Zorginstellingen nr. 4 by VMN Media

zorg Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

37e jaargang nr. 4 Juni 2012

Energie besparen met slim onderhoud Feng Shui in Arnhems verpleeghuis

W. ZO

ST EL

LI N

N.N

instellingen

THEMA ICT & DOMOTICA Winnaars Gastvrijheidszorg Awards

Albron feliciteert het Sint Franciscus Gasthuis... ....met het behalen van de Gastvrijheidszorg Award 2012 en hun vijf sterren status! Wij zijn trots om hun horecapartner te zijn. Daarnaast feliciteren wij onze partners het Amphia Ziekenhuis in Breda, het Westfriesgasthuis

Hoorn

GGZ

locatie Landgoed de grote Beek in Eindhoven, met het behalen van een top tien notering in de Gastvrijheidszorg Award 2012.

Goede horeca ontzorgt Albron zorgt voor lekker eten en drinken in een prettige ambiance, zo creëren wij voor onze gasten een ‘even weg uit het ziekenhuis’ moment. U vindt Albron niet alleen in ziekenhuizen, maar ook in de ouderenzorg en in kleinschalige woonvoorzieningen. Wilt u de mogelijkheden van een samenwerking zien en proeven? Neem contact op via cure@albron.nl of kijk op www.albron.nl/cure.

Inhoud

Van de redactie

Slim onderhoud

Vastgoedstrategie

Nieuws

Nieuw meetinstrument mantelzorg

Actueel Gastvrijheidsonderzoek

Product & Markt

Nationaal Congres Gastvrijheidszorg

Nieuwe locatie Pleyade Arnhem

Service

Agenda en Advertentie-index

Column Frederiek Morees ICT & DOMOTICA

ICT Barometer

Dwaaldetectie

Business Discovery

Online > ZorgInstellingen is sinds enige tijd ook op Twitter te volgen. Ga naar www.twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.< > Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven. Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Eens per twee weken verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die ge誰nteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl > Onlangs is bekend geworden wie de winnaars zijn van de Gastvrijheidszorg Awards 2012 (zie elders in deze uitgave). Niet gewonnen? Ook in 2013 is het weer mogelijk het gastvrijheidsniveau van uw zorginstelling te laten beoordelen. De inschrijving van de editie 2013 van Gastvrijheidszorg met Sterren is inmiddels geopend. Ga daarom snel naar de website www.zorgmetsterren.nl voor alle informatie over het gastvrijheidsproject. Schrijf u in en ook uw zorgorganisatie heeft kans om goede sier te maken met de uitslag. Van harte aanbevolen!

2012-Juni / ZorgInstellingen

A PRODUCT FROM HME WIRELESS

ooratie! v ns r l o onst 7 38 e B em 3 0 d 4 een035 5

Patiënten oproepsysteem

Gastvrijheid tijdens het wachten! · Wachtbeleving wordt positief, de gast kan zich na het melden aan de balie vrij bewegen door het ziekenhuis, of buiten. · De arts bepaalt in welke volgorde de patiënten mogen komen. · Geen wachtrijen, onnodige stress en ergernis meer tijdens het wachten. · Een duidelijk signaal dat voor slechtziende of slechthorende patiënten niet kan worden gemist.

Ontdek de voordelen voor uw bedrijf en bel ons vandaag nog! 035 543 07 38

Innovatieve communicatie oplossingen en advies voor hospitality gerelateerde toepassingen - www.vedosign.com

softer • thicker • more absorbent feel • fold • communicate

Lotus Professional Professional® NexxStyle® servetten Wilt u meer dan een 2-laags servet, maar toch niet te veel betalen? Kies dan voor NexxStyle: 2x dikker en zachter dankzij de luchtkussentjes. De exclusieve ‘dambord’ embossing zorgt voor een chique uitstraling. NexxStyle servetten zijn stevig, uiterst absorberend, mooi te vouwen en maar liefst beschikbaar in 19 kleuren uit de mix n’ match collectie.

www.lotusprofessional.eu

Geef een nieuwe dimensie aan uw tafel!

NIEUW!

redactioneel

Colofon

Werk aan de winkel Nederlanders zijn eigenlijk best tevreden over de gezondheidszorg. Uit de laatste ICT Barometer van Ernst & Young blijkt dat het publiek de zorg een 7,1 als rapportcijfer geeft. Vooral de kwaliteit, service en bereikbaarheid scoren goed. De toepassing van ICT wordt echter het minst gewaardeerd, terwijl de zorgconsument juist behoefte heeft aan bijvoorbeeld het maken van afspraken via internet of e-mailcontact met de behandelaar. Veel ziekenhuizen en andere zorgaanbieders zijn ervan doordrongen dat de moderne consument gewoon met de tab of smartphone in contact wil komen met de buitenwereld. Ze denken vaak goed na over de mogelijkheden die er zijn. De implementatie van een gebruiksvriendelijk systeem is echter vaak toch nog net een stap te ver. Zo ook in het regionale ziekenhuis waar ik zelf al jaren klant ben. Bij het maken van een afspraak riep ik nog enthousiast tegen de dame van het afsprakenbureau het een enorme vooruitgang te vinden dat afspraken – zo wordt althans geafficheerd – via het web kunnen worden gemaakt. Ze hielp me echter snel uit de droom. Het systeem stelt niet veel meer voor dan dat via de website van het ziekenhuis een bericht verstuurd kan worden met het verzoek een afspraak in te plannen. Vervolgens wordt een mail teruggestuurd met daarin een tijdstip dat mij ongetwijfeld toch niet schikt. De toepassing van ICT behoeft dus nog wel wat aandacht. Belangrijke boodschap van de onderzoekers van Ernst & Young: goede ICT-toepassingen verbeteren de concurrentiepositie. In elk geval heeft de privékliniek in het ziekenhuis waar ik al jaren kom mij juist als klant gekregen, omdat concurrenten – die note bene letterlijk bij mij om de hoek zitten – níet de mogelijkheid bieden om 24/7 een afspraak te maken. Kortom: werk aan de winkel als u de ICT niet goed op orde heeft.

ZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN B + B VAKMEDIANET

Hoofdredacteur Annet van den Berg, annetvandenberg@vakmedianet.nl EINDredacteur Dennis van Asselt Redactieraad Chiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh Medewerkers aan dit nummer Dick Bakker, Alice de Boer, Marjolein Broese van Groenou, Aline de Bruin, Monique van Dijen, Bas Goedvolk, Bas van der Horst, Sophieke Klaver-de Jong, Frederiek Morees, Annemieke van Ramshorst, Rianne Scott-Verhoef, Ted Walker en Leendert van Wezel coverontwerp Arjan Anderiesen Art Direction & Vormgeving Mr. Richardson, Lieke Jonker Uitgever Ruud Bakker, ruudbakker@vakmedianet.nl Marketing Leendert van Wezel Accountmanager Jeroen Baar, jeroenbaar@vakmedianet.nl Abonnementenadministratie & Traffic Jolanda van Selm, traffic@vakmedianet.nl Adres B + B Vakmedianet Postbus 219, 1400 AE Bussum Tel. 035-6940740 www.zorginstellingen.nl redactie@zorginstellingen.nl Abonnementen ZorgInstellingen verschijnt acht keer per jaar. Jaarabonnement Nederland €115,00 (excl. BTW), België €122,50 buitenland overig €150,00. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Los nummer €17,50 (excl. BTW). Bankrelatie Van Lanschot Bankiers 22.63.05.716. Druk Van der Wiel & Rosmalen Drukkers, Arnhem

Annet van den Berg

hoofdredacteur

Doelgroep Algemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, ICT-management & hoofden administratie. Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Copyright: ©2012 Disclaimer: Alle in ZorgInstellingen opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. B + B Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. B+B Vakmedianet is aangesloten bij Het Oplage Instituut (HOI)

2012-Juni / ZorgInstellingen

newsflash nieuws Padua wint weernieuwe lijn warmtecollectoren Daikin lanceert Voor de tweede keer is het Tilburgse zorgcentrum Padua de winnaar geworden van de Gastvrijheidszorg Award in de categorie Verpleging & Verzorging. De prijs werd uitgereikt tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 2012 in Ede. Ook werd toen bekend dat het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam zich een jaar lang het meest gastvrije ziekenhuis van Nederland mag noemen. Emergis in Kloetinge heeft de eerste Gastvrijheidszorg Award in de categorie GGZ gewonnen. Vorig jaar stonden vertegenwoordigers van het centrum voor geestelijke gezondheidszorg in het Zeeuwse Kloetinge ook al op het podium om de Gastvrijheidsprijs GGZ, een aanmoedigingsprijs, in ontvangst te nemen. Winnaar van de eerste aanmoedigingsprijs Kleinschalige Woonvormen is Judith Leysterhof in Hardinxveld-Giessendam. De Eten is Feest! Award van Unilever Food Solutions is eveneens uitgereikt op het congres. Deze ging naar Magnushof van Woonzorggroep Samen in Schagen. Kijk op pagina 10 voor een verslag in beeld van het congres. Kijk op pagina 10 voor een verslag in beeld van het congres.

Herfstservetten van Duni Schippers wil verspilling in zorg aanpakken

Er moet een einde komen aan verspilling in de zorg. Dat vindt minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ze is geschrokken van recent onderzoek dat uitwees dat patiënten in de thuiszorg gemiddeld voor zo’n honderd euro aan overgebleven medicijnen, verbandmiddelen en andere materialen thuis hebben liggen. De minister wil dat de farmaceutische industrie en producenten van verbandmiddelen in samenwerking met de apothekers kleinere verpakkingen maken. Ook moet er volgens haar bekeken worden hoe verpleegkundigen grote verpakkingen met medicijnen en verbandmiddelen voor meer dan één patiënt kunnen gebruiken. “Zonder dat de patiënt er minder van wordt, kunnen we miljoenen euro’s besparen”, aldus Schippers. Ze wil dat patiënten voor meer zorg in de buurt terechtkunnen, bijvoorbeeld bij de huisarts. Ook moet de verpleegkundige weer de wijk in, want dat bespaart geld.

Warmtepomp GEA Grasso uniek in europa

Bereikbaarheid speelt grote rol bij ziekenhuiskeuze In Nederland heeft 96 procent van de consumenten een voorkeur voor een bepaald ziekenhuis. Dat blijkt uit de resultaten van de GfK ZiekenhuisMonitor, het nieuwe meetinstrument van Intomart GfK. Het nieuwe meetinstrument laat zien waarom mensen bepaalde keuzes maken in de zorg. Maar liefst driekwart van de ondervraagden geeft aan dat de bereikbaarheid van een ziekenhuislocatie een grote rol speelt bij de keuze. Hieronder valt zowel een goede bereikbaarheid met de auto als met het openbaar vervoer. Ook een goede parkeergelegenheid bij het ziekenhuis is belangrijk. Bovendien speelt de eerste indruk van een ziekenhuis mee. Aan de respondenten die een eerste voorkeur voor een ziekenhuis hebben, is ook gevraagd naar de mate waarin ze dat centrum aan familie of vrienden zouden aanbevelen. De top 3 ziekenhuizen die het hoogst scoren in de mate van aanbevelen zijn het Antonius Ziekenhuis Sneek-Emmeloord, het St. Antonius locatie Nieuwegein en het Sint Anna Ziekenhuis in Geldrop.

Nieuwe generatie Aircosystemen

Veel mantelzorgers ook werkzaam in zorginstellingen Ruim 80 procent van de mantelzorgers voert ook taken uit in het verpleeg- of verzorgingshuis van hun naaste. Ruim 40 procent doet dit zelfs dagelijks. Dat blijkt uit een meldactie van Mezzo, de landelijke vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. 95 procent van de mantelzorgers is bang dat zij in de toekomst ook de gaten moeten opvullen die ontstaan door verdere bezuinigingen en personele krapte in de zorg. Bijna 60 procent ondervindt dit nu al www.schweitzerziekenhuis.nl aan den lijve. “Het is niet realistisch te denken datKijk nogop meer inzet van mantelzorgers in de ouderenzorg mogelijk is”, aldus Roos Verheggen, waarnemend directeur van Mezzo. Mezzo pleit ervoor om het risico op overbelasting terug te dringen door te investeren in de gezondheid van de mantelzorger. Meer over mantelzorg op pagina 34 van deze uitgave.

meer nieuws zorginstellingen.nl 6

2012-April/ /ZorgInstellingen 2012-Juni ZorgInstellingen

nieuws

www.zorginstellingen.nl

Schrappen zorgzwaartepakketten zorgt voor problemen In het Lenteakkoord schrappen de vijf grootste politieke partijen drie van de zes zorgzwaartepakketten voor psychiatrische patiĂŤnten en verstandelijk gehandicapten. In 2013 treft dit ongeveer 4800 mensen. Zij hebben geen mogelijkheid meer tot opname in een beschermde woonvorm en krijgen alleen nog ambulante hulp en moeten zelfstandig gaan wonen zonder 24-uurs toezicht en bescherming. Dat stelt Federatie Opvang. De maatregel leidt tot meerkosten in de curatieve sector door meer (crisis)opnames, meer kosten voor de politie vanwege toename van onveiligheid in de wijken en een stijging in de kosten van sociale voorzieningen. GGZ Nederland, de Federatie Opvang en de RIBW Alliantie vinden het onverantwoord om dergelijke maatregelen op deze manier in te voeren. De brancheorganisaties willen het 24-uurs toezicht in een beschermde woonvorm handhaven voor mensen met een beperking en jongeren van 18 tot en met 22 jaar. Nederland telt 23.750 mensen met een zorgzwaartepakket 1,2 of 3 vanwege een psychische stoornis. Van hen hebben 16.000 mensen een zodanige stoornis dat zij in een beschermde woonvorm wonen met 24-uurs begeleiding.

