BIK 12/2015 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Kantor Downtown w Teatrze Polskim

Wystawa Józefa Wilkonia

Marek Noniewicz opowiada o swoich nagrodzonych zdjęciach

Natalia Nazaruk o dyskretnym uroku Łęgnowa

grudzień 2015

Felietony: Pruss, Siwiec

nr 12 (467) ROK XLI ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

„Dybuk” w TPB

Koncert z okazji 100 rocznicy urodzin Jeremiego Przybory w wykonaniu studentów i absolwentów Wydziału Edukacji Muzycznej UKW

12.12.2015, godz. 20.00 sala kinowo-widowiskowa MCK Wstęp: 15 zł (przedsprzedaż) 25 zł (w dniu koncertu) Bilety do nabycia w kasie MCK

Koncert zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy

na początek Nie śledzę tych doniesień i nie szukam ich, nie czekam na nie z zapartym tchem, ale przecież mimo wszystko docierają do mnie z niepokojącą częstotliwością. Nie śledzę ich, nie szukam i nie wyczekuję, bo kto chciałby być atakowany tymi niemal wojennymi prognozami, tymi zapowiedziami nadchodzącej apokalipsy, tymi zwiastunami zbliżającej się katastrofy. Ale docierają do mnie, bo są głośne. Ich ponury pomruk dobiega do mnie zewsząd i w najmniej oczekiwanych momentach. Na dodatek: coraz częściej. Eksperci wieszczą pasmo nieszczęść i nie wierzyłbym im, ale moje – może niezbyt imponujące, ale jednak – życiowe doświadczenie zgadza się z tymi ostrzeżeniami. Nie jeden, ale kilka (nawet międzynarodowych) gremiów i ośrodków eksperckich mówi o nadchodzącej zimie. Że ma być ostra, śnieżna, mroźna i groźna. Owszem, niektórzy mówią, że bardziej, inni – że mniej; groza, śnieg i mróz są chyba stałe, a zmienia się jedynie ich natężenie. Niektórzy dodają: zima ma być długa. Pisałem już wielokrotnie i przy różnych okazjach (głównie meteorologicznych), że ostatecznym ratunkiem jest kultura. Przed upałem i mrozem chroni nas równie skutecznie. Nie zwraca uwagi na kaprysy pogody (choć, owszem, sam bym wymienił kilka mocnych wierszy o porach roku). My się zimy nie boimy, mogą powiedzieć ci, którzy mają w odwodzie kulturę. Do czego wszystkich zachęcam.

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 odnotowano, Emilia Walczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Wilkoń blues, Jan Kerden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Nowy Jork nie jest odległym światem, z Magdą Mosiewicz rozmawia Emilia Walczak.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Kantor w śródmieściu, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Mam świadomość dialogu fotografii z filmem, z Markiem Noniewiczem rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Odczytywanie przypowieści, Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Dyskretny urok Łęgnowa, Natalia Nazaruk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Wspominając Bydgoszcz, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (33) . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Bydgoski insynuator kulturalny (138), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Z książką w plecaku, Jolanta Niwińska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Jubileusz 115-lecia bydgoskiego oddziału PZChiO, Orlin Bebenow. . . . . . . . . . 21 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. BIK 12/2015 (467) Rok XLI, nakład 2000 egz.

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Brda / Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 artGallery galeria & pracownia plastyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Bydgoska Poradnia Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Galeria Sztuki Wozownia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Na okładce: Dziadek do orzechów, Opera Nova w Bydgoszczy. Fot. Dariusz Gackowski

2 |

| grudzień 2015

odnotowano Liczba π w bibliotece 24 października w Bibliotece Głównej Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. W. Bełzy w Bydgoszczy (Stary Rynek 24) odbyło się spotkanie autorskie z malarką i graficzką Moniką Aleksandrowicz, połączone z promocją jej książki pt. Semiografia. Wydawnictwo to stanowi część międzynarodowego przedsięwzięcia interdyscyplinarnego pn. „BRUMBA – Jedność słowa z przestrzenią zapisu. Cykl wydawnictw literackich” (brumba.org). Książka Aleksandrowicz, zbudowana na bazie złotych proporcji i liczbie π, jest ukłonem w kierunku tradycji projektowania książek. Graficzny zapis zastosowanych w projekcie specjalnych znaków zupełnie odbiega od formalnych założeń budowania treści i sensu. Obiekt, czyli znak graficzny, wchodząc w relację z innymi znakami, zmienia swoją formę, stając się nowym znakiem. Zwielokrotnienie tego procesu zmienia jego pierwotny kształt, a w relacji z innymi – nadbudowuje go i określa na nowo.

Afryka na Podkarpaciu Pod koniec października sztuka bydgoskiego Teatru Polskiego Afryka zdobyła – „za błyskotliwą, przejmującą i odważną, choć świadomą swej ułomności, próbę opowiedzenia o tym, o czym opowiedzieć się nie da” – grand prix Rzeszowskich Spotkań Teatralnych – Festiwalu Nowego Teatru. Nagrodę indywidualną przyznano Bartoszowi Fąckowiakowi – za reżyserię najlepszego spektaklu. Twórcy i aktorzy Afryki otrzymali jeszcze szereg innych wyróżnień, m.in.: nagrodę za najlepszą dramaturgię otrzymała autorka sztuki Agnieszka Jakimiak; nagrodę za najlepszą rolę kobiecą odebrała Sonia Roszczuk; Piotra Wawra nagrodzono za najlepszą rolę męską; w końcu – przyznana została nagroda dla całego zespołu aktorskiego – za „stworzenie spójnej kreacji zbiorowej, której przyświecał niezwykły dystans, humor i autoironia”. Serdecznie gratulujemy!

Znakomite koncerty w kamienicy 4 listopada w Kamienicy 12 (ul. Poznańska 12) odbył się koncert tria Rafała Gorzyckiego – bydgoskiego perkusisty, lidera i kompozytora. Jego najnowszy projekt to trio odkrywające zupełnie nowe brzmienie i styl tego artysty. Muzyka zespołu jest bardziej dostępna niż ta, z którą kojarzyliśmy dotąd twórczość Gorzyckiego – posiada walor wręcz komercyjny. Tym razem artysta zaprosił do współpracy młodego gitarzystę Marka Malinowskiego oraz Wojtka Woźniaka – basistę znanego choćby z zespołu Variété. To zupełnie nowa odsłona zainteresowań lidera i jego kompanów. Premiera albumu Playing planowana jest na zimę przełomu 2015 i 2016 roku. 27 listopada natomiast odbył się niezwykły koncert 3moonboys, promujący wydawnictwo Linia nr 8, będące efektem współpracy bydgoskiego zespołu oraz islandzkiego duetu Panos From Komodo w ramach międzynarodowego przedsięwzięcia „BRUMBA”. „Opowiada ono o życiu jako podróży tramwajem, od pętli do pętli. Jeśli kopnąć ósemkę w głowę na tyle mocno, że przewróci się na bok, wówczas trasa staje się nieskończenie długa” – enigmatycznie mówią o płycie jej autorzy. „Na historię składają się warstwy: słowna, dźwiękowa, muzyczna, dotykowa i wizualna, które stanowią nierozerwalną całość. Przenikaniu dyscyplin towarzyszy spotkanie różnych typów wrażliwości: polskiej i islandzkiej” – dodają. Autorem konceptu i części tekstowej jest Marcin Karnowski. Zebrała Emilia Walczak grudzień 2015 |

| 3

plastyka Sowa, 1995, metal

Dużo śmiechu, trochę smutku to opowieść o mamutku, 1961, ilustracja

Little Tom and Big Cat, 1976, akwarela (Shiko Sha, Tokio)

4 |

| grudzień 2015

plastyka

Wilkoń blues Niektórzy jednak idą dalej, potrafią namalować porę dnia, księżyc, żeby świecił, ptaka, żeby śpiewał, potrafią nawet namalować smutek i radość, strach i odwagę. Tylko nielicznym udaje się namalować sen, ciszę, a nawet zapach i smak owoców. To słowa samego Józefa Wilkonia zapytanego o powstawanie ilustracji. Ona jest najbardziej i najpowszechniej znaną częścią twórczości Mistrza. To ilustracja przez duże „I”, a tak naprawdę duże „Sz”, jak „Sztuka”. Nie taka, która towarzysząc słowu, zatrzaskuje nasze wyobrażenia w skrzyni oczywistości. W jego dziełach pod kreskami, barwnymi plamami jest ukryty cały świat. One otwierają nasze wewnętrzne oko. Jednak oprócz ilustracji jest także rzeźba. Niezwykła, choć wykonana z bardzo pospolitych materiałów: blachy, gwoździ, drewna, farby… Z tego powstają zwierzęta, ale też bajkowe smoki, wilkołaki, tajemnicze leśne zjawy. Jest w niej duch wspólny z ilustracją. Twórczość Wilkonia odwołuje się do intuicji dzieci i „dużych dzieci”. Bo Wilkoń dorosłych przemienia w „duże dzieci”, odnajdując w nich czasem zapomnianą, czasem przykurzoną lub poddaną zbyt wielu próbom wrażliwość. W jego rękach i wyobraźni spoczywa magiczna siła, która wydobywa z bajek, z wielkiej literatury czy otaczającej nas przestrzeni kształty, nie odbierając im swobody do metamorfoz w naszej wyobraźni. Ożywcza dla naszej fantazji daje jej możliwość przekroczenia ram kartki lub miejsca w przestrzeni. Zwyczajne rzeczy i istoty pokazane przez Wilkonia pozwalają nam bujać w obłokach, poczuć bicie psiego serca lub ciszę, a nawet zapach…

Pan Tadeusz, Przyjazd do dworu, 1963, wydanie1973

Jan Kerden Galeria Wspólna (ul. Batorego 1/3) zaprasza na wystawę rzeźb i ilustracji Józefa Wilkonia

WILKOŃ BLUES

Pawie, 2011, akwarela, tusz na papierze

(wystawa czynna od 17 grudnia do 15 stycznia 2016) grudzień 2015 |

| 5

teatr

Nowy Jork nie jest odległym światem

Z Magdą Mosiewicz (p)o spektaklu Kantor Downtown rozmawia Emilia Walczak.

Dlaczego akurat Bydgoszcz? Ponieważ w Bydgoszczy jest teatr, który interesuje się światem. I pozwala na eksperymenty formalne. Podczas przyglądania się projektowi Kantor Downtown początkowo miałam wrażenie, że manipulowanie wypowiedziami aktorów i aktorek nowojorskiego La MaMa Theatre, wyrywanie ich z kontekstu i umieszczanie w nowym, jest kpiną z nich. Czy oni zdają sobie sprawę z tego, jak ten spektakl został skonstruowany? Czy będą mieli okazję zobaczyć zapis bydgoskich pokazów? Od początku myśleliśmy o tym, żeby spektakl pokazać w Nowym Jorku. Na pewno wyślemy wszystkim rejestrację. I od początku mówiliśmy im, w czym biorą udział, oczywiście. To są bardzo świadome osoby, wiedzą, co mówią przed kamerą. I mają poczucie humoru, często bardzo złośliwe. W swoich spektaklach śmieją się z siebie i swojego środowiska. Są szczerzy w stopniu, do jakiego nie jesteśmy może przyzwyczajeni, opowiadali nam bardzo osobiste historie, chociaż nie pytaliśmy. Nie wszystko zdecydowaliśmy sie wykorzystać. Specyfika performance’u polega na tym, że aktor nie chowa się za rolą, tylko występuję w swoim imieniu, jej/jego biografia staje się tematem sztuki. Myślę, że to bardzo odważni ludzie. W żadnej mierze nie chcieliśmy kpić, natomiast chcieliśmy, żeby ta klasa była na początku rozbrykana. Tym poważniej brzmią coraz dłuższe, coraz głębsze wypowiedzi, które padają potem. Czy pomysł wprowadzenia na scenę – oprócz kreującego rolę Tadeusza Kantora Grzegorza Artmana – dodatkowo Marty Malikowskiej, cały jej późniejszy polityczny performance były zamierzone od samego początku, czy też te dywagacje na temat roli i miejsca aktora we współczesnym świecie, płacy za jego pracę pojawiły się po przeprowadzeniu serii rozmów z „emerytowanymi” awangardzistami 6 |

| grudzień 2015

z La MaMy, dla których nie ma dziś już miejsca na scenach? Od początku czuliśmy, że jest jakaś analogia do Umarłej klasy i innych spektakli Kantora, że mamy do czynienia z końcem pewnej epoki. Po nagraniu pierwszych rozmów pojawił się pomysł, żeby naszych bohaterów usadzić w ławkach w telewizorach. U Kantora były manekiny, u nas ekrany LCD. Zanim zaczęliśmy wybierać teksty, już wiedzieliśmy, że będzie też dwójka aktorów i że chcemy nawiązać do autobiograficznego performance’u, jaki uprawiała część naszych bohaterów. Wybierając i montując materiał, zostawialiśmy miejsce na interakcje.

teatr Ale koncepcja, żeby Grzegorz Artman mówił wyłącznie cytatami z Kantora, a Marta Malikowska – tylko swoimi własnymi słowami, pojawiła się na samym końcu. To jest bardzo specyficzne pomieszanie form: z ekranów mówią starzy amerykańscy artyści. Na żywo grają z nimi młodzi polscy aktorzy – w zupełnie innej konwencji. Myślę jednak, że jakieś nici się między nimi rozciągają, że wszystkich: Kantora, nowojorską awangardę i aktorów z miejskiego teatru w Bydgoszczy, łączy wyczuwalny idealizm, romantyczna prowokacja. I to Amerykanie używają słowa „romantyzm”. Jak napisała Joanna Krakowska – jedna z czworga autorów tego projektu – „postać Tadeusza Kantora (…) wpisana tu zostaje w barwną, anarchizującą, wywrotową, queerową, feministyczną tradycję artystyczną nowojorskiego Downtown”. Pośród bohaterów Kantor Downtown przemawiających do nas z ekranów są zdeklarowane lesbijki, gej, mowa tu emancypacji, wyzwoleniu seksualnym, narkotykach, także o pandemii AIDS lat 80. Czy nie boicie się, że ktoś oskarży was o szarganie naszej polskiej świętości, jaką jest postać Kantora, o mieszanie go w „takie rzeczy”? Czasy mamy przecież dziwaczne, ludzie bardzo łatwo się teraz o wszystko obrażają… Do głowy nam nie przyszło, że opowiadanie o prawie 40 latach związku dwóch kobiet – z których jedna jest wyraźnie chora, a druga się nią opiekuje – może byś jakimś szarganiem świętości. Tym bardziej że sama żyję w takim związku – wprawdzie tylko 19 lat, ale dość, żeby nie widzieć w tym cienia prowokacji. Nasi bohaterowie to starsi ludzie, opowiadają dość trzeźwo o skutkach ubocznych narkotyków. Ale tak, zależało nam, żeby pokazać cały kontekst, w którym odbywały się pokazy Kantora. Wydawałoby się, że to zupełnie inna scena, a jednak nie było problemów z komunikacją, i to jest fenomenalne. Ich interpretacje są ciekawe przez to, że nie czytali tych spektakli przez pryzmat historii Polski, tylko widzieli aktualną wszędzie opowieść o ludziach pozbawionych wpływu, głosu, miotanych jak marionetki. Co było największym wyzwaniem przedsięwzięcia: jego rozmach – mam na myśli podróż do Nowego Jorku, ową masę rozmów z performerami lat 70. i 80., montaż, całe

przygotowanie tego materiału – czy też może zapanowanie nad kapryśną techniką podczas pokazu? Tuż przed piątkową (13.11) premierą mówiłaś mi, że obawiasz się, iż multimedialnie coś może nie zadziałać tak, jak byście chcieli… Nowy Jork nie jest już tak bardzo odległym światem. Część osób znaliśmy wcześniej. Razem z Joanną Krakowską organizowałyśmy retrospektywę filmów Jill Godmilow w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Joanna (razem z Martą Keil z TPB) zorganizowała też występy Penny Arcade i Citizen Reno na festiwalu Konfrontacje w Lublinie. Dwa lata wcześniej filmowałam już Toma Walkera do spektaklu Komuny//Warszawa. To był remiks legendarnego przedstawienia The Living Theatre Paradise Now. Warszawski spektakl pokazywany jest właśnie w Nowym Jorku, w La MaMa Culture Hub, przedtem objechał pół Europy. Owszem, nasi bohaterowie żyją w centrum świata, a my trochę na prowincji, ale tylko trochę. To już nie jest przepaść. Czytamy te same książki, oglądamy te same filmy, wystawy. Wyjazd nie był więc wyzwaniem. Do selekcji i odrzucania z żalem dużej części materiału filmowego też jestem przyzwyczajona. Ale projekcja na dziewięć ekranów i koordynacja z aktorami to było coś, co wszyscy robiliśmy pierwszy raz, wykorzystując nowy dla wszystkich program. Na szczęście Teatr Polski ma świetną ekipę techniczną. Na koniec coś z zupełnie innej beczki: pytanie z gatunku, być może, prowokacyjnych… Co sądzisz o obsadzeniu Borysa Szyca w roli Tadeusza Kantora w filmie Jana Hryniaka? Borys Szyc był doskonały w Wojnie polsko-ruskiej – tyle mogę powiedzieć na pewno. Jak zagra teraz, nikt nie wie. Produkcja filmu przypomina trochę operację wojskową, dużo ludzi i sprzętu, wszystko kosztuje majątek i czas goni. W takich warunkach obsadza się aktorów, którzy są jakoś podobni do postaci, żeby szybko osiągnęli pożądany efekt. Słowo „szybko” bywa naprawdę kluczowe. Mam nadzieję, że reżyser i aktor będą mieli dużo prób przed planem i zbudują tę rolę. Wierzę w aktorstwo. Wierzę, że można zagrać kogoś, kim się ani trochę nie jest. Przy okazji dodam, że Marta Malikowska z Kantor Downtown gra w tym filmie aktorkę Kantora. I w lutym jedzie na zdjęcia do Nowego Jorku, do La MaMy. Następny wywiad z Martą! grudzień 2015 |

| 7

Kantor w śródmieściu Być może najwięcej wątpliwości będzie w tym przypadku budziło określenie: spektakl. Zupełnie niesłusznie; i to nie tylko dlatego, że ostatecznie to jakiekolwiek przyporządkowanie w tej specyficznej teatralnej taksonomii najczęściej okazuje się co najmniej drugorzędne. Ale także dlatego, że nie widzę powodów, by tego akurat określenia (spektakl!) tu kunktatorsko (przede wszystkim gdyby go mieli nie używać sami twórcy, rzecz jasna, ale nie tylko: byłby to również gest krytyczny bardzo znaczący) unikać, wstydzić się go, celowo z niego rezygnować. Kantor Downtown jest spektaklem i nie ma powodów, by w tych kategoriach go nie traktować. Jest, to prawda, spektaklem dość oryginalnym, ale jego osobliwość w żadnym razie nie stanowi przeszkody. Powodem tych wszystkich ewentualnych zastrzeżeń (które wyrażane mogą być – i są, były, słyszałem je – ciągiem synonimów: spektakl-performance, spektakl-instalacja, projekt) jest widoczna na pierwszy rzut oka organizacja sceny: na starych (dokładnie: stylizowanych na stare, groteskowo olbrzymich) szkolnych ławkach (tak, właśnie te stare, z dziurą na – to 8 |

| grudzień 2015

Michał Tabaczyński

zapomniane, archaiczne słowo – kałamarz, z tym wyżłobieniem na – to słowo kojarzone już tylko z ornitologią – pióro) stoi dziewięć telewizorów. Którym towarzyszy dwoje aktorów. Właśnie tak. To, co wyświetlają telewizory, jest – oczywiście – kluczowe. Można powiedzieć, że przecież nie są to żadne „telewizory”, tylko pełnoprawni aktorzy, którzy odgrywają swoje role specjalnie na potrzeby tego spektaklu. Na ekranach bowiem widzimy razem kilkanaście postaci nowojorskiej awangardy teatralnej (w istocie: ariergardy tamtej awangardy teatralnej zmiany rozpoczętej trzydzieści, czterdzieści lat temu – czas wszystko tu gmatwa), które odgrywają zadane im role. Bo że są to role, nie mam wątpliwości. Jakie konkretnie? Jest ich pewnie wiele i na dodatek ewoluują, ale z tych najważniejszych trzeba by wymienić: świadka, nosicielki pamięci, wiecznego buntownika, krytyczki współczesności (jakby to powiedzieć – każdej współczesności, o ile to zrozumiałe), personifikacji losu człowieka sztuki – tego śmieszno-tragicznego losu, losu-pułapki, losu-przekleństwa. Są te postaci pełno-

teatr prawnymi aktorami tego spektaklu (w większości to przecież aktorzy, aktorzy-reżyserzy), a forma przekazu jest tu okolicznością niemal nieznaczącą. Wszystko to sprawia, że jest to w istocie spektakl nawet nie na dwoje aktorów i dziewięć telewizorów, ale po prostu na czternaścioro aktorów, z czego dwanaścioro – z powodów czysto praktycznych (zarówno najbardziej oczywista odległość, jak i – mniej nieco oczywista – bariera językowa, jako że taka forma pozwala łatwo ją zniwelować dzięki polskim napisom) – najłatwiej przedstawić, przenieść, zaprezentować w ten właśnie sposób. Tym bardziej że przecież tak ten spektakl został w warstwie medialnej zaprojektowany, że zarówno między tymi aktorami z Nowego Jorku, jak i między aktorami z Nowego Jorku oraz bydgoską dwójką występują interakcje wcale nierzadkie ani nieprzypadkowe. Kantor Downtown najmniej wydaje mi się spektaklem o Kantorze. Nie jest to wcale jego wadą. Jest za to spektaklem o teatrze – nie tylko o teatrze Kantora, nie o tym off-off-broadwayowym, którego twórców oglądamy, nawet nie o teatrze dzisiejszym, ale o istocie czy też naturze teatru jako takiego, a może najdokładniej: historycznie rozumianych warunków jego społecznego funkcjonowa-

nia (czyli i tak: o najgłębszej istocie teatru). Rozumiem dobrze ryzyko takiego zdania, rozumiem jego łatwiznę – ryzykowną do granic możliwości. Tu nie boję się ryzyka łatwizny; Kantor jest spektaklem autotematycznym i poświęcenie samej postaci Kantora dla tego autotematyzmu jest znaczące, jest bowiem także refleksją o trwaniu dzieła teatralnego w czasie, refleksją na temat tego, co z teatru – tak, właśnie tak, tej sztuki ulotnej, najbardziej ulotnej ze sztuk – zostaje. A zostaje – upraszczając całą rzecz – to, co najważniejsze: zostaje widz (nawet jeśli jest także twórcą teatru) i jego wrażenia, interpretacje, inspiracje, które przenosi na życie – swoje i wspólnoty, w której żyje (tym skuteczniej, jeśli jest twórcą teatru). To, co usprawiedliwia te terminologiczne wahania, od których zacząłem, to ten performatywny element spektaklu. Marta Malikowska pojawia się jako Marta Malikowska (zaspałem trochę i nie od razu zrozumiałem, czemu służył ten na scenie przeprowadzony demakijaż, to – wprost – zdjęcie, zmycie maski), by nam opowiedzieć swoje doświadczenie istoty teatru. Albo jego istotności (i przez to: istotności jej pracy). Właściwie chyba: nieistotności. Nieistotności, której źródła ujawnili już nowojorczycy z ekranów telewizorów ustawionych w szkolnych ławkach (tak, jeszcze albo i ledwo żywa jest ta klasa). A jest to nieistotność oparta na kryteriach ekonomicznych. Co mówi aktor (albo każdy inny twórca, a nawet każdy widz), który musi udźwignąć ten element ekonomicznej degradacji, który w dzisiejszej sytuacji społecznej odbiera głosowi jakąkolwiek doniosłość, legitymizację, prawomocność? Co musi odczuć – jak się to mówi – na własnej skórze (na której dosłownie wypisuje wartość swojej pensji w nowych polskich złotych)? Marta Malikowska – nie tylko dzięki temu performatywnemu elementowi – jest w tym spektaklu doskonała (za to Grzegorz Artman – jako Kantor, nie-Kantor – po raz pierwszy na bydgoskiej scenie rozczarowuje, nie ma zresztą zbyt wiele do zagrania). Wygrywa subtelności, pędzi przez całe spektrum uczuć, od gniewnego buntu do gorzkiego żalu, jest zabawna i wzruszająca jako figura losu, z którą muszą się utożsamić wszyscy, których rozgorycza fakt, że ich głos jest tym bardziej niesłyszalny, tym bardziej zagłuszany, im głośniej próbuje się krzyczeć. Co jest rozpoznaniem tragicznym, to fakt, że cichego głosu też nie słychać. W tym centrum miasta, jeśli tak byśmy to „downtown” sobie przełożyli – proszę wybaczyć nieco zbyt tani kalambur – inny zupełnie liczy się kantor (nie, nie ten świątynny). grudzień 2015 |

| 9

fotografia

Mam świadomość Z Markiem Noniewiczem rozmawia Monika Grabarek

Jak twoje fotografie trafiły właśnie na ten konkurs w Moskwie? Mam listę osób, z którymi współpracuję, a ta współpraca wynika z przeglądów portfolio w Bratysławie, w Łodzi. Tam poznałem kuratorkę z Moskwy, Irinę Chmyrevą, i od niej wyszła informacja o międzynarodowym konkursie fotograficznym w Moskwie. Postanowiłem aplikować z serią zdjęć Naked City Memory of Robert Wiene. Opowiedz, proszę, o tych zdjęciach i o technice, w jakiej są wykonane. Wszystko zaczyna się od pomysłu. Prowadząc warsztaty, podkreślam wielokrotnie, że sama fotografia otworkowa jest tylko rodzajem narzędzia. Ludzi często wabi lep dziwności, że zdjęcia same wychodzą z puszki. Na początku jest to na pewno fascynujące, ale potem już trzeba mieć na to wszystko pomysł, musi być koncept. Tutaj tym pomysłem było to, że tę rzeczywistość można sobie wykreować od samego początku prostymi środkami. Nożyczki, papier, wycięte proste formy, odpowiednio oświetlone światłem. Tak powstał mikroświat fotografii otworkowej stworzony od podstaw. 10 |

| grudzień 2015

Naked City Memory of Robert Wiene to seria fotografii, które opowiadają pewną historię… Wglądają jak kadry z animacji poklatkowej… Ten projekt powstał już jakiś czas temu, najwyraźniej czekał na ten konkurs. W momencie, kiedy go zrealizowałem, pojawiły się takie opinie, że to mógłby być pomysł na film animowany, że to wygląda jak kadry z filmu animowanego. Pewnie tak jest. Zajmuję się fotografią i mam świadomość jej dialogu z filmem. Realizując ten projekt, myślałem o lekkiej historii z filmem w tle, która zostałaby opowiedziana za pomocą zdjęć. To mój ukłon w stronę Gabinetu doktora Caligari – dzieła, które zapoczątkowało nurt ekspresjonizmu w kinie niemieckim. Nagroda, którą zdobyłeś, to nagroda w konkretnej kategorii… Tak, to była kategoria Fine Art, zajmująca się różnego rodzaju sztuką, fotografią artystyczną czy fotografią odwołującą się w jakiś sposób do sztuki. Świat wykreowany w moim projekcie Naked City zmieścił się właśnie w tej kategorii.

fotografia

dialogu fotografii z filmem A jakie przełożenie na życie artystyczne mają nagrody w konkursach? Przede wszystkim to fajne doładowanie baterii. Komunikat, że to, co się robi, jest dostrzegane, że ma sens. Do tego na pewno pojawiają się możliwości uczestnictwa w nowych projektach, szansa na nowe wystawy, spotkania z nowymi twórczymi wyzwaniami. Wróćmy do twoich ulubionych technik fotografii. Dlaczego właśnie techniki dawne i fotografia otworkowa? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musiałbym wrócić do swojego rodowodu. Zanim na mojej drodze pojawiła się fotografia, studiowałem biologię. W przyrodzie jest dużo światła i to się wszystko samo tak fascynująco przenika. Do tego doszła ogromna ciekawość procesów zachodzących. Fotografia pozwala odpowiedzieć na pytania o mój związek z naturą, o moje osobiste relacje ze światem przyrody i nieustanny zachwyt nad nim. Kiedyś mnie przerażało, że te zdjęcia nie będą trwałe, że coś się z nimi zadzieje, a teraz już wiem, że to integralna część procesu, że to coś żywego, swego rodzaju licentia poetica.

Fotografia otworkowa obarczona jest dużą dozą przypadku, jest kapryśna, nieprzewidywalna i na tym polega jej magia. Poza tym jest wymagająca, ale pozwala się zatrzymać, złapać oddech w tym rozpędzonym świecie, bo nie lubi pośpiechu.

