Zin 07 2014 compressed by VMN Media

zorg Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

39e jaargang nr. 7 - november 2014

W. ZO

LIN

instellingen

Thema

(brand beveil ) iging

Slimme camera's rukken op Hoe bescherm je ouderen tegen brand?

Nominaties Servicedesk Award 2014

Asset Sharing, ook kansrijk in de zorg

*Ook uw Dure Belg, Amerikaan, Spanjaard, Aziaat en Italiaan kunt u inruilen voor een Zuinige Zweed!

Zuinige Zweed.

€ 3,

per dag

+ INRUILACTIE NU GEGARANDEERD TOT € 1.000,- RETOUR OP UW BANKREKENING!

Meer weten?

www.electroluxactie.nl

Inhoud

Van de redactie

KPN Critical Communications

Nieuws

Orbis MC over uitbesteden: 'Je moet niet alles zelf willen doen'

MC Haaglanden genomineerd voor Servicedesk Award 2014

WKK: wel/niet aantrekkelijk?

UMC Utrecht zet intelligente camera's in

Gespecialiseerde smartphone voor verpleegkundigen

Hoe bescherm je ouderen bij brand?

Brandmeldinstallatie UMCG

Product & Markt

Column Frederiek Morees

Servicewijzer

Agenda en advertentie-index

Special Focus op Facility

Asset sharing in de zorg

Spotlight op Wessel Griffioen

Online > ZorgInstellingen is ook op Twitter te volgen. Ga naar www. twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.< > Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven? Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Iedere week verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die ge誰nteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl > Tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 2014 in het Beatrix Theater in Utrecht zijn de winnaars van de Gastvrijheidszorg Awards 2014 bekendgemaakt. Bekijk de uitslag en de foto's van deze dag op www.zorgmetsterren.nl. U kunt zich via de website ook vast inschrijven voor Gastvrijheidszorg met Sterren 2015. Van harte aanbevolen!

2014-November / ZorgInstellingen

REDACTIONEEL

Colofon

DELEN IS HET NIEUWE BEZITTEN Thuisafgehaald.nl. Ruilrestaurant.nl. Huiskamermenu.nl. Gratisaftehalen.nl. Snappcar.nl. Blablacar.nl. Deelstoel.nl. Airbnb.nl. Wat hebben deze sites/platforms met elkaar gemeen? Ze brengen mensen bij elkaar die op een nieuwe, creatieve manier goederen of diensten met elkaar willen delen. Voorbeeld: iemand wil naar Berlijn. Hij kan de trein pakken, met zijn auto gaan of in het vliegtuig stappen. De kosten zullen rond de 125-175 euro liggen voor een retour. Als hij op www.blablacar.nl zoekt, vindt hij met een beetje geluk iemand die binnenkort toch al die kant op gaat en mensen mee wil nemen voor een paar tientjes. Eind goed al goed: chauffeur blij, omdat hij gezelschap heeft tijdens de rit en er nog wat aan verdient. Reiziger blij, omdat hij voor weinig geld naar Berlijn kan. De websites passen naadloos bij de deeleconomie. Delen is het nieuwe bezitten. Wie serieus wil bijdragen aan een duurzame maatschappij beseft dat het weinig zinvol is een product zelf te kopen als je het maar sporadisch nodig hebt. Terwijl iemand anders (misschien je buurman?) eigenlijk precies hetzelfde doet. De grote verliezer is natuurlijk het milieu, want die producten worden wel geproduceerd en vervoerd, maar ze worden nauwelijks gebruikt. Het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem heeft hier goed over nagedacht en gaat als eerste ziekenhuis in Nederland aan de slag met de deeleconomie. Het ziekenhuis neemt sinds kort deel aan een business-to-business deelmarktplaats, waar organisaties materieel en diensten onderling kunnen huren/verhuren of kunnen kopen/ verkopen. Rijnstate hoopt hiermee onbenutte capaciteit in te kunnen zetten voor andere organisaties of doeleinden. Het artikel van manager inkoop Royan van Velse in deze editie van ZorgInstellingen geeft meer inzicht in achtergrond en werking van de marktplaats. Het ziekenhuis biedt inmiddels van alles aan op de marktplaats. De eigen hoogwerker is te huur, evenals 350 parkeerplaatsen in de weekenden. En wie op zoek is naar blanco ponsplaatjes, kantoorstoelen, gewone stoelen, sportfaciliteiten, maaltijdkarren, bedden, regeneratiewagens en/of specifieke kennis van infectiepreventie en risicomanagement kan ook bij het ziekenhuis terecht. Ook biedt Rijnstate aan instrumentarium voor andere organisaties te steriliseren. GERARD DESSING

hoofdredacteur

Het ziekenhuis verdient een grote pluim met dit initiatief. Als een duur scan-apparaat niet 100% van de tijd wordt gebruikt, waarom andere ziekenhuizen dan niet toestaan ook gebruik te maken van de scan? Kosten worden gedeeld en er wordt verantwoordelijk omgegaan met beschikbare zorggelden. Goed voorbeeld doet goed volgen. Ik zou zeggen: welke zorginstelling volgt?

ZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET

HOOFDREDACTEUR Gerard Dessing, gerarddessing@vakmedianet.nl tel. 088-5840912 EINDREDACTEUR Aline de Bruin, alinedebruin@vakmedianet.nl REDACTIERAAD Chiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Arjan Anderiesen (coverontwerp), Marnix Balke, Ronald Bruins, Petrick de Koning, Frederiek Morees, Peter Passenier, Sarah de Preter, Royan van Velse, Jorik van de Waerdt UITGEVER Geert van den Bosch ACCOUNTMANAGERS Michel Lases, michellases@vakmedianet.nl tel 06-52867256 Bert Renkema, bertrenkema@vakmedianet.nl tel. 06-30060061 VORMGEVING & OPMAAK colorscan www.colorscan.nl DRUK Ten Brink, Meppel ADRES Vakmedianet, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn www.zorginstellingen.nl, redactie@zorginstellingen.nl ABONNEMENTENADMINISTRATIE klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-5840888 ABONNEMENTEN ZorgInstellingen verschijnt 8 keer per jaar. Jaarabonnement Nederland € 129,00, België € 139,00, buitenland overig € 159,00 en los nummer € 17,50; prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. DOELGROEP Algemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, ICT-management & hoofden administratie. COPYRIGHT Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2014 PUBLICATIEVOORWAARDEN Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. DISCLAIMER Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. ISSN 1386-4076

2014-November / ZorgInstellingen

NIEUWS Barometer Nederlandse Gezondheidszorg: instellingen staan op scherp Er is sprake van zwaar weer in de gezondheidszorg. De Barometer Nederlandse Gezondheidszorg 2014 van Ernst & Young heeft alle ontwikkelingen op een rijtje gezet die zorginstellingen op scherp zetten. De test laat dit jaar opvallende uitkomsten zien. Zo hebben de sectoren jeugdzorg en Regionale Instellingen voor Beschermd Wonen (RIBW) een solide score. Dit laat zien dat intramurale plaatsen beter worden betaald dan extramurale zorg. Ernst & Young waarschuwt wel dat door de overgang naar de gemeenten de impact in 2015 heel groot kan zijn. De GGZ-sector blijft een probleemsector met een zwakke positie. Door ontwikkelingen als de decentralisatie van de Jeugd GGZ, de herschikking van de eerstelijns en specialistische zorg en de transitie naar volledige marktwerking zullen de generalistische GGZ-organisaties op termijn verdwijnen, waardoor specialistisch zorgaanbod mogelijk wordt. In de stresstest valt de VVT-sector terug. Dat komt door dalende resultaten door hoge voorzieningen voor reorganisaties en verlieslatende contracten en afboekingen op vastgoed. Het rapport concludeert dat er ondanks de algemene positieve resultaten van de zorginstellingen in 2013 sprake lijkt van een kentering in resultaatontwikkeling. Voor het eerst in jaren nemen ze af. Banken hechten meer waarde aan kerngetallen en de omvang van het jaarresultaat en de jaarlijkse kasstromen winnen aan belang. Dat zorgt voor druk op de sector.

'Gemeenten reserveren miljoenen voor zorgtaken' Veel gemeenten zijn bang dat ze te weinig geld hebben om in 2015 hun nieuwe zorgtaken te kunnen betalen. Ze hebben daarom miljoenen euro's uit eigen middelen gereserveerd. Dat blijkt uit een enquête van de Volkskrant. Gemeenten zijn vanaf januari verantwoordelijk voor de jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en participatie door de decentralisatie van het Rijk. Dat zou geld moeten besparen, maar gemeenten hebben daar hun twijfels bij. Het kost ze juist veel geld om nieuwe organisaties op te zetten van bijvoorbeeld wijkteams. Het voeren van zogeheten ‘keukentafelgesprekken’ met inwoners over de benodigde zorg blijkt intensief en leidt niet meteen tot grote kostenbesparingen. Door de nieuwe manier van werken worden bovendien meer sluimerende problemen zichtbaar, waardoor er soms in eerste instantie juist meer zorg wordt verleend. De gemeente Almere zet daarom ruim 5 miljoen euro uit eigen middelen in. Rotterdam heeft een reservepot gemaakt van 35 miljoen euro voor twee jaar.

Onbalans in zorgsector: meer administratie, minder zorg Meer administratieve werkzaamheden voor zorgverleners, betekent minder zorg, concludeert de VvAA uit hun Levenslooponderzoek onder zorgprofessionals. Vooral de constante veranderingen met hun nieuwe regels en protocollen veroorzaken deze onbalans in de zorgsector. VvAA, ledenorganisatie en dienstverlener voor meer dan 114.000 zorgprofessionals, deed een zogenoemd kwantitatief Levenslooponderzoek waar iets meer dan negenduizend zorgprofessionals op reageerden. Juist de constante veranderingen in de zorg zorgen voor onbalans, stelt Herman van Hemsbergen, voorzitter van de hoofddirectie van VvAA. “Veranderingen gaan steeds sneller. Als daar telkens nieuwe regels en protocollen voor komen die in de uitvoering zoveel vragen dat de zorg zelf onder druk komt te staan, zijn we verkeerd bezig. De balans is zoek. Feitelijk zijn we constant bezig met het systeem aanpassen in de hoop dat dit geld bespaart. Maar alleen systemen lossen problemen niet op.” Meer regels levert niet alleen een onbalans, maar ook minder tijd die juist voor zorgverlening is. Het vak draait steeds meer om geld, niet om inhoud en kwaliteit. Van Hemsbergen: “We zien dat verzekeraars zich meer en meer gaan bemoeien met ‘praktijkzaken’ en treedt daarmee in de relatie tussen zorgverlener en patiënt. Dat komt het vertrouwen tussen zorgverlener en patiënt niet ten goede.”

LOC-directeur Yvonne van Gilse overleden Yvonne van Gilse is overleden. De directeur van LOC Zeggenschap in zorg overleed zondag na een intens en lang ziekbed. Yvonne van Gilse is acht jaar lang het gezicht geweest van LOC. “Ze was een bevlogen bestuurder met een groot hart voor de mensen in ons land die afhankelijk zijn van zorg. De gepassioneerde en tegelijkertijd pragmatische manier, waarop ze de LOC-visie ‘waarde-volle zorg’ uitdroeg, heeft bij velen tot grote waardering voor het gedachtegoed van LOC geleid”, aldus de website van LOC. “Ze zal dan ook niet alleen binnen LOC, maar ook daarbuiten, zeer worden gemist. We danken haar daarom oprecht voor alles wat ze voor de organisaties betekend heeft.” LOC Zeggenschap in zorg is de grootste landelijke cliëntenorganisatie en vertegenwoordigt medezeggenschapsorganen in onder meer de verpleging & verzorging, geestelijke gezondheidszorg en thuiszorg.

2014-November / ZorgInstellingen

www.zorginstellingen.nl

NIEUWS

Verdubbeling aantal 100-plussers in 2025 Sinds 2000 verdubbelde het aantal eeuwelingen in Nederland, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bijna 2,2 duizend Nederlanders zijn 100 jaar of ouder. En tot 2025 komen er nog dubbel zoveel 100-plussers bij. Samen met de negentigers in Nederland zijn de 100-plussers de snelst groeiende leeftijdsgroep in de samenleving. In 2025 verwacht het CBS dat er zo’n 4,5 duizend 100-plussers zijn. Hoe komt dat? Het CBS schrijft deze verdubbeling vrijwel volledig toe aan de dalende sterftecijfers op gevorderde leeftijd. “Uit tal van publicaties blijkt dat 100-plussers, ook nu al, opvallend gezond zijn en weinig kampen met chronische ouderdomsziekten. Zo overlijdt minder dan één op de twintig aan kanker.” De meeste 100-plussers zijn vrouw. Hun aantal is ook het sterkst gegroeid: sinds 2000 meer dan verdubbeld. Mannen bleven enigszins achter. Maar het CBS verwacht dat tot 2025 ook het aantal mannen onder de 100-plussers beduidend zal stijgen. Want de afgelopen decennia stegen de overlevingskansen veel meer voor mannen dan voor vrouwen. Het CBS verklaart het zo: mannen zijn steeds minder gaan roken, vrouwen steeds meer. De overlevingskans verdubbelde doordat de gezondheidszorg vanaf het begin van deze eeuw verbeterde, aldus het CBS.

Kies bewust voor een schoner milieu renovatie = hergebruik = duurzaam

eenoorde tw n vera keuze

Natuurlijk HOROS voor een verantwoord klimaat!

Een iPad voor dementerende mensen, dát werkt Naast de reguliere groepsactiviteiten hebben mensen met dementie ook behoefte aan zelfstandige handelingen. Maar voor één-opéén-begeleiding ontbreekt vaak de tijd bij zorgverleners. Welke mogelijkheden zijn er dan voor individuele activiteiten? Kenniscentrum Zorginnovatie, een onderdeel van Hogeschool Rotterdam, onderzocht bij drie zorginstellingen in Rotterdam de multimediamogelijkheden met een iPad. Vrijwel probleemloos accepteerden de onderzochte mensen met dementie de handzame iPad. Tijdens het spelen van een spel probeerden sommige cliënten een zo hoog mogelijke score te halen, en dat droeg bij aan een positief zelfbeeld en gevoel van verbondenheid. Bij een kleine groep dementerenden werkte spellen spelen op de iPad juist averechts. Ze vonden het te kinderachtig, hadden moeite met de iPad of het spel voldeed niet aan hun verwachtingen. Dat leidde tot frustratie, falen of een negatiever zelfbeeld. Wordt hiermee spellen spelen op de iPad als vaste activiteit geïntroduceerd in zorginstellingen? Tot nu gebruiken al veel ouderenzorginstellingen multimediatoepassingen, bijvoorbeeld De Verhalentafel en BrainTrainerPlus. Voor verdere toepassingen schreven de onderzoekers een instructiemodule voor verzorgenden en mantelzorgers over hoe je de iPad en spelletjes in kunt zetten bij mensen met dementie. Ook schreven ze een rapport voor spelontwikkelaars.

Sinds 1953 levert en upgrade Horos, luchtbehandelingssystemen en koelmachines - Energie quickscan voor luchtbehandeling, koelmachines en warmtepompen - Renovatie & upgraden van bestaande luchtbehandelingssystemen - Renovatie & upgraden van bestaande koelmachines - Renovatie & upgraden van bestaande warmtepompen

+31 (0)35 603 90 60 | www.horos.nl

2014-November / ZorgInstellingen

ACTUEEL

Servicedesk Awards

MC Haaglanden genomineerd voor Servicedesk Award

De nominaties van de Facilitaire Servicedesk Awards 2014 zijn bekend. De servicedesk van Medisch Centrum Haaglanden is genomineerd in de catergorie ‘Beste Facilitaire Servicedesk 2014’. Op woensdag 19 november worden de Award-winnaars bekend gemaakt. Goed nieuws! De genomineerden voor de Facilitaire Servicedesk Awards 2014 zijn bekend. In de categorie 'Beste Facilitaire Servicedesk 2014' zijn de volgende organisaties genomineerd: t ANWB t Medisch Centrum Haaglanden t Menzis. In de categorie ‘Beste Servicedesk 2014’ is gekeken naar onder meer een goede balans in de elementen die van

2014-November / ZorgInstellingen

belang zijn op een volwassen servicedesk: mens, proces, systeem, innovatie, ontwikkeling en de klant. Deze genomineerde organisaties hebben een slimme vertaling gemaakt van de organisatiedoelstellingen naar een professionele, enthousiaste en hoogwaardige servicedeskoplossing. Daarbij passen zij innovaties toe en scherpen zij hun doelen aan om continu te voldoen aan de hoge verwachtingen van de organisatie. In de categorie 'Meest belovende Facilitaire Servicedesk 2014' zijn de

volgende organisaties genomineerd: t HDI-Gerling t Stadsdeel Oost Gemeente Amsterdam, t Gemeentelijke samenwerking BAR (Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk). De genomineerden zijn geselecteerd omdat ze opvielen door hun nuchtere ambitie, pro-actieve visie op de toekomst, klantgerichtheid en hun drive om zich verder te ontwikkelen in de komende jaren. Bovendien wisten de bovenstaande organisaties zich te

ACTUEEL

Servicedesk Awards

nomineren op basis van hun inspirerende inschrijving.

