SECURITY 2013 06

security management

o na f h a n k e l i j k va k b l a d vo o r p ro f e s s i o n e l e b e v e i l i g i n g

Nieuw BouwBesluit roept Nog steeds vrageN op

n

w w w. s e c u r i t y m a nag e m e n t. n l

staNdaardisatie opeNt Nieuwe deureN

n

n u m m e r 6 j u n i 201 3

typosquattiNg: spioNereN voor eeN tieNtje

Is een supermarktoverval toeval?

Securing Your World Volg ons ook op: G4S_NL Veiligheid & Beveiliging

Met veiligheid en beveiliging heeft iedereen - direct of indirect - dagelijks te maken. Of het nu gaat om de veiligheid van mensen of de beveiliging van gebouwen, goederen of processen: elke situatie vraagt om een eigen aanpak. Als het om beveiligen en veiligheid gaat, is G4S van alle markten thuis.

G4S analyseert de situatie, denkt mee en voorziet u van de juiste mensen en de nieuwste technieken.

Niet te veel, niet te weinig, maar precies wat u nodig heeft in Ăşw situatie. Compleet, betrouwbaar en professioneel.

Voor meer informatie: www.g4s.nl/security

Wilt u op de hoogte blijven van alle trends en ontwikkelingen binnen G4S? Scan dan de QR code en schrijf u in voor de G4S nieuwsbrief.

COLUMN

BRANDNIEUW

U

it een enquête uitgezet onder veiligheidsprofessionals en uitgevoerd aan de vooravond van de begin deze maand succesvol verlopen beurs Safety & Security Amsterdam blijkt dat brandveiligheid door ruim zeventig procent van de respondenten als belangrijkste onderwerp voor hun organisatie wordt gezien.

Graag neem ik met u de meest belangwekkende uitkomsten nog eens door.

Wat mij om te beginnen opviel was dat de veiligheidsprofessionals de volgende 5 onderwerpen van belang vinden voor hun organisatie als het gaat om veiligheid en beveiliging: brandveiligheid (73%), toegangscontrole (60%), fysieke en mechanische beveiliging (59%), inbraak- en diefstalbeveiliging (58%) en cctv (54%).

Eerlijk gezegd had ik toch eerder een klassiek beveiligingsonderwerp als toegangscontrole of cctv op de eerste plaats verwacht. Of wat te denken van het meer dan actuele cyber security? Misschien zegt dit iets over de achtergrond van de respondenten, maar het kan natuurlijk zo zijn dat ook security professionals meer en meer gaan inzien dat ook brand een serieus risico is in het kader van business continuity.

Gezien deze top 5 is het niet vreemd dat de investeringen op het gebied van beveiliging en veiligheid die binnen organisaties in het afgelopen jaar werden gedaan dan ook bijna allemaal op deze onderwerpen betrekking hadden. En ook daarbij scoorde brandveiligheid met 17% ruim hoger dan de investeringen op security onderwerpen als cctv (9%) of toegangscontrole (9%).

Verder blijkt uit dezelfde enquête dat veiligheidsprofessionals zelf in hun werk worden belemmerd door de regelgeving op het terrein van brandveiligheid. Zo vindt 45% deze regels vaak onduidelijk. Dat laatste wordt ook geconcludeerd in een van de artikelen in dit themanummer Brandveiligheid: ‘De inzet van het Bouwbesluit 2012 om de verantwoordelijkheid meer bij de gebruiker neer te leggen blijkt in de alledaagse praktijk van de branddetectie- en ontruimingswereld nog genoeg vragen op te roepen. Vragen die tot op heden niet altijd even duidelijk worden uitgelegd door de overheid.’ Dat is een van de redenen waarom Security Management de afgelopen jaren regelmatig aandacht besteedde aan brandveiligheid en dat ook de komende tijd zal blijven doen.

ARJEN DE KORT HOOFDREDACTEUR ARJENDEKORT@VAKMEDIANET.NL

SECURITY MANAGEMENT GROEP

MEER SECURITY MANAGEMENT? VOLG ONS OP TWITTER: WWW.TWITTER.COM/@SECURITY_MGT

UW VAKBLAD HEEFT EEN METAMORFOSE ONDERGAAN

Met ingang van dit nummer gebeurt dat in een (brand)nieuw jasje. Want zoals u bij het lezen van deze editie zult zien, heeft uw vakblad een ingrijpende metamorfose ondergaan. Wij zijn erg tevreden over deze restyling en zijn ervan overtuigd dat met deze frisse en moderne uitstraling Security Management klaar is voor de toekomst. Wij zijn benieuwd naar uw mening.

3

INHOUD

14 Nieuw Bouwbesluit roept nog steeds vragen op Het Bouwbesluit 2012 roept ruim een jaar na de introductie nog steeds vragen op. De brandveiligheid kan in het geding komen.

16 FSE: de toekomst van brandveiligheid Niet de regelgeving staat bij Fire Safety Engineering (FSE) centraal, maar de brandveilige oplossing. Toepassen van FSE heeft inmiddels een hoge vlucht genomen.

20 Brandveiligheid versus duurzaamheid

14

Hoe verhouden brandveiligheid en duurzaamheid zich ten opzichte van elkaar? Brand is per definitie niet duurzaam. Is duurzaam, omgekeerd, altijd brandveilig?

25 Nieuwe pictogrammen vluchtrouteaanduiding De pictogramnorm voor vluchtrouteaanduiding NEN 6088 is vervangen door de wereldwijde norm voor grafische symbolen NEN-EN-ISO 7010.

16

20

4 | S E C U R I T Y M A N AG E M E N T | 6 2013

BIJ EEN OVERVAL OP EEN SUPERMARKT ZIJN VAAK MEERDERE SLACHTOFFERS: DE IMPACT IS EXTRA GROOT

10 Is een supermarktoverval toeval?

In Nederland heeft nauwelijks onderzoek plaatsgevonden naar de vraag welke kenmerken van een object bepalend zijn voor de kans dat ergens een overval wordt gepleegd. Daar is eindelijk verandering in gekomen met een onderzoek naar overvallen op supermarkten.

28 Standaardisatie opent nieuwe deuren

10

Elektronische offline draadloze sloten waren het enige onderdeel binnen toegangscontrole die nog niet waren gestandaardiseerd met een protocol. Inmiddels zijn vier bedrijven samen begonnen aan het ontwikkelen van een nieuwe norm, de Standard Offline Access Application.

32 PI Breda is ‘in control’ Drie jaar geleden trad er bij de PI Breda een nieuwe directie aan met onder andere de opdracht het landelijk vestigingsmodel uit te rollen.

25

36 Veiligheid raakt iedereen De beveiligingsbranche is een imagocampagne gestart. Aandacht voor de achtergronden en de inhoud.

38 Toekomst publieke domein ligt in samenwerking Tegen de crisis in blijft Trigion investeren, in klantrelaties en in medewerkers. ‘De klant is kritisch, maar als jij toegevoegde waarde biedt, wil men daar best voor betalen.’

28

42 Spioneren voor een tientje Vergissen is menselijk, ook bij het intypen van een e-mailadres. Door dit soort vergissingen kan informatie eenvoudig in onbevoegde handen geraken. De investering voor kwaadwillenden om dergelijke informatie te bemachtigen hoeft namelijk niet meer dan tien euro te bedragen.

Gelukkig kan een organisatie zich tegen deze dreiging wapenen.

32 En verder ...

3 6 18 27 50 51 52 53

Column Nieuws Nationaal Brandveiligheidscongres 2013 Gastcolumn Joric Witlox Recherche Recht Gastcolumn Rianne Kuik Young Professional

42

5

nieuws

RechteRs kRijgen beveiliging Haagse rechters die op huisbezoek gaan bij psychiatrische patiënten, krijgen extra beveiliging. er gaat voortaan een agent van de parketpolitie mee.

Ook krijgen de rechters begeleiding vanuit psychiatrische instellingen, als ze op bezoek moeten bij iemand die mogelijk gedwongen wordt opgenomen. aanleiding is de recente mishandeling van een rechter in het centrum van Den Haag. De rechter was op bezoek bij de psychisch gestoorde man, om te kijken of hij gedwongen opgenomen moest worden in een inrichting. tijdens dat bezoek zou de Hagenaar haar met een kapmes hebben aangevallen.

Ze raakte ernstig gewond aan haar hand en hoofd. n

stRaatcoach maakt wijk niet veiligeR straatcoaches, buurtbarbecues, bewonersplatforms en wijksport. De overheid investeerde sinds 2008 tientallen miljoenen in de buurtaanpak, maar de overlast, criminaliteit en verloedering in achterstandswijken zijn niet of nauwelijks verminderd. Dat blijkt uit een twee jaar durende wetenschappelijke studie van socioloog Vaco Lub. Lub analyseerde ruim 300 studies in binnen- en buitenland. Daaruit blijkt onder meer dat meer en hechtere contacten tussen buurtbewoners niet per se leiden tot een veiliger en leefbaarder wijk. een veiliger omgeving zorgt juist voor meer betrokkenheid van buurtbewoners en sociale controle. sommige maatregelen helpen wel, zoals de inzet van buitengewoon opsporingsambtenaren. Lub concludeert dat de overheid het initiatief moet houden en de problemen, in verband met bezuinigingen, niet moet doorschuiven naar de burger. n

6 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

Controle brandmeldingsinstallatie ondermaats Uit de Nationale Veiligheidsbarometer van Securitas blijkt dat ruim een kwart van de MKB-ondernemers niet weet hoe vaak zij hun brandmeldingsinstallatie moeten controleren.

Een kwart van de MKB’ers weet daarnaast ook niet hoe vaak andere veiligheidsmiddelen zoals de EHBOkist, noodverlichting en brandslang moeten worden gecontroleerd.

Slechts 35 procent houdt zich aan de regelgeving omtrent de controle van veiligheidsmiddelen. Een derde controleert veiligheidsmiddelen te vaak. n

Hoe vaak controleer je een EHBO-kist?

‘Blauw op straat’ weer toegenomen Er zijn vorig jaar weer meer politiemensen ‘op straat’ erbij gekomen. Het aantal voltijdbanen (fte) voor agenten die op straat werken en contact hebben met burgers, is gegroeid van 50.587 in 2011 naar 51.552 in 2012.

Dat staat in het jaarverslag van de politie.

De zogeheten niet-operationele sterkte, waaronder administratieve en ondersteunende diensten en de

politieacademie, is met 423 fulltime banen gekrompen naar 12.226. In totaal werken er bij de politie bijna 64.000 mensen.

Volgens minister Opstelten (V&J) is de politie ‘goed op weg’ om de doelstellingen voor 2014 te halen.

Zo is de pakkans voor zogenoemde ‘high impact crimes’ als inbraken en overvallen gestegen tot 38 procent. Er zijn het afgelopen jaar meer cyberrechercheurs gekomen, waardoor cybercriminaliteit beter kan worden aangepakt. Er wordt nog gewerkt aan het vaker op heterdaad betrappen van criminelen. n

Brink’s wil eigen personeel bewapenen Geldtransportbedrijf Brink’s wil medewerkers bewapenen, zodat zij zich kunnen verdedigen bij een overval.

Het bedrijf heeft daartoe een aanvraag gedaan bij het ministerie van Justitie.

Brink’s is de afgelopen twee jaar doelwit geweest van zwaarbewapende criminelen, die onder meer een vestiging van het waardetransportbedrijf in Amsterdam overvielen. Daarbij werden in juni 2011 onder meer explosieven gebruikt en maakten de overvallers miljoenen euro’s buit.

Het hoofd beveiliging van Brink’s, Sjouke de Graaf, vindt het ‘zeer verontrustend’ dat in 2 jaar tijd een zeer gewelddadige bende niet is gepakt. ‘Het

is wachten op de volgende aanslag.’

Overigens denkt De Graaf niet dat er sprake is van onwil bij de politie. ‘De Nederlandse politie heeft absoluut de wil en intentie om deze daders aan te houden en op te pakken. Maar ik heb de indruk dat ze aan het eind van hun mogelijkheden zijn.’ Om de criminelen een volgende keer wel te stoppen, zouden ook eenheden van het leger ingezet kunnen worden, suggereert De Graaf.

Het geweldsmonopolie rust echter bij de overheid, reageert het ministerie van Veiligheid en Justitie. ‘Er is en komt geen mogelijkheid voor personeel van geld- en waardetransporteurs om een wapen te dragen.’ n

bezuinigen aivd Raakt veiligheid Minister Plasterk erkent dat de bezuinigingen op de veiligheidsdienst AiVD raken aan de veiligheid. Dat antwoordde hij in de Tweede Kamer op kritische vragen van de oppositie. in het regeerakkoord is afgesproken dat de AiVD structureel eenderde van het budget kwijtraakt. Plasterk noemde die maatregel zeer fors en zeer pijnlijk. Hij is

nog aan het uitzoeken hoe de bezuinigingen precies moeten worden ingevuld en hoe ‘de schade zo klein mogelijk kan worden gehouden’. De minister benadrukte dat dit jaar nog niet wordt bezuinigd en dat de maatregel geleidelijk wordt ingevoerd. Pas in 2018 gaat de maatregel in zijn volle omvang in. n

Kies voor veiligheid via de vakman vereniging europese beveiligingsbedrijven

PaRticulieRe beveiliging oP kooPvaaRdijschePen reders mogen onder strenge voorwaarden gewapende particuliere beveiligers inzetten om koopvaardijschepen te beschermen tegen somalische piraten. Minister HennisPlasschaert van Defensie werkt aan een wet waardoor dit mogelijk wordt. nu is het verboden en mogen vanaf nederlandse schepen alleen militairen geweld tegen piraten gebruiken.

Belangrijke overweging t is de economische betekenis van het goederenvervoer van en naar nederlandse havens. Door de anti-piraterij-acties van de eu en de naVO, waar nederland aan deelneemt, liep het aantal kapingen en aanvallen volgens Defensie al sterk terug. in de tweede Kamer zijn alleen VVD en PVV voor de inzet van particuliere beveiligers. alle andere partijen willen dat Defensie de inzet van militairen goedkoper en flexibeler maakt. Dan zijn particuliere beveiligers overbodig. n

7

nieuws

InformatIebeveIlIgIng torentje ondermaats Het ministerie van algemene Zaken heeft de beveiliging van informatie niet op orde. Het voldoet niet aan de geldende wet- en regelgeving en het risico bestaat dat informatie voortijdig naar buiten komt. Dat concludeert de algemene rekenkamer in het rapport over het jaarverslag van het departement van premier rutte.

Zo zijn onder meer de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van diverse functionarissen niet vastgelegd. Ook wordt de controle op het merendeel van de beveiligingsmaatregelen ‘niet aantoonbaar’ uitgevoerd.

Bovendien wordt het beleid niet geëvalueerd.

Vertrouwelijkheid

Kapiteins willen rol Defensie bij beveiliging Particuliere beveiligers die Nederlandse koopvaardijschepen moeten beschermen tegen piraterij zouden onder toezicht van Defensie moeten staan. De Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij wil niet dat kapiteins het bevel tot gewapend optreden moeten gaan geven.

Er is wetgeving in voorbereiding die de inzet van gewapende particuliere beveiligers op schepen mogelijk moet maken. Nu is dat nog niet toegestaan en is de bescherming in handen van Defensie die deelneemt aan antipiraterijmissies van de EU en de NAVO. ‘We hebben vertrouwen in Defensie’, zegt NVKK-voorzitter Alex van

Binsbergen. De NVKK is heel tevreden met de inzet van de zogenoemde Vessel Protection Detachments (VPD’s) die bestaan uit zwaarbewapende mariniers. Mochten de VPD’s worden vervangen door gewapende particuliere beveiligers, dan wil de NVKK de uiteindelijke verantwoordelijkheid niet bij de kapitein leggen, maar bij iemand van Defensie. Of die persoon mee zal varen of op afstand het commando voert, moet nog worden uitgezocht.

De rederijen zijn voorstander van beveiligingsbedrijven op koopvaardijschepen. Die zouden goedkoper zijn dan militairen. n

Bij algemene Zaken komt verschillende informatie samen met een veelal vertrouwelijk karakter. ‘Door de taken van de minister-president (waaronder de voorlichting voor het koninklijk huis) en de hoge mate van vertrouwelijkheid van de informatie die het ministerie beheert, zijn er risico’s verbonden aan het voortijdig of ongewenst beschikbaar komen van informatie’, concludeert de rekenkamer. algemene Zaken zou op korte termijn het beveiligingsbeleid moeten actualiseren en het informatiebeveiligingsbeleid strikt na moeten leven. n

CPted exPert in security Management nummer 5 (mei 2013) is in het interview met Joop van riessen (voorzitter stichting n’Lloyd) op pagina 13 in de opsomming van registers stichting n’Lloyd abusievelijk onder cluster security Management het rcn register vermeld.

Dit moet zijn: cPteD expert (rce). n

8 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

euroPean Cyber seCurIty grouP een groep europese bedrijven heeft een consortium opgericht om de toenemende bedreigingen voor de cyberbeveiliging van europa aan te pakken. Bedrijven en (semi-)overheidsorganisaties die met incidenten op het gebied van cyberbeveiliging worden geconfronteerd, kunnen een beroep doen op de european Cyber security Group (eCsG).n

Bommeldingen op Schiphol De marechaussee op Schiphol heeft vorig jaar 343 bommeldingen binnengekregen. Dat is gemiddeld bijna een per dag. Dit bevestigt een marechausseewoordvoerder naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf. De meldingen liepen uiteen van telefoontjes, dreigtweets en verdachte pakketjes tot opmerkingen van ‘grappenmakers’, die tijdens het passeren van de grens claimen een bom bij zich te hebben.

