BAZ Magazine 32 – Voorjaar 2021

Het magazine van Cursuscentrum Dierverzorging

VOORJAAR 2021 | Jaargang 14 | Editie 32

MAGA ZINE

IGOR MITORAJ Façade

“Verrijking stopt verveling.”

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

1

Armando, Aubertin, Beuys, Brands, Brown, de Bruijn, Corneille, Defesche, Diederen, Francis, Freijmuth, Gubbels, Hack, de Haas, Haring, Heerup, Henderikse, Heyboer, Hussem, Jorn, Kuijpers, Lataster, Lucassen, Maulwurf, Miro, Paladino, Perlmuter, Siepman van den Berg, Sluijters, Spiller, Tinguely, Visch, Wagemaker

ART VERSCHUIVING III t/m 19 september 2021 Geopend: Vr/Za/Zo 13:00 - 18:00 uur Tevens op afspraak Projectruimte Hoofdstraat 17 Hoofdstraat 17 9244 CL Beetsterzwaag projectruimte-hoofdstraat17.com 0512-729080

Koude steen. 1992. Brons. 87 cm

MUSEUM DE FUNDATIE

HONDERD JAAR ACTIVISTISCHE KUNST FOTOGRAFIE PLUS DYNAMIET

JOHN HEARTFIELD VAN WIE IS DE WERELD? I.S.M. HKU ONDER WATER STICKS & TYPHOON

John Heartfield, Zwart of wit – verenigd in de strijd!

(Ob Schwartz, ob Weiss – im Kampf vereint!), 1932, Fotomontage voor de AIZ, © The Heartfield Community of Heirs / VG Bild-Kunst, Bonn 2020, Akademie der Künste, Berlin.

MUSEUMDEFUNDATIE.NL In samenwerking met:

Museum de Fundatie dankt:

FUNDATIE

FUTURE FACTORY

VOORJAAR 2021 | Jaargang 14 | Editie 32

06

In dit BAZ magazine 05

Editorial

06

Elisabeth Frink, een uitgestelde kennismaking Joost Bergman over een tentoonstelling die niet door gaat

07

Een beeldcolumn van Jiska de Waard

09

Igor Mitorai. Façade over de tentoonstelling in de Grote Zaal door Dick van Broekhuizen

11

Een beeldcolumn van Jiska de Waard

09 12

Pietro Cascella en Cordelia von den Steinen Emma van Proosdij over een beeldhouwersechtpaar in Toscane

14

De (rode) boom over een recente aanwinst door Elizabeth Muilwijk

15

De penning als speelruimte Jadwiga Pol-Tyszkiewicz over sculpturaal werk van Jet Schepp

16

Paul Grégoire. Beeldhouwer van de arabesk door Camée van Blommestein

20

Van Scheveningen naar Rome een interview met Lisa Sebestikova door Nina van Dijk

16

22

Studio aan Zee door Marlies Nijkamp

26

Het verhaal is belangrijk Rosa Boon over de Sculpture Club

28

Kunst geeft ons zuurstof een column van Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag

30

20

Colofon

Cover: Igor Mitoraj (1944-2014), Thsuki-no-hikari (Light of the moon), 1991-92, brons, 346 x 360 x 210 cm., aankoop Theo en Lida Scholten, 1994

Heropening

T

erwijl ik dit schrijf is nog allerminst duidelijk of het museum geopend zal zijn als dit magazine op uw mat ploft. Maar alles is erop gericht om in juni aanstaande feestelijk en spectaculair te heropenen met de Italiaanse zomer van Mitoraj, Cascella, Von den Steinen, Grégoire en Schepp en Nynke Koster. In 2020 was Beelden aan Zee slechts 8 maanden geopend.

Dankzij het enorme succes van Niki de Saint Phalle kon dat jaar toch nog redelijk worden afgesloten al was het verloop van de bezoekersaantallen Elisabeth Frink, Head, 1967, brons, veelbetekenend. Met Niki in de maanden januari en aankoop Theo en Lida Scholten, 1987 februari ontving het museum bijna 40.000 bezoekers tegenover slechts 20.000 in de resterende 6 maanden met Richier, EIGEN + BEELD, Jacob van der Beugel, Blotkamp, Nynke Schepers, Nynke Koster. Dat we er ook op dit moment nog enigszins redelijk voor staan, komt door het tijdig afblazen of uitstellen van kostbare tentoonstellingsprojecten over Elisabeth Frink en Henry Moore. De eerste kunt u nog wel gaan bezoeken in ons zustermuseum in Bremen, het serene Gerhard-Marcks-Haus alwaar dit retrospectief over het Engelse zusje van Germaine Richier nog t/m 4 juli a.s. te zien zal zijn. Van de catalogus bestaat een Nederlandse editie die alleen in Beelden aan Zee te koop is en natuurlijk ook via de succesvolle webshop, een van de mooie vruchten van de pandemie. De grootse retrospectief over Henry Moore – oorspronkelijk gepland in het najaar van 2020 - komt gelukkig alsnog naar Scheveningen en wel in het najaar van 2022.

De redelijke conditie waarin het museum zich ondanks de sluiting sinds 15 december jl. bevindt, wordt mede verklaard door de bijzondere organisatievorm die het sinds de oprichting in 1994 heeft: een kleine betaalde staf en een grote groep vrijwilligers die in alle lagen van de organisatie hun diensten en expertise ter beschikking stellen. Last but not least mocht het museum ook in deze kwade tijden blijven rekenen op de solidariteit van haar sponsors en eigen geefkringen, van Vriend en Sculpture Club tot en met LIDA Fonds en Board of Trustees. We kijken ernaar uit om al deze supporters weer te mogen ontvangen tijdens het komende, zomerse spektakel.

Jan teeuwisse, directeur Beelden aan Zee

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Editorial Zaal |

5

Elisabeth Frink, een uitgestelde kennismaking

H

et leek zo mooi. Een samenwerkingsverband tussen museum Beelden aan Zee en het Gerhard Marcks Haus in Bremen om op het Europese vasteland nu eindelijk eens het werk van Elisabeth Frink (1930-1993) uitgebreid voor het voetlicht te brengen.

De tentoonstelling Elisabeth Frink.

Man is an Animal zou geen overzicht worden, maar een weldoordachte selectie die de belangstelling voor haar werk zou opwekken.

Geridderd

Running man (Front Runner), 1978 en Seated man II, 1986

Frink, ‘wereldberoemd’ in Engeland en geridderd voor haar verdiensten, wordt beschouwd als een van de belangrijkste naoorlogse beeldhouwers. Desondanks is zij in Europa maar weinig bekend. Beelden aan Zee is zelfs het enige museum op het continent dat een werk van haar in de collectie heeft: Head uit 1967.

In haar sculpturen is de nawerking van de Tweede Wereldoorlog zichtbaar aanwezig.

De verschrikkingen van de oorlog, geweld en machtsmisbruik zijn thema’s die geregeld opduiken binnen haar oeuvre. Het zijn niet louter politiek getinte of zwaarmoedige thema’s die ze aanroert. Zo maakte ze bijvoorbeeld ook een groot aantal dieren, voornamelijk vogels, paarden en honden die ze met veel kennis en gevoel in brons vastlegde.