Wat is tot dusver gebeurd? Vanaf 1 september tot 1 oktober konden alle facilitaire- en shared servicedesks van Nederland zich inschrijven via www.sdaward.nl. Na het invullen van een kwantitatieve- en kwalitatieve vragenlijst zijn alle inschrijvingen naast elkaar gezet en met elkaar vergeleken. Na zorgvuldige analyse zijn in iedere categorie drie genomineerden gekozen, in totaal zes organisaties. Deze organisaties krijgen een vervolgopdracht, die begin november aan de onafhankelijke vakjury wordt gepresenteerd. Mede op basis van deze presentaties en de aansluitende vragenrondes neemt de vakjury een definitief besluit wie er met de awards vandoor gaan.

Samenstelling jury Voor een belangrijke prijs is een onafhankelijke jury van belang. Daarom bestaat de jury van de Facilitaire Servicedesk Awards 2014 uit professionals uit het werkveld: t Marcel Boltjes, Hoofd Hospitality bij Eneco t Bart Voortman, Directeur Group Facility Services Achmea t Jeroen Boks, Customer Support Manager bij TOPdesk t Sander Koop, Directeur en eigenaar van ArrangeGroup.

Servicedesk Event Op woensdag 19 november vindt vanaf 13.00 uur het Servicedesk Event 2014 plaats. Tijdens deze middag worden naast interessante presentaties en workshops natuurlijk ook de

Facilitaire Servicedesk Awards 2014 feestelijk uitgereikt. De locatie voor dit evenement is het centraal gelegen kantoor van Achmea te Zeist. Deelnemers kunnen zich kosteloos inschrijven op www.sdaward.nl/knowledge. De Facilitaire Servicedesk Awards zijn een initiatief van TOPdesk, ArrangeGroup en Facto Magazine.

Aanmelden voor Servicedesk Event 2014 Datum: 19 november (vanaf 13.00 uur) Locatie: Achmea, Zeist Informatie: info@sdaward.nl Website voor aanmelden: www.sdaward.nl/knowledge

Slim, veilig & ﬂexibel Van binnen- en buitendeuren tot kluisjes en kleedkamers – met Salto elektronisch [VLNHUNZILOLLY OLLM[ \ HSSLZ VUKLY JVU[YVSL IPUULU ttU Z`Z[LLT <P[LYZ[ ÅL_PILS LU KHHYKVVY PKLHHS ]VVY JVTWSL_L LU K`UHTPZJOL VTNL]PUNLU PU KL aVYN 4LLY ^L[LU& )LS -VY[LaaH ¶

FORTEZZA VEILIG WERKEN. VEILIG WONEN. PRETTIG LEVEN. =LYSLUNKL A\PKLYSVZ^HS Hilversum PUMV'MVY[LaaH ^^^ MVY[LaaH US

2014-November / ZorgInstellingen

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Camerabewaking

www.zorginstellingen.nl

Aan het nieuwe camerasysteem van het UMC Utrecht is een geïntegreerd platform gekoppeld met een directe aansluiting op het meldkamermanagementsysteem Breins.

De waarde van intelligente camera's Een kortere reactietijd bij incidenten, altijd een totaaloverzicht en directe koppeling aan het meldkamermanagementsysteem. Dankzij het nieuwe camerabewakingssysteem van het UMC Utrecht is de beveiliging geoptimaliseerd. Tekst Petrick de Koning* Het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) is met meer dan 1.000 bedden één van de grootste ziekenhuizen van Nederland. Er zijn

2014-November / ZorgInstellingen

meer dan 15.000 medewerkers werkzaam en dagelijks komen er tussen de 15.000 en 19.000 mensen op bezoek. Voor de veiligheid van patiënten,

medewerkers en bezoekers maakt UMC Utrecht al geruime tijd gebruik van beveiligingscamera’s, licht Gijsbert van Wandelen, senior-adviseur

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Kortere reactietijd Een voordeel van het nieuwe cameraplatform is de kortere reactietijd bij incidenten. "Denk aan een beveiligingsbeambte die een melding van een paniekknop binnenkrijgt. Dankzij het systeem kan hij meteen op afstand meekijken."

beveiliging toe. “Een ziekenhuis is een complexe omgeving. Enerzijds willen we een open instelling zijn, maar aan de andere kant moeten we in die open structuur wel gradaties kunnen aanbrengen, om specifieke processen of locaties met medicijnen of gevaarlijke stoffen effectief te beveiligen. Daarin speelt camerabeveiliging een belangrijke rol.”

Camerasystemen Het UMC Utrecht is de afgelopen jaren flink gegroeid, zowel in het aantal medewerkers als in het aantal gebouwen. Daardoor was de camerabeveiliging niet meer efficiënt genoeg. Er was een aantal verschillende cameraplatformen in gebruik, die werden ondersteund door meerdere leveranciers. Dit bracht voor de observanten nadelen met zich mee. Van Wandelen: “Voor een goed beeld van gebieden of situaties moesten observanten diverse systemen bedienen en beheersen. Ook op het gebied van functionaliteit en rapportages voldeden de bestaande systemen niet meer aan de huidige eisen.”

Investeringen bewaken

geving gebruikt kunnen worden. Inmiddels heeft UMC Utrecht circa 180 netwerkcamera's van Axis Communications in gebruik. Dit aantal wordt de komende tijd uitgebreid naar ongeveer 250.

Extra ogen Van Wandelen is te spreken over de voordelen van het nieuwe systeem. “Door de combinatie van een geïntegreerde omgeving en intelligente functionaliteit kunnen we de camera’s nu nog beter voor ons laten werken. Observanten in de meldkamer hebben altijd een totaaloverzicht en kunnen, als dat nodig is, direct inzoomen op specifieke situaties.” Een ander voordeel is dat UMC Utrecht nu veel beter in staat is het beveiligingsniveau op de ruimte af te stemmen. “Stel, er is een ruimte met gevaarlijke stoffen. We kunnen nu heel makkelijk een camera op de toegangsdeur richten. Het is bovendien mogelijk een speciale trigger te activeren, waarbij de desbetreffende camera automatisch een afwijkende deurstand

Camerabewaking

signaleert en dit direct aan de meldkamer doorgeeft. Dat geldt ook voor het signaleren van bijvoorbeeld een achtergelaten tas of koffertje in een wachtruimte. Door deze opties slim te combineren, is de beveiliging van het ziekenhuis efficiënter in te richten.”

Kortere reactietijd Een ander voordeel van het nieuwe cameraplatform is een kortere reactietijd bij incidenten. Camera’s zijn daarbij een effectief hulpmiddel. “Denk bijvoorbeeld aan een beveiligingsbeambte die een melding van een paniekknop ontvangt. Het systeem stelt hem in staat meteen op afstand mee te kijken, zodat hij de situatie kan inschatten en zijn actie daarop kan afstemmen. Zeker op locaties waar de emoties soms hoog oplopen, zoals bij de spoedeisende hulp, is het heel belangrijk om de veiligheid van medewerker en patiënt te waarborgen.”

Snelzoekfuncties Om het beveiligingsproces verder te optimaliseren, wil UMC Utrecht dat observanten zo min mogelijk naar

Om deze situatie te verbeteren, heeft het ziekenhuis het aantal camera’s uitgebreid. Verder is het camerasysteem aan een geïntegreerd platform gekoppeld, met een directe aansluting op het meldkamermanagementsysteem Breins. Van Wandelen: “Om gedane investeringen te bewaken, was het belangrijk dat we de huidige analoge camera’s ook in de nieuwe omgeving konden integreren.” Het bedrijf VisiOn ISP uit Waalwijk stelde een redundant platform voor op basis van een aantal netwerkcamera’s voor binnen en buiten, inclusief zogeheten video-encoders zodat de analoge camera’s ook in de nieuwe netwerkom-

2014-November / ZorgInstellingen 11

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Camerabewaking

schermen hoeven kijken. “Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar we moeten observeren en alleen bij afwijkingen in actie komen. Omdat alle beelden logisch worden opgeslagen, is het mogelijk om beelden direct na de opname al terug te kijken. Bijvoorbeeld als extra controlemoment. Ook het later terugkijken van beelden is eenvoudig: via bepaalde snelzoekopties zijn de juiste beelden snel te vinden, bijvoorbeeld door terug te zoeken op basis van geregistreerde bewegingen. Dit is mogelijk vanaf verschillende werkplek-

2014-November / ZorgInstellingen

ken. Dat is praktisch als we een bepaald incident willen onderzoeken.”

KPI’s De output van het videoplatform biedt ook mogelijkheden om de beveiliging te verbeteren. “Naast beelden genereren we in de meldkamer grote hoeveelheden informatie. Die benutten we onder andere om KPI’s vast te stellen. Neem zoiets als de opvolgingstijd van incidenten; dat kunnen we nu goed in kaart brengen en analyseren. Het levert waardevolle stuurinformatie op. Ook

kunnen we procedures aan bepaalde gebeurtenissen koppelen. Hierdoor is voor een observant meteen duidelijk wat er in een specifiek geval moet gebeuren. Daarvoor beschikken we nu over een stabiel en geïntegreerd platform dat flexibel genoeg is om nieuwe mogelijkheden gecontroleerd in de omgeving op te nemen. Zo zijn we in staat om de beveiliging van medewerkers, patiënten en bezoekers continu aan te scherpen.” *Petrick de Koning is werkzaam bij Whizpr in Wageningen.

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Ouderen

65-plussers worden relatief vaak het slachtoffer van brand. Een probleem, want het aantal ouderen zal de komende decennia flink toenemen. Hoe kunnen we voorkomen dat het aantal brandslachtoffers mee stijgt? Tekst Peter Passenier*

Hoe bescherm je ouderen tegen brand?

"Ouderen zijn vaak vergeetachtig en onhandig. Ze denken niet meer aan die pan op het vuur. Of hun pannenlappen vatten vlam.â&#x20AC;?

2014-November / ZorgInstellingen 13

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Ouderen

www.zorginstellingen.nl

Op 15 april werd het nieuws gedomineerd door serviceflat Het Lichtpunt uit Rotterdam. Een relatief kleine brand veroorzaakte daar grote schade. Veel bewoners moesten de nacht doorbrengen bij familie. Zeventien van hen belandden in het ziekenhuis omdat zij te veel rook hadden binnengekregen. Het incident vormt een goede illustratie bij het betoog van René Hagen, lector van de Brandweeracademie. Al jaren maakt hij zich zorgen over het toenemend aantal oudere brandslachtoffers. In de eerste maanden van vorig jaar kwamen twee 65-plussers om in het vuur, dit jaar zijn dat er al acht. En nee, dat is volgens hem geen toevallige piek. “Als je kijkt naar de langere termijn, zie je hetzelfde

probleem. De laatste tien jaar vallen er gemiddeld zo’n vijftig brandslachtoffers per jaar, onder wie zo’n vijftien ouderen. Als je bedenkt dat het totaal aantal ouderen in ons land niet hoger

‘15 doden per jaar onder ouderen, verdient dat probleem wel prioriteit?’ ligt dan 2,5 miljoen, kun je uitrekenen dat die groep zo'n 2,6 maal vaker het slachtoffer wordt. Bovendien: nu is 15 procent van de bevolking ouder dan

65, in 2030 is dat 24 procent. Het is logisch dat het probleem de komende jaren gaat toenemen."

Minder zelfredzaam Ouderen vormen namelijk een verhoogd risico – voor zichzelf en hun omgeving. "Ze zijn vaak vergeetachtig en onhandig”, zegt Hagen. “Ze denken niet meer aan die pan op het vuur, of hun pannenlappen vatten vlam. Bovendien weten die mensen in zo’n geval ook niet zo gauw wat ze moeten doen; ze zullen niet snel hun mobiel grijpen om de brandweer te bellen. Daar komt nog bij dat ze vaak niet in staat zijn om hun huis snel te verlaten, althans niet zonder hulp." Ook als die hulp wél aanwezig is, staat dat nog niet garant voor een goede afloop. Dat zie je volgens Hagen in verzorgingstehuizen. "Vaak mogen mensen daar nog zelfstandig koken; soms mogen ze zelfs echte kaarsjes aansteken. Daar komt bij dat 's nachts maar weinig personeel aanwezig is. Wat doe je als je eigenlijk te weinig menskracht hebt en toch wilt weten of er in verschillende kamers niets misgaat? Dan laat je de deuren open, zodat je ieder verdacht geluid kunt horen. Maar diezelfde open deuren zorgen er voor dat een brand in een kamer snel overslaat. Vaak vallen de dodelijke slachtoffers juist in de andere kamers.”

Verzorgingshuis en seniorenwoningen

"Uit onderzoek in de Verenigde Staten blijkt dat er nog nooit iemand door brand om het leven is gekomen in een ruimte met een sprinklerinstallatie."

2014-November / ZorgInstellingen

Toch is zo'n verzorgingshuis veel veiliger dan bijvoorbeeld een seniorenflat, vindt Hans Broekhuizen van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. "Zo’n verzorgingshuis moet voldoen aan allerlei wettelijke eisen, zoals een ontruimingsplan en een goed opgezette

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Ouderen

Toename aantal oudere brandslachtoffers "De laatste tien jaar vallen er gemiddeld vijftig brandslachtoffers per jaar, onder wie vijftien ouderen. Als je bedenkt dat het totaal aantal ouderen in ons land niet hoger ligt dan 2,5 miljoen, kun je uitrekenen dat die groep zo'n 2,6 maal vaker het slachtoffer wordt. Bovendien: nu is 15 procent van de bevolking ouder dan 65, in 2030 is dat 24 procent. Het is logisch dat het probleem de komende jaren gaat toenemen."

BHV-organisatie. Voor een serviceflat zoals Het Lichtpunt geldt dat niet. Dat is gewoon een verzameling particuliere woningen – met bewoners van een hoge gemiddelde leeftijd en met een lage zelfredzaamheid."

verwarming. In plaats van de afsluitknop op de radiator, installeer je een sprinklerkop. Die werkt ook nog eens met een fijnere druppel, zodat je na het blussen nauwelijks last hebt van waterschade."

kelen naar zoon, dochter, buurman of de beveiliging. Zelfs een dove bewoner is geen probleem: je kunt een rookmelder nu ook aansluiten op een zogenoemde trilmat, die bijvoorbeeld onder een hoofdkussen ligt.”

Indicatie

Brandblussers

Investeren of niet?

Daarmee stuiten we volgens hem op een probleem: een verzorgingshuis kom je veel minder snel in dan vroeger. "Zo’n instelling kijkt naar de AWBZ-indicatie: bij 1 ben je volledig zelfredzaam, bij zzp 9 kun je niets meer. Vroeger kon je je met indicatie 3 probleemloos inschrijven in een verzorgingshuis, nu lukt dat pas bij indicatie 4. En dat terwijl je ook met 3 al flinke beperkingen kunt hebben: lichte dementie of een gebrekkige mobiliteit. Die mensen moeten nu allemaal zelfstandig wonen; ze komen hoogstens in een serviceflat. Als je het aantal doden door brand wilt reduceren, moet je wat aan die ontwikkeling doen. Maar ja … gezien de vergrijzing is dat erg duur."

Soortgelijke mogelijkheden ziet Broekhuizen bij brandblussers. "Voor een gewone poederblusser heb je als bewoner een training nodig. Want zonder dat gaat het vaak mis: mensen houden het ding ondersteboven, kunnen het niet goed richten, of krijgen het niet eens aan de praat. Daarom zie ik veel in zogenoemde aerosolblussers.

Terug naar de brand bij Het Lichtpunt. Het incident is het startpunt van een beladen discussie: hoeveel wil je als organisatie in brandveiligheid investeren? Hagen kan zich wel iets bij die vraag voorstellen.

