Zorginstellingen nr. 7 by VMN Media

zorg Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

37e jaargang nr. 7 November 2012

Gebouwonderhoud & Installatietechniek

Nationaal Toiletonderzoek 2012 Schoonmaken met nanotechnologie

LIN

instellingen

Thema

Nieuwbouw Isselwaerde

WW W. ZO

Infectiepreventiemonitor: Inzicht in werken, leven en hygiëne • adviesrapportages • schoonmaaksystemen en -producten • verbruiksmaterialen • machines • technische service • opleiding en begeleiding • calculatiesoftware

U wilt een duidelijk beeld van hoe uw instelling omgaat met infectiepreventie? En vooral hoe u besmettingsrisico’s beheerst? De Infectiepreventiemonitor (IPM) kan dat. Snel, eenvoudig en vooral duidelijk. Onafhankelijke hygiënisten voeren audits uit met de IPM-app. Hieruit vloeit - direct na afloop - een volledig rapport met advies voor performanceverbetering. De IPM gaat daarin verder dan alleen hygiëne en schoonmaak, door ook verzorging van patiënten, wondverzorging, gebouwsituatie, medicatie en maaltijden te monitoren. Meer weten? Maak een afspraak via 045 - 573 88 88 of kijk op www.alpheios.nl

Inhoud

Van de redactie

Column Frederiek Morees

Nieuws

Nanotechnologie

Actueel Toiletonderzoek

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Vernieuwde sterilisatieafdeling Catharina Ziekenhuis

Energiebesparing Erasmus MC

Lampenrecycling

Critical Power

Waterreiniging

Product & Markt

Service

Elektrische installaties

Nieuwbouw Isselwaerde

Agenda en Advertentie-index

Online > ZorgInstellingen is sinds enige tijd ook op Twitter te volgen. Ga naar www.twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.< > Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven. Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Eens per twee weken verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die ge誰nteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl > De winnaars van de Gastvrijheidszorg Awards 2012 zijn in juni bekendgemaakt. Niet gewonnen? Ook in 2013 is het weer mogelijk het gastvrijheidsniveau van uw zorginstelling te laten beoordelen. De inschrijving van de editie 2013 van Gastvrijheidszorg met Sterren is inmiddels geopend. Ga daarom snel naar de website www.zorgmetsterren.nl voor alle informatie over het gastvrijheidsproject. Schrijf u in en ook uw zorgorganisatie heeft kans om goede sier te maken met de uitslag. Van harte aanbevolen!

2012-November / ZorgInstellingen

TJSS kwaliteitsdeurdrangers uit Zwitserland    

Veilig DIN 1154 Betrouwbaar 5 jaar fabrieksgarantie Veelzijdig Breed toepasbaar door de vele extra’s Ook speciale oplossingen voor toogdeuren mogelijk

TJSS vrijloopdeurdranger

Voor preventieve brandbeveiliging gecombineerd met optimale toegankelijkheid ALLEEN DICHT ALS HET ECHT MOET!

Energieweg 11

8304 AJ Emmeloord

Ideaal voor toepassing in bijv. ziekenhuizen, scholen, kinderdagverblijven, bejaardencentra en verzorgingstehuizen waar zowel brandveiligheid als ook toegankelijkheid een belangrijke rol spelen. T +31 (0)527 613456

F +31 (0)527 698420

info@dictator.nl

www.dictator.nl

REDACTIONEEL

Colofon

VERANDERINGEN Een nieuw gezicht op deze plek? Ja, dat klopt. Per 1 november ben ik mijn collega Annet van den Berg opgevolgd als hoofdredacteur van ZorgInstellingen. Toen mij gevraagd werd het hoofdredacteurschap te gaan vervullen, had ik eigenlijk geen bedenktijd nodig. Ik loop zo’n twaalf jaar vanuit een redactionele functie in de facilitaire wereld rond en kom regelmatig facilitair managers in de zorg tegen. In die contacten was me al duidelijk geworden dat er behoorlijk wat speelt in hun werkomgeving. Nu ik sinds een paar weken wat meer inzoom op de gezondheidszorg moet ik mijn waarneming bijstellen: behoorlijk wat is te licht uitgedrukt. Er speelt namelijk heel veel. Enkele zaken op die ik tegen ben gekomen: Een rapport van de SER, waarin staat dat de verblijfskosten in verzorgings- en verpleeghuizen steeds meer bij ouderen zelf terecht moeten komen. Het rapport Agenda voor de zorg van vertegenwoordigers van consumenten, patiënten, zorgaanbieders, zorgverleners en zorgverzekeraars, dat het inzetten van eigen vermogen door burgers voor hun zorg op latere leeftijd bespreekt. De NMa, die groen licht geeft voor drie ziekenhuisfusies. Het faillissement van Stichting Zonnehuizen en de gevolgen voor de facilitaire organisatie na de doorstart. Het in zwaar weer verkerende LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer dat wordt overgenomen door investeerder Loek Winter. De aankomende extramuralisering en de gevolgen voor e zorg. Zorgpersoneel dat in verschillende verpleeghuizen het werk neerlegt omdat de werkdruk aanhoudend te hoog zou zijn. En natuurlijk Diederik en Mark, die in no time een nieuw kabinet formeerden met een aantal forse bezuinigingsdoelstellingen, waaronder een bedrag van vijf miljard euro op de gezondheidszorg. En dit is nog maar een greep uit de onderwerpen die spelen. Het is duidelijk: de gezondheidszorg staat aan de vooravond van een aantal ingrijpende veranderingen. Het is een sector die de komende jaren ook onlosmakelijk verbonden zal zijn aan kostenbeheersing, iets dat – het kan niet anders – de nodige gevolgen zal hebben voor facilitair management en huisvesting. Er komt een spannende periode aan. Een periode die ZorgInstellingen op de voet zal volgen.

GERARD DESSING

hoofdredacteur

ZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN B + B VAKMEDIANET

HOOFDREDACTEUR Gerard Dessing, gdessing@vakmedianet-alphen.nl EINDREDACTEUR Dennis van Asselt REDACTIERAAD Chiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Dennis van Asselt, Aline de Bruin, Ronald Bruins, Tessa Dijkman, Lennart van der Eerden, Frederiek Morees, Anton Schotman en Jan Sterk COVERONTWERP EGM architecten ART DIRECTION & VORMGEVING Euradius UITGEVER Ruud Bakker, ruudbakker@vakmedianet.nl MARKETING Leendert van Wezel ACCOUNTMANAGER Jeroen Baar, jeroenbaar@vakmedianet.nl ABONNEMENTENADMINISTRATIE & TRAFFIC Jolanda van Selm, traffic@vakmedianet.nl ADRES B + B Vakmedianet Postbus 219, 1400 AE Bussum Tel. 035-6940740 www.zorginstellingen.nl redactie@zorginstellingen.nl ABONNEMENTEN ZorgInstellingen verschijnt acht keer per jaar. Jaarabonnement Nederland €115,00 (excl. BTW), België €122,50 buitenland overig €150,00. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Los nummer €17,50 (excl. BTW). BANKRELATIE ING bank 65.23.73.763 DRUK Van der Wiel & Rosmalen Drukkers, Arnhem DOELGROEP Algemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, ICT-management & hoofden administratie. COPYRIGHT Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Copyright: ©2012 DISCLAIMER: Alle in ZorgInstellingen opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. B + B Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. B+B VAKMEDIANET IS AANGESLOTEN BIJ HET OPLAGE INSTITUUT (HOI)

2012-November / ZorgInstellingen

NIEUWS Vier ziekenhuizen scoren hoog in Elsevier Vier ziekenhuizen krijgen de hoogste score op het gebied van veiligheid, effectieve medische zorg en patiëntgerichtheid in de jaarlijkse ranglijst van het tijdschrift Elsevier. Het gaat om het Flevoziekenhuis in Almere, Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem, Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk en MC Groep in Lelystad. Voor het onderzoek definieert Elsevier een goed functionerend ziekenhuis als veilig voor de patiënt, nauwgezet en up-to-date in de medische zorg, betrouwbaar als organisatie en optimaal als voorlichter en begeleider van de patiënt. Onderaan de lijst staan Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag, het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland, het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam, VU Medisch Centrum en de umc’s in Groningen en Rotterdam.

Onderhoud elektrische installaties lastig Beheerders van ziekenhuizen en zorginstellingen maken zich zorgen over de toekomst van het onderhoud en beheer van hun elektrische installaties. Ze voorzien problemen als gevolg van vergrijzing en kennisachterstand. Joulz, specialist in energie-infrastructuren, organiseerde daarom eind oktober themabijeenkomsten voor managers van ziekenhuizen en zorginstellingen. Directies van diverse academische ziekenhuizen en grote medische centra namen deel aan de rondetafelgesprekken omdat ze zich zorgen maken over deze ontwikkelingen. Wim Moree van Joulz: “Het energiemanagement en de verantwoordelijkheid voor elektrische installaties wordt door de medische sector heel serieus genomen. Vrijwel elk ziekenhuis of instelling is ingegaan op onze uitnodiging om over het onderwerp te spreken. Ze gaven aan dat ze echt worstelen met het energiebeheer.”

Diakonessenhuis breidt zorg op maat uit Het Utrechtse Diakonessenhuis breidt de zorg op maat voor ouderen verder uit. Op de locatie in Utrecht opende het ziekenhuis op 1 november een dagkliniek voor ouderen. De dagkliniek op de locatie in Zeist krijgt meer bedden en meer klinische geriaters. Ouderen die voor onderzoek naar de dagkliniek in Zeist of de nieuwe dagkliniek in Utrecht moeten, zullen in één dag klaar zijn. Ouderen beschikken vaak over meerdere gezondheidsproblemen tegelijk. Om te voorkomen dat zij daarvoor steeds apart naar het ziekenhuis moeten, wordt in de dagkliniek alles op één dag georganiseerd. Dat is minder belastend voor de patiënt en de familie, die snel weten waar ze aan toe zijn, zo stelt het Diakonessenhuis. Met de uitbreiding speelt het ziekenhuis in op de toenemende vraag naar zorg op maat voor ouderen in de regio Utrecht.

Aantal ziekenhuispatiënten daalt Ziekenhuizen zien dit jaar minder patiënten dan verwacht. Na jaren van groei met 5 tot 7 procent per jaar, is bij sommige ziekenhuizen nu sprake van een daling in het aantal patiënten. Dat blijkt uit onderzoek van het Financieel Dagblad. De krant deed een rondgang bij 25 ziekenhuizen. Daarvan gaven 14 ziekenhuizen aan een kentering in het aantal patiënten te zien. Zes ziekenhuizen zeiden dat het aantal patiënten groeide, de overige vijf wilden die gegevens niet delen. Minder patiënten betekent minder inkomsten voor een ziekenhuis. Veel ziekenhuizen moeten dan ook ingrijpen. Het Kennemer Gasthuis in Haarlem heeft al aangekondigd 10 procent van de banen te gaan schrappen. Waarom het aantal patiënten daalt, is onduidelijk. De ziekenhuizen vermoeden dat mensen door het hogere eigen risico zorg uitstellen. Mogelijk ligt de oorzaak bij de huisartsen en verwijzen zij minder snel door.

2012-November / ZorgInstellingen

NIEUWS

www.zorginstellingen.nl

Nationaal Toiletonderzoek 2012: toiletten in de zorg het schoonst De toiletten in de Nederlandse gezondheidszorg zijn het schoonst in vergelijking met andere sectoren. Dat blijkt uit het Nationaal Toiletonderzoek 2012 van het vakblad Service Management, net als ZorgInstellingen een uitgave van uitgeverij Vakmedianet. Van de onderzochte toiletten is 45 procent als schoon beoordeeld. Vorig jaar lag dat percentage nog op 28. Voor het Nationaal Toiletonderzoek 2012 zijn dames- en herentoiletten onderzocht in vier sectoren: de gezondheidszorg, openbare gebouwen, de horeca en warenhuizen. De gezondheidszorg eindigt vrijwel elk jaar op de eerste plaats. Dit jaar is dat niet anders: 45 procent van de toiletten in ziekenhuizen, dokterspraktijken en gezondheidscentra is schoon. De test is uitgevoerd door tien medewerkers van CWS Nederland uit ’s-Hertogenbosch, een serviceorganisatie gespecialiseerd in sanitaire hygiëne. Kijk ook op pagina 8.

Bouwgolf in zorgsector op komst Er is een bouwgolf in de zorg op komst; er zijn tot 2030 miljoenen vierkante meters extra nodig. Volgens het tijdschrift Binnenlands Bestuur blijkt dat uit een vertrouwelijk onderzoek over de toekomst van de zorgbouwmarkt. Het onderzoek, verricht door het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), is uitgevoerd in opdracht van Bouwend Nederland. Naar verwachting blijft de bouwproductie voor de zorg tot 2016 op een hoog niveau van ongeveer 1,8 miljard euro per jaar. Daarna zal dat onder invloed van de kwaliteitstoename, de verdere vergrijzing en de veroudering van het bestaande vastgoed sterk toenemen. In 2030 ligt de totale bouwproductie voor de zorg volgens het EIB naar verwachting op ongeveer 3,7 miljard euro per jaar. Dat wordt veroorzaakt door de stijgende vraag naar zorg vanuit de vergrijzende bevolking. Daarnaast zijn veel gebouwen in de zorg aan vervanging toe. Die gebouwen zijn voor een groot deel in de jaren zestig en zeventig gebouwd. Bovendien is er ook sprake van toenemende rijkdom en innovatie. De toekomstige ouderen zijn welvarender dan de huidige ouderen. Zij zullen volgens de onderzoekers meer willen besteden aan zorg en wonen.