Een woordvoerder omschrijft het aantal meldingen als ‘behoorlijk veel’,

maar benadrukt dat ook een verloren koffer als bommelding genoteerd kan worden. ‘We nemen alle vormen van dreiging uiteraard serieus’, stelt de zegsman.

Naast bommeldingen had de marechaussee het vorig jaar ook druk met het aanhouden van 1091 drugssmokkelaars, het in beslag nemen van zo’n 2200 wapens en ruim 230 geweldsmisdrijven.n

‘We nemen alle vormen van dreiging uiteraard serieus’

rekenIng Internetfraudeur sneller geblokkeerd De politie gaat bankrekeningnummers van internetfraudeurs wekelijks aan banken doorgeven, zodat ze rekeningen sneller blokkeren. Banken zouden tot nu toe laks reageren op meldingen van internetfraude, maar betere samenwerking met politie en justitie moet hier een einde aan maken. Politie, justitie en banken zouden tot nu toe nog te weinig samenwerken om internetfraude tegen te gaan. Hierdoor kunnen internetcriminelen lang gebruikmaken van hun bankrekeningen, ook al zijn meerdere aangiftes gedaan van internetfraude via die accounts. n

9

onderzoek

Resultaten onderzoek naar supermarktovervallen

Is een overval toeval?

Hoewel de overheid de aanpak van overvallen heeft aangemerkt als topprioriteit en het bedrijfsleven zelf jaarlijks miljoenen euro’s spendeert aan beveiligingsmaatregelen, heeft in Nederland nauwelijks onderzoek plaatsgevonden naar de vraag welke kenmerken van een object bepalend zijn voor de kans dat ergens een overval wordt gepleegd. Daar is eindelijk verandering in gekomen met een onderzoek naar overvallen op supermarkten. Is een overval toeval of niet? tekst Paul Hulshof

10 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

I

n de afgelopen twintig jaar zijn er jaarlijks tussen de 2000 en 3000 overvallen. Dat zijn er bijna vier per dag.

In absolute aantallen worden de meeste overvallen gepleegd op woningen of binnen de sector detailhandel. Supermarkten zijn een gewild doelwit van overvallers. Van alle typen detailhandelsondernemingen worden supermarkten jaarlijks het meeste overvallen. In de afgelopen drie jaar is het aantal overvallen op supermarkten vrij stabiel, rond de 180 per jaar.

Gemiddeld eens per twee dagen wordt dus ergens in Nederland een supermarkt overvallen. Bij een overval op een supermarkt zijn vaak meerdere slachtoffers: er zijn personeelsleden aan het werk en in de winkel zijn meestal ook klanten aanwezig. De impact van een overval op een supermarkt is dus extra groot.

EEn ondErzoEk in fasEn

Het plaatsvinden van een overval kan op drie manieren worden verklaard: 1. de dader is gemotiveerd; 2. de vestiging nodigt uit tot het plegen van een overval; 3. de omgeving van de vestiging trekt criminaliteit aan.

Er is nu voor het eerst in Nederland grootschalig onderzoek verricht naar de laatste twee aspecten.

In de eerste fase van het onderzoek is gezocht naar kenmerken die kunnen samenhangen met de kans op een overval. Aan de hand van een internationale literatuurstudie en diepte-interviews met security managers van supermarktconcerns en overvalcoĂśrdinatoren van de politie zijn 26 omgevingskenmerken en 33 individuele kenmerken gevonden die de kans op een overval kunnen vergroten of verkleinen. Bij omgevingskenmerken kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de ligging in een buurt met veel winkels, het inkomensniveau van de wijk, of de ligging op een hoek van de straat. Bij individuele kenmerken gaat het veel meer om de getroffen beveiligingsmaatregelen zoals de aanwezigheid van een afroomkluis, het ophangen van een spotmonitor, of zichtbaarheid van de ingangen.

Deze kenmerken zijn in twee fases getoetst. Allereerst zijn 23 experts op het gebied van criminaliteitspreventie uit binnen- en buitenland gevraagd de kenmerken te scoren voor wat betreft de invloed die deze volgens hen hebben op het vergroten of verkleinen van de kans op een overval. Dit leverde twaalf omgevings- en individuele kenmerken op die volgens dit expert judgement het meest bepalend zijn voor de kans op een overval.

Sector

2009

2010

2011

2012

Verschil 2009-2012

FinanciĂŤle instellingen

40

27

15

6

-85%

Overheidsinstellingen

4

4

-

1

-75%

Groothandel

177

139

135

97

-45%

Detailhandel

991

868

712

630

-36%

Horeca

490

382

348

319

-35%

Transport

337

369

271

221

-34%

Woningen

841

767

768

692

-18%

Medische- en zorgsector

18

16

23

16

-11%

Totaal

2898

2572

2272

1982

-32%

Tabel 1: Het aantal overvallen per sector 20092012.

Type detailhandel

2009

2010

2011

2012

Verschil 2009-2012

Videotheek

44

32

18

15

-66%

Telefoonwinkel

23

17

12

9

-61%

Drogisterij

57

36

31

25

-56%

Overige

294

277

183

158

-46%

Kleding

38

27

24

21

-45%

Benzinestation

180

151

128

113

-37%

Tabakszaak

47

46

37

31

-34%

Slijterij

27

25

15

19

-30%

Juwelier

67

73

86

56

-16%

Supermarkten

214

184

178

183

-14%

Totaal

991

868

712

630

-36%

Tabel 2: Het aantal overvallen binnen de sector detailhandel 2009-2012.

In de tweede fase van het onderzoek is bij drie Nederlandse supermarktconcerns nader empirisch onderzoek gedaan om deze kenmerken te toetsen. Het Korps Landelijke Politiediensten heeft een overzicht verstrekt van alle 165 supermarktvestigingen van de drie grote Nederlandse supermarktconcerns die in de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december 2012 zijn overvallen. Deze groep is vergeleken met een controlegroep, bestaande uit een steekproef van 460 niet overvallen supermarkten van dezelfde ketens.

Onder de deelnemende vestigingen zijn in totaal 383 enquĂŞtes afgenomen onder vestigingsmanagers van zowel overvallen als niet overvallen supermarktvestigingen. Met behulp van een statistische analyse is gekeken welke kenmerken bepalend zijn voor de kans dat een vestiging wordt overvallen.

11

onderzoek

Tips voor security managers 1.

2.

3.

4.

5.

Versterk de beveiliging door het vergroten van de sociale controle. Maak afspraken met bewoners en ondernemers in je buurt en geef je personeel een actieve rol in het uitoefenen van sociale controle in de omgeving.

Voer met de uitkomsten van dit onderzoek een risicoanalyse uit binnen het bestaande winkelbestand en maak een onderscheid tussen hoog- en laagrisico vestigingen en stem daar de mate van beveiliging op af.

Situeer de in- en uitgangen van een vestiging zoveel mogelijk aan een drukke (voetgangers)straat, die geen doorgaande weg is, en zorg daarbij dat er goed zicht is van binnen naar buiten en van buiten naar binnen.

Gebruik dit onderzoeksmodel ook voor overvallen op andere objecten of de aanpak van andere vormen van criminaliteit zoals inbraken, diefstallen of straatroven. doe daderonderzoek naar de achterliggende redenen waarom bepaalde omgevingskenmerken een rol spelen bij de keuze voor het object dat zij willen overvallen.

dE omgEving nodigt uit, niEt dE vEstiging zElf

Uit deze statistische analyse blijkt dat een aantal omgevingskenmerken bepalend zijn voor de kans dat een Nederlandse supermarktvestiging wordt overvallen.

Opvallend is de conclusie dat individuele kenmerken van de supermarktvestiging niet bepalend zijn voor de kans dat deze doelwit wordt van een overval. Hoewel supermarktconcerns gezamenlijk miljoenen euro’s uitgeven aan technische, organisatorische en bouwkundige beveiligingsmaatregelen, leiden deze niet tot een meetbaar verschil in het aantal overvallen.

De volgende omgevingskenmerken vergroten de kans op een supermarktoverval: ligging aan een doorgaande weg, ligging buiten het centrum van de gemeente, een hoger criminaliteitsniveau, en hogere stedelijkheid van de gemeente. Een hoge mate van sociale controle in de omgeving van de supermarkt, zoals ervaren door vestigingsmanagers, verkleint juist de kans op een overval. Hoewel dit een subjectieve inschatting (perceptie) betreft, lijkt deze bevinding te stroken met de andere uitkomsten, die gebaseerd zijn op meer objectieve data. Als een supermarkt namelijk aan een doorgaande weg ligt buiten het centrum van een gemeente, valt te verwachten dat op die plek de

12 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

sociale controle in de omgeving lager is dan bij een supermarkt in een voetgangersgebied in het centrum van een gemeente.

Op basis van de statistische analyse van de onderzoeksresultaten kan worden gesteld dat supermarktvestigingen in Nederland gesitueerd moeten zijn in een buurt met veel sociale controle, in het centrum van een niet-hoog stedelijke gemeente met een laag criminaliteitsniveau en niet aan een doorgaande weg. Voor een bestaande supermarktvestiging is het lastig deze omgevingskenmerken te beïnvloeden, behalve wellicht de inspanningen die verricht worden om de sociale controle in de omgeving van de vestiging te stimuleren of de mogelijkheid om de ingang te verplaatsen naar een plek die verder van de doorgaande weg afligt.

Een op het eerste oog opzienbarende conclusie van dit onderzoek is dat de individuele kenmerken van een supermarktvestiging dus niet bepalend zijn voor de kans om wel of niet overvallen te worden. Dat geldt voor de mate van zichtbaarheid van de ingang, het treffen van bepaalde veiligheidsmaatregelen (afroomkluis, camerabewaking, spotmonitor, kluis met tijdslot, inhuur van geldlopers, buizenpost-systeem en de inzet van een winkelbeveiliger), de mate waarin personeel de beveiligingsprocedures naleeft, het veiligheidsbewustzijn van het personeel en de personeelsbezetting.

Hoewel uit verschillende internationale onderzoeken blijkt dat overvallers bij de keuze voor het doelwit ook rekening houden met individuele winkelkenmerken (zoals de mate van beveiliging), lijken deze kenmerken in de Nederlandse situatie de kans op een overval niet te beïnvloeden. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de meeste Nederlandse supermarkten in grote lijnen dezelfde beveiligingsmaatregelen hebben getroffen. Hoewel uit de literatuurstudie blijkt dat daders de keuze voor hun doelwit mede laten afhangen van de getroffen beveiligingsmaatregelen, hebben Nederlandse daders deze keuze meestal niet.

Hoewel beveiligingsmaatregelen in deze statistisch onderbouwde studie geen samenhang vertonen met de kans op een overval, kan niet worden gesteld dat deze maatregelen geen nut hebben. Beveiligingsmaatregelen zoals het installeren van camera’s, afroomkluizen of cash handling procedures, kunnen immers een belangrijke bijdrage leveren aan het achteraf identificeren van daders (door opgenomen videobeelden) of het beperken van de schade (minder buit). We weten ook niet hoeveel potentiële Nederlandse overvallers in loop der jaren reeds zijn afgeschrikt vanwege de getroffen beveiligingsmaatregelen in supermarkten.

Omgevingskenmerken zijn bepalend voor de kans dat een overval plaatsvindt

toegangscontrole Veilig en beVeiligd

EEn ovErval is gEEn toEval

Met deze studie is aangetoond dat een overval geen toeval is. Security managers zouden zich bij het beveiligen van een object niet alleen moeten richten op de beveiliging binnenin het pand, maar vooral ook op de beveiliging in de omgeving van hun vestiging. Omgevingskenmerken zijn namelijk bepalend voor de kans dat ergens een overval plaatsvindt.

Met deze uitkomsten kan nog meer grip worden gekregen op delicten zoals overvallen, waarvan men op het eerste oog kan denken dat deze min of meer willekeurig plaatsvinden. Tegelijkertijd maken de uitkomsten van dit onderzoek duidelijk dat het vestigingsbeleid voor supermarkten ingewikkeld is. Zo is de ligging aan een doorgaande weg vanuit commercieel oogpunt interessant, maar risicovol met het oog op overvallen.

Het afstemmen van individuele kenmerken van de vestiging op de omgeving en het beïnvloeden van de omgeving zelf, kan volgens dit onderzoek een oplossing bieden voor dit soort dilemma’s. Veiligheid blijft een afweging tussen kosten en baten. Elk supermarktconcern zal deze afweging zelf moeten maken. Daarbij dient niet alleen rekening te worden gehouden met de financiële kosten en baten, maar ook met immateriële factoren zoals imago, flexibiliteit, ongemak en gezondheid en welzijn van klanten en personeel.

SALTO Virtual Network (S VN)

Paul Hulshof (1980) is criminoloog en werkzaam voor KPMg Forensic in nederland. Hij adviseert organisaties in zowel de publieke als de private sector over vraagstukken rond security, safety, fraude en integriteit. Dit onderzoek is zijn eindthesis van de postdoctorale opleiding Master of security science and Management.

13

thema brandveiligheid

Nieuw Bouwbesluit roept nog steeds vragen op De overheid legt meer verantwoordelijkheid bij beheerders van gebouwen.

Deregulering ligt daaraan ten grondslag. Het Bouwbesluit 2012 is daar een voorbeeld van. Een besluit dat nu, ruim een jaar na de introductie, nog steeds vragen oproept.

Zoveel vragen dat de brandveiligheid in het geding kan komen. tekst Sjaak taal

14 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

D

e regelgeving rond brandveiligheid is de afgelopen jaren volop in beweging geweest. Was de brandveiligheidsketen voorheen een regelgedreven markt, nu is het een bewegend landschap geworden. Het Bouwbesluit 2012, dat op 1 april 2012 van kracht werd, staat voor de hele brandveiligheidsketen in het teken van een verregaande vorm van deregulering. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de oude situatie zijn: • Doormelding is alleen nog verplicht voor minder zelfredzame gebruiksfuncties en soms voor hotels.

• Certificering via een ‘Inspectiecertificatie’ is niet meer gekoppeld aan doormelding. gebrek aan CommuniCatie

wel? En nog maar weinig gebruikers hebben ook daadwerkelijk de doormelding laten verwijderen. Bij aanvragen voor nieuwe installaties is inmiddels zichtbaar (geworden) dat de bouwaanvrager zich bewust is van het vervallen van de verplichting voor doormelding.

Maar of dit ook voor de eindgebruiker geldt, is nog de vraag?

In de praktijk blijkt dat er nog steeds veel onduidelijkheid bestaat over de nieuwe regels en hun gevolgen. Gedeeltelijk heeft dit te maken met een gebrek aan communicatie. Zo hebben niet alle brandweerregio’s hun ‘klanten’ geïnformeerd over het feit dat zij geen verplichte aansluiting voor het doormelden van een brandalarm meer nodig hebben. De regio’s die dit wel hebben gedaan, hebben allemaal hun eigen brief verstuurd. Met name voor landelijk werkende organisaties kan dit verwarrend zijn.

Veel eindgebruikers zijn daardoor onzeker en vragen zich af wat er gebeurt bij brand. Komt de brandweer dan nog

Gebruikers die zich wel bewust zijn van de afkoppeling zoeken naar mogelijkheden om toch de beschikking te hebben over een actieve alarmopvolging. De eventueel indirecte doormelding via een Particuliere Alarm Centrale (PAC) naar de Regionale Alarm Centrale (RAC) van de brandweer is, naast de blijvende RAC aansluitingen, nu (nog steeds) een zorg voor de brandweer. De brandweer is dan ook druk bezig om het aantal ongewenste en onechte meldingen, die alsnog bij de RAC binnen komen, terug te dringen.

DoormelDing via PaC naar raC

Komt de brandweer nog wel?

15

Voor wat betreft de meldingen die via een PAC lopen is door de Vebon een protocol opgesteld. Dat protocol omschrijft wanneer en onder welke voorwaarden een brandmelding, afkomstig van een automatische brandmeldinstallatie van een gebruiker, als geverifieerd kan worden beschouwd. En dus zonder problemen door de PAC aan de RAC van de brandweer kan worden gemeld.

Door het volgen van deze actieve verificatiemethode onder supervisie van de PAC is er voor de brandweer een hoge mate van zekerheid dat het een echte brandmelding betreft.

Welk CertifiCaat?

Een ander belangrijk item voor een brandmeldinstallatie is de certificering.

Het zogenaamde Inspectiecertificaat past binnen het Bouwbesluit 2012 en kan nu door onafhankelijke inspecteurs van geaccrediteerde inspectieinstellingen worden afgegeven. Inspecties geschieden conform de regels van het Centrum Criminaliteitspreventie

Veiligheid (CCV), die ook de licenties afgeeft voor de inspectie-instellingen.

Daarbij moet men bedenken dat, als een brandmeldinstallatie wordt gecertificeerd, ook een eventueel aanwezige ontruimingsalarminstallatie moet worden gecertificeerd.

