BIK 4/2017

Felietony: Walczak, Andrzejewski, Pruss, Siwiec

Kontrowersje wokół TPB

Janda/Pszoniak/Opania/Pietrzyk – czyli monodramy oczami Kuby Ignasiaka

kwiecień 2017

Natalia Nazaruk na Szlaku TeH2O

nr 4 (482) ROK XLIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

Goya w MOB

na początek

Słowo na kwiecień? Nie ma wątpliwości, bo nie ma też wielu propozycji. W miesiącu, który przeplata plecień z powagą, groteskę z groźbą, życie z żartem, słowo może być tylko jedno.

Jakie? Persyflaż!

Spodziewali się Państwo? Jeśli nie, to tym bardziej mi miło.

Niechże się nam pierwszokwietniowy nastrój udzieli na resztę roku (wielu, jak widzę, już się udzielił i nie odpuszcza – a niech tam!). Nam się udzielił i żartujemy w tym numerze na potęgę, co kropki nie postawimy – to żart, co tytuł – wybuch śmiechu, co zdjęcie – to kpina, figiel i frywolność. Ja na przykład chwalę księdza prałata, Hanna Strychalska zachwyca się rybami z liści (kto zna angielski, od razu rozpozna sygnał zabawy w słówku „fun”). Bawimy się, bo nam smutno.

Przyłączycie się Państwo?

R edak to r N ac zeln y

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

spis treści Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Dobra zmiana na gorsze? Albo dlaczego Bydgoszcz nie jest drugim Wrocławiem, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Małe Formy – Wielkie Kreacje, Kuba Ignasiak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

Zabytki hydrotechniczne Bydgoszczy, Natalia Nazaruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Ja, Prügelknabe, Emilia Walczak, Literacki flâneur (9). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Co się stało z naszą klaką?, Michał Tabaczyński, dziennik podróży w miejscu (6). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Rękopis zagubiony w czasie, Maciej Cuske . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Rozmowa po latach, z Rafałem Waraczewskim, Stasiem Cuskem i Adrianem Weberem rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych ANIMOCJE . . . . . . . . . . . . . . 18 Świat o pogląd, Szymon Andrzejewski, Przez rude okulary (29). . . . . . . . . . . . . . . 19 Funka. Siedem odsłon pejzażu, Hanna Strychalska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Bluzgi niedoszłego prezesika, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (48). . . . . . . . . . . . . 24 Bydgoski insynuator kulturalny (153), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 4/2017 (482) Rok XLIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Galeria i Pracownia Fotografii Artystycznej „Farbiarnia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 O Zajączku Wielkanocnym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Flamenco w Eljazzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Klub „Arka” BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 D.K. Orion BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Kamienica 12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce: Wnętrze Wieży Ciśnień – fotografia Dariusza Gackowskiego (o zabytkach hydrotechnicznych czytaj na str. 10)

2 |

| kwiecień 2017

teatr Michał Tabaczyński

Dobra zmiana na gorsze?

Albo dlaczego Bydgoszcz nie jest drugim Wrocławiem

fot. Monika Stolarska / Teatr Polski Bydgoszcz

1.

Echa skandali i awantur, jakie docierały do nas z Wrocławia, nie wywoływały w nas żadnego Schadenfreude, ale pozwalały sądzić, że Bydgoszcz, która z Wrocławiem przegrała rywalizację o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, tak naprawdę wygrała coś ważnego. Wygrała to, co Wrocław zmarnował. Jako że ścigaliśmy się z Wrocławiem i z nim przegraliśmy, wielu z nas (szczególnie ci, którzy zaangażowani byli w tamten zryw) przyglądało się temu, co zrobił ze swoją kulturalną stołecznością. Jak wykorzystał mechanizm ESK, o której i my marzyliśmy siedem lat temu? Pod wieloma względami Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016 okazała się nijaka, pod niektórymi – a przynajmniej jednym – okazała się brawurową katastrofą.

Ten katastrofalny aspekt dotyczył obsady dyrektorskich stanowisk w instytucjach kultury, którego wystrzałowym zwieńczeniem było powołanie Cezarego Morawskiego na dyrektora Teatru Polskiego we Wrocławiu. Niedawny konkurs na analogiczne stanowisko w Bydgoszczy (piszę to w momencie ogłoszenia rekomendacji przez komisję konkursową) przypomina sytuację wrocławską tylko z grub-

sza. Nie tylko dlatego, że Łukasz Gajdzis nie jest Cezarym Morawskim, a nasz Polski nie był Polskim z Wrocławia za Mieszkowskiego, a jeszcze nasz budżet na kulturę jest niższy od wrocławskiego jakieś pięć razy.

2.

Dla wszystkich, którzy nie śledzili sytuacji w ESK, przypomnę jej krótką historię – tylko, rzecz jasna, pod kątem tego personalnego zamieszania, które swoją skalą sprawia wrażenie zupełnie nierealnego. Zaczęło się na długo przed rokiem 2016 wraz ze sprawą Zbigniewa Rybczyńskiego. Nasz laureat Oscara został oskarżony o nadużycia finansowe w Centrum Technologii Audiowizualnych, o których wcześniej sam alarmował. Urażony Rybczyński rozważał nawet zrzeczenie się polskiego obywatelstwa.

Później głośno było o rezygnacji Krzysztofa Czyżewskiego z funkcji dyrektora artystycznego ESK. Oficjalnie nie mógł pogodzić swoich wcześniej podjętych zobowiązań z pracą dla miasta, ale niewielu w to wierzyło. Zresztą, Czyżewski był krytykowany za zbyt luźne traktowanie wniosku aplikacyjnego, a biuro za zbyt mały stopień obywatelskości działań.

teatr Cenione Wydawnictwo Warstwy straciło swojego redaktora naczelnego, który miał zostać dyrektorem Wrocławskiego Domu Literatury. Jarosław Borowiec narzekał później, że przez wszystkie lata jego pracy nie mógł się umówić z prezydentem miasta na rozmowę, a na wicedyrektorkę Domu powołano partnerkę życiową dyrektora wydziału kultury. Na dodatek Wrocław opuściło też Biuro Literackie, jedno z najważniejszych wydawnictw dla współczesnej poezji polskiej.

Myślą Państwo, że to koniec? Nie, jeszcze nie. Władze miasta zmieniły też dyrekcję Muzeum Współczesnego we Wrocławiu, mimo poparcia, jakiego Dorocie Monkiewicz, dotychczasowej dyrektorce, udzieliła rada naukowa muzeum. I mimo sukcesu wystawy Dzikie pola (może największego sukcesu całego programu ESK?).

To jeszcze nie wszystko, ale i tak wszystko przykrył wybór Cezarego Morawskiego na dyrektora Teatru Polskiego w Wrocławiu. To chyba najbardziej żałosny przykład zmian w kulturze w ostatnim czasie, znak zupełnego upadku, z którego Wrocław będzie się długo podnosił.

Bo chociaż decydenci zrozumieli swój błąd i teraz otwierają drogę dla korekty tej nominacji, to zdaje się, że jest już za późno: Morawski nie zamierza ustąpić (co gorsza, sąd pewnie przychyliłby się do jego stanowiska, gdyby jednak postanowiono go odwołać), a ratować w teatrze i tak nie ma już czego. Wrocławski Polski przestał właśnie istnieć.

3.

Na czym polega więc problem z bydgoskim konkursem?

Rekomendacja Łukasza Gajdzisa nie ma przecież charakteru zmowy władz samorządowych i ministerstwa (a takie podejrzenia oburzały w przypadku wrocławskiej procedury). Jednak z pobieżnej analizy arytmetyki tych wyborów (zgaduję, bo piszę to w chwili, gdy nie ujawniono protokołów posiedzenia komisji konkursowej) wynika, że przedstawiciele ministerstwa oraz bydgoskiego ratusza głosowali razem – jak kto woli – na Łukasza Gajdzisa albo przeciwko Pawłowi Wodzińskiemu.

Można też zgadywać, że Łukasza Gajdzisa poparł również dyrektor Maciej Figas. Jego udział w komisji nie został oprotestowany, jednak z wielu punktów widzenia mógłby być nie mniej wątpliwy niż udział usuniętej z komisji Martyny Peszko. Dlaczego? Choćby dlatego, że jest Figas dyrektorem instytucji marszałkowskiej; tak, tego samego marszałka, który groził teatrowi odebraniem już przyznanej dotacji na Festiwal Prapremier, co zostało odebrane – i słusznie – jako próba cenzury ekonomicznej. Tego marszałka, który obrażał teatr, bo 4 |

| kwiecień 2017

nie spodobały mu się opisy wystawionego przedstawienia. Tego marszałka, który przyznał sobie prawo do merytorycznej oceny przedstawienia, którego nawet nie widział. I wreszcie, tego marszałka, który jest tak legendarnie przyjazny Bydgoszczy, o jego predylekcji ku sztuce krytycznej nie wspominając.

Być może problem bydgoskiego konkursu leży też w reakcji zespołu aktorskiego. Ich list (szczególnie gdy odczytywany ze sceny) musi przypominać działania zespołu teatru wrocławskiego. W tym sensie uważam go za objaw reakcji nadmiernej, może nawet zbytecznej: obniża może nawet rangę wrocławskiego protestu, bo stosując podobną retorykę, dotyczy sprawy o innej wadze. Ale też nie zgadzam się z tymi komentatorami, którzy zespół potępiają i odbierają mu prawo do wyrażania własnej opinii, często upraszczając czy wypaczając znaczenie ich oświadczeń. Podmiotowość zespołu teatru jest też efektem trybu pracy, jaki prowadzili dotychczasowi dyrektorzy. Nie musi on być wyznacznikiem jakości tej pracy, ale jest oznaką jej skuteczności i zaangażowania. A to już coś, prawda?

4.

O jakości pracy teatru świadczą natomiast głosy kandydatów (te przynajmniej, które mogłem usłyszeć w mediach); a wszyscy wypowiadali się o pracy Teatru Polskiego w Bydgoszczy co najmniej pozytywnie, podkreślając jego wyjątkowy charakter. Co więcej, o swoich pomysłach mówili jako o korekcie tego programu, która polegać ma na jego poszerzeniu, a nie zmianie linii. Jeśli nie była to czysta kurtuazja, a nie ma powodu, żeby tak te wypowiedzi oceniać, była to piękna pochwała tej pracy.

Jeśli jednak nie była to kurtuazja, głosy te można by uważać za nieco bałamutne. Nie można bowiem zmienić linii tylko trochę, szczególnie tej linii. Jej wyjątkowość polega właśnie na takim ukształtowaniu programu, na jego radykalnej czystości. Można krytykować jego kierunek, ale nie da się krytykować wierności realizacji planu. Planu, który był przecież znany od samego początku, którego nikt nie taił, wręcz przeciwnie – chwalono się tym pomysłem szeroko, a wreszcie programu, którym duet dyrektorski wygrał poprzedni konkurs. Jeśli więc wykonał go tak ściśle, dziwi jego niska ocena.

5.

Problem jednak nie w samym konkursie, ale w jego wyniku. Jestem w stanie zgodzić się z tymi, którzy (krytykując protestujących) twierdzą, że ów sprzeciw środowiska teatralnego – w tym: zespołu teatru – nie bierze się z błędów procedury konkursowej, ale z niezadowolenia

teatr z wyniku, mówiąc wprost: nie wygrał ten kandydat, który miał wygrać. Sądzę podobnie, tyle że nie mówię tego z przekąsem, ale z przekonaniem. Powiedziałbym więcej: nie wygrał ten kandydat, który wygrać powinien. Małe różnice są najważniejsze i najciekawsze, prawda?

Doceniając doświadczenia Łukasza Gajdzisa – te reżyserskie i dyrektorskie – nie mogę twierdzić, że porównanie osiągnięć Pawła Wodzińskiego i Łukasza Gajdzisa nie premiuje tego pierwszego. Dostrzegam różnicę wieku, ale nie jest winą Pawła Wodzińskiego, że jest aktywny w tej dziedzinie dłużej; na dodatek jest na tym polu aktywny jako reżyser, dyrektor, eseista (dodam, bo to rzadko doceniana sfera jego działalności, bardzo dobry eseista). Łukasz Gajdzis wygrywa konkurencję na stopnie naukowe, co – mimo że to bardzo doceniam – w tym przypadku nie jest najważniejsze.

Może to też dobry moment, żeby przypomnieć tym wszystkim, którzy wypominali bydgoskiemu teatrowi zapomnienie klasyki i stronienie od wielkich tekstów, że to właśnie Paweł Wodziński wyreżyserował w czasie swojej dyrekcji trzy spektakle oparte na niezaprzeczalnie dużych tekstach: Thermidora Przybyszewskiej, Samuela Zborowskiego Słowackiego i Grona gniewu Steinbecka, z czego pierwsze dwa były realizacjami wspaniałymi, najlepszymi przedstawieniami ostatnich dwóch sezonów.

6.

Wydaje się więc, że pretendent, który mierzy się z aktualnym posiadaczem tytułu, musi z nim wygrać wyraźnie, musi zachwycić (proszę wybaczyć, że posiłkuję się tu taką bokserską metaforą). Tu nie ma o tym mowy.

Jeśli czymś mógł wygrać ten pojedynek Łukasz Gajdzis, to obietnicą poszerzenia widowni i zwiększenia frekwencji. To argument bardzo niepewny i niesprawdzalny. Żeby go traktować poważnie, należałoby dysponować dokładniejszymi danymi. Jeśli istotnie frekwencja spadła, co miało na to największy wpływ? Trzeba by porównać wahania frekwencji zarówno z frekwencją innych instytucji (a i tu nie ma żadnych prostych przełożeń) zarówno w mieście, jak i w regionie, i kraju. Trzeba też te wyniki widzieć na szerszym tle: społecznym, ekonomicznym, demograficznym. Inaczej rozmawiamy o uczuciach, odczuciach, przypuszczeniach. Nie sposób na nich opierać tak kluczowych wyborów, jak wybór dyrektora instytucji.

Frekwencja to zresztą niezwykle skomplikowana kwestia, która prowokuje do postawienia wielu pytań. Czy miastu (tym słowem określam to, co zwykle określa się słowem wywołującym ból zębów: włodarze) zależy na wyniku frekwencyjnym bardziej niż na promocyjnym

aspekcie instytucji kultury i czy istnieją okoliczności, w których można poświęcić jeden aspekt na rzecz drugiego? Nie mam gotowych odpowiedzi na te pytania, ale dobrze byłoby uczynić z nich temat poważnego namysłu.

7.

Bydgoska sytuacja różni się od wrocławskiej, ale to nie znaczy, że nie powinniśmy się na wrocławskim doświadczeniu uczyć. Uczyć powinni się aktorzy, by dostosować skalę i formy protestu do realnych zagrożeń, powtórzę: Bydgoszcz nie jest Wrocławiem, Gajdzis nie jest Morawskim, Wodziński nie jest – i całe szczęście – Mieszkowskim.

Ale nie tylko oni. Warto spojrzeć na cały system kultury miejskiej nieco szerzej, nie szafując przesadnie argumentem jednej (jedynej) sceny teatralnej w mieście. Na program teatru warto także spojrzeć szerzej w kontekście tego, co dzieje się w Polsce, ale też – jak sam chciał tego teatr – w Europie i na świecie. Warto docenić zmieniony Festiwal Prapremier, który zyskał doskonałe oblicze pod nową dyrekcją i jest znakiem możliwości organizacyjnych teatru oraz wyznacza – jak się wydaje – horyzont formalnych i tematycznych poszukiwań.

Jest on zresztą zgodny, co wszystkim wypada chyba przypomnieć, z tym, co zapisane zostało w „Bydgoskim Pakcie dla Kultury”: Kultura jest dobrem wspólnym. Tworzy przestrzeń otwartą na różnorodność myśli, poglądów i postaw obywatelskich.

Władze samorządu Bydgoszczy będą wspierać twórczość krytyczną, eksperymentalną, skierowaną do obywateli o różnych światopoglądach i upodobaniach, będąc gwarantem wolności artystycznego wyrazu.

A wszystkim – bez wyjątku, także teatrowi – warto przypominać nieustannie dokument, o którym wszyscy zbyt rzadko chyba pamiętamy, a który jest (bardzo użytecznym i bardzo pięknym) drogowskazem dla rozwoju miejskiej kultury, „Agendę 21 dla kultury”: Miasta oraz obszary lokalne stanowią uprzywilejowane środowisko dla stale ewoluującej inwencji kulturalnej oraz kreatywnej różnorodności, gdzie spotkanie pomiędzy tym, co różne i inne (pochodzenie, wizje, wiek, płeć, grupy etniczne oraz klasy społeczne), stanowi element umożliwiający pełny rozwój człowieka. Dialog pomiędzy tożsamością oraz różnorodnością, tym, co indywidualne i grupowe, jest istotnym czynnikiem niezbędnym do zagwarantowania globalnego obywatelstwa kulturalnego, jak i przetrwania różnorodności lingwistycznej oraz rozwoju kultur. kwiecień 2017 |

| 5

scena Kuba Ignasiak

Małe Formy – Wielkie Kreacje Piękna Janda, demoniczny Pszoniak, śpiewający Opania i brawurowa Pietrzyk. Tak w skrócie można by opisać pewien marcowy tydzień, który zafundował nam Impresariat Artystyczny itd. do spółki z Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. Skrót zresztą jest tu chyba dobrym określeniem, bowiem tydzień ów trwał był w ramach cyklu Małe Formy – Wielkie Kreacje 2017.

Zacząć trzeba od tego, jak bardzo fortunna i pojemna jest to nazwa. W założeniu bowiem cykl ten ma przedstawiać bydgoskiej publiczności monodramy wybitnych polskich aktorów, jednak brak słowa „monodram” w tytule daje tu pewne pole do manewru, którym w tym roku był choćby śpiewany recital Mariana Opani. No, ale po kolei…

Owacje zasłużone, bo metamorfoza, jaką sceniczna Shirley przechodzi na naszych oczach, jest naprawdę powalająca, z bólem stóp (od nowych butów) włącznie, który jest tak zagrany, że udziela się chyba wszystkim. Kawał solidnego aktorstwa, świetny monodram, w którym jedyne, co mnie lekko uwierało, to… tekst. Tak, mnie – delikatnie mówiąc – nie wszedł. Ale może dlatego, że mnie on kompletnie nie dotyczył. Mój prywatny związek nie ma nic wspólnego z tym, o którym opowiada Shirley, i pewnie dlatego trudno było mi w ten spektakl wejść, odnaleźć się w nim, poczuć go całym sobą. Co nie zmienia faktu, że ogrom pracy Krystyny Jandy doceniam, a każdemu z Państwa, kto Shirley Valentie nie widział, a będzie miał okazję, gorąco polecam.

Nie zawiedziecie się.

Wojciech Pszoniak – Belfer

Krystyna Janda – Shirley Valentine

fot. Adam Kłosiński

Wszystko zaczęło się mocnym akcentem w gmachu Opery Nova. Nic dziwnego, bowiem pełna sala udowodniła, że nazwisko Krystyny Jandy niezmiennie działa na publiczność jak magnes. Puste krzesła można było liczyć na palcach jednej dłoni. I dobrze, bo rola Shirley to jedna z najbardziej popisowych kreacji pani Krystyny. Monodram to dość długi (przeszło dwie godziny) i niezwykle wymagający. Dla aktorki, bo publiczność (zakładam, że jest tak za każdym razem) bawi się na nim przednio, co rusz przerywając artystce salwami śmiechu. Ta ostatnia widocznie jest do tego przyzwyczajona, bo fantastycznie wplata w swój występ zmyślne pauzy, zmysłowo puszczając oko do publiczności. Ale generalnie to ma ona przy tym masę pracy, którą – mam nadzieję – wynagradzają jej owacje na stojąco.

6 |

| kwiecień 2017

Totalnie inny spektakl, zupełnie inna tematyka i skrajnie różne środki aktorskie. Choć to wciąż monodram. Oczywiście również z tekstem Belfra nie utożsamiam się kompletnie (to historia nauczyciela z wieloletnim doświadczeniem, który pod wpływem impulsu, niczym Walter White z Breaking Bad, zszedł na złą drogę i zrobił coś strasznego – nie powiem Wam, co, żeby nie zepsuć zabawy), co nie zmienia faktu, że tym razem uwierzyłem! Do tego stopnia, że przez dobre pół spektaklu zastanawiałem się, czy przypadkiem Wojciech Pszoniak nie opowiada nam ze sceny własnych historii z dzieciństwa. Nie opowiadał. Ale robił to tak znakomicie, że pewnie zwiódł niejednego widza.

Pan Wojciech aktorem jest wybitnym. Dość powiedzieć, że podczas tych kilkudziesięciu minut na scenie staje się przynajmniej tuzinem postaci – za każdym razem zmienia-

scena jąc ton głosu, mimikę, gesty. A to przecież wciąż opowieść jednego człowieka, jednego belfra! A te postaci to tylko dygresje, wspomnienia, przykłady. Genialny spektakl, miejscami przerażający czy wręcz demoniczny, choć niepozbawiony poczucia humoru, takiego nierubasznego, raczej dyskretnego, wplecionego między wierszami. Pozycja obowiązkowa!

Moje fascynacje – recital Mariana Opani

– zazwyczaj dwie godziny w kinowym czy teatralnym krzesełku są swoistą torturą dla pewnych partii mojego ciała, tym razem jednak w ogóle o partiach tych nie myślałem, klaszcząc głośno z nadzieją, że to nie koniec, że recital ten trwał będzie jeszcze pół godziny i jeszcze, i jeszcze… Coś pięknego, mówię Wam, „cukierki dla panienki mam”.

Katarzyna Pietrzyk – Kobieta. Istnienia poszczególne

fot. Piotr Korczak

fot. Zdzisław Wawrzyniak

Na tę formę czekałem najbardziej. Gdy tylko zobaczyłem w programie tegorocznych Małych Form śpiewającego Mariana Opanię, wiedziałem, że muszę tego doświadczyć.

Aktora uwielbiam za tak wiele ról w klasycznych polskich filmach, że „BIK-u” by nie wystarczyło, aby wymienić je wszystkie (bo każdą musiałbym okrasić cytatem, który zwala z nóg). Nigdy jednak nie miałem okazji zobaczyć go na żywo, tym bardziej w odsłonie muzycznej, która – wnosząc po kilku wspomnianych filmach – od razu wydała mi się nad wyraz atrakcyjna. Nie zawiodłem się!

Raz, że Marian Opania ma świetny głos; dwa, że jako aktor – w moim mniemaniu – wybitny „dogrywa” do treści tak subtelne, a genialne gesty, że czapki z głów; a trzy wreszcie, że repertuar, w którym się prezentuje, nie mógłby być lepszy. Podczas przeszłodwugodzinnego (z czego dobre 40 minut to bisy!) koncertu Opania mierzy się z twórczością takich artystów jak Jacques Brell, Marian Hemar, Włodzimierz Wysocki, Wojciech Młynarski, Bułat Okudżawa czy Antoni Słonimski, wybierając z niej (tej twórczości) prawdziwe perełki. Pomyślcie Państwo, o tekściarzach jakiej klasy my tu rozmawiamy, dodajcie do tego fizis i zdolności aktorskie Mariana Opani i powiedzcie, czy nie brzmi to jak mieszanka wybuchowa? A do tego cała masa gagów, żartów i anegdot, którymi artysta dzieli się non stop, rozbawiając publiczność do łez. Powiem tak

Propozycja Teatru Witkacego była dla mnie największą niewiadomą. Co prawda treść monodramu – „kobiety Witkacego” – brzmiała niezwykle intrygująco, jednak – przyznaję bez bicia – nazwisko Katarzyny Pietrzyk nie mówiło mi kompletnie nic. Zero, brak danych, choćbym grzebał we wspomnieniach cały dzień. Kompletnie nie wiedziałem, czego się spodziewać i czy przypadkiem nie będzie to spektakularna klapa, która zrujnuje mój zachwyt nad tym tygodniem z Małymi Formami. Na szczęście odwagi (i sił, wszak był to ostatni punkt tego monomaratonu) mi nie zabrakło i postanowiłem to sprawdzić. Przez dobrze 30 minut spektaklu żałowałem (a przynajmniej tak mi się wydawało). Aktorka irytowała mnie tak niemiłosiernie, że nie mogłem przestać się wiercić, a przez to dręczyć, że przeszkadzam pozostałym widzom. Nic jednak nie mogłem na to poradzić, myślałem o ucieczce. I nagle ta irytacja ustała, uleciała, zniknęła, jak gdyby w ogóle jej tam nie było. I wtedy zdałem sobie sprawę, że to gra, niezwykle brawurowa gra! Że to nie Katarzyna Pietrzyk mnie irytuje, tylko postaci, w które się wciela. I robi to tak sugestywnie, że mnie aż rozsadza od środka. Nie pamiętam, kiedy ostatni raz doświadczyłem czegoś takiego, że tak bardzo dałem się zwieść. Trzeba przyznać, że Kobiety… okazały się idealnym zwieńczeniem tego cyklu – spektakl niezbyt głośny (na pewno nie tak, jak te, które go poprzedziły), wykonywany przez nieznaną aktorkę (na pewno nie tak znaną jak Janda, Pszoniak czy Opania), a jednak niezwykle spektakularny, sugestywny, świetnie napisany i znakomicie zagrany. Naprawdę wielkie brawa! Z niecierpliwością czekam na kolejne edycje. kwiecień 2017 |

| 7

spacer Natalia Nazaruk

Zabytki hydrotechniczne Bydgoszczy Kiedy zapytamy kochającego swoje miasto bydgoszczanina, jakie są najciekawsze zabytki hydrotechniki i atrakcje okolicy związane z wodą, niewątpliwie wymieni pośród nich Kanał Bydgoski. Jeżeli będzie to osoba rzeczywiście zorientowana w atutach Bydgoszczy, prawdopodobnie wspomni także o Muzeum Wodociągów czy o przepięknych, zabytkowych śluzach znajdujących się na terenie miasta. Warto jednak wiedzieć, że wspaniałych zabytków hydrotechniki możemy znaleźć w regionie znacznie więcej. W zasadzie jest ich tak dużo, że w 2012 roku zaczął powstawać Szlak Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O, którego są osią. Oficjalna inauguracja szlaku odbyła się w 2015 roku i od tego czasu cieszy się on coraz większym zainteresowaniem bydgoszczan i turystów.

Ten niezwykły szlak tematyczny łączy i opisuje kilkanaście najciekawszych obiektów hydrotechnicznych lub bezpośrednio związanych z wodą, a także inne warte uwagi obiekty przemysłowe. W mieście, które swoje powstanie i rozwój zawdzięcza w ogromnej mierze rzece, jest to inicjatywa zdecydowanie warta pochwały i należnego zainteresowania. Jednak Bydgoszcz już wiele wieków temu stała się nieformalną śródlądową stolicą Polski.

A wszystko dzięki unikalnemu położeniu na skrzyżowaniu dwóch bardzo ważnych, europejskich dróg wodnych, oznaczanych symbolami E40 i E70. Pierwsza z nich łączy Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym, zaś druga prowadzi z zachodu na wschód Europy. I chociaż powstanie tzw. Bydgoskiego Węzła Wodnego datuje się na rok 1774, kiedy to powstał Kanał Bydgoski, to warto pamiętać, że już wcześniej miasto z sukcesem czerpało z położenia na skrzyżowaniu Wisły i Brdy. Koniec XVIII i początek XIX wieku to niezwykły rozkwit handlu spławnego w Bydgoszczy, a co za tym idzie – szybki rozwój miasta, dzięki rosnącemu znaczeniu żeglugi śródlądowej w gospodarce kraju.

Wystarczy zresztą spojrzeć na mapę grodu nad Brdą, by zrozumieć, że to właśnie rzeka wyznaczała na przełomie lat kierunki rozwoju i rozbudowy miasta. Wraz z tym procesem na Brdzie oraz Kanale Bydgoskim powstawały kolejne budowle hydrotechniczne, a także te związane z przemysłem, sportem czy turystyką.

8 |

| kwiecień 2017

Kanał Bydgoski Niewątpliwie najważniejszym, najbardziej monumentalnym i najszerzej rozpoznawalnym obiektem hydrotechnicznym w Bydgoszczy jest sam Kanał Bydgoski. Ten zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku sztuczny śródlądowy kanał wodny połączył Wisłę z Odrą, a tym samym umożliwił żeglugę towarów ze wschodu na zachód Europy. W ten sposób ten długi na niemal 25 km obiekt wodny stał się kluczowym elementem zapewniającym rozwój miasta przez najbliższych kilkadziesiąt lat. Niezwykłe walory turystyczne i historyczne kanału podkreśla fakt, że jest to najstarszy w kraju sztuczny obiekt żeglowny czynny do czasów współczesnych. Całkowita różnica poziomów na trasie kanału to 22,5 m, w związku z czym koniecznym stało się usytuowanie na jego trasie śluz rozwiązujących ten problem. Istniejące do dziś urządzenia to tzw. śluzy komorowe – poziom wody obniżany lub podwyższany jest po wpłynięciu do obiektu jednostki pływającej i zamknięciu wrót.

