BIK 2/2013

Jarosław Jakubowski: wiersz Felietony: Gębarowska, Pruss, Maniszewska, Siwiec

Podsumowanie roku: film w regionie

Historia jednego dnia: 20 stycznia 1920 roku

luty 2013

Oko podróżnika i obiektyw aparatu: Mieczysław Franaszek

„Wiśniowy sad” w TPB

nr 2 (436) ROK XXXIX ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Kaźmierski: Biszok? Bisz OK!

na początek Niezależnie od tego, czym powita nas luty – utrudniająca życie śnieżycą, depresyjną odwilżą, siarczystym mrozem czy czymkolwiek jeszcze nas może zaskoczyć, możemy liczyć na kulturę. Na tym polega jej niezawodność. Jest obok, blisko, trwa przy nas niezależnie od okoliczności. Na dodatek – nie narzuca się, czeka cierpliwie aż zechcemy po nią sięgnąć. Za każdym razem, gdy czytam badania, które pokazują, ile osób nie korzysta z tego banalnego dobrodziejstwa, jestem zdziwiony. Jestem zdziwiony nie dlatego, że żal mi kultury. Jestem zdziwiony, bo żal mi tych, którzy ją odrzucają. Nie dla jej dobra to powinni robić, ale swojego. No i naszego. Mówiąc naszego, mam na myśli całość naszego życia społecznego.

Kultura jest jego, tego życia, uniwersalnym słownikiem. Jest naszym wspólnotowym spoiwem – tym bardziej w przypadku tej niewielkiej, lokalnej wspólnoty.

W tym roku luty przedzielony jest niemal równo na pół: pół miesiąca karnawału, pół miesiąca wielkiego postu. Prawdziwie wyrównana to walka karnawału z postem. W programie na luty – różnorodność jak na Breuglowskim obrazie. Rozpiętość tematyczna też zapełnia całą skalę: od przyziemnych uciech i rozrywek po wysublimowaną wzniosłość. Co najlepsze, nie musimy wybierać, nie musimy się pomiędzy tymi przeciwstawnymi wartościami jednoznacznie ustawiać – możemy pozostawać w nieustającym ruchu, czerpać z tego świata tyle, ile tylko możemy. Nie musimy, jak u Breugla, krzyżować rożna z piekarską łopatą. Jeśli nie dla dobra kultury (jej instytucji, jej wytworów i twórców), to dla dobra własnego. Jeśli nawet nie dla własnego, to dla dobra całej wspólnoty. Wesołego karnawału, wyciszonego postu!

Fot. Dariusz Gackowski

R edak to r N ac zeln y

B I K w inte r n e ci e:

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Strona wiersza: Nieopisane, Jarosław Jakubowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tomasz Kaźmierski, Spoza układu (2): Biszok. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bisz. Dopisek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 3 4 5

Aktualny Kwestionariusz Teatralny #2 – Marcin Zawodziński, Maciej Federowicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Małgorzata Maniszewska, Młode talenty i atuty ich warsztatu. . . . . . . . . . . . . . . . 8 Nagroda za obsesyjne podglądanie, Jarosław Jaworski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Katarzyna Gębarowska, Czy SZTUKA ma płeć? (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Dziennik podróży w miejscu (2), Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Oko obiektywu, rozmowa z Mieczysławem Franaszkiem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (2): Logika czy masakra. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Ma być dziwnie, rozmowa z Justyną Ptaszyńską. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (4): Ornitologia stosowana. . . . . . . . 22 Odnotowano. Kronika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Przybyli ułani pod okienka, okna i witryny, czyli 20 stycznia 1920 roku w Bydgoszczy, Adam Gajewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Zdzisław Pruss,Bydgoski insynuator kulturalny (107). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mok.bydgoszcz.pl www.mok.bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mok.bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak współpraca: Maciej Federowicz, Adam Gajewski, Monika Grabarek, Marcin Szymczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel,

druk i oprawa: Abedik, www.abedik.pl redakcja: tel. 523 255 553 bik@mok.bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 2/2013 (436) Objętość dotowana: 50 stron.

Rok XXXIX, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

2 |

| luty 2013

Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Wydarzenia Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Akademia Muzyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Galeria Miejska bwa, Galeria Brda, Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Spotkania Teatralne „Zwierciadła”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Bydgoska Szkoła Wyższa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Galeria Wieży Ciśnień. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Galeria Sztuki Wozownia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Towarzystwo Polsko-Austriackie w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Na okładce zdjęcie z próby do Wiśniowego sadu, k tórego premiera odbędzie się w Teatrze Polskim w Bydgoszcz y 2 lutego. Fot. Maciej Grabowski.

strona wiersza

Fot. Maciej Roz wadowski

Jarosław Jakubowski

Nieopisane Tak blisko stoi nieopisane.

Osiedla domków w burych trawach, nie, nie osiedla – osobne domki, nie, nie domki – osobne dachy, przyciężkie, blachodachówkowe, okropne, osobne profile okienne, osobno rynny powlekane tworzywem, nierdzewne, choć woda z nich chlusta w piach, też nieopisany.

Widziałem, próbowałem objąć, pogłaskać spojrzeniem, nieopisane stało nieopisane, osobne, rozrzucone broniące się przed opisem, niechcące do mitu, pod jakimś niebem, nie, nie niebem – po prostu nieopisane, wynikłe z czegoś, wyplute w bure trawy, piachy, zamieszkane, nie, nie zamieszkane – mrugające ekranami, otoczone murami, drutami.

W stanie surowym chronicznie.

Jarosław Jakubowski (ur. 1974 w Bydgoszczy). Poeta, prozaik, dramatopisarz. Autor kilku tomów wierszy, m.in. Wyznania ulicznego sprzedawcy owoców i Pseudo, tomu prozy Slajdy oraz dramatów, m.in. Życie, Magik i Generał. Ostatnio opublikował powieść Cyryl, dlaczego to zrobiłeś? i tom poetycki Święta woda. Pracuje w Bydgoszczy. Mieszka w Koronowie. luty 2013 |

| 3

fmeul zi ey tkoan

Kaźmierski Spoza układu (2): Biszok Z trudem przypominam sobie, kiedy po raz pierwszy usłyszałem o Biszu. Wiem, dzięki czemu, jednak który to był rok? 2007? 2008? Jakoś tak. A w jaki sposób usłyszałem? To był numer Żyję w tym mieście.

Później był Deszcz, wreszcie dotarłem do współpracy Bisza i Kosy – epki Zimy. Ten krążek jest z 2007 roku, zatem to musiał być właśnie ten rok. Gdy prowadzi się audycję muzyczną, w której nie skupiam się raczej na muzyce rockowej rozumianej popularnie, sporo ludzi podsyła swoje brzmienia. Są też prośby o opinię, emisję, wsparcie, promocję. Wiadomo, jak to bywa.

Zdarzają się rzeczy, które są naprawdę wielkimi pomyłkami, a wykonawcy nie wiedzą, że nie wiedzą czyli błądzą nieświadomie. Jest szansa, że to z powodu młodego wieku, małego bagażu życiowych doświadczeń, braku osłuchania. Jednak są przypadki, które nie dają nadziei. Są też, na szczęście, propozycje w miarę interesujące, porządnie osadzone w gatunku, wykonywane na niezłym poziomie. Są też, wreszcie, rzeczy oryginalne, w których dostrzec można indywidualny styl, rozpoznawalny jest „charakter pisma”, wtedy czuje się radość, zapał i sens. Był to zatem rok 2007. Ktoś, po uprzednim mailowym uzgodnieniu, podrzucił cd-ra do rozgłośni. Zgarnąłem to do redakcji. Zająłem się czymś innym, ale w końcu wrzuciłem do odtwarzacza. Po grafice widzę, że to klimaty okołohip-hopowe, zatem, jak wychowały mnie poprzednie sytuacje, po najgorszym hip-hopie mogę spodziewać się: w warstwie muzycznej – kiepskich jednowymiarowych bitów, w warstwie wykonawczej – problemów z dykcją, w warstwie tekstowej – jarania, nadmiaru wulgaryzmów, przypominania słuchaczom i upewniania ich, kto jest wykonawcą oraz że jest świetny, a kobieta to biżuteria mężczyzny. Już prawie odpalam płytę. Moment zawahania. Czy dziś dam radę się z tym zmierzyć? Może jednak Madlib? Płyta leży obok. Albo Emade z OSTR? Trudno, jedziemy. Play. I zdziwienie. I to jakie. I jest dobrze. I jest bardzo dobrze. To tutaj? U nas? Gdzie? Skąd oni? Coś można poprawić w brzmieniu, ale generalnie rewelacja. Wrzucam Żyję w tym mieście na playlistę Muzyki Spoza Układu. Ludzie się odzywają, pytają, reagują podobnie do mnie. Słuchacze z zupełnie innej bajki muzycznej są zszokowani. „Tak można grać hip-hop?” Można! Kawałek trafia na Listę Przebojów Polskiego Radia PiK i nieźle sobie radzi. Docieram do związanego z grupą Poxa: dawaj więcej! Kolejny numer: Deszcz W podkładzie wypuszczona długa solówka gitarowa: co za odwaga! I znowu dobrze.

4 |

| luty 2013

Docieram do Bisza, umawiam się na wywiad, wtedy jeszcze do programu telewizyjnego „Moc muzyczna”.

Nagranie. Bisz. Miły, skromny gość. Nagrywamy przed Yakizą, wokół dużo pomalowanych ścian. Dowiaduję się, że Bisz pisze nie tylko do muzyki. Jest w uczelnianej grupie poetyckiej. Po kilku słowach zaczynam rozumieć, skąd w tekstach tyle wrażliwości, przyznawania się do zwątpień, bystrej obserwacji, wręcz hip-hopowej odwrotności. Bum. Mam epkę Zimy. Szczęka opada. Gość rymuje o porze roku w taki sposób, że słyszę gorzką refleksję o przemijaniu. Podkłady niezłe, mogłyby być lepsze, ale jakoś tam nawiązują do lubianej przeze mnie wtedy wytwórni Ninja Tune, a zwłaszcza do twórczości Blockheada. Gram zatem często Bisz Oer i Kay. Kolejne spotkania, wywiady. Poznaję Oera. Kilka słów o muzyce i znów wiem, skąd te sample ułożone w taki, a nie inny sposób. „Strzelamy” do siebie wykonawcami, płytami: jesteśmy w domu. Jest z nimi już dj Paulo, lubi funk – wyśmienicie. Od Poxa dowiaduję się, że wreszcie chcą coś wydać „na legalu”, szukają, piszą.

Czy to pierwszy taki przypadek w Bydgoszczy? Nie wiem, ale rzadki. Bisz w „Aktiviście”. Bisz u Wujka Samo Zło. Bisz na tym i tamtym portalu. Bisz tu i tam.

I bardzo dobrze. Zaraz zdobędę Wilka na winylu! Utwór Pollock miażdży. Mamy w mieście mocną ekipę i powinniśmy się z tego cieszyć. Jestem o nich spokojny, znają cenę swojego sukcesu, trochę przeżyli, zatem palma nie powinna odbić.

Wytwórnie albo nie odpisują, albo odmawiają. Po pewnym czasie odzywa się oficyna z dziwnych rejonów muzycznych, choć hip-hop był już tam wcześniej.

Firma zbyt się nie popisuje, jeśli chodzi o sprawy promocyjne, ale w końcu jest płyta. Premiera w Muzyce Spoza Układu. Klipy robią już karierę w internecie.

Organizujemy w Empiku małe spotkanie z okazji wydania albumu. Kolejne numery szaleją w internecie.

Załapało. BOK okupuje listę OLIS czyli zestawienie najlepiej sprzedających się w Polsce albumów na normalnych nośnikach. Bum. BOK na Itunes. Jest bardzo dobrze, rozkręca się karuzela koncertowa. Widzę po

felieton Bisz. Dopisek

chłopakach, że nawet nie są zdziwieni tym sukcesem, gdzieś tam w środku wiedzieli, że nastąpi, nie wiedzieli tylko kiedy. Jak długo będziemy jeszcze czekać? To było najważniejsze pytanie. BOK, jeszcze w Węgliszku, gra w ramach Instytutu Muzyki Miejskiej. Później sporo koncertów w kraju. Grają także w Radiu PiK, nagrywamy to, by uniknąć wpadek z „brzydkimi wyrazkami”. Na debiutanckiej, legalnej płycie znajdujemy muzyczne impresje delikatne w warstwie muzycznej i tekstowej (Nie trać mnie), obok pełnokrwistych, potężnych kawałków z gitarą (Daj to głośniej). Ale płyta W stronę zmiany była tylko przygrywką do szału, jaki powstał przy Wilku chodnikowym Bisza. Przedpole oczyszczono, odpowiedni wydawca i album wszedł w swój czas. Wszyscy pewnie już wiedzą, co się dzieje.

Chłopaki mają terminy zajęte na wiele tygodni. Syn mnie pyta, czy załatwię mu autograf Bisza. Sypią się propozycje występów gościnnych tzw. featuringów.

Bisz zaczyna odmawiać z troski o jakość. Znów OLIS, ale jeszcze dłużej, jeszcze wyżej. Bisz na Wilku jest trochę ostrzejszy, wolę go lirycznego, ale trzyma wysoki poziom. BOK podczas koncertów wypełnia publicznością nawet duże kluby w kraju. Teraz ich priorytetem koncertowym powinno być staranie się o jak największą liczbę muzyków, którzy grają na żywo. Dziś już nie można tylko z dj-em. Pamiętamy, co się działo w Estradzie pod koniec grudnia: zorganizowano jeszcze jeden koncert, gdyż zabrakło miejsca dla chętnych. Czy to pierwszy taki przypadek w Bydgoszczy? Nie wiem, ale rzadki. Bisz w „Aktiviście”. Bisz u Wujka Samo Zło.

Bisz na tym i tamtym portalu. Bisz tu i tam. I bardzo dobrze. Zaraz zdobędę Wilka na winylu! Utwór Pollock miażdży. Mamy w mieście mocną ekipę i powinniśmy się z tego cieszyć. Jestem o nich spokojny, znają cenę swojego sukcesu, trochę przeżyli, zatem palma nie powinna odbić. Kończę humorystycznie. Koledzy z BOK na pewne rzeczy związane z, nie bójmy się tego słowa, popularnością nie mają wpływu; oto dialog zasłyszany w galerii handlowej, koło Empiku. Nastolatek, chyba gimnazjalista do mamy: – Mamo, to kupisz mi tę płytę?

– Znowu? Którą?

– No Bisza?

– Co? – No „Wilka” Bisza z Be O Ka – Aaaaa, coś mówiłeś, tego Biszoka?

– Jezu mamo jakiego Biszoka? - cedzi szeptem przez zęby młodzieniec rozglądając się czy czasem nikt w jego wieku tego nie słyszy (ja na szczęście słyszę).

– A myślisz, że ja tam pamiętam te wszystkie Twoje dziwaczne nazwy? Biszok, Fiszok co to za różnica?

Tomasz Kaźmierski

Już dawno zdałem sobie sprawę z dziwnego przypadku – dziwny ten przypadek dotyczył historii literatury, dokładniej powiedziałbym: historii form literackich. Otóż faktem powszechnie znanym jest, że poezja współczesna (nie tylko polska, chociaż istotnie – ta tendencja ma wiele wspólnego z tradycją i specyfiką poszczególnych języków) pozbywa się systematycznie rymów od czasów modernizmu.

Niespodziewany ratunek dla rymów przyszedł ze strony hip-hopu. Rym, zdewaluowany jako środek w poezji (i używany najczęściej w celach parodystycznych, chociaż pamiętam, rzecz jasna, o mistrzostwie Barańczaka, pamiętam o formalnym konserwatyzmie Rymkiewicza), stary dobry rym nagle odnalazł się w rapie. Nagle samo słowo „rymować” zaczęło się wyzbywać swoich staroświeckich konotacji. Rzecz dziwna, zaskakująca, radosna (przynajmniej dla mnie, który rymowaną poezję ceniłem i lubiłem, cenię i lubię).

Bisz, o którego poetyckiej twórczości wspomina się czasem mimochodem (jakby usprawiedliwiając oryginalność jego tekstów na tle innych raperów), jest bardzo dobrym poetą. Niech to, co tu piszę, będzie swoistym aneksem do wspomnienia Tomka Kaźmierskiego. Ja – inaczej niż on – poznałem najpierw nie Bisza, ale Jarka Jaruszewskiego-poetę (który – podobno, tak wtedy coś słyszałem – też rapuje jako Bisz). Co zabawne, także i w moim przypadku radio było pretekstemspotkania. Robiłem audycję o literaturze i ten jej odcinek miał być poświęcony prezentacji grupy poetyckiej Et Cetera.

Jaruszewski jest z tej gromadki twórcą najoryginalniejszym. Mogę powtórzyć to, co pisałem w recenzji z pierwszej antologii grupy, The Best Off: „Jaruszewski ma wszystko, żeby pisać dobre wiersze i pewnie będzie to robił”. To, że jego pierwotnym doświadczeniem literackim (zgaduję) jest rap, ma swoje dobre i złe strony. Dobre, bo gwarantuje mu oryginalność. Jego poezja ma jakiś rapowy charakter – trudno mi zdiagnozować, na czym to polega.

Inaczej niż młodzi poeci korzysta z rytmu, inaczej pewnie słyszy słowa, całe wersy, całe teksty. Ale ma to też złą stronę. Może nawet kilka. Choćby taką, że jego rapowanie zaburzy i ustawi jednoznacznie recepcję tych wierszy. Albo taką, że nie bardzo jest się w polskim hip-hopie od kogo uczyć pisania poezji (sam od siebie nie będzie się przecież uczył).

Grupa Et Cetera zdążyła już wydać swoją drugą antologię (Wykop z miasta). Jaruszewski znów jest tam najlepszy, nie ma kompleksów, ma za to szeroki rejestr poetycki: od lirycznego Pozwalam sobie do zaangażowanego Zero, a w żadnym z nich nie brzmi fałszywie. Jednak już nie jestem pewien, że „będzie to robił”. Jego poezja może paść łupem jego scenicznej sławy. Byłoby szkoda. Trzymam kciuki za to, żeby pisania nie porzucał. Niech argumentem będzie też to, że poetyckie doświadczenie tak dobrze robi jego tekściarstwu.

Aha, a w poezji Bisz właściwie nie rymuje…

Michał Tabaczyński luty 2013 |

| 5

teatr

akt # 2 Aktualny Kwestionariusz Teatralny

Fot. Dariusz Gackowski

Marcin Zawodziński Jestem dobrym aktorem, bo…

Uważam, że o tym, czy ktoś jest dobrym aktorem decyduje widz. Ja staram się rzetelnie wykonywać swoją pracę, a ocenę pozostawiam widowni. Dla mnie odbiorca, który po spektaklu wychodzi uśmiechnięty, podziękuje za udaną rolę, powie dobre słowo i ma na temat danej sztuki własną refleksję, daje wyraz temu, iż jestem dobry w tym, co robię. Jednak ja chcę to zobaczyć w jego oczach, a nie w moich, bo byłoby to kabotyństwo i oznaka zarozumiałości.

Najłatwiejsza rzecz w moim zawodzie to… nawiązanie kontaktu z dziećmi w czasie spektaklu. W zawodzie aktora nie można zabić w sobie dziecka, gdyż mając je w sobie, posiada się również pewną naiwność i radość wykonywania pracy. Dziecięca widownia dostrzega wtedy we mnie dużego smyka i zaczynamy funkcjonować na poziomie koleżeńskim.

Zupełnie nie potrafię… ogarnąć matematyki, a co za tym idzie grać na perkusji, gdyż ta umiejętność wymaga precyzyjnego liczenia taktów ;) Gdybym musiał zmienić zawód, to zostałbym… pilotem Boeinga, gdyż jest to jedyna rzecz, która mnie przeraża, a chciałbym przełamać swój lęk. Mógłbym zostać także wokalistą rockowym w najlepszej kapeli na świecie. Potrafię śpiewać, ale dzięki temu mógłbym o sobie powiedzieć, że jestem najlepszy.

6 |

| luty 2013

teatr Najczęściej w teatrze śmieję się z… losowych i przypadkowych sytuacji. Najśmieszniejsze są nieprzewidziane wpadki, które często utrudniają zachowanie powagi na scenie.

Najdziwniejszy przesąd teatralny, któremu hołduję to… wzajemne kopanie się z innymi aktorami po tyłkach przed premierą. Nie hołduję jednak żadnemu dziwnemu i nietypowemu przesądowi.

Moje ulubione miejsce w budynku bydgoskiego teatru to…

Nie mam jednego takiego miejsca, gdyż uwielbiam sam moment przekraczania progu teatru. Lubię także spacerować po całym budynku, bo każde jego miejsce wnosi inną, niepowtarzalną jakość tej świątyni sztuki.

Pierwsza rzecz, którą robię, gdy przychodzę do pracy to… wchodzę do garderoby nr 9, która jest najlepszą „gwiazdorską” garderobą w całym teatrze i witam się z kolegami ;) Krótko przed ważnym dla mnie spektaklem myślę o…

Najczęściej modlę się po cichu o powodzenie mojej pracy i o bezpieczeństwo jej wykonania. Myślę także o tym, po co wchodzę na scenę, ponieważ gdy znam cel mojego wejścia, to automatycznie wychodzi odpowiednie wykonanie.

Moje największe marzenie teatralne to…

Myślę, że jest ono jeszcze przede mną. Marzenia, to zawsze więcej od tego, co się już posiada. Jeśli ktoś zadałby mi 5 lat temu, zanim zostałem aktorem bydgoskiego teatru, takie pytanie, to odpowiedziałbym, że chciałbym pracować w najlepszym teatrze w Polsce. Dzisiaj to marzenie się spełniło. W tym momencie nie wyobrażam sobie innego miejsca, w którym chciałbym pracować i posiadam wszystko, czego mi trzeba.

Rola, z której jestem najbardziej zadowolony to…

Chciałbym być zadowolony z ról, które dopiero dostanę. Z obecnych, nad którymi pracuję, zaczynam być zadowolony z Jaszy ze spektaklu Wiśniowy sad w reżyserii Pawła Łysaka. Natomiast z moich dotychczasowych kreacji mogę wymienić m.in.

Nieśmiałowskiego z Klubu kawalerów czy Esbeka z Popiełuszki.

Bydgoski Teatr jest najlepszy w Polsce ponieważ… mówi o tym, co dzieje się tu i teraz. Tworzymy spektakle współczesne, które czasem językiem klasyków opowiadają o aktualnych problemach, np. wykluczonych czy różnych formach cierpienia. Jesteśmy teatrem, który dyskutuje i nie boi się podjąć rozmowy z widownią, nawet poprzez prowokację. TPB jest także najlepszy dzięki rewelacyjnemu dyrektorowi.

Dobry teatr zaczyna się od wierzchołka. To Paweł Łysak zbudował świetnie funkcjonujący zespół z różnych skrajnych osobowości, który potrafi być kolektywem. Te wszystkie elementy składają się na sukces bydgoskiego teatru.

Przepytywał Maciej Federowicz luty 2013 |

| 7

felieton

MANISZEWSKA Młode talenty i atuty ich warsztatu Spośród koncertów, które w lutym odbędą się w Filharmonii Pomorskiej z pewnością warto zwrócić uwagę na ten, który odbędzie się 22 lutego pod hasłem „Promocja młodych talentów”. Zarówno dyrygent, jak solistka nie ukończyli jeszcze trzydziestki, ale zdążyli się już wypromować sami, zdobywając wyróżnienia, stypendia, nagrody, zaś Jakub Chrenowicz w ostatnich dwu sezonach został najpierw asystentem dyrektora Filharmonii Narodowej, a później pierwszym dyrygentem orkiestry Opery i Filharmonii Podlaskiej.

Od czasu spektakularnych światowych sukcesów Gustavo Dudamela, który ułatwił debiut innym młodym dyrygentom, każdy kraj chciałby takiego gwiazdora mieć. W Polsce jest nawet w czym wybierać, talentów nam nie brakuje: Łukasz Borowicz, Krzysztof Urbański, Michał Dworzyński i właśnie Jakub Chrenowicz, dyrygent, który dba o proporcje i soczystość brzmienia orkiestry i podoba się publiczności. Smukła sylwetka, plastyczne ruchy rąk, wyrazisty gest, szczypta aktorstwa – robią wrażenie. Uważność i skupienie, energia i dobry kontakt z orkiestrami – to kolejne zalety. Programy, które młody kapelmistrz wybiera, sprawiają też, że jego słuchacze nie są skazani na nudę. Prócz utworów popularnych, znanych, lubianych, często goszczących na estradach koncertowych dzieł twórców XIX wieku, proponuje im też muzykę wieku XX i kompozycje współczesne.

Marika Przybył zagra I Koncert skrzypcowy D-dur Sergiusza Prokofiewa. Grając ten utwór, artystka będzie mogła z pewnością zaprezentować wszystkie atuty swojego warsztatu, a także fantazję i muzykalność. Ten popularny zarówno pośród słuchaczy jak wykonawców utwór powstał w 1917 roku. W Rosji szaleje rewolucja, trwa chaos, tymczasem ten właśnie rok jest dla Prokofiewa jednym z najbardziej bogatych w dzieła.

8 |

| luty 2013

Chrenowicz niemal równo dwa lata temu był już na estradzie Filharmonii Pomorskiej, prowadząc program z Koncertem na perkusję i orkiestrę Josepha Schwantnera, współczesnego kompozytora amerykańskiego.

Dyrygował już dziełami Alfreda Sznittke, Szymona Laksa, Witolda Lutosławskiego, Henryka M. Góreckiego, Kaija Saariaho, Artura Cieślaka, wieloma innymi.

To banalne, co przypomnę, ale słuchacze koncertów w XVIII, XIX w. chodzili na nie po to, by posłuchać nowych, jeszcze nieznanych kompozycji, napisanych specjalnie dla nich. Czekali na nowe dzieła, by ich słuchać, oceniać je, dyskutować o nich. Tymczasem dziś… Dobrze, że są tacy jak Chrenowicz, którzy utworów nieznanych jeszcze publiczności się nie boją i – przynajmniej w jakiejś części – zaspokajają również takie potrzeby melomanów.

Warto chyba też wspomnieć o tym, że Jakub Chrenowicz dyrygował muzyką Jana Duszyńskiego, która brzmi w filmie Pokłosie i, tego samego kompozytora, muzyką do przedstawienia Trzech sióstr Czechowa, prezentowanego niedawno w telewizji. Na pewno więc warto będzie zobaczyć tego dyrygenta za pulpitem, posłuchać, jak poprowadzi naszą orkiestrę w programie złożonym z utworów z XIX i XX wieku.

Solistka, Marika Przybył, tak jak dyrygent, również wystąpiła już podczas koncertu w naszej filharmonii i to jeszcze jako nastolatka, grając w 2008 roku z Capellą Bydgostiensis Koncert skrzypcowy G-dur KV 216 Mozarta. Została uhonorowana stypendiami Ministra Kultury i Sztuki, uczestniczyła w kursach mistrzowskich takich znakomitości jak Wanda Wiłkomirska, Grigori Zhislin, Wiktor Pikajzen, Konstanty Andrzej Kulka. Jest też laureatką wielu konkursów w kraju i za granicą, chyba ostatnim trofeum było zajęcie II miejsca na VI Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej im.

J. Brahmsa w Gdańsku, gdzie grała w składzie tria Volpe.

Marika Przybył prowadzi też aktywne życie koncertowe. Absolwentką jest od niedawna, a występuje już od kilku lat, wykonując solowe koncerty z orkiestrami, recitale solo, z towarzyszeniem fortepianu, kwartetu smyczkowego, a także w składzie tria fortepianowego i orkiestry kameralnej. W repertuarze „głodnej grania” skrzypaczki są zarówno utwory klasyczne, współczesne, jak i rozrywkowe.

Podczas koncertu, do którego wysłuchania zachęcam, Marika Przybył zagra I Koncert skrzypcowy D-dur Sergiusza Prokofiewa. Grając ten utwór, artystka będzie mogła z pewnością zaprezentować wszystkie atuty swojego warsztatu, a także fantazję i muzykalność. Ten

felieton

Capella Bydgostiensis

popularny zarówno pośród słuchaczy jak wykonawców utwór powstał w 1917 roku. W Rosji szaleje rewolucja, trwa chaos, tymczasem ten właśnie rok jest dla Prokofiewa jednym z najbardziej bogatych w dzieła. Pisze Symfonię klasyczną, III i IV Sonatę fortepianową, Wizje ulotne na fortepian, rozpoczyna pracę nad kantatą na podstawie chaldejskich tekstów Ich siedmiu i III Koncertem fortepianowym. Podczas pracy nad I Koncertem skrzypcowym konsultacją służył mu nasz znakomity Paweł Kochański. Prawykonanie jednak miało miejsce dopiero w 1923 roku i nie było wielkim sukcesem. Miało miejsce w Operze Paryskiej z Marcelem Darrieux i Sergiuszem Kusewickim za dyrygenckim pulpitem. Nathan Milstein był jeszcze w Rosji, Bronisław Huberman odmówił nawet przyjrzenia się partyturze, a Darrieux był pod ręką. Zabrakło soliście iskry bożej. Tak więc estradową karierę koncert Prokofiewa zaczął robić dopiero w roku następnym, gdy w Pradze zagrał go Joseph Szigeti. Węgierski artysta grał go później w całej Europie i Ameryce, a w swoich wspomnieniach napisał, że koncert zafascynował go od pierwszego rzutu oka „dzięki mieszaninie bajkowej naiwności i odważnej dzikości”.

Cały koncert rozpocznie jednak koncert uwertura W zaklętym mieście Wineta Feliksa Nowowiejskiego. Pod tym tajemniczym tytułem kryje się opus 28, czyli uwertura do opery kompozytora Legenda Bałtyku. To w jej libretcie pojawia historia o bogatym grodzie, którego władczyni, Jurata, została wraz z całym grodem i bogactwami zatopiona za to, że odrzuciła awanse Peruna, groźnego boga ognia. (Według innej wersji podania mieszkańcy byli niezwykle bogaci i rozpustni, co wywołało gniew bogów. Zesłali więc na Winetę ogromne fale morskie rankiem, pierwszego dnia świąt wielka-

nocnych.) Znajdziemy więc w utworze obraz zaklętego, zatopionego miasta, namalowany orkiestrą w niemieckim, postwagnerowskim stylu. Często bowiem pamiętając, że Nowowiejski jest kompozytorem Roty, zapominamy, że napisał m.in. oratoria: Znalezienie Św.

Krzyża, monumentalne Quo Vadis, dziewięć symfonii organowych op. 43 oraz cztery koncerty organowe. Już w wieku 25 lat patron Akademii Muzycznej w Bydgoszczy otrzymał prestiżową nagrodę im. Giacomo Meyerbeera – Prix de Rome za oratorium Powrót syna marnotrawnego i Uwerturę romantyczną.

Zwieńczy koncert cykl poematów symfonicznych Moja ojczyzna Bedřicha Smetany. Czy usłyszymy wszystkich sześć, czy tylko cztery, jeszcze nie wiem, ale z pewnością zabrzmi słynna Wełtawa, posłuchamy charakterystycznych tematów muzycznych odnoszących się do rzeczywistości opisanej w programie literackim, dających też pole do popisu poszczególnym grupom i instrumentom orkiestry. Wiemy, że głuchy był Beethoven, rzadko pamiętamy, że Moją ojczyznę również pisał kompozytor zupełnie głuchy. We wspomnieniach Smetana opisał to tak: „Pewnego wieczoru wróciłem do domu z opery, przez godzinę improwizowałem na fortepianie, poszedłem spać i obudziłem się następnego ranka całkowicie głuchy, nigdy więcej nie usłyszałem żadnego realnego dźwięku”. Tymi „nierealnymi dźwiękami”, które go później dręczyły, był nieustanny szum w uszach. Z tego piekielnego hałasu, który przyrównywał do „dzikiej kakofonii i wrzasków demonów w furii” wyłoniły się jednak tak wspaniałe dzieła jak poematy symfoniczne Moja ojczyzna i zaskakująco współczesny kwartet smyczkowy Z mojego życia.

Małgorzata Maniszewska luty 2013 |

| 9

film

Nagroda za obsesyjne podglądanie Grupa sowieckich żołnierzy wpada na plac przed toruńską Krzywą Wieżą. Przerażone dzieci ze Starówki zatrzymują się wpół kroku. Zza sołdatów wytacza się wóz pancerny, ale ich już to nie interesuje. Zobaczyli kobietę. Z wrzaskiem rzucają się na ludzkie łowy.

Dosyć przerażający obrazek, nieprawdaż? Na szczęście to tylko rekonstrukcja fabularna. Jedna ze scen filmu Panoptikon toruńskiego reżysera Marcina Gładycha, którego premiera ex equo z premierą filmu Caissa Marcela Woźniaka zostały uznane za najważniejsze wydarzenia naszej regionalnej kinematografii w roku 2012. W stawce jedenastu nominacji do tytułu Filmowego Wydarzenia Roku w regionie kujawsko-pomorskim (FWR) znalazły się wydarzenia bydgoskie, toruńskie, ale też – po raz pierwszy w takim wymiarze – regionalne. Plebiscyt istnieje od czterech lat. Pierwsze FWR przyznano w 2009 roku, wygrała wtedy premiera filmu dokumentalnego Doktor Otton w reżyserii Łukasza Karwowskiego, laureata nagrody Flisak Tofifest. Bo to wlaśnie przy tej toruńskeij imprezie organizowanej przez rodowitą bydgoszczankę, Kafkę Jaworską, narodziło się Filmowe Wydarzenie Roku.

