BIK 1/2016

Trzy głosy o bydgoskim Dybuku O improwizacjach Józefa Wilkonia pisze Justyna Gongała

Babkę do rany przyłóż! – kobiety na fotografii Centrum Kultury Fantastycznej

styczeń 2016

Felietony: Pruss, Siwiec

nr 1 (468) ROK XLI ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Dr Misio w MCK

Prezydent Miasta Bydgoszczy oraz Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy zapraszają na uroczyste obchody:

Powrotu Bydgoszczy do Macierzy Program obchodów na stronie 39

wspó łorganiz ator

na początek Czas karnawału przed czasem postu (i po czasie innego postu).

Post z karnawałem, karnawał z postem – tak czy inaczej, pozostajemy w stanie ciągłej wojny. Trudno o moment wytchnienia. Stronnictwo postu ze stronnictwem karnawału będzie tak trwało w zwarciu do ostatecznego zwycięstwa. Czyjego? A któż to wie. Póki co – karnawał. Zgodnie ze starożytną tradycją świat staje na głowie. I dziadowski prastary głos zawodzi (zabawnie? wręcz przeciwnie?): Mięsopusty, zapusty, Nie chce państwo kapusty, Wolą sarny, jelenie, I żubrowe pieczenie, Pięknie za stołem siędą, Kuropatwy jeść będą.

A kuropatwy zjadłszy, Do taneczka powstawszy, Po tańcu w małmazyją I tak sobie popiją.

Tak, Drodzy Państwo, tak polska ludowa, dawna mądrość wieszczy. I tak jeszcze, w czym można – jeśli ktoś chce – pokładać nadzieję: Mięsopusty, zapusty, Młodzi nie chcą kapusty, Wolą oni tańcować, A panienki całować.

Dobrej zabawy!

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 odnotowano, Emilia Walczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Ścisły związek z codziennością i naturą, Justyna Gongała. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 odnotowano, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Trzy głosy o Dybuku: Czy czapka jest śmieszna?, Emilia Walczak.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Uroczy Dybuk w TPB, Kuba Ignasiak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 My też nic nie wiemy, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Felix i cudowne dziecko, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (34) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Babkę do rany przyłóż!, z Dominiką Kiss-Orską i Katarzyną Gębarowską rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Fantastyka powinna być przestrzenią spotkania, Marta Kładź-Kocot, Tadeusz Krajewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Diabeł wenecki, Jerzy Grundkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Żyjemy na koszt przyszłych pokoleń, z Wojciechem Kassem, rozmawia Bartłomiej Siwiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Bydgoski insynuator kulturalny (139), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 1/2016 (468) Rok XLII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Galeria Miejska bwa / Galeria Brda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Powrót Bydgoszczy do Macierzy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce: Leon Wyczółkowski, Widok z Kozińca, Zakopane w śniegu, 1905, papier, pastel, gwasz, MOB więcej o obrazie – str. 37

2 |

| styczeń 2016

odnotowano Bydgoszczanie znów z nagrodami…

W październikowym wydaniu „Bydgoskiego Informatora Kulturalnego” pisaliśmy o bydgoszczaninie Tomaszu Krasińskim, nagradzanym w ostatnim czasie w wielu ogólnopolskich konkursach literackich i poetyckich.

W tym miesiącu doszły nas słuchy o pochodzącym z Bydgoszczy autorze dramatu zatytułowanego Subtitles, Mariuszu Bylińskim, który w II Ogólnopolskim Konkursie na Małą Formę Dramatyczną, towarzyszącym odbywającemu się w Łodzi Festiwalowi Puls Literatury, zgarnął III nagrodę (ex aequo z Bartoszem Konstratem z Warszawy) i 1500 złotych.

Nadesłane na konkurs prace oceniało jury w składzie: Andrzej Czerny (przewodniczący), Małgorzata Warzecha, Michał Lachman, Mateusz Sidor i Andrzej Strąk. Gratulujemy!

…oraz z nominacjami!

Tego samego dnia doszły nas też słuchy o kolejnej, to jest drugiej już nominacji bydgoskiego artysty Kuby Ziołka do bardzo ważnej dla młodych twórców nagrody Paszport „Polityki” w kategorii muzyka popularna. Znanego m.in. z takich projektów, jak Stara Rzeka, Alameda 5, Kapital czy T’ien Lai muzyka do Paszportu nominowało jury w składzie: Jacek Cieślak („Rzeczpospolita”), Małgorzata Halber („Noise Magazine”, „Na ripicie”), Maciej Karłowski (Jazzarium.pl), Piotr Kowalczyk (Dwutygodnik.com, Muzykoteka Szkolna), Rafał Księżyk („Playboy”), Piotr Lewandowski (PopUpMusic.pl), Robert Sankowski („Gazeta Wyborcza”), Jacek Skolimowski („Newsweek”), Jarek Szubrycht („Gazeta Magnetofonowa”, Red Bull Muzyka) i Agnieszka Szydłowska (Polskie Radio Trójka). Trzymamy kciuki!

Tupot białych wierszy 19 grudnia w klubie Mózg (ul. Parkowa 2) obył się Tupot Poetycki – Pierwszy Slam w Bydgoszczy oraz koncert składu ZSSZ (Mikołaj Zieliński / Rafał Skonieczny / Szymon Szwarc). Na facebookowej odsłonie wydarzenia jego organizatorzy pisali: „Nasze doświadczenie pokazało, że nawet w mniejszych miastach od Bydgoszczy tego typu wydarzenia budzą aktywność i zainteresowanie ludzi zajmujących się szeroko pojętą poezją oraz jej entuzjastów. Nadszedł więc czas na sprawdzenie, jak taka formuła może funkcjonować na bydgoskiej ziemi”. Niestety, slam odbył się już po zamknięciu tego wydania „Bydgoskiego Informatora Kulturalnego”, więc nie mieliśmy okazji sprawdzić, na ile te oczekiwania się sprawdziły, i zdać Państwu relacji ze spotkania. Jednakże znajdzie się ona na pewno w styczniowym wydaniu „BIK-u”!

Zebrała Emilia Walczak styczeń 2016 |

| 3

plastyka

Justyna Gongała

Ścisły związek z codziennością i naturą Bezpretensjonalny, wyrastający z prozy życia.

To Wilkoń Blues – wystawa prezentowana w Galerii Wspólnej.

Wilkoń Blues to tytuł jednej z rzeźb Józefa Wilkonia. Częściowo ociosany pień drzewa. Z niego wyrastają smok, lis, krokodyl i inne wilkoniowe zwierzaki, które grają na instrumentach. Nie jest to jedyna muzyczna praca artysty.

Motyw ten pojawia się u niego często, zarówno w obrazach, jak i rzeźbach.

sta, a równocześnie otwarta na nieograniczone możliwości improwizacji i licznych eksperymentów. *

Samą ilustrację artysta często porównuje do gry na instrumencie. Nazywa ją akompaniamentem. Natomiast zmagania się z tą dziedziną sztuki przyrównał kiedyś do ćwiczenia palcówek na fortepianie.

Sztukę Wilkonia łączy z bluesem jednak coś więcej. To znamienna dla bluesmanów z Delty Missisipi, pierwotna potrzeba artystycznej ekspresji. To też ścisły związek z codziennością. A przede wszystkim z naturą.

Nie bez znaczenia dla tej analogii jest także forma sztuki Wilkonia. W pierwotnych założeniach bezpośrednia i pro4 |

| styczeń 2016

Potrzebę artystycznej ekspresji odziedziczył w genach.

W twórczości od najmłodszych lat wspierał go ojciec – zapalony malarz amator, bajarz i towarzysz leśnych spacerów. W jednym z katalogów artysta wspomina, jak ogromne wrażenie zrobił na nim las, gdy po raz pierwszy zaprowadził go tam ojciec. Podkreśla piękno i wzniosłość

plastyka

Ilustracja i rzeźby Józefa Wilkonia, fot. Mirosław Garniec

zobaczonej wówczas natury. Do dziś twierdzi, że wchodząc do lasu czuje się, jakby wchodził do świątyni.

Oddaje to jedna z pierwszych ilustracji Józefa Wilkonia, Zawilce. To las w świetle księżyca. Mroczny i tajemniczy, ale niebudzący grozy. Tchnie baśniowym i poetyckim nastrojem. Nie mamy wątpliwości, że autor tej pracy dobrze czuje się w lesie, ale też zwraca uwagę na jego majestat. Oddane za pomocą syntetycznego rysunku sylwety leśnych drzew wznoszą się rytmicznie, wysoko poza granice kadru.

Afirmacja natury to myśl przewodnia sztuki Wilkonia.

Dzieciństwo i młodość spędzał bowiem na wsi, a i dziś od miejskiego zgiełku woli zacisze zalesionej prowincji.

Doświadczanie i studium natury to podstawa jego sztuki, chociaż w różnych okresach silnie reagował na rozmaite artystyczne nurty. Czerpał z nich w sposób twórczy, zachowując swój własny styl. Ale to te pierwsze rysunki z rodzinnych stron otworzyły mu drogę do ilustratorskiej kariery. Której zresztą wcale miało nie być.

Od początku tworzył ilustracje inspirowane krajobrazem rodzinnej wsi oraz postaciami zwierząt – nie tylko tych domowych, ale i leśnych, dzikich. Szczególną inspiracją były pawie, które natchnęły go do słynnych „wodnych eksperymentów”.

Gra przenikających się barw pawiego ogona zainspirowała go do swobodnego łączenia rozlewających się

plam kolorów na mokrym papierze. Pawie to jeden z symboli ilustracji Wilkonia. Zadecydowały o jej malarskim charakterze.

Twórczość Wilkonia to równocześnie mistrzowskie operowanie linią. Potrafi oddać kształt i ruchy zwierzęcia za pomocą jednego pociągnięcia pędzlem lub piórkiem. Mistrzostwo to widać w licznych przedstawieniach koni. Zwykle ukazanych w masie. Wyglądają jakby wybiegły z groty w Lascaux czy Altamirze. Artysta zresztą nie ukrywa fascynacji naskalną sztuką naszych praprzodków. Zdumiewa go ekspresja malarska, jaką zdołali osiągnąć tak oszczędnymi środkami. Geniusz jest w człowieku, bez względu na środki, jakimi dysponuje.

Doświadczenia wynikające z rysowania zwierząt w pejzażu doprowadził do perfekcji. Obrazy do Pana Tadeusza to kwintesencja jego ówczesnych malarskich eksperymentów. Te ilustracje zupełnie różnią się od dotychczasowych wydań epopei. Artysta skupił się w nich na dynamicznym, romantycznym pejzażu. Człowiek stał się tu immanentną, choć w gruncie rzeczy niewielką cząstką rozbuchanej natury.

Wilkoń był jednym z twórców, którzy do książki wprowadzili malarstwo. Lecz zdał sobie sprawę z tego, że kreuje chaos. W książce ilustracja nie może dominować, wymaga dyscypliny – zgrania z typografią i tekstem. styczeń 2016 |

| 5

plastyka Artysta często podkreśla, że ilustracją zajął się w celach czysto zarobkowych. Chciał wrócić do malarstwa, lecz wpadł w pułapkę. Nie zdawał sobie sprawy z tego, jak wiele wyzwań stawia praca w tej niepozornej dziedzinie.

Bo gdy wchodzi się do świata ilustracji, gdy staje się przed prawdziwymi trudnościami, okazuje się, że wszystko nie jest takie proste: robi się pierwszą książkę, widzi się błędy, chce się zrobić następną, lepszą, no i to jest właśnie ta pułapka.

Ilustracje Wilkonia powstają w różnorodnych technikach.

Artysta używał pasteli, akryli, gwaszu, eksperymentował z fakturą, imitował złoto, ale nie stronił też od zwykłych kolorowych długopisów. W końcu zaczął robić ilustracje przestrzenne – drewniane rzeźby, nierzadko o sporych gabarytach. Tu, jak sam przyznaje, przydała mu się siła, którą wyrobił sobie w młodości podczas wykonywania prac wiejskich.

Codzienne sytuacje zresztą często wpływały na charakter sztuki Wilkonia. Choćby na zachwycające gobelinowe ilustracje, które artysta z braku innych materiałów malował na workach po cukrze. A rzeźby Wilkonia – dziś cieszące się ogromnym zainteresowaniem znawców sztuki – powstały jako forma zabawy z dziećmi.

Większość zilustrowanych przez artystę książek to właśnie bajki dla dzieci. Swą twórczość kieruje w równym stopniu do nich, jak i do dorosłych. Choć przede wszystkim tworzy dla siebie. Nie stara się nic upraszczać czy infantylizować.

Maluje i rzeźbi w przekonaniu o inteligencji i ogromnej wrażliwości dziecka – bezpośredniej, spontanicznej, za którą tęskni niejeden dorosły. Podkreśla, że trzeba mieć potrzebę i odwagę, by tę wrażliwość w sobie pielęgnować. Nie jest to łatwe. Bo tak już nas zaprogramowała natura. Piękny bieg dorosłego konia także różni się od szaleństwa i galopu młodego źrebaka.

Wilkoń traktuje zwierzę na równi z człowiekiem, choć ono fascynuje go o wiele bardziej. Pracując w różnych technikach, stara się oddać właściwości futra, włosia, pierza czy puchu. Co ciekawe, interesują go twarze zwierząt, z których można wyczytać emocje, znamienne zwykle dla ludzi.

Artysta nadaje swym zwierzakom cechy człowieka, ale tylko te dobre. Nie wierzy bowiem w to, że jakiekolwiek drapieżne zachowanie zwierząt mogłyby przebić nasze okrucieństwo. W świecie Wilkonia drapieżne wilki okazują się łagodne i dobre. Podobnie zwierzęta afrykańskie. Wiele z nich w symboliczny sposób znalazło schronienie w jego Arce – ogromnej drewnianej instalacji, którą stworzył na specjalną wystawę w warszawskiej Zachęcie.

6 |

| styczeń 2016

A jednak w bestiarium Wilkonia są też stworzenia złowrogie – drapieżne ryby, smoki czy nietoperze. Niejedna z ilustracji Wilkonia tchnie mrocznym, niepokojącym nastrojem. Artysta lubi ten klimat grozy, który przecież pobudza naszą wyobraźnię. Strach, tak samo jak optymizm, jest nam wszystkim potrzebny.

Niepokój, melancholia oraz iście bluesowy smutek to istotne aspekty twórczości Wilkonia. Sam podkreśla, że stosuje kolory smutne i rdzawe. W jego obrazach jest mroczność: bardzo dużo ciemności, bo je poetyzuję, dramatyzuję. Dodaje, że w życiu jest nie tylko pogoda, ale bywa bardzo różnie. Są dramaty, które nawet dla dorosłych okazują się trudne.

Dramaturgią muzyczną odznaczają się ptasie kapliczki Wilkonia. Szafa z gęsiami, w którą wpisana jest tragiczna historia Rzymu, czy Sępy nad Groznym, będące artystyczną reakcją na wejście Rosjan do Czeczenii. Ale szczególnie dramatyczny jest Lament gotycki wyrażający smutek po śmierci żony artysty. Melancholijny jest także cykl prac Autowidoki. Jest to seria emocjonalnych pejzaży tworzonych podczas licznych, odbywanych niegdyś z żoną, podróży. *

Wilkoń Blues wybrzmiewa z życia i twórczości artysty. Tak jak blues najlepiej brzmi na starej tarze do prania, tak i ilustracje, które Wilkoń robił na papierze pakowym, zachwycają najbardziej. Grający na najprostszych instrumentach bluesmani, kiedy mogli, chętnie korzystali z elektrycznych gitar i organów. Jak oni, Wilkoń nie ustaje w formalnych eksperymentach. Nie walczy z światem, w którym żyje.

Wykorzystuje jego zdobycze. Na przykład tablet, na którym powstał Zbuntowany Elektron. To najnowsza autorska książka artysty, która z pewnością zachwyci współczesne młode pokolenia. A już spotyka się z uznaniem znawców kultury.

Galeria Wspólna (ul. Batorego 1/3) zaprasza na wystawę rzeźb i ilustracji Józefa Wilkonia

WILKOŃ BLUES

(wystawa czynna do 15 stycznia 2016)

o d n o t o wt eaant or „Kalendarz Bydgoski” na rok kolejny!

Tak jest, na rok 2016 mamy znów kalendarz, który jest jak najbardziej bydgoski.

Tradycja trwa, co jest faktem pokrzepiającym (bo tyle w świecie nietrwałości, tyle ruchomości, tyle niestałości) i pięknym. Za to niezmordowanym twórcom kalendarza należy się bydgoska (bydgoszczan!) wdzięczność. W tej ogólnej radości zawsze tkwi gorycz – wpisana w kształt kalendarza jest jego nieodłącznym elementem, koniecznym, chociaż pewnie wszyscy chcielibyśmy, żeby był marginalny aż do zaniku: tak jest, dział nekrologów jest w tegorocznej edycji znów obfity (a przecież, co za straszna perspektywa, wiadomo już ze względu na czasowe przesunięcie procesu wydawniczego, że przyszłoroczny kalendarz też będzie taki dział zawierał).

Kalendarz i w tym jest niezwykły, że ujmuje miasto – z całą jego różnorodnością, wielością i subtelnością detali (jak każdy przecież żywy organizm) – w skrócie, spojrzeniu przenikającym epoki, znoszącym czas. Oto Krystyna Romeyko-Bacciarelli pisze: „Ten uroczy zakątek w samym sercu miasta odwiedzają studenci z pobliskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, rodzice i dziadkowie z małymi dziećmi, bydgoszczanie pragnący odpocząć wśród niepowtarzalnej przyrody z dala od zgiełku miasta. Stary Ogród Botaniczny przy pl. J. Weyssenhoffa ma za sobą długą historię. Od niewielkiego szkolnego ogrodu botanicznego, poprzez powiększony Miejski Ogród Botaniczny, powojenne przekształcenie w placówkę naukową, następnie… porzucenie i dewastację. W czasie okupacji Ogrodu nie dotknęły zniszczenia, ale był niedostępny dla Polaków, a na wiosnę 1945 r. odpoczywali tu chorzy z pobliskich szpitali. Po przekazaniu go UKW w 1999 r., stopniowo wraca do dawnej świetności”.

Tak właśnie działa i cały kalendarz – znosi czas, nicuje na wskroś historyczne warstwy miasta. Bez przerw. Konsekwentnie.

O gwiazdach?

Antologia o bezceremonialnym i czelnym (bezceremonialnie czelnym, bym powiedział) tytule: Konstelacja Toposu. Antologia poezji gromadzi poetów związanych z sopockim pismem „Topos”. Związanych na tyle, że kilka lat temu utworzyli oni grupę poetycką Topoi. W swoim tekście programowym tak pisali wówczas: „Są w drodze. To znaczy: w poszukiwaniu, w pragnieniu, w niegotowości. Są w drodze od dawna; zasłużyli, żeby nieść ze sobą opowieść. Zastanawia moment, w którym mówienie staje się formą samotności. Czy tym momentem jest manifest – z jego pasją zniszczenia, potrzebą wroga? A może raczej komplement – z całym jego fałszem pozornego kontaktu, żałosnego poklepywania po plecach (a zna polszczyzna barwniejsze idiomy oddające semantykę tego gestu). Za każdym razem jakiś rodzaj rozminięcia, nie-porozumienia. (Czy to właśnie stąd bierze się temperatura manifestów, żarliwość poklepywań – z poczucia alienacji?). Lecz im przytrafiło się coś innego. Co właściwie? Przekroczenie. Można to chyba nazwać przekroczeniem.

Siebie? Języka? Pewnie i jedno, i drugie”.

Widać, że twórcy grupy (i jej manifestu) są samoświadomi ryzyka, więc nie potrzeba ich napominać. W tej gwiezdnej (konstelacja!) grupie bardzo już znanych i rozpoznawalnych głosów – i z tej przyczyny to odnotowujemy – znalazł się i bydgoszczanin: Jarosław Jakubowski. Jak świeci w tym gwiazdozbiorze? To już Państwo musicie sami sprawdzić, bo na tym ta zabawa właśnie polega. zebrał Michał Tabaczyński styczeń 2016 |

| 7

teatr

Trzy głosy o Dybuku Dybuk, fot. Dariusz Gackowski

Emilia Walczak

Czy czapka jest śmieszna?

Złych duchów nie wolno nazywać po imieniu. Siedzą zaczajone we wszystkich kątach, norach i szczelinach. Wszystko widzą, wszystko słyszą i tylko czekają, aż ktoś wymówi ich plugawe imię. Wtedy z miejsca wyskakują i rzucają się na człowieka. Tfu! Tfu! Tfu! [Szymon An-ski, Dybuk. Między dwoma światami, tłum. M. Friedman]

Klasyczny już jidyszowy dramat Szymona An-skiego Der dibek oder cwiszn cwej weltn z 1914 roku na przestrzeni przeszło stu lat (!) doczekał się mnóstwa realizacji teatralnych i transpozycji na potrzeby filmu. Żeby wymienić tylko kilka z nich: w roku 1937 Michał Waszyński nakręcił swój słynny obraz Der Dibuk (scenariusz: Alter 8 |

| styczeń 2016

Kacyzne, kierownik artystyczny: Andrzej Marek, konsultacje: Anatol Stern – no, taka to była produkcja!), nagrany całkowicie w jidysz i uważany za największe dzieło kinematografii żydowskiej polskiego międzywojnia; po sztukę sięgali też później m.in.: Andrzej Wajda, Janusz Wiśniewski, Agnieszka Holland, Krzysztof Warlikowski czy Mariusz Grzegorzek, przenosząc Dybuka czy to na deski teatralne, czy plan Teatru Telewizji. Oczywiście główną sceną prezentacji dramatu An-skiego był przez wiele lat Teatr Żydowski w Warszawie – dwukrotnie w jidysz reżyserował tam Dybuka Chewel Buzgan, dwukrotnie Szymon Szurmiej. Teraz przyszedł czas na Annę Smolar, język polski i scenę bydgoską. Ale o tym za chwilę…

teatr Pośrednio do historii nieszczęśliwej miłości Lei i Chanana nawiązywała też polsko-izraelska – bardzo rozczarowująca, niestety – niedawna produkcja kinowa Marcina Wrony Demon (pośrednio, bowiem czołowym pierwowzorem był tu współczesny dramat Piotra Rowickiego pt. Przylgnięcie – Dybukiem jawnie inspirowany – odwracający role męską i żeńską i umieszczający historię w całkiem innym kontekście).

W końcu – by uwydatnić tu siłę oddziaływania żydowskiego mistycyzmu i obrzędowości na (pop)kulturę światową – z bardzo kuriozalnym miksem dramatycznej legendy o dybuku i… Meyrinkowej historii o golemie mogliśmy też mieć styczność w jednym z odcinków kultowego już serialu Z Archiwum X. (A wspominam o tym nie bez przyczyny…).

Lecz żydowskość to – jak zresztą słyszymy w spektaklu – temat „kontrowersyjny”, zwłaszcza przecież u n a s , gdzie antysemityzm wypija się podobno z mlekiem matki Polki, musząc potem zachowywać publicznie jednak pewną polityczną poprawność – ze względu na doświadczenia Holokaustu. Zatem kto dziś dobrowolnie wybrałby się na klasycznego Dybuka An-skiego i po co? Kto pojechałby do stolicy, by w Teatrze Żydowskim zobaczyć sztukę w realizacji (uhonorowanej właśnie Laurem Konrada) Mai Kleczewskiej i Łukasza Chotkowskiego? Czego dla siebie by tam szukał, nie znając być może ani tekstu bazowego, ani zawartych w nim: rudymentarnej żydowskiej nomenklatury, elementów chasydzkiej obyczajowości, religii i tej religii obrządków (co zresztą przez całego bydgoskiego Dybuka wytyka nam, p o l s k i m przecież! widzom, obecna na scenie Hanna Maciąg). My wszak mamy s w o i c h Romea i Julię – jeśli już naszłaby nas chęć obejrzenia smutnej historii pary zakochanych rozdzielonych siłą przez nieprzejednanych rodziców… Dlatego też dramat ten był tu zaledwie pretekstem, inspiracją, punktem wyjścia dla autora scenariusza, którym był pewien znany pisarz kojarzący się z nie tak dawną medialną aferą, o jakiej piosenkę pod tytułem Oszukała mnie Kinga Dunin mógłby nagrać Mister D., gdyby nie pożegnał się już był jakiś czas temu z niemiłym społeczeństwem. Ignacy Karpowicz nadpisał w zasadzie na Dybuku An-skiego całkiem nową (i mocno współczesną) rzecz – zupełnie nową, odrębną historię z zupełnie nowym, podkreślmy to, m o r a ł e m . Bo wyszła z tego wszystkiego, niestety, sztuka moralizatorska, z tezą i „ku przestrodze”, traktująca o współczesnej młodzieży i być może nawet do tej młodzieży skierowana bardziej niż do tak zwanych dorosłych.

Nie chcę się pastwić i wyjść na zoila, bo ja naprawdę na premierę bydgoskiego Dybuka szłam z otwartym sercem

i z otwartą głową, z duszą na ramieniu i z uśmiechem na twarzy (są na to świadkowie!), w pamięci mając pięknej Anny Smolar fenomenalnych Aktorów żydowskich pokazanych podczas tegorocznego Festiwalu Prapremier (pisaliśmy o nich w listopadowym wydaniu „BIK-u”). Może dlatego właśnie moje oczekiwania co do realizacji były zbyt wygórowane? A może jednak spodziewałam się czegoś bliższego klasyce? Może nie wstrzeliłam się w (młodzieżowy?) target przedsięwzięcia? Albo może po prostu mam za mało dystansu do sytuacji, w której wychodzący na scenę w sztrajmlu na głowie aktor wywołuje wśród widowni nieposkromione salwy (szyderczego?) śmiechu? („Sztrajml to taka futrzana czapka noszona przeważnie przez chasydów podczas szabasu” – dopowiedziałaby w tym miejscu wspomniana wcześniej aktorka/asystentka, wyjaśniająca n a m , co i jak, jednocześnie żydowskość tym zabiegiem banalizując; „chasydzi to pobożni uczniowie cadyków, cadycy to…” – i tak dalej). Czapka ta, ów sztrajml zadziałał tu na część widowni ewidentnie jak nos klauna (zresztą coś z cyrkowości, jakiś jej duch – i bynajmniej nie chodzi mi tu o ducha-dybuka – obecny był chwilami na scenie…). Tymczasem uważam, że śmiać się czy to ze sztrajmla, tałesu, czy z chałatu to tyle, co śmiać się ze zwykłej fedory, poncho czy z prochowca – śmiać się z przedmiotu, który sam w sobie wcale śmieszny nie jest. Zatem: czy czapka jest śmieszna, czy osoba, którą ją nosi – w tym przypadku Żyd, nawet jeśli jest to tylko Żyd odgrywany, udawany, umowny? Być może Anna Smolar za pomocą śmiechu chce oswajać polską widownię z żydowskością, jej folklorem i „egzotyką”; pytanie jednak, czy jej się to udaje, czy może jednak gromki rechot jest tu nadal przejawem niewyplenialnego antysemityzmu, owego „robaka, który może zalęgnąć się w owocu tylko wtedy, kiedy ten zaczyna gnić” – że wykorzystam tu znaczącą frazę z An-skiego?

Jak pisał Nikołaj Gogol, „ze śmiechem należy się obchodzić ostrożnie: jest zaraźliwy”. No i – last but not least – Gogolowskie, słynne: „Z czego się śmiejecie? Z siebie samych się śmiejecie!”.

Wszystkie te cytaty znalazły swoje wygodne miejsca na widowni podczas piątkowej (4.12) premiery.

Co w tym kontekście szczególnie ciekawe, to to, że cała pokazana na scenie współczesna historia – historia jednego hejtu, młodzieżowego „linczu 2.0” – mówi o tym właśnie, że bezmyślny, niby niewinny śmiech, bezrefleksyjne wyśmiewanie się prowadzić mogą niejednokrotnie do tragedii… „Lekkomyślne dowcipy mogą być bardziej styczeń 2016 |

| 9

teatr zabójcze niż zamachy zbrodniarzy i uroczyste mowy ambitnych i buntowniczych naprawiaczy świata” – pisał Joseph Roth.

Interesującą koincydencją był fakt, że po samobójczej śmierci klasowego kozła ofiarnego (Azazela? Nie, w tym uwspółcześnionym przypadku chodzi bardziej o figurę kozła ofiarnego autorstwa René Girarda), niejakiego Grzesia, który dokonał żywota powieszony na własnych sznurowadłach po przedostaniu się do Internetu przy pomocy jednej z „koleżanek” kompromitującego go filmiku, klasa i nauczyciele postanawiają wystawić w szkole Dybuka, nad którym to Grześ wcześniej pracował (dlaczego? Przecież był Polakiem – zastanawiają się nauczyciele…). A przecież w 1920 roku, po zaprezentowaniu przez An-skiego swojego słynnego dziś dramatu – jeszcze w formie pisemnej – gronu zaprzyjaźnionych literaturoznawców i ludzi teatru, którzy to Dybuka ocenili wtedy nader negatywnie, pisarz poważnie zapadł na zdrowiu i wkrótce potem… zmarł. Zgromadzeni na jego pogrzebie artyści obiecali, że wystawią Dybuka w ciągu miesiąca, i tak, już w grudniu 1920 roku, odbyła się w Warszawie światowa premiera.

W wystawieniu Dybuka w Dybuku Anny Smolar uczniom pomaga dwoje nauczycieli: pan od historii (Mirosław Guzowski) i typowa (w jej ubiór nawet ta typowość jest wpisana) pani Basia od języka polskiego (tu zdecydowany ukłon uznania w stronę Małgorzaty Witkowskiej). Podczas pracy nad szkolnym spektaklem co rusz wychodzą na światło dzienne (czy też raczej: światło teatralnego reflektora) różnej maści „brudy”, których każdy ma za uszami całkiem sporo. A wszystko to podane jest w wersji bardzo rozrywkowej, bardzo popowej, tak że nawet bardziej jako podkład muzyczny zdałyby się tu utwory kabalistki Madonny niż ciesząca się dość dużą popularnością, ale jednak – wciąż niszowa kocia muzyka Natalii Fiedorczuk.

Nad tym wszystkim góruje neonowa, trójżarówiastokolorowa gwiazda Dawida. Chaos i kakofonia, lecz – zdaje się – zamierzone. Osobiście nie zdziwiłabym się, gdyby w którymś momencie na scenie pojawili się agenci Mulder i Scully z Archiwum X, kilka wampirów i jeszcze grupka obdartych zombie… Mogliby nawet zacząć tańczyć wspólnie układy taneczne z teledysku Thriller Michaela Jacksona. Ale zaraz, zaraz!… Czyż czegoś podobnego nie tańczyły „żebraczki” wraz panną młodą?

Kuba Ignasiak

Uroczy Dybuk w TPB Dybuk w reżyserii Anny Smolar był ostatnią premierą 2015 w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Czy było to udane zakończenie roku? Odpowiem dyplomatycznie: i tak, i nie. No, ale zacznijmy od początku…

Scena pierwsza: kurtyna idzie w górę… A nie, nie idzie jednak. Usterka jakaś, awaria? No nic, trzeba sobie jakoś radzić. Na scenie pojawia się Hanna Maciąg w bardzo przekonującej roli gimnazjalistki, by wprowadzić nas w kulisy spektaklu. Kurtyna wciąż wisi zwieszona i niewzruszona, więc aktorzy (grający aktorów i gimnazjalistów) stają przed nią. Poznajemy trójkę gimnazjalistów (wspomniana Hanna Maciąg, Jan Sobolewski oraz wcielająca się w rolę reżyserki – Marysi – Irena Melcer) i ich nauczycieli, którzy z powodu braków personalnych również wcielają się w role aktorów (świetna Małgorzata Witkowska i Mirosław Guzowski). Nagle na scenie pojawiają się też duchy (tu chyba najbardziej wyraziste w całym 10 |

| styczeń 2016

spektaklu role Macieja Pesty i Soni Roszczuk) – brawa dla tych z Państwa, którzy zobaczą ich od razu. Aktorzy (zarówno ci mało-, jak i pełnoletni) przepychają się przy stojącym na scenie mikrofonie i wyjaśniają, że oto będziemy świadkami tworzenia spektaklu. Tym spektaklem będzie Dybuk, wybrany przez ich niedawno, a tragicznie zmarłego kolegę. Nie bardzo wiedzą, jak się do tego zabrać, ale postanowili złożyć ten swoisty hołd Grzesiowi (świetna rola Michała Wanio, który parokrotnie pojawi się na scenie jako duch Grzesia). Kolejne sceny są konsekwencją tej pierwszej. Widzimy więc zmagania młodych aktorów z rolą, wpadki scenograficzne i reżyserskie, widzimy też retrospekcje, z których dowiadujemy się, co dokładnie doprowadziło do owej tragicznej śmierci Grzesia…

Prawda, że brzmi to, jakby było dalekie od klasycznego Dybuka? Niestety, takie właśnie jest. Piszę „niestety”, bowiem idąc na grudniową premierę do TPB, liczyłem na to, że doświadczę jednak ciut więcej tego mistycyzmu,

teatr

Dybuk, fot. Monika Stolarska

którego oczekiwałem po oryginale. Owszem, dotarły do mnie informacje o tym, że ten spektakl został „napisany na nowo” przez i w pewnym sensie dla młodych, ale nie myślałem, że te zmiany były tak daleko posunięte.

