BIK 10/2014

Bydgoskie filmy na Tofifeście

Natalia Babińśka o swoim Rigoletcie Wiktor Żwikiewicz: „U schyłku XX wieku naukowcom wydawało się, że mogą nam powiedzieć prawdę o wszechświecie.

Dzisiaj nikt nie ma już złudzeń.”

XIII Festiwal Prapremier Bydgoszcz 2014

październik 2014

Krajewski o Żwikiewiczu

nr 10 (454) ROK XL ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

na początek Most Królowej Jadwigi żyje i ma się dobrze. Gdy rozpoczynaliśmy starania o kolejne wydanie, nie tyle nie miałem takiej pewności, co nawet więcej: miałem wątpliwości. Nie dotyczyły one wydania, nie dotyczyły jakości tej książki, ale raczej możliwego rezonansu czytelniczego.

Nie można zapominać, że od pierwszego wydania mijają okrągłe trzy dekady (skomplikowana to sprawa – Most ukazał się bowiem jako jednotomowa książka w roku 1981, dopiero po nim autor podjął decyzję o kontynuacji, która z kolei pociągnęła za sobą konieczność zmian w pierwszym, wydanym już tomie). Trzy dekady i trzy – nie licząc pierwszego – wydania.

Ale nie, nic podobnego – bydgoska saga, powtarzam, żyje i ma się dobrze. W ciągu dwóch dni rozeszła się połowa nakładu, a uroczysta premiera przyciągnęła tłum. To nie metafory, to twarde dane.

Dane krzepiące i radosne. Bo to książka radosna i krzepiąca (i nie mówię tu nawet o jej treści, jej – jakby to ująć – przedmiocie). Książka, która mówi o tym, że historia – tu akurat nasza, lokalna historia – jest taka, jak nasza opowieść o niej. Sulima-Kamiński tak uroczo zaprawia tragizm groteską, tak skutecznie wzniosłością zaprawia to, co przyziemne. Szczęśliwie nam się zdarzyła opowieść o Bydgoszczy.

Najpewniej dla czytelników książki taka właśnie będzie podstawowa wersja naszych dziejów.

Najpiękniejsze i najbardziej krzepiące jest to, że te dzieje możemy zmieniać i kształtować według naszych narracyjnych potrzeb i zdolności. I czytelniczych aktywności. „Zebujcie się, siędnijcie sobie. Bronia zaraz naszykuje kawy”. Czytajcie! Opowiadajcie!

R edak to r N ac zeln y

B I K w inte r n e ci e:

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Fonomo Music & Film Festival, Marcin Szymczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Czekam na nowe prądy, z Wiktorem Żwikiewiczem rozmawia Bartłomiej Siwiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Łatwo być bogiem – omówienie opowiadań zebranych Wiktora Żwikiewicza, Tadeusz Krajewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 W kazachskim stepie, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (20) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Realizm natchniony poezją, z Natalią Babińską rozmawia Anita Nowak. . . . . . . 12 Nordic Noir na plakacie, Bydgoszcz w konkursie, Jarosław Jaworski. . . . . . . . . 14 Akwarele Adama Papke, Hanna Strychalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Rudy 18, Szymon Andrzejewski, przez rude okulary (18). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Zdzisław Pruss, Bydgoski insynuator kulturalny (125). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel, redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 10/2014 (454) Rok XL, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Brda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Bydgoski Spichlerz Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 artGallery galeria & pracownia plastyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Klub Miłośników Australii i Oceanii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 I Bydgoski Festiwal Muzyki Dawnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Galeria i Pracownia Fotografii Artystycznej „Farbiarnia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Fundacja Duende Flamenco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Bydgoska Poradnia Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 IX Europejskie Spotkania Artystyczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Międzynarodowy Tydzień Bliskości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce: Z wizytą u Petersona – impreza nad Kanałem Bydgoskim, fot. Dariusz Gackowski

Związki muzyki i obrazu wydają się być tyleż ścisłe, co oczywiste. Fonomo Music & Film Festival eksploruje i podkreśla różnorodną naturę tych powiązań, do tego czyni to w sposób zdecydowanie daleki od banału.

Trzecia edycja tej imprezy już w październiku (9-11.X) w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Tym razem organizatorzy (Fundacja Nowa Sztuka Wet Music) zaprosili artystów z Polski, Wielkiej Brytanii, Holandii/USA, Danii i Austrii. Poza koncertami obejrzymy również filmy, nierzadko trudno dostępne i nieznane szerokiej publiczności.

Pierwszy dzień festiwalu otworzy projekcja obrazu Jacka Bławuta Samotność dźwięku. Dokument opowiada o losach i twórczości kompozytora Tomasza Sikorskiego.

Dziś jego dokonania znajdują należne uznanie (bywa nazywany pionierem europejskiego minimalizmu), jednak za życia twórca spotykał się z niezrozumieniem i odrzuceniem środowiska muzycznego. W czwartkowy wieczór publiczność zobaczy również film A Spell to Ward Off the Darkness, będący połączeniem dokumentu i wizyjnej fabuły. W głównego bohatera tej opowieści wcielił się Robert A.A. Lowe, muzyk występujący pod pseudonimem Lichens. Później na scenie zainstalują się Austriacy z grupy Radian. Działalność tego zespołu uchodzi za jedno z najoryginalniejszych zjawisk w muzyce ostatnich lat. Skrajnie precyzyjne i pełne napięcia dźwięki zostaną zagrane do wybranych przez trio filmów. O mocny finałowy akcent zadba brytyjski duet Demdike Stare. House, noise, dub i techno, okraszone osobliwymi samplami, tworzą całość trudną do zdefiniowania, ale niezwykle klimatyczną i wciągającą.

Piątek przyniesie kolejną dawkę filmowych emocji. Najpierw zobaczymy obraz Kamień organiczny Kuby Suchara, stworzony do improwizowanej muzyki projektu Forest Underground (Kazuhisa Uchihashi, Rob Mazurek, Kuba Suchar). Zupełnie inne doznania przyniesie najnowszy film Jima Jarmuscha Tylko kochankowie przeżyją. Dekadencką opowieść o współczesnych wampirach muzycznie oprawił Jozef Van Wissem, który tuż po projekcji pojawi

się na scenie. Rezydujący w Nowym Jorku Holender jest laureatem Cannes Soundtrack Award (za muzykę do Tylko kochankowie...) i bywalcem najbardziej znaczących światowych festiwali. W Bydgoszczy wystąpi solo, oczywiście grając na lutni. Wspomniany powyżej Kuba Suchar stanowi połowę duetu Mikrokolektyw (drugi z muzyków to trębacz Artur Majewski). Występ tej wrocławskiej formacji, rozpisany na perkusję, trąbkę i niemałą dawkę interesujących elektronicznych dźwięków, zwieńczy drugi dzień Fonomo.

Sobotę zaczniemy od spotkania z twórczością Toma Jarmuscha (brata Jima). Sometimes City to filmowy portret Cleveland w stanie Ohio. Nowatorska forma (elementy dokumentu i home movie) niesie historię o mieszkańcach, krajobrazie i upadku. Z kolei Alfredo to krótki metraż o broni palnej, grach video i szwendaniu się po mieście.

Ten eksperyment z filmową materią powstał w Nowym Jorku, na planie instalacji artystycznej Alfredo Martineza. Następnie ekranem zawładnie Nick Cave. Legendarny muzyk jest bohaterem filmu 20 000 dni na Ziemi. Jane Pollard i Iain Forsyth stworzyli swego rodzaj dokument, przedstawiający dwadzieścia cztery godziny z życia Cave’a.

Prawda miesza się tu z popkulturową mitologią, a sceny dokumentalne z inscenizowanymi.

Koncertową część ostatniego dnia festiwalu otworzy Raphael Rogiński, gitarzysta znany z grup Shofar, Cukunft, Alte Zachen czy Wovoka. Prymitywna muzyka Ameryki, blues i rock lat sześćdziesiątych, oraz korzenna muzyka z Azji, Afryki i Europy to tylko część jego inspiracji. Tego, co jest ich wypadkową, naprawdę warto posłuchać na żywo.

Na finał zagra Fonomo Orkiestra. Koncert będzie ukoronowaniem warsztatów muzycznych, poprowadzonych przez Tomasza Dąbrowskiego, mieszkającego w Danii trębacza, na co dzień grającego z grupą Tom Trio. Ubiegłoroczny występ warsztatowiczów (wówczas liderem był Maciej Trifonidis) okazał się bardzo mocnym punktem programu. Czy uda się również w tym roku? Przekonamy się późnym wieczorem, 11 października.

Marcin Szymczak

Program Fonomo Music & Film Festival 2014 można znaleźć na drugiej stronie okładki BIK oraz na stronie www.wetmusic.pl/fonomo październik 2014 |

| 3

Z Wiktorem Żwikiewiczem znanym pisarzem, autorem opublikowanych niedawno dwóch zbiorów opowiadań: „Appendix Solariana” i „Maszyna” rozmawia Bartłomiej Siwiec

4 |

| październik 2014

Czekam na nowe prądy

literatura Wiktorze, wiele lat musieliśmy czekać na twoją nową książkę, a tu od razu wychodzą dwie…

To stare-nowe opowiadania. Niektóre z nich napisałem jeszcze na początku lat siedemdziesiątych, inne są późniejsze, ale są też opowiadania najnowsze, napisane nawet w zeszłym roku. Cykl ten nazywa się „inspiry”. Pisałem je wspólnie z Markiem Żelkowskim. Ja miałem wizję, a on chęć.

Inspiry? Czyli napisane pod wpływem?

Tak, pod wpływem przeczytanej lektury. Zawsze na początku podajemy źródło.

Przyznaję, że każda rozmowa jest dla mnie pretekstem, by odbyć wraz z autorem podróż w przeszłość.

Na początek proponuję ci wyprawę do Bydgoszczy twojego dzieciństwa, czyli do lat pięćdziesiątych…

Mieszkałem na ulicy Krakowskiej, to taka niezbyt długa uliczka wpadająca wprost do Jagiellońskiej. Ciekawe, ale na tej ulicy jeszcze po wojnie mieszkało wielu Niemców.

To byli zresztą bardzo spokojni i porządni ludzie. Z tamtego czasu zapamiętałem taką oto historię: kiedy miałem lat pięć, może sześć, ojciec zabrał mnie na spotkanie z Melchiorem Wańkowiczem. Nie pamiętam już dokładnie, ale spotkanie odbyło się gdzieś na Kapuściskach. Na spotkanie z pisarzem przyszło wiele osób, a Wańkowicz głównie i tak chciał spotkać się z ojcem. Obydwaj znali się Wileńszczyzny, a dwa rody: Żwikiewiczów i Wańkowiczów wzajemnie się szanowały.

Repatrianci z Wilna w powojennych realiach byli przez komunistów traktowali z dużą podejrzliwością. Często też stosowano wobec nich szykany. Jak to było z twoim ojcem, Pawłem Żwikiewiczem?

Niestety, tak właśnie było. Ubecy nieraz znęcali się nad nim. Często aresztowano go, bez jakiegoś konkretnego powodu. Po paru dniach, a może nawet i paru tygodniach, ojciec wracał pobity. Nigdy nic nie mówił o swojej

antykomunistycznej działalności. Żył długo, bo dożył prawie 100 lat. Po jego śmierci przejrzałem dokumenty, które po nim pozostały. I wtedy okazało się, że te szykany nie były bezpodstawne. Ojca aresztowano, ponieważ pomagał partyzantom V Brygady Wileńskiej Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki”, którzy w 1946 r. przebywali na terenie Borów Tucholskich. Zaopatrywał organizację niepodległościową w produkty żywnościowe. Pewnie ojciec był jednym z wielu zaopatrzeniowców, faktem jest, że w archiwum ojca znalazłem rachunki z podpisem majora za dostarczoną przez ojca żywność i z dokładnym wyszczególnieniem towarów: cukier, mąka, chleb i inne.

Straszne czasy. Twoja edukacja przypadła na lata sześćdziesiąte. Ukończyłeś Technikum Geodezyjne.

Mówiłeś mi kiedyś, że to wybitnie trudna szkoła…

Przede wszystkim trudno się tam było dostać. Ja nie musiałem zdawać egzaminów, ponieważ wcześniej wygrałem olimpiadę matematyczną, ale słyszałem, że w niektórych latach nawet szesnaście osób było chętnych na jedno miejsce. To była taka dziwna szkoła, w której prym wiedli nauczyciele przedwojenni. Zapamiętałem profesorów narodowości niemieckiej. Byli bardzo wymagający i bezwzględnie sprawiedliwi. Tak to dziś pamiętam. Jak ktoś się nauczył, to miał gwarancje, że zda. Nauczyciele z technikum nie byli nigdy uprzedzeni do ucznia. Takie zachowanie po latach jeszcze bardziej się docenia.

Karierę literacką rozpocząłeś w 1971 r. Wtedy też na łamach „Młodego Technika” ukazało się opowiadanie Zerwane ogniwo. W tamtym też czasie sporo czasu spędzałeś w Warszawie…

To prawda. Wydawcy byli w Warszawie, dużo podróżowałem. Akurat wydaje mi się, że w Warszawie mało pisałem. Jeździłem po kraju. Pisałem w Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu i w innych miastach. Przez pewien czas przebywałem w Bieszczadach. Warszawa jest dla mnie generalnie strasznym miastem. Wydaje mi się jedną wielką kawiarnią. W stolicy najważniejsze jest kogo znasz, z kim chodzisz do kawiarni, a z kim na grilla. Lubiłem raz na jakiś czas przyjechać do Warszawy, pogadać z ludźmi, ale tam się kiepsko pisało.

W tamtym warszawskim klimacie spotkałeś na swej literackiej drodze wielu znamienitych twórców. Kiedyś zdradziłeś mi, że jeden z nich, Artur Sandauer, opowiedział ci anegdotkę…

Ach tak, to był ten czas, kiedy starałem się o wstąpienie do ZAIKS-u i ZLP, bodajże rok 1976. Musiałem podać nazwiska trzech osób wprowadzających mnie do tych związpaździernik 2014 |

| 5

literatura ków. Miałem szczęście, bo trafiłem na wyjątkowe osoby.

Byli to: Roman Bratny, Artur Sandauer i wybitny tłumacz Robert Stiller. Czasami siadaliśmy w kawiarni „Czytelnika”, prowadząc długie dysputy. Sandauer mówił wtedy, że regularnie otrzymuje listy z wierszami od twórców, którzy stawiali w poezji pierwsze kroki i chcieli dowiedzieć się, czy mają talent. Wybitny krytyk zastanawiał się, jak wyłapać dobrą poezję. Wiedział, że to, co jemu się nie spodoba, niekoniecznie musi być złe. I wpadł na taki oto pomysł: tekst w pamięci tłumaczył na łacinę. Oczywiście, świetnie znał ten język. Twierdził, że jeśli w tak podstawowym dla naszej kultury języku coś brzmi dobrze, to znaczy, że utwór jednak ma jakąś wartość. Jednym słowem mówiąc: łacina była dla niego pomocna w odsiewaniu plew od ziarna.

Wspomniałeś Bieszczady. To chyba tam spędziłeś okres stanu wojennego?

Częściowo tak. Zaszyliśmy się z przyjacielem w Dwerniczku koło Dwernika. Ciężko pracowaliśmy fizycznie.

Wyrąbałem siekierą około 10 hektarów lasu. Po pracy chodziliśmy do gospodarza, który był hodowcą owiec.

Piliśmy whisky i słuchaliśmy Głosu Ameryki. To był bardzo ciekawy czas. Tam w górach toczy się zupełnie inne życie niż tu w mieście.

Może ta „górska izolacja” podziałała na ciebie twórczo. Wydaje się, że apogeum twojego talentu przypada właśnie na te lata. W 1982 r. w księgarniach ukazuje się twoja pierwsza powieść Druga jesień, a później kolejne: Imago, Ballada o przekleństwie i Delirium w Tharsys. Wiem, że twórca jest jak matka i wszystkie swoje dzieci kocha jednakowo, ale z perspektywy czasu, która z nich wydaje ci się najważniejsza?

Myślę, że ta pierwsza. Książka była czytana przez krytyków i szeroko komentowana. Być może jest tak, że krytycy czytają twoją pierwszą powieść, a potem już nie czytają. Dlatego swe kolejne książki pisałem głównie z myślą o młodych czytelnikach. Na nich zależało mi najbardziej. No i muszę też tu powiedzieć o powieści, którą piszę całe życie – Kosmodram Machu Picchu. Zacząłem ją pisać w 1971 roku.

Ona jest już de facto ukończona, ale to jest ponad 1200 stron zapisanych w różnych okresach. Muszę ją przeredagować.

Jak na razie ta sztuka udała mi się jedynie z częścią tekstu.

Liczę na to, że powieść wyjdzie w przyszłym roku.

To bardzo optymistyczne. O ile lata osiemdziesiąte były dla ciebie pasmem sukcesów, o tyle w latach dziewięćdziesiątych nastąpił, delikatnie mówiąc, regres. Czyżby to transformacja ustrojowa okazała się dla ciebie takim szokiem?

6 |

| październik 2014

Problem w ogóle polega na tym, że w latach dziewięćdziesiątych cała kultura przestała być państwu potrzebna.

Myślę, że podobnie też było z nauką, szczególnie z niektórymi jej gałęziami, choćby taka archeologia. To był upadek całkowity. Tysiące ludzi próbowało się przebranżowić.

Pamiętam, jak Bohdan Smoleń założył w Poznaniu sklep akwarystyczny. Specjalnie dla mnie ściągnął rybki z Syjamu, które kosztowały w tamtym czasie bajońskie kwoty.

Jego kumpel Zenon Laskowik był wtedy listonoszem. Takie właściwie głupie czasy.

Ty chyba też się przebranżowiłeś?

Niestety, tak. Założyłem firmę. Zacząłem pisać programy komputerowe i powszechnie wiadomo, jak to się skończyło. Po latach myślę, że moim problemem było to, że za bardzo żyłem w przyszłości. Wyprzedzałem teraźniejszość. To błąd. Trzeba bardziej być umocowanym w teraźniejszości, wtedy człowiek ma większą szansę na sukces.

Ciekawi mnie, jaka jest kondycja i perspektywy literatury science-fiction…

O ile gatunki literackie mają cienkie linie wyróżniające, o tyle science-fiction bardzo wyraźnie się wyróżnia. Myślę, że ona podczepiła się trochę sztucznie pod XX-wieczny scjentyzm. Na czym to polega? Otóż, u schyłku XX wieku naukowcom wydawało się, że mogą nam powiedzieć prawdę o wszechświecie. Dzisiaj nikt nie ma już złudzeń.

To nigdy nie nastąpi. Współczesna nauka nie jest uprawomocniona, aby dać nam odpowiedzi na pytania w stylu: „czym jest świat?”. Bankructwo scjentyzmu jest całkowite i to mnie właśnie interesuje. Co i kto go zastąpi? Czekam na nowe prądy.

Jeszcze raz gratuluję wydania zbiorów opowiadań.

Czekam na wydanie Kosmodramu Machu Picchu i dziękuję za rozmowę.

literatura

Łatwo być bogiem

Tadeusz Krajewski

– omówienie opowiadań zebranych Wiktora Żwikiewicza Opowiadania Wiktora Żwikiewicza zebrane w dwóch tomach: Appendix Solariana i Maszyna ukazują ludzi uwikłanych w przyszłość zdeterminowaną wprawdzie poczynaniami współczesności, ale w dużej mierze niezależną, określaną postawami swoich futurystycznych rezydentów, przez co naznaczoną skrajną, wręcz niemożliwą do rozkodowania enigmatycznością. Autor nie oszczędza czytelnika i wrzuca go wraz z bohaterami do rzeczywistości zaszyfrowanej, pełnej fraz typowych być może dla człowieka antycypowanego, zupełnie jednak nieprzystających do pozaliterackich doświadczeń odbiorcy. Postacie Żwikiewicza nie są grubo ciosane, na pewno nie stanowią zbioru gamoniowatych ikon z popkultury SF. To wypaleni poeci, herosi zbrukanego piękna, romantycy pozbawieni złudzeń, outsiderzy kosmicznych szlaków. Przebijają się nieustanne przez gąszcz metafor i od wszystkich wymagają takiej samej lirycznej wrażliwości. Pomaga im to w doświadczaniu tajemnic bytu, metafizyki i wirtualnej ułudy.

Z poznania wyrasta zrozumienie transcendencji, z nadnaturalnego niepokoju zaś dociekliwość w sprawdzaniu faktycznego stanu rzeczy. Stanu, który może okazać się urojeniem.

POZNANIE (zawsze ludzkie) Bohater opowiadania Sindbad na RQM 57 – agent SEKONU (Służby Ekologicznego Nadzoru) – poszukuje na peryferiach postapokalipsy charyzmatycznego włóczęgi Gropiusa. Czyni to bez wyraźnego powodu właściwie, kierowany intuicyjnym impulsem zaledwie, a być może ostatnim tchnieniem nadziei zrozumienia, bo o zbawieniu mowy już być nie może. Ten terminalny świat nie wygląda przerażająco. Ludzie nie przypominają bestii z Mad Maksa, ich koniec zwiastowany jest przez otępiałość, apatię, lenistwo. Nie dziwią się specjalnie chodzącym rybom ze skrzydłami, czy ludzkim widmom wyjętym żywcem z gabinetu figur woskowych. Wielki Finał nie ma cech egzystencjalnego koszmaru. Żwikiewicz przeciwstawia schematowi Dni Ostatnich, zakorzenionemu we wszystkich niemal proroctwach, barwną tajemnicę. Ona fascynuje badacza SEKONU patrolującego peryferia industrialno –

urbanistycznego masywu. Zupełnie jak Strefa w powieści Strugackich. Tajemnicę łatwo można skojarzyć z tragedią nie do uniknięcia, ale również z przebogatym potencjałem nowych okoliczności. A nuż którąś z nich uda się wykorzystać? Czyż w kodzie unicestwienia nie zawarto choćby jednej samozachowawczej sekwencji?

Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość zawsze mają naturę zwierzęcą. Problem w tym, że Kubrick podrzucił małpom kość – pierwsze ludzkie narzędzie rychło zamienione w maczugę. Tekst Zerwane ogniwo dość bezceremonialnie mówi o tym dziedzictwie. Przenosimy nasze atawizmy do współczesności, znajdujemy dla nich cywilizacyjne usprawiedliwienie, sankcjonujemy je ideologicznie zabarwioną moralnością i za ich pomocą budujemy przyszłość.

Animalistyczny terytorializm pozostaje jednak trwałym nakazem, a to oznacza niekontrolowany rozrost. Opowiadanie W cieniu Sfinksa przekornie manifestuje swoją przynależność do słynnych „biologicznych” antyutopii, z „Nowym wspaniałym światem” na czele. „Dziwny, nieważki świat” – komentuje zastaną rzeczywistość starsza kobieta – prawdopodobnie ostatnia osoba odmawiająca swojego uczestnictwa w totalnej przemianie ludzkości.

Człowiek dojrzały (brak dojrzałości to kordon biologiczny, nie prawny) może zmienić kształt, płeć, nawet swoją przynależność gatunkową. Ralf – orędownik tego stanu rzeczy – mgliście przeczuwa, że eksperyment – pozornie bezkresny – ma jednak gdzieś swoją granicę. Obawia się dotarcia do niej. Jej przekroczenie generuje nowe ciało ludzkości. „Będziemy poprawiać matkę Naturę. Myślę nawet, że Ona tego chce” – mówi bioetyk Willard Gaylin. „Natura uległa stagnacji. To było jej specjalne posunięcie, sztuczne. Wprowadziła zakaz rozwoju” – odpowiada dwudziestowiecznemu myślicielowi Ralf. Jedyne jej osiągnięcie to Rozum. Ale jest to TYLKO Rozum, tylko kość Kubricka (w innym miejscu – w Zwierciadle nieba – autor pyta, czy naprawdę tak mało mamy do pokazania Wszechświatowi?). „Nowe wspaniałe” ciało to człowiek zespolony. Zbiór człowieka. Może on gnać jedynie w stronę unicestwienia.

Ale i ta apokalipsa nie jest jednoznaczna, ponieważ unicestwienie Natury to kolejny etap rozwoju. październik 2014 |

| 7

literatura Sztuczna biosfera jest o krok od wszędobylskiej technosfery. Tej drugiej nie przedstawia Żwikiewicz barwnie.

Przed oczami stają ponure majaki Gigera, towarzyszy im ferment rozkładu i smród fekaliów wydobywających się z technologicznego odbytu. Technosfera pełni rolę nowego środowiska naturalnego. Egzystują w nim bioskafandry. Kiedyś byli to ludzie, dziś to funkcje. Sens zadań został już dawno zapomniany, sens istnienia zatem pozostaje zagadką. W opowiadaniu Suweren – motyw falliczny poznaniu służy biołącze – serce poezji. Tylko bowiem metaforą można objaśnić to, co wymyka się racjonalizmowi. Także mitem (pojawiające się regularnie „łajnioły”). Mity zaś przepełnione są zarodkami doktryn. Idee będące ich podstawą są najlepszymi więzieniami. „Idea może trwać wiecznie i za pysk trzymać”. W Kajomarsie technosfera jest równie mocno rozpanoszona. Poznanie staje się udziałem przybyszy, którzy byli u źródeł Utopii. Przywieźli ideę niezmaterializowaną. Więzienie jest zatem tuż tuż... Tym bliższe, im częściej ludzie roją o przyszłości. Wizje społeczeństw bez skazy należy zostawić w spokoju, w przyszłość wystarczy po prostu wejść. Jak pogodzić to z potrzebą poznania? Status aktualnej rzeczywistości wymusza na nas podjęcie próby wyobrażenia sobie dni, które nadejdą. Rzecz w tym – sugeruje pisarz – że o wiele łatwiej nam profetycznie poznawać, znacznie trudniej rozumieć. Duch poznania równoznaczny jest z duchem podboju, stąd w utopiach zawsze jest mowa o społecznej prewencji. Lub wprost – o agresji. Ale agresja przecież jest też formą poznania. Bestia z utworu Kajomars w mordowaniu ujawnia swą odkrywczość, dociekliwość, ba – nawet gotowość empirycznego sprawdzania biologicznej kondycji ofiary. Żwikiewicz jednak na tym nie poprzestaje, prowokuje do granic percepcji. Każdy mord dźwiga w górę ewolucję. Tylko dzięki zabójcom rozwijamy się. Bestia jest bezsprzecznie ukoronowaniem ewolucji, dla której wszelki uformowany byt, byt, który nie musi się już rozwijać, jest martwy. Czy to krytyka Darwina lub – odwrotnie – jego wiernopoddańcze, a zarazem nihilistyczne odczytanie? Nie. Dogmaty teorii doboru naturalnego są jedynie poddawane przez autora konstatacji. Odartej z jakiejkolwiek hipokryzji. Skrytykowany został raczej Dawkins w inspirze Figa Sapiens, przedstawiającej ewolucję jako twór Boga przypadkowego, leniwego, indyferentnego wobec swego dzieła, a nawet samego siebie.

Trochę w tym deizmu, trochę Lema (dowcip o Bannie i Pugu). Wynika z tego jednoznacznie, że i utopia jest martwa, gdyż zamknięta, nierozwojowa, nie dopuszczająca możliwości błędu.

8 |

| październik 2014

W brawurowy sposób zostaje ta myśl wyeksponowana w Balladzie o przekleństwie. Mowa tu o mitycznym, zasłyszanym w legendarnych historiach, Imperium Czerwonej Gwiazdy. Czerwona Gwiazda od dawna nie żyje, nie grozi też eksplozją, zagładą innych światów, chociaż takie sprawia wrażenie. Pozornie pulsuje żywotnością, ale jej główny motor napędowy to martwota. Jednak kosmiczny olbrzym przyciąga, mami, wywołuje odruch sympatii. Dlaczego? Bo istnieją więzy trwalsze od grawitacji – marzenia o ładzie doskonałym. Kim są mieszkańcy Imperium naznaczonego stygmatem śmierci?

Istotami bez świadomości. Nigdy nie otrzymali duszy.

Dzięki temu odkryli ideał człowieczeństwa – życie zgodne z naturą i wbrew jej prawom jednocześnie. Zbrodnia, gwałt i zniszczenie – to pierwsza nauka jaką odebrali. To kod „kaprawego człowieczka”, przedstawionego przez pisarza w alegorycznej przypowieści Legenda z Czterech Stron Świata. Dzięki takiemu programowi podążają za objawieniem poddając destrukcji wszystko. Tak wygląda ich epistemologia w praktyce. Żwikiewicz ukazał bolszewizm jako najbardziej usankcjonowany (wręcz usakralniony) stan barbarzyństwa, wpisując się tym samym w nurt rozważań historiozoficznych, zapoczątkowanych już przez myślicieli międzywojnia.

Poznanie nie jest możliwe bez projektowania naszych wyobrażeń. O nas samych. Obserwator ma wpływ na wynik eksperymentu przez obecność swoich chorych rojeń. W Podpalaczach nieba prowadzą one do spalenia wszystkiego. Tego swoistego auto-da-fe obawiają się hipokryci szermujący nader często słowem „ludobójstwo”. Używanie tego terminu po epoce „pieców” jest wyraźnym nadużyciem. Skąd takie święte oburzenie na wieść o eksterminacji gatunku? Zniszczenie całej populacji jest czymś gorszym od zagłady jednej rasy, jednego narodu, jednej społeczności? Jakim prawem można to uznać za zbrodnię gorszą od holokaustu? Naukowcy zawsze wykorzystują polityków do swoich celów (Zerwane ogniwo, W cieniu Sfinksa). Żwikiewicz bezwzględnie rozprawia się z całkowicie już wyświechtanym casusem profesora Sonnenbrucha. Najbardziej obłąkańcze plany powstają nie w gabinetach polityków, lecz w laboratoriach naukowców. Każdy z nas ma naturę badacza. Każdy próbuje coś uszczknąć z tajemnicy bytu. Należy jednak przy tym uważać, w którym kierunku się zmierza. Jeśli zrobisz krok w lewo – odpłyniesz na wyspy Archipelagu Gułag, jeśli zrobisz krok w prawo – pociąg zawiezie cię na rampę w Auschwitz – Birkenau, gdy pójdziesz środkiem, trafisz do bulgoczącej papki Robespierre’a, a tam pękające bańki ułudy społecznej co chwilę będą

literatura objawiać swą prawdziwą treść. Raz będzie to Kołyma, raz Treblinka, raz Choeung Ek… A rozwiązanie jest takie proste. Nie trzeba wybierać żadnej z tych dróg.

METAFIZYKA (zawsze boska) Byt rozpoznawany jedynie naszymi zmysłami jest niepełny, kaleki. Brakuje mu tego „wszechobecnego dziwu”, którego negowanie ma zawsze w historii katastrofalny koniec. Bohaterowie Żwikiewicza usiłują heroicznie pogodzić przeciwstawne żywioły: racjonalizmu i metafizyki.

Kapitan Gropius (Sindbad na RQM 57) rozpoznaje Boga w Słońcu. Neopogaństwo całkowicie uzasadnione! To nie kaprys wyklętego mesjasza na śmietniku cywilizacji.

Gwiazdy dają i odbierają życie. Zrozumie to tylko ten, kto życie dostrzega, a nie opisuje jego wybrany urywek.

Nie ma martwej materii, a więc dzieło Słońca to życie w każdej postaci. Solarny aspekt boskości widoczny jest też w Podpalaczach nieba. Naukowiec Bailey ma możliwość już z dawna przez wielu wyczekiwaną - możliwość unicestwienia Boga. Bogobójca stosuje krzyżowy (nomen omen) szantaż. Zabicie Istoty Najwyższej (w tym przypadku zniszczenie Słońca) oznacza koniec ludzkości. Nie na tym polega jednak ważkość ostatecznego wyboru. Nie na litości nad człowiekiem. Bailey przed podjęciem decyzji żałuje Boga, bo Jego istnienie bez człowieka nie ma sensu.

To raptem heliocentryczny dylemat. Bóg na pewno zginie wraz z anihilacją ostatniej cząstki świadomości w Kosmosie. A właściwie nie zginie, tylko… umrze.

Mądrość Gai – kolejnego neopogańskiego wcielenia Absolutu – daje o sobie znać w Suwerenie – motywie fallicznym. Pełno tam także istot z innej mitologii – łajniołów.

W technosferycznej rzeczywistości nadzorują i rządzą.

Zajmują się ludźmi (łajnem historii). Wbrew pozorom nie przypominają aniołów z piosenki zespołu Coma („żrą kiełbasę, śmierdzą potem, mają w dupie żywych”). One służą, choć czynią to z obrzydzeniem. Czyżby była to zadawniona zazdrość o człowieka? Łajnioły nade wszystko utrzymują równowagę. Dzięki temu podtrzymują triadę: Majestat Niebios, Homeostaza, Mądrość Ziemi. Tylko Ziemia traktowana jako Byt Najwyższy może panować nad technosferą. Nową, niekontrolowaną przez człowieka, naturą.

Kajomars nawiązuje do religii perskiej i słynnej przypowieści o pierwszym człowieku stworzonym pospołu z Bestią. Perwersyjni bogowie sprowadzili na świat istotę niedoskonałą i zło idealne. Dobro w krystalicznej postaci im miało być jedynie przynależne, ale oni – w deistycznej pysze – świat postanowili ignorować. Do jakiegoś momentu. Taką przełomową chwilę ukazuje Żwikiewicz.