Warto podkreślić, że śluzy Prądy, Osowa Góra, Józefinki i Nakło Wschód pochodzą z samych początków kanału, kiedy to został on wybudowany w 1774 roku, są więc niewątpliwie wartościowym zabytkiem hydrotechniki. Konstrukcje te zostały zmodernizowane w 1914 roku i w obecnej formie przetrwały do dziś. Rok później powstały kolejne dwie śluzy – Okole i Czyżkówko. Pamiętajmy jednak, że cały czas mówimy o w pełni żeglownych obiektach inżynierii, które pozwalają turystom z obu stron Europy przybywać do Bydgoszczy drogą wodną na doroczne święto wodniaków – „Ster na Bydgoszcz”.

A przecież na trasie tzw. Starego Kanału Bydgoskiego, czyli nieużywanego obecnie odcinka tej drogi wodnej, spotkać możemy jeszcze więcej zabytkowych śluz. Najczęściej odwiedzane i podziwiane przez bydgoszczan są prawdopodobnie te ulokowane przy ulicach Wrocławskiej i Czarna Droga. To tutaj ulokowany jest popularny wśród mieszkańców miasta i niezwykle malowniczy park Planty nad Kanałem Bydgoskim. Obie śluzy są obiektami hydrotechnicznymi o ogromnej wartości, co podkreśla

spacer

Kanał Bydgoski – śluza Osowa Góra, fot. Natalia Nazaruk

fakt wpisania ich w 2005 roku – wraz z całym Kanałem Bydgoskim – do rejestru zabytków woj. kujawsko-pomorskiego. Na uwagę zasługują przede wszystkim potężne drewniane wrota śluzy, masywne żeliwne zasuwy oraz inne elementy konstrukcyjne. Zarówno cały park Planty nad Kanałem Bydgoskim, jak i okolice śluz są wspaniałym miejscem wypoczynku dla całej rodziny. Nic dziwnego, że fotografie, w tle których zauważyć możemy bydgoskie obiekty hydrotechniczne, zdobią albumy w wielu bydgoskich domach.

Muzeum Wodociągów w Wieży Ciśnień, fot. Dariusz Gackowski

Wieża Ciśnień i Hala Pomp Jak jednak wspomniałam na wstępie, Kanał Bydgoski i zabytkowe śluzy to tylko część bydgoskich zabytków związanych z wodą. Kiedy odwiedzają mnie goście spoza miasta, zwykle sporządzamy wspólnie listę miejsc, które chciałabym im pokazać. Zawsze jednak w tym spisie znaleźć się musi miejsce dla Wieży Ciśnień przy ulicy Filareckiej oraz dla Hali Pomp w Lesie Gdańskim, które wspólnie tworzą bydgoskie Muzeum Wodociągów. Pierwsza z tych atrakcji oferuje niezwykły widok na panoramę centrum miasta, podczas gdy druga zaprasza do swoich zabytkowych wnętrz w spokojnej lokalizacji otulonej lasem. Obie jednak oferują kwiecień 2017 |

| 9

spacer bogate kolekcje niezwykłych pamiątek z dziejów bydgoskich wodociągów.

Powstała w 1900 roku Wieża Ciśnień kilka lat temu przeszła gruntowny remont, stając się jedną z ulubionych atrakcji turystycznych miasta. Jest to przepiękny budynek ulokowany na wzgórzu w jednym z miejskich parków.

Wieczorem widać ją z daleka, ponieważ jej korona jest podświetlana, gdy zapada zmrok. Być może Bydgoszcz nie może pochwalić się wieloma wieżowcami ani spektakularnymi punktami widokowymi, jednak przyjemność, jaką daje obserwowanie miasta z tarasu wieży na Wzgórzu Dąbrowskiego, rekompensuje te braki. A że przy okazji możemy dowiedzieć się wielu interesujących faktów z historii bydgoskich wodociągów – tym lepiej.

Także i wizyta w Hali Pomp dostarcza wspaniałych wrażeń. Kilka jednorodnych stylistycznie budynków doskonale współgra z otoczeniem, a ich wnętrza zachwycają dbałością o detale. Na szczególną uwagę zasługują tu oczywiście zabytkowe pompy, ozdobne hydranty i wiele innych urządzeń zapewniających niegdyś mieszkańcom sprawnie działającą kanalizację. Co jednak zasługuje na szczególną uwagę – Wieża Ciśnień oraz Hala Pomp są czymś znacznie więcej niż muzeum. Wieża służy także jako galeria sztuki, zaś w pięknych wnętrzach ulokowanych w Lesie Gdańskim od lat odbywają się niezwykłe koncerty muzyki kameralnej pn. „Muzyka u źródeł”. Dzięki temu obiekty te nie tylko niosą dziedzictwo historyczne, ale wciąż tętnią życiem.

Barka „Lemara” Kolejnym obiektem, na który chciałabym zwrócić uwagę w tym artykule, jest zacumowana przy spichrzach zabytkowa barka „Lemara”. To niezwykłe miejsce koncentruje wokół siebie bydgoskich (i nie tylko) miłośników żeglugi śródlądowej. Ludzi, którzy pracy na barkach poświęcili swoje życie, a nierzadko też je na nich spędzili.

Współcześnie barka pełni funkcje muzealne, a chociaż powierzchnia jednostki nie jest duża, to zebrana kolekcja robi wrażenie. Jednak tym, co najważniejsze na barce, jest jej wystrój – udana próba odwzorowania tego, jak wyglądało toczące się niegdyś na barkach życie. Bardzo cieszy, że do dzisiaj „Lemara” jest miejscem, w którym regularnie spotykają się rodziny szyperskie i wszyscy inni, którzy nie tylko chcą wspominać dawne czasy rozkwitu, ale i aktywnie działają na rzecz przyszłości żeglugi śródlądowej w Bydgoszczy.

By wymienić i opisać wszystkie interesujące miejsca i zabytki związane z hydrotechniką w naszym mieście, prawdopodobnie zabrakłoby stron w tym piśmie. Tymi, o których na pewno warto pamiętać, są także będące ewenementem na skalę europejską Muzeum Mydła i Historii Brudu, częściowo odtworzona, jedyna na świecie śluza trapezowa, czy najstarszy w Polsce i wciąż sprawny jaz typu walcowego – Czersko Polskie. Jednak tak fascynujących miejsc jest w Bydgoszczy znacznie więcej, zachęcam więc do samodzielnego odkrywania naszych lokalnych skarbów hydrotechniki.

Barka „Lemara”, fot. Dariusz Gackowski

10 |

| kwiecień 2017

literacki flâneur (9)

WALCZAK Ja, Prügelknabe Stosunkowo niedawno w emcekowym kinie Orzeł mogliśmy oglądać znakomity film zatytułowany Ja, Olga Hepnarová w reżyserii Petra Kazdy i Tomáša Weinreba, z ekwilibrystycznym wręcz popisem aktorskim Michaliny Olszańskiej w roli tytułowej masowej zabójczyni (chapeau bas!). Przypomnijmy: 10 lipca 1973 roku Hepnarová, wynajętą ciężarówką marki Praga RN o numerach rejestracyjnych AD 19-95, celowo wjechała w grupę ludzi stojących na przystanku przy placu Strossmayera w stolicy ówczesnej Czechosłowacji, w wyniku czego zginęło osiem osób, a dwanaście kolejnych poniosło lekkie bądź też bardziej poważne obrażenia. Autor reportażu pod tym samym, co film, tytułem, Roman Cílek – reportażu, który ukazał się w Czechach w 2010, a u nas dopiero rok temu (nakładem wrocławskiego Wydawnictwa Afera) – sugeruje, że ofiar śmiertelnych tego niefartownego zajścia było nie osiem, lecz dziewięć: dziewiątą była bowiem, według Cílka, skazana na śmierć przez powieszenie w więzieniu na praskim Pankrácu niespełna 24-letnia Olga Hepnarová.

Roman Cílek, jeden z najbardziej wytrawnych czeskich twórców literatury non-fiction, fokalizujący się głównie na zagadnieniu zbrodni i odpowiedzialności za nią, jako zdecydowany – co sam w swej książce wyraźnie podkreśla – przeciwnik niehumanitarnej kary śmierci, uznał więc Hepnarovą w pewnym sensie za kozła ofiarnego komunistycznego wymiaru sprawiedliwości. Sama Hepnarová natomiast wielokrotnie mówiła o sobie samej jako o „chłopcu do bicia”, posługując się jednak przy tym niemieckim słowem Prügelknabe (czym przysporzyła niemało problemów m.in. stenotypistce protokołującej przebieg rozprawy sądowej, która to kobieta obsługująca maszynę stenograficzną nie wiedziała ani, co to jest Prügelknabe, ani, tym bardziej już, jak to się pisze).

Co ciekawe, cały zastęp psychiatrów, psychologów i seksuologów (no bo oskarżona była w pewien sposób niedopasowana do ogółu…) badających Hepnarovą po dokonaniu przez nią zbrodniczego czynu nie dopatrzył się u niej żadnych oznak choroby psychicznej. Owszem, była jednostką aspołeczną, wycofaną z życia i miała niewątpliwe skłonności mizantropijne, ale nie była chora w klinicznym znaczeniu tego słowa. Co prawda, jako młoda, 13-14-letnia dziewczynka przebywała dwa razy w Szpitalu Psychiatrycznym dla Dzieci w Opařanach koło Tábora, ale

tylko dlatego, że sprawiała swojej rodzinie liczne problemy wychowawcze. A więc psychiatryk zamiast poprawczaka… Marna to alternatywa, zwłaszcza że w Opařanach zostanie Hepnarová dotkliwie, do pierwszej krwi, pobita („chłopiec do bicia”, Prügelknabe!) przez grupę Cyganek, co zapamięta sobie na całe życie jako jedną z głównych zniewag swojej osoby. I za tego typu serię występków przeciwko samej sobie zemści się później brutalnie na całym czechosłowackim społeczeństwie… A może i na ludzkości w ogóle.

Losy Hepnarovej i ich tragiczny finał, przedstawione (w miarę wiernie) zarówno w filmie Kazdy i Weinreba, jak i (z reporterską precyzją) w książce Cílka, są do bólu poruszające. Oczywiście, całe cierpienie (anty)bohaterki, które tak podczas seansu, jak i lektury współodczuwamy, nie może w żaden tłumaczyć jej potwornego czynu. Niemniej jednak myślę, kiedy za oknem wciąż jest luty (choć Państwo przeczytają ten felieton już w miesiącu zapewne znacznie pogodniejszym – bo w kwietniu), jest ciemno i zimno i ludzie chodzą jak struci, odmieniając słowo depresja przez wszelkie możliwe przypadki, że może warto czasem rozejrzeć się wokół, czy przypadkiem gdzieś obok nas ktoś nie jest traktowany lub też po prostu – nie czuje się jak ten Prügelknabe. Może warto by wyciągnąć doń pomocną dłoń?

(Hepnarová tuż przed dokonaniem swej potwornej zemsty na ludzkości też podobno szukała jakiejkolwiek pomocy, a pewien psychiatra-służbista, do którego wraz ze swoim jedynym przyjacielem Miroslavem Davidem się udała, nie przyjął jej, gdyż… nie należała do jego rejonu, a poza tym „on kończy już dyżur, do widzenia pani” – sic!).

Ja nie twierdzę, że są pośród nas jacyś potencjalni masowi mordercy, choć być może są, bo czasy mamy teraz takie ciekawe, że ludzie coraz bardziej się radykalizują, i to w obydwie strony: tak w prawo, jak i w lewo. Chodzi mi o to, że, jak każda zdrowa osoba, mam w sobie zarówno obfite pokłady empatii, jak i zwyczajnego człowieczego smutku i tym samym nietrudno mi było zrozumieć, jak czuła się nieakceptowana przez społeczeństwo Hepnarová. „Ja również jestem Prügelknabe. I teraz chcę poprosić was, byście nie hodowali ludzi tego rodzaju, bo jeśli nie będziecie ich hodować, nie będą myśleć tak jak ja i nie zrobią tego, co ja zrobiłam”, mówiła oskarżona podczas procesu. Chora czy też nie – nie wolno było jej wówczas nie pomóc. Bo nie wolno nie pomagać, po prostu.

Emilia Walczak kwiecień 2017 |

| 11

dziennik podróży w miejscu (6) Michał Tabaczyński

Co się stało z naszą klaką?

1.

Owszem, jak pisał poeta, „obwiniano mnie o wszystko z wyjątkiem pogody”, a teraz jeszcze polityk obwinia mnie o przynależność do klaki popierającej program i przedstawienia Teatru Polskiego w Bydgoszczy. Czy Państwa wyobraźnię to też pobudza? Widzicie te tajne spotkania w podziemiach miejskiego teatru, tam, gdzie kiedyś był bufet (kto był, ten wie, kto widział, ten czuje atmosferę katakumb), kiedy spotykamy się, żeby stanąć w kręgu i chwyciwszy się za ręce wymamrotać słowa przysięgi na wierność linii programowej?

Należymy do klaki? Może tak być, trudno mi bronić się przed tak pryncypialnym zdaniem polityka. Doradca wojewody do spraw kultury musi wiedzieć, co mówi, inaczej przecież nie byłby doradcą.

Politycy dają swój silny i kategoryczny głos, więc trudno się z nimi nie zgadzać. W końcu należą do grupy zawodowej, która cieszy się największym zaufaniem społecznym. Czy może coś pomyliłem? Nieważne. Ważne, że znów mamy szansę słyszeć ten jasny i czysty ton moralnego napomnienia – rzecz bezcenna w naszych rozchwianych czasach. Bo Jarosław Jakubowski nie jest jedyny, rzecz oczywista. Polityczka rządzącej partii i jednocześnie radna miejska, która już wcześniej zasmakowała w krytyce teatralnej (w gatunku, który najbardziej podziwiam – doniesieniu do prokuratury), tym razem się powstrzyma. Tak powiedziała. Ależ zupełnie niepotrzebnie, twierdzę. Nie od dziś wiadomo, że potrzeba ekspresji, która nie znajduje ujścia, wywołuje frustrację, a nic gorszego niż sfrustrowany krytyk. Słyszałem panią radną i – jako trochę bardziej doświadczony kolega po piórze (choć nie w gatunku przez nią preferowanym) – chciałbym ją ostrzec. Otóż polityczka stwierdziła, że odstępuje od krytyki bieżącego przedstawienia, bo czeka na efekty poprzedniej recenzji. Znam świat krytyki kulturalnej i znam skalę jego upadku, stąd wiem, że są to najczęściej nadzieje zupełnie płonne. Owszem, wszyscy liczymy, że nasze krytyczne wysiłki przyniosą jakieś wymierne efekty, bo to jedyna może racja naszych starań, 12 |

| kwiecień 2017

ale niezwykle rzadko – prawie nigdy! – przynoszą one upragnione rezultaty. Świat kultury jest niewdzięczny i w upadku, taka smutna prawda.

Ale nie zniechęcam, przeciwnie: nasza kultura potrzebuje nowej siły krytycznej, nowego krytycznego zwrotu, nowych zaangażowanych krytyków o sporym autorytecie społecznym i nowych narzędziach retorycznych i krytycznych. Żartuję? Jak zwykle. Ale chyba nie do końca.

Nie? Nie. 2.

Może Państwo zauważyli, że mamy już dwoje, a to prawie nielegalne zgromadzenie. Jeszcze kilku dołączy, a będzie rewolucja albo kontrrewolucja, jak kto woli.

Nie znajdą się kolejni? Już się znaleźli. Tylu ich (szczególnie po tzw. liście 77), że tworzą klakę własną, wielką, tak wielką, że w podziemiach teatru – kto był, ten wie – na pewno by się nie pomieściła. Ujawnienie się drugiej klaki to nic złego, przeciwnie: wbrew pogłoskom twierdzę, że walka klak jest o wiele ciekawsza niż walka klas. Przynajmniej w kulturze.

Kto należy do tej drugiej klaki? Wspomniani już politycy (doradca wojewody, pani radna), znany niedoszły kandydat na wojewodę o ambicjach literackich i dziennikarskich, znany w Polsce prałat (z potencjałem na europejską karierę medialną) i 77 osób, które do teatru nie chodzą (niektórzy nawet od lat nie mieszkają w kraju).

Ale wspomniałem prałata, a to temat ciekawy, był on bowiem bohaterem (trzeba przyznać, pomniejszym, ale za to wyrazistym) ostatniego spektaklu, więc też się postanowił wypowiedzieć. Osobliwa sytuacja, kiedy bohater sztuki schodzi ze sceny, żeby potwierdzać to, co na scenie z ust grającego go aktora (akurat aktorki) padło.

Zresztą, piszę „prałat”, ale przecież nie mogę udawać, że nie pamiętam poczynionej przez wielebnego księdza autocharakterystyki: „niereformowalny, niepoprawny politycznie polski faszysta, tradycjonalista, konserwatyw-

dziennik podróży w miejscu (6) ny monarchista, ciemnogrodzianin, nietolerancyjny katol, wszystkofob, dziwok i oszołom” – oszołomiony nadmiarem przenikliwości i odwagi księdza nie podejmuję się nawet weryfikacji tej wielopiętrowej konstrukcji, przepisuję jak leci.

3.

Mogą Państwo pomyśleć: ach, Kneblewski, znany na cały kraj (z potencjałem na karierę europejską) żartowniś, facecjonista, nie warto się przywiązywać do tego, co pisze i mówi. Proszę mnie nie ranić. Ja jestem fanem. No, przynajmniej byłem (bo mi się przejadło). Mówicie Państwo, że kto przestaje być fanem, ten nigdy nim nie był? Stawiacie mnie w trudnym, doprawdy, położeniu.

Nie, nie jest nasz bohater facecjonistą, jest – mówię jako były fan (także fan aliteracji) – oryginalnym obsesjonatem. Jeśli ktoś twierdzi, że tym postawom jest do siebie blisko, że czasem nakładają się na siebie, że często trudno je od siebie odróżnić, może mieć rację. Widziałem jeden czy dwa stand-upy w życiu (kto pamięta, ten pamięta, że dałem tu sprawozdanie z występu Antoniego Libery) i wiem, że obsesje są motorem facecyjnego występu.

Na przykład obsesje fizjologiczne śmieszą specyficzną publiczność niezawodnie. Ma i nasz prałat swoje jazdy.

I wcale nie mam na myśli tych nacjonalistyczno-imperialnych, te mnie nigdy nie kręciły. Inna obsesja włada jego vis comica. Jaka mianowicie? Batożenie!

Auć! Jest i wysublimowanie, i śmiesznie. Artyści mogliby się uczyć. Batożenie ma być śmieszne? A co, może nie? Kto czytał Kafkę (niech Wielki i Groźny Bóg Literatury wybaczy mi umieszczanie tych dwu nazwisk w jednym paragrafie, nie mają bowiem ze sobą nic wspólnego poza pierwszą literą nazwiska i tym batożeniem), ten wie. Tak, nasz sławny na całą Polskę prałat (z szansą na karierę europejską) co i rusz obwieszcza, że tego, tę i tamtą należałoby wybatożyć. W ramach kary czy rozrywki, tego nie dociekam. Na razie nie batoży. Czy ja już wspominałem, do czego prowadzą niespełnione zachcianki?

4.

Zacząłem od pewnego wielkiego poety (bo Bóg Literatury może się okazać po starotestamentowemu bezwzględny, tym bardziej że poeta z wybranego plemienia pochodził), więc i na nim skończę. Mawiał on mianowicie, że polity-

ków warto odpytywać z przeczytanych książek, a nie z programów wyborczych. To bardzo pięknie, kiedy władza ma kulturalne aspiracje. Nie jest jednak tak, że światli politycy nie mogą być jeszcze bardziej światli. Jako społeczeństwo nie powinniśmy ustawać w dopingowaniu polityków do jeszcze większego wysiłku.

Ufam, że polityk u progu swojej politycznej kariery – a jest Jarosław Jakubowski debiutantem, choć późnym – przyjmie z wdzięcznością tych kilka rad, podpowiedzi i zachęt do samorozwoju.

Po pierwsze – przyzwoitość recenzencka nakazuje powstrzymać się przed ocenianiem spektaklu przed jego premierą. Owszem, w polityce takie wybryki uchodzą, wiem, ale w kulturze staramy się tego unikać. Po co włączać do podsumowań działalności teatru spektakl przed jego premierą? Po to tylko, żeby bronić facecji księdza Kneblewskiego i biczować teatr? Praktyka to nienowa, idzie Jakubowski w ślady swojego starszego kolegi: Derdowski najucieszniej pisał recenzje spektakli przed ich premierą.

Po drugie – wypominanie tego, że aktorzy w sztuce Samuel Zborowski rzucali kamykami w podobiznę Jezusa, jest może politycznie zrozumiałe, ale w kulturze wstydliwe. Historia polskich romantycznych bojów z Bogiem zasługuje na większą przenikliwość recenzenta. Nie czytał Jakubowski Jarosława Marka Rymkiewicza? Za dużo czasu poświęca na lekturę „Krytyki Politycznej”? Lektura ta prowadzi na manowce i radzę jej szybko zaprzestać.

Po trzecie – ofensywę na polu kultury radzę wysubtelnić. Nie warto zbyt nachalnie szafować swoimi zatrudnieniami pozapolitycznymi (dramaturg, poeta, nagradzany, znany), nie trzeba zbyt płaczliwie skarżyć się, że bydgoski teatr nie jest zainteresowany naszymi sztukami (piszę „naszymi”, myślę: Jakubowskiego, ja sztuk nie pisuję). Jeszcze ktoś złośliwy gotów pomyśleć, że chwalimy teatr Łysaka, bo Jakubowskiego wystawił, a Wodzińskiego ganimy, bo wystawiać nie chciał. Tu trzeba większej subtelności, tu potrzeba finezji.

Bez finezji – co nam zostanie? Batożenie tylko? Nawet nie tyle? Samo pisanie o batożeniu? Oby nie. kwiecień 2017 |

| 13

film Maciej Cuske

y n o i b u g a z s i e i s Rękop a z c w

Sierpień 2014. Kandydaci Śmierci 6 Jest decyzja. Jednak jedziemy. Z bólem znajdujemy wspólny termin. Rafał zabiera swoją dziewczynę Agatę.

Super, może wymyślimy miłosny wątek. Ale jaki? To już wykombinujemy na miejscu. Adrian zrobił prawo jazdy. Będzie więc mógł w scenach prowadzić samochód.

Też super. Stasiu nastawia się bardziej na filmowanie.

A ja? Może nareszcie odpocznę sobie i nie będę musiał grać ani filmować. Chłopcy są już prawie dorośli, poradzą sobie.

Rafał zabiera w ostatniej chwili dwa rekwizyty: cylinder i drewnianą laskę. Po cholerę?

Jedziemy w Beskid Wyspowy. Na szczycie nad lasem znam pewną stuletnią chatę i sympatycznych górali. Może nam pomogą.

Na miejscu dopada nas strach. Co teraz? Czy jeszcze raz damy radę? Co możemy jeszcze wymyślić? Na szczęście na stres mamy planszówkę. Tę samą co roku: Runebound. Tam jest cała plejada potworów. Może nas natchną…

Niestety, siedzimy już trzeci dzień nad grą i nic. A czas ucieka.

Nagle Rafałowi zapaliła się lampka. Przecież zabrałem cylinder i laskę!

Od tej pory pójdzie już z górki. Wystarczy nakręcić.

Lipiec 2015. Kandydaci Śmierci 7 Myślałem, że się nie uda dograć terminu. Chłopcy mają już 19 lat. Mają swoje obowiązki. Właśnie wyszli z liceum. Pędzą na studia. Ja też jestem na chwilę przed długimi zdjęciami na Czukotce. To jedyny możliwy tydzień. Nie mamy czasu szukać miejsca. Musi też być gdzieś blisko. Dokąd jechać? W końcu przychodzi olśnienie! Od czego są ruiny krzyżackiego zamku nad Zalewem Koronowskim?! I jezioro? I lasy Borów Tucholskich?

A przede wszystkim żaglówka moich drogich rodziców i jeszcze druga, którą zbudował mój starszy brat? No i co 14 |

| kwiecień 2017

tu się jeszcze długo zastanawiać, skoro jego jacht nazywa się „Duch Dwóch”?

Zabieramy jak zwykle planszówkę, ale już czuję, że nie będzie na nią czasu. Tym razem bez dziewczyn. To będzie męska przygoda.

Zabiera się z nami Bartek Skolimowski, mój przyjaciel. Jest malarzem, pomoże przy scenografii. W ostatniej chwili dołącza Marcin Kundera, stary BKFianin, ze swoją dziewczyną Zosią Sawicką. A więc wątek kobiecy jest nieunikniony.

Brat Wojtek dzielnie znosi tłok na pokładzie.

A także tragiczne umiejętności pływania jachtem przyszłych aktorów. Już pierwszego dnia mamy poważną kolizję. Ale „Duch Dwóch” nie utonął…

W ruinach szukamy natchnienia. Rafał się wierci, Adrian ogląda cegłę, Stasiu łamie sobie patyczki, a ja ocieram nerwowo pot z czoła. Nic. Męka. Jak zwykle… Może będziemy uciekać przed potworem i on nas będzie gonił? A może jakiś profesor alchemik chce zniszczyć świat? Pomysły, że pożal się Boże.

Przezornie, wiedząc, że może być ciężko, że las, łódka oraz ruiny mogą nie wystarczyć, zabraliśmy ze sobą przeciwchemiczny strój OP-1 z maską przeciwgazową.

Powoli coś się zaczyna wykluwać. Jaja potwora, świat zalega zło czyhające w jeziorze… No, to już jest coś!

Bartek ze scenografa zamienia się w potwora i w nocy wchodzi do bagna. Zaczynamy kręcić! W imię Boże! Zostały cztery dni.

Ale planszówkę trzeba schować głęboko. Może za rok…

Lipiec 2016. Kandydaci Śmierci 8 Dobra, chłopcy chcą. Chłopcy? Mają 20 lat! Cholera.

Przy „jedynce” mieli 13… Może już nie wypada? Ja już też się męczę. Tydzień filmowania po 15–18 godzin na dobę z przewagą w nocy. Może odpuśćmy? Ale wiemy, że jak raz odpuścimy, to już tak zostanie.

an dy daci

film

śmier ci Kand

ydaci

No więc dokąd i co tym razem? Mamy dwie opcje: Góry Stołowe albo Pomorze Zachodnie przy granicy niemieckiej. Tam możemy liczyć na pomoc przyjaciela, Przemka Lewandowskiego, który urodził się w starej miejscowości Chojna. A w pobliżu jest Puszcza Piaskowa pełna lasów i bagien, opuszczona gotycka katedra i wyludniona wioska. No to wybieramy drugą opcję. Udaje się załatwić nocleg w szkole podstawowej. Po ciasnych kajutach jachtów miła odmiana. Ale tym razem na miejscu naprawdę już nic nie przychodzi nam do głowy. Humory mamy też nie najlepsze. Oprócz Rafała, Adriana i Stasia jest z nami ich kolega Tomek Pawlik, młody zdolny filmowiec. Każdy ma jakieś swoje problemy. Tomek zapętlił sobie Sad Song Lou Reeda, długi, smutny kawałek. Ratuje nas planszówka. Gramy już trzy dni w Runebound! I nic. Objechaliśmy cały teren. Znamy możliwości, ale nie ma pomysłu. Cholera, coś nie idzie. Zaraz… a gdyby tak trzej goście uciekali nie wiadomo przed czym? No, to jest dobry początek!

Tak mógłby się zaczynać każdy dobry film.

I co dalej? To się jakoś wymyśli.

Od jutra zaczynamy zdjęcia! Przedłużamy pobyt, żeby nadrobić dni, które uciekły.

Pojawia się Julka, córka Przemka. Wymyślimy i coś dla dziewczyny. Nagle cała wieś chce nam pomóc. Przy wspólnym ognisku z mieszkańcami rodzą się dalsze pomysły. Ania Komorzycka, sołtys naszej wioski, dokarmia nas na planie, bo podczas zdjęć nie ma czasu nic przyszykować.

Nie spodziewaliśmy się takiej gościny.

Jedna noc jest szczególna. Filmujemy w opuszczonej wiosce pełnej duchów. Żeby było przytulniej i cieplej, wymyślamy scenę z ogniskiem i… kurczakiem na ruszcie. Do rana nie możemy go zjeść, bo kurczak nie ma dublera, a scenę trzeba skończyć.

Wytrzymujemy jednak i o świcie kurczak smakuje nam jak dziki bażant…

No dobra, może nam wyjdzie ten odcinek. Ale czy za rok damy radę?

