BIK 12/2013

Hanna Strychalska o 51. Bydgoskim Festiwalu Muzycznym, a Tomasz Kaźmierski o 9. Mózg Festivalu Felietony: Pruss, Siwiec, Andrzejewski

grudzień 2013

100/100 Lutosławski

„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego premiera w TPB

nr 12 (445) ROK XXXIX ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

90 lat Muzeum Okręgowego

7.12.2013, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł

Wielki Mecz Impro: Teatr Improv Ab Ovo i Teatr Improwizowany wymyWammy – urodzinowy pokaz improwizacji teatralnej

na początek

Czas świąteczny ma wiele wymiarów: jest wymiar religijny (czyli czas przeżyć mistycznych), jest wymiar rodzinny czy też domowy (czyli czas spokoju, miłości, ciepła i wspólnoty), jest też czas odpoczynku po przedświątecznej gorączce, jest wymiar – powiedzmy – czasowy (oto domyka się rok i domykają się sprawy tego roku). Wiele wymiarów, a najlepsze, że mogą się one uzupełniać i przenikać. Ja wspominam – z dzieciństwa i młodości to wspomnienie – jak czas bożonarodzeniowy był czasem magicznym w innym jeszcze wymiarze: nadrabiania zaległości w sferze kulturalnych przyjemności (oczywiście, dzięki matczynej zapobiegliwości, wyłączony byłem z prac i przygotowań, a przynajmniej: nie tyle wyłączony, co nieobciążony nadmiernie obowiązkami). To, rzecz jasna, było magiczne myślenie, bo o lenistwie raczej można tu mówić, a nie o jakichś istotnych nadrobieniach, ale jednak pamiętam najlepiej swoje nadzieje i tęsknoty: poświęcić się czytaniu, słuchaniu, oglądaniu (tym bardziej, że i prezenty do czytania i słuchania, i oglądania piętrzyły się wszędzie).

Wypada mi więc wszystkim życzyć tych samych złudzeń (że nadrobicie Państwo zaległości w kulturalnych przyjemnościach) i wszystkiego, co one za sobą niosą: czasu, spokoju, domowego ciepła – są to bowiem warunki konieczne, aby jakąkolwiek próbę nadrabiania zaległości podjąć. I życzę prezentów, dzięki którym można by te zaległości nadrabiać – niech się okazale piętrzą wokół Was zajętych nadrabianiem. I życzę też, żeby te nadzieje okazały się płonne, żebyście Państwo niczego nie nadrobili, żeby i w przyszłym roku było co nadrabiać. Ba, żeby zawsze było co nadrabiać! By tego pragnienia nie dało się nigdy zaspokoić!

R edak to r N ac zeln y

B I K w inte r n e ci e:

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Tomasz Kaźmierski, Spoza układu (11): 9 Mózg Festival, Bydgoszcz, 7-9.11.2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Się nam wydaje. W Bydgoszczy (12), Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Z jednego źródła, Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Zobaczyć coś naprawdę, Monika Grabarek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (12): Przybieżeli… i to nie jest moja wina…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (11): Kwadrans na cmentarzu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego od jubileuszu do jubileuszu, Jolanta Baziak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Stwierdziłam, że muszę spróbować, z Michaliną Olszańską rozmawia Ewa Piątek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Derwid – skrywane oblicze Witolda Lutosławskiego.

Kontekst, Mariusz Klimek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Zasłużeni pracownicy: Małgorzata Winter, opracowała Inga Kopciewicz . . . . . 22 Zdzisław Pruss, Bydgoski insynuator kulturalny (116). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak współpraca: Maciej Federowicz, Adam Gajewski, Monika Grabarek, Marcin Szymczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel, redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 12/2013 (445) Objętość dotowana: 50 stron.

Rok XXXIX, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Zespół Pieśni i Tańca Ziemia Bydgoska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Miejska bwa, Galeria Brda, Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Makroconcert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Kochamy Cię Święty Mikołaju z Majką Jeżowską. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Impresariat artystyczny „itd.” (Kabaret Hrabi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Galeria Autorska i Pracownia Plastyczna ArtGallery. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Galeria Sztuki Wozownia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Lustra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Na okładce obraz Józefa Chełmowskiego z wystawy w Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18 w Bydgoszczy.

Fot. Katarzyna Wolska.

2 |

| grudzień 2013

spoza ukł adu (11)

Kaźmierski 9 Mózg Festival, Bydgoszcz, 7-9.11.2013 Dzień pierwszy.

Impreza jak zwykle miała wielowymiarowy charakter. Muzyka – wiadomo – jest najważniejsza, ale oprócz niej były instalacje i performance. Wszystko rozpoczęło się w Domu Mody Drukarnia, w pustym salonie sprzedaży. Tam Zenial i Derubare zaprezentowali coś na kształt wizualno-dźwiękowej instalacji. Muzycznie kręciło się to wokół abstrakcyjnej elektroniki o nieco industrialnym brzmieniu. Po „nieoficjalnym otwarciu”, można było przenieść się na „oficjalne otwarcie” do Miejskiego Centrum Kultury do świetnie brzmiącej sali o dużym szumie własnym. Właściwości sali rewelacyjnie sprawdzają się przy koncertach głośnych, a trochę przeszkadzają, gdy artysta stara się operować ciszą.

Na początek Kwartludium. Muzyka współczesna, najnowsza, także improwizowana, świetnie „współgrająca” z wizualizacjami Macieja Walczaka. Kameralnie na scenie zrobiło się podczas występu Aleksandry Lelek (wiolonczela) i Macieja Zimka (akordeon). Mnie urzekły kompozycje Sofii Gubajduliny i Davida Cope’a. Finał pierwszego wieczoru to dość dziwna propozycja Seana Noonana: A Gambler’s Hand String Quartet. Seana pamiętam z gorących koncertów The Hub w klubie Mózg – były świetne, jego gra na perkusji na festiwalu również. Była narracja werbalna i perkusyjna. Kwartet smyczkowy robił co mógł i świetnie to brzmiało w cichych partiach, jednak przy dynamicznych fragmentach ostre bębny i smyczki jakoś mi nie smakowały, jednak po koncercie rozmawiałem z kilkoma osobami, którym występ się bardzo podobał.

Dzień drugi.

Dzień z gwiazdą. Rozpoczęło od świetnego improwizowanego koncertu Rafała Gorzyckiego i Kamila Patera.

Zaznaczam, że improwizowanego, bo można było odnieść wrażenie, że wszystko dokładnie zaplanowano.

Panowie świetnie się rozumieją i pewnie dlatego improwizują komponując. Brawo! Następnie scenę zaczęli „wietrzyć” koledzy z grupy Ich Bin Nintendo. Noise. Improwizacja. Emocje. Dla niektórych za duże. Wychodzili z sali. Woleli poczekać na gwiazdę w Szpulce, czyli przy barze. Norwegowie to jeszcze młodzi ludzie, ciekawe, dokąd zaprowadzi ich takie spojrzenie na muzykę.

Przerwa przed koncertem gwiazdy. Ktoś dostrzega fortepian na scenie. „To nie ma organów?” – ktoś pyta. „Nie ma” – ktoś odpowiada. „Od dwóch albumów” – precyzuje. Panie i Panowie. Na scenie: Medeski, Martin and Wood. Pierwszy utwór świetny, otwarty, abstrakcyjny.

Kolejny, też niezły. Jednak z czasem zaczyna wiać nudą.

Jest prawie klasycznie, przewidywanie. Może to znów zestawienie zbyt dużych oczekiwań z rzeczywistością?

A może jednak pamięć o albumach sprzed 15 lat, bez śledzenia tego co grupa nagrywała ostatnio? Po koncercie wielkie brawa. To dobrze, że się podobało. To dowód na to, że Mózg Festival jest dla ludzi o bardzo różnych gustach.

Dzień trzeci.

Ostatni festiwalowy dzień rozpoczął się koncertem fortepianowo-elektronicznym. Posłuchać można było kompozycji Kazimierza Serockiego, Michała Dobrzyńskiego i Matthew Whittalla. Na fortepianie grał Adam Kośmieja, a elektroniką zajął się Dariusz Kubicki. Kolejny występ to ciekawa propozycja norweskiego tria Antler.

Jeśli istnieje eksperymentalny pop (oksymoron?), to brzmi właśnie tak jak gra Antler. Głębokie elektroniczne tła, niebanalna gra na perkusji i nieco chimeryczna

A n t l e r, f o t . T. K a ż m i e r s k i

wokalistka – to świetne połączenie. Gdy na scenie pojawił się Svartvit, muzyk-performer z Holandii, napięcie znacznie wzrosło. Svartvit generował industrialny hałas, mieszany z wrzaskiem, a jego elektryczna piła-instrument zmierzyć się musiała z kawałkiem muru. To był mocny komunikat, krzyk zagubionej i zdezorientowanej jednostki w postindustrialnym… bla bla bla. Koncertem finałowym był występ osobowości. Obok siebie na scenie stanęli Jerzy Mazzoll (klarnety), Sławomir Janicki (kontrabas) Jon Dobie (gitara) z Wielkiej Brytanii, Atilla Dora (saksofony) z Węgier i Shoji Hano (perkusja) z Japonii. Kompulsywna gra na bębnach, gitarowe tła, dialogujące klarnety i saksofony, porządkujący, a zarazem dygresyjny bas – to kwintesencja tego co organizatorzy uważają, za najszczerszy muzyczny wyraz. Mocny, masywny start, niuanse, drobiazgi, krótkie wycieczki i powroty, nagłe napory bębnów i piękny „konający” finał. Gdyby nie ten finał, nie wiedziałbym czy Atilla Dora dobrze czuł się na scenie. Choć koncert w podobnym składzie na festiwalu przed kilkoma laty trochę bardziej mnie wchłonął, to właśnie ten występ oraz propozycje Antlera i Svartvita zapamiętam najdłużej. No i jeszcze gorący show Zion Train, ale to już zupełnie inna historia.

Tomasz Kaźmierski grudzień 2013 |

| 3

Michał Tabaczyński

Się nam wydaje.

W Bydgoszczy (12)

Kto, czyli bolesność lektury Tytuł jest bez znaku zapytania, nie „Kto?”, ale: Kto. Pomyślałby kto (no właśnie!), że to mało znaczące. Nic podobnego. W poezji nic nie jest mało znaczące, to jasne, a w poezji dobrej – już na pewno. A to jest dobra poezja. To jest poezja poważna i ważna, ale też odważna (co tu oznacza, że nie boi się stylistycznej brawury, która tę powagę i ważność przełamuje, by wydostać się na teren niepowagi, żartu – gorzkiego, ale jednak żartu, jakiejś takiej niepowagi, ale niepowagi mało beztroskiej, niepowagi ciemnej i ciężkiej).

Ten tytuł jest znaczący. Co konkretnie ów brak jednego znaku interpunkcyjnego oznacza? Jakim sygnałem interpretacyjnym jest to opuszczenie? Trudno stwierdzać jednoznacznie, pomysłów jawi się kilka. Po pierwsze więc, jest znakiem elipsy. Nie wiadomo, co tu opuszczono: czy istotnie było tu jakieś pytanie, którego nie wymówiono? czy może jest jakieś zdanie: „kto …, ten …”, które przez gardło (ściśnięte?) przejść nie chciało: kto żyje, ten cierpi; kto kocha, ten śpiewa. Najistotniejszy jest jednak sam znak: elipsa, opuszczenie, brak. Po drugie, może być znakiem przerwania: „ś” na końcu wyrazu ktoś (no właśnie!) tu uciął, zgubił, poniechał. Nie jest istotne, że jakoś te zagadki rozwiązują dwa wiersze tytułowe (Kto [I] i Kto [II]), ich lektura mnoży więcej i to zupełnie innych zagadek, więc trudno im ufać.

Jak w poprzedniej książce Marka Kazimierza Siwca, tak i tu mamy wiersze starsze zestawione z nowymi, co nie dziwi w przypadku kogoś, kto miał przerwę (nie twórczą, jak się trzeba domyślać, ale wydawniczą) trwająca ponad dekadę (tyle 4 |

| grudzień 2013

bowiem lat dzieliło wydanie tomu Kostka i ostatniego tomu Żyłka).

Mamy też autocytaty i nawiązania – poezja Siwca zatacza koła, dialoguje z sobą z przeszłości, komentuje motywy, które już wcześniej wykorzystywała. Ten ruch odzyskiwania (a takie jest filozoficzny sens powtórzenia, Siwiec-filozof o tym dobrze wie: odzyskać to, co się straciło w akcie powtórzenia to Kierkegaardowski trop i ten trop interpretacyjny jest tu istotny) równoważy utratę (której pierwszym i najbardziej oczywistym sygnałem jest tytuł, ale i później, w trakcie lektury całego tomu, sygnałów tych nie brakuje).

I oto właśnie kolejny klucz do lektury tego tomu i jednocześnie wyjaśnienie jego czytelniczej atrakcyjności: dialektyczne zwarcie utraty i odzyskania sprawia, że ta poezja na przestrzeni całego tomu pulsuje, nie zamiera w bezruchu, nawet, gdy powinna zamrzeć (choćby: z bólu). Nie zamiera, bo pozostaje w ciągłym ruchu między utratą a odzyskaniem, między elipsą a redundancją. Doty-

czy to zarówno tematyki tych wierszy, jak i ich stylistyki. Teraz chyba dopiero najpełniej widać, że Marek Kazimierz Siwiec jest uczniem Aleksandra Wata – widać, że odrobił tę trudną i niewdzięczną lekcję doskonale (że odrabiał tę lekcję od dawna, wiadomo po innych niż poetyckie jego pracach, ale teraz znać, że lektury odcisnęły piętno na jego własnym języku). Trudność jej polega na dorównaniu tej skomplikowanej poetyce, która zestawia wzniosłe z niskim, klasycystyczne z awangardowym, wysublimowane z prostym, naiwne z przerażającą realnością, a nade wszystko nie boi się stylistycznego ryzyka. Niewdzięczność natomiast jest związana z lekturową trudnością i – co za tym idzie – niezrozumieniem, niedocenieniem, skazaniem na lekturę niszową.

Najważniejszy jest dla mnie – żadne to odkrycie, skoro poeta nie chowa tego wiersza, przeciwnie – umieszcza go w samym sercu swojej książki (zarówno gdy idzie o geografię tomu, jak i o hierarchię jego problematyki) – poemat Eurydyka i Orfeusz. Znacząca ta kolejność postaci, w kontrze do najsławniejszych wierszy z tym motywem, choćby do Miłosza i Rilkego. Od samego początku obciążony jest więc ten wiersz znaczeniem, od samego tytułu już przykuwający uwagę.

Trudno jest o tym poemacie pisać. Nie dlatego, że nie można go interpretować – jest to temat literaturoznawczo atrakcyjny. Można znaleźć doskonałe konteksty – Marek Kazimierz Siwiec musi zapewne znać błyskotliwą interpretację mitu orfejskiego dokonaną przez Blanchota (a nawet jak nie zna, to dzieli z nim rozumienie mitu i motywy).

Jasne jest więc, że Eurydyka i Orfeusz opowiadają o dwóch światach (świecie nocy i świecie dnia) i dwóch rządzących w nich systemach praw

książki (jak w części pierwszej: „w jednym ciele / dwie rozcięte połowy”), że opisuje wydziedziczenie z realności (jak w części czwartej jej cień „idzie dalej przez niego”), że wreszcie spojrzenie Orfeusza napotyka tylko na pustkę po Eurydyce (w części drugiej pokazuje się ten szczególny krajobraz po istnieniu, po Eurydyce: „Oczy całkiem dobrze / radzą sobie / – widzieć pustkę”). Da się więc i poemat ten czytać i o nim pisać. Jest to jednak – i na tym polega trudność – zajęcie niewygodne i uwierające, jak każde pisanie i czytanie o cierpieniu. Jest też najbardziej ludzkie.

Jest to ludzkie, by pomimo niewygody do takiej lektury się… zmobilizować? przymusić?

Balaton, czyli siła sentymentu Kto nie był, ten nie wie. Ja byłem.

Właściwie – bywałem nieraz (kąpałem się rzadziej, na łyżwach jeździłem częściej). A tym bardziej bywałem, że dziadków miałem na ul.

Bartosza Głowackiego, a do szkoły chodziłem na Cichą. Tak jest, wówczas była to podstawówka o numerze 50 i wdzięcznym niezwykle imieniu – pamięć troszkę zawodzi: albo XX-lecia, albo XXX-lecia Polski Ludowej, ale raczej XX-lecia; odszukałbym tarczę, wiedziałbym, świadectwa bym wygrzebał – to samo, ale gdzie te materialne pamiątki mogą dziś tkwić, nikt nie wie. Materia tamtych lat ginie i ginie bezpowrotnie nasza pamięć. Co pozostaje, to sentyment.

O tym sentymencie traktuje album Balaton. Zresztą, album (no, niewielki album, albumik, ale specjalnie nie chcę tak o nim pisać, by go nie deprecjonować – zdrobnienie w żadnym razie nie powinno mieć w tym przypadku takiego celu, mogłoby natomiast podkreślić jego swojskość, swoistą lekkość, swobodę prezentacji) wykorzystuje sentyment do o wiele bardziej wzniosłych celów. Powiedzieć można: sentyment jest tu mechanizmem spraw o wiele poważniejszych.

Po pierwsze więc: wołanie o odnowienie wspólnoty. Balaton jest

dla autorów tego projektu (oprócz części wydawniczej, której efektem jest album, miał on swoją część warsztatową i – inaczej tego nazwać nie można chyba – animacyjną) miejscem magicznym. Magia, która tam się zdarzała jest jednak przyziemna. Ta magia nazywa się wspólnota. Oczywiście trzeba zrozumieć historyczny kontekst tej wspólnoty plażowiczów nad Balatonem (a jest to kontekst niezwykle skomplikowany, przynajmniej w wymiarze politycznym i ekonomicznym). Rozumiem ten sentyment, tym bardziej go rozumiem, że przecież w pewnej części podzielam, jednak nie można zapominać, że plaże nad Balatonem nie zostały zlikwidowane żadnym administracyjnym nakazem, że nikt nie zabronił ludziom tam plażować.

Bo jest los Balatonu wskaźnikiem stanu tej wspólnoty, widomym znakiem przemian, jakie wspólnotę dotknęły, jest wreszcie dość wymowna daną do socjologicznej refleksji. Balaton trwa, tak jak trwał – ludzie się zmienili.

Po drugie natomiast: pochwała sąsiedzkości. Tak jak zmieniło się nasze funkcjonowanie w przestrzeni publicznej, tak też zmieniły się formy i warunki współżycia społecznego – co szczególnie dobrze widać po zmianie relacji sąsiedzkich.

Ogrodzone bloki i strzeżone osiedla mają swój ponury odpowiednik we wnętrzach klatek schodowych: podwójne, solidnie ryglowane i wyciszone drzwi. To uzupełnia dane do diagnozy sytuacji, o której mówią losy Balatonu.

Każdy z tych problemów porusza inna część książki. Pierwsza, Balaton, składa się z mini-eseju Agnieszki Ługowskiej (dotyczącego zmian społecznych na podstawie wykorzystania przestrzeni publicznej oraz ratunkowi w ratowaniu wspólnoty, jaki zapewnia sztuka), wypowiedzi mieszkańców „mrówkowca” nad Balatonem (które zebrała Justyna Król) i fenomenalnych zdjęć Balatonu autorstwa Jerzego Riegla (aż strach pomyśleć, co też jeszcze ma on w swoich archiwach!). Druga, Duży pokój, zawiera zdjęcia dużych pokojów (dokładniej: meblościanek, które w tych pokojach się znajdują)

autorstwa Wojciecha Woźniaka.

Przewrotna to próba pokazania, że zamknięcie się w swoim domu (od kiedy to „zamknięcie” jest dodatnio waloryzowana cechą?! i jak do tego doszło?!) nie jest znakiem osobistego bezpieczeństwa, ale przeciwnie sygnałem społecznego rozkładu, który nasze osobiste bezpieczeństwo stale pomniejsza. Przewrotna, bo to, co istotne, dzieje się poza fotografią, dokładnie: dzieje się przed zrobieniem zdjęcia: człowiek wchodzi do czyjegoś domu. Wchodzi gość, mimo że przecież obcy.

To wejście jest poprzedzone zdobyciem zaufania, o które przecież w relacjach międzyludzkich chodzi.

I my, oglądając te fotografie, jesteśmy dopuszczani do tego zdarzenia i na nas spływa część tego zaufania.

Ale to tylko początek. Sztuka może pomóc, ale oczywiście nie wykona tego zadania za nas. Jeśli istotnie zależy nam na odbudowaniu wspólnoty, jeden ze sposobów działania pokazuje część trzecia książki – niewielka, niepozorna dokumentacja z edukacyjno-animacyjnej części projektu, Warsztaty.

Niepozorność nie ma jednak żadnego związku z nieistotnością. Budowanie wspólnoty zaczynało się kiedyś od gry w kapsle i noże. Czy jest szansa na odnowienie wspólnoty na tych samych podstawach?

Czy świat zmienił się w sposób nieodwracalny? Książka te pytania stawia odważnie. Państwo niech sobie łaskawie odpowiedzą.

Marek Kazimierz Siwiec, Kto, epigram, Bydgoszcz 2013.

Balaton, Farbiarnia, Bydgoszcz 2013. grudzień 2013 |

| 5

51. Bydgoski Festiwal Muzyczny

Hanna Strychalska

Z jednego źródła Tegoroczny, 51. Bydgoski Festiwal Muzyczny, zorganizowany przez Filharmonię Pomorską im. Ignacego Jana Paderewskiego, przebiegał pod hasłem „Klasyka i jazz”. Od 13 września do 4 października odbyło się 18 koncertów, które miały miejsce w Filharmonii bydgoskiej, a także w Dworze Artusa i Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu oraz kościele pw.

Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Chełmnie.

I tym razem słuchacze nie zawiedli – sale były wypełnione i nawet koncerty kameralne w Filharmonii, z powodu wielu chętnych, przenoszone były z foyer do sali widowiskowej. Była to prawdziwie jubileuszowa edycja Festiwalu. W 2013 roku przypada 100. rocznica urodzin Witolda Lutosławskiego, 80. urodzin Krzysztofa Pendereckiego i, zmarłego w 2010 – Henryka Mikołaja Góreckiego. W tym roku również Filharmonia Pomorska obchodzi 60-lecie swego powstania. Myśl przewodnia Festiwalu, „Klasyka i jazz”, stała się okazją do zaprezentowania utworów Verdiego, Dvořáka, Ravela, Rachmaninowa, Strawińskiego i Bacha oraz Pendereckiego, Góreckiego i Lutosławskiego, a także przedstawienia pieśni synagogi żydowskiej (Chór Synagogi pod Białym Bocianem z Wrocławia), polskiego chorału XVIII-wiecznego (Chorał Sarmacki) i negro spirituals (Schola Cantorum Gedanensis). Usłyszeliśmy utwory, oparte na motywach kompozycji organicznie łączących w sobie muzykę symfoniczną i jazz. Znane motywy z West Side Story Leonarda Bernsteina zabrzmiały w muzycznej fantazji, opracowanej na dwa fortepiany i dwa instrumenty perkusyjne, Kima Helwega. Równocześnie synonimy stylowego jazzu, czyli standardy Duke’a Ellingtona i Charlesa Mingusa, zaistniały w światowym prawykonaniu suity na flet, perkusję, kontrabas i orkiestrę kameralną, w nowatorskiej aranżacji Pavela Klimashevskiego. Wybitni pianiści jazzowi interpretowali współczesnych klasyków muzyki poważnej: Adam Makowicz – Witolda Lutosławskiego, Andrzej Jagodziński – Henryka Mikołaja Góreckiego. Zespoły symfoniczne towarzyszyły grupom i solistom jazzowym: Polska Filharmonia Kameralna Sopot, pod dyrekcją Wojciecha Rajskiego, współpracowała z Andrzej Jagodziński Trio i saksofonistą, Wojciechem Staroniewiczem. Byli wirtuozi skrzypiec: Krzysztof Jakowicz zagrał Dvořáka i Lutosławskiego, a Nigel Kennedy połączył fugę Jana Sebastiana Bacha z jazzowymi utworami Fatsa Wallera.

Znalazło się miejsce na inspirowane przeszłością „Kino Zremiksowane”, czyli jazzową ilustrację muzyczną, równoważną z obrazem filmowym, oraz na rockową wersję muzyki klezmerskiej, z obszaru Wschodniej Polski, w wykonaniu „Klezmafour”.

6 |

| grudzień 2013

J

ak pokazać, poprzez muzykę, narastanie emocji w utworze, który zaczyna się od nagłego, przejmującego krzyku? Bydgoski Festiwal zainaugurowano, prezentując „jedno z najważniejszych dzieł polskiej muzyki XX wieku” – Pasję według Świętego Łukasza (1965) Krzysztofa Pendereckiego. Utwór skomponowany na głosy solowe, chór i orkiestrę, przedstawiono na bydgoskiej scenie ponownie, po 30 latach, w międzynarodowej obsadzie: Christiane Libor (sopran, Niemcy), Jarosław Bręk (bas-baryton), Stephan Klemm (bas, Niemcy) i Daniel Olbrychski (recytacja). Wystąpił Chór Filharmonii Narodowej w Warszawie, przygotowany przez Henryka Wojnarowskiego, i Warszawski Chór Chłopięcy, kierowany przez Krzysztofa Kusiela-Moroza, oraz Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy, pod dyrekcją Antoniego Wita. Pasja jest utworem dynamicznym, z pełną dramatyzmu, poszarpaną narracją. Nie harmonia jest tu najważniejsza, ani płynność muzycznej opowieści, ale wywołanie emocji, doprowadzenie słuchacza do wstrząsu. To nowa kategoria piękna, powstała w kręgu awangardy. Muzyka, zainspirowana Ewangelią Świętego Łukasza i psalmami, rozwija się wokół uniwersalnego tematu samotności, cierpienia i śmierci człowieka. Tematu tak ważnego w połowie XX wieku, gdy bardzo żywe były rany wynikłe z II wojny światowej, a sztuka, podobnie jak ludzka pamięć, naznaczona została piętnem minionych i trwających totalitaryzmów. Umieranie Jezusa, opisane w Pasji Krzysztofa Pendereckiego, dzieje się w obecności Marii i Jana, a także – niewiadomej ilości świadków, w różny sposób zaangażowanych w to zdarzenie. To powolne, bolesne osuwanie się w śmierć, na którą patrzy całe Niebo. Cierpieniu temu towarzyszą i komentują je zhierarchizowane anielskie chóry. Są one, jak chór antyczny – który wiele wie, ale na nic nie ma wpływu.

I tak ma być. Pasja przypomina abstrakcyjny obraz, który oddziałuje na odbiorcę poszczególnymi formami, barwami i fakturami. Strzępy zdarzeń, uczucia, gesty oraz słowa, przetworzone zostają na punktowo skumulowaną materię muzyczną. Z niej uformowane są uproszczone sylwetki postaci, które nagle, wychodząc z cienia, wypowiadają ekspresyjne monologi, aby po chwili znowu zastygnąć poza smugą światła. Z tej fakturalnej materii w mgnieniu powstaje monumentalna, cierpiąca twarz Chrystusa. Na tym obrazie, pozornie, jest pusta przestrzeń i wiele osobnych, prostych form.

Wrażenie nowoczesnego wyodrębnienia tworzą pauzy. Często i wyraźnie rozdzielają poszczególne wejścia chórów oraz głosów (a cappella) i partii instrumentów.

muzyka

P a s j a w e d ł u g Św i ę t e g o Ł u k a s z a . F o t . P i o t r U l a t o w s k i

Wybrzmiewają one dużymi fragmentami, zanim zaistnieją w różnych muzycznych konfiguracjach. A wtedy składają się na czysty, jasny i wypełniający powietrze Sanctus (Warszawski Chór Chłopięcy), czy Stabat Mater, muzycznie nawiązujące do tradycji i budujące w słuchaczu wyobrażenie, że w lirycznej skardze Matki Bożej udział bierze współcierpiąca z nią Natura. W Pasji bardzo ważną rolę spełnia narrator. Jest jednym z głosów o charakterystycznej barwie. Postacią istniejącą tak na zewnątrz, jak i wewnątrz zdarzeń, na co wskazuje jego zaangażowanie. Uprzedza, komentuje, współtworzy aurę muzyczno-słownych sekwencji. Prowadzi słuchacza od spokojnej, dostojnej relacji, poprzez wzrost napięcia, do momentu apogeum bólu. Wtedy nagle jawi się diaboliczna maska Zła. I jeszcze dalej, kiedy w chwili spełnienia śmierci Chrystusa, jemu samemu – twórcy tej opowieści – brakuje wewnętrznej mocy, aby nadal snuć narrację. To kolejna kreacja Daniela Olbrychskiego.

słuchacza do wrażenia doskonałej jedności w utworze.

Melodyjność, elegancja, lekkość i krystaliczny dźwięk uwiodły publiczność. Wyczucie stylu! Adam Makowicz zagrał utwory Duke’a Ellingtona, Cole Portera, Kurta Weilla (m. in. Surabaya Johnny) i George’a Gershwina Recital Adama Makowicza. Fot. Piotr Ulatowski

R

ecital fortepianowy Adama Makowicza stanowił znakomity przykład harmonijnego współistnienia, na jednej scenie, muzyki poważnej i jazzu – za przyczyną jednego, wybitnego pianisty. Złożyła się na to klasyczna technika gry artysty, wyraźna linia melodyczna i pełne frazy muzyczne oraz jego szeroka znajomość repertuaru klasycznego i jazzowego. W jego interpretacjach utworów klasycznych i standardów jazzowych pobrzmiewała historia muzyki. Tu Mozart, a tam romantyzm, bo przecież improwizacja niejedno ma imię. Niezwykła była naturalność i żywość, z jaką artysta poruszał się w obu konwencjach, prowadząc grudzień 2013 |

| 7

muzyka (m. in. Summertime). Pojawiła się piosenka Witolda Lutosławskiego, Spóźniony słowik, a także jedno ze scherz i preludiów oraz pieśń Moja pieszczotka Fryderyka Chopina. Artysta grał jazz zabarwiony swingiem, który zresztą uważa za znak rozpoznawczy prawdziwej muzyki jazzowej. Jego interpretacje były bogate formalnie i oryginalne, a równocześnie czuło się w nich szacunek dla kompozytora oraz pragnienie zachowania charakteru wykonywanego utworu. Stąd Chopin był nadal rozpoznawalny jako romantyk, Kurt Weill – wywiedziony z niemieckiego ekspresjonizmu, a Duke Ellington – przypisany do amerykańskich beak-bandów z lat 30. i 40. Własne kompozycje Adama Makowicza zainspirowane były Manhattanem. Wyrażały przestrzeń i ruch.

Nie ilustrowały jednak, moim zdaniem, współczesnego Manhattanu. Raczej ten, o którym śpiewa Ella Fitzgerald w „Manhattan”, i na który patrzymy oczami Audrey Hepburn w „Śniadaniu u Tiffany’ego”.Po którym, nieco później, oprowadza nas Woody Allen w swoim „Manhattanie”.

Z

espół „Kwadrofonik”, który tworzą Emilia Sitarz i Bartłomiej Wąsik (fortepian) oraz Magdalena Kordylasińska-Pękala i Miłosz Pękala (perkusja), jest jedynym w Polsce i jednym z kilku na świecie kwartetów o tak oryginalnym składzie instrumentalnym: dwa fortepiany i dwie perkusje. Już po prezentacji Święta wiosny – obrazów z życia dawnej Rusi w 2 częściach (1913) Igora Strawińskiego, w autorskiej wersji członków zespołu, jasnym stało się, że oto mamy do czynienia z młodymi i znakomitymi muzykami, którzy chcą propagować współczesną, ambitną muzykę, określaną jako klasyka XX wieku. Znany, symfoniczny utwór, opracowany na cztery instrumenty, zabrzmiał ciekawie, świeżo – po prostu niesamowicie! W nowej interpretacji zachował on cechy nowatorstwa, siłę i malowniczość. Muzyka tworzyła sytuacje i nastroje. Był w niej dynamizm, wręcz pierwotna dzikość, spokojny

„Kino Zremik sowane” i Piotr Krakowski. Fot. Piotr Ulatowski

8 |

| grudzień 2013

pejzaż i dziejące się, jakby we wnętrzu Ziemi, tajemne procesy wzrostu. Metafizyka. Następnie Wariacje na temat Paganiniego na dwa fortepiany (1941) Witolda Lutosławskiego, podczas wojny grane popisowo i zarobkowo przez niego i Andrzeja Panufnika. Teraz zabrzmiały w aranżacji Marty Ptaszyńskiej, napisanej specjalnie dla Zespołu. A na koniec America Fantasy na motywach musicalu „West Side Story” na dwa fortepiany i dwóch perkusistów, urodzonego w 1956 roku – Kima Helwega.

W trakcie tego koncertu wszystko było fonią. Dźwięki miały barwy, układały się w rytmy, zdawało się, że uderzały dysonansem, zadziwiały i zaskakiwały. Pobudzały wyobraźnię słuchacza. „Kwadrofonik” jest zespołem bardzo utalentowanych artystów, których sztuka już teraz naznaczona jest wieloma elementami gry wirtuozowskiej. Poza tym muzycy grając – eksperymentują.

Towarzyszy temu skupienie, wręcz afirmacja. Ten stan udziela się również zgromadzonej publiczności. A na bis muzycy wykonali Zaczarowany ogród – piątą część nastrojowej suity Moja matka gęś Maurice’a Ravela.

