BIK 12/2017

Felietony: Walczak, Pruss, Siwiec

Festiwal FONOMO podsumowują Szymon Idczak i Kuba Ignasiak

Prapremiery nie/chciane recenzują Paweł Schreiber i Emilia Walczak

Sekrety Bydgoszczy obnaża redakcja

Beksiński w BCS

grudzień 2017

Rzemieślnicze dziedzictwo Bydgoszczy (odcinek 5)

nr 12 (489) ROK XLIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

Złota Ż a ba – C a m e r i m ag e 2017

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy – partner filmu „Żalanasz – pusty brzeg” gratuluje Marcinowi Sauterowi nagrody Złotej Żaby w konkursie krótkometrażowych dokumentów na festiwalu Camerimage 2017

na początek G

rudzień jest końcem starego czy już początkiem nowego, nie mogę się zdecydować. Rozumiem, że różnica nie jest duża i sprowadza się raczej do nastroju: smucić się będziemy końcem czy weselić początkiem? A może na odwrót: cieszyć się z końca i drżeć z niepewności przed tym, co nadejdzie? Życzę Państwu dobrze, życzę najlepiej: żeby tym, których dobra passa trwa, ten arbitralny przecież koniec wyznaczony kalendarzem niczego nie zmienił, żeby przeszedł niezauważony. A tym, którym źle („którym gdzie złe wciórności dopiekają” – nie mogę się odkleić od tego spektaklu? to on nie chce się odczepić ode mnie?), życzę, żeby ta zakorzeniona w tradycji cezura przyniosła wyczekiwaną odmianę.

Ale wszystkim chciałbym życzyć – w tym roku znaczącym stulecia niepodległości – żeby byli niepodlegli nikomu i niczemu, żeby nasza prywatna niepodległość (myśli, sumień i uczynków) była silniejsza niż jakakolwiek opresja. Chciałbym życzyć, żebyśmy byli brawurowo niepodlegli, także – jak pisał poeta – „niepodlegli nicości”, no, może nawet warto zacytować ten cały wierszyk: „Niepodlegli nicości, podajmy dalej/ niebotyczne pismo obłoków,// podawajmy je z ust do ust”, bo stanowi ładną dyrektywę estetyczno-moralną. Jak wiele innych wierszy tego poety (jest nim Ryszard Krynicki), których tu nie przytoczę, ale przecież na przyszły rok gorąco polecam (jak Moja żona walczy o ochronę naturalnego środowiska człowieka, Faszyści zmieniają koszule czy Obywatele Fantasmagorii). Bo to są wiersze dobre.

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Się nam wydaje. W Bydgoszczy (20), Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Fonomo na dwa głosy (męskie), Szymon Idczak, Kuba Ignasiak. . . . . . . . . . . . . . . 4 Moby Kwak – film animowano-aktorski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Historia pewnego awansu, dziennik podróży w miejscu (8), Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Teatr płonie, a w nim ludzie jacyś są , Emilia Walczak, Paweł Schreiber. . . . . . . 12 Bydgoszcz w warsztacie, cz. 5: Otwarta Pracownia Sitodruku i Galeria Ładne Rzeczy, Adam Wyzujak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Ploteczki i sensacyjki. O Sekretach Bydgoszczy Krzysztofa Halickiego, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 „Lekka, łatwa i przyjemna”, z Krzysztofem Halickim rozmawiają Monika Grabarek i Marcin Szymczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Sekrety Bydgoszczy obnażone! (obrażone?), Emilia Walczak, Literacki flâneur (14) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Jak zginął ojciec Ireny Santor?, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (55). . . . . . . . . . . . 22 Bydgoski insynuator kulturalny (160), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 12/2017 (489) Rok XLIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Galeria Brda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Otwarta Pracownia Sitodruku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Kultura w Zatoce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Artyści w Bohemie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Klub Odnowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 D.K. Orion BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Księgarnia Gratka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Klub „Arka” BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Schronisko dla Zwierząt w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Na okładce: Carnival – obraz Jagody Dziewanowskiej, który będzie na 16. Aukcji Młodej Sztuki w Galerii NEXT (zob. str. 31)

2 |

| grudzień 2017

książki Się nam wydaje.

W Bydgoszczy (20) Michał Tabaczyński

Ildefons Bańkowski. Fotografia, czyli odkrywanie zapomnianego (2) Zgodnie z obietnicą (groźbą?) złożoną przed miesiącem wracam do Bańkowskiego, którego wystawa tymczasem (ledwo wczoraj) przestała istnieć w przestrzeni Galerii Miejskiej bwa. Może i tego zakończenia bym wcale nie odnotowywał, gdyby nie to, że fakt ten prowokuje do takiej oto refleksji: teraz już Bańkowski jest dostępny tylko w tej książce, do czasu kolejnej wystawy, o ile jakaś będzie, o ile damy radę ją obejrzeć, o ile… Na razie jednak, szczęśliwie, jest obecny w tym albumie. Istnienie takie jest oczywiście swoiste: książka (w stopniu o wiele istotniejszym niż przestrzenna wystawa) narzuca nam opowieść o tej fotografii, o tym fotografiku, dzieląc jego twórczość na części: jak najbardziej logiczne i nawet oczywiste, a jednak przecież pozbawiające te fotografie obecnej w przestrzeni galerii (kto był, pamięta; kto nie był, może sobie wyobrazić) wielości form, tematów, technik, rozmiarów.

Dziesięć jest tych działów i zastanawiam się, na ile ich kolejność odpowiada własnej gradacji zainteresowań artysty. Zastanawiam się też, na ile odpowiada to gradacji moich zachwytów nad tymi fotografiami.

Dział pierwszy prezentuje fotografie architektury i to zapewne jest jego największe i może najbliższe jego sercu osiągnięcie. Najbardziej też chyba imponujące – od razu zdradzę, że gdyby ta pierwsza pozycja odzwierciedlała jego ocenę własnych spełnień, to byłoby to zgodne i z klasyfikacją mojego zachwytu. Fotografował Bańkowski architekturę z podwójną niejako fachowością: jako fotografik i jako architekt – już to sprawia, że mogą być to dzieła wyjątkowe (i to, że powstawały na zamówienie, niczego tu nie zmienia). Ale i czas (oraz związane z nim okoliczności) też skazują te zdjęcia na wyjątkowość: otóż był on fotografem budów – zarówno tych w toku, jak i dopiero co zakończonych. I budowy te stanowią widok zupełnie wyjątkowy (mam z lat 80. jakieś mgliste

wspomnienia, ale co innego te powidoki, a co innego seria zdjęć): można by powiedzieć odruchowo „krajobraz kosmiczny”, gdyby nie fakt, że nie ma to nic wspólnego z kosmosem w tym zwykłym znaczeniu, ale wiele wspólnego ze źródłowym greckim znaczeniem: kosmos, czyli ład, przeciwieństwo chaosu. Nowe, nagie bloki wyrosłe pośród płaskiego, wyrównanego terenu – bez roślinności, bez drzew, jedynie wytyczona od kreślarskich linijek surowa geometria chodników, trawników, ulic. Takie krajobrazy już się pewnie nigdy nie powtórzą. A wyglądały niezwykle. Nie bez przyczyny przecież Orson Welles kręcił swoją adaptację Procesu pośród powstających właśnie jugosłowiańskich blokowisk – biedny Anthony Perkins (w roli K.) jest na ich tle jeszcze bardziej zagubiony i jeszcze bardziej nierzeczywisty. Osiedla uwiecznione przez Bańkowskiego mają ten sam, niesamowity i pełen utajonej grozy, charakter.

A reszta? Przeskakuję do działu 10. (fotografia a muzyka) z projektami kopert płyt (artysta wykorzystywał swoje fotografie oraz tworzył liternictwo): tu szczególne wrażenie robią okładki Dies Irae Pendereckiego i Sonaty Bacha. Dalej? Dział 4. (sylwetki i portrety) – rzecz rzadka, ale nadrabia rzadkość – jak pisał poeta –wysokością wzlotu. Co po nich? Praski kirkut. A dalej? To, co nazwano tematami marynistycznymi (dział 5.), ale powiedzmy: taki z Bańkowskiego marynista, jak z Josepha Conrada. Morze jest tu tylko wehikułem, czymś, co się czai w tle, gdzieś poza kadrem; wiemy, że tam jest, widzimy jakieś mokre ślady na plaży po cofniętej fali, przeczuwamy, że pieni się za wzniesieniem wydmy albo za portowym żurawiem.

Nie, nie zmierzam do tego, że najważniejsze u Ildefonsa Bańkowskiego jest poza kadrem (łatwizna tego banału mnie odrzuca). Przeciwnie: najważniejsze jest to, co na zdjęciu. Jeśli nie liczyć nas, którzy na nie patrzymy. grudzień 2017 |

| 3

fonomo 2017 Fonomo na dwa głosy (męskie)

Ex-Easter Island Head, fot. Dariusz Gackowski

Szymon Idczak

Usłyszałem film

Za nami kolejna edycja FONOMO, festiwalu na tyle oryginalnego, że na potrzeby tego tekstu wprowadzę do słownika języka polskiego nowe słowo – przymiotnik „fonomowy”. Jego znaczenie jest raczej intuicyjne i tak jak festiwal i punkty jego repertuaru wymyka się klasyfikacjom.

Kto odwiedził kiedyś FONOMO, być może wie, o czym mówię (piszę). Resztę postaram się nakierunkować poniższym podsumowaniem filmowego oblicza tegorocznej edycji.

Wewnętrzne życie Pierwszy film i od razu duża dawka emocji. Opowieść o pobudzaniu osób chorych na alzheimera poprzez puszczanie przywołującej wspomnienia muzyki wycisnęła do sucha kanaliki łzowe niejednego widza. Nie dziwi zatem Nagroda Publiczności na Sundance 2014. Dziwi natomiast brak tej świetnie zrealizowanej, uniwersalnej, ważnej historii w szerszym lub nawet nieco węższym obiegu w Polsce. Wielka szkoda. Wracając do filmu – duży plus za brak 4 |

| grudzień 2017

narcyzmu twórców i muzykoterapeutów, którzy odsuwają się w cień, oddając główne role osobom chorym. Oczywiście pojawiają się tu kwestie luk systemowych amerykańskiej służby zdrowia i promocja przedstawionego w filmie terapeutycznego pomysłu, nie przekracza się w tym jednak granicy, za którą pacjenci traktowani byliby przedmiotowo. Widzowie zyskali tym samym bohatera dla dokumentu idealnego – takiego, który nie potrafi być nieszczery.

PS Zachęcam do wspomagania inicjatywy: www.aliveinside.org.

Serce psa W tegorocznym repertuarze najbardziej ograny tytuł, choć to rzecz bardzo względna, bo przecież Serce psa w Bydgoszczy mogliśmy wcześniej zobaczyć zaledwie na kilku pokazach. Nie mogło go jednak zabraknąć na FONOMO. Eksperymentalny, częściowo animowany, fabularyzowany dokument Laurie Anderson zdaje się szyty na miarę festiwalu. Anderson formalnie nie wyznacza sobie granic, bierze różne filmowe przekaźniki, których jedynym wspólnym mianownikiem staje się treść. Reżyserka rozdmuchuje dzieło, odpływa w głęboko filozoficzne ob-

fonomo 2017 szary, wprowadza kolejne eksperymentalne elementy, co czyni film nie najłatwiejszym w odbiorze. Warto jednak było podjąć wyzwanie, by w finale przekonać się, że to przede wszystkim piękna opowieść o tęsknocie i przemijaniu. Za kim tak tęskni Anderson? O kim i dla kogo jest to film? Kto widział, już wie. Kto zna choć trochę biografię reżyserki, z pewnością się domyśla. Kto nadal nie wie, zachęcam do nadrobienia Serca psa. Dla mnie to w duchu najbardziej fonomowy z tegorocznych filmów.

Manifesto Pierwszy dzień zwieńczyła filmowa wersja instalacji Juliana Rosefeldta, przedstawiająca w 13 epizodach blisko 60 fragmentów najważniejszych manifestów ostatnich kilkunastu dekad – od Karla Marxa po Jima Jarmuscha.

Wszystkie te ważkie hasła wygłaszają postacie grane przez Cate Blanchett, podobno zaangażowanej do filmu w wyniku zachwytu twórcy nad jej kreacją Boba Dylana w I’m Not There. Australijka po raz kolejny udowodniła, że w jej DNA drzemie gen kameleona, sprawdzając się zarówno w roli kloszarda, zjadacza chleba powszedniego, yuppie czy pretensjonalnej artystki. Do jej wszechstronności dołóżmy fakt, że w tym samym miesiącu mogliśmy ją oglądać w jeszcze jednej premierze – marvelowskim blockbusterze Thor: Ragnarok. W Manifesto Rosefeldt umieścił manifesty w nowych kontekstach, dzięki czemu nabrały nowych wartości, czasem stały się śmieszne. Film był hitem tegorocznych Nowych Horyzontów, premierę miał w tym roku na Sundance.

Punto y Raya Drugiego dnia festiwal zyskał nowe oblicze. W MCK zwinięto widownię i rozstawiono nową, w kierunku przeciwnym. Konstrukcyjna rewolucja na sali sprawiła, że zrobiło się intymniej, oryginalniej, bardziej klubowo, bardziej fonomowo.

Tego dnia odbyło się najoryginalniejsze filmowe wydarzenie festiwalu – zestaw prezentujący laureatów nagród i wyróżnień festiwalu Punto y Raya. Z hiszpańska „Kropka i kreska” to wydarzenie skupiające krótkometrażowe animacje, które cechuje prostota formy, abstrakcyjność i niezwykła zmysłowość. Wobec tego, co hulało na ekranie, zmysły widza były bezbronne, co etiudy bezlitośnie wykorzystywały. Pewnie okażę się naiwnym widzem, jeśli przyznam, że najbardziej przypadły mi do gustu geometryczne zabawy zaburzające percepcję (SusY, Interference Oscilations) i te fragmenty, w które wdawała się jednak nutka

fabularności czy postaciowości (Line, The Dancing Line).

Wtrącę tu ukłon w stronę Animocji, których widzowie już w kwietniu mogli zobaczyć kilka z tych propozycji. Udana prowokacja, intrygująca ciekawostka, ale i coś więcej. Pokaz uzupełniło spotkanie z kuratorkami Punto y Raya, które rzuciło jeszcze jedno światło na to, co chwilę wcześniej obejrzeliśmy czy precyzyjniej – przeżyliśmy. O ile odbiór zestawu filmów był z pewnością nieraz wyzwaniem, o tyle spotkanie po miało przyjacielski, kawiarniany wręcz klimat. Niby odległe festiwale, a jak się zrobiło blisko!

Hello, Hello, Hello: Lee Ranaldo: Electric Trim Osobiście uważam, że był to najsłabszy film w zestawie, nadal nie był to jednak film zły. Moje czepialstwo ograniczyłbym jedynie do formy. Uwierała mnie tu konstrukcja, od raptownego wprowadzenia postaci, przez monotonny schemat montażowy wywiadów, czasem niezgrabne kadrowanie, po obrazujące dźwięk animacyjne wstawki bez polotu. Trochę tych wiader wylałem na film, warto było jednak zajrzeć za kulisy pracy twórczej współzałożyciela Sonic Youth, zwłaszcza że twórcy mieli klucze do chyba wszystkich drzwi, za którymi działa się tam muzyka. Dla siedzących na widowni fanów Ranaldo było to z pewnością spełnieniem marzeń. Dla znających trudy pracy twórczej w studiu nagrań film musiał nabrać innych znaczeń. A i dla kogoś (stwierdzam na własnym przykładzie), kto muzykowaniem nie wykroczył daleko poza grę na flecie w podstawówce, podróż to do jakiegoś stopnia odkrywcza. Odniosłem też wrażenie, że charyzma i pasja tworzenia widocznie emanująca z głównego bohatera przyćmiewana jest przez jego pomocnika (i fana), multiinstrumentalistę Raüla „Refree” Fernandeza. Żeby nie zostawić tej pozycji tylko z negatywnym „naj”, zauważę, że był to bodajże najbardziej undergroundowy film festiwalu – kiedy piszę te słowa, a być może jeszcze kiedy to Państwo czytają – Hello, Hello, Hello nie ma nawet na Filmwebie (na IMDb jest). Za to chwała FONOMO! Filharmonia na wysypisku Kolejna dawka wzruszeń. Dla mnie chyba największe (zdecydowanie pozytywne) zaskoczenie festiwalu. Trochę bałem się tego filmu, bo mój organ odpowiedzialny za wydzielanie hormonu wzruszenia – jeśli edytor tego nie wytnie, przepraszam za antynaukowy bełkot – ostatnimi czasy nie zawsze już reaguje, jak chciałaby tego widoczna na ekranie intencja twórców. Przypomnę, że bohaterami grudzień 2017 |

| 5

fonomo 2017 są tu mieszkańcy paragwajskiej Cateury, członkowie orkiestry grającej na instrumentach złożonych z odpadków znalezionych na pobliskim ogromnym wysypisku śmieci.

I chociaż prosta to opowieść, również w sensie dokumentalnej formy, nie razi to, bo i bohaterowie są w najlepszym tego słowa znaczeniu prostolinijni. No i właściwie sporo w tym patosu, ale jak mało gdzie usprawiedliwionego, bo opowieść iście niesamowita, by rzec: wręcz filmowa. Przyznam, że bliżej mi do skandynawskiej powściągliwości niż do południowoamerykańskiego temperamentu, jednak w tej opowieści oddałem się bijącym z ekranu twórczej pasji, silnej emocjonalności, ludzkim radościom i dramatom. Widać, wspomniany powyżej organ nie jest jeszcze w kompletnej atrofii.

PS 2 I tu warto wspomóc: www.landfillharmonicmovie.com.

Po tamtej stronie O tym tytule pisaliśmy z Emilią Walczak w październikowym „BIK-u”. Dodam tylko, że spośród filmów na FONOMO był to największy sukces frekwencyjny. Nie ma się co dziwić – z dawna wyczekiwany kolejny film Kaurismäkiego, Srebrny Niedźwiedź w Berlinie, zdaniem FIPRESCI najlepszy film 2017. Kino to osobliwe, jednak widocznie w guście fonomowej publiczności, która spontanicznie reagowała w trakcie seansu. Kto jeszcze nie widział – zdecydowanie do nadrobienia. Ten, jak i wyżej wymienione przypadki pozwalają w definicję fonomowości wpisać sporą dozę humanistycznej wrażliwości. * Pamiętają jeszcze Państwo Never seen in Bydgoszcz?

Odbywający się w latach 2007–2011 cykl łatał luki repertuarowe, które pozostawiały po sobie multipleksy.

A były to czasy, że poza nimi kina w Bydgoszczy trudno było doświadczyć. Potem ruszyło studyjne kino Orzeł, przyjechał Camerimage, mocy nabrał DKF Niespodzianka, pojawiło się Cafe Kino, w WiMBP i Mózgu coraz częściej wyświetlane były filmy. Głód bydgoskich kinomanów został nasycony. Nadal są jednak smaki, których brakuje u nas w filmowym menu, bo przecież wszystkiego nie da się zagrać. Od kilku lat FONOMO dzielnie uzupełnia część tych braków, prezentując oryginalny repertuar, co w takim natłoku filmowych wydarzeń jest sztuką nie lada. Piszę już ostatnie zdania, wciąż nie wiem jednak do końca, co znaczy „fonomowy”. Jestem jednak przekonany, że to coś pozytywnego.

6 |

| grudzień 2017

Zobaczyłem muzykę

Kuba Ignasiak

Za nami 6. edycja FONOMO Music & Film Festival. W tym roku wydarzenie to, organizowane przez Fundację Nowa Sztuka Wet Music, odbywało się pod hasłem: „Zobacz muzykę. Posłuchaj filmu.”. I nie było to hasło na wyrost.

Emocje, które towarzyszyły filmowym pokazom w ramach FONOMO 2017, na stronach obok opisuje Szymon.

Ja skupię się na widzeniu muzyki, czyli na koncertach.

Nie ukrywam, że z przyjemnością podkradnę Szymonowi przymiotnik „fonomowy”. I nie zawaham się go użyć.

Myriam Bleau Pierwsze muzyczno-fonomowe doświadczenie w tym roku. Fonomowe do bólu, bo zgodnie z festiwalowym hasłem pozwoliło „zobaczyć muzykę”. Nie był to koncert sensu stricto, a raczej audio-wizualny performance, który odbył się w przestrzeni idealnej do tego typu działań, czyli w Galerii Miejskiej bwa. Myriam przyjechała do Bydgoszczy z Kanady i przywiozła ze sobą… bączki. Poważnie! Wiecie, takie, co to dzieci puszczają je sobie na stole i się cieszą, że się tak ładnie kręcą. Miriam też puszczała je sobie na stole, choć sam mechanizm był nieco mniej klasyczny. Obraz puszczanych bączków rzucony był na ekran, który znajdował się za plecami performerki. Ładnie to wyglądało, ale nie na tym polegał cały „bajer”. Jego istotą była muzyka! Bączki bowiem podłączone były (za pomocą wi-fi, jak sądzę) do konsolety, a ich ruch uruchamiał kolejne dźwiękowe loopy [z ang.: pętle – dop. red.].

Kiedy artystka kręciła danym bączkiem, wprawiała w ruch konkretny dźwięk. Wyglądało to trochę tak, jakby kręciła talerzami adaptera, ale wciąż to były bączki (wybaczcie, jeśli nadużywam tego słowa, ale brzmi ono tak ładnie…).

No właśnie – brzmi. I te bączki też brzmiały tak, że trudno było ustać w miejscu. Trudno sklasyfikować tę muzykę (co w przypadku FONOMO jest akurat normą), ale myślę, że określenie „elektroniczna” choć w małym stopniu oddaje jej charakter. Od razu uprzedzam: nie, nie było to techno. Jeśli już miałbym wybrać jakiś podgatunek, to chyba najbliżej jej było do IDM-u, dzięki jej nieregularnemu „połamaniu”, ale i to wyłącznie muska prawdę o tym, co działo się w bwa. Generalnie był to performance niezwykle udany. Rozmawialiśmy o nim jeszcze długo po zakoń-

fonomo 2017

Myriam Bleau, fot. Dariusz Gackowski

czeniu, próbując rozgryźć mechanizm zjawiska, którego doświadczyliśmy. Świetny start!

BNNT Zaraz po Myriam w tej samej galeryjnej przestrzeni zainstalował się duet BNNT. Półnadzy chłopcy w kominiarkach. Jeden grał na perkusji, a drugi… hmm, no właśnie nie wiem, jak nazwać ten dziwny instrument strunowy.

Ktoś powiedział, że „on gra na kredce”, co nie było dalekie od prawdy, mnie zaś kojarzył się on z jednym z fantastycznych statków powietrznych projektu Profesora T. Alenta.

Dźwięki, które ów sprzęt z siebie wydobywał, były nie mniej intrygujące. Jak cały koncert zresztą. Nie znaczy to jednak, że mnie „porwał”, co więcej, dla mnie był chyba najsłabszym w tym roku, co nie znaczy, że złym. Był po prostu zbyt przewidywalny, bazujący na monotonnym rytmie i ogromnym hałasie. Wiem, że dla wielu było to BNNT, fot. Dariusz Gackowski

genialne przeżycie. Mnie – owszem, na swój sposób zahipnotyzowało – raczej znudziło. Na szczęście dalej było już lepiej. Znacznie lepiej!

Lawrence English Lawrence mnie zaskoczył. To, co zaprezentował w MCK, było swoistym hołdem złożonym George’owi Romero i jego Nocy żywych trupów. Hołdem – a jakże – audio-wizualnym. W „audio” dominowały niskie, ciężkie, dość monotonne dźwięki, którym najbliżej chyba do drone’ów.

Sferę wizualną tworzyła kilkusekundowa sekwencja ze wspomnianego filmu, którą Lawrence wydłużył do 50 minut i zgrał ze swoją muzyką. Wiem, nie brzmi to zbyt porywająco, a jednak! Znów – z braku lepszych słów, które mogłyby opisać to, co działo się podczas tego setu – pozwolę sobie użyć przymiotnika „fonomowy”, bo dokładnie taki był ten koncert. Dźwięki w bardzo przyjazny dla słuchacza sposób przeszywały jego (słuchacza) ciało, a wolno przenikające się obrazy tylko potęgowały ten stan. Ta muzyka nie była taneczna, przeciwnie, ona była komfortowa. Bardzo!

LOTTO + Dawid Gąsiorek Wystąpili zaraz po Lawrensie i zdecydowanie ożywili widownię. Normalnie krzyknąłbym „hurra!”, bo ja to raczej z tych ożywionych jestem, ale nie w tym przypadku.

Elektroniczna muzyka Englisha była dla mnie tak komfortowa, że chyba nie chciałem z tej strefy wychodzić.

I choć sam skład LOTTO (wsparty przez piękne wizualizacje Dawida Gąsiorka) – instrumentalny, energetyczny, żywy – jest bliższy memu sercu, to jednak tego dnia serce grudzień 2017 |

| 7

fonomo 2017 to palmę pierwszeństwa przyznało Lawrence’owi. Nie zmienia to faktu, że LOTTO zagrało znakomity set, którego z przyjemnością doświadczyłbym raz jeszcze. Było tanecznie, bywało melancholijnie i bardzo nastrojowo, ale nie tak komfortowo, nie tak „fonomowo”.

DJ Papa Zura Drugi dzień tegorocznego FONOMO zakończył się afterkiem w Mózgu (pierwszy zresztą też, ale mnie to ominęło, więc się nie wypowiadam). Afterkiem idealnym po tylu bodźcach, które zaatakowały mnie w MCK. Nie było kombinowania. Była olschoolowa (w pełnym tego słowa znaczeniu) muzyka, grana z miliona winyli (a nie z Serato, co szanuję niezmiernie) przez znakomitego didżeja. Potańcówka pełną gębą. Było genialnie! joasihno Przyznam, że ostatni dzień festiwalu muzycznie „wszedł” mi najbardziej. Najpierw na scenie zainstalował się niemiecki duet joasihno. Słowo „zainstalował” nie jest tu użyte potocznie, bowiem panowie mieli tyle instrumentów, że wypełniliby nimi niejeden sklep muzyczny. Co ciekawe – wiele z nich skonstruowali sami z – pozornie – niemuzycznych przedmiotów (jak miski, patyki, wiadra i takie tam). Obsługiwali je we dwóch, co nie było aż tak trudne, bo część z nich (tych instrumentów) obsługiwała się sama. I wiecie co? To brzmiało znakomicie! Bywało przytulnie, bywało tanecznie, bywało nastrojowo, a było na pewno pięknie. I choć dźwiękom tym nie towarzyszyły wizualizacje, to wcale nie były one konieczne – tyle działo joasihno, fot. Dariusz Gackowski

8 |

| grudzień 2017

się na scenie (a przypominam, że to jednak „tylko” duet!).

Plastyczność tego grania „podkręcił” nieco niezastąpiony Jakub Szymczak, dając tu i ówdzie piękne światełko. Cudowny wstęp do pięknego finiszu.

Ex-Easter Island Head Dla mnie muzyczny numer jeden tegorocznej edycji FONOMO. Kolektyw ów muzyczny przyjechał do Bydgoszczy z Wielkiej Brytanii i dał prawdziwy show. Panowie udowodnili, że gitara elektryczna może być świetnym instrumentem perkusyjnym. Tych gitar mieli chyba z sześć, ale korzystali z nich w dość niekonwencjonalny sposób.

Położyli je na stole i… uderzali w nie pałeczkami. A robili to tak energicznie, tak cudowanie rytmicznie i w tak pięknie „połamany” sposób, że nogi same rwały się do tańca.

To było naprawdę genialne, nowatorskie i tak zwyczajnie dobre. Całość potęgował – a jakże – obraz, czyli zbliżenia na instrumenty i muzyków, zbliżenia, które zmieniały się „do beatu”. Mnie porwali, lubię ich!

Burn Reynolds Kolejny afterek w Mózgu. Ten sam schemat: stare, polskie i zagraniczne klasyki, grane z winyli przez sprawnego didżeja. Wiem, brzmi to dość nudno, ale wierzcie mi, to takiej dawce emocji, jakie towarzyszyły nam – publiczności – podczas koncertów w MCK-u, ta „nuda” była potrzebna, była niezbędna, była idealna. No, było tańcowane, nie powiem.

FONOMO 2018 I tyle. Trzy dni, sześć koncertów i trzy afterki. Wystarczy.