Ale wróćmy samych wydarzeń. Rok 2012 był w nie zaskakująco obfity. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że to właśnie kino było najbardziej żywotną dyscypliną sztuki w regionie. Wydarzenia filmowe ubiegłego roku można podzielić z grubsza na kilka podstawowych kategorii

Premiery

Dużymi wydarzeniami były premiery filmów o historii Bydgoszczy Kaskada Dariusza Gackowskiego i Tu

Jarosław Jaworski

było kino Krzysztofa Nowickiego oraz toruńskich filmow Panoptikon Marcina Gładycha i Caissa Marcela Woźniaka (zwycięzców plebiscytu). Filmy reżyserów z bydgoskiej grupy Koloroffon opowiadają w piękny sposób o nieodległej, ale ważnej historii miasta. Tu było kino Krzysztofa Nowickiego to sentymentalna podróż po budynkach i pustych placach, jakie pozostały po bydgoskich kinach z II połowy XX wieku. Kaskada w reż. Dariusza Gackowskiego to opowieść o kultowej, PRL-owskiej restauracji stojącej przy bydgoskim Starym Rynku, zburzonej w 2012 roku. Oba filmy wzruszają, ale film Gackowskiego „łapie za gardło”. Tocząca się przez dekadę awantura między zwolennikami burzenia i pozostawiania okropnie brzydkiej, ale lubianej PRL-owskiej restauracji-kostki, w Kaskadzie pokazana jest w nostalgiczno-ciepły sposób. Wielu bydgoszczan na tym filmie by płakało.

A toruńscy kandydaci? Caissa to wyjątkowy debiut fabularny stworzony za zaledwie 6 tys. zł. Film został bardzo wysoko oceniony przez krytyków i zapowiada rodzący się talent reżyserski Marcela Woźniaka. Wbrew pozorom niewiele większy budżet miał „pierwszy polski film społecznościowy” jak nazwano Panoptikon.

W tej wielkiej, nazywanej nawet „superprodukcją” realizacji paradokumentu historycznego wzięło udział kilkaset osób ze środowisk twórczych Torunia, aktorzy zawodowi i kilkanaście grup rekonstrukcyjnych. Pełnometrażowy film opowiada o stuleciu historii Polski i Torunia widzianym przez pryzmat losów ludzi więzionych w XIX-wiecznym areszcie śledczym „Okrąglak” stojącym na toruńskiej Starówce. Mówi o wcieleniu idei obsesyjnego podglądania więźniów zawartej w stworzonej przez angielskiego, XVIII-wiecznego filozofa Jeremy Benthama idei „więzienia idealnego – panoptykonu”.

Na świecie zbudowano tylko 3 panoptykony. Toruński „Okrąglak” jest jednym z nich.

Panoptikon Caissa

10 |

Tu b y ł o k i n o

| luty 2013

film Moim zdaniem dokumenty o Kaskadzie, zlikwidowanych kinach bydgoskich oraz Panoptikon powinny stać się materiałem, który znajdzie się obowiązkowo w szkolnych bibliotekach w regionie.

Sukcesy

Wyniki FWR 2012

– Premiery filmów „Panoptikon” Marcina Gładycha i „Caissa” Marcela Woźniaka (wynik uśredniony 3,9 pkt) – Otwarcie Kina Orzeł w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy (wynik uśredniony 3,6 pkt) – Sebastian Kwidziński, Jacek Piotrowski i inni czyli filmowa aktywizacja regionu (wynik uśredniony 3,46 pkt) – Sukcesy filmów Jarosława Piskozuba i Macieja Jasińskiego z Bydgoskiej Kroniki Filmowej (wynik uśredniony 3,45 pkt) – Sentymentalna grupa Koloroffon i jej filmy o Bydgoszczy: premiera „Kaskady” Dariusza Gackowskiego i sukcesy „Tu było kino” Krzysztofa Nowickiego (wynik uśredniony 3,3 pkt) Nominacje pozostałe: – „Taksówkarz” — reaktywacja – „Forget Me Not” Dawida Marcinkowskiego najlepszym interaktywnym video roku – Festiwal aktorstwa Piotra Głowackiego – Serialowy boom w Toruniu i Bydgoszczy – Szubinianka z nagrodą BAFTA

Naprawdę nie było na co narzekać. Młodzi filmowcy z Bydgoskiej Kroniki Filmowej – Jarosław Piskozub i Maciej Jasiński, swoimi filmami List z rzeki i Czarna niedziela rozbili bank nagród na festiwalach kina krótkometrażowego w Polsce i zagranicą. Grand Prix i pierwszą nagrodę najstarszego polskiego festiwalu kina niezależnego, konińskiego Ogólnopolskiego Konkursu Filmów Niezależnych, nagrody festiwali w Białymstoku, Jeleniej Górze, Bydgoszczy czy Mannheim mówią za siebie. Widać tu zawodową szkołę ich mentorów z BKF – Maćka Cuske i Marcina Sautera.

Kolejny sukces zanotował Dawid Marcinkowski.

Jego Forget Me Not zostało najlepszym interaktywnym video roku otrzymując Silver Lovie Award przyznawane przez International Academy of Digital Arts & Sciences.

Klip ilustrował utwór Smolika Forget Me Not, a główną rolę zagrała Emanuelle Seigner. Klip otrzymał też Davey Awards. Wielkim, ale jakże pozytywnym zaskoczeniem była Agata Jagodzińska. Ta studiująca w szkockim Edynburgu mieszkanka Szubina, zaskoczyła światek filmowy zdobywając prestiżową nagrodę BAFTA Szkocja dla filmu krótkometrażowego za swój niezależnie nakręcony film Tajemnica spowiedzi. Obraz w całości powstał w jej rodzinnym Szubinie i opowiada historię luźno opartą na przeżyciach ciotki reżyserki. Dodajmy, że BAFTA to nagroda równoważna z naszymi Złotymi Lwami w Gdyni. Nagrodzony film pokazuje, że nawet proste historie z naszego regionu są uniwersalnym przekazem dla ludzi z całego świata.

W zeszłym roku Głowacki zagrał też w filmach Być jak Kazimierz Deyna Anny Wieczur-Bluszcz, Dziewczynie z szafy Bodo Koxa, Ścinkach i Heavy mental. Jego role nagrodzono na festiwalach w Nicei i Wrocławiu. Jak widać tytaniczna praca nad warsztatem przynosi efekty. Zapewne gdy Piotrek zaczynał w ubiegłym wieku granie w toruńskim Spiętym Teatrze Spinaczy nie spodziewał się, że rok w rok występować będzie w filmach nominowanych do Oscara.

Osobowości

Wydarzenia

Palmę pierwszeństwa wiedzie tu niewątpliwie torunianin Piotr Głowacki. 2012 był „festiwalem” jego aktorstwa filmowego. W styczniu zagrał w nominowanym do Oscara W ciemności Agnieszki Holland, w październiku film 80 Milionów Waldemara Krzystka, w którym Piotr stworzył postać oficera SB, został oficjalnym, polskim kandydatem do Nagrody Akademii.

Otwarcie Kina Orzeł w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy jest zdecydowanie kluczowym wydarzeniem dla fanów dobrego filmu w tym ósmym co do wielkości mieście kraju (dlatego zasłużenie zajęło II miejsce w plebiscycie). Przed marcem 2012 roku mówić można było o prawdziwym wstydzie, bo 370 tys. ludzi nie miało swojego kina studyjnego. Nowy Orzeł powstał w prak-

Prawo Agat y List z rzeki

Na własne r yz yko

luty 2013 |

| 11

film tycznie odbudowanej od podstaw, secesyjnej kamienicy w śródmieściu przeznaczonej na nowoczesną siedzibę MCK. Kino nawiązuje do tradycji istniejącego w tym samym budynku od czasów przedwojennych Kina…

Orzeł i z powodzeniem animuje ambitny film. Rozkręca się coraz skuteczniej, propagując nie tylko „rejsowe granie” premier ale także coraz ciekawsze maratony.

Wydarzeniem zupełnie innej natury był serialowy boom w Toruniu i Bydgoszczy. Konkurencja „Agata vs. Alicja” czyli realizacja dwóch popularnych seriali – w Toruniu Lekarze (pierwotnie Szpital Alicji), w Bydgoszczy Prawo Agaty – przyniosła zwycięstwo obydwu miastom. Obie serie radzą sobie znakomicie na antenie TVN, promując nasze miasta jako znakomity plan filmowy. Można nie lubić polskich seriali i śmiać się z nich, ale nie można zaprzeczyć ich wielkiej roli promocyjnej, dzięki której inwestycja w seriale zwróciła się obu miastom już dawno.

Wydarzeniem jest też filmowa aktywizacja regionu. Od dawna czekaliśmy aby ludzie z innych miast województwa zabrali się za kamery. I stało się. Jacek Piotrowski z Grudziądza, Sebastian Kwidziński z Osia, Łukasz Stasiorowski z Chełmna to filmowe talenty działające poza regionalnymi stolicami. Piotrowski zrealizował zdjęcia do dwóch ciekawych krótkich metraży Koleiny i Na własne ryzyko, Kwidziński zabłysnął Windą i pracuje nad kolejnymi filmami, a w Chełmnie powstaje Legenda, pierwszy horror nakręcony w regionie (w planie jest kolejny). Słowem – kino dociera wszędzie. To budujące. Trzeba temu przyklasnąć i pomóc w dalszych działaniach.

Sentymentalnie

Ostatnia nominacja dotyczyła wydarzenia nietypowego. Chyba po raz pierwszy w kraju nakręcony lokalnie film niezależny przyczynił się do budowania tożsamości miasta i ratowania jego współczesnego dziedzictwa szeroko pojętej kultury materialnej. Wstęp długi, ale o co chodzi? Mowa o akcji Ratujemy fiata pana Henryka Janickiego, która miała na celu uratowanie przed zniszczeniem samochodu Fiat 125p występującego w filmie Taksówkarz Ryszarda Kruka. Obraz z 2008 roku opowiada

Czarna niedziela

| luty 2013

Strona internetowa plebiscytu: http://www.tofifest.pl/pl/fwr Patronami medialnymi FWR byli: Radio Gra Bydgoszcz, Radio Gra Toruń, MMBydgoszcz, MMToruń oraz tygodnik Teraz Toruń

Ta j e m n i c a s p o w i e d z i

Czarna-niedziela

12 |

o najstarszym z toruńskich taksówkarzy – panu Henryku Janickim. Legendarna postać w legendarnej taksówce.

Gdy tylko „fiaciorowi” zagroziło złomowanie organizatorzy festiwalu Tofifest i Lokalna Organizacja Turystyczna zorganizowali zbiórkę i wykupili samochód, który będzie najprawdopodobniej ruchomą atrakcją turystyczną miasta. To przedsięwzięcie pokazało, że naszym dziedzictwem kultury są nie tylko zabytki, ale także materialni „świadkowie” ostatniego 30-lecia oraz niematerialne emocje związane z ludźmi i miejscami. No i że my rozumiemy już, że warto je ratować.

Jak można podsumować wyniki plebiscytu? Najważniejszym wnioskiem, jaki się nasuwa jest to, że trzeba inwestować w ludzi robiących kino w regionie. W produkcje filmowe, w reżyserów, operatorów, aktorów, kina i festiwale. Powstają u nas coraz lepsze i ciekawsze produkcje. Jeżeli zintensyfikujemy wsparcie dla ludzi kina, być może uda się ściągnąć do nas na powrót, aby coś „u siebie” nakręcili, takich ludzi jak Piotr Głowacki, Dawid Marcinkowski, Olga Bołądź, Magdalena Czerwińska, Damian Nenow czy… Roma Gąsiorowska (mimo jej oporu wobec rodzinnego miasta). Jaskółki już są – reżyser Szpilek na Giewoncie i Komisarza Alexa Robert Wichrowski chce kręcić w rodzinnej Bydgoszczy pełny metraż. Bydgoszczanin Jacek Szymczak – gwiazda operatorów TVN – zaczyna warsztaty w toruńskim Kinie Centrum. Głowacki gra w pierwszych scenach toruńskiego filmu o głodzie na Ukrainie pt. 33.

Należy też promować naszych w kraju i za jego granicami. Maciej Cuske z Bydgoskiej Kroniki Filmowej kończy zdjęcia do fabuły o Krzyżu Smoleńskim z Krakowskiego Przedmieścia. Warci propagowania są Woźniak, Gładych, Piskozub, Jasiński, Gackowski, Nowicki, Jagodzińska, Kwidziński, Piotrowski, Stasiorowski, Kruk, Landowski i inni.

Za rok kolejne Filmowe Wydarzenie Roku. Dzięki niemu dajemy znak „naszym” filmowcom, że widzimy ich pracę i doceniamy efekty. Tworzymy też, jakże ważną, tożsamość filmową naszego wciąż podzielonego regionu.

felieton

Gębarowska Czy SZTUKA ma płeć? (2) Planowałam tym razem napisać o sztuce matek, więc na ferie zabrałam komiks Ciemna strona księżyca Olgi Wróbel obalający mity tzw. stanu błogosławionego.

Jednak gdy 14 stycznia Złoty Glob dla pełnometrażowego filmu animowanego zdobyła Merida Waleczna (oryg. Brave, 2012, reż. Brenda Chapman), postanowiłam przyjrzeć się bohaterom takich produkcji, bo już na pierwszy rzut oka silniej niż kiedykolwiek renegocjują swoją genderową tożsamość. Czyżbyśmy byli świadkami odejścia do lamusa śpiących księżniczek i walecznych rycerzy, żyjących (oczywiście po ślubie) długo i szczęśliwie? Wygląda na to, że zastąpią ich waleczne dziewczyny i… mazgajowaci chłopcy.

Stereotypową rolę żeńską w animowanym kinie familijnym próbowano już modyfikować (m.in. w Mulan, Pocahontas, Barbie i trzech muszkieterkach), ale Meridę Waleczną okrzyknęłabym filmem przełomowym. Funpage Brave na Facebooku ma już 1.352.253 fanów, a rudowłosa dziewczyna z łukiem powoli wypiera lalkę Barbie. Jak to możliwe? Przecież to krnąbrna chłopczyca, która zamiast uczyć się roli monarchini (tak posłusznie jak szkoli się na przyszłą damę dworu Barbie w Akademii Księżniczek), woli galopować konno, wspinać się po skałach i strzelać z łuku (w czym jest naprawdę świetna!). Merida bardziej utożsamia się z ojcem, niż z matką, w której ślady nakazano jej pójść – w imię poszanowania tradycji. Mało tego, wdaje się w spór z rodzicielką i podczas turnieju łuczniczego, sprzeciwiając się zamążpójściu, staje w konkursie, by ubiegać się o własną rękę (sic!). Tak celowe zanegowanie i przerwanie maskulinistycznej i patriarchalnej linii historii i kultury otwiera w filmie przestrzeń na rozwój przeważnie dotąd nieobecnej relacji matka-córka (matki w bajkach zwykle uśmiercano, zastępując złymi macochami).

Jednak nie tylko żeńskie postacie wyzwalają się ze steoretypowych ról. Pierwszego dnia ferii do kin wszedł film animowany produkcji włoskiej Prawie jak Gladiator (2012, reż. Iginio Straffi), co nota bene jest fatalnym tłumaczeniem oryg. Not born to be Gladiators czyli „Nie wszyscy rodzą się gladiatorami”. Bohater filmu, uratowany przed lawą po trzęsieniu ziemi w Pompei, dorasta u swego wybawcy - w rzymskiej szkole gladiatorów. Początek niczym z historii o typowym męskim superbohaterze – walecznym, nieustraszonym, przebojowym, zafascynowanym wielkimi czynami i powściągliwym w uczuciach. Tymczasem konfrontujemy się z antybohaterem. Tymon odstaje od reszty wojowników, mając niewiele wspólnego z kanonem cech „prawdziwego mężczyzny“. Jest otyły, ciapowaty, ma

słabą kondycję, nie znosi walczyć. Co więcej, tęskni za towarzyszką zabaw z dzieciństwa, Lucylą. Gdy ta powraca z 10-letniego pobytu w szkole żeńskiej, młodzieniec odkrywa, że społeczeństwo nie zezwoli na ślub z takim „łamagą“, więc aby zdobyć jej rękę i udowodnić, że „jest mężczyzną“, próbuje pokonać konkurenta (prawdziwego mięśniaka) w widowiskowej walce na śmierć i życie.

Stereotypową rolę żeńską w animowanym kinie familijnym próbowano już modyfikować (m.in. w Mulan, Pocahontas, Barbie i trzech muszkieterkach), ale Meridę Waleczną okrzyknęłabym filmem przełomowym. Funpage Brave na Facebooku ma już 1.352.253 fanów, a rudowłosa dziewczyna z łukiem powoli wypiera lalkę Barbie. Jak to możliwe? Przecież to krnąbrna chłopczyca, która zamiast uczyć się roli monarchini (tak posłusznie jak szkoli się na przyszłą damę dworu Barbie w Akademii Księżniczek), woli galopować konno, wspinać się po skałach i strzelać z łuku (w czym jest naprawdę świetna!).

Taki zwrot akcji stanowi niejako zobrazowanie artykułu Michaela Kaufmanna o tzw. triadzie męskiej przemocy. W The Construction of Masculinity and the Triad of Men’s Violence (1996) autor definiuje „męskość“, jako coś ulotnego – cechę nie biologiczną, a czysto ideologiczną! Ponadto dekonstruując patriarchalne struktury społeczne oparte na sile, dominacji i kontroli udowadnia, że w społeczeństwie tę „prawdziwą męskość“ można osiągnąć wyłącznie stosując przemoc.

Jednak na szczęście wszystko zmierza ku dobremu – w zapowiedziach na ferie kolejna animacja Ralph Demolka (oryg. Wreck-It-Ralph, prod. Walt Disney) o osiłkowatym czarnym charakterze z gry komputerowej, który… chce zostać bohaterem pozytywnym, bo w gruncie rzeczy jest miłym i ciepłym facetem. luty 2013 |

| 13

historia Dziennik podróży w miejscu (2) Michał Tabaczyński

Czas jest otchłanny. Otchłanna jest ilość zdarzeń, jakie w nim utonęły. Wielki przestwór czasu otwiera się przed nami, jest ogromna jak płachta „Gazety Pomorskiej”. Ta akurat jest z lutego 1977 roku. Tak, zgadza się, równo lat temu trzydzieści i pięć. Działy się wtedy rzeczy epokowe? Miały miejsce przełomy? Historia drżała?

Jeśli już to tylko z zimna.

Luty 1977 roku zaczął się atakiem mrozu i kryzysem energetycznym. W Polsce? Ależ gdzieżby tam – w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Gazeta donosi o tym na pierwszej stronie (właściwie – na wielu pierwszych stronach wielu lutowych wydań). Są też zdjęcia – choćby taki samochód zasypany po same lusterka. A u nas? U nas było normalnie: minus pięć, opady śniegu stopniowo zanikające, wiatry silne i porywiste powodujące zamiecie i zawieje śnieżne. Czyli w Stanach kryzys i klęska, a u nas – piękna, sielska zima. Czerwone od chłodu policzki, uśmiechy rozbawionych dzieci, szczypie mróz, ale jak miło szczypie!

Podobnie jak teraz, śniegi i mróz przyszły z Zachodu i Północnego Zachodu.

Nie uwierzycie też Państwo, co zakończyło się 2 lutego tegoż roku. Otóż tego dnia zakończyła się kampania cukrownicza (ach, no prawda, w regionie, głównie w Toruniu, bo w bydgoskim trwała 15 dni krócej). Tak, kampania to była rekordowa i trwała – proszę sobie przemyśleć to dwa razy – dni sto i dwadzieścia oraz jeszcze pięć. Czy to ie potwierdza mojej tezy głównej, która już w poprzedniej części ogłaszanej, a pod dyktando której pisze te zapiski: nie mamy dostępu do tego, co minione, świat przeszłości, choćby i tej nie tak dawnej, jest światem nieprzejrzystym. Świat końców kampanii cukrowniczych ogłaszanych na pierwszych stronach gazet jest dla mnie niewiarygodny w takim samym stopniu, co świat prześladowań chrześcijan za Decjusza.

Wielkie otwarcie Jedna luty 77 to był miesiąc istotny. Coś się zaczęło, a przynajmniej: miało się zacząć. Mało tego, w lutym i tak miało się już zacząć z rytualnym opóźnieniem.

Ostatnia strona „Gazety Pomorskiej” (a dla przypomnienia, znaczyło to wówczas – uwaga, proszę się rozkoszować tym wspomnieniem – szósta!; owszem, 14 |

| luty 2013

żeby być wiernym faktom, trzeba dodać: zdarzało się, że stron było i osiem, nawet – dziesięć, ale i równie często zdarzało się, że było ich ledwie cztery), otóż ostatnia strona donosi: „Przedwczoraj w pomieszczeniach KMPiK-u przy Al. 1 Maja zastaliśmy pracowników Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Produkcji Przemysłowej Budownictwa Komunalnego. Kończyli właśnie prace związane z wystrojem wnętrz. Jak nas poinformował kierownik Piotr Czwartek, kończono właśnie roboty w księgarni.

Zainstalowano specjalnie zaprojektowane dla klubu KMPiK gabloty, regały na książki i czasopisma, płyty i pocztówki. Dalsze prace uzależnione są jednak od przekazywania pomieszczeń przez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane Handlu Wewnętrznego »Budrem«. Co prawda, zakończyło ono swój zakres prac w księgarni, pozostały jednak pomieszczenia klubowe, taras i schody na drugą kondygnację. Trwają prace w pomieszczeniach przeznaczonych na bar kawowy, czytelnię i sale lekcyjne. Pracownicy »Budremu« przystąpili do tapetowania ścian na pierwszym piętrze. W pomieszczeniach tych czekają już na zainstalowanie meble. Oddanie do użytku klubu ma nastąpić pod koniec lutego. Nie jesteśmy jednak pewni, czy i ten termin zostanie dotrzymany”.

Fantazję dziennikarzy sprzed lat podziwiam stale.

Ich styl mnie frapuje, myślę o nim często i myślę długo.

Rozważam na poważnie, czy na to, co pisali wpływ miała niewielka objętość, którą dysponowali (ach, te cztery strony pomimo dość dużego formatu nie pozwoliły się zbytnio rozhasać, nie pozwoliły się rozpędzić, myśl o kurczącym się miejscu wprawiała w dygot nawet nieliche pióra). Rozważam to i widzę ich mękę, której akompaniuje szczęk maszyn do pisania. Finezyjna to relacja, przyznacie chyba Państwo sami; „zastaliśmy” piszą w mnogiej liczbie dziennikarze. Zastali pracowników dopieszczających wnętrze KMPiK-u, ale przecież – czy nam coś nie umyka? – rzeczony klub był zamknięty.

Nie wiedzieli o tym dziennikarze? Zapomnieli? Jak tu zapomnieć, skoro remont trwał 29 miesięcy! Tak, słownie: dwadzieścia i dziewięć! Całe dwa i pół roku! No, może dlatego zapomnieli. A może na przeszpiegi przyszli. Idąc nie wiedzieli, kogo zastaną? Może i nie wiedzieli…

Ale nie tylko stylistyczna brawura dziennikarzy mnie dziwi, dziwi mnie inny zupełnie świat. Dziwią mnie na przykład nazwy przedsiębiorstw.

Pamiętam takie, oczywiście, że pamiętam i nie zapomniałem, ale i tak nie przestają mnie dziwić.

Co mnie szczególnie dziwi? Otóż dziwi mnie próba wyczerpania istoty sprawy, którą twórcy tych nazw podejmowali. Że takie próby kończą się zawsze źle, to wiem, dziwi mnie, że oni nie wiedzieli.

Dziwię się, że nie uczyli się na błędach – ich rzeczywistość musiała

historia się z równą łatwością wymykać sześciowyrazowym nazwom, co każda inna rzeczywistość. Bowiem każda rzeczywistość niesforna jest i płata nam (i naszemu językowi) takie figle.

Zresztą, co fragment tej relacji, to zdziwienie większe i większe. „Druga kondygnacja” szokuje mnie wykwintem, „roboty” dziwią mnie nagłym brutalizmem (rozumiem, że ciężkie to były działania, o wiele za ciężkie, by nazywać je wydelikaconymi pracami), rozumiem też, że instalowano meble, bo niewiele do instalowania wówczas mieli; no a „bar kawowy” po prostu mnie wzrusza i wzruszać nie przestanie chyba.

Nieprzejrzystość tego świata opisanego w krótkiej przecież notce (choć nie tak nieważnej, w końcu towarzyszyło jej zdjęcie, a tych nie było zbyt wiele) jest wielka. Niby świat ten pamiętam, ze zgrozą orientuję się, że piszę o wydarzeniach, które miały miejsce za mojego życia, niby pamiętam, ale dostępu do niego nie mam żadnego.

Trudno dziś uwierzyć, że były zamknięte z powodu braku chętnych do pracy w księgarni, prawda? A to fakt.

Nie było otwartych księgarń, bo nie było komu w nich sprzedawać.

Na szczęście inne problemy bywają podobne. Jakie? Choćby ten: problem z estetyką sklepów i – jak to się mówiło – punktów małej gastronomii. Nie więc wciąż KMPiK-u na 1 Maja, ale jest za to coraz więcej takich punktów. Coraz więcej, ale coraz brzydziej. Znamy to choćby pod postacią niesfornie się pleniących szyldów i reklam. Nie o szyldy wówczas jednak szło, a o wystrój wnętrz (i dzisiaj się znajdzie słabe, wiem).

Wtedy jednak rozwiązywano te problemy inaczej (och, tak, dziś nie rozwiązuje się ich wcale, dziś święte prawo własności wygrywa ze zmysłem estetycznym).

Proszę, oto jak rozwiązywano je wtedy: „Pawilon zostanie odnowiony zgodnie z projektem opracowanym przez jednego z bydgoskich plastyków” – zapewnia kierownictwo oddziału gastronomii WSS „Społem”.

Oczekiwanie, przedłużające się oczekiwanie

Jest, wreszcie jest!

Na razie nie będzie więc KMPiK-u na Alejach 1 Maja, trudno, ale nie ma co się martwić. Czekaliśmy długo, poczekamy jeszcze trochę. Świat się zmienił tak bardzo, że raczej nie czeka na książki, więc tamto czekanie na księgarnię (no dobrze, KMPiK był więcej niż księgarnią) wydaje się niezrozumiałe. Wertując ówczesne gazety, można spotkać tez inne związane z rynkiem książki dziwy, które ledwo mieszczą się dziś w głowie. W tym samym roku donoszono o zamkniętych księgarniach Domu Książki w miastach województwa bydgoskiego.

Ci, którzy chcieliby wertować roczniki gazet codziennych, by sprawdzić, kiedy KMPiK wreszcie otwarto, powinni chyba wiedzieć, że najpierw warto sprawdzić okolice świąt. Tego, kto chce wertować dzień po dniu od lutego, odesłać należy dobrotliwie do pierwszego maja. A dokładnie – drugiego. A najdokładniej już – trzeciego. Bo oto bowiem w gazecie z dnia 3 maja relacja z otwarcia odremontowanego przybytku kultury, którego – co logiczne – dokonano dzień wcześniej.

Inna zupełnie sprawa, że nie można tego trywializować – KMPiK otwarto po 29-miesięcznej przerwie. Taki cykl remontowy też ciężko sobie wyobrazić.

Przeczytajmy więc jako wspomnienie czegoś, z czego się cieszono, a czego już nie ma. „Odnowiony KMPiK istotnie prezentuje się imponująco. Całą główną część parteru zajmuje znacznie powiększona księgarnia, czytelnia z kawiarnią – to piętro.

Ponadto są m.in. trzy obszerne sale do nauki języków obcych, różne pracownie i pomieszczenia pomocnicze. Interesujący wystrój wnętrza dopełnia zgrabnie całość. Niewątpliwie mieszkańcy miasta witają powrót KMPiK-u do ponownego działania z dużym zadowoleniem. Potwierdzeniem zainteresowania była zresztą już wczoraj duża kolejka czekających na publiczne otwarcie klubu i księgarni”.

W tej historii tłum przed wejściem gęstnieje, ale przecież w miarę postępu dziejów rzednie. Nie ma kolejek przed księgarniami, nie ma tłoku przy półkach z bestsellerami. Litery rozpływają się w powietrzu.

Czas zjada litery. Czas pożera książki i gazety. Czas się żywi papierem. Cieszmy się tym papierem, póki jeszcze można. luty 2013 |

| 15

fotografia

Oko obiektywu Z Mieczysławem Franaszkiem – aktorem i podróżnikiem rozmawiała Hanna Strychalska Ostatnio wróciłeś z drugiej w swoim życiu podróży do Indii. Byłeś na dachu świata – w indyjskiej części Tybetu. Cytując słowa znanej piosenki – lubisz wracać tam, gdzie byłeś już?

Nie, ja nie lubię powrotów. To jest tak, jak bywa z ludźmi, których kiedyś kochaliśmy i chcemy do nich na nowo wrócić, ale oni się w międzyczasie zmienili. Nie są tymi ludźmi i my też nie jesteśmy tymi samymi ludźmi.

Stąd też i miejsca nie są tymi samymi miejscami. Ale takie doświadczenie, od czasu do czasu, może zaistnieć.

W tym wypadku zauważyłem różnice materialne…

Wróciłeś, bo liczyłeś na zmiany, na coś nowego?

Nie, moja ciekawość polegała na tym, że chciałem wiedzieć, jak to teraz wygląda. Ostatnio byłem tam dwadzieścia sześć lat temu. Zauważyłem, że powstał zupełnie fantastyczny port lotniczy w Delhi, którego patronem jest Indira Gandhi. Przed laty wylądowałem obok okropnego, blaszanego baraku. Wszędzie latały muchy. To było przygnębiające. Chciałem szybko wracać z powrotem do Warszawy. Zobaczyłem nowoczesne, czyste, piękne metro. Oczywiście, wcześniej nic takiego nie istniało.

Zaobserwowałem poprawę pod względem higieny.

Kiedyś wszędzie widziało się karaluchy i inne insekty, w hotelach, na dworcach, w pociągu. Teraz już tego nie ma.

A więc Indie się zmieniły?

Tak. Widać to, chodząc ulicami. Kiedyś rzucało się w oczy straszliwe ubóstwo. Bez porównania do tego, które zdarza się w Europie. Teraz, jakby się pomniejszyło.

Nie ma też tego brudu. Kiedyś zatykałem nos, przechodząc przez pewne dzielnice Delhi, bo nie mogłem normalnie oddychać. Teraz jest inaczej. Widać wyraźną zmianę na lepsze.

W środkowych i południowych Indiach, atrakcyjnych turystycznie, ludzie nadal mają w sobie taką zaczepność, żeby coś wyłudzić, wyżebrać. I dotyczy to wszystkich ludzi, nie tylko nędzarzy. Jak tylko widzą „białego”, to myślą, jak by go tu podejść, żeby dał te parę rupii.

Choć teraz i tego jest mniej.

Inaczej jest na północy, w Tybecie, wśród górali. Oni mają w sobie pewien honor, dumę i otwartość na człowieka. Byli bardzo serdeczni, niesłychanie. Proponowali takie rzeczy, które do tej pory były nie do pomyślenia w Indiach. Ktoś mi mówi, że mnie podwiezie samochodem do miasta. To bardzo miłe. Albo taki obrazek. W informacji turystycznej sprzedawano wodę mineralną, czyli pewną, za parę rupii. Kilka razy tam byłem. Raz, miałem tylko „duże” pieniądze. Sprzedawczyni też nie miała z czego wydać. I usłyszałem: To zapłacisz mi następnym razem. To było wręcz szokujące, jak na warunki azjatyckie.

Byłeś w Kaszmirze?

Tak, to jest przepiękny region kraju: Ladakh, Kaszmir, czyli Tybet hinduski. Ale bardzo malutki. I boję 16 |

| luty 2013

się, że zostanie zadeptany przez turystów. Ladakh stał się niesłychanie modny, ze względu na modę na buddyzm. Turyści od dawna przylatują do Indii masowo.

Jest tylko jedno połączenie lotnicze z Delhi do stolicy Ladakh – Leh. Trudno się więc dostać do tego samolotu.

Są jeszcze jakieś połączenia lokalne, jeżdżą tam jeszcze jakieś autokary… przez te góry. Ale tu też się długo czeka. Trudności komunikacyjne są ogromne. Dzięki temu przepływ ludności jest niewielki. To dobrze.

Twoja podróż, w jakimś sensie, została opisana przez fotografie. Oglądając je, wędrujemy wraz z Tobą. Wchodzimy do wielu, kameralnych świątyń buddyjskich. Są podobne, toną w półmroku. Pokazujesz je w szczegółach. Widać, że są ważnym motywem tej podróży.

Jak byś określił atmosferę tych miejsc? Jak się tam czułeś?

Niewątpliwie obco. Jak człowiek, który przychodzi z innej kultury, z daleka. Ja nie przygotowywałem się do tej wyprawy pod względem szczególnego poznania buddyzmu. Jest to dla mnie bardziej filozofia niż religia.

Tam jest pewnego rodzaju negacja Boga jako Stwórcy… Czułem się trochę zagubiony. Dochodziła do mnie raczej ta egzotyka zewnętrzna.

Poza tym, przez specyfikę wyjazdu zbiorowego, wszystko było „pod komendą”. Nie miałem czasu skupić się. To jest niebezpieczeństwo turystyki zbiorowej.

Człowiek nie ma tu czasu na chwilę wytchnienia. Na przerwę, która jest w buddyzmie ważna.

Posąg w świąt yni w Ladakh

fotografia Czyli było inaczej, niż w czasie Twoich samotnych podróży. To wpłynęło na Twoje wrażenia?

Tak, wpłynęło. To było bardziej powierzchowne.

Nastawione na szukanie atrakcji. Co mnie, w dłuższej skali, szybko męczy i wcale nie cieszy. Poza tym, jest to dla mnie bardzo nieładne – polowanie na człowieka z obiektywem. To jest takie safari. Zresztą, ci koledzy mówili czasem: – O! Dzisiaj złapałem parę twarzy. Super!

Mnie się to kojarzy z epoką niewolnictwa. To jest wręcz niebezpieczne.

A wracając do motywów z podróży. Wobec których, wydaje się, byłeś sam na sam. Myślę tu o pejzażach z Tybetu: klasztorach wzniesionych na skałach, masywach górskich z dalekimi perspektywami. Gdy patrzyłam na te ujęcia, to myślałam o manierystycznym malarstwie. Fantastycznym i nierzeczywistym.