Wreedheid

Tribute I en Tribute III, 1975

6

|

6

Beroemd geworden zijn haar monumentale beschilderde beelden van Riace krijgers die ze ontleende aan klassieke Griekse sculpturen die in de jaren zeventig uit de Ionische Zee waren opgevist. Daarmee verwijst ze naar de bedenkelijke inborst van de mens. Of, zoals

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

ze in 1984 zei: ‘Mijn beeldhouwwerken tonen ofwel de mensheid, of de man, en ze wisselen elkaar af of verschijnen in meer afzonderlijke fases. Ik geloof niet dat de mensheid nu slechter is dan ooit, ik vrees dat ze gewoon net zo slecht is als ze altijd al was. De media brengen ons het nieuws van verschrikkingen veel sneller dan in de middeleeuwen en we leven in een nieuwe donkere periode van wreedheid. We raken verwilderd. We reageren niet meer naar behoren op de wreedheden.’

Bremen Elisabeth Frink. Man is an Animal zou haar eerste museale solotentoonstelling op het Europese vasteland worden. Allereerst zou de expositie in Bremen worden getoond waarna die zou doorreizen naar Beelden aan Zee. Een prachtig plan, maar ook hier strooide corona roet in het eten. Door de maatregelen moesten de Duitse musea na de opening in het GerhardMarcks Haus op 1 november 2020 dicht waardoor slechts een klein groepje genodigden de tentoonstelling heeft kunnen bewonderen.

De corona-restricties duren nog altijd voort en om het Duitse publiek alsnog de kans te geven om met haar werk kennis te maken is in gezamenlijk overleg besloten om de tentoonstelling in Bremen te verlengen. Daar is de tentoonstelling nog tot en met 4 juli te zien.

Voor Beelden aan Zee betekent die beslissing dat de tentoonstelling helaas komt te vervallen. Het programmaschema biedt daarvoor geen ruimte meer. Al met al een enorme tegenvaller. De voorbereidingen waren immers in volle gang. Zelfs de Nederlandstalige catalogus was al gedrukt. Die is gelukkig gewoon verkrijgbaar in het museum.

De tentoonstelling zelf beloven we binnen drie jaar alsnog in Beelden aan Zee te organiseren.

Joost Bergman, conservator Beelden aan Zee

6

Dame

Elisabeth

Frink

Beeldcolumn Jiska de Waard |

7

Collectie Harms Rolde op Hof van Saksen GALERIE EN BEELDENTUIN In het hoofdgebouw De Havezate ziet U een permanente collectie schilderijen van o.a. Henk Helmantel, Sam Drukker, Pieter Pander, Paul Wieggers en vele anderen.

Daarnaast staan er op het 65 ha. grote terrein meer dan 100 beelden opgesteld.

U kunt thuis de beeldenroute van onze website downloaden.

Deze is ook verkrijgbaar bij de receptie.

Zowel De Havezate alsook de beeldentuin zijn 7 dagen per week vrij toegankelijk.

Ook in coronatijd.

Kees Verkade Lentente Brons, 1/4, 98 cm hoog, 1997

Eddy Roos Patricia – verstilde schoonheid Brons, 164 cm hoog, 1981-1987

Margriet Barends Quiet Moments III Cortenstaal, 90 x 55 x 120 cm

Eja Siepman v.d. Berg Staand meisje Brons, 114 cm

7 dagen per week geopend van 08.00 tot 22.00 uur. Ook voor lezingen, arrangementen, lunch, diner

Collectie Harms Rolde Borgerderstraat 12 – 9449 PA Nooitgedacht www.collectieharms-rolde.nl – info@collectieharms-rolde.nl – 088-100 31 00

DeelNemer

Igor Mitoraj.

Façade

D

e beeldhouwer Igor Mitoraj is wereldberoemd in Den Haag. Hij is de maker van het masker in het duinzand, het beeld getiteld Light of the Moon uit 1991/1992, het meest bekende gezicht van museum Beelden aan Zee. De stichters van het museum, Theo en Lida Scholten, moeten dol zijn geweest op Mitorajs werk, want in de collectie zijn zes beelden van zijn hand opgenomen, allemaal Scholten-aankopen.

Raadselachtig Het thema van het met doeken omwikkelde gezicht is opvallend. Het quasi-archeologische fragment van een kop, gehavend door de eeuwen (Terra Amara, 1990) is een bijzondere aanwinst. Drie jaar na opening, in 1997, werd in het museum een tentoonstelling georganiseerd onder de titel Igor Mitoraj.

Raadselachtige schoonheid. Die titel is veelzeggend, want Mitoraj is geen eenvoudige kunstenaar voor de kunstliefhebber. Als beeldhouwer lijkt hij een traditionalist: de mensfiguur staat centraal, de stijl lijkt op de leest van de klassieke oudheid geschoeid en variaties vloeien voort uit fragmentatie (een los lichaamsdeel, de voet, het oog, de

9

|

Ithaka, 1991, brons, 123 x 80 x 55 cm.

tors), langzame teloorgang (afbrokkeling van een torso, een gezichtsvorm) en verhulling (het omwikkelen van doeken), of de toevoeging van elementen zoals vleugels of het uitboren van strak geometrische openingen in het lichaam.

Dat zou het succes van Mitoraj al voldoende kunnen verklaren: hij is goed te begrijpen, want zijn beelden zijn herkenbaar en duidelijk. De tegenwerping kan zijn: zijn werk is té voltooid, té classicistisch, té weinig conceptueel oftewel: het heeft juist te weinig raadselachtigs.

Cacciatori Feriti (Gewonde jagers), 1993, ijzer, 52 x 78 x 33 cm.

Tolstoj Karel van het Reve zei eens fijntjes dat een schrijver, die begrijpelijk schrijft door de eigentijdse Republiek der Letteren wordt gezien als verdacht. Hij vond het raadselachtig dat de commentatoren, de literatuurwetenschappers, juist zulke slechte teksten afscheidden, terwijl zij als onderzoeksobject juist die bij uitstek heldere en schitterende literatuur beschouwden.

Waarom moet een literatuurwetenschapper kromme, onleesbare teksten schrijven over de uiterst leesbare Tolstoj of Maarten 't Hart?

Misschien vinden we in deze observatie van Van het Reve een parallel. Is Mitoraj verdacht juist omdat hij zo 'leesbaar' is, zo unverfroren op zoek naar 'ouderwetse' schoonheid en begrijpelijkheid? Is hij verdacht omdat zijn werk zich niet makkelijk leent voor deconstructivistische kunsttheorievorming?

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

9

|

9

Bij de tentoonstelling verschijnt een geïllustreerde catalogus Igor Mitoraj.

Façade, met teksten van Jan Teeuwisse, John Sillevis en Dick van Broekhuizen

Is Mitoraj verdacht juist omdat hij zo 'leesbaar' is, zo unverfroren op zoek naar 'ouderwetse' schoonheid en begrijpelijkheid?

Latijnse traditie Voor een deel is het goed om de heersende, modernistische achterdocht tegen de menselijke figuur als sculpturaal thema te laten varen. Een ander onontkenbaar aspect is Mitorajs eigen inborst. Als persoon was hij meer een Latijnse geest dan een voortbrengsel van zijn geboortegrond, Oederan in Saksen.