K

oncert, który odbył się pod tytułem „Kino Zremiksowane” ukazał zależność pomiędzy muzyką jazzową a obrazem. Kompozycje Piotra Krakowskiego, grającego na trąbce, zaprezentowano, jako szczególny rodzaj ilustracji do kilku artystycznych filmów Jacka Kabzińskiego (wizualizacje). Zawierały one krótkie, plastycznie przetworzone kadry z dawnych filmów awangardowych, zrealizowanych w różnych technikach, oraz fragmenty dokumentów, fotografie i współczesne animacje: Ema – akt na schodach (1966) Gerharda Richtera; Wyjście robotników z fabryki (1895) Louisa i Augusta Lumière; tańcząca Isadora Duncan; Tango (1980) Zbigniewa Rybczyńskiego. Do zespołu, skupionego wokół pomysłu stworzenia kolażu muzyki i filmu, należą także: Ignacy Matuszewski (fortepian, instrumenty elektroniczne), Mateusz Frankiewicz (kontrabas) i Michał Pamuła (perkusja). Młodzi artyści

„Chorał sarmacki” w Che łmnie. Fot. Piotr Ulatowski

grają współczesną muzykę jazzową, która wchłonęła doświadczenia bebopu. Jednocześnie, wydaje się, nie kryją oni sentymentu do polskiej muzyki jazzowej z lat 50. i 60., rozwijającej się wokół pierwszych edycji festiwali jazzowych, grupy „Melomani”, a także twórczości Krzysztofa Komedy-Trzcińskiego. W eleganckich utworach Piotra Krakowskiego prym wiedzie trąbka, która stwarza możliwość pełnej wypowiedzi dla pozostałych instrumentów. W „Kinie Zremiksowanym” najważniejsza jest muzyka – w sensie dosłownym, a także jako wewnętrzna, pulsująca siła w obrazie. W filmowych kadrach dostrzegamy i czujemy jej elementy: ruch, rytm, dźwięk, barwę i powracający wraz z muzyką – motyw filmowej narracji. Widzimy orkiestrę dętą i taniec. Muzyka to rytm życia. Ponadczasowy i uniwersalny, któremu poddaje się człowiek, stworzona przez niego „techniczna” cywilizacja i natura. Muzyka przenika wizerunek wielkiego, amerykańskiego miasta (luksusowe dzielnice willowe i bulwary z lat 20. i 30., metro, autostrady i drapacze chmur, sztuczny świat reklam z lat 50.) i polskiej prowincji. Gromadzi wokół siebie szczęśliwą, żyjącą w tanecznym transie biedotę, a także zawiązaną na krótko, a pokazaną dowcipnie – wspólnotę plażowiczów. Muzyka eksponuje zmysłowość w obrazie kobiety, na przestrzeni dziesięcioleci.

W

yjątkowe było zestawienie, dzień po dniu, koncertów muzyki religijnej, z których pierwszy można traktować jako kwintesencję tradycji chrześcijańskiej, a drugi – żydowskiej. Chorał sarmacki i pieśni synagogi żydowskiej wskazały łącznie na muzyczne bogactwo kultury europejskiej, w tym polskiej. Koncerty poprzedzone były mini wykładami, przybliżającymi charakter muzyki, jej twórców i wykonawców. Miały więc wyraźny walor edukacyjny.

Każdy z nich był przykładem znakomitych umiejętności technicznych, wokalnych i instrumentalnych, głębokiej wiedzy historycznej, a także wyczucia stylu – a więc prawdziwego artyzmu.

„Chorał sarmacki”, czyli muzykę Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, jako wkład Rzeczypospolitej Obojga Narodów w tradycję Europy Oświeconej, przedstawił zespół wokalny „Bornus Consort” (kierownictwo artystyczne – Marcin Bornus-Szczyciński), Kwartet Wokalny „Tempus” (kierownictwo artystyczne – Andrzej Borzym jr), Zespół Instrumentów Dawnych „Altri Stromenti” (kierownik artystyczny – Leszek Firek) oraz powstały specjalnie na tę okazję – Chór Sarmacki im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Koncert odbył się w kościele archiprezbiterialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Chełmnie. „Chorał sarmacki” jest wokalną realizacją kolejnego projektu badawczego, znawcy twórczości Gorczyckiego i innych kompozytorów polskiego baroku – Marcina Bornus-Szczycińskiego, oraz kantora, śpiewaka i badacza rękopisów liturgicznych – Roberta Pożarskiego. Należy do zbioru pieśni liturgicznych, zatwierdzonych na przełomie XVI i XVII wieku dla diecezji polskich, w ramach liturgii kościoła rzymsko-katolickiego. Jest on znakomitym przykładem tożsamości narodowej, znajdującej odzwierciedlenie w muzyce. Utwory Gorczyckiego zawierają w sobie artystycznie przetworzone inspiracje muzyką ludową. Są też wyrazem znajomości panującego wtedy w muzyce stylu – baroku. Na repertuar koncertu złożyły się: Missa rorate, Completorium i Salve Regina. Ta naprawdę oryginalna i mało znana muzyka, zaprezentowana została na najwyższym poziomie i w najbardziej odpowiedniej przestrzeni – kościele.

Z każdym utworem, artyści budowali w słuchaczu nastrój modlitewnego skupienia i… uniesienia. Szczególny wieczór.

Występ Chóru Synagogi pod Białym Bocianem z Wrocławia poświęcony był Bohaterom Powstania w Getcie Warszawskim, którego 70. rocznicę obchodzimy w 2013 roku. Koncert prowadził i Chórem dyrygował Stanisław Michał Rybarczyk – znawca kultury i muzyki żydowskiej, pedagog i animator. W niezwykłej Dzielnicy Wzajemnego Szacunku we Wrocławiu, zagrudzień 2013 |

| 9

muzyka inicjował on wiele przedsięwzięć o charakterze interdyscyplinarnym, mających prowadzić do ponownego zapoznania się Polaków i Żydów, a także wskazać na tradycję wielokulturowości tego miasta. Zespół, specjalizujący się w muzyce synagogalnej, zaprezentował utwory kompozytorów żydowskich, tworzących w XIX i XX wieku, wykonane w języku hebrajskim oraz jidisz.

Uwagę zwracał znakomity akompaniament Piotra Rojka, fortepianowy, czyli tradycyjny, oraz organowy, będący przejawem wpływów kultury chrześcijańskiej.

Kilkunastoosobowy Chór brzmiał imponująco. W wielu utworach wystąpili soliści. Magdalena Dynowska, sopran o dużych możliwościach, barwą i modulacją głosu wykreowała Żydówkę, pogrążoną w modlitwie, pogodną albo przekorną. Podobnie stylowo brzmiał tenor, Piotr Bunzler. Jego sceniczna sylwetka przypominała modlącego się Żyda z obrazów Aleksandra Gierymskiego. W kantacie Az Moshiach Vet Kumen Maxa Janowskiego przedstawił się również baryton, Sylwester Różycki, i mezzosopran, Urszula Czupryńska. Powstały tu czterogłos wraz z chórem, łączący w sobie wzniosłość i liryzm, w pełni docenili słuchacze. Usłyszeliśmy pieśń weselną Chosan Kale Mazl Tow Emila Adama, pełną siły, w której pogoda ducha zabarwiona była nutą melancholii, a tradycja połączona z melodyką współczesną.

Utwór ten dobrze charakteryzował żydowską, filozoficzną postawę życia i atmosferę całego koncertu. Obok XIX-wiecznych utworów Salomona Sulzera i Louisa Lewandowskiego, pojawiła się pieśń Kiddush Kurta Weilla, którą wykonał Piotr Bunzler, oraz napisana specjalnie dla Chóru Weahawta Et Adonai Tomasza Kulikowskiego.

W mistrzowskiej interpretacji Magdaleny Dynowskiej zabrzmiała Yismechu (Chassidic) Y. Talmuda, zaaranżowana przez Josepha Malovanego – najsłynniejszego

obecnie kantora i cenionego kompozytora pieśni, który współpracuje z wrocławskim Chórem. Podczas koncertu publiczność raz przebywała w synagodze, a innym razem uczestniczyła w kameralnym występie z elementami teatru. Bezpośrednia i ciepła konferansjerka Stanisława Michała Rybarczyka niwelowała dystans pomiędzy artystami a widownią, pomniejszała również przestrzeń sali koncertowej Filharmonii Pomorskiej.

T

o był świetnie pomyślany koncert. W kolejnych odsłonach eksponował innych bohaterów wieczoru. Na początek Sinfonietta per archi nr 1 (1990-1992) Krzysztofa Pendereckiego oraz Muzyka żałobna na orkiestrę smyczkową (1954-1958) Witolda Lutosławskiego,w wykonaniu Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot, pod batutą jej założyciela i szefa, Wojciecha Rajskiego. Usłyszeliśmy muzykę współczesną, powściągliwie oddaloną od eksperymentu. Eksponującą piękno brzmienia poszczególnych partii instrumentów, a także „oddech” i nastrój w kompozycji. Tak, to nowoczesność. Od razu ją rozpoznajemy po trudnej melodyce i atmosferze niepokoju. Narasta on, szczególnie w drugim utworze, aż do stanu neurotycznego zagęszczenia. I nagle… ostre cięcie. Potem słyszymy już tylko zanikanie dźwięku, czyli pulsu życia.

Następnie Koncert na fortepian i orkiestrę smyczkową (1980) Henryka Mikołaja Góreckiego, zaprezentowany przez Andrzeja Jagodzińskiego i sopocką Orkiestrę.

Artysta, uważany za jednego z najbardziej znanych pianistów i aranżerów muzyki jazzowej, zagrał klasycznie, swobodnie i z temperamentem. Uwagę zwracała wyrazista, płynna, wielowarstwowa partia fortepianu, który prowadził rozmowę z Orkiestrą. A także mocne, bogate brzmienie, przestrzeń i romantyczny rozmach tej muzy-

P o l s k a F i l h a r m o n i a K a m e r a l n a S o p o t o r a z Wo j c i e c h S t a r o n i e w i c z i A n d r z e j J a g o d z i ń s k i Tr i o .

Fot. Piotr Ulatowski

10 |

| grudzień 2013

muzyka ki, przy jednoznacznym rozpoznaniu jej przynależności czasowej. Swoją muzyczną prowieniencję Andrzej Jagodziński zaznaczył poprzez subtelne, jazzowe „wtrącenia”, które odczuwało się jako miejscowe złagodzenie konturu. Bardzo ciekawa interpretacja.

W drugiej części wieczoru wystąpił Wojciech Staroniewicz – uznany na świecie saksofonista. Wraz z zespołem Andrzej Jagodziński Trio, w składzie Andrzej Jagodziński (fortepian), Adam Cegielski (kontrabas) i Czesław „Mały” Bartkowski (perkusja), oraz Polską Filharmonią Kameralną Sopot, zaprezentował on utwory ze wspólnie nagranej płyty Tranquillo (2012).

Jazzmenom, z wyczuciem lekkości, dodając każdemu z utworów symfonicznej głębi, towarzyszyła Orkiestra.

Jej druga tego wieczoru, tym razem „niepoważna” kreacja, wzbudziła aplauz publiczności. Jak dobrze było posłuchać stylowo wykonanych standardów jazzowych! Zabrzmiały więc, Dziewczyna z Ipameny Antonia Carlosa Jobima, Jesienne liście Josepha Kosmy (z przejmującym solo na skrzypcach), a potem inne samby i bossa-novy, zaaranżowane przez Włodzimierza Nahornego. A na bis – Adeus Edu Lobo i Favela Jobima.

T

en festiwalowy wieczór należał całkowicie do młodych, pełnych werwy, bardzo utalentowanych i mających własne spojrzenie na muzykę klezmerską, członków zespołu „Klezmafour”. Andrzej Czapliński (skrzypce), Gabriel Tomczuk (kontrabas), Wojciech Czapliński (klarnet), Rafał Grząka (akordeon) oraz Tomasz Waldowski (perkusja) już w czasie pierwszego utworu zaprzeczyli tezie, że w filharmonii gra się tylko muzykę poważną i odpowiada temu określony sposób bycia. Rzeczywiście – muzyka klezmerów, jej skala, rytm i emocjonalność, czyli żywiołowość, jest dla nich inspiracją. Łączą ją z mocnym, rockowym brzmieniem, nadawanym przez perkusję, jazzową improwizacją, której niefrasobliwą lekkość podkreśla kontrabas i – jak sami to określają – bałkańskim szaleństwem. Podczas koncertu charakter utworu zwykle określały skrzypce.

Wzmacniały rockową energię i klezmerską śpiewność.

Zdarzało się, że pobrzmiewały irlandzko, albo nagle – klasycznie. To skrzypce często wchodziły w emocjonalne dialogi i improwizacje z klarnetem (Suita – ciekawy, arabski wątek wywiedziony przez klarnet). Klarnet oraz bogate partie akordeonu (Stacja Lublin, Stacja Białystok – akordeonowe improwizacje) przypominały słuchaczom, wokół jakiej kultury i muzyki krążą wykonawcy z Lublina, Białegostoku i Warszawy. „Klezmafour” zaprezentował utwory skomponowane przez członków zespołu. Kompozycje, powstałe wokół motywu lub inspiracji, sprawiały wrażenie otwartych. Łączyły w sobie kontrastowe tempa i nastroje, z zarysowanym, obszernym miejscem na indywidualne popisy instrumentalne.

Te bywały muzyczną rozmową, ale często pokazem szermierki, czy wręcz walką na noże, prowadzoną w różnych konfiguracjach. Celną i dynamiczną. Nastrój refleksji pojawił się w utworach Psalm i Karkonosze, gdzie zasugerowano wnętrze, które się otwiera, i pejzaż z patetycznym motywem górskiego szczytu. Pod

koniec koncertu ostatecznie już wygrała siła sugestii, płynąca nieustannie ze sceny w stronę widowni. Publiczność prawie opuściła mury Filharmonii – 60-letniej jubilatki – i klaszcząc, tańcząc oraz pokrzykując, wyszła na ulicę z rockowym shalom!

S

ymboliczny przegląd muzyki narodowej XX wieku. Tak można by określić charakter repertuaru, na który złożyły się utwory Ravela, Rachmaninowa i Lutosławskiego, w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Pomorskiej, pod dyrekcją Marka Pijarowskiego. Najpierw więc emocjonalny i dramatyczny, czyli prawdziwie hiszpański, Alborada del gracioso (1905) Maurice’a Ravela. Potem trzy Tańce symfoniczne (1940) Sergiusza Rachmaninowa, zainspirowane ludowością i historią. Muzyka obojów stworzyła tu wrażenie nieokreślonej „dawności” Rusi. Jej obraz, może jeszcze z czasów Aleksandra Newskiego i bojarów, wyłaniał się powoli zza mgły, na rozległym stepie. Rytmicznie i dostojnie kroczyła Rosja carska, a jej losy rysował, cienką i fantazyjną linią, flet. Współczesność zasugerował przekonująco saksofon. Piękna, wzruszająca, „rozlewna” muzyka. Oddająca obraz natury, historii i rosyjskiej duszy. Koncert fortepianowy (1988) Witolda Lutosławskiego, w interpretacji Pawła Kowalskiego z towarzyszeniem Orkiestry, reprezentował muzykę polską.

Warto wspomnieć, że o artyście sam Maestro pisał jako o świetnym wykonawcy tego koncertu i wybitnie utalentowanym pianiście. Formalną różnorodność utworu eksponowały znaczące pauzy. Podobnie jak w wierszach Anny Achmatowej – cisza pomiędzy słowami wzmacnia ich brzmienie i treść. Skupiony odbiorca mógł więc pochwycić – mimo ich impresyjnej ulotności – klarowność, barwę i światło pojedynczych dźwięków, a gdzie indziej – fragmenty przywodzące na myśl ciemne frazy z Chopina. Czasem odnosiło się wrażenie, że fortepian snuje tu własną, indywidualną opowieść, co jakiś czas „spotykając się” z orkiestrą, w ramach tej samej przestrzeni. Na zakończenie występu, mówiąc z uśmiechem: „A teraz będzie coś łatwiejszego”, Paweł Kowalski zagrał Rzeczkę z cyklu Sześć piosenek dziecinnych na głos i fortepian Witolda Lutosławskiego, do słów Juliana Tuwima.

C

o tu jest grane? Tak mógłby zapytać, skonfundowany na początku, meloman na koncercie Nigela Kennedy’ego (Wielka Brytania) z zespołem jazzowym.

Przecież w pierwszej części występu miał być prezentowany Jan Sebastian Bach i jego Preludium z Partity nr 3 E-dur oraz Fuga, Andante i Allegro z Sonaty nr 2 a-moll.

Niektórzy słuchacze, ja również, raz jeszcze sięgają po program koncertu, słysząc jazzowe wstępy… do Bacha. A później, pełną werwy pieśń anglosaską, która wybucha pomiędzy dwoma fragmentami Bachowskiej sonaty. Potem już nikt niczego nie sprawdza. Kennedy był znakomity i przejmujący, grając utwory Bacha. Zdawało się, że jest sam na sam z tą muzyką, przy całkowicie wypełnionej sali. W kompletnej ciszy słuchano każdego dźwięku. W Bachowskim Allegro, w wykonaniu grudzień 2013 |

| 11

Nigel Kennedy gra Jana Sebastiana Bacha. Fot. Piotr Ulatowski

i aranżacji artysty z towarzyszeniem zespołu, ujawniła się w pełni jego fascynacja jazzem. Niebywale łatwo przechodził z interpretacji klasycznej do jazzowej.

W drugiej części koncertu, zawierającej jazzowe utwory Fatsa Wallera, Paula Desmonda i Ze Gomeza – zdziwienie i szacunek narastały. Skrzypek brawurowo łączył i syntetycznie charakteryzował różne style muzyczne.

W jazz wplecione zostały fragmenty w stylu Paganiniego, motyw przewodni z filmu „Bonanza”, Taniec węgierski Brahmsa, Dziewczyna z Ipameny Antonia Carlosa Jobima oraz szkockie, czy też irlandzkie „zaśpiewy” i motywy żydowskie. Zupełnie, jakby artysta chciał powiedzieć, że muzyka jest całością, a podziały na muzykę poważną, rozrywkową i jazz – nieprawdziwe. Lirycznie i stylowo, po dwuipółgodzinnym koncercie, zabrzmiało I’m Crazy‚ Bout My Baby (and My Baby’s Crazy‚ Bout Me) Fatsa Wellera. Nigel Kennedy jest otwarty i życzliwy wobec publiczności. Towarzyszą mu świetni muzycy, Rolf Bussalb (gitara, Niemcy), Yaron Stavi (kontrabas, Wielka Brytania) i Krzysztof Dziedzic (perkusja). Z każdego muzycznego popisu, rozwijającego się w porozumieniu między artystami i wobec słuchającej ich widowni, Kennedy cieszy się jak dziecko, rozweselając tym publiczność. Ta radość z gry i słuchania udziela się i wzrasta.

Ale to już temat na osobny tekst. Dość powiedzieć, że Nigel Kennedy rozdawał na scenie autografy! A komu nie zdążył złożyć podpisu, wskazywał drogę za kulisy…

W

ieczór ten z wielu względów był hołdem dla Witolda Lutosławskiego. A jego kulminacją stał się występ wybitnego skrzypka, Krzysztofa Jakowicza, któremu kompozytor powierzył prawykonanie wszystkich swoich utworów skrzypcowych, a ten prezentuje je w najważniejszych salach koncertowych na świecie. Ciekawą, „muzyczną ramę”, dla występu cenionego i lubianego przez bydgoską publiczność artysty, stworzyła Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej, pod dyrekcją Takao Ukigaya (Japonia).

Na początku więc zabrzmiała Mała Suita (1951) Witolda Lutosławskiego, zainspirowana muzyką ludową 12 |

| grudzień 2013

z Rzeszowszczyzny. Przyniosła pogodne wyobrażenie polskiego, jesiennego pejzażu, który odnaleźć można na obrazach Jacka Malczewskiego. W jakieś nieznane przestrzenie, jakby w daleką morską podróż, ożywioną akcentami afrykańskimi, czy też amerykańskimi, wyrusza się słuchając IX Symfonii e-moll „Z Nowego Świata” (1893) Antonína Dvořáka, którą zamknięto ten wieczór.

Krzysztof Jakowicz wraz z Orkiestrą zagrał Łańcuch II, dialog na skrzypce i orkiestrę (1985). Warto dodać, że w 1989 roku, za wykonanie tego właśnie utworu, wymienieni artyści uhonorowani zostali nagrodą krytyków francuskich, Diaposon d’Or. Łańcuch II stanowi część awangardowego cyklu, w którym powtarzające się motywy tworzą dynamiczną, ażurową konstrukcję.

Na bis Krzysztof Jakowicz wirtuozowsko wykonał dwa kontrastowe utwory, mające wspólnego bohatera. „Tak się składa – powiedział – że Witold Lutosławski był jednym z twórców zafascynowanych Bachem.” I zagrał Fugę g-moll. Następnie zaprezentował Kaprys polski „bardzo serdecznej koleżanki Witolda Lutosławskiego”, Grażyny Bacewicz. Oklaski długo nie milkły.

T

o był koncert doskonały. Tak pod względem wykonawczym, jak i doboru wyjątkowego repertuaru, wewnętrznej dramaturgii, prezentacji zespołu na scenie i stworzonej atmosfery. Jubileuszowy występ, z okazji 35-lecia działalności Polskiego Chóru Kameralnego Schola Cantorum Gedanensis, pod dyrekcją „jednego z najznakomitszych w Europie specjalistów w dziedzinie muzyki chóralnej” – Jana Łukaszewskiego. Jeden z najlepszych chórów na świecie – bo tak właśnie jest określany – stawał przed publicznością 5 tysięcy razy. Ma w swoim repertuarze około 2 tysięcy utworów, w tym 500 prawykonań. Wydał 70 płyt.

Zdobył liczne nagrody, w tym czterokrotnie „Fryderyka” Polskiej Akademii Fonograficznej. Gdańska Schola, jako jedyny chór na świecie, nagrała wszystkie utwory Krzysztofa Pendereckiego a cappella. W roku 80. urodzin kompozytora, świętowanych podczas tegorocznego Festiwalu, zespół przedstawił utwory z różnych

muzyka okresów jego twórczości: Sicut locutus est z Magnificat (1974), Benedictum Dominum (1992), Missa Brevis (2012), Kadisz, fragment (2009) i O Gloriosa Virginum (2009).

Piękna, nowoczesna muzyka, w której nowatorstwo splata się z europejską i chrześcijańską tradycją. Poruszające brzmienie zespołu. W drugiej części koncertu Chór przeniósł słuchaczy w zupełnie inną rzeczywistość. Na plantacje bawełny w pełnym słońcu – czyli negro spirituals. Odmienna niż wcześniej barwa, atmosfera i przestrzeń. Dbałość o każdy szczegół. Wyrafinowanie. A na bis – Aria C-dur Krzysztofa Pendereckiego. Obezwładniająca. Zespół, śpiewając fragment z tej arii, powoli schodzi ze sceny. Publiczność klaszcze stojąc. Śpiew słychać jeszcze zza kulis…

P

odczas tego koncertu stworzono melomanom niezwykłą możliwość. Mogli oni usłyszeć, jednego wieczoru, kompozycje współczesnych klasyków muzyki poważnej oraz utwór skomponowany z rozmachem symfonicznym, a będący ukłonem dla mistrzów muzyki jazzowej. Zaprezentowano Trzy utwory w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową (1963) Henryka Mikołaja Góreckiego, Koncert podwójny na obój, harfę i orkiestrę kameralną (1980) Witolda Lutosławskiego, a następnie Ellington & Mingus Suite for flute, double bass, drums & string orchestra (2010) w aranżacji Pavela Klimashevskiego, w wykonaniu solistów i Orkiestry Kameralnej Capella Bydgostiensis, pod batutą José Marii Florêncio, Pierwsza odsłona wieczoru należała całkowicie do Capelli Bydgostiensis. Trzy utwory w dawnym stylu Góreckiego rzeczywiście są zainspirowane renesansem.

Ale jakże ciekawie przetworzona została ta inspiracja.

Przypomina to sytuację, gdy współczesny malarz, mający szacunek, wiedzę i umiejętności dotyczące dawnej techniki malarskiej, tworzy pejzaż albo portret w „kanonie” włoskiej sztuki XVI wieku, korzystając przy tym jawnie i w twórczy sposób z możliwości grafiki komputerowej.

Koncert podwójny Lutosławskiego był popisem dwóch solistek – Jadwigi Kotnowskiej (flet), która dokonała opracowania partii oboju na flet, oraz Anny Sikorzak-Olek (harfa). Skomplikowany, bogaty muzycznie utwór, niósł w sobie echo francuskiego impresjonizmu. Niezwykły był początek, sugerujący muzycznie (orkiestrowe smyczki) chaos, z którego po chwili ciszy wypływa jasna, stwórcza narracja fletu. Ta ciągła, delikatna, więc rozedrgana, a nawet zanikająca, struna światła zmieniała się w morską falę i powiew wiatru.

Inspirowała do istnienia inne formy Natury, z których każda, mając własną osobowość, dawała się rozpoznać słuchaczom. Charakterystyczną jednością, złożoną z wielości dźwięków, barw i efektów, była harfa, odzwierciedlająca nowoczesną formę tej kompozycji. Zupełnie innym brzmieniem zaznaczyły swoją obecność instrumenty perkusyjne (Piotr Biskupski i Wojciech Rybka). Od dźwięcznych wibracji, przeszywających powietrze, po ciemne, zgłuszone, dynamiczne faktury. A wszystko to na tle Orkiestry, która była jak ciągle poszerzająca się i zapełniająca różnymi formami życia,

przestrzeń. A na bis, w wykonaniu solistek – Presto Witolda Lutosławskiego, zagrane rzeczywiście szybko, bez ociągania się i przedłużania oklasków.

Na zakończenie wieczoru wyjątkowa Suita, składająca się z utworów Duke’a Ellingtona i Charlesa Mingusa.

Zinterpretowali ją muzycy klasyczni oraz jazzmeni. Jest to oczywiście uproszczenie. Usłyszeliśmy muzyków wirtuozów, którzy pozornie przynależąc do innych estetyk muzycznych, znakomicie ze sobą współpracowali, świetnie się rozumieli i z przyjemnością wzajemnie słuchali… Po czym odpowiadali sobie – improwizując, i włączali w tę rozmowę Orkiestrę. W światowym prawykonaniu Ellington & Mingus Suita for flute, duble bass, drums & string orchestra w aranżacji Pavela Klimashevskiego, wzięli udział: Jadwiga Kotnowska (flet), Vitold Rek (kontrabas) i Piotr Biskupski (perkusja) oraz Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis, pod dyrekcją jej szefa, José Marii Florêncio. Utwór zadedykowany przez aranżera jego wykonawcom, Jadwidze Kotnowskiej i Vitoldowi Rekowi, został bardzo dobrze przyjęty przez publiczność. Występ zakończono bisem – Caravan Duke’a Ellingtona.

Z

akończenie Festiwalu to spektakularne wystawienie, nieczęsto prezentowanej Messa da Requiem (1874) Giuseppe Verdiego, z okazji 200. rocznicy urodzin kompozytora. Ten podniosły utwór, angażujący wielu artystów, zrobił na publiczności naprawdę duże wrażenie. Wystąpili znakomici soliści: Anna Shafajinskai (sopran, Kanada), Terasa Kubiak (mezzosopran), Nikolay Dorozhkin (tenor, Rosja) i Paweł Izdebski (bas).

Towarzyszył im świetnie brzmiący Chór Opery Nova w Bydgoszczy, przygotowany przez Henryka Wierzchonia, któremu publiczność ofiarowała osobną część owacji na stojąco, oraz Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej, pod batutą maestro Kazimierza Korda.

Wyjątkowo pięknie zabrzmiało Agnus Dei – śpiewane początkowo tylko przez sopran i mezzosopran, a po chwili z towarzyszeniem chóru i orkiestry, a także Lux Aeterna – wykonane przez mezzosopran, do którego dołącza tenor i bas. Przejmujący występ Teresy Kubiak.

To była klasyka i jazz. A tyle różnych wrażeń, związanych z muzyką, występującymi artystami i atmosferą, jaka towarzyszyła festiwalowym koncertom. Każdy występ, w większym lub mniejszym stopniu, był dialogiem artystów z widownią. I wzajemnie. Filharmonia potwierdziła, że jest miejscem otwartym na różne style i konwencje, tak w muzyce, jak i sposobie prezentacji na scenie. Zawsze jednak – w ramach sztuki. I to właśnie doceniła publiczność. Po jej zainteresowaniu i aktywnym uczestnictwie w koncertach widać, jak potrzebna, ważna i oczekiwana jest kolejna edycja Festiwal i każdy, następny koncert.

Czy można więc wyobrazić sobie Bydgoszcz, nazywaną „miastem muzyki i zieleni”, bez działającej niezależnie i odważnie w kwestiach artystycznych, a więc zapraszającej artystów uznanych w Polsce, Europie i na świecie – Filharmonii Pomorskiej? Ad multos annos! grudzień 2013 |

| 13

sztuka

Monika Grabarek

Zobaczyć coś naprawdę Mityczny Gryf to niezwykłe stworzenie. Lew z głową i skrzydłami orła, oślimi uszami. Miał wiele cnót: czujność, szybkość, odwagę, waleczność. Był strażnikiem skarbów. Ten z Bydgoszczy, to niegdyś świetnie prosperująca fabryka prowadzona przez Spółdzielnię Niewidomych. Budynek przy ul. Fordońskiej 30 od lat stał niezagospodarowany i niszczał. Jednak od jakiegoś czasu trwało tam dziwne poruszenie i zamieszanie. Wszystko za sprawą Fundacji Bez Nazwy i energicznej Małgorzaty Winter, która niestrudzenie od lat podejmuje się karkołomnych pomysłów, skrzykując przy tym wokół siebie liczne grono pozytywnych zapaleńców i wspólnie osiągają to, co zostało wymyślone. Nie inaczej stało się i tym razem w to całkiem ładne, jesienne popołudnie.

W gigantycznej, fabrycznej przestrzeni zaprezentowało się około sześćdziesięciu artystów. Opuszczone mury od lat swojej najlepszej prosperity nie pamiętały takich tłumów… Byli oczywiście stali bywalcy artystycznych akcji, ponieważ tego dnia po prostu trzeba było stawić się na Fordońskiej 30, ale dało się także zauważyć całkiem nowe, zaciekawione twarze, całe rodziny z dziećmi. Ogrom tego kulturalnego przedsięwzięcia robił na każdym wrażenie. W rozmowach przewijało się jedno zdanie, że jeśli nie jest to najważniejsze, to z pewnością najciekawsze wydarzenie mijającego roku w naszym mieście.

Spodziewałaś się takiego tłumu zwiedzających?

Małgorzata Winter: Nie, naprawdę nie… To, co się tu dziś dzieje, przeszło moje najśmielsze oczekiwania…

Odkąd byłam dyrektorem muzeum, to czułam, że tu w ludziach drzemie duży potencjał. To są ludzie z Bydgoszczy albo w jakiś sposób związani z nią. Mamy też ogromne wsparcie ludzi z zewnątrz, którzy lubią to miasto. To jest nasza odpowiedź na to, co się dzieje wokół nas. My nie chcemy debatować o kulturze, my chcemy ją robić. Te rozmowy, które się ciągle toczą, masterplany, to wszystko jest bardzo fajne, ale kulturę tworzy się oddolnie i ja tu w tym Gryfie tego doświadczyłam. Co chwilę pojawiali się jacyś młodzi ludzie, którzy mieli coś ważnego do powiedzenia, potrafili od świtu do później nocy ciężko tu pracować, poczuli się odpowiedzialni za to miejsce. Myślę, że jest w Bydgoszczy ogromny potencjał, tylko jeszcze nieodkryty. Dlatego też dodatkowo bardzo symboliczny wydźwięk ma nazwa miejsca – Gryf. To było bardzo niezwykłe stworzenie – hybryda 14 |

| grudzień 2013

lwa i orła z oślimi uszami, wierzono, że jego pióra leczą ślepotę. To ma bardzo symboliczny wymiar. Jestem przekonana, że w Bydgoszczy jest bardzo dużo zdolnych ludzi, którzy robią fantastyczne rzeczy, są bardzo zaangażowani i nie można być na to wszystko ślepym i udawać, że się tego nie widzi.

Jak to się stało, że znalazłaś właśnie to miejsce, a nie inne?

Moi przyjaciele, którzy przez wiele lat uczestniczyli we wszystkich wydarzeniach kulturalnych, które robiłam jako dyrektor muzeum, w Wieży Ciśnień i tak dalej, po moim powrocie z Warszawy zapytali, dlaczego nie robię wystaw. Odpowiedziałam im po prostu: bo nie mam gdzie. Oni wtedy na to: to masz tu klucze…

Zapytałam od czego? A oni: jak to od czego? do Gryfa!

I tak to się zaczęło! Nawet nie przypuszczałam, że będę miała taką możliwość. Kiedy weszłam tu pierwszy raz w styczniu, to nawet zdjęć nie mogłam zrobić, bo aparat zamarzał. Natychmiast zabrałam się do pracy i napisałam wniosek o grant do miasta. Nie dostałam wielkich pieniędzy, prosiłam wszystkich o wsparcie, głównie artystów. Dziś poczułam, że ten cały wysiłek, który w to włożyliśmy, nie poszedł na marne, że naprawdę udało nam się to przedsięwzięcie.

Mikołaj, jesteś jednym, z kuratorów tej akcji, jak długo tu pracowaliście?