Technosfera opuszczona jest przez ludzi, więc jej miejsce zajmują istoty najwyższe. Czy zawsze, gdy człowiek śpi, budzą się bogowie? Stwórcy pojawiają się podczas całkowitej utraty kontroli. Człowiek wówczas nie znajduje żadnej instancji odwoławczej. Opowiadanie przesycone jest obrzędowością, nabrzmiewa wprost od rytualnej gestykulacji. Jeden z bohaterów nosi imię Jordan. Z chrzcielnicą w ręku idzie za Bestią przez labirynt, aby odkryć w nim szczątek Kajomarsa czekającego na spełnienie swego żywota. Nastąpiło zapętlenie przypowieści aż z czterech mitologii. Ale odczytanie ich niekoniecznie jest już zgodne z obowiązującym kodem cywilizacyjnym. Chrzcielnica okazuje się bronią. Krwawy chrzest, chrzest bojowy, to aż nazbyt często stosowane metafory w naszej kulturze będącej pochwałą agresji, bałwochwalczo traktującej militaria, wynoszącej na ołtarze kombatantów. Chrzest – prowokuje Żwikiewicz – to odebranie życia! Takie jest jego pierwotne znaczenie, ale zapis źle rozszyfrowany stał się dogmatem i wyrósł do rangi sacrum. O umowności symboliki decydują jednak ludzie. Łatwo być bogiem – polemizuje z braćmi Strugackimi autor. Ma na to prostą receptę. Nasze mity dostarczają przepisów. Co trzeba zrobić? Przynieść opowieść o Utopii, wyśmiać stare dogmaty (to ważne – wyśmiać, walka z nimi jest błędem), ustalić nowe dogmaty, pokazać dowód (odnaleźć Kajomarsa), mieć u boku Bestię. Z tą ostatnią nie powinno być problemu. Aby jednak Zło było w pełni wydajne, niezbędna jest szatańska triada: 1. BEZUCZUCIOWOŚĆ (tę odgrywa w opowiadaniu maszyna Synchromat) 2. ZŁO BEZ SKAZY (Bestia – cel rozwoju) 3. BŁAZENADA (musi mieć szczekacza historii; w tej postaci występuje drugoplanowy bohater Biesnowaty, nie dońca zbiesiony, nie do końca diabeł, raczej podławy ludzik z „Legendy z Czterech Stron Świata”). Błazen jest niezbędny, może zostać odebrany jako idol. Historia często się myli, gdy przypisuje takiemu moc sprawczą. W demaskowaniu nie mylą się jednak prawdziwi komicy (Charlie Chaplin).

Wołanie na Mlecznej Drodze to z kolei dyskurs autora ze świętym symbolem mitu żywego – krzyżem. Rudier – kosmiczny samotnik – obserwuje postaci rozkrzyżowane. Przypominają człowieka witruwiańskiego – tęsknotę marzycieli za złotym środkiem, ideałem. Ten ideał może też być przypisany męczeńskiej śmierci Chrystusa. Czy zwieńczeniem dążeń ludzkości jest męczeństwo? Przecież Chrystus przekreślił krzyż zmartwychwstając. W takim razie ideał jest mistyczny, pozacielesny. W przekazach ewangelicznych Chrystus zmartwychwstały jest nielopaździernik 2014 |

| 9

literatura kalny. W konwencji SF zaryzykowalibyśmy stwierdzenie Chrystus wirtualny, mechanik kwantowy najwyższej klasy.

Czemu zatem krzyż? Wszak odrzucenie krzyża, nawet jego podeptanie (co praktykują wbrew logice sataniści) powinno być świętym obowiązkiem chrześcijanina.

Może jednak krzyż ma być przestrogą? Bo wirtualność to ułuda, a prawdziwe życie wieczne to prawda, osiągnięta dzięki poświęceniu Mesjasza? „Na wszelki wypadek umywam ręce” – krzyczy Ziarno z Happeningu w oliwnym gaju, popełniając tym samym pomyłkę mitologiczną. Ale o nią bardzo łatwo. Logos to podstawa naszej egzystencji. W nim zawarta jest nie tylko możliwość kreacyjna, ale także (obowiązkowo!) wizja ewakuacji. Koniec wpisano w poczęcie. Stworzenie z góry skazane na zagładę to wykładnia naszej kultury. Happening w oliwnym gaju ukazuje akt stworzenia jako teatr. Przybysze „zapładniający” nowy świat grają podwójnie. Strategicznie i aktorsko jednocześnie. Rozgrywają transcendentnego LARPA. Rozwój to teatr, często improwizowany, a mimetyczne podejście do rzeczywistości jest próbą interpretacji. Zawsze. Odtwarzanie kształtuje kulturę. Autor idzie ścieżką wydeptaną wśród księżycowych bezdroży przez Jerzego Żuławskiego.

UROJENIE (zawsze chore) Bóg bywa czasami pomyłką. Pilot Pirx (Appendix Solariana) z szyderstwem podchodzi do boskiej wykładni oceanu solaryjskiego. Ci dogmatycy nowej religii to rzecz jasna liczni recenzenci powieści Stanisława Lema.

Solaris można uznać najwyżej za Boże Zwierciadło. Niewykluczone, że w nim przez przypadek odbija się Głos Pana, ale jakakolwiek próba kontaktu będzie rozmową z lustrem. Tam jest tylko czyjeś odbicie. Pomyłka poznawcza – coś , co często przytrafia się bohaterom fantastyki naukowej. Paradoksalnie – kontakt z Pirksem to też złudzenie, on nie jest osobą z krwi i kości, tylko informatycznym przekazem. Chyba dlatego dobrze czuje się przy nim Harey, która nawet erotycznie się z nim spoufala. Oboje bowiem nie istnieją i w związku z tym na swoją wirtualność nie zwracają najmniejszej uwagi. Istota fantomowa, sprokurowana przez Solaris, może być też stworzona przez człowieka celowo (Kaprys Gwen). Skoro nie jesteśmy zadowoleni z naturalnych ludzi, wykreujmy postaci wirtualne, nawet całe wirtualne społeczności, które będą nas otaczać. W tekście nie widać śladów moralizatorstwa, nawet jeżeli takie rozwiązanie stanowi przykład skrajnego eskapizmu. Należy jednak przy tym pamiętać, że prawdziwy eskapizm boli. Bohater Kłamstwa nie ma żadnych wątpliwości, że gwiazdy są przeklę10 |

| październik 2014

te. Pisarze Złotej Ery SF kłamali. W międzygwiezdnych wojażach nie ma krztyny romantyzmu. Do odnalezienia za to jest doskonałe okrucieństwo samotności. Aby sobie z nim poradzić, należy uciec w urojenie. Z eskapizmu w eskapizm. Dla samotnego cały świat jest urojeniem.

Jednak, aby podtrzymać eskapizm, należy wpisać weń cierpienie. Inaczej cała ułuda rychło wyjdzie na jaw. Żwikiewicz w swej przewrotności nie byłby sobą, gdyby nie storpedował własnej wizji. Marzenie jest kontrpropozycją dla Kłamstwa. Bezimienny chłopiec – główny bohater opowiadania – uprawia mentalny ekshibicjonizm. Przypomina tym trochę św. Franciszka. Obnaża duszę przed wszystkimi, a jego książka (Lekarstwo na melancholię Ray’a Bradbury’ego) staje się zbiorem informacji, których właściwe odczytanie pozwoli mu szybciej osiągnąć stan świętości. Opowiadanie zaczyna nabierać cech hagiograficznych. Nowy święty uszlachetnia swoją duszę poprzez intensyfikację marzenia. To nie medytacja lub modlitwa kierują go do uwznioślonego bytu. To marzenie – im bardziej niekonwencjonalne, im bardziej niemożliwe w realizacji, im bardziej odrzucone przez ogół, tym szybciej wpisujące go do grona namaszczonych, wyklętych, objętych racjonalną anatemą. Lekarz badający chłopca w klinice nie zdawał sobie nawet sprawy z tego, ze był o krok od odkrycia duszy. A ona jest tak blisko, każdy z nas może jej dotknąć nawet zaraz…

NADZIEJA (zawsze fantastyczna) Człowiek w opowiadaniach Żwikiewicza jest nierozerwalnie związany z mitem. Dokądkolwiek pójdzie, dokiedykolwiek przetrwa, zawsze będzie go miał w sobie, zawsze go gdzieś zgubi, bądź celowo podrzuci, powodując trwałą skazę na każdej formie bytu, z jaką się zetknie.

Jesteśmy zainfekowani archetypem, ale nie musi to być naszym przekleństwem. Autor nie proponuje, abyśmy z naszym dziedzictwem zerwali, za to odradza nam jego nieustanne celebrowanie. Proponuje spojrzeć na tę sferę kulturową z dystansem, niezbędnym do racjonalnego budowania przyszłości. Inaczej nie wyjdziemy nigdy z kręgu rojeń, jakże często destrukcyjnych. „W jedną nieskończoność można uwierzyć – w nieskończoność skali złudzeń” – mówi bohater „Happeningu w oliwnym gaju”. Marzenie jednak w tę stronę zawsze nami pokieruje. Niech to jednak będzie marzenie dziecka…

Przypis:

Opowiadanie W cieniu Sfinksa zostało napisane wspólnie z Krzysztofem Rogozińskim. Współautorem inspir Figa Sapiens i Kaprys Gwen jest Marek Żelkowski.

zugz wang (20)

W kazachskim stepie Dopiero niedawno dowiedziałem się o śmierci związanego z Bydgoszczą profesora Kazimierza Obuchowskiego. Autor Człowieka intencjonalnego przez wiele lat wykładał na UKW psychologię. Pamiętam nasze jedyne spotkanie w 1998 r., gdy udało mi się namówić Profesora na wywiad do prasy studenckiej. Przyjął mnie w swoim gabinecie w budynku uczelni przy ulicy Leopolda Staffa, a właściwie poświęcił mi – początkującemu adeptowi sztuki dziennikarskiej – kilka godzin. Otrzymałem od niego świetną książkę Przez galaktykę potrzeb, opatrzoną bardzo życzliwym wpisem.

W trakcie rozmowy Obuchowski wyczuł moje historyczne zainteresowania i opowiedział o swoim ciężkim dzieciństwie. W 1940 roku, gdy miał zaledwie 9 lat, został wyrwany wraz z rodziną ze swego rodzinnego raju (Wołożyn opodal Nowogródka) i wywieziony przez Sowietów w głąb ZSRR. Przebywał m. in. w osadzie Ces koło Majkainu w Kazachstanie. Do kraju powrócił dopiero sześć lat później, osiedlając się w pomorskim miasteczku Łobez.

Słuchając go, miałem wrażenie, że jak mało kto w tym kraju, posiadł dar formułowania pewnych teorii dotyczących tamtego regionu. Zapamiętałem, że najciekawsza część naszej rozmowy dotyczyła wydarzenia z roku 1953; Obuchowski opowiadał mi o śmierci generalissimusa Stalina.

Znaną jest sprawą, że ludzie po śmierci tyrana płakali.

Profesor jednak twierdził, że spotkał się z wieloma takimi reakcjami, z których wynikało, że po śmierci dyktatora płakali nie tylko beneficjenci systemu komunistycznego, ale też ludzie, którzy znaleźli się w stalinowskich obozach, którzy byli przeciwnikami tego reżimu i, co tak trudno dzisiaj pojąć, były to łzy autentyczne. Zdarzali się i tacy ludzie, którzy uznawali, że Stalin, choć ludobójca, był kimś w rodzaju męża opatrznościowego.

Jest to jeden z tych tematów, który nurtują mnie faktycznie całe twórcze życie. Jaki wpływ mają ekstremalne przeżycia na twórczość artysty, badacza? Otóż, proszę bardzo, podarowaną mi przez Obuchowskiego książkę otwieram na stronie opatrzonej nagłówkiem kolejnego podrozdziału: „Sens życia w warunkach zsyłki syberyjskiej”. Kilka linijek poniżej pojawia się zdanie, z których słynął ten wybitny naukowiec: mądre, konkretne, przemyślane, a dodatkowo niezwykle autentyczne: „Rola

siwiec sensu życia ujawnia się szczególnie wyraźnie w warunkach trudnych ekstremalnie z założenia, to znaczy takich, które zostały stworzone w celu zniszczenia osobowości i zredukowania jednostki do przedmiotu”. Otóż Profesor bada różnice pomiędzy dwoma totalitarnymi systemami, a właściwie stara się odpowiedzieć na pytanie, patrząc na problem z perspektywy ofiary zbrodniczego systemu: co należałoby zrobić, żeby przetrwać obóz zagłady, czy zsyłkę w sowieckim stylu. Według przytaczanych przezeń teorii dotyczących hitlerowskich obozów zagłady należałoby „wyłączyć się”, „trwać jak kamień”. Taką postawę poleca były więzień obozu Sachsenhausen Stanisław Pigoń.

W tym jednak miejscu Obuchowski podaje za przykład los polskich kobiet i dzieci, mieszkańców Kresów, wywiezionych 13 kwietnia 1940 roku do Cesu opodal Majkainu.

One nie mogły nic nie robić, choćby z tego względu, że w kazachskim stepie nie było kwater, brakowało jedzenia.

Teoria „trwania jak kamień” de facto oznaczałaby szybką śmierć. Szanse przetrwania zwiększała życiowa aktywność, choć jak powszechnie wiadomo zsyłkę przetrwały tylko najsilniejsze organizmy. Obuchowski przytacza wypowiedź naczelnika obozu: „Będziecie musiały tu umrzeć, ale czas przeżycia będzie zależał od waszej pracy”.

Ale człowiek nie poddaje się. Kobiety miały pod opieką dzieci. Uważały, że muszą żyć dla nich; druga sprawa: uważały, że mają obowiązek wobec zaginionych podczas zawieruchy wojennej mężów. Może gdyby w tamtym czasie wiedziały, co się faktycznie z nimi stało (ojciec profesora został zamordowany w Katyniu), to sens życia i związana z nim aktywność byłaby mniejsza, ale o prawdziwym losie polskich oficerów nikt wtedy jeszcze nie wiedział.

Pamiętam, że na końcu rozmowy, próbowałem zreasumować ją jakoś i spytałem się wprost: „Co więc należałoby zrobić, żeby przetrwać tę straszną poniewierkę?”. Profesor zasępił się trochę i odpowiedział mi: „Trzeba było mieć, tę niezwykłą moc, polskiej kobiety z Kresów, mieć tę niezwykłą moc”.

W jednym z przypisów podarowanej mi przez profesora książki pojawia się taka oto informacja: „Gdy byłem na granicy śmierci głodowej i mogłem tylko pełzać, nakarmiła mnie obca osoba, Pani Monika Budkiewicz. Mojej matce już nie mogła nic dać”.

Bartłomiej Siwiec październik 2014 |

| 11

opera Z Natalią Babińską przed premierą Rigoletta Giuseppe Verdiego – rozmawia Anita Nowak

Realizm natchniony poezją

Po wielkim sukcesie Halki w 2012 roku bydgoska publiczność ma wobec pani określone oczekiwania… Łatwo będzie jeszcze wyżej podnieść poprzeczkę? Wiąże się to ze stresem?

Nie ukrywam, że czuję presję tych oczekiwań i mam lekką tremę. Aczkolwiek przez minione dwa lata nieco już z Halki „wyrosłam”. Pewne rzeczy mi już w niej nie odpowiadają. Dziś zrobiłabym je inaczej. Te nowe pomysły staram się realizować przy okazji Rigoletta.

Choć jest to inny temat, inny kompozytor, to tytuł też wielki, na skalę światową… Do presji ze strony oczekiwań bydgoskiej widowni, dochodzi jeszcze większa presja porównania ze wszystkimi realizacjami, jakie miały miejsce na świecie. A wiele było naprawdę znakomitych. Na ich wspomnienie człowiek zastanawia się, czy może jeszcze coś lepszego wymyślić. Mimo to, staram się opowiedzieć wszystko to raz jeszcze w połączeniu z innymi tematami, które mi są bliskie a inni dotąd ich nie poruszyli.

Jakie zatem współczesne przesłania pani realizacji tej opery przyświecają?

12 |

| październik 2014

Oprócz tego, co na temat Rigoletta można wyczytać w przewodniku operowym, chciałabym bardzo podkreślić problem niedojrzałości. Chodzi mi bowiem nie tylko o zilustrowanie i napiętnowanie zła, zepsucia, ale też o wskazanie ich przyczyny. Okrutne postępki rodzą się tu w ogromnej mierze z nieświadomości i braku odpowiedzialności. Oto grupa „chłopców” (dworzanie) z Księciem na czele, bawi się ludźmi i wykorzystując ich dla własnych uciech, nie zastanawiając się zupełnie, co z tego wyniknie.

I z owego braku odpowiedzialności właśnie rodzi się całe zło. Bo gdy jedni bałaganią, inni muszą sprzątać.

Zamierzam pokazać ten karykaturalny świat dużych chłopców w kontraście do pięknego, czystego, niebiańskiego świata Gildy.

Nie lubię teatru realistycznego. Dlatego, chociaż mówią, że Rigoletto to sztuka realistyczna, silnie zakorzeniona w jakimś konkretnym świecie, ja – ponieważ zawsze ciągnie mnie w stronę poezji – staram się tę swoją duszę przenieść na scenę; wspólnie z moim Zespołem tworzymy z tekstu Wiktora Hugo taką baśń w metaforze. Najpierw widzimy ludzi w „świecie zabawek”, a później w tym bez-

opera kresie czystości wody, który jest w stanie obmyć wszystko, co brudne, pochłonąć wszystko, co złe i przynieść światu odnowę.

Na ile z tą ideą współgra oprawa plastyczna?

Jest ponadczasowa?

Tak. Wychylamy się nawet nieco w stronę przyszłości.

Indywidualizm, moda, sposób oświetlania wskazują na to, że jesteśmy w jakimś świecie, który dopiero zaistnieje. To wizja przyszłego pokolenia, wychowanego w duchu indywidualizmu, bezkarności i bezstresowego wychowania, gdzie młodzież ma do wszystkiego prawo, a na dorosłych spadają wszystkie obowiązki. Próbujemy pokazać, co może wyniknąć z takiej roszczeniowej postawy wobec życia, w którym liczy się tylko jednostka i to, czego ona chce od świata, a bez znaczenia jest to, co ona jest temu światu winna, czy choćby, co mogłaby mu zaoferować; jakie mogą być skutki takiego zawężonego spojrzenia na rzeczywistość wyłącznie przez własne ego.

W swoich realizacjach dzieł operowych bardzo określone funkcje, kompatybilne do wymowy inscenizacji, jej idei, wyznacza Pani baletowi.

On nigdy nie jest u Pani ozdobą, przerywnikiem, ale głosem w sprawie, dookreśleniem wymowy całej inscenizacji. Jakie zadanie spoczywa na nim w Rigoletcie?

Balet jest „grupą dostarczającą rozrywek”, która pozostaje na usługach Księcia i jest wykorzystywana przez niego. To są te nieszczęsne ofiary – pojmane i zmuszane do odgrywania roli takich trochę upiornych zabawek, które niosą z sobą też pewne metafory i dopowiadają historię wybrzmiewającą w słowach Rigoletta. Ale nie chcę zdradzać zbyt wielu szczegółów.

Znakomite jest tu, co w operze nieczęsto się zdarza, libretto…

Ta historia jest rzeczywiście bardzo dobrze napisana.

Słowo odgrywa bardzo ważną rolę. Stąd też tłumaczenie, które się będzie wyświetlać, jest dla nas kluczowym przesłaniem dla interpretacji. Nie chcę uciekać w jakiekolwiek operowe pozy, sztuczność. Pragnę, aby śpiewacy autentycznie wszystko przeżywali, bo to warunkuje właściwe doznania emocjonalne widza. Stąd wszelkie operowe standardy staramy się tu redukować. Kluczowe jest tu słowo i ono niesie z sobą bardzo ważne przesłanie. Nasza inscenizacja tym się będzie różnić od wielu oper, w których

podążając za muzyką stawiają na ruch, sceniczne dzianie się. Tutaj, ja podążam przede wszystkim za słowem.

A jak się to będzie miało do muzyki? Czy będą jakieś skróty?

Jest ona tak doskonała, że żadnego skrótu nie trzeba robić. To zasługa libretta, stworzonego przez Francesco Marię Piave według Wiktora Hugo. Trochę nawiasem mówiąc skandalizującego. Verdi musiał sporo powalczyć, żeby dostać pozwolenie na premierę tej sztuki, bo jej przesłanie ma tak silnie rewolucyjny wyraz, że po jej obejrzeniu każdy widz ma ochotę na własną rękę wymierzać sprawiedliwość. Jej wymowa rodzi ogromny bunt.

Prapremiera sztuki Hugo wywołała niesnaski społeczne. Władze przestraszyły się, sztuka została natychmiast zdjęta i przez pięćdziesiąt lat nie mogła być w ogóle wystawiana.

Miejmy nadzieję, że w Bydgoszczy do buntu nie dojdzie. Ma pani swój ulubiony zespół sprawdzonych współpracowników, jak scenograf, kostiumolog…

Są to ludzie, z którymi doskonale się rozumiem i którym mogę zaufać, że w tej dziedzinie, w której ja czuję się mniej pewnie, oni są niezwykle świadomi tego, co robią.

Choć czasem próbuję się z nimi o coś targować, w końcu ustępuję, bo wiem, że mnie nie zawiodą. Z Dianą Marszałek pracuję od dawna, z dobrymi efektami. Kostiumy do Rigoletta robi Martyna Kander, dziewczyna świeżo po studiach, z którą z doskonałym efektem zrobiłam już w Szczecinie Hrabinę Maricę. Wymyśla bardzo interesujące, trochę prowokacyjne projekty. Jeśli więc ów mój zespół trochę się zmienia, ewoluuje, to z bardzo dobrym skutkiem.

A jak zespół Opery Nova od strony aktorskiej odnajduje się w tym trudnym przedsięwzięciu?

– Z ogromnej większości jestem zadowolona. Cenię ich uczciwą pracę, profesjonalne podejście i szacunek do tego istotnie niełatwego dzieła, którego nie można oszukać sposobikami. Jeśli ktokolwiek chciałby tylko prześlizgnąć się po tym dziele, nie uda mu się. Bydgoscy artyści bardzo przykładają się do tej pracy. To widać po ich twarzach. A ze sceny emanuje energia. Nie ma gwiazd. Myślę, że wszystkim zależy na jak najlepszym efekcie końcowym. Życzę zatem pani, aby ten efekt był rzeczywiście niezwykły i dziękuję za rozmowę. październik 2014 |

| 13

film Jarosław Jaworski

Nordic Noir na plakacie, Bydgoszcz w konkursie 18 października zaczyna się 12. edycja festiwalu filmowego Tofifest. W tym roku motywem przewodnim, widniejącym na plakatach festiwalowych jest nurt Nordic Noir, czyli filmowe wcielenia skandynawskich kryminałów. Ale Tofifest to także cztery ważne konkursy, w jednym z nich – Lokalizacje – zobaczycie wybór najlepszych bydgoskich produkcji filmowych z ostatniego roku.

Zjawiska to, obok konkursów, najbardziej charakterystyczne pasmo Tofifest. W tym roku Kafka Jaworska, szefowa Tofifestu na motyw przewodni festiwalu wybrała skandynawskie filmy, będące ekranizacjami równie skandynawskich kryminałów czyli nowy nurt w kinie noszący nazwę Nordic Noir. Tofifest pokazuje go jako pierwszy w Polsce. Dlatego w tym roku na plakacie festiwalu widnieje Noomi Rapace, wcielająca się w postać Lisbeth Salander, bohaterki „Trylogii Millenium” Stiega Larssona.

Chyba najbardziej rozpoznawalnej w świecie „wizytówki” tego nurtu. Poza Nordic Noir, Tofifest to kilkanaście innych pasm filmowych, debat, wystaw, akcji specjalnych. W tym roku także Audiowizje – specjalne pasmo-festiwal, skupione wyłącznie na muzyce i jej wizualizacjach.

Najważniejsze dla filmowców są na Tofifest konkursy.

ON AIR to zestawienie „najgorętszych” debiutów światowego kina danego roku. Co roku zgłasza się do niego ponad 1000 debiutanckich filmów pełnometrażowych z ponad 60 krajów świata. Drugi główny konkurs to SHORTCUT, przeznaczony dla krótkich metraży. Spośród ponad 2000 zgłoszeń trafia do niego 25 wyselekcjonowanych tytułów. Trzeci konkurs – FROM POLAND przeznaczony jest dla najlepszych polskich filmów ostatnich miesięcy. Czwarty – LOKALIZACJE, prezentuje z kolei kino tworzone przez filmowców wywodzących się z regionu kujawsko-pomorskiego.

To bardzo ważny konkurs dla organizatorów Tofifest.

Choć odbywa się dopiero jego druga edycja, to jednocześnie jest on najstarszym konkursem festiwalu. Jak to możliwe? Otóż pierwsze nagrody i pokazy filmów regionalnych reżyserów odbyły się już podczas pierwszej edycji Tofifest 14 |

| październik 2014

w 2003 roku. Od 12 lat festiwal przyznaje też najlepszym filmowcom związanym z regionem nagrodę Flisaka. Otrzymali ją już Bogusław Linda (Toruń), Marcin Sauter (Bydgoszcz), Olga Bołądź (Toruń), Maciej Cuske (Bydgoszcz), Piotr Głowacki (Toruń), Tomasz Szafrański (Bydgoszcz), Łukasz Karwowski (Toruń), Jacek Szymczak (Bydgoszcz) i wielu innych.

Mocną reprezentację Bydgoszczy znajdziemy w tegorocznej selekcji LOKALIZACJI. Konkurs otworzą teledyski wyreżyserowane przez Dariusza Landowskiego – Variete: Piosenka kolonistów i Sellisternium: Running Fight. Landowski to doświadczony bydgoski filmowiec i muzyk. Pierwsze filmowe kroki stawiał tworząc dekadę temu teledyski dla swojej grupy Kredki.

Zrealizował też pełnometrażowy dokument o legendzie zimnej fali zespole Variete i kilka krótkometrażowych filmów fabularnych. Ma na koncie wiele teledysków, współpracuje z „ojcem polskiego teledysku” Yachem Paszkiewiczem. Paszkiewicz, rodowity bydgoszczanin, także ma swój klip w konkursie. To Heldorado: Czwórka. Inny sposób widzenia klipów prezentuje kolejny bydgoszczanin Adam Tarnowski, który pokaże klip grupy Plotnicky do utworu S.F.A. z płyty Devotion.

Ciekawie zapowiada się pokaz filmu The Other autorstwa bydgoskiej artystki pracującej w Nowym Jorku – Emilii Bilińskiej. To film dokumentalny, w którym Bilińska sportretowała swoją codzienność podczas pracy w charakterze służącej w domu ortodoksyjnych Żydów – chasydów – z Nowego Jorku. Od strony formalnej film jest eksperymentalną hybrydą, łączy dokument z pamiętnikiem i elementami fabuły. Film prezentuje specyfikę kultury chasydzkiej, która funkcjonuje zgodnie z utartymi od stuleci zasadami, zupełnie „obok” współczesnego świata.

Perełką jest polsko-armeński Mleczny brat, dzieło Vahrama Mkhitaryana, ze zdjęciami znakomitego bydgoskiego dokumentalisty Marcina Sautera, współtwórcy Bydgoskiej Kroniki Filmowej. Nagrodzony Złotym Jantarem na Młodzi i Film 2014 i dwoma nagrodami Krakowskiego FF’2014 jest opowieścią o chłopcu, który chciałby mieć młodszego brata, lecz w wyniku splotu

film

wydarzeń zastępuje go… nowo narodzone jagnię. Sauter pokaże też w konkursie kilkuminutową impresję Rodnik.

Krótki, czarno-biały film dokumentalny przedstawia ludzi mieszkających w wyludnionej i zniszczonej wojną wsi na południu Górskiego Karabachu.

Uczniowie prowadzonej przez Sautera i Macieja Cuske Bydgoskiej Kroniki Filmowej także pojawią się w Lokalizacjach. Nastoletni Mateusz Buława pokaże Motylkowy szpital, emocjonalne świadectwo o chłopcach zmagających się z nowotworem w bydgoskim szpitalu.

Film zdobył specjalne wyróżnienie festiwalu „Dozwolone do lat 21”. Kreatywny duet młodych filmowców Sławomir Cuske i Rafał Waraczewski zaprezentują zaś Subkultury, krótkie spojrzenie na dzisiejsze subkultury młodzieżowe w Bydgoszczy.

Osobne miejsce zajmą animacje. Zaprezentują je dwie bydgoszczanki tworzące na stałe w Poznaniu Teledysk grupy Jerz Igor do utworu Królewicz jest dziełem Moniki Kuczynieckiej – jednej z najciekawszych, polskich animatorek młodego pokolenia. Autorki teledysków dla takich zespołów jak Voo-Voo, bajzel, Fox, Czesław Śpiewa. Z kolei Nieprawdopodobnie elastyczny człowiek to animacja Karoliny Specht. Historia człowieka, który urodził się bez własnego kształtu.

Poddawany ciągłym deformacjom i wtłaczaniu w cudze formy zaczyna się buntować. Film otrzymał Nagrodę Specjalną OFAFA w Krakowie za szczególne walory artystyczne i startował w konkursie prestiżowego festiwalu animacji

w Annecy (Francja). Filmem na poły animowanym, na poły fabularnym są z kolei Portrety wojenne: Bronisław Hellwig, wyreżyserowane przez bydgoszczanina Tomasza Matuszczaka, ze zdjęciami związanego z Toruniem Jacka Kościuszko, animacjami bydgoszczanina Michała „Śledzia” Śledzińskiego, wyprodukowany przez torunianina Dawida Janickiego. Film to historia Bronisława „Bruno” Hellwiga – jednego z najlepszych kierowców bojowych oddziału szturmowego AK „Parasol” z czasów okupacji. Film jest częścią serii opowiadającej o zapomnianych, nieznanych polskich bohaterach II wojny światowej.

Krzysztof Nowicki z bydgoskiej grupy filmowej Koloroffon w konkursie pokaże Być jak Ironman, historię trójki bydgoszczan dążących do zdobycia tytułu „człowieka z żelaza” podczas ekstremalnych zawodów triathlonowych o nazwie „Ironman”. Na festiwalu Muszla Fest premierę miała Ewolucja Buntowników Lecha Wilczaszka i Macieja Wacława. Dokumentalny film o początkach i rozwoju kariery punkowo-hardcorowej kapeli Schizma z Bydgoszczy, będącej jednym z najważniejszych zespołów tego nurtu w kraju. Film mówi nie tylko o samej muzyce i zespole, ale też o latach 80-tych XX wieku i ludziach, którzy tworzyli punkrockowe, hardcorowe środowisko w Bydgoszczy, która była wtedy jednym z najważniejszych ośrodków tych gatunków muzyki.

Stawkę zamyka głośny już dokument Bydgoszcz od świtu do zmierzchu, pierwszy w historii Bydgoszczy, tak kompleksowy, filmowy portret miasta, stworzony przez bydgoskich filmowców i amatorów pod okiem mistrzów polskiego dokumentu. Film jest częścią cyklu „Od świtu do zmierzchu” portretującego miasta z różnych krajów świata. Spiritus movens projektu jest wywodzący się z Bydgoszczy znany dokumentalista Mirosław Dembiński MFF Tofifest zwany „niepokornym festiwalem” odbywa się od 2003 roku. Stawia na ambitne kino „z pazurem”.

W czterech konkursach i kilkunastu innych pasmach prezentuje co roku ponad 150 produkcji. Wśród gości toruńskiej imprezy znaleźli się Geraldine Chaplin, Ulrich Seidl, Jim Sheridan, Jiri Menzel, Emanuelle Seigner, Shirin Neshat, Bogusław Linda, Janusz Gajos, Jerzy Stuhr, Krystyna Janda. Główną nagrodą festiwalu jest Złoty Anioł nawiązujący do średniowiecznego znaku Torunia – miasta Tofifest. W tym roku Tofifest, wraz z towarzyszącym pasmem muzycznym Audiowizje, odbędzie się w dniach 18-26 października. Widzowie chcący uczestniczyć w festiwalu pełne informacje znajdą na www.tofifest.pl oraz na festiwalowym facebooku i twitterze. październik 2014 |

| 15

Panorama Torunia, akwarela, 50×70 cm, 2013

Hanna Strychalska

Akwarele Adama Papke Adam Papke maluje w technice akwareli. Należy do Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich. Projektuje także grafikę wydawniczą. W malarstwie interesuje go pejzaż, weduta oraz życie ulicy i miejskich podwórek, obserwowane z różnej odległości i zabarwione rodzajowo. Z jednej strony patrzymy na dziką naturę, Alpy i Bieszczady. Z drugiej – na panoramiczne i widziane z lotu ptaka weduty Torunia.

Malując dalekie, prawie nietknięte przez cywilizację krajobrazy, artysta jest romantykiem. Górskie łańcuchy, pnące się coraz wyżej ku niebu, w perspektywie i oparach wilgotnej mgły. Wielkie doliny, gdzie osiedla ludzkie, wtulone w zagłębienia ziemi, są jak ziarenka piasku wobec ogromu morza. Spokojne jeziora i krystaliczne potoki, które 16 |

| październik 2014

Krywe, akwarela, 35×55 cm, 2012

„przyjmują w siebie” ledwie kolorystyczny ślad górskich wzniesień czy nabrzeżnej roślinności, i nieba.

Materia tych przedstawień jest delikatna, płynna i rozmyta. Przypomina czasem parę wodną, ciepły oddech na szybie. Jeszcze chwila, a ten obraz

zniknie… Ale dopóki trwa, budują go wielowarstwowe plamy, w szerokiej tonacji chłodnych albo ciepłych szarości, ożywionych akcentami barwy.

Ich ulotność i zmienność wynika również z niedookreślonej, czyli pozbawionej ram kompozycji.

plastyka Niektóre z pejzaży łagodnie wnikają w obszar fantazji. Sprzyja temu niebo, zajmujące ponad połowę powierzchni obrazu. Nieogarnione, barwne i dynamiczne. Emanuje ono własną, tajemniczą wizją, niemożliwą do pełnego odczytania z ziemi.

W naturze, wyobrażonej przez Adama Papke, jest przestrzeń, która może budzić lęk. Ale ile przestrzeni, tyle też zachwytu – w oczach artysty.

Bliskie takiemu ujęciu są weduty Torunia. Objęte powietrzem i powstałe z szarości oraz pasteli, z których celnie, precyzyjnie i lekko wywiedzione zostały formy architektury, bryły wraz z ich umiejscowieniem i charakterystyczne szczegóły.

