Visie 2020 nr. 11 - Limburg by beweging.net

BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

DONDERDAG 11 JUNI 2020

Corona kost jobs

Nieuwe gezondheidsgids

Tips voor meer levenskwaliteit © Paul Corbeel

Maandag 8 juni kondigde Swissport bijna 1 500 ontslagen aan. Het bedrijf, dat op de luchthaven van Zaventem instaat voor bagageafhandeling en schoonmaak, zat al voor de coronacrisis in moeilijke papieren. Maar de wereldwijde invloed van het virus op de luchtvaartsector doet Swissport naar eigen zeggen definitief de das om. Swissport was lang niet het eerste bedrijf dat ontslagen aankondigde als gevolg van de coronacrisis. ACV-voorzitter Marc Leemans benadrukt daarom nog eens het belang van een sterke sociale zekerheid. Zodat wie (tijdelijk) zijn werk verliest, kan rekenen op een inkomen.

> 12

‘Wij moeten zicht krijgen op alle nauwe contacten, zelfs als de regels verbroken werden.

Anonimiteit is gegarandeerd’ Contactonderzoeker Vanessa In de strijd tegen het coronavirus spelen de contactonderzoekers een belangrijke rol. Zij gaan na met wie besmette personen contact hadden zodat de verdere verspreiding van het virus een halt kan worden toegeroepen. Vanessa is een van de honderden contactonderzoekers. Uitgerust met mondmasker en handgel gaat ze langs bij de mensen die via de telefoon moeilijk bereikbaar zijn.

Alles over je Kazou-vakantie > 9 TWEEWEKELIJKSE UITGAVE

BEWEGING.NET

Sporters in coronatijden > 5 CM.BE

Mentale gezondheid van kinderen en jongeren > 8

HETACV.BE - JAARGANG 76 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 02.07.2020 - REGIO

BLZ. 13

VAN DE WEEK

EEN VRIENDELIJK GEZICHT DOET DEUGD DE QUOTE LUC VAN GORP VOORZITTER CM

sterfgevallen. 122 nieuwe besmettingen. 23 nieuwe opnames in het ziekenhuis. En gelukkig ook 24 mensen die het ziekenhuis mochten verlaten. De corona-cijfers van vandaag stromen binnen, net op het moment dat ik dit stukje aan het schrijven ben. Na drie maanden heeft het iets van een ritueel. Elke dag rond een uur of 11 maakt het crisiscentrum een nieuwe stand van zaken op. De dagelijkse statistieken zouden ons bijna doen vergeten dat er achter de cijfers steeds mensen en persoonlijke verhalen schuilgaan. Vraag dat maar aan Vanessa. Je leest over haar ervaringen op de pagina hiernaast. Als contactonderzoeker gaat Vanessa langs bij mensen die besmet zijn met Covid-19 om na te gaan met wie ze de afgelopen dagen contact hadden. Of ze komt over de vloer bij mensen die mogelijk besmet zijn en aan wie ze moet vragen om een week in quarantaine te blijven en om langs te gaan bij de huisarts. Er bestaan prettigere boodschappen om te brengen. En toch gaat Vanessa elke dag met enthousiasme op pad. Meer zelfs, de mensen appreciëren het om nog eens iemand te zien met wie ze een praatje kunnen slaan. Wie ziek is door Covid-19 mag namelijk zijn huis niet meer uit. Een vriendelijk gezicht aan de deur – ook al is

het met een mondmasker – doet dan echt wel deugd. De tol van deze coronacrisis is hoog en loopt nog elke dag op. Maar – hout vasthouden – de cijfers evolueren al enkele weken in de goede richting. Als we deze crisis te boven komen, dan zal dat onder meer dankzij de inspanningen van Vanessa en haar collega-contactonderzoekers zijn, zowel zij die telefoneren als zij die aan huis komen. Zo goed als alle wetenschappers zijn het erover eens dat contactonderzoek een van de cruciale factoren zal zijn om een terugkeer naar het nieuwe normaal mogelijk te maken. Het is dan ook met volle overtuiging dat alle ziekenfondsen samen hun maatschappelijke verantwoordelijk-

heid binnen dit contactonderzoek opnemen. Dat het een titanenwerk zou zijn, daar zijn we van bij de start eerlijk over geweest. Op nauwelijks een week tijd dienden we samen met onze partners honderden contactonderzoekers te mobiliseren, een operatie van een ongeziene schaal in ons land. Maar tijdens de grootste gezondheidscrisis in decennia vinden wij het cruciaal dat de bevolking op ons kan rekenen. Het is nu dat we ons moeten voorbereiden op een mogelijke tweede golf van Covid-19. Onze medewerkers verzetten dan ook hemel en aarde om deze opdracht tot een goed einde te brengen. Hun vriendelijk gezicht en hun warme stem krijg je er gratis bij. Samen komen we deze crisis te boven.

‘Als we deze crisis te boven komen, dan zal dat onder meer dankzij de inspanningen van Vanessa en haar collega-contactonderzoekers zijn, zowel zij die telefoneren als zij die aan huis komen’ LUC VAN GORP

‘Twee woorden heeft de Veiligheidsraad nooit uitgesproken: palliatieve zorg. Terwijl we bijna live op tv konden volgen hoe er meer dan 9 500 mensen gestorven zijn. Afgesloten van hun vrienden en familie.’ Professor Luc Deliens steunt het Palliatief Debat van Kom op tegen Kanker in Het Nieuwsblad

HET GETAL

111 000 Zo veel banen dreigen volgens het Planbureau in 2020 en 2021 verloren te gaan.

M/V/X VAN DE WEEK

Hilde Van Mieghem Na haar pakkende reportagereeks over kindermishandeling, die veel slachtoffers ertoe aanzette hun verhaal naar buiten te brengen, gaat de actrice een reeks maken over partnergeweld.

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

ACTUEEL

Contactonderzoek

Het virus bestrijden van deur tot deur Mensen die positief zijn getest op Covid-19, worden opgebeld om te vragen met wie ze de laatste dagen contact hadden. Maar soms nemen zij niet op. In dat geval komt contactonderzoeker Vanessa Joos (43) bij hen langs. Zij gaat van deur tot deur om het coronavirus stokken in de wielen te steken. TEKST MICHIEL VERPLANCKE FOTO JAMES ARTHUR

ls Vanessa op pad gaat, heeft ze handschoenen mee, een mondmasker, ontsmettingsmiddel en een gelaatsmasker van plexiglas. Dat laatste gebruikt ze enkel als de persoon die ze bezoekt erg ziek is en extra voorzichtigheid geboden is. Ze belt eerst aan en gaat dan op anderhalve meter afstand staan. ‘Mensen doen meestal de deur open zonder mondmasker, dus is het belangrijk dat ik afstand houd’, zegt Vanessa. ‘Indien nodig heb ik ook altijd een reservemasker mee voor hen, maar ze hebben er vaak zelf al eentje.’ ‘Als contactonderzoeker die ter plaatse gaat, kom ik veel in contact met besmette mensen’, legt ze uit. ‘Het is de bedoeling dat ik het virus inperk en niet nog meer verspreid. Daarom nemen mijn collega’s en ik veel voorzorgsmaatregelen.’

Nauw contact Net zoals andere contactonderzoekers vraagt Vanessa om iedereen op te noemen met wie de positief geteste persoon contact heeft gehad. ‘Dat is niet altijd even gemakkelijk’, geeft Vanessa toe. ‘Maar we concentreren ons vooral op de mensen met wie een nauwer contact is geweest. Mensen met wie ze langer dan een kwartier hebben gepraat en op minder dan anderhalve meter zijn gekomen. Is er fysiek contact geweest? Heb je iemand uit de zorg gesproken?’ Alles wat Vanessa te weten komt, is volledig anoniem. ‘Om deze crisis zo goed mogelijk op te vangen, is het belangrijk dat we alle contacten kennen’, benadrukt Vanessa. ‘Dus ook als er bijvoorbeeld een minnaar is. (lacht) Of als mensen zich niet aan de regels hielden. Maar over het algemeen heb ik niet het gevoel dat mensen bepaalde namen achterhouden. Iedereen werkt goed mee.’ De antwoorden geeft Vanessa in op een tablet, waarop ze beveiligd moet inloggen met de itsme-app. Op die manier blijven alle gegevens beveiligd. Alleen de dienst voor contactonderzoek ziet de lijst met contacten. ‘Bovendien toon ik altijd eerst het attest waarop staat dat ik contactonderzoeker ben in opdracht van de Vlaamse

Contactonderzoeker Vanessa zorgt ervoor dat ze goed beschermd is als ze op huisbezoek gaat. ‘Het is de bedoeling dat ik het virus inperk en niet verder verspreid.’ overheid. Zo weten ze zeker dat ik ben wie ik zeg dat ik ben.’

Snel bezoek Daarnaast overloopt Vanessa ook nog even welke symptomen de persoon heeft en of die onlangs nog op een plaats is geweest waar veel mensen samenkomen, zoals een woonzorgcentrum of school. ‘Lang duurt het allemaal niet’, zegt Vanessa. ‘Het hangt er wat van af hoe voorbereid de mensen zijn. Op een van mijn bezoeken kreeg ik bijvoorbeeld al onmiddellijk een lijst met namen en telefoonnummers. Veel gemakkelijker kan niet.’

‘Na een aantal dagen quarantaine zijn mensen eigenlijk blij als ze nog eens een vriendelijk gezicht zien’ Daarna bellen de contactonderzoekers de doorgegeven namen op om hen te waarschuwen dat ze een besmettingsrisico lopen. Om privacyredenen komen zij niet te weten wie hen doorgegeven heeft als contact. ‘Als zij na verschillende contactpogingen niet opnemen, ga ik ook bij hen langs’, zegt Vanessa. ‘Ik vraag hen om zeker een week in quarantaine te blijven en contact op te nemen met hun huisarts. Die beslist dan of een test nodig is of niet.’

Hoestbuien De vragen die Vanessa stelt tijdens een huisbezoek verschillen dus niet veel van die bij een telefoontje van een contacton-

derzoeker. Vanessa schiet in actie als telefoonoproepen onbeantwoord blijven. ‘Het is mogelijk dat we een fout telefoonnummer hebben of de persoon niet aanwezig was. Bij mensen die anderstalig zijn, is het soms beter om met een tolk te werken’, verklaart Vanessa. ‘Onlangs ging ik bijvoorbeeld langs bij een jongeman die nooit onbekende nummers beantwoordt, omdat hij niet lastiggevallen wil worden door verkopers. Mijn eerste bezoek was dan weer bij een dame die zo ziek was dat ze aan de telefoon lange hoestbuien kreeg. Zij vroeg zelf of er iemand langs kon komen.’ ‘Voor dat eerste bezoek was ik wel wat nerveus, omdat ik niet wist hoe ziek mensen zouden zijn en hoe groot het besmettingsgevaar was. Maar dat is snel weggeëbd. Ik maak me eerlijk gezegd meer zorgen over het werken met een tablet dan over het contact met de mensen. Ik ben geen kei in technologische snufjes.’ (lacht)

Vriendelijk gezicht ‘Mensen zijn eigenlijk wel blij dat ik kom’, glimlacht Vanessa. ‘Het is een onaangekondigd bezoek, maar ze weten wel wat

ik kom doen en overal mag ik zonder problemen binnen. Vergeet niet dat zij al een aantal dagen in quarantaine zitten en niemand mogen zien. Dan kan een vriendelijk gezicht deugd doen. Zelfs op zon- en feestdagen ontvangen ze mij met open armen. Ik kom tenslotte niets verkopen. Het gaat over de gezondheid van hun vrienden en familie.’ Vanessa beperkt zich niet enkel tot de vragen op de lijst. ‘Ik pols ook altijd even naar het emotionele. Het is geen gemakkelijke situatie waarin de mensen zich bevinden. Een kort gesprek kan dan deugd doen.’

Geen kusjes ‘Zelf miste ik ook menselijk contact’, geeft Vanessa aan. ‘Als receptioniste zag ik dagelijks wel tachtig tot honderdvijftig mensen. Dat viel weg door de coronacrisis. Daarom, en omdat ik alles zo snel mogelijk weer naar normaal wil krijgen, meldde ik me aan als vrijwilliger.’ Die keuze heeft ook zijn gevolgen in Vanessa’s persoonlijke leven. ‘In ons gezin zijn we allemaal extra voorzichtig. Mijn kinderen geef ik nu bijvoorbeeld ook geen kusjes meer.’