Sprinklerinstallatie op de cv Gelukkig bestaan er volgens hem ook goedkopere oplossingen. Want voor iedere serviceflat of woningbouwcorporatie presenteert Broekhuizen een interessant weetje. “Het blijkt uit onderzoek uit de Verenigde Staten: er is nog nooit iemand door brand om het leven gekomen in een ruimte met een sprinklerinstallatie. Dat biedt dus juist voor particuliere woningen mogelijkheden. Als je een verplichte sprinklerinstallatie moet aanbrengen, heb je immers te maken met allerlei certificeringseisen die de prijs enorm opdrijven. Leg je er vrijwillig één aan, dan hoef je je daar niet aan te houden. Ik las laatst zelfs over een installatie die je kunt aansluiten op je centrale

'Een verzorgingshuis is veel veiliger dan een seniorenflat' Die hoef je niet te bedienen. Ze blussen automatisch, want ze worden aangesproken door een branddetector. En nee, je hoeft niet bang te zijn dat het ding al aan het spuiten slaat bij de eerste de beste sigaret: hij zal eerst de temperatuur meten. Bovendien, in vergelijking met een poederblusser is de schade minder groot."

Smartphone Ook Hagen ziet veel in technische oplossingen. Wat hem betreft moeten veel meer 65-plussers aan de smartphone. "Die kun je namelijk verbinden met een rookmelder. Slaat die alarm, dan is de vervolgactie erg simpel: er komt één touchknop in beeld die de gebruiker moet indrukken. Bovendien kun je die brandmelding ook doorscha-

"Vijftien doden per jaar onder ouderen, verdient dat probleem wel prioriteit? Het aantal valt in het niet bij de verkeersslachtoffers (zo'n 700 per jaar) en zeker bij de doden door medische missers of verkeerd medicijngebruik (zo'n 1500 per jaar). Ik heb gesproken met directeuren van seniorenflats en verzorgingstehuizen en die kampten met een dilemma: "Onze cliënten wonen hier gemiddeld twee jaar; dan zijn ze overleden. Als ik nu ga investeren in brandveiligheid, kan ik die tijd verlengen tot twee jaar en één uur. Moet ik daar tienduizenden euro’s aan besteden?" Toch is het antwoord volgens Hagen ‘ja’. "Als zo'n directeur jou belt om te vertellen dat je moeder is overleden aan een longontsteking, is dat natuurlijk heel treurig. Toch zul je het uiteindelijk accepteren. Maar wat nu als het niet kwam door een ziekte, maar door een binnenbrandje? Dan is dat niet te verkopen. Juist mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen, hebben recht op een veilige woonomgeving."

* Peter Passenier is freelance journalist.

2014-November / ZorgInstellingen 15

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Brandmeldinstallatie UMCG

www.zorginstellingen.nl

'De brandweer stond bijna dagelijks op de stoep' 16

2014-November / ZorgInstellingen

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Elektronisch logboek Het UMCG houdt alle documentatie over de brandmeldcentrales bij in een elektronisch logboek. Dit vervangt de papieren logboeken die tot nu bij de brandmeldcentrales aanwezig moesten zijn. Met deze software-applicatie heeft de beheerder van de brandmeldinstallatie alle actuele informatie voorhanden.

Het Universitair Medisch Centrum Groningen beschikt sinds kort over de grootste brandmeldinstallatie, binnen één netwerk, in Europa. Het systeem maakt een einde aan de onterechte brandmeldingen uit het verleden en detecteert vroegtijdig brand.

Brandmeldinstallatie UMCG

Sinds de ingebruikname van het nieuwe brandmeldsysteem komt de brandweer bij het UMCG nog maar amper over de vloer.

Tekst Sarah de Preter* Aan de officiële ingebruikname in april ging een grootscheeps renovatietraject vooraf, dat een paar jaar duurde. “Onze vorige brandmeldinstallatie had technisch gezien het einde van haar levensduur bereikt”, vertelt Roel Steffens, projectleider namens het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). “De oudste onderdelen gingen al meer dan 30 jaar mee en waren niet meer verkrijgbaar. Bovendien waren de oude brandmelders gevoelig voor vocht, waardoor wij veel onechte brandmeldingen hadden. Als je in de keuken per ongeluk een vaatwasmachine te vroeg opende, ging het alarm af. De brandweer stond bijna dagelijks op de stoep, wat absoluut ongewenst was. Om weer rust in de organisatie te krijgen, hebben we de oude installatie versneld vervangen. Wij kozen voor één leverancier, dus één bedieningssysteem, om het voor onze technische mensen zo eenvoudig mogelijk te houden.”

Gesloten plafonds Royal HaskoningDHV, door het UMCG in de arm genomen als adviseur, voerde medio 2008 samen met het UMCG een inventarisatie uit bij diverse leveranciers van brandmeld-

apparatuur. Na dit oriënterende marktonderzoek bleven er drie kandidaten over. Zij werden geconfronteerd met de eis van het UMCG om de bestaande bekabeling te hergebruiken. “Patiënten moeten bij ons in alle rust kunnen herstellen”, aldus Steffens. “Zij mochten geen overlast ondervinden van de renovatie. Wij wilden zo min mogelijk open plafonds in verband met schimmels die daarbij vrij kunnen

‘Deze rookmelders kunnen rook van nietrook onderscheiden’ komen. In de patiëntenkamers was het openen van plafonds volstrekt verboden en ook op de gangen moesten ze zoveel mogelijk gesloten blijven. Dat lukt alleen als je gebruik maakt van de bestaande bekabeling.”

Siemens testte met een proefopstelling of hergebruik van de bekabeling mogelijk was. Daarvoor werd in één gebouw, waar veel röntgenapparatuur stond, de brandmeldcentrale vervangen door een nieuwe Sinteso-centrale. “Straling kan het meldgedrag beïnvloeden”, aldus Sjoerd Kal, senior account manager fire safety solutions bij Siemens. “Er traden echter geen ongewenste effecten op in de communicatie tussen de brandmeldcentrale en de rookmelders. Dat was voor ons het bewijs dat wij de bestaande bekabeling probleemloos konden hergebruiken.”

Gefaseerde aanpak Op basis van een risicoanalyse stelde Siemens een aantal mogelijke migratiescenario’s op, waarvan het UMCG er één uitkoos en door Royal HaskoningDHV verder liet uitwerken. De brandmelders die in de oude installatie zaten, konden communiceren met de nieuwe brandmeldcentrales. Hierdoor

2014-November / ZorgInstellingen 17

THEMA BRANDVEILIGHEID & BEVEILIGING

Brandmeldinstallatie UMCG

technische of organisatorische aard vroegtijdig worden ondervangen. Steffens: “Patiëntenzorg en -veiligheid heeft onze hoogste prioriteit. De branddetectie moet geborgd zijn. Tijdens de migratie mocht de detectie kortstondig worden onderbroken, maar

'Het probleem van onterechte brandmeldingen is verleden tijd'

Sinteso-techniek aan de slag gingen. Aangezien de beschikbaarheid van de brandmeldinstallatie cruciaal is voor het ziekenhuis, wilden we voorkomen dat er technische problemen zouden optreden. Daarom hebben we de hele configuratie eerst opgebouwd in ons bedrijvencentrum te Zoetermeer. We konden er proeven doen en hebben er samen met het UMCG de afnametest gedaan.” Steffens: “Ideaal! Op die manier waren wij er zeker van dat alles wat we met elkaar bedacht hadden ook werkte in de praktijk.”

Nauwe samenwerking alléén binnen kantoortijden. Aan het einde van de dag moest alles weer volledig functioneren.”

Slimme melders Harwig Installatiegroep uit Emmen plaatste de door Siemens geleverde In één gebouw, waar veel röntgenapparatuur stond, is de brandmeldcentrale vervangen door brandmeldcentrales en de intelligente een nieuwe Sinteso-centrale. Sinteso-rookmelders. Deze zijn dankzij was het mogelijk om in 2011 eerst alle centrales te vervangen en pas daarna de veldapparatuur. “Onze brandmeldcentrales zitten op kelderniveau”, zegt Steffens. “Wij konden ze achter de schermen vervangen, zonder dat iemand er last van had. Pas daarna moesten wij de bovenbouw in. Daar hoefden we echter alleen maar een trapje neer te zetten, de oude melders eraf te halen en de nieuwe te installeren.” Het UMCG is onderverdeeld in ‘aanvalsclusters’, groepen gebouwen die een individuele doormelding geven naar de brandweer. Ter voorbereiding op de totale migratie werd eerst in één cluster alle veldapparatuur vervangen. Op die manier konden problemen van

2014-November / ZorgInstellingen

een gepatenteerde technologie immuun voor storende invloeden zoals vochtwerking en temperatuurverschillen. Kal: “Ziekenhuizen hebben vaak te maken met verschijnselen die op rook lijken, maar het niet zijn. Denk aan dampvorming in de keuken of verneveling van medicijnen. Deze rookmelders bevatten een algoritme, op basis waarvan ze ‘rook’ van ‘niet-rook’ kunnen onderscheiden. Elke ruimte krijgt een specifiek voor die ruimte geprogrammeerde rookmelder.”

Proefopstelling Met 7.500 rookmelders, 35 brandmeldcentrales en 18 bedienterminals binnen één netwerk is de brandmeldinstallatie de grootste binnen Europa. Kal: “De uitdaging was dat we binnen dit grote netwerk met de nieuwe

De installatie werd door inspectiebureau B.V.I. gecertificeerd. Siemens en het UMCG kijken terug op een geslaagde samenwerking. Kal: “Het was prettig dat het UMCG en Royal HaskoningDHV ons in een vroeg stadium lieten meedenken over een oplossing. Op basis daarvan hebben wij een goed plan kunnen maken.” Steffens: “Wij hebben zes jaar lang intensief met elkaar samengewerkt op een goede manier. Het is ons gelukt de oude installatie in een bestaande situatie veilig en zonder overlast te vervangen. Tijdens deze grootscheepse renovatie hoefde geen enkele afdeling stilgelegd of ontruimd te worden. Patiënten, verplegend personeel en bezoekers hebben het nauwelijks gemerkt.” Sinds de ingebruikname van het nieuwe systeem komt de brandweer bij het UMCG nog maar amper over de vloer. Het probleem van de onterechte brandmeldingen, dat zelfs in de gemeenteraad werd besproken, is verleden tijd. * Sarah de Preter is freelance journaliste.

COLUMN

'Een ziekenhuis waar de patiënt koning was' Zo luidde onlangs de kop van een krantenartikel. Tot groot ongenoegen van veel Amsterdammers sloot het laatste ziekenhuis in de binnenstad van Amsterdam aan de Prinsengracht haar deuren. Voor de laatste keer mochten wij als oud-verpleegsters afscheid nemen van ‘Onze Gracht’ en met elkaar herinneringen ophalen aan het ziekenhuis. Het is lang geleden dat ik er op sollicatie- en ballotagegesprek ging. Ja, ook ballotage, want je mocht alleen in opleiding komen als je van nette huize kwam. De eerste vraag in de kamer van de directrice luidde dan ook: ‘Wat doet je vader?’ De eerste drie maanden kreeg je een vooropleiding met alleen maar theorie en als je de vooropleiding met goed gevolg had afgelegd, mocht je de afdeling op om…… nee, niet om patiënten te verzorgen, maar alleen om te poetsen en te schrobben en koffie op een zilveren dienblad te brengen bij de hoofdzuster en de dokter die ronde hadden gelopen. Als je een voetbad op het schoteltje had veroorzaakt, mocht je weer opnieuw beginnen. Wat een vreselijke bedoening zult u denken, maar we hadden het reuze gezellig daar op de gracht. Patiënten lagen er niet in het ziekenhuis, maar ‘in de Gracht’. En als je in de Gracht lag, dan telde je mee als Amsterdammer, want het was een ziekenhuis waar de patiënt koning was. Iedere zuster had haar eigen patiënten – zo’n drie in getal, niet meer dan dat – en je kreeg er koffie met geklopte melk; koffiemelk of koffieroom was uit den boze. Ik heb er als leerlingverpleegster allerlei grootheden op de po geholpen, politici, acteurs en actrices, want als je meetelde en er aan je gesleuteld moest worden, dan ging je naar het Prinsengrachtziekenhuis. Gelukkig was er ook een mannenzaal en een vrouwenzaal, zodat we ook te maken hadden met echte lekkere Amsterdamse volkshumor. Iedereen werd met dezelfde egards behandeld, of je nu een Van Mierlo was of de bakker van om de hoek. Er was geen Intensive Care of Recovery-afdeling; van de OK ging de patiënt onmiddellijk terug naar zijn eigen kamer. Als zuster zat je er dan de eerste uren vast, peentjes zwetend en bibberend te bidden dat er in vredesnaam maar niets engs zou gebeuren en dat de patiënt het zou overleven. Anno 2014 klinkt dat onverantwoord, maar toen was het de gewoonste zaak van de wereld. En als er iets mis dreigde te gaan, kwam de professor zelf. Co-assistenten en zaalartsen kwamen er niet over de vloer.

Frederiek Morees is directeur van een zorginstelling ergens in Nederland. Zij schrijft over zaken waarmee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft. Morees heet in werkelijkheid anders.

Maar nu is het voorbij, geschiedenis. Met veel aplomb werden wij voor de laatste keer onthaald. Actrices, verkleed als zusters van toen, trakteerden ons op leuke cabaretteksten en lekkere hapjes en drankjes. Het ging nog één keer over de vrouwenzaal en de mannenzaal en toen was het hoofdstuk ‘in de Gracht’, al sinds 1857 een begrip in Amsterdam en omstreken, voorgoed afgesloten.

2014-November / ZorgInstellingen 19

DINSDAG 9 DECEMBER LANDGOED ZONHEUVEL IN DOORN

Kom naar deze dag als u op zoek bent naar: • vitale, energieke en zelfbewuste medewerkers • een hogere productiviteit • besparingen op personeelskosten

WWW.OVERDI.NL/INSPIRATIEDAG

Leer van de oplossingen van andere organisaties: Zet een volgende stap naar een actief en succesvol DI-beleid Krijg inspiratie van praktijkcases uit diverse sectoren o.a. de zorg, overheid & het bedrijfsleven Ontdek hoe u de effecten van uw DI-beleid meetbaar maakt

Ofﬁcial Sponsor:

#overdi

Partners:

Met meer personen inschrijven is

KORTING!

ADVERTORIAL

Congrescentrum.com

Al meer dan 50 jaar... goed voor elkaar Goed voor u, uw bijeenkomst, uw gasten ĂŠn onze gasten. De Werelt en Dennenheul (samen Congrescentrum.com) doen graag net dat beetje meer voor u en u doet (zonder extra inspanning) een beetje meer voor uw medemens. Want Congrescentrum.com is verbonden met een stichting, die vakanties organiseert voor senioren en mensen die zorg nodig hebben. Tijdens de zomermaanden en rond de kerstdagen ontvangen wij meer dan 2300 vakantiegasten. Ruim 1400 vrijwilligers zijn actief als verzorger en begeleider. Door uw bijeenkomst in een van onze accommodaties te houden, steunt u dit bijzondere werk. Meer informatie staat op www.goedvoorelkaar.com.

Congrescentrum.com Congrescentrum De Werelt in Lunteren en congrescentrum Dennenheul in Ermelo; 2 accommodaties in het midden van het land. Zalen, hotelkamers en alle faciliteiten voor een succesvolle bijeenkomst van 2 tot 600 personen! Beide locaties zijn een Erkend Congresbedrijf (4 vergaderhamers) en staan in een bosrijke omgeving. Centraal in Nederland, goed bereikbaar, gratis draadloos internet en gratis parkeren op eigen terrein. Groen De bosrijke omgeving van beide locaties inspireert, motiveert maar zorgt zeker ook voor ontspanning. Een wandeling na de lunch of een sportieve break zorgen voor een prettige onderbreking van uw zakelijke bijeenkomst. De Werelt in Lunteren is een prima locatie voor grote congressen en

bijeenkomsten waarvoor veel subruimten nodig zijn. Want De Werelt beschikt over 15 zalen (grootste zaal tot 600 personen) met moderne audiovisuele middelen, 127 hotelkamers, restaurant, ruime hal, bar en een lounge met een congresbalie. Gratis draadloos internet. De Werelt heeft een Green Key en er zijn oplaadpunten voor uw elektrische auto.

Dennenheul in Ermelo is zeer geschikt voor trainingen en cursussen. Er zijn 3 zalen (grootste zaal tot 90 personen) met vaste beamers, 32 hotelkamers, restaurant, lounge, bar, sauna en fitnessruimte. Gratis draadloos internet voor alle gasten.