Zupełnie inne są widoki ulicy w kulisowej perspektywie (Florencja). Zaobserwowane w rzeczywistości, a równocześnie zmyślone. To krótkie opowiadania – literacka fikcja z motywem biograficznym. Działają zdecydowanie, dużymi płaszczyznami o rożnych kształtach, mocnym, bogatym kolorem i kontrastowym światłem. Prowadzą nas gdzieś poza, przedstawioną tu, perspektywę. Podobnie dzieje się ze starymi kamienicami (Bydgoszcz). Białe prostopadłościany narastają, jeden nad drugim.

Nie wiadomo, gdzie i kiedy kończy się to architektoniczne pączkowanie, z głęboką szczeliną w przestrzeni.

Drobne sylwetki ludzkie przytrzymują nasz wzrok przy ziemi.

Adam Papke skupiony jest na obserwowaniu tego, co go otacza.

Natury i miasta. Stąd czerpie twórcze inspiracje. Określonej tematyce odpowiada własna forma. A ponieważ istnieją dodatkowe odsłony głównych tematów, to i forma jest jeszcze bardziej zróżnicowana. Nie ma tu schematu. Napotkany przez artystę

Pejzaż alpejski, akwarela, 55×35 cm, 2013

widok, staje się impulsem dla znalezienia właściwej materii, kolorystyki i kompozycji.

Ciekawe są małe akwarele z Krywe, w Bieszczadach. Jasna treść, konkretna barwa, zamknięta kompozycja.

Przypominają ilustracje w książce dla dzieci, gdzie każdy element może być interpretowany symbolicznie. Patrząc inaczej, zauważamy jednoznaczność typową dla plakatu, z wolnym miejscem na skojarzenie.

Czasem wydaje się, że artysta temat miejski traktuje jedynie jako pretekst, aby pokazać walory techniki (Miejskie interpretacje). Odważne ze-

stawienia barwnych plam, ich zróżnicowane nasycenie, efekty wynikające z ich nawarstwienia, rozpryskiwania, rozmycia kształtów oraz „żyłkowanie”, które zdaje się być krążeniem w ich zamkniętym obszarze.

Czy jest to przejaw zainteresowania abstrakcją? Czy przeciwnie – tylko udana zabawa kolorem i światłem w akwareli?

[Tekst do katalogu towarzyszącego wystawie malarstwa Adama Papke, „Kolorem i światłem”.

Galeria Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, styczeń-luty 2014.]

Fot. Adam Papke

październik 2014 |

| 17

pr zez rude okular y (18)

Andrzejewski RUDY 18 Dzień dobry. Chociaż to akurat śmiała teoria. Dla niektórych z nas powrót z wakacji (dla mnie ich częścią zawsze już będzie wrzesień, bom na słońce uczulony) jest wydarzeniem porównywalnym z wybuchem termojądrowym, który swym podmuchem wciska nas znowu za biurko, gdzie trzeba od początku budować nadwątlone już przyjacielskie relacje z dobrym druhem o egzotycznym imieniu Excel. Dla innych z kolei to wiadomość iście anielska, bo kolejny urlop spędzony na graniu w fejsowe gierki na plaży w tej samej od dziesięciu lat destynacji wypoczynkowej przybliżył nas do mówienia językami, słyszenia głosów i ochoty na lot już ostatni z dachu wysokiego budynku.

Podzieleni jesteśmy w odbiorze października. Podzieleni jesteśmy w odbiorze wszystkiego. Jak jest ciepło, to wznosimy modły na poły błagające o to, by się ochłodziło, a po połowie o to, by grzało mocniej. Jak jest zimno sytuacja nie zmienia się ani o jotę. Suchość i mokrość wzbudzają sprzeczne emocje tak jak kolor beżowy, żaluzje czy salceson. Nie ma rzeczy, osoby, doznania, lub teorii co do której zgadzalibyśmy się jednogłośnie in plus lub in minus.

Wakacje dają nam (albo nie) trochę nowy ogląd sytuacji.

Trochę nowych wiadomości nam przynoszą. Jakieś świeże znajomości. Dane mi było trochę w czasie tych trzech miesięcy pojeździć, nawet za granicę, więc ja również spotkałem nowych dla mnie przedstawicieli rasy, która bez absolutnie żadnych podstaw ku temu mieni się cały czas ludzką. Zbrojny w doświadczenia zawieszam więc palce nad klawiaturą i niepodzielną uwagę skupiam na przelew konkluzji na oczu Waszych, drodzy Czytelnicy, płaszczyzny wypoczęte. Lub nie. Niech mi dane będzie podzielić się z Wami w miesiącu, który rozpoczyna jesienność.

Podzieliłem. W końcu. Czas był już na to najwyższy.

A lubię podziały. Na pięć siódmych na przykład lubię.

I zupę pomidorową. Z makaronem, oczywiście. Przez długie lata zastanawiałem się jak, na rany wszystkich nieistniejących bogów, można jadać pomidorową z ryżem. Kto to robi? Teraz już wiem. Pomidorową z ryżem jadają ci, którzy zastanawiają się jak, na rany wszystkich nie istniejących bogów, można jadać ją z makaronem.

Podzieleni jesteśmy w odbiorze zupy pomidorowej. I bi18 |

| październik 2014

gosu. Bo czy z ziemniakami czy z chlebem? I czy naprawdę istnieje wytłumaczalny w sposób logiczny powód dla istnienia pizzy z ananasem? I czy maślanka jest dobra, czy to po prostu zepsute mleko? Kulinaria dzielą nas w sposób doprowadzający czasami do rozpadu związków, co miały być w założeniu partnerskie. Dobrze jeśli są to kulinaria, a nie niemożność przetrwania z nieodpowiednio (według jednej ze stron tego kosmicznego konfliktu) odkładanym ręcznikiem kąpielowym. Smak jest relatywny. Smak dzieli.

Spędziłem tydzień niemalże w niewielkim miasteczku pod Kolonią. Nie karną. Karnie natomiast remontującą swą piękną katedrę. Rozmawiałem z dwoma paniami, które na co dzień dzielą się tym co dla każdego z nas jest najważniejsze, czyli czasem , z innymi po to, by tym innym żyło się lepiej. Wsłuchiwałem się w opowieści o tym, że najwięcej tym innym dają ci, co sami nie posiadają zbyt wiele. Bo jak ktoś daruje dwie czekolady i sweter, posiadając jacht, który mógłby go dowieść do Charliego i jego fabryki słodkości, to odmienne to jest od takiego samego podarunku wręczanego przez osobę ogólnie posiadającą dwie czekolady i swetry też dwa. Ten zimowy i ten drugi zimowy. Rozmawiałem z Włochem, który jest szefem jednej z najlepszych włoskich restauracji jakie udało mi się kiedykolwiek odwiedzić, o tym, dlaczego nie poszedł do domu o 23.00 tylko spokojnie sącząc wino, czekał aż skończymy, by zapytać nas, jak nam smakowało. A smakowało bardzo. Powiedzieliśmy mu o tym. Nie chciał przyjąć od nas pieniędzy. Wrócę tam. Na pewno. Wtedy mnie już skasuje. I dobrze żeby skasował mnie słusznie, bo jego arrabiata i emanacja przeświadczeniem, że świat powinien wyglądać inaczej warte są każdych pieniędzy. Dzieli nas podejście do drugiego człowieka.

Wkurzali mnie zawsze ludzie chodzący środkiem chodnika. Nie sposób ich nieinwazyjnie wyminąć. Przeczytałem jednak niedawno, że istnieje schorzenie błędnika, przez które chodząc tylko w ten sposób są oni w stanie ogarnąć poruszanie się do przodu. Zdecydowałem się więc, że dokonam podziału ostatecznego chociażby w stosunku do ludzi.

Dzielę nas na tych co dzielą i na tych co nie.

Szymon Andrzejewski

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (125) Z wiatrem w żaglach Wierzący w magiczną siłę sztuki Tom Haynes i Piotr Matuszek wypełnili Galerię Kantorek swoją wspólną „instalacją z obrazami”. Ta angielsko-polska inwazja artystyczna podbiła serca bydgoskich miłośników sztuk pięknych, a Elżbietę Kantorek umocniła w przekonaniu, że nawet na niewielkim metrażu wystawienniczej powierzchni da się wypłynąć na szerokie (międzynarodowe) wody. „Niezmienni” – bezstronni Mistrz ripost i aforyzmów Grzegorz Misiewicz wpadł na oryginalny koncept autorsko-edytorski. W swojej najnowszej książce pt. „Niezmienni” zrezygnował z… numeracji stron(!), by „czytelnik mógł wybrać dowolną kolejność czytania”. Ci ortodoksyjni lekturożercy, którzy zwyk­li czytać wszystko „od deski do deski” będą mieli twardy orzech do zgryzienia.

Pokojowa misja tenorowa Bezpośrednio po krwawej bitwie polsko-szwedzkiej, jaka rozegrała się w sierpniowy weekend na ostromeckich błoniach – Wiesław Raczkowski i Dawid Różański (przy wsparciu Piotra Trelli) śpiewali na przypała-cowym tarasie o wzniosłych uczuciach, czyli o miłości bliźniego swego (zwłaszcza rodzaju żeńskiego). W tym kontekście wokaliści, którzy swo­im belcantem zagłuszyli bitewny zgiełk mogą śmiało aspirować do Pokojowej Nagrody Nobla. Organizator koncertu Andrzej Gawroński wysłał już do Sztokholmu stosowną rekomendację.

Desperacja perkusisty Ceniony perkusista i bandlider Józef Eliasz zaczyna bać się dłuższych tras koncertowych, bo pod jego nieobecność kreatywna małżonka Kinga urządza w ich domu gruntowne przemeblowania. Jako że ani perswazje słowne, ani środki uspokajające nie mogą pani Eliaszowej powstrzymać, przeto zdesperowany muzyk zaczyna wy-

grażać połowicy perkusyjnymi pałkami narażając się tym samym na zarzut przemocy domowej.

Z podsłuchu Dziennikarz i publicysta Marcin Rykowski sposobi się do wydania zbio­ru wierszy satyrycznych obśmiewających nasze narodowe przywary pt. „McPolak”. Jak nam donieśli zaprzyjaźnieni kelnerzy z restauracji w której p. Marcin czytał przyjaciołom swoje teksty, jedna z fraszek brzmi następująco: „Marsz, marsz polonia – narodzie ze spiżu Nasz poczucie misji – ale słabość w… krzyżu”

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (październik 1989) – W ramach powołanej przy Teatrze Polskim „Sceny Wędrownej” wystawiono „Sztukę Konwersacji” K. Brandysa. Pod reżyserskim okiem W. Nowickie­go konwerowali ze sobą: Wanda Ostrowska i Andrzej Juszczyk.

– Państwowa Opera w Bydgoszczy zapraszała na „Zemstę nietoperza” J. Straussa, w której aktorsko i wokalnie popisywali się m.in. K. Herdzin, P. Trella, K. Matuszak-Gołda, K. Rymarczyk i U. Walaszczyk-Nogaj.

– Miłośnicy tzw. sztuki zaangażowanej mogli oglądać w BWA międzynarodową wystawę „Artyści przeciw wojnie i przemocy”.

– Bohaterem organizowanego przez DK „Orion” spotkania z cyklu „Gospodarz i jego goście” był dyrektor Teatru Polskiego – Andrzej Maria Marczewski.

– Ubolewający na łamach „BIK” nad degradacją kultury – Andrzej Baszkowski przywołał m.in. taki argument, że „Przeciętna bibliotekarka zarabia lepiej od dobrego aktora, czy muzyka.” październik 2014 |

| 19

w ydarzenia

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Arkadiusz Blachowski Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoskie Centrum Informacji,

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

G

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

Galeria BRDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul.

Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15 6

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

D

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt.

10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny.

Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12

E

GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13

Farbiarnia Pracownia Fotografii

GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

20 |

Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

| październik 2014

Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

K

lub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15 Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 10.00-17.00 czwartek 10.00-19.00 sobota, niedziela 11.00-17.00 poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny, tel. 883 366 056 26

w ydarzenia

MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

Opera NOVA w Bydgoszczy

dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

T

EATR PANTOMIMY „DAR” www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074 TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

październik 2014 |

| 21

w ydarzenia Filharmonia Pomorska 52. Bydgoski Festiwal Muzyczny Musica Antiqua Europae Orientalis 1.10.2014, środa, godz. 19.00

Międzynarodowy Dzień Muzyki FLAMENCURA – koncert muzyki flamenco Paco Peňa Flamenco Dance Company (Hiszpania) Paco Peña uznawany jest przez większość krytyków za najlepszego gitarzystę flamenco swojego pokolenia, ponadto jest kompozytorem, producentem i założycielem zespołu Paco Peña Flamenco Dance Company, z którym od 1970 upowszechnia flamenco – narodowe bogactwo Hiszpanii, hiszpański styl życia, tańca i muzyki – na całym świecie. Genialny gitarzysta, pomimo wielkiego przywiązania do tradycji, stale poszerza swoje horyzonty, sięga do latin-jazzu, bluesa czy europejskiej muzyki klasycznej, ale nigdy nie zapomina o korzeniach i podstawowych zasadach rządzących flamenco. Ma w swoim dorobku wiele nagrań, albumów, ale najlepiej czuje się podczas występów na żywo. Paco Peña ze swoją grupą zaprezentuje w Bydgoszczy najnowszy projekt pn. Flamencura.

3.10.2014, piątek, godz. 19.00

Koncert pamięci Wojciecha Kilara.

Zakończenie Festiwalu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chóry Akademickie z Bydgoszczy i Torunia Tadeusz Wojciechowski dyrygent Iwona Socha sopran Jerzy Mechliński baryton Kilar – Bogurodzica, Angelus, Siwa mgła, Exodus Monograficzny koncert, zawierający wyłącznie kompozycje Wojciecha Kilara (1932-2013), jako wyraz największego hołdu i naszej pamięci godnie i z rozmachem zamknie tegoroczny Festiwal. Mistrz był wyjątkową postacią dla Bydgoszczy i Filharmonii, w której Jego genialna muzyka tak często rozbrzmiała, niezmiennie zachwycając publiczność. Bowiem nuty Kilara, każde, bez wyjątku, czy to utworów klasycznych, czy muzyki filmowej, przyciągają słuchaczy jak magnes do sal koncertowych pod każdą szerokością geograficzną. I na tym niewątpliwie polegają tajemnica i fenomen życiowego dzieła Kompozytora. W koncercie finałowym usłyszymy m.in. dzieło pt. Siwa mgła na baryton i orkiestrę napisane dla Filharmonii Pomorskiej specjalnie z okazji XVII Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego w 1979.

9.10.2014, czwartek, godz. 11.00 i 12.30

Poranki muzyczne dla seniorów Kontynuujemy bardzo popularne wśród seniorów przedpołudniowe spotkania z muzyką w Filharmonii.

Tym razem upłyną one pod hasłem „Hiszpańskich impresji muzycznych”, czyli duża doza gorącej, rytmicznej, porywającej, ale i melancholijnej muzyki Albeniza, Granadosa i Ravela, inspirowanej pięknymi melodiami z kraju flamenco.

22 |

| październik 2014

10.10.2014, piątek, godz. 19.00

Wielka kameralistyka Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Takao Ukigaya dyrygent (Japonia) Junko Ukigaya flet (Japonia) Rossini – Sonata nr 6 D-dur Vivaldi – III Koncert na flet i orkiestrę RV 428 Stamitz – Koncert na flet i orkiestrę G-dur Haydn – Symfonia nr 97 C-dur

Ta k a o U k i g a y a d y r y g e n t ( J a p o n i a)

Gośćmi kameralistów będzie japońskie małżeństwo uznanych artystów, zaś na program koncertu złoży się bogaty, urozmaicony repertuar, obejmujący popularne utwory wielkich kompozytorów. TAKAO UKIGAYA w latach 1987-1992 współpracował z Filharmonią Pomorską w Bydgoszczy, prowadząc jej orkiestry. Od 2004 jest pierwszym dyrygentem gościnnym w Brandenburgisches Staatsorchester we Frankfurcie, od 2010 jest dyrektorem muzycznym Festiwalu Fontane-Festspiel w Neuruppin oraz głównym dyrektorem muzycznym międzynarodowego festiwalu orkiestr w Toyohashi (Japonia). JUNKO UKIGAYA urodziła się w Tokio i tam po ukończeniu szkoły średniej podjęła studia gry na flecie na Uniwersytecie Sztuk Pięknych i Muzyki. Już w wieku 15 lat miała swój pierwszy, znaczący występ solowy, studia fletowe kontynuowała w Niemczech. Wielokrotnie występowała z niemieckimi i japońskimi orkiestrami, ma na koncie liczne koncerty solowe i kameralne.

12.10.2014, niedziela, godz 11.00

AKADEMIA WioliMisia – koncert dla dzieci od 3 do 6 roku życia 12.10.2014, niedziela, godz. 12.30

62. Od brzuszka do uszka maluszka – koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2 roku życia oraz kobiet w ciąży Nie zapominamy, oczywiście, także o naszych przyszłych i najmłodszych melomanach.

Kontynuowana jest bardzo lubiana seria koncertów „Od brzuszka do uszka maluszka”. Również w sobotę o godz. 11 odbędzie się z kolei drugi koncert z nowego cyklu przeznaczonego dla rodzin z dziećmi w wieku od 3 do 6 roku życia, czyli „AKADEMIA WIOLIMISIA”.

w ydarzenia 16.10.2014, czwartek, godz. 19.00

Z okazji Dnia Papieża Jana Pawła II Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy Chór Collegium Medicum UMK w Toruniu Radosław Labakhua dyrygent Spirituals Singers Band Zespół muzyczny Kameleon pod kierunkiem Hadriana Tabęckiego Olga Szomańska, Michał Rudaś soliści Janusz Stanecki, Magdalena Filipska przygotowanie Chórów Szomański – Missa gospel’s Ogromny skład wykonawców i niezwykle interesująca, efektowna dla słuchaczy MISSA GOSPEL’S autorstwa współczesnego, polskiego kompozytora Włodzimierza Szomańskiego – to nasza propozycja koncertowa złożona w hołdzie Janowi Pawłowi II z racji przypadającego 16 X Dnia Papieskiego. Missa Gospel’s, to utwór, który scala tradycję liturgiczną oraz muzyczną kościoła katolickiego z amerykańską tradycją pieśni gospels.

Pieśni te łączą tradycje muzyczne Europy, Afryki oraz wielokulturowość Ameryki wraz ze współcześnie rozwijającymi się kierunkami muzycznymi takimi, jak: jazz, folk czy soul. Stąd biorą się wymagania dużego aparatu.

Kompozycja Włodzimierza Szomańskiego to pionierskie dzieło polskiej wersji Missa Gospel’s.

22.10.2014, środa, godz. 19.00

Wirtuoz wiolonczeli Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio dyrygent Jeremy Findlay wiolonczela (Kanada) Gemrot – Lamento na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową Haydn – Koncert wiolonczelowy C-dur Haydn – Symfonia nr 26 d-moll „Lamentacyjna” JEREMY FINDLAY, wirtuoz wiolonczeli młodego pokolenia, koncertował w najbardziej znanych salach koncertowych całego świata, występował z towarzyszeniem znakomitych orkiestr z Kanady, Austrii, Czech, Polski, Malty, Niemiec, Rosji, Japonii, Chin, Brazylii. Krytycy o Findlay’u piszą m.in. iż „piekielnie” trudne utwory gra zaskakująco łatwo i że w jego interpretacji odnaleźć można „przejmujące, romantyczne piękno”. Z bydgoskimi kameralistami artysta wykona koncert napisany specjalnie dla niego przez czeskiego kompozytora Jiří Gemrota, czyli Lamento na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową (2010), ponadto zagra świetny Haydnowski Koncert wiolonczelowy C-dur, cieszący się do dziś zasłużoną renomą arcydzieła.

24.10.2014, piątek, godz. 19.00

Koncert romantyczny

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Paweł Kotla dyrygent Valentina Igoshina fortepian (Rosja) laureatka konkursów im. Rubinsteina w Bydgoszczy, Rachmaninowa w Moskwie, Królowej Elżbiety w Brukseli, Chopina w Warszawie Krzysztof Meisinger gitara Czajkowski – I Koncert fortepianowy b-moll Liszt – Poemat symfoniczny „Preludia”

Elmer Bernstein – Guitar Concerto „For Two Christophers” Wieczór wypełniony urzekającą, liryczną muzyką: wpierw jeden z najlepszych koncertów w całej historii muzyki, Koncert b-moll Czajkowskiego, następnie programowo romantyczny poemat symfoniczny Liszta, a na koniec koncert na instrument, który niewątpliwie kojarzy się z romantycznością, czyli gitarę klasyczną.

Koncert efektowny zarówno pod względem repertuaru, jak i wykonawców. O wyjątkowym talencie młodej mistrzyni fortepianu VALENTINY IGOSHINY najwierniej poświadczą laury międzynarodowych konkursów – jest m.in. finalistką Konkursu Chopinowskiego w Warszawie w 2000 (I wyróżnienie), laureatką Konkursu Artur Rubinstein in memoriam w Bydgoszczy (1993, I nagroda), Konkursu im. Rachmaninowa w Moskwie (1997, I nagroda), Konkursu Królowej Elżbiety w Brukseli (2003, finał), Międzynarodowego Konkursu José Iturbi w Walencji (2006, II nagroda). Rosyjska pianistka swymi kreacjami podbiła najważniejsze ośrodki muzyczne w Europie; interpretacja arcydzieła Czajkowskiego rosyjskiej pianistki na pewno nikogo nie zawiedzie. Kolejny solista wieczoru symfonicznego KRZYSZTOF MEISINGER, jeden z najbardziej fascynujących i charyzmatycznych gitarzystów klasycznych młodego pokolenia, który jest już bardzo dobrze znany naszej publiczności, wykona dzieło skomponowane przez Elmera Bernsteina, legendy w świecie muzyki filmowej. Całość poprowadzi PAWEŁ KOTLA – polski dyrygent symfoniczny i operowy, mieszkający od wielu lat w Londynie.

30.10.2014, czwartek, godz. 19.00

Pamiętajmy…

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Zygmunt Rychert dyrygent Jadwiga Rappé alt Soliści śpiewacy Sylwester Matczak przygotowanie Chóru Lutosławski – Muzyka żałobna Mahler – cykl pieśni „Kindertotenlieder” Mozart – Requiem Niewiele jest w literaturze muzycznej dzieł podobnie skoncentrowanych, przesyconych melancholią, żalem, cierpieniem, a jednocześnie wyciszonych, refleksyjnych, jak cykl „Kindertotenlieder”. Pieśni usłyszymy w interpretacji JADWIGI RAPPÉ, która należy do najwybitniejszych śpiewaczek współczesnych. Śpiewa altem, najrzadszym z żeńskich głosów, ciemnym, głębokim, o ciepłej barwie. Jej głos jest stworzony do muzyki mistyczno-filozoficznej, dotykającej tajemnic wieczności.

Występuje z koncertami i recitalami w najsłynniejszych salach Europy i Ameryki. Jest śpiewaczką oratoryjno-kantatową, repertuar artystki obejmuje dzieła od baroku po monumentalne kompozycje Pendereckiego.

Program dopełni Lutosławskiego Muzyka żałobna, którą kompozytor zadedykował pamięci Béli Bartóka, zaś cały wieczór, tradycyjnie poświęcony pamięci naszych bliskich, którzy odeszli, zwieńczy genialne Requiem Mozarta. inf. Mariola Grochowina

październik 2014 |

| 23

w ydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy 3.10.2014, piątek, godz. 19.00 4.10.2014, sobota, godz. 19.00 5.10.2014, niedziela, godz. 19.00

Czarodziejski flet – opera Wolfganga Amadeusza Mozarta Kierownictwo muzyczne Dirk Vermeulen Inscenizacja i reżyseria Matthias Remus Scenografia Stephan Dietrich Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Dzieło genialne, jedna z najpiękniejszych oper w historii tego gatunku. „Nie można znaleźć dość słów na jego pochwałę” – tak pisał o „Czarodziejskim flecie” Ryszard Wagner. Arie, duety, tercety, kwartety, kwintety, chóry i sceny zbiorowe przeplatają się nieustannie. Każdy z tych momentów ma swój odrębny charakter, nastrój, typ orkiestry, melodykę.

Libretto, w którym nie brak elementów fantastycznych i komediowych ,napisane przez przyjaciela Mozarta, Emanuela Schikanedera na podstawie zbioru legend pt. „Dżinistan”, samo jest porównywane do baśni z właściwym jej morałem.

Książę Tamino pragnie uwolnić córkę Królowej Nocy, Paminę, więzioną przez złego Sarastra. Z polecenia Królowej pomagać ma mu gadatliwy ptasznik, Papageno, któremu w nagrodę obiecano małżonkę. Do ochrony przed niebezpieczeństwami wyprawy Tamino otrzymuje czarodziejski flet, Papageno zaś – dzwoneczki. Po przybyciu do państwa rządzonego przez Sarastra zaczynają domyślać się, wprowadzono ich w błąd; to Sarastro służy prawdzie i doskonałości, zaś Królowa Nocy…

Czarodziejski instrument daje Taminowi oparcie w momencie, gdy musi odrzucić swoje dotychczasowe utarte sądy, by stać się godnym wtajemniczenia. Pomaga mu moralnie przetrwać próby powietrza, ognia i wody, stanąć po stronie Światła w walce z Ciemnością.

Rytuały inicjacyjne i odniesienia do religii starożytnego Egiptu stanowiły temat popularny w dramatopisarstwie i sztuce operowej schyłku Oświecenia. Opera Mozarta jeszcze te modę spotęgowała, lecz kompozytorowi nie było już dane cieszyć się jej sukcesami. „Czarodziejski flet” to muzyczna wizytówka Europy (dość wspomnieć słynną arię Królowej Nocy); zachwyca słuchaczy, niezależnie od wieku. Scenografia w realizacji Opery Nova oddaje oświeceniowe wartości: Rozsądek, Piękno, Wiedzę, Siłę, Naturę poprzez obraz monumentalnej biblioteki, czyli miejsce zdobywania mądrości.

Podczas naszego przedstawienia arie wykonywane są po niemiecku, zaś dialogi i recytatywy wygłaszane są w języku polskim.

Głosy mediów: „Matthias Remus zadbał o to, by utrzymać wspólny ton dla partii mówionych i śpiewanych. Stąd nawet dłuższe sceny dialogowe nie zakłócają spoistości muzycznej utworu, nie tworzą miejsc pustych i martwych emocjonalnie.

Duża w tym zasługa wykonawców, którzy obok znako24 |

| październik 2014

mitych umiejętności wokalnych zaprezentowali bardzo dobre aktorstwo (…).

Wiesław Kowalski, www.teatrdlawas.com

„Wyspecjalizowany w problemach Mozartowskiego teatru muzycznego niemiecki reżyser Matthias Remus, podporządkowując się ogólnie panującym prądom, wyszedł również z założenia, iż rzecz cała nie może wyglądać tak, jak ją sobie wymyślili autorzy dzieła i – wsparty przez scenografa Stephana Dietricha – umieścił akcję Czarodziejskiego fletu w… ogromnej bibliotece; uczynił to jednak – trzeba przyznać – z dużą kulturą i na swój sposób logicznie oraz sensownie”.

Józef Kański, „Bydgoski pomysł na arcydzieło Mozarta”, Ruch Muzyczny

18.10.2014, sobota, godz. 19.00 – PREMIERA 19.10.2014, niedziela, godz. 19.00 – II premiera 20.10.2014, poniedziałek, godz. 19.00

RIGOLETTO – opera Giuseppe Verdiego.

Opera w trzech aktach.

Kierownictwo muzyczne Maciej Figas Reżyseria Natalia Babińska Scenografia Diana Marszałek Kostiumy Martyna Kander Choreografia Jakub Lewandowski Reżyseria świateł Maciej Igielski Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Współpraca muzyczna Piotr Wajrak

w ydarzenia Tę operę Verdiego do libretta opartego na sztuce Wiktora Hugo „Król się bawi” realizowano w bydgoskiej Operze dwukrotnie: w 1967 roku (reżyserował Sławomir Żerdzicki, kierownictwo muzyczne sprawował Zdzisław Wendyński) i w 1986 r. – na 30-lecie bydgoskiej sceny operowej – w reżyserii Bolesława Jankowskiego i przygotowaną muzycznie przez Kazimierza Wiencka. Po 28 latach Opera Nova ponownie sięga to dzieło. Realizuje je znana już ekipa twórców.

Natalia Babińska, reżyser teatralny i operowy, kompozytor, teoretyk muzyki, scenarzysta. Jej „Halka” z 2013 r. zawładnęła emocjami widzów i słuchaczy. Teraz czekamy na odczytanie historii książęcego błazna napiętnowanego klątwą, rodzicielskiej miłości, która nie jest w stanie uchronić przed złem świata, bezmyślnego igrania drugim człowiekiem, zemsty, która nie niesie ukojenia.

Diana Marszałek ma koncie ma ponad 20 realizacji scenograficznych i kostiumograficznych w najważniejszych polskich teatrach. W Bydgoszczy stworzyła scenografię do baletu „Zniewolony umysł” i „Halki”.

Maciej Igielski – reżyseruje oświetlenie do spektakli operowych, teatralnych, baletowych (w Operze Nova balety „Zniewolony umysł”, „Sen nocy letniej” oraz opera „Halka”).

Martyna Kander – absolwentka (2012 r.) Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Ma już w swym dorobku zaprojektowanie efektownych kostiumów do sztuk dramatycznych w wielu polskich teatrach oraz operetki „Hrabina Marica”, tegorocznej produkcji Opera na Zamku w Szczecinie).

Jakub Lewandowski – od roku 2010 artysta niezależny współpracujący z różnymi teatrami w Polsce.

W roku 2011 został laureatem Stypendium Artystycznego w Dziedzinie Kultury Województwa Śląskiego.

Stypendysta Centrum Choreograficznego Mathillde Monier w Montpellier (Francja). Autor wielu choreografii do spektakli m.in. Teatru Rozrywki w Chorzowie, Gliwickiego Teatru Rozrywki.

Kierownictwo muzyczne premiery objął Maciej Figas. „Rigoletto” dołączy do innych dzieł Verdiego wykonywanych pod batutą dyrektora Opery Nova: „Traviaty”, „Nabucca”.

Wykonawcy: Soliści, Balet, Chór Męski, Orkiestra Opery Nova.

23.10.2014, czwartek, godz. 19.00 25.10.2014, sobota, godz. 19.00 26.10.2014, niedziela, godz. 19.00 28.10.2014, wtorek, godz. 19.00 (spektakl zamknięty)

Księżniczka czardasza – operetka Emmericha Kálmána Kierownictwo muzyczne Piotr Wajrak Reżyseria Wojciech Adamczyk Choreografia Zofia Rudnicka Kostiumy Maria Balcerek Scenografia Marcelina Początek-Kunikowska Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń

K siężniczka czardasza. Fot. Marek Chełminiak

Opera Nova wystawiła „Księżniczkę czardasza” po 46. latach od poprzedniej realizacji tego tytułu i włączyła od kwietnia br. tę kolejną – po „Hrabinie Maricy” – operetkę Emmericha Kálmána do swego repertuaru.

To arcydzieło operetki powstawało w przededniu I wojny światowej. Libretto oddaje prawdę o zmieniającym się świecie: przemianach w obyczajowości, rozpadzie starych struktur społecznych. W 1914 roku Kálmán mógł już liczyć na współpracę z najwybitniejszymi librecistami wiedeńskimi. Leo Stein i Béla Jenbach przedstawili mu libretto osnute wokół miłości syna arystokratycznej rodziny austriackiej zbliżonej do dworu cesarskiego do szansonistki z budapeszteńskiego teatrzyku. Kálmán pracował nad muzyką ,gdy pracę przerwał mu wybuch I wojny światowej. Ostatecznie operetka miała premierę 13 listopada 1915 roku na scenie Johann-Strauss Theater. Odtąd datuje się jej pełen sukcesów „pochód” przez najlepsze sceny muzyczne Europy.

Nasza realizacja sytuuje akcję sceniczną w Polsce międzywojennej: w Warszawie i Wilnie, w modnym lokalu, którego bywalcami są m.in. sanacyjni oficerowie oraz w pałacu kresowej arystokracji. Wizja reżyserska zaproponowana Wojciecha Adamczyka spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem przez widzów. Zdobycie biletów to wciąż wyczyn.

Głosy mediów: „Księżniczka czardasza” jest najkosztowniejszym spektaklem w historii Opery Nova. Na jej potrzeby uszyto aż 350 kostiumów autorstwa Marii Balcerek. Ten przepych ma jednak swoje uzasadnienie. Spektakl ma znakomitą obsadę”.

Urszula Guźlecka, TVP Bydgoszcz

„A pomiędzy tymi filmowymi ramami obraz piękny i bogaty. Nieśmiertelne arie, których w „Księżniczce…” jest bez liku, brzmią równie urzekająco, gdy zamiast węgierskiego huzara, śpiewa je polski porucznik w czapce z rogatywką”. „Z książęcą fantazją”, Jarosław Reszka Express Bydgoski

inf. Ewa Chałat

październik 2014 |

| 25

w ydarzenia Teatr Polski XIII Festiwal Prapremier Bydgoszcz 2014 1.10.2014, środa, godz. 19.00, górne foyer, 170 min. bez przerwy Fundacja „sztuka.idea.” Warszawa Europejskie Centrum Solidarności Gdańsk Instytut Teatralny Warszawa

Wolna trybuna – Christian Skrzyposzek reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; dźwięk: Piotr Olszewski; kierownictwo produkcji: Anna Galas-Kosil, Celina Zboromirska-Bieńczak; obsada: Ryszard Abraham, Ryszard Bobrowicz, Piotr Boruta, Maciej Brzoska, Maciej Dużyński, Sławomir Głazek, Aleksandra Jastrzębowska, Borys Jaźnicki, Marcin Majkut, Dominik Nowak, Michał Opaliński, Mikołaj Osiński, Kaja Stępkowska, Jan Krzysztof Szczygieł, Zbigniew Wasilewski, Irena Wiesiołek, Włodzimierz Wilkosz „Wszędzie rządzą nami nie-najlepsi z nas, nie-najmądrzejsi i nie-najbardziej kwalifikowani; wszędzie, tak o treści jak i o sposobach, w jakie urzeczywistniamy się jako Społeczeństwo, nie c i decydują, którym chcielibyśmy powierzyć intelektualną i polityczną odpowiedzialność za nasze Jutro. I doprawdy mniejsza o to, czyta nasza supozycja jest słuszna, czy faktycznie stać nas na l e p s z ą ekipę; ważne jest, że takie jest nasze społeczno-narodowe mniemanie i że w zgodzie z tak urobioną mentalnością t r a k t u j e m y tę Rzeczywistość: jako coś gorszego od nas samych.”

