BIK 9/2013

Młodzi filmowcy, kandydaci śmierci

Felietony: Kaźmierski, Maniszewska, Andrzejewski, Pruss, Siwiec

wrzesień 2013

Miasto to żywy organizm

51.

Bydgoski Festiwal Muzyczny

nr 9 (442) ROK XXXIX ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Kuba Ziołek: W muzyce szukam liryzmu (nie ckliwości), nieoznaczoności (ale nie pustego abstraktu), wzniosłości (ale nie patosu), tajemnicy (ale nie mroku)

Festiwal kultury Europy Środkowej

Międzynarodowe Spotkania Poetyckie

24-28 września – Bydgoszcz, Więcbork, Sępólno Krajeńskie

Absynt: koncert zespołu Karbido z towarzyszeniem Jurija Andruchowycza Prezentacje poetyckie Josef Mlejnek (Czechy), Julija Stachiwska (Ukraina), Ołeh Kocarew (Ukraina), Juraj Kuniak (Słowacja), Maciej Melecki, Krzysztof Siwczyk, Maciej Kotłowski, Jerzy Suchanek, Artur Kremza, Małgorzata Lebda, Franciszek Nastulczyk, Aneta Kamińska, Wojciech Banach, Jarosław Jakubowski

Promocja nowego numeru „Poboczy” Wieczory poetyckie

Projekcja filmu Cwaniak z muzyką na żywo Marcina Pukaluka Projekcje filmów Polski film i Prywatny wszechświat

Na wszystkie wydarzenia Festiwalu POBOCZA – wstęp wolny!

Program bydgoskiej odsłony festiwalu na stronie 58

na początek Wrzesień jest miesiącem naznaczonym nieusuwalną ambiwalencją. Sam tego doświadczyłem, sam tego doświadczam stale. Niby miło się wraca do szkoły (no, do szkoły, jak do szkoły – do kolegów), ale to jednak powrót do szkoły. Nawet na uniwersytecie wrzesień był czasem studenckich praktyk.

Niby dobrze wreszcie wrócić z wakacji, bo przecież plaża i góry po jakimś czasie męczą, męczą bardziej niż praca (a nawet jak nie męczą, to nużą, a nawet jak nie nużą, to przecież tracą urok, gdy są aplikowane w nadmiarze). Wrzesień jest też naznaczony wzmożoną aktywnością kulturalną.

Kto sobie nieopatrznie zrobił urlop od kultury (duży błąd, moim zdaniem, ale może mieć pozytywny skutek), ten we wrześniu swój głód nasyci (a ten skutek to wzmożony apetyt). Kto się stęsknił za teatrem, ma XII Festiwal Prapremier Bydgoszcz 2013. Kto się stęsknił za muzyką, ma 51. Bydgoski Festiwal Muzyczny. Komu w wakacje brakowało literatury, ten ma Festiwal Pobocza 2013 – Międzynarodowe Spotkania Poetyckie. Ten ostatni po czterech latach nieobecności wraca do Bydgoszczy (która dzieli się nim z Więcborkiem i Sępólnem Krajeńskim).

Wszystkie trzy festiwale mają dla Bydgoszczy i bydgoszczan duże znaczenie.

Nie tylko dla tych bydgoszczan, którzy będą bezpośrednimi ich odbiorcami.

Dlaczego? Bo każde z wydarzeń – choć każde na inny sposób – powinno nas pozbawiać kompleksów. Prapremiery z jednej strony pokażą stan polskiego teatru, z drugiej – pozwolą w porównaniu z innymi zespołami docenić, jestem tego niezmiennie pewien, poziom bydgoskiej sceny. Festiwal muzyczny sprawia, że przypomina wszystkim o swoim miejscu na mapie muzycznej Polski, że potwierdza, iż jest istotnie miastem muzyki. Pobocza natomiast uświadamiają nam szansę na rozwoju, jaką daje poczucie dumy z własnej prowincjonalności, która w żadnym razie nie jest czymś negatywnym czy wstydliwym. Prowincjonalność Europy Środkowej, jej „poboczność” właśnie, jest ratunkiem w kryzysie cywilizacyjnym i kulturowym. Lekarstwem na dolegliwości naszych czasów jest kultura.

R edak to r N ac zeln y

B I K w inte r n e ci e:

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Tomasz Kaźmierski, Spoza układu (8): Lato i niezależna siła kulturalna. . . . . . . . . 3 Michał Tabaczyński, Żywy organizm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Zaawansowane stadium koncepcyjnego ADHD, z Kubą Ziołkiem rozmawia Marcin Szymczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (8): Ostatni dzień z życia Kazimierza K. . . . . . . . . . . 9 Małgorzata Maniszewska, Miks klasyki i jazzu z odrobiną szaleństwa . . . . . . . . . 10 Kandydaci śmierci – młodzi, dobrze zapowiadający się filmowcy, ze Stanisławem Cuske i Rafałem Waraczewskim rozmawia Monika Grabarek. . . . . 12 Derwid – skrywane oblicze Witolda Lutosławskiego. Piosenki cz. I, Mariusz Klimek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Sąsiad na widoku, Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Portret zwielokrotniony, Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (10): Morze jednak nie…. . . . . . . . . . 20 Zdzisław Pruss, Bydgoski insynuator kulturalny (113). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Czasu nie da się zatrzymać, ale…, Adam Gajewski… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Zasłużeni pracownicy, opracowała Irena Borowczak i Maria Flinik-Huryn. . . . . . 24 wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak współpraca: Maciej Federowicz, Adam Gajewski, Monika Grabarek, Marcin Szymczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel, redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 9/2013 (442) Objętość dotowana: 50 stron.

Rok XXXIX, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Eljazz – Centrum Artystyczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 E’ collage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 artGalery. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Pod Papugami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 PTTK „Szlak Brdy”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Galeria Sztuki Wozownia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dwór Artusa w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce wykorzystano fotografię Marka Hofmana z baletu Kot w butach

2 |

| wrzesień 2013

s p o z a u k ł ka ud lut u( r8a)

Kaźmierski Lato i niezależna siła kulturalna Jestem podbudowany niezależną siłą kulturalną mojego miasta. Jak to dobrze, że trochę się w tej dziedzinie w Bydgoszczy zmieniło. Duchamperie, Relokacje, Letnie Pranie Mózgu, Mobilne Muzeum Dzieciństwa, akcje Miejskiego Centrum Kultury: na Wyspie Młyńskiej, blokada filmowa i zapowiadane (numer zamykamy wcześniej) Świat Movie Niemcy. Jednak już teraz odważę się stwierdzić: znów udało się rozruszać latem miasto. Gdy większość instytucji kultury, tych poważnych, z wielkimi gmachami, zamyka swoje podwoje na wakacje – ludzie od projektów ruszają do roboty.

Roboty, którą wcześniej przez kilka miesięcy przygotowywali, planowali, umawiali artystów i szukali miejsc na działania artystyczne. Nie mam pretensji do szefów instytucji „z budynkami”, pewnie gdyby nagle zaczęli organizować koncerty w środku lata – zainteresowanie, spowodowane wieloletnim przyzwyczajeniem, byłoby znikome. Zresztą pracownicy tych instytucji, pracując ciężko w tzw. roku szkolnym, często przez całe weekendy, też pewnie marzą o odpoczynku, ale wiadomo o odpoczynku marzy każdy.

Może zatem dobrze, że pojawiła się ta dwutorowość, że, zwłaszcza w czasie kanikuły, kulturę w większym stopniu biorą w ręce animatorzy, fundacje, ci, którzy chcą to robić dla innych.

Podczas tych wakacji poznaliśmy nawet nowe miejsca, które być może mocniej z działaniami artystycznymi się zwiążą – np. 12 Kamienica. Mnie do gustu przypadły chyba najbardziej imprezy, które odbywały się w ramach Duchamperii – przede wszystkim dlatego, że muzycznie ocierały się o mój dźwiękowy kosmos. Bardzo dobry był występ Roberta Piernikowskiego, to taki uszkodzony, postrzępiony hip-hop, który poprzez pozorną trudność w odbiorze wzmacnia przekaz. Robert Piernikowski z innym świetnym producentem z „tej bajki” – Etamskim pojawił się także na Letnim Praniu Mózgu – zagrali jako: Syny. Zresztą później Etamski wystąpił też solo.

Jeśli chodzi o LPM 2013 to trzeba stwierdzić, że była to dużo lepsza oferta niż w latach poprzednich.

Z beztroskich imprezek organizatorzy przeszli do wydarzeń o poważniejszym ciężarze gatunkowym.

Były koncerty, wystawy, pokazy audiowizualne, jeśli już dj’e – to raczej producenci zapewniający dużo bardziej złożone przeżycia niż taniec. Wśród zaproszonych gości np. Envee znany z Niewinnych Czaro-

dziejów czy Jacek Sienkiewicz – o tym twórcy, każdy szanujący się fan muzyki elektronicznej powinien wiedzieć sporo.

Surfowo natomiast zrobiło się podczas finałowego koncertu Duchamperii. Surf-rockowego ognia dali Szreders and the Ghostriders. Takiego podejścia do brzmień sprzed 40-50 lat jeszcze chyba nie słyszałem, ale, po składzie można się było tego spodziewać. Na scenie 12 Kamienicy bujali się: Kuba Ziołek, Tomek Popowski, Sławek Szudrowicz i Mikołaj Zieliński. Nieśmiało próbowała bujać się też publiczność, ale gotowa była do zabawy jak koncert się kończył, czyli wniosek jest następujący: przed Szredersami powinien pojawić się support. Tak, finał Duchamperii był mocny.

Podobnego sformułowania można też użyć do akcji w ramach Relokacji czyli zestawienia w plenerze Dj Grzany z 74-letnią dj Viką. Choć muzycznie dużo ich dzieliło, z relacji video wynikało, że dużo osób świetnie się bawiło. Twórcy Duchamperii zaproponowali też koncerty dla tych, którzy wolą trochę podumać podczas występu. Tak było z koncertem Jachny i Buhla. Przedostatni, tym samym, przedbisowy, wręcz ambientowo-transowy kawałek mógł przenieść publiczność w inny wymiar. Na ziemię sprowadzał jednak wszystkich zgromadzonych w 12 Kamienicy bit z baru, który trochę przeszkadzał w odbiorze spokojniejszych i bardziej stonowanych występów.

Fajnie było też na Wsypie Młyńskiej podczas wydarzeń dla ludzi z podzielnością uwagi. Przypomnijmy: artyści grali, a inni artyści malowali. Ja trafiłem na koncert formacji Brda, która na żywo zabrzmiała dużo ciekawiej niż na debiutanckim wydawnictwie.

W Brdzie grają przede wszystkim starzy wyjadacze, więc trudno by było inaczej. Marek Maciejewski (Variete), Marcin Karnowski (3moonboys i nie tylko), Paweł Rychert (Pchełki) i Piotr Kikta (czy gra gdzieś oprócz Brdy?).

Nie piszę w tym subiektywnym podsumowaniu o Muszli Fest, gdyż gdy „muszla grała”, ten numer już powoli opuszczał drukarnię. Brakuje mi jednak czegoś czym pokażemy nasze miasto publiczności w kraju. Jednego, mocniejszego, bardziej spektakularnego wydarzenia. Koncertu wypromowanego w ogólnopolskich mediach, który za sprawą ciekawego wykonawcy przyciągnie w wakacje większą liczbę turystów – fanów rocka czy muzyki pop. Na koniec zatem: takich wakacji i ewentualnie jakiegoś mocniejszego wydarzenia artystycznego za rok Wam bydgoskie mieszczuchy życzę!

Tomasz Kaźmierski wrzesień 2013 |

| 3

miasto

M

P a n o r a m a B y d g o s z c z y s f o t o g r a f o w a n a z W i e ż y C i ś n i e ń o k . 1913 i w 2 013 r o k u

iasto żyje. Jest żywym organizmem, który rozwija się niezależnie od naszych planów i chęci. Albo ostrożniej: nie do końca zależnie od chęci i nadziei każdego z nas. Wpływ na rozwój miasta mają dopiero procesy społeczne w skali makro. Wpływ na ten rozwój ma też charakter miasta. Nie chcę tu rozwijać żadnej mistycznej koncepcji miasta jako organizmu żyjącego niezależnie od mieszkańców (to jest trochę wizja jak z horroru), mówię raczej o nieusuwalnej komponencie charakteru miasta, która wpływa na jego rozwój: o geografii miasta (to, czy leży na górze, czy leży nad rzeką, czy ma w swoich granicach jeziora, czy geo4 |

| wrzesień 2013

grafia sprzyja rozwojowi miasta czy przeciwnie – ogranicza jego terytorialną ekspansję itd.), o architekturze miasta (czy zabytkowa architektura sprzyja rozwojowi starych dzielnic, czy istniejąca architektura sprzyja czy ogranicza rozwój transportu miejskiego itd.), o demografii, o położeniu miasta względem drogowych, wodnych, kolejowych dróg komunikacyjnych, o dostępności energii, o geografii ekonomicznej regionu, o innych jeszcze bardziej subtelnych, ale pewnie także istotnych elementach.

Bydgoszcz też ma swój silny charakter, też rozwija się trochę sama – niebaczna naszych chęci i nadziei, opor-

miasto Michał Tabaczyński

Żywy organizm na na globalizacyjne trendy, niewrażliwa na miękkie działania planistów. Czasami ta miejska inercja jest błogosławieństwem, bo zabezpiecza ten miejski organizm przed zmianami niepożądanymi, czasami – jest wręcz przeciwnie: miasto samo szkodzi sobie i swoim mieszkańcom. A jak jest w przypadku Bydgoszczy?

Migracje, mody, trendy Nowe plany zagospodarowania centrów polskich miast opisała ostatnio w „Gazecie Wyborczej” Aleksandra Lewińska (Mieszczanie do miasta!, 12.08.2013).

Bydgoszcz, rzadko obecna w ogólnopolskich gazetach (a przynajmniej: zbyt rzadko), pokazana została jako miasto modelowe, gdy idzie o nowy (wyczekiwany i wspomagany) trend: powrót mieszkańców podmiejskich osiedli – znużonych ich usypiającym, sypialnianym spokojem i zmęczonych codziennymi dojazdami – do centrum. Krajowa polityka miejska ma ten proces wspomagać i przyspieszać. Na razie jednak: miasto jest opuszczone, zaniedbane, nie przyciąga do centrum nowych mieszkańców z klasy kreatywnej. Czy to obraz prawdziwy?

I tak, i nie. Centrum Bydgoszczy nie jest opuszczone, ono nie jest ustalone. Bydgoszcz jest miastem niezwykle rozległym, stąd trudno określić, gdzie znajduje się jej serce. Stary Rynek? Ulica Gdańska? Wyspa Młyńska?

Sztandarowy projekt rewitalizacyjny Bydgoszczy to nie ocieplone bloki na peryferyjnych blokowiskach, tylko Wyspa Młyńska i jej okolice. Trudno uznać ją za teren wymarły lub opuszczony. Rozległość Bydgoszczy też nie sprzyja zaludnieniu jej centrum. Inaczej niż w Toruniu, który często przedstawia się jako miasto ludne nawet po północy i o każdej porze roku – z najdalszych zachodnich i północnych dzielnic Torunia nie jest trudno dotrzeć do centrum pieszo, w Bydgoszczy taką okazje ma Szwederowo ograniczone w swojej terytorialnej ekspansji lotniskiem (ale tylko wówczas, gdy za centrum uznamy Stary Rynek i Wyspę Młyńską). Ale nie tylko rozległość i sieć komunikacyjna decydują o aktywności mieszkańców.

Inercja jako ratunek Centrum Bydgoszczy jest niezwykle rozległe, stąd trudniejsza jego rewitalizacja. Jednak jest to wiadomość dobra dla tych, którzy chcieliby się w przyszłości

osiedlić – mieszkania będą tu łatwiej dostępne, zapewne tańsze, wybór pożądanych lokalizacji będzie większy. Dzięki specyficznemu charakterowi miasta, a także dzięki jego inercji przyszli mieszkańcy centrum będą mieszkali w o wiele lepszej przestrzeni niż w innych miejscach/miastach. Dlaczego? Bo Bydgoszcz oparła się procesowi, który jest czasem mylony z rewitalizacją, a jest jej fatalnym skutkiem – chodzi o gentryfikację.

Stopień rewitalizacyjnego zaniedbania skutkuje tym, że miasto (tu akurat: centrum tego miasta, dzielnica Śródmieście) nie przeżywa wstrząsu związanego z nagłą zmiany struktury demograficznej. Nowi mieszkańcy pojawiają się stopniowo, nie dzieje się to – jakby to ująć – kosztem starych mieszkańców. Być może rzeczywiście w centrum Bydgoszczy rzuca się w oczy duża liczba banków, ale nie oznacza to tak znacznego odpływu gastronomii czy drobnego handlu (jak to ma miejsce choćby w Toruniu, by jeszcze raz odwołać się do doświadczeń sąsiadów, którzy przecież podejmowali już próby ratowania swojej starówki przed odpływem mieszkańców i handlowców – a ten jest nieprzerwany i dramatyczny). Inercja Bydgoszczy ma ten dobry skutek, że nie pozwoliła, by miasto straciło swój charakter, Bydgoszcz nie pozwoliła na odczłowieczenie swojego centrum. W obecnej chwili trudno dostrzec ten pozytywny aspekt, ale on ujawni się, gdy rozpocznie się powrót mieszkańców z przedmieść do centrum. A też jestem przekonany, że to nastąpi. Już się zaczęło?

Odzyskać przestrzeń Kiedy już wrócą, problemem będzie oswojenie tej przestrzeni, pozyskanie jej dla nowych mieszkańców.

O ich aktywności – i tu wracam do poruszonego wcześniej problemu – zdecyduje to, na ile tę przestrzeń uznają za swoją. Dziś dla większości stała się obca – to także efekt oddalenia wielu ludzi od miasta. Oddalenia także emocjonalnego. Odzyskiwanie tej przestrzeni nie jest związane z jej rewitalizacją (ta niezrewitalizowana dzisiejsza Bydgoszcz nie jest pozbawiona uroku, przeciwnie – jest miastem uroczym, dla mnie – który się w centrum wychowywałem – wywoływała i wywołuje nieodmiennie sentyment). Ono jest związane ze zmianą postrzegania Bydgoszczy przez jej mieszkańców. Co najlepsze – zmianę w tym zakresie można zacząć w każdej chwili, nie czekając wcale na postępy prac budowlańców, konserwatorów, architektów. wrzesień 2013 |

| 5

muzyka Z zapracowanym Kubą Ziołkiem o sukcesach, planach i The Doors rozmawiał Marcin Szymczak

Zaawansowane stadium koncepcyjnego ADHD

6 |

| wrzesień 2013

muzyka Zna go chyba każdy, kto interesuje się polską muzyką alternatywną. Jego aktywność jest tak duża, że trudno prędzej czy później nie natknąć się na któryś z jego licznych projektów. Ostatnimi czasy najwięcej szumu narobiła Stara Rzeka, ale Kuba nie zamierza spoczywać na laurach i jesienią usłyszymy sporo nowej muzyki, do której twórczo przyłożył rękę.

Nadal dużo (zazwyczaj dobrze) mówi się o płycie Starej Rzeki Cień chmury nad ukrytym polem.

Niedawno ukazał się album zespołu Hokei Don't go, a jesienią mamy się spodziewać kolejnego wydawnictwa Innercity Ensamble i pełnowymiarowego debiutu Alamedy 3. Sporo tego, a to przecież tylko część projektów, do których twórczo przyłożyłeś rękę.

Skąd potrzeba tak różnorodnej ekspresji i czy nie obawiasz się zarzutów o nadprodukcję, rozmienianie się na drobne, lub o to, że przez ilość cierpi jakość?

Do tego dojdą płyty T’ien Lai i Kapital. Jeśli któreś z tych płyt będą słabe, to stawianie zarzutów o nadprodukcję będzie uzasadnione. Póki co nie czuję, żeby to był problem. Kilka z tych płyt to debiuty zespołów, które przygotowywały materiał na te albumy od 2-3 lat (Alameda 3, Stara Rzeka, Hokei, T’ien Lai). Jest to muzyka w pełni przemyślana i uzasadniona, dopracowywana przez dłuższy okres czasu. Innercity Ensemble i Kapital to bardziej spontaniczne projekty, ale też taki był od samego początku zamysł i założenie. Jest to dla mnie (i dla całej ekipy, jak sądzę) przede wszystkim szkolenie się w improwizacji i nauka kolektywnego grania. Nagrania, które powstają tą metodą mają często posmak świeżości i niepowtarzalności, czego często brakuje bardziej dopracowanym produkcjom. W tym wypadku płyta i jej odbiór to zapis tego, jak improwizacja się powiodła, co należy poprawić, żeby robić lepszą muzykę.

Potrzeba ekspresji wynika chyba z koncepcyjnego ADHD, które mam w bardzo zaawansowanym stadium i chęci urzeczywistnienia wszystkich pomysłów. Jeśli zacznę nagrywać słabe płyty, to będzie to znak, aby się zatrzymać i udać na terapię.

fot. Marcin Szymczak

Wspomniany album Starej Rzeki był recenzowany, omawiany i dyskutowany w kraju i za granicą.

Poświęcały mu miejsce niszowe blogi muzyczne, śledzone przez garstkę zapaleńców i media mainstreamowe. Wiadomo, że dobry materiał zawsze się obroni, ale mówimy tu o czymś więcej. O bardzo poważnym i bardzo pozytywnym zamieszaniu, wokół płyty wymykającej się łatwemu zaszufladkowaniu i muzyki trudnej w odbiorze. Jak się generuje takie zainteresowanie i zamieszanie?

Wydaje mi się, że na to pytanie lepiej odpowiedzieliby koledzy z Instant Classic, którzy wykonali bardzo ciężką robotę promocyjną. Ich label jest totalnie zajawkową opcją dwóch gości, którzy po godzinach pracy dalej siedzą przy komputerach i próbują promować i wydawać dobrą polską muzykę (często bez żadnych

profitów poza satysfakcją własną oraz środowiska). Wysyłali płyty, gdzie się tylko dało i – jak się okazało w tym przypadku – metoda podziałała. Zresztą nie ma innej.

Do tego dochodzi łut szczęścia i dobry pomysł poligraficzny. Dlaczego redaktor The Quietus otworzył akurat płytę Starej Rzeki tego dnia, a nie 1000 innych, które inne wytwórnie z całego świata mu wysłały?

Jesteś zadowolony z recepcji Cienia chmury nad ukrytym polem, czy raczej zaskoczony tym, co przypisują Ci dziennikarze, blogerzy i słuchacze?

Niczego się nie spodziewałem po wydaniu tej płyty, więc tym ciekawsze są dla mnie pozytywne reakcje ludzi na ten album. Zaskoczenie w tym wypadku przekłada się na zadowolenie (śmiech).

Czym jest brutalizm magiczny? To określenie pojawia się w próbach opisu tego co grasz, ale mam wrażenie, że dla piszących o Twojej twórczości jest bardziej pułapką niż jakąkolwiek wskazówką.

Dla mnie też staje się to powoli pułapką. Po części dlatego, że dziennikarze drążąc temat sprawili, że potwornie przegadałem w mediach cały ten album.

Zawsze chętnie dzielę się moimi przemyśleniami, ale w wypadku działalności muzycznej ideologiczne produkowanie się w mediach może działać na niekorzyść i sprawiać wrażenie nachalności. Mam więc nadzieję, że to będzie mój ostatni wywiad dotyczący Starej Rzeki (śmiech). Brutalizm magiczny to luźny zbiór moich własnych (zainspirowanych licznymi lekturami) przemyśleń dotyczących kilku podstawowych spraw i chciałem, żeby zakreślił on w jakiś sposób horyzont mojej działalności muzycznej. Nie jest to żaden system, ani manifest. Nie obnoszę się z nim, gdyż nie uważam, żeby był absolutnie kluczowy przy słuchaniu mojej muzyki.

Muzyka nie jest tekstem.

Powiedz coś o idei Milieu L’Acéphale. Cóż to za twór i czemu tak naprawdę ma służyć?

Z początku idea była prosta. Chciałem, aby moje płyty nie pozostawały w rozproszeniu, lecz aby było coś, co je spaja – nazwa, label, marka. Potem powstał pomysł otwartej społeczności, która by zrzeszała ludzi zainteresowanych jakimś wspólnym działaniem. Z czasem, w wyniku rozmów z różnymi muzykami udało się dodać do „katalogu” kilka pozycji, w których powstaniu nie brałem udziału, a które bardzo mi się podobają (trzeci album Jachny/Buhla, debiut Selected Works). Najwięcej dają mi rozmowy z Łukaszem Jędrzejczakiem i Piotrem Bukowskim, dzięki którym od czasu do czasu myślę o MA i o tym, czym by się to mogło stać. Nazwa z lekkim przywrzesień 2013 |

| 7

miasto mrużeniem oka (uwaga – żart bardzo branżowy) nawiązuje do Georgesa Bataille’a i jego pisma oraz nieformalnego stowarzyszenia Acéphale. Znaczy ona „pozbawiony głowy”. Rewolucjonista Bataille kreował antyrenesansowy i antyoświeceniowy obraz człowieka, który nie będzie już zamknięty w sobie monadycznie jako ego ustanawiające świat w zgodzie z uniwersalnymi kategoriami intelektu i ideami rozumu, lecz będzie w stanie – poprzez ekstatyczne zanegowanie racjonalności – otworzyć się na utraconą ciągłość doświadczenia i ciągłość świata. Kilka idei Bataille’a wciąż pozostaje dla mnie bardzo mocnych, np. jego ekonomika nadmiaru i entropii z Części przeklętej, czy też rozwijana we wczesnym etapie jego twórczości koncepcja tzw. base materialism.

Koncert Innercity Ensamble, w ramach Duchamperii, narobił mi ogromnego apetytu na drugi krążek tego kolektywu. Powiedz jak ta nowa muzyka ma się do materiału z debiutu i kiedy nacieszymy uszy tymi dźwiękami?

Mogę chyba zdradzić, że planujemy od razu dwa wydawnictwa w formie dwóch kaset magnetofonowych.

Jeśli będzie zapotrzebowanie, to spróbujemy też pomyśleć o CD albo/i o winylu. Nagraliśmy materiał, który rozpada się zdecydowanie na dwa oblicza. Jedno jest dziksze, bardziej wyzwolone, z elementami hałasu, free jazzu, ambientu, czyli jakby w stronę bardziej agresywnych utworów z EP i z Katahdin. Drugie oblicze stanowi chyba pewne novum, jeśli chodzi o brzmienie IE. Jest bardziej rytmiczne, skoczne z elementami dubu, rytmiki południowej, groove’owego krautrocka… coś jakby In8 |

| wrzesień 2013

fot. Marcin Szymczak

Kiedyś powiedziałeś mi, że słuchasz już tylko Madonny i Black Metalu. Niestety Facebook i Twoja działalność w Radiu Kultura zdradzają, że to nie do końca prawda. Czego szukasz w muzyce jako odbiorca i czy to samo jest dla Ciebie ważne gdy sam tworzysz? Nie pytam o inspiracje. Mam na myśli coś więcej. Ideę, cel, sedno…

Trochę prawdy jest w tej Madonnie. Gram dużo prób, ćwiczę na gitarze, cały czas coś miksuję… są to z reguły bardzo wymagające muzycznie rzeczy i gdybym miał jeszcze potem włączyć np. całe The Seer albo jakiegoś Merzbowa, to chyba bym zwariował. Odpoczywam lub sprzątam przy dobrze wyprodukowanym popie, najchętniej piosenkach, które już znam, czyli Michael Jackson, David Bowie, Madonna, Queen, The Doors, Kraftwerk czy Fleetwood Mac. Nie słucham zbyt dużo nowego popu, bo jakoś mnie nie interesuje. Audycje, które współprowadzę w Radiu Kultura zawsze miały dla mnie w sobie coś z terapii. Zmuszały mnie do eksploracji i odkrywania nowych rzeczy, czy też w ogóle zmuszały mnie do słuchania muzyki, czego ostatnio niestety nie chce mi się robić. Wolę siedzieć w ciszy, albo słuchać, co się dzieje za oknem.

W muzyce szukam liryzmu (nie ckliwości), nieoznaczoności (ale nie pustego abstraktu), wzniosłości (ale nie patosu), tajemnicy (ale nie mroku). Dlatego od miesiąca słucham tylko The Doors i nie mogę przestać.

nercity Ensemble w wersji pop. Bardzo jesteśmy podkręceni obiema drogami, na które udało nam się wskoczyć.

Późne królestwo Alameda Trio, mimo zupełnie inaczej rozłożonych akcentów i odmiennych środków, momentami zdaje się mieć sporo wspólnego ze Starą Rzeką. Spotkałeś się z takimi opiniami?

Chyba niewiele osób słyszało do tej pory Późne królestwo, więc nie wiem jakie są opinie znajomych. Dla mnie to naturalne, że płyta Alamedy brzmi podobnie do Cienia chmury… Muzyka na oba krążki powstawała mniej więcej w tym samym czasie, podobne inspiracje wchodziły w grę. Dla mnie spełnieniem marzeń było zawsze nagranie czegoś w konwencji power trio. Jest w tym coś magicznego – Hendrix, Blue Cheer, Led Zeppelin, a później High Rise. Wychowywałem się na tej muzyce i taką konwencję miałem zawsze gdzieś z tyłu głowy. Dlatego muzyka Alamedy jest bardziej osadzona w rockowej tradycji niż muzyka Starej Rzeki, ale zasadniczo traktuję te płyty jako rodzeństwo.

Rozumiem, że jesień będzie koncertowa, ale chciałem zapytać o ewentualne wydawnictwa T’ien Lai i Kapital. A może szykuje się coś jeszcze?

Album T’ien Lai ukaże się na kompakcie i kasecie nakładem Monotype Records na przełomie października i listopada. Cały czas mamy gotowy drugi album Ed Wood, ale z uwagi na różne zawirowania, ciężko jest mi powiedzieć, kiedy on się ukaże. Z Kapital na razie planujemy wydanie kasety na jesień, a CD lub winyl jakoś w przyszłym roku. Wciąż przymierzam się do splitu z Arturem Rumińskim i Gaap Kvlt – mam nadzieję, że w tym roku jeszcze jakaś kasetka z tymi dwoma świetnymi muzykami ujrzy światło dzienne. Bardzo bym też chciał wydać Starą Rzekę na winylu, ale jest to duży koszt. Zobaczymy czy razem z Instant Classic będziemy w stanie to dźwignąć.

z u g z w a n g ( 38 )

SIWIEC Ostatni dzień z życia Kazimierza K. Stałem przed lustrem dłużej niż zwykle. Ogarnęło mnie złe przeczucie. Tak ten czas szybko leci. Strasznie szybko. Tradycyjnie pędzelek, krem do golenia marki Wars, żyletki Polsilver, potem woda kolońska. Dzień zaczyna się tak, jak setki innych. Piątek, 11 czerwca 1976 roku. W sobotę rozpalimy grilla. Wszystko będzie dobrze. Wszystko będzie dobrze, cholera, musi być dobrze. Zaciąłem się.

Mam 33 lata. Troje dzieci, dobrą żonę. Niedawno zmieniłem pracę. Dobrze mi się teraz pracuje w przepompowni ścieków na Osowej Górze. Mam blisko do pracy. Dużo kumpli. Po pracy można „zrobić” jakąś flaszkę. Dzisiaj jednak to nie wchodzi w rachubę. Czeka na mnie jeszcze fucha. Od tygodnia wymieniam znajomemu instalację elektryczną. Właśnie dzisiaj zamierzam zakończyć robotę. Skasować. A może właśnie dlatego wypiję, choć jednego kielicha, zdezynfekuję się? Tak na uspokojenie. Wciąż mam złe przeczucie. Ten wiek chrystusowy tak na mnie dziwnie działa. W radiu właśnie powiedzieli, że dziś imieniny obchodzą: Anastazy, Barnaba i Paula. Nikogo nie znam o takim imieniu. Potem czas na przysłowia: „Gdy czerwiec wodą i chłodem szafuje, to zwykle rok cały popsuje”. Nie sprawdza się.

Jest ciepło. Weekend zapowiadał się jeszcze pogodniej, raczej bez opadów. Wieje jedynie lekki wiaterek. To nawet dobrze. Grill się ładnie jutro rozpali.

Mijają kolejne godziny. Nie mam zbyt wiele pracy.

W piątek wszyscy odpuszczają sobie robotę. Co chwilę mamy fajrant. Marian zapalił skręta i coś tam gadał o Jaroszewiczu, że premier przygotowuje nam podwyżki.