Meer informatie: www.congrescentrum.com Congrescentrum De Werelt Westhofflaan 2 6741 KH Lunteren T (0318) 48 46 41 F (0318) 48 29 24 E dw@congrescentrum.com I www.congrescentrum.com

Congrescentrum Dennenheul Paul Krugerweg 45 3851 ZH Ermelo T (0341) 56 86 00 F (0341) 56 86 86 E dh@congrescentrum.com I www.congrescentrum.com

2014-November / ZorgInstellingen 21

DEELECONOMIE

Asset Sharing

Asset sharing, ook in de zorg van belang Asset sharing (het delen van bedrijfsmiddelen) is in opkomst. Ook facilty management kan slim gebruik maken van het ‘nieuwe delen’. De voordelen zijn aantrekkelijk: er hoeft minder geïnvesteerd te worden in de aanschaf van middelen of diensten en het milieu en de planeet worden minder belast. Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem is enthousiast. Tekst Royan van Velse* Het ter beschikking stellen van een skillsroom in de zorg is ook een mogelijkheid van asset sharing.

2014-November / ZorgInstellingen

DEELECONOMIE

Asset Sharing

De virtuele marktplaatsen zijn al jaren niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Particulieren bieden er spullen, diensten en ruimtes aan of speuren de websites af naar iets wat ze graag willen hebben. Soms gaat iets gratis weg, soms wordt iets verkocht of verhuurd, en in andere gevallen wordt er geruild. Voor consumenten is dit inmiddels de normaalste zaak van de wereld geworden. Het marktplaatsen, om er maar een werkwoord van te maken, gaat zich de komende tijden ook meer uitbreiden naar de business-to-business sector (B2B). De economische crisis heeft er namelijk voor gezorgd dat organisaties zorgvuldiger met hun financiën moeten omgaan. De publieke opinie en de aandacht voor MVO dwingen ons daarnaast om zuiniger om te gaan met middelen. Het ‘out of the box’-denken wordt hiermee gestimuleerd: heel veel middelen en diensten kun je delen met een andere organisatie, of deze nu concurrerend is of niet. Het mes snijdt vervolgens aan twee kanten. Er hoeft minder geïnvesteerd te worden in de aanschaf en het milieu en de planeet worden minder belast.

FLOOW2 Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem heeft als hoofdambitie een goede patiëntenzorg, maar wil hiernaast ook financieel gezond blijven en haar bijdrage leveren aan het milieu. Het ziekenhuis heeft daarom aansluiting gevonden bij FLOOW2, een B2B-marktplaats. Het betreft een initiatief dat heel duidelijk heeft begrepen dat asset sharing bij het nieuwe business-model hoort. Het brengt vraag en aanbod naar middelen en diensten bij elkaar.

Voorbeelden Bij asset sharing kun je aan van alles denken. Enkele voorbeelden: t gespecialiseerd personeel kan gedetacheerd worden bij andere organisaties om een tijdelijk tekort te overbruggen; t parkeerplaatsen die in het weekend

Bij asset sharing in Rijnstate zijn meerdere personen betrokken, waaronder (v.l.n.r.) Royan van Velse, Lieke van Kerkhoven en Berry van der Beek.

t t t t

leeg staan, kunnen gebruikt worden voor evenementen; opleidingen en trainingen waarin de ene organisatie meer bedreven is dan de andere kunnen worden ingekocht; leegstaande ruimtes kunnen ter beschikking worden gesteld; voorraadoverschotten kunnen een goede bestemming vinden; functionerende apparatuur kan tweedehands worden aangeboden; de capaciteit van vervoer kan optimaal benut worden door voertuigen/vrachtwagens te delen; een keuken die toch al in bedrijf is, kan maaltijden bereiden voor verschillende organisaties die geografisch gezien dicht bij elkaar liggen.

Mogelijk struikelblok Je kunt het eigenlijk zo gek niet bedenken. En juist dát is een struikelblok van asset sharing. Het van de gebaande paden treden is niet altijd even vanzelfsprekend. Je moet het bedenken, durven en gewoon doen. Om Rijnstate bij dit proces te helpen, is er vanuit FLOOW2 een asset manager aangewezen (Lieke van Kerkhoven) die in het ziekenhuis, samen met een zorgmanager (Berry

van der Beek) in gesprek gaat met de verschillende afdelingen. Het doel daarbij is om de mogelijkheden te openbaren én om mogelijke obstakels te inventariseren en uit de weg te ruimen. Daarbij gaat het om zowel vraag als aanbod. Uiteindelijk worden de vastgestelde mogelijkheden opgeladen door een advertentie op de marktplaats.

Belemmeringen Belemmeringen zijn er ook bij asset sharing. Zo is er de vrees om de grip op de assets te verliezen wanneer ze ter beschikking worden gesteld aan derden. Contractueel gezien is dit echter te ondervangen door bijvoorbeeld een begin- en einddatum af te spreken. De vraag waar de verantwoordelijkheid van de verhuurder eindigt en die van de huurder begint, moet ook duidelijk beantwoord worden. Wie regelt bijvoorbeeld het transport? En hoe zit het met risico en met verzekeringen? En wie draagt deze extra kosten? Kwaliteitsissues spelen ook mee in de afwegingen: voldoen de producten/ diensten die wij (ver)huren of (ver) kopen aan de geldende kwaliteitsnormen bij een andere organisatie?

2014-November / ZorgInstellingen 23

DEELECONOMIE

Asset Sharing

Prijs

in te steken, maar ook weer niet zo hoog zijn dat er geen afname volgt. Om de afdelingen binnen Rijnstate extra te motiveren de stap te zetten, komen de verdiensten, na aftrek van de eventuele lasten die ermee gepaard gaan, ten gunste van de afdeling zelf. Die kan vervolgens de baten inzetten voor het verbeteren van de zorg aan de eigen patiëntengroep. De bijbehorende contracten worden centraal vastgelegd om de afdelingen te ontlasten en ervoor zorg te dragen dat alle juridische aspecten ook daadwerkelijk worden afgewogen voordat er op levering van de prestatie wordt overgegaan. Afspraken worden op deze wijze helder geformuleerd en nagekomen.

Een niet onbelangrijke kwestie betreft de prijs die gevraagd wordt voor een dienst of een middel. Het tarief moet interessant genoeg zijn om er energie

Asset sharing is nieuw en toepasbaar op iedere denkbare organisatie en ieder bedrijf. Het bespaart overtollige

Parkeerplaatsen, die in het weekend leeg staan, kunnen gebruikt worden voor evenementen.

uitgaven door assets te delen in plaats van te kopen of door zaken tweedehands te kopen. Door anders te denken dan tot nog toe gangbaar was, genereert het extra inkomsten in het geval van verhuur of verkoop. Maar naast de financiële trigger is de grootste winnaar in deze, dankzij minder verspillingen, toch vooral het milieu.

*Royan van Velse is Manager Inkoop en Logistiek bij Ziekenhuis Rijnstate.

MEER ZEKERHEID MET EX® FL A M I 0 CL B Ls1d

De allereerste ﬂexibele PE-buisisolatie met deze hoge brandveiligheidsklasse ! CLIMAFLEX®by NMC is zeer moeilijk ontvlambaar (BL), veroorzaakt nauwelijks rookontwikkeling (s1) en voorkomt druppelvorming (d0). CLIMAFLEX® by NMC is de perfecte oplossing voor de hoogste rendementen en vooral voor Uw brandveiligheid! insulation technologies NMC sa Gert-Noël-Strasse – B - 4731 Eynatten +32 87 85 85 00 – +32 87 85 85 11 info@nmc.eu – www.nmc.be

2014-November / ZorgInstellingen

SPOTLIGHT

Wessel Griffioen

'Praat mee en wees proactief' aan omdat het hele complexe organisaties zijn met veel disciplines. Als facilitair manager krijg je dagelijks te maken met nieuwe uitdagingen en dat maakt het leuk. Verder is het werk maatschappelijk gezien heel waardevol.”

Wat maakt iemand tot een goede facility manager? In de rubriek Spotlight vertelt elke maand een facility manager, werkzaam in de zorg, over zijn beroep.

Minder leuk “Ik vind het jammer dat in een grote organisatie de relatie tussen inspanning en resultaat niet altijd direct zichtbaar is. Het zou fijn zijn om na een maand de balans op te kunnen maken: dit hebben we bereikt. Maar zo werkt dat natuurlijk niet. Een ziekenhuis is geen winkel waar je iedere maand de kas kunt opmaken.”

Tekst Aline de Bruin

Naam: Wessel Griffioen

Wapenfeiten

Functie: Manager FB

“De afgelopen vijf jaar hebben we hard gewerkt aan de uitbreiding van ons ziekenhuis (10.000 m2). Er is onder andere een nieuwe vleugel gebouwd met een nieuw oncologisch centrum. Verder ben ik heel trots op het voedingsconcept 'At Your Request' van Sodexo. We zijn het eerste ziekenhuis in Nederland dat zo’n flexibel en gastvrij voedingsconcept heeft.”

Organisatie: Ziekenhuis Gelderse Vallei Leeftijd: 53 jaar Werkt: 40 uur, in de praktijk zo’n 45-50 uur

“Ik heb de HBO-opleidingen Facility Management en Bedrijfseconomie gedaan en daarnaast nog een Master Facilitair Management. Tijdens mijn studie liep ik stage bij het academisch ziekenhuis in Utrecht en na mijn afstuderen ben ik daar ook gaan werken. Daarna heb ik nog bij twee andere ziekenhuizen gewerkt en sinds 2008 ben ik aan de slag in Ziekenhuis Gelderse Vallei.”

Werkzaamheden “Ongeveer 40% van mijn tijd gaat op aan de resultaten van vandaag. Hoe loopt het facilitair bedrijf? Hoe gaat het financieel? De andere 60% ben ik bezig met plannen voor de toekomst, bijvoorbeeld op het gebied van

vastgoed en huisvesting. Maar ik houd me ook bezig met de vraag waar het ziekenhuis naar toe gaat in de toekomst en welke rol het facilitair bedrijf daarbij speelt.”

Projecten “Op dit moment ben ik veel tijd kwijt aan huisvestingsprojecten voor de komende zes jaar. Ook is het ziekenhuis bezig om de goederenlogistiek te verbeteren. Verder speelt de mogelijke herinrichting van het facilitair bedrijf. Waarbij we bijvoorbeeld een nieuw FMIS-systeem aanschaffen om de processen te ondersteunen.”

Leuk aan de zorg “Ziekenhuisorganisaties spreken me

Toekomst “Het ziekenhuis van de toekomst is een netwerkorganisatie. Dat betekent voor ons dat we daarin mee moeten gaan. Hoe organiseren we de facilitaire processen in deze nieuwe situatie? Dat kan bijvoorbeeld door nauw samen te werken met facilitaire bedrijven van andere organisaties, onder andere in de vorm van shared service centers.”

Advies “Zorg dat je als facilitair manager aan tafel zit bij de ontwikkeling van nieuw beleid. Praat mee en wees proactief. Alleen dan kun je als facilitair bedrijf goed hierop inspelen en voldoende de belangen behartigen.”

2014-November / ZorgInstellingen 25

+RH FKHFN MH GH NZDOLWHLW YDQ HHQ VFKRRQPDDNEHGULMI" In Nederland zijn veel schoonmaak- en glazenwassersbedrijven te vinden die staan voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Bedrijven die beschikken over brede vakkennis, goed omgaan met hun personeel en netjes belasting betalen. Maar hoe zijn die te vinden? Vanaf 1 januari 2013 zijn ze gemakkelijk te herkennen aan het keurmerk van

brancheorganisatie OSB. Een nieuw label, exclusief voor bedrijven die het goed doen! Zo heeft heel Nederland voortaan helder zicht op de kwaliteit en betrouwbaarheid van een schoonmaak- of glazenwassersbedrijf. Check dus vanaf nu altijd het OSB-Keurmerk. Wilt u meer weten over het keurmerk en de voorwaarden? Kijk op www.osb.nl

Samen voor een schone zaak

ADVERTORIAL

KPN Critical Communications

KPN Protect Als zorgmedewerker ben je veelal alleen aan het werk bij of met cliënten. Wat doe je als de situatie escaleert? KPN Critical Communications heeft hiervoor een nieuwe dienst ontwikkeld: KPN Protect. Een ultra robuuste telefoon, de Sonim XP5560 Bolt, met een speciaal veiligheidsabonnement. Hierdoor kan er in geval van nood direct alarm worden geslagen. De Sonim XP5560 Bolt is speciaal gemaakt voor diegenen die werken in extreme, gevaarlijke of geïsoleerde omgevingen. Als je alleen aan het werk bent en je komt in een onverwacht dreigende situatie terecht, dan biedt KPN Protect direct de mogelijkheid om alarm te slaan. Lukt dat zelf niet, dan detecteert het toestel, afhankelijk van het gekozen abonnement, een onverwachte beweging, waardoor je direct in contact komt met de Securitas alarmcentrale. “Voor deze dienst werkt KPN samen met Securitas. Als er een melding binnen komt, dan zien zij wat voor soort alarm het is, op welke locatie en wat het tijdstip is. Ze luisteren mee en als er sprake is van een calamiteit sturen ze de hulpdiensten”, aldus Dennis Gooijer, Directeur KPN Critical Communications.

Abonnementen Er zijn twee soorten abonnementen beschikbaar. Met het instapabonnement kun je al gebruik maken van de basis functionaliteiten van de KPN Protect dienstverlening. Kom je in gevaar, dan kun je op de rode alarmknop drukken, waardoor je direct in contact staat met de Securitas alarmcentrale. Het KPN Protect Pro abonnement biedt extra bescherming voor als je vaak alleen werkt. Denk hierbij aan het detecteren van een val van het toestel, waardoor er ook automatisch een melding wordt gedaan bij Securitas.

KPN Push-To-Talk Het portfolio van KPN Protect is daarnaast onlangs uitgebreid met een nieuwe dienst: KPN Push-To-Talk. Deze cloud service is gekoppeld aan het mobiele netwerk van KPN en maakt het mogelijk om met één druk

op de knop directe spraakverbinding met een individu of groep te hebben in Nederland. Ideaal is de speciale Push-To-Talk knop, waarmee de Sonim XP5560 Bolt is uitgerust. Soms duurt het 10 tot 15 seconden voordat de telefoon over gaat, nu heb je direct de ander te pakken. Deze tekst is tot stand gekomen in samenwerking met KPN Critical Communications.

Webshop KPN Critical Communications heeft haar webshop onlangs vernieuwd. Alle toestellen en abonnementen zijn er gemakkelijk te bestellen. Kijk voor meer informatie op kpn.com/protect.

2014-November / ZorgInstellingen 27

Onze meest hygiënische dispensers ooit AQUARIUS* is onze meest hygiënische dispenserlijn ooit.

reinigen zijn. Naast hygiënisch is het compacte ontwerp

Niet voor niets koos Isala bij het inrichten van de toiletten

bovendien praktisch. Zo is via een venster snel te zien of

in de nieuwbouw van het Zwolse ziekenhuis voor de

het product bijgevuld moet worden. Last but not least:

AQUARIUS* Dispensers. Bij de keuze hebben zowel het

net als al onze andere producten worden de AQUARIUS*

hygiënische ontwerp als het gebruiks- en navulgemak

Dispensers geproduceerd met behulp van duurzame

een rol gespeeld. Dankzij het anti-overvulmechanisme

leveringsketenprocessen. Een duidelijke pre.

zijn de uitgifte en verbruikskosten bijvoorbeeld sterk verbeterd. Het ontwerp voorkomt vuilophoping en zorgt

Meer weten? Surf naar www.kcprofessional.com/nl of

ervoor dat de dispensers uitzonderlijk gemakkelijk te

bel met Sales Support: 0318 697 625 of 626.

SCHOONMAAK

Orbis Medisch Centrum

'Je moet niet alles zelf willen doen'

Nog niet zo heel lang geleden was Vebego binnen Orbis Medisch en Zorgconcern alleen verantwoordelijk voor de schoonmaak. Inmiddels hebben beide partijen ook twee joint ventures op het gebied van huishoudelijke hulp en thuiszorg. “We kunnen niet álle competenties zelf in huis hebben.” Tekst Ronald Bruins*

De Centrale hal van Orbis Medisch Centrum.