Marek Noniewicz to bydgoski artysta fotograf, laureat prestiżowego międzynarodowego konkursu fotografii w Moskwie – Moscow International Photo Awards. Za projekt Naked City Memory of Robert Wiene zdobył III nagrodę. Właśnie uruchamia pracownię fotografii, w tym technik dawnych, w Kamienicy 12. grudzień 2015 |

| 11

malarstwo Hanna Strychalska

Odczytywanie przypowieści

Cztery pory przemijania: jesień, 1996, olej na płótnie, 80×100 cm. Fot. archiwum autora

Marek Szary zajmuje się malarstwem sztalugowym i ściennym, także ilustracją książkową i projektami witraży. Jest profesorem na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie pracuje w Zakładzie Rysunku, w Instytucie Artystycznym. 13 sierpnia 2015 roku w Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego zaprezentował wystawę Rozważania o trwaniu. Artysta twórczo czerpie z tradycji malarstwa polskiego i europejskiego, którą docenia tak pod względem treści, jak i formy. Malarz wyraźnie to komunikuje odbiorcy swoich obrazów. Prace olejne, malowane na płótnie lub desce, często układa w cykle tematyczne. Połączone są tematem, kompozycją, kolorystyką czy też charakterystycznym motywem. Zwracają uwagę dopracowaną formą oraz zróżnicowaniem materii. Są przykładem współczesnego realizmu, nasyconego symboliką. Jest ona w pełni czytelna, budując wrażenie aktywnego, dwustronnego dialogu między teraźniejszością a przeszłością. Patrząc na te wyobrażenia, rozpoznajemy sugestie dotyczące historii, również najnowszej. Mając obecną świadomość miejsca i czasu, równocześnie zagłębiamy się w atmosferę Młodej Polski, gdzie romantyczne idee nadal wyrażane są za pośrednictwem stylistyki modernizmu. Postimpresjonizm przenika się z ekspresjonizmem oraz ze światem nowej symboliki, stworzonej przez malarza. Motywy przypominające wielką historię i ważne wydarzenia z niedawnej przeszłości uzupełniają się wzajemnie, połączone przez jednorodną formę plastyczną. W tym 12 |

| grudzień 2015

Cztery pory przemijania: zima, 1995, olej na płótnie, 70×100 cm. Fot. archiwum autora

obszarze inspiracji odnajdujemy rozważania o ludzkim losie, wplecione w melancholijną ludowość, będące echem obrazów Jacka Malczewskiego, Włodzimierza Tetmajera czy Vlastimila Hofmana (Autoportret podwójny z Hektorem, 2008). Dostrzegamy też secesyjną dekoracyjność, przypominającą obrazy i witraże Józefa Mehoffera (Cztery pory przemijania: wiosna, 1996). Dzieci, żołnierze, chłopcy i dziewczęta – wszyscy są nieobecni lub uśpieni. Spokojni i uśmiechnięci, oniemiali w zapatrzeniu. Wewnętrznie lewitują nad niewidzialną granicą, której wspólnie strzegą – nie wyobrażeni, ale oddziaływający – Hypnos i Tanatos. Bohaterowie refleksji o przemijaniu, widziani w polskich realiach i krajobrazie, są zmęczeni. Beztroską, dziecinną zabawą, dostojnym mazurem czy kończącym wesele chodzonym. A może ostatnią przegraną bitwą? To już nie ma znaczenia. Wszyscy tak samo wydają się odsunięci w niepamięć. Nie tylko żołnierze w mundurach z 1939 roku, które przywodzą na myśl zniszczone szynele styczniowych powstańców, rzędami podążających na syberyjskie zesłanie, aby tam zasiąść przy wigilijnym stole z samowarem (Cztery pory przemijania: jesień, 1996). Wokół cisza, błoto i mgła. Ciemny fiolet późnego jesiennego zmierzchu. Stłumione światło ujawnia w mroku twarze żołnierzy i mogiły ich towarzyszy. Jakże charakterystyczna cecha polskiego pejzażu, bo u nas przecież wolność krzyżami się mierzy1. Fragment tekstu pieśni Czerwone maki na Monte Cassino (1944), muzyka: Alfred Schütz, tekst: Feliks Konarski. 1

malarstwo Fiolet, w odcieniu pogrzebowego ornatu, bliski jest jasnej, świeżej czerwieni, którą odnajdujemy wzrokiem na innym obrazie, jak krew na śniegu w grudniu 1981 roku. Jak monumentalną, biało-czerwoną flagę, która wpisana jest w tło różnych zdarzeń. Oto jeszcze jeden polski pejzaż (Cztery pory przemijania: zima, 1995). W malarstwie Marka Szarego pobrzmiewa hiszpański XVII-wieczny naturalizm. Obrazy stworzone w tym nurcie inspiracji wyróżniają się kontrastem światła i cienia. Także konsekwentną tonacją szarości, która zestawiona jest z wyrazistymi płaszczyznami bieli, symbolizującej światło. Skondensowana biel wzmacnia wrażenie głębi ciemnych tonów czerwieni i zieleni. Wszystko w tych przedstawieniach zmierza do kontemplacji postaci nagiego, samotnego i cierpiącego człowieka. Począwszy od pozornej nonszalancji antycznego kontrapostu, poprzez hieratyczną pozę bizantyjskich świętych, aż po wstrząsającą całym ciałem ekspresję znaną z witraży Stanisława Wyspiańskiego (Ecce homo, 2004), podążamy za upływającym czasem, utwierdzając się w przekonaniu o niezmienności przeznaczenia. Pragniemy żywić nadzieję na jeszcze inne życie (Tryptyk: De profundis, 1998). Być jak Ten, który zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli (1 Kor. 15, 20). Wśród postaci wykreowanych przez artystę znajdujemy bohaterów wyjątkowych. Są karykaturalnie śmieszni, bezbronni, udręczeni cieleśnie i wewnętrznie, co budzi nasze współczucie. Przypominają przybyszów z obrazów Witolda Wojtkiewicza (Tryptyk: De profundis, 1998). Swoistym dopełnieniem jest, intensywny kolorystycznie, cykl wizerunków dojrzewających chłopców, którzy uosabiają stany i rozwój ludzkiej psyche (Tryptyk: Animus, 1998). Najpierw rozpoznaje ona swoją odrębność wobec ciała, które symbolizuje biała szata. Obleczona w ciało, przeżywa utratę niewinności oraz dotyka istoty grzechu. Popada w rozpacz, z której zostaje wybawiona. Idąc za tematycznym wątkiem duszy, trafiamy do nowocześnie przestronnych, jasnych i prawie pustych pokoi. Są komfortowe i ascetyczne. Ich czystej kompozycji, złożonej z płaszczyzn, brył i akcentów kolorystycznych, nie zakłóca obecność człowieka. A jeśli już tu jest, to staje się on niezbywalnym elementem doskonale przemyślanej całości. I znaczy niepomiernie więcej niż elegancka kanapa czy duże okiennice. Skupia naszą szczególną uwagę (Zwiastowanie, 1999). Luksus dużej przestrzeni, łagodne, jednostajne światło, a tak-

Tryptyk: De profundis, 1998, olej na płótnie, 140×100 cm. Fot. archiwum autora

Zwiastowanie, 1999, olej na płótnie, 100×135 cm. Fot. archiwum autora

że chłodny porządek, panujące w tych pokojach skłaniają widza do zadania pytania o ich realność. Czym więc są te wnętrza? Zauważamy, że malarz, na podobieństwo holenderskich mistrzów, eksponuje w nich jeden element. I tak rozpoczyna się w rzeczywistości obrazu niezwykła przypowieść. Traktuje o skromnych początkach życia, zwiastowaniu wiary, powolnym, cichym przenikaniu w śmierć i oknach szeroko otwartych na nieskończoność. grudzień 2015 |

| 13

spacer

Natalia Nazaruk

Dyskretny urok Łęgnowa W Bydgoszczy wiele jest zakątków – nawet całych dzielnic – nieodkrytych, zapomnianych, niedocenianych, a nawet marginalizowanych. Nie pojawiają się w dyskusji o największych walorach miasta, nie zaprowadza się do nich turystów, nie zabiera ukochanych na romantyczne spacery. Jakby tego było mało, wielu bydgoszczan nie potrafi niektórych z tych miejsc nawet wskazać na mapie miasta! Położone na wschodnim skraju Bydgoszczy, skromne pod względem liczby mieszkańców, ale imponujące wielkością geograficzną Łęgnowo to jedna z tych peryferyjnych dzielnic, które zdecydowanie zasługują na więcej uwagi, niż zwykle dostają. A jest to dzielnica o bardzo ciekawej historii, zaskakująca architekturą i porywająca położeniem, a co za tym idzie – zdecydowanie warta odwiedzenia. Pierwsze wzmianki o wsi Lung pojawiły się już w 1280 roku. Historycy twierdzą także, że okolice te wspominane były już przez Galla Anonima w 1113 roku. Później wieś nazywana także była Łęg, Łęga, a w czasie zaboru pruskiego – Langenau. Na początku XVII wieku we wsi osadzono Holendrów, stąd też w pobliskim Otorowie znaleźć wciąż można pozostałości kultury olęderskiej, między innymi okazałą chatę zbudowaną w stylu pomenonickim z 1768 roku. Chata ta wpisana jest do rejestru zabytków i pod wieloma względami przypomina słynną chatę menonicką z Chrystkowa. Do Bydgoszczy wieś Łęgnowo została do14 |

| grudzień 2015

łączona w dwóch etapach – najpierw w 1954 roku część zwana Górnym Tarasem, zaś tak zwany Dolny Taras dopiero w 1977 roku. Powstanie współczesnego Łęgnowa – takiego, jakie możemy podziwiać obecnie – nierozerwalnie związane jest z decyzją Niemców, by w 1939 roku wybudować tu – na peryferiach miasta, w gęstym lesie zapewniającym świetne możliwości kamuflażu – zakład zbrojeniowy DAG Fabrik. Dla setek jeńców wojennych oraz pracowników przymusowych zbudowano około 100 baraków w pobliżu zakładu, natomiast dla kadry kierowniczej w 1940 roku postawiono kompleks domów, które dziś tworzą najpiękniejszą i najważniejszą część dzielnicy. Murowane, solidne domy, bez szczególnych zdobień, ale zachwycające swoją symetrią i typowo niemiecką precyzją wykonania, dumnie prezentują się pośród gęsto posadzonych wokół drzew. Współcześnie na zwykłe mieszkania przerobione zostały nie tylko poniemieckie domy, ale także baraki, w których mieszkali pracownicy przymusowi, czy budynki użyteczności publicznej, jak dawny żłobek i przychodnia. Niestety, wiele z tych budynków nie spełnia współczesnych wymagań wygodnego mieszkania. Pomieszczenia nie tylko są często bardzo ciasne i ciemne, ale część mieszkańców nadal nie ma dostępu do ciepłej wody. Ponadto wiele z budynków wymaga szybkich działań konserwatorskich lub remontowych.

spacer

Fotografie: Natalia Nazaruk

Dość niezwykłym jest fakt, że do tak niewielkiego osiedla jak Łęgnowo dociera tramwaj. A jednak – dla mieszkańców jest to najważniejszy środek transportu do centrum miasta. Linia do Łęgnowa została oddana do użytku w roku 1953, jako część dużej inwestycji tramwajowej zwanej linią tramwajową „Brda”. Pomimo trudnych warunków terenowych, spowodowanych przede wszystkim znacznymi różnicami wysokości pomiędzy poszczególnymi odcinkami, prace nad linią „Brda” ukończono w ciągu zaledwie dziewięciu miesięcy. Obecnie do Łęgnowa kursuje tramwaj nr 6, zaś jego trasa jest najdłuższą linią tramwajową w Bydgoszczy – w każdym razie, zanim zostanie oddana do użytku w styczniu 2016 roku linia tramwajowa do Fordonu. Majestatycznie podjeżdżający pod strome wzgórze pomiędzy Stomilem a Łęgnowem tramwaj często fotografowany jest przez bydgoskich miłośników komunikacji miejskiej. Wiedzą oni, że linia tramwajowa do Łęgnowa, ze względu na trudne warunki terenowe oraz duże odcinki trasy niesąsiadujące z żadnymi zabudowaniami, jest jedną z najbardziej oryginalnych w Polsce. Na skraju Łęgnowa znajduje się także zdecydowanie wart zobaczenia Jaz Czersko Polskie, budowla hydrotechniczna mająca duże znaczenie dla podpiętrzania Brdy u jej ujścia do Wisły. Jest to najstarszy w Polsce jaz typu walcowego, ponadto wciąż utrzymany w stanie sprawności technicznej,

dzięki czemu jest to zabytek unikatowy na skalę kraju, a nawet Europy. Jaz powstał w latach 1904–1905, od 1997 roku funkcjonuje przy nim druga elektrownia wodna, natomiast gruntowny remont przywracający budowli pełnię zdolności eksploatacyjnych jaz przeszedł w roku 2005. Niezależnie od swoich funkcji oraz wartości historycznej, Jaz Czersko Polskie jest po prostu obiektem bardzo malowniczo usytuowanym oraz współtworzącym niesamowity krajobraz. Przy słonecznej pogodzie jego murowana konstrukcja fantastycznie komponuje się z błękitem nieba i wody, zaś otaczające budowlę drzewa nadają temu pocztówkowemu widokowi niezwykły urok. Aż chce się wyciągnąć aparat i uwiecznić na zdjęciach ten fotogeniczny budynek! Na spacer po Łęgnowie i okolicy warto wybrać się o każdej porze roku, jednak ja najbardziej lubię wizyty tam jesienią. Terenów spacerowych tutaj nie brakuje, a gęsty las z setkami wydeptanych ścieżek znajduje się dosłownie kilkanaście metrów od poniemieckich zabudowań. Fakt, że dzielnica jest odległa od centrum miasta i zamieszkuje ją niespełna 3000 mieszkańców, jest niekorzystny dla jej rozwoju, ale jednocześnie sprawia, że jest to świetne miejsce do rodzinnego, spokojnego odkrywania. Być może Łęgnowo powinno czerpać ze swojej ciekawej historii oraz przepięknego położenia, aby ściągnąć na siebie uwagę, na którą ta dzielnica niewątpliwie zasługuje. grudzień 2015 |

| 15

zugzwang (33)

siwiec Wspominając Bydgoszcz Tadeusz Nowakowski to jeden z tych pisarzy, którzy całe życie składali hołd swojemu miastu. Warto o tym mówić w czasach, gdy wielu bydgoszczan opuszcza miasto i „bydgoskość” szybko z nich ulatuje, tak jakby była tylko i wyłącznie jakimś uciążliwym snem. Proszę, oto jeden z przykładów. 1 stycznia 1969 roku na antenie Radia Wolna Europa wspominał Bydgoszcz z pierwszych dni wojny. To oczywiście opis wyjątkowo smutny, wręcz tragiczny, będący prawdopodobnie oparty na relacjach świadków tamtych wydarzeń, dość patetyczny, ale myślę, że dla słuchaczy całkiem interesujący. Głównym obserwatorem tamtych wydarzeń jest kobieta, Małgorzata, która czeka na egzekucję swego męża, Jana. Udało jej się ukryć w nieistniejącym już kościele pojezuickim. Na bydgoski rynek co rusz przybywają nowi zakładnicy. Woźny Maciaszek ze starostwa, piekarz Musiał z synem, fryzjer, restaurator, ksiądz, kolejarz i inni. To oczywiście ci, którzy wedle niemieckich władz okupacyjnych prześladowali miejscową ludność cywilną. Zresztą, niektórzy niemieccy cywile przypatrują się egzekucjom, palą wraz z żołnierzami papierosy i, jak powie autor, „wydają się ukontentowani” takim obrotem sprawy. Atmosfera strachu narasta. Na rogu Batorego spotykamy bosego, dygocącego z zimna prezydenta miasta Leona Barciszewskiego. Rozlepia klepsydry na słupach ogłoszeniowych. Zawiadomienia o śmierci i zaproszenia na pogrzeb – jak powie autor. Nogi ma spętane kajdanami; przed nim stoi wiadro kleju, pod pachą trzyma rulon afiszów. Przychodzą kolejne ofiary niemieckiej zemsty. Restaurator Filipiak i rzeźnik Grześkowiak. Restaurator idzie w meloniku, a rzeźnik wlecze się w kalesonach, co wzbudza salwy śmiechu wśród Niemców. Ponoć już dwa dni ich tak prowadzają po mieście, żeby zaprezentować i ośmieszyć polskich morderców. Skojarzenia z prozą Kazimierza Kummera nasuwają się same. Obserwatorka Małgorzata również wybiegła z domu w pantoflach i z papilotami we włosach, tyle że jej nikt nie widzi, 16 |

| grudzień 2015

a Grześkowiak już przygotowywany jest na śmierć. Spokój zachowuje jedynie niemiecki oficer, mistrz ceremonii. Wcześniej oglądał swoje wypielęgnowane paznokcie, a teraz nakręca zegarek. Czas płynie nieubłaganie, ale dla niego nie ma to żadnego znaczenia. Najważniejsze słowa w jego języku to „porządek” i „powinność”. Przekładając je na polski, oznaczają cierpienie i śmierć. Jest chyba też jedno ważne słowo, które w tamtym czasie nabrało specyficznego znaczenia; chodzi oczywiście o „upokorzenie”. Nie wystarczy wroga pokonać, a nawet zabić. Trzeba go jeszcze sprowadzić do parteru, obśmiać, obedrzeć z godności i psychicznie udręczyć. Śmierć ma być przestrogą dla innych nieszczęśników, żeby raz na zawsze poznali swoje miejsce w szeregu. Całe szczęście, ale Jana wciąż nie ma na rynku, wzdycha kobieta. Gołębie przeleciały. Słoneczne promienie prześwietlały im skrzydła. W pewnym momencie Małgorzata stwierdza, że wcisnęły się w róg okiennej niszy. One również nie mogą znieść tej niecodziennej sytuacji, pewnie boją się wystrzałów. Kościół daje poczucie bezpieczeństwa, złudne – bo przecież i w kościele można zostać aresztowanym i zaprowadzonym przed pluton egzekucyjny – ale jednak daje. Martyrologia mieszkańców wpisuje się w historię miasta, no i oczywiście w taki sposób kształtuje się tożsamość. Polskość nie wzięła się wszakże znikąd, wzięła się z poświęceń, ale też z relacji, jakie łączyły nas z innymi narodami, w tym z Niemcami. Człowiek co prawda nie wie do końca, dokąd zmierza, często nie wie również nawet, gdzie jest, ale powinien wiedzieć, skąd przybył. Jeśli nie zbada swojej przeszłości, może być mu w życiu trudno; tam przecież zakodowana jest przyszłość. Myślę, że podobnie jest z pamięcią zbiorową. Bez oceny przeszłości trudno o jakąś wizję. A Tadeusz Nowakowski tę wizję miał. Pod koniec życia przeniósł się do Bydgoszczy i tu właśnie zmarł, a wszystko, co zrobił wcześniej, wpisuje się w tę właśnie logikę, logikę ojczyzny lokalnej, której warto pozostać wiernym nawet w Londynie czy w Monachium. Bartłomiej Siwiec

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (138) Pora na nestora Znana ze swego sentymentu do tradycyjnych wartości i zasłużonych osobistości Elżbieta Kantorek kontynuuje w swojej Galerii nieformalny cykl „Pora na nestora”. Po ekspozycji optymistycznych prac Stanisława Lejkowskiego swoje nastrojowe akwarele przedstawił Miłosz Matwijewicz. W kolejce do następnych wystaw z okrągłą rocznicą w tle ustawiła się ponoć spora grupa. Nie ma w niej oczywiście żadnej kobiety. Cóż, panie są zawsze młode. Rozanielone Szwederowo Powszechnie wiadomo, że za Szwederowem wlecze się nie od dziś zła sława dzielnicy, „gdzie diabeł mówi dobranoc”. Może właśnie dlatego znany z przekory i artystycznej odwagi reżyser, plastyk i poeta Zbigniew Wróbel właśnie tam, na ul. Konopnej, powołał do życia „Galerię pod Aniołem”. Co więcej, ostatnio wyprowadził swoje niebiańskie (i nie tylko) istoty i klimaty na świeże powietrze. Wielu szwederowiaków przystawało i okiem rzucało, niektórzy chwytali się za… portfel, bo ceny w anielskiej galerii nie były wcale niebotyczne. Komunikat specjalny Kto chciałby dociec, jaka jest różnica między flamą a lampucerą, rojbrem a lontrusem, karbonadą a knobloszką, niech uszparuje sobie ździebko laby i zamiast lofrować po mieście – niech usiądzie na ryczce i poplondruje w najnowszej książce Andrzeja Dyszaka pt. „Gwara miejska bydgoszczan”. Dziadek na receptę Nie dr Tomasz Latos, ale red. Katarzyna Bogucka rozpoczęła reformę naszej służby zdrowia, postulując na łamach „Expressu…”, by osobom z objawami depresji i degrengolady zapisywać na receptę… „Dziad-

ka do orzechów”. Ten podawany w formie dousznej i naocznej, pełen ożywczej energii specyfik baletowy wyciągnie, zdaniem p. Katarzyny, każdego z psychicznego dołka. Może i tak. Niemniej ci, którzy głosowali na PO, powinni zaaplikować sobie co najmniej… dwa spektakle. Z ostatniej chwili Po zwycięstwie PiS-u kilku bydgoskich rzeźbiarzy zaczęło już szkicować monumentalne ujęcia sylwetki Lecha Kaczyńskiego – z profilu, en face i na wszelki wypadek. Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (grudzień 1990) – Na „Scenie Nocnej” Teatru Polskiego pojawiła się „Konopielka” E. Redlińskiego w adaptacji Leszka Polessy i opracowaniu muzycznym Andrzeja Lewińskiego. – Do „Zaczarowanego świata operetki” – imprezy firmowanej przez bydgoską operę – zapraszali m.in. K. Matuszak-Gołda, U. Walaszczyk-Nogaj, H. Herdzin i P. Trella. – W salonach BWA oglądać było można malarstwo Janusza Bałdygi, rzeźby Michała Kubiaka, a także prace uczestników pleneru malarskiego „Funka 90”. – W kierowanym przez Dorotę Kempkę Pałacu Młodzieży odbyła się „Biesiada historyczna” z okazji 70-lecia sceny polskiej w Bydgoszczy. – Jadwiga Witkowska nader ostro skrytykowała „Galę baletową” firmowaną przez nowego dyrektora „Opery Nova” Andrzeja Jurkiewicza, w której to gali (z przyczyn kadrowych) chórzyści wspierali tancerzy, a tancerze chórzystów.

grudzień 2015 |

| 17

bookcrossing

Fotografie z archiwum autorki

Jolanta Niwińska

Z książką w plecaku Podróże odgrywają szczególną rolę w moim życiu. Są trochę jak książki – ukazują światy, budzą emocje. Tę fascynującą formę urzeczywistniania marzeń scalam z realizacją swojej misji. Planując podróż, muszę pogodzić wyprawę i uroki zwiedzania z pasją, która towarzyszy mi od lat, popularyzowaniem książki i czytelnictwa. Całą sobą wierzę, że tomy winny wędrować, by w świetle swej ponadczasowości edukować, budować systemy wartości, uwrażliwiać. W głębokim przekonaniu, że książka potrzebuje każdej zaczytanej pary oczu, nawet tej z krańca globu, wyruszyłam, tym razem, do… Indonezji, kraju „odwróconej polskiej flagi”.

BAHASA INDONESIA Jawa, Bali, Rinca, Komodo, Flores Jak ustalić trasę wędrówki? Trudna decyzja. Oczywiście z pomocą przyszły książki. To one jeszcze niedawno rozto18 |

| grudzień 2015

czyły przede mną niepokojące piękno wulkanów z Jawy: Bromo, Semeru, Kawah Ijen, czy kompleksów świątyń w Prambanan i Borobudur, zaciekawiły kulturą hinduską wyspy Bali, ukazały warany – żywe pomosty do prehistorii – królujące na Komodo i Rinca, oczarowały zniewalająco pięknymi skarbami rafy koralowej katolickiej Flores i Małych Wysp Sundajskich. Poszłam więc tropem słowa pisanego, które zawsze było dla mnie drogowskazem. Labuan Bajo, wyspa Flores Mój bibliotekarski plecak zapełniła literatura dla dzieci, młodzieży w wersji dwujęzycznej, polsko-angielskiej, barwne albumy, słowniki, przewodniki, komiksy, bajki, kolorowanki, kredki, długopisy i inne gadżety. Nie zapomniałam o słodyczach i fladze, odwiecznej towarzyszce wypraw. Książki asystowały mojej podróży aż do wyspy Flores. Do Labuan Bajo, małego miasteczka portowego na zachodnim krańcu Flores, dotarłam z rejsu po archipelagu wysp Parku Narodowego Komodo. Wędrówka bogata w emocje i wrażenia (smoki z Komodo), będąca marzeniem podróżników z całego globu, dała poczucie pozytywnego zmęczenia, nasycenia pięknem natury i…

bookcrossing potrzebę uwolnienia książek. Już czas! Edytorskie perełki, wybrane spośród tysiąca innych pisarskich rarytasów, przybyły na wyspę Flores, by oczarować czytelnika. Dzieci wszędzie są takie same Spontaniczne, ciekawskie – dzieci wszędzie są takie same. Na krańcu globu umiliły mój pobyt optymizmem i nieskrępowaną radością. Zajęte grą w piłkę, rysowaniem na piasku, konstruowaniem wynalazków z kory i kamieni, ale także… nauką. W Indonezji obowiązek szkolny realizuje się od 7. roku życia. Wcześniej dzieci uczęszczają do przedszkoli. Te oczywiście są płatne. W ogóle cały system szkolnictwa jest tam odpłatny, co kłóci się z sytuacją ekonomiczną indonezyjskich rodzin. Szkolnictwo zresztą nie jest najlepsze, na co wskazuje ranking Pearsona, w którym na 40 krajów całego świata wyspiarska kraina znalazła się na miejscu ostatnim, tuż za Brazylią i Meksykiem (według rankingu na stronie The Learning Curve).

KSIĄŻKI NA KRAŃCU ŚWIATA Z wizytą w szkole, słów kilka o bookcrossingu Spośród wszystkich doświadczeń zawsze najcenniejsze są te związane z popularyzowaniem czytelnictwa wśród

dzieci i młodzieży. Klimat indonezyjskich placówek edukacyjnych jest szczególny, bo trochę zakotwiczony w przeszłości. Spotkanie z młodzieżą wyznaczone jest na godzinę dziewiątą. Pani dyrektor, Alowisia Nimat, wita mnie uśmiechem. Szkoła parterowa, a w niej 536 uczniów, drewniane ławki, radośni uczniowie w biało-czerwonych mundurkach i przedszkolaki w odcieniach koloru niebieskiego, pogodni nauczyciele, będący z wychowankami i dla wychowanków. Miło popatrzeć! Rozmawialiśmy o szkole, zainteresowaniach, czasie wolnym. Wiem, że dzieci z Labuan Bajo są sympatykami książek. Niestety, dostęp do nich mają ograniczony, z racji wysokich cen i ogólnej biedy społeczeństwa. Rozłożyłam przywiezione tomy, kolorowanki i kredki. Książki rwały się w ręce młodych czytelników. Literatura dla dzieci, młodzieży, książki przygodowe i obyczajowe, albumy, przewodniki, słowniki, komiksy, bajki… Ogrom tomów, mnogość tytułów. Wszystkie one chyba już nie mogły doczekać się tego wyjątkowego spotkania. Miały tę świadomość, że pozostaną w Labuan Bajo na zawsze, by dawać radość i przyjemność czytania tutejszym dzieciom. Wędrując z rąk do rąk, rozświetlały ich twarze, rozbudzały żywe zainteresowanie. Bo czyż fascynująca nie jest idea bookcrossingu sama w sobie? Dzieci przyjęły prawdę, że oto uczestniczą w czymś niezwykłym, wychodzącym poza ramy, poza granice. Kiedy opowiedziałam tym młodym ludziom o bookcrossingu i jego idei, nagle świat stanął przed nimi otworem. Wszak literatura, zbratana z wyobraźnią od wieków, ma moc roztaczania przestrzeni niedostępnych. Z satysfakcją przyjęli informację, że książki pozostaną u nich na zawsze, a biblioteka będzie najlepszym miejscem dla półki bookcrossingowej. Odczytałam fragment opowiadania Joanny Papuzińskiej (wtórował mi zaprzyjaźniony tłumacz), zaprezentowałam krótki film o Bydgoszczy, a także o Zespole Szkół nr 21, zachęcając do współpracy, zaprosiłam na multimedialną wyprawę śladem polskiego ucznia… Było pięknie, było emocjonalnie… Było niezapomnianie. Zaproszenie do… świątyni. Książki uwolnione! Wizyta w bibliotece szkolnej – zaskoczenie! W małej sali wypełnionej regałami mieszkają tomy. Pamiętam ich zapach, wypełniał każdy zakątek. Zaraz przy drzwiach przymusowy wpis do zeszyty odwiedzin: Labuan Bajo on 28.08.2015, the wandering books. Get to know Polish literature and the authors, Jolanta Niwinska, Poland. grudzień 2015 |

| 19

bookcrossing

Rozkochana w księgozbiorach wszelkiego typu, zawsze z satysfakcją obserwuję tych, którzy dryfują pomiędzy wypełnionymi półkami w poszukiwaniu czytelniczej przystani. Indonezyjscy uczniowie i nauczyciele czynią to bez butów, cichuteńko, uświęcając pobyt w bibliotece skupieniem i zadumą. Brak obecności techniki potęguje uczucie patosu. Choć wiem, że z biegiem czasu i tu pojawią się komputery… Bibliotekarka była pogodną, miłą osobą. Zachęcała dzieci i młodzież do czytania. Z satysfakcją powitałam tę sympatyczną kobietę. Zawiązała się między nami nić porozumienia. Wszak łączyła nas misja upowszechniania literatury. I tak pod skrzydła miłośników literatury z wyspy Flores trafiły książki m.in. Wandy Chotomskiej, Doroty Suwalskiej, opowiadania Joanny Papuzińskiej, Elizy Piotrowskiej, barwnie ilustrowane przez samą autorkę, Ewy Chotomskiej wraz z nutami do samodzielnego grania i płytą CD z piosenkami, opowiadania Adama Bahdaja, bajkowe słowniki polsko-angielskie – angielsko-polskie dla dzieci Pawła Beręsewicza, regionalny przewodnik Marty Idzik-Ropy i Aleksandry Szydłowskiej. Prawie wszystkie tomy opatrzone autografami i serdecznymi wpisami autorów, wybrane z niezwykłą starannością i przewiezione na kraniec globu w hołdzie dla pisarstwa, którego adresatem jest młody czytelnik. Te pomosty między krainami, ludźmi, być może wyedukują i zmotywują, nie pozwolą zastygnąć wyobraźni. Tak oto w Indonezji, w Labuan Bajo powstała jedna z pierwszych półek bookcrossingowych z wolnymi książkami. Refleksja na temat niegasnącej potrzeby obecności słowa pisanego towarzyszy mi zawsze i wszędzie. 20 |

| grudzień 2015

Uwieczniając w sercu obraz indonezyjskich dzieci zaczarowanych szelestem książkowych stronic, biję się z myślami o przyszłość czytelnictwa. Mnogość miejsc, do których książka nigdy nie dotrze, przeraża. Jednak teraz, kiedy w pamięci wybrzmiewa jeszcze westchnięcie bibliotekarki zatroskanej o los podopiecznych, żyję nadzieją, że w Indonezji pozostanie wyraźny ślad twórczej „Polandii”. Indonezja powitała mnie i ukochała, przyjęła jak ulubienicę, obdarowując tym, co najlepsze. I ja oddałam jej serce, ufnie pozostawiając ślady swej ojczyzny w rękach najmłodszych mieszkańców wyspiarskiego kraju. Dziś muszę podziękować za poczucie bezpieczeństwa i spełnienia, bezinteresowną pomoc, tolerancję i życzliwość. Z europejskiego punktu widzenia Indonezja jest miejscem dość biednym, wymagającym reform w zakresie gospodarki i edukacji. Sądzę, że ta trudna sytuacja kształtuje postawy godne naśladowania, potrzebę bycia ze sobą na dobre i złe. Wspomnienia dobrych ludzi i malowniczych krajobrazów pozostaną ze mną na zawsze. Wyrażam podziękowania: pani Alowisi Nimat, dyrektor szkoły, nauczycielom, uczniom w Labuan Bajo, za zaproszenie, gościnność i serdeczne przyjęcie, pracownikom Biura Promocji Miasta i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Bydgoszczy za przekazane materiały: kredki, książki i koszulki, autorom: Wandzie Chotomskiej, Joannie Papuzińskiej, Ewie Chotomskiej, Dorocie Suwalskiej, Elizie Piotrowskiej, Pawłowi Beręsewiczowi, za podarowane książki, za dedykacje, wybrane z niezwykłą starannością. Dzięki wam polska literatura pojechała w świat, by edukować, motywować, inspirować. Cieszy innych i nie pozwoli zastygnąć wyobraźni.