Telefonisch contactonderzoek Sla de nummers 02 214 19 19 en 8811 op in je telefoon op in je telefoon. Enkel en alleen met dat telefoonnummer zullen contactonderzoekers je proberen te bereiken.

Vragen over het contactonderzoek? 0800 14 689 www.info-coronavirus.be

ACTUEEL

Overleg met de fiscus

‘Stel de deadline voor de belastingaangifte uit’

MARC LEEMANS, VOORZITTER ACV

BIJ HET INVULLEN VAN JOUW BELASTINGBRIEF

Uit een steekproef van het ACV bleek dat de vereenvoudigde belastingaangifte vaak onvolledigheden of fouten bevat. Het ACV raadt aan om de aangifte dus te controleren en vraagt bovendien om de deadline voor de belastingaangifte uit te stellen vanwege de coronacrisis.

Het invullen van jouw belastingbrief dringt zich stilaan op. Of minstens het controleren ervan, zoals je hiernaast leest. Leuk is anders, maar ik vermoed dat de corona-epidemie toch heel wat ogen doet opengaan. Want plots zien we opnieuw het belang van een sterke sociale zekerheid en solide overheidsdiensten. Investeringen in zorg en in sociale bescherming blijken nu levensnoodzakelijk. Bedrijven kunnen plots alleen maar overleven dankzij staatssteun. Wanneer het allemaal wat minder gaat en we nog meer voor elkaar moeten zorgen, komen we nog meer dan anders uit bij solidariteit en herverdeling. Om wie ziek is te verzorgen. Om wie (tijdelijk) zijn werk verliest een inkomen te bieden. Om jobs te redden.

In een recente steekproef van het ACV bevatte die aanvraag voor vereenvoudigde aangifte in maar liefst 45 procent van de gevallen onjuistheden. Ive Rosseel, fiscaal adviseur van het ACV: ‘Daardoor lopen mensen gemakkelijk enkele honderden tot zelfs duizenden euro’s aan belastingvoordeel mis. Controleer dus zeker zelf de aangifte vooraleer je ze indient.’ Volgens het ACV hebben deze fouten te maken met de onderbemanning van de belastingdienst ten gevolge van opeenvolgende besparingsrondes. Naar aanleiding van de steekproef stelt het ACV bovendien voor om de deadline voor de belastingaangifte te verlaten. ‘De lockdownperiode

ID / Lieven Van Assche

innenkort is het weer tijd om je belastingaangifte in te dienen. Zestig procent van de belastingplichtige Belgen krijgt daarvoor dit jaar een aanvraag tot vereenvoudigde belastingaangifte. Daarbij gaat de fiscus uit van een zeer stabiele financiële situatie en is een deel van de belastinggegevens al op voorhand ingevuld. De meeste mensen ontvangen dit voorstel trouwens digitaal.

bemoeilijkt de fiscale administratie. Door de coronacrisis zijn er geen fysieke zitdagen voor hulp bij het invullen en is de administratie soms moeilijk te bereiken’, zegt Rosseel. ‘Vragen kunnen daarom vertraging oplopen.’ Minister van Financiën Alexander De Croo gaf in de Kamer aan voorlopig niet te denken aan een uitstel, maar wil blijven inzetten op telefonische hulp in geval van vragen of problemen bij het invullen. Wie de aangifte digitaal via Tax-on-web doet, heeft nog tot 16 juli, voor de papieren aangifte geldt 30 juni als uiterste deadline.

Een gemiste deadline kan een administratieve boete van 50 tot 1 250 euro opleveren. De belastingaangifte betreft steeds het voorgaande jaar, in dit geval dus 2019. Voor bijzonderheden met betrekking tot de corona-steunmaatregelen wordt het dus pas volgend jaar opletten.

>>> Een uitgebreide checklist vind je op www.hetacv.be. Neem zeker contact op met het ACV als je fouten vindt in je vereenvoudigde belastingaangifte

Wat heb ik nodig van mijn ziekenfonds voor de belastingaangifte? Je ziekenfonds stuurt je de nodige gegevens als je een ziekte-uitkering krijgt. Sommige bijdragen die te maken hebben met je ziekenfonds, zijn fiscaal aftrekbaar.

e gegevens die de overheid kent, staan in principe al ingevuld op je belastingaangifte. Kijk na of de vermelde bedragen correct zijn.

Als je in 2019 een vervangingsinkomen ontving door ziekte of ongeval, dan kreeg je eind maart een belastingfiche (281.12) toegestuurd van je ziekenfonds met de post of via mail. De bedragen die op dat attest vermeld worden, vul je in of staan al bij de respectievelijke rubrieken op je belastingaangifte. Was je op 1 januari 2020 voor minstens 66 procent invalide erkend door het Riziv, dan zijn ook de codes 1028-39 of 2028-09 aangekruist (zware handicap) om de fiscale verminderingen te kunnen krijgen.

Sommige mensen moeten een wettelijke bijdrage betalen om in orde te blijven met de verplichte ziekteverzekering. Die bijdrage is fiscaal aftrekbaar. Heb je die bijdrage in 2019 betaald, dan ontving je eind maart een fiscaal attest voor de belastingaangifte. Staat daarop een bedrag onder de vermelding ‘actieve loontrekkende’, dan komt dat bedrag onder deel 1: vak IV.A.16. Staat een bedrag onder ‘niet-actieve loontrekkende’, dan komt dat onder deel 1: vak V.A.4. Staat een bedrag onder ‘actieve zelfstandige’, dan komt dat bij deel 2: vak XVI.8, XVII.8c of XVIII.10c op je belastingbrief. De zorgpremie voor de Vlaamse sociale bescherming en het lidgeld voor

de CM-diensten en -voordelen kun je niet aftrekken van je belastingen. Het inschrijvingsgeld voor Kazouvakanties voor kinderen jonger dan 12 jaar is wel fiscaal aftrekbaar. Voor jongeren met een zware handicap is dat tot en met 17 jaar. Kazou bezorgt automatisch een attest voor kinderen tot 12 jaar. Voor deelnemers tot en met 17 met een handicap, vragen de ouders een attest bij Kazou. Het bedrag zet je op de belastingaangifte in vak X, rubriek B, code 1384.

>>> Meer info bij je lokaal belastingkantoor of bij FOD Financiën 02 572 57 57 (elke werkdag van 8 tot 17u).

Iedereen zal zijn bijdrage moeten leveren om de crisis te doorspartelen. De regering Michel liet al een put achter van 12 miljard euro en daar komen nu waarschijnlijk nog tientallen miljarden bovenop. Wie beweert dat één bepaalde groep deze financiële krater kan dempen, dwaalt. Maar als ik zeg dat iedereen een bijdrage zal moeten leveren, dan bedoel ik ook echt iedereen. Niet alleen de gewone mensen, zoals na de financiële crisis. Daarom moet elk inkomen zijn juiste fiscale bijdrage leveren. Een euro is een euro. Zelfs de grote meerderheid van de experten in de Hoge Raad voor Financiën komt tot die conclusie. Weg met de fiscale koterijen die weinig nemen van wie veel heeft of die veel geven aan wie al veel heeft. Als de sterkste schouders een correcte last dragen, kunnen de andere schouders zelfs wat minder overladen worden. Alleen als elk fair zijn bijdrage betaalt, kunnen we ziekenhuizen en andere zorginstellingen financieren. Alleen als iedereen zijn faire bijdrage betaalt, kunnen we mensen en bedrijven ondersteunen. Alleen als elkeen zijn faire bijdrage betaalt, kunnen we de planeet leefbaar houden. Daarom moet er snel een vermogensbelasting komen: 1 procent op vermogen boven de 1 miljoen euro en oplopend naarmate het vermogen stijgt. En elk bedrijf dat nu overheidssteun krijgt, moet ook eerlijk belastingen betalen. En op elk inkomen uit arbeid moet een juiste bijdrage aan de sociale zekerheid betaald worden, door werkgevers en door werknemers. Die bijdragen zijn uitgesteld inkomen. Die bijdragen vormen onze sociale verzekering. Ze vervangen of steunen ons inkomen bij tegenslag zoals ziekte, werkloosheid of bij ouderdom. Wie die zekerheid van dat inkomen wil, moet er ook aan bijdragen.

ACTUEEL

ACV Sporta verdedigt de belangen van wie sport, ook in coronatijden

‘Veel sporters hadden nog nooit van tijdelijke werkloosheid gehoord’ Wie aan topsporters denkt, denkt niet meteen aan vakbondswerk. Toch hebben ook professionele sporters en amateursporters belang bij syndicale ondersteuning. Dat bewijst ACV Sporta elke dag, en zeker tijdens deze coronacrisis.

meeste sporters was het de eerste keer dat ze het begrip tijdelijke werkloosheid hoorden’, vertelt Antoine Van den Broeck. ‘Sommige spelers ontdekten nu dat ze eigenlijk als zelfstandige ingeschreven zijn, zonder dat ze het wisten. De corona-aanpak verschilt van sport tot sport. Wielrenners zijn bijvoorbeeld doorbetaald gebleven, omdat zij altijd hebben kunnen blijven trainen – weliswaar individueel. We krijgen zeer veel vragen, bijvoorbeeld over wat er met de vakantiedagen gebeurt of hoe het nu moet met contracten die afgelopen zijn.’

TEKST WIM TROCH FOTO FRANK BAHNMÜLLER

inds begin jaren tachtig behartigt het ACV ook de belangen van professionele sporters. Want ook al lees je soms in de krant over de luxelevens of astronomische transfersommen en lonen van topsporters, voor het merendeel van de sporters beantwoordt het clichébeeld niet aan de realiteit. En dus is een sportersvakbond geen overbodige luxe. ‘De sporters komen bij ons voor vragen rond loon dat niet of te laat wordt uitbetaald, of om hun contract na te lezen’, vertelt Marc Leroy. ‘We kijken alles van a tot z na. De meeste sporters houden niet van papierwerk. Ze willen zich natuurlijk focussen op hun sport. Managers en makelaars zijn meestal alleen bezig met hun commissie. Bovendien willen ze ook niet te moeilijk doen tegenover de sportploegen, want dat kan gevolgen hebben voor de contractbesprekingen van andere sporters.’ Sébastien Stassin is vakbondssecretaris voor de voetbalspelers. Zelf was hij profvoetballer bij onder meer RWDM, Cercle Brugge en het Nederlandse RBC. ‘In de hoogste reeksen zijn de contracten meestal wel min of meer in orde, maar bij de lagere reeksen zien we toch vaak contracten die eigenlijk niet kunnen. Of mondelinge beloftes die niet worden nagekomen. Dat is zowel aan slechte wil als aan onkunde te wijten. In de lagere reeksen zien we nog te vaak bestuurders waar een malafide kantje aan zit.’

