Het onderzoek is, in opdracht van Tork, uitgevoerd door Kien Onderzoek door middel van een online vragenlijst onder ruim 170 Nederlandse en Vlaamse professionele en semiprofessionele schoonmakers.

» Service Management nummer 6 juni 2012

15

ISSA /Interclean

China is flink vertegenwoordigd in de schoonmaakmachines

Nordic Swan overhandigt ecolabel aan Greenspeed Nancy Holms, vertegenwoordiger van The Nordic Swan, heeft tijdens ISSA/Interclean het Nordic Swan ecolabel uitgereikt aan Greenspeed. Het bedrijf is daarmee de eerste in Nederland die het label aan zijn microvezelproducten mag koppelen. Het Nordic Swan Ecolabel is een officieel milieulabel dat vooral in de Scandinavische landen (Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken en IJsland) erg bekend is. Onderdelen van het label betreffen kleurechtheid, eisen aan het productieproces, wat blijft er achter in het water nadat het product is vervaardigd en communicatieprocedures bij onder andere productveranderingen.

Spectaculair uitziende hogedrukreiniging buiten bij de Europahal

16

Service Management nummer 6 juni 2012

ISSA /Interclean

Nieuwe hogedrukreiniger van Waterkracht Waterkacht presenteerde tijdens de ISSA/Interclean de Hot Aqua Blaster Colorado, de nieuwste hogedrukreiniger van het bedrijf. “Wij zijn trots dat wij deze krachtpatser hebben mogen presenteren”, aldus Gerhard Gilbers van Waterkracht.

“Deze hogedrukreiniger reinigt beter, maar is ook milieuvriendelijker.” De hogedrukreiniger Colorado is gebaseerd op de gepatenteerde kokend heetwatertechniek van Waterkracht. “Die maakt professionele reiniging zonder chemische middelen en met geringe C02-uitstoot mogelijk.”

Prijzen eerlijk verdeeld op miniskills ISSA/Interclean De prijzen van de schoonmaakwedstrijd genaamd miniskills op de ISSA/ Interclean zijn eerlijk verdeeld onder de deelnemende landen. Het Nederlandse team ging er met de prijs voor de beste cleanroomreiniging vandoor. Dat team bestaat uit de schoonmakers Anne de Bruyne, Brian Timmerman

Specialistische tak van sport: de reiniging van zonnepanelen

De op een bijzondere manier opgehangen doeken van Wecovi trekken de aandacht

en eerste reserve Henriët van der Heiden. Erik Pos begeleidt namens sponsor Hago de drie getalenteerde schoonmakers. “We hebben deze setting gebruikt om ons voor te bereiden op de EuroSkills, de finale van de Europese vakwedstrijden voor jonge talenten.” Wennen was het onder meer aan het publiek dat door plexiglas iedere beweging van de schoonmakers kon gadeslaan. “Maar dat hebben ze bij de EuroSkills ook. Het is goed daar aan gewend te raken.” Het is zaak bij cleanroomreiniging volgens protocollen te werken en langzaam en zorgvuldig te werk te gaan. Pos: “Ze moeten zo min mogelijk stofwerveling veroorzaken.” Naast Nederland ging team Oostenrijk er met de bokaal voor het beste strippen en polymeren vandoor, Hongarije won in de categorie ziekenhuiskamerreiniging en desinfectie en de leerlingen van het Arcus College kregen een blijk van waardering voor hun deelname. Alle deelnemers gingen daarna nog even op de foto.

Het is voor team Nederland tot aan de finale van 4 tot 6 oktober van de EuroSkills in Spa zaak de puntjes op de i te zetten, aldus Pos. “Het moet allemaal wat soepeler gaan lopen en dat is vooral een kwestie van methodes en werkwijzen erin slijten.”

» Service Management nummer 6 juni 2012

17

ISSA /Interclean

Nederland doet niets met campagne over handen wassen Het ministerie van Volksgezondheid tekende als eerste de belofte aan de Wereldgezondheidsorganisatie dat het een campagne over het belang van handen wassen zou voeren. “Tot aan de dag van vandaag is er niets gebeurd”, constateert Didier Pittet, directeur van het Infection Control Programme en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Hij sprak tijdens een seminar op de ISSA/Interclean zijn teleurstelling daarover uit. “Nederland moet meer doen”, aldus de directeur. Daar was Thea Daha van de werkgroep Infectie Preventie het mee eens. “De handhygiëne in ziekenhuizen gaat hard achteruit, waardoor er dus meer infecties optreden, er meer mensen ziek worden en uiteindelijk ook meer mensen overlijden.” De campagne Wash hands, save lives is wereldwijd door de WHO opgestart op infecties in ziekenhuizen waar ter wereld ook tegen te gaan. Nederland onderschreef deze campagne in eerste instantie enthousiast, maar deed er vervolgens niets meer mee. Dat terwijl de campagne naar zeggen van Pittet in Groot-Brittannië uiterst succesvol was. “Uit onderzoek blijkt dat we vanaf 2006 in drie jaar tijd 10.000 mensenlevens op die manier hebben gered door de handhygiëne in ziekenhuizen te verbeteren.” Daha was onder de indruk. “Een dergelijke campagne is in Nederland ook hard nodig.”

Vermop laat systeem met gebruikmaking van step zien

DiBO presenteert eerste hogedrukreiniger in het groen DiBO brengt haar machines voortaan in het groen op de markt. Tijdens de ISSA/Interclean presenteerde de leverancier de eerste machine in deze kleur: de nieuwe DiBO JMB-M heetwater hogedrukreiniger. “De nadruk ligt reeds jaren op het ontwerpen van milieuvriendelijke machines. Het was dan ook een logische stap om dit mee te nemen in het uiterlijk”, aldus Pierre van den Borne, algemeen directeur van de DiBO-groep.

18

Service Management nummer 6 juni 2012

ISSA /Interclean

Van links naar rechts de organisatie van de ISSA/ Interclean 2012: Rens-Jan van Vliet, Carolien Meije r, Robert Stelling, Hilke de Vries, Natasja Lodewijk, Rob den Hertog, Kaja Kingm a, Sandra Bakker, Gerard Rijnbeek en Suzanne Dedding.

Service Management was op meerdere plaatsen aanwezig tijdens de ISSA/Interclean. Op alle mediapunten, op de schoonmaakmarkt op 9 mei en niet te vergeten op alle schermen van de grootste schoonmaakbeurs ter wereld

â&#x20AC;šâ&#x20AC;š Service Management nummer 6 juni 2012

19

ISSA /Interclean

2.500 stemmen voor publieksprijs

Innovation awards voor en Kärcher De innovation awards ter gelegenheid van de 24e ISSA/Interclean zijn dit jaar naar twee Duitse ondernemingen gegaan, Vermop en Kärcher, en het Nederlandse Alpheios. Die laatste pakte ook de publieksprijs.

Vermop Salmon werd tevens de overall winnaar. DICK VAN ZOMEREN

D

e winnaars werden op de eerste beursdag bekendgemaakt en ontvingen de prijzen tijdens de innovation award-ceremonie in het Elicium van Amsterdam RAI. Dat ten overstaan van een grote groep genodigden. Organisator Amsterdam RAI ontving tot begin dit jaar 71 inzendingen voor de awards die toegekend zijn in drie categorieën: machines, schoonmaaksystemen en hulpmateriaal en tenslotte managementsystemen. Na een digitale voorselectie door een uit acht personen bestaande, internationale jury werden negen inzendingen genomineerd, waarvan de producenten/ leveranciers het product of systeem in de RAI ten overstaan van de jury persoonlijk mochten demonstreren.

Aan het eind van de middag werden na een juryberaad van bijna twee uur de drie winnaars gekozen, en de overall winnaar.

Wetrok iMatic Vive, eveneens een opzitschrob- en zuigmachine waarvan de energie die vrijkomt bij het remmen benut wordt voor het voeden van de batterijen. De dosering van water en reinigingsmiddel past zich in bochten automatisch aan de rijsnelheid en de machine wordt met de hand volledig elektronisch bediend, zelfs rempedalen ontbreken. De iMatic bespaart 40 procent water en stroom ten opzichte van een conventionele machine.

Maar de winnaar in de categorie machines werd de B 80 W van Kärcher, een walk-behindschrob- en dweilauto-

maar niet aan of bij de techniek dan wel de dosering komen, want daarvoor is een andere sleutel nodig.

Hulpmateriaal en systemen Het Amerikaanse Newell Rubbermaid was genomineerd met het Clean Water System (CWS), een rolemmer met een inhoud van 15 liter, verdeeld over twee compartimenten met schoon respectievelijk vuil water gescheiden door een filter, en een vlakmop-pers. De van boven afsluitbare emmer kan worden gekanteld, waardoor het vervuilde mopwater binnen drie minuten door het filter als vrijwel schoon water te-

Na langdurig juryberaad werd toch gekozen voor Vermop, een systeem dat zeer velen groot gebruiksgemak oplevert

Machines Drie machines drongen door tot de finale. Nilfisk-Advance met de CS 7000, een hybride schrob/dweilautomaat annex veegmachine voor gebruik in de buitenlucht en in gebouwen. Een omvangrijk voertuig van bijna 2.000 kilo, aangedreven door een verbrandingsmotor (LPG) of batterijvoeding. De CS 7000 is greener and smarter en de hybride aandrijving levert een brandstofbesparing op van 30 procent.

Alpheios dong mee met de Zwitserse

20

maat die door extra voorzieningen ook hulpmateriaal als moppen, flacons reinigingsmiddelen, werkdoeken en een plamuurmes mee kan voeren. De tanks worden automatisch gevuld en na gebruik gespoeld, terwijl ook hier de Eco!Efficiency voor zuinig water en stroomverbruik (te laden bij elk standaard stopcontact) zorgt. De machine is alleen te bedienen met drie kleurgecodeerde sleutels met chip, een operator kan zo alleen de machine bedienen

Service Management nummer 6 juni 2012

rugvloeit naar het schoonwaterreservoir. Bij het CWS hoort een dubbelzijdige microvezelvlakmop. Het CWS resulteert in een tijdsbesparing van 20 procent.

Ook de Pro Tec Maxi Quik Fill van Ecolab werd in deze categorie ingedeeld, een systeem om op een veilige en arbeidsvriendelijke manier een vat van 200 liter reinigingsconcentraat te verwisselen onder een waterreservoir van

ISSA /Interclean

Vermop, Alpheios

De internationale jury voor de Innovation Awards onder leiding van de Britse voorzitter Michelle Marshall, bestaande uit journalisten of redacteuren van (schoonmaak)vakbladen en twee leden die al tientallen jaren met professionele schoonmaak van doen hebben.

Van links naar rechts: Pierre Deschamps (Bâtiment Entretien/Frankrijk), Dick van Zomeren (redactie Service Management), Rob Geissler (Sanitary Maintenance/Verenigde Staten), juryvoorzitter Michelle Marshall (European Cleaning Journal/Engeland), Ton van der Riet (managing director Senzora), Paolo Pellizzari (Pulizia Industriale e Sanificazione/Italië), Reinhard Knittler (Reinigungs Markt/Duitsland) en Cor van der Velden (Chief Expert at Skills Netherlands).

300 liter. Die Quik Fill-opstelling resulteert in een systeem om in circa één minuut het reservoir van een schrob/ zuigmachine te vullen met water voorzien van een reinigingsmiddel. Het lekken van concentraat is onmogelijk, omdat het 200 litervat in een vloeistofdichte buitenverpakking staat, die tegelijk met het vat wordt vervangen. De zuigbuis rust op de bodem, waardoor de gehele inhoud wordt benut.

In deze categorie werd Vermop Salmon winnaar met het Mag System, bestaande uit een mopsteel met aan het eind

twee kleine maar sterke magneten, die moeiteloos zijn vast te klikken aan twee metalen houders - zo groot als een muntstuk - aangebracht in (vier) mops.

Dat voorkomt bukken en het beetpakken van gebruikte mops. Bijzonder is dat de vlakmop inwendig is voorzien van een langwerpig kunststof frame dat bestand is tegen hoge temperaturen bij het wassen (tot 400-500 keer) en na bijvoorbeeld wringen altijd weer terugkeert in de oorspronkelijke vorm. Eén steel is geschikt voor vier soorten moppen, inclusief de strengen- of Kentuckymop.

Managementsystemen De inzending van CWS-boco International GmbH betrof WIS. Dat staat voor Washroom Information Service.

Daarbij kan in elke standaard CWSdispenser voor katoenen rolhanddoeken een batterijgevoede draadloze zender worden geplaatst die signaleert als een automaat (bijna) leeg is dan wel een technische storing vertoont. Deze gegevens worden real time doorgestuurd en opgeslagen in een server van CWS, die de facility manager van het gebouw waarschuwt of het (schoon-

Service Management nummer 6 juni 2012

21

»

ISSA /Interclean

voor persoonlijke hygiëne, gebouwenschoonmaak en preventie & voeding.

Het IPM-systeem is buitengewoon gebruiksvriendelijk en ook een hulpmiddel voor externe hygiënisten die op verzoek een objectief oordeel kunnen geven over adequate infectiepreventie in de gezondheidszorg. Alpheios pakte niet alleen de innovation award van de jury, maar ging er ook met de publieksprijs vandoor. Maar liefst 2.500 stemmen waren uitgebracht. Roger van Wersch (algemeen directeur Alpheios International) nam beide awards in ontvangst uit handen van juryvoorzitster Michelle Marshall van de European Cleaning Journal. Van Wersch: “Wij zijn enorm trots dat we zijn beloond met de innovation awards. Het feit dat ook de bezoekers ons verkiezen tot winnaar geeft me een dubbel goed gevoel. Ik ben ervan overtuigd dat zij, net als wij, inzien dat schoonmaak gaat om zoveel meer dan schoonmaken alleen. Met de infectiepreventiemonitor laten we zien hoe belangrijk goede schoonmaak is en waar het echt toe bijdraagt: het redden van levens.”

Gemak voor alle dag

Roger van Wersch en Leon Hermse van Alpheios nemen de awards in ontvangst. maak)bedrijf dat verantwoordelijk is voor het toezicht in de sanitaire ruimte en het vullen van de dispensers. Door de opbouw van de WIS-gegevens ontstaat zo ook een overzicht van de frequentie van het verbruik van dispensers, verdeeld over verdiepingen en afzonderlijke gebouwen.

Diversey was genomineerd met een totaal vernieuwde iMAP, een tablet pc als hulpmiddel bij inspectie en rapportering over de kwaliteit van de schoonmaak en hygiëne bij het onderhoud van gebouwen en in branches als de voedselverwerkende industrie.

Het systeem is meertalig, men kan met de iMAP foto’s maken en verzenden, gebruiken voor e-mails, het opslaan van data en rapporteren. De iMAP is een schoolvoorbeeld van de

22

introductie van digitale hulpmiddelen bij rapportages die voorheen moeizaam met pen en papier werden gedaan om vervolgens alsnog digitaal te worden verwerkt.

Winnaar in de categorie managementsystemen en -hulpmiddelen werd de Alpheios infection prevention monitor IPM, hoogst actueel in een tijd waarin enkele ziekenhuizen onder vuur liggen in verband met onvoldoende preventie rond MRSA. Het monitor system maakt ook gebruik van een tablet en is primair ontwikkeld voor toepassing in de gezondheidszorg (zieken- en verpleeghuizen) hoewel het systeem overal toepasbaar is waar sprake is van infectiegevaar, bijvoorbeeld in de catering en levensmiddelenindustrie.

Het is opgebouwd uit drie modules

Service Management nummer 6 juni 2012

Te midden van alle innoverende technieken in imposante machines en in de schaduw van digitale managementondersteuning werd begin april in Amsterdam wat betreft de prijs van de overall winnaar na langdurig internationaal juryberaad toch gekozen voor Vermop, met de even simpele als ingenieuze magneetbevestiging voor moppen. Omdat het een systeem is dat voor tienduizenden schoonmakers vijf dagen per week gebruiksgemak oplevert, terwijl de technische hoogstandjes in de vorm van schrob- en zuigmachines slechts door een handvol operators, en vaak niet eens dagelijks, worden gebruikt. Om nog maar te zwijgen over de ook dit jaar weer geïntroduceerde digitale hulpmiddelen.

De door de jury uitvoerig besproken verkiezing van het Vermop Mag System is daarom ook een hommage aan de alleen in ons land al 150.000 uitvoerenden. De gebruikers die elke twee jaar, ook dit keer weer, in de Amsterdamse RAI nadrukkelijk ontbreken tussen al het moois van 600 aanbieders uit alle windstreken. ‹‹

column edsar westra

Een prachtig schilderij

H

oe wordt schoonmaak gezien in het facilitaire palet van diensten? Schoonmaak, in al haar breedte, is een facilitaire dienst.

Het is een van de bekendste facilitaire diensten die er zijn. Niet zelden be-

Verschuiving Het palet van facilitaire diensten is divers. Zo divers als mensen kleuren kunnen zien. Wel zien wij een verschuiving van meetbaarheid naar ondergaan, beleving. Dat vraagt om an-

Schoonmaken is ook: verantwoordelijkheid mee te denken naar een duurzame omgeving vestigt een onwetend persoon na de uitleg wat facilitair is concluderend: oh, schoonmaak! Goede schoonmaak is zichtbaar. Niet alleen als het niet gebeurt, maar vooral als het wel gebeurt. Een van de redenen om voor dagschoonmaak te kiezen is de zichtbaarheid van de schoonmaakprofessional. Het draagt bij aan de medewerkerstevredenheid van het bedrijf waar men schoonmaakt. Schoonmaken (en schoon houden, for that matter) is een vak. Het vraagt om kennis van de processen, de producten en de perceptie van de klant. Het vraagt om mensen die zich willen inzetten onze rommel op te ruimen, ons in de gelegenheid te stellen ons werk in een schone omgeving uit te voeren.

ders schoonmaken en -houden. Dat vraagt om een schoonmaakbedrijf dat de klant invoelt. Dat vraagt om een opdrachtgever met lef en het vertrouwen in zijn/haar schoonmaker dat het schoon wordt en blijft. Schoonmaken is niet alleen een beweging waarbij de status van een object of omgeving wordt veranderd. Van vies naar schoon. Het is een verantwoordelijkheid mee te denken naar een duurzame omgeving, waarbij geen milieubelastende middelen worden gebruikt. De schoonmaakbranche zal zich geroepen moeten voelen om ook als duurzame adviseur op te treden. Zo geeft zij invulling aan haar groen op het palet van facilitaire diensten.