Kto by go tam wiedział. Zapaliłem Carmena. Inny kumpel, który właśnie się na Osowej Górze buduje, poprosił mnie o pomoc. W przyszłym tygodniu szykuje się u niego fucha. Jak skombinuję kable i gniazdka, to zamierza nieźle zapłacić. Nie wnika, skąd skombinuję. Wiadomo, że elektryk swoje wtyki ma. Jeszcze niedawno twierdził, że ta nasza Osowa to prowincja, że tu nawet „wrony zawracają”, a teraz sam rozpoczyna budowę. Tak się właśnie ludzie zmieniają.

Dzionek jakoś zleciał. Zapaliłbym skręta. Marian pali takie dobre z dodatkiem wanilii. Gdzie on jest? Po co o tej porze zszedł na dół przepompowni? Dwanaście metrów w dół. Tam tak obrzydliwie śmierdzi. No dobrze, zobaczę, co on tam robi. Zejdę w mrok po metalowych schodach. Widzę go. O, Jezu, on leży na dole!

Pewnie zasłabł. Halo, Marian! Co ci jest? Marian, potrzebujesz pomocy! Idę po ciebie!

11 czerwca 1976 roku zapisał się tragicznie w dziejach Bydgoszczy. Ulatniający się w przepompowni ścieków siarkowodór zabił 7 osób. Pracownicy przedsiębiorstwa po kolei schodzili w dół, by ratować kolegów, prosto w śmiertelną pułapkę. Co więcej, stężenie substancji toksycznych było tak wielkie, że zatruciu ulegli też lekarze i sanitariuszki, którzy spieszyli na pomoc ofiarom: kierowca karetki zapłacił za to cenę najwyższą. Niektórzy ofiarni lekarze, sanitariuszki i sanitariusze uczestniczący w akcji ratunkowej na zawsze stracili zdrowie i byli zmuszeni przejść na rentę.

11 czerwca 1976 roku zapisał się tragicznie w dziejach Bydgoszczy.

Ulatniający się w przepompowni ścieków siarkowodór zabił 7 osób.

Pracownicy przedsiębiorstwa po kolei schodzili w dół, by ratować kolegów, prosto w śmiertelną pułapkę. Co więcej, stężenie substancji toksycznych było tak wielkie, że zatruciu ulegli też lekarze i sanitariuszki, którzy spieszyli na pomoc ofiarom.

Ale w tej katastrofie – jak w soczewce – widoczna jest przede wszystkim komunistyczna bylejakość. Pracownicy nie wiedzieli, że może ich spotkać tragedia; nikt ich nie wspierał, nie dbał o ich bezpieczeństwo i higienę pracy. Nie było elementarnej wiedzy, jak udziela się pomocy w atmosferze toksycznej. Lekarze, sanitariusze i sanitariuszki, którzy przybyli na miejsce katastrofy też nie byli poinformowani o zagrożeniu. Wszystko odbywało się żywiołowo, a po zejściu 12 metrów w dół bez specjalistycznego sprzętu sami ryzykowali utratę życia.

Technologia i organizacja pracy zaszwankowała w tamtej sytuacji na całej linii. Ostatecznie w PRL-u priorytety były inne: pod koniec czerwca 1976 r. skutecznie stłumiono robotnicze protesty, do których doszło w Ursusie, Radomiu i Płocku, a niepokornych nauczono moresu na tzw. ścieżkach zdrowia. Być może niektóre z nich liczyły nawet po 12 metrów. Tyle musiał dokładnie przejść Kazimierz K., żeby zrozumieć, że jego poranny pesymizm był zasadny.

Bartłomiej Siwiec wrzesień 2013 |

| 9

felieton

MANISZEWSKA Miks klasyki i jazzu z odrobiną szaleństwa Nie ma chyba wątpliwości o czym pisać zapraszając Bydgoszczan na wrześniowe koncerty. Wrzesień to od ponad pół wieku Bydgoski Festiwal Muzyczny, który użycza niektórych koncertów Toruniowi i innym miastom regionu. Od wielu lat marzy mi się, by ten nasz festiwal znalazł formułę wyróżniającą go pośród licznych krajowych imprez tego typu. Na przykład każdego roku jeden temat i zaproszenie do współpracy opery, teatru, któregoś kina, muzeum, a nawet księgarń. Ożyłoby dzięki temu miasto, a i zainteresowanie poza regionem byłoby większe. Ot, jednego roku, rycerz z La Manchy (W muzyce to nie tylko Richard Strauss, Georg Philipp Telemann, Jules Massenet, Leon Minkus, ale i Mitchell Leigh, Moniuszko, czy Noskowski; by nie wspomnieć o twórcach wszystkich innych sztuk pięknych, które ta postać wymyślona przez Cervantesa zainspirowała, łącznie z reżyserami filmowymi, choćby Pabstem, albo Kozincewem). Tematy można by nie tylko wytrząsać z rękawa, ale i wybierać w ten sposób, by mieściły się w – zawsze dla przedsięwzięć kulturalnych za małym – budżecie... Tak przy okazji jeszcze mała sesja popularnonaukowa dla zainteresowanych… Marzenie jest zapewne i ze względów finansowych i organizacyjnych bardzo trudne, ale przecież nie tak znowu nierealne…

Może kiedyś ktoś je zrealizuje…

Nim przejdę do festiwalu, przypomnę, że przed nim, w sobotę, odbędzie się jeden koncert w plenerze, w amfiteatrze Opery Nova, na którym zabrzmi Muzyka na wodzie i Muzyka Królewskich Ogni Sztucznych Händla, w wykonaniu Capelli Bydgostiensis pod kierunkiem José Maria Florêncio, a trzy dni wcześniej w Filharmonii ten sam zespół, pod dyrekcją Mariusza Smolija zagra cztery utwory Grażyny Bacewicz: Symfonię na orkiestrę smyczkową, Divertimento na orkiestrę smyczkową, Koncert na orkiestrę smyczkową i wersję na smyczkową orkiestrę jej Kwintetu fortepianowego. A że całość ma zostać utrwalona na płycie dla popularnej wytwórni Naxos, będzie można później, już słuchając płyty, występ i naszą na nim obecność powspominać.

W tym roku festiwal ma temat, choć stricte muzyczny, ujęty w tytule: Klasyka i jazz. Rok jubileuszów: Lutosławskiego, Góreckiego, Pendereckiego. Choć realizacja takiego założenia wydaje się dość karkołomna to – sądząc po zapowiedziach – dojdzie do skutku. Rzeczywiście, typowych, „klasycznych” koncertów z tzw. „muzyką poważną” jest niewiele. Sporo za to eksperymentów, które powinny przyciągnąć do filharmonii miłośników jazzu i nietypowych wykonań. Tłumy zapewnią gwiaz10 |

| wrzesień 2013

dy – Adam Makowicz (14.09, a w programie nie tylko Gershwin, ale Lutosławski i Penderecki) i Nigel Kennedy (29.09 tu Jan Sebastian Bach do przerwy, a w drugiej części nowe aranżacje muzyki jazzmana z pierwszej połowy minionego wieku, Fatsa Wallera, a prócz znanego skrzypka zagrają jeszcze gitarzysta, kontrabasista i perkusista). Co cieszy, w tym roku wszyscy wygłodniali muzyki współczesnej, po postnym w tej materii sezonie, będą mieli we wrześniu prawdziwą ucztę, bowiem zarówno nieżyjący jubilaci, jak i wciąż aktywny, właśnie piszący nową operę Krzysztof Penderecki, to twórcy bardzo różni jeśli chodzi o stylistykę i odmienne działający na naszą wrażliwość. „Klasyczne” koncerty symfoniczne będą właściwie tylko trzy: inauguracyjny, z Pasją według św. Łukasza Pendereckiego; piątkowy z Ravelem, Rachmaninowem i Koncertem fortepianowym Lutosławskiego; oraz występ w kolejny piątek (27.09) z Małą suitą i Łańcuchem II Lutosławskiego, a także Dworzakiem. Na koncert inauguracyjny nie trzeba właściwie nikogo zapraszać. Dzieło jest chyba najsłynniejszym utworem Pendereckiego o którym mówił: „Zamierzeniem moim było odejście od relacji statycznej, od opowiadania wydarzeń ewangelicznych.

Pasja w zamyśle jest dynamicznym, a niekiedy nawet drapieżnym przeżyciem”. Utwór łączy awangardowy styl z tradycją, za pulpitem dyrygenckim stanie dobrze znany naszym melomanom Antoni Wit, recytatorem będzie Daniel Olbrychski, do tego znakomici soliści oraz Chór Filharmonii Narodowej z Warszawy i Warszawski Chór Chłopięcy. Sala będzie z pewnością pełna. Pierwszy piątkowy, a drugi „klasyczny” koncert, poprowadzi Marek Pijarowski, na fortepianie grać będzie Paweł Kowalski, zaś w pierwszej jego części zabrzmi Koncert fortepianowy Witolda Lutosławskiego. O zadedykowanym Krystianowi Zimermanowi utworze kompozytor pisał jako o kolejnym swym podejściu do pianistyki, ale też bardzo świadomym nawiązaniu do tradycji.

Mówił „Chciałem nawiązać w Koncercie fortepianowym do Chopina, Liszta i Brahmsa. Myślę, że warto podtrzymywać kontakt z takimi wielkimi duchami przeszłości.

To pomaga wznieść się w jakieś lepsze sfery…”. Nigdy nie traktował tego dzieła jako utworu programowego, czy – uchowaj Boże – politycznego. Jednak gdy niedawno Zimerman zadeklarował, że wykona go podczas najbliższej Warszawskiej Jesieni, mówił o utworze tak: „Tekst jest ten sam, muzyka ta sama, a ja widzę tyle detali, których wtedy nie zauważyłem. Może dlatego, że człowiek był w środku tego wszystkiego. Mówi się zawsze, że muzyka jest odzwierciedleniem duszy – rzeczywiście tak jest. Teraz słyszy się te wszystkie napięcia lat osiemdziesiątych; stan wojenny, to wszystko, co się działo później, upadek, praktyczne rozłożenie się naszego państwa aż do roku 1988 roku i całkowitej zmiany

felieton

systemu w roku 1989. Koncert jest odzwierciedleniem tego całego okresu. Jest niesamowicie dramatyczny, niesamowicie smutny, pełen niewiarygodnej energii.

Coś, czego wcześniej nie czułem tak wyraźnie”. Czy jest to „kwestia czysto muzyczna” jak mówił kompozytor, który cyzelował kompozycje niczym matematyczne równania, czy też polityczne emocje wdarły się między nuty, jak mówił jego pierwszy wykonawca, warto chyba sprawdzić samemu, tym bardziej, że narracja muzyczna wciąga jak świetna powieść…

I wreszcie trzeci „klasyczny” koncert. Jego dyrygent, Japończyk Takao Ukigaya, jest dobrze znany bydgoskim melomanom. Prowadził naszą orkiestrę przez kilka lat, nagrywał z nią płyty, a poza wszystkim będzie to dość niezwykłe spotkanie muzyków po latach. W tym samym składzie nagrali bowiem ćwierć wieku temu płytę z Łańcuchem II, Małą suitą, Muzyką żałobną i Grami weneckimi Lutosławskiego. Krzysztof Jakowicz, muzyk o bardzo szerokim repertuarze przyjaźnił się z Lutosławskim i był odtwórcą polskich prawykonań wszystkich jego utwo-

Od wielu lat marzy mi się, by ten nasz festiwal znalazł formułę wyróżniającą go pośród licznych krajowych imprez tego typu. Na przykład każdego roku jeden temat i zaproszenie do współpracy opery, teatru, któregoś kina, muzeum, a nawet księgarń. Tematy można by nie tylko wytrząsać z rękawa, ale i wybierać w ten sposób, by mieściły się w – zawsze dla przedsięwzięć kulturalnych za małym – budżecie... rów skrzypcowych. Zna, a przede wszystkim rozumie partyturę Łańcucha II znakomicie. Utwór ma podtytuł Dialog na skrzypce i orkiestrę i skrzypek potrafi ten dialog podjąć i wspaniale wyeksponować. Rzecz jasna skład Orkiestry Filharmonii Pomorskiej nie może być już ten sam co ćwierć wieku temu, ale warto wspomnieć, że za tamto nagranie przyznano muzykom nagrodę francuskich krytyków muzycznych Diapason d’Or. Czy będą teraz doskonalsi? Warto sprawdzić.

Pozostałe koncerty to właściwie miks klasyki i jazzu, wyjąwszy dwa ukłony wobec programów dotychczasowych festiwali. Jednym z nich jest występ w Farze w Chełmnie (22.09), podczas którego Completorium, Salve Regina i Missa Rorate Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego zaśpiewa i zagra kilka zespołów specjalizujących się w wykonawstwie muzyki dawnej. Kolejny

ukłon wobec tradycji festiwali, jak i naszej historii, to dwa koncerty związane z kulturą żydowską. Jak co roku na estradzie filharmonii zabrzmi muzyka synagogalna (23.09), a pięć dni później zespół Klezmafour, laureat dwu nagród International Jewish Music Festival 2010 w Amsterdamie, pokaże muzykę klezmerską, wzbogaconą też o inne elementy, bo jak mówi lider zespołu, Gabriel Tomczuk, ich występy to „ekstremalna klezmerka z bałkańskim szaleństwem”.

Reszta, a jest jej sporo, to miks klasycznej muzyki i jazzu w różnych proporcjach. W oryginalny sposób Kwadrofonik, zespół powstały z połączenia dwóch duetów: fortepianowego i perkusyjnego, zagra własne transkrypcje utworów Strawińskiego, Szymanowskiego, oryginalną Amerykańską fantazję Kima Helwega w hołdzie Leonardowi Bernsteinowi na dwa fortepiany i perkusję, oraz opracowanie Marty Ptaszyńskiej Wariacji na temat Paganiniego Lutosławskiego. Tu więc same przeróbki.

Tydzień później występ Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot pod dyrekcją Wojciecha Rajskiego zagra znane utwory Pendereckiego, Lutosławskiego i Góreckiego, ale prócz tego podczas wieczoru z triem jazzowym Jagodzińskiego – utwory z płyty Tranquillo, czyli znane kompozycje A.C. Jobima, Joe Hendersona, Duke’a Ellingtona, a także oryginalne utwory saksofonisty Wojciecha Staroniewicza. Ostatniego dnia września chór, i to nie byle jaki, bo Schola Cantorum pod kierownictwem Jana Łukaszewskiego, znów zaprezentuje klasyczne dzieła i dawny, egzotyczny folklor, czyli chóralne utwory a’cappella Krzysztofa Pendereckiego i gospel songs. Zaś jeśli chodzi o szczyptę szaleństwa to podczas festiwalu znajdzie się coś dla ucha i oka jednocześnie, czyli „Kino zremiksowane” (21.09), improwizacja obrazu i dźwięku jednocześnie. Obrazami będą miksowane na żywo klipy czerpiące ze światowej kinematografii, od filmu niemego, przez animacje i współcześniejsze man formy wizualnego przekazu. Muzyka zaś – dzieło młodych krakowskich instrumentalistów – posłuży jako narrator, przewodnik po obrazach. Królować więc będzie w pełni żywioł improwizacji, a ta, jak wiemy – najlepsza jest bardzo dobrze przygotowana. Nad tym czuwają autorzy całości, czyli Piotr Krakowski – trębacz, kompozytor i producent muzyczny, autor muzyki do filmów dokumentalnych i programów telewizyjnych, oraz Jacek Kabziński – VJ i fotograf. Tu już pojawi się nie tylko jazz, ale też muzyka elektroniczna.

Program całego festiwalu stał się więc rzadką okazją, by bydgoscy melomani mogli posłuchać na żywo przyzwoitej porcji muzyki współczesnej. Oby nie wygłodnieli w październiku i kolejnych miesiącach sezonu.

Małgorzata Maniszewska wrzesień 2013 |

| 11

film

f o t . J o l a n t a Cu s k e

Kandydaci śmierci – młodzi, dobrze zapowiadający się filmowcy

Monika Grabarek

Spotykamy się w samym środku wakacji, jak wiadomo lato słynie z ogromu filmowych imprez, przeglądów, festiwali… Jesteście ogromnymi pasjonatami X muzy i początkującymi filmowcami. Czy śledzicie te wszystkie wydarzenia?

Rafał Waraczewski: Oczywiście znamy te wszystkie letnie festiwale, ale w tym roku nie bardzo w nich uczestniczyliśmy, nie mieliśmy na to czasu. Ja wziąłem udział tylko w jednych warsztatach filmowych.

Stanisław Cuske: Niestety, w tym roku tak się złożyło, że nie pojechaliśmy na Nowe Horyzonty, ale w zeszłym roku braliśmy udział w tym festiwalu. Właśnie jesteśmy przed wyjazdem na wakacje, będziemy odpoczywać i zbierać energię do pracy, bo zaraz po powrocie zabieramy się za nowy film.

Wróćmy zatem do waszego wielkiego dnia – czyli do upalnej czerwcowej niedzieli, kiedy to w kinie Orzeł odbyła się premiera na wielkim ekranie waszego cyklu Kandydaci śmierci, a zaraz potem wasze pierwsze spotkanie autorskie… Jakie towarzyszyły wam wtedy uczucia? Było to duże przeżycie dla was?

Stanisław Cuske: Przede wszystkim bardzo zaskoczyło nas to, że przyszło tak dużo ludzi, to było 12 |

| wrzesień 2013

naprawdę super i świetnie to odebraliśmy. Bardzo nas ucieszyło takie zainteresowanie filmami amatorskimi.

Publiczność bardzo fajnie odebrała nasze filmy, ludzie super reagowali, a nie sztywno siedzieli. Śmiali się, głośno komentowali, żywiołowo reagowali.

Rafał Waraczewski: Zachowanie publiczności było naprawdę świetne, czuliśmy od ludzi bardzo pozytywna energię. W niektórych scenach Kandydatów śmierci bardzo luźno podeszliśmy do tematu i widownia doskonale wychwyciła te momenty i dobrze się bawiła.

Bardzo mile nas to zdziwiło.

Jak zaczęła się wasza przygoda z filmem?

Rafał Waraczewski: To była piąta, może nawet czwarta klasa podstawówki, kiedy zacząłem się bawić telefonem komórkowym mojej mamy i coś tam sobie nagrywać. Najpierw dla samego siebie, a potem pokazywałem te filmiki Stasiowi i Adrianowi, wtedy narodził się pomysł, by wspólnie coś nagrać. No i się zaczęło.

Pierwsze powstały James’y Bondy, takie parodie, potem dostałem kamerę na gwiazdkę i podeszliśmy do tematu bardziej poważnie. Wtedy powstały nasze pierwsze projekty, a potem był wyjazd z panem Maciejem, tatą Stasia, na którym powstała pierwsza część Kandydatów Śmierci.

film Stanisław Cuske: Właśnie tak było. Wszystko zaczęło się od komórki, a nie od mojego taty jak wszyscy pewnie myślą. Tata dopiero potem, przy poważniejszych filmach pomagał nam robić lepsze kino.

Rafał Warczewski: Moi ulubieni reżyserzy to David Lynch, Stanley Kubrick i oczywiście Tarantino. Uwielbiam też Scorsese i Hitchcocka. Widziałem ich wszystkie filmy.

f o t . J o l a n t a Cu s k e

Jak wygląda wasza praca nad filmami? Opowiedzcie trochę o tym, co się działo nim padł pierwszy klaps na planie.

Rafał Waraczewski: Właściwie to za każdym razem jest podobnie jak w przypadku pierwszej części Kandydatów Śmierci. Jedziemy gdzieś, widzimy miejsce, sam scenariusz powstaje w jakieś dwa dni i kręcimy. Tak się dzieje oczywiście w wakacje. Podczas roku szkolnego, zbieramy pomysł, spisujemy je. Tak wypadło, że zazwyczaj to ja piszę scenariusz, dzielę się tym, co wymyśliłem z moim operatorem czyli ze Stasiem. Dalej już wspólnie myślimy nad ulepszeniem tematu, powstaje scenopis, decydujemy kto będzie grał.

f o t . J o l a n t a Cu s k e

Czyli role już są pomiędzy wami ustalone? Ty, Rafał piszesz scenariusze i reżyserujesz, a Stasiu jest operatorem i pięknie fotografuje to, co wymyślicie?

Stanisław Cuske: Tak się złożyło i chyba tak już zostanie. Na planie staram się oprócz filmowania pomagać Rafałowi jak tylko mogę bo nie mamy zbyt wielu osób do pomocy. Tylko przy Kandydatach było inaczej tam mieliśmy większy zespół filmowy. W czasie szkoły pomagamy sobie nawzajem. Dopełniamy się, ale głównie to Rafał jest reżyserem, a ja operatorem.

Rafał Waraczewski: Zawsze łączy nas faza montażu.

Montujemy razem. Potem prosimy o korektę i wskazówki tatę Stasia. Pan Maciej nigdy za nas oczywiście nic nie robi, tylko radzi i podpowiada.

Stanisław Cuske: Efekty naszej pracy pokazujemy nie tylko mojemu tacie , ale też innym i zawsze pytamy ich o zdanie i przyjmujemy wszystkie uwagi.

To oczywiste, że jesteście kinomaniakami….

Rafał Waraczewski: Tak! Ja oglądam naprawdę dużo filmów, Stachu też. Od klasyki po szczegółowe nurty, które nas interesują.

A kto jest dla was inspiracją? Od jakich mistrzów czerpiecie inspirację?

A polskie kino?

Rafał Waraczewski: Nie cierpię polskich współczesnych komedii, są beznadziejne. Bardzo ubolewam, że tak rzadko można w naszych kinach obejrzeć świetne filmy, które są pokazywane na festiwalach i wcale nie jest ich tak mało.

Stanisław Cuske: Właśnie. Polskie filmy ogląda się głownie na festiwalach albo w kinach studyjnych. Do tych naprawdę dobrych czasem trudno dotrzeć. Najczęściej wchodzą filmy, które poruszają kontrowersyjne tematy.

Dlaczego posługujecie się właśnie taką, a nie inną konwencją? Kandydaci śmierci arthausowe kino, mocno przypomina pastisz horroru i kryminału…

Stanisław Cuske: Pierwsza część powstała trochę za namową mojego ojca. Było to latem pięć lat temu. Tata powiedział, że zabierze nas na wakacje, ale pod warunkiem, że zrobimy coś twórczego, że będziemy mieli okazję zrobić film. Działo się to w miejscowości gdzie tata robił swój film Daleko od miasta. Dostaliśmy kamerę i mogliśmy działać. Nie pamiętam już dlaczego właśnie takim gatunkami zaczęliśmy się bawić. Chcieliśmy żeby było czasem śmiesznie, czasem strasznie.

Rafał Waraczewski: Ja pamiętam, że inspirowałem się filmem Z piekła rodem z Johnnym Deepem. Potem, rzeczywiście czerpaliśmy z tych wszystkich pojechanych filmów. Na razie bawi nas taką konwencja dlatego takie filmy robimy.

Swoją przyszłość i dorosłe życie wiążecie z filmem?

Stanisław Cuske: Zdecydowanie tak!!!

Oto rozmowa z bardzo młodymi twórcami, którzy pod koniec czerwca mieli swój pierwszy kinowy pokaz.

Publiczność dopisała, a jej reakcje przeszły najśmielsze oczekiwania filmowców. wrzesień 2013 |

| 13

muzyka Derwid – skrywane oblicze Witolda Lutosławskiego

Piosenki cz. I

Znamy dziś 39 tytułów piosenek Derwida (sześć z nich powstało jeszcze pod pseudonimem Bardos).

W kolejności powstania lista utworów przedstawia się następująco: 1.

Cyrk jedzie (1957) – walc; słowa: Tadeusz Urgacz. Nagr.: Sława Przybylska, Zespół Instrumentalny pod kierownictwem Wiesława Machana / Pronit N0070.

2. Czarownica (1957) – foxtrot; słowa: Tadeusz Urgacz. Nagr.: Regina Bielska, Zespół Jazzowy pod kierownictwem Charlesa Bovery / Muza N0071.

3. Daleka podróż (1957) – tango; słowa: Mirosław Łebkowski i Tadeusz Urgacz. Nagr. pierwsze: Barbara Muszyńska, Krakowska Orkiestra Polskiego Radia, dyr. Stanisław Has (zakatalogowano w PR 27 czerwca 1957 roku).

Nagr. drugie: Rajmund Fleszar, Zespół Instrumentalny Jerzego Haralda w Katowicach (zakatalogowano 22 lutego 1958 roku). Nagr. trzecie: Sława Przybylska, Zespół Instrumentalny pod kierownictwem Wiesława Machana / Pronit N0070.

4. Milczące serce (1957) – tango; słowa: Tadeusz Urgacz. Nagr. pierwsze: Jerzy Michotek, Zespół Instrumentalny Jerzego Abratowskiego / Veriton 219, 19581. Nagr. drugie: Rajmund Fleszar, Zespół Instrumentalny Jerzego Haralda w Katowicach (zakatalogowano w PR 22 lutego 1958 roku).

5. Zielony berecik (1957) – foxtrot; słowa: Mirosław Łebkowski.

6. Jak zdobywać serduszka (1958) – tango; słowa: Tadeusz Urgacz. Nagr. pierwsze: Rajmund Fleszar, Zespół Instrumentalny Jerzego Haralda w Katowicach (zakatalogowano w PR 22 lutego 1958 roku). Nagr. drugie: Jerzy Michotek, Zespół Instrumentalny Jerzego Abratowskiego / Muza L0264, 1960.

7. Kapitańska ballada (1958) – tango; słowa: Tadeusz Urgacz. Nagr.: Włodzimierz Kotarba, Orkiestra Polskiego Radia w Krakowie, dyr. Stanisław Has (zakatalogowano 2 listopada 1959 roku).

8. Miłość i świat (1958) – walc; słowa: Eugeniusz Żytomierski. Nagr.: Barbara Muszyńska, Orkiestra Polskiego Radia w Kra-

1

Nagranie płytowe – analogowe, obecnie niedostępne.

14 |

| wrzesień 2013

kowie, dyr. Stanisław Has (zakatalogowano w PR 26 września 1959 roku).

9. Nie chcę z tobą się umawiać (1958) – slowfox; słowa: Zbigniew Kaszkur i Zbigniew Zapert. Nagr. pierwsze: Mieczysław Fogg, Zespół Instrumentalny Bogusława Klimczuka (zakatalogowano w PR 11 czerwca 1963 roku). Nagr. drugie: Tadeusz Woźniakowski, Orkiestra Taneczna Polskiego Radia (zakatalogowano w PR 7 lipca 1963 roku).

10. Szczęśliwy traf (1958) – foxtrot; słowa: Jerzy Miller.

11. W lunaparku (1958) – tango; słowa: Jerzy Miller.

12. Warszawski dorożkarz (1958) – walc; słowa: Jerzy Miller. Nagr. pierwsze: Włodzimierz Kotarba, Orkiestra Polskiego Radia w Krakowie, dyr. Stanisław Has (zakatalogowano w PR 28 listopada 1958 roku). Nagr. drugie: Olgierd Buczek, Zespół Instrumentalny Jerzego Abratowskiego / Pronit L 0366, 1959. Nagr. trzecie: Jeanne Yovanna, Orkiestra pod dyr. Adama Wiernika, Festiwal Piosenki w Sopocie, 1962 rok, Muza N0213.

13. Zakochać się w wietrze (1958) – tango; słowa: Jerzy Miller.

14. Kiosk na Powiślu (1959) – walc; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Włodzimierz Kotarba, Orkiestra Polskiego Radia w Krakowie, dyr.

Stanisław Has (zakatalogowano 2 listopada 1959 roku).

15. Nie oczekuję dziś nikogo (1959) – slowfox; słowa: Zbigniew Kaszkur i Zbigniew Zapert. Nagr. pierwsze: Rena Rolska, Zespół Instrumentalny Ryszarda Damrosza / Pronit XL 0680, 1959. Nagr. drugie: Irena Santor, Zespół Instrumentalny Tadeusza Suchockiego (zakatalogowano w PR 19 grudnia 1959 roku). Nagr. trzecie: Teresa Tutinas, Zespół Instrumentalny pod kierownictwem Mariana Siejki (zakatalogowano w PR 23 listopada 1974 roku).

16. Tabu (1959) – foxtrot; słowa: Tadeusz Urgacz. Nagr.: Halina Kunicka, Orkiestra Taneczna Polskiego Radia pod dyrekcją Edwarda Czernego / Veriton 263, 1960.

17. Telimena (1959) – slowfox; słowa: Tadeusz Urgacz.

18. Podlotek (1959) – słowa: Mirosław Łebkowski; rękopis w Fundacji Paula Sachera.

muzyka 19. Filipince nudno (1960) – slowfox; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Ludmiła Jakubczak, Zespół Instrumentalny Jerzego Abratowskiego (zakatalogowano w PR 18 marca 1960 roku).

20. Moje ptaki (1960) – blues; słowa: Jerzy Miller.

21. Po co śpiewać piosenki (1960) – tango; słowa: Karol Kord. Nagr.: Jerzy Michotek, Zespół Bogusława Klimczuka (zakatalogowano w PR 28 listopada 1960 roku).

22. Złote pantofelki (1960) – slowfox; słowa: Adam Hosper. Nagr.: Hanna Rek, Zespół Instrumentalny Bogusława Klimczuka (zakatalogowano w PR 21 grudnia 1960 roku).

23. Serce na wietrze (1960) – walc; słowa: Z. Kierszyc. Nagr.: Barbara Muszyńska, Orkiestra Polskiego Radia w Krakowie, dyr.

Stanisław Has (zakatalogowano w PR 23 lutego 1961 roku).

24. Jeden przystanek dalej (1961) – tango; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Sława Przybylska, Orkiestra Taneczna Polskiego Radia (zakatalogowano w PR 7 listopada 1961 roku).

25. Plamy na słońcu (1961) – slowfox; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Ludmiła Jakubczak, Orkiestra Taneczna Polskiego Radia pod dyrekcją Edwarda Czernego / Pronit L 0376, 1961.

26. Rupiecie (1961) – walc; słowa: Jerzy Ficowski.

27. Tylko to słowo (1961) – tango; słowa: Adam Hosper. Nagr.: Tadeusz Woźniakowski, Zespół Instrumentalny Bogusława Klimczuka / Pronit N 0191, 19622.

28. W naszym pustym pokoju hula wiatr (1961) – słowa: Artur Międzyrzecki. Nagr. pierwsze: Kalina Jędrusik, Zespół Instrumentalny Bogusława Klimczuka (zakatalogowano 3 lipca 1961 roku). Nagr.

2

Nagranie płytowe – analogowe, obecnie niedostępne.

drugie: Wiesława Drojecka, Zespół Instrumentalny Wiesława Machana / Pronit N 0196, 19623. Nagr.

Trzecie Wiesława Drojecka, Poznańska Piętnastka Radiowa, dyr. Zygmunt Mahlik (zakatalogowano 11 czerwca 1963 roku).

29. I cóż to teraz będzie (1962) – slowfox; słowa: Adam Hosper.

30. Na co czekasz (1962) – tango; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Wiesława Drojecka, Poznańska Piętnastka Radiowa, dyr. Zygmunt Mahlik (zakatalogowano w PR 25 lipca 1963 roku).

31. Wędrowny jubiler (1962) – slowfox; słowa: Aleksander Rymkiewicz.

32. Z lat dziecinnych (1962) – slowfox; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Irena Santor, Zespół Instrumentalny Bogusława Klimczuka (zakatalogowano w PR 22 marca 1962 roku).

33. Nie dla nas już (1963) – powolny walc; słowa: Jerzy Miller. Nagr.: Mieczysław Fogg, Zespół Instrumentalny Bogusława Klimczuka (zakatalogowano w PR 11 czerwca 1963 roku).

34. Dom rodzinny (1963) – słowa: Jerzy Miller; rękopis w Fundacji Paula Sachera.

35. Twoje imieniny (1963) – walc; słowa: Edward Szpak.

36. Znajdziesz mnie wszędzie (1964) – tango; słowa: Zbigniew Kaszkur i Zbigniew Zapert.

Nagr.: Violetta Villas, Orkiestra Taneczna Polskiego Radia (zakatalogowano w PR 3 marca 1964 roku).

Większość piosenek została wydana przez PWM w układzie na głos i fortepian. Część z nich została również archiwalnie nagrana przez Polskie Radio. c.d.n.

Dr Mariusz Klimek 3

Nagranie płytowe – analogowe, obecnie niedostępne.

wrzesień 2013 |

| 15

miasto Monika Grabarek

Sąsiad na widoku

Jakie były pierwsze reakcje, z którymi się spotkałaś po zakończonej akcji?