Als beginnend kunstenaar trok Mitoraj snel naar Parijs; later vestigde hij een atelier in de buurt van de marmergroeven van het Italiaanse Carrara, in Pietrasanta, waar hij uiteindelijk stierf. De beeldhouwer Mitoraj was dus meer verbonden met de sculpturale, Latijnse tradities van Italië en Frankrijk. De tentoonstelling Igor Mitoraj. Façade wordt daarom vooral een zintuiglijke ervaring, eerder een esthetische installatie van zijn werk dan een kunsthistorisch essay.

Mart Visser Om die reden hebben wij de stilistische adviezen ingewonnen van couturier en beeldend kunstenaar Mart Visser. De Grote Zaal wordt door hem gedecoreerd met hangende etalageruiten (de opening in de façade), in kleur beplakt, waardoor de blik wordt geregisseerd richting een solitair beeld, een interessant cameraperspectief of een ritme van een groep. Een intensief programma van podiumkunst (opera, dans), outdoor zomercinema (met Italiaanse filmclassics) en lezingen en activiteiten die plezierig en leerzaam zijn maken de tentoonstelling tot een ideaal bezoek na de teruggetrokken maanden van lockdown. In de andere ruimten van Beelden aan Zee zijn tentoonstellingen van Pietro Cascella en Cordelia von der Steinen, Italiaanse kunstenaars die de Italiaanse zomer van Beelden aan Zee completeren.

Dick van Broekhuizen, Thsuki-no-hikari (Light of the moon), 1991/'92, brons, 346 x 360 x 210 cm., aankoop Theo en Lida Scholten, 1994

10

| Igor Mitoraj. 19 juni 2021 t/m 6 februari 2022

conservator Beelden aan Zee

I g o r M ito raj

Beeldcolumn Jiska de Waard |

11

Pietro Cascella en Cordelia von den Steinen

Beeldhouwersechtpaar in Toscane

A

l eeuwenlang wordt er marmer gewonnen uit de marmergroeven nabij Carrara, Toscane.

De beroemde kunstenaar Michelangelo (1475-1564), bezocht de marmergroeven meermaals om er zijn steen te selecteren voor zijn beelden. Het witte marmer uit Carrara is het mooiste ter wereld en op dit moment populairder dan ooit. Blokken marmer worden verscheept naar het Midden Oosten om verwerkt te worden tijdens de bouw van paleizen.

In de beeldhouwersdorpen van Carrara verblijven vele beeldhouwers die in opdracht allerhande dieren mensfiguren vervaardigen. Marmer is inmiddels een schaars goed. Het is een vreemde gewaarwording om de afgegraven bergen te aanschouwen; de vraag welk gebruik van het kostbare marmer het meest gerechtvaardigd is, doemt dan ook regelmatig op.

Kunstenaarsfamilie Het is tegen de achtergrond van de enclave van beeldhouwers in Pietrasanta waar zich het verhaal afspeelt van het in Italië zeer beroemde beeldhouwersechtpaar Pietro Cascella (1921-2008) en Cordelia von den Steinen (1941). Pietro Cascella werd geboren in een

Pietro Cascella met Henry Moore, 1974

12

klein vissersplaatsje aan de Adriatische zee. Hij was afkomstig uit een kunstenaarsfamilie. De vader en grootvader van Pietro waren bekende schilders. Hij was nog jong toen de oorlog begon en in die jaren stond het leven meer in het teken van overleven. Kort na de oorlog trouwde hij en kreeg hij de verantwoordelijkheid voor zijn gezin. Samen met zijn broer Andrea besloot hij gebruiksvoorwerpen in keramiek te maken, zoals in de late jaren veertig bon ton was geworden, ook bij de grote kunstenaars in Zuid Frankrijk zoals Picasso, Léger en Chagall.

Berlusconi Langzaamaan ontwikkelde Cascella zijn eigen stijl in de naoorlogse tijd.

Hij zou uiteindelijk zijn leven lang in marmer en travertijn werken, in een semi abstracte stijl. Zijn werk was verbonden aan de opkomende abstrahering in de Europese beeldhouwkunst, vergelijkbaar met bijvoorbeeld Jacques Lipchitz, met wie Cascella goed bevriend was. Toch is het werk van Cascella ook onmiskenbaar Italiaans, zijn werk draagt de allure en monumentaliteit van de grote Italiaanse beeldhouwers.

In 1967 werd een zeer monumentaal werk van Cascella opgeleverd in Auschwitz, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Holocaust. Het was een belangrijke opdracht waarvoor een prijsvraag werd uitgeschreven en waarvoor inzendingen uit de hele wereld binnenkwamen. Voorzitter van de jury was Henry Moore. Met deze opdracht was de naam van Cascella definitief gevestigd. Vele opdrachten

Pietro en Cordelia, ca. 1970

| Gedreven door de beeldhouwkunst. Pietro Cascella en Cordelia von den Steinen. 19 juni t/m 19 sept 2021

volgden, voor de openbare ruimte, maar ook voor particulieren, zo werkte Cascella een aantal keren in opdracht van Silvio Berlusconi.

Huwelijk In 1965 ontmoetten Pietro Cascella en Cordelia von den Steinen elkaar voor het eerst. Cordelia, afkomstig uit een dorp dichtbij Bazel, had toestemming gekregen van haar ouders om te gaan studeren aan de kunstacademie van Milaan waarvoor zij werd aangenomen.

Later vestigde zij zich in Rome als zelfstandig beeldhouwer. In de zomer ontvluchtte ze de hitte van de stad en kwam te werken in een atelier met andere kunstenaars, waaronder Pietro. In de eerste jaren van hun relatie nam zij de ruimte om zich individueel te ontwikkelen, zo verbleef zij enige tijd alleen in Parijs en beleefde daar in 1968 de roerige tijd van de studentenrevoltes. Daar ontwikkelde zij haar eigen stijl los van Pietro en stelde zij haar werk tentoon op de Salon de Mai.

Kasteel In 1975, drie jaar na de geboorte van hun zoon Jacopo nam hun leven een bijzondere wending toen zij een Middeleeuws kasteel konden verwerven, het Castello della Verrucola in het Toscaanse plaatsje Fivizzano. Hier zouden zij tot aan de dood van Pietro in 2008 samen leven en werken. Pietro leverde tal van monumentale beeldhouwwerken voor de openbare ruimte in Toscane. Ook werk van Cordelia is in de openbare ruimte te vinden, al werkt zij voornamelijk in keramiek, op middelgroot, maar zeker ook op monumentaal formaat. Het kasteel is nog steeds in het bezit van Cordelia; ze richtte in het voormalig atelier van Pietro een schitterende gipsotheek in. De maquettes van zijn werken in de openbare ruimte staan museaal opgesteld in de voormalige en door Pietro zeer geliefde wapenzaal. Cordelia houdt zich in haar werk bezig met de kleine en grote dingen in het leven. Zo vervaardigt zij veel taferelen in keramiek die te maken hebben met het dagelijks leven in huis, zoals koken, schoonmaken, lezen en breien. Maar ook grote onderwerpen als de vluchtelingenproblematiek roert zij aan, verbeeld in grote groepen reizigers.