Corona De coronacrisis had in het voetbal een bijzonder gevolg: de oprichting van een Cen-

Bijzondere werkomgeving

Wie is wie?

trale Spelersraad. Vijftien spelers uit de Belgische 1A- en 1B-competitie zitten er samen, aangestuurd door ACV Sporta. Bekendste namen zijn die van Vincent Kompany en Simon Mignolet. Het doel is om de belangen van de spelers beter te kunnen verdedigen. Niet alleen topvoetballers kunnen bij ACV Sporta terecht, ook voor wie sport een bijverdienste is, kan een (aanvullend) lidmaatschap nemen. Want wat als de club waar je volleybaltraining geeft je aan de deur zet? Of welke gevolgen zijn er voor de kinderbijslag als je zoon of dochter prijzengeld wint op een tennistoernooi? ‘Zo’n tachtig procent van onze leden zijn voetballers’, vertelt Pascale De Borger. ‘De laatste weken zijn er heel veel nieuwe dos-

Marc Leroy (links) is nationaal verantwoordelijke en secretaris voor alle sporttakken, behalve het voetbal. Antoine Van den Broeck (midden) is secretaris voor de voetbaltrainers en het personeel van de clubs en federaties. Sébastien Stassin (rechts) is secretaris voor de voetbalspelers. Pascale De Borger (zittend) is assistent-vakbondsverantwoordelijke. Ze zorgt voor het onthaal, de administratie en bijstand van de secretarissen.

siers bijgekomen. Daar zit de coronacrisis uiteraard voor iets tussen. Want net zoals in veel sectoren, werd ook de sportwereld overhoopgehaald.’ ‘Competities werden stilgelegd, trainingen konden niet meer plaatsvinden. Voor de

Met Sporta heeft het ACV als enige vakbond in ons land een specifieke, autonome werking om de belangen van sporters en wie werkt in sportclubs of -federaties te behartigen. Dat is geen overbodige luxe. Leroy: ‘De sportwereld is een bijzondere werkomgeving. Je collega’s zijn eigenlijk concurrenten. Als je wat minder presteert, word je vervangen door een ploegmaat. Bovendien heb je altijd het risico om geblesseerd te raken. Er is altijd onzekerheid over je contract. Bovendien is er geen enkele andere werkomgeving waar de verschillen in loon zo groot zijn. Ook het vakbondswerk op zich is anders: je hebt geen afgevaardigden die als aanspreekpunt dienen.’ De jarenlange inspanningen van ACV Sporta werpen hun vruchten af op het terrein. ‘De laatste decennia is er wel wat vooruitgang geboekt. Cao’s zijn beter uitgewerkt en worden goed opgevolgd, en federaties komen nu soms ook spontaan naar ons toe om problemen te bespreken. Maar er blijft nog werk aan de winkel. De loonverschillen wegwerken tussen mannen en vrouwen, bijvoorbeeld, is een mooie ambitie. Voor onze eigen werking willen we nog meer de zelfstandige, individuele sporters bereiken. Nu hebben we vooral ploegsporters – voetballers, volleyballers, wielrenners enzovoort – bij onze leden, maar we willen dat uitbreiden met de solosporters zoals zwemmers of turnsters.’

>>> www.acv-sporta.be

Onwil nekt overleg sociaal akkoord in uitzendsector Het overleg om tot een sociaal akkoord voor de uitzendsector te komen is eind mei afgesprongen. Vakbonden zaten al meer dan een jaar samen met werkgeversorganisaties om uitzendkrachten fatsoenlijk loon en arbeidsvoorwaarden te bieden. Het ACV is teleurgesteld en geschandaliseerd. ‘Uitzendkrachten blijven zo weerloze wegwerpwerknemers.’

e vakbond klaagt dat zelfs de coronapandemie de werkgeversfederatie Federgon er niet toe kon bewegen om een sociaal akkoord te sluiten. ‘Wraakroepend in een crisis die duizenden uitzendkrachten van de ene dag op de andere beroofde van inkomen zonder dat ze konden terugvallen op de werkloosheidsverzekering. Zelfs in die omstandigheden was er geen enkele bereidheid bij Federgon om sociale vooruitgang voor medewerkers mogelijk te maken. De federatie gunt de uitzendkrachten

zelfs kleine verbeteringen, zoals een fietsvergoeding, niet.’ De voorbije zes jaar lukte het slechts één keer om een sociaal akkoord te vinden voor de uitzendkrachten. Dat is volgens de vakbond een duidelijk teken van onwelwillendheid vanuit Federgon en ‘de cowboybedrijven’. Voor het ACV is het nu tijd dat de betere leerlingen in de werkgeversfederatie hun stem verheffen en verantwoordelijkheid nemen. ‘Want aan deze schandalige toestanden willen be-

drijven die hun mond vol hebben van hun maatschappelijke rol als arbeidsbemiddelaar en duurzaam ondernemen toch niet medeplichtig zijn? De sector kan toch niet blind en doof blijven voor rechtmatige voorstellen als een fietsvergoeding, de correcte behandeling van arbeidsongeschikte werknemers of over het aanpakken van misbruiken met dagcontracten?’ Intussen beraadt de vakbond zich over een actieplan voor de sector.

OPINIE FORUM

WILLY MUSITU LUFUNGULA EDUCATIEF MEDEWERKER BIJ INTERNATIONAAL COMITÉ VZW

Mensen van kleur tellen mee

e gruwelijke moord op 25 mei 2020 op de 46-jarige Afro-Amerikaanse Georges Floyd in de VS door een politieagent heeft wereldwijd aanleiding gegeven tot betogingen en protestacties tegen racisme, van Auckland via Berlijn tot Toronto. In Brussel werd op 7 juni gemanifesteerd op het Poelaertplein, aan het Justitiepaleis. Al die demonstraties zijn een teken van solidariteit met de Black Lives Matter-beweging in de VS. Ook België blijft niet gespaard van politiegeweld op mensen van kleur. In 1998 kwam de 20-jarige Nigeriaanse asielzoekster Semira Adamu om het leven door verstikking bij een gedwongen repatriëringspoging. In 2018 werd de 2-jarige Koerdisch-Iraakse peuter Mawda Shawri doodgeschoten tijdens de achtervolging van een bestelwagen met transmigranten op de autostrade E42. In 2019, in de Pastorijstraat in Sint-Jans-Molenbeek, werd een geboeide verdachte van diefstal geschopt op het hoofd. Ook zijn er vaak getuigen van etnisch-culturele profilering.

‘Onze superdiverse samenleving heeft nood aan vrede, gerechtigheid en solidariteit’ Racistische denkbeelden, waar vooroordelen en discriminatie de gevolgen van zijn, zijn diep verankerd in onze maatschappij. Elke dag zijn mensen dader, slachtoffer of getuige van racistische uitspraken of handelingen. Op school worden zwarte kinderen ‘aap’ genoemd omdat zij bananen eten; in de supermarkt worden Afrikanen in het oog gehouden omdat zij zouden kunnen stelen; aan de bushalte rijdt de chauffeur door omdat hij de donkere man of vrouw niet gezien zou hebben; trouw je met iemand met een andere huidskleur, dan riskeer je de band met familie of vrienden te verliezen. Racisme is een directe erfenis van het kolonialisme. Daarom pleiten heel wat middenveldorganisaties als Hand in Hand vzw en het Collectif mémoire coloniale et lutte contre les discriminations voor de dekolonisering van de openbare ruimte door het weghalen van standbeelden van ‘helden’ van de kolonisatie en voor het omdopen van straten die hun naam dragen. Dat impliceert ook het wegwerken van het overheersende koloniale gedachtegoed dat de bron is van onrecht en ongelijkheden tussen mensen en landen. Dekolonisering betekent dat elk leven meetelt, dat wij allemaal mensen zijn, ongeacht ras, afkomst, geloof, leeftijd, geslacht, seksuele voorkeur … Onze superdiverse samenleving heeft nood aan vrede, gerechtigheid en solidariteit. Om het voortbestaan en het geluk van elke burger te garanderen. Werken aan vrede en aan een warme, solidaire, interculturele en intergenerationele samenleving is de opdracht van ons allemaal: burgers, middenveld, overheid en bedrijven.

VIER VRAGEN PETER WOUTERS VOORZITTER BEWEGING.NET

Te veel om over te schrijven, deze week. Er gebeurt zoveel. Sinds Rerum Novarum op 21 mei zijn er in de wereld 100 000 doden door corona bijgekomen. Terwijl wij hoopvol zijn en onze maatregelen versoepelen, woedt het virus elders verder. Dat maakt ons nederig en dwingt ons om globaal te denken. Op een heel ander terrein begrijpen we steeds beter dat water belangrijk is en dat een klimaatbeleid ook hiervoor nodig is. Waren we misschien vergeten dat dit vraagstuk niet weg is? Onze westerse cultuur verdraagt niet goed dat we zorg moeten dragen voor de aarde. Intussen brandt het in de Verenigde Staten. Een tragisch incident was de start van protest tegen racisme en een president die niet begrijpt dat een bevolking smeekt om verbinding in plaats van polarisatie. Protest met de bijsmaak van een burgeroorlog. Wat mis ik de opbouwwerker in Obama. Bij ons brengen de protesten opnieuw politieke spanning en een blik in eigen boezem. Ik kan niet anders dan naar de fundamenten van onze organisaties te verwijzen: ieder mens is evenwaardig. Het beleid moet daar de afgeleide van zijn. Maar ook ons eigen gedrag. Ik ben trots op alle publieke en politieke oproepen om ons samen-leven ook een samenleving te maken. Het mag een herstart zijn van een integraal positief beleid. Maar ik ben vandaag ook getroffen door de standpunten over de organisatie van ons land. Dat lijkt een kleine kwestie in vergelijking met de vorige drie. Toch dringt die, zoals de grote vraagstukken, ook onze huiskamer binnen en beïnvloedt ze ons leven. Wellicht beluisterde of las u onze boodschap in de vorige editie van Visie. We kregen nooit meer positieve reacties dan nu. We riepen daarin op om lessen te trekken uit de voorbije periode en we reikten meteen enkele opvallende leidraden aan. Intussen zijn denktanks, koepelorganisaties, relancecomités, taskforces en onderzoeksgroepen hard aan het werk. Allen vol goede wil en met

veel verstand. Ik lees hun inzichten graag en steek er dikwijls wat van op. Ik stel me daarbij wel de vraag welke principes die groepen sturen. Vanuit welk belang denken ze? En sluit dat aan bij het gemeenschappelijk belang van ons land? Ikzelf kijk graag naar de organisatie van ons land vanuit vier principiële vragen. Voor ons vormen ze een richtsnoer om te beoordelen of komende voorstellen bruikbaar zijn. 1. Leiden de voorstellen tot (nieuwe) achterstelling van groepen of regio’s of werken ze die net weg? 2. Garanderen de voorstellen draagvlak (financieel en emotioneel) op de langere termijn of breken ze die net af? 3. Bevorderen de voorstellen de efficiëntie en zijn ze deel van een globale visie of is die afwezig? 4. Kunnen nieuwe vraagstukken hun plaats vinden in de voorstellen of is inspraak en overleg een sta-in-de-weg? Die vragen helpen ons om goede voorstellen van slechte te onderscheiden. En om eerlijk te zijn: daar draait het ook om voor onze politici. Zij moeten beoordelen of de voorstellen die ze straks op hun tafel krijgen de principiële vragen doorstaan. Zij moeten nagaan of het draagvlak, de efficiëntie en de nieuwe kwesties gegarandeerd zijn. En of ze de negatieve effecten op groepen en regio’s weg kunnen werken. Gelukkig ken ik enkele politici die deze taak zeker aankunnen. Dat we federaal echter nog geen regering hebben is in de beoordeling van die vragen een groot probleem. Het is op het niveau van deze vragen dat een meerderheid zich moet kunnen vinden. Daarom is het niet langer te begrijpen dat partijen niet in verbinding zijn met de vraagstukken van morgen om een regering te vormen. Beste partijvoorzitters: vergeet uw verkiezingsprogramma’s. Zet u in voor de kwesties, groot en klein, die onze toekomst zullen bepalen. Ik geloof dat onze democratie dit verdient.

TIJDELIJKE WERKLOOSHEID CORONA

Belastingen op tijdelijke werkloosheid verlaagd Voor de vele mensen die door de coronamaatregelen terugvielen op een tijdelijke werkloosheidsuitkering daalt de bedrijfsvoorheffing tot 15 procent. Op het hoogtepunt van de lockdown in april zaten bijna 1,2 miljoen Belgen in tijdelijke werkloosheid. Dat aantal is in juni ongeveer gehalveerd, aldus de Nationale Bank van België. Op aangeven van het ACV besliste het parlement voor tijdelijke werklozen in een belastingvermindering. De bedrijfsvoorheffing voor de tijdelijke werkloosheidsuitkering, die als voorschot op de belastingen wordt ingenomen, daalt van 26,75 naar 15 procent van het belastbaar brutoloon. Goed

nieuws dus voor de koopkracht van mensen met een lager loon, en dus ook een lage tijdelijke werkloosheidsuitkering, die zo netto meer overhouden. Al zal de impact van de belastingvermindering veel afhangen van hoe snel men het werk weer heeft kunnen aanvatten. ‘Deze maatregel geeft meer ademruimte aan mensen met lage lonen’, zegt het ACV. De impact op de eindafrekening van je belastingen hangt af van je persoonlijke situatie. De verlaging is ingegaan voor tijdelijke werkloosheidsuitkeringen die ontvangen worden vanaf 1 mei en geldt nog tot 31 december.