Tak naprawdę cały, oczekiwany przeze mnie, mistycyzm sprowadza się do znakomitych ról Macieja Pesty (jako tego klasycznego dybuka – ducha wstępującego w ciało jego ukochanej) i Soni Roszczuk (ukochanej właśnie).

Ich obecność na scenie przepełniona jest pewną magią, tajemnicą, śmiercią. Reszta postaci jest na wskroś współczesna. Gimnazjaliści gnębią swojego kolegę, nauczyciele nie mogą pogodzić się z jego śmiercią, z tym, że nie dostrzegli problemu w porę. Do tego gdzieś w tle (metaforycznie i dosłownie) mamy historię wspomnianej ukochanej – Lei – i Chanana, przeznaczonych sobie przez przysięgi ojców, których rozdziela tajemnicza śmierć tego ostatniego, a który, mimo wyjścia z własnego ciała (co jest raczej normalne po śmierci), nie godzi się na ślub Lei z synem Nachmana – również wybranym przez jej ojca (tu znów Mirosław Guzowaty). Wchodzi więc w ciało ukochanej, by nie dopuścić do ślubu. Na pierwszym planie mamy jednak historię Grzesia, który popełnił samobójstwo, bo nie radził sobie z prześladowaniami rówieśników. I tak przez cały spektakl – klasyka miesza

się ze współczesnością i choć temat nie jest błahy, to przyprawiony jest sporą dawką żartu, dobrego humoru. No właśnie, czy dobrego? To już nie mi oceniać (za Państwa), z mej perspektywy jednak dość przeciętnego. Owszem, są momenty (nawet liczne, chociażby ten, w którym Jan Sobolewski prezentuje piosenki żydowskie, które śpiewał na egzaminach w szkole teatralnej), w których uśmiechnąłem się pod nosem, jednak nie były to gagi czy sytuacje zwalające z nóg. Ja wiem, spodziewałem się czegoś innego, stąd pewnie moje rozczarowanie. Ja wiem, że gimnazjaliści i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych zapewne zaśmiewać się będą wniebogłosy (to do nich jest chyba głównie skierowany ten spektakl), mnie to jednak nie poruszyło aż tak. Owszem, nie można Dybukowi Anny Smolar odmówić uroku, ale to wszystko. Nie zwala z nóg, nie odmienia świata i raczej nie skłania do głębszych refleksji. Żeby jednak nie być takim marudą do końca, dodam, że jest to spektakl świetnie zagrany, ma znakomitą scenografię (ogromne brawa dla Anny Met) oraz muzykę genialnie dopełniająca całość, za którą odpowiedzialna jest Natalia Fiedorczuk, znana z projektu Nathalie And The Loners. Ciekawym jest również zabieg przenikania się fabuły z rzeczywistością, wspomnianej klasyki ze współczesnością. I tyle. A może aż? styczeń 2016 |

| 11

teatr Michał Tabaczyński

My też nic nie wiemy Że niewiele Dybuka w tym Dybuku? Nie wiem, trudno porównywać bez tekstu, bez obu tekstów, ale nie jestem przekonany. W każdym razie: nie wykluczam, że nie ma tam przesadnie dużo tekstu An-skiego. Nie da się powiedzieć jednak, że w tym Dybuku mało było dybuka, wręcz przeciwnie – dybuka czy raczej dybuków jest tu wielu, a każdy tylko czeka na to, żeby nas omotać. W istocie świat cały „dybukowieje”, niespokojny od nadmiaru grzechów czyha na wszystko i wszystkich. I nie tylko czyha, ale i atakuje.

Co jest pierwszą, najbardziej narzucającą się zaletą tego spektaklu, to potwierdzenie niezwykłego potencjału – wciąż nieodkrytego – literatury jidysz, a można nawet – bez szczególnie nadmiernego ryzyka – napisać chyba: polskiej, także polskiej!, literatury tworzonej w gwarze żydowskiej. To niezwykle istotny potencjał reinterpretacji (no, wiecie – odzywa się to echo didaskaliów z tej teatralnej realizacji Dybuka – to takie przepisywanie tradycyjnych opowieści, taki ich recykling, żeby pasowały do współczesnych dekoracji, żebyśmy je sobie mogli czytać i się nawet trochę wzruszyć, a nie że jakieś muzeum z tego wychodzi). W tej podstawowej zalecie mieści się kilka jeszcze innych: odkrywanie tradycji, tej na wpół zapomnianej, na wpół utraconej, wypartej tradycji, niby nie naszej, ale przecież także naszej, odkrycie w niej potencjału aktualności, a jednocześnie możliwość podjęcia wysiłku przepisania jej na współczesność. Nie wiem, ile jeszcze może takich przygód nas czekać, ale pięknie, że teatr nas przekonuje, iż (nie, nie robię sobie – znów ten usprawiedliwiająco-konfidencjonalny głos – jaj z tym „iż”, nie chcę się zgrywać, to taka zasada gramatyczna, taka – można powiedzieć – tradycja: że jak raz w zdaniu „że”, to potem najczęściej trzeba „iż”) może ich być wiele. Pierwsza wyborna okazja, jaka mi się narzuca, to Swaty w Parczewie Altera Kacyznego – genialny tekst, brawurowo współczesny.

Jest ten Dybuk o wielu sprawach, za wiele sznurków pociąga. Mnie się akurat oglądało go najlepiej jako opowieść o pewnym zaginionym alfabecie naszej kultury, o jej utraconej magiczności. Nie chodzi tylko o postradaną tradycję pewnej mistyki, konkretnego mistycznego systemu, ale o utraconą magię świata. Nie mam zamiaru tego oceniać, bo sam nie wiem, czy to dobrze, czy źle, że zanikła jakaś metafizyczna sankcja (no, chodzi o to, że jest coś ponad nami, 12 |

| styczeń 2016

co nas ocenia i daje jakieś reguły, wymaga ich przestrzegania, a nawet – czasem – każe za ich łamanie, tak, coś jak religia…), a właściwie: każda sankcja przekraczająca pragmatyczny, przyziemny partykularyzm (…ale nie do końca, niekoniecznie religia, bo to może być prawo na przykład, albo – takie staroświeckie słowo – dobre obyczaje, albo chociaż: współczucie).

Zanikła magia, ale nie ta banalna, kabalistyczna praktyka zliczania cyferek; właściwie w dzisiejszym świecie zostało tylko to zliczanie cyferek, tylko ten wróżbiarki kicz (no, te wszystkie karciane wróżki z telewizora o jakichś egipskich imionach, ten wróż nad wróże, cała reszta szarlataństwa, zupełne wariactwo, które pewnie oglądacie, może i dla beki, ale jednak). Zostaje tylko jej dekoracja – jak tu: zacinająca się kurtyna szkolnego przedstawienia, podwojona scena, neonowa gwiazda Dawida.

I jeszcze rzeczywistość została, ale jakby średnio rzeczywista, przesączona przez nowe media, które są mniej przejrzyste od jakiegokolwiek medium znanego z przeszłości, których zasadą przecież też był brak przejrzystości. Nie przypadkiem chyba jedna z najbardziej przenikliwych książek o nowych mediach nosi tytuł Evil Media (złe, a nawet: nikczemne media). I w tej książce tak piszą: „Owo dominujące nad wszystkim przedłużenie cyfrowej komunikacji przyczynia się przede wszystkim do usunięcia poczucia granic lub terytorialnej trwałości, które to poczucie normalnie zakorzenia doświadczenie w tym, co znane i bliskie. Mediacja natomiast ułatwia i nasila powstawanie zaburzających (można by to – co smakowite w kontekście tej realizacji Dybuka – przetłumaczyć również jako „nękających” czy „poddających prześladowaniom”!) wieloznacznych procesów społecznych, kruchych sieci wrażliwych aktywności, mętnych sfer niewiedzy – tych nikczemnych obliczy mediów” (no, autorzy chcieli przez to powiedzieć, że… że trzeba uważać ze smartfonami, tabletami, no i w ogóle, no).

Można też czytać taką formę spektaklu – niezależnie od jej atrakcyjności – jako znak pewnej istotnej kulturowej kapitulacji: nie jest już możliwa, bo nie mogłaby być zrozumiana, zwykła adaptacja Dybuka. I te przypisy także są diagnozą naszej kulturowej bezradności: pomiędzy naszymi światami – zamiłowanie do tanich oksymoronów (no, to sobie już sami wyguglujecie) jest u mnie trwałe – wyrosła okazała przepaść.

zugzwang (34)

siwiec Felix i cudowne dziecko W swojej zugzwangowej rubryce wracam do szachowych korzeni. Samo słowo „zugzwang” jest specjalistycznym terminem szachowym i oznacza konieczność wykonania ruchu, który powoduje gwałtowne pogorszenie się pozycji. Można by zatem przyjąć, że nie ma dobrych ruchów albo chociaż przeciętnych, jest wybór tylko i wyłącznie pomiędzy złymi i beznadziejnymi. Myślę, że w tym wypadku szachy bardzo ładnie zazębiają się z życiem, stają się w pewnym sensie jego okrutną metaforą, a przymiotnik „okrutny” jest tu na właściwym miejscu. Jest w tego typu pozycjach szachowych jakiś rodzaj sadyzmu polegający na powolnym, a jednak bardzo bezwzględnym i przede wszystkim konsekwentnym zwiększaniu presji na przeciwniku. Większość partii szachowych nie kończy się przecież matem, a jedynie całkowitym zniechęceniem broniącej się strony do dalszej walki. Chodzi wszakże o to, żeby wręcz zohydzić przeciwnikowi dalszy opór. Każdy nawet amator nieraz widział ten gest, tak zręcznie przejęty i rozreklamowany przez serialowych reżyserów, polegający na nagłym przewróceniu króla. Tak w wersji filmowej dokonuje się kapitulacja. Od szachowej kuchni wygląda to z reguły inaczej: zawodnik, który już jest superzniechęcony i nie widzi możliwości dalszego oporu, po prostu zatrzymuje zegar szachowy i podaje zwycięzcy rękę. Nawet wśród szachowych amatorów kładzenie króla na szachownicę wydaje się rzadkością.

Jest jesień roku bezpańskiego 1939. Wtedy też właśnie w Bydgoszczy zamieszkał jeden z najbardziej tajemniczych szachistów, którzy przewinęli się przez to miasto. Nazywał się Paul Felix Schmidt. Szachista urodził się i mieszkał w Estonii. Tam też zdobywał pierwsze laury. Jeszcze przed wybuchem wojny został mistrzem Estonii, a także reprezentował ten niewielki, ale szachowo bardzo mocny kraj na olimpiadzie szachowej w Buenos Aires, gdzie Bałtowie zajęli III miejsce.

Lata wojny – wbrew pozorom – nie były dla szachów i dla szachistów takie złe, jeśli oczywiście grało

się po właściwej stronie barykady. Adolf Hitler nie miał nic przeciwko szachom, a jego najbliżsi współpracownicy wiązali z rozwojem szachów spore nadzieje, nie wspominając już choćby o generalnym gubernatorze Hansie Franku, który je uwielbiał. To właśnie Hans Frank urządzał liczne turnieje, w których bardzo często grywał Schmidt. I tak w II Mistrzostwach Generalnego Gubernatorstwa, rozgrywanych w 1941 w Krakowie i Warszawie, podzielił pierwsze miejsce wraz z aktualnym mistrzem świata Aleksandrem Alechinem. Ponadto, w tym też roku, w 8. Mistrzostwach Niemiec podzielił wraz z niejakim Klausem Jungem pierwsze miejsce.

I tu ciekawostka, być może w przyszłości wymagająca rozwinięcia: decydujące starcie pomiędzy tymi szachistami zaplanowano w Bydgoszczy. Mecz składający się z czterech partii wygrał Schmidt, rozbijając młodego przeciwnika. Junge zremisował zaledwie jedną partię, a w pozostałych trzech uznał się za pokonanego. Tym samym tytuł mistrza Niemiec powędrował do Schmidta.

Niebywały jednak jest sam fakt dojścia Klausa Jungego aż tak wysoko. W tamtym czasie miał on zaledwie 17 lat i wszyscy specjaliści wróżyli mu wielką karierę, a niektórzy nawet nazywali go cudownym dzieckiem niemieckich szachów. Młodzian – na swoje nieszczęście – kochał przede wszystkim narodowosocjalistyczne Niemcy.

W kwietniu 1945, niecałe trzy tygodnie przed kapitulacją III Rzeszy, porucznik Junge wdał się opodal Hamburga w beznadziejną walkę z kolumną brytyjskich czołgów.

Zginął w wyniku ostrzału.

W szachach, jak i w życiu rozsądniejszy był Paul Felix Schmidt. Nie wdawał się w żadne niepotrzebne awantury. W drugiej połowie lat 40. był jednym z bardziej rozpoznawalnych niemieckich szachistów. W 1949 wydał nawet książkę Mistrzowie szachowi myślą, a następnie wyjechał za ocean. Prawdziwą karierę zrobił w Stanach Zjednoczonych, pracując w przemyśle chemicznym.

Ciekawe, czy kiedyś, popijając whisky, wspominał Bydgoszcz i genialnego nastolatka, któremu całkiem nieźle utarł nosa.

Bartłomiej Siwiec styczeń 2016 |

| 13

fotografia

Babkę do rany przyłóż!

Z Dominiką Kiss-Orską i Katarzyną Gębarowską rozmawia Monika Grabarek.

Jak Fundacja Bęc Zmiana z projektem Galeria Urząd trafiła do was?

Dominika Kiss-Orska: Fundacja dotarła do mnie, ponieważ okazało się, że to, co robię w Zakładzie Praktyk Kulturalnych przy Miejskim Centrum Kultury, wpisuje się w ich filozofię, myślenie o kulturze, i zaproponowano, abym została kuratorką wystawy.

Ramy określały założenia projektu, ale sama wystawa i jej temat to już wasz autorski pomysł?

Dominika: Temat nie był narzucony. Galeria Urząd to konkurs zorganizowany przez Narodowe Centrum Kultury, w którym bierze udział pięć miast. Koordynatorem jest Fundacja Bęc Zmiana. Co do tematu wystawy, to już jakiś czas temu wymyśliłam, żeby sfotografować kobiety – „bydgoskie ikony życia codziennego”. Zadzwoniłam do Kasi z propozycją, by została autorką zdjęć. Kasia propozycję przyjęła i tak zaczęłyśmy wspólnie zastanawiać się nad doborem bohaterek.

Każda z nas miała swoje propozycje. Nie wszystkie chętnie się zgadzały. Dwie panie stanowczo nam odmówiły. Ostatecznie udało się namówić pięć pań. I na nich nam najbardziej zależało.

A mogłoby się wydawać, że dziś każdy chętnie weźmie udział w takim przedsięwzięciu…

Katarzyna Gębarowska: Wiem z doświadczenia, że dziś ludzie pozwalają się mniej chętnie fotografować niż kiedyś, mają pewnie ku temu swoje powody, na pewno większą świadomość swoich praw.

Bohaterkami tego działania nie są kobiety młode, i tu chyba leży największy problem. Jest wiele kobiet, które nie są pogodzone z upływem czasu, ze swoją fizycznością, nie chcą się już fotografować. Nie pozwalają sobie robić zdjęć. Na szczęcie, to nie dotyczy naszych pań, one nie mają kompleksów i problemów z akceptacją siebie i swojego życia. Spotykam się z tym nagminnie, prowadząc warsztaty fotograficzne dla kobiet. I nie mam tu na myśli tylko kobiet starszych, po sześćdziesiątce, to 14 |

| styczeń 2016

zaczyna się już po czterdziestce! Ogromna samokrytyka i brak dystansu do siebie. Na to zjawisko wielki wpływ ma kolorowa prasa, która przedstawia i lansuje fałszywy obraz kobiecości, kult młodości, szczupłości.

Według jakiego klucza wybierałyście bohaterki wystawy, dlaczego właśnie one?

Katarzyna: Przede wszystkim miały być rozpoznawalne dla bydgoszczan. Miały być kodem tej szarej strefy zawodów niesprawiedliwie niedocenianych. Kierowałyśmy się też hasłem wymyślonym przez Dominikę: „Do rany przyłóż”, żeby były to osoby dobrze się kojarzące, uśmiechnięte, budzące ciepłe wspomnienia, z którymi kontakt jest miły. Chciałyśmy

to gr af ii w ic ka na fo Kr ys ty na No

Ka ta rz yn y

Gę ba ro w sk

ie j

zrobić alternatywną historię do tego, co jest na ulicy Długiej. Znani bydgoszczanie mają tam swoje podpisy.

Dominika: Są może bardzo sławni, ale dość odlegli od mieszkańców naszego miasta. Natomiast nasze bohaterki i są znane bydgoszczanom, i mamy z nimi codzienny kontakt. Barbara Czajkowska z bazarku na Bartodziejach sprzedaje z uśmiechem warzywa i ma zawsze dobre sło-

fotografia wo dla klientów. Charlotta Woźniak z Teatru Polskiego, skromna i profesjonalna, zawsze miło powita nas przy wejściu na spektakl.

to gr af ii oź ni ak na fo Ch ar lo tt a W

Ka ta rz yn y

Gę ba ro w sk

ie j

Sama sesja fotograficzna to też wspólny pomysł?

Katarzyna: Od razu ustaliłyśmy, że mają być dwa zdjęcia: w sferze publicznej i w sferze prywatnej. Zdjęcie w pracy i zdjęcie w domu. Mam doświadczenie w projektach realizowanych w przestrzeni mieszkalnej i wiem, że nie zawsze te zdjęcia się udają. Nasze bohaterki pokazywały nam swoje domy, współpracowały na planie, ale o ostatecznym efekcie decydowałam sama, przede wszystkim ze względu na trudne warunki oświetleniowe we wnętrzach. To był listopad, więc było ciemno przez większą część dnia.

Dominika: Założenie, że pokazujemy miejsce pracy i miejsce relaksu, zostało zrealizowane.

Katarzyna: Myślę, że udało nam się uchwycić ich prywatność, kawałek intymności, że możemy je zobaczyć trochę inaczej niż na co dzień w pracy, w sytuacjach formalnych. Każda z nich ma swoją zawodową twarz, a prywatnie to bardzo ciepłe kobiety, matki, babcie, piekące wspaniale ciasta. W ogóle to z nimi wszystkimi było się bardzo trudno umówić w domach, bo bardzo dużo pracują. Okazuje się, że pani woźna spędza w szkole czasem więcej czasu niż pracownicy korporacji! Dlatego niestety nie wszystkie mogły być na wernisażu wystawy.

Dominika: Niesamowite było to, że one wszystkie mimo swojej ciężkiej pracy są bardzo pogodne. Nie ma w nich cienia żalu. Takie jest ich życie i czerpią z niego radość. Mają w sobie dużo ciepła, często stają się powierniczkami naszych trosk i tajemnic. Jak Wanda Bogusławska, starsza woźna z VI LO, czy Basia z warzywniaka.

Ona, sprzedając ogórki kiszone, słucha o samotności, trudnym życiu starszych ludzi, którzy tęsknią za kimś bliskim lub rozmową z drugim człowiekiem. One są „do rany przyłóż”.

Prezentacja wystawy w Urzędzie Miasta to wyprowadzenie sztuki z gmachu muzeum, zejście z piedestału, wejście w miejsce nieoczywiste?

Dominika: Tak. Bardzo często, niestety, ludzie boją się wejść do muzeum czy galerii. Mają złe wspomnienia ze szkoły, albo dali sobie wmówić, że to nie dla nich. Że to trudne i niepotrzebne. A przez urząd, zwłaszcza Wydział Uprawnień Komunikacyjnych, przewija się mnóstwo ludzi. To działa też w drugą stronę. Ktoś mi powiedział, że dzięki tej wystawie urząd nabrał całkiem innego wymiaru, „ocieplił się”, stał się przestrzenią bardziej przyjazną.

I o to przecież chodzi.

Katarzyna: Chciałabym dodać, że z paniami pracowało się świetnie, wszystkie były znakomitymi modelkami.

Jednak praca przy tym projekcie pokazała nam, że wciąż bardzo mocno trzyma się stereotyp myślenia o kulturze i sztuce. Przekonanie, że fotografuje się, robi wystawy tylko ludziom ważnym, sławnym, gwiazdom. W powszechnej mentalności silny jest podział na sztukę, kulturę niską i wysoką. Wynika to bezpośrednio z braku edukacji społeczeństwa na tym polu. Z tego powodu często takie wystawy spotykają się z brakiem zrozumienia i mają wąskie grono odbiorców w Bydgoszczy.

Dominika: Dlatego mamy nadzieję, że naszą wystawą pokazałyśmy, że sztuka może i powinna dotykać naszej codzienności i ludzi, którzy w niej uczestniczą.

Na zakończenie naszej rozmowy wymieńcie, proszę, wszystkie panie „do rany przyłóż”.

Charlotta Woźniak z biura obsługi widowni Teatru Polskiego (inspiracja do zorganizowania wystawy); Barbara Czajkowska, sprzedawczyni w warzywniaku na rynku na Bartodziejach; Wanda Bogusławska, starsza woźna w VI LO; Wiesława Bramska, psycholożka dziecięca; Krystyna Nowicka, kelnerka z restauracji Ratuszowa. styczeń 2016 |

| 15

centrum kultur y fantas t yc znej Marta Kładź-Kocot, Tadeusz Krajewski

Fantastyka powinna być przestrzenią spotkania Fantastyka to specyficzna sfera literatury i kultury. Jej odbiór wydaje się radykalnie spolaryzowany. Z jednej strony ma zagorzałych zwolenników: uczestników konwentów, nałogowych czytelników, widzów i graczy. Zaczyna zdobywać sobie środowisko akademickie – pojawia się coraz więcej konferencji naukowych i publikacji dotyczących fantastyki. Z drugiej strony zarówno w popularnym, jak i akademickim odbiorze (nie mówiąc już o szkolnych polonistkach i polonistach!) uporczywie nie może pozbyć się „łatki” kultury infantylnej, eskapistycznej, oderwanej od rzeczywistości. W tym miejscu warto przywołać przepełnioną cierpką ironią anegdotę, opowiedzianą przez Terry’ego Pratchetta w Kiksach klawiatury: „Przypominam sobie, że kiedyś Salman Rushdie był drugi w konkursie na tekst science fiction organizowany przez Gollancz pod koniec lat siedemdziesiątych. Wyobraźcie sobie tylko: przecież gdyby wygrał – ajatollahowie z Marsa! – nie miałby żadnych kłopotów z Szatańskimi wersetami, ponieważ byłaby to fantastyka, a zatem coś nieistotnego. Pewnie przyjeżdżałby na konwenty”1.

Na podobną przypadłość – bycia twórcą „bajek o statkach kosmicznych” – cierpiał Stanisław Lem – pisarz co prawda doceniony, ale mimo to skutecznie zaopatrzony w etykietkę fantasty. Z goryczą przyznawał, że najbardziej cieszy go recepcja jego pisarstwa w Niemczech, gdzie uznawany jest przede wszystkim za filozofa.

Przyczyn takiego stanu rzeczy trudno dociekać. Nie sposób jednym gestem przebić się przez mur uprzedzenia, do którego budowy przyczyniły się – trzeba to szczerze przyznać – dwudzieste czwarte tomy przeróżnych sag w krzykliwych okładkach. Z etykietą można zrobić wiele rzeczy. Można ją z oburzeniem zedrzeć i podeptać, można przyjąć i wyśmiać, a można nosić z dumą. Chcemy więc przyznać – i to bez „pewnej takiej nieśmiałości” – że owszem, tak, interesujemy się fantastyką. Co więcej – uważamy ją za przestrzeń kultury o nieograniczonych wręcz możliwościach poznawczych. Taką, która nie tylko nie jest oderwana od naszego świata, ale właśnie o nim i jego problemach mówi. Nie o tych lokalnych i partykularnych, ale wręcz odwrotnie – o tych ponadczasowych, związanych z tym, co nasz gatunek robi na tym świecie, dokąd zmierza, jakie przynosi ze sobą mity, jak je prze T. Pratchett, Kiksy klawiatury. Eseje i nie tylko, przeł. Piotr W. Cholewa, Prószyński i Sk-a, Warszawa 2015. s. 73.

1

16 |

| styczeń 2016

pracowuje. Z taką fantastyką warto „wychodzić do ludzi”, warto uczynić ją przestrzenią spotkania – nie tylko z tymi, którzy są zagorzałymi zwolennikami gatunku, ale również z tymi nieprzekonanymi.

Dlatego też chcielibyśmy stworzyć w ramach Centrum Kultury Fantastycznej MCK cykl spotkań z fantastyką. Nie tylko tą popularną, która doczekała się już kontynuacji oraz kontynuacji tych kontynuacji i zmieniła w popkulturową papkę. CKF chce wyeksponować fantastykę, która metodami w pełni artystycznie uprawnionymi podejmuje najbardziej ważkie tematy dotyczące kondycji człowieka, jego postrzegania świata, wpływu nauki na rozwój ludzkości. Fantastykę kreującą wizerunek nowego człowieka, a zarazem inaczej postrzegającą historię, ze szczególnym wskazaniem na niewykorzystany przez naszych przodków potencjał cywilizacyjny. Naszym celem będzie więc prezentowanie zarówno klasyki, jak i twórczości społecznie zaangażowanej, eksperymentalnej, „niszowej”.

Pomysłodawcami projektu spotkań z fantastyką są: dr Mirosław Gołuński (UKW Bydgoszcz), dr Marta Kładź-Kocot i Tadeusz Krajewski (wyżej podpisani) oraz Łukasz Nalewajk, a koordynatorem ze strony MCK – dr Michał Tabaczyński. Rozpoczną się one w lutym i przybiorą formę wykładów, warsztatów, spotkań z pisarzami, pokazów filmowych połączonych z prelekcją i dyskusją. Zamiarem CKF jest integrowanie wszystkich dziedzin kultury: literatury, filmu, sztuk plastycznych, teatru, gier. Chcielibyśmy uczynić z fantastyki przestrzeń spotkania – zarówno ludzi, jak i myśli, pomysłów, wrażeń. Pokazać, że zarówno powrót do klasyki, jak i zetknięcie się z twórczością mniej znaną, niszową, może poszerzać myślowe horyzonty. Fantastyka może być i jest konwencją poznawczo nośną, a jej popularność to nie przypadek – bo treść wiąże się zazwyczaj z atrakcyjną fabularnie formą.

Program spotkań na pierwsze półrocze 2016 roku będzie obejmował między innymi projekcje filmów, prelekcje dotyczące twórczości Philipa K. Dicka, J.G. Ballarda, Terry’ego Pratchetta, a być może także nieśmiertelnego „króla” mitopoeicznej fantasy, J.R.R. Tolkiena. Przewidujemy również spotkanie z Witoldem Jabłońskim, autorem tetralogii Gwiazda Wenus, gwiazda Lucyfer i wykład dra Marcina Kowalczyka, dotyczący tego, w jaki sposób science fiction wykorzystuje potencjał ludzkiego mózgu.

Wszystko ułoży się fantastycznie.

centrum kultur y fantas t yc znej Jerzy Grundkowski

Diabeł wenecki To zboże pieśń śpiewa… – poetycki tytuł, książka niewielka objętościowo, acz znacząca, należy do gatunku zwanego reportażem literackim. Jej autorem jest reportażysta radiowy, długie lata pracujący w bydgoskiej rozgłośni, Jacek Kurzawski. Jego teksty oparte są właśnie na audycjach emitowanych w bydgoskim radiu. Aby tego dokonać, niezbędny był proces kondensacji materiałów. Proces ten wyszedł im na dobre, jak niemal przy każdej kondensacji.

Wśród wielu tekstów zasługujących na omówienie kilka wysuwa się na czoło. Jednym z nich jest opowieść o diable weneckim. Nie chodzi tu o Wenecję we Włoszech, lecz o tę w pobliżu Żnina. Wenecki zamek, obecnie w ruinie, pełnił kiedyś funkcję więzienia. Miano diabła przyznano – niezbyt słusznie, jak pisze autor – średniowiecznemu wielmoży Mikołajowi ze znanego rodu Nałęczów, który padł ofiarą własnej popularności. Ten rycerz zrobił dla regionu wiele dobrego. Wieś Wenecję przekształcił w miasteczko, czyniąc z niej centrum swoich włości. Więzienie zaś podporządkowane było arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, najwyższej rangi dostojnikowi kościelnemu w Polsce. Arcybiskup osadzał w nim nieposłusznych księży, zwłaszcza tych, którzy ulegli zgubnym nowinkom religijnym (husytyzm, reformacja). Arcybiskup Trąba, znaczący w tej epoce polityk, o zdecydowanie antykrzyżackim nastawieniu, kupił obiekt w 1420 roku i poważnie go rozbudował, wydatnie zwiększając możliwości obronne warowni. Zachowała się narożna basteja, fundamenty obiektu, furta zamkowa, fundamenty kościoła, wejście do kruchty, wejście do prezbiterium oraz studzienka przy prezbiterium, do której zlewano wszystkie płyny pozostałe po praniu szat ołtarzowych.

*

Gustaw Zieliński był poetą romantycznym, którego najlepszym dziełem, zdaniem znawców jego twórczości, był poemat Kirgiz, opiewający życie Kozaków oraz Kirgizów. Może dlatego, że wśród nich na zesłaniu przebywał. Zieliński był bowiem – w ocenie Rosjan – buntownikiem, uczestnikiem walk o niepodległość. Umarł w 1881 roku i został pochowany w katakumbach, z których później – gdy

Niemcy, nasi „bracia więksi”, katakumby zniszczyli – przewieziono jego prochy do podziemi kaplicy w kujawskiej miejscowości Skępe. Zachowała się tablica informująca o jego dokonaniach: oficer artylerii wojsk polskich, autor Kirgiza i innych utworów literackich. Jedynym śladem po nim jest popiersie ufundowane przez rodzinę. Oczywiście, aby coś takiego zrobić, trzeba posiadać tzw. kasę. „Nie zginie praca dla dobra ludzkości, gdy płynie ze źródła najczystszej miłości”.

Gustaw Zieliński był szlachcicem, właścicielem ziemskim. Poemat Kirgiz należał do najchętniej czytanych w XIX wieku. Oczywiście główne dochody czerpał z dobrze prosperującego gospodarstwa. Pieniądze wydawał często Zieliński na wzniosłe cele. Wspomagał finansowo Krakowską Akademię Umiejętności, współuczestniczył w wydawaniu dzieł Kochanowskiego. Pomagał finansowo poetom, m.in. zaprzyjaźnionemu z nim Teofilowi Lenartowiczowi. „Po latach tylu, po burzach tylu, / Znów Cię spotkałem mój Teofilu / I mogłem dawnym bratnim zwyczajem / Dłoń Twą serdecznie uścisnąć wzajem…”.

Poemat Kirgiz tłumaczony był na wiele języków zachodnioeuropejskich.

*

Na 50-lecie twórczości Kraszewskiego „Gazeta Pomorska” napisała, że dzieła Mickiewicza są dla większości zbyt trudne i w budzeniu narodowego ducha wielką rolę odgrywa teraz Józef Ignacy Kraszewski, który był nie tylko dobrym pisarzem, ale także dobrym historykiem. Uroczystości jubileuszowe odbyły się zarówno w Krakowie, jak i w Inowrocławiu.

Z Kraszewskim w pewien sposób związany był Jan Kasprowicz, który w wieku 21 lat zwrócił się do mistrza z prośbą o protekcję – pomoc w wydrukowaniu jego sonetów – co też nastąpiło. Kraszewski podał debiutantowi pomocną dłoń. Istniały też kontakty między Stanisławem Przybyszewskim a nestorem polskiej literatury. Dziesięcioletni Staś, w tajemnicy przed rodzicami, napisał okolicznościową laurkę oraz „imieninowy” wiersz: Oto nadchodzi dzień drogi, Pięćdziesiąta rocznica, wiek drogi Ze wszystkich stron ziomkowie winszują Tobie I ja też spieszę winszować zacnej osobie Choć 10-letni chłopczyna wykształcenia nie ma Jego serce miłością pała ku Tobie. styczeń 2016 |

| 17

Żyjemy na koszt przyszłych pokoleń fot. Jacek Soliński

Z poetą i eseistą Wojciechem Kassem, kustoszem Muzeum im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu, rozmawia Bartłomiej Siwiec.