Schoonmakers zijn, zoals ik ze althans ken, ook vrolijke mensen. Altijd goed voor een glimlach. Bijna iedere ruimte betredend met nieuwsgierigheid: hoe hier hun belangrijke werk te verrichten.

Als geen ander kennen zij de ruimten in het bedrijf en de mensen die de ruimten gebruiken. Ook dat zorgt ervoor dat de schoonmaak onlosmakelijk verbonden is met het facilitaire palet. Het palet van de facilitaire dienstverlening kent de kleuren die de klant wenst. Een goed samenspel tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, tussen doek en verf, leidt tot een prachtig schilderij. Een schilderij dat waarde toevoegt aan iedere wand van de onderneming. â&#x20AC;šâ&#x20AC;š Edsar Westra Secretaris Facility Management Nederland (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

+31 (0)70 - 345 87 37 www.greenspeed.eu

Service Management nummer 6 juni 2012

23

ISSA /Interclean

24e editie

Meer mensen, produc Tijdens de recente ISSA/Interclean was de grap te horen dat Amsterdam RAI niet zal rusten voordat een situatie is bereikt waarbij één meter netto standoppervlak staat voor één bezoeker. Het zou best eens kunnen dat die grens al over twee jaar (tijdens de 25e editie) wordt bereikt, want vorige maand kwamen ruim 28.000 bezoekers naar de RAI en was het verhuurde oppervlak bijna 30.000 vierkante meter. DICK VAN ZOMEREN

D

e onlangs georganiseerde ISSA/Interclean was de grootste en drukst bezochte editie ooit van de reeks van 24 vakbeurzen die in 1967 begon. Vorige maand waren 669 exposanten present (in 2010: 651) die bij elkaar 28.001 bezoekers verwelkomden, bijna 4.500 belangstellenden meer dan in 2010 toen er 23.415 bezoekers kwamen. Het productaanbod bestrijkt inmiddels tien hallen en bestaat uit een nauwelijks nog te overzien aanbod van (vooral) vloeronderhoudsmachines, hulpmateriaal als wissers en moppen, dispensers voor sanitaire ruimten, reinigingsmiddelen, papierproducten en andere disposables. Het aanbod is zo groot dat alleen een gericht bezoek aan bepaalde leveranciers zinvol is omdat zoeken naar nieuwe producten temidden van bijna 700 stands een onmogelijkheid is geworden. Dat begrijpt Amsterdam RAI ook, zodat naast (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

+31 (0)70 - 345 87 37 www.greenspeed.eu

24

de bekende landenpaviljoens uit de Verenigde Staten, Engeland, Italië en Frankrijk, intussen gesegmenteerde exposanten, op vrijwillige basis, bij elkaar worden gezet. Vandaar dat in het Hollandcomplex (de hallen 9,10 en 11) vrijwel alle leveranciers van papier

dacht wel en daar ging het Wetrok tenslotte om.

De segmentering van een deel van het aanbod helpt de bezoeker wel een beetje. Maar toch. Wie in vier dagen tijd, met totaal 27 beursuren, alle

Wie in vier dagen alle exposanten wil bezoeken, moet per uur 25 stands langs en dispensers voor sanitaire ruimten bij elkaar waren gezet, terwijl de hogedrukreinigers binnen en buiten gegroepeerd exposeerden, ten noorden van hal 9, achter de grote Europahal.

Nieuwe zakelijkheid Drukker dan ooit en ook meer zakelijk dan ooit. De ISSA/Interclean 2012 was ook een van de soberste beurzen uit de reeks van 24, want efficiency stond bovenaan. Voorheen was er een ruim aanbod van goochelaars, muzikanten, cartoonisten, jongleurs, klompenmakers en dansers. Maar die zijn allemaal verdwenen uit de RAI, waar de nieuwe zakelijkheid regeerde. Alleen in de stand van Wetrok trad vijf keer per dag een dansend duo op om de introductie van de Tango (een compacte schrob/zuigmachine) te onderstrepen. Maar gezien de bevroren gezichten van het duo levert die dans zelf weinig vreugde op. Publieke aan-

Service Management nummer 6 juni 2012

669 stands wil bezoeken, moet dagelijks bij 168 exposanten langs. Anders gezegd: bijna 25 stands per uur bezoeken, zonder pauze of onderbreking. Dat brengt geen enkele beursbezoeker op en ook voor een redacteur van een vakblad is dat een onmogelijke opgave. Nog los van de seminars en presentaties die tijdens beursuren elders plaatsvinden. Daarom hieronder een tamelijk willekeurig - en ongetwijfeld onvolledig overzicht van producten en zaken die opvielen.

Gemechaniseerd Om te beginnen in de grote Europahal, altijd het domein van machineleveranciers als Nilfisk, Kärcher, Hako, Comac, Diversey, Numatic, Ecolab, Wetrok/Alpheios en Cleanfix.

Een buitenstaander moet hier de indruk krijgen dat al het schoonmaakwerk is gemechaniseerd, terwijl het

ISSA /Interclean

ten en systemen om minder dan 5 procent gaat… In de grote Nilfisk-stand uiteraard de voor een Award genomineerde bijna 2000 kilo zware CS7000 (vegen en schrobben), maar de groep introduceerde ook drie modellen éénschijfsmachines met 180, 410 dan wel 185 tot 370 toeren, dus low en high speed reinigen. Numatic lanceerde een elektrisch aangedreven (hotel)werkwagen plus drie batterijgevoede stofzuigers, één model voor op de rug en twee ketelmodellen. Cleanfix toonde in de stand en de gangpaden de RA 535, een “compacte en comfortabele” opzitschrob- en zuigmachine met een werkbreedte van 53 centimeter. Daarachter, bij Hako, de Jonas 800, een nieuwe batterijgevoede opzitveegmachine. Collega Alpheios showde de genomineerde iMaticVive schrob- en zuigmachine (85 cm) en de al genoemde Tango, een kleinere schrob/ zuigmachine (34 cm) met een wegklapbare bedieningsarm voor het werken onder stellingen en kasten. In deze stand vanzelfsprekend ook de awardwinnende infectiepreventiemonitor. In de grote Kärcher-stand uiteraard de categoriewinnaar, de B80W, alweer een schrob/zuigmachine.

In de altijd erg drukke Diversey-stand aandacht voor de iMap, een digitaal managementsysteem (eveneens genomineerd), maar ook de presentatie van Quantum, een dubbelzijdig mopsysteem, met een nieuwe generatie moppen voor meer vierkante meters, als onderdeel van het Jonmastersysteem voor vloeronderhoud. Bij Greenspeed de introductie van Sprenkler Ltd, een vernieuwde versie met een inhoud van 0,5 liter voor klamvochtig wissen met vlakmops en een samen met Vermop ontwikkelde gesloten werkwagen met voorop de Fit automatische mopbevochtiger. Wecovi

Een rolhanddoek verwisselen lukt in minder dan acht seconden. In de stand ook een demonstratie van het draadloos en digitaal bewaken van het goed functioneren van handdoekautomaten. uit Zwolle demonstreerde de al eerder in Berlijn getoonde Maroompad, vervaardigd van gerecyclede PET-flessen, voor het zonder water en chemicaliën strippen van vloeren. Ecolab toonde de ook al genomineerde Quik Fill en de werkwagen Vario Flexx, afgeleid van de Vario Maxx, voor naar keuze nat of droog vloeronderhoud.

Miniskills Ooit kon men via hal 6 doorlopen van de Europahal naar de Amstelhal, maar die is al jaren niet meer in gebruik. In die oude hal 6 was nu, omringd door tien buitenlandse exposanten, de stand van miniskills waar onder leiding van Erik Pos en Cor van der Velden teams uit Hongarije, Oostenrijk en Nederland wedstrijden hielden en demo’s gaven in vloeren kristalliseren, cleanroom- en intensivecarereinigen en strippen en conserveren. Dit najaar is de finale, in Spa, België.

Vlak voor de Europahal de in elkaar overlopende hallen 2 en 3, waar altijd

het Amerikaanse paviljoen is ondergebracht. In hal 2 de verrassende terugkeer van Dr. Schnell, een chemiegigant die in 2010 oversloeg maar met het oog op de export nu terugkeerde, wél met een kleinere stand. Daarnaast IVAC uit Eindhoven waar men een éénschijfsmachine introduceerde, alsmede een batterij aangedreven minischrobmachine plus twee sproei-extractiemachines voor tapijtreiniging. Het Engelse Osprey (stoomreiniging) gebruikte als blikvanger de grote oud-Hollandse molen van Weska uit Rotterdam. In een zeer lange stand langs de wand Baudoin uit Waalwijk, tijdens deze beurs binnen en buiten op het plein de grootste exposant met wasstokken voor glasbewassing. Men toonde een met water (160 bar) aangedreven rolborstel voor het reinigen van zonnepanelen. In de aangrenzende hal drie ten minste twee Nederlandse exposanten. Militex uit IJmuiden introduceerde (“zie het als een try-out”) drie Flonker handzepen omdat ze een metallic look hebben, voor toepassing voor in de zware

Service Management nummer 6 juni 2012

25

»

ISSA /Interclean

en middelzware industrie. In het luxe segment demonstreerde Hewitex uit Krimpen a/d Lek een echte primeur: Soapettes. Doekjes van viscose en polyester in drie kleuren die met zeep zijn geïmpregneerd. Als ze in een emmer worden gedompeld, resulteert dat in 4 tot 6 liter reinigingsvloeistof voor interieur of sanitair, plus uiteraard een werkdoekje.

Suikerriet Aan de andere kant van de Europahal, in de hallen 4 en 5, twee Duitse chemiebedrijven: Dreiturm en Tana Professional, waarvan de laatste de Active-line introduceerde, een ecolabelwasmiddel voor textiel en moppen. Vileda (hulp- en verbruiksmateriaal, geen chemie) toonde voor het eerst een set materiaal voor cleanroomreiniging. Het Belgische Ecover is nu zo groen dat zelfs de flacons met de milieuvriendelijke producten nu vervaardigd worden uit suikerriet

in plaats van aardolie. Dat is een primeur. In verband met de sterkte bestaan de (spray)doppen nog wel uit conventionele kunststof. Dan twee Nederlandse exposanten: Exive uit Zevenaar toonde trots een nieuwe catalogus in een ‘ouderwetse’ printversie omdat niet elke internationale afnemer voor digitaal kiest en Flash uit

demonstraties met deze apparatuur gegeven.

Het vroegere Holland-complex, enkele minuten lopen vanuit de Europahal, stond vooral in het teken van producten voor sanitaire ruimten.

Dat aanbod onderscheidde zich overigens door donkerblauw tapijt in de

Het Verre Oosten rukt onmiskenbaar op, maar in de stands is soberheid alom troef Oss presenteerde de nieuwe disposable Ffastmop, groen (microvezel) of blauw, voor gebruik met reinigingsmiddelen. Op de kop van hal 5 het hogedrukpaviljoen, gekenmerkt door rode vloerbedekking, waar bedrijven als Provi, Meclean, DiBO en Waterkracht hogedrukreinigers toonden.

Daarachter, buiten de hal, werden

gangpaden. Wie het enorme aanbod dispensers ziet, krijgt de indruk dat die de status van verbruiksartikel hebben bereikt. Voor de leek is het een raadsel waar al die apparaten, in toenemende mate van roestvrijstaal, blijven. Nog iets dat opviel: de ouderwetse heteluchtdrogers (geliefd bij exploitanten, diep gehaat door gebrui-

Een buitenstaander zou de indruk kunnen krijgen dat al het schoonmaakwerk is gemechaniseerd, terwijl het om minder dan 5 procent gaat…

26

Service Management nummer 6 juni 2012

ISSA /Interclean

kers) hebben definitief verloren van de veel sneller werkende drogers waarin men beide handen moet steken, waarna ze door een jetstream binnen tien seconden droog zijn.

Kennelijk is er een patent verlopen, want ineens zag je ze overal in stands in dit deel van de RAI.

Tonnen zware machine In hal 9 stonden nauwelijks washroomexposanten. CroHill was er wel.

Het bedrijf is importeur van de Duitse Kleen Purgatis chemielijn, met de Solex directstripper en Trigomat, een slijtvaste polymeer. In deze stand ook Ecoplastic afvalzakken, met minder materiaal dan voorheen, maar even sterk en CO2-neutraal.

In die hal, terug van weggeweest, de Duitse machineproducent Hefter, ooit voor Albert Heijn geïmporteerd door het verdwenen RTB uit Almere, nu in Nederland vertegenwoordigd door Exclusiva in Amsterdam. In 2010 ontbrak Hefter in Amsterdam, net als vorig jaar op de CMS in Berlijn. Maar het internationale publiek in Amsterdam wordt door hen als veelbelovend gezien. Naast Hefter een Turkse exposant met een in bedrijf zijnde tonnen zware machine voor het reinigen van losse tapijten.

Voor de particuliere markt dus, kantoren vervangen gewoon hun tapijt om de paar jaar….

In hal 9 drie prachtige geschakelde stands van Vermop, met het Magsystem categorie- en overall winnaar van de Innovation Award 2012. Het Mag-system bestaat uit een steel en mop met een magneet als klikverbinding. Vermop is een uiterst innovatieve onderneming, die elke beurs met iets nieuws komt. In Amsterdam introduceerde men drie reinigingsmiddelen met de naam Liquid (interieur, vloer en sanitair) opvallend verpakt in driehoekige flacons “omdat die zo prettig vasthouden”. Private label kan ook. Vermop leverde niet eerder reinigingsmiddelen. Bij het Zweedse Hygienteknik iets nieuws: een werkwagen met op een dashboard een minicomputer voor het automatisch bevochtigen van een vlakmop met water én reinigingsmiddel, beiden meegevoerd in cans

Ruim 28.000 bezoekers kwamen naar de RAI en het verhuurde oppervlak bedroeg bijna 30.000 vierkante meter. op de wagen. Bij het doseren van het reinigingsmiddel kan men, afhankelijk van de vloer of de vervuiling, kiezen uit vijf doseringen.

Een driehoek In hal 10 vormden enkele grote aanbieders een driehoek, bestaande uit Tork, Vendor en Lotus Professional.

Lotus introduceerde Impact, bestaande uit non-woven wipers voor de gezondheidszorg en grootkeukens. Vendor toonde IQ-handdoekdispensers voor papier. De IQ Special die van een be-

beschreven supersnelle (in acht seconden) handendroger Dualflow.

Van het Holland-complex is hal 11 de grootste en deze stond voor driekwart in het teken van washrooms. KimberlyClark presenteerde in een grote stand het thema The healthy work-place. Hygiene dus, maar vooral gezondheid, onderstreept met veel plaatjes van fruit en fruitsap. Initial-Hokatex heeft het tweede deel van die naam per 1 maart 2012 afgeschud en introduceerde als Initial een roestvrijstalen dispenserlijn, die vrij blijft van vingertasten en ande-

Als je het aanbod zeepdispensers ziet, krijg je de indruk dat het verbruiksartikelen zijn drijfslogo kan worden voorzien, de IQ Special Plus om te voorzien van een folie met bijvoorbeeld (sport)club kleuren en de IQ Messenger met een transparante kap waar men een maandelijks wisselende reclameboodschap achter kan plaatsen of bijvoorbeeld de cover van een blad. Bij AllCare uit Veenendaal was de vernieuwde (in 2004 geïntroduceerde) Wings dispenserlijn te zien en de al

re vlekken. Met als motto Peace of mind werkt men aan een hoger serviceniveau voor de klant. Bij collega CWS ook een nieuwe dispenserlijn in roestvrijstaal, waarbij de handdoekautomaat een easyloadingsysteem heeft: een rolhanddoek verwisselen lukt in minder dan acht seconden. In de stand ook een demonstratie van WIS (genomineerd voor een award), het draadloos en digitaal bewaken van het goed functione-

Service Management nummer 6 juni 2012

27

»

ISSA /Interclean

ren van handdoekautomaten. CWS heeft nu ook een rolhanddoek van 100 procent biologisch katoen.

Draadloos en digitaal Van Houtum/Satino (Dare to be black) heeft het assortiment verbreed met cradle-to-cradlehandzepen, een hygiënebox en een afvalbak. Satino zet al jaren in op groen. In hal 11 ook MTS Euro Products uit Maassluis met het Tulip control consumption system een draadloos en digitaal systeem om tegelijkertijd in één ruimte het functioneren van maar liefst acht dispensers (onder andere zeep, handdoek, luchtverfrissers) te bewaken en dat alles gekoppeld aan een voorraadbeheer en bestelsysteem. Elke dispenser wordt daarbij voorzien van een door een batterijgevoede minizender. Deze zomer is het Tulip-systeem al operationeel.

En ook hier weer nieuwe dispensers: Pearl White en Black. In deze hal ook de enige Nederlandse deelnemer met software voor beheersing van het

schoonmaakproces: Digital Management uit Schoonhoven met het ProClean System. Een andere Nederlandse deelnemer, alfa-HygiCare uit Nederhorst den Berg, demonstreerde non-touch kranen waaruit men, ook contactloos, eveneens zeep en desinfectiemiddel kan doseren. The untouchable range omvat vier modellen kranen. Knol Cleaning Solutions te Dordrecht toonde een stoomreiniger van Doman die instelbaar is voor desinfectie en droge of natte stoom. Het bedrijf is, naast de Engelse Kerstar stofzuigers, nu ook importeur van Spaanse Teinova-apparatuur voor het reinigen van luchtkanalen.

Soberheid De grote hal 11 herbergde ook enkele tientallen Chinese leveranciers van moppen, doeken en (vooral) reinigingsmachines. Het Verre Oosten rukt onmiskenbaar op, maar erg levendig gaat dat allemaal niet. Passiviteit en soberheid zijn troef: passanten worden

niet aangesprokenen en in de stands zonder zitje geen enkele decoratie of groen. Laat staan een bar of een oosters hapje. Vaak hebben ze ook geen animo om de getoonde apparatuur na afloop mee terug te nemen. Vrijdag stonden al de eerste bordjes For Sale op de machines. Dat brengt het verhaal van twee jaar geleden in herinnering, waarbij een Nederlandse leverancier voor totaal 400 dollar een aantal machines van een Chinese handelaar overnam.