Nieuwe kwaliteitseisen chirurgie

Start: 13 september 2012

Ziekenhuizen moeten binnen een jaar voldoen aan de nieuwe kwaliteitseisen voor kinderchirurgie, traumachirurgie en de behandeling van maagkanker en uitzaaiingen in het buikvlies. De Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) heeft voor de derde keer kwaliteitsnormen naar buiten gebracht voor complexe, niet veel voorkomende behandelingen. De kwaliteitseisen zijn onderdeel van het kwaliteitsbeleid van de NVvH om de zorg voortdurend te verbeteren. Ze gaan onder meer over de samenstelling en samenwerking van het behandelend team en de vereiste geavanceerde apparatuur. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft in een reactie op de eerste set met eisen al aangegeven dat het deze normen zal handhaven. Ook een aantal grote zorgverzekeraars neemt de eisen als uitgangspunt voor het inkopen van zorg.

In uw organisatie ligt uw kracht Erasmus Academie

www.erasmusacademie.nl/ai Gebruik de innovatieve kracht van uw zorginstelling om duurzaam te veranderen. De Masterclass Appreciative Inquiry leert u in zeven cursusdagen met bestaande middelen en mensen uw strategische doelen te bereiken. Kijk voor meer informatie op: www.erasmusacademie.nl/ai Start masterclass: 13 september 2012 Prijs: â&#x201A;Ź 6.250,- (vrijgesteld van BTW) Locatie: Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus Academie: Kennis die uw leven verandert

Bekijk op YouTube Marij Bouwmans over Appreciative Inquiry

Gastvrijheidszorg met Sterren 2012

Nationaal Gastvrijheid Onderzoek

Zorg is steeds gastvrijer De zorgsector is steeds gastvrijer en klantgerichter en scoort een ruime 7,5. Dit is de belangrijkste conclusie uit het Nationaal Gastvrijheid Onderzoek 2012. De resultaten hiervan zijn bekendgemaakt tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 2012. Tekst Leendert van Wezel

Het grootste onderzoek naar gastvrijheid in Nederlandse zorginstellingen vormt de basis van Gastvrijheidszorg met Sterren 2012. In totaal zijn de ruim 650 items op het gebied van gastvrije zorg geïnventariseerd en zichtbaar gemaakt tijdens het onderzoek op 225 locaties van ziekenhuizen, zorgcentra en GGZ-instellingen. De meningen van het management, de cliëntenraad alsmede de bevindingen van de auditeurs zijn in kaart gebracht. Belangrijke onderdelen van gastvrijheid zijn gezond en lekker eten en genieten van een goede maaltijd in een prettige ambiance. Maar ook de manier waarop

2012-Juni / ZorgInstellingen

medewerkers patiënten en cliënten bejegenen is een graadmeter, alsmede de dienstverlening. In totaal hebben circa 65 auditeurs bij de 225 deelnemers uitvoerig onderzoek gedaan. Rond de twintig zorgcentra zijn bovendien nog bezocht door een mystery guest. De overallscore voor gastvrijheidszorg in Nederland is 77 procent. Dat betekent dat zorginstellingen 77 procent van het maximaal aantal te behalen punten hebben behaald. In schoolcijfers uitgedrukt betekent dit dat de deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren een stevige 7,5 scoren op gastvrijheidsgebied. In

vergelijking met vorig jaar is de aandacht voor gastvrijheidszorg iets gestegen.

Behoorlijk klantgericht

Uit het onderzoek komt naar voren dat de zorgsector in ons land behoorlijk klantgericht is. Vooral ziekenhuizen en zorgcentra scoren hoog. In de geestelijke gezondheidszorg is nog veel te winnen als het om gastvrijheid gaat. Van alle gemeten zorginstellingen scoort 75 procent ruim voldoende op alle gemeten items. Bij een kwart scoort gastvrijheid lager en daarvan is bij 9 procent de gastvrije zorg onvoldoende goed geregeld en ingevoerd. Het in de praktijk brengen van

Gastvrijheidszorg met Sterren 2012

Nationaal Gastvrijheid Onderzoek gastvrije zorg is bij drie kwart van de zorginstellingen goed geregeld. Vooral bij de langdurige zorg worden zeer veel activiteiten voor de cliënten georganiseerd.Het beleid rond het leveren van goede gastvrijheid is vooral bij de instellingen die in de top 10 staan van Gastvrijheidszorg met Sterren goed ontwikkeld. De GGZ-instellingen blijven enigszins achter. In de langdurige zorg is het beleid bij 93 procent op papier gezet. In 70 procent van de onderzochte ziekenhuizen en instellingen is de cliëntenraad betrokken geweest bij de totstandkoming hiervan. In de communicatie met de cliëntenraden is veel te winnen als het gaat om het creëren van draagvlak voor het gevoerde beleid. Het management denkt hier positiever over dan de cliëntenraden. Ook in de kortdurende zorg is er een verschil in beleving van het management en de cliëntenraad over hun inbreng. Het in de praktijk brengen van gastvrije zorg is bij 75 procent van de zorginstellingen goed geregeld. Vooral bij de langdurige zorg worden zeer veel activiteiten voor de cliënten georganiseerd.

en de cliëntenraad wordt hierover geïnformeerd. Het management dicht een grotere rol toe aan de cliëntenraad dan de raad zelf. Op dit vlak valt nog veel te verbeteren.

Kleinschalige woonvormen

Voor het eerst zijn ook de kleinschalige woonvormen, die de langdurige zorg kent meegenomen in de audit. In totaal zijn veertien unieke kleinschalige woonvormen gemeten en een kleine veertig gemengde vormen van langdurige zorg met daarbij een kleinschalige woonvorm. Veelal wonen er niet meer

dan negen bewoners. De resultaten laten een positief beeld zien van de tevredenheid over deze vorm van zorg. Zo wordt er veelal gemeenschappelijk gekookt, waarbij de bewoners vaak zelf worden ingeschakeld. In slechts 14 procent van de gevallen wordt uitsluitend centraal gekookt. De bewoners worden in alle gevallen bijgestaan door familie, verzorgers en een team van medici. Ook zijn ze actiever in hun dagelijkse bezigheden. Kleinschalige woonvormen worden in de toekomst zeker nog meer ingezet in de langdurige zorg.

Eten & drinken

De waardering voor het eten en drinken is bij ruim 70 procent van de zorginstellingen hoog. Bij 30 procent van de deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren is het beleid voor eten en drinken voor verbetering vatbaar. Vooral in de langdurige zorg geeft bijna tweederde van het management aan dat de kwaliteit van het eten en drinken in het afgelopen jaar is verbeterd. De keuzemogelijkheden voor de cliënten worden steeds groter. In driekwart van de zorginstellingen hebben de cliënten invloed op het menu. Vooral bij de top 10 van zorginstellingen hebben bewoners veel inspraak in het bereiden en het opdienen van de maaltijden. Bij ruim 80 procent van de instellingen is de ambiance goed geregeld. Zeker bij de top 10 worden alle aspecten van ambiance goed verzorgd. De sfeer in zorgcentra wordt ervaren als vriendelijk, veilig en warm. Ook op het vlak van ambiance is de rol van de cliëntenraad niet duidelijk. Management beslist

2012-Juni / ZorgInstellingen

actueel

En de winnaar is

gastvrijheidszorg met Sterren

De winnaars van de gastvrijheidszorg Awards 2012 zijn ontzettend blij met hun prijs. Hun reacties. Tekst Dennis van Asselt en Aline de Bruin Foto’s Ted Walker

EMERGIS IN KLOETINGE mag zich voor het tweede achtereenvolgende jaar de meest gastvrije GGZ-instelling noemen. De dag van facilitair manager Camille Verhagen en groepshoofd facilitaire dienst Miranda Courtin kan niet meer stuk na het winnen van de prijs. RIVAS-LOCATIE JUDITH LEYSTERHOF in Hardinxveld-Giessendam is de winnaar van de eerste Gastvrijheidsprijs Kleinschalige Woonvormen. Teamleider Piety Nijhoff is blij verrast.

Wat vindt u ervan dat u gewonnen heeft? “Ik vind het fantastisch, het ontroert me echt. Vooral omdat de medewerkers zich zo ingezet hebben en alles samen doen met de bewoners binnen het kleinschalig wonen.” Wat was uw eerste reactie? “Onze instelling was natuurlijk genomineerd, maar je verwacht nooit dat je ook daadwerkelijk wint.” Waarom hebben jullie gewonnen? “Onze medewerkers doen er echt alles aan om in te springen op wat de bewoners willen en wensen. Ze trekken echt samen met de bewoners op en dat is zo mooi om te zien.” Zijn er nog toekomstplannen? “we zijn een voorbeeldhuis voor onze organisatie en ook voor vele andere organisaties. Dat is iets wat we willen voortzetten. Verder willen we ons graag verder verdiepen in de juiste vorm van zorg voor onze psychogeriatrische doelgroep.”

Vinden jullie het terecht dat emergis heeft gewonnen? “Voor wat betreft onze medewerkers wel. Die hebben er dit jaar heel hard aan getrokken om het voor de cliënten weer een stuk beter te doen. Dat is waar we iedere keer naar streven en waar we deze prijs ook voor gebruiken. we zijn heel cliëntgericht bezig. Op elke afdeling worden verschillende menu’s gekookt. De cliënten hebben ook inspraak en koken mee.” Hoe voelt het om twee jaar achter elkaar te winnen? “fantastisch. winnen is leuk, zeggen we altijd. Het mooie van deze prijs is dat het voor een groot deel de waardering van de cliënten weergeeft. Onze cliënten die hier aanwezig zijn, zijn ontzettend trots. Onze dag kan niet meer stuk met zo’n prijs.” Wat is jullie geheim? “wij gaan morgen weer verder; voeten op de grond en door. Verder met het nog weer beter doen, omdat onze cliënten dat nodig hebben.” Hoe gaan jullie dit vieren? “Dit gaat de hele organisatie meemaken hoor! De prijs komt bij de hoofdentree te staan, in het zicht.” 2012-Juni / ZorgInstellingen 11

actueel

gastvrijheidszorg met Sterren

Een muzikaal intermezzo.

Bloemen voor de genomineerden.

Sneldichteres Domique Engers neemt de dag door. Jeannette Klein Poelhuis van De Miente, De Wiken en Voltawerk, drie genomineerden van ZuidOostZorg.

Spanning bij de genomineerden.

2012-Juni / ZorgInstellingen

Kamerlid Pia Dijkstra met het eerste exemplaar van de Sterrengids Gastvrijheidszorg.

actueel

www.zorginstellingen.nl

gastvrijheidszorg met Sterren

ZORGCENTRUM PADUA in Tilburg heeft in de categorie Verpleging & Verzorging voor de tweede keer de Gastvrijheidszorg Award gewonnen. Directeur Kees Theeuwes is uitzinnig blij met de prijs. “Het voelt een beetje als de Oscars voor ons.” HET SINT FRANCISCUS GASTHUIS in Rotterdam heeft, na drie achtereenvolgende jaren in de top 10 geëindigd te zijn, de Gastvrijheidszorg Award 2012 in de categorie Ziekenhuizen gewonnen. Manager Wim van Schie van het facilitair bedrijf en voorzitter Georgine Zwinkels van de cliëntenraad: “Dit is echt een enorme stap voorwaarts!”

Wat is jullie eerste reactie op het winnen van deze prijs? “We zijn heel blij en trots met z’n allen. We hebben dit met alle 1500 medewerkers gedaan!” Hadden jullie het verwacht? “We wisten van te voren niet zo goed wat we moesten verwachten. Stiekem hoopten we wel op een plaats in de top 3. Maar toen nummer 3 en nummer 2 genoemd werden en wij daar niet bij zaten, dachten we wel even: oei. Gelukkig kwam in het jurycommentaar onze slogan gastvrij, dat zijn wij voorbij en toen wisten we dat de eerste prijs voor ons was.” Vorig jaar nog nummer 5, nu nummer 1 mét vijf sterren. “Dit is echt een enorme stap voorwaarts. Het voelt bijna als een soort last; we moeten dit het komende jaar gaan waarmaken. Maar dat gaat zeker lukken!” Wat zijn jullie plannen voor de toekomst? “Volgend jaar mogen we natuurlijk niet meedoen, dan zitten we in de jury.

Waarom hebben jullie gewonnen? “Wij hebben geen regeltjes of we gaan langs de regels heen. We zoeken altijd de grens van het mogelijke. Waar anderen in de gezondheidszorg vragen wat het kost, willen wij weten wat het oplevert voor de bewoners.” Wat moet je doen om het meest gastvrije zorgcentrum te worden? “Je moet mensen overtuigen en ze bewustmaken. Niet alleen de medewerkers en vrijwilligers, maar ook onze bewoners. Ze zijn niet bij ons opgenomen, ze wonen bij ons. Probeer te handelen vanuit deze vraag: wat zou je willen voor jezelf of je ouders?” dus de bewoners moeten anders gaan denken? “En hun familie ook. Het gebeurt wel eens dat mensen bij ons komen wonen en de kinderen vol trots zeggen dat ze het hondje van pa, dat hij al elf jaar had, hebben laten inslapen. Ze zijn dan heel blij dat ze ons van een probleem hebben verlost. Nee, je zadelt ons met een probleem op, want die bewoner is iets dierbaars ontnomen en de stap om bij ons te komen is al zo moeilijk.” Hoe levert dit congres een bijdrage? “Voor onze organisatie is het een bevestiging dat waar we mee bezig zijn, heel belangrijk is. Je kunt met deze prijs medewerkers en andere instellingen prikkelen om het nog beter te doen. Want als je denkt dat je er bent, ben je er geweest. ”

2012-Juni / ZorgInstellingen 13

actueel

Gastvrijheidszorg Awards 2012

Uitslagen Verpleging & Verzorging 1 Padua (De Wever), Tilburg 2 De Miente (ZuidOostZorg), Gorredijk 3 Iel창nen (Zorggroep Plantein), Sneek 4 De Wiken (ZuidOostZorg), Drachten 5 Waerthove (Rivas Zorggroep), Sliedrecht 6 Bloemhof (Zorggroep Groningen), Ten Boer 7 Brugchelencamp (De Friese Wouden), De Westereen 8 De Hofwijck (Palet), Leeuwarden 9 Malderburch, Malden 10 Sinselhof (De Zorggroep), Venlo Ziekenhuizen 1 Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam 2 Elkerliek ziekenhuis, Helmond 3 Ziekenhuis Rivierenland, Tiel 4 Maasziekenhuis Pantein, Boxmeer 5 Ziekenhuis St Jansdal, Harderwijk 6 Amphia Ziekenhuis locatie Langendijk, Breda 7 Slingeland Ziekenhuis, Doetinchem 8 Westfriesgasthuis, Hoorn 9 Wilhelmina Ziekenhuis Assen, Assen 10 Albert Schweitzer ziekenhuis locatie Dordwijk, Dordrecht GGZ 1 Emergis, Kloetinge 2 Landgoed De Grote Beek (GGzE), Eindhoven 3 Dimence locatie Brinkgreven, Deventer 4 De Wieken (GGNet), Groenlo 5 De Linde (GGNet), Apeldoorn Kleinschalig Wonen 1 Judith Leysterhof (Rivas Zorggroep), Hardinxveld-Giessendam 2 Voltawerk (ZuidOostZorg), Gorredijk 3 Het Gasthuis (Rivas Zorggroep), Gorinchem 4 Iel창nen (Zorggroep Plantein), Sneek 5 De Geinsche Hof (Zorgspectrum), Nieuwegein

2012-Juni / ZorgInstellingen

Zorg & Bouw

Nieuwe locatie Pleyade

www.zorginstellingen.nl

Feng Shui in Eimersstaete Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Annet van den Berg

Nieuwbouw en renovatie. Vier op de vijf zorginstellingen houden zich bezig met de bouw in de ruimste zin van het woord. ZorgInstellingen neemt geregeld een project onder de loep. Dit keer het nieuwe pand van de Arnhemse stichting Pleyade die onlangs een nieuwe locatie opende in Arnhem-Zuid: Eimersstaete. Een kleinschalig PG verpleeghuis, waar Feng Shui en Artistic Healing de boventoon voeren in de algemene ruimten.