Cordelia werkt zowel in Castello della Verrucola als in haar atelier in Pietrasanta, wat nog altijd het beeldhouwerscentrum van Italië is.

Emma van Proosdij, hoofd artistiek bedrijf beelden aan Zee

Castello in Fivizzano

Cordelia houdt zich in haar werk bezig met de kleine en grote dingen in het leven

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

13

|

13

De (rode) boom M assaal trekken we de natuur in. Niet alleen het aantal vogelspotters groeit, er komen ook steeds meer bomenkenners. De boom die we hier gaan bekijken floreert vooral in de binnenruimte en maakt geestelijke zuurstof aan. Het gaat om Boom (1996) van Steef Roothaan (Nijmegen, 1954). Roothaan is beeldhouwer, tekenaar en docent.

Hij studeerde van 1973 tot 1979 aan de Kunstacademie van Rotterdam (nu Willem de Kooning Academie).

Mondriaan Veel kunstenaars laten zich door bomen inspireren. Zowel de schilder- als beeldhouwkunst toont mooie voorbeelden.

Denk aan de Rode boom van Mondriaan of aan die van Armando. Aan de iele bomen van Jan Mankus en die in Maannacht van Jan Sluyters met onthutsend fonkelende kleuren.

Voorstellingen die soms zomaar op je netvlies verschijnen als je eropuit trekt in het Hollandse landschap. In de beeldentuin van het KröllerMüller Museum staat de bronzen Faggio di Otterlo (Otterlose beuk) van Giuseppe Penone.

Het werk staat in een beukenlaan op de plaats waar een beuk ontbrak, nauwelijks meer te onderscheiden van de andere beuken in de rij. En wat heeft Plensa ons, twee jaar geleden, laten mediteren en filosoferen bij de zeven bomen die van onze Grote Zaal een verstilde zen-omgeving maakten.

De pure vorm Steef Roothaan (1954), Boom, 1994, beschilderd hout, 162 x 38 x 38 cm. (incl. sokkel), schenking Marja en Jan-Willem Groenendaal, 2020

14

|

14

Museum Beelden aan Zee heeft nu een eigen rode boom in de collectie. Dankzij een schenking van Marja en Jan-Willem Groenendaal van Galerie De Zaal in Delft. Roothaans Boom

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Overbodige details laat de kunstenaar weg waardoor het beeld een heerlijke helderheid uitstraalt. Het gaat om de kern is uitgezaagd uit houtplaten, beschilderd met helder rood gekleurde lakverf en glad afgewerkt. De vorm is gestileerd en tekenachtig.

Roothaan werkt met platte vormen omdat hij ‘Niet de suggestie wil wekken dat zijn beelden met levende figuren concurreren. Ze lijken zich te onttrekken aan de derde dimensie.’ Nog een quote: ‘Ik neem de dingen als contour waar.’ We zien een stam, slechts vier takken met aan de uiteinden vier ronde vormen waar een gat in zit.

Versimpelde, pure vormen, maar we herkennen meteen een boom. Overbodige details laat de kunstenaar weg waardoor het beeld een heerlijke helderheid uitstraalt. Het gaat om de kern.

Sokkels Opvallend is de belangrijke plaats die Roothaan aan de dragers/sokkels van zijn beelden toekent. Op de grond eerst een vierkant blok, daarop een ronde vorm en tenslotte daar nog bovenop een boomstam.

Het beeld is vaak relatief klein ten opzichte van de dragers. Ooit raakte de beeldhouwer gefascineerd door de buitenproportionele sokkels van monumenten. Steef Roothaan is lang geleden al gespot door museumstichters Theo en Lida Scholten. Zij kochten voor het museum twee werken aan: Zonder titel, in 1994, bij Galerie De Zaal en in 1999 Het gezicht, van de kunstenaar zelf. Beide zijn nu in langdurig bruikleen en daarom is het extra fijn om weer een Roothaan in huis te hebben.

Elizabeth Muilwijk, collectiebeheer Beelden aan Zee

Paul Grégoire Met het winnen van de gouden Prix de Rome sloot Jet Schepp in 1969 haar opleiding succesvol af. De academiejaren gaven haar een solide basis om verder een eigen visie en beeldtaal te ontwikkelen. Voor Jet Schepp is de kunst een vertaling van de werkelijkheid.

Daarom kiest zij zowel bij haar driedimensionale werk als bij haar penningen voor een natuurgetrouwe weergave van de menselijke figuren en portretten die zij maakt, vaak in opdracht. Daarbij valt haar uitermate doordacht concept op, net als het verhalende karakter daarvan en de speelsheid van de compositie. Spelen met ideetjes – dat is wat Jet Schepp graag doet op het kleine, begrensde oppervlak van een penning. Deze opvatting deelde zij met Paul Grégoire. Hij beschouwde het maken van penningen namelijk als een serieus spel en heeft daarvan met zijn eigen penningoeuvre talloze voorbeelden nagelaten.

Muziek

Jet Schepp, Willem van Oranje, 2012, brons, 74 x 71 mm.

De penning als speelruimte Sculpturaal werk van Jet Schepp

Opgeleid als beeldhouwer op de Rijksakademie in Amsterdam in de jaren 1964-1969 door Piet Esser en Paul Grégoire, had Jet Schepp (1940) al tijdens haar opleiding belangstelling voor het maken van penningen. Deze vermaarde docenten wakkerden die interesse aan, zoals zij ook deden bij de vele andere leerlingen uit de zogenaamde School van Esser. Daarmee gaven zij de Nederlandse penningkunst in de jaren vijftig van de twintigste eeuw een nieuwe artistieke boost.

De eerste geboetseerde penningen maakte Jet Schepp tijdens haar studiejaren en deze hadden muziek als thema. Opgegroeid in een gezin waar veel werd gemusiceerd, had zij orkest en ensemble ervaring voordat zij op de academie kwam. De penning Kwartet (1968) is gewijd aan het muziekgroepje dat zij moest verlaten, toen zij naar Amsterdam vertrok. Later kon zij als celliste deel nemen aan de muziekclub van Paul Grégoire die gepassioneerd viool speelde. Het observeren van de beroepsmusici vond Jet Schepp toen en nu nog steeds boeiend, vooral de eenheid die zij bereiken, solo met hun instrument of samen met anderen. De keerzijde van de penning Josquin des Prez (1970) vat in een sterke sculpturale beeldtaal deze eenheid samen.

Juweeltje Jet Schepp karakteriseert haar penningwerk als volgt: ‘Het maken van penningen is een aantrekkelijke kant van het beeldhouwvak. Ze vormen een belangrijk deel van het oeuvre van mijn vroegere leermeesters Piet Esser en Paul Grégoire. De een had altijd wel zo’n plastisch geboetseerd juweeltje op zak, de ander was een expert in het negatief snijden. Mijn penningen zijn al dan niet in opdracht ontstaan naar aanleiding van huwelijk, geboorte, promotie of zomaar uit plezier om iets van het leven in die magische cirkel te vatten.’