Thuisgekomen constateerde de koper dat alleen de drie machines voor demonstratie van elektromotoren waren voorzien….

Over twee jaar is er weer een ISSA/ Interclean in Amsterdam en misschien gaat de wens van één bezoeker per vierkante meter verhuurde standruimte dan wél op. Maar het wordt toch al een heel bijzondere editie, want dat zal de 25e zijn sinds de start in 1967. Voor wie al aftelt: dat is van dinsdag 6 tot en met vrijdag 9 mei 2014. ‹‹

PLATFORM VOOR SCHOONMAAK PROFESSIONALS

www.servicemanagement.nl Meld u aan voor onze gratis e-mailnieuwsbrief, samengesteld door onze onafhankelijke redactie: www.servicemanagement.nl/nieuwsbrief

28

Service Management nummer 6 juni 2012

organisaties

Voorzitter Rutgrink (SIEV):

“Zwijgende massa in MKB een stem geven” Maurice Rutgrink kreeg het schoonmaken naar eigen zeggen met de paplepel ingegoten. Hij runt al jaren het glazenwassersblog met indrukwekkende foto’s van glazenwassers hangend aan een touw van een wolkenkrabber. En onlangs trad hij toe als voorzitter tot het nieuwe MKBplatform Schoonmaken is een Vak (SIEV). “Wij willen de jongen of meisje met een ladder en een bus een stem geven.” RONALD BRUINS

H

ij rolde naar eigen zeggen er als vanzelf in. Op eenzelfde manier was hij aan hockey begonnen. “Ik had altijd helemaal niets met hockey, totdat mijn dochters op hockey gingen en ikzelf langs de lijn werd gevraagd om te keepen in een elftal.

Waarom ook niet? Ik had jarenlang gekeept bij voetbal, maar moest me de handigheid met de stick en alle spullen van een keeper bij hockey wel eigen

maken.” Het balgevoel was er, maar de handigheid van de grote kerel nog niet altijd. “Ik flikkerde één keer met doel en al om.” Lachend: “Maar je kunt zeggen wat je wilt: je kunt moeilijk om me heen als ik keep. Dat hoor ik vaak van tegenstanders.” Het is de doe-mentaliteit die Rutgrink typeert. Aan de bak, lijkt hij te zeggen. “Mijn vader begon in 1985 zijn eigen schoonmaakbedrijf, toen hij er bij Cemsto uit moest. Ik heb

het vak geleerd van oude rotten zoals mijn vader. Het was, excuses voor het taalgebruik, retehard werken. En ik begon letterlijk onderaan de ladder, want hij wilde me wel eens testen. Zo pakte mijn leraar me wel eens met ladder en al op, om me naar het volgende raam dat moest worden gewassen te brengen.

Of hij deed een wedstrijdje. Ik op de eerste etage lopende over een vensterbank, hij beneden met een puntje. ‘Als je later dan ik op het eind ben, haal ik de ladder weg. Dan zie je maar hoe je beneden komt’.”

Schijnwerpers

Het bestuur van SIEV bij de oprichting van de vereniging bij de notaris.

Op de SVS-opleiding kende iedereen zijn vader, waardoor Rutgrink nogal eens werd uitgeprobeerd. “Doe jij het even voor, zeiden ze dan. En dan stonden de schijnwerpers op je gericht.” Hij rondde de opleiding evenwel af met goed gevolg, zoals dat heet. “Mijn vader had goede contacten uit zijn Cemsto-periode waardoor we verschillende opdrachten kregen. Ik werd in het diepe gegooid: zoek het maar uit. Vanuit mijn horeca-ervaring werden we gevraagd kantines uit te baten, maar ook deze schoon te maken. Eigenlijk fungeerden we indertijd, bijvoorbeeld bij IFF in Tilburg (International Flavour and Fragrances), als facilitair alles-

Service Management nummer 6 juni 2012

29

»

organisaties

Wat goed is voor het grootbedrijf, past lang niet altijd bij het kleinbedrijf, is het motto van SIEV. kunner. Van badhuis, kantine, laboratorium en het schoonmaken van de machines. Alles pakten we op.”

Maar het bedrijf dook ook de schoonmaak in de voedselindustrie, het vastgoed en de schoonmaak van hotels in. “Het waren hele lange dagen en we reisden door heel Nederland. We deden alles. Er is weinig in de schoonmaak dat ik niet gedaan heb. Een voorbeeld daarvan is het bevriezen van kauwgom. Hoe bevries je dat? We hadden geen idee en

Over SIEV Schoonmaken Is Een Vak presenteerde zich voor het eerst op de schoonmaakmarkt van de ISSA/Interclean op 9 mei.

SIEV is op internet te vinden via www.schoonmakeniseenvak.com en potentiële leden kunnen zich melden via sabine@schoonmakeniseenvak.com.

30

moesten dat maar uitvinden. We stonden om zeven uur bij het eerste pand en waren vaak pas klaar om half elf ’s avonds. Ik kon in die tijd rechtop slapen. Soms werkten we 120 uur in een week. In die tijd probeerde ik ook cleanroomreiniging, maar dat was niets voor mij. Daar heb je geduld voor nodig, maar dat heb ik niet. Handen uit de mouwen, actie.”

Tot en met 1993 werkte hij voor Blue Line VOF, het schoonmaakbedrijf van zijn vader. Het was de bedoeling dat de jongere broer van Maurice commercieel directeur zou worden en Maurice zelf technisch directeur.

“Dat heeft nooit gewerkt”, aldus Rutgrink. “Mijn vader was kapitein, wij waren luitenants. Je kunt geen twee kapiteins op een schip hebben.”

Hij stapte daarom uit het bedrijf dat destijds ongeveer honderd medewer-

Service Management nummer 6 juni 2012

kers telde. “Ik ben mijn eigen bedrijf begonnen onder de naam Accurate Cleaning Partners, maar had in feite een concurrentiebeding voor heel Nederland. We hebben toen een afspraak gemaakt. Zolang ik geen bestaande klanten van Blue Line benaderde, mocht ik mijn gang gaan.” Maurice liet bewust de naam van het bedrijf met een a beginnen.

“Dan sta je voor in het telefoonboek.” Al vrij snel zag Rutgrink dat internet en computers in kwamen.

“Ik had al snel een webpagina die ik zelf had gemaakt. Mijn eigen bedrijf groeide, maar verloor ook snel weer klanten. Een ex-klant van mijn vader, Golden Tulip in Oosterhout, klopte bij mij aan waardoor mijn omzet verdubbelde en mijn personeelsbestand verdriedubbelde. We hebben daar drie jaar gewerkt en toen kwam er nieuw management en lagen we eruit.

Golden Tulip zegde op, mijn perso-

organisaties

neel werd voor een groot deel overgenomen, maar ik was zo druk geweest met het hotel dat ik weinig andere klanten had. Ik moest dus weer acquisitie gaan doen en hield een veel kleinere club over.”

Zelf denken Hij kreeg tips van een oud-ondernemer.

“Hij gaf me geen antwoorden, maar stelde vragen. Ik leerde zelf denken.” In die tijd richtte hij ook het glazenwassersweblog op. “Een plek waar glazenwassers met hun vragen terecht konden. Er lopen meer mensen zoals ik in Nederland rond, waarmee je kennis kunt uitdelen. Relevante informatie uitwisselen was de insteek.” Sommige vragen zijn zo elementair dat Rutgrink schrok. “Hoe kom ik aan klanten? Als je dat niet weet, is het niet handig om te beginnen. Daar moet je een idee van hebben.” Dat blog trok al snel tweehonderd unieke bezoekers per dag. Wat goed is voor het grootbedrijf, past lang niet altijd bij het kleinbedrijf, was het motto van het blog. “Om een voorbeeld te geven: er is nu een CAO gesloten per 1 mei. Dat betekent dat je met terugwerkende kracht vanaf 1 januari tot en met 1 mei extra geld voor vier manden werk voor je personeel op tafel moet leggen. Dat geld hebben heel veel kleine

opdrachtgever die bij oplevering vraagt of je nog eventjes iets erbij wil doen en dat blijkt een hal van zeshonderd vierkante meter. Hoe ga je ermee om? Het is daarmee ook een plaats om je hart te luchten, waarbij je bij mede-ondernemers aan een half woord genoeg hebt.”

Sabine Aalbers, Pieta Hoogvliet en Edward Essenberg richtten ondertussen de vereniging op: Schoonmaken Is Een Vak. “Dat staat los van de Linked-Ingroep, maar daar stond wel de oproep op: we kunnen blijven klagen òf ons meer laten zien en actie ondernemen.

Zo startte SIEV. Op een gegeven moment hebben ze mij uitgenodigd. Secretaris of penningmeester zijn is niet aan mij besteed, maar het voorzitterschap is wel een kolfje naar mijn hand. Ik zit al in het bestuur van de plaatselijke VVD en ben inmiddels voorzitter van de hockeyclub geworden.” Fredy Verkuijlen van AA Riverside deed als sponsor een duit in het zakje, waar de oprichtende leden eerst alles uit eigen zak hadden betaald. Wat wil SIEV zijn?

Rutgrink: “Eerst benoem ik wat we niet willen zijn. We willen geen concurrent van de OSB zijn, omdat die organisatie veel goed werk verricht. Ze ageren bijvoorbeeld goed tegen het ladderbesluit, kwamen met een risico-inventarisatie voor glas en gevel en ook de samenwer-

“Ik kon in die tijd rechtop slapen.

Soms werkten we 120 uur in een week” bedrijfjes helemaal niet liggen. Over de impact van dergelijke maatregelen voor het MKB wordt te weinig nagedacht.

Een ander voorbeeld: het is goed dat medewerkers cursussen Nederlands krijgen, maar als je een bedrijf met drie medewerkers hebt, kun je die mensen niet missen.” Dergelijke problemen kwamen voorbij op de Linked-In-groep Schoonmaken Is een Vak. Rutgrink: “In Edward Essenberg van Clean Result, tegenwoordig binnen SIEV onze PR-man, zag ik een gelijkgestemde. Ik werd meteen lid van de groep.”

De schoonmaker die belt om vijf voor zes dat ze ziek is en de ondernemer die het moet oplossen. Rutgrink: “Dergelijke situaties delen we in de groep. Een

king met het Hoofd Bedrijfschap Ambachten geven zij vorm. Daar tegenover staat dat ik vind dat ze te weinig aandacht hebben voor de kleine ondernemer, maar ze geven zelf ook toe dat ze het lastig vinden die doelgroep te bereiken.”

Rutgrink schat in dat tachtig procent van de schoonmaakbedrijven geen lid is van de OSB. “Veelal zijn dat MKBbedrijven. Soms kunnen ze de premie geeneens ophoesten om lid te worden.”

Er is dan ook volgens Rutgrink behoefte aan een schoonmaakplatform voor de kleinere schoonmaakondernemers en -glazenwasserijen. De grens legde SIEV bij een omzet van maximaal 1 miljoen euro. “Die zwijgende massa

Rutgrink op een hoogwerker aan de slag. willen we bereiken. We hopen dat ze elkaar de bal toespelen, kennis en ervaringen delen en we willen ook een rol spelen als belangenbehartiger en bij het bewaken van kwaliteit en werkdruk.

Wellicht dat we input kunnen aanleveren vanuit het MKB voor CAO-onderhandelingen. En, net zoals bij het glazenwassersblog, praktische handreikingen kunnen bieden. Hoe verzorg je een planning? Hoe regel je een ongevallen- en ziekteverzekering? Hoe kan ik een aanhangwagen leasen? We hanteren bewust een lage drempel voor het lidmaatschap.

Waar we op mikken wat betreft ledenaantallen? Tachtig zou mooi zijn, maar daar durven we geeneens over te dromen. Het golfje dat we nu hebben veroorzaakt moet een grote golf worden. Dat is voor nu het allerbelangrijkste.” ‹‹ (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

Voor België

03 - 231 33 89 www.boma.be

Service Management nummer 6 juni 2012

31

ISSA /Interclean

Minicongres

Schoon is nog lang niet gezond “Zoals het nu gaat, kan het niet langer.” Annelies van Bronswijk, hoogleraar (emeritus) gezondheidstechniek, gooit op de van haar bekende manier de knuppel in het hoenderhok tijdens het minicongres ‘Schoon = gezond’ tijdens de ISSA/Interclean. “We kunnen wel een beter imago in de schoonmaak krijgen, maar dan moeten we anders gaan denken.”

RONALD BRUINS

Z

e hekelde het klimaat waarin de werkdruk stijgt, er alleen over vierkante meters wordt gepraat en de prijsdruk navenant hoog is. Het zou over de toegevoegde waarde die schoonmaak kan leveren aan de gezondheid moeten gaan. “40 procent van de bevolking heeft aanleg voor allergieën. Dit deel heeft in een slecht binnenmilieu kans op het ontwikkelen van een allergie, astma, hooikoortsachtige verschijnselen of eczeem.” En daar zijn uiteindelijk ook

kosten in de gezondheidszorg mee gemoeid. Denk aan het uitvallen van werknemers of het afnemen van de arbeidsproductiviteit. “Wat wij schoon noemen is voor het oog schoon”, gaat ze verder. “Maar dat is nog niet gezond. Daar waar je met de hand gemakkelijk kunt komen, wordt schoongemaakt en ventilatiekanalen laten schoonmakers al helemaal links liggen. Dat laatste is logisch, omdat je deze dan zou moeten demonteren en dat gaat veel mensen te ver. Schoon is

dus allerminst gezond.” Volgens haar zouden opdrachtgevers meer gebruik moeten maken van de schoonmaker die in elke ruimte komt. “Hij of zij kan diverse signaleringen doen, bijvoorbeeld vaststellen dat er een lekkage is. Die signaleringsfunctie wordt niet of nauwelijks gebruikt.”

Binnenmilieu verbeteren Van Bronswijk vertelde over haar pilot van de gebouwgezondheidsmonitor.

OSB en de Technische Universiteit

Van links naar rechts: Annelies van Bronswijk, Nelly Holland en Thea Daha discussiëren onder leiding van OSB-voorzitter Hans Simons over het belang van hygiëne in ziekenhuizen.

32

Service Management nummer 6 juni 2012

ISSA /Interclean

Eindhoven werken daarbij samen om het binnenmilieu te verbeteren en daarmee ook de prestaties van leerlingen en leraren te verhogen. “Als je wilt bepalen wat de gezondheid verslechtert van mensen in een ruimte, kom je uit bij de vervuilingsgraad van de binnenlucht. Dat moet je dan gaan meten.

Door de gezondheidskwaliteit van een ruimte te bepalen kunnen we een aangepast schoonmaakprogramma op maat samenstellen. De uitvoering hiervan vraagt dan ook weer om een breder takenpakket voor de schoonmaker.

Deze schoonmaker nieuwe stijl verzamelt data met een geprepareerde smartphone en signaleert. Hij voert het dagonderhoudsprogramma uit. Daarvoor is per lokaal een QR-code te scannen waarna deze op de smartphone verschijnt. De smartphone is gekoppeld aan een online kennissysteem, dat berekeningen uitvoert en bijhoudt hoe het gezondheidsniveau van het klaslokaal zich wijzigt.” De schoonmakers die met de pilot meededen, zagen nog een voordeel. “Eindelijk is inzichtelijk hoe groot onze werkdruk is.” Van Bronswijk: “Als ik een overstroming heb, moet ik dweilen en kan ik dus binnen de gegeven uren niet meer stofzuigen. Dit systeem maakt meteen inzichtelijk wat er wordt gedaan.”

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat als een kamer is schoongemaakt, in wezen slechts 50 procent van die kamer is schoongemaakt, zegt Thea Daha, adviseur Werkgroep Infectiepreventie met als standplaats het Leids Universitair Medisch Centrum. “Meestal worden bedrails overgeslagen of de onderkant van tafelkastjes en dergelijke. Iedereen poetst de bovenkant, niemand poetst de onderkant.” Zij ziet met lede ogen aan dat er, ook in ziekenhuizen, op de kosten van schoonmaak wordt gekort.

“Je kort op iets wat toch niet al te zichtbaar is. Daarnaast: echt goed hard bewijs dat reiniging van invloed is op het verlagen van ziekenhuisinfecties is er niet. We hebben wel indirect bewijs, zoals dat van Florence Nightingale.” Zij kwam al in de 19e eeuw met ideeën om het besmettingsgevaar te verkleinen en ze was een voorvechtster van het belang van licht en goede ventilatie. In 1850 realiseerde ze tijdens de Krim-

De schoonmaker van de toekomst Holland presenteerde tijdens het minicongres een checklist waar de schoonmaker van de toekomst kennis van zou moeten hebben.

1. Hygiëne in het algemeen (de infectieketen) 2. Verspreidingswegen van micro-organismen 3. Effectief en legaal bestrijden van micro-organismen 4. Reinigingsmethodieken en -middelen 5. Waar toe te passen en hoe te borgen?

6. Desinfectie 7. Landelijke richtlijnen van de Werkgroep Infectie Preventie

oorlog een reductie van overlijdensgevallen als gevolg van cholera, tyfus en dysenterie van 42 naar 2 procent.

Daha: “Ze deed dat door het wassen van kleding en beddengoed, het schoonmaken van materialen, het aanbrengen van bouwkundige reparaties en het schoonmaken van de omgeving.

Ze boekte met haar regels meteen al goede resultaten”, aldus Daha. Goede schoonmaak is volgens haar dan ook

dacht over hoe deze gemakkelijk kunnen worden schoongemaakt. Nelly Holland, adviseur infectiepreventie Diversey, nam het stokje over met een uitleg. “Als stof en vuil zich kunnen ophopen, zijn dat ideale broedplaatsen voor micro-organismen, waardoor verspreiding van infectieziekten kan plaatsvinden. Door schoonmaken verlagen we het aantal micro-organismen.” Ze constateerde dat 1,6 miljoen

Meer en meer patiënten zijn immuun voor antibiotica en daarmee wordt het belang van goede schoonmaak alleen maar groter essentieel, maar dan wel in de wetenschap waarmee de schoonmaker te maken heeft. “Vaak ontbreekt de kennis van micro-organismen, waardoor men niet weet wat men doet. Bijvoorbeeld: heel veel schoonmakers weten niet dat er eerst goed moet worden gereinigd voordat men tot desinfectie overgaat.”