2012-Juni / ZorgInstellingen 15

Zorg & Bouw

Nieuwe locatie Pleyade

Kleur en sfeer zijn belangrijk in de woonkamers van Eimersstaete.

Regiomanager Heleen Hasper van Pleyade kreeg vorig jaar de opdracht een nieuwe locatie op te zetten. Voorwaarde: het moet iets zijn wat de Arnhemse zorgorganisatie nog niet had. Onlangs werd Eimersstaete in ArnhemZuid opgeleverd. Een niet alledaagse zorglocatie waar rond de dertig PG bewoners in hun eigen appartement wonen; in enkele gevallen zelfs samen met hun partner. “Dat zie je niet vaak in een verpleeghuis en zeker niet bij PG”, zegt Hasper. “Al wonen hier wel alleen bewoners voor wie een eigen plek belangrijk is.” Maximale vrijheid is het uitgangspunt in Eimersstaete. Een deel van de bewoners is afkomstig uit De Akkerwinde, een zorgcentrum dat op termijn

2012-Juni / ZorgInstellingen

gesloten wordt. “We hebben wel heel duidelijk gekeken wie wel en wie niet hier naartoe kon”, vervolgt Hasper. “Soms is maximale vrijheid niet goed voor een bewoner”, vult haar collega Wimke Weergang, manager zorg en wonen, aan. “Die worden daar veel te onrustig van.”

Appartementencomplex

De nieuwe locatie van Pleyade is gehuisvest in een gebouw dat oorspronkelijk is gebouwd als appartementencomplex voor senioren met de mogelijkheid om zorg in te kopen. Een kerkgenootschap liet het gebouw neerzetten; er bleek echter geen markt voor in Arnhem-Zuid. De zorgorganisatie in de Gelderse hoofdstad kreeg de locatie

in het vizier en kocht het pand aan om hier vorm te kunnen geven aan een nieuwe vorm van zorgverlening. In het najaar van 2011 moest in korte tijd een renovatie- en inrichtingsplan worden gemaakt voor het inmiddels drie jaar oude pand. Een artikel in ZorgInstellingen triggerde Hasper. Daarin zette interieurstylist Margriet Verhulst uiteen wat Feng Shui en Artistic Healing – de weerspiegeling van de uiterlijke omgeving op de innerlijke beleving – doet met bewoners. De regiomanager nodigde Verhulst uit om haar ideeën voor het pand te geven. Dat mondde uit in een succesvolle samenwerking, waarbij ook de door Verhulst geïntroduceerde bouwconsulent Olaf Noot betrokken werd.

Zorg & Bouw

Nieuwe locatie Pleyade

Mobiele keuken Eimersstate beschikt over een mobiele keuken. Gemiddeld is zes uur per week een (gast)kok begroot die kan komen koken voor de bewoners. In huis, maar bij mooi weer ook buiten. Koesteren van contact is een van de uitgangspunten van de Arnhemse zorglocatie en de komst van een kok past daar goed bij. Normaal wordt in de diverse keukens zelf gekookt – regiomanager Heleen Hasper: “Geurbeleving is natuurlijk belangrijk.” – en bewoners die dat kunnen en willen dragen bij aan de maaltijdbereiding. Het gros van de boodschappen wordt ingekocht bij Huuskes, maar bewoners gaan ook geregeld naar de markt om fruit of bloemen te kopen of naar de supermarkt.

De ouderwetse staartklok mag niet ontbreken.

Kleur en sfeer zijn belangrijk in de vier woonkamers met keuken die op elke verdieping van Eimersstaete te vinden zijn. De meest in het oog springende is de ruimte op de derde verdieping waar roze en rood de kleuren zijn die domineren. Zelfs de ouderwetse koekoeksklok is hier roze. De etage staat voor passie. Op andere woonlagen zijn contact, betrouwbaarheid en vindingrijkheid de centrale thema’s. Echt vier totaal verschillende stijlen, opdat bewoners kunnen kiezen welke sfeer op dat moment het beste bij hen past. Eimersstaete heeft elementen van kleinschalig wonen in zich, maar is volgens Hasper nadrukkelijk geen instelling voor kleinschalig wonen. Elk van de vier bouwlagen heeft weliswaar een woonka-

Alternatief aquarium. In de buizen 'zwemmen' kunstvissen.

mer met keuken, maar bewoners kunnen gaan en staan waar ze willen. “Je hoeft dus niet naar de woonkamer op je eigen verdieping”, aldus Hasper. Ofwel: maximale vrijheid voor de bewoners om zich binnen het gebouw te bewegen. En straks ook buiten wanneer de tuin – inclusief een plek waar eventueel een auto gewassen kan worden – klaar is.

Creatieve ideeën

In ongeveer een half jaar tijd is Eimersstaete gecreëerd. Hasper geeft aan dat vooral de indeling flink onderhanden is genomen, omdat die erg onpraktisch was. Het resultaat mag er zijn, al waren de budgetten voor de inrichting niet ruim. Margriet Verhulst en Olaf Noot speelden daarop in door veel creatieve

ideeën en artist impressions met het advies over materiaalgebruik op papier aan te leveren, zodat Hasper en Weergang vervolgens aan de hand van de schriftelijke specificaties konden gaan ‘shoppen’ bij de verschillende leveranciers. Daarnaast hebben Verhulst en Noot veel energie gestoken in het vinden van de juiste beelden en grafische elementen voor de wandbekleding, op basis van Feng Shui en Artistic Healing. Die versterken namelijk de juiste sfeer en uitstraling voor de bewoners. De in België woonachtige Verhulst heeft eerder deze maand het eindresultaat bekeken en is daarover zeer tevreden. En vooral blij dat haar idee over de inrichting zijn uitwerking heeft

2012-Juni / ZorgInstellingen 17

Zorg & Bouw

Nieuwe locatie Pleyade Eimersstaete Stichting Pleyade Arnhem Typering Zorgcentrum dat warme, welkome woonomgeving biedt aan PG bewoners Aantal bewoners 32 Interieurstylist Margriet Verhulst www.dayc.nl Bouwconsulent Olaf Noot www.bouwconsulentnoot.nl Ambiance Smaakvol, sfeervol, een warm welkom thuis. Gastvrijheid Voor familie en vrienden staat de deur altijd open, anderen kunnen op verzoek mee-eten. Aantal medewerkers 21 fte Heleen Hasper, Wimke Weergang en Margriet Verhulst in de woonkamer waar roze en rood de boventoon voert.

op bewoners. “Mensen met dwaaldrang morrelen normaal gesproken bijvoorbeeld aan elke deur. Hier doen ze dat niet meer. Of mensen met een oorlogsverleden die hier tot rust komen”, noemt Verhulst als positieve voorbeelden wat de uiterlijke omgeving kan doen met het innerlijk van de mens. In de gangen vallen de lopers op die in de kunststof vloerafwerking (Tarkett) zijn aangebracht. Ze markeren de plek waar deuren zitten. Op de etage waar de kleur blauw de dienst uitmaakt, zijn de lopers blauw. Een kleur waarover het idee bestond dat die uit den boze was bij PG bewoners, omdat blauw geassocieerd zou worden met water. Bewoners zouden over de lopers heenstappen met de kans om te vallen. In

2012-Juni / ZorgInstellingen

de praktijk blijkt niemand dat te doen. Verhulst: “Al is de kleurintensiteit wel wat afgezwakt.” Inmiddels staan er al zeker vijftien mensen op de wachtlijst voor Eimersstaete. “De mensen vallen op de grootte van de appartementen”, weet Weergang. Ook is de nieuwe locatie voor de medewerkers van Pleyade favoriet. Al moeten zij nog wel wennen aan de nieuwe zorglocatie, omdat het bijvoorbeeld niet de bedoeling is om appartementen binnen te gaan als de bewoners er niet zijn. Hasper: “Je gaat zelf het huis van de buurvrouw ook niet binnen als die er niet is. Dat is nog wel iets wat tussen de oren van de medewerkers moet komen.”

Web www.pleyade.nl

Brievenbussen en broodmanden Eimersstaete wil niet de uitstraling van een instelling hebben. Karren op de gangen zijn – met uitzondering van de schoonmaakkar – bijvoorbeeld uit den boze. De bakker die zes dagen per week de bestellingen komt bezorgen, doet het brood daarom in vrolijke manden die bovenop de brievenbussen staan. Ook hoort bij een eigen appartement een eigen brievenbus waar bewoners hun post komen halen.

Ambiance

Interieurtrends

Duurzaam en huiselijk zijn hot

Een beetje zoals thuis. Zo zou het er in de ideale zorginstelling uit moeten zien. Wat zijn de interieurtrends van dit moment? De experts van Forbo bijvoorbeeld hebben veel ervaring met het inrichten van zorginstellingen en leggen uit waar bij inrichting op gelet moet worden. Tekst Bas Goedvolk

Huiselijkheid kun je creëren met warmte, intimiteit en kleinschaligheid. Zo’n huiselijke sfeer bereik je door gebruik te maken van beige, lichtgrijs en zandtinten, eventueel te combineren met mosgroen, oranjerood en houttinten. De keuze van de lampen en planten is belangrijk, net als de meubelen: kussens, comfortabele stoelen en poefs doen het altijd goed. Ook een warm uitziende vloer is in een huiselijk interieur onmisbaar. Neem bijvoorbeeld striato, een gestreept linoleum. De strepen hebben een bijna wasco-achtige uitstraling en vormen een knipoog naar hout en parket. Je kunt verschillende kleuren combineren, maar de vloer ook in een visgraatdessin of tegelmotief laten leggen.

Ecotrend

Duurzaamheid is hot, ook in het interieur. Mensen maken vaker bewuste

keuzes in hun aankopen, met het oog op hun eigen welzijn en de toekomst. In het interieur is de ecotrend onder andere te zien in het gebruik van natuurlijke tinten zoals grasgroen, camel, beige, wit en hemelsblauw. Vernieuwingen op het gebied van interieurontwerp zijn vaak gebaseerd op een ecologische gedachte. Zo heeft Philips een keuken ontworpen waarin afval meteen in biogas wordt omgezet. Ook hergebruik van oude materialen past in de duurzaamheidtrend. Voor de vloer is marmoleum een prima keuze. Dit is voor 97 procent een natuurproduct. Daarnaast is 67 procent van de bestanddelen hernieuwbaar en plantaardig. Een modern interieur met symmetrische vormen, strakke lijnen en zuivere kleuren biedt ook rust en harmonie. Om het geheel niet te klinisch te maken, is een vrolijke touch belangrijk.

Dat bereik je door te spelen met kleur, daglicht en verrassende designmeubelen en door het inbrengen van een huiselijk element, zoals een plaid, poef of schilderij. Ook hier kan de vloer een bijdrage leveren: projectvinyl, tapijttegels en schoonloopmatten kunnen prima met elkaar worden gecombineerd.

Ziektebeelden

Ook het inrichten van een zorginstelling is een nauwkeurig proces: allerlei omstandigheden, maar ook ziektebeelden spelen hierbij een rol. Zo kunnen dementerende cliënten in de war raken van motieven in een vloerbedekking. Slechtzienden denken soms dat een donker motief op de vloer een gat is. Het begrip healing environment speelt een belangrijke rol bij de inrichting van zorginstellingen. Ook hier is een fijne en sfeervolle omgeving van groot belang.