Jeszcze tego samego wieczoru, a właściwie w nocy dostałam wiadomość na Facebooku od chłopaka, który po prostu tamtędy przypadkowo przechodził ze znajomymi. Napisał, że był pod ogromnym wrażeniem tego, co zobaczył i podziękował mi, że zrobiłam coś takiego u niego w mieście. On mnie odnalazł na portalu i zwyczajnie wyraził swoje uznanie. Zresztą bardzo wiele osób do nas dołączyło zupełnie spontanicznie, zatrzymali się w bramie, popatrzyli i weszli. Następnego dnia skontaktowałam się z panem Wojtkiem, bezdomnym, który dołączył do nas zupełnie przez przypadek, spotkaliśmy go na Dworcowej i namówiliśmy do odwiedzin u pana Kazimierza, również bezdomnego. Kątem oka obserwowałam, że właściwie przegadali całą imprezę. I w niedzielę pan Wojtek przejechał pół miasta żeby przywieść herbatę dla Kazimierza. To właśnie jest esencja tej sytuacji. Nie to, co było na podwórku, grill czy tańce przy akordeonie, tylko to, co się zadzieje z tymi ludźmi potem. Pan Wojtek obiecał mi, że zmieni swoje życie, poszuka pracy i mieszkania, zaopiekuje się panem Kazimierzem. Bardzo bym chciała, żeby mu się udało. W moich działaniach najważniejsze są te wszystkie mikrosytuacje, to, co zadzieje się między ludźmi, którzy jeszcze przed chwilą się nie znali.

Aspekt wizualny tych projektów też jest bardzo znaczący, forma gra zawsze dużą rolę, ale nie jest najważniejsza, najważniejszy jest człowiek, jednostka. Wszystko, co robię dotyczy ludzi. Bardzo zżywam się ze wszystkimi uczestnikami happeningów i nigdy nie jest to dla mnie proste tak zwyczajnie wsiąść do pociągu i odjechać. Staram się utrzymywać te relacje.

16 |

| wrzesień 2013

Fot. Patr ycja Jankowska

Jesteś zadowolona z akcji w Bydgoszczy?

Paulina Braun: Oczywiście, że tak! Jasne, że byłoby jeszcze lepiej gdyby jeszcze więcej ludzi wzięło udział w projekcie i odwiedziło się w swoich domach, ale jestem przekonana, że mimo wszystko było to bardzo mocne wydarzenie w tej dzielnicy. Sąsiedzi naprawdę zaangażowali się w sytuację. To, co się wydarzyło podczas odwiedzin, imprezy u pana Franka i potem sprawiło, że na pewno wrócę tu, spotkam się z nimi wszystkimi, przywiozę im w prezencie dokumentacje z całej akcji.

To nie jest tak, że skończył się projekt, zrobiłam swoje i nic mnie więcej nie obchodzi. Los tych ludzi nie będzie mi już obojętny, będę chciała wiedzieć, co u nich, jak potoczyły się losy dwóch bezdomnych panów, którzy wzięli udział w akcji. Przyjadę jesienią, niech przyjdą refleksje, wszyscy nabierzemy do projektu dystansu i wtedy zobaczymy, co z tego wszystkiego zostało.

Dlaczego zajęłaś się właśnie taką forma działania?

Skąd pomysł na community art?

Zawsze byłam zaangażowana społecznie, wrażliwa zwłaszcza na obszary wykluczenia, od dawna pracuję z seniorami. Jestem bardzo wyczulona na drugiego człowieka. Nie ukrywam, że w tej pracy pomagają mi moje umiejętności interpersonalne, potrafię integrować ludzi, jestem ich ciekawa. Zaczęło się wszystko od akcji w Świnoujściu. Zrobiłam tam kolację dla mieszkańców blokowiska. Taka prosta rzecz, ludzie mieszkają tak blisko siebie, a jednak się nie znają, są samotni.

Jak już wcześniej wspominałam, dla mnie działanie nie kończy się na samej akcji, gasną światła i do domu, nie.

Najważniejsze jest to, co będzie potem, interakcja pomiędzy ludźmi, którzy poznali się podczas projektu. Co oni dalej z tym zrobią. Sukcesem moich działań nie jest frekwencja podczas imprez, czy ilość ludzi biorących udział w konkretnej akcji, a to,co zadzieje się następnego dnia, za tydzień czy miesiąc. Nie inaczej było w Bydgoszczy. Przemek, jeden z uczestników, kontynuował z nami wieczór, pan Wojtek w niedzielę zwiózł herbatę Kazimierzowi. I właśnie po to to robię…

miasto

* * *

Paulina Braun – realizatorka projektów artystycznych zaangażowanych społecznie, happeningów. Absolwentka Szkoły Aktorskiej i Telewizyjnej Spot w Krakowie. Studentka Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na kierunku: organizacja produkcji filmowej i telewizyjnej. Współpracuje z Fundacją Cinema Art. Pracuje w Impresariacie Filmowym Stars. Pracowała jako kierownik produkcji przy warszawskim Festiwalu Re:wizje Inwazja Sztuki Niezależnej.

Sąsiad na widoku. Akcja artystki Pauliny Braun mimo początkowego sceptycyzmu mieszkańców ulic Dworcowej, Warmińskiego, Obrońców Bydgoszczy, Marcinkowskiego, a nawet samego pana Franka, który gościł nas na swoim podwórku była fantastyczna i zakończyła się sukcesem. Nie tylko dlatego, że przyszło dużo ludzi, a odrapane ściany kamienic wyglądały magicznie dzięki projekcjom filmowym i kolorowym światłom.

Jak mówi w rozmowie artystka, wydarzyło się to, o co w tym całym zamieszaniu chodziło. Poznali się sąsiedzi z najbliższych ulic, jeden bezdomny obiecał, że weźmie pod opiekę równie doświadczonego przez los starszego pana. Gdyby nie ta sobotnia akcja pewnie by się nigdy nie spotkali… wrzesień 2013 |

| 17

jubileusz Hanna Strychalska

Portret zwielokrotniony 6 czerwca 2013 roku, w Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego, odbyło się 700. zdarzenie artystyczne. W czasie spotkania „Aniołowie teologów”, Jacek Soliński zaprezentował kilkanaście nowych obrazów z wizerunkami aniołów. Autorami tekstów, towarzyszących tym przedstawieniom, i równocześnie odbiorcami malarskich dedykacji, tym razem byli ważni, a często zaprzyjaźnieni z artystą, kapła-

ni. Osobisty i refleksyjny ton ich wypowiedzi, mających zazwyczaj formę wiersza, niekiedy pogłębionego rozważania teologicznego, podkreślony jeszcze został poprzez interpretację Mieczysława Franaszka. Angelologiczne treści, w łączności z obrazami, działającymi intensywnością barw i światła, wprowadziły uczestników spotkania w atmosferę medytacji i tajemnicy.

Plakat do w ystaw y „ Aniołowie teologów”

18 |

| wrzesień 2013

Aniołowie Jacka Solińskiego to plastyczne znaki, materialne świadectwa osobistej wiary artysty w istnienie i działanie tych bytów duchowych. Zgodnie z angelologią i tradycją, aniołowie, czyli wysłannicy Boga, pośredniczą pomiędzy Nim a ludźmi – których są najlepszymi opiekunami. Ich odwieczna i niezmienna misja polega na aktywnym towarzyszeniu każdemu człowiekowi, zawsze i wszędzie.

Anioł czuwa. Modli się i wstawia za swoim podopiecznym. Pomaga mu w rozeznaniu dobra i zła. Także w podjęciu właściwej decyzji. Człowiek żyje więc w świetle łaski jego dobra, pokoju i natchnienia. Anioł, jak pisze Święty Tomasz z Akwinu, jest bytem substancjalnie pokrewnym Bogu, a równocześnie ludzkiej duszy. W twarzy każdego Anioła można odnaleźć oblicze Tego, który go stworzył i posłał.

Najbliższy człowiekowi, w hierarchii anielskiej, jest jego Anioł Stróż. Ten, jako czysta inteligencja, zna dobrze i rozumie swego podopiecznego. Tradycja mówi, że Anioł Stróż z czasem upodabnia się do człowieka, przejmuje jego rysy twarzy i podstawowe cechy charakteru. Ta „część wspólna” symbolizuje bliskość duchową pomiędzy człowiekiem a jego niebiańskim opiekunem. Powinowactwo uza-

jubileusz pociągnięć pędzla, ujawniających czasem powierzchnię płótna, i z precyzyjnie naśladowanych form natury. Budulcem są też barwne, fakturalne plamy, którymi artysta powoli i konsekwentnie wypełnia pustkę obrazowego kadru, kształtując niebiańską sylwetkę. Postacie Aniołów tworzą zagęszczone fale powietrza, albo wody, szczapy drzewne, płomienie, delikatne roślinne wici i jubilerskie granulacje, barwne światło rozjarzone do białości, jędrne pędy i młode liście oraz doskonałe bryły kryształów.

Ich dziwna cielesność powstaje na naszych oczach z barwnych płytek mozaiki, ostrych witrażowych odłamków i gęstych stróżek miodu J a c e k S o l i ń s k i i M i e c z y s ł a w Fr a n a s z e k . F o t . M a t e u s z S o l i ń s k i

sadnia naturalne, a więc niezauważalne, czyli całkiem logiczne do wytłumaczenia, prowadzenie człowieka przez Anioła po ścieżkach życia, w świetle Bożej opatrzności.

Jacek Soliński już od kilku lat realizuje malarski cykl „Opiekunowie czasu”. Jego intencją jest przypisanie każdemu z 365 dni roku wizerunku Anioła. W ten sposób przekazywana jest myśl o stałej i miłosiernej obecności Boga w życiu człowieka, u którego przecież nawet włosy na głowie wszystkie są policzone (Łk 12,7). Każdy dzień stanowi całość i jedność, zamkniętą w ramach czasu. Każdy jest inny i ważny. Żaden się nie powtórzy.

Dni przepływają, przeplatają się w świetle, mroku i różnorodności zdarzeń. Myśli te, przekazuje Jacek Soliński, nadając niepowtarzalną formę plastyczną każdemu ze swoich Aniołów – opiekunów czasu.

Każdy z nich, przypisany do dnia, posiada własną osobowość.

W interpretacji artysty, wizerunek Anioła jest portretem. Nie rozpoznajemy na nim twarzy, nie dostrzegamy dłoni z atrybutami.

Postać przemawia do nas ciepłą albo chłodną tonacją barwną. Jej charakter określa (akrylowa) intensywna żółć, pomarańcz, fiolet, amarant, głęboka zieleń, błękit, granat, makowa czerwień albo turkus.

Fot. Mateusz Soliński

Niezmierne jest bogactwo szarości i tonów pastelowych, z których każdy zawiera w sobie ślad barwy.

Anioły ukazują się patrzącemu w nieokreślonej przestrzeni. Raz wyraziście z nią kontrastują, kiedy indziej potrzebują czasu, aby się w niej zmaterializować. Aniołowie przenikają, albo łagodnie spływają w obszar naszego widzenia, czyli kadr obrazu. Czasami jawią się nagle, w błysku barwy, rozświetlając mrok. Anielskie wizerunki powstają z abstrakcyjnych, ekspresyjnych

albo żywicy. Także z migotliwych znaków, charakterystycznych dla multimedialnej cywilizacji. Wszystko to wskazuje na łączność Aniołów ze światem natury i kulturą zbudowaną przez człowieka.

Portret Anioła? Niezwykłe. Przypomina to próbę sportretowania ludzkiej duszy. Ta przecież też ma swoją osobowość i historię. Wywiedziona z nieba, przybrana w ciało, a ukształtowana poprzez nasze życie, które wyznacza jej dalsze losy – w Wieczności. wrzesień 2013 |

| 19

ph ri ze s t zo r iuad e o k u l a r y (10 )

Andrzejewski Morze jednak nie…

Szanowny, miłościwie i sprawnie panujący nam Nadredaktor Supernaczelny, gdy oświadczyłem mu, że tekst o szkole (co w miesiącu dziewiątym – rodzącym w bólach kolejnych podatników byłoby posunięciem naturalnym) mi nie idzie, powiedział, że „nie musi być śmiesznie”. „Wiem, ale mogłoby.” – odpowiedziałem i udałem się trasą wyznaczoną przez zakładanie i zdejmowanie kaszkietu (uczulenie na słońce, gdyby ktoś tu zajrzał po raz pierwszy), przystankiem na wyjęcie pliku celulozy ze ściany, sałatką ziemniaczaną na rogu, gdzie kurczęciem piekielnym pachnie oraz wzniesieniem, co już niejednego pod wpływem brunatnym lub przezroczystym pokonało. Trasą, która mnie wiedzie do domu, co się znajduje w jedynej dzielnicy, która określenie „drobne” traktuje dosłownie. Trzy godziny przed mikrofonem spędzone na komentowaniu rzeczywistości pozostawiło jednak niejaki niesmak w ustach, więc wyposażony w sok marchwiowy zasiadłem już w domostwie przed komputerotelewizorem i zacząłem ogarnianie tego, co rzeczywistość mi przyniosła. Zastanawiając się jednocześnie, jak nie zawieść czytelników (kilku nawet wiernych) oraz wspomnianego już RedNacza. Powiedzieć mu prawdę po raz drugi dzisiaj, stwierdziwszy, że wena wrześniowa na niewidzialnym koniu bryka? Czy może, prawdę powiedziawszy, skupić się na doniesieniach z zewnątrz, co niezbyt są nagle różowe? Prawdę mówiąc nie wiedziałem… Aż tu nagle zorientowałem się, iż „Siedzę na koniu!”

Pamiętam dziennikarkę, która zagrała samą siebie w filmie wojennym o wojnie nie tej, co zwykle, tylko późniejszej. Logo było żółte, dziennikarka w żółtej kurtce z pięcioma literami, które jeszcze wtedy oznaczały poziom zawodu pytacza wystający o nozdrza znad poziomu dna. Pewnie samochód pani reporterki przypominał rzeszoto i taki sam obraz naznaczony dziurawcem przedstawiało jej konto. Ale pytania były konkretne, a sprawy ważkie. Ta sama pani, zbrojna już w dodatkowe kilogramy doświadczenia dziennikarskiego i ekipę prawie cyrkową prowadzi obecnie program co ma oglądalność równą oglądalności masowych egzekucji w średniowieczu (biorąc po uwagę stosunkową ilość ofiar swych własnych wyborów przebywającą obecnie na Ziemi). Podniecone gospodynie domowe wgapiają się w ekran w wojerystycznym zapamiętaniu się w nadziei, że może komuś jest jednak gorzej. Albo chociaż na tyle inaczej postrzega rzeczywistość, że można będzie przeżyć ekstazę absolutnego niezrozumienia przykrytego, na użytek rodziny i znajomych, świętym oburzeniem.

I niewielu wie, a jeszcze mniejsze grono zastanawia się 20 |

| wrzesień 2013

nad faktem, że ci z tymi problemami to po części nieszczęśliwe dusze z castingu, a po części po prostu aktorzy zatrudnieni do spektaklu. Nieważne. Jest krew, pot i łzy. Jest prawda. Jest u mnie chęć spytania tej pani: czy Pani jeszcze pamięta jak to jest być dziennikarzem?

Brodaty dyrektor programowy polskiego odpowiednika telewizji zachodnich z dumą prezentował niedawno nową ramówkę stacji swej umiłowanej w duchu demokracji i kapitalizmu. Wszystko nas położy na kolana, zmiecie z nóg i przetrzebi mózgi nasze swą kosmiczną jakością, trafieniem w gusta oraz nowatorstwem formy. Będą (na wizji) wiwisekcjonować tych, co już upadli, podglądać tych, co się próbują podnieść albo właśnie lecą na pysk z wysokości swego własnego szczytu blichtru. Będą nam mówić, jak gotować, jak się ubierać (jak nie gotować i się nie ubierać oczywiście też nam będą mówić), jak wychowywać, głaskać, kochać, kochać się i nie tylko, pojedynczo mamić innych samym sobą i mamić rzeczywistość grupowo, jak chodzić, jak sprzedawać miasto za pomocą (nastawionego, oczywiście, na prawdziwe emocje) serialu o antytalencikach w kitlach, jak przeżywać i przeżuwać. „Prawda czasu, prawda ekranu… prawda.”

Nie było mi przez jakieś cztery lata po drodze z prawdą. Nakłamałem się tyle, że czasami mam dość siebie.

Ktoś powiedział kiedyś, że przeciwko piciu nawołują ci, którzy już sami pić nie mogą. Dużo w tym racji i nienawiści jeszcze z mojej strony większej do tej świętoszkowatej postawy nawróconych grzeszników, którzy z zawiści li tylko żłopią niegazowaną minerałkę. I z przyczyn zaszytych pod skórą jeszcze.

Miałem kiedyś możliwość miłością swą obdarzyć i mieć pewność, że nie ma w tej miłości ani cienia oszustwa i obchodzenia faktów na paluszkach własnych obaw o stratę. Strata i tak nadeszła. Miałem okazję stać w tłumie i słuchać sztuki, która z założenia miała prawdę hołubić, a poklask tamtego wieczoru zyskała dzięki półprawdzie odgrzewanej oraz dowcipnej prawdzie ukradzionej temu, co ją wymyślił i przywłaszczonej dzięki niewiedzy odbierających ją straceńców.

Zgorzkniałe podejście do świata rozświetla czasami słońce samoświadomości. Słoneczne popołudnia zasnuwają czasami samoświadomości tej chmury czarne i skłębione. I żeby nie było patetycznie, to pytanie będzie szwederowskie i naprawdę oczekiwałbym na nie odpowiedzi, bo ta mityczna „czystość wewnętrzna” mało mnie w tej chwili mami: „Na (…) mówić prawdę skoro można kłamać?”

Prawda cię wyzwoli? Może. Czy mam siłę czekać?

Nie wiem.

Szymon Andrzejewski

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (113)

Dyrektor Figas przygotowuje już ponoć stosowną dokumentację, co Sławomir Pietras potwierdzi napewno na otwarciu najbliższego Festiwalu Operowego – płomienną oracją.

Belcanto w Kantorku

Igranie z Łuczniczką

To, że Bydgoszcz jest miastem muzycznym znalazło swoje kolejne potwierdzenie w Galerii Kantorek. Tam bowiem, gdzie królowały dotychczas wyłącznie sztuki plastyczne, odbył się Festiwal Pieśni Chóralnej. A stało się to na wernisażu malarstwa Janusza Macieja Kochanowskiego, któremu z okazji 75. rocznicy urodzin odśpiewano okolicznościowe pieśni toastowe. Wśród licznego grona chórzystów wyróżniał się wysokogórski tenor Aleksandra Dętkosia, liryczny mezzosopran Cecylii Janeczek-Matuszewskiej i głęboki alt (o blusowym zabarwieniu) Elżbiety Kantorek.

Dobre strony emigracji

Z powodu remontu starego gmachu „Starej ochronki” przy Pl. Kościeleckich – dyr. WOKiS Maciej Puto i jego ludzie przebywają na przymusowym uchodźctwie.

Miejscem ich czasowego zesłania jest ul. Zamojskiego. Czy jest to dobre miejsce? W okresie sierpniowych upałów wśród WOKiS-owców przeważał pogląd, że jest lepsze – bo z Zamojskiego jest, bądź co bądź, bliżej do nadbałtyckich plaż – niż z Pl. Kościeleckich.

Benefisowe emocje

Ostatnim teatralnym benefisem wyprawianym w bydgoskim teatrze było pożegnanie zasłużonej aktorki Stefanii Cichorackiej. Wiele lat przedtem świętowano odejście Natalii Morozowiczowej. Teraz, po latach benefisowej posuchy Teatr Polski, chce ufetować seniora swego zespołu Mieczysława Franaszka. Popularny aktor i podróżnik wstrzymał więc na czas pewien swoje dalekosiężne wojaże, by przygotować się do pożegnalnego spektaklu, a bydgoscy teatromani są zasmuceni, że tak dobry artysta schodzi ze sceny. Natomiast w Galerii Autorskiej, z którą p. Mieczysław od lat współpracuje, Kaja z Solińskim zacierają ręce, bo będą wreszcie mieć na użytkowanie Franaszka – upragnioną wyłączność.

Gody księgi godne

Operowe małżeństwo Małgorzaty (mezzosopran) i Janusza (tenor) Ratajczaków świętowało 25-lecie pożycia z bydgoską operą. Biorąc pod uwagę występujące w dzisiejszych teatrach muzycznych ruchy kadrowe – owe Srebrne Gody etatowego trwania w Operze Nova godne są wpisania do „Księgi Rekordów Guinnessa”.

Z racji swych celnych ripost i ostrych intelektualnych sztychów – znany bydgoski aforysta i „złotomyśliciel” – Grzegorz Misiewicz nazwany został przez Andrzeja Zaniewskiego – Old Surehandem, Old Shattearhandem i Sokolim Okiem – w jednym. Tylko patrzeć jak odważna (bo goła i uzbrojona) Łuczniczka ugodzona w swej dumie – wyceluje w p. Grzegorza swoją „Złotą Strzałę”.

Teraz, po latach benefisowej posuchy Teatr Polski chce ufetować seniora swego zespołu Mieczysława Franaszka.

Popularny aktor i podróżnik wstrzymał więc na czas pewien swoje dalekosiężne wojaże, by przygotować się do pożegnalnego spektaklu.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (wrzesień 1988) – Teatr Polski zapraszał na premierę „Emigrantów” S. Mrożka z udziałem Piotra Milnerowicza (AA) i Józefa Fryźlewicza (XX).

– W Galerii Autorskiej Stanisław Wasilewski przedstawiał fotograficzne pokłosie swoich „Wędrówek”.

– Ireneusz Wachowski wygłosił w KMPiK-u (Al. 1 Maja 10) prelekcję pt. „Przebudowa ZSRR – teoria i praktyka”.

– Pod egidą bydgoskiego oddziału Polskiego Związku Chórów i Orkiestr w sali widowiskowej WOK (ul. Toruńska 30) odbywał się VI Ogólnopolski Przegląd Chórów Kolejowych (m.in. z Poznania, Gdańska, Szczecina i Wrocławia).

– Prezes Oddziału Północnego PSJ – Ryszard Jasiński zapowiadając kolejną Pomorską Jesień Jazzową anonsował recitale Ewy Demarczyk i Czesława Niemena. wrzesień 2013 |

| 21

historia Bydgoszcz sentymentalna – 35 lat twórczych poszukiwań Andrzeja Mazieca

Czasu nie da się zatrzymać, ale…

Kiedy spotkamy go na ulicach Bydgoszczy, z pewnością będzie właśnie w jakiejś wędrówce związanej z fotografią: – Właśnie idę zrobić zdjęcie jednego starego budynku, który wkrótce może zostać wyburzony… – Taki dzień, że asfalt Andrzej Maziec, topi się od słońca; wypatrzę fot. Adam Gajewski na pewno nowe przedmioty „wrośnięte” w jezdnie, sfotografuję… – Odnoszę portrety, które zrobiłem w ubiegłym tygodniu; ale czekaj, czekaj – Tobie zrobię portret dziś, zaraz, tutaj! – usłyszymy z ust artysty. Taki szał pracy trwa już 35 lat…

Czas „okrągłych” jubileuszy to zawsze okazja do podsumowań, rachunków, spojrzenia wstecz… Jednakże bydgoski fotografik Andrzej Maziec twierdzi, iż osobiście patrzy w przeszłość nieustannie, każdego dnia, każdej godziny. Szuka okruchów świata, znaków kultury, sylwetek ludzi, którzy właśnie przemijają, albo już należą do epoki wcześniejszej niż nasza obecna. Tak jest choćby z szyldami starych, nieczynnych fabryczek miejskich czy punktów usług, tak jest z podwórkami, wreszcie z ludźmi… Artysta zaznacza z przestrogą: – Człowiek niestety nie musi być stary, aby niespodziewanie nie odszedł od nas, nie przeszedł do „świata pamięci”. Dlatego tak ważna jest fotografia. Ona „łapie moment”, jest naszą odpowiedzią na biegnący czas… Dlatego fotografujmy się, nie uciekajmy przed obiektywem, bo nigdy nie wiadomo, kiedy najbanalniejsze nawet zdjęcie może stać się bezcenną pamiątką… – usłyszałem.

Nic w ludzkim świecie nie jest stałe i niezmienne – nawet numeracja domów ma swoją kapr yśną h i s t o r i ę… f o t . A n d r z e j M a z i e c

Korowód życia

Zabawa z czasem, z uchwyconą chwilą, fascynuje Mazieca od dawna. Przed wielu laty jego fotografia pod tytułem „Korowód weselny” wygrała prestiżowy, międzynarodowy konkurs. – Uważam, że udało mi się wtedy zarejestrować niezwykły moment – oto weselni goście jadą powozem, ale na ich twarzach wyczytujemy już, iż właśnie wjeżdżają w nowe, ale trudne i pełne pracy życie. Czuje się niejako, że za krótki czas cała ta weselna dekoracja będzie już wspomnieniem, odległym echem…

– opowiada twórca.

Nie bójmy się obiektywu Andrzeja Mazieca. Zatrzymajmy się na ulicy, pozujmy, jeśli artysta nas o to poprosi. On nie zatrzyma dla nas czasu, ale…

Adam Gajewski 22 |

| wrzesień 2013

M e l a n c h o l i a m i a s t a… A n d r z e j M a z i e c

historia

Stare, z sz ar z ałe napisy na murach pr z ypominają o sklepach, k t ó r y c h d a w n o n i e m a… A n d r z e j M a z i e c

N u m e r, k t ó r y n i k o m u n i c j u ż n i e m ó w i… A n d r z e j M a z i e c

Zasłuchani w dawnych Mistrzach: Muzyka Roku Wiary

Muzyczne sacrum, muzyczne profanum…

Rok z historią muzyki klasycznej…

Sierpniowy koncert „Maria Pulchra Est” był drugim wydarzeniem bydgoskiego festiwalu „Muzyka Roku Wiary”, zadomowionego w murach odrestaurowanej świątyni garnizonowej p.w. NMP Królowej Pokoju. Realizuje się wizja połączenia „kulturowej rewitalizacji” ważnego bydgoskiego zabytku z życiem duchowym, wydarzeniami kościelnego roku liturgicznego…

Na pomysł wpadł maestro Damian Borowicz – na co dzień wykładowca Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, dyrektor artystyczny festiwalu, do tego dyrygent zespołu muzyki dawnej „Illo tempore”, który regularnie koncertował i koncertuje w kościele garnizonowym. – Ta świątynia jest lubiana przez bydgoszczan ze względu na jej architektoniczne piękno, pewną kameralność, harmonijność i proporcje.

Muzycy także zawsze szukali podobnych miejsc, łączących estetykę, duchowość z walorami akustycznymi.

Tu znaleźliśmy dobre miejsce dla naszej muzyki i jak się okazało zostaliśmy z entuzjazmem przyjęci… – komentuje Borowicz.

Rzeczywiście; pierwszy i drugi koncert z serii zgromadziły bardzo wielu słuchaczy, nie tylko mieszkających w pobliżu parafii garnizonowej. Wydarzenie z pewnością stało się ogólnomiejskie – tak, jak je od początku (choć z pewnym pewnie lękiem) zamyślano.

Repertuar festiwalu łączy tworzony przez dawnych mistrzów repertuar religijny oraz świecki.

Wrześniowe zaproszenie Podczas ostatniego koncertu wykonano m.in. „Magnificat” – kompozycję Antonio Vivaldiego.

Była też emocjonalna, zmysłowa symfonia Carla Philipa Emanuela Bacha.

Kolejny koncert już niebawem! 15 września wysłuchać będzie można programu „Ecce Lignum Crucis”, złożonego z wybranych kantat Dietricha Buxtehudego oraz fragmentu kolejnej symfonii „Bacha Berlińskiego”, drugiego syna Jana Sebastiana.

Do „garnizonówki” miłośników klasycznej muzyki zapraszamy na godzinę 17.00. Wstęp wolny.

Adam Gajewski wrzesień 2013 |

| 23

muzeum (6) Z okazji jubileuszu 90-lecia Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy warto przypomnieć sylwetki byłych dyrektorów i niektórych długoletnich pracowników tej instytucji, których działalność odcisnęła piętno na rozwoju tej placówki Kontynuujemy prezentację.

Z a sł u żen i pr a cow n ic y

Barbara Pietroń, starszy kustosz, długoletni kierownik Działu Numizmatyki Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Urodziła się 20 grudnia 1938 roku w Wilnie. Do szkoły podstawowej i średniej (IV LO TPD) uczęszczała w Bydgoszczy. W latach 1956-1961 odbyła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przedstawiła pracę magisterską pt. „Stanisław Kostka Potocki, jego działalność na polu edukacji narodowej”. 30 czerwca 1961 roku uzyskała dyplom magistra historii. W latach 1961-1967 pracowała w bydgoskim szkolnictwie. 1 października 1967 roku została kierownikiem (po Teresie Karczewskiej) Działu Numizmatyki Muzeum Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, kierując nim nieprzerwanie do 15 grudnia 1997 roku. Od 16 grudnia 1997 do 30 czerwca 2003 roku pracowała na ½ etatu. Zajmowała się gromadzeniem, naukowym opracowaniem i popularyzowaniem monet, medali oraz banknotów polskich i z Polską związanych. Jej zasługą jest powiększenie zbiorów o medale polskie wybite między XVI a XX wiekiem, liczne znaleziska i skarby, m.in. szelągów krzyżackich z Suponina, XIV-wiecznych denarów ze Ślesina pod Nakłem, a także o zakupy monet i banknotów od Wandy Niewiteckiej, (wdowy po Stanisławie Niewiteckim), jak również z Antykwariatu bydgoskiego (kolekcja monet i medali po ks.

Edmundzie Majkowskim).

Autorka licznych wystaw numizmatycznych i medalierskich, m.in.: Medale i medaliony Edwarda Gorola (pierwsza wystawa Działu Numizmatycznego), Pieniądz polski w 50-leciu 1918-1968, Monety i banknoty PRL czy Kobieta w medalierstwie, zorganizowanych przede wszystkim w bydgoskim muzeum – w zespole spichrzy przy ul. Grodzkiej 9-11, ponadto w pomieszczeniach Filharmonii Pomorskiej i Bibliotece Publicznej w Bydgosz24 |

| wrzesień 2013

czy, a także w muzeach: w Gorzowie Wielkopolskim, Włocławku, Tucholi i Żninie. Przygotowała również stałą ekspozycję poświęconą monecie polskiej w oparciu o zbiory własne (1971-1973). W 1974 roku zapoczątkowała cykl wystaw poświęconych najwybitniejszym medalierom polskim, m.in.: Janowi Wysockiemu, Józefowi Aumillerowi, Józefowi Goławskiemu, Wacławowi Kowalikowi, Annie i Jerzemu Jarnuszkiewiczom, a także Janowi Wysockiemu.

W 1994 roku, w związku z obchodami 400-lecia mennicy bydgoskiej powiązanymi z 650-leciem nadania praw miejskich Bydgoszczy, przygotowała ekspozycję poświęconą historii i monetom bitym w mennicy bydgoskiej, a także sesję naukową obrazującą aktualny stan badań nad tutejszą mennicą. Autorka wielu informatorów i katalogów wystaw. Popularyzatorka numizmatyki na łamach Gazety Pomorskiej (cykle: Notatnik kolekcjonera, Poradnik kolekcjonera), i na licznych prelekcjach oraz wykładach m.in. w domach kultury, na zebraniach Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, w ramach Spotkań z historią i Tygodnia Archeologii i Numizmatyki.

Autorka licznych prac naukowych i popularnonaukowych opublikowanych m.in. w Kronice bydgoskiej, Promocjach Pomorskich, Biuletynie Informacyjnym Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków, Pracach i Materiałach Muzeum Archeologiczno-Etnograficznego w Łodzi sekcja Numizmatyczna oraz w Wiadomościach Numizmatycznych.

Organizatorka Międzymuzealnych Kolegiów Numizmatycznych w Bydgoszczy.

W latach 1969-1970 pełniła funkcję sekretarza w zarządzie koła numizmatycznego Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego w Bydgoszczy.

Skończyła Podyplomowe Studium Muzeologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1974 roku. W 1980 przebywała na stypendium naukowym rządu Republiki Czechosławacji (Brno, Praga, Kutna hora, Jachimow, Karlowe Vary).