jubileusz Jubileusz 115-lecia bydgoskiego oddziału PZChiO Obchodzony w tym roku jubileusz 115-lecia bydgoskiego oddziału Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (PZChiO) skłania do refleksji na temat roli i znaczenia amatorskiego ruchu muzycznego, jego genezy i zmieniającej się w ciągu dziejów funkcji. Sam termin „ruch amatorski” w Polsce pojawił się pod koniec XIX wieku i wiązał się z dużym zainteresowaniem i bardzo intensywnym rozwojem działalności różnych grup społecznych i powstawaniem m.in. teatrów, chórów, zespołów ludowych, orkiestr dętych itp. W drugiej połowie XIX wieku administracja pruska, współdziałając z organizacją pruskich junkrów, wypowiedziała zdecydowaną walkę wszelkim przejawom polskości. Niszczono nie tylko polskie szkoły, lecz także wszelkiego rodzaju towarzystwa i organizacje, które miałyby na celu krzewienie polskiej kultury. Istnienie tych towarzystw wykorzystywali jednak polscy działacze społeczno-oświatowi, organizując przy nich różne sekcje kulturalne, w tym także sekcje śpiewu chóralnego, propagując idee przetrwania i wyzwolenia narodowego, zachowania języka, kultury i obyczajów. Pierwszy polski zespół śpiewaczy w Bydgoszczy powstał jako sekcja śpiewu chóralnego w 1872 roku przy Towarzystwie Przemysłowym, założonym przez posła ziemi bydgoskiej Teofila Magdzińskiego. Członkami tego zespołu byli m.in. późniejsi założyciele „Halki” – Franciszek Witecki, Teofil Magdziński i Juliusz Prejs. Pod koniec XIX wieku zaczęto nawiązywać pierwsze kontakty z działaczami kół śpiewaczych Wielkopolski, a przede wszystkim Poznania, co zaowocowało utworzeniem w 1892 roku Związku Kół Śpiewaczych na Wielkie Księstwo Poznańskie, zwanego później Wielkopolskim Związkiem Śpiewaczym. Decyzją władz tego związku w 1900 r. powołano do życia okręg bydgoski. Objął on zespoły chóralne działające na terenie regencji bydgoskiej, a na stanowisko prezesa powołano Franciszka Witeckiego – prezesa chóru „Halka” w Bydgoszczy. Rok 1900 stanowi zatem początek dziejów zorganizowanego ruchu śpiewaczego na ziemi bydgoskiej. Chóry amatorskie były istotnym elementem życia kulturalnego, a w pracy zarządu okręgu bydgoskiego bardzo znaczącym było organizowanie Zjazdów Śpiewaczych i Świata Pieśni, w czasie których propagowano polską pieśń narodową, ludową i religijną. Okręg bydgoski obejmował terytorialnie następujące miasta: Bydgoszcz, Fordon, Koronowo,

Chełmno, Świecie, Szubin, Kcynię, Rynarzewo, Nakło, Mroczę, Łobżenicę i Wyrzysk. Do roku 1914 członkami Okręgu Bydgoskiego były następujące zespoły śpiewacze: „Św. Wojciech”, „Halka”, „Moniuszko” oraz „Harmonia” w Nakle, „Halka” w Szubinie, „Św. Cecylia” w Mroczy, „Św. Cecylia” i Koło Śpiewackie z Koronowa, Towarzystwo Śpiewu w Sadkach. I wojna światowa niemal całkowicie zastopowała działalność towarzystw, a tym samym i naszego okręgu. Po wojnie reaktywowano działalność ruchu amatorskiego, w tym zespołów śpiewaczych. Sytuacja polityczna w tym czasie była bardzo trudna i złożona. Niemieccy nacjonaliści uniemożliwiali ludności polskiej przygotowanie się do objęcia pełnej władzy w mieście, wywołując różnego rodzaju ekscesy. Mimo to pod koniec 1919 r. Polacy rozpoczęli już konkretne przygotowania do przejęcia władzy w Bydgoszczy. Do tych przygotowań czynnie włączyli się również działacze ruchu śpiewaczego czasów zaboru. W styczniu 1920 r. połączone chóry Towarzystwa Śpiewu „Halka”, Towarzystwa Śpiewu „Moniuszko” i „Św. Wojciech” odbyły pierwsze wspólne próby. Oficjalne przekazanie władzy Polakom miało miejsce 19.01.1920 r., a w dniu następnym odbyło się uroczyste powitanie wkraczających do miasta oddziałów Wojska Polskiego. Zjednoczone chóry pod dyrekcją Franciszka Masłowskiego, dyrygenta „Halki”, zaśpiewały pieśń „Do Broni” Feliksa Nowowiejskiego. A w pierwszą niedzielę po wkroczeniu wojsk polskich, 25.01.1920 r., odbył się wielki koncert Towarzystwa Śpiewu „Halka”, połączony z przedstawieniem amatorskim. Wykonano wówczas pieśni Stanisława Moniuszki oraz obrazek dramatyczny ze śpiewami „Łobzowianie”. Obecnie amatorskie chóry i orkiestry dęte zrzeszone w strukturach bydgoskiego oddziału Polskiego Związku Chórów i Orkiestr spełniają wiele społecznych funkcji w codziennym życiu miasta i regionu. Koncertują w bydgoskich kościołach, występują w swych własnych środowiskach, w szkołach, na uczelniach, w zakładach pracy. Swe artystyczne dokonania prezentują również podczas imprez charytatywnych w szpitalach, domach pomocy społecznej i innych placówkach. Można powiedzieć, że uczestniczą w najważniejszych wydarzeniach miasta, współtworząc historię Bydgoszczy.

dr Orlin Bebenow

prezes PZChiO – oddział w Bydgoszczy

grudzień 2015 |

| 21

w ydarzenia

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Arkadiusz Blachowski Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Eljazz – Centrum Artystyczne

ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

22 |

Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria BRDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Farbiarnia Pracownia Fotografii

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria KANTOREK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl 43

| grudzień 2015

Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00 czwartek 9.00-18.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 Exploseum: (grupy zorganizowane, tel. 883 366 056) wtorek – niedziela – 8.00-16.00, w poniedziałki muzeum nieczynne Wtorki – wstęp bezpłatny, 26

w ydarzenia

Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

Opera NOVA w Bydgoszczy

dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna BenderDudziak, tel. 605 666 936

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

grudzień 2015 |

| 23

w ydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy dowodzonych przez walecznego Dziadka do orzechów z zastępami groźnych myszy pod wodzą ich Króla. Po zwycięstwie, już w śnieżnej przestrzeni, Klara i odczarowany Książę wyznają sobie miłość… Paul Chalmer postawił na ponadczasową elegancję tańca klasycznego, która najlepiej oddaje romantyzm i piękno w czystej postaci. W drugim akcie, którego akcja dzieje się w bajkowej Krainie Słodyczy, jej władczyni, Cukrowa Wróżka, wyczarowuje popisy taneczne (duety) symbolizujące rozmaite smakołyki. Taniec hiszpański utożsamiany jest z czekoladą, taniec arabski z kawą, taniec chiński z herbatą. Piękny jest walc kwiatów tańczony przez Klarę, Księcia i 10 tancerek. Najmłodszych widzów ucieszą akrobatyczne figle trzech małpek. Grand pas de deux Wróżki Cukrowej i jej Kawalera to oryginalna choreografia Mariusa Petipy, to crème de la crème. Choć właściwie należy to określenie zarezerwować dla muzyki Piotra Czajkowskiego. Spektakl podbił serca publiczności. Nie wiadomo, czy podoba się bardziej dzieciom, czy dorosłym? Z pewnością jest nieoceniony w kształtowaniu wrażliwości estetycznej młodych widzów. W spektaklu występują także dzieci ze Studia Baletowego oraz Pracowni Wokalnej Pałacu Młodzieży, co wzmaga emocje na widowni. Całość wygląda jak bajeczny obrazek ze szklanej kuli, w której po potrząśnięciu pada śnieg. Wielka w kreowaniu tej magii zasługa projekcji i animacji, ale najważniejsi byli tancerze. Dziadek do orzechów. Marta Kurkowska ( jako Klara) i Tomasz Siedlecki ( jako Książę), fot. Marek Chełminiak

3.12.2015, godz. 17.00 4.12.2015, godz. 17.00 6.12.2015, godz. 17.00

Dziadek do orzechów balet Piotra Czajkowskiego Realizatorzy: Choreografia – Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne – Maciej Figas Scenografia – Mariusz Napierała Kostiumy – Agata Uchman Reżyseria świateł – Jordan Tuinman Efekty multimedialne – Krystian Drywa Przygotowanie chóru żeńskiego – Henryk Wierzchoń Przygotowanie chóru dziecięcego – Izabela Cywińska-Łomżyńska „W przeróżnej postaci śnieg. Na siostry i braci zimowy plakacik – śnieg, śnieg, śnieg”. Tak opisać można pierwszy obraz, który pojawia się po podniesieniu kurtyny. Pierwszy akt Dziadka do orzechów to tchnące radością baletowe „wariacje na temat Bożego Narodzenia” wspomagane przez scenografię niczym ilustracja do pięknej książki z dzieciństwa. Jak piękne są sceny dużej rodziny i gości tańczących pod choinką oraz harce niesfornych dzieciaków! Ile poruszenia i powiewu tajemnicy wnosi spóźniony ojciec chrzestny Klary – spiritus movens następujących wydarzeń. Te sielskie sceny ustępują miejsca dramatycznej nocnej bitwie żołnierzyków 24 |

| grudzień 2015

Katarzyna Bogucka, „Baletowy odlot w Operze Nova”, „Express Bydgoski”, 26.10.2015

Paul Chalmer wszystko to wyraził w spektaklu perfekcyjnie wyreżyserowanym pod względem choreograficznym. Jakże czytelnym dla dzieci i dorosłych. Każdy gest tancerek i tancerzy określał charakter i osobowość postaci, które kreowali. Ilona Słojewska, www.teatrdlawas.pl, 26.10.2015

Nie da się (i nie ma sensu) opisywać wszystkich szczegółów inscenizacyjnych, dzięki którym bydgoski spektakl mnie zachwycił. Może warto jeszcze wskazać na kosz balonu, który przenosi bohaterów z ośnieżonego lasu (prosty choreograficznie, ale niezwykle widowiskowy, dzięki długim tiulowym sukniom śnieżynek walc) do Krainy Słodyczy, gdzie elementem scenograficznym jest pastelowa karuzela.

Katarzyna Gardzina-Kubała, blog Na czubkach palców, 2.11.2015

10.12.2015, godz. 19.00 12.12.2015, godz. 19.00 13.12.2015, godz. 19.00

Halka, opera Stanisława Moniuszki Kierownictwo muzyczne – Piotr Wajrak Reżyseria – Natalia Babińska Scenografia – Diana Marszałek, Julia Skrzynecka Kostiumy – Paulina Czernek-Banecka Choreografia – Iwona Pasińska Przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń

w ydarzenia

Halka, fot. Andrzej Makowski

O tej operze mówimy z dumą: „nasza Halka”. Jest kilka przyczyn sukcesu realizacji Opery Nova z 2013 r.: świetnie przygotowana warstwa wokalna i muzyczna, oddająca bogactwo Moniuszkowskiej partytury, ekspresyjność gry aktorskiej, reżyserska koncepcja przemawiania do empatii widza i trafne rozłożenie emocjonalnych akcentów, zachowanie odniesień historycznych przy jednoczesnej twórczej aktualizacji elementów polskiej tradycji. Na to przedstawienie przychodzą zagorzali miłośnicy Moniuszki, jak i ci, którzy po raz pierwszy i (z pewną nieufnością) zamierzają poznać polską operę narodową. Jedni i drudzy nie zawiodą się! Jest to spektakl, który zawiera w sobie wszystkie możliwe emocje, nastroje, klimaty. Chwilami jest niezwykle ekspresyjny, chwilami bardzo stonowany, wyciszony. Bo do tego, co dyktuje muzyka, idealnie dostosowane są pozostałe elementy przedstawienia. A muzyka brzmi cudownie. Anita Nowak, www.teatrdlawas.pl, 29.04.2015

29.12.2015, godz. 19.00 30.12.2015, godz. 19.00 31.12.2015, godz. 16.30 i 20.00

Koncerty sylwestrowe Realizatorzy: reżyseria – Sebastian Gonciarz kierownictwo muzyczne – Maciej Figas choreografia – Iwona Runowska

scenografia – Mariusz Napierała reżyseria świateł – Sebastian Gonciarz przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń Prowadzenie koncertów 2015/2016 – Artur Andrus Wykonawcy: soliści, chór, balet i orkiestra Opery Nova w Bydgoszczy pod muzycznym kierownictwem Macieja Figasa „…grudzień ucieka za grudniem, styczeń już puka za styczniem…” – tym cytatem anonsujemy cykliczne „wystrzałowe” koncerty, którymi pożegnamy/powitamy rok. W Operze Nova na przestrzeni kilkunastu lat przybrały one formę efektownych widowisk, w których śpiew i muzyka splotły się z bogactwem pomysłów reżyserskich i scenograficznych, powstawały nowe układy choreograficzne, kostiumy, specjalnie reżyserowane światła i projekcje laserowe. Program to zazwyczaj utwory zawsze chętnie słuchane, acz jeszcze żadnego roku niepowtórzone: niezapomniane arie operowe, urokliwa muzyka filmowa, melodyjne szlagiery lat 20. XIX wieku, parodie słynnych występów uczestników festiwali europejskiej piosenki, przeboje muzyki pop, porywające do tańca utwory instrumentalne w nowych aranżacjach autorstwa Przemysława Zycha. Wyśpiewane, zagrane i wytańczone przez 200 wykonawców. Czegóż już nie pokazywaliśmy: dziarskie kajakarki kołyszące się wśród fal, apoteozę igrzysk olimpijskich, akrobacje na szarfach, peerelowskie milicjantki kroczące do zakochania, meksykańskie prerie, poligony pod ostrzałem ogniowym, swingujących pasażerów metra i radosnych pacjentów szpitala. Nie brakowało też lokalnych akcentów, jak romantyczna Babia Wieś czy – godny oratorium – „Bar Celona”. Kiedy przekazujemy te informacje redakcji „BIK-u”, orkiestra i 20. solistów przygotowuje program muzyczny, realizatorzy odbywają kolejne spotkania, ścierają się pomysły i propozycje. Na ich efekt czekamy z niecierpliwością! W pierwsze dni nowego roku również zaprezentujemy najnowszy program stworzony dla tej edycji koncertów. inf. Ewa Chałat Koncert sylwestrowy (2014), fot. Marek Chełminiak

grudzień 2015 |

| 25

w ydarzenia Filharmonia Pomorska 4.12.2015, piątek, godz. 19.00 Z cyklu polska muzyka XXI wieku

Koncert kompozytorski Krzysztofa Herdzina Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Krzysztof Herdzin dyrygent, fortepian Wojciech Kołaczyk altówka Paweł Gusnar saksofon Herdzin: Concertino na fortepian i orkiestrę Asertywne Preludium i Nieasertywna Toccata na smyczki Hopin’ for Somethin’ Poemat symfoniczny „Szkice Zimowe” na orkiestrę Koncert podwójny na altówkę, saksofon altowy i orkiestrę (prawykonanie światowe)

Kolejny projekt w artystycznych planach Filharmonii Pomorskiej. Na wstępie przedstawimy sylwetkę Krzysztofa Herdzina, rodowitego bydgoszczanina. Pianista, aranżer, dyrygent oraz uznany kompozytor nagrał blisko 200 albumów z muzyką popularną, filmową i klasyczną. Gruntownie wykształcony i przesiąknięty estetyką muzyki poważnej, od wielu lat równolegle podąża kilkoma muzycznymi drogami – klasyczną i jazzową – swobodnie żonglując konwencjami. Jego utwory wykonywano m.in.: na III Festiwalu Prawykonań „Polska Muzyka Najnowsza” w Katowicach, II Festiwalu „Kwartesencja” w Warszawie, 49. Festiwalu Muzycznym w Łańcucie, XXIX Warszawskich Spotkaniach Muzycznych. Wśród solistów i orkiestr znaleźli się m.in.: pianista Waldemar Malicki, flecistka Jadwiga Kotnowska, kwartety smyczkowe Royal Quartet i Barock Quartet, orkiestra Sinfonia Varsovia, Polska Orkiestra Radiowa, NOSPR. Płyta „Symphonicum” z autorskimi kompozycjami Herdzina, w wykonaniu Sinfonii Varsovii pod jego batutą, została nominowana do nagrody Fryderyk 2011 w kategorii muzyka współczesna. W grudniu 2014 w Londynie Herdzin poprowadził jedną z najlepszych orkiestr świata, Academy of St Martin in the Fields, realizując monograficzną płytę ze swoimi kompozycjami na smyczki. To pierwsza w historii tej orkiestry płyta poświęcona w całości jednemu polskiemu kompozytoro26 |

| grudzień 2015

wi. Krążek ukaże się wiosną 2016 nakładem angielskiej firmy Decca. Herdzin obchodzi w tym roku 25-lecie pracy artystycznej.

9.12.2015, środa, godz. 19.00

Wirtuozowski Duet Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio dyrygent Arkadiusz Adamski klarnet Roman Widaszek basethorn Mozart – Kwintet klarnetowy A-dur KV 581 „Nino” Rota – Concerto per archi Stamitz – Koncert na basethorn i orkiestrę smyczkową Mendelssohn – Konzertstück nr 2 na klarnet, basethorn i orkiestrę smyczkową Szeroki przekrój repertuaru zaprezentuje kunszt duetu solistów – absolwentów, a obecnie wykładowców Akademii Muzycznej w Katowicach, laureatów konkursów krajowych i zagranicznych. Arkadiusz Adamski od 1993 pełni obowiązki klarnecisty solisty NOSPR-u w Katowicach. Jako solista i kameralista występował z zespołami krajowymi i zagranicznymi, dokonał wielu nagrań dla polskich rozgłośni radiowych i telewizyjnych. Roman Widaszek występuje również jako solista kameralista w kraju i za granicą. W 2011nagrał płytę z polską muzyką kameralną zawierającą m.in. kompozycje Dobrzyńskiego i Lessela (DUX), za którą otrzymał dwie nominacje do nagrody Fryderyk 2012; następny krążek – z muzyką Góreckiego – nominowany został do Fryderyka 2014. Jest członkiem Krakowskiego Tria Stroikowego oraz Krakowskiego Kwintetu Dętego. Jako Roman Widaszek jeden z nielicznych klarnecistów gra również na rzadko spotykanym instrumencie – basethornie (altowa odmiana klarnetu). 10.12.2015, czwartek, godz. 9.30, 11.00, 12.30 Poranki muzyczne dla seniorów

Poranek świąteczny „Jest taki czas…” Anna Merder przygotowanie i prowadzenie

12.12.2015, sobota, godz. 12.30

74. Od brzuszka do uszka maluszka Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży.

w ydarzenia Katarzyna Szewczyk przygotowanie i prowadzenie Zespół Pieśni i Tańca „Płomienie” Izabela Grochowska kierownik Dla specjalnej publiczności filharmonii wyjątkowe koncerty przedświąteczne. Ludowe pastorałki utrzymane są zazwyczaj w wesołym, lekkim charakterze, na ogół w rytmie tanecznym, zapowiadają przecież radosny czas Wigilii i gwiazdki. 12.12.2015, sobota, godz. 11.00

Akademia Wiolimisia „WioliMisiowy sposób na orzechów rozłupanie” Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat. Dorota Borowicz przygotowanie i prowadzenie Chór „Nadzieja” Ewa Sawoszczuk organy Piotr Manthey trąbka Michał Gacka przygotowanie Chóru m.in.: Bach – Choral Prelude „Wachet auf, ruft uns die Stimme” BWV 645, Toccata i fuga d-moll BWV 565, Aria na strunie G z III Suity oraz tradycyjne kolędy i pastorałki Z estrady popłyną dźwięki napisane specjalnie na ten okres: piosenki, dobrze znane kolędy i pastorałki, a także kompozycje instrumentalne, które uznać można za uwerturę do świąt. 17.12.2015, czwartek, godz. 19.00

Bóg się rodzi Chór Akademicki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bernard Mendlik dyrygent Benedykt Odya dyrygent Michał Wachowiak organy KONCERT Z NIANIĄ. Na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci (od 3 lat) pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bezpłatne wejściówki dla dzieci będą do odbioru w kasie biletowej FP. 18.12.2015, piątek, godz. 19.00

Lulajże, Jezuniu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Zbigniew Górny dyrygent Małgorzata Chruściel śpiew Wojciech Olszewski fortepian młodzież bydgoskich szkół Kolejne dwa wieczory zwiastujące święta, kiedy z estrady popłyną tak ukochane przez Polaków kolędy.

Z cyklu „Wszystkie kantaty Bacha” 19.12.2015, sobota, godz. 19.00 WEIHNACHTS-ORATORIUM BWV 248 (1-3) 20.12.2015, niedziela, godz. 19.00

WEIHNACHTS-ORATORIUM BWV 248 (4-6) Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Chór „Astrolabium” Kai Bumann dyrygent Marta Boberska sopran Dorota Lachowicz alt Sylwester Smulczyński tenor Jarosław Bręk bas Kinga Litowska przygotowanie chóru Bach, prócz licznych kantat świeckich, napisał kantaty kościelne na wszystkie niedziele i święta, niestety, większość z nich zaginęła, z 300 zostało około 200. Filharmonia zaprasza na pierwsze prezentacje z cyklu „Wszystkie kantaty Bacha”. 6 kantat składających się na słynne Weihnachts-Oratorium jest bez wątpienia jednym ze szczytowych osiągnięć lipskiego kantora; w przedświątecznej aurze zabrzmi w FP podzielone na 2 koncerty. W sobotę usłyszymy pierwszą część, która opisuje narodziny Jezusa, drugą – objawienie pasterzom i trzecią – adorację pasterzy, w niedzielę: czwartą – obrzezanie i nadanie imienia Jezusowi, piątą – podróż mędrców ze wschodu, szóstą – adorację mędrców. 30.12.2015, środa, godz. 17.00 i 20.00 31.12.2015, czwartek, godz. 17.00 i 20.00

Koncerty Sylwestrowe Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Sławomir Chrzanowski dyrygent soliści Teatru Muzycznego Roma: Edyta Krzemień śpiew Ewa Prus śpiew Łukasz Talik śpiew Damian Aleksander śpiew m.in.: Menken – muzyka z filmu „Piękna i Bestia” Arlen – muzyka z filmu „Czarnoksiężnik z krainy Oz” Dębski – muzyka z filmu „W pustyni i w puszczy” Webber – muzyka z musicali „Upiór w operze”, „Jesus Christ Superstar” Kaempfert – „Strangers in the Night” Kander – „New York, New York” Nasze Koncerty Sylwestrowe mają najdłuższą i najbardziej chlubną tradycją w regionie i niezmiennie cieszą się ogromną popularnością, mimo przeróżnych ofert, jakie przynoszą nam dzisiejsze czasy. Wszyscy, którzy pragną pożegnać stary rok w eleganckim stylu, doborowym towarzystwie, przy dźwiękach najsłynniejszych przebojów muzyki filmowej i musicalowej, w stylowych wnętrzach gmachu filharmonii i w sali z fenomenalną akustyką, mogą i tym razem liczyć na nasze wyszukane propozycje koncertowe, a w klimat sylwestrowej zabawy wprowadzą nas uznani artyści. KONCERT Z NIANIĄ (dotyczy koncertu 30 grudnia o godz. 17.00). Bilety na koncerty Filharmonii Pomorskiej do nabycia na www.ebilet.pl w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży urlopy.pl, ul. Magnuszewska 6, tel. 52 320 52 29. inf. Mariola Grochowina

grudzień 2015 |

| 27

w ydarzenia Teatr Polski

4.12.2015, godz. 19.00 – PREMIERA 5.12.2015, godz. 19.00 + warsztaty 6.12.2015, godz. 19.00 + warsztaty 8.12.2015, godz. 19.00 + warsztaty 9.12.2015, godz. 19.00 + warsztaty Duża Scena TPB

tekst na podstawie sztuki Szymona An-skiego: Ignacy Karpowicz – Dybuk reżyseria: Anna Smolar; asystentka reżysera: Hanna Maciąg; scenografia i kostiumy: Anna Met; asystentka scenografa: Marta Kuliga; muzyka: Natalia Fiedorczuk; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Hanna Maciąg, Irena Melcer, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Michał Wanio, Małgorzata Witkowska Jak opowiedzieć arcydzieło literatury jidysz w czasach, kiedy języka jidysz nikt nie rozumie – a mistycyzm żydowski bardziej niż ze sztetlem i jesziwą kojarzy się z kabałą Madonny?

5.12.2015, godz. 11.00 i 16.00 + warsztaty dla dzieci 6.12.2015, godz. 11.00 i 16.00 + warsztaty dla dzieci 8.12.2015, godz. 10.00 9.12.2015, godz. 10.00 13.12.2015, godz. 10.00 i 12.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 55 min bez przerwy

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka

opieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłodszych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki! Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malutka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja. Poczucie humoru Małgorzaty Witkowskiej, Pawła Gilewskiego i Marcina Zawodzińskiego połączone z dowcipnymi strofami Brzechwy, gwarantuje znakomitą teatralną zabawę. A tak swoją drogą – to bardzo ciekawe, w jaki sposób Pchła Szachrajka zdołała niepostrzeżenie wyjeść krem z trzydziestu rurek, płacąc tylko za jedną… 10.12.2015, godz. 14.00 i 19.00, Festiwal Boska Komedia w Krakowie (spektakl wyjazdowy)

Delfin, który mnie kochał 11.12.2015, godz. 21.00, Festiwal Boska Komedia w Krakowie (spektakl wyjazdowy)

Jean Genet – Murzyni 11.12.2015, godz. 10.00 i 18.00 12.12.2015, godz. 11.00 i 16.00 13.12.2015, godz. 11.00 i 16.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 1 godz. 30 min z przerwą

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Magdalena Łaska, Alicja Mozga/Małgorzata Trofimiuk, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz; ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo) Podziękowania dla Doroty Miśkiewicz, Henryka Miśkiewicza i Sebastiana Frankiewicza za to, że wzięli udział w tym dziecięcym przedsięwzięciu. Mimo że pierwszy odcinek „Plastusiowego pamiętnika” Marii Kownackiej ukazał się w 1931 roku, do dziś przygody ludzika z plasteliny fascynują kolejne pokolenia dzieci. Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wydarzyło się w piórniku. 18.12.2015, godz. 19.00 19.12.2015, godz. 19.00 20.12.2015, godz. 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 110 min z przerwą Pchła Szachrajka, fot. Arkadiusz Wojtasiewicz

28 |

| grudzień 2015

Michał Bałucki – Klub kawalerów

w ydarzenia reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; reżyseria światła: Robert Łosicki; akordeon: Kacper Chabrowski; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; występują: Karolina Adamczyk (Jadwiga Ochotnicka), Michał Czachor (Pan Motyliński), Paweł L.Gilewski (Władysław Topolnicki), Marian Jaskulski (Prezes Sobieniewski), Magdalena Łaska (Marynia Mirska), Roland Nowak (Jan Piorunowicz), Jerzy Pożarowski (Hieronim Wygodnicki), Małgorzata Trofimiuk (Eleonora Mirska), Małgorzata Witkowska (Pelagia Dziurdziulińska), Marcin Zawodziński (Pan Nieśmiałowski) Wojna trwa… Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybiera różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędziami. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub kawalerów z napisanej w XIX wieku komedii M. Bałuckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby kawalerskie w puch rozbite” były. 15.12.2015, godz. 19.00 16.12.2015, godz. 19.00 17.12.2015, godz. 19.00 Mała Scena TPB

Katarzyna Szyngiera, Mirosław Wlekły – Сварка (swarka) reżyseria: Katarzyna Szyngiera; scenografia i kostiumy: Agata Baumgart; muzyka: Wojtek Zrałek-Kossakowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Mirosław Guzowski, Martyna Peszko, Michał Wanio, Izabela Warykiewicz

i na Ukrainie. Próbujemy spojrzeć na tamte wydarzenia z jak najszerszej perspektywy. Oddajemy głos świadkom czystki etnicznej. Wysłuchujemy historii o przekraczaniu granic człowieczeństwa, które nie mogą zostać właściwie opowiedziane, gdyż do ich opisania brakuje języka. Po obu stronach granicy wielokrotnie mówiono nam, że aby się pojednać, trzeba głośno wypowiedzieć prawdę: co wydarzyło się między Polakami a Ukraińcami w 1943 roku. Po obu stronach granicy tych prawd jest wiele. Francuski filozof i historyk sztuki George Didi-Huberman stwierdza, że rzeczywistość jest „niemożliwa”. Istnieje i przejawia się tylko pod postacią „kawałków”, strzępów, rzeczy częściowych. Szukamy więc klucza do zrozumienia tragicznej przeszłości w strzępach wspomnień. 18.12.2015, godz. 19.00 19.12.2015, godz. 19.00 20.12.2015, godz. 19.00

Kantor. Downtown realizacja: Jolanta Janiczak, Joanna Krakowska, Magda Mosiewicz, Wiktor Rubin; współpraca wideo: Mikołaj Walenczykowski; występują: Grzegorz Artman, Marta Malikowska; ze specjalnym udziałem: Penny Arcade, Lee Breuer, Linda Chapman, Citizen Reno, George Ferencz, Jill Godmilow, Barbara Hammer, Lola Pashalinski, Ozzie Rodriguez, Theodora Skipitares, Thomas Walker, Sylvia Palacios Whitman; inspicjent: Hanna Gruszczyńska „Kantor Downtown” to projekt Teatru Polskiego w Bydgoszczy realizowany w stulecie urodzin Tadeusza Kantora, 36 lat po pierwszym pokazie „Umarłej klasy” w teatrze La MaMa w Nowym Jorku. To instalacja zainspirowana postaciami Tadeusza Kantora, Ellen Stewart – legendarnej dyrektorki teatru LaMaMa oraz amerykańskich artystów, którzy tworzyli nowojorską scenę awangardową lat 70. i 80. Instalacja zrodziła się z potrzeby odświeżenia pamięci i odnowienia „rituals of Rented Island” – jak filmowiec i performer Jack Smith nazwał dolny Manhattan, gdzie rozkwitała sztuka undergroundowa. Chodzi także o to, by pokazać, że kontrkultura jest wspólnym dziedzictwem ponad granicami kontynentów, a powracanie do awangardy sprzed lat jest konieczne dla budowania alternatyw we współczesnej kulturze i w publicznym dyskursie. Postać Tadeusza Kantora – prawdziwie modernistycznego twórcy – wpisana tu zostaje w barwną, anarchizującą, wywrotową, queerową, feministyczną tradycję artystyczną nowojorskiego Downtown. Instalacja ma na celu spojrzenie na Kantora inaczej niż dotąd – ma przedstawić go jako artystę w realnym i wirtualnym dialogu z innymi twórcami. Ma służyć krytycznej (choć też nostalgicznej) refleksji nad historią polskiej i amerykańskiej awangardy. Odwołując się do ikonicz-

Сварка, fot. Monika Stolarska

Co tak naprawdę wydarzyło się na Wołyniu i w Galicji Południowo-Wschodniej w 1943 roku? Wyobrażenia tamtych tragicznych wydarzeń bywają skrajnie różne, są zależne od wyznawanych poglądów, narodowości, historii przodków. Zostały zawłaszczone przez emocje i polityczne dyskursy. W spektaklu „Сварка (swarka)” opieramy się na dokumentalnym materiale zebranym przez nas w Polsce

B IK -u YT EL N IK Ó W E T D LA CZ IL B w cenie I AN T merem BIK-u nu ym ow ni Z grud zł! takl: bilety na spek own” wnt Do : r. e i to n an mi „K ter zamy w .00 Zapras o godz. 19 ia n d ru g malnie 8 1 zakupu mak sy

Jeden egzem

rawnia do plar z BIK-u up oc yjnej cenie. om 4 biletów w pr

grudzień 2015 |

| 29

w ydarzenia nego obrazu z „Umarłej klasy” – sali szkolnej, w której zasiadają manekiny, postacie zamieszkujące pamięć, cienie tych, co odeszli – twórcy instalacji przywołują i zatrzymują w kadrze odchodzący nieuchronnie w przeszłość świat awangardowego performance’u i eksperymentalnego teatru, świadomi jednocześnie jak bardzo ten świat, jego język, estetyka i polityka są dziś potrzebne współczesnemu teatrowi. 19.12.2015, godz. 10.00 i 12.00 20.12.2015, godz. 10.00 i 12.00 Spektakl jest przeznaczony dla dzieci do lat dwóch.