Obrazie skomponowanym z wielu fragmentów.

Ale to co widziałeś, to była prawda?

Tak. Dlatego zrobiłem dokumentację tego. To było coś nie do uwierzenia.

Stragan w Manali P e j z a ż z Ty b e t u h i n d u s k i e g o

No właśnie!

Po prostu obraz. Niezwykłe, zupełnie. To na pewno było cenne – odkrycie pejzażu północnych Indii. Ta kolorystyka…

Byłeś wręcz zachwycony.

Byłem. To widać? To dobrze.

Zastanawiam się nad sensem dzisiejszej turystyki.

Czy ma to być kolekcjonowanie szybkich, „breakoutowych” wrażeń? Czy jednak ma to być p o w o l n e oglądanie, zastanawianie się, dokonywanie przemyśleń? A na to w ogóle czasu nie było. Zdumiewała mnie licytacja. Moi współtowarzysze, których było dwunastu, byli niesłychanie obyci w świecie. Oni już wszędzie byli, właściwie. W wielu egzotycznych miejscach. To co ja widziałem, to jest malutka cząstka, wobec tego, co oni widzieli. Oni się wzajemnie „przebijali”: – Ja byłem na Kilimandżaro. Tamten, znowu gdzie indziej. (śmiech) Co ja, biedny, mogę powiedzieć, jeśli ja w ogóle nie byłem w Afryce Środkowej? Na przykład. Nie mówiąc już o innych miejscach.

Zdziwiła mnie jedna sprawa. Młody, dwudziestoparoletni człowiek – Polak, który teraz studiuje w Anglii…

Ja zaczynałem oglądanie świata od Europy. Chciałem poznać kontynent, na którym żyję, skąd „się biorę”. Jest tu kwestia całej kultury śródziemnomorskiej, chrześcijańskiej. To jest nasze dziedzictwo, nasze miejsce urodzenia, nasz dom. I nagle słyszę, młody człowiek mówi: – Aaa, Londyn mnie nie interesuje. Nie byłem w Londynie.

W ogóle Europa mnie nie ciekawi. To dla mnie było szokujące. Człowiek mieszka w Anglii, a nie był w Londynie!

Nie myśli, żeby zobaczyć na przykład National Gallery?

Komplek s świąt ynny Sikhów w Amritsar ze

Jezioro Dal

To jest ważny temat na osobną rozmowę, o naszej tożsamości europejskiej, śródziemnomorskiej…

W Kaszmirze pokazałeś targ na jeziorze Dal. Zrobiłeś to tak, jakbyś nie był popędzany. W ciszy. Widzimy tamtejszą architekturę, pejzaż, ludzi. Wiele znakomitych portretów. To miejsce z „Baśni z tysiąca i jednej nocy”?

Tak. To było dla nas zaskoczenie, bo nie mieliśmy pełnej informacji, że jedziemy na targ, który odbywa się na wodzie, na łódkach. Większość z nas myślała, że dopłyluty 2013 |

| 17

Klasztor w Ladakh

niemy do brzegu i zobaczymy jakiś targ. Stragany na palach, w wodzie. Mieszkaliśmy w takim hotelu. A to, było całkowicie na wodzie. I tam sprzedawano owoce, warzywa i kwiaty. To piękne. Trzeba jeszcze dodać, że to się odbywa około piątej rano. Jest szaro, dzień powstaje. I robi się coraz jaśniej. Dlatego musiałem wykasować wiele zdjęć, bo były nieostre. Nie było warunków, za ciemno…

Jezioro Dal jest święte dla ludzi z Kaszmiru, Hindusów.

Zupełnie inaczej przedstawiłeś indyjską ulicę. Jest pełna ruchu. Składa się z reporterskich ujęć sklepikarzy i przechodniów. Czy patrząc przez oko obiektywu – które w tym momencie jest Twoim okiem i skupieniem – bardziej kreujesz czy rejestrujesz rzeczywistość?

Staram się jednak rejestrować. Przynajmniej takie mam zamierzenie. Broń Boże, nie chcę nikomu „wchodzić z aparatem w życie”. Z wielu powodów. Po pierwsze dlatego, że jak to mówią w kulturach plemiennych – fotografując kogoś, zabiera mu się duszę. No, więc nie chcę zabierać tej duszy. Ale człowiek, który ma świadomość, że jest obiektem zainteresowania, albo się odwraca, bo jest „na nie”, albo robi z siebie innego człowieka. To znaczy – chce być lepszy niż jest. Uśmiecha się, jest dobry, jest serdeczny. A nie zawsze taki właśnie jest. A mnie chodzi o prawdziwą twarz człowieka. Taką „złapaną na prawdzie”. To tylko wtedy może się stać, gdy on nie widzi. Z „ukrytej kamery”. Staram się. No, chyba że obiekt ma widzieć. Wtedy jest to rodzaj dowcipu czy komentarza.

To samo jest w naszym zawodzie. Gdy się robi kolegom zdjęcie – to oni się ustawiają, wdzięczą, wygłupiają. Różne rzeczy. Nie do końca to jest prawdziwe. Lepiej zaskoczyć kolegę, jak sobie siedzi przed lustrem, w garderobie – to wtedy jest prawdziwe.

Jestem pewna, że Twoja wystawa, złożona ze zdjęć portretowych, byłaby ciekawa i miała głębię. Dlatego że podchodzisz do obiektu zainteresowania z szacunkiem i refleksem równocześnie.

18 |

| luty 2013

Trzeba też być życzliwym. Nie można tego robić bez serca. Trzeba po prostu człowieka, który ma być na zdjęciu – polubić. Myślę, że tak zwane zimne oko kamery czy aparatu, też przekazuje serdeczny stosunek do człowieka.

A tak na zakończenie. Jakbyś określił, w kilku słowach, swoje wrażenia ze spotkania z Dalajlamą?

Zajmuje ono sporo miejsca na Twoich zdjęciach. Jaka tam była atmosfera? Sam Dalajlama był daleko… (śmiech) Chciałem za wszelką cenę go sfotografować.

To na pewno przeżycie – spotkanie z tak wyjątkowym człowiekiem. Nie udało mi się to do końca, była zbyt duża odległość. Zdarzenie to robiło ogromne wrażenie, ze względu na ilość ludzi. I dlatego, że oni tak go słuchali. Miało to też oczywiście charakter typowego spotkania religijnego. W tłumie chodzili wolontariusze z herbatą. Był osobny sektor dla cudzoziemskich turystów. To wszystko trwało cztery dni. Ja byłem na jednym z tych spotkań. Akurat strasznie padał deszcz. Takie… nagromadzenie wrażeń. Było to niezapomniane.

Dalajlama wydaje z siebie taki charakterystyczny chichot, który jest rodzajem przerywnika. To dziwne, bardzo.

I jeszcze wokół te ogromne tłumy ludzi, barwne. Wiadomo, jak to w Indiach. Oficjalnie nie ma kastowości, ale tak naprawdę ciągle jest. Każda kasta inaczej jest ubrana.

Trzymają się między sobą. Związek małżeński poza kastą jest nadal mezaliansem. Widząc, jak ktoś jest ubrany, mogłem się założyć, jaką ten człowiek ma twarz. Odwraca się, i rzeczywiście – ma twarz przynależną do stroju. (śmiech) To ciekawe… (uśmiech) Ale w sensie religijnego skupienia, to „złota świątynia” Sikhów w Amritsarze zrobiła na mnie wielkie wrażenie. Cała ta architektura, otoczenie z wodą i ceremonia. Świątynia jest cały czas otwarta. Modlitwy trwają dzień i noc. Ludzie tu śpią – jak zauważyłaś na zdjęciach. Miejsce szczególne.

Dziękuję za rozmowę.

Hanna Strychalska

zugzwang (2)

SIWIEC Logika czy masakra Mój przyjaciel, najlepszy szachista rodem z Bydgoszczy, mistrz międzynarodowy Krzysztof Żołnierowicz, zwykł mawiać, że logika jest najważniejsza. W szachach rzeczywiście to podstawa. Trudno sobie nawet wyobrazić, żeby szachista, który popełnia mnóstwo błędów logicznych, mógł osiągnąć w turnieju choćby najmniejszy sukces. Żołnierowicz zwrócił mi też uwagę, że równie nieprzyjemne są błędy popełniane z niewiedzy. Przyznałem mistrzowi międzynarodowemu rację, gdyż sam ilekroć obserwuję w parku grę amatorów, to natychmiast zaczynam się denerwować, gdy widzę jak proste błędy popełniają i to całymi seriami. W takiej sytuacji słynne powiedzenie, iż „w szachach przegrywa ten, kto popełni o jeden błąd więcej” nabiera szczególnego znaczenia.

Wydaje się, że nie inaczej jest w literaturze. Znany emigracyjny pisarz Józef Mackiewicz napisał kiedyś krótki tekst Błędy których się nie widzi, w którym ukazał błędy (głównie logiczne i rzeczowe) popełniane przez pisarzy. I rzeczywiście, gdy posiłkując się jego opisem, po raz kolejny przeczytałem fragmenty sienkiewiczowskiej Trylogii, przyznałem autorowi Kontry rację.

Mackiewicz stwierdza nawet złośliwie, że Sienkiewicz bardzo kiepsko operował koniem i szablą, co przecież może dziwić tym bardziej, że koni i szabel jest w jego dziełach dostatek. Na dowód tego podaje przykład Kiemlicza walczącego w wąwozie w scenie eskorty Jana Kazimierza. Jeżeli wąwóz szeroki był na trzy konie – jak twierdzi autor – to w jaki sposób Kiemlicz, który usadowił się za stojącymi wszerz wąwozu jeźdźcami, kąsał rapierem nacierających Szwedów tak skutecznie, że co chwilę jakiegoś powalał? No chyba, że zamiast rapiera miał pikę…

Sam przyznaję, ale doświadczyłem tego ciekawego (w pewnym sensie gorzkiego) uczucia, gdy jeden z czytelników mojej debiutanckiej powieści zauważył, że główny jej bohater Karl Heinz w jednej ze scen używa wiecznego pióra marki Pelikan, a w kolejnej scenie macza to same pióro w atramencie. Albo pióro jest wieczne albo używasz kałamarza – powiedział mi, triumfalnie się przy tym uśmiechając. I, niestety, musiałem mu przyznać rację. Logika zawsze zwycięża i zapewne zupełnie niewystarczającym usprawiedliwieniem tego błędu jest fakt, że pióro obecnie częściej stanowi kolekcjonerski gadżet niż bywa narzędziem pracy.

Raymond Chandler swego czasu zwracał uwagę na takie szczegóły. Co ciekawe, wszelakie błędy dostrzegał głównie u konkurencji. Zdarzyło mu się wręcz pastwić nad najbardziej znanymi dziełami Agathy Christie, ba,

pisał złośliwie, że autorka Morderstwa w Orient Expressie „zabije ćwieka najbystrzejszemu czytelnikowi, bo tylko półgłówek może się tu czegoś domyślić”. Analizując jedną z powieści Dorothy Sayers, w której człowiek przebywający samotnie we własnym domu zostaje zabity za pomocą zrzuconego z góry ciężaru, stwierdza, że morderca, któremu do zrealizowania swego zamiaru potrzeba aż tak wielkiej pomocy Opatrzności, powinien był raczej poszukać innego zajęcia.

Trudno sobie nawet wyobrazić, żeby szachista, który popełnia mnóstwo błędów logicznych, mógł osiągnąć w turnieju choćby najmniejszy sukces. Żołnierowicz zwrócił mi też uwagę, że równie nieprzyjemne są błędy popełniane z niewiedzy. Przyznałem mistrzowi międzynarodowemu rację, gdyż sam ilekroć obserwuję w parku grę amatorów, to natychmiast zaczynam się denerwować, gdy widzę jak proste błędy popełniają i to całymi seriami.

Chciałoby się, żeby pisarze popełniali jak najmniej błędów. Ale chyba jesteśmy w stanie wybaczyć im ich małe potknięcia. Pisarze przecież czynią to z gracją.

Naukowcom wybacza się trudniej. Kilka miesięcy temu Teatr Polski w Bydgoszczy zorganizował debatę poświęconą pamięci historycznej (pretekstem do dyskusji było wystawienie sztuki Artura Pałygi Truskawkowa niedziela). Wśród uczestników prym wiódł prof. Włodzimierz Jastrzębski, który od co najmniej 10 lat uparcie twierdzi, że 3 i 4 września 1939 roku w Bydgoszczy nie doszło do hitlerowskiej dywersji. Na kanwie ostrej dyskusji przyszło mi na myśl, że tytuł jego głównego dzieła Dywersja czy masakra jest de facto nielogiczny.

W tamtym czasie w Bydgoszczy miała miejsce dywersja niemiecka, która doprowadziła do dokonania masakry na polskiej ludności, a potem znów w odwecie, wycofujące się polskie wojsko zmasakrowało miejscowych Niemców bez względu na to, czy byli dywersantami, czy nie. Było więc jedno i drugie. Ponadto tytuł w książce naukowej pełni – w pełnym sensie – rolę tezy. Źle postawiona teza na samym wstępie obniża wartość pracy.

Mam nadzieję, że tak doświadczony historyk jakim jest prof. Jastrzębski zdaje sobie z tego sprawę.

Bartłomiej Siwiec luty 2013 |

| 19

taniec Z Justyną Ptaszyńską o premierze spektaklu „Binary” prowadzonego przez nią projektu tańca współczesnego „Śniący Pies”, która odbędzie się w marcu na deskach MCK rozmawia Kuba Ignasiak

a M

była to grupa robocza, która na pięciu czy ośmiu spotkaniach miała nauczyć się jednej dłuższej kombinacji ruchowej czy też etiudy tanecznej i pokazać ją na scenie „emceku”. Ale dołączyły do nas te dwie dziewczyny z Teatru Tańca „Gest” i zobaczyłam w ich oczach pewną nadzieję, że wyjdzie z tego coś poważniejszego. Dlatego zdecydowałam się na to, między innymi, by zrobić coś wartościowego dla nich, żeby ich nie zawieść. Teraz wiem, że jest to chyba nawet fajniejsze dla pozostałych dziewczyn z mojej grupy, które wcześniej nie miały w ogóle możliwości wzięcia udziału w czymś takim jak spektakl teatru tańca.

ć by e

ni

iw dz

Śniący Pies to same dziewczyny? To celowe założenie czy efekt przypadku i tego, że mężczyźni raczej nie garną się do tańca?

Raczej to drugie. (śmiech) Nie zmienia to faktu, że generalnie przy produkcji tego spektaklu pojawiło się kilku mężczyzn, którzy są odpowiedzialni za muzykę, czyli Bartłomiej Chmara i Qba Janicki, a poza nimi – gościnnie – na video otwierającym spektakl zobaczymy Mateusza Łasowskiego – aktora TPB. Na zapleczu – że się tak brzydko wyrażę – jest również nieoceniony bydgoski filmowiec, czyli Tomasz Wojtaniec. Przy wszystkim pomaga mi jeszcze Stefan Węgłowski, dzięki któremu w spektaklu gości Mateusz.

Czemu Binary? Skąd taki właśnie tytuł?

No wiesz – 1 i 0, system binarny, a żeby uprościć to i zmieścić w jednym słowie, to dlatego właśnie Binary.

W marcu odbędzie się premiera twojego spektaklu teatru tańca. To chyba nie jest typowe wydarzenie dla Bydgoszczy?

Nie wiem, czy jest typowe, czy nie. Na pewno jest w Bydgoszczy teatr tańca prowadzony przez Małgorzatę Wójcik w Wojewódzkim Ośrodku Kultury i Sztuki oraz grupa tańca współczesnego działająca przy Pałacu Młodzieży.

Czyli wyszła tu moja ignorancja, bo byłem przekonany, że twoja grupa i spektakl, który zobaczymy już niebawem jest pewnym ewenementem na skalę Bydgoszczy…

Na pewno nie jesteśmy jedyni, ale prawdą jest, że jest raczej spokojnie w tym temacie. A twoja – jak to ująłeś – ignorancja powodowana jest zapewne tym, że interesujesz się raczej poważniejszymi formami teatralnymi, a w przypadku tych grup mówimy raczej o występach konkursowych na szczeblu wojewódzkim czy ogólnopolskim, w których bierze udział wiele młodzieży czy dzieci. Na pewno te występy nie są na takim poziomie, żeby można je było porównywać np. z poczynaniami Teatru Polskiego w Bydgoszczy. Nie jest to żadna alternatywa, ale też nie twierdzę, że mój spektakl będzie, bo na pewno nie będzie. (śmiech) Nie zmienia to jednak faktu, że starałam się zrobić coś ambitnego/poważnego. Z drugiej jednak strony nie dysponuję takimi tancerzami, jacy należą na przykład do grupy Małgorzaty Wójcik, która prowadzi stały teatr tańca. Zresztą dwie dziewczyny, które dołączyły do Śniącego Psa tańczyły u niej po 6 lat i to widać, ale są też w projekcie dziewczyny, które w ogóle nie miały wcześniej do czynienia z tańcem. Dlatego początkowo założenie było inne – 20 |

| luty 2013

Skąd pomysł na system binarny jako motyw przewodni spektaklu?

Wiadomo, że robiąc różne rzeczy ciężko jest uciec od tego, kim się jest. Najpierw powstał pomysł na jedynkę. A potem doszło do tego zero. Ja sama mam skłonności do skrajności. Jedynka i zero oznaczają pewien przedział skokowy – nie ma nic pomiędzy – albo jest stan 1 albo stan 0, a w systemie binarnym są to jedyne dwa stany, które mogą się wydarzyć. Idąc tym tropem zaczęłam się zastanawiać, jak można to wykorzystać mając do dyspozycji określoną liczbę osób. Szukając inspiracji dotarłam do historii jedynki. Okazało się, że jedynka w czasie zmieniała swój zapis i proces ten wyglądał, jakby wstawała. Na początku zapis liczby 1 był po prostu zwykłą, poziomą kreską, która z czasem szła coraz bardziej w górę, aż się wyprostowała, dostając w międzyczasie takiej jakby „główki”, którą zresztą na końcu ponownie straciła. (śmiech) No i okazało się, że liczba osób w naszej grupie odpowiada ilości tych przejść jedynki z poziomu do pionu. Niezwykle ciekawe jest to, że ta powstająca jedynka wygląda jak tancerz, który roluje. Rolowanie jest jednym z podstawowych ćwiczeń, które wykonujemy na zajęciach. Polega ono na tym, że stoimy w pionie, wyprostowani i rolujemy kręgosłup w dół aż do pełnego skłonu – w przypadku tej jedynki aż do leżenia. Postanowiłam tę analogię wykorzystać w spektaklu.

Jesteś reżyserką Binary, autorką scenariusza, scenografii, choreografii…

Z tą choreografią to nie do końca. To jest tak, że ja narzuciłam sobie pewien sposób pracy, który zaobserwowałam uczestnicząc w innym projekcie. Miałam mało czasu na to, żeby stworzyć tę choreografię po-

taniec stanowiłam więc trochę uciec od tego, żeby wszystkie ruchy były mojego autorstwa. Oczywiście są w tym spektaklu sekwencje, które wymyśliłam od początku do końca i są to rzeczy, które robią wszyscy (niekoniecznie równocześnie), ale też dałam dziewczynom zadanie, żeby spróbowały własnymi ruchami opowiedzieć o jedynce. Każda z nich miała ułożyć o tym etiudę i ją zaprezentować. Zrobiły to, a ja im mówiłam, co jest ok, a co powinny poprawić, zmienić, wyrzucić itp. Z tych etiud wybrałam różne sekwencje, również po to, żeby one weszły w ten spektakl, żeby miały poczucie, że są jego współautorkami. Dlatego też choreografia nie jest tak do końca moja.

Zastanawiam się, jak to się wszystko w twojej głowie rodziło? Czułaś potrzebę zrobienia czegoś swojego od początku do końca, występując wcześniej u kogoś innego?

Zrobiłam już kiedyś coś swojego…

Czyli to nie jest Twój debiut???

Nie.

Na pewno dla siebie też. Wiesz, chyba każdy z nas ma w sobie potrzebę tworzenia, ale też sprawdzenia siebie i zwyczajnie robienia czegoś. A ze mną było tak, że po powrocie z Torunia przez ponad rok nie tańczyłam w ogóle i czułam tego straszną potrzebę.

Praca nad Binary była harówką czy raczej dobrą zabawą?

To była strasznie ciężka praca. Jeszcze nigdy nie musiałam zrobić tylu rzeczy, nie musiałam ogarniać takich tematów jak światła, scenografia, nagłośnienie… Poza tym nagle okazało się, że przy tym spektaklu pracuje tyle niesamowitych osób, że po prostu trzeba to zrobić dobrze, a przynajmniej zrobić wszystko, żeby było dobrze. Nie mogłam sobie odpuścić, bo oni wszyscy robią to nie dla pieniędzy, a z czystej sympatii i chęci pomocy. A jak wiesz, to nie są pierwsze lepsze osoby, tylko „poważna liga”, jak Łasowski, Wojtaniec, Janicki czy Chmara. Nie spodziewałam się ani przez chwilę, że to się tak potoczy.

Ok. Chcesz o tym porozmawiać?

Nie! (śmiech) A tak poważnie, to debiut wyglądał tak, że kiedy mieszkałam w Toruniu należałam do Teatru Tańca „Akro”. W pewnym momencie nasza choreograf poszła na urlop macierzyński, a my nie mieliśmy co robić.

Zaproponowałam, że może ja zrobię spektakl i wszyscy się zgodzili. Zrobiliśmy i pojechaliśmy do Warszawy na festiwal. Niestety na próbie zderzyłam się z moją koleżanką tak niefortunnie, że dostałam jej kolanem nad swoim. Zderzenie było na tyle silne, że nie mogłam dalej tańczyć i tyle wyszło z naszej premiery.

Czujesz, że tamto doświadczenie zaprocentowało jakoś przy pracy nad tym spektaklem?

Tak, na pewno dało mi to jedną rzecz – świadomość, żeby za bardzo nie tragizować, nie przesadzać z patosem, bo go nie znoszę. Nie lubię też dążenia do płaczu, bo kojarzy mi się to z jakimś takim babskim „czymś” w najgorszym tego słowa znaczeniu. Wiesz, chodzi mi o taki płaczący ruch, o opowiadanie o tragicznych sprawach, o „umieranie” na scenie, co zresztą jest częste w teatrach tańca współczesnego. To jest tak smutno-amerykańskie, że aż śmieszne.

Czy to znaczy, że Binary będzie spektaklem lżejszym, będą jakieś śmieszne elementy?

Lżejszy nie będzie! (śmiech) Na pewno będzie abstrakcyjny, bo przecież ubrany jest w tę binarność. Pewnie nie będzie łatwy w odbiorze, przede wszystkim dlatego, że nie ma tu raczej gadania. To znaczy trochę jest, ale nie opowiada ono o rzeczach wprost.

Czy ciebie również zobaczymy na scenie?

Niestety tak.

Dlaczego niestety?

Dlatego, że ciężko jest obserwować spektakl i trzymać nad wszystkim pieczę, siedząc jednocześnie na scenie.

Dlaczego zrobiłaś ten spektakl? Wyłącznie dla tych dwóch dziewczyn, które tego po tobie oczekiwały, czy trochę też dla siebie?

Naszła mnie taka refleksja, że z jednej strony musisz mieć niesamowity talent do zjednywania sobie ludzi, a z drugiej, że wbrew obiegowym opiniom mamy w Bydgoszczy całą masę bardzo kreatywnych osób, dla których przecież ta Bydgoszcz już dawno przestała być jedynym polem działania, a jednak ciągle tu tworzą.

No właśnie wiem i wciąż nie mogę się przestać temu dziwić. Dla mnie to jest niesamowite, tym bardziej, że oni naprawdę na nic nie liczą – robią to po przyjacielsku, bo chcą. Aż brakuje mi słów, żeby wyrazić im swoją wdzięczność.

Jaki, w twoim założeniu, ma być ten spektakl?

Ma być dziwnie. (śmiech) Chciałabym uciec od banału, zaskoczyć czymś widza, być może w jakiś sposób go zahipnotyzować. Bardzo starałam się, żeby towarzyszył temu spektaklowi Lynchowy klimat. Nie wiem, czy mi się to uda, mam nadzieję, że choć po części tak. Bardzo mi na tym zależy. luty 2013 |

| 21

p r ze z r u d e o k u l a r y (4)

Andrzejewski Ornitologia stosowana Słowo „paw” ma w naszym języku co najmniej dwa znaczenia i polska rzeczywistość już dawno odsunęła to ornitologiczne na drugi plan. Kolorowe zestawienie powierzchniowo podgrzanego amalgamatu przyjętych wcześniej posiłków wydostających się na światło dzienne pod zdumiewająco wysokim czasami ciśnieniem już dawno temu wysforowało się, nomen omen, do przodu w tym leksykalnym wyścigu i prymatu swego szybko nie odda. Taki klimat i pić trzeba. Jednak picie to czasami faktycznie pomaga w radzeniu sobie z tym co spotykać musimy na naszych ulicach jeśli chodzi o kreatywność twórców reklam, szyldów, haseł, obwieszczeń i innego tego typu badziewia namawiającego nas do wejścia i wydania zadrukowanych kawałków celulozy. Chciałbym się skupić, w miesiącu co wymusza na nas ubieranie się na warzywo łzy wyciskające, na rozmyślaniach nad kilkoma z nich, bo wszystkich przemyśleć się nie da na jednej stronie gościnnego BIKu. A po co mi był na początku paw? Dowiecie się Państwo pod koniec.

Kiedyś mieliśmy sklepy i w nich dokonywaliśmy wymiany kolorowych papierków na dobra wszelakie. Teraz, gdy rzeczywistość nie może być prosta, bo w większości kreowana jest przez specjalistów od, tfu!, marketingu, sklep to przeżytek. Sklep to potwarz wręcz i policzek dla klienta, który wie, że w sklepie kupuje tylko plebs i nie chce mieć z tak prostackim miejscem do czynienia. My teraz mamy „CENTRA”. Wszystkiego zresztą mamy te centra, ale najdziwniejszym dla mnie jest znajdujące się w naszym mieście „centrum podłóg”. Wszystkich?! – pytam. Poważnie?! Ktoś autentycznie pomierzył wszystkie podłogi na Ziemi i wyszło mu, że tu właśnie jest ich środek? Genialnie! Jak to cudownie wpłynie na rozwój miasta, jak to ruchu turystycznego przysporzy, jak dumą wypełni nadwątlone nijakością płuca mieszkańców Bydgoszczy. Chwalmy Pa… przpraszam euforia już chyba trochę na wyrost, ale i powód jej przecież niesłychanie doniosły. Mieszkamy wszak w centrum wszystkich podłóg. Wszystkich parkietów, płytek i paneli. Ech, żyć nie umierać…

Sklepy odeszły więc w mrok zapomnienia, ale nie tylko one przecież. Któż z nas pamięta jeszcze poczciwe zakłady fryzjerskie zwane potocznie i dla dzisiejszego konsumenta najwidoczniej absolutnie niezrozumiale „fryzjerami”? Na stos z nimi! Jest przecież w naszym grodzie nad Brdą i Wisłą „Galeria Fryzur”! Po co komu podcinanie, cieniowanie, nakładanie kolorów jesiennych na bujne fale i loki? Po co zajmować się 22 |

| luty 2013

własną koafiurą, gdy można po prostu wejść i popodziwiać fryzury już gotowe? Nie zmieni to faktu, że od samego takiego podziwiania nasze włosy formy swej zarośniętej niczym starodrzew nie zmienią i przeistoczymy się w krótkim czasie w samobieżny kołtun (znaczy ja już nie, oczywiście), ale co tam. Patrzmy! Czujmy się jak prawdziwi koneserzy w tej galerii włosiech wszelakich…

Ukrywać nie będę, iż posiadałem kiedyś pomalowane paznokcie. Jak pisałem wcześniej taki klimat i pić trzeba. Wykonawstwo rzeczonego dzieła było autorstwa koleżanki ze studiów i mogą się Państwo domyślić, że z rozchwianą i niepewną tożsamością płciową nie miało to nic wspólnego. Choć z rozchwianiem motorycznym już całkiem sporo. Jednak pozbawiony byłem wtedy wiedzy, że zamiast koleżanki w pokoju w akademiku mogłem wykorzystać w farbiarskich czynnościach zespół profesjonalistów składających się na osobowe wyposażenia „Atelier Paznokcia”! „Atelier Paznokcia”?!

Naprawdę?! Brzmi to jakby stary, zmęczony już wyrobami sadowniczymi, których nie trzeba gryźć, a wlewa się je jeno w siebie metodycznie, punkowiec stwierdził, iż ma gdzieś całą tę rewolucję, założył beret, został malarzem i przeszedł na tęczową stronę mocy. A ksywy się tak łatwo przecież nie zmienia. Bo i po co? Jeszcze by się koledzy z murku pod sklepem przestali z człowiekiem witać. Zgroza…

Nazewnicze i marketingowe bezmyślności i śmiesznostki można by omawiać długo. I namiętnie. I ja naprawdę rozumiem, skąd się tego typu kurioza biorą i wydaje mi się, że większości z Państwa mechanizmy ich powstania również są obce. Jednak bezruch tych, co dbają w tv i na łamach o czystość kultury i języka naszego pięknego jest dla mnie zastanawiająca. Kiedy potańcówki na Wyspie Młyńskiej w letnie wieczory nabierały rozpędu, wpadliśmy na pomysł sprzedawania tam ponczu. Napój to prosty acz szlachetny i w sierpniowe noce orzeźwia i schładza, nie poniewierając przy tym za bardzo. Plastyk miejski na wieść o tym nakazał nam dostarczyć zdjęcie… miski, w której plebejska ta ambrozja będzie się znajdować… Bo miska konweniować musi.

Dotarło już czy potrebujesz, drogi Czytelniku, jeszcze chwili?

Idąc Dworcową od Gdańskiej w stronę dworca i dochodząc (w miarę) do skrzyżowania z Marcinkowskiego, mija się po prawej lekką wnękę naznaczoną nieprzebraną ilością sklepów oraz ich, niestety, szyldów i reklam.

Zatrzymaj się tam kiedyś, drogi Czytelniku, wypłać celulozę z bankomatu i pokontempluj przez moment.

Tylko nie jedz przedtem niczego. Od pawia zacząłem i na pawiu skończę.

Szymon Andrzejewski

kronika

o d n o t owa n o 3.12.2012

Estrada Stage Bar. Tides From Nebula, MOAFT. Koncert Tides From Nebula w Estradzie był zaplanowany na 16. dzień listopada. Wówczas występ został przerwany, z uwagi na poważną niedyspozycję jednego z muzyków. Sprawa okazała się na tyle poważna, że trzeciego grudnia grupa wyszła na scenę jako trio. Na wstępie usłyszeliśmy kilka słów wyjaśnienia (nieobecny gitarzysta Adam Waleszyński musi zadbać o zdrowie i odpocząć), oraz zapewnienia, że pozostali muzycy dadzą z siebie wszystko, aby wynagrodzić nam wszel-

kie niedogodności (zmiana terminu i składu).

Już po kilku minutach było jasne, że za tymi słowami kryje się coś więcej, niż tylko kurtuazja. Publiczność dostała dokładnie to, czego oczekiwała. Melancholijne, zamglone kompozycje, niespiesznie zmierzające do hałaśliwych, wybuchowych kulminacji. Fragmenty niemal transowe, przeplatające się z ciężkim, brutalnym, metalowym brzmieniem. Dodatkowych wrażeń dostarczył „świetlik’’, idealnie oprawiając światłem, dźwięki wypełniające Estradę. Pojawiły się utwory znane z obu pełnowymiarowych wydawnictw

Sztuka linii – sztuka refleksji O obrazach Renaty Uzarskiej-Bielawskiej

M

alarstwo Renaty Uzarskiej-Bielawskiej od lat współtworzy wartość dokonań artystycznych naszego regionu, a ostatnie ekspozycje: w Ostromecku (2011) i Lubostroniu (listopad, 2012) to zarówno świadectwo artystycznej samoświadomości, jak i dowód głębokiej humanistycznej wrażliwości Autorki. Trzy cykle z ostatniego okresu: „Z tańcem”, „Imaginacje” i „C’est la vie” – są przykładem konsekwencji w rozwiązywaniu problemów plastycznych i jednocześnie zbiorem „tekstów” mieszczących w sobie istotne prawdy, ważne refleksje, a także uzasadnione niepokoje, przestrogi i oceny. Autorka, odwołując się do doświadczeń ekspresjonizmu, futuryzmu i surrealizmu, wypracowała rozpoznawalną konwencję, charakteryzującą się dominacją rozbudowanych, linearnie zarysowanych kształtów, intensywną dynamiką, wyrazistą artykulacją napięć, kondensacją znaków plastycznych oraz gęstym wypełnieniem płaszczyzny formami o symbolicznej lub ornamentalnej wartości. Warto dodać, iż sztuka Renaty Uzarskiej-Bielawskiej, erudycyjna w warstwie kulturowych odwołań – skupia aluzje choreograficzne, muzyczne

architektoniczne, przy czym zmysł architektoniczny zdaje się tu często czynnikiem nadrzędnym, konstruującym przestrzeń i porządkującym całość kompozycji.

Obrazy z cyklu „Imaginacje” są głównie malarską analizą ruchu, odnajdujemy w nim też fascynację gotykiem, delektację finezją linii, jednak przede wszystkim – w większym stopniu niż w „Z tańcem” – rozwinięty zostaje tu aspekt anegdotyczny, narracyjny, a zarazem symboliczny. Artystka odwołuje się do repertuaru symboli mocno zakorzenionych zarówno w kulturze śródziemnomorskiej, jak i w europejskiej ikonosferze, korzysta zatem z symboliki form geometrycznych, przywołuje symboliczny kontrast światła i ciemności, proponuje też własne interpretacje znanych wątków i motywów kulturowych.