2012-Juni / ZorgInstellingen 19

column

De wijk in Het is woensdagochtend, mijn vrije dag. Ik trap hard door op mijn fiets om de fietser voor mij niet uit het oog te verliezen. Het tempo van Hanneke, mijn metgezellin, ligt hoog. Waarom rijdt zij zo hard? Ze heeft beloofd om uiterlijk om 10.00 uur bij mevrouw Jansen te zijn om haar te helpen met douchen, want mevrouw Jansen wordt om 10.45 uur door de rolstoeltaxi opgehaald om naar de dagopvang te gaan. Vandaag ben ik geen directeur, maar aspirant-wijkverpleegkundige; mijn oude beroep. Waarom, zult u zich afvragen? Ik ben weliswaar directeur, maar tevens BIG-geregistreerde verpleegkundige niveau vijf en die registratie wil ik graag waarborgen. Om die reden moet ik een bepaald aantal (heel veel) uren praktijkervaring opdoen. Mijn praktische vaardigheden zijn behoorlijk roestig. Daarom wil ik een collega volgen en de kunsten van haar afkijken, zodat ik later op eigen houtje in de wijk af en toe kan invallen als wijkverpleegkundige. De derde keer dat ik bij iemand probeer een steunkous aan te trekken, lukt het me zonder ingrijpen van Hanneke. Zowel de patiënt als Hanneke kijkt geduldig toe, terwijl ik aan de steunkousen pruts en de zweetdruppels op mijn voorhoofd staan. Vervolgens bezoeken wij een jong echtpaar. Hanneke moet daar een intake doen. De man heeft onlangs de diagnose inoperabele hersentumor gekregen en is zonder enige nazorg met heel veel medicijnen door een gerenommeerd kankerinstituut naar huis gestuurd. Het paar zit aan de eettafel en maakt een verslagen indruk. Ze kijken ons enigszins radeloos aan. Ze weten niet waar te beginnen en hoe ze de draad van hun overhoopgegooide leven weer enigszins kunnen oppakken. Hanneke is een geroutineerde wijkverpleegkundige en neemt de tijd om de zaken voor hen op een rijtje te zetten. Wij blijven er zeker anderhalf uur. De landelijke thuiszorgorganisatie waar zij voor werkt, hecht meer aan kwaliteit dan aan kwantiteit en laat Hanneke haar eigen tijd bewaken. Naarmate de uren verstrijken, word ik weemoediger. Wat is het toch een mooi vak, wijkverpleging; alles doen wat nodig is voor je patiënt en met volle teugen genieten van hun dankbaarheid. Want dankbaar zijn alle mensen die wij bezoeken. Ze dragen Hanneke op handen en overal wordt ons koffie met koek aangeboden. De verleiding is groot om nooit meer terug te keren naar mijn stoel achter mijn bureau, naar de bewoners, die mopperen over de ongare aardappels en de zuster die vijf minuten later komt dan was afgesproken, om nog maar niet te spreken over de kinderen van de bewoners, die kunnen zeuren over de meest onzinnige dingen. Maar ja, tussen droom en werkelijkheid staan – om het met de woorden van Willem Elsschot te zeggen – praktische bezwaren. Voorlopig kijk ik uit naar af en toe een dagje in de wijk.

2012-Juni / ZorgInstellingen

Frederiek Morees is directeur van een zorginstelling ergens in Nederland. Zij schrijft over zaken waarmee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft. Morees heet in werkelijkheid anders.

THEMA ICT & DOMOTICA

Onderzoek

www.zorginstellingen.nl

Nederlander wil meer ICT in de zorg

Twee van de drie Nederlanders vinden dat de zorgsector de mogelijkheden van ICT en internet nog te weinig benut. Dit blijkt uit de Ernst & Young ICT Barometer die periodiek wordt uitgevoerd. Monique van Dijen, partner bij Ernst & Young Advisory, geeft tekst en uitleg. Tekst Monique van Dijen

De Nederlandse gezondheidszorg wordt met een 7,1 beoordeeld. Dat komt naar voren uit de ICT Barometer die Ernst & Young periodiek uitvoert. De gezondheidszorg scoort vooral goed op onderdelen als kwaliteit, service en bereikbaarheid. Het laagst gewaardeerde onderdeel van de

2012-Juni / ZorgInstellingen 21

thema ict & domotica

Onderzoek

www.zorginstellingen.nl

dienstverlening van zorgaanbieders is de inzet van ICT-toepassingen. Twee derde van alle ondervraagden is van mening dat de zorgsector de mogelijkheden van ICT en internet nog te weinig benut. Mensen willen bijvoorbeeld via website en e-mail contact hebben met hun medisch behandelaar, staan open voor bewaking op afstand en online zelfmanagement in geval van chronische ziektes. De gemiddelde Nederlander heeft echter nauwelijks zicht op het gebruik van dergelijke ICT-toepassingen in de zorg, terwijl dat in andere sectoren vaak gemeengoed is. De ICT Barometer is dit jaar gebaseerd op de algemene beoordelingen van 600 Nederlandse burgers vanaf 18 jaar over zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Hierbij zijn de meningen van de consument onderzocht over het gebruik en inzet van ICT door de huisarts, tandarts, apotheker, medisch specialist, ziekenhuis, gehandicaptenzorg, ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg, paramedische zorg en de zorgverzekeraars. Een opvallende uitkomst van het onderzoek is dat 60 procent van de ondervraagden een versnelling van de implementatie van ICT in de zorg noodzakelijk vindt, hoewel slechts een minderheid vertrouwen heeft in een succesvolle afronding van een dergelijk implementatietraject. De Nederlandse zorg blijkt beduidend minder te presteren op het gebied van technische innovaties in vergelijking tot andere westerse landen. Zorgverleners zijn overwegend mensgericht, wat op zich natuurlijk logisch is. Vaak zijn zij echter minder bezig met ICT-toepassingen. Afnemers van zorg hebben hier wel behoefte aan, met name op het vlak van communicatie met hun zorgaanbieder via een website of e-mail. Driekwart ziet toekomst in het online afhandelen van administratieve zaken terwijl bijna 60 procent veel verwacht van de elektronische uitwisseling van medische gegevens.

2012-Juni / ZorgInstellingen

Veel mensen vinden dat de zorg nog te bureaucratisch functioneert en zien voordelen in de automatisering van ondersteunende processen. Bij alle zorgaanbieders komt de inzet van ICT in ons onderzoek als het zwakke punt in de dienstverlening naar voren. Dat betekent ook dat zorgaanbieders die er wel in slagen ICT en internet toepassingen succesvol te implementeren, zich nadrukkelijk van concurrenten onderscheiden. Dat geldt evenzeer voor de inzet van ICT in het primaire proces in de vorm van bijvoorbeeld e-health.

Gemiste kans

Op het gebied van ICT-toepassingen rond diagnostiek en therapie hebben de ondervraagden het minst beeld bij mogelijke toepassingen. Daar ligt een uitdaging voor de zorgsector om dit verder inzichtelijk te maken. Al ziet de eindgebruiker het misschien niet, er zijn genoeg voorbeelden van innovatief gebruik van ICToplossingen in de zorg. Alleen worden die toepassingen hoofdzakelijk gebruikt in de binnenwereld van de behandelpraktijk van zorginstellingen en individuele zorgverleners. De connectiviteit met een voor de patiĂŤnt/consument herkenbare (externe) omgeving ontbreekt. Dat is een gemiste kans, want met grootschalige toepassing van ICT in de gezondheidszorg is forse winst te behalen. De door Ernst & Young uitgevoerde internationale benchmark studie When Remote Care is Core identificeerde voor alle bij de zorg op afstand betrokken partijen niet minder dan 26 significante voordelen van eHealth ten opzichte van conventionele zorg. Zeer onlangs zijn ook de eerste resultaten van het Britse whole System Demonstrator-programma bekend geworden. Daaruit blijkt dat de inzet van telehealth onder andere leidt tot 45 procent afname van sterfte, 20 procent afname van spoedopnames en 8 procent reductie van zorgkosten. ICT- toepassingen in de zorg als onderdeel van nieuwe zorgconcepten, die grote volumes aan doelgroepen omvat-

ten en dus het niveau van individuele partijen ontstijgen, komen in ons land nog steeds moeizaam van de grond. De oorzaak hiervan is de huidige structuur van de gezondheidszorg, waarop tal van veelbelovende initiatieven stuklopen. Ons zorgsysteem is een lappendeken waarop vele partijen van uiteenlopende aard en omvang actief zijn. Ownership ontbreekt, kosten en baten vallen niet samen en de methoden van financiering en afrekening komen niet overeen. Als gevolg daarvan ontbreekt de doorzettingsmacht om met behulp van innovatieve ICT-oplossingen de productiviteit in de zorg te vergroten. En dat is nodig, want bij het huidige tempo van de vergrijzing gaat ons zorgsysteem steeds zwaarder op de mantelzorg leunen en die zal dus meer ondersteuning moeten krijgen. Immers, we worden steeds vaker geconfronteerd met de kloof tussen vraag en aanbod van zorg, die de komende jaren dermate groot wordt dat

thema ict & domotica

Onderzoek

Labels printen via het netwerk

de beschikbare capaciteit van handen aan het bed eenvoudigweg opraakt. wil de Nederlandse gezondheidszorg voorkomen dat het afzakt naar de internationale achterhoede, dan is er werk aan de winkel. Laten we een voorbeeld nemen aan de snelle voortgang van nieuwe zorgconcepten met behulp van telehealth toepassingen in groot-Brittannië. Daar is op regionaal niveau één bestuursorgaan (de Strategic Health Authority) verantwoordelijk voor de aansturing van alle zorg. In de praktijk blijkt dat in een dergelijke setting grootschalige zorgvernieuwing met behulp van eHealth wél mogelijk is, zoals de uitkomsten van bovengenoemde telehealthstudie bevestigen. Het ministerie van VwS zou één of meerdere Nederlandse proefregio’s kunnen aanwijzen om naar Brits voorbeeld een telehealth programma te faciliteren. waarschijnlijk zijn meerdere regio’s zeer geïnteresseerd in deelname aan een dergelijke proefneming. Het onderzoek van Ernst & Young wijst tevens uit dat onder het Nederlandse publiek van alle zorgaanbieders de apotheek samen met tandheelkundige en paramedische zorgaanbieders het best scoort op het gebruik van ICT. Opvallend is het rechtstreekse verband tussen de kwaliteit van de zorg en de inzet van ICT. Daar waar ondervraagden

de zorg kwaliteit positief beoordelen, scoort ook het gebruik van ICT-toepassingen hoger. Andersom blijken zorgaanbieders die in het onderzoek op kwaliteit slecht worden beoordeeld, ook op ICT-gebied een lage waardering krijgen. Dat laatste geldt met name voor de ouderenzorg, de ggZ en de gehandicaptenzorg.

Verzekeraars

Uit de ICT Barometer blijkt verder dat Nederlanders tevreden zijn over hun zorgverzekeraar: gemiddeld krijgt die het rapportcijfer 7,2. Dat is natuurlijk positief. Niettemin neemt het aantal mensen dat wisselt van zorgverzekeraar jaarlijks toe. In 2012 is de stijgende lijn van overstappers voortgezet en zijn ruim een miljoen mensen gewisseld van zorgverzekeraar, dit komt neer op 6 procent. In het onderzoek van Ernst & Young zegt zelfs 11 procent van de ondervraagden een overstap te overwegen. Het blijkt dat voor verzekeraars er met name op het vlak van premiestelling en flexibiliteit nog veel valt te winnen. De resultaten van het onderzoek via de ICT Barometer zijn helder: de wens voor beter gebruik van ICT in de gezondheidszorg is bij het Nederlandse publiek zeer duidelijk aanwezig. Dit geeft aan zorgaanbieders en zorgverzekeraars een goed handvat om de komende jaren ruimte te geven aan innovaties op dit gebied.

Een professioneel resultaat Creëer snel professionele labels en etiketten voor enveloppen, dossiermappen, documenten, Cd’s en vele andere items met één van de Brother QL labelprinters. Sluit de labelprinter eenvoudig aan op uw PC/Mac, of verbindt deze met uw bestaande netwerk en print vanaf alle computers in het kantoor direct vanuit Microsoft Word, Excel of Outlook. Via de gratis meegeleverde en zeer gebruiksvriendelijke software kunt u tevens zelf labels met afbeeldingen, logo’s en barcodes ontwerpen en printen.

www.brother.nl

thema ict & domotica

Alarmsystemen

Dwaaldetectie met behoud van vrijheid Naarmate de vergrijzing toeneemt, stijgt ook het aantal dementerenden. Eén van de verschijnselen die zich bij dementiepatiënten kan manifesteren, is dwaal- of wegloopgedrag. Dick Bakker van Veilig Op Stap legt uit hoe de VOS en de MOL uitkomst kunnen bieden. Tekst Dick Bakker

Dwaal- of wegloopgedrag kan verstrekkende gevolgen hebben voor de patiënt, de familie en de zorgverleners. Met dwaaldetectie wordt niet alleen het verzorgende personeel gealarmeerd als iemand ongecontroleerd de deur uit gaat, maar de patiënt kan via gpS worden teruggevonden. De basis is de VOS (Veilig Op Stap), een multimediaal persoonsalarmsysteem met maar één grote, rode knop en valdetectie en track-en-tracemogelijkheid via een website. De VOS- locator is 8 x 6 x 2 centimeter en weegt 96 gram. Het systeem geeft een alarm, getriggerd door een druk op de noodknop, een val, een doorbreking van het geofence of een dwaaldetectie. Het alarm wordt op vier manieren gegeven: • een gesproken bericht, inclusief naam oproeper, adres en tijdstip • een SMS-bericht, ook inclusief naam, adres en tijdstip • een link op de website met daarachter een landkaartje • een e-mail met daarin dezelfde link (speciaal voor smartphones)

Een MOL is een Melder Op Locatie. Dit apparaatje is zeer klein (3 x 2 x 1,5 centimeter), weegt slechts 12 gram en zendt elke 5 of 10 seconden een zwak radiosignaal uit met daarin een unieke code die door de VOS gelezen en doorgegeven wordt aan een serviceplatform achter een eenvoudige website. Aan deze code zit een exacte omschrijving gekoppeld waardoor een melding als volgt kan klinken: mevrouw Jansen heeft een noodoproep gedaan en bevindt zich in kamer zeven van de tweede verdieping van de Zorginstelling De Herfstvallei, Bosweg 12 te Zeist. Deze informatie wordt vervolgens automatisch en multimediaal verstuurd naar een of meer zorgverleners. In elke kamer of op elke verdieping wordt een MOL geplaatst. Als iemand met een VOS-locator in een kamer op de noodknop drukt (of ten val komt), worden niet de gpS-coördinaten doorgegeven, maar de unieke code die de betreffende MOL in die kamer uitzendt. Dankzij deze MOL kunnen zorgmedewerkers intramuraal op enkele meters nauwkeurig iemands positie bepalen en doorgeven.

uit te rusten met een VOS-locator ontstaat er een dwaaldetectiesysteem waarbij mensen in principe overal vrij kunnen rondlopen, maar waarbij er een alarm afgaat zodra een persoon in de buurt komt van die geplaatste MOL. Door het instelbare zendvermogen van de MOL aan te passen, kunnen veiligheidscirkels worden gecreëerd met een straal van tussen de drie en ongeveer vijftig meter.