Mleko reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Łukasz Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Anita Sokołowska/Magdalena Łaska, Mieczysław Franaszek, Mateusz Łasowski Jak kropla deszczu może stać się perłą? Co w teatrze mogą przeżyć dzieci mające niewiele ponad rok? „Mleko” w reż. Pawła Łysaka to opowieść spleciona ze słów, dźwięków i obrazów. Spektakl bazuje na klasycznej perskiej opowieści i staje się okazją do pierwszej historii o cudowności świata. Spotkanie aktorów z najmłodszymi jest dla obu stron wielką przygodą i próbą znalezienia porozumienia. W trakcie tego przedstawienia obie strony wiele się od siebie nawzajem dowiedzą. 29.12.2015, godz. 19.00 30.12.2015, godz. 19.00 31.12.2015, godz. 19.00 – POKAZ SYLWESTROWY Mała scena TPB, czas trwania: 90 min bez przerwy

Justyna Pobiedzińska – Romville reżyseria: Elżbieta Depta; scenografia, kostiumy: Agata Andrusyszyn; współpraca muzyczna: Cygański Zespół Pieśni i Tańca JAMARO SVETO; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; konsultacje wokalne: Agnieszka Sowa; skrzypce: Marco Sadowski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; światła: Robert Łosicki; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Beata Bandurska, Maja Brzezińska, Paweł L. Gilewski, Martyna Peszko, Paweł Peterman, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz Punktem wyjścia dla przedstawienia są wydarzenia, które miały miejsce w zeszłym roku w Legnicy, gdy na meczu lokalnego klubu piłkarskiego Miedź kolportowano szaliki i smycze z napisem „Łowcy Cyganów”. Nieopodal stoiska stała policja, a następnego dnia w jednym z gimnazjów pojawili się uczniowie ubrani w „sprezentowane” na meczu szale. Przedstawienie powstaje na podstawie kilku reportaży zebranych w całej Polsce przez reporterkę Justynę Pobiedzińską i reżyserkę Elżbietę Deptę. Pobiedzińska od trzech lat pracuje razem z Magdaleną Kicińską nad książką o polskich Romach, która pod koniec 2015 roku ukaże się nakładem Wydawnictwa Czarne, ponadto pisze dla romskiego kwartalnika „Dialog-Pheniben”. Depta, studentka reżyserii krakowskiej szkoły teatralnej, tematyką największej europejskiej mniejszości zajmowała się jeszcze na studiach psychologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim – jej praca magisterska dotyczyła tematu edukacji tej społeczności. We współpracy ze Stowarzyszeniem na rzecz Romów „Newo Dziwipen” prowadziła także zajęcia teatralne dla dzieci romskich. 30 |

| grudzień 2015

Romville

Historie zebrane przez twórczynie przedstawienia wydarzały się wszędzie: w szkole, na komendzie i w sklepie… Ich bohaterami są nie tylko Romowie, ale także aktorzy bydgoskiego teatru, którzy muszą skonfrontować się z odgrywanymi przez siebie postaciami i historiami, których nie zauważamy, jakby owo „wszędzie” znaczyło „nigdzie”. Spektakl powstał w Teatrze Polskim w Bydgoszczy w ramach projektu INTERWENCJE (kuratorka: Agata Siwiak) we współpracy z Agencją Artystyczą GAP oraz Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej w Krakowie w ramach projektu POP – UP (kuratorzy: Grzegorz Niziołek, Agata Siwiak).

POKAZ SYLWESTROWY Wyjątkowe połączenie wizyty w Teatrze Polskim z elegancką kolacją w jednej z najlepszych bydgoskich restauracji uprzyjemni powitanie Nowego Roku. Mamy dla Państwa wyjątkową propozycję w postaci sylwestrowych zestawów. W cenie wieczoru bilet na spektakl „Romville” (grany na dużej scenie) w reżyserii Elżbiety Depty (po spektaklu toast z lampką szampana) oraz kolacja w restauracji Warzelnia Piwa Bydgoszcz. 19.00 spektakl „Romville” w reżyserii Elżbiety Depty. Teatr Polski im. H. Konieczki w Bydgoszczy, al. Mickiewicza 2 22.30 powitanie gości oraz toast w restauracji. Warzelnia Piwa Bydgoszcz, ul. Poznańska 8 22.30 kolacja zgodnie z menu 00.00 toast noworoczny Szczegóły oferty: Teatr Polski w Bydgoszczy, al. Mickiewicza 2 tel. 52 33 97 818, bilety@teatrpolski.pl. Kasa czynna od poniedziałku do soboty w godzinach 10-19 oraz w niedziele/święta trzy godziny przed spektaklem. www.teatrpolski.pl Restauracja Warzelnia Piwa Bydgoszcz ul. Poznańska 8, wejście również od strony Wyspy Młyńskiej, tel. 517 762 197, www.warzelniapiwa.pl

inf. Paulina Wenderlich

w ydarzenia Biblioteka Główna UKW 11.12.2015, godz. 19.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (Galeria Biblioteki – I piętro). Wystawa będzie czynna w godzinach otwarcia biblioteki do 14 lutego 2016.

Otwarcie wystawy malarstwa Agaty Jóźwiak i Adama Papke pt. „Bieszczady – droga do wnętrza krajobrazu”.

Sylwetki artystów i ich twórczość przedstawi Hanna Strychalska. Na wystawie zaprezentowane zostaną prace, będące zapisem doświadczeń artystycznych dwójki twórców: Agaty Jóźwiak i Adama Papkego, zgłębiających temat malarstwa pejzażowego. Są to wybrane obrazy spośród tych, które powstały podczas kilku plenerów organizowanych w Bieszczadach. Pejzaż tych gór przetransponowany został przez odmienne postawy twórcze obojga artystów, balansujących pomiędzy realizmem a abstrakcją. Obrazy wykonano w technikach akwareli i tuszu. Wystawie towarzyszyć będzie zapis fotograficzny dokumentujący plenery, autorstwa Magdaleny Jóźwiak. Agata Jóźwiak zajmuje się malarstwem olejnym oraz techniką akwareli i tuszu. Dyplom z malarstwa uzyskała

Agata Jóźwiak, Pejzaż jesienny, 44×36 cm

na Wydziale Sztuk Pięknych w Toruniu. Uczyła się również u Lecha Żurkowskiego, malarza i kaligrafa związanego m.in. z Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Z czasem w pracy nad pejzażami z gór szczególnie ważne stały się dla mnie szlachetność monochromatyczności, organiczność podobrazia oraz gest pędzla. Uważam, że ekspresja musi być podporządkowana wyostrzonej, długotrwałej obserwacji i pogłębionej refleksji. Dążę do tego, by moja myśl była jednym z pracą mego pędzla. Agata Jóźwiak

Adam Papke – malarz akwarelista, absolwent Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, członek zarządu Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich. Penetrując obszar szeroko pojętego pejzażu pragnę oddać atmosferę chwili, jednocześnie zatracając jednoznaczność motywu na rzecz działania palety barw. Staram się kłaść nacisk na realizm widzenia i świetlistość plamy barwnej, równocześnie uogólniając formę wyrazu tak, aby była mi przynależna. Adam Papke

inf. Barbara Maklakiewicz

Adam Papke, Panorama Lutowisk, 56×36 cm

grudzień 2015 |

| 31

w ydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego znana. Dzięki fotografom z całego świata niektóre z tych momentów zostały uchwycone, abyśmy mogli je zobaczyć i kontemplować. Niektóre momenty są zwyczajne, a inne niezwykłe. Jedne podnoszące na duchu, a drugie stawiające pytania nad naszym oddziaływaniem na przyrodę. Także dzięki temu wystawa ma ogromny walor edukacyjny, ukazując nam dramatyzm i różnorodność życia na Ziemi, a przez to pobudzając w nas chęć dbałości o jej jakość w przyszłości. Najnowsza edycja wystawy zagości w Bydgoszczy już po raz dziewiąty, na koniec swojej tegorocznej trasy po Polsce, która przebiegała przez m.in.: Warszawę, Szczecin, Bytom, Sopot i Bielsko-Białą. Jerzy Zegarliński

Wystawa czynna do 28 lutego 2016, Exploseum, ul. Alfreda Nobla Will Jenkins, Zielony smok, Wielka Brytania

3.12.2015, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 – wernisaż – wstęp wolny. Wystawa czynna do 29 grudnia 2015 roku.

„Fotografia Dzikiej Przyrody” Wystawę tworzą zwycięskie prace z konkursu fotograficznego Wildlife Photographer of the Year 2014, organizowanego przez Natural History Museum w Londynie oraz BBC Worldwide. Jest to już jego jubileuszowa, bo 50. edycja. Konkurs odbywa się rokrocznie od 1965 r. i w miarę swojego rozwoju stał się najbardziej cenionym i największym w świecie przedsięwzięciem z zakresu fotografii dzikiej przyrody. Każdorazowo jego efektem jest wystawa, pokazywana w kilkudziesięciu krajach na wszystkich kontynentach i po raz 13. z rzędu w Polsce. Na tegoroczną edycję wystawy składają się zdjęcia nagrodzone i wyróżnione w 13 kategoriach oraz w 3 nagrodach specjalnych, a jedna ze 100 fotografii tworzących wystawę jest autorstwa znakomitego polskiego fotografika przyrody Łukasza Bożyckiego. Zwycięskie prace wyselekcjonowano spośród ponad 42 tys. fotogramów, wykonanych przez ponad 4 tys. autorów z 96 krajów. Cele, jakie przyświecają organizatorom konkursu i wystawy, to inspirować coraz to nowe pokolenia fotografów do tworzenia wizjonerskich i ekspresyjnych interpretacji dzikiej przyrody, a także przedstawiać zgromadzone zdjęcia ludziom na całym świecie, aby ukazać im wspaniałość, dramatyzm i różnorodność życia na Ziemi i pobudzić w nich dbałość o jej przyszłość. Dzięki coraz bardziej udanej realizacji tych celów coraz lepsze zdjęcia są oglądane przez coraz większą liczbę widzów. Życie to także wyczucie czasu i miejsca. Bycie we właściwym czasie i we właściwym miejscu może stanowić o zdobyciu pożywienia lub pozostaniu głodnym, o znalezieniu partnera, a nawet o życiu lub śmierci. Ta pokonkursowa wystawa pokazuje takie właśnie sytuacje, dzięki byciu autorów zdjęć we właściwym miejscu i czasie. Kilka chwil później, kilka sekund wcześniej i te momenty mogłyby nie zostać uchwycone. Życie płynie szybko. Narodziny, zagrożenie, walka, przeżycie – dzieją się ciągle, raz za razem. Większość z tych codziennych dramatów jest nam nie32 |

| grudzień 2015

„Oldtimery – motocykle XX wieku” Na wystawie zaprezentowanych zostanie 18 motocykli będących przykładem rozwoju XX-wiecznej motoryzacji. Pojawią się na niej motocykle takich marek jak: BMW, Indian, Ironhaed czy Triumph. Najstarszy eksponat pochodzi z 1927, najmłodszy zaś z 1977 roku. Motocykle prezentowane na wystawie zostały użyczone przez Stowarzyszenie Motocyklowe Bractwa H-D Bydgoszcz.

6.12.2015, godz. 11.00-13.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, wstęp wolny

Niedziela w muzeum – Mikołajki w Muzeum Z okazji zbliżających się świąt Bożego Narodzenia zapraszamy dzieci wraz z rodzicami na mikołajkowe warsztaty tworzenia ozdób świątecznych oraz magicz-

w ydarzenia ny koncert Mikołajki na Jazzowo w wykonaniu m.in. dzieci z Niepublicznej Szkoły Podstawowej i Niepublicznego Przedszkola Perpetuum Mobile. W programie: 11.00-12.00 Ozdobne Mikołajki – warsztaty artystyczne dla całej rodziny. 12.00-13.00 Mikołajki na Jazzowo – koncert.

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, Wyspa Młyńska oraz Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 (aneks) „Wielość w jedności. Litografia i techniki druku płaskiego w Polsce po 1900 roku”. Wystawa czynna do 6 grudnia 2015 roku. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje pieniądza. Średniowiecze”. Wystawa czynna do 30 kwietnia 2016 roku. Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Grafika gra sztuki”. Wystawa czynna do 6 grudnia 2015 roku. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Fotografia Dzikiej Przyrody”. Wystawa czynna do 29 grudnia 2015 roku.

Obiekt miesiąca

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Oldtimery – motocykle XX wieku”. Wystawa czynna do 28 lutego 2016 roku.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej” Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego” (1852-1936)” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” inf. Natalia Szczerbińska

Wagon kolejowy – platforma transportowa z kłonicami z 1939 roku Dwuosiowy wagon towarowy typu platformowego powszechnie wykorzystywany w transporcie kolejowym. Prezentowany eksponat został odnaleziony na terenie dawnych Zakładów Chemicznych w Bydgoszczy. Wagon pochodzi z roku 1939 i był wykorzystywany przez niemiecką kolej państwową Deutsche Reichsbahn. Dzięki swojej uniwersalnej konstrukcji wagon mógł służyć do transportu skrzyń, dłużyc, prefabrykatów żelbetowych, pojazdów wojskowych oraz materiałów sypkich. Drewniane kłonice dodatkowo zabezpieczały ładunek przed przemieszczaniem się w trakcie jazdy oraz zsunięciem z wagonu.

Maciej Kułakowski

Wagon kolejowy – Stuttgart RS, producent: M.A.N, zakład: Werk-Nürnberg, rok produkcji: 1939, fot. Wojciech Woźniak

grudzień 2015 |

| 33

w ydarzenia Galeria Miejska bwa Wystawa czynna do 31.01.2016

Zdzisław Beksiński. Poza snem Kuratorzy wystawy: Wiesław Banach, dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku, oraz Wacław Kuczma, dyrektor Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy; kolekcja pochodzi ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku. Wystawa towarzysząca Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE 14-21 listopada 2015. „Po prawie dwudziestoletnim, niezwykle twórczym angażowaniu się w awangardę [Beksiński] dochodzi do wniosku, że jest to błąd, nowy rodzaj akademizmu zmuszający do wynajdywania coraz to nowych rozwiązań formalnych, a jego zadaniem jest opowiedzieć o swoich duchowych problemach, wyrazić swój lęk, dotknąć bolących ran. Obrazy realizmu fantastycznego przynoszą mu sukces u widowni i u kolekcjonerów, natomiast krytyka w większości staje przeciwko niemu. Następuje okres wielkiego zamieszania, bo to, co teraz na obrazach jest przedstawione, prowokuje do interpretacji słownych. Beksiński stara się tłumaczyć, że chodzi mu tylko o dobrze namalowaną wizję, że te wizje nie zawierają żadnego przesłania, że nie są po to, by je interpretować, że nie chce osiągnąć niczego innego poza pięknym i poruszającym obrazem. Celowo nie daje tytułów – bo jak tytułować, skoro znaczenie jest całkowicie bez znaczenia i sam nie wie, dlaczego użył w danym dziele takiego, a nie innego rekwizytu. Nadaremnie. I miłośnicy, i przeciwnicy starają się interpretować – ci pierwsi, by coś z tego zrozumieć, ci drudzy, by udowodnić nijakość i płyciznę myślenia artysty. Jakimś kluczem do zrozumienia wizji artysty mógłby tu być ów fragment Psalmu 23: Choćbym szedł ciemną doliną, który do końca życia przejmował go do głębi. Oczywiście chodzi tu o ciemną dolinę śmierci, czy w innych tłumaczeniach, dolinę 34 |

| grudzień 2015

Zdzisław Beksiński, AC76, 1976, 87×73 cm, obraz ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku

śmierci. To tak niezwykle działało na jego wyobraźnię. Z tego przejmującego psalmu nie wyciąga głównego, optymistycznego wyrazu: zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. To właśnie lęk przed doliną śmierci jest nieustannie motorem tej twórczości. To penetrowanie ciemnej doliny. Ponieważ nie mógł uwierzyć w Boga i Jego obecność, zostawało mu tylko penetrowanie nicości. A jednak w wywiadzie z 2002 r. na pytanie: Czy żywi pan nadzieję? – odpowiedział: Jestem skrajnym pesymistą, ale żywię nadzieję na to, że się mylę”. Wiesław Banach, ze wstępu do katalogu, Zdzisław Beksiński. Poza snem, Galeria Miejska bwa Bydgoszcz, 2015

Seminaria filmowe 1.12.2015, godz. 18.00 Przemytnicy (reż.: dane zastrzeżone), 30 min; 2014 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy zaprasza ponownie na seminaria filmowe z zakresu sztuki dokumentu i reportażu. Od października 2015 do lutego 2016 pokażemy nowy cykl pt. „BLOK WSCHODNI”, którego partnerem jest TV BELSAT. Seminaria poprowadzi Remigiusz Zawadzki z Fundacji Art-House, organizatora Festiwalu CAMERA OBSCURA. Film opowiada o zjawisku nielegalnego handlu poprzez granice na Białorusi od czasów przedwojennych po dzień dzisiejszy. Przemytnicy z polsko-sowieckiej granicy w la-

w ydarzenia tach 20. stali się sławni dzięki książce autobiograficznej Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy Sergiusza Piaseckiego. W rolę Piaseckiego w filmie wcielił się białoruski muzyk rockowy Pit Paułau. W dokumencie odwiedzimy dawną stolicę przemytu przedwojennego – miasteczko Raków i jego okolice. Zobaczymy, jak obecnie wygląda dawna polska granica. W dzisiejszych czasach centrum szmuglowania towarów na granicy białorusko-polskiej przemieścił się do Grodna. Tam mieszkają kolejni nasi bohaterowie. O swoich przygodach opowiedzą dawni i obecni białoruscy kontrabandyści.

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady 2.12.2015, godz. 18.00, wstęp wolny Jerzy Brukwicki. Plakat sprzymierzeńcem teatru 16.12.2015, godz. 18.00, wstęp wolny Małgorzata Wawrzak. Między rzeźbą a (nie)zwykłym przedmiotem

Agata Koczan, Odbicia srebrne, 2015, 50×50 cm, akryl na płótnie (Galeria BRDA)

Galeria Miejska bwa Galeria Brda

malarskie, tworzą w zestawieniu nowe byty i różnorodne ścieżki interpretacji.

Agata Koczan

Wystawa czynna do 14.01.2016

Agata Koczan. Obraz otwarty Prezentowane obrazy pochodzą z cyklu „Szum”, który realizuję od początku 2014 r. Obrazy te z pozoru nic nie przedstawiają. Są kompilacją plamy barwnej i linii. Jednak formy, jakie przybierają te dwa podstawowe komponenty

Agata Koczan – malarka, urodzona w 1986 r. w Braniewie. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu – kierunek malarstwo, specjalność witraż; dyplom z wyróżnieniem w 2014 r. inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek 4.12.2015, piątek, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wystawa czynna do 16 stycznia 2016

Konkurs sztuk wizualnych dla artystów bydgoskich pod tytułem MY (w małym formacie) Organizator: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych w Bydgoszczy. Współorganizator: Galeria Miejska bwa, Galeria Kantorek w Bydgoszczy. Konkurs zorganizowano po raz siódmy. Tematy poprzednich: 2009 rok – Podwórko Dworcowa 62; 2010 rok – Podwórko; 2011 rok – Mosty; 2012 rok – Inspirowane Wyczółkowskim; 2013 rok – Ulice; 2014 rok – Dom. Na tegoroczny konkurs napłynęło 67 prac 32 artystów (malarstwo, rysunek, grafika, fotografia, rzeźba). Jury w składzie: Elżbieta Kantorek (historyk sztuki), Jerzy Riegel (artysta fotografik), prof. Aleksandra Simińska (artysta plastyk), Małgorzata Winter (historyk sztuki) przyznało nagrody i wyróżnienia (9.11.2015). W zakresie sztuk plastycznych pierwszą nagrodę otrzymała Magdalena Rucińska za zestaw prac z cyklu Nie-pokoje (akryl, płótno); drugą Piotr Matuszek za zestaw prac My (akryl, płótno), trzecią Grzegorz Pleszyński za kolaż My Europejczycy. Wyróżnienia otrzymali: Aleksander Dętkoś za rzeźbę My (brąz, kamień) i Adam Jezierzański za pastel My, Biało-Czerwoni.

Magdalena Rucińsdka, nie-pokoje, 2015, akryl, płótno, 40×40 cm

W zakresie fotografii jury przyznało dwie nagrody i jedno wyróżnienie. Otrzymali je: Romuald Fajtanowski za zestaw trzech prac (bez tytuły, fotografia czarno-biała), Justyna Jułga za zestaw prac Karl i ja (fotografia cyfrowa) i Jarosław Majewski (bez tytułu, izohelia, guma). inf. Elżbieta Kantorek

grudzień 2015 |

| 35

w ydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 1-31 grudnia 2015, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24

Opowieści z Doliny Muminków – wystawa Zapraszamy na wystawę Opowieści z Doliny Muminków przygotowaną przez Wydawnictwo Nasza Księgarnia. Tove Jansson (1914-2001) – malarka, ilustratorka, pisarka i twórczyni ukochanych przez dzieci i dorosłych książek o muminkach. Stała się jedną z najważniejszych artystek fińskiej sztuki wizualnej w okresie powojennego złotego wieku modernizmu. Chciała tworzyć sztukę na swoich własnych warunkach – tylko niewielu artystom udało się tego dokonać z taką oryginalnością. Wychowywała się w rodzinie artystycznej. Jej ojciec, rzeźbiarz Viktor Jansson, zawsze miał nadzieję, że córka również wyrośnie na artystkę. Rzeczywiście, obserwując i ucząc się od swoich rodziców, Tove poszła za ich przykładem i zrobiła karierę jako pisarka, malarka, graficzka, karykaturzystka i twórczyni komiksów. Zadebiutowała jako graficzka prasowa w 1928 roku – miała wtedy niespełna 14 lat. Później studiowała malarstwo w Sztokholmie, Helsinkach i Paryżu. Pierwszy raz wzięła udział w wystawie w 1933 roku i wtedy też wydała pierwszą książkę z własnymi ilustracjami. W latach 40. XX wieku zaczęła pisać i publikować utwory w różnych periodykach. Jesienią 1945 r. wyszła drukiem pierwsza część muminkowej sagi: Małe trolle i duża powódź. Po dwóch kolejnych powieściach: Komecie nad Doliną Muminków (1946) i W Dolinie Muminków (1948), pisarka zyskała ogromną popularność, a jej bohaterowie na stałe zagościli w domach i sercach czytelników. 5.12.2015, sobota, godz. 10.00-14.00, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24

PCHLI TARG Kolejna, trzecia edycja bydgoskiego Pchlego Targu tym razem odbędzie się w gościnnych murach Biblioteki Głównej przy Starym Rynku. Kolejny raz organizatorzy zachęcają do wietrzenia półek i pawlaczy, mile widziane książki, czasopisma, płyty, bibeloty, dekoracje, ubrania i dodatki. Wstęp wolny, sprzedawców obowiązuje wcześniejsza rejestracja – więcej informacji: www.facebook.com/pchlitargbydgoszcz oraz pchlitargbydgoszcz@gmail.com 5.12.2015, sobota, godz. 10.00-14.00, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24

Kiermasz taniej książki Zapraszamy na kolejny kiermasz taniej książki w Bibliotece Głównej. Kryminały i romanse, spora dawka klasyki, literatura dla dzieci i młodzieży oraz garść książek w języku angielskim i niemieckim. 36 |

| grudzień 2015

15.12.2015, wtorek, godz. 18.00, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24 (strych, II piętro)

„Tracklista” – Marcin Dymiter, DJ set + wykład

Zapraszamy na wykład Marcina Dymitera połączony z prezentacją muzyki. „Tracklista” to autorski cykl wykładów poświęconych istotnym zagadnieniom muzyki. Po kilku latach prowadzenia wykładów uzbierał się materiał na książkę, która ukazała się pod koniec listopada. Głównym założeniem „Tracklisty” jest edukacja i zapoznanie odbiorcy z ciągle mało znanymi kierunkami w muzyce XX i XXI wieku, jakimi są np. sztuka dźwiękowa (z ang. sound art), field recording, muzyka eksperymentalna, ambient czy muzyka improwizowana. XX wiek przyniósł wiele nurtów, idei i koncepcji, a muzyka weszła w tak liczne interakcje, że stała się przestrzenią dla studiów humanistycznych, gdzie sam dźwięk (i jego przemiany) może być traktowany jako istotny kod kulturowy poddany omówieniom i interpretacjom wychodzącym daleko poza język samej muzyki. W związku z tym, że muzyka współczesna zajmuje w edukacji marginalną rolę lub prezentuje się zazwyczaj utarte szlaki, utrwalając dość schematyczne postrzeganie muzyki, pojawiła się idea „Tracklisty” jako otwartego spotkania i wspólnego słuchania. Muzyka jest spuścizną kultury, znakiem tożsamości, pamięci, ale też trwałą wartością kultury – to w niej obserwujemy przemiany estetyczne, które niejednokrotnie zapowiadają przemiany społeczne i kulturowe. 3.12.2015, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka Główna – strych, Stary Rynek 24 17.12.2015, czwartek, 18.00, Biblioteka Główna – strych, Stary Rynek 24

PROJEKTOR To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cyklu PROJEKTOR. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na: www.biblioteka.bydgoszcz.pl. 2, 9, 16, 23 i 30 grudnia 2015 Deutsch mit Spaß – klub konwersacyjny 2, 9, 16, 23 i 30 grudnia 2015 English Speaking Club Bydgoszcz – klub konwersacyjny Kluby konwersacyjne – wzorem innych miast, do WiMBP w Bydgoszczy zawitały kluby konwersacyjne. Raz w tygodniu w bibliotece spotykają się grupy pasjonatów, by porozmawiać w obcym języku z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

w ydarzenia W ramach klubów konwersacyjnych Deutsch mit Spaß oraz English Speaking Club Bydgoszcz w bibliotece spotykają się otwarte i pozytywnie nastawione osoby, które chcą się sprawdzić i swobodnie rozmawiać w języku obcym. Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP. 14 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK obejmuje także spotkania autorskie. 7.12.2015, godz. 17.00, Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33 Spotkanie autorskie z Markiem Pindralem – wykładowcą języka angielskiego, autorem pokazów multimedialnych, wystaw fotograficznych. Odwiedził kilkadziesiąt krajów, poza Chinami mieszkając dłużej w Wielkiej Brytanii i Omanie. Autor książek Chiny od góry do dołu, będącej zapisem wrażeń i obserwacji, poczynionych podczas dwuletniego pobytu w Chinach, gdzie uczył angielskiego na uniwersytecie Chengdu oraz W cieniu minaretów – Oman – efekt trzyletniego pobytu w Omanie. Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją tej ostatniej książki. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 30.11.2015, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24, oraz w Filii nr 3 dla dorosłych i dla dzieci,

ul. Grunwaldzka 33 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w grudniu: 1.12.2015, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego. 2.12.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Mikołajkowe zajęcia z niespodzianką. 3.12.2015, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Święty Mikołaj potrzebny od zaraz: wykonujemy portret pamięciowy Pana w Czerwonej Czapce – zajęcia z twórczego myślenia. 8.12.2015, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Świąteczne ozdoby z filcu – zajęcia plastyczne. 10.12.2015, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Chwila w roli głównej – spotkanie poetyckie z bydgoską poetką Aleksandrą Brzozowską. 22.12.2015, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 12 dla dorosłych ul. K. Ujejskiego 58) Wspólne śpiewanie kolęd – spotkanie dla seniorów.