Za swoją działalność zawodową została odznaczona srebrną i złotą odznaką „Za Opiekę nad zabytkami”, Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi oraz odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. Otrzymała nagrodę Miejskiego i Wojewódzkiego Wydziału Kultury w Bydgoszczy.

Nota biograficzna w: Andrzej Mikołajczyk, Słownik Numizmatyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź, 1994 rok, s. 235.

Opracowała: Irena Borowczak

muzeum (6)

Wiesława Wolna – historyk, etnograf, muzealnik, starszy kustosz Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Z Muzeum, w którym założyła od podstaw cztery działy – Dokumentacji Naukowej, Inwentaryzacji, Etnografii oraz Bibliotekę, jest związana od 1966 do chwili obecnej, a więc czterdzieści siedem lat. Do 2003 r. pracowała na etacie, a ostatnie 10 lat jako wolontariusz. Mało jest dziś osób, które mogą poszczycić się tak długim stażem pracy w jednej placówce. Świadczy to niewątpliwie o wielkim zaangażowaniu w pracę muzealnika. Wiesława Wolna jest osobą niezwykle pracowitą, rzetelną, z oddaniem poświęcającą swój czas, wiedzę i energię bydgoskiemu Muzeum.

Dzieciństwo spędziła w kilku miejscowościach, z którymi była związana poprzez pracę ojca – od Jabłonowa Pomorskiego, gdzie się urodziła, poprzez Grodno i Warszawę, aż wreszcie osiadła na stałe w Bydgoszczy. Tu ukończyła szkołę podstawową i III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza. W latach 1956-61 odbyła studia historyczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, zakończone obroną pracy magisterskiej „Stosunki polsko-ruskie za Bolesława Krzywoustego”.

Po studiach pracowała 5 lat w Miejskiej Bibliotece Publicznej. W 1966 roku podjęła pracę w Muzeum, gdzie dyrektor Zbigniew Czerski powierzył W. Wolnej organizację Biblioteki oraz Działu Dokumentacji. Wówczas został skatalogowany księgozbiór, rozpoczęto systematyczne jego uzupełnianie poprzez różnorodne zakupy, również podczas aukcji antykwarycznych. Zaczęto gromadzić i segregować materiały dokumentujące wszelkie działania muzealne, założono kartoteki bibliograficzne i tekstowe związane z dziejami miasta, znanymi artystami kraju i Bydgoszczy. W 1976 roku Wiesława Wolna ukończyła Podyplomowe Studium Muzeologiczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dwa lata później ówczesny dyrektor Muzeum Rajmund Kuczma ustanowił W. Wolną Głównym

Inwentaryzatorem Zabytków, powierzając jej zadanie zorganizowania Działu Inwentaryzacji. Dodatkowo sprawowała opiekę merytoryczną nad nowo wcielonymi w strukturę Muzeum oddziałami – od 1979 roku Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie, a od roku 1984 nad Pałucką Izbą Muzealną w Kcyni, gdzie poszerzała zbiory i realizowała wystawy zarówno o tematyce historycznej (Wybitni ludzie Żnina, Dzieje miasta Żnina), jak i etnograficznej (m.in. Strój i haft pałucki, Zdobnictwo wnętrz pałuckich, Rzeźba ludowa Pałuk). Z racji wykonywanych obowiązków tematyka etnograficzna stawała się jej coraz bliższa, co przyczyniło się do ukończenia w 1985 roku Studium Podyplomowego Etnografii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Wzrastające zainteresowanie zagadnieniami z dziedziny etnografii, w tym zapotrzebowanie szkolnictwa na działalność dydaktyczną, zaowocowało powołaniem, przez dyrektora Jerzego Żurawskiego w czerwcu 1986 roku w bydgoskim Muzeum – Działu Etnografii. Wiesława Wolna kierowała działem do końca października 1997 roku, a od 1998 do 2003 roku pracowała w nim na pół etatu. Prowadziła prace naukowo-badawcze i dokumentacyjne nad świadectwami ludowej kultury materialnej, duchowej i społecznej Kujaw, Pałuk, Borów Tucholskich, Kociewia, Krajny oraz Kaszub. Efektem jej pracy kolekcjonerskiej są zbiory etnograficzne wykorzystywane do celów naukowych, dydaktycznych i wystawienniczych. Wyniki swoich badań udostępniała w różnego rodzaju publikacjach, prelekcjach i wykładach, m.in. w latach 1986-1987 dla Studium Kulturalno-Oświatowego Wojewódzkiego Ośrodka Kultury oraz w latach 2000-2001 dla Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli. Zrealizowała ponad trzydzieści wystaw etnograficznych, opracowała wiele informatorów i katalogów wystaw, scenariuszy ekspozycji w bydgoskim muzeum i poza nim. Jest autorką licznych prac naukowych i popularnonaukowych opublikowanych m.in. w Sztuce ludowej Pałuk (red. W. Szkulmowska, 1996, 2006), Kronice bydgoskiej, Promocjach Pomorskich, Biuletynie Informacyjnym Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków. Badania nad tradycyjnym zdobnictwem zamieściła w wydawnictwie Zdobnictwo pałuckich wnętrz mieszkalnych.

Formy i sposoby wykonania (1997). Uczestniczyła w jury licznych konkursów folklorystycznych i sztuki ludowej (np. w Konkursie Sztuki Ludowej Pałuk i Konkursie Sztuki Ludowej Kaszub), ściśle współpracowała z Oddziałem Bydgosko-Toruńskim Stowarzyszenia Twórców Ludowych, zarówno w sprawach merytorycznych jak i organizacyjnych.

Wielkie zaangażowanie i entuzjazm w codziennych, systematycznie podejmowanych badaniach i działaniach, służących ochronie i wzbogaceniu dziedzictwa kulturowego, został doceniony między innymi poprzez odznaczenie Wiesławy Wolnej Srebrną i Złotą odznaką „Za Opiekę nad zabytkami”, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużony Działacz Kultury oraz Medalem Prezydenta Miasta Bydgoszczy.

Opracowała: Maria Flinik-Huryn wrzesień 2013 |

| 25

w y da r z e n i a

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Arkadiusz Blachowski Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, tel., e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 3

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

Autorska Galeria Sztuki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl

Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8

ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

Galeria GRAFFITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 9

Bydgoskie Centrum Informacji,

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15 6

Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

Dom Kultury MODRACZEK,

ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Eljazz – Centrum Artystyczne

ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

26 |

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt.

10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny.

Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym

| wrzesień 2013

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887 16 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15 Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 10.00-17.00 czwartek 10.00-19.00 sobota, niedziela 11.00-17.00 poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny, tel. 883 366 056 26 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl

w y da r z e n i a

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074 TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz

tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

wrzesień 2013 |

| 27

w y da r z e n i a

Antonin Dworzak RUSAŁK A, fot. Marek Che łminiak

Opera Nova w Bydgoszczy

11.09.2013, godz. 11.00.

12.09.2013, godz. 11.00. i godz. 17.00.

14.09.2013, godz. 17.00 15.09.2013, godz. 17.00.

KOT W BUTACH – balet dla dzieci Chudy „dachowiec” wdał się w bójkę z podwórkowym zabijaką… Zwinność i lekkość nie uchroniła go od przegranej: musiał opuścić domowe zacisze. Na rozstajnych drogach spotkał Szewczyka, który podarował mu piękne, czerwone buty…

Taneczne przygody „Kota w Butach” są zaproszeniem kierowanym do dzieci na spotkanie ze sztuką baletu w Operze Nova. Od 11 do 14 września wystawiany będzie balet Bogdana Pawłowskiego, stworzony z myślą o najmłodszych widzach.

Tytułowy Kot przeżywa szereg perypetii u boku dzielnego Szewczyka: ratują Królewnę porwaną przez rozbójnikow, przeżywają sztorm na statku piratów, uchodzą z opresji na egzotycznej wyspie pełnej barwnych ptaków i zwierząt a w szczęśliwym finale balują w pałacu Króla. Choreografia jest dziełem Zofii Rudnickiej a akcja rozgrywa się w wielobarwnej i pełnej plastycznej urody scenografii. „Kot…” powróci do Opery po czteroletniej nieobecności, Zobaczymy balet z nową obsadą tancerzy.

20.09.2013, godz. 19.00 22.09.2013, godz. 19.00 23.09.2013, godz. 19.00

HALKA – opera Stanisława Moniuszki

„Jaka piękna opera!” – to opinia często powtarzana, jakby z niedowierzaniem. Ci, którzy dotąd 28 |

| wrzesień 2013

nie znali twórczości Moniuszki będą zachwyceni. Ta najnowsza pozycja w repertuarze bydgoskiej Opery cieszy się wyjątkowym zainteresowaniem i sympatią widzów.

28.09.2013, godz. 19.00 29.09.2013, godz. 19.00

RUSAŁKA – opera Antonina Dvořaka

„Rusałka” to dzieło wybitne w historii opery minionego stulecia. W genialnej muzyce Dworzak uwiecznił malownicze leśne jezioro, w pobliżu którego spędzał wakacje. Tam, wg libretta opery, miała żyć leśna rusałka, nieszczęśliwie zakochana w człowieku. „Rusałka” z Opery Nova nie mieszka jednak w jeziorze, lecz w Brdzie, w pobliżu mostu. Realizatorom spektaklu udało się zachować urok romantycznej baśni, fantastycznej ballady, wykreować niezapomniany obraz mgieł unoszących się nad wodą i księżyca – cichego świadka miłości niemożliwej. To właśnie zawieszony nad mostem miesiąc jest adresatem najpiękniejszej bodaj arii w całej literaturze operowej słowiańskich kompozytorów.

Opera Nova zaprasza na trzy spektakle – powroty do XIX-wiecznej Bydgoszczy, w której dzieje się liryczna baśń muzyczna, pełna symboli i uczuć. „Rusałkę” z pewnością warto zobaczyć: dla pięknej muzyki Antonina Dvořaka, brawurowo wykonanej przez Orkiestrę Opery Nova, dla świetnych kreacji wokalnych, dla wyjątkowej scenografii z gigantyczną repliką dawnego Mostu Gdańskiego i charakterystycznych dla miasta motywów architektonicznych.

Sprzedaż biletów od 20 sierpnia 2013 r.

Inf. Ewa Chałat

w y da r z e n i a Teatr Polski 4-6 września 2013, godz. 19.00. Duża Scena – spektakl kameralny

Burza wg Williama Shakespeare’a reżyseria: Maja Kleczewska; scenografia, kostiumy: Katarzyna Borkowska; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; scenariusz sceniczny: Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski; muzyka: Piotr Bukowski; reżyseria światła, video: Bartosz Nalazek; asystent reżysera: Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Mirosław Guzowski, Piotr Stramowski, Michał Jarmicki, Artur Krajewski/Mateusz Łasowski, Marta Nieradkiewicz (gościnnie), Małgorzata Witkowska oraz pies Kenzo / Łobuz

Adamczyk, Dominika Biernat (gościnnie), Michał Czachor, Mieczysław Franaszek, Maciej Pesta, Paweł L. Gilewski, Marian Jaskulski, Artur Krajewski, Mateusz Łasowski, Alicja Mozga, Jerzy Pożarowski, Maciej Radel/ Jakub Snochowski, Marta Ścisłowicz (gościnnie), Małgorzata Trofimiuk, Mirosław Guzowski, Ronald Nowak, Jakub Ulewicz, Małgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński

Wybitna reżyserka Maja Kleczewska po raz trzeci przygotowała spektakl z aktorami Teatru Polskiego.

Tym razem jest to autorska interpretacja „Burzy” – ostatniej i jednej z najbardziej tajemniczych sztuk Williama Shakespeare’a.

Poprzednie realizacje Kleczewskiej w bydgoskim teatrze, „Płatonow” i „Babel” spotkały się z rewelacyjnym przyjęciem krytyki i odwiedziły liczne festiwale teatralne w Polsce i zagranicą.

Sprawa Dantona, fot. Marcin Sauter

Burza, fot. Magdalena Hueckel

Jest to spektakl o nieustannym dążeniu człowieka ku światłu, pomimo wszystkich obciążeń przeszłości.

Spektakl Burza w reż. Mai Kleczewskiej znalazł się w finale XVI Festiwalu Szekspirowskiego.

Nagroda dla Michała Czachora w kategorii Pierwszoplanowa Rola Męska za rolę Kalibana w spektaklu Burza w reż. Mai Kleczewskiej na V Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Boska Komedia w Krakowie.

12-14 września 2013, godz. 19.00, czas trwania: 140 minut bez przerwy

Stanisława Przybyszewska/Paweł Łysak/ Łukasz Chotkowski Sprawa Dantona reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Paweł Wodziński; muzyka: Paweł Mykietyn; reżyseria światła: Robert Łosicki; występują: Karolina

Bierzcie swoje sprawy w swoje ręce! Stanisława Przybyszewska sto lat temu opisała w swojej sztuce mechanizm rewolucji, która pożera swoje dzieci. Jej „Sprawa Dantona” stała się kanwą dla głośnego filmu Andrzeja Wajdy. Rewolucja trwa. „Póki człowiek nie przerośnie w sobie bestii – póty będzie się raz po raz buntować i krwawić – nadaremnie”. Czemu wolność i równość stają w konflikcie? Czemu polityka nigdy nie wychodzi? Czemu niszczy ludzi i ich życiorysy? W widowisku, na które Państwa zapraszamy weźmie udział cały zespół teatru. Każdy z widzów, podczas spektaklu, znajdzie się razem z aktorami w jednej zamkniętej przestrzeni i będzie mógł zdecydować po której stronie konfliktu się opowiada.

Paweł Łysak

18, 19, 21 września 2013, godz. 19.00, czas trwania: 110 min. z przerwą

Michał Bałucki Klub kawalerów reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; akordeon: Kacper Chabrowski; reżyseria światła: Robert Łosicki; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Paweł Gilewski, Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybiera różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędziami. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub Kawalerów z napisanej w XIX wieku komewrzesień 2013 |

| 29

w y da r z e n i a dii M. Błauckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby kawalerskie w puch rozbite” były.

Laur Grzymały 2011 dla Rolanda Nowaka za rolę Piorunowicza w spektaklu Klub kawalerów w reż. Łukasza Gajdzisa.

26 września 2013, godz. 19.00 27 września 2013, godz. 20.00 28 września godz. 20.00 (XII Festiwal Prapremier)

Elfriede Jelinek Podróż zimowa (Winterreise)

Podróż zimowa, fot. Magdalena Hueckel

tłumaczenie: Karolina Bikont; reżyseria: Maja Kleczewska; scenariusz sceniczny: Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; scenografia, światła, video: Wojciech Puś; muzyka, śpiew: Joanna Halszka Sokołowska; kostiumy: Konrad Parol; ruch sceniczny: Beata Eckert; asystent reżysera: Jakub Firewicz; występują: Jakub Firewicz, Beata Ziejka, Karolina Adamczyk, Małgorzata Witkowska, Julia Wyszyńska, Michał Czachor, Michał Jarmicki, Mateusz Łasowski, Piotr Stramowski, inspicjent: Hanna Gruszczyńska koprodukcja Teatru Powszechnego w Łodzi z Teatrem Polskim w Bydgoszczy zalecany dla widzów powyżej 18 roku życia Spektakl oparty jest na najnowszym, nagradzanym tekście noblistki Elfriede Jelinek „Podróż zimowa”.

To spektakl o ludziach przytłoczonych pojęciami, znaczeniami, czasem minionym. Twórcy spektaklu w oparciu o tekst Jelinek prześwietlają instytucję małżeństwa, zależności, dewiacje seksualne, posiłkując się m.in.: sprawą Nataschy Kampusch, Fritzl’a, prześwietlają obłęd, chorobę psychiczną i śmierć. Tworzą pieśń o odchodzeniu, osobiste rozliczenie i pożegnanie. Człowiek poszukuje już tylko samego siebie. Zrezygnował ze wszystkich pytań oprócz jednego: „Kim jestem?”

Uhonorowany tytułem „Najlepszego Spektaklu” XIX Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi.

30 |

| wrzesień 2013

21 września godz. 20.30 (XII Festiwal Prapremier) 22 września godz. 19.00 (XII Festiwal Prapremier) 23 września godz. 19.00 (XII Festiwal Prapremier) 24 września godz. 19.00 (XII Festiwal Prapremier) 25 września godz. 19.00 (XII Festiwal Prapremier) 27 września godz. 17.00 (XII Festiwal Prapremier) 28 września godz. 17.00 (XII Festiwal Prapremier)

Against reżyseria: Nils Torpus; dramaturgia: Paweł Sztarbowski; scenografia, światła, kostiumy: Agata Skwarczyńska; kierownictwo produkcji: Michael Röhrenbach; przekład, napisy, asystent reżysera: Iwona Nowacka; obsada: Volker Birk, Gina Gurtner, Michał Jarmicki, Aleksandra Pisula, Giulin Stäubli Koprodukcja Teatru Polskiego w Bydgoszczy i Schlacht­ haus Theater w Bernie prapremiera w Bernie: 24 maja 2013 premiera w Bydgoszczy: 21 września 2013 (VII Międzynarodowy Aneks Festiwalu Bydgoszcz 2013) Schlachthaus Theater opiera repertuar przede wszystkim na produkcjach oraz koprodukcjach szwajcarskich lub zagranicznych teatrów niezależnych. Obie instytucje współpracują od 2011 roku, kiedy to Teatr Polski miał okazję wystawić w Bernie „V (F) ICD-10 Transformacje” w reż. Pawła Łysaka.

Spektakl „Against” poruszał będzie temat monitoringu, inwigilacji oraz cenzury w Internecie. Założeniem jest, że tekst będzie kompilacją innych tekstów znalezionych lub ukradzionych z Internetu lub innych źródeł.

Tłem wydarzeń ukazanych w tej dokumentalnej sztuce będą niedawne protesty związane z okupacją Wall Street i porozumieniem anty-ACTA. Ważnym kontekstem są

B IK -u E L N IK Ó W LA CZYT D cenie T E w IL TAN I B em BIK-u er m u n w ym zł!

Z wrześnio ty na spek takl: bile usa rp To a : e ils i N mi n reż.

Against w r a s z a m y w t e r Zap z. 19.00 d o g o nie śnia mak symal 23 wrze do zakupu

w y da r z e n i a

15

Jeden egze

a u uprawni mplarz BIK- promoc yjnej cenie.

4 biletów w

jednak również teorie spiskowe, które mnożą się w związku z narastającym poczuciem braku bezpieczeństwa i zacieraniem granicy między światem realnym a wirtualnym, a także pomieszanie języków i porządków, które sprawia, że teorie naukowe czy ekonomiczne funkcjonują obok mistycznych czy spirytualistycznych.

oraz nocne modlitwy, czyli to, co psychologia uznaje za patologię.

Spektakl „Wszyscy święci” staje się próbą diagnozy fanatyzmu i opowieścią o męczennikach codzienności.

Reżyser zadaje pytanie: gdzie kończy się głęboka wiara, religia, a gdzie zaczyna szaleństwo w imię Boga? W jaki sposób odróżnić ideologię od rzeczywistości, w którą wpisują się współcześni męczennicy? Czym dla zmęczonych życiem bohaterów jest męczeństwo? Ile nieudanych prób samobójczych można znieść? Jak długo można wytrzymać opiekę na chora matką i marudzenie gderliwego ojca?

Współczesne formy stygmatów to niekoniecznie rany fizyczne.

Nagroda Młodych XI Festiwalu Prapremier Bydgoszcz 2012 dla Alicji Mozgi za rolę Matki w spektaklu Wszyscy święci w reż. Wojciecha Farugi.

29 września 2013, niedziela, godz. 19.00, Duża scena TPB (XII Festiwal Prapremier)

Firma

reż. Monika Strzępka, Teatr Nowy w Poznaniu.

30 września 2013, poniedziałek godz. 19.00, Duża scena TPB (XII Festiwal Prapremier)

Morrison/Śmiercisyn

reż. Paweł Passini, Teatr Lalki i Aktora w Opolu.

XII Festiwal Prapremier 2013 A g a i n s t , f o t . Yo s h i k o K u s a n o

Projekt realizowany w ramach programu „Kooperacje 2012-2013. Szwajcaria – Europa Środkowo-Wschodnia,” Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia, Przedstawicielstwo w Warszawie www.prohelvetia.pl Najbliższe pokazy w ramach programu TEATR POLSKA: 20 września godz. 19.00, Kujawskie Centrum Kultury w Inowrocławiu 22 września godz. 19.00, Regionalne Centrum „Fabryka Emocji” w Pile 24 września godz. 19.00, Wałeckie Centrum Kultury w Wałczu

Wojciech Faruga/Jarosław Jakubowski Wszyscy święci reżyseria: Wojciech Faruga; scenografia, kostiumy, reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; muzyka: Igor Nikiforow; występują: Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz Sztuka pisana na zamówienie Teatru Polskiego w Bydgoszczy. Święci czy chorzy psychicznie? Asceci czy głupcy, chcący zwrócić na siebie uwagę otoczenia?

Dla wielu średniowiecznych ascetów chrześcijańskich normą stały się długotrwałe posty o chlebie i wodzie, noszenie włosiennicy, codzienne biczowanie ciała

Festiwal Prapremier ma charakter konkursu prezentującego spektakle, których prapremiery odbyły się w sezonie teatralnym, poprzedzającym kolejną festiwalową edycję. Zaprezentujemy realizacje prapremierowe z całej Polski.

Tegoroczny Festiwal Prapremier zaplanowany został w dniach 21 września – 8 października.

Do udziału w kolejnej edycji FP zaproszono m.in. „Firmę” w reż. Moniki Strzępki z poznańskiego Teatru Nowego, „Kalinę” w reż. Małgorzaty Głuchowskiej z Teatru Polonia / Och Teatru z Warszawy, „Klub miłośników filmu Misja” w reż. Bartosza Szydłowskiego z Teatru Łaźnia Nowa z Krakowa, czy „Morrison/Śmiercisyn” w reż. Pawła Passiniego z Opolskiego Teatru Lalki i Aktora itp.

Ponadto odbędą się bydgoskie premiery dwóch koprodukcji: „Against” w reż. Nilsa Torpusa (współpraca Teatru Polskiego w Bydgoszczy i Schlachthaus Theater w Bernie) oraz „Europy” w reż. Janusza Kicy (współpraca Staatsschauspiel Dresden, Zagreb Youth Theatre, Birmingham Repertory Theatre oraz Teatru Polskiego w Bydgoszczy).

Zapraszamy do odwiedzania strony www.teatrpolski.pl, gdzie zamieszczane będę wszelkie aktualności dotyczące Festiwalu oraz spektakli repertuarowych. wrzesień 2013 |

| 31

w y da r z e n i a Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 8 września 2013, godz. 12.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a, wstęp wolny

Spotkanie z cyklu Niedziela w Muzeum pt. „Moje wymarzone Muzeum” W programie: 11.00-11.30 – „Historia bydgoszczan – historia muzeum (1923-2013)” – prezentacja wystawy jubileuszowej dla najmłodszych 11.30-12.30 – „Moje wymarzone Muzeum” – plastyczne warsztaty rodzinne; inspirując się wystawą na temat historii bydgoskiej placówki, dzieci wspólnie ze swoimi rodzicami, z pomocą różnorodnych materiałów plastycznych, spróbują stworzyć swoje wymarzone muzeum (obowiązują wcześniejsze zapisy pod numerami telefonów: 52 58 59 914 lub 52 58 59 911) 12.30-13.30 – „Czy muzealne eksponaty mogą ożyć?”

– spotkanie z mimem podczas którego dzieci poznają jego warsztat, wezmą udział w konkursie, obejrzą krótką etiudę pantomimiczną oraz będą mogły wykonać pamiątkowe zdjęcie z mimem (Teatr Pantomimy Dar)

9-11 września 2013

II Konferencja naukowa z cyklu Muzeum – formy i środki prezentacji pt. „Technika i nauka w muzeum”

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy wspólnie z Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy organizuje już drugą konferencję naukową z cyklu „Muzeum – formy i środki prezentacji” – podejmującą problematykę muzealną związaną z ukazywaniem konkretnych rodzajów zbiorów i działaniami temu towarzyszącymi. „Technika i nauka w muzeum. Formy i środki prezentacji” skierowana jest przede wszystkim do środowisk muzealnych zajmujących się prezentacją treści dotyczących techniki oraz nauki w ramach działań wystawienniczych, wydawniczych i edukacyjnych, jak również do środowisk akademickich związanych programowo z muzealnictwem (instytuty historii, zabytkoznawstwa i konserwatorstwa oraz kulturoznawstwa).

Więcej informacji na temat konferencji można odnaleźć na stronie internetowej muzeum bądź uzyskać, w Dziale Edukacji i Promocji, pod numerem telefonu tel. 52 58 59 927.

32 |

| wrzesień 2013

14 września 2013, godz. 17.00, Exploseum. Wystawa czynna do 17 listopada br.

Otwarcie wystawy „Struktura i architektura. Postindustrialne dziedzictwo Górnego Śląska” „Struktura i architektura. Postindustrialne dziedzictwo Górnego Śląska” jest wynikiem współpracy Niemieckiego Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej – Deutschen Kulturforum östliches Europa w Poczdamie i fotografików berlińskich z inicjatywy Europareportage z Muzeum Śląskim w Katowicach oraz innymi partnerami polskimi i niemieckimi. Fotografie wykonano w latach 2008-2010 w wybranych zakładach przemysłowych Górnego Śląska, które powstały przed 1945 rokiem i zachowały się w różnej formie do dziś. Pozwalają one zobrazować wielkość potencjału przemysłowego tego regionu, który współcześnie wpisuje się w ogólnoeuropejskie dziedzictwo.

14 września 2013, godz. 17.00-00.00

Bydgoska Noc Muzealna w ramach XXI Europejskich Dni Dziedzictwa pt. Nie od razu Polskę zbudowano W programie wydarzenia, które obejmie swoim zasięgiem Wyspę Młyńską, Spichrze nad Brdą przy ulicy Grodzkiej oraz Exploseum, zaplanowano szereg atrakcji, zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i osób dorosłych, m.in.: udostępnienie wystawy „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”, warsztaty collage’u, warsztaty czerpania papieru, pokaz walk średniowiecznych wojów oraz dawnego rzemiosła (Drużyna Wojów Arcona), prezentacja cyklu rysunków Artura Grottgera oraz medali, monet i banknotów związanych z powstaniem styczniowym, kuratorskie prezentacje aktualnych wystaw, możliwość wykonania pamiątkowej fotografii w niecodziennej aranżacji, prezentacja replik broni (Exploseum). Udział we wszystkich atrakcjach odbywających się w ramach Nocy Muzeów jest BEZPŁATNY. 26 września 2013, godz. 18.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a

Spotkanie ze Zdzisławem Prussem pt. „Obecność Nieobecnych – wokół bydgoskich leksykonów (teatralnego, operowego i muzycznego)” Pracując w radiu zbliżyłem się do teatru, filharmonii i opery. Występując na estradzie poznałem aktorów, śpiewaków i instrumentalistów. Gromadząc od lat kulturalne bydgostiana mogłem przyjrzeć się temu czego sam nie widziałem. To mnie ośmieliło. Podjąłem się więc karkołomnego zadania by zatrzymać w literach i zakotwiczyć na papierze jakże płynną i ulotną materię teatralnej, operowej i koncertowej twórczości. […]

w y da r z e n i a A nadrzędną intencją jaka przyświecała powstaniu trzech bydgoskich leksykonów: Teatralnego (2000), Operowego (2002) i Muzycznego (2004) było ocalenie od zapomnienia tych postaci i tych wydarzeń, które kształtowały dzisiejszy krajobraz kulturalno-artystyczny grodu nad Brdą.

Leksykony te, choć w dużej mierze są oparte na historycznych źródłach, nie mają charakteru naukowego, łączą informację natury faktograficznej z biograficzną ciekawostką, anegdotą, fragmentem z recenzji, cytatem z wywiadu. I o ten walor czysto lekturowy, popularyzatorski dbali wszyscy moi współpracownicy – autorzy haseł trzech dotychczas wydanych leksykonów: Ewa Adamus-Szymborska, Zofia Pietrzak, Alicja Weber i Rajmund Kuczma.

Zdzisław Pruss

29 września 2013, EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg

Explo Niedziela Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Explo Niedziela skierowane do miłośników techniki i historii, które tradycyjnie będzie odbywać się w leśnej scenerii Exploseum. Szczegółowe informacje na stronie internetowej muzeum: www.exploseum.pl.

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Kolekcja polskiej sztuki złotniczej ze zbiorów Marii Magdaleny Kwiatkiewicz”. Wystawa czynna do 6 października 2013 r.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Historia bydgoszczan – historia Muzeum (19232013)”. Wystawa czynna do 29 września 2013 r.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Pieniądz PRL”. Wystawa czynna do 30 listopada 2013 r.

Wystawy stałe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoscy mistrzowie malarstwa” ul. Dąbrowa „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoszcz – okruchy miasta” Inf. Mateusz Soliński

Obiekt miesiąca – Walter Leistikow „Dom w parku” Wśród dzieł sztuki prezentowanych na wystawie jubileuszowej Razem tworzymy historię. Historia bydgoszczan – historia muzeum (19232013) znajduje się litografia Waltera Leistikowa Dom w parku (ok. 1898) oraz olejny obraz Drzewa (18951899) sygnalizujące dziedziny sztuki uprawiane równolegle przez artystę a równocześnie akcentujące obecność znaczącej kolekcji autorskiej w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Na dużoformatowej, jednobarwnej litografii artysta przedstawił usytuowany w głębi kompozycji dom wyłaniający się zza grup okazałych drzew. Uproszczone formy, kształtowane płaszczyznami szarości i czerni o zróżnicowanej fakturze nadają przedstawieniu nostalgiczny, nieco tajemniczy klimat. Ten sam motyw domu w parku artysta zrealizował w mniejszej wersji, w technice akwaforty. Pierwowzorem dla tych prac graficznych był olejny obraz Haus in Dänmark (Dom w Danii)

Wa l t e r L e s i t i k o w, D o m w p a r k u , o k . 18 9 8 , l i t o g r a f i a k r e d k ą

znajdujący się w zbiorach Össterreichische Galerie we Wiedniu. Prezentowana na jubileuszowej wystawie litografia wyróżnia się formalnie z zespołu rycin Leistikowa mieszczących się w bydgoskich zbiorach; są to m.in. akwaforty – Stare wierzby, Droga, Żaglówki, Jezioro, Pejzaż gór-

ski, Wnętrze lasu, Lecące bociany, Nad stawem, Droga i Most oraz litografie – Żurawie, Most w parku i Pejzaż nadmorski. Ryciny te, powstałe w latach 1896-1901, w większości inspirowane są stylistyką i ikonografią secesji, a niektóre barwnym drzeworytem japońskim. (…)

Barbara Chojnacka

wrzesień 2013 |

| 33

w y da r z e n i a Filharmonia Pomorska 4.09.2013, środa, godz. 19.00

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Mariusz Smolij, dyrygent Ewa Kupiec, fortepian Bacewicz – Symfonia na orkiestrę smyczkową, Divertimento na orkiestrę smyczkową, Koncert na orkiestrę smyczkową, Kwintet fortepianowy (wersja na orkiestrę smyczkową) „Kompozytor musi pisać z wewnętrzną satysfakcją i szczerze, ale nie może zapominać o tym, że pisze dla ludzi…”. Grażyna Bacewicz Wybitna kompozytorka i skrzypaczka pochodzenia polsko-litewskiego (1909-1969). W 1932 ukończyła warszawskie Konserwatorium, uzyskując dwa dyplomy – z zakresu gry na skrzypcach i kompozycji oraz studia kompozytorskie w Paryżu. Jako solistka zaczęła odnosić sukcesy już w 1935, kiedy otrzymała pierwsze wyróżnienie w 1. Konkursie Skrzypcowym Wieniawskiego w Warszawie. W latach 50. poświęciła się prawie wyłącznie kompozycji i nauczaniu.

Przez wiele lat tworzyła w stylu neoklasycznym (najczęściej pojawiał się wtedy w jej twórczości cykl sonatowy), potem przechodziła stopniowo ku muzyce bardziej ekspresyjnej. Wzbudzała podziw i szacunek u największych twórców, jak np. Witolda Lutosławskiego – „Widać w niej było urodzonego, rasowego muzyka, łączącego – podobnie do wielkich mistrzów baroku – talenty twórcy i odtwórcy w jedną harmonijną całość”.

7.09.2013, sobota, godz. 20, Amfiteatr Opery Nova Wstęp wolny!

Muzyka na wodzie Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent Händel – Muzyka na wodzie, Muzyka dla Królewskich Ogni Sztucznych Georg Friedrich Händel (1685-1795), kompozytor utalentowany i doceniony już za życia, i dzisiaj jest uważany za twórcą najpiękniejszych melodii świata.