Wolna Trybuna (fragment) Christian Skrzyposzek

2.10.2014, czwartek od godz. 17.00, duża scena TPB, czas trwania 140 min. bez przerwy Teatr Łaźnia Nowa Kraków Teatr Imka Warszawa

Klątwa, odcinki z czasu beznadziei – Paweł Demiski odcinek 01: Don’t mess with Jesus reżyseria: Monika Strzępka; tekst: Paweł Demirski; scenografia i kostiumy: Michał Korchowiec; muzyka: Jan Suświłło; wideo: Tomek Michalczewski; obsada (odcinek 01 Don’t mess with Jesus): Klara Bielawka (Wiedźma/Panna Młoda/Matka Boska), Krzysztof Dracz (Dziennikarz/ Prezydent), Dobromir Dymecki (Świadek/Chrystus), Anna Kłos-Kleszczewska (Pani z Piekła/Prezenterka/Posłanka), Radomir Rospondek (Poseł/Ksiądz Radek), Alona Szostak (Żona/Agentka Wywiadu/Zakonnica), Paweł Tomaszewski (Pan Młody/Kamienicznik) Utrzymane w konwencji political fiction i horroru przedstawienie pomyślane jest jako wielowątkowa opowieść demontująca mechanizmy rządzące historią.

Pierwszy odcinek serii zatytułowany „Don’t mess with Jesus” pokazuje społeczeństwo, które straciwszy zaufanie do polityków i władzy zaczyna wierzyć w znaki i przepowiednie. (materiał własny teatru)

2.10.2014, czwartek, od godz. 20.00, duża scena TPB

odcinek 02: Lekcja religii reżyseria: Monika Strzępka; tekst: Paweł Demirski; scenografia i kostiumy: Michał Korchowiec; muzyka: Jan Suświłło; wideo: Tomek Michalczewski; obsada (odcinek 02 Lekcja religii): Klara Bielawka (Wiedź26 |

| październik 2014

ma), Krzysztof Dracz (Dziennikarz/Prezydent/Diabeł/Biskup 1), Dobromir Dymecki (Jezus/Jezus Nowy), Anna Kłos-Kleszczewska (Prezenterka/Posłanka), Radomir Rospondek (Poseł/Biskup 3), Alona Szostak (Żona/Agentka/Agentka jako Dziecko), Paweł Tomaszewski (Kamienicznik/Biskup 2) 2.10.2014, czwartek, od godz. 22.00, duża scena TPB

odcinek 03: Sabat dobrego domu reżyseria: Monika Strzępka; tekst: Paweł Demirski; scenografia i kostiumy: Michał Korchowiec; muzyka: Jan Suświłło; wideo: Tomek Michalczewski; obsada (odcinek 03 Sabat Dobrego Domu): Klara Bielawka (Wiedźma), Krzysztof Dracz (Dziennikarz/Prezydent), Dobromir Dymecki (Jezus/Jezus Nowy), Anna Kłos-Kleszczewska (Prezenterka/Posłanka), Radomir Rospondek (Poseł), Alona Szostak (Żona/Agentka), Paweł Tomaszewski (Kamienicznik) Kanwą odcinka będzie wywołane okultystyczną niefrasobliwością przeniesienie bohaterów w czasy PRL-u, które pomoże wyjaśnić wiele tajemnic współczesności.

W tym kilka tajemnic Watykanu. Padnie też odpowiedź na pytanie: co z tą Polską? (materiał własny teatru)

3.10.2014, piątek, godz. 18.00, duża scena tpb – pokaz kameralny, 160 min. bez przerwy Teatr im. J. Kochanowskiego Opole

Dolce Vita – Julia Holewińska, Kuba Kowalski reżyseria: Kuba Kowalski; scenografia: Katarzyna Stochalska; dramaturgia: Julia Holewińska; muzyka: Radek Duda; choreografia: Izabela Chlewińska; reżyseria światła: Damian Pawella; obsada: Aleksandra Cwen (Emma), Izabela Gwizdak (Paula), Arleta Los-Pławszewska (Dolores), Judyta Paradzińska (Matka), Karolina Piechota (Lena, Sylwia Bak), Jacek Dzisiewicz (Ojciec), Maciej Namysło (Szef), Sylwester Piechura (Drugi Pan z Telewizora, Pielęgniarka, Pudelek), Wojciech Solarz (Marcello) (gościnnie), Łukasz Schmidt (Marek), Łukasz Wójcik (Facebook, Pan z Telewizora, Pan z Zakładu Pogrzebowego), Krzysztof Wrona (Darek); muzyka na żywo: Łukasz Ludwig, Marcin Juszczyszyn, Marcin Śnigurowicz, Grzegorz Zioła.

Dolce Vita, fot. Bar tosz Maz

„Autorzy „Dolce Vita” nie są jednak reakcjonistami, nie aspirują do roli krytyków rzeczywistości z pozycji demiurgów czy ideologów. W większym stopniu chodzi o zarysowanie, zamknie cię w obłych, często bardzo dowcipnych kadencjach, tytułowego „Skowytu” Ginsberga. Skowytu człowieka upupionego. I jest to wyzwanie Różewiczowskie: obserwacja, ale bez namiętnej analizy, trzeźwe spojrzenie, lekko pijane wnioski.”

Łukasz Maciejewski Skowyt człowieka upupionego (fragment)

w ydarzenia 4.10.2014, sobota, godz. 17.00, duża scena tpb – pokaz kameralny, 195 min. Z przerwą Teatr Wybrzeże Gdańsk

Broniewski – Radosław Paczocha reżyseria: Adam Orzechowski; scenografia: Magdalena Gajewska; muzyka: Marcin Mirowski; obsada: Dorota Androsz (Anka), Agata Bykowska (Janina Broniewska), Katarzyna Dałek (Maria Zarębińska), Sylwia Góra-Weber (Matka, Wanda Broniewska), Anna Kaszuba (Pipcia, Katia, Działaczka, Ola Watowa), Piotr Biedroń (Stande, Działacz, Grydzewski, Pasternak, Gałczyński), Piotr Chys (Kiciński, Działacz, Kirster, Historyk sztuki z Leningradu, Anders, Hłasko), Michał Jaros (Broniewski (młodszy), Sledowatiel), Piotr Łukawski (Dzaszewski, Hempel), Jakub Mróz (Kencbok, Wandurski, Działacz, Balicki), Robert Ninkiewicz (Broniewski (starszy)), Cezary Rybiński (Julian Rybiński), Marek Tynda (Nowicki, Stern, Działacz, Matuszewski, Stawar, Słonimski, Bierut), Piotr Witkowski (Aleksander Wat)

To w i a ń c z y c y, k r ó l o w i e c h m u r, f o t . M a g d a H u e c k e l

definiuje, zmienia, odbrązawia. […] Znakomicie nakreślone postaci kobiet są z pewnością wielkim atutem tej inscenizacji..”

I can be your hero! O kondycji polskich wieszczów…, Kamil Robert Reichel, www.teatrdlawas.pl, 28.03.2014

WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE 30.09.2014, wtorek, godz. 17.00, mała scena tpb, 18:43 min.

Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza dziękuje za udostępnienie studia Teatru Polskiego Radia Akademia Teatralna Warszawa

Hermann Burger – Diabelli B r o n i e w s k i , f o t . D o m i n i k We r n e r

„Nie darmo mówił o sobie: „Broniewski jestem – Polak, katolik, alkoholik”, jakby chciał podkreślić w ten sposób swoje związki ze wspólnotą, w której wyrósł i której największe wady i zalety uosabiał. Jego barwna biografia to tak naprawdę historia Polski I połowy XX wieku odciśnięta w losach jednego zaangażowanego w rozmowę o Polsce i świecie indywiduum. Choćby dlatego warto ją sobie przypomnieć, tym razem bez cenzury.”

Radosław Paczocha o sztuce

5.10.2014, niedziela, godz. 20.00, duża scena TPB 120 min. bez przerwy, spektakl dla widzów dorosłych Teatr Stary Kraków

Towiańczycy, królowie chmur – Jolanta Janiczak reżyseria, opracowanie muzyczne: Wiktor Rubin; dramaturgia: Jolanta Janiczak; scenografia, wideo, światła: Mirek Kaczmarek; kostiumy: Bracia; choreografia: Cezary Tomaszewski; obsada: Krzysztof Zarzecki (Andrzej Towiański), Marta Ścisłowicz (Karolina Towiańska) (gościnnie), Roman Gancarczyk (Adam Mickiewicz), Katarzyna Krzanowska (Celina Mickiewicz), Bogdan Brzyski (Władysław Mickiewicz), Zygmunt Józefczak (Seweryn Goszczyński), Ewa Kaim (Ksawera Deybel), Juliusz Chrząstowski (Ram Gerszon), Michał Majnicz (Konrad), Mieczysław Mejza (Niespodziewany gość) „Duet reżysersko-dramatopisarski Rubin/Janiczak poszukuje granic kreacji, tworząc spektakl z pozornie tylko płaskich postaci. Każdy bohater przedstawienia ma swoją historyczną biografię, którą na bieżąco re-

adaptacja i reżyseria: Agnieszka Ślisz; realizacja akustyczna i opracowanie muzyczne: Marcin Wolniewicz WRD Uniwersytetu F. Chopina w Warszawie; współpraca produkcyjna: Anna Pietrzak; opieka artystyczna: Andrzej Brzoska; obsada: Jarosław Gajewski (Prestigitator Diabelli), Wiktoria Gorodeckaja (Anastazja); Goście: Karolina Czarnecka, Maciej Dmochowski, Paulina Komenda, Joanna Kudelska, Piotr Piksa, Katarzyna Pośpiech, Dawid Rafalski, Szymon Roszak, Joanna Sokołowska, Angelika Stokłosa, Kinga Suchan, Mateusz Weber; Dzieci: Mateusz Czyż, Bartosz Straszak, Maja Uma, Ola Uma, Joanna Zalewska Tytułowy bohater w rozpaczliwym monologu zdradza niektóre tajemnice swojej sztuki. Dowiadujemy się, jak iluzja wypełniająca jego życie coraz bardziej utrudnia mu właściwą ocenę rzeczywistości, doprowadzając do kryzysu wybitnej jednostki. Związana z magikiem Anastazja – kobieta, którą „przecina” piłą mechaniczną podczas występów, godzi się na przekraczanie kolejnych barier z całkowitym oddaniem i fascynacją. Choć prawdziwa tragedia jest wręcz przewidywalna, magiczna iluzja zawsze pozostawia wiele pytań…

30.09.2014, wtorek, godz. 17.30, mała scena tpb, 22 min.

Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza dziękuje za udostępnienie studia Teatru Polskiego Radia Akademia Teatralna Warszawa

Ireneusz Iredyński – Słuchowisko adaptacja i reżyseria: Marcin Hycnar; realizacja akustyczna: Barbara Rosłon WRD Uniwersytetu F. Chopina w Warszawie; opieka artystyczna: Andrzej Brzoska; obsada: Kamila Boruta-Hycnar (Sekretarka), Paweł Ciołkosz (On), Marcin Hycnar (Realizator), Michał Mikołajaczak (Lektor), Weronika Nockowska (Ona) październik 2014 |

| 27

w ydarzenia W uwspółcześnionej adaptacji utworu Iredyńskiego granica między sztuką a życiem jest jeszcze mniej czytelna. Czy oto jesteśmy świadkami realizacji nagrania radiowego, a może to tylko próba? Kiedy bohaterowie mówią tekstem sztuki, a kiedy nie? „Słuchowisko” stanowi też rzadką okazję do przyjrzenia się pracy realizatorów radiowych od kuchni. A właściwie: „przysłuchania”…

3.10.2014, piątek, godz. 22.00, Klub Artystyczny „Mózg”

Noc Dramaturgów 2 prowadzenie: Artur Pałyga; autorzy: Mariusz Babicki, Julianna Błaszczyk, Iwona Korszańska, Maryna Motylińska, Paweł Niewiadomy, Aga Papis, Cecylia Pierzchała, Sandra Szwarc; obsada: aktorzy TPB Noc dramaturgów organizowana po raz drugi w Klubie „Mózg” pozwoli zaprezentować w formie czytanej fragmenty dramatów pisane pod kierunkiem Artura Pałygi w ramach prowadzonej przez niego Szkoły Dramatu. Będzie to szansa, by poznać utwory najmłodszego pokolenia dramaturgów, zobaczyć, jakie tematy są dla nich ważne, poznać ich patrzenie na świat.

4.10.2014, sobota, godz. 21.00, mała scena TPB Czytanie performatywne

Zuzanna Bućko – A puch zapcha im gardła reżyseria: Julia Mark; obsada – aktorzy TPB: Paweł L. Gilewski, Mateusz Łasowski, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński Wody z niemal wyschniętego Morza Aralskiego nie można było zmarnować. Zgodnie z planem władz sowieckich nawodniła ona ogromne pola bawełniane, którymi zaopiekowała się uzbecka ludność. Zbierali, a potem budowali ogromne kopce puchu. Bajka. Tylko bez szczęśliwego zakończenia, bo puch zaskakująco szybko wchłania krew.

SPEKTAKLE REPERTUAROWE POZA FESTIWALEM W ramach programu TEATR POLSKA: 8.10.2014, godz. 16.00, Kujawskie Centrum Kultury w Inowrocławiu 10.10.2014, godz. 16.00, Chełmżyński Ośrodek Kultury 12.10.2014, godz. 16.00, Chojnicki Dom Kultury

Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wydarzyło się w piórniku.

Pokazy filmów

Prowadzenie: Magda Szcześniak Celem pierwszej odsłony programu – łączącej pokazy filmów z dyskusjami seminaryjnymi – jest przyjrzenie się nowym formom dokumentalnym, podejmującym temat europejskiej obecności w Afryce w epoce kolonialnej oraz współcześnie. Nowe formy dokumentalne proponują namysł nad praktykami kolonizacji, dekolonizacji i neokolonizacji oraz nad mechanizmami reprezentacji tychże procesów.

Magda Szcześniak

Pokaz filmu: 10.10.2014, godz. 19.00 „Rozważania o przemocy”, reż. Goran Hugo Olsson, Szwecja 2014, 85 min.

Nieszablonowy i śmiały dokument złożony z niedawno odkrytych archiwalnych materiałów, jest szczególnym materiałem edukacyjnym. Olsson przedstawia korzenie i skutki europejskiej przemocy w Afryce.

Pokaz filmu: 11.10.2014, godz. 17.00 „Ciesz się biedą”, reż. R. Martens, Holandia 2008, 90 min.

Film jest przewrotną dokumentacją wyprawy Renzo Martensa do Kongo – zestawia on europejską maszynę wyzysku afrykańskich surowców, siły roboczej, zasobów naturalnych z kontrowersyjną koncepcją zarabiania na biedzie.

Pokaz filmu: 11.10.2014, godz. 18.30 „Jesteśmy waszymi przyjaciółmi”, reż. Hubert Sauper, Francja/Austria 2014, 110 min.

Autor wybrał się w podróż do Płd. Sudanu. Kraj, który odzyskał niepodległość trzy lata wcześniej, zostaje wprzęgnięty w bezwzględne procesy rynkowe i rozgrywki kapitałowe – Sauper bada mechanizmy współczesnego wyzysku, wprowadzane zarówno przez amerykańskie i chińskie koncerny, jak przez pomoc humanitarną. Duża scena TPB 16 października godz. 19.00 18 października godz. 18.00 19 października godz. 18.00 czas trwania: 110 min. z przerwą

Michał Bałucki – Klub kawalerów reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski;

Poza programem TEATR POLSKA: 22.10.2014, godz. 10.00, Teatr Polski Bydgoszcz 23.10.2014, godz. 10.00, Teatr Polski Bydgoszcz czas trwania: 1 godz. 30 min. z przerwą

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Magdalena Łaska (Plastuś, Tosia), Alicja Mozga (Gumka Myszka, Pani Nauczycielka, Babcia), Artur Krajewski (Ołówek, Pędzelek, Bibuła, Kreda, Witek) Jakub Ulewicz (Scyzoryk, Pióro, Kałamarz, Bronek, Woźny); ze specjalnym udziałem: Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo) 28 |

| październik 2014

K l u b k a w a l e r ó w, f o t . M a r c i n S a u t e r

w ydarzenia akordeon: Kacper Chabrowski; reżyseria światła: Robert Łosicki; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Paweł Gilewski, Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybiera różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędziami.

17.10.2014, godz. 19.00 – PRAPREMIERA 18.10.2014, godz. 19.00 19.10.2014, godz. 19.00 Mała scena TPB

Agnieszka Jakimiak – Afryka reżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski /MNSL; występują: Klara Bielawka (gościnnie), Szymon Czacki (gościnnie), Maciej Pesta, Sonia Roszczuk (debiut aktorski), Jakub Ulewicz, Anita Sokołowska To nie jest opowieść o Ryszardzie Kapuścińskim w Afryce. Ani opowieść o Afryce. Ani o tym, jak można przedstawić Afrykę, ani o tym, jak nie należy jej przedstawić. Przedstawienie Afryki uchodzi za wyzwanie niemożliwe lub zakazane dla tych, którzy nie mają bezpośredniego wglądu w bieżącą sytuację państw i społeczeństw kontynentu. Ci, którzy tam nie są, nie byli i nie będą, nie powinni wypowiadać się w sprawie tych, którzy tam są. Ci, których tam nie ma, nie mają żadnego związku z ropą z Nigerii, telefonami komórkowymi finansującymi wojnę w Kongu, epidemią AIDS w katolickiej Ugandzie. Afryka jest daleko, Afryka jest dla nas niedostępna, Afryka jest niemożliwa.

To nie jest historia Afryki. To historia kilku pojęć wędrujących po Europie od czasów kolonializmu przez okres dekolonizacji aż po dzisiaj.

Termin debaty: 18.10.2014, godz. 17.00, TPB Dlaczego w Polsce powinniśmy rozmawiać o Afryce?

W debacie z udziałem twórców nowych spektakli TPB oraz wybitnych publicystów i badaczy podejmiemy temat konieczności wprowadzenia do polskiego teatru i debaty publicznej problematyki globalnej, dostrzeżenia związków pomiędzy naszą codziennością i lokalnością a zjawiskami odległymi od nas geograficznie i kulturowo. Przeanalizujemy też kwestię etycznej odpowiedzialności Europy za procesy dziejące się w Afryce (i, szerzej, w krajach globalnego Południa), a także porozmawiamy o Afryce jako Innej Europy, bez uwzględnienia której wszelkie debaty o nowoczesnej tożsamości europejskiej są niepełne.

Pokazy w ramach programu TEATR POLSKA: 21 października godz. 18.00, Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim 23 października godz. 18.00, Nakielski Ośrodek Kultury 25 października godz. 18.00, Chełmiński Dom Kultury

Mateusz Pakuła/Weronika Szczawińska Źle ma się kraj

24.10.2014, godz. 19.00 25.10.2014, godz. 19.00 26.10.2014, godz. 19.00, Mała scena TPB

Fanon. Kilka uwag o rewolucji

wykład performatywny reżyseria: Agnieszka Jakimiak; udział biorą: Maciej Pesta, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk Frantz Fanon jest uznawany za patrona myśli postkolonialnej, a jednocześnie pozostaje nieobecny w polskich dyskusjach dotyczących wątków kolonialnych.

Jeśli rewolucję można pomyśleć inaczej, trzeba pomyśleć ją w innym kontekście. Perspektywa wprowadzona przez Frantza Fanona skłania do przemyślenia pojęć i założeń, które uchodzą za fundamentalne w europejskich rozważaniach o rewolucji. W ramach wykładu performatywnego, zapytamy jeszcze raz – jakie rewolucje odbyły się w drugiej połowie dwudziestego wieku i jakie mogą odbyć się teraz? Które rewolucje prześniliśmy, a które chcieliśmy przeoczyć?

28.10.2014, godz. 18.00 29.10.2014, godz. 18.00 30.10.2014, godz. 18.00

na podstawie „Skąpca” Moliera SKĄPO reżyseria: Dorota Ogrodzka; obsada: uczestnicy „Młodej Sceny” „Skąpo” to efekt prac „Młodej Sceny” – grupy młodzieży, która w ramach teatralnych warsztatów edukacyjnych realizowała spektakl.

28.10.2014, godz. 19.00 29.10.2014, godz. 19.00 30.10.2014, godz. 19.00 czas trwania: 3h 15 min. z przerwą

Stanisław Wyspiański – Wesele reżyseria: Marcin Liber; dramaturgia: Paweł Sztarbowski; scenografia: Mirek Kaczmarek; ruch sceniczny: Iwona Pasińska; opieka nad słowem: Irena Jun; muzyka: Filip Kaniecki/MNSL; kostiumy: Grupa Mixer; asystent reżysera: Maciej Pesta; występują: Karolina Adamczyk (Marysia, Widmo), Michał Czachor (Nos), Joanna Drozda (Rachela), Mieczysław Franaszek (Ojciec), Paweł L. Gilewski (Wojtek), Mirosław Guzowski (Czepiec), Michał Jarmicki (Wernyhora), Marian Jaskulski (Ksiądz), Artur Krajewski (Jasiek), Magdalena Łaska (Chochoł), Mateusz Łasowski (Poeta, Rycerz), Alicja Mozga (Radczyni), Roland Nowak (Dziad, Upiór), Maciej Pesta (Pan Młody, Hetman), Aleksandra Pisula (Haneczka, Isia), Jerzy Pożarowski (Żyd), Piotr Stramowski (Dziennikarz, Stańczyk), Małgorzata Trofimiuk (Klimina), Jakub Ulewicz (Gospodarz), Małgorzata Witkowska (Gospodyni), Julia Wyszyńska (Panna Młoda), Marcin Zawodziński (Kasper, Kuba), Agnieszka Żulewska (Maryna), inspicjent: Hanna Gruszczyńska. inf. Paulina Wenderlich

-u IK Ó W B IK C Z Y TELN nie A e L c D w T IL E BIK-u TAN I B numerem ym ow zł! ik n Z paździer ilety na spek takl: b bera Li a n ci : ar e mi n i reż. M Wesele w r a s z a m y w t e r . 19.00 Zap odz g , a ik alnie ziern pu mak sym 28 p a ź d nia do zaku

15

Jeden egze

u upraw mplarz BIK- promoc yjnej cenie.

4 biletów w

październik 2014 |

| 29

w ydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 9.10.2014, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 – wernisaż

„150 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Bydgoszczy” Wystawa przygotowywana z okazji jubileuszu 150-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Bydgoszczy we współpracy ze Związkiem Ochotniczych Straży Pożarnych RP Zarząd Oddziału Miejskiego w Bydgoszczy.

Przybliża działalność jednostek straży pożarnej związanych z miastem nad Brdą. Do dzisiaj przetrwało kilka takich jednostek funkcjonujących w bydgoskich zakładach pracy. Zwiedzający będą mogli obejrzeć zabytkowy sprzęt strażacki, m.in. sikawkę ręczną, toporki, prądownice wodne i pianowe, pasy strażackie, hełmy oraz zdjęcia dokumentujące działalność strażaków w XIX i XX w. Szczegółowa godzina otwarcia wystawy pojawi się na stronie internetowej muzeum.

bydgoszczan wydarzeniami mającymi miejsce w mieście w czasie II wojny światowej oraz podniesienie świadomości i wiedzy historycznej mieszkańców miasta. Na wszystkie debaty wstęp jest wolny.

19.10.2014. Start godz. 11.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Gra miejska „Wojenna Bydgoszcz” Gra miejska „Wojenna Bydgoszcz” jest niesfabularyzowaną grą tematyczną, wykorzystującą wiedzę oraz orientację w terenie.

23.10.2014, godz. 17.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4

Wprowadzenie do mennictwa starożytnego Rzymu

– Wykład dr hab. Bartosza Awianowicza Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy zaprasza na wykład dr. hab. Bartosza Awianowicza z Katedry Filologii Klasycznej UMK pt. „Wprowadzenie do mennictwa starożytnego Rzymu”. Planowane wystąpienie związane jest z wystawą zatytułowaną „Dzieje pieniądza. Starożytny Rzym”, którą można oglądać w tym samym miejscu do 6 kwietnia 2015 roku.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Debaty historyczne wokół wystawy „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej” W październiku w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy odbędą się dwie z cyklu sześciu debat towarzyszących wystawie czasowej „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej”, zainaugurowanej w Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy w dniu 4 września 2014 roku.

Pierwsza z nich, pt. „Represje Selbstschutzu i władz okupacyjnych oraz ich skutki”, będzie miała miejsce 4 października 2014 roku. Druga, zatytułowana „Niemiecka Lista Narodowa w Bydgoszczy”, odbędzie się 18 października 2014 roku. Obie debaty rozpoczną się o godz. 17.00 w siedzibie Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy przy ul. Grodzkiej 7-11 (Spichrze nad Brdą).

Na wszystkie debaty zapraszani są uznani naukowcy o dużym dorobku, znawcy tematu, którzy przybliżą daną tematykę. W dyskusję może włączać się również publiczność. Całość prowadzona jest i moderowana przez dziennikarza. Powyższe debaty kierowane są do wszystkich mieszkańców Bydgoszczy i wszystkich zainteresowanych tematem. Ich celem jest zapoznanie 30 |

| październik 2014

Dzięki nauce poprzez zabawę, gra ma na celu, promocję wystawy czasowej „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej” oraz historycznych miejsc Bydgoszczy, a także zainteresowanie bydgoszczan tematyką rodzinnego miasta w okresie II wojny światowej, rozbudzenie świadomości lokalnej oraz wzrost wiedzy historycznej uczestników.

Informacje o sposobie zgłoszenia, przebiegu gry oraz nagrodach znajdują się w Regulaminie Gry dostępnym na stronie internetowej muzeum www.muzeum. bydgoszcz.pl.

Organizatorami gry miejskiej są Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy oraz Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego Bydgoszcz – Miasto (Namiestnictwo Starszoharcerskie).

26.10.2014, Exploseum, ul. Alfreda Nobla

Explo Niedziela 26 października odbędzie się, ostatnia w tym roku Explo Niedziela. Tematem przewodnim spotkania będzie osoba Alfreda Nobla oraz jego działalność.

Szczegółowy program pojawi się na stronie internetowej www.muzeum.bydgoszcz.pl oraz exploseum.pl.

w ydarzenia Nowa oferta edukacyjna

Muzeum Okręgowe przygotowało nowe propozycje w swojej ofercie edukacyjnej, kierowane do uczniów gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych. Trzy lekcje muzealne, stworzone w oparciu o wystawę czasową „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej”, dadzą uczestnikom możliwość poznania tematyki działań wojennych i ruchu oporu podczas II wojny światowej, pokażą wydarzenia, jakie miały miejsce w mieście w pierwszych miesiącach wojny oraz zobrazują codzienne życie bydgoszczan w tym okresie.

Szczegółowe opisy lekcji oraz możliwości ich zamówienia znajdują się na stronie internetowej www.muzeum.bydgoszcz.pl w zakładce Edukacja.

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Multiplication”. Wystawa czynna do 30 listopada 2014 roku. „Kanał Bydgoski i Brda oczami artystów”. Wystawa czynna do 2 listopada 2014 roku.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej”. Wystawa czynna do 6 stycznia 2015 roku.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Tradycje Bractw Strzeleckich”. Wystawa czynna do 12 października 2014 roku.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Starożytny Rzym”. Wystawa czynna do 6 kwietnia 2015 roku.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „150 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Bydgoszczy”. Wystawa czynna do 2 listopada 2014 roku.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca

Solid Walentyniana III Solid Walentyniana III o śr. 20,5 mm i wadze 4,465 g został zakupiony do bydgoskiego muzeum od osoby prywatnej w 1966 roku. Na awersie monety widnieje popiersie cesarza w diademie, z profilu w prawo. W otoku napis: DN PLA VALENTI - NIANVS PF AVG. Na rewersie stojący cesarz na wprost, trzymający w jednej ręce długi krzyż, w drugiej, na globie, Viktorię (bogini zwycięstwa). Prawa noga wsparta na głowie wijącego się węża o ludzkiej głowie. Po obu stronach postaci litery: R-V (znak mennicy Rawenny). W otoku napis: VICTORI-A AVGGG-COMOB. Monetę można oglądać na wystawie „Dzieje pieniądza. Starożytny Rzym” w Europejskim Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. *Walentynian III – Flavius Placidius Valentinianus to wnuk Teodozjusza Wielkiego, syn Konstancjusza III, cesarz zachodniorzymski od 425 do 455 roku. Cesarzem został w wieku 6 lat, władzę faktycznie sprawowała jego matka – Galla Placydia, a później generał Aecjusz Flawiusz. Za panowania Walentyniana III zachodnie ce-

S o l i d Wa l e n t y n i a n a I I I , a w e r s , M O B M o 4 9 6 4

sarstwo rzymskie straciło znaczną część swoich terytoriów na rzecz plemion germańskich. *Solid (łac. solidus) – to złota moneta wprowadzona w latach 309-311 w zachodniej części cesarstwa rzymskiego przez Konstantyna I (306-337), odpowiadająca 1/72 funta, bita bez zmiany stopy menniczej aż do końca XI wieku w Bizancjum. październik 2014 |

| 31

w ydarzenia

Fot. Grzegorz Kotlarz

Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy Wielka Wojna 1914-1918 W bieżącym roku mija 100 lat od wybuchu pierwszego konfliktu o zasięgu światowym, który pociągnął za sobą śmierć około 17 milionów ludzi. Początkowo przyjęło się go nazywać „Wielką Wojną” i dopiero po zakończeniu II wojny światowej zaczęto używać określenia I wojna światowa. Tragiczne wydarzenia Wielkiej Wojny zostały przyćmione przez okrucieństwa lat 1939-1945, ale warto pamiętać o tamtych dramatycznych czasach, nie tylko ze względu na ilość ofiar, skalę działań, czy zastosowanie nowych technologii, ale także, aby wspominać losy zwykłych ludzi, którzy zostali wciągnięci w tryby historii.

Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy prezentuje na swojej wystawie pt.: „Wielka Wojna 1914-1918” różnorodne zagadnienia związane z tym wielkim konfliktem. Wiele miejsca poświęcamy działaniom bojowym na głównych frontach I wojny światowej, jak również mniej znanych jak bałkański, czy bliskowschodni. Opisujemy nowinki techniczne w postaci broni pancernej, chemicznej, czy też lotnictwa. Nie zabrakło także tematów morskich. Pamiętaliśmy także o Polakach służących w armiach zaborczych. Warto wspomnieć, że około 500.000 naszych rodaków poległo, służąc cesarzom Niemiec i Austrii oraz carowi Rosji. Na naszej ekspozycji można zobaczyć uzbrojenie, umundurowanie i wyposażenie żołnierzy walczących na wszystkich frontach Wielkiej Wojny, a na szczególną uwagę zwraca kolekcja niemieckich bagnetów i carskich naramienników.

Grzegorz Kotlarz

32 |

| październik 2014

Fot. Grzegorz Kotlarz

Wystawa stała „Wojska Lądowe. Od Cedyni do Karbali” Wystawa czasowa „Wielka Wojna 1914-1918” Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, tel. 523 782 026, fax 523 782 331, www.muzeumwl.pl Godziny otwarcia muzeum: wtorek–piątek 8.30-15.30, niedziele 10.00-14.00, poniedziałki i soboty – nieczynne. Ceny biletów: normalny – 6 zł; ulgowy – 4 zł; bilet grupowy (szkolny) powyżej 10 osób – 3 zł (od uczestnika); przewodnik – 18 zł; wtorek – wstęp bezpłatny. Zgłaszanie grup zorganizowanych tel. 523 782 026

w ydarzenia Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy 10.10.2014, piątek, godz. 17.00, Galeria Hali Pomp

Benefis Anny Osińskiej Anna Osińska przez całe życie związana z Bydgoszczą, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK, gdzie uzyskała dyplom z zakresu grafiki artystycznej. Artystka uprawiająca wiele dziedzin sztuki, zawsze dąży do komunikatywności z odbiorcą. Potrafi znaleźć się w różnych tematach i ze wszystkimi ludźmi, co implikuje wiele działań; od prowadzenia spotkań z artystami po warsztaty z przedszkolakami. Wielokrotnie nagradzana za pracę twórczą oraz społeczną. Należy do polskich i zagranicznych stowarzyszeń artystycznych – między innymi: Printing Arts International Association, Bydgoskiego Stowarzyszenia Artystycznego, Stowarzyszenia Pomorskich Artystów Malarzy i Grafików.

NOWY CYKL. W związku z 40-leciem mojej pracy artystycznej pragnę zaprezentować moje aktualne projekty malarskie. Idealnym jest zabytkowa, nastrojowa, świetnie nadająca się do ekspozycji twórczych piwnica hali pomp Muzeum Wodociągów MWiK. Zafascynowana jestem od lat twórczością Hieronima Boscha. Przez transformację oraz walory sztuki współczesnej, przez nowoczesną formę ekspresji, chcę pokazać współczesnemu widzowi transcendentalną, ciągle aktualną kontynuację dzieł średniowiecznego mistrza.