Verontrust De Zembla-uitzending van 2010 over vieze ziekhuizen had Daha verontrust.

“Daarin was te zien dat er geen opleiding of kennis benodigd is om direct als schoonmaker op de operatiekamer aan de slag te kunnen. Dat kan helemaal niet.” Ze pleitte dan ook voor het verhogen van het kennisniveau van schoonmakers door opleidingen, waardoor er volgens haar ook een verhoging van de status van het beroep komt. Als laatste ging ze op de bres voor antimicrobacteriële coatings en voor medische hulpmiddelen zoals bedden, nachtkastjes en stoelen waarbij is nage-

mensen elk jaar sterven aan diarree.

“Oorzaak is een gebrek aan toegang tot veilig drinkwater en het ontbreken van sanitaire voorzieningen. Negentig procent van de sterfgevallen zijn kinderen onder de vijf jaar.” Ze constateerde een toename van immuungecompromitteerde patiënten. Met andere woorden: meer en meer patiënten zijn immuun voor antibiotica. “En daardoor wordt het belang van goede schoonmaak alleen maar groter. Dat voorkomt besmettingen. Het enige wat gedaan moet worden is het blokkeren van het transport van micro-organismen.” Het is volgens haar niet genoeg om schoon te maken op basis van beleving. “Alle objecten die de patiënt heeft aangeraakt, moeten een beurt krijgen, van schoon naar mogelijk vuil. Dat met schone materialen die daarna gewassen of weggegooid worden. Anders zou het schoonmaakmiddel zelf de bacteriën nog een lift geven. Dan is het middel erger dan de kwaal.” ‹‹

Service Management nummer 6 juni 2012

33

ISSA /Interclean

Handhygiëne matig opgevolgd

VSR: papieren handdoek Jacco Vonhof, voorzitter van de Vereniging Schoonmaak Research (VSR), overhandigde tijdens het minicongres ‘Schoon = gezond’ op de ISSA/ Interclean twee onderzoeksrapporten aan Thea Daha van de Werkgroep Infectie Preventie. RONALD BRUINS

D

e VSR heeft onder leiding van Anton Duisterwinkel onderzoek laten uitvoeren naar het belang van het wassen en vooral het drogen van de handen en het zoeken naar de meest hygiënische methode daarvoor. Aanleiding was de uitbraak van de Mexicaanse griep in 2009 en in 2010. Een van de mogelijke manieren van besmetting was contact met vieze handen. “Dat kun je voorkomen door de handen goed te wassen omdat je

daarmee de overdracht van mogelijke ziekteverwekkende micro-organismen beperkt”, zegt VSR in een persbericht.

“Blijft de hand daarna nat, dan bevordert dat juist de overdracht van microorganismen van en naar oppervlak en andere handen en komt men van de regen in de drup. Grondig drogen van de handen is dan ook noodzakelijk.”

Goede handenhygiëne kan jaarlijks in Nederland miljoenen ziektegevallen voorkomen, met als bonus tientallen

minder sterfgevallen en honderden miljoenen euro’s minder medische kosten en economische schade, aldus de vereniging. “Het wordt aangeraden de handen minstens te wassen na vervuilende handelingen, bijvoorbeeld na contact met een patiënt, rauw vlees of na toiletbezoek.”

Matig opgevolgd Dit advies wordt maar matig opgevolgd.

In de zorg bijvoorbeeld wast volgens VSR

Thea Daha van de Werkgroep Infectie Preventie ontving uit handen van Jacco Vonhof, voorzitter van de Vereniging Schoonmaak Research, tijdens het minicongres ‘Schoon = gezond’ op de ISSA/Interclean twee onderzoeksrapporten.

34

Service Management nummer 6 juni 2012

ISSA /Interclean

jes meest geschikt 20 tot 60 procent van het personeel de handen na een patiëntcontact. “En dan nog vaak veel te kort en onvolledig.” Na toiletbezoek wast 20 procent van de bezoekers aan tankstations hun handen en 90 procent in winkelcentra. Ook droogtijden zijn altijd korter dan de aangeraden droogtijden. Vervolgens droogt 10 tot 25 procent van de mensen hun handen niet na het wassen. Het VSR-literatuuronderzoek wijst uit dat papier de handen zeer behoorlijk droogt, ook al drogen veel toiletbezoekers hun handen korter dan wenselijk is. Textiel is een redelijk alternatief voor papier als het na ieder gebruik gewassen wordt. Vier methoden zijn volgens de VSR niet acceptabel zijn als het gaat om hygiëne. Dat is het gebruik van ruw papier (dat de huid kan beschadigen), de meermalen gebruikte handdoek (vanwege het risico op kruisbesmetting) en de hetelucht-

droger, met of zonder UV. “De belangrijkste reden daarvoor is dat de minimaal benodigde droogtijd, 45 seconden, in de praktijk lang niet gehaald wordt en de handen te vaak nat blijven. Bo-

VSR uitgevoerd naar de hygiëne bij gebruik van de jethandendroger in de praktijk. Dat vervolgonderzoek had als doel te achterhalen in welke mate bij het handen drogen met een conventio-

Een natte hand draagt ongeveer tien maal zoveel bacteriën over als een droge vendien gebruikt een kwart tot dertig procent van de mensen de heteluchtdroger niet, zelfs als het de enige aanwezige droogmethode is.”

Van jetdrogers was tijdens dit eerste VSR-literatuuronderzoek te weinig bekend om een gefundeerde uitspraak te doen over de hygiëne ervan. Daarom is een vervolgonderzoek in opdracht van

nele heteluchthandendroger en een jethandendroger kiemen kunnen worden verspreid in de omgevingslucht. Samenvattend stelt VSR dat bij handen drogen met een luchthandendroger micro-organismen van de handen in de lucht overgebracht. Daarnaast: het aantal micro-organismen dat wordt overgebracht in de lucht is bij gebruik van een jethandendroger ongeveer ne-

Natte handen: een bacteriebron Een natte hand draagt niet alleen veel bacteriën over naar papier, maar ook naar allerlei andere materialen. Hoe natter de hand, des te meer, concludeert de VSR. Op leer (chamois, als imitatie van de huid) dragen natte handen 60-70000 KVE (aantal micro-organismen in de vorm van kolonievormende eenheden) over. Op een gladder materiaal zoals drop is dat minder, ongeveer 40000, en op een nog gladder en waterafstotend materiaal slechts 1700. Maar in alle gevallen daalt deze overdracht zodra de hand droger is. Een natte hand draagt bacteriën ongeveer een factor 100 tot 300 effectiever over dan een volledig droge hand. Een natte hand draagt ongeveer tien maal zoveel bacteriën over als een droge. Vocht is de belangrijkste factor bij de overdracht van bacteriën. Met vocht tussen twee oppervlakken wordt meer dan de helft tot zelfs 80 procent van de opgebrachte bacteriën overgedragen. Kortom: de gebruikte methode voor handen wassen moet zekerstellen dat de handen volledig droog worden.

Te kort drogen In de praktijk blijken mensen volgens VSR hun handen niet volledig te drogen na een toiletbezoek. Een deel van de mensen droogt de handen helemaal niet. Als een heteluchtdroger is geïnstalleerd, slaat een kwart van de mannen en 30 procent van de vrouwen de essentiële droogstap over. Wie wel droogt, doet dat te kort. Zowel met textiel als met de heteluchtdroger wordt minder dan een derde van de benodigde tijd gebruikt. Bij de heteluchtdroger blijven de handen dan relatief natter. Ook in Nieuw-Zeeland, na toiletbezoek in een winkelcentrum, blijkt 90 procent van de mensen de handen te drogen. Men droogt de handen acht seconden met papier (waar twintig seconden is voorgeschreven) en zestien seconden met heteluchtdrogers (waar 45 seconden is voorgeschreven). VSR schat in dat na het drogen met textiel er ongeveer 5 procent water achter blijft en na heteluchtdrogen ongeveer 40 procent. Wat ook een rol speelt is dat veel heteluchtdrogers afslaan na ongeveer 30 seconden. Dat is te kort voor een volledige droging”, aldus de VSR. Anderzijds kunnen papier en (rol)handdoeken op raken. “Papieren en textiel handdoeken moeten daarom op tijd worden aangevuld en bij rolhanddoeken moeten er ofwel minstens twee per sanitaire voorziening aanwezig zijn of moet tijdige vervanging goed geregeld worden.”

Service Management nummer 6 juni 2012

» 35

ISSA /Interclean

Effect van handenwassen op aantal infecties Type infectie Buik Luchtweg

Gebied Ontwikkelde landen Ontwikkel(en)de landen

gen maal hoger dan bij een heteluchthandendroger. Bezoekers van een sanitaire ruimte met een handendroger worden via de ademhaling blootgesteld aan kiemen die afkomstig zijn van (ondoelmatig) gewassen handen.

Deze blootstelling is bij een jethandendroger hoger dan bij een hete luchthandendroger.

Doelmatig handen wassen Na goed handen wassen lijkt blootstelling via de ademhaling, ongeacht het type handendroger, minimaal, concludeert VSR ook. “Aan de hand van de uitkomsten van beide onderzoeken kunnen we zeggen dat doelmatig handen wassen voor de hygiëne van groot belang is. Maar juist ook het

Met water en zeep 48-57% minder infecties 20-51% minder infecties

drogen ervan is essentieel voor de hygiëne. Papieren handdoekjes zijn daarvoor vanuit hygiënisch oogpunt het meest geschikt. Na goed handen was-

Met alcoholhoudende gel 20-50% minder infecties 13-26% minder infecties

bracht door een jetdroger in vergelijking tot een heteluchthandendroger.”

Daarmee lijkt volgens VSR het gebruik van heteluchthandendrogers in het al-

Bij gebruik van een jethandendroger worden tien keer zoveel micro-organismen in de lucht gebracht als bij een heteluchtdroger sen is de blootstelling aan micro-organismen die van de handen in de lucht zijn gebracht, minimaal. Worden de handen echter ondoelmatig gewassen, dan worden er bijna tien maal meer micro-organismen in de lucht ge-

gemeen en van jetdrogers in het bijzonder in ruimten waar zich regelmatig mensen met een mindere fysieke conditie bevinden, ziekenhuizen, zorginstellingen en dergelijke, niet aan te bevelen. ‹‹

PLATFORM VOOR FACILITY PROFESSIONALS

www.factomagazine.nl Meld u aan voor onze gratis e-mailnieuwsbrief, samengesteld door onze onafhankelijke redactie: www.factomagazine.nl/nieuwsbrief

36

Service Management nummer 6 juni 2012

column joyce walstra

Innovatie van de relatie

“I

k moet nodig innoveren, maar ik heb het zo al druk genoeg.”

Dat zei een ondernemer in de schoonmaak kortgeleden tegen me. Ik begreep hem niet. In mijn ogen zat ik tegenover een ondernemer die zijn klanten voortdurend weet te verrassen met iets nieuws. Ik stelde hem dan ook heel voorzichtig de vraag wat hij bedoelde. “Simpel”, antwoordde hij, met een blik waaruit te lezen viel dat hij zich door mij onbegrepen voelde.

“Lees de kranten, Joyce. We zullen moeten gaan investeren in onderzoek en ontwikkeling. Innovatie is alles.

Maar waar ga ik de tijd vandaan halen?” Typisch, dacht ik. Deze ondernemer is ervan overtuigd dat hij niet innoveert omdat hij niet aan onderzoek en ontwikkeling doet. Een verschijnsel dat je steeds vaker ziet. Vooral bij dienstverleners zoals in de schoonmaakbranche. “Maar je biedt je klanten toch regelmatig iets nieuws?” stelde ik mijn wedervraag. “Ze lopen met je weg.”

Niet echt nieuw “Dat is wel zo… Maar…” Even bleef het stil. Toen keek hij op en zei: “Het zijn niet echt nieuwe diensten die ik bied. Het is meer zo dat ik voortdurend kijk naar hoe de klant mijn dienst beleeft. En ik zorg ervoor dat ik daar goed bij aan blijf sluiten. Ik doe

veel ideeën op in andere markten. Als ik iets zie dat bruikbaar is, pas ik dat toe. Maar dat is nog geen innovatie.”

En daar waren we bij de kern. Wat is innovatie? Is het enkel en alleen onderzoek en ontwikkeling? Zijn het producten en diensten nooit iemand eerder heeft gezien? Of is een slimme nieuwe combinatie tussen producten en diensten uit verschillende markten

klant ruimte biedt voor een ander soort innovatie. Innovatie van de relatie. De zorg is daar een goed voorbeeld van. Daar zijn de gastvrijheidsprincipes van de horeca geadopteerd.

Zorgverleners en schoonmakers worden getraind om de patiënt als gast te benaderen. Denken in termen van gasten: een doodgewone zaak in de horeca, een revolutie in de zorgbran-

Innovatie is belangrijk vanwege de zeer kritische klant die steeds hogere eisen stelt ook innovatie? Innovatie is belangrijk omdat we te maken hebben met een zeer kritische klant, die steeds hogere eisen stelt. Wat we leveren, is de moderne klant niet snel naar zijn zin.

Onderzoek en ontwikkeling heeft daarin een belangrijke plek. Hoe hadden we anders kunnen beschikken over de microvezel? Wanneer we het echter over innovatie hebben, richten we ons vaak op het product of de dienst zelf. De veeleisende klant dwingt ons voortdurend verbeteringen te realiseren.

Gastvrijheidsprincipes Maar we leren, vooral in de dienstensector, dat de houding van deze

che. Of neem het Friese restaurant dat het concept “u bepaalt wat u betaalt” introduceerde. De gasten van dit restaurant krijgen een heel eigen stem dankzij deze service. De essentie van de zorg is dankzij de toepassing van het gastvrijheidsprincipe niet veranderd. En bij het Friese restaurant serveren ze nog dezelfde biefstuk als een jaar eerder. De toegepaste innovatie heeft er echter voor gezorgd dat de klant de beide diensten als nieuw ervaart. De klant als doel van innovatie. Dat is pas vernieuwend. ‹‹ Joyce Walstra is auteur van het boek Klantgericht Innoveren (Pearson, 2011)

Service Management nummer 6 juni 2012

37

bijeenkomsten

“Iedere opdrachtgever moet keurmerk kennen”

Keurmerk staat of valt met campagne OSB nam de tijd om zijn leden uitgebreid bij te praten over hoe zij aan het keurmerk van de werkgeversorganisatie per 1 janauri 2013 kunnen voldoen. Daar werden ook de certificerende instanties die korting bieden op het audit traject gepresenteerd: Cicero/Dekra, Crop en Qualitatis.

RONALD BRUINS

O

SB-leden zijn overigens niet verplicht de halfjaarlijkse audit bij een van deze partijen uit te laten voeren, maar het moet wel een certificerende instantie zijn die eerst contact heeft opgenomen met de werkgeversorganisatie. Dat benadrukte Edwin Lokkerbol, als projectmanager aangesteld om de invoering van het OSB-keurmerk in goede banen te leiden. Hij schetste het waarom van het keurmerk. “Uit positioneringsonderzoek van OSB in 2010 bleek dat zwakke broeders het imago van de hele branche bepalen. We willen daarom OSB als keurmerk neerzetten à la BOVAG. Deze moet kwaliteitsbedrijven onderscheiden van de rest. Daarbij moet de naam OSB de garantie zijn.” Daarmee had Lokkerbol meteen een eerste discussie te pakken. Waarom zou, na eer(Advertentie)

dere pogingen, het deze keer wel lukken om een standaard te zetten? OSB-directeur Rob Bongenaar gaf het antwoord. “Omdat we deze keer massaal op communicatie inzetten. En dat is de valkuil van de vorige keer.” In januari 2013, nadat ieder lid van OSB gecertificeerd moet zijn (anders is het bedrijf geen lid meer), volgt een massamediacampagne die het keurmerk zijn glans moet geven. Bongenaar, die als achtergrond marketing heeft: “Dan gaan we gericht directeur-grootaandeelhouders,

“De NEN 4400-1-norm geeft een behoorlijke zekerheid dat de boel bij u op orde is” inkopers en facility managers benaderen om het keurmerk bekend te maken. Maar dan moeten we wel eerst de kwaliteit gegarandeerd hebben.”

DE STANDAARD IN MICROVEZEL

Door de hoepel

W

NE

+31 (0)70 - 345 87 37 www.greenspeed.eu

38

zige schoonmaakbedrijven. “Ja”, antwoordde Lokkerbol. “Elk lid maakt zelf een verklaring maar deze verklaring kan worden samengesteld met behulp van de zelfverklaring die we verstrekken vanuit de OSB.” Daarin vermeldt het bedrijf hoe het aansluit bij de code en hoe deze in de praktijk wordt gebracht. “Het is daarmee geen wassen neus”, aldus Lokkerbol. “Je bent verplicht deze zelfverklaring te publiceren op je eigen website of in je jaarverslag. Daarnaast wordt gecon-

De zeshonderd leden moeten dus allemaal voor 1 januari 2013 door de hoepel van het certificeren heen. Hen wordt gevraagd in een verklaring zelf de code Verantwoordelijk Marktgedrag te ondertekenen en daarover vragen te beantwoorden. “Je krijgt dan zeshonderd verschillende zelfverklaringen?”, vroeg een van de aanwe-

Service Management nummer 6 juni 2012

troleerd of hetgeen wordt verklaard, ook daadwerkelijk hout snijdt.” De aanwezige ondernemers in Amsterdam werd gevraagd in hoeverre zij al met de code Verantwoordelijk Marktgedrag bezig zijn. Een enkele hand ging omhoog in de zaal die ongeveer met vijftig ondernemers gevuld was.

Daar is duidelijk nog een inhaalslag te maken. Naast de code spelen de al bestaande lidmaatschapseisen van de OSB. Die bepalen bijvoorbeeld dat er een opleidingsplan moet liggen, dat een schoonmaakbedrijf een aansprakelijkheidsverzekering moet hebben

bijeenkomsten

en dat het bedrijf zich aan de CAO moet houden. “Daar zullen we op toezien”, aldus Lokkerbol.