artGallery galeria & pracownia plastyczna 9.12.2015, godz. 17.00

Różnorodność – wystawa malarstwa grupy plastycznej „Impresja” Grupa powstała w 2004 roku w Bydgoszczy w Klubie „Lotnik”, dzisiaj Klub „Logistyk” 1 Blog. Skupia w swoich kręgach dzieci, młodzież i osoby dorosłe. Instruktorem prowadzącym i opiekunem grupy jest art. plast. mgr Małgorzata Biernat-Świtoniak. Grupa oprócz indywidualnych tematów tworzy obrazy związane z polską armią i historią Polski. Wiele miejsca w twórczości zajmuje również Bydgoszcz dawna i nowa. Grupa jest otwarta i zaprasza do wspólnego tworzenia w pracowni Klubu „Logistyk”, ul. Szubińska 101, tel. 261 427 325. Autorzy prac: Joanna Anioła, Adela Marczewska, Cecylia Kołsut, Olga Radziszewska, Laima Kurowska, Grażyna Kryspin, Lidia Drążkowska, Danuta Pierzchalska, Urszula Wrzeszcz, Krystyna Glazik, Lidia Pruss, Anna Garniewicz, Barbara Dziura, Cathryn Skumiewski, Jolanta Brzezińska, Hanna Frankowska, Martyna Buzalska, Anna Jóźwiak, Marianna Świtoniak, Karolina Licznerska, Małgorzata Biernat-Świtoniak (opiekun grupy). inf. Małgorzata Biernat-Świtoniak

16.12.2015, środa, godz. 16.00 Wernisaż pokonkursowy im. Mariana Rejewskiego 19.12.2015, sobota, godz. 16.00 Wieczór wigilijny grudzień 2015 |

| 37

w ydarzenia Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 6.12.2015, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXXVI Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Zielony gość 8.12.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXII Bydgoski Wtorek Muzyczny

10.12.2015, czwartek, godz. 18.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert Inaugurujący Konkurs Wokalny im. I.J. Paderewskiego Radosław Rzepecki – baryton Marek Kamola – fortepian 13.12.2015, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia Dzieciom Kupimy choinkę 13.12.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu

Schola Cantorum Bialostociensis

Chór Żeński Zespołu Szkół Muzycznych im. I. Paderewskiego w Białymstoku Schola Cantorum Bialostociensis Anna Olszewska dyrygent Nagroda Katedry Chóralistyki i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy Chór Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy Mariusz Kończal – dyrygent Jakub Kwintal – organy Chór Kameralny AM w Bydgoszczy Janusz Stanecki, Magdalena Filipska, Łukasz Hermanowicz – dyrygenci W programie piosenki Disneya zaaranżowane specjalnie dla Schola Cantorum Bialostociensis, utwory M. Sawy, M. Jasińskiego, Sz. Godziemba-Trytka, T. Kverno. 10-13.12.2015, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Konkurs Wokalny im. I.J. Paderewskiego Organizatorem Konkursu jest Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz działająca przy niej Fundacja Konsonans. Konkurs jest organizowany w cyklu trzyletnim, ma charakter ogólnopolski, a jego celem jest propagowanie twórczości wokalnej I.J. Paderewskiego, popularyzacja innych wybitnych twórców polskiej liryki wokalnej XIX i pierwszej połowy XX wieku oraz promowanie utalentowanych młodych wykonawców. Śpiewaków oceniać będzie jury pod przewodnictwem pomysłodawczyni konkursu – prof. zw. Katarzyny Rymarczyk. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

38 |

| grudzień 2015

Kamila Abrahamowicz – wokal Michał Szlempo – fortepian Grzegorz Nadolny – kontrabas W programie utwory o tematyce świątecznej, zimowej, a także kompozycje autorskie z debiutanckiej płyty Kamili Abrahamowicz. (szersza informacja o koncercie na stronie 63)

Kamili Abrahamowicz

15.12.2015, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXIII Bydgoski Wtorek Muzyczny Doktoranci AM w Bydgoszczy 17.12.2015, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert Specjalny BMF PIANO TRIO Bartłomiej Wezner – fortepian Michał Szałach – skrzypce Filip Syska – wiolonczela prof. dr Wojciech Michniewski – wprowadzenie do koncertu

w ydarzenia W programie: Marcin Masecki – Trio fortepianowe (2015) prawykonanie – utwór zamówiony w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie” realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca H. Kulenty – A Cradle Song (1993) Z. Bargielski – Landschaft der Erinnerungen, Witold Lutosławski in memoriam (1995/96) Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

18.12.2015, piątek, godz. 18.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Poznańczycy w Bydgoszczy – gościnny koncert Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu Orkiestra Smyczkowa Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu Jakub Haufa – kierownictwo artystyczne W programie: K. Penderecki – Trzy utwory w dawnym stylu F. Mendelssohn-Bartholdy – Koncert skrzypcowy d-moll

P. Czajkowski – Serenada C-dur op. 48 na orkiestrę smyczkową 20.12.2015, niedziela, godz. 17.00, Dom Polski, ul. Grodzka 2, wstęp wolny

Koncert Kolędowy Chór Kameralny AM w Bydgoszczy Chór Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy Orkiestra Studencka AM w Bydgoszczy Janusz Stanecki, Łukasz Hermanowicz, dyrygenci Jakub Kwintal, organy W programie: kolędy, pastorałki, utwory o tematyce świątecznej. 20.12.2015, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem.

CLX Koncert Pałacowy Hanna Michalak – sopran Studenci klasy śpiewu Oleksandr Yankevych – fortepian inf. Anna Cudo

impresariat artystyczny itd. i Majer – zapytani o to, czy na spektaklu roztoczą swój urok, odpowiadają: „Roztoczymy”. Aśka nie, bo Aśce ostatnio zabrakło. 1.02.2016, godz. 19.00, Opera Nova, bilety 80 zł, 90 zł, 100 zł

Koncert Stanisławy Celińskiej pt. „Atramentowa”

Fot. Kamila Markiewicz-Lubańska

30.12.2015, godz. 17.00 i 20.00, Kinoteatr ADRIA. Bilety: 75 i 85 zł, impresariat artystyczny „itd.”, ul. Gdańska 13

przedSylwestrowe występy Kabaretu HRABI Specjalny, bo przedsylwestrowy koncert kabaretu HRABI, z gościnnym udziałem kabaretu ADI (Władysław Sikora i Marcin Osiewicz). HRABI pokaże się w swoich najlepszych, ale również w najnowszych skeczach, będzie można również obejrzeć kilka premierowych piosenek. Kołaczkowska zapytana o szczegóły odpowiada: „Zastosujemy serpentyny i konfetti nadmiarze oraz piosenki ze światowych list przebojów w ilości deficytowej. A dla tych, którzy chcieliby przygotować się do sylwestrowej nocy, kilka niezbędnych porad”. Kamys, Pietsch

„Atramentowa” to najnowsza płyta Stanisławy Celińskiej. Aktorka odgrywa swoją kolejną wspaniałą rolę – pieśniarki, która wie, o czym śpiewa, i wie, jak przyciągnąć słuchacza, wykorzystując pełną paletę barw i emocji. A wszystko zaczęło się od „Atramentowej Rumby”, którą Maciej Muraszko i Marcin Sosnowski napisali specjalnie z myślą o Stanisławie Celińskiej. Razem z latynoamerykańskim zespołem Los Locos artystka zaprezentowała ją w Koncercie Premier 46. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej Opole 2009. Po występie z „Atramentową Rumbą” okrzyknięto Stanisławę Celińską polską Cesarią Evorą. Aktorka – tak jak kiedyś Cesaria – potrafi zaczarować publiczność swoim charyzmatycznym głosem i pomimo wielu przeciwności oraz trudów – kocha życie. Usłyszymy utwory skomponowane i przygotowane przez uznanych autorów specjalnie dla Stanisławy Celińskiej. Niepowtarzalne teksty do kompozycji Macieja Muraszki napisali: Wojciech Młynarski, Dorota Czupkiewicz oraz Muniek Staszczyk i Marcin Sosnowski. Ponadto Muraszko zaaranżował na nowo ulubione utwory artystki, które dzięki nowemu wykonaniu nabrały niezwykłej pogody ducha. inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

grudzień 2015 |

| 39

w ydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

12.12.2015, sobota, godz. 11.00-16.00, APK WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Kocham Boże Narodzenie po kociewsku Przed nami 6. edycja spotkania z cyklu „Wigilijne Biesiadowanie”, połączona z kiermaszem bożonarodzeniowym. Jak co roku, wydarzenie współtworzyć będą regionalni wytwórcy i rękodzielnicy. Na stoisku przygotowanym przez członkinie Kół Gospodyń Wiejskich z gminy Jeżewo będzie można zaopatrzyć się w potrawy świąteczne, przetwory oraz wielokrotnie nagradzane, lokalne specjały, wśród nich słynne kociewskie ruchanki z fjutem. Na kiermaszu pojawią się także: potrawy z gęsiny z Ekoagroturystyki Pachtówko z Gzina, miody z Kurzejewa, domowej roboty wędliny, sery, ryby, a także stroiki i dekoracje na stół bożonarodzeniowy. W programie wydarzenia ponadto pokazy: tworzenia ozdób świątecznych, rzeźbienia w drewnie w wykonaniu Stefana Glazy oraz kulinarny na bazie tradycyjnych produktów regionalnych, podczas którego ceniony szef kuchni Tomasz Welter zdradzi, jak skutecznie łączyć w kuchni nowoczesność z tradycją. 16.12.2015, środa, godz. 18.00, APK WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Movie Mówi Project #19 – Bydgoska Tożsamość Filmowa Ostatnie w tym sezonie spotkanie z MOVIE MÓWI PROJECT – cyklem filmowym dr Magdaleny Wichrowskiej. Tym samym żegnamy się z kinem dokumentalnym, które towarzyszyło nam od września. Dyskusję o filmach uciekających od fikcji zamkniemy rozmową na temat bydgoskiej tożsamości filmowej. Jest ku temu wyjątkowa okazja. Kilka tygodni temu zakończył się 24. Festiwal Filmów Dokumentalnych Hot Springs. Nagrodę za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny otrzymał obraz „Koniec świata” Moniki Pawluczuk, który pokażemy w grudniowej odsłonie MMP. Partnerem filmu jest Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, które wsparło tę produkcję w ramach programu BYDGOSKA TOŻSAMOŚĆ FILMOWA – produkcja fil40 |

| grudzień 2015

mowa. Po projekcji zapraszamy na rozmowę o filmowej Bydgoszczy. Spotkanie w ramach projektu MOVIE MÓWI PROJECT zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

Zima w mieście? Spędź ferie z Wyższą Szkołą Gospodarki Jak co roku, Centrum Projektów Edukacyjnych WSG zaprasza dzieci w wieku 5-12 lat, ciekawe świata oraz lubiące różnorodnie i aktywnie spędzać czas, do udziału w niezapomnianej przygodzie pełnej zabawy i treści edukacyjnych. Przeprowadzimy eksperymenty z dziedzin fizyki, chemii i przyrody, przenikniemy do świata motoryzacji, robotów i komputerów, wykonamy interesujące dzieła plastyczne, będziemy doskonalić umiejętności taneczne i piłkarskie. Zapewniamy świetną zabawę, zdrowy poczęstunek, dużą dawkę wiedzy podanej w ciekawy i przystępny sposób. Więcej szczegółów na stronie www.kolonie.byd.pl

Nowy Dom Kultury w Bydgoszczy! Na mapie kulturalno-artystycznej Bydgoszczy od listopada 2015 działa nowa placówka kulturalno-oświatowa – Dom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna”, oferujący szeroki wachlarz zajęć artystyczno-kulturalno-animacyjnych dla dzieci i młodzieży. Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowanych specjalistów z zakresu sztuki, kulturoznawstwa, muzykologii oraz fotografii. Placówka organizuje zajęcia zarówno dla osób indywidualnych, jak i grup zorganizowanych. Pełna oferta na stronie www.domkultury.byd.pl

w ydarzenia Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00, poniedziałek i niedziela nieczynne – zbiorowa wystawa fotografii czynna do 10 grudnia

stawienniczej Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego (1970-1976). Członek ZPAF od 2005. Wystawie towarzyszyć będą warsztaty. Zapisy na stronie www.muzeumfoto.byd.pl

„Natura Wokół Nas”

Na szlaku TeH2O

Wystawa prezentująca prace wyróżnione i nagrodzone w konkursie fotograficznym „Natura Wokół Nas”, zorganizowanym przez Muzeum Przyrodnicze Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UMK w ramach VII Międzynarodowego Festiwalu Fotografii Przyrodniczej „Sztuka Natury” 2014. 4.12.2015, piątek, godz. 18.00 – wernisaż (na wernisaż wstęp wolny). Wystawa czynna do 12 grudnia

„Foto przestrzenie AF13” Przegląd prac o zróżnicowanej tematyce autorstwa 14 członków Ogólnopolskiej Fotograficznej Grupy Twórczej Art Fokus 13. Grupę tworzy 17 aktywnych artystów, należących do Stowarzyszenia Twórców Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej, będącego członkiem operacyjnym i reprezentantem Polski w Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (FIAP) z siedzibą w Paryżu. Na co dzień w stowarzyszeniu popularyzują sztukę fotografii, spotykają się na plenerach, wystawiają i wydają publikacje. Ich prace pokazywano na wystawach w całym kraju. 15.12.2015, wtorek, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny godz. 18.00 – wernisaż wystawy godz. 18.30 – spotkanie z artystą i wykład „Czyżby koniec naszej cywilizacji?”

Erazm Wojciech Felcyn „Rosarium”

Muzeum Fotografii inauguruje cykl plenerów z udziałem przewodnika, instruktora fotografii, na trasie bydgoskiego Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O. Pierwszym fotografowanym przez nas obiektem będzie barka „Lemara” – na stałe zacumowana przy ul. Mostowej, widoczna z mostu im. Jerzego Sulimy-Kamińskiego na tle bydgoskich spichrzy, przypominająca o bogatych tradycjach żeglugowych miasta. Program pleneru (grupa początkująca): 8.12.2015, wtorek, godz. 16.00, barka „Lemara”, Rybi Rynek Po słowie wstępnym uczestnicy przystąpią do rejestracji zdjęć obiektu z udziałem modela. Zastosują własny sprzęt fotograficzny, będą pracować ze światłem zastanym i błyskowym, dobierając odpowiednie parametry ustawień urządzeń. Dodatkowo na muzealnym aparacie analogowym naświetlą kliszę fotograficzną. 9.12.2015, środa, godz. 17.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14 Uczestnicy wybiorą i dokonają analizy zdjęć powstałych podczas pleneru, wykonają odbitkę z negatywu naświetlonego aparatem analogowym oraz wydrukują powstałe fotografie. Zgłoszenia do 5 grudnia: tel. 52 567 00 07. Liczba miejsc ograniczona.

Fotografia bez tajemnic

Muzeum Fotografii zaprasza do udziału w warsztatach fotograficznych prowadzonych weekendowo lub wieczorowo. Zgłoszenia do 12 grudnia mailowo lub telefonicznie: muzeumfoto@byd.pl / tel. 52 567 00 07.

Mam lustrzankę

Na warsztatach poznasz funkcje i ustawienia decydujące o rejestracji obrazu. Wykonasz ćwiczenia praktyczne z użyciem lustrzanki połączone z analizą zdjęć.

Cyfrowy Senior Kolekcja „Rosarium” jest owocem penetracji obszaru leżącego pomiędzy fotografią klasyczną a grafiką cyfrową. Stanowi opowieść o różach widzianych inaczej, w innym spektrum, w innej skali, z wykorzystaniem odmiennej optyki; jest próbą wniknięcia w specyficzny „różany” mikrokosmos w sposób ludzkiemu oku niedostępny. Ukazuje świat alternatywny, podlegający jednak uniwersalnym prawom życia, w którym funkcjonują procesy starzenia, śmierci i kontynuacji. Na wystawie zaprezentowanych zostanie 40 fotografii. Erazm Wojciech Felcyn, ur. 1946 w Bydgoszczy. Doktor nauk chemicznych za badania w dziedzinie chemii związków krzemosiarkowych. W latach 1964-1966 fotoreporter, a następnie (1966-1968) redaktor naczelny „Kroniki Studenckiej”. Współzałożyciel studenckich grup fotograficznych HOMO i ŻAK. Członek Sekcji Wy-

Na warsztatach poznasz podstawy fotografii cyfrowej, ucząc się obsługi smartfona i aparatu kompaktowego.

Szlachetny Fotograf – cyjanotypia

Na warsztatach poznasz zasady i metody pracy z jedną z najstarszych technik fotograficznych – cyjanotypią. W ofercie również zajęcia z techniki mokrego kolodionu, bromoleju, gumy oraz izohelii.

Dar z Fotonu

W Muzeum Fotografii trwają zmiany w aranżacji części ekspozycji stałej, związanej z regionalnym dziedzictwem fotograficznym. Chcemy poszerzyć tę część zbiorów. Wszystkich, którzy posiadają sprzęty, akcesoria i inne pamiątki związane z bydgoską Alfą – Fotonem, prosimy o kontakt: muzeumfoto@byd.pl / tel. 52 567 00 07. grudzień 2015 |

| 41

w ydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 3.12.2015, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jerzego Riegla pt. „Reportaż z minionego wieku” Jerzy Riegel ur. w 1931 r. w Bydgoszczy. Z zawodu poligraf. Od 1967 r. członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Zajmuje się fotografią czarno-białą, a najbardziej zafascynowany jest techniką fotograficzną – izohelią. Swoje prace prezentował w wielu publikacjach i albumach m.in. w wydanych przez Galerię Autorską J. Kaji i J. Solińskiego: Bydgoszcz minionego wieku oraz Bydgoszcz Jerzego Riegla i poetów. Przygotował kilkadziesiąt wystaw indywidualnych i uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą.

Miejskie pejzaże Jerzego Riegla kryją w sobie jakąś stateczność, upływ czasu ma tu inne odniesienie. Głęboki melancholijny ton zdaje się być dominujący. Fotografie mogą działać jak przystanki w wyobraźni. (…) Uliczne krajobrazy jakby powtórnie zobaczone za pomocą izohelii, stają się miejscami „odtworzonymi z pamięci”. (…) Kolejne doznania mogą już być naszą retrospekcją. (…) Różne wątki stapiają się w opowieść o czasie nam bliskim. Artysta jako kronikarz Bydgoszczy jest z nią związany od urodzenia. Tętno miejskiego życia stało się jego światem. Od ponad pół wieku odnajduje i zapisuje w obiektywie prostotę i piękno. Nie pisze wierszy, a jednak jest poetą. Jacek Soliński

Relikwie mojego dzieciństwa We wczesnych latach 60. Jerzy Riegel i ja chodziliśmy tymi samymi ulicami i, być może, pan Jerzy, młody fotograf poszukujący dobrego światła, widział kiedyś małego chłopca o płowych włosach spacerującego z dziadkiem bulwarem nad Brdą, albo Dworcową w kierunku 1 Maja, być może Pomorską, Długą czy Królowej Jadwigi, wędrującego z poczuciem bezpieczeństwa, śmiało i beztrosko aż po kres dzieciństwa. Piotr Siemaszko

Jerzy Riegel, fot. Jacek Soliński

* * *

(…) Przez kilkadziesiąt lat aktywności twórczej Bydgoszcz była i pozostaje dla Jerzego Riegla „scenografią własnego wnętrza”, świadkiem upływu czasu i źródłem oczarowania. (…) Artysta odnajduje tu siebie, stając się organicznie złączony z tym czasem i miejscem. Wielokrotnie fotografowane ulubione motywy kryją w sobie zawsze inny nastrój, inne doznania, ujmując swoją lakonicznością. (…) Różnorodne obrazy miasta tworzą poetycką panoramę przeszłości. (…) Pytanie o rolę fotografika w dzisiejszych czasach wydaje się być w tej sytuacji szczególnie zasadne. Jak umiejscowić twórczość tego artysty? Określenie „tradycjonalista”, po szeregu przewrotach estetycznych, nie ma już swojego stałego miejsca. A jednak, mimo wszystko wypada ten zaszczytny tytuł przypisać Jerzemu Rieglowi. Fotografik wyznaje zasadę artystycznej prostoty i zwięzłości. Zabieg ten polega na doborze przystępnych tematów, wystudiowanych kadrach i zrozumiałym przesłaniu. Kształtowana w ten sposób estetyka przyciąga widza. W refleksyjnych kompozycjach artysta szuka wyciszenia. Zdaje się nieustannie powtarzać: otwórzcie się na najprostsze piękno świata, a odkryjecie siebie samych w niezgłębionych pokładach własnej wrażliwości. Motywy zdjęć wprowadzają w stan wytchnienia. Odbiorca dostrzega oczywistości, które na ogół jawią się jako zbyt banalne, by uzmysłowić sobie ich niezwykłość. (…) 42 |

| grudzień 2015

Jerzy Riegel, Rybi Rynek, brom, 1964

Jerzy Riegel, Wędkarz, brom sepiowany, 1956

w ydarzenia 3.12.2015, godz. 18.00

Spotkanie autorskie z Krzysztofem Derdowskim pt. „Opowieści o dawnej Bydgoszczy” Czytanie fragmentów prozy Mieczysław Franaszek Krzysztof Derdowski – wykształcenie wyższe, magisterskie, polonistyczne. Autor tomików wierszy „Czasowo nie ma wieczności”, „Cienie i postacie”. Napisał także kilka powieści i zbiorów opowiadań: „Znikanie”, „Chłód”, „Naga”, „Robal”, „Papuga”, „Wstyd”. Jest autorem sztuk teatralnych, które prezentowane były podczas prób czytanych z udziałem publiczności w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatrze Współczesnym we Wrocławiu, Teatrze Nowym w Poznaniu. Miesięcznik „Dialog” opublikował jego scenariusz filmowy „Pionek” oraz dwie jednoaktówki „Rzecznik” i „W Szwecji”. Artykuły, recenzje, wiersze i opowiadania zamieszczał w: „Odrze”, „Twórczości”, „Toposie”, „Poezji”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Nurcie”, „Dekadzie Literackiej”. Pisał między innymi o twórczości: Ryszarda Kapuścińskiego, Ireneusza Iredyńskiego, Janusza Żernickiego, Kazimierza Hoffmana, Zdzisława Polsakiewicza. Ma w dorobku książki krytyczno – literackie: był redaktorem wyboru esejów o twórczości Stanisława Czerniaka – „Antropologia podmiotu lirycznego” oraz autorem monografii

Krzysztof Derdowski, fot. Krzysztof Szymoniak

twórczości Stanisława Czerniaka, która ukazała się w listopadzie 2013 – „Mistyka, zwierzęta i koany”. W 2015 roku opublikował eseistyczną książkę o twórczości Marka Kazimierza Siwca ‚Kto w wielkiej gonitwie życia…” Otrzymał nagrody literackie: „Czerwonej Róży”, „Bez woalu” i dwukrotnie „Łuczniczki” za najlepszą bydgoską książkę roku za powieści „Chłód” i „Wstyd”. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Ma jedną niewątpliwą wadę – urodził się dawno, dawno temu, w 1957 roku.

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 4.12.2015, godz. 12.00, Dom Polski I Wojewódzki Konkurs „Mikołajkowe Śpiewanie”. Celem konkursu jest kultywowanie polskich tradycji, promowanie piosenki dziecięcej oraz zaprezentowanie umiejętności na scenie. Do konkursu należy zgłosić jedną piosenkę o Świętym Mikołaju. W konkursie mogą brać udział soliści, jak i zespoły. Kategorie wiekowe: przedszkole oraz szkoły podstawowe z klas 1-3. Przesłuchania konkursowe zostaną przeprowadzone 4 grudnia w Domu Polskim przy ul. Grodzkiej 1. Wszelkich informacji udziela Arleta Murawska z MDK nr 2 w Bydgoszczy. 4.12.2015, godz. 9.30-14.30, sala gimnastyczna MDK nr 2 Drużynowe Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Gimnazjalnych. Mariusz Mazalon oraz Andrzej Karpiński zapraszają uczniów szkół gimnazjalnych do wzięcia udziału w Drużynowych Mistrzostwach Szkół Gimnazjalnych. 4-5 grudnia 2015, od godz. 18.00 do 7.00 rano, Ostromecko Mikołajki Turystów. Anna Grzybek-Korzeniewska oraz Tomasz Bukowski zapraszają uczestników kół wokalnych i gitarowych na imprezę Mikołajki Turystów. Impreza odbędzie się w Ostromecku.

5.12.2015, godz. 12.30-14.30 oraz 16.00, sala numer 8 i 9 Warsztaty Laureatów i Finał XI Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „Miniatura Bożonarodzeniowa z motywami sztuki ludowej w kartkach świątecznych i ceramice”. Małgorzata Lewandowska zaprasza do wzięcia udziału wszystkich laureatów XI Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „Miniatura Bożonarodzeniowa z motywami sztuki ludowej w kartkach świątecznych i ceramice”. Organizatorka zapewnia świetną zabawę w klimacie świątecznym. Finał konkursu odbędzie się w sali nr 2. 6.12.2015, godz. 11.00, sala gimnastyczna Mecz IV Ligii tenisa stołowego EMDEK – Laskowice. 12.12.2015, godz. 11.00, sala gimnastyczna Młodzieżowy mecz tenisa stołowego EMDEK – Toruń. 28-29 grudnia 2015, godz. 9.30-14.00, sala 6 i 9 Drużynowe Mistrzostwa Grup naborowych w szachach SP 41, 58, 61, 63. Mariusz Mazalon, Adam Gołąbiewski i Andrzej Karpiński zapraszają wszystkich uczniów szkół podstawowych do Drużynowych Mistrzostw Grup naborowych. inf. Aleksandra Majer

grudzień 2015 |

| 43

w ydarzenia Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 9.12.2015, środa, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK

I Salonowe Spotkanie z Historią Spotkanie to zainauguruje cykl Salonowych Spotkań z Historią, na które Pracownia Dziedzictwa Kulturowego KPCK zaprasza do nowo wybudowanego Salonu Hoffman wszystkich zainteresowanych szeroko pojętą przeszłością Bydgoszczy oraz ziem województwa kujawsko-pomorskiego. Na początek sięgnięto po ostatni, 18 zeszyt periodyku „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, wydawanego przez KPCK od roku 1996. Zeszyt ów zawiera 10 artykułów, dotyczących archeologii, architektury, sztuki i historii naszego miasta, a także pomorskiego Topolna, Kościelca i Kościelnej Wsi na Kujawach, wreszcie dwudziestu sześciu miast i wsi historycznej ziemi chełmińskiej. Wśród opublikowanych tekstów prawdziwym rarytasem jest dziennik wojenny z 1939 roku piętnastoletniej bydgoszczanki, Barbary Kwiecińskiej. Podczas spotkania, planowanego w charakterze wieczoru autorskiego, będzie można zetknąć się i podyskutować z autorami poszczególnych artykułów, redaktorami rzeczonego wydawnictwa, jak również nabyć bieżący i wcześniejsze zeszyty „Materiałów…”. Zapraszamy! 16.12.2015, godz. 18.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK, Plac Kościeleckich 6 – wernisaż. Wystawa czynna do 29 lutego 2016

Lubię spokojne kobiety… Bogdan Ziętek – rzeźba i malarstwo

Wernisaż połączony z pokazem filmu w reżyserii Matyldy Kawki „150 kobiet Bogdana Z”

„Mam powołanie do pięknych kobiet. Są tylko moje. A ja żyje tylko dla nich. …Nie robię ich na sprzedaż, tylko dla siebie, traktuję je jak członków rodziny.” Drobny, niepozorny, mężczyzna nigdy nie był obiektem zainteresowania kobiet, które fascynowały go od zawsze. Choć całe życie ciężko pracował, najczęściej fizycznie, już w szkole zauważono, że wyróżnia się wśród rówieśników zdolnościami plastycznymi i nazywano go Matejką. I to właśnie sztuka stała się jego pasją i wyzwoleniem z dręczących go obsesji. Stworzył świat, w którym urzeczywistniał najśmielsze fantazje. Pierwszej wyrzeźbionej kobiecie nadał imię Ewa ale z czasem przybywały inne, małe, średnie, duże, prawie 200. Ubierał je, rozbierał, mył i czesał, kupował seksowną bieliznę, szył sukienki. Żona początkowo dopuszczała się aktów dewastacji z zazdrości, dlatego pozostał przy drewnie, materiale trwałym i jak twierdzi najwdzięczniejszym w obróbce. Dopiero rosnące zainteresowanie kolekcjonerów, muzeów i mediów spowodowało, że złagodziła swoje stanowisko. Jego dom w Brzezinach na Śląsku, nad strumieniem i stawem pełen jest kobiet, pełen jest obrazów, instrumentów, bo sztuka zawładnęła całym jego życiem. Rzeźbi, maluje obrazy, ściany, drzwi i szafy, pisze pamiętniki, filozofuje, jest kompozytorem i multiinstrumentalistą, fotografuje. Niechętnie opuszcza swój raj, a jeszcze trudniej rozstaje się ze swoimi wypieszczonymi pięknościami. Kiedyś namówić go choćby na wystawę nie było łatwo, niestety zaczęły mu doskwierać wiek i choroby, a z nimi przyszła refleksja, że ten mikroświat będzie potrzebował kiedyś nowego opiekuna, dlatego wpuścił do niego innych ludzi. Po dużej wystawie w Muzeum Mazowieckim w Płocku, zbiorowej w warszawskiej Zachęcie, ostatniej w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu przyszła kolej na nas. Pokażemy prace ze zbiorów artysty, rzeźby i obrazy oraz plansze z archiwalnymi zdjęciami. Na wernisażu wyświetlimy też film, nagradzany dokument w reżyserii Matyldy Kawki „150 kobiet Bogdana Z”. Bardzo gorąco zapraszamy na to niezwykłe wydarzenie. Katarzyna Wolska

17.12.2015, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman w KPCK, pl. Kościeleckich 6

Wigilijne spotkanie z poezją Podczas spotkania wystąpi „Teatr Wspólny” działający w ramach Okręgowy Klubie Aktywności Twórczej i Kulturalnej przy Polskim Związku Niewidomych Okręg Kujawsko-Pomorski w Bydgoszczy z programem słowno-muzycznym pt. „Doświadczenie samotności – okazją do rozwoju…”. Zapraszają: Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy Ewa Krupa i Prezes Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Bydgoszczy Krystyna Wulert. Bogdan Ziętek, Lubię spokojne kobiety

44 |

| grudzień 2015

w ydarzenia Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień 16.12.2015, godz. 18.00

OPOWIEŚCI WIGILIJNE; obraz, słowo, muzyka W magiczny wieczór w Galerii Wieży Ciśnień artyści podzielą się z nami swoimi dziełami dotyczącymi TAJEMNICY BOŻEGO WCIELENIA, które ma przynieść POKÓJ LUDZIOM DOBREJ WOLI. W wystawie udział wezmą: Maria Podgórska-Ritter, Maryla Rakowska-Molenda, Anna Osińska, Ewa Miller, Eleonora Berent-Benedyk, Waldemar Zyśk oraz studenci Policealnej Szkoły Sztuk Pięknych Jolanty Czerwińskiej-Smagiel, którzy w czasie wernisażu wykonają ilustracje do tekstu przygotowanego przez Marka Jankowiaka. Muzyka, jakiej będziemy słuchać tego wieczoru, to oczywiście kolędy i pastorałki. inf. Hanna Mierzwa

Maryla Rakowska-Molenda, Anieli grają

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 4.12.2015, piątek, godz. 18.00

Koncert piosenki turystycznej z cyklu „Grzegorz Suliga i Przyjaciele” 5.12.2015, sobota, godz. 18.00

Wieczór autorski Jarosława Jakubowskiego Zapraszamy na prezentację dwóch książek Jarosława Jakubowskiego – wyboru wierszy „Światło w lesie” oraz powieści kryminalnej „Rzeka zbrodni”. Podczas spotkania będzie możliwość kupna obu książek. Fragmenty przeczyta Mieczysław Franaszek.

dy im. Wojtka Bellona na Giełdzie Piosenki w Szklarskiej Porębie. Na początku 2015 ukazała się płyta Piotra Pieńkowskiego i Wojtka Lachowskiego pt. „Ktoś”. 12.12.2015, sobota, godz. 18.00

Wieczór z bardem w spódnicy – Marzeną Nowakowską Marzena Nowakowska – na co dzień polonista i historyk, redaktor tekstów, poetka, pisze i komponuje piosenki z kręgu poezji śpiewanej. Laureatka ogólnopolskich festiwali piosenek autorskich, studenckich i turystycznych: Natchnieni Bieszczadem, Nocnik, Danielka czy Bakcynalia. Jej teksty nagradzano i wyróżniano m.in. na Bazunie, Giełdzie Piosenki w Szklarskiej Porębie czy w Konkursie o Kwiat Polany. 18.12.2015, piątek, godz. 18.00. Wstęp wolny.