Anna Osińska

17.10.2014, piątek, godz. 18.00, Galeria Wieży Ciśnień

„Punkt, linia a płaszczyzna”

to tytuł wystawy, na której zaprezentowane będą prace absolwentów, studentów i wykładowców z dwóch uczelni: Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu – i Pracowni Rysunku prof. Joanny Imielskiej, dr Sonii Rammer oraz z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, kierunku Architektura Wnętrz, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska – I Pracowni Malarstwa i Rysunku prof. Aleksandry Simińskiej, as. Magdaleny Rucińskiej. „Punkt, linia a płaszczyzna” to tytuł książki Wassily’ego Kandinsky’ego, rosyjskiego malarza, grafika i teore-

A g n i e s z k a Wa l t h e r, „ M a r t w a n a t u r a ”, 2 014 , a k r y l n a p ł ó t n i e , 24 0 ×12 0 c m (3 p ł ó t n a 8 0 c m ×12 0 c m)

D a g m a r a P o t o c k a -S a k w i ń s k a , „ A n a t o m i a r o ś l i n ”, 2 010 , k r e d k a , o ł ó w e k n a p a p i e r z e , 170 ×75 c m

tyka sztuki, to również punkt wyjścia naszej wystawy.

Tytuł stanowi wyzwanie, ale jednocześnie pozostawia autorom duże pole swobody.

Wystawa ma opowiadać: o obserwowaniu i podpatrywaniu rzeczywistości… o dotykaniu materii… o ciągłym poszukiwaniu i doświadczaniu… o nieustannym dokonywaniu wyborów… o swoistym języku, czasem bardzo osobistym… o emocjach.

Na wystawie zostaną zaprezentowane prace kilkudziesięciu autorów, prace głównie z zakresu rysunku, malarstwa i fotografii, zostanie skonfrontowanych kilkadziesiąt różnych postaw artystycznych. Mamy nadzieję, że wystawa sprowokuje do rozmów i zadawania pytań nie tylko… o rysunku… i o malarstwie…

Kuratorkami wystawy są: prof. Aleksandra Simińska i prof. Joanna Imielska. inf. Hanna Mierzwa

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy, Województwo Kujawsko-Pomorskie i Miasto Bydgoszcz serdecznie zapraszają na

Koncert z okazji 1. rocznicy śmierci Felicji Gwincińskiej piątek, 10 października 2014, godzina 12.00, Cmentarz Starofarny, ul. Grunwaldzka 15, Bydgoszcz Złożenie kwiatów na grobie Prezes Felicji Gwincińskiej

sobota, 11 października 2014, godzina 16.00 Sala Malinowa Hotelu pod Orłem, ul. Gdańska 14, Wstęp wolny Kwartet ARTE CON BRIO W programie: muzyka kameralna, wspomnienia o Felicji, poczęstunek i lampka wina Koncert jest współfinansowany ze środków: Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Miasta Bydgoszczy inf. Agata Szpadzińska

październik 2014 |

| 33

w ydarzenia Galeria Miejska bwa Wystawa czynna do 5.10.2014, wstęp wolny

MAGA-ZYN-1 zbiory własne Galerii – plastyka bydgoska Na dwóch piętrach Galerii pokazanych zostało prawie 200 dzieł malarskich blisko 80 artystów, tworzących na terenie administracyjnym dawnego województwa bydgoskiego. Prezentowane prace pochodzą z 2 połowy ubiegłego stulecia – od lat 60-tych do 90-tych.

Wystawa czynna do 5.10.2014, wstęp wolny

Justyna Jułga. Rainforest Zderzenie dżungli amazońskiej i przyrody naszej, rodzimej, tak bardzo znanej i bliskiej nam staje się teraz motywem przewodnim. Wchodzę do studia, ożywiona nową ideą. /Justyna Jułga/ 9.10.2014, godz. 18.00 – otwarcie wystawy.

Wystawa czynna do 26.10.2014, wstęp wolny

Ławeczka Wystawa prezentuje studenckie projekty ławek miejskich zaprojektowanych dla naszego miasta. Są to prace studentów kierunku wzornictwa oraz architektury wnętrz Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, opracowane na konkurs ogłoszony przez Wydział Promocji Urzędu Miasta Bydgoszczy.

Głównym założeniem konkursu było stworzenie niebanalnych, oryginalnych form i miejsc, przeznaczonych do odpoczynku, relaksu i spotkań mieszkańców. Miejsc i form, które integrują, skłaniają do rozmów, ale dają też odrobinę wytchnienia i izolują nas od codziennego zgiełku, stanowiąc jednocześnie ciekawe uzupełnienie naszej najbliższej przestrzeni i otoczenia, tworząc je piękniejszym pod każdym względem, również coraz bardziej docenianej małej architektury.

Zobaczymy tu również i inne projekty studenckie, przygotowane i opracowane przez studentów wzornictwa dla Bydgoszczy, m.in. rewitalizację wiaduktu przy ul. Kaliskiego czy nową aranżację ul. Długiej. Projekty, które podobnie jak projekty ławek, pokazują ile można jeszcze fantastycznych rzeczy zrobić w naszym mieście i jak dobrze radzą sobie z tym nasi młodzi projektanci.

mistrzowie malarstwa szukali weny twórczej w urokliwych okolicach Brdy. Efektem tych poszukiwań są obrazy dla których natchnieniem stały się malownicze zakątki Borów Tucholskich, ich zachwycająca przyroda, spokój, niepowtarzalne pejzaże i klimaty.

15.10.2014, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wstęp wolny

XVII Międzynarodowy Salon Karykatury Antywojennej „Kragujevac 2013” Spośród prac 235 autorów z całego świata, którzy wzięli udział w zeszłorocznym konkursie, na wystawie jest zaprezentowane 94 karykatury, spośród których 15 jest nagrodzonych.

Salon Karykatury Antywojennej, mający charakter biennale, jest inicjatywą zapoczątkowaną 32 lata temu, na upamiętnienie kilku tysięcy cywilów zamordowanych przez niemieckiego okupanta w 1941 r. w miejscowości Kragujevac w Serbii. Jedną z nagród przyznaje podczas każdej edycji biennale Prezydent Miasta Bydgoszczy.

30.10.2014, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wstęp wolny

NasTROJE Spotkanie artystyczne „NasTROJE” stanowi podsumowanie trwającej od dziesięciu lat międzynarodowej współpracy szkół plastycznych Polski, Czech i Słowacji.

Od początku polsko-czeskiego projektu koordynatorkami są: Ewa Gordon i Klara Roche-Popelka. Tytuł spo-

dr Romuald Fajtanowski

14 października 2014, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wstęp wolny

Bory Tucholskie – inspiracje Organizatorzy: Senator Andrzej Kobiak, Galeria Miejska bwa, Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury.

Autorzy to m.in. Jan Wołek, Andrzej Fogtt, Katarzyna Szydłowska, Katarzyna Zwolińska, Daniel Pielucha, prof. Waldemar Marszałek, Janusz Lewandowski, Małgorzata Żurada, Tomasz Klimczyk, Halina Nowicka, Tomasz Lutaszka.

Prezentowane na wystawie obrazy są inspirowane plenerami malarskimi im. Leona Wyczółkowskiego, które odbyły się w latach 2012-2014 w miejscowości Brda w Borach Tucholskich. Przez piękne jesienne dni 34 |

| październik 2014

M a r i a S z e f l e r- K o n o p s k a . G e j s z a , t e c h .w ł a s n a 5 6 ×76 c m

w ydarzenia tkania przywołuje towarzyszący temu współdziałaniu pełen wzajemnej bliskości szczególny nastrój, który jako artystyczna inspiracja stał się mottem przewodnim bydgoskich warsztatów teoretyczno-twórczych.

W swym zamyśle spotkanie jest przede wszystkim konfrontacją różnych postaw twórczych i promocją jego uczestników. Sprzyja także wymianie doświadczeń dydaktycznych i warsztatowych nauczycieli przedmiotów artystycznych. Oprócz bezpośrednich działań plastycznych w plenerze i pracowniach malarsko-graficznych wydarzeniami towarzyszącymi będą: pokaz animowanego filmu wykonanego w technice rotoskopowej czeskiego reżysera Tomasa Lunaka pt: „Alois Nebel”.

Finansowego wsparcia udzielił projektowi Urząd Miasta Bydgoszczy. Patronat sprawuje konsul honorowy Republiki Czeskiej w Bydgoszczy – pan Dariusz Zimny.

28.10.2014, wtorek, godz. 17.00, wstęp wolny Alois Nebel – reż. Tomas Lunak (Czechy) – pokaz animowanego filmu wykonanego w technice rotoskopowej

Galeria Miejska bwa Galeria Brda Wystawa czynna do 8 stycznia 2015, wstęp wolny

Marcin Zaborski. Podejrzane sytuacje W Galerii BRDA, mieszczącej się przy ul. Dworcowej 94 – w siedzibie hotelu BRDA (parter) i działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa – od 30 września czynna jest wystawa malarstwa Marcina Zaborskiego pt. „Podejrzane sytuacje”.

Bydgoska Akademia Sztuki 2014/2015 „Sztuka ma wiele twarzy” Kolejna edycja Bydgoskiej Akademii Sztuki skupia uwagę wokół zjawiska różnorodności sztuki współczesnej, która spełnia wiele funkcji i służy wielu celom.

Kolejna edycja Bydgoskiej Akademii Sztuki skupia uwagę wokół zjawiska różnorodności sztuki współczesnej, która spełnia wiele funkcji i służy wielu celom. Sztuka jest najważniejsza. To poznanie, wartościowanie, samorealizacja, ideologia, wiara, wizja, wyraz realności i podświadomości, uczuć, marzeń i doznań… i jeszcze wiele, wiele więcej znaczeń. Odzwierciedla i interpretuje nasze życie i miejsce na ziemi, niezależność, dążenia, wolność, bunt, doświadczenia społeczne i osobiste.

Odważnie stawia pytania o sens i oblicza rzeczywistości, codzienności. Przyciąga wzrok. Wielowarstwowa, skomplikowana, dyskusyjna. Zaciekawia, intryguje, prowokuje. Zachwyca, zniechęca, denerwuje, oburza. […]

Sztuka jest wszędzie. Od sztuki nie uciekniesz.

Jerzy Brukwicki

Wykłady w październiku:

8.10.2014, godz. 18.00, wstęp wolny Jerzy Brukwicki. Wokół idei nowoczesności 22.10.2014, godz. 18.00, wstęp wolny Anna Kroplewska-Gajewska. Analiza obrazu. Jak czytać malarstwo. (kompozycja, perspektywa, barwa, forma, światło – światłocień, faktura, linia – kontur, bryła – kształt, treść, wyobraźnia)

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek 10.10.2014, piątek, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 8 listopada 2014

Katarzyna Rymarz „Fraszka na sąsiada” – malarstwo Katarzyna Rymarz zajmuje się malarstwem, rzeźbą i biżuterią, tworzy instalacje, projektuje murale w przestrzeniach prywatnych i publicznych, jest twórcą niebieskiej śliwki, współzałożycielem artystycznej, interdyscyplinarnej grupy Kalamarsada w 2006 roku w Londynie, powołała do życia Steps Gallery w Nakle nad Notecią propagującą sztuki malarskie w regionie Pomorza i Kujaw. Ukończyła w 2004 roku studia na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Otrzymała dyplom w pracowni malarstwa sztalugowego prof. Stanisława Andrzejewskiego oraz w pracowni rysunku dr Doroty Jajko-Sankowskiej. Od 1999 do 2014 roku brała udział w wielu wystawach zbiorowych. Jest autorką 11 wystaw indywidualnych: Bydgoszcz, Nakło nad Notecią, Koszalin, Sopot, Warszawa, Kraków, Londyn.

Obrazy malowane są cyklami… Pracuję jednocześnie nad kilkoma i zajmuje to nawet kilka lat.

Roboczo nazwane „oni” i „one”. W pierwszym przypadku odnoszą się do postaci, do człowieka, w drugim do obiektów, symboli, pejzaży, przedmiotów. Malowanie obrazu można rozpocząć prawie z niczego, ale zawsze to prawie nic jest pewną obserwacją świata – fragmentem zobaczonym nagle i bardzo intensywnie. Źródłami moich doznań są często proste przedmioty, mikro fragmen-

Katarzyna Rymarz, Pani Krysia opala się pod jabłonką, 2014, olej

ty przyrody. Ten mój podziw dla świata, którego cząstki odkrywam, gdzie całość jest nadal tajemnicą, staje się główną funkcją obrazu. Swoje kompozycje aranżuję przez zestawianie grubych mocnych kresek ( szkielet obrazu) i zestawianie ze sobą kontrastów kolorystycznych (dwoistość wszystkiego co nas otacza). Budując obrazy na pozornie znanej rzeczywistości, gdzie malarstwo jest rezultatem syntezy wielu ułamkowych zdarzeń pragnę utrzymać równowagę udziału wszystkich zmysłów (empiryzm i wyobraźnia).

Katarzyna Rymarz

październik 2014 |

| 35

w ydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 9.10.2014, godz. 18.00

Spotkanie autorskie z Jarosławem Jakubowskim pt. „Człowiek, który nie umiał odejść” oraz promocja tomu opowiadań „Oczy pełne strachu” Czytanie fragmentów prozy Mieczysław Franaszek Jarosław Jakubowski ur. w 1974 roku w Bydgoszczy.

Poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz. Autor kilku tomów wierszy, między innymi: Pseudo, Ojcostych, Flow i Święta woda oraz tomów próz poetyckich Slajdy, powieści Cyryl, dlaczego to zrobiłeś?, zbioru opowiadań Oczy pełne strachu oraz wyboru sztuk teatralnych Generał i inne dramaty polityczne. Dwukrotny laureat nagrody Strzała Łuczniczki za najlepszą bydgoską książkę roku (za Pseudo i Slajdy). Na polskich scenach odbyły się premiery jego sztuk: Generał, Życie, Koncert na rożek, bęben i violę, Wszyscy święci, Wieczny kwiecień, Człowiek, który nie umiał odejść, Licheń Story. * * * Było tutaj od zawsze, jeszcze zanim my się pojawiliśmy. Zło. Najpotężniejszy z żywiołów. Wszechobecne i nieogarnięte.

Oczy pełne strachu ukazują różne formy zła – jako zdarzenia dnia codziennego i zjawiska nadprzyrodzone; jako emocje znane każdemu, kto jest wrażliwy na otaczającą go rzeczywistość.

To historie zwykłych ludzi, którym przytrafiają się rzeczy niezwykłe. Opowieść o frustracji i nienawiści, która przybiera materialną formę. O tym, jak to jest naprawdę wejść w umysł innego człowieka i spróbować go poznać. Jak samotność i odrzucenie przez społeczeństwo prowadzą do tragedii.

9.10.2014, godz. 18.00

Otwarcie wystawy obrazów Włodzimierza Bykowskiego pt. „Wolność, Równość, Braterstwo” z cyklu „Memento Mori” Wolność, Równość, Braterstwo, to trzy obrazy z cyklu Memento mori, który zaplanowałem jako 52 obrazy o śmierci. Tryptyk zostanie zaprezentowany wraz z in-

nymi pracami odnoszącymi się do rewolucji i dyktatur, które pociągnęły za sobą niezliczone rzesze ofiar.

Umownym początkiem Wielkiej Rewolucji Francuskiej jest zdobycie Bastylii. Miało to miejsce 14 lipca 1789 r. Początkowo nie wiadomo było czym to się wszystko skończy. W nieco ponad miesiąc po wybuchu rewolucji, Konstytuanta ogłosiła Deklarację Praw Człowieka i Obywatela. Była to jurystyczna realizacja ideałów oświeceniowych. Nadzieje na stworzenie lepszego ustroju szybko okazały się płonne. By się o tym przekonać wystarczy wspomnieć wojny wandejskie, podczas których nakazano wymordować wszystkich mieszkańców zbuntowanego departamentu, niezależnie od wieku oraz płci. W efekcie walka o nowe ideały została uświęcona krwią niewinnych, stała się pierwszym wielkim nowożytnym ludobójstwem. Miesiąc przed wydaniem wspomnianego rozkazu eksterminacji sformułowano hasło: Wolność, Równość, Braterstwo, albo Śmierć, co później zostało skrócone do pierwszych trzech słów i zaczęto łączyć z barwami nowej francuskiej flagi, co wykorzystałem w tryptyku. […] Można powiedzieć, że na przestrzeni wieków praktyka rewolucyjna wykazała, że najważniejszym słowem idealistycznego hasła Wolność, Równość, Braterstwo jest pominięta Śmierć.

20.10.2014, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Zofią Zarębianką pt. „Tylko na chwilę”; czytanie wierszy Mieczysław Franaszek Zofia Zarębianka – poetka, eseistka, krytyk literacki, profesor zwyczajny w Katedrze Literatury XX w. na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek komisji historycznoliterackiej PAN, Towarzystwa Naukowego KUL, Polskiego Towarzystwa Etycznego, Centrum Kultury i Dialogu, członek PEN Clubu oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszka w Krakowie. Stale współpracuje z dwumiesięcznikiem literackim „Topos”, autorka ponad 200 artykułów i 14 książek, jej wiersze były tłumaczone na język angielski, czeski, hebrajski, francuski i ukraiński. Opublikowała m.in.: „Poezja wymiaru sacrum. Kamieńska, Jankowski, Twardowski” (1992), „Świadectwo słowa. Rzecz o twórczości Anny Kamieńskiej” (1993), „Dwanaście Bożych słów” (współau-

W ł o d z i m i e r z B y k o w s k i , Wo l n o ś ć R ó w n o ś ć B r a t e r s t w o , t r y p t y k z c y k l u M e m e n t o m o r i , a k r y l , 2 014 -X X I X-X X X-X X X I

36 |

| październik 2014

w ydarzenia torka, 1993), „Zakorzenienia Anny Kamieńskiej” (1996), „Tropy sacrum w literaturze XX wieku. Od zagadnień motywicznych do perspektyw hermeneutycznych” (2001), „O książkach, które pomagają być” (2004), „Przestrzeń słowa. Twórczość literacka Karola Wojtyły - Jana Pawła II” (współredakcja, 2006), „Czytanie sacrum” (2008), „The space of the word. The literary activity of Karol Wojtyła – John Paul II” (2011), „Wtajemniczenia (w) Miłosza. Pamięć. Duchowość. Wyobraźnia (2014) oraz tomy wierszy: „Człowiek rośnie w ciszy” (1992), „Niebo w czerni” (2000), Jerozolima została zburzona” (2004), „Wiersze: Pierwsze” (2008) i „Tylko na chwilę” (K 2012) 24.10.2014, godz. 18.00

Otwarcie wystawy linorytów Jacka Solińskiego pt. „Pory dnia i pory roku” – dedykowane żonie Magdalenie; wypowiedzi do prezentowanej ekspozycji: Krzysztof Derdowski, Maciej Krzyżan, ks. Jan Sochoń i Wiesław Trzeciakowski Optyka i odległości

Świadome porządkowanie siebie jest tworzeniem sensu.

Michał Heller

Zastanawiałem się nad związkiem, jaki zachodzi pomiędzy czasem poświęconym tworzeniu linorytu i czasem, który oglądający poświęca ukończonej grafice. To dziwna zależność „spotykających się” czasoprzestrzeni.

Droga, którą podążam przez wiele dni i tygodni dla widza jest zaledwie przelotnym (może kilkunastosekundowym) przystankiem. Przez chwilę przekaz jawi się jako „sygnał” do wejrzenia w głąb. Czy można nazwać to zaglądaniem do czyjegoś wnętrza?

W styczniu tego roku powiększyliśmy powierzchnię naszej Galerii Autorskiej. Wygląda teraz tak, jakbyśmy „przesunęli” ścianę ekspozycyjną, przedostając się w głąb, ku nowej przestrzeni. Zdarzenie to postrzegam twórczo, w przenośni i dosłownie, bowiem „otworzyliśmy” dla wyobraźni, tak mi się wydaje, inną perspektywę. To dla mnie ważna zmiana, wręcz metamorfoza, bo w tym miejscu – od trzech dekad – uczyłem się różnych znaczeń obecności. Przygotowuję tu swoje coroczne urodzinowe ekspozycje – dzień 24 października stał się dla mnie odświętnym remanentem, podczas którego prezentuję linoryty. Rozliczam się z tego, w jaki sposób zapisałem rylcem własny czas, jak w wyobraźni próbowałem przekroczyć chwilowy układ odniesień, by zbliżyć się do tego, co ponadczasowe.

Powiększenie wnętrza Galerii Autorskiej ma znaczenie szczególne, bo stanowi swoistą metaforę moich linorytniczych zmagań. Październikowe ekspozycje postrzegam jako „pogłębianie przestrzeni”, by„zaglądnąć dalej”. W konsekwencji staje się to ustawicznym poszukiwaniem novum – stanem zaciekawienia. Oczywiście mój wysiłek, podejmowany systematycznie, bardziej przypomina pracę Syzyfa, niż podróż Odyseusza, ale pewnie w tej powtarzalności dokonuje się i utwierdza wewnętrzna przemiana.

Po kilkudziesięciu latach żłobienia linorytów zajęcie to stało się dla mnie czymś w rodzaju nonszalancji wobec (umownie określając) przyspieszenia współ-

J a c e k S o l i ń s k i , A l e g o r i a s t a n u n i e w a ż k o ś c i , l i n o r y t , 2 014

czesności. W tej pracy od początku do końca zdany jestem tylko na siebie. Zatrzymuję się na wyznaczonych przez siebie przystankach. Przemieszczam się w tempie, które mi odpowiada i sam ustalam plan podróży. Świadomie ignoruję „wyścig z czasem”, nie chcę podlegać przyczynowo-skutkowemu szaleństwu norm cywilizacyjnych. Poczucie racjonalności uzależniłem od własnego rytmu potrzeb. Działam w jednoosobowej manufakturze. Technika rytownicza, którą się posługuję, bliższa jest minionym wiekom niż współczesności.

Wynikające stąd wrażenie oddalenia sprawia, że pracując czuję się, jakbym wychylał się w inny czas. Nie oznacza to systematycznej dezercji, ani utraty ciekawości świata. Przeciwnie, przyglądam się rzeczywistości wciąż z niesłabnącym zainteresowaniem, ale z bezpiecznej odległości. Praca twórcza ma różne zalety, więc można metaforycznie powiedzieć, że posługuję się jednocześnie mikroskopem, lornetką i teleskopem.

W swoim punkcie obserwacyjnym – czyli w wyobraźni – używam kilku soczewek, dzięki czemu, mikro i makrokosmos współistnieją z moją codziennością. Może dlatego właśnie czasami udaje mi się zobaczyć otoczenie w różnych skalach.

Jacek Soliński

październik 2014 |

| 37

w ydarzenia Bydgoski Spichlerz Sztuki 17,18.10.2014, godz. 17.00, Stary Rynek oraz Galeria Wspólna, ul. Batarego 1/3, 19.10.2014, godz. 14.00, Galeria Wspólna, warsztaty performance

Bydgoski Spichlerz Sztuki 2014 – Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance

Bydgoski Spichlerz Sztuki 2014, to trzecia odsłona Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Performance, jaki zagości w mieście nad Brdą w dniach 17-19 października.

Wezmą w nim udział artyści z Polski, Szwecji i Ukrainy, przedstawiając za pośrednictwem sztuki, konteksty społeczne i kulturowe, które determinują sposób artystycznej wypowiedzi. Chodzi tu, o wypracowanie wspólnej płaszczyzny wymiany doświadczeń, nie tylko między artystami, ale szczególnie pomiędzy artystami a publicznością. Forma festiwalu daje, bowiem w pewnym stopniu, możliwość przeglądu aktualnej kondycji sztuki performance, która jest legitymacją artystów, upoważniającą do stawiania pytań o autokondycję,

kondycję rzeczy i zjawisk, zarówno w aspekcie socjologicznym, jak i w szeroko pojętej działalności człowieka.

Sztuka performance, to legitymacja do udzielania na nie odpowiedzi, w pełni poprawnych w założeniu artysty, ponieważ performance, to sztuka zadawania pytań i udzielania na nie odpowiedzi. Organizatorem festiwalu jest Związek Polskich Artystów Plastyków w Bydgoszczy, we współpracy z Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy i kuratorem przedsięwzięcia – Wojciechem Kowalczykiem.

Wstęp na festiwal i warsztaty jest bezpłatny. inf. Wojciech Kowalczyk

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 2.10.2014 – Uroczyste Gaudeamus na inaugurację nowego roku akademickiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego zabrzmi 2 października o godz. 12 w sali koncertowej Collegium Copernicanum przy ul. Kopernika 1.

10-11.10.2014 – Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Morpho-biomechanical and psycho-physical aspects of youth lifestyle in V4 countries” odbędzie się w dniach 9-10 października br. w Instytucie Kultury Fizycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Jest ona organizowana z okazji 10. rocznicy wstąpienia Polski, Czech, Węgier oraz Słowacji do Unii Europejskiej.

15.10.2014 – Instytut Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego zaprasza na konferencję II Ogólnopolską Konferencję Naukową „Prawne, administracyjne i ekonomiczne uwarunkowania działalności lotniczej w Polsce”, która odbędzie się w Copernicanum UKW przy ul. Kopernika.

16.10.2014 – Projektor – wolontariat studencki zaprasza uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów zainteresowanych tematyką wolontariatu na warsztaty kryminalistyczne, które odbędą się 16 października w godz. 15.30-17.30 na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego przy ul. Chodkiewicza 30. Zapisy: ninawod@ukw.edu.pl 38 |

| październik 2014

16-18.2014 – Wybitne Kobiety w Szkole Lwowsko-Warszawskiej będą tematem konferencji naukowej organizowanej przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, która odbędzie się w dniach 16-18 października br. w Hotelu Przystań „Marina” na Wyspie Młyńskiej.

20-22.10.2014 – Projektor – wolontariat studencki zaprasza uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów zainteresowanych tematyką wolontariatu na warsztaty twórczego pedagoga, które będą trwały od 20 do 22 października w godz. 15.30-17.30 na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego przy ul. Chodkiewicza 30.

Zapisy: ninawod@ukw.edu.pl 25.10.2014 – 34. Noc Planszówek odbędzie się 25 października o godz. 19.00 w Collegium Copernicanum UKW przy ul. Kopernika 1. Uczestnicy będą mogli wybierać spośród 200 gier planszowych i karcianych.

28.11.2014 – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, dla uczczenia jubileuszu 10-lecia Diecezji Bydgoskiej, organizuje konferencję naukową, pt.: Kościół katedralny w Bydgoszczy. Patronat nad konferencją objęli Rektor UKW prof. Janusz Ostaja-Zagórski oraz biskup Jan Tyrawa. Obrady odbędą się 28 listopada w Domu Polskim przy ul. Grodzkiej. inf. Sebastian Nowak

w ydarzenia Biblioteka Główna UKW 10.10.2014, godz. 14.00, ul. Szymanowskiego 3, Aula I piętro

Festiwal Kultury Węgierskiej

Program: 14.00 Otwarcie Festiwalu i wystąpienia gości, m.in.

Ambasadora Węgier w Polsce Ekscelencji dr. Ivána Gyurcsíka.

14.15 Debata „Bratankowie nieznani? Polacy i Węgrzy wczoraj i dziś”. W debacie wezmą udział goście z Ambasady Węgier w Warszawie, pracownicy naukowi UKW i UAM oraz członkowie Bydgoskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier. Moderator: dr Paweł Stachowiak.

15.15 Otwarcie wystawy „W jak Węgry, W jak Wino.

Wino i tradycje winiarskie na Węgrzech” oraz prezentacja filmu o jednym z regionów winiarskich Pannonhalma Apátság, z którego pochodzi wino „Bydgostia Consular”.

15.30 Poczęstunek i degustacja win.

16.30 Występ Zespołu Pieśni i Tańca Węgierskiego „PIROSKA” 17.00 Wieczór filmowy: Życie Agenta (Az ügynök élete), reż. Gábor Zsigmond Papp, 82 min.

Węgierska tajna policja miała opinię jednej z najskuteczniejszych. W jej archiwach znaleziono multum filmów instruktażowych. Montaż tych materiałów mówi o naturze totalitaryzmu więcej, niż setki naukowych dysertacji.

Wielka sensacja (Világszám), reż.: R. Koltai, 95 min.

Pełna humoru, liryczna historia bliźniaków Dodo i Naftalina, synów klauna Slomó z wędrownego cyrku, odwołuje się do odwiecznego problemu wolności, możliwości wyboru i wierności ideałom przodków.

15.10.2014, godz. 18.00, Biblioteka UKW (hol 2 piętro). Wystawa będzie czynna do 15 listopada

Otwarcie wystawy fotograficznej Bogdana Dąbrowskiego „Bydgoskie podwórka”

i upowszechnianiem fotografii. Uprawia fotografię plenerową. Fotografuje głównie pejzaże przyrody i miejskie, często akcentując ich szczegóły. Towarzyszy mu zainteresowanie wielokulturowością Polski. W jego twórczości ważny jest nurt historyzujący. Bohaterem obecnej wystawy jest miasto i przemijający nieuchronnie świat, który go otacza. Fotografię swoją klasyfikuje jako dokumentalną o cechach estetycznych.

Bydgoszcz od wielu lat wzbudza moje zainteresowanie.

Kilkanaście lat temu postanowiłem przyjrzeć się mniej reprezentacyjnemu obliczu miasta – zainteresował mnie odchodzący świat XIX i XX-wiecznych podwórek. Próbowałem zanotować swym aparatem to, co zostało z tamtych lat. Obecnie, po ponad dziesięcioletniej przerwie, postanowiłem ponownie odwiedzić niektóre z tych miejsc, choć przychodziło mi to z pewnym trudem.

Bogdan Dąbrowski

23.10.2014, godz. 18.00, ul. Szymanowskiego 3, galeria I piętro. Wystawa będzie czynna w godz. otwarcia Biblioteki do 20.11.2014 r. Wstęp wolny

Otwarcie wystawy „Inside Outside Norway. Architektura demokracji”.

Wystawa organizowana jest przez Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP Oddział w Bydgoszczy Wystawa przybliża współczesną architekturę Norwegii, kraju niezwykle malowniczych krajobrazów, kształtowanego z wielką dbałością o przestrzeń publiczną oraz komfort życia mieszkańców. Omawia zagadnienia związane z kształtowaniem przestrzeni w kraju skandynawskim wyróżniającym się wielką kulturą realizacji zadań publicznych, poruszając następujące tematy: architektura dla demokracji, narodowy akcent, budowanie dla środowiska oraz budowanie z drewna.

Na wystawę składa się 30 plansz prezentujących najnowsze obiekty architektury norweskiej oraz 4 obiekty w Małopolsce rewaloryzowane z funduszy norweskich – Norway Grants.

Wprowadzenie do wystawy: Lech Łbik Bogdan Dąbrowski – urodzony w 1946 roku we Wrocławiu. Jest absolwentem Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego. Pracował w kilku instytucjach kultury oraz związanych z wykonywaniem październik 2014 |

| 39

w ydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 13-20 października 2014 – WiMBP w Bydgoszczy włączy się w obchody Europejskiego Tygodnia Demokracji Lokalnej – szczegóły wkrótce na http://www.biblioteka.bydgoszcz.pl/ Europejski Tydzień Demokracji Lokalnej jest przedsięwzięciem opartym na działaniach skierowanych do obywateli promujących ideę demokracji lokalnej, organizowanym co roku jednocześnie w czterdziestu siedmiu krajach członkowskich Rady Europy.

PROJEKTOR 9.10.2014, czwartek, godz. 18.00, Strych Biblioteki Głównej. Wstęp wolny 23.10.2014, czwartek, godz. 18.00, Strych Biblioteki Głównej. Wstęp wolny

Projektor – filmy na strychu To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cyklu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe.

Szczegóły na https://www.facebook.com/wimbp.bydgoszcz w zakładce Projektor.

3.10.2014, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) I Ty możesz zostać dziennikarzem! – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

3.10.2014, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych ul. Czerkaska 11) W 25. rocznicę śmierci Stanisławy Fleszarowej-Muskat – dyskusja czytelników biblioteki nad twórczością pisarki.

7.10.2014, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Prośby z uśmiechem w roli głównej – zajęcia dla dzieci z twórczego myślenia na podstawie książki Przemysława Wechterowicza, pt. „Lukrecja”.

7.10.2014, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią Bydgoszczy – wykład historyka i miłośnika Bydgoszczy Krzysztofa Bartowskiego, zajęcia dla dorosłych.

21.10.2014, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Holandia; kraj kwitnących tulipanów – spotkanie z miłośniczką krajoznawczych podróży Agnieszką Reiwer-Przepierską.

Wybrane zajęcia edukacyjne w październiku:

22.10.2014, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Oswajanie poezji – spotkanie autorskie z Aliną Rzepecką.

2.10.2014, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Zajęcia literackie dla dzieci z okazji Europejskiego Dnia Ptaka.

24.10.2014, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) Wesołe wierszyki – zajęcia edukacyjne z okazji 85-tej rocznicy urodzin Wandy Chotomskiej.

2.10.2014, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) „Co się kryje w sercu na dnie…” – zajęcia dla dzieci na podstawie książki Marcina Brykczyńskiego.

28.10.2014, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Duszki, stworki, dynie i potworki, czyli zabawa z duchami – zajęcia plastyczne dla dzieci.

artGallery galeria & pracownia plastyczna 7.10.2014, wtorek, godz. 17.00, ul. Krasińskiego 5, tel. 604 313 266

Spotkanie autorskie z Franciszkiem Kameckim polskim poetą, duchownym katolickim Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie (1964) i teologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Debiutował na łamach prasy w „Tygodniku Powszechnym” 19 czerwca 1960 wierszem „Nasz świat”.

W następnych latach ukazywały się tam jego kolejne wiersze pisane pod pseudonimem Franciszek Damecki.

Jest proboszczem parafii w Grucznie, a także wykładowcą homiletyki i teologii przepowiadania w Wyż40 |

| październik 2014

szym Seminarium Duchownym Diecezji Bydgoskiej.

Współautor albumów, scenariuszy i materiałów kościelnych. Jego utwory były drukowane w antologiach, almanachach, w czasopismach, w kraju i za granicą (w językach: niemieckim, angielskim, czeskim, słoweńskim i słowackim).

Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Towarzystwa Miłośników Ziemi Cekcyńskiej oraz Bydgoskiego Stowarzyszenia Artystycznego.

7.10.2014, wtorek, godz. 17.00, ul. Krasińskiego 5

Wystawa fotografii Ewy Grzeszczuk znanej artystki z Grudziądza inf. Anna Osińska

w ydarzenia Klub Miłośników Australii i Oceanii Program XVI Bydgoskich Spotkań z Australią i Nową Zelandią.