Naast de code en de OSB-lidmaatschapseisen is de norm NEN 4400-1 een zware pijler. “We hebben ervoor gekozen geen systeemcertificatie in te voeren, dus geen ISO 9001-achtige eisen. Dat omdat we de uitkomsten heel concreet willen hebben”, aldus beleidssecretaris Nico Koch van OSB. Deze norm stelt financieel-administratieve eisen. Koch: “We kwamen op deze norm door de ABU (de brancheorganisatie voor uitzendorganisaties, red.) die er heel goede ervaringen mee heeft. De norm gaat over of de belastingen en premies zijn afgedragen, of de mensen die bij je in dienst zijn, ook daadwerkelijk bij je werken en andere zaken die je wettelijk geregeld moet hebben.” Het voordeel is dat schoonmaakbedrijven die gecertificeerd zijn, ook in aanmerking kunnen komen voor een verlicht controleregime van de belastingdienst en de arbeidsinspectie. Daarover zijn convenanten te sluiten. “Je hebt dan te maken met een verminderde controledruk”, aldus Koch. “De overheid gaat er dan van uit dat je je zaakjes goed op orde hebt. En dat levert je zelf een goede nachtrust op.” Punt van aandacht van deze norm is wel dat onderaannemers ook de norm moeten voldoen. Anders is deze ook niet geldig voor het betreffende schoonmaakbedrijf.

Kritische vragen Lokkerbol presenteerde vervolgens de preferred suppliers van OSB voor het certificeren: Cicero/Dekra, Crop en Qualitatis. “Met hen hebben we afspraken gemaakt, waardoor u met korting de audit kunt laten uitvoeren.

Zij snappen de branche.” Dat wil volgens de projectleider niet zeggen dat schoonmaakbedrijven aan een van de drie partijen vastzitten. “Lloyd’s en KIWA bijvoorbeeld mogen ook, mits zij eerst met ons contact hebben opgenomen. Zij moeten weten wat de schoonmaakspecifieke eisen zijn.”

KIWA was eerder wel in beeld bij de OSB Plus-eisen, maar viel nu af als een van de voorkeursleveranciers.

“Maar dat belet u niet met hen in

Werkgeversorganisatie OSB presenteerde haar plannen voor het OSB-keurmerk onder andere op de SS Rotterdam. Daar kwam een volle zaal schoonmaakondernemers op af. de inspecteur om vragen te stellen, gaf Van Leeuwen mee. “Wij zijn er ook om u verder te helpen.”

contact te treden en wellicht ook uit kostenvoordeel een combi-audit te laten uitvoeren als u ook nog andere certificaten hebt lopen.”

Theo van Leeuwen van bureau Cicero schetste vervolgens een beeld van de NEN 4400-1-norm. “Het is heel erg administratief.” Zie ook bijgevoegd kader. “Die eisen geven een behoorlijke zekerheid dat de boel bij u op orde is.” Van Leeuwen kreeg daarna kriti-

OSB gaat bezig met het ontdubbelen van de eisen in het keurmerk Glas en Gevel met de eisen van het nieuwe OSB-keurmerk. Twee keer per jaar moeten de audits plaatsvinden. “Op welke momenten, dat kunt u zelf bepalen”, zei Lokkerbol. Hij raadde aan de website osb-keurmerk.nl te volgen

“Plan in de zomer uw audit voor later in het jaar en werk naar de audit toe” sche vragen voor zijn kiezen. “We betalen u om wettelijke normen te controleren die we überhaupt al in acht moeten nemen...” Het antwoord zat in de hoek van het kaf en het koren scheiden. En dat dat nodig is, bleek wel in het eerdergenoemde positioneringsonderzoek. Hij raadde vervolgens de schoonmaakbedrijven aan zich goed voor te bereiden. “Daar heb je geen adviseur voor nodig.” En gebruik

voor het laatste nieuws. Hij begon vervolgens over het verdere tijdspad.

“Zoek een auditor die bij je past. Plan in de zomer uw audit voor later in het jaar en werk naar de audit toe.

Laat het niet op de derde week van december aankomen.” De projectleider zei geleerd te hebben van ervaringen in andere branche, van BOVAG en ABU tot aan AF-erkend. “Noem de norm naar jezelf, zodat het herken-

Service Management nummer 6 juni 2012

39

»

bijeenkomsten

NEN 4400-1 is een zware pijler van het keurmerk. “Het voordeel is dat schoonmaakbedrijven die gecertificeerd zijn, ook in aanmerking kunnen komen voor een verlicht controleregime van de belastingdienst en de arbeidsinspectie”, aldus beleidssecretaris Nico Koch van de OSB. baar is. Zorg dat het inhoud heeft, gaf een van de partijen ons mee. En durf streng te zijn. Het BOVAG-keurmerk begon ook pas te leven toen het eerste lid geroyeerd werd.”

In december 2011 toonden de leden van OSB zich akkoord met de invoering van het keurmerk. Of het keur-

merk er komt, was allang geen onderdeel van de discussie meer. Alhoewel, een enkeling wilde er tijdens de bijeenkomst in Amsterdam daar graag nog over beginnen. Vanuit de achtergrond van eerder genomen initiatieven. Daaruit wordt duidelijk: het nu in gang gezette keurmerk moet een absolute meerwaarde hebben. Dat is een harde

eis van schoonmaakbedrijven lid van de OSB, na eerdere mislukte pogingen.

De investering die erbij hoort om het keurmerk te halen wordt schoorvoetend geaccepteerd, mits het keurmerk de nodige uitstraling gaat krijgen. OSBdirecteur Bongenaar: “Iedere opdrachtgever moet het keurmerk kennen. Daar investeren we in.” ‹‹

De NEN-4400-1-norm in het kort.... a. De onderneming moet als juridische entiteit voldoende te identificeren zijn. Er wordt gekeken naar de inschrijving in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel (komen activiteiten overeen met de doelomschrijving?), de concernverhoudingen en naar identificeerbaarheid van de onderneming door middel van een loonheffingsnummer en het omzetbelastingnummer bij de Belastingdienst en (als dat van toepassing is) een g-rekening. b. Het voeren van een adequate administratie. Er moet volgens vastgelegde administratieve procedures worden gewerkt en de loon- en financiële administratie moet zeven jaar worden bewaard. c. Het voeren van een adequate personeelsadministratie.

Er wordt gecontroleerd of de in- en uitdiensttredingen juist, volledig en tijdig worden geregistreerd en worden vastgelegd in de personeelsadministratie. e. Het voeren van een adequate financiële administratie. Het OSB-lid moet waarborgen dat zij een adequate financiële administratie voert, door aan te tonen dat de loonheffingen

40

Service Management nummer 6 juni 2012

volledig en tijdig worden afgedragen, de verwerking van de loonjournaalpost(en) in de financiële administratie juist, volledig en tijdig wordt uitgevoerd. Er wordt een juiste, volledige en tijdige omzetadministratie gevoerd en aangifte en afdracht van omzetbelasting gebeuren tijdig en volledig. f. Algemene eisen in specifieke situaties. In het kader van de ketenaansprakelijkheid moeten onderaannemers bij voorkeur ook te voldoen aan de NEN 4400. Dit betekent dat werk bij voorkeur uitbesteed wordt aan onderaannemers die ook NEN 4400 gecertificeerd zijn. Maximaal 50 procent van de eigen omzet mag uitbesteed worden aan onderaannemers die niet NEN 4400-gecertificeerd zijn. Als werk uitbesteed wordt aan niet NEN 4400-gecertificeerde ondernemingen, dan mag dit per onderaannemer maximaal vijf procent zijn van de totale omzet van de hoofdaannemer over de laatste twaalf maanden. Binnenkort worden deze normpercentages verlaagd tot respectievelijk 25 en tweeënhalf procent. Voor OSB-leden komt er een overgangsregeling om ook onderaannemers in staat te stellen aan de NEN-normering te voldoen.

glas - en gevelreiniging

Glazenwassers gaan massaal digitaal Glazenwassers- en gevelreinigingsbedrijven die de zakelijke markt bedienen maken al op grote schaal gebruik van digitale hulpmiddelen bij de verwerking van bedrijfs- en financiële gegevens. DICK VAN ZOMEREN

B

ovendien zijn de OSB-leden onder hen al heel actief voor wat betreft de social media als Twitter, Facebook en Hyves. Maar ook in deze bedrijfstak rukt het digitale werken nog verder op, want dankzij de inspanningen van de Technische Commissie van de OSB AWOG is er nu een ook een gedigitaliseerde risico-inventarisatie en -evaluatie, kortweg de RI&E. De presentatie van de vernieuwde RI&E was een onderdeel van de ledenbijeenkomst OSB-segment AWOG (Alles Weten Over Glazenwassen) die onlangs aan het eind van de middag in het NBC De Blokhoeve in Nieuwegein werd gehouden. De bijeenkomst werd bezocht door circa vijftig personen, waaronder ook een aantal dames, zoals de voorzitter van het segment, Koos Stuyvers, in zijn welkomstwoord tot zijn genoegen constateerde.

Pleidooi Het gedeelte voor de pauze werd voornamelijk gevuld door Arie de Zeeuw van bureau Authentic Communication met de presentatie Vakmanschap in beeld: (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

+31 (0)70 - 345 87 37 www.greenspeed.eu

Voorzitter van het AWOG-segment, Koos Stuyvers, constateerde tot zijn genoegen dat de nieuwe gedigitaliseerde risico-inventarisatie en -evaluatie op veel belangstelling kon rekenen.

Hoe breng je het specialisme onder de aandacht? De Zeeuw ondersteunt OSB in de publiciteit rond de CAO-onderhandelingen en is al twee jaar voor de vereniging actief. Zijn inleiding bleek vooral een pleidooi om ook bedrijfsmatig op grote schaal gebruik te gaan maken van de social media als Facebook, Hyves en Twitter. Uit een inventarisatie onder de aanwezigen bleek dat het merendeel van de AWOG-leden dat al wel doet voor persoonlijk gebruik, maar dat de inzet van deze media voor het promoten van het bedrijf nog achterblijft.

De Zeeuw: “De prijs voor uw dienstverlening blijft belangrijk, maar belangrijker is de vraag: heeft de klant vertrouwen in me en zakelijk een goed gevoel als mijn bedrijfsnaam valt?” Volgens deze inleider biedt het web van het in-

formatietijdperk unieke kansen, maar zijn er door de snelheid van reageren ook valkuilen in de vorm van impulsieve en verkeerde antwoorden. Een bedrijf dient voor het eigen speelveld eigenlijk een communicatiekompas op te stellen met richtingen naar de klanten, de concurrentie, de politiek, regelgeving, de economie en de maatschappij.

Daarbij vielen namen als KLM, ANWB, Avis, Opel, enzovoorts. De Zeeuw begreep dat die aanpak de glazenwassers niet erg helpt, vandaar dat hij de aanwezigen bezwoer dat “ook ieder van jullie iets heeft dat onderscheidend is.”

Populair taalgebruik Volgens de inleider zal een potentiële klant altijd eerst op internet en via de social media op zoek gaan naar een po-

Service Management nummer 6 juni 2012

41

»

glas - en gevelreiniging

tentiële leverancier. Vooral in deze laatste sector heeft een populair taalgebruik ingang gevonden, waarbij negatief nieuws bovendien razendsnel wordt verspreid. “Verhullen of iets onder het tapijt vegen is er niet meer bij”,

dan onder schoonmaakondernemers.

De eerste groep behoort doorgaans tot de onderaannemers en die maken zich meer druk om de staffelprijzen met eenheidsprijzen per vierkante meter die sommige intermediairs en

“Verhullen of iets onder het tapijt vegen is er door social media en internet niet meer bij” aldus De Zeeuw, die verder zei veel trots, betrokkenheid en passie te hebben aangetroffen onder OSB-leden.

Bij het laatste agendapunt voor de pauze, actualiteiten, ging coördinator platforms, Mark Verhees van OSB, onder meer in op de CAO-onderhandelingen (“moeizaam en veel strijd”), waarover na maanden van conflicten en besprekingen luttele uren later die avond eindelijk een principeakkoord tussen OSB en de FNV werd bereikt.

De code Verantwoordelijk Marktgedrag leeft onder glazenwassers minder

schoonmaakbedrijven hanteren. Het Hoofdbedrijfschap Ambachten houdt eind dit jaar op te bestaan, waardoor ook de verplichte bijdrage van de glazenwassersbedrijven van circa 120.000 euro per jaar voor een branchebestemming vervalt. OSB betreurt dat zeer en zoekt naar wegen om dit gat te dichten. Na een korte inventarisatie door Nico Koch van OSB bleken de glazenwassers geen behoefte te hebben aan een afzonderlijke OSB/ AWOG bijeenkomst over aanbestedingen in relatie tot het OSB-keurmerk.

Risico-inventarisatie & -evaluatie Veel leden waren juist voor het eerste onderwerp na de pauze naar De Blokhoeve gekomen: de introductie eind april van een volledig gedigitaliseerde object-RI&E. Dat staat voor risico-inventarisatie en -evaluatie van een object of pand, een verplichte inventarisatie van gevaren rond het werken aan gevels (vooral glasbewassing) en op daken. Tot voor kort konden de leden van het OSBsegment AWOG daarvoor gebruik maken van een werkmap en een CD voor het downloaden van formulieren. Een tijdrovende en gecompliceerde zaak. Maar de Technische Commissie heeft samen met het bureau AaRiverside nu een volledig digitaal systeem ontwikkeld dat beschikbaar is voor alle glazenwassers.

Dus niet alleen voor OSB-leden, hoewel deze via de site van de vereniging als extra wel kunnen beschikken over toe te voegen beeldmateriaal, brochures en flyers.

De digitale RI&E werd tijdens de vergadering heel onderhoudend gedemonstreerd door Fredy Verkuijlen, directeur van AaRiverside. Het systeem is duide-

Het digitale systeem werd direct omarmd door de ondernemers die hulde betuigden met termen als “prima” en “fantastisch dat het er is”.

42

Service Management nummer 6 juni 2012

glas - en gevelreiniging

lijk veel gebruiksvriendelijker en beter toegankelijk dan de oude versie en biedt daarnaast voor OSB-leden de mogelijkheid om foto’s toe te voegen die de beschreven werksituatie illustreren. Bovendien kunnen de al bestaande flyers over werkmethodieken (hoogwerker, de safesit, de wassteel, gondel, enzovoorts) in het document worden opgenomen alsmede het bedrijfslogo.

Op die manier krijgt de opdrachtgever een professioneel ogende RI&E te zien, die het glazenwassersbedrijf in een pdf kan opslaan.

AaRiverside en de Technische Commissie van OSB-segment AWOG hebben gezamenlijk een buitengewoon logisch opgebouwd systeem samengesteld met alle gegevens over een gebouw, zoals type pand (horeca, kantoor, gezondheidszorg), het bouwjaar, de hoogte, de bereikbaarheid voor hoogwerkers (op zachte grond of bestrating) en de manier waarop de glazenwassers denkt te gaan werken, voorzien van een checklist plus de mogelijkheid die te illustreren. Het digitale systeem werd direct omarmd door de ondernemers in de zaal, die hulde betuigden aan de Technische Commissie en Fredy Verkuijlen met termen als “prima” en “fantastisch dat het er is”.

Nieuwe cao én vernieuwde RI&E De ledenbijeenkomst werd afgerond met een korte toelichting op drie actuele ontwikkelingen met betrekking tot het vakgebied glazenwassen. Coordinator platforms Mark Verhees deed een oproep aan de leden om de Technische Commissie, die doende is de vragenlijst voor de vernieuwde RI&E te verfijnen en te stroomlijnen,

Met ingang van 1 juli 2012 moet de aanvrager van een bouwvergunning via een checklist duidelijk maken hoe het onderhoud aan daken, gevels en atriums veilig kan worden uitgevoerd. Die Aanpassing Bouwbesluit geldt dus voor alle nieuwbouwprojecten na deze datum. Voor architecten, gebouweigenaren en ambtenaren heeft de TU Delft daarvoor een handleiding samenge-

Werknemers in de glazenwassersbranche vallen onder strikte bepalingen voor fysieke belasting, maar zzp’ers niet steld: het ontwerpen en maken van veilig te onderhouden gebouwen. Goed nieuws voor glazenwassers, maar wel pas op langere termijn. De ledenbijeenkomst van het OSB-segment AWOG werd een kwartier later dan voorzien, om 19.45 uur, door segmentvoorzitter Stuyvers afgerond, wat het sein was voor een informeel slot aan de bar. Vooral om de digitale RI&E te vieren. Maar als men toen had geweten dat even later eindelijk een principeakkoord over een tweejarige cao zou volgen, had dat de afsluiting ongetwijfeld nog meer glans gegeven. ‹‹

te voeden met onderwerpen en vragen omdat daarbij de inbreng van leden zeer gewenst is. Een probleem is dat werknemers in de glazenwassersbranche onderhevig zijn aan strikte bepalingen met betrekking tot fysieke belasting, terwijl zelfstandigen zonder personeel, de zzp’ers, dat niet zijn.

Dat leidt tot een ongelijkheid in arbeidsprestaties en dus inschrijvingen, vooral daar waar met de wassteel wordt gewerkt. Een zaak van de Arbeidsinspectie die de aandacht heeft van het bestuur van het segment AWOG.

Stakingen schoonmakers kosten 10 miljoen euro De staking van de schoonmakers begin dit jaar heeft de vakbonden 10 miljoen euro gekost. Dat bericht De Volkskrant. Eenderde daarvan komt voor rekening van de vakcentrale FNV en wordt opgebracht door de leden van alle FNV-bonden, tweederde wordt betaald door Bondgenoten zelf, de vakbond waartoe de schoonmakers behoren.

E

en groep van drieduizend schoonmakers, de werkgevers houden het op hooguit duizend, staakte 106 dagen voor een betere CAO en vestigde daarmee het record van de langste staking in een sector in

Nederland. De FNV-bonden betalen stakers die fulltime werken ongeveer 65 euro per stakingsdag uit. De schoonmaakbranche kenmerkt zich door kleine deeltijdbanen. De staking ging vergezeld van ludieke acties. In alle provincies werden marsen van respect gehouden, in Amsterdam werd een schuimkanon ingezet en de schoonmaakbazen werden bezocht door delegaties met kamelen.