‘Leegstand in verzorgingshuizen dreigt’ Zorgondernemersorganisatie ActiZ is bezorgd over de gevolgen van plannen van de overheid om ouderen met een lichte medische indicatie voortaan niet meer op te nemen, maar thuis te verzorgen. Hierdoor dreigt onder meer leegstand in verzorgingshuizen. De overheid wil dat ouderen vanaf 2013 langer thuis wonen en daar verzorgd worden. Volgens ActiZ zijn de woningen van ouderen daarvoor meestal niet goed uitgerust, waardoor ze moeten verhuizen naar een aangepaste woning. Van deze woningen zijn er niet genoeg. ActiZ zegt dat de overheid de gevolgen van de beoogde maatregelen bagatelliseert door voor te stellen dat de lege woningen studentenwoningen kunnen worden. “Studenten kun je niet zomaar tussen de ouderen laten wonen in een gebouw dat is ingericht voor zorg”, zegt een woordvoerder van de organisatie. Volgens ActiZ moeten verzorgingshuizen worden omgebouwd tot verpleeghuizen. “Maar daar moet de politiek ons tijd voor geven.”

Beeldhorloge wint Jenneke van Veen-Verbeterprijs Gehandicaptenzorginstelling Talant In Heerenveen heeft met het Beeldhorloge de Jenneke van Veen-Verbeterprijs gewonnen. De prijs werd dit jaar voor het eerst uitgereikt in de gehandicaptenzorg. Het Beeldhorloge is speciaal ontwikkeld voor mensen die moeite hebben met klokkijken. Het horloge werkt met behulp van beeld in de vorm van een pictogram of foto. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van geluid en een trilfunctie. “Het was dit jaar geen gemakkelijke keuze”, vertelt juryvoorzitter Jenneke van Veen. “Maar uiteindelijk heeft het Beeldhorloge gewonnen omdat het bijdraagt aan de zelfstandigheid van cliënten op alle aspecten van het leven.” De jury ziet daarnaast een belangrijke rol weggelegd voor de toekomst. “Steeds meer cliënten blijven thuis wonen en het horloge kan daar een bijdrage aan leveren. Ook in andere sectoren, zoals bijvoorbeeld de ouderenzorg.”

Untitled-1 1

7 2012-November / ZorgInstellingen3-10-2012

12:03:33

ACTUEEL

WC-onderzoek

Toiletten in de zorg zijn het schoonst De toiletten in de Nederlandse gezondheidszorg zijn het schoonst in vergelijking met andere sectoren. Dat blijkt uit het Nationaal Toiletonderzoek 2012. Van de onderzochte toiletten is 45 procent als schoon beoordeeld. Vorig jaar lag dat percentage nog op 28. Tekst Dick van Zomeren

Voor het Nationaal Toiletonderzoek 2012 zijn dames- en herentoiletten onderzocht in vier sectoren: de gezondheidszorg, openbare gebouwen, de horeca en warenhuizen. De gezondheidszorg eindigt vrijwel elk jaar op de

2012-November / ZorgInstellingen

eerste plaats. Dit jaar is dat niet anders: 45 procent van toiletten in ziekenhuizen, dokterspraktijken en gezondheidscentra waren schoon. Dat is een flinke stijging. Twee jaar geleden scoorde 38 procent van het sanitair in

de zorg goed, vorig jaar daalde dat zelfs naar 28 procent. Vooral de toiletten voor bezoekers en rond de poli’s werden onderzocht, niet de voorzieningen in patiëntenkamers. Alle sectoren bij elkaar opgeteld heeft het onderzoeksteam 150 toiletten geïnspecteerd. Het record van twaalf jaar geleden werd dit jaar geëvenaard: 38 procent van de toiletten was schoon, het gemiddelde van 39 procent schone damestoiletten en 37 procent bij de heren. Dit is een verbetering ten

ACTUEEL

WC-onderzoek

opzichte van vorig jaar. Toen scoorde 36 procent goed, waarbij de herentoiletten slechts 20 procent haalde. Van de toiletten in openbare gebouwen scoorde dit jaar 41 procent goed (vorig jaar 30 procent) en in de horeca was 33 procent schoon, waar dat een jaar geleden 21 procent was. Hoewel warenhuizen, bouwmarkten en tuincentra beter presteerden dan in 2011 (32 procent ten opzichte van 24 procent vorig jaar) eindige deze groep op de laatste plaats. Tijdens toiletbezoeken in de gezondheidszorg hadden auditoren een aantal prettige ervaringen. Bij drie instellingen, alle in het zuiden des lands, vonden ze geen enkele verontreiniging met de uit fecaliën afkomstige enterobacteriën. Zo was het herentoilet bij de vestiging van het Nederlandse Rode Kruis in Best brandschoon: een 8. Ook een damestoilet in VieCurie Medisch Centrum in Venlo maakte indruk: eenvoudig, maar schoon en nieuw ogend. Weer een 8. Een gemengd toilet op de derde verdieping van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch was zo netjes en fris dat het zelfs een 9 kreeg.

Rommelig

Er zijn natuurlijk toiletten in de zorgsector die er niet goed uitzien, maar dat wil niet zeggen dat ze onhygiënisch zijn. In een Amsterdams woonzorgcentrum vond een auditeur roestend sanitair, maar geen besmette contactvlakken. Over een toilet in een

De testprocedure Voor het Nationaal Toiletonderzoek van Service Management, net als ZorgInstellingen een uitgave van uitgeverij Vakmedianet, testen auditoren elk jaar vier contactvlakken in het toilet: de bril, de spoelknop, de kraan en de deurklink. De aanblik van een ruimte is niet van belang voor het cijfer. Een mooi uitziend toilet kan toch slecht uit de test komen als de toiletbril besmet is. Wanneer een wc-ruimte rommelig is en niet fris ruikt, betekent dat nog niet dat de contactvlakken vuil zijn. Dit jaar was 37 procent van de toiletbrillen verontreinigd, wat ook gold voor 26 procent van de koppen van kranen. Op de derde plaats staan de spoelknopen, waarvan 13 procent niet schoon was. Van alle deurklinken was slechts 3 procent vies. De test werd dit jaar uitgevoerd door tien medewerkers van CWS Nederland uit ’s-Hertogenbosch, een serviceorganisatie gespecialiseerd in sanitaire hygiëne. De 150 toiletten werden eenmaal bezocht op een willekeurig tijdstip. Om de vier contactvlakken te controleren, gebruikten de auditoren Hygicult steriele voedingsbodems. De beheerders of facilitair managers zijn zowel van tevoren als achteraf niet ingelicht over het testbezoek. In het onderzoeksrapport worden bedrijven en instellingen die slecht scoren niet met naam genoemd. Volgens het onderzoeksteam zou dat niet eerlijk zijn, omdat het om een momentopname gaat.

verpleeghuis in Apeldoorn: rommelig, kapotte toiletborstel, bij elkaar geraapt zooitje. Maar ook hier geen besmette vlakken. In een Brabants ziekenhuis was geen toiletborstel aanwezig, toch was het sanitair schoon. Twee toiletten waren bijzonder vies. Een gemengd toilet in een Gelders gezondheidscentrum: penetrante lucht, vloer nat van de urine onder de wc. In een Brabants verzorgingshuis: urine op de rand van de toiletpot. Maar ook deze twee toiletten bleken achteraf vrij van enterobacteriën. Wat verder

opvalt, is dat auditoren vaak gedateerde en rommelige toiletten tegenkwamen en weinig contactloze kranen. De vraag is natuurlijk: kan iemand na het bezoeken van een verontreinigd toilet ziek worden? Als mensen na afloop goed hun handen wassen en vervolgens een schone katoenen of papieren handdoek gebruiken voor het afdrogen, kan er weinig gebeuren. Wie het echt niet vertrouwt, kan naderhand voor de zekerheid met een papiertje of een elleboog de deur naar buiten openen.

2012-November / ZorgInstellingen

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Brandveiligheid

www.zorginstellingen.nl

Risicomanagement is lastig voor de zorg

Tot voor kort zag je ze niet in zorginstellingen: automatische brandblusinstallaties. Het Bouwbesluit schrijft ze niet voor en zo’n blussysteem vergt een behoorlijke investering. Tegenwoordig worden ze in de zorg wel toegepast en de discussie over het belang ervan neemt toe. Risicomanagement is geen makkelijke materie, aldus Wouter Wissink van adviesbureau RM@W. Tekst Jan Sterk

2012-November / ZorgInstellingen

“Bestuurders van een zorginstelling hebben heel veel andere dingen aan hun hoofd”, zegt Wouter Wissink van adviesbureau RM@W (Risk management @ Wissink). “Het ligt voor de hand dat ze meestal niet veel weten over brandveiligheid. Of er affiniteit mee hebben. Toch worden bestuurders tegenwoordig door de overheid gewezen op hun verantwoordelijkheid. Zij moeten nagaan of de eisen van het Bouwbesluit een brandveilig gebouw zullen opleveren en of aanvullend bijvoorbeeld een automatisch blussysteem noodzakelijk is.” Wissink doelt op de nieuwe visie van de overheid, die erkent dat het Bouwbesluit lang niet altijd tot brandveiligheid leidt. Van de bestuurders wordt daarom verwacht dat ze zelf de risico’s inventariseren en tot een oordeel komen. Hoe ze dat moeten doen, is een andere kwestie. De overheid geeft geen kant-en-klare methodieken en doet geen uitspraken over wat wordt verstaan onder brandveilig. Mogen er nooit slachtoffers vallen? Of is een beperkt aantal doden per jaar acceptabel? Ook de brandweer, die gewend is om met het Bouwbesluit te werken, kan daarover geen uitsluitsel geven. Volgens Wissink is het daarom belangrijk dat bestuurders zich goed in de materie verdiepen en zich zo nodig laten bijstaan door de juiste adviseurs. Samen moeten ze inzicht krijgen in de aanwezige risico’s en de

Tweede linie

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Brandveiligheid

Volgens Wouter Wissink moeten zorginstellingen goed nadenken over risicomanagement. “De dakbedekker kan zijn best doen om geen brand te veroorzaken, maar uitsluitend het ziekenhuis kan van tevoren de luchttoevoer tijdelijk afsluiten. Dat noem ik het creëren van een tweede verdedigingslinie. Door tijdig na te denken, hoeft zulke brandpreventie niet veel te kosten.”

mogelijke brandscenario’s bepalen. Pas daarna is het mogelijk om de optimale vorm van brandbeveiliging te kiezen.

Ervaring

Wissink weet waar hij het over heeft. Hij heeft 25 jaar kennis en ervaring opgedaan bij verzekeraar Chubb Insurance. Vorig jaar mocht hij als één van de eersten zijn Master in Risicomanagement in ontvangst nemen uit handen van Prof. mr. Pieter van Vollenhoven, bijzonder hoogleraar Risicomanagement aan de Universiteit

Twente. Sinds kort heeft Wissink zijn eigen bedrijf RM@W, dat organisaties en instellingen wil begeleiden bij het identificeren, analyseren en beheersen van hun risico’s. Volgens de geldende regelgeving moeten instellingen de aanwezige mensen indelen in twee soorten. Ze zijn bij brand zelfredzaam of ze zijn niet-zelfredzaam. Mensen die zelfredzaam zijn, worden geacht zichzelf bij brand in veiligheid te kunnen stellen. Onder voorwaarde natuurlijk dat de vluchtwegen in orde zijn. Niet-zelfredzame mensen moeten bij het vluchten

worden geholpen, en dat is een taak van de BHV-organisatie. “Helaas,” zegt Wissink, “gaat deze theorie van het Bouwbesluit lang niet altijd op. Een zorginstelling is een complexe omgeving en mensen nemen bij brand niet altijd de goede beslissingen. Dat geldt ook voor BHV-ers. Niet verwonderlijk dat het regelmatig misgaat. Pas de laatste tijd is er het besef dat het nodig is om de cliënten anders te beoordelen en de visie op de BHV grondig te herzien. Bepaalde categorieën patiënten laten zich niet zomaar in veiligheid brengen en de BHV is

Een betrouwbare tijdelijke lift van Reco Special Products De oplossing bij liftrenovatieprojecten in de zorg Veel mensen zijn in hun dagelijks leven aangewezen op een lift. Het gaat hierbij onder andere om ouderen, mensen met een rollator, rolstoelgebruikers en mensen met kinderwagens. Bij renovatiewerkzaamheden aan de inpandige lift is het van groot belang dat bewoners en/of patiënten een goed alternatief hebben voor de lift. Reco Special Products biedt tijdelijke liften die veilig, betrouwbaar en eenvoudig zijn. Kijk voor meer informatie op onze website

www.reco-lift.eu

SPECIAL PRODUCTS

2012-November / ZorgInstellingen 11

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Brandveiligheid

daar niet tegen opgewassen. Het hebben van een BHV-organisatie geeft ook niet de garantie dat elk begin van brand in de kiem wordt gesmoord. Het betekent dat het in veel gevallen noodzakelijk is om voor een automatische brandblusinstallatie te kiezen. Doe je dat niet, dan is een als een leger getrainde en uitgeruste BHV-organisatie het enige alternatief. En zo’n leger is niet erg Hollands.” Voor zorginstellingen zoals ziekenhuizen vormt brand niet alleen een bedreiging voor de mensen in de gebouwen. Ook de instelling zelf kan

Het protocol Ziekenhuis: l Voer altijd een risicoanalyse uit van het project. l Definieer de beheersmaatregelen (eerste verdedigingslinie). l Creëer een tweede verdedigingslinie (voor grote risico’s met kleine kans). l Stel een bestek en contracten op, inclusief beheers maatregelen. Ziekenhuis en aannemer: Spreek bij de opdracht af wie risico-eigenaar is en waarvoor. l Houd regelmatig risicooverleg (bijvoorbeeld in de bouwvergadering). l Voer de beheersmaatregelen uit. l Evalueer de risicoanalyse en de beheersmaatregelen, stel zo nodig bij. l Evalueer na einde project. l

Meer info www.rimw.nl

2012-November / ZorgInstellingen

gevaar lopen. Veel afdelingen en apparatuur zijn niet alleen erg gevoelig voor rook en roet, maar ook voor de hitte van een brand. De bedrijfsstagnatie na een brand kan groot zijn met een enorme financiële schade als gevolg. De voorbeelden daarvan zijn er, maar als de kansen klein zijn is het voor een zorginstelling toch moeilijk om een goed oordeel te vormen. Wissink: “Bij risico’s van het type ‘kleine kans / grote gevolgen’ is het erg moeilijk om een realistisch beeld te vormen. Het leidt vaak tot het onderschatten van de risico’s.” Hij pleit er daarom voor om bij de risicoanalyse veel aandacht te besteden aan het bepalen van de mogelijke brandscenario’s. “Pas als je die goed in beeld hebt, als je weet wat er bij brand kan gebeuren, dan pas weet je welke preventieve maatregelen afdoende zullen zijn.”