Jubileusz XXX-lecia Klubu Miłośników Australii i Oceanii w Bydgoszczy 17.10.2014, piątek, godz. 17.00, Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego UKW w Bydgoszczy, ul. Berwińskiego 4 Śladami marzeń – Nowa Zelandia Otwarcie Wystawy Fotograficznej Lecha Olszewskiego „Śladami marzeń – Nowa Zelandia” – będąca plonem wyprawy Klubu Miłośników Australii i Oceanii w Bydgoszczy do Nowej Zelandii.

22.10.2014, środa, godz. 13.00, Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 4 w Bydgoszczy, ul. Stawowa 39 Spotkanie autorskie z Markiem Tomalikiem – „Wyprawa śladami Strzeleckiego” 22.10.2014, środa, godz. 18.00, Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. Karola Szymanowskiego 3 Spotkanie autorskie z Markiem Tomalikiem – „Lady Australia” Marek Tomalik – Podróżnik, dziennikarz prasowy i radiowy, z wykształcenia geolog. Pasjonat i znawca Australii, do której jeździ systematycznie od 1989 roku. Organizuje wyprawy w Outback. Autor książek o Australii: „Australia, moja miłość. Dziennik podróży”, „Australia.

Gdzie kwiaty rodzą się z ognia” i „Lady Australia”. Twórca i organizator Festiwalu Podróżników „Trzy Żywioły” oraz wielu innych imprez artystycznych.

25.10.2014, Klub MÓZG w Bydgoszczy, ul. Gdańska 10 godz. 13.00 Warsztaty gry na instrumencie aborygeńskim – didgeridoo, które poprowadzi Paweł Podsiadło Warsztaty obejmują zapoznanie się z didgeridoo, doskonalenie technik rozgrzewki przygotowującej do gry na instrumencie, wydobywania i modulowania podstawowych dźwięków (więcej informacji tel. 607 120 182 i na www.kmaio.bydg.pl). godz. 20.00 Paweł Podsiadło koncert na instrumencie aborygeńskim „Didgeridoo i elektronika” Paweł Podsiadło – od ponad 10-ciu lat odkrywa piękno etnicznej muzyki świata. Od ponad 6-ciu lat zajmuje się prowadzeniem warsztatów muzycznych.

Razem z zespołem MANSUNA tworzy fuzję muzyki elektronicznej z muzyką etniczną a także muzyką klasyczną. W stałą współpracę przekształciły się projekty z DJ-ami (Mistyk oraz Chillumafia) grającymi muzykę klubową-elektroniczną w których dogrywa didgeridoo i inne instrumenty etniczne do dubstep’u, Drum’n’bass’u, chillout’u czy też ambient’u.

29.10.2014, środa, godz. 12.00, Sala Widowiskowa Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14 Malujemy Australię i Nową Zelandię Finał konkursu plastycznego „Malujemy Australię i Nową Zelandię” dla uczniów szkół podstawowych oraz konkursu na wykonanie prezentacji multimedialnej nt.

Australii i Oceanii dla uczniów szkół gimnazjalnych wraz z wystawą i prezentacją nagrodzonych prac.

Lech Olszewski, prezes KMAiO

I Bydgoski Festiwal Muzyki Dawnej 5-26.10.2014, Kosciół Zbawiciela, ul. Warszawska 8 (pl. Zbawiciela)

Pierwszy Bydgoski Festiwal Muzyki Dawnej (Bydgoszcz Early Music Festival) Organizator: Ewangelickie Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe w Bydgoszczy Jego pomysłodawcą, a zarazem dyrektorem artystycznym jest Rafał Gumiela – wykładowca bydgoskiej Akademii Muzycznej. Podczas tegorocznej edycji wystąpią światowej sławy muzycy specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej, między innymi prof. Urszula Bartkiewicz – klawesyn, czy Tytus Wojnowicz – obój barokowy. Wszystkie cztery koncerty będę wykonywane przez artystów na kopiach instrumentów z epoki baroku, wciąż tak rzadko widywanych na polskich scenach muzycznych. Serdecznie zapraszamy!

5.10.2014, niedziela, godz. 17.00 Koncert inauguracyjny.

Muzyka wczesno-włoska, francuska i niemiecka Marcin Tarnawski – skrzypce barokowe Ewa Witczak – wiolonczela barokowa Rafał Gumiela – organy 10.10.2014, niedziela, godz. 17.00 Muzyczne barwy wiolonczeli i oboju Tytus Wojnowicz – obój barokowy Anna Szul – wiolonczela barokowa Rafał Gumiela – klawesyn 19.10.2014, niedziela, godz. 17.00 Muzyka fletowo-gitarowa epoki baroku Julia Obrębowska – flet traverso Maria Guzowska – gitara barokowa Klaudyna Żołnierek – teorba Dorota Zimna – klawesyn 26.10.2014, niedziela, godz. 17.00 Koncert finałowy. Muzyka rodziny Bachów Urszula Bartkiewicz – klawesyn październik 2014 |

| 41

w ydarzenia Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 1.10.2015, środa, godz. 16.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny Uroczysta Inauguracja Roku Akademickiego 2014/2015 dr hab. Anna Nowak, prof. ndzw. – wykład

19.10.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu Krzysztof Pełech, gitara

1.10.2015, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny Koncert z okazji Inauguracji Roku Akademickiego 2014/2015 Katarzyna Popowa-Zydroń, fortepian w programie: Fryderyk Chopin – Preludia op. 28 9.10.2014, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny Koncert muzyki fortepianowej w ramach Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej Muzyka wśród innych sztuk – związki i inspiracje Aleksandra Soboń-Wakarecy fortepian, Paweł Wakarecy fortepian w programie: Sergiusz Prokofiew (arr. Michaił Pletniew) – Suita baletowa „Kopciuszek” op. 87; wybór części: Introdukcja, Kłótnia, Walc Kopciuszka, Galop, Zima, Finał 10.10.2014, piątek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny Koncert Kompozytorski w ramach Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej Muzyka wśród innych sztuk – związki i inspiracje Damian Wilma baryton, Zofia Ilnicka flet, Mateusz Szwankowski klarnet basowy, Grzegorz Jurczyk, Tomasz Skruszewicz, Jan Wezner perkusja, Piotr Olszewski gitara, Radosław Kurek fortepian, Kamil Kęska realizacja partii elektroakustycznej, Andrzej Ferenc interpretacja w programie: Zbigniew Bargielski – Otwartym oknem nocy na baryton, klarnet basowy, gitarę i perkusję; Bettina Skrzypczak – Toccata sospesa na flet i perkusję; Paweł Mykietyn – Epifora na fortepian i taśmę; John Cage – Wykład o niczym.

Kr z ysz tof Pe łech, fot. Łukasz Giz a

w programie: Jorge Morel – Danza e-minor, Choro, Danza Brasilera; Isaac Albeniz – Asturias; Francisco Tarrega – Recuerdos de la Alhambra; Leo Brouwer – Danza del Altiplano; Jorge Cardoso – Vals Peruano, Tema Negro; Aleksander Tansman – Mazurka; Jan Sebastian Bach – Suite e-minor 21.10.2014, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLII Bydgoski Wtorek Muzyczny Katarzyna Rajs fortepian, Mariusz Klimsiak fortepian w programie: Clara Wieck-Schumann – Wariacje op. 20 na temat Roberta Schumanna; Johannes Brahms – Ballady op. 10; Ludwik van Beethoven – Sonata fortepianowa „Hammerklavier” op. 106 24-26.10.2014, Aula Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, ul. Słowackiego 7, wstęp wolny

9-11.10.2014 Ogólnopolska konferencja muzykologiczna Muzyka wśród innych sztuk – związki i inspiracje dr hab. Anna Nowak, prof. ndzw. kierownictwo naukowe

Seminarium Akordeonowe

SPOTKANIE Z MISTRZEM 16.10.2014, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny Katedra Kameralistyki AM w Bydgoszczy Dymitr Sitkovetsky skrzypce, Paweł Radziński skrzypce, Beata Biernikiewicz altówka, Renata Marzec wiolonczela, Janusz Grzelązka fortepian, Mariusz Klimsiak fortepian. w programie: utwory Ludwika van Beethovena i Dymitra Szostakowicza

Akademia Dzieciom: Kasztanowe rytmy

19.10.2014, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3.

Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją CLXV Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Psotnik wiatr 42 |

| październik 2014

Krzysztof Olczak (AM Gdańsk) 26.10.2014, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

26.10.2014, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CXLVIII Koncert Pałacowy Jadwiga Stanek altówka, Joanna Krempeć-Kaczor kontrabas 28.10.2014, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Wielkie Cykle – Bela Bartók Jerzy Godziszewski fortepian inf. Anna Cudo

w ydarzenia Galeria i Pracownia Fotografii Artystycznej „Farbiarnia”

3.10.2014, godz. 18.00 – wernisaż, Galeria FARBIARNIA, Pomorska 68a/1

Retrospektywa fotografii Zofii Nasierowskiej Zofia Nasierowska, od 1956 roku członkini Związku Polskich Artystów Fotografików, uhonorowana również tytułem „Artiste FIAP“ nadanym przez Międzynarodo-

wą Federację Sztuki Fotograficznej, zaczęła fotografować w wieku siedmiu lat, a już jako jedenastolatka wzięła udział w swojej pierwszej wystawie. Była uczennicą swojego ojca, fotografa Eugeniusza Nasierowskiego.

Później uczęszczała do technikum fototechnicznego, szkoły nawiązującej w swej tradycji do Państwowej Szkoły Fotograficznej w Warszawie. W 1961 roku ukończyła Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.

Ma na koncie wystawy w kraju i za granicą oraz wiele prestiżowych nagród na międzynarodowych wystawach, między innymi w Budapeszcie, Karlowych Varach, Glasgow, Londynie, Sztokholmie. Zajmowała się fotografią krajobrazów, robiła reportaże, ale zawsze najbardziej pasjonował ją portret. Wykonała wiele zdjęć znanych ludzi ze świata teatru, filmu, sztuki i kultury.

W latach 60. i 70. XX w. fotografowała się u niej duża część polskich artystów i intelektualistów stąd mówi się o niej „polska Annie Leibovitz”. Po trzydziestu pięciu latach pracy zawodowej, ze względu na chorobę oczu, przestała fotografować. Artystka zmarła 3 października 2011 r. w Warszawie. Miesięcznik „Viva” zorganizował pośmiertną retrospektywę prac artystki, która w 2012 roku objechała takie miasta jak Warszawę, Łódź, Katowice i Kraków. Dzięki staraniom Fundacji „FARBIARNIA” Bydgoszcz dołączy do tego grona!

Chcąc upamiętnić twórczość Zofii Nasierowskiej, wernisaż wystawy planujemy na 3 października, czyli dokładnie w trzecią rocznicę śmierci artystki. Proponowana wystawa będzie okazją do zetknięcia się z podziwianymi i wybitnymi pracami fotografki. Po wernisażu, prace gościć będą w Galerii FARBIARNIA jeszcze przez ponad dwa miesiące, podczas których można będzie bezpłatnie zwiedzić wystawę.

Wystawa objęta jest honorowym patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Projekt współfinansuje Urząd Miasta Bydgoszczy.

Fundacja Duende Flamenco 3.10.2014, godz. 19.00, ul. Staszica 1, rezerwacja miejsc: tel. 523 203 729, 604 347 779, marketing@fdf.art.pl

Magda Navarrete

– koncert z cyklu Akademia pod papugami po koncercie w restauracji dania kuchni argentyńskiej Magda Navarrete, kobieta, której pasją jest śpiew i taniec. Śpiewa od 9 roku życia. Swój talent i zdobyte umiejętności wciąż rozwija. Podróżuje po całym świecie, czerpiąc bez­pośrednio z ludowych utworów. Pisze teksty po hiszpańsku i układa melodie w latyno­skie rytmy. Od czternastu lat rozwija się głównie w nurcie muzyki latynoamerykańskiej.

Swoją pierwszą płytę „Chilli” nagrała z zespołem wielo­narodowościowym No­che de Boleros, z którym następnie koncer­to­wała w Ameryce Południowej i Hiszpanii. Ostatnim albumem pt. „Iman” odsłania nowe, elektroniczne oblicze bolera.

Szczególną uwagę przykują zapewne dwa hisz­pań­ skojęzyczne duety Magdy ze Stanisławem Soyką. Jednym z nich jest „Vete mi corazón”, czyli słynne „Uciekaj moje serce” S. Krajewskiego i A. Osieckiej w aranżacji flamenco i w tłumaczeniu Andres’a Martorell’a.

inf. Dorota Turkowska

październik 2014 |

| 43

w ydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Galeria APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00 – wystawa czynna do 3 października

„Strzał w dziesiątkę”

„Strzał w dziesiątkę” to wystawa ukazująca drogę Polski do UE z perspektywy dekady członkostwa w europejskiej wspólnocie, przygotowana przez Przedstawicielstwo Komisji Europejska w Polsce we współpracy z Centrum Dokumentacji Europejskiej w Lublinie i Muzeum UMCS, pod patronem honorowym Ministra Spraw Zagranicznych.

Podzielona na 20 dużych plansz ekspozycja w atrakcyjny i dostępny sposób prezentuje historię integracji europejskiej, ale co ciekawe rozpoczyna się od…

4 kwietnia 966 roku, gdy Polska po raz pierwszy dokonała historycznego wyboru. Na wystawie można również oglądać oryginalne dokumenty z czasów przedakcesyjnych, wybrane gadżety polskiej Prezydencji, a także pamiątki związane z okresem przed 1 maja 2004 roku.

Więcej szczegółów na stronie www.wsg.byd.pl.

Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00 – wystawa fotograficzna czynna do 15 października

Tomasz Gudzowaty „Beyond the body” „Beyond the body” to tytuł wieloletniego projektu fotograficznego Tomasza Gudzowatego, poświęconego sportowi jako fenomenowi kulturowemu. Autor, zaliczany do wąskiego grona polskich współczesnych fotografików o międzynarodowym uznaniu i sławie, publikował swoje prace m.in. w magazynach: Max, L’Equipe, Guardian, Newsweek, Forbes, Time i Photo. Jest wielokrotnym laureatem najważniejszych konkursów fotograficznych, w tym: World Press Photo, Pictures of the Year i NPPA Best of Photojournalism oraz autorem kilku albumów fotograficznych.

Większość spośród ponad czterdziestu prezentowanych na wystawie prac pochodzi z projektów zrealizowanych w ciągu ostatnich lat: Australian Pole Dancers, Street Boxers from Sao Paulo, Nada Kusti – Working Against Decline, Mexico’s Car Frenzy, Freerunning, Mongolian Child Jockeys, Sumo, Synchronized Swimming i Urban Golf In India.

Więcej szczegółów na stronie: www.muzeumfoto.byd.pl Galeria nad Brdą (antresola), ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00 – wystawa czynna do 10 października

Elżbieta Kamińska-Zielińska GRAFIKI z „MOSTU…” www.kultura.byd.pl 17.10.2014, piątek, godz. 18.00, Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp na wernisaż wolny

Bydgoska Akademia Fotografii – wystawa prac dyplomowych absolwentów 5. edycji (2013/2014) Wystawa stanowi zwieńczenie całorocznej pracy uczestników, biorących udział w intensywnych wykładach i warsztatach fotograficznych. W ramach ekspozycji zaprezentowane zostaną projekty dyplomowe oraz najciekawsze fotografie, wykonane podczas zajęć BAF. Bydgoska Akademia Fotografii powstała w 2010 roku.

Rozbudowany, roczny program zajęć pozwala poszerzyć wiedzę i rozwinąć świadomość artystyczną. Wśród wykładowców BAF znaleźli się członkowie ZPAF, ZPFP, Fotoklubu Rzeczypospolitej, nauczyciele i dydaktycy dawnego Bydgoskiego Towarzystwa Fotografii, a także bydgoscy artyści fotograficy i fotoreporterzy. Nad całością czuwa Arkadiusz Blachowski, kustosz Muzeum Fotografii, będący jednocześnie wykładowcą, specjalista w dziedzinie fotografii, laureat nagród Ministra Edukacji Narodowej, Kuratora Oświaty w Bydgoszczy oraz Prezydenta Miasta Bydgoszczy, a także organizator i inicjator wielu fotograficznych wydarzeń regionu.

Więcej szczegółów na stronach: www.baf.byd.pl oraz www.muzeumfoto.byd.pl 30.10.2014, czwartek, godz. 18.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Movie Mówi Project #9 / Film & malarstwo

f o t . To m a s z G u d z o w a t y

44 |

| październik 2014

Fundacja „Gaudeamus” oraz Centrum Kultury Medialnej przy WSG zapraszają na dziewiątą odsłonę Movie Mówi Project. Kolejne spotkanie dedykujemy kinematografii europejskiej. Pod lupę weźmiemy obraz

w ydarzenia Fotografia bez tajemnic

Kadr z filmu „Shirley”

„Shirley – wizje rzeczywistości” austriackiego reżysera Gustava Deutscha. Tu jednak nie wyczerpuje się nasza lista październikowych fascynacji i inspiracji. Najważniejszym gościem dużego ekranu będzie tym razem artysta Edward Hopper, malarz nowoczesności – portrecista życia metropolii.

Spotkanie w ramach projektu „Movie Mówi Project”, realizowanego przez Fundację „Gaudeamus” oraz dofinansowanego ze środków Miasta Bydgoszczy.

Weź udział w warsztatach fotograficznych, organizowanych przez Muzeum Fotografii WSG i zadebiutuj, prezentując swoje prace na wystawie powarsztatowej.

Studium portretu – w muzealnym atelier poszerzysz wiedzę z zakresu fotografii portretowej (cechy charakterystyczne oraz typy portretu, oświetlenie, sprzęt, organizacja planu zdjęciowego, technika wysokiego i niskiego klucza, retusz i in.).

Mam lustrzankę – kurs przeznaczony dla osób rozpoczynających swoją przygodę z fotografią. W programie m.in. wszystko o ustawieniach manualnych, oświetleniu, kompozycji oraz recepty na udane zdjęcia – nocne, w pomieszczeniach oraz w plenerze.

Program, terminy zajęć oraz formularz zgłoszeniowy dostępne na stronie www.muzeumfoto.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Więcej szczegółów na stronie www.apk.wsg.byd.pl.

Regional Press Photo 2014 zgłoszenia do 15 października Fundacja „Gaudeamus” oraz Muzeum Fotografii WSG zapraszają do udziału w drugiej edycji Przeglądu Fotografii Reportażowej Regionu Kujawsko-Pomorskiego REGIONAL PRESS PHOTO 2014. Konkurs przeznaczony jest wyłącznie dla osób zajmujących się fotografią zawodowo: fotoreporterów zatrudnionych w redakcjach prasowych, internetowych, bądź w agencjach fotograficznych, oraz dla freelancerów, realizujących zlecenia dla różnych redakcji lub agencji – pracujących lub mieszkających w województwie kujawsko-pomorskim.

Zgłoszenia do 15 października! Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto.byd.pl.

F o t . A r k a d i u s z Wo j t a s i e w i c z

Projekt Fundacji „Gaudeamus”, współfinansowany ze środków Miasta Bydgoszczy. Patronat Honorowy nad Przeglądem objął Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski.

M a m l u s t r z a n k e , f o t . To m a s z M a k o w s k i

Mokry kolodion – szlachetna technika fotograficzna (warsztaty) Mokry kolodion to jedna z ciekawszych technik fotografii klasycznej, polegająca na naświetleniu w aparacie fotograficznym szklanej płyty, pokrytej warstwą kolodionu, zawierającego substancję światłoczułą.

Największą popularnością metoda ta cieszyła się pod koniec XIX wieku, choć współcześnie także nie brakuje jej entuzjastów.

Muzeum Fotografii WSG zachęca do sprawdzenia swoich sił w tej niezwykłej technice pod okiem Hanny Zamelskiej, absolwentki Bydgoskiej Akademii Fotografii, dla której mokry kolodion stał się motywem przewodnim twórczych działań, również po zakończeniu edukacji w BAF. Fotografka zagłębiła się w ambrotypię niezwykle szczegółowo, tworząc cykl prac „Zaklęci w szkle”, które w tym roku zaprezentowane zostały na wystawie indywidualnej we wrocławskiej galerii Macondo.

Harmonogram zajęć oraz formularz zgłoszeniowy dostępne na stronie www.muzeumfoto.byd.pl.

Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel.

525 670 007. inf. Elżbieta Schulz

październik 2014 |

| 45

w ydarzenia Pałac Młodzieży 3.10.2014, godz. 18.30 Pałacowe Planetarium 4.10.2014, godz. 11.00 Nad Kanałem zakwitają nenufary – festynowy performance – miejsce Promenada przy Kanale Bydgoskim na wysokości III LO. Imprezy równocześnie odbywające się podczas festynu „Wodowanie sztuki”, m.in.: – „Wodowanie nenufarów i flotoplastikonu” z cyklu „Śmieciosztuka”, – „Kajaki i łodzie – spacery po wodzie” – wodny korowód, – „Występ grupy gimnastycznej „Mortale”, – „Wycieczka do Miejskiej Galerii BWA – Galerii Kantorek na wystawę artysty plastyka Zdzisława Walczaka pt. „To był świat w zupełnie starym stylu…”, – loterie, rodzinne gry edukacyjno-historyczne oraz zabawy retro.

5.10.2014, godz. 11.00 Weekendowy Plac Zabaw – gry i zabawy dla dzieci.

W Galerii Pałac odbędzie się wernisaż wystawy uczestników pleneru:

„XIII Wakacje z paletą” – Zwierzyń 2014 Plener odbył się na przełomie czerwca i lipca. W tym roku funkcjonował pod hasłem „BIESZCZADY IKONĄ MALOWANE” Na plenerze realizowano bardzo atrakcyjne działania oraz tematy plastyczne. Przykładowe tytuły akcji i projektów zrealizowanych w przepięknych pejzażach bieszczadzkich to: „Cerkiew Unicka w Bieszczadach”, „Igraszki Światła i Cienia – Malarska Synteza Wody i Gór”, „Kolekcjonerzy Opuszczonych Siedlisk”, „Moja Ikona” – konkurs malowania na drewnie, „Galeria Świeżych Obrazów i Skisłych Rzeźb” – galeria „W Drodze” bydgoskiej grupy kreatywnej Pałac, Centrum promowania siebie samych „Ego Art” – akcja „Ecce Homo”, „Świat Należy do Leworęcznych” – Dzień mańkuta. Cały przebieg pleneru jest dokumentowany filmem, którego projekcja odbędzie się w dniu wernisażu. Na dorobek pleneru składają się dziesiątki prac w technikach malarskich, rysunkowych, form przestrzennych oraz akcji plastycznych wykonanych przez dwudziestu ośmiu uczestników Pałacowego Centrum Wyobraźni. Otwarcie wystawy nastąpi w dniu 23 października o godzinie 17.00 w Pałacu Młodzieży na drugim piętrze.

Ewa Wanko-Jastrowska

13-20 października 2014 Młodzieżowa Rada Miasta Bydgoszczy zaprasza na Europejski Tydzień Demokracji Lokalnej – happeningi, konferencje i warsztaty w różnych punktach miasta.

16.10.2014, godz. 11.00 „Instrumenty aktywności ucznia zdolnego” – warsztaty metodyczne dla nauczycieli SP pracujących z uczniem zdolnym.

17-19 października 2014, Filharmonia Pomorska XXXIV Ogólnopolski Konkurs Chórów a Cappella Dzieci i Młodzieży.

– 18.10.2014, godz. 9.00 i 15.00 – przesłuchania konkursowe – 19.10.2014, godz. 12.00 – Koncert Galowy 22.10.2014, godz. 9.00 „Trudna sztuka bycia Polakiem” – cykl filmów dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

23.10.2014, godz. 12.00 Koncert papieski.

24.10.2014, godz. 10.00 Oblicza uzależnień – warsztaty profilaktyczne dla dzieci i młodzieży.

26.10.2014, godz. 11.00 Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Zawsze ostatnia niedziela miesiąca, godz. 11.00, sala kinowa Pałacu Młodzieży. Zygzak, to klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, ale także szaleństwo, jest rozmowa o filmach, taniec, konkursy, gry… a przede wszystkim dobra zabawa. Zapraszamy dzieci od 2 roku życia. Dzieci wstęp wolny, rodzic – 10 zł.

29.10.2014, godz. 10.30 Zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha dla przedszkolnych grup zorganizowanych. Zapisy grup: Pałac Młodzieży – Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

30.10.2014, godz. 11.00 „Laboratorium zdolności”: „Forum Olimpijczyków” oraz spotkanie warsztatowe dla uczniów Szkół Podstawowych.

46 |

| październik 2014

w ydarzenia

Magia, wzruszenie i piękno chóralnego śpiewu…

Od 17 do 19 października w Bydgoszczy gościć będziemy najlepsze chóry a cappella z całej Polski. Pałac Młodzieży w Bydgoszczy zaprasza na 34. Ogólnopolski Konkurs Chórów a Cappella Dzieci i Młodzieży.

Co roku do naszego miasta przyjeżdża niemalże tysiącosobowa grupa rozśpiewanych chórzystów. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat trwania konkursu udział w nim wzięło prawie 38 tysięcy uczestników. Dla wielu wspólne śpiewanie było niezwykłą, wartościową przygodą młodości, pomagającą ukształtować ich artystyczny smak, odczuwanie piękna, wrażliwość, ambicję, umiejętność pracy zespołowej, która często owocowała przyjaźniami, dawała możliwość przeżycia radości zwycięstwa. Zapewne niepowtarzalny klimat bydgoskiego święta muzyki: magia miejsca, wzruszenie pięknem klasycznego repertuaru, bliskość rówieśników z całej Polski, którym „to samo w duszy gra”, poczucie współtworzenia czegoś ważnego, uczestniczenie w artystycznym wydarzeniu stanowiło dla kilku już generacji młodych śpiewaków znaczące, niezapomniane doświadczenie.

Warto zaznaczyć, że miłość do śpiewu chóralnego przekazują młodym śpiewakom Mistrzowie, ucząc nieatrakcyjnej zdawałoby się w świecie popkultury sztuki. Bez ich pasji, oddania całego siebie: talentu i czasu, a przede wszystkim serca, nie sposób pociągnąć za sobą młodych, zatrzymać ich i poprowadzić na podium po złoto, srebro, brąz… po wielką satysfakcję, radość i spełnienie.

Konkurs popularyzuje wśród dzieci i młodzieży muzykę chóralną, upowszechnia śpiew chóralny w szkołach, placówkach wychowania szkolnego i instytucjach kultury. W sposób szczególny promuje chóralistykę polską, czym przyczynia się do pogłębienia więzi z kra-

jem, kulturą narodową i podnoszenia poczucia wartości młodego pokolenia. Regulamin imprezy zawiera wymóg wykonania utworów obowiązkowych, z których wiele pisanych jest specjalnie na potrzeby konkursu przez znanych i cenionych kompozytorów polskich.

Dzięki temu powstał zbiór repertuaru chóralnego, wydawanego przez organizatorów w formie książki i będący niezwykle cennym i znaczącym dorobkiem tej imprezy. Inicjatywa ta doceniana jest szczególnie przez dyrygentów, którzy mają możliwość korzystania z najnowszej literatury muzycznej dla dzieci i młodzieży. Podczas imprezy organizowane są również seminaria i zajęcia warsztatowe dla dyrygentów z całej Polski, których celem jest doskonalenie poziomu wykonawczego chórów oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych i artystycznych.

Wszystkie koncerty w ramach Konkursu Chórów są otwarte dla publiczności z miasta i regionu, a wstęp na nie jest bezpłatny. Szacujemy, że łączna ilość osób zasiadających na widowni podczas wszystkich koncertów wyniesie ok. 2000 osób.

W Konkursie przyznawane są Złote, Srebrne i Brązowe Kamertony. Chóry, które zaistniały w sposób szczególny wyróżniane są nagrodami specjalnymi: Grand Prix – ufundowanym przez Ministra Edukacji Narodowej – dla najlepszego chóru Konkursu, jak również Pucharami Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tradycyjnie każdego roku jeden z chórów lub dyrygentów otrzymuje nagrodę od patronów medialnych wręczaną podczas koncertu galowego. Tegoroczny Koncert Galowy odbędzie się 19 października o godz. 12.00 w Filharmonii Pomorskiej. Wstęp na koncert jak przesłuchania dnia poprzedzającego Galę jest bezpłatny.

Dominika Kosińska i Dorota Tomaszewska

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w październiku Czwartek, 2 października, godz. 19.30 Jak ojciec i syn (Soshite chichi ni maru), reż. Hirokazu Koreeda, Japonia 2013, 120 min.

Czwartek, 9 października, godz. 19.30 Bobry, reż. Hubert Gotkowski, Polska 2013, 97 min.

Czwartek, 16 października, godz. 19.30 Teoria wszystkiego (The Zero Theorem), reż. Terry Gilliam, Wielka Brytania/Rumunia 2013, 107 min.

Czwartek, 23 października, godz. 19.30 Małe stłuczki, reż. Aleksandra Gowin, Ireneusz Grzyb, Polska 2014, 82 min.

Czwartek, 30 października, godz. 19.30 Rock The Casbah (Rock Ba-Casba), reż. Yariv Horowitz, Izrael-Francja 2012, 93 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena pojedynczego biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359. październik 2014 |

| 47

w ydarzenia Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Lucyna Siemińska – bydgoszczanka, urodzona w 1962r. Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.

Studia podyplomowe ukończyła na Wydziale Prawa i Administracji UMK w Toruniu.

Wydała pięć tomików wierszy: „Bliżej...” (2006), „Latawcom nie potrzeba skrzydeł” (2007), „Pryzmaty myśli” (2008), „Niebo nad słonecznikami” (2009), „Ucieczka w sen” (2011) i zbiór dwudziestu jeden opowiadań pt. „Weekend z Rudą i inne opowiadania”. Interesuje się też fotografią.

25.10.2014, godz. 10.00, Zespół Szkół Spożywczych w Bydgoszczy, ul. Toruńska 174

XII Międzywarsztatowy Konkurs Umiejętności Osób Niepełnosprawnych

X Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Teofila Ociepki Rusza kolejna, X jubileuszowa edycja Ogólnopolskiego Konkursu Malarskiego im. T. Ociepki. Celem tego konkursu jest prezentacja amatorskiej twórczości z kręgu malarstwa intuicyjnego, Art Brut. Konkurs ten skierowany jest wyłącznie do twórców nieprofesjonalnych.

Do konkursu dopuszczone są prace we wszystkich technikach malarskich o dowolnej tematyce.

Gorąco zapraszamy do udziału w konkursie, dodatkowe informacje można uzyskać pod nr tel. 525 851 506, email: galeria@kpck.pl.

Prace należy składać już w nowej siedzibie Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Od 20 października wszystkich naszych klientów i przyjaciół serdecznie zapraszamy na Plac Kościeleckich 6 w Bydgoszczy, do pięknie wyremontowanego budynku Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury 23.10.2014, godz. 17, Sala Wykładowa Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, Stary Rynek 22

Wieczór autorski Lucyny Siemińskiej

Na spotkanie w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona” zapraszają Dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Sztuki w Bydgoszczy Maciej Puto, Dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy Ewa Stelmachowska oraz Prezes Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Bydgoszczy Krystyna Wulert.

48 |

| październik 2014

Temat tegorocznego konkursu to „W świecie bajek i baśni…” ponadto: X Bydgoski Przegląd Artystyczny WTZ „Ze świata bajek i baśni” Głównym celem konkursu jest integracja i rehabilitacja społeczna uczestników warsztatów terapii zajęciowej, a przede wszystkim motywowanie ich do rozwijania zainteresowań, kształtowanie właściwej postawy współzawodnictwa, jak i sprawdzenie umiejętności praktycznych uczestników nabytych na zajęciach terapeutycznych. Uczestnicy będą mieli możliwość spróbowania własnych sił w takich konkurencjach jak: ceramika, malarstwo, haft, krawiectwo, stolarka, bukieciarstwo, papierotechnika etc.

Organizatorami MKUON są: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy oraz Zespół Szkół Spożywczych w Bydgoszczy.

Współorganizatorami MKUON są: WTZ przy KPCK w Bydgoszczy, WTZ przy PZN „Mega-Art” w Bydgoszczy, WTZ przy LKP „Modrzew” w Bydgoszczy, WTZ przy PZN „ Victoria” w Bydgoszczy, WTZ „Przystań” w Bydgoszczy, WTZ przy Wiatrak w Bydgoszczy, WTZ przy Caritas „Tęcza” w Bydgoszczy.

Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Biały Domek” Serdecznie zapraszamy, wstęp wolny!

25.10.2014, godz. 16.00-19.00, S.P. nr 58 ul. Gdańska 53a w Bydgoszczy.

II Bydgoski Maraton Zumby Uwaga: w tym roku na maratonie Zumba Fitness oraz pierwszy raz w Bydgoszczy – Zumba Step!

Zajęcia poprowadzą dyplomowani instruktorzy zumby: Paweł Paczyński oraz prowadząca studio w Anglii Olivia Pienta. Zapisy i informacje na www.kpck.pl. inf. Jędrzej Kubiak

w ydarzenia Bydgoska Poradnia Sztuki 4.10.2014, godz 17.00, Nowy Rynek

Pokaz instrumentów z ceramiki Bajeczne instrumenty powstały na zajęciach pracowni ceramicznej BPS prowadzonej przez Annę Mackiewicz-Chojnacką we współpracy z Fundacją Kreatywnej Edukacji oraz ZPAP. Będzie można zobaczyć: gliniane bębny, okaryny, piszczałki, udu… a także posłuchać koncertu „Illegall Boys” gdzie również wykorzystają wystawiane instrumenty.

Zapraszamy chętnych na różne zajęcia artystyczne każdego dnia w tygodniu od 16.00 inf. Stanisław Stasiulewicz

D.K. Orion BSM 1.10.2014, środa, godz. 17.00 Z cyklu „GALERIA O”: „PLASTYCZNI” – otwarcie wystawy prac koła plastycznego dla dorosłych.