śmier

ci

Kand

ydaci

śmier

ci

Kand

ydaci

śmier

ci

kwiecień 2017 |

| 15

film Czas mija. Banał, fakt. Czasem się czegoś uczymy, czasem nie. Jakie to ma znaczenie dla naszych działań?

Zapytałam o to przy ponownym spotkaniu młodych, ale już doświadczonych filmowców, po kilku latach od pierwszego pokazu ich Kandydatów Śmierci.

Z Rafałem Waraczewskim, Stasiem Cuskem i Adrianem Weberem rozmawia Monika Grabarek.

Rozmowa po latach Po tylu wspólnych latach robienie kolejnych Kandydatów Śmierci to jeszcze fantastyczna zabawa i sposób na fajne spędzenie wakacji z ekipą przyjaciół, czy już może zupełnie poważne podejście do realizacji filmowej?

RW: Po latach robienia kolejnych Kandydatów cały czas sądzę, że jest to świetny sposób na spędzenie wakacji i pretekst, byśmy mogli się spotkać na dłuższy czas i stworzyć kolejny film. Z racji tego, że wraz ze Stasiem Cuskem i jego ojcem zajmujemy się filmem na co dzień, przykładamy do tego większą wagę, jednak cały czas jest to mniej poważne niźli na naszych planach poza projektem Kandydaci Śmierci. Wynika to głównie z niewielkiego przygotowania przed samym planem; w rzeczywistości jest praktycznie niemożliwe, by ekipa filmowa z aktorami, sprzętem, rekwizytami i terminami jechała bez pomysłu na scenariusz, tak jak my to robimy w tym projekcie.

SC: Mam nadzieję, że nadal to pierwsze. Przynajmniej dotychczas tak było. To właściwie jest dla mnie – i chyba dla nas – najważniejsze. Możliwość spędzenia wakacji z najlepszymi przyjaciółmi, w czasie gdy wszyscy studiujemy w innych miastach i brakuje nam czasu na zwykłe weekendowe spotkanie, jest niezwykle ważna. Oczywiście obok tego staramy się zawsze zrobić dobry film, stworzyć coś nowego, wskoczyć na kolejny, wyższy poziom. Staramy się nie stać w miejscu i cały czas walczymy o to, żeby zrobić lepszy film.

AW: Z roku na rok dużo się zmienia. W pierwszej części jedyną formą oświetlania planu filmowego były latarka i telefon komórkowy. Teraz korzystamy z lamp, mikrofonów i dużo lepszej kamery niż kilka lat temu. Pod tym względem podejście do realizacji filmu się zmienia, ale myślę, że dla nas wszystkich nadal jest to przede wszystkim zabawa i wspaniały sposób na spędzenie wakacji. Wyjazd na plan Kandydatów to chwila, by oderwać się od wszystkich innych obowiązków i zadań. Spędzamy czas paląc ogniska, kąpiąc się w lodowatych strumykach i rozmawiając, na co – jak się okazuje – ludziom coraz bardziej brakuje czasu.

16 |

| kwiecień 2017

Mój odbiór „zabawy w kino” jest zupełnie inny niż Rafała i Stasia, ponieważ oni z filmem wiążą swoją przyszłość. Dla mnie jest to ciekawe doświadczenie. Przebywanie na planie filmu kina amatorskiego trudno jest z czymkolwiek porównać. Przygody, wyzwania i problemy, z którymi można się tam spotkać, bardzo ukształtowały moją osobę. Jestem wdzięczny Stasiowi i Rafałowi, jak i panu Maciejowi Cuskemu za to, że porwali mnie do swojego świata i że od lat mają siłę znosić moje marudzenie na planie.

Co waszym zdaniem jest najcenniejsze, czego nauczyliście się podczas realizacji wszystkich części Kandydatów?

RW: Trudno mi wszystko wymienić, bo jest tego naprawdę sporo, ale w głównej mierze nauczyłem się, że przyjaźń jest bardzo istotna w życiu człowieka i trzeba ją pielęgnować właśnie takimi kreatywnymi podróżami.

SC: Przede wszystkim nauczyłem się współpracy w grupie filmowej, nauczyłem się być w różnych funkcjach – jako reżyser, operator, scenograf, aktor. To na pewno duże doświadczenie, które teraz staram się wykorzystywać.

AW: Najcenniejsze są wspomnienia i chwile spędzone z przyjaciółmi, do których zawsze będzie można wrócić myślami. Nigdy nie zapomnę, jak po powrocie z pierwszej części pojechałem do mojego kochanego dziadka, aby – jak to mieliśmy w zwyczaju – obejrzeć wspólnie film.

Po spędzeniu kilkunastu dni na planie i zrozumieniu, jak wiele trudu trzeba włożyć w powstanie filmu, zupełnie inaczej patrzyłem na obraz wyświetlany na ekranie. Podczas realizacji wszystkich części nauczyłem się doceniać piękno i wartości w małych rzeczach, na które wcześniej nie zwracałem uwagi. No i nauczyłem się też chodzić boso – panie Maćku, dziękuję!

Jaki wpływ na wasze relacje, przyjaźń mają doświadczenia z planu filmowego? Czujecie między sobą ducha rywalizacji, czy jednak sta-

rc i śmie i ydaci

śmier

ci

A jaki wpływ na wybory dotyczące przyszłości ma dla was doświadczenie zdobyte właśnie przy tej serii filmów?

RW: Decyzje życiowe, tzn. bycia reżyserem, podjąłem już przed pierwszym planem serii, a sam projekt dał mi

Kand

nowicie całość zgranej ekipy, która tylko razem może realizować Kandydatów Śmierci?

RW: Stanowimy zgrany zespół, gdyż od pierwszej części Kandydatów mniej więcej wyznaczyliśmy zadania, jakie będziemy wykonywali podczas produkcji.

Czasem granice te się zacierają, ale raczej poprawiają jakość filmów.

SC: Nie ma między nami rywalizacji, na planie mamy inne role, pomagamy sobie, często się kłócimy, ale zawsze o dobro filmu, nie dlatego, że któryś z nas chce być ponad drugim. Wydaje mi się, że po tych wszystkich latach jesteśmy naprawdę zgrani, mamy podobne wizje, podobnie czujemy film. Doświadczenia filmowe i wszystkie przygody tylko tę przyjaźń pogłębiają. Zawsze trudne sytuację mają na przyjaźń pozytywny wpływ, tak mi się wydaje. A duch rywalizacji jakiś może jest, ale na pewno poza planem. Ale nigdy nie zauważyłem w tym negatywnych uczuć.

AW: Plan filmowy to miejsce, gdzie przyjaźń kilka razy dziennie przechodzi testy. Te małe i te duże. Trudno o dzień bez kłótni, szczególnie kiedy każdy ma inne zdanie i pomysł. Powiedziałbym, że po każdym kolejnym planie przyjaźń się wzmacnia, ale wydaje mi się, że prawdziwa przyjaźń albo po prostu jest, albo jej nie ma. W naszej małej ekipie raczej nie ma rywalizacji, każdy ma swoje zadania. Natomiast bardzo często zdarzają się sprzeczki, jak daną scenę nagrać albo która wersja dialogu jest lepsza, ale te sprzeczki to też część procesu powstania filmu. Cała ekipa wzajemnie dodaje sobie energii do działania i chyba tylko dlatego co roku udaje się zrealizować kolejną część.

dodatkowe morale i umiejętności praktyczne do tego, by móc wykonywać ten fach.

SC: Postanowiłem pójść do szkoły filmowej, udało mi się dostać i teraz studiuję sztukę operatorską na WRiTV w Katowicach. To było moje marzenie od wielu lat.

AW: Trudno jest mówić o przyszłości. Gdyby obejrzeć wszystkie części jedna po drugiej, to widać, jakimi dziećmi byliśmy, kiedy zaczynaliśmy przygodę z Kandydatami.

Przez te wszystkie lata planowałem zostać adwokatem, aktorem, gospodarzem przestrzennym itd. Dlatego przestałem planować przyszłość i staram się skupić na tym, co jest dla mnie ważne teraz. A co do przyszłości, to liczę, że bez względu na sprawy zawodowe, później rodzinne i napływ nowych obowiązków, zawsze znajdziemy tydzień, by znów stać się Kandydatami Śmierci. kwiecień 2017 |

| 17

festiwal 7. Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych

MFFA Animocje 2017 23–29 kwietnia 7. edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych Animocje startuje w Bydgoszczy 23 kwietnia.

Dla fanów animacji przygotowaliśmy ponad 40 wydarzeń, w tym pokazy filmowe, warsztaty, spotkania i koncerty. Tegorocznym tematem przewodnim festiwalu będzie animacja japońska, a imprezę objęła Honorowym Patronatem Ambasada Japonii w Polsce.

Oś programu festiwalu stanowią pokazy konkursowe. Co roku w zmaganiach o Bydgoską Nagrodę za Najlepszy Film Animowany bierze udział kilkaset filmów z kilkudziesięciu krajów świata. W tym roku po raz pierwszy twórcy animacji krótkometrażowej rywalizować będą w trzech kategoriach: konkursie międzynarodowym, konkursie filmów dla dzieci oraz konkursie najnowszych filmów polskich, który jest nową kategorią na Animocjach.

Zwycięzców wyłoni międzynarodowe jury. Osobną nagrodę wręczy także publiczność, w tym również dziecięca. Laureaci zostaną wyłonieni podczas specjalnych pokazów dla dzieci i młodzieży.

Po raz czwarty na Animocjach wręczona zostanie honorowa nagroda za szczególne osiągnięcia w sztuce dubbingu. Warto przypomnieć, że bydgoski festiwal jako jedyny w Polsce przyznaje tego typu wyróżnienie.

W poprzednich edycjach nagrodę odebrali Jarosław Boberek, Joanna Jabłczyńska i Arkadiusz Jakubik.

Festiwalowe pokazy konkursowe uzupełnią liczne pokazy specjalne, w tym m.in. japońskiej animacji niezależnej, japońskich filmów sprzed 1950 roku, którego kuratorem jest dr Jakub Karpoluk, oraz filmów produkcji Studia Ghibli. Pokażemy także nominowany do Oscara pełnometrażowy film Czerwony żółw (reż. Michael Dudok de Wit) oraz Perfect Blue (reż. Sarishi Kon) – animowany thriller dla dorosłych.

To nie koniec atrakcji. W programie Animocji znajdzie się również retrospektywa filmów Diny Velikovskayi, pokaz animacji stop motion (dzięki współpracy z festiwalem Stoptrik IFF), przegląd animacji o tematyce feministycznej oraz pokaz animacji studentów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie.

Jak co roku, organizatorzy zadbali także o silną sekcję warsztatową – szczegóły poniżej. Ponadto program Animocji obfitować będzie w liczne wydarzenia towarzyszące, takie jak pokazy animacji dla dzieci, wystawy, koncerty, spotkania, spektakle teatru improwizowanego oraz lekcje historii animacji dla szkół. Festiwal zakończy wyjątkowy pokaz wybranych krótkometrażowych animacji ze specjalnie na tę okazję przygotowaną, zupełnie nową ścieżką dźwiękową, którą opracuje wiolonczelistka, kompozytorka i muzykoterapeutka Karolina Rec. Wydarzenia festiwalowe odbywać się będą w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy, na barce „Lemara”, w Galerii Wspólnej oraz klubie Mózg. Festiwal potrwa do 29 kwietnia. Szczegóły na stronie Animocje.com.

23 kwietnia, godz. 12.30–15.30, barka „Lemara”, ul. Spichlerna 1, od 14 lat, wstęp: 10 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Warsztaty kaligrafii japońskiej Prowadzenie: Masakatsu Yoshida

23 kwietnia, godz. 12.30–15.30, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3, od 14 lat, wstęp: 10 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Warsztaty malarstwa japońskiego suibokuga Prowadzenie: Barbara i Izumi Yoshida

26–28 kwietnia, godz. 17.00–20.00, barka „Lemara”, ul. Spichlerna 1, od 13 lat, wstęp: 20 zł (za 3 dni warsztatów), bilety do nabycia w kasie MCK

Zoetropia – warsztaty filmowo-animacyjne Prowadzenie: Jan „Yach” Paszkiewicz

26–28 kwietnia, godz. 17.00-20.00, barka „Lemara”, ul. Spichlerna 1, od 10 lat, wstęp: 20 zł (za 3 dni warsztatów), bilety do nabycia w kasie MCK

Warsztaty animacji poklatkowej i origami

Origami: Marta Kozłowska (Bydgoski Klub Origami „Orizuru”) Animacja poklatkowa: Natalia Spychała i Agnieszka Konarska (Fabryka Form Fszelakich) 18 |

| kwiecień 2017

przez rude okular y (30)

Andrzejewski Świat o pogląd Kwiecień jest najokrutniejszym z miesięcy. Ja wiem, że już tak kiedyś zaczynałem, ale to najokrutniejsza z prawd, więc pozostaje niezmiennie i boleśnie na czasie. Nie ma to w przypadku tego akurat kwietnia niczego wspólnego z aurą, cenami trzody chlewnej czy opłakanym stanem polskiej rozrywki publicznie promowanej. Nie ma to niczego wspólnego z faktem, że na przestrzeni niecałych trzech miesięcy czterokrotnie meldowałem się na różnych cmentarzach, żeby pożegnać drogich memu sercu, cenionych i szanowanych oraz po prostu dobrych. Tak się dzieje, więc przyjmuję. Chociaż w dwóch przypadkach przyjmuję z ogromnym wku…m na niesprawiedliwość i zbytnią wczesność. Oraz komentujących. W przypadku tego akurat kwietnia okrucieństwo jego wiąże się z komentującymi właśnie. Komentującymi wszystko, wszystkich, w oparciu najczęściej o absolutny brak wiedzy na temat komentowany. Jako że felieton jest oczywistą dość formą komentarza, to pozwolę sobie skomentować kwiecień, co mi przyniósł kumulację w odczuwaniu na własnej skórze objawów choroby cywilizacyjnej zwanej przewlekłym bólem d.

Jednostka choroba pochodzenia wirusowego, zwana dalej PBD, objawia się ostatnio niezwykle wzmożoną występowalnością i dotyczy każdej grupy społecznej, zawodowej czy ideologicznie nacechowanej w tym samym kierunku. Kilka razy mnie w życiu coś tam pobolewało, kilka razy bolało bardzo mocno, a ze dwa czy trzy naprawdę myślałem, że bólu nie da się wytrzymać i trzeba będzie poszukać heroiny lub wysokiego budynku. Bolał mnie na przykład kiedyś ząb. Tak piekielnie mnie bolał, że dotarłem do końca pół litra, zanim mi się organizm wyłączył w poszukiwaniu iluzorycznego choćby ukojenia. Płyn zawarty w rzeczonym pół litrze polecam również na objawy PBD. Stosowany doraźnie w obecności osób lub zjawisk wywołujących atak pozwala na złagodzenie procesu leczniczego i ewentualną dyskusję lub danie sobie po razie i przejście do wykonywania rzeczy istotnych. Zamiast opisywania objawów na portalach z nazwy tylko społecznościowych w elaboratach świadczących o deficycie dystansu oraz zbyt mocnym wydzielaniu dokrewnym substancji zwanych kompleksami. Płyn stosowany pod nieobecność wyżej wymienionych osób lub zjawisk prowadzi do literó-

wek, które mogą pogrzebać z kretesem resztki godności lub do popadnięcia w nadużycie, co nieuchronnie prowadzi do bycia żenująco pomijalnym. Zawsze.

Nie wiemy dokładnie, skąd wirus PBD się wziął, ale przypuszczać można, że został wywołany przez jednego z dwóch mężczyzn, którzy po raz pierwszy wspólnie oddawali mocz pod skałą. Legenda głosi, że spojrzał ów mąż nieopatrznie w lewo i zobaczył, że strumień bije u kompana jakby silniejszy. Wystarczyło, by PBD począł rekombinację ścian komórkowych, co po tysiącach lat doprowadziło do tego kwietnia i kumulacji. Należy jeszcze zaznaczyć, że przez bardzo długi czas na PBD nie zapadały w ogóle kobiety. Lekarze zgodni są, iż fakt ten wynika z tego, że zajmowały się rzeczami istotnymi i wiedziały, że rozmiar nie ma znaczenia. W kwietniu jednak czasów współczesnych i panie coraz liczniej łapią PBD. Mam swoje teorie, ale jako że specjalistą nie jestem, to pozostanę przy prostym stwierdzeniu tego faktu, nie domniemając jego przyczyn.

PBD w postaci łagodnej wywołuje niezdrowy czasami i zbyt drobiazgowy ogląd rzeczywistości. W postaci ostrej (a ta jest, niestety, postacią występującą u większości zarażonych) prowadzi do absolutnego zaniku poczucia humoru (co wiąże się bardzo często z przekonaniem, że tylko humor zarażonego jest wartościowy, a reszta to chłam), napadowego wyrażania opinii o nieomylności swojej grupy terapeutycznej oraz do występowania objawów zwanych przez medycynę „gotowaniem się” lub „syndromem krótkiego lontu”. Wszystkie te powikłania powodują pogłębioną izolację ze społeczeństwa, odciski na opuszkach palców, spłaszczenie pośladkowe przy jednoczesnym tych właśnie pośladków otłuszczeniu i popadanie w stany krytyczne charakteryzujące się zaburzeniami widzenia.

Zarówno tego fizycznego, jak i tego emocjonalnego. Co chyba jest jeszcze gorsze.

Opisywane tu objawy PBD są oczywiście bardzo niebezpieczne i prowadzą często do śmierci zarażonego. Różnych rodzajów śmierci zresztą. Nie martwcie się jednak, drodzy czytelnicy, gdyż całkiem niedawno odkryto tanie i ogólnie dostępne lekarstwo na przewlekły ból d.

Wystarczy wyciągnąć z niej kij.

Szymon Andrzejewski kwiecień 2017 |

| 19

malarstwo

Uczestnicy pleneru w Funce. Od lewej: Janusz Kochanowski, Włodzimierz Krzemkowski, Jadwiga Kotlarczyk, Zbigniew Papke, Henryk Głowacz, Cecylia Janeczek-Matuszewska. Fot. Włodzimierz Krzemkowski

Hanna Strychalska

Funka. Siedem odsłon pejzażu W kameralnej sali Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy w dniach 23 listopada 2016 – 14 stycznia 2017 roku zaprezentowano wystawę będącą artystycznym pokłosiem pleneru plastycznego o najdłuższej tradycji w Polsce. 33. Ogólnopolski Plener dla Projektantów „Funka 2016” zorganizował Związek Polskich Artystów Plastyków Polska Sztuka Użytkowa. A na ekspozycji przedstawiono prace: Henryka Głowacza, Cecylii Janeczek-Matuszewskiej, Jadwigi Kotlarczyk, Włodzimierza Krzemkowskiego oraz Zbigniewa i Adama Papke. Już po raz drugi w Bibliotece Uniwersytetu uhonorowano tę zasłużoną grupę artystów plastyków, którzy reprezentują ZPAP i ZPAP PSU, łącząc także symbolicznie plastyczne środowisko Bydgoszczy i Torunia. Współorganizatorem i komisarzem pleneru był jak zwykle Janusz Maciej Kochanowski.

Malarz i twórca sztuki użytkowej o bardzo różnorodnym i wartościowym dorobku.

20 |

| kwiecień 2017

Warto wspomnieć, że w 2016 roku obchodził 55-lecie pracy artystycznej. Niestety, był to wyjątkowo osobisty i cichy jubileusz. Nie uczczono go w Bydgoszczy żadną dużą wystawą ani uroczystością. Miejmy nadzieję, że kolejne miesiące 2017 roku, czyli odpowiednie instytucje, wynagrodzą artyście to przykre zaniedbanie.

Janusz Maciej Kochanowski na wystawie zaprezentował kilka obrazów. To zupełnie inne prace niż te sprzed lat, o których miałam przyjemność pisać wcześniej („W teatrze natury Janusza Macieja Kochanowskiego”, „BIK” nr 6/2013). Patrząc jednak z perspektywy czasu, zauważamy, że prowadzi do nich logiczna droga. To ciągłe zainteresowanie artysty naturą, eksponowane duże umiejętności warsztatowe oraz jego najbardziej wewnętrzne i estetyczne upodobania wynikające z szacunku i podziwu dla tradycji malarstwa. Charakterystyczne, oparte na obserwacji, a powstałe dzięki wyobraźni, dalekie pejzaże z atrybutami ustąpiły teraz miejsca jednemu motywowi.

Albo – idąc za wątkiem teatralizacji – jednemu elementowi, który jakby wyjęto z bogactwa budowanej przez lata scenografii. Jest to ryba, wyraźnie skonstruowana z liści.

Czasami zdarza się krab albo inny morski, ale zupełnie nieznany, wachlarzowaty stwór. Ten prawdziwie surrealistyczny pomysł, zanim staje się obrazem, zawsze poprzedzony jest wykonaniem bardzo pracochłonnej makiety.

I ją również pokazano na ekspozycji. Nasuwa się skojarzenie z płótnami włoskiego manierysty – Arcimbolda, który w 2. połowie XVI w. z niebywałą inwencją tworzył portrety z owoców i warzyw. To, co nas ujmuje w tych obrazach, poza wspomnianym konceptem, to rzadka cierpliwość i precyzja godna jubilera, a także harmonia, wzajemne przenikanie i głębia barw. Atmosfera niezwykłości. Patrzymy więc w zadziwieniu na fantastyczne ryby Janusza Kochanowskiego. Nieruchome i zawieszone w przestrzeni, która, choć gęsta od nasycenia barwami, jednocześnie zachowuje cudowną przejrzystość. Czysta imaginacja.

Zobaczyliśmy również pejzażowe akwarele, ostatnio często wystawiających wspólnie, Zbigniewa i Adama Papke. Każdy z nich przedstawił się we własnym, rozpoznawalnym stylu. I o Zbigniewie – skupionym na syntezie poszczególnych form i całego widzianego krajobrazu w duchu modernizmu („Forma z natury”, „BIK” nr 4/2015), i o Adamie, który maluje realistycznie z wielką swobodą i lekkością, oddając tym samym hołd tak trudnej technice, jaką jest akwarela („Akwarele Adama Papke”, „BIK” nr 10/2014) pisałam z satysfakcją już jakiś czas temu.

Według Henryka Głowacza pory roku i pory życia są rodzaju żeńskiego. Oglądany więc cykl obrazów, ukazujący postacie kobiece – jeśli można tak rzec – bardzo swobodnie inspirowany jest pejzażem. Półnagie, pełne wdzięku i odziane w barwne tiule sylwetki kobiet symbolizują upływ czasu. Od wiosny po sen... Wszystkie są jak marzenie. Nawet wizja białej zimy na odważnie pomarańczowym tle. Odwrócona do nas tyłem, w trakcie tanecznego pas, urokiem swoich obfitych kształtów przewyższa nawet Rubensa. Płótna Henryka Głowacza, na które patrzę od lat, zawierają w sobie poetycką metaforę, dowcip oraz pogodny dystans do przemijania. A ile trzeba mieć w sobie mądrości, wewnętrznej siły, a także miłości do życia i sztuki, aby ten dystans osiągnąć? Szczególną odpowiedzią są te malarskie przedstawienia i ukryta w nich postawa artysty. Na potwierdzenie daru, jakim jest umiejętność zbudowania metafory w malarstwie, jeszcze jeden

Adam Papke, O zachodzie, 33×48 cm, akwarela.

Fot. Adam Papke

Janusz Kochanowski, Ryba fantazyjna, 60×75 cm, olej, akryl.

Fot. Włodzimierz Krzemkowski

Henryk Głowacz, Przemijanie, 50×100 cm, akryl.

Fot. Włodzimierz Krzemkowski

Zbigniew Papke, Wdzydze Tucholskie II, 42×54 cm, akwarela.

Fot. Adam Papke

kwiecień 2017 |

| 21

malarstwo

Henryk Głowacz.

Fot. Włodzimierz Krzemkowski

przykład. Oto obraz jesieni, opisanej w ciepłych brązach, żółcieniach i łagodnych odcieniach czerwieni. W porywie wiatru ze wzgórza wyrwane zostają dorodne purchawki.

A może drzewa? A wśród nich zaplątana w wirze chabrowa parasolka... Płótna Henryka Głowacza są odważne kolorystycznie, ale bez dysonansów. Można powiedzieć, że pod tym względem są młodzieńcze. Mają też w sobie plakatową wyrazistość oraz urok ilustracji. Ta, jeśli jest dobra, zawsze łączy czytelność z wyobraźnią jej autora. I tak oczywiście jest i tym razem.

Pejzaże Cecylii Janeczek-Matuszewskiej. Można by zapytać – a kto ich nie zna? Są oryginalne i od razu rozpoznawalne. Tak właśnie odbierałam to malarstwo jeszcze w moich czasach szkolnych. Ale trzeba je uważnie zobaczyć, aby pochwycić i spróbować zrozumieć, na czym polega jego ulotne piękno. Wydaje się, że są to widoki realistyczne. Wskazują nawet na konkretne miejsce. Wybrane przez artystkę motywy są skromne i typowo polskie.

Skupisko drzew wokół piaszczystej drogi, z gorącą plamą światła w centrum kompozycji i skrawkiem intensywnie błękitnego nieba. Zakręt rzeki pomiędzy kępami zieleni albo jezioro w polodowcowej niecce, otoczone ramionami malowniczego miasteczka. Nieskończona ilość różnych odsłon swojskiego, nieco melancholijnego pejzażu.

Zastanawiające jest, ile artystka wydobyła ze znanego nam widoku natury, na ile sposobów ten fragment już zinterpretowała. I jak to zrobiła? Malarka wpływa na nasze widzenie pejzażu poprzez kompozycję. Wyważoną i tak trafną, że uznajemy ją za naturalną. Za utrwaloną właśnie cząstkę doskonałości natury. Nic bardziej mylnego.

Kompozycja jest także rodzajem wyboru i umiejętnością kształtowania na płaszczyźnie płótna. Podobnie jest 22 |

| kwiecień 2017

Włodzimierz Krzemkowski.

Fot. (samowyzwalacz) Włodzimierz Krzemkowski

z bogatą, a równocześnie wyciszoną i subtelnie zharmonizowaną kolorystyką jej obrazów. Barwa jest rozbielona albo doprawiona odrobiną szarości, lub też przetarta tak, że czujemy fakturę płótna. Cecylia Janeczek-Matuszewska łączy przeciwne tonacje oraz interesująco wprowadza akcent kolorystyczny. Jej przedstawienia zbudowane są z malarskich plam, które miejscowo wnikają w podłoże i przenikają się wzajemnie, łagodnie i miękko. Obraz jest więc płaszczyzną i kreacją rzeczywistości. Nie mniej i nie więcej. Tym razem wśród płócien przedstawionych na wystawie szczególnie ujął mnie niewielki obrazek ukazujący zielone wzgórza, który pod względem formalnym stoi na pograniczu abstrakcji.

W każdym z obrazów Włodzimierza Krzemkowskiego zamknięta jest narracja charakteryzująca porę roku.

Każde z przedstawień eksponuje inny motyw przyrody i, co za tym idzie, inną przypisaną mu przez artystę formę plastyczną. I tak wrzosowisko rozpościera się przed nami w perspektywie i pod otwartym niebem, po którym płyną białe, skłębione obłoki van Gogha. Wchodzimy w łagodne światło wrześniowego dnia, w którym fiolety i róże harmonizują z jasnymi zieleniami i błękitem. Płaszczyzny miejscowo ożywione są przez mięsiste plamy koloru. Inaczej jawi się dojrzała jesień. Jest głębią leśnej gęstwiny w tonacji brunatnych brązów połączonych z rozbieloną żółcią, jasnym fioletem i stonowaną zielenią. Ciekawie wyobrażone zostało światło, przenikające przez gałęzie w postaci ostrych, równych i fakturalnych promieni, niosących skojarzenia z grafiką. Formalnym kontrastem wobec tego światła jest mocny i gęsty od ciemnych brązów pień sosny na pierwszym planie. Wiosna dzieje się na skraju lasu, gdzie rosną dzikie stokrotki. A słońce jest

malarstwo w zenicie. W tle ściana z leśnego gąszczu, oddana poprzez lekkie uderzenia pędzla, bogato rozmalowana w ciepłych i zimnych, jasnych i nasyconych zieleniach. To wszystko.

Mało kto odważa się dzisiaj namalować przyrodę tak zwyczajnie, można by powiedzieć – pokornie. Ale z jaką wrażliwością na kolor i umiejętnością scharakteryzowania światła. W delikatnej atmosferze baśni.

Przedstawienia Jadwigi Kotlarczyk są pod każdym względem skonstruowane. Tak jak przystało na obrazy będące swobodnym i dojrzałym przetworzeniem estetyki kubizmu. Uwagę zwraca ich uporządkowanie.

Do wrażenia tego przyczynia się wyraźnie określona kompozycja. Na podobieństwo niewidzialnej, bo wizualnie wyznaczonej ramy mieści ona w sobie wybrany przez artystkę i przetransponowany fragment pejzażu.