ACTUEEL

Plan de zomer

Vakantievragen Je jaarlijkse vakantie ziet er waarschijnlijk wat anders uit dan je voor ogen had. Toch kan de vakantie nog steeds zeer welkom zijn en heb je hem misschien ook wel dubbel en dik verdiend. Gewoon even wat uitblazen, of weer helemaal in de hobby duiken. De keuzes zijn eindeloos, zelfs in eigen land. Alleen, wat zeggen de regels over vakantie?

TEKST NILS DE NEUBOURG, MARTINE CREVE

Wanneer vakantie?

Hoeveel vakantie? Hoeveel je in 2019 werkte, bepaalt het aantal vakantiedagen dat je dit jaar mag opnemen. Dat betekent dus dat je heel 2019 moest werken om nu recht te hebben op alle vakantiedagen. Maar dat betekent gelukkig niet dat wat pech met je gezondheid in 2019 een streep door je vakantierekening hoeft te zijn. Dagen waarop je niet kon werken door ziekte of ongeval worden voor je vakantieberekening namelijk wel als gewerkte dagen gezien. Dezelfde regeling geldt ook voor periodes zoals moederschaps- en bevallingsrust, vaderschapsverlof, educatief verlof of stakingsdagen. Op hoeveel verlofdagen je recht hebt, hangt af van je statuut. Verlof wordt anders berekend voor arbeiders, bedienden of overheidspersoneel. Voor arbeiders bepaalt een formule hoeveel vakantie je kan opnemen, afhankelijk van onder meer je werkelijk gewerkte dagen. Op de website van de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (www.rjv.be) kan je als arbeider zelf nagaan op hoeveel vakantie je recht hebt. Voor bedienden geldt de algemene regel dat het aantal vakantiedagen voor dit jaar gelijk is aan twee keer het aantal gewerkte maanden in 2019. Omdat de wet nog steeds uitgaat van een werkweek met zes dagen, zet je ook een vakantiedag in voor zaterdag. In de praktijk levert een compleet gewerkt jaar je zo 24 vakantiedagen op, omgerekend vier werkweken, inclusief de zaterdagen.

Jeugd- en seniorvakantie De vakantie waar je dit jaar recht op hebt, heb je eigenlijk al vorig jaar verdiend. Daarom dat je als starter nog niet meteen recht hebt op het maximale aantal vakantiedagen. Om toch een beetje verlof te kunnen nemen in het jaar dat je start met werken, is de jeugdvakantie uitgedacht. Daar zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden. Ook wie op latere leeftijd (opnieuw) de arbeidsmarkt betreedt, kan in sommige gevallen gebruikmaken van een speciale vakantieregeling. Want als je na een periode van lange inactiviteit, zoals werkloosheid of invaliditeit, aan het werk gaat en je was minstens 50 jaar op 31 december 2019, heb je misschien recht op seniorvakantie. Als je in die situatie geen recht hebt op opgeteld vier volledige verlofweken, mag je je vakantie aanvullen met het systeem van seniorvakantie.

Arbeidsongeschikt en op vakantie? Kun je door ziekte niet werken en krijg je een uitkering, dan mag je op vakantie gaan. Een vakantie in het binnenland of naar een land in de Europese Unie, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen of Zwitserland moet je vooraf wel signaleren aan de adviserend arts van het ziekenfonds. Voor andere landen heb je toestemming van de adviserend arts nodig vooraleer je vertrekt. Om op tijd toelating te krijgen, vraag je dat het best uiterlijk vijftien dagen voor je vertrek aan. Geef door hoelang je weg bent en naar welk land je gaat.

Vakantie en corona? Door de pandemie en de maatregelen hebben we ons allemaal moeten aanpassen. Toch blijven de regels voor vakantie veelal dezelfde als in minder besmettelijke tijden. Zo kan de werkgever niet eenzijdig de vakantieregeling omgooien en het personeel verplichten om vakantie op te nemen wanneer er door de coronamaatregelen plots minder werk is. Verlofdagen die je had aangevraagd en waarover je werkgever zijn akkoord

Wanneer je die vakantie kan of moet nemen, wordt bepaald door het paritair comité van je sector, de ondernemingsraad of syndicale afvaardiging in je bedrijf of door een individueel akkoord tussen jezelf en de werkgever. Je jaarlijkse vakantie moet je doorgaans opnemen tussen 1 mei en 31 oktober. In die periode hebben werknemers ouder dan 18 jaar recht op een ononderbroken vakantie van twee weken. Voor wie jonger is dan 18 jaar, is dat drie weken. Je kan de vakantie ook splitsen, maar je bent verplicht één ononderbroken week op te nemen. Gezinshoofden moeten hun vakantie bij voorkeur kunnen nemen tijdens de schoolvakanties.

Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je uitkeringen worden stopgezet. Of je dit jaar naar het buitenland mag, blijft uiteraard afhankelijk van de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad. De adviserend arts beoordeelt alleen of je op medisch vlak in staat bent om te reizen. Word je tijdens je vakantie in het buitenland ziek en blijf je arbeidsongeschikt na de periode dat je recht hebt op gewaarborgd loon, dan moet je contact opnemen met je ziekenfonds.

Meer lezen? gaf, blijven gelden. Ook dagen collectief verlof blijven gepland als vakantiedagen. Het ACV gaf haar vakantieboekje voor dit jaar een grondige update met verschillende vragen over de impact van corona op de vakantie. Zit je met een vraag? Je vindt wellicht een duidelijk en uitgebreid antwoord in de brochure.

Vraag je je af hoe het nu juist zit met de berekeningsformule voor je vakantie? Wil je weten hoe je je jeugdvakantie aanvraagt? Of heb je nog andere vragen of lees je graag nog eens alles in detail na? Dat kan in het ACV-vakantieboekje 2020.

>>> jaarlijksevakantie.hetacv.be

ACTUEEL

‘Supertoffe vooruitzichten!’ Juta Claeys (11) zit in het vijfde leerjaar in de Vrije Basisschool Don Bosco Drongen. Sinds 5 juni mag ze opnieuw naar school. Of ze haar juf gemist heeft? ‘We kregen tijdens de lockdown regelmatig live online lessen. Vragen stellen kon via het chatvenster. Daardoor heb ik de juf best wel vaak gezien en gesproken. Maar mijn vriendinnen zag ik al die tijd natuurlijk niet en dat was heel lastig. Ik ben zó blij dat ik ze elke dag terugzie op de speelplaats.’

Nu weer naar school en straks op kamp

‘Ontwikkeling van kinderen stond op pauze’ Goede vooruitzichten voor kinderen. Ze mogen nu nog enkele weken naar school en straks met vrienden op kamp. Ontwikkelingspsycholoog Inge Glazemakers is opgelucht. Samen met collega’s drong ze in een brief aan om kinderen te laten terugkeren naar de klas. ‘De school is veel meer dan een plek om te leren.’ TEKST MARTINE CREVE, MARJOLEIN CUVELIER

‘In hun sociale contacten zijn kinderen voortdurend in beweging’ INGE GLAZEMAKERS

Lusteloos ‘Door de quarantaine merkten ouders vooral een gevoel van lusteloosheid bij hun kinderen. De meeste ouders hebben dat nog niet eerder gezien. Hun motivatie ebt weg. Irritatie, onrust en angst steken de kop op. Kinderen zaten ook veel meer stil. In hun sociale contacten zijn kinderen voortdurend in beweging. Gezinnen nemen wel veel initiatief om samen buiten te spelen, te wandelen, te fietsen. Maar niet iedereen heeft een eigen tuin of woont in een groene omgeving. Op straat samen spelen mocht niet, speeltuintjes waren wekenlang verboden terrein. Nochtans is bewegen belangrijk voor de fysieke ontwikkeling en het mentaal welzijn.’ aniël Rys ©D

nge Glazemakers: ‘Kinderen en jongeren hebben wat perspectief gekregen om weer samen te zijn met leeftijdsgenoten. Niet alleen op school maar ook in de vakantie. Dat is belangrijk voor hun mentaal welzijn. Bovendien speelt het groepsgebeuren een grote rol in de ontwikkeling van kinderen. In interactie met leeftijdsgenoten leren zij spelenderwijs sociale vaardigheden. Omdat alle groepsactiviteiten in de strikte lockdown wegvielen, stond een groot stuk van hun ontwikkeling on hold. Als dit voor korte tijd is, weegt het niet zwaar door. Maar sommige kinderen zaten aan te kijken tegen een periode van bijna een half jaar. Dat heeft wel een impact.’

Kloof blijft ‘Kwetsbare jongeren worden nu dubbel zo hard getroffen. Zij

hebben niet allemaal een eigen kamer en een eigen computer om de lessen te volgen en de opdrachten te maken. Leerkrachten doen hun best om het materiaal tot bij de kinderen te krijgen, maar kunnen de kloof niet wegwerken. Op school is alles wel beschikbaar. En er is ruimte om te ravotten. Een leerkracht is bovendien dikwijls een vertrouwenspersoon die een luisterend oor biedt. Ook de organisaties rond de school zoals het CLB leveren veel inspanningen voor het mentaal welzijn van de kinderen. De school is veel meer dan alleen een plek om te leren.’

Veilige cocon ‘Ook voor kleuters doet het deugd om zich zonder zorgen weer te kunnen bewegen in de vertrouwde klasomgeving met de leerkracht. In normale omstandigheden voelen zij zich het meest geborgen in hun gekende cocon. Dat is vaak het gezin. Maar de kleuters merkten nu dat de veilige cocon er ineens helemaal anders uitzag. Ouders moesten tegelijkertijd werken en voor de kinderen zorgen. Sommige ouders stonden onder stress omdat ze hun job dreigden te verliezen. In de plaats van op een leuke manier met jonge kinderen bezig te zijn, hielden die zorgen mama en papa bezig. Tegelijk vingen kinderen flarden van onheilspellende nieuwsberichten op. Maar uitleg was er niet altijd, met onrust tot gevolg.’

Al zijn de speeltijden niet zoals voorheen, want de klassen gaan om de beurt naar buiten om genoeg afstand te kunnen houden van elkaar. Voor de leerlingen is dat dus niet op het tijdstip dat ze gewend zijn. Al heeft dat volgens Juta ook voordelen. ‘Misschien denk je: nog een uur te gaan, terwijl je na vijf minuten plots mag gaan spelen. Zo wordt de speeltijd telkens een leuke verrassing’, lacht Juta. Eind augustus gaat Juta op Kazouvakantie. ‘Met mijn vijf beste vriendinnen. Ik ben heel opgelucht dat het doorgaat, want ik keek er enorm naar uit.’ Maakt ze zich dan geen zorgen over het virus? ‘Helemaal niet. Ik voel me veilig. Er worden voorzorgen genomen, zowel op school als op Kazouvakantie.’ Juta heeft bovendien goede vooruitzichten. ‘Volgend jaar zit ik in het zesde leerjaar. Anders dan de zesdejaars nu zal ik wellicht op een leuke manier afscheid kunnen nemen van de lagere school. Dat wordt supertof.’

Normaal patroon ‘Toch zijn kinderen zeer veerkrachtig. Zij kunnen in moeilijke omstandigheden het positieve blijven zien. Maar het blijft belangrijk dat kinderen weer een normaal patroon kunnen volgen. Een evenwichtig dagen nachtritme beïnvloedt de fysieke en mentale gezondheid gunstig. De zomerkampen zullen kinderen en jongeren de kans geven om bij te tanken. Ik hoop dat ook kwetsbare kinderen en kinderen met een beperking kunnen meegaan. Zeker de laatste groep verdient extra aandacht. Kinderen en jongeren die in een voorziening wonen, moesten twee maanden lang ook hun familie missen. Dat was emotioneel zwaar. Maar ik heb er het volste vertrouwen in dat de jeugdverenigingen werk maken van een toegankelijk zomeraanbod.’

ACTUEEL

Bubbels van 50 personen

11 vragen over de vakanties van Kazou Kazou moet noodgedwongen een groot deel van de buitenlandse vakanties schrappen. Maar de jeugddienst van CM zet alle zeilen bij om deze zomer een alternatief in het binnenland aan te bieden. Wat komt er in de plaats en hoe maakt Kazou de vakanties coronaproof? Elf vragen en antwoorden. TEKST MARTINE CREVE

Mijn kind is ingeschreven voor een binnenlandse vakantie. Kan het meegaan?