Mikołaj Winter: Wszedłem tu pierwszy raz chyba wczesną wiosną. Zobaczyłem, jaki ogrom pracy nas czeka, by cokolwiek mogło się wydarzyć. Był tu wielki syf, trzeba było to wszystko posprzątać, to była tytaniczna praca. Samo miejsce jest już komunikatem i wyrazem artystycznym, mamy tu totalny undergrund, do wczoraj nigdzie nie było jeszcze światła, cała akcja nazywa się Art Total! Sztuka Totalna! Całkowita partyzantka artystyczna, nie mamy ogrzewania, mamy koksowniki. Hołduję zasadzie, że im więcej, tym lepiej, dlatego tylu artystów można tu zobaczyć. Duże miejsce to duże możliwości, szkoda było tego nie wykorzystać. Większość twórców to jeszcze studenci. Włożyli w to wszystko mnóstwo zapału i swojego czasu. Najfajniejsze jest to, że nie mamy tu żadnych ograniczeń i możemy stosować wszystkie środki wyrazu. Nikt nam nie powie, ze czegoś nie możemy, bo zniszczymy ścianę…

sztuka fotograf ie Anna Konop

Swoimi refleksjami podzieliła się ze mną Ela Kantorek.

Jak się tobie podoba ta artystyczna partyzantka?

Ela Kantorek: To na pewno trochę partyzantka.

Przede wszystkim jest to budynek do zagospodarowania olbrzymi, wymagało to wiele trudu, by przystosować go choć w minimalnym stopniu do wystawy. Przedsięwzięcie olbrzymie, w założeniu było 60 artystów, opanować to wszystko, założenie wielkie.

Na pewno nie są to sale, jakby ktoś się spodziewał, wystawiennicze, ale właśnie chodzi też o to, żeby się wpisać ze swoją sztuką, z tym, co się robi, w tę przestrzeń, która tu zaistniała. Nie zawsze tak jest, ale niektóre sale są niezwykle interesujące. Czasem w tym naszym mieście szuka się nie wiadomo czego, a okazuję się, że pod nosem mamy coś bardzo niezwykłego i trzeba tylko mieć odwagę, by to zobaczyć i wziąć się do roboty. I Gocha Winter tę odwagę ma. Kiedyś wiele rzeczy w Bydgoszczy miało podobne początki, że trzeba było coś zrobić od samego początku, ale niestety o tym chyba zapomniano. Mówi się ciągle o otwartych

pracowniach, o tym że nie ma miejsca dla artystów, dla mnie to puste slogany, bo to, co tu widzimy pokazuje, że jeśli tylko się chce to można.

ZbyZiel również dodał swoje trzy grosze…

Jak się Tobie podoba ta sytuacja?

ZbyZiel: Sytuacja podoba mnie się ogromnie. Wielkie gratulacje dla Gochy. Bardzo jej kibicowałem i cieszę się, że się udało. Tylko szkoda, że niewiele z tego wynika, bo telewizja oczywiście nie przyjechała, telewizja ma dziś mecz Zawiszy. Oczywiście jestem kibicem Zawiszy, ale to to się tu dziś zadziało, to bardzo ważna sprawa.

To, jak media traktują kulturę w naszym mieście, to po prostu barbarzyństwo. Na tej wystawie najważniejszym pomysłem są latarki. Bo trzeba podejść do dzieła bardzo blisko i się przyjrzeć dokładnie, podświetlić sobie.

Wtedy możemy zobaczyć dużo więcej, zobaczyć coś naprawdę. Publiczność jest imponująca. Ludzie mają dość kłamstwa i głupoty, i zaczynają szukać. Bardzo wierzę, że tak właśnie jest.

fot. Anna Konop

grudzień 2013 |

| 15

ph ri ze s t zo r iuad e o k u l a r y (12)

Andrzejewski Przybieżeli… i to nie jest moja wina Niejednokrotnie pewnie słyszeliście, jak komentator ogłasza, iż „trzecia bramka wisi w powietrzu!”. Semantycznie do rzeczy podchodząc, można by się pokusić o pytanie dręczące ludzkość od tysiącleci: „Na cholipcię?”. Po co ona tam wisi? Kreacjoniści zapytaliby, w jakim celu Bóg ich stworzyciel umieścił ten symbol o kątach prostych akurat nad soczystą zielenią spłachetka globu, co do haratania w gałę służy. Agnostycy zapytaliby, czy aby na pewno tam wisi, czy to ułuda jeno i kolejne pytanie, na które odpowiedzi nie ma i nie będzie (oni mają fajnie, bo akurat końcówkę tej wypowiedzi można skandować). Nihiliści nic by nie powiedzieli, wzruszyliby ramionami, wstrzyknęli sobie coś gdzieś albo coś wciągnęli dokądś lub pociągnęli z czegoś i legliby.

Gdziekolwiek. A nade mną od dłuższego czasu wisiała ta prowerbialna trzecia bramka felietonu o filmach. I już mi miała paść na czysty bielą prostokąt monitora. Już miała… ale nieeeeee! Poszedłem po sery do sklepu, gdzie sprzedają takie nie stąd i bęc. Łubudubu właściwie. Nie dało się obok tego przejść obojętnie, nie dało się przejść jakkolwiek w sumie, nie zauważając olifaktorycznych bryzgów słodkorzennych. Pocisków spierniczenia całkowitego nacelowanych na moje doskonale wyczulone przez lata palenia papierosów nozdrza.

Dostałem zapachowym liściem. A właściwie zapachową choinką. O tym więc, co zbliża nas nieuchronnie do znienawidzenia tej części rodziny, którą jeszcze (z bólem) tolerujemy w miesiącu co grudy nam bosko wręcz nietowarzyskie pod nogi rzuca.

Dziecięciem będąc czekałem na święta jak każdy, bo można było poczuć ten nieuchwytny klimat, który rozpoczynał się wraz z dziadka głosem obwieszczającym zza odchylonej firanki, że już jest i świeci, i ją widać, więc można zaczynać. Zabawa zaczynała się oczywiście dużo wcześniej, bo babcia pro forma jeno odganiała spragnione żądze wylizywania garnków ze wszystkiego, co się wylizać z nich dało. Dom wypełniał się brzęczeniem urządzeń, posykiwaniem tego, co kipiało, bulgotem cieczy przelewanych i cedzonych oraz blurboleniem (najcudowniejszy to chyba wyraz onomatopeiczny jaki znam) tego, co miało pozostać na wolnym ogniu przez czas określony li tylko magicznymi zdolnościami kulinarnymi rzeczonej babci. Każdy się krzątał, oczekując i oczekiwał, czas skracając krzątaniem się bezustannym. Było zielono i czerwono, i złociście i było tak magicznie, że do pełnego obrazu brakowało tylko brzuchatego jegomościa z białą brodą, którym i tak zawsze okazywał się wujek Marek. Rozmawiało się długo w noc. Pachniało, szeleściło i miało się wrażenie, że unosi się człowiek w nierzeczywistej mgiełce braku 16 |

| grudzień 2013

grawitacji, co nas przez trzy dni trzymała z dala od szkół, przedszkoli, uczelni i miejsc zdobywania zadrukowanej celulozy. W tym nastroju docierało się gdzieś w okolice liceum, kiedy to świtać mi przed oczami zaczęła myśl, że jednak coś tu się nie klei i coś tu się magicznie nie zgadza. Potem nastąpił w moim życiu przełomowy moment otrzymania rzeczywistością w tył głowy i w przeciągu ułamka sekundy całe to czarowne doświadczenie prysło niczym bańka mydlana, która napotkała na swej drodze igłę kapitalizmu. Tego z tych drapieżnych.

Minęło lat wiele i nagle zorientowałem się, iż czas świąteczny nierozerwalnie kojarzyć mi się zaczął z konkursem ogłoszonym kiedyś w jakiejś tam redakcji, a polegającym na tym, że kto najwcześniej zauważy i udokumentuje pojawienie się w sklepach wielkopowierzchniowych asortymentu spod znaku brzuchatego jegomościa, ten wygrywa flaszkę. W tym roku na pięćset gramów czterdziestoprocentowego roztworu etanolu zasłużył mój szanowny kolega i współprowadzący audycję poranną – pan Marcin ze Śródmieścia. Asortyment, co się nie kojarzy już z klimatem, podnieceniem brzdączym oraz blurboleniem pojawił się bowiem już pod koniec września (sic!) i mamić nas zaczął obietnicą tego, co pamiętamy jeszcze z czasów, gdy świat zbudowany był w niewielkiej tylko części z brzęku monet i szelestu banknotów. Obietnicą tak słabą i wątle przedzierającą się do naszej świadomości, jak przepotężny i obezwładniający jest huk krzeseł wykopywanych spod nóg bankrutujących przedsiębiorstw i brzęku szkła, które na moment tylko styka się z ciałem pędzącym na spotkanie bruku. Czarno widzę? Bo widzę. A ten, co widzi różowo, niech przestanie pić, zdejmie okulary o barwie świnki Piggy albo przestanie pędzić na chwilę w oszalałej konieczności dotrwania do następnej raty i popatrzy. I posłucha.

Kiedyś w czasie zabaw zimowych oświetlanych migoczącymi lampkami zdobiącymi symbol żywota wiecznego, wbiliśmy się z kumplami do kogoś na balkon i gwizdnęliśmy garniec zamrożonego bigosu. Podgrzaliśmy naszą ucztę w pralni na gazie i przyniesionymi z domu łyżkami wiosłowaliśmy okraszoną jeszcze kryształkami lodu potrawę w ciszy i skupieniu kontemplując to, jak jest pięknie. Pachniał piernik sąsiada i ryba sąsiadki. My zaś miarowo przemierzaliśmy pokłady kapusty szczęśliwi, że mamy siebie i tę noc, co się od pierwszej gwiazdy zaczęła.

Przedwczoraj aromatem piernika psiknięto mi w nos przy sklepie z otwieraczami do wina, na które nie stać większości z nas i których ci przy zdrowych zmysłach i tak nie nabędą. Drogą kupna.

Chociaż to nią się teraz poruszamy.

W te trzy dni i tak warto iść drogą jakąkolwiek. Tylko weźcie ze sobą bliskich i garnek bigosu.

Wesołych Świąt.

Szymon Andrzejewski

z uz ug gz zwwa an ng g ( 1( 31 )

SIWIEC Kwadrans na cmentarzu Na cmentarzu przy ulicy Kcyńskiej stoi symboliczny grób żołnierzy, którzy po 1945 roku nie złożyli broni i dalej walczyli, tym razem z władzą komunistyczną.

Otóż, w Zaduszki wybrałem się, by zapalić im znicz.

Na cmentarzu niespodzianka: przywitało mnie kilku młodych panów z ONR. Przy grobie żołnierzy paliło się kilkadziesiąt lampek. Jeden z nich, zapewne lider formacji, poinformował mnie na wstępie, że własny znicz jest niepotrzebny, że oni tu organizują akcję i że mogę poczęstować się ich zniczem. Obóz Narodowo-Radykalny stawia. Proszę swój znicz zostawić dla rodziny, dorzucił jego kumpel, trzeci z miłych panów obdarował mnie ulotką, a czwarty szczerym uśmiechem. Na zakończenie odezwał się pierwszy, zapraszając mnie do współpracy. Chłopaki patrzyli się w zaciekawieniu, jak zmarnowałem pod rząd trzy zapałki. Ręce mi chyba lekko drżały. Nigdy w przeszłości nie miałem do czynienia ze skrajną prawicą. To pewnie jednak przez ten deszcz.

Przypomniały mi się wtedy słowa pewnego znanego historyka, który niedawno publicznie przypomniał przedwojenne „zasługi” ONR. Twierdził on, że Bolesława Piaseckiego i spółkę cechowała głęboka nienawiść do narodu wybranego; zdarzyło im się nawet podpalać sierocińce żydowskie. Polska dla Polaków, Żydzi na Madagaskar. Ręce mi wciąż drżały. Wiedza czasami utrudnia człowiekowi życie. Zmarnowałem kolejne dwie zapałki. To pewnie przez ten deszcz.

Pięć minut później dotarłem do mało znanego grobu ludności żydowskiej – efektu powojennych ekshumacji.

Z informacji zawartej na obelisku wynika, że leżą tam szkielety 92 Żydówek, zamordowanych przez Niemców w Małkach pod Brodnicą. W styczniu 1945 roku Niemcy zlikwidowali obóz. Pozostawili po sobie stosy ciał. Początkowo Żydówki (przywiezione zostały do Małek transportem z Węgier w roku 1944) pochowano na miejscu, ale w latach pięćdziesiątych ktoś wpadł na pomysł, aby przenieść masowy grób na ulicę Kcyńską.

Ostatecznie, to cmentarz komunalny. Nie trzeba być katolikiem, żeby tam się znaleźć.

Przy grobie Żydówek pusto. Paliło się jedynie pięć zniczy. Pięć dość drogich, jednolitych zniczy. Nie wiem, czy tak było w istocie, ale wtedy też pomyślałem, że to sprawka jakiejś instytucji. Przeciętny Kowalski nie kupuje tak drogich zniczy. Oczywiście, być może kogoś skrzywdzę, ale tak to wtedy odczułem. Odczułem, że ludzie z instytucji zatrudnieni na etacie, bądź z jakiegoś stowarzyszenia czy fundacji zadbali. Przeciętny Kowalski nie zadbał. Dołożyłem swoją skromną lampkę. Nie pasowała do tamtych. Rozejrzałem się naokoło. To był

brzydki, pochmurny dzień. Były Zaduszki, a na jednym z ciekawszych cmentarzy w Bydgoszczy, na przestrzeni kilkudziesięciu metrów było pusto. Ani żywego ducha.

To pewnie przez ten deszcz.

Dziesięć minut później, przeglądałem ulotkę ONR-u.

Ciekawa lektura. Aż ciarki przechodzą. Dowiedziałem się z niej, że mam stanąć i walczyć, że mogę zmienić świat. Ale w jakim kierunku? Sprytne, trzeba odwrócić ulotkę na drugą stronę. Najważniejsze: Polska jest dla Polaków. Po drugie: antydemokratyzm. Po trzecie: przeciwko Unii Europejskiej. Po czwarte: przeciwko biurokracji. Chłopaki z ONR-u twierdzą, że dążą do sprawnego działania i funkcjonowania polskich instytucji. Chciałbym znać choć jeden przykład, że chłopaki z ONR-u pomogli jakiejś polskiej instytucji. Jak na razie, to nieraz słyszałem, że stanowili kłopot, jakiś balast, ale żeby pomogli…

Przy grobie Żydówek pusto.

Paliło się jedynie pięć zniczy.

Pięć dość drogich, jednolitych zniczy. Nie wiem, czy tak było w istocie, ale wtedy też pomyślałem, że to sprawka jakiejś instytucji. Przeciętny Kowalski nie kupuje tak drogich zniczy.

Oczywiście, być może kogoś skrzywdzę, ale tak to wtedy odczułem. Dołożyłem swoją skromną lampkę.

Wychodząc z cmentarza, minąłem jednego z nich.

Uśmiechnął się do mnie. Wywaliłem to, co leżało mi na sercu: Kolego, tam jest grób Żydówek. Wy macie tyle zniczy, a tam nikt nie zapalił. Może by jednak… Stopniowo, z jego twarzy znikał uśmiech. Nic jednak nie odpowiedział. Po co w końcu strzępić język po próżnicy, jak mawiał mój szkolny kolega. Po co wdawać się w jakieś dziwne rozmowy. Mea culpa: lepiej byłoby, żebym zagadnął wodza. Wódz był zajęty, rozdawał kolejne znicze.

Biedny chłopak. Powinienem dać mu spokój. Stoi na deszczu, zachęca ludzi do patriotycznego gestu.

I wtedy dopiero olśniło mnie, że przecież to dzięki nim zapaliłem znicz na grobie Żydówek. Tylko jak się tam znalazłem? Chyba zaprowadziła mnie do niego jakaś niewidzialna ręka.

Bartłomiej Siwiec grudzień 2013 |

| 17

muzeum Jolanta Baziak

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego od jubileuszu do jubileuszu W 2008 roku świętowaliśmy 85-lecie istnienia Muzeum. Czas podsumować kolejny, pięcioletni okres działalności. W latach 2008-2013 przygotowano i otwarto łącznie 103 ekspozycje, w tym 16 wystaw stałych i 87 czasowych, do 35 z nich wydano publikacje zwarte. Odbyło się 1589 zajęć muzealnych i 1212 oprowadzań grup z przewodnikiem. Oczywiście statystyki niewielkie dają wyobrażenie o atmosferze, energii, pomysłach i konkretnych wysiłkach muzealników.

Z każdą wystawą, wydawnictwem czy lekcją muzealną wiąże się osobna arcyciekawa historia.

Ostatnim akordom jubileuszu 90-lecia poświęćmy więc nieco więcej uwagi.

Na wernisaż wystawy Razem tworzymy historię. Historia bydgoszczan – historia muzeum (1923-2013) 22 czerwca przybyli liczni bydgoszczanie i zaproszeni goście. Brawami doceniono przemówienie dyrektora Muzeum – dr. Michała F. Woźniaka oraz wiceprezydenta ds. kultury – Jana Szopińskiego. Bydgoszczanie ze wzruszeniem oglądali zdeponowane na czas wystawy dokumenty rodzinne, fotografie i pamiątki. Ze względu na niemożliwość prezentacji wszystkich artefaktów, część z nich kuratorzy wystawy – starszy kustosz Danuta Sójkowska i kustosz dr Wojciech Ślusarczyk, wykorzystali w postaci multimediów. „Wystawa zorganizowana (…) pod wymownym hasłem Razem tworzymy historię. Ten doniosły fakt wpłynął na pomysł przygotowania nietypowej ekspozycji, której współtwórcami zostali bydgoszczanie. Muzeum podjęło działania zmierzające do włączenia mieszkańców miasta nad Brdą w organizację wystawy jubileuszowej, chcąc podkreślić związki łączące konkretnych ludzi, znanych lub mniej znanych, z tą jakże ważną dla Bydgoszczy placówką kulturalną. Muzeum (…) nie istniałoby bez darczyńców, artystów, miłośników sztuki, pasjo18 |

| grudzień 2013

natów historii i pamiątek przeszłości, kolekcjonerów, oddanych przyjaciół skupionych wokół Muzeum oraz wspierających jego poczynania, jak i osób rzadziej uczestniczących w wydarzeniach muzealnych, którym jednak nieobce jest znaczenie misji, jaką owa placówka ma do spełnienia. Muzeum od zarania było instytucją miejską. Dzisiaj nadal jest swoistym łącznikiem między miastem a mieszkańcami, i tymi o starych korzeniach i niedawnymi przybyszami. Jego rola w interakcjach między bydgoszczanami a miastem byłaby trudna do przecenienia” – komentowała kuratorka wystawy w towarzyszącym ekspozycji folderze.

Kolejnym ważnym akcentem obchodów jubileuszowych było niebywale uroczyste spotkanie w Domu Polskim dnia 13 września.

Pracownicy Muzeum z szarych zapracowanych na co dzień ludzi przeistoczyli się, panowie w eleganckich dżentelmenów, a panie okazały się wyjątkowymi pięknościami w subtelnych kreacjach.

Lista zaproszonych gości była długa, nie sposób tu wymienić wszystkich przybyłych. Spotkanie zaszczycili: Wojewoda Kujawsko-Pomorski pani Ewa Mes, Przewod-

nicząca Sejmiku Województwa Kujwasko-Pomorskiego Dorota Jakuta, Wicewojewoda Kujawsko-Pomorski Zbigniew Ostrowski, Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski, Przewodniczący Rady Miasta Bydgoszczy Roman Jasiakiewicz, Wiceprezydent Bydgoszczy Jan Szopiński, przedstawiciel Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Radosław Jaśczak, członek Rady Muzeów prof. dr hab.

Jacek Woźny oraz Prezes Towarzystwa Przyjaciół Muzeum dr hab.

Piotr Siemaszko. Przybyli również: biskup diecezji Jan Tyrawa, rektor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego prof. dr hab. Janusz Ostoja-Zagórski, rektorzy innych bydgoskich wyższych uczelni, dyrektorzy zaprzyjaźnionych muzeów, przedstawiciele Urzędu Miasta, parlamentarzyści, radni, byli pracownicy oraz uprzedni dyrektorzy.

Przemówieniom i laudacjom towarzyszył podniosły nastrój. Podczas uroczystości zostały wręczone pracownikom Muzeum liczne medale, odznaczenia państwowe i resortowe oraz nagrody.

Na mocy postanowienia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego z dnia 11 lipca 2013 roku i wniosek Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, za wzorowe i wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej odznaczeni zostawali: Medalem Złotym za Długoletnią Służbę: Krystyna Brzezińska, Kazimiera Jędykiewicz. Elżbieta Stromska; Medalem Srebrnym za Długoletnią Służbę: Jolanta Baziak-Jankowska, Adam Grzybowski, Anna Miklasz oraz Joanna Sokolińska; Medalem Brązowym za Długoletnią Służbę: Łukasz Maklakiewicz. Decyzjami Ministra Kultury

muzeum i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 czerwca oraz 11 lipca 2013 roku, właściwe odznaki przyznano: Odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej Indze Kopciewicz i Józefowi Łosiowi; Złotą Odznakę za opiekę nad zabytkami: Marii Flinik-Huryn, Ewie Sekule-Tauer oraz Danucie Sójkowskiej; Srebrną Odznakę za opiekę nad zabytkami: Barbarze Chojnackiej, Piotrowi Kopciewiczowi i Jolancie Szałkowskiej-Łoś. Medal Prezydenta Miasta Bydgoszczy otrzymało: Muzeum Okręgowe im.

Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy oraz Maria Flinik-Huryn, Ewa Sekuła-Tauer, Danuta Sójkowska i dr Michał F. Woźniak.

Prezydent Miasta Bydgoszczy Rafał Bruski przyznał również bydgoskiemu muzeum nagrodę w wysokości 50 000 złotych. Ponadto Prezydent Bydgoszczy przyznał 9 osobom nagrody pieniężne.

Dyrektor Muzeum został uhonorowany Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, przyznawanym za wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nastąpiła prezentacja dokonań i planów Muzeum. Tak wiele było do omówienia, więc dyrektor Michał F. Woźniak – znany z precyzyjnych acz długich wypowiedzi – tym razem spieszył się niepomiernie.

Spotkanie zakończył koncert w wykonaniu Kwartetu Smyczkowego PRESTIGE. w składzie: Anna Piniuta – skrzypce, Helena Szurka – skrzypce, Marta Lutrzykowska – altówka, Adam Szurka – wiolonczela.

Na wychodzących czekała Księga Pamiątkowa do wpisu i barwny catering, a ponadto zwiedzanie z kuratorem wystawy jubileuszowej Historia bydgoszczan – historia muzeum w Galerii Sztuki Nowoczesnej na Wyspie Młyńskiej, jak również innych ekspozycji muzealnych.

21 września Muzeum gościło w swych murach, na wystawie jubileuszowej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Pan Prezydent przybył do Bydgoszczy z kilku powodów, jednakże głównym z nich było szybkie wprowadzenie w życie Programu

Bydgoska Rodzina 3+, wspierającego rodziny wychowujące co najmniej troje dzieci. W mieście nad Brdą jest obecnie około 3,6 tys. takich rodzin. „Karta dużej rodziny sprawdziła się w innych krajach, sprawdziłaby się także w Polsce” – mówili organizatorzy odbywających się w Grodzisku Mazowieckim I Ogólnopolskich Dni Dużej Rodziny. Poparł ich Bronisław Komorowski. – „W najbliższym czasie spotkam się z ministrami, aby rozmawiać o jej wprowadzeniu” – zapewniał, dając do zrozumienia, że Polska wprowadzi taką kartę.

Siedem pierwszych kart w programie Bydgoska Rodzina 3 Plus trafiła do państwa Anny i Tomasza Sikorskich oraz ich pięciorga dzieci. – „Liczę, że będzie nas coraz więcej – uczestników i partnerów programu – powiedział wówczas Prezydent Rafał Bruski. Naturalnie Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy błyskawicznie przyłączyło się do programu. Na spotkanie w Muzeum pracownicy Działu Edukacji i Promocji przygotowali oryginalne warsztaty dla 9 zaproszonych rodzin, w tym 50 dzieci w wieku od 4 do 18 lat. Tworzono makiety na specjalnie przygotowanych planszach, przedstawiające miejsca przyjazne rodzinie, w 4 kategoriach: kultura, sport, rekreacja i rozrywka. Część oficjalną wizyty rozpoczął przemówieniem Prezydent Rafał Bruski, mówiąc już o modelu 2 + 6, wystąpiła Anna Sikorska i Prezydent Bronisław Komorowski. Nie obyło się bez wygłoszenia anegdotycznych wspomnień o „5 mercedesach”, czyli o 5 dzieci rodziny Komorowskich, która wówczas (1989) dysponowała starym Fiatem 125, składanym z części. Pan Prezydent porozmawiał z dziećmi i udał się ze świtą parlamentarzystów oraz samorządowców na obiad. Uwiecznił się wcześniej w muzealnej Księdze Pamiątkowej piórem użyczonym przez Dyrektora Muzeum – Michała F. Woźniaka.

Na zewnątrz Galerii Sztuki Nowoczesnej zgromadzili się liczni obserwatorzy, którzy chcieli na własne oczy zobaczyć Prezydenta RP. Rzecz się udała, bowiem Bronisław Komorowski przełamał kordony Biura Ochrony Rządu i witał się z zebranymi, a nawet pozował w grupach do kilku fotografii. A więc było rzeczywiście rodzinnie.

Mnie urzekła ilość czarnych limuzyn ochrony (ok. 15), wozów policyjnych, motocykli i kilku wyszkolonych piesków. Wszyscy stanęli na wysokości zadania, Dyrektor Muzeum promieniał i dziękował pracownikom zaangażowanym przy tym wydarzeniu. A co interesujące – Bronisław Komorowski odjechał… czarnym m e r c e d e s e m z polską flagą na masce. grudzień 2013 |

| 19

teatr Stwierdziłam, że muszę spróbować Z Michaliną Olszańską – skrzypaczką, pisarką, aktorką, wokalistką – rozmawia Ewa Piątek Pochodzisz z rodziny aktorsko-muzycznej. Czy rodzice cię wspierają, czy masz przeciw czemu się buntować?

U mnie w rodzinie występuje klasyczny schemat: rodzice-aktorzy nie chcą, żeby ich dziecko zostało aktorem. Jasno to artykułowali. Kiedy postanowiłam zdawać do szkoły teatralnej, trzymałam to w tajemnicy przed mamą. Tuż przed egzaminami znalazła moje papiery. Wybuchła taka awantura, że jako rasowa histeryczka uciekłam z domu boso i w piżamie. Nie było łatwo. Jeszcze na początku drugiego roku mama mi mówiła, że nie jest za późno, mogę zmienić studia. Odpuściła dopiero, kiedy zobaczyła, że robiąc to, co robię, jestem najszczęśliwsza. Serce matki wzięło górę nad zdrowym rozsądkiem.

Co sprawiło, że zdecydowałaś się na pracę nad Zabić, nie zabić?

Rola Mirandy to wyzwanie, jest psychologicznie ciężka, trzeba podejść do niej z niezwykłym wyczuciem i samoświadomością. Stwierdziłam, że muszę spróbować.

Poza tym uważam, że to bardzo dobrze napisany tekst.

Miranda jest ofiarą przemocy. To chyba nie pierwsza tak „obciążona doświadczeniem” postać, w jaką się wcielasz.

Michalina Olszańska, absolwentka Szkoły Muzycznej w Warszawie, od dwóch lat uczy się na Akademii Teatralnej w Warszawie. Na scenie Miejskiego Centrum Kultury zobaczymy ją w premierowym spektaklu Zabić, nie zabić na podstawie dramatu Ryszarda Częstochowskiego.

Ciekawe, że zwykle dostaję właśnie takie role. W filmie Miguela Gaudencio Świadek gram dziewczynę, która straciła dziecko. Obecnie zaczynam zdjęcia do czesko-polskiej produkcji w reżyserii Tomasa Weinreba i Petra Kazdy o Oldze Hepnarovej, ostatniej kobiecie skazanej w Czechach na karę śmierci. Naprawdę nie wiem, co jest ze mną nie tak! A poważnie – cieszę się, że mogę się zmierzyć z takimi postaciami. Jeżeli reżyserzy uważają, że sobie z nimi poradzę, to dla mnie największy komplement jako dla aktorki, ale też jako dla człowieka. Aktor musi starać się zrozumieć ludzi. Myślę: oto mam opowiedzieć czyjąś historię. Nie wiem – może jako rodzaj medium. Na ten czas jestem na usługach tej istoty – nie ważne, czy postać jest autentyczna, czy wykreowana. Każdy fikcyjny bohater jest po prostu przedstawicielem wielu ludzi, którzy musieli stawić czoło temu, co on.

Dziecko gwiazd. Atlantyda napisałaś, mając 15 lat.

Zaklętą – dwa lata później. Czy wyczuwasz – w warsztacie pisarskim czy przekazie – że byłaś wtedy bardzo młoda?

Zawsze ma się poczucie, że teraz zrobiłoby się coś trochę inaczej niż kiedyś. Zmieniamy się, czytamy nowe rzeczy, spotykamy nowych ludzi. Jeżeli chodzi o książki, mam nadzieję, że mój styl ewoluował, bo to naturalna kolej rzeczy. Wolałabym nie mieć poczucia, że najlepsze swoje książki mam już za sobą! Ale na pewno pod względem przekazu i ogólnej idei te powieści są dla mnie nadal aktualne. Czasem się sama dziwię, że jako dzieciak miałam już takie „rozkminy”.

Ale zwykle dorośli ludzie zapominają lub nie chcą przyznać, że dzieci często widzą więcej. I mają jeszcze odwagę o tym mówić.

Fot. Cezar y Zacharewicz

Grasz na skrzypcach, śpiewasz, piszesz o marzeniach i związkach z naturą, a w teatrze i filmie dotykasz tematów mrocznych. Ogromny rozrzut twórczy! Czy umiałabyś w kilku słowach powiedzieć czym chcesz się dzielić ze światem, po co występujesz?

Kiedy byłam dzieckiem, postrzegałam sztukę jako otwieranie portali do innych światów. Nawet nie tyle tworzenie ich, co wyławianie z kosmosu tego, co już tam jakoś istnieje. Niektórzy mówią, że rzeźbiarz nie stwarza rzeźby, tylko uwalnia ją z kamienia. Podobnie jest we wszystkich innych dziedzinach sztuki. Jakkolwiek szumnie to brzmi, artysta to medium. Czasem nie do końca nawet świadome tego, co przez niego przemawia. Więc nie użyłabym tutaj słowa „chcę”. Ja – podobnie jak na początku drogi w dzieciństwie – nie za bardzo mam już wybór.

Premiera spektaklu Zabić nie zabić: 28 grudnia 2013, sobota, godz.

17.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Bilety 10 zł. Autor: Ryszard Częstochowski. Występują: Michalina Olszańska, Wojciech Michaliński, Stefan Krzysztofiak. Realizacja: zespół.

20 |

| grudzień 2013

muzyka Derwid – skrywane oblicze Witolda Lutosławskiego Kontekst Witold Lutosławski tworząc zamówione przez Władysława Szpilmana piosenki, nie był debiutantem na polu lżejszej muzy. Doświadczenia wyniesione z działalności muzycznej prowadzonej wraz z Andrzejem Panufnikiem w kawiarniach Aria, U Aktorek oraz Sztuka i Moda zaowocowały powstaniem szeregu kompozycji na użytek tych występów. Część z nich, mniej lub bardziej improwizowana, nie dotrwała do naszych czasów, każdemu wielbicielowi muzyki Lutosławskiego znane są już jednak Wariacje na temat Paganiniego na dwa fortepiany, owoc współpracy obu kompozytorów-pianistów. Warto przypomnieć wspomnienie samego Panufnika o tym okresie: „czasami dla żartu graliśmy jazz, zwłaszcza Duke’a Ellingtona i najlepszych Amerykanów, a nawet, co było niebezpieczne, muzykę zakazanych kompozytorów żydowskich, takich jak Gershwin. Niekiedy, aby uniknąć nudy, jako, ze graliśmy codziennie, wystawialiśmy się na całkiem inne ryzyko, improwizując własne utwory jazzowe. Przed rozpoczęciem rysowaliśmy diagram określający tempo i przebieg harmoniczny w określonej liczbie taktów. Posługując się takim świstkiem papieru wymyślaliśmy melodię, kontrapunkty, formuły rytmiczne, ryzykując, że któregoś z nas poniesie nieokiełznana wyobraźnia. Nigdy jednak nie ujaw-

nialiśmy przed publicznością naszej tajemnicy, że improwizujemy zamiast wykonywać starannie skomponowane i przygotowane utwory”.

Dodatkowo, częste w okresie powojennym sięganie po melodie ludowe i tradycyjne przyzwyczaiło Lutosławskiego do bardziej przystępnego, bliskiego rozrywce opracowania istniejących modeli przy pomocy własnego języka. Przykładem może być tu zbiór kolęd, po mistrzowsku obudowanych wyszukaną harmonią, a jednak wciąż przystępnych w odbiorze dla niewymagającego słuchacza. Stąd już tylko krok do skomponowania utworu lżejszego kalibru w całości – począwszy od wokalnej linii melodycznej a skończywszy na zabiegach fakturalnych i harmonicznych. Uzupełniając ten wątek, warto nadmienić, iż muzyka taneczna w pierwszej połowie XX wieku zdążyła już wkroczyć na dobre do dziedziny muzyki poważnej, czego najlepszym dowodem są inspirowane jazzem kompozycje Igora Strawińskiego, na naszym zaś podwórku trudno o lepszy przykład, niż tanga i songi kabaretowe mistrzowsko wplecione w partyturę dodekafonicznej opery I Martimonio con varicioni wibitnego polskiego kompozytora Józefa Koffera.

Dr Mariusz Klimek

Impresariat Artystyczny Mariusz Klimek przedsatwia

Singiel Mariusza Klimka Zaczarowany Świat „Ten singiel to mój nowy świat, nowe oblicze. Pragnieniem każdego człowieka jest realizacja własnych marzeń. Oto jest Zakazany Świat. Piosenka, która opowiada o człowieku i jego rozterkach.