Dopełnienie stanowi paleta eleganckich barwnych i głębokich szarości, którymi malarka zręcznie – a z perspektywy czasu patrząc – naturalnie operuje. To obrazy kolorystycznie wyrafinowane. Wszystko, co artystka pokazała na wyeksponowanych płótnach, choć znane, jest równocześnie wyjątkowe. Tak jak inspiruje nas i ożywia ciągle nowa powtarzalność pór roku. Jadwiga Kotlarczyk w sobie tylko właściwy sposób przekształca wycinek natury, a z zaobserwowanych barw tworzy kolorystyczną syntezę. Oto niewielki kubizujacy wąwóz, a może tylko fantastycznie ukształtowane nadjeziorne skarpy stają się synonimem jesieni oglądanej z lotu ptaka, w odcieniach brunatności i zagęszczonej mgły. Ciekawe i zupełnie inne są drzewa na wskroś prześwietlone letnim słońcem, tak że prawie zatracają swoją drzewną materię. Zima natomiast przypomina fragment zróżnicowanej wewnętrznie, arktycznej skamieliny, która okazuje się ściętymi mrozem i oszronionymi trawami.

Plenery w Funce to obecnie artystyczny i towarzyski ewenement. Ich ciągłość od lat zapewniają sami uczestnicy, którzy przez cały rok czynią starania o ich organizację i sfinansowanie z różnych dostępnych źródeł. Sami również angażują się finansowo. Artyści z Funki są trochę jak bohaterowie legend i mitów. Tworzący i aktywni od kilkudziesięciu lat, znani w środowisku ogólnopolskim. Teraz są już trochę zmęczeni. Dziwne, że muszą jeszcze o cokolwiek walczyć... Nadal jednak mają w sobie nieodpartą chęć malowania nowych obrazów. Także rozmawiania o nich.

Nie tylko we własnym gronie, ale i z publicznością przybyłą na ich kolejną ekspozycję. Na tych spotkaniach panuje niezwykła atmosfera – sztuki, przyjaźni i wspomnień.

Cecylia Janeczek-Matuszewska, Prześwit, 60×50 cm, olej.

Fot. Włodzimierz Krzemkowski

Włodzimierz Krzemkowski, Wrzosowisko, 60×75 cm, minerał.

Fot. Włodzimierz Krzemkowski

Jadwiga Kotlarczyk, Zima, 60×70 cm, olej.

Fot. Włodzimierz Krzemkowski

kwiecień 2017 |

| 23

zug z wang (4 8)

siwiec Bluzgi niedoszłego prezesika Luty przyniósł nowiny z Teheranu. Monika Soćko grała tam turniej mistrzowski i po cichu liczyłem na sensację, że Polka znajdzie się na szachowym szczycie. Ale inna sprawa zupełnie pozasportowa przykuła uwagę mediów, a jeszcze bardziej hejterów. Polka do rozgrywanych partii ubierała hidżab. Kobiety w islamie muszą przecież zakrywać głowę. Jest to oczywiście niesprawiedliwe, że ludzie z naszego kręgu cywilizacyjnego muszą robić takie rzeczy, ale to nie wina Moniki, a raczej organizatorów, którzy na uczestniczkach turnieju wymusili takie zachowanie. Można oczywiście nie grać, ale Monika żyje z szachów, więc czemu ma rezygnować?

W tym prestiżowym turnieju za sam udział płacono w dolarach. Większość pań się dostosowała, tylko kilka na znak protestu nie przyjechała do Iranu. Tego już nie wiem, ale tak sobie myślę, że te nagłe i zupełnie niezdrowe zainteresowanie Moniką, te liczne komentarze i złośliwe memy raczej jej w turnieju nie pomogły. Rywalizacja sportowa zawsze niesie ze sobą znaczną presję, człowiek walczy nie tyle z przeciwnikami, ale przede wszystkim z samym sobą, ze swoimi słabościami, a tu jeszcze doszły do tego te głupie komentarze, niektóre zresztą obraźliwe. No i generalnie spełniło się główne życzenie hejterów. Monika już w pierwszej rundzie pożegnała się z zawodami.

Na początku marca uaktywnił się europoseł Janusz Korwin-Mikke, zbudzony trochę z zimowego snu, i natychmiast odezwał się w swoim stylu: „Kobiety muszą zarabiać mniej, bo są słabsze, mniejsze i mniej inteligentne”. Wiadomo, że chodzi o prowokację, ale głupią prowokację można, a nawet trzeba nazwać po imieniu.

Korwin-Mikke nie od dziś słynie z takich tanich chwytów, które, jak widać, na kimś jeszcze robią wrażenie, skoro wciąż ludzie na niego głosują. Powszechnie znany jest fakt, że europoseł jest wielbicielem brydża i szachów.

Kilkanaście lat temu starał się nawet o posadę prezesa Polskiego Związku Szachowego (niewiele brakowało, ale 24 |

| kwiecień 2017

na szczęście przegrał). I proszę sobie wyobrazić, jak by czuły się polskie szachistki, gdyby miały dzisiaj takiego szefa jak on. Jak by musiały świecić oczami przed koleżankami z innych państw i wyjaśniać jego kolejne prowokacje, pseudodowcipy, głupie żarciki i bezpodstawne insynuacje.

Osobiście już rzadko siadam do szachowej deski i mój poziom jest obecnie dość niski, ale jestem pewien, że z tym panem na 10 gier wygrałbym 9. Dokładnie w takiej proporcji mógłbym przegrać mecz z Moniką. To oczywiście spekulacje, ale pamiętam, że kilka lat temu w Warszawie grałem z nią i tej partii nie wspominam dobrze, gdyż otrzymałem tęgie lanie. Jeden z kolegów, który przy stoliku obserwował naszą rozgrywkę, potem skomentował: „Ale masakra!”. Ciekawe, ile ruchów wytrzymałby z nią niedoszły prezesik? Może jedynie mógłby wybrać sobie pole na szachownicy, na którym dostanie mat…

Ale żeby kontynuować wątek szachowy, muszę powiedzieć kilka słów o moim znajomym i instruktorze szachów z Młodzieżowego Domu Kultury nr 1 w Bydgoszczy, Mariuszu Stoppelu, który wymyślił sobie etiudę filmową z motywem szachowym. Filmik jeszcze nie jest gotowy, ale już część zdjęć została zrobiona. Byłem na miejscu kręcenia w bydgoskiej Warzelni, a nawet w pewnym stopniu uczestniczyłem w tym projekcie, w którym poezja przeplata się z królewską grą. Jest u Mariusza jakaś taka chęć szachowej opowieści, żeby szachy zostały włączone do literatury albo nawet szachy pojawiły się jako metafora życia.

Raczej nie jest to próba kontynuacji poematu spod znaku Jana Kochanowskiego Szachy, ale taka własna wędrówka po starannie wydeptanych życiowych ścieżkach. Wydaje mi się, że zainteresowanie poezją i szachami było w nim od zawsze. Ciekawe zresztą to zestawienie i osobiście mi bliskie. Mam nadzieję, że ten już kolejny interdyscyplinarny projekt Mariusza, realizowany dzięki finansowemu wsparciu władz miasta, zyska sobie grono zwolenników i odpowiedni rezonans.

Bartłomiej Siwiec

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (153) Kamień z serca Tak jeszcze niedawno bezczeszczona obrazoburczymi aktami scena Teatru Polskiego doznała należnego oczyszczenia. A to za sprawą wzniosłego hasła „Bóg w dom” i nie mniej podniosłych, a zacytowanych w teatralnym spektaklu-reportażu fragmentów homilii ks. Kneblewskiego. Tak więc bez względu na dyrektorskie roszady, o świetlaną przyszłość bydgoskiej świątyni Melpomeny możemy być spokojni.

Plastyką języka Interdyscyplinarny artysta, człowiek teatru, plastyki i literatury Zbigniew Wróbel wydał kolejny zbiór wierszy. Podobnie jak w poprzednich tomikach, tak i w najnowszym „Sierściuchu” figluje sobie z polszczyzną odważniej niż Leśmian z Białoszewskim razem wzięci.

Nad jego „Rarogami i dziamotami”, „Wgryzami i wynochami” łamać będą sobie głowy nawet Bralczyk z Miodkiem.

W imię ocieplenia Pałac w Ostromecku nieoczekiwanie stał się miejscem doniosłej, a jakże ostatnio potrzebnej akcji dyplomatycznej. Tam bowiem Barbara Kalinowska za pomocą ballad Okudżawy i Mieczysław Giedrojć przy wsparciu Czechowa pracowali nad ociepleniem mocno ostatnio oziębłych relacji polsko-rosyjskich. Nie wiadomo tylko, czy minister Waszczykowski da im za to nagrodę, czy zawezwie na dywanik.

Jeszcze gorzej W obszernym i nader ciekawym tomie ostatniej „Kroniki Bydgoskiej” zwraca uwagę kolejny odcinek wspomnień Janusza Esmana. Dzięki nim, kto już zapomniał, to sobie przypomni, że już w latach 50. ubiegłego stulecia środowiska młodzieżowe przysparzały społeczeństwu sporo kłopotów, co znalazło odbicie w popularnym refre-

nie „Bikiniarze to są ludzie tacy, co nie znają dyscypliny pracy”… Cóż, bikiniarze są już gatunkiem wymarłym, a ich dzisiejsi następcy nie tylko dyscypliny, ale pracy jako takiej w ogóle nie znają.

Bez żadnej wątpliwości Choć Filharmonia Pomorska gościła już na swojej estradzie wiele wielkich nazwisk, to nigdy dotąd występujący tu artysta nie był tak jednoznacznie naznaczony najwyższym znakiem jakości. Bo jakże można mieć jakiekolwiek wątpliwości co do maestrii pianisty, który nazywa się Geniuszas.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (kwiecień 1992) – Bydgoską (i nie tylko) publiczność rozśmieszał „Skokiem do śmieszności” kabaret Andrzeja Błaszczyka, w którym „oprawcą” muzycznym był Jan Drzewiecki.

– Filharmonia Pomorska gościła znakomitą skrzypaczkę Kaję Danczowską.

– W Galerii Autorskiej Kaji i Solińskiego swoje „Wiosenne zejście do piwnicy o zmierzchu” przedstawił Bogdan Chmielewski.

– Spektaklem lalkowym „Zakochany kowboj” bawili zgromadzoną w Klubie „Arka” dzieciarnię bydgoscy aktorzy: Iwona Jankowska i Tadeusz Wasiak.

– Po odejściu na emeryturę Mirosława Michałowskiego dyrektorskie stery w księgarni „Współczesna” przejęła Daniela Biedrzycka. kwiecień 2017 |

| 25

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5, tel. 604 313 266 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

E

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

26 |

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

D

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik – Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00 sobota – niedziela: 11.30-16.30 wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl tel. 52 339 30 50 – Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3) wtorek – piątek: 11.00-18.00 sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny – Galeria BRDA 9 (ul. Dworcowa 94 – Hotel Brda, parter), pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, wstęp wolny GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10-20, sob. 12-16 13 Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118 czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

| kwiecień2017 | marzec 2017

Kamienica 12, ul. Poznańska 12,

85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz.com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

T

EATR PANTOMIMY „DAR” www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/info: pon.-pt. w godz.

14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl kwiecień 2017 |

| 27

Opera Nova w Bydgoszczy

Stabat Mater, fot. Andrzej Makowski

1.04.2017, sobota, godz. 19.00 2.04.2017, niedziela, godz. 18.00 4.04.2017, wtorek, godz. 19.00

Napój miłosny – opera komiczna Gaetana Donizettiego reżyseria i inscenizacja: Krzysztof Nazar kierownictwo muzyczne: Iwona Sowińska scenografia: Stephan Dietrich przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Partytura wskazuje na rękę prawdziwego mistrza; jej styl jest błyskotliwy, reprezentuje najlepszy przykład opery buffa. Entuzjastyczny werdykt mediolańskiej publiczności po prapremierze (185 lat temu) zyskał potwierdzenie na innych scenach i w ciągu kilkunastu lat opera ta podbiła świat. Dziś „Napój miłosny” to jeden z filarów „żelaznego repertuaru” operowego. Dzieło nosi piętno genialności; nie brak mu scen czysto komicznych, acz nie zmierzają one li tylko do wywołania beztroskiego śmiechu. Wspaniała historia z wątkiem

Napój Miłosny. Victoria Vatutina jako Adina, fot. Marek Chełminiak

28 |

| kwiecień 2017

romansowym (leżąca u podstaw literatury europejskiej celtycka legenda o napoju miłosnym łączącym na wieki kochanków) – tu opowiedziana cudownym bel canto i z humorem. Kompozytor doskonale wczuwa się w każdą sytuację libretta, celnie tworząc muzyczne charakterystyki bohaterów. Donizetti daje śpiewakom okazję do zabłyśnięcia popisowymi partiami. Nad wartką i dowcipną historią unosi się cudowna muzyka. Każda z postaci prezentuje się w sugestywny i czytelny sposób.

8.04.2017, sobota, godz. 19.00 9.04.2017, niedziela, godz. 18.00

Karol Szymanowski: Stabat Mater na sopran, alt, baryton, chór mieszany i orkiestrę op. 53.

Harnasie – balet-pantomima w trzech obrazach na

tenor solo, chór mieszany i orkiestrę do scenariusza kompozytora i Jerzego Mieczysława Rytarda, op. 55.

Inscenizacja i choreografia: Robert Bondara Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Scenografia: Julia Skrzynecka Przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń Reżyseria świateł: Maciej Igielski

O ile „Harnasie” mają długą tradycję wystawiania, to „Stabat Mater” wersję choreograficzną zyskała po raz drugi w historii polskiego baletu. To dwie interesujące pod względem inscenizacyjnym i choreograficznym odsłony twórczości Roberta Bondary, artysty o uznanym już w Europie dorobku. Niekwestionowanym atutem baletowego dyptyku są także oryginalna scenografia i warstwa muzyczna; utwory Szymanowskiego po raz pierwszy wprowadzone zostały do repertuaru bydgoskiej Opery.

XXIV BYDGOSKI FESTIWAL OPEROWY Premiera Opery Nova – inauguracja XXIV Bydgoskiego Festiwalu Operowego

29.04.2017, sobota, godz. 19.00 PREMIERA 30.04.2017, niedziela, godz. 18.00 II premiera

Wesele Figara – W.A. Mozart

opera buffa w czterech aktach kierownictwo muzyczne: Marcin Sompoliński reżyseria: Wojciech Adamczyk scenografia: Marcelina Początek-Kunikowska kostiumy: Maria Balcerek przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń 24. edycję festiwalową zainaugurujemy premierą w wykonaniu Opery Nova – „Weselem Figara” Mozarta. Ta opera odtąd stanowić będzie w naszym repertuarze drugą (obok „Czarodziejskiego fletu”) pozycję prezentującą twórczość genialnego klasyka. Nazwiska realizatorów (ten zespół przygotował z sukcesem operetkę „Księżniczka czardasza” w 2014 r.) pozwalają spodziewać się pełnej rozmachu realizacji.

Wesele Figara (Szalony dzień, czyli wesele Figara, La Folle Journée ou le Mariage de Figaro) – pięcioaktowa sztuka Pierre’a Beaumarchais’a (1784), drugie z kolei, po „Cyruliku sewilskim”, dzieło przedstawiające perypetie hrabiego Almavivy i jego służącego Figara, które zainspirowało Mozarta do skomponowania opery pod tym samym tytułem. „Operowy ideał” – najlepsze możliwe libretto, mistrzowski scenariusz, wartka akcja, subtelność ludzkich portretów oddanych muzycznymi tematami. Mozart przekształcił schemat opery buffa w niedościgły wzór spektaklu operowego. Nie ma dziś na świecie poważnego teatru operowego, który nie miałby „Wesela Figara” w swym repertuarze. Arcydzieło Mozarta powraca po 38 latach do repertuaru bydgoskiej Opery. inf. Ewa Chałat

Galeria i Pracownia Fotografii Artystycznej „Farbiarnia” Konkurs!

Ruszyła trzecia edycja konkursu Vintage Grand Prix – konkursu kierowanego przede wszystkim do miłośników analogowych technik fotograficznych, ale również do osób nawiązujących w swojej twórczości do technik szlachetnych. Fotografie oceniane są przez międzynarodowe jury, które spośród nadesłanych projektów wybierze trzech laureatów. Na zwycięzców czekają nagrody w wysokości 2500 zł, 1500 zł i 1000 zł, a ich fotografie będzie można zobaczyć w październiku podczas III Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej Vintage Photo Festival w Bydgoszczy.

Formuła konkursu jest otwarta i nie zakłada ograniczeń tematycznych, wiekowych ani geograficznych.

Szczegóły oraz regulamin dostępne na: vintagephotofestival.com/pl/ category/konkurs/. inf. Patrycja Jankowska

kwiecień 2017 |

| 29

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 2.04.2017, niedziela, godz. 19.00

Fortepian na „rozciągniętych szelkach” Koncert finałowy III Międzynarodowego Seminarium Muzyki Współczesnej Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Szymon Bywalec – dyrygent Winston Choi – fortepian Jakub Kazieczko – fortepian Dorota Demidowicz – fortepian Cezary Duchnowski – elektronika Pierre Jodlowski – elektronika Piotr Stramowski – aktor Elżbieta Sikora – Reflets irises na fortepian i dźwięki elektroakustyczne (2006) Cezary Duchnowski – Rzeczywistość na rozciągniętych szelkach z okna na smyczki, 2 fortepiany i komputer (2008) Mischa Zupko – Fahrenheit na fortepian i dużą orkiestrę kameralną (1999), polska premiera Pierre Jodlowski – Ultimatum na orkiestrę smyczkową, soundtrack nagrany lub wykonywany na żywo tekst (2016), polska premiera W Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w dniach 31 marca – 2 kwietnia odbędzie się III MIĘDZYNARODOWE SEMINARIUM MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ PIANO & ELECTRONICS. Za przygotowanie organizacyjne i programowe odpowiada bydgoski pianista Adam Kośmieja, który jest pomysłodawcą, inicjatorem i twórcą niniejszego seminarium oraz jego wcześniejszych edycji.

7.04.2017, piątek, godz. 19.00

Marzenia o Hiszpanii…

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Juozas Domarkas – dyrygent Jakub Jakowicz – skrzypce Piotr Czajkowski – IV Symfonia f-moll op. 36 Édouard Lalo – Symfonia hiszpańska na skrzypce i orkiestrę d-moll op. 21 Na podium dyrygenckim stanie maestro Juozas Domarkas, cieszący się opinią jednego z najwybitniejszych,

Jakub Jakowicz, fot. Maciej Mulawa

30 |

| kwiecień 2017

charyzmatycznych dyrygentów światowej estrady koncertowej, zaś w roli solisty wystąpi Jakub Jakowicz. Wirtuoz zagra partie solowe w Symfonii hiszpańskiej Lalo, której iberyjski koloryt, późnoromantyczny styl niemiecki i francuskie korzenie zapewniły wielkie powodzenie.

Symfonią „tęsknoty i nadziei” nazwała pani von Meck – długoletnia przyjaciółka i protektorka Czajkowskiego – dedykowaną sobie IV Symfonię f-moll. „Czwarta” otwiera listę najbardziej znaczących dzieł Czajkowskiego, mimo że powstawała w bardzo nieprzychylnym momencie życia kompozytora, naznaczonym największymi klęskami osobistymi. Symfonia, nasycona dramatyzmem, pełna jest jednak urzekająco pięknych melodii.

21.04.2017, piątek, godz. 19.00

Muzyka „Z Nowego Świata” Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Zbyněk Müller – dyrygent Benjamin Engeli – fortepian Antonín Dvořák – Koncert fortepianowy g-moll Antonín Dvořák – IX Symfonia e-moll „Z Nowego Świata” Podtytuł tego koncertu mógłby brzmieć „z czeskim akcentem”, bowiem na podium dyrygenckim stanie artysta z kraju nad Wełtawą, a cały program wypełnią dzieła Dvořáka, przedstawiciela czeskiej muzyki narodowej.

Jego sława dotarła też za Atlantyk, gdzie otrzymał prominentne stanowisko dyrektora National Conservatory w Nowym Jorku. IX Symfonia e-moll „Z Nowego Świata”, zainspirowana folklorem amerykańskim, jest z pewnością najwybitniejszym dziełem symfonicznym Dvořáka.

Stanowi ono podsumowanie dorobku symfonicznego czeskiego kompozytora, będąc jednocześnie najbardziej znanym i popularnym utworem tego gatunku w jego twórczości. Koncert fortepianowy g-moll napisał 35-letni Dvořák, którego twórczość była wówczas jeszcze mało znana. Dzieło, atrakcyjne bardzo dla słuchacza, jest raczej „symfonią z fortepianem”. Koncert zaprezentuje Benjamin Engeli, który jest jednym z najbardziej wszechstronnych muzyków szwajcarskich swojego pokolenia. Kariera jako solisty, kameralisty i pedagoga zaprowadziła go do większości krajów europejskich, a także Australii, Indii, obu Ameryk. Nad całością koncertu będzie czuwał Zbyněk Müller. Jest on

Benjamin Engeli, fot. Beat Mumenthaler

głównym dyrygentem słowackiej Państwowej Filharmonii w Koszycach oraz dyrygentem w Teatrze Opery Narodowej w Pradze.

sofonistek świata. Koncertuje w wielu krajach Europy i USA. Angażuje się w niecodzienne projekty muzyczne.

23.04.2017, niedziela, godz. 17.00 ARTYSTYCZNE JUBILEUSZE

KONCERT UNIWERSYTECKI

Zbigniew Bargielski w 80. rocznicę urodzin Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Wojciech Michniewski – dyrygent Alina Mleczko – saksofon Zbigniew Bargielski: Momodia dla Andrzeja; Nokturn „In blue and red”; Hierofania na perkusję z improwizującym saksofonem; Suita w dawnym stylu Twórczość Zbigniewa Bargielskiego jest swoistym zjawiskiem na polu współczesnej muzyki polskiej – w znacznej mierze autonomiczna, niezależna od trendów. Maestro kompozycji uczył się pod kierunkiem Tadeusza Szeligowskiego, kontynuował studia u Bolesława Szabelskiego, następnie uzupełnił u Nadii Boulanger w Paryżu, a w 1972 – w Hochschule für Musik w Grazu. Jest laureatem wielu konkursów kompozytorskich, posiada liczne odznaczenia i wyróżnienia.

Szacowny jubilat od 2002 wykłada kompozycję w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, w której jest kierownikiem Katedry Teorii Muzyki i Kompozycji, a od 2003 w Akademii Muzycznej w Krakowie. Mieszka w Wiedniu.

Wojciech Michniewski – dyrygent i kompozytor.

W latach 70. dyrygował w Filharmonii Narodowej, był dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi, następnie stałym dyrygentem gościnnym Polskiej Orkiestry Kameralnej, pełniąc ważną rolę w jej transformacji w znaną dziś Sinfonię Varsovię, a od 1987 do 1991 stał na czele Filharmonii Poznańskiej. Po 1991 artysta zdecydował nie przyjmować żadnej propozycji stałej współpracy i dyryguje wyłącznie gościnnie. Jest dyrygentem bardzo wszechstronnym, prowadzi zarówno koncerty symfoniczne, jak i spektakle operowe, a obok repertuaru klasycznego jest szczególnie ceniony za interpretacje muzyki współczesnej.

Alina Mleczko – „pierwsza dama” saksofonu w Polsce, pierwsza kobieta, która ukończyła klasę saksofonu w Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie Davida Pitucha i Krzysztofa Herdera. W 1995 zadebiutowała w Filharmonii Narodowej; wydała pięć solowych płyt, dwie z nich nominowane były do nagrody fonograficznej Fryderyk. M.in. amerykańskie pismo „Saxophone Journal” przedstawia ją jako jedną z najlepszych, najbardziej interesujących sakAlina Mleczko, fot. Aleksandra Mleczko

28.04.2017, piątek godz. 18.00, foyer Wykład pt. „Niemieckie obozy koncentracyjne jako instrument terroru w III Rzeszy” – dr hab. Aleksander Lasik, prof. nadzw. UKW godz. 19.00 Koncert z cyklu „Mahler i jego czas” Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Maximilian Hornung – wiolonczela Antonín Dvořák – Koncert h-moll na wiolonczelę i orkiestrę op. 104 Gustav Mahler – I Symfonia D-dur „Tytan” Premiera Mahlerowskiej I Symfonii odbyła się w 1889, ale siedem lat później kompozytor zmienił zdanie i przerobił poemat na symfonię o klasycznym układzie.

Muzyka Mahlera – oryginalna, monumentalna, pełna przepychu instrumentalno-brzmieniowego – odzwierciedla epokę kompozytora i styl, jaki w niej zapanował w malarstwie i architekturze, czyli secesję.

Arcydzieło na wiolonczelę Dvořáka należy niewątpliwie do najbardziej znanych i najpiękniejszych, stanowiących fundament żelaznego repertuaru wirtuozów wiolonczeli. To romantyczne, pełne symfonicznego rozmachu dzieło usłyszymy w interpretacji Maximiliana Hornunga. „Hornung wydaje się pochodzić z innej planety” – donosił „Die Zeit”. Uderzająca wręcz muzykalność, instynktowna stylistyczna pewność, dojrzałość muzyczna otworzyły młodemu niemieckiemu wiolonczeliście szeroko drzwi na estrady świata, zwłaszcza gdy wygrał Maximillian Hornung, Deutschen Musikwettfot. Marco Borggreve bewerbs w 2005.

KONCERT Z NIANIĄ Na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci (od 3. roku życia) pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bilety dla dzieci w cenie 1 zł będą do odbioru w kasie biletowej FP. Bilety do nabycia na www.bilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży „Wakacyjny świat” ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29. inf. Mariola Grochowina

kwiecień 2017 |

| 31

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego

Francisco Goya, według Diego Velázqueza, Filip IV król Hiszpanii, 1778, akwaforta, sucha igła, wym. 36,2×30,8 cm, wł. i fot. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

20.04.2017, godz. 18.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 – wernisaż, wstęp wolny

„Francisco Goya – między rozumem a szaleństwem” Siedem lat temu rozpoczęliśmy nowy cykl wystaw prezentujących twórczość wielkich mistrzów grafiki. Dotychczas przedstawiliśmy dzieła artystów tworzących od schyłku XV do lat 70. XVII stulecia – Dürera i Rembrandta w ramach ekspozycji Rembrandt i krąg jego tradycji (2010) oraz Rewolucje graficzne. Albrecht Dürer i szkoła niemiecka XV i XVI wieku (2011). Obecnie, zmieniając kulturowy region Europy, przenosimy się na południe, do Hiszpanii, gdzie na przełomie XVIII i XIX wieku rozkwitła twórczość Francisca Goi – nadwornego malarza królewskiego i grafika. W kręgu sztuki hiszpańskiej to właśnie Goya nadał grafice status samodzielnej dziedziny, w technikach akwaforty i akwatinty tworząc autonomiczne, zaangażowane społecznie i pełne ekspresji wizje otaczającego świata. Cztery wielkie cykle graficzne Goi: Kaprysy (1797–1799), Okropności wojny (1810–1820), Tauromachia (1815–1816) i Szaleństwa – Przysłowia (1815–1823) należą do największych osiągnięć w historii grafiki europejskiej, zajmując miejsce równorzędne ze spuścizną graficzną Dürera i Rembrandta.

Na wystawie prezentujemy jeden z najważniejszych cykli graficznych Los Caprichos (Kaprysy), pochodzący z pierwszego wydania w 1799 roku, a znajdujący się w kolekcji Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego w Płocku. Cykl, obejmujący 80 grafik, powstał po ciężkiej chorobie artysty, która spowodowała depresję, osamotnienie, ale i wyzwoliła nowy potencjał twórczy.

32 |

| kwiecień 2017

Kaprysy są odzwierciedleniem wnikliwej, krytycznej obserwacji społeczeństwa i osobistej oceny zjawisk.

W wielowątkowym cyklu sceny realistyczne o zabarwieniu satyrycznym współistnieją z ujęciami alegorycznymi i światem fantazji. Dla zrozumienia przesłania cyklu istotna jest rycina Kaprys 43 przedstawiająca uśpionego artystę przy graficznym warsztacie, otoczonego tłumem nocnych zwierząt i ptaków – kotów, nietoperzy i sów.

Autorski komentarz dopowiada: „Wyobraźnia opuszczona przez rozum płodzi potwory, połączona z rozumem jest macierzą sztuk i źródłem ich wspaniałości”.

Kolejny cykl – La Tauromaqia (Tauromachia) – na wystawie reprezentują 22 ryciny (IV wydanie z 1905) ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Tauromachia, stanowiąca wyraz hołdu dla wielkich torreadorów, w interpretacji Goi posiadała głębszy wymiar, będąc metaforą ludzkiego zmagania się z losem i przeznaczeniem.