Daarnaast valt (helaas) te constateren dat er nu ook nog steeds inspectiecertificaten worden verstrekt die gebaseerd zijn op het inmiddels afgeschafte VVB09 protocol. Certificaten dus die niet conform het Inspectiecertificaat van het CCV zijn. Het certificeren roept dan ook nog veel vraagtekens op bij eindgebruikers. Vooral als er een bestaand certificaat is conform de regeling BMI2002 en er nog steeds wordt doorgemeld, wat eigenlijk allemaal niet meer hoeft. Wat is dan wijsheid?

houden. Zo’n bestaand certificaat kan dan overgaan in een productcertificaat of onderhoudscertificaat conform de regeling van het CCV. Hiermee kan de gebruiker aantoonbaar maken dat hij (in ieder geval) zijn verantwoordelijkheid genomen heeft. Indien dan vervolgens de doormelding wordt overgezet van een RAC- naar en PAC-aansluiting en deze voldoet aan het Vebon protocol, is de actieve alarmopvolging gewaarborgd.

ConClusie

De inzet van het Bouwbesluit 2012 om de verantwoordelijkheid meer bij de gebruiker neer te leggen blijkt in de alledaagse praktijk van de branddetectie- en ontruimingswereld nog genoeg vragen op te roepen. Vragen die tot op heden niet altijd even duidelijk worden uitgelegd door de overheid.

aDvies

Zo lang er nog onduidelijkheid heerst, zouden gebruikers het best hun bestaande certificaat in stand kunnen

sjaak taal is manager Knowledge center Fire safety siemens Building technologies, Den Haag

thema brandveiligheid

FSE: de toekomst van brandveiligheid Niet de regelgeving staat bij Fire Safety Engineering (FSE) centraal, maar de brandveilige oplossing. Het toepassen van FSE heeft inmiddels een hoge vlucht genomen. tekst Wiebe de ridder

Er is meer aandacht voor risico’s, bijvoorbeeld op de kans dat er brand ontstaat 16 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

H

et toepassen van Fire Safety Engineering (FSE) in de wereld van brandveiligheid is niet te stoppen en drukt een belangrijk stempel op de kennisontwikkeling van het vakgebied. FSE zorgt voor kennisontwikkeling en innovatie op het gebied van brandveiligheid. Opdrachtgevers, ontwerpers, producenten van bouwproducten, hogescholen, universiteiten, maar ook kennisinstellingen spelen een belangrijke rol in dit innovatieproces.

Het vakgebied van brandveiligheid heeft zich historisch gezien ontwikkeld door ervaringen die zijn opgedaan naar aanleiding van incidenten.

Deze ervaringen leiden tot nieuwe en aanvullende regelgeving. Een goed voorbeeld hiervan is de brand in café De Hemel tijdens de nieuwjaarsnacht 2001 in Volendam. Na deze brand is de regelgeving rond decoratiemateriaal in horecagelegenheden flink aangepast.

Er is inmiddels zoveel regelgeving dat het altijd de vraag is of deze ook leidt tot meer brandveiligheid. contRole

Regelgeving vraagt veel controle van de handhavers van de wet. Dit is niet altijd werkbaar en strikte navolging van de regelgeving leidt niet per definitie tot de meest brandveilige oplossing. Bij FSE staat de prestatie centraal, waardoor de focus ligt op de oplossing en niet op het naleven van de prescriptieve regelgeving.

De overheid biedt op basis van de nota

Visie op brandveiligheid mogelijkheden om FSE toe te passen. Het toepassen ervan vraagt de nodige kennis van de partijen die betrokken zijn bij de brandveiligheid. FSE is als vakgebied nog volop in ontwikkeling, dus is kennisontwikkeling en innovatie van groot belang. FSE vraagt om een ontwerpproces waarin tools en kennis van brandveiligheid worden toegepast om een efficiënte maatwerkoplossing te bieden voor (verschillende) brandveiligheidsaspecten in plaats van klakkeloos de algemene brandveiligheidsvoorschriften te volgen die geen rekening houden met de specifieke context.

Bij brandveiligheid draait het om een aantal zaken: de fysieke veiligheid oftewel het voorkomen van slachtoffers, het voorkomen van schade aan de omgeving en als laatste het beperken van de schade aan de inventaris en het object.

En niet te vergeten de vervolgschade.

De regelgeving focust met name op de eerste twee aspecten. FSE neemt ook het derde aspect mee. Dit is vooral van belang bij het ontwerpen en realiseren van gebouwen waarbij de standaardregelgeving leidt tot suboptimale oplossingen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ziekenhuizen, scholen en parkeerplaatsen die niet altijd geholpen zijn met een strikte compartimentering.

Risico’s

Bij FSE is er meer aandacht voor risico’s, bijvoorbeeld op de kans dat er brand ontstaat en welk effect dit kan hebben op de situatie. Keuzes in het

ToolkiT

17

ontwerpproces en het toepassen van materialen kunnen deze risico’s beperken en het risico op uitbreiding van een brand verkleinen. Hiermee wordt ingespeeld op het grootste probleem dat op dit moment speelt: hoe kan brand voorkomen worden? In het verleden lag de nadruk vooral op het beheersbaar houden van een brand als die al uitgebroken was. Dat heeft grote effecten op de keuzes die gemaakt worden in het ontwerpproces.

Daarnaast is er nog steeds aandacht voor het beheersen van een brand.

Ook de inzet van de brandweer kan meegenomen worden in een FSE-benadering.

FSE resulteert in gebouw- en gebruiksspecifieke ontwerpoplossingen op het gebied van brandveiligheid. Een voorbeeld waarbij FSE mogelijk een hoop gevolgschade had kunnen voorkomen was de brand bij Vodafone in het voorjaar van 2012. Door toepassing van FSE zou er waarschijnlijk meer aandacht geweest zijn voor het in de lucht houden van het telefoonnetwerk en zou het gebouw daarop ontworpen zijn. Mogelijk had dit aanvankelijk een grotere financiële investering vereist. Altijd moet de afweging worden gemaakt tussen risico’s en kosten en baten.

oveRgangssituatie

Er is momenteel sprake van een overgangssituatie, waarbij we overgaan van algemene, voorschrijvende regelgeving naar specifieke, resultaatgerichte regelgeving door middel van FSE. Maar dat is niet hoe iedereen er tegenaan kijkt.

Want niet alle partijen in het ontwerpproces hebben voldoende kennis van brandveiligheid middels FSE, waardoor er soms ook scepsis heerst. FSE zou een methode zijn om de regelgeving te ontwijken en daardoor uitsluitend bedoeld zijn om goedkoper te kunnen bouwen.

In de praktijk blijkt dit niet te kloppen.

Het is beter om beslissingen te nemen op basis van specifieke kennis in plaats van op grond van algemene regelgeving. Bij het ontwerpen op basis van een hoger specifiek kennisniveau is er minder algemene regelgeving nodig.

Waar mogelijk, wordt dan geprobeerd ook naar de kosten voor verschillende brandveiligheidsconcepten te kijken.

Tegelijkertijd speelt het brandveiligheidsconcept veel beter in op de specifieke wensen en eisen van de gebouweigenaar.

Wiebe de ridder werkt bij sBr, het kennisplatform voor de bouw en vastgoed (www.sbr.nl)

Om FSe een impuls te geven heeft kennisplatform Sbr met verschillende belanghebbenden en specialisten, een publicatie gemaakt met tools, praktijkcases en achtergrondkennis. hiermee wordt inzicht gegeven in actuele ontwikkelingen en basisprincipes van FSe, waardoor meer bekendheid wordt gegeven over de huidige stand van zaken rondom de toepassing ervan. de publicatie ‘Werken met Fire Safety engineering’ is een eerste FSe gereedschapskist en laat zien welke tools beschikbaar zijn en wat er wel en niet mogelijk is. de praktijkcases laten zien wat het toepassen van FSe in de praktijk betekent. de rollen van de verschillende partijen in het ontwerpproces zijn hierbij belangrijk.

Werken met Fire Safety engineering (iSbn 978-90-5367-563-2) is te bestellen via www.sbr.nl. n

thema brandveiligheid

Nationaal Brandveiligheidscongres 2013

Vat op brandveiligheid Half verstopt onder een geluidswal staat aan de rand van Ede het CineMec complex. Een prima plek om na te denken en te discussiëren over brandrisico’s en het belang van brandscenario’s. Dat gebeurde tijdens het 7e NBC 2013. Dit maal onder de dynamische leiding van Joost Karhof.

T

hema was dit keer ‘Vat op brandveiligheid: werken met scenario’s’. Een actueel thema, dat meer deelnemers trok dan vorig jaar. Deelnemers uit alle geledingen, inclusief de zorg. Maar helaas nauwelijks uit het overige bedrijfsleven. Dat was jammer, want juist deze gebruikers van gebouwen bepalen in belangrijke mate de brandrisico’s en de brandpreventieve voorzieningen.

Brandweer en de zorg

tekst Jan Sterk

Er is vooral behoefte aan een beter toezicht

De aftrap was voor Gerrit Spruit, commandant Brandweer Flevoland. Hij voerde de zaal terug naar 2008 toen drie brandweermensen het leven lieten bij de bestrijding van een brand in een loods in De Punt. Dat was schokkend en – met de kennis van nu – vermijdbaar. Om de risico’s voor de brandweer te beperken ontwikkelde Brandweer Nederland sindsdien het ‘kwadrantenmodel’, een nieuwe aanpak van brandbestrijding. Bij het kiezen van een strategie zijn er nu vier mogelijkheden: binnen- of buiteninzet met elk een offensieve of een defensieve aanpak. Daarbij gaat het om de vraag of er nog mensen in het gebouw aanwezig zijn, om de risico’s voor de brandweer en om de preventieve voorzieningen.

Het model is nog niet helemaal af en er zullen ook steeds weer nieuwe uitdagingen zijn.

In de presentatie van Janes Otto, ging het over de brandveiligheid in de zorg.

Otto is 32 jaar werkzaam in de zorg, tegenwoordig bij de Stichting Elisabeth, en adviseur Arbo, milieu en veiligheid bij branchevereniging Actiz. De laatste zes jaar was hij betrokken bij veel nieuwbouwprojecten en hij ervoer dat er in de (bouw)praktijk veel mis gaat.

Hij somde op: brandkleppen en -man18 | chetten niet goed gemonteerd, allerlei gebreken in verborgen ruimten en een andere uitvoering dan afgesproken.

Om dit soort problemen te voorkomen, is vooral behoefte aan een beter toezicht. Otto pleitte daarom voor één (goed) keurmerk, dat volgens hem veel geld en veel extra werk bespaart.

Parallelsessies

Voor de rest van de ochtend stonden vier parallelsessies op het programma.

Sessie 1 had als onderwerp: ‘Naar een integrale veiligheid in de zorg’ met Tom de Nooij van Marsh en Harry van Franden en Dieter van Riel van Falck. Zij spraken over de optimale brandveiligheid bij zowel nieuw- als verbouw.

Bij sessie 2 ging het over ‘Soft-skills in Fire Safety Engineering’, met bijdragen van Gerrit de Heer van SBR en Jaap Wijnia van Peutz. Het ging hierbij om het verkrijgen van goedkeuring van de toetsende instanties door het optimaal inzetten van de persoonlijkheidsstijl.

De titel van sessie 3 luidde ‘Werken met private instrumenten voor het borgen van kwaliteit’. Willem van Oppen van het CCV en Charles Meijer van de Brandweer

security Ma

InnovatIeprIjs voor de innovatieprijs 2013 waren ook deze keer drie genomineerden gekozen uit veertien inzendingen. na drie korte presentaties door de genomineerden, mocht de zaal de winnaar kiezen. dat werd Wiljo Pas van dga Synchro bv met zijn nieuwe product ‘logboekenOnline’. het is een logboek op internet, waarbij alle betrokken partijen tijdens ontwerp, bouw, en beheer van brandveiligheidsinstallaties zelf hun gegevens kunnen invoeren. het logboek werd al getest door brandweer gelderland-midden.

19

Breda, die over het model Integrale Brandveiligheid Bouwwerken (IBB) spraken. Het IBB dient als een gebouwdossier gedurende de gehele levenscyclus van een gebouw. De vraag was hoe het IBB werkt en of het daadwerkelijk de brandveiligheid borgt.

Sessie 4 kreeg als titel ‘Fundamentele herziening bouwregelgeving’. Rudolf van Mierlo van Efectis en Joost Pothuis van Arcadis gaven elk hun visie op het hoe en waarom van deze herziening. grote comPartimenten

Na een levendige lunchbreak op het informatieplein gaven Klaas Jan de Boer en Peter van de Leur van DGMR een toelichting op twee nieuwe normen, die binnenkort zullen verschijnen. Het zijn de NEN 6060, over de methode Beheersbaarheid van Brand (BvB) en de NEN 6079 over risicobenadering. De ervaringen met de methode BvB zijn nu voor een deel is verwerkt. Net als de veranderingen door het Bouwbesluit 2012.

Na de toelichting van De Boer gaf Van

de Leur uitleg bij de nieuwe NEN 6079.

Deze heeft hetzelfde toepassingsgebied als de NEN 6060. Dat wil zeggen dat het gaat om gebouwen waarin geen mensen zullen slapen, waardoor je je kunt afvragen of een brandcompartiment niet nog wat groter zou kunnen zijn. Vooral als er veel is gedaan om de kans op brand te verkleinen. De 6079 geeft daarvoor de systematiek, die vooral betrekking heeft op het rekenen met kansen.

Björn Peters van DGMR vertelde vervolgens over zijn betrokkenheid bij de renovatie van het Rijksmuseum. En ook daar natuurlijk als adviseur brandveiligheid. Voor de deelnemers was dit een interessante presentatie over een uniek gebouw.

Ter afsluiting van een geslaagde dag gaf de Engelse brandweerveteraan Paul Richardson uitleg over de Engels bouwregelgeving en hoe daar in de praktijk mee gewerkt wordt. Het was een goede aanzet voor de afsluitende discussie. n Jan sterk is freelance journalist

THEMA BRANDVEILIGHEID

Brandveiligheid versus

duurzaamheid 20 |

S E C U R I T Y M A N AG E M E N T | 6 2013

Hoe verhouden brandveiligheid en duurzaamheid zich ten opzichte van elkaar? Brand waarbij schade ontstaat voor voor mens en omgeving is per definitie niet duurzaam. Is duurzaam, omgekeerd, altijd brandveilig? tekst Mariska van Dalen

B

randveiligheid is de toestand waarbij brand niet of moeilijk kan uitbreken of zich uitbreiden. Wat is er nodig om deze toestand te bereiken? Om daarachter te komen moeten we eerst de oorzaken van brand achterhalen.

pogingen tot brandstichting, kunnen we schade voorkomen. Hoge boetes of beloning van goed gedrag kunnen hierbij een oplossing bieden.

BinnenBranden

Volgens de CBS Brandweerstatistiek zijn er in 2010 meer dan 15.000 binnenbranden geregistreerd (36%).

De belangrijkste oorzaak van binnenbranden is een defect aan apparatuur of het verkeerde gebruik ervan (50%). 21 procent van de binnenbranden was bewust aangestoken en 10 procent had broei of zelfverhitting als oorzaak. apparatuur

Om een toestand te creëren in gebouwen waarbij brand niet of moeilijk kan uitbreken, is het van belang om apparatuur ‘hufterproef’ te maken zodat een defect of verkeerd gebruik onmogelijk wordt gemaakt (kans verkleinen). Daarnaast kunnen we de bronnen weghalen om het risico te verkleinen.

BuitenBranden

Volgens de CBS Brandweerstatistiek zijn er in 2010 bijna 41.000 branden geregistreerd, waarvan 56 procent buitenbranden. Van de buitenbranden is 43 procent een papier- en vuilcontainerbrand, waarvan bij 94 procent brandstichting of vandalisme als oorzaak werd vermeld. Om een toestand te creëren waarbij buitenbranden niet of moeilijk kunnen uitbreken is het van belang om brandstichting en vandalisme tegen te gaan.

Verkleinen kans

Het weghalen van papier- en vuilcontainers uit publieke ruimten zou ertoe kunnen leiden dat er minder afval gescheiden wordt. Bronscheiding is in mijn ogen effectief, omdat het ons bewust maakt van de hoeveelheid materialen die wij dagelijks weggooien. Als we meer afval willen hergebruiken, zullen er dus voorzieningen moeten zijn. Om een brandveilige inzameling te verkrijgen, moeten we de voorzieningen bij voorkeur plaatsen op locaties waar 24 uur per dag toezicht is.

Materialen

Vooral de keuze voor interieurmaterialen is belangrijk bij het tegengaan van broei en zelfverhitting. Onder normale condities mogen deze materialen geen broei kunnen veroorzaken of via zelfverhitting kunnen ontbranden. Door rekening te houden met de eigenschappen van de stoffen in de producten voor onze inrichting kunnen we het risico op een binnenbrand verkleinen. Een van die eigenschappen is het vlampunt van een stof. duurzaaMheid

De meest voorkomende definitie van duurzaamheid is het bestendig omgaan met de hulpbronnen waarmee de welvaart wordt voortgebracht. Grondstoffen kunnen namelijk opraken, en zowel de opnamecapaciteit van de atmosfeer als van de natuur zelf kent haar grenzen.

Dit betekent dat we grondstoffen duurzaam moeten gebruiken en niet meer aan de natuur moeten onttrekken dan zij zelf bij kan maken.

Verkleinen GeVolG

Als we afval willen scheiden, moeten we een oplossing zoeken om de gevolgen van brand bij brandstichting zo klein mogelijk te maken. Dit kan door de afvalcontainers in een afgeschermde ruimte te plaatsen of de container af te sluiten en alleen via persoonlijke codes toegankelijk te maken.