Najpopularniejsze, zaliczane do muzyki plenerowej, to Muzyka na wodzie i Muzyka dla Królewskich Ogni Sztucznych. Wieczorową, letnią porą, w uroczym zakątku miasta bydgoszczanie usłyszą te sławne utwory w wykonaniu kameralistów pod batutą ich szefa – maestro Florência. Niewątpliwie zapowiada się niezwykle klimatyczne i unikatowe wydarzenie tego lata, na które już teraz zapraszamy nie tylko koneserów muzyki poważnej, ale wszystkich tych, którzy chcieliby pooddychać atmosferą zbliżoną do tamtych czasów…

Koncertowi towarzyszyć będzie widowiskowy pokaz „Tańczących fontann”.

34 |

| wrzesień 2013

Honorowy patronat: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki 13.09.2013, piątek, godz. 19.00

INAUGURACJA FESTIWALU Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Filharmonii Narodowej w Warszawie Warszawski Chór Chłopięcy Antoni Wit, dyrygent Christiane Libor, sopran (Niemcy) Jarosław Bręk, bas – baryton Stephan Klemm, bas (Niemcy) Daniel Olbrychski, recytacja Henryk Wojnarowski, przygotowanie Chóru Filharmonii Narodowej Krzysztof Kusiel-Moroz, przygotowanie Warszawskiego Chóru Chłopięcego Penderecki – Pasja według św. Łukasza Krzysztof Penderecki pisał ten najsłynniejszy bodaj swój utwór w latach 1963-65 na zamówienie niemieckiego radia Westdeutscher Rundfunk z okazji 700-lecia katedry w Münster, w której 30 marca 1966 odbyło się prawykonanie utworu pod dyrekcją Henryka Czyża.

Kompozytor miał na uwadze również przypadającą wówczas rocznicę tysiąclecia chrztu Polski. Odrodził w swoim utworze starą formę muzyczną związaną najsilniej z twórczością Bacha, ale sięgającą korzeniami średniowiecznego Antoni Wit, dyr ygent misterium religijnego. „Powodzenie Pasji było niezwykłe już od samego prawykonania. Na koncert w Münster przyjechało ponad siedemdziesięciu dziennikarzy z całej Europy.

Przybył także nuncjusz papieski i biskup Münster oraz dyrektor Westdeutscher Rundfunk (…)”.

14.09.2013, sobota, godz. 19.00, FP 15.09.2013, niedziela, godz. 19.00, Dwór Artusa w Toruniu

Recital fortepianowy Adama Makowicza m.in. Garnera, Gershwin, Rodgers, Armstrong, Lutosławski, Makowicz Legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista połowie lat 50. zafascynował się jazzem, jego rytmem i wolnością improwizacji. Wspólnie z trębaczem Tomaszem Stańko, założył zespół Jazz Darings, który był uważany za pierwsze europejskie combo jazzowe. Od tego momentu do wspólnego grania zaczęli zapraszać pianistę najwybitniejsi polscy jazzmani, jednocześnie rozwijał umiejętności kompozytorskie. W 1977 wyjechał

w y da r z e n i a do USA, gdzie, z uwagi na stanu wojenny w Polsce, pozostał na stałe. Po 1989 przyjeżdża do kraju bardzo często i regularnie. Obok typowych standardów i utworów jazzowych, w tym własnych, kompozycji, repertuar Adama Makowicza obejmuje również muzykę klasyczną.

18.09.2013, środa, godz. 19.00

Zespół Kwadrofonik:

Emilia Sitarz, fortepian Bartłomiej Wąsik, fortepian Magdalena Kordylasińska, perkusja Miłosz Pękala, perkusja Strawiński – Trzy części z baletu „Pietruszka” Szymanowski – Trzy obrazy z baletu „Harnasie” Helweg – America Fantasy na motywach „West Side Story” Lutosławski – Wariacje na temat Paganiniego (aranż.

M. Ptaszyńska)

Michał Pamuła, perkusja Jacek Kabziński, wizualizacje Kolaż muzyki i filmu KINO ZREMIKSOWANE to totalny kolaż muzyki i filmu. Polega na wzajemnym przenikaniu się dźwięków z obrazami. Wizualizacje to miksowane na żywo klipy czerpiące ze światowej kinematografii, począwszy od filmu niemego i kina lat 20, poprzez animacje i wszelkie formy przekazu wizualnego. Efektowny spektakl zabiera odbiorcę w fascynującą podróż w czasie i przestrzeni, posługując się językiem uniwersalnym: obrazu i muzyki. W tle gra muzyka „na żywo”, którą wykonują krakowscy instrumentaliści – młodzi, utalentowani, z niezwykłą pasją do muzyki, za co są bardzo cenieni w różnych kręgach, nie tylko muzyki jazzowej i elektronicznej.

Kwadrofonik jest jedynym tego typu kwartetem w Polsce i jednym z niewielu istniejących na świecie. Krytyka muzyczna uznała zespół za odkrywczy i wytyczający nowe tory m.in. w muzyce folkowej. To zespół, w którym artyści prowadzą niezwykły dialog muzyczny, niemal niezauważalnie zamieniając funkcje instrumentów – fortepiany stają się instrumentami perkusyjnymi, a grupy instrumentów perkusyjnych przejmują funkcje instrumentów melodycznych. Żywiołowość, a zarazem precyzja to główne przymioty dźwiękowego widowiska tworzonego przez grupę. Zespół koncertował w Polsce i za granicą, m.in. w USA (także w Carnegie Hall), a w 2011 zadebiutował w Filharmonii Berlińskiej.

20.09.2013, piątek, godz. 19.00 Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Marek Pijarowski, dyrygent Paweł Kowalski, fortepian Ravel – Alborada del gracioso Lutosławski – Koncert fortepianowy Rachmaninow – Tańce symfoniczne W programie, z racji obchodzonego na całym świecie Roku Lutosławskiego, m.in. kompozycja Witolda Lutosławskiego – Koncert fortepianowy, o którym jego twórca napisał: „Chopin odegrał w moim życiu niezwykle ważną rolę i jest dla mnie zawsze źródłem najsilniejszych przeżyć. To geniusz, którego można porównać tylko z największymi twórcami, takimi jak Beethoven czy Bach. Nic więc dziwnego, że było moim pragnieniem trochę tego Chopina – nie powiedziałbym: ukraść, ale w każdym razie trochę go skonsumować i przetrawić przez mój język muzyczny, który jest rezultatem paru dziesiątków lat pracy. I takie chopinowskie echa znaleźć można właśnie w Koncercie fortepianowym”. Koncert usłyszymy w interpretacji Pawła Kowalskiego, jednego z najbardziej wszechstronnych polskich muzyków.

21.09.2013, sobota, godz. 19.00, FP 22.09.2013, niedziela, godz. 19.00, Sala Mieszczańska Ratusza Staromiejskiego w Toruniu

Kino zremiksowane Piotr Krakowski, trąbka, sitar Ignacy Matuszewski, fortepian Mateusz Frankiewicz, kontrabas

22.09.2013, niedziela, godz. 19.00, Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie

Na życzenie melomanów Bornus Consort Kwartet Wokalny Tempus Chór Sarmacki im. G.G. Gorczyckiego Zespół Instrumentów Dawnych Robert Pożarski, kierownictwo artystyczne chorał sarmacki Projekt muzyczny oparty na twórczości Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego (ur. około 1665-1667, zm. 1734) – księdza, kapelmistrza, a nade wszystko wybitnego kompozytora epoki baroku, zwanego „polskim Händlem”, który w latach 1692-1694 związany był z Akademią w Chełmnie. Wiele rękopisów jego znakomitych dzieł sakralnych zostało odkrytych dopiero w XX wieku.

W koncercie udział wezmą artyści wybitnie specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnych wieków.

Wieczór przyniesie zapewne wiele przeżyć zarówno muzycznych, jak i duchowym, bowiem odbędzie się w szczególnej scenerii – pięknym, zabytkowym wnętrzu kościoła archiprezbiterialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie.

Filharmonia organizuje wyjazd do Chełmna. Bilety na koncert i przejazd do nabycia w kasie FP. Autokar odjeżdża z parkingu przy ul. Staszica o godz. 17. wrzesień 2013 |

| 35

w y da r z e n i a 23.09.2013, poniedziałek, godz. 19.00

Z okazji 70. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim Chór Synagogi pod Białym Bocianem (Wrocław) Stanisław Michał Rybarczyk, dyrygent Magdalena Dynowska, sopran Piotr Bunzler, tenor Piotr Rojek, organy śpiewy synagog Jerozolimy, Nowego Jorku, Wiednia, Berlina i Wrocławia Chór Synagogi pod Białym Bocianem powstał w 1996 z inicjatywy dyrygenta Stanisława Rybarczyka oraz studentów i absolwentów Akademii Muzycznej we Wrocławiu, a także dzięki przychylności tamtejszej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Jest to jedyny profesjonalny chór synagogalny w Polsce. Koncertował z najsłynniejszymi kantorami świata, jak np. Joseph Malovany z Nowego Jorku czy Moshe Stern z Jerozolimy (kantor Wielkiej Synagogi). Zespół towarzyszy nabożeństwom podczas świąt żydowskich i innym uroczystościom wrocławskiej Gminy. Krytyka muzyczna wyraża się o chórze niezwykle entuzjastycznie, podkreślając jego wspaniałe umiejętności, a także niepowtarzalną atmosferę koncertów.

25.09.2013, środa, godz. 19.00 Polska Filharmonia Kameralna Sopot Wojciech Rajski, dyrygent Wojciech Staroniewicz, saksofon Andrzej Jagodziński Trio: Andrzej Jagodziński, fortepian Czesław „Mały” Bartkowski, perkusja Adam Cegielski, kontrabas Penderecki – Sinfonietta per archi nr 1 Lutosławski – Muzyka żałobna Górecki – Koncert fortepianowy i inne utwory na orkiestrę kameralną i trio jazzowe oraz utwory z płyty „Tranquillo” Intrygujące spotkanie muzyki klasycznej i jazzu w wykonaniu świetnych polskich instrumentalistów. W 1982 Wojciech Rajski, wszechstronny dyrygent, pedagog uczelni polskich i niemieckich, stworzył orkiestrę smyczkową, złożoną z młodych, utalentowanych i pełnych entuzjazmu muzyków. Wojciech Staroniewicz, saksofonista jazzowy i kompozytor zaskakujący wciąż nowymi autorskimi projektami muzycznymi, o szerokim spektrum stylistycznym, znakomity sideman, chętnie jest zapraszany do współpracy przez innych muzyków. Andrzej Jagodziński, pianista, kompozytor i aranżer w 1993 stworzył trio firmowane jego nazwiskiem, do którego zaprosił wytrawnych jazzmanów: Adama Cegielskiego, kontrabasistę, cenionego muzyka sesyjnego i pedagoga oraz Czesława „Małego” Bartkowskiego, perkusistę, legendę polskiej sceny jazzowej.

27.09.2013, piątek, godz. 19.00 Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Takao Ukigaya, dyrygent (Japonia) Krzysztof Jakowicz, skrzypce Lutosławski – Mała suita Lutosławski – Łańcuch II Dvořák – IX Symfonia „Z Nowego Świata” 36 |

| wrzesień 2013

Z okazji Festiwalu zawita do nas japoński artysta Takao Ukigaya, który w latach 1987-1992 pełnił funkcję stałego gościnnego dyrygenta, a następnie dyrygenta Orkiestry Symfonicznej i Capelli Bydgostiensis, oraz zaszczyci nas wizytą koncertową nestor polskiej sztuki wiolinistycznej, wybitny artysta – Krzysztof Jakowicz, szczególnie ceniony przez Witolda Lutosławskiego, któremu wielki kompozytor powierzył polskie prawykonanie wszystkich swoich utworów skrzypcowych.

W programie znalazł się utwór, który szczególnie łączy obu artystów z filharmonikami bydgoskimi, mianowicie Lutosławskiego – Łańcuch II, dialog na skrzypce i orkiestrę, bowiem płyta nagrana w 1989 przez Thorofon, z tym utworem i tym samym składem wykonawców, otrzymała prestiżową nagrodę krytyki francuskiej Diapason d›Or. 28.09.2013, sobota, godz. 19.00, FP 29.09.2013, niedziela, godz. 19.00, Ratusz w Toruniu Zespół Klezmafour: Andrzej Czapliński, skrzypce Gabriel Tomczuk, kontrabas Wojciech Czapliński, klarnet Rafał Grząka, akordeon Tomasz Waldowski, perkusja muzyka klezmerska Lublina, Białegostoku i Warszawy Zespół czerpie inspiracje z tradycji klezmerskiej Lublina, Białegostoku oraz Warszawy. Podchodzi do nich jednak w sposób zupełnie nowatorski, z punk rockową wręcz energią i bałkańskim szaleństwem. Starannie wykształceni muzycy nie boją się eksperymentów, stąd w utworach można usłyszeć tak egzotyczne instrumenty, jak: darabuka, futujara czy też skrecze. Mimo klasycznego instrumentarium (klarnet, skrzypce, akordeon, kontrabas, perkusja) atmosfera podczas koncertów Klezmafour wielokrotnie przypomina bardziej tę znaną z koncertów muzyki rockowej czy hip-hopowej.

Nie ma znaczenia miejsce, nieważne w jakim wieku jest

Z e s p ó ł K l e z m a f o u r, f o t . K a s i a M a r k o w s k a

publiczność, prędzej czy później każdy daje się porwać żywiołowi bijącemu ze sceny… „Klezmafour to coś więcej niż tylko powiew świeżości w muzyce klezmerskiej, to istny huragan!”.

w y da r z e n i a 29.09.2013, niedziela, godz. 19.00, FP 30.09.2013, poniedziałek, godz. 19.00, Dwór Artusa w Toruniu

NIGEL KENNEDY IN RECITAL Bach + Fats Waller Nigel Kennedy, skrzypce (Wlk. Brytania) Rolf Bussalb, gitara (Niemcy) Yaron Stavi, kontrabas (Wlk. Brytania) Krzysztof Dziedzic, perkusja Anglik, kontrowersyjny wirtuoz skrzypiec i ulubiony uczeń Menuhina, znany jest po prostu jako Kennedy bądź jako „Bad Boy of Classical Music”, jak się okazuje, niekwestionowana gwiazda tegorocznego Festiwalu zaprezentuje nam swój ostatni projekt, który doskonale wpisuje się w główną Nigel Kennedy ideę Festiwalu, czyli „Bach + Fats Waller”.

Kennedy wykonuje solo Bacha przed zaproszeniem na scenę gitarzysty, basisty i perkusisty (doskonałych jazzmanów o międzynarodowej sławie) i w dalszej części razem wykonują olśniewający akustyczny program Bacha i Fatsa Wallera – genialnego amerykańskiego pianisty jazzowego i kompozytora tworzącego w I połowie XX wieku.

30.09.2013, poniedziałek, godz. 19.00 Polski Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis Jan Łukaszewski, dyrygent Penderecki – utwory chóralne a cappella oraz gospel songs Okazja niecodzienna, aby uczestniczyć w koncercie a cappella jednego z najznakomitszych chórów w Polsce pod kierunkiem Jana Łukaszewskiego, który jest postrzegany jako jeden z najwybitniejszych w Europie specjalistów w dziedzinie muzyki chóralnej. Dyrygent współpracował również z wieloma zespołami w kraju i za granicą. Pod jego dyrekcją Polski Chór Kameralny osiągnął wysoki poziom artystyczny, a on zyskał opinię osoby, potrafiącej w krótkim czasie uczynić możliwymi rzeczy niemożliwe i przygotować muzyczne interpretacje nawet najbardziej skomplikowanych utworów.

Chór zaprezentuje specjalny repertuar, na który złożą się utwory chóralne a cappella maestro Pendereckiego a także gospels. Gospel Songs, w skróceniu „gospels” są pieśniami wiążącymi się z Nowym Testamentem i nauką Chrystusa, łączą tradycje muzyczne Europy, Afryki oraz wielokulturowość Ameryki wraz ze współcześnie rozwijającymi się kierunkami muzycznymi takimi, jak: jazz, folk czy soul.

2.10.2013, środa, godz. 19.00 Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent Jadwiga Kotnowska, flet Anna Sikorzak-Olek, harfa Vitold Rek, kontrabas Piotr Biskupski, perkusja Lutosławski – Koncert na flet, harfę, smyczki i perkusję Klimashevsky – Suita jazzowa na tematy Ellingtona (światowe prawykonanie) Górecki – Trzy utwory w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową (1963) Bydgoscy kameraliści również znajdą się w klimatach jazzowych, a to za przyczyną prapremierowego wykonania Suity autorstwa Paula Klimashevsky’ego z Niemiec – uznanego kontrabasisty, kompozytora i aranżera rosyjskiego pochodzenia. Capella ponadto towarzyszyć będzie w utworze Lutosławskiego cenionym polskim instrumentalistom. Jadwiga Kotnowska – wybitna polska flecistka, laureatka najwyższych nagród w 7 międzynarodowych konkursach muzycznych; harfistka – Anna Sikorzak-Olek, od wielu aktywna jako solistka i kameralistka, ma w repertuarze kilkanaście koncertów solowych, z których wiele wykonała po raz pierwszy w Polsce; Vitold Rek – kontrabasista, kompozytor i pedagog, łączy w swojej grze tradycje jazzową z elementami muzyki poważnej i ludowej oraz bydgoski perkusista Piotr Biskupski, laureat nagród indywidualnych konkursów jazzowych, poszukiwany muzyk studyjny, wysoko ceniony pedagog AM w Bydgoszczy.

4.10.2013, piątek, godz. 19.00

Zakończenie festiwalu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Opery Nova w Bydgoszczy Kazimierz Kord, dyrygent Joanna Woś, sopran Anna Lubańska, alt Nikolay Dorozhkin, tenor (Rosja) Paweł Izdebski, bas Henryk Wierzchoń, przygotowanie Chóru Verdi – Requiem 51. Bydgoski Festiwal Muzyczny zwieńczy Requiem Verdiego, arcydzieło, które – porównywane kunsztem do Mozartowskiego Requiem – uważane jest za szczyt, jaki osiągnęła msza żałobna w dziejach muzyki. Stanowi syntezę włoskiego stylu operowego i muzyki religijnej, pełne ekspresji i nieodpartego piękna niezmiennie wzrusza do głębi. „Jedynie geniusz mógł napisać to dzieło” – powiedział o żałobnej mszy Verdiego inny wielki romantyk – Brahms. Wysłuchamy je w doborowym, monumentalnym składzie wykonawców pod batutą maestro Kazimierza Korda, jednego z najwybitniejszych dyrygentów na świecie.

Festiwal jest finansowany ze środków: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Miasta Bydgoszczy.

Festiwal jest organizowany w ramach projektu pn. „Kujawsko-Pomorskie Menu Kulturalne 2013-2014” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. inf. Mariola Grochowina

wrzesień 2013 |

| 37

w y da r z e n i a Galeria Miejska bwa

W ł a d y s ł a w H a s i o r, f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

28.09.2013, godz. 16.00 – otwarcie wystawy.

Wystawa czynna do 24.11.2013

Władysław Hasior Na wystawie zaprezentowanych zostanie około 100 prac Władysława Hasiora: sztandary, portrety, assamblage, obiekty przestrzenne, fotografie pomników i prac znajdujących się w galerii Muzeum Tatrzańskiego na wystawie stałej. Uzupełnieniem będą wydruki fotografii, wydruki wpisów do kronik wystaw oraz prezentacja multimedialna przeźroczy dokumentujących postrzegane przez Hasiora zjawiska ówczesnej naszej przestrzeni społecznej. Zapis ten jest istotny z powodu zachowania w pamięci przez autora zanikających wartości kulturowych, ale także zapis szczególnego niechlujstwa ładu przestrzennego. Przeźrocza prezentowane będą na kilku monitorach w układzie haseł utworzonych przez artystę. Prezentacja ta ukaże nam twórcę będącego doskonałym obserwatorem i kronikarzem specyfiki polskiej przestrzeni w kontekście zjawisk ogólnoświatowych. Istotnym elementem prezentacji będzie projekcja 5 filmów autorstwa Grzegorza Dubowskiego, opowiadająca historię artysty i jego twórczości.

Wystawie towarzyszyć będzie również obszerny katalog z licznymi reprodukcjami i tekstami krytycznymi. wystawa czynna do 15.09.2013

Jakub Elwertowski. Travemünde „Sztuka jest wycinkiem rzeczywistości widzianym przez temperament artysty” Uważam siebie za artystę poszukującego… nie cierpię zamykać się w ramach jednej ścieżki twórczej, jak i nienawidzę maniery i szufladkowania. (Jakub Elwertowski) Jakub Elwertowski – 1976 r. artysta – malarz, na co dzień pracuje z dziećmi niepełnosprawnymi, absol38 |

| wrzesień 2013

Jakub Elwer towski

went Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu i Gdańskiej Wyższej Szkoły Humanistycznej, twórca grupy artystycznej Parter02 i Atelier Procesów Twórczych Apetyt, współtwórca wraz z Fundacją Sztuki Art – House, projektów „Kid Art Island 2011”, „Art Smuggling 2011” i „Kid Art Bus 2012”; w kręgu działań twórczych malarstwo sztalugowe i street art, ilustracja, scenografia, architektura i wzornictwo przemysłowe, felietonista „Express – Dom.pl” wystawa czynna do 15.09.2013

Jerzy Brzuskiewicz – Malarstwo „Na początku jest chaos, który sam wywołuję, aby go następnie podporządkować sobie. Zaczynam od tego, że obraz ustawiam rysunkiem. […] Inspiracją jest] natura. To, że mam odwagę być wciąż dzieckiem.

Zawsze nosiłem – od kiedy pamiętam – w kieszeni jakiś kawałek natury: listek, szyszkę, kasztan, cokolwiek… Chociaż jednak rozmawiam z całą historią sztuki, nie próbuję wchodzić na cudzą ścieżkę. ldę własną.

Ale – rozglądam się na boki.” (fragment wypowiedzi Jerzego Brzuskiewicza z wywiadu przeprowadzonego przez E. Dzikowską [w:] „Porządkowanie chaosu”, Grudziądz 2012) Jerzy Ludwik Brzuskiewicz urodził się 28 marca 1946 r. w Lingen/Ems Niemcy. W latach 1964-70 studia artystyczne w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku; dyplom w pracowniach architektury prof. R. Semka i malarstwa prof. K. Ostrowskiego. Bierze udział w niektórych wystawach, konkursach i plenerach, czyli w tzw. życiu artystycznym; 47 wystaw indywidualnych, m.in. w Berlinie, Getyndze, Lejdzie, Limburgu, Wilnie, Warszawie, Lublinie, Płocku, Toruniu, Kielcach, Busku-Zdroju, Gdańsku, Krakowie, Nowym Sączu, Bydgoszczy, Poznaniu i Opolu.

w y da r z e n i a Galeria Miejska bwa Galeria Brda Wystawa czynna do 08.10.2013

Maria Kubit. Face

Od 11 czerwca w Galerii BRDA, (ul. Dworcowa 94), działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, czynna będzie wystawa malarstwa Marii Kubit pt. „Face”.

Maria Kubit w swoim malarstwie porusza się głównie w obszarze portretów, figuratywności, oscylując pomiędzy kolorem a formą. Interesuje ją człowiek, jego emocje, jak również problem tożsamości w społeczeństwie.

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek kontynuacja – wystawa czynna do 7 września

Janusz Maciej Kochanowski Przemiany jesienne (malarstwo) 12-30 września 2013

Wszystko na sprzedaż

– wystawa komercyjna prac artystów bydgoskich z zakresu malarstwa, grafiki, fotografii i rzeźby. Prace prezentują Aleksandra Bojarska, Ewa Gordon, Cecylia Janeczek-Matuszewska, Michał Cander, Ryszard Czajkowski, Andrzej Fedder, Janusz M. Kochanowski, Miłosz Matwijewicz, Grzegorz Pleszyński, Jerzy Riegel, Stanisław Stasiulewicz, Wojciech Woźniak, ZbyZiel i inni.

Janus z M . Ko chanowsk i Imp resje jesienn e II , ak r y l, o l ej, 20 0 0

inf. Elżbieta Kantorek

Eljazz – Centrum Artystyczne 15.09.2013, godz. 18.00, wstęp wolny, zgłoszenia: eljazz.bydgoszcz@gmail.com

Warsztaty muzyczne 15.09.2013, godz. 20.30, bilety 25 zł do nabycia w klubie Eljazz

Henryk Miśkiewicz – FUL DRIVE 3 – feat.

Michael Patches Stewart Henryk Miśkiewicz – saksofony Michael ‘Patches’ Stewart – trąbka Marek Napiórkowski – gitary Robert Kubiszyn – gitara basowa Michał Miśkiewicz – perkusja Najnowsza odsłona autorskiego projektu z gościnnym udziałem amerykańskiego trębacza MICHAELA „PATCHES” STEWARTA (Quincy Jones, David Sanborn, Kenny Garet, George Duke, Whitney Houston, Al Jarreau, Marcus Miller, „Earth, Wind and Fire”)!

Po znakomicie przyjętych Full Drive i Full Drive 2 przedstawiamy kolejną odsłonę porywającego projektu łączącego jazz, funky, swing i blues w wykonaniu czołówki polskich jazzmanów! Nowe kompozycje, nowe pomysły – „stare”, sprawdzone sposoby na porwanie publiczności!

Tym razem gościem specjalnym Henryka Miśkiewicza jest znakomity, urodzony w Nowym Orleanie trębacz Michael „Patches” Stewart, który w wieku zaled-

wie 16 lat zadebiutował w zespole Patti LaBelle. Ma na swoim koncie współpracę z największymi postaciami jazzu i muzyki rozrywkowej: Quincy Jonesem, Davidem Sanbornem, Georgem Dukiem, Whitney Houston czy Earth, Wind and Fire. Przez osiem lat należał do zespołu Ala Jarreau, przez prawie piętnaście lat stał u boku Marcusa Millera. Nagrał trzy solowe płyty („Blue Patches”, „Penetration” i „Blow”). inf. Kinga Eliasz

wrzesień 2013 |

| 39

w y da r z e n i a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 12.09.2013, godz. 18.00

Spotkanie autorskie z Wiesławem Trzeciakowskim pt. Jesień 1939 roku

(na podstawie swojej książki „Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945”), prowadzenie Mateusz Soliński, czytanie tekstów Mieczysław Franaszek Wiesław Trzeciakowski ur. 1950 w Bydgoszczy – poeta, prozaik, tłumacz literacki i publicysta historyczny.

Ukończył filologię polską na UMK w Toruniu. Laureat wielu ogólnopolskich nagród wyróżnień. W latach 1997-2001 był stałym współpracownikiem miesięcznika „Przegląd Artystyczno-Literacki”. Od stycznia 2003 r. do lipca 2005 r. redaktor naczelny „Kwartalnika Akademickiego”. Członek Internationale Novalis Gesellschaft (Niemcy). Autor i współautor 23 książek oraz kilkuset esejów lit., wierszy, opowiadań, przekładów lit., artykułów, recenzji w czasopismach: Odra, Teksty Drugie, Dekada Literacka, Przegląd Artystyczno-Literacki, Topos, Kwartalnik Artystyczny, Kwartalnik Akademicki. Wydał 7 tomów wierszy 2 tomy opowiadań oraz przekłady Novalisa. Jest autorem i współautorem 6 książek historycznych. Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945 to ostatnia pozycja, która doczekała się już drugiego wydania w poszerzonej wersji (2012).

9 w r z e ś n i a 1939 n a S t a r y m R y n k u

Egzekucja 9 wr ześnia, Star y R ynek

40 |

| wrzesień 2013

Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945 Zawartość tej dokumentalno-historycznej książki to 12 lat moich badań i publikacji archiwalno-historycznych, związanych z najtragiczniejszym okresem w dziejach Bydgoszczy (na tle losu całej Polski i Europy wschodniej). Najbardziej zajmowały mnie działania i los Polaków bydgoszczan, Obrońców Bydgoszczy z września 1939 roku, którym tę książkę, zarówno pierwsze jak drugie jej wydanie, poświęcam z wyrazami czci, jaką zawsze powinien w nas budzić człowiek stający kiedy trzeba w obronie słusznych praw swego narodu. Moje badania poświęcone były z zasady polskim ofiarom z Bydgoszczy (lub tym, których spotkała śmierć w Bydgoszczy bądź jej okolicach), których w miarę kompletnej listy imiennej nikt do tej pory nie ustalił, przez ponad 70 lat. Były tylko fragmentaryczne i stosunkowo niewielkie spisy imienne różnych autorów. Moje imienne listy polskich ofiar w Bydgoszczy są, jak do tej pory, największe i co najważniejsze – najpełniej udokumentowane, co nie znaczy, że już zakończone. Ta lista jest nadal otwarta i czeka na uzupełnienia. Książka zawiera alfabetyczną listą imienną 1.460 ofiar w Bydgoszczy w latach 1939-1945. Każde nazwisko to życie, a jeden człowiek posiada równowartość świata, jak uczy Ewangelia Chrystusa (kto zabija jednego człowieka, ten zabija cały świat). Są wśród podanej wyżej liczbie rozstrzelani w 1939 r. obrońcy Bydgoszczy, patrioci, bydgoscy nauczyciele, księża, harcerze, działacze Polskiego Związku Zachodniego, ofiary mordów sądowych, więzień i obozów koncentracyjnych, oraz innych okoliczności. Także w tle polskich ofiar należy dostrzegać los ponad 1.800 bydgoskich Żydów. Zniszczenie przez niemieckie służby bezpieczeństwa i policji dokumentacji dotyczącej losu Żydów z Bydgoszczy pozwala jedynie na orientacyjne szacunki, ale nazwiska żydowskich ofiar są znane z dokumentów i książek adresowych sprzed 1 września 1939 roku. Jeśli dodamy do tej listy ofiary żydowskie z Bydgoszczy (ponad 1.800 osób według stanu z kwietnia 1939 roku, z tego Zagładę przeżyło tylko kilkadziesiąt osób narodowości żydowskiej), to ogólna liczba ofiar polskich i żydowskich w Bydgoszczy w latach 1939-1945 wyniesie co najmniej 3.300 osób i tę liczbę ofiar można udowodnić po nazwisku, a to ma podstawową wartość w badaniach historycznych, w nauce, także w dyskusjach na temat strat Bydgoszczy w tamtym czasie. Liczba ofiar dotyczy wojny i okupacji niemieckiej. Bydgoszczanie, którzy zginęli lub zmarli na Wschodzie, nie byli przedmiotem moich poszukiwań. Możliwe, że w przyszłości pojawią się takie prace i listy, i powstanie jedna wspólna lista strat osobowych Bydgoszczy w latach 1939-1945.

Książka daje wyrazisty (w sensie narracji), obrazowy, szczegółowy, uporządkowany i udokumentowany archiwalnie pogląd na podwójne życie organizacji mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 1920-1939

w y da r z e n i a i na tzw. krwawą niedzielę (Blutsonntag) oraz krwawą okupacyjną jesień 1939 roku, której symbolem stały się m.in. koszary artyleryjskie w Bydgoszczy (tzw. obóz internowanych), Tryszczyn, Dolina Śmierci pod Fordonem. Moja książka pokazuje tylko okruchy i fragmenty tamtej zbrodniczej każdego dnia rzeczywistości.

Wiesław Trzeciakowski

12.09.2013, godz. 18.00

Otwarcie wystawy obrazów Jana Kaji pt. „Droga Krzyżowa – pamięci mojego dziadka Floriana Kaji 1895-1939” W trudnych chwilach chrześcijanie zwracają swoje myśli ku Chrystusowi. Nie znajdując odpowiedzi na pytania związane z własną egzystencją, wpatrują się w dzieje Zbawiciela. Cierpienie, jak i szukanie jego sensu wpisane jest w każdy dzień ludzkiego życia. Ponadczasowe przesłanie zbawczej drogi Chrystusa poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie pomaga zrozumieć cierpienie w ludzkim wymiarze, ale przede wszystkim nadaje sens całemu życiu. Zbawiciel przyjął śmierć ofiarną, dzięki której, każdy kto w Niego wierzy dostąpi zbawienia. W Nim wypełniła się boża obietnica dana Abrahamowi.

Bogdan Chmielewski, Przepowiednia, fragment realizacji, 2013

26.09. 2013, godz. 18.00, ekspozycja czynna do 10 października

Otwarcie wystawy Bogdana Chmielewskiego pt. „Przepowiednia” (aneks do cyklu „Równonoce i Przesilenia”) Przepowiednia Jeszcze nie kiedy my coś przez liczne wieki nie rzucim podnieś rękę uciekamy się daj nam dzisiaj za tyle lat wierności i służby spełnienie starej wróżby?