Jadwiga Pol-Tyszkiewicz, conservator penningen Beelden aan Zee

De penning als speelruimte. Sculpturaal werk van Jet Schepp. 19 juni 2021 t/m 1 oktober 2021 |

15

Paul Grégoire.

Beeldhouwer van de arabesk

P

aul Grégoire was als beeldhouwer in allerlei vormen en maten bedreven: groot werk in de openbare ruimte, zeer gedetailleerde penningen, oorlogsmonumenten, kerkdecoraties en portretten maken onderdeel uit van zijn oeuvre.

Meubelvakschool Grégoire werd op 21 februari 1915 in Amsterdam als oudste zoon geboren in het kunstzinnige en muzikale gezin van de kunstschilder Jan Grégoire. Als kind deed hij niets liever dan tekenen, maar hij trad uiteindelijk niet in de voetsporen van zijn vader. Zijn ouders wensten voor Paul een degelijke opleiding en stuurden hem naar de meubelvakschool. Het liep echter anders: in 1938 ging hij naar de schildersopleiding van de Rijksakademie, waar hij op advies van professor Jan Bronner twee jaar later overstapte naar de beeldhouwklas. Het tekenen heeft hij nooit losgelaten: zijn schetsboekje en potlood of pen waren onmisbaar. In het najaar van 1941 verbood de Duitse bezetter Joodse leerlingen de toegang tot de akademie. Reden voor Grégoire om daar dan ook niet meer te willen zijn en zijn opleiding niet af te maken. Dat was echter niet het eind van zijn Rijksakademiecarrière: in 1956 wordt hij er benoemd als leraar.

Bij de tentoonstelling verschijnt: Paul Grégoire, deel 11 uit de reeks Monografieën van het Sculptuurinstituut, ISBN 9789076 028378 Deze uitgave is voor €25,50 in de museumwinkel of in de webshop te verkrijgen.

16

Rijksinspectie Kunstbescherming, 1947, lood en brons, ø 60 mm. Omschrift voorzijde: 's LANDS KUNST GEBORGEN DOOR VELER ZORGEN

Oorlogsmonumenten Na de oorlog maakte Grégoire het eerste oorlogsmonument in Nederland, dat op 7 november 1946 in Loosdrecht werd onthuld. Het verbeeldt een liggende naakte mannenfiguur met om zijn armen gebroken boeien terwijl op zijn rechterarm een duif met gespreide vleugels zit, daarmee zowel onmacht als hoop symboliserend.

Er volgden meer oorlogsmonumenten: in Rolde, Zutphen, Amsterdam, Ulvenhout en Eindhoven. Het was een tijd waarin de beeldhouwkunst in Nederland groeide en bloeide, en daarvan profiteerde ook Grégoire. Dankzij de wederopbouw kreeg hij in het zuiden des lands veel opdrachten, vooral van katholieke signatuur, waaronder decoraties voor de herbouw van de St. Lambertuskerk in Wouw en een kruisweg in typisch jaren ’50 stijl voor de Mariakerk in Besoyen, die zich inmiddels bevindt in de Antoniuskerk in Waalwijk. In Wouw hakte hij bijna 70 kapitelen en sluitstukken, hoog in een onverwarmde kerk in aanbouw, terwijl het dak nog onder constructie was. Voor de kunst en het brood moest je wat over hebben! Naast particulieren behoorden ook gemeentes tot zijn opdrachtgevers: één van zijn grootste werken is het 3,5 meter hoge beeld uit 1970 van Jan van den Doem, de 14e eeuwse bouwmeester van de Dom in Utrecht.

Penningen Maar ook heel klein en fijn werk kwam uit de handen van Grégoire: hij maakte meer dan honderd penningen, zowel door te boetseren als te snijden. Voor de precieze details gebruikte hij tandartsgereedschap. Al vroeg in zijn carrière is hij hier zeer succesvol in. Na de oorlog krijgt hij als beginnend kunstenaar al opdrachten die hij op een uitgebalanceerde wijze uitvoert.

In 1956 wordt Grégoire benoemd tot docent aan de Rijksakademie in Amsterdam, waar hij als strenge, kritische, maar uitstekende leraar onder meer Maja van Hall, Geer Steyn en Jet Schepp les gaf. In de roerige jaren ’60 en ‘70 waarin van een kunstenaar een politieke en maatschappelijke stellingname werd verwacht, hield Grégoire vast aan zijn filosofie dat het niet gaat om een politieke ideologie van de maker, maar om gedegen klassiek vakmanschap. Hij wil in de publicatie Armatuur die in 1980 bij zijn afscheid van de Rijksakademie verschijnt duidelijk maken dat een geboetseerd beeld van binnenuit ontstaat. Dat de innerlijke constructie van een beeld, meestal bestaand uit ijzer en hout, de expressie van het uiteindelijke resultaat al bepaalt. Vol zelfspot heeft Grégoire dit allesbepalende uitgangspunt op papier gezet.

Camée van Blommestein, kunsthistorica en vrijwilliger Beelden aan Zee

| Paul Grégoire. Beeldhouwer van de arabesk. 19 juni 2021 t/m 01 oktober 2021

Paul Grégoire in 1956, werkend aan beeldengroep voor gemaal Wortman

Oorlogsmonument Loosdrecht, 1946, Etringer tufsteen

Strand arrangement Heerlijk uitwaaien op het Scheveningse strand?

Geniet volop van zon, zee en strand en alles wat het Grand Hotel Amrâth Kurhaus te bieden heeft.

Als u uitgewandeld bent, staan wij klaar om u te verwelkomen.

• Overnachting in een Superior kamer • ‘Le Good Morning Amrâth’ ontbijt • 3-gangendiner • Welkomstdrankje • Chocolade op kamer bij aankomst Vanaf € 119,- per persoon

18

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Scan de QR-code en ontvang 10% korting

SIERADEN | POETIC CERAMICS 28.02 t/m 04.07.2021 www.coda-apeldoorn.nl/tickets

Foto: Pim Rusch

JUDITH BLOEDJES

van scheveningen naar Rome L isa Sebestikova (1988) is winnares van het Stokroos Sculptuur Stipendium en de Charlotte van Pallandt Prijs. Zij exposeerde twee jaar geleden in het Kabinet van Beelden aan Zee met de installatie Forming Fluidity. Voor deze ‘site-specific’ installatie liet zij zich inspireren door vormen en gebeurtenissen die zij met camera vastlegde op het Scheveningse strand.

Atelier In haar atelier liggen boven op een plank, verwikkeld in doeken en bubbeltjesplastic, nog onderdelen van het werk Forming Fluidity, de van origine hangende sculpturen uit de installatie. Typerend voor de installatie was de zacht bruine vloerbekleding die over de vloer van het Kabinet tegen de muren opkroop.

‘Een groot deel van de vloerstukken heb ik weggegooid,’ vertelt Lisa. ‘De installatie was compleet op maat van het Kabinet gemaakt en die kan ik altijd opnieuw maken. De sculpturen heb ik wel bewaard, wellicht ontstaat hier ooit weer een nieuw beeld uit.’

In het atelier gebeurt veel. Aan de ene kant liggen grote stukken hout te wachten op een nieuwe bestemming en staan ruwe stukken speksteen in de rij om gepolijst te worden.