Istotnym uzupełnieniem graficznego oeuvre Goi na wystawie jest 11 rycin z zespołu 18 graficznych interpretacji dzieł malarskich Diego Velázqueza (1778), pochodzących z kolekcji Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Znaczenie tego hiszpańskiego malarza, tworzącego w dobie baroku, podkreślił sam Goya słowami: „Miałem trzech mistrzów: Velázqueza, Rembrandta i naturę”. W tym kręgu odnajdziemy przede wszystkim portrety, m.in. króla Filipa IV i Małgorzaty Austriaczki, żony Filipa III króla Hiszpanii, a także wizerunek karła Filipa IV – Sebastiana de Morra, oraz sceny mitologiczne i antyczne.

Prezentowany zespół rycin przybliża techniki druku wklęsłego, podejmowane przez Goyę – akwafortę, akwatintę, miedzioryt i suchą igłę, które artysta najczęściej łączył w obrębie jednej pracy, mistrzowsko wykorzystując ich odmienne walory. inf. Barbara Chojnacka

12 i 26 kwietnia 2017, godz. 10.00-12.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Opłata za zajęcia wynosi 5 zł. Zapisy od 3 kwietnia pod nr. tel. 52 585 99 14, 11, 10

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych Zajęcia służą wszechstronnemu rozwojowi maluszków, które poznają świat wszystkimi zmysłami: wzrokiem, słuchem, węchem i smakiem. Uczestnicy stworzą prace plastyczne odciskając dłonie i stópki w masie solnej. Dzieci podczas zajęć pozostają pod opieką rodziców.

21.04.2017, godz. 15.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Cykl „Piątki ze sztuką” Wykład dra Mateusza Solińskiego Podczas najbliższego spotkania pt. „Cywilizacja i kultura starożytnej Mezopotamii” przyjrzymy się cywilizacjom rozwijającym się w dorzeczu rzek Eufratu i Tygrysu, poczynając od państwa Sumerów, poprzez królestwo Babilonii, aż do czasów Imperium Asyryjskiego.

2.04.2017, godz. 11.00-13.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, obowiązują zapisy pod nr. tel.

52 585 99 11, 52 585 99 14 lub 52 585 99 10

Niedziela w muzeum Kreatywne warsztaty plastyczne, podczas których uczestnicy poznają wiele ciekawostek na temat tradycji nadchodzących świąt wielkanocnych. Ponadto w ramach spotkania każdy uczestnik za pomocą tradycyjnych technik wykona własną ozdobę świąteczną.

22.04.2017, godz. 12.00-14.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny przez cały dzień

Dzień Wolnej Sztuki Badania mówią, że zwiedzający muzea statystycznie spędzają przed każdym dziełem sztuki osiem sekund. Wchodząc do muzeum, czujemy się zmuszeni do obejrzenia wszystkich dzieł, które się w nim znajdują.

Dzień Wolnej Sztuki jest polską edycją międzynarodowej akcji muzealnej Slow Art Day. W Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy odbędzie się już po raz czwarty.

Tego dnia w godz. 12.00-13.00 będziemy namawiać do bliższego zapoznania się z pięcioma pracami eksponowanymi w Galerii Sztuki Nowoczesnej. Przy każdym dziele wolontariusze pomagać będą w odbiorze sztuki – pobudzą do refleksji, zainspirują do zastanowienia się nad każdą z prac.

W godz. od 13.00 do 14.00 zapraszamy wszystkich chętnych na spotkanie w celu podzielenia się swoimi wrażeniami oraz przedyskutowania problematyki dotyczącej zagadnień sztuki współczesnej.

Celem akcji jest pokazanie zwiedzającym, że muzea można zwiedzać powoli, a sztukę odbierać bez posiadania specjalistycznej wiedzy czy odpowiedniego wykształcenia. Każde dzieło niesie za sobą treść i pewną historię, którą można odkryć zatrzymując się przy nim dłużej niż przeciętne osiem sekund.

Podziwiać będziemy następujące dzieła: • Zdzisław Beksiński „Obraz pejzaż czerwony” • Wojciech Fangor „Kompozycja” • Michał Kubiak „Motyw Polski” • Józef Robakowski cykl „Fotografia astralna” • Adam Marczyński „Dekompozycja w kole” 23.04.2017, godz. 11.00-14.00, Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7, wstęp wolny

Urodziny Mistrza Leona. 165. rocznica urodzin Leona Wyczółkowskiego Spotkanie urodzinowe będzie okazją do bliższego zapoznania się z życiorysem artysty i jego nowymi pracami znajdującymi się w zbiorach Muzeum. Oglądając

Leon Wyczółkowski, Róże w japońskim wazonie, 1909-1912, akwarela, gwasz, tusz na papierze, wł. MOB

te dzieła, poznamy mniej znane fakty z życia jubilata, które przybliżą historycy sztuki: kurator zbiorów oraz muzealni edukatorzy. W ramach wydarzenia odbędzie się m.in. plener malarski prowadzony pod nadzorem uczniów bydgoskiego Liceum Sztuk Plastycznych oraz warsztaty plastyczne dla rodzin. Również dzieci będą mogły tego dnia liczyć na liczne niespodzianki.

30.04.2017, godz. 12.00-15.00, Exploseum, ul. Alfreda Nobla, wstęp wolny

Huczne otwarcie sezonu Explo Niedziel Pierwsze w sezonie spotkanie z cyklu Explo Niedziel rozpoczniemy wybuchowo z Pracownią Profesora Ciekawskiego. Zwiedzający będą mogli oglądać najefektowniejsze doświadczenia z zakresu fizyki i chemii, które będą przeplatane prostymi eksperymentami, jakie przeprowadzić można również w domowych warunkach. W Exploseum nie zabraknie oczywiście dużych porcji eksplozji i płomieni. Każde z doświadczeń analizować będziemy dość wnikliwie, co sprawi, że pokazy atrakcyjne będą zarówno dla najmłodszych, jak i nieco starszych widzów.

Do zwiedzania w trakcie spotkania zostaną udostępnione budynki: 1133 – Alfred Nobel, historia zakładów DAG 1137 – Produkcja nitrogliceryny 1115 – Historia uzbrojenia 1145 – Zakład DAG w Krummel, Duneberg 1141 – Historia materiałów wybuchowych kwiecień 2017 |

| 33

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje pieniądza. Wojna trzydziestoletnia (1618– –1648)”. Wystawa czynna do 9 kwietnia.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 Wystawa pokonkursowa X Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkowskiego – motyw rzeki w twórczości artysty”. Wystawa czynna do 2 kwietnia.

Wystawy stałe:

Warsztaty wielkanocne w Muzeum: Kreatywna Wielkanoc – podczas spotkania poznamy zapomniane tradycje wielkanocne oraz dowiemy się, skąd pochodzą te, z którymi stykamy się na co dzień. Uczestnicy będą wykonywać unikatowe, wiosenne ozdoby przy użyciu masy samoutwardzalnej, wałków, foremek i farb.

Tradycyjne koszyczki wielkanocne – podczas zajęć uczestnicy poznają najważniejsze tradycje wielkanocne związane z naszym regionem, wspólnie przygotują wielkanocny koszyczek oraz ozdobią jajka wielkanocne.

Cena warsztatu: 90 zł od grupy.

Zapisy pod nr. tel. 52 585 99 14, 11, 10.

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Francisco Goya – między rozumem a szaleństwem”. Wystawa czynna do 11 czerwca.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca

Józef Robakowski, Autoportret wielokrotny w oparach absyntu, z cyklu: „Fotografia astralna”, 1972–2002 Józef Robakowski jest autorem filmów, cykli fotograficznych, instalacji i obiektów; to również teoretyk sztuki i nauczyciel akademicki, jeden z najważniejszych polskich przedstawicieli sztuki wideo, współzałożyciel wielu eksperymentujących grup artystycznych, m.in. „Zero-61” w Toruniu (1961–1969) oraz „Warsztatu Formy Filmowej” w Łodzi (1970–1977). Jego działania często wpisują się w nurt konceptualizmu. Przykładem jest cykl „Fotografia astralna”, mający charakter mistyfikacji i manipulacji, zbliżonej do działań surrealistów.

Bazując na paranaukowych truizmach, artysta stworzył absurdalny manifest objaśniający założenia swojej fotograficznej realizacji. Oparł go na tezie, że wszystko w przyrodzie obdarzone jest radioaktywną siłą i emanuje z siebie różnorakiej mocy „promienie fluido-magnetyczne”; stąd dzieło plastyczne, wizerunek konkret34 |

| kwiecień 2017

Józef Robakowski, Autoportret wielokrotny w oparach absyntu, z cyklu: Fotografia astralna, 1972-2002, fotografia kolorowa, papier, 34×49,3 cm

nej osoby lub jakieś rzeczywiste zdarzenie historyczne można utrwalić na przechwytujących promienie światłoczułych kliszach.

Autoportret wielokrotny w oparach absyntu można oglądać na wystawie stałej w Galerii Sztuki Nowoczesnej przy ul. Mennica 8 na Wyspie Młyńskiej.

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy godz. 20.00 Koncert Series for piano and stereo soundtrack w programie: Pierre Jodlowski: Série Blanche (2007) for Piano and stereo soundtrack Série Noire (2005) for Piano and stereo soundtrack Série Bleue (2013) for Piano and stereo soundtrack Série Rose (2012) for Piano and stereo soundtrack Adam Kośmieja – fortepian Pierre Jodlowski – elektronika 2.04.2017, niedziela, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny godz. 15.00 Wykład Komputer w muzyce. Rozszerzone techniki kompozytorskie Cezary Duchnowski (Polska, Akademia Muzyczna im. K. Lipińskiego we Wrocławiu)

I Międzynarodowe Seminarium Muzyki Współczesnej Piano & Electronics 31.03.2017, piątek, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny godz. 11.00 Wykład Kompozycja i wykonawstwo intermedialne Jarosław Kapuściński (Polska/USA) – Stanford University, California godz. 15.00 Wykład (w jęz. angielskim) Deciphering a new score: How to approach learning and emotionally connecting to contemporary music (with a performance of Jonathan Katz’s Europa) Winston Choi (Kanada) – CCPA/Roosevelt University, Chicago godz. 19.00 Koncert Recital Intermedialny Jarosław Kapuściński: – Mondrian Variations (1992) – Juicy (2009) – Gdzie jest Chopin? (2010) Jarosław Kapuścinski – fortepian, multimedia 1.04.2017, sobota, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

2.04.2017, niedziela, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6 godz. 19.00 Koncert Finałowy. Bilety do nabycia na www.bilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży „Wakacyjny świat” (ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29) Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Szymon Bywalec – dyrygent w programie: Elżbieta Sikora – Reflets irises (2006) na fortepian i dźwięki elektroakustyczne Winston Choi (Kanada) – fortepian Cezary Duchnowski – Rzeczywistość na rozciągniętych szelkach z okna (2008) na smyczki, 2 fortepiany i komputer Jakub Kazieczko – fortepian (student AM w Bydgoszczy) Dorota Demidowicz – fortepian (studentka AM w Bydgoszczy) Cezary Duchnowski – elektronika Ray Bradbury – 451 stopni Fahrenheita (fragment powieści*) Piotr Stramowski – lektor Mischa Zupko – **Fahrenheit (1999) na fortepian i orkiestrę kameralną Winston Choi – fortepian Pierre Jodlowski – **Ultimatum (2016) na orkiestrę smyczkową, soundtrack i nagrany lub wykonywany na żywo tekst*** Piotr Stramowski – aktor Pierre Jodlowski – elektronika Realizacja dźwiękowa: Kamil Kęska * w przekładzie Adama Kaski z 1960r. ** polska premiera *** tłum. Mateusz Rulski-Bożek, konsultanci językowi: Izabella Grad, Jarek Furmaniak

godz. 15.00 Wykład Utwory solowe z elektroniką: konfrontacja brzmień Elżbieta Sikora (Polska/Francja)

godz. 21.00 Podsumowanie / Dyskusja / Uroczyste zakończenie Bydgoskie Centrum Sztuki, ul. Jagiellońska 47. Prosimy o rezerwację miejsc pod nr tel. 668 892 896

godz. 19.00 Wykład (w jęz. angielskim) The influence of cinematic and visual dimension in the piano Series Pierre Jodlowski (Francja)

partnerzy: Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy, Bydgoskie Centrum Sztuki patronat medialny: TVP Kultura, Polskie Radio Dwójka, Gazeta Wyborcza, Radio PiK

kwiecień 2017 |

| 35

4.04.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert monograficzny Bolesław Siarkiewicz – skrzypce Renata Marzec – wiolonczela Joanna Czapińska – fortepian w programie: G. Fauré: Sonata A-dur na skrzypce i fortepian op. 13; Trio d-moll na skrzypce, wiolonczelę i fortepian op. 102 6.04.2017, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXXV Koncert organowy Joxe Benantzi Bilbao Riguero – organy Kamila Kułakowska – sopran Dorota Kuczyńska – fortepian w programie: A. de Cabezon – Tiento de primer tono F.C. de Arauxo – Tiento tercero de 6º tono sobre la primera parte de la Batalla de Morales S. Durón – Gaytilla de mano izquierda J. Cabanilles – Tiento sobre Pange lingua V. Rodríguez – Toccata a la italiana con clarines J.B.A. de Bidaurre – Sonata en Sol M E. Grieg – 6 pieśni op. 48 9.04.2017, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3.

Bilety w cenie 5 zł dla dzieci i 8 zł dla osób dorosłych można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją.

CLXXXIX Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Wiosenna muzyka 11.04.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

KONCERT SPECJALNY w ramach XV Dni Muzyki Dawnej

22.04.2017, sobota, godz. 17.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Damian Borowicz in memoriam Pedagodzy, goście i studenci AM w Bydgoszczy w programie: J.S. Bach, L. van Beethoven, D. Buxtehude, C. Franck, G.F. Haendel, F. Schubert, K. Szymanowski, F. Mendelssohn-Bartholdy, E. Pałłasz 23.04.2017, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

AKADEMIA DZIECIOM Koncert w lesie 23.04.2017, niedziela, godz. 17.00, Pałac w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem.

CLXXIV Koncert Pałacowy Urszula Jankowiak – mezzosopran Dorota Kuczyńska – fortepian w programie arie i pieśni W.A. Mozarta, V. Belliniego, G. Donizettiego, G. Verdiego 24.04.2017, poniedziałek, godz. 18.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert kameralny

Jubileusz 80-lecia urodzin prof. dr. hab. Zbigniewa Bargielskiego Alina Mleczko – klarnet Maria Machowska, Michał Szałach – skrzypce Filip Syska – wiolonczela Marysia Wezner, Bartłomiej Wezner – fortepian Paweł Sławiński – akordeon Anna Pietrykowska – choreografia w programie utwory Z. Bargielskiego: Nokturn Ballada i Fantazja; Holzknechttanz; Schizofonia; Labirynt; List do Mileny; Hierofania 25.04.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXXVI Bydgoski Wtorek Muzyczny Michał Szałach – skrzypce Bartłomiej Wezner – fortepian w programie: J. Brahms – II Sonata A-dur na skrzypce i fortepian op. 100 O. Respighi – Sonata h-moll na skrzypce i fortepian (1917) 26.04.2017, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

KONCERT KOMPOZYTORSKI w ramach Konferencji Feliks Nowowiejski i muzyka jego czasów w kulturze Pomorza i Kujaw Elżbieta Stefańska – klawesyn w programie: J.S. Bach, G.F. Haendel, J. Haydn, W.A. Mozart 36 |

| kwiecień 2017

Pedagodzy, goście, studenci AM w Bydgoszczy w programie utwory F. Nowowiejskiego oraz kompozytorów związanych z AM w Bydgoszczy

26-27 kwietnia 2017, wstęp wolny

Konferencja Feliks Nowowiejski i muzyka jego czasów w kulturze Pomorza i Kujaw ad. dr Aleksandra Kłaput-Wiśniewska – kierownictwo naukowe Ze względu na obchody Roku Feliksa Nowowiejskiego i szczególne zainteresowanie postacią tego znakomitego kompozytora, pedagoga, chórmistrza i dyrygenta, Pracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw i Folklorystyki Akademii Muzycznej w Bydgoszczy po raz kolejny podejmuje temat związany z życiem, działalnością i recepcją twórczości swego patrona. W dniach 26 i 27 kwietnia odbędzie się II ogólnopolska konferencja pod tytułem: Feliks Nowowiejski i jego czasy.

Szeroka formuła tegorocznego projektu zachęciła do udziału w sesji specjalistów z różnych dziedzin. Będzie to zatem okazja do spojrzenia na czasy i działalność patrona bydgoskiej uczelni muzycznej z szerokiej perspektywy badań muzykologów, teoretyków muzyki, historyków, bibliologów i pasjonatów kultury muzycznej. Przyjadą do Bydgoszczy badacze rękopisów i publikacji dzieł Nowowiejskiego z Poznania, Olsztyna,

Torunia. Pojawią się specjaliści i interpretatorzy kompozycji organowych z różnych ośrodków, chórmistrzowie i pasjonaci postaci i muzyki tego twórcy. Bydgoskie spotkanie będzie okazją do prezentacji prac podejmowanych w najważniejszych ośrodkach zajmujących się utworami Nowowiejskiego, ich wykonaniami, wydaniami, problemem zachowanych źródeł, jak i złożonymi zagadnieniami społecznymi, politycznymi czy kulturowymi tego okresu. Nie zabraknie kontekstów regionalnych wskazujących związki Nowowiejskiego z osobami i miejscami Kujaw i Pomorza.

29.04.2017, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens Bolesław Siarkiewicz – skrzypce Jadwiga Stanek – altówka Renata Marzec – wiolonczela Magdalena Swatowska – fortepian w programie: W.A. Mozart – Kwartet fortepianowy Es-dur KV 493 L. van Beethoven – Kwartet fortepianowy Es-dur op. 16 inf. Anna Cudo

Galeria Sztuki NEXT 7.04.2017, piątek, godz. 18.30 – wernisaż.

Wystawa potrwa do 8 maja. Wstęp wolny

Anna Zalewska „Rzeczywistości abstrakcje” Indywidaulna wystawa malarstwa, połączona ze sprzedażą Zapraszamy Państwa do Galerii Sztuki NEXT na ul. Poznańską 31 na wernisaż Anny Zalewskiej. Wszystkie prezentowane prace pochodzą z najnowszego cyklu i zostały przygotowane specjalnie na naszą wystawę – powstały w 2016 i 2017 roku. Bywalcy aukcji organizowanych przez NEXT doskonale znają twórczość Zalewskiej. Artystka na stałe współpracuje z galerią i domem aukcyjnym.

Anna Zalewska (1985) – podjęła naukę w Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Świadomie i z pełnym zaangażowaniem malarstwo pojawiło się w jej życiu dopiero podczas studiów. Dzięki ciągłemu poszukiwaniu nowych inspiracji nabrało wyrazistości, zdecydowania w poszukiwaniu doskonałej formy oraz pewnego rodzaju szorstkości. Wypracowana umiejętność łączenia dwóch, pozornie bardzo odległych, płaszczyzn zaowocowała oryginalnym i mocno wyróżniającym się efektem artystycznym.

Sam proces tworzenia kolejnych prac ulega nieustannym przekształceniom. Uciekając od rutyny i powtarzalności, stara się z każdą nową pracą udoskonalać warsztat, szukać nowych technik i rozwiązań malarskich, a także eksperymentować z kolorystyką.

W jej malarstwie dostrzec można silną koncentrację na formie ludzkiego ciała oraz odrzucenie reguł perspektywy. Mnogość tematów spaja w całość charakterystyczny styl: silna geometryzacja, wyraźne barwy, ostry kontur i jasno sprecyzowany temat. Każdy obraz zamknięty jest na unikalnej płaszczyźnie, ukierunkowa-

Anna Zalewska, Gdzieś w nas ktoś słucha

nej przeważnie na jedną emocję, która pozwala stworzyć go tak, aby żył. inf. zespół NEXT

Galeria Sztuki NEXT jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 10-18. kwiecień 2017 |

| 37

Teatr Polski w Bydgoszczy 1.04.2017, sobota, godz. 10.00, 12.00 2.04.2017, niedziela, godz. 10.00, 12.00 czas trwania: 30 min. Spektakl jest przeznaczony dla dzieci do lat dwóch.

Mleko reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Łukasz Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Anita Sokołowska/Magdalena Łaska/Sonia Roszczuk, Mieczysław Franaszek, Mateusz Łasowski

Bóg w dom, fot. Monika Stolarska

Mleko, fot. Arkadiusz Wojtasiewicz

Jak kropla deszczu może stać się perłą? Co w teatrze mogą przeżyć dzieci mające niewiele ponad rok? „Mleko” w reż. Pawła Łysaka to opowieść spleciona ze słów, dźwięków i obrazów. Spektakl bazuje na klasycznej perskiej opowieści i staje się okazją do pierwszej historii o cudowności świata. Spotkanie aktorów z najmłodszymi jest dla obu stron wielką przygodą i próbą znalezienia porozumienia. W trakcie tego przedstawienia obie strony wiele się od siebie nawzajem dowiedzą.

4.04.2017, wtorek, godz. 19.00 5.04.2017, środa, godz. 19.00 6.04.2017, czwartek, godz. 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 2 h 40 min (jedna przerwa). Informujemy, że w spektaklu pojawiają się słowa powszechnie uznane za wulgarne.

Bóg w dom reżyseria, tekst, reportaż: Katarzyna Szyngiera; tekst, reportaż: Mirosław Wlekły; tekst, dramaturgia: Grzegorz Niziołek; scenografia: Agata Baumgart; muzyka: Damian Pielka; wideo: Szymon Kluz; asystent scenografa: Irek Zając; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Beata Bandurska, Magdalena Celmer, Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Maciej Pesta, Martyna Peszko, Michał Podsiadło, Konrad Wosik Proboszcz z Bydgoszczy twierdzi, że w imię Chrystusa trzeba mężnie odpierać inwazję islamskich najeźdźców, którzy szturmują nasze granice. W Paryżu właściciel baru La Belle Équipe po zamachu, w którym terroryści zamordowali 19 osób, zatrudnia kolejnych muzułmanów. Ksiądz katolicki z muzułmańskiej dzielnicy dziwi się, że obawiamy się islamu. „Przecież Bretończycy też 38 |

| kwiecień 2017

emigrowali do Paryża, teraz mnóstwo tu Bretończyków i świat się nie wali”. W Brukseli proboszcz zaprasza do kościoła 400 wyznawców islamu na kolację z okazji ramadanu. Imam z Montreuil pyta, czy mamy w Polsce siostry zakonne. „Gdy je widzicie, to czy na nie plujecie?

A ekstremizm lacki nie chce zaakceptować, że muzułmanki chodzą ubrane jak siostry zakonne”. Muzułmanin, właściciel baru na przedmieściach Paryża, mówi: „To media importują nam tu wojnę. Tu nie ma żadnych terrorystów”. Francuski ksiądz zwierza się, że byłby nieszczęśliwy, gdyby mieszkał w Polsce. Brukselski radny z Partii Islam uważa, że Polska nie leży w Europie.

8.04.2017, sobota – 37. Warszawskie Spotkania Teatralne (spektakl wyjazdowy) 19.04.2017, środa (studencka środa), godz. 19.00 20.04.2017, czwartek, godz. 19.00 21.04.2017, piątek, godz. 19.00 (spektakl z angielskimi napisami) Duża Scena TPB, czas trwania: 110 min bez przerwy

Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy tekst, dramaturgia, kostiumy: Jolanta Janiczak; reżyseria: Wiktor Rubin; scenografia: Michał Korchowiec; kostiumy, wideo: Hanna Maciąg; reżyseria światła: Michał Głaszczka; asystent reżysera: Maciej Pesta; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Beata Bandurska, Magdalena Celmer, Martyna Peszko, Sonia Roszczuk, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Mirosław Guzowski, Roland Nowak, Maciej Pesta, Marcin Zawodziński Théroigne de Méricourt, feministyczna działaczka rewolucji francuskiej, walcząca o prawa kobiet obywatelek, o równość, wolność, solidarność. Jej nazwisko nie pojawia się jednak obok Dantona i Robespierre’a, nie mam jej w podręcznikach i encyklopediach. Jej działalność i poświęcenie sprawom kobiet zostało nagodzone linczem, którego sprawczyniami były kobiety, o prawa których bezkompromisowo walczyła. Jej poglądy i postulaty były za radykalne również dla liderów Rewolucji Francuskiej. Jej odwaga i zaangażowanie zostały przez historię przykryte diagnozą szaleństwa, fanatyzmu politycznego. Postać Théroigne de

Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy, fot. Monika Stolarska

Méricourt jest dla twórców spektaklu pretekstem do zastanowienia się nad ideami, metodami, narzędziami, które mogłyby obudzić rewolucyjny zryw dzisiaj, teraz, w XXI wieku. Czy radykalizm zwany często fanatyzmem jest skuteczną metodą budzenia uśpionych obywateli? Jak zbudzić w sobie odwagę, entuzjazm i wiarę w możliwość zmiany?

11.04.2017, wtorek, godz. 10.00 12.04.2017, środa, godz. 10.00 22.04.2017, sobota, godz. 16.00 23.04.2017, niedziela, godz. 11.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 55 min bez przerwy

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka opieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłodszych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki! Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malutka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja. Poczucie humoru Małgorzaty Witkowskiej, Pawła L. Gilewskiego i Marcina Zawodzińskiego połączone z dowcipnymi strofami Brzechwy gwarantuje znakomitą teatralną zabawę. A tak swoją drogą – to bardzo ciekawe, w jaki sposób Pchła Szachrajka zdołała niepostrzeżenie wyjeść krem z 30 rurek płacąc tylko za jedną…

27.04.2017, czwartek, godz. 19.00 28.04.2017, piątek, godz. 19.00 29.04.2017, sobota, godz. 19.00 Duża Scena TPB

Komuna Paryska reżyseria: Weronika Szczawińska; tekst i konsultacja dramaturgiczna: Agnieszka Jakimiak; kompozycja muzyki, gra na żywo: Krzysztof Kaliski; scenografia i kostiumy: Daniel Malone; ruch sceniczny: Paweł Sakowicz; współpraca koncepcyjna i dramaturgiczna, asystent scenografa: Piotr Wawer Jr; muzycy, gra na żywo: Cezary Kołodziej, Maciej Szymborski; światła: Robert Łosicki; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Magdalena Celmer, Mirosław Guzowski, Alicja Mozga, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk, Piotr Wawer Jr, Małgorzata Witkowska Konrad Wosik, Jakub Ulewicz Spektakl-koncert, społeczna fantazja rozpisana na muzyczną partyturę. Eklektyczna orkiestra złożona z aktorów i instrumentalistów zaprosi widzów do szczególnej podróży w czasie – przywołującej zapomniane wydarzenia, wychylonej ku przyszłości, rozgrywającej się tu i teraz. W roku 1871 Paryż na chwilę przestał być stolicą Francji. Przez 72 dni stanowił centrum powszechnej republiki, w której zdecydowano się na reset systemu i zmianę reguł gry. Komunardki i komunardzi zaprojektowali radykalnie demokratyczny świat wspólnego luksusu i dobrego życia. 72 dni istnienia Komuny Paryskiej – całkowicie samorządnego społeczeństwa – to punkt odniesienia dla wszystkich, którzy odważają się marzyć, żądać niemożliwego, obstawać przy tym, że inny świat, inne społeczeństwo jest możliwe. To punkt wyjścia dla działań muzycznych zespołu, który poprzez wspólną grę i nieustanne dyskusje negocjuje swój kształt. inf. Paulina Wenderlich

-u N IK ÓW B IK LA CZ YT EL D ie T E en c IL B w TAN I u numerem BIKZ kwietniow ym zł! takl: bilety na spek ska” ry Pa a : e un i „Kom t e r mi n zamy w Zapras odz. 19.00 g o ia tn 27 k wie ak symalnie a do zakupu m kwiecień 2017 BIK-u upra| wni ej | 39 cenie. n egzemplar z

15

Jede

4 biletów w pr

omoc yjn

Galeria Miejska bwa W dniach 15, 16 i 17 kwietnia 2017 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy nieczynna wystawa czynna do 2.04.2017

Marta Normington: Podróż jako stan umysłu / Journey as a State of Mind Kuratorka – Jagna Domżalska Marta Normington (1980) – absolwentka Wydziału Komunikacji Multimedialnej Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, w 2016 nominowana do Nagrody im.

Marii Dokowicz za najlepszą magisterską pracę dyplomową w kategorii dyplom artystyczny. Studiowała także fotografię dokumentalną na Uniwersytecie w Newport w Wlk. Brytanii oraz psychologię międzykulturową na SWPS i tybetologię na UW. Przez rok przebywała w żeńskim klasztorze buddyjskim w Zanskar w Himalajach. Obecnie mieszka i pracuje pomiędzy Monachium a Poznaniem. Dużo czasu spędza w drodze. wystawa czynna do 9.04.2017

VANITAS

Kurator – Danuta Pałys

Piotr Grygorkiewicz, EEGrafika II, 2016

Romuald Fajtanowski, krzesło

Pokazane na wystawie prace tworzą szeroki zakres interpretacji pojęcia vanitas – od pesymistycznej refleksji nad nieuchronnością śmierci, upatrywanej jako przejście w nicość, poprzez trud poszukiwania głębszego sensu życia, aż do postawy pogodzenia się z perspektywą przemijania i zachwytu nad kruchością doczesnego piękna, będącego tylko odblaskiem harmonii i piękna wiecznego.

21.04.2017, godz. 18.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 21 maja; o godz. 20.00 – koncert orkiestry kameralnej Accademia Dell’arco Akademii Muzycznej, prowadzenie: prof. Paweł Radziński (Akademia Muzyczna im. im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. Gdańska 20)

SYNTEZA SZTUK 2017 Festiwal SYNTEZA SZTUK 2017 to już 5. edycja wydarzenia organizowanego przez Zakład Wzornictwa 40 |

| kwiecień 2017

UTP w Bydgoszczy w partnerstwie z Urzędem Miasta, Galerią Miejską bwa w Bydgoszczy, Akademią Muzyczną w Bydgoszczy, Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu, Uniwersytetem Narodowym w Chmielnickim na Ukrainie. Prezentowane prace z różnych obszarów sztuki – od prac dyplomowych studentów wzornictwa, poprzez obiekty projektowane przez pedagogów i dzieła z obszarów różnych sztuk autorstwa zaproszonych, uznanych artystów. To prezentacja potencjału projektowo-artystycznego, jaki istnieje i jaki jest osiągalny w Bydgoszczy dzięki otwartości ludzi, instytucji.

To potencjał dla przemysłu, mieszkańców i wszystkich potrzebujących piękna. Wzornictwo – projektowanie pięknych rzeczy – od 10 lat jest obecne w Bydgoszczy, kształcąc tak potrzebnych w regionie specjalistów. inf. prof. dr hab. Wojciech Hora, dyrektor artystyczny Festiwalu SYNTEZA SZTUK 2017

8.04 2017, sobota, godz. 11.30, zapisy: agnieszka. gorzaniak@galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr. tel. 52 339 30 62, wstęp wolny

Warsztaty fotograficzne dla dorosłych

Dziecko na warsztat, fot. Agnieszka Gorzaniak

kwiecień 2017, środy, godzina do ustalenia z grupą. Zapisy: agnieszka.gorzaniak@galeriabwa. bydgoszcz.pl lub pod nr. tel. 52 339 30 62. Spotkania dla grup do 25 osób, trwają ok. 1-1,5 godz., poprzedzone są oprowadzaniem po aktualnych wystawach, wstęp wolny

Dziecko na warsztat – warsztaty dla dzieci przedszkolnych i szkoły podstawowej

Prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak – kurator Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy.

Kwiecień i kwiaty – będziemy tworzyć fantazyjne kwiaty w różnych technikach, które ozdobią ogródek w galerii.

1.04.2017, sobota, godz. 11.00, zajęcia potrwają 1,5 godz. Spotkanie przeznaczone dla dzieci w wieku 5-10 lat. Zapisy: Agnieszka Gorzaniak, tel.

52 339 30 62, agnieszka.gorzaniak@galeriabwa. bydgoszcz.pl, wstęp wolny

Warsztaty weekendowe dla dzieci z opiekunami Prowadzenie: Piotr Kikta – muzyk, animator, prowadzi warsztaty dla dzieci, na co dzień sprzedaje książki.

Na ludowo… Na kwietniowych warsztatach zmierzymy się z trudną sztuką wycinania ozdób z papieru.

Takie ludowe wycinanki kojarzą się z wiosną i jej obrzędami. A ponieważ kwiecień to miesiąc kwiatów, to za pomocą wyciętych przez nas wzorków wiosennie udekorujemy doniczki, w których te kwiatki będą rosły.

22.04.2017, sobota, godz. 11.00, zajęcia potrwają 1,5 godz. Spotkanie dla dzieci w wieku 7-10 lat, koniecznie z rodzicem. Zapisy: agnieszka.gorzaniak@galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr. tel.

52 3393062, wstęp wolny

Spotkania ze sztuką współczesną dla dzieci z opiekunami Prowadzenie: Justyna Gorce-Bałut – tłumaczka książki Charlotte Gastaud Jezioro Łabędzie, menedżer kultury, naukowiec, rodzic.

Będziemy działać plastycznie, intensywnie operując zszywaczami oraz nożyczkami. Tym razem w ramach przygotowań przynieście skrawki materiałów i koronek. Ale uwaga! Monochromatycznie! Tylko białe, czarne, srebrne lub złote. A jeśli przyszlibyście ubrani w tych kolorach, stworzymy performance – żywe dzieło sztuki.

Prowadzenie: Wojtek Woźniak – artysta fotografik, członek ZPAF. Zajmuje się pracą dydaktyczną. Wielokrotny stypendysta prezydenta miasta Bydgoszczy ABC pracy w atelier – tworzenie kartki wielkanocnej – tworzenie swojej autorskiej kompozycji kartki od podstaw do efektu końcowego: budowanie planu zdjęciowego, ustawianie świateł i realizacja.

7.04.2017, godz. 12.00, zapisy: agnieszka.gorzaniak@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 62, wstęp wolny

Sztuka w samo południe – warsztaty dla seniorów

Prowadzenie: Claudia Jesa – prawniczka, absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego, pracuje w kancelarii adwokacko-radcowskiej, w każdej wolnej chwili zdobywa nowe umiejętności i poszerza swoją wiedzę, m.in. posiada certyfikat (SJM1) z języka migowego.

Magiczne pudełko (opcjonalnie: exploding box) – zatrzymać czar wspomnień – szkatułka niespodzianka to eksplodujące, po zdjęciu wieczka, pudełko, które może zatrzymać nie tylko wspomnienia, ale i posłużyć za życzenia zamiast zwykłej kartki lub prezentu.

Każdy z uczestników będzie miał możliwość wykonania własnoręcznie takiego pudełka, a ozdabiając je i dodając do niego swoje ulubione zdjęcia, stworzy świetną pamiątkę na lata.

22.04.2017, godz. 12.00, wstęp wolny

Dzień Wolnej Sztuki

Wybierzemy pięć prac z prezentowanej wystawy SYNTEZA SZTUK 2017. Przy każdym będzie stała osoba zadająca uczestnikom Dnia Wolnej Sztuki pytania, motywująca ich do podjęcia refleksji i nabrania odwagi do samodzielnego szukania odpowiedzi. Jej celem będzie pokazanie, że obiekt muzealny może stać się źródłem inspiracji. Po zwiedzaniu uczestnicy zostaną zaproszeni na spotkanie, w czasie którego będą mogli porozmawiać o swoich wrażeniach.

Bydgoska Akademia Sztuki 12.04.2017, godz. 18.00, wstęp wolny Magdalena Dworak-Mróz: Pasja czy obsesja? Szaleństwo kolekcjonowania.

26.04.2017, godz. 18.00, wstęp wolny Barbara Chojnacka: Kolekcjonowanie grafiki współczesnej w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 10.05.2017

Marta Szymielewicz – To samo, co wczoraj

Od 12 stycznia 2017 w Galerii Brda (hotel Brda, ul. Dworcowa 94, sala na parterze), działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, czynna jest wystawa malarstwa Marty Szymielewicz To samo, co wczoraj. inf. Danuta Pałys

kwiecień 2017 |

| 41

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek 7.04.2017, piątek, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 29 kwietnia

Jerzy Czapiewski: „Czego oczy nie widzą…”

– rysunki satyryczne Jerzy Czapiewski (1962) – studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowni wypukłodruku prof. Ryszarda Krzywki. Zajmuje się rysunkiem, grafiką, malarstwem, rysunkiem prasowym oraz edukacją artystyczną. Jest członkiem ZPAP i Stowarzyszenia Polskich Artystów Karykatury, autorem kilkunastu wystaw indywidualnych. Uczestniczył w ponad 100 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Mieszka i pracuje twórczo w Toruniu, a latem w Borach Tucholskich.

Na wystawie prezentowanych będzie ponad 40 rysunków publikowanych na łamach pism ogólnopolskich i regionalnych, m.in. „Rzeczpospolita”, „Życie”, „Najwyższy Czas”, „Solidarność”, „Fonosfera”, „Jazzi Magazine”, „Kościotrup”, „Twój Dobry Humor”, „Nowości”, „Gazeta Pomorska”, „Forum Branżowe”, „Tygodnik Tucholski”, „Życie Kaszub”. inf. Elżbieta Kantorek

impresariat artystyczny itd.

3.04.2017, godz. 20.00, Opera Nova, bilety 90-110 zł

DŻEM Jeden z najważniejszych zespołów w historii polskiej muzyki. Legenda bluesrockowego grania. Zespół Dżem powstał w 1973 roku, jednak potęga jego utworów sprawia, że są one aktualne również teraz. Charyzma członków zespołu z Ryszardem Riedlem na czele przyniosła im ogromne uznanie i popularność. Dżem w obecnym składzie to kontynuacja ważnej historii legendy muzyki. Niezliczona liczba hitów, ale także nowe przeboje utrzymane w charakterystycznym stylu zespołu oraz niepowtarzalna atmosfera – tego wszystkiego doświadczycie podczas koncertu.

19.04.2017, godz. 19.00, Miejskie Centrum Kultury, bilety: 70 zł

VOO VOO – promocja nowej płyty pt. „7” Niedawno obchodzili 30-lecie, jednak w ich przypadku nie ma mowy o odcinaniu kuponów. Każdy album to otwarcie kolejnego etapu, niezmiennie patrzą w przyszłość. Jak żartuje Wojciech Waglewski: „Postanowiliśmy jeszcze raz zrobić płytę, której nikt nie będzie chciał kupić…”.

To założenie w przypadku wydanego w 2014 roku albumu „Dobry wieczór” wywołało skutek odwrotny – al42 |

| kwiecień 2017

bum uzyskał status złotej płyty, a piosenka „Gdybym” z udziałem azerskiego pieśniarza Alima Qasimova długie tygodnie zajmowała pierwsze miejsce listy przebojów radiowej Trójki.

Tym razem kluczem do nowej płyty jest czas i jego nieustanny upływ. Na nowym albumie Voo Voo znajdzie się zaledwie siedem, za to długich utworów, a każdy z nich będzie zatytułowany od kolejnych dni tygodnia. To wpłynie również na koncerty promujące nową płytę, a przecież takie spotkania z muzyką tego zespołu mają swoją niepowtarzalną atmosferę. „Każdy koncert będzie miał inną dramaturgię, bo będziemy zaczynać w poniedziałek od Poniedziałku, we wtorki od Wtorku itd. Lubię takie wyzwania, choć nie wiem, co z tego wyniknie” – mówi Waglewski.

Wojciech Waglewski jest kompozytorem i autorem wszystkich utworów na nowym albumie zespołu, który współtworzą: perkusista Michał Bryndal, basista Karim Martusewicz oraz saksofonista i wokalista Mateusz Pospieszalski. Płyta powstawała w grudniu 2016 i styczniu 2017 roku w Studiu S-4, a także w trójkowym Studiu im. Agnieszki Osieckiej. Za realizację dźwięku odpowiadał Jacek Gładkowski. Piotr „ Emade” Waglewski materiał zmiksował i współpracował przy jego produkcji.

Bilety do nabycia w biurze impresariatu artystycznego „itd.”, ul. Gdańska 13 (kamienica w głębi podwórka w kawiarni Fanaberia), w MCK, ul. Marcnkowskiego 12-14, oraz online: www.bileterka.com; www.biletyna.pl; www.bilet.pl; www.kupbilecik.pl. inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

Bydgoskie Centrum Sztuki Wystawa stała – cały kwiecień

Wystawa rzeźb Stanisława Horno-Popławskiego „Myślenie kamieniem” Człowiek świata, skarbnica pomysłów, kopalnia artystycznej wiedzy – życiorys Stanisława Horno-Popławskiego to historia pokazująca, jak można ewoluować w rzeźbie od klasycyzmu przez realizm po intrygującą abstrakcję. Dzieciństwo, historia, dziedzictwo rodzinne familii powstańca styczniowego zesłanego na teren dzisiejszej Gruzji – wszystko to wpłynęło później na twórczość Horno-Popławskiego. Fascynacja mitami antycznymi, surowością Kaukazu, zamiłowanie do ekologii, szacunek wobec kamienia – w taki oto sposób ukształtował się geniusz wielkiego artysty. Miał 14 lat, gdy zaczął pobierać prywatne lekcje rysunku; kiedy jako 20-latek zaczynał studia artystyczne w Moskwie, a później przeniósł się do warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Nie miał żadnych wątpliwości, w jakim kierunku chce pokierować swoim życiem. Sam decydował, jaki kierunek obierze – nigdy zaś nie poddawał się bezwiednie fali, nie mając artystycznej koncepcji czy wizji. W latach 1923–1931 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowniach: prof. Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo) i prof. Tadeusza Breyera (rzeźba). Artystycznym obieżyświatem był już na tym etapie. Moskwa, Warszawa, później uczelnie we Francji i Włoszech – chłonął świat kultury widziany z różnej perspektywy. Zaczął ją przekazywać na początku lat 30. Jako jeszcze niespełna 30-latek zaczął wykładać na wydziale uczelni w Wilnie. Angażował się we wszystko, co było w jakiś sposób powiązane z szeroko rozumianą kulturą – tworzył zrzeszenia artystów, rozwijał związek plastyków. Nawet gdy II wojna światowa zmieniła go – tymczasowo – w uczestnika kampanii wrześniowej, podczas okupacji niezmiennie kreował. Ujście talentu rzeźbiarskiego znajdował w tworzeniu sakralnych postaci przeznaczonych do obozowej kaplicy. Okres powojenny rozpoczął już jako profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Białymstoku. Tam wykonał słynną figurę Dobrego Pasterza przed kościołem św. Rocha i nie mniej znane „Praczki”. W 1946 r. zaczął wykłady na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Trzy lata później był już związany z Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych. Ta początkowo znajdowała się w Sopocie, by później trafić do Gdańska. W Trójmieście profesor Horno został dziekanem Wydziału Rzeźby. W latach 1951–54 był głównym projektantem rzeźby podczas odbudowy Starego Miasta w Gdańsku. Już jako niekwestionowany autorytet rzeźby został wyróżniony tytułami dr. Honoris Causa. W 1996 r. tytuł ten przyznał mu Wydział Sztuk Pięknych UMK. Rok później – to samo wyróżnienie przekazała Horno Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku. Realizacje Horno zostały rozsiane nie tylko w Polsce. Znany jest z białostockich „Praczek” czy rzeźb na ul. Długiej i Długim Targu oraz posągów na Złotej Bramie w Gdańsku. W Bydgoszczy symbolem po jego

czasach jest grupa rzeźb w Ogrodzie Botanicznym oraz pomnik Henryka Sienkiewicza. Rzeźby Horno-Popławskiego są też we Włocławku, Kaliszu, Słupsku, Sopocie.

Na Litwie to przede wszystkim Wilno – tablica pamiątkowa na dziedzińcu uniwersyteckim, fontanna Pałacu Reprezentacyjnego czy posąg Jana Nepomucena na placu w kapliczce. Życiorys Horno to nieustanne dążenie do własnej formy artystycznej wypowiedzi. Jednocześnie, przy swoim indywidualizmie i skłonności do eksperymentów, Horno nie zapominał o tradycji tej dziedziny sztuki. Stąd w jego dziełach odczuwalna jest różnorodność formy.

Cecha nadrzędna to jednak bez cienia wątpliwości nadzwyczajny szacunek do tworzywa – nawet jeśli jest nim zwykły polny kamień. Dziś uważany jest za ostatniego wielkiego mistrza techniki taille directe – kucia. Prace Horno-Popławskiego znajdują się m.in. w zbiorach Muzeów Narodowych w: Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Gdańsku, Szczecinie; Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku; Muzeów Okręgowych w Białymstoku, Bydgoszczy; Muzeum Sztuki w Łodzi; Muzeum im. A. Puszkina w Moskwie; w zbiorach Związków Plastyków w Moskwie, Tbilisi, Kutaisi i Berlinie oraz w kolekcjach prywatnych w Polsce, Niemczech, Norwegii i Kanadzie.

Wystawa ,,Myślenie kamieniem” jest to aktualnie jedyna w Polsce wystawa w całości poświęcona twórczości Stanisława Horno-Popławskiego. W zbiorach Bydgoskiego Centrum Sztuki, którego stał się patronem, znajdują się dzieła rzeźbiarza z różnych okresów jego twórczości. W jej skład wchodzą nie tylko rzeźby i szkice, które wyszły spod ręki mistrza, ale także fotografie z prywatnych zbiorów rodziny Popławskich.

Niezwykle atrakcyjną częścią wystawy są okulary VR, dzięki którym zwiedzający będą mogli przenieść się w wirtualny świat rzeźb Stanisława Horno-Popławskiego.

2.04.2017, godz. 21.00, rezerwacja miejsc pod nr. tel. 882 173 132

II Międzynarodowe Seminarium Muzyki Współczesnej Piano & Electronics Podsumowanie/dyskusja/uroczyste zakończenie W dniach od 31 marca do 2 kwietnia odbędzie się w Bydgoszczy 3. Międzynarodowe Seminarium Muzyki Współczesnej – cykl wykładów poświęconych muzyce współczesnej, organizowanych przez Akademię Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

2 kwietnia o godz. 21.00 w Bydgoskim Centrum Sztuki odbędzie się uroczyste zakończenie seminarium, połączone z dyskusją oraz podsumowaniem tegorocznych wykładów. inf. Kornelia Murawska

kwiecień 2017 |

| 43

Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy Leon Wyczółkowski inspiruje Jako szkoła plastyczna kojarzona z Leonem Wyczółkowskim – wybitnym polskim artystą, którego działalność twórcza wpisuje się również w historię naszego regionu, chcielibyśmy uczcić pamięć patrona urodzonego przed 165 laty, organizując oraz współorganizując w bieżącym roku szereg imprez pod nazwą „Leon Wyczółkowski inspiruje”. Zależy nam na dotarciu do jak największej grupy odbiorców i zachęceniu do udziału w proponowanych przez nas wydarzeniach, ponieważ misją naszej szkoły jest – prócz kształcenia artystycznego młodzieży – także wsparcie innych osób uzdolnionych plastycznie oraz interesujących się wiedzą na temat kultury i historii sztuki. Poprzez wspólną zabawę i naukę pragniemy poszerzyć ofertę kulturalną regionu i zwrócić uwagę jego mieszkańców na to, jak ważna dla rozwoju człowieka w każdym wieku i o rozmaitych predyspozycjach jest sztuka, podkreślić pamięć o tym, co buduje naszą lokalną tożsamość. Przygotowane działania, w ramach obchodów rocznicy urodzin Leona Wyczółkowskiego, zostały objęte honorowym patronatem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Prezydenta Miasta Bydgoszczy oraz Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty. Zapraszamy do zapoznania się z programem i do wzięcia udziału w naszych akcjach i konkursach.

Harmonogram wydarzeń 2017 „Leon Wyczółkowski inspiruje” 20 IV – Prelekcja na temat ulicy Wyczółkowskiego oraz związku artysty z miastem, Aula Zespołu Szkół Plastycznych w Bydgoszczy. Organizator: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury; 23 IV – Piknik rodzinny „Urodziny z Leonem Wyczółkowskim” na Wyspie Młyńskiej, godz. 11.0014.00. Organizator: Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy i Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy;

24-28 IV – Konkurs dla dzieci i młodzieży na zaprojektowanie gry dydaktycznej, której motywem przewodnim są drzewa „GRAby, dęby, jodły, świerki. Drzewa w województwie kujawsko-pomorskim”. Organizator: Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy; 12 V – Ogłoszenie wyników konkursu na zaprojektowanie gry dydaktycznej „GRAby, dęby, jodły, świerki. Drzewa w województwie kujawsko-pomorskim” w Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy; 15 V – Zakończenie składania prac na konkurs rysunkowy „Moje drzewo” dla uczniów szkół gimnazjalnych. Organizator: Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy; 16 V – Obrady jury konkursu rysunkowego „Moje drzewo” w Zespole Szkół Plastycznych w Bydgoszczy; 23 V – Ogłoszenie wyników konkursu „Moje drzewo” i testu wiedzy o Leonie Wyczółkowskim. Wystawa prac konkursowych. Nagrody i wyróżnienia w auli Zespołu Szkół Plastycznych o godz. 12.00; 25 V – Zamknięcie konkursu na projekt muralu „Wyczółkowski inspiruje. Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”. Organizator: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury i Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy; 2 VI – Zakończenie konkursu graficznego dla młodzieży szkolnej „Rozmowa z mistrzem”. Inspiracje twórczością Leona Wyczółkowskiego w Zespole Szkół Plastycznych w Bydgoszczy; 5 VI – Wyniki konkursu na projekt muralu w Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury w Bydgoszczy; 6 VI – Obrady jury do konkursu graficznego „Rozmowa z mistrzem” w Zespole Szkół Plastycznych w Bydgoszczy; 9 VI – Wystawa pokonkursowa grafik w Zespole Szkół Plastycznych w Bydgoszczy. Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród. www.plastyk.bydgoszcz.pl

O Zajączku Wielkanocnym W księgarni Gratka przy ulicy Jezuickiej 24 w dniu 7 kwietnia o godzinie 17.30 wystawione zostanie przedstawienie Teatrzyku Stoliczkowego pt. „O Zajączku Wielkanocnym”, na który bardzo serdecznie zapraszamy dzieci i ich rodziców. Autorką spektaklu jest pani Katarzyna Torzewska.

Księgarnia Gratka ul. Jezuicka 24 ksiegarniagratka.com.pl FB: @ksiegarniagratka

44 |

| kwiecień 2017

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Leszek J. Pękalski „Dawno temu na Podhalu” Równo 40 lat temu młody fotografik z Sopotu wędrował po Podhalu, rejestrując czynności życia codziennego oraz sylwetki mieszkańców nieodległych od Zakopanego wsi Dzianisz, Jurgów i Rzepiska. Powstał jednorodny zapis miejsca i czasu – pod wieloma względami utraconego, wszak tamtego Podhala już dziś prawie nie ma. Obecnie Pękalski to uznany twórca, członek ZPAF, a jego „cykl podhalański” odwiedził m.in. Lille we Francji, Bielsko-Białą, Szczecin oraz Sopot.

Więcej szczegółów na: www.muzeumfoto.byd.pl

Światowy Dzień Fotografii Otworkowej w Muzeum Fotografii Światowy Dzień Fotografii Otworkowej to międzynarodowa impreza powołana do życia w roku 2001 w celu promocji techniki camera obscura, jako alternatywnej metody fotograficznego obrazowania. Fotografia otworkowa jest najprostszym sposobem rejestracji obrazów, zwykła puszka zaopatrzona w materiał światłoczuły i malutki otworek może posłużyć do zrobienia zdjęcia. W dobie zaawansowanych cyfrowych technologii rejestracji camera obscura pozwala uzyskiwać efekty nieprzewidywalne. Co roku pod koniec kwietnia miłośnicy fotografii otworkowej w ustalony wcześniej dzień wykonują jedno zdjęcie tą prostą, lecz wymagająca wtajemniczenia techniką, które to zdjęcie wraz opisem publikują na stronie www.pinholeday.org.

20.04.2017, godz. 18.00 – wernisaż

Wystawa fotografii otworkowej z kolekcji Zbigniewa Tomaszczuka Zbigniew Tomaszczuk – fotografik i teoretyk fotografii, wykładowca, autor tekstów i książek o fotografii, spośród których koniecznie wymienić trzeba kultową już dziś pozycję „Łowcy obrazów” czy „Odwzajemnione spojrzenie – o fotografii otworkowej”. W pierwszej dekadzie XXI wieku rozpoczął kolekcjonowanie fotografii otworkowej, którą w swojej praktyce wykorzystują polscy artyści. W swoich zbiorach posiada prace twórców o uznanym już dorobku, dla których camera obscura jest czymś więcej niż tylko ucieczką od nowoczesnych cyfrowych technologii.

Warsztaty fotografii otworkowej Zajęcia poprowadzi Marek Noniewicz – kustosz Muzeum Fotografii, wiceprezes ZPAF OKP, uczestnik wystawy „Poetic of light” – największej światowej kolekcji fotografii otworkowej Erica Rennera, prezentowanej na wystawie w Muzeum Pałacu Gubernatorów (Santa Fe, Nowy Meksyk). Więcej szczegółów na stronie www. muzeumfoto.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl oraz pod nr. tel. 52 567 00 07.

Mam lustrzankę – wiosenna edycja Podczas weekendowych spotkań poznasz funkcje i ustawienia decydujące o rejestracji obrazu, a także wykonasz ćwiczenia praktyczne połączone z analizą zdjęć. Zgłoszenia: muzeumfoto@byd.pl lub pod nr. tel.

52 567 00 07. Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto.byd.pl. fot. Marek Noniewicz

wystawa czynna do 13 kwietnia. Muzeum Fotografii, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek godz. 11.00-17.00, sobota godz. 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne

Lekcje muzealne

Piotr Woł yński, Autoportret

Zapraszamy do skorzystania z nowej oferty lekcji muzealnych. Zajęcia przeznaczone są dla grup zorganizowanych – dzieci i młodzieży szkolnej, a ich poziom dostosowany został do wieku uczestników.

– Historia fotografii w praktyce; – Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć; – Znikające obrazy; – Fotografia – zjawisko naturalne; – Camera obscura – historia i współczesne zastosowania.

Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto. byd.pl. Dodatkowe informacje i zapisy: muzeumfoto@ byd.pl oraz pod nr. tel. 52 567 00 07. kwiecień 2017 |

| 45

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 8.04.2017, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

Kujawsko-Pomorski Młodzieżowy Przegląd Piosenki „DEBIUT ’17” (eliminacje dla mieszkańców powiatu i miasta Bydgoszczy) Regulamin i inne dokumenty dostępne są na: www.kpck.pl w dziale „muzyka”.

2 i 22 kwietnia 2017, godz. 10.00-17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

62. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski (etap miejski i wojewódzki) Więcej informacji na: www.kpck.pl.

7 kwietnia (wernisaż) – 12 maja 2017, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

„Gdzie miłość i zgoda, czyli makatka prawdę Ci powie” – wystawa wybranych prac z kolekcji Elżbiety Piskorz-Branekovej

Kujawsko-Pomorski Festiwal Piosenki AWANS 2017 8 kwietnia, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 Eliminacje powiatowe dla mieszkańców powiatu i miasta Bydgoszczy.

22 kwietnia, godz. 13.00, Żniński Dom Kultury Finał.

Wykaz organizatorów eliminacji powiatowych oraz szczegółowy regulamin zamieszczony jest na: www.kpck.pl.

10.04.2017, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

„Kultura Prasłowian” – wykad Spotkanie z dr Martą Chyłą.

18.04.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

XII Spotkanie z Historią u Hoffmana: „Motywy prahistoryczne we współczesnej muzyce poważnej i popularnej” Spotkanie z prof. dr. hab. Jackiem Woźnym.

Kolekcja gromadzona przez lata liczy kilkaset makatek z całej Europy, o różnej tematyce, z których większość powstała w ubiegłym wieku. O jej powstaniu, swojej fascynacji zjawiskiem, historii i znaczeniu makatki w mieszkalnych wnętrzach opowie nam pani Elżbieta Piskorz-Branekova na wernisażu 7 kwietnia.

46 |

| kwiecień 2017

21.04.2017, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, bilety w cenie 20 zł dostępne w siedzibie KPCK

Spotkanie z Andrzejem Kruszewiczem Andrzej Kruszewicz – z wykształcenia lekarz weterynarii, autorytet w dziedzinie ornitologii, dyrektor warszawskiego ZOO (założył w nim Azyl dla Ptaków).

Autor i tłumacz kilkudziesięciu publikacji z zakresu orni-

tologii, założyciel i honorowy członek Stołecznego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Autor „Trójkowych Gawęd doktora Kruszewicza”.

24.04.2017, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

„Madame Butterfly” – wykład Spotkanie z dr Agnieszka Piass.

25.04.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Wernisaż mozaiki ceramicznej „Drzewo Życia” oraz pokaz płaskorzeźb i figur w ramach projektu artystycznego „Kapliczki Maryjne”

28.04.2017, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

„TO tylko?! TANIEC” – z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca

Szczegóły na www.kpck.pl w zakładce „taniec”.