Jak tylko jest okazja, chętnie odwiedza pan Bydgoszcz, a już chyba szczególnie chętnie, gdy zaproszenie pochodzi od Galerii Autorskiej Jacka Solińskiego i Janka Kaji…

Po raz pierwszy trafiłem do Galerii Autorskiej przy ul. Chocimskiej w 2004 r., na spotkanie autorskie Ewy i Krzysztofa Kuczkowskich. Przyjechałem z nimi wprost z Gniezna, skąd pochodzi moja żona. To zabawne, Krzysztof urodził się w Gnieźnie i ożenił się z dziewczyną z Sopotu, ja urodzony w Sopocie za żonę wziąłem dziewczynę z Gniezna. Pamiętam, że kiedy znalazłem się w tej piwnicznej izbie zwanej galerią, pomyślałem: mała, ale szybko pozbyłem się tych myśli, wszak sztuka czyni miejsca większymi, niż są. Dwór ziemiański był dla chłopa strefą magiczną z wielu powodów, do jednych z najważniejszych jednak należała muzyka, która dobywała się z salonu i snuła pomiędzy dworskimi zabudowaniami, po parku, nad stawami. Podziwiam galerników Jana Kaję i Jacka Solińskiego za rzadko dziś spotykaną konsekwencję, to dzięki niej ich podziemie jest wciąż na wierzchu i kłuje pod żebra tych, którzy najchętniej zaoraliby wartości artystyczne i etyczne przez tych artystów reprezentowane; także dzięki swojemu uporowi skupili w swoim podziemiu grono wrażliwych ludzi i pięknych artystów, którzy – to 18 |

| styczeń 2016

jest pewne – nie zmieściliby się jednorazowo pod jego sklepieniem. Atrybutami monarchy były tron, jabłko, berło, atrybutami artystycznej niezależności Kaji i Solińskiego są autonomia i autorstwo. Powiedzieć o przedsięwzięciach kulturowych i artystycznych wypranych z autorstwa i autonomiczności, że są podejrzane, to zachować się co najwyżej poprawnie, one są zwyczajnym kitem.

Jest pan kustoszem w Muzeum im. K.I. Gałczyńskiego w Praniu. Na co dzień więc opiekuje się pan spuścizną po wybitnym poecie. Jak pan sądzi: czy poezja Gałczyńskiego jest do dziś aktualna?

Jakie miary przyłożyć do zagadnienia, czy jedna poezja jest aktualna, a inna nie? „Aktualność” jest terminem dość pojemnym i nie nazbyt uchwytnym. Słowo „carmen” przywykło tłumaczyć się jako „wiersz”, a tymczasem w głębszej swojej warstwie znaczy ono tyle co „urok”.

Gałczyński rzucił urok, jego poezja urzekała przed wojną środowiska literackie i wąskie kręgi czytelników. W tym okresie kształtuje się również jego legenda poety nieprzewidywalnego. A po wojnie, z jednej strony, szedł mu na rękę i tolerował go reżim komunistyczny, z drugiej, o jego utwory zabiegały rozmaite redakcje, a on sam rozchwyty-

rozmowa wany był przez czytelników. W tym lirycznym i delirycznym upojeniu często się zapominał i robił mnóstwo głupstw, zwłaszcza na polu semantycznym, tzn. kiedy wierszem namaszczał ustrój. Choć namaszczał i nie namaszczał, był poetą, który posiadał ogromną świadomość konwencji językowych i żonglował nimi arcydzielnie. Myślę, że kiedy pisał te swoje „socrealki”, to śmiał się z siebie, epoki, jej głównych ideologów i pomniejszych biesów, mrużąc oko nie tylko do współczesnego czytelnika, ale i do późnego wnuka, czyli do mnie i pana. Gdybyśmy go podejrzeli, jak pisze przy biurku, zobaczylibyśmy trzęsące się od śmiechu plecy. W każdym razie ten poeta był niekwestionowaną wielkością: Miłosz, pomimo że przystawił mu gębę błazna i pijaka, uważał go za najbardziej tajemniczego poetę XX wieku. Kiedy czytamy przemówienie Iwaszkiewicza wygłoszone nad trumną autora Niobe, nie mamy wątpliwości, że jest ono hołdem złożonym jednej z pierwszych wielkości. A nagła zapaść Tuwima, gdy dowiedział się o tym, że Gałczyński nie żyje, o czym świadczyła? Nawet Ważyk, który nawoływał, by ukręcić łeb kanarkowi śpiewającemu w poezji Gałczyńskiego, nawet Jastrun, który nie mógł wybaczyć mu antysemickich wersów zamieszczanych w przedwojennym „Prosto z mostu”, nawet oni wiedzieli, z jakim fenomenem poetyckim mają do czynienia. Poezja Gałczyńskiego nadal rzuca urok, nadal uwodzi, nadal upaja, oczywiście w stopniu odpowiednio proporcjonalnym do miejsca, jakie poezji wyznacza nasza epoka. Do jego wierszy powstało ponad 200 piosenek! W 2007 ukazał się trzypłytowy album Vangelisa zatytułowany Blade Runner, gdzie w spisie treści czytamy: Spotkanie z matką. Wszystkie utwory po angielsku, a tu jeden po polsku. Chodzi oczywiście o wiersz Gałczyńskiego, notabene napisany w Praniu na Mazurach. Na płycie melorecytuje go Roman Polański, jego głos jest nie całkiem wyraźny, echotyczny i jakby dochodził do nas z kosmicznych, niezbadanych przegród. Muzyka należy do Vangelisa. Czy to nie zaskakujące zestawienie światowej sławy reżysera, światowej sławy popowego muzyka i głęboko lirycznego wiersza Gałczyńskiego? Kto by pomyślał, że wiersz napisany w skromnej leśniczówce położonej w puszczy zawędruje aż na tę płytę i w niej znajdzie swoje nowe melorecytacyjno-muzyczne wcielenie?

Czy nie jest tak, że przez ciągłe obcowanie z poezją Gałczyńskiego chcąc nie chcąc się nią przesiąka? Ile zatem jest w pana poezji Gałczyńskiego, a ile Kassa?

Po to pisałem, by nie mówić – napisał MWM, czyli Mały Wielki Mistrz, Tadeusz Różewicz. Greckie słowo „poiesis” znaczy „wykonywać coś”, „zrobić”. Omawianie i ocena tego, co wykonane, zrobione, należy już do innych. Z kolei Adam Zagajewski powiedział, że po to pisze się wiersz, żeby uniknąć definicji. Co to znaczy? To znaczy, że poezja jest czymś niedefiniowalnym, czymś, co dobrze czuje się poza mową dyskursu. Poezja jest szacunkiem do Tajemnicy, a więc dzieje się na granicy semantyki i Tajemnicy.

Jednym ze słów kluczy, które pojawiają się w pana poezji i w wypowiedziach, jest „Ziemia”. Chyba bardzo martwi pana przyszłość naszej planety…

Jeśli nie opamiętamy się w konsumowaniu i wygodnictwie – i dotyczy to każdego: mnie, pana, jego – to przeżremy Ziemię ze wszystkim, co jest w niej życiodajne.

Niekiedy wydaje mi się, że nasza epoka postanowiła zadać ostateczny cios naturze, dobić ją. Technologie, które wytwarza, ustawiają nas plecami do przyrody ożywionej i nieożywionej, a jednocześnie są diabelskim narzędziem skutecznie i bezwzględnie ją degradującym i dewastującym. 18 lat temu przyjechałem żyć i pracować w Puszczy Piskiej, ale dzisiaj nie jest to już puszcza, ale zwyczajny las.

Wystarczyło niecałe ćwierć wieku, by pozostała jedynie nazwa, etykieta. Wysoce specjalistyczne maszyny mają w sobie coś zatrważającego, potrafią pochłonąć w ciągu jednej nocy las, który potrzebował pół wieku, by wyrosnąć. Jest w tym coś nieludzkiego, z wieczora zasnąłeś i był las, budzisz się wraz ze świtem i lasu nie ma. Czy większość gatunków ptaków, pszczoły, ryby, dęby dotrwają do 2050 r. – śmiem wątpić. Może tak, może nie. Żyjemy na koszt przyszłych pokoleń. Nigdy tak nie było, by w sposób tak widoczny i tak oczywisty teraźniejszość przeżerała przyszłość. W tym procesie następuje poważne zaburzenie, nie tylko porządku ekologicznego, ale metafizycznego. Tymczasem władza polityczna, korporacyjna i medialna wtłacza ludziom do głowy mrzonkę o wielkim marszu ludzkości ku przyszłości i nieograniczonym postępie. A ja postęp w naszej zawrotnie szybkiej epoce widzę następująco: dwa kroki w tył i jeden w przód. Skąd przyjdzie odrodzenie do nas – pyta filozofka Simone Weil – którzyśmy skazali i spustoszyli glob ziemski? Tylko z przeszłości, jeśli ją kochamy. Pascal powiedział: człowiek jest potworem, Márai powiedział: człowiek jest cudem. I co, jest równostyczeń 2016 |

| 19

rozmowa waga? Potem jednak zapisał: człowiek to zaraza. Cholerny, naczelny ssak, który uznał się za koronę stworzenia i przyznał sobie prawo wydrążenia Ziemi z jej najbardziej życiodajnych złóż. Niekiedy wydaje mi się, że współczesną muzyką naszego starego kontynentu jest przeżuwanie i mlaskanie. Nie dość słychać? Zapomnieliśmy, czym jest współpraca z przyrodą, z jakim pietyzmem kiedyś bartnik współpracował z barcią, rybak z jeziorem, drwal z lasem.

Powiedział pan ostatnio, że znika las, który znamy, czyli: tajemniczy, zagadkowy, w którym można się było zgubić. Czy to jest jakaś metafora życia, czy chodzi konkretnie o polskie lasy?

Gospodarka leśna przybrała postać rabunku. Mieszkam w lesie i przeraźliwy jęk upadającego drzewa przepoławia moje serce i budzi grozę. Jeden z moich gości, wróciwszy do siebie do Rzeszowa, napisał wiersz W państwie pił. Takie wrażenie z pobytu w lesie wywiózł poeta Jacek Napiórkowski. Kapuściński widział dwuznaczność tego narzędzia, z jednej strony, jest ono ulgą dla drwali, z drugiej, sprzyja pustoszeniu lasów. Piła ręczna była tą postacią narzędzia, który wpisywał się w rytuał współpracy człowieka z przyrodą, mechaniczna ma w sobie coś zatrważającego, jest symbolem bezmyślnego naporu na las. Jest agresją.

Jak zaczęła się współpraca z bydgoskim rzeźbiarzem Gracjanem Kają i jakie są jej owoce?

W 2009 zobaczyłem Gracjana Kaję na okładce dwumiesięcznika literackiego „Topos”, gdzie również ukazała się rozmowa z tym młodym artystą z Bydgoszczy. Zdjęcie na okładce przedstawiało Kaję, gdy z współpracownikami niesie swoje dzieło na ramionach, a konkretnie Chrystusa Ukrzyżowanego według Matthiasa Grünewalda. Jeden z niosących ma fioletowe spodnie z drelichu, dwaj inni są w koszulkach z krótkim rękawem w tym samym kolorze.

Z wywiadu wynika, że Gracjan Kaja jest małomówny, introwertyczny i lekko nieśmiały, zdjęcie zaś przedstawia silnego, krótko ostrzyżonego, średniego wzrostu mężczyznę.

Nie w tym jednak rzecz, bo ja przede wszystkim byłem pod silnym wrażeniem figury Chrystusa na krzyżu i tej via crucis, którą z pomocnikami odbywa artysta w drodze na wystawę. Wiosną tego samego roku spotkaliśmy się już bezpośrednio podczas mojego wieczoru autorskiego, który odbył się w Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego. Któż 20 |

| styczeń 2016

z nas mógł wtedy przypuszczać, że już niebawem w obejściu leśniczówki Pranie staną rzeźby tego artysty, który sprzęga w sobie dwie na pozór wykluczające się cechy: siłę i czułość, zmysłowość i uduchowienie? Obie wyrażają się w jego artystycznym geście.

A jakie to rzeźby stanęły w muzealnym obejściu?

Gałczyński siedzący na pieńku z gołymi stopami w trawie (lub śniegu, gdy nadejdzie zima) i zapatrzony we wschód słońca, które codziennie powstaje znad Jeziora Nidzkiego, oraz Zielona Gęś, która jest cudownym studium ruchu ptaka szykującego się do powstania i lotu.

Mamy w niej do czynienia z powidokiem dwóch innych: feniksa powstającego z popiołów oraz orła z drapieżnym wejrzeniem i władczym skrzydłem. W gęsi zaś najbardziej apetyczną jest pierś. Chciałoby się nakłuć widelcem.

Słyszałem, że pani Kira Gałczyńska bardzo wysoko oceniła rzeźby młodego bydgoszczanina…

Nie będzie przesadą, gdy powiem, że była nią całkowicie poruszona. Pisała do mnie: „To niebywałe, pierwszy raz od dziesiątków lat w portrecie K.I.G. uchwycone zostało podobieństwo – tu nikt nie może się pomylić, o kogo chodzi”. A list swój zakończyła następująco: „Kto to jest Gracjan Kaja? Proszę mu przekazać słowa mojego zachwytu”. Czy to przypadkowe, że na początku naszego wieku dwóch rzeźbiarzy z Bydgoszczy wprawiło w podziw i zarazem zdumienie męża i córkę? Mam na myśli Czesława Miłosza, który z wdzięcznością przyjął popiersie swojej drugiej żony, Carol, autorstwa Michała Kubiaka, i przywołaną Kirę Gałczyńską.

Odniosłem wrażenie, że ostatnio w pana życiu dużo twórczego się dzieje. To jest bardzo dobra passa Wojtka Kassa…

Passa u Kassa! (śmiech) W wierszu Modlitwa o łagodność rosiczki znakomicie zinterpretowanego przez Sławomira Matusza w jego książce Licznik Geigera zapisałem taki oto wers: „Nic gorszego niż własna sprawa”. Dlatego też nie będę wypowiadał się w swojej sprawie. Myślę, że poezja jest jedną z wielu postaci daru. A dar, czym jest dar, kto zna jego tajemnice? Chiński poeta powiada: „Przed iluminacją rąb drzewo i noś wodę. Po iluminacji rąb drzewo i noś wodę”. Noszę więc wodę jak trzeba, rąbię drzewo.

I jestem wdzięczny.

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (139) Stan wyjątkowy Bydgoska Akademia Muzyczna zmaga się z klęską urodzaju. Wysyp talentów jest ostatnio tak duży, że aby pokazać wszystkich wyróżnionych, nominowanych, nagrodzonych i docenionych laureatów i zwycięzców – Akademia powinna wynająć co najmniej na rok Filharmonię Pomorską – na użytek własny. Podobno trwają już pertraktacje na linii rektor Kaszuba – dyr. Puto.

A żeby zatrzymać napływ nowych laureatów, zamierza się wysłać kilku pedagogów z K. Popową-Zydroń na czele – na przymusowe urlopy.

Intelektualna poprzeczka Z „Kalendarza Bydgoskiego 2016” i za pośrednictwem Anity Nowak dowiedzieliśmy się, że dyrektor Teatru Polskiego Paweł Wodziński chadza „po intelektualnych wyżynach i stawia olimpijskie niemal poprzeczki” tak swoim współpracownikom, jak i widzom. No cóż, współpracownicy nie mają wyjścia, natomiast duża część bydgoskich teatromanów zeszła z rozbiegu i w ogóle nie skacze, a co bardziej nerwowi kierują w stronę TP gest Kozakiewicza.

Kłopoty z castingiem Józef Herold wspierany plastycznie przez Annę Osińską utrwalił na piśmie rozgrywającą się przed stuleciem w dzisiejszym Park Hotelu historię romansu hrabiego Carlosa z praczką Kachną. Podobno za tą książ­kową publikacją ma pójść rekonstrukcja historyczna.

Do roli hrabiego ustawiła się długa kolejka. Do stania nad balią i prania na tarze żadna się nie garnie… jak na razie.

Barbara trzykrotna Na postawione przez Barbarę Kalinowską pytanie: „Co bez miłości wart jest świat” chciało uzyskać odpowiedź aż tylu miłośników starych szlagierów, że sala kina Orzeł pękała w szwach. Gorąco oklaskiwana pio-

senkarka wystąpiła jak zwykle w trójboju artystycznym: jako wokalistka, jako aktorka i jako… kostiumolog. We wszystkich konkurencjach była bezkonkurencyjna. Jak zwykle.

Nie ma wyjścia Na autorskim wernisażu w Art Gallery Aleksander Dętkoś mocno akcentował swoje góralskie korzenie. W tej sytuacji jasnym się staje, dlaczego znakomity rzeźbiarz o charakterze taternika tak szybko wspiął się na artystyczne wyżyny i zdobywa coraz bardziej za-szczytne nagrody.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (styczeń 1991) – Tytułową partią w „Halce” S. Moniuszki zwieńczyła 25-lecie pracy artystycznej znakomita sopranistka i ceniony pedagog Katarzyna Rymarczyk.

– W programie Koncertu Karnawałowego w FP przewidziano nie tylko atrakcje muzyczne, ale także „lampkę wina oraz dorożką lub saniami w zależności od pogody”.

– Na XIII Bydgoskich Spotkaniach Teatralnych oklaskiwano w „Powrocie pana Cogito” Z. Herberta – Zbigniewa Zapasiewicza i Olgę Sawicką.

– Oceniając artystyczne dokonania scenografa Antoniego Muszyńskiego, Łukasz Płotkowski podkreślał, że ta twórczość „służy wzruszeniu i ze wzruszenia wyrasta”.

– Zofia Nowicka dostrzegła w nowopowstałym dwutygodniku młodzieży szkolnej „Pod Wiatr” godną kontynuację wydawanych przed wojną „Ogniw” i „Dziewcząt w mundurkach”. styczeń 2016 |

| 21

w ydarzenia

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5 facebook.com/osa.artGallery 3

B

ydgoski Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”

przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Eljazz – Centrum Artystyczne

ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

22 |

Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

G

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria BRDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul.

Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Farbiarnia Pracownia Fotografii

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria KANTOREK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl 43

| styczeń 2016

Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a,

85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00 czwartek 9.00-18.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 Exploseum: (grupy zorganizowane, tel.

883 366 056) wtorek – niedziela – 8.00-16.00, w poniedziałki muzeum nieczynne Wtorki – wstęp bezpłatny, 26

w ydarzenia

Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

Opera NOVA w Bydgoszczy

dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel.

504 100 024, sekretarz Krystyna BenderDudziak, tel. 605 666 936

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

styczeń 2016 |

| 23

w ydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy

My Fair Lady, fot. Marek Chełminiak

1.01.2016, piątek, godz. 17.00 2.01.2016, sobota, godz. 19.00 3.01.2016, niedziela, godz. 19.00

KONCERTY NOWOROCZNE 2016 Wykonawcy: Darina Gapicz, Łukasz Goliński, Małgorzata Grela, Jacek Greszta, Katarzyna Nowak-Stańczyk, Krystyna Nowak, Anna Hnatowicz, Janusz Ratajczak, Szymon Rona, Dorota Sobczak, Ryszard Smęda, Marta Ustyniak, Jolanta Wagner, Łukasz Załęski, Jakub Zarębski, Przemysław Zubowicz.

Chór, Balet i Orkiestra Opery Nova w Bydgoszczy pod muzycznym kierownictwem Macieja Figasa.

Reżyseria oraz reżyseria świateł – Sebastian Gonciarz Scenografia – Mariusz Napierała Choreografia – Iwona Runowska Przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń Aranżacje i opracowania muzyczne utworów: Jakub Lubowicz, Dawid Lubowicz, Tomasz Szymuś, Przemysław Zych Koncerty 2015/2016 prowadzi Artur Andrus Zgodnie ze zwyczajem nakazującym teatrom operowym całego świata radośnie i uroczyście witać Nowy Rok, Opera Nova zaprasza na galowe Koncerty Noworoczne.

Nasz koncert łączy elementy gali operowej, scenicznego show, prezentację różnych gatunków muzycznych i technik wykonawczych, wymaga wartkiego tempa, sprawnych zmian dekoracji (a przede wszystkim kostiumów!), uwzględnia satyryczne występy prowadzącego.

Stawiamy na doborową ekipę naszych solistów i nowe opracowania znanych utworów, które piszą dla nas utalentowani aranżerzy i kompozytorzy. 17 solistów, zespoły artystyczne Opery Nova oraz ekipa techniczna, elektryczna i akustyczna to 250 osób zaangażowanych w bezpośrednią produkcję tegorocznej edycji. Popularność, którą od kilkunastu lat cieszą się te okolicznościowe produkcje w zaproponowanej przez nas formule, jest dla nas wielką nagrodą i zobowiązaniem.

24 |

| styczeń 2016

14.01.2016, czwartek, godz. 19.00 15.01.2016, piątek, godz. 19.00 16.01.2016, sobota, godz. 19.00 17.01.2016, niedziela, godz. 19.00

My Fair Lady – musical Fredericka Loewego i Alana J. Lernera Kierownictwo muzyczne – Maciej Figas Reżyseria – Maciej Korwin Scenografia – Jerzy Rudzki Kostiumy – Barbara Ptak Oparty na dramacie G.B. Shawa musical „My Fair Lady” jest od 60 lat jednym z największych światowych sukcesów tego gatunku. Pogodna i wartko tocząca się historia, dobre dialogi i najlepsze z wszystkiego: świetna muzyka, czynią z musicalu utwór zdolny usatysfakcjonować zarówno wytrawnego melomana, jak i początkującego bywalca teatru muzycznego.

Królewskie Wyścigi w Ascot – wielkie wydarzenie w brytyjskim kalendarzu towarzyskim, a także pamiętna scena w musicalu „My Fair Lady” zrealizowanym w 2008 r. na scenie Opery Nova. Barbara Ptak, która zaprojektowała kostiumy, pozostała wierna obowiązującym kanonom dress-code: jasne fraki i cylindry dla panów, dla pań zaś zakryte ramiona i talie oraz obowiązkowo kapelusze. Właśnie efektowne, ba!, ekstrawaganckie nakrycia głowy są nieformalnymi „bohaterami” przedstawienia i wzbudzają nie mniej zachwytów niż niezapomniane piosenki, taniec i humor tchnący ze sceny.

Muzyczna historia prostackiej ulicznej kwiaciarki, która osiąga sukces, wystawiona zostanie czterokrotnie.

21.01.2016, czwartek, godz. 19.00 22.01.2016, piątek, godz. 19.00 23.01.2016, sobota, godz. 19.00 24.01.2016, niedziela, godz. 19.00

Księżniczka czardasza – operetka Emmericha Kálmána

w ydarzenia Kierownictwo muzyczne – Piotr Wajrak Reżyseria – Wojciech Adamczyk Choreografia – Zofia Rudnicka Kostiumy – Maria Balcerek Scenografia – Marcelina Początek-Kunikowska Przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń Opera Nova po 46 latach od poprzedniej realizacji tego tytułu włączyła „Księżniczkę czardasza” do swojego repertuaru.

W 1914 r. Kálmán mógł już liczyć na współpracę z najwybitniejszymi librecistami wiedeńskimi. Leo Stein i Béla Jenbach przedstawili mu libretto osnute wokół miłości syna arystokratycznej rodziny austriackiej zbliżonej do dworu cesarskiego do szansonistki z budapeszteńskiego teatrzyku. Kálmán pracował nad muzyką, a przerwał mu wybuch I wojny światowej. Ostatecznie operetka miała premierę 13 listopada 1915 r. na scenie Johann-Strauss Theater. Odtąd datuje się jej pełen sukcesów „pochód” przez najlepsze sceny muzyczne Europy.

Libretto oddaje prawdę o zmieniającym się świecie: przemianach w obyczajowości, rozpadzie starych struktur społecznych. Wojciech Adamczyk: reżyser operowy i filmowy, Piotr Wajrak: muzyczny sprawca sukcesu „Śpiącej królewny” i „Halki”, Maria Balcerek: autorka olśniewających kostiumów do „Barona cygańskiego”, Zofia Rudnicka: współautorka świetnej formy operowych tancerzy – tak najkrócej scharakteryzować można realizatorów premiery „Czardaszki” w Operze Nova. Akcja sceniczna została osadzona w Polsce międzywojennej: w Warszawie i Wilnie. Czuły barometr przemian, jakim jest ówczesna moda, wskazuje na „rozluźnienie” norm zachowania; nadeszła pora mezaliansów…

Nieśmiertelne arie, których w „Księżniczce…” jest bez liku, brzmią równie urzekająco, gdy zamiast węgierskiego huzara śpiewa je polski porucznik w czapce z rogatywką.

Sceny zbiorowe – zwłaszcza z udziałem girls z przedwojennego kabaretu – wypadają zaś zjawiskowo. To, że chwilami tańczą charlestona miast walca wiedeńskiego, podnosi jeszcze erotyczną temperaturę ich popisów.

Jarosław Reszka, „Express Bydgoski”

Księżniczka czardasza. Szymon Rona oraz artystki baletu, fot. Marek Chełminiak

Dziadek do orzechów, fot. Andrzej Makowski

28.01.2016, czwartek, godz. 19.00 29.01.2016, piątek, godz. 17.00 30.01.2016, sobota, godz. 17.00 31.01.2016, niedziela, godz. 17.00

Dziadek do orzechów – balet Piotra Czajkowskiego Choreografia – Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne – Maciej Figas Scenografia – Mariusz Napierała Kostiumy – Agata Uchman Reżyseria świateł – Jordan Tuinman Efekty multimedialne – Krystian Drywa Przygotowanie chóru żeńskiego – Henryk Wierzchoń Przygotowanie chóru dziecięcego – Izabela Cywińska-Łomżyńska Paul Chalmer postawił na ponadczasową elegancję klasyki, która najlepiej oddaje piękno tańca. Jak czytelne są sceny w jasnych wnętrzach zasobnego rodzinnego domu: każdy gest tancerzy określa charakter i osobowość postaci. Ile powiewu tajemnicy wnosi Drosselmeyer, ojciec chrzestny, spiritus movens następujących wydarzeń. Jak romantyczni i zachwycający są Klara i Książę, czyli odczarowany Dziadek do orzechów w przepięknej scenie z wirującymi Śnieżynkami. W drugim akcie, którego akcja dzieje się w bajkowej Krainie Słodyczy, Cukrowa Wróżka wyczarowuje popisy taneczne, popularne w baletach XIX-wiecznych divertissement, które usatysfakcjonują każdego amatora karnawałowych balów.

Taniec hiszpański utożsamiany jest z czekoladą, taniec arabski z kawą, taniec chiński z herbatą. Walc kwiatów tańczony przez Klarę, Księcia i 10 tancerek to jeden z najbardziej rozpoznawalnych tematów w muzyce. Najmłodszych widzów ucieszą akrobatyczne figle trzech małpek. Grand pas de deux Wróżki Cukrowej i jej Kawalera, zachowana oryginalna choreografia Mariusa Petipy to najdoskonalszy przykład geniuszu tego twórcy rosyjskiego baletu i pedagoga całego pokolenia wspaniałych tancerzy. Tak o muzyce Piotra Czajkowskiego mówił Paul Chalmer: Ta partytura to najważniejszy element baletu i powód, dla którego ponownie dziś pracujemy nad Dziadkiem do orzechów (…) To muzyka uniwersalna, która przemawia do każdego. Ona również i w tym przypadku była dla mnie inspiracją. inf. Ewa Chałat

styczeń 2016 |

| 25

w ydarzenia Teatr Polski 2.01.2016, sobota, godz. 16.00 3.01.2016, niedziela godz. 11.00 5.01.2016, wtorek, godz. 10.00 i 12.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 55 minut bez przerwy

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka opieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłodszych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki!

Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malutka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja.

Poczucie humoru Małgorzaty Witkowskiej, Pawła Gilewskiego i Marcina Zawodzińskiego, połączone z dowcipnymi strofami Brzechwy, gwarantuje znakomitą teatralną zabawę. A tak swoją drogą – to bardzo ciekawe, w jaki sposób Pchła Szachrajka zdołała niepostrzeżenie wyjeść krem z trzydziestu rurek, płacąc tylko za jedną…

8.01.2016, piątek, godz. 19.00 9.01.2016, sobota, godz. 19.00 10.01.2016, niedziela, godz. 19.00 Mała Scena TPB

Katarzyna Szyngiera, Mirosław Wlekły – Сварка (swarka) reżyseria: Katarzyna Szyngiera; scenografia i kostiumy: Agata Baumgart; muzyka: Wojtek Zrałek-Kossakowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Mirosław Guzowski, Martyna Peszko, Michał Wanio, Izabela Warykiewicz Co tak naprawdę wydarzyło się na Wołyniu i w Galicji Południowo-Wschodniej w 1943 roku? Wyobrażenia tamtych tragicznych wydarzeń bywają skrajnie różne, są zależne od wyznawanych poglądów, narodowości, historii przodków. Zostały zawłaszczone przez emocje i polityczne dyskursy.

W spektaklu „Сварка (swarka)” opieramy się na dokumentalnym materiale zebranym przez nas w Polsce i na Ukrainie. Próbujemy spojrzeć na tamte wydarzenia z jak najszerszej perspektywy. Oddajemy głos świadkom czystki etnicznej. Wysłuchujemy historii o przekraczaniu granic człowieczeństwa, które nie mogą zostać właściwie opowiedziane, gdyż do ich opisania brakuje języka.

Po obu stronach granicy wielokrotnie mówiono nam, że aby się pojednać, trzeba głośno wypowiedzieć prawdę: co wydarzyło się między Polakami a Ukraińcami w 1943 roku. Po obu stronach granicy tych prawd jest wiele. Francuski filozof i historyk sztuki George Didi-Huberman stwierdza, że rzeczywistość jest „niemożliwa”.

26 |

| styczeń 2016

Сварка, fot. Monika Stolarska

Istnieje i przejawia się tylko pod postacią „kawałków”, strzępów, rzeczy częściowych. Szukamy więc klucza do zrozumienia tragicznej przeszłości w strzępach wspomnień.

16.01.2016, sobota, godz. 16.30, Foyer TPB

Prekariat wszystkich krajów Debata

W debacie podejmiemy główne tematy związane z premierą „Gron gniewu” Pawła Wodzińskiego.

Chcemy rozmawiać o tym, jak współczesny kryzys gospodarczy, społeczny i klimatyczny nakładają się na siebie i wzajemnie potęgują, unieważniając dotychczasowe strategie władzy. Przyjrzymy się geopolityce i ekonomii politycznej masowych ruchów migracyjnych i związanych z nimi lęków społecznych. Zapytamy o genezę prekaryzacji – procesu skutkującego wzrostem niepewności, niestabilności i ubóstwa wśród pracowników.

Wreszcie zastanowimy się, gdzie dziś tkwią źródła gniewu społecznego i dlaczego bywa on instrumentalizowany i wykorzystywany przeciw mniejszościom i wykluczonym. Jak w warunkach dramatycznego wywłaszczenia z praw, aspiracji i utopii rodzi się opór, i czy w zderegulowanym świecie możliwa jest solidarność. W prowadzonej przez Przemysława Wielgosza debacie wezmą udział twórcy spektaklu oraz specjaliści zajmujący się kwestiami prekaryzacji, kryzysu i konfliktów społecznych.

16.01.2016, sobota, godz. 19.00 PREMIERA 17.01.2016, niedziela, godz. 19.00 19.01.2016, wtorek, godz. 19.00 20.01.2016, godz. 19.00, Studencka środa 21.01.2016, czwartek, godz. 19.00, Duża Scena TPB

John Steinbeck – Grona gniewu reżyseria, scenografia, kostiumy: Paweł Wodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Paweł L. Gilewski, Marian Jaskulski, Marta Malikowska, Alicja Mozga, Roland

w ydarzenia Nowak, Jerzy Pożarowski, Martyna Peszko, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Piotr Wawer Jr., Marcin Zawodziński Skąd ta pewność, że świat kroczy drogą postępu?

Skąd w ogóle jakakolwiek pewność?