Tegen een lege wand hangen sculpturen klaar voor een tentoonstelling.

ik naar Rome gegaan om de ruimte van de White Noise gallery op te meten, waar ik een tentoonstelling zou hebben.’

Eenmaal in Rome maakte zij ook foto’s van de historische stad. Lisa laat zich inspireren door de manier waarop de historische bouwwerken provisorisch overeind gehouden worden.

Opvallend zijn ook de foto’s van een grote hoeveelheid paardenhalsters in een gigantische loods. ‘Ik heb dit, samen met de constructies die ik zag in Rome, gecombineerd in mijn nieuwste werk.’ Dangling on (2020) werd in Nederland ingepakt en verstuurd naar Rome voor de opening. ‘Ik werd er behoorlijk zenuwachtig van, je weet nooit wat er dan met het werk gebeurt.’ De uiteindelijke tentoonstelling heeft zij zelf nooit met eigen ogen kunnen aanschouwen vanwege het negatieve reisadvies.

Dat Lisa nauwkeurig is, heeft zij in Beelden aan Zee al bewezen. Met een tot in de puntjes uitgewerkt stappenplan voor het monteren en plaatsen van het werk tot gevolg. De installatie die zij maakte werd eerst op schaal gemaakt in het atelier en tot op de millimeter nauwkeurig voorbereid middels een maquette.

Rome Lisa wijst me op de uitgeprinte foto’s aan de wand achter mij. ‘Tussen de tentoonstelling in Beelden aan Zee en de eerste lockdown ben 20

|

Vloer Forming Fluidity: ± 45 x 800 x 1200 cm., kunstgras, hout, PE, opgebouwd in Maakhaven, Den Haag

Lisa laat zich inspireren door de manier waarop de historische bouwwerken provisorisch overeind gehouden worden

Ansichtkaart

De uiteindelijke tentoonstelling heeft zij zelf nooit met eigen ogen kunnen aanschouwen vanwege het negatieve reisadvies

Momenteel liggen, zoals voor vele kunstenaars, veel projecten stil. ‘Ik had nog een project staan voor een nieuwe basisschool in Den Haag en een groepstentoonstelling bij galerie Logman in Utrecht, maar veel dingen worden uitgesteld of gaan helemaal niet door.’ Reflecteren op de afgelopen jaren is in deze tijd dan ook wat Lisa doet.

Samen met een bevriende tekstschrijfster is ze bezig met teksten over haar werk voor haar website en subsidieaanvragen. ‘Het is lastig om mijn werk te vangen in tekst, ook omdat alle werken ook andere delen van mij zijn.’

Tijdens het bestuderen van Lisa’s oeuvre en haar atelier is deze diversiteit binnen haar werk te zien. Wanneer ze me een ansichtkaart van haar afstudeerwerk laat zien moeten we allebei een beetje lachen. Haar recente werk is namelijk veel abstracter dan de uit-verband-getrokken kamerstoel op de foto. Haar huidige werk en ook de installatie gemaakt voor Beelden aan Zee bevatten geabstraheerde, vervormde archetypen, waarin altijd een bepaalde anonimiteit naar voren komt. Met een stoel associeer je snel de functie, iets wat in de jaren na de AKI in Enschede, waar Lisa studeerde, steeds meer vervaagd in haar werk. Een echte beeldhouwer, zo zou Lisa zichzelf niet omschrijven. ‘Ik ben meer een maker,’ zegt ze, met een bescheiden lach.

De openbare ruimte biedt tijdens de lockdown de oplossing. ‘Dit jaar vanaf 20 mei tot 8 augustus exposeer ik werk tijdens Beelden in Leiden, hiervoor mag ik een werk maken voor op de Rhijnhof begraafplaats, waar ik ontzettend naar uitkijk.’

Nina van Dijk Communicatie Beelden aan Zee

|

21

studio aan zee

22

| EIGEN+BEELD. Moderne sculptuur museaal en particulier verzameld – 18 september 2020 t/m 7 maart 2021, Grote Zaal

‘K

unst (inter)actiever beleven en het publiek meer laten participeren. Daaraan werkt het artistiek bedrijf van Beelden aan Zee in verschillende projecten. In het najaar van 2021 wordt het educatieve aanbod groots uitgebreid met de Studio aan Zee in de Zuidzaal. Het project zal voortborduren op het artistieke proces zoals dat in de Gipsotheek te zien is en wordt verdeeld in drie delen: een werkplaats, een interactieve belevenisruimte en een plek om te ontspannen. De Studio aan Zee nodigt uit om te kijken, te onderzoeken, te spelen en te verpozen.

Werkplaats We zien het als onze taak om bezoekers te leren over beeldhouwkunst, waarbij het ambacht een grote rol speelt. Daarom willen we in het bijzonder kinderen laten kennismaken met dit specifieke medium, omdat die deel uitmaakt van onze wereld en ons toelaat de werkelijkheid anders te benaderen. Door kunst kunnen kinderen leren naar zichzelf te kijken, naar de ander en naar de wereld om hen heen. Voor de werkplaats worden beeldhouwers uitgenodigd om, steeds voor een jaar, hun artistieke proces te delen met het (jonge) publiek. De eerste kunstenaar die hierbij betrokken wordt is Johan Tahon. Hij zal sculpturen op organische wijze laten groeien. Kinderen worden uitgenodigd een actieve bijdrage te leveren door mee te praten, mee te denken en mee te maken. Ze kunnen hun observaties en gedachten middels brieven delen met de beeldhouwer.

Deze feedback wordt onderdeel van het proces. Na twaalf maanden komt er een nieuwe kunstenaar en wordt het atelier van de Studio opnieuw ingericht.

De artists in residence vervullen ook een rol als leermeester. Zij leren museumdocenten het ambacht en de traditie van het beeldhouwersvak. De museumdocenten geven die kennis door in workshops en museumlessen. Zo zal er een wisselwerking ontstaan tussen het artistieke proces van de kunstenaar en het gemaakte werk in de workshops.

Belevenisruimte

Johan Tahon in zijn atelier

De workshops worden gegeven in de Zuidzaal. Daar wordt een interactieve belevenisruimte ingericht in met lange werktafels. Op deze plek kunnen kinderen en volwassenen op speelse wijze, ook in de vormgeving, kennismaken met diverse materialen en technieken. Voor dit gedeelte ontwerpen we een materialenbibliotheek: een kast met verschillende soorten steen, hout, klei, gips, brons, glas en synthetische materialen zoals polyester. De bezoekers kunnen materialen bekijken, voelen, ruiken en beluisteren (hier mag je wél met je ring tegen het voorwerp tikken).

Het is een belevenisspeelplek die de nieuwsgierigheid prikkelt door de rijke hoeveelheid aan kleuren, vormen en texturen. Verder zijn er inspirerende doe-opdrachten om zelfstandig mee aan de slag te gaan, ook zonder de museumdocenten.