W najnowszych obrazach najmocniej wyeksponowany został akcent etyczny. W pracach takich jak: „C’est la vie”, „Sukces?”, „Zauroczenie” autorka demaskuje świat współczesnych fikcji i pozorów, pokazuje człowieka schwytanego w sieć ponowoczesnych iluzji, przedstawia współczesnego Narcyza, zafascynowanego sobą i światem

TFN („Aura” 2009, „Earthshine” 2011), promujący trasę singiel „Hollow Lights”, a nawet niespodzianka w postaci kawałka przygotowanego na trzecią płytę. Były bisy, granie wśród publiczności i zapewnienia o powrocie. Nie było idealnie. Dało się odczuć brak drugiego gitarzysty, ale okazało się również, że nawet w trio, TFN są w stanie zagrać na (bez cienia przesady) światowym poziomie. PS. Całkiem solidną rozgrzewkę zapewniła grupa MOAFT. Przed nimi grał jeszcze zespół, którego nazwy nie pamiętam, a chciałbym zapomnieć również o tym co i jak zagrali. (msz) pseudowartości, bezkrytycznie rzucającego się w wir samozniszczenia. Zasadniczym przedmiotem krytyki nie jest tu jednak człowiek, lecz mechanizmy niszczące jego duchowe życie, odbierające mu godność, czyniące go zakładnikiem fałszywych wyobrażeń, ofiarą własnych słabości, istotą zniewoloną mirażami sukcesu, zainfekowaną pokusami kariery i zysku, marionetką przeglądającą się w pomnożonym odbiciu spękanych luster, lecz niezdolną do rozpoznania własnej moralnej nicości. Wymowa tch prac jest pesymistyczna, a nawet katastroficzna; oglądamy świat w stanie aksjologicznego rozpadu, świat przepełniony akcentami tanatycznymi i turpistycznymi, a organizująca go konwencja oniryczna, operująca obrazami sennego koszmaru, pobudza do refleksji i samooceny, przynosi oczyszczający wstrząs, ale nie pocieszenie.

Malarstwo Renaty Uzarskiej-Bielawskiej jest zatem interesujące nie tylko ze względów plastycznych, lecz również wartościowe jako przekaz prawd uniwersalnych; mówi o pozornej wartości dóbr materialnych, o przemijalności ludzkiej egzystencji, o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą świat współczesny, ale też, niejako mimowolnie, o potędze sztuki zdolnej zaklinać czas i przezwyciężać poczucie osamotnienia i niemocy.

Piotr Siemaszko

luty 2013 |

| 23

kronika 14.12.2012

Contemporary Noise Sextet (miejsce/organizator: MCK w Bydgoszczy) Niezwykle ciekawy koncert odbył się w „emckeu” 14 grudnia ub.r. w ramach cyklu Nowe Tendencje.

Tego dnia usłyszeliśmy tam Contemporary Noise Sextet, który mnie osobiście powalił na kolana. Nie chodzi o to, że był on jakoś specjalnie taneczny, że było to show, czy coś w ten deseń. Przeciwnie – panowie po prostu wyszli na scenę i po prostu zagrali przepiękną muzykę. A że „emcekowa” sala, jak chyba żadna inna w tym mieście nadaje się do grania i słuchania przepięknej muzyki, skorzystałem z tego i pozwoliłem sobie odpłynąć. A było przy czym odpływać, bo w muzyce CNS nie brakowało cudownie jazzowych podjazdów, zaskakujących zmian tempa czy wreszcie obrazów tą muzyką malowanych. Słowem (a w zasadzie dwoma słowami) – cudowny koncert. (kig)

15.12.2012

3moonboys (miejsce/organizator: MCK W Bydgoszczy) Dzień później w tym samym miejscu, choć w ramach zupełnie innego cyklu (Premiery Płytowe) usłyszeliśmy inny, znakomity bydgoski skład. Tym razem na scenie pojawili się księżycowi chłopcy ze skakankami, czyli formacja 3moonboys promująca swój najnowszy krążek „Skakankan”. I tu uczucia me są raczej mieszane. Nie mówię, że był to zły koncert, bo zdecydowanie nie był. On również brzmiał znakomicie i sprawiał, że bez trudu można było rozpłynąć się w muzyce bydgoszczan. Sęk w tym, że ta muzyka ma zupełnie inny charakter niż dźwięki generowane przez CNS i chyba nie chodzi w niej o to, żeby siedzieć z rozdziawioną gębą i jej (tylko) słuchać. Przynajmniej ja odnoszę wrażenie, że ta muzyka zachęca do zabawy (co sugerować mógłby już sam tytuł trójkątnej płytki), w którą trudno jest się włączyć publiczności przy rozłożonej widowni. Nie jest to niemożliwe, ale zauważyłem, że jeśli można na koncercie w MCK siedzieć, to ludzie aż nadto z tej możliwości korzystają.

Dlatego nie podobało mi się, że nikt nie skakał przy dźwiękach „Skakankan”. Nie pasowała mi też ta idealna czystość dźwię24 |

| luty 2013

ku, bo mam wrażenie, że takie zespoły jak 3moonboys potrzebują w swoich występach trochę „brudu”, który w jakimś stopniu uwiarygadnia ich muzykę. W MCK trochę mi tego zabrakło. (kig)

28/29.12.2012

Bisz z żywym składem (miejsce/organizator: Estrada Stagebar) Zdecydowanie niczego nie brakowało za to koncertowi (a w zasadzie to dwóm koncertom) Bisza w Estradzie. Ten bydgoski raper wydał niedawno solową płytkę „Wilk chodnikowy”, którą to promował podczas tego koncertu.

To znaczy początkowo miał to być jeden występ, ale że bilety nań wyprzedano w całości na tydzień przed imprezą, co zresztą nie powstrzymało fanów przed dramatycznymi próbami zdobycia ich, to Bisz z ekipą postanowili zagrać go raz jeszcze – dzień później.

Jak dla mnie cała ta akacja była ewenementem na skalę Bydgoszczy – w pełni zasłużonym. Dlaczego? Ano dlatego, że był to koncert niesamowity! Chłopaki zagrali tak, jak Beastie Boys w czasach swojej świetności.

Muzyka generowana na żywo przez znanych bydgoskich instrumentalistów i Bisz na wokalu, który swoja charyzmą mógłby obdarzyć wielu artystów, po prostu rozłożyły mnie na łopaty. Mnie i jakieś 700 osób, które w ciągu dwóch koncertowych dni tego doświadczyło. Znakomity występ, który spokojnie można porównać do scenicznych poczynań Ostrego, który jak wiadomo zdecydowanie wysoko wiesza poprzeczkę. Jak

dla mnie jeden z najlepszych koncertów A.D. 2012 w grodzie nad Brdą, a jeśli chodzi o artystów bydgoskich, to na pewno najlepszy!

Wielki szacunek dla Bisza i reszty składu.

Spokojnie z tym materiałem mogą jechać w świat. (kig)

4.01

Szopka bydgoska Kolejna bydgoska Szopka Noworoczna za nami. Tym razem Szopka to była koniunkturalna, a raczej, jeśli by się przyjrzeć okolicznościom jej powstania i warstwie tekstowej, to bezkoniunkturalna. Wszystko w tej odsłonie flagowego dzieła Zdzisława Prusa było, oprócz niego samego, nowe.

Nowe miejsce, bo obydwa spektakle wystawiono na gościnnej scenie Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, a nie tak jak poprzednio w kawiarni artystycznej Węgliszek. Nowy (w miarę) skład osobowy ekipy odtwórczej, co podyktowane zostało nową sytuacją i warunkami finansowymi całego przedsięwzięcia i co najważniejsze chyba – nowa formuła, która bezpośrednio z tych warunków właśnie pieniężnych wyniknęła. Okrojono stare szaty Szopki do postaci rewii piosenki wzbogaconej komentarzem Zdzisława Prussa. Komentarzem, który przybrał formę lekko okraszonej humorem konferansjerki stanowiącej „podprowadzkę” dla postaci, które pojawiały się na scenie i prezentowały utwory komentujące rzeczywistość w naszym mieście nad Brdą i Wisłą. Mieliśmy okazję usłyszeć przemyślenia Mirosława Balbuzy, Eugeniusza Kłopotka, Romana Jasiakiewicza, Henryka

M

amy w Bydgoszczy niezły okołoambientowy strzał. Wykonawca ukrywa się pod nazwą: Digital Simply World. Operuje pierwiastkiem raczej syntetycznym, niż organicznym, choć trochę tu field-recordingu. Najnowsza EP-ka Digital Simply World to Getting Away from It All i sporo tu charakterystycznych przestrzeni, ale podszyte to wszystko jest porządkującym, pulsującym akcentem. Szumy, radiostacje, zakłócenia, zniekształcenia czyli to, co fani ambientu i pochodnych lubią najbardziej. Gasimy światło, włączamy muzykę i płyniemy razem z Digital Simply World.

Polecamy! Odsłuch i więcej informacji: http://etalabel.bandcamp.com/album/ getting-away-from-it-all. (tk)

kronika Martenki i kilku jeszcze innych osób, które w 2012 roku działały w Bydgoszczy w sferach różnych i z różnym także natężeniem.

Po godzinie z okładem dobrnęliśmy do szczęśliwego końca. Refleksje? Publiczność przybyła chyba raczej z powodów towarzyskich niż w poszukiwaniu doznań artystycznych. Maski (zaprojektowane przez Waldemara Zyśka) były świetne. Humor zawarty w tekstach piosenek był, hmm… niewystarczający. Śmiech na sali rozległ się raz. Pan Witold Murański w roli prezesa Zaboklickiego był rewelacyjny. Co jeszcze? A! Sala wyglądała przepięknie. (sza)

11-18.01

Festiwal Filmów Rosyjskich SPUTNIK NAD BYDGOSZCZĄ (miejsce/ organizator: Kino Orzeł) Żeby nie było (z mej strony) tak stricte muzycznie pozwolę sobie na koniec wspomnieć o wydarzeniu filmowym. Otóż odbywający się już chyba po raz czwarty w Bydgoszczy Sputnik jest festiwalem niesamowicie oryginalnym, wartościowym i z pewnością bardzo cennym. Jak żaden inny przybliża on bydgoszczanom (i nie tylko, bo jego mutacje organizowane są w kilkunastu polskich miastach) rosyjską (i radziecką!) kinematografię, której chyba nie da się porównać z żadną inną. Filmy naszych wschodnich braci zdecydowanie mają swój klimat i styl, który naprawdę nam – Słowianom – bardzo łatwo jest zrozumieć i docenić. Nie będę się tu rozwodził nad poszczególnymi filmami, bo było ich sporo, a miejsca brak. Powiem tylko, że wiele było perełek (nie tylko tych nowych, ale i klasycznych), że frekwencja była naprawdę przyzwoita, że klimat jaki panował w MCK przystawał do klimatu Rosji i że działo się kilka fajnych rzeczy „przy okazji” (jak choćby prelekcja Dominiki Kiss-Orskiej i Agaty Kozickiej dotycząca ich niedawnej wyprawy do Moskwy). Bardzo mnie cieszy, że Sputnik zadomowił się już w Bydgoszczy, że ma grono swoich wiernych fanów i że co roku to grono się powiększa. Cieszy mnie również fakt, że znalazł on w końcu godne siebie miejsce, bo choć należę do wielkich fanów Mózgu, to jednak filmy wolę oglądać w Kinie Orzeł. I trochę prywaty na koniec – świetna robota Arku! (kig)

Janusz Kutta, Historia Izby Adwokackiej w Bydgoszczy 1945-2010

Tytuł, jak w przypadku wielu takich branżowych dokumentów, nie zachęca, bo przecież zachęcać nie może. Mało tego – zachęcać do lektury nawet nie musi i chyba nie zamierza. Jego zaletą jest co innego – rzeczowość, ścisłość, dokładność.

I właśnie rzeczowość jest też zaletą całej książki. Połowę jej objętości wypełniają bowiem spisy nazwisk, protokoły, indeksy. Nie może być inaczej, skoro publikacje takie mają istotny walor dokumentalny.

Inaczej rzecz się ma z częścią pierwszą.

Nawet jeśli historię tej akurat zawodowej korporacji ktoś uznaje za nieinteresującą, musi przyznać jedno: książka pokazuje jej ważność, pokazuje niemożliwy do zamazania ślad, który zostawiła w dziejach tego miasta. Lektura historii izby na przestrzeni lat ponad sześćdziesięciu jest jednocześnie potwierdzeniem istotności tej grupy zawodowej, jak i – tak myślę – wyzwaniem dla obecnych i przyszłych jej członków, zobowiązaniem do podtrzymywania tradycji.

13-18.01

28. Aff-Era Filmowa. Kino oświetlane menorą. Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. Kolejny rok, kolejna Aff-Era Filmowa w Pałacu Młodzieży i kolejny raz zazdrość zatliła się na dnie mojego serca. Zazdrościłem młodym ludziom, którzy przyjechali do Bydgoszczy, na najstarszą (chyba się nie mylę) filmową imprezę w naszym mieście. Nie zazdrościłem im młodości, urody, czy tego, że mieszczą się w rurki (no może akurat tego im trochę zazdrościłem). Przede wszystkim chciałem, tak jak oni, przez sześć dni zajmować się jedynie oglądaniem filmów i dyskutowaniem o nich z podobnymi sobie zapaleńcami. Chciałem robić po prostu to, co robi się na Aff-Erze.

Mimo trudności, związanych z krótkością doby, kilka filmów jednak obejrzałem i atmosferę „aff-erową” starałem się chłonąć wszystkimi zmysłami.

Bardzo lubię tę imprezę. Nie przeszkadzają mi średnio wygodne siedzenia, czy nieduży jak na dzisiejsze standardy ekran. To wszystko Aff-Era nadrabia interesującym programem i trudnym do zdefiniowania,

Zobowiązaniem do aktywności społecznej, obywatelskiej, naukowej i na wielu, wielu innych polach. Ta aktywność jest – co wyraźnie widać po lekturze tej książki – najcenniejszą cechą takich grup zawodowych.

Ogłoszenie tego w książce jest odważnym gestem – oto nowe pokolenia adwokatów jawnie mierzą się z historią, składają zobowiązanie dotrzymania standardów i społecznej pracy. Czyżby to właśnie było głównym celem tej publikacji? (mt)

niepowtarzalnym klimatem. W tym roku (zresztą jak zawsze) absolutna klasyka przenikała się z filmami nowszymi, a nawet całkiem świeżymi. Wszystkie układały się w całość, kompleksowo opisującą różne aspekty żydowskiej tożsamości, historii i kultury.

Wśród obejrzanych filmów, największe wrażenie zrobiły na mnie dwa arcydzieła kinematografii czechosłowackiej. „Sklep przy głównej ulicy” Jana Kadara i Elmara Klosa (1965) i „Palacz zwłok” Juraja Herza (1969). Imponująca była również frekwencja, na pokazie „Pokłosia” Władysława Pasikowskiego. Zaryzykuję stwierdzenie, że bardziej imponująca, niż sam (całkiem niezły) film.

Aff-Era, kolejny raz, nie zawiodła moich oczekiwań. Czekam na kolejną edycję.

Szkoda, że poczekam aż rok. (msz) Autorzy not: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Tomasz Kaźmierski, Marcin Szymczak, Michał Tabaczyński luty 2013 |

| 25

historia Fotoreportaż historyczny

Przybyli ułani pod okienka, okna i witryny, czyli 20 stycznia 1920 roku w Bydgoszczy Data w tytule naszego fotoreportażu jest umowna, gdyż bydgoska droga do niepodległości oraz zdobytej wolności fetowanie trwało dni kilka. Jakiż dzień mógł być jednak radośniejszy nad wtorek 20 stycznia 1920 r., gdy płyta Starego Rynku wypełniła się bydgoszczanami wiwatującymi na cześć wielkopolskiego wojska, wkraczającego do miasta pieszo i konno, z fasonem, ale i twardo – jako zwycięzcy, którym należy ustąpić pola.

Nawet kamienny cesarz Fryderyk II, który z pomnika przez lata spoglądał na rynek oraz miasto, był już daleko – w Pile, ewakuowany tam przezornie jeszcze przed podpisaniem Traktatu Wersalskiego?!

Bydgoskim, lokalnym „Traktatem”, historyczną umową, był z pewnością Akt Oddania Miasta Bydgoszczy Generalnemu Komisarzowi Rządu Polskiego, podpisany 19 stycznia. To dzięki niemu mogły w późniejszych dniach dziać się na ulicach miasta wszystkie te radosne wypadki, doniosłe a bezkrwawe (o co w dziejach wcale nie jest łatwo), które dokumentują m.in. zdjęcia składające się na tę kolekcję.

Generalnym Komisarzem Rządu Polskiego i pierwszym Komisarycznym Prezydentem Bydgoszczy był w roku 1920 Jan Maciaszek.

Klucze do miasta otrzymał z rąk Hugo Wolffa – burmistrza Bydgoszczy, piastującego tę godność od roku 1904.

Reprodukowane tutaj fotografie od zapomnienia ocalił Krzysztof Mrozowski, współczesny bydgoski antykwariusz i pasjonat dziejów miasta.

Bydgoszczanie to zaś nie tylko czarny, noszący eleganckie kapelusze, tłum ze zdjęć, ale także my wszyscy…

W i t a j c i e c h ł o p c y, w i w a t ! – W „ C o n d i t o r e i Cafe” najlepsze stoliki chyba już zajęte...

Adam Gajewski

Nie zapominajmy: Historia ma tak że swoje służby tyłowe, tabory...

26 |

| luty 2013

G ł owa o b o k g ł ow y. . . G ł ow y w k ap e lus z ach, m e l o nik ach, c y lindr ach, ro gat y wk ach . . . G dzieś majac z y f r ancusk ie kep i; Entent a jes t z nami!

historia

M a s z e r u j ą s t r z e l c y. . .

2 0 s t y c z n i a 192 0 r o k u . K t o ż y w, c i ą g n i e d o s e r c a M i a s t a .

Oczekiwanie.

Kw i a t y i s z t a n d a r y B a c z n o ś ć ! Te r a z d z i e j e s i ę H i s t o r i a . . .

Boże, coś Polskę, pr zez tak lic zne wieki...

luty 2013 |

| 27

historia

Łatwo odnaleźć pana Maciaszka wśród wojskow ych...

Słowo Kolekcjonera Z Krzysztofem Mrozowskim rozmawia Adam Gajewski Kolekcja tychże zdjęć liczy sobie aż 35 sztuk. Czy na bydgoskim rynku antykwarycznym często zdarzają się podobne rarytasy, pamiątki tak cenne?

Unikalność tej kolekcji polega na jej rozbudowaniu.

Skompletowanie takiego tematycznego zbioru (przy pomocy różnych źródeł: internet, targi, jarmarki, giełdy, kółka kolekcjonerskie, opuszczone domostwa, itp.) zajmuje od kilkunastu do kilkudziesięciu lat. Dlatego też bardzo rzadko na naszym bydgoskim rynku zdarzają się podobne cenne pamiątki.

Jaki obraz miasta wyłania się dla Pana z tych historycznych ujęć?

Widzę entuzjazm i radość który maluje się na twarzach mieszkańców miasta po odzyskaniu niepodległości. Udział tak wielu obywateli w tym dniu wnosi wiarę w lepsze jutro (przepełnione kawiarnie, ulice, sklepy, kamienice).

Czy ma Pan jakieś ulubione postaci, detale tej kolekcji?

Naturalność i możliwość bycia sobą jest jak najbardziej widoczna na każdym zdjęciu. Detal każdego pojedynczego zdjęcia ukazuje piękno jakie jest ukryte w każdym z nas. Wystarczy tylko świadomie choć na 28 |

| luty 2013

chwilę wskoczyć w ten wyjątkowy dzień i poczuć magię szczęścia i radości niepodległości.

A może kryją się tam jakieś zagadki?

Ciekawostką jest sztandar Virtuti Militari z dolnym numerem 1941 oraz niemieckie szyldy sklepów które stanowią nie lada pole do poszukiwań dla pasjonatów „smaczków” miasta.

Czy zawartość kolekcji prywatnych hobbystów, pasjonatów, odpowiednio mocno funkcjonuje w kulturze materialnej, w dziedzictwie miasta?

Kolekcje prywatnych hobbystów i pasjonatów niestety słabo funkcjonują w kulturze materialnej miasta.

Brak jest pomocniczego pomostu między indywidualnym często odosobnionym pasjonatą a potrzebami / próbami świadomego utrzymania dziedzictwa miasta.

Bardzo często wiele wartościowych zbiorów przepada bezpowrotnie wraz z indywidualnymi pasjonatami. Kolekcje życia są najczęściej zniszczone, wyrzucone czy też rozdrapane na cały świat…

Czy bydgoszczanie są społecznością „sentymentalną”, mają szacunek dla swojej przeszłości i jej pamiątek?

Nasza społeczność jest jak najbardziej związana emocjonalnie i sentymentalnie ze swoimi pamiątkami. Niestety najczęściej na tym się kończy. Kiedy obie wartości przestają mieć znaczenie wartość historyczna i dziedzictwo miasta zostaje gościem kominka.

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (107) Niepewny los Zyśka

Twórca masek do XVII „Szopki Bydgoskiej” Waldemar Zyśk, choć zebrał sporo komplementów – to i podpadł co poniektórym. Jak nam donoszą, znany muzykolog i felietonista Henryk M. widziany był jak wychodził ze sklepu myśliwskiego chowając coś podłużnego a dużego za pazuchą. Natomiast literatka Wiesława Barbara J. rozpytywała się ludzi z Jachcic jakimi uliczkami zwykł p. Waldemar wracać do domu w godzinach późno wieczornych.

Żuki w służbie nauki

Okazuje się, że muzyka nie tylko łagodzi obyczaje, ale także wpływa na długowieczność. Najlepszym przykładem na to są Żuki czyli Beatelsi znad Brdy. Mimo zdecydowanie niehigienicznego trybu życia– bo to ciągłe koncerty, bankiety, kobiety – dociągnęli do ćwierćwiecza. A zważywszy ich indywidualne, a metrykalne parametry – przekroczyli lat 200! Krążą słuchy, że specjalista od muzykoterapii prof. Wojciech Pospiech zamerza puszczać nagrania Żuków non stop na oddziałach geriatrycznych.

Cudze chwali i swoje zna

Okazały album malarstwa Aleksandry Simińskiej zawiera nie tylko reprodukcje dzieł cenionej artystki, ale także tekst wywiadu udzielonego M. Janot-Bzowskiej. W nim to p. Ola z równym podziwem mówi o Caravaggio i Boznańskiej, co o Szkaradku i Jułdze.

W tej sytuacji TMMB powinno nadać Simińskiej, i to czym prędzej, honorowe członkostwo, bo rzadko się zdarza, żeby ktoś „co cudze chwali, także swoje znał” i doceniał.

Jola na zakręcie

Od zawsze poetka a od pewnego czasu także eseistka – Jolanta Baziak wydała książkę o Leonie Wyczółkowskim pt. „Fryz”, w której ukazuje wybitnego malarza w kontekście takich postaci jego epoki jak Munch, Vigeland, Przybyszewski… Zwłaszcza tym ostatnim p. Jola zdaje się być szczególnie zauroczona.

Tylko patrzeć jak zacznie grać Chopina i pędzić hulaszczy tryb życia.

Bogata paleta „Kalendarza”

W „Kalendarzu Bydgoskim 2013” jak zwykle wiele ciekawych artykułów, historycznych materiałów, barwnych zdjęć i reprodukcji. Wśród nich portret wybitnej śpiewaczki i pedagoga Katarzyny Rymarczyk pióra Alicji Weber i szkice recenzenckie Ewy Piechockiej dotyczące lokalnych twórców i wydawnictw. W tej bogatej palecie znalazło się też miejsce na miniatury satyryczne Marcina Rykowskiego zahaczające o bydgoskie sprawy i… mosty: „Szkoda biurokratycznej fatygi most Sulimy Kamińskiego zawsze będzie… Królowej Jadwigi”

Beatelsi znad Brdy mimo zdecydowanie niehigienicznego trybu życia– bo to ciągłe koncerty, bankiety, kobiety – dociągnęli do ćwierćwiecza. A zważywszy ich indywidualne, a metrykalne parametry – przekroczyli lat 200!

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (luty 1988) Na scenie Teatru Kameralnego oklaskiwano premierę „Tanga” Mrożka, w reżyserii K. Rozciszewskiego i z kreacjami Wandy Rucińskiej (Eugenia) i Romana Gramzińskiego (Edek).

W Filharmonii Pomorskiej gościła orkiestra Filharmonii Narodowej która pod batutą Tadeusza Strugały uraczyła bydgoskich melomanów VII symfonią A-dur L. van Beethovena.

Z okazji Dnia Armii Czerwonej w KMPiK-u przy ul.

Gdańskiej odbyło się „Spotkanie z majorem wojska radzieckiego”.

Laureatami dorocznych nagród BIK-u za rok 1987 zostali: poeta – Kazimierz Hoffman i fotografik – Jerzy Riegel. Nagroda czytelników przypadła recytatorowi – Aleksandrowi Jędrzejczakowi.

Znany z ostrych sądów red. Lech Lutogniewski stwierdził, że bydgoski salon Desy w przeciwieństwie do toruńskiego „bardziej służy handlarzom dzieł sztuki niż kolekcjonerom, bo ci ostatni czują się w nim jak intruzi”. luty 2013 |

| 29

w y da r z e n i a

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ KULTURALNA – APK, przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14. Galeria Nad Brdą, Muzeum Fotografii, Galeria DEBIUT. 2 ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Gdańska 42, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 3 Autorska Galeria Sztuki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl.

Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz.

G

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222. 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26. 18 aleria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria DEBIUT przy APK, Marta Rosenthal-Sikora Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587. 11 Galeria GRAFFITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 9

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski.

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15. 6

D

om Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska.

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura.

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811

30 |

www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

| luty 2013

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17 Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt.

10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30 w niedzielę wstęp wolny. Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NAD BRDĄ przy APK, Karolina Prus.

GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym.

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887. 16 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz

GALERIE PRYWATNE: Galeria-Kawiarnia COLOMBINA, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 228 023, Katarzyna Delert-Kalisz oraz Anita Gadzińska-Spiczonek. 14

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15. 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura.

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak.

KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15.

Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl. 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail:klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska.

KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak. 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella. 22

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, sekretariat@mok.bydgoszcz.pl, www.mok.bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, Fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska. 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl.

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł. 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM FOTOGRAFII – przy APK, Arkadiusz Blachowski. 2 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075.

Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek – piątek 9.00-16.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny Godziny zwiedzania Exploseum: wtorek – niedziela 9.00-17.00 poniedziałki – nieczynne, tel. 883 366 056 26 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590.

w y da r z e n i a

MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl.

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac. 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl. 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739.

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała. 32

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, prezes Felicja Gwincińska. 33

URZĄD MIASTA, ul. Sielanka 8a, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Biuro Kultury Bydgoskiej 36 Dyrektor Magdalena Zdończyk

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska. 27

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635.

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca. 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074.

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti. 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mok.bydgoszcz.pl luty 2013 |

| 31

w y da r z e n i a Teatr Polski

2 lutego 2013, godz. 19.00 PREMIERA 3 lutego 2013, godz. 18.00 5 lutego 2013, godz. 19.00 6 lutego 2013, godz. 19.00 PREMIERA STUDENCKA 7, 8 lutego 2013, godz. 19.00

Łaska, Docent Gruszka – Karolina Adamczyk, Profesor Nowak – Marian Jaskulski, Mordercy – Paweł Gilewski, Marcin Zawodziński, Marian Jaskulski, Prymas – Michał Jarmicki; inspicjent: Maja Walden/ Mateusz Stebliński prapremiera 9 czerwca 2012, Mała Scena czas trwania: 90 min. bez przerwy

Antoni Czechow Wiśniowy sad reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Barbara Hanicka; światła: Wojciech Puś; ruch sceniczny: Dominika Knapik; muzyka: Stefan Węgłowski; występują: Michał Czachor, Paweł L. Gilewski, Michał Jarmicki, Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Joanna Drozda (gościnnie), Anita Sokołowska, Piotr Stramowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Julia Wyszyńska, Marcin Zawodziński premiera 2 lutego 2013 Wiśniowy sad uważa się za najwybitniejszy dramat w dorobku Antoniego Czechowa. To przepełniona liryzmem i poczuciem humoru opowieść o przemijaniu.

Odnaleźć w niej można zapowiedź nadchodzącej rewolucji. Autor uważał swój utwór za komedię i zalecał: „Niech na scenie wszystko będzie równie proste i równie zawiłe jak w życiu. Ludzie jedzą obiad, a tymczasem rozstrzyga się ich szczęście, łamie ich życie”.

Paweł Łysak sięgając po ten utwór, chce przyjrzeć się współczesnemu kryzysowi i nastrojowi przesilenia, a także zadać pytanie o modele życia, które dominują w dzisiejszym świecie.

6 lutego godz. 10.00 i 12.00 7 lutego godz. 10.00 i 12.00

Jan Brzechwa Pchła Szachrajka opieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski i Marcin Zawodziński czas trwania: 55 minut bez przerwy Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłodszych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki! Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka.

9 lutego godz. 17.00

Tuż przed wybuchem… Czytanie dramatów Jarosława Jakubowskiego Czytanie sztuk Licheń i Dziura Jarosława Jakubowskiego – docenianego i wielokrotnie nagradzanego dramatopisarza związanego z Bydgoszczą.

Popie łuszko, fot. Magda Hueckel

Autorka sztuki, Małgorzata Sikorska-Miszczuk, odnajdując zagubione bądź nieistniejące dokumenty dotyczące księdza Jerzego Popiełuszki, jak również prowadząc śledztwo w sprawie dokumentów zatajonych lecz istniejących, a także zapoznając się z dokumentami bytującymi oficjalnie i ogólnodostępnie, przedstawia swoją wizję tego, jaką Prawdę głosił ksiądz Popiełuszko, za co jest obecnie prześladowany i jaki cud może sprawić, aby w Polsce zło dobrem zwyciężać.

14, 15, 16 lutego godz. 19.00

Witold Gombrowicz Ślub reżyseria, scenografia: Paweł Wodziński; reżyseria światła, kostiumy: Agata Skwarczyńska; choreografia: Aneta Jankowska; muzyka: Stefan Węgłowski; asystent reżysera: Jan Staszczyk; obsada: Michał Czachor – Henryk, Maciej Pesta – Władzio, Michał Jarmicki – Ojciec, Beata Bandurska – Matka, Mateusz Łasowski – Pijak, Karolina Adamczyk – Mania, oraz mieszkańcy Bydgoszczy; inspicjent: Hanna Gruszczyńska premiera: 17 listopada 2012 Podoba mi się sytuacja teatralna w Ślubie. Dom w upadku, do którego wraca Syn po wojnie. Terroryzowani rodzice, których świat i język legły w gruzach, narzeczona, która

9 lutego 2013, godz. 19.00 10 lutego 2013, godz. 18.00 12, 13 lutego 2013, godz. 19.00

Małgorzata Sikorska-Miszczuk Popiełuszko

reżyseria: Paweł Łysak; scenografia, kostiumy: Paweł Wodziński; projekcja video: Remigiusz Zawadzki; muzyka: Stefan Węgłowski; produkcja muzyczna: Aleksander Porakh; wykonanie wokalne: Krystyna Nowak; realizacja dźwięku: Maciej Szymborski; reżyseria światła: Robert Łosicki; asystentka reżysera: Zuzanna Korbal; występują: Popiełuszko – Mateusz Łasowski, Antypolak – Roland Nowak, Żona – Magda Ślub, fot. Magda Hueckel

32 |

| luty 2013

-u Ó W B IK Z Y T E L N IK C A L D IL E T w cenie BIK-u TAN I B numerem Ze lutow ymna spek takl: zł! bilety ziela owa nied Truskawk rażyny Kani nie: w reż. G s z a m y w t e r mi 0 o godz. 19.0 Zapra o g te lu 1 2 : ie in al rm m sy nie y w te zakupu mak Zapraszam rawnia do

15

Jeden egze

u up mplarz BIK- promoc yjnej cenie.

4 biletów w

nie czeka wiernie na powrót oblubieńca, ale jest obiektem gwałtów. Podoba mi się także, że sytuacja teatralna Ślubu wcale nie musi dotyczyć wojny. Dzisiaj ludzie opuszczają dom, a potem do niego wracają, nie tylko dlatego, że wyruszają na wojnę. Ludzie upadają i staczają się w egzystencjalną przepaść, doznają bólu i cierpienia nie tylko dlatego, że przez ich dom przeszedł front. Nie tylko wojna wprowadza ludzi w stan podrzędności.

Paweł Wodziński

15, 16 lutego 2013, godz. 20.00; 18 lutego 2013, godz.

11.00 – Landesbühne Niedersachsen Nord GmbH w Wilhelmshaven (spektakle poza siedzibą TPB) 20-23 lutego 2013, godz. 19.00 24 lutego godz. 18.00 Teatr Polski Bydgoszcz Landesbühne Niedersachsen Nord Wilhelmshaven

Truskawkowa niedziela Podróż Elsy. Chwila na wieczność – Katharina Gericke Pokaż rany – Artur Pałyga, współpraca Grażyna Kania PRAPREMIERA POLSKA 13 PAŹDZIERNIKA 2012 PRAPREMIERA NIEMIECKA 4 LISTOPADA 2012 reżyseria, opracowanie tekstu: Grażyna Kania; przekład, kurator projektu: Iwona Nowacka; współpraca translatorska: Annabelle Schäll i Grażyna Kania; scenografia i kostiumy: Stephan Testi; dramaturgia: Annabelle Schäll; kamera, montaż, asystent reżysera, opracowanie materiału filmowego: Clemens Wolff; obsada: Julia Blechinger, Kathrin Ost, Roland Nowak, Piotr Stramowski, oraz Iwona Nowacka „Czas przerwy między wzajemnym zabijaniem się będzie widziany kiedyś, potem jako krótki czas bez trosk, kruchy jak porcelanowe kolekcje” ozdoba przedwojennych, bydgoskich salonów.