Pożółkły papier , złote litery czterdzieści i cztery.

27 I 2013 Bogdan Chmielewski

J a n K a j a , (S t a c j a 3), P i e r w s z y u p a d e k P a n a J e z u s a

Wielkość tego wydarzenia pobudzała wyobraźnię i inspirowała artystów wielu stuleci. Chciałem, aby mój cykl obrazów „Droga Krzyżowa” ukazał dramat samotności i opuszczenia, które Chrystus dźwigał razem z krzyżem. Dlatego poza dwoma obrazami przedstawiłem Go w pustce abstrakcyjnego tła, tak, aby każdy patrzący stanął z Nim sam na sam.

Późną jesienią 1939 roku został rozstrzelany przez hitlerowców mój dziadek Florian Kaja. Ta tragedia dla mojej rodziny pozostała dotkliwą stratą. Dolina Śmierci w Fordonie wciąż przypomina nam o wspaniałym człowieku, którego nam zabrakło.

Dedykując ekspozycję dziadkowi Florianowi pragnąłem oddać mu hołd. Praca nad tym cyklem pomogła mi zbliżyć się do samotności i cierpienia, które przeżywał w swojej ostatniej drodze.

Jan Kaja

Bogdan Chmielewski, studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, dyplom w 1970 r. Uczestnik 146 wystaw i imprez artystycznych. Autor ponad 200 interdyscyplinarnych realizacji indywidualnych i zespołowych w Lucimiu w latach 1977-2008. Zajmuje się akcjami, działaniami plastycznymi i parateatralnymi, happeningiem, performance, instalacją, rysunkiem, żywymi obrazami, realizacjami tekstowymi. Członek „Grupy 111-Lucim”. Profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.

Ważne etapy działalności artystycznej: Wyjście: Wystawa dworzec PKP – Bydgoszcz Główna; „Poezja na Dworcu” 1975, „Akcja Podróż” (1976); Przejście – zatrzymanie: „Akcja Lucim” (1977-1978), Działanie w Lucimiu 1979 Powrót (nóstos): działania lucimskie, praca w Luciumiu i poza nim (1980-2007): Nóstos (tęsknota za domem) 1980; współudział w sformułowaniu programu 11 punktów „sztuki społecznej” (1980); Oikomancja – postawa, techniki lokalizacji oraz realizacji na przecięciu współrzędnych czasu i miejsca „domowskazów” (1991); „Bajki wizualne” (ponowne zaczarowanie świata) 1994; koncepcja „dobrego miejsca” (chrono-etno-eko-sacro-kosmo-topu )1995; realizacje oikoniczne – kondensaty adoracyjno-kontemplacyjne (1992-2008); prognoza formacji. „nowi cisi” (2000). inf. Jacek Soliński

wrzesień 2013 |

| 41

w y da r z e n i a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 18.09.2013, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Anną Dziewit-Meller i Marcinem Mellerem Autorzy podróżniczo-reporterskiej książki Gaumardżos! snuć będą barwne opowieści o Gruzji, ilustrując je jednocześnie bogatym materiałem zdjęciowym. Anna Dziewit-Meller – dziennikarka i reporterka, autorka (razem z Agnieszką Drotkiewicz) książek Głośniej!

Rozmowy z pisarkami oraz Teoria trutnia i inne.

Rozmowy z mężczyznami.

Swoje teksty publikowała m.in. w Polityce, Wysokich Obcasach i Lampie. W 2012 zadebiutowała jako autorka powieści książką pt. Disko. Pracuje w TVN. Związana była z radiem Zet i Chilli Zet. Wokalistka i gitarzystka zespołu Andy. Marcin Meller – dziennikarz, prezenter telewizyjny, w latach 1991-2003 reporter Polityki, jako jej wysłannik po raz pierwszy trafił do Gruzji, opisywał konflikty w Iranie, Czeczenii, byłej Jugosławii i w Afryce, w której spędził w sumie dwa lata. Przez dwa lata prowadził pierwszy w Polsce reality show Agent. W latach 2003-2012 – redaktor naczelny polskiej edycji miesięcznika Playboy. Od 2005 do 2008 – współprowadzący programu Dzień dobry TVN, obecnie gospodarz Drugiego śniadania mistrzów w TVN24. Pisze felietony dla Newsweeka. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 11.09.2013, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24). Serdecznie zapraszamy! inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne we wrześniu: 2.09.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosłych i dla dzieci ul. Toruńska 185) John Ronald Tolkien – prekursor współczesnej literatury fantazy. Zajęcia edukacyjne dla dzieci.

3.09.2013, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki moderowane przez Rafała Grzenię.

6.09.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Najciekawsze miejsca w Polsce: Wieliczka – cykliczne zajęcia edukacyjne dla dzieci.

11.09.2013, godz. 16.00, WiMBP (Biblioteka Główna WiMBP, Stary Rynek 22) Rola głośnego czytania w rozwoju i wychowaniu dziecka – wykład Elżbiety Olszewskiej, Członka Zarządu i Dyrektora Programowego Fundacji ABCXXI organizującej akcję Cała Polska Czyta Dzieciom. Spo42 |

| wrzesień 2013

tkanie odbędzie się w ramach projektu Rosnę z książką dla najmłodszych dzieci oraz ich rodziców i opiekunów.

12.09.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Sówka i altówka, czyli literowe dźwięki – głośne czytanie utworów Izabeli Klebańskiej. Zajęcia dla dzieci.

13.09.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży ul. Bohaterów Kragujewca 11) Popołudnie z poezją – zajęcia literacko-plastyczne.

19.09.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) W bajkowej krainie zwierząt: słucham i jestem słuchany – zabawa w teatr, którą poprowadzi Ewa Moczadło, bibliotekarz. Spotkanie odbędzie się w ramach projektu Rosnę z książką.

19.09.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dzieci i młodzieży ul. Pielęgniarska 17) Najpiękniejsze wiersze Juliana Tuwima – konkurs literacki ze znajomości wierszy Juliana Tuwima.

19.09.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 7 dla dorosłych i dla dzieci ul. Nakielska 175a) „Zwierzaki świata” – zajęcia edukacyjne dla dzieci na podstawie książki Martyny Wojciechowskiej.

17.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Wernisaż wystawy malarskiej Danuty Szlagi – czytelniczki biblioteki. Wystawę będzie można oglądać do 3.10.2013.

20.09.2013, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Książka w obiektywie: – zajęcia dla seniorów.

25.09.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) Głośne czytanie połączone z zabawami w teatr – zajęcia poprowadzi Ewa Jankowska, bibliotekarz. Spotkanie odbędzie się w ramach projektu Rosnę z książką.

26.09.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dzieci i młodzieży ul. Pielęgniarska 17) Konkurs pięknego czytania wierszy Juliana Tuwima.

26.09.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzieży ul. Połczyńska 3) Ciekawe, dlaczego wieje wiatr? – zajęcia edukacyjne poświęcone zagadnieniom związanym z naszą planetą.

26.09.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) Głośne czytanie wierszyków polskich poetów z okazji Dnia głośnego czytania.

30.09.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosłych i dla dzieci ul. Łanowa 2) Posłuchać warto – Głośne czytanie wierszy i opowiadań dla dzieci z okazji Dnia Głośnego Czytania. Zajęcia dla przedszkolaków.

w y da r z e n i a E’ collage 25.09.2013, godz. 17.00, Centrum Kultury, Higieny i Zdrowia Psychicznego, ul. Ks. Ignacego Skorupki 2 – wernisaż „E’ collage III” – Apokalipsa und Paradise – Music of Braille’a

Muzyczne Pocztówki To już trzecia edycja projektu „E’ collage”. Tym razem jest to projekt multimedialny i polega na udźwiękowieniu pocztówek powstałych w poprzedniej edycji – Były to prace wykonane przez ludzi chorych na schizofrenię grupy „Refleksjoniści”, z WTZ z Bydgoszczy.

Obrazy w zminimalizowanej formie zostały obrajlowane napisami nawiązującymi do Apokalipsy 2012 r.

W tym roku działanie rozszerzone zostało o stronę muzyczną. – Tym eksperymentem zajmie się Grupa 34 dialog z Torunia, która metodą semantycznego stymulowania dźwięku zamieni barwy na dźwięki. Obraz do każdej pocztówki będzie udźwiękowiony metodą semantycznego stymulowania algorytmów. Każde hasło pocztówki, czyli jej tytuł zostanie opatrzony kartą pamięci USB, ma której zostanie zawarty materiał dźwiękowy – opowiada pomysłodawczyni i koordynator projektu Monika Klawitter.

Muzyka wykonana ma być na instrumentach etnicznych i naturalnych tj. misach.

Dodatkowa punktem będzie strona fonetyczna przygotowana przez pomysłodawczynię, tj. „Odczyt” – Peticę przez ludzi chorych na schizofrenię z odpowiednią modulacją w ich głosie. Wszystkie te elemen-

ty synchronizowane stworzą ścieżkę muzyczna na każdej z widokówek.

Partnerem w projekcie jest Centrum Kultury, Higieny i Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy prof. Aleksandra Araszkiewicza.

Klub „Arka” BSM 2.09.2013, poniedziałek, godz. 17.00

„Pożegnanie wakacji”

powakacyjne spotkanie w Klubie Seniora

5.09.2013, czwartek, godz. 18.00

Turniej Jednego Wiersza

Prowadzenie: Stefan Pastuszewski

9.09.2013, poniedziałek, godz. 17.00

„Z albumu podróżnika”

– pokaz zdjęć i filmów z wakacyjnych wojaży w Klubie Seniora 16.09.2013, poniedziałek, godz. 17.00

„A mnie jest szkoda lata”

– muzyczne popołudnie w Klubie Seniora

23.09.2013, poniedziałek, godz. 17.00

„Wakacyjne wspomnienia” Spotkanie Klubu Seniora

27.09.2013, piątek, godz. 16.00 Biblioteka oraz porady dotyczące pielęgnacji kaktusów – dyżur Klubu Miłośników Kaktusów

30.09.2013, poniedziałek, godz. 17.00

„Warto być zdrowym”

„Aromaterapia” – spotkanie z bioenergoterapeutą Barbarą Dąbrowską 30.09.2013, poniedziałek, godz. 18.00

Spotkanie Koła Miłośników Szwederowa Przyjmujemy zapisy do następujących sekcji: Koło plastyczne dla dzieci • Nauka gry na instrumentach: gitara, pianino • Młodzieżowy zespół wokalno-instrumentalny • Koło informatyczne dla seniorów • Klub Seniora • Gimnastyka dla seniorów • Klub Miłośników Kaktusów • Klub Miłośników Szwederowa • Kursy prawa jazdy • Koło Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów • zajęcia Centrum Treningowego Wojakowskich (Szkoła Pamięci) • Koło Miłośników Rękodzieła „Węzełek W każdą środę od godziny 11 do 13 na swój dyżur zaprasza Koło Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów.

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna: w poniedziałki w godz. 10.00-14.00; we wtorki i środy w godz. 14.00-19.00. wrzesień 2013 |

| 43

w y da r z e n i a artGalery 4.09.2013, środa, godz. 18.00

Spotkanie z Krystyną Berndt

polonistką, teatrologiem, dziennikarką zajmującą się dziedzictwem kulturowym mniejszości etnicznych, realizatorką filmów dokumentalnych.

Galeria 1 Obrazu – Anna Konop 8.09.2013, niedziela, godz. 18.00, wernisaż

Anna Osińska – malarstwo Rodowita bydgoszczanka jest absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom z zakresu grafiki nie stanowił jednak ograniczenia dla artystki, jedynie tylko do wspomnianych technik odbitkowych. Anna Osińska szukała różnych sposobów twórczej ekspresji – bliskie jej jest zarówno malarstwo olejne jak i akrylowe, pastel, a nawet rzeźba. Wśród jej prac odnajdziemy również artystyczną biżuterię, szkło oraz ceramikę. Jej fascynacja modą wyraża się w oryginalnych kreacjach tworzonych z pasją, a wykonanych z dzianiny oraz ręcznie malowanych tkaninach. Zupełnie imponujący zakres działalności, jeśli chodzi o tematykę prac i biegłość warsztatową.

Warto także odnotować wirtuozerię w rysunku i jakże trudnej technice akwareli.

Anna Osińska, Okna, akr yl

Znana doskonale mieszkańcom Bydgoszczy portrecistka to barwna postać kojarzona z ArtGalery, obecnie w nowym, imponującym stylowymi wnętrzami lokum przy ul. Krasińskiego 5 – tutaj znajduje się królestwo malarki, która wypełniła całą przestrzeń wnętrza „czarownymi obiektami”. To szczególne i magiczne miejsce stało się Mekką artystów, miłośników sztuki oraz historii sztuki. Spotykają się tutaj przedszkolaki, by poczuć dreszcz emocji związany z własną kreacją. Anna przyznaje, że uwielbia towarzystwo niczym nieskrępowanych i twórczych maluchów. Właśnie za tę sympatię i pasję edukowania otrzymuje wciąż liczne dowody wdzięczności od młodzieży i ich wychowawców m.in. z Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 4.

44 |

| wrzesień 2013

W kompozycjach typu collage jest bardziej opanowana – tchnie z nich spokój. Przykładem jest studium aktu kobiecego wkomponowane w tło stanowiące barwne odbicia tkanin. Wszystko zrobione z duża klasą i kulturą.

Interesujący jest również cykl rysunków wykonany ołówkiem, gdzie autorka świadomie wprowadza element dekompozycji dla uzyskania niemal surrealistycznego efektu pomimo, iż zapełnia płaszczyznę elementami figuratywnymi. Warto przytoczyć tylko niektóre tytuły: Marzenia kobiece, Macierzyństwo, Tańcząca czy Strojnisia… Wszystkie wymienione rysunki świadczą o biegłości technicznej, ale także niczym nieskrępowanej wyobraźni.

Dobrze znane motywy, budowle ze stolic świata artystka transponuje na technikę suchego pastelu. Widać tu wyczucie bryły i świeżość spojrzenia. Sporych rozmiarów kompozycje w niebanalny sposób ukazują Paryż, dziedziniec Luwru, świątynię Sacré-Coeur.

Wdzięcznym tematem okazała się Wenecja z mostem Westchnień oraz Wiedeń. Paleta barw jest tu przebogata a miejsca urzekają czarowną atmosferą.

Pragnę także zwrócić uwagę na barwne malarskie kompozycje czytelne tylko w tytule. Malarka odchodzi od konkretu na rzecz abstrakcyjnych wizji jeziora, pejzażu… Wszystkie te prace łączy bogactwo kolorystyczne i ogromna dynamika. Przez lata artystycznej pracy Osińskiej powstało wiele pejzaży grodu nad Brdą m.in. z ukochaną przez nią Wenecją i starymi zakątkami miasta.

Artystka otrzymała nagrodę specjalną na III Ogólnopolskim Biennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej w Gdańsku z okazji 25. Solidarności. Szeroki oddźwięk w oeuvre artystki znalazł fakt wejścia Polski do Unii Europejskiej. Powstały wtedy wspomniane cykle architektoniczne nawiązujące do państw członkowskich oraz instalacje. Ponadto autorka zainicjowała wystawy pod hasłem Integracja przez sztukę.

Ogromny dorobek artystyczny świadczy nie tylko o jej pracowitości, ale przede wszystkim talencie. Za swe osiągnięcia zdobywała Anna Osińska liczne wyrazy uznania i nagrody m.in. Medal Wojewody Kujawsko-Pomorskiego oraz listy gratulacyjne od Prezydenta Miasta Bydgoszczy.

Anna pragnie spełniać artystyczne marzenia swoje, ale nie tylko. Przygotowała program zajęć plastycznych dla osób niepełnosprawnych. Galeria będzie poszerzać również ofertę edukacyjną poprzez popularyzację wiedzy z zakresu historii sztuki.

Odbywają się tu cykliczne spotkania z osobowościami życia artystycznego Bydgoszczy – poetami, aktorami (m.in. gościem była ceniona Teresa Wądzyńska), muzykami (występ uznanej skrzypaczki Małgorzaty Mówińskiej-Zyśk). W ramach ArtGalery działa także „Galeria jednego obrazu”, gdzie utalentowani debiutanci mają możliwość zaprezentowania swoich prac w urokliwym secesyjnym wnętrzu.

Liczne prace artystki znalazły miejsce w muzeach i galeriach oraz kolekcjach prywatnych w Polsce, USA, Kanadzie, Francji, Austrii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Hiszpanii, Grecji, Malcie oraz w Meksyku i Argentynie.

Hanna Cander

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki – promocja almanachu poetyckiego pt. Zapisywanie życia – wernisaż wystawy prac Renaty Barczak-Meller „przeżyć – pęknięte lustro” – recital Dariusza Kosmalskiego – ogłoszenie konkursu na fraszkę piątek, 13 września – Spotkania poetyckie w szkołach i przedszkolach miasta i gminy Kruszwica – Pałac w Kobylnikach godz. 14.30: warsztaty poetyckie „Gdzie źródło, tam poezja”, prowadzenie: Dorota Ryst (poetka, publicystka) i Leszek Żuliński (krytyk literacki, poeta) – Wzgórze Zamkowe pod Mysią Wieżą, godz. 20.00: NOC Z GWIAZDĄ – „ZESPÓŁ REPREZENTACYJNY” 5 września 2013, godz. 17.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej – wernisaż.

Wystawa czynna do 5 października

Wystawa: Haftowane collage, „Ewa Maria Detmer …szczęśliwą być…” „Nie ma człowieka, który dla siebie samego nie byłby wspaniałomyślnym sędzią” – nic dziwnego, że trudno mi pisać o sobie…

Staram się spełnić to, czym obdarował mnie los wiele lat temu; darem było pojawienie się w moim życiu Marty, bowiem wówczas wiele zmieniło się, powstały pierwsze obrazy dla wnuczki. Tworzenie dla Niej, a potem dla Innych stało się wielką radością, uczyniło mnie kobietą spełnioną. Miłe jest posiadanie rzeczy, z którymi można się podzielić.

Pokazuję to, co stanowi fundament osobistego szczęścia i zadowolenia z samej siebie.

Mam nadzieję, że prace obronią się same

sobota, 14 września – Pałac w Kobylnikach godz. 9.00: Warsztaty poetyckie – ciąg dalszy – godz. 15.00: wykład Janiny Sikorskiej, dyrektor Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu „Przybyszewski raz jeszcze” – Teren parku, godz. 20.30, Prezentacje poetyckie przy ognisku – ogłoszenie wyników konkursu na fraszkę niedziela, 15 września – Pałac w Kobylnikach godz. 10.30: Indywidualne konsultacje recytatorskie „Jak mówić własne wiersze” prowadzenie Andrzej Antczak (instruktor teatralny) – godz. 13.30 podsumowanie i zakończenie XXV Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń

Ewa Maria Detmer

12-15 września

XXV edycja Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń Kruszwica/Kobylniki Przed nami XXV edycja Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń, które jak co roku odbywać się będą w Kruszwicy – Kobylnikach. Uczestnikami spotkań będą poeci z różnych stron naszego kraju. Program spotkań obfitować będzie w wiele ciekawych wydarzeń.

Najważniejsze to m.in.: autorskie spotkania poetów z dziećmi i młodzieżą, promocja almanachu poetyckiego, wernisaż wystawy, warsztaty poetyckie, indywidualne konsultacje recytatorskie dla poetów, recital Dariusza Kosmalskiego, koncert Zespołu Reprezentacyjnego, prezentacje poetyckie uczestników. program czwartek, 12 września, Pałac w Kobylnikach, godz. 18.00: – otwarcie Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń – ogłoszenie wyników konkursu poetyckiego i wręczenie nagród

Organizatorami Spotkań są: Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki w Bydgoszczy oraz Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Bydgoszczy. Imprezę współorganizują Centrum Kultury i Sportu „Ziemowit” w Kruszwicy, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Stanisława Przybyszewskiego w Kruszwicy, Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu, Kwartalnik Artystyczny Kujawy i Pomorze.

Zadanie dofinansowane przez Województwo Kujawsko-Pomorskie i Gminę Kruszwica, almanach poetycki będący pokłosiem spotkań finansowany jest przez Urząd Miejski w Kruszwicy.

Patronat medialny: Express bydgoski, Panorama Kruszwicka, portal www.kruszwica.org Krystyna Wulert

wrzesień 2013 |

| 45

w y da r z e n i a Pod Papugami 13.09.2013, Restauracja i Przestrzeń Kulturalna POD PAPUGAMI, ul. Staszica 1.

Rezerwacja miejsc tel.: 52 320 37 29, kom.: 607 659 996, 604 347 779 Tego samego dnia przewidujemy również warsztaty z Jose

JOSE TORRES. Solowy koncert „Sentymentalna Podróż” Po ogromnym zainteresowaniu jakim cieszyła się autobiograficzna książka „Salsa na wolności” a wkrótce po niej film dokumentalny pt. „Moja Kuba, moja Polska”, który nakręciła i wielokrotnie emitowała TVP1. Jose postanawia spotykać się bezpośrednio z publicznością w swoim autorskim, muzycznym programie zatytułowanym „Sentymentalna podróż ”, podczas którego zabiera słuchacza w świat nastrojowych piosenek śpiewanych przez niego w języku hiszpańskim. Koncert okraszony jest opowieściami o wykonywanych piosenkach i zabawnymi opowieściami ze swojego życia zarówno na Kubie jak i w Polsce. Tak więc muzyka, słowo i jego osobowość sprawiają, iż przepełniony emocjami widz bardzo długo pamięta wspólnie spędzony z artystą czas.

Koncert z cyklu AKADEMIA POD PAPUGAMI Organizator: Fundacja Duende Flamenco, Restauracja i Przestrzeń Kulturalna POD PAPUGAMI. Wydarzenie dofinansowano ze środków Urzędu Miasta Bydgoszcz. inf. Paulina i Sławomir Dolata

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 10.09.2013, wtorek, godz. 18.00, Pałac Stary w Ostromecku Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego Dziedzictwo zaprasza na:

Colloquium ostromeckie Gościem spotkania będzie wybitny polski dyrygent, długoletni dyrektor Filharmonii Narodowej Antoni Wit. Maestro Wit rozpoczynał swą karierę dyrygencką w Bydgoszczy, przez lata współpracując z Andrzejem Szwalbem.

W trakcie spotkania wysłuchamy osobistych wspomnień Antoniego Wita o dyrektorze Szwalbem i czasach, gdy Filharmonia Pomorska stała w jednym rzędzie z najlepszymi instytucjami muzycznymi kraju.

Podczas spotkania wysłuchamy minirecitalu Adama Kośmiei, uczestnika IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. I.J. Paderewskiego w listopadzie 2013.

Na uczestników czekają kawa i pączki.

46 |

| wrzesień 2013

29 września 2013, niedziela, godz. 17.00, Aula Copernicanum, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Kopernika 1, Bydgoszcz.

Wstęp dla członków TM wolny Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego, Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Urząd Miasta Bydgoszcz, serdecznie zapraszają na koncert.

Wystąpi

Ilja Rashkovsky (Rosja) laureat I nagrody VIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Hamamatsu w Japonii w 2012. Przypominamy, ze laureatem V Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Hamamatsu w Japonii w 2003 roku był Rafał Blechacz.

Będzie to część trasy koncertowej organizowanej przez Towarzystwo Muzyczne im. Paderewskiego. Pozostałe koncerty odbędą się w Toruniu 27 września i Łodzi 1 października. inf. Agata Szpadzińska

w y da r z e n i a Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA Twórczy wrzesień w „Farbiarni” Fundacja „FARBIARNIA”, zaraz po wakacjach, zaprasza na kontynuację „F-torków”, czyli spotkań z fotografią w różnych wymiarach.

Już 10 września w galerii „Farbiarnia” przy ulicy Pomorskiej 68A/1 odbędą się warsztaty pt. FOTOGRAFIA W DECOUPAGE, które poprowadzi Anna Orzechowska, bydgoska malarka, pasjonująca się m.in. rękodziełem.

Na zajęciach w technice decoupage ozdabiane fotografiami będą pudełka na pamiątki o różnych kształtach. Uczestnicy zabrać muszą ze sobą jedynie fotografie, które chcą wykorzystać. Najlepiej kilka do wyboru i w różnych rozmiarach, zależnie od kształtu – o średnicy bądź przekątnej od 10 do 15 cm. Co ważne – wydruki koniecznie laserowe, nie atramentowe. 17 września na warsztaty w „Farbiarni” zaprasza Agata Jędraszczak, znana bydgoska blogerka kulinarna (autorka bloga KUCHNIA AGATY), która podzieli się z uczestnikami warsztatów swoją wiedzą na temat fotografowania jedzenia – jak powstają kadry, na widok których aż chce

się schrupać to, co na nich widać? Dowiemy się już wkrótce, wystarczy zabrać ze sobą aparat i wpaść na warsztaty pt. FOTOGRAFIA KULINARNA, na których na pewno nie zabranie smakowitych kąsków do sfotografowania. Ostatni wrześniowy „F-torek” to spotkanie z Anną Chudzik-Pawlik, pasjonatką handmad’u, na co dzień związaną z warszawską Pracownią Sztuk Różnych „Manufabricum”. Artystka poprowadzi w „Farbiarni” warsztaty pt. KOLAŻ FOTOGRAFICZNY już 24 września. Tu także zabrać będzie trzeba ze sobą kilka fotografii do wykorzystania.

Każde z tych spotkań w galerii „Farbiarnia” (ul. Pomorska 68A/1), potrwa trzy godziny, od 17.00 do 20.00, a wstęp kosztuje jedynie 25 złotych (w tym wszystkie niezbędne materiały i szkolenie), dzięki dofinansowaniu projektu „F-torki” Fundacji „FARBIARNIA” z Urzędu Miasta Bydgoszczy. Zapraszamy serdecznie do kontaktu mailowego: justyna@farbiarnia.org lub tel. 533 082 090.

Więcej informacji również na www.farbiarnia.org inf. Justyna Król

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5

www.mdk5.pl, sekretariat@mdk5.pl tel./fax 52 348 50 02, 52 343 47 37 wrzesień 2013 |

| 47

w y da r z e n i a Dom Kultury MODRACZEK 4.09.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 5.09.2013, czwartek, godz. 18.00 Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy.

„Najdłuższy marsz, czyli Indiańskie Oblicza Ameryki” cz. 3 Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski

7.09.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 11.09.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora

12.09.2013, czwartek, godz. 18.00

Kawiarnia Literacka – gość: Ewa Nowakowska – animatorka kultury i poetka z Piły Na gitarze zagra Katarzyna Chrzan Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska.

14.09.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 18.09.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 21.09.2013, sobota, godz. 14.00 Drugie Spotkanie Sąsiedzkie na Osiedlu Leśnym 21.09.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 25.09.2013, środa, godz. 15.00 Spotkanie w Klubie Seniora 26.09.2013, czwartek, godz. 18.00

Wieczór Krzysztofa Candera

– żywot i dzieło malarza we wspomnieniach córek Artysty: Hanny i Aleksandry Cander Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska.

Krzysztof Cander – wybitny artysta malarz, rysownik oraz mistrz tempery klasycznej. Związany z Bydgoszczą i Toruniem – profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Twórca współczesny, nawiązujący do tradycji malarstwa holenderskiego i bizantyńskiej ikony. Laureat wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów.

K r z y s z t o f C a n d e r, A u t o p o r t r e t z w i z y t ą w p r a c o w n i , 19 9 8

28.09.2013, sobota, godz. 15.30-19.30 Popołudnie taneczne w Klubie Seniora 48 |

| wrzesień 2013

w y da r z e n i a D.K. Orion BSM 4.09.2013, środa, godz. 17.00

„Witajcie”

– spotkanie powakacyjne Klubu Miłośników Sztuki.

5.09.2013, czwartek, godz. 18.00

„Dzielny wędrowiec”

– spotkanie organizacyjne członków i sympatyków Grupy Aktywnego Wypoczynku.

11.09.2013, środa, godz. 17.00

„Między nami miłośniczkami” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

17.09.2013, wtorek, godz. 17.00

Klub Miłośników Błonia – spotkanie powakacyjne.

18.09.2013, środa, godz. 17.00

„Cztery strony świata cz. I”

Klub Miłośników Sztuki zaprasza na wspomnienia z wakacji (Chiny, Włochy, Chorwacja, najpiękniejsze zakątki Polski)

25.09.2013, środa, godz. 17.00

„Cztery strony świata cz. II”

Klub Miłośników Sztuki zaprasza na wspomnienia z wakacji.

Ponadto we wrześniu prowadzimy zapisy do naszych sekcji i kół zainteresowań: koło plastyczne dla dzieci • koło plastyczne dla dorosłych • nauka gry na instrumentach: gitara, pianino, keyboard • kółko informatyczne dla seniorów • Chór „Dzwon” • Gimnastyka TAI-CHI • Gimnastyka dla seniorów • Sekcja szachowa i brydżowa • Klub Seniora • Klub Miłośników Sztuki • Klub Miłośników Błonia • Klub Radiestetów • Klub Szaradzistów • „Dzielny Wędrowiec” – Grupa aktywnego wypoczynku • Stowarzyszenie Laryngektomowanych • Sybiracy • Klub Miłośników Zdrowego Stylu Życia Zapraszamy codziennie w godzinach: 13.00-19.00 do „KAWIARENKI SENIORA”

PTTK „Szlak Brdy” 7.09.2013

14.09.2013

Wycieczka do Gdańska

Światowy Dzień Turystyki

W sobotę 7.09.2013 Koło Przewodników Turystycznych RO PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy zaprasza wszystkich chętnych na wycieczkę autokarową do Gdańska. Zbiórka przy Tesco o 6.50, odjazd o 7.00.

W programie: Gradowa Góra (fortyfikacje i muzeum), Stare Miasto (spacer), Westerplatte, twierdza Wisłoujście. Koszt ok. 35 zł (uzależniony od ilości chętnych). Konieczne zapisy. Szczegółowe informacje i zapisy: Jerzy Bitner, tel. 500 416 596.

W sobotę 14.09.2013 Klub Turystów Pieszych „Wędrownik” oraz Koło Przewodników Turystycznych RO PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy zapraszają na Obchody Światowego Dnia Turystyki w Janiej Górze. Koszt ok.

25 zł (uzależniony od ilości chętnych). Dojazd autokarem.

Zbiórka przy Tesco o 7.50, odjazd o 8.00. Wyjazd z Fordonu o 7.30 z ul. Kleeberga. W programie zwiedzanie okolic Janiej Góry i udział w Festiwalu Chleba oraz w obchodach Światowego dnia Turystyki z KT PTTK w Koninie.

Szczegółowe informacje i zapisy u organizatora: Tadeusz Frymark, tel. 602 239 253, e-mail szlakbrdy@ gmail.com.

8.09.2013

Marsz Śladami Żołnierzy Września 1939 W niedzielę 8.09.2013 Klub Turystów Pieszych „Wędrownik” RO PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy zaprasza wszystkich chętnych na pieszy „Marsz Śladami Żołnierzy Września 1939”. Trasa: Prosperowo – Wojnowo – Mochle – Szczutki – Tryszczyn Leśniczówka, ok. 16 km.

Dojazd autobusem PKS, zbiórka o godz. 8.15 w holu dworca autobusowego, odjazd do Prosperowa o godz.

8:30 ze stanowiska 7. Powrót do Bydgoszczy komunikacją publiczną lub dojście szlakami turystycznymi do autobusu MPK nr 58 w Smukale.

Szczegółowe informacje u organizatora: Piotr Kluszczyński, tel. 698 227 834.

28-29.09.2013

Wycieczka po Żuławach Wiślanych W dniach 28-29.09.2013 Klub Turystów Pieszych „Wędrownik” oraz Koło Przewodników Turystycznych RO PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy zapraszają na wycieczkę autokarową po Żuławach Wiślanych. W programie zwiedzanie pozostałości po mennonitach na Żuławach, Wyspa Sobieszewska, rezerwat Ptasi Raj, Kamienna Grobla, prom w Przegalinie, śluza Gdańska Głowa, kolejowy most obrotowy, Wysoczyzna Elbląska (Bażantarnia), przepompownie i nie tylko. Koszt noclegu i przejazdu ok. 100 zł (uzależniony od ilości chętnych). Dojazd autokarem.