Voor de werkplaats worden beeldhouwers uitgenodigd om, steeds voor een jaar, hun artistieke proces te delen met het (jonge) publiek

Ontspannen Tot slot richten we een plezierige plek in, met een klein café, om te ontspannen, met elkaar te praten en rond te kijken. Er komen banken en bijzettafels waar bezoekers kunnen zitten en kinderen kunnen spelen. Daarnaast richten we een leeshoek in waar (groot)ouders en andere begeleiders kunnen lezen over beeldhouwkunst.

In de Studio aan Zee hebben doeners de ruimte actief te experimenteren, kunnen voelers kunstwerken en de belevenisruimte met al hun zintuigen opnemen, en kunnen denkers kennis vergaren door vragen te stellen en te zoeken naar antwoorden. In de Studio aan Zee komt het verhaal van de beeldhouwkunst tot leven. Museum Beelden aan Zee is dé plek waar je hierover kunt leren.

Marlies Nijkamp, hoofd educatie Beelden aan Zee

|

23

WEBSHOP Bezoek nu de webshop van museum Beelden aan Zee op museumwinkelbeeldenaanzee.nl Ontvang een GRATIS BaZ POSTKAART bij iedere bestelling!

* Geen korting op boeken, beeldhouwkunst en KILO Amsterdam

24

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

10% ING KORT end

ng Ontva

als vri en eld van Be e* e aan Z

Bronsgieterij MYRON bv Oudendijk 87 4285 WJ Woudrichem

9 juni t/m 31 oktober 2021 • wo t/m zo 13.00 - 18.00 uur

T 0183-302935 E myronbv@ziggo.nl W bronsgieterijmyronbv.com

Hessenweg 9 Zwolle • 038-4534412 • www.anningahof.nl • info@anningahof.nl

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

25

De Sculpture Club is een van de geefkringen van Beelden aan Zee. Ieder jaar komen de leden meerdere malen bij elkaar voor inhoudelijke activiteiten zoals een lezing. Tevens organiseren de leden een bruikleenveiling.

Hoogtepunt is het jaarlijkse midzomernachtfeest. Het nieuwste lid van het Sculpture Club Comité, Odette Veen-Boileau, bewoont een hofje, een oase van rust midden in Den Haag. ‘Eigenlijk woon ik voornamelijk in de omgeving van Antwerpen met mijn man Marc. Mijn kinderen zijn al uit huis en ik ga regelmatig op en neer naar Den Haag. Deze plek geeft mij heel veel energie,’ zegt ze, ‘vanwege de dynamiek van de stad en de rust van het strand in Scheveningen.’

Het verhaal

Rodin

Odette studeerde aan de hotelschool, maar verkoos een carrière buiten de horeca waarbij het persoonlijke contact met mensen prioriteit had. Zo begon ze als communicatietrainer, eerst bij KLM en daarna bij meerdere trainingsbureaus om uiteindelijk zelfstandig te werken in Nederland en België. ‘Het was een enorme ervaring om met zoveel verschillende mensen en culturen te kunnen werken.’ In de kunst is voor Odette het verhaal achter het kunstwerk het belangrijkste. ‘Met een goed verhaal gaat het werk echt leven.’ Door een expositie die Odette tien jaar geleden in Antwerpen organiseerde voor Kees Verkade (1941-2020), heeft zij ervaren dat kunst mensen enorm kan ontroeren en in beweging brengen.

‘Dat vind ik heel bijzonder. Wat ik het mooiste vind, is dus ook de kunst die mij het meeste doet voelen.’ Beelden heeft ze altijd al prachtig gevonden. ‘Vroeger keek ik al graag naar de werken van Rodin. Beelden stralen iets uit waardoor het dichter bij mij komt,’ legt ze uit. Niet alleen de kunst, maar ook Beelden aan Zee zelf houdt haar aandacht vast. Odette beschrijft het museum als overzichtelijk, intiem en persoonlijk en daarom komt ze er ook zo graag. ‘Het gebouw, midden in de natuur vind ik geweldig.’

is belangrijk

Odette beschrijft het museum als overzichtelijk, intiem en persoonlijk en daarom komt ze er ook zo graag

Sculpture Club Odette is iets meer dan twee jaar verbonden aan de Sculpture Club. Samen met de andere leden van het comité had ze mooie plannen voor 2020, maar helaas kwam corona. Toch kan ze goed uitleggen wat de Sculpture Club zo bijzonder maakt, ook in deze tijd. ‘Ik ben hier echt voor het persoonlijk contact met de leden van de Sculpture Club en met andere betrokkenen bij het museum,’ Als lid van het Sculpture Club Comité geeft ze samen met de andere leden van het comité input aan de invulling van alle activiteiten. ‘Ik vind het echt belangrijk dat we naar elkaar omkijken, elkaar goed leren kennen en samen van het museum en de kunst genieten.’ In het najaar nam ze het initiatief om samen met het comité borrelpakketten rond te brengen in heel Nederland ter ondersteuning van het Beelden aan Zee online event op 14 december 2020. We hebben toen alle pakketten persoonlijk thuisbezorgd bij de leden. ‘Zo leuk, hoe iedereen enthousiast reageerde en blij was met het contact vanuit het museum in deze ongewone tijd. Dit persoonlijke element blijven we voortzetten ook na de coronacrisis. Beelden kunnen daar echt bij helpen, want kunst werkt verbindend.’

Rosa Boon, development Beelden aan Zee

26

|

'Beelden kunnen daar ec ht bij helpen, want kunst w er verbind kt end.’

Odette Veen-Boileau, op het terras van Musée Picasso, Antibes

Column

kunst geeft ons zuurstof Sinds de dag dat ik burgemeester werd van Den Haag ben ik, voor zover de coronamaatregelen het toelieten, op pad geweest om de stad te ontdekken. Als het even kon, op de fiets. En zo kwam ik er al snel achter hoe divers Den Haag is. En hoeveel mooie natuur onze stad herbergt.

De parken, plantsoenen, bossen en natuurlijk ook de duinen, het strand en de zee; ze zijn niet alleen mooi, het zijn ook de longen van de stad. Toch geven niet alleen de bomen en struiken ons zuurstof. Kunst doet dat ook. Kunst kan ons ontspanning bieden, ontroeren, laten lachen, aan het denken zetten. Iets waar we juist in deze tijd extra behoefte aan hebben.

Een stad kan niet zonder kunst en niet zonder musea als Beelden aan Zee. Ik mocht er zelf al twee keer een bezoek brengen (eerst tijdens een kennismakingstocht langs verschillende musea en later bij het afscheid van Alexander Wynaendts). Zeker in een VN-stad als Den Haag mag ik de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wel aanhalen, die het belang van kunst en cultuur (in artikel 27) zo verwoordt: ‘Een ieder heeft het recht om vrijelijk deel te nemen aan het culturele leven van de gemeenschap, om te genieten van kunst en om deel te hebben aan wetenschappelijke vooruitgang en de vruchten daarvan.’

In Den Haag wordt dat recht niet alleen gegarandeerd, de kennismaking met de rijkdom van kunst wordt actief gestimuleerd. Scholen en culturele instellingen (óók Beelden aan Zee) doen er alles aan om kinderen in contact te brengen met kunst en cultuur. En dat is van een niet te overschatte belang. Kunst is geen luxe, het is een levensbehoefte.