Spektakl „Grona gniewu” to adaptacja powieści Johna Steinbecka pod tym samym tytułem, w której wszelkie ludzkie i społeczne relacje stają w obliczu ekonomicznie niepewnej egzystencji. Długów wobec banków, eksmisji, pracy bez jakichkolwiek świadczeń socjalnych. Steinbeck utrwalił obraz społeczeństwa coraz silniej rozwarstwionego, zmagającego się z poważnym kryzysem kapitalizmu.

W latach 30. kryzys gospodarczy i zmiany klimatyczne doprowadziły do sytuacji, w której farmerzy z Oklahomy – podobnie jak powieściowa rodzina Joadów – podejmowali dramatyczne decyzje o opuszczeniu swoich gospodarstw w poszukiwaniu zatrudnienia w Kalifornii. Migracje zdesperowanych, przerażonych i głodnych ludzi – to sytuacja, z którą dziś na powrót się oswajamy.

Zestawienie ze sobą Wielkiego Kryzysu i obecnego załamania gospodarki globalnej, w perspektywie podstawowych podziałów społecznych i politycznych, może wykazać pewne podobieństwa. Kryzys finansowy sprzed paru lat ujawnił, w jak dużym stopniu wszelkie światowe powiązania stały się nieczytelne. Paniki na giełdach w 2008 roku, podobnie jak w tzw. czarny czwartek 24 października 1929 roku, nie przewidzieli nawet główni protagoniści. System jest nieprzejrzysty i wszelkie sposoby funkcjonowania w nim mają znamiona niepewności. Wyrazem tego jest coraz większa grupa społeczna zwana prekariatem. Ludzi, którzy się do niej zaliczają, łączy niepewna sytuacja egzystencjalna, a dzieli wszystko inne: wykształcenie, zawód, nawet status obywatela. Czy ta, jeszcze nie całkowicie zdefiniowana, prekarna nowoczesność niesie w sobie potencjał zmiany?

22.01.2016, piątek, godz. 19.00 23.01.2016, sobota, godz. 19.00 24.01.2016, niedziela, godz. 19.00 Mała scena TPB, czas trwania: 90 minut bez przerwy

Justyna Pobiedzińska – Romville reżyseria: Elżbieta Depta; scenografia, kostiumy: Agata Andrusyszyn; współpraca muzyczna: Cygański Zespół Pieśni i Tańca JAMARO SVETO; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; konsultacje wokalne: Agnieszka Sowa; skrzypce: Marco Sadowski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; światła: Robert Łosicki; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Beata Bandurska, Maja Brzezińska, Paweł L. Gilewski, Martyna Peszko, Paweł Peterman, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz Punktem wyjścia dla przedstawienia są wydarzenia, które miały miejsce w zeszłym roku w Legnicy, gdy na meczu lokalnego klubu piłkarskiego „Miedź” kolportowano szaliki i smycze z napisem „Łowcy Cyganów”.

Nieopodal stoiska stała policja, a następnego dnia w jednym z gimnazjów pojawili się uczniowie ubrani w „sprezentowane” na meczu szale.

Przedstawienie powstaje na podstawie kilku repor-

Romville, fot. Monika Stolarska

taży zebranych w całej Polsce przez reporterkę Justynę Pobiedzińską i reżyserkę Elżbietę Deptę. Pobiedzińska od trzech lat pracuje razem z Magdaleną Kicińską nad książką o polskich Romach, która pod koniec 2015 roku ukaże się nakładem Wydawnictwa Czarne, ponadto pisze dla romskiego kwartalnika „Dialog-Pheniben”. Depta, studentka reżyserii krakowskiej szkoły teatralnej, tematyką największej europejskiej mniejszości zajmowała się jeszcze na studiach psychologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim – jej praca magisterska dotyczyła tematu edukacji tej społeczności. We współpracy ze Stowarzyszeniem na rzecz Romów „Newo Dziwipen” prowadziła także zajęcia teatralne dla dzieci romskich.

Historie zebrane przez twórczynie przedstawienia wydarzały się wszędzie: w szkole, na komendzie i w sklepie… Ich bohaterami są nie tylko Romowie, ale także aktorzy bydgoskiego teatru, którzy muszą skonfrontować się z odgrywanymi przez siebie postaciami i historiami, których nie zauważamy, jakby owo „wszędzie” znaczyło „nigdzie”.

Spektakl powstał w Teatrze Polskim w Bydgoszczy w ramach projektu INTERWENCJE (kuratorka: Agata Siwiak) we współpracy z Agencją Artystyczą GAP oraz Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej w Krakowie w ramach projektu POP – UP (kuratorzy: Grzegorz Niziołek, Agata Siwiak).

23.01.2016, sobota, godz. 19.00 24.01.2016, niedziela, godz. 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 50 min bez przerwy

Delfin, który mnie kochał reżyseria: Magda Szpecht; dramaturg: Szymon Adamczak; muzyka/ wideo: Karolina Mełnicka; występują: Jaśmina Polak, Jan Sobolewski, Angelika Kurowska/Sonia Roszczuk W latach 60. XX wieku NASA oprócz sztandarowego projektu wysłania człowieka w kosmos finansowała także inne prace badawcze.

Jednym z takich eksperymentów było badanie komunikacji człowieka z delfinami, przeprowadzone w 1965 roku w sekretnym laboratorium na Karaibach styczeń 2016 |

| 27

w ydarzenia

-u N IK Ó W B IK LA CZ YT EL D ie T E en c IL B w TAN I u numerem BIKym w io zn yc st Ze zł! takl: bilety na spek przeżyłam” e ni h : yc e „Wojny, którr a s z a m y w t e r mi n i Zap dz. 19.00 o g o ia n 27 stycz mak symalnie

15

Jeden egzem

pu rawnia do zaku plar z BIK-u up oc yjnej cenie. om pr w w tó 4 bile

wojna w czasach, kiedy obraz wojny został zastąpiony przez wojnę na obrazy? „Wojny, których nie przeżyłam” to spektakl, który eksploruje niewygodne i wstydliwe doświadczenie naszej współczesności – doświadczenie właściwe podglądaczom historii (którymi w zasadzie wszyscy jesteśmy), typowe dla obserwatorów obcych wojen, rzucających swoje ciekawskie spojrzenia z bezpiecznego terytorium, na którym wojna jest wciąż tylko słowem, cudzym wspomnieniem, niebezpieczną fantazją. Fantazją nie-

Delfin, który mnie kochał, fot. Monika Stolarska

przez dr. Johna Lilly’ego. Wzięła w nim udział Margaret Howe Lovatt, 23-letnia mieszkanka Wyspy św. Tomasza, która przez pół roku mieszkała w specjalnym Domu Delfina z młodym delfinem o imieniu Peter. Przez 6 dni w tygodniu uczyła go angielskiego i obserwowała jego zachowania. Poza lekcjami cały czas spędzali razem.

Między człowiekiem a zwierzęciem wytworzyła się intymna, seksualna relacja. Gdy eksperyment dobiegł końca, delfin popełnił samobójstwo.

Produkcja została nagrodzona wyróżnieniem Jury podczas 100°Berlin Festival 2015.

Projekt rozwijany był w ramach rezydencji teatralnych Sopot Non Fiction 2014.

Spektakl prezentowany był m.in. na Malta Festival 2015, Festiwalu 48h Chrono w Marsylii, Fuchsbau Festival Hannover, Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy, Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach, Festiwalu Boska Komedia w Krakowie.

Spektakl realizowany jest w ramach współpracy Stowarzyszenia Kolektyw 1a w Poznaniu i Teatru Polskiego w Bydgoszczy.

26.01.2016, wtorek, godz. 19.00 27.01.2016, środa, godz. 19.00 28.01.2016, czwartek, godz. 19.00, Mała Scena TPB

Agnieszka Jakimiak, Weronika Szczawińska – Wojny, których nie przeżyłam reżyseria: Weronika Szczawińska; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; scenografia i kostiumy: Daniel Malone; asystent scenografa: Piotr Wawer Jr.; muzyka: Krzysztof Kaliski; ruch: Agata Maszkiewicz; reżyseria światła: Robert Łosicki; realizacja dźwięku: Łukasz Maciej Szymborski; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Marta Malikowska, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk, Piotr Wawer Jr. Jak wygląda wojna, której się nie przeżyło? Jak doświadcza się wojny, której się nie przeżyło? Czym jest 28 |

| styczeń 2016

Wojny, których nie przeżyłam, fot. Monika Stolarska

zwykle kuszącą – bo dającą prawo do zawłaszczenia nie swoich przeżyć, obsadzenia siebie w dowolnie wybranej roli, wyprodukowania emocjonalnych wstrząsów bez poniesienia realnych konsekwencji. Od czasu wybuchu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy wojna stała się widmem, które nawiedza polski teatr, prowokując pytania o etyczną odpowiedzialność sztuki, jej sprawczość, zdolność do ekspresji współczesnych lęków. „Wojny, których nie przeżyłam” podejmują ten problem z innej perspektywy, stawiając w centrum artystycznych działań fenomen niebezpośrednich doświadczeń – doświadczania wojen poprzez serie medialnych obrazów i artystycznych przetworzeń. Spektakl powołuje do życia Instytut, w którym sześcioro badaczy i świadków drobiazgowo analizuje – poprzez słowo, ruch i dźwięk – zjawisko funkcjonowania w świecie, w którym wojna staje się przyczynkiem do badania ekstremalnych emocji, rozgrywania egotycznych scenariuszy i niestosownych manipulacji. Jak wygląda wojna, której się nie przeżyło? Jak doświadcza się wojny, której się nie przeżyło?

Czym jest wojna w czasach, kiedy obraz wojny został zastąpiony przez wojnę na obrazy?

w ydarzenia

Detroit. Historia ręki, fot. Magda Hueckel

29.01.2016, piątek, godz. 19.00 (pokaz z angielskimi napisami) 30.01.2016, sobota, godz. 20.00 31.01.2016, niedziela, godz. 19.00, Duża Scena TPB

Jolanta Janiczak – Detroit. Historia ręki reżyseria: Wiktor Rubin; dramaturgia: Jolanta Janiczak; scenografia i kostiumy: Michał Korchowiec; muzyka: Aśka Grochulska, Tomasz Wyszomirski; reżyseria światła: Katarzyna Łuszczyk; wideo, asystent scenografa: Hanna Maciąg; asystent reżysera: Maciej Pesta; inspicjent: Hanna Gruszczyńska/Mateusz Tłok; występują: Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Bartosz Ostrowski, Maciej Pesta, Jerzy Pożarowski, Dawid Rafalski, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Łukasz Stawarczyk, Dominik Stroka, Jakub Ulewicz, Małgorzata Trofimiuk, Marcin Zawodziński „Detroit. Historia ręki” to spektakl, dla którego ramą jest słynny mural Diego Rivery namalowany w The Detroit Institute of Arts. Fresk ten rozpościera się na czterech ścianach muzealnego dziedzińca. Wchodząc na dziedziniec, wkraczamy jednocześnie do przemysłowego miasta sportretowanego przez Riverę w 1933 roku, w chwili swego największego rozkwitu, gdy Detroit było nie tylko najważniejszym centrum przemysłowym, ale także miastem ikoną nowoczesności.

Janiczak i Rubin, korzystając z motywów i tematów zawartych w muralu, opowiedzą ponownie historię Detroit, miasta, które zbankrutowało.

30.01.2016, sobota, godz. 19.00 31.01.2016, niedziela, godz. 19.00

Kantor Downtown realizacja: Jolanta Janiczak, Joanna Krakowska, Magda Mosiewicz, Wiktor Rubin; współpraca wideo: Mikołaj Walenczykowski; występują: Grzegorz Artman, Marta Malikowska; ze specjalnym udziałem: Penny Arcade, Lee Breuer, Linda Chapman, Citizen Reno, George Ferencz, Jill Godmilow, Barbara Hammer, Lola Pashalinski, Ozzie Rodriguez, Theodora Skipitares, Thomas Walker, Sylvia Palacios Whitman; inspicjent: Hanna Gruszczyńska „Kantor Downtown” to projekt Teatru Polskiego w Bydgoszczy realizowany w stulecie urodzin Tadeusza Kantora, 36 lat po pierwszym pokazie „Umarłej klasy” w teatrze La MaMa w Nowym Jorku. To instalacja za-

Kantor Downtown, fot. Monika Stolarska

inspirowana postaciami Tadeusza Kantora, Ellen Stewart – legendarnej dyrektorki teatru La MaMa – oraz amerykańskich artystów, którzy tworzyli nowojorską scenę awangardową lat 70. i 80. Instalacja zrodziła się z potrzeby odświeżenia pamięci i odnowienia „rituals of Rented Island” – jak filmowiec i performer Jack Smith nazwał dolny Manhattan, gdzie rozkwitała sztuka undergroundowa. Chodzi także o to, by pokazać, że kontrkultura jest wspólnym dziedzictwem ponad granicami kontynentów, a powracanie do awangardy sprzed lat jest konieczne dla budowania alternatyw we współczesnej kulturze i w publicznym dyskursie. Postać Tadeusza Kantora – prawdziwie modernistycznego twórcy – wpisana tu zostaje w barwną, anarchizującą, wywrotową, queerową, feministyczną tradycję artystyczną nowojorskiego Downtown. Instalacja ma na celu spojrzenie na Kantora inaczej niż dotąd – ma przedstawić go jako artystę w realnym i wirtualnym dialogu z innymi twórcami. Ma służyć krytycznej (choć też nostalgicznej) refleksji nad historią polskiej i amerykańskiej awangardy. Odwołując się do ikonicznego obrazu z „Umarłej klasy” – sali szkolnej, w której zasiadają manekiny, postacie zamieszkujące pamięć, cienie tych, co odeszli – twórcy instalacji przywołują i zatrzymują w kadrze odchodzący nieuchronnie w przeszłość świat awangardowego performance’u i eksperymentalnego teatru, świadomi jednocześnie jak bardzo ten świat, jego język, estetyka i polityka są dziś potrzebne współczesnemu teatrowi. inf. Paulina Wenderlich

styczeń 2016 |

| 29

w ydarzenia Galeria Miejska bwa Wystawa czynna do 31.01.2016

Zdzisław Beksiński. Poza snem Kuratorzy wystawy: Wiesław Banach, dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku, oraz Wacław Kuczma, dyrektor Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy; kolekcja pochodzi ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku.

Wystawa towarzysząca Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE. „Od dzieciństwa nie rozstawał się z ołówkiem. To, co wówczas rysował, charakterystyczne było dla dziecięcego czy młodzieńczego okresu. Były tam patriotyczne, wzniosłe motywy czy – w czasie wojny – bitwy lotnicze, czołgi i żołnierze. Z biegiem czasu zaczął pojawiać się pejzaż i portret coraz bardziej dojrzały w wykonaniu.

Wreszcie powstała teczka prac, z którą mógł pojechać na egzamin wstępny do krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. I zostałby tam przyjęty (chociaż sam marzył o reżyserii w szkole filmowej), ale ojciec zadecydował za niego – musi zostać architektem, bo kraj zniszczony, a przecież będzie musiał utrzymać siebie i rodzinę. Studia na krakowskiej politechnice odbył bez specjalnego zaangażowania i bez osiągnięć. To, co faktycznie sprawiało mu wówczas przyjemność, to koncerty w filharmonii. Od zawsze kochał muzykę. Marzenia o filmie zaczął rekompensować sobie fotografią. Pierwsze zdjęcia o charakterze artystycznym pokazują już różnorodność poszukiwań. Widzimy więc jakieś pseudoreportaże z anonimowymi ludźmi wędrującymi pustymi ulicami Krakowa, ale także jakieś fragmenty architektury, fotografowane tak, by zbudować niemal abstrakcyjną konstrukcję o wyrazistych rytmach. Jednakże te najważ-

niejsze prace powstają dopiero po powrocie do Sanoka w 1955 r. Dominuje w nich wątek przemijania, rozpadu, zniszczenia.

W 2. połowie lat 60., tworząc serie rysunków erotycznych, buduje swój warsztat artysty operującego tradycyjną techniką pozwalającą tworzyć iluzjonistyczną przestrzeń. Uczy się też tradycyjnego malarstwa olejnego, podpatrując techniki dawnych mistrzów. Wreszcie u schyłku lat 60. powstaną pierwsze obrazy w stylu, który po latach określi jako realizm fantastyczny i który przyniesie mu szeroki rozgłos. Wszystko to, co robi, naznaczone jest charakterystyczną dla niego dramatyczną czy wręcz tragiczną atmosferą, ale także groteską i swoiście pojętą zabawnością. Dodajmy do tego jeszcze nieszczególnie mocne zdrowie i częsty ból głowy spowodowany napadami migreny. Czy to nie za dużo, jak na jednego człowieka zagubionego gdzieś na prowincji? Okres fantastyczny wygasa z wolna w początku lat 80. Artysta już nie tyle skupia się na wizyjności swoich dzieł, co na formie.

W połowie lat 90. wraca, dzięki komputerowi, do fotografii. Subtelności rysunku i pomysłów plastycznych pozwalają nam widzieć w tym późnym dziele nadal niezwykłe siły twórcze. Ma jednak poczucie, że w malarstwie powiedzieć może najwięcej. Ostatni swój obraz kończy w dniu swojej śmierci, popołudniu 21 lutego 2005 r., malując na kwadratowym formacie rdzawą, postrzępioną, podziurawioną blachę-nieblachę (jak sam to określał), której fałdy układają się w wyrazistą formę krzyża.

Wiesław Banach, ze wstępu do katalogu „Zdzisław Beksiński. Poza snem”

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady 13.01.2016, godz. 18.00, wstęp wolny dr Agnieszka Wysocka. Ogrody XX wieku 27.01.2016, godz. 18.00, wstęp wolny Anna Kroplewska-Gajewska. Marzenia i złudzenia, reminiscencje i poszukiwania – dialog malarza z widzem

Galeria Miejska bwa Galeria Brda Wystawa czynna do 14.01.2016 Agata Koczan. Obraz otwarty „Prezentowane obrazy pochodzą z cyklu Szum, który realizuję od początku 2014 r. Obrazy te z pozoru nic nie przedstawiają. Są kompilacją plamy barwnej i linii.

Jednak formy, jakie przybierają te dwa podstawowe komponenty malarskie, tworzą w zestawieniu nowe byty i różnorodne ścieżki interpretacji” – mówi Agata Koczan, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (kierunek: malarstwo, specjalność: witraż); dyplom z wyróżnieniem w 2014 r.

14.01.2016, godz. 17.00 – otwarcie wystawy

Sławomir Jasieniecki. Malarstwo Zdzisław Beksiński, AE76, 1976, 87×73 cm, obraz ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku

30 |

| styczeń 2016

inf. Danuta Pałys

w ydarzenia Weekend z Beksińskim 22-24 stycznia 2016

Na tydzień przed końcem wystawy „Zdzisław Beksiński. Poza snem” Galeria Miejska bwa zaplanowała szereg wydarzeń dla fanów twórczości artysty. Zaczynamy w piątek, 22 stycznia o godzinie 18.00 wykładem historyka sztuki Piotra Wąsowskiego, poświęconemu twórczości Zdzisława Beksińskiego ze szczególnym uwzględnieniem prac prezentowanych na wystawie. Dzień później, ale o godzinie 17.00, spotkanie autorskie z Magdaleną Grzebałkowską, autorką znakomitej biografii „Beksińscy. Portret podwójny”. To prawdziwa okazja dla fanów Beksińskiego, aby dowiedzieć się więcej o życiu artysty, jakim był człowiekiem i jego relacjom z synem – Tomaszem oraz żoną Zofią. W niedzielę, 23 stycznia o godzinie 17.00 zapraszamy na nietypowe zwiedzanie wystawy Beksińskiego.

Kierowani przez kuratorów Galerii Miejskiej bwa, dokonamy dogłębnej analizy kilku wybranych prac Zdzisława Beksińskiego a następnie będziemy mogli wziąć udział w warsztatach monotypii, technice z której korzystał również Beksiński. Wstęp wolny na wszystkie trzy wydarzenia.

22.01.2016, piątek, godz. 18.00

Wykład o twórczości Zdzisława Beksińskiego

Wykład z prezentacją multimedialną poświęcony twórczości Zdzisława Beksińskiego, ze szczególnym uwzględnieniem prac prezentowanych na wystawie. Prelegentem będzie Piotr Wąsowski, pracownik bwa w Bydgoszczy. Na wykładzie omówione zostaną różne dziedziny działalności artystycznej Beksińskiego: począwszy od rysunku i fotografii, poprzez malarstwo, rzeźbę, grafikę warsztatową i komputerową.

Szczególna uwaga poświęcona zostanie dojrzałej i późnej twórczości mistrza – okresowi fantastycznemu, reprezentowanemu na wystawie przez największy zespół dzieł.

Piotr Wąsowski – historyk sztuki, absolwent UMK oraz UKW. Ukończył studia podyplomowe z zakresu zarządzania kulturą w strukturach Unii Europejskiej (PAN). Wykładowca na kierunku artystyczna grafika komputerowa w Wyższej Szkole Informatyki i Umiejętności w Łodzi.

Kurator wystaw, redaktor katalogów sztuki.

23.01.2016, sobota, godz. 17.00

Spotkanie autorskie z Magdaleną Grzebałkowską autorką książki „Beksińscy. Portret podwójny”

Magdalena Grzebałkowska – dziennikarka, pisarka, specjalizująca sie w reportażach i biografiach, mieszka w Sopocie. Autorka takich książek „Ksiądz Paradoks” Biografia

Jana Twardowskiego”, „1945. Wojna i pokój”, laureatka m. in. Grand Press w kategorii dziennikarstwo specjalistyczne w 2009 roku, Śląskiego Wawrzynu Literackiego 2014 za książkę „Beksiński. Portret podwójny”. „To nie jest książka o znanym i modnym malarzu, który malował dziwne i straszne obrazy. To nie jest książka o jego mrocznym synu, który fascynował się śmiercią i tak długo próbował popełnić samobójstwo, aż mu się udało. Ani też książka o obsesjach, natręctwach, fobiach i artystycznych szałach. Ani też o karierze, pieniądzach, wystawach i krytykach. To nie jest książka o dziwnych uczuciowych związkach, fascynacji muzyką i filmem oraz nowymi technologiami. To nawet nie jest książka o ludziach, którzy pisali dużo listów.

To książka o miłości – o jej poszukiwaniu i nieumiejętności wyrażenia. I o samotności – tak wielkiej, że staje się murem, przez który nikt nie może się przebić. O tym, że czasem bardzo chcemy, ale nie wychodzi.

O tym, że życie czasami przypomina śmierć, a śmierć – życie.”

Mariusz Szczygieł o książce: „Nieodgadnionych Beksińskich, ojca i syna, spotkało po śmierci coś wspaniałego. Otóż Magdalena Grzebałkowska napisała o nich wielką, głęboką i brawurową książkę reporterską. Złoty kruszec znalazł świetnego wydobywcę. Niech się chowa zmyślenie i powieści.”

Zdzisław Beksiński – fot. z archiwum Muzeum Historycznego w Sanoku

24.01.2016, niedziela, godz. 17.00

Analiza wybranych prac Zdzisława Beksińskiego oraz warsztaty monotypii Kuratorzy Galerii wprowadzą w świat Beksińskiego i wspólnie z uczestnikami dokonają analizy wybranych prac prezentowanych na wystawie. Dzieła malarza zostaną rozebrane teoretycznie na czynniki pierwsze, tak aby można było odczytać je z zupełnie innej perspektywy. Następnie słuchacze przemienią się w twórców podczas krótkich warsztatów z monotypii, technice z której korzystał również Beksiński. Uwaga liczba miejsc ograniczona, prosimy o zapisy na maila tomasz.zielinski@galeriabwa. bydgoszcz.pl lub tel. 523 393 053 Marta Bindek, kurator w Galerii Miejskiej bwa. Marta Bindek ukończyła Grafikę na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (2009).

Od 2010 roku pracuje jako kurator wystaw oraz grafik w Galerii Miejskiej bwa, gdzie oprócz koordynacji wystaw i innych wydarzeń kulturalnych projektuje i przygotowuje do druku wydawnictwa Galerii (zaproszenia, plakaty, foldery, katalogi).

Autorka kilkudziesięciu projektów katalogów. Od 2014 prowadzi zajęcia grafiki projektowej, komunikacji wizualnej oraz grafiki warsztatowej w Wyższej Szkole Informatyki i Umiejętności w Łodzi – wydział zamiejscowy w Bydgoszczy. styczeń 2016 |

| 31

w ydarzenia Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 16 stycznia 2016

„MY (w małym formacie)” – wystawa pokonkursowa Organizatorem Konkursu sztuk wizualnych dla artystów bydgoskich jest Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych w Bydgoszczy, a współorganizatorem – Galeria Miejska bwa, Galeria Kantorek w Bydgoszczy. Konkurs zorganizowano po raz siódmy, tematy poprzednich: 2009 rok – Podwórko Dworcowa 62; 2010 rok – Podwórko, 2011 rok – Mosty; 2012 rok – Inspirowane Wyczółkowskim; 2013 rok – Ulice; 2014 rok – Dom. Na tegoroczny konkurs napłynęło 67 prac 32 artystów (malarstwo, rysunek, grafika, fotografia, rzeźba).

Nagrodami i wyróżnieniami uhonorowani zostali: Magdalena Rucińska, Piotr Matuszek, Grzegorz Pleszyński, Aleksander Dętkoś, Adam Jezierzański, Romuald Fajtanowski, Justyna Jułga i Jarosław Majewski. „Od początku towarzyszę temu przedsięwzięciu. Tradycyjnie przewodniczę komisji opiniującej, spełniam rolę sekretarza, a od 2011 roku gros obowiązków związanych z konkursem i wystawą wzięłam na swoje barki.

Dwie pierwsze wystawy pokonkursowe miały miejsce w Domu Kultury Orion Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Bydgoszczy. Uważając, że konkurs ma swoją moc i znaczenie, przeniosłam „jego rezultat”, za zgodą dyrektora Wacława Kuczmy, do Galerii Kantorek.

Początkowo konkurs był zamknięty, czyli ok. 20 artystów otrzymywało zaproszenie do udziału, a każdy mógł stworzyć pracę wielką lub małą w gabarycie.

Zaproponowałam otwarcie tegoż konkursu dla wszystkich artystów sztuk wizualnych. Jednocześnie, martwiąc się, że wszyscy nie pomieszczą się w przestrzeni galerii, wprowadzony został mały format.

Na pierwszy konkurs w małym formacie pt. „Ulice” wpłynęło 88 prac 38 artystów – była nadzieja, że konkurs nabierze rozmachu. Na hasło „Dom” odezwało się 33 artystów, a na wystawie znalazło się ponad 70 obrazów, grafik, fotografii. Tegoroczny konkurs w tym zakresie w zasadzie nic nie zmienił, ale wielu artystów dotychczas uczestniczących nie oddało swoich prac.

Myślę, że temat „MY” był trudny do zobrazowania.

Pojemność znaczeniowa tego słowa jest olbrzymia i jak tu przekazać coś, co do końca nie jest jednoznaczne.

Wszystkie zgromadzone dzieła są przedstawieniowe, a gros to prace figuratywne. Portrety i sceny rodzajowe zdominowały konkurs. Mam jakiś niedosyt, oglądając wystawę, którą starałam się pieczołowicie przygotować. Może mi brakuje bardziej „wyrafinowanych” prac, chociaż większa część to ciekawe propozycje . Nie mam wątpliwości co do „Nie-pokojów” Magdaleny Rucińskiej (il. w grudniowym „BIK-u”), pracy skromnej w formie – między malarstwem a rysunkiem, będącej osobistym przekazem atmosfery miejsc jednocześnie jej dalekich i bliskich. Intrygują „sceny wyobrażeniowe” Piotra Matuszka (tak kiedyś określił swoją twórczość), formowane ze swobodnie i pewnie nakładanych plam barwnych – kwintesencja malowania (miałyby jeszcze większą moc, 32 |

| styczeń 2016

Piotr Matuszek, My (I), 2015, akryl, płótno, 40×30 cm

Justyna Jułga, Karl i ja, 2015, fotografia cyfrowa, 30×54 cm

gdyby były stworzone w dużym formacie). Świetne są zdjęcia Justyny Jułgi, w których nakładana na siebie ta sama przestrzeń tworzy interesujący obraz wnętrza i w niezwykle ciepły sposób określa relacje dwóch osób.

Interesujący jest obraz (nienagrodzony), jeden z trzech, Andrzeja Feddera – wykonany na blasze w technice własnej, ekspresyjny, utrzymany, w odcieniach zieleni, a sugerujący sylwetki ludzkie przesłonięte rytowanym rysunkiem zagmatwanych linii. Swoje znaczenie ma fotoinstalacja „On” Zbigniewa Jastrowskiego – marynarka pozostawiona na krześle (praca nienagrodzona). Jeszcze jest kilka prac ciekawych, poza nagrodzonymi: Ewy Miller, Marty Bindek czy Waldemara Malinowskiego. Zapraszam na wystawę, aby się o tym przekonać.

W tym roku ogłoszony będzie kolejny konkurs. Jeszcze nie wybrano tematu. Poza tym trwa dyskusja nad formatem (mały format nie wszystkim artystom odpowiada). A ja czekam na sugestie bydgoskich artystów”.

Elżbieta Kantorek

w ydarzenia Filharmonia Pomorska 6.01.2016, środa, godz. 19.00

8.01.2016, piątek, godz.19.00

Koncert karnawałowy ROBY LAKATOS & POLISH FRIENDS Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio – dyrygent Roby Lakatos – skrzypce Dominik Wania – fortepian Sebastian Frankiewicz – perkusja Adam Kowalewski – kontrabas Szymon Klima – klarnet Krzysztof Klima – klarnet

Koncert karnawałowy klasycznie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jakub Chrenowicz – dyrygent Edyta Piasecka – sopran Tomasz Kuk – tenor uwertury, arie, duety z oper i operetek Verdiego, Bizeta, Straussa, Lehára Z kolei ten koncert symfoników zaoferuje melomanom karnawałową muzykę w stylu klasycznym: najbardziej znane i ulubione melodie i pieśni, zawsze na czasie i które na pewno nigdy nie spowszednieją. Swym śpiewem umilą czas uznani polscy soliści, czyli: Edyta Piasecka, dysponująca koloraturą dramatyczną, której kryształowy i przenikliwy sopran oraz wspaniałe kreacje zachwycają od lat zarówno publiczność operową, jak i filharmoniczną, oraz Tomasz Kuk – jeden z wiodących polskich tenorów, laureat międzynarodowych konkursów wokalnych, częsty gość zagranicznych scen operowych, zaś nad całością będzie czuwał Jakub Chrenowicz, który postrzegany jest jako jeden z najzdolniejszych i najciekawszych dyrygentów młodej generacji.

Roby Lakatos

Roby Lakatos urodził się 50 lat temu w legendarnej węgierskiej dynastii skrzypków zapoczątkowanej przez Janosa Bihariego zwanego „cygańskim Paganinim”. Roby w wieku 9 lat rozpoczął karierę jako pierwszy skrzypek w cygańskim zespole. W 1984 ukończył Budapeszteńskie Konserwatorium im. Béli Bartóka z I nagrodą w klasie skrzypiec. Od tamtej pory koncertował w najsłynniejszych salach świata i współpracował z najlepszymi, m.in. z Maximem Vengerovem, Stéphanem Grappellim czy Marthą Argerich, zawsze jednak pamięta o swoich korzeniach, po mistrzowsku łącząc utwory klasyczne czy jazz z muzyką węgierskich Romów. Roby Lakatos to nie tylko ceniony instrumentalista, ale również kompozytor i aranżer. Z równą swobodą gra muzykę klasyczną, jazz i swoją rodzimą muzykę. Jest unikalnym muzykiem, który wymyka się wszelkim próbom zaszufladkowania. Mówi się o nim: cygański skrzypek, diabelski skrzypek, wirtuoz muzyki klasycznej, improwizator jazzowy, kompozytor i aranżer, mistrz XIX-wiecznej muzyki – i każde z tych określeń jest w pełni zasłużone. Jest to muzyk uniwersalny, którego siła interpretatora wywodzi się z jego doświadczeń improwizatora i kompozytora. Jego klasyczne aranżacje wzmocnione są energią węgierskiej muzyki cygańskiej, przy jednoczesnym zachowaniu szacunku dla dorobku wielkich kompozytorów. Koncertował w największych salach Europy, Azji i Ameryki. Znają go wszystkie najbardziej prestiżowe sale koncertowe na trzech kontynentach.

Lakatosowi, oprócz bydgoskich kameralistów, będą towarzyszyć znakomici polscy instrumentaliści.

Edyta Piasecka

9.01.2016, sobota, godz. 11.00

Akademia WioliMisia Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat.