2014-November / ZorgInstellingen 29

SCHOONMAAK

Orbis Medisch Centrum

Theo de Koning, directeur van Hago Zorg, zet meteen de toon. “Zeggen andere facilitaire bedrijven dat ze niet in de zorg willen stappen, dan heeft dat volgens mij niets te maken met de marges”, vertelt de algemeen directeur van Hago Zorg. “Dan gaat het vooral

om de hoge instapdrempel van de zorg. Om de complexe, vereiste kennis. Of het nu draait om infectiepreventie, OK-reiniging, cleanroom of de ict-tooling: het zijn vergaande specialisaties, die je er als schoonmaakbedrijf niet ‘even’ naast doet. Dát kan een

reden zijn waarom bedrijven niet in de zorg willen stappen. Maar wij zijn wél overtuigd van de marktkansen.” Vanuit Orbis Medisch Centrum in Sittard-Geleen reageert De Koning daarmee op het meest recente marktoverzicht van het blad Service Management, net als ZorgInstellingen een uitgave van Vakmedianet. Eén van de conclusies in de analyse resulteerde namelijk in gefronste wenkbrauwen bij de directie van Hago Zorg en moederbedrijf Vebego. “Schoonmaakbedrijven trekken zich terug uit de zorgmarkt, omdat de marges niet meer interessant zijn…”, luidde de boodschap. Eén van de genoemde bedrijven: Vebego. Aanleiding voor de betrokkenen om aan te tonen dat het tegendeel waar is.

‘Wij geloven in co-creatie, samen ondernemen’ Jos Merx – algemeen directeur van Vebego Zorg in Nederland – stelt dat Hago sinds de jaren zestig een ‘enorme positie in de gezondheidszorg heeft opgebouwd’. “Dat betekent dat je ook onderneemt op het moment dat het wat slechter gaat. Dus niet uitstappen zodra de marges tegenvallen. Nee, wij geloven in co-creatie. Samen ondernemen. Dat heeft ons juist van een situatie met krimp naar een situatie met groei gebracht.”

Schoonmaakkarakter

V.l.n.r. Theo de Koning (algemeen directeur Hago Zorg), Roel Goffin (lid Raad van Bestuur Orbis) en Jos Merx (algemeen directeur Vebego Zorg in Nederland).

2014-November / ZorgInstellingen

De samenwerking met Orbis geldt volgens de twee directeuren als het beste bewijsstuk van die co-creatie. Ruim tien jaar geleden vonden beide partijen elkaar. Hago Zorg was in eerste instantie alleen verantwoordelijk voor de

SCHOONMAAK

Orbis Medisch Centrum

schoonmaak van het ziekenhuis. Tótdat de nieuwbouw van het ziekenhuis de zorgverlener in een crisis duwde. De crisis zette Orbis aan het denken. Wilde het concern ook in de toekomst haar rol als zorgconcern vervullen, dan diende het haar dienstverlening efficiënter in te richten.

Waarom zelf doen? Roel Goffin – lid van de Raad van Bestuur van Orbis – legt uit: “We constateerden dat de markt voor huishoudelijke hulp meer en meer een schoonmaakkarakter kreeg. Daardoor is er een knop in ons hoofd omgegaan. Waarom proberen om de competenties van die sector ons eigen te maken? Waarom moeten we dat zelf doen? Kunnen we dan niet beter met een partner optrekken die verstand van zaken heeft?”

Eerste joint venture Het resulteerde in 2007 in de eerste joint venture van beide partijen. Maar eerlijk is eerlijk: Goffin had zijn twijfels. “Er was de vrees alles uit handen te geven. Maar uiteindelijk vonden we een businessmodel waar beide partijen zich senang bij voelden.”

ontwikkelen? We zagen een vergelijkbaar probleem bij huishoudelijke hulp. We kampten met een gebrek aan efficiënte logistiek, ict en protocollering en we hadden medewerkers die niet of nauwelijks het gevoel hadden dat er werd geïnvesteerd in hen of de organisatie.”

PPS op AWBZ-gebied Opnieuw bood een joint venture met Vebego uitkomst, in dit geval met dochteronderneming Assist. “We vormden in 2011 de eerste publiek-private samenwerking op AWBZ-gebied”, zegt Goffin. “Wij brachten de zorg in, Assist en Vebego de logistiek rondom de cliënt. Ook hier heeft dat geleid tot positieve resultaten op vrijwel alle parameters. Zowel financieel, als op het gebied van ziekteverzuim en klanten medewerkerstevredenheid.”

Inktvlek De samenwerking met Orbis is voor Vebego inmiddels niet langer uniek. Het bedrijf kent talloze joint ventures in verschillende vakgebieden. Een bewuste keuze. Want Vebego had zich óók als concurrent van Orbis kunnen opwerpen, door zelf een organisatie te starten voor huishoudelijke hulp of thuiszorg.

Maar Merx pareert: “Dat doen we bewust niet. Het zou ook raar zijn. Dus enerzijds de concurrentie aangaan met Orbis, maar anderzijds wél vragen of je de schoonmaak van het medisch centrum kunt blijven doen. Bovendien: wij geloven heilig in het feit dat niet iedereen alle competenties in huis kan hebben om volledig autonoom alle problemen te tackelen. Daarom zetten we in op co-sourcing, op regionale samenwerkingsverbanden. En gelukkig komen we steeds meer andere organisaties tegen die ook dúrven te zeggen: help ons met jullie competenties, zodat wij ook onze competenties kunnen versterken.”

Inktvlek De Koning vult aan: “Bij collegabedrijven zie je veelal een waaier aan dienstverlening. Zo zitten wij er niet in. Wij gaan uit van een inktvlek. Dat betekent starten met een single service-dienstverlening, veelal schoonmaak. Als dat kan, proberen we dat uit te bouwen. Steen voor steen. Met de competenties van alle betrokken partijen als basis.”

* Ronald Bruins is hoofdredacteur van Service Management.

En de eerste resultaten gaven alleen maar vertrouwen, vervolgt Goffin. “We begonnen met een negatief exploitatieresultaat. Maar na 1,5 jaar tilden we dat naar enkele procenten positief. Tegelijkertijd zagen we dat de klantperceptie zich sterk verbeterde.”

Thuiszorg Die signalen waren voor Orbis aanleiding de samenwerking met Vebego te intensiveren. De thuiszorg vormde het volgende hoofdpijndossier. “Anders, want dan komt er verzorgende en verpleegkundige knowhow bij en zit je opeens met je handen aan mensen”, schetst Goffin het dilemma. “Puur in de zorg waren we de beste. Maar: hoe doe je dat efficiënt en verstandig, zodat je ook een marge overhoudt om te bestaan en jezelf te

2014-November / ZorgInstellingen 31

ADVERTORIAL

NMC sa

Is isolerend Nederland klaar voor de nieuwste Europese brandveiligheidsnorm?

Climaflex by NMC sa eerste en enige polyethyleen leidingisolatie met BL s1 d0 Ll

NMC sa heeft in 2012 op de isolatiebeurs in Keulen als eerste en enige de hoogste brandveiligheidsklasse gepresenteerd voor polyethyleen leidingisolatie BL s1 d0. Deze strenge Europese brandveiligheidsnorm valt sinds 1 juli 2013 onder de Europese verordening 305/2011/EU CPR. De overheid voert hierop controle uit. Climaflex® by NMC sa voldoet al sinds augustus 2012 volledig aan alle gestelde eisen en CE-markering, die sindsdien verplicht is voor alle soorten isolatiematerialen van technische productsystemen. Doordat Climaflex® by NMC de brandveiligheidsklasse BL s1 d0 heeft in polyethyleen in zowel de zelfklevende als niet-zelfklevende versie bent u in de gelegenheid deze materialen breder dan voorheen in te zetten. Climaflex® is dus overal inzetbaar. Of het nu openbare gebouwen betreft of hoger gelegen gedeeltes: u kunt nu kiezen voor de gekende polyethyleen leidingisolatie van NMC sa. Ervaar ook het gemak van de Climaflex® prefab bochten- en T-stukken. In combinatie met nieuwe NMC FIX lijm wordt uw installatie strak en professioneel. Zo scoort u de hoogst mogelijke rendementen en wordt de vorming van condensatie en daardoor corrosie voorkomen. Sinds meer dan 30 jaar is NMC als betrouwbare en innovatieve partner met Climaflex® toonaangevend marktleider voor PE-fl exibele leidingisolatie en voldoet uiteraard aan de verplichte Europese CE-norm. Climaflex® by NMC heeft dezelfde isolatie-

2014-November / ZorgInstellingen

waarde als de meest gebruikte isolatieproducten maar door de uitzonderlijke prijsstelling van Climaflex® kunt u grote besparingen in aankoop en montagekosten verwezenlijken. In geval van brand is het van levensbelang dat mensen de vluchtwegen snel vinden, de extreem lage rookontwikkeling s1 levert een daadwerkelijke bijdrage op het gebied van brandpreventie in gebouwen. In alle bouwtrajecten dient de beschermde vluchtroute (buiten een subbrandcompartiment gelegen gedeelte van een vluchtroute die uitsluitend voert door een verkeersruimte) ook te voldoen aan brandklasse B. Dat geldt ook voor alle aan woonfunctie gerelateerde objecten, zorgin-

stellingen, logiesfunctie, kinderopvang en celfuncties. In alle bouwtrajecten moet de extra beschermde vluchtroute te allen tijde voldoen aan de nieuwe Europese brandklasse B. Nationale normen zoals M1, B1, B2 etc. bestaan sinds augustus 2012 niet meer. Beschikken de producten die u toepast over de nieuwe CE markering en kan uw leverancier op verzoek een DoP (Declaration of Performance = wettelijk verplicht vanaf 1 juli 2013) voorleggen? In uw eigen belang: vraag er naar bij uw leverancier. Gebruikt u Climaflex® by NMC, kijk dan op onze website www.nmc.eu/dop Hier vindt u alle NMC producten die onder de geharmoniseerde en verplichtte normeringen vallen.

GEBOUWINSTALLATIES

WKK

Installaties met warmtekrachtkoppeling: wel/niet aantrekkelijk? Voor het verwarmen van zorginstellingen worden vaak installaties met warmtekrachtkoppeling (WKK) ingezet. Dat kan aantrekkelijk zijn, maar dan moeten de installaties wel voldoen aan een aantal voorwaarden. Tekst Marnix Balke en Jorik van de Waerdt*

2014-November / ZorgInstellingen 33

GEBOUWINSTALLATIES

WKK

In de meeste bestaande kantoorgebouwen is een HR-ketel dé standaard voor het verwarmen van de ruimte. In meer energie-intensievere gebouwen, zoals zorginstellingen en zwembaden, is in het verleden vaak een warmtekrachtkoppeling (WKK-installatie) geplaatst. Dat kunnen ‘eigen beheer’-installaties zijn, maar ook installaties die via energiebedrijven worden ingezet. De reden dat WKK in dergelijke omgevingen vaak worden ingezet is helder: WKK is doorgaans energetisch efficiënter en financieel aantrekkelijker dan warmte-opwekking door een HR-ketel en levering van elektriciteit door een energiecentrale. Maar deze ‘winst’ wordt alleen behaald als aan een aantal voorwaarden is voldaan. Wie dus overweegt een nieuwe WKK aan te schaffen, of aan de vooravond staat om het huidige onderhouds- of leasecontract te verlengen, doet er goed aan rekening te houden met een aantal aandachtspunten.

Voordelen Een WKK-installatie kan tegelijkertijd warmte en elektriciteit genereren en leveren. Deze worden opgewekt met behulp van brandstof, vaak aardgas. De warmte van de WKK wordt gebruikt voor verwarming en de elektriciteit wordt zoveel mogelijk zelf gebruikt. Als een bepaalde hoeveelheid elektriciteit niet wordt gebruikt, wordt deze teruggeleverd aan het elektriciteitsnet. Een WKK heeft twee belangrijke voordelen ten opzichte van een HR-ketel: de installatie verbruikt minder energie en levert een lagere energierekening op. De cijfers laten dat duidelijk zien. Een WKK levert 308 kWh elektriciteit en 1,68 GJ warmte met 100 m3 aardgas voor zo'n 3 29. Wanneer dezelfde hoeveelheid elektriciteit en warmte geleverd wordt door een HR-ketel en een elektriciteitscentrale zal hiervoor

2014-November / ZorgInstellingen

Figuur 1: Elektrisch rendement afhankelijk van aantal starts/stops door de jaren heen.

308 kWh elektriciteit en 53 m3 aardgas worden gebruikt voor ongeveer 5 39. Een WKK biedt dus (afgezien van de onderhoudskosten die bij een WKK meestal flink hoger liggen dan bij een HR-ketel) een besparing ten opzichte van een HR-ketel.

' Een WKK draait op vol vermogen. Als er geen warmtevraag is, stopt de installatie'

zwembaden en de overige ruimtes draait de WKK op jaarbasis ongeveer gelijk aan de situatie waarin een HR-ketel geplaatst zou zijn (inclusief onderhoudskosten). De WKK heeft een elektrisch vermogen van meer dan 60 kW. Bij een elektrisch rendement over een heel jaar van 30% of meer is vrijstelling van energiebelasting op het gasverbruik van de WKK van toepassing. Veel eigenaren van WKK-installaties maken geen optimaal gebruik van deze vrijstelling. Ook in de voorgaande jaren is bij deze installatie geen gebruik gemaakt van de vrijstelling.

Vraag naar warmte daalt Het uitgangspunt tijdens de ontwerpfase is dus een gunstige business case. Maar wat gebeurt er met deze business case als de situatie na een aantal jaren verandert? Bijvoorbeeld als de warmtevraag daalt, als onderhoudskosten stijgen of als de rendementen lager zijn dan in eerste instantie gedacht?

Praktijkvoorbeeld

In 2013 wordt één van de zwembaden gesloten en daalt de vraag naar warmte. Maar een WKK draait altijd op vol vermogen. Als er geen warmtevraag is, stopt de WKK, terwijl bij warmtevraag de installatie weer start. Door de jaren heen is het aantal starts/ stops gestegen. Ook na het sluiten van één van de zwembaden is het aantal starts/stops gestegen.

In een multifunctioneel gebouw (met enkele gymzalen en twee zwembaden) levert een WKK warmte en elektriciteit. Alle overige elektriciteit, die niet door het gebouw wordt verbruikt, wordt geleverd aan de omringende gebouwen op het complex. Op basis van de warmte-vraag van de

Uit de analyse blijkt dat in de zomermaanden het aantal starts/stops enorm stijgt, tot bijna twaalf keer per dag. De warmtevraag is in de zomermaanden immers kleiner. Bij een hoger aantal starts/stops daalt het elektrisch rendement. Door de jaren heen is het aantal

GEBOUWINSTALLATIES

WKK

starts/stops gestegen en het elektrisch rendement gedaald tot onder de 30% (zie figuur 1).

Onderhoud Het onderhoudscontract is in het jaar 2012 verlengd, maar wel tegen hogere onderhoudskosten. Bij het afsluiten van het contract is een tarief per draaiuur afgesproken bij een minimaal aantal draaiuren. Een lager aantal draaiuren dan het minimale aantal draaiuren levert dan ook geen besparing op de onderhoudskosten op. In dit geval is dit ongunstig omdat met de warmtevraag het aantal draaiuren is gedaald onder het minimale aantal draaiuren. Er moet nu dus betaald worden terwijl draaiuren niet gemaakt zijn. De onderhoudskosten zijn niet variabel meer, maar zijn vaste kosten.

Vrijstelling van energiebelasting Met de hogere onderhoudskosten en het lagere rendement komen de totale kosten in 2013 en in de toekomst e 5.500 hoger uit dan bij toepassing van een HR-ketel. De besparing op elektriciteit is veel lager dan in eerdere jaren. Voor de jaren 2010 en 2011 is het elektrisch rendement hoger dan 30%. Bij een elektrisch rendement van hoger dan 30% kan vrijstelling van energiebelasting verkregen worden. Het gaat hier om energiebelasting op het gasverbruik van de WKK. Over deze jaren kan met ambtshalve verzoek betaalde energiebelasting tot 5 jaar terug teruggevraagd worden. Bij voldoende gegevens zou dat ook kunnen voor 2009.

Aandachtspunten Een WKK kan van een financieel efficiënte installatie ontwikkelen tot een financieel slecht draaiende installatie. Uit de behandelde case blijkt dat bij aanschaf van een WKK of verlenging van een onderhoudscontract een aantal aandachtspunten van toepassing is: t Het is zaak zowel het elektrische

als thermische rendement te monitoren. Zo kan het financiële rendement bepaald worden. Voor een onderhoudscontract zal een zo laag mogelijk aantal draaiuren worden afgesproken. Een reductie van het aantal draaiuren levert een reductie van de onderhoudskosten op.