Brandoorzaken

Het is ook goed om aandacht te besteden aan de mogelijke oorzaken van het ontstaan van brand. In een ziekenhuis zijn die er legio. Zo zijn er tal van installaties en vinden regelmatig brandgevaarlijke werkzaamheden plaats. Vaak wordt dan gedacht dat de risico’s beperkt kunnen worden door de aannemers contractueel te verplichten preventieve maatregelen te treffen. Wissink: “Uit onderzoek weet ik dat ziekenhuizen zich niet realiseren wat hun rol moet zijn. Zo zie je telkens weer dat aannemers grote invloed hebben op de kans dat brand ontstaat, maar niet op de omvang van de brandschade die daardoor kan optreden. Dat kan alleen het ziekenhuis, mits daarover tijdig is nagedacht. Denk bij voorbeeld aan het vernieuwen van de dakbedekking op een uitbouw. Het zou niet voor het eerst

Wouter Wissink van adviesbureau RM@W: bij risico’s van het type ‘kleine kans / grote gevolgen’ is het voor zorginstellingen erg moeilijk om een realistisch beeld te vormen.

zijn dat een kleine dakbrand heel veel zwarte rook veroorzaakt, die vervolgens door de aangrenzende luchtinlaat van het ventilatiesysteem naar binnen wordt gezogen, waarna het hele ziekenhuis onder de rook komt te staan. De dakbedekker kan wel zijn best doen om geen brand te veroorzaken, maar uitsluitend het ziekenhuis kan van tevoren de luchttoevoer tijdelijk afsluiten. Dat noem ik het creëren van een tweede verdedigingslinie. De aannemer zorgt voor de eerste verdedigingslinie door brandveilig te werken." Door tijdig na te denken, hoeft zulke brandpreventie volgens Wissink niet veel te kosten. "Juist daarom is het belangrijk dat de leiding van het ziekenhuis zich bezighoudt met risk management. Niet alleen bij het laten uitvoeren van werkzaamheden door derden, maar ook als het over de totale brandbeveiliging gaat, met of zonder automatische blusinstallatie. Bedenk daarbij dat automatische blusinstallaties al heel lang een goede staat van dienst hebben.”

Assortiment en kennis voor de zorgsector Hoewel de technische infrastructuur van verschillende zorginstellingen veel overeenkomsten kent, kan de behoefte subtiele verschillen vertonen. En dan is het van belang dat je de situatie goed kunt inschatten. Daarom heeft Technische Unie veel tijd ge誰nvesteerd in het opleiden van eigen zorgspecialisten. Dit team heeft gezorgd voor de logistieke planning en levering van het technisch installatiemateriaal bij o.a. de verbouwing van Zorggroep Vierstroom, Meander Medisch Centrum en academisch ziekenhuis Maastricht. Technische Unie. Daar heb je meer aan.

www.technischeunie.com

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Waterreiniging

www.zorginstellingen.nl

Gericht spoelen helpt tegen legionellabacterie In de waterleiding van ziekenhuizen wordt regelmatig de legionellabacterie gevonden. Bestrijding is lastig: zelfs na hittebehandeling en spoeling kan de bacterie nog in dode hoeken blijven zitten. Installatiebedrijf Viega heeft daarom een spoelsysteem met een gebruikersstation ontwikkeld. Het systeem spoelt automatisch en alleen op de plek waar het nodig is. Tekst Aline de Bruin

Viega is een installatiebedrijf dat zich in toenemende mate richt op de zorgmarkt. “Binnen de zorg zien wij eigenlijk twee trends”, zegt Carl-Jan Jongen, directeur van Viega Nederland. “Aan de ene kant is er sprake

2012-November / ZorgInstellingen

van een toenemende belangstelling voor domotica in badkamers. Er wordt aangepast sanitair geïnstalleerd dat het gebruik voor de cliënt zo gemakkelijk mogelijk moet maken. Viega speelt daarop in door bijvoorbeeld elektro-

nisch geregelde watertoevoer voor badvulling te produceren. Aan de andere kant richten wij ons sterk op de kwaliteit van drinkwater en het terugdringen van eventuele legionellabesmetting.” Tegenwoordig is een waterleidingbedrijf verplicht om kwalitatief drinkwater te leveren, maar schoon drinkwater is echt niet altijd zo vanzelfsprekend geweest. In 1853 kostte schoon drinkwater één cent per emmer en was dus alleen toegankelijk voor de rijke bevolking. De eerste groepswaterleiding werd in 1911 geïnstalleerd en in 1948 had 75 procent van de bevolking al leidingwater. In het (drink)water dat wij nu dagelijks gebruiken, zit altijd een kleine hoeveelheid bacteriën en chloor, maar die hoeveelheid is niet schadelijk voor de mens. De laatste jaren is wel duidelijk geworden dat in leidingwater microbiologische problemen kunnen ontstaan. Bacteriën in het leidingsysteem kunnen voor problemen zorgen. Om de kwaliteit van het drinkwater zo optimaal mogelijk te houden, is het belangrijk om juist te isoleren en geen materialen te gebruiken die de kwaliteit kunnen beïnvloeden. Carl Verlinden,

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Dode hoeken

De legionellabacterie groeit het best in stilstaand water met een gemiddelde temperatuur tussen de 25 en 30 graden. Als het water niet door het hele watersysteem kan stromen, is het mogelijk dat water langdurig blijft stilstaan in dode hoeken. De bacterie krijgt dan de kans om zich te vermeerderen.

Waterreiniging

productmanager West-Europa van Viega: “Het is belangrijk om voor het juiste materiaal te zorgen. Gebruik geen lood voor de leidingen en kies voor brons in plaats van messing. Daarnaast moet koud water zoveel mogelijk beschermd worden tegen opwarming en mag de temperatuur van warm tapwater niet onder de 60 graden zakken.”

Besmetting

Ook de stagnatie van drinkwater moet zoveel mogelijk vermeden worden. Als de waterleiding een tijdje niet gebruikt wordt, neemt het risico op besmetting met de legionellabacterie snel toe. De bacterie groeit het best in stilstaand water met een gemiddelde temperatuur tussen de 25 en 30 graden. Als het water niet door het hele watersysteem kan stromen, is het mogelijk dat water

Het automatische spoelsysteem van installatiebedrijf Viega.

gebruikersstation ontwikkeld, dat onderdeel uitmaakt van het Viega Hygiene+ concept. “Als er gedurende langere tijd geen gebruik wordt gemaakt van een ruimte, spoelt het gebruikersstation automatisch de bijbehorende leidingen”, zegt productmanager Carl

< Zomaar een volledige drinkwaterinstallatie spoelen is absoluut niet meer van deze tijd > langdurig blijft stilstaan in dode hoeken. De bacterie krijgt dan de kans om zich te vermeerderen in slijmlaagjes (biofilm) aan de binnenkant van leidingen of in het bezinksel op de bodem van leidingen en reservoirs. Om de bacterie te doden, wordt het watersysteem vaak verhit voor desinfectie en vervolgens gespoeld. In de praktijk is het echter best moeilijk om het volledige watersysteem overal gelijkmatig verhit te krijgen. Het gebeurt dan ook regelmatig dat de legionellabacterie zich innestelt in een dood hoekje en de desinfectie overleeft. Het waterleidingsysteem is dan nog steeds besmet. Installatiebedrijf Viega heeft nu een automatisch spoelsysteem met een

Verlinden van Viega. “Het systeem spoelt alleen als het nodig is voor behoud van drinkwaterkwaliteit en is

decentraal geregeld. Zomaar een volledige drinkwaterinstallatie spoelen is ondoelmatig, niet milieuvriendelijk en absoluut niet meer van deze tijd.” Het volume van het spoelwater is regelbaar. Bij iedere automatische spoeling worden de spoelhoeveelheid en de watertemperatuur gedocumenteerd. Het systeem is kant-en-klaar gemonteerd en ingesteld, maar met de bijbehorende software kunnen nog aanpassingen worden gemaakt. Carl Verlinden: “Het is belangrijk om samen met de opdrachtgever voor een oplossing te kiezen die voor het gebouw hygiënisch optimaal is.”

Viega Viega Nederland is onderdeel van het Duitse Viega GmbH & Co. KG in Attendorn. Het bedrijf is in 1899 opgericht en heeft tegenwoordig wereldwijd meer dan driehonderd medewerkers in dienst. Als systeemaanbieder van producten voor de installatietechniek biedt Viega ruim zestienduizend artikelen die zijn onder te verdelen in producten voor buisleidingsystemen en buisverbindingstechniek, voorwand- en spoeltechniek en afvoertechniek. Het bedrijf exporteert naar zo’n 75 landen. Innovatie staat centraal: sinds 2005 zijn er meer dan tweehonderd patenten aangevraagd op producten van Viega. Kijk voor meer informatie op www.viega.nl

2012-November / ZorgInstellingen 15

ADVERTORIAL

GERCO BRANDPREVENTIE:

Brandveilige zorg voor uw gebouwen De zorg voor verminderd zelfredzamen en de brandveiligheid van het gebouw waarin zij zijn gehuisvest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een brandveilige omgeving is immers een onderdeel van die zorg. In het geval dat er brand en rook ontstaat, is het van belang dat de gebruikers van het bouwwerk veilig kunnen vluchten of veilig gered kunnen worden. Daarvoor is tijd nodig. Brand- en rookscheidende elementen in het bouwwerk verschaffen die tijd maar daarvoor moeten ze wel constant in perfecte conditie zijn en blijven. gevallen deze communicatie door voorlichting over de werkzaamheden.

Zo min mogelijk overlast Werken in een zorginstelling vraagt extra aandacht voor de mogelijke gevolgen van de werkzaamheden voor de gebruikers en bewoners. Dit vergt nauwkeurige communicatie, samenwerking en planning met de opdrachtgever waarin ook aspecten als geluid- en stofarm werken aan de orde dienen te komen. Afhankelijk van het proces kan de planning van de werkzaamheden een behoorlijke uitdaging vormen. Door haar capaciteit en flexibiliteit kan Gerco de overlast beperken door bijvoorbeeld in gevoelige situaties de doorlooptijd sterk te verkorten en in andere gevallen juist ongemerkt met een beperkt aantal monteurs aan de slag te gaan.

Succesvolle opleveringen Gerco heeft de producten, de kennis en de ervaring om die belangrijke brandveiligheidsvoorzieningen in optimale conditie te brengen en te houden. Zij biedt een compleet pakket maatregelen inclusief het bijbehorende projectmanagement gericht op omgevingen waarin zorg wordt verleend. Daarbij heeft zij oog voor het feit dat het zorgproces 24 uur per dag doorgang moet kunnen vinden en dat de overlast tot een minimum beperkt moet worden.Inmiddels heeft Gerco in veel zorginstellingen succesvol de aanwezige installatiedoorvoeren afgedicht, ventilatiekanalen gereinigd en voorzien van brandkleppen, toegangsdeuren zelfsluitend gemaakt, brandwerende deuren en glas geplaatst en bestaande voorzieningen aangepast zodat wordt voldaan aan de brandveiligheidsvoorschriften. Door haar ervaring met een groot aantal projecten in de zorg heeft Gerco haar producten en processen op deze sector aan kunnen passen.

Goede communicatie Om onrust door onduidelijkheid zoveel mogelijk te voorkomen is het van belang de gebruikers en bewoners op de juiste wijze te informeren over wat hen te wachten staat bij een aanpassing van de brandveiligheidsvoorzieningen. Gerco ondersteunt in veel

Eindeloze opleverlijsten en discussies over de vraag of met de maatregelen aan de voorschriften is voldaan zijn storend voor de bewoners doordat er steeds weer ‘vreemden’ over de vloer komen. Om deze vervelende situaties te voorkomen overlegt Gerco al in een vroeg stadium met u en uw adviseurs om tot een juiste en goedgekeurde oplossing te komen. Daarnaast biedt Gerco de Verklaring Brandveilige Doorvoeren. Deze verklaring wordt door een onafhankelijke instantie (Efectis Nederland) afgegeven na inspectie van de gerealiseerde voorzieningen.