Dorota Borowicz – przygotowanie i prowadzenie WioliMiś, nadzwyczaj utalentowany, prawdziwy przyjaciel i ulubieniec wszystkich milusińskich, zaprasza na karnawałową zabawę przy muzyce, jak zawsze będzie miło i wesoło! styczeń 2016 |

| 33

w ydarzenia 9.01.2016, sobota, godz. 12.30

75. Od brzuszka do uszka maluszka Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży Katarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie Barbara Buczek – obój Przemysław Buczek – klarnet Eugeniusz Posadzy – fagot Rafał Tworek – fortepian w programie utwory Mozarta, Haydna i Beethovena Najpopularniejsze utwory tych kompozytorów przedstawią nam instrumenty stroikowe: obój, klarnet i fagot.

Na karnawałowe pląsy na kolorowym dywanie i w ramionach rodziców kołysanie zapraszamy!

15.01.2016, piątek, godz. 19.00

W muzycznych barwach romantyzmu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Witold Żołądkiewicz – baryton Antonín Dvořák – Uwertura „Husycka” op. 67 Gustav Mahler – Cykl pieśni „Lieder eines fahrenden Gesellen” Johannes Brahms – I Symfonia c-moll op. 68 Maestro Kai Bumann i symfonicy bydgoscy poprowadzą słuchaczy w krainę muzyki romantycznej skomponowanej przez jej wybitnych przedstawicieli. Gościem koncertu będzie baryton Witold Żołądkiewicz, solista Warszawskiej Opery Kameralnej, który prowadzi intensywną działalność koncertową, występując zarówno w wielkich formach symfonicznych, jak i w repertuarze pieśniarskim, co stanowi szczególnie ważną część jego działalności artystycznej. Wykona partie solowe w Mahlerowskim cyklu pt. „Lieder eines fahrenden Gesellen” – „Pieśni wędrownego terminatora”. Pieśni te kompozytor napisał wyjątkowo do własnej poezji, która powstała pod wpływem wielkich emocji, płynących z nieszczęśliwej, bo niespełnionej miłości 24-letniego wówczas Mahlera. W pierwszej z pieśni – „Wenn mein Schatz Hochzeit macht” („Gdy ukochana wychodzi za mąż”) – radosny nastrój weselny dramatycznie kontrastuje z rozpaczą, oddając huśtawkę uczuć nieszczęśnika.

Przywołanie natury najsilniej dochodzi w drugiej pieśni – „Ging heut’ morgen übers Feld” („Poszedłem dziś rano na pola”). Bohater zachwyca się jasnym blaskiem słonecznym, całą naturą. I te przeżycia budzą w nim, ale na krótko, nadzieję na szczęście, aby pogrążyć ostatecznie w rezygnacji. W trzeciej pieśni – „Ich hab’ ein glühend Messer” („Mam w piersi rozżarzony nóż”) – podmiot liryczny nękają tortury cierpienia, gdyż towarzyszy mu nieustannie obraz ukochanej kobiety. Pieśń ostatnia – „Die zwei blauen Augen” („Dwoje niebieskich oczu”) – ma charakter elegijny i przesycona jest nastrojem żałobnym. Pieśni charakteryzują wyrazista ekspresja i wyczuwalny wręcz egzystencjalny ból istnienia.

Od października br. w pięknej scenerii zabytkowej rodowej siedziby Skórzewskich, malowniczo położonej na krańcach Pałuk, prawdziwej „perły” architektury regionu kujawsko-pomorskiego, odbywa się nowy cykl koncertów dla najmłodszych słuchaczy. Ma głównie na celu prezentację instrumentarium orkiestry symfonicznej i to, już trzecie, spotkanie poświęcone zostanie klarnetowi.

21.01.2016, czwartek, godz. 9.30, 11.00, 12.30

Poranki muzyczne dla seniorów

„Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie” – muzyka polska w rocznicę chrztu Polski.

Anna Merder – przygotowanie i prowadzenie w programie muzyka polska od średniowiecza do czasów współczesnych Poranki dla wiernych melomanów Filharmonii niezmiennie są pełne świetnej muzyki, tym razem te noworoczne zaprezentują się w trochę bardziej uroczystym , podniosłym klimacie z racji obchodzonej w 2016 r. 1050. rocznicy chrztu Polski.

22.01.2016, piątek, godz. 19.00

WYDARZENIE MIESIĄCA „Tako rzecze Zaratustra” Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Eugene Tzigane – dyrygent Ludwig van Beethoven – IV Symfonia B-dur op. 60 Richard Strauss – Poemat symfoniczny „Tako rzecze Zaratustra” Mistrzowski koncert poprowadzi Eugene Tzigane z USA, jeden z tych wybitnych dyrygentów młodego pokolenia, na którym ostatnio skupia się uwaga całego świata muzycznego. Charyzmatyczny artysta polskim melomanom przedstawił się znakomicie już w 2007, kiedy to został laureatem I nagrody Konkursu Dyrygentów im. Fitelberga w Katowicach, następnie

17.01.2016, niedziela, godz. 11.00, Pałac w Lubostroniu

Pałac dzieciom – klarnet

Katarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie Przemysław Buczek – klarnet Katarzyna Nowaczewska-Manthey – fortepian

34 |

| styczeń 2016

Eugene Tzigane

w ydarzenia do 2011 pojawiał dość regularnie na estradzie bydgoskiej Filharmonii, zachwycając za każdym razem swymi przemyślanymi kreacjami. Szerszą drogę do światowej kariery i deszcz ofert otworzyła mu II nagroda Konkursu Dyrygenckiego im. G. Soltiego we Frankfurcie. Koncert pod jego dyrekcją zawiera ponadczasowe wielkie dzieła. Wpierw „Czwarta” Beethovena, która została przyjęta z mieszanymi uczuciami, jednakże dzisiaj systematycznie zdobywa coraz więcej zwolenników: ujmuje zarówno Beethovenowskim mistrzostwem, jak i lekkim, pogodnym charakterem. W II części koncertu arcydzieło R. Straussa, którego charakterystyczny motyw znają chyba wszyscy, bowiem został użyty w słynnym filmie „2001 Odyseja kosmiczna” Stanleya Kubricka z 1968.

Poemat symfoniczny został zainspirowany dziełem Fryderyka Nietzschego o tym samym tytule, odniósł natychmiastowy sukces i do dziś jest jedną z najchętniej grywanych kompozycji R. Straussa; francuski pisarz i krytyk Romain Rolland, po premierze, napisał o dziele Straussa i o nim samym: „Całą jego osobowość można znaleźć w tym utworze, jego wysokie aspiracje poetyckie, a także harmonię oraz orkiestralną śmiałość…”.

23.01.2016, sobota, godz. 19.00

A cappella – dawniej i dziś

Jubileusz 30-lecia Chóru Kameralnego Akademii Muzycznej w Bydgoszczy Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Chór Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy Łukasz Hermanowicz, Janusz Stanecki – dyrygenci Magdalena Filipska – przygotowanie Chóru, dyrygent soliści Johann Sebastian Bach – Magnificat BWV 243a oraz utwory a cappella Purcella, Jasińskiego, Wiechowicza, Godziemby-Trytka Koncert – uczta na najpiękniejszy instrument, jakim jest ludzki głos. Jubileuszowy występ Chóru, zasłużonego wielce dla życia muzycznego Bydgoszczy, zawiera dzieła kompozytorów, których dzielą wieki, ale łączy jedno: styl muzyczny, który opiera się na śpiewie wielogłosowym bez towarzyszenia instrumentów, czyli a cappella.

Mistrzami rozkwitu tego stylu w XVI w. byli np. J. des Prés, G.P. Palesterina czy Wacław z Szamotuł. W tym koncercie usłyszymy m.in. utwór napisany współcześnie przez Szymona Godziembę-Trytka, kompozytora, teoretyka muzyki, od 2013 wykładowcę bydgoskiej Akademii Muzycznej, który na swym artystycznym koncie posiada wiele prestiżowych nagród. Ostatnio na przykład, nakładem jednego z czołowych światowych wydawnictw muzycznych Shott Music w Mainz, została wydana jego kompozycja pt. „Miserere Mei Deus, miserere mei” na chór mieszany a cappella. W 2014 otrzymała ona III nagrodę w 10. Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Musica Sacra w Kolonii. Prawykonania utworu dokonał maestro Jan Łukaszewski ze znakomitym Polskim Chórem Kameralnym Schola Cantorum Gedanensis podczas Europäisches Festival für zeitgenössische geistliche Musik w Brauweiler (2014).

25.01.2016, poniedziałek, godz. 11.00

Roztańczone ferie w filharmonii Dorota Borowicz – przygotowanie i prowadzenie Maciej Drapiński – akordeon Krzysztof Biernacki – klarnet Jacek Kwaśniak – perkusja i perkusonalia Małgorzata Chruściel – wokal Dorota Dzięcioł – taniec flamenco Magda Przepierska – hip-hop, locking, popping Mateusz Włoch – breakdance para z Fabryki Tańca – taniec towarzyski Paweł Tomaszewski – taniec ludowy Zgodnie z wieloletnią tradycją zapraszamy na koncert w czasie ferii tych uczniów z naszego regionu, którzy odpoczywają po zmaganiach z pierwszym semestrem w murach miasta, w świetlicach swych szkół, w domach kultury bądź w innych podobnych ośrodkach, lub po prostu nudzą się w domu. I tym razem postaramy się nie zawieść naszych najmłodszych słuchaczy. Do występu zaprosiliśmy profesjonalne zespoły, które zaprezentują bardzo urozmaicony karnawałowy program: będą tańce, popularne piosenki i oczywiście mnóstwo śmiechu i zabawy.

29.01.2016, piątek, godz. 19.00

American Pops Karnawał zza oceanu

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Mariusz Smolij – dyrygent m.in.: John Williams – The Cowboys Overture George Gershwin – Suita z opery „Porgy and Bess” John Williams – Muzyka z filmu „Harry Potter” Aaron Copland – Saturday Night Waltz & Hoe Down z baletu „Rodeo”

Na karnawał Anno Domini 2016 – kompozycje rodem z Ameryki, które niezmiennie porywają publiczność pod każdą szerokością geograficzną, oraz artysta, którego imponujące dossier gwarantuje koncert najwyższych lotów – to propozycja koncertowa, która po raz kolejny porwie słuchaczy za ocean. Mariusz Smolij studiował grę na skrzypcach w Akademii Muzycznej w Katowicach.

W 1986 wyjechał do USA, gdzie m.in. szlifował dyrygenturę na uczelni w Tennessee oraz Eastman School of Music w Rochester, w której otrzymał stopień doktorski.

Koncertował z ponad setką orkiestr w wielu krajach świata; dyrygował gościnnie większością polskich zespołów filharmonicznych i radiowych. Artysta jest wielkim propagatorem muzyki polskiej w Stanach Zjednoczonych.

W 2013 pod dyrekcją Mariusza Smolija i z pianistką Ewą Kupiec Capella Bydgostiensis dokonała nagrań utworów Grażyny Bacewicz dla znanej w świecie firmy fonograficznej Naxos. CD otrzymało nagrodę Fryderyk 2015 w kategorii najlepszy album polski za granicą.

Bilety do nabycia na www.ebilet.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży urlopy.pl ul. Magnuszewska 6, Bydgoszcz – tel. 52 320 52 29. inf. Mariola Grochowina

styczeń 2016 |

| 35

w ydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 28.01.2016, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 – wernisaż wystawy – wstęp wolny.

Wystawa czynna do 3 kwietnia.

„Od pomysłu do dzieła.

Leon Wyczółkowski” Wystawa „Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski” jest kolejnym pokazem prezentującym część dorobku plastycznego Wyczółkowskiego. Zaprezentowane zostaną różne formy artystycznej wypowiedzi mistrza. Będzie można obejrzeć zarówno rysunki pochodzące z początkowej fazy pracy nad obrazem, jak i gotowe, wypracowane powtórzenia w wersji olejnej, pastelowej czy akwarelowej.

W twórczości Wyczółkowskiego etapy poszukiwania i eksperymenty z tematem prowadziły do powstania dzieł graficznych. Czasem tworzył także pojedyncze dzieło lub rysunek, który był ostatecznym celem wypowiedzi artystycznej. Wyczółkowski opracowywał wielokrotnie ten sam motyw w różnych technikach malarskich i graficznych, by osiągnąć najwłaściwszy wyraz dla utrwalonego w obrazie wrażenia. Nieudane, jego zdaniem, prace artysta sam niszczył.

Na prezentację wystawienniczą, którą będzie można oglądać w Galerii Sztuki Nowoczesnej, składają się dzieła należące zarówno do Muzeum Okręgowego, jak

Leon Wyczółkowski, Lirnik, 1901, (Ślepiec, Lirnik w borze), pastel, płótno, zbiory prywatne

36 |

| styczeń 2016

i do wielu muzeów polskich, Biblioteki Jagiellońskiej oraz pochodzące z kolekcji prywatnych. Ekspozycja zostanie podzielona na kilka odrębnych przestrzeni tematycznych. Szkice, rysunki, obrazy oraz prace graficzne umieszczone na wystawie zobrazują artystyczną drogę twórcy – od etapu studiów do dojrzałej, wirtuozerskiej twórczości malarskiej i graficznej.

Ewa Sekuła-Tauer

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Wystawa posterowa „Początki bydgoskiego muzealnictwa.

125. rocznica utworzenia Muzeum Historycznego w Bydgoszczy” 30 listopada przypadła 125. rocznica udostępnienia publiczności zbiorów stanowiących początek bydgoskiego muzealnictwa. Z tej okazji powstała wystawa, którą zwiedzający mogą oglądać przed budynkiem Spichrzy nad Brdą.

Aby sięgnąć do korzeni muzeum, trzeba przenieść się w ostatnie dwudziestolecie XIX w., kiedy to powstało w Bydgoszczy Towarzystwo Historyczne Obwodu Noteckiego, którego celem miało być prowadzenie badań naukowych dotyczących regionu. Członkami towarzystwa byli głównie nauczyciele gimnazjalni, urzędnicy i kupcy, którzy zajęli się pracą badawczą i gromadzeniem pamiątek z przeszłości związanych z Bydgoszczą i najbliższą okolicą. Gromadzono przede wszystkim zabytki archeologiczne, ponadto pamiątki miejskie, numizmaty i militaria oraz obiekty afrykańskie i przyrodnicze. Początkowo zbiory przechowywano i udostępniano zwiedzającym w sali Królewskiego Gimnazjum (obecnie plac Wolności). Liczba zabytków wzrastała jednak dość szybko, głównie dzięki hojności ofiarodawców. Zbiory ulokowano na chórze poklasztornego kościoła Klarysek, pełniącego wówczas funkcję remizy straży pożarnej. Od 30 listopada 1890 r. zostały one udostępnione publiczności, która mogła oglądać je w niedziele w godzinach od 11 do 13. Choć zbiór ten był określany mianem Muzeum, to jednak placówka nie posiadała umocowania prawnego.

Historia zaczęła się jednak zmieniać. W 1902 r. założone zostało Niemieckie Stowarzyszenie Sztuki i Nauki, które przejęło zbiory Towarzystwa Historycznego Obwodu Nadnoteckiego; towarzystwo stanowiło jego sekcję historyczną. W 1919 r., przed przejęciem Bydgoszczy przez Polaków, Niemcy wywieźli większość zgromadzonych eksponatów do Berlina, gdzie zdeponowano je w Museum für Völkerkunde.

Z inicjatywą utworzenia Muzeum Miejskiego wystąpili ks. Jan Klein, kustosz Biblioteki Miejskiej, i dr Stanisław Łabendziński, profesor Akademii Rolniczej, którzy zainteresowali się pozostałościami zbiorów Niemieckiego Stowarzyszenia Sztuki i Nauki. W uroczystości otwarcia Muzeum Miejskiego 5 sierpnia 1923 r. uczest-

w ydarzenia niczyli Stanisław Głąbiński, minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, oraz przedstawiciele władz z prezydentem Bydgoszczy Bernardem Śliwińskim.

Jego pierwszym dyrektorem został mianowany ks. Jan Klein, a pierwszą siedzibą muzeum do 1939 r. był przekazany przez magistrat budynek po Miejskiej Kasie Oszczędności, usytuowany w zachodniej części Starego Rynku.

Zapraszamy do poznania historii bydgoskiego muzealnictwa.

Danuta Sójkowska

19-22 oraz 26-29 stycznia 2016 roku, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11.

Na warsztaty obowiązują zapisy pod numerami telefonów: 525 859 911, 14 lub 10.

„Ferie z Muzeum” W trakcie ferii zimowych wszystkich chętnych zapraszamy na warsztaty organizowane przez Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Tegoroczna oferta będzie bardzo bogata, co gwarantuje, że każdy znajdzie w niej coś dla siebie i mile spędzi czas, rozwijając przy tym swoją kreatywność.

Zajęcia warsztatowe przeznaczone są dla uczestników indywidualnych w grupach wiekowych od 7 do 9 oraz od 10 do 12 lat.

Na zakończenie „Ferii w Muzeum” wybrane prace zaprezentujemy na wystawie. Dla każdego z uczestników przygotowaliśmy również upominki.

Szczegółowy program warsztatów dostępny na stronie www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski”. Wystawa czynna do 3 kwietnia 2016 roku.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje pieniądza. Średniowiecze”. Wystawa czynna do 30 kwietnia 2016 roku.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Oldtimery – motocykle XX wieku”. Wystawa czynna do 28 lutego 2016 roku.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej” Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego” (1852-1936)” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca

Leon Wyczółkowski, „Widok z Kozińca, Zakopane w śniegu”, 1905 Leon Wyczółkowski przez cały okres swojej twórczości wykazywał głębokie przywiązanie do przyrody, był zauroczony pięknem natury, której ujęcia przedstawiał w swoich pracach.

W latach 90. XIX oraz na początku XX wieku artysta regularnie odwiedzał Tatry. Podczas wypraw górskich powstawały czyste pejzaże pastelowe, wykonywane często na miejscu. Część z tych prac stała się inspiracją dla grafik w tece „Tatry”. Prace o tematyce górskiej, ze względu na ich znaczną ilość, doskonałość warsztatową, temperament oraz niezwykłą wrażliwość artysty na przyrodę, stały się wizytówką malarza.

Szerokie, panoramiczne ujęcie krajobrazu tatrzańskiego na obrazie „Widok z Kozińca, Zakopane w śniegu” należy do nielicznych przedstawień tego typu wykonanych przez malarza. Artysta po mistrzowsku oddaje potęgę gór, zestawiając bardzo spokojny, jasny plan pierwszy (biały śnieg) z ciemnymi, mocnymi pla-

mami ukazującymi szeroką panoramę Tatr. Zgaszona kolorystyka kompozycji, ograniczona do kilku kolorów, z przewagą szarego i ciemnoniebieskiego, uwydatnia porę roku.

Obraz można oglądać na wystawie stałej Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936) znajdującej się w Domu Leona Wyczółkowskiego przy ul. Mennica 7 na Wyspie Młyńskiej.

Leon Wyczółkowski, Widok z Kozińca, Zakopane w śniegu, 1905, papier, pastel, gwasz, MOB

styczeń 2016 |

| 37

w ydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Projektor

To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cyklu Projektor.

W styczniu David Bowie obchodzi 69 urodziny, w styczniu ukaże się jego najnowszy album. To doskonały pretekst by spotkać się na strychu! Na początek obejrzymy ostatni koncert z trasy Davida jako Ziggy’ego Stardusta, który odbył się 3 lipca 1973 r. w Hammersmith Odeon w Londynie.

Dziesięć lat później Bowie zagrał w ekranizacji powieści „Wilki” Whitleya Striebera. Jego upiornej, acz wytwornej postaci towarzyszyły Catherine Deneuve i Susan Sarandon. Bowie muzyk czy Bowie aktor?

8.01.2016, piątek, godz. 18.00 Koncert z 1973 roku 14.01.2016, czwartek, godz. 18.00 Film fabularny w reż. Tonny’ego Scotta, 1983 Nie masz ochoty na zagadki? Tytuły filmów znajdziesz na: www.biblioteka.bydgoszcz.pl/projektor. W drugiej połowie stycznia obejrzymy filmy Romana Polańskiego.

21.01.2016, czwartek, godz. 18.00 Harrison Ford w filmie z 1988 roku 28.01.2016, czwartek, godz. 18.00 Sigourney Weaver i Ben Kingsley w filmie z 1994 roku Wstęp wolny.

Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP. 14 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie: dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK, obejmuje także spotkania autorskie.

27.01.2016, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Krzysztofem Daukszewiczem – satyrykiem, felietonistą, poetą, gitarzystą, kompozytorem, piosenkarzem. Od 1976 współtworzył kabaret Gwuść. W latach 19781981 występował w warszawskim kabarecie Na Pięterku Związku Polskich Autorów i Kompozytorów. Od roku 1979 do 1984 był kierownikiem literackim Teatru na Targów38 |

| styczeń 2016

ku. W latach 1983-1986 z Januszem Gajosem współtworzył Kabaret Hotel Nitz. Od roku 1986 do 1990 występował w kabarecie Pod Egidą. Przez wiele lat realizował swoje programy satyryczne w TV. Od 2005 roku jest stałym gościem programu publicystyczno-satyrycznego Szkło kontaktowe w TVN 24. Laureat nagród. Autor książek. Spotkanie połączone będzie z promocją najnowszej książki pt. Tuskuland, która miała swoją premierę w maju 2015 roku. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 20.01.2016, godz.

16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). Serdecznie zapraszamy! inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w styczniu: 4.01.2016, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) W świecie ciekawych książek dla dzieci – głośne czytanie.

12.01.2016, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego.

14.01.2016, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Tropy na śniegu: podążamy śladami zwierząt – zajęcia z twórczego myślenia na podstawie tekstu E. Nowak pt. „Szarka”.

14.01.2016, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Grafiki Emilii Waszak – wernisaż ekspozycji czytelniczki biblioteki. Wystawa trwać będzie do 28 stycznia.

19.01.2016, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Świat Doktora Dolittle – wykonujemy zwierzątka z plasteliny.

12.00, WiMBP (Filia nr 7 dla dorosłych i dla dzieci ul. Nakielska 175a) Tworzymy metodą linorytu ilustracje do książek o przygodach Doktora Dolittle.

21.01.2016, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży ul. Bohaterów Kragujewca 11) Konkurs pięknego czytania książki pt. „Doktor Dolittle i jego zwierzęta”.

21.01.2016, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Skarbiec sztuki: tworzę jak Katsushika Hokusai – zajęcia plastyczne.

26.01.2016, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 1 dla dzieci i młodzieży ul. Powstańców Wielkopolskich 26) W karnawałowych rytmach, czyli o karnawale przez stulecia – zajęcia edukacyjne.

w ydarzenia Powrót Bydgoszczy do Macierzy Prezydent Bydgoszczy oraz Miejskie Centrum Kultury zapraszają na obchody upamiętniające powrót Bydgoszczy do Macierzy 96 lat temu Bydgoszcz powróciła do Polski na mocy ustaleń Traktatu Wersalskiego. Zima 1920 roku nie należała do łagodnych – ciepłe płaszcze żołnierskie, pelisy i szuby cywilów, podbite futrem szynele oficerów…

Bydgoszcz była jednak zdecydowanie miastem o gorącym „klimacie wewnętrznym”. Oto, po wiekowym panowaniu, dobrze zorganizowany aparat pruski musi ustąpić pod naporem siły podskórnej, żywiołowej, powstańczej… Ustąpić Polakom. Powstanie Wielkopolskie zatrzymało się u wrót garnizonowej, pruskiej Bydgoszczy. 20 stycznia 1920 roku doszło do swoistej honorowej kapitulacji Niemców – nasze oddziały weszły do miasta, dzień wcześniej oddanego Polakom w zarząd komisaryczny. Wystarczyłaby zapewne jedna iskra, jedna uliczna awantura, aby emocje wzięły górę nad rozsądkiem i zmiana władzy skończyła się małą wojenką, strzelaniną. „Nie ujawniajmy emblematów polskich przed główną uroczystością” – napominały wszak dziatwę szkolną ówczesne gazety. Na szczęście honor i spokój zwyciężyły – co może być powodem do dumy bydgoszczan wszystkich narodowości! Radosne zatem przed nami święto – już niebawem, tuż.

Program obchodów 20 stycznia 2016 roku: (na wszystkie wydarzenia wstęp wolny) godz. 12.00 – Msza Święta w Katedrze Bydgoskiej bezpośrednio po mszy nastąpi przemarsz wojskowy na Stary Rynek, przed tablicę upamiętniającą wydarzenia z 1920 roku, gdzie odbędą się uroczystości połączone z inscenizacją historyczną.

W ramach widowiska przeniesiemy się w czasie do lat dwudziestych. Zobaczymy i usłyszymy postacie sprzed lat.

Całość relacjonowana będzie widzom przez historycznych dziennikarzy. Specjalnie przystrojona tego dnia choinka będzie hołdem dla mieszkańców miasta A.D. 1920. godz. 16.00 – otwarcie wystawy „96. rocznica powrotu Bydgoszczy do Macierzy” na barce „Lemara” Zapraszamy Państwa na barkę „Lemara”, gdzie w jednej z ładowni zostanie otwarta wystawa poświęcona historii Powrotu Bydgoszczy do Macierzy.

STWÓRZ Z NAMI WYSTAWĘ – PRZYNIEŚ DO NAS HISTORIĘ Jeśli posiadasz w domowych zbiorach fotografie, ubrania, gazety, listy lub inne pamiątki historyczne pochodzące z początku XX wieku, zachęcamy Cię do stworzenia z nami niezwykłej wystawy, która przeniesie zwiedzających wprost do 1920 roku.

Na wszystkie przedmioty czekamy w Miejskim Centrum Kultury (ul. Marcinkowskiego 12) do 15 stycznia 2016 roku. W celu ustalenia szczegółów prosimy o kon-

takt telefoniczny: 519 346 571. Eksponaty zostaną zwrócone po zamknięciu wystawy na początku marca 2016.

Wystawa będzie czynna od 20.01 do 29.02.2016 roku w godzinach otwarcia barki „Lemara”. godz. 18.00 – koncert „Kolędarium Polskie” w Katedrze Bydgoskiej Niecodzienne to słowa i w niecodziennej wyśpiewane sytuacji. Widzowie, którzy niebawem będą nucili „Cichą noc” podczas wigilijnej wieczerzy, tym razem wspólnie zasiądą w innym miejscu, w Katedrze Bydgoskiej pw. św. Marcina i Mikołaja, by ulec magii prostej kolędy powstańczej.

Zwykle podczas tego koncertu widzowie śpiewają wraz z wykonawcami i nie kryją łez. Nic dziwnego, bowiem trudno jest oprzeć się urokowi tak wzruszającego przedsięwzięcia, jakim jest koncert „Kolędarium Polskie”, prezentujący zapisany w kolędach obraz naszej polskiej historii.

Wraz z Zespołem Pieśni i Tańca „Płomienie” z Bydgoszczy pracującym pod kierunkiem Izabeli Grochowskiej, Chórem „Fordonia” Parafii Matki Bożej Królowej Męczenników w Bydgoszczy pod dyrekcją Mariana Wiśniewskiego, Zespołem Muzyki Dawnej „Fresca Voce” z MDK nr 5 w Bydgoszczy prowadzonym przez Michalinę Spychalską widzowie mogą współuczestniczyć w polskim kolędowaniu, które śmiało można nazwać najwspanialszą, bo cudownie uzdrawiającą sfrustrowane dusze, lekcją patriotyzmu.

Jest to opowieść o najtrudniejszych dla Polaków chwilach – ich płonnych nadziejach na odzyskanie wolności, która wciąż musiała czekać, powstańcach tułaczach, zesłańcach na Sybir, żołnierzach nucących kolędy w okopach i legionistach. Mówią też o marzycielach chcących budować szklane domy i nękanych przez Niemców warszawskich powstańcach.

Jakże wzruszająco brzmi gorzka prawda o latach terroru, odwilży, 1956, 1968, 1970, 1980, 1981 i o kolędach „śpiewanych w polskich więzieniach dla Polaków”.

Towarzyszą jej napisane w 1981 roku przez internowanych z Załęża, śpiewane na melodię „Cichej nocy”, słowa: „Wojenny czas, grobowy czas.

Znowu tłamszą duszę w nas.

Lecz słonecznych dni sierpniowych Nikt nam nie wybije z głowy Wolność nam się śni Więc jej otwórz drzwi”.

Kierownik muzyczny, Marian Wiśniewski, którego aranżacje ożywiają całość ciekawymi rozwiązaniami harmonicznymi, z wielką pasją prowadzi wykonawców po zawiłej historii Polski z kolędami na ustach. Prezentowanym utworom nadaje tak żarliwe i przekonujące brzmienie, że porywają słuchaczy do wspólnego śpiewu.

Widzowie na pewno długo pozostaną pod urokiem tego koncertu, w którym tradycja splata się z teraźniejszością, a przy wspólnym stole obok wykonawców zasiadają widzowie – razem współtworząc ten przepojony patriotyzmem spektakl. styczeń 2016 |

| 39

w ydarzenia Biblioteka Główna UKW

20.01.2016, godz. 18.00, hol Biblioteki UKW (II piętro), ul. Szymanowskiego 3.

Wystawa czynna do 4 marca

„Od wiosny do wiosny – góry”.

Otwarcie wystawy fotograficznej Urszuli Sobkowiak Urszula Sobkowiak – pedagog, harcerka i turystka. Do niedawna zawodowo związana z Katedrą Pedagogiki Społecznej UKW. Jest autorką wielu publikacji naukowych, ale też kilku tomików wierszy.

Ze szczególnym upodobaniem wędruje po okolicach Bydgoszczy i po bardziej odległych regionach, przede wszystkim po górach. Na górskich szlakach, zwłaszcza w ostatnich latach, spędza po kilka tygodni w roku. Fotografowanie jest ważnym składnikiem tej obecności.

40 |

| styczeń 2016

Integralną częścią wystawy jest promocja książki powstałej „z potrzeby serca” autorki, zatytułowanej Na szlaku. O radości i innych pożytkach z wędrowania, wydanej na początku w 2015 roku. Pozycja ta zawiera refleksje pedagogiczne, akcentujące różne wymiary tytułowych „pożytków”. Stanowi niejako podsumowanie dotychczasowych doświadczeń gromadzonych podczas przemierzania ścieżek i dróg, a także tych wynikających z organizowania przez autorkę wypraw w gronie rodziny i przyjaciół, kolegów z PTTK, a wcześniej także studentów.

Prezentowane na wystawie zdjęcia są wyrazem mojej nieustannej fascynacji górami. O każdej porze roku i w każdą pogodę – przyciągają. Zarówno rozległe panoramy, jak i świat mikro, tuż obok ścieżki, każą zatrzymać się i poddać magii górskiego świata.

Urszula Sobkowiak

inf. Barbara Maklakiewicz

w ydarzenia Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 10.01.2016, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CLXI Koncert pałacowy Małgorzata Grela sopran Studenci klasy śpiewu Agata Misiak fortepian Adam Rogala fortepian

11-14 stycznia 2016

Ogólnopolskie seminarium Brzmienie chóru a stylowość

Robert Sund (Szwecja) Zakład Emisji Głosu AM w Bydgoszczy prof. Krzysztof Szydzisz kierownictwo programowe

12.01.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXIII Bydgoski Wtorek Muzyczny

Pedagodzy Katedry Instrumentów Dętych i Perkusji AM w Bydgoszczy

17.01.2016, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXXVII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Mariackie hejnały

20.01.2016, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert z okazji dnia patrona

Pedagodzy, studenci, goście AM w Bydgoszczy

21.01.2016, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXVII koncert organowy Julian Gembalski organy

24.01.2016, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia Dzieciom Bal baloników

24.01.2016, niedziela, godz. 16.00 i 19.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6. Bilety można nabywać w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej (ul. Słowackiego 7, pokój nr 2) od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00 (w dniach, kiedy organizowane są inne koncerty AM – w godz. 13.00-17.00) oraz godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej. Ceny biletów: bilet normalny – 25 zł, bilet ulgowy – 20 zł (emeryci, renciści, studenci, uczniowie)

Koncerty karnawałowe Mariola Kuniszewska, Dorota Nowak, Hanna Okońska sopran Karolina Makuła, Wiktoria Wizner mezzosopran Maciej Gwizdała tenor Rafał Polek, Sławomir Kowalewski baryton Łukasz Jakubczak bas Krzysztof Iwaneczko vocal Weronika Koszyka flet Michał Gozdek fortepian Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Piotr Wajrak dyrygent w programie: A. Alabiew, G. Bizet, G. Briccialdi, G. Donizetti, H. Carmichael, E. Chabrier, G. Gershwin, P. Grajnert, J. Rusinowski, J. Strauss 26.01.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa AM, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert specjalny

Jakub Czerski fortepian Markijan Popil fortepian Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy dla laureatów Złotych Parnasów X Międzynarodowego Forum Pianistycznego Bieszczady bez granic

31.01.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w pałacu pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu

Kamila Kułakowska sopran Anita Urban sopran Adam Zdunikowski tenor Viola Łukaszewska fortepian w programie: D. Auber, E. Kálmán, F. Lehár, G. Rossini, J. Strauss, G. Verdi inf. Anna Cudo

styczeń 2016 |

| 41

w ydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

18.01.2016, sobota, godz. 11.00-12.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp bezpłatny / obowiązują zapisy: monika. grzybowska@byd.pl lub tel. 533 182 326

Kreatywne ferie – gry, zabawy i animacje dla najmłodszych Zapraszamy dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym wraz z opiekunami na kreatywne zajęcia animacyjne. W programie: gry wyobraźni i skojarzeń, zabawy ruchowe, odprężające, w magię oraz żonglerskie: chusty, piłeczki; loteryjka dźwiękowa, spontaniczna zabawa i wiele innych.

czas – do udziału w niezapomnianej przygodzie pełnej zabawy i treści edukacyjnych. Miejscem wypoczynku będzie nowocześnie wyposażony kampus WSG, położony w malowniczym zakolu Brdy, przy ul. Garbary 2.