Szczegółowe informacje i zapisy u organizatora: Jarzy Bitner, tel. 500 416 596. wrzesień 2013 |

| 49

w y da r z e n i a Pałac Młodzieży Od 2 do 13 września zapraszamy do Pałacu Młodzieży! Ruszają zapisy na zajęcia. Do Waszej dyspozycji w godzinach 15.00-18.00 będą wszyscy nauczyciele, trenerzy oraz instruktorzy Pałacu Młodzieży. Oto nasza oferta na rok szkolny 2013/2014.

Dział Sportu i Rekreacji – Zajęcia ogólnorozwojowe z elementami karate, przygotowujące do treningu specjalistycznego karate, od 6 lat – Modelarstwo lotnicze, grupa początkowa, od 10 do 16 lat – Modelarstwo sportowe, grupa zaawansowana, od 12 do 16 lat – Koło miłośników lotnictwa, od 10 do 16 lat – Grupa pierwszej pomocy przedmedycznej, od 14 lat – Kajakarstwo z elementami pływania, od 10 do 13 lat – Minikoszykówka chłopców z elementami pływania, od 7 do 12 lat – Siatkówka dziewcząt z elementami pływania, od 6 do 10 lat, od 11 do 14 lat – Siatkówka rekreacyjna dziewcząt, od 15 do 19 lat – Siatkówka rekreacyjna chłopców, od 10 do 12 lat, od 13 do 15 lat – Zespołowe gry sportowe dla chłopców, od 7 do 12 lat – Nauka pływania dla dzieci i młodzieży, od 9 lat – Doskonalenie techniki pływania dla dzieci i młodzieży, od 9 lat – Pływanie korekcyjne, od 8 lat – Pływanie korekcyjne z gimnastyką korekcyjną, od 12 lat – Doskonalenie pływania z elementami ratownictwa wodnego (przygotowanie do kursu), od 14 lat – Trening samoobrony dla młodzieży Dział Edukacyjny – Język niemiecki, grupy początkowe od 10 lat; różne poziomy zaawansowania, od 12 do 19 lat – Język niemiecki „MULTI D-A-CH”, nauka języka wspomagana multimedialnie, krajoznawstwo, od 14 lat – Język francuski, różne poziomy zaawansowania, od 12 lat – Język włoski, różne poziomy zaawansowania, od 12 lat – Język hiszpański, różne poziomy zaawansowania, od 10 do 19 lat – Język rosyjski, różne poziomy zaawansowania, od 10 do 19 lat – Język angielski, nabór i kontynuacja, od 7 do 12 lat – Język angielski, przygotowanie do egzaminu KET, od 12 – Język angielski, różne poziomy zaawansowania, od 13 do 15 lat 50 |

| wrzesień 2013

– Język angielski, przygotowanie do matury podstawowej, rozszerzonej oraz poziom B1, B2, od 15 do 19 lat – Astronomia, od 7 lat – Warsztaty filmoznawcze, od 15 lat – Warsztaty tworzenia scenariuszy filmowych, od 14 lat – Warsztaty radiowe, od 15 lat – Warsztaty dziennikarskie, od 15 lat – Wiedza o społeczeństwie, przygotowanie do matury – Matematyka dla humanistów, przygotowanie do matury – Matematyka „Na konkursowym szlaku” – przygotowanie do konkursów matematycznych, od 8 do 9 lat, od 10 do 12 lat – Mała Akademia Filozofii, od 13 do 19 lat – Akademia Młodych Dyplomatów, od 16 do 19 lat – „Eureka – już wiem” interdyscyplinarne zajęcia edukacyjne, od 8 do 10 lat – „Chodź, opowiem Ci bajeczkę” – zajęcia rozwijające umiejętność słuchania, opowiadania i kreatywności dla maluchów, od 5 do 6 lat – „Jestem kompetentny” warsztaty przed sprawdzianem wiedzy humanistycznej, szkoła mówienia i pisania, dla dzieci w wieku 9, 10 lat – Warsztaty polonistyczne – Info-humanistyka, od 16 lat – Pałacowa Katedra Historii – Pozalekcyjne Studium Historyczne, przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego, konkursów przedmiotowych, od 12 do 15 lat – Pałacowa Katedra Historii, wykłady oraz warsztaty historyczne, od 16 lat – Pałacowa Katedra Historii – Akademia Młodych Przyjaciół Bydgoszczy, od 10 lat do 16 lat – Pałacowa Katedra Historii, wehikuł czasu, od 8 do 12 lat – Od HTML po PHP tworzymy strony internetowe, od 10 do 12 lat – Już programuję – wizualny język scratch dla najmłodszych, od 10 lat – Tworzenie aplikacji Windows w C # oraz bazy danych w SQL, od 12 lat – Programowanie C # – tworzenie dziennika Windows dla początkujących, od 12 lat – Animacja, gry komputerowe – zrób to sam, od 10 lat

Dział Sztuki – Grupy plastyczne wiekowe, od 5 lat – Studium rysunku, od 14 lat – Grafika z kompozycją, od 14 lat – Studium rysunku i malarstwa dla młodzieży – Grafika, od 10 lat – Rysunek ilustracyjny i komiksowy – Plakat – Projektowanie form użytkowych – Grupa form przestrzennych, od 10 do 15 lat – Warsztaty fotografii artystycznej, od 15 lat

w y da r z e n i a – Młodzieżowe Studio Fotografii, Młodzieżowa Szkoła Fotografii, od 14 lat – Grupa fotoreporterów, od 15 lat – Trening wrażliwości – warsztaty twórcze, od 7 lat – Warsztaty rozwijania aktywności twórczej z elementami fotografii, od 9 lat – Warsztaty fotograficzne, od 13 lat – Warsztaty telewizyjne – program TV „Galeria”, od 14 lat – Teatr młodzieżowy „Maszkaron”, od 13 do 15 lat – Teatr młodzieżowy „Lemury”, od 13 do 18 lat – Teatr, grupa warsztatowa, od 13 lat – Klub recytatora, od 12 lat – Teatr alternatywny „W niewoli ust”, „Post scriptum”, od 15 do 19 lat – SMS – Studio Mistrzów Słowa, grupa konferansjerów młodzieżowych, od 15 do 19 lat – Dziecięca Akademia Sztuki – zajęcia przedpołudniowe, od 3 do 5 lat – Scena fantazji dziecięcej (zajęcia teatralne, plastyczne), zajęcia popołudniowe, od 5 do 7 lat, od 8 do 10 lat – Trening asertywności – psychologiczny warsztat rozwijania umiejętności społecznych, od 9 lat do 17 lat – Zajęcia dla dzieci z ryzykiem dysleksji, od 6 do 12 lat – Zajęcia dla młodzieży z dysleksją rozwojową, od 13 do 18 lat – Wolontariat „Zielony Parasol”, grupa współpracująca z klubem „Promyczek”, od 16 lat

Taneczne Miraże, fot. Pracownia Fotograficzna Pałacu Młodzieży

Taneczne Miraże, fot. Pracownia Fotograficzna Pałacu Młodzieży

Dział Artystyczny – Rytmika, od 3 do 6 lat – Zespoły piosenki i ruchu: „Małe Rytmisie”, „Rytmisie” – od 5 do 10 lat – Zespoły piosenki i ruchu: „Małe Dominutki I”, od 5 do 6 lat, „Małe Dominutki II” – kontynuacja – Zespół tańca współczesnego „DMT”, kontynuacja – Zespół taneczny „Dominutki”, kontynuacja

– Grupy taneczne, naborowe, 8-9 lat, 9-10 lat – Grupa taneczna, nabór uzupełniający, od 10 do 11 lat – Grupy taneczne, naborowe, dla dzieci tańczących, od 13 do 14 lat – Grupy taneczne, nabór uzupełniający, „Amulet II”, od 11 lat, „Realise”, od 14 – Zespoły taneczne: „Amulet”, „Arabesque’a II”, „Arabesque’a III”, „Brax II”, „Brax III”, „Kropka”, „Sigma”, „Talizman” – kontynuacja – Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Bydgoska”, grupy taneczno-wokalne, od 5 do 19 lat – Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Bydgoska”, chór, od 9 lat – Zespół Muzyki Dawnej „Concentus” – sekcja wokalna, od 12 lat – Zespół Muzyki Dawnej „Concentus” – sekcja instrumentalna (flety, klawesyn, gitara, lutnia), od 10 lat – Chór Pałacu Młodzieży, od 7 do 15 lat – Grupa operowa, od 7 do 12 lat – Dziecięcy zespół wokalny, od 9 do 13 lat, – Chóry dziecięce i młodzieżowe: „Camerata”, „Mezza Voce”, od 12 do 19 lat – Grupa piosenki aktorskiej i estradowej „Voice”, od 12 – Zespół rockowy „Pozytywne wibracje”, nabór na instrumenty klawiszowe, od 16 lat – Nauka gry na klarnecie, saksofonie, od 10 lat – Nauka gry na puzonie, od 15 lat – Nauka gry na gitarze klasycznej, od 12 lat – Nauka gry na gitarze basowej, od 12 lat – Nauka gry na perkusji, od 12 lat do 19 lat – Nauka gry na trąbce, od 15 lat – Nauka gry na instrumentach klawiszowych dla początkujących i zaawansowanych, od 7 lat – Nauka improwizacji jazzowej – Zespół keyboard’owy, dla początkujących i zaawansowanych, od 7 lat – Nauka gry na fortepianie, od 14 lat – Jazz Big Band’75, grupa zaawansowana – Junior Jazz Big Band’75, grupa początkująca – Rockowe warsztaty wokalne, od 15 lat tel. 606 715 863 inf. Dominika Kosińska

wrzesień 2013 |

| 51

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu Warsztaty Vademecum animatora kultury

Pierwsze kroki w animacji kultury Do 6 września przyjmowane są zgłoszenia na warsztaty Vademecum animatora kultury, które odbędą się w dniach 14-15 września w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Toruniu. Program dwudniowego spotkania obejmuje najważniejsze informacje dotyczące organizacji imprez kulturalnych.

Film – konkurs w ramach Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu

Konkurs kina niezależnego 6 września mija termin zgłoszeń na konkurs filmowy organizowany w ramach Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu KATAR. Konkurs kierowany zarówno do twórców początkujących (w tym debiutantów), jak i do bardziej zaawansowanych autorów kina niezależnego. Regulamin Konfrontacji dostępny jest na stronie internetowej Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Toruniu: www.woak.torun.pl Konkurs Fotograficzny Podoba mi się!

Unijne projekty do sfotografowania Do 10 września nadsyłać można prace na konkurs fotograficzny Podoba mi się!, którego tematem są zmiany zachodzące w województwie kujawsko-pomorskim dzięki realizacji projektów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Regulamin Konkursu i formularze wymaganych załączników są dostępne na stronach internetowych: www.mojregion.eu oraz www.woak.torun.pl.

13 września 2013, godz. 17.30, wernisaż. Wstęp wolny. Wystawa prezentowana będzie do końca września 2013 r.

Noce i dnie ziemi dobrzyńskiej – poplenerowa wystawa fotograficzna

Ziemia dobrzyńska wszechstronnie inspirująca Trzynastego września o godzinie 17.30 w Galerii Spotkań WOAK otwarta zostanie poplenerowa wystawa fotograficzna Noce i dnie ziemi dobrzyńskiej.

Ekspozycja prezentuje plon pleneru, który odbył się w dniach 11-12 maja i 6-7 lipca.

Na fotografiach ukazane jest bogactwo krajobrazu kulturowego historycznej ziemi dobrzyńskiej, czyli fragmentu województwa ograniczonego przez rzeki Wisłę, Drwęcę i Skrwę. Część autorów zdjęć dokumentuje w swoich pracach wybrane elementy historii regionu – począwszy od czasów średniowiecza, poprzez dziedzictwo epoki baroku – szczególnie widoczne w budownictwie sakralnym – po czasy zaborów i XX wiek. Niektórych zainteresowała z kolei codzienne życie Dobrzyniaków, ich radości i troski – zarówno te sprzed stuleci, jak i dzisiejsze. Wreszcie niektórzy obiek52 |

| wrzesień 2013

Zarzeczewo, fot. Jacek Melerski

tyw aparatu kierowali przede wszystkim w stronę niepowtarzalnej przyrody regionu.

Kuratorem wystawy jest Stanisław Jasiński, który z setek wykonanych przez uczestników pleneru zdjęć wybrał czterdzieści najciekawszych ujęć, które znajdą się na wystawie w Galerii Spotkań. Uzupełnieniem wystawy będzie prezentacja multimedialna składająca się z kolejnych stu fotografii.

Tytuł wystawy i poprzedzającego ją pleneru nawiązuje do Nocy i dni Marii Dąbrowskiej – najbardziej znanej powieści pisarki. Dąbrowska zaczęła pisać Noce i dnie podczas pobytu we wsi Płonne na ziemi dobrzyńskiej.

Wielu wykreowanych przez nią bohaterów literackich ma swoje pierwowzory w postaciach, które codziennie spotykała w Płonnem i okolicy.

Autorzy zdjęć: Jarosław Aleksandrzak, Anna Hołub, Iwona Kubik, Dariusz Łenski, Ewa Łysiak, Jacek Melerski, Joanna Nacfalska, Barbara Owsian, Anna Pesta, Mirosław Radciniewski, Justyna Rojek, Ewa Rostkowska, Wojciech Stępski, Anna Strzelecka, Rafał Szarszewski, Paulina Szyplik, Agnieszka Ulatowska, Natalia Wiencławska, Zbigniew Zasada oraz Stanisław Jasiński i Michał Kokot.

Pozostałe warsztaty i szkolenia: 12-13 października 2013 r. – Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek. Zajęcia prowadzi Erwin Regosz, koszt akredytacji: 80 PLN. Termin zgłoszeń: 27 września.

12-13 października 2013 r. – ABC Teatru Lalek. Zajęcia prowadzi Dominika Miękus, koszt akredytacji 100 PLN. Termin zgłoszeń: 27 września.

25-27 października 2013 r. – Pedagogika zabawy w pracy z dziećmi i młodzieżą. Zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, koszt akredytacji: 80 PLN, termin zgłoszeń: 11 października.

Inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 566 522 027, 566 522 028, 566 522 755, 566 570 290, 566 570 291 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl

w y da r z e n i a Galeria Sztuki Wozownia Wystawa czynna do 29.09.2013

9. Triennale Małych Form Malarskich Kuratorka: Teresa Dudzińska Triennale Małych Form Malarskich jest cykliczną ogólnopolską imprezą „Wozowni” prezentującą poszukiwania i osiągnięcia w dziedzinie kameralnej twórczości malarskiej we wszystkich współczesnych kierunkach twórczych. W tym roku na wystawę zakwalifikowano 214 prac 119 artystów. Nagrodzeni artyści to Bartosz Kokosiński, Anna Kuc, Paweł Lewandowski-Palle, Maciej Osmycki, Martyna Wolna i Joanna Zdzieniecka. Tradycyjnie już, na wystawie swoje prace malarskie w mniejszym formacie zaprezentują także jurorzy 9 TMFM.

6 września 2013, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawa czynna do 29 września 2013

Iwona Liegmann „Robimy muchomora” Pokaz w przestrzeni galeryjnej Szatni zapowiada większą październikową wystawę znanej toruńskiej artystki Iwony Liegmann, na której autorka planuje zaprezentować instalację Krasnale z wykorzystaniem obiektów – muchomorów, zrobionych (może przy współpracy z widzami – działania z publicznością są przewidziane) w trakcie mini-wystawy.

Teresa Dudzińska

6 września 2013, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawa czynna do 29 września 2013

Michał Aniempadystau „Under Ground” Kurator: Krzysztof Białowicz Bohaterami cyklu fotografii stały się warzywa bulwiaste. Są one nawiązaniem do tego, w jaki sposób od wieków nazywano Białorusinów. W Wielkim Księstwie Litewskim szlachta z Korony na szlachtę z Litwy mówiła „boćwiniarze”. W końcu XVIII wieku „nazywano nas już nie boćwiniarzami, a buraczkami” – mówi Aniempadystau – „Od kilku tysiącleci jemy autochtoniczną rzepkę, ponad tysiąc lat uprawiamy pozyskane z Bizancjum marchew i buraki, od stuleci sadzimy pasternak, wężymord, pietruszkę, seler, topinambur. Co ciekawe, ziemniak – obecnie narodowy symbol Białorusi – zawędrował na nasz stół najpóźniej.”

Michał Aniempadystau pracuje w dziedzinie grafiki użytkowej, realizując głównie projekty z zakresu kultury niezależnej. Twórca plakatów, okładek płyt i książek, logotypów, identyfikacji wizualnej. Autor tekstów wielu kultowych piosenek, w tym słynnego „Narodnego Albomu”, tłumacz tekstów, m.in. Grzegorza Ciechowskiego, Marka Grechuty, zespołu Perfekt na język białoruski.

Iwona Liegmann jest absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, dyplom z malarstwa w pracowni prof. Zygmunta Kotlarczyka w 1993. W latach 1995/96 odbyła studia podyplomowe w Gray’s School of Art w Aberdeen w Szkocji. W toruńskiej Wozowni wystawy indywidualne miała w 2004 i 2006. Została jedynym polskim artystą, wybranym w 2007 roku na Festiwal Hanzeatycki w Lippstadt (Niemcy).

6 września 2013, godz. 18.00 – wernisaż.

Wystawa czynna do 29 września 2013

Justyna Gruszczyk „Imperium snu” Justyna Gruszczyk, absolwentka toruńskiej uczelni, obroniła dyplom z wyróżnieniem w Zakładzie Malarstwa WSP UMK w Toruniu w 2007 roku, u prof. Krzysztofa Pituły. Zajmuje się szkłem artystycznym, zapachem, działaniem w przestrzeniach zamkniętych i otwartych.

Od 2007 roku realizuje ‘sztukę bez dzieła sztuki’ – działania artystyczne opierające się na ‘infekowaniu’ przestrzeni dźwiękiem czy – przede wszystkim – zapachem.

Projekt „Imperium snu” jest – jak i większość poprzednich projektów Justyny Gruszczyk – związany z konkretnym miejscem, tym razem jest to miasto. Dla każdego miasta jest przygotowywana osobna odsłona, artystka próbuje wprowadzić w przestrzeń wyjątkowy, jednostkowy ‘zapach miasta’, który ma działać na zasadzie identyfikatora. Pointą jest ekspozycja galeryjna, gdzie w półmroku w nasączonej onirycznym zapachem przestrzeni można posłuchać nagrań ze snami. Artystka pyta w swoim projekcie o to, jak miasto jest odbierane, odczuwane, jakie mamy z nim skojarzenia na poziomie narracji snu, jak budujemy jego obraz. inf. Kamila Krzanik-Dworanowska

Galeria Sztuki WOZOWNIA, 87-100 Toruń ul. Rabiańska 20, tel. 56 622 63 39, www.wozownia.pl, e-mail: wozownia@wp.pl, dyrektor: Anna Jackowska wrzesień 2013 |

| 53

w y da r z e n i a Dwór Artusa w Toruniu 3 września 2013, wtorek, godz. 19.00, Galeria Artus. Wystawa czynna do 30 września 2013. Wstęp wolny

10 lat „IKARa” – wystawa rysunków satyrycznych

Wystawa rysunków satyrycznych Marcina Treichela – toruńskiego rysownika i grafika, związanego z Toruńskim Informatorem Kulturalno-Artystycznym. Ekspozycja będzie również okazją do zapoznania się z okładkami IKARa w związku 10-leciem miesięcznika.

4 września 2013, środa, godz. 16.30, Sień Dworu Artusa. Bilety – 6 zł (normalny), 4 zł (ulgowy)

Oprowadzanie po Dworze Artusa

Oprowadzanie odbędzie się, gdy zbierze się grupa minimum 5 osób.

15 września 2013, niedziela, godz. 19.00, Sala Wielka, Bilety – 30 zł

Recital fortepianowy Adama Makowicza

Legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista – Adam Makowicz wystąpi w Dworze Artusa w ramach 51 Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego. W programie między innymi utwory Gershwina, Armstronga, Lutosławskiego i Pendereckiego.

18 września 2013, środa, godz. 19.00, Sala Mała.

Wstęp wolny

Spotkanie autorskie z Przemysławem Semczukiem

Wrześniowe spotkanie literackie z Przemysławem Semczukiem – dziennikarzem i publicystą zajmującym się historią Polski okresu PRL połączone z promocją książki Czarna wołga. Kryminalna historia PRL… 24 września 2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Wielka. Bilety – 25 zł (normalny), 20 zł (ulgowy)

Toruńskie Koncerty Staromiejskie – Capella Thoruniensis

Nowy cykl koncertów muzyki dawnej pod szyldem Toruńskich Koncertów Staromiejskich w wykonaniu ensemble Capella Thoruniensis. W programie muzyka Bacha, Haendla, Haydna i Mozarta połączona z humorystycznym komentarzem zespołu.

26 września 2013, czwartek, godz. 18.30, Sala Mała. Wstęp wolny

Czwartki z filozofią: „Wolna wola – fikcja czy rzeczywistość?”

Wykład dr Anity Pacholik-Żuromskiej Współczesne teorie umysłu w dużej mierze odnoszą się do efektów badań prowadzonych przez przedstawicieli nauk ścisłych. Jednym z efektów jest pewność, że 54 |

| wrzesień 2013

decyzje i wola opierają się na procesach zachodzących w mózgu, te zaś determinowane są przez wewnętrzne fizyczne stany organizmu i jego interakcje ze środowiskiem. Czy jednak teza ta wystarczy, by głosić determinizm wolnej woli? Czy dla wolnej woli jest w ogóle miejsce we współczesnym świecie?

29 września 2013, niedziela, godz. 11.00, Sala Wielka. Bilety – 5 zł (normalny), 3 zł (ulgowy)

Poranek seniora – śniadaniowy koncert muzyki klasycznej

Tym razem zaprezentuje się młodzież z akademii muzycznych. Wystąpią m.in. gitarzysta Jan Gregrowicz oraz kwartet smyczkowy w składzie: Tomasz Kaczor, Kuba Mańkowski, Marta Raczkowska oraz Leszek Stachowski.

30 września 2013, poniedziałek, godz. 19.00, Sala Wielka. Bilety – 80 zł

Nigel Kennedy in recital Bach & Fats Waller

Anglik, kontrowersyjny wirtuoz skrzypiec i ulubiony uczeń Menuhina, znany jest nie tylko wielbicielom muzyki klasycznej, ale i szerszej publiczności – Nigel Kennedy zaprezentuje w Toruniu swój ostatni projekt, czyli Bach + Fats Waller. Koncert odbędzie się w ramach 51 Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego organizowanego przez Filharmonię Pomorską w Bydgoszczy. inf. Iwona Kalinowska

FORTE Artus Festival 2013!

Po letnim odpoczynku pora na rozkwit życia kulturalnego w naszym mieście! Jak co roku Centrum Kultury Dwór Artusa zaprasza na jesienny festiwal FORTE Artus Festival, łączący bogactwo muzyki, sztuki i teatru. Obiecujemy, że będzie się działo! Nawet najbardziej wybredni melomani znajdą coś dla siebie, począwszy od spotkań z melodiami Henryka Warsa aż po muzykę niezapomnianego Czesława Niemena. Gościć będziemy także Andrzeja Seweryna z interpretacjami niezmiennie podziwianego Szekspira, jak również kolejną odsłonę prestiżowej wystawy BZWBK Press Photo. Nie zabraknie też takich nazwisk jak: Grażyna Auguścik z jazzowym projektem – Songs of Nick Drake czy Anita Lipnicka w wyjątkowym koncercie uchylającym rąbka tajemniczej, jeszcze niewydanej nowej płyty. Będzie również coś stricte młodzieżowego, czyli CeZik i KlejNuty, królujący ostatnimi czasy na internetowych stronach. Od strony literackiej także będzie ciekawie, a to za sprawą między innymi spotkania z Jerzym Bralczykiem, jak również recitalu poety i barda Jacka Kleyffa. Mimo, że to nie wszystkie gwiazdy październikowo-listopadowego festiwalu, obiecujemy, że będzie różnorodnie, ciekawie i naprawdę FORTE! Szczegółowe informacje już wkrótce na www.artus. torun.pl.

w y da r z e n i a Miejskie Centrum Kultury 5.09.2013, czwartek, godz. 17.00, Kawiarnia Szpulka, wstęp 10 zł, Liczba miejsc ograniczona.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich – Filcowe kosmetyczki

Na pierwszym, powakacyjnym spotkaniu z Anią Tomasik będziemy działać w filcu. Wytniemy formę, która potem zszyta będzie naszą jedyną w swoim rodzaju kosmetyczką. Ozdobimy ją koralikami i kolorowymi nićmi.

7.09.2013, sobota, godz. 14.00, Miejskie Centrum Kultury, wstęp wolny. Liczba miejsc ograniczona.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Spacerownik bydgoski – Z wizytą u introligatora

Bywaliśmy u muzyków, plastyków, fotografów, a teraz będziemy odwiedzać rzemieślników, wykonujących ginące zawody. We wrześniu będzie to zakład introligatorski Elżbiety Chełmińskiej przy ulicy Pomorskiej 37.

Jest to najstarszy tego typu warsztat w województwie.

Zobaczymy jak prawdziwy fachowiec ręcznie oprawia wydawnictwa oraz jak je zdobi. Poznamy historię zakładu i jego właściciela.

7.09.2013, sobota, godz. 19.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Teatr Improwizowany wymyWammy – Impro Fredro 8.09.2013, niedziela, godz. 7.00, Dworzec Główny PKP, wstęp wolny,

Kultura na świeżym vol. 17 – Bory Tucholskie: Z Laskowic do Zielonki

8 września ruszamy rowerami w Bory Tucholskie.

Tym razem główne atuty trasy to przejazd i postój w Starej Rzece. Wcześniej zwiedzimy elektrownię w Żurze.

Wyruszamy z dworca głównego w Bydgoszczy o godzinie 7.35 i jedziemy do Laskowic Pomorskich (bilet około 13 zł). Trasa będzie prowadziła ze stacji PKP w Laskowicach przez Krąplewice, Żur, Osie, Starą Rzekę – Tleń – Wierzchy – Zdroje aż do Zielonki (PKP Zielonka Pomorska). Powrót z Zielonki: 16.53 i 19.11 – cena ok.

13 zł. Pokonamy dystans około 50 km.

8.09.2013, niedziela, godz. 12.00, sala kino-widowiskowa MCK, bilety: 15 zł, rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl

MCK i Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – „Śpiąca Królewna” – spektakl

„Śpiąca Królewna” jest widowiskiem wywiedzionym ze snu. Czy to oznacza, że Królewna śpi bez przerwy?

A z nią cały dwór? Przez cały spektakl? Ależ nie!!! Królewna śpi tylko w czasie, kiedy działa zły czar Złej Wróż-

Śpiąca Królewna (Karolina Suchodolska), fot. Dariusz Gackowski

ki. Na początku jest zwyczajną królewną, dziewczynką lubiącą śmiech i zabawy. Do momentu, gdy ukłuła się wrzecionem i zapadła w stuletni sen, wypełniając tym samym zły czar pogniewanej na ojca księżniczki, Wiedźmy. Z owego snu może ją obudzić tylko pewien królewicz, który w dodatku nic o tym nie wie. Czy mu się to uda? Jak tego dokona?

Reżyseria: Czesław Sieńko; scenografia: Maria Balcerek; muzyka: Mirosław Gordon; występują: Iga Jambor-Skupniewicz, Karolina Kasprzak, Karolina Suchodolska, Jarosław Siech, Damian Wilma/Adrian Wiśniewski 12.09.2013, czwartek, godz. 13.00, Kawiarnia Szpulka, wstęp wolny,

Prezentacja programu poetycko-muzycznego przygotowanego przez Klub OKATiK w ramach Roku Juliana Tuwima – „Pociąg do Juliana”

Projekt „Pociąg do Juliana” związany jest z obchodami Roku Juliana Tuwima, który ogłoszony został przez Sejm oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 60. rocznicę śmierci tego poety. Program realizowany jest przez Polski Związek Niewidomych Okręg Kujawsko-Pomorskiego. W ramach tego programu, w MCK 12 września zostanie zorganizowane spotkanie o charakterze integracyjno-edukacyjnym obejmujące prezentację programu poetycko-muzycznego „Pociąg do Juliana” przygotowanego przez osoby niewidome i niedowidzące.

12.09.2013, czwartek, godz. 16.00, Stary Rynek, wstęp wolny,

happening „Usiądź-poczytaj!”

Happening ten ma na celu wprowadzenie mody na czytanie, zwracając tym samym uwagę na niski poziom czytelnictwa w Polsce. Serdecznie zapraszamy wszystkie osoby, które kochają czytać i nie jest im obojętny los książek. wrzesień 2013 |

| 55

w y da r z e n i a 7 września 2013

Narodowe czytanie

Aleksander Fredro

Z

inicjatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, w dniu 7.09.2013 roku, w całej Polsce odbędzie się kolejna akcja publicznego czytania największych dzieł literackich. W tym roku Miejskie Centrum Kultury i Fundacja Bookcrossing – koordynatorzy miejscy – zapraszają na wydarzenie pn. „Narodowe czytanie.

Aleksander Fredro”.

10.00, ul. A. Fredry, Narodowe Czytanie Aleksandra Fredry; uczniowie z Gimnazjum nr 25 ustroją ulicę oraz odczytają wybrane utwory pisarza 12.00, tramwaj zabytkowy linia nr 10, „Fredro w Tramwaju” – czytanie Fredry 14.00, amfiteatr przy ul. Grodzkiej/Stary Rynek – oficjalna inauguracja akcji „Narodowe Czytanie” przez władze miasta. Fragmenty utworów Fredry usłyszymy w interpretacji przedstawicieli władz miasta, dyrektorów instytucji kultury, aktorów Teatru Polskiego, bydgoskich dziennikarzy oraz dzieci i młodzieży z bydgoskich szkół. Na Starym Rynku odbędzie się również specjalny pokaz „Żywych szachów”, a rozgrywki toczyć będą postacie fredrowskie.

14.00, Plac Teatralny, W bajkowej krainie, czyli Fredro dzieciom – warsztaty dla dzieci (od 4 do 11 lat) Warsztaty rozpoczniemy od głośnego przeczytania wybranych utworów Aleksandra Fredry, takich jak: „Małpa w kąpieli”, „Paweł i Gaweł”, „Osiołkowi w żłobie dano”.

Po zapoznaniu dzieci z twórczością Fredry porozmawia-

56 |

| wrzesień 2013

my na temat treści utworów. Potem uczestnicy warsztatów wybiorą najciekawsze postaci, które następnie przedstawią w formie własnoręcznie wykonanych kukiełek. Gotowi bohaterowie wykorzystani zostaną do ponownego przedstawienia utworów w formie teatrzyku. Zapisy: ada.sulska@mck-bydgoszcz.pl 18.00, Kino Orzeł, wstęp wolny, „Fredro w Kinie” – projekcja filmu pt. „Zemsta”, (Polska, 1956, reż.

B. Korzeniewski, A. Bohdziewicz) 19.00, Kawiarnia Szpulka MCK, Teatr Improwizowany WymyWammy – „Impro Fredro”, wstęp wolny 20.00, Amfiteatr Opery Nova, Muzyka na wodzie: koncert Orkiestry Kameralnej Capella Bydgostiensis, dyrygent – José Maria Florêncio 20.15, Kino Orzeł, wstęp wolny „Fredro w Kinie” – projekcja filmu „Paweł i Gaweł” (Polska, 1938, reż.

M. Krawicz).

8.09.2013, niedziela, godz. 11.00, ZPP Ostromecko (Pałac Nowy i Pałac Stary), wstęp wolny

Narodowe Czytanie – Aleksander Fredro

Całość wydarzenia „Narodowe czytanie. Aleksander Fredro” dopełni czytanie dzieł pisarza w obu pałacach w Ostromecku, w czytaniu wezmą udział oficjele z gminy Dąbrowa Chełmińska, szkoła w Ostromecku i mieszkańcy miejscowości.

Zapraszamy również na pokaz specjalny „Żywych szachów” – inspirowany postaciami z dzieł artysty, oraz inne atrakcje.

w y da r z e n i a 13.09.2013, piątek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet na jeden koncert 20 zł / bilet na dwa koncerty 30 zł (26 października),

Koncert Jesienne Róże vol. 1 – Plum/Wovoka/Semantik Punk Plum założyli bracia, Rafał i Marcin Piekoszewscy w 1999 roku, w Stargardzie Szczecińskim. W marcu 2011 r. ukazał się pod szyldem wytwórni Lado ABC czwarty, przełomowy w działalności grupy album pt.