Van harte hoop ik dat ook Museum Beelden aan Zee binnen afzienbare tijd zijn deuren weer mag openen. Iedereen snakt naar dat moment: kunstliefhebbers, maar ook de musea en hun medewerkers. Ik duim voor u allemaal en zeg: hopelijk snel tot ziens tijdens de Italiaanse zomer in Beelden aan Zee.

Kunst kan ons ontspanning bieden, ontroeren, laten lachen, aan het denken zetten

Jan van Zanen, burgemeester

28

|

|

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

29

Museum Beelden aan Zee is het enige museum in

Redactie

Nederland dat zich exclusief richt op de moderne

Dick van Broekhuizen

beeldhouwkunst, het museum is een stichting

Marjan Overdijk

die werd opgericht door echtpaar Theo en Lida

Emma van Proosdij

Met dank aan

Scholten. Beelden aan Zee is 100% particulier en ontvangt geen structurele subsidie, maar wordt

Eindredactie

ondersteund door een groot aantal vrienden en

Marjan Overdijk

zakenvrienden, sponsors, fondsen en circa 150

overdeijnse@planet.nl

vrijwillige medewerkers.

Fotoredactie Elizabeth Muilwijk

museum Beelden aan Zee Harteveltstraat 1 2586 EL Den Haag

Aan dit nummer werkten mee

Telefoonnummer: 070-358 58 57

Joost Bergman

E-mail: info@beeldenaanzee.nl

Camée Blommestein Rosa Boon

Openingstijden

Dick van Broekhuizen

Dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 17.00 uur.

Nina van Dijk Elizabeth Muilwijk Marlies Nijkamp

Toegangsprijzen Museumkaart

gratis

Jadwiga Pol-Tyszkiewicz

Vereniging Rembrandt

gratis

Emma van Proosdij

Volwassenen

16,00

Jan Teeuwisse

Kinderen 13-18

8,00

Jiska de Waard

Kinderen < 13

gratis

Jan van Zanen

BGL VIP-kaart

gratis

Stichting Retourschip Stichting Otto B de Kat Fonds Peese Binkhorst – Hoffscholte Zadelhoff cultuurfonds

Fotografie

Board of Trustees, Vormidable Patronen,

Van werken van beeldende kunstenaars

Gerrit Schreurs cover, 5, 10 (linksonder), 14

Zakenvrienden, Sculpture Club, Gouden Vrienden

aangesloten bij een CISAC-organisatie is het

© Gerhard Marcks Haus 6

en Vrienden van museum Beelden aan Zee

auteursrecht geregeld met © Pictoright Amsterdam.

© Atelier Mitoraj 9, 10 (bovenste foto en

Niets aan deze uitgave mag worden gereproduceerd

rechtsonder), 11

Zakenvrienden van museum Beelden aan Zee

en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

© Cordelia von den Steinen 12, 13

ARDIS, AutoBinck Group, Beheerskantoor

foto-kopie, film en of op welke andere wijze dan ook

Wim de Boer 15, 16, 17 (rechter foto)

Scheveningen b.v., Caldic Collectie b.v., Fugro n.v.,

zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van

© Nationaal archief 17 (linker foto)

Onno Schamhart Beheer, Pellenaer Events/Paviljoen

de uitgever.

Lisa Sebestikova 20, 21

De Witte, Rabobank Regio Den Haag, Van Hilten

Ilsoo van Dijk 22,23 (bovenste foto)

Advocaten & Mediators

Beelden aan Zee is niet aansprakelijk voor eventuele

© Johan Tahon 23 (onderste foto)

onjuistheden in deze uitgave. Beelden aan Zee is

Marc Veen 27

niet aansprakelijk voor handelingen van derden die

Sculptuur Instituut Harteveltstraat 1

mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze

Ontwerp

2586 EL Den Haag

uitgave. Beelden aan Zee behoudt zich het recht voor

Studio Mooijman en Mittelberg

Telefoonnummer: 070-358 90 76

ingezonden materiaal aangepast te publiceren. Over

www.mooijmanenmittelberg.nl

E-mail: vanbroekhuizen@sculptuurinstituut.nl

De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met

Druk

Het Sculptuur Instituut is een onderzoeksinstituut

betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke

Vellendrukkerij BDU B.V. , Barneveld

op het terrein van de moderne en hedendaagse

speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.

bepalingen te regelen. Degenen die desondanks

30

internationale beeldhouwkunst en is gelieerd aan

menen zekere rechten te kunnen doen gelden,

Advertentieverkoop

museum Beelden aan Zee.

kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Ireta/Gideon Krebs, (06) 24 60 98 25

Het Sculptuur Instituut werkt samen met de

museumbeeldenaanzee@ireta.nl

Universiteit Leiden, vanuit het Instituut worden de

Uitgever

© 2021 museum Beelden aan Zee

colleges Moderne en hedendaagse beeldhouwkunst

Louise Bos

ISSN 1876 9284

uitgedacht en gegeven.

|

Den Haag

Maanweg 68 2516AA Den Haag Tel: 070-3060655 info@beeldhouwwinkel.nl De Stoven 9 7206AZ Zutphen dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur

Zutphen

steen klei gips hout siliconen machines werkplaatsinrichting en heel veel gereedschap

40 BEELDEN

LANGS DE KUST VAN HOORN www.stichtingindenbeginne.nl

In Den Beginne stichting bk

Henk van Bennekum Hans Blank Jos Beurkens Coby Dierikx Eric Dolfij Jan van Druten Jan Douma Adri de Fluiter Bastiaan de Groot Frans Hage Yves Querin Frank Halmans Valentijn van der Heide Christiaan Heydenrijk Robbert van der Horst Marion Jebbink Martine de Jong Ton Kalle Peter Koelemeijer Marina van der Kooi Judith Kuijpers Hetty Looman Cees Meijer Truus Menger Janine Melai Jan Merx Rolf Mulder Herbert Nouwens Marcel Prins Caroline Ruizeveld Frank Roosen Carla Rump Rob Schreefel Dick Simonis Linda Verkaaik Lia Versteege Henk Vissers André Volten Jilles Waagmeester Rudi van de Wint Frans de Wit

Geschikt voor kinderen vanaf 7 jaar en volwassenen

GEHEIMSCHRIFT 10.07 - 10.10.2021 KOM DEZE ZOMER NAAR HUIS VAN HET BOEK EN DWAAL DOOR EEN DOOLHOF VOL GEHEIMSCHRIFTEN! Huis van het boek organiseert van 10 juli t/m 10 oktober de familietentoonstelling ‘Geheimschrift’. Bezoekers lopen door een doolhof met spannende opdrachten rond eeuwenoude objecten uit verschillende culturen.

BOEK ONLINE JE TICKET(S) OP HUISVANHETBOEK.NL LOCATIE: PRINSESSEGRACHT 30, DEN HAAG

VOLG ONS OP SOCIAL

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

31

4 evergreen

3 t/m 12 september

Tien dagen kunst en cultuur op de enk in Beekbergen

‘Future in history’ Martha Waijop

4evergreen2021.nl Mede mogelijk gemaakt door: 32

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Spelderholt 3 7361 DA Beekbergen (M) 06 444 000 59