De mens is het grootste risico voor het ontstaan van brand. Door vandalen bewust te maken van de gevolgen van brand en ze aan te spreken op hun gedrag bij

Grondstoffen

Het duurzaam omgaan met grondstoffen betekent dus dat je er lang mee doet. Dat kan door ze in kringlopen te houden en steeds opnieuw toe te passen of door voor grondstoffen te kiezen die zichzelf snel hernieuwen.

De vraag is nu: veranderen we met deze duurzaamheidsslag de brandveiligheidstoestand? Daarvoor moeten we terug naar de kansen en gevolgen voor het uitbreken van brand. Hebben materialen die uit herge-

21

Als security uw verantwoordelijkheid is, neem dan geen risico.

Security Redefined Wanneer het aankomt op security systemen, leveren de meeste gerenommeerde producenten goed werk. Niet meer en niet minder.

Maar als u kiest voor de technologische marktleider in security management, zit u nóg rustiger en veiliger in uw bureaustoel.

Nedap’s AEOS maakt security beter beheersbaar door functionaliteiten als toegangscontrole, locker management, inbraak en video binnen één applicatie te combineren. Dit maakt security management lonend, rapporteren een plezier en bezoekersmanagement makkelijk.

Benieuwd hoe? Bezoek www.nedap-securitymanagement.com

20130325 a5 no4 Security mgt.indd 1

20-03-13 10:00:07

een begrip in documentatie en archivering

AL MEER DAN 100 JAAR IS SAMSOM FORMULIEREN & OPBERGSYSTEMEN EEN BEGRIP IN HET VASTLEGGEN, BEHEREN EN ARCHIVEREN VAN INFORMATIE. Verlofaanvraagbriefjes

Handig formulier voor het aanvragen van verlof, vakantie of een snipperdag. Wordt door de werknemer ingevuld.

Zelfkopiërend.

Ga naar www.samsom.nl/formulieren voor meer informatie of een persoonlijk advies. Of scan de qr code.

22 |

S E C U R I T Y M A N AG E M E N T | 6 2013

Om duurzaamheid brandveilig te maken is transparantie essentieel bruikt materiaal worden gemaakt een hogere kans om te ontbranden?

Om deze vragen te kunnen beantwoorden moeten we in ieder geval goed inzicht hebben in de samenstelling en herkomst van deze secundaire grondstoffen. De oplossing ligt onder andere in de keuze voor gezonde materialen die zowel tijdens productie als gebruik gezond zijn voor mens en milieu en ook bij verbranding geen schadelijke emissies veroorzaken.

Om duurzaamheid brandveilig te maken is transparantie over de samenstelling en brandbaarheid van de cocktail van stoffen en de effecten die zij op elkaar hebben in een specifieke omgeving essentieel. Bij de afweging van materialen moet de gebruiker centraal staan, omdat we hebben gezien dat de mens het grootste risico is op het ontstaan van brand.

meer aanwezig zijn en de materialen geen schadelijke stoffen uitstoten. flexiBiliteit GeBouwde oMGeVinG

Een belangrijk aandachtspunt bij duurzaam bouwen is de mogelijkheid om de functie van een gebouw in de tijd te kunnen wijzigen, afhankelijk van de behoefte van de gebruikers. Hierbij ontwerp je een gebouw zo dat het eenvoudig is om van een aantal appartementen in de toekomst een school te maken. Kabels en voorzieningen worden daarbij flexibel uitgelegd. Ook hier is het van belang om de brandveiligheid integraal mee te nemen in het ontwerp. Door het maken van luchtgaten zou doorslag van brand een risico kunnen zijn. Dit is geen obstakel maar vereist wel een integrale aanpak van het ontwerp voor wat betreft de beoordeling op brandveiligheid (o.a. installaties, materialen, ventilatie).

hernieuwBare enerGie

De voorraden van fossiele brandstoffen zijn eindig.

Daarom wordt meer en meer gebruikgemaakt van energie uit zon, wind, water en aardwarmte.

In de gebouwde omgeving worden nieuwe technologieen gebruikt om duurzame energie op te wekken. Door het introduceren van deze nieuwe technieken moeten we voorkomen dat we extra risico’s introduceren. Bij de aanleg van zonnepanelen op het dak bijvoorbeeld is het van belang dat naast het voorkomen van storingen er rekening wordt gehouden met vluchtwegen. innoVatie

Kijken we naar de natuurlijke systemen, dan weten we dat natuurlijke ontbranding kan ontstaan door bijvoorbeeld blikseminslag of zelfontbranding bij extreme droogte. Veel plantensoorten in door natuurbrand getroffen omgevingen hebben brand nodig om te ontkiemen. Door menselijk ingrijpen in de vorm van brandbestrijding in natuurgebieden ontstaat er ontvlambare puin; hierdoor neemt weliswaar de frequentie af maar worden veel grotere en vernietigende bosbranden gecreëerd. Op dit moment wordt gecontroleerde verbranding een instrument om de schade te herstellen. Ook voor brandbestrijding in gebouwen zouden we in bepaalde gevallen kunnen kiezen voor gecontroleerde verbranding, mits er natuurlijk geen mensen

water oM te Blussen

De afnemende beschikbaarheid van schoon water door bevolkingsgroei, klimaatverandering en de toenemende concurrentie om schoon water betekent dat er meer aandacht is voor opvang van regenwater en het zuiveren van afvalwater. Mogelijke innovaties zouden grijswatersystemen of regenopvangbassins kunnen zijn, die in geval van nood fungeren als extra blussystemen.

ConClusie

De link tussen duurzaamheid en brandveiligheid wordt nog te weinig gemaakt. Het is echter noodzakelijk om bij de transitie naar een circulaire economie brandveiligheid als randvoorwaarde mee te wegen.

Het gaat om een integrale afweging, waarbij de gebruiker bepalend is voor het risico. Transparantie over de samenstelling van producten en werking van apparaten is voor ontwerpers essentieel om een duurzame toestand te creëren waar brand niet of moeilijk kan optreden. n Mariska van Dalen is senior consultant Sustainability & Cradle to Cradle bij Tebodin

Een uitgebreide versie van dit artikel is te lezen in: Jaarboek Beveiliging Totaal 2013, ISBN 9789462150072, Vakmedianet, Alphen aan den Rijn.

23

thema brandveiligheid

Nieuwe pictogrammeN vluchtrouteaaNduidiNg De pictogramnorm voor vluchtrouteaanDuiDing nen 6088 is vervangen Door De werelDwijDe norm voor grafische symbolen nen-en-iso 7010.

H

et vertrouwde pictogram uit de NEN 6088 (onder) wordt geleidelijk vervangen door bijgaand nieuw pictogram (boven). Het belangrijkste verschil is het feit dat het mannetje niet naar de deur rent, maar de deur al heeft bereikt en er doorheen loopt.

Een ander belangrijk verschil is de grootte van de pijl. Juist deze extra grote pijl zorgt voor meer duidelijkheid, hetgeen heeft gezorgd voor de wereldwijde acceptatie.

Toepassing

De toepassing van het nieuwe pictogram is over het algemeen gelijk aan hetgeen we gewend zijn. Internationaal geldt dat voor de route rechtdoor de pijl naar boven wordt gebruikt in plaats van de pijl naar beneden. Bijvoorbeeld ook boven een deur. Dat is wel even wennen, maar voor de internationale harmonisatie wel wenselijk.

Het pictogram voor de finale uitgang (midden) is nu definitief uit de regelgeving verdwenen. U kunt dit vervangen voor het pictogram dat de vluchtroute rechtdoor aangeeft. invoering

De NEN-EN-ISO 7010:2012 is in het najaar van 2012 gepubliceerd. De nieuwe pictogrammen kunnen dus al worden toegepast. Moeten we dan vanaf nu al-

lemaal massaal pictogrammen gaan vervangen? Dat is niet realistisch en ook niet nodig. In bestaande situaties zullen de oude pictogrammen worden gehandhaafd en ook bij kleine wijzigingen aan bestaande systemen zullen deze nog prima dienst blijven doen.

U dient er wel altijd voor te zorgen dat de gebruikte pictogrammen in een gebouw uniform zijn en dat niet de oude en nieuwe varianten door elkaar worden gebruikt. Uiteindelijk is het de bedoeling dat het nieuwe pictogram in Nederland de standaard wordt. nog meer veranderingen

De omschrijving van de nieuwe norm luidt ‘Grafische symbolen - Veiligheidskleuren en -tekens - Geregistreerde veiligheidstekens’. Naast de pictogrammen voor vluchtrouteaanduiding bevat de norm een veelheid aan veiligheidssymbolen. Er zullen dus meer veiligheidssymbolen gaan veranderen, zoals bijvoorbeeld die voor brandblussers.

De Nederlandse norm voor veiligheidssymbolen, de NEN 3011, zal voor de meeste symbolen gaan verwijzen naar de NEN-EN-ISO 7010. Alleen pictogrammen die daar niet in voorkomen zullen in de NEN 3011 gehandhaafd blijven. Ook hier geldt ongetwijfeld dat er een overgangsperiode zal worden vastgesteld. De bestaande symbolen zijn vooralsnog gewoon toepasbaar.

Het Bouwbesluit zal voor wat betreft de vluchtrouteaanduiding gaan verwijzen naar de NEN 3011, die op zijn beurt dus weer doorverwijst naar de NENEN-ISO 7010.

Herold Boertjens, Nederlandse Vereniging van Fabrikanten van Noodverlichting (NVFN)

25

THEMA brAndvEiligHEid

Continu stijgende brandveiligheid

V

eiligheidsbeleving is geld waard. Misschien wilt u die stelling bestrijden?

Prima, maar rijdt u nog in een auto zonder kreukelzone, airbags, of ABS? En gebruikt u een computernetwerk zonder firewall en virusscanner? Met deze en vele andere producten zijn we gewend geraakt aan een steeds stijgend veiligheidsniveau. Maar hoe is dat eigenlijk voor de brandveiligheid van gebouwen?

Je zou zeggen dat een continu stijgen van het brandveiligheidsniveau ook vanzelfsprekend zou moeten zijn voor gebouwen. Gebouwen die een brede basis bieden voor onze veiligheidsbeleving. Voor werken en wonen kunnen we niet zonder gebouwen. Maar is er sprake van een continu stijgend veiligheidsniveau voor gebouwen?

Bij een continu stijgend veiligheidsniveau van gebouwen is er wellicht sprake van een ‘mismatch’ tussen verwachtingen en realiteit. De wettelijke eisen voor gebouwen zijn vooral gericht op het veilig vluchten. Behoud van het pand wordt wettelijk niet geëist. Aangezien het vervangen van een gebouw wel enige jaren kan duren, neem je daarmee het risico dat je het gebouw voor lange tijd niet kunt gebruiken.

Wat is dan de klantwaarde voor brandveiligheidsbeleving van gebouwen? Tijd om de klantwaarde voor de bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen eens te noemen! Zou het kunnen, een continu stijgend brandveiligheidsniveau voor gebouwen? Waarmee invulling wordt gegeven aan die klantwaarde? Een paar voorbeelden uit de praktijk van bouwkundige brandveiligheid, waar verdere schade is voorkomen door het juist functioneren van bouwkundige brandveiligheid: • De parkeergarage die uitgerust is met branddeuren van een gerenommeerde fabrikant, die het wel houden bij een brand.

• De branddichte doorvoeringen die de brand bij de compartimentgrens van een ziekenhuis hebben tegengehouden. Zonder deze doorvoeringen zou het ziekenhuis misschien wel helemaal afgebrand zijn.

• Geveldelen die brandveilig zijn bevestigd, waardoor ze niet naar beneden vallen.

Het zijn maar een paar voorbeelden van investeringen in brandveiligheid, waardoor erger is voorkomen. Om de beleving van brandveiligheid te verbeteren zou dat eigenlijk bij iedereen bekend moeten zijn. En het roept op tot een vereende inspanning van alle betrokkenen bij brandveiligheid. Zeker voor betrokkenen vanuit de bouw, installatie en organisatie rondom brandveiligheid. Zij zouden deze boodschap met vereende krachten in de markt moeten zetten.

Misschien is de klantwaarde van steeds brandveiliger gebouwen nog onvoldoende doorgedrongen bij makers van gebouwen. In het verlengde hiervan zou je als gebouweigenaar het gebouw niet moeten laten opleveren als de brandveiligheid niet aantoonbaar in orde is. Maar vooral is het van belang dat die klantwens van stijgende brandveiligheid duidelijk wordt en gehandhaafd wordt gedurende ontwerp, bouw en gebruik van gebouwen.

Dus gebruikers en eigenaren van gebouwen, vraag naar een steeds stijgend brandveiligheidsniveau voor de gebouwen waar u slaapt, leeft en werkt! n

Joric Witlox, voorzitter van vereniging Brandveilig BouWen nederland (BBn, WWW.BBn.nu)

is er sprake van een continu stijgend veiligheidsniveau voor gebouwen?

27

TOEGANGSCONTROLE

Standaardisatie opent nieuwe deuren Tot voor kort waren elektronische offline draadloze sloten het enige onderdeel binnen toegangscontrole die nog niet waren gestandaardiseerd door middel van een protocol. De roep om een standaardisatie wordt echter steeds sterker, nu de trend naar integratie van beveiligingsoplossingen en kaarttechnologieĂŤn opkomt.

Naar aanleiding hiervan zijn drie bedrijven samen begonnen aan het ontwikkelen van een nieuwe norm, de Standard Offline Access Application (SOAA).

28 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

D

e koppeling van IP en IT is in de beveiligingsbranche een voortdurend proces. Hardware bestaat tegenwoordig uit zelfstandige apparatuur met een eigen IP-adres, waarvan de functies door software worden bepaald. Een van de resultaten is dat de markt om standaardisatie vraagt. Een voorbeeld is de introductie van de ONVIF-standaard voor IP-videocamera’s.

Ook voor offline draadloze sloten is nu het moment aangebroken waarop niet-gestandaardiseerde modellen in de praktijk nauwelijks nog inzetbaar zijn.

Hindernissen overwinnen

Op dit moment is het voor gebruikers lastig om verschillende merken elektronische offline sloten binnen één toegangscontrolesysteem te beheren en één kaarttechnologie toe te passen. Dat was de aanleiding tot het initiatief voor het ontwikkelen van een standaard voor het schrijven van autorisatierechten op de gangbaarste kaarttechnologieën. Die standaard moet de klant uiteindelijk de mogelijkheid bieden offline draadloze sloten op een eenvoudige wijze te integreren in toegangscontrolesystemen.

Een van de initiatiefnemers van deze standaardisatie, Frederik Hamburg, zegt: ‘Enkele grote ondernemingen, zoals Airbus en Frankfurt Airport, benaderden ons. Zulke organisaties hebben vaak 40.000 of meer offline draadloze sloten in gebruik. Als zij na de aanschaf van de eerste 10.000 sloten de volgende 10.000 aanschaffen, worden zij vaak geconfronteerd met hogere kosten, want zij zitten dan vast aan de leverancier. Daarom vragen dit soort klanten steeds vaker om een standaardcodering, zodat zij niet langer aan één leverancier gebonden zijn. Zugang GmbH heeft zulke standaardisatieprojecten eerder uitgevoerd. Daarom hebben we samen met anderen het initiatief genomen en toeleveranciers gezocht om de technische specificaties voor de standaard uit te werken.’

Markus vult aan: ‘Het was slechts een kwestie van tijd tot klanten om die standaard zouden gaan vragen.

Klanten willen op de toekomst afgestemde, flexibele producten. Ze willen keuzevrijheid, nu en in de toekomst.’

Op de vraag of deze standaard alleen voordelen biedt aan grote internationale ondernemingen, antwoordt Frederik: ‘Met name grote bedrijven, die in toenemende mate globaliseren en hun beveiligingsoplossingen centraliseren, gaan profiteren van standaardisatie. Als ze wereldwijd gaan opereren, lopen ze tegen het probleem aan dat elke lokale vestiging weer

Frederik Hamburg Zugang GmbH Consultant ‘Offline draadloze sloten zijn een economisch aantrekkelijke investering. De aankoopprijs van een mechanisch slot is misschien laag, maar op de lange termijn zijn de onderhoudskosten dikwijls hoog. Toch moeten bedrijven die offline draadloze sloten gaan toepassen goed nadenken over hun aanpak. Niet elke deur is geschikt voor een draadloos slot, maar dit geldt ook bij mechanische sloten. Als consultant is het mijn taak klanten te helpen bij het opstellen van het beste scenario voor elke afzonderlijke deur, afhankelijk van het aantal mensen dat elke dag die deur passeert en van het gewenste beveiligingsniveau.’

Anton Kuip Nedap Security Management Technical product developer AEOS ‘Vandaag de dag heeft nog maar zo’n tien tot twintig procent van de deuren in gebouwen online bekabelde sloten. Meestal zijn dat de deuren met het hoogste beveiligingsniveau.

Andere deuren, vooral de binnendeuren, zijn traditioneel uitgerust met mechanische sloten.