W ramach projektu międzynarodowego, w tymże czasie przerwy, zorganizowano spotkanie. Wrogowie, uczestnicy bydgoskiej masakry z 3 września 1939 zwanej Krwawą Niedzielą, zaproszeni zostali do udziału we wspólnym bankiecie. Dora z Berlina, polonistka, tłumaczka, Mieszko z Bydgoszczy, któremu Niemcy kojarzą się z krainą Mordor, Anna z Bromberg właścicielka kolekcji porcelany, Kazimierz z Bydgoszczy, uczestnik tamtych wydarzeń, gość specjalny bankietu i jego dawna miłość, Elsa z Bromberg wszyscy mieli spędzić ze sobą ten krótki czas po latach, czas bez zabijania. „Jest czas wojny i jest czas truskawek” stwierdzają organizatorzy, którzy ogłaszają projekt pod nazwą „Truskawkowa niedziela”. spektakl współfinansowany przez Kulturstiftung des Bundes

w y da r z e n i a 21 lutego godz. 10.00 i 12. 30 22 lutego godz. 10.00 i 12.30 23 lutego godz. 11.00

Opowieści zimowe wg Hansa Christiana Andersena na podstawie baśni: Choinka, Królowa śniegu, Śniegowy bałwan przekład: Bogusława Sochańska; scenariusz i reżyseria: Iga Gańczarczyk; scenografia, reżyseria światła, video: LATALAdesign (Dagmara Latała, Jacek Paździor); muzyka: Daniel Pigoński; choreografia: Dominika Knapik; kostiumy: Agata Skwarczyńska; występują: Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Anita Sokołowska, Marta Ścisłowicz, Małgorzata Trofimiuk, Grzegorz Twaróg (gościnnie), Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński patronat: Duński Instytut Kultury premiera 13 stycznia 2012 czas trwania 90 min. bez przerwy Spektakl familijny dla dzieci i rodziców na podstawie trzech wspaniałych baśni Hansa Christiana Andersena: Królowej śniegu, Śniegowego bałwana i Choinki.

Opowieści zimowe to sceniczna baśń o poszukiwaniu siebie, o trudnej do spełnienia misji, o przemijaniu, o podróży przez rozmaite pory roku i niezwykłe krajobrazy. Dla małych i dużych, zbuntowanych i wrażliwych, dla tych, którzy czekają na kolejną zimę, choć tegoroczny śnieg jeszcze nie stopniał, dla marzycieli i fantastów, którzy co jakiś czas szukają pretekstu, by wyruszyć na koniec świata, choćby tylko w wyobraźni.

Dla wszystkich, którzy lubią się śmiać, słuchając smutnych opowieści.

26, 27, 28 lutego 2013, godz. 19.00

Burza wg Williama Shakespeare’a

reżyseria: Maja Kleczewska; scenografia, kostiumy: Katarzyna Borkowska; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; scenariusz sceniczny: Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski; muzyka: Piotr Bukowski; reżyseria światła, video: Bartosz Nalazek; asystent reżysera: Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Mirosław Guzowski, Piotr Stramowski, Michał Jarmicki, Artur Krajewski, Marta Nieradkiewicz (gościnnie), Małgorzata Witkowska oraz pies Kenzo / Łobuz

premiera 4 lutego 2012, Duża Scena – spektakl kameralny Wybitna reżyserka Maja Kleczewska po raz trzeci przygotowała spektakl z aktorami Teatru Polskiego.

Tym razem jest to autorska interpretacja Burzy – ostatniej i jednej z najbardziej tajemniczych sztuk Williama Shakespeare’a.

Poprzednie realizacje Kleczewskiej w bydgoskim teatrze, Płatonow i Babel spotkały się z rewelacyjnym przyjęciem krytyki i odwiedziły liczne festiwale teatralne w Polsce i zagranicą.

Jest to spektakl o nieustannym dążeniu człowieka ku światłu, pomimo wszystkich obciążeń przeszłości.

Spektakl Burza w reż. Mai Kleczewskiej znalazł się w finale XVI Festiwalu Szekspirowskiego Nagroda dla Michała Czachora w kategorii Pierwszoplanowa Rola Męska za rolę Kalibana w spektaklu Burza w reż. Mai Kleczewskiej na V Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Boska Komedia w Krakowie. inf. Paulina Wenderlich

luty 2013 |

| 33

w y da r z e n i a Opera Nova w Bydgoszczy Występy gościnne na scenie Opery Nova: 11 lutego 2013, godz. 19.00.

„Jeśli chcesz kobiety, to ją porwij” – komedia Anny Burzyńskiej Reżyseria: Grzegorz Chrapkiewicz Występują: Arkadiusz Janiczek/Piotr Nowak, Andżelika Piechowiak, Krystyna Tkacz/Viola Arlak, Stefan Friedmann.

18 lutego 2013, godz. 20.00.

„Kwartet” – sztuka Bogusława Schaeffera Reżyseria : Mikołaj Grabowski Występują: Andrzej Grabowski, Mikołaj Grabowski, Tomasz Karolak, Jan Peszek.

1 lutego 2013, godz. 11.00 2, 3 lutego 2013, godz. 17.00

„Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków” – balet dla dzieci 6, 7 lutego 2013, godz. 19.00

Gioacchino Rossini „Cyrulik sewilski” – opera komiczna Kierownictwo muzyczne Włodzimierz Szymański Reżyseria Sławomir Żerdzicki Scenografia Jadwiga Jarosiewicz

znany czytelnikom Beumarchais’go i miłośnikom muzyki.

Opera Rossiniego „roi się” od słynnych muzycznych tematów (Una voce poco fa’, „aria o plotce” ).

W bydgoskiej Operze „Cyrulik sewilski” gości 26 rok!

Przedstawienie w reżyserii nieżyjącego już Sławomira Żerdzickiego miało swe wznowienie w 2002 r. „Cyrulik sewilski” to bogactwo muzyczne, niewyczerpane zasoby komizmu i akcja w szalonym tempie. Przyjemność dla widzów tym większa, że w głównych partiach solowych występują soliści znakomicie śpiewający „morderczą” partyturę Gioacchina Rossiniego i równie udanie oddający komizm libretta.

15, 16, 17 lutego 2013, godz. 19.00

Madama Butterfly opera Giacomo Pucciniego

Reżyseria Marianne Berglöf Kierownictwo muzyczne Maciej Figas.

Scenografia Andrey von Schlippe Kostiumy Christine Haller Kompozytor podczas pracy studiował muzykę (typ melodyki, instrumentację) i obyczajowość Japonii. Tytułowa bohaterka, jak zwykle niezapomniana postać kobieca u Pucciniego, jest najgłębiej przedstawiona pod względem psychologicznym: jako radosna pełna nadziei narzeczona, ufająca i wierna żona, zrozpaczona, porzucona kobieta, spokojna i pewna swej decyzji przed śmiercią – w każdym stanie „Pani Motyl” budzi fascynację słuchacza i dominuje na scenie. Osadzony w egzotycznym pejzażu dramat japońskiej gejszy, zakochanej w poruczniku amerykańskiej marynarki, został ukazany przez kompozytora poprzez bogactwo i piękno muzyki, z zachowaniem wiarygodności psychologicznej postaci. Opera Pucciniego zaliczana do dzieł werystycznych, wystawiane jest z niesłabnącym powodzeniem na scenach całego świata.

22, 23, 24 lutego 2013, godz. 19.00

Czarodziejski flet opera Wolfganga Amadeusza Mozarta Kierownictwo muzyczne Dirk Vermeulen Inscenizacja i reżyseria Matthias Remus Scenografia Stephan Dietrich

Cy r u l i k s e w i l s k i . F o t . A n d r z e j M a k o w s k i

Historia europejskiej muzyki operowej byłaby niewyobrażalna bez „Cyrulika sewilskiego”.

To popis maestrii kompozytorskiej, melodyjności, dowcipu; o tej operze komicznej można pisać w samych superlatywach.

Doskonałe libretto na podstawie francuskiej komedii przekona słuchaczy, że wobec siły miłości i kobiecej przebiegłości zazdrość i „ zbyteczna ostrożność” mężczyzn są bezsilne.

Tytułowy cyrulik, to sympatyczny nicpoń i zręczny intrygant doprowadzajmy do połączenia kochanków, 34 |

| luty 2013

Jedna z najpiękniejszych oper w historii tego gatunku.

Realizatorzy uczynili tłem akcji monumentalną Bibliotekę, siedzibę i świątynię Rozsądku, Piękna, Wiedzy, Siły, Natury… „Sprawa tak się przedstawia, jak gdyby scenariusze inicjacji były nierozerwalnie złączone z samą strukturą życia duchowego. Jak gdyby inicjacja była procesem koniecznym dla wszelkiej próby całkowitego odrodzenia, dla wszelkiego wysiłku przekroczenia naturalnego stanu człowieka celem dostąpienia uświęconego bytu” – te słowa Mircei Eliadego zdają się pasować do kluczowej idei libretta. Ono samo jest porównywane do baśni.

w y da r z e n i a Czarodziejski flet daje Taminowi moralne oparcie w momencie, gdy musi odrzucić swoje dotychczasowe utarte sądy, by stać się godnym wtajemniczenia. Pomaga mu przetrwać próby powietrza, ognia i wody, stanąć po stronie Światła w walce z Ciemnością. Rytuały inicjacyjne i odniesienia do religii starożytnego Egiptu stanowiły temat popularny w dramatopisarstwie i sztuce

operowej schyłku Oświecenia. Opera Mozarta jeszcze te modę spotęgowała, lecz kompozytorowi nie było już dane cieszyć się jej sukcesami.

9 marca Opera Nova zaprasza na premierę baletu współczesnego „FASCYNACJE” autorstwa wybitnych choreografów: Jormy ELO i Mauro de CANDII.

inf. Ewa Chałat

Akademia Muzyczna wtorek, 12.02.2013, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Koncert specjalny Aleksander Andreyev, fortepian (Moskwa) Jekaterina Maretskaya, fortepian (Mińsk) Laureaci Nagrody Rektora AM w Bydgoszczy – Złotych Parnasów, VII Międzynarodowego Forum Pianistycznego BIESZCZADY BEZ GRANIC Jekaterina Maretskaya urodziła się w Mińsku. Pochodzi z rodziny muzycznej. W latach 1991-2003 uczyła się w National Music Gymnasium-College, a w latach 2004-2010 studiowała w Państwowej Akademii Muzycznej na Białorusi, gdzie kształciła się w klasie A. Sikorsky’ego i prof. L. Shelomentseva.

Działalność koncertową rozpoczęła już w czasie studiów.

Występowała jako solistka w sali Filharmonii Mińskiej, w całej Białorusi, a także w krajach WNP i Unii Europejskiej.

W sezonie artystycznym 2005/2006 wraz z Białoruską Orkiestrą Kameralną odbyła tournée po Serbii i Bułgarii. Jej występy były transmitowane na antenie National „Kultura” Radio, a także w białoruskich, rosyjskich i ukraińskich kanałach telewizyjnych. Jest laureatką Yudina International Piano Competition w Sankt Petersburgu (2008), Bajic International Piano Competition w Nowym Sadzie (2008, nagroda specjalna), International Piano Competition Minsk-2010, Lotar-Shevchenko International Piano Competition w Nowosybirsku (2008), Emil Gilels International Piano Competition w Odessie (2009), VII Międzynarodowego Forum Pianistycznego w Sanoku (2012). Pianistka odnosi również sukcesy jako kameralistka. Współpracuje z moskiewskimi artystami – skrzypkiem A. Derugo oraz wiolonczelistą N. Abramovem. Zyskała także uznanie krytyków występując z japońskim mandolinistą Yasunobu Inoue podczas Międzynarodowego Festiwalu Mandolinowego we

Francji (2010). Od długiego czasu współpracuje z Solisti Ensemble Classic/Avantgarde w Misku oraz z białoruską cymbalistką Veronika Pradzed.

Jekaterina Maretskaya regularnie występuje na scenie Filharmonii i Państwowej Akademii Muzycznej w Białorusi. Oprócz utworów muzyki klasycznej posiada w repertuarze znaczące dzieła muzyki XX-wieku, a także utwory kompozytorów białoruskich, w tym kilka jej dedykowanych. Jest pedagogiem klasy fortepianu w Państwowej Akademii Muzycznej na Białorusi. niedziela, 17.02.2013, godz. 17.00, Pałac w Lubostroniu

CXXX Koncert Pałacowy Mariusz Klimsiak, fortepian Kwartet Smyczkowy Arte Con Brio Krystyna Prystasz, I skrzypce Marta Bilińska, II skrzypce Mirosław Przybył, altówka Agata Jarecka, wiolonczela wtorek, 19.02.2013, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CCXLII Bydgoski Wtorek Muzyczny Pedagodzy Katedry Fortepianu AM w Bydgoszczy niedziela, 24.02.2013, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CLIII PORANEK MUZYCZNY dla dzieci z rodzicami Węgierskie melodie wtorek, 26.02.2013, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Wielkie cykle: Johann Sebastian Bach.

Suity wiolonczelowe Lech Bałaban, altówka Bilety można nabywać: – na Koncerty Pałacowe – w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem, – na Poranki Muzyczne dla dzieci – w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją.

– Na pozostałe imprezy wstęp bezpłatny. inf. Anna Cudo

luty 2013 |

| 35

w y da r z e n i a Filharmonia Pomorska 1.02.2013, piątek, godz. 11.00 i 12.30

Poranki muzyczne dla seniorów „Lata dwudzieste i trzydzieste – wspomnień czar” Anna Merder, prelekcja Zespół Maxim’s w składzie: Jolanta Wagner, sopran Eugeniusz Kalinowski, tenor Orlin Bebenow, tenor Sergiy Morozov, fortepian słynne przeboje okresu międzywojennego „Lata dwudzieste, lata trzydzieste Wrócą piosenką, sukni szelestem Błękitnym cieniem nad talią kart I śmiechem który kwitował żart Słowa refrenu muzycznego przeboju, do filmu pod tym samym tytułem, którego autorem jest W. Korcz, w zasadzie mówią już wszystko o klimacie tego Poranka. Lata 20. i 30. niezmiennie kojarzą się nam z barwnym światem przedwojennych teatrzyków rewiowych, z pięknymi, skąpo odzianymi, dziewczynami z rewii i wytwornymi panami w cylindrach i frakach…

2.02.2013, sobota, godz. 19.30, Wiedeń, Złota Sala Musikverein, bilety do nabycia w kasie Musikverein w Wiedniu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Tadeusz Wojciechowski, dyrygent Yang Jiang, fortepian (Chiny) Moniuszko – Uwertura do opery „Halka” Beethoven – II Koncert fortepianowy B-dur Rimski-Korsakow – Szeherezada 8.02.2013, piątek, godz. 19.00

Wielcy kompozytorzy rosyjscy Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jerzy Salwarowski, dyrygent Hubert Salwarowski, fortepian Glinka – Uwertura do opery „Rusłan i Ludmiła” Rachmaninow – II Koncert fortepianowy c-moll Czajkowski – IV Symfonia f-moll Muzyka i wykonawcy – wirtuoz batuty i wirtuoz klawiatury, to niewątpliwe atuty tego wieczoru symfonicznego, w którym królować będą wielkie dzieła rosyjskich kompozytorów, zawsze przyjmowane z entuzjazmem przez melomanów. Wystąpi rodzinny duet artystów: maestro Jerzy Salwarowski, którego stali, długoletni melomani na pewno doskonale kojarzą, bowiem w latach 19881991 pełnił funkcję dyrektora artystycznego FP i prowadził Orkiestrę Symfoniczną. Dyryguje orkiestrami w Europie, Azji, Afryce i obu Amerykach, współpracuje z czołowymi orkiestrami i operami w Polsce. Poza Byd36 |

| luty 2013

goszczą szefował wielu polskim orkiestrom, w latach 2005-2011 był dyrektorem artystycznym Filharmonii Częstochowskiej. W sezonie 2012/13 objął stanowisko I gościnnego dyrygenta Filharmonii Szczecińskiej. Hubert Salwarowski, obwołany jedną z ciekawszych, utytułowanych osobowości polskiej pianistyki młodego pokolenia, studiował grę na fortepianie pod kierunkiem Andrzeja Jasińskiego w Akademii Muzycznej w Katowicach, a także w The Juilliard School (Nowy Jork) w mistrzowskiej klasie Oxany Yablonskiej (2004). Jest laureatem głównych nagród wielu konkursów krajowych i zagranicznych.

10.02.2013, niedziela, godz. 12.00

Musica classica

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Robert Kabara, dyrygent, altówka Aldona Cisewska, skrzypce Boccherini – Musica notturna delle Strade di Madrid op. 30 Boccherini – Symfonia c-moll op. 41 nr 26 Mozart – Symfonia koncertująca Es-dur KV 364

Robert Kabara, skrzypek, kameralista i dyrygent, ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie, gdzie studiował pod kierunkiem wybitnych mistrzyń skrzypiec – Eugenii Umińskiej i Kaji Danczowskiej. Swój warsztat doskonalił m.in. także u André Gertlera, Yehudi Menuhina i Grigorija Żyslina. Stale koncertuje w kraju i poza jego granicami. Gwoli przypomnienia, wiolinista – laureat wielu nagród w konkursach, np. III nagrody i innych nagród pozaregulaminowych (m.in. Nagrody im. Henryka Szerynga oraz tytułu dla najlepszego Polaka) podczas 9. Konkursu Wieniawskiego w Poznaniu – w sali koncertowej FP nagrał Pory roku Vivaldiego na pierwszą, audiofilską, pokrytą 24-karatowym złotem płytę (DUX), która w 1998 otrzymała nagrodę Fryderyk.

14.02.2013, czwartek, godz. 19.00

Koncert walentynkowy Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Jan Walczyński, dyrygent Patrycja Kotlarska, śpiew Jacek Kotlarski, śpiew m.in.: Love Story, When I fall in love, Love me tender, I can’t stop loving you, Nie pokonasz miłości Jan Walczyński, autor wielu niezwykle interesujących projektów muzycznych wg własnych aranżacji, na pewno i tym razem nie zawiedzie słuchaczy, na domiar tego do programu zaprosił parę artystów, która już zdążyła podbić nasze serca. Patrycja Kotlarska – od 1998 związana z Teatrem Muzycznym Roma w Warszawie.

Pracuje przy projektach płytowych i telewizyjnych, współpracowała m.in. z Krzysztofem Herdzinem, Ireną Santor i Marylą Rodowicz. Jacek Kotlarski – absolwent Studium Piosenkarskiego w Poznaniu i Akademii

w y da r z e n i a Muzycznej w Katowicach na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. W latach 2000-2007 współpracował z teatrem muzycznym Roma, wokalista sesyjny.

15.02.2013, piątek, godz. 19.00

Arcydzieła romantyzmu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jerzy Swoboda, dyrygent Rafał Kwiatkowski, wiolonczela Czajkowski – Fantazja orkiestrowa „Romeo i Julia” Czajkowski – Wariacje rococo na wiolonczelę i orkiestrę Brahms – I Symfonia c-moll Koncert pełen pięknych melodii, w tym „Wariacje na temat rokoko”, które są ukłonem Czajkowskiego w stronę muzyki dawnych wieków. Skomponowane na przełomie 1876-1877 w pełni wykorzystują możliwości techniczne i kolorystyczne wiolonczeli, a także akompaniującej jej orkiestry smyczkowej. To efektowne dzieło usłyszymy w interpretacji Rafała Kwiatkowskiego.

Obecnie 35-letni artysta już od najmłodszych lat zwyciężał w licznych konkursach w Polsce i USA. 17.02.2013, niedziela, godz. 11.00

27. W krainie śpiewającego misia Koncert dla dzieci od 1 do 6 lat.

17.02.2013, niedziela, godz. 12.00

46. Od brzuszka do uszka maluszka

Boulanger. Jego kreacje szybko podbiły światową publiczność i krytyków, pisano o nim „Indjič Chopina gra jak Polak, Debussy’ego jak Francuz, Prokofiewa jak Rosjanin”. Jest laureatem trzech najbardziej prestiżowych międzynarodowych konkursów pianistycznych: Chopinowski w Warszawie(1970), w Leeds (1972), im. Rubinsteina w Tel Awiwie (1974).

22.02.2013, piątek, godz. 19.00

Promocja młodych talentów

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jakub Chrenowicz, dyrygent Marika Przybył, skrzypce Prokofiew – I Koncert skrzypcowy D-dur Smetana – Cykl poematów symfonicznych „Moja ojczyzna”

Koncert dla niemowląt oraz kobiet w ciąży.

Te pionierskie, cykliczne, pełne uroku koncerty, edukujące zarówno rodziców, jak i ich dzieci, zdobyły sobie wierną publiczność, i stale jej krąg się poszerza. Ogromne znaczenie ma bowiem nauka słuchania i rozumienia muzyki. Dział Audycji i Koncertów Szkolnych organizuje je od 2008 w oparciu o szeroki zakres wiedzy dotyczącej psychologii muzyki, rozwoju słuchu muzycznego oraz metod nauczania.

19.02.2013, wtorek, godz. 19.00

Koncert specjalny na 60-lecie Filharmonii Pomorskiej Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent Eugene Indjič, fortepian (USA) Mozart – Koncert fortepianowy c-moll KV 491 Beethoven – IV Symfonia B-dur Rok 2013 jest szczególnym w historii bydgoskiej Filharmonii, bowiem przebiegać będzie pod hasłem 60-lecia jej istnienia ku chwale muzyki i dla dobra naszego społeczeństwa. Ten koncert kameralistów uświetni występ Eugene’a Indjiča. Artysta urodził się w Belgradzie w rodzinie rosyjsko-serbskiej. W 1957 wyemigrowali do USA, gdzie rozpoczął swą edukację muzyczną, był studentem m.in. wielkich pianistów: Aleksandra Borowskiego, Artura Rubinsteina oraz Nadii

Marika Prz ybył

Filharmonia bydgoska zawsze szeroko otwiera drzwi przed młodymi, utalentowanymi artystami u progu kariery. Naszym specjalnym gościem będzie 21-letnia bydgoszczanka Marika Przybył. Naukę gry na skrzypcach rozpoczęła w bydgoskiej szkole muzycznej pod kierunkiem Krzysztofa Krymera. Od ponad dziesięciu lat kształci się pod kierunkiem Krystyny Jureckiej z Akademii Muzycznej w Gdańsku. Swą grę doskonali wciąż na licznych kursach mistrzowskich u tak znakomitych profesorów, jak: W. Wiłkomirska, G. Żyslin, W. Pikajzen, G. Kosuta, K.A. Kulka. Jest laureatką wielu konkursów oraz przesłuchań w kraju i za granicą. inf. Mariola Grochowina

luty 2013 |

| 37

w y da r z e n i a Galeria Miejska bwa

S t a n i s ł a w S o b o l e w s k i , P o ł u d n i e I I – K r a j o b r a z y s z p i t a l n e , 19 9 8

wystawa czynna do 24.02.2013, wstęp do Galerii – bezpłatny

TRZY DEKADY Romuald Oramus, Stanisław Sobolewski.

Malarstwo, rysunek, grafika z lat 1980-2011

Wystawa trzydziestoletniego dorobku twórczego dwóch krakowskich artystów malarzy wywodzących się z nurtu kultury niezależnej powstałego w okresie stanu wojennego. W zamyśle oparta na problemowej konfrontacji dwóch artystycznych postaw – bliskich pokoleniowo, ale stylistycznie zróżnicowanych – jest też przypomnieniem artystycznego znaczenia źródeł ich twórczości. Składa się z trzech wątków chronologicznych: – Lata 80. Sztuka społecznego zaangażowania; polityczny kontekst dekady – Lata 90. Ku nowej postkomunistycznej rzeczywistości. Dekada transformacji – Początek wieku; malarstwo z lat 2000-2011 22.02.2013, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wystawa czynna do 24.03.2013

Iwona Liegmann: Echo Refleks Ja

Wystawa w Galerii Miejskiej bwa wraz katalogiem jest formą nagrody w konkursie POLYGONUM 2 (2 WYSTAWA SZTUKI TWÓRCÓW WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO, Bydgoszcz 2010) dla Iwony Liegmann (3 nagroda za Cykl „Raki”, 2005, obiekt i Cykl „Krasnale”, 2005, płyta, olej).

Twórczość malarska i obiektowa Iwony Liegmann jest zjawiskiem niezwykłym. Posiada swój własny, niepowtarzalny klimat. Jest rozpoznawalna za sprawą niezwykłego poczucia humoru i swoistego rodzaju groteski. Zadziwia swoją konsekwencją w sposobie 38 |

| luty 2013

R o m u a l d O r a m u s , K a t e d r a I V, 2 0 07

obrazowania, aczkolwiek daleka jest od powtórzeń i schematów, które z czasem mogłyby nudzić jej stałych odbiorców. Chociaż, pozornie wydawałoby się, że jej twórczość nastawiona jest, li tylko, na pastisz i rozbawianie; niewątpliwie bawi, ale przede wszystkim prowokuje, ponieważ dotyka spraw istotnych dla wielu osób. Zapewne jest to wynikiem głębokich przemyśleń i refleksji nad krytycznym postrzegania świata i emocjonalności artystki, dla której sztuka jest ważnym elementem codzienności.

Autorka nie tylko nobilituje tandetny materiał, ale poprzez metamorfozę, buduje całkowicie autonomiczną i sugestywną rzeczywistość. Przenikające się, ornamentalne wzory komponują nowe organizmy, pulsujące blaskiem, mieniące się zróżnicowaną kolorystyką, często niepokojące w swojej przetworzonej formie i obrazowej narracji. Liegmann posługując się połyskujacym tworzywem konstruuje świat niejednoznaczny, z którego wyłaniają się formy fizjologiczne, emanujące seksualnością a jednocześnie dekoracyjne, starannie wkomponowane w geometryczny układ.

Andreas Dunkell, historyk sztuki, Stellwerk Zollverein, Essen

Iwona Liegmann jest absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, dyplom artystyczny zrealizowała w 1993 roku w pracowni malarstwa doc. Zygmunta Kotlarczyka. W latach 1995-96 odbyła studia podyplomowe w Gray’s School of Art w Aberdeen w Szkocji.

Ponadto była stypendystką British Council (1995-96), Ministra Kultury (2005, 2009), Prezydenta Miasta Torunia (2005, 2008) i organizacji Stellwerk Zollverein (2006).

W swoim dorobku twórczym ma wiele wystaw, w tym pokazy indywidualne w ważnych ośrodkach w kraju.

w y da r z e n i a AKADEMIA SZTUKI

Od września 2009 w Galerii Miejskiej bwa prowadzone są wykłady w ramach Akademii Sztuki, obejmujące problematykę Sztuki Współczesnej, jej odbioru zrozumienia.

W październiku 2012 ruszyła po raz kolejny Akademia Sztuki w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Wykłady poświęcone polskiej sztuce XX i XXI wieku odbywać się będą do czerwca 2013.

6.02.2013, godz. 18.00 – Jerzy Brukwicki. W drodze do wolności

20.02.2013, godz. 18.00 – Małgorzata Jankowska. Realizm, nadrealizm, surrealizm na wszystkie wykłady – wstęp wolny

SEMINARIA FILMOWE 12 lutego 2013, godz. 18.00, wstęp wolny

Urodzeni dla rzeszy

Autor: Kinga Wołoszyn-Świerk; Zdjęcia: Robert Sitek; Producent: Media Brigade Banaszkiewicz i Kurek; Czas trwania: 56’; Kraj: Polska W sanatorium w Połczynie-Zdroju (dawniej Bad Polzin) spotykają się osoby, które jako dzieci przebywały w tym budynku. Podczas wojny mieścił się tu jeden z większych ośrodków organizacji Lebensborn. Obok osób z Polski, wyrwanych pod przymusem ze swoich rodzin i przekazanych do adopcji rodzinom niemieckim, są też i Niemcy, którzy z różnych powodów, często już w wieku niemowlęcym, zostali wciągnięci w tryby tej zbrodniczej organizacji. Pomiędzy wszystkimi ofiarami tego upiornego pomysłu Heinricha Himmlera, wytwarza się jakaś szczególnie serdeczna więź, właściwa tylko ludziom, którzy w przeszłości wspólnie przeżyli tragedię.

Alija przez most do kraju przodków Autor: Wojciech Królikowski; Zdjęcia: Sławomir Chudawski; Producent: TVP O/Katowice; Czas trwania: 19’41; Kraj: Polska Reportaż dokumentujący nieznany epizod z najnowszej historii Polski, ściśle tajną operację przerzutu byłych obywateli ZSRR pochodzenia żydowskiego do Izraela. W jej trakcie do swojej nowej ojczyzny wyemigrowało około 60 tysięcy nowych obywateli. Operacja o kryptonimie MOST odbywała się latach 1990-1992.

Ze względu na realne zagrożenie atakiem terrorystycznym była zabezpieczana przez polski wywiad oraz jednostki antyterrorystyczne. Głównym punktem przerzutowym była Warszawa.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 7 lutego 2013

Agnieszka Krawiec (Stańczyk). Malarstwo Od 7 listopada 2012 w Galerii BRDA, (ul. Dworcowa 94), działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, czynna jest wystawa malarstwa Agnieszki Krawiec (Stańczyk). Agnieszka Krawiec (Stańczyk) – urodzona w Pile w 1979, jest absolwentką Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy. Studia odbyła w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w latach 1999-2005 na Wydziale Malarstwa i Grafiki (dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. M. Świeszewskiego, aneks z witrażu w pracowni prof. A. Dyakowskiego). inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek

Maria Podgórska-Ritter – Instalacje wernisaż 1 lutego (piątek) 2013, godz. 18.00, wystawa czynna do 23 lutego 2013 Maria Podgórska-Ritter studia ukończyła na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. W 1973 r. uzyskała dyplom w pracowni malarstwa prof. Mieczysława Wiśniewskiego. Jest autorką dwunastu wystaw indywidualnych i uczestniczką kilkudziesięciu wystaw ogólnopolskich i środowiskowych.

Zajmowała się grafiką użytkową i projektowaniem przestrzennym. Od 1982 roku poświęciła się tzw. sztuce czystej - tworzy formy przestrzenne, instalacje świetlne, zajmuje się malarstwem sztalugowym, rysunkiem, a ostatnio również rzeźbą. Od 1983 r. maluje obrazy religijne, które znajdują się głównie w kościołach i zakonach na terenie Bydgoszczy i woj. kujawsko-pomorskiego. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Należy do grupy modlitewnej św. Ojca Pio. Instalacje zaczęła tworzyć w 2003 roku. Swoje niewielkie formy przestrzenne komponuje z bardzo prostych materiałów, które towarzyszą naszemu życiu. Na pozór naiwne kompozycje zamyka najczęściej w prze-

M a r i a P o d g ó r s k a - R i t t e r, i n s t a l a c j a , f o t . W. Wo ź n i a k

zroczystych pudełkach, jakby chciała ochronić to co w nich zawarte. Nie tworzy tych prac dla samej formy.

Przekazuje w nich swój stosunek do świata, swoją życiową filozofię. To rozważania o życiu i śmierci, gdzie wiara i miłość mają istotne znaczenie. inf. Elżbieta Kantorek

luty 2013 |

| 39

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Konkursy!

Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki w Bydgoszczy już przyjmuje zgłoszenia do udziału w konkursach przygotowywanych przez pracownię teatru: – 58. Ogólnopolski konkurs Recytatorski – Turniej Słowa „Od słownych inspiracji do artystycznych kreacji” – Konfrontacje Teatrów Dziecięcych „Teatr bez granic” – Spotkanie Teatrów Obrzędu Ludowego – Spotkanie Teatrów Lalkowych Karty zgłoszenia do konkursów oraz ich regulaminy dostępne są do pobrania na stronie internetowej www. wokis.bydgoszcz.com. Szczegółowych informacji i imprezach udziela Barbara Sobotka, tel. 52 585 15 01 (03) wewn.

120, e-mail: barbara.sobotka@wokis.bydgoszcz.com 21 lutego 2013, godz. 17.00, sala WOKiS, pl. Kościeleckich 6

Wieczór autorski z Małgorzatą Mówińską-Zyśk

Zapraszają Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki w Bydgoszczy oraz Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Bydgoszczy. Spotkanie odbędzie się w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona”.

Małgorzata Mówińska-Zyśk jest bydgoszczanką z urodzenia i z wyboru. Od szóstego roku życia gra na skrzypcach, a od czternastego roku pisze teksty poetyckie. Przez 22 lata pracowała w Filharmonii Pomorskiej jako kameralistka w Orkiestrze Kameralnej „Capella Bydgostiensis”. Autorka dwóch tomików poetyckich: „Z zamyśleń” (2011) i „Dopóki” (2012). W przygotowaniu zbiór fraszek.

Krystyna Wulert

20-lecie Kwartalnika Artystycznego!

W jubileuszowym 4/2012 (76) numerze „Kwartalnika Artystycznego” zapraszamy do czytania m.in. wierszy Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta, Paula Celana w tłumaczeniu Ryszarda Krynickiego, Julii Hartwig, Janusza Szubera i Bogusława Kierca, fragmentów „Nienazywalnego” Samuela Becketta, „Korekty” Thomasa Bernharda i „Interludiów” Marka Kędzierskiego, „Głosów i gloss na 20-lecie” m.in. Stefana Chwina, Aleksandra Fiuta, Michała Głowińskiego Renaty Gorczyńskiej, Jakuba Kornhausera, Piotra Matywieckiego, Krzysztofa Myszkowskiego, Anny Nasiłowskiej i Janusza Szubera, wypowiedzi Julii Hartwig w ankiecie „Po co literatura?”, eseju Asji Szafraniec o „Nienazywalnym podmiocie u Becketta”, sprawozdania z Teatralnego Festiwalu „Prapremiery 2012” oraz do obejrzenia „Jak szybko zmienia się człowiek” Tadeusza Różewicza.

40 |

| luty 2013

Ponadto w Variach: Stefan Chwin, Michał Głowiński, Krzysztof Myszkowski, Marek Skwarnicki, Leszek Szaruga i Piotr Szewc, recenzje i omówienia najważniejszych nowości.