Vrij rondlopen

De VOS (Veilig Op Stap).

2012-Juni / ZorgInstellingen

Bij dwaaldetectie zijn er feitelijk twee hoofdvormen te onderscheiden: detectie als iemand in de buurt komt van een bepaalde locatie (komend) en detectie als iemand uit een bepaald gebied verdwijnt (gaand). Door in het eerste geval een MOL te plaatsen op locaties waar mensen weg kunnen lopen, en de personen met dwaalrisico

MOL (Melder Op Locatie).

Thema ICT & domotica

Business Intelligence

www.zorginstellingen.nl

Nieuwe inzichten voor zorgverleners

Toegang tot de juiste, relevante data en het kunnen leggen van verbanden is cruciaal voor iedere zorginstelling. Country manager Benelux Bas van der Horst van QlikTech legt uit hoe het principe van Business Discovery daarin de volgende stap is. Tekst Bas van der Horst

Business Intelligence (BI) is een proces binnen iedere organisatie waarmee actuele en relevante data wordt verzameld, omgezet in kennis en uiteindelijk moet leiden tot actie. Ook binnen grote zorginstellingen werken teams van informatieverzamelaars

2012-Juni / ZorgInstellingen 25

thema ict & domotica

Business Intelligence

en Business Intelligence-analisten om antwoord te geven op de urgente, gecentraliseerde vraagstukken, zoals de aankoop van een ander ziekenhuis of het betreden van een nieuwe markt voor behandelingen. Echter, alle beslissingen die dagelijks genomen worden, hebben direct effect op het bedrijfsresultaat. Daarom zouden alle medewerkers binnen een ziekenhuis, verpleeginstelling of revalidatiecentrum moeten kunnen profiteren van goede toegang tot informatie en data-analyse. Zorginstellingen worden blootgesteld aan een toenemende regeldruk en de overheid stuurt aan op patiëntgerichte processen. In dat kader stellen steeds meer zorginstellingen zich als doel om de patiëntbeleving te stroomlijnen en de zogeheten witte ruimte in agenda’s terug te dringen, met als doel de kosten te verlagen en tegelijkertijd de patiënttevredenheid te verbeteren. Daarnaast krijgen zorginstellingen te maken met de noodzaak tot prestatieverbeteringen per behandelend arts en per operatiekamer, zijn fusies aan de orde van de dag en is er sprake van stijgende patiënt/cliëntvolumes tegenover een schaarste aan personeel. Steeds meer zorginstellingen zijn op zoek naar een tool waarmee ze op verschillende niveaus ad hoc vragen kunnen beantwoorden. Omdat de instellingen onder druk staan, is er steeds meer vraag naar cijfers. Voor lijnmanagement en staffuncties komen er veel vragen onverwacht en op verschillende momenten op ze af. Vaak ontbreekt het hen aan de juiste tools om ook het precieze antwoord op de vraag te kunnen geven, waardoor ze tot actie overgaan zonder over de juiste informatie te beschikken. En wanneer de informatie wel beschikbaar is, loopt de informatievraag vaak nog via de afdeling finance bijvoorbeeld en één vraag betekent vaak meerdere vervolgvragen. De kunst is om grote hoeveelheden data zodanig met elkaar te verbinden dat nieuwe inzichten ontstaan en er geen beperking is aan het aantal vragen dat kan worden gesteld. Bij Business Intelligence is het altijd gegaan om sturen op actuele informatie, ook in de zorg. De belofte van BI is de

2012-Juni / ZorgInstellingen

afgelopen jaren echter niet waargemaakt. raden van bestuur en financiële afdelingen kregen te maken met logge en complexe systemen en waren erg afhankelijk

van IT-afdelingen om de juiste informatie boven tafel te krijgen. Dit zorgt voor extra frustratie en veel niet-behaalde doelen.

leggen Van VeRBanDen Toegang tot de juiste, relevante data en het kunnen leggen van verbanden is cruciaal om de juiste beslissingen te kunnen nemen en de regeldruk en veeleisende klant het hoofd te kunnen bieden. Het verbeteren van de prestaties door data in de handen van verschillende beslissingsnemers op verschillende niveaus te geven, kan de kosten bij zorginstellingen verlagen en bijdragen aan het resultaat per patiënt. Dit principe wordt Business Discovery genoemd en is de volgende stap in Business Intelligence. De nadruk ligt op gebruiksgemak voor de individuele beslisser. De informatie wordt snel en eenvoudig beschikbaar gesteld aan de juiste gebruikers, kan makkelijk worden gedeeld en om het gebruiksgemak extra te verhogen, is de informatie vaak ook mobiel toegankelijk. In de praktijk heeft de inzet van Business Discovery tools inmiddels geleid tot het ontplooien van verschillende analyses om veelvoorkomende problemen binnen de zorg te tackelen.

Meer dagbehandelingen

Cambridge University Hospital is een van de top vijf academische ziekenhuizen in de wereld en toonaangevend op het gebied van klinisch onderzoek. Het ziekenhuis bedient 1200 bedden met 500.000 patiënten per jaar en heeft een omzet van 500 miljoen euro. De omvang van de organisatie vraagt om een systeem waarin de informatie transparant, begrijpelijk en eenvoudig toegankelijk is. Het ziekenhuis bouwde een applicatie waarmee ze nu in staat is om alle resources, activiteiten en kosten per patiënt inzichtelijk te maken. Zo zorgden de overnachtingen bij oogheelkunde voor hoge kosten en een lagere patiënttevredenheid. Patiënten slapen immers slechter in een ziekenhuis en de kans op een tweede infectie is groter. Het ziekenhuis bracht de dagbehandelingsratio van 26 tot 96 procent terug naar 86 tot 98 procent en realiseerde daarmee een aanzienlijke verbetering in haar dienstverlening richting patiënten.

thema ict & domotica

Business Intelligence

Toegang tot informatie

De Saxenburgh Groep, met ruim 2000 medewerkers en 800 vrijwilligers actief binnen de gemeenten Coevorden, Hardenberg, Ommen en Twenterand, was op zoek naar een oplossing om de verschillende zorgondernemingen snel en gemakkelijk inzicht te bieden in de aanwezige informatie over DBC’s en financiële resultaten. Naast dit inzicht was het belangrijk dat de informatie op een visueel toegankelijke manier kon worden weergegeven. De Saxenburg Groep kreeg met behulp van het QlikView Business Discovery Platform toegang tot informatie rondom de DBC’s. Daarnaast werden HR en financiële informatie samengevoegd in één applicatie om inzicht te krijgen in bezetting in relatie tot kosten. De Saxenburg Groep wilde haar zorgondernemers en medisch managers zelf op een gebruiksvriendelijke manier toegang bieden tot de beschikbare informatie. Business Discovery biedt hen de mogelijkheid zelf analyses te maken en steeds verder door de informatie te klikken om tot diepere inzichten te komen. Bovendien is de informatie door de grafische weergave gemakkelijk te begrijpen.

De Zorgwijk Samen op weg naar de beste zorgoplossing

Detron Healthcare Solutions bouwt - samen met u - aan de zorgwijk

DOORstROOM Thedacare is met 43 locaties en 225.000 patiënten per jaar de grootste zorgverlener in de Amerikaanse staat Wisconsin. De zorginstelling zet Business Discovery in om meer dan 110 miljoen datarijen te analyseren uit verschillende bedrijfssystemen en EPD’s. Zo ontwikkelde de zorgverlener een applicatie voor disease management. Met deze applicatie is de organisatie in staat om de achterliggende oorzaken van patiëntuitslagen te analyseren als input voor preventieve zorgverleningsprogramma’s. De applicatie patient ﬂow analysis geeft inzicht in hoe patiënten binnen komen, gebruikmaken van de zorg en de zorginstelling weer verlaten. Hiermee is Thedacare in staat om de beschikbaarheid en het eigenlijke verlenen van de zorg te verbeteren en beter te plannen. Bij Thedacare maken meer dan 1500 mensen gebruik van de applicaties. Business Discovery maakt het mogelijk om iedereen te laten samenwerken en verschillende inzichten te krijgen. En iedereen bij die inzichten te betrekken. Het is een aanpak die overeen komt met hoe we in het dagelijks leven ook beslissingen nemen. Bovendien maakt het gebruik van de vaardigheden en talenten van bedrijfsanalisten. Business Discovery geeft ruimte aan de toegevoegde waarde van data én van mensen. Niemand wil afhankelijk zijn van IT bij het krijgen van antwoorden, managers niet, gebruikers op de werkvloer niet en zelfs de IT-afdeling niet. Als de mensen op de werkvloer de middelen om te innoveren zelf in handen hebben, zijn ze zelfstandig en snel in staat om de juiste knopen door te hakken. Kortom, door het inzetten van Business Discovery en het nemen van de juiste beslissingen kunnen zorgverleners het hoofd bieden aan de uitdagingen van tegenwoordig.

www.detron.nl info.healthcare@detron.nl 073 - 750 15 32

W W W. D E T R O N . N L

Zuivel UMC Utrecht volledig biologisch Het UMC Utrecht is als één van de eerste UMC’s overgestapt op biologische zuivel. De overgang is onderdeel van het manifest maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), dat het UMCU in 2011 ondertekende. De mijlpaal werd feestelijk gevierd.

Volgens MVO Nederland lopen Nederlandse ziekenhuizen niet voorop als het gaat om duurzaamheid. Het UMC Utrecht wil graag het goede voorbeeld geven en heeft daarom in 2011 het manifest van MVO Nederland ondertekend en zijn duurzaamheidsbeleid voorlopig onderverdeeld in vier kerngroepen: inkoop, bouw, energie en voeding. Deze maand heeft het cluster Voeding, onderdeel van het facilitair bedrijf, een grote stap richting duurzaamheid gezet door al het personeel en de patiënten uitsluitend biologische zuivel aan te bieden. Herman Bol, lid van de raad van bestuur van het UMC Utrecht, nam bij de hoofdingang het eerste glas biologische melk in ontvangst uit handen van Annemiek Nass, één van de biologische boeren van FrieslandCampina. Ook kregen alle patiënten een extra verstrekking biologische zuivel in de vorm van Campina Boerenland Drinkyoghurt. Voor Jan de Bruin, clustermanager Voeding van het UMC Utrecht, was de overgang naar biologische zuivel een logische stap. “Het zijn herkenbare producten en er is redelijk veel aanbod. Zuivel wordt door het hele

2012-Juni / ZorgInstellingen

‘We hoefden niet veel mensen te overtuigen; duurzaamheid is een maatschappelijke trend’ ziekenhuis gebruikt, dus het vormt een mooi uithangbord voor ons duurzaamheidsbeleid. Natuurlijk is de prijs ook belangrijk. Ik heb een goede deal kunnen sluiten, maar we nemen dan ook 260.000 liter zuivel per jaar af.” De overgang naar biologische zuivel was relatief eenvoudig voor De Bruin. “We hoefden niet veel mensen te overtuigen, want duurzaamheid is een maatschappelijke trend. We hebben goede afspraken gemaakt met onze leverancier en grossier en we hebben uiteindelijk voor FrieslandCampina gekozen omdat zij het dichtst bij onze wensen kwamen: een Nederlands product, goede ondersteuning bij de introductie en leveringszekerheid. De

samenwerking verloopt uitstekend.” De biologische zuivelproducten in het UMC Utrecht – melk, karnemelk, drinkyoghurt en vla – zijn van Campina Boerenland, een merk van FrieslandCampina. Deze producten zijn afkomstig van Nederlandse koeien die van het voorjaar tot het najaar tenminste 120 dagen per jaar, 6 uur per dag in de wei lopen. De koeien krijgen een biologisch menu van onder andere grassen, klavers en kruiden. Hormonen en preventieve medicatie zijn niet toegestaan en tijdens het verwerkingsproces worden geen chemische geur- , kleuren smaakstoffen toegevoegd. Het UMCU gaat de komende tijd regelmatig haar patiënten naar hun mening vragen over de biologische zuivel. Het personeel is in ieder geval al enthousiast. Jan de Bruin zeker. “Biologisch smaakt voller. Ik ben op het platteland in de omgeving tussen de boerenbedrijven opgegroeid. Wij haalden onze melk bij de boer die het zo uit de melkbus in de fles deed. Heerlijk romig. Die smaak van vroeger proef ik nu terug en dat is ontzettend leuk.” Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met FrieslandCampina Dagvers.

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Slim onderhoud

Zorginstelling bespaart energie met slim onderhoud Zorginstellingen hebben nog veel energiebesparingspotentieel. Maar zorgorganisaties die willen verduurzamen, krijgen vaak te maken met een split incentive: de vastgoedexploitatie investeert in energiebesparende maatregelen, terwijl de zorgexploitatie van de kostenbesparing profiteert. Zorginstelling ’s Heeren Loo laat zien hoe zorg en vastgoed kunnen samenwerken om de split incentive op te heffen en hoe een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMOP) helpt om energiebesparing te integreren in het onderhoudsplan. Tekst Annemieke van Ramshorst

De huisvestingsvergoeding in de zorg is begin dit jaar gewijzigd. Sindsdien krijgen zorginstellingen jaarlijks een vaste vergoeding per cliënt, in plaats van een vergoeding voor de werkelijke kosten. Het ondernemersrisico is

hierdoor meer bij de instellingen zelf komen te liggen. Door deze maatregel moeten zorginstellingen kritischer naar hun gebouwenportefeuille kijken en onderzoeken hoe zij kunnen besparen op hun energieverbruik.

Maar deze ontwikkeling biedt ook kansen. Zorginstellingen mogen de financiële opbrengsten van energiebesparende maatregelen nu zelf houden en dat kan bij goed ondernemerschap aanzienlijk lagere kosten opleveren. Goede voorbeelden hiervan zijn het oplossen van het splitincentiveprobleem en het gebruiken van een duurzaam meerjarenonderhoudsplan.