Er is een tendens ook deze deuren elektronisch te gaan bewaken, zodat er minder mechanische sleutels nodig zijn en de daaraan inherente extra onderhoudskosten vervallen. Daarom neemt het gebruik van offline draadloze sloten toe. We kunnen voldoen aan de vraag van de klant om offline draadloze sloten in ons security management platform te integreren, zodat die binnen één systeem te beheren zijn.‘

29

TOEGANGSCONTROLE

Arjan Bouter Nedap Security Management Sales Director ‘Kaarttechnologieën zijn geen zelfstandig product meer, maar voldoen aan een standaard.

We zien een verschuiving van de noodzaak tot ondersteuning van een groot aantal kaarttechnologieën naar slechts een paar geselecteerde versies daarvan, zoals MIFARE, Legic en UHF. Voor online toegangscontrole lossen we de problemen met verschillen tussen de kaarttechnologieën en hun programmering op door onze software op het controllerniveau te draaien. Voor offline toegangscontrole bleken de kaarttechnologieën weliswaar hetzelfde, maar had elke fabrikant weer een eigen methode voor het schrijven van data op de kaart.

Daarom denken we dat de volgende stap op deze markt een standaardisatie zal zijn, zoals ONVIF dat was voor IP-videocamera’s. In de nabije toekomst zullen klanten vragen om een generieke en veilige weg voor het opslaan van autorisatierechten op een kaart, die voor alle elektronische sloten te gebruiken is.’

Markus Henkelmann ASSA ABLOY Portfolio manager electronic access control ‘Onze klanten willen niet dat ze bij de implementatie van offline draadloze sloten hun RFID-kaarten moeten vervangen. Dat zou teveel rompslomp betekenen. Daarom moeten onze offline draadloze sloten standaard elke RFIDtechnologie ondersteunen. Maar tegelijkertijd wil de klant steeds meer verschillende versies op het gebied van kleuren, handgrepen etc. In feite vragen klanten dus om een gestandaardiseerde technologie met een aan de klantwensen aangepast design.’

30 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

een ander slotsysteem hanteert en ook verschillende methoden voor het schrijven van data naar de kaart.

Ze hebben een oplossing nodig waarbij alle vestigingen met precies hetzelfde protocol autorisaties op een kaart opslaan. Alleen op die manier kunnen ze zich losmaken van de oppermachtige leveranciers.

Uiteindelijk zullen ook kleinere ondernemingen er dan vervolgens voordeel van hebben.’ de voordelen benutten

Arjan Bouter merkt op: ‘Door deze standaardisatie kunnen klanten offline draadloze sloten van verschillende typen en leveranciers gebruiken en die in hun beveiligingssysteem toch op één en dezelfde manier beheren. Dit is gebruiksvriendelijk voor de beheerders van autorisatierechten en ook handig voor de kaarthouders. Bovendien wordt het integreren van offline sloten simpeler.’ Anton vult aan: ‘Na het integreren van één offline slotsysteem heeft de klant ze meteen allemaal geïntegreerd’. Frederik zegt: ‘Met offline draadloze sloten kan men besparen op de investeringen in infrastructuur. Bekabeling is niet nodig, evenmin als een wireless access point. In bedrijven zijn vaak deuren waardoor maar weinig mensen binnenkomen of die vanwege een lager beveiligingsniveau niet continu bewaking behoeven. Ook zijn er deuren waarbij het aanleggen van bekabeling niet mogelijk is. In die gevallen is een offline elektronisch slot een prima oplossing. Dankzij SOAA kunnen klanten kosten voor integratie besparen en ook het juiste product kiezen. Uiteindelijk kan de klant in vrijheid beslissen welke oplossing in de gegeven omstandigheden het best passend is.’ beveiligingsniveaus verbeteren

Frederik vervolgt: ‘De introductie van deze standaard geeft de klant keuzevrijheid. Nog belangrijker is de verhoogde veiligheid. Was de aanschaf van een beveiligingsoplossing voorheen vaak de taak was van facilitaire afdelingen, tegenwoordig zijn het steeds vaker de IT-afdelingen die dit voor hun rekening nemen. Zij eisen open standaarden en bewezen technologieën, willen een transparante oplossing. Ze willen kunnen zien wat die doet.’ Anton vult aan: ‘Bewezen technologieën zijn de veiligste. Standaards zijn open en werden daarom door iedereen getest en onderzocht, ook door hackers. Dat is de veiligste aanpak.’ Markus bevestigt: ‘Als de technologie van een offline draadloos slot is gestandaardiseerd, hoeft de klant alleen nog maar na te denken over het uiterlijk en de prijs.

Hij kan uit een breed aanbod de beste en veiligste

“OOK KLEINE oplossing kiezen en zelfs producten van verschillende leveranciers combineren.’ vrije keuze

‘Wij vinden dat klanten de beveiligingsoplossing moeten krijgen die voor hun specifieke situatie het beste is. De hardware mag daarbij nooit de mogelijkheden beperken’, zegt Arjan. ‘Nedap heeft AEOS ontwikkeld als een security management platform met open standaarden. We blijven daardoor up-to-date met technologieën die in ons platform geïntegreerd kunnen worden en hebben zodoende al offline draadloze sloten van derden geïntegreerd.’ ASSA ABLOY wil de markt ook openen voor keuzevrijheid op het gebied van draadloze sloten, bijvoorbeeld die van haar eigen merk Aperio. Frederik kijkt uit naar het moment dat meer spelers deze standaard zullen ondersteunen.

Inkopen bij andere leveranciers biedt klanten echt voordelen, niet alleen vanwege de keuzevrijheid, maar ook omdat standaardisatie op termijn meer concurrerende prijzen zal opleveren.

BEDRIJFSONGEVALLEN KUNNEN IN EEN RAMP

”

UITMONDEN

Optimale uitrusting en scholing zijn voor het vermijden van bedrijfsongevallen onontbeerlijk. Op A+A vindt u de meest innovatieve oplossingen voor preventie en speciale uitrustingen voor rampenbestrijding. Zorg dat u erbij bent en ontdek hoe u bedrijfsongevallen kunt voorkomen.

de standaard standaardiseren

Klanten die deze keuzevrijheid willen, moeten de SOAA standaard in hun aanbestedingen specificeren.

Arjan Bouter stelt: ‘Klanten waarderen ons initiatief en zien de toegevoegde waarde ervan. In feite wachten ze erop en geven aan dat ze niet meer in andere oplossingen investeren nu de nieuwe standaard op komst is.’ Frederik Hamburg vult aan: ‘Aanbestedingen zijn een belangrijke stap in het proces om acceptatie van de standaardisatie te realiseren. Dit betekent dat klanten na het lezen van de specificaties in hun aanbestedingen om SOAA-standaardisatie zullen vragen.’ Markus bevestigt dit: ‘Klanten moeten in elke aanbesteding SOAA-compatibiliteit als eis opnemen.

Doen ze dat niet, dan is dat een risico voor het slagen van de standaard.’

Gevraagd naar de huidige status van hun project, zeggen de drie dat hun eigen taak in feite klaar is.

‘We hebben de technische specificaties afgerond.

Zugang GmbH heeft deze specificaties beschikbaar gemaakt voor andere bedrijven die offline draadloze sloten leveren. Na het doornemen van de specificaties hebben ongeveer tien van hen bevestigd dat ze SOAA gaan toepassen zodra de markt erom vraagt. Standaardisatie wordt alleen een succes als voldoende leveranciers volgen, want anders is er geen concurrentie. De voordelen voor de klant zijn lagere prijzen en meer keuzevrijheid.’ n

5 t/m 8 november 2013 Düsseldorf, Duitsland

Persoonlijke bescherming, bedrijfsveiligheid en gezondheid op het werk Internationale vakbeurs met congres

www.AplusA-online.com Fairwise bv Verlengde Tolweg 2a _ 2517 JV Den aagH Tel. 070-3501100 _ Fax 070-3584061 info@fairwise.nl _ www .fairwise.nl

31

security

Drie jaar geleden trad er bij de penitentiaire inrichting (PI) Breda een nieuwe directie aan met onder andere de opdracht het landelijk vestigingsmodel uit te rollen.

Inrichting van een afdeling Veiligheid & Beveiliging maakte daarvan onderdeel uit.

Inmiddels is het beleid geborgd en gevalideerd. Een routebeschrijving. tekst Arjen de Kort

PI Breda is ‘in control’

D

e historische koepelgevangenis is al meer dan een 125 jaar beeldbepalend voor het centrum van Breda.

Maar ook aan de binnenzijde kent de ruimtelijke Koepel waarin meer dan 200 cellen zijn ondergebracht zo zijn eigen karakteristieken. ‘Als ik hier rondloop heb ik meteen in de gaten wat er leeft en hoe de sfeer is, want ik herken de geluiden. Dat geeft een heel ander gevoel van veiligheid dan in een moderne inrichting’, aldus Roos Hamers.

Hamers is ruim 3 jaar vestigingsdirecteur van de PI Breda. Samen met haar trad een geheel nieuwe directie aan, waardoor met een frisse blik naar de organisatie kon worden gekeken. Een en ander viel bovendien samen met de implementatie van het nieuwe landelijk vestigingsmodel voor PI’s. Dit alles leidde tot de inrichting van een aparte kolom Veiligheid &

32 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

Beveiliging onder leiding van een hoofd Veiligheid en directe verantwoordelijkheid van de vestigingsdirecteur.

Locatie

Met het landelijk vestigingsmodel wordt vormgegeven aan onder andere het veiligheidsbeleid. Zo zijn bijvoorbeeld de gang van zaken rond de urinecontrole bij binnenkomst van een gedetineerde of de opzet van de BHV-organisatie in landelijke richtlijnen vastgelegd.

Voor Hamers is dit niet meer dan logisch: ‘Er zijn in totaal 29 PI’s. Dan is het goed dat er richtlijnen zijn waaraan elke inrichting zich dient te houden, anders loopt het spaak in het systeem. Natuurlijk hebben we daarover intern wel discussies, want zaken zijn nooit zwart-wit en dus blijf je zoeken naar de menselijke maat. Daarom is het fijn dat er wel degelijk ruimte is om op locatieniveau aan een aantal

Rien van Gils over safety & security

zaken een eigen invulling te kunnen geven.’

Hoe dat in Breda gebeurt, vertelt hoofd Veiligheid Rien van Gils: ‘We hebben elke teamleider een eigen portefeuille gegeven. Zo is er een verantwoordelijk voor de visitatieafdeling, is er een die de techniek doet, weer een ander stuurt de centrale meldkamer aan, enzovoort. Op deze manier hebben we nu op alle veiligheidsportefeuilles specialisten zitten en houden we het beheersbaar.’

ManageMentsysteeM

Die laatste opmerking van Van Gils is van belang. De PI Breda bestaat namelijk uit 3 gebouwen op 1 locatie, die in het verleden aparte inrichtingen waren, met elk eigen securitysystemen en -installaties. Het hoofd Veiligheid erkent dat het natuurlijk mooi is als je vanuit een nieuwbouwsituatie kunt werken, met de nieuwste technische oplossingen en een modern security managementsysteem. ‘Aan de andere kant heeft onze

‘Het vroegere hoofd Beveiliging was alleen verantwoordelijk voor security, maar met de nieuwe organisatiestructuur is ook safety mijn verantwoordelijkheid. er zijn in de afgelopen jaren incidenten geweest, zoals bijvoorbeeld de brand in het detentiecentrum op schiphol, waardoor safety voor ons nog belangrijker is geworden. Het onderwerp brandveiligheid blijft sowieso volop mijn aandacht vragen, mede door de steeds veranderende wet- en regelgeving. Bovendien hebben we hier regelmatig verbouwingen en ook die raken aan brandveiligheid. Daarnaast heeft preventie daarmee bedoel ik met name de problematiek van agressie & geweld - in het kader van safety volop mijn aandacht.

Natuurlijk zijn er ook typische security aandachtspunten. Zo zou er wat mij betreft een nieuw sleutelplan mogen komen en zijn onze persoonzoekinstallaties (piepers) aan vervanging toe. We bekijken momenteel hoe we dit kunnen oppakken.’

33

security

Toonaangevend in veiligheid

Trigion Brand en Beveiligingstechniek is uw partner in het creĂŤren van een optimaal brandveilige omgeving.

Of het nu gaat om technische beveiligingsoplossingen, brandpreventie, brandveiligheid of diverse safety opleidingen. Wij zetten onze expertise in om u goed te adviseren. We stellen een pakket van eisen op dat aan alle regels voldoet en overleggen met adviesbureaus, brandweer, verzekeraars en inspectiebureaus.

We leveren en installeren alles op het gebied van brandveiligheid en verzorgen vervolgens ook graag het langjarig onderhoud, zodat u ook op de lange termijn verzekerd bent van een optimaal brandveilige omgeving. Trigion Brand en Beveiligingstechniek heeft daarmee alles in huis om u compleet te ontzorgen.

Wilt u weten wat Trigion voor uw organisatie kan betekenen? Kijk dan voor meer informatie op www.trigion.nl of bel (0348) 40 55 00. Wij zijn u graag van dienst. Trigion. Toonaangevend in veiligheid

34 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

De juiste mensen op de juiste plek

‘Dat zorgt voor penitentiaire scherpte bij onze mensen’ historisch gegroeide situatie ook wel weer zijn charme.

Het betekent dat we sommige zaken wat anders moeten organiseren, maar dat zorgt wel voor wat wij noemen “penitentiaire scherpte” bij onze mensen. En het is hier niet minder veilig dan in een andere PI.’ security vaLidatie

Dat een managementsysteem niet altijd een technische oplossing hoeft te zijn blijkt uit het vervolg van het betoog van Van Gils. ‘Toen ik in mijn huidige functie startte wilde ik een goed beeld krijgen van wat er op mij af kon komen en hoe ik zaken kon managen. Daarom ben ik de DHM-opleiding gaan volgen.

En dat is feitelijk ook een managementsysteem, waarmee je planmatig op een rijtje kunt zetten hoe veiligheid en beveiliging worden geregeld.’

Het belang daarvan wordt door Hamers benadrukt: ‘Er speelt zo ontzettend veel in een organisatie als deze dat je er voor moet waken zaken ad hoc op te pakken. Het is juist van belang ze gestructureerd op je netvlies te krijgen en te houden.’

Van Gils: ‘Je hebt het dan feitelijk over het borgen van het veiligheids- en beveiligingsbeleid. Daarom vonden we het verstandig om de teamleiders erbij te betrekken en ook hen de opleiding te laten volgen.

Want je kunt wel een managementvisie hebben, maar belangrijk is dat het hele team dezelfde kennis heeft en dezelfde taal spreekt.’

Nadat het team de opleiding had afgerond, werd door de teamleiders zelf een security audit uitgevoerd. Van Gils vertelt dat daarbij de gehele organisatie stapsgewijs is doorgelicht, zaken zijn geïnventariseerd, aangepakt en getoetst en laat vol trots het tastbare resultaat ervan zien: de officiële oorkonde die hij in november 2012 ontving, behorend bij de eerste in Nederland behaalde security validatie.

Meerwaarde

Het behalen van de oorkonde betekende niet dat daarmee de reis naar een gevalideerd securitybeleid was beëindigd. In de praktijk is er een continu proces

in gang gezet, waarmee veiligheid & beveiliging nu inrichtingsbreed zijn georganiseerd. Volgens Van Gils is dat het belangrijkste verschil met de oude situatie.

‘Doordat we de audit zelf hebben uitgevoerd, weten we waar de verbeterpunten zitten, wat we daaraan kunnen doen, enzovoort. We hebben nu continu een overzicht van de stand van zaken, waardoor het beleid wordt geborgd.’

Omdat het hoofd Veiligheid ook deel uitmaakt van het management team van de PI Breda komt het onderwerp safety & security daarin maandelijks ter sprake. ‘We monitoren of wordt voldaan aan wat we met elkaar hebben afgesproken’, aldus Hamers.

‘Mocht dat niet zo zijn, dan spreken we de verantwoordelijken of de betreffende afdelingen erop aan.’

Structurele aandacht en borging zijn voor Hamers dan ook de meerwaarde van het ingezette traject.

‘Vroeger dacht je dat iets op orde was, maar vervolgens bleek dat na een half jaar toch niet zo te zijn. Nu is het ook niet zo dat het altijd op orde is, maar dan weet ik het tenminste op tijd. Doordat we structureel aandacht hebben voor veiligheid & beveiliging, zijn we veel meer “in control” dan voorheen.’ n

Bewa’s en PIW’ers ■ Onder het hoofd Veiligheid in de Pi Breda werken 7 teamleiders, die ieder weer 10 - 14 bewaarders aansturen. Deze zogenaamde Bewa’s hebben minimale contacten met de gedetineerden en zijn er vooral voor de beveiliging.

■ tevens kent de organisatie zogenaamde penitentiair inrichtingswerkers. Deze PiW-ers werken met de gedetineerden en hebben de 1 op 1 contacten. Zij vallen echter niet onder de kolom Veiligheid & Beveiliging.

35

beveiliging

Veiligheid raakt iedereen Iedereen weet wat beveiliging is en dagelijks kom je wel ergens een beveiliger tegen.

Toch is het algemene beeld van de sector tamelijk eenzijdig. Bestuurders bij gemeenten, bijvoorbeeld, weten niet aan welke eisen een beveiliger moet voldoen.

Politici zijn geneigd om als eerste aan bezuinigingen op politietaken te denken als de beveiligingsbranche ter sprake komt. En het algemeen publiek?

Nederlanders zijn best positief over de professionals en hun bijdrage aan een veilige omgeving.