Ja, alle binnenlandse vakanties kunnen doorgaan, want Kazou leeft de maatregelen voor het jeugdwerk na. De jeugddienst maakt bubbels van maximaal vijftig deelnemers (inclusief kinderen, jongeren, begeleiding en eventueel omkadering). Binnen de bubbels is contact met elkaar mogelijk, is het niet nodig om afstand te houden en moeten de aanwezigen geen mondmaskers gebruiken.

en test positief op Covid-19 of bij twijfel, en je kunt een doktersattest voorleggen. je examens zijn verschoven en gaan door tijdens je vakantieperiode, met bewijs van een schoolattest. je hebt een medische aandoening en behoort daardoor tot een risicodoelgroep, met bewijs van een doktersattest. in je gezin behoort iemand tot een risico doelgroep, met bewijs van een doktersattest.

Wat gebeurt er als er meer dan vijftig deelnemers voor een vakantie zijn ingeschreven?

Indien meer dan vijftig personen aanwezig zijn op een vakantie, dan maakt Kazou twee of meerdere bubbels. Wie geen deel uitmaakt van een bubbel, wordt niet zomaar toegelaten. Social distancing en mondmaskers spelen hier wel een belangrijke rol. Tussen de bubbels installeert Kazou een duidelijke fysieke scheiding. De regels voor alle deelnemers worden toegelicht voor, bij de start van en tijdens de vakantie.

Zijn er belangrijke verschillen per leeftijdsgroep?

Kinderen onder 12 jaar zijn minder een bron van besmetting en minder vatbaar voor het virus. Kinderen en jongeren die ouder zijn dan 12 jaar vormen een groter gevaar voor besmetting. Binnen de bubbels hoeven de deelnemers geen rekening te houden met deze leeftijdsgrens. Maar bij contact tussen bubbels en met externen moeten de deelnemers ouder dan 12 jaar en de vrijwilligers een mondmasker dragen als social distancing niet kan. Vrijwilligers en deelnemers ouder dan 12 jaar nemen zelf een mondmasker mee op vakantie.

Gaan de JOMBA-vakanties door? (Jongeren met bijzondere aandacht)

Ja. JOMBA-deelnemers hebben individuele zorg nodig, wat extra voorzichtigheid vraagt. Behoort een deelnemer tot een risicogroep? Dan mag die met Kazou meegaan op vakantie als er toestemming is van de ouders of voogd, of mits de huis-

In alle andere gevallen gelden de annulatievoorwaarden zoals gewoonlijk (www.kazou.be/algemenevoorwaarden).

Wat als sommige activiteiten op vakantie niet door kunnen gaan?

Voor de buitenlandse vakanties zocht Kazou alternatieven in het binnenland, met de bekende Kazou-activiteiten in de typische Kazou-sfeer. arts toestemming geeft. Een chronische ziekte is onder controle met medicatie. Kazou werkt verder op de regels van het jeugdwerk en informeert je tijdig hoe de monitoren dat concreet aanpakken.

Werden alle buitenlandse bestemmingen geannuleerd?

Buitenlandse vakanties tot 150 kilometer buiten de Belgische grens zijn nog in beraad. De beslissing voor buitenlandse vakanties hangt af van wat de buurlanden de komende periode zullen doen. Twijfel je over je bestemming in een van de buurlanden? Kijk dan op www.kazou.be/corona/ bestemmingen of deze vakantie nog doorgaat en voor updates. Buitenlandse vakanties verder dan 150 kilometer vanaf de Belgische grens zijn dit jaar niet mogelijk, omdat repatriëring in dat geval te moeilijk is.

Voorziet Kazou in een alternatief voor geannuleerde vakanties?

Omdat een groot deel van het vakantieaanbod in het buitenland wegvalt, heeft Kazou alternatieven uitgewerkt in het bin-

nenland. Voor 11-14-jarigen en voor de 15-18-jarigen is een binnenlands aanbod voorzien met overnachting. Nieuw voor de 11-14-jarigen is ook een aanbod in eigen land zonder overnachting. Van maandag tot en met vrijdag, in de buurt en voor 85 euro voor CM-leden. Op het programma staan de bekende Kazou-activiteiten volledig in de eigen Kazou-sfeer. Boeken kan sinds 10 juni.

Krijg ik het inschrijvingsgeld voor een geannuleerde vakantie terugbetaald?

Wordt je vakantie door Kazou geannuleerd, dan krijg je het volledige inschrijvingsbedrag terugbetaald. Kazou probeert dat zo snel mogelijk te doen. Door de coronamaatregelen kan de terugbetaling vertraging oplopen.

Welk bedrag krijg ik terugbetaald als ik een vakantie die deze zomer kan doorgaan toch annuleer?

Je kunt gratis annuleren indien je aan een van volgende voorwaarden voldoet: je vertoont de symptomen van Covid-19

Door de huidige coronaregelgeving is het nog niet duidelijk welke externe activiteiten wel en niet kunnen doorgaan. Kazou laat alleen externe activiteiten doorgaan als dat op een gezonde manier kan. Kazou volgt dat op en zoekt in de mate van het mogelijke een waardig alternatief om je kind een geslaagde vakantie te bezorgen.

Welke veiligheidsmaatregelen gelden er op Kazouvakantie? De begeleiding ziet nauwlettend toe op hygiëne. Ze hebben onder meer aandacht voor handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog … De gebouwen worden extra gepoetst en de begeleiding verlucht die regelmatig. Jongeren ouder dan 12 jaar dragen een mondmasker in contact met mensen die zich buiten hun bubbel bevinden als afstand houden niet mogelijk is.

Ben ik verzekerd als mijn kind op vakantie besmet wordt met Covid-19? De medische kosten die tijdens de vakantie gemaakt worden door een besmetting met Covid-19, zijn volledig voor rekening van de verzekering van Kazou. Dat is niet het geval voor de kosten van nazorg. Die krijg je voor het grootste deel terugbetaald via de ziekteverzekering.

UIT ERVARING

Elke maand laten we iemand aan het woord die vanuit zijn of haar werk naar de wereld kijkt. Deze keer is dat POETSVROUW SAADIA.

‘Na een lawaaierige dag op school kom ik graag thuis. Maar in het weekend mis ik de kinderen alweer’ ‘Het was niet mijn droom om poetsvrouw te worden, dat kan ik je wel vertellen. Die eerste jaren deed ik het simpelweg niet graag. Maar de waardering voor mijn werk groeide en nu, na dertien jaar, kan ik zeggen dat ik plezier vind in mijn baan.’ TEKS T AMÉLIE JANSSENS ILLUS TRATIE PETER GOES

k ben altijd huismoeder geweest. Maar na mijn echtscheiding stond ik er opeens alleen voor met vier kinderen. Ik belandde in financiële problemen en moest dus aan het werk. Zonder diploma zijn de opties niet eindeloos. In de horeca zijn de werkuren bijna onmogelijk te combineren met de zorg voor kinderen. Via een vriendin hoorde ik over deze baan. Ik solliciteerde en kon meteen beginnen. Ik koos bewust voor poetsen in een school. Zo kon ik er in de schoolvakanties zijn voor mijn kinderen.’ ‘Ik ben vandaag nog altijd blij met mijn keuze. Ik kende ups en downs, zoals iedereen. Maar hoe meer ik zag dat mijn werk gewaardeerd werd, hoe liever ik het begon te doen. En de kinderen op de scholen: voor hen doe ik het vooral. Dankzij hen ga ik opgewekt naar huis. Ik heb ook enkele servicetaken in mijn takenpakket. Ik maak bijvoorbeeld koffie voor de leerkrachten en thee voor de kinderen. Ik begeleid hen ook in de refter. Ik ben dus veel met de kinderen bezig. Dat zijn altijd leuke momenten.

Dag van de Schoonmaak gaat virtueel ACV Voeding en Diensten bedankt ieder jaar alle schoonmakers en schoonmaaksters met een kleine attentie. In coronatijden krijgt de Dag van de Schoonmaak, dit jaar op 19 juni, een andere invulling. ‘Hang op 19 juni een dweil of schoonmaakdoek aan je voordeur of uit het raam en post een foto met #DagvandeSchoonmaak op je sociale media’, vraagt voorzitter Pia Stalpaert. ‘Je kunt ons ook een videoboodschap bezorgen waarin je de poetsvrouw of de schoonmaker bedankt.’

>>> Alle informatie over de actie vind je op www.facebook.com/ACVdagvdschoonmaak

Ze vertellen me hun verhalen en we lachen samen. Die beginnende pubers van het zesde leerjaar worden heel snel verliefd. Dat soort dingen komen ze me dan vertellen. Het is fijn om te voelen dat ze me in vertrouwen nemen.’ ‘Dat vertrouwen krijg ik ook van de directeur. Samen met twee collega’s staan we in voor het schoonmaken van een volledige kleuter- en lagere school. De directeur geeft ons de vrijheid om ons werk te doen, zolang het maar proper is. Op die manier werk ik graag. Dat geldt volgens mij voor al het poetspersoneel. We krijgen graag de vrijheid om ons werk te doen zoals wij dat het liefst doen. Krijgen we die vrijheid, dan kun je je geen betere poetshulp indenken. Dat is misschien een belangrijke tip voor de lezers.’ (lacht) ‘Mijn huidige directeur behandelt me ook gewoon als lid van het schoolteam. Toen ik eind vorig jaar in die school startte, werd ik meteen voorgesteld aan alle leerkrachten en de andere collega’s. En op verloren maandag (maandag na de zondag van Drie-

koningen, vandaag nog vooral in het Antwerpse gevierd met worstenbrood en appelbollen, red.) trakteerde de directeur iedereen op appelbollen, ons dus ook. Omdat we ook bij de ploeg horen. Als we ergens een probleem signaleren, zal hij het snel in orde brengen. Zulke kleine dingen zijn voor mij een teken van waardering. En zo kom ik elke dag graag werken.’ ‘Geloof me, er zijn scholen waar dat anders is. Soms behandelen ze je ook echt als de poetsvrouw en moet je enkel luisteren en uitvoeren. Ik werkte ook al in zo’n omgeving. De directeur controleerde ons heel strikt, niets was goed genoeg. Ze regeerde als een tiran. Dat was geen normale situatie. Zo kun je mensen niet behandelen.’ ‘Ik sta gelukkig sterk in mijn schoenen. Ik ben oprecht trots op wat ik doe. Bepaalde collega’s hebben het daar wel moeilijker mee. Je kunt altijd in aanraking komen met mensen die jou of je job

ZO ZIT DAT TESTEN

Mag mijn baas me tot een Covid-19-test verplichten?

minderwaardig vinden. Maar dat moet je loslaten. En vooral zelf beseffen hoe belangrijk ons werk is. Als wij er niet zijn, waar eindigt het dan? Wij doen letterlijk het vuile werk. Soms wordt dat vergeten. Dat zie je vandaag ook. De verpleegkundigen en dokters in de ziekenhuizen krijgen terecht veel lof voor hun strijd tegen het coronavirus. Maar het poetspersoneel daar wordt aan hun lot overgelaten. Dat zou niet mogen.’ ‘Ons werk is vuil en zwaar. Je wil niet weten wat we soms aantreffen in de toiletten. (lacht) De klassen liggen er soms ook rommelig bij. Pas op, de leerkrachten kunnen daar niets aan doen. Ook zij hebben veel te veel werk. Doe het maar eens, elke dag met 25 leerlingen in je klas. Ik heb daar veel respect voor. Hoe zij met hun leerlingen begaan zijn en het geduld dat zij opbrengen, dat vind ik fantastisch.’

Steeds meer bedrijven, winkels en diensten werken weer min of meer normaal, maar dat betekent niet dat het coronavirus helemaal overwonnen is. Daarom vragen sommige werkgevers hun personeel om zich te laten testen op Covid-19. Maar mag dat zomaar? De Codex Welzijn op het Werk en de wet-Mahoux zijn duidelijk. Werkgevers mogen niet zonder meer beslissen om hun werknemers laten testen op Covid-19. Dit is bij wet verboden. Daar is een goede reden voor: werknemers laten testen met het oog op het verkrijgen van medische informatie over hun gezondheidstoestand, brengt hun privacy in het gedrang.