Life cycle costs

Ook zorginstelling ’s Heeren Loo kreeg te maken met het ssplitincentiveprobleem, maar vond er een oplossing voor. George Müller, vastgoedadviseur bij Energy Matters en interim vastgoedmanager bij ’s Heeren Loo,

2012-Juni / ZorgInstellingen 29

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Slim onderhoud

Energy Service Company’s (ESCo’s) Energy Service Companies (ESCo's) zijn bedrijven die de aanleg en het onderhoud en beheer van de (klimaat)installaties van gebouwen overnemen. Zij leveren een gegarandeerde energiebesparing, inclusief de financiering ervan. Van investeringskosten is dus geen sprake. Met het afsluiten van een prestatieovereenkomst worden afspraken over energiebesparing vastgelegd. • Meer informatie over de EPBD in overheids- en publieke gebouwen op www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/publieks-en-overheidsgebouwen • Meer informatie over ESCo’s op www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/escos • Leidraad voor het afsluiten van prestatiecontracten op http://www.agentschapnl.nl/content/leidraad-prestatiecontractenbeheer-en-onderhoud-gebouwen

vertelt: “Bij nieuwbouwprojecten sturen we op life cycle costs (LCC). De extra investeringen in duurzaamheid zijn voor rekening van de zorgexploitatie, die deze kosten door de jaarlijkse besparing op de energierekening terugverdient.” Bij bestaande gebouwen werkt het net even anders. Hierbij is het belangrijk om onderscheid te maken tussen de economische levensduur van gebouwdelen en de technische levensduur. Müller: “Traditioneel wordt bij gebouwonderhoud vooral naar de technische levensduur gekeken. Hierdoor worden relatief oude

onzuinige ketels nog niet standaard vervangen. Dat is een gemiste kans. Het vervangingsonderhoud is juist het aangewezen moment om over duurzame alternatieven na te denken.”

Onderhoudsplan

Om duurzame investeringen te combineren met het vervangingsmoment van een gebouwelement of gebouwgebonden installatie, maakt ’s Heeren Loo gebruik van een duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMOP). In een DMOP worden duurzame aspecten meegenomen in het meerjarenon-

’s Heeren Loo 's Heeren Loo is in Nederland een van de grootste aanbieders van ondersteuning aan mensen met lichte en ernstige beperkingen. Het aanbod is breed: van hulp bij zelfstandig wonen tot 24-uursopvang en van begeleiding bij werk tot intensieve behandeling. De zorg en ondersteuning die ’s Heeren Loo biedt, vindt uiteindelijk maar op één plek plaats: in de relatie tussen zorgverlener en cliënt. Alles wat daaromheen gebeurt, is zorgondersteunend, faciliterend en draagt bij aan de kwaliteit van de zorg. ‘s Heeren Loo heeft ruim 800 gebouwen met een totale gebouwenoppervlakte van 543.787 vierkante meter.

2012-Juni / ZorgInstellingen

derhoudsplan, om zo slim onderhoud te plegen. Zo kan een instelling bij de vervanging van kozijnen bijvoorbeeld ook aan beter isolerend glas of aan ventilatievoorzieningen denken. Müller: “In het DMOP zijn voor elk onderhoudselement ook de duurzame alternatieven opgenomen, waarbij de eventuele extra investeringen worden afgezet tegen het besparingspotentieel. Door energiebesparing op deze manier aan te pakken, wordt het nog rendabeler.” Volgens Müller is er binnen zorginstellingen nog veel besparingspotentieel, maar de realiteit is dat er nog te weinig prioriteit is voor het energiebesparingsvraagstuk. Ook Henk Waaldijk, adviseur bij Agentschap NL, signaleert dit probleem. “Nu de huisvestingsvergoeding is gewijzigd, moeten zorginstellingen hun eigen verantwoordelijkheid nemen en een duurzaamheidsvisie ontwikkelen in het kader van goed ondernemerschap. Dat vergt een heel andere manier van denken.” Waaldijk adviseert zorginstellingen om de kunst van het verduurzamen af te kijken van ziekenhuizen, omdat die al langer bezig zijn met energiebesparing. Bij ziekenhuizen is dus veel kennis weg te halen. Daarnaast benadrukt Waaldijk dat het belangrijk is om energiebesparing te verbinden met andere elementen die van groot belang zijn voor

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Slim onderhoud

de instelling. “Energiebesparing leidt tot minder hoge kosten, maar zorgt bijvoorbeeld ook voor een goed binnenklimaat. Dit kan weer een positief effect op het ziekteverzuim hebben. Daar komt nog eens bij dat je met het treffen van alle maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar, kunt voldoen aan de Wet Milieubeheer. Een extra reden om in duurzame maatregelen te investeren.”

ESCo

Zorginstellingen die het splitincentiveprobleem willen ontlopen, adviseert Waaldijk om net als ’s Heeren Loo de samenwerking met externe partijen aan te gaan. Een mogelijke oplossing is het inschakelen van een Energy Service Company (ESCo). Een ESCo investeert in energiebesparende maatregelen en neemt daarmee het financiële risico. De ESCo wordt afgerekend op basis van een prestatiecontract, waarin afspraken zijn gemaakt over de te verwachten energiebesparing. “In eerste instantie waren zorginstellingen

wat huiverig om voor lange tijd de samenwerking met een ESCo aan te gaan. Maar het wordt nu steeds interessanter om een ESCo in de arm te nemen. Zorginstellingen zijn zelf verantwoordelijk voor de kosten van huisvesting, de energiekosten stijgen, en steeds meer grote partijen bieden in de vorm van een ESCo hun diensten aan. Samenwerken is voor zorginstellingen dé manier om te professionaliseren en op de lange termijn energie te besparen.”

Agentschap NL stimuleert duurzame gebouwen Agentschap NL ondersteunt beleggers, projectontwikkelaars, gemeenten, gebouweigenaren en eindgebruikers bij het duurzaam bouwen, renoveren en beheren van gebouwen. Een duurzaam gebouw leidt tot lagere energiekosten, een beter binnenmilieu, meerwaarde van het vastgoed en een beter bedrijfsimago. Meer weten over rendement, techniek, maatregelen, instrumenten, regelgeving en financieringsmogelijkheden? Kijk op: www.duurzaamvastgoedportal.nl en www.slimme-energie.nl.

Vijf stappen om energie te besparen

Zorginstellingen moeten nog een flinke slag slaan om te besparen op hun energierekening. Energy Matters heeft een aantal stappen opgesteld die zorginstellingen zouden moeten doorlopen in het energiebesparingsproces: 1. Maak iemand binnen de organisatie verantwoordelijk voor energiebesparing, bijvoorbeeld de facilitair manager of gebouwbeheerder. 2. Breng de situatie in kaart en maak een schatting van het besparingspotentieel. 3. Stel een maatregelenlijst op. 4. Voer de maatregelen uit, eventueel in samenwerking met een andere partij. 5. Monitor de uitvoering en de besparing van maatregelen.

2012-Juni / ZorgInstellingen 31

GeBouwBeheer

Vastgoedstrategie

www.zorginstellingen.nl

Krimp in de ouderenzorg leidt tot leegstand

Krimp in de ouderenzorg dwingt zorgorganisaties hun vastgoedportefeuille snel op orde te brengen. Zonder tijdig ingrijpen ontstaat het risico op leegstand. Er zijn drie mogelijkheden: opwaarderen, herbestemmen of afstoten. rianne Scott-Verhoef en Sophieke Klaver-de Jong, senior adviseurs bij advies- en ingenieursbureau ArCADIS, onderzochten deze opties. Tekst Sophieke Klaver-de Jong en Rianne Scott-Verhoef

2012-Juni / ZorgInstellingen

Het toekomstige beleid om wonen en zorg voor de lichtere zorgvragen van elkaar te scheiden, heeft nu al als gevolg dat steeds minder ouderen worden opgenomen in een verzorgingshuis. Ook leidt de ruime beschikbaarheid van woningen op de reguliere woningmarkt tot meer keuzevrijheid. Ouderen

Gebouwbeheer

Vastgoedstrategie

kiezen steeds minder voor de traditionele woonvorm in verzorgingshuizen. Zorgorganisaties met vastgoed op een verkeerde locatie, met te kleine appartementen in een omgeving met veel concurrentie lopen extra risico op leegstand. De leeggekomen appartementen in het verzorgingshuis zijn vaak ongeschikt om voor een marktconforme prijs te verhuren. Wegens de veelal kleine woonruimtes zijn prijs en kwaliteit niet met elkaar in verhouding. Ondanks de vergrijzing is de verwachting dat tot 2015 het aantal ouderen in verzorgings- en verpleeghuizen blijft dalen. Het absolute aantal ouderen in Nederland neemt toe, maar het aantal ouderen woonachtig in een verpleeg- of verzorgingshuis neemt af. Het aantal tachtigplussers in een zorginstelling kromp bijvoorbeeld de afgelopen tien jaar van 102.000 naar 90.000. Zes op de zeven tachtigplussers wonen zelfstandig, al dan niet met ondersteuning. Zorgbestuurders doen er goed aan hun marktpositie te heroverwegen, vast te leggen welke doelgroepen worden bediend, wat de strategische waarde van bestaande locaties is en of het bezit van vastgoed huur of eigendom wordt. Hieruit afgeleid wordt de vastgoedstrategie bepaald en zijn keuzes te maken over het bestaande (slecht renderende) vastgoed: opwaarderen, herbestemmen of afstoten.

Opwaarderen Opwaarderen tot een eigentijdse zorglocatie is een optie als de zorgorganisatie de ambitie heeft om lichtere zorgvragers als huurder te behouden. De woningen moeten van kwaliteit zijn om de concurrentie met de woningmarkt aan te kunnen. Dat laatste is moeilijk, gezien het grote aanbod in de huidige woningmarkt. Een andere strategie is om zich op de voordelen van het verzorgings-

huis ofwel de kwaliteit van de locatie te concentreren: meer sociale contacten, meer activiteiten en de nabijheid van zorg. Investeren in kwaliteit en het aanbieden van een duidelijk profiel is nodig om onderscheidend te kunnen zijn.

Herbestemmen Herbestemmen van de verzorgingshuisappartementen tot verpleegkamers voor zorgvragers met een zwaardere zorgvraag blijkt geen eenvoudige opgave. Kleinschalig wonen voor dementerende ouderen is moeilijk in de structuur van een verzorgingshuis in te passen. Daarnaast voldoen de woonruimtes, gangen en het sanitair vaak niet aan de eisen van rolstoel/bedtoegankelijkheid. Aanpassingen zijn duur en het is onzeker of de nodige investeringen terug kunnen worden verdiend. Het risico op leegstand is echter voor dit type zorgvragers relatief laag. Sterker nog: door de driedubbele vergrijzing (meer ouderen, meer oudere ouderen en meer verstandelijk en geestelijk gehandicapte ouderen) neemt de behoefte aan verpleeghuiszorg alleen maar toe.

Afstoten Afstoten van vastgoed is het overwegen waard als opwaarderen of herbestemmen niet haalbaar is. Een locatie die niet rendeert, is een risico. Nu je verlies nemen en afstoten vermindert het risico in de toekomst. Zorgbestuurders moeten een duidelijke visie hebben over het strategische doel van vastgoed. Is huisvesting een productiemiddel, moet het flexibiliteit bieden, is het een concurrentiemiddel, verbetert het de vermogenspositie of past eigendom van vastgoed niet in de toekomststrategie? Het scheiden van wonen en zorg raakt ook de facilitaire organisatie. De doelgroep lichte zorgvragers heeft naast keuzevrijheid in het wonen ook een

keuze in de aanbieder van facilitaire diensten. Het is bijvoorbeeld niet vanzelfsprekend meer dat ze maaltijden of schoonmaakdiensten van de zorgorganisatie gebruiken. Concurrentie van andere organisaties is aan de orde, maar ook supermarkten bieden uitstekende kant-en-klare maaltijden en de wandeling biedt een dagelijks verzetje. Binnen een zorginstelling zelf vinden ook veranderingen plaats. Zorgafdelingen en groepswoningen worden steeds meer zelfvoorzienend en gebruiken minder diensten van de facilitaire organisatie. Daarnaast is het karakter van de gevraagde diensten veranderd: minder universeel en meer op maat. Dit biedt kansen om binnen en buiten de zorglocatie extra diensten aan te bieden. Zorgaanbieders zullen de ouderen met een klantgerichte benadering en een onderscheidende kwaliteit moeten verleiden tot het gebruik van hun diensten.

Maatregelen De krimpende vraag en het bezit van verouderd zorgvastgoed dwingt om pro-actief te reageren. Tot 2015 is er sprake van absolute krimp, maar het is ook een periode waarin de overheid nog gedeeltelijk bijspringt in de huisvestingslasten volgens het oude regime. De huidige budgetgarantie voor de kapitaallasten door de overheid wordt van 2012 tot 2018 stapsgewijs afgebouwd. Zorgorganisaties kunnen juist in deze periode hun kans pakken om hun ambities in de toekomst waar te maken. Dit is een proces dat vaak een aantal jaren duurt. Daarom is het zaak niet te wachten, maar om nu aan de slag te gaan met het gezond maken van de vastgoedportefeuille en facilitaire organisatie.

2012-Juni / ZorgInstellingen 33

MANAGEMENT

Nieuw meetinstrument mantelzorg

Mantelzorg is óók positief

Zorgverleners hebben veel aandacht voor de belasting van mantelzorgers. Recent is er ook oog voor de positieve kanten van de hulpverlening, die met een nieuw meetinstrument eenvoudig zijn vast te stellen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en Vrije Universiteit (VU) komen in september met een wetenschappelijke publicatie over dit meetinstrument. Alice de Boer van het SCP en Marjolein Broese van Groenou (VU) geven geven alvast een voorproefje. Tekst Alice de Boer en Marjolein Broese van Groenou

De meeste Nederlanders vinden het vanzelfsprekend om hun zieke en gehandicapte verwanten en vrienden te helpen. Er zijn circa 2,6 miljoen mensen die een familielid of vriend langer dan drie maanden of meer dan acht uur per week hulp geven. Deze onderlinge steun is zelfs zo gewoon dat sommigen daarin te ver gaan. Zorgverleners weten dat zij overbelasting van mantelzorgers vaak (te) laat in de gaten hebben, dus richten ze op de moeilijke kanten van het helpen. In de ondersteuning staat dan ook vaak het voorkomen van overbelasting centraal. De positieve kanten van het helpen worden daarmee regelmatig over het hoofd gezien. Dit betekent echter niet dat de positieve kanten niet van belang zijn. Aandacht hiervoor is van belang om te

2012-Juni / ZorgInstellingen

kunnen begrijpen wat de zorg voor een hulpbehoevende betekent. Ook helpt het voor het ontwikkelen van goede interventies om mantelzorgers beter te ondersteunen.