Koncert kolęd w wykonaniu rapera PeEsa i Darii Wójcik

11.12.2015, piątek, godz. 18.00

Wieczór czeski – koncert Piotra Pieńkowskiego Piotr Pieńkowski – bydgoszczanin z urodzenia, który pomiędzy graniem w gry komputerowe a maniakalnym oglądaniem filmów z zawzięciem tworzy kolejne muzyczne opowieści. Zdobywca m.in. prestiżowej nagro-

PeEs – raper związany mocno z przesłaniem chrześcijańskim. Uczestniczył w Festiwalu Praskim w Warszawie, grał wiele koncertów w szkołach, kościołach, placówkach młodzieżowych. W 2009 nagrał album „Krzyk”. W tym roku wyjdzie jego druga płyta, „Post scriptium”. Stworzył projekt dla dzieci związany z rapowaniem bajek Brzechwy, a także świąteczny projekt przekładający tradycyjne kolędy na kolędy w rytmie rap. Daria Wójcik – sopran, w 2011 zdała z wynikiem celującym egzamin dyplomowy w klasie śpiewu solowego dr Małgorzaty Ratajczak i ukończyła z wyróżnieniem Państwową Szkołę Muzyczną II st. im. Juliusza Zarębskiego w Inowrocławiu, ukończyła również kierunek związany z muzyką na UKW w Bydgoszczy. Jest nauczycielem muzyki w szkole podstawowej i gimnazjum. inf. Grzegorz Dudziński

grudzień 2015 |

| 45

w ydarzenia Pałac Młodzieży pierwsze dwa tygodnie grudnia Kiermasz świąteczny Klubu „Promyczek” – zapraszamy na kiermasz ozdób świątecznych wykonanych przez dzieci z Klubu Rozwijania Aktywności Dziecięcej „Promyczek” oraz Wolontariat „Zielony Parasol”. 2.12.2015, godz. 9.00 i 11.30 Poradnia rozwoju zdolności, czyli warsztaty wsparcia psychologicznego uczniów zdolnych. Spotkanie adresowane jest do uczniów szkół podstawowych (klasy IV-VI SP). Warsztaty „Ciało naszym sprzymierzeńcem – techniki panowania nad tremą”: Część 1: Świadomość ciała (ok. 45 min) Część 2: Gimnastyka buzi i języka (ok. 45 min) Zajęcia organizowane są w ramach programu „Zdolni znad Brdy”, a poprowadzi je lektorka, aktorka, kierownik planu koncertów telewizyjnych, założycielka Fundacji Żywego Słowa Skaczący Słoń Karolina Kasprzak. 3.12. 2015, godz. 10.00 W ramach cyklu Wszechnica, czyli spotkania młodych z nauką, wykład mgr. Wojciecha Kielera: Obraz jako tekst kultury. Próby odczytania dzieł malarskich. Zapraszamy szkoły ponadgimnazjalne i gimnazja. 3.12.2015, godz. 11.00 Konkurs wiersza i piosenki przedszkolnej „Rymy i rytmy”. Projekt adresowany do najmłodszych dzieci, obejmuje konkurs wiersza i piosenki przedszkolnej. Uczestnikami są reprezentanci bydgoskich przedszkoli w wieku 3-6 lat, wybrani poprzez eliminacje wstępne na poziomie przedszkola. Młodzi wykonawcy przygotowują jeden wiersz z dowolnie wybranej literatury dziecięcej lub jedną piosenkę przedszkolną. Podstawowym celem imprezy jest wyłonienie najlepszych recytatorów i solistów, a także nauka poprzez zabawę. 3.12.2015, godz. 10.00 Oblicza uzależnień – warsztaty profilaktyczne dla dzieci i młodzieży. Głównym celem jest zapobieganie rozwojowi patologii społecznej poprzez uświadomienie młodzieży, czym jest uzależnienie i współuzależnienie, jakie są jego przyczyny, formy, ale także sposoby odmawiania środków odurzających. Każde spotkanie składa się z wykładu prowadzonego przez dr. nauk med. Marka Jurgowiaka z Collegium Medicum oraz warsztatów psychoedukacyjnych o charakterze plastycznym i teatralnym, podczas których uczniowie pracują w grupach pod kier. instruktorek i terapeutek. Obowiązują zapisy. 4.12.2015, godz. 11.00 Mikołajkowe kino szkolne. Film „Święty Mikołaj dla wszystkich”, reż. Paco Vink, Holandia 2014, 65 min. Obowiązują zapisy: Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359 lub: dominikwierski@poczta.fm. Bilet w cenie 6 zł. Film dla dzieci z klas 0 i klas I-III szkół podstawowych. Przed filmem odbędzie się spotkanie ze Świętym Mikołajem! Opis filmu: Już niedługo gwiazdka – czas prezentów dla wszystkich dzieci. Ale co ze zwierzakami? Czy Miko46 |

| grudzień 2015

łaj o nich zapomniał? A może po prostu o nich nie wie? Trzy młode zwierzaki postanawiają to zmienić i wyruszają na spotkanie z Mikołajem. Niosą ze sobą listę prezentów dla całej gromady swych przyjaciół. Jednak do gwiazdki nie zostało już wiele czasu, a droga jest długa i pełna niebezpieczeństw… 5.12.2015, godz. 10.30 II etap 21. Miejskiego i Powiatowego Konkursu Recytatorskiego oraz Konkursu Poezji Śpiewanej dla uczniów szkół podstawowych pn. Oczyma wyobraźni. Promujemy teksty poetów polskich. Tradycyjnie zachęcamy do poszukiwań tekstów nietuzinkowych i mniej popularnych. Koncert laureatów odbędzie się 13 lutego 2016 r. o godz. 12 w sali widowiskowej Pałacu. 5.12.2015, godz. 13.00 Impreza dla najmłodszych. Mikołaj zaprasza. Dzieci w wieku 5-10 lat zapraszamy na Pałacowe Spotkanie Mikołajkowe, które odbędzie się w sali widowiskowej Pałacu. W programie tańce, konkursy i spotkanie z Mikołajem! Wstęp wolny. Dla grup zorganizowanych obowiązują wcześniejsze zapisy: Dorota Tomaszewska, tel. 52 321 00 81 wew. 323 lub: dak1@palac.bydgoszcz.pl. 9.12.2015, godz. 11.00 Drugie w tym roku szkolnym spotkanie z cyklu „Poszerzanie Horyzontów Myślowych”, czyli wykład połączony z kreatywnymi warsztatami. Tym razem adresowane do zdolnych uczniów szkół gimnazjalnych. Skupimy się na wsparciu młodych ludzi w ich rozwoju, dążeniu do sukcesu, wyznaczaniu celów życiowych. Zajęcia poprowadzi opiekun Młodzieżowej Rady Miasta Bydgoszczy Łukasz Kosiński. Obowiązują zapisy. 10.12.2015, godz. 11.00 XVI Wojewódzki Konkurs Młodych Twórców „Teraz JA mówię!”. Konkurs literacki adresowany do uczniów szkół ponadgimnazjalnych z Kujawsko-Pomorskiego. Zadaniem uczestników było napisanie pracy literackiej w formie monologu lirycznego, której temat brzmiał: „Teraz JA mówię!”. W zamyśle organizatorów miał to być zapis przemyśleń, obserwacji, obaw, radości młodych ludzi. Finał odbędzie się o godz. 11 w sali 78 Pałacu. 12.12.2015, godz. 10.00 Warsztaty dla rodziców pt. „Wielki mały człowiek” dla rodziców, którzy pragną poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności z zakresu budowania zdrowego poczucia własnej wartości u dzieci. Prowadzenie: Magdalena Dunajska. 16.12.2015, godz. 18.00 Listy do św. Mikołaja – w listopadzie dzieci z Klubu Rozwijania Aktywności Dziecięcej „Promyczek” napisały listy do św. Mikołaja i przekazały je wolontariuszom z VIII LO. W oczekiwaniu na odpowiedź przygotowały przedstawienie „Anioły są wśród nas”, które będzie miało swoją premierę 16 grudnia. Któż to wie, może po przedstawieniu odwiedzi dzieci sam św. Mikołaj i odpowie na pytania oraz prośby podane w listach? 17.12.2015, godz. 19.00 Pałacowe Planetarium – prelekcje i pokazy nieba.

w ydarzenia 18.12.2015, godz. 10.00 Porannik muzyczny – audycja muzyczna dla dzieci. Interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych, dla uczniów szkół podstawowych. Zapisy: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499. 21.12.2015, godz. 10.30 i 12.00 ZYGZAK – Zabawowy klub Filmowy Malucha dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy: Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

8.12.2015, godz. 17.00, Galeria „Pałac”

Maciej Bieliński „Pięć pór roku” Wystawa autorska Macieja Bielińskiego jest próbą spięcia artystycznej działalności młodego autora w pracowni fotograficznej Pałacu Młodzieży. Jego pierwsze prace powstały w grupach początkowych pracujących na klasycznych, czarno-białych materiałach w ciemni. Kolejne stopnie wtajemniczenia i rozwoju, wyróżnienia i nagrody były tylko konsekwencją rozwoju talentu popartego pracowitością i ambicją. Obecnie uczestniczy w zajęciach Młodzieżowego Studia Fotografii, ale także gra na trąbce w pałacowym Big Band 75. W tym roku zdaje egzamin maturalny w Technikum Elektronicznym w Bydgoszczy. „Pięć pór roku” to zapis pięciu spojrzeń na temat, formę i barwę. To rzut oka na własny dorobek. To nastroje i refleksje. Praca nad doborem fotografii na wystawę to z pewnością także rodzaj podsumowania

27.12.2015, godz. 11.00 ZYGZAK – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Spotykamy się zawsze w ostatnią niedzielę miesiąca w sali kinowej Pałacu Młodzieży. Zygzak to klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, rozmowa o filmach, taniec, konkursy, gry, a przede wszystkim dobrą zabawę. Zapraszamy całe rodziny, a szczególnie z dziećmi od 2. do 6. roku życia. Dzieci – wstęp wolny, rodzic – 10 zł. inf. Dominika Kosińska

wieloletniej pracy i nauki w pałacowych murach, ale także aktywnej działalności w grupie fotoreporterów uwieczniających kulturalną i oświatową działalność placówki. Pracownia fotograficzna Pałacu Młodzieży pracuje w określonym rytmie i prowadzący zajęcia z młodymi ludźmi jako oczywistość traktują fakt, że młodzi ludzie, kończąc naukę w szkołach średnich, opuszczają nasze miasto, podejmując studia. To prawda – komentuje Jarosław Pabijan, nauczyciel fotografii w Młodzieżowym Studiu Fotografii – niemniej z wieloma utalentowanymi młodymi ludźmi trudno jest się rozstać. Tak było i z pewnością zawsze tak będzie. Maciej jest w pracowni „od zawsze” i na razie zupełnie nie wyobrażam sobie zajęć bez jego aktywnej obecności, gdy będzie studiował poza naszym miastem. Zapraszam na wystawę, która dla mnie i dla innych nauczycieli, którzy pracowali z Maciejem, swego rodzaju podróżą sentymentalną. Pracownia Foto Pałacu Młodzieży

DKF Niespodzianka zaprasza na filmowe seanse w grudniu: Czwartek 3 grudnia, godz. 19.30. Noc Walpurgi, reż. Marcin Bortkiewicz, Polska 2015, 75 min. Czwartek 10 grudnia, godz. 19.30. Amy, reż. Asif Kapadia, Wielka Brytania 2015, 127 min. Czwartek 17 grudnia, godz. 19.30. Moja matka (Mia madre), reż. Nanni Moretti, Włochy/Francja 2015, 107 min. Cena karnetu: 16 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 10 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359. grudzień 2015 |

| 47

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 5.12.2015, godz. 10.30, Arthol Galeria „Lepić każdy może” – kolejne spotkanie integracyjno-rodzinne wychowanków Pracowni Ceramiki, ich rodziców i dziadków. By poczuć atmosferę świąteczną, razem lepić będziemy z ciasta piernikowego. Warsztaty poprowadzi p. Marta Górko. Będziemy mogli także podziwiać wystawę domków z piernika wykonanych przez p. Martę. 5.12.2015, godz. 16.30-18.00, Arthol Galeria „Świątecznie i zimowo” – wystawa sekcji plastycznych. Zaprezentowane zostaną prace plastyczne, rękodzielnicze i ceramiczne o tematyce świątecznej wykonane przez wychowanków sekcji: B. Draganek, M. Mrozińskiej, B. Pszczółkowskiej i D. Biczkowskiej. 8.12.2015, godz. 17.00, Arthol Galeria „Bogurodzica” – to temat wystawy prac rysunkowych i malarskich dzieci i młodzieży z partnerskiego miasta Bydgoszczy – Kragujevca (Serbia). Wystawa zawiera 37 prac uczniów szkół podstawowych i średnich wykonanych na konkurs „Święto Narodzin Najświętszej Marii Panny (Bogurodzicy)” obchodzony w Kościele prawosławnym 21.09. Wystawie będzie towarzyszyć minikoncert sekcji instrumentalnych. Wystawa potrwa do 8.01.2016. 11.12.2015, godz.17.00, Arthol Galeria „Gość Galerii – Andrzej Lewandowski” – wernisaż wystawy prac lokalnego artysty. Prawdziwa „gratka” dla amatorów grafiki warsztatowej. 12.12.2015, godz. 10.30, Arthol Galeria „Rodzinna Akademia Rękodzieła” – warsztaty rękodzielnicze z udziałem rodziców: papieroplastyka – świąteczne anioły. 12.12.2015, godz. 17.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5 (przy MDK5) „Urodzinowa Herbatka” – koncert z okazji 100. rocznicy urodzin Jeremiego Przybory. 12 grudnia br. przypada 100-lecie urodzin Przybory, autora tekstów piosenek, współtwórcy legendarnego Kabaretu Starszych Panów związanego w okresie dzieciństwa z Fordonem. Z tej okazji uczestnicy sekcji wokalnych przygotowali jubileuszowy koncert piosenek mistrza. Po koncercie nastąpi wernisaż wystawy poplenerowej „Śladami Jeremiego Przybory”. Prace plastyczne i fotografie wykonali wychowankowie MDK5. Wystawa czynna do 13.01.2016. 15-17 grudnia 2015, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, KLUB „Gwiazdki świecą nad stajenką” – spotkanie świąteczne z cyklu MUZYCZNA SCENA Z okazji zbliżających się świąt chcielibyśmy podzielić się z państwem świąteczną piosenką oraz kolędą. Takim muzycznym prezentem, który pachnie świerkowym lasem. Podarujemy państwu muzykę idealną na czas rodzinnych spotkań przy choince. Rezerwacja: Monika Litwin-Dyngosz, tel. 604 148 144. 48 |

| grudzień 2015

Świąteczny Tydzień w MDK5:

14.12.2015, godz. 16.30-18.00, Arthol Galeria „Bożonarodzeniowe Anioły” – integracyjne zajęcia świąteczne dla wychowanków sekcji plastycznych. Wykonywane będą proste formy przestrzenne. 16.12.2015, godz. 16.30-18.00, Arthol Galeria „Bajka muzyczna” – opowiadanie świąteczne ilustrowane dźwiękami ze wspólnym kolędowaniem. Spotkanie integracyjne dla wychowanków sekcji „Kółko Małego Muzyka” i „Rytmiki” i ich rodziców. 17.12. 2015, godz. 16.30-18.00, Arthol Galeria „Ozdoby świąteczne na wesoło” – spotkanie integracyjne sekcji plastycznych Barbary Pszczółkowskiej i Danuty Biczkowskiej. Wychowankowie będą tworzyli ceramiczne ozdoby z wykorzystaniem foremek do pieczenia ciasta. 18.12.2015, godz. 18.00, Arthol Galeria „Rodzinne śpiewanie” – święta Bożego Narodzenia mają w Polsce bardzo długą tradycję, na którą składa się mnóstwo zwyczajów. Jednym z nich jest wspólne śpiewanie kolęd. 19.12.2015, godz. 12.00, Arthol Galeria „Świątecznie i nastrojowo” – otwarte spotkanie artystyczne nastroi nas przed świętami Bożego Narodzenia. Przyjdź i stwórz własną gwiazdę betlejemską! 21.12.2015, godz. 18.00, Klub „Hej, kolęda, kolęda” – rozbrzmią najpiękniejsze polskie kolędy w wykonaniu wychowanków MDK nr 5. Inf. Barbara Pszczółkowska

w ydarzenia Impresariat Artystyczny ADRIA i księgowy amator, starzejąca się gwiazda rocka Tommy Quick i jego młodociana fanka pragnąca przeżyć z nim ten pierwszy raz, szef klubu go-go, który musi zwolnić nieudolną striptizerkę, taksówkarka bez zmysłu orientacji w terenie i inni. W sumie 15 postaci granych brawurowo przez piątkę znakomitych aktorów. Doskonała zabawa, ale również refleksja i wzruszenie. Po prostu dobry teatr. 11.01.2016, godz. 19.00, Opera Nova

Piwnica pod Baranami – Wielki koncert z okazji 60-lecia

6.01.2016, godz. 16.30 i 19.30, Opera Nova czas trwania: 160 min, jedna przerwa

Między Łóżkami – komedia w reż. A. Barcisia reżyseria: Artur Barciś; tłumaczenie: Mirosław Połatyński; scenografia: Krzysztof Kelm; kostiumy: Grażyna Gudejko i Bartek Gudejko; muzyka: Piotr Hajduk; występują: Katarzyna Skrzynecka, Artur Barciś, Radosław Pazura, Lesław Żurek, Maria Niklińska „Między łóżkami” to inteligentna komedia Norma Fostera, składająca się z sześciu epizodów, które przedstawiają zabawne, ale również wzruszające losy mieszkańców prowincjonalnego miasteczka w Kanadzie. Wszystko dzieje się w ciągu dwóch godzin, choć w sześciu różnych pokojach, w których głównym meblem jest łóżko. Para 50-latków godzących się uprawiać seks na antenie radiowej, włamywacze zawodowiec

Są ostoją tradycji polskiej kultury. Nie poddają się koniunkturze, są niezależni w tym, co robią, i za to kochani są przez publiczność od 60 lat – artyści Krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Nie ma wielu takich miejsc w naszym kraju, w których to artysta i to, co ma do przekazania, jest sednem występu. W których nie ilość kolorowych piór, a celna puenta, zgrabny rym czy dobrze wybrzmiała nuta jest miernikiem jakości występu. Niepokorna i nieprzewidywalna od lat, taka jest krakowska Piwnica pod Baranami. W Piwnicy występują najlepsi polscy artyści. To dla nich wielki prestiż i nobilitacja. Jest stały skład artystyczny, ale też wielu współpracujących z nią twórców. A i tak, kiedy przychodzi do występu, to żaden nie jest podobny do wcześniejszego. Taki to urok krakusów. Występują nadal trzy pokolenia „piwniczan”. Są artyści związani z Piwnicą… od zarania: Tadeusz Kwinta, Mieczysław Święcicki (książę nastroju) czy Miki Obłoński, średniego pokolenia m.in.: Ola Maurer, Tamara Kalinowska, Piotr „Kuba” Kubowicz, Alosza Awdiejew, Czesław Wojtała, Ewa Wnukowa, Leszek Wojtowicz, Krzysztof Janicki, Rafał Jędrzejczyk, i ci najmłodsi: Dorota Ślęzak, Agata Ślazyk, Beata Czernecka, Kamila Klimczak, Maciek Półtorak. W wykonaniu tego ponad 30-osobowego zespołu usłyszą państwo wiele premierowych piosenek czy niezapomniane hymny „piwniczne”. inf. Maja Butkiewicz

Bydgoska Poradnia Sztuki 2.12.2015, godz. 17.00, Nowy Rynek 1 / Wąska – wernisaż

„Szybkie żniwa”, wystawa malarstwa Jadwigi Młynarczyk Jadwiga Młynarczyk była zawodowo związana jako księgarz z Domem Książki, a na początku lat 90. otworzyła swoją księgarnię „Bajka” w Nowym Fordonie. Jednak czas na praktyczną realizację swoich zainteresowań zbiegł się z aktywnością na Uniwersytecie Trzeciego Wieku przy UTP. Odkrycie malarstwa i tańca przyniosło zaskakujące efekty. Z BPS związała się od jesieni 2014 r., biorąc udział w zbiorowej wystawie pt. „Bydgoskie Kolorystki”. Pracowitość i rozmach pędzla, wyobraźnia i odwaga pozwoliły stworzyć wiele świetnych obrazów, których obejrzenie ma również znaczenie dla autorki do dalszego rozwoju. Naprawdę warto… Jadwiga Mł ynarczyk, Latarnia w Kołobrzegu, akryl, 2015

inf. Stanisław Stasiulewicz

grudzień 2015 |

| 49

w ydarzenia Klub „Arka” BSM 1.12.2015, wtorek, godz. 16.00 „Fantastyczne podróże Mikołaja” – techniki mieszane – zajęcia plastyczne dla dzieci 3.12.2015, czwartek, godz. 16.00 „Moje ulubione zwierzaki” – wycinanka mozaikowa – zajęcia plastyczne dla dzieci 7.12.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Zrób to sam” stroiki i łańcuchy – spotkanie Klubu Seniora. 8.12.2015, wtorek, godz. 16.00 „Świąteczna martwa natura” – szkice kolorystyczne – zajęcia plastyczne dla dzieci 10.12.2015, czwartek, godz. 16.00 „Aniołki” – technika farb witrażowych – zajęcia plastyczne dla dzieci 14.12.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Wigilia w Klubie Seniora”

21.12.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Kolędowanie przy klubowej choince” – spotkanie Klubu Seniora. 22.12.2015, wtorek, godz. 16.00 „Świąteczne tematy” – zajęcia plastyczne dla dzieci 28.12.2015, poniedziałek, godz. 17.00 „Sylwester” zabawa taneczna – spotkanie Klubu Seniora. Ponadto: – W każdą środę w godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów – W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów (dwie grupy: I – godz. 9.00, II – godz. 10.00) – We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci – Zapraszamy na zajęcia nauki gry na instrumentach: pianino, keyboard, gitara – Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne) – W każdy czwartek o godz. 18.00 Spotkania Klubu Zdrowia

15.12.2015, wtorek, godz. 16.00 „Kolęda” – ilustracja do wiersza Doroty Gellner – zajęcia plastyczne dla dzieci

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki (godz. 10.00-14.00), wtorki i środy (godz. 14.00-19.00)

17.12.2015, czwartek, godz. 16.00 „Gwiazdka 2015” – konkurs plastyczny na kartkę świąteczną

Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

D.K. Orion BSM 1.12.2015, wtorek, godz. 14.00 „Bożonarodzeniowe improwizacje” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

18.12.2015, piątek, godz. 15.30 „Kolęda” – Ilustracja plastyczna do wiersza D. Gellner – zajęcia plastyczne dla dzieci.

2.12.2015, środa, godz. 17.00 „Przegląd szafy” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

21.12.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Gwiazdka 2015”– konkurs na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci.

4.12.2015, piątek, godz. 15.30 „Fantastyczna podróż Mikołaja” – ćwiczenie wyobraźni – zajęcia plastyczne dla dzieci.

28.12.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Świąteczne tematy w różnych technikach” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

7.12.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Moje ulubione zwierzaki” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 11.12.2015, piątek, godz. 15.30 „Świąteczna martwa natura” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 14.12.2015, poniedziałek, godz. 15.30 „Aniołki w technice farb witrażowych” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 11.12.2015, piątek, godz. 17.00 Spotkanie Opłatkowe w Chórze „Dzwon”. 15.12.2015, wtorek, godz. 17.00 „Z miłością w sercu” – spotkanie wigilijne Klubu Miłośników Błonia. 16.12.2015, środa, godz. 17.00 „Betlejemska gwiazda” – spotkanie wigilijne w Klubie Miłośników Sztuki. 50 |

| grudzień 2015

29.12.2015, wtorek, godz. 14.00 „Mokre na mokrym” portret z wyobraźni – zajęcia plastyczne dla dorosłych. 29.12.2015, wtorek, godz. 17.00 „Zabawa sylwestrowa” w Kole Miłośników Błonia. 30.12.2015, środa, godz. 17.00 „Zabawa sylwestrowa” w Kole Miłośników Sztuki. Plany pracy DK Orion BSM są dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej bsm. bydgoszcz.pl w dziale Informacje. Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00 Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00 Gimnastyka tai-chi – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00 Akademia rozmaitości – piątki, godz. 15.00

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 3.12.2015, godz. 9.00 XVIII Muzyczna Jesień Przedszkolaka oraz Muzyczna Jesień – FINAŁ w kinoteatrze ADRIA Festiwal piosenki i tańca skierowany do dzieci 5-6-letnich z bydgoskich przedszkoli oraz dzieci kl. I-III z bydgoskich szkół. Mali uczestnicy wybrani drogą eliminacji zaprezentują swoje umiejętności wokalno-taneczne w jednej z pięciu kategorii konkursowych: śpiew (solo, duet, zespół), taniec zespołowy, opowieść taneczno-ruchowa. Po występach scenicznych wszyscy nagrodzeni laureaci otrzymają dyplomy, statuetki i nagrody. 5.12.2015, godz. 9.00 Konkurs artystyczny – „Śpiewam i…” Interdyscyplinarny konkurs muzyczny, podczas którego dzieci śpiewają, a także prezentują inne swoje talenty: recytują wiersze, tańczą, rysują, grają na różnych instrumentach. Celem konkursu jest promowanie różnych form aktywności artystycznej dzieci i młodzieży. 8.12.2015, godz. 9.00 Drużynowe Mistrzostwa Bydgoszczy szkół ponadgimnazjalnych w szachach Zapraszamy uczniów szkół średnich: liceów, techników i szkół zawodowych do udziału w turnieju. To nasza autorka impreza, której 12. edycja odbędzie się w tym roku. Turniej organizujemy we współpracy z V Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy. 10.12.2015, godz. 10.30 Impreza Mikołajkowa w Klubie Przedszkolaka Spotkanie dzieci z Mikołajem, połączone z recytacją wierszy, śpiewaniem piosenek i prezentacją układu tanecznego „Pada śnieg”, również na maluchy czeka wspólna zabawa i konkursy m.in. bitwa na śnieżki, wyścigi reniferów, malowanie Mikołaja, a na zakończenie wręczenie drobnych upominków przez Świętego Mikołaja. 12.12.2015 Szachowy Turniej Mikołajkowy Impreza wewnętrzna Działu Szachowego MDK1 15.12.2015, godz. 17.00 Otwarcie wystawy Zbigniewa Wypijewskiego „Moje malowanie” Pasja malowania dopadła Zbigniewa Wypijewskiego stosunkowo niedawno, bo cztery lata temu. Możemy tu mówić o pasji, ponieważ artysta maluje bardzo dużo. W ciągu tych czterech lat powstało kilkaset dzieł. Zbigniew Wypijewski początkowo posiłkował się wiedzą doświadczonych artystów, uczęszczając na zajęcia w Ostromecku, gdzie zapoznawał się z rysunkiem akademickim. Następnie uczestniczył w wielu plenerach odbywających się w parkach i ogrodach Ostro-

mecka. Zaliczył zajęcia z batiku i słuchał wykładów artysty malarza Grzegorza Pleszyńskiego. Uczestniczył też w zajęciach Akademii Sztuk Wszelakich prowadzonych przez profesjonalnego artystę. W swoim dorobku ma wyróżnienie za pracę „Bal Manekinów i Arlekinów”. Wziął też udział w konkursie im. Teofila Ociepki, gdzie wystawił cztery prace, z których trzy zostały nagrodzone. Ponadto uczestniczył w zajęciach w Galerii Wspólnej. Od roku Zbigniew Wypijewski uczęszcza na zajęcia plastyczne w Domu Kultury „Orion”, gdzie pod okiem artystki Danuty Wieckowskiej doskonali swoje umiejętności plastyczne. Artystę można by zaliczyć do kręgu malarzy naiwnych. Tematyka jego obrazów jest bardzo różnorodna, interesuje go zarówno architektura, jak i postać ludzka głęboko przetworzona przez jego wyobraźnię. Stworzył swój świat, w którym się obraca, dostępny tylko dla niego. Często też w jego obrazach możemy znaleźć teksty i słowa, nawiązujące do tematu dzieła. Kolorystyka jego obrazów wskazuje na dużą wrażliwość twórcy, a jednocześnie pewną dojrzałość. Marek Goliński, opiekun Galerii MDK1