Beheer Het is natuurlijk van belang uw voorzieningen op het juiste niveau te brengen. Zo mogelijk nog belangrijker is het om er voor te zorgen dat ze dat ook blijven. Gerco neemt u deze zorg uit handen. Door het afsluiten van een inspectie- en reparatieovereenkomst heeft u de zekerheid dat er op geregelde tijden met een vakkundig oog naar uw brandwerende voorzieningen wordt gekeken. De mogelijkheden zijn legio en op uw wensen af te stemmen. De zorg voor uw brandveiligheid is immers maatwerk.

GERCO BRANDPREVENTIE B.V. – TELEFOON 0182 – 383577 – EMAIL INFO@GERCO.COM – INTERNET GERCO.COM

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Elektriciteit

www.zorginstellingen.nl

Critical power Zorginstellingen en ziekenhuizen worden alsmaar groter en complexer. Dat geldt ook voor de elektrische installaties en infrastructuur. Het is absoluut noodzakelijk dat medische en ICT-apparaten goed functioneren. Daarom geeft Anton Schotman van energieproducent en -leverancier Aqualectra een aantal richtlijnen voor onderhoud en beheer. Tekst Anton Schotman

Voor veel bedrijven is hun core-business afhankelijk van energie. Denk bijvoorbeeld aan een bank, waar financiële transacties en het contact met klanten 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaan. Maar zeker in een ziekenhuis moeten de installaties en noodvoorzieningen onder alle omstandigheden feilloos werken. Het is zelfs van levensbelang. Daarom praten we ook over critical power als het gaat om de energievoorziening in de zorg. Doordat ziekenhuizen en zorginstellingen steeds groter worden, neemt de hoeveelheid medische en ICT-apparatuur in de gebouwen ook toe. Voor de veiligheid en energiewaarborging van elektrische installaties zijn voldoende normeringen die minimale voorwaarden stellen. Deze normen zeggen echter niets over wat nu een kwalitatief goede en duurzame stroomvoorziening is. Maar met een aantal duidelijke richtlijnen voor het onderhoud en beheer van deze installaties kunnen facilitair managers en gebouwbeheerders in de zorg verbeteringen aan hun

installaties realiseren en kosten besparen. Slecht onderhoud brengt grote risico’s voor het gebouw en de medewerkers met zich mee. Schakel- en verdeelinrichtingen en Air Circuit Breakers (ACB’s) als onderdeel van de installatiekasten zijn apparaten die lange tijd mee kunnen gaan, maar ook erg

kwetsbaar zijn. Door gebrek aan periodiek onderhoud vervuilen schakelen verdeelinrichtingen, drogen smeermiddelen in ACB’s uit, verslijten onderdelen onnodig snel en neemt de overgangsweerstand van de hoofdcontacten toe. Ook veroudering zorgt voor risico’s en kan bovendien leiden tot verlies aan energie.

2012-November / ZorgInstellingen 17

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Elektriciteit

Betrouwbaarheid

Een geplande korte stilstand voor onderhoud is altijd prettiger dan een langdurige ongeplande stilstand door kapotte onderdelen.

Het gevaar van kortsluiting en langdurige stilstand van de installaties zit in een klein hoekje. Om rampen te voorkomen is het zaak adequaat te handelen en direct onderhoud uit te voeren. In veel gevallen wordt de onderhoudsmonteur pas ingeschakeld op het moment dat een ACB volledig elektrisch of mechanisch is versleten, oververhit is geraakt of als er al brand is ontstaan. Er blijft dan meestal niets anders over dan op dat moment een ACB of een volledig uitgebrande kast te herstellen of te vervangen, met alle gevolgen van dien. Dit zijn situaties die voorkomen kunnen worden door de installatie tijdig te laten onderhouden. Controleer de hoofdcontacten van de energievoorziening en zorg ervoor dat deze indien nodig gedurende een periode nauwkeurig kunnen worden gemonitord. Onderhoud aan ACB’s dient in principe één keer per jaar plaats te vinden, maar zeker ook direct na het schakelen op een kortsluiting.

2012-November / ZorgInstellingen

Goede energievoorziening begint bij de betrouwbaarheid van installaties. Uit een analyse van Europese studies door ingenieursbureau DHV is gebleken dat een ziekenhuis bij een stroomstoring al gauw 50.000 euro aan personeelskosten kwijtraakt. De werkelijke kosten van een stroomstoring zijn waarschijnlijk nog veel hoger. Een energievoorziening is primair voorzien door een netaansluiting, maar kan bij netuitval of andere calamiteiten terugvallen op generatoren. Een ziekenhuis kan bijvoorbeeld beschikken over twee compleet onafhankelijke systemen, zodat de levering van energie bij uitval van één systeem altijd door kan gaan; een zogenoemde redundante situatie. Toch neemt het back-up systeem niet altijd automatisch de energievoorziening over. Dat komt omdat vaak wordt vergeten dat het technisch automatiseringsnetwerk (kortweg TAN) de ruggengraat is van de energievoorziening. Dit netwerk verzorgt namelijk de koppelingen die nodig zijn om alle stroomverdelers en besturingsonderdelen onderling met elkaar te laten communiceren en signalen uit te sturen bij calamiteiten. Bij de inrichting van een redundante energievoorziening, bijvoorbeeld in geval van nieuwbouw of renovatie, is het daarom belangrijk om het TAN als uitgangspunt te nemen. Met zoveel kosten die op het spel staan, neemt ieder ziekenhuis uiteraard zijn voorzorgsmaatregelen in de vorm van noodstroomaggregaten en UPSsystemen (Uninterrupted Power Supply). Toch blijken die het in veel gevallen af te laten weten. Het falen van noodstroomaggregaten staat vaak niet op zichzelf, maar hangt samen met twee andere problemen op het elektriciteitsnet binnen een ziekenhuis

EMCS Om beter inzicht te krijgen in de energievoorziening en energiedistributie maken gebouwbeheerders en facilitair managers steeds vaker gebruik van een Energie Management & Control Systeem (EMCS). Een EMCS bewaakt de energievoorziening en zorgt voor een optimale inzet van de beschikbare noodstroomvermogens in geval van spanningsuitval. Een EMCS kan een cruciale functie vervullen voor het goed functioneren van de energievoorziening en maakt het mogelijk om vooruit te denken en proactief met onderhoud om te gaan.

of zorginstelling: spanningsdips en stroomvervuiling. Dit zijn problemen die pas na verloop van tijd optreden en die direct effect hebben op het rendement van de energiekosten. Een hoger rendement uit energiekosten kan worden verkregen door rekening te houden met het blindvermogen van de installaties, oftewel met de kwaliteit en de efficiëntie van de energie. Blindvermogen is in feite elektrische energie die wel door de installatie getransporteerd wordt, maar wat geen resultaat heeft. Kortom, je betaalt het wel, maar je krijgt er niets voor terug. Nadeel van blindvermogen is dat het extra opwarming van installatieonderdelen als kabels en transformatoren veroorzaakt en deze daardoor extra belast.

Service

Voorkomen is beter dan genezen. Dat is in de zorg een waarheid als een koe. Om de installatie nu en in de toekomst optimaal te laten functioneren, is preventief onderhoud erg belangrijk. Immers, de ketting is zo sterk als de

ACB’s

Schakel- en verdeelinrichtingen en Air Circuit Breakers (ACB’s) als onderdeel van de installatiekasten zijn apparaten die lang meegaan, maar ook erg kwetsbaar zijn. Door gebrek aan periodiek onderhoud vervuilen schakelen verdeelinrichtingen, drogen smeermiddelen in ACB’s uit, verslijten onderdelen onnodig snel en neemt de overgangsweerstand van de hoofdcontacten toe.

zwakste schakel. Om uitval te voorkomen, is het belangrijk om potentiële problemen vroegtijdig te herkennen en te herstellen. Het afsluiten van een service- en onderhoudscontract behoort tot de mogelijkheden, eventueel aangevuld met een storingscontract om onvoorziene stilstand door calamiteiten zo spoedig mogelijk op te lossen. Omdat ACB’s veelal in hoofdverdeelsystemen voorkomen, verdient het de voorkeur om met name deze systemen op basis van een preventieve aanpak te onderhouden. Een geplande korte stilstand voor onderhoud is altijd prettiger dan een langdurige ongeplande stilstand door kapotte onderdelen, of erger, door calamiteiten. Installatietechniek is een cruciaal onderdeel van gebouwenbeheer en het takenpakket van de facilitair manager. Preventief onderhoud zorgt ervoor dat zorginstellingen de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van energie binnen hun organisatie kunnen waarborgen. Een proactieve aanpak en inzicht in het rendement van energie kan helpen kosten te besparen en de levensduur van installaties aanzienlijk te vergroten.

Eenvoudig en snel labels printen via het draadloze netwerk

TIJDELIJK

TOT

€ 50

K CPALASBEHLPBRIANC TERS O

ONTVANG TOT € 50,- RETOUR OP DE AANKOOP VAN EEN BROTHER QL LABELPRINTER Ga voor meer info naar:

WWW.BROTHER.NL/QLCASHBACK Deze actie loopt van 24 aug t/m 30 nov 2012

Vijf richtlijnen voor onderhoud l l

Laat de installatie tijdig onderhouden. Zorg dat het back-up systeem voor de energievoorziening is aangesloten op het automatiseringsnetwerk. Houd rekening met het blindvermogen van installaties, oftewel met de kwaliteit en de efficiëntie van de energie. Sluit een service- en onderhoudscontract af, eventueel aangevuld met een storingscontract. Maak gebruik van een Energie Management & Control Systeem (EMCS) om beter inzicht te krijgen.

Een professioneel resultaat Creëer snel professionele labels en etiketten voor enveloppen, dossiermappen, documenten, CD’s en vele andere items met de Brother QL-720NW labelprinter. Sluit de labelprinter eenvoudig aan op uw PC/Mac, of verbindt deze met uw bestaande draadloze netwerk en print vanaf alle computers in het kantoor direct vanuit Microsoft Word, Excel of Outlook. Via de gratis iPrint&Label app kunt u via het draadloze netwerk, razendsnel labels afdrukken vanaf uw Android of Apple smartphone of tablet.

www.brother.nl/iprintlabel

ZORG & BOUW

Verpleeghuis Isselwaerde

Zorg in het hart van IJsselstein Verpleeghuis Isselwaerde ligt midden in het historische centrum van IJsselstein. Het oude hoofdgebouw was oorspronkelijk het eerste ziekenhuis van de regio en maakt deel uit van het collectieve geheugen. In de nieuwbouw is dit historische pand dan ook bewaard gebleven. ZorgInstellingen bekijkt het vernieuwde verpleeghuis van dichtbij. Tekst Aline de Bruin | Beeld en ontwerp EGM architecten

Voor de verbouwing van verpleeghuis Isselwaerde waren de bewoners gehuisvest op verschillende afdelingen met drie of vier bedden in één kamer. “Die situatie was natuurlijk volledig uit de tijd", zegt regiomanager Adriaan van der Werf. In 1996 startte dan ook de voorbereiding van de bouw, maar het duurde uiteindelijk tot 2006 voordat de plannen definitief waren en tot 2009 voordat de bouw daadwerkelijk begon. “Het oorspronkelijke plan was om het oude gebouw helemaal te slopen en er

2012-November / ZorgInstellingen

een nieuw, ovaal gebouw neer te zetten. De Stichting Historische Kring van IJsselstein vond dat echter niet zo’n goed idee", aldus Van der Werf. “Het oude gebouw was vroeger een ziekenhuis en heeft gevoelswaarde voor IJsselsteiners. Veel mensen zijn hier geboren.” In samenwerking met de architect is toen de beslissing gemaakt om het oude gebouw onderdeel te laten maken van de nieuwbouw. Chico Leufkens van EGM architecten: “Bouwkundig is dat tamelijk gecompli-

ceerd, maar voor ons was dat ook wel weer de uitdaging. Bovendien veranker je het verpleeghuis veel meer in de oude stad. Een gebouw met een geschiedenis is goud waard, op deze plek en met deze bewoners al helemaal.” Vrijwel elke bezoeker van het verpleeghuis maakt bij binnenkomst een opmerking over de herinneringen die ze hebben aan het oude ziekenhuis. “Als je binnenkomt, is er al een verhaal. Voor onze doelgroep van mensen met dementie is dat heel waardevol.”

ZORG & BOUW

Verpleeghuis Isselwaerde

In de nieuwe situatie fungeert het oude, historische gebouw als hoofdentree. Tevens zijn alle algemene voorzieningen – receptie, kapper, Grand Café en algemene keuken – er gehuisvest. In de nieuwbouw bevinden zich de groepswoningen. De voordeur van het verpleeghuis is de enige deur die gesloten is, verder kan de dementerende bewoner zich door het hele gebouw vrij bewegen. “We gaan uit van drie leefsferen: de woning, de etage met loopcircuit en het gebouw zelf”, zegt regiomanager Adriaan van der Werf. “Je hebt bewoners die hun woning niet meer uit komen, maar er is ook een groep die met de lift naar beneden gaat en overal komt. Alle openbare ruimtes zijn vrij toegankelijk.” Bewoners hebben geen toegang tot het trappenhuis en het kantoorgedeelte. Drie of vier bewoners hebben als extra veiligheidsmaatregel een chip aan hun kleding bevestigd. “Dat zijn mensen die in de beginfase van hun verblijf graag naar buiten willen. Wij gebruiken die chip als extra zekerheid om ervoor te zorgen dat ze niet zomaar naar buiten lopen. De maatregel geldt alleen voor de voordeur.”