Handzaam

Dankzij een handzaam meetinstrument voor positieve ervaringen is gemakkelijk vast te stellen welke mantelzorger weinig of veel positieve ervaringen ondervindt. De methode is ontwikkeld op basis van een aantal focusgroepen met mantelzorgers. De positieve kanten van het helpen vormden een van de gespreksonderwerpen. Op basis van de gesprekken zijn in een schriftelijke enquête acht uitspraken geformuleerd (zie kader). Ze hebben betrekking op het moment in de twaalf maanden voorafgaand aan het interview waarop

de hulpbehoefte het grootst was. De antwoorden op de stellingen vormen een hiërarchische schaal. Dit betekent dat iemand die op een bepaalde stelling ‘mee eens’ zegt ook de meeste voorgaande stellingen in de rij met ‘mee eens’ beantwoordt. Wie bijvoorbeeld door het zorgen nieuwe dingen heeft geleerd, blijkt ook te genieten van de leuke momenten met de hulpbehoevende. Uit een eerder onderzoek van de SCP onder 2500 mensen blijkt dat positieve ervaringen beginnen met effecten bij de mantelzorger zelf, zich verbreden naar de relatie met de hulpbehoevende en daarna tot een ruimer terrein van functioneren, namelijk competenties en sociale contacten met anderen. Zo genieten mantelzorgers het vaakst van de leuke momenten met de hulpbehoevende (75 procent) en de hulpverlening zelf gaf 67

MANAGEMENT

Nieuw meetinstrument mantelzorg

Positieve ervaringen bij mantelzorgers Stelling

Percentage

Ik genoot van de leuke momenten die er waren met de hulpbehoevende

Zorgen voor de hulpbehoevende gaf mij een goed gevoel

Ik ontving veel waardering voor de hulp die ik gaf*

In de periode waarin ik zorgde zijn de hulpbehoevende en ikzelf dichter bij elkaar gekomen

Door het zorgen heb ik geleerd blij te zijn met kleine dingen

Door het zorgen heb ik zelf ook nieuwe dingen geleerd

Door het helpen is de band met mijn familie en vrienden hechter geworden*

Door het zorgen heb ik nieuwe mensen leren kennen

* Voor de zesitemvariant vervalt deze stelling

procent een goed gevoel (zie kader). Tweederde (63 procent) voelt zich door anderen gewaardeerd vanwege de taak die ze op zich hadden genomen. Dit noemen we de intrinsieke opbrengst van de zorgverlening. Bij een kleinere meerderheid verbeterde de relatie met de hulpbehoevende (54 procent); de relationele opbrengst.

staat zijn tot het communiceren van waardering. Een breed spectrum van positieve ervaringen is nodig om gedurende een langere tijd om te gaan met een stressvolle zorgsituatie. Hiermee is niet gezegd dat een reeks positieve erva-

ringen de belasting van helpers laat verminderen. In tegendeel: bij sommige mantelzorgers, vooral de verzorgers van partners die zwaarder belast zijn, komen positieve ervaringen samen voor met negatieve ervaringen en bij anderen juist niet. Tijdige signalering van weinig positieve ervaringen bij mantelzorgers kan helpen bij het bieden van gepaste ondersteuning. Denk aan begrip en erkenning voor de probleemsituatie waarin mantelzorgers zich bevinden. Het gesprek hierover beginnen is al een eerste aanzet voor ondersteuning. Ook het onderhouden van contacten in het sociale netwerk is van belang. Samen zorgen levert immers vaak positieve ervaringen op.

Stellingen

De schaal met acht stellingen is van toepassing voor mantelzorgers van veel verschillende patiĂŤntengroepen. De uitspraken kunnen voorgelegd worden aan verzorgers van partners, ouderen, niet-verwanten, chronisch zieken, bewoners van zorginstellingen en werkende mantelzorgers. Voor mantelzorgers van mensen met dementie en mantelzorgers van mensen met een verstandelijke beperking is de zesitemvariant beter van toepassing. Achterliggende oorzaak is dat de stellingen over ervaren waardering en band met familie en vrienden niet in de schaal passen. Dit is logisch omdat deze groepen hulpbehoevenden minder goed in Meer info: a.de.boer@scp.nl 2012-Juni / ZorgInstellingen 35

bedrijfsprofiel Miele Professional

‘ Was uitbesteden verre Vaak is zelf wassen voordeliger voor zorginstellingen dan uitbesteden. Dat is de conclusie van een onafhankelijk onderzoek dat het Nibud heeft uitgevoerd in opdracht van het LOC. Instellingen blijken veel uitbesteedkosten over het hoofd te zien.

Wanneer het budget krimpt, kiezen veel zorginstellingen voor het uitbesteden van werkzaamheden in een poging effectief te bezuinigen. De maaltijden komen uit een externe keuken en beddengoed en handdoeken gaan naar een wasserij. Ook kleding van bewoners wordt nu vaak buitenshuis gewassen. De vraag is of dat echt geld bespaart. In het onderzoek van het Nibud is gekeken naar de verschillende wasprocessen en de waskosten die zijn gemoeid met het wassen van kleding van cliënten in zorginstellingen. Uit het onderzoek kwam naar voren dat veel zorginstellingen geen goede kostenvergelijking maken tussen zelf wassen en uitbesteden. Dit is ook de ervaring van Miele Professional. Er zijn veel verborgen kosten waar geen rekening mee wordt gehouden. Zo vergeet men vaak de BTW die over de inkoop van diensten gerekend wordt. Bovendien zorgen logistieke problemen ook voor extra kosten. “Als je persoonsgebonden was uitbesteedt, zie je dat kleding sneller slijt, sneller kapot gaat en zelf regelmatig verdwijnt”, zegt Jos Fonck, directeur van Miele Professional. “Cliënten klagen en medewerkers zijn veel tijd kwijt met zoeken en met communicatie met de externe wasserij, cliënten en hun familie. Dit is kostbare tijd die verborgen blijft in kostenberekeningen. Bovendien gaan deze uren ten koste van de schaarse zorguren voor de bewoners.” Volgens Fonck is uitbesteden vooral een luxe en een kwestie van gemak, en zeker niet in alle gevallen goedkoper. “Hebben instellingen alle kosten op een rij gezet voordat ze besluiten om de was uit te besteden? Het is belangrijk alle alternatieven te overwegen en ook rekening te houden met de wensen en meningen van de bewoners. Het blijkt dat het in huis wassen van persoonsgebonden wasgoed

2012-Juni / ZorgInstellingen

van ideaal’ effectief is en een besparing oplevert. Uitbesteden van persoongebonden wasgoed is verre van ideaal.” Fonck wil zorginstellingen duidelijk maken dat Miele Professional kan helpen besparingen te realiseren. “Als het gaat om Total Cost of Ownership in het wasproces, zijn we – hoe gek het ook mag klinken – heel goedkoop. Onze machines zijn bij aanschaf weliswaar iets duurder dan die van de concurrent, maar omdat ze zeer slijtvast en praktisch storingsvrij zijn, zijn de onderhoudskosten zeer laag.” Veel zorginstellingen besteden de was ook uit om het investeringsbudget te sparen. De kosten voor de wasserij vallen namelijk onder het exploitatiebudget en de aanschaf van een nieuwe wasmachine is een investering. “Bij Miele Professional werken we met flexibele betalingsregelingen, waardoor de aankoop indien gewenst onder het exploitatiebudget kan vallen”, legt Fonck uit. “We kunnen daardoor een prijs maken waarin ook gelijk het onderhoud wordt meegenomen.

Innovatief

Als instellingen nog eens willen nadenken over de bewassing, wil Miele Professional graag meedenken. Fonck: “Miele is conservatief in kwaliteit en innovatief in denken. We maken graag een kostprijsberekening, maar combineren dat liever met een brede heroverweging van het gehele wasproces. Er zijn namelijk zoveel andere factoren die een rol spelen. Je kunt bewoners of familie laten meehelpen bij het wassen. Dat bespaart niet alleen kosten, maar bewoners voelen zich ook nuttig. Met een eigen wasserette kunnen bewoners waar mogelijk zelf hun

kleding wassen. Die wasserette kun je ook openstellen voor medewerkers en buurtbewoners. Zo ontstaat er meer sociale betrokkenheid.” “Ook Miele Professional zelf zet mensen centraal in de bedrijfsvoering. “Rendement is belangrijk, maar niet het belangrijkst”, zegt Fonck. “We zijn goed voor onze medewerkers en streven naar langdurige samenwerking met onze klanten. We denken ook graag mee met de klant. Onze verkopers verkopen daarom niet, maar zijn adviseurs die oplossingen aanreiken. Onze servicedienst is gericht op kwaliteit en gemak voor de klant. We werken in rayons en onze technici zijn geen productspecialisten, maar generalisten. Hierdoor hebben klanten veelal te maken met dezelfde technicus voor alle producten die men van ons in huis heeft. Zo ontstaat automatisch een band die voor beide partijen goed werkt.” De klanten van Miele Professional zijn volgens Fonck vaak trouw aan het merk. “In afwassen, wassen en desinfecteren is Miele marktleider. In alle ziekenhuizen en veel zorginstellingen in Nederland vind je Miele- apparatuur. Bij sommige organisaties staan er een paar en bij andere meer dan honderd. Een aantal jaar geleden zijn we ook met sterilisatieapparatuur voor ziekenhuizen, artsen en tandartsen op de markt gekomen en ook hier groeit ons aandeel snel. De markt is klein en daarom koesteren we onze klanten. Een goed product, een goede service en een goed advies is ook in ons voordeel. Bezuinigingen zien we daarom niet als een bedreiging, maar als kans.”

Een zorg minder Miele Professional is al meer dan 70 jaar fabrikant van onder andere professionele was-, droog- en mangelapparatuur, alsmede professionele afwasautomaten, medische reiniging en desinfectie apparatuur, sterilisatie apparatuur en karrenwasmachines. Naast het leveren van innovatieve en kwalitatief hoogstaande apparatuur is Miele Professional vooral sterk in het bieden van oplossingen op maat, goede projectbegeleiding en een snelle en goede aftersales service.

Het volledige verslag Richtlijnwaskosten zorginstellingen van het onderzoek van het Nibud in opdracht van LOC Zeggenschap in zorg, is terug te vinden op de website www.miele-professional.nl/vakbladen

Dit artikelis tot stand gekomen in samenwerking met Miele Professional.

2012-Juni / ZorgInstellingen 37

produCt & MArKt Nieuwe serie Cubus-ventilatieboxen Auerhaan heeft nieuwe Cubus-ventilatieboxen ontwikkeld voor aansluiting op ronde zuigen perskanalen. De Cubus-serie is verkrijgbaar in vijf standaardafmetingen, waarvan de panelen demonteerbaar en onderling uitwisselbaar zijn. De unit kan hiermee in elke positie worden geïnstalleerd. De Cubus is voorzien van Lemmens TAC-ventilatoren (gelijkstroom), maar ook de conventionele Lemmens-ventilator is in de Cubus leverbaar. Volgens Auerhaan kan de Lemmens TAC-gelijkstroomventilator een energiebesparing opleveren van 30 tot 60 procent. Ook is de ventilator gemakkelijk te installeren en produceert een lager geluidsniveau in vergelijking met traditionele ventilatoren. Meer info: www.auerhaan-klimaattechniek.nl

Topshield2 finish vereenvoudigt onderhoud Forbo Flooring heeft onlangs een finish voor Marmoleum ontwikkeld en geïntroduceerd onder de naam Topshield2. Volgens de fabrikant is door de unieke structuur van Topshield2 het linoleum sterker, duurzamer en nog eenvoudiger te onderhouden waardoor een flinke besparing kan worden bereikt op onderhoudskosten. Daarnaast zorgt de dubbel UV-geharde toplaag ervoor dat Marmoleum voortaan bestand is tegen krassen, vlekken en kleurvervaging. Topshield2 maakt linoleum ook vuilafstotend. Marmoleum is bovendien bacteriostatisch en bestand tegen handalcohol. Indien nodig is Topshield2 bovendien eenvoudig te herstellen of te vernieuwen. Meer info: www.forbo.nl

Redbeans introduceert: de nieuwe Beanmachine Small Redbeans heeft de Redbeans Beanmachine Small geïntroduceerd. Het gaat om een compacte volautomatische espressokoffieautomaat, een alleskunner. “Verse bonen, direct gemalen, onder druk gezet: voor echt lekkere koffie. Prima geschikt voor winkels, kleine kantoren of pantry’s”, meldt de leverancier. “Met één druk op de knop een heerlijke koffie, espresso, cappuccino, latte macchiato, warme chocolademelk of heet water voor thee. Tien keuzetoetsen. Uniek is de kannenfunctie: met één druk een klein kannetje echt verse koffie (1 liter).” Readbeans geeft aan dat de 32 centimeter brede machine eenvoudig is in onderhoud, schoonmaken en bijvullen. Meer info: www.redbeans.nl

Waerthove krijgt nieuwe Miele-wasautomaat Raad het aantal microvezeldoeken en win een professionele wasautomaat voor uw zorgorganisatie. Tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 2012 konden bezoekers deelnemen aan een prijsvraag van Miele Professional. Zorgmedewerkster Andrea Lock van de Rivas-locatie Waerthove in Sliedrecht wist het juiste aantal doeken te raden in de wasautomaat die stond opgesteld met daarin 74 microvezeldoeken. Binnenkort wordt de professionele wasautomaat ofﬁcieel overgedragen aan en in gebruik genomen door Andrea Lock en locatiedirecteur Twan van den Munckhof van Waerthove.

zorgAgenda 2013 de ZorgAgenda is al ruim 20 jaar de meest gebruikte agenda in de zorg. door de handige indeling van één dag per pagina met periodevermelding en het handzame formaat is deze agenda zeer geschikt voor medewerkers in de (thuis)zorg en zorginstellingen. de agenda bevat voorin 32 pagina’s met speciﬁeke informatie voor de zorgsector. de nieuwe editie voor 2013 bevat daarnaast artikelen over actuele thema’s in de zorg, zoals de theorie achter en het werken met het zorgleefplan, het vermalen van medicijnen, er zijn voor je collega en een individueel actieplan voor cliënten. het omslag kan worden bedrukt met een logo van de organisatie. een agenda op maat met een full colour omslag en eigen pagina’s is ook mogelijk. uitgever: eilers international, wormerveer. voor informatie: 075 6294661, agenda@eilers-international.nl of www.eilers-international.nl. een of enkele exemplaren (tot 20 stuks) zonder logobedrukking kunnen besteld worden via de webshop www.ofﬁcewebshop.nl.