De werkgever mag evenmin een bewijs eisen van een negatieve test. De werkgever mag ook niet verbieden om te komen werken als die denkt dat iemand ziek is of symptomen vertoont. Wanneer een werkgever een werknemer verplicht thuis te blijven, zonder een attest van arbeidsongeschiktheid, dan moet de werkgever het loon verder betalen. Wat wel kan, is dat de werkgever een werknemer doorverwijst naar de arbeidsarts. De arbeidsarts beslist autonoom of een gezondheidstoezicht nodig is en bepaalt welke medische handelingen en/ of testen aangewezen zijn. In beide gevallen kan het formulier voor gezondheidsbeoordeling enkel ver-

melden of de werknemer al dan niet geschikt is en eventueel vermelden dat de werknemer op ziekteverlof moet gestuurd worden. In sommige gevallen is het voor het ACV wél legitiem om af te wijken van de algemene verbodsbepaling. Voor werknemers die vaak in contact komen met zieke personen of ouderen, bijvoorbeeld. Deze afwijking kan worden gerechtvaardigd vanuit het standpunt van de volksgezondheid. Belangrijk is ook dat zo’n afwijking voorafgaand wordt besproken op het sociaal overleg, en goed omschreven en strikt afgebakend wordt. Wanneer er een vaccin bestaat tegen Covid-19 moet deze uitzondering dan ook opnieuw geëvalueerd worden.

TIJDELIJKE WERKLOOSHEID CORONA

‘Ons werk is vuil en zwaar. Je wil niet weten wat we soms aantreffen in de toiletten’ POETSVROUW, SAADIA

‘Onze dagen zijn natuurlijk ook goed gevuld. We werken met een takenkaart. Daarop staat wat we dagelijks, wekelijks, maandelijks moeten doen. Elke dag poetsen we bijvoorbeeld de lessenaars en de stoelen van de kinderen. En in deze tijden zijn we vooral aan het ontsmetten. Elke week krijgt elke klas ook een grondige beurt. Er zijn ook periodieke taken. Dan poetsen we ook bovenop de kasten en achter de verwarming. Onze planning is dus strikt en we krijgen regelmatig controle. Want in een omgeving met kinderen moet alles natuurlijk netjes zijn. Het is fysiek niet te onderschatten om zeven uur per dag te poetsen. We krijgen snel last van onze polsen, rug en knieën. Tel daarbij nog het feit dat we hetzelfde werk met steeds minder mensen moeten doen, en je komt uit bij een belastende baan. Ik zie het me niet doen tot mijn pensioen.’ ‘Maar voorlopig dus nog wel, en met veel plezier. Die kindjes hé, die maken het voor mij heel fijn. Pas op, na een lawaaierige dag op school met spelende kinderen op de speelplaats en drukte in de gangen, ben ik blij om weer huis te komen. Tegelijk mis ik de kinderen in het weekend en de vakanties. (lacht) En soms word je ook met moeilijke situaties geconfronteerd. Op een andere school waar ik werkte, gebeurde het dat kinderen zonder boterhammetjes of met droog brood naar school kwamen. Dan deelde ik mijn boterhammen uit. Maar dat kan je niet voor iedereen doen, want er zijn er meer dan je denkt. Dat breekt mijn hart.’ ‘Een diploma behalen is nog altijd een droom. Nu mijn kinderen ouder zijn, denk ik er steeds meer over na. Verpleegkunde is een optie. Of wie weet, kleuterjuf.’ (knipoogt)

Heb ik als 65-plusser recht op een werkloosheidsuitkering? Bijklussende gepensioneerde 65-plussers die door de coronamaatregelen op tijdelijke werkloosheid zijn overgegaan, kunnen een uitkering ontvangen. Voor de coronacrisis liet de werkloosheidswetgeving niet toe dat 65-plussers met een pensioen

in aanmerking kwamen voor een werkloosheidsuitkering. Het parlement heeft nu met een grote meerderheid ingestemd met een wetsvoorstel om de combinatie van een tijdelijke werkloosheidsuitkering met een pensioen voor 65-plussers mogelijk te maken. Alleen N-VA stemde tegen het voorstel.

Dat betekent dat gepensioneerde 65-plussers van wie de bijverdienste door de coronacrisis tijdelijk werd opgeschort, ook recht hebben op een tijdelijke werkloosheidsuitkering. Gepensioneerden jonger dan 65 jaar konden hun pensioen al langer combineren met een tijdelijke werkloosheidsuitkering.

VERLOF NA GEBOORTE

Vanaf wanneer start moederschapsrust als ik voor de bevalling ziek word? Zwangere vrouwen die weken voor de bevalling moeten stoppen met werken door ziekte of werkloosheid hebben voortaan recht op veertien weken moederschapsrust na de geboorte. Deze maatregel geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 maart. Het moederschapsverlof duurt vijftien weken voor werknemers en werklozen. Het bestaat uit zes weken prenatale rust (voor de bevalling), waarvan een week verplicht op te nemen voor de geboorte. Na de bevalling blijven mama’s verplicht negen weken thuis (postnatale rust). Meestal kiezen ze ervoor om de vijf weken prenatale rust

om te zetten naar postnatale rust. Dan kunnen ze zo lang mogelijk bij hun kindje blijven. Maar wie ziek of tijdelijk werkloos werd, had die mogelijkheid niet. Ook wie vroeger moest stoppen met werken omdat het risico voor mama en kind te groot was, zag de nabevallingsrust krimpen. Bij hen startte de moederschapsrust al zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum. Zwangere vrouwen die de pech hadden ziek te worden of hun werk te verliezen, werden dubbel gestraft. Dat is niet langer meer het geval door een wijziging van de wet, waar ook CM en ACV mee voor hebben gepleit.

Voor zwangere vrouwen die nu ziek worden of door een risicoberoep vroeger moeten thuisblijven van het werk, begint de moederschapsrust niet automatisch te lopen. Zij kunnen ervoor kiezen om een uitkering te krijgen voor arbeidsongeschiktheid of werkverwijdering tot een week voor de vermoedelijke bevallingsdatum. Zij hebben ook de kans om veertien weken na de geboorte moederschapsrust op te nemen. Deze maatregel geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 maart 2020. Voldoende weken postnatale rust bevordert het herstel na de bevalling en vermindert het risico op ziekte zodra de mama het werk hervat.

TOT JE DIENST

Gezondheidsgids

6 handvatten voor een gezond leven 5

Stel aan tien willekeurige mensen de vraag wanneer ze zich gezond voelen en je zult tien verschillende antwoorden krijgen. Omdat gezondheid veel meer is dan niet ziek zijn. Met deze zes handvatten uit het nieuwe boek van CM, Jouw gezondheid, ga je op zoek naar meer levenskwaliteit. Niet alleen tijdens deze coronacrisis, maar ook erna.

Voeding helpt je in balans

Een matig, gevarieerd en evenwichtig eetpatroon geeft je het gevoel dat je meer energie hebt. Gezond eten levert de nodige bouwstoffen die noodzakelijk zijn om te functioneren, en je fysiek en mentaal te ontwikkelen. WAT JE ZELF KUNT DOEN Organiseer je kasten en koelkast zo dat je vooral de gezonde etenswaren ziet. Verdeel ongezonde voedingsmiddelen in meerdere kleine porties en zet ze uit het zicht. Grijp je er toch naar, dan eet je er automatisch minder van. Heb je de neiging om te veel te eten? Eet dan uit kleinere borden en zet geen kookpotten op tafel. Je schept vaker bij als de pot op tafel staat.

Een gezonde slaap voor een gezond gevoel

Slapen helpt om je energiepeil weer op het juiste niveau te krijgen en om informatie te verwerken. Wie goed en voldoende slaapt wordt minder snel ziek, kan zich beter concentreren en kan beter omgaan met de vele prikkels van overdag. WAT JE ZELF KUNT DOEN Bouw een vaste avondroutine op. Na een tijdje weet je lichaam dan dat het tijd is om te slapen. Sta zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip op. Maak van je slaapkamer geen tweede woonkamer of bureau, ook niet nu je vaker van thuis werkt.

Tijdens de lockdown ontdekten we hoe belangrijk het is voor je gezondheid om andere mensen te ontmoeten. Wie een sociaal netwerk rond zich heeft, heeft meer vertrouwen in het leven, presteert beter en wordt minder vaak ziek.

Geen schrik met de juiste regels Kinderartsen maakten een filmpje om kinderen te tonen hoe ze veilig weer naar school kunnen. Ze hoeven niet bang te zijn voor het coronavirus als ze de juiste regels volgen. In het coronaspel Hoe word ik Corona Kolonel? tonen kinderen op een speelse manier hoe ze zich het best beschermen.

>>> facebook.com/coronaspel

TEKS T STEPHANIE LEMMENS

De sociale omgeving: een sterk netwerk

CORONASPEL

Van bewegen word je sterker

Door dagelijks te bewegen bouw je meer weerstand op en word je minder vatbaar voor infecties. Het verlaagt je kans op een verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten. Je voelt je ook meer ontspannen. WAT JE ZELF KUNT DOEN Je hoeft je niet in het zweet te werken om toch te bewegen. Vraag je bij elke dagelijkse activiteit af of je die niet evengoed rechtopstaand kunt doen, zoals telefoneren. Afwisselen stimuleert. Fiets eens naar je grootouders in plaats van de auto te nemen om te gaan zwaaien aan het raam. Of neem de trap naar je appartement in plaats van de lift.

Mentale fitheid

Je mentaal welzijn werkt als een buffer in moeilijke periodes. Voel je je mentaal goed? Dan kun je de dagelijkse stress doorgaans beter de baas, vind je meer energie om je talenten te ontplooien en kun je ook productiever werken. WAT JE ZELF KUNT DOEN Probeer tijd te maken voor ontspannende activiteiten. Ook al zorgt het inplannen ervan soms mee voor spanning, zo zorg je er bewust voor dat je ontspanningsmoment kan doorgaan. Je mag best wat meer tegen jezelf zeggen dat je oké bent en dat je het goed doet. Ga aan het einde van de dag bewust na waarvoor je jezelf wilt complimenteren.

WAT JE ZELF KUNT DOEN Streef samen met een kennis een gemeenschappelijk doel na, zoals zwerfvuil oprapen tijdens een wekelijkse wandeling. Dat zorgt voor een positieve stimulans en samenhorigheid. Een klein gebaar betekent niet alleen veel voor de ander, maar ook voor jou. Draait je buur tijdens deze periode lange werkdagen? Dan doet een verse ovenschotel voor de deur veel deugd. En dat geeft ook jou een goed gevoel.

De fysieke omgeving: veel meer dan achtergrond

De lucht die je inademt, het geluid om je heen, groen in je nabije omgeving, verkeersveilige straten om te fietsen en te spelen … De omgeving waarin je woont, werkt en leeft, heeft een directe invloed op je gezondheid. WAT JE ZELF KUNT DOEN Zet de ramen die zich niet aan de straatkant bevinden dagelijks minstens een half uurtje open om je huis te verluchten. Heb je een tuin die te groot is voor jou alleen of waarin je niet graag klusjes doet? Misschien kun je hem dan openstellen voor mensen die geen tuin hebben of die op zoek zijn naar grond voor een moestuintje. Ook plantjes op een klein balkon of vensterbank kunnen al bijdragen aan een groenere omgeving. Het boek ligt sinds 6 juni in de boekhandel en is uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts. ‘Jouw gezondheid’ kost 29,99 euro en telt 400 pagina’s.

instagram.com/coronaspel tiktok.com/@grotecoronaspel

TE GEK!?

Getuigen gezocht voor docu over verslaving Te Gek!? lanceert in oktober 2020, samen met VAD en Museum Dr. Guislain, een nieuwe campagne die drank-, drug- en gokproblemen bespreekbaar wil maken. Daarvoor is Te Gek!? op zoek naar ouder-kind duo’s van wie een van beide (of beiden) kampen met een drank-, drug- of gokprobleem. Lieve Blancquaert maakt een fotoreeks van elk duo. Liefde, steun maar ook de breekbaarheid van de relatie staan daarin centraal. Er wordt ook een documentaire gemaakt die draait rond fotografie en de band tussen ouder en kind.

>>> Hanne@tegek.be

VACATURES CM ZOEKT Juridisch Stafmedewerker Juridisch dossierbeheerder – Medische ongevallen Software Engineer Outsystems Teamverantwoordelijke Operations Recuperaties Payroll Officer 100 % - onbepaalde duur - Schaarbeek

>>> WIN een boek via www.cm.be/wedstrijd-gezondheidsboek.