Herkenbaarheid

Het verpleeghuis heeft twaalf groepswoningen, elk voor acht bewoners met dementie. Elke bewoner heeft zijn

eigen slaapkamer. Er is een gezamenlijke woonkamer en keuken en gedeeld sanitair per twee of drie bewoners. Adriaan van der Werf: “Daarnaast hebben we nog een aantal centrale badkamers die ingericht zijn als verwenruimte met licht, geluid en bubbelbaden. Bewoners gaan daar heerlijk in bad en genieten ook echt van de ervaring.” De woningen zijn met elkaar verbonden door een loopcircuit met tal van zitjes in verschillende kleuren waar bewoners even kunnen uitrusten of naar buiten kunnen kijken. Voor de herkenbaarheid heeft iedere woning zijn eigen afbeelding van kinderspelen en oude ambachten. Elke woning heeft zijn eigen personeel. Per twee woningen is er een groepsleider. Het personeel van de twee woningen helpt elkaar op een aantal punten, bijvoorbeeld bij drukke situaties zoals tijdens het koken. Bewoners helpen als het even kan mee met het bereiden van de maaltijd. Behalve de keuken in de woningen is er ook nog een gemeenschappelijk restaurant in het algemene gedeelte. Door grote gaten te maken in de oude dragende wanden is een zo open mogelijke ruimte gecreëerd. “Het nadeel is wel dat de zichtlijn een beetje beperkt is”, zegt architect

Chico Leufkens. “Er is niet echt een grote, gemeenschappelijke ruimte, maar het beleid van de zorginstelling is ook niet meer op grootschaligheid gericht. Als Sinterklaas langskomt, komt hij bij de mensen thuis, dus in de woningen.” Het Grand Café zit op zondagmiddag altijd vol met bezoek.

Verpleeghuis Isselwaerde, IJsselstein TYPERING Woonzorgcentrum met verpleeghuiszorg voor mensen met dementie. Zorg volgens het principe van kleinschalig wonen. INDELING Een verpleeghuis met 12 groepswoningen, elk voor 8 dementerende bewoners. BOUWPROCES 1996: voorbereiding bouw 2009: nieuwbouw gestart 2012: feestelijke opening ARCHITECT EGM architecten, Dordrecht. INTERIEURARCHITECT Burobas, Eindhoven. BOUWFYSICA EN BESTEK EGM adviseurs, Dordrecht. AMBIANCE Sfeervol, goede verbinding tussen oudbouw en nieuwbouw. Interieur is kleurrijk. Bewoners hebben veel leefruimte. Ruime wandelgangen en een mooie binnentuin. AANTAL MEDEWERKERS 150 WEBSITE www.axioncontinu.nl/Isselwaerde

De woningen zijn met elkaar verbonden door een loopcircuit.

2012-November / ZorgInstellingen 21

ZORG & BOUW

Verpleeghuis Isselwaerde

Het oude hoofdgebouw van Isselwaerde is onderdeel van de nieuwbouw.

“Familieleden drinken dan koffie met bewoners en overal rennen kinderen. Het is er heel gezellig", aldus regiomanager Adriaan van der Werf. Het interieur is een mix tussen klassiek en modern. De lambrisering is strak en functioneel, maar de ruimte heeft door de felle kleuren op de wanden een moderne uitstraling. Op de vloer liggen echte eikenhouten delen. De mix tussen klassiek en modern is overal in

2012-November / ZorgInstellingen

het gebouw terug te zien. Chico Leufkens: “De geschiedenis van het gebouw is zichtbaar gemaakt. Overal is het oude metselwerk nog te zien en een gedeelte van een oud glas-in-lood raam hebben wij een plek gegeven in de loopgangen. Op die manier zijn de contouren van het oude gebouw afleesbaar en herkenbaar.” Met de nieuwbouw is verpleeghuis Isselwaerde klaar voor de toekomst.

“Het verpleeghuis is bedoeld voor mensen die al ver in het dementieproces zitten”, legt Van der Werf uit. “Pas als het thuis echt niet meer gaat, komen ze hier. Dan is het mooi als de leefsfeer toch zoveel mogelijk gecontinueerd kan worden. Je voelt je hier nergens opgesloten. Het is een open en toegankelijk gebouw dat zijn betekenis voor de stad hiermee heeft versterkt.”

COLUMN

Lijden aan leven Het nieuwe kabinet komt weer met een aantal bezuinigingsmaatregelen die de zorg voor hoogbejaarden in gevaar brengt, met name voor hen die thuis wonen. De kwaliteit van leven voor deze kwetsbare groep komt in ook het gedrang. Daarmee wordt meteen een heel andere discussie relevant. Af en toe menen geleerden dat ouderen, die ‘lijden aan leven’ de mogelijkheid moeten hebben om van hun arts een drankje te krijgen om er een punt achter te zetten. Dat moet legaal worden. Hierover wordt serieus gediscussieerd in nog serieuzere praatprogramma’s. Hoe is het mogelijk dat de gemoederen daarover zo verhit raken, terwijl er aan het gebrek aan kwaliteitszorg voor deze hoogbejaarde mensen nauwelijks een woord vuil wordt gemaakt? Daar zou nou juist de discussie over moeten gaan. Als wij in staat zouden zijn voor hen het leven kwalitatief op een acceptabel niveau te brengen, hoefde deze discussie wellicht niet gevoerd te worden. Als directeur van een verpleeghuis maak ik maar al te vaak mee dat onze bewoners, wanneer zij in een ziekenhuis zijn opgenomen, daar dagenlang liggen zonder dat iemand naar hen omkijkt, laat staan hen onderzoekt. Het is voor een arts toch veel interessanter om een patiënt van dertig of veertig jaar van kanker te genezen dan een hoogbejaarde te onderzoeken vanwege vage buik- of borstklachten? 'Ach, hij moet toch ergens aan dood gaan', is wat wij niet zelden te horen krijgen. Dienstdoende huisartsen weigeren geregeld ’s nachts te komen als wij hun bellen over een bewoner met serieuze klachten. Depressieve bewoners worden ondanks aandringen van verzorgend personeel zelden doorverwezen naar een geriater of psychiater om uit te zoeken of iemand gebaat is bij antidepressiva. Vaak gaat een beginnende dementie gepaard met een depressie. Dit moet iedere huisarts weten en er naar handelen. Als wij lijden aan leven zouden classificeren als een legale reden om iemand letterlijk uit zijn lijden te verlossen, dan is het einde zoek. Het wordt met de toenemende vergrijzing maar al te makkelijk voor een groot aantal toch al overwerkte en overspannen huisartsen om toe te geven aan het misschien op dat moment aantoonbare lijden van een patiënt. En lijden velen van ons niet op een bepaald moment in het leven? Nemen wij in de toekomst dan maar een drankje als we het even niet meer zien zitten? Waar ligt de grens? Het is de plicht van de overheid ervoor te zorgen dat de kwaliteit van leven en de zorg voor deze kwetsbare groep zodanig is dat voor hen het leven geen lijden hoeft te zijn. De discussie over lijden aan leven kan en mag pas gevoerd worden wanneer de zorg voor deze – nu nog – minderheidsgroepering goed geregeld is en alles in het werk is gesteld om de kwaliteit van leven op een zo hoog mogelijk plan te brengen. Tot die tijd is het gênant aan deze discussie ook maar één woord vuil te maken.

Frederiek Morees is directeur van een zorginstelling ergens in Nederland. Zij schrijft over zaken waarmee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft. Morees heet in werkelijkheid anders.

2012-November / ZorgInstellingen 23

SCHOONMAAK & HYGIﾃ起E

Technologie

Het effect van nanocoating

Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn: met nanotechnologie hoeven schoonmakers minder hard te boenen. Betekent deze technologie verlichting voor de schoonmaaksector of is dit het zoveelste fabeltje? Een aantal leveranciers en eindgebruikers reageren. Tekst Ronald Bruins

2012-November / ZorgInstellingen

SCHOONMAAK & HYGIËNE

Technologie

Nanotechnologie kent een heel ontwikkelingsproces maar bestaat in essentie uit het behandelen van oppervlakten met miniem kleine deeltjes silica zand (Si02). De truc is te zorgen dat deze deeltjes op het oppervlak blijven zitten en een beschermlaagje vormen. Dat is mogelijk door de kleine deeltjes met behulp van vloeistof te laten ‘plakken’. Bovendien hoeven de oppervlaktes die over een zogeheten nanocoating beschikken, minder vaak gereinigd te worden. Is nanotechnologie te toekomst voor de schoonmaakbranche?

mingsmiddelen die ontwikkeld zijn op basis van nanotechnologie. “Je creëert een onzichtbaar filmpje dat een soort spijkerbed vormt waar het vuil niet doorheen kan”, legt Bok uit. Volgens hem betekent dat niet dat nanodeeltjes zorgen voor een agressieve laag, maar juist voor een duurzaam laagje dat eenvoudig schoon is te maken met water. De belangrijkste eigenschap van nanodeeltjes is immers dat vuil er zich niet aan kan hechten. “Je hebt dus geen dure en schadelijke schoonmaakmiddelen meer nodig, wat gelijk goed is voor het milieu.”

< Je creëert een onzichtbaar filmpje dat een soort spijkerbed vormt waar het vuil niet doorheen kan > “Deel je de aarde door een miljoen, dan krijg je een knikker. Deel je een knikker door een miljoen, dan heb je een nanodeeltje.” Ale Bok, directeur van Nano-Coat, kan het niet simpeler uitleggen. Zijn bedrijf levert bescher-

Van autowas naar schoonmaakmiddel Nano-Coat International heeft 52 nanorecepturen tot zijn beschikking, waarvan 22 in eigendom. Oprichter Thomas Allart dankt de recepturen aan een gepensioneerde Duitser die werkzaam was in de serre-business. Deze man kreeg veel klachten over zijn lastig schoon te maken serres. Tijdens zijn zoektocht naar een vernieuwende schoonmaakmethode experimenteerde hij met autowas en kwam hij nanotechnologie op het spoor. Na veel proeven en varianten vond langzamerhand de introductie in de reguliere schoonmaak plaats.

Vet hecht niet aan teflon, maar teflon hecht wel aan de pan. Hoe zit dat met nanodeeltjes? Volgens Bok is het nanopantser eenvoudig van de ondergrond te verwijderen, mocht dat nodig zijn. De nanodeeltjes zijn namelijk niet bestand tegen agressieve zeep en microvezeldoekjes. Volgens Bok weer een voordeel. “Stel dat je een houten oppervlak dat met nanodeeltjes is behandeld in de verf wilt zetten. De verf blijft dan niet hechten, tenzij je het beschermlaagje er eerst afhaalt.” De mogelijkheden van de middelen lijken dan ook verder te strekken dan schoonmaak alleen. Toepassing als preventieve maatregel is denkbaar. Ter voorkoming van graffiti bijvoorbeeld, of om te zorgen dat ongewenste stickers niet hechten aan de ondergrond. “Bij een auto die we met nano hadden behandeld, wilde de stickers maar niet blijven plakken”, geeft Bok als voorbeeld.

Pilot

Het Antonius Ziekenhuis in Sneek en Emmeloord liet enige tijd geleden weten als eerste ziekenhuis in Nederland nanotechnologie toe te passen tijdens schoonmaakwerkzaamheden.

Het Antonius Ziekenhuis past als eerste ziekenhuis in Nederland nanotechnologie toe tijdens schoonmaakwerkzaamheden.

Om te testen of deze manier van schoonmaken geschikt is voor toepassing in een ziekenhuis, heeft NanoCoat de afgelopen tijd verschillende materialen van het ziekenhuis behandeld met nanocoating. Voor de pilot zijn met name glas en RVS in algemene ruimtes behandeld. Hoewel de test nog maar een half jaar loopt en er slechts zo’n tien proefstukken zijn gebruikt, zijn de eerste resultaten volgens de betrokkenen positief. Zo laat afdelingshoofd Gebouwservices Ulco Bosma weten dat het vuil minder goed aan de bewerkte materialen hecht en het daardoor voor de schoonmakers makkelijker is de testoppervlakken te reinigen. Maar de communicatieafdeling van het ziekenhuis benadrukt dat het nog te vroeg is om met harde conclusies naar buiten te treden. Bok heeft er in ieder geval alle vertrouwen in dat het ziekenhuis goede

2012-November / ZorgInstellingen 25

SCHOONMAAK & HYGIËNE

Technologie

maar juist bescherming bieden. “Je moet het oppervlak eerst goed schoonmaken, anders werkt de nanotechnologie niet. Het is geen reinigingsproduct.” Bovendien zijn nanoproducten niet geschikt voor alle omgevingen. “Het moet niet te warm of te vochtig zijn”, vertelt Dijkhuis. De coating heeft namelijk ongeveer twee uur de tijd nodig om te drogen. De ideale temperatuur daarvoor is ongeveer 15 graden; dan kan het product goed vernetten en zich gelijkmatig verdelen over het oppervlak, waardoor een gesloten laag ontstaat. Daar bovenop moet de coating nog zes uur uitharden. Condensvorming is dus funest.