Tacy właśnie jesteśmy”.

Mariusz Klimek grudzień 2013 |

| 21

muzeum (9) Z okazji jubileuszu 90-lecia Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy warto przypomnieć sylwetki byłych dyrektorów i niektórych długoletnich pracowników tej instytucji.

Z a sł u żen i pr a cow n ic y Małgorzata Winter W 1986 roku ukończyła studia na kierunku konserwatorstwo i muzealnictwo (specjalność: muzealnictwo) Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Naukę kontynuowała w Podyplomowym Studium Działalności Kulturalnej na Uniwersytecie Warszawskim. W 1987 roku podjęła pracę w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Od 1 stycznia 1990 roku sprawowała funkcję kierownika Działu Sztuki. Dnia 1 lipca 1995 roku została powołana na stanowisko dyrektora bydgoskiego muzeum i funkcję tę pełniła przez osiem lat – do 11 sierpnia 2003 roku.

Podczas swej pracy w muzeum skupiała się na poszerzaniu kolekcji polskiej sztuki współczesnej, czyniąc to z ogromnym znawstwem, intuicją i pasją. Prace, pozyskiwane wówczas na bieżąco z wystaw ogólnopolskich lub bezpośrednio z pracowni artystów, stworzyły zespół reprezentatywnie odzwierciedlający tendencje w sztuce lat 80. i 90.

Małgorzata Winter przygotowywała wystawy o charakterze monograficznym i problemowym, głównie z zakresu sztuki współczesnej. Zapamiętana zostanie przede wszystkim jako współinicjatorka i organizatorka sześciu edycji prezentacji najnowszych tendencji w sztuce polskiej pod wspólną nazwą Oikos (1994-2001).

Coroczna impreza obejmowała nie tylko muzealne sale, ale wpisała się również w programy wystawiennicze innych bydgoskich galerii oraz w przestrzeń miejską.

Pierwsze wydarzenie z tego cyklu uhonorowane zostało wyróżnieniem w Ogólnopolskim Konkursie na Najciekawsze Wydarzenie Muzealne Roku 1994. Ponadto przygotowała m.in. ekspozycje: Wystawa artystów polskich uczestników <documenta w Kassel> 1959-1992 (1993), Lata 70… Miejsce sztuki – Bydgoszcz (1995), Galeria Wymiany Józefa Robakowskiego (1996), Grzegorz Kowalski. Prace dawne i nowe (1998), Elżbieta Jabłońska. Supermatka

księgarnia internetowa www.jolanta.osdw.pl i stacjonarna ul. M. Konopnickiej 30 tel. 52 373 26 81 czynna:

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00 22 |

| grudzień 2013 | listopad 2013

fot. z archiwum Muzeum

(2002). Była też inicjatorką współorganizowania przez bydgoskie Muzeum wraz z Międzynarodowym Muzeum Artystów międzynarodowej imprezy artystycznej pn.

Konstrukcja w procesie. Ta ziemia jest kwiatem w Bydgoszczy i jej okolicach (2000).

W 1995 roku Małgorzata Winter uhonorowana została nagrodą „Bydgoskiego Informatora Kulturalnego” dla osobowości kultury bydgoskiej za popularyzowanie dokonań z dziedziny sztuki współczesnej, a w 2008 roku – odznaką honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej.

Inga Kopciewicz

Księgarnia

Jolanta os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska MZK 64, 66, 69, 79

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (116) Między kreacją a dyskwalifikacją

Występująca w „Historiach bydgoskich” Alicja Mozga pokazała aktorski lwi pazur i zdecydowanie pokonała swoich kolegów w trudnej konkurencji teatralnego monologu. Zazdrośnicy i złośliwcy twierdzą jednak, że zwyciężczyni powinna zostać zdyskwalifikowana, ponieważ ze swoimi rywalami zagrała nie fair. Nie dość, że w jednym monodramie wykreowała dwie postaci, to na dodatek (i bez żadnych skrupułów), by wyciągnąć wysokie „c”… wskoczyła na krzesło!

Poetycki zastrzyk optymizmu

Ceniony i zasłużony wójt gminy Sicienko – Jan Wach wydał kolejny zbiór wierszy, jak zwykle głęboko w polskich realiach osadzonych. Jako że tomik nosi tytuł „Zobowiązania”, przeto poeta zobowiązuje nas do tego, byśmy nie mieli żadnych prowincjonalnych kompleksów, bo przecież „myśmy z Gagarinem okrążali kulę ziemską a z Armstrongiem tańczyliśmy na księżycu”.

To jakże krzepiące przypomnienie Wacha przyjmujemy bez wahania i z radością.

Małe jest piękne

Konstanty Dombrowicz rozpisał się na dobre i po „Strefie skomunizowanej” opublikował „Dobre adresy”. A że w tych wszystkich bydgoskich dobrych adresach te najlepsze nawiązują do okresu prezydentury autora – przeto należy oczekiwać, że fani Dombrowicza złożą w ratuszu obywatelski projekt, by nawiązując do przeszłości, kiedy to nazywano Bydgoszcz – „małym Berlinem” – zacząć już teraz określać miasto nad Brdą mianem „małego Konstantynopola”.

Występująca w „Historiach bydgoskich” Alicja Mozga pokazała aktorski lwi pazur i zdecydowanie pokonała swoich kolegów w trudnej konkurencji teatralnego monologu. Zazdrośnicy i złośliwcy twierdzą jednak, że zwyciężczyni powinna zostać zdyskwalifikowana…

Przebojowa pani prezydent

Mająca za sobą przeszłość baletową (jako dziewczynka tańczyła w zespole „Młody Toruń”) Grażyna Ciemniak zamierza popisać się wokalnie w najbliższej „Szopce Bydgoskiej”. Pani wiceprezydent Bydgoszczy znana z tego, że do ludzi i problemów podchodzi z sercem na dłoni – zaśpiewać ma, jak donoszą dobrze poinformowani – przebój z dawnych lat „Serce na śniegu”.

– W ramach Dni Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej wystąpił w Bydgoszczy – Leningradzki Teatr Baletu Współczesnego.

Albo – albo

– W pierwszą rocznicę śmierci artysty BWA zapraszało na „Wystawę malarstwa i rysunku Mariana Turwida”.

O tym, że muzyka może być fotogeniczna przekonuje przez Henryka Martenkę napisany a przez „Margrafsen” wydany album „Muzyka w pałacu”. W nastrojowej scenografii ostromeckich komnat i plenerów uczestnicy „Paderewski Piano Academy” pokazani zostali (przez Jarosława Prussa i Tytusa Żmijewskiego) – od tzw. kulis i kuchni. Wielu młodych pianistów prezentuje taką ekspresję w gestach i mimice, że gdyby nie udało im się zostać drugim Rubinsteinem czy Blechaczem to mają szansę stać się drugim Kubą Wojewódzkim lub Magdą Gessler.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (grudzień 1988)

– Dom Kultury BSM „Orion” zaprezentował II wydanie kroniki filmowej pt. „Nasze Błonie”.

– Organizowanymi przez Filharmonię Pomorską dorocznymi koncertami sylwestrowymi dyrygował, często w Bydgoszczy oklaskiwany, Henryk Debich.

– Kierownik Zespołu Estradowego POW „Czarne Berety” – Stanisław Wideł anonsował prace wykończeniowe nad sfabularyzowaną składanką estradową pod roboczym tytułem „Od refrenu do refrenu”.

grudzień 2013 |

| 23

w y da r z e n i a

Adresy bydgoskich instytucji kultury

AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Arkadiusz Blachowski Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17

ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, e-mail: annaosinska49@o2.pl, www.annaosinska.pl tel. 525 153 295, 604 313 266 3

Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

Autorska Galeria Sztuki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl

Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8

ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

Galeria GRAFFITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 9

Bydgoskie Centrum Informacji,

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15 6

Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

Dom Kultury MODRACZEK,

ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Eljazz – Centrum Artystyczne

ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

24 |

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt.

10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny.

Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym

| grudzień 2013

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887 16 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15 Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 10.00-17.00 czwartek 10.00-19.00 sobota, niedziela 11.00-17.00 poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny, tel. 883 366 056 26 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl

w y da r z e n i a

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074 TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz

tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

grudzień 2013 |

| 25

w y da r z e n i a Opera Nova w Bydgoszczy 1.12.2013, godz. 19.00

BARON CYGAŃSKI operetka Joanna Straussa Inscenizacja, reżyseria i choreografia Janina Niesobska Kierownictwo muzyczne Maciej Figas Scenografia i kostiumy Maria Balcerek Reżyseria świateł Bogumił Palewicz Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Jakby mało było porywającej muzyki Straussa, bydgoska realizacja oszałamia wystawnością dekoracji, kilkuset strojów, wykonanych z dbałością o najmniejszy z supełków na cygańskiej chuście, o każdą z licznych falban na balowych kreacjach, niezapomnianymi układami choreograficznymi.

Ta inscenizacja zapisała się jako „wzorcowa” w historii realizacji operetki w polskich teatrach muzycznych: wystawiona z należnym jej polorem, dbałością o piękno obrazu, pieczołowicie oddany detal i całościowy imponujący kształt. Gigantyczny namiot cygański ozdobiony z iście bajecznym przepychem Wschodu, imponujące ażurowe schody i „legendarny” żyrandol z III aktu – wszystko to tworzy odpowiednie tło dla muzyki Straussa! Kapitalna obsada śpiewaków, świetnie brzmiący Chór i znakomicie dysponowany Balet …nic dziwnego, że Baron…” cieszy się ogromnym zainteresowaniem publiczności. Ba, opowiadane są dowcipy, że bilety wykupione są do 2018 roku!

6.12.2013, godz. 19.00 8.12.2013, godz. 17.00

ŚPIĄCA KRÓLEWNA balet Piotra Czajkowskiego 12 i 13 grudnia 2013, godz. 19.00

CZARODZIEJSKI FLET opera Wolfganga Amadeusza Mozarta Kierownictwo muzyczne Dirk Vermeulen Inscenizacja i reżyseria Matthias Remus Scenografia Stephan Dietrich Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń „Nie można znaleźć dość słów na jego pochwałę” – tak pisał o „Czarodziejskim flecie” Ryszard Wagner.

Jeśli można podać przykład dzieła genialnego to jest nim z pewnością ta opera Mozarta. Arie, duety, tercety, kwartety, kwintety, chóry i sceny zbiorowe przeplatają się nieustannie. Każdy z tych momentów ma swój odrębny charakter, nastrój, typ orkiestry, melodykę.

Libretto jest baśnią, moralitetem, komedią, tajemnicą.

Realizacja w Operze Nova czyni i tłem akcji monumentalną Bibliotekę, siedzibę i świątynię Rozsądku, Piękna, Wiedzy, Siły, Natury… „Sprawa tak się przedstawia, jak gdyby scenariusze inicjacji były nierozerwalnie złączone z samą strukturą 26 |

| grudzień 2013

życia duchowego. Jak gdyby inicjacja była procesem koniecznym dla wszelkiej próby całkowitego odrodzenia, dla wszelkiego wysiłku przekroczenia naturalnego stanu człowieka celem dostąpienia uświęconego bytu” – te słowa Mircei Eliadego zdają się pasować do kluczowej idei libretta. Ono samo jest porównywane do baśni.

Czarodziejski flet daje młodzieńcowi moralne oparcie w momencie, gdy musi odrzucić swoje dotychczasowe utarte sądy, by stać się godnym wtajemniczenia. Pomaga mu przetrwać próby powietrza, ognia i wody, stanąć po stronie Światła w walce z Ciemnością. Rytuały inicjacyjne i odniesienia do religii starożytnego Egiptu stanowiły temat popularny w dramatopisarstwie i sztuce operowej schyłku Oświecenia. Opera Mozarta jeszcze te modę spotęgowała, lecz kompozytorowi nie było już dane cieszyć się jej sukcesami. „Czarodziejski flet” to muzyczna wizytówka Europy (dość wspomnieć słynną arię Królowej Nocy); zachwyca słuchaczy, niezależnie od wieku. Na naszym przedstawieniu arie wykonywane są po niemiecku, zaś dialogi i recytatywy wygłaszane są w języku polskim.

28.12. 2013, godz. 19.00 29.12. 2013, godz. 16.00 i 20.00 30.12. 2013, godz. 19.00 31.12.2013, godz. 16.30 i 20.00

Koncerty sylwestrowe Opery Nova Wykonawcy: Halina Fulara-Duda, Darina Gapicz, Łukasz Goliński, Małgorzata Grela, Krystyna Nowak, Katarzyna Nowak-Stańczyk, Magdalena Polkowska, Ewelina Rakoca, Janusz Ratajczak, Małgorzata Ratajczak, Ryszard Smęda, Dorota Sobczak, Tadeusz Szlenkier, Pavlo Tolstoy, Marta Ustyniak, Victoria Vatutina, Jolanta Wagner.

CHÓR, BALET i ORKIESTRA OPERY NOVA. Aranżacje i opracowania muzyczne utworów: Jakub Lubowicz, Dawid Lubowicz, Tomasz Szymuś, Przemysław Zych Realizatorzy koncertu: reżyseria Sebastian Gonciarz kierownictwo muzyczne Maciej Figas choreografia Iwona Runowska scenografia Mariusz Napierała przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Koncert prowadzi Piotr Bałtroczyk W momencie przekazywania informacji do BIK możemy powiedzieć, że od połowy listopada trwają próby w salach orkiestry i baletu, że w pracowniach krawieckich mienią się brokaty, lśniące lamy i metaliczne satyny, że reżyser musi chłodzić rozpaloną głowę i że będziemy starać się ze wszystkich sił, aby ponownie stworzyć wyczekiwany świąteczny show!

1.01.2014, godz. 17.00

Koncert noworoczny

Ewa Chałat

w y da r z e n i a

Baron c ygański, fot. Marek Chełminiak

Zespół Pieśni i Tańca Ziemia Bydgoska 14.12.2013, godz. 15.30 i 19.00, Opera Nova

Koncert jubileuszowy z okazji 55-lecia Zespołu

„Ziemia Bydgoska” to kilka pokoleń Bydgoszczan, entuzjastów folkloru, których pasja przekazywana jest już od ponad 50 lat. Oryginalność strojów, pieśni i tańców jest kanwą, na której osnuto główny cel – upowszechnianie i podtrzymywanie regionalnej i krajowej kultury ludowej, jej odrębności i znaczenia w budowaniu lokalnej tożsamości.

Uroczyste przyjęcie w Pałacu Prezydenckim 11 listopada 2013 z udziałem Zespołu

grudzień 2013 |

| 27

w y da r z e n i a Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego

W ł a d y s ł a w R a d z i w i ł ł o w i c z , B e z t y t u ł u , 70 ×13 0 c m , o l e j , p ł ó t n o

12.12.2013, godz. 18.00, Spichrze, ul. Grodzka 7-11.

Wystawa czynna do 26 stycznia 2014 r.

Otwarcie wystawy „Władysław Radziwiłłowicz all-inclusive” Władysław Radziwiłłowicz jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu). Dyplom z wyróżnieniem w zakresie grafiki warsztatowej i malarstwa uzyskał w 1996 r. Zawodowo związał się z macierzystą uczelnią – kieruje II Pracownią Rysunku na Wydziale Malarstwa. W 2009 r. obronił pracę doktorską pt. „Fenomen Obrazu jako efekt symultanicznego czytania Świata”. Równocześnie prowadzi pracownię malarstwa w Zakładzie Wzornictwa Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Realizacje artysty znajdują się w prywatnych kolekcjach w Polsce, USA i Japonii.

Prace Władysława Radziwiłłowicza oparte są na malarskiej analizie Obrazu uwikłanego w „rzeczywistość medialną”. Obraz (piktogram, logo, rysunek techniczny, ilustracja, plakat, zdjęcie reklamowe) zawsze był i nadal pozostaje potężnym środkiem niewerbalnej perswazji, skutecznie umieszczającym i utrwalającym w zbiorowej świadomości informacje użytkowe, przeważnie natury komercyjnej.

W warstwie merytorycznej wystawa jest artystyczną refleksją autora nad Obrazem współtworzącym „rzeczywistość medialną”. Kusząc, wzbudzając zachwyt i pożądanie, bawiąc i proponując „doskonałe rozwiązanie” Obraz współtworzy Obietnicę globalnego „lepszego świata”. Ten „lepszy świat” zdaniem artysty przypomina mityczną krainę doskonałości obfitującą w piękno, wieczną młodość i szczęście – wolnorynkowy ogród w Edenie. Przyjrzenie 28 |

| grudzień 2013

się najbardziej charakterystycznym cechom „obrazu medialnego”, takim jak: wielotysięczny nakład (oryginał/ kopia?), kategorie mimesis (fotografia jako gwarancja wiarygodności), atrakcyjność, komunikat, czas ekspozycji, sposób w jaki jest „czytany”, funkcja oraz recykling jako nieuchronny końcowy etap istnienia, ma skłaniać widza do refleksji nad kondycją Obrazu a pośrednio do refleksji nad kondycją jednostki zamieszkującej współczesną metropolię. [W.R.] wystawa stała, dostępna od końca listopada 2013 r.

„Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Wyspa Młyńska – otoczona wodami Brdy wyspa rzeczna o łącznej powierzchni 6,5 ha, ze względu na swoje usytuowanie w pobliżu Starego Rynku, jest swoistym unikatem na skalę europejską. Niegdyś teren ten stanowił zaplecze gospodarcze miasta nad Brdą: był siedzibą Mennicy Królewskiej, a następnie ośrodkiem przemysłu młynarskiego. W miarę wygaszania industrialnego charakteru Wyspy stawała się ona miejscem działań kulturalnych. Obecnie na skutek przeprowadzonych na tym obszarze prac rewitalizacyjnych Wyspa Młyńska pełni wyłącznie funkcje: kulturalną, społeczną i rozrywkowo-turystyczną.

Celem wystawy jest przedstawienie zarysu historii Wyspy Młyńskiej, zmian zachodzących w jej układzie przestrzenno-urbanistycznym, przekształceń w zakresie pełnionych przez nią funkcji, a także procesu rewitalizacyjnego Wyspy oraz wykorzystania budynków zabytkowych przez bydgoskie Muzeum.

Na ekspozycji obok archiwalnych planów Wyspy Młyńskiej ukazano również dawne i współczesne foto-

w y da r z e n i a grafie przedstawiające urokliwe zakątki tego obszaru.

Zebrana dokumentacja ikonograficzna pozwala m.in. na szczegółowe prześledzenie procesu ponownego przywrócenia Wyspy „do życia”. Natomiast dzięki specjalnej aranżacji przestrzeni wystawowej można tu organizować różnorodne działania edukacyjne.

Anna Nadolska

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Józef K. Stasiński. Medale i rzeźby”. Ekspozycja czynna do 26 stycznia 2014 roku.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Andrzej Bobrowski. Pielgrzymka. Grafika – obiekt – instalacja”. Wystawa czynna do 31 grudnia 2013 Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Pieniądz PRL”. Wystawa czynna do 31 grudnia 2013 r.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”. ul. Dąbrowa „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”.

Wystawy stałe:

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoszcz – okruchy miasta”.

Inf. Natalia Robacka

Obiekt miesiąca – Leon Wyczółkowski, Krucyfiks wawelski, 1895 Obraz przedstawia rzeźbę z barokowego ołtarza Pana Jezusa Ukrzyżowanego znajdującego się w ambicie prezbiterium katedry wawelskiej. Rzeźba pochodzi z końca XIV w, umieszczona na tle trybowanej srebrnej blachy przesłoniętej woalem z delikatnej czarnej siatki. Prawdopodobnie modliła się przed nim królowa Jadwiga, stąd zwany jest Krucyfiksem królowej Jadwigi, lub Czarny Chrystus w związku z mocno pociemniałą figurą Chrystusa.

Leon Wyczółkowski zafascynowany był w Krakowie Wawelem, jego architekturą i wnętrzem. Krucyfiks wawelski był tematem, do którego artysta wracał wielokrotnie w różnych technikach, zaczynając od oleju, poprzez akwarele, pastel do kilku wersji litograficznych.

Prezentowany obraz jest jedną z wcześniejszych wersji dużego Krucyfiksu królowej Jadwigi, z 1896 r., o wymiarach 200×110 cm, znajdującego się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Wyczółkowski uległ urokowi tego zabytku i namalował wyjątkowe dzieło. Ciemna prawie czarna postać Chrystusa rozjaśniona jaskrawym światłem w arkadzie nad głową, wyłania się z srebrzysto-szarej trybowanej blachy, gasnąc ku dołowi, „aż w końcu zmienia się w mrok pochłaniający czaszki i piszczele znajdujące się u stóp krucyfiksu”. Dolną partię kompozycji rozjaśniają świece ustawione po obu stronach krucyfiksu. Jest to wyjątkowe dzieło, doceniane już za życia artysty.

Nowy depozyt obraz Chrystus na krzyżu czy zwany inaczej Chrystus wawelski, stał się przyczynkiem do zaprezentowania w bydgoskim muzeum, znajdujących się w naszej kolekcji kilku innych wersji tego motywu, opracowanego w różnych technikach.

Prace można oglądać w budynku przy ul. Mennica 7 na Wyspie Młyńskiej.

Ewa Sekuła-Tauer

Leon Wyczółkowski, Krucyfiks Królowej Jadwigi, Chr ystus na k r z y ż u , C h r y s t u s w a w e l s k i , 18 9 5 , 8 3 , 5× 5 0 c m , o l e j n a p ł ó t n i e

grudzień 2013 |

| 29

w y da r z e n i a Filharmonia Pomorska 4 grudnia 2013, środa, godz. 19.00

Koncert dla Barbary Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Krzysztof Meisinger, dyrygent, gitara mistrzowskie pary taneczne ze Szkoły Tańca Joanny Grabowskiej i Joanny Sarnackiej „Fabryka Tańca” m.in. Piazzolla, Rodriguez, Morricone, Bernstein, Edith Piaf, Barbara Wieczór z muzyczną dedykacją wypełnią lubiane powszechnie światowe przeboje i zapewne będzie on miłym prezentem nie tylko dla solenizantek. Znane melodie w znakomitych aranżacjach m.in. specjalnego gościa kameralistów, który również wystąpi w roli dyrygenta, czyli Krzysztofa Meisingera otrzymają specjalną oprawę, bowiem na estraKrz ysztof Meisinger dzie przywitamy również młodych mistrzów tańca towarzyskiego z uznanej bydgoskiej szkoły. Pierwsza część koncertu powinna zadowolić miłośników muzyki hiszpańskiej, francuskiej oraz słynnych kompozycji musicalowych i filmowych, z kolei po przerwie zabrzmią gorące argentyńskie tanga Astora Piazzolli, którego muzyka przechodzi wieczny renesans, inspiruje już artystów całego świata i nieustannie znajduje wierne grono odbiorców. Krzysztof Meisinger, zaliczany do ścisłej czołówki polskich gitarzystów klasycznych młodego pokolenia, laureat wielu konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych, występuje z wybitnymi muzykami sceny krajowej i międzynarodowej.

Owocem jego ścisłej współpracy z Capellą Bydgostiensis jest m. in. płyta „Viva Vivaldi” (DUX), która otrzymała Nagrodę Polskich Melomanów w kategorii Album Roku – muzyka dawna i barokowa w plebiscycie Programu Trzeciego Polskiego Radia.

5 grudnia 2013, czwartek, godz. 11.00 i 12.30

Poranki muzyczne dla seniorów „Anielskie chóry na Boże Narodzenie” Chór PRIMO Monika Wilkiewicz, dyrygent Anna Merder, prelekcja Grudzień to czas radosnego oczekiwania ukochanych świąt Bożego Narodzenia. Piękne pieśni nie tylko wzruszą serca, ale też wywołają radość z nadchodzącej Wigilii i rodzinnych spotkań, przypomną biel śniegu, zielony zapach choinki, świątecznych pierników i innych wigilijnych specjałów. O tę właśnie atmosferę zadba Chór Żeński „PRIMO” Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Bydgoszczy. Chór powstał w 1996 z inicjatywy 30 |

| grudzień 2013

dyrygenta Moniki Wilkiewicz wykładowcy bydgoskiej Akademii Muzycznej. Tworzą go przede wszystkim uczennice gimnazjum i liceum, ale także absolwentki szkoły oraz uczennice innych bydgoskich szkół. Od 2000 „PRIMO” otrzymuje Bydgoski Grant Oświatowy.

Ma na swym koncie wiele laurów, w tym jako jeden z niewielu w Polsce, zdobył „Srebrny Kamerton” i pięciokrotnie „Złoty Kamerton” oraz szereg nagród dodatkowych w Finałach Ogólnopolskiego Konkursu Chórów a Cappella Dzieci i Młodzieży w Bydgoszczy.

11 grudnia 2013, środa, godz. 19.00

Włoski barok Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio, dyrygent Jan Jakub Monowid, kontratenor Vivaldi – Kantata Nisi Dominus RV 608, Vivaldi – Cur sagittas, cur tela RV 637, Vivaldi – Clarae stellae, scintillate RV 625 Corelli – Concerto grosso op. 6 nr 8 g-moll „Na Boże Narodzenie” „Monowid śpiewa z prawdziwym żarem, co nieczęste u niedoświadczonych śpiewaków, skupiających się raczej na pięknie brzmienia i wyśpiewaniu nutek”.

Zaliczany do grona młodych, utalentowanych śpiewaków w Polsce, Jan Jakub Monowid kształcił się w Warszawskiej Akademii Muzycznej w klasie JerzeJan Jakub Monowid go Artysza. Współpracuje z Mazowieckim Teatrem Muzycznym „Operetka” i Operą Bałtycką w Gdańsku. Nagrał płyty z dziełami kompozytorów polskich (Gorczycki Opera omnia i Szarzyński Opera omnia) oraz obcych XVII/XVIII-wiecznych. Jako solista Studia Operowego w Zurychu wystąpił w tamtejszym teatrze w roli Oberona w Śnie nocy letniej Brittena. Zajął drugie miejsce w Konkursie Gianni Bergamo w Lugano. Brał udział w festiwalach w Polsce, Niemczech i Francji. Na bydgoskiej estradzie zaprezentuje się w najpopularniejszym repertuarze barokowym na kontratenor, czyli partie przeznaczone dla kastratów, którzy byli popularni zwłaszcza w tej epoce. Głos kontratenorowy dzieli się na sopranowy, mezzosopranowy i altowy, zaś technika śpiewania przypomina śpiewanie falsetem. „[…] Jak więc powstaje taki „sztuczny”, wysoki głos męski? Śpiewak kontratenor na co dzień mówi głosem naturalnym, np. barytonem. Podczas śpiewu, dzięki pewnym predyspozycjom oraz doskonałemu opanowaniu techniki, wykorzystuje tylko połowę strun głosowych, otrzymując głos wyższy”.

Koncert poprowadzi José Maria Florêncio, szef dyrygent kameralistów bydgoskich od sezonu 2007/2008.

w y da r z e n i a Jan J. Monowid przyjął zaproszenie Klubów – Przyjaciół Filharmonii Pomorskiej oraz Młodego Melomana na spotkanie przed koncertem, które odbędzie się w sali kameralnej o godz. 18. Zapraszamy wszystkich chętnych słuchaczy, którzy będą uczestniczyć w tym koncercie. Zainteresowanych prosimy o wcześniejszy kontakt tel. 52 321 25 50.

13 grudnia 2013, piątek, godz. 19.00

Hity muzyki klasycznej Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Rossen Gergov, dyrygent (Bułgaria) Musorgski – Poemat symfoniczny „Noc na Łysej Górze” Borodin –Tańce połowieckie Czajkowski – Suita z baletu „Dziadek do orzechów” Ravel – Bolero Wielka muzyczna uczta, bowiem, jak życie nas przekonało, klasyka jest dla wszystkich, a nie tylko dla wytrawnych melomanów. Ten specjalny koncert przebojów sal koncertowych świata poprowadzi Rossen Gergov – wschodząca gwiazda światowej dyrygentury. 32-letni bułgarski artysta studiował m.in. w wiedeńskim Universität für Musik, później rozwijał swój nieprzeciętny talent pod okiem maestro Seijiego Ozawy. Po ukończeniu studiów dyrygował Orkiestrą Symfoniczną ORF a następnie zajmował posadę dyrygenta asystenta Tonkünstler Orchester. Jest laureatem 1. Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. E. Svetlanova (Francja).

Pracował z czołowymi orkiestrami m. in. Wiednia, BBC czy Japonii, dyryguje również w teatrach operowych.

Nagrywa dla rozgłośni radiowych i tv szkockich, niemieckich i austriackich.

15 grudnia 2013, niedziela, godz. 11.00

Muzyczne bajkoranki Sławomir Opaliński, kompozytor wiersze Marii Konopnickiej Kolejna audycja promująca nie tylko czytanie wierszy największych polskich wieszczów, którzy wsławili się wierszami dla dzieci, ale także twórczość bydgoskich kompozytorów. Tym razem najmłodsi słuchacze usłyszą poezję Marii Konopnickiej (1842-1910) – poetki i nowelistki okresu realizmu, oraz utwory Sławomira Opalińskiego, kompozytora, teoretyka oraz pedagoga PZSM w Bydgoszczy, który swe zainteresowania twórcze kieruje w stronę muzyki instrumentalnej, tworzonej zarówno za pomocą tradycyjnych środków, jak i nowoczesnych.

20 grudnia 2013, piątek, godz. 19.00

Tradycyjne kolędy Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Sylwester Matczak, dyrygent Jolanta Wagner, sopran

Michał Wachowiak, organy Bernard Mendlik, przygotowanie Chóru W Polsce najstarsze ślady kolęd pochodzą sprzed XV wieku, i te z kraju nad Wisłą uznawane są w szerokim świecie za najpiękniejsze. Wspólne śpiewanie kolęd i pastorałek jest wspaniałym, ale niestety zanikającym obyczajem.

Dziś częściej są one odtwarzane z płyt CD czy też słuchane w telewizji przy okazji różnych koncertów bożonarodzeniowych, niż śpiewane samodzielnie, a przecież kolędowanie po polsku ma specyficzny i jedyny w swoim rodzaju charakter. Możliwość wysłuchania ich na żywo jest nadal wielką atrakcją i melomani niezmiennie na koncertach kolędowych wypełniają w stu procentach salę koncertową FP. Zatem podążając za tą piękną tradycją, w cudowny, przedświąteczny nastrój wprowadzi nas sopranistka Jolanta Wagner, solistka bydgoskiej Opery oraz rozśpiewana brać studencka z UKW. 21 grudnia 2013, sobota, godz. 17.00

Koncert familijny ŚWIĄTECZNY KONCERT KOLĘD Zespół Pieśni i Tańca «PŁOMIENIE» z MDK nr 4 w Bydgoszczy Izabela Grochowska, kierownik artystyczny Paulina Sobowiec, choreograf Katarzyna Chmara-Collins, przygotowanie wokalne Kapela ludowa Kapela OldNova Teatr Improwizowany wymyWammy z MCK w Bydgoszczy Boże Narodzenie coraz bliżej, zapraszamy serdecznie całe rodziny na niezwykle atrakcyjne, bogate we wrażenia świąteczne widowisko muzyczne, którego motywem przewodnim jest oczywiście kolęda.

30 grudnia 2013, poniedziałek, godz. 17 i 20 31 grudnia 2013, wtorek, godz. 17 i 20

Koncerty sylwestrowe Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Sławomir Chrzanowski, dyrygent soliści Teatru Muzycznego Roma: Edyta Krzemień, śpiew Katarzyna Łaska, śpiew Łukasz Talik, śpiew Damian Aleksander, śpiew przeboje ze słynnych musicali Ostatnie dni A. D. 2013 zwieńczą jak zawsze Koncerty Sylwestrowe, a zabrzmią na nich najbardziej popularne i ulubione szlagiery musicalowe. Na estradzie pierwsi wokaliści ze stołecznej „Romy”, którzy wybitnie specjalizują się właśnie w tej muzycznej formie, z towarzyszeniem bydgoskich filharmoników i pod batutą Sławomira Chrzanowskiego, dyrektora Filharmonii Zabrzańskiej, ucieszą serca wielkimi ariami i romantycznymi duetami zapewne wszystkich słuchaczy, nie tylko miłośników musicali. inf. Mariola Grochowina

grudzień 2013 |

| 31

w y da r z e n i a Teatr Polski 1.12.2013, godz. 11.00 i 12.30. Spektakl dla dzieci do lat dwóch, czas trwania: 35 min. bez przerwy

MLEKO

reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; występują: Anita Sokołowska/Magdalena Łaska, Mieczysław Franaszek, Mateusz Łasowski Jak kropla deszczu może stać się perłą? Co w teatrze mogą przeżyć dzieci mające niewiele ponad rok? „Mleko” w reż. Pawła Łysaka to opowieść spleciona ze słów, dźwięków i obrazów. Spektakl bazuje na klasycznej perskiej opowieści i staje się okazją do pierwszej historii o cudowności świata.

Spotkanie aktorów z najmłodszymi jest dla obu stron wielką przygodą i próbą znalezienia porozumienia.

W trakcie tego przedstawienia obie strony wiele się od siebie nawzajem dowiedzą.

Molierowski „Skąpiec” oprócz niepodważalnych walorów komedii, posiada również bardzo silny potencjał dramatyczny. Tytułowego bohatera – Harpagona, oprócz zachłanności, charakteryzują również inne negatywne cechy, które wpływają na relacje z dziećmi. Młodym kochankom nie wystarcza już tylko chęć posiadania i wydawania kapitału. Zadłużenie finansowe, emocjonalne, brak odpowiedzialności, żarłoczność i seksualność – wszystkie te aspekty wymykają się spod kontroli i stają się gestem buntu wobec racjonalnej postawy Harpagona. Ten świat domaga się uporządkowania. Tekst Moliera to podstawa do analizy czynników takich, jak szeroko pojęte posiadanie, transakcje, pragnienia, zadłużenia, czy zachłanność. Nie odbiera to jednak szansy zmierzenia się z gatunkiem komediowym.