Wierzcie mi. Wystarczy, bo artyści, którzy grają na kolejnych edycjach FONOMO Music & Film Festival, w tym, co robią, są tak dalecy od banału, tak bardzo oryginalni, nowatorscy i kreatywni, że gdyby było ich więcej, to ludzki mózg nie byłby chyba w stanie tego na bieżąco przetwarzać. I nie jest to wyłącznie moje zdanie, bowiem frekwencja tegorocznego „festiwalu bez headlinera” przekroczyła z pewnością oczekiwania organizatorów. Serce rośnie, że w Bydgoszczy jest tylu miłośników sztuki wszelakiej, otwartych na nowości, którzy z przyjemnością (mam nadzieję, bo dla mnie była to przyjemność niezmierna) poświęcają trzy wieczory z rzędu na doświadczenie – wróć! – ZOBACZENIE muzyki. Cieszy fakt, że ta fonomowa publiczność jest tak duża. Wierzę, że za rok będzie jeszcze większa. Powinna, bo jest to zdecydowanie jeden z najciekawszych festiwali, w jakich dane mi było brać udział.

Polecam.

film

Moby Kwak

– film animowano-aktorski

F

ilm jest realizowany przez grupę artystyczną Czarny Karzeł, związaną z Fundacją Kultury Rozruch, w ramach pierwszej edycji programu promocyjnego Bydgoszcz kręci! Scenariusz do filmu napisał Marcin Giżycki, znany reżyser filmów animowanych, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych „Animator”. Inspiracją do napisania tego scenariusza była wydana w 2011 roku w USA książka Moby Duck Donovana Hohna, dzięki której powszechnie znana stała się historia 28 800 zabawek do kąpieli – bobrów, żab, żółwi i kaczek – które 10 stycznia 1992 roku wypadły podczas sztormu do Pacyfiku z pokładu ogromnego statku handlowego w okolicy Aleutów, żeby później przez wiele lat pojawiać na plażach niemal całego świata. Zabawki, w późniejszym czasie nazywane Friendly Floatees, były wykorzystywane przez oceanografów do śledzenia prądów oceanicznych.

Film będzie m.in. poruszał ważne problemy ekologiczne, będzie ironiczną współczesną bajką, w której jak w krzywym zwierciadle odbijają się niedawne wydarzenia i stałe zagrożenia tego świata: katastrofa platformy wiertniczej BP (BPAmoco, wcześniej British Petroleum) w Zatoce Meksykańskiej, tsunami i awaria elektrowni atomowej w Fukushimie itp., itd. „Jestem małą, żółtą, plastikową kaczuszką. Właśnie wydała mnie na świat, razem z tysiącami moich

fot. Arkadiusz Wojtasiewicz

sióstr, identycznych jak ja, wielka maszyna. Chociaż ja jestem właściwie trochę inna, mam małą okrągłą białą plamkę na piersi. Trudno ją może w pierwszej chwili zauważyć i dlatego przechodzę kontrolę techniczną.

Nie wszystkim moim siostrzyczkom, co też mają plamki tu i ówdzie, to się udaje. Sprawne ręce wyłapują niektóre z nas na taśmociągu i wrzucają do pojemnika na odpady. Ja jednak mam szczęście i trafiam do pomieszczenia, gdzie nas pakują w plastikowe, przezroczyste kubiki, które z kolei wkładane są do wielkich pudeł i ładowane na ciężarówki”.

Po wielu latach tę oto kaczuszkę odnajdujemy w czystych wodach Bydgoszczy.

Myśląc o naszym projekcie, zastanawialiśmy się nad pytaniami czy obszarami problemowymi, do których nasz film może skłaniać widzów.

Czy można skonfrontować wielowymiarową opowieść o współczesnych globalnych zagrożeniach z lokalnymi problemami dotyczącymi ochrony środowiska? Czy nasz stosunek do najbliższego otoczenia ma wpływ na światowe problemy ekologiczne? Czy opowieść filmowa o małej bydgoskiej kaczuszce może zmienić oblicze tego świata?

Czy to brzmi realnie?

Realizacja filmu finansowana jest ze środków Miasta Bydgoszczy. grudzień 2017 |

| 9

dziennik podróży w miejscu (8) Michał Tabaczyński

Historia pewnego awansu Otóż – mimo że tytuł może na to wskazywać, a przynajmniej sugerować – to od razu zaznaczam, że nie.

Nie, tematem tych zapisków tym razem nie będzie mój ulubiony bydgoski polityk i doradca wojewody, który wciąż upiera się, by łączyć swoje pisarskie zatrudnienia z funkcjami politycznymi – oba zresztą z osobliwym efektem (efekt jest taki, że ministerstwu przedobrej metamorfozy za pośrednictwem Instytutu Książki zawdzięcza promocję na targach książki i obecność na liście obok takich pisarzy jak Terlikowski, Lisicki, Wildstein – gratulujemy sukcesu!).

Nie, tematem nie będzie też bydgoski teatr, który ostatnio zyskał osobliwie impresaryjne oblicze, chociaż chyba utrzymać miał swój dotychczasowy charakter repertuarowy (przy okazji – zaczynam doceniać w dyrektorze Gajdzisie skrytą do tej pory buntowniczą naturę: zaprosić spektakl Żelazne waginy – to musiało go wiele kosztować; ufając, że stres nie odbije się zbytnio na urodzie, gratulujemy odwagi!).

Nie i jeszcze raz nie – o czymś zupełnie innym (pomimo tytułu, który – zgadzam się – do dwu powyższych tematów pasuje doskonale) chciałbym opowiedzieć. W ciągu ostatniego miesiąca dwa razy gościła w Bydgoszczy Furia – metalowe odkrycie ostatnich lat: jeden z najoryginalniejszych zespołów sceny alternatywnej (i to nie tylko w skali Polski).

Thaw i Furia w Estradzie, 18 listopada 2017

10 |

| grudzień 2017

Ten pierwszy raz (bo trudno o tym napisać „koncert”) to występ Furii w spektaklu Wesele w reżyserii Jana Klaty z Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Drugi to regularny koncert w ramach trasy Za ćmą w dym 2017 (w bydgoskiej Estradzie). Nie chciałbym się tu ograniczać wyłącznie do Furii i – ewentualnie – własnych wspomnień, chociaż trudno od nich uciec, ale pokusić się o refleksję ogólniejszą, kulturową. Zanim jednak do niej dojdę, kilka osobistych, najzupełniej prywatnych przypisków, których tak trudno uniknąć, od których – tak trudno uciec.

Widząc Furię w teatrze (a tym z Państwa, którzy Wesela nie widzieli, spieszę donieść, że zespół jest obecny na scenie w czasie całego spektaklu: każdy z muzyków zajmuje miejsce na swoim – cokole? piedestale? postumencie?

– w jednym z czterech – tu już nie mam wątpliwości, jakiego słowa użyć, to w końcu black metal – rogów sceny), najbardziej bawiły mnie reakcje publiczności, dla której w większości było to pewnie pierwsze spotkanie z taką muzyką. I mimo że była ona podana w nieco złagodzonej wersji (trochę ciszej, co sprawiało, że perkusja była w tle, gitary bardziej melodyjne, a akustyka miejsca spowodowała, że na pierwszym planie były gitary i wokal – no i podpisy, żeby było wiadomo, co śpiewają, bo śpiewają po polsku), to robiła na widzach ogromne wrażenie. A był to ich – żeby nie było wątpliwości – regularny repertuar.

Wpasowywał się zresztą doskonale i histeryczne zawoła-

dziennik podróży w miejscu (8) nie „Wstawać, trupy, koniec spania, dalej trupy, będziem latać” jest jakby wyjęte z Wyspiańskiego (aż dziwne, że tego tam nie ma).

Ja sam czułem się dość dziwnie z obywatelstwem w tych dwu światach (polskiej kultury narodowej i muzyki ekstremalnej), ale jednak w różnym czasie te obywatelstwa nabywałem. Sam nie wiem, czy obywatelstwo w świecie ekstremalnego metalu zyskałem wcześniej, czy może tylko w pewnym czasie (gdzieś około roku 1990) wystąpiłem o azyl w tej krainie. Z rzewnością wspominam swój pierwszy podziemny koncert: to Vader, późną wiosną roku 1991 w bydgoskim Kablu; liczę ze zdumieniem graniczącym z niedowierzaniem, że minęło od tego czasu ponad ćwierć wieku. Później było ich wiele – nie żebym nie pamiętał, proszę nie wyciągać przedwczesnych wniosków o moim prowadzeniu się, pamiętam doskonale, ale nie chcę zanudzać: była bowiem Bydgoszcz pod tym względem o wiele żywsza w latach 90., bo – taką mam pierwszą refleksję ogólną – lata tamte były jakoś żywsze, gdy idzie o uczestnictwo: odbiorców było więcej, istniały też zaangażowane subkultury.

To ta zmiana, zmiana w zaangażowaniu jest kluczowa, tak to diagnozuję. W tym sensie istnieje silna odpowiedniość pomiędzy stanem czytelnictwa a aktywnością kulturalną – np. uczestnictwem w koncertach. I nie chcę przez to powiedzieć, że to uczestnicy koncertów blackmetalowych czytali wtedy książki i że zanik jednych jest ściśle skorelowany z zanikiem drugich, bo były to zbiory wspólne. Nic takiego, chociaż nie wykluczam. Sądzę raczej, że ogólna aktywność zmieniła się tak, że nie czytuje się powszechnie

literatury, nie chodzi się powszechnie na koncerty trudnej, wybitnie nierozrywkowej muzyki, nie ogląda się spektakli wymagającego teatru i tak dalej (co może oznaczać: aż do zupełnej zagłady kultury – powiedziałbym, ćwicząc się w pesymizmie). Twierdzę, że zanik metalowej subkultury jest śladem tego samego procesu, który znaczy też zanik subkultury czytelników literatury (szczególnie: poezji).

Nie jest tak, rzecz oczywista, że już nikt nie czyta i nikt nie chodzi na koncerty – widzę Was przecież, widuję w księgarniach i klubach, uroczy ostatni Mohikanie, cieszy mnie Wasz widok, podtrzymuje przy życiu, sprawia, że jeszcze chcę żyć (a to znaczy: czytać, słuchać, oglądać itd.).

Idzie o to, że jest Was, nas coraz mniej – to nie podlega dyskusji, statystyki wspierają mnie w tym pesymizmie.

Tym bardziej to wszystko dziwne, że – wracam tu do Furii – ta muzyka doznaje ostatnio rozmaitych uwzniośleń, kulturowych rehabilitacji i awansów ze strony kulturalnego mainstreamu: jedną z oznak tej akceptacji jest przecież Klatowe Wesele. Ale przecież nie tylko. Grywa bowiem ta Furia i na rockowych festiwalach i złośliwcy mówią, że to taki „hipster metal”. Kultura doceniła swoją ekstremalną gałąź i, nie powiem, cieszy mnie to – tym bardziej że ekstremalna gałąź wcale się przez to nie ugrzecznia, nie chce się ustatkować. Dzieje się akurat odwrotnie, czego znów Wesele jest przykładem.

Ma Bydgoszcz i w tym awansie pewien – znaczący nawet – udział, bo to przecież na tej – legendarnej już chyba – płycie Kuby Ziołka nagranej pod szyldem Stara Rzeka (idzie o Cień Chmury Nad Ukrytym Polem) black metal pojawił się na równych prawach z neofolkiem, psychodelicznym rockiem, ambientem i czym tam jeszcze. Kuba swoją płytę wydał w roku 2013 – mniej więcej wtedy, kiedy Furia wydawała swoje przełomowe albumy: Marzannie, Królowej Polski (2012) i Nocel (2014). Wtedy też, w tym roku (o, roku ów!) także zespół Thaw swoją pierwszą płytę – to ich występ poprzedził koncert Furii w Estradzie w ramach wspomnianej trasy z ćmą w nazwie. Thaw wydaje mi się rewelacją polskiej sceny alternatywnej. Połączenie black metalu z ambientem, drone metalem i nie wiadomo czym jeszcze (pełno składników, przepyszny to muzyczny bigos) sprawia, że zespół jest – albo zaraz będzie – polskim produktem eksportowym (co ciekawe, bębni tam Macio Moretti, którego w swoim czasie gościliśmy regularnie w Pianoli – z Baabą na przykład, a którego publiczność poznała z płyty, którą nagrał pod szyldem Mitch & Mitch ze Zbigniewem Wodeckim). Szkoda, że Kuba Ziołek zakończył projekt Stara Rzeka – moglibyśmy ich eksportować w pakiecie. grudzień 2017 |

| 11

festiwal Teatr płonie, a w nim ludzie jacyś są Herosi transformacji. Nacjopolis, reż. Michał Walczak, Teatr Syrena w Warszawie / Pożar w Burdelu Kolejny odcinek niekończącego się serialu tworzonego przez kabaret Pożar w Burdelu, tym razem poświęcony Festiwalowi Piosenki Reżimowej w Hardkorowie – a wiadomo, że z Hardkorowa do Opola niedaleko. Chichotów, jak to w Burdelu, było dużo, ale były to chichoty, jak to w Burdelu, podszyte coraz głębszym niepokojem. Bo chociaż było w zasadzie o Opolu, to było też o Bydgoszczy, Wrocławiu, Poznaniu – o władzy, która tworzy własny, coraz ciaśniejszy, obieg kultury, w którego cieniu wyrasta powoli drugi obieg, wspierany przez publiczność i – pewnie do czasu – samorządy. Mocny początek festiwalu i dobitne pokazanie, gdzie dziś stoimy, chodząc na takie imprezy. (ps) Elementarz, reż. Michał Zadara, Nowy Teatr w Warszawie Adaptacja klasycznego elementarza Mariana Falskiego wpisuje się w cykl spektakli Michała Zadary opartych na kluczowych dla polskiej kultury tekstach, których prawie nikt nie czyta w skupieniu, w całości i ze zrozumieniem. Co prawda Elementarz to nie Dziady, ale kto wie, czy nie miał większego wpływu na kształtowanie mentalności i wrażliwości całych pokoleń Polaków, do dziś pamiętających, że Ala ma kota (choć dzisiaj to nie kot Ali trafia na pierwsze strony gazet). Elementarz Zadary wskrzesza nie tylko rytmiczny (a w świetnym aktorskim wykonaniu również zaskakująco poetycki) tekst Falskiego, ale również delikatnie siermiężną estetykę PRL-owskiej kultury przeznaczonej dla dzieci, z której wydobywa sporo autentycznego piękna. Efekt jest bardzo ciekawy dla najmłodszych widzów – i rozczulający dla ich rodziców. (ps) Kopciuszek, reż. Anna Smolar, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie 12 |

| grudzień 2017

Prapremiery nie/chciane krótko recenzują dla Państwa Paweł Schreiber (ps) i Emilia Walczak (emi).

Początek jak zwykle w takich przypadkach – młodzi widzowie (późna podstawówka) przyszli do teatru i próbują sobie znaleźć jakieś zajęcie, które pozwoli im przetrzymać najbliższe dwie godziny. Ale kiedy przedstawienie się zaczyna, rozmowy i chichoty powoli cichną, a ekrany smartfonów kolejno gasną. Ku swojemu zaskoczeniu, widzowie orientują się, że przedstawienie nie chce ich ani zanudzać, ani pouczać, ani oszołamiać tanimi efektami, tylko z nimi rozmawia. Kopciuszek z tekstu Joëla Pommerata, wyreżyserowany przez Annę Smolar i przepięknie zagrany przez krakowskich aktorów (ze wskazaniem na doskonałą Jaśminę Polak), to nie bajka o tym, jak dobra wróżka odwraca życiową tragedię, tylko historia o tym, jak, z pomocą wróżki, czy bez niej, można się z życiową tragedią pogodzić. Wielu myśli, że to umiejętność zarezerwowana dla dorosłych – oni opowiadają dzieciom bajki. Smolar traktuje swoich odbiorców dużo poważniej. (ps) Wściekłość, reż. Maja Kleczewska, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie Mimo że od czasu przejęcia dyrektury w Teatrze Polskim w Bydgoszczy przez Łukasza Gajdzisa wraz z innymi recenzentami i recenzentkami gorszego sortu przestałam otrzymywać zaproszenia na spektakle, kilka z tych pokazywanych w trakcie tegorocznych Prapremier udało mi się zobaczyć. Wściekłość była pierwszym z nich.

A tu tytuł, zdaje się, zobowiązywał: przez bite trzy godziny aktorzy i aktorki darli się ze sceny wniebogłosy, jeden przez drugiego, jakby licytując się, kto wykrzesze z siebie więcej „ognia”. Ogólny chaos, zniszczenie i degrengolada, ale, no cóż, taki jest właśnie współczesny świat, który autorka sztuki, Elfride Jelinek, od lat próbuje, bardziej lub mniej celnie, punktować. „Głośna muzyka, elementy pirotechniczne oraz drastyczne obrazy”, przed którymi przestrzegał towarzyszący festiwalowi folder, bawiły mnie, gdy byłam w liceum…

festiwal Coś przełamało się co prawda, kiedy na scenie pojawił się Michał Czachor, bo grać to on akurat potrafi, lecz koniec końców – ta gra zazwyczaj wygląda u niego tak samo. Plus jedynie za zgrzebną scenografię autorstwa Zbigniewa Libery. (emi) Będzie pani zadowolona, czyli rzecz o ostatnim weselu we wsi Kamyk, reż. Agata Duda-Gracz, Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu Sztuka mocno inspirowana reportażem Wiesława Łuki Nie oświadczam, która od lat porusza wyobraźnię wielu twórców – od Janusza Petelskiego, który w 1988 roku stworzył telewizyjną adaptację makabrycznych wydarzeń spod Połańca z ’76 aż do Zygmunta Miłoszewskiego, który w 2014 roku, w swym Ziarnie prawdy, do tej historii również nawiązał. Rzecz to o przerażającej zmowie milczenia świadków morderstwa i ich potomków, panującej – tutaj akurat – w tytułowej wsi Kamyk. A gdy dołożymy do tego suto podlewaną alkoholem weselną atmosferę, motyw stosunków polsko-żydowskich i nienachlane przypomnienie, że w trakcie II wojny światowej i tuż po niej Polacy jednak mordowali Żydów, no… to robi się naprawdę gorąco, niczym w Demonie Wrony czy wręcz w płonącej w Pokłosiu Pasikowskiego stodole.

Na szczęście nowa narracja historyczna partii rządzącej, według której mamy w Polsce samych Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, nie weszła jeszcze do teatrów, dzięki czemu trzy i pół godziny siedzenia w fotelu wcale nie boli. (emi) Harper, reż. Grzegorz Wiśniewski, Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach Kieleckie przedstawienie może być świetnym argumentem w dyskusjach na temat aktorstwa psychologicznego we współczesnym teatrze. Dużo tu psychologizmu zbyt prostego i zbyt nachalnego, w którym odgrywane przez aktorów emocje postaci są doskonale przewidywalne.

Widz, który się na takie zagrania już napatrzył, przypomina sobie, dlaczego od dawna uważa, że nadmiar psychologii w teatrze może wyłącznie szkodzić. Wtedy na scenę wchodzi Magda Grąziowska, grająca główną bohaterkę – kobietę próbującą uciec od trwającego mocą rutyny związku z niekochanym mężem. I nagle wszystkie argumenty przeciwko psychologii topnieją jak bałwan na wiosnę. Nie ma co się rozpisywać – tę rolę po prostu trzeba zobaczyć. (ps)

Disco Solski, reż. Łukasz Fijał, Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie Naprawdę współczuję tym, którzy dokonali zakupu biletu na to „dzieło”… Mówię sobie: nie no, pójdę, w końcu to tylko osiemdziesiąt minut, jakoś wytrzymam, może o coś tam jednak chodzi, jakaś krytyka społeczeństwa, cokolwiek… Niestety, nie chodziło o nic; aktorzy Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie najwidoczniej chcieli sobie pośpiewać „kanoniczne” discopolowe tytułu w nowych aranżacjach. Wyszłam z „przedstawienia” mniej więcej w połowie – nie ja sama zresztą, i nie pierwsza ani też nie ostatnia. (emi) Narodowe czytanie „Rejsu”, reż. Bartosz Szydłowski, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie I kolejne wielkie rozczarowanie Prapremier nie/chcianych. Naprawdę nie wiem, jaki był klucz doboru tegorocznych spektakli – mam wrażenie, że Łukasz Gajdzis brał, co akurat było „do wzięcia”, zresztą – to nawet nie były premiery… W tym przypadku padło akurat na teatr na wpół amatorski i było to naprawdę, naprawdę złe. Tandetne wręcz. I zupełnie nie licowało z wypracowaną w zeszłym roku przez Pawła Wodzińskiego i Bartka Frąckowiaka – a w tym utraconą – międzynarodową formułą festiwalu.

Co prawda słyszałam po spektaklu głosy: nie no, weź, nie bądź taka surowa, „jakiś” potencjał tam jednak był. Cóż, jeśli był, to ja go nie zauważyłam. (emi) Wesele, reż. Jan Klata, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie Jeden z najlepszych spektakli w dorobku Jana Klaty.

Bezkompromisowa teatralna diagnoza dzisiejszej Polski, która, jak słyszymy, ostatnio wstaje z kolan i gwałtownie się zmienia. W przedstawieniu Klaty miota się, jak zwykle, przy dźwiękach gwałtowniejszej niż kiedyś (wspaniałe metalowe brzmienia zespołu Furia!) melodii Chochoła.

W telewizji mówią, że wspominana i czczona przeszłość ożywa. W przedstawieniu Klaty wychodzi z ciemnych zakamarków sceny tak samo martwa, jak przedtem, chociaż się porusza. Trupami stają się też uczestnicy weselnego obrzędu. Nadzieja życia tli się tylko w zaokrąglonym brzuchu Panny Młodej. I w potężnej energii zespołu krakowskiego Starego Teatru, niszczonego właśnie przez politykę, ale wciąż próbującego, słowami piosenki Furii, „Krępulcowi nie ulec”. (ps) grudzień 2017 |

| 13

bydgoskie rzemiosło Bydgoszcz w Warsztacie, cz. 5: Otwarta Pracownia Sitodruku i Galeria Ładne Rzeczy Otwarta Pracownia Sitodruku to miejsce, w którym rzemiosło łączy się z artystycznym myśleniem i działalnością edukacyjną. Miejsce, którego w naszym mieście do tej pory bardzo brakowało.

– Z wykształcenia jestem plastykiem. Zawsze wiedziałam, że chcę pracować w tym zawodzie. Zaczynałam malując ściany. To była wspólna inicjatywa – moja i kolegi – a po jakimś czasie dołączyła do nas jeszcze koleżanka Magda. Dostawaliśmy najróżniejsze zlecenia: pokoje w prywatnych domach, przedszkola i elewacje budynków – wspomina Kasia Kowalczyk z Otwartej Pracowni Sitodruku. – W tej pracy nie do końca pasowało mi jednak to, że realizuję cudze wizje. Nie zawsze też zgadzałam się z gustem klientów, którzy zamawiali na przykład księżniczki Disneya.

fot. Maciej Wiśniewski

14 |

| grudzień 2017

Adam Wyzujak

Siedzimy z Kasią w jej pracowni przy ulicy Niedźwiedziej. Za oknami ciemny, listopadowy wieczór, a w ciepłym i jasnym wnętrzu – Ładne Rzeczy. Tak nazywa działający przy Pracowni sklep, w którym moja rozmówczyni sprzedaje rękodzieło swoje i innych, przede wszystkim lokalnych, twórców. – Zaczęło się od pomysłu, na który wpadłyśmy razem z Magdą – opowiada Kasia. – Po dość frustrującym epizodzie z malowaniem ścian, a potem projektowaniem ulotek czy banerów, postanowiłyśmy zrobić coś swojego. Coś, nad czym miałybyśmy pełną kontrolę i czemu mogłybyśmy poświęcić się bez poczucia, że robimy nie to, co chcemy robić.

Tak powstała marka Nuka. Płócienne torby, koszulki i poduszki z własnymi rysunkami dziewczyny sprzedawały m.in. na pchlich targach w Mózgu. Mimo nie najniższych cen (Kasia i Magda musiały zlecać druk podwykonawcom), Nuka przypadła do gustu bywalcom. Do tego stopnia, że do poprowadzenia sklepu zaprosił je Szymon Muszyński z Kamienicy 12. – Szymon wynajął nam pomieszczenie na preferencyjnych zasadach – mówi Kasia. – Dzięki temu mogłyśmy sprzedawać tylko to, co naprawdę czujemy, a nie to, co się najlepiej sprzedaje.

Dziewczyny trafiły w dziesiątkę, bo stworzony przez nie Bydgoski Handmade Room, w którym poza ich pracami dostępne były też dzieła innych rzemieślników, bydgoszczanie szybko pokochali. Zresztą nie tylko oni, bo do sklepu w Kamienicy 12 zaglądali też goście z innych miast, a nawet krajów. – Największe oblężenie przeżywałyśmy podczas Camerimage. Niektórzy goście po prostu wchodzili i pokazywali: to, to, to, i to. A potem wychodzili z naręczem gadżetów – opowiada Kasia.

Dysponując lokalem, dziewczyny postanowiły, że skompletują sprzęt do sitodruku i same zaczną drukować swoje projekty. W ten sposób Nuka zmieniła się w Otwartą Pracownię Sitodruku. Otwarta – bo poza realizacją własnych pomysłów pozwala każdemu powielić dowolny projekt, a także uczy bydgoszczan, czym jest sitodruk i jak wykorzystać jego możliwości. W międzyczasie w Pracowni Kasia została sama, a siedzibę z kamienicy przy Poznańskiej przeniosła w miejsce, w którym właśnie rozmawiamy.

* Oferta Ładnych Rzeczy to dziś przede wszystkim to, co wymyśliła, narysowała i wydrukowała Kasia. Rozglądam się po niewielkim pomieszczeniu i szybko zauważam, że ma kilka swoich ulubionych motywów. Półki zapełniają tu gadżety z rysunkami owadów i roślin. Wyglądają, jakby ilustracje z jakichś starych, pięknie wydanych atlasów przenieść na tkaninę lub ceramiczne kubki. Widać też, że Kasię inspiruje nasze miasto. Jej sklep to miejsce idealne, by kupić oryginalną pamiątkę z Bydgoszczy – magnes na lodówkę z wieżą ciśnień lub torbę ze spichrzami.

Bydgoszcz bywa także tematem przewodnim organizowanych przez Kasię warsztatów. Na początku października uczestnicy pod opieką przewodniczki-botaniczki wybrali się na spacer po Wyspie Młyńskiej, by zbierać rośliny, a następnie je zasuszyć. Kolejnym etapem tych botaniczno-introligatorskich warsztatów było wykonanie zielników, z których powstał jeden, zbiorczy Zielnik Bydgoski, prezentujący florę centrum naszego miasta. Wydawnictwo już w grudniu trafi do rąk bydgoszczan.

Inny zrealizowany w ostatnich miesiącach projekt to Kolorowanki Bydgoskie. Do udziału w nim Kasia zaprosiła najmłodszych mieszkańców naszego miasta, którzy stworzyli konturowe rysunki przedstawiające charakterystyczne miejsca Bydgoszczy. To już druga edycja tych warsztatów. W ubiegłym roku mali rysownicy skoncentrowali się na symbolach naszego miasta. Efektem były kolorowanki przedstawiające m.in. Łuczniczkę, Operę Nova i wieżę ciśnień. Tematem przewodnim tegorocznych warsztatów był zaś Szlak Wody, Przemysłu i Rzemiosła wraz z Kanałem Bydgoskim, Muzeum Mydła i Brudu czy Muzeum Wodociągów. Wydane Kolorowanki Bydgoskie znaleźć można w Centrum Informacji Turystycznej i w Muzeum Mydła. fot. Zuzanna Straszewska

fot. Zuzanna Straszewska

* Co będzie dalej? Kasia kreśli plany przede wszystkim na najbliższą przyszłość. Grudzień w Otwartej Pracowni Sitodruku upłynie pod znakiem kolejnych warsztatów.

Jeszcze w listopadzie w swoje progi przyjmie ona kreatywne mamy, babcie i ciocie, które techniką druku na drewnie wykonają kalendarze adwentowe dla swoich pociech.

Szóstego grudnia odbędą się zaś mikołajkowe warsztaty dla dzieci, które wykonają pamiątkowe nadruki na poduszki, wykorzystując technikę sitodruku.

Rok zwieńczą warsztaty dla dorosłych, na które Kasia zaprasza 10 grudnia wszystkich szukających oryginalnego, spersonalizowanego prezentu pod choinkę. Podczas nich uczestnicy dowiedzą się, jak techniką sitodruku nanieść dowolny wzór na poduszki, koszulki czy torby. A efektami swojej pracy będą mogli obdarować najbliższych. fot. Maciej Wiśniewski

grudzień 2017 |

| 15

sekrety Bydgoszczy

Ploteczki i sensacyjki.

O Sekretach Bydgoszczy Krzysztofa Halickiego Książka jest częścią dużego cyklu publikacji ukazujących się pod zbiorczym tytułem Sekrety polskich miast, co musi w jakimś sensie określać jej treść, jej tematykę, jakoś ją profilować – także (jak się domyślam) gdy idzie o formę: rzecz się składa z krótkich felietoników o bydgoskich ciekawostkach. I właśnie taki raczej ta książka powinna nosić tytuł: Bydgoskie ciekawostki – brzmi to oczywiście gorzej, nie ma takiej marketingowej siły i skuteczności, ale prawda cierpi trochę mniej. Mógłbym efektownie rozwinąć tę myśl, dodając teraz: „Jednak nie o prawdę tu w pierwszym rzędzie chodzi”, ale sam się mityguję, nie chcąc popełniać nadużyć, które nieśmiało tu zarzucam Krzysztofowi Halickiemu. Retoryczny efekt musi więc ustąpić rzetelności: idzie tu o prawdę, nawet powiedziałbym: prawdę historyczną, choć czasem zdarza się autorowi z nią rozmijać. Na konkrety muszą Państwo poczekać do końca tego omówienia.

Na razie bowiem intryguje mnie inna kwestia: dla kogo jest ta książka? Na pewno nie dla tych, którzy historią Bydgoszczy się interesują – w nich jej treść nie może wywołać zaskoczenia (sądzę, oczywiście, po sobie, ale to chyba sprawiedliwe: jestem amatorem bydgoskich historii, także w tym źródłowym znaczeniu tego słowa – jestem więc ich miłośnikiem). O specjalistach nawet nie ma co wspominać. A dla czytelników spoza Bydgoszczy, którzy dzięki lekturze mieliby nasze miasto odwiedzić? Owszem, może to być dla nich lektura instruktywna, chociaż jeżeli nie znają bydgoskiej historii i topografii, będzie im się trudno odnaleźć w chronologii i geografii zdarzeń. A dla czytelników, którzy są zainteresowani taką ucieszną, plotkarską i lekką literaturą, którą uprawia (w hurtowych ilościach) Sławomir Koper? Tak, dla nich będzie to pewnie lektura ciekawa – przynajmniej tak mi się zdaje. Czy zainteresuje młodych czytelników (pytam, bo niektóre fragmenty pisa16 |

| grudzień 2017

Michał Tabaczyński

ne są chyba z myślą o nich: te szczególnie, które objaśniają sprawy zupełnie oczywiste dla ludzi znających przeszłość z własnych doświadczeń czy rodzinnych opowieści)? Owszem, objaśnienia pewnie młodym się przydadzą, ale czy same te historie dla nich okazałyby się interesujące? Nie wiem, na wszelki wypadek zakładam, że tak.

Piszę „te historie” i może wypadałoby wreszcie je jakoś scharakteryzować. O czym traktują Sekrety Bydgoszczy? Jest to połączenie pitawalu (krwawe zbrodnie jakoś szczególnie interesują autora: zbrodnie, złodzieje, finansowe afery) z miejską historią (i to tą wielką, znaną z oficjalnych publikacji) oraz bydgoskim „who is who” (jednym z kluczy doboru materiału do tej książki są znane postacie). Historie te – a to trop szczególnie przypominający produkcje Sławomira Kopra – osadzone są głównie w dwudziestoleciu międzywojennym i – rzadziej – w PRL-u (z nielicznymi wycieczkami w wiek XIX). Wszystko to sprawia, że książka mogłaby z powodzeniem spełniać rolę „wprowadzenia do wiedzy o Bydgoszczy” i przewodnika po bydgoskich ciekawostkach – pod warunkiem, że zainteresowani mieliby siłę dalej eksplorować je (a dokładniej: ich sekrety) na własną rękę, książka bowiem przynosi ich stosunkowo niewiele.

Dwie mam jednak wątpliwości dotyczące pracy samego autora i jedną – dotyczącą wydawnictwa.

Po pierwsze, wadą tej książki jest brak odpowiednich umiejętności pisarskich autora. Wierzę, że Krzysztof Halicki ma spore doświadczenie w tworzeniu publikacji dokumentacyjnych i naukowych, jednak taka popularyzatorska publikacja wymaga zupełnie innych kompetencji literackich, a tych – niestety – autorowi brakuje. Stara się, jednak sytuacja staje się wówczas jeszcze gorsza: niektóre z tekstów grzeszą przez to (tak to diagnozuję) nieczytelnością – gdyby nie moja znajomość tych historii i kontekstu,

sekrety Bydgoszczy pewne fragmenty byłyby dla mnie nieczytelne. Rozumiem, że w poszukiwaniu atrakcyjności Krzysztof Halicki traci precyzję (Halicki-historyk traci pod nogami grunt, gdy Halicki-narrator próbuje uatrakcyjniać dyskurs). Jako że autor dysponuje dużą wiedzą i rozeznaniem w dokumentach, przy podobnych publikacjach polecam spółkę autorską – niechże ktoś o lżejszym piórze i wyczuciu stylu przejmie od niego trud ładnego (i jednocześnie składnego) pisania.

Po drugie, ma Krzysztof Halicki – biegły w historii Bydgoszczy – niejakie problemy z wiedzą ogólną: o kulturze, o historii, o literaturze itd. I tu nie czując się pewnie, woli zaszarżować, niż doczytać. Doceniam odwagę, ale myślę, że sensowniej byłoby jednak doczytać. Nie we wszystkich pewnie historiach dostrzegam tego typu wpadki, ale akurat historia o Salingerze odsłania przede mną wiele nieścisłości i omyłek. Są one różnego kalibru, ale jest ich kilka. Raz: Buszujący w zbożu nie posługuje się w żadnym razie „wulgarnym językiem” (nawet w standardach lat 50.), bo przekleństwa ograniczają się do „cholerny” czy „parszywy” (podaję według polskiego przekładu Marii Skibniewskiej, po angielsku pojawiają się w tych miejscach „hell” albo „goddam”, żadnego słówka na „f”), no, dobrze, szczytem jest „sukinsyn” (w wersji angielskiej pisany zresztą w slangowej wersji „sonuvabitch”). Dwa: „wątki seksualne” to absolutnie nie jest adekwatna charakterystyka; Buszujący ma może wątki erotyczne, głównie zresztą w zakresie – erotycznego niespełnienia. W tej samej dekadzie debiutuje już Philip Roth, tym bardziej trudno pisać o wulgaryzmach i erotyzmie Salingera. Trzy: „Co ciekawe, z okresu bytności Salingera nad Brdą zachowały się listy wysyłane do sławnego już wówczas Ernesta Hemingwaya” – pisze Halicki i jestem bardzo ciekawy, skąd wytrzasnął tę ciekawostkę; jedynym śladem korespondencji tych dwu pisarzy, na który natrafiłem, jest list Salingera bodaj z początku roku 1946, napisany ze szpitala w Norymberdze po ich spotkaniu w Paryżu, i nie wydaje się, żeby wcześniej się znali (zresztą, w 1937 roku Salinger był dość słabo wykształconym osiemnastolatkiem bez żadnych pisarskich doświadczeń, a Hemingway przebywał akurat w Hiszpanii, gdzie trwała wojna domowa).

Cztery: to chyba najzabawniejszy moment, gdy Krzysztof Halicki sugeruje, że bydgoscy rzeźnicy nauczyli Salingera kląć („wulgarny język [powieści Buszujący w zbożu] być może zaczerpnięty z bydgoskich praktyk w rzeźni!”); trudno mi sobie wyobrazić, jak miałby wyglądać ten transfer: Salinger rozumiał polski, rzeźnicy klęli po niemiecku (któ-

ry Salinger też chyba znał tak sobie)? To wszystko warto by jednak uściślić, poddać jakimś logicznym rygorom, bo nic się tu nie zgadza.

Co do pracy wydawnictwa, zastanawia mnie zupełny brak poszanowania praw autorskich w przypadku fotografii wykorzystanych w książce. Pod żadną (a jest ich pewnie około 80) nie ma podpisu autora. Rozumiem, że wydawca, podając na końcu książki informację: „Fotografie zamieszczone w książce pochodzą ze zbiorów…”, oraz na jej początku formułkę: „Autor i wydawca dołożyli wszelkich starań, by dotrzeć do wszystkich właścicieli i dysponentów praw autorskich do ilustracji zamieszczonych w książce”, czuje się rozgrzeszony, ale uważam to za niestosowność. Wiele z tych fotografii – szczególnie współczesnych – ma autorów, których da się zidentyfikować, ich zupełne pominięcie nie wydaje się właściwe. Ale to szczegół. Jeden z wielu.

PS Na okładce książki wydawca butnie – i dość absurdalnie (o co chodzi z tymi kartami?!) – ogłasza: „Bydgoszcz

Krzysztof Halicki Sekrety Bydgoszczy Księży Młyn Dom Wydawniczy Łódź 2017 grudzień 2017 |

| 17

sekrety Bydgoszczy już nic nie ukrywa, karty zostały rozdane. Czytanie czas zacząć!”. Rozumiem poetykę blurbów, ale na serio zastanawiam się nad kompletnością tego wyboru „sekretów Bydgoszczy”. Rzeczywiście nic nie zostało? Niemożliwe.

Ciekawostek jest więcej. Największa w międzywojennej Polsce fabryka pianin i fortepianów Sommerfelda. Powojenne losy Rejewskiego pracującego jako buchalter (geniusz przy liczydle!). Pisarze z bydgoskim epizodem w życiorysie: Nowakowski, Miciński, Piotrowski. Bydgo-

skie czy dokładniej fordońskie (znaczy tu: więzienne) losy Rity Gorgonowej. Władysław Paciorkiewicz i jego maszyny do pisania. Bydgoski zjazd ZLP z 1969. Historia pomnika na Starym Rynku. Wydarzenia bydgoskie, dzięki którym Bydgoszcz istnieje w XX-wiecznej historii powszechnej. Marcin Kornak i historia Grupy Anty-Nazistowskiej oraz Stowarzyszenia „Nigdy więcej”. A i wiele tematów, które poruszył Halicki, domaga się pogłębienia albo opowiedzenia na nowo. Jest co robić, karty się rozsypały na stół.

„Lekka, łatwa i przyjemna” O książce Sekrety Bydgoszczy z jej autorem, dr. Krzysztofem Halickim, rozmawiają Monika Grabarek i Marcin Szymczak.

MS: Książka świeża całkiem, stąd pewnie wielu z Państwa nie zdążyło jej jeszcze przeczytać.

Książka jest częścią serii wydawniczej Domu Wydawniczego Księży Młyn, która bierze na warsztat sekrety różnych miast albo regionów.

Czyli jest to książka, która powstała – można tak powiedzieć? – na zamówienie.

Można powiedzieć, że tak. Ale zacznę od początku: od wielu lat pracuję naukowo, wyjeżdżam po różnych bibliotekach w kraju i poza krajem i tak się złożyło, że przez te parę lat udało mi się kilka rzeczy znaleźć. Kiedy coś znajdowałem, zakładałem folder i dorzucałem do tego folderu co ciekawsze historie, tych historii nazbierało się na tyle dużo, że postanowiłem zwrócić się do wydawnictwa z propozycją publikacji. Tym bardziej że byłem po lekturze innych pozycji z tej serii, choćby Sekretów Szczecina, i bardzo ta konwencja mi się spodobała. Redakcja moją propozycję przyjęła i zaczęła się praca, która trwała prawie półtora roku.

MS: No właśnie, na co dzień to jest praca naukowa, praca w archiwum, praca nad książkami, które mają trochę inny ciężar gatunkowy, a tym razem trzeba było się przystosować do tej konwencji, która jest popularna. Chodzi o to, żeby te teksty trafiały do czytelnika, któ18 |

| grudzień 2017

ry niekoniecznie ma dużą wiedzę historyczną, który niekoniecznie dysponuje słownictwem fachowym. Czy to był problem, żeby się przestawić?

Rzeczywiście, konwencja tego typu serii jest – krótko mówiąc – lekka, łatwa i przyjemna. Czytelnik ma dość łatwo przyswajać ten tekst. Dlatego dla mnie jako naukowca trudno było się przestawić z tej naukowej pracy, gdzie jest wstęp, rozwinięcie, zakończenie, jest cały aparat naukowy, a tutaj trzeba było tak dobierać słowa, żeby ten tekst był zrozumiały dla każdego.

MG: Konstrukcja książki też nie jest przypadkowa, bo tutaj chronologii nie ma.

O to chodziło, że czytelnik może zacząć lekturę od każdego, dowolnie wybranego rozdziału, od dowolnej strony. Generalną ideą było zaprezentowanie w sposób ciekawy dziejów Bydgoszczy w XX wieku, i tak dobierałem tematy, żeby było proporcjonalnie wiele historii z okresu dwudziestolecia międzywojennego, II wojny i PRL-u.

I mam nadzieję, że mi się to udało, bo odzew jest – jak widzę – pozytywny, wiele jest komentarzy na fanpage’u.

Książka żyje.

MS: Zanim przejdziemy do poszczególnych historii, bo o niektórych warto porozmawiać,

sekrety Bydgoszczy chciałem jeszcze zapytać o źródła. Codzienna praca w archiwum czy archiwach to nieprzebrane źródła, ale co jeszcze?

Przede wszystkim archiwa państwowe, biblioteki, prasa, wspomnienia, tego jest mnogość. Nieraz zupełnie przypadkowe rzeczy odkrywałem w jakichś kolekcjach czy spuściznach po znamienitych osobach, także spektrum źródeł jest spore.

ba wówczas to określenie nie funkcjonowało – którego kilka zbrodni w tym tomie zostało opisanych. Nigdy go nie schwytano.

Można powiedzieć, że jest to taka sprawa z rodzaju „z archiwum X”, która wciąż czeka na swoje wyjaśnienie.

Materiału jest na tyle dużo, że profesjonaliści, kryminolodzy mogliby może dziś potwierdzić bądź wykluczyć winę Jana Langego.

MS: Masz, Moniko, jakieś ulubione historie w tym tomie?

MS: Pięknymi kartami w historii Bydgoszczy są dzieje bydgoskiego przemysłu. Mamy tu przemysł rowerowy, mamy Kobrę i Zachem.

Tak, to nie jest odkrycie dla mieszkańców starszych, ale na pewno ciekawostka dla bydgoszczan młodszego pokolenia, ale też dla osób, które pochodzą z innych rejonów kraju, bo ta książka jest nie tylko dla mieszkańców Bydgoszczy, ale przede wszystkim dla tych mieszkańców naszego kraju, którzy niewiele albo i nic nie wiedzą o Bydgoszczy, i możemy się pochwalić tymi trzema fabrykami: Romet, Kobra, no i Polsport – przytaczam tę historię: to plecak wyprodukowany w Bydgoszczy był z Krzysztofem Wielickim i Leszkiem Cichym w roku 1980 podczas pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest. Niezwykła historia.

MG: Oczywiście, moją ulubioną jest opowieść o dzielnym Kenym. Powiem szczerze, wcześniej o nim nie słyszałam, co jest dowodem na to, że ta książka jest bardzo potrzebna także wielu miłośnikom naszego miasta, do których się zaliczam. Keny był ratownikiem, który uratował około 200 osób, udokumentowano około 70 jego akcji ratowniczych… Postać bohaterska i niesamowita.

Nie tylko zresztą dla mieszkańców Bydgoszczy. Kiedy do Bydgoszczy przyjechała Irena Dziedzic, autorka pierwszego talk-show telewizyjnego, była przekonana, że Keny udzieli jej wywiadu, ale nic z tego. Nie chciał zyskiwać popularności, był skromny.

MG: Z wielkim rozczuleniem przeczytałam o księgarni Współczesna. W latach 80. – jak czytamy – była ona najlepszą księgarnią w Polsce.

Tak, dyrektor Michałowski potrafił tak zreorganizować i zmodernizować tę naszą księgarnię, że rzeczywiście była nowoczesna, ale też świetnie zaopatrzona – nowością było to, że istniał dostęp do książek: nie podawał ich księgarz, a każdy mógł podejść do otwartego regału, przewertować książkę i zdecydować, czy kupuje. Świetne zaopatrzenie sprawiało, że przyjeżdżali tu ludzie nie tylko z Bydgoszczy i okolic, ale nawet z odległych miast.

MG: A twoje, Marcinie, ulubione historie?

MS: Mnie zainteresowały historie kryminalne.

Zainteresowała mnie szczególnie niewyjaśniona sprawa seryjnego mordercy – chociaż chy-

MS: Dodam tylko, że jeśli chodzi o bydgoskie rowery, to na nich właśnie wygrywali Wyścigi Pokoju polscy kolarze. Ale poza heroicznymi postaciami czy gwiazdami światowego kina mamy tu też miejsca, jak choćby „bydgoska Riviera” oraz kąpielisko na Balatonie. Czyli takie „lifestyle’owe” tematy. O tej „Rivierze” chciałem porozmawiać. Bo wokół tego miejsca powstała cała infrastruktura, która świadczyła o tym, że zainteresowanie tym miejscem było ogromne.

Tak, wykonano wielką pracę: oczyszczenie terenu, nawiezienie piasku wiślanego, przygotowanie przebieralni i restauracji, wydzielenie brodzików dla dzieci. Była nawet wyspa. Były transporty drogą wodną i lądową.

MS: Balaton to bliższa współczesności historia, która pokazuje, że dbano o to, żeby bydgoszczanie nie musieli wyjeżdżać z miasta nad wodę. grudzień 2017 |

| 19

sekrety Bydgoszczy To także pokazuje, jak można zagospodarować akwen wody w centrum miasta. To miejsce zyskało popularność bardzo szybko. I pełniło dwojaką rolę: odpoczywano latem, ale też zimą jeżdżono na łyżwach.

MS: Wielbiciele nieco inaczej pojmowanej rekreacji znajdą na samym początku książki historię hotelu Pod Orłem i chyba nieznane szerzej zdjęcia przedstawiające to, jak kiedyś taki zajazd właściwie wyglądał, zanim powstał ten okazały budynek, który znamy.

Tak, to drugi budynek hotelu – pierwszy, drewniany, został dość szybko rozebrany. Charakterystyczna rzecz: na zdjęciu widać, że ulica Gdańska nie była jeszcze brukowana, stąd prawie do połowy parteru wszystko jest obłocone. Widać, w jakich warunkach wtedy goście hotelowi byli witani.

MS: Jest też kilka makabrycznych historii. Jest opisany epizod dziejów Szpitala Miejskiego im.

Jurasza. Gmach bardzo nowoczesny, ale jego historia wojenna świadczy o tym, że Bydgoszczy nie omijały takie historie.

Tak, historia straszna także dlatego, że jej antybohaterem jest rodowity bydgoszczanin – Otto Ernst Leichnitz, syn rzeźnika, który nie poszedł w ślady ojca, nie został rzeźnikiem, natomiast udał się na studia medyczne, po czym wrócił tuż przed wojną do Bydgoszczy, terminował przy ówczesnym dyrektorze szpitala Sobocińskim. Nastaje wojna, Leichnitz obejmuje kierownictwo i od 1940 roku dokonuje się zabiegów sterylizacji. Co ciekawe – człowiek ten prowadzi swoje zbrodnicze działania przez całą wojnę, na ich podstawie wydaje książkę medyczną czy pseudomedyczną, unika w roku 1945 odpowiedzialności, ucieka i nigdy nie dosięga go sprawiedliwość.

Umiera w latach 70.

MS: Moglibyśmy jeszcze tak długo rozmawiać, a okazuje się, że to jeszcze nie koniec, bo został materiał na kolejny tom.

Musieliśmy z żalem z pewnych tematów zrezygnować, żeby zachować przyjętą konwencję 40 tematów, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby dozbierać jeszcze kilka czy kilkanaście tematów i wtedy – mam nadzieję – powrócę do serii drugiej.

20 |

| grudzień 2017

literacki flâneur (14)

WALCZAK Sekrety Bydgoszczy obnażone! (obrażone?)

W wakacje tego roku objęliśmy „BIK-owym” patronatem książkę Krzysztofa Halickiego zatytułowaną Sekrety Bydgoszczy, jaka finalnie światło dzienne ujrzała w październiku, dzięki łódzkiej oficynie Księży Młyn Dom Wydawniczy. Czekałam na należny nam egzemplarz z ciekawością dziecka, czekałam tak, w rozetowym oknie MCK-u wypatrując listonosza, czekałam, aż… się nie doczekałam. Podejrzewam, że fakt niewysłania nam książki mógł mieć jakiś związek z naszymi wątpliwościami odnośnie do umieszczonych na tylnej okładce logotypów: po prostu nie chcieliśmy znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie pewnego bydgoskiego tygodnika i fakt ten przekazaliśmy do wydawnictwa. Może więc była to kara za naszą niesubordynację i „widzimisię”? Może w tak zwanym międzyczasie nasze logo zdążyło całkowicie zniknąć z obwoluty i egzemplarz po prostu przestał nam się należeć? A może w ogóle nie ma żadnego „spisku” i była to po prostu kwestia niedopatrzenia ze strony oficyny? Nie wiem; tak czy siak – szkoda.

Tymczasem, kiedy jeszcze myślałam, że będę miała sposobność pisać Sekretów Bydgoszczy recenzję, wybrałam się nawet na spotkanie z ich autorem, jakie odbyło się 23 października w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej. Ludzi pełna sala, projektor i ekran czekają w gotowości, by obnażyć „sekrety”, autor – obecny; zapowiada się ciekawie, nic tylko zaczynać! Niestety, bardzo szybko okazało się, że wcale nie będzie tak wspaniale, i po raz kolejny, z każdą minutą, moje oczekiwania zaczęły całkowicie rozjeżdżać się z rzeczywistością, jak mknące w przeciwnych kierunkach pociągi na mijance kolejowej. Nie mogłam wprost uwierzyć w to, co widzę i słyszę! Wyszło bowiem na jaw, że znalazłam się nie na spotkaniu z autorem, a na spotkaniu z… prowadzącym to spotkanie! Ów pan bowiem skradł cały show Krzysztofowi Halickiemu, zajmując swoją gadaniną trzy czwarte „czasu antenowego”. Nawet kiedy w drugiej części spotkania zaczęły padać ze strony publiczności pytania

DO AUTORA, ten zdążył odpowiedzieć na nie ledwie dwoma–trzema zdaniami, po czym to PROWADZĄCY przejmował mikrofon i mówił swoje dwudziestoma– –trzydziestoma stwierdzeniami… Nawet w zajmowanych przez obu panów pozycjach ujawniała się ta rażąca dysproporcja: autor – siedzący, wciśnięty w kąt sali, prowadzący – beztrosko przechadzający się wśród publiczności jak modelka na wybiegu. A jako specjalny bonus tego kuriozalnego spotkania uznaję fakt, że według pana prowadzącego legenda o krwawej dłoni na murze zburzonego pojezuickiego kościoła na Starym Rynku w Bydgoszczy to… najprawdziwsza prawda!

Nie takie ślady łap diabła Boruty się na romańskiej kolegiacie w Tumie pod Łęczycą oglądało, proszę pana, bądźmy dorośli.

No dobrze, ale dlaczego ja się tutaj właściwie tak pastwię? Kim w ogóle jest ta kobieta, czemu nas tak parszywie lży i jest dla nas taka okrutna? Nie dostała książki i się mści, sekutnica jedna! Nie, nie jestem okrutna, nie jestem też mściwa, a już w żadnym wypadku nie jestem sekutnicą; jestem chodzącą antytezą tychże, łagodną jak owieczka – a że akurat czarna, no to już siła genów. Piszę o tym wszystkim dlatego, że na tego typu postawy mam po prostu alergię, i to taką, że nawet połączone siły calcium i kwercetyny nie znajdują w tej sytuacji swojego zastosowania. I ponieważ ubolewam nad tym, że cechy takie jak skromność, cierpliwość, pokora, pracowitość, bezpretensjonalność, autokrytycyzm i inne z tego bezcennego zbioru dobrych wzorców wyginęły chyba w trakcie drugiej wojny światowej.

A z pewnością wyginęły w Bydgoszczy i jej literacko-artystycznych kręgach, w których – widzę to każdego dnia pracując w redakcji „BIK-u”! – panują dziś wespół tupet i tandeta i kiedy już zacząć je punktować, to wtedy następuje obraza majestatów, sypią się jak konfetti z dziurkaczy skargi i wnioski na głowy takich jak ja pisarczyków i ich zwierzchników, a w powietrzu zawisa jak miecz Damoklesa groźba zbiorowego pozwu sądowego. Jest to jeden z sekretów Bydgoszczy, a właściwe – tajemnica poliszynela.

Emilia Walczak grudzień 2017 |

| 21

zugzwang (55)

siwiec Jak zginął ojciec Ireny Santor?

są powstańcy wielkopolscy, politycy, działacze społeczni, urzędnicy, policjanci, wojskowi, księża, a nawet kupNie trzeba nikomu tłumaczyć, jak ważną postacią dla cy. Giną też kobiety, a jedna z największych czystek na polskiej kultury rozrywkowej jest pani Irena Santor. całym Pomorzu ma miejsce właśnie w Solcu Kujawskim, Myślałem o tym ostatnio, gdy artystka odbierała w byd- na terenie którego rządzi morderca-sadysta, niejaki Karl goskiej katedrze z rąk biskupa ordynariusza Jana Tyrawy Musolf. Osobiście bije urodzonego w 1908 roku w Dortstatuetkę „za twórczy wkład w kulturę chrześcijańską”. mundzie robotnika rolnego Bernarda Wiśniewskiego.

Jest to sprawa zupełnie niezwykła, że po tylu latach Nie wiadomo, czemu właśnie ojciec Ireny Santor został wciąż czuje przywiązanie do naszego regionu, chętnie przez Niemców wyselekcjonowany, aresztowany i podwspomina Papowo Biskupie, dany brutalnemu śledztwu. gdzie się urodziła, Solec KuPrzypadek? A może Musolf jawski, gdzie się wychowała, miał do niego jakąś osobistą i Bydgoszcz, która zawsze była zadrę?

Wrzesień, październik dla niej „zielonym miastem”.

Jest w tym pewnie jakaś i listopad to Mówi też o traumach z czaułomność ludzkiej natury, że sów dzieciństwa, a te – jak zabić nie wystarczy, trzeba najczarniejsze miesiące powszechnie wiadomo – są się jeszcze pastwić. Tak co w historii Pomorza, najtrwalsze. najmniej postępowali miejJest wrzesień 1939 roku. scowi Niemcy z Musolfem na a Selbstschutzmanów Irena Wiśniewska ma wtedy czele. można by jedynie zaledwie cztery lata. Mieszka Wiem, że taki tekst może z rodzicami przy ulicy 23 Styczporównać z epidemią, wśród bliskich ofiary spowonia. Solec Kujawski, Bydgoszcz dować dodatkowy ból, więc taką choćby jak dżuma. i cały region, ku uciesze miejnie będę rozwijał twórczo scowych Niemców, szybko kwestii, tak się jednak stało, wpadają w ręce Wehrmachtu. że w aktach, w relacji świadFolksdojcze organizują się ka, pojawia się motyw krzyku w Selbstschutz, niby w Samoobronę, a tak naprawdę mordowanego człowieka: „Musolf, daruj mi życie!”. Bo w jednostkę paramilitarną, której cel jest jeden: mor- przecież Bernard Wiśniewski miał dla kogo żyć, miał dowanie Polaków. Posiadają już listy proskrypcyjne, żonę Helenę i czteroletnią córkę Irenę. Prawdopowiedzą dokładnie, kto ma umrzeć. Ale do tych list dobnie ten człowiek żadnemu Niemcowi nie zrobił nic dopisują też swoje typy, trochę po sąsiedzku, trochę złego, zginął tylko i wyłącznie dlatego, że był Polakiem z zawiści. I tak rozpoczyna się rzeź, być może niemają- i z bliżej nieznanych powodów znalazł się na jakiejś ca odpowiednika w historii. Wrzesień, październik i li- czarnej liście. I co równie smutne: do dziś rodzina skłastopad to najczarniejsze miesiące w historii Pomorza, da kwiaty na jego grobie, ale to tylko grób symbolicza Selbstschutzmanów można by jedynie porównać ny, bo tam nie ma szczątków Bernarda Wiśniewskiego. z epidemią, taką choćby jak dżuma. Ofiarami Niemców Zbrodniarze spod znaku swastyki byli pedantyczni, są głównie młodzi mężczyźni, choć wiem, że tak posta- mieli dużo czasu i świetnie potrafili zatrzeć ślady swych wiona teza jest zbyt ogólnikowa. Ginie też wielu Polaków ohydnych zbrodni. będących w średnim i w podeszłym wieku. Mordowani Bartłomiej Siwiec 22 |

| grudzień 2017

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (160) Apel Głośny i nader płodny swego czasu autor literatury SF Wiktor Żwikiewicz dał donośny znak o sobie. Tym razem nie w formie książkowej, ale… telewizyjnej. W cyklicznym programie TVP Kultura „Dezerterzy” z dużym wigorem i intelektualną prowokacją mówił o swych poglądach na życie i literaturę – tak z perspektywy osobistej, jak i kosmicznej i filozoficznej. Niektóre z tych wywodów były tak śmiałe i zaskakujące, że aż się prosi, aby pisarz znowu chwycił za pióro i to, o czym tak ciekawie perorował, na papier przelał.

Kierunek: Szwederowo Młody a obiecujący literat Piotr Stareńczak na kartach prozatorskiej książki „Giles” wyznał, iż: „Pisarstwo jest najgorszym z nałogów”, a ten, co je uprawia, ma „chore przekonanie o własnej wyższości”. Liczy jednak na to, że po tym „upojeniu pisaniem w końcu przyjdzie wytrzeźwienie”. Należy się więc spodziewać, że wielu nadbrdzianych literatów w momencie owego wytrzeźwienia zamelduje się w szwederowskiej „Łaźni”, gdzie mający serce dla sztuki i artystów prof. Aleksander Araszkiewicz wypierze ich jestestwa z czarnych myśli i przywróci pogodę ducha.

Trudna recepta Artur Grudziński, Sławek Wierzcholski i Maciej Świtoński zastanawiali się na antenie Radia PiK, jaki jest przepis na przebój. Okazało się, że nawet dr Świtoński, który w swej lekarskiej praktyce wiele recept wypisywał, to jednak recepty na przebój Magdzie Jasińskiej wypisać nie mógł.

Zielone światło Nowy dyrektor Teatru Polskiego Łukasz Gajdzis nie kryje swego zachwytu nad urodą grodu nad Brdą.

Szczególnie zauroczony jest tym, że w przeciwieństwie do Łodzi „pełno tu parków i lasów”. Są więc szanse, że gdy zacznie się remont teatralnego budynku, włączone zostanie zielone światło dla spektakli plenerowych pod hasłem

„Na widok zielonej Bydgoszczy taka Łódź zzielenieje z zazdrości”.

Czas na zmianę Okazało się, że goszczących tej jesieni w „Modraczku” Indian zaprosiła nie, jak donosiliśmy, Barbara Jendrzejewska, ale pan Piotr Piekarski. Bojąc się, by ambitni potomkowie Winetou nie wykopali przeciwko nam w odwecie za haniebną pomyłkę wojennego topora, ślemy gorące przeproszenie wraz z zapewnieniem, że działającego dotąd na Błoniu naszego donosiciela zamienimy bezzwłocznie na bardziej wiarygodnego… sygnalistę.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (grudzień 1992) – Pod egidą Impresariatu Teatru Polskiego Aleftyna Gościmska wiodła monodramowy wywód „0 łajdactwach męskich”. Na widowni przeważały panie.

– Filharmonia Pomorska zapraszała na Koncerty Sylwestrowe pod batutą Jana Walczyńskiego i pod hasłem „The Beatles Music”.

– Miłośnicy sztuk pięknych i bywalcy BWA mogli brać udział w IX Targach Sztuki i oglądać wystawę malarstwa i grafiki Anny Sroczanki.

– Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 przy ul. Gałczyńskiego 23 zachęcał do przybycia na koncert świąteczny, na którym „Mikołaj rozdaje prezenty”.

– Ceniona bydgoska polonistka Urszula Niziołkiewicz-Kondek dziękowała dyrektorowi TP Andrzejowi M. Marczewskiemu za jego współpracę z młodzieżą I Katolickiego LO, której pozwolił zwiedzić wszystkie teatralne pracownie i uczestniczyć w przedpremierowych próbach. grudzień 2017 |

| 23

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5, tel. 604 313 266 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

E

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

24 |

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

D

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik – Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00 sobota – niedziela: 11.30-16.30 wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl tel. 52 339 30 50 – Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3) wtorek – piątek: 11.00-18.00 sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny – Galeria BRDA 9 (ul. Dworcowa 94 – Hotel Brda, parter), pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, wstęp wolny GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10-20, sob. 12-16 13 Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118 czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

| grudzień 2017

Kamienica 12, ul. Poznańska 12,

85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl Kierownik: Katarzyna Wolska galeria@kpck.pl 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

T

EATR PANTOMIMY „DAR” www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/info: pon.-pt. w godz.

14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl grudzień 2017 |

| 25

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 1.12.2017, piątek, godz. 19.00

Coolturalna Filharmonia Orkiestra Symfoniczna ZPSM nr 1 w Warszawie Radosław Labahua – dyrygent Daniel Mieczkowski – flet, dyrygent Marta Chlebnicka – flet W.A. Mozart – Uwertura do opery „Łaskawość Tytusa” KV 621 T. Baird – Suita w dawnym stylu „Colas Breugnon” na orkiestrę smyczkową z fletem F. Doppler – Andante i Rondo op. 25 C. Saint-Saëns – Karnawał zwierząt Na drugi koncert w ramach nowego cyklu Coolturalna Filharmonia przyjadą do nas młodzi muzycy z warszawskiego Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 1.

Szkoła powstała w 2002 przez połączenie dwóch wcześniej już istniejących ZPSM nr 5 im. E. Młynarskiego (Mała Miodowa) oraz ZPSM (Duża Miodowa). Młodzież zagra pod dwiema batutami. Radosław Labahua ukończył Daniel Mieczkowski dyrygenturę symfoniczno-operową w Akademii Muzycznej w Warszawie. Odbył staż dyrygencki w Konserwatorium Muzycznym w Sankt Petersburgu. Działalność artystyczną prowadzi na wielu polach: od koncertów ze współczesną muzyką kameralną i symfoniczną, przez spektakle operowe, do wielkoobsadowych koncertów cross-art, w których symfonika łączy się z różnymi stylistykami, takimi jak jazz, rock czy hip-hop. Drugą batutę będzie dzierżył oraz zgra fletowe partie solowe bardzo utalentowany młodzieniec, 18-letni flecista i adept dyrygentury Daniel Mieczkowski – jeden z najlepszych debiutów orkiestrowych i dyrygenckich ostatnich lat. Na flecie będzie mu partnerować koleżanka ze szkoły, Marta Chlebicka, stypendystką programu „Młoda Polska” za osiągnięcia artystyczne oraz Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, laureatka kilkudziesięciu konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych.

3.12.2017, niedziela, godz. 12.00

Muzyczny poranek z Capellą Bydgostiensis i… ciastkiem Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Artur Stefanowicz – dyrygent Kacper Szelążek – kontratenor Artura Stefanowicza melomani kojarzą przede wszystkim z działalnością artysty jako kontratenora. Studiował pod kierunkiem wybitnych śpiewaków: Jerzego Artysza, Paula Esswooda i Jadwigi Rappé. Jest zdobywcą I nagrody im. V. Rauzziniego w Mozartowskim Konkur26 |

| grudzień 2017

sie w Wiedniu oraz II nagrody w prestiżowym Konkursie Wokalnym w ’s-Hertogenbosch.

Od 2005 współpracuje z macierzystą uczelnią, gdzie w 2013 otrzymał tytuł doktora habilitowanego.

Stefanowicz tym razem wystąpi w roli dyrygenta, a solistą będzie jego student Kacper Szelążek, w 2013 jako najlepszy młody muzyk roku otrzymał od Polskiego Radia propozycję nagrań oraz Kacper Szelążek, fot. Anita Wąsik reprezentowania Polski w Konkursie Młodych Talentów EBU w Bratysławie. W 2016 zadebiutował w Warszawskiej Operze Kameralnej.

W programie niedzielnego koncertu barokowe perełki muzyczne dla ducha oraz delicje dla podniebienia, bowiem w cenie biletu kawa i ciastko od bydgoskiej Restauracji No1!

8.12.2017, piątek, godz. 19.00

Nie z tej ziemi Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Krzysztof Dobosiewicz –dyrygent fragmenty m.in. utworów: W.A. Mozart – Symfonia C-dur Jowiszowa G. Holst – Planety R. Strauss – Poemat symfoniczny Tako rzecze Zaratustra oraz z muzyki do filmów: Bliskie spotkanie trzeciego stopnia, Dzień Niepodległości, Gwiezdne wojny, Star Trek, Alien 3, Planeta małp Autor tego projektu i dyrygent Krzysztof Dobosiewcz ukończył warszawską Akademię Muzyczną (skrzypce), kompozycję u B. Schaeffera oraz dyrygenturę w Akademii Muzycznej Mozarteum w Salzburgu.

Od ponad 20 lat mieszka i pracuje w Finlandii, gdzie aktywnie popularyzuje muzykę polską, jest Krzysztof Dobosiewicz autorem różnorodnych projektów artystycznych, z których Klasyka horrorów, Lunapark – widowisko muzyczne dla dzieci i Video games – Superheroes były już prezentowane w FP. 10.12.2017, niedziela, godz. 17.00

Ku wolności

Zakończenie Roku Kultury Węgierskiej w Polsce Węgierska Orkiestra Symfoniczna Concerto Budapest

Węgierska Orkiestra Symfoniczna Concerto Budapest, fot. Balint Hrotko

András Keller – dyrygent Bartosz Koziak – wiolonczela E. Dohnányi – Minuty symfoniczne W. Lutosławski – Koncert wiolonczelowy B. Bartók – Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i celestę Concerto Budapest jest jedną z wiodących i najstarszych na Węgrzech orkiestr z bogatą i chlubną historią; to jedna z najbardziej progresywnych, dynamicznych i wszechstronnych orkiestr symfonicznych, której grę charakteryzują pasja, energia i zaangażowanie, młodych, w większości, jej muzyków. Repertuar sięga od klasyki po utwory XXI w.

Solista koncertu Bartosz Koziak ma na swym koncie wiele prestiżowych laurów, w tym III Konkursu Wiolonczelowego im. Lutosławskiego w 2001 w Warszawie, ARD w Monachium, ponadto w Korei, na Ukrainie, w Czechach, Rosji. Artysta zagra Koncert wiolonczelowy Lutosławskiego, który kompozytor zadedykował Mścisławowi Rostropowiczowi. Ponadto w programie dwa dzieła rodzimych kompozytorów naszych gości, czyli: Dohnányiego – pianisty i dyrygenta, oraz Bartóka, uważanego za największego obok Liszta kompozytora węgierskiego.

13.12.2017, środa, godz. 19.00

Stabat mater Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Bartosz Olejnik – dyrygent Michał Sławecki – kontratenor Marek Swatowski – obój Waldemar Kośmieja – skrzypce A. Vivaldi – Stabat Mater J.S. Bach – Koncert na skrzypce i obój d-moll BWV 1060 Koncert w całości wypełnią barokowe perełki. Zacznie Stabat Mater, „zdumiewający przejaw geniuszu” Vivaldiego, dzieło odnalezione w latach 30. XX w. w turyńskiej Bibliotece Narodowej. Utwór napisany na alt, smyczki i organy jest najwcześniej datowaną religijną kompozycją Vivaldiego. Surowa w swej prostocie muzyka – poważna i ekspresyjna, oddająca nastrój i myśli średniowiecznej sekwencji – podbiła od razu serca słuchaczy. Solistą w Stabat Mater będzie Michał Sławecki.

Wspaniały głos kontratenora sopranowego – płocczanina, wychowanka Pueri et Puellae Cantores Plocenses i absolwenta Uniwersytetu Warszawskiego napędza karierę śpiewaka nie tylko w stolicy. W II części wieczoru Koncert na skrzypce i obój d-moll, dzieło kolejnego barokowego geniusza, J.S. Bacha. W partiach solowych na

oboju zagra Marek Swatowski z Orkiestry Symfonicznej, zaś na skrzypcach Waldemar Kośmieja, koncertmistrz Capelli Bydgostiensis. Całość poprowadzi Bartosz Olejnik. Jest czynnym altowiolistą i dyrygentem.

Swój warsztat dyrygencki kształcił zarówno w kraju, jak i za granicą. W dziedzinie dyrygentury współpracuje z Operą na Zamku w Szczecinie, Operą Bałtycką w Gdańsku, z Capellą Bydgostiensis, a ostatnio przygotowywał Polską Orkiestrę Muzyki Filmowej do koncertu z Andreą Bocellim.

Bartosz Olejnik, fot. Dorota Wilczyńska-Sztyma

15.12.2017, piątek, godz. 19.00

Coolturalna Filharmonia Z narodzenia Pana – koncert kolęd Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Maciej Sztor – dyrygent Chór „Rubinki” PZSM im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy przygotowanie: Agnieszka Sowa Chór Zespołu Szkół Katolickich w Bydgoszczy przygotowanie: Anna Golz Chór Zespołu Szkół nr 26 w Bydgoszczy przygotowanie: Dorian Makowski Chór Szkoły Podstawowej w Brzozie przygotowanie: Magdalena Robaszkiewicz Mała Formacja Chóralna oraz Chór Pałacu Młodzieży przygotowanie: Izabela Cywińska-Łomżyńska Na 10 dni przed Bożym Narodzeniem tradycyjnie w sali koncertowej FP będą rozbrzmiewać pieśni bliskie każdemu. Symfonicy i chórzyści bydgoskich szkół zaproszą na wspólne śpiewanie kolęd. Na podium dyrygenckim stanie Maciej Sztor, jeden z niewielu dyrygentów młogrudzień 2017 |

| 27

UKW i dr hab. Benedykt Odya, profesor nadzwyczajny, prorektor UKW. Przy organach zaś zasiądzie Michał Wachowiak, absolwent poznańskiej uczelni muzycznej. Od 1992 koncertuje w Polsce, Niemczech i w Holandii. Obecnie jest organistą Konkatedry w Bydgoszczy, w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy prowadzi zajęcia w kierunku muzyka kościelna.

30.12.2017, sobota, godz. 17.00, 20.00 31.12.2017, niedziela, godz. 17.00, 20.00 Chór „Rubinki” PZSM im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy

dego pokolenia specjalizujący się w filmowych formach orkiestrowych przeznaczonych na dużą obsadę wykonawców.

21.12.2017, czwartek, godz. 19.00

Bóg się rodzi – koncert kolęd Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Bernard Mendlik – dyrygent Benedykt Odya – dyrygent Tomasz Kotwica – współpraca Michał Wachowiak –organy Na estradzie przywitamy ponownie rozśpiewaną brać studencką UKW. Przez wiele lat przed chórem stawał Sylwester Matczak, teraz miejsce profesora na podium dyrygenckim zajmują jego uznani i cenieni w sztuce chóralistyki wychowankowie i następcy, czyli prof. dr hab. Bernard Mendlik, profesor zwyczajny, dziekan

Koncerty sylwestrowe we włoskim klimacie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Aleksandra Kubas-Kruk – sopran Tomasz Krzysica – tenor Maciej Puto – prowadzenie w programie arie i duety z włoskich oper oraz pieśni neapolitańskie Szampańską zabawę przy pięknych, melodyjnych, ujmujących ariach i duetach rodem z Italii zapewnią znakomici operowi soliści śpiewacy, a nad całością będzie czuwał szef artystyczny FP Kai Bumann.

Bilety do nabycia nabilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w biurze podróży „Wakacyjny świat”, ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29 www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

Biblioteka Główna UKW 13.12.2017, godz. 18.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (galeria II piętro).

Wystawa będzie prezentowana do 2 lutego 2018 r.

Otwarcie wystawy fotografii Urszuli Sobkowiak „Beskidzkie zamyślenia” Urszula Sobkowiak – emerytowany nauczyciel akademicki UKW, pedagog, metodyk i instruktor harcerski. Autorka wielu publikacji naukowych, a także kilku tomików wierszy. Jej wielką pasją jest turystyka i krajoznawstwo. Swoje refleksje pedagogiczne, związane z uprawianiem turystyki i kontaktem z przyrodą, zawarła w książce zatytułowanej Na szlaku. O radości i innych pożytkach z wędrowania, wydanej w 2015 r. inf. Barbara Maklakiewicz

28 |

| grudzień 2017

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 3.12.2017, godz. 11.00, ul. Mennica 6. Opłata 3 zł od uczestnika, opiekunowie wstęp bezpłatny.

Obowiązują zapisy: tel. 525 859 914 lub 910 lub mailowo: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

Niedziela w Muzeum – Mikołajki Zapraszamy na rodzinne spotkanie z cyklu Niedziela w Muzeum. Na mikołajkowym spotkaniu będziemy wykonywać ozdoby świąteczne.

6 i 20 grudnia 2017, godz. 11.00-13.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Opłaty za warsztaty: dzieci 5 zł, opiekunowie wstęp bezpłatny.

Obowiązują zapisy: tel. 525 859 914 lub 910.

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych

fot. Wojciech Woźniak

Zapraszamy maluchy w wieku do 3 lat do udziału w warsztatach sensorycznych. To wyjątkowy czas dla rodziców i kilkumiesięcznych maluszków.

Podczas wesołej zabawy będziemy stymulować rozwój dzieci, uaktywniając ich zmysły: wzrok, słuch, dotyk, smak. Podczas zajęć stworzymy pierwsze prace plastyczne.

7.12.2017, godz. 17.00, Zbiory Archeologiczne, ul.

Mennica 2, wstęp wolny

„Domasław – nekropolia arystokracji z wczesnej epoki żelaza (VIII-VI w. p.n.e.)”

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie.

Wystawa jest pokłosiem badań archeologicznych, związanych z budową Autostradowej Obwodnicy Wrocławia A8, przeprowadzonych w latach 2006-2008 przez zespół badawczy Instytutu Archeologii i Etnologii PAN z Krakowa i Wrocławia pod kier. prof. Bogusława Gedigi. Na przestrzeni ponad 15 ha odkryto pozostałości osadnictwa od czasów neolitu po okres rzymski. Wśród nich najbardziej spektakularne znaleziska, zarówno ze względów poznawczych, jak i ekspozycyjnych, dotyczą cmentarzyska kultury łużyckiej, a szczególnie jego części datowanej na wczesną epokę żelaza (około 750-450 r. p.n.e.). Stały się one inspiracją do przygotowania ekspozycji, którą prezentowano już w kilku miastach w Polsce. Wszystkich bydgoszczan, którzy chcieliby podziwiać wspaniałe zabytki liczące ponad 2500 lat, a także tych, którzy są zainteresowani wielkimi odkryciami, które zmieniają dotychczasowe spojrzenie na obraz kulturowy i cywilizacyjny ziem polskich, zapraszamy do obejrzenia tej ekspozycji. inf. J.J. Łosiowie

14.12.2017, godz. 16.30, ul. Mennica 6.

Zapisy: tel.: 525 859 914 lub 910

Zajęcia rewidalizacyjne dla osób z zespołem Downa Zapraszamy na warsztaty świąteczne w ramach projektu Dziecięce graffiti. Na zajęciach opowiemy o dawnych zwyczajach, wierzeniach, przyprawach i potrawach świątecznych. W części warsztatowej samodzielnie zaprojektujemy i wykonamy zdobione bombki.

14.12.2017, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

„Dziedzictwo utracone. Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy” – malarstwo polskie

Fragment ekspozycji z okresu międzywojennego – malarstwo, ok. 1935, Piotr Wiszniewski, fotografia

Spotkanie podsumowujące projekt realizowany przez Annę Kaszubowską z Muzeum Okręgowego, która wygłosi autorską prelekcję wprowadzającą w tematykę dziedzictwa utraconego, połączoną z multimedialną prezentacją wyników badań.

15.12.2017, godz. 15.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

„Współczesność wobec tradycji i piękna.

Kilka refleksji nad kondycją sztuki końca XIX i początku XX wieku” – podsumowanie cyklu „Piątki ze sztuką”

Wykład dra Mateusza Solińskiego.

Odnosząc się do wielowiekowej tradycji sztuki europejskiej, zostanie podjęta analiza dokonań współczesnych twórców. W obliczu wielu kontrowersyjnych działań w obszarze sztuk plastycznych, z jakimi styka się dzisiejszy odbiorca, wykład będzie również stanowił próbę odpowiedzi na podstawowe pytania definiujące twórcę i jego dzieło: jaką rolę w życiu człowieka powinna pełnić sztuka? Jaki jest sens twórczości artystycznej?

Czy istnieją granice, których twórca i jego dzieło nie powinni przekraczać? grudzień 2017 |

| 29

„Tajemnica Rejewskiego” – nowa gra turystyczna „Tajemnica Rejewskiego” to nowa gra turystyczna Muzeum Okręgowego, która toczy się w Bydgoszczy. Uczestnicy zabawy poznają miejsca związane z życiem i upamiętnieniem postaci Mariana Rejewskiego – pogromcy Enigmy. Adresatem gry jest młodzież szkolna. Gra dostępna na stronie www.muzeum. bydgoszcz.pl oraz w kasach muzealnych.

Obiekt miesiąca:

Warsztaty świąteczne Poznaj tradycję Świąt Bożego Narodzenia, wykonaj ozdoby świąteczne. Czas trwania: 90 min. Grupa wiekowa: przedszkola i klasy I-VI. Muzealne Partytury Projekt edukacyjny łączący malarstwo z muzyką.

Terminy zajęć: listopad-grudzień 2017.

Usłysz kolor, zobacz dźwięk…

Grupa wiekowa: przedszkola i klasy I-VI. Czas przemian. Malarstwo europejskie końca XIX i początku XX w.

Grupa wiekowa: klasy VII SP, gimnazja, szkoły średnie. Zapisy pod nr. tel. 525 859 911, 914 lub 910 lub mailowo: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

Ceramiczny wózek kultowy (VIII–VI w. p. n.e.)

W Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, w piwnicy – Zbiorach Archeologicznych na Wyspie Młyńskiej od 30 listopada 2017 roku do 28 lutego 2018 roku prezentowana jest ekspozycja „Domasław – nekropolia arystokracji z wczesnej epoki żelaza” przygotowana ze zbiorów wrocławskiego Zespołu Badań Ratowniczych Instytutu Archeologii i Etnologii PAN przy współpracy Muzeum Miejskiego Wrocławia. Wśród ogromu niezmiernie interesujących eksponatów najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem jest czterokołowy gliniany wózek odkryty wewnątrz jednego z grobów komorowych (forma grobu, w której charakterystycznym elementem są wewnętrzne komory w postaci drewnianych skrzyń). Jest to unikatowy na skalę europejską okaz datowany na wczesną epokę żelaza (VIII– VI w. p.n.e.). Składa się z ceramicznej miseczki, pokrytej malowanym ornamentem, oraz czteroszprychowych kółek osadzonych na dwóch osiach umieszczonych w otworach wykonanych w nóżkach przymocowanych do naczynia. Wózki tego rodzaju rozpowszechnione m.in. w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza związane były z kultem solarnym oraz obrzędami pogrzebowymi. Wierzono, że za ich pomocą zmarły przenosił się w symboliczny sposób do świata pozagrobowego. Zwyczaje te nawiązują do kręgu cywilizacji śródziemnomorskiej, a zwłaszcza starożytnej Grecji, gdzie ciała wodzów, czy też bohaterów, w trakcie ceremonii pogrzebowej przewożono na wozie, co potwierdzają sceny narracyjne na naczyniach ceramicznych. Wozy żałobne, często pełnowymiarowe, niekiedy rozebrane, należą również do charakterystycznych elementów wyposażenia pozostawionego w grobach społeczności kultury halsztackiej, która uformowała się w początkach epoki żelaza, ogarniając swym zasięgiem przyalpejskie obszary w środkowym i górnym dorzeczu Dunaju i Renu aż po wschodnią Francję, a także tereny położone na wschód od Alp. Sprzęty te występowały w grobach szkieletowych, najczęściej przykrytych kurhanem, które ze względu na bogactwo wyposażenia zaliczamy do kategorii grobów „książęcych”, a zna30 |

Nowa oferta edukacyjna:

| grudzień 2017

my je np. z Vix (wsch. Francja), Hochdorfu (Niemcy).

W przypadku Domasławia wózek pochodził z grobu ciałopalnego, jednak ze względu na ilość i jakość wyposażenia (około 50 naczyń glinianych oraz kilkanaście innych przedmiotów, m.in. siekierka, dłuta oraz noże żelazne, szpile brązowe, garnitury toaletowe, paciorki bursztynowe), a także ze względu na jego konstrukcję (grób komorowy) możemy sądzić, że zmarły należał do wyróżniającej się części społeczeństwa. Wspomniany pochówek nie był jedynym tak bogato wyposażonym, gdyż na liczącej około 800 grobów nekropolii z wczesnej epoki żelaza odkryto ich zdecydowanie więcej (blisko 300). Wszystko to przemawia za tym, że wśród tej społeczności wykształciła się grupa arystokracji. Jej przedstawiciele swoim zmarłym składali do grobów dary w postaci broni, narzędzi, ozdób, wyrobów luksusowych. Wiele z nich świadczy o tym, że mieszkańcy tych terenów utrzymywali bliskie związki z przedstawicielami ówczesnego centrum kulturowego pradziejowej Europy, jakim była kultura halsztacka, a za ich pośrednictwem ożywione kontakty z cywilizacjami kręgu Morza Śródziemnego (Etruria, Grecja). Dzięki temu docierały na nasze ziemie nie tylko wyroby materialne, a także przepływały nowe idee.

Jolanta Szałkowska-Łoś

Wystawy czasowe: Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Księstwo Warszawskie”. Wystawa czynna do 8 kwietnia 2018 roku.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Obozy DAG Bromberg”. Wystawa czynna do 31 marca 2018 roku.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Mistrzowie”. Wystawa czynna do 28 stycznia 2018 roku.

Spichrze nad Brdą, ul. Spichlerna „Józef Piłsudski a Bydgoszcz”. Wystawa posterowa: listopad-grudzień 2017 r.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Domasław – nekropolia arystokracji z wczesnej epoki żelaza (VIII-VI w. p.n.e.)”. Wystawa czynna do 28 lutego 2018 roku.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. inf. Natalia Szczerbińska

Galeria Sztuki NEXT 1.12.2017, piątek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl

16. Aukcja Młodej Sztuki Wyjątkowa licytacja w całym kończącym się roku.

Aukcji towarzyszą pozytywne emocje związane z decyzją o wyborze zakupu danej pozycji. Natomiast sami artyści, którzy zakwalifikowani zostali do udziału w aukcji, przygotowali bardzo interesujące prace, na wysokim poziomie artystycznym. Uwagę kolekcjonerów z pewnością przyciągną takie nazwiska jak: Juliusz Martwy, Mirella Stern, Katarzyna Środowska, Stanisław Tomalak, Gossia Zielaskowska, Dominika Andrulewicz, Piotr Urbanek lub Dominik Smolik. Jak zwykle będą obecni wszyscy ci artyści, którzy od lat na stałe współpracują z NEXT. Aukcja to jedyna okazja, aby często okazyjnie nabyć prawdziwą sztukę, rozpocząć kolekcjonowanie lub znakomicie zainwestować środki finansowe. Wystawa poprzedzająca aukcję potrwa od środy 22 listo-

pada br. w siedzibie galerii przy ul. Poznańskiej 31. Otwarte od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-18.00.

W dniu aukcji otwarte bez przerwy od 10.00 do 21.00.

Drukowany katalog dostępny jest w galerii. Regulamin i katalog aukcji na www.galerianext.pl. Wszystkie ceny wywoławcze: 500 zł.

W 2018 r. zapraszamy na nasze aukcje oraz wystawy.

Planujemy kontynuację następnych edycji Aukcji Młodej Sztuki i Aukcji Sztuki Nowoczesnej – Art Invest oraz nowość – zapraszamy na 1. Zimową Aukcję Sztuki – już na początku 2018 roku.

W pierwszej połowie roku odbędą się trzy duże, indywidualne wystawy malarstwa: Stanisława Tomalaka, Tomasza Kurana, Andrzeja Wrońskiego.

Katarzyna Środowska, I co dalej, 2017, olej na płótnie, 100×30 cm

grudzień 2017 |

| 31

Opera Nova w Bydgoszczy

1.12.2017, godz. 19.00 2.12.2017, godz. 17.00 3.12.2017, godz. 17.00

Dziadek do orzechów – balet Piotra Czajkowskiego Choreografia: Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Scenografia: Mariusz Napierała Kostiumy: Agata Uchman Reżyseria świateł: Jordan Tuinman Efekty multimedialne: Krystian Drywa Przygotowanie chóru żeńskiego: Henryk Wierzchoń Pierwszy akt Dziadka do orzechów to tchnące sentymentem baletowe „wariacje na temat Bożego Narodzenia”, wspomagane scenografią piękną niczym ilustracja do książki z dzieciństwa. Pełne radości są obrazy dużej rodziny i gości tańczących pod choinką oraz harce niesfornych dzieciaków. Powiew tajemnicy wnosi spóźniony ojciec chrzestny Klary – spiritus movens następujących wydarzeń. Te sielskie sceny ustępują miejsca dramatycznej nocnej bitwie żołnierzyków dowodzonych przez walecznego Dziadka do orzechów z zastępami groźnych myszy pod wodzą ich Króla. Po zwycięstwie, już w śnieżnej przestrzeni, Klara i odczarowany Książę wyznają sobie miłość… Paul Chalmer postawił na ponadczasową elegancję tańca klasycznego, która najlepiej oddaje romantyzm i piękno w czystej postaci. W drugim akcie, którego akcja dzieje się w bajkowej Krainie Słodyczy, jej władczyni, Cukrowa Wróżka, wyczarowuje popisy taneczne (duety) symbolizujące rozmaite smakołyki. Taniec hiszpański utożsamiany 32 |

| grudzień 2017

Dziadek do orzechów, fot. Andrzej Makowski

jest z czekoladą, taniec arabski z kawą, taniec chiński z herbatą. Piękny jest walc kwiatów tańczony przez Klarę, Księcia i 10 tancerek. Grand pas de deux Wróżki Cukrowej i jej Kawalera, jeden z najpiękniejszych duetów tańca klasycznego, to oryginalna choreografia Mariusa Petipy. Najmłodszych widzów ucieszą akrobatyczne figle trzech małpek.

9.12.2017, godz. 19.00 10.12.2017, godz. 18.00 11.12.2017, godz. 19.00

Potępienie Fausta (La damnation de Faust) – legenda dramatyczna Hectora Berlioza Kierownictwo muzyczne: Michał Klauza Reżyseria: Maciej Prus Scenografia: Arkadiusz Chrustowski Kostiumy: Jagna Janicka Choreografia: Jacek Przybyłowicz Reżyseria świateł: Maciej Igielski Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Przygotowanie chóru dziecięcego: Izabela Cywińska-Łomżyńska Jak głosi imię tytułowego bohatera, chce on być szczęśliwym. Bezskutecznie szuka szczęścia w urokach przyrody, w bawiącej się ludzkiej gromadzie; nigdzie nie znajduje miejsca dla siebie. Jednocześnie z pojawieniem się Fausta na scenie jawi się wąska szczelina, przez którą ktoś wślizguje się i niepostrzeżenie wpełza… Odtąd będzie towarzyszył Faustowi jak cień. Reżyser przewidział rolę Mefista rozdzieloną na dwie postaci: jedną kreowaną przez śpiewaka, drugą – przez tancerkę. Obie persony śledzą każdy krok mężczyzny, poprzedzają go

Potępienie Fausta. Szymon Komasa jako Mefisto i Ewelina Rakoca jako Małgorzata. Fot. Andrzej Makowski

i otaczają. Mefisto osiąga swój pierwszy cel: zdobywa zaufanie Fausta, któremu pokazuje namiastkę Miłości.

Faust ufnie i bezwolnie zawierza demonowi swą przyszłość; wierzy, że ziemska miłość będzie trwała i nasyci go na wieczność. Za tę jego złudną wiarę zapłaci swym życiem szczera Małgorzata. Kiedy, po galopie z szatanami, Faust odkryje prawdziwe intencje Mefista wobec człowieka, czyli pozbawienie go nadziei życia wiecznego, jest już dla niego za późno. Triumf piekieł wydaje się bezgraniczny – dusza Fausta do nich należy. Ocalona przez swą miłość zostaje natomiast Małgorzata. To dla niej brzmią anielskie chóry: „…uśmiechnij się do szczęścia”. Czy możliwe jest więc potępienie wobec ostatecznego zwycięstwa paschalnej nadziei?

Jolanta Wagner jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych solistek bydgoskiej Opery. Jej repertuar poza wielkimi partiami operowymi i operetkowymi obejmuje pieśni kompozytorów romantycznych. Artystka z powodzeniem występuje w koncertach sylwestrowych Opery Nova, gdzie z talentem komediowym wciela się w role popularnych piosenkarek. W programie zaśpiewa m.in. najpiękniejsze polskie kolędy w aranżacji Ł. Rafińskiego.

Inicjator Koncertu Filip Lipski po ukończeniu Szkoły Talentów w Poznaniu kontynuował swoją edukację na Universitat der Kunste w Berlinie u prof. T. Tomaszewskiego. Jako stypendysta City of London Corporation kształcił się w elitarnej Guildhall School of Music and Drama, w klasie prof. K. Śmietany. Doskonalił swoje umiejętności wykonawcze podczas licznych kursów mistrzowskich prowadzonych przez W. Wiłkomirską, K.A. Kulkę. Był gościnnym koncertmistrzem w wielu orkiestrach i na festiwalach muzycznych.

16.12.2017, godz. 18.00 17.12.2017, godz. 18.00, sala im. prof. Felicji Krysiewiczowej

Wypatrując gwiazdy…

– koncert kameralny Wykonawcy: Bydgoski kwartet dęty blaszany SPEC BRASS: Jacek Wieczorek (trąbka, trąbka piccolo, flugelhorn) Łukasz Rafiński (trąbka, flugelhorn, trąbka suwakowa) Wojciech Zwolski (puzon tenorowy, puzon altowy) Radosław Gdula (puzon tenorowy, puzon basowy) Kwartet Smyczkowy „VIRTUOSO”: Michał Kwaśniak (I skrzypce) Przemysław Nawrocki (II skrzypce) Karol Piechowiak (altówka) Jan Przytuła (wiolonczela) Gościnnie: Olga Agata Struczyk (kontrabas) Soliści: Jolanta Wagner (sopran) Filip Lipski (skrzypce) Prowadzenie: Urszula Guźlecka Projekcje: Krystian Drywa Spec Brass powstał w kwietniu 2013 roku, tworzą go muzycy grający w Orkiestrze Opery Nova w Bydgoszczy. Repertuar zespołu obejmuje utwory z epok renesansu, baroku, romantyzmu, ale bazuje przede wszystkim na niebanalnych i oryginalnych aranżacjach muzyki filmowej, przebojów muzyki popularnej czy kolęd.

Kwartet Virtuoso przedstawia się jako muzyczne perpetuum mobile, zbudowane na długoletniej współpracy, a przede wszystkim harmonii temperamentów wykonawców. Ambicją zespołu jest dostarczanie emocji na najwyższym poziomie artystycznym. Swoje koncerty nierzadko okraszają dużą dawką humoru. W ich wykonaniu zabrzmi suita z baletu Piotra Czajkowskiego Dziadek do orzechów.

28.12.2017, godz. 19.00 29.12.2017, godz. 19.00 30.12.2017, godz. 16.00 i 20.00 31.12.2017, godz. 16.00 i 20.00

Koncerty Sylwestrowe 2017 Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Reżyseria: Sebastian Gonciarz Choreografia: Iwona Runowska Scenografia: Mariusz Napierała Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Prowadzenie: Piotr Bałtroczyk Wykonawcy: Soliści, Chór, Balet i Orkiestra Opery Nova w Bydgoszczy „To był rok, dobry rok. Z żalem dziś żegnam go. Miejsce da nowym dniom. Stary rok, dobry rok” – ten melancholijny cytat z popularnej piosenki przynagla realizatorów do wytężonej pracy: bilety na siedem koncertów – wyprzedane, oczekiwania publiczności – wyśrubowane. Trzeba zachwycić kilka tysięcy widzów, którzy wybierają na ostatnie wieczory w roku koncertową propozycję Opery Nova. Pojęcie „koncert” należy rozszerzyć: to będzie gala, rewia, show… powstają nowe układy choreograficzne, nowe kostiumy, elementy scenografii wykorzystywane są w zaskakujących ustawieniach, reżyserowane specjalne światła i projekcje. Artyści będą śpiewać, grać, tańczyć, przy czym żadna z pozycji repertuarowych z ostatnich 14 lat nie powtórzy się. inf. Ewa Chałat

grudzień 2017 |

| 33

Teatr Polski w Bydgoszczy 16.12.2017, sobota, godz. 19.00 17.12.2017, niedziela, godz. 18.00, Duża Scena TPB, czas trwania: 110 min, jedna przerwa

Michał Bałucki – Klub kawalerów reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; reżyseria światła: Robert Łosicki; akordeon: Kacper Chabrowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; występują: Karolina Adamczyk (Jadwiga Ochotnicka), Paweł L. Gilewski (Władysław Topolnicki), Mirosław Guzowski (Jan Piorunowicz), Marian Jaskulski (Prezes Sobieniewski), Jerzy Pożarowski (Hieronim Wygodnicki), Michalina Rodak (Marynia Mirska), Małgorzata Trofimiuk (Eleonora Mirska), Jakub Ulewicz (Pan Motyliński), Małgorzata Witkowska (Pelagia Dziurdziulińska), Marcin Zawodziński (Pan Nieśmiałowski) Klub kawalerów z napisanej w XIX w. komedii Bałuckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet.

IK -u IK ÓW B CZ Y TELN A enie L c D w T N Y B IL E m e re m B IK-u L A TR A zł!

TE w ym nu l: Z g ru d n io ty na spektak a Gajdzisa bile w reż. Łukasz : terminie alerów Klub kaw Zapraszamy w odz. 18.00 alnie g o nia pu maksym 17 grud uprawnia do zakucyjnej cenie. o -u mplarz BIK akl w prom Jeden egzetów na jeden spekt 4 bile

15

2.12.2017, sobota, godz. 11.00, Mała Scena TPB 3.12.2017, niedziela, godz. 15.00, Mała Scena TPB 6.12.2017, środa, godz. 10.00, Duża Scena TPB 7.12.2017, czwartek, godz. 10.00, Duża Scena TPB czas trwania: 1 h 30 min, z przerwą

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Michalina Rodak, Alicja Mozga/Małgorzata Trofimiuk, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz; ze specjalnym udziałem: Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo) Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wydarzyło się w piórniku.

5.12.2017, wtorek, godz. 10.00, 12.00, Mała Scena TPB czas trwania: 55 min, bez przerwy

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka opieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński Barwna opowieść o zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja.

34 |

| grudzień 2017

2.12.2017, sobota, godz. 16.00 3.12.2017, niedziela, godz. 10.00, 12.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 110 min, jedna przerwa. Spektakl jest przeznaczony dla dzieci do lat 2

Mleko

reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Łukasz Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Mieczysław Franaszek, Jakub Ulewicz Opowieść spleciona ze słów, dźwięków i obrazów.

Spektakl bazuje na klasycznej perskiej opowieści i staje się okazją do pierwszej historii o cudowności świata.

12.12.2017, wtorek, godz. 19.00 13.12.2017, środa, godz. 19.00 (studencka środa) 14.12.2017, czwartek, godz. 19.00 (premiera belferska) 15.12.2017, piątek, godz. 19.00 Mała Scena TPB

Beksińscy

Spektakl inspirowany książką Magdaleny Grzebałkowskiej „Beksińscy. Portret podwójny”. reżyseria i opracowanie tekstu: Michał Siegoczyński; współpraca merytoryczna i redakcyjna: Zuzanna Bojda, Jarosław Murawski; scenografia: Weronika Ranke; muzyka: Kamil Pater; reżyseria świateł/ projekcje video: Michał Głaszczka; ruch sceniczny: Alisa Makarenko; inspicjent: Mateusz Stebliński; asystentka reżysera: Michalina Rodak; występują: Michalina Rodak, Sylwia Zmitrowicz, Radomir Rospondek, Tomasz Taranta Spektakl przedstawiający w nielinearny sposób historię o ogromnej samotności i niemożności okazywa-

nia uczuć, ale też o miłości, która jest źródłem akceptacji i zrozumienia nawet najbardziej irracjonalnych zachowań i postaw. To opowieść o sztuce, która jest nie tylko eksploracją własnej podświadomości, ale również ucieczką od samego siebie.

ze szpitala w przebraniu sanitariuszek, mijając zgliszcza placu Zbawiciela, na których grasują hordy żołnierzy wyklętych i kiboli…

29.12.2017, piątek, godz. 19.00 PREMIERA 30.12.2017, sobota, godz. 19.00 POKAZ SYLWESTROWY 31.12.2017, niedziela, godz. 20.00 POKAZ SYLWESTROWY Duża Scena TPB

10.12.2017, niedziela, godz. 18.00, Duża Scena TPB

Pożar w Burdelu: Żelazne Waginy (spektakl gościnny)

Po burzliwym rozwodzie ze Zdzisławem Metro Paula rzuca się do Wisły, zostaje odratowana przez Chudego Wojtka, ale zapada w śpiączkę. Budzi się po wielu miesiącach w szpitalu Świętej Rodziny, w Warszawie przyszłości rządzonej przez komisarza Andrzejczuka.

W podziemiach spotyka Dziewczyny z Charlotte, więzione przez profesora Maxa Hardkora, który testuje na nich nacjotechnologię – zapładnia je nasieniem bohaterów, by stworzyć Nadpolaków. Przyjaciółki uciekają

William Shakespeare – Komedia omyłek reżyseria: Jean Philippe Salério; scenografia i kostiumy: Łukasz Błażejewski; muzyka: Łukasz Maciej Szymborski; tłumacz projektu: Mariola Odzimowska; asystent reżysera: Yoann Tivoli; choreografia i ruch sceniczny: Karolina Rychlik; współpraca dramaturgiczna: Daria Sobik; współpraca merytoryczna: Łukasz Gajdzis; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Agata Cejba, Katarzyna Faszczewska, Michał Filipiak, Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Marian Jaskulski, Maciej Miszczak, Alicja Mozga, Emilia Piech, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński Pytanie o własną tożsamość, jakie stawia Shakespeare, przybiera w spektaklu formę tytułowej komedii omyłek. Zamęt na scenie rośnie z każdą minutą, a słowne „szermierki” bawią w niebanalny sposób. Mimo to, na scenie nie brakuje miejsca na refleksję nad kondycją współczesnego człowieka – obywatela świata. Dobrze znane poczucie zagubienia w wielkich metropoliach prowadzi często do zastanowienia się nad tym, jak duży wpływ w konstytuowaniu swojej osoby ma otoczenie, w którym się znajdujemy. Jesteśmy ostatecznie wiecznymi poszukiwaczami swojego miejsca, a zbudowanie swego domu na nowo to zarówno niełatwe wyzwanie, jak podstawowa ludzka potrzeba. W inscenizacji Jeana Philippe’a Salério stworzenie swojego azylu jest tożsame z odnalezieniem nie tylko zaginionych bliskich, ale też siebie w nowej sytuacji. inf. Paulina Wenderlich

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 1.12.2017, godz. 16.00 „Kim był św. Mikołaj” – spotkanie tematyczne, na którym poznajemy historię związaną z postacią świętego.

W trakcie tej zabawy malujemy ulubioną postać w formie laurki, którą dzieci wręczą św. Mikołajowi osobiście w dniu 6 grudnia.

6.12.2017, godz. 16.00 „Wszedł Mikołaj do MDK-u…” – zabawa z Mikołajem pełna niespodzianek. Impreza otwarta dla każdego.

7.12.2017, godz. 16.00 „Magiczne pudełeczka” – zajęcia manualne dla dzieci w wieku szkolnym. Wykonujemy interesujące opakowania prezentów w formie pudełeczka. Pomysły zostaną nagrodzone.

12.12.2017, godz. 16.00 „Ubieramy choinkę…” – spotkanie integracyjne dla każdego, komu bliskie są tradycje świąteczne. Wykonujemy ciekawe ozdoby na choinkę, ubieramy ją i przygotowujemy się do konkursu kolęd w dniu 21 grudnia.

14.12.2017, godz. 16.00 „Miejski konkurs grafiki komputerowej – Choinka 2017” – spotkanie finałowe.

15.12.2017, godz. 16.00 „My się zimy nie boimy”, czyli w zdrowym ciele zdrowy duch. Gry i zabawy zręcznościowe dla dzieci w wieku szkolnym. Miniturniej dla wszystkich, którzy lubią ruch, sport i rekreację jako formę spędzania wolnego czasu.

20.12.2017, godz. 16.00 „Hej, kolęda, kolęda…” – przygotowania do konkursu kolęd w dniu 21 grudnia. Na tym spotkaniu można będzie przećwiczyć kolędy, które mamy do zaprezentowania, zapoznać się z muzyką, tekstami, oswoić się ze sceną i poczuć magię świąt już w tym dniu.

21.12.2017, godz. 16.00 „Rodzinne kolędowanie” – konkurs rodzinny, śpiewamy polskie kolędy. Nagrody dla laureatów. Regulamin na stronie MDK 4.

22.12.2017, godz. 16.00 „Jasełka w Klubie Przedszkolaka” – coroczna impreza dla dzieci z Klubu Przedszkolaka i ich najbliższych – wspólna zabawa świąteczna z niespodziankami. grudzień 2017 |

| 35

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 2-3 grudnia 2017, godz. 10.00-16.00

LiterObrazki – VI Festiwal Książki Obrazkowej dla Dzieci Przed nami 3. odsłona 6. edycji jednego z najcieplejszych i najradośniejszych festiwali literackich. Grudniowe LiterObrazki gorąco zapraszają najmłodszych do wspólnej zabawy. Przygotowaliśmy szereg warsztatów z ilustratorami, spotkania autorskie, spektakle, projekcje filmów, prezentacje, koncerty, gry, zabawy, rodzinne śniadanie i wiele innych atrakcji. Szczegóły znajdziecie na stronie literobrazki.pl i na FB: @LiterObrazki.

7.12.2017, godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Uwalniają książki zalegające na półkach, płyty i filmy, gry, instrumenty, aparaty, kamery i sprzęt RTV. Spotykamy się w każdy 1. czwartek miesiąca. Sprzedaż?

Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję! Udział w Targowisku Kultury jest bezpłatny.

14.12.2017, godz. 18.00

Projektor

Każdego miesiąca prezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe.

ProKultura

Karta ProKultura to karta biblioteczna WiMBP w Bydgoszczy, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych. Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca.

Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne bezpłatnie w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta.

Partnerami programu są m.in. Opera Nova, Filharmonia Pomorska, Teatr Polski, Exploseum i Muzeum Okrę-

gowe, Miejskie Centrum Kultury, kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, LPKiW Myślęcinek. Specjalną ofertę dla czytelników przygotowały też kawiarnie i restauracje, księgarnie, kręgielnie i wiele innych firm – szczegóły na prokultura.net.

Wybrane zajęcia edukacyjne w grudniu 2017 4.12.2017, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Wystawa prac plastycznych Emilii Waszak.

5.12.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych, ul. Pomorska 80–86) Kto nie słucha ten trąba – zajęcia literackie dla dzieci na podstawie książki D. McKee Elmer.

5.12.2017, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Broniewskiego 1) Filcowe Mikołaje – zajęcia plastyczne.

7.12.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego.

12.12.2017, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. M. Konopnickiej 28) Świąteczne warsztaty ceramiki artystycznej.

13.12.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Piernikowe minki zielonej choinki: odkrywamy sekrety zielonego drzewka – zajęcia edukacyjne na podstawie wierszy L.J. Kerna Przyjazd choinki oraz N. Usenko Goście.

13.12.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Śniegowe opowieści: lodowe treści – zajęcia literackie dla dzieci.

14.12.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Boże Narodzenie w poezji i malarstwie – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

19.12.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Świąteczne drzewko – spotkanie z cyklu Rosnę z książką.

Towarzystwa Muzycznego im. I.J. Paderewskiego 19.12.2017, wtorek, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, wstęp wolny

Wielkie kolędowanie

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy serdecznie zaprasza na Wielkie kolędowanie w wykonaniu uczniów Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy oraz studentów Wydziału Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy pod kierownictwem Tomasza Kotwicy. inf. Agata Szpadzińska

36 |

| grudzień 2017

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy W dniach: 30–31 grudnia 2017 i 1 stycznia 2018 – Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy nieczynna wystawa czynna do 28.01.2018

In the stream of time Festiwal Filmowy Camerimage i Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, we współpracy z diChroma photography w Madrycie, mają przyjemność zaprosić na wystawę kolekcji fotografii Loli Garrido In the stream of time, ze specjalną prezentacją prac Lindy McCartney.

Niezwykły zbiór hiszpańskiej znawczyni sztuki, kuratorki wielu wystaw, Loli Garrido, pozwala widzom prześledzić historię fotografii od połowy XIX wieku do lat 90. wieku XX. Kolekcja obejmuje 90 prac autorstwa 61 mistrzów fotografii, takich jak: Henri Cartier-Bresson, Man Ray, Dorothea Lange, Alexander Rodchenko, Robert Capa, Diane Arbus, Cindy Sherman, Nan Goldin i in. Długa lista obejmuje zarówno pionierów fotografii, jak i wielkich europejskich i amerykańskich autorów lat 20. i 30. U boku legendarnych nazwisk fotoreportażu kolekcja prezentuje osiągnięcia twórców historycznej awangardy, rewolucyjnych fotografów mody, jak i uznanych artystów współczesnych.

Dodatkowym atutem wystawy jest specjalna prezentacja prac autorstwa jednej z najciekawszych fotografek XX wieku, która była naocznym świadkiem ewolucji kultury pop. Portrety autorstwa Lindy McCartney zgodzili się użyczyć festiwalowi CAMERIMAGE i Galerii Miejskiej bwa Paul McCartney wraz z córką Mary McCartney, którzy sprawują pieczę nad dorobkiem Lindy. Są to wybrane portrety, które powstawały na przestrzeni 30 lat kariery Lindy.

Linda Louise McCartney urodziła się 24 września 1941 r. w Scarsdale, w stanie Nowy Jork. W rodzinnej miejscowości ukończyła szkołę średnią, a historię sztuki na Uniwersytecie Arizony. W połowie lat 60.

Linda została zawodowym fotografem. Stała się znana dzięki portretom Jimiego Hendrixa, Rolling Stonesów, Beatlesów i wielu innych osobistości. W 1968 r. była pierwszą kobietą fotografem odpowiedzialną za okładkę magazynu „Rolling Stone”. Znalazło się na niej zdjęcie Erica Claptona. Po jej ślubie z Paulem McCartneyem w 1969 r. fotografie Lindy stały się bardziej osobiste i emocjonalne.

Wystawa w bwa w niezwykły sposób podkreśla jubileusz 25-lecia festiwalu CAMERIMAGE, dla którego utrwalony przez soczewkę obiektywu obraz jest fundamentem istnienia, będąc podwaliną sztuki filmowej.

Wystawie towarzyszą wydarzenia edukacyjne, spotkania ze znawcami historii sztuki fotograficznej, które będą odbywały się podczas całego czasu trwania wystawy, czyli do 28 stycznia 2018.

wystawa czynna do 28.01.2018

To jest, czego nie ma Kuratorka: Danka Milewska Artyści: Rafał Bujnowski, Wojciech Fangor, Rafał Iwański, Kornel Janczy; MoonArk: Lowry Burgess, Mark Baskinger, Dylan Vitone, Matt Zywica, Mark Rooker with Chris Robinson and Andrew Kaiser; Forrest W. Myers, Łukasz Patelczyk, Agnieszka Piksa, Sebastian Soberski, Anna Witkowska.

Rafał Iwański, Sebastian Soberski, SŁOŃCE – instalacja audiowizualna, dzięki uprzejmości artystów

„Księżycowe Muzeum to prawdopodobnie pierwsze dzieło sztuki, które dotarło na Księżyc. Dźwięki Słońca to prawdopodobnie pierwsza melodia planety, która przedostaje się do ciała jak oddech najbliższej osoby.

Niepewność to z pewnością jeden z tych żywiołów, dzięki któremu dociera do nas życie”. /Danka Milewska/ 15.12.2017, godz. 18.00

Voices of the Cosmos III

– koncert jest wydarzeniem specjalnym wystawy To jest, czego nie ma Projekt stworzony przez dwóch artystów dźwięku: Rafała Iwańskiego (muzyka znanego m.in. z duetów HATI i KAPITAL, solo występującego jako X-NAVI:ET) i Wojciecha Ziębę (szefa wydawnictwa muzycznego Beast Of Prey, solo występującego jako ELECTRIC URANUS) oraz Sebastiana Soberskiego – radioastronoma z Centrum Astronomii UMK w Toruniu i kierownika grudzień 2017 |

| 37

Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Grudziądzu. Obaj członkowie projektu odpowiedzialni za sferę dźwiękową mają duże doświadczenie w dziedzinie muzyki elektroakustycznej.

W projekcie wykorzystano oryginalne sygnały i dźwięki pochodzenia pozaziemskiego pozyskane za pośrednictwem radioteleskopów (pulsary, magnetosfery planet, Słońce, zorza polarna), nagrania archiwalne z misji kosmicznych i sygnały z przestrzeni kosmicznej. Ścieżki instrumentalne wkomponowane w rytmy i tony „dźwięków kosmosu” są bogate sonorystycznie i stworzone przy użyciu instrumentów elektronicznych, zarówno cyfrowych, jak i analogowych oraz rozmaitych obiektów akustycznych. Jest to unikatowy w Polsce projekt, w którym wykorzystuje się oryginalne zapisy przestrzeni kosmicznej, m.in. z 32-metrowego toruńskiego radioteleskopu.

Sztuka w samo południe

WARSZTATY DLA SENIORÓW 1.12.2017, godz. 12.00, zapisy: artur.owczarczak@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50, wstęp wolny Temat: Kino od kuchni – obraz filmowy i telewizyjny Prowadzenie: Jarosław Kubisztal Cykl spotkań poświęconych sztuce i szeroko rozumianej kulturze, adresowanych do osób w wieku 60+. W ramach spotkań proponujemy dyskusje o sztuce współczesnej oraz działania twórcze, które rozwijają procesy poznawcze, doskonaląc sprawność manualną poprzez poznawanie różnych technik i form plastycznych.

Dziecko na warsztat

warsztaty dla dzieci przedszkolnych i szkoły podstawowej Warsztaty w każdą środę grudnia – godzina do ustalenia z grupą. Zapisy: agnieszka.gorzaniak@ galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr. tel.

52 339 30 62. Spotkania dla grup do 25 osób, trwają ok. 1-1,5 godz., poprzedzone są oprowadzaniem po aktualnych wystawach, wstęp wolny.

Prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz – kuratorki Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy.

Stwórz swój własny kosmos Wszechświat jest miejscem nadal słabo poznanym przez ludzi. Nie wiemy, jakie jeszcze tajemnice skrywa.

Właśnie dlatego to idealny temat do fantazjowania. Zapraszamy wszystkie dzieci chętne uruchomić swoją wyobraźnię w zabawie z gwiazdami i planetami. Warsztat będzie towarzyszyć wystawie To jest, czego nie ma, którą będzie można obejrzeć przed zajęciami.

Bydgoska Akademia Sztuki 6.12.2017, godz. 18.00, wstęp wolny Sebastian Soberski.

Ukryte barwy i dźwięki Wszechświata Jeżeli nasze oczy czegoś nie widzą, a uszy nie słyszą, to nie oznacza to od razu, że tego nie ma. Ludzkie oczy widzą zaledwie niewielki wycinek widma elektromagnetycznego. Współczesne teleskopy astronomiczne rozszerzają ten zakres poznania Wszechświata na częstotliwości (barwy), których nie widzą oczy człowieka. Można również usłyszeć dźwięki kosmiczne dzięki rejestracjom sygnałów z zakresu radiowego. Podczas wykładu autor pokaże wybrane obiekty astronomiczne zaobserwowane w różnych zakresach widma elektromagnetycznego. Będzie można również posłuchać „szeptów Wszechświata”.

20.12.2017, godz. 18.00, wstęp wolny Adam Juszkiewicz.

Fotoesej – zarys, gatunek Wykład to refleksja nad relacjami pomiędzy obrazem a słowem w wypowiedzi artystycznej i naukowej.

Prelegent zastanowi się nad rolą fotoeseju w praktyce zjawisk kultury. Skonfrontuje realizacje wybranych twórców i doprowadzi do zestawienia kilku punktów widzenia i stylów badawczych. Wypowiedź będzie opowieścią o gatunku hybrydowym, którym posługują się zarówno teoretycy fotografii, fotografowie, fotoreporterzy, jak i naukowcy. Fotoesej w dynamicznej, płynnej kulturze stał się również dla autora nośną i adekwatną formą współczesnej wypowiedzi.

Rezydencje Artystyczne w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy Łuczniczki – rezydencja artystyczna Agnieszki Kryst Emocjonalność jako potencjał twórczy oraz manifestacja wolności – to interesuje Agnieszkę Kryst – tancerkę i choreografkę z Warszawy. Podczas rezydencji artystycznej w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy tancerka rozwijać będzie swoją solową praktykę choreograficzną na duet w oparciu o inspirację symbolem Bydgoszczy – Łuczniczką.

18.12.2017, poniedziałek, godz. 18.15-20.15

Komponowanie ciała w czasie rzeczywistym – warsztaty z zakresu tańca i kompozycji Prowadzenie: Agnieszka Kryst Szczegóły i zapisy: danutamilewska@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 62

38 |

| grudzień 2017

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek 8.12.2017, piątek godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 26 stycznia 2018

Źródła (w małym formacie) wystawa pokonkursowa

Magdalena Dreścik, Bez tytułu, 2017, olej na płótnie, 150×150 cm, fot. Adam Gut

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 24.01.2018

Magdalena Dreścik.

Rezerwat Tworzyw Sztucznych Kurator wystawy: Danuta Pałys

Magdalena Dreścik – ur. w 1992 r. w Białymstoku, absolwentka ASP w Warszawie, dyplom w pracowni prof. J. Modzelewskiego w 2016 r. Stypendystka stypendium Prezydenta Miasta Białegostoku dla młodych twórców, finalistka Promocji 2016 Galerii Sztuki w Legnicy, finalistka konkursu Polygonum 4 w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, laureatka grand prix 2016 konkursu im. Franciszki Eibisch.

Organizatorem Konkursu sztuk wizualnych dla artystów bydgoskich jest Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych w Bydgoszczy, a współorganizatorem Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. Tegoroczny konkurs zorganizowano po raz dziewiąty. Tematy poprzednich: 2009 – Podwórko Dworcowa 62, 2010 – Podwórko, 2011 – Mosty, 2012 – Inspirowane Wyczółkowskim, 2013 – Ulice, 2014 – Dom, 2015 – My, 2016 – Sąsiedzi. Pomysłodawcą konkursu jest pan dr Stefan Pastuszewski. Dwie pierwsze wystawy pokonkursowe miały miejsce w Domu Kultury Orion Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Bydgoszczy. Początkowo konkurs był zamknięty, czyli ok. 20 artystów otrzymywało zaproszenie do udziału, a każdy mógł stworzyć pracę wielką lub małą w gabarycie. Zaproponowano otwarcie tegoż konkursu dla szerokiego grona artystów sztuk wizualnych. Jednocześnie, martwiąc się, iż wszyscy nie pomieszczą się w przestrzeni Galerii Kantorek, wprowadzony został mały format.

Pierwszą wystawą w małym formacie były Ulice.

Na tegoroczny konkurs napłynęło 61 prac z zakresu malarstwa, rysunku, grafiki, kolażu, rzeźby i fotografii 33 artystów bydgoskich. A wyniki obrad jury, w składzie: prof. Aleksandra Simińska (artysta plastyk), Barbara Chojnacka (historyk sztuki), Wojciech Woźniak (artysta fotografik), zostaną ogłoszone w dniu uroczystego otwarcia wystawy. Konkurs odbywa się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Bydgoszczy. A szczegółowe informacje zamieszczone będą w styczniowym BIK-u.

Inf. Elżbieta Kantorek

Otwarta Pracownia Sitodruku 6.12.2017, godz. 16.00, ul. Niedźwiedzia 7, cena: 35 zł/os., zapisy: info@sitodrukuj.pl

Mikołajkowe warsztaty sitodrukowe – warsztaty dla dzieci od lat 4 Podczas warsztatów dzieci zapoznają się z techniką sitodruku oraz nadrukują pamiątkową ilustrację na poduszce, którą zabiorą ze sobą. W drugiej części spotkania dzieci pokolorują i przyozdobią poduszki przygotowanymi przez nas materiałami. Dla każdego uczestnika przewidziana jest jedna poszewka z wkładem oraz papier do nadruku. Dla każdego uczestnika przewidzieliśmy również mikołajkową niespodziankę.

10.12.2017, godz. 12.00-18.00, ul. Niedźwiedzia 7, cena: 95 zł, zapisy: info@sitodrukuj.pl, w grupie 4 osoby

Świąteczne warsztaty sitodruku Jeżeli interesujesz się technikami graficznymi, masz zmysł plastyczny i chcesz spędzić ciekawie czas, ucząc się przy okazji, to przyjdź na warsztaty sitodruku. Świąteczne warsztaty to doskonała okazja do wykonania

prezentów z Waszym projektem dla najbliższych. Na warsztatach nauczysz się przenosić własne pomysły/ projekty na tekstylia i papier właśnie poprzez sitodruk.

Zapewniamy: materiały do sitodruku (farby wodne), jedną torbę płócienną, biały papier do wydruków, napoje (kawa/herbata), dobrą zabawę. Można przynieść własne tekstylia do nadruków (koszulki, torby, poszewki, kawałki materiałów). grudzień 2017 |

| 39

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 12.12.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXXIX Bydgoski Wtorek Muzyczny Jadwiga Kotnowska – flet Krzysztof Pełech – gitara Radosław Kurek – fortepian

Bydgoski Chór Kameralny Akolada

9.12.2017, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Radosław Kurek

Bydgoski Chór Kameralny Akolada Renata Szerafin-Wójtowicz – dyrygent w programie m.in.: M. Bembinow, M. Jasiński, T. Jaszwili, J. Neske 10.12.2017, niedziela, godz. 10.00, Dom Jubileuszowy Fundacji Wiatrak, ul. M. Bołtucia 7. Bilety w cenie 6 zł dla dziecka i 9 zł dla osoby dorosłej można nabywać w biurze Fundacji Wiatrak od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-19.00 oraz godzinę przed Porankiem.

Poranek muzyczny w Wiatraku: Świąteczne nastroje 10.12.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 12 zł można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem.

Akademia w Pałacu Kamila Abrahamowicz-Szlempo – śpiew Grzegorz Nadolny – kontrabas Michał Szlempo – fortepian Studenci Katedry Jazzu w programie kolędy jazzowe

Jadwiga Kotnowska, fot. Lidia Skuza

Krzysztof Pełech, fot. Łukasz Giza

w programie: J. Ibert, H. Villa-Lobos, A. Piazzolla, L. Liebermann 14.12.2017, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXXVIII Koncert Organowy Szymon Olszański – organy Kamila Kułakowska – sopran Jadwiga Stanek – altówka Radosław Zaworski – fortepian

Szymon Olszański

w programie: Ch.-M.J.A. Widor – Symphonie Gothique op. 70 H. Reutter – Fünf Antike Oden op. 57 na mezzosopran, altówkę i fortepian Kamila Abrahamowicz-Szlempo

40 |

| grudzień 2017

17.12.2017, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 5 zł dla dzieci i 8 zł dla osób dorosłych można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją.

CXCIV Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami: Świąteczne nastroje

17.12.2017, niedziela, godz. 16.00, Dom Jubileuszowy Fundacji Wiatrak, ul. M. Bołtucia 7, wstęp wolny

Koncert w Wiatraku Chór Kameralny AM w Bydgoszczy Janusz Stanecki, Magdalena Filipska – dyrygenci w programie m.in.: Sz. Godziemba-Trytek, M. Jasiński, F. Nowowiejski

17.12.2017, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem.

CLXXXII Koncert Pałacowy

Maciej Witkiewicz – bas-baryton Studenci klasy śpiewu Dorota Kuczyńska – fortepian

19.12.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert wigilijny

Chór Kameralny AM w Bydgoszczy Janusz Stanecki – dyrygent Zespół instrumentalny pod dyr. Piotra Olszewskiego inf. Anna Cudo

Kultura w Zatoce Skład zespołu: Jan Wydra (gitara, śpiew lider zespołu), Jacek Fimiak (instr. perkusyjne, śpiew), Krzysztof Kowalewski (gitara elektryczna), Kamil Szewczyj (gitara elektryczna, gitara basowa), Marcin Ritter (gitara basowa), Irek Messalina Wójcicki, Marek Remik Remiszewski.

3.12.2017, godz. 18.00, bilet: 30 zł TRIBUTE TO WODECKI

Dawid Kartaszewicz

1.12.2017, godz. 18.00, bilet: 35 zł KONCERT PIOSENKI POETYCKIEJ

Cisza jak ta

Poetycko-muzyczna wędrówka po Krainie Łagodności – zespół od 12 lat podróżuje wspólnie po ścieżkach gór, poezji i muzyki, ubierając w nuty słowa wielkich polskich poetów.

Skład zespołu: Aleksandra Frąckowiak (flet poprzeczny, wokal), Ilona Ejsmont (skrzypce, wokal), Dariusz Bądkowski (gitara basowa), Michał Łangowski (gitara elektroakustyczna, wokal, perkusja), Mariusz Skorupa (gitara elektroakustyczna, gitara solowa, harmonijka ustna, wokal), Mateusz Wyziński (perkusja, cajon, wokal, gitara).

2.12.2017, godz. 18.00, bilet: 35 zł KONCERT SZANT

EKT – Gdynia

Zespół powstał w 1986 r. Początkowo związany z nurtem piosenki turystycznej, występował i zdobywał nagrody na festiwalach piosenki turystycznej i studenckiej, takich jak: Włóczęga w Zielonej Górze, Yapa w Łodzi, Bazuna, Bakcynalia w Lublinie Twórczość zespołu to piosenki turystyczne, ballady, piosenki o tematyce piwnej i oczywiście piosenki żeglarskie. Te ostatnie dominują w twórczości zespołu.

Dawid Kartaszewicz – absolwent studiów na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie, aktor seriali Barwy szczęścia, Przyjaciółki.

Skład zespołu: Dawid Kartaszewicz (wokal), Mikołaj Gąsiewski (piano), Marcin Bączkowski (gitara), Dominika Krawczyk (skrzypce).

4-6 grudnia 2017, godz. 10.00-18.00.

Rezerwacje: tel. 660 270 114, koszt: 10 zł/os.

Świąteczne warsztaty artystyczne Mikołajkowe spotkanie dla dzieci i rodzin. W programie warsztaty rękodzielnicze utrzymane w tematyce świątecznej. Prowadzenie: Marlena Zabłocka – absolwentka UKW w Bydgoszczy, ukończyła studia podyplomowe z zakresu: arteterapia, plastyka i technika. Aktualnie studiuje na ASP im. E. Gepperta we Wrocławiu na kierunku: dyscypliny plastyczne w architekturze. Nauczyciel plastyki i ceramiki, arteterapeuta oraz praktyk.

9.12.2017, godz. 18.00, bilet: 35 zł

Koncert ballad rosyjskich i piosenek żeglarskich

Skład zespołu: Dominika Żukowska (wokal i gitara), Andrzej Korycki (wokal i gitara).

Restauracja „Zatoka”, ul. św. Floriana 6a www.zatoka.bydgoszcz.pl inf. Monika Klawitter

grudzień 2017 |

| 41

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 5.12.2017, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Obowiązują bezpłatne wejściówki do odebrania w recepcji KPCK.

Spektakl „Panienka z Kępy” Spektakl oparty na fragmentach życiorysu i tekstach Agnieszki Osieckiej w wykonaniu grupy teatralnej przy Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Barcinie.

6.12.2017, godz. 17.00, balkon kamienicy Święcickiego przy pl. Wolności 1, wstęp wolny

Koncert z balkonu Święcickiego: Agnieszka Twardowska

7.12.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Obowiązują bezpłatne wejściówki do odebrania w recepcji KPCK.

Kino Hoffman – „Jadzia” reż. Mieczysław Krawicz, 1936 r.

Obejrzymy przezabawną komedię pomyłek, gdzie nawet widzowie w pewnym momencie zastanawiają się, kto jest kim. Seans poprzedzony będzie prelekcją zaproszonego gościa. Liczba miejsc ograniczona.

8.12.2017, godz. 10.00-16.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, obowiązują zapisy

Warsztaty i promocja wydawnictwa „Bawimy się w teatr” „Bawimy się w teatr” to propozycja dla nauczycieli i instruktorów zainteresowanych prowadzeniem dziecięcych i młodzieżowych grup teatralnych.

Agnieszka Twardowska jest absolwentką UKW w Bydgoszczy (Wydział Edukacji Artystycznej i Kierowania Zespołem). Koncertuje ze swoim zespołem oraz solo. Aktualnie pracuje nad solowym albumem, którego premiera przewidziana jest na 2018 rok. Znana z formatów telewizyjnych „The Voice of Poland” oraz „Twoja Twarz Brzmi Znajomo”.

42 |

| grudzień 2017

W programie spotkania: – prezentacja spektaklu teatru dziecięcego „A co tam” z Lubiewa pt. „Na smyczy” (laureat tegorocznych Wojewódzkich Konfrontacji Teatralnych „Teatr bez granic”) i dyskusja na temat wykorzystania czasu wolnego dzieci i młodzieży, – warsztaty „Bawimy się w teatr”, które poprowadzą: Beata Ziółkowska (pedagog, logopeda, instruktor teatralny) oraz Barbara Sobotka (kulturoznawca, autorka promowanego wydawnictwa).

Udział w spotkaniu jest odpłatny: 50 zł, w cenie: 1 egzemplarz wydawnictwa. Prosimy o zgłoszenia pocztą e-mail: barbara.sobotka@kpck.pl.

14.12.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Wigilijne spotkanie z poezją Wieczór z utworami związanymi z okresem bożonarodzeniowym. Wiersze czytać będą uczestnicy spotkania.

15.12.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

„Szopki krakowskie” – wernisaż wystawy

12.12.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Obowiązują bezpłatne wejściówki do odebrania w recepcji KPCK.

Wieczór z muzyką i satyrą: Jurek Paterski i goście

Wystawa jest pierwszym wydarzeniem nowego cyklu „Piękna nasza Polska cała”, poświęconego prezentacji tradycji z terenu całej Polski.

Wieczór poprowadzi bydgoski muzyk i animator kultury Jerzy Paterski – wielokrotny stypendysta prezydenta miasta Bydgoszczy w dziedzinie kultury, lider zespołu Jurek Paterski C.Club. Ponadto wystąpią: Zdzisław Pruss – osobowość bydgoskiej kultury, satyryk, felietonista, konferansjer, Beata Szindler – piosenkarka śpiewająca utwory popularne i nie tylko, Violetta Naskręt – bydgoska poetka amatorka, dla której poezja jest wielkim wyzwaniem, Adam Szulc – basista i wokalista, muzyk studyjny, wielokrotny gość Pikniku Country w Mrągowie, Konrad Kaczmarek – perkusista znany z wielu bydgoskich zespołów, muzyk studyjny.

15.12.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy, wstęp wolny.

Spotkanie poprzedzone będzie wernisażem wystawy „Szopki krakowskie”.

XVII Spotkanie z Historią u Hoffmana: „Bóg się rodzi! Motyw Narodzenia Pańskiego w malarstwie” Dr Mateusz Soliński z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy zaprezentuje wielowiekową tradycję obrazowania Narodzenia Chrystusa w szerokim kontekście przemian kulturowych, jakie dokonywały się od wczesnego średniowiecza do końca XX stulecia. inf. Jędrzej Kubiak

Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników rękodzieła na bożonarodzeniowy kiermasz, który odbędzie się 6 i 7 grudnia 2017 r. w Warsztacie Terapii Zajęciowej działającym przy KPCK. W godz. od 11.00 do 18.00 będzie można zobaczyć oraz oczywiście kupić niepowtarzalne efekty ciężkiej pracy podopiecznych WTZ – m.in. kartki i stroiki świąteczne, ozdoby choinkowe, wyroby ceramiczne i z papierowej wikliny. Środki finansowe uzyskane podczas kiermaszu przeznaczone zostaną w całości na działania z zakresu rehabilitacji społecznej. Czekamy na Państwa przy ul. Toruńskiej 28! grudzień 2017 |

| 43

Klub „ODNOWA” 4.12.2017, poniedziałek, godz. 16.30 Otwarty Turniej Szachowo-Warcabowy dla dzieci i dorosłych.

5.12.2017, wtorek, godz. 16.00 „Zimowy pejzaż” – zabawy plastyczne dla dzieci.

14.12.2017, czwartek, godz. 15.00 Uroczyste spotkanie z okazji świąt Bożego Narodzenia w Klubie Seniora „Kalina”.

D.K. Orion BSM 1.12.2017, piątek, godz. 15.30 „Lokomotywa” – ilustracja do wiersza J. Tuwima – zajęcia plastyczne dla dzieci.

5.12.2017, wtorek, godz. 14.00 „Obyczaje świąteczne” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

6.12.2017, środa, godz. 17.00 „Mikołajki dla dużych dzieci” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

6.12.2017, środa, godz. 17.00 „Ochrona przed szkodliwymi promieniami” – spotkanie Klubu Radiestetów.

11.12.2017, poniedziałek, godz. 15.30 „Świąteczne aniołki” – technika mieszana – zajęcia plastyczne dla dzieci.

12.12.2017, wtorek, godz. 17.00 „Osiedlowy opłatek” – spotkanie Klubu Miłośników Błonia.

13.12.2017, środa, godz. 17.00 „Wigilia” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

15.12.2017, piątek, godz. 15.00 Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „Wieczór przy muzyce” – minikoncert pianistyczny, śpiewanie kolęd.

44 |

| grudzień 2017

19.12.2017, wtorek, godz. 17.00 Świąteczne spotkanie z kolędą i poezją. Wystąpią dzieci, młodzież, seniorzy i poeci zaprzyjaźnieni z Klubem „Odnowa”.

Ponadto zapraszamy na: naukę gry na gitarze i keyboardzie; zumbę i fitness dla pań; gimnastykę dla pań 50+; zajęcia komputerowe dla seniorów; tańce w kręgu; jęz. angielski dla dzieci i seniorów. www.klubodnowa.strefa.pl

18.12.2017, poniedziałek, godz. 15.30 „GWIAZDKA 2017” – konkurs na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci.

19.12.2017, wtorek, godz. 14.00 „Pary w strojach karnawałowych” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

20.12.2017, środa, godz. 17.00 „Kolędy przy choince” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

27.12.2017, środa, godz. 17.00 „Sylwester” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

28.12.2017, czwartek, godz. 17.00 „Sylwester” – spotkanie Klubu Miłośników Błonia.

Zapraszamy do „KAWIARENKI SENIORA” codziennie w godz. 13.00–19.00. www.bsm.bydgoszcz.pl / Informacje Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci (poniedziałki i piątki, godz. 16.00); Koło plastyczne dla dorosłych (wtorki i czwartki, godz. 14.00); Gimnastyka tai-chi (poniedziałki i czwartki, godz.

17.00); Klub Seniora (piątki, godz. 15.00); Klub Szaradzistów (piątki, godz.

15.00); Chór mieszany „Dzwon” (poniedziałki, godz. 15.30).

Impresariat Artystyczny Adria 10.12.2017, godz. 19.00, Kinoteatr Adria

Łowcy.B: „Czterech jeźdźców apopaklipsy” „Czterech jeźdźców apopaklipsy” – kolejny, najnowszy program kabaretu Łowcy.B. Dlaczego kolejny? Bo wcześniej mieli inne, wcześniejsze. Od 2015 r., kiedy to kabaret postanowił działać we czwórkę, to już ich trzeci program. Dlaczego najnowszy? Bo wszystkie pozostałe są starsze. Spektakl Łowców to nie tylko kabaret. To prawdziwy show, gdzie istotną rolę odgrywają światło, muzyka i emocje.

16.12.2017, godz. 20.00, Kinoteatr Adria 17.12.2017, godz. 20.00, Kinoteatr Adria

Łukasz „Lotek” Lodkowski – program „W punkt” Łukasz „Lotek” Lodkowski – jeden z najbardziej energetycznych wykonawców polskiej sceny standupowej. Naturalnie śmieszny. Wszystkie elementy, które posiada, od głosu, poprzez mimikę, gestykulację i przekazywane treści, bezsprzecznie legitymizują go do rozbawiania jak najliczniejszych tłumów. Wielokrotnie gościł ze swoim programem w telewizji (TVP2: „Tylko dla dorosłych”, TVN: „Kuba Wojewódzki”) Bilety na powyższe wydarzenia do nabycia w biurze. Impresariatu Adria, ul. Piotra Skargi 13, oraz na stronie biletyna.pl.

Rezerwacja telefoniczna: 605 555 676

Bydgoskie Centrum Sztuki Wystawa czynna do 12.01.2018, ul. Jagiellońska 47 (budynek przy Focus Mall), bilety: normalny – 5 zł, ulgowy – 3 zł, projekcja VR – 10 zł

Obrazy Zdzisława Beksińskiego i rysunki Damiana Leszczyńskiego Większość prac pokazywanych na wystawie pochodzi z kolekcji prywatnych i jest prezentowana szerszej publiczności po raz pierwszy.

Beksińskiego i Leszczyńskiego łączy w sztuce odwołanie się do swobodnej gry wyobraźni i użycie tradycyjnego warsztatu artystycznego. Zarówno prezentowane obrazy, jak i rysunki ukazują rzeczywistość odmienną od tej, którą znamy z codziennego życia, fantasmagorie odwołujące się do snów, wizji i marzeń, przeniknięte oniryczną atmosferą grozy, tajemniczości i nostalgii. „Pragnę malować tak, jakbym fotografował marzenia i sny. Jest to więc z pozoru realna rzeczywistość, która jednak zawiera ogromną ilość fantastycznych szczegółów – tak o swojej twórczości mówił Beksiński i deklaracja ta pasuje jako motto do prac obydwu twórców.

Oprócz tradycyjnych prac malarskich i rysunkowych na wystawie znajdzie się też wirtualna prezentacja „De profundis” pozwalająca wniknąć w świat stworzony w oparciu o niezwykłą wyobraźnię Beksińskiego.

Księgarnia Gratka

8.12.2017, godz. 18.00, księgarnia Gratka, ul. Jezuicka 24

Bożonarodzeniowy teatrzyk dla dzieci

Zapraszamy dzieci i rodziców. Wstęp 5 zł od rodziny.

inf. Anna Tarczyńska

grudzień 2017 |

| 45

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 6.12.2017, godz. 9.30, kinoteatr, ul. Dwernickiego 1

Jubileuszowa, XX Muzyczna Jesień Przedszkolaka oraz Muzyczna Jesień – FINAŁ

7.12.2017 Drużynowe Mistrzostwa Szkół ponadgimnazjalnych w szachach.

15-23 grudnia 2017 Wystawa pocztówek i ozdób bożonarodzeniowych wykonanych przez dzieci uczęszczające na zajęcia do MDK1.

19.12.2017, godz. 10.00 Interaktywny konkurs języka angielskiego „Christmas Games” ma na celu motywowanie uczniów do nauki języka angielskiego oraz rozwijanie podstawowych umiejętności językowych.

Zapraszamy na finał XX, jubileuszowej edycji festiwalu skierowanego do dzieci z bydgoskich przedszkoli oraz dzieci kl. I-III z bydgoskich szkół. Mali uczestnicy, wybrani drogą eliminacji, zaprezentują swoje umiejętności wokalno-taneczne w jednej z pięciu kategorii konkursowych. Po występach scenicznych wszyscy nagrodzeni laureaci otrzymają dyplomy, statuetki i nagrody.

7.12.2017, godz. 10.30 Mikołajki w Klubie Przedszkolaka – spotkanie dzieci z Mikołajem, połączone z recytacją wierszy, śpiewaniem piosenek i prezentacją układu tanecznego.

Dom Kultury MODRACZEK 7.12.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny „Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy”. Samuel de Champlain, cz. 2.

KONKURS MIKOŁAJKOWY. Spotkanie poprowadzi Adam Piekarski.

12.12.2017, wtorek, godz. 16.00, Administracja „Centrum”, ul. Czerkaska 32, wstęp wolny Spotkanie dla Seniorów – WARSZTATY ŚWIĄTECZNE 14.12.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: LUCYNA SIEMIŃSKA, ur. 6.10.1962 r. w Bydgoszczy. Członek Stowarzyszenia Autorów Polskich. Pisze wiersze, fraszki, haiku, opowiadania, recenzje. Publikowała w czasopismach: „Akant”, „Znaj”, „Szafa” oraz w licznych almanachach i antologiach. W Internecie prowadzi blog poświęcony twórczości własnej. Wydała tomiki wierszy: „Bliżej” (2006), „Latawcom nie potrzeba skrzydeł” (2007), „Pryzmaty myśli” (2008), „Niebo nad słonecznikami” (2009), „Ucieczka w sen” (2011), „Wspomnienie o bło46 |

| grudzień 2017

20.12.2017, godz. 16.30 Koncert świąteczny oraz spektakl zespołu teatralnego MDK1 – nastrojowy, wieczorny koncert kolęd i piosenek bożonarodzeniowych zorganizowany przez Pracownię Muzyczną MDK1 oraz przedstawienie o tematyce świątecznej.

27.12.2017 Mistrzostwa UKS MDK-1 w grze błyskawicznej.

28.12.2017 Świąteczny Turniej warcabowy. inf. Katarzyna Klarkowska, Grażyna Goralewska

gosławionym ks. Jerzym Popiełuszce – wierszem” (2015), „Dogonić chwilę” (2015), „Ulice miasta” (2017), oraz zbiór opowiadań „Weekend z Rudą i inne opowiadania” (2014). Laureatka konkursów poetyckich, m.in. I nagroda w IX Agonie Poetyckim „O Wieniec Akantu”, wyróżnienie w IX edycji Ogólnopolskiego Turnieju Poetyckiego „O Laur Zawodziański”, III nagroda w I Ogólnopolskim Konkursie Literackim o Laur Kawiarni Literackiej „Bydgoski Modraczek”.

Spotkanie poprowadzi: W. Barbara Jendrzejewska.

21.12.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem. Spotkanie poprowadzi Sławomir Krajewski. inf. Izabela Kaczyńska

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 1.12.2017, piątek, godz. 18.00

Łukasz Nowak i Adam Marańda – koncert

15.12.2017, piątek, godz. 18.00

Grupa Trzymająca Ster – koncert

Łukasz Nowak i Adam Marańda to duet muzyków związanych z Grupą Caryna. Jego członkowie od lat mieszkają w Łodzi i wpisują się w jej barwną, wielokulturową tradycję. Nowak to autor tekstów, założyciel zespołu Caryna, twórca i współtwórca programów muzycznych: „Podróże z balladą”, „Słowiańska dusza”, „Pieśni naszych czasów”. Marańda jest absolwentem Zespołu Szkół Muzycznych im. S. Moniuszki w Łodzi. Dołączył do zespołu w 2014 r., ubogacając jego brzmienie wirtuozerskimi partiami skrzypiec. Obaj panowie często koncertują jako duet. Na ich występ złożą się kompozycje autorskie oraz najważniejsze i najbardziej znane utwory sceny studenckiej, turystycznej i poetyckiej.

8.12.2017, piątek, godz. 18.00

Duża Rajska Kawa – koncert Maria Mateja (wokal i kompozycja), Katarzyna Rudnicka (wokal), Izabela Kamińska (skrzypce), Karolina Rybicka (flet poprzeczny), Rafał Szarek (gitara elektryczna), Mateusz Szymanowski (gitara akustyczna), Marcin Szymanowski (gitara basowa), Alicja Kosznik (piano).

Klub „Arka” BSM 4.12.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Mikołajki są wśród nas” – spotkanie Klubu Seniora.

5.12.2017, wtorek, godz. 16.00 „Fantastyczne podróże Mikołaja” – technika dowolna – zajęcia plastyczne dla dzieci.

11.12.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Tradycje świąteczne” – spotkanie Klubu Seniora.

12.12.2017, wtorek, godz. 16.00 „Gwiazdka 2017” – konkurs na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci.

13.12.2017, środa, godz. 17.30 Turniej jednego wiersza.

Grupa Trzymająca Ster gra własne piosenki. Muzykę częściowo tworzy sama, a częściowo „wypożycza” z annałów muzyki dawnej i tradycyjnej. Teksty piosenek zawsze są autorstwa któregoś z członków zespołu.

Laureaci wielu konkursów i festiwali.

22.12.2017, piątek, godz. 18.00

Daria Barszczyk i Adam Rusinek – koncert połączony z promocją płyty

Daria Barszczyk jest studentką Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Śpiewa z zespołem SenterPeace, z którym pracuje nad autorskimi kompozycjami.

Adam Rusinek to nauczyciel muzyki i organista rozkochany w muzyce. Pedagog z pasją i sercem na dłoni.

29.12.2017, piątek, godz. 18.00

PeEs – koncert kolęd w rytmie rap

PeEs jest związany z nurtem muzyki chrześcijańskiej, w swoich utworach mówi o życiu wiarą i osobistym spotkaniu z Bogiem. W 2008 wydał płytę „Krzyk”. Obecnie powstał materiał na drugą płytę – czeka na wydanie.

Wstęp – cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

14.12.2017, czwartek, godz. 16.00 „Świąteczne aniołki” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

18.12.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Podzielmy się opłatkiem” – Wigilia Klubu Seniora.

21.12.2017, czwartek, godz. 16.00 „Choinka” – wycinanka mozaikowa – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki – godz. 10.00-14.00 oraz wtorki i środy – godz. 14.00-19.00.

Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci (wtorki i czwartki, godz. 16.00); Gimnastyka dla seniorów (poniedziałki, środy i piątki, godz. 9.00 i 10.00); Klub Seniora – poniedziałki, godz. 17.00; Koło informatyczne dla seniorów – zajęcia indywidualne; Koło szachowe dla dzieci – zajęcia w piątki. www.bsm.bydgoszcz.pl / Informacje grudzień 2017 |

| 47

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy 7.12.2017, czwartek, godz. 18.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny.

Wystawa czynna do 16 grudnia: wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00 (poniedziałek i niedziela nieczynne). Wstęp biletowany.

Oprowadzanie po wystawie Na ścieżkach Natury / spotkanie z Adamem Adamskim / otwarty przegląd portfolio Zapraszamy na oprowadzanie po wystawie Na ścieżkach Natury z perspektywy Adama Adamskiego – pomysłodawcy i dyrektora Międzynarodowego Festiwalu Fotografii i Filmu Przyrodniczego „Sztuka Natury”, a także fotografa przyrody, członka Związku Adam Adamski Polskich Artystów Fotografików, wykładowcy Bydgoskiej Akademii Fotografii MASTER. Oprowadzaniu towarzyszyć będzie otwarty przegląd portfolio, adresowany do miłośników fotografii przyrodniczej i makrofotografii – osób, które chcą w miłej atmosferze skonsultować swoje zdjęcia (odbitki, albumy, pliki graficzne w formacie JPG).

Na ścieżkach Natury to wystawa prezentująca prace nagrodzone w konkursie fotograficznym zorganizowanym przez Ogród Zoobotaniczny w Toruniu w ramach dziewiątej edycji festiwalu Sztuka Natury.

Elżbieta Weron, fotografia

Maciej Pisuk, z cyklu Pod skórą, fotografia

15.12.2017, piątek, godz. 18.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny. Wystawa czynna do 16 grudnia: wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00 (poniedziałek i niedziela nieczynne).

Wstęp wolny.

Spotkanie autorskie z Maciejem Pisukiem / oprowadzanie po wystawie Pod skórą

Mikołaj Arndt, fotografia

Zapraszamy na spotkanie z Maciejem Pisukiem – fotografem oraz pisarzem, absolwentem Studium Scenariuszowego w PWSFTviT w Łodzi, autorem scenariusza do filmu Leszka Dawida Jesteś Bogiem, opublikowanego wcześniej w formie książkowej przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej, a także sztuki telewizyjnej Gwiazdy i los człowieka. Pod skórą to cykl portretów wykonanych na warszawskiej Pradze. Podejście Pisuka do obrazu jest zaskakująco podobne do tego, jakie reprezentował Jacob Riis, tworząc w XIX wieku podwaliny fotoreportażu humanistycznego. W oparciu o zebrany materiał artysta planuje wydać książkę we współpracy z Anną Nałęcką i Rafałem Milachem z Kolektywu Sputnik Photos.

Lekcje fotografii dla dzieci i młodzieży Zapraszamy szkoły, przedszkola i inne placówki edukacyjne na lekcje fotografii: Historia fotografii w praktyce, Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć, Znikające 48 |

| grudzień 2017

obrazy, Fotografia – zjawisko naturalne, Camera obscura – historia i współczesne zastosowania. Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto.byd.pl w zakładce „lekcje”. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Bydgoska Akademia Fotografii MASTER Absolwentów i absolwentki Bydgoskiej Akademii Fotografii oraz osoby zainteresowane poszerzeniem swoich możliwości warsztatowych oraz ich specjalizacją zapraszamy do skorzystania z formuły eksperckiej BAF MASTER. Zajęcia fotograficzne na poziomie zaawansowanym prowadzone są przez specjalistów w sześciu różnych pracowniach (do wyboru na etapie rekrutacji): – fotografii przyrodniczej i makrofotografii, – fotografii portretowej, modowej oraz aktu, – fotografii reporterskiej i teatralnej,

fot. Karolina Szatkowska

– fotografii ulicznej (street photo), – fotografii kreacyjnej i technik XIX-wiecznych, – fotograficznej kreacji obrazu.

Więcej szczegółów na stronie www.baf.byd.pl.

Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07. inf. Elżbieta Schulz

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy stworzymy własnoręcznie niebanalne kartki świąteczne. Luksografia to metoda rejestracji obrazu bez użycia aparatu fotograficznego – wystarczy światłoczuły papier, kilka przedmiotów, trochę światła i wyobraźni.

Dom Kultury APK – zapisy na zajęcia Ruszyły zapisy na zajęcia stałe dla dzieci i młodzieży do 18 lat, realizowane w II semestrze roku szkolnego 2017/2018. W ofercie: warsztaty fotograficzne, plastyczne, umuzykalniające, a także kluby: Legomaniaka, modelarza, gier planszowych. Więcej szczegółów: www.domkultury.byd.pl.

Akademia Kreatywności 9.12.2017, sobota, godz. 11.00–12.30, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp bezpłatny – obowiązują zgłoszenia: muzeumfoto@byd.pl

Światłoczułe kartki świąteczne – warsztaty dla dzieci i rodziców Dom Kultury APK zaprasza na rodzinne warsztaty ciemniowe z Markiem Noniewiczem, podczas których

Akademia Kreatywności została stworzona dla osób twórczych, które poszukują inspiracji, nowych dróg rozwoju i możliwości działania. Spośród nowości polecamy m.in. zajęcia z krytyki filmowej, kurs rysunku odręcznego oraz warsztaty Szlachetny fotograf. Więcej szczegółów na stronie www.apk.wsg.byd.pl w zakładce „Akademia Kreatywności”. Dodatkowe informacje: centrum@byd.pl lub tel. 52 567 00 17. inf. Elżbieta Schulz

grudzień 2017 |

| 49

Pałac Młodzieży Imprezy Pałacu Młodzieży w grudniu 2017 2.12.2017, godz. 14.00, sala 115 II etap przesłuchań Konkursu Recytatorskiego „Poezja – droga do marzeń”. Spotkanie dla uczniów klas 4-7 szkół podstawowych z Bydgoszczy i powiatu.

3.12.2017, godz. 11.00, wstęp wolny, sala widowiskowa Mikołajki – impreza taneczna dla rodzin z dziećmi w wieku 3-10 lat.

5.12.2017, godz. 10.00, sala widowiskowa Wykład Wojciecha Kielera Wirtualny spacer po muzeach Paryża.

5.12.2017, godz. 17.12, hol na pierwszym piętrze Wernisaż wystawy fotografii Barbary Owsiany.

Wystawa jest krótkim spojrzeniem wstecz w fotograficzny dorobek Barbary. Postanowiliśmy pokazać tylko portrety, a więc to, od czego wszystko się zaczęło, choć równie dobrze dałoby się zbudować wystawę, na równie wysokim poziomie, w oparciu o typowo fotoreporterskie działania podczas imprez organizowanych przez Pałac Młodzieży.

6.12.2017, godz. 9.00 Kino mikołajkowe – seans filmowy dla dzieci z klas I-III SP, szczegóły i rezerwacja miejsc: dominik.wierski@ palac.bydgoszcz.pl.

6.12.2017, godz. 11. 00, sala widowiskowa Z cyklu „Zacznij od Pitagorasa – Mikołajki z matematyką i sztuką”. Gościem spotkania będzie pani Danuta Nowicka.

7.12.2017, godz. 9.30 „Moja szkoła – lubię tu być!” – warsztaty z zakresu bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego i społecznego dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów.

8.12.2017, godz. 16.00 „Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie” – warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych pn. „Kary i nagrody, a może po prostu komunikacja bez przemocy?”. Poprowadzi je psycholog Magdalena Dunajska. Zgłoszenia do 6 grudnia prosimy kierować na: tmg@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 321 00 81 wew. 333.

11.12.2017, godz. 10.00, sala 115 „Poradnia Rozwoju Zdolności” – warsztaty do zdolnych uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Spotkanie pn. „Sztuka tworzenia skutecznych notatek” poprowadzi Agnieszka Mądzielewska-Jagodzińska, do-

radca metodyczny w MOEN. Zgłoszenia prosimy kierować do 7 grudnia na: tmg@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 321 00 81 wew. 333.

15.12.2017, godz. 9.00 i 10.30 „Porannik muzyczny” – audycja muzyczna pt. „Światło nam się rozjaśniło”. Kontakt i zapisy: tel. 660 448 499.

Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc.

15.12.2017, godz. 19.00, wyjście przed PM z sali 209 „Pałacowe planetarium” – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjum. W tajemnice kosmosu poprowadzi nas Artur Wrembel. Wstęp wolny.

16.12.2017, godz. 12.00, wstęp wolny, sala widowiskowa Koncert Galowy Powiatowego Konkursu Recytatorskiego i Poezji Śpiewanej „Poezja – droga do marzeń”. Widowisko w wykonaniu finalistów konkursu recytatorskiego i konkursu poezji śpiewanej. W koncercie uczestniczyć będą także zespoły taneczne PM. Z wyróżnionych prezentacji w obu konkursach powstanie poetycka opowieść, przeplatana układami tanecznymi. Światło, obraz, muzyka i taniec, wśród których zaprezentują się młodzi wykonawcy – wszystko to, mamy nadzieję, stworzy niepowtarzalny klimat i z pewnością dostarczy widzom wielu wzruszeń i emocji. Spotkanie zakończy uroczyste podsumowanie przedsięwzięcia, odczytanie werdyktu jury oraz wręczenie nagród i wyróżnień laureatom.

18.12.2017, godz. 10.30 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha – dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup: tel. 52 321 00 81 wew. 352.

18.12.2017, godz. 15.00, sala widowiskowa Finał akcji „Listy do Świętego Mikołaja” oraz przedstawienie pt. „Święta dobrych życzeń”, przygotowane przez dzieci z Klubu Rozwijania Aktywności Dziecięcej „Promyczek”. „Listy do Świętego Mikołaja” to cykliczne przedsięwzięcie realizowane przy współpracy z VIII LO w Bydgoszczy. Licealiści odpowiadają na listy dzieci i przygotowują dla nich paczki świąteczne. Działanie młodzieży koordynuje pani Katarzyna Cegielska.

19.12.2017, godz. 16.00, sala widowiskowa Koncert Kolęd w wykonaniu zespołów wokalnych PM. inf. Dominika Kosińska

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w grudniu Czwartek 7 grudnia, godz. 19.30, Beksińscy. Album wideofoniczny, reż. Marcin Borchardt, Polska 2017, 80 min Czwartek 14 grudnia, godz. 19.30, Po tamtej stronie (Toivon tuolla puolen), reż. Aki Kaurismäki, Finlandia/Niemcy 2017, 98 min Czwartek 21 grudnia, godz. 19.30, Młynarski. Piosenka finałowa, reż. Alicja Albrecht, Polska 2017, 90 min Czwartek 28 grudnia, godz. 19.30, Podwójny kochanek (L’amant double), reż. François Ozon, Francja/Belgia 2017, 107 min Cena karnetu: 24 zł; cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł; cena biletu normalnego: 8 zł; cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 379. Bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.

50 |

| grudzień 2017

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 7.12.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy obrazów Jana Kaji pt. „Człowiek jest trawa” W malarskich wizjach Kaji unicestwione zostaje tradycyjnie pojęte „piękno”, a w tym pustym po nim miejscu, uświęconym w wielkim malarstwie Zachodu, pojawia się nowa jakość, którą konstytuują naturalizm pomieszany z symbolizmem, realizm z surrealizmem.

Tym światem malarskim rządzi deformacja. Nie uwodzi on już pięknością, która zatrwożenia może być początkiem. Ten stan już jest i trwa. (…)

Wiele spośród obrazów Jana Kaji np. Poruszenie, Połów, Ograniczone wnętrze, W kierunku słońca, Dzwonnik, Drugie tchnienie, Wieczorny koncert przedstawiają postaci samotnych mężczyzn zastygłych w pozach sugerujących czynności, których są sprawcami. Utrwalają reakcje na coś, co przychodzi z zewnątrz, utrwalają stany przeobrażania się istoty ludzkiej w odmienny byt, urzeczowienie, np. Człowiek jest jak trawa – usycha, Wieczór.

Są uwięzieni, ograniczeni, zamknięci w przestrzeniach wyznaczonych przez konstrukcje zbite z desek z wyrazistymi słojami, sękami, otworami, za którymi znajduje się świat niewidoczny dla oczu. Drewno staje się tu obsesją. Przestrzenie są zamknięte, klaustrofobiczne. Ciało bohatera jest muskularne, głowa najczęściej opuszczona, twarz niewidoczna, czasem wykrzywiona z wysiłku, z tego powodu zdeformowana. To agonalne zapasy.

Deski kołysek, łóżek, stołów, krzeseł, bram, drzwi, trumien i okien. Czytelna jest tu symbolika śmierci. Materia krzyża wędruje w różnych wcieleniach, a uwięziony bohater wydaje się z nią tożsamy. Tak jakby malarz rozpisał na głosy motywy chrystologiczne w horyzoncie

ludzkich spraw. Postaci rozświetla światło, może dalekie echo Zmartwychwstania, objawiające się w różnych egzystencjalnych konfiguracjach.

Grzegorz Kalinowski

7.12.2017, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Maciejem Krzyżanem i promocja wyboru wierszy pt. „Tęsknota” Prowadzenie – Jarosław Jakubowski czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek MACIEJ KRZYŻAN (1965) – poeta. Absolwent filologii polskiej UAM w Poznaniu. Na co dzień zajmuje się archiwizacją programów telewizyjnych w Archiwum Programowym TVP w Poznaniu. Mieszka w Gnieźnie.

Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Opublikował pięć zbiory wierszy: „Okruchy” (2008), „Tymczasem wracam do swoich” (2011), „In tempus praesens” (2013), „Rekolekcje, czyli zapiski z trzeciego piętra” (2013) oraz „Poezja (nie)hermetyczna i podobne rytmy, czyli idąc dalej” (2015).

Maciej Krzyżan, fot. Jacek Soliński

Jan Kaja, Procesja, 2016, akryl

* * *

Są poeci, którzy bawią się słowem, bawią się jak dzieci, czytaj: radują się nim, i bawią jak dorośli, czytaj: czerpią z niego intelektualną rozrywkę albo po prostu zagadują nudę. Do tych pierwszych zaliczylibyśmy choćby poetów spod znaku „Skamandra”, byli takimi „dziećmi” K.I. Gałczyński i M. Białoszewski. Druga grupa jest znacznie większa, a przynależność do niej stawia dziś sobie za punkt honoru wielu młodych wierszokletów. Są wszak i poeci, dla których słowo nie jest przedmiotem gry i zabawy, jakkolwiek by ich nie rozumieć.

Poeci, którzy piszą wiersze nie po to, żeby zgłosić akces do towarzyskiego klubu wtajemniczonych, ale którzy odpowiadają na imperatyw: „powiedz wprost/ co ważne”. Te słowa zaczerpnąłem z wiersza „sztuka (nie) kontekstualna” zamieszczonego na początku wyboru „Tęsknota” Macieja Krzyżana. Można uznać je za jego pisarskie credo.

Jarosław Jakubowski

grudzień 2017 |

| 51

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 2.12.2017, godz. 16.00, sala 2 Finał XIII Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „Miniatura Bożonarodzeniowa z motywem światła w kartkach świątecznych i ceramice”. Laureatom konkursu wręczone zostaną nagrody i wyróżnienia.

Z pewnością prace dzieci i młodzieży będą również wspaniałym upominkiem dla najbliższych z okazji zbliżających się świąt.

6.12.2017, godz. 10.00, sala 2 „Z kolędą i Świętym Mikołajem”. Spotkanie mikołajkowe dla najmłodszych uczestników zajęć MDK2 i ich rodziców i opiekunów. Wspólna zabawa, zadania plastyczne, muzyczne pląsy, wizyta Mikołaja, przedstawienie kukiełkowe to niektóre atrakcje czekające dla dzieci.

8.12.2017, godz. 9.30, sala sportowa Drużynowe Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy w Szachach – Igrzyska Młodzieży. Szkołę reprezentować będzie 4-osobowa drużyna wraz z opiekunem.

Zespół tworzą zawodnicy urodzeni w latach 2002-2004.

Szczegóły: www.mdk2.bydgoszcz.pl.

9.12.2017, godz. 9.30, Gimnazjum nr 20 (ul. Karpacka) „Sportowo-artystycznie” – mikołajki na Wzgórzu Wolności. Impreza przygotowana wspólnie z Radą Osiedla Wzgórza Wolności. Dla dzieci czekają miniturnieje szachowe, prezentacje artystyczne zespołów działających w MDK2, zajęcia plastyczne i ceramiczne, zabawy integracyjne i muzyczno-taneczne z udziałem rodziców. Oczywiście nie zabraknie wizyty św. Mikołaja.

9.12.2017, godz. 9.30, sala sportowa Drużynowe i Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Podstawowych w Szachach – Igrzyska Dzieci.

Szkołę reprezentuje 4-osobowa drużyna wraz z opiekunem. W zespole mogą grać zawodnicy urodzeni w 2005 r. i młodsi. Szczegóły: www.mdk2.bydgoszcz.pl.

10.12.2017, godz. 9.00, sala sportowa Otwarty Ogólnopolski Turniej Szachowy w ramach Mistrzostw Dzieci i Młodzieży Placówek Wychowania Pozaszkolnego, UKS, OPP i innych klubów oraz Placówek Oświatowych 16.12.2017, godz. 11.00, sala 22 „Anioł, aniołek, aniołyszek, czyli co każde dziecko o aniołach wiedzieć powinno” – spotkanie integracyjne dla dzieci i rodziców. W programie gry, zabawy, działania plastyczne z okazji Dnia Anioła.

22.12.2017, godz. 17.00, sala 2 „Zaśpiewaj z nami kolędę” – koncert z udziałem rodziców i seniorów. Oferta cykliczna adresowana do rodziców, opiekunów i seniorów, a przygotowana przez solistów i grupy instrumentalno-muzyczne MDK2. Ideą spotkania jest przede wszystkim wspólne śpiewanie, radosne przeżywanie nadchodzących świąt.

27-28 grudnia 2017, godz. 9.30, sala 9 i 6 Drużynowe Mistrzostwa Grup Naborowych w Szachach (SP 61, 63, 41, 30).

30.12.2017, godz. 10.00, sala 2 Mistrzostwa Sekcji Szachowej MKS EMDEK.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 2.12.2017, godz. 10.30, Arthol Galeria „Kuchnia to magia” – sobotnie spotkanie integracyjno-rodzinne w ramach programu Akademii Zdrowia.

To kolejne spotkanie z cyklu dla najmłodszej grupy wychowanków sekcji ceramiki. Dzieci wspólnie z rodzicami pod czujnym okiem gościa specjalnego – kucharza Rafała Żurka – będą tworzyli kolorowe, wyjątkowe i jedyne w swoim rodzaju domki z piernika.

9.12.2017, Arthol Galeria, wystawa czynna do 6.01.2018 „Kolorowe Święta” – wystawa sekcji plastycznych. Nie zabraknie portretów Mikołaja, kolorowych bombek, choinek, reniferów i bałwanków wykonanych przez naszych wychowanków najróżniejszymi technikami plastycznymi.

12, 13, 14 grudnia 2017, godz. 9.00-12.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5.

Rezerwacja: Monika Litwin-Dyngosz tel. 604 148 144 „Gdy na niebie pierwsza gwiazdka” – koncert, podczas którego dzieci usłyszą znane kolędy i pastorałki.

Tydzień świąteczny w MDK 5: 18.12.2017, godz. 16.30, Arthol Galeria „Świąteczne dekoracje z papierowej wikliny” – spotkanie integracyjne sekcji plastycznych. Wychowanko52 |

| grudzień 2017

wie wspólnie będą tworzyli wyjątkowe ozdoby choinkowe z masy papierowej.

19.12.2017, godz. 17.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5 „Hej kolęda, kolęda” – koncert świąteczny. Zespół Flauto dolce wykona tradycyjne kolędy. Na zakończenie spotkania wystąpi zespół Cameraty Fordońskiej.

20.12.2017, godz. 16.30, Arthol Galeria „Świąteczne opowieści” – spotkanie integracyjne.

Sekcja gier i zabaw teatralnych z elementami bajkoterapii serdecznie zaprasza dzieci wraz z rodzicami na rodzinne czytanie bajek związanych z nadchodzącymi świętami.

20.12. 2017, godz. 18.00, Arthol Galeria „Gdy pierwsza gwiazdka” – koncert kolęd zespołu Iskierki oraz solistów – wychowanków sekcji Moniki Litwin-Dyngosz.

21.12.2017, godz. 18.00, Arthol Galeria „Świąteczne nuty” – koncert świąteczny w wykonaniu instrumentalnym wychowanków sekcji Gabrieli Witkowskiej. inf. Barbara Pszczółkowska

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 13 grudnia 2017 r., godz. 17.00, wstęp wolny

2-3 grudnia 2017 r.

Muzykoterapia – warsztaty

W warsztatach uczestniczyć mogą zarówno terapeuci i pedagodzy wykorzystujący lub zainteresowani wykorzystaniem muzykoterapii w praktyce zawodowej, jak i wszyscy zainteresowani praktycznym użyciem leczniczych i relaksujących właściwości dźwięku. Część warsztatową uzupełni koncert wykonany na misach tybetańskich, których dźwięk ma właściwości uspokajające i relaksujące. Zajęcia poprowadzą: dr Lucyna Matuszak – muzykoterapeutka, pracownik naukowy Wydziału Nauk Pedagogicznych UMK oraz Erwin Regosz – muzyk, kompozytor i instruktor muzyki. Cena: 100 zł, informacje dot. zgłoszeń na www.woak.torun.pl.

9 grudnia 2017 r., godz. 10.00, wstęp wolny

Przegląd finałowy XXVI Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu

Do udziału w konkursie zgłosiły się 24 amatorskie zespoły teatralne z całego województwa kujawsko-pomorskiego, proponując swoje najnowsze spektakle.

Z tego obfitego zbioru wybrano na podstawie nagrań wideo osiem przedstawień i to one zostaną zaprezentowane podczas finału Konfrontacji.

9-10 grudnia 2017 r.

Jak twórczo i z pomysłem animować grupy seniorów – warsztaty

Adresatami dwudniowych warsztatów są zarówno sami seniorzy, jak i osoby pracujące z ludźmi starszymi i grupami międzypokoleniowymi. Tematyka zajęć zainteresuje również animatorów i liderów klubów seniora, uniwersytetów trzeciego wieku i pracowników oraz terapeutów placówek opiekuńczych, pracowników domów kultury, animatorów czasu wolnego, studentów i wolontariuszy. Cena: 80 zł, informacje dot. zgłoszeń na www.woak.torun.pl.

Pasja dokumentalisty: Marta Prus – spotkanie filmoznawcze z cyklu „W pierwszym rzędzie”

Podczas spotkania Marta Prus opowie o pracy, która jest zarazem jej życiową pasją, widzowie obejrzą również dwa filmy: „Mów do mnie” i „Ciepło-zimno”. Koordynatorką cyklu jest Karolina Fordońska, filmoznawca i reżyser, instruktor ds. interdyscyplinarnych przedsięwzięć kulturalnych WOAK. 16 grudnia 2017 r., wstęp wolny

Zajęcia teatralne z cyklu „Teatralny rozruch” oraz „Poranne figle, psoty i żarty”

Prowadzone przez Agnieszkę Zakrzewską zajęcia mają charakter wspólnej parateatralnej zabawy, która rozwija wyobraźnię i kreatywność młodych uczestników. To także aktywny czas spędzony na eksperymentowaniu z wyobraźnią i wyzwalaniu działań twórczych.

Zajęcia prowadzone są metodami aktywnymi, z wykorzystaniem technik teatru wyobraźni oraz inspirujących dźwięków. W zabawie wraz z dziećmi mogą też uczestniczyć rodzice. Konieczne są wcześniejsze zapisy przez formularz na stronie www.woak.torun.pl.

Kolejne warsztaty i szkolenia:

– 27 stycznia 2018 r. – warsztaty Skuteczny tekst w internecie (webwriting) i nowoczesny newsletter, zajęcia prowadzi Dominik Pokornowski, cena: 120 zł, termin zgłoszeń: 19 stycznia.

– 27 stycznia 2018 r. – warsztaty Etiuda teatralna – od pomysłu do realizacji, zajęcia prowadzi Agnieszka Zakrzewska, cena: 50 zł, termin zgłoszeń: 19 stycznia.

– 3-4 lutego 2018 r. – warsztaty Menadżer 2.0. Zarządzanie projektem i zespołem, zajęcia prowadzą: Kasia Toczko i Dominik Pokornowski, cena: 160 zł, termin zgłoszeń: 26 stycznia.

Informacje szczegółowe: www.woak.torun.pl inf. Kamil Hoffmann

Schronisko dla Zwierząt w Bydgoszczy 3.12.2017, godz. 17.30, klub SODA, ul. Mostowa 4

„Znani bezimiennym zwierzętom” Schronisko dla Zwierząt i OTOZ Animals Oddział Kujawsko-Pomorski zapraszają na aukcję pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Bydgoszczy Rafała Bruskiego. Przed świętami z pewnością wiele osób przybędzie wylicytować przedmioty z przeznaczeniem na prezenty dla najbliższych. Zysk z aukcji przeznaczymy na potrzeby bezdomnych zwierząt w schronisku, zwłaszcza na materiały higieniczne i specjalistyczny sprzęt. Otwórzmy serca! Dobro bezimiennych zwierząt zależy od nas wszystkich! Dopóki bezdomne istoty nie znajdą swego człowieka, to my wszyscy stwarzamy im godne warunki oczekiwania na lepszy los. Nasze aukcje cieszą się dużym zainteresowaniem bydgoszczan. Mamy nadzieję, że i w tym roku impreza ta będzie atrakcyjnym wydarzeniem. Z gorącą prośbą o szczodrość: Izabella Szolginia

grudzień 2017 |

| 53

Miejskie Centrum Kultury 1.12.2017, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Klub Akademii Jazzu – Thelonius Monk Bohaterem tej edycji będzie amerykański pianista, ale przede wszystkim twórca wielu znakomitych kompozycji jazzowych Thelonius Monk. Jego utwory zabrzmią w interpretacjach młodych pianistów w towarzyszeniu sekcji rytmicznej złożonej z wykładowców i studentów tejże uczelni.

Wykonawcy: Maja Babyszka, Sara Kosętka, Aleksandra Mularczyk (instr. klawiszowe); Mikołaj Wienke (saksofon); Michał Gozdek – fortepian; Grzegorz Nadolny (kontrabas i prelekcja); Mateusz Krawczyk (perkusja).

2.12.2017, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa.

Bilety w cenie: 55 zł (przedsprzedaż) / 60 zł (w dniu koncertu) do nabycia: Ticketpro.pl oraz w punktach stacjonarnych, sklepie Muzyka (ul. Śniadeckich 50) oraz kasie MCK

Muzyczne Smaki vol. 30: Szalone lata 80.

– Sztywny Pal Azji & Kobranocka Sztywny Pal Azji – początki działalności zespołu sięgają 1985 r., kiedy to grupa przyjaciół postanowiła wspólnie spędzić wakacje, grając własne piosenki na deptakach Trójmiasta. Wtedy to powstały pierwsze utwory zespołu, m.in. „Rock’and’rollowy robak”, „Europa i Azja” czy „Wieża radości, wieża samotności”. Publicznie zespół zadebiutował w 1986 r. w Nowohuckim Centrum Kultury w składzie: Jarosław Kisiński, Leszek Nowak, Paweł Nazimek, Janusz Deda oraz Andrzej Turek.

nym wyjściem było założenie zespołu. W pierwszym składzie znaleźli się: Szybki Kazik (Jacek Bryndal) i Kieliszek (Tomek Kosma). Ta załoga nagrała w studiu radia studenckiego Centrum materiał, który miał zostać wysłany do radia Wolna Europa.

3.12.2017, godz. 11.00, sala widowiskowa MCK, bilety: 15 zł ulgowy, 18 zł normalny

Bydgoski Teatr Lalek Buratino – Czerwony Kapturek Czerwony Kapturek Bydgoskiego Teatru Lalek Buratino jest zaproszeniem do teatru komediowego, niepozbawionego elementów groteski oraz czarnego humoru. Znana wszystkim opowieść o małej dziewczynce w czerwonym kapturku niosącej przez las dla chorej babci koszyk wypełniony wiktuałami w interpretacji Buratino jest opowieścią o przyjaźni i jej roli w życiu mieszkańców lasów. Widowisko zrealizowane zostało w konwencji żywoplanowo-lalkowej.

3.12.2017, godz. 20.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 80 zł

Małe Formy – Wielkie Kreacje: Jan Peszek: Scenariusz dla nieistniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego – monodram 4.12.2017, godz. 17.00 i 20.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 80 zł

Małe Formy – Wielkie Kreacje: Andrzej Poniedzielski: LIVE? – recital 7.12.2017, godz. 17.00, barka „Lemara”, cena: 30 zł, bilety do nabycia w MCK przy ul. Marcinkowskiego 12.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich: Smakują i kurują – len, kurkuma, buraki Będą kiszone buraki (przepis i instrukcja wykonania na barszcz świąteczny), buraki na surówkę, burak glazurowany jako dodatek do wszystkiego, oczywiście z dodatkiem przypraw: kardamonu, goździków, cynamonu.

Będą opowieści o niewątpliwych zaletach lnu w kilku odsłonach i przygotujemy przeciwzapalny eliksir z kurkumy. Prowadzenie: Krystyna Stepczyńska-Szymczak.

Kobranocka – historia powstania zespołu sięga 1984 r., kiedy to na oddziale zamkniętym szpitala psychiatrycznego w Toruniu znalazł się z przyczyn militarnych Andrzej Kraiński, wkrótce szerzej znany jako Kobra. Po drugiej stronie biurka siedział Andrzej Marek Michorzewski, który pokazał Kobrze swoje teksty. Był między nimi „List z pola boju”. Po przeczytaniu tekstów jedy54 |

| grudzień 2017

7.12.2017, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa.

Bilety w cenie: 8 zł ulgowe / 10 zł normalne, do nabycia w kasie MCK

SCODRIX feat. Kami Przemysław Świerk – gitara Michał Szlempo – instrumenty klawiszowe Mateusz Krawczyk – perkusja gościnnie: Kamila Abrahamowicz – wokal Muzyka, jaką tworzy zespół SCODRIX, z pewnością

posiada potencjał koncertowy, czego młodzi artyści na pewno już wkrótce dowiodą. Zarówno na płycie, jak i na koncertach gościnnie towarzyszy zespołowi Kami, a prywatnie Kamila Abrahamowicz-Szlempo. Ci, którzy znają pierwszą płytę wokalistki, będą zaskoczeni, na jakie brzmienie tym razem się zdecydowała...

9.12.2017, godz. 21.00, sala kinowo-widowiskowa.

Bilety w cenie 15 zł do nabycia w kasie MCK

Over The Under – „100%tour” Over The Under – licznie koncertujący zespół bluesmetalowy z Bydgoszczy 1 września wyruszył w trasę „100%tour” – czyli 100 koncertów w 100 dni! Tą trasą stara się pobić światowy rekord Guinnessa. Poza tym chodzi o to, aby ludziom w Polsce zaszczepić miłość do szczerej rockowej muzyki poprzez granie wszędzie tam, gdzie to tylko możliwe i wciąganie do tej akcji lokalnych zespołów.

10 grudnia 2017

Kultura na świeżym vol. 61: Wracamy w Bory!

Nie ma nic lepszego dla mieszczucha, jak dzień spędzony na świeżym powietrzu w otoczeniu borów. Wychodząc z tego założenia, wygonimy was jeszcze przed świtem z łóżka i zabierzemy do Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Swoją wędrówkę rozpoczniemy już o 5.20 na dworcu PKP Bydgoszcz Główna, skąd wyruszymy pociągiem o 5.36 do miejscowości Osie. Na miejscu wysiadamy już o 7.00 i ruszamy prosto w bór! Będziemy poruszać się szlakiem, który został poświęcony pamięci Zdzisława Zagłoby-Zyglera – wybitnego działacza turystycznego i popularyzatora krajoznawstwa. Na szlaku odwiedzimy Starą Rzekę i jedno z najczystszych jezior w Polsce – Jezioro Piaseczno. Swoją wędrówkę zakończymy w Tleniu, skąd o 16.02/17.30 wrócimy pociągiem do Bydgoszczy.

Planowany przyjazd do Bydgoszczy 18.49/19.36. Więcej informacji: Filip Krauze, tel. 509 091 695 10.12.2017, godz. 10.30

Zatańcz ze mną, mamo, tato Zajęcia warsztatowe dla dzieci od 5 lat i towarzyszących im dorosłych. Tańczymy współczesne flamenco.

Prostej choreografii nauczy nas Dorota Dzięcioł – tancerka i instruktor. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl.

10.12.2017, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa. Bilety w cenie 5 zł do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje: „Jak to działa?” zestaw filmów krótkometrażowych, 47 min, 5+

„Niesforny bit”, reż. Juanma Sánchez Cervantes, Hiszpania, 2013, 10 min. Co się może wydarzyć, kiedy pisarz jest zmuszony zamienić swoją starą maszynę do pisania na komputer? Czy będzie w stanie zapanować nad nowoczesnym sprzętem? A co, jeśli plany pokrzyżuje mu tytułowy niesforny bit? Niezwykle pomysłowa i przewrotna historia pozbawiona dialogów, w której motyw muzyczny stanowi sonata La Follia Vivaldiego. „Zguba”, reż. Shaun Tan, Andrew Ruhemann, Australia, 2010, 15 min. Chłopiec, zbierając na plaży zakrętki od butelek, odkrywa dziwnie wyglądające stworzenie. Jest ono zbudowane z przedmiotów i części, które zupełnie do siebie nie pasują. Bohater orientuje się, że stworzenie się zgubiło, i stara się pomóc mu znaleźć właściciela lub miejsce, do którego należy. „Dżin z puszki”, reż. Claude Barras, Szwajcaria 2004, 7 min. Armand pracuje przy taśmie produkcyjnej w fabryce. Pewnego dnia otwiera puszkę z ravioli przeznaczonymi na obiad. Ku jego zaskoczeniu z puszki wylatuje dżin i obiecuje mu spełnienie dwóch jego życzeń. Po zakończonym zadaniu dżin próbuje wrócić do swojej „lampy”. Czy mu się uda? „Kamyki Astona”, reż. Uzi Geffenblad, Lotta Geffenblad, Szwecja 2007, 9 min. Aston kolekcjonuje kamienie, gdyż czuje, że są one samotne i musi się nimi zaopiekować. Rodzice są zaniepokojeni jego hobby, także dlatego, że w domu zaczyna brakować miejsca. Proponują, żeby kamienie pojechały na wakacje... „Jak to się dzieje, pyta Agnisia, że na ekranie widzimy misia”, reż. Julian Antonisz, Polska, 1970, 6 min.

Julian Antonisz w zabawny i zaskakująco prosty sposób tłumaczy dzieciom, czym jest telewizja i jak działa. Jednocześnie film pokazuje, jak ważne jest zadawanie sobie pytań i poszukiwanie odpowiedzi.

11.12.2017, godz. 10.30-18.30, A\V Studio nagrań MCK

„Sound Design w animacji” – warsztaty Kolejna odsłona działań A\V Ntudio nagrań MCK w ramach projektu „Zarządzanie dźwiękiem w przemyśle muzycznym”. Tym razem zapraszamy na warsztaty pod hasłem: „Sound Design w animacji”. Będziemy przybliżać tajniki udźwiękawiania filmów animowanych, ale nie tylko. Zajęcia poprowadzą: Jędrzej Rochecki i Nicolas de la Vega. Wszystkich zainteresowanych prosimy o nadsyłanie zgłoszeń na adres: studio@mck. bydgoszcz.pl z dopiskiem: Sound Design. Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc liczy się kolejność zgłoszeń. grudzień 2017 |

| 55

14.12.2017, godz. 17.00, barka „Lemara”, cena: 20 zł (bilety do nabycia w MCK przy ul. Marcinkowskiego 12).

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich: Szkatułki

Zapraszamy na ostatnie w tym roku spotkanie Koła Gospodyń Miejskich, podczas którego przyozdobimy drewniane szkatułki. Justyna Żywiecka pokaże nam kilka sposobów na nadanie naszego stylu pudełku na precjoza. Może stać się ono prezentem dla przyjaciółki, mamy, siostry lub elementem naszej toaletki.

15.12.2017, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa. Bilety w cenie: 40 zł (przedsprzedaż) / 50 zł (w dniu koncertu) do nabycia: Biletomat.pl, w dzień koncertu w kasie MCK

BISZ & B.O.K European Tour 2017

oraz spędzenia czasu z rodziną. Zabierzemy Państwa w niezwykłą podróż obrazującą piękno kultury naszego kraju. Barwne głosy, kolorowe stroje i uśmiechnięte twarze wykonawców wprowadzą nas w świąteczny nastrój. Całość otoczona dźwiękiem tradycyjnych kolęd i pastorałek w nowej odsłonie. Dokąd dokładnie porwiemy bydgoska publiczność tym razem? Tego dowiecie się Państwo podczas koncertu „Hej, w Dzień Narodzenia”.

19.12.2017, godz. 18.00, foyer MCK – wernisaż

Wystawa prac uczniów i absolwentów Zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy W bydgoskim MCK odbędzie się kolejna wystawa będąca prezentacją osiągnięć twórczych uczniów i absolwentów Zespołu Szkół Plastycznych im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Zobaczymy prace wykonane w pracowniach malarstwa i rysunku, pracowniach projektowania graficznego, aranżacji wnętrz, multimediów i grafiki warsztatowej. Uczniowie bydgoskiego Plastyka rozwijają swoje zainteresowania plastyczne dzięki szerokiej ofercie dydaktycznej. Przyjazna atmosfera, warsztaty i spotkania z artystami, plenery czy wymiany zagraniczne sprawiają, że uczniowie stają się aktywnymi twórcami, którzy już teraz osiągają sukcesy w konkursach regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych.

Bisz – raper, poeta, kulturoznawca oraz autor słuchowisk radiowych. Od początku swojej twórczości doceniany za przemyślane teksty, dobór tematów, zabawy słowem oraz łączenie różnych muzycznych gatunków.

B.O.K – ośmioosobowa grupa muzyków, indywidualności, artystów, instrumentalistów, poruszających się w szeroko rozumianych ramach muzyki hip-hop. To możliwie najkrótsza charakterystyka zespołu, którego jednak nie da się tak łatwo zaszufladkować lub przypisać do konkretnego nurtu muzycznego.

17.12.2017, niedziela, godz. 16.00 i 18.30, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 20 zł – do nabycia w kasie MCK

Koncert Bożonarodzeniowy „Hej, w Dzień Narodzenia” Koncert w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Płomienie z MDK nr 4 oraz kapeli w składzie: Michał Stropa (akordeon), Maciej Drapiński (akordeon), Paulina Krakowian (skrzypce), Weronika Mońka (skrzypce), Krzysztof Biernacki (klarnet), Jacek Kwaśniak (Perkusjonalia).

Czas świąteczny to czas niezwykły. Czy nie jest to najlepsza okazja do spędzenia go w gronie najbliższych?

W czasach ciągłego biegu znajdźmy chwilę na refleksję.

Zatrzymajmy się i spójrzmy na siebie. Koncert ZPiT Płomienie to wspaniała okazja do wspólnego kolędowania 56 |

| grudzień 2017

Agata Osiadło

28.12.2017, czwartek, godz. 19.00, barka „Lemara”, bilet: 10 zł

Duet Improwizujący Dwie Siostry: To właśnie impro – komedia improwizowana 29.12.2017, godz. 17.30, sala kinowo-widowiskowa.

Bilety w cenie: 25 zł (przedsprzedaż) / 35 zł (w dniu koncertu)

Metalowe zakończenie roku Kontagion – zespół powstał w 2007 r., z początku jako poboczny projekt muzyków Unborn Suffer oraz Enemy

pularność i podpisał kontrakt z wytwórnią Metal Mind Records.

CETI – zespół powstał 1989 r., z inicjatywy Grzegorza Kupczyka, wokalisty zespołu Turbo, oraz Marii Wietrzykowskiej. Nazwa zespołu pochodzi od programu poszukiwań cywilizacji pozaziemskich NASA z 1971 r.

30.12.2017, sobota, godz. 17.00 i 20.00, sala widowiskowa MCK, bilety: 85 zł Division, świętować na Metalowym Zakończeniu Roku 10-lecie swojego istnienia, jak i promować nagraną z tej okazji epkę K[][R-!-E].

Bright Ophidia to progresywny metal z elementami jazzu i muzyki etnicznej, wzbogacony bogatą aranżacją drugiej gitary. Zespół grający zróżnicowane dźwięki z oryginalnym wokalistą.

Exlibris – założony pod koniec 2003 r. zespół od ponad dekady łączy energię klasycznego heavy metalu i hard rocka z przebojowymi melodiami i niebanalnymi aranżacjami.

Chainsaw – organizator MZR, obchodzący w tym roku 20-lecie działalności i promujący siódmy studyjny album. Obecny skład to: Maciej „Maxx” Koczorowski, Arek „Rygiel” Rygielski. Sebastian Górski, Bartek „Bjoern” Wolak, Arek Kaczmarek.

NoNe – polski zespół muzyczny wykonujący thrash metal, założony w 1999 r. w Bydgoszczy, szybko zdobył po-

Kabaret Hrabi: Cyrkuśniki – z gościnnym udziałem Teatru Improwizowanego wymyWammy Cyrkuśniki (2016) to najnowszy program kabaretu Hrabi. „Patrzcie, idzie nasz miejscowy cyrkuśnik!” – lata temu usłyszał Dariusz Kamys, wchodząc do sklepu spożywczego. Niech więc tak będzie! Cyrkuśniki – aktorzy na usługach publiczności. Wszystko dla niej.

Hrabi do usług.

Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku

5.12.2017, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa Katarzyna Chmara Collins – O teatrze – wykład 12.12.2017, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa ad. dr Agnieszka Piass – Motywy bożonarodzeniowe w muzyce – wykład

Cicha noc, reż. Piotr Domalewski, w kinie Orzeł od 20 grudnia Kryptonim HHhH, reż. Cedric Jimenez, w kinie Orzeł od 5 grudnia Każda władza potrzebuje kogoś, kto pozostanie w cieniu i zatroszczy się o jej sekrety. Reinhard Heydrich skrycie pracuje nad stworzeniem siatki szpiegowskiej na ogromną skalę. W tajemnicy powstaje tajna organizacja, która zmieni bieg historii i wpłynie na losy milionów. Ale człowiek, w którego rękach spoczywają niebezpieczne tajemnice, staje się zagrożeniem również dla swoich przywódców. Prawdziwa historia człowieka, który skrywał największe tajemnice III Rzeszy.

Nie jestem twoim Murzynem, reż. Raoul Peck, w kinie Orzeł od 14 grudnia Raoul Peck w nominowanym do Oscara Nie jestem twoim Murzynem opowiada o segregacji rasowej, prześladowaniach i walce o prawa Afroamerykanów w USA. Reżyser wykorzystuje niepublikowane dotąd fragmenty niedokończonej książki Remember This House Jamesa Baldwina, słynnego afroamerykańskiego powieściopisarza i eseisty, oraz bogaty zasób archiwalnych filmów i zdjęć. W filmie usłyszymy głos Samuela L. Jacksona – narratora opowieści.

Adam (Dawid Ogrodnik), na co dzień pracujący za granicą, w Wigilię Bożego Narodzenia odwiedza swój rodzinny dom na polskiej prowincji. Z początku ukrywa prawdziwy powód tej nieoczekiwanej wizyty, ale wkrótce zaczyna wprowadzać kolejnych krewnych w swoje plany. Szczególną rolę do odegrania w intrydze ma jego ojciec (Arkadiusz Jakubik), brat (Tomasz Ziętek), z którym Adam jest w konflikcie, oraz siostra (Maria Dębska) z mężem (Tomasz Schuchardt). Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, gdy świąteczny gość oznajmia, że zostanie ojcem. Wtedy, zgodnie z polską tradycją, na stole pojawia się alkohol. Nikt z rodziny nie spodziewa się, jak wielki wpływ na życie ich wszystkich będą miały dalsze wydarzenia tej wigilijnej nocy.

Na karuzeli życia, reż. Woody Allen, w kinie Orzeł od 26 grudnia Zdobywca 137 nagród filmowych, w tym czterech statuetek Oscara, mistrz kina Woody Allen powraca na ekrany w doborowym towarzystwie gwiazd Hollywood. Szczegóły fabuły filmu, tradycyjnie dla Allena, pozostają nieznane. Wiadomo tylko, że akcja „Wonder Wheel” (taką nazwę nosi słynny diabelski młyn i główna atrakcja turystyczna na Brooklynie) rozgrywać się będzie na nowojorskim Coney Island w latach 50. XX wieku. Film zaś opowie pełną emocji historię o miłości, niewierności, gangsterach, zdradzonych kochankach i autentycznych osobach, które przeszły do historii Ameryki. grudzień 2017 |

| 57

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku roku życia, zapewniamy instrumenty. Zgłoszenia: agnieszka.szczutkowska@staz.mck-bydgoszcz.pl, liczba miejsc ograniczona. Po warsztacie, ok. godz. 14.00, odbędzie się bębniarskie jam session (zachęcamy do zabrania swojego instrumentu, nie obowiązują zgłoszenia).

Grzegorz Pleszyński, obraz

6.12.2017, środa, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

„Poznaj siebie i świat wokół poprzez sztukę” – wykład Grzegorza Pleszyńskiego z elementami performance’u z cyklu Antydepresyjna Akademia Sztuki 7.12.2017, czwartek, godz. 17.00, Pałac Stary, wstęp wolny

X Colloquium Ostromeckie Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego „Dziedzictwo” zaprasza na X Colloquium Ostromeckie poświęcone instrumentom dawnym, gościem spotkania będzie prof.

Petr Šefl.

9.12.2017, sobota, godz. 12.00, Pałac Nowy, wstęp wolny, zapisy

„Djembe na salonach” – warsztaty i jam session prowadzi Piotr Schutta Warsztaty gry na zachodnioafrykańskich bębnach djembe i dun-dun dla osób początkujących, od 10.

58 |

| grudzień 2017

Piotr Schutta – pasjonat bębniarstwa, z zawodu dziennikarz, reportażysta, z wykształcenia pedagog.

Prowadzi grupy warsztatowe dla dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów. Uczestnik kursów instruktorskich i warsztatów z metodyki nauczania gry na djembe oraz bębnach dun-dun. Uczy gry od podstaw, wprowadzając w świat rytmu w przyjaznej atmosferze, przez śmiech i zabawę.

10.12.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, Pałac Nowy, wstęp 15 zł, ulgowy 10 zł

Akademia w Pałacu – kolędy jazzowe Wykonawcy: Kamila Abrahamowicz-Szlempo – śpiew Grzegorz Nadolny – kontrabas Michał Szlempo – fortepian Studenci Katedry Jazzu Kamila Abrahamowicz-Szlempo – wokalistyka, a także dyplomowana dyrygentka i skrzypaczka.

Jest laureatką m.in. II nagrody 5. Międzynarodowych Zmagań Jazzowych w Szczecinie. Na rynku muzycznym zadebiutowała płytą „Wherever You Go”, wydaną

Kamila Abrahamowicz-Szlempo, fot. Marek Hofman

w 2015 r. Występowała z wybitnymi postaciami jazzowej i rozrywkowej sceny muzycznej i realizując solowe projekty. W 2016 r. nagrała gościnnie płytę z formacją Scodrix, z którą to wystąpiła podczas XI Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego w Prudniku. Na co dzień prowadzi zajęcia ze śpiewu jazzowego w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

West w 1990 r. Przez wiele lat współpracował z perkusistą Jackiem Pelcem. Jednocześnie współtworzył trio wibrafonisty Karola Szymanowskiego, asocjację awangardowego trębacza Andrzeja Przybielskiego, trio pianisty Krzysztofa Herdzina, Big Band Józefa Eliasza i in.

Współpracował z czołówką polskich muzyków jazzowych, jak np. Jarosław Śmietana, Jan „Ptaszyn” Wróblewski, Janusz Strobel, Wojciech Karolak, Krystyna Stańko. Współdziałał też z zagranicznymi wykonawcami, jak np.: Dirk Engelhard, Uli Orth, Marqe Lowental, Alfreda Gerald, Donny Ray Evans, David Gołoszczokin. Nagrał kilkadziesiąt płyt. Uprawia muzykę, która stoi na pograniczu różnych stylów, posiadając jednak silny jazzowy rdzeń. Zajmuje się również publicystyką kulturalną na łamach bydgoskich i ogólnopolskich gazet i czasopism.

16 i 17 grudnia 2017, sobota, niedziela, godz. 11.00-17.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Jarmark Bożonarodzeniowy w ZPP w Ostromecku

fot. Dariusz Gackowski

Tradycja przedświątecznych spotkań sięga XV w. Do dziś kiermasze zwiastujące nadejście Bożego Narodzenia cieszą się ogromną popularnością. I u nas w Ostromecku Jarmark Bożonarodzeniowy stał się tradycją.

Znajdą tu Państwo: wspaniałe dekoracje świąteczne, zdrowe, naturalne smakołyki i zachwycające prezenty pod choinkę wprost od producentów.

Michał Szlempo

Michał Szlempo – pianista, klawiszowiec i dyrygent, wykładowca Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Laureat wielu nagród jazzowych, m.in. II nagrody podczas I Student Jazz Festiwal w Bydgoszczy oraz II nagrody z big-bandem bydgoskiej Akademii Muzycznej w Nowym Tomyślu. Na swoim koncie ma debiut fonograficzny z zespołem Scodrix – jazz-bluesrockową formacją, której jest liderem. Współpracuje z wieloma muzykami polskiej i zagranicznej sceny muzycznej. Jest współzałożycielem projektu Open Panufnik, którego celem jest zestawienie klasycznych kompozycji Andrzeja Panufnika oraz ich wersji jazzowych na jednej scenie.

Grzegorz Nadolny – absolwent Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, wszechstronny basista, z jednakowym powodzeniem grający na gitarze basowej, jak i kontrabasie. Zadebiutował w jazzrockowej formacji

w styczniu, w Pałacu Starym

„Noskowski reaktywacja” – prezentacja odrestaurowanego fortepianu firmy Krall & Seidler należącego do Zygmunta Noskowskiego W programie: wykład muzykolożki Agaty Mierzejewskiej o Zygmuncie Noskowskim, prelekcja Andrzeja Włodarczyka, prowadzącego Pracownię Pianin i Fortepianów, przybliżająca prace przy restauracji instrumentu, oraz recital fortepianowy Mariusza Klimsiaka.

Ostromecki fortepian firmy Krall & Seidler z Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Andrzeja Szwalbego pochodzi z około 1890 roku i został podarowany Noskowskiemu przez polski naród na 25-lecie działalności kompozytorskiej. Fortepian był w posiadaniu rodziny Zygmunta Noskowskiego do 1979 roku, po czym został zakupiony od synowej kompozytora, Eugenii Noskowskiej z Poznania, do Kolekcji Szwalbego. grudzień 2017 |

| 59

Galeria Wspólna (ekspozycja potrwa do 8.12.2017)

Puste miejsca – wystawa Katarzyny Klich i Bogdana Wojtasiaka 14.12.2017, godz. 19.00 – wernisaż (ekspozycja czynna do 19.01.2018)

Sztuka na Ostro – wystawa poplenerowa Koniec roku w Galerii Wspólnej zwieńczy wystawa podsumowująca plener malarski, który odbył się w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku w dniach 15-24 sierpnia 2017. W plenerze wzięli udział artyści z Bydgoszczy i okolic oraz z Gdańska. Na wystawie będzie można zobaczyć zatem prace malarskie takich twórców jak: Magdalena Rucińska, Ewa Miller, Aleksandra Simińska, Waldemar Malak, Jarosław Sankowski, Witold Zakrzewski, Zuzanna Dołęga, Patrycja Trzeciak, Czesław Podleśny, Adrianna Majdzińska, Roman Gajewski oraz Przemysław Łopacińśki.

ku projektów artystycznych, ale także działań usługowych i komercyjnych? Sebastian Frąckiewicz rozmawia z 11 przedstawicielami tej profesji – zarówno bardzo młodymi twórcami, jak i klasykami, na których pracach się wychowaliśmy. Każdy z rozmówców trochę inaczej traktuje swój zawód, inaczej też rozumie rolę ilustracji, a niektórzy nawet nie lubią używać tego pojęcia. To książka o inspirujących, barwnych ludziach, dla których obraz jest pierwszym językiem. O pracy ilustratora opowiadają: Jan Bajtlik, Katarzyna Bogucka, Bohdan Butenko, Iwona Chmielewska, Emilia Dziubak, Bartłomiej Gaweł, Anna Halarewicz, Jan Kallwejt, Piotr Socha, Rafał Wechterowicz i Józef Wilkoń.

Sebastian Frąckiewicz (1982) – dziennikarz kulturalny i krytyk, kurator wystaw komiksowych, pracował także jako copywriter w agencjach reklamowych. Publikował w „Tygodniku Powszechnym”, „Lampie”, „Filmie” oraz w internetowym magazynie „Dwutygodnik”.

Obecnie współpracuje głównie z „Polityką” i „Przekrojem”. Wydał dwie książki: Wyjście z getta. Rozmowy o kulturze komiksowej w Polsce oraz Żeby było ładnie. Rozmowy o boomie i kryzysie street artu w Polsce.

7.12.2017, godz. 18.00

Spotkanie autorskie z Janem Hartmanem poświęcone książce POLITYKA. Władza i nadzieja

Spotkanie autorskie z Sebastianem Frąckiewiczem, poświęcone książce Ten łokieć źle się zgina. Rozmowy o ilustracji

Polityka jest jak powietrze. Jest wszędzie, lecz zauważamy ją dopiero wtedy, gdy wokół nas cuchnie bądź robi się duszno. Korupcja i anarchia wydzielają woń rozkładu, a brak wolności, niczym brak tlenu, sprawia, że rzucamy wszystko i idziemy walczyć o to, co najważniejsze.

Ten przystępny dla każdego przewodnik po ideach oraz filozofii i teorii polityki nie propaguje żadnego ze stanowisk politycznych, lecz tłumaczy ich kulturowe i filozoficzne postawy. Stawiając w centrum uwagi kwestię władzy oraz ideę demokratyczną uświadamia, że nasze codzienne życie związane jest z polityką, czy tego chcemy, czy nie. Jednak to tylko jedno z zadań tej książki. Autor przedstawia w niej także coś, co można określić jako ciemne strony filozofii politycznej, czyli niebezpieczny potencjał opresji zamknięty nie tylko w poszczególnych koncepcjach, lecz w samej idei polityczności. Wydaje się, że idee ideami, a prawdziwa polityka kieruje się swoimi zasadami, a może w ogóle jest bez zasad. Nic bardziej mylnego. „Zainteresuj się polityką, nim ona zainteresuje się tobą”. Ta głęboka i mądra książka pomoże zarówno tym, którzy zgadzają się z tym starym powiedzeniem, jak i tym, którzy jeszcze nie wiedzą, że przyjdzie im z polityką się zderzyć i zmierzyć.

Co łączy projekty postaci do gry Wiedźmin, koszulkę Slayera, przewodnik po Szczecinie dla dzieci i Księgę dżungli? Za każdym projektem stoi człowiek – ilustrator.

Polska ilustracja od lat 60. jest światowym fenomenem – ceniona, dostrzegana i nagradzana, ale zawieszona między światem sztuk wizualnych, projektowaniem graficznym a literaturą nieczęsto staje się tematem książek innych niż naukowe. W jakiej kondycji jest polska ilustracja dziś? Co inspiruje twórców? Czym się zajmują poza pracą? I jak szeroko rozumiana ilustracja radzi sobie na wolnym rynku, nie tylko w przypad-

Jan Hartman – filozof i publicysta, profesor zwyczajny na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się metafilozofią, etyką, bioetyką i filozofią polityki. Uprawia również publicystykę, przede wszystkim jako stały felietonista „Polityki” i bloger.

W latach męskich próbował sił w polityce partyjnej, m.in. współpracując z SLD i Twoim Ruchem. Ostatnio działa w Komitecie Obrony Demokracji. Daremnie czeka na wypłatę od Sorosa. Ma się rozumieć, Żyd i ateista, ale gej niestety nie.

Uczestnicy pleneru w Ostromecku, fot. Waldemar Malak

1.12.2017, godz. 17.30

60 |

| grudzień 2017

Aleksander Kwaśniewski

In the stream of time – wystawa czynna do 28.01.2018

Bern Stern, Marilyn. The Last Sitting, 1962

Dorothea Lange, Woman on the High Plains, Texas, 1936, ©Dorothea Lange Collection, Oakland Museum of California

Man Ray, Cadeau, 1920, CVEGAP

Cindy Sherman, The Gardner, 1987, ©Cindy Sherman. Cortesía Metro Pictures Gallery