Het afsluiten van de cao werd gevierd met een feest in Amsterdam.

Voorbeeld De schoonmakers gelden binnen de vakbeweging volgens De Volkskrant als voorbeeld voor een vernieuwde vakbeweging: goed georganiseerd en

sterk op de werkvloer, waardoor de vakbeweging weer aantrekkelijk wordt voor nieuwe leden. Van de 150.000 schoonmakers zijn er 15.000 lid van de vakbond. Maar bij FNV Bondgenoten mopperen sommigen volgens De Volkskrant dat “de schoonmakers feestvieren op onze kosten”. Vakbondsbestuurder Mari Martens bevestigt tegenover de krant de uitgaven van 10 miljoen euro, maar laat doorschemeren dat hij dat niet te veel vindt. “We willen de aanbestedingsmanie doorbreken, dat gaat niet voor niks. De acties hebben veel aandacht in de media gekregen en adverteren was duurder geweest”, aldus Martens in De Volkskrant. ‹‹

Service Management nummer 6 juni 2012

43

mark tont wikkelingen

Gezamenlijke acquisitie

SchoonGroep gaat aanbestedingsmarkt op De leden van de SchoonGroep Nederland waren onlangs bij elkaar om een volgende stap in de ontwikkeling van de groep te bespreken. Van kennisdeling, gezamenlijke inkoop en elkaar de bal toespelen, wil de groep nu ook meer gezamenlijke acquisitie gaan doen en ook kennis over Europese aanbestedingen opdoen. RONALD BRUINS

D

e negentien leden van de SchoonGroep Nederland doen het goed. Ze behalen, zoals ook in het marktoverzicht van Service Management begin dit jaar was te lezen, ieder jaar meer omzet. “Een deel van die omzetgroei komt doordat leden elkaar goed de bal toespelen”, aldus secretaris Jaap Meijer. “We hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in SchoonGroep Nederland, onder andere in het delen van kennis en voor een deel ook in gezamenlijke inkoop.” De groep liet een aantal jaren geleden inkoopprofessor Jan Telgen langskomen en die schetste een beeld dat voor steeds meer instellingen de Europese aanbestedingsregels gaan gelden. Denk aan scholen, musea, kinderdagverblijven, overheidsgebouwen en gezondheidsinstellingen. Dat opende de ogen, stelt Meijer. SchoonGroep

Groep verwelkomt 19e lid Tijdens de vergadering verwelkomde de groep haar negentiende lid: Rooth Multiserve uit Sneek. “Dat was nog een blinde vlek in onze landelijke dekking die nu dus ook is opgevuld”, aldus Meijer. “De enige plaats waar we nu nog een lid zoeken is Den Haag. Mocht een schoonmaakbedrijf geïnteresseerd zijn in samenwerking, dan horen we dat graag.”

44

SchoonGroep Nederland wil zich meer en meer in de kijker spelen. Onlangs hield het een actie waarbij de leden meehielpen aan het schoonmaken van parkeerplaatsen bij tankstations.

Nederland had twee jaar geleden besloten niet met Europese aanbestedingen mee te doen en dat was destijds geen vreemde overweging. Immers, het kost veel tijd en kennis om eraan mee te doen. “Maar nu meer omzet onder de aanbestedingsregels komt te vallen, heb je geen keuze meer. We moeten mee.

Ook vanuit het oogpunt van de opdrachtgever, die in dat soort gevallen ook graag wil dat we aan een dergelijke aanbesteding meedoen.”

Kansen vergroten Telgen schat in dat 45 tot 50 procent van de schoonmaakmarkt onder de aanbestedingsregels komt te vallen.

Service Management nummer 6 juni 2012

Het thema van de bijeenkomst was dan ook niet: doet SchoonGroep Nederland mee aan deze aanbestedingstrajecten, maar hoe. En: kan SchoonGroep Nederland de kansen vergroten door opdrachtgevers met een aanbestedingsplicht te helpen bij de voorbereiding van hun aanbestedingstraject? Het stellen van die vragen komt in een tijd dat SchoonGroep Nederland ook toe is aan een volgende stap, zegt Meijer. “We spelen elkaar al regio-overschrijdende opdrachten toe, maar we willen ook nog meer als totale groep scoren. Dat kan alleen als we iemand op de weg hebben.” De SchoonGroep besloot dan ook tot een kosten- en batenanalyse

mark tont wikkelingen

van het aanstellen van een dergelijke medewerker en het wil ook kennis over aanbestedingstrajecten centraal opbouwen. “Dat betekent nieuwe impulsen aan de club”, aldus Meijer. In meerdere groepen werden vragen zoals ‘hoe werken we aan onze naamsbekendheid’, ‘hoe gaan we om met regionale verschillen in tarieven’ en ‘op welk deel van de markt gaan we ons richten’ uitgewerkt. De tijdens de bijeenkomst verkregen input komt in een businessplan voor SchoonGroep Nederland voor de komende jaren.

Doelgroep zijn facility managers, inkopers en gebouweigenaren. “Onze kracht zit in het aansturen van de schoonmaak in vele kleine en middelgrote panden, veelal op meerdere locaties”, aldus één van de leden van SchoonGroep Nederland . De groep gaf aan één tarief te willen hanteren voor opdrachtgevers, over heel Nederland heen. “Wel zo duidelijk en transparant”, aldus één van de leden.

De verdergaande samenwerking tussen de leden moet duidelijk niet leiden tot een fusie, zo benadrukte Meijer. “Dat zou een valkuil zijn, want onze kracht ligt in het lokaal en regionaal vertrouwen. We willen niet zoals de grote spelers puur op uurtarief gaan zitten.” Als voorbeeld van dat vertrouwen noemt Meijer dat de leden vaak gevraagd worden om meer te doen dan schoonmaak alleen. “Je ziet combinaties van een handyman en een schoonmaker, en we worden ook gevraagd om de laatste ronde en de afsluiting in het pand te doen.

Eén van onze leden zorgt er zelfs voor dat stembussen in de stemlokalen worden geplaatst. Dat vertrouwen krijg je omdat je vaste mensen op de panden hebt en goed werk aflevert. Fix het even, zeggen ze dan, als er een deurknop los zit.” Het verloop onder schoonmakers bij leden van SchoonGroep Nederland is door het vertrouwen dan ook minder dan gemiddeld in de schoonmaakbranche. “In de eerste vijf maanden is het verloop overal groot, maar daarna weten de leden heel goed medewerkers aan zich te binden.”

Scherp neerzetten Het zou volgens Meijer mooi zijn als een lid 80 procent van de omzet zelf

SchoonGroep Nederland zet een volgende, spannende stap in haar bestaan. Eén waar de leden zich volop achter schaarden. haalt en 20 procent van de omzet van de SchoonGroep Nederland kan komen. Dat naast kennisdeling en de gezamenlijke inkoop. Om aan aanbestedingstrajecten te kunnen meedoen, is een actieve benadering nodig, vonden de leden. “Dan moeten we er ook echt voor gaan”, aldus één van hen. “En ons dus ook scherp neerzetten in dat soort trajecten, zeker omdat we hier langere contractperiodes kunnen aan-

SchoonGroep Nederland wil geen prijsvechter worden, maar wil ook in aanbestedingsland voor een fatsoenlijke prijs gaan. “Wat die is, wijst zich in de praktijk uit. Laten we nu eerst maar eens wat aanpakken met zijn allen.

Dan hebben we referenties.” SchoonGroep Nederland zet daarmee een volgende, spannende stap in haar bestaan.

Eén waar de leden zich volop achter schaarden. Die stap wordt uitgewerkt

“Nu meer omzet onder de aanbestedingsregels komt te vallen, heb je geen keuze meer. We moeten mee” gaan.” De leden zagen ook mogelijkheden in het vervolgens binnenhalen van meerwerk, van bijvoorbeeld glasbewassing of gevelreiniging. Een bij de SchoonGroep Nederland passende klant zou minimaal over drie regio’s die nu al worden bediend moeten werken. “Anders is het niets anders dan elkaar de bal toespelen.” Om de stap naar de aanbestedingsmarkt te maken is iemand met kennis van zaken centraal nodig, vonden de leden. “Die zou vestigingsbedrijven en intermediairs in kaart kunnen brengen.” Vraag van één van de leden was wel of een commerciële insteek en de kennis om op een tender in te schrijven, in één persoon kunnen worden gecombineerd. “Die persoon zou in ieder geval een uitgebreid netwerk en kennis van de markt moeten hebben.”

in een plan dat de openstaande vragen moet beantwoorden en de afgesproken zaken moet concretiseren. “We moeten nu een professionele stap maken”, gaf één van de leden nog maar eens de noodzaak aan. “Alleen al om ons goed in die markt in te werken.” ‹‹ (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

Voor België

03 - 231 33 89 www.boma.be

Service Management nummer 6 juni 2012

45

code

Hago zoekt dialoog met opdrachtgevers

“Slechte schoonmakers Opdrachtgevers van Hago ondertekenden onlangs de code Verantwoordelijk Marktgedrag op kasteel Cortenbach, het hoofdkantoor van Hago’s moederbedrijf Vebego. “Het is bewust eigenbelang om een schoonmaakbedrijf tegen zichzelf in bescherming te nemen.” RONALD BRUINS

Hago had zijn opdrachtgevers uitgenodigd om niet alleen de code te ondertekenen, maar ook om te vragen hoe zij tegen de code aankeken. Ook werd hen input gevraagd voor de bij het OSB Keurmerk horende en per 1 januari 2013 verplichte zelfverklaring. Daarin moet een OSB-lid aangeven hoe hij aan de code voldoet. Hago wilde van opdrachtgevers weten hoe zij het beste die verklaring zou kunnen invullen. “Wat vinden jullie belangrijk”, vroeg Ben ter Horst, directeur marketing & sales bij Hago Nederland. Maar de bijeenkomst startte met een uitleg van Kees Blok-

neelsdirecteur werkzaam bij de Nederlandse Spoorwegen en daar hadden we heel veel last van de schoomaakstakingen. Ik was me aan het voorbereiden op mijn pensioen, toen we de volle laag kregen. De vakbond en in het bijzonder Ron Meyer kwam langs. Moet je eens kijken hoe ze bij Amsterdam Centraal gehuisvest zijn, zei hij. Ik verkeerde in de veronderstelling dat de situatie wel mee zou vallen, want we hadden toch een mooi sociaal beleid bij de NS… Ik ging samen met Frie van Hulten van CSU zeer gerust met hem mee. Het onderkomen lag onder de rails, het lekte er al

“Maak schoonmaak geen anonieme service in de avonduren, maar verricht de werkzaamheden overdag” land, voorzitter van de commissie van de code Verantwoordelijk Marktgedrag.

“Twee jaar geleden was ik als perso(Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

twee jaar, de koffiemachine was doorgebrand en er waren geen ramen. Toen werd ik heel stil. We hebben alleen maar excuses gemaakt richting de schoonmakers en intern snel orde op zaken gesteld. Binnen een week moest dit opgelost zijn. Dit mocht niet bestaan.”

Keihard nodig

+31 (0)70 - 345 87 37 www.greenspeed.eu

46

Mede uit die schaamte kwam in feite de code Verantwoordelijk Marktgedrag voort. FNV-vakbondsbestuurder Mari Martens en OSB-voorzitter Hans Simons riepen Blokland en Mul van Schiphol op om een rol te spelen in de discussie. Blokland: “We hebben jullie

Service Management nummer 6 juni 2012

als opdrachtgevers keihard nodig om de dodelijke prijsspiraal te stoppen. Dat was hun vraag. We hebben toen twintig opdrachtgevers en intermediairs bij elkaar geroepen. In mijn tijd (in de jaren tachtig werkte Blokland bij Cemsto, red.) was de gemiddelde contractduur zeven jaar, dat is nu drieënhalf jaar. Het aantal vierkante meters dat wordt schoongemaakt in het uur is verdubbeld. En de span of control van leidinggevenden in de schoonmaak was één op twintig tot veertig. Je vindt nu soms verhoudingen van één op driehonderd. Van fatsoenlijke bejegening blijft dan helemaal niets meer over.”

De schoonmaker is volgens Blokland de pineut omdat hij weinig bescherming van zijn vak geniet. “Bij tandartsen is de kwalificatie zo helder dat het doorslaan van marktwerking weinig kans heeft.

Datzelfde geldt voor catering of beveiliging, maar helaas niet voor de schoonmaak.” Er is volgens hem nog steeds ruimte voor verbetering van het respect, de werkdruk en de arbeidsvoorwaarden van de gemiddelde schoonmaker. “Ik ben de afgelopen jaren roder geworden dan dat ik twee jaar geleden was.” De code gaat volgens Blokland vooral over goed opdrachtgever schap, een moreel appel. “Ik heb moeten trekken en duwen om ervoor te zorgen dat we niet verzanden in juridische details en spitsvondigheden. We doen vooral een appel. We willen overtuigen dat het anders moet, naast dat er dingen in zitten waar je niet omheen kunt.”

Eén van die zaken is dat er minimaal

code

bestaan niet”

Opdrachtgevers van Hago ondertekenden onlangs de code Verantwoordelijk Marktgedrag op kasteel Cortenbach, het hoofdkantoor van Hago’s moederbedrijf Vebego. eens per jaar een gesprek tussen opdrachtgever en schoonmaakbedrijf moet zijn. Daarnaast is er volgens Blokland “geen facility manager in Nederland die nog blind durft te kiezen voor de laagste prijs.” De branchevereniging van inkopers, de NEVI, ondersteunt de code en doordringt inkopers van het aanbesteden op basis van de economisch meest voordelige inschrijving in plaats van alleen op prijs. “Op dat punt is de code succesvol.” Op het punt van bejegening en werkdruk is de code nog lang niet waar deze zijn moet, constateert Blokland tegelijkertijd.

Outsourcing is “in principe goed, want daardoor krijg je specialisatie in een keten”, constateert Blokland.

“Maar dan moeten ook opdrachtgevers hun verantwoordelijkheid nemen over de keten. Bestrijd de neveneffecten van uitbesteding.” Social sourcing, noemt Blokland het. “De RAI heeft bijvoorbeeld speciaal voor de partijen waarmee ze samenwerken een hoek gecreeerd met lockers, douches en koffieruimtes. Dat straalt wat uit: we horen bij de RAI.”

Onvolwassen markt Ben ter Horst, naast marketingdirecteur bij Hago ook geestelijk vader van schoonmaakbedrijf Hago Next dat op duurzame signatuur opdrachten binnenhaalt, zei dat zijn ‘kindje’ inmiddels een omzet van een kleine zes miljoen

euro boekt. “We wilden twee jaar geleden handen en voeten geven aan het tegengaan van de onvolwassen markt waar we zelf als schoonmaakbedrijf aan mee hadden gewerkt.” Raoul Braeken, directeur bij Hago: “Het was tijd het roer om te gooien en daar zijn we volop mee bezig.” Een van de zaken waar Hago met zijn opdrachtgevers mee aan de slag wilde, is de zelfverklaring over de code. Het schoonmaakbedrijf vroeg zijn opdrachtgevers hoe deze te vullen.

Braeken: “Aan de zelfverklaring hangen we jaarlijks concrete actieplannen over wat we dat jaar anders gaan doen.” De door de opdrachtgevers gegeven suggesties liepen uiteen. Allereerst werd meer tijd voor alle bij de schoonmaak be-

Service Management nummer 6 juni 2012

47

»

code

trokken medewerkers gevraagd. “Ik zou blij worden als schoonmakers voldoende de tijd krijgen om datgene te doen waarvoor ze worden aangenomen.”

Zorg dat ze voldoende niveau hebben, riep een andere opdrachtgever.

“Schoonmaakbedrijven zouden alleen moeten werken met opgeleide schoonmakers op de werkvloer.” Ook betere werving en selectie van objectleiding was een punt, want “een goede schoonmaker is niet per se een goede objectleider.” Verder kwam betere communicatie op de werkvloer tussen schoonmakers en eindgebruikers aan bod. “Zorg dat we een fatsoenlijk gesprek met onze medewerkers kunnen hebben zodat er een dialoog ontstaat.”

Slechte schoonmakers bestaan niet, zei één van de opdrachtgevers. “Ik ken wel schoonmakers die niet voldoende in staat worden gesteld hun werk te doen.

Ze worden soms niet goed genoeg aangestuurd en krijgen te weinig feedback over hun competenties. Alles wat je investeert in goed toezicht en goede aansturing, verdien je dubbel en dwars terug.” Een werkdrukmeter voor personeel, maar ook voor leidinggevenden werd als idee geopperd. Ook werken met

Kees Blokland: “Bestrijd de neveneffecten van uitbesteding.” goed is als het contact tussen schoonmaker en onze medewerker er niet is.”

Toegevoegde waarde Elkaar kennen moet het begrip groter maken, zoals uit een van de anekdotes blijkt. “Schoonmakers moeten niet bang zijn om zaken te melden.

Of dat nu positief of negatief is. Eén

“De schoonmaakbeleving is minder goed als het contact tussen schoonmaker en medewerkers er niet is” een open begroting kwam voorbij. Daarbij zegt de opdrachtgever hoeveel het schoonmaakbedrijf mag verdienen. “Je legt daarbij letterlijk je begroting open.

De discussie gaat dan niet meer over prijs, maar over het adequaat aanwenden binnen de grenzen van de begroting van wat je wilt neerzetten aan kwaliteit.” De discussie verplaatste zich vervolgens naar een bonus voor schoonmaakpersoneel. Een deel van de opdrachtgevers zag daar brood in, een ander deel had grote twijfels. “Leidt dat echt tot grotere betrokkenheid? En moet geld altijd de trigger zijn?” Belangrijk vond deze opdrachtgever waardering. “ Dat staat los van het contract.” Ken je klant, kwam als kreet voorbij. “Je ziet dat de schoonmaakbeleving minder

48

van onze schoonmaaksters had de tas op de werkwagen gelegd en reed daarmee rond. Het beeld was dat van een shopping bag lady met veel spullen op de werkwagen. Het echte verhaal was dat deze mevrouw haar spullen niet fatsoenlijk kon opbergen omdat er een keer wat was verdwenen. De mevrouw heeft een locker gekregen.