4.12.2013, godz. 10.00 5.12.2013, godz. 10.00 i 12.30 6.12.2013, godz. 10.00 7.12.2013, godz. 11.00 czas trwania: 75 minut bez przerwy

Jan Brzechwa Brzechwa 2. Szelmostwa Lisa Witalisa

reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia i kostiumy: Mirek Kaczmarek; choreografia: Aneta Jankowska; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; reżyseria światła: Robert Łosicki; asystent scenografa: Natalia Horak; inspicjent/sufler: Hanna Gruszczyńska; występują:

M l e k o , f o t . A r k a d i u s z Wo j t a s i e w i c z

Suzanne Osten (od 35 lat Dyrektor Teatru Unga Klara w Sztokholmie; zajmująca się między innymi reżyserią spektakli dla niemowląt) powiedziała: „Jeśli można mówić do dziecka trzymiesięcznego i rozśmieszyć je, to można też stworzyć interesujące dla dziecka przedstawienie”.

1.12.2013, godz. 18.00, czas trwania: 100 min. bez przerwy. Ze względu na występującą nagość spektakl przeznaczony jest dla widzów dorosłych

Molier/Michał Buszewicz Skąpiec

reżyseria: Ewelina Marciniak; tekst, dramaturgia: Michał Buszewicz; scenografia, kostiumy, reżyseria światła: Katarzyna Borkowska; muzyka, instalacja dźwiękowa: Tomasz Wódkiewicz; występują: MARIANNA – Joanna Drozda (gościnnie), HARPAGON – Mirosław Guzowski, ANZELM – Marian Jaskulski, KLEANT – Maciej Pesta, WALERY – Piotr Stramowski, FROZYNA – Małgorzata Witkowska, ELIZA – Julia Wyszyńska, STRZAŁKA – Marcin Zawodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński 32 |

| grudzień 2013

w y da r z e n i a Karolina Adamczyk, Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Jerzy Pożarowski, Marcin Zawodziński; tańczą: Aneta Jankowska, Łukasz Kosicki, Maciej Kosicki, Michał Szopiński, Mateusz Witkowski Brzechwa 2, czyli Szelmostwa Lisa Witalisa to kolejna odsłona bajki Brzechwy. „Tańczyć każdy może…” – to motto głównego bohatera. Lis Witalis zostaje liderem swojego zespołu i rozpoczyna podróż pełną przygód.

7 grudnia 2013, godz. 19.00 8, 10 i 11 grudnia 2013, godz. 18.00

Artur Pałyga HISTORIE BYDGOSKIE

reżyseria: Paweł Łysak; występują: Mieczysław Franaszek, Alicja Mozga, Roland Nowak, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz Premiera 25 października 2013 Wiesz, skąd się wzięła w Bydgoszczy Łuczniczka? Co dla miasta zrobił Kazimierz Wielki? Jaka słynna śpiewaczka pochodzi z Bydgoszczy? Historie bydgoskie to cykl spektakli, które odkryć mają wielowymiarową tożsamość miasta.

13 i 14 grudnia 2013, godz. 19.00 15 grudnia godz. 18.00

ZACHEM.INTERWENCJA reżyseria: Jakubczak/Wdowik; scenariusz: Aleksandra Jakubczak, Małgorzata Wdowik, Krzysztof Szekalski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; muzyka: Maciej Szymborski; obsada: Julia Wyszyńska, Jarosław Kaczmarek, Piotr Kuzimski, Jakub Ulewicz i inni Specjalne podziękowania dla Chóru Fordonia pod dyrygenturą Mariana Winiewskiego i Michaliny Spychalskiej.

Impulsem do stworzenia spektaklu była informacja o grupowym zwolnieniu pracowników oraz zamknięciu bydgoskich Zakładów Chemicznych Zachem. Zakłady powstały tuż po wojnie na terenie niemieckiej fabryki materiałów wybuchowych i były jednym z wiodących ośrodków produkcji chemicznej w Polsce. Zachem w swoich szczytowych latach zatrudniał ok. 7000 tys. osób i stał się głównym pracodawcą w mieście. Wokół Zakładów powstała infrastruktura mająca służyć pracownikom: osiedla pracownicze Kapuściska, Łęgnowo, Glinki oraz przedszkola, stołówki, przychodnie lekarskie i ośrodki kultury.

W tym kontekście można mówić nie tylko o grupie, ale i o pewnej społeczności. W Zakładach pracowały całe rodziny, często kilka pokoleń. Dzięki wspólnym wczasom, wyjazdom, imprezom, zawiązywały się przyjacielskie relacje, które owocowały tym, że mówiąc o Zachemie, często używają słów: rodzina, wspólnota, „nasza produkcja”, „nasze instalacje”, „nasz Zakład, jak własny”.

-u IK Ó W B IK C Z Y TELN nie A e L c D w T IL E -u TAN I B merem BIK kraj u n ym zł! w io Z grudn takl: Źle ma się j ek bilety na sp eroniki Szczawińskiee r mi n i e : w reż. W r a s z a m y w t 0 lub 20.0 Zap z. 18.00 d nie o al g m o sy nia zakupu mak 18 grud uprawnia do

15

Jeden egze

u mplarz BIK- promoc yjnej cenie.

4 biletów w

17 grudnia 2013, godz. 18.00 18 grudnia 2013, godz. 18.00 i 20.00 czas trwania: 60 min. bez przerwy

Mateusz Pakuła/Weronika Szczawińska Źle ma się kraj reżyseria: Weronika Szczawińska; dramaturgia: Mateusz Pakuła; scenografia i kostiumy: Izabela Wądołowska; reżyseria światła: Robert Łosicki; występują: Postać Co Nic Nie Rozumie – Julia Wyszyńska, Kredyt Bankowy – Michał Czachor, Ławka Szkolna – Mirosław Guzowski, Sprywatyzowana Kolej Publiczna – Małgorzata Witkowska, Strzeżone Osiedle – Jakub Ulewicz; inspicjent: Hanna Gruszczyńska prapremiera 22 czerwca 2012, Mała Scena Ze względu na kryzys nikomu nie jest do śmiechu.

Mimo to właśnie w lekkiej, komediowej formie Weronika Szczawińska i Mateusz Pakuła realizują opowiastkę o kryzysie dla zagubionych dorosłych. Źle ma się kraj to teatralna baśń o wspólnocie, która zgubiła wartości i pamięć. Wspólnocie funkcjonującej w świecie, który przestał być zrozumiały – świecie informacyjnego szumu, enigmatycznych eksperckich pojęć, naruszonych więzi społecznych. Jeśli ekonomia jest nową religią, a egoizm nową etyką, to co nas właściwie łączy ze sobą? Jak zadać istotne pytania, gdy abecadło już dawno spadło z pieca?

30.12.2013, godz. 19.00 – PREMIERA 31.12.2013, godz. 19.00 – POKAZ SYLWESTROWY

Stanisław Wyspiański Wesele reżyseria: Marcin Liber; scenografia: Mirek Kaczmarek; muzyka: Filip Konecki; kostiumy: Grupa Mixer; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Joanna Drozda, Mieczysław Franaszek, Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Michał Jarmicki, Marian Jaskulski, Artur Krajewski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Alicja Mozga, Roland Nowak, Maciej Pesta, Aleksandra Pisula, Jerzy Pożarowski, Piotr Stramowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Małgorzata Witkowska, Julia Wyszyńska, Marcin Zawodziński, Agnieszka Żulewska; inspicjent: Hanna Gruszczyńska Jeden z najwybitniejszych polskich dramatów wystawiony po raz pierwszy w Teatrze Miejskim w Krakowie 16 marca 1901 roku. Utwór opisuje autentyczne wydarzenie – wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną, które miało miejsce w podkrakowskiej wsi Bronowice. Dramat obrósł licznymi komentarzami i interpretacjami.

Twórcy bydgoskiego spektaklu zamierzają połączyć i zderzyć obecną w nim obserwację socjologiczną z poszukiwaniem sfery duchowej i rytualnej ukrytej w arcydramacie Wyspiańskiego.

Zapraszamy na niezapomniany wieczór sylwestrowy – połączenie wizyty w Teatrze z czterodaniową kolacją w Restauracji Warzelnia Piwa w Bydgoszczy; więcej informacji na: www.warzelniapiwa.pl oraz www.teatrpolski.pl Łączny koszt pakietu – 219 zł/os. inf. Paulina Wenderlich

grudzień 2013 |

| 33

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki cały grudzień, Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18 w Bydgoszczy

Wystawa: Józef Chełmowski… ostatni wiejski filozof…

Retrospektywna wystawa prac artysty ze zbiorów Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i zbiorów prywatnych.

Józef Chełmowski urodził się w 1934 roku we wsi Brusy na Kaszubach i mieszkał tam do swojej śmierci w lipcu tego roku. Łączył działalność artystyczną z pracą w rodzinnym gospodarstwie. Był artystą o nieprzeciętnej, przebogatej osobowości, głęboko refleksyjnym, a jednocześnie bystrym obserwatorem życia.

Jego niepokorna twórczość wyrażała się w wielu sposobach ekspresji, rzeźbił, malował na szkle i płótnie, wykonywał projekty architektoniczne, konstruował instrumenty, pisał filozoficzne teksty i sentencje, łącząc często różne techniki wypowiedzi w jednym dziele sztuki. Pod względem treści to twórczość niezwykle bogata i tematycznie zróżnicowana, poruszająca zarówno problemy natury filozoficzno-moralnej, religijnej, narodowo-patriotycznej ale też afirmująca proste, w harmonii z naturą życie. W formie wypracował przez lata charakterystyczny, rozpoznawalny od pierwszego spojrzenia styl, syntetyczne, acz nie pozbawione charakterystycznych szczegółów postaci i kompozycje, o wyrafinowanej, czystej kolorystyce, bogato polichromowane rzeźby, pokryte często filozoficznymi sentencjami. Zastępy świętych, postaci biblijnych, proroków, jasnowidzów, prostaczków bożych, apokaliptyczne wizje, kapliczki, szopki wypełniły wyobraźnię i przestrzeń wokół artysty. Przebył długą drogę do samodzielnego rysowania, malowania i rzeźbienia bez kompleksu niższości. Osiągnął świadomość, że wartość dzieła zależna jest od wyobraźni artysty i nadania jej indywidualnej, niepowtarzalnej formy. Twórczość pozbawiona schematyzmu, przesycona swobodną fantazją, szczera, pełna niekonwencjonalnych pomysłów zachwyca, przyciąga każdego widza, zmusza do refleksji.

Odszedł jeden z najwybitniejszych, kaszubskich artystów. Ostatni wiejski filozof pozostawił po sobie poruszający dorobek, zadumę… i puste miejsce…

Katarzyna Wolska

19 grudnia 2013, godz. 17.00, Sala Wykładowa WiMBP, Stary Rynek 24

Wigilijne spotkanie z poezją

Prace Józefa Chełmowskiego

34 |

| grudzień 2013

Spotkanie, przygotowane przez Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki w Bydgoszczy odbędzie się w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona”, zapraszamy!

Krystyna Wulert

w y da r z e n i a Galeria Miejska bwa 14.12.2013, godz. 18.00 – otwarcie wystawy.

Wystawa czynna do 16.02.2014

POLYGONUM 3 Wystawa sztuki twórców województwa kujawsko-pomorskiego

14 grudnia w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy otwarta zostanie wystawa POLYGONUM3. Jest to 3 już edycja wystawy pokonkursowej, organizowanej przez Galerię od 2007 roku.

Konkurs POLYGONUM adresowany jest do artystów zamieszkałych bądź realizujących swoje artystyczne projekty na terenie województwa Kujawsko-Pomorskiego. W konkursie biorą udział artyści profesjonalni tj. absolwenci wyższych uczelni artystycznych, członkowie Związku Polskich Artystów Plastyków, Związku Artystów Rzeźbiarzy, ZPAP Polska Sztuka Użytkowa i innych związków twórczych. Konkurs POLYGONUM odbywa się w dwóch etapach: kwalifikacyjnym i klasyfikacyjnym. Prace zakwalifikowane będą brały udział w wystawie pokonkursowej.

Na wystawę POLYGONUM 3 jury zakwalifikowało prace 32 artystów: Katarzyna Adaszewska, Tomasz Barczyk, Ewa Binczyk, Jerzy Brzuskiewicz, Marta Dziomdziora, Jakub Elwertowski, Justyna Jułga, Jerzy Kędzierski, Anna Kola, Ireneusz Kopacz, Beata Króliczk-Zajko, Piotr Kuczma, Paweł Lewandowski-Palle, Ewa Miller, Marek Noniewicz, Anita Oborska-Oracz, Tomasz Pietrzyk, Grzegorz Pleszyński, Filip Albert Pręgowski, Nikodem Pręgowski, Monika Rak, Izabella Retkowska, Mirosława Rochecka, Michał Rygielski, Katarzyna Rymarz, Joanna Sitko, Bartłomiej Skolimowski, Piotr Tołoczko, Katarzyna Emilia Tretyn-Zečević, Wojciech Woźniak, Marek Zajko, Piotr Zaporowicz.

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek Galeria Miejska bwa, Galeria Kantorek w Bydgoszczy Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych w Bydgoszczy zapraszają na pokonkursową wystawę

ULICE 6 grudnia 2013, piątek, godz. 18.00 – wernisaż połączony z wręczeniem nagród. Wystawa czynna do 31 stycznia 2014 r.

Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych w Bydgoszczy (przedsięwzięcie Pana Stefana Pastuszewskiego) organizuje konkurs po raz piąty.

– 2009 rok – Podwórko Dworcowa 62 (wystawa Klub ORION) – 2010 rok – Podwórko (wystawa Klub ORION) – 2011 rok – Mosty (wystawa Galeria Kantorek) – 2012 rok – Inspirowane Wyczółkowskim (wystawa Galeria Kantorek)

Galeria Miejska bwa Galeria Brda ul. Dworcowa 94. Wystawa czynna do 12.02.2014

Maria Kraśnicka. Zima

Od 7 października w Galerii BRDA, (ul. Dworcowa 94), działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, czynna jest wystawa prac Marii Kraśnickiej pt. „Zima”.

Bydgoska Akademia Sztuki 2013/2014

Wykłady w ramach kolejnej edycji Bydgoskiej Akademii Sztuki skupiać się będą wokół problemów związanych z przeświadczeniem o zasadniczej wspólnocie wszystkich dziedzin sztuki, wzajemnym oddziaływaniu sztuk plastycznych z literaturą, teatrem, muzyką.

– 4.12.2013 – Rzeźba w przestrzeni publicznej, najciekawsze realizacje rzeźbiarskie (dr Małgorzata Jankowska) – 18.12.2013 – Najsłynniejsze dzieła sztuki polskiej po 1945 roku (Jerzy Brukwicki) Na wykłady – wstęp wolny

inf. Danuta Pałys

Do tegorocznego konkursu organizatorzy zaprosili szerokie grono artystów, zaproponowano mały format, który pozwoli pomieścić wiele prac w niezbyt dużej przestrzeni Galerii Kantorek.

Temat konkursu: ULICE (temat szeroko pojęty w dowolnej interpretacji artystycznej) technika dowolna, format maksymalny 1600,0 cm², maksymalna ilość prac – 3.

Do konkursu przystąpiło 38 artystów bydgoskich. Na wystawie zaprezentowanych będzie 88 prac wykonanych w różnych technikach. Największą grupę stanowić będą prace malarskie, w tym wiele wykonanych w technice własnej, dość licznie reprezentowana będzie fotografia, nieliczne prace to grafika, rysunek, ceramika.

Jury w składzie: Elżbieta Kantorek (historyk sztuki), Inga Kopciewicz (historyk sztuki), Jerzy Riegel (artysta fotografik), Małgorzata Winter (historyk sztuki), wybrało prace siedmiu artystów do nagród i wyróżnień. Szczegółowe informacje w następnym numerze BIK-u. inf. Elżbieta Kantorek

grudzień 2013 |

| 35

w y da r z e n i a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 5.12.2013, godz. 18.00

Spotkanie autorskie z Grzegorzem Kalinowskim pt. „Krok w mrok”.

Czytanie fragmentów prozy Mieczysław Franaszek Grzegorz Kalinowski, ur. 1955 w Inowrocławiu. Autor esejów, recenzji, rozmów z pisarzami. W 2010 roku wydał tom próz tylko biel (Galeria Autorska, 2010). W latach 1997-2012 redaktor „Kwartalnika Artystycznego.

Kujawy i Pomorze”. „Zasłużony Działacz Kultury”, dwukrotnie otrzymał Nagrodę Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie za szczególny wkład w rozwój edukacji artystycznej w Polsce (2000, 2013), Nagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007), nagrodę za najlepszą książkę roku wydaną w Bydgoszczy w 2010 roku. Mieszka w Bydgoszczy. * * * Prawda (jaka prawda?) ukryta jest w świecie, którego obraz pozostaje niejasny, pełen pozorów i złud, jakby odbitych w nieskończonej ilości luster, w świecie piętrzących się i wzajemnie wykluczających sensów, w świecie Dnia i Nocy, Światła i Mroku, Radości i Płaczu, Życia i Śmierci.

Słowa są jak ziarnka piasku. Tworzą kruche budowle, które istnieją i nie istnieją zarazem. Pojawiają się, by natychmiast zniknąć. Są Obrazem i Obrazu Zniknięciem. Słowo „Coś” odsłania i jednocześnie to „Coś” zasłania.

Może literatura jest pomiędzy? Może jest antraktem w niepojętym spektaklu w równie niepojętych dekoracjach?

Ustanawia świat i zarazem go unicestwia. Wyłania się z mroku i doń powraca.

Słowo nazywa i ujawnia to, co zakryte, wdzierając się w Niepojęte, ale natychmiast ku skrytości powraca.

Odpływa.

J a n K a j a , P r z e p l e c i ę t y, 19 8 0 , o l e j , p ł ó t n o , 70 ×10 0 c m

Grzegorz Kalinowski

5.12.2013, godz. 18.00, ekspozycja czynna do 10 stycznia 2014 r.

Otwarcie wystawy obrazów Jana Kaji pt. „Zagroda dnia 1975-1982” Poza horyzont W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych Jan Kaja malował obrazy, które z uwagi na ich stylistyczną jednorodność i szczególny poetycki klimat układają się w spójną całość. Te wczesne prace, obrazy 36 |

| grudzień 2013

J a n K a j a , K o ł o s k l e p i e ń , 19 81, o l e j , p ł ó t n o , 87×10 3 c m

w y da r z e n i a jeszcze nastolatka, wydają się szczęśliwie wolne od realiów czasu, w którym powstawały i jeśli stanowią ich kontestację to właśnie jako manifestacja czystej, młodzieńczej wyobraźni, wyobraźni nieskrępowanej doktryną, nakazem, odczuciem politycznej opresji; ich źródłem jest swobodna imaginacja, marzenie, intuicja, nastrój, sen. Postacie statyczne, o uproszczonych, linearnie zarysowanych sylwetkach, o charakterystycznie wydłużonych twarzach, powściągliwej mimice i magnetycznym spojrzeniu dużych oczu, są mieszkańcami onirycznej, baśniowej krainy, zrodzonej w wyobraźni młodego twórcy, a jednocześnie świadectwem malarskiego „oczytania” autora, który prowadzi tu swobodny dialog z tradycją sztuki romantycznej i z dwudziestowiecznym surrealizmem, gra kulturowymi skojarzeniami i odwołaniami, tworząc przy tym cykl pełen duchowej siły i wiary w moc artystycznej kreacji.

Wartością tych wczesnych prac jest też i to, że pozwalają one rozpoznać predylekcje Janka, które z czasem zostaną przetworzone w skrystalizowaną malarską poetykę, a zatem: akcentowanie plastycznej i emocjonalnej wartości koloru, obecność charakterystycznej, przyciszonej, ale niezwykle wymownej ekspresywności, analityczna dociekliwość towarzysząca przedstawianiu detali anatomicznych, przede wszystkim zaś prezentacja człowieka jako istoty integralnej, duchowej i cielesnej, skupiającej w sobie nieograniczony zespół doznań, balansującej pomiędzy doświadczeniem zmysłów i intuicji, rozumu i uczuć i nieustannie wykraczającej poza horyzont ziemskiej egzystencji.

Piotr Siemaszko

19.12.2013, godz. 18

„Odkrywanie poety” – spotkanie z Krzysztofem Derdowskim autorem nowo wydanej książki „Mistyka zwierzęta i koany. Rzecz o poezji Stanisława Czerniaka”. Wiersze Stanisława Czerniaka przeczyta Mieczysław Franaszek Stanisław Czerniak – ur. w 1948 r. w Mikołowie, historyk, filozof, od wielu lat związanym z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. Jako poeta debiutował w 1967 r. w katowickich „Poglądach”. Laureat ogólnopolskiego konkursu na książkowy debiut poetycki w 1986 r. Nagrodzony tomik pt. Samowiedza ukazał się drukiem w 1990 r. Kolejne tomiki to: Wnętrze (1991), Impas (1991). W roku 2009 ukazał się tom Nagie ŻE, zawierający oprócz wierszy nowych (19922008) również wybrane utwory z poprzednich tomików. W roku 2012 opublikowana została pod redakcją Krzysztofa Derdowskiego praca zbiorowa pt. Anrtopologia podmiotu lirycznego (wokół „Nagiego ŻE”) Stanisława Czerniaka.

Krzysztof Derdowski – ur. w 1957 r., autor tomików wierszy: Czasowo nie ma wieczności i Cienie i postacie,

a także powieści: Znikanie, Robal, Chłód, Naga oraz Wstyd. Wielokrotnie prezentował swoje wiersze, opowiadania, recenzje i szkice literackie w takich pismach jak: „Twórczość”, „Odra”, „Poezja”, „Fraza”, „Topos”, „Nurt”, „Kwartalnik Artystyczny”. Pisał między innymi o twórczości” Ireneusza Iredyńskiego, Kazimierza Hoffmana, Wisławy Szymborskiej, Ryszarda Kapuścińskiego, Janusza Żernickiego, Zdzisława Polsakiewicza oraz Stanisława Czerniaka.

Krzysztof Derdowski jest także autorem scenariuszy filmowych i sztuk teatralnych publikowanych w miesięczniku „Dialog” oraz prezentowanych podczas tak zwanych prób czytanych w teatrach: Współczesnym we Wrocławiu, Polskim w Poznaniu, Słowackiego w Krakowie. Jednoaktówki zebrał w tomie Zawsze.

Krzysztof Derdowski jest laureatem poetyckiego konkursu Czerwonej Róży, a jego powieści Chłód i Wyuzdanie uznane zostały za najlepsze bydgoskie książki w 2003 i 2012 roku i nagrodzone Strzałą Łuczniczki.

Zainteresowanie krytyki literackiej poezją Stanisława Czerniaka jest w pełni uzasadnione, ponieważ mamy o czynienia nie tylko z pisarstwem ciekawym, intrygującym, ale i wymagającym stworzenia właściwego dla siebie horyzontu interpretacji, który pozwoliłby… zbliżyć się do szyfrów, zagadek i komplikacji wewnętrznych tych wierszy, w potocznej lekturze nie zawsze rzucających się w oczy… Krzysztof Derdowski potrafi o poezji Stanisława Czerniaka pisać interesująco, zaciekawiająco, prowadzi narrację płynną, zaskakującą czasami szczególną wnikliwością i oryginalnością spostrzeżeń oraz stylistycznymi rozwiązaniami i pomysłami, w pełni autorskimi, oryginalnymi przemyśleniami.

Robert Mielhorski

Pojawienie się w literaturze polskiej osobowości twórczej, dodajmy – oryginalnej i samoistnej oraz niezależnej osobowości twórczej, jaką jest Stanisław Czerniak, dla piszącego te słowa, ponad wszelką wątpliwość… nie zostało docenione, zostało wręcz przeoczone… Czytając „Mistykę, zwierzęta i koany”, miałem pewność, że liryka Czerniaka czekała przez wszystkie te lata na swojego odkrywcę, egzegetę, krytyka… Krzysztof Derdowski rzuca się w świat poezji Czerniaka powodowany fascynacją jaką żywi wobec liryki autora „Samowiedzy”, pełen wiary, że obcuje oto z poetą, którego nie tylko warto, ale nade wszystko trzeba, bezwzględnie trzeba dla dobra kultury polskiej odkryć, odzyskać… Derdowski nie jest profesjonalnym literaturoznawcą, ale jego praca jest robotą literaturoznawczą pełną gębą. Pod względem metodologicznym to robota niemal wzorcowa. Co jednak istotne, rozprawa Derdowskiego jest nie tylko i wyłącznie rozprawą naukową… Derdowski pisze uważnie i poważnie, ale przy tym lekko i z wdziękiem, zachowując równowagę pomiędzy wywodem analitycznym a wywodem interpretacyjnym.

Janusz Drzewucki

grudzień 2013 |

| 37

w y da r z e n i a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5.12.2013, godz. 18.00, WiMBP (Biblioteka Główna ul. Stary Rynek 24)

Spotkanie autorskie z Angeliką Kuźniak połączone z promocją książki „Papusza” Spotkanie organizowane przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Bydgoszczy we współpracy ze Stowarzyszeniem Romów w Bydgoszczy „Romano Dzipen” oraz Szkołą Podstawową nr 37 w Bydgoszczy.

Angelika Kuźniak – autorka opowieści reporterskich „Marlene” (czarne 2009) i „Papusza” (czarne 2013) oraz współautorka dwóch reportaży zamieszczonych w nominowanym do Nagrody Literackiej Nike 2008 tomie Włodzimierza Nowaka „Obwód głowy”. Trzykrotnie uhonorowana nagrodą Grand Press, kilkakrotnie nominowana do Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej. Za wywiad z Hertą Müller, opublikowany w „Dużym Formacie”, otrzymała w 2010 roku Nagrodę im. Barbary łopieńskiej.

10.12.2013, godz. 18.00, WiMBP (Biblioteka Główna ul. Stary Rynek 24)

Spektakl poetycki oparty na wierszach Juliana Tuwima pt. „Do Ciebie wracam wciąż” Spektakl pokazuje poetę, który z perspektywy dalekiej emigracji wraca do ulubionych miejsc z dzieciństwa i młodości. Wraz z aktorami widzowie odbywają „wędrówkę w czasie” od początków XX wieku, odwiedzają Łódź i Warszawę. Wspaniała poezja Juliana Tuwima w interesujący sposób inscenizowana, daje gwarancję wielu przeżyć, ciekawych refleksji, rozbawienia, a także okazję do spotkania z klimatami, których już dawno nie ma.

Scenariusz i reżyseria: Eugeniusz Rzyski, występują: Wanda Dolman-Rzyska i Eugeniusz Rzyski.

Wybrane zajęcia edukacyjne w grudniu 3.12.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Z wizytą w warsztacie Świętego Mikołaja – głośne czytanie książki Michaela Bonda, pt.: „Paddington i świąteczna niespodzianka” – zajęcia dla dzieci.

6.12.2013, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Pocztówki świąteczne z dawnych lat: o historii kartek świątecznych – zajęcia edukacyjne dla seniorów.

6.12.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) Tworzymy z fantazją ozdoby choinkowe. Czytanie fragmentu książki pt. „Wielka świąteczna Księga” – zajęcia literacko-plastyczne dla dzieci.

9.12.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 6 dla dzieci i młodzieży ul. Noakowskiego 4) Niezwykła Gwiazdka – konkurs czytelniczy i plastyczny.

38 |

| grudzień 2013

10.12.2013, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Bałwankowa przygoda – zajęcia plastyczne połączone z głośnym czytaniem.

10.12.2013, godz. 13.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Bajkowe biografie: Święty Mikołaj – zajęcia literackie dla dzieci.

12.12.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 1 dla dzieci i młodzieży ul. Powstańców Wielkopolskich 26) Magiczne święta, wykonujemy dekoracje świąteczne – zajęcia plastyczne.

13.12.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży ul. Bohaterów Kragujewca 11) Magia świąt – zajęcia literacko-plastyczne.

13.12.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) W kręgu tradycyjnych obrzędów i zwyczajów ludowych – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

16.12.2013, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosłych i dla dzieci ul. Łanowa 2) Wigilijne spotkanie w bibliotece – świąteczne spotkanie dla seniorów z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia.

17.12.2013, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) Poznajemy książkę pt. „Wigilijna opowieść” autorstwa Briana Wildsmitha – zajęcia literackie dla dzieci.

17.12.2013, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul.

Broniewskiego 1) Magia świąt – śpiewanie kolęd, przygotowanie ozdób świątecznych – zajęcia dla dzieci.

18.12.2013, godz. 13.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych ul. M. Konopnickiej 28) Ławeczka Tuwima – spektakl słowno-muzyczny z okazji Roku Tuwima w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Spożywczych w Bydgoszczy.

19.12.2013, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych ul. Czerkaska 11) Świąteczne spotkanie czytelników seniorów w bibliotece.

23.12.2013, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 7 dla dorosłych i dla dzieci ul. Nakielska 175a) Polskie tradycje świąteczne – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

27.12.2013, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) Podróże małe i duże, czyli kostką do gry po Azji – gra edukacyjna dla najmłodszych. inf. Jolanta Planer

w y da r z e n i a Biblioteka Główna UKW Środy z filozofią miłości: 4.12.2013, godz. 18.30 Wykład Prof. Mariana Grabowskiego (UMK) – O miłości seksualnej.

MARIAN GRABOWSKI (ur. 1951) – Wydział Teologiczny UMK – doktor habilitowany fizyki teoretycznej, profesor filozofii. Zajmuje się antropologią filozoficzną, aksjologią.

11.12.2013, godz. 18.30 Prelekcja Marcina Lewandowskiego – O jasności twarzy i poznaniu wnętrza drugiej osoby.

MARCIN LEWANDOWSKI (ur. 1981) filozof, pedagog.

Zainteresowany popularyzacją myśli antropologicznej i estetycznej, a także dydaktyką filozofii.

10 grudnia 2013, godz. 18.00, Biblioteka UKW, Galeria (I piętro) ul. Szymanowskiego 3. Wystawa będzie prezentowana do 11 stycznia 2014 r.

Spotkanie z cyklu: W bibliotece o sztuce

Otwarcie wystawy fotografii Cezarego Tomy „Piaskowe kompozycje” Cezary Toma – prof. UKW, biolog, filozof, artysta, pasjonat, specjalizuje się w fotografii artystycznej struktur przyrodniczych. „Piaskowe kompozycje” – artystyczna fotografia piasku – wystawa inspirowana przemyśleniami autora o jedności człowieka i środowiska naturalnego. Piękno piasku z nadbałtyckich plaż przedstawione w na-

C e z a r y To m a , f o t o g r a f i a z c y k l u P i a s k o w e k o m p o z y c j e

turalnej formie, będącej efektem działania wiatru i fal.

Struktura i barwa piasku, zdefiniowanego jako nieciągły element środowiska losowo wypełniający przestrzeń, ujęta jest w unikalne kompozycje. Sposób prezentacji powoduje czasem, że przypomina bardziej malarstwo niż fotografię.

Spotkanie poprowadzi prof. Aleksander Jankowski. inf. Barbara Maklakiewicz

Klub „Arka” BSM 2.12.2013, poniedziałek, godz. 17.00 Gość specjalny – spotkanie z Przewodniczącym Rady Nadzorczej BSM Panem Januszem Pruskim

30.12.2013, poniedziałek, godz. 17.00 Podsumowanie roku – spotkanie Koła Miłośników Szwederowa

3.12.2013, wtorek, godz. 16.00 „Podróże św. Mikołaja” ćwiczenia plastyczne z wyobraźni - zajęcia plastyczne dla dzieci

Ponadto: – W każdą środę od godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów – W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów (dwie grupy: I – godz. 9.00, II – godz. 10.00) – We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci – Zapraszamy na zajęcia z Rytmiki dla dzieci w wieku do 6 lat – Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne)

5.12.2013, czwartek, godz. 16.00 Szkice światłocieniowe martwej natury – zajęcia plastyczne dla dzieci 9.12.2013, poniedziałek, godz. 17.00 „Ozdoby choinkowe” stroiki, łańcuszki na nasze choinki – spotkanie Klubu Seniora 16.12.2013, poniedziałek, godz. 17.00 „Przy wigilijnym stole” spotkanie opłatkowe w Klubie Seniora 17.12.2013, wtorek, godz. 16.00 Świąteczna kartka – konkurs plastyczny dla dzieci 30.12.2013, poniedziałek, godz. 17.00 „Sylwester” zabawa taneczna w Klubie Seniora

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w dniach: poniedziałki godz. 10-14, wtorki i środy godz. 14-19 Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. grudzień 2013 |

| 39

w y da r z e n i a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 1.12.2013, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia Dzieciom W świątecznym nastroju

4.12.2013, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

KONCERT SPECJALNY Małgorzata Wasiucionek skrzypce Marta Kordykiewicz wiolonczela Łukasz Chrzęszczyk fortepian NAGRODA REKTORÓW UCZELNI MUZYCZNYCH DLA LAUREATÓW FESTIWALU SZTUKI MŁODYCH 2012 w programie: W.A. Mozart – VII Trio C-dur K. 548 M. Ravel – Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę J. Brahms – I Trio fortepianowe H-dur op. 8

S. Rachmaninow – Preludium g-moll op. 23 nr 5 (opracowanie na organy Zygmunt Rychert) C. Franck – Finał op. 21 Małgorzata Klorek ukończyła studia muzyczne na wydziałach Wychowania Muzycznego oraz Instrumentalnym Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Studiowała grę na organach pod kierunkiem prof.