V

eiligheid raakt iedereen is het thema van de campagne die de beveiligingssector beter op de kaart wil zetten bij de verschillende stakeholders. ‘De inhoudelijke bekendheid willen we verhogen’, zegt Marianna Clarijs, woordvoerder en algemeen secretaris van het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging. ‘Beveiligers zijn onmisbaar in de veiligheidsketen.

Bovendien zien we dat de professionals steeds actiever worden in het publieke domein, bijvoorbeeld als gastheer of -vrouw, en als partner van de politie.

Als de branche vernieuwt en nieuwe samenwerkingsmogelijkheden het licht zien, moet de beeldvorming daarmee natuurlijk wel in de pas blijven lopen.’

V-factor daagt beVeiligers Uit Uit schadUwzone

tekst Martin verspeek

36 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

Bestuurskunde aan de Vrije Universiteit), mr. Tjibbe Joustra (voorzitter Onderzoeksraad voor Veiligheid) en Fred Panneman (Field Supervisor Securitas en winnaar CNV ‘Supercollega’-verkiezing).

Met de campagne wil de beveiligingsbranche zich maatschappelijk positioneren. Clarijs: ‘Beveiligers zijn altijd en overal actief. Hun werk draagt zichtbaar en onzichtbaar – zonder dat mensen er weet van hebben – bij aan een veilige omgeving. Als branche is het tijd om zichtbaarder te worden en uit de schaduwzone te komen. We willen laten zien dat het werk een belangrijke waarde vertegenwoordigt, namelijk je veilig kunnen bewegen, zeker zijn van een veilige omgeving.’ Het hart van de campagne is een contentplatform waarop de branche zich presenteert. De site biedt een brede kijk op de branche aan de hand van video, onderzoek en praktijkverhalen. Ook presteert het Comité van Aanbeveling zich dat bestaat uit dr.

Ronald van Steden (universitair docent

De campagne is een initiatief van sociale partners; werkgevers en werknemers trekken gezamenlijk op. De achterbannen zijn een belangrijke doelgroep van de campagne. ‘De beveiliger speelt de belangrijkste rol als het gaat om de dagelijkse beeldvorming. Zijn of haar optreden – alert en actief – draagt bij aan een sterk imago.’ Om het goede voorbeeld te laten zien worden beveiligers uitgedaagd om mee te doen met de “V-factor”. Elke maand staat een beveiliger centraal die uitblinkt in een professioneel en actief optreden. ‘We laten zo het rolmodel zien: beveiligers die actief inspelen op hun omgeving, communicatief zijn en vertrouwen opwekken, zetten we in het zonnetje.’ De V-factor krijgt een plek op de Facebook-pagina van Veiligheid raakt iedereen waar beveiligers zich zelf vanaf juli kunnen aanmel-

Publiek: veilig gevoel Hoe denkt het nederlands publiek over de beveiliger? best positief, maar met een aantal kanttekeningen. De beveiligingsmedewerker draagt bij aan een gevoel van veiligheid en is herkenbaar aan de uniforme kleding met het v-teken. Hij of zij kan mogelijke gevaren goed inschatten en houdt het overzicht in complexe situaties. Kennis van de directe omgeving, dat kenmerkt de beveiliger. beveiligers met de juiste opleiding zitten op de juiste plaats. een meerderheid van de nederlanders heeft vertrouwen in de beveiligingssector op de lange termijn. De eigen indruk is voor vier op de tien positief en voor de helft neutraal. Men vraagt zich wel af welke opleiding de beveiliger heeft gevolgd. Daarnaast mist de beveiliger soms wat sociale vaardigheden. verbeterpunten zijn de bereikte successen van de sector, de reputatie van de beveiligingssector in nederland en de kwaliteit van de dienstverlening.

Bron: Imago Particuliere Beveiligingsector in Nederland TNS NIPO 2012.

Ronald van Steden: ‘debat aangaan’

den. Van de bedrijven wordt verwacht dat ze de campagne omarmen en actief uitdragen. hoge pet

Aan de campagne is een grootschalig onderzoek van TNS NIPO voorafgegaan onder gemeenten, politiek/overheid, opdrachtgevers, het Nederlands publiek en de eigen achterban. Het onderzoek bevat goed nieuws en een aantal aandachtspunten. Het algemeen publiek heeft best een hoge pet op van de beveiliger: een alerte professional die bijdraagt aan het gevoel van veiligheid.

Bij andere partijen zoals politiek, overheid en opdrachtgevers blijft de inhoudelijke bekendheid wat achter. Over de hele linie zien partijen graag dat de beveiliger actiever wordt in de communicatie, sociale vaardigheden worden belangrijker. En beveiligers mogen wat sterker in hun schoenen staan en laten zien dat zij trots zijn op hun vak. ’n Meer informatie over de campagne: www. veiligheidraaktiedereen.nl Martin Verspeek, 2 in Beweging

Dr. Ronald van Steden is lid van het Comité van Aanbeveling, omdat hij vanuit de wetenschap de maatschappelijke discussie wil entameren. ‘De positie van de beveiliger ten opzichte van andere partijen en de keuze welke richting de branche inslaat, daarover wil ik graag het debat aangaan’. van Steden pleit ervoor om de beveiliger meer als gastheer en minder als een soort politieagent te zien. ‘Dit beeld kan beter worden uitgedragen door de branche. De beveiliger kan zo het gezicht van een buurt worden. De sociale functie van beveiligers in het publieke domein kan richting geven aan de groei van de markt. betere afspraken met de politie liggen dan voor de hand. ik vind dat de beveiligingsbranche veel meer in zijn eigen kracht moet staan zonder erg op de politie te willen lijken. ga uit van je eigen kernidentiteit. Het draait daarbij vooral om je mond en om je uitstraling. Dat is de primaire uitrusting van de beveiliging. geef die beveiliger meer zelfvertrouwen, mijn respect heeft hij al.’

37

INTERVIEW

Tegen de crisis in blijft Trigion investeren, in klantrelaties en in medewerkers. Directeur Ellen Groenewoudt ziet continuïteit als haar voornaamste doelstelling. ‘De klant is kritisch, maar als jij toegevoegde waarde biedt, wil men daar best voor betalen.’ tekst Nicole Weidema

38 |

S E C U R I T Y M A N AG E M E N T | 6 2013

ToekomsT publieke domein ligT in samenwerking u ziet het publieke domein als een belangrijke groeimarkt voor de beveiligingsbranche. Toch gaat die groei minder explosief dan u had gehoopt.

‘Het particuliere toezicht in de publieke ruimte groeit – voor ons een kleine 20 procent – maar het gaat trager dan verwacht. Je ziet in de traditionele beveiligingsmarkt dat de omzet bij bestaande klanten afneemt. Wij zijn een grote partij, met een flink marktaandeel en dat voelen we dus ook sterk. Wij hadden gehoopt dat de groei in het publieke domein die teruggang zou opvangen. Je ziet met name op regionaal niveau nog steeds de wens om politie en beveiliging veel meer samen te laten werken, met als doel een veiliger winkelcentrum of woonbuurt. Maar op landelijk vlak reageert de politie nog wat terughoudend. Dat heeft ook te maken met de reorganisatie van de politie.’

Hoe ervaart u de samenwerking met de politie?

‘Daar waar de taken en verantwoordelijkheden goed worden vastgelegd, is het ook helder wat je van elkaar verwacht. De effectiviteit zit hem in de uitwisseling van informatie en de directe communicatie met de politie, die daardoor veel gerichter kan acteren. Hoe je het ook wendt of keert, de politiek zal niet meer geld beschikbaar stellen. De politie moet steeds efficiënter gaan werken en moet dus keuzes maken.

Een beveiliger is heel goed opgeleid in observeren en alarmeren. Dan is het goed om de politiefunctionaris in te zetten op zijn corebusiness, en wat eenvoudiger toezichthoudende taken neerleggen bij de beveiligingsbranche. Uiteraard onder regie van de politie als overheidsorganisatie.’ kunnen beveiligingsbedrijven dat goedkoper doen?

‘Het komt altijd weer neer op die centenkwestie.

Natuurlijk is inzet van een beveiliger goedkoper dan

die van een politieagent. De winst zit hem erin dat de beveiligingsbranche van oudsher commercieel is. De politie is een overheidsorgaan. Uit rapporten blijkt dat de organisatie van het product – en dan zeg ik het even heel oneerbiedig – dus wat je op straat ziet, door de commerciële kant veel effectiever is ingericht.

Wij zijn eraan gewend te denken in klantrelaties; we vragen wat de klant wil, dat gaan we doen en dat organiseren we zo efficiënt mogelijk.’ sinds uw aantreden in 2011 heeft u klantrelaties als speerpunt benoemd. Heeft u uw ambities waar kunnen maken?

‘In een krimpende markt gaan wij voor klantbehoud.

Dat betekent dat je een sterk accountmanagement hebt. Je moet een heel open houding hebben voor een partnership. Dat betekent vragen stellen en meedenken met de klant. Kijken wat de klant nodig heeft en dat zo effectief mogelijk leveren tegen zo laag mogelijke kosten. Ik ben ervan overtuigd dat als je die houding aanneemt, klanten naar je toe komen. De klant is heel kritisch, want je levert een uniek proces.

Onze salesgroep heeft het afgelopen jaar 10 procent meer business binnengehaald dan de jaren ervoor.

Dan doen we het goed. Dat we toch iets zakken in omzet, ligt bij de bestaande klanten. Dat kan ik niemand kwalijk nemen. Bedrijven hebben het moeilijk, en zoeken naar efficiënte en innovatieve oplossingen.

We blijven naar de toekomst kijken en vragen of de huidige werkwijzen de juiste zijn. Kunnen we daar iets in verbeteren?

‘Van oudsher is een beveiliger een procedureel ingesteld iemand die volgens heldere protocollen werkt.

Wij willen juist dat onze mensen zich niet alleen als vakman, maar ook als gastheer opstellen. Daarom hebben we hostmanship uitgerold binnen onze organisatie. Neem ons eigen hoofdkantoor. Als je

39

over

Het Nieuwe Werken masterclass

Aan de slag met een moderne werkstijl

Unieke 5-daagse masterclass op inspirerende locaties

MASTERCLASS Start 3 oktober 2013 Tijdens deze 5 masterclasses wordt, op verschillende inspirerende locaties, aandacht besteed aan alle aspecten van het nieuwe werken: de fysieke omgeving, de ICTwereld, de gevolgen op het gebied van cultuur en leiderschap. Tenslotte wordt in de laatste masterclass ook ingegaan op het verander- en communicatietraject.

Bestemd voor: project-en programmamanagers, HR-, IT-, FM en communicatieprofessionals en andere (beleids)medewerkers die de eerste verkennende stappen in Het Nieuwe Werken hebben gedaan en er nu concreet mee aan de slag zijn en/of willen.

Bekijk het complete programma en schrijf je in:

Wegens succes herhaald!

“Duidelijk inzicht gekregen over trends van de toekomst” “Veel geleerd over het belang van de ‘virtuele wereld’” “Goed opbouwen van visie naar plan is cruciaal gebleken” Quotes van deelnemers maart 2013

Nu € 250 korting bij elke 2e inschrijving!

www.ohnw.nl/masterclass RGB: Blauw: R74/G150/B205 Groen: R199/G214/B205 Oranje: R235/G107/B74 CMYK: Blauw: c70/m30 Groen: c30/y70 Oranje: m70/y70

LETTERS zwart-100

|

c89-m71

‘Ik word een beetje moe van dIe verhalen over prIjs en de klant dIe nIets wIl betalen’ binnenkomt word je meteen gezien, word je welkom geheten, worden vragen gesteld, word je eventueel geholpen met het aanmelden in het bezoekersregistratiesysteem. Als je te vroeg bent krijg je een kopje koffie aangeboden. Je moet een goed gevoel krijgen als je binnenkomt. Beveiliging heeft een gezicht, en moet een relatie opbouwen met de gast. De klant vraagt daar ook om. Bij de meeste bedrijven zie je een afname van de vierkante meters. Dat betekent dat er meer waarde wordt gehecht aan de panden die er nog wel zijn. Dat moeten belevingsplekken zijn.’

Hoe vertaalt die wens zich naar de prijsdruk die veel beveiligingsbedrijven voelen?

‘Als jij waarde toevoegt, wil de klant daar ook wel voor betalen. Dus ik word een beetje moe van die verhalen over prijs en de klant die niets wil betalen. Natuurlijk zien we dat ook nog wel, vooral aan overheidszijde.

Maar ik begin nu een trend te zien van langere contracten. We hebben onlangs een contract gesloten voor zeven jaar, dat was een paar jaar geleden ondenkbaar. En ik zie de trend van partnership met de interne facilitaire afdelingen, die binnen de bedrijven óók hun toegevoegde waarde moeten bewijzen. Trigion is wel resultaatgericht, maar we zijn ook onderdeel van Facilicom, een familiebedrijf dat de grootste waarde ziet in langdurig partnership. En dus kunnen we in de crisis zeggen: “Onze klanten hebben het moeilijk, dan moeten wij meebewegen, ook in de kosten die zij maken voor effectieve beveiliging.” Dan hebben we iets minder omzet, maar kunnen we wel de klant aan ons binden. De doelstelling die ik heb is continuïteit, tegen reële marges. Klanten behouden en zoeken naar nieuwe markten waarin we kunnen groeien.’

Ziet u die nieuwe markten in de vorm van overnames zoals die van Hoffmann bedrijfsrecherche en Traffic & Control group, of zoekt u het in ontwikkelingen binnen het eigen bedrijf?

‘Dat kan beide. Hoffmann is een ontzettend mooi bedrijf, net als Traffic Support. Beiden zijn sterke namen, ieder in hun eigen vakgebied. We moeten reëel zijn, Trigion is groot in de manbeveiliging. Die organisatie hebben wij heel effectief ingericht. Daar

zitten goede managers die heel gefocust zijn, maar dat zijn niet altijd de beste ondernemers. Dus als je dingen nieuw wilt opstarten, dan kun je dat beter in een aparte omgeving doen. Maar als je vraagt: “Hoe ziet Trigion er over tien jaar uit?”, dan kan ik daar geen antwoord op geven. Over tien jaar is de wereld helemaal anders. Ik verwacht dat manbeveiliging – nu de corebusiness van de bestaande bedrijven – iets verder zal afnemen. De groei zal zich doorzetten in het publieke domein. Ik verwacht ook dat we in de toekomst nog meer gespecialiseerde onderdelen zullen hebben.’ wat betekenen de ontwikkelingen in de markt voor uw werknemers?

‘Wij hebben veel onbepaalde contracten. We hebben mensen lang in dienst, een laag verloop in vergelijking met de branche. Dan is het natuurlijk een zorg dat de beveiligingsmarkt met zo’n 2 tot 3 procent krimpt. Wij zoeken dus naar nieuwe uitdagingen.

Wij verwachten dat de groei in het publieke domein, maar ook de participatie in Traffic Support, mensen de kans geeft om ook daar te gaan werken, mits zij dat willen. Wij hadden tot voor kort zelf een evenemententak, die we hebben samengevoegd met die van Traffic Support. Beiden gaan onder de nieuwe naam Crowd Support verder. Traffic Support is een grote partner geworden op het gebied van evenementen, logistiek en verkeersbegeleiding. Veel van onze medewerkers hebben al gezegd dat ze ook daar best willen worden ingezet tijdens evenementen. Neem Koninginnedag. Het is natuurlijk waanzinnig als je dan in die kerk staat en al dagen van tevoren bij alles betrokken bent. Wij zijn breed, en dat willen we ook zijn, want we willen klanten de oplossingen geven waar zij behoefte aan hebben. En dat betekent voor de medewerker dat hij meer keuze heeft.’n Nicole Weidema is journalist bij Vakmedianet

41

INFORMATIEBEVEILIGING

Vergissen is menselijk, ook bij het intypen van een e-mailadres. Maar door dit soort vergissingen kan gevoelige informatie eenvoudig in onbevoegde handen geraken.

De investering voor kwaadwillenden om dergelijke informatie te bemachtigen hoeft namelijk niet meer dan tien euro te bedragen. Gelukkig kan een organisatie zich net zo makkelijk tegen deze dreiging wapenen. Maar dat moet dan wel even gebeuren… tekst Johri Maat & Francisco Dominguez Santos

Spioneren voor een tientje

D

e term ‘Typosquatting’ is een samentrekking van ‘typo’ (typefout) en ‘squatting’ (zich illegaal vestigen, kraken). Bij typosquatting maakt men gebruik van het gegeven dat gebruikers van internet en e-mail soms fouten maken. Voorbeelden hiervan zijn het overslaan of verwisselen van letters in de domeinnaam (bijv. minbkz.nl i.p.v. minbzk.nl), vergissingen in de benaming van het domeinnaam (bijv. ministeriebzk. nl i.p.v. minbzk.nl) of een verkeerd top level domain (bijv. minbzk.org i.p.v. minbzk.nl).

Bij e-mailverkeer kan men door middel van typosquatting berichten ontvangen die niet voor de ontvanger zijn bestemd. Alle e-mailberichten die eindigen op de domeinnaam komen op de e-mailserver binnen. Niet alle op deze wijze ontvangen e-mailberichten zullen even interessant of relevant zijn, maar de kosten en inspanningen zijn zeer gering en de kans dat er iets interessants tussen zit is reëel. In deze bijdrage wordt verder ingegaan op typosquatting gericht op e-mailverkeer.