18.12.2015, godz. 16.30 Koncert świąteczny oraz spektakl zespołu teatralnego MDK1 pt. „Nowa bombka” Zapraszamy na nastrojowy, wieczorny koncert kolęd i piosenek bożonarodzeniowych zorganizowany przez Pracownię Muzyczną MDK1 oraz przedstawienie o tematyce świątecznej przygotowane przez koło teatralne MDK1 . To doskonały moment, by poczuć już atmosferę świąteczną. Wstęp wolny. 29.12.2015 Mistrzostwa UKS MDK1 Wewnętrzna impreza MDK 1; turniej szachów błyskawicznych. inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

grudzień 2015 |

| 51

w ydarzenia Dom Edukacyjno-Kulturalny „Regnum” Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. Siedleckiego 12 (budynek Przedszkola Niepublicznego „Przedszkolna Chatka”) 1.12.2015, wtorek, godz. 16.00-17.00 Warsztat pedagogizujący dla rodziców „Stawianie dziecku granic”: Dzieci potrzebują uporządkowanego świata. Chcą znać reguły, które nimi rządzą, wiedzieć, czego się od nich oczekuje. Na te tematy będziemy rozmawiać podczas spotkania z psychologiem i pedagogiem z poradni psychologiczno-pedagogicznej. 2.12.2015, środa, godz. 15.30-16.15 Warsztaty plastyczne dla dzieci z rodzicami „Makaronowe choinki”: Coraz bliżej święta, a jak święta, to prezenty! Czas zatem przygotować niezwykłe i niepowtarzalne choinki. Wyjątkowe, bo makaronowe! 2.12.2015, środa, godz. 17.45-18.30 ZAJĘCIA RYTMIKI dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: Kto widział Mikołaja? Czy gdzieś kryje się w kominie? W rytm muzyki, z nutą plastyki zapraszamy na świąteczne zajęcia dla maluszków i rodziców! 3.12.2015, czwartek, godz. 16.45-17.30 KARATE dla dzieci w wieku 4-6 lat: Mikołaj jako dziecko też uprawiał sport! Chcesz, by twoje dziecko zostało małym pomocnikiem Świętego? Zapraszamy na zajęcia, w czasie których poznajemy podstawowe ruchy, ćwiczymy koordynację i dbamy o kondycję! 3.12.2015, czwartek, godz. 17.00-18.00 Zajęcia artystyczne „Barwne nutki” dla dzieci w wieku 2-3 lat z rodzicami: mikołajkowe atrakcje czekają na maluszków i ich rodziców! Z nami poznasz nowe piosenki i zabawy, twoje dziecko będzie miało okazję poznać nowych kolegów. 3.12.2015, czwartek, godz. 17.00-18.00 Grupa Taneczna „Iskierki” – zajęcia dla dzieci w wieku 3-4 lata: z nami dzieci poznają podstawowe kroki taneczne, wspólnie spędzą radosny, muzyczny czas! Mile widziane mikołajowe czapki. 7.12.2015, poniedziałek, godz. 17.00-17.45 ZAJĘCIA MUZYCZNE dla dzieci w wieku 1-1,8 roku z rodzicami: wszystkie małe Mikołaje i Mikołajki zapraszamy na radosne, pełne piosenek i zabawy zajęcia dla

Klub „Odnowa” 1.12.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 2.12.2015, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci 8.12.2015, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 9.12.2015, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci 10.12.2015, czwartek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza na promocję książki Donata Iwanickiego pt. „Opowieść minionych dni”. Prowadzenie spotkania: Jolanta Kowalska. Oprawa muzyczna: Andrzej Haliniak. 52 |

| grudzień 2015

maluszków i ich rodziców. Wspólnie poszukamy Mikołaja! A może gdzieś zostawił dla nas prezenty? 9.12.2015, środa, godz. 15.30-16.15 Warsztaty plastyczne dla dzieci z rodzicami „ŚWIĄTECZNE ANIOŁKI”: Święta tuż-tuż… Nadszedł czas na wykonanie ozdób. A jak wiadomo, najpiękniejsze to te wykonane własnoręcznie. Aniołek wykonany przez dziecko i rodzica będzie niewątpliwie piękną ozdobą świątecznego stołu.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3 (budynek Szkoły Podstawowej nr 56) 2.12.2015, środa, godz. 17.00-18.00 SZTUKI WALKI – KARATE dla dzieci od lat 6: zapraszamy na zajęcia wszystkie dzieci, które chcą poznać tajniki jednej z najpopularniejszych wschodnich sztuk walki. Mikołajkowa niespodzianka dla wszystkich małych miłośników sportu. Mile widziane czapki Mikołaja! 2.12.2015, środa, godz. 17.00-18.00 ZUMBA dla pań: Spraw sobie dobrą kondycję na święta! Zapisz się już dziś na zumbę, która nie tylko poprawi figurę, ale i humor! 2.12.2015, środa, godz. 18.00-19.00 Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych: zapraszamy na zajęcia wszystkich miłośników zdrowego trybu życia. Zrób sobie prezent od Mikołaja i skorzystaj z bezpłatnych zajęć! 7.12.2015, poniedziałek, godz. 17.30-18.30 FITNESS dla dorosłych: Mikołajkowy prezent dla wszystkich zabieganych pań! Niedługo święta, a po nich sylwester. To świetna okazja, by znaleźć chwilę dla siebie i cieszyć się piękną sylwetką! 7.12.2015, poniedziałek, godz. 18.00-19.00 Taniec nowoczesny dla dzieci 6-12 lat: Czy twoje dziecko kocha taniec i marzy o występach na scenie? Zrób mu prezent mikołajkowy i już dziś zapisz je na zajęcia z tańca nowoczesnego! Na zajęciach uczymy podstaw hip-hopu, dancehallu, house’u oraz new style’u. inf. Dorota Wądołowska

15.12.2015, wtorek, godz. 17.00 Hej, kolęda, kolęda… Uroczyste spotkanie z okazji świąt Bożego Narodzenia dla dzieci i młodzieży. 17.12.2015, czwartek, godz. 15.00 Spotkanie wigilijne w Klubie Seniora „Kalina” Ponadto zapraszamy na: – zajęcia ZUMBATOMIC dzieci w wieku 7-12 lat – zajęcia baletowe dzieci w wieku 5-7 lat – zajęcia plastyczno-teatralne dzieci w wieku 5-8 lat – naukę gry na gitarze i keyboardzie dzieci i młodzież – zajęcia KLUBU MŁODEGO SAMURAJA dzieci 6-7 lat – fitness i zumbę dla pań – gimnastykę dla pań 50+ – zajęcia komputerowe dla seniorów Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl inf. Grażyna Salemska

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 1.12.2015, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny „Czarne złoto – co to?” – zapraszamy wszystkie dzieci w wieku szkolnym na spotkanie tematyczne przypominające historie i tradycje barbórkowe. W programie m.in.: legendy i opowieści, zabawy tematyczne, quizy. 4.12.2015, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny „Wszedł Mikołaj do mdk-u” – zwyczaj obdarowywania się prezentami 6 grudnia (tzw. mikołajki) ma swoje początki w średniowieczu, ok. tysiąca lat po śmierci Mikołaja z Miry. Zatem, kontynuując go, spotkamy się w sali kameralnej przy wspólnych zabawach, zgadywankach, niespodziankach. No i przede wszystkim – nikt nie wyjdzie z MDK-u bez upominku od Świętego Mikołaja! 8.12.2015, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny „Świąteczne podróże małe i duże”, czyli poznajemy zwyczaje i tradycje bożonarodzeniowe w Polsce i na świecie – podczas tego spotkania omawiać będziemy tradycje świąteczne w różnych zakątkach świata. Poznamy zwyczaje, pieśni, potrawy i prezenty, jakie w czasie świąt Bożego Narodzenia otrzymują dzieci w Europie i na innych kontynentach. Poćwiczymy również śpiewanie kolęd i pastorałek. 11.12.2015, piątek, godz.16.00, wstęp wolny „Świąteczne niespodzianki z masy solnej” – już niebawem będziecie stroić choinkę, ozdabiać swoje domy na święta Bożego Narodzenia. Zatem pomożemy wam przygotować aniołki, bombki, renifery, bałwanki i gwiazdki z masy solnej. Zapraszamy do wspólnej zabawy.

16 i 18 grudnia 2015

„Bydgoskie kolędowanie” XI Konkurs wokalny – Polskie Kolędy i Pastorałki Eliminacje: środa 16.12.2015 r., godz. 16.00 Finał: piątek 18.12.2015 r., od godz. 18.00 Współorganizator: Rada Osiedla Bocianowo – Śródmieście – Stare Miasto ZGŁOSZENIA: do piątku 11.12.2015 r. telefonicznie pod nr. 523 224 413, drogą mailową: mdk4@cps.pl, lub osobiście w MDK4, podając podstawowe dane: imię, nazwisko, klasa i szkoła, telefon kontaktowy.

Zajęcia opiekuńcze w czasie ferii świątecznych W dniach 21-23 grudnia oraz 28-30 grudnia MDK4 organizuje zajęcia opiekuńcze dla dzieci w wieku szkolnym. Godziny zajęć: od 9.00 do 14.00. Zapisy na zajęcia opiekuńcze podczas ferii zimowych od 30 listopada do 4 grudnia w godzinach od 10.00 do 18.00.

Agata Maternowska, Gimnazjum nr 3 w Bydgoszczy

Dom Kultury MODRACZEK 2 i 9 grudnia 2015 (środy), godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora 3.12.2015, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Hiszpański podbój Ameryki Północnej cz. 1 – Wyprawy Hernando de Soto i Francisco Coronado w głąb kontynentu. Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski 10.12.2015, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka: gość – ET CETERA, grupa literacka założona w Bydgoszczy w 2006 r. przez Tomasza Owczarzaka i Piotra Stareńczaka. Skupia osiem indywidualności z różnych części Polski, o rozmaitym wykształceniu, doświadczeniu i artystycznej koncepcji. Grupa ma na swoim koncie liczne nagrody, m.in. nagrodę Leonidas przyznawaną młodym twórcom. Zapraszana jest na festiwale literackie, takie jak Światowy Dzień Poezji czy Bydgoski Trójkąt Literacki. W tym roku ukazała się trzecia antologia grupy Patologos. Poza wspólną publikacją troje członków ET CETERY wydało tomiki indywidualne: Joanna Gładykowska – Halo poezja, Tomasz Owczarzak – Katedra o miękkich bokach i Piotr Stareńczak – Zamglone horyzonty. Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska

Et Cetera

14.12.2015, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom 16.12.2015, środa, godz. 9.00-12.00 Bożonarodzeniowy Przegląd Jasełek Przedszkolnych 17.12.2015, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem – mały przewodnik po urządzeniach mobilnych, czyli jak korzystać z tabletu i smartphona cz. 2. Prowadzenie spotkania – Sławomir Krajewski. grudzień 2015 |

| 53

w ydarzenia Galeria Sztuki Wozownia do 3.01.2016

Urszula Kluz-Knopek – Wiosennie „Gdy patrzę na fotografie i filmy Urszuli Kluz-Knopek, mam nieodparte wrażenie, że – niczym Alicja w Krainie Czarów – przeszłam na drugą stronę lustra. Nagle znajduję się bowiem w świecie, w którym zacierają się klarowne podziały na podmioty i przedmioty oraz na naturę i kulturę. Zdaniem Donny Haraway oddzielanie natury od kultury jest aktem odziedziczonej przemocy i aby położyć temu kres, „należy wreszcie oswoić się z tym, że nie ma powrotu do natury”. Powiedziałabym, że fotografie Kluz-Knopek właśnie ten aspekt uzmysławiają: nie da się wrócić do natury, bo splot natury i kultury jest nierozerwalny. Haraway, by określić taki właśnie stan rzeczy, proponuje własny termin: naturakultura, który według niej powstaje w wyniku „implozji dyskursywnych obszarów natury i kultury”. Kluz-Knopek, posługując się inscenizowaną fotografią, tę implozję jakże zmysłowo wizualizuje, wprowadzając odbiorców w nieco oniryczny, jakby lekko senny świat naturykultury, w którym każdy gest nabiera znamion jakiegoś tajemniczego rytuału”. [Marta Smolińska, „Naturakultura i wiosenne rytuały” – fragment tekstu z katalogu wystawy]

Urszula Kluz-Knopek – ur. w 1985 r. w Ustroniu. Artystka intermedialna wykorzystująca w swoich działaniach instalację, wideo oraz fotografię. Doktorantka na UAP w Poznaniu. Absolwentka Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz inżynier informatyki. Od kilku lat właścicielka graficznego Studia Bakłażan. Pracuje również jako mentor w projekcie Link do Przyszłości dla Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego finansowanego ze środków Microsoftu. Redaktor naczelna magazynu artystyczno-naukowego „Woof Woof Arf Arf”. 4.12.2015 – 3.01.2016

Paweł Maciak – Fotografia materii Tworzony od ponad 10 lat czarno-biały cykl klasycznych srebrowych makrofotografii Przemiana materii został obecnie wzbogacony o wiele nowych prac, a jego realizacja w archaicznej już, klasycznej technologii, zdaniem artysty, nabrał głębszego wyrazu w dobie zalewu nowych mediów.

„Fotografia z elitarnej i wymagającej wiedzy, cierpliwości i zasobnego portfela dziedziny dla wybranych u swojego zarania w XIX wieku stała się niewymagającą, łatwą i banalną rozrywką dla każdego. Nie lubię takiej fotografii i staram się jej nie propagować. Niestety jest ona wszędzie. Czy jako artysta fotograf poruszający się świadomie w takim strywializowanym medium w dalszym ciągu mam szanse zaskoczyć obserwatora? Zdecydowanie tak. Muszę jednak wytrącić odbiorcę ze stanu odrętwienia spowodowanego nadmiarem podobnych i łatwych do przyswojenia i akceptacji obrazów, istniejących w mediach masowych i popkulturze. Najkrócej ujmując, interesuje mnie pokazanie wzajemnych relacji dwóch środowisk: świata organicznego – naturalnego, wraz z cykliczną przemianą jego materii, do świata nadbudowanego przez ludzkość, czyli świata naszej cywilizacji, wraz ze wszystkimi fatalnie pojętymi konsekwencjami tejże”. [Paweł Maciak, fragment tekstu z katalogu wystawy]

Paweł Maciak – fotograf, malarz, grafik, twórca wideo, autor tekstów krytycznych, okazjonalnie muzyk. Absolwent Wydziału Grafiki i Malarstwa ASP w Łodzi, dyplom w 1996 r. 4.12.2015-3.01.2016 Laboratorium Sztuki 2015. Artysta jako antropolog. Kuratorka: Maria Niemyjska

Bogna Morawska – Lewozręczność Artystka, zainspirowana przez różne fakty i przesądy dotyczące leworęczności, podjęła naukę posługiwania się lewą ręką. Swoje postępy dokumentuje, wykonując serię rysunków. Na wystawie znajdą się też ćwiczenia na lewą rękę przygotowane dla zwiedzających. „Jako osoba praworęczna zawsze miałam trudności z wykonaniem pewnych czynności lewą ręką – obcięcie nią paznokci graniczyło z cudem. Z braku tych umiejętności moje zaciekawienie wzbudzały osoby posługujące się obiema rękami. Zdawało mi się, że to kwestia ćwiczeń, co do końca nie jest takie proste i oczywiste. Tworzenie rysunków lewą ręką, wyszukiwanie informacji na temat leworęczności przerodziło się w zabawny proces, który łączy elementy sztuki i nauki. Jest on swoistym eksperymentem, który wskazuje jak zmuszenie się do używania lewej ręki wpływa na odczyt mojego codziennego życia”. Bogna Morawska

Bogna Morawska – absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu – dyplom w pracowni litografii. Słuchaczka Policealnej Szkoły Projektowania i Konfekcjonowania Ubioru w Toruniu. Artystka multimedialna, działa w wielu obszarach sztuki: litografia, performance, instalacja, malarstwo. Zajmuje się również projektowaniem graficznym, współpracuje z projektantką mody Jolie su. inf. Kamila Krzanik-Dworanowska

Paweł Maciak, Rewers, fotografia

54 |

| grudzień 2015

Galeria Sztuki WOZOWNIA 87-100 Toruń, ul. Rabiańska 20, tel. 56 622 63 39 e-mail: info@wozownia.pl, www.wozownia.pl

w ydarzenia Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu stu Marty Guśniowskiej w reż. Igi Jambor-Skupniewicz. Ciekawą wizję II cz. Dziadów Mickiewicza prezentuje młodzież z Teatru Disneyland działającego w Zespole Szkół w Pokrzydowie pod kier. Emilii Grochowskiej. Po Serenadę Mrożka sięgnęli z kolei twórcy z grupy teatralnej Winda z Młodzieżowego Domu Kultury nr 5 w Bydgoszczy. Samość Teatru NEM z Torunia to efekt współpracy Natalii Chojnackiej i Małgorzaty Błaszczak, które skupiły się na sytuacji życiowej i relacjach z otoczeniem współczesnych kobiet. Przedstawienia różnią się też konwencją, formą i zastosowanymi środkami wyrazu artystycznego. Animują lalki Zuzanna Mytlewska i Maja Marjańska, po technikę teatru fluorescencyjnego sięga Teatr Stuk-P-Uk; Disneyland wprowadza do przedstawienia elementy wideo. Gościem tegorocznych konfrontacji będzie Teatr wymyWammy, który przedstawi spektakl improwizowany przygotowany pod kier. Katarzyny Chmary. Konkursowe spektakle oceni jury: Dorota Nowak, aktorka i instruktorka teatralna; Jan Polak, aktor, reżyser, dyrektor Teatru Impresaryjnego we Włocławku; Ireneusz Maciejewski, reżyser teatralny, aktor, mim i performer; i Jerzy Rochowiak, autor sztuk teatralnych, dyrektor WOAK w Toruniu. 5-6 grudnia – warsztaty Muzykoterapia

Skuteczne leczenie muzyką i dźwiękiem

Mickiewicz, Mrożek, Malzahn i inni… Dobiegają końca XXIV Konfrontacje Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu KATAR. Ostatnim akcentem będzie finał przeglądu Teatr, który odbędzie się 5 grudnia o godz. 10 w toruńskiej Od Nowie. Wstęp wolny. Widzowie obejrzą w tym roku aż 13 spektakli, w tym 5 monodramów. Przedstawienia powstawały w różnych częściach Kujawsko-Pomorskiego. Na scenie zaprezentują się zarówno teatry dziecięce i młodzieżowe, działające w różnych instytucjach kultury, jak i zespoły niezależne. Wśród zaproszonych teatrów są laureaci wcześniejszych edycji KATAR-u: toruński Teatr Przedsiębiorstwo Indywidualnej Groteski z o.o., Inowrocławski Teatr Otwarty czy Teatr Agrafka z Chełmna, ale są też debiutanci, m.in.: Disneyland z Pokrzydowa, Gwarancja z Białych Błot i Winda z Bydgoszczy. O przemocy seksualnej mówią twórcy przedstawienia Spójrz mi w oczy – Teatr Przedsiębiorstwo Indywidualnej Groteski z o.o. pod kier. Hany Sierdzińskiej. Zakończoną tragicznie niefrasobliwość swoich rówieśników pokazują młodzi aktorzy Teatru Gwarancja w spektaklu Ostatnia lekcja, którego autorką i reżyserką jest Józefina Szałańska. W wyreżyserowanym przez Elżbietę Piniewską spektaklu Inowrocławskiego Teatru Otwartego Korytarz wg dramatu Miłki Malzahn poddane zostały wiwisekcji relacje międzyludzkie w machinie korporacji. O poszukiwaniu własnej tożsamości opowiada chełmińska Agrafka w przedstawieniu Kaszalot wg tek-

O tym, jak wykorzystać właściwości dźwięku i muzyki, opowie Lucyna Matuszak. W warsztatach uczestniczyć mogą zarówno terapeuci i pedagodzy wykorzystujący lub zainteresowani wykorzystaniem muzykoterapii w praktyce zawodowej, jak i wszyscy zainteresowani praktycznym użyciem leczniczych i relaksujących właściwości dźwięku. Część warsztatową uzupełni koncert wykonany na misach tybetańskich. Cena 100 zł, informacje na www.woak.torun.pl 11-13 grudnia – warsztaty Jak twórczo i z pomysłem animować grupy seniorów

Doświadczenie podpowie pomysły Adresatami warsztatów są zarówno sami seniorzy, jak i osoby pracujące z ludźmi starszymi i grupami międzypokoleniowymi. Szczególnie gorąco zapraszamy animatorów i liderów zajęć w klubach seniora, uniwersytetach trzeciego wieku i placówkach opiekuńczych oraz terapeutów, pracowników domów kultury, animatorów czasu wolnego, studentów i wolontariuszy. W programie warsztatów są propozycje zabaw integracyjnych, ruchowych i tańców w kręgu. Na przykładzie różnych działań muzycznych i plastycznych zaprezentowane będą sposoby prowadzenia zajęć z udziałem seniorów oraz w grupach wielopokoleniowych. Cena 80 zł, informacje na www.woak.torun.pl Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8; 87-100 Toruń tel./fax: 566 522 027, 566 522 755 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl grudzień 2015 |

| 55

w ydarzenia Miejskie Centrum Kultury 1.12.2015, wtorek, godz. 9.00 i 12.00 2.12.2015, środa, godz. 9.00 i 12.30, sala kinowo-widowiskowa MCK

O szkodliwości palenia tytoniu Konwersatorium o szkodliwości palenia tytoniu i innych używkach. W programie spektakl teatralny pt. „O szkodliwości palenia tytoniu” wg A. Czechowa w wykonaniu Mieczysława Giedrojcia oraz wykład prof. dra hab. Daniela Kalinowskiego pt. „Używki w literaturze”. Spotkanie przeznaczone dla klas ponadgimnazjalnych i III klasy gimnazjum. Organizator: Fundacja „Oddech nadziei” dla Cierpiących na Schorzenia Płuc i Oskrzeli. 2.12.2015, środa, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka. Wstęp wolny

Klub Akademii Jazzu – Cannonball Adderley Adam Kołacki – saksofon altowy Wojciech Piórkowski – saksofon tenorowy Michał Gozdek – klawisze Grzegorz Nadolny – kontrabas Mateusz Krawczyk – perkusja

Cannonball Adderley zaliczany jest do grona najlepszych saksofonistów. Rozpoczął swoją karierę muzyczną w szkolnym zespole na Florydzie. Podczas wizyty w Nowym Jorku w 1955 roku wzbudził ogromną sensację, dzięki czemu rozpoczął regularne występy w klubach muzycznych miasta. W roku 1957 dołączył do sekstetu Milesa Davisa, zastępując Johna Coltrane’a. Z zespołem nagrał m.in. płytę „Milestones”. Dzięki swojej żywiołowej grze z łatwością zyskiwał uznanie publiczności zarówno w czasach działalności, jak i dzisiaj. 3.12.2015, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”. Wstęp: 20 zł (bilety do kupienia przed wejściem). Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl Koło Gospodyń Miejskich – Dzika Kuchnia 4.

„Jadalne chwasty na stół wigilijny” Poznamy świąteczne przepisy z dzikusami, np. śledzik w zielonym ziołowo-jogurtowym sosie albo śledzik w ziołowej oliwie z miodem, cynamonem i goździkami, a na deser… „kozie bobki”. Nauczymy się też dekoracyjnie składać serwetki, by nimi ozdobić stół. 56 |

| grudzień 2015

3.12.2015, czwartek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet 16 zł rezerwacje grupowe: tel. 609 047 117, rezerwacje indywidualne: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Koziołek Matołek” 4.12.2015, piątek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Koncert w ramach promocji płyty „Metamorphosis” (Weston & Knade Quartet) NEW „K” PROJECT Krzysztof Majchrzak – gitara basowa Warren Benbow – perkusja Waldemar Knade – viola Karol Korniluk – gitara Muzyka NEW „K” PROJECT to mieszanka doświadczeń i wyborów artystycznych otwierających szeroką przestrzeń kreacji, która prowadzi do nowych nieoczekiwanych zwrotów form muzycznych wizji. Horyzont inspiracji zakreślają punkty odniesienia, takie jak: jazz-fusion, improwizacja nieidiomatyczna, muzyka etniczna, muzyka elektroniczna, forma otwarta. Podczas koncertów wykorzystane są oryginalne kompozycje wszystkich muzyków. W programie koncertu znajdą się również utwory z nowej promowanej płyty „Metamorphosis” zespołu Weston & Knade, w której nagraniu brali udział Waldemar Knade – viola i Karol Korniluk – gitara wraz z Michałem Rybką – gitara basowa oraz Grant Calvinem Westonem – perkusja. Tego samego dnia, przed koncertem, w godz. 12.0013.30 odbędą się warsztaty perkusyjne dla dzieci i młodzieży, które poprowadzi Warren Benbow. Krzysztof Majchrzak – muzyk improwizator, kompozytor i producent. Studiował kontrabas klasyczny w konserwatorium muzycznym. Aktywnie uczestniczył w tworzeniu nowej fali polskiego jazzu. Grał ze wszystkimi najlepszymi polskimi muzykami (m.in. z Tie Break, Labirynt, Sunset, New Jazz Band i Symphonic Sound Orchestra). Od 1988 r. mieszka i tworzy we Francji. Z powodzeniem kontynuuje karierę muzyczną na światowych scenach, występując wraz z innymi gwiazdami jazzu, takimi jak: Grant Calvin Weston, Pete Drungle, Tom Bergeron, Philippe Garcia, Michel Godard, Rick Hollander, Walter Lang. Jest znany publiczności wielu festiwali muzycznych i sal koncertowych nie tylko Europy, ale także Kanady i Stanów Zjednoczonych. Jego muzyczny wszechświat znajduje się na styku różnych kultur muzycznych, czerpiąc z różnych źródeł inspiracji, od muzyki współczesnej poprzez harmolodic do open fusion. i Stanach Zjednoczonych. Warren Benbow – perkusista z Nowego Jorku. Współpracował z Whitney Houston, Niną Simone, Nancy Wilson, Betty Carter, Phyllis Hyman, Eddiem Gomezem, Kennym Barronem, Michałem Urbaniakiem, Jamesem „Blood” Ulmerem na płytach „Odysei” i „Reunion”. Ich ostatni album zatytułowany jest „Back in Time”. Pracował także jako aktor i muzyk w broadwayowskich

w ydarzenia 5.12.2015, sobota, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

„Zatańcz ze mną, mamo, tato”

Nauka prostej choreografii utrzymanej w stylu flamenco ze współczesnymi elementami. Zapraszamy dzieci od lat 5 wraz z opiekunami. Prowadzenie: Dorota Dzięcioł. 5.12.2015, sobota, godz. 16.00, kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

„Kiedy znów zakwitną białe bzy” – Marian Hemar

Na program artystyczny związany z postacią Mariana Hemara (polski poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor tekstów piosenek) i jego scenicznym środowiskiem zaprasza państwa Małgorzata Jarocińska z zespołem „Do źródła…”.

produkcjach muzycznych oraz w filmie. Występował w telewizji, studiu, klubach i salach koncertowych na całym świecie z takimi wykonawcami, jak: Gwen Guthrie, LL Cool J, SWV i Mary J. Blige, Mavis Stalpes, Brian McKnight. Choć w High School of Performing Arts w Nowym Jorku Benbow studiował kierunek jazzu na perkusji, jego nauczycielami byli Warren Smith i Morris Goldenberg z New York Philharmonic Orchestra. Później w Mannes College of Music studiował u Waltera Rosenberga, także z Filharmonii, oraz u koreańskiego nauczyciela perkusji Dong Wong Park. Podczas studiów na Jazzmobile Benbow nawiązał współpracę z jazzową wokalistką Betty Carter i rozpoczął karierę jako zawodowy perkusista. Waldemar Knade – absolwent Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy na wydziale instrumentalnym w klasie altówki. W latach 1980-1996 pracował w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Następnie jako solista-kameralista został członkiem orkiestry kameralnej Capella Bydgostiensis. W 1981 roku został zaproszony do Berlina na XI sesję The Jeunesses Musicales World Orchestra pod patronatem dyrektora generalnego UNESCO, gdzie miał okazję współpracować z mistrzem Yehudi Menuhinem. Gościnnie występował m.in. z Krzysztofem Ścierańskim, Sławomirem Ciesielskim (Republika) z zespołem Laboratorium z Majchrzak – Drungle – Garcia „THIRD WAVE”. Koncertował również ze znakomitym skrzypkiem Steve’em Kindlerem (USA). Obecnie współpracuje z perkusistą Grant C. Westonem (USA), z którym wspólnie nagrał płytę „Metamorphosis” Weston & Knade Quartet. Karol Korniluk – bydgoski gitarzysta, kompozytor, producent, realizator dźwięku. Prowadzi czynną działalność edukacyjną w klasie gitary i perkusji. Współzałożyciel zespołów Heldorado, „Black Like Sugar oraz Over the Under. Członek zespołu Weston & Knade Quartet, również realizator nagrania, miksu i masteringu płyty „Metamorphosis”.

5.12.2015, sobota, godz. 20.00, kino Orzeł, wstęp wolny

„Rewolta” i „Ekstaza” – premiera! „Rewolta” i „Ekstaza” to dwie niezależne produkcje kryminalne, w których bohaterowie zmagają się ze swoimi problemami wewnętrznymi. Bohaterami filmów są Bigos – skinhead, który poszukuje nowej drogi w swoim życiu, oraz Adrian – licealista uciekający od problemów z przeszłości. Scenariusz i reżyseria: Rafał Waraczewski, zdjęcia: Stanisław Cuske. grudzień 2015 |

| 57

w ydarzenia 6.12.2015, niedziela, godz. 9.30, barka „Lemara”. Wstęp: 5 zł (bilety do kupienia przed wejściem). Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Poranek Rodzinny Czy wiecie, co przyniesie wam Święty Mikołaj? Ha! Niespodzianka! Dlatego bądźcie grzeczni, nie rozrabiajcie za wiele, bo Mikołaj czuwa! Mikołajki oznaczają też, że święta tuż-tuż. Poszukamy więc razem sposobu, by się do nich dobrze przygotować. Ale naprawdę musicie być grzeczni! 6.12.2015, niedziela, godz. 11.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł, rezerwacje grupowe: tel. 609 047 117, rezerwacje indywidualne: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Alicja w Krainie Czarów” 7.12.2015, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Zapisy: alicja.dobrowolna@mck-bydgoszcz.pl

„Nos” wg Mikołaja Gogola

25 lat prezentacji spektaklu „Nos” wg Mikołaja Gogola – seminarium dla klas ponadgimnazjalnych i III klasy gimnazjum. Wykonawca spektaklu: Mieczysław Giedrojć. Prowadzenie: Stanisław Miedziewski. Wydarzeniu towarzyszy wystawa rysunków Andrieja Miercałowa z Sankt-Petersburga inspirowanych przedstawieniem i opowiadaniem M. Gogola. Spektakl „Nos” w wykonaniu Mieczysława Giedrojcia prezentowany był m.in. w Anglii, Francji, Niemczech, Rosji, na Słowacji, w Szwajcarii i na Ukrainie oraz na wielu festiwalach: Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Archangielsku w Rosji, na International Arts Festival w Cambridge w Anglii, na Festivalu Hautes Terres Art and Tradition we Francji. Nierzadko oklaskiwana na stojąco groteskowa opowieść o utraconym nosie stanowi etiudę aktorską precyzyjnie skonstruowaną, finezyjnie wydobywającą komizm postaci i sytuacji, celnie spointowaną. Spektaklowi towarzyszy prelekcja reżysera, w której przybliży sylwetkę autora na tle epoki, zajmie się pojęciem formy, przeciwstawi formę literacką formie teatralnej oraz zajmie się pojęciem teatru jako sztuki autonomicznej.

gwarancji – kto decyduje o wyborze roszczeń i jak je realizować; jak kupować przez Internet – czyli umowy zawierane na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa. Wykład poprowadzi adw. Karolina Korkowska-Krokos z Izby Adwokackiej w Bydgoszczy. Towarzyszyć mu będzie pokaz filmu z cyklu Archiwum B. „Made in BydGHOST” – produkty „stworzone z bydgoskiego ducha” można traktować jako legendy swoich czasów, produkty znane w Polsce i Europie! Mało tego! Są tropy, które bydgoskiej musztardzie kazały wędrować za ocean, podbijać rynek amerykański… Pierwsze spotkanie z produktami „Made in BydGHOST” nie jest pewnie ostatnim. W przyszłych programach planujemy powrócić do markowych wyrobów. 10.12.2015, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”. Wstęp: 20 zł (bilety do kupienia przed wejściem). Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich – scrapbookingowe kartki świąteczne

Podczas warsztatów każda uczestniczka wykona warstwową kartkę świąteczną o rozbudowanej kompozycji. Będziemy wycinać, kleić, tuszować i korzystać z kolorowych dodatków – kwiatów, śnieżynek, serwetek, perełek w płynie i innych elementów. Dzięki temu powstaną niepowtarzalne projekty, które będą idealnym dodatkiem do świątecznych prezentów.