Romualda Sroczyńskiego.

Swoje umiejętności doskonaliła u wybitnych pedagogów w Polsce, Niemczech, Belgii, Holandii i Czechach.

Prowadzi ożywioną działalność koncertową w kraju i za granicą. Od wielu lat organizuje Kurs Interpretacji Muzyki Organowej w Szczecinie dla uczniów szkół gimnazjalnych i średnich pod kierunkiem prof. Andrzeja Chorosińskiego (Polska) oraz Kurs Improwizacji Organowej pod kierunkiem prof. Tomasza Adama Nowaka (Niemcy). Jest koordynatorem projektu polsko-niemieckiego Europejskiej Akademii Organowej w Angermunde (Niemcy). Z wielkim sukcesem prowadzi klasę organów w Zespole Szkół Muzycznych w Szczecinie. Jest kierownikiem artystycznym Międzynarodowych Festiwali Organowych w Świnoujściu, Międzyzdrojach i Kolbudach.

6 grudnia 2013, piątek, godz. 12.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Wykład dr Małgorzaty Klorek Tr i o U n i w e r s y t e t u M u z y c z n e g o Fr y d e r y k a C h o p i n a

Zespół powstał w 2013 roku z inicjatywy trójki studentów dyplomowego roku Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, których artystyczne ścieżki już wcześniej wielokrotnie spotykały się na płaszczyznach najrozmaitszych przedsięwzięć z dziedziny muzyki kameralnej. Ostatnim efektem ich współpracy jest III nagroda na XVIII Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej im. Kiejstuta Bacewicza w Łodzi.

5.12.2013, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CIV Koncert organowy Małgorzata Klorek organy w programie J.S. Bach – Ricercar a 6 z Musikalisches Opfer BWV 1079 A. Guilmant – March Lift up your heads op. 15 nr 2 G. Fauré – Siciliana (opracowanie na organy Zygmunt Rychert) 40 |

| grudzień 2013

Organy i organiści w kaplicy zamkowej w Szczecinie do 1944 roku 8.12.2013, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLIX Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Dzwonki sań 10.12.2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCXLVII Bydgoski Wtorek Muzyczny Piotr Reichert altówka Joanna Czapińska-Wróblewska fortepian w programie F. Schubert – Sonata arpeggione a-moll D. 821

w y da r z e n i a Katarzyna Rymarczyk sopran Agnieszka Piass sopran Studenci klasy śpiewu prof. Katarzyny Rymarczyk i mgr Agnieszki Piass Katarzyna Nowaczewska-Manthey fortepian w programie kolędy i pastorałki

J. Brahms – Sonata e-moll na fortepian i wiolonczelę nr 1 op. 38 (transkrypcja na altówkę) H. Vieuxtemps – Elegia op. 30 15.12.2013, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CXXXIX Koncert Pałacowy – Christus natus est nobis

17.12.2013, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert Wigilijny Pedagodzy, goście, studenci AM w Bydgoszczy

inf. Anna Cudo

Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” Bydgoski klub gen. „Grota” istnieje od czerwca 2012 roku.

Klub organizuje regularnie spotkania z historykami, specjalistami z zakresu okupacji i powojennego zniewolenia oraz twórcami filmowymi, czy świadkami historii. Naszą intencją jest stworzenie platformy do dyskusji o zapomnianych, przemilczanych lub fałszowanych w latach totalitarnej propagandy faktach z dziejów historii Polski. Pragniemy również, by Klub stał się ważnym ogniwem systemu edukacji w regionie i przyciągał młodzież szkolną oraz studentów.

5.12.2013, godz. 17.00, Dom Polski W grudniu Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Bydgoszczy zaprasza na spotkanie:

dr Joanna Lubecka „Słowo w służbie propagandy. Niemiecka narracja dotycząca II wojny światowej” Polityka historyczna jest bardzo istotnych elementem kształtowania postaw państwowych i narodowych; bardzo wyraźnie widać to w dzisiejszych Niemczech, gdzie dużą wagę przykłada się do relatywizowania niemieckiej odpowiedzialności za hekatombę II wojny światowej. inf. Remigiusz Ławniczak

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 3.12.2013, wtorek, godz. 16.00, Sala nr 5 Magiczne pudełeczka – zajęcia manualne dla dzieci w wieku szkolnym 4.12.2013, środa, godz. 16.00, Sala nr 5 Czarne złoto – co to? – historia i tradycje barbórkowe – spotkanie tematyczne dla dzieci w wieku szkolnym 6.12.2013, piątek, godz. 16.00, Sala nr 5 Spotkanie z Mikołajem – zgadywanki, niespodzianki, spotkanie dla dzieci b/o wieku 11.12.2013, środa, godz. 16.00, Sala nr 5 Świąteczne podróże małe i duże czyli poznajemy

zwyczaje i tradycje bożonarodzeniowe w Polsce i na świecie – spotkanie tematyczne dla każdego 13.12.2013, piątek, godz. 16.00, Sala nr 5 Ozdoby na choinkę – spotkanie manualne dla każdego 18.12.2013, środa, godz. 16.00, Sala kameralna Eliminacje do konkursu kolęd 20.12.2013, piątek, godz. 17.00, Sala kameralna Bydgoskie kolędowanie – miejski konkurs wokalny dla dzieci i młodzieży

inf. Anna Merder, Stefan Pacewicz

grudzień 2013 |

| 41

w y da r z e n i a Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto. byd.pl. Dodatkowe informacje: arek.blachowski@interia.pl lub tel. 52 567 00 07.

Galeria Nad Brdą, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00. Wystawa malarstwa czynna do 7 stycznia 2014 r.

Wystawa Ogólnopolskiego Pleneru dla Projektantów Funka 2013

K a t a r z y n a B e k i e r, J e s i e ń n a d B r d ą , f o t o g r a f i a

Wystawa fotograficzna czynna do 4 stycznia 2014 r.

Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00

Katarzyna Bekier „Aquapolis”

Katarzyna Bekier urodziła się w Bydgoszczy. Tu mieszka i pracuje. Jest absolwentką Gdańskiej Akademii Medycznej Wydziału Farmacji. Laureatka ogólnopolskich konkursów fotograficznych „Śladami Leona Wyczółkowskiego” (2008), „Stachura-Podróże” (2009). Interesuje ją malarski aspekt fotografii. Ulubione motywy twórczości to impresje wodne, pejzaż oraz minimalizm.

Więcej na stronie www.muzeumfoto.byd.pl

Ogólnopolski Plener dla Projektantów „Funka 2013” jest kolejnym, trzydziestym już plenerem, organizowanym nieprzerwanie przez Związek Polskich Artystów Plastyków „Polska Sztuka Użytkowa”. ZPAP „PSU” zrzesza projektantów z różnych dziedzin sztuk plastycznych, z przewagą architektury wnętrz. Formuła plenerów w ostatnim dziesięcioleciu zmieniła się z projektów-malarskich na wyłącznie malarskie. Stałą bazą wrześniowych plenerów jest od 25 lat ośrodek wypoczynkowy w Funce, zapewniający doskonałe warunki do tworzenia. W tym roku w plenerze uczestniczyło pięciu artystów plastyków – członków stowarzyszeń twórczych. Plener sponsorowany był częściowo przez Urząd Miasta Bydgoszczy oraz ze środków własnych.

Komisarz Pleneru – J.M. Kochanowski Więcej na stronie www.wernisaze.wsg.byd.pl.

6 grudnia 2013, piątek, godz. 16.00-18.00, Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Mikołajki w muzeum

Z okazji mikołajek zapraszamy serdecznie na lekcję muzealną, której towarzyszyć będzie wyjątkowe spotkanie ze św. Mikołajem. W programie dużo atrakcji, m.in. czary-mary w ciemni fotograficznej oraz zwiedzanie wystawy stałej, połączone z zabawami i konkursami dla dzieci.

Janusz Maciej Kochanowski, Mój jesienny pr z yjaciel

Więcej na stronie www.muzeumfoto.byd.pl.

Muzeum Fotografii WSG zaprasza dzieci i młodzież w wieku szkolnym do udziału w warsztatach oraz tematycznych lekcjach muzealnych. Oprócz zwiedzania z przewodnikiem oferujemy także m.in. zajęcia w ciemni fotograficznej i atelier.

42 |

| grudzień 2013

12 grudnia 2013, czwartek, godz. 12.00-17.00, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Wigilijne Biesiadowanie „Kocham Boże Narodzenie na ludowo”

Już niebawem pachnące choinką, piernikiem i barszczem święta Bożego Narodzenia. Z tej okazji zachęcamy do spędzenia czasu w miłej, serdecznej i świątecznej atmosferze. Tematem czwartej edycji spotkania literacko-muzycznego „Wigilijne Biesiadowania” będą tradycje bożonarodzeniowe oraz smaki kuchni regionalnej Kociewia. Prowadzenie: Monika Grzybowska (opiekun

w y da r z e n i a Studenckiego Koła Literackiego WSG) oraz Magdalena Potulska (członek Studenckiego Koła Literackiego WSG). Patronat: Lokalna Grupa Działania „Gminy Powiatu Świeckiego” oraz Urząd Gminy w Jeżewie.

Program:

Kiermasz Bożonarodzeniowy 12.00-17.00, Galeria Nad Brdą Naszymi gośćmi będą członkinie Kół Gospodyń Wiejskich z terenu gminy Jeżewo, pod przewodnictwem Ewy Szabowskiej, które przygotują stoisko z asortymentem bożonarodzeniowym. Będzie można zaopatrzyć się w rozmaite smakołyki domowej roboty (pasztety, pierniki, pierogi, uszka, krokiety, kiełbasy, pierniczki, ciasta, chleb, barszcz, grzyby suszone, jajka wiejskie i in.), ozdoby, stroiki i dekoracje świąteczne, choinki i jemiołę.

Spotkanie z tradycją 12.30-13.30, sala widowiskowa APK Spotkanie z Gertrudą Woźnicką, „kociewską gawędziarką”, która opowie po kociewsku o świątecznych tradycjach. Zobaczymy także tańce ludowe oraz usłyszymy kolędy i pastorałki w wykonaniu zespołu „Rychławiaki” z Rychławy (gmina Nowe).

Warsztaty ozdób bożonarodzeniowych „Zrób to sam”

13.30-14.30, sala widowiskowa APK Prezentacja rzeźb i płaskorzeźb z drewna oraz pokaz ich tworzenia. Prowadzenie: Stefan Glaza.

14.30-15.30, sala widowiskowa APK Pokaz tworzenia ozdób choinkowych (bombki, aniołki itp.) na szydełku, m.in. metodą karczocha oraz wstążeczkową. Prowadzenie: Monika Czerwonka.

Więcej szczegółów na wortalu kultura – www.kultura.byd.pl.

Zapraszamy do udziału w konferencji „Student 50+”, stanowiącej podsumowanie zadania pn. „Regionalna Sieć Uniwersytetu Trzeciego Wieku WSG szansą rozwoju kulturalnego i artystycznego Seniorów”, realizowanego ze środków, pozostających w dyspozycji MKiDN, która odbędzie się 18 grudnia 2013 r. w Wyższej Szkole Gospodarki.

W ramach wspomnianego zadania zorganizowanych zostało 15 bezpłatnych warsztatów tematycznych: tworzenia własnej biżuterii, scrapbookingu, decoupage, filcowania, malarstwa, rysunku i batiku. Konferencji towarzyszyć będzie wystawa fotograficzna, dokumentująca prace artystyczne wykonane przez seniorów podczas warsztatów. Ponadto wydana zostanie publikacja podsumowująca pt. „Student 50+”.

Więcej szczegółów na stronie www.u3w.byd.pl w zakładce „Projekty”.

Akademia Kreatywności Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG została stworzona dla twórczych osób, które poszukują inspiracji, nowych dróg rozwoju i możliwości działania. Zapraszamy na zajęcia m.in. z malarstwa, fotografii, architektury, designu, dziennikarstwa, muzyki oraz tańca.

Więcej szczegółów na stronie www.apk.wsg.byd. pl w zakładce „Akademia Kreatywności”. Dodatkowe informacje: centrum@byd.pl lub tel. 52 567 00 63/68. inf. Elżbieta Schulz

Dom Kultury MODRACZEK 5.12.2013, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny

Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Kolumb - historia nieznana” cz. 1 Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski

9.12.2013, poniedziałek, godz. 17.30, wstęp wolny

Czytamy bajki dzieciom –„Opowiadania Wigilijne” 11.12.2013, środa, godz. 15.00

Spotkanie w Klubie Seniora 12.12.2013, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny

Kawiarnia Literacka

Gość: Małgorzata Mówińska-Zyśk, bydgoszczanka. Przez 22 lata pracowała jako skrzypaczka w Filharmonii Pomorskiej w Orkiestrze Kameralnej „Capella

Bydgostiensis”. Autorka dwóch tomików poetyckich: „Z zamyśleń” (2011) i „Dopóki” (2012) oraz zbioru fraszek.

Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska.

17.12.2013, wtorek, godz. 9.00-12.00

Bożonarodzeniowy Przegląd Jasełek Przedszkolnych 21.12.2013, sobota, godz. 17.00, wstęp wolny

Kolędowanie w Modraczku 28.12.2013, sobota, godz. 15.30-22.00, impreza biletowana

Sylwestrowa Zabawa w Klubie Seniora grudzień 2013 |

| 43

w y da r z e n i a Makroconcert 2.12.2013, poniedziałek, godz. 17.00 i 20.00, Opera Nova „Miło jest spojrzeć z góry na tłumy ludzi kołyszących się w rytm wielkich przebojów.”

Glenn Miller Glenn Miller Orchestra, czyli Wil Salden i jego znakomity zespół profesjonalnych muzyków, którzy specjalizują się w tradycyjnej aranżacji bigbandowego brzmienia, powraca do Polski z koncertami w ramach trasy Swing is Our Kind of Music. W najnowszym 2-godzinnym programie Wil Salden połączył wszystkie klasyki Glenna Millera z najbardziej znanymi kompozycjami innych big-bandowych liderów (m.in. Count Basie, Harry James, czy Ray Anthony), a wspaniała orkiestra dodała do nich żywiołowości i pikanterii. Wyjątkowego uroku koncertowi nadaje wokalistka Ellen Bliek, która upamiętnia cudowne melodie ery swingu, oddając w ten sposób hołd artystom lat 40. Już w grudniu w Bydgoszczy, Gdańsku, Wrocławiu, Krakowie, Warszawie i Zabrzu będziemy mogli usłyszeć Moonlight Serenade, A String Of Pearls, Little Brown Jug, Pennsylvania 6-5000, In The Mood, czy Somewhere Over The Rainbow w najlepszym wydaniu, jaki może zapewnić tylko ta grupa – GLENN MILLER ORCHESTRA! Orkiestra Glenna Millera jest najpopularniejszą i najbardziej pożądaną kapelą swingową na świecie. Mimo, iż początki orkiestry sięgają lat 30. ubiegłego stulecia, to właśnie ona jest niekwestionowanym liderem big-bandowego formatu po dziś dzień. Dzięki tak wyśmienitym utworom jak Moonlight Serenade, In the Mood, Tuxedo Junction, A String Of Pearls, czy Little Brown Jug kapela ugruntowała swoją pozycję na muzycznej scenie. Po śmierci założyciela orkiestry – Glenna Millera, jego najbliższy przyjaciel – Tex Beneke, postanowił kontynuować działalność zespołu już pod nazwą The World Famous GLENN MILLER ORCHESTRA. Od tego momentu grupa nieprzerwanie występuje na całym świecie, dając blisko 300 koncertów rocznie. Śmiało można powiedzieć, że formacja Glenna Millera to kopalnia hitów. „Każdy muzyk lub kompozytor marzy o stworzeniu absolutnie wyrazistego brzmienia, które natychmiastowo będzie rozpoznawalne zaledwie po kilku pierwszych taktach”. Słowa te, wypowiedziane przez lidera orkiestry – Glenna Millera, stały się ogromną inspiracją dla Wila Saldena. Dyrygent, jako perfekcjonista, zawsze wymagał tego samego od każdego członka grupy. To właśnie jego podejście do pracy sprawiło, że otrzymał on od publiczności najcenniejszą nagrodę – podziw i zachwyt. Za swoją wieloletnią pracę i zaangażowanie Wil Salden został mianowany przez prezesa wytwórni na stanowisko głównego dyrygenta Orkiestry. Zespół został okrzyknięty najpopularniejszym na świecie, a jego grafik był zawsze wypełniony występami oraz 44 |

| grudzień 2013

współpracą z innymi artystami min. Frankiem Sinatrą, Johnnym Desmondem, Ericiem Delaneyem. Prestiż jaki towarzyszy ich występom wart jest każdych pieniędzy.

Orkiestra Glenna Millera nie tylko zapełnia sale po brzegi, ale także jest zapraszana by uświetnić swoją obecnością najbardziej elitarne przyjęcia dla ludzi ze świata polityki i biznesu.

Muzyczną wizytówką kapeli jest niewątpliwie Moonlight Serenade, choć jeśli wierzyć plotkom, oryginalne brzmienie orkiestry zrodziło się z przypadku. Podczas jednego z koncertów główny trębacz doznał kontuzji.

Brakujące miejsce musiały uzupełnić charakterystyczne tony klarnetu. To właśnie ten zbieg okoliczności przyczynił się do powstania niepowtarzalnych dźwięków, z których Orkiestra Glenna Millera słynie od ponad siedemdziesięciu lat i śmiało można powiedzieć, że jest to kapela ponadczasowa.

Na historię grupy składa się nie tylko wieloletnia działalność koncertowa, ale także inne osiągnięcia. Ani Beatlesi, ani Elvis Presley nie mogą poszczycić się taką liczbą hitów królujących na pierwszych miejscach list przebojów, jak właśnie Orkiestra Glenna Millera. Tylko ten zespół może poszczycić się czterdziestoma światowymi trasami koncertowymi, na które bilety zostały wyprzedane w ciągu jednego dnia! Jest to także jedyny zespół, który występuje przed większość dni w roku, dając blisko trzysta koncertów rocznie, odwiedza nawet najodleglejsze zakątki świata.

w y da r z e n i a Kochamy Cię Święty Mikołaju z Majką Jeżowską 8.12.2013, niedziela, godz. 10.30, Opera Nova Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży przy parafii św. Marka w Fordonie organizuje go po raz jedenasty. Cały dochód z tego specjalnego koncertu przeznaczony jest, jak zwykle, na obóz integracyjny, na który pojadą dzieci leczone w Klinice Hematologii i Onkologii Collegium Medicum w Bydgoszczy, podopieczni Domu Dziecka i uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Na scenie Opery Nova, poza gwiazdą Mają Jeżowską, wystąpi m.in. zespół Wojownicy Pana wraz z Przyjaciółmi oraz grupa Iskierki ze Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego. Podczas koncertu przeprowadzona zostanie zbiórka publiczna z przeznaczeniem na wyjazd dzieci. W foyer opery sprzedawane będą także świąteczne upominki.

Bilety-cegiełki na koncert, w cenie 30 zł, są do nabycia w Oratorium Dominiczek (budynek szkoły salezjańskiej, ul. Pod Reglami 1) oraz w Księgarni Ojca Pio (ul.

Gdańska 2, przy kościele Klarysek). Wszyscy ludzie gorącego serca, którzy dodatkowo zechcą wspomóc dzieci mogą także wpłacać pieniądze na konto: Alior Bank 19249000050000450031949896 z dopiskiem: koncert.

Te pieniądze również wspomogą charytatywny cel „Kochamy Cię Święty Mikołaju” inf. Grażyna Borakiewicz

D.K. Orion BSM 4.12.2013, wtorek, godz. 15.00 „Anioł z instrumentem” – wprowadzenie do tematu – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

5.12.2013, środa, godz. 17.00 „Między liryką a satyrą” – wieczór autorski Zdzisława Prussa.

5.12.2013, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

12.12.2013, środa, godz. 17.00 „Przy wigilijnym stole” – spotkanie opłatkowe w Klubie Miłośników Sztuki.

13.12.2013, czwartek, godz. 18.00 „Wigilia turystyczna” – spotkanie Grupy Aktywnego Wypoczynku.

17.12.2013, poniedziałek, godz. 16.00 „Kolęda” – ilustracja plastyczna do wiersza D. Gellner – zajęcia plastyczne dla dzieci.

18.12.2013, wtorek, godz. 17.00 „Miłość nam się narodziła” – spotkanie opłatkowe Klubu Miłośników Błonia.

19.12.2013, środa, godz. 17.00 „Festiwal smaków” – przepisy na świąteczne wypieki.

19.12.2013, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

20.12.2013, czwartek, godz. 15.00 „Ja, w kostiumie karnawałowym” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

21.12.2013, piątek, godz. 16.00 „Gwiazdka 2012” konkurs na najciekawszą kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci.

28.12.2013, piątek, godz. 17.00 „Zabawa sylwestrowa” w Kole Miłośników Sztuki.

Ponadto zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: • Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki godz. 16.00 • Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki godz. 14.00 • Gimnastyka TAI-CHI – poniedziałki i czwartki godz. 17.00 Pełny plan pracy Domu Kultury «Orion» BSM, z wyszczególnieniem wszystkich kół i sekcji zainteresowań, dostępny jest na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. grudzień 2013 |

| 45

w y da r z e n i a Pałac Młodzieży 4.12.2013, godz. 10.30 Obowiązują zapisy grup zorganizowanych: Ewa Sawoszczuk, tel. 52 321 00 81 wew. 333 Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha (spotkanie filmowe dla przedszkoli).

5.12.2013, godz. 10.30 6.12.2013, godz. 11.00 Film dla uczniów klas I-III szkół podstawowych.

Cena biletu: 6 zł. Kontakt i rezerwacja miejsc: Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359 Zapraszamy na film pt. „Gdzie jest Gwiazdka?”

Tytuł oryginalny: Reisen til julestjermen, reżyseria: Nils Gaup, produkcja: Norwegia 2012, czas trwania: 80 min Dawno, dawno temu jedyna córka władcy niewielkiego królestwa, Złotowłosa, wybrała się do lasu w poszukiwaniu Gwiazdy Bożego Narodzenia i… słuch o niej zaginął. Królowa zmarła z żalu i tęsknoty za córką, a król przeklął Gwiazdę, sprawiając, że w jego królestwie nastały smutek i ciemność. Legenda jednak głosi, że Złotowłosa wciąż żyje i powróci do królestwa, gdy tylko król odnajdzie Gwiazdę i przywróci jej blask.

Ponadczasowe wartości, które przekazuje film, takie jak wiara w to, że Dobro zwycięża Zło, a trud zostaje wynagrodzony, wraz z zawartymi w nim fantazją i magią, czynią „Gdzie jest Gwiazdka?” doskonałą rozrywką dla całej rodziny.

7.12.2013, godz. 10.00 Mikołaj zaprasza – impreza dla najmłodszych (gry i zabawy z Mikołajem).

10.12.2013, godz. 10.00 Wojewódzka konferencja dla nauczycieli, pedagogów oraz psychologów szkolnych połączona z warsztatami dotyczącymi pracy z uczniem zdolnym.

11.12.13 godz. 17.00, Galeria „Pałac”, Pałac Młodzieży w Bydgoszczy

„18 klatek” – wystawa zbiorowa: Agnieszka Trawczyńska, Magda Chełmicka i Maciej Madejsza

11 grudnia o godzinie 17.00 otwarta zostanie pierwsze od wielu lat zbiorowa wystawa uczestników zajęć Młodzieżowego Studia Fotografii działającego w Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy. Galeria „Pałac” będzie tym razem świętem trojga autorów, którzy od dłuższego czasu mają spory wpływ na kształt edukacyjnej, wychowawczej i artystycznej działalności pracowni fotograficznej Pałacu, a w tym roku szkolnym zdają maturę i… wyjeżdżają na studia.

Agnieszka Trawczyńska, Magda Chełmicka i Maciej Madejsza przedstawią wystawę „18 latek”, która pozornie jest niespójna stylistycznie tak, jak pozornie niespójne są światy, które rejestrują ich obiektywy. A jednak!

Ci, którzy zdecydują się przybyć na wernisaż zorientują się, że choć żywioły są czasem sobie przeciwstawne 46 |

| grudzień 2013

Magda Chełmicka, fotograf ia

Maciej Madejsza, fotograf ia

to jednak tworzą wspólny świat. Emocje i spojrzenia; warsztat i talent; woda-powietrze i ogień… „18 klatek” to rzut oka w dorobek. Przegląd portfolio. Zapis drogi do dorosłości, którą pokonywali wraz z uczestnikami zajęć pracowni fotograficznej Pałacu Młodzieży pod kierunkiem Jarosław Pabijana.

13.12.2013, godz. 12.00 Z nami się zawsze dogadasz – cykl zajęć skupionych wokół polszczyzny w ramach Poradni Języka Polskiego, wykład z elementami warsztatu.

13.12.2013, godz. 18.30 Pałacowe Planetarium zaprasza na pokazy nieba przez teleskop.

14.12.2013, godz. 15.30 i 19.00 Koncert Jubileuszowy z okazji 55-lecia Zespołu Pieśni i Tańca „Ziemia Bydgoska”. Opera Nova.

16.12.2013, godz. 12.00 „Wszechnica, czyli spotkania gimnazjalne z nauką”. Interdyscyplinarna, multimedialna, interaktywna impreza.

16-17.12.2013, godz. 15.00-18.00 Kiermasz ozdób i dekoracji świątecznych „Aniołkowo”.

w y da r z e n i a 18.12.2013, godz. 10.30 „Młodzi w integracji”. Kolejna edycja będzie połączona z Audycją Muzyczną Podczas spotkania nie zabraknie gier i zabaw integracyjnych, warsztatów twórczych, pogadanek i konkursów na temat świąt i świątecznych tradycji, wspólnego śpiewania kolęd w pięknej zimowej scenografii, a także słodkiego poczęstunku. Nad realizacją zadania czuwać będą animatorzy kultury, pedagodzy, artyści.

Koordynatorem spotkania jest Krzysztofa Kinczel i Patrycja Cywińska-Gacka. Obowiązują zapisy.

18.12.2013, godz. 16.00

„Rogate jasełka”

– spektakl w wykonaniu dzieci z pałacowego Klubu Promyczek. Wydarzenie połączone z akcją charytatywną pt. „Listy do św. Mikołaja” przygotowaną przez uczniów VIII Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy.

29.12.2013, godz. 11.00 Zygzak, czyli Zabawowy Klub Filmowy Malucha zaprasza dzieci od 2 roku życia na seanse filmowe i zabawę, gry i konkursy. Zawsze ostatnia niedziela miesiąca, godz. 11.00, sala kinowa Pałacu Młodzieży. Zygzak, to klub, w którym jest czas na oglądanie bajek, rozmowę o filmach, taniec, konkursy, gry… a przede wszystkim na dobrą zabawę. Dzieci – wstęp wolny, opiekun – 8 zł.

Oglądamy tylko polskie animacje! inf. Dominika Kosińska

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na kinowe seanse w grudniu Czwartek, 5 grudnia, godz. 19.30 Wypełnić Pustkę (Fill The Void), reż. Rama Burshtein, Izrael 2012, 87 min.

Czwartek, 12 grudnia, godz. 19.30 Miłość, reż. Sławomir Fabicki, Polska 2013, 106 min. Środa, 18 grudnia, godz. 19.30 Reżyseria Woody Allen (Woody Allen, a Documentary: Director’s Theatrical Cut), reż. Robert B. Weide, USA 2012, 113 min.

Czwartek, 19 grudnia, godz. 19.30 Ida, reż. Paweł Pawlikowski, Polska 2013, 80 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena pojedynczego biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego: 15 zł • cena biletu ulgowego: 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 6.12.2013, godz. 9.30

Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Gimnazjalnych w Szachach na 2013/2014 6-7.12.2013, godz. 16.00

Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Podstawowych w Szachach na 2013/2014

Celem imprez jest popularyzacja gry szachowej wśród dzieci i młodzieży, wyłonienie najlepszej „szachowej szkoły” w Bydgoszczy oraz podniesienie poziomu gry uczestników turnieju.

Szkoły reprezentowane będą przez 4 osobowe drużyny. Obowiązkowo w reprezentacji szkoły musi grać zawodniczka. Turnieje rozgrywane będą systemem szwajcarskim na dystansie 7-9 rund. Dla najlepszych szkół przewidziane są puchary, dla zawodników – nagrody rzeczowe. Nagrodę otrzyma również zwycięzca na poszczególnej szachownicy.

7.12.2013, godz. 10.00

Mikołajki osiedlowe Impreza dla dzieci organizowana wspólnie przez Radę Osiedla Wzgórza Wolności, MDK nr 2 oraz Gimnazjum nr 20, w programie spektakl teatralny dla dzieci,

rozgrywki szachowe, zawody w warcaby, tenis stołowy oraz gry i zabawy integracyjne dla dzieci i rodziców 14.12.2013, godz. 16.00, sala 2 Rozstrzygnięcie konkursu i otwarcie wystawy pokonkursowej IX Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego

„Bożonarodzeniowa Kartka Świąteczna” To propozycja dla dzieci i młodzieży, dla których tradycja ręcznego wykonywania kartek świątecznych jest nadal artystycznie atrakcyjna.

Organizatorzy dzięki konkursowi pragną przybliżyć również poprzez sztukę obrzędowość i tradycje Świąt Bożego Narodzenia, rozwinąć kreatywność u dzieci poprzez zastosowanie różnych technik plastycznych, w tym łączenia technik tradycyjnych z grafiką komputerową.

Konkurs rozegrany w 3 kategoriach wiekowych: przedszkola, szkoły podstawowe (I-III, IV-VI) oraz gimnazjum.

Spotkanie połączone zostanie ze sprzedażą kalendarzy z wydrukowanymi pracami dzieci oraz kartek świątecznych. Dochód ze sprzedaży przeznaczony będzie na cele charytatywne. inf. Bogna Blachowska

grudzień 2013 |

| 47

w y da r z e n i a Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 9.12.2013, godz. 10.30 – wernisaż, Arthol Galeria.

Wystawa czynna do 13 grudnia 2013 „W mojej rodzinie sztuka nie zginie” wystawa najciekawszych prac uczestników projektu – happening w ramach projektu Zapraszamy na otwarcie wystawy prac, które są rezultatem rękodzielniczych warsztatów integracyjnych w ramach projektu „W mojej rodzinie sztuka nie zginie”.

Projekt ten realizowany ze środków Miasta Bydgoszczy przez Stowarzyszenie Fordońska Piwnica ARTMUZA 5 wyzwolił potencjał twórczy dzieci i ich rodzin z dzielnicy Fordon. Nasza wystawa obejmie prace, które powstały podczas 5 zajęć warsztatowych. Będziemy mogli podziwiać różne formy tzw. sztuki użytkowej w nawiązaniu do tradycji i sztuki ludowej: od obrazków malowanych na szkle poprzez wytwory z filcu kolorowo wyszywane, papier czerpany, prace graficzne nawiązujące do twórczości Tuwima oraz bombki choinkowe bogato ozdabiane pasmanterią. Prace odzwierciedlają wiele umiejętności i pasji ludzi w różnym wieku. Otwarciu wystawy będą towarzyszyły dodatkowe warsztaty, które poprowadzi twórca ludowy. Z jego udziałem poznamy odchodzącą w zapomnienie sztukę wykonywania ozdób choinkowych ze słomy oraz z pasją oddamy się tworzeniu.

7.12.2013, godz. 12.00 „Polowanie na Fordon” – wernisaż wielkoformatowego fotoreportażu Marka Noniewicza w ramach projektu „Polowanie na Fordon – spotkania ze sztuką w przestrzeni.”

14.12.2013, godz. 11.30, Arthol Galeria. Wystawa czynna do 10.01.2014 „Białe na szarym – szare na białym” – w krainie świątecznych klimatów Zapraszamy do naszej ARTHOL GALERII na wystawę uczestników pracowni plastycznych. Walorowe fantazje w świątecznym klimacie wprowadzą nas w magiczny nastrój i klimat duchowych przeżyć. To młodzi adepci sztuki mają do przekazania własną, niepowtarzalną interpretację rzeczywistości i symbolicznych skojarzeń.

Ich prace nie poddają się klasyfikacji, epatują szczerością i intrygują ciekawą formą. W plastycznym zapisie emocji będą płatki śniegu, walorowe mandale imitujące bałwankowe transformacje, zimowe pejzaże, martwe natury i kompozycje tworzone w konwencji abstrakcyjnej. W trakcie wernisażu uczestniczyć będziemy w akcji plastycznej „Anielskie oblicze” połączonej z sesją fotograficzną. Przynieście swoje aparaty, a my gwarantujemy dobrą zabawę.

16.12.2013, godz. 17.00 Przedstawienia świąteczne, w których zaprezentują się koła teatralne i muzyczne. W wykonaniu Teatrzyku „Pinezka” będzie można zobaczyć przedstawienie pt.: „Porwanie choinek”, natomiast najmłodsi wychowankowie naszej placówki z koła teatralnego „Fiku-Miku” i Kółka Małego Muzyka zainscenizują przedstawienie jasełkowe „Zimowa przygoda z kolędami w tle”.

17.12.2013, godz. 16.30 „Gwiazdkowe mandale” – działania interdyscyplinarne na płaszczyźnie i w przestrzeni

4-6 grudnia 2013 „Choinka w lesie” – koncert świąteczny w ramach projektu „Muzyczna Scena” Jak co roku okres przedświąteczny to czas przygotowań, szczególnie wśród dzieci budzący wiele emocji.

Muzyka związana z tym okresem wprowadzi nas w atmosferę Świąt Bożego Narodzenia. „A kto tę choinkę zasiał w ciemnym lesie?” To pytanie Marii Konopnickiej z muzyką Zygmunta Noskowskiego wprowadzi dzieci w magiczny świąteczny czas.