Zapraszamy!

Krzysztof Myszkowski

Kwartalnik jest współfinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ze środków Gminy Miasta Toruń. www.kwartalnik.art.pl 28 lutego 2013, czwartek, godz. 17.00 – otwarcie wystawy. Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18. Wystawa czynna do 29 marca

Walenty Makar – malarstwo. IKONY i nie tylko… Jubileusz 15-lecia pracy twórczej.

Walenty Makar urodził się w Białymstoku, ukończył Szkołę Oficerską Artylerii w Toruniu i Wydział Prawa i Administracji UMK. Po zakończeniu kariery wojskowej prowadził praktykę adwokacką w Warszawie.

Wiele lat poświęcił filozofii prawa, ale od niedawna całą energię skupia na malowaniu obrazów.

W tym roku artysta obchodzi 15-lecie oficjalnej pracy artystycznej liczone od pierwszej wystawy indywidualnej i od pierwszego wyróżnienia na ogólnopolskim konkursie organizowanym przez wojsko, jednak malarstwem zajmuje się już ponad 20 lat. Wzoruje się na pracach impresjonistów i ikonach, jednak temat jest dla niego tylko pretekstem do zabawy z materią malarską, w jego przypadku niezwykle gęstą i żywiołoWalenty Makar, Ikona białoruska wą. To obrazy dla których inspiracją jest ikona, wspomnienie z dzieciństwa i stron rodzinnych, są głównie wyróżniane i nagradzane na konkursach ogólnopolskich. W 2013 roku po raz czwarty z rzędu został laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Malarskiego im. Teofila Ociepki w Bydgoszczy.

Prezentował swoje prace na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych, w Polsce i w Austrii.

Na ekspozycji w Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS pokazane zostaną ostatnie prace artysty, w tym „Ikona Białoruska” nagrodzona w bydgoskim konkursie, ale też starsze prace – mała retrospektywa, z olbrzymiego dorobku artysty.

Karolina Triebwasser-Drzycimska

w y da r z e n i a Klub „ODNOWA” 1.02.2013, piątek, godz. 13.00 „GIMNASTYKA dla pań 50+”

muzyczna wieczoru Andrzej Haliniak, prowadzenie Jolanta Kowalska.

1.02.2013, piątek, godz. 16.30 Bal przebierańców dla dzieci. W programie zabawy i konkursy oraz wspaniałe występy muzyczno-teatralne.

12.02.2013, wtorek, godz. 15.30 Taneczne ostatki w Klubie Seniora „Kalina”.

5.02.2013, wtorek, godz. 15.30 Zabawa Karnawałowa w Klubie Seniora „Kalina”.

7.02.2013, wtorek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

8.02.2013, piątek, godz. 13.00 „GIMNASTYKA dla pań 50+” 8.02.2013, piątek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: „Anioły – prawda i zmyślenie” – wieczór autorski Zbigniewa Wróbla. Oprawa

14.02.2013, wtorek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

15.02.2013, piątek, godz. 13.00 „GIMNASTYKA dla pań 50+” 21.02.2013, wtorek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

22.02.2013, piątek, godz. 13.00 „GIMNASTYKA dla pań 50+”

inf. Grażyna Salemska

Spotkania Teatralne „Zwierciadła” Daj się wciągnąć!

Uczniowie z V Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy po raz drugi organizują Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne „Zwierciadła”. Jest to wydarzenie kierowane do wszystkich uczniów szkół ponadgimnazjalnych, którzy chcieliby pokazać się na deskach teatru!

Wydarzenie, które odbędzie się 7-8 lutego jest drugą edycją imprezy, jednak w tym roku zostanie poprzedzone konkursem recytatorskim „Skąd przychodzimy?-kim jesteśmy?-dokąd zmierzamy?”, który będzie miał miejsce 6 lutego. Wszystkie potyczki zostaną rozstrzygnięte 8 lutego na oficjalnej gali, gdzie laureaci otrzymają nagrody. „Zwierciadła” są realizowane w ramach ogólnopolskiego projektu „Spotkajmy się teatralnie” prowadzonego przez Fundację Teatrikon.

Wykonanie tego przedsięwzięcia zostało powierzone sześciu szkołom z różnych województw, w tym –

bydgoskiej – co jest sporym wyróżnieniem dla naszego regionu.

Przeglądowi teatralnemu towarzyszyć będą warsztaty teatralne i kuglarskie, skierowane do uczestników wydarzenia, odbędzie się także koncert, na scenie którego będzie można posłuchać młodych, bydgoskich artystów.

Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w wydarzeniu, bo już po I edycja dostarczyła niemałych emocji, a w tym roku zapowiada się, że będzie ich jeszcze więcej!

Weronika Harzyńska

S p o t k a n i a Te a t r a l n e „ Z w i e r c i a d ł a ” Przegląd teatrów amatorskich, który narodził się w 2004 r. w II Liceum im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie i nadal cieszy się niesłabnącą popularnością.

Młodzi aktorzy z całego województwa mogą skonfrontować swój dorobek artystyczny na arenie międzyszkolnej pod okiem znanych gości. Ma on charakter turnieju (najlepsze zespoły otrzymają nagrodę: tzw. „Zwierciadło”), warsztatów, rozwijających umiejętności oraz integracji z rówieśnikami o podobnych zainteresowaniach.

Biblioteka Główna UKW 1 lutego 2013, godz. 18.00, Biblioteka Główna UKW ul. Chodkiewicza 30, sala nr 5

Spotkanie „W bibliotece o sztuce”, Finisaż wystawy fotografii Justyny Jułgi pt. „Podróż sentymentalna. Hommage á Kazimierz Jułga”.

Justyna Jułga studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W 1994 r. uzyskała tam dyplom z zakresu malarstwa w pracowni prof. Zygmunta Kolarczyka. Od 1995 r. należy do Okręgu Bydgoskiego Związku Polskich Artystów Plastyków. Zajmuje się malarstwem, fotografią, instalacją oraz pedagogiką artystyczną. luty 2013 |

| 41

w y da r z e n i a Akademicka Przestrzeń Kulturalna Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy

wystawa fotograficzna czynna do 9 lutego

Jolanta Krawiec „Dialog z Magią”

Wystawa „Dialog z magią” to owoc mojej wędrówki po zakamarkach duszy. To miejsce przepełnione pasją, pełne magicznych i nastrojowych historii. Tu znalazły swój dom intrygujące i urzekające opowieści o mnie samej, moja spowiedź z wnętrza serca. To przestrzeń tajemnic i zagadek bytu, projekcja obrazów ze świata fantazji. Zapraszam do mojego świata.

Więcej o artystce na stronie Galerii Autorskiej: www.galeria_niepodzielone.netgaleria.pl

wernisaż 14.02.2013, godz. 18.00, na wernisaż wstęp wolny. Wystawa czynna do 14 marca.

Danuta Antas-Woźniewska „W stronę światła – pejzaże mistyczne” – wystawa fotografii Danuta Antas-Woźniewska – urodzona w 1961 roku, mieszka i pracuje w Bydgoszczy. Przez kilkanaście lat pracowała jako nauczyciel, ucząc między innymi, rysunku i malarstwa, sztuki, języka angielskiego. Obecnie artystka pracuje jako grafik freelancer, twórca arty-

stycznych stron internetowych i fotografik, dzieląc swój czas pomiędzy realizację komercyjnych projektów graficznych i reklamowych, a swoją ukochaną fotografię artystyczną, czarno-białą w szczególności, którą zajęła się od 2009 roku.

Wspólną cechą fotografii Danuty Antas-Woźniewskiej jest światło, traktowane dwojako, jako fizyczne, materialne i jako duchowe źródło. Inspiracje do swej twórczości artystka czerpie przede wszystkim z natury i z medytacji, bądź kontemplacji natury. To, co najbardziej pragnie przekazać innym za pośrednictwem swojej sztuki, to poczucie ponadczasowego piękna ukrytego w zwykłych rzeczach, świadomość niezwykłości, bogactwa i mądrości natury. Artystka wskazuje, że większość z nas zapomniała o prawach rządzących światem natury. Jej twórczość skoncentrowana jest na ponownym odkryciu tej zapomnianej wiedzy.

Część czarno-białych fotografii Danuty Antas-Woźniewskiej została zaprezentowana w Portugalii na przełomie 2011/12 roku na indywidualnej wystawie artystki, zatytułowanej „Energia Drzew”, zorganizowanej z okazji Międzynarodowego Roku Lasów. O wystawie tej pisała jedna z największych portugalskich gazet „Publico”. Prace artystki zostały również wyróżnione na Międzynarodowym Konkursie Fotograficznym IPA w Stanach Zjednoczonych w 2011 i 2012 roku.

Więcej o artystce na stronach: www. danutaantasphoto.com oraz www.deadesign.co.

Akademia Kreatywności zaprasza wszystkie osoby zainteresowane, a w szczególności kandydatów na studia wyższe na kierunku architektura oraz kierunki pokrewne, do udziału w specjalistycznych kursach rysunku akademickiego-architektonicznego oraz dekoracji wnętrz. Zapisy w lutym, zajęcia od marca.

Szczegółowe informacje na stronach www.apk. wsg.byd.pl (zakładka AKADEMIA KREATYWNOŚCI), www.certyfikaty.wsg.byd.pl oraz pod numerem telefonu 52 567 00 63. inf. Elżbieta Schulz

Bydgoska Szkoła Wyższa 23 lutego 2013, godz. 17.00, aula Bydgoskiej Szkoły Wyższej, ul. Unii Lubelskiej 4c, wstęp wolny!

Bliny prawosławne Już po raz szósty w sobotę 23 lutego o godz. 17.00 w auli Bydgoskiej Szkole Wyższej, przy ul. Unii Lubelskiej odbędą się, jedyne w Polsce, Bliny Prawosławne.

Jest to tradycyjna impreza Kultury Chrześcijańskiego 42 |

| luty 2013

Wschodu, urządzana przed Wielkim Postem będąca jakby zamknięciem karnawału.

Spotkanie rozpocznie koncert chóru cerkiewnego „Oktoich” z Wrocławia oraz bydgoskiego chóru „Akolada”.

Występujące chóry prezentują najwyższy poziom wykonawstwa muzyki cerkiewnej. inf. Akant

w y da r z e n i a Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 10 lutego 2013, godz. 12.00-14.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Spotkanie z cyklu Niedziela w Muzeum pt. „Zakochaj się w Muzeum” Zbliżają się Walentynki… Serdecznie zapraszamy dzieci wraz z opiekunami do spędzenia twórczej niedzieli w Muzeum!

Serca, amory, czerwone róże – te oraz inne symbole Walentynek pojawią się w Muzeum 10 lutego. Wspólnie będziemy tworzyć niezwykłe kartki z życzeniami dla bliskich. Najmłodsze maluchy (dzieci w wieku od 2 do 6 lat) potrzebować będą pomocy opiekunów, starsze dzieci bez problemu poradzą sobie same. Po warsztatach zapraszamy na spektakl Teatru Pantomimy Dar. W programie: 12.00-13.00 – Życzenia z serdeuszka – warsztaty plastyczne: wspólne tworzenie walentynek dla dzieci i rodziców 13.00-13.50 – Malinowe cukiereczki Kolumbiny – spektakl Teatru Pantomimy Dar Na warsztaty plastyczne obowiązują wcześniejsze zapisy pod numerami telefonów: 52 58 59 911 lub 914 – liczba miejsc ograniczona.

Zapewniamy wszystkie potrzebne materiały. Spektakl teatralny – bez zapisów.

Wstęp bezpłatny. Serdecznie zapraszamy!

Wyczółkowskiego”. Tematem tegorocznego konkursu były motywy wodne w twórczości Leona Wyczółkowskiego. W VI edycji wydarzenia wzięło udział 145 uczestników. Na konkurs zakwalifikowało się 239 prac.

W kategorii wiekowej poniżej 16 lat wzięły udział 63 osoby, a w kategorii wiekowej powyżej 16 lat, 82 osoby.

Nagrodzone zostały następujące osoby: – w kategorii wiekowej poniżej 16 lat: Aleksandra Niedzielska (nagroda Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego), Patrycja Rzońca (I nagroda), Wiktoria Kołcon (II nagroda), Olga Chodorowska (III nagroda); – w kategorii wiekowej powyżej 16 lat: Małgorzata Niedzielska (nagroda Prezydenta Bydgoszczy Rafała Bruskiego), Mirosław Klatecki (I nagroda), Jarosław Jeleński (II nagroda), Halina Matyka (III nagroda).

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 IX Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Teofila Ociepki – wystawa pokonkursowa. Ekspozycja czynna do 3 lutego 2013 roku.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Leon Wyczółkowski, artysta – profesor”. Wystawa czynna do 24 lutego 2013 roku.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Pieniądz PRL”. Wystawa czynna do dnia 30 listopada 2013 r.

Wystawy stałe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoscy mistrzowie malarstwa”. Wystawa czynna od 10 lutego 2013 r.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” ul. Dąbrowa „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”

Wa r s z t a t y p o d c z a s N i e d z i e l i w M u z e u m , f o t . M a c i e j W y ż g a

16 lutego 2013, godz. 12.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Wystawa prac nadesłanych na ogólnopolski konkurs fotograficzny „Śladami Leona Wyczółkowskiego – motywy wodne w twórczości artysty” Na wystawie będą prezentowane wybrane, wyróżnione i nagrodzone, prace nadesłane na VI edycję ogólnopolskiego konkursu fotograficznego „Śladami Leona

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Leon Wyczółkowski (1852-1936), malarstwo, rysunek, grafika”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoszcz – okruchy miasta”

Inf. Mateusz Soliński

luty 2013 |

| 43

w y da r z e n i a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 7.02.2013, czwartek, godz. 18.00

„Spotkanie po latach” wieczór poetycki z Henrykiem Majcherkiem i Zdzisławem Prussem

(w programie: nowa książka – stare i nowe, wiersze – wspomnienia i anegdoty – wystawa przenośna).

Henryk Majcherek, ur. w 1934 r. w Bydgoszczy, jest aktorem. Występował m.in. w teatrach Torunia, Bydgoszczy, Elbląga, Szczecina, Wrocławia, Krakowa. Pracę na scenie i przed kamef o t . M i e c z y s ł a w Fr a n a s z e k rami uzupełniał zawsze pisaniem scenariuszy, felietonów, wierszy i wspomnień.

Drugą jego pasją jest malarstwo. Miał kilkanaście wystaw (zbiorowych i indywidualnych). Obecnie mieszka w Krakowie. (…) Poruszając się w realnym świecie – wśród ludzi i przedmiotów, reliktów przeszłości i najnowszych trendów – autor nie tylko opisuje, ale przede wszystkim – pyta. Dlaczego i po co, gdzie i dokąd? Ta uparta dociekliwość wpływa na temperaturę tych wierszy, w których wyczuwa się stan podgorączkowy. Poeta do każdego tematu podchodzi nader emocjonalne i z wielkim przejęciem – jakby od jednego, drobnego epizodu zależał sens całego dramatu – dramatu ludzkiej egzystencji na uniesienia i upadki rozpisanego.

Zdzisław Pruss

już wieczór udźwiękowiony radiem porysowany kredkami telewizyjnych bajek przyduszony ciężarem informacji ze świata szukam azylu w namiocie nocy tam czeka na mnie w snach prawdziwie ludzkie życie

Henryk Majcherek

Zdzisław Pruss, ur. 1942 w Wiśniowie (pow. Konin), od 1954 mieszka w Bydgoszczy. Poeta, satyryk, publicysta, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich związany z bydgoskim środowiskiem artystycznym (także jako twórca kabaretów literackich, konferansjer i autor dorocznych „Szopek Bydgoskich”). W latach 1960-1965 studiował filologię polską na UMK w Toruniu. Jako dziennikarz zatrudniony w Rozgłośni Bydgoskiej PR (1965-1991), a potem w redakcjach „Dziennika Wieczornego” i „Gazety Pomorskiej”. Autor 14 tomików wierszy. Pod redakcją Z. Prussa i przy jego współautorstwie powstały trzy obszerne tomy poświęcone kulturze bydgoskiej: Bydgoski Leksykon Teatralny (2000), Bydgoski Leksykon Operowy (2002) i Bydgoski Leksykon Muzyczny (2004).

44 |

| luty 2013

„Nader rzadko zdarza się, by poeta od pierwszej swojej książki prezentował tak własny, indywidualny pod każdym niemal względem świat poetycki (…) Dla swojej odrębności znajduje własny język poetycki, łączący powagę w nazywaniu dramatów świata z humorem i żartem językowym.”

Janusz Kryszak

„W zalewie tomów poetyckich lat ostatnich nie odnajduję pamięcią dzieła równie konsekwentnie przemyślanego i zaplanowanego (…) Wspaniała wysokiej próby artystycznej i intelektualnej poezja.”

Wacław Lewandowski

21.02.2013, czwartek, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Jarosławem Jakubowskim pt. „Święta woda” połączone z promocją książek: „Cyryl dlaczego to zrobiłeś” i „Święta woda”.

Czytanie tekstów Mieczysław Franaszek i autor.

Jarosław Jakubowski (ur. 1974 w Bydgoszczy). Poeta, prozaik, dramatopisarz. Autor kilku tomów wierszy, m.in. Wyznania ulicznego sprzedawcy owoców i Pseudo, tomu prozy Slajdy oraz dramatów, m.in. Życie, Magik i Generał. Pracuje w Bydgoszczy. Mieszka w Koronowie. „Nawiązując do poezji Różewicza i jego dramatycznej wizji życia, poeta rozważa możliwość istnienia z Bogiem i bez Boga, a także boryka się z obrazem własnego Miasta, które go inspiruje i zniewala jednocześnie. Wśród paradoksów trwania tylko dwa fakty godne są zachwytu: miłość i narodziny dziecka”.

Adriana Szymańska

21.02.2013, czwartek, godz. 18.00. Ekspozycja czynna do 6.03.2013.

Otwarcie wystawy obrazów Wojciecha Nadratowskiego pt. „Wersje krajobrazu” Wojciech Nadratowski, ur. 1957 w Wąbrzeźnie. Uprawia malarstwo i rysunek. Zajmuje się grafiką wydawniczą. Ma na swoim koncie pokaźną liczbę opracowań graficznych, przede wszystkim do literatury pięknej i poezji.

Od czasu powstania Galerii Autorskiej systematycznie uczestniczy w jej działaniach, prezentując tu swoje dokonania. W pierwszej połowie lat 80. zajmował się działaniami konceptualnymi pod auspicjami założonego przez siebie Biura Strat Bezpowrotnych, funkcjonującego przy Galerii Autorskiej. Jest autorem kilkunastu indywidualnych wystaw malarstwa. Uczestniczył w wielu wystaw zbiorowych.

w y da r z e n i a Wolność widzenia (…) W malarstwie Wojciecha Nadratowskiego kolejność rzeczy ważnych i tych z pozoru błahych często bywa zmieniana. Osobliwy porządek przenikających się struktur materii, przedmiotów i przestrzeni tworzy środowisko na pozór bliskie, dobrze „znane”. Jednocześnie obrazy te prowokują do postawienia sobie pytania: dlaczego tu jest tak, skoro przyzwyczailiśmy się, że w rzeczywistości może być zupełnie inaczej? Wizyjne „rebusy” zestawione z elementów rozpoznawalnych nie są tutaj tworzone po to, by znaleźć rozwiązanie, ale po to, by badać, kojarzyć i odkrywać (…).

Sformułowanie, że coś może okazać się tym lub tym, charakteryzuje całą rozpiętość i wieloznaczność odniesień, jakie ukrywają się w malarstwie Nadratowskiego. Kolejność postrzegania rzeczy „ważnych” i „mniej ważnych” wynika z wielu uwarunkowań. Ten naturalny stan rzeczy jest bardzo istotny, bo wszystko musi – prędzej czy później – znaleźć swoje miejsce w polu widzenia. Tak musi być, by nie został zakłócony nasz wrodzony rytm postrzegania świata. Nadratowskiemu z pewnością zależy, by patrząc nie przestać widzieć, by czuć współobecność z otoczeniem, by umieć przystanąć – zatrzymać się. Zatrzymać się, to znaczy zobaczyć od nowa, wnikliwiej, głębiej, inaczej, poza ustaleniami.

Jacek Soliński

Pejzaż jest dla mnie żywą przestrzenią z ukrytymi w niej znakami zapytania, jest kalejdoskopem kolorów i aury. Naturalne cykle przyrody wciąż i na nowo przeobrażają tę przestrzeń nadając jej znamiona tajemnicy.

Ta gigantyczna horyzontalna scenografia wprzężona w astronomiczny mechanizm budziła zawsze w głowach wędrowców i odkrywców niepokój i ciekawość prowadzące do podejmowania często ryzykownych wypraw. W każdym z nas jest ten zachwyt przestrzenią.

Zapewne zapatrzone w dal postacie z obrazów C.D. Friedricha podzielałyby z nami ten niewysłowiony stan.

Być może pejzaż spełnia tak inspirującą i motywującą rolę, że otwiera się z rzeczywistej perspektywy w wyabstrahowaną i nadrealną.

Wystawy moich prac w Galerii Autorskiej J. Kaji i J. Solińskiego w zasadniczej części wywodzą się z zainteresowania pejzażem, który traktuję jako wyrazisty i ekspresyjny punkt wyjścia. Zwykle uproszczona notatka graficzna odłożona, a może nawet zagubiona na jakiś czas, odnajduje się i staje się powodem czegoś, co przywołuje z pamięci nie tylko optyczną warstwę obrazów. Świadomie godzę się na niechybne wypaczenia pamięci pozostawiając w ten sposób wolne pole dla wyobraźni w rodzaju tej, którą posługują się miłośnicy zabaw kształtami obłoków. Przedstawiam moją wersję pejzażu w pewnym sensie jako symetryczną w stosunku do tego prawdziwego i doskonałego. Jest to próba subiektywnej rekonstrukcji i przemiany zewnętrznych wartości w kompozycję ułożoną według własnej logiki i wrażliwości.

Wo j c i e c h N a d r a t o w s k i , Z i e l o n a k o s z u l a , a k r y l , 2 012

Wo j c i e c h N a d r a t o w s k i , Z i e l o n a k o s z u l a I I , a k r y l , 2 012

Wojciech Nadratowski

luty 2013 |

| 45

w y da r z e n i a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej.

W WiMBP działają w dalszym ciągu Dyskusyjne Kluby Książki. Dorośli mogą uczestniczyć w spotkaniach DKK w następujących filiach bibliotecznych: nr 12 (Wzgórze Wolności), nr 15 (Fordon), nr 14 (Śródmieście), nr 16 (Błonie), nr 21 (Bartodzieje), nr 23 (Szwederowo). Kluby dziecięce spotykają się w filiach: nr 13 (Bartodzieje), nr 14 (Wyżyny), nr 17 (Fordon). Szczegóły dotyczące działalności klubów publikowane są na stronie: dkk.wimbp. man.bydgoszcz.pl. Program DKK, realizowany przez WiMBP we współpracy z Instytutem Książki, obejmuje także spotkania autorskie.

4.02.2013, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa. Wstęp wolny!

Spotkanie autorskie z Romualdem Koperskim – znanym podróżnikiem, przewodnikiem po Syberii, pionierem wypraw samochodowych po jej rozległych terenach, pilotem samolotowym, dziennikarzem, reportażystą, fotografem, nurkiem, muzykiem zawodowym - pianistą, rekordzistą Guinnessa, autorem książek Pojedynek z Syberią, Przez Syberię na gapę, Syberia. Zimowa odyseja, wystaw fotograficznych, pomysłodawcą i organizatorem czterech edycji rajdu samochodowego TRANSSYBERIA. 15-krotnie przejechał samochodem Syberię, pokonując około 200 tys. km, samotnie, na gumowym pontonie przepłynął najdłuższą syberyjską rzekę Lenę, odbył ekspedycję samochodową na trasie Zurych - Nowy Jork przez Syberię. Obecnie przygotowuje się do próby pokonania łodzią wiosłową Oceanu Spokojnego pomiędzy rosyjskim portem Władywostok, a leżącym na wybrzeżu Stanów Zjednoczonych San Francisco. Spotkaniu towarzyszyć będzie pokaz zdjęć!

oraz Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, członek Prezydium Rady Języka Polskiego oraz Komitetu Językoznawstwa PAN, Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, autor wielu publikacji z dziedziny językoznawstwa, m.in. książek: O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, Leksykon zdań polskich, Mój język prywatny, Leksykon nowych zdań polskich, 444 zdania polskie oraz Michał Ogórek – popularny satyryk, dziennikarz, felietonista, autor książek Jak przekonać do aresztu, Mister O’Goreck. Pierwsze czytanki, Najlepszy Ogórek czyli Kalendarz na każdy rok promować będą swoją wspólną książkę pt. Kiełbasa i sznurek (premiera: październik 2012), stanowiącą efekt prowadzonych przez nich rozmów. Autorzy odsłaniają w niej prawdę o sobie i niewygodne fakty, dotyczące języka polskiego. Obok anegdot i opowieści z życia autorów, znalazło się w niej wiele wskazówek językowych. Te błyskotliwe dyskusje skomentował graficznie Jacek Gawłowski. inf. Lucyna Partyka

21 lutego 2013, godz. 12.00, Sala Wykładowa, Stary Rynek 22

III edycja Dyktanda o Pióro Dyrektora WiMBP w Bydgoszczy

Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr.

Witolda Bełzy w Bydgoszczy organizuje III edycję Dyktanda o Pióro Dyrektora WiMBP pt. „Mistrz ortografii”.

Konkurs ortograficzny adresowany jest do uczniów szkół podstawowych. Eliminacje do konkursu przeprowadzone zostaną w filiach sieci miejskiej w terminie od 4 do 15 lutego 2013 roku.

Wybrane zajęcia edukacyjne: 1.02.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosłych i dla dzieci ul. Toruńska 185) 150 rocznica wybuchu powstania styczniowego – zajęcia edukacyjne dla młodzieży.

5.02.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Bajkowe godziny w bibliotece – zajęcia plastyczne oraz głośne czytanie bajek.

28.02.3013, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa. Wstęp wolny!

Spotkanie autorskie z prof. Jerzym Bralczykiem i Michałem Ogórkiem

Prof. J. Bralczyk – językoznawca, specjalista w zakresie języka mediów, reklamy i polityki, wykładowca warszawskiej Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej 46 |

| luty 2013

7.02.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) Ortografia na wesoło – poznajemy zasady pisowni polskiej – zajęcia edukacyjne.

8.02.2013, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Śladami polskich legend – cykliczne zajęcia literackie dla dzieci.

w y da r z e n i a 8.02.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 6 dla dzieci i młodzieży ul. Noakowskiego 4) Konkurs czytelniczy i plastyczny na podstawie książki Juliusza Verne’a pt. „Wąż morski”.

18.02.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosłych i dla dzieci ul. Toruńska 185) Życie i twórczość Juliana Tuwima – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

8.02.2013, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Dzień Bezpiecznego Internetu – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

19.02.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) Mikołaj Kopernik i jego nauka – zajęcia edukacyjne.

12.02.2013, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) Walentynki dla chłopczyka i dziewczynki – zabawy i wróżby walentyknowe.

12.02.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Mądra główka tworzy słówka – rozwiązywanie krzyżówek i zagadek.

12.02.2013, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul.

Broniewskiego 1) Dyskusje o książkach i nie tylko – spotkanie Koła Przyjaciół Biblioteki.

14.02.2013, godz. 13.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych ul. M. Konopnickiej 28) Zakochani w książkach – zajęcia literackie dla dorosłych.

15.02.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) Cała Polska czyta dzieciom – głośne czytanie książki pt. „Kocie historie. Nowe przygody” – zajęcia plastyczne z okazji Światowego Dnia Kota.

21.02.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 6 dla dzieci i młodzieży ul. Noakowskiego 4) Cała Polska czyta dzieciom – czytanie książki pt. „Tygrysek musi mieć rower” oraz konkurs plastyczny.

21.02.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 7 dla dorosłych i dla dzieci ul. Nakielska 175a) Nie taki język straszny – zajęcia edukacyjne dla dzieci z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego.

21.02.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Stół z powyłamywanymi nogami i inne łamańce językowe – zajęcia edukacyjne dla dzieci z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego.

22.02.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) Literackie podróże po Europie – zajęcia edukacyjne dla młodzieży dotyczące literatury niemieckiej.

26.02.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Książka na każdą porę roku – zajęcia literackie.

28.02.2013, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Najciekawsze miejsca w Polsce – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

inf. Jolanta Planer

Dom Kultury MODRACZEK 1.02.2013, piątek, godz. 10.00-13.00 Bal karnawałowy dla dzieci 2.02.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 6.02.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 7.02.2013, czwartek, godz. 18.00 Apacze – Orły Południowego Zachodu cz. 2 Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski 9.02.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Ostatnia zabawa karnawałowa zorganizowana przez Klub Seniora 11.02.2013, poniedziałek, godz. 17.30 Czytamy bajki dzieciom – „Pomelo jest zakochany” 13.02.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 14.02.2013, czwartek, godz. 18.00 Kawiarnia Literacka – gość Piotr Szczepański, prowadzenie spotkania – W. Barbara Jendrzejewska.

Piotr Szczepański: poeta, plastyk, animator kultury; III nagroda na International Kusamakura Haiku Competition w Japonii 2001, członek: Gdańskiej Grupy Autorów Haiku, Związku Literatów Polskich, Europejskiego Stowarzyszenia Autorów „Koga” z siedzibą w Minden; założyciel Międzynarodowej Grupy Twórczej „QuadArt”, 18.02.2013, poniedziałek, godz. 17.30 Warsztaty dla rodziców – „Gdy dziecko bije, drapie, gryzie… – co robić?!?”

20.02.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 21.02.2013, czwartek, godz. 18.00 Czwartkowy Wieczór z Muzyką – „Zimowe rytmy brazylijskie” – Piotr Dąbrowski – instrumenty klawiszowe, Marek Marszałek – saksofony.

27.02.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora luty 2013 |

| 47

w y da r z e n i a Pałac Młodzieży 2.02.2013

Konkurs recytatorski

dla uczniów szkół podstawowych „Mój czas, moje miejsce” – II etap przesłuchań.

Już po raz osiemnasty Pałac Młodzieży w Bydgoszczy zaprasza młodszych i starszych sympatyków poezji z naszego miasta do udziału w konkursie recytatorskim.

Co roku proponujemy inny temat przewodni spotkania, zawsze jednak dotykający wątków ważnych dla młodych ludzi, bo związanych z ich codziennością.

Słowami poezji uczestnicy spotkania opowiadają nam o swoich przygodach, marzeniach, problemach, o tym, co kochają, co ich dotyka i porusza.

W tym roku chcemy posłuchać refleksji na temat czasu i miejsc, w których dorastają młodzi. Jak widzą i jak mogą opisać szkołę, dom, rówieśników? Jak odbierają świat, co ich porusza, przytłacza, co inspiruje? Co jest ciekawe, a co naprawdę ważne?

Mamy nadzieję, że wiersze prezentowane w tegorocznym konkursie, jak również bardzo często – ich doskonałe interpretacje, zapadną na długo w sercach młodych recytatorów i publiczności!

16.02.2013, godz. 12.00, Sala widowiskowa.

Wstęp wolny.

Koncert Galowy konkursu recytatorskiego „Mój czas, moje miejsce”.

20.02.2013, godz. 10.00, kontakt i zapisy: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499.

(Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja)

Audycja muzyczna. Interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych.

21.02.2013, godz. 11.00

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego.

Spotkanie w ramach Forum Edukacji Humanistycznej Paideia. Język jako fundamentalny kod kultury: „Dlaczego mówimy w językach, czyli o powstawaniu języków i ich funkcji” – wykład dr. Rafała Zimnego (UKW).

23.02.2013, godz. 11.00

„Dziecko i jego świat”

– podsumowanie 26. Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego.

24.02.2013, godz. 11.00

„Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha 27-28.02.2013

„Przyroda na wagę złota”

– konkurs na małą formę sceniczną – współorganizacja z Urzędem Miasta.

28.02.2013, godz. 10.00

Spotkanie w ramach Forum edukacji humanistycznej Paideia

Uniwersalizm i niezmienność kodu muzyki: „Od Pitagorasa do Pendereckiego, popu i…” wykład mgr. Barbary Krzyżanowskiej – Mielcarek (AM).

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na kinowe seanse w lutym czwartek, 7 lutego, godz. 19.30 Barbara, reż. Christian Petzold, Niemcy 2012, 105 min.

NRD, 1980 rok. Barbara, z zawodu lekarka, chce wyemigrować do RFN i składa w tej sprawie odpowiednią aplikację. Za karę zostaje przeniesiona z placówki w stolicy, do szpitala w małym miasteczku. czwartek, 14 lutego, godz. 19.30 Bestie z południowych krain, reż. Benh Zeitlin, USA 2012, 92 min.

Inteligentny i ambitny dramat zrealizowany w konwencji fantasy. Film rozgrywa się w krainie zalanej przez powódź o apokaliptycznych rozmiarach. . czwartek, 21 lutego, godz. 19.30 Obława, reż. Marcin Krzyształowicz, Polska 2012, 90 min.

Akcja filmu rozgrywa się podczas II wojny światowej.

Głównym bohaterem jest kapral Wydra, żołnierz oddziału partyzanckiego, specjalizujący się w wykonywaniu wyroków śmierci na Niemcach i polskich zdrajcach.

48 |

| luty 2013

czwartek, 28 lutego, godz. 19.30 Atlas chmur (Cloud Atlas), reż. Andy Wachowski, Lana Wachowski, Tom Tykwer, Niemcy/USA 2012, 164 min.

Bohaterami tego zrealizowanego z ogromnym rozmachem filmu są: XIX-wieczny notariusz biorący udział w ekspedycji na Pacyfiku, biseksualny muzyk żyjący w latach 30. XX wieku, dziennikarka mieszkająca w latach 70. w Kalifornii, starzejący się wydawca w czasach współczesnych w Londynie, klon w futurystycznej dystopii i ocalały z apokalipsy człowiek.