Hoax. Płyta została bardzo dobrze przyjęta przez fanów jak i krytykę. Najnowszy piąty album Emergence miał premierę w czerwcu 2012 roku, wydawcą płyty jest Ampersand. Do dziś zagrali dziesiątki koncertów w Polsce (m.in. Off Club, Off Festival, Fląder Festiwal, Asymmetry Festival), Czechach, Niemczech, na festiwalu Sound City Fest w Liverpoolu oraz Primavera sound Festival w Barcelonie.

Semantik Punk wyznacza nowe obszary funkcjonowania i znaczenia dla słowa „punk” AD 2012. A wszystko to jest dziełem chłopaków znanych kiedyś jako Moja Adrenalina – grupy uznawanej za jedno z najciekawszych zjawisk polskiej sceny gitarowej ostatnich lat. Ten jedyny w swoim rodzaju performance w postaci zmiany nazwy nastąpił przy okazji wydania w Lado ABC, nagranej w Los Angeles z legendarnymi producentami: Rossem Robinsonem (m.in. The Cure, At The Drive In, Sepultura) i Stevem Evettsem (m.in. The Dillinger Escape Plan) płyty pod tytułem: „abcdefghijklmnoprstuwxyz”.

Semantik Punk + Ross Robinson, fot. Piotr Dziewoński

Plum

Wovoka to muzyczny hołd złożony zapomnianym kulturom transowym. Założony w 2012 roku nazwę zaczerpnął od wielkiego Indianina, mistyka i twórcy „Ghost Dance”. Źródłem twórczości zespołu jest znalezienie łącznika pomiędzy typowym składem rock’n’rollowym a praźródłem tej muzyki. Stylistycznie miesza się tu blues z muzyką Indian, muzyka psychodeliczna z muzyką ludojadów z Papui Nowej Gwinei, bo wierząc w jeden korzeń łączący całą zaangażowaną muzykę, zespół zwraca się do kultur pierwotnych z pytaniem o muzykę współczesną. Zespół nagrał płytę „Trees Against The Sky” z utworami gospel w swojej aranżacji, która ukazała się latem 2013 w wydawnictwie Lado ABC.

Ten album to awangardowa forma muzyczna i tekstowa, ale podana pod niemalże piosenkową postacią.

To 47 minut niczym nie skrępowanej ekspresji wyprzedzającej swój czas. Zespół wystąpił w tym roku na trzech najważniejszych festiwalach: Open’er, T-Mobile Nowe Horyzonty (razem z Mike’iem Pattonem & Tomahawk) oraz na Off Festival.

14.09.2013, godz. 15.00, Miejsce: przy altance na Wyspie Młyńskiej

Happening – Pokoik Wdzięczności

Odczuwanie i wyrażanie wdzięczności ma pozytywny wpływ na samopoczucie, poprawia nasze relacje z otoczeniem, pociąga za sobą kolejne pozytywne zdarzenia. Grupa Happeningowa MCK zachęca do refleksji na temat wszystkiego tego, za co jesteśmy w życiu wdzięczni. Happening inspirowany „Eksperymentem z wdzięcznością” Mike’a Bernsteina i Matta Pittmana.

15.09.2013, niedziela, godz. 9.30, salonik secesyjny, wstęp wolny,

Poranek Teatralny dla osób niepełnosprawnych 15.09.2013, niedziela, godz. 11.00, foyer MCK, wstęp wolny,

Zatańcz ze mną, Mamo!

Wo v o k a , f o t . W. S z u m i ń s k i

Zajęcia taneczne dla dzieci od lat 5 z opiekunami, rezerwacje: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl Uczymy tańczyć flamenco w jazzowym opracowaniu. Na zajęciach poznajemy popularne we flamenco wrzesień 2013 |

| 57

w y da r z e n i a

Festiwal kultury Europy Środkowej

Międzynarodowe Spotkania Poetyckie

24-28 września 24.09.2013, wtorek, Kino Orzeł, MCK, ul. Marcinkowskiego 12, godz. 19.00

27.09.2013, piątek, Kino Orzeł, MCK, ul. Marcinkowskiego 12, godz. 18.00

Projekcja filmu Polski film (Czechy, 2012)

Prezentacje poetyckie

Czterej znani czescy aktorzy, koledzy ze szkoły filmowej, postanawiają spełnić dawne marzenie i wspólnie nakręcić film. Prace nad zdjęciami zmieniają się w prawdziwą walkę o przetrwanie.

Josef Mlejnek (Czechy), Julija Stachiwska (Ukraina), Ołeh Kocarew (Ukraina), Juraj Kuniak (Słowacja), a także autorzy polscy: Maciej Melecki, Krzysztof Siwczyk, Maciej Kotłowski, Jerzy Suchanek, Artur Kremza, Małgorzata Lebda, Franciszek Nastulczyk, Aneta Kamińska, Wojciech Banach, Jarosław Jakubowski.

25.09.2013, środa, Kino Orzeł, MCK, ul. Marcinkowskiego 12, godz. 19.00

Projekcja filmu Prywatny wszechświat (Czechy, 2011) Prywatny wszechświat Heleny Třeštíkovej wykorzystuje filmową dokumentację życia Petra i Jany, stając się tym samym próbą «uchwycenia» czasu i realiów czeskiego życia oraz 40 lat najnowszej historii naszego południowego sąsiada.

26.09.2013, czwartek, Kino Orzeł, MCK, ul. Marcinkowskiego 12, godz. 19.00

Projekcja filmu Cwaniak (Szkurnik, ZSRR, 1929) z muzyką na żywo Marcina Pukaluka Cwaniak jest filmem nieznanym ani w Rosji, ani na Ukrainie, ani tym bardziej w Polsce – wkrótce po premierze w roku 1929 został zdjęty przez cenzurę i przeleżał na półce kilkadziesiąt lat.

Spokojne życie przedsiębiorczego mieszkańca Kijowa – Apollona Szmygujewa zakłócone zostaje przez wybuch wojny domowej w Rosji. Bohater postanawia przeczekać ten ciężki okres na południu Ukrainy. W podróż udaje się na przypadkowo napotkanym wielbłądzie. Po drodze złapany zostaje przez „czerwonych”, którzy konfiskują jego rzeczy i wielbłąda na potrzeby rewolucji…

Marcin Pukaluk – muzykolog, kompozytor i performer. Tworzy muzykę różnorodną, zarówno pod względem faktury, jak i stylistyki. Zagrał ponad 70 seansów z muzyką na żywo w najlepszych kinach studyjnych Polski.

27.09.2013, piątek, Kino Orzeł, MCK, ul. Marcinkowskiego 12, godz. 20.00

Absynt: koncert zespołu Karbido z towarzyszeniem Jurija Andruchowycza Absynt jest ostatnią częścią muzycznej i poetyckiej trylogii, której twórcami i wykonawcami są wrocławska formacja Karbido i ukraiński pisarz Jurij Andruchowycz.

Poprzedziły go albumy Samogon (2006) i Cynamon (z dodatkiem Indii) (2009). Przeistaczając się z tradycyjnej post-folkowo-koncertowej propozycji (Samogon) poprzez mroczno-psychodeliczne widowisko multimedialne (Cynamon), w Absyncie osiąga trylogia swoje apogeum: multimedialną, postmodernistyczną fuzję artystycznego kina, muzycznego koncertu i występu literackiego. W warstwie muzycznej, Karbido konstruuje niepokojącą „avant-operę”.

Jurij Andruchowycz (1960), jeden z najbardziej znanych pisarzy ukraińskich i jeden z najwyżej cenionych pisarzy europejskich. Autor powieści (Moscoviada, Perwersja, Dwanaście kręgów), esejów (Moja Europa, Diabeł tkwi w serze) i wierszy (w Polsce wydano zbiory Piosenki dla martwego koguta i Egzotyczne ptaki i rośliny).

28.09.2013, sobota, Galeria Wspólna, Batorego 1/3, godz. 17.00

Promocja nowego numeru „Poboczy” i wieczór poetycki Promocja nowego numeru czasopisma „Pobocza” oraz spotkanie z zagranicznymi gośćmi festiwalu Pobocza i wieczór poświęcony pamięci Nazara Honczara.

Na wszystkie wydarzenia Festiwalu POBOCZA – wstęp wolny!

58 |

| wrzesień 2013

w y da r z e n i a palo, takie jak rumba czy tangos. Prowadzenie Dorota Dzięcioł. Konieczna rezerwacja miejsc i zabranie wygodnego stroju.

15.09.2013, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 15 zł, rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl

MCK i Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – „Koziołek Matołek” – spektakl

„Koziołek Matołek” to opowieść o słynnym podróżniku, Koziołku Matołku. Udaje się on w wędrówkę przez świat, w poszukiwaniu miejsca, w którym ma się spełnić marzenie wszystkich polskich kóz o podkowach. Matołek, mimo, że mały i brak mu doświadczenia, z ochotą podejmuje wyzwanie. Wyrusza w podróż swego życia.

Przeżywa niezliczoną ilość tyle niebezpiecznych, co zabawnych przygód, z których zawsze wychodzi cało i zdrowo. Gdy dociera wreszcie do owego miasta, w którym spełnić się ma jego pragnienie, spotyka upragnionych Kowali. Lecz, czy uda mu się podkuć nogi? Czy jego misja się wypełni?

Reżyseria: Czesław Sieńko; scenografia: Jacek Zagajewski; muzyka: Robert Łuczak; choreografia: Izabela Gordon-Sieńko; występują: Iga Jambor-Skupniewicz, Karolina Suchodolska, Izabela Gordon-Sieńko, Karolina Kasprzak, Jarosław Siech / Łukasz Seremet; dźwięk: Jarosław Hejmann

chrześcijańska zarazem, jest obroną drobnej słabej dziewczyny, która po najgorszym zdarzeniu w swoim życiu potrafi znaleźć w sobie wielką, ludzką siłę. Spektakl teatru niebopiekło stanowi dla mnie nawiązanie wprost do etosu teatru alternatywnego. To więcej niż głos w sprawie aborcji czy moralności papieża, to zaproszenie do samodzielnego myślenia ujęte w subtelną, teatralną formę.

17.09.2013, wtorek, godz. 17.00, Kawiarnia Szpulka

Otwarcie wystawy „Archipreza – architektura w MCK” oraz wykład Piotra Hardeckiego i Łukasza Stępniaka dotyczący Centrum Geoedukacji w Kielcach

Niezwykle rzadko zdarza się okazja obejrzenia w naszym mieście niebanalnej jednocześnie pięknej współczesnej architektury. Jeszcze rzadziej mamy możliwość posłuchania opowieści najlepszych architektów i bezpośredniej rozmowy z Nimi na temat ich twórczości.

Tym razem Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP) Oddział Bydgoszcz zaprezentuje w foyer MCK-u,

16.09.2013, poniedziałek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, ilość miejsc ograniczona, kontakt i rezerwacja miejsc: teatr@ mck-bydgoszcz.pl

teatr niebopiekło – spektakl „Un esempio” – pokaz specjalny w ramach projektu „Lustra” Spektakl na motywach opowiadania Gustawa Herlinga-­Grudzińskiego „Błogosławiona, święta”.

W spektaklu wykorzystano teksty: Franza Kafki, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Jaana Krossa, św. Pawła oraz członków zespołu. Realizacja: Ewa Stołowska, Andrzej Stróż, światła: Andrzej Szomszor.

Artur Duda „Głos Uczelni”: Jest to historia prostej (…) Marianny, która – zgwałcona jak dziesiątki kobiet przez serbskich bandytów – idzie przez świat, niosąc swój krzyż. Ta opowieść jest antyklerykalna i głęboko

księgarnia internetowa www.jolanta.osdw.pl i stacjonarna ul. M. Konopnickiej 30 tel. 52 373 26 81 czynna:

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00

Ce nt r u m G e o e d u k a cj i w K i e l c a c h; PA L K A r c h i t e kc i , Wa r s z aw a .

Fo t . B a r to s z M a ko w s k i

Księgarnia

Jolanta os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska MZK 64, 66, 69, 79

wrzesień 2013 |

| 59

w y da r z e n i a najlepsze budowle zaprojektowane przez polskich architektów a zrealizowane w roku 2011. Wystawa przedstawi nominowane i zwycięskie budowle zgłoszone do Nagrody Roku 2011, XVI edycji konkursu „Polski Cement w Architekturze” oraz Nagrody Stowarzyszenia Architektów Polskich za najlepszy obiekt architektoniczny wzniesiony ze środków publicznych pod Honorowym Patronatem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Otwarcie wystawy zostanie uświetnione wykładem na temat Centrum Geoedukacji w Kielcach, wygłoszonym przez współautorów projektu, architektów Piotra Hardeckiego oraz Łukasza Stępniaka, z pracowni PALK – laureata Nagrody Roku SARP za rok 2011.

18.09.2013, środa, godz. 17.00, Kawiarnia Szpulka, wstęp 20 zł,

Zrozum swoje dziecko – warsztaty dla rodziców, opiekunów Ruszamy z cyklem spotkań z psychologiem. Będą one odbywały się w co drugą środę po południu. Spotkania z psycholożką Darią Krulikowską dla rodziców i opiekunów pozwolą lepiej zrozumieć potrzeby dziecka, zrozumieć, czego od nas oczekuje. Pomogą również opiekunom poznać samych siebie.

Bycie rodzicem nie jest łatwe. To jak wychowamy dziecko w pierwszych latach życia ukształtuje je na zawsze. Co zrobić by jak najlepiej wykorzystać ten czas? W tym pomogą owe spotkania. Ich tematyka będzie bardzo zróżnicowana. W niektórych warsztatach będą uczestniczyły również dzieci. Na pierwszym spotkaniu porozmawiamy o konstruktywnych metodach wychowawczych.

19.09.2013, czwartek, godz. 17.00, ul. Dworcowa 10, wstęp 10 zł. Liczba miejsc ograniczona.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich – witrażowe aniołki

W pracowni Justyny Żywieckiej stworzymy własnoręcznie witrażowe aniołki. Prowadząca pokaże nam jak łączyć kolorowe szkiełka, by powstawały piękne dzieła.

Warsztaty bębniarskie (djembe) – zgłoś się!

W

drugiej połowie września do Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy wracają warsztaty bębniarskie (djembe). W związku z tym ogłaszamy nowy nabór dla wszystkich zainteresowanych nauką gry na afrykańskich bębnach. Warsztaty odbywać się będą w każdy poniedziałek (poczynając od 23 września) w godzinach 18.30-20.30 (zbiórka w kawiarni Szpulka). Wszystkich zainteresowanych prosimy o wysyłanie zgłoszeń drogą mailową na adres: alicja.mikołajczak@ mck-bydgoszcz.pl najpóźniej do piątku, 16 września 2013. Bardzo prosimy o dopisanie informacji czy posiadają Państwo własny instrument, czy nie. Dla osób bez własnego djembe liczba miejsc jest ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń.

60 |

| wrzesień 2013

21.09.2013, sobota

Szachy w MCKu 21 i 22 września:

W przedostatni weekend września Miejskie Centrum Kultury wspólnie z Kujawsko-Pomorskim Związkiem Szachowym serdecznie zaprasza mieszkańców Bydgoszczy wraz z dziećmi na wspólną zabawę z szachami.

W sobotę i niedzielę we Foyer chłopcy i dziewczynki z roczników 2003, 2004 i 2005 mogą zgłosić się do udziału w VII Międzywojewódzkich Mistrzostw Młodzików. Aby wziąć udział w turnieju szachowym wystarczy posiadać licencję szachową KPZSzach – możliwość wyrobienia jej u nas miejscu (koszt 30 zł – w całości dla Polskiego Związku Szachowego).

Pozostałe osoby w te dni zapraszamy do Kawiarenki Szpulka gdzie rekreacyjnie można będzie pograć w szachy, dla mieszkańców przygotowaliśmy nie tylko klasyczną odmianę; na stoiskach będzie można zagrać w takie gry jak: szachy tradycyjne, szachy trzyosobowe, szachy losowe, antyszachy, kloc (gra dla dwóch dwuosobowych drużyn), dla osoby lubiące różnego rodzaju łamigłówki zapraszamy do sprawdzenia się w rozwiązywaniu szarad i rebusów szachowych.

– 10.00, foyer MCK, wstęp wolny, rozpoczęcie VII Międzynarodowych Mistrzostw Młodzików – dziewczęta i chłopcy z roczników 2003, 2004, 2005 – 10.00, Kawiarnia Szpulka, wstęp wolny, edukacyjny pokaz różnych odmian szachów dla dzieci, młodzieży i dorosłych 22.09.2013, niedziela, godz. 9.00, Galeria Wspólna, wstęp wolny,

Poranek rodzinny

Na wrześniowym poranku, z okazji zbliżającego się Międzynarodowego Dnia Muzyki, skonstruujemy własne instrumenty – pięknie szumiące kije deszczowe. Czeka nas wiele pracy, ale wspaniały efekt jest gwarantowany! Posłuchamy też muzyki i porozmawiamy o niej. Poczytamy bajki. Urządzimy sobie mini kino. Na koniec wspólnie zatańczymy i pobawimy się przy muzyce.

22.09.2013, niedziela

Szachy w MCKu: – 10.00, foyer MCK, wstęp wolny, zakończenie VII Międzynarodowych Mistrzostw Młodzików – dziewczęta i chłopcy z roczników 2003, 2004, 2005 – 10.00, Kawiarnia Szpulka, wstęp wolny, edukacyjny pokaz różnych odmian szachów dla dzieci, młodzieży i dorosłych – 13.00, Galeria Wspólna, wstęp wolny, Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance, warsztaty sztuki performance 23.09.2013, poniedziałek, godz. 18.30-20.30, kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny (zapisy: alicja.mikolajczak@mck-bydgoszcz.pl)

Warsztaty bębniarskie (djembe)

w y da r z e n i a 25.09.2013, środa, godz. 16.00, Dworzec PKS, wstęp wolny,

happening „Usiądź-poczytaj!”

Wrzesień to czas na kolejną odsłonę czytelniczej akcji happeningowej pn. „Usiądź – poczytaj”, która polega na 15 minutowym czytaniu w ciszy, wspólnie z przypadkowymi osobami, swoich ulubionych bądź aktualnie czytanych książek.

29.09.2013, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny,

Premiery płytowe – koncert Art of Illusion Koncert bydgoskiego progresywno-metalowego zespołu Art of Illusion odbędzie się w ramach promocji debiutanckiej płyty Art of Illusion. Całość wydarzenia będzie również rejestrowana w celu wydania materiału DVD. Koncert będzie swoistym spektaklem, podczas którego prezentowane będą liczne wizualizację oraz świeżo nagrany teledysk, realizowany przez jedno z najlepszych polskich wytwórni multimedialnych „MANIA STUDIO” przy wsparciu stypendium artystycznego Urzędu Miasta Bydgoszczy. Wstęp wolny.

Zespół powstał w 2002 roku w Bydgoszczy, od początku działalności prezentując rozbudowane kompozycje spod znaku progresywnego rocka, łącząc je jednakże z ostrzejszym, heavymetalowym brzmieniem.

Inwencja melodyczna, bogate aranżacje harmonijnie współgrają z biegłością techniczną tworzących zespół muzyków tworząc urzekającą paletę muzycznych barw i nastrojów. Debiutancki album stanowi efekt kilkuletniej pracy twórczej zespołu, w skład którego wchodzą Filip Wiśniewski (gitara), Paweł Łapuć (instrumenty klawiszowe), Mateusz Wiśniewski (gitara basowa) oraz Kamil Kluczyński (perkusja).

30.09.2013, poniedziałek, godz. 18.30-20.30, kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny (zapisy: alicja.mikolajczak@mck-bydgoszcz.pl)

Warsztaty bębniarskie (djembe)

18.00 Dziewczyna z szafy 20.15 W kręgu miłości 2 poniedziałek 20.15 W kręgu miłości 3 wtorek 18.00 Dziewczyna z szafy 20.15 W kręgu miłości 4 środa 18.00 Dziewczyna z szafy 20.15 W kręgu miłości 5 czwartek 18.00 Dziewczyna z szafy 20.15 W kręgu miłości 6 piątek 18.00 Sekret afrykańskiego dziecka 20.15 Lada dzień Pokazy z okazji Narodowego Czytania Aleksandra Fredry 7 sobota 18.00 Zemsta, (1956) wstęp wolny 20.15 Paweł i Gaweł, (1938) wstęp wolny 8 niedziela 18.00 Sekret afrykańskiego dziecka 20.15 Lada dzień 9 poniedziałek 18.00 Sekret afrykańskiego dziecka 20.15 Lada dzień 10 wtorek 18.00 Sekret afrykańskiego dziecka 20.15 Lada dzień 11 środa 18.00 Sekret afrykańskiego dziecka 20.15 Lada dzień 12 czwartek 18.00 Sekret afrykańskiego dziecka 20.15 Lada dzień 14 sobota 18.00 Lada dzień 20.15 Sekret afrykańskiego dziecka 15 niedziela 18.00 Lada dzień 20.15 Sekret afrykańskiego dziecka 17 wtorek 18.00 Lada dzień 20.15 Sekret afrykańskiego dziecka 18 środa 18.00 Lada dzień 20.15 Sekret afrykańskiego dziecka 19 czwartek 16.00 Pokaz promocyjny projektu „Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej”. Wstęp wolny 18.00 Lada dzień 20.15 Sekret afrykańskiego dziecka 20 piątek 18.00 Raj nadzieja 20.15 Sztuka znikania + filmy BKF 21 sobota 18.00 Raj nadzieja 20.15 Sztuka znikania + filmy BKF 22 niedziela 18.00 Raj nadzieja 20.15 Sztuka znikania + filmy BKF 23 poniedziałek 18.00 Raj nadzieja 20.15 Sztuka znikania + filmy BKF Festiwal POBOCZA (WSTĘP WOLNY) 24 wtorek 19.00 Polski film (Czechy, 2012) 25 środa 19.00 Prywatny wszechświat (Czechy, 2011) 26 czwartek 19.00 Cwaniak (ZSRR, 1929) z muzyką na żywo Marcina Pukaluka 30 poniedziałek 18.00 Sztuka znikania + filmy BKF 20.15 Raj nadzieja bilety ulgowe 11 zł / normalne 14 zł 1 niedziela

wrzesień 2013 |

| 61

w y da r z e n i a

fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 1.09.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 10 zł

Koncert Piosenki Polskiej Kwartet smyczkowy Prestige w składzie: Anna Piniuta – skrzypce; Helena Szurka – skrzypce; Marta Lutrzykowska – altówka; Michał Litwa – wiolonczela zaprezentuje znane i lubiane kompozycje polskich artystów. W repertuarze znajdą się piosenki Danuty Rinn, Andrzeja Rosiewicza, Kabaretu Starszych Panów, a także muzyka z filmów „Noce i Dnie”, „Pan Tadeusz”, „Stawka większa niż życie”.

Lauru Rubinsteina. Podczas koncertu w Pałacu Starym, młoda artystka zaprezentuje utwory najwybitniejszych polskich kompozytorów, między innymi Chopina i Lutosławskiego. Ogólnopolskim koordynatorem inicjatywy jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.

10.09.2013, wtorek, godz. 18.00, Pałac Stary w Ostromecku Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego Dziedzictwo zaprasza na:

Colloquium ostromeckie Patrz str. 46 13.09.2013, piątek, godz. 18.00, Pałac Stary w Ostromecku, wstęp wolny

Wernisaż wystawy malarstwa Grzegorza Pleszyńskiego „ANTYDEPRESYJNA DROGA”

Kw a r t e t P r e s t i g e , f o t . M a r c i n S z p a k

8.09.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Stary w Ostromecku, wstęp wolny

Prelekcja prof. Janusza Kutty oraz koncert

W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, zapraszamy na wykład prof. Janusza Kutty, nawiązujący do tematu tegorocznej edycji „Nie od razu Polskę zbudowano”. Znany historyk, dyrektor Archiwum Państwowego w Bydgoszczy w latach 1982-2004, autor książek i artykułów o tematyce historycznej przybliży nam ciekawe fakty z dziejów naszego regionu. Prelekcji towarzyszyć będzie koncert Emilii Biskupskiej – zdobywczyni pierwszej nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym „Anemos” (Rzym 2013) oraz Emilia Biskupska 62 |

| wrzesień 2013

Grzegorz Pleszyński to artysta wszechstronny, zajmujący się malarstwem, rysunkiem, grafiką, projektowaniem okładek i plakatów, fotografią, video-artem, performance, happeningiem. Jest laureatem licznych nagród, między innymi: Srebrny Medal Zasługi, który otrzymał z rąk Ministra Spraw Wewnętrznych czy nagroda Ministra Edukacji Narodowej. Celem wielu projektów artysty – m.in. „ANTYDEPRESYJNA SZKOŁA”, „ANTYDEPRESYJNY URZĄD”, „ANTYDEPRESYJNE MIASTO” – jest ożywianie szarej rzeczywistości, pozbawianie jej agresywności i negatywnych emocji.

Grzegorz Plesz yński

w y da r z e n i a „ANTYDEPRESYJNA DROGA” z kolei to najnowsza seria obrazów, inspirowana mapami. Autor zaprezentuje także instalacje inspirowana wnętrzami Pałacu Starego w Ostromecku.

15.09.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 30 zł

Recital Katarzyny Żak Znana aktorka teatralna i filmowa zaprezentuje recital muzyczny składający się z piosenek artystów takich jak: Wojciech Młynarski, Agnieszka Osiecka, Jan Jakub Należyty. Usłyszymy między innymi: „Miód ze słodkich róż”, „Okularnicy”, „Szpetni czterdziestoletni”, „Nie znam nudy”. Nie zabraknie też piosenek o miłości: „Do Ciebie szłam” – słowa Jeremi Przybora czy „Na pierwszy znak” do tekstu Juliana Tuwima. Całość przeplatana opowieściami i anegdotami. Pomimo iż program przepełniony jest radością, pozytywną energią i dużą dawką humoru, pojawiają się też chwile refleksji i zadumy.

Vio-dion Duo

konkursach. Podczas koncertu artyści zaprezentują m.in.: „Tango milonga” Jerzego Petersburskiego, „Libertango” Astora Piazzoli czy „El chochlo” Ágela Villolodo.

29.09.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 30 zł

Koncert Janusza „Yaniny” Iwańskiego

Katarzyna Żak, fot. Marek Matusiak

„Yanina” to artysta wszechstronny: gitarzysta, kompozytor, producent, autor tekstów. W Pałacu Nowym w Ostromecku wystąpi ze swoim najnowszym, specjalnym projektem THE BEATLES ACOUSTIC PLUS, przenosząc publiczność na chwilę w klimat szalonych lat sześćdziesiątych. Na koncercie będzie można usłyszeć największe przeboje legendarnej grupy, jak „Michelle”, „Get Back”, czy „Come Together”, kompozycje Krzysztofa Klenczona i oczywiście piosenki autorskie z przebojem „Wielkie Podzielenie”. Akustyczny charakter koncertu nadaje utworom oryginalne i ciekawe brzmienie.

Artyście towarzyszyć będą: Dariusz Bafeltowski – gitary, głos (muzyk znany ze współpracy m.in. z Martyną Jakubowicz, Januszem Radkiem czy Justyną Steczkowską), Przemysław Pacan – cajon, instrumenty perkusyjne, głos (współpraca m.in. z Urszulą Dudziak, Miką Urbaniak, Smolikiem czy Kasią Kowalską).

22.09.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 10 zł

Koncert zespołu Vio-dion Duo Zespół Vio-dion Duo powstał w 2011 roku. Tworzą go absolwenci bydgoskiej Akademii Muzycznej im.

F. Nowowiejskiego, Malwina Mikołajczak (skrzypce) i Krzysztof Lutrzykowski (akordeon). Muzyków połączyła idea wykonywania utworów współczesnych, jednak pierwsze sukcesy zaowocowały chęcią poszerzenia repertuaru o muzykę baroku, romantyzmu i muzykę rozrywkową. Pomimo tak krótkiej współpracy zdobyli już wiele nagród na międzynarodowych i ogólnopolskich

J a n u s z „Ya n i n a ” I w a ń s k i , f o t . M a r i u s z B a r y ł a

wrzesień 2013 |

| 63

w y da r z e n i a

5.09.2013, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl, wstęp wolny

Wystawa Stanisława Stasiulewicza REMANENT XXX-L (nie tylko malarstwo) Nie przypuszczałem, że kontekst mojej wystawy z okazji 30-lecia będzie w nowej galerii, w której powstanie i działalność jestem zaangażowany – jako malarz i przedstawiciel bydgoskiego okręgu ZPAP. Galeria Wspólna – pod egidą MCK i ZPAP jest miejscem bardzo oryginalnym jako adaptacja dużego mieszkania w zabytkowej kamienicy i oknami na Stary Rynek, więc jest w Centrum… Zamierzenie powstania takiego otwartego miejsca, już po pierwszym roku funkcjonowania – spełnia pokładane oczekiwania, moja wystawa będzie 16-tą z kolei ekspozycją. Podkreślam ten fakt, ponieważ po tylu latach mojej obecności w środowisku i „dziania się” w bydgoskiej sztuce-kulturze dobrego i złego, pojawiają się nowe inspirujące sytuacje, obiecujące relacje oraz współpraca Urzędu Miasta i środowiska artystycznego. Wzajemne starania i dążenia do rozwoju w no-

wych warunkach przestrzeni społecznej i obywatelskiej, są zadaniem niezwykle odpowiedzialnym w tym procesie.

Osobiście jestem pod wrażeniem, że czas upływa, że jest niematerialny, „przezroczysty”, pomimo, że tworzyłem obrazy-przedmioty to one też są „przezroczyste”. Powstawały w swoim trybie inspiracji, intuicji oraz aspektów świadomości formalnej i mentalnej. Powstawały właśnie takie, dając teraz po tylu latach wyjaśnienie – jak moja twórczość wygląda, to jest trudne, a malarz jest bezradny. Kiedy jesteś młody zastanawiasz się jak to będzie… najważniejsze to działać w danej chwili, która jest…

Mistrz Picasso wyraził tajemnicę malowania powiedzeniem – …kiedy rano przychodzę do pracowni widzę obrazy, które namalował jakiś facet, który nazywa się Picasso”.

Jedną z cech starzenia się jest dziwny fakt, że widzimy i czujemy za sobą coraz więcej młodych, którzy zaczynają swoja drogę. Zmienia się proporcja, scenografia, język i sposób widzenia świata. Dlatego robiąc tę wystawę zastosuję formę przeglądu, jako wybór prac nie tylko „najlepszych”, ale takich, które miały wielkie dla mnie znaczenie kiedy powstały.

Kameralność galerii oraz nastrój – domowy, pozwoli dobrze usytuować eksponaty. Dlatego można skonkludować – po co robić dużą huczną wystawę w wielkich salach, gdzie jest złe światło…

Stanisław Stasiulewicz

20.09.2013, piątek, godz. 17.00, Stary Rynek 21.09.2013, sobota, godz. 14.00, Stary Rynek 22.09.2013, niedziela, godz. 13.00, Galeria Wspólna

Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance w ramach Bydgoskiego Spichlerza Sztuki

S t a n i s ł a w S t a s i u l e w i c z , D e F o r m A r t , 10 0 ×70 c m , c o l l a g e

64 |

| wrzesień 2013

W ramach Bydgoskiego Spichlerza Sztuki 2013, w dniach 20.09.2013-22.09.2013, odbędzie się na Starym Rynku i Galerii Wspólnej w Bydgoszczy, Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance. Artyści zaprezentują swoje działania wobec spontanicznie napotkanych przechodniów i zaproszonej publiczności. W piątek 20.09.2013 od godziny 17.00 i w sobotę 21.09.2013 od godziny 14.00, na Starym Rynku, zaprezentują się performerzy, a w niedzielę 22.09.2013 od godziny 13.00 w Galerii Wspólnej, przeprowadzą dla publiczności warsztaty sztuki performance. W Bydgoskim Spichlerzu Sztuki 2013 wezmą udział artyści: BBB Johannes Deimling (Niemcy), Małgorzata Kaźmierczak, Wojciech Kowalczyk, Wacław Kuczma, Paweł Kwaśniewski, Danuta Nawrocka, Victor Petrov (Białoruś), Jan Rylke, Anne Seagrave (Irlandia), Marian Stępak. Ideą tegorocznego Bydgoskiego Spichlerza Sztuki jest wytworzenie obiektów sztuki za pośrednictwem performance, które będą zaprezentowane na wystawie w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. Autorem projektu jest Wojciech Kowalczyk. Projekt realizowany jest przez Związek Polskich Artystów Plastyków w Bydgoszczy.

proj. Marta Kasprzak