Więcej szczegółów na stronie www.kolonie.byd.pl.

Dom Kultury APK zaprasza na zajęcia

Więcej szczegółów na stronie www.kultura.byd.pl.

Ferie w mieście wcale nie muszą być nudne!

Dwa tygodnie prawdziwej laby i czasu wolnego od nauki to okres, na który z utęsknieniem czekają wszystkie dzieci. Jak co roku, Centrum Projektów Edukacyjnych WSG zaprasza dzieci w wieku 5–12 lat, ciekawe świata oraz lubiące różnorodnie i aktywnie spędzać 42 |

| styczeń 2016

Fotografujesz, tańczysz, śpiewasz, malujesz, marzysz o aktorstwie lub kochasz kino? Pomożemy rozwinąć Twój talent oraz zainteresowania!

Dom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna” w Bydgoszczy przy WSG ogłasza nabór na zajęcia z zakresu fotografii, filmu, sztuki, teatru oraz muzykologii, realizowane w roku szkolnym 2015/2016 (II semestr – od stycznia do czerwca 2016). Oferujemy szeroki wachlarz warsztatów, adresowanych do dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym oraz młodzieży do 18. roku życia – zarówno odbiorców indywidualnych, jak i grup zorganizowanych. Ponadto Klub LEGOmaniaka, modelarza oraz gier planszowych.

Z nami, pod okiem wykwalifikowanych specjalistów – instruktorów i z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu, odkryjesz, rozwiniesz i ukierunkujesz swój talent. Dom Kultury APK to miejsce, w którym Twoje dziecko aktywnie i różnorodnie spędzi wolny czas, ucząc się twórczego i kreatywnego myślenia oraz działania. Zapewniamy doskonałą zabawę w gronie rówieśników oraz sporą dawkę wiedzy przekazanej w sposób przystępny, ale i niesztampowy.

Dodatkowe informacje: tel. 52 567 07 64. Pełna oferta na stronie www.domkultury.byd.pl.

w ydarzenia Muzeum Fotografii w Bydgoszczy 30.01.2016, godz. 12.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14

Erazm Wojciech Felcyn „Rosarium”

– finisaż wystawy, połączony z pokazem fotografii wykonanych przez uczestników warsztatów „Makroświaty” Kolekcja „Rosarium” jest owocem penetracji obszaru leżącego pomiędzy fotografią klasyczną a grafiką cyfrową. Stanowi ona opowieść o różach widzianych inaczej, w innym spektrum, w innej skali, z wykorzystaniem odmiennej optyki – jest próbą wniknięcia w specyficzny „różany” mikrokosmos w sposób ludzkiemu oku niedostępny.

Plener TeH 2 O, fot. Adam Juszkiewicz

w stylu pin-up. Dodatkowo do rejestracji wykorzystany zostanie muzealny sprzęt analogowy.

19.01.2016, wtorek, godz. 17.00, Muzeum Fotografii, ul. Królowej Jadwigi 14 Uczestnicy wywołają naświetlone zdjęcia analogowe. Dokonają wyboru i analizy zdjęć cyfrowych oraz wydrukują je.

Zgłoszenia do 16 stycznia: tel. 52 567 00 07.

Więcej szczegółów na: www.muzeumfoto.byd.pl.

Mam lustrzankę – edycja styczniowa

Erazm Wojciech Felcyn, fotografia z kolekcji Rosarium

W ramach weekendowych zajęć poznasz funkcje i ustawienia decydujące o rejestracji obrazu, a także wykonasz ćwiczenia praktyczne z użyciem lustrzanki, połączone z analizą zdjęć.

Pierwsze zajęcia już 9 stycznia. Zgłoszenia do 8 stycznia: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Makroświaty

FERIE w MF

Warsztaty fotograficzne, które towarzyszą wystawie „Rosarium” i obejmują trzy spotkania: 13, 20 i 27 stycznia w godz. 18.00-21.00. W programie zajęć: technika makrofotografii, pokaz przeźroczy, rejestracja zdjęć w technice makro, realizacja tematu własnego, wybór zdjęć do prezentacji.

Warsztaty poprowadzi Jarosław Jan Jeleński, członek ZPFP od momentu jego powstania. Fotografuje od ponad 35 lat, dokumentując okazy rodzimej fauny i flory. Wielokrotny uczestnik wystaw zbiorowych w wielu miastach Polski.

Zgłoszenia do 9 stycznia: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07. Liczba miejsc ograniczona.

Na szlaku TeH2O #2

Muzeum Fotografii zaprasza na cykl plenerów z udziałem przewodnika, instruktora fotografii, na trasie bydgoskiego Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O. Z barki „Lemara” podążamy w kierunku ul. Długiej do Muzeum Mydła i Historii Brudu.

Program pleneru (grupa początkująca): 18.01.2016, poniedziałek, godz. 17.00, Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17 Po krótkim oprowadzaniu uczestnicy przystąpią do rejestracji zdjęć obiektu i produktów z mydła. Czeka ich również praca z modelką przy sesji fotograficznej

18.01.2016, godz. 10.00-14.00. Zajęcia dla dzieci i młodzieży w wieku 13-15 lat. W programie: podstawy fotografii, obróbka zdjęć w ciemni, kolorowanie zdjęć czarno-białych.

22.01.2016, godz. 10.00-14.00. Zajęcia dla młodzieży w wieku 16-19 lat. W programie: podstawy fotografii modowej i produktowej, rejestracja zdjęć w atelier, pokaz obróbki zdjęć.

Zgłoszenia do 13 stycznia: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07. Liczba miejsc ograniczona.

Lekcje muzealne Proponujemy warsztaty i pokazy dla grup zorganizowanych, o różnorodnej tematyce, których przebieg dopasowany jest do wieku uczestników (dwa bloki zajęć: 6-12 lat oraz 13-18 lat). W stałej ofercie: „Fotografia analogowa bez tajemnic”, „Camera obscura – budujemy aparat”, „Fotopuzzle”, „Atelier – pozujemy do zdjęć” i inne.

Informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Dar z Fotonu W Muzeum Fotografii trwają zmiany w aranżacji części ekspozycji stałej związanej z regionalnym dziedzictwem fotograficznym. Chcemy poszerzyć tę część zbiorów.

Wszystkich, którzy posiadają sprzęty, akcesoria i inne pamiątki związane z bydgoską Alfą – Fotonem, prosimy o kontakt: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07. Dotychczasowym darczyńcom serdecznie dziękujemy! styczeń 2016 |

| 43

w ydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 28.01.2016, godz. 18.00

„Lampa” – spotkanie autorskie z Bartłomiejem Siwcem połączone z promocją książki pt. „Wszyscy byli umoczeni”.

Czytanie fragmentów prozy Mieczysław Franaszek.

Bartłomiej Siwiec urodził się w 1975 r. w Bydgoszczy.

Zadebiutował w 2010 r. powieścią Zbrodnia, miłość, przeznaczenie.

Książka, napisana z pasją historia niemieckiego zbrodniarza, karierowicza i koniunkturalisty, Karla Heinza, doczekała się kilku ciepłych recenzji. W następnych latach autor pisał głównie opowiadania i dramaty.

Jeden z nich – 64 pozycje z życia szachisty – został wyróżniony przez jury konkursu „Komediopisanie” zorganizowanego przez Teatr Powszechny w Łodzi w 2012 r., a dwa inne, Skóry i Wyszła z domu, znalazły się w półfinale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej w 2013 i 2014. W życiu kulturalnym miasta Siwiec obecny jest dzięki „Bydgoskiemu Informatorowi Kulturalnemu”, gdzie pisuje felietony. W 2014 autor otrzymał stypendium Prezydenta Miasta Bydgoszczy na wydanie swojej drugiej powieści Autodestrukcja, która ukazała się w maju, natomiast we wrześniu krótkie opowiadanie Wpuszczony w maliny zostało wyróżnione przez jury ogólnopolskiego konkursu pamięci Jana Himilsbacha organizowanego corocznie w Mińsku Mazowieckim.

Wiosną 2015 r. ukazała się jego trzecia książka – tym razem zbiór opowiadań i miniatur – Wszyscy byli umoczeni. Autor jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział w Bydgoszczy. * * * Bartłomiej Siwiec, mimo młodego wieku, może poszczycić się dużym dorobkiem literackim, na który składają się: powieści, opowiadania, miniatury, szkice literackie i felietony.

Twórczość Bartłomieja Siwca zasadniczo rozgrywa się w świecie post mortem Dei, czyli w czasach po „śmierci Boga”. Literacka rzeczywistość wykreowana przez Siwca naznaczona jest jakąś „postsztuką”, w której już wszystko było. Nie zmienia to jednak faktu, że Siwiec uwrażliwiony jest na rzeczywistość społeczno-polityczną. W powieści „Zbrodnia, miłość, przeznaczenie” (2010) jest krytykiem wszelkich totalitaryzmów politycznych, tzn. komunizmu, nazizmu i faszyzmu.

W innej powieści Siwca, Autodestrukcja (2014), główny bohater, jakby naznaczony egzystencjalizmem A. Camusa i J.P. Sartre’a, niszczy swoje życie alkoholem i niemożnością miłości do drugiej osoby.

44 |

| styczeń 2016

Bogaty i ciekawy literacki dorobek Bartłomieja Siwca, wskazuje na to, iż ten nietuzinkowy autor, zaskoczy nas w przyszłości niejedną wybitną powieścią.

Grzegorz J. Grzmot-Bilski

Gruczoł liryczny Bartłomieja Siwca Wszystko to pokazuje, że mamy do czynienia z autorem wszechstronnym i „wszystkożernym”, jeśli chodzi o formę, jak i tematykę wypowiedzi. Wydaje się, że po debiutanckiej podróży w przeszłość, pisarskim żywiołem Siwca stała się współczesność. Pisarz sprawnie operuje językiem i narracją, widać, że dobrze czuje się w roli opowiadacza. Jego bohaterowie to ludzie zwyczajni, by nie powiedzieć banalni. Na ogół prowadzą życie sformatowane wedle schematu „praca-dom-rodzina”, a każde wypadnięcie z tych kolein kończy się dla nich źle. Fatalizm ich położenia polega na tym, że chociaż nieźle umoszczeni w rzeczywistości, tęsknią za czymś innym. Snują erotyczne fantazje o sąsiadkach, w myślach zabijają swoich szefów, po czym upijają się na smutno i wracają do swoich poszarzałych żon.

Siłą prozy Siwca jest umiejętność opisywania codzienności. Autor tka strukturę swoich opowieści z licznych detali, także językowych, budując świat realistycznie wiarygodny, ale też czasem groteskowo przerysowany, niepokojący. Bydgoszczanin równoważy jednak ciemną tonację solidną dawką humoru, często czarnego, nawiasem mówiąc. Ma ucho i oko wyczulone na lęki współczesnego człowieka, potrafi pisać o nich w sposób daleki od publicystyki czy moralistyki. Pobrzmiewają w tej prozie echa twórczości Marka Nowakowskiego, o czym świadczy zamiłowanie do szczegółu, operowanie krótkimi zdaniami i dobrze rozwinięty „gruczoł liryczny”.

Na scenie literackiej pojawił się pisarz autentycznie ciekawy. W obu tego słowa znaczeniach – ciekawy świata, ale i potrafiący zaciekawić swoim świata widzeniem.

Jarosław Jakubowski

* * * Gdy tylko wstanę, wypiję sobie kielicha i popatrzę na nią z dystansu, to wtedy drogi Joachimie widzę, że ona nie jest wcale taka groźna. Jest taka trochę jak ja: okrąglutka, pulchniutka, głaciutka. Jest całkiem grzeczna, oszczędna i właściwie to nie jej wina, że ktoś ją źle zamocował. Gdy patrzę na nią z dystansu, to widzę ją zupełnie inaczej, widzę, że rzecz ma się inaczej, istota lampy tkwi głębiej, istota lampy jest czymś ważniejszym niż lampą samą w sobie. Najbardziej podoba mi się, gdy jest wyłączona. Cichutka, spokojniutka, jest taka, jaką lubię. Właściwie to jest posłuszna! Uśmiechnąłem się nawet do niej. Ona jest posłuszna i grzeczna. Źle ją oceniłem i teraz chyba nawet ona uśmiechnęła się do mnie. W jej uśmiechu, drogi Joachimie, dostrzegłem dużo ciepła. Nie był to zatem uśmiech pełen ironii, nie, to był uśmiech dobroduszny, jakim obdarzają się na ulicy prości ludzie. Myślę, drogi Joachimie, że ma ona w sobie coś z dawnej świetności miejskich lampionów, jest porażająco prosta, a przez to właśnie piękna. Ta prostota mnie podnieca, chyba nawet (niech to zosta-

w ydarzenia nie utajnione w najciemniejszym zakamarku mej duszy) zakochałem się w niej. W końcu pomiędzy mną a żoną już od dawna nie iskrzy, a ona zwykła lampa potrafiła mnie rozgrzać… Położyłem się grzecznie. Pierwszy raz od dłuższego czasu śmiałem się i ona też się śmiała, a potem pełen dobrej energii wysłałem jej sygnał: żona już dla mnie nie istnieje! I wtedy to się stało, w najmniej spodziewanym momencie wtedy, gdy już się rozluźniłem, ona, zwyczajna lampa, strzeliła mnie w pysk.

Bartłomiej Siwiec, Lampa (fragment)

28.01.2016, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jakuba Kaji pt. „Ukryte miasto” Jakub Kaja ur. W 1982 r. w Bydgoszczy. Absolwent Akademii Krakowskiej na wydziale malarstwa o specjalności grafika użytkowa oraz Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku na wydziale grafika o specjalności fotografia. Zdobywca kilku nagród wydziałowych za plakat z okazji 750 lecia lokacji miasta Krakowa oraz za grafikę Ecce Homo.

Zdobywca 1 miejsca oraz specjalnego wyróżnienia w ogólnokrajowym konkursie na plakat z okazji 90 lecia banku PKO BP. Wybrany uczestnik wystawy konkursowej 23 Międzynarodowego Biennale Plakatu w Wilanowie.

Autor kilkunastu wystaw indywidualnych oraz kilkunastu zbiorowych. Obecnie czynny grafik i fotograf.

Dwa światy Jest coś co w twórczości Jakuba Kai przyciąga, jakiś magnetyzm. Gdy przyglądałem się jego pracom, to przypomniało mi się słynne zdanie Wiliama Blake’a, którym tak bardzo zachwycił się Jim Morrison: „są rzeczy znane i rzeczy nieznane a pośrodku są drzwi”. Skojarzenie to zresztą nieprzypadkowe. Młody fotograf bardzo lubi je fotografować. Nie chodzi zresztą tylko o drzwi, ale użyjmy pojęcia bardziej szerokiego: wrota. Co jest po drugiej stronie? No właśnie, te zdjęcia są tak wykonane, że przed oglądającym otwiera się nowy, nieznany świat.

Drzwi percepcji – jakby powiedział Blake – oddzielają nas od świata znanego z tym co nieznane, tajemnicze.

Jakub Kaja, fotografia z cyklu Ukryte miasto

Ale moim zdaniem Jakub idzie dalej, uchyla rąbek tajemnicy. Jest takie zdjęcie zrobione z głębi kamienicy, że drzwi są półotwarte, uchylone. Cóż jednak z tego, że nawet wtedy nie wiemy, co się za nimi znajduje? Możemy się domyślać, że wyjście na chodnik, ale tego nie wiemy. Sprawy nie rozjaśnia nam nawet wpadające na korytarz światło.

Oczywiście przed drzwiami, bramami i furtkami spotkać można ludzi. Ludzie w ujęciu Kai są też dość specyficzni często starzy, biednie odziani, przygarbieni. Świetne jest zdjęcie pochylającej się staruszki, a obok na murze narysowana szubienica, a na stryczku wisi litera „P”. Czyżby jakiś uliczny i niezbyt okrzesany malarz ścienny symbolicznie Polskę na sznurze powiesił?

A staruszka kark zgina, bo może w tym kraju ludzie są przyzwyczajeni do ciągłego zginania karku?

I jeszcze jeden element, na który warto zwrócić uwagę. Otóż Jakub Kaja uwielbia fotografować kraty, płoty i mury. Może to też jakiś znak czasu, że wolność się kurczy, a mury pną się do góry.

Bartłomiej Siwiec

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 13.01.2016, środa, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, wstęp wolny

Koncert pt. „Hej kolęda, kolęda…”

Tradycyjny koncert kolęd w wykonaniu studentów Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy z klasy dra Jacka Greszty.

27.01.2016, środa, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, wstęp wolny

Koncert pieśni Ignacego Jana Paderewskiego Pieśni Paderewskiego w wykonaniu studentów Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

Przygotowanie: prof. Ewa Pobłocka, dr Bartłomiej Wezner inf. Agata Szpadzińska

styczeń 2016 |

| 45

w ydarzenia Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień 20.01.2016, godz. 18.00 – wernisaż. Ekspozycję będzie można oglądać do 4 lutego 2016.

„KONCERT” Maryli Rakowskiej-Molendy Malowanie to koncert. Na początku bez widzów – słuchaczy. W pracowni – studiu podejmuje się liczne próby, przeprowadza eksperymenty. Są chwile twórczych odkryć i jasnych wizji, pociągnięcia pędzlem układają się na płótnie w nową jakość. W duszy gra. Jest też wyczerpująca praca, poszukiwanie odpowiednich form i barw, komponowanie, długie dojrzewanie pomysłów…

Tak opisuje proces powstawania swoich dzieł Maryla Rakowska-Molenda, plastyczka mieszkająca i tworząca w Rynarzewie, projektantka mebli i wzornictwa przemysłowego, która poza malarstwem zajmuje się także rysunkiem.

Ekspozycja pt. „KONCERT”, która otworzy kolejny rok artystycznych prezentacji w Galerii Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów – to wybrane obrazy Maryli Rakowskiej-Molendy powstałe w latach 2008-2015.

Niektóre z nich były już wcześniej pokazywane na wystawach zbiorowych, natomiast po raz pierwszy znajdą się w zestawieniu, jakie zobaczymy na wystawie styczniowej. Prezentacją w Wieży Ciśnień, która jest dwunastą wystawą indywidualną artystki, chce ona zamknąć pewien etap swojej twórczości malarskiej, aby móc rozpocząć nowy. Niektóre z przedstawionych obrazów, np. „tercety”, „duety” to kontynuacja cyklów obrazów z lat 2002 do 2006. Osobnym tematem są małe martwe natury, które malarka tworzy od wielu lat. Przedstawiona w nich deformacja form spowodowana jest odpowiednim oświetleniem i materią przedmiotów – szkło i powierzchnie załamujące światło. To malarski eksperyment, który bada, do jakiego stopnia można deformować kształty rzeczywistych przedmiotów światłem i barwą, aby jednak pozostały czytelne.

Dla Maryli Rakowskiej-Molendy wystawa to zaproszenie widzów nie tylko do oglądania, ale także wsłuchania się w melodię obrazów. Jak ona zabrzmi w wyjątkowej scenerii Galerii Wieży Ciśnień?

Maryla Rakowska-Molenda ukończyła Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Poznaniu na Wydziale Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego. W 1982 r. uzyskała dyplom z zakresu projektowania mebli, a od

Agencja Koncertowa BIS 25.01.2016, poniedziałek, godz. 19.00, Opera Nova. Bilety do kupienia w kasach Opery Nova, tel. 523 251 655, 523 251 555

Wyjątkowy, jedyny taki jubileuszowy koncert

Jerzy Połomski – blisko 60 lat na scenie, niezliczona ilość przebojów, które zna cała Polska… Warto, aby bydgoszczanie spotkali się z nim w Operze i osobiście mogli porozmawiać, razem pośpiewać, powspominać swoją młodość. inf. Mariusz Koniczyński

46 |

| styczeń 2016

Maryla Rakowska-Molenda, Pożegnanie

1987 r. zajmowała się także edukacją plastyczną dzieci i młodzieży w Zespole Szkół w Rynarzewie. Od wielu lat prowadzi zajęcia plastyczne w Ośrodku Kultury w Rynarzewie. Autorka należy do Związku Polskich Artystów Plastyków w Bydgoszczy, od 16 lat jest członkiem Szubińskiej Grupy Plastyków „Plama’s”. Bierze aktywny udział w wystawach zbiorowych tej grupy. Uczestniczy także w innych wystawach środowiskowych, takich jak np. „Mogileńskie Spotkania Plastyczne”, wystawy poplenerowe, konkursy plastyczne („Dzieło Roku” BWA Bydgoszcz, „Salon Wielkopolski”, Muzeum w Czarnkowie, „Podwórko z kulturą” – I nagroda w 2009 roku i wyróżnienie w 2010). inf. Mirosława Chabowska

w ydarzenia Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 8.01.2016, piątek, godz. 18.00

Janusz „CYBULL” Skwira

Janusz „CYBULL” Skwira – wokalista, autor tekstów i muzyki, realizator dźwięku, członek grupy Na Odległość. Od 15 lat gra w lokalach i na ulicach polskich miast oraz poza granicami kraju (Hiszpania, Francja, Belgia, Holandia, Niemcy). Wykonuje utwory autorskie, Edwarda Stachury, Jacka Kaczmarskiego, Tadeusza Woźniaka, SDM-u, Bez Jacka, SCOB, Za Zakrętem, Calcjumfolii.

15.01.2016, piątek, godz. 18.00

Koncert piosenki turystycznej z cyklu „Grzegorz Suliga i Przyjaciele”

„Dawno, dawno temu, w roku pańskim 1979, niejaki Grzegorz Suliga, studentem pierwszego roku bydgoskiej WSP będąc, założył Uczelniany Klub Turystów, który na zawsze odmienił życie wielu ludzi. Jego szeregi tworzyli wędrowni studenci walczący ze złem i przemocą za pomocą gitary i pieśni. A przemocy w latach osiemdziesiątych wiele było i ciemność ogarnęła Krainę Łagodności. Jednakże trwały jeszcze złote lata kultury studenckiej, śpiewem rozbrzmiewał Beanus, a brać studencka nigdy wcześniej i nigdy później tak zjednoczoną i silną nie była”…

22.01.2016, piątek, godz. 18.00

Koncert Aleksandry i Andrzeja Frydryszków

W Światłowni wędrować będą po Krainie Łagodności poprzez utwory Aleksandry Bacińskiej, Grzegorza Turnaua, Agnieszki Osieckiej i wielu innych wspaniałych twórców słowa i muzyki.

Aleksandra Frydryszek. Urodzona w Bydgoszczy na tyle dawno, że niewarto wnikać w szczegóły. Z wykształcenia nie-piosenkarka, z zamiłowania adoratorka Wszystkich Pięknych Polskich Piosenek – w skrócie WPPP. Śpiewa od momentu, kiedy zrozumiała, że śpiewanie, a szczególnie śpiewanie dla innych, jest niepraw-

Klub „Odnowa” 5.01.2016, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy.

7.01.2016, czwartek, godz. 15.30 Bal karnawałowy w Klubie Seniora „Kalina”.

8.01.2016, piątek, godz. 16.30 Bal przebierańców dla dzieci. Bajkowi goście z zespołu Akamuza poprowadzą konkursy i zabawy dla dzieci.

12.01.2016, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy.

13.01.2016, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

14.01.2016, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina”.

Aleksandra i Andrzej Frydryszek

dopodobną frajdą. Lubi Tuwima, Osiecką, kwiaty, koty i powietrze po deszczu. Swój koncercik zatytułowała: „Kilka świetnie napisanych piosenek”, które chce zaśpiewać z nadzieją, że przekona do nich również słuchaczy.

Nagrała dwie płyty: „Z Tobą” i „Między porami roku”.

Andrzej Frydryszek. Śpiewa od 6 lat dla przyjemności. Nagrał dwie płyty: „Moje zamyślenia” i „Już się nie boję”. Śpiewa głównie poezję i piosenki, w których najważniejszy jest tekst. Śpiewanie traktuje jako równowagę i sposób na życie w dzisiejszych szalonych czasach.

Najbardziej lubi śpiewać dla niezbyt licznej i wrażliwej publiczności.

29.01.2016, piątek, godz. 18.00, wstęp wolny

Czekamy na wiosnę – koncert grupy „Mikołaje” z Torunia

Część grupy wywodzi się z Zespołu Pieśni i Tańca „Toruniacy”, stąd zamiłowanie do folkloru polskiego, ukraińskiego, łemkowskiego. Perfekcyjnie wychodzą rzewne ballady ukraińskie w ich wykonaniu i spora część koncertu udowodni tę tezę. Żeglują, śpiewają zatem szanty, piosenki żeglarskie. Stali bywalcy Giełdy Turystycznej w Szklarskiej Porębie, a zatem w Światłowni pojawi się również piosenka turystyczna. inf. Grzegorz Dudziński

18-29 stycznia 2016 Ferie zimowe dla dzieci. Program zajęć obejmuje wycieczki, wyjścia do kina, teatru, spacery i zabawy w plenerze oraz konkursy, pokazy i zabawy organizowane w klubie.

Ponadto zapraszamy na : – zajęcia ZUMBATOMIC dla dzieci w wieku 7-12 lat – zajęcia baletowe dla dzieci w wieku 5-7 lat.

– zajęcia plastyczno-teatralne dla dzieci w wieku 5-8 lat – naukę gry na gitarze i keyboardzie dla dzieci i młodzieży – zajęcia KLUBU MŁODEGO SAMURAJA dla dzieci 6-7 lat – fitness i zumbę dla pań – gimnastykę dla pań 50+ – zajęcia komputerowe dla seniorów Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl inf. Grażyna Salemska

styczeń 2016 |

| 47

w ydarzenia Pałac Młodzieży 9.01.2016, godz. 10.00 „Rodzeństwo bez rywalizacji” – warsztaty skierowane do rodziców zdolnych oraz utalentowanych dzieci i młodzieży. Celem warsztatów jest wsparcie psychologiczne rodziców, których dzieci przejawiają wybitne zdolności. Program wydarzenia obejmuje warsztaty połączone z dyskusją. Spotkanie poprowadzi psycholog Magdalena Dunajska. Przewidziany czas spotkania – ok. 3 godzin. Wstęp bezpłatny. Zgłoszenia do 8 stycznia na e-mail: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl.

10.01.2016, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw to cykl spotkań rodzinnych, wychodzących naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom rozwojowym dziecka, które działa w sposób aktywny i twórczy. Wraz z rodzicami przenosimy się do świata zabawy, gdzie energia, szczerość, spontaniczność, pasja poznania i olbrzymie zaangażowanie dzieci mają swoje ujście, a wspólne tańce i zabawy animacyjne rozwijają kreatywność dzieci, ucząc tym samym komunikowania się z otoczeniem. Zapraszamy dzieci od 3. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych. Wstęp wolny.

11.01.2016, godz. 10.30 „Zygzak”, czyli Zabawowy klub Filmowy Malucha dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup: Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

11.01.2016, godz. 11.00 Zapraszamy na trzecie w tym roku szkolnym spotkanie z cyklu „Poszerzanie Horyzontów Myślowych”, czyli wykład połączony z kreatywnymi warsztatami. Tym razem zajęcia pt. „Europa multi-kulti” poprowadzi Joanna Wójtowicz, koordynator Punktu Informacji Europejskiej Europe Direct – Bydgoszcz. Przewidywany czas spotkania – ok. 2 godzin. Spotkanie adresowane będzie do zdolnych uczniów szkół podstawowych (klasy IV-VI), zainteresowanych tematyką Unii Europejskiej, różnorodności kulturowej państw członkowskich czy ochrony środowiska. Wstęp bezpłatny. Zgłoszenia do 8 stycznia na e-mail: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl.

13.01.2016, godz. 10.00 Interaktywna Poradnia Języka Polskiego. W ramach spotkań Poradni odbędą się warsztaty kultury żywego słowa pt. „Czy tata czyta cytaty Tacyta?”. Zajęcia z młodzieżą poprowadzi prof. Małgorzata Święcicka. Zapisy: e-mail: paideia@palac.bydgoszcz.pl.

13, 14 stycznia 2016 godz. 9.00 i 11.00 Baliki karnawałowe dla grup zorganizowanych ze szkół podstawowych. Dzieci uczestniczą w balu karnawałowym połączonym z konkursami. Podczas zabawy przewidziany jest poczęstunek dla każdego uczestnika. Zapisy: Luiza Kubowicz-Dorosz, tel.

52 321 00 81 wew. 339.

48 |

| styczeń 2016

14.01.2016, godz. 19.00 Pałacowe Planetarium – prelekcje i pokazy nieba.

15.01.2016, godz. 10.00 Porannik muzyczny – audycja muzyczna dla dzieci – interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych, dla uczniów szkół podstawowych. Styczniowe spotkanie nosi tytuł „Ach… co to był za bal…”. Zapisy grup zorganizowanych: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499.

16.01.2016, godz. 10.00-12.00 Niejedna łamigłówka dla babci i wnuczka – spotkanie pokoleń przy matematycznych i informatycznych zabawach z okazji Dnia Babci i Dziadka. Szczególnie zapraszamy uczniów szkół podstawowych. Przyjdźcie ze swoimi dziadkami.

FERIE 2016

Terminy i godziny naszych propozycji mogą ulec zmianie – prosimy o weryfikację informacji na naszej stronie internetowej www.palac.bydgoszcz.pl.

Podczas ferii zapraszamy na zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego z języka angielskiego oraz matury z historii, wiedzy o społeczeństwie i matematyki. Grupy zorganizowane prosimy o kontakt telefoniczny, celem obowiązującej rezerwacji miejsc: tel. 52 321 00 81 wew. 323 lub 333.

18.01.2016, godz. 9.45-10.45 „Baju-baj, bajecznie i bajkowo, czyli spotkanie z polską animacją”. Pokaz bajek połączony z grami i zabawami dla dzieci w wieku od 5 do 8 lat.

19.01.2016, godz. 9.00-10.00 „Tworzymy orkiestrę” – gry i zabawy muzyczne dla dzieci.

19.01.2016, godz. 12.00-13.30 oraz 13.30-15.00 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

20.01.2016, godz. 12.30-14.00 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

20.01.2016, godz. 14.30-15.30 „Body-drum”, czyli warsztaty taneczno-muzyczne dla dzieci. Podczas zajęć wprowadzane elementy „grania ciałem”.

21.01.2016, godz. 9.00-10.30 oraz 12.30-14.00 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

21.01.2016, godz. 12.00-13.30 „Poszukiwacze skarbów – na szlaku przygody” – multimedialna gra dydaktyczna, turniej wiedzy na wesoło. Sala widowiskowa.

22.01.2016, godz. 10.00-11.30 oraz 11.30-14.00 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze

w ydarzenia dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

22.01.2016, godz.11.30-12.30 „Poczytaj i pobaw się słowami – gry i zabawy językowe”. Zajęcia dla dzieci w wieku od 7. do 9. roku życia.

23-27 stycznia 2016 Ferie z tańcem. Jak co roku podczas ferii Pałac Młodzieży organizuje otwarte warsztaty taneczne pt. ,,Ferie z tańcem”. To cykl warsztatów z różnych technik tanecznych, takich jak taniec jazzowy, taniec współczesny, technika barre au soul, taniec współczesny z elementami tanga. Zajęcia poprowadzą znani i wybitni choreografowie oraz tancerze. Warsztaty przeznaczone są dla dzieci i młodzieży, pragnących rozwijać swoje pasje taneczne. Warsztaty odbędą się w terminie od 23 do 27 stycznia w sali sportowej Pałacu Młodzieży. Szczegóły na stronie www.palac.bydgoszcz.pl.