Cena karnetu: 24 zł • cena pojedynczego biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego: 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci): 5 zł Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.

Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

w y da r z e n i a Galeria Wieży Ciśnień 14 lutego 2013, czwartek, godz. 18.00

Otwarcie wystawy malarstwa Sonii Zengel Sonia Zengel w 1974 r. uzyskała dyplom na Politechnice Poznańskiej. W latach 1980-1984 studiowała malarstwo u prof. Kazimierza Śramkiewicza z PWSSP w Gdańsku. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, publicystyką kulturalną i pracą pedagogiczną. Jest autorką 42 wystaw indywidualnych. Uczestniczyła w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w Polsce i zagranicą.

Odbyła wiele podróży artystycznych m.in. w 2002 r. podróż artystyczno-duchową Kair, Syria, Jerozolima.

Jest członkiem Stowarzyszenia Pastelistów Polskich. W 2002 r. została nagrodzona Medalem Prezydenta Miasta za szczególne zasługi dla Bydgoszczy.

Sztuka emocji lubi bogactwo form i kontrasty, z kontrastem świateł i cieni na miejscu pierwszym, bo światło gra w naszej psychice i tym samym sztuce i jej języku rolę ogromną i trudną do przecenienia. (…) Sonia Zengel chce przemawiać do duszy, i czyni to. Konsekwentnie i od lat wielu. (…)

Rozpatrywana zaś z tego punktu widzenia sztuka artystki okazuje się być nader jednolita. To zaś, że poszczególne dzieła oraz też ich cykle, bo Zengel pracuje cyklami, różnią się od siebie formalnymi rozwiązaniami… Cóż, nasze uczucia są bardziej jeszcze odległe od siebie, a jednak mieszczą się w granicach tej samej osobowości i są dla niej reprezentatywne, a to przecież właśnie myśl i uczucie szukają w sztuce właściwej sobie formy. Nigdy na odwrót. Przynajmniej w dobrej i nade wszystko autentycznej sztuce, a Zengel jest autentyczną artystką. (…)

Jerzy Madeyski

Sonia Zengel‚ Plaża w Santa Maria z c yklu CUBANA, 5 4×7 3 c m , 2 0 0 9

Fot. Dariusz Bloch

Sonia Zengel‚ Pr zedwiec zorny spacer z c yklu CUBANA , 5 4×7 3 c m , 2 0 0 9

Sztuka uczucia (…) Sztuka Soni Zengel (…) jest sztuką uczucia w całej rozciągłości i bogactwie tego pojęcia – od uczuć łagodnych i nam przyjaznych poprzez dramat aż po metafizyczne, a może nawet mistyczne doznania, które wszak trudno ująć w karby rozumowych rozwiązań.

Galeria Wieży Ciśnień mieści się na 2 piętrze neogotyckiego gmachu Wieży Ciśnień, stanowiącego część pierwszego w Polsce Muzeum Wodociągów.

Bydgoskie Muzeum Wodociągów działa na terenie ujęcia wody Las Gdański przy ulicy Gdańskiej 242 na osiedlu Leśnym i we Wieży Ciśnień przy ul. Filareckiej 1 na Wzgórzu Dąbrowskiego w Bydgoszczy – od poniedziałku do czwartku (11.00-16.00) oraz w sobotę i niedzielę (13.00-17.00). Wejście ostatnich zwiedzających godzinę przed zamknięciem. www.mwik.bydgoszcz.pl luty 2013 |

| 49

w y da r z e n i a Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 10.02.2013, godz. 16.00, sala sportowa

Serduszko dobre i ty masz

Impreza środowiskowa adresowana do wszystkich mających potrzebę pomagania innym. W jej ramach prezentują się zespoły artystyczne MDK 2, prowadzona jest loteria fantowa i licytacja „różnych różności” pozyskanych przez organizatorów. Wszystkie środki kierowane są na rzecz dziecka, które potrzebuje naszego wsparcia.

16.02.2013, godz. 16.00, sal nr 2

Serduszkowy świat

Impreza dla dzieci młodszych i rodziców. Gry, zabawy, konkursy i wspólne zastanawianie się: co to znaczy MIEĆ I PATRZYĆ W SERCE. 17.02.2013, godz. 15.00, sala nr 2 i 9

XIII Wieczór z Maskonem – przyszłość w literaturze, filmach i grach cz. II

W programie: Loty do gwiazd, projekt VENUS, utopijne wizje świata, koszmar Orwella rzeczywistości…, schron przeciwatomowy dla każdego.

Gościem specjalnym będzie Wiktor Żwikiewicz

Inf. Bogna Blachowska

MŁODZI POD LUPĄ

Tańcz, WERONIKO, tańcz…

Trudno mi sobie przypomnieć kiedy to się zaczęło.

Z pewnością, jak wszystkie małe dziewczynki, chciałam być księżniczką, ewentualnie artystką występującą na scenie. Pierwsze marzenie pozostało tylko marzeniem, natomiast scena… obecna jest w moim życiu” – mówi Weronika Sobczak.

Odkąd skończyłam 5 lat tańczę. Mama zapisała mnie na zajęcia taneczne do MDK 2. Najpierw było takie małe tańcowanie, bardziej rytmika niż taniec, potem disco dance i różne style tańca nowoczesnego. Od kilku lat z dużym powodzeniem tańczę w stylu hip-hop. Lubię

ten styl, bo jest w nim dynamika, pewna dzikość, chropowatość, specyficzna mowa ciała. Jestem solistką w zespole Veto-2, pracującym pod okiem instruktorki p. Marzeny Skowrońskiej.

Kiedy ćwiczę z dziewczynami przestaje istnieć wszystko. Liczy się tylko praca, trening, taniec. Nie boimy się konfrontacji z innymi. Lubimy te emocje przed swoim występem, pełną koncentrację, a potem… (mało z którego wyjazdu wracają z niczym – dodaje p.

Marzena). Najbardziej cieszyłyśmy się z czwartego miejsca na eliminacjach do Mistrzostw Świata Street Dance Unaited w Blackpool w kategorii duet hip-hop do 17 lat w Zielonej Górze.

Wiem, że nie jestem w tych swoich działaniach sama.

Mój tata Henryk jest zawsze przy mnie.

Co jest jeszcze dla mnie ważne?! Ostatnio rozpoczęłam naukę gry na gitarze. Może to będzie moja druga pasja? Bardzo kocham swojego psa Rufiego, który jest dużym, słodkim mieszańcem. Żaba, bo taki ma artystyczny pseudonim jest bardzo lubiana nie tylko przez moje koleżanki z zespołu. Mam wielu przyjaciół w szkole. Wspólnie działamy w wolontariacie, opiekujemy się dziećmi w przedszkolu. Ostatnio zorganizowaliśmy zbiórkę żywności dla potrzebujących.

Nagrody i sukcesy nie zawróciły jej w głowie – mówi p. M. Skowrońska. Weronika pilnie się uczy. Jest uczennicą trzeciej klasy Gimnazjum nr 23 w Bydgoszczy o profilu biologiczno-chemicznym.

Teraz priorytetem jest dla mnie jak najlepsze zdanie egzaminu gimnazjalnego. Jeszcze nie wiem kim chcę zostać. Z pewnością znowu nie uda się mi zostać księżniczką! Jestem jednak pewna, że chcę w przyszłości robić coś, co będzie przynosiło satysfakcję, z czego będę dumna. Marzę o zawodzie – pasji, takim jak taniec.

Wierzę, że Weronice się uda – mówi p. M. Skowrońska.

Dlaczego? Bo właściwie każdą wolną chwilę spędza na projektowaniu przestrzeni, niekoniecznie ruchu. red. B. Blachowska

Klub „Arka” BSM 4.02.2013, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu: „PAN TADEUSZ” wspólne czytanie epopei narodowej z okazji 200-setnej rocznicy ostatniego zajazdu na Litwie 4.02.2013, poniedziałek, godz. 18.00 „OPOWIEM WAM SWOJĄ HISTORIĘ” wieczór wspomnień Henryka Szudy – spotkanie Klubu Seniora 11.02.2013, poniedziałek, godz. 17.00 „OSTATKI Z WALENTYNKĄ” zakończenie karnawału – zabawa taneczna w Klubie Seniora 12.02.2013, wtorek, godz. 16.00 „AUTOPORTRETY” – konkurs plastyczny dla dzieci 14.02.2013, czwartek, godz. 17.00 Z cyklu „ARKA POEZJI” wieczór autorski Jolanty Baziak promocja książki pt. „WYCZÓŁKWSKI” Prowadzenie: Stefan Pastuszewski 50 |

| luty 2013

18.02.2013, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu: „WARTO BYĆ ZDROWYM” spotkanie z zielarką Haliną Olszowską Ponadto: – W każdą środę w godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów – W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów (dwie grupy: I godz. 9.00, II godz. 10.00) – We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci – Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne) Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna: w poniedziałki w godz. 10.00-14.00; we wtorki i środy w godz. 14.00-19.00.

w y da r z e n i a Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 14.02.2013, godz. 10.30

Walentynki dla Babci i Dziadka w Klubie Przedszkolaka Uroczyste spotkanie przygotowane przez dzieci z Klubu Przedszkolaka. Maluchy przedstawią program artystyczny i przypomną miłosne piosenki z dawnych lat. Po części artystycznej dzieci zaproszą Babcie i Dziadków do udziału w konkursach, a następnie na poczęstunek.

19.02.2013 – 2.03.2013

DZIECI W SIECI – IX edycja konkursu tworzenia witryn internetowych.

1.02.2013, godz. 16.00-17.30

Bal karnawałowy dla dzieci Na bal zaproszone są wszystkie dzieci w wieku szkolnym uczęszczające na zajęcia do MDK 1, a także ich nauczyciele. W programie przewidziano liczne konkursy, zabawy, wybór króla i królowej balu oraz nagrody za najciekawsze przebrania. Jak co roku będziemy świetnie się bawić w rytm popularnej muzyki.

Celem konkursu jest popularyzacja korzystania z internetu wśród dzieci w wieku 9-15 lat przez aktywny udział w tworzeniu własnej witryny internetowej oraz ukazanie możliwości techniki komputerowej. Konkurs odbywa się w trzech etapach: – I etap to kurs przygotowawczy prowadzony przez autorów przeglądu; – II etap to część warsztatowa – uczestnicy będą samodzielnie tworzyć witrynę internetową w pracowni komputerowej MDK nr 1; – III etap FINAŁ – 2.03.2013 – ocena przygotowanych stron przez jury, wybranie najciekawszych prac i uroczyste wręczenie nagród.

2.02.2013, godz. 10.00

Bal karnawałowy w Klubie Przedszkolaka Ważnym atrybutem tej imprezy jest wytworzenie pogodnego i radosnego nastroju podczas wspólnych zabaw dzieci i rodziców. Nie zabraknie również tanecznych rytmów przy ulubionych przebojach oraz udział w ciekawych konkursach i wiele innych niespodzianek.

7.02.2013, godz. 17.00

Otwarcie wystawy malarstwa Sabiny Kusz „Malarskie i rysunkowe widzenie” Sabina Kusz studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w latach 1986-1991. Dyplom z wyróżnieniem otrzymała w pracowni malarstwa profesora Janusza Kaczmarskiego. Mieszka i pracuje w Bydgoszczy.

Na wystawie pokazane zostaną obrazy i rysunki z lat 1991-2012.

20.02.2013, godz. 16.30

Posłuchaj jak gramy i śpiewamy Koncert pracowni muzycznej MDK 1. Koncert, podczas którego swe umiejętności wokalno-instrumentalne prezentują wychowankowie uczęszczający na zajęcia do Pracowni Muzycznej MDK 1. inf. Grażyna Goralewska

luty 2013 |

| 51

w y da r z e n i a Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 9.02.2013, godz. 12.00,

Eliminacje do konkursu „Historia Bydgoskiego Żużla”

Konkurs przeznaczony dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Na zgłoszenia czekamy do 4 lutego. Zwycięzcy otrzymają atrakcyjne nagrody, między innymi karnety na sezon żużlowy 2013.

9.02.2013, godz. 14.00, Artholl Galeria.

Wystawa będzie czynna do 16 marca br.

„Wokół martwej natury” – wystawa prac plastycznych

W historii sztuki plastycznej motyw martwej natury autonomicznie pojawił się dość późno, bo w renesansie. Jednym z pierwszych malarzy, który w nawiązaniu do mistrzów greckich potrafił usamodzielnić „martwą” był włoski malarz zwany „Caravagio”. Jego bardzo wyraziste kompozycje z owocami stały się natchnieniem zarówno dla malarzy niderlandzkich, flamandzkich, którzy obserwację oraz mimetyczną sprawność w realistycznym przedstawianiu przedmiotów doprowadzili do niezrównanej biegłości. Kompo-

zycje kwiatowe, układy przedmiotów drogocennych, ale i tych codziennych jak puszka z przecierem pomidorowym inspirowały odtąd niezliczone rzesze artystów zarówno impresjonistów jak też surrealistów od ekspresjonizmu, poprzez popart aż po street art. Od kilkudziesięciu lat motyw „martwej natury” jest także żelaznym punktem egzaminu wstępnego do szkół plastycznych wszystkich poziomów. Dlatego też nauczyciele prowadzący w MDK-u nr 5 kurs warsztatowy przygotowując kandydatów do podjęcia dalszej nauki plastycznej często z niego korzystają. Zaprezentowane na wystawie prace uczniów są plonem studiów „z natury” wykonanych w różnorodnych technikach i konwencjach. Stanowią główną część tzw. „teczki wstępnej” umożliwiającej uczniom przystąpienie do egzaminów.

16.02.2013, godz. 12.00 „Historia Bydgoskiego Żużla” – finał 12-14.02.2013

„Dla Elizy” – spotkanie walentynkowe – koncert dla dzieci i młodzieży w ramach projektu Muzyczna Scena

Podczas koncertu zabrzmią utwory kompozytorów muzyki klasycznej pisane pod wpływem miłości, dedykowane swoim muzom. Usłyszymy między innymi słynne „Dla Elizy” L. van Beethovena, a także arie i duety miłosne. inf. Justyna Siemianowska

D.K. Orion BSM 6.02.2013, środa, godz. 17.00 „Obrzędy na koniec karnawału” – tradycje ostatków, na spotkanie zaprasza Klub Miłośników Sztuki.

7.02.2013, czwartek, godz. 18.00 „Przepowiednie i ich autorzy, Polska w przepowiedni” – na spotkanie zaprasza Grupa Aktywnego Wypoczynku.

8.02.2013, piątek, godz. 16.00 „AUTOPORTRETY” – konkurs plastyczny dla dzieci.

11.02.2013, poniedziałek, godz. 17.00 Zakończenie karnawału – zabawa taneczna w Kole Miłośników Sztuki.

14.02.2013, czwartek, godz. 18.00 „Kuchnia seniora: zasada pięciu posiłków” – na spotkanie zaprasza Grupa Aktywnego Wypoczynku.

20.02.2013, środa, godz. 17.00 „PEŁNA SZAFA” – przynieś, zamień, oddaj (wymiana ciuchów), na spotkanie zaprasza Klub Miłośników Sztuki.

20.02.2013, środa, godz. 17.00 „Promieniowanie szkodliwe dla zdrowia” – na spotkanie zaprasza Klub Radiestetów.

52 |

| luty 2013

21.02.2013, czwartek, godz. 18.00 „Erich von Däniken i jego twórczość” – na spotkanie zaprasza Grupa Aktywnego Wypoczynku.

27.02.2013, środa, godz. 17.00 Z cyklu „GALERIA O” – wystawa fotografii pt „PORTRETY KOBIET” autorstwa Janusza Michalskiego.

Ponadto zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji, m.in.: – Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki godz. 16.00 – Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki godz. 15.00 – Gimnastyka TAI-CHI – poniedziałki i czwartki godz. 17.00 Pełny plany pracy Domu Kultury „Orion” BSM, z wyszczególnieniem wszystkich kół i sekcji zainteresowań, dostępny jest na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz. pl/ w dziale Informacje.

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu Twórcze spotkania Regionu

Już po raz dwudziesty drugi Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu organizuje Konfrontacje Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu KATAR. W tym roku odbędzie się pięć przeglądów w dziedzinach: Muzyka, Fotografia, Taniec, Film i Teatr. Konfrontacje są twórczym spotkaniem – mówi regulamin.

Udział we wszystkich przeglądach – zarówno dla widzów, jak i dla artystów – jest bezpłatny.

Muzyka w nowej formule Rozpoczął się już przegląd w dziedzinie Muzyki. Do 20 lutego zgłoszenia mogą nadsyłać zespoły zainteresowane udziałem w Konfrontacjach. W tym roku muzyczny KATAR odbywa się w zmienionej formule, gdyż oprócz zespołów rockowych – również blues- i pop-rockowych – do udziału zaproszeni są też twórcy z kręgów muzyki elektronicznej, hip-hopu, nowych brzmień i wielu innych gatunków Organizator wyłoni uczestników koncertu finałowego, który odbędzie się 23 marca – tradycyjnie – w klubie Od Nowa. Życie, teatr, fotografia…

Po raz kolejny swój talent i umiejętność syntetycznego widzenia świata mogą zaprezentować fotograficy. Tym razem Konfrontacje odbywają się pod hasłem W życiu jak w teatrze, przy czym temat ów można interpretować na różne sposoby.

Prace można nadsyłać do 1 maja w postaci plików cyfrowych o wielkości nie mniejszej niż 6 Mpix lub tradycyjnych odbitek w formacie zbliżonym do 18 x 24 cm.

Każdy uczestnik nadesłać może maksymalnie dziesięć fotogramów. Konkurs odbywa się w dwóch kategoriach wiekowych: poniżej 18 lat i osób dorosłych.

Ogłoszenie wyników Konfrontacji odbędzie się 7 czerwca w Galerii Spotkań WOAK podczas otwarcia wystawy.

z trzech kategorii: wideoklip, film fabularny, film dokumentalny lub reportaż. Filmy nie powinny być dłuższe niż 25 minut. Finałowy przegląd Film odbędzie się 4 października w profesjonalnym kinie studyjnym.

Teatralny akord na zakończenie Tegoroczne Konfrontacje Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu zakończy przegląd Teatr, który odbędzie się na początku grudnia. W trakcie przeglądu pokazane zostaną najciekawsze spektakle teatru amatorskiego, których premiera miała miejsce w roku 2013 lub pod koniec ubiegłego roku.

Teatry zainteresowane udziałem w Konfrontacjach powinny do 20 października przesłać nagranie całego spektaklu (lub próby) z kamery ustawionej nieruchomo, obejmującej plan całej sceny, bez najazdów.

Najciekawsze spektakle zostaną zaproszone do udziału w przeglądzie finałowym. Odbędzie się on 7 grudnia w toruńskiej Od Nowie.

Szczegółowe regulaminy poszczególnych przeglądów dostępne są na stronie internetowej www.woak. torun.pl, znaleźć tam można również wzór karty zgłoszenia oraz na bieżąco uaktualniane informacje dotyczące Konfrontacji.

Organizatorem XXII Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu jest Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu, współorganizatorem natomiast Akademickie Centrum Kultury i Sztuki Od Nowa.

Partnerami są Kino-Galeria Tumult oraz Agencja GRA.

Najbliższe warsztaty i szkolenia:

23-24 lutego 2013 r. – Śpiewnik polski. Śpiewamy polskie piosenki. Zajęcia prowadzi Erwin Regosz, koszt akredytacji 80 PLN, termin zgłoszeń: 8 lutego.

1-3 marca 2013 r. – Coaching project z Contact improvisation z elementami Body Mind Centering®.

Zajęcia prowadzi Iwona Olszowska, koszt akredytacji 150 PLN, termin zgłoszeń: 15 lutego.

Różne techniki tańca W czerwcu odbędzie się natomiast przegląd w dziedzinie Tańca. W konkursie mogą wziąć udział indywidualni twórcy i amatorskie zespoły taneczne, które przygotują – przy użyciu różnych technik – opowieść taneczną: miniaturę, inscenizację, widowisko, spektakl teatru tańca. Zespoły i twórcy indywidualni zainteresowani udziałem w Konfrontacjach tanecznych powinni do 10 maja przesłać nagranie całej prezentacji z nieruchomej kamery w planie ogólnym całej sceny – bez najazdów. Na podstawie nagrań ustalony zostanie program przeglądu finałowego, który odbędzie się 14 czerwca w OdNowie.

15-17 marca 2013 r. – Teatr – Muzyka – Ruch. Zajęcia prowadzą: Agnieszka Piasecka, Erwin Regosz, Krystian Wieczyński i Marta Zawadzka, koszt akredytacji 80 PLN, termin zgłoszeń: 1 marca.

Filmowo w październiku Po raz trzeci w ramach KATAR-u odbędzie się przegląd Film. Filmowcy zainteresowani udziałem w konkursie mogą nadsyłać swoje prace do 6 września. Filmy zgłoszone do konkursu powinny odpowiadać jednej

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 56 6522027, 56 6522028, 56 6522755, 56 6570290, 56 6570291 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl

7-10 marca 2013 r. – Ogólnopolskie Warsztaty Piosenkarskie Dwa głosy – śpiew tradycyjny i estradowy. Zajęcia prowadzą: Artur Grudziński, Ewa Kossak, Marzena Motyl i Erwin Regosz, koszt akredytacji 450 PLN (w tym zakwaterowanie i wyżywienie), termin zgłoszeń: 22 lutego.

inf. Kamil Hoffmann

luty 2013 |

| 53

w y da r z e n i a Galeria Sztuki Wozownia 8 lutego – 17 marca 2013

Justyna Koeke Układ mięśniowy

Kurator: Przemysław Chodań Wystawa „Układ mięśniowy” jest wyborem prac Justyny Koeke, w których artystka ożywia i dynamizuje kulturowe klisze dotyczące męskości.

Justyna Koeke (1976) artystka wizualna, kuratorka, działaczka społeczna. Studiowała w Krakowie, Norymberdze, Warszawie i Stuttgarcie. Autorka licznych wystaw indywidualnych.

Małgorzata Dawidek- Gr yglicka, Body Stories, fragment y 3, 4 i 5

8 lutego – 3 marca 2013

Małgorzata Dawidek-Gryglicka „Body Stories”

„Body Stories to zbiór wizualno-tekstowych opowieści, które poruszają problematykę ciała – jego sensualności, emocjonalności, ograniczeń i języka.

Zbiór przyjął formę rysunkowych i malarskich instalacji, których dominującym kolorem jest czerwień. To jej temperatura stała się moim przewodnikiem w kreśleniu wypowiedzi ciała niemieszczącego się w języku.” [tekst: M. Dawidek Gryglicka, wrzesień 2012] Małgorzata Dawidek Gryglicka w swojej praktyce artystycznej porusza się pomiędzy literaturą a sztukami wizualnymi – jest autorką tekstów wizualnych, hipertekstów, instalacji tekstowo-malarskich w galeriach i przestrzeniach publicznych. Artystkę interesuje językowy aspekt komunikacji – związki pomiędzy słowem, jego obrazami i desygnatami. www.dawidek.art.pl

8 lutego – 3 marca 2013

Wiktor Polak Lunapark

Laboratorium Sztuki 2013. Nie(po)rozumienie.

Kuratorka: Maria Niemyjska Wystawa łódzkiego artysty otwiera cykl wystaw zatytułowany Nie(po)rozumienie w kameralnej przestrzeni laboratorium sztuki.

19.02.2013, wtorek, godz. 17.00

Ewa Domańska Humanistyka afirmatywna / wykład

Wystąpienie będzie miało na celu przybliżenie idei humanistyki afirmatywnej, pozytywnej i wspierającej jako sposobu na przekroczenie negatywności wywołanej humanistyką lat 80-tych i 90-tych, która opierała się na kategoriach traumy, ofiary, wykluczenia, pustki, końców i katastrofy.

Galeria Sztuki WOZOWNIA, www.wozownia.pl 87-100 Toruń ul. Rabiańska 20, tel. 566 226 339

Towarzystwo Polsko-Austriackie w Bydgoszczy

Informacja i rezerwacja zaproszeń: Towarzystwo Polsko-Austriackie w Bydgoszczy, tel. 609 678 277; Restauracja „Maestra” w Operze Nova w Bydgoszczy, tel. 523 251 651; www.tpa-byd.pl 54 |

| luty 2013

w y da r z e n i a Kino Orzeł „Broken” reż. Rufus Norris, wyst.: Tim Roth Jedenastoletnia, chorująca na cukrzycę, Skunk mieszka wraz z ojcem Archiem, starszym bratem oraz opiekunką Kasią w typowej brytyjskiej dzielnicy. Dziewczynka nie ma zbyt wielu przyjaciół. Jednym z nich jest Rick – dziwny młody człowiek, mieszkający nieopodal razem z rodzicami. „Biec w stronę Ty”, 30 min + „To tylko wiatr” Film opowiada o prawdziwych wydarzeniach, jakie miały miejsce na przełomie 2008 i 2009 roku na Węgrzech. Romską wioskę zaatakowali wtedy nieznani sprawcy i przeprowadzili na jej mieszkańcach egzekucję. „Manipulacja” reż. Pascal Verdosci, wyst.: Klaus Maria Brandauer Zurych, lata 50. Zbliżający się do emerytury agent specjalny zostaje uwikłany w spisek związany z wpływowym doradcą do spraw wizerunku, który podejrzewany jest o szpiegostwo. „Cezar musi umrzeć” reż. Paolo Taviani, Vittorio Taviani Dzieło Tavianich stanowi niezwykła paralelę pomiędzy Szekspirowskim dramatem a współczesnością. W osadzonej w włoskim więzieniu o zaostrzonym rygorze inscenizacji „Juliusza Cezara” udział biorą złodzieje, mordercy i członkowie mafii. „Pragnienie miłość” Nastoletnia Alejandra przeprowadza się z ojcem do Mexico City, gdzie obydwoje rozpoczynają nowe życie. Tragedia dziewczyny zaczyna się, gdy do sieci trafia intymne nagranie z jej nowym chłopakiem. „Klip” reż. Maja Miloš Bohaterowie filmu destrukcyjnymi zachowaniami wyrażają sprzeciw wobec bolesnej rzeczywistości. W tle ich poczynań pojawiają się społeczne problemy Serbii. „Cztery słońca” reż. Bohdan Sláma Jára to ojciec rodziny, który mając czterdzieści lat, wciąż jest niedojrzały. Problemy, do których się przyczyni, pomoże mu rozwiązać lokalny guru, Karel. „Kanadyjskie sukienki” reż. Maciej Michalski Na urodzinach Zofii przenosimy się w świat polskiej wsi z lat 80tych. Urodziny te są wielką ucztą smaków, kolorów, ludzi tamtego czasu, ale przede wszystkim oczekiwaniem na przyjazd Amelii i Tadeusza – córki i męża mieszkających od 10 lat w Kanadzie. Niespodziewanie Amelia przyjeżdża sama.

PROSTO W SERCE czyli Walentynki w kinie Orzeł

Przegląd filmów o tematyce miłosnej. Klasyczne romanse w postaci „Casablanki” i „Przeminęło z wiatrem” oraz nowości „Zakochana bez pamięci” z Juliette Binoche oraz przedpremierowy pokaz włoskiego filmu „Dziewczyny o wielkich sercach”.

Romantyczna randka w kinie to rzecz której doświadczył niemal każdy lub za chwile to zrobi.

Będą klasyczne działa gatunku oraz nowości. Wszystkie filmy są na bardzo wysokim poziomie artystycznym.

Specjalna oferta dla zakochanych (Bilet na jeden seans dla pary będzie kosztował tylko 20 zł).

Ceny W lutym: biletów: 1 18.00 „Broken” 11 i 14 zł PT 20.15 „Biec w stronę TY” 3 18.00 „Broken” NI 20.15 „Biec w stronę TY” 4 18.00 „Broken” PN 20.15 „Biec w stronę TY” i „To tylko wiatr” 5 18.00 „Broken” WT 20.15 „Biec w stronę TY” i „To tylko wiatr” 6 18.00 „Broken” ŚR 20.15 „Biec w stronę TY” i „To tylko wiatr” 7 18.00 „Broken” CZ 20.15 „Biec w stronę TY” i „To tylko wiatr” 8 18.00 „Manipulacja” PT 20.15 „Cezar musi umrzeć” 9 20.30 „Cezar musi umrzeć” SO 10 18.00 „Manipulacja” NI 20.15 „Cezar musi umrzeć” 11 18.00 „Manipulacja” PN 20.15 „Cezar musi umrzeć” 12 18.00 „Manipulacja” WT 20.15 „Cezar musi umrzeć” 13 20.15 „Cezar musi umrzeć” ŚR Walentynki w Kinie Orzeł, bilety 11 zł i 14 zł, walentynkowa oferta dla par – bilet dla 2 osób 20 zł 14 18.00 „Przeminęło z wiatrem” CZ 20.15 „Zakochana bez pamięci” 15 18.00 „Casablanca” PT 20.15 „Dziewczyny o wielkich sercach” – premiera 17 18.00 „Niebo w gębie” NI 20.15 „Jiro śni o sushi” 18 18.00 „Pragnienie miłości” PN 20.15 „Klip” 19 18.00 „Pragnienie miłości” WT 20.15 „Klip” 20 18.00 „Pragnienie miłości” ŚR 20.15 „Klip” 21 18.00 „Pragnienie miłości” CZ 20.15 „Klip” 23 18.00 „Cztery słońca” PT 20.15 „Kanadyjskie sukienki” 24 18.00 „Cztery słońca” NI 20.15 „Kanadyjskie sukienki” 25 18.00 „Cztery słońca” PN 20.15 „Kanadyjskie sukienki” 26 18.00 „Cztery słońca” WT 20.15 „Kanadyjskie sukienki” 27 18.00 „Cztery słońca” ŚR 20.15 „Kanadyjskie sukienki” 28 18.00 „Cztery słońca” CZ 20.15 „Kanadyjskie sukienki”

luty 2013 |

| 55

w y da r z e n i a Miejskie Centrum Kultury 3.02.2013, niedziela, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, koszt 40 zł.

Zapisy: teatr@mok.bydgoszcz.pl

Warsztat teatralno-cyrkowy Teatru Małych Form pt. „Zabawa w cyrk”

Program warsztatu: pantomima, klaunada, żonglerka, gry i zabawy integracyjne, elementy iluzji, modelowanie balonów.

Warsztat przeznaczony jest dla osób zainteresowanych pedagogiką cyrku dziecięcego, nauczycieli, pedagogów oraz instruktorów teatralnych. Czas trwanie warsztatu – 5 godzin. Uczestnicy zajęć otrzymują zaświadczenie.

Warsztaty poprowadzi Mieczysław Giedrojć współpracujący z wieloma teatrami, występujący w przedstawieniach wg A. Czechowa, F. Dostojewskiego, M. Gogola, F. Kafki, J. Webstera, S. I. Witkiewicza oraz prezentacjach autorskich. Pracował w Anglii, Danii, Francji, Niemczech, Rosji, Słowacji, Szwajcarii i na Ukrainie pokazując własne spektakle, prowadząc warsztaty teatralne i realizując ruch sceniczny do przedstawień polskich autorów. W ostatnich latach współtworzy i wykonuje artystyczne programy profilaktyczne, z których jeden został wykorzystany w projekcie Światowej Organizacji Zdrowia. Jako wykonawca monodramów, mim i clown często występuje na międzynarodowych festiwalach teatralnych. Od wielu lat prowadzi zajęcia dla nauczycieli i pedagogów w ramach kursu pt. „Pedagogika cyrku dziecięcego”, organizowanego przez Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. Studiował na Akademii Teatralnej w Warszawie na Wydziale Wiedzy o Teatrze. W 1995 roku założył Teatr Małych Form, który prowadzi do dzisiaj.

4.02.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609047117; 695599271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino: spektakl „Brzydkie Kaczątko” 56 |

| luty 2013

9.02.2013, sobota, godz. 15.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, koszt 20 zł, zapisy: teatr@mok.bydgoszcz.pl

Warsztat impro z Teatrem Improwizowanym KLANCYK

Zapraszamy na warsztaty improwizacji teatralnej prowadzone przez Michała Sufina z Teatru Improwizowanego KLANCYK!

IMPRO to forma teatralna, która pojawiła się w angielskim i amerykańskim teatrze w latach sześćdziesiątych XX wieku. Obecnie jest popularna na całym świecie. Buduje przedstawienie teatralne na oczach widza, wykorzystując miedzy innymi różne formy improwizacji, techniki i struktury narracyjne oraz formy pantomimiczne. Taka forma improwizacji jest używana w wielu szkołach teatralnych, ponieważ zwiększa kreatywność i możliwości twórcze studentów, integruje grupę, ucząc współpracy i reagowania na druga osobę na scenie. Pozwala lepiej zrozumieć naturę widowiska teatralnego, którego aktor jest pełnoprawnym uczestnikiem i współautorem. Zwiększa świadomość ciała.

Uczy struktur dramatycznych i pozwala na wykorzystanie ich w trakcie przedstawienia. Z tego względu jest interesująca zarówno dla aktora jak i przyszłego dramatopisarza. Z takiej szkoły teatralnej wywodzi się wielu znanych aktorów, m. in. Robin Williams i Alan Alda. Istnieją różne nurty teatru improwizowanego, m.in. krótkie i długie formy komediowe, musicale i improwizacja eksperymentalna.

Partner kultury

w y da r z e n i a 9.02.2013, sobota, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł

Teatr Improwizowany KLANCYK, spektakl impro

Komedia improwizowana polega na wymyślaniu i odgrywaniu scen na bieżąco, bez scenariusza. Inspiracją są podpowiedzi publiczności (np. miejsce akcji, motyw przewodni, tytuł sceny itp.). Poza tym uczestnikom mogą być narzucane różnego rodzaju ograniczenia (np. dialog wolno prowadzić tylko przy użyciu pytań; jedna osoba poza sceną podkłada głos osobie na scenie itp.).

Tym razem na scenie MCK pojawi się warszawska grupa Klancyk.