Juridisch dossierbeheerder – Medische ongevallen 80 % - onbepaalde duur - Schaarbeek

Maatschappelijk werker Refertewerk VAPH 100 % - bepaalde duur (tot 31/12/2020) - Berchem

www.cmjobs.be 2 901000 518404

ACV BOUW – INDUSTRIE & ENERGIE ZOEKT Medewerker administratief secretariaat 50 % - onbepaalde duur - Brussel

vacatures.hetacv.be ACV-OPENBARE DIENSTEN ZOEKT Vormingsmedewerker Medewerker Onthaal 100 % - onbepaalde duur - Brussel

www.acv-openbarediensten.be KWB ZOEKT afdelingsondersteuner Antwerpen 100 % - onbepaalde duur - thuiswerk

www.kwb.be

VISIE 11 - 11 juni 2020

limburg in beweging

Verantwoordelijke uitgevers regio Limburg: beweging.net Carien Neven, ACV Jean Vranken, CM Lizy Cosemans. Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie Visie Limburg, Mgr. Broekxplein 6, 3500 HASSELT, tel. 011 29 08 70, limburg@beweging.net, limburg.beweging.net. Een Visie gemist? Ga naar www.visielimburg.be.

Zomeruniversiteit 2020

Wat is rechtvaardig? Mind the gap

My TruSTO HELpT BiJ fiNANCiëLE GEVOLGEN VAN COrONA Heb je het financieel moeilijk? Contacteer MyTrustO en laat je tijdig helpen.

maandag 24, dinsdag 25 en woensdag 26 augustus 2020 In een sociale rechtvaardige samenleving heeft elke mens toegang tot basisbehoeften zoals vrijheid, veiligheid, onderwijs en voedsel. Zo is het welzijn van iedereen gewaarborgd. Maar hoe rechtvaardig is onze samenleving vandaag? Tijdens de coronacrisis werd bijvoorbeeld weer pijnlijk duidelijk dat ongetwijfeld goedbedoelde maatregelen niet altijd rechtvaardig zijn. En wat kunnen we dan doen om onze samenleving rechtvaardiger te maken? Op deze vragen gaan we dieper in tijdens deze zomeruniversiteit.

We beleven zware tijden en maken ons met zijn allen zorgen. Niet alleen over de gezondheid van onszelf en onze geliefden, maar ook met betrekking tot ‘onze wereld van morgen’. De overheid heeft reeds enkele steunmaatregelen genomen. Ook al wordt er uitstel gegeven om belastingen, kredieten of rekeningen te betalen, het blijft enkel bij uitstel en geen afstel.

De eerste dag gaat over het begrip ‘sociale rechtvaardigheid’: hoe kunnen we onze samenleving rechtvaardig invullen? Op de tweede dag gaan we dieper in op een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid. “Willen we de opwarming van de aarde een halt toeroepen, dan moeten er heel wat maatregelen getroffen worden. Hoe zorgen we ervoor dat die maatregelen de zwaksten uit onze samenleving niet verdringen?” We sluiten op woensdag af met het thema sociaal rechtvaardige digitalisering. Onze samenleving gaat steeds meer digitaal. Niet iedereen is digitaal geschoold en er is een ongelijke toegang tot digitale hulpbronnen.

Maandag 24 augustus 13.30-16.30u: sociale rechtvaardigheid • • •

Bea Cantillon (ov), hoogleraar en lid van het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck aan de Universiteit Antwerpen Chris Serroyen (ov), hoofd van de studiedienst van ACV Nawal Farih, federaal volksvertegenwoordiger, gemeenteraadslid Genk

Dinsdag 25 augustus 13.30-16.30u: een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid • •

Sacha Dierckx, wetenschappelijk medewerker bij denktank Minerva Stefan Goemaere, opbouwwerker bij samenlevingsopbouw West-Vlaanderen

Woensdag 26 augustus 13.30-16.30u: sociaal rechtvaardige digitalisering • • •

Ilse Mariën: hoogleraar E-inclusie VUB Sara Van Damme, program director Digitaal.Talent@Gent Tanja Camps, projectmanager Digidak

Vele mensen melden hun ongerustheid over wat er zal gebeuren zodra de Coronacrisis is gaan liggen. Zullen schuldeisers dan niet plots hevig gaan reageren om hun rekeningen betaald te krijgen? Om deze kopzorgen te verlichten, reikt MyTrustO een helpende en ondersteunende hand. Als je betalingsproblemen hebt of in de nabije toekomst verwacht, kan je met de hulp van MyTrustO er nu reeds voor zorgen dat deze niet groter worden maar beheersbaar blijven. Neem daarom de tijd om dit aan te pakken en contacteer MyTrustO. Tel. 03 220 12 00, info@mytrusto.be of via de gratis downloadbare MTO app.

>>> www.mytrusto.be

Door de coronamaatregelen is het nog niet duidelijk of de zomeruniversiteit fysiek of digitaal zal plaatsvinden. We laten dit later nog weten.

fiETSBiEBS ziJN WEEr OpEN

>>> Info en inschrijven via www.beweging.net/zomeruniversiteit

1500 mondmaskers voor kwetsbare groepen Nadat Em Phan een oproep van beweging.net om mondmaskers te voorzien voor kwetsbare groepen en de organisaties die met deze groepen werken, had gehoord, schonk ze 1500 mondmaskers. Beweging.net heeft de maskers verdeeld tussen Arktos, Groep Intro, Welzijnsschakels en het Limburgs Platform voor mensen op de Vlucht.

Alle Limburgse Fietsbiebs zijn opnieuw open. Ga de zomervakantie in met een fiets in de juiste maat voor je zoon of dochter. Iedereen is welkom. Lid worden kost 20 euro per gebruiker (+ 20 euro waarborg voor de fiets).

De drijfveer van Em is dat ze zich kan identificeren met kwetsbare groepen in de samenleving omdat ze zelf als politiek vluchteling is toegekomen in België. Ze wilde graag iets terugdoen voor de Belgische samenleving, uit dankbaarheid voor de gastvrijheid die ze heeft ervaren. Em kreeg de mondmaskers toegestuurd door vrienden die in Ho Chi Minhstad (Vietnam) wonen. Vooral de verzendkosten liepen erg hoog op. Ze wilden echter de mensen in Europa helpen, omdat ze niet goed begrijpen dat hier mondmaskers niet meteen als oplossing en remedie werden aangenomen. Ondertussen heeft Em al zes zendingen uit Vietnam ontvangen.

Voorlopig kan je enkel naar de Fietsbieb op afspraak. Alle info over de openingsmomenten en hoe je een afspraak kan maken, vind je op de website of op de facebookpagina van de Fietsbieb in jouw buurt. ■

Em Phan (rechts) overhandigt de mondmaskers aan Carien Neven van beweging.net Limburg.

>>> www.fietsbieblimburg.be

REGIO Doktersbriefjes en documenten aan CM bezorgen

Geen CM-omslagen meer nodig TREKKING UITGESTELD

Solidariteitsactie Samana Jaarlijks organiseert Samana een solidariteitsactie om langdurig zieken te steunen. Hoogtepunt is de trekking van de winnende tombolanummers. Door de coronacrisis werd de trekking van 8 mei naar 23 oktober verplaatst. Daardoor heb jij nu meer tijd om ook het goede doel te steunen.

Samana Haachtsesteenweg 579 PB 40 1031 Brussel Rekeningnummer BE82 7995 5039 4368 Mededeling: ‘Tombola’ en ‘je volledige adres’ 5 euro per tombolaboekje (met daarin 6 loten) Meer info op www.samana.be/solidariteitsactie

Opgelet Vrij langskomen of zelf een afspraak maken in onze kantoren is in deze coronaperiode voorlopig niet mogelijk. Je kunt wel door ons uitgenodigd worden voor een afspraak, maar dit enkel bij vragen of dossiers waarvoor dit echt noodzakelijk is. Kantoren waar afspraken plaatsvinden, zijn aangepast om alles veilig te laten verlopen. Met hoogdringende vragen over zorg kun je terecht op de Zorglijn: 011 280 281. Ook vanop afstand kunnen we kwaliteitsvolle hulp bieden.

CONTACT

CM Limburg Hoe kunnen we je helpen? www.cm.be/selfservice limburg@cm.be 011 280 211 Elk document (behalve de aangifte arbeidsongeschiktheid) mag in de CM-brievenbus

Tombolaboekjes zijn nog steeds verkrijgbaar aan vijf euro het stuk. Een boekje omvat zes lotjes en kan via overschrijving worden aangekocht. Noteer bij de mededeling naast ‘Tombola’ zeker ook je volledige adres zodat we je de gewenste boekjes nadien per post kunnen toesturen. De prijzenpot omvat tientallen prijzen, waaronder aankoopcheques met een waarde tussen 25 en 1250 euro. De hoofdprijs is een Audi A4.

Voortaan hoef je geen groene CM-omslag meer te gebruiken als je doktersbriefjes (of andere documenten) aan CM bezorgt. Eigen enveloppen zijn ook niet nodig. Documenten mogen nu rechtstreeks in de CM-brievenbus. REDAC TEUR STEPHANIE LOUWAGIE

CM investeert sterk in digitalisering. Doktersbriefjes worden gescand om ze vlotter te kunnen verwerken. Scannen gaat nu eenmaal gemakkelijker als doktersbriefjes niet meer uit de omslag moeten worden gehaald. Milieuvriendelijk is het ook, want het spaart een berg papier en inkt uit.

Meerdere doktersbriefjes Wil je meerdere doktersbriefjes of documenten tegelijk indienen? Steek ze dan afzonderlijk in de CM-brievenbus. Zorg dat op elk document een gele CMklever zit. Gele klevers kun je bestellen via www.cm.be/geleklevers. Hou er wel rekening mee dat de betaling mogelijk niet voor

alle doktersbriefjes op dezelfde dag gebeurt.

Ontving je voor het doktersbriefje een voorschrift of verwijsbrief? Dan hecht je die best door middel van een paperclip of een nietje aan het doktersbriefje. Hebben je doktersbriefjes te maken met een ongeval? Schrijf dan duidelijk ‘ongeval’ en de datum van het ongeval op je briefjes.

CM-brievenbus

via www.cm.be/brievenbussen. Tik je woonplaats of postcode in de zoekbalk. Bij ‘Kies een dienst’ selecteer je ‘Brievenbus’. Een volledig overzicht van de CM-brievenbussen wordt nu weergegeven. Ook tijdens de coronacrisis worden de bussen regelmatig gelicht. Opgelet: een getuigschrift van arbeidsongeschikt hoort niet thuis in de CM-brievenbus. Dit document, in de volksmond beter bekend als ‘vertrouwelijk’ moet per post worden verstuurd. De datum van afstempeling vormt immers het bewijs van het tijdstip van de aangifte.

De dichtstbijzijnde CM-brievenbus vind je

Moest je afscheid nemen van een dierbare tijdens de coronacrisis? Dan ga je door een enorm verlies. Dit in een periode die al wordt gekenmerkt door afstand, angst en onzekerheid. Wie behoefte heeft aan een babbel met gelijkgestemden, vindt wellicht steun in een van onze praatgroepen. Ook wie liever dan met lotgenoten individueel met een therapeut spreekt, vindt aansluiting in ons aanbod.

Groepssessies verliesbegeleiding door Liese Vijfeijken - 6, 13, 27 juli of 3, 10 en 24 augustus - CM-gezondheidspunt Houthalen-Helchteren - 45 euro voor de 3 sessies

Individuele rouwbegeleiding door Leen Martens - CM-gezondheidspunt Hasselt en Beringen - 40 euro per sessie

Inschrijven via www.cm.be/agenda (groepssessies) of wegwijs.limburg@cm.be

REGIO Werken in tijden van Corona

ACV LIMBURG

Iedereen wil graag gezond thuiskomen van het werk

Belastingservice Door de coronacrisis verloopt de belastingservice van ACV Limburg volledig op afspraak en via de telefoon. Wil je als ACV-lid graag een telefonische afspraak om je belastingbrief te overlopen en indien nodig aan te vullen en te verbeteren? Geef ACV Limburg je volmacht (mandaat) via de website van de federale overheidsdienst Financiën. Eens deze volmacht in orde is, ontvang je van ACV Limburg een e-mail met daarin de link naar een aparte afsprakenagenda of bel naar het speciale telefoonnummer 011 30 65 10. Lees de volledige uitleg op www.hetacv. be/belastingservice-limburg.