25.01.2016, godz. 9.45-10.45 „Baju-baj, bajecznie i bajkowo, czyli spotkanie z polską animacją”. Pokaz bajek połączony z grami i zabawami dla dzieci w wieku od 5 do 8 lat.

26.01.2016, godz. 9.00-11.00 „Bum-ta-ra-ra-bum, czyli ferie w Pałacu”. Zapraszamy na muzyczno-taneczne gry i zabawy.

26.01.2016, godz. 12.00-13.30 oraz 13.30-15.00 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

27.01.2016, godz. 12.00-13.00 „Zagadkowa środa, czyli układanki-rymowanki”.

Zapraszamy dzieci od 7. do 10. roku życia do wspólnej zabawy z rebusami, quizami, zagadkami, rozwijającymi naszą pamięć.

27.01.2016, godz. 12.00-13.30, 13.30-15.00 oraz 15.00-16.30 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

28.01.2016, godz. 13.00-15.00 „Bohaterowie filmowi” – filmy, quizy, ciekawostki od dr. Dominika Wierskiego.

28.01.2016, godz. 9.00-10.30 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

29.01.2016, godz. 10.00-11.30 i 12.00-13.30 „To coś, co tam bieli się i srebrzy” – działania twórcze dla dzieci z różnych dziedzin sztuk plastycznych.

29.01.2016, godz.14.30-15.30 „Wyginam śmiało ciało, ferii było za mało” – dyskoteka na zakończenie ferii.

31.01.2016, godz.11.00 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Spotykamy się zawsze w ostatnią niedzielę miesiąca w sali kinowej Pałacu Młodzieży. Zygzak to klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, jest rozmowa o filmach, taniec, konkursy, gry… a przede wszystkim – jest czas na dobrą zabawę. Zapraszamy całe rodziny, a szczególnie z dziećmi od 2. do 8. roku życia. Dzieci – wstęp wolny, rodzic – 10 zł.

14.01.2016, godz. 17.00, Galeria „Pałac”. Wystawa będzie czynna do 20 lutego

Wernisaż wystawy Andrzeja Feddera pt. „3×3” Andrzej Fedder urodził się w 1956 r. w Człuchowie. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Zajmuje się malarstwem, grafiką użytkową prezentacją obiektów, projektowaniem ogrodów.

Maluje na nietypowych podłożach: łupkach skalnych, blachach itp. Artysta wykorzystuje pozostawiony na łupkach kamiennych efekt działania powietrza, wody i słońca. Odkrywa w nich naturalny rysunek działania czasu. Łączy przypadkową kompozycję zawartą w płycie z własnym widzeniem i wyborem. Zaprezentuje malarstwo na trzech różnych podłożach, pokazując, jak podkład i technika malowania wpływają na ekspresję i kształt malowidła. inf. Ewa Wanko-Jastrowska

styczeń 2016 |

| 49

w ydarzenia DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w styczniu Czwartek 7 stycznia, godz. 19.30. Sól ziemi (Le sel de la terre), reż. Wim Wenders i Juliano Ribeiro Salgado, Brazylia/Francja/ Włochy 2015, 134 min.

Czwartek 14 stycznia, godz. 19.30. Pentameron (Pentameron. Il racconto dei racconti), reż. Matteo Garrone, Francja/ Wielka Brytania/Włochy 2015, 134 min.

Czwartek 21 stycznia, godz. 19.30. Młodość (Youth), reż. Paolo Sorrentino, Włochy, Szwajcaria, Wielka Brytania, Francja 2015, 118 min.

Czwartek 28 stycznia, godz. 19.30. Slow West, reż. John Maclean, Wielka Brytania/Nowa Zelandia 2015, 84 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

impresariat artystyczny itd.

1.02.2016, godz. 19.00, Opera Nova, bilety 80 zł, 90 zł, 100 zł

Koncert Stanisławy Celińskiej pt. „Atramentowa”

„Atramentowa” to najnowsza płyta Stanisławy Celińskiej. Aktorka odgrywa swoją kolejną wspaniałą rolę – pieśniarki, która wie, o czym śpiewa, i wie, jak przyciągnąć słuchacza, wykorzystując pełną paletę barw i emocji.

A wszystko zaczęło się od „Atramentowej Rumby”, którą Maciej Muraszko i Marcin Sosnowski napisali specjalnie z myślą o Stanisławie Celińskiej. Razem z latynoamerykańskim zespołem Los Locos artystka zaprezentowała ją w Koncercie Premier 46. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej Opole 2009. Po występie z „Atramentową Rumbą” okrzyknięto Stanisławę Celińską polską Cesarią Evorą. Aktorka – tak jak kiedyś Cesaria – potrafi zaczarować publiczność swoim charyzmatycznym głosem i pomimo wielu przeciwności oraz trudów – kocha życie. Usłyszymy utwory skomponowane i przygotowane przez uznanych autorów specjalnie dla Stanisławy Celińskiej. Niepowtarzalne teksty do kompozycji Macieja Muraszki napisali: Wojciech Młynarski, Dorota Czupkiewicz oraz Muniek Staszczyk i Marcin Sosnowski. Ponadto Muraszko zaaranżował na nowo ulubione utwory artystki, które dzięki nowemu wykonaniu nabrały niezwykłej pogody ducha.

25.02.2016, godz. 20.00, sala MCK, bilety 65 zł: kasa MCK, impresariat artystyczny „itd.” ul. Gdańska 13, bileterka.com, ebilet.pl, biletyna.pl

Adam Nowak i Akustyk Amigos Skład zespołu: Adam Nowak – śpiew, gitary (Raz Dwa Trzy) Jarek Treliński – gitara (Raz Dwa Trzy) Karim Martusewicz – kontrabas (Voo Voo) Adam Nowak i Akustyk Amigos to solowy, akustyczny projekt Adama Nowaka z zespołu Raz, Dwa, Trzy oraz Karima Martusewicza z zespołu Voo Voo i Jarka Trelińskiego z Raz Dwa Trzy. Projekt ten jest jeszcze w fazie 50 |

| styczeń 2016

kształtowania się. Na koncertach można więc spodziewać się wielu niespodzianek, łączących wspólne doświadczenia artystów, ich dotychczasowe dokonania jak i zupełnie nowe, często pra-premierowe wykonania utworów Adama Nowaka. Utwory te w niedalekiej przyszłości znajdą miejsce na autorskiej, solowej płycie Adama Nowaka. „Pomysł na wspólne muzykowanie powstał pod koniec roku 2013. Najzwyczajniej w świecie lubimy się towarzysko, dobrze się ze sobą czujemy, również artystycznie. W związku z tym postanowiliśmy przenieść te miłe doznania na scenę, a w niedalekiej przyszłości na płytę.

Pracujemy nad zupełnie nowym repertuarem, przez co na każdym koncercie można spodziewać się jakiejś pra pra pra premiery. Gramy nasze kompozycje do tekstów głównie Adama, ale nie tylko, ponieważ pojawia się Młynarski, czasem Grechuta, a nawet i Herbert.

Dzięki kameralnej oprawie, koncert ma charakter bardzo bliskiego, intymnego spotkania z publicznością, którą prosimy by była przygotowana na nieoczekiwany, również dla nas, przebieg wydarzeń .

Adam Nowak i Akustyk Amigos inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

w ydarzenia Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Wystawa czynna do 29 lutego 2016, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK, plac Kościeleckich 6

„Lubię spokojne kobiety…”

Bogdan Ziętek – rzeźba i malarstwo

„Mam powołanie do pięknych kobiet. Są tylko moje.

A ja żyję tylko dla nich. Nie robię ich na sprzedaż, tylko dla siebie, traktuję je jak członków rodziny”.

Drobny, niepozorny mężczyzna nigdy nie był obiektem zainteresowania kobiet, które fascynowały go od zawsze. Choć całe życie ciężko pracował, najczęściej fizycznie, już w szkole zauważono, że wyróżnia się wśród rówieśników zdolnościami plastycznymi i nazywano go Matejką. I to właśnie sztuka stała się jego pasją i wyzwoleniem z dręczących go obsesji. Stworzył świat, w którym urzeczywistniał najśmielsze fantazje.

Katarzyna Wolska

21.01.2016, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy Ewa Krupa i Prezes Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Bydgoszczy Krystyna Wulert zapraszają na:

Wieczór autorski Wojciecha Banacha Spotkanie odbędzie się w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona”. Prowadzenie: Krystyna Wulert Wojciech Banach urodził się w 1953 w Bydgoszczy – poeta. W latach 1975-1981 był członkiem Grupy Faktu Poetyckiego „Parkan”, znanej z niekonwencjonalnych prezentacji poetyckich i Koła Młodych ZLP. Laureat Nagrody Artystycznej Prezydenta Bydgoszczy (2005).

W latach 2009 i 2015 zdobywca Strzały Łuczniczki – nagrody literackiej Prezydenta Miasta za najlepszą byd-

Wojciech Banach, fot. Ewa Szydeł

goską książkę. Kolekcjonuje bydgostiana. Korzystając z własnych zbiorów dawnych pocztówek i fotografii opublikował 2 obszerne albumy poświęcone widokom miasta na podstawie własnej kolekcji: Czas odnaleziony. Bydgoszcz na dawnych pocztówkach (1894-1945) Bydgoszcz, Galeria Autorska Jan Kaja, Jacek Soliński, 2001 i Nad starym Bydgoskim Kanałem. Na podstawie dawnych pocztówek i fotografii (Bydgoszcz, Muzeum Kanału Bydgoskiego 2007). Na podstawie własnych zbiorów organizował wystawy dawnych pocztówek.

Autor piętnastu tomów poezji; Chwilowy obraz świata (1977), Pole rażenia (1978), Slalom (1980), Symultana (1981), Czarna skrzynka (1991), Było nas kilku (1997), Skrzyżowanie (1998), Punkty wspólne (2000), Wybór wierszy (2004), Odgrodzony przez przypadki (2008), Nie tylko aniołowie (2009), Mężczyzna z sąsiedniej klatki (2010).

Rondo Bydgoszcz (2012), Odwrócona piaskownica (2013), Czas przestawienia (2014). Od 1990 jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a od 2011 jest prezesem Bydgoskiego Oddziału SPP.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 8.01.2016, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny „Mój kolorowy kalendarz na rok 2016” – spotkanie plastyczne dla dzieci w wieku szkolnym, wspólne tworzenie barwnych kalendarzy w oparciu o rozmaite techniki plastyczne. Uczestnicy będą mieli okazję uruchomić swoją wyobraźnię i nadać nowatorską formę znanym już terminarzom.

12.01.2016, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny „Zimo, ach to ty…” – podczas wtorkowego spotkania w klubie Piąteczka jego uczestnicy będą mogli wykazać się wiedzą z dziedziny przyrody i ekologii. Przeprowadzony zostanie quiz, który zawierać będzie zagadnienia takie jak: ochrona atmosfery, segregacja odpadów, ekosystem, zwierzęta chronione, zdrowe odżywianie się. Spotkanie ma charakter rozrywkowo-edukacyjny, bawimy się i uczymy. Zapraszamy serdecznie dzieci w wieku szkolnym.

15.01.2016, piątek, godz. 17.00, wstęp wolny Kabaretowa szopka noworoczna, czyli uczniowska rzeczywistość w krzywym zwierciadle – konkurs dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Celem imprezy jest propagowanie sztuki kabaretowej jako artystycznej formy nawiązującej do wczesnych tradycji tego gatunku. Szkoła lub placówka może zgłosić 1 zespół (liczba osób w zespole dowolna). Zespoły prezentują przedstawienia o tematyce uczniowskiej – interpretacja rzeczywistości w formie kabaretowej. Czas trwania występu – do 15 minut.

Zgłoszenia do 5 stycznia na e-mail: stefan.pacewicz@ vp.pl. Szczegółowy scenariusz pojawi się na stronie internetowej po otrzymaniu zgłoszeń.

Od 18 do 29 stycznia odbywać się będą zajęcia feryjne dla zgłoszonych wcześniej uczestników. Na zajęcia stałe zapraszamy ponownie po feriach zimowych. styczeń 2016 |

| 51

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 8.01.2016, Galeria Arthol, godz. 17.30

Z cyklu „Autoprezentacje” – wystawa indywidualna Otwarcie wystawy rertrospektywnej prac ceramicznych Oli Błaszczyk, uczennicy VIII LO. Wychowanka Pracowni Ceramiki w MDK 5 pokaże wczesne prace bajkowe, postaci fantastyczne oraz ulubione, stylizowane zwierzęta. W ostatnim roku Ola wykonała cykl ceramicznych dinozaurów. Prezentowane prace są pokryte farbami wodnymi, szkliwami ceramicznymi bądź w tzw. biskwicie.

9.01.2016, godz. 17.00, Klub

Koncert Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

Jak co roku, Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 przyłącza się do akcji na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Aukcje prac plastycznych, koncerty sekcji wokalnych i instrumentalnych, pokazy taneczne… Jednym słowem – będzie się działo! Pokażmy, jak przy dobrej zabawie możemy pomóc potrzebującym. Serdecznie zapraszamy!

12.01.2016, godz. 17.00, Galeria Arthol

„Graficy na ścianie”

Sekcja Podstaw Grafiki oraz Pracownia Multimedialna zapraszają na wystawę, na której zaprezentowane zostaną prace dzieci i młodzieży wykonane w profesjonalnych programach graficznych (Adobe Photoshop, Corel Draw, Blender). Nie zabraknie pokazu filmów animowanych wykonanych poklatkowo i w technice 3D. Na wernisażu będzie można zagrać w gry planszowe, które zaprojektowali uczestnicy Pracowni Multimedialnej.

18-29 stycznia 2016

F ER I E

PÓŁKOLONIE ZIMOWE – codziennie od 8.00 do 16.00 I turnus: 18-22 stycznia 2016 II turnus: 25-29 stycznia 2016 Kolejny „sezon” ferii w MDK 5 obfituje w wiele ciekawych atrakcji, wyjść i wyjazdów, m.in. do TVP Bydgoszcz, do klubu Oyama Karate, do Muzeum Wojsk Lądowych, kina. Planujemy wiele zajęć plastycznych, muzycznych i sportowych, konkursy, zabawy i… wiele, wiele innych pomysłów na urozmaicenie ferii w mieście. inf. Barbara Pszczółkowska

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 Ferie zimowe: Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 rozpoczyna zapisy dzieci w wieku od 7. roku życia na półkolonie organizowane przez naszą placówkę w terminach: I turnus: 18-22 stycznia 2016 r.

II turnus: 25-29 stycznia 2016 r.

Zapisy w sekretariacie MDK Nr 2. Zajęcia odbywać się będą w godz. 8.00-16.00.

Program szczegółowy otrzymają zainteresowani przy wypełnieniu karty kwalifikacyjnej dziecka.

Koszt jednego turnusu – 200 zł. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc, o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń i wpłata pierwszej raty w kwocie 100 zł.

Koszt turnusu zawiera: program rekreacyjno-edukacyjno-sportowy, wykwalifikowaną kadrę, śniadania i obiady, wszelkie opłaty związane z przejazdami, biletami wstępu, zakupem materiałów dydaktycznych.

52 |

| styczeń 2016

13.01.2016, godz. 10, sala nr 2 Karnawał to miła tradycja przepełniona muzyką i zabawą. Ważnym elementem tego okresu są bale karnawałowe. Dla przedszkolaków to dzień niezwykły, często wyczekiwany przez wiele tygodni. Jest atrakcją bardzo lubianą przez dzieci, dostarczającą im wielu przeżyć i radości. Wioleta Górska-Nowik zaprasza wszystkich milusińskich do wspólnej zabawy „Kolorową maskę bierz, baw się z nami, jeśli chcesz”.

18-19 stycznia 2016, godz. 9.30-14.30, sala 6 i 9 Indywidualne Mistrzostwa Grup naborowych w szachach Panowie Adam Gołąbiewski i Adam Łętocha zapraszają wszystkich chętnych do Indywidualnych Mistrzostw Grup naborowych, które odbędą się w ferie zimowe w Młodzieżowym Domu Kultury Nr 2 w sali nr 6 i 9. Życzymy powodzenia przyszłym mistrzyniom i mistrzom! inf. Aleksandra Majer

w ydarzenia D.K. Orion BSM

19.01.2016, wtorek, godz. 14.00 „Zwierzęta w pejzażu zimowym” – farby olejne lub wodne, zajęcia plastyczne dla dorosłych.

4.01.2016, poniedziałek, godz. 15.30 „ZIMA W PASTELOWYCH BARWACH” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

19.01.2016, wtorek, godz. 17.00 „Karnawałowe rytmy” – zabawa taneczna Klubu Miłośników Błonia.

5.01.2016, wtorek, godz. 14.00 „KARNAWAŁ” – portrety z wyobraźni lawowane akwarelą i tuszem, zajęcia plastyczne dla dorosłych.

20.01.2016, środa, godz. 17.00 „Bal czarno-biały” – zabawa karnawałowa Klubu Miłośników Sztuki.

8.01.2016, piątek, godz. 16.00 Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „2016 rokiem Henryka Sienkiewicza” – wystawa.

21.01.2016, czwartek, godz. 17.00 „Salon literacki Oriona” – spotkanie Związku Literatów Polskich okręgu bydgosko-toruńskiego.

11.01.2016, poniedziałek, godz. 15.30 „Moje miasto nocą” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

27.01.2016, środa, godz. 17.00 „Muzyka przy samowarze” – wystąpi Jurek Paterski.

12.01.2016, wtorek, godz. 14.00 „Portret realistyczny z fotografii” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

27.01.2016, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

13.01.2016, środa, godz. 17.00 „Koncert noworoczny” – wystąpi orkiestra im. J. Straussa pod dyrekcją Marka Czekały.

13.01.2016, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

15.01.2016, piątek, godz. 15.30 „Płaskorzeźby z plasteliny” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Dom Kultury MODRACZEK 7.01.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Hiszpański Podbój Ameryki Północnej – „Wyprawy Hernando de Soto i Francisco Coronado w głąb kontynentu”. Cz. 2. Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski.

11.01.2016, poniedziałek, godz.18.00, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom.

12.01.2016, wtorek, godz. 17.00 Koncert Noworoczny uczestników pracowni muzycznej (taniec, pianino, rytmika).

14.01.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny KAWIARNIA LITERACKA zaprasza na spotkanie z nowego cyklu: Osobowości Świata Kultury. Pierwszym gościem będzie Andrzej Dyszak – profesor nauk humanistycznych, językoznawca, zajmuje się semantyką i gramatyką współczesnej polszczyzny, ale bada też różne odmiany języka polskiego, w tym gwary środowiskowe i gwarę bydgoską, której poświęcił dwie książki: „Jak mówili bydgoszczanie” (2008) i „Gwara miejska bydgoszczan” (2015); jako polonista ceni twórczość Jarosława Iwaszkiewicza i adaptacje filmowe jego utworów, interesuje go też biografistyka; fascynuje go życie i twórczość poetów tragicznych, zarówno uznanych, jak Artur Rimbaud, Georg Trakl, a także nieznanych, jak młodziutki Janusz Bednarski; krakowski gimnazjalista z przełomu XIX i XX w. Interesuje się sztuką, uwielbia

Plany pracy DK Orion BSM są dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej www. bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.:

Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00 Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00 Gimnastyka tai-chi – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00 Akademia rozmaitości – piątki, godz. 15.00

balet i… podróże do miejsc niezwykłych. Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska.

15.01.2016, piątek, godz. 16.00 wstęp wolny Bal Karnawałowy dla dzieci.

18-29 stycznia 2016, godz. 10.00-13.00

Ferie z Modraczkiem

– zajęcia fakultatywne w formie „drzwi otwartych”.

Podczas ferii zimowych zapraszamy na bezpłatne zajęcia „Wytwórnik Różności” dla dzieci 6+, na każdy dzień warsztatowy obowiązują zapisy.

19.01.2016, godz. 10.00-12.00 Pudełko z niespodzianką dla Babci i Dziadka.

22.01.2016, godz. 10.00-13.00 Bajkowe obrazy malowane pastelami.

26.01.2016, godz. 10.00-12.00 Scrapbooking – Pamiętnik.

29.01.2016, godz. 10.00-12.00 Girlandy Szyjemy dekoracje.

23.01.2016, sobota, godz. 11.00-13.00, obowiązują zapisy (zajęcia bezpłatne) Rodzinny Wytwórnik Różności – Karnawał na Świecie – Maski Karnawałowe.

25.01.2016, poniedziałek, godz. 11.00 Czytamy bajki dzieciom.

28.01.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem – „Przygoda z fotografią cyfrową”. Prowadzenie spotkania – Sławomir Krajewski. styczeń 2016 |

| 53

w ydarzenia Dom Edukacyjno-Kulturalny „Regnum” Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. Siedleckiego 12 (budynek Przedszkola Niepublicznego „Przedszkolna Chatka”)

tami metody W. Sherborn dostosowanymi wyłącznie do możliwości maluszków.

5.01.2016, godz. 16.45-17.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: umuzykalniające zajęcia dla maluszków i ich rodziców, podczas których dzieci uczą się pierwszych piosenek, wykonują prace plastyczne i bawią się z rówieśnikami.

13.01.2016, godz. 16.45-17.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: umuzykalniające zajęcia dla maluszków i ich rodziców, pełne radosnych, dziecięcych piosenek, wspólnych zabawach, również plastycznych.

7.01.2016, godz. 17.00-18.00 Zajęcia artystyczne „Barwne nutki” dla dzieci w wieku 2-3 lat z rodzicami to wspólne poznawanie świata, twórcze i edukacyjne zabawy połączone z elementami plastyki i muzyki. Zajęcia są świetną alternatywą na zimowe popołudnie.

27.01.2016, godz. 15.30-16.15 „Gimnastyka mamy, taty i smyka” dla dzieci w wieku 3-6 lat z rodzicami.

7.01.2016, godz. 17.30-18.15 Karate dla dzieci w wieku 4-6 lat: sportowe zajęcia dla przedszkolaków, w czasie których dzieci poznają podstawy karate oraz uczestniczą w zajęciach ogólnorozwojowych. Na zajęciach każdy malec świetnie się bawi!

11.01.2016, godz. 16.30-17.30 Grupa taneczna „Iskierki” – zajęcia dla dzieci w wieku 4-6 lat: zajęcia taneczne dla przedszkolaków, w trakcie których w rytm muzyki uczymy się podstawowych kroków tańca nowoczesnego. Na zajęciach dzieci tańczą z atrybutami takimi jak pompony czy wstążki.

12.01.2016, godz. 15.30-16.15 Warsztaty plastyczne dla dzieci w wieku 3-6 lat: „Karnawałowe maski”: dzieci i rodzice wspólnie wykonają piękne, brokatowe, błyszczące maski idealne na bal karnawałowy.

13.01.2016, godz. 16.00-17.00 Warsztat pedagogizujący dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym „Trudne zachowania i sposoby na NIE”: rodzice będą mieli okazję porozmawiać na temat niepokojących zachowań dzieci, jak je niwelować i sobie z nimi radzić. Warsztat poprowadzi psycholog z poradni pedagogiczno-psychologicznej.

13.01.2016, godz. 17.45-18.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowadzone są metodą Orffa i Gordona. Dzieci bawią się wspólnie z rodzicami i rówieśnikami, malują farbkami i uczą się pierwszych przedszkolnych piosenek.

11.01.2016, godz. 16.30-17.30 Grupa taneczna „Iskierki” – zajęcia dla dzieci w wieku 4-6 lat: pełne energii, uśmiechu i ruchu zajęcia z tańca nowoczesnego dla przedszkolaków. Uczymy podstawowych kroków, przygotowujemy układy taneczne na pokazy, ale przede wszystkim świetnie się bawimy!

11.2016, godz. 17.00-17.45 Zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-1,8 z rodzicami: przeznaczone są dla najmłodszych dzieci z rodzicami.

W rytm dziecięcych piosenek wspólnie się bawimy, tańczymy. Śpiewanki i rytmiczanki przeplatane są elemen54 |

| styczeń 2016

28.01.2016, godz. 17.30-18.15 Karate dla dzieci w wieku 4-6 lat: ćwiczenia w grupie przedszkolaków to głównie nauka przez zabawę. Zajęcia składają się z ćwiczeń karate oraz ćwiczeń ogólnorozwojowych.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3 (budynek Szkoły Podstawowej nr 56) 11.01.2016, godz. 17.30-18.20 Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych: zapraszamy na zajęcia wszystkich miłośników zdrowego trybu życia oraz osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę ze sportem.

11.01.2016, godz. 18.00-18.55 Taniec nowoczesny dla dzieci w wieku 6-12 lat: taneczne zajęcia dla dzieci w wieku szkolnym to świetna okazja do nauki najlepszych kroków i układów tanecznych.

11.01.2016, godz. 18.30-19.25 Zumba dla pań: zapraszamy na zajęcia z zumby. To przede wszystkim świetna zabawa, która napawa nas optymizmem i wprawia w świetny nastrój. Kroki taneczne są proste, a kombinację ruchów oryginalne. Godzina spędzona przy motywującej muzyce sprawi, że poczujesz atmosferę karnawałowej zabawy.

13.01.2016, godz. 18.00-18.55 Fitness dla dorosłych: poprawa kondycji, utrata zbędnych kilogramów, nowe znajomości, świetny humor, a przede wszystkim piękna sylwetka! Zapraszamy, przyjdź i przekonaj się sam. Spełnij swoje noworoczne postanowienie i zacznij zdrowy tryb życia! Zajęcia są bardzo różnorodne, każdy znajdzie coś dla siebie.

Z nami wysiłek stanie się dla Ciebie przyjemnością.

13.01.2016, godz. 17.00-17.55 Sztuki walki – karate dla dzieci w wieku 6-12 lat: zapraszamy na zajęcia wszystkie dzieci, które chcą poznać tajniki jednej z najpopularniejszych wschodnich sztuk walki. Jest to doskonały sposób na zadbanie o kondycję Twojego dziecka. Ponadto uczy dyscypliny i stwarza okazję do zawarcia nowych znajomości.

Na zajęcia obowiązują zapisy telefoniczne: 793 10 12 80 lub drogą elektroniczną: regnum@nowe-pokolenie.pl inf. Dorota Wądołowska

w ydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 8.01.2016, godz. 16.30-18.00 Bal karnawałowy dla dzieci. Na bal zaproszone są wszystkie dzieci w wieku szkolnym uczęszczające na zajęcia do MDK 1, a także ich nauczyciele. W programie przewidziano liczne konkursy, zabawy, wybór króla i królowej balu oraz nagrody za najciekawsze przebrania. Jak co roku będziemy świetnie się bawić w rytm popularnej muzyki.

9.01.2016 godz. 10.00 Bal karnawałowy w Klubie Przedszkolaka. Ważnym atrybutem tej imprezy jest wytworzenie pogodnego i radosnego nastroju podczas wspólnych zabaw dzieci i rodziców. Nie zabraknie również tanecznych rytmów przy ulubionych przebojach oraz udział w ciekawych konkursach i wielu innych niespodzianek.

13.01.2016, godz. 16.30 Posłuchaj jak gramy i śpiewamy. Koncert pracowni muzycznej MDK 1. Koncert, podczas którego swe umiejętności wokalno-instrumentalne prezentują wychowankowie uczęszczający na zajęcia do Pracowni Muzycznej MDK 1.

Klub „Arka” BSM 4.01.2016, poniedziałek, godz. 17.00 „Bal noworoczny” – zabawa taneczna w Klubie Seniora.

7.01.2016, czwartek, godz. 16.00 „Cztery pory roku – zima” – konkurs plastyczny w dowolnej technice.

11.01.2016, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu „ARKA POEZJI” – gościem spotkania będzie Piotr Piątek. Prowadzenie Stefan Pastuszewski.

12.01.2016, wtorek, godz. 16.00 „Martwa natura z elementami karnawałowymi” – technika: akwarele (zajęcia plastyczne dla dzieci).

14.01.2016, czwartek, godz. 16.00 „Kolorowy bukiet dla babci i dziadka” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

18-22 stycznia 2016 XXXIII Ogólnopolski Turniej Szachowy Juniorów „Ferie z szachami 2016” Celem turnieju jest popularyzacja „Królewskiej Gry” wśród dzieci i młodzieży, integracja środowiska szachowego w regionie oraz nawiązanie kontaktów i wymiana doświadczeń organizacyjnych z innymi ośrodkami szachowymi w Polsce.

Zapraszamy na dwutygodniowe półkolonie w MDK 1 w czasie ferii zimowych 18-29 stycznia 2016

Półkolonie w MDK 1 od lat cieszą się dużym zainteresowaniem dzieci i rodziców. Przygotowany przez nas program przewiduje zarówno rozrywki edukacyjne, jak i kulturalne oraz sportowe. Dzieci wraz z opiekunami uczestniczą w zajęciach edukacyjno-rozrywkowych w placówce, ponadto biorą udział w spotkaniach muzealnych, zwiedzają ciekawe miejsca w naszym mieście, oglądają spektakle w teatrze, pływają na basenie czy pieką kiełbaski na ognisku w Myślęcinku. Poszerzają wiedzę z dziedziny przyrody i historii. Uczestnikom codziennie oferujemy drugie śniadanie oraz obiad. Jak co roku sympatycznym zakończeniem półkolonii jest zabawa w Family Parku. Gwarantujemy wiele miłych wspomnień z półkolonii w MDK 1. Zapraszamy dzieci w wieku szkolnym (od 7 do 12 lat). inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

18.01.2016, poniedziałek, godz. 17.00 „Muzyka wczoraj i dzisiaj” – spotkanie Klubu Seniora.

25.01.2016, poniedziałek, godz. 17.00 „Bydgoszcz piękna i romantyczna” – prezentacja albumu o Bydgoszczy – spotkanie Klubu Seniora.

29.01.2016, piątek, godz. 16.00 Biblioteka oraz porady dotyczące pielęgnacji kaktusów oraz kwiatów – dyżur Klubu Miłośników Kaktusów.

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki (godz. 10.00-14.00), wtorki i środy (godz. 14.00-19.00) Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje. styczeń 2016 |

| 55

w ydarzenia Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 9 stycznia, godz. 18.00, Aula UMK – Koncert Noworoczny Chóru Męskiego „Copernicus”

Muzyczni goście Chóru Męskiego „Copernicus” W programie koncertu są polskie kolędy, pastorałki i inne utwory od lat towarzyszące świętom Bożego Narodzenia. W karnawałowy nastrój wprowadzą natomiast pieśni kojarzące się nieodparcie z tym czasem oraz arie operetkowe. Chór poprowadzi jego kierownik artystyczny Paweł Jan Jankowski, akompaniatorem będzie Michał Czaposki. Gościnnie z zespołem wystąpią

dzieżą. W warsztatach mogą brać udział osoby, które nigdy wcześniej nie zetknęły się w praktyce z cyrkiem dziecięcym. Cykl będzie się odbywał od 13 lutego do 9 października w trybie 2-dniowych warsztatów (sobota-niedziela), jedno spotkanie w miesiącu oprócz lipca i sierpnia. Pierwsze zajęcia są zaplanowane na weekend 13-14 lutego. Uczestnicy poznają tajniki różnych dziedzin cyrkowego rzemiosła: klaunadę, żonglerkę, ekwilibrystykę, akrobatykę i elementy iluzji. Program uzupełniają zajęcia z pedagogiki cyrku, metodyki pracy z grupą, plastyki ruchu i reżyserii widowiska cyrkowego. Zajęcia w ramach cyklu poprowadzą: Mieczysław Giedrojć, Kamil Jędrzejak, Agnieszka Kwiatkowska, Agnieszka Rak, Ewa Ruszkowska, Mirosław Urban, Alicja Usowicz, Krystian Wieczyński i Marta Zawadzka.

O przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. Koszt uczestnictwa w całym cyklu wynosi 600 zł.

30 stycznia – warsztaty

Copywriting i webwriting – twórz teksty, które sprzedają

Koncert Noworoczny Chóru Męskiego „Copernicus”, styczeń 2015.

Fot. Katarzyna Koźlikowska

soliści – śpiewacy operowi, Orkiestra Wojskowa Garnizonu Toruń pod dyr. kpt. Dominika Sierzputowskiego, kwartet smyczkowy oraz Chór Świętego Antoniego z Torunia prowadzony przez Małgorzatę Jankowską.