Klancyk jest jedną z pionierskich grup impro w Polsce. Improwizacją teatralną zajmuje się od 2004 roku.

Nie jest kabaretem. Nie robi polskiego Who’s Line Is It Anyway. Nie jest grupą stand-upperów. Klancyk tworzy autorskie spektakle komediowe. Występuje w klubowo-teatralnych przestrzeniach Warszawy. Ich spektakle na stałe goszczą w repertuarze Klubokawiarni Chłodna 25 i Klubu Powiększenie w Warszawie. Zdobyli wyróżnienie na Festiwalu FAMA (2011 r.), występowali na przeglądach i festiwalach w całym kraju.

11.02.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł.

Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino spektakl: „Brzydkie Kaczątko” 13.02.2013, środa, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino: spektakl „Śpiąca Królewna” 13.02.2013, środa, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny.

Zapisy: teatr@mok.bydgoszcz.pl

Przedpokój teatralny – warsztaty z Teatrem niebopiekło Bydgoski teatr niebopiekło zaprasza na warsztaty poświęcone budowaniu podstawy aktorstwa – świadomości ciała. W programie podstawowy trening fizyczny aktora, poszukiwanie alternatywnego języka ciała, trening niebanalnych sposobów ekspresji, autoobserwacja bez lustra, a także praca nad kontaktem niewerbalnym między partnerami i koncentracją jako podstawami pracy zespołu na próbach i na scenie. Należy przynieść dres, ćwiczymy boso.

14.02.2013, czwartek, godz. 17.00, Kawiarnia Szpulka MCK, bilety 10 zł

Koło Gospodyń Miejskich: Warsztat rękodzielniczy – ramka na zdjęcie

W walentynki zapraszamy panie do tworzenia i zdobienia ramek okolicznościowych. Kto ma chęć, będzie mógł sobie wmontować w nią zdjęcie ukochanego, a kto woli, zdjęcie z wakacji. Prowadzenie: Anna Tomasik. Liczba miejsc ograniczona. Zapisy pod adresem: dominika.kiss-orska@mok.bydgoszcz.pl 16.02.2013, sobota, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, rezerwacje@mok.bydgoszcz.pl

Występ Zespołu Pieśni i Tańca Płomienie

Uczta dla miłośników polskiej muzyki ludowej, śpiewu i energetycznego tańca.

Bydgoszczanie znają „Płomienie” z koncertów, których Zespół daje na terenie miasta i województwa kilkadziesiąt rocznie. W ostatnich latach prezentuje bogactwo kultury ludowej w formie barwnych widowisk słowno-muzycznych prezentowanych szerokiej publiczności. Często reprezentuje Polskę na międzynarodowych festiwalach. W przeciągu 30 lat działalności Zespół oklaskiwany był między innymi w Bułgarii, Turcji, na Węgrzech, w Holandii, Hiszpanii, Szwecji, Belgii, Danii, Turcji, Grecji, Rosji, Finlandii, Norwegii i w Niemczech.

16.02.2013, sobota, godz. 14.00

Spacerownik bydgoski: Z wizytą u Pauliny Wiśniewskiej założycielki pracowni „Brunoszka”, ul. Sienkiewicza

„Brunoszka to pracownia, w której powstaje przede wszystkim niepowtarzalna ręcznie robiona biżuteria – mówi Paulina. – To marka, która powstała z miłości do tworzenia. Brunoszka szyje i kocha nietuzinkowe rzeczy. Unikatowe przedmioty dla wyjątkowych… małych i dużych ludzi.”

16.02.2013, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Instytut Muzyki Miejskiej – koncert Maryna C./Wiersze Cwietajewej

Gramy i śpiewamy poezję, ale we współczesnym, ostrym brzmieniu. Dlatego nazywamy to, co robimy Alternatywą Poetycką.

Interpretujemy teksty rosyjskiej poetki Mariny Cwietajewej, tworzącej w pierwszej połowie XX w ryzykantki, która miała odwagę bezkompromisowo żyć, kochać i tworzyć. Mówiła o uczuciach w boleśnie prosty sposób. Jej poezja musiała doczekać się ery gitary elektrycznej i handsonica aby objawić swoją rockową siłę i potencjał. Teksty Mariny zainspirowały nas do bluesowych, rockowych i onirycznych brzmień. „Poniosły” nas w stronę koncertu rockowego, a nie melancholijnego, poetyckiego recitalu, bo Marinie Cwietajewej bliżej luty 2013 |

| 57

w y da r z e n i a

wbrew pozorom do Marianne Faithfull czy Pati Smith niż do Anny Achmatowej. W naszej muzyce pojawiają się też wiejskie brzmienia głosowe- to inspiracja samej Cwietajewej i zainteresowania Pauli Kinaszewskiej – aktorki i wokalistki, która od lat śpiewa pieśni swojej babci. W spektaklu zabrzmi też ojczysta mowa Cwietajewej. „Jedni są z głazu, drudzy są z gliny A ja błyskam i srebrzę się cała Moja rzecz – zdrada, imię – Maryna, Ja – morska piana niestała.”

Główna pomysłodawczyni projektu to wokalistka i aktorka – Paula Kinaszewska, związana z teatrami warszawskimi: Teatrem Narodowym, Teatrem Studio, Laboratorium Dramatu, nagrodzona za debiut przez krytyków teatralnych nagrodą im. Andrzeja Nardellego w 2000 r., występująca też w filmach i TV. Muzykę skomponowali dwaj młodzi współcześni kompozytorzy – bracia Bartłomiej i Hipolit Woźniakowie, którzy także towarzyszą artystce podczas koncertu.

Na gitarze akustycznej i handsonicu – Hipolit Woźniakkompozytor piosenek i muzyki do spektakli teatralnych; a na gitarze elektrycznej, akustycznej i syntezatorze – Bartłomiej Woźniak, także kompozytor piosenek i muzyki filmowej i teatralnej. Zespół zakończył właśnie pracę nad płytą, na której znajdzie się 12 utworów.

Na płycie usłyszymy obok wymienionych muzyków także Fabiana Włodarka – akordeonistę i pianistę oraz Roberta Siwaka grającego na instrumentach perkusyjnych. Płyta wyjdzie na początku grudnia. „Twoje imię – ptaszyna w rękach, Twoje imię – zimno sopelka, Jedno jedyne ust poruszenie, Twoje imię – sylaba, drgnienie, Schwytana w locie piłeczka, W ustach srebrny dźwięk dzwoneczka.”

17.02.2013, niedziela, godz. 8.30

Kultura na świeżym:

Unisław Pomorski – Ostromecko. Zbiórka o godz.

8.30 na PKP. O godz. 8.57 ruszamy pociągiem do Unisławia Pomorskiego. (9 zł) 58 |

| luty 2013

Stamtąd pieszo idziemy w kierunku Ostromecka.

Przejdziemy przez stok narciarski pod Unisławiem, wejdziemy na żółty szlak – Rezerwat leśny „Linie”, który prowadzi przez: Dąbrowę Chełmińską, Janowo, Reptowo, Rafę, Ostromecko. W Rafie zejdziemy do pradoliny Wisły. Po drodze jest jeszcze rezerwat Las Mariański.

Jest on elementem parku krajobrazowego Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Występują w nim mieszane lasy porastające wschodni brzeg pradoliny Wisły. Bardzo Stare. Rezerwat przyrody Reptowo, to ostoja czapli siwej. W koronach starych sosen mają swoje gniazda.

W rezerwacie Linie występuje Brzoza karłowata, bo są tam torfowiska. Ta brzoza nie rośnie nigdzie indziej w Polsce. To relikt na naszych ziemiach!

Powrót z Ostromecka do wyboru: PKP – 17.52 – Bydgoszcz główna 18.22 (5,80 zł) PKS – (15.00-15.30-16.00-17.50) – 4,70 zł 17.02.2013, niedziela, godz. 18.00, foyer i Kawiarnia Szpulka

Wystawa plakatów „Czterdzieści plakatów z czterdziestolecia” 17.02.2013, niedziela, godz. 14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Instytut Muzyki Miejskiej, ETNOMAX-Blekot, warsztaty 17.02.2013, niedziela, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Instytut Muzyki Miejskiej, ETNOMAX-Blekot, koncert

Skład: Piotr Chociej – kontrabas Krzysztof Ostasz – Instrumenty perkusyjne Andrzej Kozłowski – piła muzyczna, fletnia tłokowa, quena, okaryna ręczna, instrumenty dęte z rur pcv,

w y da r z e n i a szałamaje kokosowo-bambusowe, muzyczne wiaderko itd. itp.

Konstruktor instrumentów i poszukiwacz dźwięków.

Jak zawrzeć w kilku słowach istotę naszego grania?

Przyjmujemy że muzyka jest formą nieskrępowanej wypowiedzi, a instrumenty narzędziami, które mają wiele nieodkrytych możliwości brzmieniowych. Dźwięki nieprzetwarzane elektronicznie, grane na instrumentach etnicznych i etnopochodnych.

Inspiracje czerpiemy z muzyki świata. Tak jak instrumentarium. Łamiemy konwencje i kanony a jednocześnie pokazujemy siłę i magię brzmień.

17.02.2013, godz. 18.15, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

IMPRO – bogate źródło witamin

– pokaz improwizacji teatralnej Grupy wymyWammy Aby żyć zdrowo i utrzymywać swój organizm w odpowiedniej formie należy swą dietę urozmaicać, między innymi codziennie spożywając warzywa i owoce.

My polecamy również regularne zażywanie impro, będące gwarancją dobrego humoru, stanowiące źródło energii, optymizmu i chichotu. wymyWammy to jedyna grupa improwizacyjna w Bydgoszczy. Jej skład opanowały dziewczyny, które z babskiej energii chcą uczynić największy atut. Podczas gier improwizacyjnych aktorzy tworzą widowisko teatralne spontanicznie, reagując na nieprzewidywalne sugestie widzów. Przyjdźcie i wyreżyserujcie nasz występ!

20.02.2013, środa, godz. 10.00 i 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł, rezerwacje: teatr@mok.bydgoszcz.pl, mietekteatr@op.pl

Teatr Małych Form i Fiz-harmonia Toruń – Przestrzeń, czas i ruch – teatralny esej o fizyce, fizyczny esej o teatrze

Historia teatru i historia fizyki jest zmaganiem się z przestrzenią, czasem i ruchem. Dla aktora są one kluczowe, ponieważ jego działanie polega na świadomej organizacji przestrzeni tak, by za pomocą ruchu i czasu wykreować świat czytelny dla widza.

Dla fizyka kategorie te są równie istotne. Jak przekaz aktorski odnosi się do widza, tak nawet najbardziej wyrafinowane teorie fizyczne zawsze ostatecznie odnoszą się do obserwatora. W przeciwnym razie nie byłyby sprawdzalne, a fizyka nie byłaby nauką. „Esej” ma formę widowiska z udziałem aktora-mima, muzyka oraz dwóch fizyków. Aktor-mim wraz muzykiem wytwarzają iluzję przestrzeni z jej ograniczeniami, czasu z jego ciągłością i ruchu z jego względnością.

Fizycy zastanawiają się, czym jest przestrzeń? Czy jest w nas? Czy istnieje przestrzeń absolutna? Czym jest nasze ciało w przestrzeni? Czym jest czas? Jak możliwa jest muzyka? Czy istnieje czas absolutny? Czy zawsze można stwierdzić ruch? Czy istnieje ruch absolutny? Co to jest bezwładność? Czy można sobie wyobrazić czas bez zmiany, przestrzeń bez przedmiotów, ruch i bezwładność w pustym Wszechświecie?

„Esej” adresowany jest przede wszystkim do uczniów szkół średnich o wszystkich profilach – od humanistycznego do przyrodniczo-technicznych. Nie popularyzuje określonych zagadnień z fizyki, lecz pytania i idee, poprzez które kształtuje się nasze rozumienie świata. „Esej” na większość z tych pytań nie dostarcza ostatecznych odpowiedzi, bo takie prawdopodobnie nie istnieją.

Paweł Szroeder

Występują: Fiz-harmonia Toruń, w składzie: Mirosław Bylicki – fizyk, Paweł Szroeder – fizyk, Paweł Harłoziński – muzyk. Teatr Małych Form Bydgoszcz: Mieczysław Giedrojć – aktor mim Scenariusz i reżyseria: Mirosław Bylicki, Mieczysław Giedrojć, Dariusz Kubicki, Paweł Szroeder 21.02.2013, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, wstęp wolny

Wystawa prac Jolanty Gawryś Jędrej „Da – sein” fotografia i haft 22.02.2013, piątek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_ sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino spektakl: „Brzydkie Kaczątko” 22.02.2013, piątek, godz. 21.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł

Nowe Tendencje w Muzyce klubowej: koncert „Adre’n’ Alin”

Pod tym pseudonimem kryje się pianista, kompozytor, tekściarz i wokalista w jednym – Igor Szulc.

Swoją bezkompromisową elektronikę łączy z brzmieniami ulubionego instrumentu jakim jest fortepian, a wszystko to zmiksowane w poetycki sposób staje się potężną dawką dźwiękowych emocji. „Adre’n’Alin” to klasyka i elektronika, kosmos i atom, adrenalina i spokój, brud i pełen szlif. Męski „Adre” spotyka kobiecą „Alin”. Łączą się. Adre’n’Alin.

Partnerzy kultury

luty 2013 |

| 59

w y da r z e n i a 22.02.2013, piątek, godz. 20.00, Węgliszek, wstęp wolny

Premiery Płytowe: koncert Green Grass „Transatlantic Blues Project”

„Transatlantic Blues Project” to muzyczny most pomiędzy miastami Charleston w Południowej Karolinie (USA) i Bydgoszczą, a w wymiarze artystycznym spotkanie bluesmanów z dwóch kontynentów. Idea projektu powstała gdy Gary Erwin – amerykański pianista i wokalista – postanowił zrealizować swoje marzenie o przyjeździe do kraju przodków. W trakcie tej wyprawy poznał muzyków bydgoskiego zespołu Green Grass.

Efektem spotkania była trasa koncertowa „Shrimp City Slim & Green Grass” i płyta, która jest zapisem koncertu z Hotelu „Pod Orłem” zarejestrowanego w dniu 27 października 2012 roku w trakcie Blues & Folk Festival organizowanego przez Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki w Bydgoszczy.

KONK U RS

ANIMOCJE 2013 – zgłoś swoją animację!

Organizator Festiwalu Filmów Animowanych ANIMOCJE zaprasza do wzięcia udziału w konkursie na krótkometrażowy film animowany. Konkurs skierowany jest do wszystkich twórców animacji. Nie czekaj – ZGŁOŚ SIĘ JUŻ DZIŚ!!!

60 |

| luty 2013

Green Grass Zespół „Green Grass” zaistniał na polskiej scenie bluesowej na początku lat 90-tych, ma na koncie kilkaset zagranych koncertów, wśród których były zarówno występy w małych salach klubowych, jak i na dużych scenach plenerowych. W swojej twórczości zespół posługuje się uniwersalnym muzyczny językiem wywodzącym się z najlepszych tradycji bluesa miejskiego.

Repertuar stanowią zarówno własne kompozycje, jak i bluesowe standardy.

23.02.2013, sobota, godz. 9.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

58 Ogólnopolski Konkurs Recytatorski – eliminacje miejskie

Recytacja, czyli sztuka głosowej interpretacji tekstu, to znakomity trening pamięci, wyobraźni i wrażliwości, a także okazja do obcowania z pięknem języka polskiego i literatury. Rozkwit ruchu recytatorskiego przypada na XIX wiek, kiedy nurt ten sprawdzał się jako nośnik idei patriotycznych. Dziś, dzięki takim wydarzeniom jak Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, recytacja cieszy się ogromną popularnością przede wszystkim jako forma artystyczna. Zrodziła ona takie zjawiska jak poezja śpiewana i teatr jednego aktora.

Zapraszamy do udziału w eliminacjach miejskich 58.

OKR w Miejskim Centrum Kultury. W konkursie obejmującym turnieje RECYTATORSKI, WYWIEDZIONE ZE SŁOWA, TEATRÓW JEDNEGO AKTORA I POEZJI ŚPIEWANEJ. Udział wziąć może młodzież szkół ponadgimnazjalnych i dorośli. Szczegółowe wymagania dotyczące repertuaru na poszczególne turnieje i karty zgłoszeniowe – ewa.stolowska@mok.bydgoszcz.pl

Zgłoszenia filmów przyjmujemy do dnia 24 marca 2013 roku.

Szczegóły na www.mck-bydgoszcz.pl Festiwal Filmów Animowanych ANIMOCJE odbędzie się w Bydgoszczy w dniach 24-27 kwietnia 2013 roku. Wśród festiwalowych wydarzeń znajdą się wystawy, spotkania autorskie, warsztaty i oczywiście dużo filmów animowanych. Szczegóły już niedługo…

Więcej informacji o konkursie można uzyskać pod adresem animocje@mok.bydgoszcz.pl lub telefonicznie: 52 322 55 544, 519 346 585

w y da r z e n i a 23.02.2013, sobota, godz. 19.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Klub Akademii Jazzu

Kontynuacją współpracy z Akademią Muzyczną zapraszamy na nowy cykl MCK „Klub Akademii Jazzu”.

Podczas tych koncertów w Kawiarni SZPULKA zespoły złożone ze studentów Akademii Muzycznej prezentować będą twórczość wybranego jazzowego artysty.

Ten cykl to również edukacja, ponieważ każdy koncert poprzedzony będzie multimedialną prezentacją sylwetki wybranego giganta jazzu, którą prowadzić będzie Grzegorz Nadolny.

25.02.2013, poniedziałek, godz. 16.00, Focus Mall/Centrum miasta

Happening: Światowy Dzień Powolności

Szef włoskiego stowarzyszenia Sztuka Powolnego Życia Bruno Contigiani powiedział: „Unikając pośpiechu i stresu można poprawić jakość życia”. Dekalog spokojnego życia obejmuje następujące zasady: nie denerwować się stojąc w kolejce i wykorzystać spędzony w niej czas na przyjemną rozmowę, wstać pięć minut wcześniej, by przygotować się bez pośpiechu i spokojnie zjeść śniadanie, nie używać w SMS-ach skrótów i symboli, czytać więcej gazet i mniej oglądać telewizję.

Im wolniej żyjemy, tym świadomiej przeżywamy swoje życie i gromadzimy więcej pozytywnych zdarzeń.

Happening ma nakłonić odbiorców do zwolnienia, skupienia się na doznawaniu „tu i teraz” – dla zdrowia, dla siebie, dla bliskich.

27.02.2013, środa, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł. Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609047117; 695599271; (52) 3255545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_sienko@o2.pl; www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino spektakl: „Śpiąca Królewna” 27.02.2013, środa, 18.00, Kawiarnia Szpulka MCK

Centrum Kultury Fantastycznej:

Philip Jose Farmer – weteran wojen psychicznych. Prowadzenie Tadeusz Krajewski 28.02.2013, czwartek, godz. 17.00, Kawiarnia Szpulka MCK, bilety 10 zł

G r z e g o r z N a d o l n y. F o t . M a r e k H o f m a n

24.02.2013, niedziela, godz. 9.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, zapisy: teatr@mok.bydgoszcz.pl

Poranek teatralny dla osób niepełnosprawnych – świadomość ciała jako podstawa pracy aktora 24.02.2013, niedziela, godz. 11.00, foyer MCK, wstęp wolny. Zapisy:dagmara.wroblewska@mok. bydgoszcz.pl

Zatańcz ze mną mamo

„Zatańcz ze mną mamo”, zajęcia taneczne dla dzieci od lat 5 z opiekunami! Jeśli kochasz taniec a przy okazji twórczo i aktywnie chcesz spędzić czas ze swoim dzieckiem przyjdź do nas!, U nas poznasz podstawy flamenco w jazzowych aranżacjach. Warsztaty odbywają się raz w miesiącu. Prowadzi je Dorota Dzięcioł – znakomita tancerka flamenco i pedagog, solistka zepołu Danza del Fuego. Prosimy zaopatrzyć się w wygodny strój i obuwie na zmianę.

Koło Gospodyń Miejskich Warsztat „Buduję relacje z bliskimi – moje mocne strony”.

Napisano wiele książek, poradników i podręczników na temat porozumiewania się i budowania relacji. Relacje budujemy w każdym kontakcie z drugą osobą, więc prawie przez całe życie. NA zajęciach dowiemy się, jak wspierać skuteczną komunikację w rodzinie, rozwijać umiejętności porozumiewania się.

Warsztat wypełniony będzie ciekawymi ćwiczeniami oraz krótkim wykładami na temat: 1. Mój styl komunikowania 2. Bariery i zakłócenia. Co nam przeszkadza w słuchaniu i w mówieniu?

3. Moje mocne strony w budowaniu relacji Warsztat przeprowadzi: Małgorzata Kerl, trenerka rozwoju osobistego oraz Autoryzowana Trenerka SPW. Ukończyła kierunek Zarządzania na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu oraz Studium Akademii Trenerów na Wyższej Szkole Gospodarki w Bydgoszczy.

Na co dzień prowadzi zajęcia dla osób dorosłych w ramach „Szkoły Rodzica” oraz kursy dla dzieci i młodzieży z zakresu efektywnej nauki. luty 2013 |

| 61

w y da r z e n i a

fot. Andrzej Gawroński

W

Ostromecku zima. Piszę te słowa 9 stycznia. Za nami Bal Sylwestrowy – sądzę, że udany – znakomita orkiestra, doskonałe menu i wyjątkowy, pałacowy klimat. Przed nami natomiast Bal Seniora. Okazuje się, że ubiegłoroczny pomysł przypadł naszym Gościom do gustu, ponieważ, już w tej chwili, mamy prawie sto osób chcących wziąć w nim udział. To cieszy. Cieszy także widok za oknem, skrzypiący na mrozie śnieg, białe drzewa i wszystko to, dzięki czemu Ostromecko tak bardzo cieszy zmysły.

Nie cieszą za to okoliczności, w jakich spotkamy się w najbliższą niedzielę na wernisażu wystawy Marka Rony. Dlaczego? Już w maju minie rok, jak Marka nie ma z nami. A przecież kiedy spotkaliśmy się w kwietniu

na strychu przy okazji wystawy jego masek do „Szopki Bydgoskiej”, umawialiśmy się, że razem przygotujemy jego wystawę. Tak, przygotowujemy ją, a konkretnie – robi to Joanna Rona. Nie tak miało być… Cieszy fakt, że wystawa będzie, smuci to, że bez Marka. Myślę jednak, że, jeśli On gdzieś tam z góry patrzy na to, co dzieje się u nas – cieszy się. Jaka to szkoda, że już niczego nie stworzy. Brakuje nam Ciebie, Marku!

Przed nami kolejny miesiąc koncertowy w pałacu.

Postanowiliśmy nazwać go miesiącem fortepianowym, gdyż to ten instrument będzie „grał w lutym pierwsze skrzypce”.

Zapraszamy do Ostromecka!

Andrzej Gawroński

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 3.02.2013, godz. 16.00, Pałac Nowy, Impreza biletowana 10 zł

„Luty z fortepianem”

Projekt muzyczny Szymon Łukowski & Michał Gozdek został powołany w 2011 roku w celu wykonywania autorskiej muzyki z pogranicza jazzu i swobodnej improwizacji. Na repertuar duetu składają się autorskie kompozycje i aranżacje standardów jazzowych w nieczęsto spotykanej obsadzie instrumentalnej – saksofony i fortepian.

Szymon Łukowski – saksofonista tenorowy i sopranowy, klarnecista, kompozytor, aranżer, bandleader.

Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2011. Absolwent Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

Współpracował m.in. z Orkiestrą Symfoniczną Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, jako solista, Toruńską Orkiestrą Symfoniczną, Orkiestrą Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy, Eljazz Big Bandem oraz z Capellą Bydgostiensis i Teatrem Polskim w Bydgoszczy.

Michał Gozdek – absolwent Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Student 62 |

| luty 2013

fortepianu jazzowego początkowo w klasie B. Hołowni, następnie w klasie A. Żółkosia. Koncertował w kraju i za granicą, m.in. we Francji, Szwajcarii, Belgii i Niemczech. Na stałe współpracuje z saksofonistą Szymonem Łukowskim oraz grupą Around Jazz Quintet.

10 lutego 2013, godz. 16.00 Pałac Nowy, impreza biletowana 10 zł

Dominika Eska – pianistka

Absolwentka Akademii Muzycznej w klasie fortepianu prof. E. Bukojemskiej (2004, dyplom magistra sztuki z wyróżnieniem), Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie prof. E. Tarnawskiej (2005, studia podyplomowe), Uniwersytetu Muzyki i Sztuki w Graz w klasie fortepianu prof. O. Niederdorfera (2007, studia podyplomowe) Jest laureatką wielu międzynarodowych i ogólnopolskich konkursów pianistycznych, zdobyła m.in.

I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie w Paryżu w roku 1995, I nagrodę

w y da r z e n i a na Festiwalu Młodych pianistów w Siedlacach w 1996 roku, wygrała także Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny w Warszawie w 1998 roku. W swojej karierze występowała m.in. z Getyńską Orkiestrą Symfoniczną, z Toruńską Orkiestrą Kameralną, z Orkiestrą Akademii Muzycznej w Krakowie, a także z Orkiestrami Symfonicznymi Filharmonii: Olsztyńskiej, Krakowskiej i Dolnośląskiej.

Koncertowała również w Grazu (2006), Monzie (2006) i Paryżu, w Wielkiej Sali UNESCO. W programie m.in. utwory Chopina, Liszta, Mozarta Artystka, także własne kompozycje z wydanej przez w 2011 roku płyty „Pragnienie”.

10.02.2013

ToruńTO ToruńTO to interwencja artystyczna toruńskich twórców w lutym 2013 w Pałacu w Ostromecku. W programie wydarzenia wystawa czasowa „Local News” Stefana Kornackiego (laureat nagród Programu III Polskiego Radia „Talenty Trójki 2012”), koncert Mariusza Lubomskiego z piosenkami z nowej płyty oraz prezentacja projektu Cosmic Underground w którym torunianie i bydgoszczanie połączyli artystyczne siły w podróży po Europie. Przedsięwzięcie ma na celu promocję idei dwumiejskiej i ocieplenia relacji bydgosko-toruńskich poprzez działania artystyczne. Wydarzenie odbędzie się w neutralnej przestrzeni Pałacu w Ostromecku.

PROGRAM 18.00 prezentacja projektu „Cosmic Underground” 18.30 wystawa Stefan Kornacki „LOCAL NEWS”, wystawa czynna do 28.02.2013 19.00 koncert Mariusza Lubomskiego z zespołem (bilety 10 zł) 10 lutego 2013, godz. 17.30, Pałac Stary ZPPP Ostromecko

„TEKA BYDGOSKA” – wernisaż wystawy poplenerowej, polsko-ukraińskiego pleneru rysunkowego

Program został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszcz. Uczestnikami pleneru byli artyści z Polski oraz Ukrainy – Lwowa.

Głównym założeniem projektu było stworzenie „Teki Bydgoskiej”, której Leon Wyczółkowski nie zdążył lub z jakiś powodów nie stworzył. Sugerując się właściwym dla artysty sposobem ujęcia architektury oraz specyficzną lekkością kreski mistrza grafiki, powstał zbiór prac rysunkowych pokazujących miasto Bydgoszcz widziane okiem samego mistrza.

W efekcie powstał duży zbiór prac, plenerowych – szkicy tworzonych podczas codziennych wędrówek po Bydgoszczy. Rysunki odnoszą się do Wyczółkowskiego w wyborze tematyki i ujęcia prac, kompozycji oraz sposobu rysowania.

Uczestnicy Projektu: Marek Pankanin – główny organizator i uczestnik Volodya Semkiv – uczestnik Roman Gaydeychuk – uczestnik Sławomira Szkuta – uczestnik

Taras Popovych – uczestnik Marcin Wudniak – uczestnik Anna Reiter – organizator i uczestnik Adam Gajewski – organizator Stefan Pastuszewski – organizator 17.02.2013, godz. 16.00, Pałac Nowy, impreza biletowana 10 zł

Koncert fortepianowy Rafała Błaszczyka Rafał Błaszczyk jest studentem trzeciego roku Akademii Muzycznej im.

Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie fortepianu ad. dr Katarzyny Rajs. Jest laureatem wielu regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. II nagroda na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym we Włoszech, Vietri sul Mare oraz nagroda specjalna za najlepiej wykonany utwór Fryderyka Chopina. W programie: L. van Beethoven – Sonata f-moll op. 57 „Appassionata” F. Chopin – Polonez As-dur op. 53 F. Chopin – Scherzo cis-moll op. 39 F. Liszt – Sonata Dantejska 24.02.2013, godz. 16.00, Pałac Nowy, impreza biletowana 10 zł

Koncert Fortepianowy Elżbiety Bilickiej Elżbieta Bilicka, ur. 10 listopada 1992 r. w Słupsku.

Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku 6 lat w ognisku muzycznym, a od 1999 kontynuowała ją przez 12 lat w Szkole Muzycznej I i II ST. w Słupsku pod kierunkiem mgr Lucyny Jackowskiej-Brzóski.

W 2008 r. Elżbieta podjęła naukę w III Liceum Ogólnokształcącym im.

Marynarki Wojennej w Gdyni w klasie o profilu matematyczno-fizycznym. Jednocześnie w trybie indywidualnym kontynuowała naukę gry na fortepianie w Szkole Muzycznej II ST. w Słupsku. Obie szkoły ukończyła z wyróżnieniem w 2011. Od października 2011 r. studiuje w Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy początkowo w klasie fortepianu włoskiego pianisty Alberto Nose, a od 2012 r. w klasie fortepianu prof. Katarzyny Popowej-Zydroń.

Mając 10 lat zagrała po raz pierwszy z Orkiestrą Polskiej Filharmonii „Sinfonia Baltica”, z którą wystąpiła jeszcze trzykrotnie. Brała udział w pianistycznych konkursach regionalnych, krajowych i międzynarodowych, zdobywając liczne wyróżnienia i nagrody. luty 2013 |

| 63

w y da r z e n i a

Jolanta Gawr yś Jędrej, Clavicula nox

21.02.2013, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3, wstęp wolny

Wystawa prac Jolanty Gawryś Jędrej „Da-sein”, fotografia i haft Jolanta Jędrej (nazwisko panieńskie Gawryś) z wykształcenia artysta plastyk. W latach 2001–2007 studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na kierunku: Edukacja artystyczna

w zakresie sztuk plastycznych, specjalizacja: Plastyka intermedialna.

W 2007 roku obroniła z wyróżnieniem dyplom artystyczny „Da-sein” fotografie ręcznie haftowane powstały pod kierunkiem prof. UMK art. graf. Wiesława Smużnego oraz dr Anny Koli. Oprócz wyróżnienia otrzymała także nominację do nagrody im. Janusza Boguckiego za najlepszy dyplom artystyczny i teoretyczną pracę pisemną. W 2008 roku uczestniczyła w wystawie specjalnej VII Międzynarodowego Festiwalu Fotografii w Łodzi pt. „Przestrzenie wolności”. W lutym 2009 roku w „Kwartalniku Fotografia” – jednym z najważniejszych pism fotograficznych w Polsce ukazał się artykuł Zbigniewa Tomaszczuka „Jolanty Gawryś fotografia i haft”.

Jolanta Jędrej obecnie przygotowuje doktorat na Wydziale Sztuk pięknych UMK w Toruniu. Uczestniczyła

Księgarnia Jolanta

w wielu wystawach zbiorowych jak również indywidualnych. Na swoim koncie posiada publikacje na swój temat oraz publikacje graficzne – okładki do książek wydanych przez Wydawnictwo UMK w Toruniu.

W poszukiwaniach artystycznych Jędrej oprócz wypracowanej przez siebie nowatorskiej techniki własnej czyli połączenia fotografii z haftem korzysta również z możliwości jakie daje farba fosforencyjna. Oprócz fotografii zajmuje się również projektowaniem graficznym. „Pracę artystyczną Jolanty Jędrej charakteryzuje rzadko spotykany, niezwykły wręcz, perfekcjonizm.

Jej praca Da-sein w czarno-białej fotografii naniesionej na płótno i w hafcie na tejże fotografii, daje pełen obraz jej niebywałego perfekcjonizmu”.

Wiesław Smużny, prof. UMK

księgarnia internetowa www.jolanta.osdw.pl i stacjonarna ul. M. Konopnickiej 30 tel. 52 373 26 81

czynna:

os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska; MZK 64, 66, 69, 79 64 |

| luty 2013

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00

A/V

Tak! Studio – profesjonalne studio nagrań Miejskiego Centrum Kultury startuje pełną gębą. Co więcej, na chwilę przed startem rusza też nasz inauguracyjny projekt Pierwsza Płyta. To może być Twoja, Wasza płyta!

Zapraszamy do współpracy wszystkie ambitne projekty muzyczne rodem z Bydgoszczy. Zgłosić może się każdy, niezależnie od sytuacji majątkowej, lokalowej czy prawnej.

Nie ważny jest również staż. Dla nas liczą się: pomysł, energia i gotowość do szybkiej realizacji profesjonalnego materiału audio. Jedynym sztywnym kryterium jest brak wiążącego kontraktu z żadną z wytwórni. I jeszcze jedno: materiał musi być autorski.

Czekamy na zgłoszenia zawierające materiał demo (minimum 3 utwory). Należy je wysłać na adres studio@mck-bydgoszcz.pl. W tytule maila prosimy napisać „Pierwsza Płyta – zgłoszenie”.

Co oferujemy? Cały wydawniczy pakiet, czyli:

– profesjonalną rejestrację materiału audio – kompletne wydanie płyty CD – włącznie z projektem graficznym okładki – koncert w ramach cyklu Premiery Płytowe w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy – promocję nagranego materiału.

NIE CZEKAJ! ZGŁOŚ SIĘ JUŻ DZIŚ!

MUZYKA NIE ZROBI SIĘ SAMA!

XX Bydgoski Festiwal Operowy 27 kwietnia – 12 maja 2013

w Operze Nova