E-mail

Wanneer men zich alleen richt op het ontvangen en meelezen van de e-mailberichten wordt dit passieve typosquatting genoemd. Wanneer men de ontvangen informatie gebruikt voor social engineering of een ‘Man In The MailBox’ (MITMB) aanval wordt dit actieve typosquatting genoemd.

VormEn Van misbruik

Een kwaadwillende maakt hier misbruik van door een website op te zetten of een catch all e-mailserver te maken met een vrijwel gelijke (‘lookalike’) domeinnaam als de organisatie die men op het oog heeft. Alle internet- en e-mailgebruikers die dezelfde typefout of vergissing maken, komen met hun browser terecht op de website of met het e-mailbericht in de inbox van de ‘typosquatter’.

De populariteit van een bonafide website wordt bij typosquatting misbruikt om bezoekers te trekken. Het kan bijvoorbeeld gaan om een gok- of pornosite, een site van een concurrent of een nagebootste internetpagina. Hiermee kan een kwaadwillende bijvoorbeeld toegangs- of creditcardgegevens ontfutselen (phishing) of de organisatie van de originele website bekritiseren of bespotten (bijvoorbeeld door activisten).

42 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

Social engineering aanvallen bestaan uit het manipuleren van een persoon om gevoelige informatie te bemachtigen of acties uit te laten voeren die normaliter niet zouden worden gedaan. Dergelijke aanvallen kunnen zowel fysiek als digitaal worden uitgevoerd.

Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van het feit dat mensen graag behulpzaam willen zijn. De digitale aanvallen vinden vaak plaats met behulp van e-mail, waarbij het doel is om de gebruiker te infecteren met kwaadaardige software of om gevoelige informatie

te achterhalen. Het doel van de social engineering aanval is om het slachtoffer over te halen om het e-mailbericht te openen zodat het slachtoffer kan worden geïnfecteerd. Dit kan bijvoorbeeld plaatsvinden met een bijlage maar ook door middel van een URL waar het slachtoffer op klikt. Zodra de gebruiker klikt probeert de website misbruik te maken van eventuele kwetsbaarheden in de browser of software van derde partijen om op die manier de gebruiker te infecteren.

Bij een Man In The MailBox’ (MITMB) aanval stelt de aanvaller zichzelf op als een ‘doorgeefluik’. Hierdoor kan een aanvaller langer onopgemerkt blijven. Tevens kan een aanvaller de berichten aanpassen voordat hij deze doorgeeft. Op deze wijze is het mogelijk om meer informatie te achterhalen of juist minder of foutieve informatie door te geven.

Doordat in veel e-mailprogramma’s de eenmaal ingetypte adressen automatisch worden opgeslagen, merkt de verzender niet meer dat een verkeerde domeinnaam wordt gebruikt. Ook het gebruik van de reply all mogelijkheid maakt dat het e-mailadres met de verkeerde domeinnaam steeds verder verspreid raakt.

Het feit dat veel gebruikers van e-mail aannemen dat geen bericht goed bericht is, zorgt ervoor dat deze aanval onopgemerkt kan plaatsvinden. Bij het versturen van e-mailberichten gaat het bijna altijd goed en

in die gevallen dat het e-mailadres niet bestaat of de inbox vol is krijgt de verstuurder van het bericht daar een melding van. Bij een typosquatting aanval wordt alle ontvangen e-mail verwerkt maar wordt de verzender hier niet van op de hoogte gesteld. Hierdoor nemen de slachtoffers vaak aan dat het verstuurde e-mailbericht correct is aangekomen. Pas wanneer de verzender zelf om een reactie vraagt en deze niet krijgt, zal de verzender proberen te achterhalen waar het is misgegaan of in veel gevallen hetzelfde e-mailbericht opnieuw versturen.

Typosquatting is een laagdrempelige, goedkope - een domein is te registreren voor minder dan tien euro en interessante methode voor inlichtingendiensten, journalisten en activisten.

PraktijktEst

Tot zover ‘de theorie’. In het kader van bewustwording en risicoanalyse is onderzocht in hoeverre het domein ‘minbzk.nl’ van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) gevoelig was voor typosquatting. Hiertoe werd door het ITbeveiligingsbedrijf Fox-IT in samenwerking met het ministerie van BZK het destijds nog vrij beschikbare domein ‘minbkz.nl’ geregistreerd en werden alle binnenkomende berichten verzameld.

43

Dag van de

Preventiemedewerker 27 juni 2013 | Landgoed Zonheuvel in Doorn

Thema: De Preventiemedewerker als regisseur Dag 贸r v贸贸r en d贸 preventie ers medewerk

Blijf successen boeken in uw werk als preventiemedewerker.

Pak de regie en krijg grip op preventie!

Test uw eigen preventieaanpak Leer van de aanpak van vakgenoten. Wat pakt u zelf op en wat laat u aan anderen over?

Ontdek hoe u slim gebruik maakt van Techniek (tools), Ratio (analyse) en Gevoel (overtuigingskracht) Deel visie, kennis en ervaringen met deskundigen en vakgenoten Profiteer van een fikse abonneekorting

Voor meer informatie en inschrijven ga naar:

www.dagvandepreventiemedewerker.nl ORGANISATIE

PARTNERS

In een periode van achttien weken kwamen op het domein ‘minbkz.nl’ 271 e-mailberichten binnen. Gedurende de test ontvingen de afzenders geen reactie.

Op deze wijze werd dezelfde situatie nagebootst als wanneer een malafide partij het domein in beheer zou hebben.

De ontvangen berichten zijn alleen geanalyseerd op type inhoud en afzender. De informatie zelf is met het oog op de privacy verder niet gebruikt. Na afloop van de test hebben alle afzenders mede in het kader van bewustwording een waarschuwingsbericht met toelichting ontvangen en zijn de e-mailberichten vernietigd.

Ook is het domein ‘minbkz.nl’ juridisch overgedragen aan de Rijksoverheid en is tevens een aantal andere voor de hand liggende ‘lookalike’ domeinen van het ministerie geregistreerd. rEsultatEn

De afzenders bestonden uit medewerkers van het ministerie die zichzelf vanaf een privé e-mailadres mailden, medewerkers die vanuit het eigen ‘minbzk. nl’ domein een andere medewerker wilden mailen en derden (burgers, bedrijven en andere overheden) die een medewerker wilden mailen.

De ontvangen berichten waren onder meer in te delen als afspraakverzoeken, beleidsinhoudelijke zaken, facilitaire zaken, nieuwsbrieven en uitnodigingen, privé-communicatie en sollicitaties. Met name de ‘beleidsinhoudelijke zaken’ bevatte informatie die men alleen al vanwege mogelijk imagoschade niet graag in verkeerde handen ziet. Bij een beperkt aantal was er zelfs sprake van een concreet afbreukrisico door de mogelijke compromittering van operationele informatie en politiek gevoelige dossiers. Maar ook de informatie uit de categorieën ‘afspraakverzoeken’ en ‘facilitaire zaken’ kon door kwaadwillenden worden misbruikt, bijvoorbeeld voor social engineering. Zo kan een kwaadwillende een storingsmelding gebruiken om zich als storingsmonteur voor te doen en zo een organisatie binnen te dringen.

Deze praktijktest toonde aan dat typosquatting niet alleen een theoretisch risico is. Het rechtvaardigt dan ook dat door organisaties maatregelen worden getroffen om dit risico beheersbaar te maken. maatrEgElEn

Om de kwetsbaarheden van typosquatting beheersbaar te maken zijn diverse maatregelen te treffen.

De belangrijkste maatregel is het als organisatie zelf registreren van ‘lookalike’ domeinen. Hierbij moet

Typosquatting is niet alleen een theoretisch risico

wel een afweging worden gemaakt tussen de waarschijnlijkheid dat iemand deze vergissing maakt en de ernst van het risico. De kosten van het registreren van deze domeinen zijn overigens verwaarloosbaar.

In de ICT-infrastructuur kunnen ook diverse maatregelen worden genomen om het risico van typosquatting beheersbaar te krijgen. De belangrijkste technische maatregel bestaat uit het instellen van de e-mailserver zodat het verzenden van e-mailberichten naar ‘lookalike’ domeinen vanuit de organisatie niet mogelijk is. Hiermee wordt in ieder geval voorkomen dat medewerkers onderling per abuis een e-mailbericht naar een ‘lookalike’ domein zenden. Tevens zouden sectorbreed afspraken kunnen worden gemaakt over elkaars (door derden geregistreerde) ‘lookalike’ domeinen. Ook kan worden besloten om informatie vanaf een bepaald classificatieniveau altijd versleuteld te versturen. Hiermee worden de gevolgen van een ‘typosquatting’ aanval beperkt, aangezien de aanvaller geen toegang tot de verkregen informatie heeft.

Ook kunnen de adresboeken van de medewerkeraccounts automatisch op ‘lookalike’ adressen worden doorzocht, waarna deze bijvoorbeeld kunnen worden geblokkeerd.

Voorlichting over typosquatting zou verder een onderdeel van de interne bewustwordingsactiviteiten op het terrein van informatiebeveiliging moeten zijn. Maar de voorlichting kan zich ook richten op derden, zoals de verzenders naar deze domeinnamen een waarschuwingsbericht te zenden. afsluiting

Typosquatting vormt een reële dreiging voor organisaties. Maar deze dreiging is relatief eenvoudig en tegen lage kosten beheersbaar te krijgen. Gewoon een kwestie van doen, voordat een ander je voor is. n mr. J.H. Maat MssM is senior adviseur bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties F. Dominguez santos is senior it security expert bij Fox-it

45

beveiliging

VEB verenigt kleinere PBO’s Sinds anderhalf jaar heeft de Vereniging Europese Beveiligingsbedrijven (VEB) een eigen vakgroep voor kleine en middelgrote particuliere beveiligingsorganisaties (PBO’s). Inmiddels heeft de vakgroep meer dan dertig leden en zijn de eerste VEBerkenningen uitgereikt. Tijd voor een tussenbalans. tekst Arjen de Kort

‘We kunnen en willen elkaar waar mogelijk versterken’

46 |

‘A

l een jaar of vijf geleden bereikten ons de eerste signalen van kleine en middelgrote particuliere beveiligingsorganisaties dat zij zich wilden verenigen om zo ook een stem te hebben in de branche.

Zij voelden zich minder thuis binnen de toenmalige Vereniging Particuliere Beveiligingsorganisaties (VPB), omdat daar toch vooral de grote PBO’s de agenda bepaalden.’ Aan het woord is René van Eck, bestuurslid van de VEB en in het dagelijks leven directeur van Noodnet Beveiliging.

Aanvankelijk hield de VEB de boot af, maar ging zo’n twee jaar geleden uiteindelijk toch overstag. Collega-bestuurslid en commercieel directeur van ViewControl Joost Klaren vertelt waarom: ‘De VEB is van oudsher een brancheorganisatie van kleine en middelgrote installatiebedrijven en heeft daarin veel expertise opgebouwd. Onze traditionele achterban kreeg na oplevering van een technische installatie steeds vaker

de vraag ook te adviseren over de opvolging. Daaruit bleek dat particuliere beveiliging complementair is aan waar we als VEB al mee bezig waren.’

Samen hebben Van Eck en Klaren de afgelopen tijd de vakgroep PBO vormgegeven. Deze functioneert sinds 1 januari 2012 naast de andere vakgroepen voor Installateurs, Alarmcentrales en Groothandel. En hoewel elke vakgroep zijn eigen identiteit heeft, is een aantal generieke kwaliteitsnormen identiek.

‘Op die manier creëren we een herkenbare VEB lijn als het gaat om kwaliteit binnen een totaal beveiligingspakket’, aldus Van Eck. Kwaliteitsregeling

Kwaliteit heeft van begin af aan centraal gestaan bij de vormgeving van de vakgroep PBO. Van Eck: ‘We hebben vanaf dag 1 gezegd dat als het gaat om kwaliteit de zaken goed moesten worden geborgd. Daarom hebben we een eigen kwaliteitsregeling ontwikkeld.

security Ma

Joost Klaren (links) en René van Eck hebben de vakgroep PBO vormgegeven.

47

Uitgangspunt hiervan is dat de papierwinkel van een aangesloten bedrijf op orde moet zijn. Denk daarbij aan zaken rondom inschrijvingen, vergunningen, verzekeringen, enzovoort. Kortom de structuur van een bedrijf moet op orde zijn, dat is de kern van de regeling.’

ode van drie jaar voor uitgetrokken en ook de PBO’s zullen de tijd krijgen om zo aan onze kwaliteitseisen te voldoen.

Maar het moet wel voor elk bedrijf duidelijk zijn dat als het lid wordt van de VEB, het een volgende stap moet zetten. In geval van onze vakgroep is dat de stap naar “VEB erkend PBO”.’

CoaChen

Klaren legt vervolgens uit dat een bedrijf bij aanmelding niet meteen aan de VEB kwaliteitseisen hoeft te voldoen, maar dat het door de vereniging kan worden geholpen om naar dat hogere niveau toe te groeien. Daarbij helpt het dat het kwaliteitshandboek dat bedrijven na aanmelding krijgen toegestuurd zo is opgebouwd dat het stap voor stap kan worden doorlopen om uiteindelijk het vereiste niveau te bereiken. ‘Als tijdens dat traject blijkt dat er verbeterpunten zijn, dan krijgt het bedrijf daar de tijd voor en de VEB kan het daarbij begeleiden en coachen. Voor de installatiebedrijven hebben we daar een peri-

wel erKenning, geen KeurmerK

Op de vraag of met deze erkenning de markt weer een keurmerk rijker is, reageert Van Eck resoluut. ‘Laat duidelijk zijn dat hier sprake is van een erkenning. Wij willen bewust het woord keurmerk niet gebruiken, omdat we absoluut niet willen meedoen aan de wildgroei aan keurmerken. Sterker nog, dat is ook de reden dat wij het keurmerk Beveiliging van de Nederlandse Veiligheidsbranche erkennen. Als een nieuw lid al in het bezit is van dat keurmerk, dan is het bij ons automatisch VEB erkend en wordt het niet meer apart geaudit.’

elKaar versterKen

Uit zijn reactie mag worden geconcludeerd dat de relatie met de Nederlandse Veiligheidsbranche zonder meer goed is, erkent Van Eck. En ook al was een van de kritiekpunten van de kleine PBO’s dat ze door de voorganger van de Nederlandse Veiligheidsbranche onvoldoende werden gehoord mede aanleiding tot oprichting van de vakgroep, gaat Van Eck hier niet meer op in. ’Die houding is inmiddels veranderd en we kunnen als vakgroep voor de kleinere bedrijven goed overweg met de Nederlandse Veiligheidsbranche. Ik kijk dan ook liever vooruit. We kunnen en willen elkaar daar waar mogelijk versterken. Immers, als wij het ene deel van de branche vertegenwoordigen en zij het andere, dan zijn we samen weer sterker.’

Inmiddels is er tussen de VEB en de Nederlandse Veiligheidsbranche op bestuursniveau een regulier overleg gestart. De bestuursleden spreken de verwachting uit dat een aantal dossiers op

beveiliging

VEB VakgroEp pBo De veb vakgroep PbO richt zich voornamelijk op middelgrote en kleinere particuliere beveiligingsbedrijven. Particuliere beveiliging wordt in nederland steeds belangrijker. voor de middelgrote en kleinere particuliere beveiligingsbedrijven is het belangrijk om hun kwaliteit te waarborgen en ook om dit uit te kunnen dragen. Door middel van het voldoen aan de door de veb vakgroep PbO samengestelde kwaliteitsregeling kan men gehoor geven aan de groeiende behoefte aan professionele en kwalitatief hoogstaande beveiliging.

De veb vakgroep PbO richt zich op het Particuliere beveiligingsbedrijf, de Recherchebureaus, de geld- en Waard transportbedrijven en de bedrijfsbeveiligingsdiensten, allen voorzien van een door het Ministerie van veiligheid en Justitie verstrekt vergunningsnummer.

Ook ZZP’ers met een nD-nummer vallen, mits zij voldoen aan de in het kwaliteitsregeling gestelde eisen, binnen de veb vakgroep PbO.

kErngEgEVEns VEB leden: meer dan 500.

Herkomst: beveiligingsinstallateurs, particuliere beveiligingsbedrijven, particuliere alarmcentrales, leveranciers van beveiligingsproducten. n visie: veiligheid optimaal realiseren doordat betrouwbare beveiligingsbedrijven de te nemen maatregelen met elkaar afstemmen. n Missie: De veiligheid in nederland optimaal waarborgen. n

48 |

n

de agenda zullen worden gezet waarin de branche-organisaties elkaar kunnen aanvullen en daadwerkelijk versterken, waarbij met name wordt gedacht aan de cao en aan de ontwikkeling van opleidingen in het kader van de noodzakelijke bijscholing van beveiligers. horizon

Na anderhalf jaar en met inmiddels 33 leden is de vakgroep PBO op stoom gekomen. En over de ambities voor de nabije toekomst doen beide bestuursleden niet geheimzinnig. Klaren: ‘Momenteel zijn vooral de kwaliteitsaudits van belang. Op basis daarvan zijn tijdens de laatste algemene ledenvergadering in maart de eerste erkenningen aan 22 lid-bedrijven uitgereikt. De feedback die we daaruit krijgen, zul-

len we de komende tijd verwerken en dat zal wellicht ergens in de komende tijd evolueren tot een certificaat op de geleverde dienstverlening zoals we dat in de techniek hebben voor opgeleverd werk. De kwaliteitsregeling is wat ons betreft dus een dynamisch document.’