Wstęp za zaproszeniami. do 22 stycznia – zgłoszenia na warsztaty

Obudzić emocje w sobie, aktorze i widzu Jak Obudzić emocje w sobie, aktorze i widzu powie i pokaże aktor i instruktor teatralny Krystian Wieczyński podczas warsztatów, które poprowadzi w dniach 6-7 lutego. Adresatami zajęć są nauczyciele, instruktorzy i pedagodzy teatralni, a także osoby przygotowujące się do egzaminów do szkół teatralnych, konkursów recytatorskich i krasomówczych. Program obejmuje: kulturę słowa, analizę tekstu, poszukiwanie „sposobu” na prezentację danego tekstu, recytację wiersza i prozy, elementy mowy ciała, elementy teatru impro, elementarne zadania aktorskie. Koszt uczestnictwa: 80 zł. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń. do 29 stycznia – zgłoszenia na cykl warsztatów dla animatorów

Pedagogika cyrku dziecięcego Adresowane do animatorów, instruktorów domów kultury, nauczycieli, wolontariuszy, pedagogów i wychowawców oraz wszystkich osób poszukujących ciekawych i atrakcyjnych form pracy z dziećmi i mło56 |

| styczeń 2016

Uczestnicy zajęć poznają techniki pisania wszelkiego typu tekstów: od notek PR-owych po zapytania ofertowe, zarówno na potrzeby mediów, jak i do internetu.

Zajęcia prowadzi Dominik Pokornowski, specjalista ds.

PR i project manager licznych inicjatyw internetowych.

Zgłoszenia przyjmowane są do 22 stycznia. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

Pozostałe warsztaty i szkolenia: – 13 lutego – Śpiewnik polski. Śpiewamy polskie piosenki, zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena: 50 zł, termin zgłoszeń: 29 stycznia.

– 26-28 lutego – Ogólnopolskie warsztaty piosenkarskie. Śpiew estradowy, zajęcia prowadzą Artur Grudziński i Erwin Regosz, cena: 200 zł, termin zgłoszeń: 12 lutego 2016.

– 4-6 marca – Organizacja imprez dla małej i dużej grupy, zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 19 lutego 2016.

– 5-6 marca – Trening prezentacji i wystąpienia publicznego, zajęcia prowadzą Mariusz Kluszczyński i Wojciech Budny, cena: 130 zł, termin zgłoszeń: 26 lutego 2016.

– 11-13 marca – Teatr – Muzyka – Ruch. Warsztaty teatralne, zajęcia prowadzą Magdalena Jasińska, Erwin Regosz, Krystian Wieczyński i Marta Zawadzka, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 26 lutego. inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8; 87-100 Toruń tel./fax: 566 522 027, 566 522 755 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl

w ydarzenia Miejskie Centrum Kultury 6.01.2016, środa, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Bilety: 20 zł.

„Jam jest Dudka” – koncert bożonarodzeniowy

Koncert w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Płomienie” z MDK nr 4 oraz Kapeli ZPiT „Płomienie” w składzie: Michał Stropa – akordeon, Maciej Drapiński – akordeon, Paulina Krakowian – skrzypce, Krzysztof Biernacki – klarnet, Jacek Kwaśniak – perkusja. Pomysł tegorocznego Koncertu Bożonarodzeniowego „Jam Jest Dudka” to propozycja kulturalnego wydarzenia, które przybliża szerokiej bydgoskiej publiczności tradycje i obrzędy związane ze świętami Bożego Narodzenia. Spektakl „Jam jest Dudka” w wyjątkowy sposób zestawia ze sobą elementy humorystyczne z drzemiącą w człowieku zadumą.

8.01.2016, piątek, godz. 19.00, barka „Lemara”, wejściówki do odebrania w kasie MCK

1/3 wymyWammy, czyli duo impro – „Dwie siostry” – spektakl improwizowany Duo impro, czyli my dwie na scenie, Kasia Chmara i Ala Dobrowolna. W kameralnym spektaklu improwizowanym zagramy siostry. Tylko tyle wiemy. Cała reszta powstanie na Waszych oczach, tu i teraz, bez planu, bez scenariusza. Magia chwili i czar spontanicznego tworzenia, impro!

Duo impro, fot. Przemysław Obarski

9.01.2016, sobota, godz. 12.30-15.30, sala widowiskowo-kinowa MCK, wstęp 5 zł za dziecko – bilety przed dyskoteką

Baby Disco vol. 3 Słuchajcie! 9 stycznia dyskoteka karnawałowa. Przebieramy się za swoich ukochanych bohaterów, zwierzęta i rośliny! DJ Matka i DJ Niania już nagrywają nowe kawałki, żebyście mogli zaszaleć z rodzicami przy ich dorosłych hitach. Czekamy na Was razem z Funimkami!

Do zobaczenia!

10.01.2016, niedziela, godz. 13.00, MCK

WOŚP MCK i eMCeKowicze zawsze grali z Jurkiem Owsiakiem, nie może nas i naszych przyjaciół zabraknąć i w tym roku. Zapraszamy bydgoszczan plus, zapraszamy młodzież i czterdziestolatków, a że czym skorupka za młodu – to serdecznie przywitamy najmłodszych, którzy bawiąc się z nami, wspomogą nasze dzieło. Dla

nich i dla wszystkich, którzy razem z nami będą, zorganizujemy warsztaty graficzne najprostszej z technik – monotypii. Każdy własną grafikę będzie mógł zabrać do domu, przedszkola, szkoły – przecież to nie byle co: być prawdziwym artystą. Ale to nie koniec atrakcji.

Dzięki nam możesz stać się Indiana Jonesem. W specjalnie stylizowanym miejscu we foyer MCK poczujesz się jak w prawdziwej filmowej garderobie. Każdy, korzystając z kolekcji wielu naszych kostiumów, choć na chwilę poczuje się jak gwiazda filmowa, wcielając się w wybraną przez siebie postać z popularnych filmów przygodowych. Wyjątkowe stylizacje zostaną uwiecznione na pamiątkowym zdjęciu. Kolejna rodzinna atrakcja to plac Legobudowy. Tego dnia skonstruujemy wspólnie wielką niespodziankę z klocków Lego.

Potrzebna jest wasza pomoc w budowie rzeczy zagadki. W budowie nic nas nie ograniczy – ani przestrzeń, ani wyobraźnia.

O 14.30 w wejściu do MCK zagra kapela podwórkowa z Bydgoszczy o wdzięcznej nazwie Cynamony, w składzie: Wiesław Albiński (śpiew, gitara akustyczna), Piotr Sowiński (banjo, mandolina, gitara klasyczna, śpiew), Leszek Skrzypczak (kontrabas, gitara basowa, bęben), Sławomir Doraczyński (akordeon). Usłyszymy przeboje z repertuaru Stanisława Grzesiuka, Kapeli Czerniakowskiej i własne kompozycje także o Bydgoszczy, które muzycy nazywają „miejskim folkiem”.

Nie zabraknie też działań profilaktycznych organizowanych przez studentów medycyny z Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA-Poland: bezpłatnych pomiarów ciśnienia, mierzenia poziomu cukru, informacji zdrowotnych, rejestracji dla potencjalnych dawców szpiku i Szpitala Pluszowego Misia.

Spotkanie zakończymy o godz. 16 familijnym filmem „Bella i Sebastian 2”. Bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie MCK, istnieje też możliwość rezerwacji mailowej pod adresem: rezerwacje@mck-bydgoszcz.pl.

11.01.2015, poniedziałek, godz. 17.00, kawiarnia Szpulka. Wstęp wolny

Z książką po świecie. Papua-Nowa Gwinea, Meksyk, Indonezja Zapraszamy na spotkanie z Jolantą Niwińską, popularyzatorką czytelnictwa, koordynatorką ruchu bookcrossingowego, która opowie o podróżach w nietypowe zakątki świata i pasji towarzyszącej jej od lat.

14.01.2016, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, wstęp 20 zł (płatne przed samymi zajęciami na barce), zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich

Po jesiennej przerwie wracają spotkania z Justyną Żywiecką. Na pierwszych w nowym roku zajęciach przygotujemy biżuterię. Wykorzystamy dwie metody: sutaszową i makramowa. Nasze cuda będzie można wykorzystać podczas karnawałowych szaleństw! styczeń 2016 |

| 57

w ydarzenia 17.01.2016, niedziela, godz. 11.00, sala widowiskowa MCK, bilety: ulgowy 13 zł, normalny 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Koziołek Matołek” Spektakl „Koziołek Matołek” jest teatralną wersją znanej wszystkim opowieści Kornela Makuszyńskiego.

Wędrujący po świecie Koziołeczek trafia na Czarny Ląd, do amerykańskiego wojska, żegluje po oceanie, a nawet leci na Księżyc…

18.01.2016, poniedziałek, godz. 19.30, kawiarnia Szpulka. Wstęp wolny

Klub Akademii Jazzu – Joe Pass

16.02.2016, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa. Wstęp: 25 zł (przedsprzedaż) 35 zł (w dniu koncertu). Bilety do nabycia w kasie MCK

Dr Misio × POGO Dr Misio to męska załoga pod wodzą Arka Jakubiaka – aktora, scenarzysty, reżysera związanego z ambitnymi projektami filmowymi na kulturalnej mapie Polski, znanego głównie ze świetnych ról dramatycznych w filmach Wojtka Smarzowskiego („Wesele”, „Dom zły”).

Arek wyreżyserował m.in. teatralnego „Jeźdźca burzy” z muzyką The Doors i debiutancką fabułę „Prosta historia o miłości” (grand prix Kina Niezależnego na festiwalu w Gdyni), z Magdą Popławską, Rafałem Maćkowiakiem i Bartkiem Topą w rolach głównych.

Dr Misio gra ostrego rock’n’rolla bez przebaczenia.

Solidne brzmienie, ciężkie riffy, znakomite, mądre teksty i brak muzycznego kompromisu sprawiają, że to nowa i oryginalna propozycja nie tylko dla fanów rocka, ale przede wszystkim ludzi poszukujących w sztuce intelektualnych wrażeń i refleksji, otwartych na formę i niestroniących od wspólnej, rytualnej zabawy.

17.01.2016, niedziela

Kultura na świeżym: Zima, zima, zima…

W zimową niedzielę zabieramy was na spacer po okolicach Tucholskiego Parku Krajobrazowego. Swoją podróż zaczniemy jeszcze przed świtem, bo o 6.15, na dworcu PKP, skąd odjedziemy o 6.32 do Cekcyna. Pamiętajcie, że dzień krótki, więc musimy naszą podróż zacząć wcześnie.

Na miejscu ruszamy w ok. 18 km spacer po Szlaku Gołąbkowym. W trakcie całodniowej wędrówki odwiedzimy nie tylko lasy i łąki Borów Tucholskich, ale i ścieżkę dydaktyczną Gołąbek Jelenia Wyspa. Będzie to nasz odcinek specjalny poprowadzony wśród typowej dla roślinności tego obszaru zieleni. Zobaczymy też torfowiska oraz malownicze okolice zbiorowiska wodnego i bagiennego płynącej tu rzeki Stążki. Dowiemy się też, po co wybudowano Wielki Kanał Brdy i jaki wpływ na roślinność Borów miał zaborca.

Powrót planowany jest ok. godziny 15.15. O 15.26 mamy pociąg do Bydgoszczy.

Trasa lekka i przyjemna. Liczymy bardzo mocno na śnieg, także szykujcie aparaty, ciepłe buty i termosy!

58 |

| styczeń 2016

Klub Akademii Jazzu to muzyczna prezentacja wielkich postaci świata jazzu. To kameralna forma uzupełniająca Bydgoską Akademię Jazzu, która będąc alternatywą dla zwykłego koncertu, łączy w sobie walory edukacyjne z rozrywkowymi. Bohaterem kolejnego klubowego spotkania będzie Joe Pass w wykonaniu: Adama Kołackiego, Wojciecha Piórkowskiego, Michała Gozdka, Grzegorza Nadolnego i Mateusza Krawczyka.

Joe Pass to amerykański gitarzysta, który powszechnie postrzegany jest jako jeden z najlepszych technicznie gitarzystów w historii muzyki jazzowej. Pierwszy instrument dostał na 9. urodziny, a już około 14. roku życia zaczął koncertować z takimi muzykami jak Tony Pastor czy Charlie Barnet, ciągle przy tym doskonaląc swoje umiejętności. Joe Pass pozostaje jednym z najwybitniejszych gitarzystów, który inspiruje młodych adeptów muzyki gitarowej.

20.01.2016, godz. 17.00, foyer MCK – wernisaż

Transatlantyk – wystawa malarstwa Marcina Wilka

Marcin Wilk – absolwent Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy. Ukończył studia pod kierunkiem prof. Bogdana Chmielewskiego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem oraz grafiką. Jego prace powstają w oparciu o analizę współczesnego świata.

Obrazy Marcina Wilka powstałe w ramach projektu „Transatlantyk”, to zestandaryzowane formaty o wy-

w ydarzenia Pinio odnalazł Dominika na strychu, karmił go witaminami, dzięki którym słoń urósł i ożył. Choć „mały przyjaciel jest wygodniejszy”, z dużym można przeżyć wiele fascynujących przygód. Pinio i Dominik radzą sobie z urzędnikami, jadą na wycieczkę za miasto, pokonują bandytów, zmieniają oblicze miejscowego zoo oraz uciekają właścicielowi cyrku. Wszystko im się udaje, ponieważ doskonale się rozumieją. „Proszę słonia” wraca do kin w doskonałej jakości. Film uzyskał nowe życie dzięki cyfrowej rekonstrukcji obrazu i dźwięku.

miarach 30×30 oraz 30×40 cm. Każdy z nich przedstawia okno, wraz z widzianym przez nie fragmentem wnętrza mieszkania. Zebrane razem i usytuowane w odpowiednich odstępach na ścianie, tworzą sugestię fasady budynku mieszkalnego – bloku, czy też wieżowca. Charakter tych budowli, a przede wszystkim sposób koegzystencji ich mieszkańców, jak sugeruje tytuł projektu, może przywodzić na myśl rejs liniowcem.

23.01.2015, sobota, godz. 10.00-14.00, Stolarnia Londynek, ul. Kościuszki 27, wstęp: 30 zł

Ekowarsztaty – karmniki 24.01.2016 , niedziela, godz. 9.30, barka „Lemara”, wstęp 5 zł (płatne przed samymi zajęciami na barce), zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Poranek Rodzinny W ten niedzielny poranek zabierz swoją rodzinę na wspólne gry i zabawy przy gitarze. Ale zanim pośpiewamy i potańczymy, przygotujemy dla siebie przyjemny, noworoczny prezencik. Co to będzie? Niespodzianka!

Bądź z nami!

24.01.2016 Rodzinna niedziela w MCK godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa

Zatańcz ze mną, mamo, tato Zapraszamy na zajęcia warsztatowe dla dzieci od lat 5 i towarzyszących im dorosłych. Nauczymy się prostej choreografii do hiszpańskiej muzyki. Zajęcia poprowadzi Dorota Dzięcioł – tancerka, instruktorka całej bogatej rodziny tańców flamenco. godz. 12.00, sala kinowa, wstęp: 5 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje „Proszę słonia”, reż. Witold Giersz, 1978, Polska, czas: 63 min, dla dzieci od 4 lat. Film po rekonstrukcji cyfrowej.

Proszę słonia, kadr z filmu

23.01.2016, sobota, godz. 16.00, barka „Lemara”, wstęp wolny, zapisy – Hanna Parucka, Piotr Drozdowski: 523 255 551

„Tylko wróć”

– odsłona IV pt. „Kabareton”. Czasy PRL to rozkwit kabaretów, to teksty zrozumiałe tylko dla „najweselszego baraku demoludów”, to radość z okpienia cenzury – to nasza młodzieńcza radość, wbrew temu, co działo się dookoła. Wspomnimy te chwile i (mamy taką nadzieję) uśmiechnijmy się raz jeszcze.

24.01.2016, niedziela, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilet 10 zł

Teatr Improwizowany wymyWammy – Komedia improwizowana 30.01.2016, sobota, otwieramy o godz. 18.30, start o 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK Wstęp: Kolekcjonerskie – MCK, Sklep Muzyka ul. Śniadeckich 50 – 55 zł (przedsprzedaż) / 65 zł (w dniu koncertu); Ticketpro.pl – 60 zł Bilety do nabycia w kasie MCK

Muzyczne Smaki vol. 21: UK Subs / TV Smith / Cela nr 3 UK Subs, U.K. Subs – angielska grupa punkrockowa, wpisująca się w historię punka od jego początków do czasów obecnych. Ich twórczość muzyczna charakteryzowało połączenie punka, rock and rolla z pub rockiem.

Zespół gościł w audycjach Johna Peela. Wystąpiła również w słynnym punkowym klubie The Roxy, nagrany styczeń 2016 |

| 59

w ydarzenia 20.01.2016, Kino ORZEŁ MCK, wstęp na film: 5 zł

Przedział dla palących.

W ieczór czeskiego kina Swoisty aneks do Festiwalu Pobocza i próba kontynuacji prezentacji czeskiego kina (Świat Movie: Czechy): dwa czeskie – czechosłowackie właściwie – klasyki: Palacz zwłok i Pociągi pod specjalnym nadzorem.

Dwie adaptacje czeskiej prozy, dwie powieści, które weszły do klasyki najpierw literatury światowej, a później – po ich filmowych realizacjach – do klasyki światowego kina: Palacz zwłok według powieści Ladislava Fuksa (z roku 1969) i Pociągi pod specjalnym nadzorem według powieści Bohumila Hrabala (1966).

Oba filmy są wielkimi osiągnięciami czechosłowackiej Nowej Fali. I oba pokażemy Państwu w odnowionych cyfrowo wersjach.

Do Palacza zwłok wprowadzi nas świetny ekspert – i jednocześnie: miłośnik – czeskiego kina, dr Mariusz Guzek. A pomiędzy jednym a drugim seansem zapraszamy na spotkanie z Maciejem Robertem, autorem książki Perełki i skowronki. Adaptacje filmowe prozy Bohumila Hrabala (wydanej niedawno przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego i Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej). Autor opowie o Hrabalu-pisarzu i o adaptacjach jego prozy, która – niemal do dziś – daje czeskiej kinematografii doskonały materiał scenariuszowy. wówczas materiał ukazał się w 1980 pt. „Live Kicks”.

W 1979 GEM Records wydała ich pierwszy album „Another Kind of Blues”. Z dobrym przyjęciem spotkały się kolejne wydawnictwo – album „Crash Course” (1980) i single „Stranglehold” czy „Tomorrow’s Girls”. Zespół poprzedzał występy The Police podczas trasy po USA. Po przeminięciu początkowej mody na punk zespół nie przerwał działalności i nie zmienił stylu (choć pojawiły się widoczne wpływy hard rocka i heavy metalu – wydawał kolejne płyty i intensywnie koncertował w ojczyźnie, USA i całej Europie.

Pociągi pod specjalnym nadzorem

Seniorzy: Wykłady UTW Agora Nestora: 13.01.2016, środa, godz. 13.00, sala widowiskowa MCK Wiolonczela. Historia mniej znana – mgr Cecylia Stanecka 26.01.2016, wtorek, godz. 16.00, sala widowiskowa MCK Urszula Guźlecka opowie o pracy nad swoimi programami telewizyjnymi 29.01.2016, piątek, godz. 17.00-22.00. Cena biletu 60 zł, w sprzedaży od 8 stycznia 2016 w kasie MCK

Zabawa karnawałowa dla UTW w Pałacu Nowym w Ostromecku

Informacje: Hanna Parucka, tel. 523 255 551 60 |

| styczeń 2016

Palacz zwłok

Mariusz Guzek – adiunkt w Zakładzie Socjologii Polityki i Komunikowania Społecznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy; zajmuje się historią filmu i kulturą filmową. Ostatnio zredagował książkę Kino polskie wobec II wojny światowej.

Maciej Robert – krytyk literacki i filmowy, doktor nauk humanistycznych, a także poeta i autor bloga poświęconego tematyce środkowoeuropejskiej „Czytam centralnie”. Ostatnio opublikował nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej tom wierszy Księga meldunkowa oraz książkę naukową Perełki i skowronki. Adaptacje filmowe prozy Bohumila Hrabala.

w ydarzenia 22 piątek

STYCZEŃ 4 poniedziałek

Stare grzechy mają długie cienie Córki dancingu Stare grzechy maja długie cienie 5 wtorek Córki dancingu KMF MOZAIKA Córki dancingu 6 środa Duke of Burgundy. Reguły pożądania (pokaz jednorazowy) 7 czwartek 16.00 Stare grzechy mają długie cienie 18.00 Bella i Sebastian 2 20.00 Stare grzechy mają długie cienie 8 piątek 16.00 Córki dancingu 18.00 Córki dancingu 20.00 Córki dancingu 9 sobota 17.00 Bella i Sebastian 2 18.30 Córki dancingu 20.30 Stare grzechy mają długie cienie 10 niedziela 16.00 Bezpłatny seans w ramach WOŚP: Bella i Sebastian 2 11 poniedziałek 16.00 Córki dancingu 18.00 Bella i Sebastian 2 20.00 Stare grzechy mają długie cienie 12 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA 20.30 Fala (pokaz jednorazowy) 13 środa 16.00 Swobodne opadanie 18.00 Zdjęcie 20.30 Swobodne opadanie 14 czwartek 19.00 Swobodne opadanie 20.30 Zdjęcie 15 piątek 18.30 Swobodne opadanie 20.00 Zdjęcie 17 niedziela 15.30 Nasze jutro (pokaz jednorazowy) 17.45 Wada ukryta (pokaz jednorazowy) 20.30 Moja miłość (pokaz jednorazowy) 19 wtorek 16.00 Swobodne opadanie 18.15 KMF MOZAIKA 20.30 Zdjęcie Przedział dla palących. Wieczór czeskiego kina – wstęp na każdy z filmów – 5 zł 20 środa 17.15 Palacz zwłok 19.00 Spotkanie z Maciejem Robertem 20.15 Pociągi pod specjalnym nadzorem 21 czwartek 17.00 Swobodne opadanie 18.30 Zdjęcie 20.00 Pan Turner (pokaz jednorazowy) 16.15 18.15 20.00 16.30 18.15 20.30 20.30

16.00 18.00 20.00 24 niedziela 12.00 25 poniedziałek 16.00 18.00 20.00 26 wtorek 18.15 20.30 27 środa 16.00 18.00 20.00 28 czwartek 20.30 29 piątek 16.00 18.00 20.00 31 niedziala 16.00 17.45 20.00

Syn Szawła Syn Szawła Syn Szawła Małe Animocje (wstęp 5 zł) Syn Szawła Syn Szawła Syn Szawła KMF MOZAIKA Syn Szawła Syn Szawła Syn Szawła Syn Szawła Labirynt kłamstw (pokaz jednorazowy) Syn Szawła Syn Szawła Syn Szawła Fistaszki (wersja kinowa) Syn Szawła Syn Szawła Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł Kino Jeremi Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego ul. Gen. Z. Berlinga 13, Bydgoszcz, Fordon

7.01.2016 (czwartek) 8.01.2016 (piątek) 9.01.2016 (sobota) 14.01.2016 (czwartek) 15.01.2016 (piątek) 16.01.2016 (sobota)

Reality W cieniu kobiet Cierpienia młodego Eduardo Reality W cieniu kobiet Cierpienia młodego Eduardo

Początek seansów o godz. 19.00, wstęp darmowy!

13.01.2016, godz. 13.00, kino studyjne ORZEŁ MCK w Bydgoszczy

Pokaz artystyczny uczniów Międzynarodowych Szkół Sokrates i Cambridge International Schools w Bydgoszczy pt. „Młodzi patrzą na świat” Wystąpią w nim uczestnicy 3 miesięcznych warsztatów aktorskich, scenopisarskich i filmowych.

W programie m.in. etiuda sceniczna „Odlot”, którą zagrają: Sonia Szklanowska, Agata Krzewska, Jagoda Tyda, Hubert Michalski i Damian Bednarski.

Zademonstrowany zostanie też fragment powstałego na warsztatach scenariusza do filmu fabularnego p.t. „Osobno. Razem” Będzie też pokaz kilkuminutowych etiud dokumentalnych. Ich autorami są: Karolina Chmara, Gerda Hermanowicz, Michał Lewandowski i Jan Szlagowski. Pokaz poprowadzą Anastazja Ziółkowska i Szymon Młodzik.

Wstęp wolny. styczeń 2016 |

| 61

w ydarzenia

Fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku go rana. Restauracja Cztery Pory Roku przygotowała wykwintne menu. Jako że jest to Bal Trzech Króli – jak zwykle – w Pałacu Nowym nie zabraknie owych monarchów. W ich role wcielą się: Lech Zagłoba-Zygler, Adam Gajewski oraz Andrzej Gawroński.

10.01.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

SKOLIAS / DUTKIEWICZ – duet

Remigiusz Kuźmiński, fot. Bogusław Kolanowski

3.01.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Koncert Noworoczny – Remigiusz Kuźmiński Usłyszą Państwo najpiękniejsze polskie kolędy, pastorałki oraz utwory zimowe w pop-jazzowych aranżacjach i autorskich interpretacjach artysty. Koncert o charakterze liryczno-refleksyjnym wprowadzi słuchaczy w poświąteczny nastrój i zimowy klimat. Zainauguruje również muzyczny cykl ostromeckich koncertów w nowym roku 2016.

Remigiusz Kuźmiński – absolwent Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy na kierunku wokalistyka i dyrygentura oraz Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Juliusza Zarębskiego w Inowrocławiu na kierunku wokalistyka.

Jorgos Skolias to najoryginalniejszy wokalista jazzowy w Polsce, o barwie głosu przypominającej takich czarnoskórych solistów, jak James Brown, Otis Redding czy Ray Charles. Znany ze stosowania wypracowanej przez siebie techniki śpiewania wielogłosowego. Śpiewa jazz, blues, muzykę etniczną, gospel.

Jego rodzice byli greckimi uchodźcami politycznymi.

Zawodową pracę rozpoczął w 1982 r. od pracy w jazz-rockowej formacji Krzak. Od roku 1988 do 1991 był stałym wokalistą formacji Young Power, współpracował również z grupą Osjan, zespołami Tie Break, Pick Up, Free Cooperation, Tomaszem Stańką, Terje Rypdalem, Nikosem Touliatosem, Bronisławem Dużym, Bogdanem Hołownią, Zbigniewem Namysłowskim, Krzysztofem Knittlem.

9.01.2016, sobota, godz. 20.00, Pałac Nowy, wstęp 120 zł, rezerwacja: alicja.mikolajczak@mck-bydgoszcz.pl, tel. 52 364 64 11, 52 364 64 11, 785 250 182

Bal Trzech Króli w Pałacu Nowym Wspaniałą oprawę muzyczną zapewni Adam Rusinek, aby można było bawić się szampańsko do białe62 |

| styczeń 2016

Jorgos Skolias, fot. Bogdan Krężel / Artur Dutkiewicz, fot. Wojciech Drozdowicz

w ydarzenia Artur Dutkiewicz jest jednym z najwybitniejszych polskich pianistów jazzowych, absolwentem Wydziału Jazzu Akademii Muzycznej w Katowicach, laureatem wielu konkursów. Koncertował ze znakomitymi muzykami jazzowymi i bluesowymi, m.in. z Tomaszem Szukalskim, Tadeuszem Nalepą, Zbigniewem Namysłowskim, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Urszulą Dudziak, Grażyną Auguścik.

10.01.2016, niedziela, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Grzegorz Pleszyński – Dźwięki, znaki i harmonie wykład z cyklu: „Antydepresyjna akademia”

W końcu postanowił sprawdzić, jak poradzi sobie z muzyką wielkiego artysty na poważnie. Efektem tej próby jest wydana w 2005 r. płyta solowa „Wspomnienie o…”, zawierająca największe i najbardziej popularne przeboje Niemena. Wokaliście towarzyszyć będzie znakomity pianista, aranżer, kompozytor – Artur Grudziński.

24.01.2016, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Bal baloników – poranek muzyczny z cyklu Akademia Dzieciom Prowadzące wykorzystują metodę aktywnego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych.

24.01.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Koncert muzyki sakralnej i bożonarodzeniowej w wykonaniu Chóru Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy pod kierunkiem Marty Ronek-Koślińskiej

W programie: utwory o tematyce religijnej, a także kolędy i pastorałki.

31.01.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł

„Piękny jest świat” – koncert noworoczny z cyklu Akademia w Pałacu Grzegorz Pleszyński, fot. Alicja Dużyk

Pleszyński zajmuje się m.in. takimi dziedzinami sztuki, jak performance, instalacja, wideo-art. Jest autorem projektu edukacyjno-artystycznego pn. „Antydepresyjna Szkoła”. Pracuje z ludźmi osadzonymi w więzieniach; za swoją 10-letnią pracę został wyróżniony srebrnym medalem zasługi z rąk ministra spraw wewnętrznych.

Otrzymał nagrodę ministra edukacji narodowej i kuratora oświaty.

17.01.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł

„Czas jak rzeka” – Joachim Perlik w repertuarze Czesława Niemena Piosenki Niemena doczekały się znakomitych interpretatorów. Zalicza się do nich Joachim Perlik – uznawany przez krytyków muzycznych za najlepszego wykonawcę utworów mistrza. Perlik wywodzi się ze studenckiego środowiska artystycznego przełomu lat 70. i 80. oraz Klubu Twórców Studenckich Beanus. W latach 90. był wokalistą grupy West. Od wielu lat, zainspirowany twórczością Niemena, przy każdej nadarzającej się okazji włączał jej elementy do swojego repertuaru.

Wystąpią: Kamila Kułakowska (sopran), Anita Urban (sopran), Adam Zdunikowski (tenor), Viola Łukaszewska (fortepian). W programie głównie piosenki z popularnych operetek.

Kamila Kułakowska – absolwentka Państwowej Szkoły Muzycznej II st. w klasie fortepianu oraz Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Jest laureatką wielu konkursów.

Anita Urban – absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie śpiewu solowego prof. M. Krzyńskiej. Doskonaliła umiejętności wokalne, biorąc czynny udział w kursach mistrzowskich prowadzonych przez cenionych artystów i pedagogów.

Wiola Łukaszewska – absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie fortepianu prof. W. Ronowskiej. Ukończyła również studia podyplomowe w klasie kameralistyki fortepianowej prof. M. Nosowskiej na Akademii Muzycznej w Warszawie. Laureatka nagród dla wyróżniających się pianistów.

Adam Zdunikowski – absolwent Uniwersytetu Muzycznego im. F. Chopina w Warszawie w klasie śpiewu doc. R. Węgrzyna. Debiutował w roku 1990 w Warszawskim Teatrze Wielkim. Laureat pierwszej edycji nagrody Ministra Kultury i Sztuki Ad Astra; w 2012 r. otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis i Odznakę Honoris Gratia zasłużonego dla miasta Krakowa. styczeń 2016 |

| 63

w ydarzenia Galeria Wspólna

28.01.2016, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3 – wernisaż

Wystawa malarstwa Tadeusza Serafina Leszek Tadeusz Serafin (ur. 1953 w Warszawie) – malarz, studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w 1978 roku uzyskał dyplom u profesora Jacka Sienickiego. Uprawia malarstwo, rysunek, pastele. Od połowy lat 80. współpracuje z warszawskimi i poznańskimi galeriami, brał udział w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych. Prace artysty znajdują się w prywatnych kolekcjach w Europie, USA i Japonii.

22.01.2016, piątek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

Komnaty, buduary i inne pokoje – wnętrza historyczne w sztuce i filmie – wykład Anny Ciabach

Tadeusz Serafin, prace na papierze, 2015

64 |

| styczeń 2016

Anna Ciabach (ur. 1980) – absolwentka kierunku Ochrona Dóbr Kultury na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu – specjalność Muzealnictwo i Zabytkoznawstwo. Zajmuje się sztuką współczesną, pracując w warszawskiej galerii Monopol i przygotowując niezależne projekty. Prowadzi wykłady „Historia wnętrz mieszkalnych” (Creator – Kurs projektowania wnętrz) na których łączy zagadnienia historii sztuki oraz elementy zabytkoznawstwa mebli i innych rzemiosł.

Podczas wykładu w Galerii Wspólnej Anna Ciabach opowie o wnętrzach historycznych od starożytności po postmodernizm, na przykładzie: obrazów, grafik, dzieł designu i rzemiosła oraz filmów.

24.01.2016 Rodzinna niedziela w MCK godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa (zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl)

Zatańcz ze mną, mamo, tato – warsztaty dla dzieci od lat 5 z opiekunami.

godz. 12.00, sala kinowa, wstęp: 5 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje – projekcja filmu „Proszę słonia”

reż. Witold Giersz, 1978, Polska, czas: 63 min, dla dzieci od 4 lat. Film po rekonstrukcji cyfrowej.