Levensduur

Het Antonius Ziekenhuis wijst erop dat er in de toekomst minder vaak schoongemaakt hoeft te worden dankzij nanotechnologie.

resultaten zal boeken en wijst erop dat er in de toekomst minder vaak schoongemaakt hoeft te worden. “In een supermarkt die al langer met de producten schoonmaakt, hoeven de medewerkers de vloer nu nog maar één keer per maand met een machine te bewerken. Eerder was dat één keer per dag.” In de praktijk blijkt het schoonmaken met nanotechnologie echter niet zaligmakend. Paula Jansen, bij facilitair dienstverlener Asito werkzaam als objectleider, besloot een variant van een andere leverancier in te zetten op een wat ouder, stinkend toilet in een schoolgebouw. Ze behaalde niet het resultaat dat ze verwachtte. “We dweilden het elke dag en namen ook de wanden mee, maar het vuil en met name de vieze lucht kwamen telkens weer terug. Uiteindelijk heeft de eigenaar maar besloten een gietvloer eroverheen te leggen.” Ondanks haar niet zo positieve ervaring, vindt Jansen enige nuance wel op z’n plaats. “Ik was meteen al sceptisch over de goede werking van het spul, maar

2012-November / ZorgInstellingen

moet ook zeggen dat het een oud gebouw is, met veel voegen en erg oude tegels. Waarschijnlijk is het meer een product voor nieuwere vloeren en wanden.” Piet Dijkhuis is technisch adviseur bij Chemtec, leverancier van nanoproducten aan Asito. Hij benadrukt dat de nanocoatings die zijn bedrijf levert niet zozeer schoonmaakmiddelen zijn,

De eerste voorzichtige resultaten van het Antonius Ziekenhuis lijken de claim van leveranciers van nanoproducten te onderschrijven: dankzij nanotechnologie blijft vuil minder goed hechten. Volgens Dijkhuis zijn er ook nog andere voordelen. De filmvormende laag beschermt namelijk de ondergrond en zou zo de levensduur aanzienlijk verlengen. Bovendien zou de frequentie van bepaalde reinigingstaken door inzet van nanotechnologie verlaagd kunnen worden. “Met nanocoating hoef je een aluminium gevel niet meer in de was te zetten en kun je het aantal wasbeurten halveren.”

Evaluatie Voordelen nanocoating: l Minder schoonmaakmiddelen nodig, doordat vuil niet of minder goed hecht aan het oppervlak. l De ondergrond krijgt een beschermlaag en zou daardoor langer meegaan. l Glas kan in zekere mate zelfreinigend worden. Rondwaaiend stof regent er bijvoorbeeld weer af. Nadelen nanocoating: Lijkt niet geschikt voor oude, sterk vervuilde oppervlakten. l Niet bestand tegen microvezeldoekjes en (agressieve) schoonmaakmiddelen. l

made by Electrolux.

De was doen in gratis machines van Electrolux. www.payperwash.nl

T: 020 56 92 911 | Mail: frits.sauve@electrolux.nl www.electrolux.nl/laundrysystems | twitter.com/eluxprofnl

Uw zorginstelling vraagt om een efficiënte en betaalbare oplossing als het gaat om het dagelijks verschonen en drogen van uw beddengoed en werkkleding. Electrolux Professional komt daarom nu met ‘PayperWash’. Geen investering, maar een vast bedrag per was. Desgewenst inclusief onderhoud, installatie en service!

SCHOONMAAK & HYGIËNE

Medische instrumenten

Catharina Ziekenhuis opent vernieuwde CSA Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven heeft op 30 oktober de vernieuwde Centrale Sterilisatieafdeling (CSA) geopend. Leverancier Miele Professional verzorgde voor het eerst de totale inrichting van een CSA. “Dit is een pioniersproject voor ons”, zegt algemeen directeur Markus Miele. Tekst Aline de Bruin

Voorheen besteedde het Catharina Ziekenhuis de sterilisatie van de operatie-instrumenten uit, maar nu is het wereldwijd het eerste ziekenhuis dat de sterilisaties uitvoert met System4Med, het nieuwe systeem van Miele Professional. “Meer invloed op de behandeling van medische instrumenten en een betere kwaliteits- en kostencontrole waren reden voor ons

om het intern te gaan doen”, zegt Piet Batenburg, voorzitter van de Raad van Bestuur van het ziekenhuis. De Centrale Sterilisatie Afdeling is belangrijk voor een ziekenhuis. Zonder CSA kan een OK niet functioneren. Piet Batenburg: “Er mag geen instrument ontbreken, alles moet kraakhelder en functioneel zijn, steriel en op tijd geleverd. Het was dan ook van groot

De schone ruimte op de vernieuwde sterilisatieafdeling van het Catharina Ziekenhuis.

2012-November / ZorgInstellingen

belang dat vanwege het complexe bouwproces en de hoge kwaliteitsstandaard de juiste partner werd gevonden. Die partner hebben we gevonden in Miele.” Miele presenteerde zich op de Duitse vakbeurs Medica in 2010 voor het eerst als systeemaanbieder, met totaaloplossingen voor de behandeling van te steriliseren producten onder de

SCHOONMAAK & HYGIËNE

Medische instrumenten

De steriele ruimte van het Catharina Ziekenhuis.

naam System4Med. De nieuwe CSA van het Catharina Ziekenhuis is het eerste project ter wereld waar Miele Professional totaalleverancier is. “We leveren niet alleen de apparatuur, maar verzorgen ook alle andere componenten”, aldus algemeen directeur Markus Miele. “Van reinigings- en desinfectieautomaten en karrenwasinstallaties tot grote sterilisatoren en geschikt professioneel meubilair.”

< Alles moet kraakhelder en functioneel zijn, steriel en op tijd geleverd > Op de CSA van het Catharina Ziekenhuis wordt het instrumentarium ten behoeve van de operatiekamers gereinigd, gedesinfecteerd en gesteriliseerd. Na een operatie worden de gebruikte instrumenten gewogen, gescand en klaargezet voor het transport naar de sterilisatieafdeling. De CSA is opgedeeld in fysiek gescheiden

productieruimtes: een vuile, een schone en een steriele ruimte. In de vuile ruimte worden de instrumenten gesorteerd en voorgereinigd. Daarna ondergaan ze een behandeling met ultrasone geluidsgolven. De reiniging en desinfectie vinden plaats in automaten met verschillende programma’s. De automaten herkennen het type transportwagen en selecteren daarbij het juiste programma. Vervolgens worden de transportkarren gedesinfecteerd en naar de steriele ruimte verplaatst om de instrumenten daar weer op te vangen. Het sterilisatieproces van de instrumenten duurt ongeveer een uur. Na een laatste controle wordt de lading goedgekeurd en vrijgegeven voor een volgende operatie. De nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de apparatuur is van levensbelang. Alle apparatuur moet voldoen aan wettelijke richtlijnen en de certificering moet in orde zijn. Het Catharina Ziekenhuis heeft ook een factory acceptance test gedaan bij productielocatie Miele Bürmoos in Oostenrijk. Daar zijn de grote sterilisatoren onder gesimuleerde werkomstandigheden getest. Naast het Catharina Ziekenhuis gaan

meer ziekenhuizen gebruikmaken van de sterilisatoren van Miele.

< We hebben nu een nieuwe afdeling met voortreffelijke apparatuur en inrichting > Markus Miele: “Onlangs hebben we drie grote sterilisatoren aan het Maxima Medisch Centrum in Veldhoven geleverd. Volgend jaar wordt in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort een nieuwe CSA geopend, die we compleet zullen inrichten met producten uit het programma van System4Med.” Het Catharina Ziekenhuis is in ieder geval heel tevreden over de nieuwe CSA. “We hebben nu een nieuwe afdeling met voortreffelijke apparatuur en inrichting. De mensen op de CSA zijn zeer gemotiveerd. Wij zijn klaar voor de toekomst.”

2012-November / ZorgInstellingen 29

Creëer meer sfeer met licht! is Grat sign* e 3D-Bidj bestel1li-n2g012.

• Energiezuinige LED-verlichting • Maatwerk 3D-prints mogelijk Neem spoedig contact met ons op. We denken graag vrijblijvend met u mee! T. 0113 224477 • www.luximpress.com

* 3D-design maximaal 1 uur gratis.

30-1 vóór

CV-installaties

Klimaattechniek

Meet- en regeltechniek

Loodgieterswerk

Duurzame technieken

24 uursservice

MEGI_alg_A6_sta_FC_Zak

Technisch beheer

Nijverheidsweg 5, Druten • 0487 58 15 10 • www.wijmakenhetgoed.nl

adviseurs

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Best Practice

Betrokkenheid cruciaal voor het Erasmus MC Het Erasmus MC in Rotterdam startte drie jaar geleden de energiebesparingscampagne WATT?, in samenwerking met onder andere Agentschap NL. Sindsdien is het energieverbruik met twee procent gedaald. Menselijk gedrag blijkt een bepalende factor te zijn. Tekst Lennart van der Eerden

Steeds meer organisaties nemen maatregelen om het energieverbruik in gebouwen te verlagen, zoals isolatie en zuiniger en beter afgestelde installaties. Toch vallen de resultaten weleens tegen. Vaak is de energiebesparing geringer dan de techniek eigenlijk mogelijk maakt. Hoewel techniek helpt bij het realiseren van energiebesparing, blijken mensen vaak de beslissende succesfactor te zijn. Daarom richt het Erasmus Medisch Centrum zich met de doorlopende campagne WATT? op de betrokkenheid van medewerkers en studenten. Volgens Wouter Wienk, adviseur bij Agentschap NL op het gebied van energiebesparing en duurzaamheid, ligt de oorzaak van tegenvallende energiebesparingen vaak bij de gebruikers. “Het verduurzamen van een gebouw vraagt niet alleen investeringen in techniek. Het is ook belangrijk het gedrag van de gebruikers en beheerders van gebouwen te beïnvloeden, op korte termijn maar vooral op langere termijn. Het gaat erom mensen blijvend te beïnvloeden. Veel gedrag is gewoonte en verloopt onbewust.” Arlette Hesselink is onderzoeker bij onderzoeks- en adviesbureau ResCon, dat is gespecialiseerd in vraagstukken over hoe individuen en organisaties (kunnen) komen tot blijvende gedragsverandering. “Gedragsverandering betekent dat je mensen uit een vaste gewoonte haalt. Dat is lastig, want er is geen vast recept voor. Essentieel is het

traject dat moet leiden tot het gestructureerd en planmatig inzetten van gedragsverandering. Bepaal nauwkeurig onderwerp en doelstelling van de verandering die je wil bewerkstelligen en breng zorgvuldig de factoren die het gedrag beïnvloeden en de randvoorwaarden in kaart. Kies vervolgens de juiste instrumenten, zet het traject uit en houd vast aan de doelstellingen. En realiseer je dat een effectieve campagne tijd kost.” Het Erasmus MC startte in november 2009 in samenwerking met onder andere Agentschap NL de energiebesparingscampagne ‘WATT? Doe jij met energie’, die met succes nog steeds loopt. De campagne richt zich op ongeveer 3000 studenten en 14.000 medewerkers. Jan van Velzen, hoofd stafbureau van de sector vastgoedbeheer en projectleider: “Onze campagne wil draagvlak creëren, gedrag beïnvloe-

De campagne Succesfactoren van de WATT?-campagne in het Erasmus MC volgens projectleider Jan van Velzen: l De RvB staat erachter. l Goed doordacht plan met diversiteit aan middelen en een enthousiast projectteam. l Gegevens dicht bij de gebruiker (meetgegevens op afdelingsniveau). l Combinatie van humor en ernst. l Planmatige uitvoering. l Budget beschikbaar. l Zichtbare effecten, onder andere dankzij intelligente pluggen. l De tijd nemen en volharden.

2012-November / ZorgInstellingen 31

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Best Practice

den en eenvoudige en meetbare energie- en kostenbesparingen realiseren. Vooral ook kijken we naar het dagelijkse gebruik en de inkoop van apparatuur.” Het vijfkoppige projectteam kiest voor een vriendelijke aanpak. “Serieus, maar niet te zwaar, met humor en een herkenbare aanpak en insteek”, legt Van Velzen uit. “Dat zie je terug in het WATT?-logo en de koppeling van

< Maar liefst vijftig procent van het energieverbruik bij ons vindt plaats buiten werktijden > energiebesparingsthema’s aan de seizoenen: verlichting aan de herfst, verwarming aan de winter, vervoer aan de lente en verkoeling aan de zomer. Centraal staat de speciale intranetsite met een overzichtelijke indeling in rubrieken. Verder omvat de campagne een uitgebreid en gevarieerd palet aan acties, hulpmiddelen, aanbiedingen, informatie en tips. Daarmee spreken we collega’s en studenten op verschillende manieren, op verschillende momenten en op verschillende plaatsen aan.”

Voor een blijvend effect werkt de directe, persoonlijke benadering het best, weet Van Velzen. “Niet een keer, maar meerdere keren. We hebben met veel hoofden van diensten en alle arbo- en milieucontactpersonen besproken wat hun afdeling kan doen aan energiebesparing en ze vervolgens ook geholpen met de acties. Als je rondkijkt, zie je diverse situaties van sluipverbruik – met name buiten werktijden – en dus een besparingsmogelijkheid. Denk aan bepaalde apparaten ’s nachts uitzetten of de lichten uit en de thermostaat lager als iedereen weg is. Maar liefst vijftig procent van het energieverbruik bij ons vindt plaats buiten werktijden,

terwijl laboratoria en poliklinieken na zes uur en in het weekend gesloten zijn. Vaak weet een afdeling niet hoeveel energie al die apparaten gebruiken.”

Overzicht

Een hulpmiddel daarbij is de intelligente plug, die per object het energieverbruik van apparaten, computers, verlichting en airconditioning meet. Zo ontstaat er een duidelijk overzicht van het energieverbruik op de afdeling. Op basis van deze gegevens kunnen de elektrische apparaten op een slimme manier worden geschakeld, waardoor de afdeling een forse besparing realiseert op energieverbruik,

Concrete besparingsacties l l l

l l l

Checken van energieprestaties bij inkoop van apparatuur. Geen drie maar twee CT-scans standby. Dagelijks is iemand verantwoordelijk voor het uitschakelen van apparatuur op de afdeling. Energiebesparing als onderwerp van jaarplannen en jaargesprekken. Zorgen voor natuurlijke ventilatie en zonwering in plaats van airconditioning. Kijken naar het juiste gebruik van bedieningspaneeltjes van verwarming en airco. Aanbrengen van bewegingsmelders in toiletten en magazijnen. Aanbrengen ledverlichting en energiezuinige armaturen. Organiseren van een afdelingsactiviteit rond energiebesparing.