'De installatie kan tegelijkertijd warmte en elektriciteit genereren en leveren'

Bedenk dat een vrijstelling voor energiebelasting aangevraagd kan worden voor een periode tot 5 jaar terug. Daar is een ambtshalve verzoek voor nodig. t Het is het meest gunstig om de met de WKK geproduceerde elektriciteit zoveel mogelijk zelf te gebruiken. Terugleveren van elektriciteit aan het net is minder gunstig dan eigen gebruik.

t De onderhoudskosten hebben grote invloed op het financiële resultaat. Let daarom scherp op het tarief en de uitgevoerde werkzaamheden. t Probeer een verandering van de warmtevraag tijdig te herkennen. Zo’n verandering heeft grote invloed op de financiële efficiëntie van de WKK. Het is dan ook verstandig de prestaties van de WKK regelmatig te (laten) controleren, zeker als het onderhoudscontract afloopt en moet worden verlengd. t Bedenk dat een te grote dimensionering van een WKK kan leiden tot een inefficiënte werking van de installatie. Bij een reductie van de warmtevraag kunnen buffers aangebracht worden. Overweeg ook een eventueel warmteoverschot door derden te laten gebruiken. t Bekijk of vrijstelling van energiebelasting mogelijk is. Let er wel op dat de installatie een elektrisch vermogen van meer dan 60 kW en een elektrisch rendement van meer dan 30% heeft.

* Ing. Marnix Balke (onderste foto) is senior consultant bij Corporate Facility Partners (CFP) en ir. Jorik van de Waerdt is consultant bij Corporate Facility Partners (CFP).

2014-November / ZorgInstellingen 35

ASCOM

Gespecialiseerde smartphone

Gespecialiseerde smartphone voor verpleegkundigen

Verpleegkundigen werken vaak onder grote druk en worden voortdurend gestoord door alarmen. Dat kan anders, zo dachten ze bij Ascom. Het bedrijf heeft een gespecialiseerde smartphone ontwikkeld die alarmen slim filtert en ervoor zorgt dat verpleegkundigen altijd en overal toegang tot de laatste patiĂŤntinformatie hebben.

2014-November / ZorgInstellingen

ASCOM

Gespecialiseerde smartphone

Uit onderzoek blijkt dat verpleegkundigen in de zorg maar maximaal een kwart van de tijd bezig zijn met de zorg voor de patiënten. Wat doen ze de rest van de tijd? Ze zijn bezig met de administratie. Of ze lopen heen en weer tussen de kamers van de patiënten en de zusterpost, waar de computers met alle informatie staan. “Verpleegkundigen worden voortdurend gestoord tijdens hun werk”, zegt Mario de Lijster, Product Markt Manager bij Ascom. “Terwijl ze met een patiënt bezig zijn, worden ze weer gebeld door een andere patiënt. Dan lopen ze naar die kamer, vervolgens moeten ze weer terug om met een collega te overleggen en zo gaat het de hele dag door. Hierdoor is het onmogelijk om gestructureerd en efficiënt het werk te doen.”

Alarmmoeheid Daar komt nog eens bij dat er de hele dag door alarmen binnenkomen waar ze op moeten reageren. “Er komen dagelijks zoveel alarmen binnen voor verpleegkundigen dat er alarmmoeheid optreedt. Dat is gevaarlijk, want dan ga je alarmen missen en bestaat de kans dat je potentiële levensbedreigende situaties over het hoofd ziet”, zegt De Lijster. Als oplossing kan een ziekenhuis of zorginstelling ervoor kiezen om nog meer devices naar binnen te brengen, maar dan krijg je alleen maar meer signalen. “Je moet er juist voor zorgen dat er een slim toestel komt dat prioriteiten stelt, zodat het aantal alarmen afneemt en het geheel onder de gewenningsgrens blijft.”

Smartphone Is een smartphone dan geen goede optie? Niet echt, zo blijkt uit onderzoek. Veel zorgmedewerkers hebben tijdens hun werk wel een smartphone in hun zak zitten, maar ze gebruiken hem niet voor het werk. “Dat heeft een aantal oorzaken. Zo gaat een privésmartphone meestal niet zo lang mee, is hij gevoelig voor schade, gaat de batterij snel leeg en kan je er in verband met de veiligheid en de privacy van patiënten natuurlijk geen patiëntgegevens mee behandelen.

Verder schakelt zo’n telefoon alle andere functies uit als je ermee belt, dus een alarmsignaal komt niet door een telefoongesprek heen. En dan is het met de hygiëne ook nog eens slecht gesteld: uit onderzoek blijkt dat op tablets en smartphones soms veel meer bacteriën te vinden zijn dan op een wc-bril. Dat komt natuurlijk omdat de devices niet dagelijks worden schoongemaakt, maar het geeft wel te denken.”

Persoonlijke assistent Bij Ascom dachten ze: dat kan anders. Daarom heeft het bedrijf een gespecialiseerde smartphone ontwikkeld, een persoonlijke assistent voor de verpleegkundige: de Ascom Myco. Het scherm is wat kleiner dan dat van een normale smartphone, zodat het praktisch met één hand bediend kan worden. Er zit een clip op, zodat het toestel veilig in de borstzak gedragen kan worden. “De bovenkant is wat breder gemaakt, zodat verpleegkundigen in één oogopslag op het topdisplay kunnen zien wat er aan de hand is. Aan de kleur zie je welke urgentie het alarm heeft, je ziet wat voor type alarm het is en waar het vandaan komt. Met een knop kan je het alarm meteen weigeren of aannemen.” Ascom heeft een eigen versie van Android ontwikkeld die ervoor zorgt dat de alarmapps (priority apps) overal doorheen komen. Ook als je aan het bellen bent, ook als het geluid uitstaat. Het systeem van Ascom filtert alle alarmen al van tevoren, zodat verpleegkundigen alleen de alarmen van hun eigen patiënten binnenkrijgen. “Door dat filteren en de mogelijkheid om de alarminformatie in één seconde te zien, hopen we de alarmmoeheid sterk te verminderen.”

Handige functionaliteiten Als je de speciale smartphone opstart, zie je als verpleegkundige meteen de informatie van je eigen patiënten. “Bij een gewone smartphone zie je apps. Dat wil een verpleegkundige niet zien, die wil patiëntgegevens. Daarom hebben we die informatie op het

startscherm geplaatst. Als je vervolgens naar rechts swipet, zie je de eigen apps en als je naar links swipet, kom je bij een beveiligde chatfunctie terecht waar je met collega’s kunt chatten.” Het toestel heeft nog meer handige functionaliteiten. Zo is hij valbestendig en zie je dankzij de witte kleur meteen wanneer hij gedesinfecteerd moet worden. Maar wat Ascom betreft is één van de belangrijkste voordelen van de smartphone dat verpleegkundigen altijd en overal de nieuwste gegevens kunnen invoeren, meteen aan het bed van de patiënt. “Artsen hebben dan ook sneller toegang tot de laatste informatie.” De Myco is sinds begin oktober in de verkoop. In een aantal ziekenhuizen wordt binnenkort een pilot met de Myco gestart. “Vanaf april volgend jaar gaan we leveren. We gaan de informatie naar de verpleegkundige toebrengen terwijl die bij de patiënt is. Want daar is de informatie nodig.” Deze tekst is tot stand gekomen in samenwerking met Ascom.

2014-November / ZorgInstellingen 37

PRODUCT & MARKT VGZ en Physitrack gaan samenwerking aan Zorgverzekeraar Coöperatie VGZ gaat een samenwerking aan met het online revalidatieplatform Physitrack. Door de samenwerking met Physitrack reikt VGZ alle door hen gecontracteerde fysiotherapeuten en oefentherapeuten een nieuwe standaard aan voor het aanbieden van thuisoefeningen, waardoor de therapietrouw toeneemt en herstel wordt bevorderd. Met innovatieve zorgtoepassingen en de inzet van e-health wil VGZ haar klanten meer de regie geven over hun eigen ziekte en gezondheid en daarmee hun zelfmanagement vergroten, goede en betaalbare zorg realiseren en de bekendheid van online behandelmethodes vergroten. VGZ biedt haar fysiotherapeuten en oefentherapeuten de mogelijkheid om tegen aantrekkelijke voorwaarden gebruik te maken van Physitrack. Door de inzet van het online platform is het niet meer nodig om handgeschreven of uitgeprinte briefjes met thuisoefeningen aan cliënten mee te geven. Physitrack beschikt over een online instructievideotheek met meer dan 600 kwalitatief hoogwaardige oefeningen die naar behoefte kunnen worden ingezet voor cliënten. Daarnaast kunnen cliënten direct, na het volbrengen van hun oefeningen, terugkoppeling geven aan hun therapeut, waardoor vorderingen real-time inzichtelijk zijn en er bij complicaties tijdig kan worden bijgestuurd.

Makkelijke overgang met XS4 Mini De XS4 Mini is een gloednieuw product in toegangscontrole. Het nieuwe concept staat voor design en combineert dit met de hoogwaardige techniek van SALTO Systems. De XS4 Mini is vanaf oktober 2014 leverbaar. De XS4 Mini is klein van formaat en gemaakt voor binnendeuren. De installatie is snel en eenvoudig met behoud van de brandwerendheid van de deur. Daarom is XS4 Mini een makkelijke overgang van een mechanisch sluitsysteem naar een modern elektronisch toegangscontrole systeem. Een groot voordeel is dat u elektronisch precies aan kunt geven wie toegang heeft tot welke deuren in het gebouw en dat u kunt controleren wie in welke ruimte is geweest. Bovendien is het nu controleerbaar wie uw ‘sleutels’ heeft. Voor de XS4 Mini en de moderne productlijn die later volgt, is de techniek van Salto sterk verbeterd. Een belangrijke vernieuwing is de ingebouwde microprocessor die razendsnel reageert wanneer u het slot om toegang vraagt. Het product is zonder bekabeling en kan via online verbinding direct met het systeem communiceren. De XS4 Mini reageert op allerlei toegangsmedia, RFID-technologieën en vooruitstrevende technologieën zoals NFC. De XS4 Mini kan ook met andere systemen integreren. Meer info: xs4mini.saltosystems.com.

Oplossingen voor schuimen van de hoogste kwaliteit NMC is een toonaangevende onderneming als het gaat over innovatieve oplossingen voor schuimen van de hoogste kwaliteit. Daarvoor zorgen de meer dan 1200 hoog gekwalificeerde medewerkers in de afdelingen productie, verkoop, verzending en service. De behoeften van onze klanten staan in al onze activiteiten consequent op de eerste plaats. NMC staat synoniem voor hightech producten van A tot Z, in 80 landen over de hele wereld en wij huldigen de filosofie van duurzaamheid al méér dan een halve eeuw en met topproducten zorgen wij voor een beter comfort. In Nederland is T.H.M Mutsaers verantwoordelijk voor de activiteiten van NMC sa. Mutsaers is al ruim 25 jaar bekend in de installatiebranche en zal al uw vragen op het gebied van isoleren graag beantwoorden. Hij is bereikbaar op het mobiele nummer 06-11771610 of op mailadres toine.mutsaers@nmc.be Meer informatie vindt u op www.nmc.be.

Philips en Reinier de Graaf ziekenhuis sluiten groot 15-jarig contract Philips en Reinier de Graaf ziekenhuis gaan een 15-jarig samenwerkingsverband aan voor innovatieve medische technologie, klinische IT en dienstverlening om toekomstige patiëntenzorg te optimaliseren. De overeenkomst omvat alle vier de locaties van het ziekenhuis, waaronder de nieuwe vestiging die in augustus 2015 zal worden geopend, waarmee het ongeveer 251.000 patiënten in de regio van zorg kan voorzien. Het samenwerkingsverband biedt het ziekenhuis snelle toegang tot de nieuwste medische technologieën, onderhoudsdiensten en innovatieve planning- en adviesdiensten om de zorgen bedrijfsresultaten te verbeteren, waarbij vaste maandelijkse operationele kosten zijn afgesproken. De overeenkomst heeft onder meer betrekking op medische beeldvormingssystemen voor de diagnostiek en behandeling van aandoeningen. Daarnaast levert Philips zijn klinische IT-oplossingen aan het ziekenhuis. Philips en het ziekenhuis hebben meetbare operationele doelstellingen in de overeenkomst ingebracht en de partners zullen samenwerken aan de ontwikkeling en het implementeren van innovatieve methoden om die resultaten te behalen en medische apparatuur zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten.

2014-November / ZorgInstellingen

PRODUCT & MARKT VUmc en CCE bundelen kennis over probleemgedrag in ouderenzorg De afdeling huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde (H&O) van VUmc en het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) bundelen hun krachten om kennis over probleemgedrag uit te wisselen en over te dragen aan anderen. Doel van deze bundeling is de vorming van een kennis- en consultatienetwerk over het omgaan met probleemgedrag in de ouderenzorg. De door VUmc opgeleide kaderartsen psychogeriatrie spelen daarbij een centrale rol. Zo wordt een krachtig antwoord geboden voor zorgprofessionals om met deze complexe problematiek van ouderen om te gaan.“Een belangrijke overweging om met elkaar samen te werken is dat wij dezelfde visie hebben op probleemgedrag. We zijn er beiden van overtuigd dat de oorzaak van probleemgedrag ligt in de wisselwerking tussen de cliënt en zijn omgeving,” aldus Rieneke de Wit, bestuurder van het CCE.

Herman Miller introduceert Mirra2 TriFlex Herman Miller Benelux introduceert de Mirra2 TriFlex. Deze lichtgewicht bureaustoel combineert het perfecte persoonlijke zitgevoel met de dynamiek van de hedendaagse kantooromgeving. Bovendien is de stoel het toonbeeld van duurzaamheid. De Mirra2 TriFlex is een aanvulling op de Mirra2 Butterfly Back. De naam ‘Mirra’ is afgeleid van het Engelse woord ‘Mirror’ wat spiegel betekent. Het idee achter het ontwerp is dat elke beweging van de gebruiker wordt gespiegeld. Daardoor beantwoordt de stoel volledig aan het zitgedrag van de gebruiker, zowel actief als passief. Dat maakt de Mirra voor ten minste 95% van de mensen tot de ideale zitoplossing. De Mirra-stoel is voor 96% recyclebaar, bestaat voor 42% uit gerecycled materiaal en bevat geen PVC. De Mirra TriFlex wordt geleverd met twaalf jarige garantie op het rugpand op basis van dagelijks gebruik, zeven dagen per week. Dat betekent twaalf jaar zorgeloos gebruik. De Mirra2 TriFlex heeft een klassieke uitstraling, kan goed en gemakkelijk worden schoongehouden en kent, net als de Mirra Butterfly Back, verschillende prijsniveaus.

2014-November / ZorgInstellingen 39

Continuïteit van de business Is security in beeld?

20 november 2014 | Nijkerk Business Continuity Management (BCM) is het proces dat potentiële bedreigingen voor een organisatie identiﬁceert en is structureel van aard. Security is vaak incidentgedreven en geen deel van het kernproces. Daar liggen kansen voor u! Dagvoorzitter

Schrijf u in voor het ASIS Security Management Congres op 20 november, stel uw eigen programma samen en leer hoe u security een serieuze rol kunt laten spelen in BCM!

Toine van Peperstraten, presentator bij Fox.

Gratis voor ASIS Benelux leden IFPO Europe leden, abonnees op Security Management of studenten: € 69,- p.p. Reguliere prijs: € 199,- p.p.

Meer informatie en inschrijven:

www.securitymanagement.nl/congres Hoofdsponsor

Sponsors Goud

Sponsors Zilver

Organisatie

SERVICEWIJZER V

AUTOMATISERING

Straight Systems Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl

ERKENDE CERTIFICATIEINSTELLINGEN

FACILITAIRE DIENSTEN

TRAININGEN EN ERKENDE CERTIFICATIEINSTELLINGEN

KASSASYSTEMEN

Straight Systems Lloyd’s Register Quality Assurance Postbus 701 3000 AS Rotterdam K.P. van der Mandelaan 41a 3062 MB Rotterdam T 010-201 84 76 E info@lrqa.nl I www.lrqa.nl of www.lrqa.nl/training LRQA is een internationale leverancier van certificering en training voor o.a. de volgende normen: ISO 9001, ISO 14001 en OHSAS 18001. Verder certificeren wij de meeste relevante normen in de zorg.