Rezerwacja telefoniczna: 604 148 144 7.12.2013, godz. 10.30 „Świąteczna bombka” – ozdabianie form styropianowych pasmanterią w ramach projektu „W mojej rodzinie sztuka nie zginie”.

48 |

| grudzień 2013

19.12.2013, godz. 17.00 „Hej kolęda, kolęda – kolędujmy wraz” wspólne kolędowanie uczestników sekcji wokalnych MDK 5 wraz z rodzicami, nauczycielami i przyjaciółmi. inf. Justyna Siemianowska

w y da r z e n i a Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 4.12.2013, godz. 10.30

Impreza Mikołajkowa w Klubie Przedszkolaka

– spotkanie dzieci z Mikołajem, połączone z recytacją mikołajkowych wierszy, śpiewaniem piosenek i prezentacją układu tanecznego z parasolkami, również na maluchy czeka wspólna zabawa i konkurs „Bitwa na śnieżki”, a na zakończenie wręczenie drobnych upominków przez Świętego Mikołaja.

7.12.2013 Szachowy Turniej Mikołajkowy to wewnętrzna impreza Działu Szachowego MDK 1, rozgrywki odbywają się w różnych grupach zaawansowania.

11.12.2013, godz. 9.00, kinoteatr ADRIA

XVI Muzyczna Jesień Przedszkolaka – FINAŁ

Festiwal piosenki skierowany do dzieci 5-, 6-letnich z bydgoskich przedszkoli, którego celem jest promocja dziecięcej twórczości muzycznej oraz wyłonienie najlepszych zespołów, solistów, utalentowanych wykonawców, poprzez stworzenie możliwości wszechstronnego zaprezentowania ich uzdolnień. Mali uczestnicy prezentują swoje umiejętności wokalno-taneczne w jednej z pięciu kategorii konkursowych: śpiew (solo, duet, zespół), taniec zespołowy, opowieść taneczno-ruchowa.

13.12.2013, godz. 17.00, Galeria MDK 1

Otwarcie wystawy „Z teki kolekcjonera”

Wystawa prezentuje fragment zbioru obrazów zgromadzonych przez doktora Krzysztofa Rożnowskiego.

Znany w kręgach kultury doktor Krzysztof Rożnowski należy do ludzi, którzy nie potrafią obyć się bez obcowania ze sztuką szeroko rozumianą. To bywalec wernisaży, premier teatralnych, miłośnik muzyki zaprzyjaźniony z wieloma artystami z regionu i kraju. Od lat zbiera obrazy odwiedzając galerie i pracownie artystów. Powstał dzięki temu zbiór prac artystów bydgoskich, choć w zbiorach doktora są również obrazy twórców z innych części Polski.

Obraz Grzegorza Dębowskiego ze zbiorów Krzysztofa Rożnowskiego

Na wystawie zaprezentujemy część kolekcji, na którą składają się obrazy takich artystów jak: Grzegorz Dębowski, Marek Goliński, Wacław Kuczma, Grzegorz Pleszyński, Dorota Podlaska, Jerzy Puciata, Bogdan Rekowski, Henryk Starykiewicz, Jan Wodyński.

Opiekun Galerii Marek Goliński

10-20 grudnia 2013 Wystawa pocztówek i ozdób bożonarodzeniowych wykonanych przez dzieci uczęszczające na zajęcia do MDK 1.

20.12.2013, godz. 16.30

Koncert świąteczny

Zapraszamy na nastrojowy, wieczorny koncert kolęd i piosenek bożonarodzeniowych zorganizowany przez Pracownię Muzyczną MDK 1. To doskonały moment, by poczuć już atmosferę świąteczną. Wstęp wolny!

27.12.2013

Mistrzostwa UKS MDK 1

wewnętrzna impreza MDK 1; turniej szachów błyskawicznych. inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

grudzień 2013 |

| 49

w y da r z e n i a Klub „Odnowa” 2.12.2013, poniedziałek, godz. 15.15 TEATRZYK „Pinokio” zaprasza dzieci na gry i zabawy teatralne.

2.12.2013, poniedziałek, godz. 17.15 Otwarte zajęcia dla dzieci ZUMBATOMIC 3.12.2013, wtorek, godz. 12.40 GIMNASTYKA dla pań 50+ 6.12.2013, piątek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: „Świat postrzegany oczami pielgrzymującego podmiotu wierszy Jolanty Baziak”. Spotkanie z autorką poprowadzi Jolanta Kowalska.

9.12.2013, poniedziałek, godz. 15.15 TEATRZYK „Pinokio” zaprasza dzieci na gry i zabawy teatralne.

9.12.2013, poniedziałek, godz. 17.15 Zajęcia dla dzieci ZUMBATOMIC

10.12. 2013, wtorek, godz. 12.40 GIMNASTYKA dla pań 50+ 13.12.2013, środa, godz. 14.30 „Hej kolęda, kolęda…” montaż słowno-muzyczny przygotowany przez dzieci i młodzież z Klubu „Odnowa”.

16.12.2013, poniedziałek, godz. 15.15 TEATRZYK „Pinokio” zaprasza dzieci na gry i zabawy teatralne.

16.12.2013, poniedziałek, godz. 17.15 Zajęcia dla dzieci ZUMBATOMIC 17.12.2013, wtorek, godz. 12.40 GIMNASTYKA dla pań 50+ 18.12.2013, środa, godz. 14.30 Spotkanie wigilijne w Klubie Seniora „Kalina”.

Galeria Autorska i Pracownia Plastyczna ArtGallery 4.12.2013, środa, godz. 17.30

Spotkanie autorskie ze Zdzisławem Prussem

Zdzisław Pruss (ur. 5 września 1942 w Wiśniewie, powiat koniński) – poeta, dziennikarz, satyryk. Od 1954 związany z Bydgoszczą. Studiował filologię polskią na UMK w Toruniu, w latach 1965-1991 był redaktorem rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, od 1991 dziennikarzem w „Dzienniku Wieczornym”.

Od czasów studenckich prowadzi ożywioną działalność estradową jako twórca kabaretów literackich (O-Wady. Eksces Wieczorny, Piąte Koło), autor tekstów, wykonawca, konferansjer. W 1978 Teatr Polski w Bydgoszczy wystawił pełnospektaklowe widowisko kabaretowe jego autorstwa (Wszystko do Desy, reż. A. Walden i J. Błeszyński). Od 1996 jest autorem dorocznych Bydgoskich Szopek (Kawiarnia Artystyczna Węgliszek).

Od 1964 r. publikuje wiersze i drobne formy satyryczne.

Laureat kilku konkursów literackich (m.in. na słuchowisko), autor kilkunastu tomów wierszy, książek satyrycznych i wspomnieniowych. Z inicjatywy Zdzisława Prussa, pod jego redakcją i we współautorstwie powstały trzy pozycje leksykonowe: Bydgoski Leksykon Teatralny (2000), Bydgoski Leksykon Operowy (2002) i Bydgoski Leksykon Muzyczny (2004).

Wystawa prac Małgorzaty Biernat-Świtoniak

Małgorzata Biernat-Świtoniak ukończyła Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie na Wydziale Malarstwa w Instytucie Wychowania Artystycznego (1989 r.). Zajmuje sie głównie malarstwem w technikach własnych, są to również obrazy witralowe, olejo-spreye dużego i małego formatu. Temat przewodni 50 |

| grudzień 2013

w jej obrazach to przede wszystkim człowiek… jego myśli uwikłane w surrealistycznej rzeczywistości.

Od 2004 r. związana z Bydgoszczą i Grupą plastyczną „IMPRESJA” działającą w 1 Brygadzie Logistycznej im.

Kazimierza Wielkiego. Ma na swoim koncie wiele wystaw indywidualnych m.in. w Lublinie, Dęblinie, Warszawie, Poznaniu, Kiekrzu, Bydgoszczy jak również wystaw zbiorowych m.in. w Warszawie, Krakowie, Lublinie, Dęblinie, Rykach, Sieradzu, Przemyślu, Rzeszowie, Świdwinie, Bydgoszczy. Jej działalnośc w dużej mierze łączy środowisko plastyków działających” przy wojsku” i w związku z tym ma wiele nagród i wyróżnień w konkursach plastycznych organizowanych dla malarzy profesionalnych i ich wychowanków.

Od 25 lat działa w tej ostatniej dziś fazie kultury, która w instytucji WP” wisi na włosku”. Jej twórczość gości również u odbiorców za granicą m.in w Anglii, USA, Francji, Niemczech i Japonii. inf. Anna Osińska

w y da r z e n i a Galeria Sztuki Wozownia 22.11.2013 – 5.01.2014

JAMAIS VU Agata Biskup, Przemek Czepurko, Petr Dub, Pavla Sceranková, Dominika Skutnik Kuratorka: Maria Niemyjska Wystawa Jamais vu prezentuje prace pięciu artystów, którzy w różny sposób zainteresowani są problemem widzenia, posługując się abstrakcyjnymi lub quasi-abstrakcyjnymi formami. W ich działaniach aktywność wizualna funkcjonuje jednocześnie jako temat i materia sztuki. Percepcję tych artystycznych rzeczywistości odnieść można do terminu „jamais vu” – pojęcie to stosowane jest przez psychologię na określenie nagłego poczucia dziwności, nierealności oglądanych rzeczy.

Zgromadzone na wystawie prace sygnalizują przekonanie o niezwykłej złożoności świata wizualnego oraz wskazują na współczesne znaczenie abstrakcji.

Koncepcja wystawy wychodzi od spostrzeżenia, że przedmiotem szczególnego zainteresowania w sztuce staje się „struktura pola wizualnego“, a celem wielu działań artystycznych jest odkrywanie i badanie procesów powstawania „jednostek wizualnych”. Koncentracja na mechanizmach widzenia ma rodowód modernistyczny i związana jest z rozwojem sztuki abstrakcyjnej.

Mimo, że termin abstrakcja przynależy przede wszystkim do kontekstu kulturowego modernizmu, wystawa stawia pytanie o to, czym podyktowana jest potrzeba kreowania form abstrakcyjnych współcześnie i jakim językiem można o nich mówić.

światem wewnętrznym a zewnętrznym oraz jego problemy z własną identyfikacją i tożsamością: m. in. cykle „Tatuaż-ciało”, „Zmagania”, „Ersatz”, „Marzenia”, „Rozstrojenie”.

22.11.2013 – 5.01.2014

Katarzyna Giełżyńska „C()n du it – chmura znaczników” W przestrzeni jednej z małych sal w Wozowni Katarzyna Giełżyńska realizuje instalację wideo, do której dołączona jest książka z poezją wizualną. „Wideotomik „Cn Du It” to zbiór poetyckich klipów słowno-muzycznych, prezentujących najważniejsze zjawiska w kulturze wizualnej oraz stawiających pytania o miejsce człowieka w sferze on-line i o tożsamość w czasach awatarów.

Intensywne, wyraziste oraz ironiczne obrazy zyskują postać wideofraszek – Giełżyńska humorystycznie ukazuje internetowe „rytuały”, jak klikanie, czatowanie czy postowanie” (Urszula Pawlicka).

22.11.2013 – 5.01.2014

Krzysztof Kurłowicz „Rozstrojenie”

Kuratorka: Ewelina Jarosz „Na wystawie zaprezentowany zostanie nowy cykl prac fotograficznych oraz projekcja wideo Krzysztofa Kurłowicza pt.: Rozstrojenie. Cykl ten, wpisując się w poetykę ważniejszych tytułów składających się na ouevre fotografa (Ersatz, Marzenia, Zmagania), podejmuje i zarazem „rozstraja” wybrane wątki jego wcześniejszych poszukiwań artystycznych.” – zapowiada kuratorka Ewelina Jarosz - „Prace nazywane Rozstrojeniem odnoszą się do określenia stanu niegotowości instrumentu muzycznego do użytkowania, a także opisującego kondycję nerwową człowieka. „Rozstrojenie” postrzegane jest raczej jako moment niepożądany, tymczasowe rozregulowanie poprzedzające pożądany stan „nastrojenia”.

Krzysztof Kurłowicz – ur. 1970. W roku 1999 uzyskał dyplom tłumacza akademickiego na Wydziale Filologicznym Universität Leipzig (Niemcy). W swej twórczości posługuje się różnymi technikami fotograficznymi.

Zajmował się wieloma tematami, ostatnim okresie w obszarze jego zainteresowań znajduje się głównie człowiek, jego ciało jako przestrzeń mediacji między

Katarzyna Giełżyńska, twórca animacji, montażystka, reżyserka telewizyjna, motion grafik (w czeskiej telewizji). Interesuje ją szeroko rozumiana kultura duchowa. Z wykształcenia artysta plastyk, ale studiuje też filozofię i filologię czeską. Związana z Toruniem, studiowała Plastykę Intermedialną na WSP UMK. Od 8 lat mieszka w Pradze.

Galeria Sztuki WOZOWNIA, 87-100 Toruń ul. Rabiańska 20, tel. 56 622 63 39, www.wozownia.pl, e-mail: wozownia@wp.pl, dyrektor: Anna Jackowska grudzień 2013 |

| 51

w y da r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 6.12.2013, piątek, godz. 18.00, miejsce: ACKiS Od Nowa. Wstęp wolny Myślą poruszone – performance taneczny w choreografii Marty Zawadzkiej.

Myślą poruszone W mikołajkowy wieczór, 6 grudnia podsumowana zostanie tegoroczna edycja projektu Myśl w ruchu, który dzięki dofinansowaniu z środków Instytutu Muzyki i Tańca realizuje Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu, a adresatami są uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z województwa.

Myśl w ruchu jest projektem interdyscyplinarnym, który podnosi kompetencje estetyczne młodych ludzi w zakresie odbioru sztuki tanecznej oraz – w pewnym stopniu całej sztuki współczesnej. Autorką projektu i jego koordynatorką jest Marta Zawadzka – tancerka, choreografka, pedagog, instruktor tańca WOAK a także teoretyk i badaczka tańca współczesnego.

W tegorocznej edycji projektu Myśl w ruchu udział wzięli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

7.12.2013, godz. 11.00, miejsce: ACKiS Od Nowa.

Wstęp wolny!

Finał przeglądu Teatr w ramach XXII Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu

Osiem teatralnych spojrzeń na świat

Siódmego grudnia w toruńskiej Od Nowie odbędzie się przegląd Teatr zorganizowany przez Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. Teatr zamyka cykl konkursów dla artystów-amatorów, które odbywają się w ramach XXII Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu. Tegoroczny przegląd będzie bardzo zróżnicowany. Na scenie zaprezentują się z zespoły z Bydgoszczy, Brodnicy, Inowrocławia, Kowala i Torunia. W programie są monodramy i formy małoobsadowe, ale również spektakle rozbudowane inscenizacyjnie. Konfrontacje rozpoczynają się o godzinie 11.00. Wstęp wolny.

29.12.2013, niedziela, godz. 17.00, miejsce: Sala Wielka Dworu Artusa. Wstęp wolny!

Koncert Chóru Męskiego Copernicus pod batutą Pawła Jana Jankowskiego Jak co roku Chór Męski Copernicus zaprasza na koncert świąteczno-noworoczny, który odbędzie się w niedzielę 29 grudnia o godz. 17.00 w Sali Wielkiej Dworu Artusa przy Rynku Staromiejskim w Toruniu. Zespół zaprezentuje repertuar świąteczno-noworoczny i karnawałowy z różnych epok. Zaprezentowane zostaną chóralne interpretacje kolęd i pastorałek, nie zabraknie też popularnych piosenek nierozerwanie kojarzących się z okresem świątecznym i karnawałem z White Christmas Irvinga Berlina na czele oraz walców, arii z oper i operetek. Chórem dyrygował będzie jego kierownik Paweł Jan Jankowski.

Istniejący od ponad ćwierćwiecza Chór Męski Copernicus jest amatorskim zespołem artystycznym Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Toruniu. Koncertuje w całej Polsce, wielokrotnie też wyjeżdżał na zagraniczne tournée.

Zapraszamy na grudniowe warsztaty: 7-8 grudnia 2013 r. – Muzykoterapia. Zajęcia prowadzą: Lucyna Matuszak i Erwin Regosz. Koszt akredytacji: 100 PLN, informacje dot. zgłoszeń na stronie www.woak. torun.pl.

13-15 grudnia 2013 r. – Jak twórczo i z pomysłem animować grupy seniorów. Zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, koszt akredytacji: 80 PLN, informacje dot. zgłoszeń na stronie www.woak.torun.pl.

14-15 grudnia 2013 r. – ABC teatru w terapii. Zajęcia prowadzą: Jolanta Klauza i Agnieszka Piasecka, koszt akredytacji: 100 PLN, informacje dot. zgłoszeń na stronie www.woak.torun.pl.

Inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 566 522 027, 566 522 028, 566 522 755, 566 570 290, 566 570 291 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl 52 |

| grudzień 2013

w y da r z e n i a

Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 5.12.2013, czwartek, godz. 18.00 – wernisaż, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„visa versa” wystawa fotografii Doroty Walentynowicz (…) brzmi jakby to był błąd, ale tak naprawdę po łacinie oznacza „widoki odwrócone” albo „oblicza odwrócone” łac. visa → (rzeczy) widziane Dorota Walentynowicz – ur. 1977 w Gdańsku – artystka wizualna, zajmująca się fotografią, sztuką dźwięku, performance, sztuką wideo. Tworzy instalacje, obiekty kinetyczne, projekcje świetlne oraz prace w przestrzeni publicznej.

Jest absolwentką Uniwersytetu Gdańskiego (2001), Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu (2005) i Królewskiej Akademii Sztuk w Hadze (2007). Jej instalacje i fotografie pokazywane były m.in. na Biennale Wro we Wrocławiu, w Austriackim Forum Kultury w Warszawie, w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku, na Festiwalu Transmediale w Berlinie, w V2_Institute w Rotterdamie, w Kunstlerhaus w Wiedniu, w Museum Fotografii w Amsterdamie, w Galerii NT w Łodzi, w Fundacji Stroom w Hadze, w Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie, w Galerii Lisy Ruyter w Wiedniu, Galerii Miejskiej w Gdańsku. Zrealizowane w przestrzeni publicznej prace to: projekcja „S_00” na Ratuszu Miejskim w Bremie, projekcja „Subwersywny Blask Materii“ na budynku CTO (Zieleniak) w Gdańsku, instalacja „Vanishing Point“ w Melk w Austrii (wspólnie z Herwigiem Weiserem).

Dorota Walentynowicz jest laureatką m.in. Stypendium Museums Quartier w Wiedniu (2010), Stypendium Holenderskiego Ministerstwa Kultury i Nauki (2006) i Stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (2010). W latach 2006-07 prowadziła zajścia z zakresu Synestezji w Konserwatorium Królewskim w Hadze, w latach 2009-2010 była asystentką w katedrze Fotografii ASP w Poznaniu.

D o r o t a Wa l e n t y n o w i c z , f o t o g r a f i a

Czarno-białe fotografie Doroty Walentynowicz, niewątpliwie eleganckie w swej geometrii i poetyce przedmiotu, pochodzą z serii, którą artystka rozwija od 2010 r. W celu złamania czasoprzestrzennego porządku i linearności fotograficznej reprezentacji, do zbudowanych przez siebie aparatów wprowadza różnorodne zakłócenia. Symultaniczne naświetlenie kilku obrazów i nałożenie wielu perspektyw prowadzi do powstania iluzji architektonicznej, w efekcie której powstają obrazy pełne załamań, pęknięć, zagięć i przesunięć. Nakładające się na siebie fragmenty połamanej przestrzeni tracą tutaj swoją ciągłość i wyginają się w nieskończoną spiralę.

Oprócz fotografii na wystawie znajduje się również seria obiektów fotograficznych, będąca kolejną pracą w której Walentynowicz odwołuje się do bryły i jej diagonalnych przekrojów. Wewnątrz sześcianu artystka umieszcza negatyw, a z przeciwnej strony przez małą dziurkę, wpuszcza do wewnątrz światło. W przekroju umieszcza połamane fragmenty luster, które odbijają obraz wpadający z rożnych stron i kierują go na negatyw. W ten sposób artystka próbuje dotrzeć do miejsc niedostępnych dla oka, do martwego obszaru pola widzenia. Tworzy scenariusz, gdzie przestrzeń zyskuje aspekt czasowy, a do statycznej formy wkrada się narracja.

(Patrycja Ryłko, Gdańska Galeria Miejska)

grudzień 2013 |

| 53

w y da r z e n i a

Lustra To projekt nietypowy. Niby teatralny, ale bez rozdania ról i przedstawienia na scenie. Niby dla seniorów, ale starsi ruszać się muszą tyle, co młodzi. I niby to dla przyjemności, ale nieprzyjemnych, bo trudnych pytań przy okazji pada wiele. „Lustra” to nie tylko tafla, w której odbija się zewnętrzność. To też narzędzie, dzięki któremu możemy sami sobie spojrzeć w oczy i zapytać kim się staliśmy.

Ale przede wszystkim: my dla innych jesteśmy i inni dla nas są lustrami. Nasze działania są odpowiedzią na to, jak widzimy i jak jesteśmy widziani. Co zrobić, by wchodzić w te „optyczne” relacje świadomie? To pytanie kluczowe dla międzypokoleniowego projektu „Lustra” od września do grudnia realizowanego przez Stowarzyszenie Z Potrzeby Serca pod opieką Miejskiego Centrum Kultury.

Fot. Ewa Piątek

Przez pierwsze tygodnie trwania projektu w grupie panuje ciągła rotacja. Ktoś odchodzi, ktoś przychodzi.

Padają pytania: o co w tym chodzi?, co ja tu robię?, czy dam radę? Andrzej Stróż – koordynator projektu, specjalista z pracowni Teatru i Tańca MCK – umiejętnie rozbudza ambicje. Na początek spektakl teatru niebopie54 |

| grudzień 2013

kło. Cel: zachęta do odważnego, intuicyjnego odbioru sztuki, dyskusji na tematy trudne, prezentacja alternatywnych rozwiązań scenicznych. Następny etap: pokaz warsztatu teatru ze szczególnym uwzględnieniem pracy nad rozwiązaniami scenicznymi zastosowanymi w spektaklu. Dyskusje po pokazach dostarczają kilku ważnych informacji: w grupie jest potencjał, jest chęć zrobienia „czegoś innego”, zmierzenia się, mimo obaw, z warsztatem niebopiekła. Jest też przyzwolenie na rozmowę na tematy trudne, drażliwe, intymne wręcz.

Podstawom warsztatu teatralnego grupa poświęca wiele godzin – świadomości ciała, emisji głosu, poetyce ruchu, etiudom na wybrane tematy, kontaktowi z teatralnym partnerem. I tu pojawiają się pytania. Czy młodzi i starsi potrafią pracować razem? Jak postrzegamy ciało, które z wiekiem się zmienia? Czy potrafimy traktować ułomności fizyczne jak wyzwania, a nie jak przeszkody? Czy z otwartością podejmujemy ćwiczenia, przyznajemy się do problemów z koordynacją, słuchem, koncentracją czy równowagą i pracujemy nad eliminacją błędów? Czy mamy na to siłę bez względu na wiek, czy sami ją sobie odbieramy, zamykając się w stereotypach?

Nie jest łatwo; czasem grupa wymęczona zajęciami długo milczy, nie ma siły na rozmowę, chce szybko wrócić do domu. Nie odpuszcza jednak. Wraca i trwa. Daje radę. Nawet Ci, których dopadła choroba, chcą być, wspomagać resztę swoją obecnością. Siedzą i obserwują, przeżywają każde ćwiczenie. „Lustra” to również cykl warsztatów plastycznych.

Tu okazuje się, że narysowanie autoportretu to dla niektórych prawdziwe wyzwanie. Reakcje młodzieży i seniorów są podobne, a Bożena Januszewska z Galerii Wspólnej MCK cierpliwie wyjaśnia podstawy warsztatu i zwalcza autocenzurę, zachęca do przełamania oporów przed swobodnym rysowaniem.

Dodatkową pożywką dla obserwacji, autoobserwacji i dyskusji są projekcje filmów takich jak „Nieprzeterminowani”, „Judith i człowiek z Listy Schindlera”, „Jeszcze nie wieczór”. Jaka jest prawda o nas? Jak postrzegamy samych siebie? Kim dla siebie jesteśmy – młodzi i starzy? Jeśli ze sobą nie wytrzymujemy, to dlaczego? Czy kolejne pokolenia mogą czerpać mądrość z traumy swoich dziadków, z historii, czy to nie ma sensu?

To prawdopodobnie pierwszy w Bydgoszczy projekt międzypokoleniowy, w którym ważniejsze od finału jest spotkanie na wspólnej drodze. Podczas końcowego pokazu nie zobaczymy spektaklu, ale elementy procesu. Wszystkie ważne pytania dopiero zostały postawione i zaczynają powoli owocować. Tych kilka miesięcy to przecież tylko kawałek drogi, którą warto byłoby iść dłużej.

Ewa Piątek 19 grudnia, godz. 14.00. Liczba miejsc ograniczona, obowiązuje rezerwacja miejsc: andrzej.stroz@ mck-bydgoszcz.pl Pokaz pracy warsztatowej i filmu dokumentującego projekt „Lustra” oraz spotkanie z uczestnikami.

w y da r z e n i a Miejskie Centrum Kultury 2.12.2013, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 15 zł, rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl MCK i Bydgoski Teatr Lalek BURATINO:

„Przygody Kaja i Gerdy” – spektakl

1.12.2013, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 20,00 (do nabycia w kasie MCK),

Drums Fuzje – Grzegorz Daroń w projekcie z Justyną Steczkowską, koncert akustyczny

Wykonawcy: Justyna Steczkowska – wokal, Piotr Wrombel – fortepian, Adam Skrzypek – kontrabas, Grzegorz Daroń – perkusja Ten wyjątkowy i nietuzinkowy projekt muzyczny został stworzony z myślą o zaspokojeniu potrzeb wysublimowanej publiczności, która potrafi rozsmakować się w dźwiękach jazzu i niczym nie ograniczonej, artystycznej interpretacji.

W tym muzycznym przedsięwzięciu biorą udział fantastyczni muzycy, którzy na żywo tworzą niezwykłe aranżacje piosenek Justyny Steczkowskiej (m.in. takich przebojów, jak „Dziewczyna Szamana”, „Oko za oko”, „Boskie Buenos”, „Tango”, „Daj mi chwilę”).

Dzięki otwartej formie muzycznej, ciekawym improwizacjom oraz niepowtarzalnemu potencjałowi artystów publiczność znajduje się w centrum pełnego elegancji i czaru, pięknego akustycznego koncertu.

Projekt ten stał się już dla wielu słuchaczy wydarzeniem szczególnym, ze względu na swój unikatowy charakter i niepowtarzalny nastrój.

Grzegorz Daroń – w wieku 17-stu lat dołączył do jazz-rockowej grupy WEST, która była jego pierwszym warsztatem kompozytorskim i z którą zdobył w 1990 roku I miejsce na festiwalu JAZZ JUNIORS w Krakowie.

Dwa lata później skomponował muzykę do musicalu Za grzechy swoje dorośniesz, wystawionego przez Teatr Tańca Nowoczesnego GEST. W roku 1994 zaaranżował on koncert symfoniczno-rockowy DWA ŚWIATY z udziałem Orkiestry Filharmonii Pomorskiej i zespołów: BAJM, ODDZIAŁ ZAMKNIĘTY, IRA, ROAN, AIR FORCE ONE, KOBRANOCKA, ZDROWA WODA i GRAFITTI. Koncert ten został uznany za wydarzenie roku i był pierwszym tego rodzaju przedsięwzięciem na świecie.

2.12.2013, poniedziałek, godz. 12.00, salonik secesyjny, wstęp wolny

Warsztaty „Babcia na fb, dziadek na yt” 3.12.2013, wtorek, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp na wolny

„Pociąg do Juliana Tuwima”

Międzynarodowy Dzień Niepełnosprawnych 5.12.2013, czwartek, 17.00, Kawiarnia Szpulka, bilety: 10 zł (dostępne w kasie MCK od grudnia – liczba miejsc ograniczona)

Koło Gospodyń Miejskich – akrylowe ozdoby choinkowe

Na spotkaniu z Anią Tomasik, pod jej czujnym okiem przygotujemy świąteczne ozdoby, a dokładnie akrylowe bombki.

5.12.2013, czwartek, zapraszamy od godz. 19.00/ start 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 35 zł (przedsprzedaż), 40 zł (w dniu koncertu) do nabycia w kasie MCK i sklepie Muzyka przy ul. Śniadeckich 50

Koncert Lao Che vs Variété

– bydgoska premiera materiału z nowej płyty „Piosenki Kolonistów” – To będzie niewątpliwie przepiękne muzyczno-słowne „starcie gigantów” LAO CHE Po płycie „Prąd stały/prąd zmienny” zespół zainspirowany klasycznymi albumami z muzyką filmową postanowił przygotować płytę, która dzięki swojej różnorodności i koncepcji stanowiłaby autorski „Soundtrack”.

W trakcie pracy nad płytą w otoczeniu zespołu pojawił się filmowy zespół producencki, który po wysłuchagrudzień 2013 |

| 55

w y da r z e n i a 6.12.2013, piątek, godz. 9.00 i 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 15 zł, rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl MCK i Bydgoski Teatr Lalek BURATINO

„Przygody Kaja i Gerdy” – spektakl 7.12.2013, sobota, godz. 14.00, zbiórka we foyer MCK, wstęp wolny, zapisy: dominika.kiss-orska@ mck.bydgoszcz.pl

Spacerownik bydgoski 7.12.2013, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 10 zł Lao Che fot. Radek Polak

niu wersji demo albumu zaproponował chęć realizacji filmu, którego scenariusz opierałby się na muzyce i tekstach Lao Che. W trakcie produkcji filmu okazało się, że z powodów niezależnych od zespołu, a także kłopotów technologicznych osób odpowiedzialnych za stronę filmową projektu, do dziś nie udało się do sfinalizować tego pomysłu.

Va r i é t é , f o t . J a k u b S z y m c z a k

Ponieważ prace nad płytą toczyły się niezależnie od ekipy filmowej, muzycy wrócili do swojego pierwotnego pomysłu na album. Jak na każdej wcześniejszej płycie zespół postanowił pójść w nieznanym kierunku, pozwalając sobie na swobodne czerpanie z bogactwa muzyki, nie zważając na sztywne ramy gatunków.

VARIETE, „Piosenki kolonistów” „Nagraliśmy tę płytę tak jak trzeba, pracowaliśmy szybko, kiedy rejestrowaliśmy pomysły, chwile olśnień i momenty harmonii; i powoli, kiedy odrzucaliśmy niepotrzebne dźwięki i słowa, tak, aż pojawiło się 9 nowych piosenek. Przez 15 miesięcy, od czerwca 2012 roku, do września 2013, na każdą sesję nagraniową przyjeżdżałem z Warszawy do Bydgoszczy, a sesji było około 30, zrobiłem 15 000 km, zobaczyłem w pociągu, autobusie i samochodzie wiele zachodów słońca, kilka razy zbaczałem z trasy, żeby wykąpać się w jeziorze, albo przejechać nową autostradą, wypiłem mnóstwo kaw na stacjach benzynowych i nazbierałem sporo punktów karnych. Stworzyliśmy z Markiem i Marcinem na nowo zespół, wyszła nam dobra płyta” – Grzegorz Kaźmierczak.

56 |

| grudzień 2013

Wielki Mecz Impro: Teatr Improv Ab Ovo i Teatr Improwizowany wymyWammy – urodzinowy pokaz improwizacji teatralnej

Jedyny bydgoski teatr improwizowany ma już rok! wymyWammy, czyli sześć dziewczyn, które zakochały się w pochłniającej, fascynującej sztuce impro, spotkało się pod koniec 2011 roku, by po roku warsztatów i prób dać pierwszy występ w Kawiarni Szpulka Miejskiego Centrum Kultury. Od tamtego czasu, obok regularnych występów w Bydgoszczy, wymyWammy gościło w Toruniu, Łodzi, Opolu a także na ogólnopolskich festiwalach teatralnych. Proces rozkochiwania ludzi w improwizacji został rozpoczęty i nic nie ma szans go postrzymać. W impro jest moc. Jesteście wy, jesteśmy my, dajemy Wam, dostajemy my. wymyWammy!

Na swoje urodziny sprawiłyśmy sobie i Wam piekny, inspirujący prezent – zaprosiłyśmy Teatr Improv Ab Ovo. Marzy nam się, byśmy tę urodzinową paczkę otworzyli razem. Przygotujcie się na wielką porcję improwizacji w wykonaniu gości i gospodarzy przyjęcia.

Reżyseria, rzecz jasna, leży po Waszej stronie.

Ab Ovo: Jest kwiecień 2010 roku – Katarzyna Michalska – zwana później Matką Założycielską budzi się pewnego poranka zlana potem. Czuje że w jej ciele,umyśle a nawet włosach koloru blond – zalęga się wirus – wirus impro.

Jedynym wyjściem pozostaje przekazanie wirusa dalej.

I tak chwilę później – kwietniową porą wylęga się grupa improwizacyjna AB OVO. Działa na terenie Konstancina-Jeziorna, gdzie pod łaskawymi skrzydłami dyrekcji Konstancińskiego Domu Kultury rozwija swoje nowe umiejętności, ale w głowach członków grupy już dawno jest postanowione – teatr AB OVO pozyska nowych fanów impro na terenie całego kraju. Publiczność rządząca spektaklem grupy czuje, że ma władzę i korzysta z niej. Uśmiech satysfakcji nie schodzi jej z twarzy jeszcze kilka godzin po występie.

8.12.2013, niedziela, godz. 9.30, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Poranek Rodzinny

W okresie przedświątecznym Poranek Rodzinny upłynie nam pod znakiem bożonarodzeniowych obyczajów, historii, ciekawostek.

w y da r z e n i a 8.12.2013, niedziela 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety w promocyjnej cenie 10 zł!

Rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl Bydgoski Teatr Lalek Buratino:

„Śpiąca Królewna” – spektakl 8.12.2013, niedziela, godz. 13.00, MCK, wstęp wolny

Miejskie Artystyczne Spotkania Seniorów

Miejskie Artystyczne Spotkania Seniorów promują działalność i uczestnictwo ludzi starszych w życiu artystycznym miasta. W trakcie Spotkania uczestnicy i widzowie mają możliwość poznania i skonfrontowania dorobku artystycznego Seniorów, które wpisuje się w realizację integracyjnej, związanej z pielęgnowaniem tożsamości regionalnej, funkcji; co więcej, bez wątpienia spełniają one funkcję integracyjną z młodszymi pokoleniami (pokaz efektów realizowanych wcześniej – w ramach projektu – międzypokoleniowych warsztatów), otwierając enklawy ograniczane chorobą czy wiekiem. Tegoroczne Spotkania to m.in.: Senioralna teka Bydgoska (warsztaty monotypii), występy: Teatru przy Stoliku, Teatru Tańca 60+, Joachima Perlika, kabaretów.

Zapraszamy wszystkich, nie tylko dojrzałych mieszkańców Bydgoszczy.

9.12.2013, poniedziałek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10 zł (dostępne w kasie MCK),

Bydgoska Akademia Jazzu – Jerzy Główczewski

Prezentacja najzdolniejszych studentów bydgoskiej Akademii Muzycznej oraz najciekawszych autorskich projektów wydziału jazzu uczelni.

Pierwszym punktem programu będzie recital Kamili Abrachamowicz, która od niedawna jest nauczycielem akademickim z tytułem doktora. Następnie zaprezentuje się Foozie Quintet w składzie: Michał Michota – tp, Wojciech Piórkowski – ts, Adam Lemańczyk – p, Paweł Urowski – b, Grzegorz Piórkowski – de.

Gościem specjalnym całej akademii będzie Jerzy Główczewski – absolwent Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach. Obecnie wykładowca klasy saksofonu na Instytucie Jazzu tejże uczelni. Laureat I-szej nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Improwizacji Jazzowej w Katowicach. Członek zespołu EXTRA BALL Jarosława Śmietany – wiele tras koncertowych i nagranie płyty pn. „Exta Ball”. Wieloletni członek big bandu Akademii Muzycznej w Katowicach, z którym wystąpił na wielu międzynarodowych festiwalach jazzowych, takich jak: The Berkeley Jazz Festival (California), Reno(Nevada), Jazz Ost-East (Norymberga), Jazz Jamboree (Warszawa). Od lat członek zespołu ALEX BAND Aleksandra Maliszewskiego, z którym dokonał wielu nagrań płytowych i telewizyjnych, akompaniując popularnym wykonawcom na festiwalach w Sopocie (Jose Feliciano, Shirley Bassey), Opolu czy Witebsku.

Jerz y Główczewski

Zwieńczeniem wydarzenia będzie koncert Big Bandu Akademii Muzycznej w Bydgoszczy pod kierownictwem Michała Szlempo, który zaprezentuje specjalnie na tę okazję przygotowany program.

Cały koncert poprowadzi Grzegorz Nadolny.

11.12.2013, środa, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny,

Koncert instrumentalno-wokalnego zespołu Multiquartet „Alteracje”

Alteracje (termin muzyczny), to obniżenia albo podwyższenia podstawowych dźwięków gamy, dla uzyskania i wykorzystania pięciu półtonów chromatycznych nienależących do gamy, czyli dźwięków alterowanych.

Zespół podczas koncertu prezentuje się w pięciu muzycznych konfiguracjach.

Multiquartet „Alteracje”, z inicjatywy członków zespołu powstał w 1988 r. pod patronem Polskiego Związku Niewidomych. Kilkakrotnie był laureatem ogólnopolskich festiwali muzycznych niewidomych w Kielcach. W roku 1986, zajął II miejsce na Międzynarodowym festiwalu niewidomych w Berlinie.

W bieżącym roku, dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta Bydgoszczy w postaci stypendium artystycznego, projekt pn. „Alteracje reaktywacje”, zespół wznowił działalność, by kilkoma koncertami uczcić 25-lecie swego powstania, a występując w innych miastach będzie promować dorobek kulturalny Bydgoszczy.

Multiquartet „Alteracje” wykonuje polskie popularne piosenki oraz amerykańskie standardy jazzu tradycyjnego i swingu. „OD ARMSTRONGA DO POŁOMSKIEGO” Alteracje

grudzień 2013 |

| 57

w y da r z e n i a 12.12.2013, czwartek, godz. 17.00, ul. Dworcowa 10 – Pracownia witrażu Justyny Żywieckiej, bilety: 10 zł (do nabycia w kasie MCK od grudnia – liczba miejsc ograniczona)

Koło Gospodyń Miejskich

Tym razem Justyna Żywiecka pokaże nam, jak zrobić świąteczny świecznik. Każda z nas wyjdzie z własnoręcznie przygotowanym bożonarodzeniowym bibelotem.

13.12.2013, piątek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 15 zł, rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl MCK i Bydgoski Teatr Lalek Buratino:

„Przygody Kaja i Gerdy” – spektakl 13.12.2013, piątek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 20 zł,

Sztuka poza słowami II

– czyli bydgoskie spotkania z teatrem ruchu – Teatr Pantomimy DAR „Sen Lalkarza” – spektakl, rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl Przedstawienie na podstawie książki Christophera Shennana pt. „Sen lalkarza Jonatana” reżyseria; Jarosław Siech; muzyka: Paweł Lucewicz Projekt współfinansowany przez Urząd Miasta Bydgoszczy

Sen Lalkarza, fot. Marek Hofman

14.12.2013, sobota, godz. 11.00, Kawiarnia Szpulka i Foyer MCK, bilet: 5 zł,

Zamianka

Akcja skierowana do rodziców dzieci 0+ - 10 lat.

Jeśli chcesz się wystawić, to: 1. zgłoś udział na adres biuro@farmako.pl lub na facebooku lub telefonicznie 58 741 81 61 2. zabierz ze sobą koc/ stoliczek/ wieszaki na których wystawisz swoje rzeczy, 3. przyjdź 30 minut przed rozpoczęciem „Zamianki”.

Bilet wstępu dla wszystkich uczestników 5 zł. Tego 58 |

| grudzień 2013

dnia będziecie mogli zamienić/ wymienić/ odsprzedać/ nabyć wszystko to co jest związane jest z Maluszkami, czyli: – ciuszki, buty, śpiworki, – płyty CD, książki, zabawki, gry, – bujaczki, leżaczki, maty edukacyjne, i inne rzeczy, które obrastają kurzem w Waszej piwnicy. Zapraszamy również do odwiedzenia naszych stoisk Babcie, Dziadków, Ciocie, Wujków, bowiem tak jak w poprzednich edycjach i w tej nie zabraknie ciekawych propozycji.

14.12.2013, sobota, godz. 11.00, Kino Orzeł, bilety: 5 zł „małe ANIMOCJE” zapraszają na animowany kulig z filmami Studia Miniatur Filmowych z Warszawy!

„Śnieżne animacje”

– zestaw filmów krótkometrażowych (łączny czas 71’9”)

ZIMOWA MODA, reżyseria: Piotr Paweł Lutczyn, Polska 1974, czas: 10’08” Dziadek, ekologiczny aktywista znany z filmu AKCJA LAS!, tym razem wyrusza na biegun, by wspólnie z żyjącymi tam zwierzakami, rozprawić się z zagrażającym im kłusownikiem i nakłonić go do zmiany profesji.

KTO PORWAŁ BOCIANY?, reżyseria: Szymon Adamski, Polska 2011, czas: 13’14” Film z serii HIP-HIP & HURRA wg pomysłu Elżbiety Wąsik. Tym razem hipopotam-detektyw o imieniu Hip-hip I jego asystentka, łasiczka Hurra, muszą rozwikłać zagadkę tajemniczego zniknięcia bocianów…

JAK WYGLĄDA ŚNIEG?, reżyseria: Jan Siupik, Polska 1976, czas: 10’06” Film z serii GUCIO I CEZAR wg scenariusza pisarki i poetki, Krystyny Boglar. Niezdarny hipopotam Gucio i jego przyjaciel – rozważny pies Cezar, wyruszają w kolejną podróż, aby dowiedzieć się, jak wygląda śnieg. ŚNIEŻNE WOJNY, reżyseria: Marcin Wasilewski, Polska 2012, czas: 10’ Film z serii MAMI FATALE. Tym razem spokojny żywot starszej pani i jej zwierzaków, Psiny i Prosięcia, przerywa niespodziewane nadejście zimy.

Jednak jak zawsze z opresji ratuje ją jej wielka pasja – gotowanie.

w y da r z e n i a ZADYMKA, reżyseria: Piotr Szpakowicz, PL 1976, czas duration: 9’36” Młody kundelek, wbrew zakazowi starszego, wychodzi zimą z domu. W pewnym momencie jego beztroską zabawę przerywa nagła burza śnieżna. Czy pieskowi uda się odnaleźć drogę do domu?

PRZYGODA NAD STAWEM, reżyseria: Wiesław Zięba, Polska 2008, czas: 5’46” Promyczek, Sopelek i Wicherek ratują dzieci beztrosko bawiące się na zamarzniętym stawie przed wpadnięciem do przerębla. Pouczająca animacja z przepiękną muzyką Jana Sebastiana Bacha i Edwarda Griega.

CHOINKA, reżyseria: Teresa Badzian, Polska 1974, czas: 12’19” Przepiękna animacja wycinankowa o Krasnalach i Aniołkach, pomocnikach Św. Mikołaja, którzy przed Gwiazdką przeprowadzają wywiad, które dzieci były grzeczne i co chciałyby znaleźć pod choinką.

14.12.2013, sobota, 20.15, Kino Orzeł, wstęp wolny

SPORT LOCAL SHORTS – przegląd filmów

„Na własne ryzyko” reż. Piotr Grabowski, 20 min, film fabularny „Czarna niedziela” reż. Maciej Jasiński, Jarosław Piskozub, 5 min, film dokumentalny „Sportowiec” reż. Paweł Słomkowski, 10 min, film dokumentalny „Zawisza pany” reż. Krzysztof Nowicki, 3 min, film dokumentalny „Być jak Ironman” reż. Krzysztof Nowicki, 30 min, film dokumentalny 15.12.2013, niedziela, godz. 7.50, zbiórka na dworcu PKS, wstęp wolny, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl (liczba miejsc ograniczona)

2 poniedziałek 3 wtorek 4 środa 6 piątek 8 niedziela 10 wtorek 11 środa 12 czwartek 13 piątek

14 sobota

15 niedziela

16 poniedziałek 17 wtorek 18 środa 21 sobota

Kultura na świeżym vol. 20 – Na Diabelce

W okresie przedświątecznym zabierzemy was w góry zwane Czarcimi. Gdzie one są? Będziemy musieli to sami sprawdzić, idąc wzdłuż Doliny Wisły. Zbiórka o godz. 7.50 PKS Główny, autobus mamy o 8.00; wysiadamy w Nowe Marzy o godz. 9.30, Cena: 13,5 zł. Powrót: PKS Świecie 16.32 (9,20 zł); 17:01 (10,20 zł); 18.32 (13.00 zł); Powrót autobusem potrwa ok 1 h i 10 min.

Trasa: Nowe Marzy – Sartowice Dolne – Sartowice – Czarny Szlak „Na Czarcie góry” – Świecie PKS Dystans: ok. 22 km (5,5 godziny wolnego marszu) Główną atrakcją będzie Rezerwat Krajobrazowy „Czarcie Góry”. W zachodniej części parowu płynie malowniczy strumień, który tworzy liczne meandry, a powalone pnie i gałęzie tworzą małe wodospady, co nadaje temu zakątkowi wiele uroku. W środkowej części rezerwatu znajduje się park w stylu angielskim z licznymi pomnikami przyrody jak: miłorząb japoński, dąb szypułkowy, kasztanowiec biały, choina kanadyjska, platan wschodni, buk zwyczajny – forma płacząca i świerk sre-

22 niedziela 23 poniedziałek 27 piątek 29 niedziela 30 poniedziałek

Powtórne narodziny Jego oczami Powtórne narodziny Jego oczami Powtórne narodziny Jego oczami Płynące wieżowce Kamczatka Kamczatka Kamczatka Kamczatka Płynące wieżowce Kamczatka Pokaz specjalny „Z wnętrza” o Zdzisławie Beksińskim oraz spotkanie z Tomaszem Szwanem, realizatorem filmu. Wstęp wolny 11.00 „małe ANIMOCJE”, bilety: 5 zł 20.15 SPORT LOCAL SHORTS – przegląd filmów, wstęp wolny ID – ważny dokument osobisty, wstęp wolny 18.00 blok 1: Dom Weroniki, Pamiętaj abyś dzień święty święcił 19.15 blok 2: Driving men 20.30 blok 3: Ojciec i syn, Ojciec i syn w podróży 18.00 Kamczatka 20.15 Płynące wieżowce 18.00 Kamczatka 20.15 Płynące wieżowce 20.15 Płynące wieżowce 11.00 „małe ANIMOCJE”, Zima w dolinie Muminków, bilety: 5 zł 15.30 bilety: osoby powyżej 65 lat 5 zł, pozostałe 11 zł i 14 zł, Bydgoska Tożsamość Filmowa – specjalny pokaz wigilijny w ramach DKF Plus „Wśród nocnej ciszy” reż. T. Chmielewski 18.00 Gdzie jest Gwiazdka?

20.15 Rakieta 18.00 Gdzie jest Gwiazdka?

20.15 Rakieta 18.00 Gdzie jest Gwiazdka?

20.15 Rakieta 18.00 Gdzie jest Gwiazdka?

20.15 Rakieta 18.00 Gdzie jest Gwiazdka?

20.15 Rakieta 18.00 Gdzie jest Gwiazdka?

20.15 Rakieta 18.00 20.15 18.00 20.15 18.00 20.15 18.00 20.15 20.15 20.15 20.15 18.00 20.15 20.15

Jeżeli nie podano inaczej, bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł grudzień 2013 |

| 59

w y da r z e n i a brzysty. Na terenie rezerwatu znajdują się dwa punkty widokowe na Wisłę oraz ścieżka dydaktyczna z kładkami, których poszukamy.

Potrzebny sprzęt: ciepła kurtka, rękawiczki, kanapki, termos z ciepłym napojem, ciepłe skarpety i przede wszystkim nieprzemakalne buty (najlepiej za kostkę).

15.12.2013, niedziela, godz. 9.30, salonik secesyjny, wstęp wolny,

Poranek Teatralny dla osób niepełnosprawnych 15.12.2013, niedziela, godz. 10.30, foyer MCK, wstęp wolny,

Zatańcz ze mną mamo

– zajęcia taneczne dla dzieci od lat 5 z opiekunami Uczymy tańczyć flamenco w jazzowym opracowaniu. Na zajęciach poznajemy popularne we flamenco palo, takie jak rumba czy tangos. Prowadzenie Dorota Dzięcioł. Konieczna rezerwacja miejsc: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl i zabranie wygodnego stroju.

15.12.2013, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 13 zł i 16 zł, rezerwacje: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl Bydgoski Teatr Lalek Buratino:

„Brzydkie Kaczątko” – spektakl 15.12.2013, niedziela, godz. 18.00, Kino Orzeł, wstęp wolny

ID – ważny dokument osobisty

(…) Marianny, która – zgwałcona jak dziesiątki kobiet przez serbskich bandytów – idzie przez świat, niosąc swój krzyż. Ta opowieść jest antyklerykalna i głęboko chrześcijańska zarazem, jest obroną drobnej słabej dziewczyny, która po najgorszym zdarzeniu w swoim życiu potrafi znaleźć w sobie wielką, ludzką siłę. Spektakl teatru niebopiekło stanowi dla mnie nawiązanie wprost do etosu teatru alternatywnego. To więcej niż głos w sprawie aborcji czy moralności papieża, to zaproszenie do samodzielnego myślenia ujęte w subtelną, teatralną formę.

19.12.2013, czwartek, godz. 14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, ilość miejsc ograniczona, decyduje kolejność rezerwacji, kontakt: andrzej.stroz@mck-bydgoszcz.pl

Zakończenie projektu LUSTRA – szczegóły na stronie: 54.

20.12.2013, piątek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Pierwsza Płyta – „Finally, something we can dance to” Killed by Car oraz Miasto i Soima

Zapraszamy na drugą odsłonę projektu Pierwsza Płyta, której bohaterem jest zespół Killed by Car i ich debiutancki krążek Finally, something we can dance to. Przy okazji tego wydarzenia zapraszamy również na kolejny odcinek serii koncertowej Tony Clifton Presents, którego ideą jest promocja dobrej i ambitnej muzyki.

Miasto

blok 1: „Dom Weroniki” reż. Weronika Michalska (12 min.), „Pamiętaj abyś dzień święty święcił” reż. Maciej Cuske (52 min.)

15.12.2013, niedziela, godz. 19.15, Kino Orzeł, wstęp wolny

ID – ważny dokument osobisty

blok 2: „Driving men” reż. Susan Mogul (68 min.)

15.12.2013, niedziela, godz. 20.30, Kino Orzeł, wstęp wolny

ID – ważny dokument osobisty

blok 3: „Ojciec i syn” reż. Paweł Łoziński, (75 min.), „Ojciec i syn w podróży” reż. Paweł Łoziński (54 min.)

18.12.2013, środa, godz. 17.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10 zł. Ilość miejsc ograniczona, decyduje kolejność rezerwacji, kontakt: ewa.stolowska@mck-bydgoszcz.pl

teatr niebopiekło „Un esempio”

– spektakl na motywach opowiadania Gustawa Herlinga – Grudzińskiego „Błogosławiona, święta” Realizacja: Ewa Piątek, Andrzej Stróż; światła: Andrzej Szomszor Artur Duda „Głos Uczelni”: Jest to historia prostej 60 |

| grudzień 2013

Miasto, fot. Lech Wilczaszek

Zespół Miasto powstał w Bydgoszczy w 1997 roku.

W czteroosobowym składzie Miasta znajduje się 3 muzyków zespołu Dubska, jednego z czołowych polskich wykonawców muzyki reggae. Wokalistą i autorem tekstów Miasta jest Marcin „Mucha” Muszyński, który śpiewał i grał na puzonie w Mieście od początku istnienia kapeli, zanim jeszcze znalazł się w składzie zespołu Dubska. Muzyka Miasta tylko momentami zahacza o reggae, tworząc bardzo energetyczną i finezyjną mieszankę punkowego wykopu ze sprawnym technicznym graniem a także elementami ska, czy nawet dubu.

W tej miksturze zdecydowanie przeważa pierwiastek

w y da r z e n i a czadowy. Muzyka zespołu wzbogacona jest także o brzmienie puzonu. Siłą zespołu jest ekspresja sceniczna, świetne aranżacje, znakomita czadowa muzyka i emocjonalne teksty.

Kapela ma na swoim koncie płyty „Trze Grosze” z 2006 roku i „Każdy chce się bawić” z 2011 roku z gościnnym udziałem Roberta Brylewskiego, który też wystąpił na premierowym koncercie na Muszli Fest 2011.

Killed by Car

Wisienka na torcie tym razem w pozycji numer dwa. „Finally, something we can dance to” to tytuł debiutanckiej płyty młodych bydgoszczan spod znaku elektro punk rocka, która została wydana w ramach projektu Pierwsza Płyta przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. Właśnie 20-go grudnia ujrzy ona światło dzienne na przedpremierowym koncercie przy ulicy Marcinkowskiego. Krążek zawierać będzie dwanaście porcji połączeń brzmień syntetycznych z tymi nieco szybszymi i mocniejszymi. Coś w stronę Skrillex, Pendulum, Enter Shikari.

Soima, fot. Patr yk Lewandowski

klawiszowe), który okazał się być tym „brakującym ogniwem”. Muzyka SOIMY nabrała nowej jakości, udało się uzyskać nastrój, dojrzałość i spójność muzyczną satysfakcjonującą wszystkich członków zespołu. Zainwestowane czas i praca odpłaciły się mnogą ilością nagród i wyróżnień, które zespół zdobył na prestiżowych festiwalach na terenie całego kraju. W międzyczasie Michała na instrumentach klawiszowych zastąpił Mateusz Szałkiewicz.

21.12.2013, sobota, godz. 11.00, Kino Orzeł, bilety: 5 zł,

„małe ANIMOCJE”

K i l l e d b y C a r, f o t . D a r i u s z G a c k o w s k i

Killed By Car to dość nietypowe połączenie melodyjnego punk rocka z charakterystycznymi dla dubstepu i Drum’n’bass’u elementami muzyki elektronicznej.

Killed By Car istnieje od 2009 roku. Mimo młodego wieku muzyków, zespół zebrał niemałe doświadczenie sceniczne grając do tej pory ponad 80 koncertów, supportując przy tej okazji zespoły takie jak Dezerter, The Analogs czy Farben Lehre.

Soima

Początki grupy SOIMA sięgają 2005 roku, kiedy to trójka toruńskich muzyków, tworząca zespół Noseblind (Bartosz Motławski – gitara, Piotr Niklas – bas, Łukasz Wasielewski – bębny), napotkała na swojej drodze wokalistę Przemka Zubowicza. Obecność nowego członka w zespole nadała większej swobody i melodyjności potężnym amerykańskim brzmieniom i dynamicznym aranżacjom charakteryzującym muzykę Noseblind.

Twórczość w nowym składzie uległa znacznym zmianom, zaczęła iść w zupełnie innym kierunku. Zespół zdecydował się zmienić nazwę na SOIMA, dając upust wszelkim zobowiązaniom wcześniejszego stylu. W roku 2009 do zespołu dołączył Michał Maciudziński (instr.

zapraszają na animowaną „Zimę w dolinie Muminków” reż. Lucjan Dembiński, Krystyna Kulczycka, Jadwiga Kudrzycka, Polska 1986, czas: 60’ Film opowiada o przygotowaniach rodziny Muminków do zimy oraz ich zimowym śnie, przerywanym jednak niespodziewanymi wydarzeniami: pojawieniem się niesfornego Gryzilepka, odwiedzinami u Tutki, mieszkającej nad morzem, przygodami małej Mi, uratowanej przez Muminka, wyczynami Paszczaka, miłośnika sportów zimowych itd. Opowieść kończy się nastaniem wiosny, przebudzeniem wszystkich mieszkańców Doliny Muminków i powrotem Włóczykija…

28.12.2013, sobota, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10 zł, spektakl dla widzów dorosłych

Premiera dramatu Ryszarda Częstochowskiego – „Zabić nie zabić”

Tragedia „Zabić nie zabić” ukazuje zło drzemiące w każdym człowieku wynikające z braku możliwości wglądu w swoje wnętrze w sposób obiektywny, który pozwala na wyzwolenie się z egocentryzmu. Pokazuje także, że nasze myślenie o sobie nie pokrywa się absolutnie z tym co myślą o nas inni.

Autor: Ryszard Częstochowski.

Występują: Michalina Olszańska, Wojciech Michaliński, Stefan Krzysztofiak.

Realizacja: zespół. grudzień 2013 |

| 61

w y da r z e n i a

fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku

J

uż tylko kilka dni zostało do grudnia. Póki co, pod koniec listopada, chłód, mgły i wcale nie jest już tak fajnie, jak jeszcze niedawno. Coraz więcej osób, z którymi rozmawiam, zaczyna narzekać: że wcześnie ciemno, że już za zimno, ogólnie niezadowolenie w narodzie coraz większe… Zmiana czasu dobiła mnie na dobre, wieczorem snuję się jak Randall i duch Hopkirka (starsi wiedzą o co chodzi), rano nie mogę wstać. Coraz więcej osób mówi, że ta zmiana czasu nie ma sensu. Zdecydowanie trzeba się nad tym pochylić, jak trzeba pochylić się nad naszym programem zamykającym 2013 rok.

Pierwszego grudnia mocne wejście – o godz. 12.00, w Pałacu Nowym, odbędą się zajęcia dla dzieci prowadzone przez pedagogów z bydgoskiej Akademii Muzycznej. O 16.00 natomiast zaśpiewa Collegium Vocale Bydgoszcz, koncert poprowadzi Urszula Guźlecka.

Później wielka ostromecka premiera – w mikołajkowym koncercie wystąpi zespół We 4. Nasi starzy znajomi, nawet nie bójmy się tego słowa – zaprzyjaźnieni: Piotr Biskupski, Karol Szymanowski i Grzegorz Nadolny, wspomagani przez multiinstrumentalistę, w tym projekcie grającego na harmonijce monochromatycznej, Wojtka

Milewskiego. Będzie się działo, warto przyjechać na ten koncert, emocje gwarantowane.

Następny weekend to kolejna edycja naszego Jarmarku Bożonarodzeniowego. Jak co rok zgłosiło się do nas na wielu wystawców – jestem przekonany, że każdy z Gości znajdzie coś ciekawego dla siebie. Na koniec, dwa dni przed Wigilią, próba generalna wspólnego świątecznego śpiewania. W roli nauczycieli wystąpią chórzyści pod kierunkiem Mariana Wiśniewskiego (już teraz zapraszam także na styczniową „powtórkę z rozrywki”). Po listopadowym VI Śpiewniku Domowym, kiedy to pojawiło się chyba dwieście osób, doszliśmy do wniosku, że, skoro tak chętnie śpiewamy pieśni patriotyczne, to warto też pośpiewać wspólnie kolędy. O całość zadba Krystyna Berndt, więc sukces przedsięwzięcia gwarantowany.

W związku ze zbliżającymi się Świętami i Nowym Rokiem, w imieniu całej załogi Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku składam Państwu najserdeczniejsze życzenia zdrowych, spokojnych, rodzinnych Świąt oraz Wszystkiego Najlepszego w Nowym Roku.

Pozdrawiam i do zobaczenia w Ostromecku, Andrzej Gawroński

KONKURS FOTOGRAFICZNY

Ostromecko, cztery pory roku w obiektywie Jesienna edycja konkursu trwać będzie do początku kalendarzowej zimy. W grudniu specjalne jury oceni prace i przyzna nagrody. Zapraszamy wszystkich amatorów fotografii do odwiedzenia tego niezwykłego miejsca, robienia zdjęć i przesyłania do nas. Fotografie prosimy kierować na adres: konkurs.ostromecko@gmail.com Każdy uczestnik może przesłać maksymalnie 3 zdjęcia. Zapraszamy – nagrody czekają!

62 |

| grudzień 2013

w y da r z e n i a 1.12.2013, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

„Akademia dzieciom – muzyczna podróż po świecie”

Głównym celem cyklicznych zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych najmłodszych odbiorców. Odbywa się to poprzez prezentację twórczości polskich i zagranicznych kompozytorów, zapoznawanie z brzmieniem i budową instrumentów, naukę i śpiewanie piosenek, realizację prostych układów rytmicznych i improwizację ruchową do muzyki. Koncerty dostosowane są do wieku i oczekiwań słuchaczy. Prowadzący audycje, dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę „aktywnego słuchania” polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, form fabularyzacji, a także gry na instrumentach oraz melorecytacji.

Grudniowy koncert nosi tytuł „W świątecznym nastroju”.

4.12.2013, środa, godz. 18.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Znaki, Obrazy i Dźwięki – performance Grzegorza Pleszyńskiego z cyklu Rock’ n’ Roll History of Art

Grzegorz Pleszyński zajmuje się malarstwem, rysunkiem, grafiką, projektowaniem okładek i plakatów, fotografią, video-artem, performance, happeningiem. Artysta na co dzień pracuje w zakładach karnych (za swoją dziesięcioletnią działalność otrzymał srebrny medal zasługi Ministra Spraw Wewnętrznych), współtworzy z ludźmi niepełnosprawnymi i upośledzonymi, uczy dzieci i młodzież (nagroda Ministra Edukacji Narodowej i nagroda Kuratora Oświaty). Jest stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2013.

1.12.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 10 zł

Koncert zespołu Collegium Vocale Bydgoszcz

Interpretacja muzyki dawnej wymaga dużej wiedzy, kompetencji lecz w nie mniejszym stopniu intuicji muzycznej, przede wszystkim jednak ogromnej pasji. Zmusza do ciągłych poszukiwań odpowiedniego wzoru, ideału. Collegium Vocale Bydgoszcz to zespół, dla którego nie mniej ważne miejsce zajmuje radość, którą niesie wykonywanie muzyki dawnej i dzielenie tej radości z publicznością. Podczas występu kwartet – uhonorowany m.in. nagrodą Fryderyka – zaprezentuje obszerny program pieśni renesansowych. Zespół wystąpi w składzie: Patrycja Cywińska-Gacka – sopran, Janusz Cabała – kontratenor, Michał Zieliński – baryton, Łukasz Hermanowicz – baryton; koncert poprowadzi Urszula Guźlecka. Na uczestników wydarzenia czeka niespodzianka.

Liczne podróże i kontakty artystyczne w sposób znaczący wpłynęły na jego sposób postrzegana świata. O nim, a także o sztuce, rozmawia z artystami z Afryki, z Indianami, z Aborygenami w australijskim buszu, a także z malarzami z Singapuru, Nowego Jorku, Berlina i Warszawy. Wykład obejmuje cykl Rock and Roll History of Art i dotyczy sztuki związanej z kulturą rock ‘n’ rollową.

7.12.2013, godz. 10.00-16.00

Konkurs chórów Konkurs chórów o puchar Prezydenta Miasta Bydgoszczy organizowany przez Polski związek Chórów i Orkiestr oddział w Bydgoszczy.

7-8.12.2013, sobota-niedziela, godz. 11.00-16.00, Pałac Stary w Ostromecku, wstęp na zapisy: Fundacja Kultury Rozruch, 662 060 024 i 509 693 840; www.fundacjarozruch.pl, fundacjarozruch@gmail.com

WNIEBOGŁOSY: warsztaty gry na instrumentach

fot. Dariusz Gackowski

Projekt WNIEBOGŁOSY łączy trzy oddzielne warsztaty: śpiewu białego, improwizacji ruchu oraz gry na instrumentach. Celem warsztatu muzycznego jest upowszechnianie muzyki, zachęcanie do aktywności muzycznej, powrotu do tradycji wspólnego, spontanicznego muzykowania. Założeniem warsztatu improgrudzień 2013 |

| 63

w y da r z e n i a wizacji ruchu jest z kolei rozwój osobisty i twórcze połączenie fizycznej energii oraz intelektu z wrażliwością odczuwania, emocjonalną siłą i otwartością zarówno na ruch, jak i na muzykę. Uczestnicy zbudują świadomość własnego ciała, oddechu i głosu, poczucie harmonii, wzbogacą indywidualny zakresu ruchu, skonfrontują techniki taneczne ze sztuką improwizacji, poznają i doświadczą takich pojęć, jak płynność ruchu, impuls, dynamika, czas, przestrzeń, forma, gest, które wspierają proces przełamywania własnych schematów ruchowych i otwierają na nowe impulsy, a także na kontakt z drugą osobą. Prowadzenie Filip Wiśniewski i Sławomir Szudrowicz.

8.12.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 10 zł

Mikołajkowy koncert jazzowy – koncert zespołu We4

We4 tworzą niezwykle doświadczeni i wszechstronni muzycy o ugruntowanej już pozycji na scenie muzyki jazzowej. Zespół tworzą: Karol Szymanowski – wibrafon, Piotr Biskupski – perkusja, Grzegorz Nadolny – kontrabas/bas, Wojciech Milewski – harmonijka chromatyczna. Artyści wykonają dobrze znane słuchaczom standardy muzyki jazzowej interpretując je na nowo z dużą kulturą muzyczną, wykorzystując przy tym oryginalne zestawienie instrumentów. Zabrzmią m.in. kompozycje Sonny Rollinsa, Benny Golsona, Herbie Hancocka czy Stevie Wondera.

żego Narodzenia, cieszą się ogromną popularnością.

Jarmark Bożonarodzeniowy stał się tradycją również w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku. Podczas dwudniowej imprezy zobaczyć będzie można znakomite rękodzieła, zaopatrzyć się w piękne upominki i ozdoby choinkowe, dzieła artystów ludowych, a także zasmakować wyrobów regionalnej sztuki kulinarnej.

22.12.2013, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Koncert kolęd W niedzielne popołudnie w Pałacu Nowym w Ostromecku wystąpią przedstawiciele Polskiego Związku Chórów i Orkiestr pod dyrekcją Mariana Wiśniewskiego, Janusza Sierszulskiego i Michaliny Spychalskiej. Zespoły wykonają najpiękniejsze polskie kolędy i pastorałki.

Koncert jest świątecznym prezentem dla wszystkich Gości Zespołu Pałacowo-Parkowego, stąd wstęp jest wolny.

5.01.2014, niedziela, godz. 20.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp biletowany

Bal Trzech Króli

14-15.12.2013, sobota-niedziela, godz. 10.00-17.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Jarmark Bożonarodzeniowy w Ostromecku

Tradycja tego rodzaju przedświątecznych spotkań sięga 1434 roku, kiedy to w Dreźnie odbył się pierwszy jarmark. Do dziś kiermasze, zwiastujące nadejście Bo64 |

| grudzień 2013

Zapraszamy serdecznie na pierwszy bal w Pałacu Nowym w Ostromecku w 2014 roku. Na Gości czekać będzie atrakcyjne menu, do tańca zagra big band bydgoszczanina Waldemara Mateckiego. Królować będą największe przeboje muzyki rozrywkowej, przy których będzie można bawić się do rana. Impreza trwać będzie od godz. 20.00 do 4.00. Szczegóły wkrótce na stronach internetowych Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy oraz Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku.