BIK 3/2016 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Odpytywanie Borosa przy okazji wizyty w Bydgoszczy

Się nam wydaje. W Bydgoszczy (cz. 17): Pruss i Szefer Cierpienia w małym formacie Moniki Dekowskiej Centrum Kultury Fantastycznej – odsłona 3: Dick i Grundkowski

Agnieszka Kosińska w WiMBP

marzec 2016

Felietony: Pruss i Siwiec

nr 3 (470) ROK XLII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

Prze-czytani F e s t i w a l L i t e r a t u r y 2 016

Pytaj o Polskę! (i resztę świata) wśród gości:

MARIUSZ SZCZYGIEŁ JERZY SOSNOWSKI

Marek Bieńczyk Jakub Ekier

Marek Krajewski –––––––––––––––––––––––––––––––––

15-18 m a r c a 2016 ––––––––––––––––––––––––––––––––– organizatorzy:

partnerzy:

na początek

Już, już jesteśmy na progu. Nie, proszę Państwa, nie mam na myśli progu jakiejś kulturowej czy cywilizacyjnej katastrofy (nie żebym ją wykluczał, ale nie o nią mi teraz idzie). Jesteśmy już na progu wiosny. Albo odwrotnie: wiosna jest już na naszym progu. Już wita się z gąską (o ile możemy tak pieszczotliwie o sobie myśleć, ale w Kujawsko-Pomorskiem to może akurat). Wiosna wymaga od nas niewiele, wymaga otwartości, otwarcia. Było takie stare opowiadanie Olgi Tokarczuk, w którym pisała – metaforycznie, rzecz jasna, dość subtelnie – o pewnym syndromie zamknięcia w historii, w pewnej tradycji. Upraszczam, ale tak to można zinterpretować. Para kupuje sobie szafę, odnawia ją i wreszcie – przeskakuję kilka etapów ich zbliżania się do szafy – w tej szafie zamieszkują. Szafa staje się czarną dziurą, giną w niej bohaterowie tej historii, odstrasza promienie słońca od okien mieszkania, na wszystkim osiada kurz. Wiosną pozostaje wezwać Państwa: porzućmy nasze szafy, wyjdźmy z nich! Poza, na zewnątrz!

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Co dał nam Dick?, Tadeusz Krajewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Wilkołak Drago (fragment powieści), Jerzy Grundkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Sezon ogórkowy tuż-tuż!, Natalia Nazaruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Się nam wydaje. W Bydgoszczy (17), Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Poezja daje mało oddechu, z Wojciechem Borosem rozmawia Karolina Sałdecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Barometr wolności, z Moniką Dekowską rozmawia Daria Mędelska-Guz . . . . . . 14 Złoty środek, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (36). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Bydgoski insynuator kulturalny (141), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. BIK 3/2016 (470) Rok XLII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Galeria Miejska bwa / Galeria Brda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Skawiński & Tkaczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Maria Peszek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 V Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne Zwierciadła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 70 lat bydgoskiego Plastyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Kamienica 12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Stara Fabryka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 25. Konfrontacje Teatralne w Pałacu Młodzieży. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Ogólnopolski Konkurs Tańca „Taneczne miraże”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Festiwal Ethniesy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce: Tkanina dwuosnowowa Teresy Pryzmont – od 11 marca na wystawie w Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK

2 |

| marzec 2016

centrum kultur y fantas t yc znej Tadeusz Krajewski

Co dał nam Dick? Dick nic nie wniósł do prawiekowego dyskursu o naturze rzeczy. Nie powiedział ani jednego słowa wzbogacającego skarbnicę wiedzy ontologicznej, nie zaskoczył żadną metafizyczną refleksją. Już Parmenides traktował z pogardą pozorność poznania zmysłowego, a jego uczeń Melissos odmawiał racjonalnej konstatacji jakimkolwiek próbom odczuwania. W jaskini Platona z trudem można było odnaleźć cienie rzeczywistości skrytej wśród dominującej ułudy. Kartezjusz nadał nowe (wręcz sakralne) znaczenie świadomości, która konstytuuje wszystko, co na zewnątrz nas. Istnienie jest zatem możliwe dzięki umysłowi. Jego wyłączenie to reset Wszechświata? Może tak, może nie… To właśnie solipsyzm stał się pożywką szaleństw Dicka (jak lubi nazywać schizoidalne wizje amerykańskiego pisarza znawca jego twórczości – Radosław Depka-Prondziński). „Być oznacza być postrzeganym” – nauczał 100 lat po Kartezjuszu irlandzki filozof George Berkeley. Istnieje zatem tylko byt postrzegany, obiektywna rzeczywistość jest zaledwie zbiorem umownych znaków. – Skoro jedyny punkt odniesienia to samoświadomość, idea Boga zaczyna przypominać prostacki chwyt intelektualny, brutalny cios pięścią – grzmiał Nietzsche. Nie inaczej do zagadnienia iluzoryczności natury podchodziły gnostyczne teorie wschodnie. Szczególnie wyrazistą zdaje się koncepcja boskiej siły zaciemniającej prawdziwy obraz (zarówno w warstwie mentalnej, jak i kosmicznej), nazywanej przez hinduistów mają. Według buddystów złudzenie, będące immanentnym stanem natury, czyni rzeczy tym, czym one są. Jedynie ludzie nieoświeceni przywiązani są do rzeczy nieistniejących. Nawet chrześcijaństwo częściowo wchłonęło te idee. Niektórzy ojcowie Kościoła zakładali, że jedyną uprawnioną rzeczywistością jest rzeczywistość Nieba. Tam, gdzie filozofia i religia nie wystarczają, wkracza literatura. Czasami tylko ona potrafi odpowiedzieć na wszystkie pytania. Dostojewski wskazywał na indyferentyzm moralny w prostej linii prowadzący do zaniku transcendencji (Bracia Karamazow, Zbrodnia i kara). Proust nie miał wątpliwości, że na stałe funkcjonuje zaledwie świat wrażeń i odczuć, a desygnaty za nie odpowiedzialne to mniej lub bardziej złożone symbole (W stronę Swanna).

Najdalej poszedł jednak Jorge Luis Borges. W Ogrodzie o rozwidlających się ścieżkach całkowicie zdruzgotane zostaje linearne traktowanie czasu, a przestrzeń przyjmuje wszystkie symptomy wielowymiarowości. Trwałość okazuje się niezwykle misternym oszustwem. Gdy Leon Chwistek publikował swój manifest Wielość rzeczywistości (z którego skwapliwie skorzystał Stefan Grabiński, tworząc własną koncepcję bytów równoległych, do których dotrzeć można jedynie „ślepym torem”), Werner Heisenberg kończył pracę nad teorią nieoznaczoności. Wynikało z niej, że oskarżonego (czyli świata materialnego) nie można postawić przed sądem, gdyż jest po prostu… nieuchwytny! Amerykański pisarz SF Philip K. Dick zadebiutował w 1951 roku. Pytania, które zaczął stawiać, zostały już dawno wyartykułowane, a odpowiedzi stały się podwaliną nowego kulturowego paradygmatu, wszechobecnego w każdej bez mała dziedzinie życia. Dlaczego zatem jego czytelnicy oszaleli, gdy usłyszeli nieśmiertelne kwestie: „czym jest tożsamość”, „czy to, co nas otacza, nie jest przypadkiem halucynacją”, „czy historię Ktoś nam opowiada, czy sami ją tworzymy”? Według Stanisława Lema odpowiedni efekt uzyskał pisarz dzięki specyficznej narracji, tworzeniu z kiczowatych elementów typowych dla popkultury amerykańskiej, dzieł ważkich, obarczonych brzemieniem filozofii egzystencjalnej. Z całym rozmysłem Lech Jęczmyk nazwał Dicka „Dostojewskim SF”. Może sztafaż fantastyczny był niezbędny, aby kwestie ontologiczne rozważać nie tylko w aulach uniwersyteckich, ale także podczas spotkań towarzyskich, w miejscu pracy, czy

Centrum Kultury Fantastycznej Kawiarnia Szpulka, MCK ul. Marcinkowskiego 12 9 marca, godz. 18.30: dr Marta Kładź-Kocot, „Stanisław Lem” 9 marca, godz. 20.00: „Kongres” (reż. Ari Folman, 2013) – projekcja filmu, wstęp wolny 30 marca, godz. 18.30: Tadeusz Krajewski, Radosław Depka-Prondziński, „Wszystkie szaleństwa Philipa K. Dicka” marzec 2016 |

| 3

centrum kultur y fantas t yc znej w szaletach publicznych („Skoczcie do klozetu i stańcie na głowie. Ja żyję – wyście pomarli, panowie!”)? A może najzwyczajniej w świecie dość już mamy tej niestabilnej rzeczywistości, wirówki nonsensu („Jeżeli to nie sen, to oszalałem”), regresu, który dostrzegamy zaraz po przebudzeniu i chcemy wierzyć w to, że tak naprawdę JEST INACZEJ. Religia zawiodła, nauce nie

ufamy, filozofia nas odstręcza. Zostaje więc Dick i jego uniwersalne przesłanie zakodowane w Ubiku: „Żyj, bez względu na to, na którym poziomie się znalazłeś”. PS Czytelnikom, którym spodobał się Człowiek z Wysokiego Zamku, polecam Wilkołaka Drago Jerzego Grundkowskiego. Proszę uruchomić niekonwencjonalne myślenie i w miejsce Boga wstawić Rozum!

Ce nt rum Kult u r y Fa nt a st yczne j p re ze nt u je :

Wilkołak Drago

Jerzy Grundkowski

(fragment powieści)

Drago mgliście przeczuwał, że trafi na porę nabożeństwa. Parę osób już siedziało w ławach. Pewnie tacy, którzy mieli daleko, a nie chcieli się spóźnić i woleli przyjść wcześniej. Jedyną właściwie ozdobą surowej świątyni był posąg Pierwszego Najwyższego Kapłana Maksymiliana Robespierre’a. Bohater był przepasany szarfą, na której widniał napis: „Naród francuski wierzy w nieśmiertelność duszy”. No tak, ale nie ma już narodu francuskiego, co zaś tyczy się duszy, to zdania są nader podzielone. Jedni chyba wierzyli, drudzy chyba nie wierzyli. Jako tako była ozdobiona także ambona, na którą – po krętych schodach – wszedł podstarzały proboszcz. – Odmówmy – jak zawsze – nasze Credo – rzekł głosem cichym i melancholijnym. – Wierzę w Rozum i w Istotę Najwyższą, będącą zarazem Wielkim Budowniczym Świata. Wierzę w oświecenie i duchowy rozwój. Niech tak się stanie, niech się stanie! Malutki tłumek cicho i pokornie powtórzył słowa kapłana. – Wszakoż – westchnął proboszcz – nie jest dobrze. Wiara podupada. Zamiast wierzyć w Oświecenie, maluczcy wyznają wiarę w gusła i zabobony. Zauważyłem to już dawno. Nie tylko ja! Książę Pan, władca przepięknego księstwa Akwitanii, raczył wydać respons tej trudnej sprawy dotyczący! Drago pomyślał, że kościół jest popieprzony. Proboszcz nabrał tchu. – Czy wierzycie, trutnie, w nieśmiertelność duszy? – Wierzymy, wierzymy… – ponuro, jazgotliwie odpowiedziało te kilka ludzkich egzemplarzy zebranych pod ołtarzem Istoty. 4 |

| marzec 2016

– Cały naród francuski – który już nie istnieje – także wierzy w nieśmiertelność duszy! Proboszcz wyciągnął piersiówkę i pociągnął solidny łyk. Drwal Drago był tym szczerze zdziwiony, albowiem zdziwienie człowieka prostego zazwyczaj jest nad wyraz szczere, bardziej szczere jest tylko złoto; złoto, które nie zawsze się świeci. – Aliści to nie jego wina! – warknął proboszcz, chowając buteleczkę. – Nie istnieje, bo został mocą planetarnego kataklizmu zatopiony! Słuchacze zaczęli nerwowo pokasływać. Drago dorozumiał się, że musieli słyszeć już to niejednokrotnie; żadna wszakoż babinka zakutana w chustę nie podniosła z ławki swego sflaczałego dupska. – Na szczęście – rozgrzał się dobry kapłan. – Nie cały naród francuski poległ, Akwitańczycy i Prowansalczycy ocaleli! Proboszcz na chwileczkę przerwał. – My jesteśmy Akwitańczykami… poddanymi Księcia Pana… Jak wiecie, jak na pewno doskonale to sobie przypominacie, bo stale to powtarzam, by radosna ta wieść dotarła do waszych pał, nasz hrabia jest wasalem Księcia Pana! Wy, jako tępi, częstokroć leniwi poddani naszego wielce oświeconego pana hrabiego, takoż znajdujecie się w jurysdykcji Księcia i jesteście pod jego opieką, co czyni was niezmiernie szczęśliwymi, a przynajmniej czynić powinno! I właśnie Książę wydał reskrypt, który ninie odczytam… Proboszcz założył okulary. „Od jakiegoś czasu stwierdzam, że pewni nasi poddani doszli do tego, iż biorą za duchy i czary wytwory swej wy-

centrum kultur y fantas t yc znej obraźni, lub dają wiarę tym, którzy są jakoby opanowani przez diabła! Głupota ich jest taka, że szukają potwierdzenia tego w pospolitym przesądzie! Wykopują zwłoki i rzucają je na pastwę płomieni! Zdarza się nawet, że ciemni ci ludzie prowadzeni są przez osoby duchowne! Jest to nad wyraz oburzające, by kapłani Rozumu podążali na czele pochodu Ciemnogrodu! Nie mamy zamiaru pozwalać na tego rodzaju grzeszne praktyki w naszym uroczym księstwie! Przeciwnie – chcemy położyć im tamę. Magia ani czarownice nie istnieją! Wampiry i wilkołaki to jedynie płody ograniczonej wyobraźni! Zmarły nie może szkodzić żywym, dlatego właśnie, że już nie żyje! Nakazujemy, z całą mocą naszego książęcego urzędu, iżby duchowni nie mieszali się do tych spraw, nie podburzali ciemnego ludu, nie opowiadali bajek, inaczej mówiąc – nie bajdurzyli. Nie tylko to im nakazujemy! Żądamy, aby wiejscy proboszczowie o wszelakich przypadkach zbezczeszczenia zwłok informowali przedstawicieli miejscowej władzy! Prewotom oraz wójtom nakazujemy podjęcie stosownych kroków prawnych wobec winnych aktom bezmyślnego wandalizmu! Wasalom pierwszego i drugiego stopnia nakazujemy to samo! O wszystkim musi wiedzieć jako pierwsza nasza kancelaria! O głupoto ludzka, któraś wieczna! Niechaj głupota się zastanowi: czemuż to rzekome demony przybierają zawsze postać osobników podłego stanu, najczęściej – analfabetów? Dlaczego nie słyszano, by kiedykolwiek przyjęły postać człowieka wartościowego, literata, filozofa bądź hrabiego? Może z tej przyczyny, że obawiają się zemsty z ich strony? Nie! Ludzie wierzący w istnienie demonów, czarownic, wampirów i wilkołaków, powszechnie akceptują fakt, iż ich siła ma charakter duchowy. To byty bezcielesne, miecz im nie zaszkodzi. Zatem musi istnieć inne wytłumaczenie tej zagadki. Jest nią to, że ludzie uczeni i wartościowi nie pozwalają się tak łatwo oszwabiać, jak głupcy i ignoranci! Osobnicy podłego stanu, którzy częstokroć z tytułu wrodzonej bojaźliwości względnie z racji nadużycia kwaśnego wina, lub z innych przyczyn, uważają za diabelskie objawienia zdarzenia o całkowicie naturalnym podłożu! Nie demon, nie czarownik przeobraża się w osobę niskiego stanu, lecz to one tuszą, iż to demon w nie się przeobraził! Najpierwszą przyczyną zła jest ignorancja, pyszna i bezmyślna ignorancja! Tępy człowiek – o ile oczywiście taki bezrozumny egzemplarz godzi się nazwać człowiekiem! – ulega swej wywodzącej się z najrozmaitszych lęków fan-

tazji! Wyobraźnia, rodząc urojenia, sprawia, że ignorant solennie wierzyć będzie, że rozmawia ze zmarłym! Do tego te występne praktyki – otwieranie grobów, przebijanie serca osikowym kołkiem, oddzielanie głowy od tułowia… To musi przerażać słabe umysły! Nie dziwota przeto, iż tępole i ignoranci dostrzegają później to, czego w rzeczy samej nie ma!” Proboszcz zdjął okulary i wezwał do modlitwy o powszechne Oświecenie. Babinki i dziadki zaczęły tak przeraźliwie zawodzić, iż przestraszony drwal Drago w pośpiechu opuścił ciasną świątynię Rozumu.

Jerzy Grundkowski (ur. w 1953) – historyk, dziennikarz, jako literat doczekał się swych biogramów w Popularnej Encyklopedii Powszechnej (Kraków 1995) oraz w Wielkiej Internetowej Encyklopedii Multimedialnej. Publikował w wielu czasopismach literackich (m.in. w „Twórczości”, „Literaturze”, „Piśmie Literacko-Artystycznym”, „Tygodniku Kulturalnym”, „Nowym Wyrazie” i „Temacie”) oraz na antenie Polskiego Radia. Wydał dziewięć książek, powieści i zbiorów opowiadań. Były to: Annopolis, miasto moich snów (Kraków 1983), Labirynt wyobraźni (Warszawa 1986), Śmierć w kosmolocie (Bydgoszcz 1988), Annopolis, świat mojej wyobraźni (Kraków 1988). Ja, Ulrych, miecz rewolucji (Bydgoszcz 1995), Wybraniec bogów (Bydgoszcz 1995), Las Teutoborski (Bydgoszcz 1997), Lancelot znad Renu (Olsztyn 2000), Prawdziwa historia smoków, Franków oraz rycerza Hilderyka (Toruń 2001). Laureat pięciu nagród literackich: im. Natalii Gall, im. Klemensa Janickiego, redakcji miesięcznika „Fantastyka”, redakcji „Młodego Technika” oraz grupy literackiej „SFAN – trust”, a także nagrody Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki. Laureat trzech nagród dziennikarskich (za felietony o tematyce gospodarczej): dwukrotnie nagrody Fundacji Edukacji Przedsiębiorczości oraz wyróżnienia w konkursie „Pryzmat”. marzec 2016 |

| 5

miasto

Komunikacja miejska pełni nie tylko oczywistą funkcję dla przemieszczania się mieszkańców miasta, ale ma także znaczenie dla tożsamości lokalnej, zapisuje się w historii miejsca oraz stanowi element kultury miejskiej – pisze Natalia Nazaruk.

Sezon ogórkowy tuż-tuż! 16 stycznia br. miało miejsce uruchomienie linii tramwajowej do Fordonu – wydarzenie szczególne dla rozwoju komunikacji miejskiej w Bydgoszczy oraz – co za tym idzie – rozwoju miasta w ogóle. Inwestycja ta była wyczekiwana jak rzadko która w Bydgoszczy – już w 1973 r., kiedy to Fordon został objęty granicami administracyjnymi miasta, wspominano o uruchomieniu komunikacji szynowej do tej pokaźnych rozmiarów dzielnicy. Niestety, w związku z niewystarczającymi funduszami oraz zawirowaniami politycznymi budowę linii udało się rozpocząć dopiero po 40 latach, w roku 2013. Przy okazji tak znaczącego wydarzenia warto zauważyć, że komunikacja miejska pełni nie tylko oczywistą funkcję dla przemieszczania się mieszkańców miasta, ale ma także znaczenie dla tożsamości lokalnej, zapisuje się w historii miejsca oraz stanowi element kultury miejskiej. Transport publiczny cieszy się dużym zainteresowaniem hobbystów, którzy nie tylko aktywnie uczestniczą w dyskursie publicznym na temat funkcjonowania transportu, ale także zbierają informacje i pamiątki historyczne. Przypomnijmy więc, jak komunikacja miejska funkcjonowała w Bydgoszczy u zarania swoich dziejów.

Początki

Historia komunikacji miejskiej w naszym mieście sięga 18 maja 1888 r., kiedy to po raz pierwszy na ulice mia6 |

| marzec 2016

Natalia Nazaruk

sta wyjechały tramwaje konne. Trasę Dworzec Kolejowy – Zbożowy Rynek obsługiwały 4 tramwaje konne, dla których stajnia i wozownia mieściły się przy ul. Zygmunta Augusta. W październiku 1985 r. władze miasta wyraziły zgodę na budowę elektrowni, co pozwoliło na elektryfikację linii. Pierwsze elektryczne tramwaje wyjechały na ulice Bydgoszczy 3 lipca 1896 r., a tabor składał się z aż 16 wagonów silnikowych i 12 doczepnych. Warto podkreślić, że Bydgoszcz była jednym pierwszych miast w Polsce, które wprowadziło do obsługi tramwaje elektryczne! Na początku XX w. – w 1906 r. – w Bydgoszczy funkcjonowały już 3 linie tramwajowe, zaś na tabor głównie składały się wagony wycofane z użytku w różnych miastach niemieckich. Kolejnym krokiem milowym w funkcjonowaniu bydgoskiej komunikacji publicznej była zmiana oznaczeń linii tramwajowych z literowych na cyfrowe, co miało miejsce w 1949 r. Oznaczenie cyfrowe stosowane jest do dziś. Przełomowym rokiem dla rozwoju sieci tramwajowej był 1953. Wtedy to powstało w Bydgoszczy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, zaś nieco później tego samego roku otwarto tzw. linię „Brda”. Była to inwestycja tak rozległa, że dzięki niej można było utworzyć aż 5 nowych tras tramwajowych1. Długość torów w mieście po Choma R., Kazimierowski P., 2011, Tramwaje Bydgoskie, Transport i Komunikacja, nr 1/2011, s. 64–65 1

miasto otwarciu nowej linii zwiększyła się aż dwukrotnie. Pomimo trudnych warunków terenowych, spowodowanych przede wszystkim znacznymi różnicami wysokości pomiędzy poszczególnymi odcinkami, prace nad linią „Brda” ukończono w ciągu zaledwie 9 miesięcy, co byłoby osiągnięciem imponującym nawet współcześnie. W 1959 r. oddano do użytku zajezdnię tramwajową przy ul. Toruńskiej, nowoczesny jak na tamte czasy obiekt, z halą obsług, halą postojową i dużą siecią torową. Zajezdnia przy Toruńskiej przetrwała w niemal niezmienionej formie i pełni swoją rolę do dziś. W kolejnych latach transport miejski w Bydgoszczy rozwijał się dość dynamicznie, wciąż powstawały nowe odcinki torów, inne były remontowane, powstawały węzły komunikacyjne, zaś bydgoscy konstruktorzy odnosili sukcesy na polu konstrukcji tramwajów wąskotorowych. Warto pamiętać, że od 1937 r. po Bydgoszczy jeździły także autobusy. Ich siatka jednak była na początku bardzo skromna i rozwijała się w raczej wolnym tempie. Komunikacja tramwajowa zaczęła przechodzić pewne problemy w 1984 r., kiedy to została zlikwidowana linia tramwajowa w ciągu ul. Grunwaldzkiej. Kolejną zmianą mającą ogromne znaczenie dla miasta była likwidacja w 1990 r. linii tramwajowej na ul. Dworcowej. Linię tramwajową do Dworca Głównego (dawniej Kolejowego) udało się ponownie uruchomić dopiero w 2012 r., któremu to wydarzeniu towarzyszyła parada zabytkowego taboru tramwajowego oraz inne atrakcje dla mieszkańców i turystów.

Dziadek Herbrand i przyjaciele

Bydgoszcz jest jednym z kilku polskich miast, w których organizowana jest oferta turystyczna komunikacji miejskiej. Zarówno władze miasta, jak i organizator transportu – ZDMiKP – dostrzegają potencjał tkwiący w organizowaniu turystycznych przewozów komunikacyjnych. Z roku na rok oferta ta staje się coraz bardziej popularna i jest znakiem charakterystycznym miasta. Rejsy Bydgoskim Tramwajem Wodnym czy przejażdżki zabytkowym taborem tramwajowym i autobusowym co roku przyciągają całe pokolenia turystów i samych bydgoszczan. Sezonowa linia turystyczna obsługiwana zabytkowym taborem tramwajowym już na dobre wpisała się w tradycje komunikacyjne Bydgoszczy. Miejski przewoźnik – MZK – posiada obecnie w swoim taborze 4 sprawne wagony tramwajowe, które co roku w miesiącach letnich wyru-

szają w swoje trasy2. Są to dwa wagony marki Hebrand VNB-125 z 1896 r., Herbrand GE-58 z 1898 r. oraz zestaw wagonów Konstal 5N+5ND z 1960 r.3. Pojazdy te ze względów promocyjnych mają swoje szczególne nazwy, które są łatwe do zapamiętania oraz sprawiają, że poszczególne wagony są łatwo rozpoznawalne dla zainteresowanych pasażerów. Najstarszy bydgoski tramwaj ze względu na swoje malowanie nazywany jest „Kremowym Herbrandem”, nieco młodszy wagon z otwartymi pomostami nosi nazwę „Dziadek Herbrand”, natomiast najmłodszy z zabytkowych wagonów nazywany jest „Czerwoną eNką”. Przejazdy zabytkowymi tramwajami cieszą się niezmiennie ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród dzieci oraz seniorów, którzy chętnie wracają do czasów, gdy tego typu składy jeździły po bydgoskich torach. Tramwaj obsługiwany jest przez motorniczego, natomiast bilety na przejazd sprzedaje oraz kasuje dziurkaczem konduktor. Warto podkreślić, że załoga zabytkowego tramwaju ubrana jest w stroje z epoki, co również pomaga pasażerom poczuć klimat dawnych czasów. Regularne przewozy zabytkowym taborem autobusowym zostały uruchomione 3 sierpnia 2013 r. i od pierwszego dnia funkcjonowania także spotkały się z ogromnym zainteresowaniem bydgoszczan i turystów. Linie turystyczne obsługiwane są głównie autobusami Jelcz 043 i Jelcz 706RTO, czyli tzw. ogórkami, skąd też pochodzi potoczna nazwa „linie ogórkowe”. Przebieg trasy autobusowych linii turystycznych poprowadzony jest w taki sposób, aby z okien autobusu turysta podziwiać mógł wiele interesujących miejsc w Bydgoszczy, a do kolejnych dotrzeć po opuszczeniu pojazdu na jednym z przystanków. Zarówno kierowca, jak i konduktorzy ubrani są w historyczne stroje, podobnie jak ma to miejsce w zabytkowych tramwajach. Interesujący jest fakt, że przystanki Plac Teatralny, Bydgoszcz Wschód oraz Stary Rynek zostały także wyposażone w znaki przystankowe stylizowane na zabytkowe, co niewątpliwie dodaje uroku i umila pasażerom czas oczekiwania na pojazd. Sezonowe linie turystyczne uruchamiane są zwykle latem, dlatego warto już dziś zapoznać się z historią komunikacji miejskiej oraz poszczególnych pojazdów, żeby w te wakacje jeszcze pełniej docenić urok podróży starym, poczciwym „ogórkiem” czy Herbrandem. Skwarek A., Kołodziej J., Cieślik I., Kołodziejski H., Grzegorzewski R., Bieliński S., 2010, Linie turystyczne w komunikacji miejskiej, Biuletyn Komunikacji Miejskiej, nr 113, s. 62. 3 http://pl.wikipedia.org/wiki/Tramwaje_w_Bydgoszczy (dostęp: 2.05.2014). 2

marzec 2016 |

| 7

książki Się nam wydaje.

W Bydgoszczy (17) Michał Tabaczyński

Rozmowy z psem, czyli gawędy zrzędy czy mantry mędrca? Późne (można powiedzieć: dojrzałe) lata Zdzisława Prussa są jego najintensywniejszymi, jeśli o natężenie twórczości poetyckiej idzie. Ale nie o samo natężenie chodzi; ostatnie lata to dla Prussa-liryka czas największych chyba osiągnięć (ja sam za szczytowe uważam tomy Z ręką na sercu i Szczygieł z New Jersey – ten pierwszy za całość, ten drugi za poszczególne wiersze, w tym świetny Ground zero). Napisałem „Pruss-liryk”, żeby zaakcentować, że nie o twórczość lekką, kabaretowo-satyryczną mi chodzi (choć i w tej dziedzinie jego aktywność w ostatnich latach jest znaczna), ale brak tu zdecydowanie nomenklaturowej ścisłości. Weźmy choćby wymienione przeze mnie tomy: owszem, składają się z wierszy lirycznych, które jednak łączą się w cykle – tam, gdzie Pruss osiąga efekty najlepsze, tam związki łączące poszczególne wiersze są silniejsze. Wymienione tomy (ale przecież nie tylko one, w istocie odnosi się to – chociaż w różnym stopniu – do każdego tomu z ostatniej dekady) są właściwie poematami, cyklami wierszy połączonych jednym konceptem, concept-albumami niż zbiorami przebojowych singli (by posłużyć się tą muzyczną metaforą – korzystałem z niej już wcześniej, pisząc o Prussie, a teraz przypominam nie bez uciechy). Nie znaczy to, że nie zdarzają się w tych tomach „przebojowe single”, przeciwnie: Pruss dba o poszczególne wiersze, jest – by przywołać podział, który kiedyś roboczo zastosował Stanisław Barańczak – raczej „ramkowcem” niż „rulonowcem” (czyli komponuje każdy wiersz, zamykając go w pewnej ramie, a nie pisze jeden niekończący się poemat, który później z powodów jedynie praktycznych tnie na mniejsze kawałki). 8 |

| marzec 2016

Nie inaczej jest w Rozmowach z psem; to znów tom połączony jednym konceptem, znów duży poemat spięty sygnalizowanym już w tytule pomysłem. Pomysł, by ukazać ludzkie życie przez psie oczy, z psiej perspektywy, jest z historii literatury znany (tak, tak, wszystko już było), i to w świetnych realizacjach, by wymienić tylko dwoje klasyków dwudziestowiecznej prozy: Flush Virginii Woolf czy Timbuktu Paula Austera. Pruss oczywiście ma inny pomysł, co wynika nie tylko z różnicy rodzaju literackiego. Tom Rozmowy z psem ma jednocześnie naturalny związek ze zwykłą czynnością życiową, a z drugiej – pewną szczególną strukturę retoryczną: w pierwszym przypadku chodzi o tę tyle razy podsłuchiwaną skłonność ludzi do rozmowy ze swoimi zwierzętami, które – jak wszystko na to wskazuje – zupełnie niczego z tych monologów nie rozumieją („Och, no chodź już do domu, biegasz i biegasz, a pańcię już nogi bolą, stoję tu i czekam na ciebie”), w drugim – rzecz poważniejsza – idzie o strukturę, na której opiera się czynność modlitwy. Ta druga sprawa jest – rzecz oczywista – ważniejsza z literackiego (czytelniczego? literaturoznawczego?) punktu widzenia. Otóż te monologi mają strukturę, której retoryczna tradycja jest niezwykle ważna (i poważna), a której rodowód jest odwieczny. Modlitwa – proszę się nie gorszyć tym zestawieniem – też jest takim dziwnym dialogiem, dialogiem, w którym nikt nam nie odpowiada, owszem, mówimy sami do siebie, ale przecież nie monologujemy. Fachowo rzecz określić by można jako dialog defektywny: taki mianowicie

książki dialog, z którego usunięto wypowiedzi jednej postaci (jednego rozmówcy), w którym wypowiedzi jednego rozmówcy są ukryte. Ale nadal nie jest to monolog. To coś więcej niż monolog. O wiele więcej. Dlaczego? Dlatego, że taki dialog ma w sobie skryty mechanizm, który sprawia, że podąża się dalej i więcej odkrywa – na tym w istocie polega siła modlitwy: znajdujemy się w stanie, powiedziałbym, podwyższonej szczerości, sami sobie w tym stanie udzielamy odpowiedzi, na które inaczej odpowiedzieć byśmy nie dali rady. Jest to mechanizm retorycznego wsparcia, retorycznego wzmocnienia. I Zdzisław Pruss potrafi z tego wzmocnienia należycie korzystać. Czy oznacza to, że Rozmowy z psem to w istocie tom modlitw? Tak, być może właśnie tak i nie należy tego rozumieć w żadnym razie bluźnierczo: każdy ma prawo modlić się tak, jak potrafi. Albo i nie modlić się wcale. Poeta niech się modli wierszami, nawet jak mówi w nich do psa. Bo Pruss mówi temu psu (i nam, i Bogu) rze-

Zdzisław Pruss, Rozmowy z psem, IW Świadectwo, Bydgoszcz 2015

czy, których normalnie pewnie by nie powiedział – nie śmiałby? nie chciałby? nie miałby odwagi? Może wszystko po trochu. Dlaczego tak uważam? Bo jest w tym tomie mieszanka nostalgii i okrucieństwa (mam na myśli pewną odmianę brutalnej szczerości – nic strasznego zresztą, niech kto chce się o tym przekonać, zerknie do wiersza o zgrozie i pośmiewisku), trudna do przyjęcia, ale pewnie niezbędna. Liryczna persona (bo nie sądzę, żeby mówiącego w tych wierszach można było utożsamiać z autorem) jest szczera i okrutna, ale przede wszystkim – wobec siebie samego. Mało tego – czasem u tego biednego psiaka szuka niełatwego rozgrzeszenia, jak w wierszu, w którym wspomina swój dziecięcy grzech (o usłuchanym chłopczyku – podoba mi się to trochę pewnie gwarowe, a trochę przestarzałe „usłuchane” zamiast „posłusznego”, pamiętam je z dzieciństwa; zresztą, wiersz mógłby się znaleźć z powodzeniem w Szukaniu indyków i jest do tego tomu suplementem – kilka innych wierszy także łączy się z wcześniejszymi cyklami). Ale najczęściej jest szczery i okrutny w diagnozie obecnego szaleństwa świata. Bo jest podmiot liryczny tych wierszy programowym tradycjonalistą – nie konserwatystą w sensie światopoglądowym, ale kimś, kogo świat w swoim rozwoju głęboko rozczarowuje. Ale – uwaga! – kto mimo wszystko siebie osądza surowiej, przyjmuje jakoś na siebie część win tego świata. Jeśli komuś układa się teraz wszystko i widzieć zechce w tych wierszach głęboki rys religijny, nie będzie wcale daleki od prawdy – chyba już kiedyś pisałem o tym, że dominującą ciągotą u Prussa jako poety dojrzałego jest ciągota metafizyczna: i nawet ten jego dowcip jest argumentem potwierdzającym tę tezę – mieszanie niskiego i wysokiego, także gdy o styl idzie, jest jednym z wyznaczników poezji metafizycznej. Podobnie rzecz ma się z fizjologią, która jest jednym z najsilniej eksponowanych motywów tych wierszy: ciało, ciało niedomagające, ciało słabnące, ciało odmawiające posłuszeństwa – oto refren tej krytyki świata współczesnego, refren, który jeszcze to rozczarowanie pogłębia. Nie dość że psuje się świat, jeszcze psuje się ciało, ulegając temu powszechnemu nikczemnieniu materii. Źle się dzieje, mówi Prussowy bohater, a będzie jeszcze gorzej – tego już z rezygnacją nawet nie dopowiada, ale przecież my to dobrze wiemy. Przy całej tragiczności opisywanego świata, głos tego tomu jest spokojny, konwersacyjny, trochę zadumany, marzec 2016 |

| 9

książki a trochę pewnie rozgoryczony. To nie lamenty, nie treny, nie hiobowe okrzyki – inaczej się mówi do Boga, a inaczej do psa. Nie popuszcza Pruss tego stylu często, nie spuszcza – nie mogę się oprzeć, żeby i tym kalamburem nie zagrać – swojego języka ze smyczy zbyt często, ale kiedy już to robi, językowo jest najciekawiej (jak wtedy, gdy – swoim zresztą sposobem – gra z frazeologizmami w wierszu o sprzątaniu i zacieraniu, i w tej grze nagle traci nad językiem kontrolę, niesie go on dalej, goni jak pies za… powiedzmy: kotem: „byli u nas / nożami celowali w mięso / krzyczeli na ustrój kradli / czas garściami / z butelek / wieszali się na szyjach / rzucali na szyny – wieprzowe / gwałcili dzieciątka / do mnożenia siedem razy osiem / wyskakiwali z siebie / dwudziestopiętrowych iskaczy chmur / przemycali półsłówka o półdupkach / i odeszli o północy”). Wszystkie te wiersze rozpięte są – by wreszcie odnieść się do tytułu tej recenzji – pomiędzy gawędami zrzędy (świat jest zły…) a mantrami mędrca (…bo sami go zepsuliśmy i sami się psujemy), to napięcie jest tego tomu konstytutywnym elementem. Ten tylekroć deklarujący swoją niechęć do podróży bohater krąży nieustannie pomiędzy tymi dwoma biegunami. Zrzęda i mądrala na smyczy marniejącego ciała. Niewesoła książka, ale wesołość Prussa zawsze była podszyta dramatyzmem. I ciągle go przybywa.

PS Dwa elementy tej książki wymagają komentarza, a żaden z nich nie jest związany z pracą samego autora, stąd to postscriptum. Pierwszy to okładka, która – zważywszy że nie odnotowano jej twórcy – może być akurat pomysłem samego autora. Nie wykluczam tego, ale dobry wydawca to taki, który potrafi działać wbrew autorowi dla dobra książki i ta okładka takiej interwencji zdecydowanie wymagała. Nie chodzi o jej niepowagę, nie ona jest problemem. Problemem jest jej kuriozalność. A okładki Rozkładu jazdy czy Szczygła trudno krytykować, znaczy: da się robić lepiej… Druga sprawa to redakcja tej książki i – szczególnie – jej korekta. Są autorzy, których dzieła ani nie zyskają, ani nie stracą na niestaranności redakcyjnej, jednak akurat książki Zdzisława Prussa warte są większej dbałości i rzetelności. Takiego nagromadzenia błędów, jakie zdarza się w tym tomie, nie widziałem dawno. Odbierają one powagę tej zupełnie poważnej książce. Liczba pomyłek choćby w samych w tytułach dyskwalifikuje wydawcę, redaktora i korektora (interpunkcja nie jest nieważna, tym bardziej że – co dziwne – w spisie treści uniknięto wszystkich błędów! żenująca literówka „nerkach” miast „nerwach” też zdarzyć się nie powinna!). Słabość bydgoskiego życia literackiego – dość często to powtarzałem – jest też pochodną takiej niedbałości, takiej słabości bydgoskich wydawnictw.

Mieszczaństwo bydgoskie w świetle testamentów i inwentarzy mienia z lat 1581–1620, czyli z otchłani „Mam nadzieję, że niniejsza publikacja przypadnie do gustu szerokiemu gronu czytelników” – deklaruje autor i, przyznam szczerze, jest to deklaracja nader zuchwała. Rzecz jasna, nie wiem, co Adam Szefer rozumie pod pojęciem „szerokie grono”, ale cokolwiek by to nie było, wielkich nadziei bym nie miał. I to wcale nie dlatego, że książka nie jest ciekawa. Ciekawa jest, i owszem, nawet bardzo, ale jednak nie dla szerokiego grona czytelników. Nie założyłbym się nawet, że zainteresuje się nią wąskie grono fachowców. Taki los, nie ma w tym winy autora. Winę (i to wyłączną) ponoszą czasy – i to wcale nie te czasy pomiędzy rokiem 1581 a 1620, ale nasze czasy. 10 |

| marzec 2016

Musi być Adam Szefer przykładem wyjątkowego, powiedziałbym nawet: ginącego gatunku – musi być studentem z pasją o rzadko spotykanej skali. Książka bowiem, ta właśnie książka, jest – jak sam autor przyznaje – udoskonaloną wersją jego pracy magisterskiej. Liczy sobie, proszę to zapamiętać i docenić, ponad 260 stron dość dużego formatu. Każdy, kto kiedykolwiek próbował napisać dłuższy tekst, doceni skalę tego dokonania. Dodać do tego trzeba zupełnie przyzwoity język (nie jest to literatura, ale tekst naukowy bywa lekki i przystępny, jest poprawny, a w takich przypadkach to już coś) i mamy obraz wyjątkowej magisterki.

książki Jednak nie magisterium tu mam oceniać (to ocenili już promotor i recenzenci, a nawet władze wydziału, które przyznały pracy nagrodę za najlepszą magisterkę w roku akademickim 2013/2014), ale książkę. A książka jest ciekawa w tym choćby, że z suchego przecież dokumentu, jakim jest miejska księga testamentowa, potrafi zbudować opowieść o dawnych czasach. A jest to opowieść o szerokim kontekście, plastyczna, pogłębiona. I choć bywa, że przypisy zajmują 80% stronicy, nie należy się ich bać – są tylko znakiem naukowej rzetelności autora i ich porządkowa funkcja nie powinna czytelnika interesować: dla własnego komfortu można nawet spróbować nauczyć się ich nie zauważać. Dość przypadkowy okres w historii miasta, te ledwie cztery dekady przed wieloma wiekami, musi się – mocą przypadku: zachowały się dokumenty z tego akurat okresu – stać znakiem wczesnej historii Bydgoszczy. I pod dociekliwym i sumiennym piórem młodego naukowca takim się w istocie staje. Ten katalog materialnego zasobu

Adam Szefer, Mieszczaństwo bydgoskie w świetle testamentów i inwentarzy mienia z lat 1581–1620, Adam Szefer, bmw 2015

tamtych bydgoszczan staje się bramą do dawnego świata; oczywiście i tam przejście przez tę bramę jest wielkim złudzeniem, bo przecież trudno sobie wyobrazić, czym dla ówczesnych ludzi były te zgromadzone i przekazywane następnym pokoleniom przedmioty. Czym były dla nich książki, czym przedmioty codziennego użytku, czym ubrania? Czym wreszcie – by czytać tę książkę jak literaturę – była sama śmierć? By dalej próbować czytać tę historyczną pracę jak literaturę (znaczy: interpretować ją, inspirować się nią, używać jej na sposób, jaki używamy literatury), można pokusić się odczytać tę testamentową księgę (zbiór testamentów osobistych bydgoskich mieszczan sprzed czterech stuleci) jako pewien testament metaforyczny: testament dawnych bydgoszczan dla bydgoszczan dzisiejszych. Co nam ta garstka popiołu, ten butwiejący gdzieś w ziemi szczątek, o których te księgi opowiadają (trudno bowiem przypuszczać, że coś z tych dóbr przetrwało do dziś), mówi dzisiaj, do czego namawia, do czego – wreszcie – może nas zobowiązywać? Ten testament każdy musi podjąć sam, sam zdecydować, co z tą zbiorową ostatnią wolą zrobić. Albo i nie. Ostatecznie, ci dawni mieszczanie niczego na nas nie wymuszają. W ich perspektywie nas przecież nie było (na tym polega nasza nad nimi przewaga: oni dla nas istnieją, namacalni, z ich dobytkiem i rodzinami, których obdarzali swoim majątkiem, a my dla nich – nie). Wracając do wyrażonej przez autora nadziei (uparłem się tego – konwencjonalnego przecież, rozumiem to dobrze – sformułowania), należałoby oczekiwać, że jest nadzieja, by ta księga doczekała się rzeczywiście szerokiego grona czytelników. Jest bowiem doskonałym materiałem na – choćby niewielką – powieść historyczną. Można mieć nadzieję, że jakiś pisarz (jeśli nie teraz, to może kiedyś, w przyszłości) użyje jej w jakiejś, powiedzmy: pomysłowej i nawet awangardowej, eksperymentalnej narracji. Parnicki nam przecież pokazał, co z historią można zrobić (talent na jego skalę jest, co prawda, zjawiskiem zupełnie wyjątkowym, to wiadomo, ale wzorem jest wspaniałym). Życzę tej książce takiego zdolnego pisarza.Przed Adamem Szeferem pewnie piękna (ale i niewdzięczna, on chyba już o tym wie) kariera historyka. Jeśli nadal będzie zajmował się dziejami Bydgoszczy i regionu, będziemy mieli jeszcze nieraz przyjemność lektury przynajmniej tak ciekawej jak ta książka. A to już naprawdę wiele. marzec 2016 |

| 11

poezja Poezja daje mało oddechu Z gdańskim poetą Wojciechem Borosem – przy okazji spotkania autorskiego w „Modraczku” (11.02.2016) – rozmawia Karolina Sałdecka.

Fot. Paweł Boros

To nie twoje pierwsze spotkanie autorskie w Bydgoszczy. Jak często tutaj bywasz? Co przyciąga cię do tego miasta? Fakt – to już drugie moje poetyckie spotkanie nad Brdą. Pierwsze odbyło się w legendarnym, nieistniejącym już Węgliszku 13 grudnia 2010 roku. Prowadził je wówczas Jarek Jakubowski. Atmosfera była bardzo okej i chyba nawet padał śnieg. A co mnie przyciąga – tu chyba nie będę szczególnie oryginalny – rzeka i spichlerze zapadły mi w pamięć. I rynek. Oraz Mózg i Kubryk. Ostatnio zaś byłem tu w styczniu br. z moją córką Julią, wielbicielką Zdzisława Beksińskiego, w waszej Galerii bwa na wystawie Poza snem. W Trójmieście środowisko literackie tętni życiem, to bez wątpienia ważny ośrodek na literackiej mapie Polski. Macie „Autograf”, „Blizę”, stałe miejsca (znane w całym kraju), w których odbywają się spotkania autorskie, turnieje jednego wiersza, warsztaty literackie. Niekiedy trudno zdecydować, dokąd pójść – tyle się dzieje w ciągu jednego dnia. Co twoim zdaniem decyduje o aktywności i dynamice danego środowiska literackiego? 12 |

| marzec 2016

To, co się obecnie dzieje w Trójmieście, zakrawa na pozytywne szaleństwo, bo oprócz wymienionych przez ciebie działań należałoby wspomnieć regularnie ukazujący się dwumiesięcznik literacki „Topos”, a także „Migotania, Przejaśnienia”, choć przyszłość tych ostatnich jest już raczej – niestety – przesądzona. Gdynia ma Nagrodę Literacką, Gdańsk – Europejskiego Poetę Wolności, Sopot – Literacki Sopot, by wymienić najbardziej sztandarowe działania. Z ogólnopolskich konkursów poetyckich, na które regularnie przychodzi po kilkaset zestawów wierszy, warto zauważyć gdyńskie „Połowy Poetyckie” (15 edycji), sopocki Konkurs Rilkego (10 edycji) czy wreszcie, najstarszą w tej stawce, gdańską „Czerwoną Różę” (56 edycji). Regularne spotkania literackie odbywają się w wielu miejscach, m.in. w najbliższej mi Przystani Poetyckiej „Strych” (którą współprowadzę z Pawłem Baranowskim), w gdańskiej Bibliotece Pod Żółwiem czy też w Gdańskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuki na Chlebnickiej, Bibliotece Oliwskiej czy Galerii Warzywniak. No i odbywające się w cyklach półrocznych gdyńskie slamy, których zrobiłem dotychczas 13 (14. w marcu br. – zapraszam do Gdyni!) – obecnie jedyne regularne slamy na Wybrzeżu. Do tego dochodzą konkursy jednego wiersza, warsztaty i jeszcze parę innych rzeczy. Naprawdę jest w czym wybierać. No tak, ale skąd bierze się to „pozytywne szaleństwo”? Jak myślisz? Przede wszystkim – ludzie, bo to oni stoją za poszczególnymi pomysłami. No i pieniądze, bo bez nich trudno rozkręcić duże przedsięwzięcia oraz utrzymać te mniejsze, być może nawet ważniejsze od wielkich festiwali, jeśli chodzi o pracę u podstaw, mniej popularną i mniej widoczną. W przypadku Trójmiasta pewną rolę zdaje się odgrywać pozytywne współzawodnictwo pomiędzy Gdańskiem, Gdynią i Sopotem – literatura na Wybrzeżu zdecydowanie na tym zyskuje. W jaki sposób Bydgoszcz – literacka i artystyczna – jest postrzegana z perspektywy Trójmiasta? Z przestrzeni bydgoskich kojarzę przede wszystkim wspomnianego już Węgliszka, o którym ciekawe historie opowiadał mi swego czasu poeta Wojciech Banach. Słyszałem także o Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego, która miewała dość intrygujące romanse z literaturą. Nie jest mi obcy Dom Kultury „Modraczek” i prowadzone tam przez Barbarę Jendrzejewską wieczory literackie. Znam także ukazujące się tu pisma: „Metaforę”, „Akant”, „Kwartalnik Artystyczny”. No i najmłodsze i bardzo dobrze się prezentujące, zarówno pod względem

poezja edytorskim, jak i merytorycznym, „Fabularie”. Siłą rzeczy skupiam się na literaturze – ona jest mi najbliższa. Opowiedz o swoich literackich początkach. Jak czułeś się jako początkujący poeta? Co wydawało ci się trudne, co cię zdumiewało? Na początku chciałem napisać wiersz dobry na tyle, by go opublikowano. I to się stało. Potem w marcu 1993 roku, dzięki zacięciu dwóch „dziewczyn od poezji”, czyli śp. Marzeny Szymańskiej i Ady Niecko, stworzyliśmy niesamowicie energetyczną przestrzeń, czyli Inicjatywę Poetycką „Almanach” (1993–97) – grupę przyjaciół-poetów, która powstała przy audycji „Poezje, które lubisz” emitowanej w Radiu Gdańsk, a potem kontynuowanej w Radiu Eska Nord. Potem były nagrody, m.in. moja „Czerwona Róża” w 1996, czy debiutancki tom wierszy w 1997. Trudne wydawało mi się zawsze to, co i dziś nie jest łatwe – jak zacząć kolejny tekst, czy w ogóle ma to sens i czy ktoś na ten tekst czeka. Z czasem pisze się coraz mniej, czyli dalej jest trudno, ale rzadziej się to odczuwa. No i człowiek z czasem nabiera dystansu do samego siebie – wtedy się robi zdecydowanie łatwiej. A co mnie zdumiewało i zdumiewa do dziś? Każdy nowy tekst. Od czasu wydania twojego pierwszego tomu (Nierealit górski) do najnowszego (Pies i Pan) minęło kilkanaście lat. Realia zmieniły się niemal pod każdym względem. Powiedz, jak wyglądała rzeczywistość wydawnicza w 1997 roku, a jak postrzegasz ją teraz? W tej chwili jest o wiele łatwiej wydać tom wierszy, choć w 1997 roku też nie było to już trudne. Śp. Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, poeta, krytyk i edytor, redaktor moich pierwszych trzech tomów wierszy, opowiadał mi różne historie i perypetie wydawnicze sprzed ’89 roku. Wtedy było ciężko. Warto wspomnieć chociażby słynne, przesuwające się w czasie problemy z publikacją pierwszego tomu Milczewskiego-Bruna, o których wspomina w swoich Listach. Ja na początku strasznie się zaciąłem, żeby nie wydawać książki za własne pieniądze, tylko zdobyć na nią fundusze. Od debiutanckiego Nierealitu górskiego udaje mi się publikować kolejne tomy z pieniędzy zewnętrznych, stypendiów. W Polsce ukazuje się dużo dobrej i przyzwoitej poezji. Trudno się przebić do czytelnika, zresztą ludzie raczej sięgną po kryminał niż po tom wierszy. Poezja jest cholernie wymagająca i daje mało oddechu, a właściwie dusi tego, kto po nią sięga. W tym jest jej moc.

Rzeczywiście, w ostatnich latach ukazało się sporo dobrych tomików poetyckich. Gdyby jeszcze mogły być bardziej eksponowane w sieciach księgarń… Mówisz o zdobywaniu zewnętrznych środków na wydanie książki. To łatwe? Poezję najłatwiej kupować przez internet. Ten kanał dystrybucji zdecydowanie przewyższa inne. Wystarczy poświęcić kilka, kilkanaście minut i większość tomów poetyckich mamy w zasięgu ręki. Księgarnie sprzedażą poezji nie są właściwie zainteresowane: nakłady są niewielkie, promocja praktycznie nie istnieje, zyski są minimalne. Szukajcie nas w internecie, szanowni czytelnicy (śmiech). A co do zdobywania środków – na Pomorzu Gdańskim nie ma z tym większych problemów: jest szeroki program stypendiów artystycznych fundowanych przez Urząd Marszałkowski, poszczególne miasta takie jak Gdańsk też mają swoje programy stypendialne. Są także mecenasi prywatni, którzy wspierają przedsięwzięcia artystyczne – o wiele za rzadko, ale to raczej problem podatkowy i kwestia bycia odpowiedzialnym za rozwój lokalnych społeczności poprzez działania kulturalne – z tym bywa różnie. Pracujesz jako redaktor odpowiedzialny za poezję w kwartalniku „Bliza”, często jesteś także jurorem w ogólnopolskich konkursach poetyckich, turniejach jednego wiersza. Jak oceniasz współczesną poezję – jej kondycję i przyszłość, przyglądając się debiutantom, ale i twórcom dojrzałym, już ukształtowanym? O kondycję poezji w Polsce jestem spokojny – naprawdę jest w czym wybierać i na czym zawiesić ucho. Co jakiś czas pojawiają się perełki i ludzie, którzy te perły w swoich niepozornych muszlach tworzą. Myślę, że poetów moglibyśmy spokojnie eksportować do innych krajów. Jurorowanie w toruńskim Herbercie, lęborskim Stryjewskim czy gdyńskich „Połowach Poetyckich” daje dobry ogląd tego, co się w nas, autorach, tli. Z kolei „Bliza” jest miejscem wyjątkowym, bo miejscem pracy, o której zawsze marzyłem – czytam wiersze i odpowiadam za to, co się ukaże na papierze. Czasem ryzykuję, czasem pewnie się mylę, ale uważam, że jako redaktor muszę być otwarty na różne głosy i narracje. Kocham tę robotę. Co nam w ogóle daje poezja w codziennym życiu? Nic, co można by zważyć i zmierzyć. I to jest w niej najbardziej niesamowite. Niby nic, a wytrąca nas z równowagi i przeciętności zwykłego dnia. Przynajmniej niektórych z nas. marzec 2016 |

| 13

plastyka

Barometr wolności Z Moniką Dekowską rozmawia Daria Mędelska-Guz.

To nie jest pierwsza twoja wystawa w Bydgoszczy, ale pierwsza, na której pokazujesz własne ilustracje. Tak, wcześniej prezentowałam głównie obrazy dużych formatów i można było je zobaczyć m.in. w kawiarni Szpulka w MCK, w Ostromecku czy klubie Mózg. Teraz zdecydowałam się odsłonić prace rysunkowe, o mniejszych formatach. Czym jest dla ciebie rysunek? Malarstwo wymaga dobrej formy fizycznej, której ostatnio mi brak, podczas malowania musisz np. siedzieć przy sztalugach, a pozycja pionowa jest dla mnie bardzo bolesna. Jak wiesz, uczę się ostatnio życia na leżąco. Rysunek jest więc wybawieniem. Pomysł, szybki szkic, dopracowanie detalu i gotowe. A wszystko to rysowane „w powietrzu”. No i wolność. Rysunek daje mi swobodę zagłębiania się w prostotę życia. To jak pamiętnik lub fotografia. Ilustracja z chwilowego przepływu myśli lub emocji. Rysowanie jest jak barometr – mówi, ile wolności zostało ci jeszcze pośród srogich ograniczeń twojego losu. W twoich pracach widać cierpiące kobiety, ale także sporo cynicznego humoru… Nie znajdziesz tu mężczyzn, rysuję same kobiety, ptaki i koty. Od początku świata. Te kobiety to ja, tyle że odbite w krzywym zwierciadle. Zamyślone, rozpołowione, popełniające samobójstwa, rodzące i zakrwawione. A kiedy nie ma na rysunku kobiety, to i tak wiadomo, że mowa jest o niej właśnie. O jej relacji ze światem i ze sobą samą. O kobiecych tabu i codziennych wędrówkach kobiecych myśli podczas prasowania bielizny. Czyli rysujesz feminizm? Niekoniecznie. Powiedziałabym raczej, że „ukobiecam” człowieka. W naszej kulturze symbolem człowieka jest 14 |

| marzec 2016

mężczyzna. U mnie – na odwrót. To kobieta opowiada świat. I ma do tego prawo, bo pracuje, miesiączkuje, rodzi dzieci, wynajduje nowe idee, złości się i cieszy. Krytykuje i żąda równouprawnienia. Szuka własnego nowo nazwanego człowieczeństwa pomiędzy przedmiotowo ujmowanym ciałem a niedocenianym duchem. Wróćmy do bólu, skąd tyle cierpienia w twoich pracach? To oddzielny temat. I chyba wszystkim doskonale znany. Cierpimy fizycznie, psychicznie i duchowo. Jeśli mogę narysować cierpienie – rysuję je. Bo tylko tak mogę o nim opowiedzieć. Współczesne narracje mówią nam „don’t worry – be happy”, na Facebooku umieszczamy same radosne wydarzenia, uśmiechnięte twarze; to fascynuje, ale też przeraża, bo jak tu uzewnętrznić cierpienie i w dodatku

plastyka

nie „zarazić” nim drugiego człowieka? Pół biedy, jeśli ów ból możesz nazwać. Gorzej, gdy boli cię brak wiary lub gubisz sens człowieczeństwa w sytuacji, gdy potrzebują go tysiące imigrantów. A wiadomo, że jeśli chcesz wykrzyczeć swój ból, pozostaje ci agresja lub sztuka. Ja zdecydowanie wolę tę drugą. Oprócz rysunków wystawisz także swoją autorską biżuterię, opowiesz o niej? Od kilku lat fascynuje mnie zamykanie świata w miniaturowych formach szklanych. Przede wszystkim każda sztuka biżuterii zawiera pod szkiełkiem fragment lub całość mojego obrazu. W swojej biżuterii tworzę małe światy. Małe opowieści. Specjalna technika wykonania i kształt szkła powodują, że obraz staje się trójwymiarowy, wypukły. Ożywa i pięknieje. Sądzę, że moja biżuteria

nie tylko umożliwia wyrażanie siebie, ale też staje się nośnikiem pewnej historii przesyłanej światu przez artystę, który tę biżuterię wykonał. Kobieta z tego typu np. medalionem na piersi rozsiewa tę historię dalej, „zaraża” nią innych. Zresztą, kwestia odbioru pracy to już sprawa bardzo osobista. Zawsze cieszę się, jeśli obraz zamknięty w broszce czy pierścionku sprawi komuś przyjemność. Wernisaż prac Moniki Dekowskiej odbędzie się 2 kwietnia o godz. 15 w niesamowicie przytulnej Księgarni 63 mieszczącej się na pierwszym piętrze Galerii Osielsko przy ul. Szosa Gdańska 49. Wystawa potrwa do końca miesiąca. Chętni będą mogli nabyć zarówno sygnowane przez nią druki prac, jak i pojedyncze sztuki biżuterii. marzec 2016 |

| 15

zugzwang (36)

siwiec Złoty środek Przyznaję, że w 36. odcinku mojej zugzwangowej opowieści postanowiłem trochę zdjąć maskę. Otóż sytuacja w kraju jest napięta, lewica i prawica coraz bardziej prężą muskuły, a nawet czasami biorą się „za łby”. Poszczególne partie mocniej zwierają szeregi. Coraz trudniej być pośrodku. Ci, co są pośrodku, mają przekichane. Każda ze stron konfliktu ideologicznego próbuje tych ze środka przeciągnąć na swoją stronę. Oczywiście, najgorsze są bluzgi. Na centrum plują wszyscy. Wydawałoby się, że trzeba się zadeklarować. Inaczej ani rusz, żeby wyrwać się z tego najbardziej nielubianego miejsca na scenie. Otóż mam ten kłopot, że kiedyś dość bacznie chodziłem na wykłady zmarłego pięć temu profesora Albina Bilińskiego. To było dawno temu, pewnie minęło już 20 lat, ale mam wrażenie, że niektóre jego frazy pamiętam, jakbym je słyszał wczoraj. Biliński był świetnym religioznawcą, ale też posiadał znaczną wiedzę z historii myśli społecznej. Pamiętam, że jedną z jego ulubionych myśli, która często powracała, była ta dotycząca złotego środka. Oczywiście powoływał się na samego Arystotelesa, który z umiaru uczynił ważny element swojej filozofii. Pamiętam, że te rozważania odnośnie do Arystotelesa były dla niego niejako trampoliną w czasy nowożytne, do Anglii, gdzie już wtedy mówiono, że silna klasa średnia zabezpiecza społeczeństwo przed: primo, tyranią władców; sekundo, rewolucją klasy robotniczej. Silna klasa średnia jest gwarantem sukcesu. W Anglii klasa średnia ulegała wzmocnieniu, a w I Rzeczypospolitej, dzięki „świetnej” działalności szlachty, wprost przeciwnie. Z nauki profesora zapamiętałem, że warto ustawić się pośrodku albo co najmniej dystansować się do skrajności. Ponadto pamiętam, że w szkolnych czasach tuż przed wycieczką matka nieraz mi mówiła: „Nie siadaj z przodu, bo jak autobus w kogoś rąbnie… i nie siadaj z tyłu, bo jak ktoś rąbnie w autobus…”. 16 |

| marzec 2016

Jestem więc pośrodku; to beznadziejne i już nieraz wychodziło mi to bokiem. Przyznaję rację jednym i drugim, a tak w głębi ducha z nikim się w pełni nie zgadzam. Owszem, raz zgadzam się z jednymi, a raz z innymi, wszystko zależy od konkretnej sytuacji. Są jednak i tacy, choćby ci od Korwina i ci od Kukiza, że oni mnie już nigdy do niczego nie przekonają, nawet do jakiegoś drobiazgu, jakiejś błahostki, niestety, do niczego. Za stary już jestem. Sparafrazuję znany filmowy tekst: nie ze mną, Korwin, te numery! Dokładnie wtedy, gdy chodziłem na wykłady do profesora Bilińskiego, gdy miałem lat 20 lub 21, przyjechał na WSP (powszechne było wtedy określenie: wysypisko) Janusz Korwin-Mikke. Ten jeden show, który wtedy dał, tak w swoim stylu określając wszystkich i wszystko naokoło (państwo polskie, elity rządzące, Unię Europejską) jako „socjalistyczne”, czyli złe z samej natury, i gloryfikując XIX-wieczny liberalizm jako tę jedyną doktrynę, która gwarantuje człowiekowi wolność i rozwój, i kilka pomniejszych dziwactw, jak choćby próbował zniechęcić uczestników spotkania do zapinania pasów w samochodzie, twierdząc, że wtedy więcej ludzi ginie na drogach. On zapewne nigdy pasów nie zapina. I ten showman, utopista, tak pięknie wpisał się w to, co mówił Biliński o utopijnej wizji platońskiego państwa, mieście słońca Tomasza Campanelli czy falansterach Roberta Fouriera. Różnica jednak była dość znaczna, gdyż Biliński osiągał pewne niezwykłe natężenie, nazwałbym je lirycznym, tak, w pewnym sensie jego wykłady to była poezja, zawsze okraszona religioznawczym kontekstem, a tutaj w przypadku polityka po raz pierwszy poczułem, że ktoś chce mnie tak prosto i dość ordynarnie oszukać, że szykując się do dziesiątej przegranej kampanii, kpi z ludzi w żywe oczy i to wszystko podane jest z lekkim przymrużeniem oka, ale mnie już wtedy to nie śmieszyło i nie zamierzałem tego kupować. Oczywiście, żeby nie było za miło, zdaję sobie sprawę, że ten złoty środek to też jest idée fixe, albo – żeby sięgnąć do współczesnych podniet – taki złoty pociąg. Nikt go nie widział, ale wszyscy o nim gadają. Bartłomiej Siwiec

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (141) Nowe otwarcie Dyskusje wokół ewentualnego utworzenia metropolii bydgosko-toruńskiej wydają się bezprzedmiotowe. A to za sprawą pojawiającego się pytania, co musi zrobić Bydgoszcz, by zadowolić Marka Żydowicza i zatrzymać Camerimage nad Brdą. Wydaje się, że jedynym wyjściem byłoby utworzenie metropolii bydgosko-toruńsko-łódzkiej. Wichrom na przekór Wieloletni redaktor naczelny „Gazety Pomorskiej” i jeden z najbardziej zasłużonych pomorskich dziennikarzy Zefiryn Jędrzyński wydał obszerny tom wspomnień pt. „Było jak było”. Udokumetował w nich nie tylko bogate pole swej działalności, ale dużą odporność na przeciwności losu. Dzięki temu tzw. wichry historii przetrzymał tak dzielnie, jakby były one zaledwie… zefirkami. Zmiana kursu Przed wielu, wielu laty zrządzenia losu pchnęły Apolonię Chałupiec z Lipna do Hollywood. Teraz wizje prezesa TMMB Jerzego Derendy kierują Polę Negri z Bydgoszczy do Fordonu. Ikona niemego kina obsadzona zostanie w roli szybkobieżnego tramwaju, którego motorniczy, wyłoniony w drodze castingu, będzie dysponować urodą Rudolfa Valentino. Wszystko się kręci Twórca i dyrygent istniejącego przy AM Chóru Akademickiego Janusz Stanecki, mówiąc o licznych sukcesach swego zespołu, stwierdził, że o podziale nagród w konkursowych rywalizacjach decyduje nie tylko czynnik artystyczny, ale także… astronomiczny. Zdaniem p. Janusza w wielu przypadkach podział nagród zależy od… konstelacji jurorów.

chowane wysokim stopniem wyższej uczuciowości sonety Stefana Pastuszewskiego – wywołały prawdziwy zamęt w bydgoskim środowisku literackim. Koledzy poety zazdroszczą mu udanego zmierzenia się z wielkim Petrarką, a koleżanki łamią sobie głowę, która z nich może uważać się za… Laurę. Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (marzec 1991) – „Królewnę Śnieżkę i siedmiu krasnoludków” wprowadził na operową scenę reżyser i choreograf Witold Borkowski. W roli tytułowej wystąpiła Barbara Pituch, a orkiestrę poprowadził Józef Klimanek. – W działającej przy bydgoskiej Bazylice Galerii „Kruchta” swoje linoryty z cyklu „Strażnicy nadziei” przedstawił Jacek Soliński. – Wojewódzki Ośrodek Kultury przy ul. Toruńskiej 30 zapraszał do udziału w eliminacjach wojewódzkich XXII Ogólnopolskiego Konkursu Recytacji Poezji i Prozy Rosyjskiej i Radzieckiej. – Kierowany przez Michała Kubickiego Dom Kultury „Orion” zapraszał na imprezę „99 pytań do Edwina Warczaka – prezydenta miasta Bydgoszczy”. – Według impresaria Andrzeja Lewińskiego jednym z powodów powodzenia, jakim się cieszy Scena Nocna w kawiarni TP, jest to, że „ludzie lubią jak ich aktorzy witają i prowadzą do stolika”.

Męczące zazdrości i zapytania Składające się na tomik „Ziarna płonące” i nacemarzec 2016 |

| 17

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”

przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

18 |

Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHARMONIA POMORSKA p.o. dyrektora Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria BRDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Farbiarnia Pracownia Fotografii

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria KANTOREK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl 43

| marzec 2016

Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Kamienica 12, ul. Poznańska 12,

85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: artdeco-kontakt@wp.pl 45

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25

KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21

MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075

KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00 czwartek 9.00-18.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 Exploseum: (grupy zorganizowane, tel. 883 366 056) wtorek – niedziela – 9.00-15.30, w poniedziałki muzeum nieczynne Wtorki – wstęp bezpłatny, 26

Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

Opera NOVA w Bydgoszczy

dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

R e d a kc j a B I K p r o s i P a ń s t w a o w e r y f i k a c j ę d a n y c h: b i k @ m c k- b y d g o s z c z . p l

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna BenderDudziak, tel. 605 666 936 TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11 URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

marzec 2016 |

| 19

Opera Nova w Bydgoszczy

Halka, fot. Andrzej Makowski

1.03.2016, wtorek, godz. 19.00

Czarodziejski flet – opera Wolfganga Amadeusza Mozarta Kierownictwo muzyczne – Dirk Vermeulen Inscenizacja i reżyseria – Matthias Remus Scenografia – Stephan Dietrich Przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń Gdyby Mozart napisał tylko „Czarodziejski flet”, wystarczyłoby, aby uznać go za geniusza. Ten konglomerat stylów muzycznych oraz wolty akcji śledzi się z zapartym tchem; dźwięki fletu i dzwoneczków mają prawdziwie czarodziejską moc. Upierzony i gadatliwy Papageno, rycerski książę Tamino, wrażliwa i dzielna Pamina oraz marzący o idealnym społeczeństwie Sarastro i nieprzyjaciółka słońca, Królowa Nocy, to tylko niektórzy bohaterowie tej wspaniałej opery. Libretto jest baśnią, moralitetem, komedią, tajemnicą. Rytuały inicjacyjne i odniesienia do religii starożytnego Egiptu stanowiły temat popularny w dramatopisarstwie i sztuce operowej schyłku oświecenia oraz rytach wolnomularskich. „Czarodziejski flet” daje młodzieńcowi moralne oparcie w momencie, gdy musi odrzucić swoje dotychczasowe utarte sądy, by stać się godnym wtajemniczenia. 5.03.2016, sobota, godz. 19.00 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Fascynacje – balety współczesne „Lacrimae” / „Auf Suche” / „Something I had in Mind“ – choreografia – Mauro de Candia „1st Flash” / „Brake the Eyes” – choreografia – Jorma Elo Scenografia i kostiumy – Mauro de Candia / Charles Heightchew / Joke Visser Reżyseria świateł – Mauro de Candia, Jordan Tuinman Opieka artystyczna – Ewa Głowacka 20 |

| marzec 2016

Ogromne bogactwo i różnorodność technik tańca: klasyczny i nowoczesny, abstrakcyjna komedia baletowa, perfekcyjny taniec i jego parodia, wirtuozowska wręcz technika i wielkie zaangażowanie tańczących. „Fascynacje” (premiera w 2013 r.) pokazywane były m.in. na Poznańskiej Wiośnie Baletowej i V Dniach Sztuki Tańca w stołecznej Operze Narodowej. Bydgoscy tancerze okrzyknięci zostali jednym z najlepszych profesjonalnych zespołów, a przedstawienie zebrało świetne recenzje. Tym bardziej zapraszamy do poznania dzieł dwóch twórców współczesnego tańca: Fina Jormy Elo, zajmującego poczesne miejsce w historii współczesnej sztuki baletowej, i młodego Włocha Mauro de Candii, którzy przekazali swe choreografie Baletowi Opery Nova. Ich praca z Baletem to ogromne wyróżnienie dla zespołu. Wieczór baletowy złożony jest z dwóch części, które buduje pięć modułów tanecznych, reprezentatywnych dla stylu obu choreografów. Jorma Elo ponownie przyjeżdża do Bydgoszczy, aby pracować ze zmienioną częściowo obsadą. W spektaklu występuje 17 wybranych tancerzy, z których każdy jest zarazem solistą. To prawdziwy popis umiejętności warsztatowych i potencjału artystycznego bydgoskich tancerzy. 11.03.2016, piątek, godz. 19.00 12.03.2016, sobota, godz. 19.00 13.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Halka – opera Stanisława Moniuszki Kierownictwo muzyczne – Piotr Wajrak Reżyseria – Natalia Babińska Scenografia – Diana Marszałek, Julia Skrzynecka Kostiumy – Paulina Czernek-Banecka Choreografia – Iwona Pasińska Przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń

Spektakl z 2013 r., którego przyjęcie przeszło do historii bydgoskiej Opery. Są co najmniej trzy powody tego sukcesu: świetnie zrealizowana warstwa wokalna i muzyczna; niezwykła ekspresyjność strony wizualnej i zdolność silnego oddziaływanie na emocje współczesnego widza; aktualizacja i uniwersalizm historii libretta przy zachowaniu odniesień historycznych. „Halka” Babińskiej to przedstawienie inteligentne i poruszające. Ocalające i eksponujące wszystko, co w dziele Moniuszki i Wolskiego egzystencjalne, przemykające się zaś nad idiomem „narodowym” (zwróćmy uwagę choćby na to, że poloneza nikt nie tańczy, a mazur jest bardzo kameralny…). Do tego dodać trzeba nowocześnie i sensownie zakomponowaną, piękną przestrzeń sceniczną, której twórcy operują i cytatem, i kontrastem; przemyślane ustawienie i prowadzenie dobrze brzmiącego chóru; świetnie wkomponowany w całość balet; precyzyjnie grającą orkiestrę, która w przypadku dzieł Moniuszki musi zmierzyć się z niezbyt atrakcyjnie zinstrumentowaną partyturą. Rzadko zdarza się przedstawienie, o którym można napisać same dobre rzeczy – tak ocenia bydgoskie przedstawienie Piotr Urbański w „Ruchu Muzycznym” nr 12/2013.

18.03.2016, piątek, godz. 19.00 19.03.2016, sobota, godz. 17.00 20.03.2016, niedziela, godz. 17.00 22.03.2016, wtorek, godz. 19.00

Jaś i Małgosia – opera baśniowa Engelberta Humperdincka Kierownictwo muzyczne – Jerzy Wołosiuk Reżyseria – Cezary Domagała Scenografia – Małgorzata Szydłowska Choreografia – Marek Zajączkowski Reżyseria świateł – Bogumił Palewicz Przygotowanie chóru dziecięcego – Izabela Cywińska Baśń braci Grimmów zamieniona na operę? Ależ tak! Chociaż Humperdinck komponował „Jasia i Małgosię” pod wpływem Ryszarda Wagnera, którego asystentem był w Bayreuth podczas pracy nad „Parsifalem”, w warstwie muzycznej udało mu się zachować całą lekkość i wdzięk ludowej opowiastki. Z drugiej strony, język muzyczny opery jest niezwykle wyrafinowany, dlatego poruszająca wyobraźnię dziecięcą bajkowa historia jak każde dzieło operowe zachwycić może melomana niezależnie od jego wieku. Humperdinck zamierzał stworzyć na prośbę młodszej siostry muzykę dla potrzeb rodzinnej zabawy, a powstała świetnie zorkiestrowana i wymagająca dobrych głosów baśniowa opera, atrakcyjna zarówno dla młodej, jak i dojrzałej publiczności. Twórcy przedstawienia postawili sobie zadanie zachwycenia widzów, bez względu na ich wiek. Realizacja Opery Nova jest niebanalna w warstwie scenograficznej, pełna uroku; z pewnością może kształcić gust muzyczny i plastyczny młodych widzów. „Na żywo” widzimy obrazy, których nie zobaczy kamera filmowa, słyszymy muzykę, której nie odda najlepsze nagranie. To niepowtarzalne

Jaś i Małgosia, fot. Andrzej Makowski

przeżycie, bo nigdy nie ma takiego samego spektaklu, każdy ma swoją wewnętrzną energię i rytm. W wersji Grimmów Jasia i Małgosię wypędza zła macocha, a u Humperdincka jest ona tylko prostą, czasem zbyt porywczą gospodynią domową, która po pewnym czasie żałuje swojego gniewu i razem z mężem wyrusza na poszukiwanie dzieci. Operowy ojciec Jasia i Małgosi nie jest drwalem, ale trudni się wyrobem mioteł. W obu wersjach tak samo radosne pozostaje natomiast zakończenie, w którym dobro odnosi triumf nad złem. Ponadto młodzi widzowie mają okazję podziwiania swoich rówieśników, których 30 bierze udział w przedstawieniu: dzieci z pracowni wokalnej Pałacu Młodzieży (jako pierniczki) oraz Studia Baletowego przy Operze Nova (jako małe elfy). inf. Ewa Chałat

Bilety na 23. Bydgoski Festiwal Operowy sprzedawane będą od 21 marca br. Imprezy gościnne na scenie Opery Nova: 7.03.2016, godz. 19.30 Koncert Galowy Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” 14.03.2016, godz. 17.30 i 20.30 Teatr Capitol, komedia „Kiedy kota nie ma” marzec 2016 |

| 21

Teatr Polski 1.03.2016, wtorek, godz. 19.00 2.03.2016, środa, godz. 16.00 i 19.00 Mała Scena TPB

Kaliski; reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; występują: Klara Bielawka, Szymon Czacki, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jakub Ulewicz, Anita Sokołowska

Katarzyna Szyngiera, Mirosław Wlekły Сварка (swarka) reżyseria: Katarzyna Szyngiera; scenografia i kostiumy: Agata Baumgart; muzyka: Wojtek Zrałek-Kossakowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; koordynator projektu: Magda Igielska; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Mirosław Guzowski, Martyna Peszko, Michał Wanio, Izabela Warykiewicz Premiera spektaklu w ramach programy rezydencyjnego „Interwencje” w TPB. Co tak naprawdę wydarzyło się na Wołyniu i w Galicji Południowo-Wschodniej w 1943 roku? Wyobrażenia tamtych tragicznych wydarzeń bywają skrajnie różne, są zależne od wyznawanych poglądów, narodowości, historii przodków. Zostały zawłaszczone przez emocje i polityczne dyskursy.

Swarka, fot. Monika Stolarska

W spektaklu „Сварка (swarka)” opieramy się na dokumentalnym materiale zebranym przez nas w Polsce i na Ukrainie. Próbujemy spojrzeć na tamte wydarzenia z jak najszerszej perspektywy. Oddajemy głos świadkom czystki etnicznej. Wysłuchujemy historii o przekraczaniu granic człowieczeństwa, które nie mogą zostać właściwie opowiedziane, gdyż do ich opisania brakuje języka. 4.03.2016, piątek, godz. 19.00 5.03.2016, sobota, godz. 19.00 – spektakl z angielskimi napisami 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00 Mała Scena TPB

Agnieszka Jakimiak – Afryka reżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof 22 |

| marzec 2016

Afryka, fot. Monika Stolarska

To nie jest opowieść o Ryszardzie Kapuścińskim w Afryce. Ani opowieść o Afryce. Ani o tym, jak można przedstawić Afrykę, ani o tym, jak nie należy jej przedstawić. To nie jest historia Afryki. To historia kilku pojęć wędrujących po Europie od czasów kolonializmu przez okres dekolonizacji aż po dzisiaj. Ryszard Kapuściński był świadkiem odzyskiwania niepodległości przez Ghanę, Kongo, Nigerię, Mozambik i wiele innych krajów w latach 50. i 60. My przyglądamy się procesom, które doprowadziły do ich ponownego uzależnienia od Europy – zarówno na płaszczyźnie politycznej i ekonomicznej, jak w wymiarze fantazmatycznym. To opowieść o kilkunastu wyobrażeniach, które pracują na to, żeby procesy produkcji były niewidzialne i zarazem nieuczciwe, żeby obojętność wchodziła w płynną relację z wyzyskiem, żeby z dyskursu rasistowskiego uczynić neutralny i przezroczysty język. 5.03.2016, sobota, godz. 19.00 (premiera bydgoska) 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00 Duża Scena TPB – pokaz kameralny

Diuna 1961 Komuna//Warszawa opisuje fikcyjną wyprawę autora „Diuny” do Iranu w 1961 roku. Frank Herbert zostaje wysłany z tajną misją na Bliski Wschód, przez kilka dni przebywa w pustynnym mieście Jazd, czekając na spotkanie z kurierem. Być może pod wpływem narkotyków wyrusza na samotną wyprawę na pustynię. Tam doznaje olśnienia. Widzi możliwe scenariusze rozwoju świata. Te „przyszłowidzące” wizje staną się zaczątkiem napisanej wkrótce literackiej sagi. Komuna//Warszawa „rekonstruuje” pobyt Herberta w Jaździe. Proces „odnajdywania” śladów pozostawionych przez autora „Diuny” zaciera granicę pomiędzy prawdą a zmyśle-

niem. Zaczynając podróż, trafiamy na realną pustynię. I stajemy wobec tych samych pytań i rozterek, jakie trapiły Franka Herberta w 1961 roku: czym jest przyszłość, jak nasze wizje wpływają na rzeczywistość… lub po prostu: co się stanie…? Koprodukcja: Teatr Polski w Bydgoszczy; Współpraca: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Ambasada Polski w Teheranie, Instytut Adama Mickiewicza Negar Farajiani (instalacja scenograficzna); Ewelina Ciuchta (kostiumy); Paulina Góral (światła); Irad Mazliah (choreografia); Shokufeh Farazmand (produkcja w Iranie) Spektakl zrealizowany dzięki pomocy Ambasady Polskiej w Teheranie oraz IAM – culture.pl Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu m.st. Warszawy

10.03.2016, czwartek, godz. 19.00 11.03.2016, piątek, godz. 19.00 12.03.2016, sobota, godz. 19.00 13.03.2016, niedziela, godz. 19.00 Mała Scena TPB

Julia Holewińska – Granice reżyseria: Bartek Frąckowiak; choreografia, dramaturgia: Iza Szostak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski, Łukasz Maciej Szymborski; światła: Michał Głaszczka; wideo: Hanna Maciąg; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Marta Malikowska, Jan Sobolewski, Iza Szostak, Izabela Warykiewicz Koncepcja spektaklu oparta jest na „czteropoziomowym modelu kontroli dostępu”, który stosuje unijna agencja Frontex w działaniach służących ochronie granic Unii Europejskiej. Opublikowany w jednej z wydanych przez nią broszur poglądowy obrazek, którego celem było możliwie proste przedstawienie składających się na ten model działań, procedur, podmiotów, stał się inspiracją do stworzenia swoistej teatralnej gry planszowej, w której postacie takie jak Ciało Dziecka, Granica, Lex Frontex, Uciekinierka czy Artysta podejmują wyzwania i realizują strategie ściśle powiązane z ochroną, przekraczaniem czy upłynnianiem granic, polityką migracyjną, a przede wszystkim – ekonomią. Materiały dokumentalne, teksty etnograficzne i socjologiczne, atlasy uchodźcze, rozmaite dyskursy związane z migracją, mobilnością, uchodźcami, terytorium, suwerennością, kontrolą i nadzorem oraz granicami, a także obrazy i fotografie stają się punktem wyjścia dla teatralnych i performatywnych gier, dzięki którym w nieoczywisty sposób problematyzowany jest najważniejszy obecnie temat debaty publicznej. 12.03.2016, sobota, godz. 17.00 – cz. 1 13.03.2016, niedziela, godz. 17.00 – cz. 2

Jak naprawić świat – przegląd filmów postrealistycznych w wyborze Jill Godmilow Zapraszamy na przegląd filmów dokumentalnych w wyborze Jill Godmilow, legendarnej amerykańskiej reżyserki filmowej. Przegląd towarzyszy najnowszym premierom spektakli: Grona gniewu i Granice. Wśród pokazywanych filmów znajdą się m.in.: How to fix the world Jackie Goss;

The land belongs to those who work it kolektywu Chiapas Media Project czy Border Laury Waddington. Z kuratorskiej przedmowy Jill Godmilow: „Nazywam te krótkie dokumentalne filmy postrealistycznymi, bo ich twórcy nie roszczą sobie prawa do dokumentalnego obiektywizmu, wyrzekają się realizmu i w niezwykłej formie zaświadczają o spustoszeniu, jakie kapitalizm sieje globalnie i lokalnie. Są imponującą demonstracją alternatywnego sposobu myślenia o tym, czym może być i czemu może służyć przekaz filmowy (…) Filmy postrealistyczne mają na celu prowokację. Korzystają z różnych strategii przedstawiania, odtwarzania, parodii, animacji, fikcjonalizacji i wielu jeszcze innych. Każdy z pokazywanych tu filmów proponuje nową narrację, aby móc tym lepiej przedstawić i zrozumieć gospodarcze oraz polityczne uwarunkowania, których skutkiem są wojny, ubóstwo, bezdomność, głód. Proponują też rozwiązania – to, w jaki sposób możemy się tym procesom opierać. (…) W tradycyjnym filmie dokumentalnym zawarte jest przeświadczenie, że „świat jest poznawalny”, ponieważ można go obserwować – a jeśli można go obserwować, to można go też sfilmować. Wystarczy więc, że pokażę ci świat w sposób, w jaki zarejestrowała go moja kamera… Z filmów postrealistycznych płynie jednak jasny przekaz, że to nie wystarczy. Ich twórcy proponują zmianę sposobu myślenia o filmie dokumentalnym, chcąc by postrzegano go jako formę poezji, fantastyki, krytyki. Posługują się strategiami, za pomocą których świadomie wykorzystują obrazy rzeczywistości, by odsłaniać stereotypy społecznych wyobrażeń. Chcą wyrwać nas z samozadowolenia. Pokazać świat w nieprzyjemnie jaskrawym świetle. Te filmy to wyrafinowane intelektualne narzędzia, które mogą zaoferować widzom nowe radykalne doświadczenie. Każdy z nich ma w sobie potencjalną transformacyjną moc”. Więcej informacji na temat przeglądu podamy wkrótce na naszej stronie internetowej. 19.03.2016, sobota, godz. 19.00 – PREMIERA 20.03.2016, niedziela, godz. 19.00 22.03.2016, wtorek, godz. 19.00 Duża Scena TPB – pokaz kameralny

Rainer Werner Fassbinder Krew na kocim gardle reżyseria: Anja Suša; tłumaczenie: Iwona Nowacka; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; kostiumy: Maja Mirkovic: scenografia: Zorana Petrov; muzyka: Krzysztof Kaliski; choreografia: Damjan Kecojevic; występują: Beata Bandurska, Maciej Pesta, Martyna Peszko, Anita Sokołowska, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Konrad Wosik, Małgorzata Witkowska Uwierzyliśmy, że teatr może zmieniać świat i radykalnie wpływać na rzeczywistość. Traktowaliśmy go jak motor zmiany społecznej, narzędzie walki politycznej, barometr aktualnych napięć i przemian. Staraliśmy się nie podważać trafności teatralnych diagnoz i nie pozbawiać ich wiarygodności. Jednak teatr od lat nie zapoczątkował żadnej rewolucji. Nie stworzył wzorców dla nowych instytucji. Nie zreformował języka debaty publicznej, nie zniwelował nierówności marzec 2016 |

| 23

-u N IK ÓW B IK LA CZ YT EL D ie T E en c IL B w TAN I u numerem BIKZ marcow ym spek takl: zł! bilety na owski” or Zb : l ie „Samue t e r mi n zamy w 0 Zapras godz. 19.0 o a rc a m 4 2 b lu sy 3 ak 2 m malnie nia do zakupu

społecznych. To nie teatr wyprowadza ludzi na ulice. Być może przeceniliśmy siłę jego oddziaływania. Być może zbyt rzadko ją kwestionowaliśmy. Niemiecki reżyser filmowy Rainer Werner Fassbinder, znany ze swojej nieufności do skonwencjonalizowanych języków sztuki, z łatwością nadawał swoim filmom ramę kina gangsterskiego, melodramatu czy science fiction, prześwietlał gatunkowe klisze i ujawniał ich przemocową strukturę. W ponad 40 filmach, które udało mu się zrealizować przed śmiercią w wieku 37 lat, Fassbinder opowiadał tak naprawdę jedną historię, przepisywaną na wiele scenariuszy. To opowieść o przemocy i faszyzmie rodzących się w małych społecznościach, w jednostkowych relacjach, na planie z pozoru ulotnych i pozbawionych konsekwencji stosunków międzyludzkich. To także wyzwanie rzucone środkom filmowym i teatralnym oraz ich użytkownikom. „Krew na kocim gardle”, tekst niewystawiany dotychczas w Polsce, zaprasza widzów i aktorów do udziału w hiperrealistycznej grze. Czy w siatce spojrzeń rzucanych ze sceny na widownię i z widowni na scenę jakikolwiek wzrok jest niewinny? Jak przydzielane są role w teatralnej rzeczywistości? I dlaczego teatralne rewolucje bywają skazane na klęskę? 23.03.2016, środa, godz. 19.00 24.03.2016, czwartek, godz. 19.00 Mała Scena TPB czas trwania: 135 min bez przerwy

Juliusz Słowacki – Samuel Zborowski reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; współpraca dramaturgiczna: Michał Kuziak; muzyka: Dobromiła Jaskot; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jakub Ulewicz oraz Michał Kłos, Łukasz Wasielewski, Katarzyna Wojewódzka partnerzy: Fundacja sztuka.idea. Punktem wyjścia projektu teatralnego „Samuel Zborowski” jest tekst rękopisu niezatytułowanego utworu Juliusza Słowackiego, autorska wersja dramatu, różniąca się znacznie swym układem od wydanych i przyjętych za kanoniczne redakcji Juliusza Kleinera i Juliana Krzyżanowskiego. Wydaje się, że nadszedł czas, by się-

Samuel Zborowski, fot. Monika Stolarska

24 |

| marzec 2016

Jeden egzem

raw plar z BIK-u up oc yjnej cenie. om 4 biletów w pr

gnąć właśnie po rękopis tekstu Słowackiego. Jak pisze Michał Kuziak, badacz literatury polskiego romantyzmu, „dotychczasowi edytorzy poddali ten tekst znaczącym korektom dostosowującym go do ich wzorców estetycznych, zarazem pozbawiając literaturę polską oryginalnej rewolucjonizującej ją formy dramatycznej – polifonicznej, epifanijnej, transgresyjnej, przywodzącej na myśl współczesne nam koncepcje performance’u”. Produkcja spektaklu została dofinansowana w ramach Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa” realizowanego z okazji obchodów 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Konkurs organizuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.

29.03.2016, wtorek, godz. 19.00 30.03.2016, środa, godz. 19.00 – studencka środa 31.03.2016, czwartek, godz. 19.00 Duża Scena TPB

Ignacy Karpowicz oraz zespół aktorski Dybuk reżyseria: Anna Smolar: asystentka: reżyserki Hanna Maciąg; scenografia i kostiumy: Anna Met; asystentka scenografki: Marta Kuliga; muzyka: Natalia Fiedorczuk; reżyseria światła: Michał Głaszczka; inspicjentka: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Hanna Maciąg, Irena Melcer, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Michał Wanio, Małgorzata Witkowska W spektaklu wykorzystano fragmenty „Dybuka” Szymona An-skiego w tłumaczeniu Michała Friedmana. To historia miłości, niepozbawionej grozy, ale przekraczającej granice światów, konwencji oraz teatru. Jednak ostrzegamy, nie jest to zabawa niewinna, bo dawno zaniechany świat powróci dzisiejszego wieczora, a kiedy kurtyna w końcu opadnie, pozostaniemy w teatrze tylko my – bez kostiumów, całkowicie widzialni. A z nami nasze opętańcze duchy. Bohaterowie „Dybuka” zmagają się na scenie z opowieścią, która wydaje się tak obca, że trudno opowiedzieć ją bez przypisów. Spektakl przedstawia grupę nauczycieli i uczniów zmagających się z tragiczną śmiercią jednego z nich. Wystawiają „Dybuka” i zapożyczonymi słowami konfrontują się z własnym sumieniem. Żydowska rzeczywistość duchowa i obyczajowa początku XX wieku – obca i egzotyczna – paradoksalnie staje się dla nich narzędziem do mówienia o sobie. Zanurzając się w fikcji, urzeczywistniając dawno zapomniany świat odsłaniają to, co wyparte i wstydliwe w ich społeczności. „Dybuk” inspirowany dramatem Szymona An-skiego, w opracowaniu Ignacego Karpowicza, jest efektem zespołowej pracy, wspólnej refleksji dotyczącej mechanizmów przemocy, z którymi młodzi ludzie mierzą się w szkole. Historia zmarłego chłopaka, który powraca jako duch jest opowieścią o winie indywidualnej i zbiorowej. inf. Paulina Wenderlich

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5.03.2016, piątek, godz. 19.00, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24 (strych, II piętro)

The Kurws, Ukryte Zalety Systemu – koncert The Kurws powstało w 2008 r. jako nieoczekiwana konsekwencja sesji pingpongowej. Od tamtego czasu wspólnie poszukują, nie tyle w obszarach konkretnego gatunku, co u podstaw rockowego „tworzywa”, ekspresji i brzmień. Zadebiutowali w 2011 r. albumem „Dziura w getcie”, który doczekał się swojej amerykańskiej edycji nakładem Bat Shit Records. W 2014 r. nakładem Gusstaff Records ukazała się ich druga płyta „Wszystko co stałe rozpływa się w powietrzu”, a rok później jej winylowa edycja pod szyldem holenderskiego Red Wig i francuskiego Gaffer Records. Mają za sobą niespełna 200 koncertów w całej Europie. UZS stanowi syntezę estetyki postpunkowej, zimno- i nowofalowej. Kompozycje tria są budowane na brzmieniach jednocześnie ostrych i chłodnych; na surowe struktury rytmu napędzanego przez nerwowy bas i despotyczny elektrowerbel nakładają się cięcia gitary, minimalistyczne oldskulowe klawisze oraz dwa skandujące głosy, przywołujące piosenkową tradycję lat 80. – z odniesieniami zarówno do neue deutsche welle, brytyjskiego potomstwa punkrocka, jak i polskich artystów z labelu Stilon Gorzów – tu zwłaszcza dzięki polskojęzycznym tekstom, w równej mierze krytyczno-refleksyjnym, co humorystycznym, w oszczędnych i niedopowiedzianych obrazach komentującym rzeczywistość społeczną.

Projektor To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cyklu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na: http://www.biblioteka.bydgoszcz.pl/. W marcu tematem przewodnim filmów będzie młodzież: 3.03.2016, czwartek, godz. 18.00 17.03.2016, czwartek, godz. 18.00 31.03.2016, czwartek, godz. 18.00 Seanse odbędą się w Bibliotece Głównej (strych), Stary Rynek 24, wstęp wolny.

Klub konwersacyjny Kluby konwersacyjne – wzorem innych miast do WiMBP w Bydgoszczy zawitały kluby konwersacyjne. Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w obcym języku z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifo-

wać język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności. W ramach klubu konwersacyjnego Deutsch mit Spaß w bibliotece spotykają się otwarte i pozytywnie nastawione osoby, które chcą się sprawdzić i swobodnie rozmawiać w języku obcym. 2, 9, 16, 23, 31 marca 2016 Deutsch mit Spaß – klub konwersacyjny Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP. 14 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie: dkk. wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK, obejmuje także spotkania autorskie. 16.03.2016, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa Spotkanie z Agnieszką Kosińską – krytykiem literackim, bibliografem, agentem literackim. Kustosz mieszkania i archiwum Czesława Miłosza w Krakowie, opiekun praw autorskich do jego utworów. W latach 19962004 osobista asystentka noblisty, autorka pierwszego bibliograficznego opracowania jego twórczości. Autorka książek Rozmowy o Miłoszu i Miłosz w Krakowie. Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją tej ostatniej, która miała swoją promocję w maju 2015. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 9.03.2016, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w marcu: 1.03.2016, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego. 8.03.2016, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Coś dla małych kobietek: filcowe bransoletki w kolorowe kwiaty – zajęcia plastyczne. 23.03.2016, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych ul. M. Konopnickiej 28) Moje wspomnienia – opowieść czytelniczki Pani Cecylii Smoczyńskiej o pracy nad tworzeniem historii rodziny. marzec 2016 |

| 25

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 4.03.2016, piątek, godz. 19.00

Koncert z cyklu „Wiek Szostakowicza” Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Mirosław Baka – aktor, czyta „Mój lejtnant. Wspomnienia obrońcy Leningradu” Daniiła Granina Wolfgang Amadeus Mozart – Symfonia nr 38 D-dur KV 504 „Praska” Dmitrij Szostakowicz – VII Symfonia C-dur „Leningradzka” op. 60 Pierwsze wykonanie „Praskiej” Mozarta od razy wzbudziło wyjątkowy zachwyt w stolicy Czech, ale też kompozytor jako symfonik w owym czasie był u szczytu rozwoju swej twórczości. Szostakowicz pisał słynną VII Symfonię w oblężonym przez Niemców Leningradzie, gdzie gasił pożary bombardowanego miasta. W Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, jak Rosjanie nazywają II wojnę światową po 1941, zginęło około 27 mln obywateli, dla Niemców była ona początkiem końca ich mrzonek o zajęciu terenów ZSRR oraz pośrednio początkiem upadku Hitlera. Po „Leningradzką” natychmiast ustawili się w kolejce najwybitniejsi dyrygenci, jak: Toscanini, Kusewicki, Stokowski i najlepsze orkiestry świata. Zaszczytu amerykańskiej premiery dostąpił Arturo Toscanini. Tylko w samych Stanach Symfonia była grana aż 62 razy w sezonie 1942/43. Zainteresowanie wybitnym dziełem genialnego Rosjanina nie maleje i dzisiaj. 7.03.2016, poniedziałek, godz. 9.30, 11.00, 12.30

Poranki muzyczne dla seniorów Z operą przez świat Anna Merder – przygotowanie i prowadzenie m.in.: utwory Moniuszki, Verdiego, Pucciniego Nie lada gratka dla tych, którzy lubią zarówno operę, jak i koncerty filharmoniczne. 8.03.2016, wtorek, godz. 19.00

Dzień Kobiet w filharmonii Miniatury na skrzypce i orkiestrę Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis José Maria Florêncio – dyrygent Mariusz Patyra – skrzypce m.in.: Niccolò Paganini – Capriccio nr 24, Cantabile Astor Piazzolla – Oblivion Grigoraş Dinicu – Hora Staccato Antonín Dvořák – Humoreska Fryderyk Chopin – Nokturn cis-moll Fritz Kreisler – Kaprys wiedeński Solista Mariusz Patyra to jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków młodego pokolenia. Wirtuoz najwyższej światowej klasy, którego każdy koncert jest dowodem niezwykłego, rzadko spotykanego talentu. Najlepszą rekomendacją Patyry jest fakt, że jako pierwszy i jak dotąd jedyny Polak w historii wygrał prestiżowy Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy „Premio Niccolo Paganini” w Genui w 2001. 26 |

| marzec 2016

Mariusz Patyra, fot. Andrzej Tyszko

KONCERT Z NIANIĄ. Na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci (od 3. roku życia) pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bilety dla dzieci w cenie 1 zł będą do odbioru w kasie biletowej FP. 11.03.2016, piątek, godz. 19.00

Klasyka XX wieku Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Paweł Przytocki – dyrygent Katarzyna Duda – skrzypce Aram Chaczaturian – Koncert skrzypcowy (1940) Witold Lutosławski – Koncert na orkiestrę O Katarzynie Dudzie tak napisano: „Olbrzymia wirtuozeria i wielki liryzm”. Artystka koncertuje na całym świecie. Jest laureatką Konkursu Skrzypcowego Tibora Vargi w Sion w Szwajcarii oraz Konkursu na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego w Warszawie. Skrzypaczka zagra Koncert Chaczaturiana, który ma opinie bezspornie najlepszego dzieła koncertowego muzyki radzieckiej. 12.03.2016. sobota, godz. 11.00. Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat

Akademia Wiolimisia Dźwiękowo-miodowy mazurek wielkanocny Anita Urban-Wieczorek – śpiew Katarzyna Jarząb – taniec Monika Dyndał – taniec Michał Kołodziejczyk – taniec Marcin Kujaciński – taniec Katarzyna Nowaczewska-Manthey – fortepian Zespół Złote Łany Dorota Borowicz – przygotowanie i prowadzenie m.in. Mazurki Chopina, Kurpińskiego Dla naszych najmłodszych melomanów przed Wielkanocą przygotowany został taki właśnie wyjątkowy program: mazurek to przecież smakołyk zarówno dla uszu, jak i podniebienia!

12.03.2016, sobota, godz. 12.30. Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży

77. Od brzuszka do uszka maluszka Agnieszka Karwowska – flet Mariola Salaber – harfa Michał Litwa – wiolonczela Rafał Tworek – fortepian Katarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie Podczas spotkania do brzuszków i uszek maluszków docierać będą romantyczne dźwięki. Posłuchamy m.in. „Poranka” Griega czy „Pstrąga” Schuberta. Nie zabraknie utworów Czajkowskiego, Schumanna, Brahmsa i Chopina. 13.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Koncert z cyklu „Wszystkie kantaty Bacha” Pasja według św. Jana BWV 245 Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Chór Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy Kai Bumann – dyrygent Marta Boberska – sopran Dorota Lachowicz – alt Sylwester Smulczyński – tenor Tomasz Krzysica – tenor Adam Kutny – baryton Jarosław Bręk – bas Pasja Janowa i Pasja wg św. Mateusza to jedyne w tym gatunku kompozycje Bacha, które pomyślnie przeszły epokowe zawieruchy. Powstanie i dzieje Pasji Janowej są słabo udokumentowane. Nie zachował się niestety Bachowski autograf partytury dzieła. Przetrwały jedynie oryginalne głosy orkiestrowe i wokalne, używane podczas wykonań w 1724 i 1725 oraz rozpoczęty w 1739 czystopis ostatecznej wersji kompozycji. Dziś zasadniczym źródłem do BWV 245 pozostaje partytura sporządzona przez kopistów (jak się przypuszcza – pod pieczą samego mistrza). Pasja Janowa jest jednym z najwspanialszych dzieł muzycznych, a jej mocną stroną są dramatyczna zwartość, silna konstrukcja i surowa prostota. 13.03.2016, niedziela, godz. 11.00, Pałac Lubostroń, Sala Rotundowa

Cykl koncertów dla dzieci pt. „Pałac dzieciom – wiolonczela” Michał Litwa – wiolonczela Katarzyna Nowaczewska-Manthey – fortepian Katarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie Wiolonczela powstała w XVI w., a jej budowę udoskonalano przez kolejnych 200 lat. W XVII wieku pojawili się pierwsi wirtuozi wiolonczeli, którzy pisali utwory dla siebie. W czasach Bacha instrument wyglądał już podobnie do obecnie używanych.

Szymon Nehring, fot. Piotr Markowski

18.03.2016, piątek, godz. 19.00

Szymon Nehring

Zdobywca Nagrody Publiczności Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Warszawie (2015) Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Wojciech Michniewski – dyrygent Fryderyk Chopin – Koncert fortepianowy e-moll op. 11 Piotr Czajkowski – V Symfonia e-moll op. 64 Wielu melomanów długo czekało na ten pokonkursowy występ w Filharmonii młodego wirtuoza klawiatury, 21-letniego studenta bydgoskiej Akademii w klasie Stefana Wojtasa, któremu wiernie kibicowali. Nehring w 2015 r. jako jedyny Polak wystąpił w finale Konkursu, otrzymując wyróżnienie i nagrodę publiczności, został także laureatem stypendium Krystiana Zimermana. 21.03.2016, poniedziałek, godz. 11.00

Król estrady i jego mistrzowie Zapraszamy na multimedialny koncert dla młodzieży poświęcony mistrzom fortepianu i kompozytorom, którzy w swoim dorobku poświęcili wiele miejsca muzyce fortepianowej. Będzie to spotkanie z sylwetkami sławnych, polskich artystów m.in.: z Chopinem, Paderewskim, Żeleńskim, Szpilmanem i in. W wykonaniu artystów zabrzmią najbardziej rozpoznawalne hity wspomnianych kompozytorów, nie zabraknie też współczesnych aranżacji mistrzowskich przebojów. Bilety dla młodzieży w cenie 10 zł. Rezerwacje grupowe – tel. 52 321 01 82. 24.03.2016, czwartek, godz. 19.00

Wielki Czwartek Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Waldemar Kośmieja – kierownictwo artystyczne Aleksandra Olczyk – sopran Karolina Makuła – alt Giovanni Battista Pergolesi – Stabat Mater Dzieło Pergolesiego jest niezwykle poruszające, piękno dźwięków uwodzi słuchaczy do dzisiaj. Pergolesi należał do czołowych twórców włoskiej opery komicznej I połowy XVIII w. Bilety do nabycia na www.ebilet.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży urlopy.pl ul. Magnuszewska 6, Bydgoszcz, tel. 52 320 52 29 inf. Mariola Grochowina

marzec 2016 |

| 27

Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego najważniejsze nurty i tendencje obecne w historii europejskiej sztuki, poczynając od średniowiecza, a kończąc na czasach nam współczesnych. Wykłady będą stanowiły nie tylko okazję do zapoznania się z podstawowymi zagadnieniami i pojęciami z zakresu sztuk plastycznych, ale również sposobność do dyskusji na poruszane tematy. Spotkania z uwagi na swój przekrojowy charakter polecamy szczególnie osobom, które chciałby rozpocząć swoją przygodę z historią sztuki bądź też usystematyzować posiadane już wiadomości. Podczas najbliższego spotkania zostaną zaprezentowane naczelne idee sztuki renesansowej Europy.

3.03.2016, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski” Zapraszamy wszystkich zainteresowanych na prezentację prac Leona Wyczółkowskiego, której dokona autorka ekspozycji, starszy kustosz Ewa Sekuła-Tauer. Wystawa przybliża sekrety warsztatu wielkiego polskiego malarza. Szkice, rysunki, obrazy oraz prace graficzne umieszczone na wystawie obrazują artystyczną drogę twórcy – od etapu studiów do dojrzałej, wirtuozerskiej twórczości malarskiej i graficznej. Na prezentację wystawienniczą, którą można oglądać w Galerii Sztuki Nowoczesnej, składają się dzieła należące zarówno do Muzeum Okręgowego, jak i do wielu muzeów polskich, Biblioteki Jagiellońskiej oraz pochodzące z kolekcji prywatnych. 6.03.2016, godz. 11.00-13.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, obowiązują zapisy

Niedziela w Muzeum – Warsztaty z kapelusza Zapraszamy dzieci wraz z rodzicami na warsztaty z zakresu sztuki projektowania, podczas których każdy wykona swój własny, niepowtarzalny kapelusz. Inspiracją będą dla nas dawne stroje z muzealnych zbiorów. Zapisy na warsztaty odbywają się od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-16.00 pod nr. tel.: 52 585 99 11, 52 585 99 14 lub 52 585 99 10. 18.03.2016, godz. 15.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Cykl „Piątki ze sztuką”: wykład dra Mateusza Solińskiego „Sztuka renesansu” Kolejny wykład z cyklu spotkań poświęconych historii sztuki europejskiej. Na kursie zostaną przybliżone 28 |

| marzec 2016

Albrecht Dürer, Adam i Ewa, 1504, miedzioryt, Rijksmuseum, Amsterdam

W oparciu o bogaty materiał ikonograficzny zostanie ukazana ewolucja, jaka dokonała się w malarstwie europejskim na przestrzeni XV i XVI wieku. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4

Warsztaty Wielkanocne z MOB Zachęcamy do skorzystania ze specjalnej, wielkanocnej oferty warsztatowej dla przedszkoli oraz szkół podstawowych. Podczas zajęć dzieci poznają najważniejsze zwyczaje ludowe oraz tradycje wielkanocne związane z naszym regionem. Podczas części warsztatowej wykonają wielkanocne gadżety. Szczegółowych informacji o warsztatach należy szukać na stronie internetowej muzeum.bydgoszcz.pl oraz pod nr. tel.: 52 58 59 911 lub 14.

Obiekt miesiąca

Kapelusz damski wieczorowy, lata 20. XX w. Lata międzywojenne w Polsce były ostatnim okresem bezwzględnego królowania damskich kapeluszy. Żadna elegancka pani nie wychodziła z domu bez nakrycia głowy, a kapelusz musiał być dostosowany do pory roku i okoliczności. W latach 20. XX w. kobiety nosiły małe kapelusze „kaski”, z niewielkim rondem, zakładane głęboko na czoło. Stanowiąc nieodłączny dodatek do sukni, korespondowały z nią kolorystycznie. W wersji wieczorowej kapelusze wzbogacone były m.in. błyszczącymi koralikami. Takie i inne elementy damskiej garderoby bydgoskie elegantki kupowały najczęściej w Bydgoskim Domu Towarowym przy ul. Gdańskiej lub w Domu Towarowym Braci Mateckich na Starym Rynku. Prezentowany eksponat można oglądać na wystawie stałej „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” w Spichrzach nad Brdą przy ul. Grodzkiej 7-11. Stanowi on, obok innych wystawionych tutaj części przedwojen-

Kapelusz damski wieczorowy, lata 20. XX w., włosie, nić bawełniana, koraliki. Fot. Wojciech Woźniak

nego ubioru, interesujący przykład panujących wówczas trendów w modzie damskiej. Dodatkową atrakcją dostępną na ekspozycji jest możliwość przymierzenia strojów retro i wykonania pamiątkowego zdjęcia. Anna Nadolska

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje pieniądza. Średniowiecze” Wystawa czynna do 30 kwietnia 2016 roku. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski” Wystawa czynna do 3 kwietnia 2016 roku.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 Wystawa posterowa „Początki bydgoskiego muzealnictwa. 125. rocznica utworzenia Muzeum Historycznego w Bydgoszczy”. Wystawa pokonkursowa Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkowskiego – pejzaż w twórczości artysty”. Wystawa czynna do 13 marca 2016 roku.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”. Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. Inf. Natalia Szczerbińska

marzec 2016 |

| 29

Galeria Miejska bwa wystawa czynna do 26.03.2016

Piotr Błażejewski W DRODZE – RAZEM ZE MNĄ Wystawę z okazji 40-lecia pracy twórczej. Na wystawie zaprezentowanych zostanie kilkadziesiąt prac Błażejewskiego oraz innych artystów, których prace od wielu lat kolekcjonuje.

uczęszczał do Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych, a następnie studiował malarstwo w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych). W 1977 r. rozpoczął prace w macierzystej uczelni, w której naucza do dziś jako profesor. Jest również wykładowcą na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Jest przedstawicielem sztuki geometrycznej, który w swoich dziełach poszukuje porządku i harmonii, jest to jednak geometria „soft”, nie wszystko jest w niej wymierzone i precyzyjnie skalkulowane. Pracuje cyklami, które są ciągłą ewolucją i kontynuacją drogi malarskiej. 5.03.2016, sobota, godz. 16.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 26.03.2016

Anna Kola. Wyjęte z pejzażu

Piotr Błażejewski, Epitafium VI, 2012, 100×82 cm, olej, akryl

„W moim malarstwie, szerzej, w mojej sztuce poszukuję porządku oraz harmonii. Często myślę o nieskończoności i ciągłości, o tym, co jest za nami, a co dopiero doświadczamy. Staram się, żeby obrazy były proste, syntetyczne i aby właśnie to decydowało o ich sile. W związku z tym upraszczam, odrzucam, eliminuję, oczyszczam… Płaszczyzny koloru, światła i formy staram się doprowadzić do perfekcji. Pracuję cyklami. Kolejny cykl nie odcina się radykalnie od poprzednich poszukiwań. Jest raczej kontynuacją. Wchodzę w nowe wątki formalne i każdy cykl wzbogaca moje obrazowanie. Wiem, że moje obrazowanie – malarstwo i rysunek – zaliczyć można do tzw. sztuki geometrycznej. Zgadzam się z tą klasyfikacją z pewnym zasadniczym zastrzeżeniem. Uważam, że moja geometria jest mało zbieżna z językiem, którym posługiwał się np. Albers, Malewicz, Stażewski czy Gołkowska, aczkolwiek bliska jest mi ich twórczość. Jednak nie z taką abstrakcją geometryczna się identyfikuję. O mojej geometrii bardzo trafnie wyraził się Zdzisław Jurkiewicz: „Geometria Błażejewskiego jest soft”. To spostrzeżenie jest bardzo bliskie moim odczuciom, bo właśnie w mojej geometrii nie wszystko jest wymierzone, precyzyjnie skalkulowane – przecież to nie matematyka! Buduję swoje malarstwo z najprostszych elementów – płaszczyzn, linii. Często różnicuję fakturę, stosuję swego rodzaju frottage. Istotne bywają zestawienie matów i błyszczących, świecących powierzchni, obecne szczególnie w cyklu Refleksy/-je z lat 2000-2004. Do każdego płótna podchodzę bardzo pieczołowicie, wręcz perfekcyjnie. Każdy zakątek malarskiej przestrzeni, nawet krawędzie podobrazia pokryte są malaturą. Często zwracam uwagę moim studentom, aby poświęcili czas i uwagę na estetykę i wykończenie obrazów”. Piotr Błażejewski

Piotr Błażejewski urodził się w 1950 r. w Kluczborku. Artystycznie związał się z Wrocławiem, gdzie najpierw 30 |

| marzec 2016

Anna Kola odbyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu na kierunku artystyczno-pedagogicznym. Dyplom w 1997 r. nagrodzony Medalem im. Tymona Niesiołowskiego, w Pracowni Projektowania Graficznego pod kier. prof. Edwarda Salińskiego; aneks z fotografii i witrażu pod kier. prof. Romualda Drzewieckiego. Od 1997 r. zatrudniona w Zakładzie Plastyki Intermedialnej Wydziału Sztuk Pięknych UMK. Tytuł doktora sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych (dyscyplina grafika) uzyskała w 2005 r., stopień doktora habilitowanego sztuk plastycznych w zakresie sztuk pięknych w 2014 r. Należy do Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Związku Polskich Artystów Fotografików. Zajmuje się fotografią, grafiką, witrażem, szkłem artystycznym i działaniami na pograniczu różnych dyscyplin sztuki. Jest autorką 18 wystaw indywidualnych, brała udział w ponad 100 wystawach w kraju i za granicą.

Anna Kola, Las XI, 2012, technika mieszana

7.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00 – otwarcie wystawy

Międzynarodowy Salon Karykatury Antywojennej Kragujevac 2015 Zobaczymy kilkadziesiąt prac potępiających wojnę i jednocześnie ukazujących zagrożenie jej destrukcyjnym charakterem dla ludzi i planety. Rysownicy z determinacją śmieją się, oceniają i ukazują absurdy wojny.

Sergey Semendyaev (Ukraina) – Nagroda Prezydenta Bydgoszczy

Do konkursu organizowanego przez serbskie miasto Kragujevac zgłoszono rekordową liczbę 793 karykatur 292 autorów z 55 krajów ze wszystkich kontynentów. Pośród setek nadesłanych prac znalazły się prawdziwe dzieła. Międzynarodowe jury, któremu przewodniczył turecki karykaturzysta Metin Peker, prezes Tureckiego Związku Karykaturzystów, stanęło przed trudnym zadaniem wskazania najlepszych prac. Jury zdecydowało o przyznaniu grand prix, nagrody Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Orędowników Pokoju, panu Xiao Qiang Hou (Chiny). Złotą odznakę otrzymał Andrej Popov (Rosja), srebrną – Jovo Skomac (Serbia), brązową Konstantin Kazanchev (Ukraina), a nagrodę Prezydenta Bydgoszczy otrzymał ukraiński artysta Sergey Semandayev. Wystawa zostanie pokazana również w innych polskich miastach: Płońsku, Wieluniu, Oświęcimiu.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 12.05.2016

Sławomir Jasieniecki. Malarstwo „W swoim malarstwie staram się podążać drogą surrealistów. W akcie twórczym towarzyszy mi zaciekawienie odmiennymi stanami świadomości ludzi umysłowo chorych, poszukiwanie czynnika zamiennego, który pozwoliłby mi na przeżywanie podobnych irracjonalnych wrażeń. Obrazy tu zgromadzone są efektem eksperymentu – automatycznego zapisu mojej wizji pozbawionych logiki i sensu zdań pojawiających się w umyśle, bez troski o jakikolwiek określony efekt formalny czy spójność myśli. Wszystkie zabiegi, skupione w poszczególnych kompozycjach, mają na celu nasuwać odbiorcy fantastykę sennych zwidów, przeżyć, zagadkowości. Tworzą reminiscencję bodźców zewnętrznych i, co najistotniejsze, wewnętrznych. Spontaniczny, automatyczny zapis stanów psychicznych połączony z wykorzystaniem technik collage’u i drippingu oraz inspiracja taszyzmem, wszystkie łącznie tworzą polemikę z surrealizmem i malarstwem gestu. W ten sposób powstaje symulacja napięcia, grozy, eksplozji i odwiecznej walki przeciwieństw”. Sławomir Jasieniecki

Sławomir Jasieniecki, Wilk, 2015, akryl, collage

Sławomir Jasieniecki pochodzi z Golubia-Dobrzynia, gdzie mieszka i tworzy. W 2007 ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, gdzie uzyskał tytuł plastyka ze specjalnością reklama wizualna. Edukację plastyczną kontynuował na kierunku malarstwa sztalugowego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Tajniki warsztatu malarskiego zgłębiał pod kierunkiem prof. Piotra Klugowskiego. Aneks z rysunku tworzył u prof. Krzysztofa Pituły, natomiast aneks z witrażu – u dr. hab. Andrzeja Kałuckiego. Dyplom uzyskał w 2013 r. Jego prace dyplomowe zostały wyróżnione i prezentowane w Galerii Forum WSP oraz na wystawie w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Zajmuje się malarstwem wielkoformatowym oraz aranżacją wnętrz. Wykonał malowidła ścienne z formami przestrzennymi w restauracji Rybaczówka na Ruźcu k. Golubia-Dobrzynia, restauracji Siesta w Brzozówce pod Toruniem oraz mural dla Gimnazjum w Golubiu-Dobrzyniu. Większość jego prac wywodzi się z abstrakcji, którą przekształca na swoje potrzeby. Nadaje jej formy. Malarstwo to to dla niego eksperyment materii i gestu. Nie przedstawia rzeczywistości, jaką oglądamy. Sam kreuje nowe jakości, według niego równorzędne z naturą, bo niczym nieokreślone, żyjące w krótkiej chwili własnym życiem. Jest założycielem i dyrektorem artystycznym Studio Tworzywo. Zajmuje się malarstwem, muralami, rysunkiem, grafiką komputerową. Prowadzi warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady 9.03.2016, godz. 18.00, wstęp wolny Jerzy Brukwicki: Krzyże, kapliczki, drogi krzyżowe 30.03.2016, godz. 18.00, wstęp wolny dr Piotr Tołoczko: Architektura – multimedialna kurtyna inf. Danuta Pałys

marzec 2016 |

| 31

Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień 9.03.2016, środa, godz. 18.00, Galeria Wieży Ciśnień – wernisaż, wystawa będzie czynna do 31 marca

Brześć wielu kultur Wystawa prac fotograficznych Olega Malejki Tym razem w Galerii Wieży Ciśnień zobaczymy prace fotograficzne przedstawiające Brześć i przemiany w obrazie tego miasta na przestrzeni dziejów. Autor prezentacji ukończył Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stanowego w Brześciu. Po studiach pracował jako nauczyciel akademicki, prowadząc zajęcia z malarstwa i rysunku. Później założył swoje studio fotograficzne. Z Brześciem artysta związany jest od pokoleń. Interesuje go zwłaszcza okres II Rzeczypospolitej. Zawód fotografika pozwala dokumentować architekturę miasta ocalałą po zniszczeniach II wojny światowej i okresu powojennego.

Burzliwa historia Brześcia – wielokulturowego miasta przez wieki pozostawiała wielkie zmiany. Pierwszy okres świetności to czas jagielloński, natomiast katastrofalne skutki przyniosła jego przebudowa na fort carski, kiedy rozbierano kościoły i inne znaczące budowle. II Rzeczpospolita zbudowała Brześć jako miasto nowoczesne, w stylu modernistycznym. Tworzono wówczas potrzebne instytucje, lokując je w pięknych budowlach. Powstał tu bank, szpital, hotel oficerski (zaprojektowany przez Jana Zachwatowicza), Szkoła Handlowa, Dom Harcerza, Urząd Województwa Poleskiego, tzw. kolonie urzędnicze oraz wodociągi. Przy wsparciu i z inicjatywy amerykańskiej fundacji pomagającej żydowskim ofiarom I wojny światowej, zbudowano w Brześciu także 12 domów w stylu zakopiańskim. Na fotografiach Olega Malejki są różne ślady „czasu polskiego” w Brześciu (nie tylko dwudziestolecia międzywojennego). Zobaczymy między innymi cmentarze polskie i żydowskie, pozostałości zabytkowych kolonii imienia Gabriela Narutowicza oraz Felixa Warburga, wreszcie wieżę ciśnień, klapy włazowe do kanalizacji, pokrywy hydrantów podziemnych – wodociągi zbudowane przez inżyniera Mieczysława Wężyka, ówczesnego prezydenta Brześcia. Ta „Starówka” niestety znika; nieremontowana, ulega dewastacji, a w następstwie tego – rozbiórce. Z fotografii, jakie zobaczymy na wystawie w Wieży Ciśnień, wyziera smutny obraz Brześcia, ale dzięki tym pracom autor przechowa część miasta w pamięci przynajmniej jeszcze jednego pokolenia. inf. Mirosława Chabowska

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek 4.03.2016, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 26.03.2016

Pejzaże Piotra Matuszka Piotr Matuszek urodził się w 1954 r. w Bydgoszczy. Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom z zakresu malarstwa uzyskał w pracowni prof. Jana Szancenbacha. Należy do Związku Polskich Artystów Plastyków. Od 1993 r. korzysta z pracowni Warsztatów Terapii Zajęciowej przy ul. Stawowej w Bydgoszczy. Jest autorem ośmiu wystaw indywidualnych, uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych. Zajmuje się malarstwem i rysunkiem. Matuszek w skupieniu, z powagą prowadzi smugi, stawia plamy barwne, z każdym pociągnięcie pędzla wzrasta w jego pracach energia, ekspresja – mocno działają złożonością struktury malarskiej, siłą barwy. Znaczenie koloru wyniesione ze „szkoły Szancenbacha” jest istotne w twórczości Matuszka. Kolorem buduje swoje skomplikowane struktury, w których gubi real32 |

| marzec 2016

Piotr Matuszek, Pejzaż, akryl, karton, 70×100 cm

ność widzenia na rzecz emocjonalnej prawdy. Maluje twarze, drzewa, krajobrazy, sceny rodzajowe, martwe natury. W przedstawieniach tych nie ma żadnych reguł, to jego własne, niepowtarzalne widzenie świata – siła artystycznego gestu i siła osobowości artysty. Wystawa prezentować będzie ok. 20 pejzaży malowanych akrylami na kartonach o wymiarach 100×70 cm. inf. Elżbieta Kantorek

Skawiński & Tkaczyk

17.03.2016, czwartek, godz. 18.15, Hala sportowo-widowiskowa Łuczniczka. Bilety do nabycia: www.eventim.pl MUSIC COMPANY PREZENTUJE:

Jubileusz 40-lecia duetu Skawiński & Tkaczyk – czyli cztery dekady efektów współpracy kultowego duo Grzegorz Skawiński – wybitny gitarzysta, wokalista i kompozytor, ale przede wszystkim niezwykle charyzmatyczna postać. Współtwórca wielu hitów oraz płyt takich artystów, jak: Wanda Kwietniewska, Vader, Acid Drinkers, IRA, Golden Life, Liroy czy Robert Janson. Waldemar Tkaczyk – profesjonalny basista, kompozytor i autor tekstów wielu ponadczasowych przebojów. Skawiński & Tkaczyk to muzyka, która rozbrzmiewa w sercach tysięcy fanów legendarnych formacji: Kombi, O.N.A, Skywalker. Przekrój twórczości tego duetu to gwarancja wyśmienitej rozrywki oraz prawdziwych emocji zaklętych w pięknych melodiach i tekstach. Wśród gości trasy są m.in.: Jan Borysewicz, Ewa Farna, Margaret, Ruda z Red Lips oraz wielkie sentymentalne niespodzianki… Trasa ma nie tylko łączyć wielkie nazwiska, ale przede wszystkim pokolenia.

Maria Peszek 22.03.2016, godz. 18.30, Estrada Stage Bar, ul. Dworcowa 51. Bilety: Cartridge World – Dworcowa 66, Pizza Planet – Fordońska 40 w Galerii Arkadia (1. piętro), Pat Shop – Zbożowy Rynek 7, klub Estrada – Dworcowa 51, sklep Muzyka – Śniadeckich 50, hotel-klub Kuźnia – Gdańska 67, DTC Jedynak – Gdańska 15, Empiki, Ticketpro.pl, Biletyna.pl, Biletin.pl, Kupbilecik.pl, Ebilet.pl, Biletomat.pl. REZERWACJE: 501 737 727

Maria Peszek w trasie z karabinem Nowa płyta Marii Peszek zatytułowana „Karabin” ukażała się 26 lutego. To kolejny koncept-album artystki. Tym razem to 11 piosenek o wolności, nienawiści i prawie do bycia innym. 11 piosenek na niespokojne czasy. Radykalnie pacyfistyczne treści przewrotnie zestawione z tytułem. Maria Peszek: „Pisząc te piosenki kilkanaście miesięcy temu, nie zdawałam sobie sprawy, że rzeczywistość wyprzedzi to, o czym śpiewam, i nada tym słowom tak dramatyczny kontekst. Każdy artysta prędzej czy później mierzy się z tematem wolności, tolerancji, prawa do inności i nierozerwalnie wiążącej się z nimi nienawiści. Ale rzeczywistość jest zbyt brutalna, a świat bezwzględny, żeby iść na czołgi z kwiatami. Można za to pisać piosenki. O nienawiści przeciw nienawiści. Bo

słowa mogą więcej niż naboje. „Karabin” to pacyfistyczna płyta wyrażona militarnymi środkami. Marzyłabym, żeby te piosenki dodawały siły w tych niespokojnych czasach. Żeby dzięki nim ludzie mniej się bali. Bo strach i wolność to wykluczające się słowa”. marzec 2016 |

| 33

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 6.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

Akademia w Pałacu

Maciej Witkiewicz – bas-baryton Wojciech Dyngosz – baryton Studenci klasy śpiewu Dorota Kuczyńska-Tlałka – fortepian

5-9.03.2016

XIV Dni Muzyki Dawnej

Katedra Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej AM w Bydgoszczy prof. zw. Urszula Bartkiewicz – kierownictwo naukowe XIV Dni Muzyki Dawnej obejmują m.in. wykłady, seminaria interpretacji oraz seminarium tańca historycznego. W ramach imprezy odbędą się również trzy koncerty, podczas których zaprezentowane zostaną barokowe dzieła muzyki kameralnej i orkiestrowej. Utwory te wykonane będą na historycznych instrumentach przez pedagogów i studentów Katedry Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej. 7.03.2016, poniedziałek, godz. 20.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert inaugurujący XIV Dni Muzyki Dawnej

Michael Schmidt-Casdorff – flet traverso Marcin Tarnawski – skrzypce barokowe Markus Möllenbeck – wiolonczela barokowa Anton Birula, Anna Kowalska – lutnia, teorba, gitara barokowa Dorota Zimna, Justyna Woś – klawesyn 8.03.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXVI Bydgoski Wtorek Muzyczny w ramach XIV Dni Muzyki Dawnej Urszula Bartkiewicz – klawesyn Michał Marcinkowski – skrzypce barokowe Radosław Marzec – organy Męski Zespół Chorałowy Żeński Zespół Wokalny AM w Bydgoszczy Mariusz Kończal, Paweł Pawłowicz – prowadzenie Orkiestra Barokowa AM w Bydgoszczy Markus Möllenbeck, Marcin Tarnawski – prowadzenie w programie nieznane dzieła muzyki dawnej, odnalezione w archiwach i przygotowane do wykonania przez pedagogów oraz studentów Katedry Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej AM w Bydgoszczy. 9.03.2016, środa, godz. 20.00, Sala Koncertowa, ul. Gdańska 20, godz. 20.00, wstęp wolny

Koncert Piano-Forte Michał Marcinkowski – skrzypce barokowe Anna Szul, Ewa Witczak – wiolonczela barokowa Mariusy Klimsiak, Bartłomiej Wezner – pianoforte 34 |

| marzec 2016

13.03.2016, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXXIX Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Wiosna tuż-tuż 15.03.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXVIII Koncert Organowy Christian Tarabbia – organy Zuzanna Szary – sopran Magdalena Szuba – mezzosopran Ewa Witczak – wiolonczela Justyna Jakubowska – fortepian w programie: Girolamo Frescobaldi – Toccata Quinta Sopra i pedali from Secondo libro di Toccate Bernardo Storace – Passagagli sopra A la mi re Dietrich Buxtehude – Preludium in e BuxWV 142 Johann Sebastian Bach – Aria variata alla maniera italiana BWV 989 Johann Sebastian Bach – Concerto in a BWV 593 nach Vivaldi Franciszek Maklakiewicz – Liryka miłosna: 6 pieśni na głos z fortepianem: Kocham Cię; Życzenie; Zawód; Panieneczka; Jakże możecie kwiaty; A jeśli chcesz zapomnieć Joaquín Rodrigo – Trzy pieśni: De donde venis, amore?; Vos me metasteis…; De los alamos vengo, madre Manuel de Falla – Wybrane pieśni z cyklu Siete canciones populares espanolas (w opracowaniu na wiolonczelę i fortepian) 16.03.2016, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert Akademicki wraz z wykładem IMPERTO Piano Trio: Marzena Mazurek – skrzypce Piotr Mazurek – wiolonczela Karolina Trojakowska – fortepian Orkiestra Kameralna Accademia dell’Arco Paweł Radziński – prowadzenie w programie: Pēteris Vasks – Fantazja Vox Amoris na skrzypce i orkiestrę kameralną Piotr Czajkowski – Souvenir de Florence 20.03.2016, niedziela, godz. 12.00, Zespół Szkół im. Mariana Rejewskiego w Ostromecku, ul. Szkolna 1, wstęp wolny

Akademia Dzieciom Wiosenny mazurek

20.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Kościół Garnizonowy, ul. Bernardyńska 2, wstęp wolny Wydział Wokalno-Aktorski AM w Bydgoszczy Fundacja Konsonans Parafia Wojskowa w Bydgoszczy

Misterium Męki Pańskiej – spektakl sakralny oparty na Pasji św. Jana J.S. Bacha oraz fragmenty Pisma Świętego studenci Wydziału Wokalno-Aktorskiego AM w Bydgoszczy Zespół Muzyki Dawnej illo tempore Alicja Mozga – reżyseria Damian Borowicz – kierownictwo muzyczne

20.03.2016, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

CLXIII Koncert Pałacowy

Piotr Olszewski – gitara Marcin Gawdzis – trąbka w programie najpiękniejsze ballady jazzowe

20.03.2016, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa FP, ul. Szwalbego 6. Bilety (15 zł, ulgowe 10 zł) można nabywać w Dziale Artystycznym AM od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00 (w dniach, kiedy organizowane są inne koncerty AM w godz. 13.00-17.00) oraz godzinę przed koncertem

Koncert Symfoniczny

Chór Akademicki AM w Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Piotr Wajrak – dyrygent inf. Anna Cudo

V Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne Zwierciadła 16-18 marca 2016, V Liceum Ogólnokształcące

V Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne Wiele osób zastanawia się, co dzieje się z dzisiejszą młodzieżą. Co robią ci, którzy za parę lat przejmą dowodzenie nad armią sztuki i kultury? Nie ma powodów do obaw: robią festiwal teatralny. „Zwierciadła” to najlepszy dowód na to, że młodzi ludzie są twórczy, aktywni i zorganizowani, i to na wiele sposobów. U jednych jest to talent aktorski, wrażliwość na sztukę, odwaga, a u innych zadziwiająca gotowość do przeżywania emocji i ukazywania dramatu swoim ciałem. Są też tacy, którzy dają im taką możliwość, wykazują się pomysłowością, odpowiedzialnością i dojrzałością, jakiej nie powstydziłby się niejeden pracownik administracyjny. Jedni z energią wchodzą na scenę, inni z energią tę scenę dla nich przygotowują. Obie grupy mierzą się z ciężką i – mniej lub bardziej – poważną pracą, za którą wynagrodzeniem jest ich własna satysfakcja. Wszyscy młodzi entuzjaści możliwość ku temu dostali dzięki trochę starszym entuzjastom, zaczynając od dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 5, a kończąc na Fundacji T.E.A.M. Teatrikon w Lublinie. To właśnie tam przed dekadą narodziły się Zwierciadła. Zaczynały niewinnie, z roku na rok wzbogacając się o nowe wrażenia i pomysły, aż po ośmiu latach stały się ogólnopolskie. Jednym z siedmiu placówek z całego kraju, które otrzymały wspaniałe zadanie dzielenia organizacji festiwalu stała się właśnie „Piąt-

ka” z Bydgoszczy i w tym roku będzie się tym cieszyć po raz piąty. Czym właściwie są „Zwierciadła”? To przede wszystkim przegląd młodzieżowych grup teatralnych z woj. kujawsko-pomorskiego (najlepsza grupa będzie nas reprezentować na Ogólnopolskich Spotkaniach Teatralnych). Jest to pierwsza rola festiwalu, jednak wcale nie najważniejsza. Występy konkursowe są, można powiedzieć, powodem do pojawienia się całej listy działalności, które mają miejsce podczas tych kilku dni. Podczas „Zwierciadeł” 2015 swoimi występami zaszczycił nas teatr wymyWammy, aktorki „Praktyk Teatralnych Gardzienice”, pan dr hab. Krzysztof Bielawski z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz zespoły muzyczne: Nocny Alarm i MOOVE; braliśmy udział w warsztatach z teatru improwizowanego, ruchu scenicznego, kuglarstwa, interpretacji tekstów antycznych oraz wykładzie o teatrze greckim. W tym roku będziecie Państwo świadkami tworzenia się niezwykłego klimatu spotkań młodych artystów. Nasz festiwal stwarza dla nich mnóstwo nowych, ekscytujących okazji: mogą poznać osoby z tymi samymi zainteresowaniami, zainspirować się i poczuć, że są doceniani. Zwierciadła dają możliwość przeżycia zupełnie niepowtarzalnych chwil i zawiązania się wielu przyjaźni – poprzednie cztery edycje są tego dowodem. Edycja 2016 zapowiada się bardzo atrakcyjnie. Ponieważ pomysły aktywnej grupy wolontariuszy zdają się nie mieścić w 48 godzinach, które obowiązywały podczas ubiegłych lat, będziemy się cieszyć teatrem przez trzy dni, czyli od 16-18 marca. inf. Agnieszka Roszak

marzec 2016 |

| 35

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy Uwaga! Wszystkich zainteresowanych 61. Ogólnopolskim Konkursem Recytatorskim zapraszamy do udziału w spotkaniach warsztatowych pn. „Sam na scenie” Spotkanie I (piątek, 15 kwietnia 2016 r.) „Od poszukiwań repertuarowych do interpretacji.” Prowadzenie: Wanda i Eugeniusz Rzyscy Spotkanie II (niedziela 17 kwietnia 2016r.) „Mowa ciała. Elementarne zadania aktorskie.” Prowadzenie: Mieczysław Giedrojć Zajęcia odbędą się w Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury w Bydgoszczy – Salon Hoffmann, pl. Kościeleckich 6) w godz. 16.00-20.00 – w ramach 61. Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego. Prosimy wydrukować i przynieść na I spotkanie teksty: wiersz i fragment prozy, oraz zadbać o wygodny strój i miękkie obuwie (zwłaszcza na II spotkaniu). Teksty nie muszą być opanowane pamięciowo. Zgłoszenia można kierować drogą e-mailową: barbara.sobotka@kpck.pl najpóźniej do 10 kwietnia br. Udział w zajęciach jest płatny: 50 zł. za każde spotkanie. Płatne przelewem na konto Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy: BANK POLSKA KASA OPIEKI S.A. II O/BYDGOSZCZ nr 68 1240 3493 1111 0000 4305 7874 z zaznaczeniem „WARSZTATY RECYTATORSKIE – cz. I/ cz. II/cz. I i II”( podkreślić właściwą opcję) – lub gotówką przed zajęciami. 11.03.2016, piątek, godz. 18.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK, Salon Hoffman – wernisaż. Wystawa czynna do 27 maja

Wystawa: Osiem Kobiet – tkanina dwuosnowowa z Podlasia Wszystko zaczyna się od kołowrotka, owczej wełny w naturalnym kolorze lub barwionej i ręcznego 4-nicielnicowego krosna. Potem potrzebna jest mrówcza praca, cierpliwość i talent. Taki jest przepis na dwuosnowową tkaninę, jedno z najciekawszych i najoryginalniejszych zjawisk polskiej sztuki ludowej. Powszechna kiedyś w całej Europie od Skandynawii po półwysep iberyjski w XVIII wieku zadomowiła się na Mazurach. Dywany mazurskie, zamknięte szeroką bordiurą romby, gwiazdy lub wici winorośli były nakryciami na stoły. Stamtąd przeniosły się na łóżka, ściany, stanowiły ważny element wiana. Dziś tradycja ich wyrabiania przetrwała tylko w północno-wschodniej Polsce, między innymi dzięki artystce Eleonorze Plucińskiej, która w latach trzydziestych XX wieku i tuż po wojnie zmobilizowała lokalną społeczność, miejscowych tkaczy nie tylko do ratowania ale i twórczego rozwinięcia tej pięknej tradycji. Zaczęto tworzyć własne wzory i kompozycje, pojawiły się nowe motywy i choć zwierza, drzewa, kwiaty, korowody, scenki rodzajowe z życia wsi stanowią większość wzorów, każdy z nich ma niepowtarzalny indywidualny charakter. Dwa wątki w dwóch kolorach i osnowa w kolorach wątków tworzą dwie przenikające się warstwy. W końcowym efekcie powstaje kompozycja gdzie jedna strona tkaniny jest odwrotnością kolorystyczną drugiej. Splot płócienny, którym tkane są dywany narzuca charakterystyczną geometryzację wzorów. Powrót do na36 |

| marzec 2016

Alicja Kochanowska, tkanina dwuosnowowa

turalnych barwników sprawia, że odzyskały one swoje wysublimowane piękno. Jak przed wiekami tkactwem zajmują się kobiety. Na szlaku ginących zawodów Podlasia spotkałyśmy osiem wspaniałych kobiet. No może to nie do końca prawda, że na szlaku, ponieważ większość z nich poznałyśmy na Ogólnopolskim Przeglądzie Tkaniny Unikatowej, który organizujemy co dwa lata. Ich prace zawsze zachwycały choć były tylko drobną częścią różnorodnej wielobarwnej wystawy. Przyszła pora by pokazać je w pełnej krasie. Święta wielkanocne, czas powrotu do tradycji, refleksji, to bardzo dobry czas na spotkanie z tą niecodzienną już sztuką. Osiem kobiet, Helena Gołko, Alicja Kochanowska, Filomena Krupowicz, Kazimiera Makowska, Teresa Pryzmont, Danuta Radulska, Bernarda Rość, Ludgarda Sieńko to bohaterki wystawy. Zapraszamy wszystkich Państwa na spotkanie z tkaniną dwuosnowową, pięknem polskiej tradycji i sztuki ludowej dziś. Katarzyna Wolska

12.03.2016, godz. 13.00

Eliminacje powiatowe 22 Finału Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Piosenki „AWANS’16” Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy zaprasza dzieci do udziału w eliminacjach powiatowych 22 Finału Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Piosenki

„AWANS’16”. Eliminacje odbędą się w salonie Hoffman dn. 12 marca 2016 o godz. 13.00 przy pl. Kościeleckich 6. Zgodnie z regulaminem, każdy wykonawca prezentuje do podkładu muzycznego na płycie CD dwie piosenki. Laureaci eliminacji powiatowych otrzymają specjalne zaproszenia do udziału w finale. Zachęcamy uzdolnione muzycznie dzieci do wzięcia udziału w festiwalu. Informacje: Roman Fieberg, tel. wewnętrzny 112, roman. fieberg@kpck.pl 15.03.2016, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

Spotkanie ze Zdzisławem Prussem – promocja nowego tomu „Rozmowy z psem”

Gościem wieczoru będzie również Bogdan Ciesielski. Zdzisław Pruss – poeta, satyryk, publicysta. Absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 1965-1991 redaktor działu literackiego rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, od 1991 roku publicysta „Dziennika Wieczornego” i „Gazety Pomorskiej”. Autor słuchowisk i scenariuszy estradowych. W 1978 Teatr Polski w Bydgoszczy wystawił pełnospektaklowe widowisko kabaretowe jego autorstwa („Wszystko do Desy”). Twórca kabaretów literackich (O-Wady, Eksces Wieczorny, Piąte Koło). Autor tekstów do „Szopek Bydgoskich”. Od 1964 roku publikuje wiersze, drobne formy satyryczne, a także wspomnienia. Pomysłodawca, redaktor i współtwórca „Bydgoskiego Leksykonu Teatralnego” (2000), „Bydgoskiego Leksykonu Operowego” (2002),

Dom Kultury MODRACZEK 3.03.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Hiszpański Podbój Ameryki Północnej – Wyprawy Alarcona, Cabrillo, Onate – cz. 2 Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski 10.03.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny KAWIARNIA LITERACKA zaprasza na uroczystą promocję trzeciego almanachu pt. „Literackie Ogrody”, w którym zawarte zostały wiersze stanowiące plon I Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego o Laur Kawiarni Literackiej „Bydgoski Modraczek” oraz wiersze i teksty autorów, których gościliśmy od 13 czerwca 2013 do grudnia 2015 roku. Almanach został wydany dzięki stypendium Prezydenta Miasta Byd-

„Bydgoskiego Leksykonu Muzycznego” (2004) oraz „Bydgoskiego Leksykonu Literackiego” (2015). Laureat kilku konkursów literackich (m.in. na słuchowisko). Członek Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich RP. 16.03.2016, godz. 17.30, Salon Hoffman KPCK, plac Kościeleckich 6

II Spotkanie z Historią u Hoffmana: Czy płynie w nas królewska krew? Gawędy genealogiczne Pracownia Dziedzictwa Kulturowego Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury ma zaszczyt zaprosić Państwa na II Spotkanie z Historią u Hoffmana. Spotkanie to poświęcone będzie arcyciekawej problematyce łączących nas więzi pokrewieństwa i powinowactwa. Więzi te, ujęte w ramy rodzin, mogą mieć bardzo odległą metrykę, sięgającą nawet wczesnego średniowiecza i takich władców, jak cesarz Karol Wielki czy polski książę Mieszko I. Nie od rzeczy rodzi się więc pytanie, czy płynie w nas królewska krew? Odpowie na nie i wiele innych zagadnień genealogicznych omówi gość spotkania, Paweł Bogdan Gąsiorowski, historyk i genealog z przeszło czterdziestoletnią praktyką badawczą, erudyta, świetny gawędziarz i ciekawy człowiek. Słowem, wieczór w Salonie Hoffman zapowiada się atrakcyjnie nie tylko dla miłośników szeroko rozumianej genealogii. inf. Jędrzej Kubiak

goszczy przyznanemu Agnieszce Buzalskiej – dyrektor Domu Kultury „Modraczek”. W trakcie wieczoru, a będzie to 90. spotkanie w Kawiarni Literackiej, zaprezentowane zostaną wiersze i teksty prozatorskie, które znalazły się w almanachu KL. O oprawę muzyczną prezentowanych tekstów zadbają Leonard Luther i Piotr Dąbrowski. Zwieńczeniem spotkania będzie koncert w wykonaniu Jacka Beszczyńskiego, który zaprezentuje w swoich interpretacjach utwory Bułata Okudżawy, Włodzimierza Wysockiego a także Leonarda Cohena. 12.03.2016, sobota Wystawa Modelarstwa i elektroniki PRL-u 14.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolny Czytamy bajki dzieciom 17.03.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem PCRS Sławomirem Krajewskim 19.03.2016, sobota, godz. 11.00-13.00, obowiązują zapisy (zajęcia bezpłatne) Rodzinny Wytwórnik Różności – dekoracje na stół wielkanocny 2, 9, 16 marca 2016, (środy), godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora marzec luty 2016 |

| 37

Biblioteka Główna UKW W listopadzie ub.r. w Bibliotece UKW zainicjowany został cykl spotkań literackich „Wrota wyobraźni: akademickie spotkania z literaturą”. W dyskusji biorą udział akademicy, specjaliści z różnych dziedzin. 9.03.2016, godz. 18.00 Gościem pierwszego marcowego spotkania będzie pisarz i felietonista Łukasz Orbitowski, do niedawna znany głównie jako autor literatury fantastycznej i grozy. Ostatnia powieść pt. „Inna dusza” ukazała się w Wydawnictwie Od Deski Do Deski i jest częścią projektu serii „Na F/ Aktach” Tomasza Sekielskiego. Punktem wyjścia są tragiczne wydarzenia z lat 90. ub.w., rozgrywające się w Bydgoszczy. Za tę powieść społeczno-obyczajową o Polsce lat 90. Orbitowski otrzymał Paszport „Polityki”. 21.03.2016, godz. 18.00 W kolejnym spotkaniu wezmą udział trzy pisarki: Hanna Dikta, Renata Chaczko i Wioletta Leśków-Cyrulik, których powieści ukazały się ostatnio nakładem Zysk i S-ka. Hanna Dikta – ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Śląskim, a także studium podyplomowe z historii na Uniwersytecie Opolskim. Jest laureatką kilkudziesięciu konkursów poetyckich. Publikuje w ogólnopolskiej prasie literackiej, m.in. w „Odrze”, „Toposie”, „Migotaniach” i „Arkadii”. Debiutowała książką poetycką „Stop-klatka”, dobrze przyjętą przez krytykę. Renata Chaczko – pisarka, dziennikarka, blogerka. Urodzona w 1985 r., pochodzi z Dolnego Śląska. Ukończyła Produkcję Filmową i Telewizyjną na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest autorką powieści „Gracze”, „Aż do dna”. Obecnie mieszka i pracuje w Amsterdamie. Wioletta Leśków-Cyrulik – polonistka, instruktorka teatrów dziecięcych, koordynatorka kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”. Wielbicielka prozy Jarosława Iwaszkiewicza i poezji Małgorzaty Południak. Autorka bloga My Slow Nice Life. Mieszka w Jastrzębiu-Zdroju. Autorka debiutanckiej powieści „Sezon zamkniętych serc”. 11.03.2016, godz. 11.00, Biblioteka UKW (II piętro) – otwarcie wystawy. Wystawa będzie eksponowana do 8 kwietnia

Zagłada dworów w województwie białostockim po roku 1939

Wprowadzenie do wystawy – dr hab. Przemysław Olstowski (PAN w Toruniu) Wystawa prezentuje straty ziemiaństwa polskiego poniesione na Kresach Wschodnich w wyniku II wojny 38 |

| marzec 2016

światowej oraz działalności Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego po 1944 r. Przedstawia zarówno dane zbiorcze, jak i losy wybranych rodzin ziemiańskich, które w tym okresie były poddawane dotkliwym represjom. Bezpośrednio po otwarciu, w auli nr 240 (I piętro), odbędzie się seminarium, które poprowadzi dr Andrzej Bogucki (Kujawsko-Pomorski Oddział Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego). W programie wykłady: – 11.30-12.00 „Walka czy współpraca? Tragizm losów ziemian woj. białostockiego na przykładzie rodziny Jaruzelskich i Ramotowskich” – dr Łukasz Lubicz Łapiński (IPN Oddział w Białymstoku; Związek Szlachty Polskiej). – 12.00-12.30 „Z miłości mądrością trwały: dwór polski oczami architekta praktyka” – mgr inż. arch. Beata Kazimierska-Korsak (Pracownia autorska Domy Polskie arch. Beaty Kazimierskiej Korsak; Stowarzyszenie Rodu Korsaków). Wydarzenie organizowane jest pod patronatem Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, Stowarzyszenia Rodu Korsaków oraz Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Bydgoszczy Honorowy patronat sprawuje JM Rektor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego – prof. dr hab. Janusz Ostoja-Zagórski.

24 marca 2016 r.

Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej Lengyel, Magyar – két jó barát Program uroczystości: 15.30, Ogród Botaniczny UKW (wejście od ul. Chodkiewicza 30) Spotkanie przy dębach symbolizujących braterstwo Polski i Węgier, zasadzonych w 2012 r.

16.15 Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (I piętro) Otwarcie wystawy: Honwedzi i huzarzy na polskiej ziemi – polowe i inne historie, 1914–1915 „Wystawa składa się z 24 kolorowych plansz w jednolitej szacie graficznej, prezentuje specjalnie w tym celu przygotowane dzieła 10 znanych węgierskich rysowników komiksu zrzeszonych w Węgierskim Stowarzyszeniu Komiksowym. Podstawę jej stanowią zapiski i relacje z frontu galicyjskiego ówczesnego korespondenta wojennego Ferenca Molnára (autora powieści „Chłopcy z Placu Broni”) oraz wojenne zapiski prof. Lajosa Szádeczkyego Kardossa z lat 1914-1915. Wybrane fragmenty wymienionych książek posłużyły rysownikom do stworzenia krótkiego komiksu wraz z odpowiednim tekstem o polskich miastach na linii frontu. Komiksowa forma ekspozycji jest znakomitą, atrakcyjną lekcją historii, zarówno dla młodego i starszego pokolenia”. Główny organizator: Węgierski Instytut Kultury w Warszawie).

16.45, Aula Biblioteki Wystąpienia gości / Koncert okolicznościowy / Multimedialna prezentacja „Wojsko węgierskie dawniej i dziś” – Dariusz Stopikowski (BTPW) Organizatorzy: Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego i Bydgoskie Towarzystwo Przyjaciół Węgier. Obchody przygotowano we współpracy z: Konsulem Honorowym Węgier w Bydgoszczy, Węgierskim Instytutem Kultury w Warszawie, Akademią Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy i Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy. inf. Barbara Maklakiewicz

D.K. Orion BSM

15.03.2016, wtorek, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Błonia.

1.03.2016, wtorek, godz. 14.00 „Ikona” – płyta pilśniowa, farby temperowe, plakatowe, zajęcia plastyczne dla dorosłych. 2.03.2016, środa, godz. 17.00 Z cyklu: „Ślicznie i romantycznie” – „Muzyka i Puszkin” – zespół Viowal. Wystąpią: Walery Iwanow – skrzypce, Larysa Strelita-Strele – wiolonczela. Prowadzenie i monolog – Teresa Wądzińska. 2.03.2016, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

16.03.2016, środa, godz. 17.00 „Wielkanocne origami” – zajęcia manualne.

4.03.2016, piątek, godz. 15.30 „Portret kobiecy” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 4.03.2016, piątek, godz. 16.00 Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „Zdrowe i piękne włosy” – spotkanie z fryzjerką. 7.03.2016, poniedziałek, godz. 15.30 „Wierzba” – ilustracja plastyczna do wiersza – zajęcia plastyczne dla dzieci. 9.03.2016, środa, godz. 17.00 Z cyklu: „Literacki pas Oriona” – Dariusz Tomasz Lebioda i Dariusz Bereski – Literatura i kosmos. 9.03.2016, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 11.03.2016, piątek, godz. 15.30 „Droga w dal” – ćwiczenia z perspektywą zbieżną – zajęcia plastyczne dla dzieci. 14.03.2016, poniedziałek, godz. 15.30 „Świąteczna martwa natura z zajączkiem” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 14.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00 „Pieśni pasyjne” – koncert w wykonaniu chóru „Dzwon”. 15.03.2016, wtorek, godz. 14.00 „Martwa natura z palemkami” – mozaika z papieru i skorupek jajka, kleju – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

16.03.2016, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 17.03.2016, czwartek, godz. 17.00 „Salon Literacki Oriona” – spotkanie literackie. Gościem wieczoru będzie Vladimir Stockman z Krakowa. Prowadzenie: Dariusz Tomasz Lebioda. 18.03.2016, piątek, godz. 15.30 „Mozaika ze skorupek jajka” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 21.03.2016, poniedziałek, godz. 15.30 „Pisanki” – zajęcia plastyczne dla dzieci. 23.03.2016, środa, godz. 17.00 „Jajko wielkanocne” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 25.03.2016, piątek, godz. 15.30 „Wielkanoc 2016” – konkurs plastyczny dla dzieci na kartkę świąteczną. 30.03.2016, środa, godz. 17.00 „Poświąteczna prezentacja wypieków” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 31.03.2016, czwartek, godz. 14.00 „Fantastyczne ptaki” – technika dowolna, bogata gama barw, zajęcia plastyczne dla dorosłych. Plany pracy D.K. „Orion” BSM są dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje. Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00 Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00 Gimnastyka tai-chi – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00 Akademia rozmaitości – piątki, godz. 15.00 marzec 2016 |

| 39

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński Krzysztof Szymoniak Galernicy 2015 – Portrety podwojne

Anna Drejas i Tomasz Mł yński

Dorota Czekała i Jacek Czekała

Jarosław Jakubowski i Kazimierz Rink

ks. Franciszek Kamecki i Mariola Grochowina

40 |

| marzec 2016

8.03.2015, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Krzysztofa Szymoniaka pt. „Galernicy 2015. Portrety podwójne” oraz spotkanie poetyckie. Wiersze z tomu „martwa natura z człowiekiem” przeczyta autor. Krzysztof Szymoniak ur. w 1953 roku w Kępnie. Od roku 1969 mieszka w Gnieźnie. Od połowy lat 80. zawodowo związany z Poznaniem. Był ostatnim sekretarzem redakcji poznańskiego miesięcznika społeczno-kulturalnego „Nurt” (1986-1989) oraz założycielem i pierwszym redaktorem naczelnym ogólnopolskiego dwutygodnika literackiego „Nowy Nurt” (1994-1995). Laureat poznańskiego Medalu Młodej Sztuki z roku 1988 za reportaże literackie. Absolwent filologii polskiej UAM. Poeta, prozaik, fotograf, dziennikarz, redaktor książek poetyckich, krytyk literacki. Od roku 2000 – wykładowca akademicki. W Instytucie Językoznawstwa UAM uczy dziennikarstwa, twórczego pisania, wiedzy o mediach i wiedzy o fotografii. Należy do bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP). Od 35 lat związany z Galerią Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego, gdzie ukazały się trzy zbiory jego wierszy: Wszędzie, skąd wracałem (2006), 29 prac Szymona Słupnika (2007), Światłoczułość (2009). W roku 2009 podjął współpracę z WBPiCAK w Poznaniu jako autor serii wydawniczej pn. Fotografowie Wielkopolski. Link do strony z wersją elektroniczną 25 tomów tej serii – poniżej. W roku 2012 ukazał się pierwszy tom jego esejów pt. Fotografioły. Okołofotograficzne ćwiczenia umysłowe. Tom drugi – Fotografioły 2 – ukazał się wiosną 2013 roku. Tom trzeci – Fotografioły 3. O czym jest fotografia? – ukazał się latem 2015 roku. Galernicy 2015. Portrety podwójne Od ponad 35 lat przyjaźnię się z Jankiem Kają i Jackiem Solińskim, od ponad 35 lat, w miarę swych skromnych możliwości, współuczestniczę w życiu artystycznym i koleżeńskim Galerii Autorskiej dojeżdżając na kolejne spotkania z Gniezna. Od kilku sezonów zastanawiałem się, jak w niebanalny sposób sfotografować uczestników życia galeryjnego. Zadanie to, nawet teoretycznie, do łatwych nie należało, ponieważ przede mną, od początku istnienia Galerii Autorskiej, nieustannie ktoś fotografował przebieg wszystkich niemal spotkań i wernisaży. Można więc powiedzieć, że wszystko już było. Myśl zawarta w pytaniu: Jak? – nie dawała mi jednak spokoju. Zastanawiałem się przede wszystkim, jak skłonić ludzi, aby stanęli przede mną w najbardziej naturalnej pozie, w ascetycznej scenerii szarej ściany i zastanego światła ulicy. Najpierw, zamierzając złamać tradycyjne rozumienie portretu, doszedłem do wniosku, że Galerników z ulicy Chocimskiej 5 warto sfotografować w parach. W ten sposób zrodziła się idea portretu podwójnego, który zestawia, a właściwie zderza twarze i popiersia, niekiedy ad hoc, bez możliwości przyjrzenia się sobie w lustrze i sprawdzenia, jak wyglądam w danej chwili sam oraz z tą drugą osobą.

Poszukiwanie odpowiedniego tła dla portretowanych par zajęło mi kilkadziesiąt minut. Najlepsza okazała się lokalizacja na schodach przed wejściem do piwnicznej izby Galerii Autorskiej, czyli w sumie nieco karkołomna dla osób fotografowanych (podest nad przepaścią). W roku 2015 odbyło się pięć sesji fotograficznych: 25 czerwca, 9 lipca, 13 sierpnia, 27 sierpnia i 24 września. Wszystkie między godziną 17 a 18, wszystkie na tle tej samej ściany i w zbliżonych warunkach oświetleniowych. Wszystkie 54 kadry-portrety (tyle prac jest obecnie gotowych) zostały wykonane cyfrową lustrzanką Nikon D7000, do której podłączyłem stałoogniskowy obiektyw 50 mm o jasności 1:1.4. Krzysztof Szymoniak

17.03.2016, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie ze Zdzisławem Prussem i promocja tomiku wierszy „Rozmowy z psem”. Zdzisław Pruss (ur. w Wiśniowie pow. Konin) – od 1954 r. mieszka w Bydgoszczy. Poeta, satyryk, publicysta, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 196065 studiował filologię polską na UMK w Toruniu. Od 1965 pracuje jako dziennikarz: najpierw w bydgoskiej Rozgłośni Polskiego Radia (redakcja literacka) a od 1991 przez lat kilka w „Dzienniku Wieczornym” i „Gazecie Pomorskiej”. Poczynając od czasów studenckich prowadzi ożywioną działalność estradową, jako twórca kabaretów literackich („Luty-nek”, „Eksces Wieczorny”, „O-wady”, Piąte Koło”), autor tekstów, wykonawca, konferansjer. Wiersze i drobne formy satyryczne publikuje od roku 1964 w prasie lokalnej i ogólnopolskiej a także na antenie radiowej i telewizyjnej. Jego wiersze zamieszczano w licznych antologiach i almanachach m. in. Laureaci konkursów poetyckich (Iskry, Warszawa 1970), Debiuty poetyckie (Warszawa 1974), Idylla polska (Biblioteka Narodowa Ossolineum, Wrocław 1995). Zadebiutował tomikiem Uroczystość rodzinna (1973). Kolejne to: Najlepiej koniowi kiedy nogę złamie (1974), Ze słuchu (1982), Sielanki i nekrologi (1983), Adresat nieznany (1993), Oddział wysypisko (1996), Pogrzeb starej marynarki – wybór wierszy (1999), Wszystko składa się z (2004), Szukanie indyków (2006), Z ręką na sercu (2007), Szczygieł z New Jersey (2008), wybór wierszy Tylko tyle (2008), Przedostatnia sylaba (2010) i Rozkład jazdy (2012). Wydał także zbiory utworów satyrycznych, skeczy i humoresek – Wyspy Olaboga (1989) i Żarty na stronę (1998),

tomy wspomnieniowe – Z albumu komedianta (1993), Abecadło co w Brdę wpadło (1995), Głowy i główki (2001), album Szopki (2006), Bydgoszczanie czarno na białym (2011) – z fotografiami Z. Krakowiaka, wybór piosenek kabaretowych – Zboczeniec i inni (2013), zbiór limeryków Od Kaliguli po Asnyka (2014). Z inicjatywy Prussa, pod jego redakcją i współautorstwie powstały cztery obszerne tomy poświęcone kulturze bydgoskiej: Bydgoski Leksykon Teatralny (2000) – razem z Ewą Adamus-Szymborską i Zofią Pietrzak, Bydgoski Leksykon Operowy (2002) – z Alicją Weber, Bydgoski Leksykon Muzyczny (2004) – z Alicją Weber i Rajmundem Kuczmą oraz Bydgoski Leksykon Literacki (2015) – z Hanną Borawską i Stefanem Pastuszewskim.

* * *

„Wydaje się, że poetów, i to różnych, mamy w regionie pod dostatkiem. Mało jest natomiast indywidualności, które z trudnością można by pomieścić w jakiejś szufladzie. Takim właśnie zjawiskiem jest Zdzisław Pruss.” Krzysztof Nowicki

Rozmowa z psem o ślepym jastrzębiu i kulawej kurze widzę w twoich oczach głębokie współczucie – – – masz rację im dłużej czytam to co napisałem tym bardziej nie wiem co autor miał na myśli i co chciał powiedzieć mówię ci piesku – – pisanie to robota głupiego do końca nie wiesz czy ci wyszło i poszło jak trzeba dlatego tak lubię obierać kartofle pestkować wiśnie wyłuskiwać fasolę i orzechy łupać tu wiesz na czym siedzisz i co ciebie czeka niszcząc formę dochodzisz do treści sedno sprawy znajduje się na wierzchu i poczujesz je w palcach tak

Zdzisław Pruss

inf. Jacek Soliński

marzec 2016 |

| 41

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

Ewa Bińczyk, Gra IX, wklęsłodruk

słodruku, takich jak: akwaforta, akwatinta, sucha igła, miękki werniks, odprysk. Ich motywem przewodnim jest człowiek i otaczająca go przestrzeń fantomów, nagromadzonych w pamięci wydarzeń i przedmiotów, będących „składnikami” ludzkiego życia wewnętrznego. Forma grafik ma charakter narracyjny, anegdotyczny i groteskowy, jest dla artystki pretekstem do wyrażania głębszych, intymnych znaczeń, często hermetycznych, wpisanych w surrealny język obrazu. Powtarzające się w grafikach motywy organiczne, takie jak: kwiaty, futra, zwierzęta, ogień, deszcz czy krew, mają więc znaczenie symboliczne. Pojawiają się one jako samoistne, wyobcowane obiekty, lub jako atrybuty. W kolażowych układach wchodzą ze sobą w nowe relacje i nabierają głębszego wymiaru. Ewa Bińczyk urodziła się w 1977 roku w Szczecinku. Jest absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom z wyróżnieniem uzyskała w pracowni wklęsłodruku prof. Bogumiły Pręgowskiej. Doktorat z zakresu sztuk plastycznych w 2014 roku. Od 2012 roku pracuje w Zakładzie Kształcenia Artystycznego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Zajmuje się grafiką warsztatową, rysunkiem i malarstwem. Centralne miejsce w jej twórczości zajmują człowiek, mity, podświadomość, przenikanie się świata realnego i fantastycznego. Uczestniczyła w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą. Jest laureatką Nagrody im. prof. Edmunda Piotrowicza w dyscyplinie grafiki warsztatowej, stypendystką Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego i Miasta Torunia w Dziedzinie Kultury. W 2013 roku otrzymała wyróżnienie na konkursie graficznym – 7. International Fu Xian Zhai Exlibris & Prints Exhibition w Szanghaju. 10.03.2016, czwartek, godz. 17.30, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny – obowiązują zgłoszenia: monika.grzybowska@ byd.pl lub tel. 533 182 326

Amadeusz Drąg „Niestabilność” – wieczór poezji śpiewanej i swingu Z okazji Dnia Kobiet zapraszamy na recital Amadeusza Drąga – młodego poety, autora tekstów piosenek, aktora amatora, wokalisty, tancerza, członka Studenckiego Koła Literackiego WSG, promujący jego nową płytę zatytułowaną „Niestabilność”. Ewa Bińczyk, Mistrz, wklęsłodruk, 45×55 cm, 2009

3.03.2016, czwartek, godz. 18.00, Galeria nad Brdą WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Ewa Bińczyk – grafika Prace prezentowane na wystawie pochodzą z kilku cykli graficznych, zrealizowanych podczas studiów na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Wszystkie grafiki wykonano w tradycyjnych technikach wklę42 |

| marzec 2016

19.03.2016, sobota, godz. 12.00–16.00, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

III Wielkanocny Kiermasz Kociewski Jak co roku na kiermaszu można będzie zaopatrzyć się w tradycyjne produkty kociewskie oraz potrawy wielkanocne przygotowane przez członkinie Kół Gospodyń Wiejskich z terenu gminy Jeżewo, a także wyroby wędliniarskie, miody, przetwory oraz żywność

Dom Kultury APK – nabór na zajęcia

Wielkanocny Kiermasz Kociewski

ekologiczną, ozdoby, stroiki i dekoracje świąteczne, przygotowane głównie na bazie surowców naturalnych, ręcznie robioną biżuterię, wyroby szydełkowe, z filcu i ceramiki, rzeźby oraz płaskorzeźby. W programie ponadto pokazy: kulinarne, wyplatania koszy wiklinowych, tworzenia palm wielkanocnych, płaskorzeźb oraz pisanek metodą rylcową. Wydarzenie przygotowane przez Studenckie Koło Literackie WSG pod patronatem Urzędu Gminy w Jeżewie oraz Lokalnej Grupy Działania „Gminy Powiatu Świeckiego”.

Dom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna” w Bydgoszczy przy WSG prowadzi nabór na zajęcia dla dzieci i młodzieży, realizowane w roku szkolnym 2015/2016 (II semestr). Z nami, pod okiem wykwalifikowanych specjalistów instruktorów i z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu, odkryjesz, rozwiniesz i ukierunkujesz swój talent. Zajęcia stałe, w tym warsztaty plastyczne, teatralne, zajęcia fotograficzne oraz umuzykalniające, odbywają się raz w tygodniu. Klub gier planszowych to doskonały trening liczenia, podejmowania decyzji, logicznego myślenia oraz realizowania strategii, zaś Klub LEGOmaniaka – propozycja dla przyszłych… informatyków i inżynierów. Poprzez modelarstwo Klub Modelarza nauczy nie tylko precyzji, staranności i cierpliwości, ale również umiejętnego planowania i zarządzania czasem, a nade wszystko konsekwencji w działaniu – dobre nawyki z pewnością zaprocentują w dorosłym życiu. Dodatkowe informacje: tel. 52 567 07 64. Pełna oferta oraz formularz zgłoszeniowy dostępne na stronie www.domkultury.byd.pl

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy funkcje i ustawienia decydujące o rejestracji obrazu, a także wykonasz ćwiczenia praktyczne z użyciem lustrzanki, połączone z analizą zdjęć. Pierwsze zajęcia 12 marca. Prowadzenie: Arkadiusz Blachowski. Zgłoszenia: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Na szlaku TeH2O #4 Muzeum Fotografii przy WSG zaprasza na czwarty z cyklu plenerów, z udziałem przewodnika – instruktora fotografii, na trasie bydgoskiego Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O. W marcu odwiedzimy Muzeum Kanału Bydgoskiego. Program pleneru (grupa początkująca): 11.03.2016, piątek, godz. 17.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Słownik Bydgoskich Fotografów #1 Muzeum Fotografii jest miejscem pamięci bydgoskich twórców. Prowadzimy dokumentację i popularyzujemy działania bydgoskich fotografów. 11 marca naszym gościem będzie Zdzisław Krakowiak – fotograf, filmowiec, muzyk rozrywkowy, pasjonat lotnictwa, członek Bydgoskiego Towarzystwa Fotograficznego. Podczas spotkania można będzie nabyć album oraz fotografie autora.

Mam lustrzankę – wiosenna edycja Weź udział w marcowej odsłonie warsztatów fotograficznych dla początkujących „Mam lustrzankę” – w ramach sześciu weekendowych spotkań poznasz

Na szlaku TeH 2 O, fot. Adam Juszkiewicz

marzec 2016 |

| 43

15.03.2016, wtorek, godz. 17.00-20.00, Muzeum Kanału Bydgoskiego, ul. Nowogrodzka 3 Po krótkim oprowadzaniu uczestnicy przystąpią do rejestracji zdjęć Kanału Bydgoskiego z użyciem aparatów cyfrowych oraz analogowych. 16.03.2016, środa, godz. 17.00-20.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14 Uczestnicy sprawdzą w praktyce swoje umiejętności, posługując się własnym sprzętem, a także wywołają naświetlone zdjęcia analogowe. Dokonają wyboru i analizy zdjęć cyfrowych oraz wydrukują je. Zgłoszenia do 11 marca: tel. 52 567 00 07.

FOTOKINO Zapraszamy na tematyczne pokazy zdjęć, czyli tzw. slajdowisko. Wydarzeniu towarzyszy spotkanie z twórcą i prelekcja na wybrany temat z zakresu teorii i historii fotografii. Proponujemy następujące obszary tematyczne: – Portrety fotograficzne bydgoszczan – od rejestracji do aranżacji – Fotografia architektury w służbie historii i pamięci miasta. Widoki Bydgoszczy z różnej perspektywy – Przyroda w obiektywie. Jak upolować dobre zdjęcie? Oferta skierowana jest do grup zorganizowanych. Obowiązują zapisy: tel. 52 567 00 07.

90-lecie fabryki ALFA Zbliża się ważna rocznica dla bydgoskiego przemysłu fotochemicznego. Mija 90 lat od założenia Fabryki Płyt Fotograficznych Alfa, protoplasty FOTONU. Z okazji jubileuszu w dniach 12-14 kwietnia Muzeum Fotografii zaprosi wszystkich sympatyków fotochemii na seminarium popularnonaukowe poświęcone pamięci i roli Bydgoskich Zakładów Fotochemicznych. Spotkanie ma charakter międzypokoleniowej wymiany kulturowej mistrzów zawodu z uczniami. Jesteśmy pewni, że pozwoli ono na integrację osób, które dawniej pracowały w przemyśle fotograficznym, pracują dalej jako fotografowie rzemieślnicy, bądź są właścicielami punktów fotograficznych.

Co znajdzie się w programie? – upamiętnienie rocznicy powstania fabryki FOTON, – wykłady: o srebrowych materiałach fotograficznych, roli FOTONU w kształceniu rzemieślników i pracowników zakładów, o edukacji fotograficznej w regionie i inne, – wymiana środowiskowa: rozmowy o fotografii seniorów z młodymi, – pokazy zdjęć, dokumentów, kronik, reprintu historycznych periodyków wydawanych przez FOTON, – stanowisko zakładowe, – plener fotograficzny na terenie fabryki, – nagranie wspomnień dawnych pracowników fabryki. Więcej informacji już wkrótce na stronie www.muzeumfoto.byd.pl Podejmując się organizacji wydarzenia, chcemy, aby przetrwały wspomnienia, a zachowane pamiątki materialne zostały w należyty sposób zarchiwizowane i wyeksponowane. W związku z podjętymi pracami nad stworzeniem Izby Fotografii Regionalnej w Muzeum Fotografii przy WSG, zachęcamy wszystkich bydgoszczan (i nie tylko) do przeszukania swoich piwnic, strychów oraz pawlaczy w poszukiwaniu pamiątek po Alfie i FOTONIE. Osoby zainteresowane przekazaniem znalezisk zapraszamy do naszej siedziby przy ul. Królowej Jadwigi 14 lub do kontaktu telefonicznego: 52 567 00 07. Dotychczasowym darczyńcom serdecznie dziękujemy! inf. Elżbieta Schulz

70 lat bydgoskiego Plastyka „Nasze portfolio” Od 1 marca 2016 roku uczniowie klas I-III Liceum Plastycznego i klas I-V Ogólnokształcącej Szkoły Sztuk Pięknych im. Leona Wyczółkowskiego rozpoczną realizację projektu artystycznego „Nasze portfolio”. Jest to jeden z wielu projektów realizowanych w roku jubileuszowym obchodów 70-lecia naszego liceum. Zadaniem uczniów będzie wykonanie prac plastycznych i zaprezentowanie ich na szkolnych wystawach. Prezentacje rozpoczną klasy gimnazjalne – klasa I POSSP od 29 lutego do 5 marca, klasa II POSSP od 7 do 12 marca, klasa III POSSP od 14 do 19 marca, a kolejne klasy w następnych miesiącach. Biorący udział w wernisażach w dowolny sposób, według własnych pomysłów 44 |

| marzec 2016

wykorzystają przeznaczony czas. Prezentacjom mogą towarzyszyć koncerty, inscenizacje, występy. Na wernisaże uczniowie zaproszą rodziców, przyjaciół, gości, zaprojektują i wykonają zaproszenia, przygotują katalogi. Efekty realizacji projektu zostaną udokumentowane i zamieszczone na stronie internetowej szkoły. Projekt stwarza znakomitą okazję do przedstawienia różnorodnych pomysłów twórczych. Opiekę artystyczną sprawować będą nauczyciele przedmiotów artystyczno-zawodowych. Zapraszamy wszystkich uczniów Zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego do udziału w realizacji projektu „Nasze portfolio”. inf. Anna Drejas

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 4.03.2016, piątek, godz. 18.00

Koncert piosenki turystycznej z cyklu „Grzegorz Suliga i Przyjaciele” 6.03.2016, niedziela, godz. 18.00

Redaktor Ciechoński poleca – wieczór z reportażem filmowym Leszek Ciechoński – reportażysta, filmowiec, dziennikarz. W 1994 zadebiutował w „Ekspresie Reporterów”, który od tego czasu wyemitował blisko 200 jego reportaży, autor 15 filmów dokumentalnych. Podczas spotkania zobaczymy reportaże: „Tajemnica parowego młyna” i „Pojednanie doktora Bekkera”. Zadanie dotowane ze środków Urzędu Miasta Bydgoszczy.

11.03.2016, piątek, godz. 18.00

Koncert: Daria Wójcik & Remigiusz Kuźmiński

13.03.2016, niedziela, godz. 15.00

Przedstawienie z piosenkami wg Jana Brzechwy „Opowieści różne znacie” Występują: Andrzej Kosiedowski i Witold Murański. Reżyseria: Andrzej Kosiedowski, scenografia: Ewa Górecka. 18.03.2016, piątek, godz. 18.19

Koncert z okazji 35. rocznicy Wydarzeń Bydgoskiego Marca 1981 Gościem honorowym będzie dawny uczestnik tych wydarzeń, obecnie senator RP, Jan Rulewski. Wystąpią znani wykonawcy pieśni kontestacyjnych, m.in. Lord JiM z Warszawy i nasz rodzimy bard Maciej Różycki.

19-20 marca 2016; sobota, godz. 16.00; niedziela godz. 17.00

Drugi Bydgoski Festiwal Bardów „Imperatyw” Sobota – występ pięciu rodzimych bardów. Niedziela – koncert Marka Gałązki Koncert dotowany ze środków Urzędu Miasta Bydgoszczy.

25.03.2016, piątek, godz. 18.00

W świecie muzyki i słowa – koncert pianistyczny Marka Andraszewskiego połączony z prezentacją wierszy Zdzisława Prussa Marek Andraszewski – klarnecista, pianista, wokalista i nauczyciel. Studiował w Konserwatorium w Pradze i w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu w klasie klarnetu. Dwukrotnie laureat Konkursu Młodego Muzyka w Szczecinku Instrumentów Dętych i Akordeonów oraz laureat II nagrody trzyetapowego Międzynarodowego Konkursu Interpretacji Muzycznych niewidomych instrumentalistów i wokalistów w Pradze. W latach 70., jeszcze studiując, koncertował jako klarnecista-solista, wykonując muzykę klasyczną reprezentując Poznańskie Towarzystwo Wieniawskiego i jako członek i współlider poznańskiego zespołu jazzowego, reprezentując m.in. Wrocławski Oddział Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego. W 1980 przeprowadził się do Bydgoszczy, gdzie podjął pracę pedagogiczną z niewidomymi. Największe osiągnięcie w tej dziedzinie w tym okresie to zdobycie II miejsca jego zespołu instrumentalnego na Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym Niewidomych w Berlinie. Obecnie wykonuje solo na fortepianie w bydgoskich restauracjach standardy muzyki filmowej, rozrywkowej i swingowej. Zdzisław Pruss – poeta, dziennikarz, satyryk. Od 1954 związany z Bydgoszczą. Studia filologii polskiej na UMK w Toruniu, w latach 1965-1991 redaktor rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, od 1991 w „Dzienniku Wieczornym”. Od czasów studenckich prowadzi ożywioną działalność estradową jako twórca kabaretów literackich, autor tekstów, wykonawca, konferansjer. W 1978 Teatr Polski w Bydgoszczy wystawił pełnospektaklowe widowisko kabaretowe jego autorstwa. Od 1996 jest autorem dorocznych Bydgoskich Szopek. Od 1964 publikuje wiersze i drobne formy satyryczne. Laureat kilku konkursów literackich. Członek Stowarzyszenia Autorów ZAiKS i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi dla rozwoju czytelnictwa. Z inicjatywy Z. Prussa, pod jego redakcją i we współautorstwie powstały trzy pozycje leksykonowe: „Bydgoski Leksykon Teatralny” (2000), „Bydgoski Leksykon Operowy” (2002) i „Bydgoski Leksykon Muzyczny” (2004). inf. Grzegorz Dudziński

marzec 2016 |

| 45

Kamienica 12 2, 9, 16, 23, 30 marca 2016, (środy), godz. 17.00, TuCzyTam. Kamienica 12, wstęp wolny, zachęcamy do zapisów CZYTANIE I DZIAŁANIE #wSzaflandii Środowe CZYTANIE I DZIAŁANIE to cykl cotygodniowych spotkań najmłodszych czytelników z książką obrazkową i artystyczną. Dzieci poznają treść i graficzną, niebanalną formę książki, a następnie uczestniczą w twórczych aktywnościach inspirowanych poznaną właśnie pozycją wydawniczą. Służyć to ma promocji czytelnictwa poprzez ukazywanie, że książki rozwijają nas wielotorowo. Zajęcia ukierunkowują kreatywność dzieci ku różnym dziedzinom sztuki, ukazują przy tym nierozerwalne nici między między nimi. W tym kontekście książki nie są nudne. Prowadzenie i scenariusz: Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz. Grupa wiekowa odbiorców każdorazowo warunkowana jest książką – by wiedzieć, do jakiego przedziału wiekowego adresowane są dane warsztaty, warto śledzić profil TuCzyTam.Kamienica12 na FB, gdzie na bieżąco pojawiają się informacje tego dotyczące. 2-31 marca 2016

Wystawa malarstwa Rafała Zeydlewicza Rafał Zeydlewicz – wielce uzdolniony malarz realizujący kompozycje abstrakcji organicznej. Pomimo problemów ze wzrokiem, korzystając z pracowni WTZ „mega Art”, w sposób godny szacunku maluje duże kompozycje o niezwykłych walorach estetycznych i wyobraźni formalnej.

op.pl. Koszt jednych zajęć (od pary rodzic, dziecko) 20 zł, w cenie kawa lub sok ŁAPKODZIAŁAMY, BO KSIĄŻKI CZYTAMY! CZYTANIE I DZIAŁANIE dla najmłodszych Od kiedy czytać dzieciom? Jak najwcześniej. Maluchy, którym dorośli czytają na głos, rozwijają się szybciej, są inteligentniejsze oraz mają w przyszłości mniej problemów z nawiązywaniem kontaktów. Jednak nie tylko o czytanie chodzi, ważna też jest relacja, jaka w czasie czytania nawiązuje się między czytającym a małym słuchaczem, a także o wiązanie czytania wprost z przyjemnością, atrakcją, zabawą, plastyką i muzyką, a czasami nawet kulinariami. Wybierzcie się z pociechami w wieku do 1,5 roku do 3,5 roku, poznacie ciekawe książki i twórczo się pobawicie. Scenariusz i prowadzenie: Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz. 13.03.2016, niedziela, od godz. 11.00 do 15.00 19.03.2016, sobota, od godz. 11.00 do 15.00 fryMARK Bydgoski fryMARK bydgoski to cykliczny jarmark z jedzeniem (eko i regionalnym) i rękodziełem. fryMARK bydgoski jest inicjatywą ludzi, którzy chcą promować dobre, regionalne produkty żywnościowe oraz wyroby rękodzieła ku pociesze oczu. Jarmark jest imprezą cykliczną odbywającą się co dwa tygodnie.

13, 19 marca 2016, godz. 11.00, TuCzyTam Kamienica 12, czas trwania: 3 godz., cena: 30 zł, zapisy pod numerem tel. 887 164 349 lub e-mailem: tyczytam@op.pl „Dookoła świata”. Kreatywne warsztaty z książkami dla dzieci od 4. do 10. roku życia Te zajęcia to wyjątkowe warsztaty czytelnicze, wiążące różne dziedziny wiedzy i sztuki. Zajęcia są częścią cyklu. W jego ramach dzieci poznają geografię, kulturę, zwyczaje i historię oraz losy pojedynczych bohaterów z różnych stron świata. Dzieje się to za pomocą bardzo ciekawych książek, a zgłębiane jest dzięki artystycznym realizacjom. Wiedza zdobyta na takich zajęciach jak te zostaje w głowach, a czasami nawet w sercach. Dzięki tym warsztatom dzieci zwiększają zdolność uczenia się poprzez wiązanie treści. Wzbogacają słownictwo i kompetencje językowe, otrzymują motywację do działania, rozwijają swe predyspozycje i talenty oraz odczuwają dużą frajdę. Prowadzenie i scenariusz: Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz. 3, 17, 31 marca 2016, (czwartki), godz. 16.30, dla dzieci w wieku 1,5-3,5 roku, cena: 20 zł, czas trwania od 1,5 do 2 godz., zapisy pod numerem tel. 887 164 349 lub adresem e-mail: tuczytam@ 46 |

| marzec 2016

Rafał Zeydlewicz, karton, akryl, 100×70 cm

Znajdziecie tu świeży chleb, sery i twarogi, przetwory owocowe i warzywne, wędliny i wiele innych poszukiwanych przez smakoszy produktów. Promujemy tych, którzy w swoich produktach trzymają się tradycyjnych zasad blisko zdrowia i natury. 18.03.2016, piątek, godz. 17.00, wykład – wstęp wolny 19.03.2016, sobota, godz. 11.00-16.00, warsztaty – wstęp: 45 zł obowiązują zapisy: tel. 602 848 254 Pracownia „WahrStad Fotografii” Wokół XIX wiecznego portretu – wykład i spotkanie warsztatowe Wykład to podróż w przeszłość i spojrzenie na historię obrazów technicznych przez pryzmat portretu. Dynamiczny rozwój tej dziedziny nastąpił zaledwie chwilę po wynalezieniu fotografii, zupełnie jakby po to właśnie została odkryta! Pionierzy fotografii to w znacznej mierze również pionierzy portretu: Nadar, Julia Margaret Cameron, stworzyli wizerunki portretowe dziś niemal ikoniczne. Oglądając, również w oryginale, fragment kolekcji dziewiętnastowiecznych fotografii wykonanych w różnych technikach, spróbujemy zastanowić się i odpowiedzieć na pytanie, w czym tkwi magia dawnej sztuki portretowej? W odpowiedzi pomocny z pewnością będzie wgląd w instrumentarium dawnej sztuki portretu. Na warsztatach zajrzymy zatem do atelier fotografa z minionych wieków, poznamy specyfikę pracy z kamerą wielkoformatową i kaprysy papierowych negatywów. Spotkanie zainauguruje działanie Pracowni „Wahr-

Stad Fotografii”, jako miejsca spotkań tematycznych wokół fotografii, zjawisk i eksperymentów światłoczułych oraz refleksji teoretycznej. Wykład i prowadzenie warsztatów: Marek Noniewicz. 12.03.2016, godz. 13.00, czas trwania: około 1 h. Obowiązują zapisy: nukahandmade@gmail.com, cena: 15 zł Otwarta Pracownia Sitodruku Warsztaty sitodruku dla najmłodszych. Podczas spotkania dzieci zapoznają się z techniką sitodruku od strony teoretycznej i praktycznej. Na zajęcia każde dziecko może przynieść własne koszulki, torby i inne tekstylia, na których wspólnie zrobimy nadruki. 19.03.2016, godz. 12.00-18.00. Obowiązują zapisy: nukahandmade@gmail.com, cena: 65 zł Warsztaty sitodruku dla dorosłych Jeżeli interesujesz się technikami graficznymi, masz zmysł plastyczny i chcesz spędzić ciekawie czas, ucząc się przy okazji, to przyjdź na warsztaty sitodruku. Na warsztatach nauczysz się przenosić własne pomysły/projekty na tekstylia i papier właśnie poprzez sitodruk. Podczas warsztatów każdy uczestnik będzie miał możliwość wykonania własnego projektu na torbach, koszulkach lub innych materiałach. Warsztaty odbywają się w małych grupach (3-4 osoby). Towarzyska Kafe imprezy klubowe i koncerty: 4.03 CZAS NA TECHNO! DUSS / DZEJK / GIGI (WWA), WSTĘP: 5 zł 5.03 PAWBEATS ORCHESTRA AFTER PARTY, ZARGAJĄ: KILO, IKE, FLIP, WSTĘP: 10 zł 6.03 PAWBEATS ORCHESTRA AFTER PARTY. ZAGRAJĄ: PARTY ROCKERS / SELI / DJ KRUG, WSTĘP: 10 zł 11.03 MAŁE MIASTA #wKOŃcu, 19.03 IT’S A TRAP / SELI & BUCZER SOUNDSYSTEM 27.03 WIELKANOC: GLASSE / KETA inf. Marek Noniewicz

Stara Fabryka Marka Janusza Lewandowskiego „Kazimierskie Impresje” Stara Fabryka to nowy, atrakcyjny punkt na kulinarnej mapie Bydgoszczy, przy ul. Świeckiej 8. Na pierwszym piętrze w klimatycznym i przytulnym wnętrzu naszej restauracji można delektować się pyszną pizzą, napić aromatycznej kawy, jak i spróbować niebanalnych dań, które przygotowujemy z pasją i wyjątkową starannością. Dbamy również o duchową ucztę naszych gości. Restauracja Stara Fabryka we współpracy z Kujawsko-Pomorskim Stowarzyszeniem Edukacji Artystycznej cyklicznie organizuje wernisaże prac godnych uwagi

artystów z naszego regionu, okazjonalnie można tu posłuchać również muzyki na żywo. W chwili obecnej w galerii restauracji można oglądać prace Marka Janusza Lewandowskiego, artysty z Wrześni. Wystawa nosi tytuł „Kazimierskie Impresje”, obrazy w różnych technikach i stylach przedstawiają ulubione miasto artysty i odzwierciedlają zmiany, jakie zachodziły w technice malarskiej artysty. Jednym słowem, w Starej Fabryce jest nie tylko smacznie, ale także inspirująco. Więcej informacji można uzyskać pod numerem telefonu: 517 093 346 lub na stronie www.starafabryka. com.pl oraz na naszym fan page’u na Facebooku. inf. Ewa Grabowska

marzec 2016 |

| 47

Pałac Młodzieży 6.03.2016, godz. 11.00, wstęp wolny Weekendowy plac zabaw – cykl spotkań rodzinnych. Zapraszamy dzieci od 3. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych.

laureatom IV wojewódzkiego konkursu literackiego dla dzieci i młodzieży z dysleksją rozwojową. Edycja w 2016 roku nosi tytuł: „Człowiek…”. Jest to jedyny w Polsce konkurs literacki zaadresowany do dzieci i młodzieży z dysleksją rozwojową.

7.03.2016, godz. 10.30 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha – dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup: Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

17.03.2016, godz. 19.00, wstęp wolny Pałacowe Planetarium zaprasza na pokaz nieba przez teleskop. Główną atrakcją pokazu będą kratery na Księżycu oraz Jowisz z jego satelitami. Spotkanie przed wejściem do Pałacu.

9.03.2016, godz. 11.00 Forum Olimpijczyków – konferencja adresowana jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Podczas spotkania królować będą nauki przyrodnicze. Zgłoszeń klas/ grup dokonywać należy u koordynatora programu „Zdolni znad Brdy” – Moniki Grzybowskiej: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl, tel. 52 321 00 81 wew. 333 lub 533 18 23 26.

19.03.2016, godz. 10.00 Warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych „Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie”: „Internet – dobrodziejstwo, czy źródło zagrożeń dla naszych dzieci?”. Spotkanie poprowadzi psycholog Magdalena Dunajska. Zgłoszeń dokonywać należy do 18 marca u koordynatora programu „Zdolni znad Brdy” Moniki Grzybowskiej: m.grzybowska@palac.bydgoszcz. pl, tel.: 52 321 00 81 wew. 333 lub 533 18 23 26.

10.03.2016, godz. 11.00 Zamieszanie, czyli mali artyści na wielkiej scenie – cykl spotkań promujących talent, zainteresowania i pasje dzieci. Uczestnikami są młodzi aktorzy, muzycy, plastycy, tancerze… W marcu na pałacowej scenie zobaczymy małych artystów w kilku dziedzin: Część I – Układy taneczne w wykonaniu dzieci z SP nr 3 w Tucholi, m.in. rock and roll, walc angielski, balet, tango, country. Część II – Układ taneczny zespołu „Tęczowe gwiazdy” z Niepublicznego Przedszkola Anglojęzycznego „Tęczowa Kraina” w Niemczu. Część III – Spektakl „Śpiąca Królewna” w wykonaniu Teatru Tańca „ Isadora” z SP nr 3 w Tucholi. Kontakt i zapisy: Luiza Kubowicz-Dorosz, tel. 52 321 00 81 wew. 339. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc. 11.03.2016, godz. 10.00 Porannik muzyczny – interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych. Spotkanie marcowe nosi tytuł: „Muzyczna wiosna, śpiewem i graniem radosna”. Kontakt i zapisy: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc. 17.03.2016, godz. 15.00 „17 gram miłości” – rozwiązanie i wręczenie nagród

20.03.2016, godz. 11.00 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Zapraszamy całe rodziny, a szczególnie z dziećmi od 2. do 8. roku życia. Dzieci wstęp wolny, rodzic – 10 zł. 21.03.2016, godz. 9.00 Kino szkolne na powitanie wiosny. Zapraszamy grupy zorganizowane na film pt. „Hokus-pokus, Albercie Albertsonie”, reż. Torill Kove, Norwegia 2013, czas trwania: 72 min. Film w polskiej wersji językowej. Albert marzy o posiadaniu psa, ale jego tata uważa, że na to zdecydowanie za wcześnie. Chłopiec jest przekonany, że do spełnienia marzenia można użyć magicznych sztuczek, w których świat wprowadza go zaprzyjaźniony iluzjonista... Koszt biletu: 6 zł. Film dla dzieci z przedszkoli, klas 0 i klas I szkół podstawowych. Obowiązuje rezerwacja miejsc: Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359; dominikwierski@poczta.fm. 23.03.2016, godz. 16.00 „Wielkanocny kosz zwyczajów”. Wstęp wolny. O polskiej tradycji i zwyczajach Wielkiej Nocy, o zającu i prezentach opowie nauczyciel Działu Animacji Kulturalnej Dorota Tomaszewska. Zapraszamy rodziny z dziećmi od 3. do 10. roku życia.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w marcu: Czwartek, 3 marca, godz. 19.30. Syn Szawła (Saul fia), reż. László Nemes, Węgry 2015, 107 min. Czwartek, 10 marca, godz. 19.30. Obce niebo, reż. Dariusz Gajewski, Polska/Szwecja 2015, 107 min. Czwartek, 17 marca, godz. 19.30. W objęciach węża (El Abrazo de la Serpente), reż. Ciro Guerra, Argentyna/Wenezuela/ Kolumbia 2015, 125 min. Czwartek, 31 marca, godz. 19.30. Miara człowieka (La Loi du marché), reż. Stephané Brizé, Francja 2015, 93 min. Cena karnetu: 24 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359. 48 |

| marzec 2016

18.03.2016, godz. 9.00 Konkurs teatrów z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego.

25. Konfrontacje Teatralne w Pałacu Młodzieży Po raz 25. Pałac Młodzieży zorganizuje Konfrontacje Teatralne dla dzieci i młodzieży z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego. 25 lat istnienia to jubileusz, który zmusza do wspomnień i podsumowania tego, co udało się dokonać, zobaczyć, przeżyć i doświadczyć. Przez 25 lat na scenie zaprezentowało się przeszło 460 grup teatralnych ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i placówek wychowania pozaszkolnego. Swój talent, umiejętności i pasje ukazało ponad 5540 młodych aktorów. Organizowane przedsięwzięcie jest podsumowaniem wielomiesięcznej pracy i zabawy w teatr uczestników. Głównym założeniem Konfrontacji jest rozwój twórczej wrażliwości dzieci i młodzieży, wzajemne inspirowanie się w poszukiwaniu nowych środków wyrazu i form teatralnych, a także możliwość wymiany doświadczeń artystycznych. Co roku przez dwa dni konkursu, przekraczając próg Pałacu, widzowie przenosili się do innego świata, zostawiając za nim rzeczywistość. Tu można było poczuć się jak w bajce. W teatrze bowiem jak w marzeniach może się wszystko wydarzyć. Mali aktorzy nie tylko wcielali się w postać Czerwonego Kapturka, złej Czarownicy czy przyjaciela z podwórka, ale także ukazywali świat widziany oczyma ich samych, jego dobre i złe strony. Prezentowali wszystko, co ludzkie i dla ludzi, ukazywali ich problemy, radości i smutki. Przez 25 lat udział w Konfrontacjach dla młodych artystów był niezwykłym wydarzeniem, bowiem występ na prawdziwej scenie, w świetle reflektorów, w sali wypełnionej publicznością dostarczał ogromnych przeżyć i emocji. Szerokie grono odbiorców, rówieśników ze szkół i placówek opiekuńczo-wychowawczych stanowiło bardzo wymagającą i spontaniczną publiczność, okazującą otwarcie swoje zainteresowanie i odbiór spektaklu. Spektakle niejednokrotnie pobudzały do refleksji, bawiły, uczyły, ale także dostarczały wielu wzruszeń i doznań. Poszerzały horyzonty myślenia i odczuwania, a także wzbogacały osobowość uczestników spotkań. Uwrażliwiały na piękno nie tylko młodych artystów, ale także wielopokoleniową publiczność. Przedstawienia były przygotowywane pod czujnym okiem nauczycieli i instruktorów – miłośników sztuki teatralnej, osób pełnych zapału i poświęcenia. Należy podkreślić ich ogromne zaangażowanie w pracę artystyczną. Duży wkład kształcący i społeczny w wychowanie przez teatr młodego pokolenia. Nie sposób nie powiedzieć o kilku z nich, którzy przez kilkanaście lat uatrakcyjniali imprezę występami swoich podopiecznych. Pani Alina Gawrońska, nauczycielka z Gimnazjum nr 23, a także pani Grażyna Drzewiecka z Gimnazjum nr 20 rokrocznie gościły na scenie placówki z młodą, ambitną i utalentowaną młodzieżą, doskonale bawiącą się na scenie i umiejącą trafić do serc publiczności. Na uwagę zasługuje także pani Wioleta Górska-Nowik, rekordzistka w ilości zgłoszonych i przedstawionych spektakli. Od 2007 r. uczestnicy jej grup teatralnych z Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 i 4 zaprezentowali 31 spektakli, wielokrotnie nagradzanych i kwalifikowanych do konfrontacji wojewódzkich. Od początku istnienia Konfrontacje miały charakter konkursowy. Powołana komisja, w skład której wchodzili aktorzy i instruktorzy teatralni, oceniała: dobór repertuaru, oryginalność interpretacji, grę aktorską, ogólny wyraz artystyczny. Organizatorzy powoływali także jury młodzieżowe, które również przedstawiało swoją opinię na temat scenicznych dokonań rówieśników. Dziś dorosłe, doświadczone i wchodzące w poważny wiek Konfrontacje Teatralne zapraszają na kolejną wielobarwną edycję, podczas której można będzie obejrzeć kilkanaście spektakli młodych artystów z Bydgoszczy i okolic. Nie zabraknie też wspomnień, podsumowań, multimedialnych prezentacji, a także jubileuszowego tortu. koordynator: Luiza Kubowicz-Dorosz

marzec 2016 |

| 49

5.03.2016, godz. 12.00 – otwarcie konkursu Ogólnopolski Konkurs Tańca

Taneczne miraże

Jak co roku, w marcu, już od 16 lat, na scenie bydgoskiego Pałacu Młodzieży zaprezentują się młodzi ludzie, których pasją jest taniec. Ogólnopolski Konkurs Tańca „Taneczne Miraże”, który mamy przyjemność zarekomendować, to inicjatywa kulturalna wspierająca i promująca rozwój uzdolnień artystycznych dzieci i młodzieży. Corocznie udział w niej biorą znakomite zespoły taneczne z Polski oraz zagranicy, a jury niejednokrotnie podkreśla wysoki poziom taneczny konkursu. Konkurs zostanie rozegrany w trzech kategoriach wiekowych: do 12 lat, 13-16 lat oraz powyżej 16 lat w kategorii tanecznej: etiuda, inscenizacja, miniatura taneczna. W zmaganiach konkursowych wezmą także udział duety i soliści (co jest nowością konkursu). Prezentować będą się w kategorii: jazz, modern, taniec współczesny – powyżej 16 lat. Konkurs oceniać będzie profesjonalne jury, w składzie którego zasiądą utytułowani tancerze oraz choreografowie. Impreza została wyróżniona Bydgoskim Grantem Oświatowym. Program konkursu: – godz. 8.00-10.00: rejestracja zespołów – godz. 8.00-11.55: próby sceny – godz. 12.00: uroczyste otwarcie konkursu – od godz. 12.15: prezentacje konkursowe, cz. I: kategoria: miniatura, inscenizacja, etiuda do 11 lat kategoria: miniatura, inscenizacja, etiuda od 12-15 lat kategoria: miniatura, inscenizacja, etiuda powyżej 16 lat – obrady jury – przerwa około 30 min – prezentacje konkursowe, cz. II: kategoria: soliści jazz, modern, taniec współczesny powyżej 16 lat kategoria: duety jazz, modern, taniec współczesny powyżej 16 lat – obrady jury ogłoszenie werdyktu wręczenie nagród oraz uroczyste zamknięcie konkursu koordynator: dr Wiesława Pilewska

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 1.03.2016, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny „W marcu jak w garncu”. Zapraszamy dzieci w wieku szkolnym na zabawę literacko-plastyczną, czyli tworzenie rymowanego kalendarza. Przypomnimy znane przysłowia dotyczące poszczególnych miesięcy i pór roku i podejmiemy próbę stworzenia ich nowych, współczesnych wersji. 4.03.2016, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny „Bądź bezpieczny na drodze”. Piątkowe spotkanie tematyczne dotyczyć będzie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Przypomnimy zasady poruszania się na drogach, opowiemy o zagrożeniach, jakie niesie dzisiejszy świat, i oczywiście podpowiemy, jak ich unikać. Będą quizy, krzyżówki i konkursy z nagrodami. 8.03.2016, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny „Spotkanie dla młodych gentlemenów”. 8 marca to święto wszystkich kobiet – tych małych i tych dużych. Zapraszamy zatem chłopców, którzy pragną uhonorować najważniejsze panie w ich życiu, do stworzenia 50 |

| marzec 2016

własnego prezentu – laurki. Bujna wyobraźnia i szalona inwencja twórcza mile widziane. 11.03.2016, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny „Powitanie wiosny”. Opracujemy własne wiosenne kolorowanki, wykonamy kwieciste malowidła, ulepimy z plasteliny piękne kolorowe ogrody. Każdy będzie mógł powitać wiosnę najpiękniej jak potrafi. 16.03.2016, środa, godz. 10.30 II Miejski konkurs dla najmłodszych „Przedszkolaki przy mikrofonie” 18.03.2016, piątek, godz. 15.00 „Malowanie na żywo”. Indywidualny konkurs plastyczny dla dzieci ze szkół podstawowych klas IV-VI. Informacje dostępne na FB oraz na stronie MDK 4. 23.03.2016, środa, godz. 16.00 „Wielkanocne koszyczki”. Już za kilka dni święta wielkanocne. Czas zatem przygotować koszyczki, kraszanki, pisanki, baranki…

Klub „Odnowa” 1.03.2016, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy.

17.03.2016, czwartek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza na promocję tomiku poezji Haliny Rakowskiej pt. „Zza uchylonych na centymetr drzwi”. Prowadzenie spotkania – Jolanta Kowalska. Oprawa muzyczna – Andrzej Haliniak.

2.03.2016, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

18.03.2016, piątek, godz. 16.30 Turniej szachowy dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

3.03.2016, czwartek, godz. 17.00 „Zainspiruj” – spotkanie kobiet… dla kobiet z okazji ich święta.

23.03.2016, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

8.03.2016, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy. 9.03.2016, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci. 10.03.2016, czwartek, godz. 15.00 Uroczystość z okazji Dnia Kobiet w Klubie Seniora „Kalina”. Na spotkaniu gościnnie wystąpi Teatr Form Różnych „NASZA KLASA”, działający przy Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. 15.03.2016, wtorek, godz. 17.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy. 16.03.2016, środa, godz. 16.00 Zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

31.03.2016, czwartek, godz. 15.30 „Wiosna, wiosna, ach, to ty” – spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina”. Ponadto zapraszamy na : – zajęcia baletowe dla dzieci w wieku 5-7 lat. – zajęcia teatralne dla dzieci w wieku 5-8 lat – naukę gry na gitarze i keyboardzie dla dzieci i młodzieży – zajęcia KLUBU MŁODEGO SAMURAJA dla dzieci w wieku 6-7 lat – fitness i zumbę dla pań – gimnastykę dla pań 50+ – zajęcia komputerowe dla seniorów – język angielski dla dzieci seniorów Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl inf. Grażyna Salemska

impresariat artystyczny itd. 21.03.2016, godz. 20.00 – Opera Nova. Bilety: 120 zł, 130 zł i 140 zł

Spektakl „Maria Callas. Master Class” – w roli głównej Krystyna Janda „Maria Callas. Master Class” to przede wszystkim wielka opowieść o miłości do sztuki, do muzyki, dowodząca tezy, że życie bez sztuki nie ma sensu, że sztuka potrafi sprawić,

że wszystko – nawet codzienność – nabiera bogactwa i wartości. Opowieść o artystce, która z kolei sztuce oddała wszystko. Sztuce, która uczyniła ją szczęśliwą i podziwianą, a jednocześnie – samotną i zawiedzioną życiem. Wielka opowieść o pracy, warsztacie i relacji artysty z publicznością. Spektakl „Maria Callas. Master Class” to lekcja profesjonalizmu i najlepsze przedstawienie w repertuarze teatrów Jandy i dowód na to, że jest ona dla polskiej kultury tym, kim dla światowej opery była Maria Callas: zjawiskiem. 4.04.2016, godz. 20.00, Opera Nova. Bilety: 110, 120 i 130 zł

Akustyczny koncert zespołu Perfect Perfect – polski zespół rockowy założony w 1977 r. Największą popularnością cieszył się do rozwiązania w 1983 r. Z tego okresu pochodzą największe przeboje grupy: Nie płacz, Ewka, Chcemy być sobą, Ale wkoło jest wesoło, Niewiele ci mogę dać, Autobiografia. Te piosenki za-

brzmią na koncercie Perfectu. W 1993 r. zespół reaktywował się (bez dotychczasowego współzałożyciela i autora większości kompozycji Zbigniewa Hołdysa) i działa do dziś. Perfect to niewątpliwie legenda polskiej sceny rockowej. Od ponad 33 lat na scenie. inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

marzec 2016 |

| 51

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 1-3 marca 2016, godz. 9.00-12.00, KLUB Rezerwacja: M. Litwin-Dyngosz: 604 148 144 Muzyczna scena – „Słoń” – spotkanie z muzyką ilustracyjną. Usłyszymy fragmenty z cyklu Camille’a Saint-Saënsa pt. „Karnawał zwierząt”. 1.03.2016, godz. 18.00, Arthol Galeria „Filipiaste klimaty” – wystawa prac graficznych Filipa Kowalskiego, uczestnika zajęć „Sekcji Podstaw Grafiki”. Udostępniona będzie dla zwiedzających do 17.03.

5.03.2016, godz. 10.30, Arthol Galeria „Kreatywny kufer”. Z cyklu sobotnich spotkań integracyjno-rodzinnych. Warsztaty rękodzielnicze poprowadzi gość specjalny – artysta Tomasz Poraziński, który zaprezentuje technikę filcowania na mokro. 8.03.2016, godz. 17.00, Arthol Galeria „Wielkanocne inspiracje” – wystawa prac uczestników sekcji plastycznych, która wprowadzi nas w radosny, przedświąteczny nastrój. Ogromna ilość wielkanocnych motywów i pomysłów na pewno zainspiruje nas do stworzenia własnych świątecznych dekoracji. 19.03.2016, godz. 10.30, Arthol Galeria „Kreatywny kufer”. Z cyklu sobotnich spotkań integracyjno-rodzinnych. W czasie warsztatów będziemy tworzyli wielkanocne pisanki techniką decoupage’u. 19.03.2016, godz. 14.00, Arthol Galeria „Tęskniący za wiosną” – wystawa prac sekcji plastycznych, zainspirowanych oczekiwaniem na nadejście najbardziej żywej i „zielonej” pory roku – wiosny. Wszystkich chętnych, pragnących poczuć zapach wiosny i sztuki, serdecznie zapraszamy do zwiedzania. Inf. Barbara Pszczółkowska

Klub „Arka” BSM

17.03.2016, czwartek, godz. 16.00 „Wielkanoc 2016” – konkurs plastyczny na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci

1.03.2016, wtorek, godz. 16.00 „Droga aż po horyzont” – ćwiczenia z perspektywą zbieżną – zajęcia plastyczne dla dzieci

21.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00 „Zaduma wielkiego tygodnia” – spotkanie Klubu Seniora

3.03.2016, czwartek, godz. 16.00 „Portrety kobiet w technice mieszanej” – zajęcia plastyczne dla dzieci

22.03.2016, wtorek, godz. 16.00 „Mozaika ze skorupek jajka” – temat związany ze świętami – zajęcia plastyczne dla dzieci

4.03.2016, piątek, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów

24.03.2016, czwartek, godz. 16.00 „Malowanie akwarelami na skorupkach jajek” – zajęcia plastyczne dla dzieci

7.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00 „W mojej magicznej arce” – recital Lidii Łapaczyńskiej 7.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00 Spotkanie Klubu Seniora 8.03.2016, wtorek, Dzień Kobiet, godz. 16.00 „Marcowy bukiet” – malowanie na fakturze z kaszki – zajęcia plastyczne dla dzieci 14.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu „ARKA POEZJI” – wieczór autorski Zuzanny Kowalczyk. Prowadzenie Stefan Pastuszewski. 15.03.2016, wtorek, godz. 16.00 „Martwa natura z barankiem i baziami” – zajęcia plastyczne dla dzieci 52 |

| marzec 2016

25.03.2016, piątek, Wielki Piątek, godz. 16.00 Biblioteka oraz porady dotyczące pielęgnacji kaktusów – dyżur Klubu Miłośników Kaktusów 29.03.2016, wtorek, godz. 16.00 „Gdy zakwitną krokusy” – ilustracja wiersza T. Kubiaka – zajęcia plastyczne dla dzieci Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki (godz. 10.00-14.00), wtorki i środy (godz. 14.00-19.00). Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 8-19 marca 2016 „Dzieci w sieci” – XII edycja Miejskiego konkursu tworzenia dziecięcych witryn internetowych Celem konkursu jest popularyzacja korzystania z internetu wśród dzieci w wieku 9-15 lat poprzez aktywny udział w tworzeniu własnej witryny internetowej oraz ukazanie możliwości techniki komputerowej. Konkurs odbywa się w trzech etapach: I etap to kurs przygotowawczy prowadzony przez autorów przeglądu; II etap to część warsztatowa – uczestnicy będą samodzielnie tworzyć witrynę internetową w pracowni komputerowej MDK nr1; III etap: FINAŁ (19 marca) – ocena przygotowanych stron przez jury, wybranie najciekawszych prac i ich nagrodzenie. Rywalizacja konkursowa odbywać się będzie w dwóch kategoriach: uczniowie szkół podstawowych i uczniowie gimnazjów. 18.03.2016, godz. 16.30 XI Prezentacje Muzyczne Impreza muzyczna mająca charakter konkursu dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów. Występujący soliści prezentują się w kategorii śpiew. 19.03.2016, godz. 10.00 Dzieci w sieci – finał XI edycji konkursu witryn internetowych 15-19 marca 2016 Tydzień promocji zdrowia Realizacja zadania z programu profilaktycznego placówki. W ramach tygodnia, w tym roku pod hasłem „Jak żyć zdrowo?”, odbywać się będą różnorodne działania, m.in. spotkanie z dietetyczką i trenerem personalnym w dniu 16 marca o godz. 16.30. Ponadto planujemy promować zdrowe odżywianie poprzez prezentację nowej piramidy zdrowia, „Dzień bez słodyczy”oraz ruch na świeżym powietrzu.

20.03.2016, godz. 10.00 IV Mistrzostwa woj. kujawsko-pomorskiego w warcabach stupolowych Mistrzostwa wyłonią zwycięzców drużynowych oraz indywidualnych (w 7 kategoriach wiekowych juniorów i juniorek oraz seniorów – kobiet i mężczyzn). Łącznie do zdobycia jest 60 medali i 20 pucharów w różnych kategoriach. „Haft krzyżykowy” – wystawa Agnieszki Majewskiej

Agnieszka Majewska to artystka amatorka od wielu lat zajmująca się rękodziełem. Zaczynała jako dziecko od nauki robienia na drutach, potem zainteresowała się haftem. Z biegiem czasu spod jej igły zaczęły wychodzić prawdziwe obrazy malowane ściegiem krzyżykowym. W wieku 19 lat trafiła do Domu Opieki Społecznej w Legnickim Polu (woj. dolnośląskie) i od tej pory zajmuje się haftem zawodowo. Miała już wystawy w Izbie Regionalnej w Świeciu, Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy, Domu Kultury „Modraczek”, Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece w Bydgoszczy, Bydgoskiej Szkole Wyższej, Klubie Osiedlowym „Arka”. Wykonała też prace na zamówienie Urzędu Marszałkowskiego oraz Urzędu Miasta Bydgoszczy. Wystawę można oglądać przez cały miesiąc w galerii MDK1 w Młodzieżowym Domu Kultury nr 1 w Bydgoszczy przy ul. K.K. Baczyńskiego 3. inf. Grażyna Goralewska

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 Podczas ferii od 18 do 29 stycznia 2016 r. Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 przy ulicy Leszczyńskiego 42 oraz w filii przy ulicy Karpackiej przygotował dla dzieci i młodzieży bogatą ofertę edukacyjnych zajęć artystycznych, muzycznych oraz sportowych prowadzonych w pracowniach MDK nr 2 oraz na terenie Bydgoszczy i nie tylko. Między innymi: warsztaty plastyczne, zabawy i gry edukacyjne, warsztaty tańca współczesnego, wyjścia do instytucji kultury, do kina, teatru BAJ POMORSKI, do Planetarium, zabawy karnawałowe oraz wiele innych atrakcji. W zajęciach otwartych prowadzonych w godzinach od 11 do 15 brało udział od 20 do 40 dzieci. Natomiast w zajęciach zamkniętych każdy z turnusów zgromadził 23 uczestników. Młodzieżowy Dom Kultury

nr 2 pragnie gorąco podziękować wszystkim, którzy się włączyli w organizację ferii zimowych oraz wszystkim uczestnikom. 19.03.2016, godz. 16.00, sala nr 2 Panie Anna Grzybek-Korzeniewska oraz Ilona Chojnacka zapraszają do wzięcia udziału w cyklicznej imprezie „Wiosenne malowanie gitarą i piórem”. Impreza skierowana jest nie tylko do wielbicieli piosenki poetyckiej ale wszystkich tych, którzy są chętni wspólnie spędzić czas i pośpiewać. Serdecznie zapraszamy. inf. Aleksandra Majer

marzec 2016 |

| 53

Dom Edukacyjno-Kulturalny „Regnum” Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. Siedleckiego 12 (budynek Przedszkola Niepublicznego „Przedszkolna Chatka”) 1.03.2016, wtorek, godz. 16.45-17.30 Karate dla dzieci w wieku 4-6 lat: sportowe zajęcia dla przedszkolaków, w czasie których dzieci poznają podstawy karate oraz uczestniczą w zajęciach ogólnorozwojowych. Zajęcia prowadzone są przez doświadczonego instruktora. 2.03.2016, środa, godz. 16.45-17.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowadzone są metodą Orffa i Gordona. Dzieci bawią się wspólnie z rodzicami i rówieśnikami, malują farbkami i uczą się pierwszych przedszkolnych piosenek. Dla dzieci, które niedługo rozpoczną przygodę z przedszkolem, będzie to doskonała okazja do wejścia w grupę rówieśników. 7.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00-17.45 Zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-1,8 z rodzicami: zajęcia przeznaczone są dla najmłodszych dzieci z rodzicami, w czasie których w rytm dziecięcych piosenek wspólnie się bawimy. Śpiewanki i rytmiczanki przeplatane są elementami metody W. Sherborn dostosowanymi wyłącznie do możliwości maluszków, proponujemy także zabawy z chustą animacyjną. 9.03.2016, środa, godz. 17.45-18.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowadzone są metodą Orffa i Gordona. Dzieci bawią się wspólnie z rodzicami i rówieśnikami, malują farbkami i uczą się pierwszych przedszkolnych piosenek. Dla dzieci, które niedługo rozpoczną przygodę z przedszkolem, będzie to doskonała okazja do wejścia w grupę rówieśników. 10.03.2016, czwartek, godz. 17.00-18.00 Zajęcia artystyczne „Barwne nutki” dla dzieci w wieku 2-3 lat z rodzicami: to wspólne poznawanie świata, twórcze i edukacyjne zabawy połączone z elementami plastyki i muzyki. 16.03.2016, środa, godz. 15.30-16.15 Warsztat dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodziacami „Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne” – jest to metoda wspierająca i stymulująca rozwój psychofizyczny dziecka. Służy zatem nie tylko zabawie, ale i terapii. Jest bliska dziecięcej naturze, ponieważ nawiązuje do wczesnodziecięcych doświadczeń, wykorzystuje dotyk i ruch, bazując na wzajemnych relacjach fizycznych ćwiczących partnerów. Dzięki zastosowaniu w pracy z dziećmi tej metody młody człowiek ma szansę na poznanie własnego ciała, a także poszerzenie świadomości społecznej i ukształtowanie lepszego kontaktu z drugą osobą. Staje się wrażliwy na potrzeby innych, nabywa pewności siebie i wiary we własne możliwości. 54 |

| marzec 2016

16.03.2016, środa, godz. 16.45-17.30 Zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowadzone są metodą Orffa i Gordona. 22.03.2016, wtorek, godz. 15.30-16.15 Warsztat pedagogizujący dla rodziców „Zrozumieć małego buntownika”: etapy małego buntownika przechodzi każde dziecko. Na spotkaniu postaramy się wspólnie zaradzić, jak opanować własne emocje oraz pewne schematyczne zachowania dzieci pojawiające się w okresach buntu. 23.03.2016, środa, godz. 15.30-16.15 Warsztat plastyczny „Pisanki, jajka malowane i nie tylko…” dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodzicami: w trakcie warsztatu wykorzystamy cekiny, farby, krepę oraz produkty spożywcze: makaron, ryż, soczewicę, pieprz czarny itp. Te wszystkie materiały sprawią, że będzie to niezwykła, oryginalna pisanka.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3 (budynek Szkoły Podstawowej nr 56) 14.03.2016, poniedziałek, godz. 17.30-18.20 Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych: Forma po zimie nieco opadła? Zaczynają doskwierać problemy zdrowotne? Trzeba temu zaradzić! Dla wszystkich Pań i Panów przygotowaliśmy zajęcia gimnastyczne, które pozwolą odzyskać kondycję i poprawić sobie nastrój. 14.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00-18.55 Taniec nowoczesny dla dzieci w wieku 6-12 lat: zapraszamy na zajęcia dziewczynki i chłopców, którzy mają taniec we krwi i chcą doskonalić swoje umiejętności. Nauczymy podstaw takich tańców jak: hip-hop, dancehall czy new style. 16.03.2016, środa, godz. 17.00-17.55 Zumba dla pań: połączenie aerobiku z latynoską muzyką wprawia w doskonały nastrój. Kroki są oryginalne i jednocześnie proste. Przyjdź i przekonaj się sama. 16.03.2016, środa, godz. 17.00-17.55 Sztuki walki – karate dla dzieci w wieku 6-12 lat: zapraszamy na zajęcia wszystkie dzieci, które chcą poznać tajniki jednej z najpopularniejszych wschodnich sztuk walki. Jest to doskonały sposób na zadbanie o kondycję. Ponadto uczy dyscypliny i stwarza okazję do zawarcia nowych znajomości. 21.03.2016, poniedziałek, godz. 17.30-18.25 Fitness dla dorosłych: przygotuj swoje ciało na przyjście wiosny i zapisz się na fitness. Zajęcia są bardzo różnorodne, każdy znajdzie coś dla siebie. inf. Dorota Wądołowska

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 4-5 marca 2016 r. – warsztaty Sponsoring w kulturze

Jak znaleźć sponsora Prowadzący warsztaty są doświadczonymi menedżerami kultury, w sferze tej są aktywni od ponad 15 lat. Dominik Pokornowski to specjalista ds. PR i project manager licznych inicjatyw internetowych. Jarosław „Jarry” Jaworski to z wykształcenia muzealnik, a sam o sobie mówi, że jest specem od PR w sferze kultury. Cena: 180 zł, informacje dot. zgłoszeń na: woak.torun.pl 4-6 marca 2016 r. – warsztaty Organizacja imprez dla małej i dużej grupy

Dla grup małych i dużych Program spotkania obejmuje zabawy ułatwiające wejście w grupę, metody integrowania grupy, oparte na ruchu i tańcu zabawy rozluźniające. Alicja Usowicz podzieli się również pomysłami na aktywne i twórcze działania z grupami różnej wielkości i grupami wielopokoleniowymi. Cena: 80 zł, informacje dot. zgłoszeń na: woak.torun.pl

towanie do wystąpienia publicznego lub przed kamerą, współpracę z mediami oraz przygotowanie i przeprowadzenie profesjonalnej konferencji prasowej. Cena: 130 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 11 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń. 19-20 marca 2016 r. – warsztaty Magia cyrku

Wyższy stopień żonglerskiego wtajemniczenia

Program zajęć tworzą dwa główne bloki problemowe. Z jednej strony będą to zagadnienia związane z prowadzeniem grupy cyrkowej, pomagające w integracji grupy, oraz tzw. energizery pomagające motywować do pracy podczas zajęć. Druga część poświęcona będzie doskonaleniu umiejętności żonglerskich uczestników. Warsztaty poprowadzi Mirosław Urban – pasjonat żonglowania i iluzji, psycholog, doświadczony trener rozwoju osobistego Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 5 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń. 30 marca 2016 r., godz. 17.00 – spotkanie z cyklu W pierwszym rzędzie

Steadicam na planie filmowym

do 6 marca – głosowanie na uczestników XXV KATAR-u w dziedzinie muzyki

Jubileuszowe głosowanie internautów Do 6 marca na portalu gra.fm można oddawać głosy na zespoły, które zgłosiły się do udziału w jubileuszowych, XXV Konfrontacjach Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu w dziedzinie muzyki. 11-13 marca – warsztaty Teatr – Muzyka – Ruch

Syntetyczny przepis na spektakl Podczas spotkania uczestnicy prześledzą najważniejsze etapy tworzenia przedstawienia teatralnego: od wyboru repertuaru, poprzez opracowanie scenariusza, pracę z aktorem, rolę ruchu i gestu w spektaklu, siłę i wyrazistość słowa, wykorzystanie przestrzeni scenicznej oraz rolę muzyki i dźwięku w widowisku teatralnym. W tematykę warsztatów uczestnicy zostaną wprowadzeni przez Magdalenę Jasińską – kierownik literacką Teatru Baj Pomorski. Cena: 80 zł, informacje dot. zgłoszeń na: woak.torun.pl 19-20 marca 2016 r. – warsztaty Trening prezentacji i wystąpienia publicznego

Bez strachu przed kamerą

Program obejmuje podstawy reprezentowania instytucji w mediach oraz na forum publicznym, przygo-

Gośćmi spotkania będą twórcy Agencji Kreatywnej MOV STUDIO zajmującej się m.in. produkcją filmów reklamowych, fotografią oraz grafiką reklamową – Kamil Kamiński (dyrektor artystyczny, producent, operator Steadicam) oraz Natalia Miedziak (fotograf, operator i montażysta). Spotkanie będzie miało charakter warsztatów filmowych, w trakcie których prezentowane będą metody pracy ze stabilizatorami obrazu Steadicam, możliwości wykorzystania krótkiej jazdy kamerowej oraz podstawy pracy operatorskiej. Pozostałe warsztaty i szkolenia: – 7-9 kwietnia – Warsztat wideoklipu z Yachem Paszkiewiczem, gość planu: Tymon Tymański, cena: 200 zł, termin zgłoszeń: 1 kwietnia; – 15-16 kwietnia – warsztat Menadżer kultury 2.0, zajęcia prowadzą: Artur Jabłoński i Dominik Pokornowski, cena: 150 zł, termin zgłoszeń: 8 kwietnia; – 16 kwietnia – warsztaty muzyczne Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek, zajęcia prowadzi Erwin Regosz, cena: 50 zł, termin zgłoszeń: 1 kwietnia; – 16-17 kwietnia – warsztaty teatralne Inspiracje w pracy z dziecięcym zespołem teatralnym. Wskazówki dla nauczycieli, zajęcia prowadzi Małgorzata Peplińska, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 1 kwietnia. inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8; 87-100 Toruń tel./fax: 566 522 027, 566 522 755 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl marzec 2016 |

| 55

Miejskie Centrum Kultury 2.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Alicja w Krainie Czarów” 3.03.2016, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”. Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl. Wstęp: 30 zł (bilety do kupienia na barce „Lemara” przed samymi zajęciami)

Koło Gospodyń Miejskich. Dzika Kuchnia Zapraszamy na spotkanie „Marzec marzy o wiośnie”. „Bohaterem” będzie podbiał. Na kaszel – dowiemy się, jak zrobić leczniczy syrop. „Bohaterką” zaś będzie czarnuszka. Dodamy ją do ziołowego twarożku i na wszelkie boleści. 3.03.2016,czwartek, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 10 zł

Teatr Improwizowany wymyWammy – Wieczór krótkich form impro

5.03.2016, sobota, otwarcie drzwi: 19.30, start koncertu: 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 10 zł, bilety dostępne w kasie MCK

Tony Clifton Presents vol. 5: Protoplasta / killedbycar / Cookie Break Cookie Break to melodyjny punk rodem z Polski, ale inspiruje się brzmieniem zza oceanu. killedbycar to bezkompromisowe połączenie gitarowych brzmień z dobrodziejstwami świata elektroniki – mikstura gitar, syntezatorów i żywych bębnów. Protoplasta łączy w sobie elementy m.in. progresywnego rocka, metalu i grunge’u. 6.03.2016, niedziela, godz. 9.30, barka „Lemara”. Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl. Wstęp: 5 zł (bilety do kupienia na barce „Lemara” przed zajęciami)

Poranek Rodzinny 6.03.2016, niedziela, godz. 11.00, sala widowiskowa MCK, bilety: ulgowy 13 zł, normalny 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Zabawki” Oto w jednym z wielkich miast, na jednej z jego wielkich ulic spotykamy będącego na spacerze małego chłopca, który dostrzega Białego Królika – bohatera ostatnio przeczytanej przez chłopca książki pt. „Alicja w Krainie Czarów”. Umykającemu przed psem i kotem Białemu Królikowi chłopiec ratuje życie… 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 25 zł (przedsprzedaż), 35 zł (w dniu koncertu)

Armia Teatr Improwizowany wymyWammy, fot. Przemysław Obarski

4.03.2016, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 10 zł (normalny), 7 zł (ulgowy – po okazaniu dowolnej legitymacji szkolnej/studenckiej/UTW itp.), bilety dostępne w kasie MCK

Bydgoska Akademia Jazzu: Eberhard Czerny Big Band Akademii Muzycznej w Bydgoszczy pod kier. Michała Szlempy zaprezentuje repertuar przygotowany specjalnie na tę okazję. Wystąpią m.in.: Agata Rożankowska, Krzysztof Iwaneczko, Michał Puchowski, Wojciech Piórkowski. Nad całością będzie czuwał Grzegorz Nadolny. Eberhard Czerny był jednym z twórców festiwali w Sopocie, Opolu i Kołobrzegu jako ich wieloletni opiekun artystyczny, dyrygent i aranżer. Pisał i nagrywał muzykę teatralną i filmową. Z zespołami Śląsk i Mazowsze współpracował od chwili ich powstania. 56 |

| marzec 2016

Legendarna formacja, której od 1985 r. przewodzi Tomasz Budzyński, powróciła w nowym składzie i z nowym albumem. 16 października ukazał się nowy studyjny krążek Armii – „TOŃ”.

„Można powiedzieć, że przez tyle lat wszystko zostało powiedziane i nasz styl się wyczerpał. Ale nie chcę, by Armia była takim zespołem jak Motörhead, który ciągle nagrywa te same utwory” – komentuje w wywiadzie dla „Metal Hammer” Tomasz Budzyński. „Zawsze próbuję iść jakąś nową ścieżką, bo jestem ciekaw świata i mam odwagę eksperymentować”.

nopolskiego Konkursu Poetyckiego „Dać świadectwo” (Kraków 2000). Wydał tomy poetyckie: W naszym azylu (1989), Książę Albański (1991), Jak kropla deszczu (1998), Ziemia otwarta do połowy (2000), Przechodzimy do historii. 44 wiersze z lat 1998-1999 (2001), Którego nie napiszę (2003), Ars poetica (2006), Forever (2010), Facet z szybą (2012), Nietrwała kompozycja (2013), Igły i szpilki (2016).

7.03. 2016, poniedziałek, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa. Wstęp bezpłatny, rezerwacja dla grup: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

9.03.2016, środa, godz. 14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp z zaproszeniami (do odbioru w kasie MCK)

„Legenda o pieśni”

fot. Dariusz Gackowski

Prezentacja nagrania spektaklu „Legenda o pieśni” i spotkanie z młodymi twórcami – dziecięcą grupą teatralną „Bajzel” z Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Mroczy.

„Dzień Kobiet +”

Seniorzy z Klubu Seniora ZNP postanowili wspólnie z artystycznymi „dojrzałymi” zespołami uczcić kobiety. Kobiety starsze, kobiety z doświadczeniem, kobiety, które pomogły zbudować dzisiejszy świat. 9.03.2016, środa, godz. 13.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

KLARA zaprasza: Spotkanie autorskie z Eugeniuszem Siemaszką

Eugeniusz Siemaszko – człowiek legenda. Harcerz, członek Szarych Szeregów, później żołnierz AK (pseudonim „Bil”). Uczestniczył w akcjach dywersyjnych i sabotażowych oraz zdobywaniu broni. Był współtwórcą konspiracyjnej organizacji Polska Organizacja Młodzieżowa AK (POMAK). 10.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

7.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„Szpilki i igły”. Promocja nowego tomu Marka Czuku Prowadzenie: Jolanta Baziak Marek Czuku (ur. w 1960 r. w Łodzi) – poeta, krytyk literacki, publicysta. Laureat konkursów literackich, m.in. XXVIII Łódzkiej Wiosny Poetów (1986) i VIII Ogól-

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Czerwony Kapturek” 12.03.2016, sobota, godz. 15.00, barka „Lemara”. Wstęp wolny. Zapisy: hepidemos@gmail.com (w mailu należy podać imię, nazwisko oraz numer kontaktowy uczestnika)

Warsztaty śmiechu na barce

Warsztaty poprowadzi Jacek Golański – absolwent psychologii na Uniwersytecie SWPS w Sopocie. Prowadzi Warsztaty Śmiechu od 2007 r. 16.03.2016, wtorek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko” 17.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Koziołek Matołek” 17.03.2016, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”. Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl. Wstęp: 20 zł (bilety do kupienia na barce „Lemara” przed zajęciami)

Koło Gospodyń Miejskich. Witrażowe ptaszki

Justyna Żywiecka pokaże nam, jak stworzyć ozdobne ptaszki, które rozweselą nasze mieszkania. Szklane ozdoby na stalowym drucie będziemy konstruować różnymi technikami. marzec 2016 |

| 57

19.03.2016, sobota, godz. 10.00, Stolarnia Londynek, ul. Kościuszki 27. Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, wstęp: 50 zł (bilety do kupienia w kasie MCK)

Ekowarsztaty. Półka

Podczas spotkania przygotujemy półkę. Warsztat przeznaczony dla dzieci z opiekunami.

JAAA! fot. Stan Barański

17.03.2016, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 10 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

JAAA! i TROPY Muzykę JAAA! można nazwać „transowym lotem w krainę wyobraźni”. Dźwięki są dla zespołu narzędziem budowania opowieści tkanych emocjami. Ich koncepcyjny album to prawdziwy rarytas dla wielbicieli Thoma Yorke’a, Moderat czy Atoms For Peace. TROPY to nowy projekt muzyczny Artura Maćkowiaka i Bartka Kapsy, znanych z takich zespołów jak Something Like Elvis, Contemporary Noise Sextet, Innercity Ensemble czy Potty Umbrella. Debiutancka płyta Eight Pieces zawiera muzykę inspirowaną eksperymentalnymi filmami Pedra Fereiry.

19.03.2016, sobota, barka „Lemara”, godz. 11.00 – I grupa dla dzieci (od 10 lat), godz. 13.00 – II grupa zajęcia dla młodzieży i dorosłych, łączny koszt warsztatów: 20 zł, bilety do nabycia kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

„Zaczarowany świat cyrku” – warsztaty żonglowania i pantomimy

Zajęcia prowadzi Mateusz Kiełtyka – żongler z 10-letnim stażem, pasjonat sztuki cyrkowej i teatru ruchu. 19.03.2016, sobota, godz. 12.00, sala widowiskowa MCK, wstęp wolny

Światowy Dzień Osób z Zespołem Downa z Dziecięcym Graffiti Zaprezentują się grupy twórcze z ośrodków skupiających osoby niepełnosprawne, takich jak placówki oświatowe (przedszkola, szkoły specjalne i integracyjne), WTZ oraz OPP.

18.03.2016, czwartek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Brzydkie Kaczątko” 18.03.2016, piątek, godz. 18.00, barka „Lemara”, wstęp wolny, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Czytanie na barce: „W Imieniu Najjaśniejszego Pana”, czyli pierwsze spotkanie z „RZECZNIKIEM Dziejowym” Nowy cykl spotkań na barce „Lemara”! Począwszy od marca inaugurujemy wieczory czytelnicze, na których wspólnie przywołamy klasyczne już teksty poświęcone zagadnieniom żeglugi śródlądowej, hydrotechnice, kulturze szyperskiej. Ruszamy w rejs po ciekawych archiwaliach, zasobach bibliotecznych, prasie, dokumentach prywatnych…

Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku „Agora Nestora” zaprasza na wykłady: 15.03.2016, wtorek, godz. 16.00, sala koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Staszica 3 (Uwaga! Jednorazowa zmiana miejsca)

Historia muzyki organowej od najwcześniejszych notacji do J.S. Bacha – prof. dr hab. Radosław Marzec 29.03.2016, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

Rebelie i wojenki. O trendach we współczesnej literaturze – dr Michał Tabaczyński 58 |

| marzec 2016

19.03.2016, niedziela, godz. 19.00, barka „Lemara”, bilety: 10 zł

21.03.2016, poniedziałek, godz. 14.00, sala widowiskowa MCK, wstęp wolny

1/3 wymyWammy, czyli duo impro – „Dwie siostry” – spektakl improwizowany

Duo impro, dwie improwizatorki na scenie: Kasia Chmara i Ala Dobrowolna. W kameralnym, komediowym spektaklu improwizowanym zagramy siostry. Tylko tyle wiemy. Cała reszta powstanie na waszych oczach…

Rodzinna niedziela w MCK 20.03.2016, niedziela, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck.bydgoszcz.pl

Zatańcz ze mną, mamo, tato

Warsztaty taneczne dla dzieci od lat 5 i towarzyszących im dorosłych. Prowadzenie: Dorota Dzięcioł.

Rodzinna niedziela w MCK 20.03.2016, niedziela, godz. 12.00, wstęp: 5 zł, bilety dostępne w kasie MCK

Małe Animocje na urodziny kina Orzeł

Integracja/Tolerancja/Wykluczenie – spektakl Teatru Biuro Rzeczy Osobistych i dyskusja

MCK wraz z Bydgoskim Ośrodkiem Rehabilitacji, Terapii Uzależnień i Profilaktyki BORPA zaprasza na spektakl połączony z panelem dyskusyjnym poświęconym tematowi wykluczenia osób z niepełnosprawnościami i uzależnieniami. Reżyseria: Iwona Sekierzyńska; kierownik zespołu BRO: Zbigniew Biegajło; scenariusz: Radosław Paczocha; kostiumy, scenografia, projekcje: Izabela Stronias; muzyka: Marzena Majcher; obsada: Krzysztof Grabowski, Marzena Gajewska, Renata Klinkosz, Adam Siekierzyński, Tomasz Macniak, Marcin Wenta, Oliwia Czubala. 23.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Alicja w Krainie Czarów” 30.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BURATINO – spektakl „Historia Kopciuszka” 20 niedziela

marzec 1 wtorek

18.15 KMF MOZAIKA 20.30 Pokój 2 środa 16.00 Pokój 18.15 Barany. Islandzka opowieść 20.00 Pokój 7 poniedziałek 16.00 Pokój 18.15 Anomalisa 20.00 Anomalisa 8 wtorek (w tym dniu dla każdej kobiety kupującej bilet jedna darmowa wejściówka do kina w prezencie) 16.00 Pokój 18.15 KMF MOZAIKA 20.30 Dziewczyna z portretu (pokaz jednorazowy) 9 środa 18.00 Eisenstein w Meksyku (pokaz jednorazowy) 20.00 Kongres (wstęp wolny) 10 wtorek 16.00 Pokój 14 poniedziałek 16.00 Carol 18.15 Fusi (pokaz jednorazowy) 20.00 Carol 15 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA 20.30 Carol Urodziny Kina Orzeł 18 piątek 16.00 Niewinne 18.00 Córki dancingu 20.00 Historia Roja 19 sobota 15.30 Panie Dulskie 17.05 Pos Eso 18.30 Baby Bump 20.15 Zjawa

Małe Animocje Chłopiec i świat Spotlight Syn Szawła Niewinne Carol Niewinne Niewinne KMF MOZAIKA Carol Carol Chłopiec i świat Niewinne Chłopiec i świat Niewinne Cierń Boga Cierń Boga Chłopiec i świat Niewinne Cierń Boga Chłopiec i świat Niewinne KMF MOZAIKA Zabójczyni Zabójczyni Niewinne Pokaz Specjalny: Wewnątrz futra + panel dyskusyjny, wstęp: 5 złotych 16.00 Zabójczyni 18.00 Niewinne 20.00 Cały ten cukier (pokaz jednorazowy)

12.00 15.30 16.00 18.15 20.15 21 poniedziałek 18.00 20.00 22 wtorek 16.00 18.15 20.30 23 środa 16.00 18.00 19.30 24 czwartek 16.30 18.00 20.00 25 piątek 16.00 18.00 19.30 26 sobota 16.00 18.00 19.30 29 wtorek 18.15 20.30 30 środa 16.00 18.00 20.00 31 czwartek

Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł marzec 2016 |

| 59

Ethniesy 10-13 marca 2016 Bilety na koncerty: karnet na dwa dni (11 i 12 marca): 50 zł; bilet na jeden dzień: 30 zł, bilety dostępne w kasie MCK; na wydarzenia 10 i 13 marca – wstęp wolny Już po raz czwarty zapraszamy Was do wspólnego poznawania muzyki, która wzrusza, bawi, budzi nostalgię. Festiwal Ethniesy to w tym roku przede wszystkim muzyka ludowa. Usłyszycie polską muzykę tradycyjną, ukraińską, kołysanki i pieśni wieczorne jidysz. Obok koncertów czeka Was sporo wydarzeń towarzyszących, w tym: wystawa, warsztaty. Zabawcie się na przednówku, przenieście do źródeł. P rogram : 11.03.2016, piątek, godz. 20.00, MCK Niewte. Muzyki wiejskiej uczymy się u źródła, wprost od wiejskich mistrzów. Fascynują nas fenomeny brzmieniowo-emocjonalne, poza opisem, słowami, nutami. Widzimy paralele między nurtem wiejskiej zabawy a pulsem klubowej nocy, między mięsistym brzmieniem smyków a usterkową elektroniką. Pozwala to tworzyć muzykę własną, aktualną, a zarazem wypływającą z archaicznego polskiego idiomu. Użytkową i wyrafinowaną, taneczną i głęboką, miejscową i światową, od dziadków dla dzieciaków. „Niewte” to zawołanie z wiejskich zabaw, sygnał do zmiany kierunku tańca. Antoni „Baskak” Beksiak – komputer, głos Maniucha Bikont – śpiew, klarnet Maciej Filipczuk – skrzypce Marcin Lorenc – skrzypce, basy Dagadana powraca z czwartym albumem. „Meridian 68” to najbardziej folkowa z dotychczasowych płyt zespołu. Na polskim rynku pojawi się w lutym. Dagadana już od 8 lat znakomicie łączy elementy kultury ukraińskiej i polskiej za pomocą jazzu, elektroniki czy world music. Tym razem zespół zwrócił się w stronę dziś już nieco zapomnianej muzyki ludowej. Na płycie znalazły się tradycyjne piosenki z różnych regionów Polski (m.in. z Kurpiowszczyzny i Wielkopolski), ludowe pieśni ukraińskie i łemkowskie, a także jeden wyjątkowy utwór nagrany po chińsku wspólnie z poznanym w Pekinie zespołem North Lab. Trzon nowego albumu stanowią ludowe piosenki z Polski i Ukrainy. Artystki inspiracji szukały w różnych źródłach: u swoich bliskich, podczas warsztatów muzyki etnicznej, w książkach i u swoich bliskich. Dagadana tworzą znakomici muzycy z Polski i Ukrainy, biorący udział w wielu ważnych projektach muzycznych w kraju i za granicą: Daga Gregorowicz, Dana Vynnytska, Mikołaj Pospieszalski i Bartosz Mikołaj Nazaruk. 60 |

| marzec 2016

Adam Strug z zespołem. Śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, kompozytor muzyki teatralnej i filmowej, scenarzysta filmów dokumentalnych. Pomysłodawca zespołu śpiewaczego Monodia Polska praktykującego pieśni polskie przekazywane w tradycji ustnej. Lider muzycznej kompanii wykonującej jego autorskie piosenki. Podczas koncertu w Bydgoszczy Adam z zespołem wykonają utwory, do których można będzie zatańczyć. 12.03.2016, sobota, godz. 20.00, MCK

Berjozkele // kołysanki i pieśni wieczorne jidysz

Projekt muzyczny reinterpretujący, w nowoczesny sposób, tradycyjne i przedwojenne piosenki w jidysz. Zbiór utworów nastrojem i tematyką związanych z nocą, cisza, snem. Wiele z nich było popularnych w Polsce i na Kresach Wschodnich na początku XX w. i w okresie międzywojennym, należały do repertuaru znanych artystów tamtych lat; inne z kolei to utwory u nas nieznane lub zapomniane. Bardzo ważne w tych kompozycjach są teksty, czasem anonimowe, tradycyjne, często autorstwa znamienitych poetów jidysz. Są świadectwem talentu przedwojennych twórców i bogactwa kultury jidysz. Wokalistka, pod okiem jidyszystki Anny Rozenfeld, dokonała starań, by jak najpełniej odtworzyć to bogactwo, z ogromną dbałością o brzmienie języka i interpretacje. Berjozkele to: Ola Bilińska – śpiew, OP-1, dzwonki orkiestrowe, looper Kacper Szroeder – trąbka, flugelhorn, cymbały białoruskie, looper Michał Moniuszko – kontrabas, mandolina, sampler

Janusz Prusinowski Kompania Uczniowie i kontynuatorzy wiejskich muzykantów – Jana Lewandowskiego, Kazimierza Mety, Józefa Zarasia, Piotra i Jana Gaców, Tadeusza Kubiaka i wielu innych, a zarazem awangardowa formacja o charakterystycznym brzmieniu i własnym języku improwizacji. Muzykę łączą z tańcem, archaiczność z doświadczeniem współczesności, trasy koncertowe zaś z działalnością edukacyjną w Polsce i na świecie. Rozpoznawalny styl Kompanii stanowi próbę odczytania najważniejszych elementów wiejskiej muzyki z centralnej Polski. To przede wszystkim mazurki – śpiewane, grane, sprawdzone setki razy w tańcu – improwizowane tu i teraz, aktualne u progu XXI w. Co można odnaleźć w dawnych, na pozór prostych przyśpiewkach i pieśniach? Gdzie tkwi źródło wielowarstwowej polirytmii, w której nic nie jest równe, a wszystko razem perfekcyjnie precyzyjne? Skąd pochodzą niezwykłe melodie, podważające ograniczenia stroju temperowanego? Okazuje się, że tradycyjna muzyka polskiej wsi może być punktem orientacyjnym: poprzez melodykę

i rubato bliska Chopinowi, z powodu improwizacji nieodległa bluesowi i jazzowi, kolorystyką przywodząca na myśl muzykę współczesną, ekspresją zaś – rock’n’rolla. Może łączyć Wschód z Zachodem, a Północ z Południem, wchodząc w merytoryczne dialogi z dialektami muzycznymi krain bliższych i dalszych. 13.03.2016, niedziela, godz. 18.00, MCK

Brzostek/Kołacki: „Jak słuchaliśmy? Dźwięki znalezione, dźwięki nagrane”… Prezentacja koncert nagrań terenowych ze Stambułu i Marsylii oraz zdjęć Dariusz Brzostek – dr hab., teoretyk literatury, kulturoznawca, adiunkt w Katedrze Kulturoznawstwa UMK w Toruniu. Zainteresowania badawcze: sound studies, estetyka grozy, popkultura i kontrkultura, psychoanaliza. Autor monografii: Literatura i nierozum. Antropologia fantastyki grozy (2009) oraz Nasłuchiwanie hałasu. Audioantropologia między ekspresją a doświadczeniem (2014). Obecnie przygotowuje książkę: Wola nie-wiedzy. Horror postmodernistyczny czy groza ponowoczesności? Rafał Kołacki – muzyk związany z zespołami: HATI, Mammoth Ulthana, Innercity Ensamble, T’ien Lai i Molok Mun. Nagrał i wydał kilkanaście płyt i zagrał kilkaset koncertów na całym świecie. Jest pomysłodawcą i współautorem multimedialnych projektów Tonopolis (2010) oraz Orient Potockiego. Dźwiękopis (2012). Prowadzi również działalność solową, pasjonując się w swojej twórczości sztuką field recording, perkusyjną muzyką akustyczną oraz elektroniką z gatunku drone music. Nagrywa muzykę do filmu, słuchowisk i bajek. Do tej pory wydał trzy solowe płyty. Jest autorem instalacji dźwiękowych. Prowadzi niezależne wydawnictwo płytowe Noisen Records.

Swiatłana Dziemidowicz, Ściana, 2012

W ydarzenia towarzyszące : 10.03.2016, czwartek, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka, MCK

Wernisaż: Swiatłana Dziemidowicz – Rzeczy Istność Swiatłana Dziemidowicz – urodziła się w 1986 r. w Szarkowszczyźnie leżącej na Wileńszczyźnie (obecnie Viciebskaja voblasc na Białorusi). Edukację artystyczną rozpoczęła w 1996 r. w Szarkowszczyńskiej Dziecięcej Szkole Sztuki pod kier. artysty malarza Wiktora Kruka. W latach 2002-2007 studiowała na Wydziale Sztuki Grafik w Państwowym Uniwersytecie Witebskim. W latach 2008-2010 odbywała praktykę naukową w Muzeum Sztuki Współczesnej w Witebsku. Brała udział w kilku wystawach indywidualnych i zbiorowych. Jej prace znajdują się w zbiorach prywatnych (Białoruś, Rosja, Litwa, Polska, USA). 11.03.2016, piątek, godz. 15.00-19.30 12.03.2016, sobota, godz. 10.00-13.00, (salonik secesyjny MCK), bilet na warsztaty: 100 zł, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Warsztaty śpiewu białego z Agatą Harz. Pieśni polskie 13.03.2016, niedziela, godz. 11.30-12.00, MCK, wstęp wolny, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Warsztaty dla dzieci z Berjozkele

13.03.2016, niedziela, godz. 14.00-17.00, zbiórka w MCK i ruszamy na spacer

Spacer dźwiękowy: Płeć miasta albo dźwiękowa nić w labiryncie… Dariusz Brzostek / Rafał Kołacki Dryfujący po nocnym Paryżu surrealiści (Aragon, Breton, Souppault) odkryli bezbłędnie jego płeć, rozpoznając trafnie w Placu Delfiny alegorię kobiecości. Sto lat wcześniej Jan Potocki zdumiewał się, przebywając w Tangerze, że w mieście nie widać kobiet, choć zza ścian i murów dobiegają „liczne głosy kobiece”. Figura kobiety błąkającej się w obcym lub nieznanym sobie mieście – od Nadii Bretona po Zazie w paryskim metrze w powieści Queneau – to literacki temat sam w sobie. Temat spotykający zresztą motyw inny – mitologiczny – Ariadny oferującej bohaterowi nić mającą wyprowadzić go z labiryntu (który bywa także miastem). Czy jednak da się dziś odnaleźć taką właśnie – splecioną z dźwięków nić prowadzącą nas po mieście – mieście kobiet i dla kobiet? Czy da się zidentyfikować dźwiękowo miejsca kobiece i te, w których ich nie ma? Obszary naznaczone płcią lub może nawet samą płeć miasta (którego nazwa jest wszak imieniem mężczyzny)? W ramach tak zdefiniowanego wydarzenia proponujemy „warsztaty kreatywnego słuchania”, „spacery dźwiękowe szlakiem kobiecych śladów w mieście”, a nawet próbę zrobienia mini mapy kobiecych miejsc” w Bydgoszczy. Całość będzie poparta przykładami dźwiękowymi i prezentacjami nagrań field recording chociażby z takich miejsc jak Marsylia czy Stambułu dokonanych bezpośrednio przez autorów wydarzenia. marzec 2016 |

| 61

Fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 5.03.2016, sobota, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny Z cyklu „Rock’n’Roll’owa Historia Sztuki”:

Grzegorz Pleszyński – pokaz wideo i performance Grzegorz Pleszyński – artysta i pedagog, zajmuje się m.in. takimi dziedzinami sztuki, jak performance, instalacja, wideo-art. Z wielką pasją i umiejętnością tworzy sztukę z ludźmi spoza kręgów artystycznych. Wciąga ich w obszar działań artystycznych, przekazując im swoje przesłanie o harmonii człowieka z innymi ludźmi, naturą i kosmosem. Pracuje z ludźmi skazanymi w więzieniach, za swoją 10-letnią pracę otrzymał srebrny medal zasługi z rąk ministra spraw wewnętrznych. 6.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł, panie wstęp wolny

Akademia w Pałacu – koncert z okazji Dnia Kobiet Maciej Witkiewicz – bas-baryton Wojciech Dyngosz – baryton Studenci klasy śpiewu Dorota Kuczyńska-Tlałka – fortepian Maciej Witkiewicz od pierwszego roku studiów w warszawskiej PWSM rozpoczął współpracę z placówkami muzycznymi w kraju. Pod kierunkiem profesorów Marii Kunickiej-Opackiej, Edmunda Kossowskiego i Marii Halfterowej przygotowywał repertuar operowy, oratoryjny i pieśniarski. Jego obszerny repertuar obejmuje muzykę wszystkich epok. Ma na swoim koncie liczne prawykonania utworów kompozytorów polskich. Przez 19 lat zajmuje się pedagogiką wokalną w akademiach muzycznych we Wrocławiu, Warszawie i Bydgoszczy. Dokonał również licznych nagrań radiowych, a dla Telewizji Polskiej zarejestrował recitale wokalne i partie w polskich operach telewizyjnych. Ukazały się też płyty z jego udziałem. Wojciech Dyngosz ukończył studia na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie prof. Macieja Witkiewicza. Od 1997 r. stale 62 |

| marzec 2016

Wojciech Dyngosz

współpracuje z Operą Nova, poza tym z Filharmonią Pomorską, Operą Śląską oraz Operą Dolnośląską. Obecnie jest asystentem na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie prof. Macieja Witkiewicza. Współpracował również z Wydziałem Dyrygentury Chóralnej i Edukacji Muzycznej. Dorota Kuczyńska-Tlałka urodziła się w Gnieźnie. Państwową Szkołę Muzyczną II st. im. F. Chopina w Poznaniu ukończyła z wyróżnieniem w klasie fortepianu mgr. Jerzego Libery. Absolwentka Wydziału Instrumentalnego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie fortepianu prof. Jerzego Godziszewskiego i prof. Marii Murawskiej. Specjalizuje się w pracy ze śpiewakami. Od początku jest pianistką korepetytorem w klasie prof. Macieja Witkiewicza w macierzystej uczelni. 13.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł

Trzeba marzyć – Strobel & Stankiewicz „Trzeba marzyć” to koncert, na który składają się najpiękniejsze piosenki Jonasza Kofty i Jana Wołka, do których muzykę skomponował wybitny aranżer i gitarzysta

kojarzone ze świętami wielkanocnymi znajdą Państwo na kiermaszu w ZPP. Bezpośrednio od producentów będzie można nabyć smakołyki na świąteczny stół i unikatowe ozdoby wielkanocne. Znajdziemy też wiele ręcznie wykonanych przedmiotów: stroiki, pamiątki, wyroby ceramiczne, wyroby z drewna, wikliny, etc. IV Kiermasz Wielkanocny w Ostromecku to sprawdzony pomysł na spędzenie Niedzieli Palmowej w rodzinnej atmosferze. 20.03.2016, niedziela, godz. 12.00, Zespół Szkół im. M. Rejewskiego w Ostromecku, ul. Szkolna 1, wstęp wolny

Wiosenny mazurek – poranek muzyczny z cyklu Akademia Dzieciom

Nula Stankiewicz, fot. Patrycja Trzepizur

20.03.2016, niedziela, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł

„Co się stało z naszą klasą” – koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego Fot. Dariusz Gackowski

Janusz Strobel. Usłyszymy m.in. takie utwory jak: „Trzeba marzyć”, „Kiedy księżyc jest w nowiu”, „Więc jak?”, „Nieobecni” i wiele innych, którym artystka – Nula Stankiewicz – poprzez swój charyzmatyczny, ciepły głos i świadome operowanie słowem nadała nowy, niezwykle liryczny wymiar. To recital o marzeniach i tęsknocie, opowiedziany poetycko, zaś w warstwie muzycznej zachowujący jazzowe aranżacje, w których nie brakuje solowych partii improwizowanych Janusza Strobla i Andrzeja Jagodzińskiego. Jest lirycznie, refleksyjnie, ale bywa też zabawnie, bo i takie piosenki znalazły się w repertuarze. A wszystkie te utwory łączy artyzm wykonawców i niebanalne teksty piosenek.

Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę „aktywnego słuchania”, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych. Odbywa się to poprzez prezentację twórczości różnych kompozytorów, zapoznawanie z brzmieniem i budową instrumentów, naukę i śpiewanie piosenek, realizację prostych układów rytmicznych.

19.03.2016, sobota, godz. 11.00-17.00 20.03.2016, niedziela, godz. 11.00-16.00, wstęp wolny

Kiermasz Wielkanocny w Ostromecku 2015 Zdobione decoupage czy artystycznie malowane – urzekające pisanki wielkanocne w różnych odsłonach, a także smakowite szynki i inne tradycyjne potrawy Koncert poświęcony pamięci Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego. Wystąpią: Piotr Zaporowicz – doktor sztuki, dwukrotny laureat „Szansy na sukces”, laureat wielu konkursów wokalnych, artysta malarz, wykładowca Wydziału Sztuk Pięknych na UMK w Toruniu; Marcin Gumiela – kompozytor, aranżer, wykładowca Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, multiinstrumentalista; Maciej Różycki – muzyk, absolwent Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, wieloletni juror Festiwali Piosenek Jacka Kaczmarskiego, znawca i miłośnik jego twórczości; Jarosław Wardowski – gitarzysta. marzec 2016 |

| 63

Galeria Wspólna wystawa czynna do 25.03.2016

Moje pisanie – wystawa rysunku Jolanty Płotkowskiej 31.03.2016, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 22 kwietnia

Wystawa rzeźb Aleksandra Dętkosia – ekspozycja podsumowująca 45-lecie pracy

Aleksander Dętkoś (ur. 1939 w Gorlicach) – rzeźbiarz polski. Absolwent Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem (1955–1960) oraz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, Wydział Rzeźby i Ceramiki w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego (1960–1966). W tym samym czasie ukończył także studium pedagogiczne. W latach 1966–1969 pracował jako plastyk-pedagog w szkolnictwie specjalnym na Wybrzeżu. Laureat licznych nagród i wyróżnień w konkursach rzeźbiarskich. Jego nazwisko znajduje się w angielskiej edycji biografii artystów współczesnych, wydanej w Lozannie, pt. Kto jest kim. Od 1999 należy do Accademia Internazionale – Greci Marino – Italia, z tytułem członka Akademii Sztuki. Od lat 70. mieszka w Bydgoszczy. 8.03.2015, godz. 18.00 – wykład

Szklany sufit rynku sztuki – wykład Katarzyny Gębarowskiej Od momentu pierwszej partyzanckiej akcji Guerilla Girls minęły już prawie trzy dekady. Niewątpliwie dyskurs, który podjęła grupa, doprowadził do zmian na rynku sztuki, na którym do tej pory kobiety występowały przeważnie jako temat – dużo rzadziej jako artystki. O pozytywnym kierunku zmian świadczy choćby fakt, że słynny plakat Guerilla Girls z napisem „Czy kobiety muszą być nagie, aby dostać się do Metropolitan Museum of Art? Mniej niż 5% twórców prezentowanych w sekcji sztuki współczesnej to kobiety, ale 85% aktów stanowią akty kobiece” został zakupiony do stałej kolekcji muzeum, które krytykował. Czytając w prasie o rekordowych cenach sprzedaży dzieł artystek (takich jak np. instalacja My Bed Tracey Emin za 2,5 mln funtów),

Guerilla Girls, Plakat bez tytułu, 1985–1990

64 |

| marzec 2016

Aleksander Dętkoś, Widzieć to rozumieć, brąz, kamień, 67×53 cm

można odnieść wrażenie, że problem dyskryminacji kobiet na rynku sztuki już nie istnieje. Czy aby na pewno? Celem niniejszego wykładu jest odpowiedź na pytanie: jak stosunek reprezentacji kobiet i mężczyzn na światowym i polskim rynku sztuki zmienił się przez okres ponad trzech dekad działalności Guerilla Girls? Czy płeć nadal jest czynnikiem decydującym o sukcesie na rynku sztuki? Czy, co za tym idzie, można mówić o szklanym suficie na rynku sztuki? Katarzyna Gębarowska (ur. w 1979) – doktorantka w Instytucie Sztuki PAN, absolwentka Uniwersytetu Humboldta, Łódzkiej Szkoły Filmowej oraz studiów podyplomowych z rynku sztuki. Dyrektorka Vintage Photo Festival (Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej w Bydgoszczy). Od 2012 prowadzi autorską galerię fotografii Farbiarnia przy ul. Pomorskiej 68a/1 w Bydgoszczy.

Rainer Werner Fassbinder Krew na kocim gardle reżyseria Anja Suša premiera 19.03 16