Newasco Newasco Diensten BV Nijverheidsweg 40 2102 LL Heemstede T 023-5474004 E diensten@newasco.nl I www.newasco.nl Innovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

Bureau Veritas Training Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505551 F 088-4505555 E bvct@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl Theoretisch of toegepast, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl

Ook een vermelding in deze rubriek? Neem dan contact op met Michel Lases, michellases@ vakmedianet.nl of 06-52867256

Uniqcare levert alles op het gebied van toilethygiëne behalve het ouderwetse stukje zeep • • • • •

100% maatwerk door ﬂexibele opbouw overeenkomst vele opties in koop, huur, bruikleen en servicefrequenties landelijke dekking met eigen logistiek volwaardig assortiment kwaliteitsproducten en diensten vele producten met Europees ECO-label

luchtverfrissers

toiletbrilreinigers

handdispensers

toiletroldispensers

navullingen

2014-November / ZorgInstellingen 41

REINĂ&#x2020;RDT Deuren bv Nijverheidsstraat 1 7482 GZ Haaksbergen Tel: +31 53 57 357 35 Fax: +31 53 57 357 00

www.reinaerdt.nl info@reinaerdt.nl

Voor schuifdeuren bent u bij REINĂ&#x2020;RDT aan het juiste adres. Bij onze schuifdeursystemen hebben wij niet alleen gedacht aan het vergroten van het gebruiksgemak maar ook aan het uiterlijk en de gevraagde functionaliteit. Wij denken graag mee met de klant; Voor welk doel wordt de deur gebruikt? Aan welke eisen moet de deur of het element voldoen? Wij willen aansluiten op de oplossingen waar onze klanten om vragen, ook in de ZORG! Zo ontwikkelen wij o.a. schuifdeursystemen met 30 en 60 minuten brandwerendheid. En in de schuifdeursystemen met 30 minuten brandwerendheid ]LMQ QX RRN JHFHUWLÂżFHHUGH RSORVVLQJHQ WH OHYHUHQ PHW JODVRSHQLQJHQ RI PHW geluidwerende eigenschappen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden binnen al onze schuifdeurmogelijkheden. Wij leveren het complete programma, uiteraard voorzien van de bijbehorenGH FHUWLÂżFDWHQ YROJHQV GH ODDWVWH (XURSHVH QRUPHQ 0HW GH YRRUWGXUHQGH ontwikkeling van ons programma, vakkundige en deskundige advisering, ĂŠn de service zijn wij de complete aanbieder van oplossingen voor deuren en kozijnen. Interesse? Neem contact op met onze verkoop afdeling: 053 - 57 357 35

AGENDA

Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: redactie@zorginstellingen.nl

19 november

Infosessie Wonen met Zorg Baarn www.bouwforum.nl

4 december

Najaarsbijeenkomst Bouwstenen Nieuwegein www.agendamaatschappelijkvastgoed.nl

19-20 november

Beurs Domotica & Slim Wonen

4 december

Eindhoven www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Nieuwegein www.ohnw.nl

25 november

14-16 januari 2015

Utrecht www.zorgvisiecongressen.nl

's-Hertogenbosch www.vakbeursfacilitair.nl

Digitalisering in de zorg

Congres OHNW

Vakbeurs Facilitair

ADVERTENTIE-INDEX Ascom Nederland Berendsen Textielservice Congrescentrum De Werelt Electrolux Professional Fortezza Security Systems Horos Klimaattechniek Kimberly-Clark KPN Critical Communications NMC sa OSB Reinaerdt Deuren SALTO SYSTEMS Saval Brandbeveiliging Stรถbich Fire Protection Uniqcare Van Houtum

36, 37 44 21 2 9 7 28 27 24, 32 26 42 12 4 39 41 56

2014-November / ZorgInstellingen 43

Handen wassen doet leven! Optimale handhygiëne met Berendsen Natuurlijk weten uw medewerkers, uw patiënten en hun bezoekers dat een optimale handhygiëne dé manier is om ziekenhuisinfecties te voorkomen. Maar ondanks alle aandacht hiervoor in de zorg, komen deze infecties en kruisbesmettingen nog veelvuldig voor.

Dat roept de vraag op: nodigen uw huidige oplossingen voor handen wassen en desinfecteren voldoende uit tot gebruik ervan? Zo nee, dan bieden wij u de oplossing. Berendsen levert hygiëneproducten met verzorgende elementen die de huid soepel houden. In combinatie met onze ergonomische, hygiënische dispenserlijn maakt dit handen wassen en desinfecteren tot een aangename routine. Hierdoor krijgen ziektekiemen geen kans meer.

Heeft u interesse de (gewassen) handen met Berendsen ineen te slaan? Wij komen graag bij u langs voor een vrijblijvende kennismaking. www.berendsen.nl

Focus op facility

november 2014

Focus op Facility is een speciale uitgave van Vakmedianet en verschijnt in de vakbladen Facto Magazine, Service Management en ZorgInstellingen. De special valt buiten de verantwoordelijkheid van de redacties. Redactie Annet van den Berg & Martijn Louws Sales Michel Lases & Bert Renkema

Special van Facto, Service Management & ZorgInstellingen

Berendsen Facility R O N B A U H U I S , S A L E S D I R E C T O R VA N B E R E N D S E N FA C I L I T Y

‘Wij verkopen geen product, maar een filosofie’ Anders. Innovatief. Berendsen Facility is het volgens sales director Ron Bauhuis. Hij ziet een veranderende facilitaire markt, een markt waarin klanten behoefte hebben aan advies en aan maatgerichte oplossingen. “Wij helpen.”

choonloopmatten, papierdispensers, handdoekautomaten, zeepdispensers, dameshygiëneboxen; het is de thuisbasis van Berendsen Facility. “Een markt die in Nederland ietwat onderbelicht is en veel kansen in zich heeft”, vertelt Ron Bauhuis. De sales director van het Scandinavische bedrijf ziet in andere landen dat bijvoorbeeld schoonloopmatten verschillende doelen dienen, breder dan alleen het schoonhouden van vloeren. “Daar zetten ze matten ook in om bijvoorbeeld de hoeveelheid fijnstof in gebouwen terug te dringen, maar ook voor ergonomische doeleinden. Werknemers die zich dagelijks een vaste houding aanmeten, worden door middel van matten geprikkeld vaker van lichaamstand te veranderen. Dit voorkomt veel fysieke klachten.” In Nederland is men volgens Bauhuis nog niet zover. “De facilitaire markt wordt vooral bewerkt door intermediairs en facilitaire dienstverleners; de spelers laten zich vooral leiden door vraag en aanbod, terwijl de klant behoefte heeft aan advies. Aan oplossingen op maat.”

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Vooral dit laatste is reden voor Berendsen om meer in contact te komen met de eindklant. “Niet om facilitair dienstverleners te passeren en contracten te winnen, maar om de partijen te helpen met hun specifieke vraagstukken en om hun de kansen van onze filosofie te laten zien en te laten benutten”, aldus Bauhuis.

Efficiency De vernieuwende aanpak, die bovendien werkt. Berendsen Facility ondersteunt inmiddels tal van bedrijven. “De markt verandert sterk”, zegt Bauhuis. “Na inbesteding, waarbij bedrijven zelf schoonmaakdiensten voor hun rekening namen, kwam de uitbesteding. Tenders werden uitgeschreven, externe bedrijven ingehuurd. Maar het blijkt dat die lang niet overal een antwoord op hebben en vooral bezig zijn met het realiseren van kostenbesparingen en efficiency.” Als voorbeeld noemt Bauhuis de omslag binnen bedrijven naar het nieuwe werken. “Kantoorpanden kennen tegenwoordig een compleet andere bezetting en er worden hogere eisen gesteld aan de dienst-

verlening. Gastvrijheid staat centraal, mensen willen in een prettige, inspirerende omgeving werken en zijn daardoor productiever.” Door middel van nudging kan aan deze vraag worden voldaan. “Het Engelse woord nudge staat voor een vriendelijk duwtje in de goede richting”, legt de sales director van Berendsen uit. “Het idee is nudging te gebruiken om mensen te helpen makkelijke en betere keuzes te maken, waarbij onze matten en hygiëneproducten op toiletten weliswaar sturen, maar mensen uiteindelijk wel hun keuzevrijheid laat.”

In de praktijk Wat betekent dit in de praktijk? “Veelvuldig wordt door facilitaire dienstverleners het leveren van dispensers en vullingen gezien als een extra pallet van diensten, terwijl de eindklant het vaak ziet als kostenpost. Wij denken daar anders over. Een dispenser kan iets toevoegen aan een ruimte, aan de beleving die gebruikers hebben van sanitaire voorzieningen in gebouwen.” Zo presenteert Berendsen een breed kleurenpallet.

“Economisch misschien minder verantwoord, maar het draagt wel bij aan een betere beleving van de sanitaire ruimten in gebouwen van onze opdrachtgevers.” Bauhuis legt het uit: “Kleuren en vormgeving doen iets met de gemoedstoestand en kunnen bijdragen aan een sfeerimpressie. Maar welke kleur heeft welk effect? Door langdurig onderzoek en vele praktijktesten hebben wij de keuzekleuren kunnen bepalen. Er zijn signaalkleuren, klassieke kleuren, aardekleuren en neutrale kleuren. Een totaal van elf kleuren die iets doen met de gebruiker.” Het salesteam van Berendsen Facility kijkt per klant, per gebouw welke kleur waar het beste past. Afwegingen die hierin meespelen zijn het overige kleurgebruik in het gebouw, lichtinval in de sanitaire ruimten, maar ook belangrijke speerpunten in het beleid van het bedrijf, zoals MVO. “Iemand die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, kiest vaak voor een passende signaalkleur om de interne gebruiker te laten weten hoe belangrijk MVO is in de bedrijfsfilosofie”, weet Bauhuis. Hij stelt dat veel klanten moesten wennen aan deze out-of-the-box-benadering, maar het inmiddels volop adopteren en ook de voordelen van nudging zien. “Maar in bepaalde sectoren zou het in onze ogen nog meer navolging moeten krijgen, bijvoorbeeld op lagere scholen.” Hoe zorg je er nu voor dat kinderen, onbewust, wel hun handen wassen nadat ze naar het toilet zijn geweest? “Nou”, zegt Bauhuis, “door vormgeving en kleur toe te voegen, dat trekt aan. Ze moeten het leuk vinden hun handen te wassen. Simpel, maar doeltreffend. En daarmee helpen wij de maatschappij ook een handje. Want de kinderen brengen handhygiëne ook thuis bij hun ouders ter sprake, waarmee de bewustwording in handhygiëne wordt versterkt.”

Innovatief De ontwikkeling van een innovatief en intelligent toiletconcept door Berendsen past ook in de maatschappelijke betrokkenheid van de specialist in toilethygiëne. “In dit concept gaat alles automatisch, de gebruiker hoeft geen kraan open te draaien of knop in te drukken om het toilet door te spoelen. Daarbij wordt men via lichtsignalen van de kraan naar de zeepdispenser naar de handdroger en tot slot de handsanitizer geleid. Niet dwingend.” Het systeem wordt in Nederland op ver-

Sales director Ron Bauhuis van Berendsen Facility. schillende plekken getest, maar wordt in het buitenland al volop omarmd. “Het voorkomt verspreiding van bacteriën, gewoonweg omdat gebruikers onbewust worden gestimuleerd hun handen te wassen”, aldus Bauhuis. Vooral ziekenhuizen staan volgens hem te popelen om het toi-

van de MRSA-bacterie en ziet in het concept een oplossing.” Dat past weer bij Berendsen en de Scandinavische roots. “We testen eerst alles uitgebreid, willen 100 procent zekerheid over de werking en het nut ervan, voordat we kiezen voor een grootschalige uitrol. Wij den-

‘Kleuren en vormgeving doen iets met de gemoedstoestand en kunnen bijdragen aan een sfeerimpressie. Maar welke kleur heeft welk effect?’ letconcept te implementeren. “Zij zien de toegevoegde waarde van handhygiëne en handhaven daar stringente protocollen voor. Maar mensen onbewust hierin bekwaam maken is de out-of-the-box-oplossing. De gezondheidszorg is jaarlijks miljoenen kwijt aan alleen al de bestrijding

ken namelijk altijd aan de langere termijn.” Bauhuis verwacht dat dergelijke innovaties in combinatie met nudging in de toekomst een steeds belangrijke rol spelen in de facilitaire markt. “Dat is nu precies de reden dat wij geen producten verkopen, Berendsen Facility verkoopt een filosofie.” ●

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

CSU lanceert campagne Scherp op schoon ‘Hospitality vergroot klantbeleving en verrijkt het werk van schoonmakers’ ‘Scherp op schoon.’ is het thema van de nieuwe CSU-campagne. De mentaliteit scherp is een kernwaarde die het Udense schoonmaakbedrijf altijd al heeft gehad. “We gaan dat nu breder communiceren’, aldus Commercieel Directeur Rob Meulendijks. In de campagne speelt CSU effectief in op de veranderingen in de markt. Want de facilitaire markt is in beweging. Opdrachtgevers zoeken meerwaarde op tal van fronten: flexibiliteit, beleving en effectiviteit. Die meerwaarde biedt CSU in de vorm van hospitality, met de klant die centraal staat. Letterlijk.

ok zorginstellingen ervaren de veranderingen in de markt. Neem bijvoorbeeld patiënten die mondiger worden en hogere eisen stellen. “In de zorg zie je dat je veel te maken hebt met dynamiek”, zegt Commercieel Directeur Rob Meulendijks van CSU. “Er gaat iets mis met een patiënt die op bed ligt: dan moet je een keer extra verschonen. Daar moet je als schoonmaakbedrijf wel flexibel op weten in te spelen. Wat je daarnaast ook steeds meer ziet, is toegenomen contact met de klant van de klant: de patiënt of bezoeker in een zorginstelling. Die is er te gast. Door een vriendelijke groet of even snel iets schoon te maken als een vaas met bloemen omvalt, doe je iets voor de tevredenheid van die klant.” Een andere marktontwikkeling: het schoonmaakproces wordt meer geïntegreerd in de bedrijfsvoering van opdrachtgevers. “Facilitaire afdelingen worden afgeslankt. Opdrachtgevers zoeken geen leverancier meer voor de schoonmaak, maar een partner die de aansluiting maakt. Dat betekent dat onze rol in dienstverlening verandert. Je maakt vanuit een echt samenwerkingsverband een verdiepingsslag. We luisteren scherp naar de behoefte van de klant. We vragen door en

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

krijgen een nog scherper beeld van wat de klant echt wil. Dit vertalen wij in een op maat gesneden programma of aanpak. Zonder poespas, overtollige ballast of on-

nodige overhead. Dit leidt tot schoonmaakdienstverlening met een verbeterde beleving tegen een scherpe prijs-kwaliteitverhouding.”

Hospitality als strategische keuze CSU’s antwoord op die ontwikkelingen: vol inzetten op hospitality. Onlangs wijdde het bedrijf er een congres aan in De Efteling. “Hospitality is voor CSU een strategische keuze. Dat gaat verder dan een mooi jasje of een schoonmaker die glimlacht”, legt Meulendijks uit. “Wat we met hospitality willen zeggen, is dat we ons eigenaar voelen van de problematiek bij klanten. Dat doe je door actief mee te denken: wat kunnen we op een andere manier voor u gaan doen?” Meulendijks stelt dat hospitality vooral een kwestie is van mentaliteit. “Het wordt een ander spel dat we spelen, maar wel een leuker spel. We maken de verbinding tussen klant en CSU en tussen kwalitatieve schoonmaak en de toegevoegde waarde van hospitality. Daartoe zetten we meer en goed opgeleid objectmanagement in dat veelvuldig en snel kan schakelen met klanten. Met onze nieuwe directeur Hospitality investeren we verder in die ontwikkelrichting. Hospitality vergroot de beleving bij klanten en verrijkt het werk van onze mensen. Daar hoort ook een andere manier van communiceren bij”, maakt hij het bruggetje naar de nieuwe campagne. Voor CSU is een nieuwe campagne geen reclametrucje. Integendeel: de campagne staat model voor het nieuwe CSU. Zelfverzekerd, vooruitstrevend en vooral klantge-

richt. “We zijn altijd het bedrijf geweest van niet praten maar poetsen. Een beetje ingetogen, niet te veel poespas. Ondertussen zijn we wel scherp in alle facetten. CSU is in staat alle details in de dienstverlening optimaal te verzorgen.”

CSU-mentaliteit Scherp op schoon is daarbij het overkoepelende nieuwe thema. “We zíjn niet ineens scherp. Die scherpte was er al op elk facet”, concludeert Rob Meulendijks. Nu gaan we die eigen CSU-mentaliteit meer uitdragen. Wat ons opviel in het marktonderzoek was dat andere schoonmaakbedrijven zich wel zo hebben geprofileerd maar het niet konden waarmaken. Wij hebben wel de goede basis gelegd en gaan het nu ook breed communiceren. En we gaan niet zelfgenoegzaam achterover zitten. Voor ons is scherp een kernwaarde. Je kunt alleen scherp zijn door het te blijven.”

Klant centraal Opvallend aspect van de nieuwe campagne: opdrachtgevers staan centraal, letterlijk. Rob Meulendijks: “We zoeken echt de verbinding met de klant. Wat zie je in de communicatie voor veel schoonmaakbedrijven? Dames met een tandpastaglimlach die een kantoor poetsen dat al lang schoon is. Heel zendergericht allemaal. Wij gaan juist de klant centraal stellen, die klant aan het woord laten: hoe blijven we nu sámen scherp op schoon?” ●

Rob Meulendijks

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Kimberly-Clark Professional SLEUTELROL VOOR SCHOONMAAK

Samen werken aan gezondere werkplekken Hoe zorg je als schoonmaakbedrijf of interne schoonmaakdienst dat je financieel gezond blijft? En hoe lever je toegevoegde waarde voor de opdrachtgever? Die twee vragen stelt KimberlyClark Professional centraal in zijn nieuwe marktbenadering naar de schoonmaakmarkt. Sleutelwoorden zijn kosten drukken en het werken aan gezondere werkplekken.

et zijn dé hamvragen die schoonmaakmanagers tegenwoordig stellen. “Klanten vragen hoogwaardigere producten en serviceoplossingen. Maar daar moeten wel dezelfde kosten tegenover staan”, begint Adri Termaat, country business leader Benelux, zijn betoog. “Meer voor minder. Daarnaast zie je dat een sterk concurrentieveld het

tenstructuur. En het is een kostenpost die blijft stijgen. Ook met de loonsverhoging van de recent afgesloten cao.” Schoonmaakbedrijven en -diensten moeten hun productiviteit en efficiency wel maximaliseren om inkrimping van de marges te vermijden, stelt Termaat. “Dat kan op twee gebieden: door toegevoegde waarde te leveren of door intern kosten te

Schoonmaakbedrijven en -diensten moeten productiviteit en efficiency maximaliseren moeilijker maakt contracten te behouden.” Intern stijgen tegelijkertijd de personeelskosten, vult marketingmanager Geoffrey Fimmers aan. “Personeelskosten zijn nog altijd het belangrijkste element in de kos-

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

reduceren. Wij zien de markt overigens – gelukkig – weer wat terugkomen van de race naar de bodem. Service, aandacht, kort op de bal spelen en de keuze voor een goed product helpen daarbij.”

Adri Termaat

Inzichten Kimberly-Clark wil met zijn marktbenadering schoonmaakorganisaties helpen efficiënter te worden en gezondere werkplekken te realiseren. Ook bij hun opdrachtgevers. Om inzichten verwerven in hoe dat zou kunnen, heeft Termaat het certificaat Gebäudereinigung behaald van de toonaangevende opleider Sarikohn, tevens uitgever van het Duitse vakblad Reinigungsmarkt. “De opleiding ging diep. Van het maken van een businessplan tot het behandelen van marmeren vloeren en het maken van de kostencalculatie...” De verkregen inzichten hebben aan het ontwikkelen van de marktbenadering bijgedragen. Termaat: “Wij leveren producten aan de schoonmaakbedrijven en -diensten. Met 2 tot 5 procent zijn middelen en materialen een kleinigheid op de totale kosten van een schoonmaakorganisatie. Maar als we bijvoorbeeld de bijvul-

Deze meelooprondes zijn gebaseerd op het LEAN-gedachtegoed, vooral bekend van autofabrikant Toyota. De adviezen gaan bijvoorbeeld over het onnodig telkens naar een werkkast lopen, het onjuiste gebruik van beschermingsmiddelen of het onnodig vaak bijvullen van dispensers. Fimmers: “We zijn als het ware een tweede paar ogen.”

Toegevoegde waarde Kosten reduceren en verspillingen tegengaan is één, toegevoegde waarde bieden als schoonmaakorganisatie is twee. Ook daarbij kan Kimberly-Clark Professional een rol spelen. “Organisaties werken nu meer dan ooit met minder mensen”, aldus Termaat. De betrokkenheid van medewerkers, het verminderen van ziekteverzuim en het verhogen van de productiviteit, worden belangrijker en daarmee de aandacht voor het welzijn en de gezondheid van de medewerkers.” Fimmers geeft een Geoffrey Fimmers

Als wij de bijvultijd van een dispenser kunnen verkleinen, zet dat zoden aan de dijk tijd van een dispenser kunnen verkleinen, dan zet dat wel zoden aan de dijk. We weten dat bij een bedrijf met vijfhonderd werknemers op kantoor er ongeveer honderd dispensers zijn en de gemiddelde bijvultijd twee minuten is. Hoe kunnen we die tijd verkorten en wat levert dat aan besparing op?” Op basis van prestatie-indicatoren en factoren die hierbij een rol spelen, heeft Kimberly-Clark een kostencalculator ontwikkeld. “Niet als exacte wetenschap, maar puur om te kijken waar winst valt te halen”, aldus Fimmers. “Met de kostencalculator in de hand kan een van onze adviseurs desgewenst meelopen met de schoonmakers. Met onze frisse blik van buiten zoeken we naar antwoorden op vragen als: Waar zit eventueel verspilling in tijd en geld? Waar kunnen we het proces optimaliseren? We geven daarbij adviezen, maar gaan niet op de stoel van de schoonmakers of het schoonmaakbedrijf zitten.”

voorbeeld: “Uit onderzoek blijkt dat in een gemiddelde kantooromgeving 99 procent van de medewerkers jaarlijks wordt getroffen door een niet-ernstige ziekte. Denk aan hoofdpijn, griep, buikpijn of een verkoudheid. Daarvan kan 72 procent voorkomen worden door betere handhygiëne. Er ligt dus een uitdaging voor schoonmaakorganisaties om hun opdrachtgevers te helpen dat cijfer omlaag te krijgen.” Daarnaast hebben schone ruimtes invloed op de betrokkenheid van medewerkers, stelt het bedrijf. In een audit – samen met het schoonmaakbedrijf – kan KimberlyClark de kritische punten in kaart brengen. Termaat: “Met ATP-meters kijken we dan wat de hotspots zijn in de verontreiniging. ATP staat voor Adenosinetrifosfaat, de energiebron van levende cellen. Via het aantal ATP’s is de biologische concentratie van bacteriën op een oppervlak te meten. Op basis van de metingen kunnen we gerichte verbetervoorstellen doen. Hoe is de

bacterieoverdracht te doorbreken? En hoe kunnen we de gezondheid van medewerkers helpen bevorderen?” Fimmers besluit: “We willen met deze nieuwe aanpak echt naast het schoonmaakbedrijf of de schoonmaakdienst staan. Daarbij focussen we ons op waar het echt om draait: het reduceren van kosten en het leveren van toegevoegde waarde.” l

Meer weten? Voor nadere informatie of het maken van een afspraak voor een kosteloze meeloopronde (gebaseerd op LEAN), kunt bellen met Sales Support: tel. 0318-697 625 of 626. Of mail naar kcpnl@kcc.com. Kijk ook eens op deze websites: ƣ www.kcprofessional.nl ƣ www.kcphealthyworkplace.com

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Gom ZorgSupport

De zorg verandert, het facilitair bedrijf ook Instellingen voor ouderenzorg staan voor grote veranderingen. De bezuinigingen, de knip die er wordt gelegd tussen wonen en zorg en de vernieuwing van de langdurige zorg stellen zorginstellingen voor grote nieuwe uitdagingen. Gom ZorgSupport praat met instellingen over het professionaliseren van de schoonmaak. En biedt vanuit die basis mogelijkheden om ook vérder te kijken. Een interview met Herman Busch, directeur Gom ZorgSupport.

rofessionaliseren, flexibiliseren en uitbesteden. Het zijn de drie trends bij instellingen bij het veranderen van het facilitaire bedrijf. En vaak komt dan ook herstructurering van de eigen organisatie aan bod. “Instellingen herijken hun visie op zorg en ondersteunende taken. Zorg, vastgoed maar ook facilitaire diensten passeren de revue”, zegt Herman Busch, directeur Gom ZorgSupport. “Vanuit de wens schoonmaak te professionaliseren komen zorginstellingen vaak met ons in gesprek. Hierbij is flexibiliteit een belangrijk punt, wij ondersteunen instellingen bij het kunnen inspelen op de steeds wijzigende zorgvraag.” Gom ZorgSupport denkt met de instelling mee om tot de beste oplossing te komen vanuit een mensgerichte aanpak. “Door undermanagement, het aansturen en opleiden van de eigen dienst. Maar ook door samen een plan op te stellen om tot een volledige uitbesteding te komen van de eigen dienst, zoals we al doen in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg. Nieuwe

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

samenwerkingsvormen worden momenteel onderzocht op haalbaarheid en doelmatigheid.”

Efficiënter werken Gom ZorgSupport heeft inmiddels al tal van instellingen geholpen bij het professionaliseren van de schoonmaak. “We hebben onze eigen methodiek en leren

Dat komt bij de huidige vraagstelling van de zorginstellingen goed van pas. “Instellingen, het facilitaire bedrijf en dus ook de schoonmaakbedrijven zien steeds vaker de noodzaak dat een veranderde werkwijze beter antwoord biedt op de uitdagingen. Er is minder geld, dus het moet allemaal efficiënter. Ook daarin kunnen wij helpen, juist met onze metho-

‘Hostmanship van onze medewerkers sluit goed aan bij manier van denken en werken ziekenhuizen’ mensen volgens die methodiek te werken. Het is een bewezen methode die voortkomt uit de bijna vijftig jaar ervaring die we hebben, helemaal toegespitst op de zorg en gekoppeld aan de specifieke wensen van de instelling.”

diek en met de dagelijkse aandacht voor de medewerkers.” Hij waarschuwt wel voor snelle bezuinigingen op de schoonmaak. “Het is uitermate belangrijk dat de cliëntveiligheid is gewaarborgd en dat de infectiepreventie in-

Directeur Herman Busch van Gom ZorgSupport.

tact blijft. Gelukkig zien de meeste zorginstellingen dit ook.”

Hotelachtig Zo’n professioneel en flexibel facilitair bedrijf kan ook een rol spelen bij het bieden van ondersteunende diensten aan de mensen die straks binnen de muren van de instelling een zelfstandige woonruimte huren. “Het is goed mogelijk om een systeem te maken van serviceabonnementen met een menu van activiteiten en programma’s, waarin om hygiënische redenen iedere week in ieder geval het keukenblok en het sanitair worden gedaan. Als een instelling straks niet meer verantwoordelijk is voor de schoonmaak in de verhuurde appartementen, en die appartementen vervuilen, dan kan dat de goede naam van de instelling schaden. En dat is risicovol nu instellingen steeds vaker publiek worden beoordeeld.” De cure geeft daarin het goede voorbeeld, denkt Busch. “Er is een tendens dat ziekenhuizen streven naar een hotelachtige dienstverlening. Die zijn bij Facilicom, ons moederbedrijf, aan het juiste adres: kort geleden heeft de 5000e medewerker van ons bedrijf de training hostmanship afgerond, en dat programma gaat gestaag

door. Wij zijn pas gestart in een ziekenhuis omdat het hostmanship dat onze medewerkers bieden goed aansluit bij hun manier van werken en denken.”

Integraal uitbesteden Soms willen zorginstellingen zelfs verder. Met de uitbesteding van schoonmaak als basis kan Facilicom, ook vérder meedenken. “Facilicom heeft bij een aantal instellingen het totale facilitaire bedrijf opnieuw georganiseerd en veel efficiënter gemaakt. Dan kun je echt grote slagen maken, bijvoorbeeld door taken te integreren, waar mogelijk over te stappen op 24/7 zorg of monitoring op afstand, het aanpassen van wooneenheden of professionaliseren van de receptie: vanuit de schoonmaak komen we vaak tot goede aanvullende ideeën. Dan praat je dus niet alleen over de soft services, maar ook over de hard services. Ook dat zijn taken die raken aan comfort, beleving en vaak zelfs patiënt- of cliëntveiligheid.” Gom ZorgSupport speelt steeds een belangrijke rol in dergelijke concepten. “We zijn immers niet zomaar een leverancier van facilitaire diensten, maar richten ons specifiek op de zorg en kunnen vanuit die ervaring uitstekend adviseren.” ●

Cliëntparticipatie: schoonmaakwerk als dagbesteding Een bijzondere vorm van samenwerking is cliëntparticipatie. De dagbesteding voor cliënten in de GGZ staat onder druk. In het kader van participatie en kijken naar wat cliënten nog wel kunnen, biedt Gom ZorgSupport de mogelijkheid aan cliënten om zelf schoonmaakwerkzaamheden uit te voeren. Bij diverse instellingen zijn cliënten aan de slag met schoonmaaktaken, uiteraard na een goede instructie en onder dagelijkse begeleiding van Gom ZorgSupport. Cliënten laten meehelpen in de schoonmaak is daar niet bedoeld als bezuinigingsmaatregel, maar als bijdrage aan een zinvolle dagbesteding. Met als neveneffect dat sommige schoonmaakwerkzaamheden nu frequenter kunnen worden uitgevoerd en zo bijdragen aan een betere kwaliteit.

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Miele Professional

Miele viert 90 jaar professionele wasverzorging Al 90 jaar werkt Miele succesvol samen met de zakelijke markt. De Duitse onderneming begon in 1924 met de productie van professionele machines voor wasserijen. De start van een ongekend succesvolle samenwerking met bedrijven en (zorg)instellingen. Jubileumjaar 2014 staat in het teken van diverse actiemodellen was- en droogautomaten die onder de noemer Edition90 worden aangeboden.

nnovaties en op maat afgestemde programma’s staan bij Miele Professional centraal. In 1924 werd met de productie van de eerste professionele machines voor wasserijen de basis gelegd voor de nog altijd voortdurende succesvolle samenwerking met de zakelijke markt. Miele Professional levert apparaten voor tal van branches waaronder hotels, brandweerkazernes, zorgcentra, ambachtelijke bedrijven, ziekenhuizen en sportverenigingen. De innovaties van de 21e eeuw blijven trouw aan de tradities van de allereerste apparaten: het verzorgen van perfect gereinigd wasgoed tegen zo laag mogelijk water- en energieverbruik. Er waren in de geschiedenis van Miele nogal wat innovaties. In de jaren ‘60 kwam het bedrijf bijvoorbeeld met de eenknopsbediening waarmee het gewenste wasprogramma met één druk op de knop kon worden geselecteerd. De introductie van machines met speciale wasprogramma’s zoals programma’s voor mops en vloerpads voor de schoonmaakbranche tot en met de behandeling van matrasbodems en donzen artikelen was één van de vernieuwingen in de jaren ‘80. In de jaren ‘90 was daar WetCare: een stomerijprocede waarbij zogenaamd nietwasbaar textiel probleemloos worden gewassen en gedroogd. En in 2012 werd een alternatieve manier

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

van verwarmen voor professionele drogers geïntroduceerd. De droger gebruikt heet water om zo te zorgen voor drogen met een grote energiebesparing. In 2013 volgde het startschot voor een nieuwe generatie wasautomaten die mops en microvezeldoeken met reinigings- en desinfectiemiddelen behandelt, waardoor ze direct weer klaar zijn voor gebruik.

Kleine Geweldenaars Voor de kleine zakelijke markt werd in 1977 de serie Kleine Geweldenaars geïntroduceerd. Deze was- en droogautomaten hebben tot vandaag de dag hetzelfde formaat als huishoudelijke apparaten maar zijn sneller, robuuster en gebouwd voor meer arbeidsuren. Kleine Geweldenaars zijn geschikt voor bijvoorbeeld pensions, kleine hotels en kapsalons, maar ook voor bakkerijen en kleinschalige zorginstellingen. Innovaties op het gebied van wasverzorging om de zakelijke markt zo goed mogelijk te ondersteunen gaan onophoudelijk door. Samen met haar klanten viert Miele Professional 90 jaar professionele wasverzorging, onder andere met diverse jubileumacties. Miele Professional heeft diverse actiemodellen die behoren tot deze serie Kleine Geweldenaars op de markt gebracht. De wasautomaat van de Edition90 is met zijn

Profiteer van extra umkorting op le bi ju met wasautomaten kg. 20 8n va it te ci capa mogelijk Extra korting tot 1250 euro (ex. btw). korte programmatijden en efficiënte procedures snel en zuinig en de droogautomaten voldoen aan de meest uiteenlopende wensen. De warmtepompdroger zorgt bijvoorbeeld voor een energiebesparing van ongeveer 60 procent. ● Meer informatie over de speciale jubileummodellen: www.miele-professional.nl/90jaar telefoonnummer 0347-378884

Al 60 jaar uw duurzame en betrouwbare dienstverlener.

Decennia lang tot uw dienst! Service, duurzaamheid en milieu, het zit in al onze gedachten en handelingen. En dat al 60 jaar lang. Een CWS handdoekautomaat met katoenen rol genereert geen afval en is bekroond met het Blauwe Engel milieukeurmerk. Zo dragen wij actief bij aan de bescherming van het klimaat.

Bekijk ons nieuwe duurzaamheidsrapport op www.nl.cws.com