Hadden we dit niet ter sprake gebracht, dan was het beeld blijven bestaan.” Kom los van het vooroordeel, was de conclusie. “Laat zien dat je er bent, kom je afspraken na en lever toegevoegde waarde,” zei een andere opdrachtgever. “Die toegevoegde waarde kan zitten in het indraaien van een lamp of het constateren van gebreken in een logboek. Ik zie vaak

Service Management nummer 6 juni 2012

dat schoonmakers zich alleen maar bezighouden met hun eigen proces, terwijl ze ook op andere gebieden meerwaarde kunnen bieden. Zij komen namelijk op plekken waar andere mensen niet of nauwelijks komen.

Zij moeten de ruimte krijgen op hun taak breder op te pakken. Daar zijn we best bereid meer voor te betalen.”

Schoonmaakbedrijven mogen meer medeverantwoordelijkheid nemen voor het primaire proces van hun opdrachtgevers, vond een opdrachtgever. Daar hoort goed communiceren bij, beschouwde de ander. “Bijvoorbeeld als een contract wordt overgenomen. Dat moet bekend zijn. Maak schoonmaak geen anonieme service in de avonduren, maar verricht de werkzaamheden overdag. Geef schoonmaak een gezicht. Het schoonmaakbedrijf zou ons als opdrachtgevers op dat punt kunnen helpen. Gezamenlijk laten we zo de meerwaarde zien.” ‹‹

De ondertekenaars De volgende opdrachtgevers ondertekenden de code: ASML Netherlands B.V. Gemeente Venlo Gilde opleidingen NV WML ROC De Leijgraaf Rockwool

osb - nieuws

OSB-keurmerk in vogelvlucht Tijdens de Algemene Ledenvergadering van OSB in december 2011 is het besluit genomen om het OSB-Keurmerk te introduceren. De naam OSB moet garant gaan staan voor kwaliteit.

E

n dat kan alleen als de leden van de OSB zich aanpassen aan hoge kwaliteitscriteria. De leden hebben aangegeven een keurmerk te wensen dat: 1. eisen stelt aan de administratieve inrichting van hun onderneming, zodat tenminste wettelijke verplichtingen aantoonbaar worden nagekomen; 2. eisen stelt aan de voorwaarden die leiden tot een goede en verantwoordelijke uitvoering van de werkzaamheden; 3. zich aanpast aan de code Verantwoordelijk Marktgedrag: een initiatief om duurzame marktverhoudingen in de schoonmaak- en glazenwassersector te verbeteren; 4. een externe onafhankelijke toetsing kent.

Doelstelling De schoonmaaksector heeft de afgelopen jaren veel ontwikkelingen meegemaakt. Voorbeelden hiervan zijn de verharding van de marktverhoudingen door teruglopende schoonmaakbudgetten, scherpe prijsconcurrentie en kortlopende contracten. Dit is een direct gevolg van de toegenomen dynamiek in de sector. Veel partijen spelen hierbij een rol, waaronder opdrachtgevers en makelaars. OSB vindt echter dat schoonmaakbedrijven zelf een leidende

OSB - ondernemend voor de schoonmaakbranche: er gebeurt veel in en rond de werkgeversvereniging. Daarom maandelijks in Service Management: OSB-nieuws, een pagina met actuele branche- en verenigingsinformatie.

Het stellen van gerichte eisen aan de leden van OSB is een belangrijke eerste stap om meer transparantie te brengen, in de sector én de markt.

drachtgevers op verhaal en boetes van de Belastingdienst en andere overheidsinstanties. Alle ABU-leden (uitzendsector) hebben ook NEN 4400-1 norm ingevoerd.

2. De OSB plus eisen en toetredingseisen en voorwaarden voor lidmaatschap; onderdelen van deze eisen hebben betrekking op communicatie met medewerkers, kwaliteitsborging van de uitvoering van werkzaamheden en voorwaarden die gesteld worden aan het uitbrengen van offertes.

3. De code Verantwoordelijk Marktgedrag. De doelstelling van de code is onder meer de verbetering van de kwaliteit van de gehele sector, maar ook de verbetering van de arbeidsomstandigheden van het personeel.

Toetsing Een onafhankelijke certificerende instelling (CI) controleert of een bedrijf aan de keurmerkeisen voldoet en het OSB-Keurmerk mag voeren. Alleen CI’s die een samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten met OSB en met de Stichting Normering Arbeid (SNA, de beheerder van het NEN-4400-1 register) mogen de controle uitvoeren.

Welke CI’s dat zijn, staat op de website www.osb-keurmerk.nl.

rol moeten pakken. Het stellen van gerichte eisen aan de leden van OSB is een belangrijke eerste stap om meer transparantie te brengen, in de sector én de markt. Daarnaast ook verantwoordelijkheid te nemen voor de ontwikkeling van duurzame marktcondities. Het OSB-Keurmerk heeft daarbij een leidende rol.

OSB-Keurmerk in drie delen 1. De NEN 4400-1 norm; NEN 44001 is een nationale norm. Deze norm stelt eisen aan in Nederland gevestigde (onder)aannemers van werk over de afdracht van belastingen en sociale premies en het gerechtigd zijn tot het verrichten van arbeid in Nederland. Het doel van de norm is het beperken van het risico voor op-

Alle huidige OSB-leden dienen op 1 januari 2013 aan de keurmerkeis te voldoen. Meer informatie is te vinden op www.osb-keurmerk.nl. Voor leden is een implementatiehandboek beschikbaar. Hiermee kunnen leden snel zien wat de komende periode van ze verwacht wordt om tijdig aan de eisen te voldoen. ‹‹

Service Management nummer 6 juni 2012

49

brancheorganisaties

Jaarvergadering zeepfabrikanten

Duurzaamheid is tastbaar geworden Het grondstoffenbeleid moet op de schop. Dat stellen Jacqueline Cramer en Suzanne van der Pijll tijdens de duurzaamheidsbijeenkomst die volgde op de jaarvergadering van de Nederlandse Vereniging van Zeepfabrikanten (NVZ). SUZANNE WIJERS

I

n het jaarbericht 2011 van de NVZ besteedt de brancheorganisatie veel aandacht aan duurzaamheid en komen diverse thema’s aan bod waarbij de NVZ een actieve rol heeft gespeeld. Zo stond het REACH-aanscherpingsbeleid de afgelopen jaren hoog op de agenda. Ook over de detergentenverordening dat onder andere het gebruik van fosfaten en andere fosforverbindingen in huishoudelijke wasmiddelen terug moet dringen, is de NVZ in gesprek gegaan met het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Inmiddels is bekend dat vanaf 1 januari 2017 een verbod van fosfaat in textiel- en vaatwasmachinemiddelen van kracht wordt. Het thema duurzaamheid staat ook centraal tijdens de bijeenkomst die onder andere de NVZ organiseert als toegift op de jaarvergadering. De algemene boodschap?

Afnemers én producenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen.

“Want we hebben maar één aarde en daar moeten we het mee doen”, stelt Jacqueline Cramer, die de themabijeenkomst aftrapt. Volgens de hoogleraar Duurzaam Innoveren aan de Universiteit Utrecht en voormalig minister van VROM is een bijdrage aan een duurzame wereld relatief eenvoudig te realiseren door eco-effectiever te produceren en consumeren.

Cramer doet daarbij vooral een beroep op de producenten.

50

Wake-up calls Sinds 1970 hebben we wereldwijd volgens Cramer drie wake-up calls gehad.

Aanvankelijk was de boodschap nog redelijk abstract, maar tegenwoordig beschouwen ook fabrikanten het thema als realiteit. “Het is tastbaar geworden.

Dat heeft duurzaamheid tot een blijvende trend gemaakt”, stelt Cramer.

Het laatste decennium heeft het bedrijfsleven meer macht gekregen, waardoor de machtsrelaties langzamerhand

wordt dan al snel groot door de kracht van social media.” Op dat laatste zouden schoonmaakfabrikanten en cosmeticabedrijven zich meer moeten richten. “De kracht van nieuwe media moeten we niet onderschatten.”

Sommige producenten gebruiken die kracht ook om het imago van minder duurzame middelen op te krikken. De NVZ bekritiseert in het jaarbericht dergelijke “rare vindingen, die zogenaamd

“Fabrikanten onderschatten hoeveel water de afnemers nodig hebben bij de toepassing van hun producten” verschuiven. En zo komt het volgens Cramer dat de overheid naast wet- en regelgeving meer aandacht besteedt aan implementatieprocessen, het bedrijfsleven zo meer in de driver’s seat komt en de zeepindustrie in productieketen en clusters meer de leiding neemt. Maar de industrie zou ook meer aandacht moeten besteden aan de burgers. “De rol van ICT en nieuwe media is sterk toegenomen. Daar gaat een civiele regulering mee gepaard. Kijk bijvoorbeeld naar Bono en Sting, die op maatschappelijk gebied zeer actief zijn. Als gevolg van de digitalisering krijgen sommige acties veel bekendheid. Een klein issue

Service Management nummer 6 juni 2012

vernieuwend of heel erg milieuvriendelijk zijn.” Als voorbeeld noemt de NVZ Toucan Eco, een product waarvan de leverancier claimt dat het milieuvriendelijk is “terwijl ze gewoon hypochloriet maken.” Desondanks is het product genomineerd voor een innovatieprijs en dat noemt de NVZ “een geslaagd stukje marketing.”

Sprongen maken Cramer benadrukt de voordelen die duurzaamheid voor de branche met zich mee brengen. Zo zou doorgaans een kostenreductie mogelijk zijn, vergroot eco-effectieve productie het

brancheorganisaties

De sprekers Suzanne van der Pijll, Jan van Betten en Jacqueline Cramer. marktaandeel en zou het leiden tot betere producten en gemotiveerdere medewerkers. “Als je gericht te werk gaat, kun je enorme sprongen maken op het gebied van grondstoffen en energie.”

Cramer ziet duurzaam innoveren niet alleen als noodzaak, maar onderstreept ook dat het kansen biedt op ecologisch, sociaal en economisch terrein. “Daarvoor moeten bedrijven in clusters, ketens en partnerships werken. Samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid is echt

cruciaal. We moeten de input, throughput en output veranderen. Want alleen zo maak je het mogelijk de kringloop te sluiten.”

Terwijl Cramer voornamelijk aandacht besteedt aan het waarom van duurzaamheid, gaat Suzanne van der Pijll meer in op het hoe van dit thema.

Volgens Van der Pijll, managing partner bij Schuttelaar & Partners, is de afgelopen twintig jaar de aandacht vooral uitgegaan naar het agenderen

Actielijst Jacqueline Cramer over duurzaamheid Grondstoffenefficiëntie - Geef de voorkeur aan hernieuwbare, duurzaam geproduceerde grondstoffen - Mijd schaarse metalen - Mijd additieven - Wees spaarzaam met water, in alle fasen van de keten - Besteed aandacht aan ethische aspecten die aan het product gerelateerd zijn (bijvoorbeeld dierenwelzijn) Energie-efficiëntie - Wees energie-efficiënt in de eigenlijke productielijn - Let bij inkoop op de energieprofessionaliteit van de toeleverancier - Beperk het energieverbruik bij de klant - Gebruik hernieuwbare energie - Besteed bij de duurzaamheidsambities ook aandacht aan logistiek en verpakkingen

van duurzaamheid. “Nu moeten we kijken hoe de sector duurzaamheid kan implementeren.” Ook zij noemt daarbij het grondstoffenbeleid. Ze pleit voor een duurzame grondstoffenwinning en eerlijke handel. “We moeten werken aan een grondstoffenketen zonder ontbossing of kinderarbeid en mét gebruik van veilige en gezonde ingrediënten.” Ten aanzien van informatieverschaffing doet Van der Pijll een dringend beroep op de schoonmaak-, cosmetica- en aerosolbranche.

“Het moet transparanter. Veel fabrikanten voeden nu nog de onduidelijkheid over bijvoorbeeld de veiligheid van bepaalde ingrediënten. Wees daar open en eerlijk over.” Bovendien moeten fabrikanten eventuele toevoegingen aan de producten kritischer beoordelen. Clean labeling is dan ook het devies. Een ander gebied waarin transparantie gewenst is, is de prijs. Van der Pijll constateert enorme prijsverschillen in (duurzame) producten: sommige zijn bijzonder laaggeprijsd, andere zijn behoorlijk duur. “Dan voelt de afnemer zich bedonderd. Hij of zij is best bereid voor een groen of groener product te betalen, maar reken dan wel een fatsoenlijke en eerlijke prijs.”

Service Management nummer 6 juni 2012

51

»

brancheorganisaties

headkosten daar…. Totdat mijn voormalige buurman, een agrariër, mij de ogen opende”, vertelt Van Betten. Op de website van Nudge, wat subtiel zetje betekent, kunnen mensen zich aanmelden en zo hun stem vóór een duurzamer Nederland laten gelden. Bovendien dient de site als platform om mensen met elkaar in contact te brengen en zo initiatieven tot stand te brengen. Van Betten speelt met zijn bedrijf in op een veelgehoorde frustratie die hij treffend weet te verwoorden: “Terwijl jij op je stoel klimt en de peertjes vervangt door led-lampjes, vliegt je buurman naar Londen. Dan is het alsof alles voor niets is geweest. Met Nudge kun je daadwerkelijk iets doen.”

Belangstellenden luisteren aandachtig naar de woorden van onder anderen Suzanne van der Pijll. “Verpakkingsmaterialen die niet gerecycled kunnen worden, moeten we eigenlijk niet meer op de markt brengen.”

Plastic heroes De afgelopen jaren heeft de sector ingezet op de recycling van verpakkingen.

Maar op het gebied van plastic verpakkingen wil Van der Pijll het tempo omhoog schroeven. “Verpakkingsmaterialen die niet gerecycled kunnen worden, moeten we eigenlijk niet meer op de markt brengen. Ik verwacht binnenkort op alle plastic verpakkingen in uw sector het logo van plastic heroes te zien”, spreekt ze de zaal toe. Een ander issue is volgens haar het waterverbruik. “Ik heb de indruk dat fabrikanten onderschatten hoeveel water de afnemers nodig hebben bij de toepassing van hun producten.” Zo wordt veel water verbruikt bij huidverzorgingsproducten, reinigingsmiddelen en wasmiddelen.

Het appel op de fabrikanten is tweeledig: de sector moet afnemers bewuster (Advertentie) DE STANDAARD IN MICROVEZEL

maken van de hoeveelheid water die ze verbruiken en de sector moet zelf met innovatieve initiatieven komen om dat waterverbruik naar beneden te schroe-

NVZ bekritiseert “rare vindingen”, zoals de Toucan Eco, die zogenaamd vernieuwend of heel erg milieuvriendelijk zijn ven. Van der Pijll doelt op innovaties als de groene zeepbol voor wasmachines en haarconditioners die niet uitgespoeld hoeven te worden.

Overigens blijkt uit de cijfers die de NVZ in het jaarbericht 2011 presenteert, dat de omzet in professionele reinigings- en desinfectiemiddelen ten opzichte van 2010 met ruim 5,5 procent is gedaald.

In de consumentenmarkt was juist een lichte stijging te zien.

Subtiel zetje

+31 (0)70 - 345 87 37 www.greenspeed.eu

52

Hoewel Nudge zich in eerste instantie richt op particulieren, is er ook duidelijk een rol weggelegd voor bedrijven. Burgers nemen het initiatief, bedenken doorgaans samen een oplossing voor een bepaald probleem en vervolgens haken bedrijven daarop in. Van Betten vertelt over Nudger Joost die te kennen gaf zonnepanelen op zijn dak te willen

De bijeenkomst eindigt met een kennismaking van een tamelijk nieuw bedrijf dat zich richt op consumenten: Nudge. Jan van Betten, voormalig CEO van Reed Elsevier Duitsland, vertelt bevlogen over de oprichting van zijn bedrijf. “Voorheen dacht ik altijd als een zakenman. Schaalvergroting hier, over-

Service Management nummer 6 juni 2012

plaatsen. Hij wist alleen niet wat voor hem de beste oplossing was en plaatste een oproep op Nudge. In zijn omgeving bleken meer mensen geïnteresseerd in zonnepanelen en daarom organiseerden de Nudgers een bijeenkomst. Van Betten bedacht de campagne Zonnekracht en sloot een deal met diverse leveranciers van zonnepanelen. Inmiddels zijn bij twintig particulieren zonnepanelen geinstalleerd. Het lijkt het perfecte concept, want zowel Nudge, particulieren als het bedrijfsleven profiteren van dergelijke deals. Van Betten spoort fabrikanten in de zaal dan ook aan om in dergelijke initiatieven te participeren. Niet alleen vanwege de opdrachten die eruit voort kunnen vloeien, maar ook om consumenten als panelleden in te zetten. “Maak gebruik van de massa en durf te vragen hoe jij het moet doen.” ‹‹

mensen

FMN benoemt Schreurs van Hectas tot nieuwe penningmeester Tijdens de algemene ledenvergadering bij Hogeschool NHTV in Breda is door beroepsvereniging Facility Management Nederland (FMN) een nieuwe penningmeester aangesteld. De benoemingscommissie van FMN heeft Rafael Schreurs (foto), financieel directeur van Hectas, voorgedragen als penningmeester van FMN. De leden stemden hier tijdens de ledenvergadering unaniem mee in. Schreurs is benoemd voor een periode van drie jaar. Als financieel directeur van Hectas in de Benelux beschikt de heer Schreurs volgens FMN over uitgebreide (internationale) managementervaring. “Hij werkt samen met relaties vanuit verschillende achtergronden en zal zich daarom snel voegen in onze verenigingsstructuur”, aldus het persbericht. “Zijn ervaring en manier van werken maken dat hij uitstekend geschikt is voor het penningmeesterschap.” Als penningmeester is hij verantwoordelijk voor het vertalen van beleid en wensen naar de financiële mogelijkheden van FMN.

Armitage met pensioen Mark Armitage gaat op 30 juni met pensioen. De afgelopen ISSA/Interclean was zijn laatste als directeur Exhibitions Europe bij ISSA Europe. Zijn afscheid stond vermeld in de European Cleaning Journal. In dat blad wordt hij omgeschreven als een “geliefd persoon in de schoonmaakindustrie” sinds hij in 1998 bij de ISSA aantrad. Hij verruilde destijds het Amerikaanse ministerie voor commerciële zaken in Nederland voor de ISSA. Hij zorgde er bij het ministerie voor dat Amerikaanse bedrijven voet aan wal kregen in Europa. Bij ISSA opende hij het eerste kantoor in Europa. Hij wist er vele allianties op te zetten en was zeer behulpzaam voor Amerikaanse exposanten die graag in Europa wilden exposeren.