2012-Juni / ZorgInstellingen

publiCAties

produCt & MArKt Mountainlight komt met nieuwe daglichtverlichting voor betere gezondheid

Mountainlight introduceert een nieuwe, hoogfrequente, volspectrum daglichtverlichting. Deze levert de dagelijkse hoeveelheid UV-A, die het lichaam nodig heeft en draagt hiermee volgens de leverancier Mountainlight fors bij aan het terugdringen van ziekteverzuim. “Het grote voordeel van daglichtarmaturen is dat de huid en ogen zo de nodige vitamine D aanmaken en de verlichting het natuurlijke daglicht benadert, waardoor men goed zicht heeft op de werkzaamheden.” Volgens Mountainlight hebben de daglichtarmaturen een langere levensduur dan de conventionele armaturen en leveren daarmee een behoorlijke besparing op, waarmee ze ook nog eens bijdragen aan een beter milieu. “Een aantal bedrijven nam de proef op de som en testte de nieuwe verlichting”, zegt salesmanager Joel Hoornveld van Mountainlight. “Meer dan 90 procent besloot na de testperiode de lampen blijvend aan te schaffen.” Meer info: www.mountainlight.nl

Compliance, mijn vakgebied

Auteur: Jan Revenberg ISBN: 9789461769015 Prijs:  17,95 Compliance is een algemeen begrip. To comply betekent voldoen aan. Compliance is een begrip dat vooral wordt gebruikt in de ﬁnanciële dienstverlening. Het gaat

AAL Forum dit jaar in Nederland Het AAL Forum 2012 vindt van 24 tot en met 27 september plaats in het Evoluon in Eindhoven. AAL staat voor Ambient Assisted Living, een samentrekking van Ambient Intelligence en Assisted Living. Het AAL Joint Programma stimuleert het gebruik van innovatieve op ICT-gebaseerde producten en diensten voor goed ouder worden; thuis, onderweg en op het werk. De doelstelling is om kwaliteit van leven, zelfstandigheid, deelnemen aan de maatschappij en het langer doorwerken van ‘ouderen’ te bevorderen. Nevendoel is om de kosten van zorg te verlagen. Een vol programma met lezingen, pitches, een beurs en ontmoetingen. Ook zijn er ﬁeld visits, bezoeken aan uitstekende voorbeelden van toepassingen van ICT voor de zorg. De organisatie is in handen van kenniscentrum Smart Homes, ministerie van VWS, provincie Noord-Brabant, gemeente Eindhoven en Brainport Regio. Meer info: www.aalforum.eu

Leefplezier

Auteurs: Egbert Bosma en Leontien Giezen-Biegstraaten Online op www.netwerklevensvragen.nl Leefplezier wil zeggen dat je het naar je zin hebt in het leven. Wie kwetsbaar en afhankelijk wordt, levert vaak op leefplezier in. Voor mensen die in een zorginstelling gaan wonen, ligt het zorgen voor leefplezier deels in de han-

hierbij om het naleven van de – voor de financiële sector specifieke – weten regelgeving die te maken heeft met de integriteit en reputatie van de financiële dienstverlener. In het boek Compliance, mijn vakgebied wordt het vakgebied compliance belicht vanuit de zorgsector, onder meer omdat organisaties met een publiek/ privaat karakter, zoals de zorgsector, steeds meer risicodragend worden. Juist omdat deze organisaties niet puur commercieel opereren, ontbreekt de marktwerking, waardoor minder snel sprake is van optimale bedrijfsvoering. Met welke risicos hebben zorginstellingen eigenlijk te maken als het gaat om de marktwerking in de zorg en welke gevolgen heeft dit? Daar wijst Jan Revenberg de lezer op. Compliance, mijn vakgebied gaat over integriteit en betrouwbaarheid. Natuurlijk wordt er ook ruime aandacht besteed aan de Mededingingswet. ■

den van de mensen daar. Het boekje Leefplezier inspireert zorginstellingen om leefplezier als uitgangspunt te nemen in de zorgvisie. Organisaties die werken aan leefplezier dragen bij aan een zinvol bestaan van cliënten. Werken aan leefplezier is niet duurder, het kan binnen de bestaande budgetten. Het is vooral een kwestie van anders denken en doen en op een creatieve manier inzetten van mensen en middelen. Hoe dan? Dit boekje helpt u op weg. Bezoeken aan plekken waar leefplezier leidend is voor bestuurders en medewerkers vormen de basis van deze uitgave. Aan de orde komen zeven elementen die bijdragen aan leefplezier: jezelf zijn, contacten, rust, actief zijn, jezelf redden, wonen, eten. Ze bieden elk een ingang om leefplezier te realiseren. ■

2012-Juni / ZorgInstellingen 39

Servicewijzer Automatisering

bedrijfskleding

Facilitaire diensten Lloyd’s Register

Quarto De specialist in betaaloplossingen voor (kleinschalige) zorginstellingen Westbaan 200 2841 MC Moordrecht Postbus 59 2840 AB Moordrecht T 0182-700500 E info@quarto.nl I www.quarto.nl

Straight Systems Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg, ziekenhuizen, bedrijfsrestaurants en leisure. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl

George Pisa & Zn. Stijlvolle bedrijfskleding George Pisa & Zn. Tailleurs Kanaaldijk Noord 15B 5613 DZ Eindhoven T 040-2433631 E info@georgepisa.nl I www.georgepisa.nl

Erkende certificatieinstellingen

Bureau Veritas Certification Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505500 E verkoopnederland@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl

Quality Assurance Certificatie en Training Weena-Zuid 170 3012 NC Rotterdam Postbus 701 3000 AS Rotterdam T 010-2018445 I www.lrqa.nl

TUV Nederland QA De Waal 21c 5684 PH Best T 0499-339500 E info@tuv.nl I www.tuv.nl TUV Nederland is uw partner in certificatie: o.a. de HKZ T, V&V, Gehandicaptenzorg, Jeugdzorg, Revalidatie, Kinderopvang en Zorg-boerderijen en Veiligheidsmanagementsystemen. Wij komen graag bij u langs !

Beveiliging Evacuatie DNV VDZ Security Hoofdkantoor Papendorpseweg 53-59 3528 BJ Utrecht Tel: 030-7991106 Regio Kantoor Oost Nederland Metaalstraat 2c 7483 PD Haaksbergen T 053-5742294 E info@vdzsecurity.nl I www.vdzsecurity.nl Beveiligingsdiensten voor zorgsector VDZ Security levert vakbekwaam en goed opgeleid beveiligingspersoneel.

Postbus 9599 3007 AN Rotterdam T 010-29 22 700 E certificatie@dnv.com I www.dnv.nl/zorg Zichtbare kwaliteit door certificering? DNV certificeert managementsystemen volgens: HKZ, ISO 9001, NTA 8009, NEN 8048, OHSAS 18001, ISO 14001. Onze unieke auditmethode Risk Based Certification® gaat nét even verder en haalt het maximale uit uw certificatietraject. Resultaat? Betrouwbare zorg van hoge kwaliteit.

2012-Juni / ZorgInstellingen

Landuwasco Bellstraat 10 3133KE Vlaardingen E mail@landuwasco.nl I www.landuwasco.nl Landuwasco Wasserijtechniek levert meer dan 48 jaar het totale pakket wasmachines, droogmachines en strijkmachines aan de wasserijindustrie, instellingen, campings, hotels, scheepvaart en professionele inhuiswasserijen.

Newasco Newasco Diensten BV Nijverheidsweg 40 2102 LL Heemstede T 023-5474004 E diensten@newasco.nl I www.newasco.nl Innovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

ARTIMO textiles

Marconistraat 32 6372 PN Landgraaf T 045-5727031 E info@escape-mobility.com I www.escape-mobility.com

Nieuweweg 240 Postbus 13 6600 AA Wijchen T 024-7502300 I www.eromes.nl Eromes ontwerpt, produceert en levert creatieve oplossingen voor zorgen werkomgevingen. Creativiteit die voorkomt uit nieuwe inzichten en ook door anders te kijken naar bestaande.

E.S.T.I.D.A

inrichting

Escape Mobility Company

Eromes Projectinrichters

Postbus 1150 4700 BD Roosendaal De Meeten 53 4706 NK Roosendaal T 0165-543940 E info@artimo.nl I www.artimo.nl Artimo is leverancier van permanent vlamvertragende gordijnen meubelstoffen voor projecten.

Interieurontwerp en - fabricage Amsterdam Scannerstraat 21 1033 RV Amsterdam T 020-3371576 E info@estida.nl I www.estida.nl E.S.T.I.D.A ontwerpt, realiseert en produceert totaalinterieurs en interieuronderdelen voor zorginstellingen, horeca, retail, kantoren en wellness. Uw inrichtingspartner voor nieuwbouwprojecten, uitbreiding, renovaties en stoffering.

Gerflor Benelux Postbus 7102 5605 JC Eindhoven T 040-2661700 E gerflornl@gerflor.com I www.gerflor.nl of www.gerflor.be Sinds 1937 wereldwijd producent van professionele PVC projectvloeren en specialist in vloeroplossingen voor de gezondheidszorg.

Servicewijzer ▲

labels

Artevo Alexanderstraat 6 6882 BG Velp T 026-3619334 E top@artevo.nl I www.naamlabels.nl Zelf investeren of uitbesteden? ARTEVO naamlabels maakt al ruim dertig jaar naamlabels voor uw kleding die wasecht en chemisch reinigbaar is.

Installatietechniek en onderhoud

De kosten voor een vermelding in deze Servicerubriek (logo, adresgegevens en ca. 20 woorden tekst) bedragen 750 euro per jaar. Inclusief plaatsing van een logo/link op de website www. zorginstellingen. nl in de rubriek producten.

trainingen

BLR-Bimon airconditioning Postbus 72 3417 ZH Montfoort T 0348-472247 E airconditioning@ blr-bimon.nl I www.blr-bimon.nl BLR-Bimon is de specialist op het gebied van airconditioning.

Imtech Care & Cure Rivium Boulevard 122 2909 LK Capelle aan den IJssel Postbus 8584 3009 AN Rotterdam T 010-4477400 I www.zorg.imtech.nl

Bureau Veritas Training Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505551 F 088-4505555 E bvct@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl Theoretisch of toegepast, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

Informatie: Jeroen Baar: T 035-6940740 E jeroenbaar@ vakmedianet.nl

Doe mee! en word lid van het platform ‘vakmensen voor vakmensen’ ZorgInstellingen is het platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg ZorgInstellingen richt zich op beslissers, directies, facility, kwaliteitsen locatiemanagers van ziekenhuizen en zorginstellingen. Jaarabonnement €107,50 exclusief BTW, buitenland op aanvraag. Gratis tweewekelijkse digitale nieuwsbrief.

Aanmelden: www.zorginstellingen.nl

of email:

bestellen@vakmedianet.nl

W.Z O

zorg agers renzorg voor man oude Platform huizen en in zieken

gang 37e jaar

ni nr. 4 Ju

NIE

I NS

TE L L

.N L

ingen l l e t s n i

2012

CT & I A M THE OTICA DOM g ars a eidszor Winn rijh Gastvrds Awa

ie Energaren met d besp onderhou slim i Shum Fengrn he s in Apleeghuis ver

B+B VAKMEDIANET

informatieplatforms voor professionals 2012-Juni / ZorgInstellingen 41

www.vakmedianet.nl

I NG

agenda

Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: redactie@zorginstellingen.nl

23 – 26 september

14 – 17 november

Düsseldorf www.hogatec.de

Düsseldorf www.medica.de

Hogatec 2012

Medica

3 – 4 oktober

Facilitaire Vakbeurs Asssen Assen www.facilitairevakbeurs.nl

21 – 22 november

Beurs Domotica & Slim Wonen

Eindhoven www.beursdomoticaenslimwonen.nl

10 – 12 oktober

HealthCare 2012 Bussel www.health-care.be

10 – 13 oktober

Rehacare Düsseldorf

21 – 25 oktober

Sial 2012 Parijs www.sial.fr

24 – 26 oktober

Vending Paris

Parijs www.vendingparis.com

advertentie-index Albron

Brother International Nederland Detron Telecom Solutions Erasmus Academie

Lotus Professional

NSecure

23 27 7

28 4

Smart Homes VeDoSign

FrieslandCampina Dagvers

Miele Professional

36/37 43 44

2012-Juni / ZorgInstellingen

be bright be sure

AAL Forum dit jaar in Nederland

Lezingen • Workshops Pitches • Landenpaviljoens Beurs • Field visits En… nuttige ontmoetingen

Op 24-27 september vindt in het Evoluon in Eindhoven het AAL Forum 2012 plaats. AAL staat voor Ambient Assisted Living, een samentrekking van Ambient Intelligence en Assisted Living. Verneem alles over het gebruik van innovatieve op ict-gebaseerde producten en diensten voor goed ouder worden; thuis, onderweg en op het werk en natuurlijk in de zorg. Hoe bevorder je kwaliteit van leven, zelfstandigheid, deelnemen aan de maatschappij en het langer doorwerken van ouderen? En dat ook nog eens op een zo efficiënt mogelijke manier. Het programma biedt uitwisseling van Europese onderzoeksresultaten, praktijkvoorbeelden, producten, ideeën én uiteraard oplossingen.

Bezoek het Aal Forum 2012 Schrijf in via www.aalforum.eu

@aalforum.eu