2012-November / ZorgInstellingen

Jan van Velzen: onze campagne wil draagvlak creëren, gedrag beïnvloeden en eenvoudige en meetbare energie- en kostenbesparingen realiseren.

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Best Practice

kosten en CO2-uitstoot. Volgens het Erasmus MC is de campagne succesvol. Concreet effect is een energiebesparing van twee procent. Van Velzen: “Daarom is besloten de campagne te laten doorlopen. Met energiebesparing ben je natuurlijk nooit klaar. De campagne heeft effect, de response is positief en het bewustzijn is sterk toegenomen. Zo let de techniekgroep bij technische vraagstukken nu specifiek op energiebesparing. Ook is het nu een thema in de jaarplannen van de meeste afdelingen.” Interessant is ook de spinoff buiten het ziekenhuis. “De kennis en ervaring die wij hebben opgedaan, gaan we in verschillende energiemasterclasses delen met de andere ziekenhuizen in het Rijnmondgebied. Daarin werken we samen met Agentschap NL, TNO, DCMR Milieudienst Rijnmond en Rotterdam Climate Initiative.”

Effectieve gedragsverandering Voor het bewerkstelligen van gedragsverandering heeft Agentschap NL in samenwerking met ResCon het werkboek De knop om! uitgebracht. Deze leidraad is gebaseerd op academisch onderzoek en de laatste wetenschappelijke inzichten. In vervolg daarop is onlangs de brochure ‘De knop om! in de praktijk’ verschenen. De brochure beschrijft alle benodigde processtappen voor het ontwikkelen van een effectieve gedragsveranderingscampagne, inclusief de bijhorende acties. De brochure is praktisch opgezet, zodat facilitair managers, gebouwbeheerders en andere specialisten op het gebied van energiebesparing direct aan de slag kunnen. Hierin zijn ook de campagnes van het Erasmus MC, verzekeraar ASR en TU Eindhoven opgenomen. Het werkboek en de brochure zijn verkrijgbaar via www.agentschapnl.nl/content/werkboek-de-knop-om-vergroot-het-energiebewustzijn-uw-organisatie-mja.

TOTAAL BEHEER VAN ZORGHULPMIDDELEN

WWW.MEYRA.NL/ZORGINSTELLINGEN

2012-November / ZorgInstellingen 33

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Verlichting

Recycling lampen is ondergeschoven kindje Dankzij Europese maatregelen is de gloeilamp verleden tijd en rukt energiezuinige verlichting op. Een goede zaak, want het bespaart kosten, is veel vriendelijker voor het milieu en het gaat een stuk langer mee. Deze lampen vragen wel om een andere behandeling bij vervangingswerkzaamheden. Wie dat niet ter harte neemt, kan de voordelen voor een deel teniet doen. Tekst Tessa Dijkman

Energiezuinige verlichting kan voor meer dan negentig procent worden gerecycled. Op die manier blijven schaarse grondstoffen behouden. Deze verlichting bevat echter ook een kleine

2012-November / ZorgInstellingen

hoeveelheid stoffen, zoals kwik en soms pcb-houdende condensatoren, die schadelijk kunnen zijn voor het milieu als ze bij het gewone afval terechtkomen. Daarom is het van

belang dat deze verlichting na vervanging wordt ingeleverd voor recycling. Er komt evenwel slechts 35 procent van alle lampen uit het professionele circuit in het recyclesysteem. Ook

DUURZAAMHEID & ENERGIE

Verlichting

Slimmer Het meest gebruikte verlichtingssysteem in zorginstellingen is tl-verlichting. Moderne tl-verlichting is energiezuinig, maar het kan nog veel beter. Nieuwe energiezuinige verlichting is stukken slimmer. Er zijn inmiddels technieken ontwikkeld die de lichtopbrengsten verhogen, daglichtondersteuning hebben en vooral een prettigere lichtbeleving creëren. Een prettige lichtbeleving is een zeer belangrijke positieve bijkomstigheid voor de zorgsector. Licht bepaalt ons dagen nachtritme, geeft ons vitamine D en speelt een grote rol bij onze gezondheid. Lichtmethodes kunnen patiënten helpen bij hun genezingsproces. Tegelijkertijd moeten de medewerkers hun werk goed kunnen uitvoeren. De nieuwste verlichtingstechnieken springen in op al deze behoeften met lichttoepassingen die met traditionele verlichtingstechnieken niet te realiseren waren. Bovendien zijn de bestaande armaturen snel en eenvoudig aan te passen.

vanuit zorginstellingen komen lang niet alle lampen en armaturen terug, ook al wordt in de zorg veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Lampeninzameling en -recycling is dus nog een ondergeschoven kindje. Nederlandse producenten en importeurs van energiezuinige verlichting zijn verplicht om te zorgen voor de inzameling en recycling van hun product aan het einde van de levensduur. Dit staat in het Besluit beheer elektrische en elektronische apparatuur (BEA). Ze hebben zich verenigd in de stichting LightRec Nederland, één van de opdrachtgevers (naast stichtingen voor onder meer wit- en bruingoed) voor het nationaal inzamelsysteem Wecycle. Naast de inzameling organiseert Wecycle de

Ook vanuit zorginstellingen komen lang niet alle lampen en armaturen terug, ook al wordt in de zorg veel aandacht besteed aan duurzaamheid.

recycling van lampen en armaturen en geeft voorlichting aan consumenten en professionals. LightRec benadrukt het belang van een gedegen afvalbeleid binnen zorginstellingen. Het is belangrijk dat het facilitair management haar medewerkers, maar ook ingehuurde installateurs of onderhoudsmedewerkers goed instrueert op het gebied van inzameling. Energiezuinige verlichting kan ingeleverd worden bij de gemeentelijke milieustraat, het distributie-

centrum (via retourlogistiek) van de groothandel of bij detaillisten die verlichting verkopen. Vanaf een hoeveelheid van vijftig kilogram lampen en armaturen haalt Wecycle de verlichting gratis op. Wecycle kan zorginstellingen zelfs voorzien van geschikte inzameldozen of - boxen zodat de verlichting veilig kan worden ingezameld. Dit laatste maakt het voor de instellingen in de gezondheidszorg een stuk eenvoudiger om bij te dragen aan goed inzamelbeleid.

Voordelen energiezuinige verlichting l l l l l l

De CO2-uitstoot en het energieverbruik zijn lager. Door gescheiden inleveren kan tot 93 procent worden hergebruikt. Langere levensduur, waardoor veel minder onderhoud nodig is. Spaar- en ledlampen zijn dimbaar. Het aan- en uitdoen kost geen extra energie. Ledlampen zijn ook verkrijgbaar in sfeerkleuren.

Meer info: www.lightrec.nl of www.wecycle.nl

2012-November / ZorgInstellingen 35

Unieke inruilactie van Miele Professional

Ruil nu uw professionele vaatwasser of huishoudvaatwasser in, voor de beste professionele afwasautomaat. Uitermate geschikt voor verpleegafdelingen in verpleeg- en ziekenhuizen, kleinschalige woongroepen en groepswoningen.      

Korte programmatijden; tussen 6 en 23 minuten Twee beladingsniveau‘s Ingebouwde waterontharder Voorbereid op automatische vloeibare zeepdosering Zuinig met water en energie Lange levensduur

Nu met € 500,extra inruilpremie*!

* Bij aankoop van een Miele professionele afwasautomaat G 7855 of G 7856. Geldig van 1 oktober t/m 31 december 2012. Prijzen exclusief btw.

Alle apparatuur van Miele Professional is KIWA gecertificeerd.

Miele Professional 4130 ED Vianen Telefoon: (0347) 37 88 84 E-mail: professional@miele.nl www.miele-professional.nl

SEMINAR

Zorg & Facilitair

'Wij vragen door' Kun je in een mensgerichte omgeving als de zorg toch een zakelijke stijl invoeren? Ja, mits facilitair en zorg goed samenwerken. Dat was de conclusie van de themamiddag die VFM Facility Experts en Gom ZorgSupport op 1 november organiseerden in De Hogeweyk in Weesp. Tekst Gerard Dessing

De themamiddag van VFM Facility Experts en GOM ZorgSupport werd voor de tweede keer georganiseerd en had ditmaal de titel ‘Mensgericht en commercieel gaan niet samen. Hoe zorg en facilitair deze omslag wel kunnen maken’. Nadat Victor van Hooijdonk (VFM) en Peter de Visser (Gom ZorgSupport) de bijeenkomst hadden geopend, was het woord aan Alexander de Vries van Hostmanship Group Nederland. De Vries legde uit wat hostmanship is (de kunst mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn) en welke factoren belangrijk zijn voor een organisatie die met hostmanship goede resultaten wil behalen. Hij sprak onder andere over het belang van WOW-momenten en gebouwinrichtingen. “Meestal beginnen organisaties met de gebouwinrichting, met de kleur aan de wanden, met gastvrouwen, maar het gaat om een cultuurverandering in de gehele organisatie”, aldus Alexander de Vries. Tijdens zijn workshop ‘Failliet, en dan?’ vertelde Friso Wittebol van zorgorganisatie DeSeizoenen een boeiend verhaal over het faillissement van Stichting Zonnehuizen (21 verzorgingshuizen) in december 2011 en de gevolgen daarvan. Wittebol is nu tien maanden actief binnen DeSeizoenen, één van de doorstarters. Direct na het faillissement van Stichting Zonnehuizen werd hij gevraagd een rol te spelen bij het reorganiseren van de facilitaire dienst. Inmiddels zijn enkele

managementlagen uit het facilitair bedrijf weggesneden en is de afdeling samen met andere ondersteunende afdelingen ondergebracht in een aparte BV: Care Service Center. De grootste uitdaging is nu om een cultuurverandering te realiseren waarbij het niet langer is ‘u vraagt, wij draaien’, maar ‘u vraagt, wij vragen door’. De workshop was zeer interactief met discussie over inbesteding versus uitbesteding en de samenwerking tussen zorg en facilitair.

Effecten

inkoop, diensten en techniek van het Oogziekenhuis in Rotterdam, hield een betoog met als titel ‘Excellente ondersteuning van een excellente organisatie’. Eén van de zaken die serieus wordt aangepakt, is het reduceren van angst bij patiënten. Dat gebeurt onder meer door de parkeerservice. Volgens Rek hoeven mensen geen angst te hebben dat ze hun auto niet kwijt kunnen. Ook de inzet van geluidskunst speelt een rol, omdat bepaalde muziek vlak voor de operatie innerlijke rust kan creëren. Als laatste is de gebouwinrichting en het aanbrengen van kunst belangrijk. “Er hangt bij ons voor een klein vermogen aan de muur”, vertelde Angelo Rek.

Ron Groothuis van Zorggroep Apeldoorn deelde zijn ervaringen met de introductie van hostmanship bij verpleeg- en reactiveringscentrum Randerode. Hij benadrukte onder meer het Met dank aan Peter de Visser voor de belang van een cultuuromslag waarbij impressie van de workshop van Friso personeelsleden echt voor de patiënt Wittebol. willen gaan en niet komen om alleen geld te verdienen. Groothuis beschreef het traject dat tot nu toe is doorlopen en gaf inzicht in de gemeten effecten van hostmanship: zo wordt de kwaliteit van de dagbehandeling beoordeeld met een 8,7 en is het ziekteverzuim teruggelopen naar 3 procent. Vlnr: Angelo Rek, Friso Wittebol, Alexander de Vries en Ron Groothuis Angelo Rek, hoofd

2012-November / ZorgInstellingen 37

PRODUCT & MARKT Tijdelijke personenlift van Reco De personenlift zorgt er dagelijks voor dat bewoners, patiënten, medewerkers en gasten veilig alle verdiepingen kunnen bereiken. Wat gebeurt er echter als de personenlift een langdurige storing heeft, gemoderniseerd of vervangen moet worden? Reco Special Products biedt oplossingen met verschillende type tijdelijke personenliften. De tijdelijke Reco-lift wordt aan de buitenkant van een pand bevestigd en is op het gebied van comfort, veiligheid, betrouwbaarheid en gebruikersgemak nauwelijks van de vaste lift te onderscheiden. Een ruime, drempelloze entree maakt de lift voor iedereen toegankelijk, wat voor ouderen en mensen met een lichamelijke beperking van groot belang is. Daarnaast kan de Reco-lift XL een ziekenhuisbed met een verpleegkundige vervoeren. De tijdelijke personenlift wordt bediend door middel van een standaard drukknoppentableau. Daarnaast is er een spiegel en een handreling aanwezig. De Reco-lift is makkelijk in gebruik zonder uitgebreide instructies en systemen met pasjes. Meer info: www.reco-lift.eu

Kleurrijke Novilon Pro-vloer kan tegen een stootje Forbo Flooring in Krommenie heeft een nieuwe collectie Novilon Pro-vloeren op de markt gebracht: kleurrijke vloeren die tegen een stootje kunnen. De collectie varieert van licht tot donker en van warm tot koel. Ook de dessins zoals dat van de kleuren Tijger en Beer – met een subtiele lengterichting die refereert aan de structuur van een vacht – bieden veel mogelijkheden. Door de sterke beschermlaag is Novilon Pro bovendien geschikt voor zwaar huishoudelijk en licht projectmatig gebruik. De collectie bestaat uit vier verschillende all-over dessins: het ontwerp beslaat de volledige breedte van de baan. Doordat de collectie zowel in twee als vier meter breed geleverd wordt, ontstaat een prachtig kamerbreed effect. Novilon Pro kan bovendien los gelegd worden (tot veertig vierkante meter). Novilon is een vinylvloer die behaaglijk warm aanvoelt, een minimum aan onderhoud vergt en het geluid uitstekend isoleert. De vloer wordt duurzaam geproduceerd.