1.10.2014, środa, godz. 17.00 „Porady zdrowotne Dr Amelii Serbin” – spotkanie Klubu Radiestetów.

2.10.2014, czwartek, godz. 14.00 „Brzozy w lesie” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

3.10.2014, piątek, godz. 15.30 „Babie lato” – malowanie plakatówkami – zajęcia plastyczne dla dzieci.

6.10.2014, poniedziałek, godz. 15.30 „Pani Jesień” – ćwiczenia plastyczne z wyobraźni dla dzieci.

7.10.2014, wtorek, godz. 14.00 „Spotkanie z postacią fantastyczną” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

8.10.2014, środa, godz. 10.00 „Spotkanie w leśniczówce Białe Błota” – Klub Miłośników Sztuki.

9.10.2014, czwartek, godz. 14.00 „Spotkanie z postacią fantastyczną” cd. – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

10.10.2014, piątek, godz. 15.00 „Malowane krzyżykiem” – wystawa haftu Agnieszki Majewskiej.

10.10.2014, piątek, godz. 15.30 „Jesienna martwa natura” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

13.10.2014, poniedziałek, godz. 15.30 „Kościoły Bydgoszczy” – przygotowanie prac na konkurs – zajęcia plastyczne dla dzieci.

14.10.2014, wtorek, godz. 14.00 Zajęcia plastyczne dla dorosłych.

15.10.2014, środa, godz. 17.00 „W starym kinie” – koncert szlagierów filmowych z lat 20-tych i 30-tych. W wykonaniu Grażyny Nity (sopran) i Tadeusza Sejberta (tenor).

15.10.2014, środa, godz. 17.00 „Znaczenie mikroelementów i makroelementów dla zdrowia” – spotkanie Klubu Radiestetów.

16.10.2014, czwartek, godz. 14.00 Zajęcia plastyczne dla dorosłych.

17.10.2014, piątek, godz. 15.30 „Kościoły Bydgoszczy” – dokończenie prac – zajęcia plastyczne dla dzieci.

20.10.2014, poniedziałek, godz. 15.30 „Latawce dmuchawce wiatr” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

21.10.2014, wtorek, godz. 14.00 „Zaduszki na podstawie literatury” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

22.10.2014, środa, godz. 17.00 „Patroni ulic” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

23.10.2014, czwartek, godz. 14.00 „Zaduszki na podstawie literatury” c.d. – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

24.10.2014, piątek, godz. 15.30 „Moje ulubione zwierzaki” – wycinanka mozaikowa – zajęcia plastyczne dla dzieci.

27.10.2014, poniedziałek, godz. 15.30 „Impresje kolorystyczne na temat muzyki” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

28.10.2014, wtorek, godz. 14.00 Zajęcia plastyczne dla dorosłych.

29.10.2014, środa, godz. 17.00 „Wspomnienia o nieobecnych” – wieczór refleksji w Klubie Miłośników Sztuki.

30.10.2014, czwartek, godz. 16.00 Spotkanie Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów.

31.11.2014, piątek, godz. 15.30 „Impresje kolorystyczne na temat muzyki” – dokończenie prac – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Imprezy organizowane w D.K. „ORION” są otwarte dla wszystkich mieszkańców Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (zasoby BSM obejmują osiedla: Śródmieście, Górzyskowo, Wzgórze Wolności, Szwederowo oraz Błonie).

Ponadto zapraszamy codziennie w godzinach: 13.0019.00 do „Kawiarenki Seniora” Plany pracy D.K. Orion BSM dostępne na stronie internetowej: www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje. październik 2014 |

| 49

w ydarzenia Dom Kultury MODRACZEK 2.10.2014, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Wystawa malarstwa i rysunku pt. „Nasze inspiracje”

W druku 2014 r. „Żyzny Żywioł” – dwujęzyczny polsko-czeski wybór wierszy.

Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska 13.10.2014, poniedziałek, godz. 17.30, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom – „Bajki z Zielonego Lasu” autor: Piotr Rubik

Elżbieta Łukomska – bydgoszczanka, pedagog z przygotowaniem specjalistycznym do pracy z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie oraz z wychowania plastycznego. Wystawa prezentuje prace wykonane w technikach rysunkowych (ołówek, pastele) i malarskiej (akryl).

Teresa Wiśniewska – absolwentka SGGW – AR w Warszawie. Życie zawodowe poświęciła jednak nauczaniu matematyki w szkole podstawowej. Z początkiem 2014 r. zaczęła uczęszczać na zajęcia do artystów malarzy Kuby Elwertowskiego i konsultacje u Waldemara Malaka.

9.10.2014, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka: gość – Wojciech Ossoliński – z Prudnika; poeta, felietonista, wydawca, krytyk literacki, redaktor książek, opiekun i współpracownik wielu grup literackich. Jego utwory opublikowano w kilkudziesięciu almanachach i antologiach. Tomiki poetyckie m.in. „No właśnie” 2000 r., „Na skrawkach papieru” 2003 r., „Zamieć” 2005 r.

21.10.2014, wtorek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem – na październikowym spotkaniu moim i państwa gościem będzie członek stowarzyszenia X-DRON, który opowie nam o idei, rodzajach, zastosowaniach oraz ciekawostkach dotyczących coraz popularniejszych urządzeń, jakimi są DRONY, czyli obiekty latające pozwalające na fotografowanie i filmowanie. Przewidujemy również mały pokaz działania.

Prowadzenie spotkania: Sławomir Krajewski – Latarnik PCRS 23.10.2014, czwartek, godz. 17.30 Przestrzeń Kobiet Twórczych „Pani Skarpeta” Pogadanka: Komputer i co dalej? (bezpieczeństwo naszych dzieci w świecie mediów) Warsztaty: Szydełko – chusta albo szalik 27.10.2014, poniedziałek, godz. 17.30, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom – „Księżniczka i zaginione szczęście” autor: Ulf Stark 30.10.2014, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Czarna Legenda hiszpańskiej Konkwisty” cz. 2 Konkurs o Krzysztofie Kolumbie.

Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski inf. Anna Krajewska

Klub „Odnowa” 2.10.2014, czwartek, godz. 15.30 Spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina”

16.10.2014, czwartek, godz. 15.30 Spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina”

7.10.2014, wtorek, godz. 12.40 Gimnastyka dla pań 50+

20.10.2014, poniedziałek, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Aktywnego Seniora

7.10.2014, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy

21.10.2014, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy

9.10.2014, czwartek, godz. 16.00 Teatr Form Różnych „Nasza Klasa” Uniwersytetu Trzeciego Wieku, działający przy Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury w Bydgoszczy – przedstawienie teatralno-kabaretowe

28.10.2014, wtorek, godz. 18.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: Liryki Tadeusza Szamockiego. Prowadzenie wieczoru: Jolanta Kowalska, oprawa muzyczna Andrzej Haliniak.

13.10.2014, poniedziałek, godz. 17.15 Zajęcia dla dzieci ZUMBATOMIC 14.10.2014, wtorek, godz. 12.40 Gimnastyka dla pań 50+ 50 |

| październik 2014

31.10.2014, piątek, godz. 18.15 Promocja książki: „Rodzina współczesna. Portret interdyscyplinarny”. Wykład „Rola i znaczenie rodziny w powstaniu zaufania społecznego” poprowadzi Grażyna Szabelska.

w ydarzenia Klub „Arka” BSM 2.10.2014, czwartek, godz. 16.00 „STRACH” ilustracja plastyczna do wiersza Doroty Gellner 3.10.2014, piątek, godz. 17.00 „Przygotowanie Kaktusów Do Przezimowania” – spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów 6.10.2014, poniedziałek, godz. 17.00 „Taneczne Babie Lato” wieczór taneczny w Klubie Seniora.

7.10.2014, wtorek, godz. 16.00 „Drzewa jesienią” – malowanie akwarelami w tonacji ciepłej – zajęcia plastyczne dla dzieci 9.10.2014, czwartek, godz. 16.00. „Święto latawca” malowanie na konkurs plastyczny 9.10.2014, czwartek, godz. 17.00 Z cyklu: Arka poezji: Jolanta Baziak – promocja zbioru wierszy wybranych pt. „Całe stworzenie”. Prowadzenie: Stefan Pastuszewski 13.10.2014, poniedziałek, godz. 17.00 „Co nam niesie pani jesień” pokaz leśnych i działkowych plonów – spotkanie Klubu Seniora 14.10.2014, wtorek, godz. 16.00 „Projektowanie i wykonanie latawca” – zajęcia plastyczne dla dzieci 15.10.2014, środa, godz. 17.00 „Turniej jednego wiersza” – Prowadzenie: Stefan Pastuszewski 16.10.2014, czwartek, godz. 16.00 „Collage z jesiennych plonów” – zajęcia plastyczne dla dzieci 20.10.2014, poniedziałek, godz. 17.00 „Ulicami Paryża” tanga i walczyki przy akordeonie.

Wystąpi: Jurek Paterski – spotkanie Klubu Seniora.

21.10.2014, wtorek, godz. 16.00 „Szkice kolorystyczne jesiennej martwej natury” – konkurs plastyczny dla dzieci 23.10.2014, czwartek, godz. 16.00 „Kościoły bydgoszczy w różnych technikach” 23.10.2014, czwartek, godz. 17.00 Spotkanie Koła Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów 27.10.2014, poniedziałek, godz. 17.00 „Nowości na szwederowie” – spotkanie Klubu Seniora oraz Koła Miłośników Szwederowa 28.10.2014, wtorek, godz. 16.00 „Jesienne kwiaty w akwarelowej technice” – zajęcia plastyczne dla dzieci 30.10.2014, czwartek, godz. 16.00 „Zabytki Bydgoszczy” szkice światłocieniowe ołówkiem – zajęcia plastyczne dla dzieci Ponadto: – W każdą środę od godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów – W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów (dwie grupy: I – godz. 9.00, II – godz. 10.00) – We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci – Zapraszamy na zajęcia z Rytmiki dla dzieci w wieku 3-4 lat, oraz zespołu tanecznego dla dzieci powyżej 5 lat.

– Zapraszamy na zajęcia nauki gry na instrumentach: pianino, keyboard, gitara.

– Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne) Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki (godz. 10-14), wtorki i środy (godz. 14-19) Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje.

Impresariat Artystyczny ADRIA 12.10.2014, godz. 16.00, 19.00, Kinoteatr Adria, czas trwania: 80 minut bez przerwy

Kontrakt – spektakl Teatru Polonia w reżyserii Krystyny Jandy reżyseria: Krystyna Janda; scenografia i kostiumy: Krystyna Janda, Małgorzata Domańska; muzyka: BLVCK; choreografia: Inga Pilchowska; światło: Adam Czaplicki, Adam Kłosiński; producent wykonawczy: Marta Więcławska; występują: Agnieszka Michalska, Maria Seweryn Spektakl Kontrakt w reżyserii Krystyny Jandy ukazuje świat wielkiej korporacji i dwóch kobiet, które ze sobą pracują. Jedna z nich jest szefową drugiej i wydaje się, że w związku z tym powinna nadzorować pracę i wypełnianie obowiązków służbowych swojej podwładnej.

Okazuje się jednak, że firma wymaga od swoich pracowników także zachowania ścisłych, wręcz absurdalnych standardów w… życiu osobistym, ingerując nawet w ich relacje intymne. Kontrakt to kolejna okazja, żeby zobaczyć na bydgoskich deskach Teatr Polonia ze stolicy.

23.10.2014, godz. 20.00, Kinoteatr Adria

Druga 50-tka Bałtroczyka Piotr Bałtroczyk to znany kabareciarz i konferansjer. Swoistą sztukę słowa, pełną humoru i bardzo dobrego gustu opanował w sposób perfekcyjny. To jak postrzega świat wokół siebie jest ciekawie – zabawne, to jak go potem ubiera w słowa jest perfekcyjną żonglerką wyrazów, daleką od banałów czy naciąganych dowcipów. inf. Maja Przybylska

październik 2014 |

| 51

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 8.10.2014, środa, godz. 17.00 Wystawa uczniów grupy ŚLAD z Państwowego Liceum Plastycznego w Bydgoszczy W szkole działa pracownia rysunku kreatywnego, skupiająca uczniów z różnych klas w ramach warsztatów pozalekcyjnych. Jest to trzeci rok działalności. Rysunek w pojęciu pracowni to eksperyment, poszukiwanie, wyobraźnia, czerpanie z dziedzictwa i podejmowanie problematyki współczesnej. Grupę łączy ciekawość, otwartość, entuzjazm i fantazja. Realizowane tematy odwołują się do osobistych doznań i przemyśleń. Mają rozwijać twórcze predyspozycje i są próbą wypowiedzi artystycznej. Młodzi uczniowie-artyści razem eksperymentują i wymieniają się doświadczeniami. Tegoroczna wystawa obejmuje uczniów i absolwentów szkoły.

Pracownię prowadzi art. mal. Bogusław Kuraś.

Uczestnicy: Sara Szustakiewicz, Sandra Borysionek, Patrycja Polidowska, Paweł Gojowy, Marcin Zdrojewski, Marta Ostrowska, Kamila Pigońska, Karol Jaźwiński, Agnieszka Szumińska, Danuta Turkiewicz. Zaprasza opiekun Galerii MDK-1 Marek Goliński.

23.10.2014, czwartek, godz. 9.30 V Dziecięcy Przegląd Recytatorski „Polskie poetki dzieciom – Wanda Chotomska, Danuta Wawiłow, Dorota Gellner, Maria Konopnicka…”

Przegląd skierowany jest do dzieci z bydgoskich szkół podstawowych klas 0 oraz I-III. Uczestnicy przedstawiają jeden wiersz wybranej poetki, a komisja (jury) powołana przez organizatorów dokona analizy występu każdego z uczestników.

31.10.2014, piątek, godz. 10.00 Halloweenowy konkurs języka angielskiego Konkurs jest skierowany do uczniów szkół podstawowych (klasy 3 oraz 4). Zadania konkursowe dla uczestników będą związane ze słownictwem dotyczącym święta Halloween oraz zwyczajami i tradycjami z nimi związanymi. Uczniów zachęcamy do przebrania się w kostiumy Halloweenowe, gdyż jedna z konkurencji polegać będzie na wyborze najstraszniejszego przebrania ‘The Scariest Costume’. inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2

P

rzed nami kolejny rok działalności. Co przyniesie? Z czego będziemy dumni, co da nam radość i szczęście? Nad czym pochylić się będzie trzeba, co zweryfikować i jakiej dokonać zmiany?

Wiemy jednak, że nadal jesteśmy potrzebni, że mamy swoje miejsce w środowisku, głównie Szwederowa. Zarówno w sercach i wspomnieniach byłych uczestników zajęć, wyborach rodziców, którzy pragną i stawiają na rozwój artystyczny, czy sportowy swoich dzieci, jak i powrotach najmłodszych na zajęcia. MDK nr 2 jest placówką małą, lecz grono tych, w życiu których odegraliśmy ważną rolę. jest duże. Wielokrotnie jesteśmy świadkami sentymentalnych wspomnień „byłych dzieci”, a teraz rodziców, którzy przyprowadzają do nas swoje pociechy.

Wszystkich, dla których Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 przez 65 lat swej działalności był „po drodze” zapraszamy na artystyczne widowisko plenerowe

WĘDROWNIA 20 października 2014 godz. 17.00 Projekt artystyczny WĘDROWNIA zrealizowany zostanie przy udziale zespołów teatralnych, tanecznych, wokalno-instrumentalnych oraz grup plastycznych Mło­dzieżowego Domu Kultury nr 2 oraz zaproszonych artystów.

To opowieść poetycka o człowieku, która w konwencji teatru plastycznego, poruszać będzie odwieczny temat drogi w życiu człowieka, poszukiwania swego miejsca na ziemi, dążenia do celu, poznawania siebie, zmagania się z przeciwnościami, czy po prostu zachwy52 |

| październik 2014

tu nad życiem. Zobaczymy siebie jako wędrowca, tułacza, zdobywcę, poszukiwacza, czy też błądzącego, trapera czy też pielgrzyma. WĘDROWNIA odwoływać się będzie do znaków, symboli, wartości i odniesień do kultury, zrozumiałych dla młodego widza. Projekt zostanie zrealizowany na terenie MDK nr 2 (ul. Leszczyńskiego), z wykorzystaniem jego plenerowych walorów (park, plac zabaw, boisko).

WĘDROWNIA będzie jednocześnie pewnego rodzaju artystycznym zwieńczeniem trzech edycji bydgoskich konferencji oświatowych „Dozwolone do lat 18 – sztuka animacji dzieci i młodzieży” organizowanych przez MDK2 w latach 2012, 2013, (listopad/grudzień) 2014.

„Z pamiętnika MDK 2”

to akcja skierowana do byłych uczestników i bywalców naszej placówki 65 lat to już poważny wiek. Przychodzi czas, w którym z przyjemnością i sentymentem patrzy się w przeszłość. Nic w tym dziwnego, gdyż ma ona smak dzieciństwa i młodości.

MDK 2 zwraca się z prośbą o stworzenie wspólnego pamiętnika. Szukamy naszych śladów w życiu bydgoszczan, lecz przede wszystkim szwederowiaków.

Zdjęcia, wycinki prasowe, dyplomy, podziękowania, zapomniane rekwizyty, fragmenty strojów, nagrody, czy też legitymacje uczestnika MDK 2, a przede wszystkim zarejestrowane w pamięci wspomnienia, znajdą swoje miejsce na przygotowanej prezentacji z okazji urodzin placówki. Prosimy o kontakt z placówką.

Tel. 523 731 795, e-mail: mdk2jordan@poczta.onet.pl. inf. Bogna Blachowska

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 oraz inne „kuchenne” utwory. Smacznego!

Zapisy grup: M. Litwin-Dyngosz, tel. 604 148 144 13.10.2014, godz. 10.30-12.30, Sala 15 „TAIIKU NO HI” – japońskie święto, dzień sportu i zdrowia pokazy karate i aikido Każdego roku, w co drugi poniedziałek października obchodzi się w Japonii Taiiku no Hi – Dzień Sportu i Zdrowia. Dnia 13 października o 10.30 odbędą się pokazy japońskich sztuk walki: KARATE i AIKIDO połączone z zabawami sprawnościowymi dla uczniów bydgoskich szkół podstawowych. Jest to kolejne spotkanie w ramach międzykulturowego projektu edukacyjnego pn. „Japonia , kraj kwitnącej wiśni” – Bydgoski Grant Oświatowy.

11.10.2014, godz. 12.00, Arthol Galeria „Jesienne preludium” Jesień to czas inspiracji, a zmieniająca się aura otaczającej nas przyrody jest doskonałym pretekstem do działań plastycznych. Będziemy czerpać z bogactw kolorów „złotej” pory roku.

18.10.2014, godz. 17.00, Klub „Letnie Klimaty Jesienią” Zapraszamy do powrotu do ciepłych i relaksujących dni lata. Odbędziemy muzyczną podróż, a towarzyszyć nam będą lekkie w charakterze i nastroju piosenki w wykonaniu uczestników sekcji wokalnej i sekcji instrumentalnych MDK 5.

NIECH LATO ZAWSZE TRWA!!!

7-9 października 2014, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, Klub Muzyczna Scena – „Muzyka od kuchni” Czasem o muzyce można powiedzieć, że jest wysmakowana. Czasem też muzyka jest świetną przyprawą do uczty, a czasem sama muzyka opowiada o smacznych potrawach. Zabrzmi więc ‘Walc czekolady z migdałem” – kompozycja Eryka Satie, „Bułka z masłem” Mozarta

16.10.2014, godz. 16.30, Sala 19 Zajęcia otwarte z rodzicami teatru „BAKCYL” Zajęcia mają na celu integrację rodziców ze środowiskiem MDK nr 5 oraz przybliżenie rodzicom metod oraz form pracy z dziećmi. Dzięki aktywnemu udziałowi w grach i ćwiczeniach rodzice będą mieć okazje lepiej zrozumieć dziecięcą potrzebę naśladowania, improwizowania i zabawy w teatr.

20.10.2014, godz. 16.30, Sala 19 Zajęcia otwarte z rodzicami „Dziecięcy Teatr Ruchu – ATELIER” Rodzice w trakcie zajęć będą mieć okazje uczestniczyć wraz ze swoimi dziećmi w grach i zabawach teatralnych związanych z ruchem, gestem i mimiką. Zajęcia otwarte są świetną okazją do radosnej wspólnej zabawy dzieci z ich rodzicami.

27.10.2014, godz. 11.00, Sala 24 Lalka japońska w stroju gejszy – warsztaty ceramiczne Zajęcia uatrakcyjni pokaz multimedialny strojów gejszy. Będzie to ostatnie spotkanie w ramach międzykulturowego projektu edukacyjnego: ,,Japonia, kraj kwitnącej wiśni” pod honorowym patronatem Ambasady Japonii w Polsce.

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 1.10.2014, środa, godz. 16.00, Sala nr 5 „Kasztanowy świat” – jesienny konkurs plastyczny dla dzieci

15.10.2014, środa, godz. 16.00, Sala nr 5 „Zagrajmy w cybergaja” – gry stolikowe dla dzieci i młodzieży

3.10.2014, piątek, godz. 15.00, Sala nr 5 „Jesienny świat mody” – spotkanie manualne dla dzieci i młodzieży – projekty, aranżacje

17.10.2014, piątek, godz. 15.00, Sala nr 5 „Plastelinowe ZOO” – zajęcia manualne dla najmłodszych

8.10.2014, środa, godz. 16.00, Sala nr 5 „Mały kucharz” – prezentacje plastyczne znanych potraw z masy solnej

22.10.2014, środa, godz. 16.00, Sala gimnastyczna „Miniaturki teatralne” – przegląd teatrzyków szkolnych

10.10.2014, piątek, godz. 15.00, Sala nr 5 „Rebusowe popołudnie” – konkurs krzyżówek, rebusów, quizów – spotkanie dla dzieci w wieku szkolnym

29.10.2014, środa, godz. 16.00, Sala nr 5 „Halloweenowe lampiony” – spotkanie plastyczne dla dzieci bez ograniczenia wieku

Wioleta Nowik-Górska, Anna Merder, Stefan Pacewicz

październik 2014 |

| 53

w ydarzenia Miejskie Centrum Kultury 2.10.2014, czwartek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp 10 zł, kontakt rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl

Teatr niebopiekło „un esempio”

Spektakl na motywach opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego „Błogosławiona, święta”. W spektaklu wykorzystano teksty: Franza Kafki, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Jaana Krossa, św. Pawła oraz członków zespołu.

3.10.2014, kawiarnia Szpulka MCK, wystawa czynna do 22.10.2014 21.10.2014, godz. 18.00 – finisaż wystawy i promocja książki pt. Fragmenty Śródmieścia

Fragmenty Śródmieścia – wystawa fotografii Tymona Markowskiego

Tymon Markowski – od dziecka związany z Bydgoszczą. Z wykształcenia socjolog. Fotograf samouk.

Przez trzy lata współpracował z „Expressem Bydgoskim”, obecnie czwarty rok fotografuje dla „Gazety Wyborczej”. W tym czasie był trzy razy nominowany do Grand Press Photo, zdobył pierwsze miejsce w BZ WBK Press Foto 2013 i był w gronie zwycięzców trzeciej edycji Leica Street Photo. Poza reportażem fascynuje go fotografia przestrzeni miejskiej i fotografia uliczna.

4.10.2014, sobota, godz. 18.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 25,00 zł (przedsprzedaż), 30,00 zł (w dzień koncertu).

Bydgoscy Muzycy w hołdzie…

W tym roku minęła dwudziesta rocznica śmierci legendarnego polskiego wokalisty Ryszarda Riedla.

Z tej okazji pragniemy Państwa zaprosić na koncert, podczas którego bydgoskie zespoły wykonają własne intepretacje utworów grupy Dżem!

5.10.2014, niedziela, godz. 9.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Poranek Kulturalny dla osób z niepełnosprawnością

5.10.2014, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Zatańcz ze mną mamo Warsztaty taneczne dla dzieci od lat 5 z opiekunami.

Tańczymy flamenco w jazzowym opracowaniu.

6.10.2014, poniedziałek, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

„Bydgoszcz od świtu do zmierzchu” 6.10.2014, poniedziałek, godz. 17.00-19.45, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, brak miejsc!

Warsztaty teatralne niebopiekło Zajęcia poświęcone budowaniu podstawy aktorstwa – sprawności ciała – prowadzone przez teatr niebopiekło. W programie trening fizyczny aktora, praca nad kontaktem z partnerem, koncentracją, emisją głosu, praca nad etiudami indywidualnymi. Warsztaty zakończy pokaz pracy w ramach projektu edukacyjnego „Sytuacja Teatr” 20 października o godz. 17.00.

7.10.2014, wtorek, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny Ty m o n M a r k o w s k i , P l a c P i a s t o w s k i , 2 014 , f o t o g r a f i a

3.10.2014, piątek, godz. 20.00, kawiarnia Szpulka MCK, bilety 15 zł

Muzyczne Smaki vol. 12 – Klara Klara to młoda i utalentowana kompozytorka, wokalistka i autorka tekstów.

Debiutowała albumem „Away” (2012) wydanym przez Polskie Radio. Producentem materiału jest Artur Gadowski (IRA). Piosenki, które znalazły się na płycie są autorstwa Klary. Artystka stawia na minimalizm i delikatne linie melodyczne, nie uciekając jednocześnie od zgrabnych refrenów.

Bilety do kupienia w kasie MCK i sklepie MUZYKA (ul. Śniadeckich 50).

54 |

| październik 2014

„Bydgoszcz od świtu do zmierzchu” 7.10.2014, wtorek, godz. 17.00, foyer MCK oraz sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Człowiek z Wenecji

Projekcja filmu pt. „Człowiek z Wenecji” Krzysztofa Byczkowskiego i wystawa malarstwa Tadeusza Gapińskiego – toruńskiego artysty ulicznego – samouka, malującego pejzaże, bohatera w/w filmu.

8.10.2014, środa, godz. 12.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

„Bydgoszcz od świtu do zmierzchu” 8.10.2014, środa, godz. 17.00-19.45, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: wolny, brak miejsc!

Warsztaty teatru niebopiekło

w ydarzenia 12.10.2014, niedziela, zbiórka Bydgoszcz PKP Główna: start godz. 7.40, Ceny biletów kolejowych z przewozem roweru: Bydgoszcz-Szlachta (16 zł); Morzeszczyn-Bydgoszcz (26 zł).

Cena biletu wstępu do Arboretum – 5 zł

Kultura na świeżym vol. 27 – Wda, domy ze słomy i arboretum W październiku powracamy z Kulturą na Świeżym w jesienno-rowerowej odsłonie. Zbiórka o godzinie 7:40 na dworcu Głównym PKP, skąd wyruszamy (7:59) do Szlachty (9:26).

12.10.2014, niedziela, godz. 18.00, sala widowiskowa MCK, wstęp wolny

„Obrazki z Sevilli” Spektakl taneczny (oparty na technice tańca flamenco i tańca współczesnego). Impresja na temat miasta pełnego sprzeczności, gdzie nowoczesność miesza się z wszechobecną historią i tradycją.

15.10.2014, środa, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp, 16 zł, kontakt 609 047 117

Bydgoski Teatr Lalek Buratino „Śpiąca królewna” – spektakl Przedstawienie jest widowiskiem wywiedzionym ze snu. Czy to oznacza, że Królewna śpi bez przerwy?

A z nią cały dwór? Przez cały spektakl? Ależ nie!!! Królewna śpi tylko w czasie, kiedy działa zły czar Złej Wróżki.

15.10.2014, środa, godz. 18.00-20.45, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, brak miejsc!

Warsztaty teatru niebopiekło 16.10.2014, czwartek, godz. 17.00-19.00, Barka Lemara, wstęp 10 zł, bilety do kupienia w kasie MCK, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich – warsztaty Po wakacyjnej przerwie zapraszamy Panie na Koło Gospodyń Miejskich. Justyna Żywiecka, tym razem na barce Lemara, pokaże nam, jak zrobić witrażowe rybki.

Każda z Pań samodzielnie wykona ozdobę na podstawce. Zapraszamy!

16.10.2014, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 35,00 zł (przedsprzedaż), 40,00 zł (w dniu koncertu), bilety do kupienia w kasie MCK i sklepie MUZYKA (ul. Śniadeckich 50)

Muzyczne Smaki vol. 13 – T.LOVE Prymityw 2014

Obowiązują rezerwacje miejsc: tel. 523 255 540, e-mailowo: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl lub bezpośrednio ze strony internetowej www.mck-bydgoszcz.pl

W tym roku mija 20 lat od wydania „Prymitywu” – płyty niewątpliwie kultowej w historii T.LOVE. Wydany w listopadzie 1994 roku album, był i jest do dzisiaj, prawdziwą pigułą punk’n’roll’owej energii. […]

14.10.2014, wtorek, godz. 10.00-12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny – kontakt: emiliaa.malczyk@gmail.com

Teatr Tańca 60+ Warsztat improwizacji ruchu i symboliki ciała, jako technik pracy w teatrze tańca, skierowany do seniorów.

14.10.2014, wtorek, godz. 19.00, Kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

Marek Malinowski Quartet – koncert Marek Malinowski – gitara Michał Michota – trąbka Paweł Urowski – kontrabas Albert Karch – perkusja Grupa wykonuje głównie kompozycje gitarzysty. Muzyka przesycona jest nastrojową melodyką, przestrzenią oraz nowoczesnym podejściem do improwizacji. Naczelną dewizą muzyków jest kreowanie muzyki szczerej, emocjonalnej, a zarazem zaskakującej i nieprzewidywalnej.

F o t . A . Ty s z k o

Patrząc dziś, z perspektywy mijającego czasu, uważam „Prymityw” za jedną z ważniejszych i najlepszych naszych płyt – z tego, co wiem, podobnego zdania są również fani T.LOVE. Z tego właśnie powodu chcemy październik 2014 |

| 55

w ydarzenia w szczególny sposób uczcić tę dwudziestą rocznicę, wydając na jesieni, specjalną, dwupłytową wersją albumu złożoną z CD i DVD. ściskam i pozdrawiam Muniek

17.10.2014, piątek, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Promocja filmu, premiera kinowa filmu „Ostatnia droga”, dokumentu o ks. Jerzym Popiełuszce 20.10.2014, poniedziałek, godz. 17.00-19.30, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Sytuacja Teatr: „Ku filozofii ubogiej.

Grotowski jako filozof”

– wykład dr Daniela Soboty; pokaz pracy warsztatowej teatru niebopiekło Jerzy Grotowski jest znany przede wszystkim jako artysta, reformator i teoretyk teatru, reżyser i założyciel Teatru Laboratorium. Celem wykładu jest próba spojrzenia na twórczość Grotowskiego z nieco innej perspektywy. Zamiast podążać drogą porównań, autor niniejszego wykładu postara się znaleźć odpowiedź na pytanie o to, co z punktu widzenia filozofii stanowi oryginalne dokonanie twórczości Grotowskiego, jakie są jej filozoficzne źródła, kontekst i filozoficzne cele.

SYTUACJA TEATR to swoiste Kolegium Teatralne – wykłady, pokazy i warsztaty związane z krytyką, interpretacją, historią teatru, głównymi współczesnymi nurtami teatralnymi i tanecznymi, adresowane do zorganizowanych grup studenckich i szkolnych, a także odbiorców indywidualnych. Mają one na celu przygotowanie widzów do odbioru spektakli przekraczających pod względem przekazu i użytych środków nawyki widzów, zakorzenienie w ich świadomości istotnych dla historii teatru pojęć oraz nazwisk twórców i reformatorów, którzy wyznaczali nowe kierunki w sztuce teatralnej i stworzyli podstawę dzisiejszej mnogości nurtów w teatrze.

21.10.2014, wtorek, godz. 10.00-12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny, kontakt: emiliaa.malczyk@gmail.com

Teatr Tańca 60+

56 |

| październik 2014

21.10.2014, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp dla słuchaczy UTW Agora Nestora

Inauguracyjny wykład na UTW w MCK „Agora Nestora” Po raz pierwszy w historii Uniwersytetów Trzeciego Wieku powstaje uczelnia artystyczna z programem skierowanym do osób starszych. Agora Nestora – to spotkania i wykłady prowadzone przez bydgoskich artystów, a część godzin „lekcyjnych” zajmą koncerty i warsztaty, na których poznawać będziemy dorobek bydgoskich artystów. Wykłady odbywać się będą dwa razy w miesiącu, we wtorki o godz. 16 w naszej sali kinowo-widowiskowej.

Zapisy od 11 sierpnia przyjmuje Hanna Parucka instruktor MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14, pok. 74 w godz. 10-14, tel. 523 255 551, opłata za semestr 20 zł.

Zapraszamy!

22.10.2014, środa, godz. 15.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp z zaproszeniami

Europejski Dzień Seniora Jak co roku władze miasta pragną podkreślić istotna rolę, jaką w społecznym życiu Bydgoszczy pełnią jego starsi mieszkańcy. Zaangażowanie i oddanie „Obywateli PLUS” to wielki powód do dumy – żadne miasto nie może poszczycić się taką ilością inicjatyw, realizowanych projektów – za to, w tym dniu, pragniemy gorąco podziękować. Impreza zamknięta, wstęp z zaproszeniami.

23.10.2014, czwartek, godz. 10.00, bilety 16 zł.

Kontakt: 609 047 117

Bydgoski Teatr Lalek Buratino, „Zabawki” Najnowszy spektakl Bydgoskiego Teatru Lalek Buratino zatytułowany „Zabawki” opowiada intrygującą, współczesną historię, tym ciekawszą, że zbudowaną ze zdarzeń, których w większym, lub mniejszym stopniu wszyscy bywamy uczestnikami. Bo oto w jednym z wielkich miast, na jednej z jego wielkich ulic, spotykamy będącego na spacerze małego chłopca, któremu ukazuje się Biały Królik – bohater ostatnio przeczytanej

w ydarzenia przez chłopca książki „Alicja w Krainie Czarów”. Umykającemu przed psem i kotem Białemu Królikowi chłopiec ratuję życie. Od tego momentu zaczynają się dziać rzeczy dziwne i niecodzienne.