28.04.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny, wejściówki do odebrania w siedzibie KPCK

Kino Hoffman: „Ada, to nie wypada” (reż. Konrad Tom) 29 kwietnia, godz. 19.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, bilety w cenie 10 zł dostępne w siedzibie KPCK

15 cm above the ground – koncert

27.04.2017, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Wieczór autorski z Bartłomiejem Siwcem Bartłomiej Siwiec (1975) – prozaik, poeta, dramatopisarz, krytyk literacki. Ukończył politologię na WSP w Bydgoszczy i studia podyplomowe w zakresie archiwistyki na UMK w Toruniu. Zadebiutował literacko w 2010 powieścią „Zbrodnia, miłość, przeznaczenie”. Autor książek „Autodestrukcja”, „Przypadek Pana Paradoksa”, zbioru opowiadań „Wszyscy byli umoczeni” oraz dramatów: „64 pozycje z życia szachisty”, „Wyszła z domu”, „Skóry”, „Anyżek”. W dorobku twórczym literata znajduje się również zbiór wierszy „Instrukcja zabicia ptaka”.

15 cm above the ground – zespół wykonujący autorską, instrumentalną muzykę akustyczną, inspirowaną absolutnie wszystkim, co niesamowite i interesujące.

Skład zespołu: Maciej Trifonidis – gitara dobro, Janusz Tytman – mandolina, Łukasz Czekała – skrzypce, Tomasz Bogacki – gitara akustyczna, Dominik Jabłkowski – kontrabas.

XVII Ogólnopolskie Konfrontacje Zespołów Tanecznych – resume Więcej informacji na: www.kpck.pl.

inf. Jędrzej Kubiak

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 11.04.2017, wtorek, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, wstęp wolny

Koncert pasyjny Koncert w wykonaniu Koła Artystyczno-Naukowego Wokalistów Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

25.04.2017, wtorek, godz. 17.00, Pałac Mostowskich, Ostromecko, ul. Bydgoska 9, wstęp wolny

IX Colloquium Ostromeckie Gościem honorowym spotkania będzie prof. Mirosław Pietkiewicz. Bliski współpracownik Andrzeja

Szwalbego w inicjatywach organistycznych. Dzięki staraniom Andrzeja Szwalbego przybył do Bydgoszczy, aby stanąć na czele Filii Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Łodzi (w latach 1974–1981), obecnej Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, jako prodziekan, a później prorektor. Konsultant budowy nowych organów w Inowrocławiu, Bydgoszczy, Toruniu, Łodzi i pierwszy wykonawca koncertów na tych instrumentach.

Zapraszają Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego Dziedzictwo i Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. inf. Agata Szpadzińska

kwiecień 2017 |

| 47

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 1.04.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jerzego Zegarlińskiego pt. „Ćwierć” Jerzy Zegarliński, ur. 1949 w Gliwicach, ukończył Uniwersytet Wrocławski z dyplomem archeologa.

Uprawia fotografię kolorową. Szczególny okres aktywności twórczej przypadł na czas kilkuletniego pobytu (w latach 80.) w Stanach Zjednoczonych. Jest autorem 25 wystaw indywidualnych, uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych. Od początku lat 90. współpracuje z Galerią Autorską. Jest pomysłodawcą i współorganizatorem Przeglądów Fotografii Bydgoskiej (od 1995).

Prowadzi firmę impresaryjno-artystyczną „Zegart” zajmującą się organizacją wystaw.

i albumach mi. w wydanych przez Galerię Autorską J.Kaji i J.Solińskiego: Bydgoszcz minionego wieku oraz Bydgoszcz Jerzego Riegla i poetów. Przygotował szereg wystaw indywidualnych i uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą.

(…) moja nieśmiałość, którą odczuwam wobec świata, każe mi go postrzegać ani jako piękny, ani jako brzydki, po prostu takim, jaki jest. Niczego nie chcę udowodnić, niczego kształtować czy zbawiać kogokolwiek. Zatrzymać efemeryczny kształt, umykającą chwilę – to jest najważniejsze.

Jerzy Zegarliński

1.04.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy rzeźby Edwarda Zegarlińskiego pt. „…jesteśmy” Edward Zegarliński ur. w Gliwicach. W 1975r. ukończył Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy. W latach 70. zajął się snycerstwem i założył Pracownię Snycerską.

W tym czasie brał udział w kilku plenerach rzeźbiarskich i wystawach, gdzie otrzymał kilka nagród. W roku 1986 i 1988 w Nowym Yorku pracował jako asystent rzeźbiarza Ernesta Neizvestnego. Zajmował się tam też renowacją dzieł sztuki i wykonywaniem witraży. Po powrocie do Polski otworzył Pracownię Rzemiosła Artystycznego, w której wykonywał witraże, rzeźby i renowacje. Wykonał kilkadziesiąt witraży do kościołów, instytucji publicznych i siedzib prywatnych w Polsce, Gruzji, Niemczech i USA. W latach 2003-2014 stworzył ok.40 rzeźb (głównie w brązie). Swoje prace wystawiał w galeriach w Polsce (Gdańsk, Wrocław, Kraków, Bydgoszcz) oraz w USA (New York, Raleigh).

20.04.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jerzego Riegla „Bydgoszcz zapomniana” oraz promocja albumu Czytanie tekstów o autorze – Mieczysław Franaszek Jerzy Riegel ur. w 1931 r. w Bydgoszczy. Z zawodu poligraf. Od 1967 r. członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Zajmuje się fotografią czarno-białą, a najbardziej zafascynowany jest techniką fotograficzną – izohelią. Swoje prace prezentował w wielu publikacjach 48 |

| kwiecień 2017

Jerzy Riegel, Rybi Rynek, brom sepiowany, 1964

Większość bydgoszczan kojarzy fotografie Jerzego Riegla z techniką izohelii, pozwalającą na uzyskanie baśniowego, odrealnionego klimatu domu, ogrodu, ulicy, czy też innego obiektu. Dzięki izohelii i mistrzowskiemu opanowaniu warsztatu fotograficznego, J. Riegel stał się artystą i zyskał rozgłos oraz uznanie w Bydgoszczy, a potem w kraju. Jego zdjęcia są rozpoznawalne, a dzięki izohelli nawet zaniedbana kamienica z odpadającym tynkiem wygląda tajemniczo i pięknie, jest jak senna zjawa wyłaniająca się z półmroku.

Wiesław Trzeciakowski

20.04.2017, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z Wiesławem Trzeciakowskim pt. „Religioso” i promocja książki Wprowadzenie – Andrzej Dyszak Wiesław Trzeciakowski – ur. 1950 r. w Bydgoszczy.

Ukończył Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (filologia polska). Pisarz, archiwista, tłumacz niemieckiej poezji i eseistyki artystycznej, krytyk literacki (literatura polska i niemiecka XIX i XX wieku). Zajmuje się także naukowymi historycznymi badaniami dot. stosunków polsko-niemieckich i historii Bydgoszczy w l. 1939-1945. (…) W. Trzeciakowski (jak sam o tym często mówi) stara się pisać wiersze językiem prostym i unika wyszukanych metafor, chce, żeby jego poezja była zrozumiała dla (nielicznych już dzisiaj) czytelników utworów poetyckich.

Andrzej Dyszak

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 21-22 kwietnia 2017, piątek-sobota, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

VII Bydgoski Festiwal „Podróżnicy” Podczas festiwalu ponownie zostaną wręczone Nagrody im. Tony’ego Halika za ciekawe podróżnicze pomysły, inspirujące projekty i prawdziwe pokazanie świata. Program festiwalu dostępny na stronie www. podroznicy.byd.pl.

Podróż do przeszłości, czyli Wielkie BydgoszczGranie Celem jest popularyzacja gier planszowych oraz „podwórkowych” jako doskonałych form aktywnego spędzania wolnego czasu.

Wydarzenie odbędzie się 29 i 30 kwietnia w APK. W sobotę (29.04) o godz. 12.00 zapraszamy na cykl wykładów, poświęconych tematyce gier, natomiast w niedzielę (30.04) o tej samej godzinie na Wielkie BydgoszczGranie, podczas którego wspólnie zagramy w rozmaite gry „podwórkowe” oraz planszowe. Wstęp wolny. inf. Katarzyna Krzywdzińska, Katarzyna Rupiczak

Dom Kultury MODRACZEK 1.04.2017, sobota, godz. 11.00-13.00, obowiązują wcześniejsze zapisy Wytwórnik różności – ozdoby świąteczne Spotkanie poprowadzi. Anna Krajewska.

1.04.2017, sobota, godz. 10.00-17.00 2.04.2017, niedziela, godz. 10.00-14.00 Wystawa modelarstwa 6.04.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Zagubiona kolonia ROANOKE Spotkanie poprowadzi Adam Piekarski.

zgłoszenia do 20 maja OGÓLNOPOLSKI KONKURS FOTOGRAFICZNY

„Metropolis: Bydgoszcz miastem tradycji i nowoczesności” Tematem konkursu jest miasto Bydgoszcz – jego blaski i cienie. Organizatorom zależy szczególnie na podkreśleniu niepowtarzalnego wizerunku miasta z jego frapującą niespójnością, na którą składają się fragmenty zrewitalizowane oraz kontrastujące z nimi miejsca, wymagające nowego zagospodarowania.

Regulamin dostępny na stronie www.metropolisbydgoszcz.pl. inf. Arleta Samulska

zgłoszenia do 30 kwietnia MIĘDZYNARODOWY KONKURS FOTOGRAFICZNY

„Bydgoszcz, Krzemieńczuk – dwa miasta, dwie rzeki” Nagrodą w konkursie jest prezentacja wybranych fotografii na wystawie pokonkursowej w galerii APK. Regulamin dostępny na stronie www.apk.byd.pl.

13.04.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: Ryszard Wasilewski – poeta, satyryk.

Jest autorem 10 książek.

W Rumunii wydano wybór jego wierszy i aforyzmów. Swoje utwory publikuje w prasie literackiej i w internecie; zamieszczone są również w licznych antologiach.

Wiersze i aforyzmy Wasilewskiego przekładane były na języki: serbski, słowacki i rumuński. Jest laureatem wielu konkursów poetyckich i satyrycznych, m.in. zdobywca Złotej Buławy Hetmańskiej w konkursie poetyckim i Statuetki Stolema w konkursie satyrycznym. Członek Związku Literatów Polskich i Gdańskiego Klubu Poetów. Aktualnie mieszka w Łasku/Kolumnie.

Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska.

20.04.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem Spotkanie poprowadzi Sławomir Krajewski.

5, 12, 19, 26 kwietnia 2017, środy, godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora inf. Izabela Kaczyńska

kwiecień 2017 |

| 49

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Poszerzenie pola dźwięku #2 Druga, po zeszłorocznej, edycja cyklu muzycznego Poszerzenie pola dźwięku to kilka wydarzeń (koncerty, warsztaty muzyczne, prezentacja), na które Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy zaprasza w kwietniu i w maju. Poszerzenie pola dźwięku #2 odbędzie się w gmachu głównym Biblioteki. Scenę na strychu odwiedzi kilka z najciekawszych, wybranych osobowości awangardy muzycznej (i nie tylko), których działalność wyróżnia rozmach, otwartość, najwyższy poziom artystyczny i kontestowanie utartych klisz twórczych.

Program przedstawia się następująco: – 5 kwietnia – Mikołaj Trzaska / Rafał Mazur / Peter Ole Jorgensen – koncert (strych, godz. 20.00), – 8 kwietnia – Krzysztof Topolski (Arszyn) – „Co słychać w prądzie”, warsztaty dla dzieci (strych, godz.

11.00), – 20 kwietnia – Olbrzym i Kurdupel – koncert (strych, godz. 19.00), – 18 maja – Krzysztof Bartnicki – muzyczna odpowiedź na „Finnegans Wake” Jamesa Joyce’a – spotkanie autorskie i prezentacja (strych, godz. 19.00).

6.04.2017, godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Uwalniają książki zalegające na półkach, płyty i filmy, gry, instrumenty, aparaty, kamery i sprzęt RTV. Pora dać im nowe życie, niech ucieszą innych konsumentów kultury.

Spotykamy się w każdy 1. czwartek miesiąca. Sprzedaż? Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję. Wystarczy, że wypełnisz formularz zgłoszeniowy: http://bit.ly/targowisko. Udział jest bezpłatny.

5, 12, 19, 26 kwietnia 2017, godz. 18.00-19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß Raz w tygodniu w Bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w jęz. niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

13, 27 kwietnia 2017

Projektor Filmy na strychu. Każdego miesiąca prezentujemy nowy zestaw filmów. Poddasze Biblioteki to doskonałe miejsce do wspólnego oglądania różnych dzieł na 50 |

| kwiecień 2017

dużym ekranie. Zapraszamy na godz 18.00. Repertuar dostępny na stronie www.biblioteka.bydgoszcz.pl/projektor/.

Prokultura Karta ProKultura to karta biblioteczna, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych. Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca.

Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne bezpłatnie w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta.

Partnerami programu Prokultura są m.in. Opera Nova, Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego, Teatr Polski im. H. Konieczki, Exploseum i Muzeum Okręgowe im. L.a Wyczółkowskiego, Miejskie Centrum Kultury, kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, LPKiW Myślęcinek. Specjalną ofertę dla Czytelników przygotowały też kawiarnie i restauracje, księgarnie, kręgielnie i wiele innych firm. Szczegóły na www.prokultura.net.

Patronat honorowy: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki i Prezydent Miasta Bydgoszczy Rafał Bruski

Wybrane zajęcia edukacyjne w kwietniu 2017 3.04.2017, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Michał Król: Kolaż strukturalny – wystawa prac plastycznych. Wystawa potrwa do 28.04.17.

4.04.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1) Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci – prezentacja nowości wydawniczych dla dzieci dostępnych w bibliotece.

4.04.2017, godz. 12.00, WiMBP (Biblioteka Główna, Stary Rynek 24) Rozstrzygnięcie konkursu pt. „Tadeusz Kościuszko widziany oczyma dzieci – II edycja Galerii żywych obrazów historii” organizowanego w ramach obchodów 200. Rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki.

4.04.2017, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Origami basket – wykonywanie koszyczków z papieru.

6.04.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) Spotkanie autorskie Piotra Stareńczaka, podczas którego autor będzie promował książkę pt. „Gilles”.

6.04.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego.

11.04.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Poznaj zająca co skacze od wschodu do zachodu słońca, czyli wszystko co szaraki wiedzą o świątecznych zwyczajach wielkanocnych – głośne czytanie tekstu Z. Poletyło pt. „Zajączek” oraz wiersza J. Lepiorza pt. „Zając z zasadami”.

24.04.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Zaimponuj wiedzą i zareklamuj książkę z Polski,

Niemiec i Szwecji – zajęcia edukacyjne z okazji Międzynarodowego Dnia Książki i Praw Autorskich.

24.04.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Być piękną na wiosnę – spotkanie z wizażystką Marią Grajkowską.

25.04.2017, godz. 9.30, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Książka mojego pomysłu – zajęcie plastyczne z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 2.04.2017, godz. 14.00-19.00, sala gimnastyczna MDK nr 2

VIII Bydgoski Maraton Gier Planszowych Akredytacja wynosi 5 zł. Bilety do nabycia na miejscu w dniu imprezy. Dzieci do lat 3 – wstęp bezpłatny.

7.04.2017, godz. 9.30-15.30, sala gimnastyczna MDK nr 2

Indywidualne mistrzostwa Bydgoszczy szkół ponadgimnazjalnych w szachach Turniej zostanie rozegrany systemem szwajcarskim na dystansie 9 rund. Tempo gry: 10 min na zawodnika.

Zostaną rozegrane dwa turnieje chłopców i dziewcząt.

8-9 kwietnia 2017, godz. 16.00

Warsztaty szantowe.

Spotkaj się z żaglem 20.04.2017, sala nr 2

Cała Polska czyta dzieciom – akcja promująca czytanie

„Serduszko dobre i Ty masz” 26 lutego odbyła się już kolejna edycja imprezy charytatywnej pt. „Serduszko dobre i Ty masz”. W tym

Flamenco w Eljazzie 22.04.2017, godz. 20.00, Centrum Artystyczne Eljazz, ul. Kręta 3 Barbara Cieślewicz (Berlin) – taniec Juan Cardenas (Sewilla) – śpiew Valle Monje (Jerez de la Frontera) – gitara Valle Monje – syn słynnego śpiewaka Luis’a Monje Vargasa El Peluca, Juan Cardenas – wywodzi się z Pu-

roku wspieraliśmy Weronikę Szreder, podopieczną fundacji „Kawałek nieba”, która zmaga się z chorobą nowotworową i potrzebuje wsparcia na leczenie i rehabilitację. Cieszymy się bardzo z rekordowej kwoty, którą udało nam się zebrać podczas koncertu. Za olbrzymi wysiłek, wsparcie, poświęcony czas, środki rzeczowe i finansowe wszystkim rodzicom, dzieciom i sponsorom, w imieniu Weroniki oraz jej rodziców serdecznie dziękujemy.

Społeczność Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 w Bydgoszczy

ebla de Cazalla. Obaj zaczęli swoją przygodę z flamenco w bardzo młodym wieku, a obecnie występują na międzynarodowych scenach, towarzysząc najsłynniejszym artystom tego nurtu.

Barbara Cieślewicz – profesjonalna tancerka, nauczycielka flamenco w Flamencostudio Amparo de Triana w Berlinie. Pochodzi z Zar. Była uczennicą najbardziej znanej w Hiszpanii szkoły flamenco w Sewilli, która kształci przyszłych tancerzy. Podczas 90-minutowego koncertu zaprezentuje kilka różnorodnych stylów tego tańca, występując z charakterystycznymi dla flamenco rekwizytami. inf. Barbara Cieślewicz

kwiecień 2017 |

| 51

Biblioteka Główna UKW 26.04.2017, godz. 11.00, Biblioteka UKW

Uroczystość upamiętnienia dr. Leszka Jana Malinowskiego, ps. „Orland”

– żołnierza AK, zasłużonego bydgoskiego polonisty i wieloletniego nauczyciela akademickiego Wyższej Szkoły Pedagogicznej, działacza społecznego, autora, redaktora i wydawcy publikacji poświęconych Wileńszczyźnie.

Klub „Arka” BSM 3.04.2017, poniedziałek, godz. 17.00 Z cyklu „Warto być zdrowym” – spotkanie z zielarką Haliną Olszewską – spotkanie Klubu seniora 4.04.2017, wtorek, godz. 16.00 „Świąteczna martwa natura z zajączkiem” – zajęcia plastyczne dla dzieci 6.04.2017, czwartek, godz. 17.00 Turniej jednego wiersza

W programie m.in.: – Sesja okolicznościowa, – Odsłonięcie tablicy pamiątkowej i nadanie imienia Leszka Jana Malinowskiego Pracowni Dziedzictwa Kulturowego Kresów Wschodnich, która powstała w Bibliotece UKW na bazie jego spuścizny, – Spotkanie wspomnieniowe z udziałem przedstawicieli instytucji kultury i społeczności akademickiej, współpracowników i wychowanków.

Wystawy towarzyszące: – Wilno i Wileńszczyzna na pocztówkach (od pocz.

XX w. do 1939 r.) z kolekcji Przemysława Namsołka – wiceprezesa Oddziału Pomorskiego TMWiZW, – Wystawa publikacji Oddziału Bydgoskiego TMWiZW. 18.04.2017, wtorek, godz. 16.00 „Wiosenne przyloty ptaków” – malowanie plakatówkami – zajęcia plastyczne dla dzieci 19.04.2017, środa, godz. 17.00 Spotkanie Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów 20.04.2017, czwartek, godz. 16.00 „Gdy zakwitną krokusy” – ilustracja wiersza T. Kubiaka – zajęcia plastyczne dla dzieci 24.04.2017, poniedziałek, godz. 17.30 Z cyklu „Arka poezji” – wieczór poezji

10.04.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Proste rady na codzień” – spotkanie świąteczne Klubu Seniora

25.04.2017, wtorek, godz. 16.00 „Krajobraz polski w akwareli” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

13.04.2017, czwartek, godz. 16.00 „Wielkanoc 2017” – konkurs plastyczny dla dzieci na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci

Plany pracy Klubu „Arka” i D.K. Orion BSM dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 5.04.2017, godz. 10.00 XVI Przegląd Teatrów dziecięcych „Scenka” – eliminacje i finał Celem przeglądu jest prezentacja dokonań artystycznych dzieci ze szkół podstawowych i konfrontacja zespołów teatralnych. Grupy prezentują małe formy teatralne. W dniu przeglądu odbędzie się ogłoszenie wyników i wręczenie pucharów oraz dyplomów.

7-14 kwietnia 2017 Wystawa ozdób wielkanocnych 7.04.2017, godz. 10.00 V Drużynowe i indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy szkół podstawowych w warcabach Celem turnieju jest popularyzacja warcabów wśród dzieci i młodzieży oraz wyłonienie mistrza Bydgoszczy 52 |

| kwiecień 2017

szkół podstawowych. Turniej rozgrywany będzie zarówno drużynowo, jak i indywidualnie.

22-23 kwietnia 2017, godz. 10.00, hali sportowo-widowiskowa przy SP nr 48 (Zespół Szkół nr 7), ul. Waryńskiego 1 XII Ogólnopolski Turniej Tańca Nowoczesnego Solo-Duet Celem konkursu jest: – upowszechnianie amatorskiego ruchu tanecznego, – rozwijanie zainteresowań tanecznych jako formy aktywnego wypoczynku, – twórcza konfrontacja umiejętności i poziomu tanecznego uczestników, – popularyzacja różnych technik tanecznych, – promocja miasta Bydgoszczy. inf. Grażyna Goralewska

Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień

Adam Papke, Morze Tyreńske, 2015, akwarela, 56×76 cm

21.04.2017, godz. 18.00, ul. Filarecka1 – wernisaż, wystawa czynna do 7 maja

Adama Papke – akwarele zebrane tu i tam Taka identyfikacja ekspozycyjna to zaproszenie do oglądania twórczych podróży po świecie. Fascynacje malarskie pejzażami oraz wedutami z bardziej lub

mniej znanych zakątków Europy czy innych kontynentów. Akwarele, które z większej odległości jawią się jako barwne abstrakcje, z bliska urzekają mistrzowską precyzją rozpoznawalnych obiektów ożywionych i nieożywionych. Czasem na horyzoncie dostrzegamy jaśniejące wśród ciemnych chmur zabudowania, innym razem są to sylwetki ludzi na słonecznej skarpie. W każdym przypadku jest to perfekcja w trudnej technice malarstwa akwarelowego, a także niepowtarzalna osobowość artysty.

Adam Papke jest absolwentem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W 1993 roku uzyskał dyplom w pracowni malarstwa prof. Mieczysława Wiśniewskiego. Zajmuje się malarstwem sztalugowym, fotografią reklamową oraz projektowaniem graficznym. Specjalizuje się w technice akwareli. Jest członkiem Zarządu Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich.

Prace Pakego znajdują się w zbiorach muzeów oraz oraz zbiorach prywatnych w Polsce i za granicą.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 1.04.2017, sobota, godz. 10.00

„Wszystko gra” – VII Wojewódzki Konkurs Młodych Instrumentalistów Nasz konkurs instrumentalny to impreza otwarta, adresowana do dzieci i młodzieży szkolnej. Celem jest popularyzacja gry na instrumentach solo i w zespole.

Warunkiem udziału jest wykonanie 2 utworów instrumentalnych dowolnych kompozytorów. Łączny czas prezentacji nie może przekroczyć 6 minut.

Uczestnicy występują w kategoriach: soliści – keyboardy, soliści – pozostałe instrumenty, zespoły do 5 osób.

Kategorie wiekowe ustalone zostaną przez organizatorów po otrzymaniu zgłoszeń.

Konkurs prowadzony jest jednoetapowo. Przesłuchanie otwarte (koncert) odbywać się będzie dnia 1.04.2017 r. w sali kameralnej MDK nr 4: o godz. 10.00 – KEYBOARDY o godz. 13.00 – INSTRUMENTY TRADYCYJNE 7.04.2017, piątek, godz. 16.00

„Mały literat” – czyli jak napisać książkę?

Zapraszamy na spotkanie realizowane z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci. W programie m.in.: tworzenie komiksów, baśniowych ilustracji, tekstów do rysunków.

11.04.2017, wtorek, godz. 16.00

„Pisanki, kraszanki, jajka malowane…”

W polskiej tradycji świąt wielkanocnych znaczące miejsce zajmuje malowanie jaj. Mamy więc kraszanki, pisanki, drapanki, oklejanki, nalepianki i ażurki. Te wszystkie techniki zdobnicze wykorzystamy podczas spotkania manualnego w klubie Piąteczka. Zapraszamy dzieci w wieku szkolnym.

21.04.2017, piątek, godz. 16.00

„W zdrowym ciele zdrowy duch” W programie sztafety, trafianie do celu, elementy lekkiej atletyki, unihokej oraz inne zabawy sportowe.

Serdecznie zapraszamy do udziału w dwuetapowej grze miejskiej pn. „Tajemnice starego Kanału Bydgoskiego”: Etap I – stworzenie prezentacji multimedialnej i przesłanie do 19 kwietnia 2017 r.

Etap II – rozgrywka główna na plantach nad Starym Kanałem (10 najlepszych drużyn wyłonionych po I etapie) – 18 maja 2017 r.

Szczegóły konkursu w regulaminie dostępnym na stronie MDK 4 – www.mdk4.pl. kwiecień 2017 |

| 53

Pałac Młodzieży

fot. Pracownia Foto PM

18. Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej: „Ada, to nie wypada” w Kinoteatrze Adria Pałac Młodzieży zaprasza na 18. już odsłonę Ogólnopolskiego Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej.

Festiwal stanowi połączenie sztuki, muzyki i teatru. Impreza adresowana jest do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych oraz wyższych uczelni w wieku 16–26 lat.

Głównym celem festiwalu jest promocja młodych talentów poprzez przedstawienie własnej interpretacji piosenki aktorskiej. Ważna jest także integracja środowisk muzycznych i teatralnych z całej Polski oraz stworzenie w Bydgoszczy miejsca i artystycznego klimatu dla młodych adeptów sceny piosenki aktorskiej.

W tym roku 20 uczestników, m.in. z Bydgoszczy, Torunia, Białegostoku, Warszawy, powalczy o grand prix oraz o możliwość udziału w Warsztacie Poezji Czynnej im. Edwarda Stachury. Pierwszego dnia o godz. 15.00 odbędą się przesłuchania konkursowe w Pałacu Młodzieży. W jury zasiądą m.in. Adrianna Biedrzyńska – ak-

Kalendarz imprez w kwietniu 2017 1.04.2017, godz. 11.00 Finał konkursu na tekst pisany prozą w jęz. niemieckim „Młodzi XXI wieku”.

2.04.2017, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw – zapraszamy dzieci od 3. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych, wstęp jest bezpłatny.

3.04.2017, godz. 9.00 Powiatowy konkurs recytatorski i oratorski RECYTATORATOR. 5.04.2017, godz. 11.00 Poradnia rozwoju zdolności – warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych. Spotkanie poprowadzą psycholodzy z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Bydgoszczy: Grażyna Ledzińska i Beata Dróżdż. Zgłoszenia do 3 kwietnia prosimy kierować na: tmg@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel.

52 321 00 81 wew. 333.

54 |

| kwiecień 2017

torka teatralna i filmowa, piosenkarka oraz Roman Kołakowski – kompozytor, poeta, piosenkarz, gitarzysta i tłumacz.

Drugiego dnia o godz.

12.00 Kołakowski poprowadzi warsztaty wokalne. Ostatniego dnia o godz. 18.00 odbędzie się Koncert Galowy w Kino- Adrianna Biedrzyńska, teatrze Adria. Uświetni fot. Anna Górajka go recital pt. „Ada, to nie wypada” gościa specjalnego Adrianny Biedrzyńskiej.

Znana z charyzmy i niezwykłej ekspresji wokalnej, którą z pewnością uraczy gości podczas swojego występu, aktorka zabierze publiczność w cudowną, niezwykle emocjonującą podróż do swojego świata muzyki.

Gwiazda przedstawi swój dorobek artystyczny, który gromadziła przez 30 lat, w nowej, nieznanej odsłonie.

Będzie to wieczór sentymentalny z powodu powrotu do tak lubianych utworów z Kabaretu Starszych Panów, Jonasza Kofty, Agnieszki Osieckiej, Jerzego Satanowskiego, Włodzimierza Korcza, Wojciecha Młynarskiego, Juliana Tuwima, Zenona Laskowika. Nie zabraknie także anegdot opowiedzianych przez samą Biedrzyńską, związanych z jej życiem zawodowym oraz autorami wykonywanych utworów. W repertuarze zaprezentowane zostaną teksty piosenek m.in. autorstwa Marka Grechuty, Jeremiego Przybory, Wojciecha Młynarskiego, Jacka Kaczmarskiego czy Agnieszki Osieckiej, a to wszystko do muzyki Jerzego Wasowskiego, Zygmunta Koniecznego i Włodzimierza Korcza. inf. Monika Dalecka i Martyna Piątek

5.04.2017, godz. 9.00 Święto słowa: „Conrad 2017 – literatura, kino, polskość” W ramach wydarzenia odbędą się inicjatywy aktywizujące młodych odbiorców oraz poszerzające ich wiedzę i umiejętności: – wykład literaturoznawczy poświęcony najistotniejszym cechom charakterystycznym literatury Conrada. Wykładowca: dr Michał Tabaczyński; – wykład filmoznawczy na temat filmowych adaptacji prozy Conrada. Wykładowca: dr Dominik Wierski; – warsztaty literackie. Prowadzenie: dr Michał Tabaczyński.