Meer info: www.forbo-flooring.nl/novilonpro

Gebouwonderhoud door Megens Installaties Megens Installaties beheert al ruim 15 jaar voor diverse opdrachtgevers in de utiliteit- en retailsector de klimaatinstallaties. Door optimalisatie en langetermijnmonitoring van de installatie zijn vaak aanzienlijke besparingen te realiseren op het gebied van energieverbruik en servicekosten. Een ontlasting voor de technische dienst is hierin ook van belang. Veiligheid staat centraal bij Megens Installaties. Er kan bijvoorbeeld een continu legionellabewaking aan het systeem toegevoegd worden. Als er voor een bepaalde tijd een minimaal gewenste temperatuur niet bereikt wordt, zal bij Megens Installaties een melding verschijnen. Met zelf ontworpen software en regelpanelen kan Megens Installaties de installatie tot aan de oplevering maar ook na de inbedrijfstelling op afstand beheren. Storingen en onderhoud worden door het systeem automatisch gemeld bij Megens Installaties waardoor de vakmensen precies weten wat er met de installatie aan de hand is. Meer info: www.megens-installaties.nl

Totaalconcepten in brandveiligheid KONE biedt een uitgebreide reeks aan (automatische) deuren, maar ook liften en roltrappen. Vooral bij brand is het van groot belang om het gebouw tijdig en veilig te kunnen verlaten, via vluchtwegen en met de juiste compartimentering. In zorginstellingen vraagt het evacueren van patiënten en minder valide bewoners extra aandacht. KONE denkt met organisaties mee over hoe mensen en goederen zo efficiënt mogelijk in een gebouw verplaatst kunnen worden, ook bij brand. Deur- en liftsystemen zijn hierin essentiële onderdelen voor de toegankelijkheid in zorginstellingen en vormen het hart van het gebouw. KONE is wereldleider op het gebied van People Flow: het soepel, veilig, comfortabel en zonder wachttijden verplaatsen van personen en goederen in en rond gebouwen. Meer info: www.kone.nl

2012-November / ZorgInstellingen

PRODUCT & MARKT Mechanische sluitoplossing van DICTATOR De DICTAMAT 50 van DICTATOR is een mechanische sluitoplossing voor kleine schuifdeuren. Daarmee is gegarandeerd dat de deur volledig sluit en niet – zoals bij handmatig sluiten – weer een stuk openspringt. Zowel de sluitkracht als ook de sluitsnelheid zijn zeer nauwkeurig in te stellen. De deur wordt over de gehele schuifweg met een gecontroleerde snelheid gesloten door middel van een veerkabelrol in combinatie met een radiaaldemper waarvan de sluitsnelheid regelbaar is. Dit betekent een optimale bescherming voor mens en materiaal. De DICTAMAT 50 is naar aanleiding van vraag uit de markt ontwikkeld. Het product is eenvoudig uitgevoerd waardoor het systeem makkelijk te monteren is. Voor toepassing in de levensmiddelensector of in ziekenhuizen is de schuifdeursluiter ook leverbaar in roestwerende materialen.

Meer info: www.dictator.nl

Ontspannen sfeer met gepersonaliseerde ledverlichting In de zorg is verlichting essentieel voor de gezondheid van cliënten. Te weinig licht is niet goed en te veel licht zorgt voor een onaangename omgeving. Luximpress biedt zorginstellingen mogelijkheden om een huiselijke sfeer te creëren met gepersonaliseerde ledverlichting. Voorbeelden zijn koffiecorners in verzorgingshuizen met wolken aan het plafond en natuurlijke vergezichten aan de wand. De 3D Printoptical Technology geeft een nieuwe dimensie aan bewegwijzering, kunstwerken of huisstijluitingen. Omdat de basis digitaal is, kunnen eerder geleverde producten makkelijk op aanvraag gereproduceerd worden.

Meer info: www.luximpress.nl

INSPIRATIEMIDDAG

Met meer personen inschrijven is

Leer van de oplossingen van andere organisaties

KORTING!

DONDERDAG 7 FEBRUARI 2013 LANDGOED ZONHEUVEL, DOORN • Zet plannen om in een actief en succesvol DI-beleid • Krijg inspiratie op het gebied van gezond werken: vitaliteit, bevlogenheid • Neem een kijkje in de keuken bij organisaties uit diverse sectoren o.a. Zorg, Onderwijs & Overheid • Verhoog de productiviteit van medewerkers uit alle generaties en levensfasen

WWW.OVERDI.NL/CONGRES

SPONSOREN

ORGANISATIE

2012-November / ZorgInstellingen 39

SERVICEWIJZER AUTOMATISERING

BEDRIJFSKLEDING

FACILITAIRE DIENSTEN Lloyd’s Register

Quarto De specialist in betaaloplossingen voor (kleinschalige) zorginstellingen Westbaan 200 2841 MC Moordrecht Postbus 59 2840 AB Moordrecht T 0182-700500 E info@quarto.nl I www.quarto.nl

BEVEILIGING

George Pisa & Zn. Stijlvolle bedrijfskleding George Pisa & Zn. Tailleurs Kanaaldijk Noord 15B 5613 DZ Eindhoven T 040-2433631 E info@georgepisa.nl I www.georgepisa.nl

ERKENDE CERTIFICATIEINSTELLINGEN

VDZ Security Hoofdkantoor Papendorpseweg 53-59 3528 BJ Utrecht Tel: 030-7991106 Regio Kantoor Oost Nederland Metaalstraat 2c 7483 PD Haaksbergen T 053-5742294 E info@vdzsecurity.nl I www.vdzsecurity.nl Beveiligingsdiensten voor zorgsector VDZ Security levert vakbekwaam en goed opgeleid beveiligingspersoneel.

Bureau Veritas Certification Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505500 E verkoopnederland@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl

Quality Assurance Certificatie en Training P.O. Box 701 3000 AS Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 41a 3062 MB Rotterdam T 010-2018445 I www.lrqa.nl

TUV Nederland QA De Waal 21c 5684 PH Best T 0499-339500 E info@tuv.nl I www.tuv.nl TUV Nederland is uw partner in certificatie: o.a. de HKZ T, V&V, Gehandicaptenzorg, Jeugdzorg, Revalidatie, Kinderopvang en Zorg-boerderijen en Veiligheidsmanagementsystemen. Wij komen graag bij u langs !

EVACUATIE DNV Postbus 9599 3007 AN Rotterdam T 010-29 22 700 E certificatie@dnv.com I www.dnv.nl/zorg Zichtbare kwaliteit door certificering? DNV certificeert managementsystemen volgens: HKZ, ISO 9001, NTA 8009, NEN 8048, OHSAS 18001, ISO 14001. Onze unieke auditmethode Risk Based Certification® gaat nét even verder en haalt het maximale uit uw certificatietraject. Resultaat? Betrouwbare zorg van hoge kwaliteit.

2012-November / ZorgInstellingen

Landuwasco Bellstraat 10 3133KE Vlaardingen E mail@landuwasco.nl I www.landuwasco.nl Landuwasco Wasserijtechniek levert meer dan 48 jaar het totale pakket wasmachines, droogmachines en strijkmachines aan de wasserijindustrie, instellingen, campings, hotels, scheepvaart en professionele inhuiswasserijen.

Newasco Newasco Diensten BV Nijverheidsweg 40 2102 LL Heemstede T 023-5474004 E diensten@newasco.nl I www.newasco.nl Innovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

INRICHTING

Escape Mobility Company Marconistraat 32 6372 PN Landgraaf T 045-5727031 E info@escape-mobility.com I www.escape-mobility.com

Eromes Projectinrichters Nieuweweg 240 Postbus 13 6600 AA Wijchen T 024-7502300 I www.eromes.nl Eromes ontwerpt, produceert en levert creatieve oplossingen voor zorgen werkomgevingen. Creativiteit die voorkomt uit nieuwe inzichten en ook door anders te kijken naar bestaande.

E.S.T.I.D.A Interieurontwerp en - fabricage Amsterdam Scannerstraat 21 1033 RV Amsterdam T 020-3371576 E info@estida.nl I www.estida.nl E.S.T.I.D.A ontwerpt, realiseert en produceert totaalinterieurs en interieuronderdelen voor zorginstellingen, horeca, retail, kantoren en wellness. Uw inrichtingspartner voor nieuwbouwprojecten, uitbreiding, renovaties en stoffering.

ARTIMO textiles

Gerflor Benelux

Postbus 1150 4700 BD Roosendaal De Meeten 53 4706 NK Roosendaal T 0165-543940 E info@artimo.nl I www.artimo.nl Artimo is leverancier van permanent vlamvertragende gordijnen meubelstoffen voor projecten.

Postbus 7102 5605 JC Eindhoven T 040-2661700 E gerflornl@gerflor.com I www.gerflor.nl of www.gerflor.be Sinds 1937 wereldwijd producent van professionele PVC projectvloeren en specialist in vloeroplossingen voor de gezondheidszorg.

SERVICEWIJZER s

LABELS

Artevo Alexanderstraat 6 6882 BG Velp T 026-3619334 E top@artevo.nl I www.naamlabels.nl Zelf investeren of uitbesteden? ARTEVO naamlabels maakt al ruim dertig jaar naamlabels voor uw kleding die wasecht en chemisch reinigbaar is.

INSTALLATIETECHNIEK EN ONDERHOUD

TRAININGEN

Straight Systems

BLR-Bimon airconditioning Postbus 72 3417 ZH Montfoort T 0348-472247 E airconditioning@ blr-bimon.nl I www.blr-bimon.nl BLR-Bimon is de specialist op het gebied van airconditioning.

Imtech Care & Cure Rivium Boulevard 122 2909 LK Capelle aan den IJssel Postbus 8584 3009 AN Rotterdam T 010-4477400 I www.zorg.imtech.nl

KASSASYSTEMEN

Bureau Veritas Training Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505551 F 088-4505555 E bvct@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl Theoretisch of toege-past, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl

De kosten voor een vermelding in deze Servicerubriek (logo, adresgegevens en ca. 20 woorden tekst) bedragen 750 euro per jaar. Inclusief plaatsing van een logo/link op de website www. zorginstellingen. nl in de rubriek producten. Informatie: Jeroen Baar: T 035-6940740 E jeroenbaar@ vakmedianet.nl

Werken iedereen wordt er beter van Dit boek introduceert een vernieuwende methode die op een andere manier omgaat met ziek zijn en verzuim. Met feiten en cijfers laat Marleen Teunis zien dat het mogelijk is het verzuimpercentage terug te brengen naar 3 of minder. Met praktijkvoorbeelden, tips en adviezen.

Bestellen? www.gidsonline.nl/shop 2012-November / ZorgInstellingen 41

AGENDA

Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: redactie@zorginstellingen.nl

21 november

16 – 18 januari

Breukelen www.awareness.nl

Den Bosch www.vakbeursfacilitair.nl

Middagcongres Awareness

Vakbeurs Facilitair

21 – 22 november

7 februari

Eindhoven www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Doorn www.overdi.nl/congres

Beurs Domotica & Slim Wonen

Inspiratiemiddag Over Duurzame Inzetbaarheid 2013

6 december

13 – 15 maart

Nieuwegein www.overhetnieuwewerken.nl

Utrecht www.zorg-en-ict.nl

Congres Het Nieuwe Werken

Beurs Zorg & ICT

6 december

13 – 15 maart

Doorn www.gidsonline.nl/overderooie

Utrecht www.zorgtotaal.nl

Studiedag Over de rooie

Beurs Zorgtotaal

18 december

Congres Succes met aanbesteden!

Breukelen www.factomagazine.nl/opleidingen

ADVERTENTIE-INDEX Alklima Alpheios Brother Dictator EGM architecten Electrolux Gerco Brandpreventie KONE Deursystemen Luximpress Megens Installaties Meyra Miele Reco Special Products Rentokil Technische Unie Techxx Vodafone

2012-November / ZorgInstellingen

44 2 19 4 30 27 16 30 30 30 33 36 1 4 13 7 43

Collega’s in 1 keer bereiken Voor de receptioniste maken we het werk graag wat makkelijker. Met Vodafone One Net. Dat is 1 geïntegreerde oplossing voor mobiele en vaste telefonie. Uw collega’s zijn dus in 1 keer bereikbaar op 1 nummer, ongeacht op welk toestel. Zakelijk vast en mobiel worden 1 met One Net. Easy. vodafone.nl/onenet

Zorg

Een zorgeloos binnenklimaat Een comfortabel binnenklimaat in uw zorginstelling is belangrijk, sterker nog het is van levensbelang. Want een warme zomer en koude winter hebben een sterk effect op

Energiezuinige warmtepompen

Inbouw binnenunits

Systeem bedienen

uw cliĂŤnten. De klimaatsystemen van Mitsubishi Electric koelen, verwarmen, filteren en ventileren en zorgen hierdoor voor een ideaal binnenklimaat.

Meer informatie over de onderdelen van het klimaatsysteem vind u op mitsubishi-climatecare.nl

Handige tools