Pies i kot
Czy zioła są skuteczne na kleszcze? Naturalne preparaty przeciwpasożytnicze dr inż. Paweł Zarzyński dr n. wet. Joanna Zarzyńska Redaktor naczelna magazynu „ZooBranża”
Kleszcze nie bez racji są uznawane za najbardziej niebezpieczne pasożyty zewnętrzne mogące poważnie zagrozić zdrowiu, a nawet życiu naszych pupili. Według obiegowych opinii te krwiożercze pajęczaki można skutecznie odstraszyć przy użyciu pewnych ziół, z których część jest wykorzystywana w produkcji „oficjalnych” preparatów przeciwkleszczowych. Jakie to zioła? I czy rzeczywiście stanowią skuteczną ochronę psa lub kota przed kleszczami?
Dlaczego zioła? Co sprawia, że zioła mogą działać odstraszająco na kleszcze i inne uciążliwe bezkręgowce (np. komary i meszki)? Ich tajemnicą jest zapach będący zasługą wytwarzanych przez nie olejków eterycznych. Substancje te były znane człowiekowi już w starożytności i wykorzystywano je m.in. do produkcji rozmaitych pachnideł i innych kosmetyków. Obecnie olejki eteryczne pozyskuje się na skalę przemysłową ze świeżych roślin lub z suszu przez ekstrakcję albo destylację parą wodną.
54
Wykorzystuje się je w kosmetologii (głównie w perfumiarstwie), w farmacji (ziołolecznictwo, aromaterapia) oraz w kuchni jako przyprawy. To ciekłe, lotne substancje zapachowe, gromadzące się w specjalnych komórkach w organizmie rośliny. Występują one powszechnie w przyrodzie – znanych jest ponad 2000 gatunków roślin olejkodajnych. Skład chemiczny olejków eterycznych bywa bardzo zróżnicowany. Można znaleźć w nich rozmaite substancje organiczne, takie jak m.in. ketony, aldehydy, alkohole, estry, laktony i terpeny. Rolą wydzielanych
przez nie zapachów jest głównie zwabienie owadów i innych bezkręgowców (a nawet kolibrów) odpowiedzialnych za proces zapylania danej rośliny. Niektóre wykazują jednak działanie allelopatyczne, uniemożliwiając wzrost innych gatunków roślin w pobliżu wydzielającego je okazu (zwalczanie konkurencji), a także odstraszają roślinożerców, od dużych ssaków po owady. I właśnie to działanie odstraszające może znaleźć zastosowanie w profilaktyce przeciwpasożytniczej (w tym przeciwkleszczowej) zwierząt domowych.