Projekt zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

8.12.2015, wtorek, godz. 15.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Pokaz filmu z cyklu Archiwum B.

o kultowych produktach bydgoskich oraz wykład „Konsumencie III wieku, kupuj z głową – czyli prawo konsumenckie w praktyce” Prawa konsumentów należą do tych najczęściej łamanych i najrzadziej egzekwowanych. Z czego to wynika? W dużej mierze z braku wiedzy, co nam tak naprawdę wolno, kiedy sprzedawca może postawić na swoim, a kiedy to my możemy mieć ostatnie słowo. W ramach wykładu opowiemy o tym, jak rozsądnie kupować, korzystając z uprawnień zagwarantowanych przez prawo. Zagadnienia, które zostaną poruszone, to: uprawnienia wynikające z reklamacji; czym reklamacja różni się od 58 |

| grudzień 2015

Jerzy Riegel, Fara w Bydgoszczy, izohelia solaryzowana i sepiowana, 2002

10.12.2015, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawa czynna do 24.01.2016

Wystawa fotografii Jerzego Riegla Jerzy Riegel zajmuje się fotografią monochromatyczną. Mistrz izohelii. Autor kilkudziesięciu wystaw indywidualnych, uczestnik kilkudziesięciu wystaw zbiorowych (w kraju i za granicą).

w ydarzenia 11.12.2015, piątek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł, rezerwacje grupowe: tel. 609 047 117, rezerwacje indywidualne: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Historia Kopciuszka” 11.12.2015, piątek, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Uroczysty koncert

Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy i MCK w Bydgoszczy zaprasza na uroczysty koncert poświęcony 115. rocznicy społecznego ruchu muzycznego na ziemiach bydgoskich. (O historii chórów i orkiestr można przeczytać na str. 21) 12.12.2015, sobota, godz. 16.00, barka „Lemara”. Zapisy: tel. 523 255 551 (dni powszednie, godz. 10.00-15.00, Hanna Parucka, Piotr Drozdowski)

„Tylko wróć”

Cykl spotkań międzypokoleniowych, gdzie zderzają się wspomnienia uczestników tamtejszych wydarzeń z oglądem przeszłej rzeczywistości u tych, którzy urodzili się ciut później. Niezamierzony komizm czasów PRL-u, moda, która ciągle wraca, jedzenie, za którym tęsknimy, zabawy, o których do tej pory pamiętamy. Tym razem do retrospekcji sprowokuje nas sam mistrz Bareja. 12.12.2015, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 15 zł (przedsprzedaż), 25 zł (w dniu koncertu). Bilety do nabycia w kasie MCK

Wieczór u Jeremiego Koncert z okazji 100. rocznicy urodzin Jeremiego Przybory w wykonaniu studentów i absolwentów Wydziału Edukacji Muzycznej UKW. Usłyszymy w ich interpretacji znane i kochane przez publiczność piosenki z Kabaretu Starszych Panów. Koncert jest też pretekstem do spotkania absolwentów bydgoskiej uczelni, którzy swoją przygodę artystyczną rozpoczęli właśnie od tych niezwykłych piosenek. W programie wystąpią: Justyna Dutkiewicz, Szymon Górski, Łukasz Jakubczak, Katarzyna Karwowska, Małgorzata Musialik, Martyna Ohnesorge, Mateusz Tomasik, Marta Wierzbiańska, Małgorzata Wilkowska-Żurańska, Katarzyna Zielińska. Młodym wokalistom towarzyszyć będzie zespół w składzie: Bartłomiej Wezner (fortepian), Sławomir Strusiewicz (fortepian), Antoni Olszewski (kontrabas), Jakub Wosik (skrzypce), Mateusz Zawadzki (perkusja). Aranżacje – Szymon Piotrowski. Przygotowanie koncertu i opieka artystyczna – Katarzyna Matuszak. 13.12.2015, niedziela, godz. 7.00, dworzec PKP w Bydgoszczy

Kultura na świeżym – Kajakami do Bydgoszczy

Tym razem spływ zaczniemy w Toruniu, by zakończyć go w Bydgoszczy, a dokładniej – w Fordonie.

Ci, którzy choć trochę znają topografię Polski, już się domyślają, że będziemy spływać po królowej naszych rzek, czyli Wiśle. Jest to wbrew pozorom bardzo spokojna rzeka, pozbawiona wszelkich przeszkód typu przewrócone drzewa lub bystrza. Z tego względu będzie to przygoda dostępna dla osób posiadających nawet minimalne doświadczenie z kajakiem. Spotykamy się w niedzielę (13.12) ok. godz. 7.00 na dworcu PKP w Bydgoszczy, skąd pociągiem odjedziemy w kierunku Torunia. Jako że nie ma jeszcze rozkładu na ten okres, prosimy o potwierdzenie godziny odjazdu albo na wydarzeniu na Facebooku, albo pod nr. tel. 509 091 695. Koszt wynajmu kajaku, w zależności od liczby chętnych, będzie się wahał między 30 a 40 zł. Jako że musimy się dobrze do tego przygotować, prosimy o potwierdzenie przybycia na adres mailowy: filipkrauze@ gmail.com. W razie niepogody odwołamy kajaki i zwiedzimy szlak forteczny w Toruniu. 13.12.2015, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 5 zł. Bilety do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje – „Ernest i Celestyna”

reż. Stéphane Aubier, Vincent Patar, Benjamin Renner, Francja, Belgia, Luksemburg (2012, 79 min), dla dzieci od 6 lat Czy inny oznacza gorszy? Czy to, co nam się wmawia od dziecka, jest prawdą? Co oznacza prawdziwa przyjaźń? Na te pytania odpowiada historia przyjaźni Ernesta i Celestyny, myszy i niedźwiedzia. Piękny, wzruszający film o przyjaźni na przekór wszystkiemu, o życiu pod prąd i sile miłości, która łamie największe przeszkody. Otrzymał wiele nagród (m.in. nominację do Oscara) za wyjątkową animację. 13.12.2015, niedziela, godz. 18.00, kino Jeremi. Obowiązują zapisy pod adresem: weronika.placzek@mck-bydgoszcz.pl

Wieczór u Jeremiego – koncert z okazji 100. rocznicy urodzin Jeremiego Przybory 14.12.2015, poniedziałek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 30 zł (przedsprzedaż), 35 zł (w dniu spektaklu)

„Radio Żelaza” Spektakl taneczny w wykonaniu kolektywu DzikiStyl Company oraz Natalii Madejczyk i Michała Łabusia. Koncept, reżyseria, scenografia, światła: Patryk Gacki, Michał Łabuś. Choreografia oraz wykonanie: Patryk Gacki, Michał Łabuś, Wiola Fiuk, Natalia Madejczyk. Muzyka: Kreng – Grimoire (Miasmah). 45 minut. Spektakl premierowo pokazywany na tegorocznym VII Gdańskim Festiwalu Tańca, gdzie został bardzo dobrze przyjęty zarówno przez publiczność, jak i krytyków. Tancerze i twórcy spektaklu to doświadczeni artyści, prezentujący świetny technicznie, odważny i zaangażowany teatr. Prezentują różne style, od breakdance po modern z wyraźnym nawiązaniem do baletu. Spektakl ten to efektowna, żywiołowa, spójna i przemyślana opowieść o wolności jednostki skonfrontowanej z systemem w postaci państwa lub społeczeństwa. DzikiStyl Company założyli: Wioleta Fiuk i Patryk Gacki. Zadebiutowali jako zespół w 2010 r. podczas Gdańgrudzień 2015 |

| 59

w ydarzenia skiego Festiwalu Tańca, ale ich nazwiska publiczność popularnych telewizyjnych shows poznała już wcześniej. Wioleta Fiuk wygrała trzecią edycję TVN-owskiego „You Can Dance” (2008 r.), razem zwyciężyli w programie Polsatu „Got To Dance. Tylko taniec” (2013 r.). Natalia Madejczyk – choreograf, twórczyni wielu choreografii dla tancerzy, studentów tańca, w ramach przygotowań do wszelkiego rodzaju przeglądów tanecznych, festiwali oraz konkursów tańca w całej Polsce. Tancerka m.in. Bałtyckiego Teatru Tańca, brała udział w wielu festiwalach tanecznych: w 14. Festiwalu Tańca i Muzyki w Bangkoku, Festiwalu Tańca „Kroki” w Krakowie, Festiwalu Tańca „Biennale” w Poznaniu, występowała podczas „Sylwestra z Dwójką”, brała udział w finale programu „Mam talent”. Michał Łabuś – w swoim dorobku posiada dwa tytuły istrza Polski w hip-hopie oraz Wicemistrza Świata w tej samej kategorii. Instruktor i pedagog w takich technikach tańca jak jazz, modern, taniec współczesny, hip-hop. W latach 2003-2008 związany był z Teatrem Muzycznym Capitol we Wrocławiu, gdzie występował m.in. w: „West Side Story”, „Gorączka”, „Swing-Duke Elington Show”, „Eurazja”, „My Fair Lady”. W latach 2008-2015 związany z Bałtyckim Teatrem Tańca Izadory Weiss oraz Operą Bałtycką w Gdańsku, gdzie jako solista występował m.in. w takich przedstawieniach, jak: „Romeo i Julia”, „Chopinart”, „Out”, „Czekając na”. 16.12.2015, środa, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilety: 30 zł (przedsprzedaż), 40 zł (w dniu pokazu)

„W Trzech Osobach” – spektakl improwizowany na wysokim poziomie szaleństwa

17.12.2015, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Pierwsza Płyta – Jimi Birchwood „Last Station” Marcin Walczak – wokal Wojtek Hencel – bas Marcin „Komar” Puszka – gitara Kuba „Qbon” Gordon – bębny Marcin Chmielecki – gitara Nazwa zespołu to imię i nazwisko Amerykanina, który przyjechał do Polski w okresie międzywojennym. Jimi Birchwood pracował na kolei jako maszynista. Był zafascynowany Polską. Prowadził skromne, samotne życie na wsi. W wolnym czasie komponował proste melodie na swojej dwustrunowej gitarze, którą skonstruował jeszcze w USA z ojcem. Zginął bohaterską śmiercią. Otóż wioząc transport broni dla polskich żołnierzy, na samej końcówce trasy skończył się opał w jego lokomotywie. Jimi, chcąc do końca wypełnić tę ważną misję, wrzucił swoją cenną gitarę do pieca. Dalsze losy Jimiego nie są znane… Zespół ma na koncie: pierwsze miejsce w Jack Rock Battle organizowanej przez bydgoski klub Kubryk (2011), zwycięstwo w bitwie kapel, dzięki czemu zagrał na bydgoskich juwenaliach 2012, teledysk do utworu „Memories”, udział w programie bydgoskiego MCK „Pierwsze Demo”, a obecnie realizuje – również dzięki MCK – program „Pierwsza Płyta” – wydanie krążka „Last station” zaplanowano na grudzień. „Last station” jest podsumowaniem siedmioletniej działalności kapeli. Znajdują się na niej m.in. pierwsze utwory zespołu, które przetrwały próbę czasu. Tym samym krążek odzwierciedla poszczególne etapy „docierania się” muzyków. Jimi Birchwood realizuje na płycie założenie, by było jednocześnie „ciężko” i „łagodnie”. Dlatego utwory z reguły składają się z mocnych i spokojniejszych motywów. To podejście, bierze się z faktu, że muzycy inspirują się pełnymi kontrastów latami 90. 18.12.2015, piątek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 20 zł (przedsprzedaż), 25 zł (w dniu koncertu)

fot. Wojtek Rojek

Muzyczne Smaki vol. 21 – MJUT

„I wtenczas wstąpił na scenę. Tworzył i burzył podług uznania. W chaosie kąpał swe członki, by szydzić, ironizować i dławić śmiechem hydrę powagi. A cały był improwizacją. W Trzech Osobach” (z Listu św. Gawła do Karkonoszan)

Show rozkręcają Kacper „Ziemia-Powietrze” Ruciński, Jakub „Zły Professor” Śliwiński i Wojciech „Tulipan Sedesów” Tremiszewski. 60 |

| grudzień 2015

Trójmiejski MJUT pochodzi z Działdowa, z którego wyruszył nad morze w poszukiwaniu wyzwań i inspiracji. Grupa zadebiutowała w 2007 piosenką „Do końca wszystkiego”, którą Piotr Kaczkowski umieścił na swojej składance „minimax pl 4”. Pierwszej płyta zespołu, „Akcja ratowania ślimaków”, przyniosła duszne i mroczne dźwięki, trochę melodii i kilka opowieści o zmaganiach młodości ze światem. Płyta spotkała się z życzliwym przyjęciem publiczności i krytyków, którzy podkreślali dojrzałe łączenie różnych muzycznych światów i urzekający klimat całości. Drugi album, „9”, miał swoją premierę w 2015. Młodzi eksperymentatorzy, których znakiem szczególnym były gitarowe pejzaże urozmaicane wysmakowaną elektroniką, dojrzeli i przeobrazili się w świadomych artystów, potrafiących nadać swoim pomysłom i emocjom bardzo konkretną formę. Wsparli ich w tym producenci – Krystian Wołowski i Adam Hryniewicki znani z trójmiejskiej grupy Dick4Dick.

w ydarzenia G rudzie ń 1 wtorek 2 środa 3 czwartek MJUT, fot. Michał Biliński

Patryk Kienast, wokalista i autor większości utworów na płycie: „Nowe piosenki to przede wszystkim świadomy wybór melodii i lekkości, choć były one pisane w podwójnym skupieniu i kilku z nich patronuje nie mniejszy smutek niż tym, które znalazły się na naszym pierwszym albumie. To szczere i proste komunikaty na temat absurdów rzeczywistości i gorzkiej strony życia we dwoje”. Tę zmianę doskonale ilustrują dwa pierwsze single, „Tyle, ile chcę” i „Wszyscy ludzie i ja”, którymi MJUT udowadnia, że nie obawia się zgrabnych refrenów i znakomicie odnajduje się w klasycznej formule piosenkowej. Pierwiastek przebojowości pojawia się zarówno w dynamicznych utworach, które dominują na płycie („Komputery”, „To nie jest fair”, „Puść go”), jak i w jedynej typowej balladzie („17 GB”). Zespół zachował jednak swoją tożsamość, co doskonale słychać choćby w otwierającej album piosence „Nietoperz mówi nie”, w której sample sąsiadują z gitarowym, niemal bigbitowym refrenem. Najwytrwalsi znajdą też na płycie odrobinę postrockowych fuzzów. 19.12.2015, sobota, godz. 16.00 i 18.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 20 zł

„Jam jest Dudka” Koncert bożonarodzeniowy w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Płomienie” z MDK nr 4 oraz Kapeli ZPiT „Płomienie” w składzie: Michał Stropa (akordeon), Maciej Drapiński (akordeon), Paulina Krakowian (skrzypce), Krzysztof Biernacki (klarnet), Jacek Kwaśniak (perkusja). Pomysł tegorocznego Koncertu Bożonarodzeniowego „Jam jest Dudka” to propozycja kulturalnego wydarzenia, które przybliża szerokiej bydgoskiej publiczności tradycje i obrzędy związane ze świętami Bożego Narodzenia. Spektakl w wyjątkowy sposób zestawia ze sobą elementy humorystyczne z drzemiącą w człowieku zadumą. Całość otoczona dźwiękiem tradycyjnych kolęd i pastorałek polskich w nowej, czasami niespodziewanej odsłonie. Dokąd dokładnie porwiemy bydgoską publiczność tym razem? Tego dowiedzą się państwo podczas koncertu.

5 sobota

6 niedziela

7 poniedziałek

8 wtorek 10 czwartek

14 poniedziałek 15 wtorek 21 poniedziałek

22 wtorek

23 środa

26 sobota

27 niedziela

Wykłady UTW Agora Nestora: 1.12.2015, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa Semiotyka sztuki, czyli jak czytać dzieła wielkich mistrzów – dr Natalia Mrozkowiak 15.12.2015, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa Najpiękniejsze polskie kolędy i pastorałki – prof. zw. Janusz Stanecki i Chór Kameralny AM

29 wtorek

30 środa

18.15 20.30 16.00 16.00 18.15 20.15 15.45 17.45 20.00 16.15 18.00 20.00 16.00 18.15 20.15 18.15 20.30 16.00 18.00 20.15 21.00 18.15 20.30 16.00 20.30 15.45 18.15 20.30 16.00 18.30 20.00 16.00 18.00 20.15 16.00 18.00 20.00 16.00 18.15 20.30 16.00 18.00 20.00

KMF MOZAIKA Makbet Makbet Makbet Aferim Nadejdą lepsze czasy Aferim Makbet Premiera BKF-u: REWOLTA i EKSTAZA (wstęp wolny) Opowieść wigilijna Muppetów Aferim Makbet Makbet Aferim Nadejdą lepsze czasy KMF MOZAIKA Aferim Aferim Makbet Nadejdą lepsze czasy Mama KMF MOZAIKA Mama BKF: Bydgoszcz na Taśmie – Kosmos w Pałacu (wstęp wolny) Mama Mama KMF MOZAIKA Mama Mama Aktorka Mama Imigranci Pionierzy marzyciele Czarodziejska Góra Moja matka Aktorka Córki dancingu Stare grzechy mają długie cienie KMF MOZAIKA Córki dancingu Córki dancingu Stare grzechy mają długie cienie Córki dancingu Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł grudzień 2015 |

| 61

w ydarzenia

Fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 5.12.2015, sobota, godz. 12.00, Pałac Nowy – Oranżeria, wstęp wolny

Malujemy listy do Świętego Mikołaja Warsztaty dla rodzin z dziećmi prowadzi artysta malarz Leszek Goldyszewicz. W Polsce św. Mikołaj odwiedza nas 6 grudnia, często w nocy z 5 na 6 grudnia, co jest bezpośrednim nawiązaniem do tradycji biskupa Miry. Ubrany jest w czerwony płaszcz, a na plecach dźwiga ogromny wór z prezentami. Jeszcze nie tak dawno do polskich dzieci przychodził w asyście anioła i diabła. Anioł rozdawał grzecznym dzieciom słodycze, a niegrzecznym diabeł wręczał rózgi. Fajnie jednak, aby św. Mikołaj w 2015 r. przyniósł dzieciom to, o czym marzą. Dlatego na warsztatach namalujmy listę oczekiwanych prezentów. W pracy pomoże artysta malarz Leszek Goldyszewicz, członek Związku Polskich Artystów Plastyków. Wystawiał prace w kraju oraz Francji, USA, Danii i Rumunii. Jego obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, bwa w Bydgoszczy, Galerii Prezydenta Miasta Bydgoszczy oraz u prywatnych kolekcjonerów w Polsce, Anglii, Holandii, Danii, Niemczech i USA. Uwaga, prosimy o zabranie ze sobą farb plakatowych! 6.12.2015, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Benefis Mieczysława Giedrojcia

– 25 lat prezentacji spektaklu „Nos” wg Mikołaja Gogola W programie: wykład Stanisława Miedziewskiego pt. „Osobliwości teatru jednego aktora”, spektakl „Nos” oraz wystawa retrospektywna. Projekt zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

M. Giedrojć ukończył Akademię Teatralną w Warszawie. Doskonalił umiejętności i poszerzał wiedzę m.in.: na warsztatach we Wrocławskim Tetrze Pantomimy, Międzynarodowym Festiwalu Mimu w Warszawie lub biorąc udział w autorskich zajęciach, np. Daisuke Yoshimoto (taniec butoh) czy Janusza i Nazaret Subicz z Teatru Tańca Piny Bausch. Współpracował z wieloma teatrami, występując w przedstawieniach według F. Kafki, J. Webstera, S.I. Witkiewicza, A. Czechowa, 62 |

| grudzień 2015

F. Dostojewskiego i M. Gogola oraz prezentacjach autorskich. Współtworzył i wykonuje artystyczne programy profilaktyczne, z których jeden został wykorzystany w projekcie Światowej Organizacji Zdrowia. Brał udział w międzynarodowych i krajowych festiwalach teatralnych jako mim, klaun oraz wykonawca monodramów. Pracował w Anglii, Danii, Francji, Niemczech, Rosji, na Słowacji, w Szwajcarii i na Ukrainie, pokazując własne spektakle, prowadząc warsztaty teatralne i realizując ruch sceniczny do przedstawień polskich autorów. Od ponad 30 lat dzieli się swoim doświadczeniem teatralnym, organizując, a także prowadząc zajęcia teatralne, pantomimiczne oraz cyrkowe dla nauczycieli, pedagogów, instruktorów oraz młodzieży i dzieci. W 1995 roku założył w Bydgoszczy Teatr Małych Form, który do dzisiaj prowadzi. Wszystkie postacie w tym niezwykłym spektaklu przedstawia jeden aktor – Mieczysław Giedrojć. Naiwni ludzie sądzą, że czym mniej artystów na scenie, tym „lżej” i tym spektakl „uboższy”. Popróbujcie tylko zagrać w pojedynkę dwie dziesiątki ról bez jednej pauzy, w biegu, fantasmagorycznym rytmie Gogolowskiego utworu. (Walery Czubar, Archangielsk, „Siewiernyj Komsomolec”)

w ydarzenia Gość z Polski, Mieczysław Giedrojć, przypomniał o stylu stworzonym w latach 20. w Rosji przez Władymira Jachantowa i do tej pory, jak wiele w ojczyźnie, zapomnianych. Chodzi o teatr jednego aktora, kiedy artysta sam odtwarza na scenie cały świat spektaklu. Giedrojć buduje fragmenty Gogolowskiego „Nosa” bardziej jako dźwiękową niż fabularną partyturę. Gest, spojrzenie – i publiczność ogląda majora, zbiegły nos, pędzącą dorożkę, Kazański Sobór lub bochenek chleba – powstające i znikające w wichrze fantasmagorii. („Niezawisinaja Gazeta”, Moskwa)

13.12.2015, godz. 12.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

„Kupimy choinkę” – Poranek muzyczny z cyklu „Akademia dzieciom” Zapraszamy serdecznie na zimowy, świąteczny poranek muzyczny. Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska wykorzystują metodę „aktywnego słuchania”, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych. Odbywa się to poprzez prezentację twórczości różnych kompozytorów, zapoznawanie z brzmieniem i budową instrumentów, naukę i śpiewanie piosenek, realizację prostych układów rytmicznych.

13.12.2015, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Akademia w Pałacu – koncert kolęd Wystąpią: Kamila Abrahamowicz – wokal Michał Szlempo – fortepian Grzegorz Nadolny – kontrabas W programie utwory o tematyce świątecznej, zimowej, a także kompozycje autorskie z debiutanckiej płyty Kamili Abrahamowicz. Kamila Abrahamowicz – wokalistka pochodzącą z małej, położonej u podnóża Gór Opawskich miejscowości Prudnik. Wyższe wykształcenie muzyczne zdobyła w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, gdzie studiowała skrzypce klasyczne, a także dyrygenturę na specjalności klasycznej i jazzowej. Wokalistykę jazzową ukończyła w klasie cenionej wokalistki i pedagog Joanny Żółkoś-Zagdańskiej. W czasie studiów związana była głównie z jazzowym środowiskiem muzyków. Jest lau-

reatką konkursów jazzowych, m.in. II nagrody Piątych Międzynarodowych Zmagań Jazzowych w Szczecinie (2006). W maju 2015, pod pseudonimem Kami, nagrała swoją debiutancką płytę, na której znalazły się piosenki napisane wspólnie z Michałem Szlempo. W muzyce inspiruje się brzmieniem, przestrzenią, a zarazem możliwościami i pięknem głosu ludzkiego. Jako nauczyciel akademicki kształci młodych wokalistów, studiujących na specjalności wokalistyka jazzowa kierunku jazz i muzyka rozrywkowa Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Michał Szlempo – urodził się w Nysie. Jest absolwentem Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach w klasie fortepianu jazzowego Wojciecha Niedzieli. Ukończył również specjalność: prowadzenie zespołów jazzowych i muzyki rozrywkowej w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie fortepianu Bogdana Hołowni i Adama Żółkosia oraz w klasie dyrygentury prof. Andrzeja Zubka. Jako pianista, klawiszowiec, aranżer, a także dyrygent współpracował z wieloma muzykami sceny jazzowej i szeroko pojętej muzyki rozrywkowej, m.in. z: Maciejem Sikałą, Piotrem Biskupskim, Joanną Zagdańską, Kamą Grott, Michałem Grottem, Robertem Janowskim. Od 2013 r. prowadzi big-band bydgoskiej AM. Grzegorz Nadolny – wszechstronny basista, z jednakowym powodzeniem grający na gitarze basowej, jak i kontrabasie. Ten bydgoski artysta od wielu już lat jest podporą licznych formacji pochodzących z tego miasta. Tu zadebiutował w jazzrockowej formacji West w 1990 roku. Przez wiele lat współpracował z mieszkającym opodal perkusistą Jackiem Pelcem. Jednocześnie współtworzył trio Karola Szymanowskiego, Asocjację Andrzeja Przybielskiego, trio Krzysztofa Herdzina, Big Band Józefa Eliasza i in. Współpracował z Jarkiem Śmietaną, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Januszem Stroblem, Wojtkiem Karolakiem, Piotrem Biskupskim, Mariuszem Lubomskim, Tomaszem Kamińskim, Krystyną Stańko. Współdziałał też z zagranicznymi wykonawcami, jak Dirk Engelhard, Uli Orth, Marqe Lowental, Alfreda Gerald, Donny Ray Evans. 19 i 20 grudnia 2015 (sobota, niedziela), w godz. 11.00-17.00, Pałac Nowy, wstęp wolny; zapraszamy wystawców: Hanka Parucka, tel. 52 325 55 51, zwiedzanie@palacwostromecku.pl

Jarmark Bożonarodzeniowy w ZPP w Ostromecku Tradycja przedświątecznych spotkań sięga XV w. Do dziś kiermasze zwiastujące nadejście Bożego Narodzenia cieszą się ogromną popularnością. I u nas w Ostromecku Jarmark Bożonarodzeniowy stał się tradycją. Znajdą tu państwo: wspaniałe dekoracje świąteczne, zdrowe, naturalne smakołyki i zachwycające prezenty pod choinkę wprost od producentów.

grudzień 2015 |

| 63

w ydarzenia Galeria Wspólna

Arka Wilkonia – budowla-bestiarium z drewna i blachy, które Józef Wilkoń wykonał specjalnie na wystawę w warszawskiej Zachęcie, która odbyła się na przełomie 2006 i 2007 roku

17.12.2015, godz. 18.00, Galeria Wspólna – wernisaż wystawy (wystawa czynna do 15.01.2016)

WILKOŃ BLUES 9.12.2015, godz. 18.00, Galeria Wspólna

SMACZNA SZTUKA

Wykład Małgorzaty Winter Małgorzata Winter – krytyk i historyk sztuki, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. W latach 1995-2003 była dyrektorką Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, a od 2006 do 2011 pełniła funkcję wicedyrektorki CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Kuratorka wielu wystaw zbiorowych i monograficznych z zakresu sztuki współczesnej. Odegrała znaczącą rolę w poszerzaniu kolekcji polskiej sztuki współczesnej Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Była współorganizatorką sześciu edycji Oikos (1994-2001) – prezentacji najnowszych tendencji w sztuce polskiej. Jest inicjatorką wielu akcji artystyczno-społecznych, których celem jest łączenie środowisk i pokoleń. Akcja „Uwaga! Ocieplamy miasto!”, Stara Piekarnia, Gryf – to jedne z najważniejszych wydarzeń kultury alternatywnej w Bydgoszczy. 64 |

| grudzień 2015

Wystawa rzeźb i ilustracji Józefa Wilkonia. Józef Wilkoń – ur. w 1930 r. w Bogucicach k. Wieliczki. Światowej sławy malarz i ilustrator. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym studiował historię sztuki. Zilustrował blisko 200 książek dla dzieci i dorosłych wydanych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zajmuje się również scenografią, projektowaniem gobelinów oraz tworzeniem rzeźb z drewna i blachy, które nazywa „przestrzennymi ilustracjami”. Artysta jest laureatem wielu prestiżowych nagród i odznaczeń, a jego prace prezentowane były na kilkudziesięciu wystawach w kraju i na świecie. Wybrane dzieła rzeźbiarskie i ilustratorskie tego wybitnego artysty zostaną zaprezentowane w naszym mieście po raz pierwszy! 18.12.2015, godz. 12.00, Galeria Wspólna, koszt udziału w warsztatach – 30 zł. Zapisy: galeriawspolna@onet.pl, tel. 523 221 447

Warsztaty ilustratorskie

dla dzieci i młodzieży prowadzone przez Józefa Wilkonia.

Zdzisław Beksiński, AE76, 1976, 87×73 cm, obraz ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, Zdzisław Beksiński. Poza snem – wystawa towarzysząca Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE. Wystawa czynna do 31.01.2016