23.10.2014, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: normalny 45,00 zł, ulgowy 35,00 zł

Siostry Parry Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny w Toruniu i Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy zapraszają na spektakl musicalowy „Siostry Parry”.

I mp r owi z ato r n i a

październik – kalendarium SZKOŁA IMPRO – warsztaty z Teatrem wymyWammy grupa A – poniedziałki, godz. 18.00, salonik MCK grupa B – czwartki, godz. 18.00, salonik MCK Nabór do grupy w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku pod adresem: alicja.dobrowolna@mck-bydgoszcz.pl 5.10.2014, niedziela, godz. 9.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny Poranek Kulturalny dla osób z niepełnosprawnością Zapraszamy wszystkich chętnych na pierwsze warsztaty z nowego cyklu edukacyjnego dla osób z niepełnosprawnością. Spotkania o charakterze warsztatowym dotyczyć będą wszystkich dziedzin sztuki.

25.10.2014, sobota, 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilet dla całej rodziny (dziecko + osoby towarzyszące) 10 zł. Konieczna rezerwacja miejsc: alicja.dobrowolna@mck-bydgoszcz.pl wymyBAJA – spektakl improwizowany dla dzieci

„Siostry Parry” to premierowa produkcja Kujawsko-Pomorskiego Impresaryjnego Teatru Muzycznego.

Sztuka inspirowana dziejami „The Barry Sisters” opowiada wzruszająca historia dwóch żydowskich sióstr Malki i Chai Pegelman, które wiedzione marzeniami o lepszym życiu, wyruszyły z małego galicyjskiego miasteczka wprost do Nowego Jorku. W Ameryce siostry, już pod nazwiskiem Parry, szybko przekonują się, że codzienność nie ma nic wspólnego z rajem. Szalone lata 20. ubiegłego wieku, zderzenie wyobrażeń z rzeczywistością, życie emigranta – to wszystko składa się na jazzująco-swingującą muzyczną opowieść o marzeniach, miłości, przyjaźni i tęsknocie.

23.10.2014, czwartek, godz. 18.00, foyer MCK, wstęp wolny

„Uczynione z wielu” Wystawa fotografii Janusza Michalskiego

Teatr Improwizowany wymyWammy zaprasza na w pełni improwizowaną bajkę dla dzieci! My, aktorki, będziemy gotowe ziścić wszystkie plony dziecięcej wyobraźni, wcielimy się w postaci wymyślone przez dziecięcą publiczność, odegramy losy bohaterów, które również podyktowane będą przez dzieci. Cała historia będzie więc spontanicznie tworzona przez dzieci i z ich udziałem. To wyjątkowy spektakl, który dzieci nie tylko obejrzą, ale i wykreują!

Spektakl przeznaczony dla dzieci między 3 a 10 rokiem życia.

28.10.2014, wtorek, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny Praktyczna improwizacja Spotkanie z Michałem Mącznikiem – jednym z autorów książki „Praktyczna improwizacja. Jak techniki improwizacji mogą usprawnić każdy aspekt Twojego życia” + interaktywna prezentacja dotycząca improwizacji w praktyce.

Nie daj się zaskoczyć – improwizuj! Poznaj techniki skutecznej improwizacji, nabierz swobody w nowych sytuacjach, naucz się szybko podejmować decyzje.

Improwizacja to umiejętność dość złożona. Składają się na nią m.in. techniki umiejętnego słuchania i obserwowania, zdolność do odpuszczania kontroli, czy stała gotowość do podejmowania błyskawicznych decyzji. Podczas spotkania będzie okazja dowiedzieć się czym jest, a czym na pewno nie jest improwizacja, poznamy trzy sposoby nauki improwizacji. Poruszone zostaną zagadnienia związane z improwizacją w życiu osobistym i zawodowym. październik 2014 |

| 57

w ydarzenia „Urodziłem się w 1958 r. w Bydgoszczy. Już w szkole podstawowej uczęszczałem na zajęcia kółka fotograficznego. Był to mój pierwszy kontakt z fotografią, jednak w tym okresie poznałem tylko ogólne zasady robienia zdjęć i pracy w ciemni. Wróciłem do niej po wielu latach – z dużym zaangażowaniem rzuciłem się w wir fotografii cyfrowej, kiedy ta nie była jeszcze tak popularna, jak dzisiaj” –mówi o sobie Janusz Michalski.

26.10.2014, godz. 9.30, salonik secesyjny MCK, wstęp wolny, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Poranek rodzinny Skonstruujemy sobie zabawkę, którą będzie mogła bawić się cała rodzina. I która uczyni zimową nudę znośniejszą. Uruchomimy wyobraźnię i przeniesiemy się w niej do letniego popołudnia nad jeziorem, a tam…

Jesteście ciekawi?

26.10.2014, niedziela, godz. 15.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp z zaproszeniami do odbioru (na 10 dni przed koncertem) w kasie MCK

„Wśród małych spraw”

– koncert finałowy XII Festiwalu Piosenki Europejskiej Solo-Tutti 2014 z udziałem laureatów Festiwalu i Aleksandry Kwiatkowskiej z zespołem Artura Grudzińskiego XII Festiwal Piosenki Europejskiej „Solo – Tutti 2014” organizowany jest przez Fundację Estradowej Twórczości Dzieci i Młodzieży „EDA Art” przy współpracy Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy. Festiwal wspiera finansowo Miasto Bydgoszcz. Termin Festiwalu: 25-26.10.2014.

Bydgoska Kronika Filmowa przy Miejskim Centrum Kultu-

ry w Bydgoszczy to jedyne miejsce w regionie, które w sposób profesjonalny przez cały rok, z udziałem uznanych polskich reżyserów Marci-

28.10.2014, wtorek, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Konferencja bydgoskich Uniwersytetów Trzeciego Wieku pt. „Konieczność aktywności obywatelskiej” 28.10.2014, wtorek, 19.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Spotkanie z Michałem Mącznikiem

– jednym z autorów książki „Praktyczna improwizacja. Jak techniki improwizacji mogą usprawnić każdy aspekt Twojego życia” + interaktywna prezentacja dotycząca improwizacji w praktyce.

Nie daj się zaskoczyć – improwizuj! Poznaj techniki skutecznej improwizacji, nabierz swobody w nowych sytuacjach, naucz się szybko podejmować decyzje.

29.10.2014, środa, godz. 10.00-12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: wolny, kontakt: emiliaa.malczyk@gmail.com

Teatr Tańca 60+ 29.10.2014, środa, godz. 12.00-15.00, foyer MCK oraz sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny Finał konkursu plastycznego dla dzieci pt. Australia i Nowa Zelandia – wystawa pokonkursowa oraz projekcje filmowe.

30.10.2014, czwartek, godz. 12.30, sala MCK, wstęp 5 zł dla osób powyżej 65. roku życia Seans DKF Plus – Potop redividus, reż. Jerzy Hoffman 30.10.2014, czwartek, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

Biskupski / Niedziela / Nadolny – koncert jazzowy

na Sautera i Macieja Cuske, kształci młodych filmowców. Bydgoska Kronika Filmowa wypuściła już w świat wielu zdolnych reżyserów, których filmy zdobywają nagrody na festiwalach w Polsce i za granicą.

Chcemy odnaleźć w naszym regionie ludzi twórczych, wrażliwych, pracowitych i ciekawych świata, którzy chcą robić filmy jako operatorzy, reżyserzy i montażyści. Nasze warsztaty to dawka dobrej energii, praktyka i wiedza zdobywana podczas wspólnej pracy.

W Kinie Orzeł odbędą się specjalne pokazy filmu „Bydgoszcz od świtu do zmierzchu”, które rozpoczną nabór otwarty na warsztaty. Zapraszamy: 6.10.2014 – godzina 12.00 7.10.2014 – godzina 12.00 8.10.2014 – godzina 12.30 Termin warsztatów: 13-17 października 2014. Miejsce: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12. Udział w pokazach i warsztatach jest bezpłatny!

info: www.mck-bydgoszcz.pl, www.bydgoskakronikafilmowa.pl, tel. 503 929 938 58 |

| październik 2014

zgłoszenia (do 8.10.2014): fundacjabkf@gmail.com

w ydarzenia IX Europejskie Spotkania Artystyczne Festiwal wielu sztuk Spotkanie z kulturą i sztuką francuską Europejskie Spotkania Teatralne ESA, to festiwal wielu sztuk. Narodził się z chęci przekazania pasji do muzyki, malarstwa i poezji pomysłodawczyni, inicjatorki i dyrektora artystycznego festiwalu, Pani Profesor dr Barbary Marcinkowskiej. Celem festiwalu są spotkania z twórcami, wymiana myśli i wrażeń związanych ze sztuką wywodzącą się z wielu krajów i kultur.

17.10.2014, piątek, godz. 14.00, MCK

Amaury du Closel

– spotkanie z dyrygentem i kompozytorem z udziałem Magdaleny Kozber i Anny Szamotuły.

Amaury du Closel jest jedną z ważniejszych osobowości świata muzycznego we Francji. Dyrygent, kompozytor, dyrektor artystyczny Kameraty w Wersalu, Opery Kameralnej w Paryżu. Zwycięzca konkursu w Lugano w 1986 roku, laureat konkursów dyrygenckich: w Parmie, Tokyo i Besançon.

17.10.2014, piątek, godz. 19.30, Pałac w Ostromecku

Koncert inauguracyjny festiwalu „Muzyka i Poezja” Wykonawcy: Christel Rayneau – flet, Liviu Stanese – altówka, Barbara Marcinkowska – wiolonczela, Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian, Witold Szulc – recytacja.

W programie poezja i muzyka francuska.

Christel Rayneau jest jedną z najlepszych flecistek swojego pokolenia, wspaniałą odtwórczynią muzyki współczesnej. Jest pierwszą florecistką w orkiestrze Lamoureux w Paryżu i w Operze w Massy.

Liviu Stanese jeden z największych obecnie altowiolistów. Urodzony w Rumunii od 40 lat mieszka w Paryżu. Ukończył Konserwatorium w Paryżu i w Brukseli.

W latach 1977 – 1986 był koncertmistrzem w Orkiestrze Radia Francuskiego.

Barbara Marcinkowska wiolonczelistka i solistka, pedagog, Profesor Tytularny Konserwatorium Narodowego w Wersalu, Doktor na Wydziale Estetyki Sztuk Plastycznych i Muzycznych na Sorbonie.

Agata Nowakowska-Gumiela jest cenioną pianistką i kameralistką. Ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Bydgoszczy w klasie fortepianu Prof. Katarzyny Popowej-Zydroń, a następnie Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu.

Witold Szulc aktor ale także wykładowca na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Absolwent PWST w Krakowie. Współpracuje z wieloma teatrami dramatycznymi jak i muzycznymi.

18.10.2014, sobota, godz. 10.00-14.00, Akademia Muzyczna w Bydgoszczy.

Masters classes

(profesorowie: Christel Rayneau, Amaury du Closel, Liviu Stanese, Barbara Marcinkowska).

18.10.2014, sobota, godz. 17.30, Miejskie Centrum Kultury

Wernisaż malarki Agnés Montelhiet Agnés Montelhiet francuska malarka i rzeźbiarka, studiowała malarstwo i grafikę w Akademii Sztuk Pięknych w Genewie i Paryżu a także w paryskiej Wyższej Szkole Sztuk Dekoracyjnych. Od 1975 roku bierze udział w wystawach zbiorowych i indywidualnych jak Salon des Independants, Salon d’Atomne.

18.10.2014, sobota, godz. 18.30, Miejskie Centrum Kultury

Spotkanie z Ritą Gombrowicz – z okazji 110 rocznicy urodzin Witolda Gombrowicza, oraz z Annie Trassaert wydawcą z wydawnictwa Gallimard. Rozmowa, prezentacja filmów dokumentalnych, prezentacja książek Rity Gombrowicz. Fragmenty dzienników Gombrowicza czyta Witold Szulc.

Rita Gombrowicz żona Witolda Gombrowicza. Francuska pisarka i teoretyk literatury pochodzenia kanadyjskiego. Studiowała na Uniwersytecie w Montrealu i na Sorbonie. W 1964 roku spotyka Witolda Gombrowicza, zostaje jego sekretarką, później żoną.

Annie Trassaert jest jednym z wydawców w wydawnictwie Gallimard w Paryżu od 1994 roku. Jest odpowiedzialna za wiele kolekcji humanistycznych, także dla młodzieży.

19.10.2014, niedziela, godz. 16.00, Sala Wodociągów w Bydgoszczy

Koncert „Młode Talenty” – w wykonaniu uczestników master classes.

19.10.2014, niedziela, godz. 19.00, Miejskie Centrum Kultury

Seans „Malarstwo en direct” – (malowanie bezpośrednio z transmisją na ekran).

Agnés Montelhiet – malarstwo. Barbara Marcinkowska – wiolonczela.

W programie utwory na wiolonczelę solo: Piotr Moss «Plainte», Antoine Tisné «Elégie II», Jean-Paul Bottemanne «Vega III», Alina Piechowska «Procés», Piotr Moss «Thren», Régis Campo «Dance» 19.10.2014, niedziela, godz. 20.00, Miejskie Centrum Kultury

Koncert piosenki francuskiej Johna Banzai – śpiew i gitara W programie: John Banzaï – (pseudonim artystyczny Johna Mitko) śpiewający poeta pochodzenia polskiego, urodził się w Paryżu w 1972 roku.

«Mam polską duszę, angielskie nazwisko i wychowałem się we Francji, gdzie mieszkam od urodzenia. Nie czuję się ograniczony żadnym stylem w muzyce jak rap, jazz – slam, piosenka literacka. Sam piszę teksty i komponuję muzykę. Najchętniej piszę o miłości i łączę romantyzm z humorem. październik 2014 |

| 59

w ydarzenia Międzynarodowy Tydzień Bliskości (12.10.2014 – 16.10.2014)

International Babywearing Week, czyli Międzynarodowy Tydzień Bliskości to cykl spotkań, warsztatów, pogadanek poruszających zagadnienia pozytywnego wpływu na kształtowanie się więzi pomiędzy dzieckiem, a rodzicem poprzez m.in. noszenie w chuście.

W tym roku przypada on dniach 12-19 października. Poprzez możliwość spotkań z przedstawicielami różnych profesji, chcemy stworzyć platformę wymiany doświadczeń dla osób, którym bliska jest idea świadomego rodzicielstwa. Tydzień Bliskości organizuje w Bydgoszczy oddział Stowarzyszenia Klubu Kangura we współpracy z Miejskim Centrum Kultury. Inauguracja odbędzie się 12 października w formie pikniku rodzinnego w fantastycznej scenerii parku w Ostromecku. Szczegółowy program przedstawia się następująco: Niedziela, 12 października, ZPP Ostromecko 13.00 Piknik Rodzinny Klubu Kangura.

14.00-15.30 Uszyj Lulaka – warsztaty szycia przytulanek, prowadzi: Paulina Szyszka. Zapisy: alicja.duzyk@ palacwostromecku.pl, ilość miejsc ograniczona.

Poniedzialek, 13 października, MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14 13.00-15.00 Salonik secesyjny, Warsztaty chustowe dla noworodków. „Ekologiczniej, ekonomiczniej, eko-estetyczniej czyli pieluszki wielorazowe”, prowadzenie: Anna Karpińska-Romanowska, Justyna Gorce-Bałut. Zapisy: jgorcebalut@gmail.com. Ilość miejsc ograniczona.

16.00-18.00 Salonik secesyjny „Skąd się wzięła muzyka”, prowadzi Piotr Kikta. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona.

Wtorek, 14 października, MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14 9.00-10.00 Kawiarnia Szpulka, Eko-rodzina-dom, Sklep The Honey Pot z ul. Gdańskiej. Zapisy: dagmara. wroblewska@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona.

60 |

| październik 2014

10.00-11.00 Kawiarnia Szpulka, „Terapia dna miednicy – sposobem na kobiece dolegliwości” – warsztat dla kobiet w ciąży i mam, prowadzi Marta Podhorecka. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz. pl. Ilość miejsc ograniczona.

11.30-13.00 Kawiarnia Szpulka, „Rodzinne leniuchowanie na wesoło, czyli slow parenting i rodzicielstwo przez zabawę”. Prowadzą: Anna Dera i Edyta Tuliszewska z PPP2. Zapisy: krzysztof.magoch@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona.

13.30-15.00 Salonik secesyjny, „Masaż Shantala, czyli jak porozumieć się z Maleństwem”. Prowadzi: Justyna Gorce-Bałut. Zapisy: jgorcebalut@gmail.com.

Ilość miejsc ograniczona. Środa, 15 października, MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14 13.00-14.00 Salonik secesyjny. Spotkanie z doulą i joginką dla mam w ciąży. „Wewnętrzna równowaga, budowanie zaufania do swojego ciała i przygotowanie do narodzin dzięki praktyce hatha jogi w ciąży”. Prowadzi Kasia Szynska. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona 14.00-15.00 Salonik secesyjny, Kontynuacja, czyli JOGA DLA MAM. „Nabieranie witalnych sił, wzmacnianie ciała i efektywna relaksacja dla mam z dzidziusiami”. Prowadzenie Kasia Szynska, nauczycielka hatha jogi i doula. Zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz. pl. Ilość miejsc ograniczona.

16.00-18.00 Salonik secesyjny „Kiedy zbliża się karnawał…” przygotowywanie strojów karnawałowych i masek z dziećmi. Prowadzi Monika Marcinkowska. Zapisy: krzysztof.magoch@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona.

Czwartek, 16 października, MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14 9.30-11.00 Salonik secesyjny, Warsztaty chustowe dla starszaków oraz „Ekologiczniej, ekonomiczniej, eko-estetyczniej czyli pieluszki wielorazowe”. Prowadzi Justyna Gorce-Bałut. Zapisy: jgorcebalut@gmail. com. Ilość miejsc ograniczona.

11.30-13.00 Salonik secesyjny „Bajki, wierszyki i masażyki” – zabawy rozwijające mowę i myślenie dziecka.

Prowadzi Anna Graczyk z PPP2. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona.

13.30-15.00 Salonik secesyjny, „Fenomen mleka kobiecego”. Prowadzi Katarzyna Kołodziejczyk. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl. Ilość miejsc ograniczona.

Koordynacja Tygodnia Bliskości: Justyna Gorce-Bałut i Anna Romanowska-Karpińska, tel. 692 954 912 lub e-mail: jgorcebalut@gmail.com.

organizator

sponsor

w ydarzenia Październik w Kinie Jeremi 1 środa

2 czwartek 3 piątek 5 niedziela

6 poniedziałek 7 wtorek 12 niedziela 13 poniedziałek

14 wtorek

15 środa 17 piątek

16.00 18.00 20.00 20.15 16.00 18.00 16.00 18.00 20.00 20.15 18.15 20.15 20.30 16.00 18.00 20.00 16.00 18.15 20.15 21.00 17.00 18.30

20 poniedziałek 21 wtorek 22 środa 24 piątek

25 sobota

26 niedziela 27 poniedziałek

28 wtorek

29 środa

30 czwartek

31 piątek

20.15 20.00 18.15 20.15 18.00 20.00 16.00 18.15 20.15 16.00 18.15 20.15 18.15 20.15 16.00 18.15 20.15 16.00 18.15 20.15 16.00 18.15 20.15 16.15 18.30 20.30 16.00 18.00 20.00

Miasto 44 Miasto 44 Miasto 44 Miasto 44 Porwanie Michela Houellebecqa Porwanie Michela Houellebecqa Porwanie Michela Houellebecqa Porwanie Michela Houellebecqa Porwanie Michela Houellebecqa Porwanie Michela Houellebecqa seans DKF Mozaika Porwanie Michela Houellebecqa Wilcze dzieci Wilcze dzieci Wilcze dzieci Wilcze dzieci Wilcze dzieci seans DKF Mozaika Wilcze dzieci Wilcze dzieci Ostatnia droga – premiera filmu dokumentalnego Roberta Wichrowskiego i Józefa Herolda Ostatnia droga – premiera filmu dokumentalnego Roberta Wichrowskiego i Józefa Herolda Dzikie historie Dzikie historie seans DKFMozaika Dzikie historie Dzikie historie Dzikie historie Dzikie historie Brud Zimowy sen Dzikie historie Brud Zimowy sen Brud Zimowy sen Dzikie historie Brud Zimowy sen Dzikie historie seans DKF Mozaika Zimowy sen Dzikie historie Brud Zimowy sen Dzikie historie Brud Bilety: Zimowy sen ulgowe 11 zł Brud normalne 14 zł 20 000 dni na ziemi Zimowy sen

(Fordon, ul. Gen. Z. Berlinga 13) Serdecznie zapraszamy na październikowe propozycje Kina Jeremi (druga sala Kina Orzeł).

Jedyne w Fordonie kino, mieszczące się przy Zespole Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego (ul. Gen. Z. Berlinga 13), wyposażone jest w nowoczesny sprzęt projekcyjny i nagłośnieniowy oraz 80 komfortowych foteli, oddanych do dyspozycji fordońskich kinomanów.

Program jest budowany w oparciu o sprawdzone w Kinie Orzeł tytuły. W październiku przedstawia się następująco: 9-11.10.2014 (czwartek, piątek, sobota) godz. 18.00 – Antboy 16-18.10.2014 (czwartek, piątek, sobota) godz. 19.00 – Michael Kohlhaas 23-25.10.2014 (czwartek, piątek, sobota) godz. 19.00 – Geograf przepił globus 27-29.10.2014 (poniedziałek, wtorek, środa) godz. 19.00 – Pewnego razu na dzikim wschodzie Bilety 11/14 zł

Międzynarodowy Dzień Animacji, 19-25 października 2014 19.10.2014, niedziela, godz. 11.00, sala kinowa Kino Orzeł MCK, wstęp wolny Pokaz dla dzieci w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Animacji „małe ANIMOCJE” – Przegląd najlepszych filmów animowanych dla dzieci z Internationales Trickfilm-Festival Stuttgart 2014 (pokaz bez dialogów). Pofestiwalowy wybór najlepszych animacji dla dzieci – oczarowujące animacje dla dzieci pokazujące magiczne światy pełne przygód i intrygujące życie dzieci z różnych kultur.

19.10.2014, niedziela, godz. 11.00, Kino Orzeł MCK Najlepsze animacje dla dzieci 2014 – oczarowujące animacje dla dzieci pokazujące magiczne światy pełne przygód i intrygujące życie dzieci z różnych kultur. Przegląd najlepszych filmów animowanych dla dzieci z Internationales Trickfilm-Festival Stuttgart 2014 (pokaz bez dialogów) 24.10.2014, piątek, godz. 18.15, Kino Orzeł MCK (przed seansem filmu „Brud”)* Najlepsze animacje z Konkursu Międzynarodowego ITFS 2014 – wybór najlepszych filmów animowanych i niektórych laureatów z całego świata na Internationales Trickfilm-Festival Stuttgart 2014 (pokaz z dialogami lub napisami w języku angielskim) 25.10.2014, sobota, godz. 18.00, Kino Orzeł MCK (przed seansem filmu „Brud”)* Najlepsze animacje z Baden-Württemberg 2014 – pokaz najlepszych filmów animowanych z Institute of Animation, Visual Effects and Digital Postproduction na Akademii Filmowej w Baden-Wuerttemberg (pokaz z dialogami lub napisami w języku angielskim) *Pokazy 24 i 25 października – max 60 minut. październik 2014 |

| 61

w ydarzenia

Wa r s z t a t y d y n i o w e d l a r o d z i n z d z i e ć m i

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 5.10.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 10 zł

Bogusław Nowicki – „Piosenki z tekstem”, koncert piosenki autorsko-kabaretowej Bogusław Nowicki – autor kultowych ballad z kręgu piosenki autorskiej i literackiej, wokalista, wykonawca, kompozytor, występuje z koncertami, które określa jako „piosenki z tekstem”. Przed laty jego piosenki wygrywały wszystkie znaczące konkursy i przeglądy studenckie, od „Szklarskiej Poręby” po łódzką „Yapę” i gdańską „Bazunę”, zdobywały tytuły „Studenckich Piosenek Roku”. Tak było z „Gawędziarzami”, „Uśmiechniętymi dziewczynami” czy „Poszukiwaniami”. Potem były programy telewizyjne (m.in. krakowskie Spotkania z Balladą, Turnieje Kabaretowe, autorski recital „Ja i ten świat”, reż. Paweł Karpiński), występy na festiwalach w Opolu, gdzie zdobył nagrodę za piosenkę „Teoretyrada” zaprezentowaną w pamiętnym kabaretonie „Ostry dyżur”. Jak się później okazało, było to jedyne publiczne wykonanie tego utworu, natychmiast objętego zakazem prezentacji w mediach i na scenie.

7.10.2014, wtorek, godz. 10.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Warsztaty z cyklu: Antydepresyjna Szkoła – „Rozwój tożsamości i świadomości europejskiej od Michała Anioła do Andy Warhola” Spotkanie dla młodzieży z Gimnazjum w Zespole Szkół w Ostromecku prowadzi artysta i pedagog Grzegorz Pleszyński.

12.10.2014, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia Dzieciom: Każdy miesiąc kolor ma – „Kasztanowe rytmy” Po przerwie wakacyjnej zapraszamy na kolejną odsłonę popularnego cyklu „Akademia Dzieciom” realizowanego z Akademią Muzyczną, który odbywać się będzie pod hasłem „Każdy kolor miesiąc ma”. Temat październikowy to – „Kasztanowe rytmy”. Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska wykorzystują metodę „aktywnego słuchania”, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Głównym celem cyklicznych zajęć „Akademii Dzieciom” jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych najmłodszych odbiorców. Odbywa się to poprzez prezentację twórczości różnych kompozytorów, zapoznawanie z brzmieniem i budową instrumentów, naukę i śpiewanie piosenek, realizację prostych układów rytmicznych.

12.10.2014, niedziela, godz. 15.00, ZPP w Ostromecku, szczegóły www.lks-ostromecko.pl

XXVII bieg uliczny Dąbrowa Chełmińska – Ostromecko

Więcej www.boguslawnowicki.pl 62 |

| październik 2014

Uczestnicy kończą swój bieg w Ostromecku, gdzie na parkingu, przed Pałacem Nowym zagra zespół Jurek Paterski C Club. Grupa wykonuje muzykę w stylu country-rockn’roll kierując się także w stronę rhythm & bluesa. Muzyka trafia do szerokiego grona odbiorców, szczegóły www.jurekpaterski.prv.pl, Towarzyszy nam hasło: Sport to zdrowie i dobra zabawa! Zapraszamy!

w ydarzenia 12.10.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp 10 zł

„Błękitny Anioł” – piosenki Marlene Dietrich w wykonaniu Beaty Lewińskiej Bydgoska piosenkarka Beata Lewińska początkowo związana była z kabaretem studenckim „Wcześniak”, reprezentowała środowisko studenckie na Zimowej Giełdzie Piosenki, zdobywając nagrodę miasta Opola za najlepszy debiut. Współpracowała także z grupą wokalną „Alibabki”, wystąpiła z nią na Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki w Opolu wspólnie z Tadeuszem Woźniakiem. Kolejnymi etapami estradowej kariery były koncerty z zespołem „Awans” Stanisława Fiałkowskiego, kierownika estrady bydgoskiej. Bierze udział w przygotowanym przez Estradę bydgoską Oratorium Ernesta Brylla i Katarzyny Gartner „Zagrajcie nam wszystkie srebrne dzwony”. Na scenie Teatru Polskiego występuje w śpiewogrze „Na szkle malowane” wg Ernesta Brylla.

Współpracuje z zespołem wojskowym „Patrol” pod egidą Bałtyckiej Estrady „BART”.

Program składa się z dwunastu piosenek, podzielonych na trzy bloki – filmowy, wojenny i estradowy. Zaprezentujemy m.in. piosenki: „Lili Marlene”, „Johhny”, „Lola-lola”, „Just a Gigolo”, „Gdzie są kwiaty z tamtych lat”. Program poprowadzi Teresa Wądzińska.

12.10.2014, niedziela, godz. 17.30, Pałac Stary, wstęp wolny

Wykład prof. Janusza Kutty „Straty ludności i materialne w Bydgoszczy, w latach II wojny światowej” Nasz prelegent to historyk-archiwista, długoletni dyrektor Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Autor publikacji z historii nowożytnej i najnowszej oraz historii administracji Pomorza i Wielkopolski. Członek Towarzystwa Naukowego Toruńskiego, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego oraz Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu.

18.10.2014, sobota, godz. 11.30, Pałac Stary, wstęp wolny, rezerwacja: zwiedzanie@palacwostromecku.pl

„Dyniowe kombinacje czyli do Pałacu zabierz dynię”

– warsztaty dla rodzin z dziećmi, prowadzi Agata Przygodzińska Zapraszamy na ciekawe warsztaty w stylu „zrób to sam”, z wykorzystaniem technik decoupage i rękodzieła. Rodziny wykonają m.in. lampiony z dyni. Podczas warsztatów będą miały również miejsce kreatywne, rodzinne gry zręcznościowe z wykorzystaniem… pestek

dyni. Spotkanie odbędzie się w ramach cyklu „Kolorowa jesień w Ostromecku – warsztaty dla rodzin z dziećmi”.

UWAGA: Rodziny prosimy o zabranie ze sobą na warsztaty jednej, małej dyni!

19.10.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

Akademia w Pałacu: Krzysztof Pełech – wirtuoz gitary, koncert Krzysztof Pełech należy do elity gitarzystów klasycznych na świecie. Zapraszają go do współpracy wybitni kompozytorzy i gitarzyści, nagrywał m.in. dla BBC, ma na koncie 16 płyt. Regularnie uczestniczy w prestiżowych festiwalach muzycznych o międzynarodowym zasięgu. Brał udział w dwudziestu jeden konkursach, spośród których był laureatem szesnastu. W ankiecie „Gitarowy Top” ogłoszonej przez fachowy magazyn muzyczny „Gitara i Bas” Pełech został trzykrotnie wybrany najlepszym polskim gitarzystą klasycznym.

Program koncertu: – Danza e-minor, Choro, Danza Brasilera – Jorge Morel – Asturias – Isaac Albeniz – Recuerdos de la Alhambra – Francisco Tarrega – Danza del Altiplano – Leo Brouwer, – Vals Peruano, Tema Negro – Jorge Cardoso, – Mazurka – Aleksander Tansman – Suite e-minor – J.S. Bach 22.10.2014, środa, godz. 17.00, Pałac Stary, wstęp wolny

Colloquium Ostromeckie: spotkanie z Michałem Kubiakiem & recital Jacka Szczepańskiego Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego Dziedzictwo, Miejskie Centrum Kultury i Miasto Bydgoszcz zapraszają na kolejne Colloquium Ostromeckie. Gościć będziemy Michała Kubiaka, cenionego artystę plastyka, m.in. twórcę rzeźby Andrzeja Szwalbego. Wystąpi Jacek Szczepański; w programie utwory I.J. Paderewskiego.

26.10.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Stary, wstęp 10 zł

DOKTOR BLUES – koncert Doktor Blues pojawił się na muzycznej scenie w 2005 r. dzięki Jackowi Herzbergowi. Swój wpływ zaznaczyli m.in.: Karol Szymanowski – instrumenty perkusyjne, Paweł Tomaszewski – gitara akustyczna, Waldemar Knade – altówka, Jędrzej Kubiak – gitara akustyczna i rezofoniczna, Marcin Grabowski – kontrabas, Jacek Muża – tuba, Łukasz Sylwestrzak – skrzypce, Andrzej Neumann – gitara basowa, Robert Robaszkiewicz – perkusja.

W muzyce Doktora Bluesa usłyszeć można kilka pokrewnych gatunków: blues, folk, bluegrass, jazz tradycyjny. Dzięki oryginalnym aranżacjom i współczesnym środkom wyrazu muzyczna propozycja Doktora Bluesa jest interesująca dla szerokiego grona odbiorców. Więcej www.doktorblues.com październik 2014 |

| 63

Galeria Wspólna 9.10.2014, godz. 18.00 – wernisaż (czas trwania wystawy 9.10 – 7.11.2014)

COMPLORATIO – wystawa rysunku Doroty Jajko-Sankowskiej

D o r o t a J a j k o -S a n k o w s k a , C o m p l o r a t i o , t e c h n i k a w ł a s n a 10 0 ×70 c m , 2 014

Dorota Jajko-Sankowska urodziła się w 1968 roku w Brzozowie. Jest absolwentką PLSP w Miejscu Piastowym. Studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, uzyskując w 1993 roku dyplom z wyróżnieniem w zakresie grafiki warsztatowej, w pracowni serigrafii prof. Bogdana Przybylińskiego, oraz aneks malarski w pracowni prof. Wojciecha Sadleya.

W latach 1994-2004 pracowała jako asystent, potem jako adiunkt w Instytucie Wychowania Plastycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w Pracowni Rysunku i Malarstwa.

W latach 1996-99 pełniła funkcję Prezesa Zarządu Okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków w Olsztynie. Obecnie zatrudniona jest na stanowisku prof. UR na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego w Zakładzie Rysunku. Dorota Jajko Sankowska brała udział w licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych, w kraju i zagranicą.

15.10.2014, środa, godz. 17.00, Galeria Wspólna

Spotkanie autorskie z Heleną Dobaczewską-Skonieczką

oraz promocja jej nowego tomu wierszy Bramy do jutra.

Prowadzenie Jolanta Baziak.

17-19.10.2014, Galeria Wspólna + okolice Starego Rynku

Festiwal Performace Więcej o wydarzeniu na str. 38 30.10.2014, godz. 18.00

Wykład prof. dr hab. Dariusza Markowskiego pt. Dioramy, obrazy „malowane światłem” – historia, technika i technologia

D o r o t a J a j k o -S a n k o w s k a , C o m p l o r a t i o , t e c h n i k a w ł a s n a 10 0 ×70 c m , 2 014

64 |

| październik 2014

Prof. dr hab. Dariusz Markowski (ur. w Bydgoszczy) konserwator dzieł sztuki, pracownik naukowy Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, kierownik Zakładu Konserwacji i Restauracji Sztuki Nowoczesnej.