‘En we willen natuurlijk in ledental groeien’, vervolgt Klaren. ‘We hebben

nu 33 leden en ik verwacht dat we dit aantal voor het eind van het jaar kunnen verdubbelen. Ik denk dat er potentie is om uiteindelijk naar de 100 leden te groeien. Dat is onze horizon.

Daarmee vertegenwoordigen we een substantiële groep PBO’s, waarbij de combinatie met beveiligingsinstallateurs uniek is en de meerwaarde vormt in het VEB verhaal.’n

security Ma

PRODUCTEN EN DIENSTEN Beveiliging en toegangscontrole

Toegangscontrolesystemen

Nedap N.V. Security Management Postbus 103 7140 AC GROENLO (T) 0544 471 666 (E) info@nedap-securitymanagement.com (I) www.nedap-securitymanagement.com

Security Management Advisering

ADV_Nedap_v1.indd 1

Opleidingen

28-08-12 13:19

“goed voorbereid op alle risico’s” Postbus 182, 1230 AD Loosdrecht Frans Visser 06 - 511 187 66 Wil van de Ven 06 - 104 674 57 Mail: info@visservdven.nl Web: www.visservdven.nl

✁ Graag ontvang ik meer informatie over de plaatsingsmogelijkheden in het Producten-/ dienstenregister van Security Management.

Organisatie Naam Postbus Postcode Plaats Tel. Email

M/V

Ingevulde coupon kunt u sturen naar:

Vakmedianet t.a.v. Richard van Dijk Postbus 448 2400 AK Alphen aan den Rijn U kunt ook bellen: 088 - 584 09 66 of mailen: richardvandijk@vakmedianet.nl

49

recherche

EnErgiEbEwustE mEdEwErkEr In de detaIlhandel Is dervIng een grote schadepost. dervIng kan ontstaan door breuk of admInIstratIeve fouten, maar er Is helaas ook vaak sprake van crImInele dervIng. rené terwey, directeur VMB security & solutions

rené Terwey

te almere (www.vmbrecherche.nl)

Indien criminele derving wordt gepleegd door handelingen op de kassa te verrichten, is reconstructie van de werkwijze meestal goed vast te stellen. Denk hierbij aan het rommelen met retouren, waarbij een product retour wordt geboekt op de kassa en het aankoopbedrag wordt teruggegeven aan de klant. In werkelijkheid komt het product niet echt terug en verdwijnt de terugbetaling in de zak van de medewerker. Er ontstaat een voorraadverschil en de criminele derving is een feit.

Cash

Indien ‘verkochte’ producten niet worden aangeslagen op de kassa maar er vindt wel een betaling plaats welke in de zak van de medewerker verdwijnt, is dit pas vast te stellen bij een complete voorraadtelling. In feite is deze handeling hetzelfde als het wegnemen van het product, maar het doorverkopen van het gestolen goed hoeft niet plaats te vinden. Het gestolen product is al direct omgezet in cash: wel zo makkelijk.

Er vondEn gEEn aanslagEn op dE kassa plaats

stroomuitval

De hiervoor geschetste handelwijze wordt vaak opgemerkt door klanten of collega’s, omdat er geen kassageluiden worden gehoord. Maar wat als de kassa niet werkt?

In ons laatste onderzoek bleek dat wekelijks op onregelmatige tijden gedurende 1 a 1,5 uur een deel van de stroom in de winkel uitviel, waardoor de kassa niet werkte. Verkopen vonden in deze periode wel plaats, betalingen ook, maar aanslagen op de kassa niet.

Derving

Een verborgen camera in de meterkast gaf uitsluitsel: De assistent-filiaalmanager zette een groep uit en later weer aan. Dit leverde wel een besparing op de rekening van het energiebedrijf op, maar de derving rees de pan uit. n

50 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

rechT

Ontslag wEgEns diEfstal een voorman wordt ontslagen wegens overtredIng van de huIsregels. hIj heeft ongevraagd oud lood meegenomen. de rechter acht het ontslag terecht.

Mr. ing. r.O.B. Poort rob Poort

is jurist en veiligheidskundige.

Een man werkt 35 jaar bij een dakdekker. In de huisregels staat dat op stelen, verhandelen of verduisteren van eigendommen van het bedrijf zware sancties staan.

Dat geldt ook voor bouw- en sloopafval dat vrijkomt bij renovatieprojecten. Lood en oud ijzer dat vrijkomt moet in een daarvoor bestemde container worden gedeponeerd. De werknemer is op 8 maart 2013 op non-actief gesteld en op 13 maart, na een gesprek met de leiding, op staande voet ontslagen. De reden is dat hij van een project oud lood in zijn fietstas heeft meegenomen. Volgens de werknemer was het de eerste keer dat hij dit deed. Hij heeft er spijt van, maar ziet het niet als diefstal. In kort geding vecht de werknemer zijn ontslag aan.

(www.bueaupoort.nl)

WaarsChuWing

Het ontslag is volgens de rechter ‘onverwijld’ gegeven. Er mag immers enige tijd zitten tussen het moment van de dringende reden en de opzegging zelf, bijvoorbeeld voor nader onderzoek.

De werknemer heeft enkele kilo’s (oud) lood voor eigen gebruik mee naar huis genomen zonder dit, in strijd met de huisregels, te melden. Normaal gesproken is dat niet voldoende voor ontslag op staande voet en had een minder zware sanctie voor de hand gelegen. De werknemer heeft dit kennelijk vaker gedaan, maar ontkent dit. De werkgever zou dit moeten bewijzen, maar een uitvoerige bewijsvoering past niet in een kort geding. Wel is één getuige gehoord. Die heeft verklaard dat hij als directe collega vanaf januari 2013 gezien heeft, dat de werknemer dagelijks lood in zijn fietstas deed en niet in de daarvoor bestemde container. Met de opbrengst daarvan worden festiviteiten voor het personeel georganiseerd. De getuige had de collega diverse malen gewaarschuwd. Er werd ook door ander werknemers over gesproken. Van het aanbod van de rechter aan de werknemer om getuigen te horen die zijn verhaal ondersteunen, is geen gebruik gemaakt. Alles overziend acht de kantonrechter het ontslag terecht.

dE wErknEmEr ziEt hEt niEt als diEfstal

aantekening

Ook in enkele andere zaken – diefstal van een paar blikjes cola en het meenemen van twee broden – werd ontslag op staande voet als terecht gezien, vooral omdat de werknemers in kwestie de diefstal lang ontkenden. n Kantonrechter Enschede, 2 mei 2013, LJN: BZ9262

51

column

Weet u Waarom?

D rianne KuiK is directeur van K&K connect (www.

KenKconnect.nl)

e wereld verandert, dat is niets nieuws. Dat wat verandert wel. De impact van digitalisering, internet en social media is enorm. Toch leerde ik recentelijk dat sommige dingen niet zo sterk veranderen als we soms denken.

In mijn vrije tijd ben ik mentor bij stichting Giving Back. In dat kader begeleid ik een 16-jarige puber. Vandaar dat ik was uitgenodigd voor een lezing over het puberbrein. Tijdens deze lezing werd een Polygoonjournaal uit 1948 getoond.

Onderwerp: de verloedering van de maatschappij door jongeren. Buiten de zwart-wit beelden en de krakerige commentaar stem was er weinig verschil met de wijze waarop wij nu over onze jongeren spreken.

Dat zette mij aan het denken. Ik vroeg me af hoe het kan dat we denken dat er veel veranderd is ten opzichte van ‘vroeger’, maar dat dit in de praktijk reuze mee - of misschien wel tegen - blijkt te vallen. Wat duidelijk is dat we mee bewegen en reageren op onze omstandigheden. Daar waar deze ons niet aanspreken, komen we in ‘opstand’. Kijken we naar de generatie jongeren waar we nu met weinig vertrouwen over spreken, dan is het eigenlijk onbegrijpelijk dat we vinden dat ze onvoldoende betrokken zijn. Deze generatie, ook wel generatie Y genoemd, wordt namelijk gekenmerkt door ondernemerschap, klantgerichtheid, besluitvaardigheid, omgevingsbewustzijn, en initiatief.

die absoluut van belang zijn voor de securitybranche én bijdragen aan het verkrijgen van een strategische positie binnen organisaties.

Van veel securityleveranciers hoor ik steeds dat het zo lastig is om een serieuze plek binnen organisaties in te nemen. Het feit dat medewerkers onvoldoende betrokken zijn, reactief zijn en met moeite een glimlach weten te tonen, wordt als één van de redenen hiervoor genoemd. Zoals ik in mijn artikel in editie 5 van Security Management schreef, verwoordde Pierre Girardin (CEO Ceva Logistics) dit heel mooi tijdens het laatste Security Management Congres. Hij gaf aan wat security te doen heeft om een plek in zijn agenda te krijgen. Wat hij verwacht, is je kunnen verplaatsen in zijn business en omstandigheden, oprecht geïnteresseerd zijn in wat er speelt en mee willen denken.

Waarom is dit zo lastig met zoveel potentie en waardevolle eigenschappen in huis? We scheppen onvoldoende de context waar deze eigenschappen tot bloei kunnen komen. Voor de nieuwe generatie medewerkers is authenticiteit, flexibiliteit en een sfeervolle omgeving van groot belang. Ze willen hun ideeën kunnen uiten, van toegevoegde waarde zijn en zo aan hun ontwikkeling werken. ‘Waarom’ is voor deze generatie belangrijker dan ‘wat’. En dat is precies waar ik de pijn bij veel bedrijven zie, men weet niet waarom.

Vijf eigenschappen

‘dat is precies waar ik de pijn bij veel bedrijven zie, men weet niet waarom’

Zoals Simon Sinek ooit zei: ‘If you hire people just because they can do a job, they’ll work for your money. But if you hire people who believe what you believe, they’ll work for you with blood and sweat and tears.’n

52 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t | 6 2013

young professional

opleiding

een grote interesse voor veiligheidsvraagstukken heeft mij in 2008 doen besluiten integrale Veiligheid te gaan studeren aan de Thorbecke academie in leeuwarden. al snel vond ik mijn draai, waarna vier studiejaren snel voorbij gingen. Met name de integrale benadering van veiligheidsvraagstukken tijdens deze studie ervaar ik nog steeds als zeer nuttig.

Tijdens mijn studie heb ik de eerste stappen van mijn carrière gezet bij n.V. nederlandse gasunie. Door middel van een onderzoek naar publieke-private samenwerking in rampenbestrijding binnen de vitale infrastructuur heb ik mijn onderzoeksstage afgerond. Deze ervaring bevestigde dat ik mijn carrière wilde vervolgen in de olie & gas industrie! Daarna ben ik in litouwen een deel van mijn studie gaan volgen.

Edo dE Jong Leeftijd 25 jaar Functie: junior HSSE engineer bij TAQA Energy

In deze rubriek aandacht voor jonge securityprofessionals.

Zij komen aan het woord over hun opleiding, carrière,

carrière

vakgebied en ambities.

na mijn studie snakte ik naar meer internationale ervaringen. Vanuit mijn ambitie om mijn horizon verder te verbreden in de olie & gas industrie heb ik mijn afstudeeronderzoek voor a. Hak international geschreven. aldaar ben ik afgestudeerd op een onderzoek naar Crisisbeheersing binnen projecten in saudi-arabië en irak. na mijn afstuderen ben ik blijven werken op de QHse afdeling van a. Hak international. naarmate de tijd vorderde kwam er een kans binnen de Hsse afdeling bij TaQa energy waar ik sinds december 2012 met veel plezier werkzaam ben.

Aanmelden van personen voor deze rubriek bij: arjendekort@vakmedianet.nl

Wat ik van mijn manager heb geleerd

als pas afgestudeerde dacht ik dat verbetering en dus verandering vanzelfsprekend was voor iedereen binnen een organisatie. al snel bleek dit niet altijd het geval. een van de beste lessen die ik tot nu toe heb geleerd, is het verkrijgen van draagvlak voor verandering door belanghebbenden te betrekken in veranderingsprocessen.

Daarnaast is het natuurlijk van belang om met de juiste strategie ‘buy in’ te krijgen van het management.

een specialisatie waarbij de oplossing in een integraal perspectief gezocht zal moeten worden. Daarbij zijn er duidelijke raakvlakken met vraagstukken op gebied van health & safety. Daardoor zal de specialisme security steeds meer geïntegreerd worden in Hsse afdelingen.

Security management ontWikkelt zich...

Social media

in een razend tempo. steeds grotere technologische afhankelijkheid, globalisering en invloed van sociale & traditionele media zullen er voor gaan zorgen dat de ‘oplossingen’ in een steeds breder perspectief gezocht zullen moeten worden. Verder moeten we beseffen dat de oplossing een steeds meer continu proces is en dat deze in korte tijd achterhaald kan zijn.

ik gebruik sociale media zowel persoonlijk als zakelijk.

Door er bewust mee om te gaan ervaar ik er iedere dag de voordelen van. echter beseffen nog steeds te weinig mensen in onze maatschappij dat hun sociale media activiteiten gepaard kunnen gaan met zowel persoonlijk als zakelijk bedreigingen. over 5 jaar...

de traditionele Security manager verdWijnt,

omdat security zich steeds meer zal ontwikkelen tot

heb ik mij ontwikkeld tot een professional op gebied van safety & security binnen de olie & gas industrie. n

53

security management

onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging n

www.securitymanagement.nl n

colofon

adverteerdersindex

security Management, onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging, is een uitgave van Vakmedianet bv.

Vakmedianet legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. De gegevens kunnen door Vakmedianet, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen.

AIB Safetech bijsluiter Axis Communications 26 Bosch Security Systems 56 G4S Beveiliging 2 Iss Facility Services 55 Messe Düsseldorf GmbH 31 Nedap N.V. Security Management 22 SALTO Systems 13 Saval Brandbeveiliging 24 Trigion Brand & Beveiligingstechniek 34 VEB 7

Hoofdredacteur Arjen de Kort (arjendekort@vakmedianet.nl) eindredactie Monique van der Woude redactieadres Pr. Margrietlaan 3, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn. Telefoon (088) 58 40 918 uitgever Ruud Bakker Marketing Juliette Lammers (juliettelammers@vakmedianet.nl) advertentieverkoop Richard van Dijk: 06 - 33031474, richardvandijk@vakmedianet.nl Marion Smits: 06 - 52867200, marionsmits@vakmedianet.nl abonnementen Vragen over abonnementen kunt u richten aan de Klantenservice, tel. 088 5840 888, klantenservice@vakmedianet.nl. De abonnementsprijs is € 129,– (exclusief btw) per jaar.

Studenten betalen € 55,– (inclusief btw). Prijzen zijn inclusief verzend- en administratiekosten.

Losse verkoopprijs € 19,– per nummer, exclusief 6% BTW. Een abonnement kan op elk moment ingaan. Op elk tweede en volgende abonnement ontvangt u 25% korting. U ontvangt 10 nummers per jaar.

Opzeggen kan schriftelijk tot drie maanden voor de nieuwe jaargang bij B + B Vakmedianet, Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven. Adres wijzigingen (met de oude adres gegevens) doorgeven aan B + B Vakmedianet, Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven. Bankrelatie: ING Bank 65.23.73.763 copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle uitgaven van B + B Vakmedianet zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te ‘s-Gravenhage op 22 oktober 2012 onder depotnummer 66/2012.

Disclaimer Alle in Security Management opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.

B + B Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

B + B Vakmedianet is aangesloten bij Het Oplage Instituut (HOI) Partners Axis Communications, Trigion, Securitas, G4S Beveiliging, Nedap, ARAS Security, Bosch Security Systems Opmaak en DtP Publish Impulse Group - Cross Media Solutions

Binnenkort in security Management • • • • •

Rondetafeldiscussie over ‘Innoveren door integreren’ Omzetonderzoek Particuliere Beveiligingsorganisaties Evaluatie BOA-stelsel Thema Security in de Zorg Thema CCTV

Basisvormgeving mat grafisch o n t w erp b n o ,

Den Haag

Druk: Koninklijke Van Gorcum, Assen ISSN 1386-0941

54 |

s e c u r i t y M a n ag e M e n t

| 6 2013

Deze aankondiging is onder voorbehoud.

2013 ®

“Wij zijn wereldkampioen in outsourcing!”

Onze 534.200 medewerkers zijn door IAOP gekozen tot de beste outsourcings dienstverleners ter wereld.

Wij zijn enorm trots dat The International Association of Outcourcing Professionals (IAOP) ISS heeft verkozen tot het beste outsourcingsbedrijf van de wereld. Ons vermogen zelf diensten te kunnen leveren en deze diensten te integreren bij onze klanten is cruciaal voor ons succes.

Ook begrijpen wij risicomanagement en zijn wij bereid verantwoordelijkheid te nemen. Maar de belangrijkste reden ligt in ons geloof in The Power of the Human Touch. Hoe wij onze mensen trainen, inspireren en betrekken in het creëren van oplossingen en het leveren van diensten is waar het allemaal om draait. Kortom, wij zorgen voor uw mensen, zodat u uw bedrijf kunt laten groeien.

FACILIT Y MANAGEMENT

|

CLEANING

|

SUPPORT

|

PROPERTY

|

C AT E RI N G

|

SECURITY

|

www.nl.issworld.com