We zijn bijna aan het einde van de zogenoemde exitstrategie uit de coronacrisis. De voorbije weken startten heel wat sectoren geleidelijk aan terug op. De ene al wat moeizamer dan de andere. Want naast financiële problemen, een economie die op zijn gat ligt en andere kopzorgen moeten de werknemers vooral veilig terug aan de slag kunnen gaan. Hoe doe je dat in een anderhalvemetersamenleving? We vragen het aan Aysun Kuscu, orderpickster in het distributiecentrum van Terumo in Genk en David Serneels, machineoperator bij K-Beton in Heusden-Zolder.

‘Er is onmiddellijk voor gezorgd dat de vroege en de late shift elkaar niet treffen aan de prikklok. Handschoenen en alcoholgels zijn voldoende voorzien. Mondmaskers hadden we in eerste instantie niet. De directie heeft er op onze vraag wel meteen werk van gemaakt en eind april zijn ook deze verdeeld. Daarnaast wordt de social distancing gerespecteerd. Bij het lossen van containers is het werk zo ingepland dat je 1,5 meter afstand kan houden. Ook is elke pauze met 5 minuten verlengd. Anders zou er te weinig tijd zijn aan de drankautomaten. Omdat de bedienden thuiswerken, werden de vergaderzalen omgeturnd tot extra kantineruimte zodat we ook tijdens onze lunchpauze de nodige afstand kunnen bewaren.

‘De directie houdt rekening met onze voorstellen. Iedereen is op zijn hoede, het gaat tenslotte om je gezondheid. Als je de beschermingsmaatregelen niet respecteert, zit iedereen in de penarie. Als vakbondsafgevaardigden krijgen we veel vragen van de mensen op de vloer. We zijn gelukkig goed op de hoogte en kunnen terugvallen op onze secretaris als we het zelf even niet weten. We hadden ook onze handen vol met het invullen van de papieren voor de tijdelijke werkloosheid van de uitzendkrachten, die door de crisis minder werden ingezet.’

ACV-BIJBLIJVEN

Wegwijs arbeidsmarkt ■ Waarmee moet ik allemaal in orde zijn als ik afstudeer? ■ Hoe moet ik werken met de VDAB-tool ‘Mijn Loopbaan’? ■ Met welke instanties krijg ik te maken als werkzoekende? ■ Ik ben ontslagen ... wat nu?

Iedereen is op zijn hoede, het gaat tenslotte om je gezondheid. DAV ID ‘We hebben de voorbije weken op halve kracht gewerkt. Er waren heel wat mensen ziek of thuis voor de kinderen. De meesten zijn blij dat ze kunnen blijven werken, zeker jonge collega’s die een lening voor hun huis moeten afbetalen. Op de werkvloer is het niet evident om alle veiligheidsvoorschriften te handhaven, maar we doen ons uiterste best. Iedereen wil uiteindelijk graag gezond en veilig thuiskomen van zijn werk.’

het sociaal overleg hebben we daarnaast extra veiligheidsmaatregelen afgesproken.

AYSUN

K-Beton is een betonbedrijf waar onder meer betonklinkers worden gemaakt. ‘Daardoor hadden we al een stock van mondmaskers, omdat we hier vaak in het stof werken. Bij de productie van bouwmaterialen komt nu eenmaal veel stof vrij. In

Schakel de ACV-Bijblijfconsulenten in! Tijdens een telefonische begeleiding krijg je gratis nuttige info en handige tips. Stuur een e-mail naar bijblijven.limburg@acv-csc.be en ze bellen je op.

We respecteren ook hier de onderlinge afstand van 1,5 meter. De arbeidsorganisatie is hiervoor aangepast. Zo zijn er bijvoorbeeld nooit meer dan vier collega’s tegelijk in de kleedkamer en moeten vrachtwagenchauffeurs in hun cabine blijven tot de vrachtwagen geladen is. Pas dan mogen ze vastgespen. Daarnaast zijn er sprays om de handen regelmatig te ontsmetten. Er zijn afspraken om telkens aan het einde van de shift de werkpost of heftruck te ontsmetten. Ook hebben we koortsthermometers zodat de werknemers -vrijwillig- hun temperatuur kunnen meten. Dat wordt trouwens ook gevraagd aan externen die zich aanmelden.’

ACV SAMENWERKER

>>> www.hetacv.be/coronavirus-limburg

>>> www.samenwerker.be

Welzijn op de werkvloer De ACV Samenwerkers vragen in coronatijden ook aandacht voor de psychosociale risico’s op de werkvloer. De veiligheidsmaatregelen zijn getroffen. Maar wat met het welzijn van je collega’s? Hoe gaan jullie om met de gestegen werkdruk, de uitdagingen van thuiswerk of financiële bezorgdheden? Vul de militanten-vragenlijst in op onze website en ontvang tips, tools en ondersteuning.

Behaal je diploma middelbaar onderwijs van thuis uit! Mijn naam is Lief. Ik geef Nederlands en Engels in het tweedekansonderwijs in Beringen. Dat is volwassenenonderwijs (18+) met de leerstof van het middelbaar onderwijs. In Beringen bieden we reeds een tiental jaren trajecten aan met 25% afstandsonderwijs en nu, in coronatijden, kan je zelfs 100% van thuis uit werken aan het behalen van je diploma. Het lessenpakket bestaat uit twee delen. Er is een algemeen gedeelte dat voor iedereen hetzelfde is. Dit omvat vakken als cultuur, wiskunde, ICT, Nederlands en Engels. Daarnaast moet je nog een afstudeerrichting kiezen. Dat kan variëren van een opleiding tot verkoper, medisch administratief bediende, ICT, Procesoperator in de Che-

mische sector ... Slaag je voor beide delen, dan heb je een diploma secundair onderwijs. Dat opent deuren naar (beter) werk, promotie of een vervolgopleiding. Voor mijn vakken stapten we vlot over van 25% afstandsonderwijs naar 100%. Mijn cursussen waren al volledig elektronisch en mijn cursisten waren het al gewoon om regelmatig zelfstandig opdrachten te maken. Het wegvallen van de lessen op school wordt gecompenseerd door regelmatige videoconferenties. Dat geeft mijn cursisten de kans om wat bij te praten, vragen te stellen, extra uitleg te krijgen, presentaties te doen van afgewerkte opdrachten, samen een online quiz te spelen … We vinden dat altijd leuk. Op de foto zie je mij in mijn ‘cock-

pit’ tijdens een videoconferentie. Dat we zo vlot overstapten naar 100% afstandsonderwijs is te danken aan onze jarenlange ervaring hierin en de digitale cursussen met leerpaden. Schooljaar 2021 gaat onze school, naast de gewone lessen in de klas, dan ook een traject met 100% afstandsonderwijs aanbieden voor wie de algemene vakken van thuis uit wil volgen. Zo kan je veilig, in je eigen bubbel, werken aan je toekomst. Wil ook jij je toekomst in handen nemen? Neem deel aan onze online infomomenten op 18-19-20 juni 2020. Stuur een e-mail naar ina.rens@lbconderwijs.be om toegang te krijgen. Tot dan!

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week actrice Annick Segal (59)

Annick, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

Waaraan besteed je te weinig tijd?

‘Voor empathie! Om het met een Indiaanse metafoor te zeggen: wandel eerst een mijl in iemands mocassins voor je met je oordeel klaarstaat. Iedereen wordt onmiddellijk een kleedje aangepast. Dat geldt op sociale media, maar ook in de realiteit. We hoeven het niet met elkaar eens te zijn, maar begrip voor elkaar of gewoon luisteren en aanvaarden dat de andere anders is, zou zoveel oplossen.’

‘Aan helemaal niks doen. Ik weet dat het mij zoveel deugd doet: gewoon in de tuin zitten of wandelen in mijn geliefde park en een paar uur met volkomen niks bezig zijn. Soms komen daar ook heel creatieve gedachten uit. Ik word heel gelukkig van mij daaraan over te geven.’

‘Op BBC zag ik de prachtige reeks Normal People. Er wordt subtiel verteld hoe mensen die het goed menen, elkaar toch pijn doen, niet in staat zijn om te communiceren en verkeerde keuzes maken. Als toeschouwer zou je willen roepen: Nee, doe dat niet. Tegelijk zijn alle situaties zo herkenbaar. Stilletjes in je zetel weet je dat je ooit dezelfde fouten maakte.’

Welke waarden dank je aan je ouders?

‘Geduld , liefde en boterhammen. (lacht) Soms twijfelde ik of ik wel de juiste keuzes maakte in de opvoeding van mijn kinderen. Dan zei mijn moeder, die er zelf acht grootgebracht: Je kan niet alles goed doen en fouten maak je zeker, maar geef ze geduld, liefde en boterhammen, en je komt al een heel eind.’

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Ik zou graag wat meer zelfvertrouwen hebben, wat meer in mezelf geloven. Op een receptie bijvoorbeeld zie ik mensen van het ene groepje naar het andere flaneren en elke keer een interessant gesprek voeren. Maar als ik naar een receptie ga, struikel ik vaak over mijn woorden, en soms zelfs over mijn eigen voeten.’ (lacht)

Welke film heeft indruk op je gemaakt?

TEKS T NILS DE NEUBOURG FOTO ID/CARLO COPPEJANS

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Een machine om alle kinderen geduld, liefde en boterhammen te geven, en heel veel dolle pret!’

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

‘In Rome of in Londen. Ik ben gek op Italië, op de bruisende levenslust, op de cultuur die met elke plaats verweven is. Op samenkomen aan lange tafels onder de pijnbomen en met het gezin en vrienden genieten van simpel maar eerlijk en heerlijk voedsel en eindeloos van gedachten wisselen. Op de dolce far niente. Maar ik ben ook gek op de Engelse stiff upper lip, de Londens vrijheid om iedereen te laten zijn wie hij of zij is, de humor, de pubs en het schitterende theater. En hoe ouder ik word: ergens te midden van de natuur. Ik zie mezelf ook wel met een hond op een boerderij ver van de bewoonde wereld mijn schapen tellen.’

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Passie! Op zoek gaan naar wat je gelukkig maakt, waar jij je voor wil smijten. Ik heb het altijd heel moeilijk als ik de zoveelste oproep hoor om exacte wetenschappen of IT te studeren. Als dat je passie is, moet je dat natuurlijk doen. Maar

wat zou er met mij gebeurd zijn als ik exacte wetenschappen had gestudeerd? Geen enkele werkgever zou gelukkig geweest zijn met mij en ik zou waarschijnlijk aan mijn twaalfde burn-out toe zijn. Nu hoop ik dat ik tot mijn tachtigste mag en kan werken, omdat ik met mijn passie bezig ben. Voor mij is dat acteren, maar je kan even goed gepassioneerd auto’s repareren, badkamers zetten of vis verkopen. Of zoals onlangs nog maar is gebleken: mensen verzorgen.’

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen?

‘Beethoven, zonder twijfel. Ik ben altijd al gefascineerd geweest door zijn muziek, en zijn intense blik. (lacht) Maar sinds ik het Beethovenboek van Jan Caeyers las, ben ik nog meer geïnteresseerd. Het is heel boeiend om te lezen dat een componist van wie wij denken dat iedereen hem op handen droeg ook een mens was met teleurstellingen, woedeaanvallen en frustraties.’

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet?

‘Als kind bracht ik mijn vakanties in Koksijde door. Ik wandelde er dikwijls voorbij de Abdij Ten Duinen. Daar waren jonge mensen in de weer met borsteltjes om de ruïnes bloot te leggen. Ik stond er altijd een beetje afgunstig naar te kijken en wilde ook archeoloog worden. Mijn vader vond dat geen goed idee, want volgens hem moest je als archeoloog rijke ouders hebben die expedities voor jou bekostigen. Maar mijn enthousiasme als ik ergens een tempel of een oud kasteel zie is met de jaren alleen maar groter geworden.’

Visie 2020 nr. 11 - Limburg

Articles inside

Alles over je Kazou-vakantie

Sporters in coronatijden

Mentale gezondheid van kinderen en jongeren