Bas Gehlen algemeen directeur Van Houtum Directeur Henk Van Houtum heeft zijn functie overgedragen aan Bas Gehlen. De directiewissel was al langer gepland en aangekondigd.

Henk van Houtum: “Ik ben 25 jaar in de zaak, een mijlpaal en een mooi moment om terug te treden.” Bas Gehlen: “Deze stap betekent een evolutie, geen revolutie.” Henk van Houtum blijft aan en wordt directeur Strategie en Innovatie, Bas Gehlen is de nieuwe algemeen directeur en onlangs is Henk Bremer als commercieel directeur toegetreden.

“Voor mijn gevoel ben ik altijd te weinig aan innovatie toegekomen”, zegt Henk van Houtum. “In mijn nieuwe functie kan ik daar aanzienlijk meer tijd aan besteden.”

Gehlen, sinds 2002 directeur Operations, heeft lang kunnen wennen aan het idee dat hij de nieuwe kapitein op het schip is. “De overgang is geruisloos verlopen en gelukkig verlaat de oude kapitein het schip niet.” De stap terug ervaart Henk van Houtum als prettig. “Het harde besluit heb ik zo’n anderhalf jaar geleden genomen. Destijds had ik het er even moeilijk mee, maar ik ben nu blij dat ik toen die beslissing heb genomen.” Op de foto de nieuwe directie: Henk van Houtum, Henk Bremer en Bas Gehlen.

Peter Hoeijmans nieuwe districtsmanager CSU CSU Cleaning Services Zuidoost heeft Peter Hoeijmans aangenomen als nieuwe districtmanager, verantwoordelijk voor het district Uden. Hoeijmans is eigenaar geweest van Schoonmaakbedrijf Hoeijmans en daarna is hij werkzaam geweest als Business Unit Manager bij ISS Cleaning Services en Directeur Operations bij ISS Security & Services. Als laatste vervulde hij de functie van regiodirecteur bij Dolmans Facilitaire Dienstverlening. Met het aannemen van een ervaren man als Hoeijmans verwacht CSU haar dienstverlening verder uit te bouwen en te verbeteren.

Luuk Hermse nieuwe accountmanager SVS Brancheopleider SVS heeft de afdeling Marketing & Sales versterkt met accountmanager Luuk Hermse. Hij studeerde Facility Management aan de Academie Diedenoort in Wageningen en Nijmegen. Na zijn studie werkte hij als vertegenwoordiger bij de internationale tabaksfabrikant Japan Tobacco en als commercieel medewerker bij Steencentrum Brabant. Hermse is daarnaast al bijna tien jaar zeilinstructeur bij onder andere Zeilschool Het Molenhuis en Zeilschool Midden Nederland. Hermse: “Bij SVS kan ik nu drie dingen combineren waarmee ik ervaring heb: de schoonmaakbranche, verkopen en lesgeven.” Hermse is bij SVS verantwoordelijk voor de regio ZuidNederland.

Service Management nummer 6 juni 2012

53

contac ten en contrac ten

CMI/Dutchview gunt Dolmans schoonmaakcontract Dolmans is gestart met het dagelijkse schoonmaakonderhoud en specialistische reiniging bij CMI/Dutchview in Hilversum.

Dagelijks kijken er namelijk miljoenen mensen naar televisieprogramma’s die in de studio’s van CMI/Dutchview zijn geproduceerd, zoals De Wereld Draait Door, Pauw & Witteman, The Voice of Holland, Live4You, Voetbal International en nog veel meer. De werkzaamheden

van Dolmans richten zich naast het schoonmaken van de kantoren ook op het schoonmaken van onder andere studio’s, kleedkamers, regieruimten en regie- en montagewagens. “Veel aandacht voor details is gevraagd”, zegt Esther van der Lelie, manager Commerciële Zaken bij Dolmans. “Iedere dag opnieuw moeten de studio’s en bijbehorende ruimten weer spic en span zijn.” Op de foto de contractondertekening tussen CMI/Dutchview en Dolmans.

King en academische ziekenhuizen samen verder King Nederland en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) hebben onlangs een contract getekend voor de levering van een breed pakket aan facilitaire disposables, semi-medische disposables en tableware.

Op basis van een openbare Europese aanbesteding heeft de NFU, bestaande uit een groep van negen samenwerken-

de gezondheidszorginstellingen (UMC Utrecht, Diakonessenhuis Utrecht, Zeist en Doorn, UMC St Radboud, Academisch Ziekenhuis Maastricht, UMC Groningen, VUmc en GGZ InGeest), het uitgebreide productenpakket aan King Nederland gegund. King had al een samenwerking met het LUMC, AMC en het Erasmus MC. De leverancier is nu dus preferred supplier voor alle academische ziekenhuizen in Nederland.

Space Expo gunt werk aan GCA Schoonmaak GCA Schoonmaak uit Amstelveen heeft sinds 1 mei 2012 de schoonmaak en glasbewassing van Space Expo in Noordwijk gegund gekregen.

“Dit project reduceert de tijdsbesteding aan dagelijks vloeronderhoud met circa 40 procent”, zegt directeur Michael Kronenburg. GCA zet hiervoor het Scandinavische I-WAX systeem in.

GCA mag hier een nieuw pilotproject starten voor het dagelijkse vloeronderhoud.

Provi levert hogedrukunits aan Materieel Service Rotterdam Materieel Service Rotterdam heeft twee mobile hogedrukunits, Dynajet 350TH, geleverd gekregen van Provi.

Deze nieuwe generatie hogedrukunits zijn onderdeel van het verhuurgamma van MSR. Met het oog op MVO was MSR op zoek naar een mobiele hogedrukunit met een lager energieverbruik én lagere onderhoudskosten. Het bedrijf kwam uit op de Dynajet 350TH. Daarmee wordt

54

Service Management nummer 6 juni 2012

volgens Provi zowel aan energie als onderhoudskosten ruim 20 procent bespaard. “De Dynajet 350TH is een universeel inzetbare enkelassige hogedruktrailer met een vermogen van 350 bar/16 liter per minuut, maar is ook leverbaar in 300 bar/ 19 liter per minuut.”, aldus Provi in een persbericht. “De unit is ideaal voor schoonmaak, gevelreiniging en graffitiverwijdering. Kortom: overal waar grote reinigingsprestaties nodig zijn.”

contac ten en contrac ten

Tweejarig mbo-opleidingstraject voor Menno Sappé Menno Sappé Reinigingsspecialisten (MSR) en brancheopleiders BGANederland en SVS (foto) starten met een tweejarig mbo-opleidingstraject voor 45 medewerkers van MSR. Onlangs tekenden de partijen in Joure samen een contract voor het traject. William Pol, directeur van MSR: “Ik wil dat mijn medewerkers goed weten waar ze mee bezig zijn. Die bewustwording zorgt voor

efficiëntie. Dus niet harder, maar slimmer werken.” Bert van de Pol, afdelingshoofd van de afdeling Coördinatie, Verkenning en Innovatie van BGA-Nederland, noemt het traject een goed voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Van de Pol: “MSR werkt via dit mbo-opleidingstraject aan duurzame inzetbaarheid van het personeel. Daarnaast is dit een unieke kans om een brancheoverstijgend project neer te zetten.”

2theLoo realiseert betaalde toiletten op metrostations De RET in Rotterdam gaat werk maken van openbare toiletten op de stations. Het vervoersbedrijf heeft 2theLoo ingeschakeld om betaalde toiletten te realiseren.

dat in Rotterdam al een betaald toilet heeft in winkelcentrum Alexandrium, krijgt ook de exploitatie van de voorziening op metrostation Beurs.

“We hebben een meerjarig contract met de RET ondertekend”, aldus Treurniet.

“Afgesproken is dat we naar verloop van tijd bekijken of er ook op andere stations toiletten komen.” 2theLoo betaalt de RET jaarlijks een bedrag, zo is volgens Treurniet overeengekomen.

Over de hoogte van dat bedrag doet hij geen uitspraken.

Een nieuwe toiletvoorziening is opengegaan op het drukke metrostation Beurs, in het centrum van Rotterdam. Dat zegt Eric Treurniet van het bedrijf 2theLoo, dat betaalde toiletten exploiteert in binnensteden, winkelcentra en bij trein- en tankstations. Het Amsterdamse bedrijf,

ISS verzorgt schoonmaak Floriade 2012 Floriade 2012 besteedt het schoonmaakonderhoud uit aan ISS Cleaning Services.

Gedurende de opening van Floriade 2012 tot en met 7 oktober verzorgt ISS het schoonmaakonderhoud op het gehele, 66 hectare grote terrein van Floriade.

ISS zorgt ervoor dat het Floriadeterrein schoon blijft, maar ook het schoonmaak-

onderhoud van kantoren, tentoonstellingsgebouwen, de personeelsruimten, restaurants en diverse paviljoens neemt ISS voor haar rekening. Het is de vierde keer dat ISS de opdracht voor het schoonmaakonderhoud van Floriade scoort. Ook tijdens de expo in de Haarlemmermeer (2002), in Zoetermeer (1992) en in Amsterdam (1982) verzorgde ISS het schoonmaakonderhoud.

Schoonmakers geven les op Dr. Mollercollege De brugklassers van het Dr. Mollercollege in Waalwijk moesten er even aan wennen. Onlangs stonden er namelijk schoonmakers van WML Facilitair voor de klas.

Niet om de boel op te ruimen of schoon te maken. Wel om tekst en uitleg te geven over hun werk en over het nut en de noodzaak van een schone leef-, leer- en

woonomgeving. Dit gebeurde in het kader van het project SchoonPlein. SchoonPlein is een lesproject met een bijbehorende lesmethode en een toegankelijke website. Vebego Foundation, een onderdeel van één van de twee vennoten van WML Facilitair, ontwikkelde SchoonPlein.

Aan de hand van SchoonPlein gaan leerlingen aan de slag met het thema ‘leren en leven in een schone omgeving’.

Service Management nummer 6 juni 2012

55

produc ten -/dienstenregister

Automatisering

Bedrijfskleding

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

Duurzame schoonmaakproducten

Glas- en gevelreiniging

Glas- en gevelreiniging

Meubel- en vloerreiniging

www.mds.nl

Parkeervoorzieningen

Microvezelmaterialen

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

DE PARKEERBEUGEL MET AFSTANDSBEDIENING

Geef u op via www.servicemanagement.nl

072 - 511 59 27 www.privapark.nl

Reinigingsmiddelen onder private label

Parketrenovatie

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

www.mds.nl

56

Service Management nummer 6 juni 2012

Reinigingsmiddelen onder private label

produc ten -/dienstenregister

Renovatie natuursteen

Sanitaire dienstverlening

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl CWS Nederland B.V. | De Beverspijken 16, 5221 ED â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch | T 073 6 338 338 | E: info.nl@cws.com

www.mds.nl

Schoonmaak glas- en gevelreiniging

www.serving-nature.nl

Schoonmaakartikelen

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

www.hazet.igefa.nl Zaandam

t

Dordrecht

Schoonmaakgroothandel

Schoonmaakorganisatie

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

Schoonmaakorganisaties

Tapijtreiniging

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

WWW.DOLMANS.COM SCHOON MAAKT BLIJ

Geef u op via www.servicemanagement.nl

t0 088 - 365 62 00 f s.com e info@dolman

www.mds.nl

Service Management nummer 6 juni 2012

57

Vakblad voor professioneel schoonmaakonderhoud

Service Management is een onafhankelijk vakblad voor professioneel schoonmaakonderhoud en is een uitgave van Kluwer bv. Kluwer legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements-) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. 33e jaargang.

Redactie Ronald Bruins, hoofdredacteur Dick van Zomeren, redacteur Caroline Hamerslag, eindredacteur Redactieadres Postbus 4, 2400 MA Alphen aan den Rijn Telefoon (0172) 46 66 80 Fax (0172) 42 28 04 E-mail: rbruins@kluwer.nl Uitgever Fréderique Zeemans Marketing Judith Verkerk e-mail: jverkerk@kluwer.nl Advertentieverkoop Kluwer Liesbeth van den Hoek en Arjen Tuitert Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Telefoon (0172) 46 64 71 / 46 64 42 E-mail: lvdhoek@kluwer.nl / atuitert@kluwer.nl Advertentieplaatsingen worden uitgevoerd overeenkomstig de ‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’.

Abonnementen Jaarabonnement € 85,- exclusief verzendkosten en btw. Studenten betalen € 55,- per jaar, inclusief verzendkosten en btw. Losse verkoopprijs € 11,50 per nummer. Vragen over abonnementen kunt u richten aan de afdeling Klantenservice, telefoon (0570) 67 33 58.

Abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk drie maanden voor aanvang van een nieuw abonnementsjaar worden opgezegd.

Bij niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Op alle uitgaven van Kluwer zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze kunt u lezen op www.kluwer.nl of opvragen via telefoonnummer (0570) 67 33 58.

Abonnementen in België Wolters Kluwer Belgium (WKB) Motstraat 30 B-2800 Mechelen Telefoon 0800-301 43 Fax 0800-175 29 E-mail: info@kluwer.nl Abonnementsprijs op aanvraag.

U vindt de algemene voorwaarden van WKB op www.kluwer.be Partners 3M Nederland, Diversey, Nocore, Numatic International, SCA Hygiene/Tork, SVS en Wecovi Vormgeving en DTP COLORSCAN BV, Voorhout - www.colorscan.nl Druk Ten Brink, Meppel Auteursrecht voorbehouden Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvuldigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaardpublicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever(s) geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor gevolgen hiervan.

ISSN 0928-3021

www.servicemanagement.nl

Het is tijd voor de zomer

De ISSA/Interclean in één woord? Overweldigend. Vier dagen werden we ondergedompeld in wat toch het grootste schoonmaakfeestje op deze planeet mag worden genoemd.

Wissers, werkwagens, moppen, stelen en schrob- en zuigmachines streden om de aandacht, daarbij geflankeerd door een indrukwekkend seminarprogramma. En dat is meteen het dilemma van de bezoeker, of deze nu uit India, ZuidAfrika, de Verenigde Staten, Engeland of ons kikkerlandje komt. Keuzes maken. De bundeling van activiteiten en bijbehorende exposanten, bijvoorbeeld van sanitair en dispensers of hogedrukreiniging, kwam daarbij goed van pas, maar dan nog was er een grote hoeveelheid keuzes te maken, want elk product op zijn waarde schatten was schier onmogelijk.

Daarom nemen indrukken van vier dagen het over. Indrukken die me vertellen dat het Verre Oosten oprukt met een machinepark waar je u tegen zegt, maar dat men nog nauwelijks op een aantrekkelijke manier weet te presenteren.

Een andere indruk is die van de innovation awards, waarvan de overall variant sympathiek genoeg ging naar een vinding van Vermop waar veel schoonmakers op de werkvloer veel profijt van hebben. Vermop liet op zijn stand zelf een stepsysteem zien, waar menig jong jochie graag mee gezien zou willen worden. Bijzonder genoeg. Ook het enthousiasme bij tweevoudig winnaar Alpheios was leuk om te zien, net als het enthousiasme bij de deelnemers aan de miniskills. Soms konden ze hun lachen even niet inhouden als ze bijvoorbeeld bij het heel langzame en secure cleanroomreinigen als aapjes achter plexiglas werden bekeken. Nog een indruk: de reiniging van zonnepanelen. Deze specialistische tak van sport kan nauwelijks nog op bijval rekenen in Nederland, alhoewel zonnepanelen goedkoper en goedkoper worden. Ook de inhoudelijke discussies tijdens seminars boeiden. Zoals die van het minicongres georganiseerd door OSB NVZ, OSB, SVS, VSR, ISSA en Amsterdam RAI. Daaruit bleek dat er zowel aan de handhygiëne in ziekenhuizen als aan de kwaliteit van de binnenlucht nog veel te verbeteren valt. Die verbetering levert minder infecties en ziektes op, waardoor ook het aantal overlijdensgevallen daalt.

Logisch, investeren in verbetering dus, zegt u wellicht. Maar dat is momenteel makkelijker gezegd dan gedaan. Waar is het makkelijker op bezuinigen op iets dat niet meteen zichtbaar is? Het wordt tijd om weer te investeren in schoonmaak, benadrukten de deskundigen en dat ben ik van harte met ze eens. En waar valt die boodschap beter dan op de grootste schoonmaakbeurs ter wereld?

Met investeren na jarenlang knijpen krijgt het beroep meer aanzien. Aansluitend mogen ook de ogen open gaan voor innovaties, zoals die in zo’n grote getale voorbij kwamen tijdens de ISSA/Interclean. Het wordt tijd voorbij de kortetermijnwinst te kijken van die ene saneringsmaatregel of het eruit bonjouren van schoonmaakmedewerkers. Wie vooruit wil op lange termijn, moet innoveren. In mensen, materialen of een andere aanpak via social return. Wat mij betreft gaat geld weer rollen. De ISSA/Interclean was daar een heel goede, eerste aanzet voor.

Weg met de somberheid. Aan de kant, want hier komt een prachtige zomer.

Ronald Bruins, hoofdredacteur Service Management Reageren? rbruins@kluwer.nl

58

Service Management nummer 6 juni 2012

column

t s n u k De d e o g n va . n e k a m n o o h sc

MAS Dienstverleners B.V. b o u w g o e d b e h e e r

k l e i n

o n d e r h o u d

MAS Dienstverleners B.V. t Pieter Braaijweg 107-109 t 1099 DK Amsterdam Tel. 020-617 49 26 t Fax 020-669 80 51 info@mas-dienstverleners.nl t www.mas-dienstverleners.nl

ALS JE MEER VUIL KUNT BUITEN HOUDEN KUN JE MEER WINST BINNEN HALEN. ZET UW SCHOONMAAKVISIE OP SCHERP VRAAG NU EEN GRATIS DEMO AAN.

WWW.SCHOONMAAKMARATHON.NL

OWN THE FLOOR