Wydarzenie adresowane jest do uczniów i nauczycieli ze szkół ponadgimnazjalnych.

7.04.2017, godz. 19.00, sala 209 Pałacowe Planetarium – prelekcje i pokazy nieba.

8.04.2017, sala 115, 226, 227 Pałacowe spotkania z trzecim wymiarem – w przestrzeni matematycznej, informatycznej i plastycznej.

Konkurs dla uczniów szkół podstawowych.

8-9 kwietnia 2017 XVIII Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej.

11-12 kwietnia 2017, godz. 15.00-18.00 Wiosenna Fabryka Szalonego Królika – kiermasz świąteczny. Impreza ma charakter otwarty.

12.04.2017, godz. 10.00 „Poradnia Rozwoju Zdolności” – warsztaty wsparcia dla uczniów zdolnych pn. „Sztuka tworzenia skutecznych notatek” odbędą się w sali nr 115. Zgłoszenia do 10 kwietnia prosimy kierować na: tmg@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 321 00 81 wew. 333. Z jednej szkoły można wytypować maksymalnie 5 osób.

12.04.2017, godz. 16.00 „Bazie, jajo, zając – wiadomo, Wielkanoc” – spotkanie dla najmłodszych.

20.04.2017, godz. 10.00 Spotkania edukacyjne w ramach zadania OBLICZA UZALEŻNIEŃ. Ideą jest ochrona dzieci i młodzieży przed wejściem w uzależnienia poprzez uczestnictwo w działaniach aktywizujących z wykorzystaniem zróżnicowanych form i metod pod kierunkiem wykwalifikowanych instruktorów. Terminy spotkań: 20 kwietnia i 11 maja. Kontakt – tel. 52 321 00 81 wew. 353 i: uzaleznienia@palac.bydgoszcz.pl.

24.04.2017, godz. 10.30 Zygzak – Zabawowy klub Filmowy Malucha dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup prowadzi Dorota Tomaszewska, tel. 501 162 830.

26.04.2017, godz. 10.30 Porannik muzyczny „Zacznij od Bacha” – audycja muzyczna. Kontakt i zapisy prosimy kierować do Patrycji Cywińskiej-Gacka, tel. 660 448 499.

26.04.2017, godz. 10.00 W poszukiwaniu sensu, czyli wiwisekcja tekstów kultury. Jak czytać dzieła? – zajęcia pozwalające młodzieży doskonalić umiejętność pogłębionego odbioru dzieł kultury. Tym razem historyk sztuki Wojciech Kieler przedstawi „Różne oblicza portretu”.

27.04.2017, godz.19.00 Wiosenny koncert Big Bandu. Impreza otwarta w klubie Eljazz, ul. Kręta 3.

27.04.2017, godz. 17.00 Wystawa „Młodzi zdolni”.

28.04.2017, godz. 9.00 „W tanecznym rytmie” – konfrontacje dziecięcych zespołów tanecznych.

29.04.2017, godz. 10.00 „Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie” – warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych pn. „Autorytet rodzicielski – jak go zbudować na fundamencie z poczucia bezpieczeństwa i zasad?”. Zgłoszenia do 27 kwietnia prosimy kierować na: tmg@palac. bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 321 00 81 wew. 333.

29 kwietnia – 1 maja 2017 11. ŚWIĘTO TAŃCA – szczegółowy program na: www. palac.bydgoszcz.pl.

30.04.2017, godz. 11.00 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Dzieci wstęp bezpłatny, rodzic – 10 zł. inf. Dominika Kosińska

Pałacowe Centrum Wyobraźni

Młodzi Zdolni

Olga Flemming, 16 lat, Litera tylko i aż, rysunek ołówkiem

Daniela Ceglarska, 14 lat, Kompozycja dynamiczna, tempera

Stefania Cichorz, Na skrzydłach wyobraźni, technika mieszana

W Galerii Pałac 27 kwietnia (czwartek, godz. 17) nastąpi otwarcie wystawy z cyklu „Młodzi Zdolni”. Kolejny raz eksponowane będą prace plastyczne grup Pałacowego Centrum Wyobraźni. Na wystawie zaprezentujemy prace wykonane w zakresie rysunku ilustracyjnego, komiksu, plakatu. Inne przykłady dotyczą kompozycji w technikach kolażu, reliefu oraz form przestrzennych z różnych materiałów typu „Rupieciaki” i „Kartonowe rzeźby”. Zaprezentujemy również prace malarskie w tematach: „Portrety” i „Na skrzydłach wyobraźni”, oraz prace rysunkowe pt. „Litera tylko i aż”. Wystawa czynna do 26 maja 2017. kwiecień 2017 |

| 55

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w kwietniu: Czwartek 6 kwietnia, godz. 19.30, Jestem mordercą, reż. Maciej Pieprzyca, Polska 2016, 117 min Czwartek 20 kwietnia, godz. 19.30, Nauczycielka (Učitelka), reż. Jan Hřebejk, Czechy/Słowacja 2016, 102 min Czwartek 27 kwietnia, godz. 19.30, Mr. Gaga, reż. Tomer Heymann, Izrael/Szwecja/Niemcy/Holandia 2015, 103 min Cena karnetu na kwiecień: 19 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 12 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

D.K. Orion BSM 3.04.2017, poniedziałek, godz. 15.30 „Wielkanoc 2017” – konkurs plastyczny – zajęcia plastyczne dla dzieci.

5.04.2017, środa, godz. 17.00 „Jajko wielkanocne” – tradycje wielkanocne, spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

5.04.2017, środa, godz. 17.00 „Woda i jej rodzaje” – spotkanie Klubu Radiestetów.

6.04.2017, czwartek, godz. 17.30 „Salon literacki” – wieczór autorski.

7.04.2017, piątek, godz. 15.00 Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „Pożółkła fotografia” – wspomnień ciąg dalszy.

10.04.2017, poniedziałek, godz. 16.30 Spotkanie Klubu Miłośników Zdrowego Stylu Życia.

10.04.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Koncert pasyjny” – wystąpi Chór „Dzwon”.

12.04.2017, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

12.04.2017, środa, godz. 17.00 „Zaduma Wielkiego Tygodnia” 14.04.2017, piątek, godz. 15.30 „Wiosenne przebudzenie przyrody” – impresje kolorystyczne – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Klub „ODNOWA” 10.04.2017, poniedziałek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: „Pasjonatki z Kapuścisk – Maria Krajewska i śp. Antonina Markiewka”.

O zmarłej poetce opowie Helena Dobaczewska-Skonieczka. Prowadzenie spotkania: Jolanta Kowalska.

18.04.2017, wtorek, godz. 14.00 „Kwitnące drzewa owocowe w sadzie” grupa 1 – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

19.04.2017, środa, godz. 17.00 „Z pańskiego stołu” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki, wymiana przepisów świątecznych.

19.04.2017, środa, godz. 17.00 „Rola jelit w organizmie” – spotkanie Klubu Radiestetów.

26.04.2017, środa, godz. 17.30 „Muzyka i poezja” – koncert Wojciecha Rykickiego.

28.04.2017, piątek, godz. 15.30 „Wiosenne kwiaty i motyle” – wycinanka mozaikowa – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Imprezy organizowane w D.K. „ORION” są otwarte dla wszystkich mieszkańców Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (zasoby BSM obejmują osiedla: Śródmieście, Górzyskowo, Wzgórze Wolności, Szwederowo oraz Błonie).

Zapraszamy codziennie w godz. 13-19 do „KAWIARENKI SENIORA” Plany pracy D.K. Orion BSM: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

Ponadto zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci (poniedziałki i piątki, godz. 16.00); Koło plastyczne dla dorosłych (wtorki i czwartki, godz. 14.00); Gimnastyka tai-chi (poniedziałki i czwartki, godz.

17.00); Klub Seniora (piątki, godz. 15.00); Klub Szaradzistów (piątki, godz.

15.00); Chór mieszany „Dzwon” (poniedziałki, godz. 15.30).

26.04.2017, środa, godz. 10.00 „Bajkolandia” – X Przegląd Teatrzyków Przedszkolnych.

26.04.2017, środa, godz. 16.45 Tańce w kręgu – muzyka duszy.

27.04.2017, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina”.

19.04.2017, środa, godz. 16.45 Tańce w kręgu – muzyka duszy.

Ponadto zapraszamy na: balet dla dzieci w wieku 5-7 lat • zajęcia Klubu Młodego Samuraja dla dzieci w wieku 6-7 lat • naukę gry na gitarze i keyboardzie • zumbę i fitness dla pań • gimnastykę dla pań 50+ • zajęcia komputerowe dla seniorów • j. angielski dla dzieci i seniorów.

20.04.2017, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina”.

Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej: www.klubodnowa.strefa.pl.

56 |

| kwiecień 2017

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” i w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu w klasie klarnetu. Dwukrotnie laureat Konkursu Młodego Muzyka w Szczecinku oraz II nagrody Międzynarodowego Konkursu Interpretacji Muzycznych niewidomych instrumentalistów i wokalistów w Pradze. W latach 70. koncertował jako klarnecista solista, wykonując muzykę klasyczną. Obecnie wykonuje solo na fortepianie standardy muzyki filmowej, rozrywkowej i swingowej.

21.04.2017, piątek, godz. 18.00 7.04.2017, piątek, godz. 18.00

Koncert zespołu Embrion Narodziarski

Embrion Narodziarski to zespół złożony z Katarzyny Piątkowskiej i Michała Bartmińskiego. Z poezją i muzyką łączy ich szczególna więź, która w 2016 roku znalazła odbicie w ich udziale w festiwalu „Źródło wciąż bije”, gdzie zajęli 1. miejsce w kategorii zespoły.

10.04.2017, poniedziałek, godz. 18.00

Podróż w głąb duszy św. Franciszka – przedstawienie teatralne

Wykonawca, reżyser, scenograf i inscenizator – Andrzej Kosiedowski.

14.04.2017, piątek, godz. 18.00

Koncert pianistyczny Marka Andraszewskiego Marek Andraszewski – klarnecista, pianista, wokalista i nauczyciel. Studiował w Konserwatorium w Pradze

Kamienica 12 2, 9, 23, 30 kwietnia 2017 (niedziele) godz. 11.00-15.00

FryMARK Bydgoski – cykliczny targ produktów eko, regionalnych i rękodzieła 1.04.2017, sobota, godz. 13.00-16.00

SALE z książkami II – Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci Zapisy: tuczytam@op.pl – w temacie: SALE.

5, 12, 19, 26 kwietnia 2017 (środy), godz. 17.00, wstęp wolny

CZYTANIE I DZIAŁANIE w Szaflandii

Scenariusz i prowadzenie: Lucyna Brzezińska-Eluszkiewicz. Prosimy o zapisy na: tuczytam@op.pl, w temacie wpisując: środa.

Janusz Raptus Waściński – piosenka autorska Janusz Raptus Waściński – gitarzysta i wokalista, tekściarz. Od siedmiu lat tworzy muzykę autorską.

28.04.2017, piątek, godz. 18.00

Koncert piosenek Oli Bacińskiej: Świat według Oli z udziałem autorki Zagrają: Wojciech „Biesiad” Biesiadecki (gitara, śpiew, muzyka), Wojtek „Schultz” Szafrański (gitara, skrzypce, śpiew) oraz Maciej Jan Głowacki „Maciejan” (gitara basowa akustyczna).

Zapraszamy. Wstęp-cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł.

Karnet na cały miesiąc – 30 zł. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

2 i 23 kwietnia 2017 (niedziele), dla dzieci. Czas trwania: 1,5 godz., dwie grupy w różnych porach: godz. 11.00-12.30 i 13.00-14.30. Cena: 15 zł

Frymarkowe warsztaty konstrukcyjne LEGO 9 i 30 kwietnia 2017 (niedziele). Czas trwania: 1,5 godz., dwie grupy w różnych porach: godz.

11.00-12.30 i 13.00-14.30. Cena: 30 zł. Wiek: 6-10 lat

Frymarkowy Klub Naukowca 3, 10, 24 kwietnia 2017 (poniedziałki), godz. 16.30-17.30 i 17.45-18.45 – interaktywne spotkania przyrodniczo-badawcze, dla dzieci w wieku 6-10 lat, koszt: 100 zł/miesiąc

Klub Młodych Naukowców Towarzyska Kafe Imprezy muzyczne, muzyka klubowa.

Szczegóły na profilu FB: TowarzyskaKafe. inf. Lucyna Brzezińska-Eluszkiewicz

kwiecień 2017 |

| 57

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 8.04.2017, godz. 17.00, Piwnica Artmuza 5 „MDK5 Kuźnią Talentów” – w tym roku wystąpią: Natalia Spoczynek, Aleksandra Krawczyk i Weronika Janicka. Wydarzeniu towarzyszyć będzie prezentacja multimedialna prac plastycznych uczniów pracowni Jana Zyśka.

8.04.2017, godz. 10.30, Arthol Galeria „Twórczo zakręceni” – rodzinne spotkania i warsztaty plastyczno-rękodzielnicze – wspólne tworzenie kartek świątecznych.

20.04.2017, godz. 17.00, Arthol Galeria

„Miejsca” – wystawa prac Hanny Kalinowskiej-Cikorskiej

Hanna Kalinowska-Cikorska ukończyła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Dyplom uzyskała w 1988 roku w pracowni malarstwa doc. Jacka Waltosia. Artystka tworzy prace w cyklach: „Zdarzenie”, „Carpe diem”, „Eden”, „Obecność”, „Bez tytułu”, „Szkice i studia”, „Kolor miasta. Kolor natury”, „Przez Antarktydę…”, „Nastroje” i najnowsze „Miejsca”, posługując się olejem, akrylem, gwaszem, pastelami, rysunkiem, fotografią i technikami mieszanymi. Jej prace znajdują się w zbiorach indywidualnych w Polsce oraz za granicą.

21.04.2017, godz. 10.00-13.00, Piwnica Artmuza 5

„Co w trawie śpiewa” – przegląd piosenek dziecięcych

W tym roku, oprócz prezentacji piosenek i rymowanek promujących zdrowy tryb życia i dbanie o środowisko, odbędzie się wiosenny pokaz mody, na którym zaprezentowane zostaną ekologiczne stroje zaprojektowane przez dzieci.

22.04.2017, godz. 10.30, Arthol Galeria „Twórczo zakręceni” – rodzinne spotkania i warsztaty – spotkanie z artystą nieprofesjonalnym E. Detmer połączone z warsztatem tworzenia filcowych kolaży.

22.04.2017, godz. 11.00, s. 07 „Spotkanie ze sztuką” – warsztaty plastyczne skierowane do dzieci i młodzieży z fordońskich szkół podstawowych oraz przedszkoli.

24.04. 2017, godz. 17.00, Arthol Galeria „Podróże Orientu – Indie” – warsztaty literacko-teatralne inspirowane indyjską baśnią „Mądra papuga”.

24-26 kwietnia 2017, godz. 9.00-12.00, Piwnica Artmuza 5, rezerwacja: tel. 604 148 144 Muzyczna Scena Mała i Duża – koncert – „Płynie Wisła, płynie…”

27.04.2017, godz. 18.00, Arthol Galeria Gość Galerii: Hanna Wierzbicka – „Baletnice” Hanna Wierzbicka – absolwentka ASP w Gdańsku na Wydziale Rzeźby w pracowni prof. Katarzyny Józefowicz. Ukończyła studia logopedyczne w KPSW w Bydgoszczy. Obecnie dużą część działań artystycznych poświęca portretowaniu i tworzeniu kompozycji z pogranicza rysunku i malarstwa z motywem baletnicy.

27.04.2017, Arthol Galeria, godz. 17.30

„Ekoszkiełka – Butelkowce” – wernisaż wystawy

29.04.2017, godz. 17.00, Piwnica Artmuza 5 „Głupawki ze szkolnej ławki” – premiera przedstawienia Teatru Atelier – spektakl oparty na wierszach Jana Brzechwy wykorzystuje elementy teatru żywego planu oraz teatru cieni. Występują w nim dzieci w wieku 7-10 lat. Reżyseria: Karolina Suchodolska. inf. Barbara Pszczółkowska

Impresariat Artystyczny ADRIA 23.04.2017, godz. 12.00, Kinoteatr Adria

Szewczyk Dratewka

– spektakl dla dzieci Teatru Baj Pomorski Popularna bajka o Szewcu Dratewce to pogodne i ciepłe przedstawienie o tym, że dobroć połączona z odwagą i ciekawością świata pomaga zwyciężać zło.

Groźny smok z rozkazu Baby Jagi porwał królewnę i zaniósł ją w daleką krainę. Na ratunek wyruszają rycerze, ale żaden z nich nie jest zdolny do tego, aby pokonać smoka. O losie królewny dowiaduje się wesoły Szewczyk. Jego orężem przeciwko smoku są odwaga i dobro.

24.04.2017, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska

Edyta Geppert – recital Piosenkarka znana jest z tego, że z wielką starannością buduje swój repertuar. Jej precyzyjnie wyreżysero58 |

| kwiecień 2017

wane recitale są rzadką okazją usłyszenia prawdziwych perełek polskiej piosenki literackiej.

27.04.2017, godz. 20.00, Kinoteatr Adria

Abelard Giza – premiera programu Ludzie, trzymajcie kapelusze

Najnowszy program Abelarda Gizy. Przez scenę przemknie cała galeria postaci – od zakatarzonych przedszkolaków po gobliny ze szklanej góry. Dowiecie się też, kto stoi na drodze do stworzenia „nadczłowieka”, po co uczyć się, jak zabić jeża i co powiedział Cezar przed śmiercią.

Bilety: biletyna.pl | kupbilecik | Impresariat Artystyczny Adria, ul. Piotra Skargi 13. Rezerwacja telefoniczna: 605 555 676. Organizator: adria-art.pl. inf. Anna Wiącek

Miejskie Centrum Kultury 2.04.2017, niedziela

Kultura na świeżym vol. 53: Brodnicki Park Krajobrazowy Wiosna daje nam dodatkową witalną energię. Dlatego proponujemy Wam tym razem długi dzień w lesie, na rubieżach naszego województwa – w Brodnickim Parku Krajobrazowym. Pojedziemy wczesnym rankiem – o godz. 6.20, zbiórka na Dworcu Głównym. Po dwóch godzinach w pociągu (można nadrobić ew. braki snu) wysiadamy we wsi Ostrowite i udajemy się w trasę po północnej części Parku. Nie zabraknie jezior, górek, dolinek ani wąskich ścieżek. Dzień wiosennego dotleniania zakończymy podróżą powrotną do Bydgoszczy o godz. 17.30. Do Bydgoszczy Głównej dojedziemy o 19.33. Weźmy kanapki i termosy, bo sklepów po drodze raczej nie będzie.

2.04.2017, godz. 10.30

Zatańcz ze mną, mamo, tato Zajęcia taneczne dla dzieci od lat 5 wraz z opiekunami. Uczymy prostej choreografii nawiązującej do stylistyki flamenco. Prowadzenie: Dorota Dzięcioł. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl 2.04.2017, sobota, godz. 11.00, kawiarnia Szpulka.

Zapisy na warsztaty prosimy wysyłać na adres: dominika.krol@mck-bydgoszcz.pl, podając liczbę osób. W tytule maila należy wpisać: MOJA MAMA MIESZKA W WALIZCE

Warsztaty ilustratorskie i spotkanie z autorami książki Moja mama mieszka w walizce

Monika Wirżajtys opowie Wam, jak napisała książkę z synem, dlaczego to było takie ważne i w jaki sposób my, rodzice, możemy pomagać dzieciom, opowiadając im historie.

2.04.2017, niedziela, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

Premiery Płytowe: Artur Maćkowiak, Jachna/Wójciński, Ur Jorge Artur Maćkowiak – muzyk, performer. Grywa solo, w zespole TROPY, Innercity Ensemble oraz w przeróżnych efemerycznych projektach muzycznych. Kiedyś współtworzył zespoły Something Like Elvis i Potty Umbrella.

Wojciech Jachna – trębacz i improwizator. W jego dorobku znajduje się przeszło 20 albumów z różnymi wykonawcami, w tym z Contemporary Noise Sextet, Sing Sing Penelope, trójmiejskimi Mordami czy reggae’owym Dubska.

Ksawery Wójciński – kontrabasista i kompozytor, wszechstronny muzyk o wielkiej wrażliwości na brzmienie. Nie boi się eksperymentów. Jego zainteresowania sięgają od muzyki dawnej aż po najbardziej wyrafinowaną improwizowaną muzykę współczesną.

Ur Jorge – powstały z potrzeby eksperymentu zespół bydgoski. Skład: Magda Powalisz, Remigiusz Ławniczak i Marcin Karnowski.

6.04.2017, czwartek, godz. 17.00, Galeria Wspólna.

Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, wstęp: 20 zł

Koło Gospodyń Miejskich – wielkanocne koszyki z papierowej wikliny

Justyna Żywiecka pokaże nam, jak wyplatać koszyki z wikliny. Z wikliny papierowej, która doskonale imituje naturalne witki.

6.04.2017, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

Bydgoski Węzeł Wodny na fotografii Czesława Zycha Bydgoski Węzeł Wodny nie ma dziś co prawda znaczenia gospodarczego, ale jest ważnym dla przyszłości naszego miasta składnikiem tożsamości. Olbrzymie walory przyrodnicze oraz historyczne w postaci zetknięcia na jednym obszarze Brdy, Wisły, Kanału Bydgoskiego dają Bydgoszczy potencjał, by stać się wodną stolicą

Wykłady Artystycznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku „Agora Nestora”: 4.04.2017, wtorek, godz. 16.00, sala widowiskowo-kinowa – ad. dr Stanisław Miłek – muzyka akordeonowa 11.04.2017, wtorek, godz. 16.00, sala widowiskowo-kinowa – Joachim Perlik – aranżacja i wokalistyka w sztuce estradowej kwiecień 2017 |

| 59

Polski. Nic zatem dziwnego, że budził i nadal budzi wielkie zainteresowanie fotografów.

Jednym ze znakomitych fotografików ilustrujących na swoich pracach wodę w Bydgoszczy był Czesław Zych, który działał w Bydgoskim Towarzystwie Fotograficznym i był członkiem jego zarządu. Świetny fotografik uczestniczył i publikował w licznych wystawach fotograficznych organizowanych przez BTF, zdobywając liczne nagrody. Prowadził prelekcje związane z fotografią, uczył fotografowania dzieci i młodzież w pracowni fotograficznej przy Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. W 1989 roku został uhonorowany medalem Prezydenta Miasta Bydgoszczy za wybitne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury i sztuki.

9.04.2017, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, bilet ulgowy: 14 zł, bilet normalny: 17 zł – do nabycia w kasie MCK

Bydgoski Teatr Lalek Buratino – Ach, ta Mysia – spektakl dla dzieci Ach, ta Mysia jest zabawną historią opowiadającą o mieszkańcach pewnego domu: myszce o imieniu Mysia, kocie Kiciusiu i gospodyni Maryni.

9.04.2017, niedziela, godz. 19.00, barka „Lemara”, bilet: 10 zł – do nabycia w kasie MCK

Duet Improwizujący Dwie Siostry – Komedia improwizowana

20.04.2017, czwartek, godz. 16.00 – wyjazd spod MCK, godz. 17.00 – początek spotkania w Ostromecku, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, wstęp: 30 zł (płatne przed zajęciami)

Koło Gospodyń Miejskich: Dzika kuchnia Warsztaty rozpoczniemy od spaceru, podczas którego pozbieramy dzikie zioła i smakołyki. Następnie przygotujemy pyszne koktajle isałatki w starej pałacowej kuchni.

20.04.2017, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, foyer. Wstęp wolny

Koncert Jesteśmy tutaj i wernisaż wystawy fotograficznej Bydgoskie sceny

Zagrają i zaśpiewają obcokrajowcy, którzy w Bydgoszczy uczą się, pracują bądź studiują. Na scenie pojawią się m.in.: Włoch Roberto – właściciel pizzerii, Ukrainka Polina – uczennica ze Szkoły Sokrates, Chińczyk Yi – perkusista z Filharmonii Pomorskiej. Wykonawcom towarzyszyć będą bydgoscy muzycy pod kier. Rafała Tworka z Akademii Muzycznej. Wieczór poprowadzą Emilia Czekała i Ernest Essuman z Ghany. Po koncercie odbędzie się w Szpulce wernisaż wystawy fotograficznej pt. Bydgoskie sceny, której autorem jest Ukrainiec Pavel Gladkov, na co dzień pracujący w bydgoskiej firmie Hanplast.

18.04.2017, godz. 13.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

Pamiętamy o Toni

Spotkanie upamiętniające pierwszą rocznicę śmierci Antoniny Markiewki, animatorki kultury ze środowiska osób niewidomych i niedowidzących w Bydgoszczy.

W programie film wspomnieniowy Lepiej nie widzieć niż nie wiedzieć i prezentacja twórczości poetyckiej zawartej w tomiku Wylęgałki Antoniny. Spotkanie poprowadzi Helena Skonieczka.

19.04.2017, środa, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa. Wstęp: 70 zł – do nabycia w kasie MCK

Voo Voo: 7 Więcej informacji na str. 42

60 |

| kwiecień 2017

Polina (Ukraina); Roberto (Włochy); Yi (Chiny)

23.04.2017, niedziela, barka „Lemara”, godz. 9.30, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, wstęp: 5 zł (płatne przed zajęciami)

Poranek Rodzinny: Koszyki na pikniki Przygotujemy sobie koszyki, żeby mieć w czym zanieść łakocie na majową łąkę.

Kino Orzeł od 9 kwietnia Andrzej Wajda. Moje inspiracje, reż. M. Brodzki, A. Wajda

Andrzej Wajda odsłania tajniki swego warsztatu reżyserskiego. Poznajemy powody, dla których reżyser porzucił studia malarskie na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i trafił do Szkoły Filmowej w Łodzi. Dowiadujemy się, czym stała się dla niego sztuka filmowa, co chciał przez nią wyrazić i jak polskie malarstwo inspirowało go przy tworzeniu wybranych scen w najbardziej znanych filmach. Wskazując na konkretne obrazy wybitnych polskich artystów, takich jak Jan Matejko, Stanisław Wyspiański, Kazimierz Michałowski, Jacek Malczewski, Leopold Löffler, Józef Chełmoński czy Andrzej Wróblewski i zestawiając je z kadrami z Wesela, Ziemi obiecanej, Brzeziny, Krajobrazu po bitwie, Katynia, Wajda – największy malarz polskiego kina – pozwala nam zrozumieć siłę oddziaływania malarstwa i jego wpływ na wybór estetyki kreowanych obrazów filmowych.

FILM DLA DZIECI, od 1 kwietnia Sonia, reż. L.H. Clyne, C. Edfeldt Siedmioletnia Sonia po raz pierwszy nocuje poza domem. U Celestyny, jej nowej koleżanki, wszystko jest całkiem inne, a nawet odrobinę magiczne – jedzenie jest egzotyczne (i trochę śmieszne – np. kasza nazywa się kuskus), kolory dziwnie różowe, a korytarze ogromne.

Drzwi jest mnóstwo, a za każdymi czają się rzeczy osobliwe i trochę niepokojące. To będzie długa noc, a Sonia nieprędko zaśnie.

Na szczęście, dzięki parze wyjątkowo rozmownych borsuków, ta noc będzie pełna niezapomnianych przygód.

Sonia to adaptacja książki Piji Lindenbaum – tej samej, która opisała przygody Nusi i Zlatanki.

na ekranie 5 i 6 kwietnia La la land, reż. D. Chazelle

Mia jest początkującą aktorką, która w oczekiwaniu na szansę pracuje jako kelnerka. Sebastian to muzyk jazzowy, który zamiast nagrywać płyty, gra „do kotleta” w podrzędnej knajpce. Gdy drogi tych dwojga przetną się, połączy ich wspólne pragnienie, by zacząć wreszcie robić to, co kochają. Miłość dodaje im sił, ale gdy kariery zaczynają się wreszcie układać, coraz mniej jest czasu i sił dla siebie nawzajem. Czy uda im się ocalić uczucie, nie rezygnując z marzeń? od 9 kwietnia Mr. Gaga, reż. T. Heymann

Mr. Gaga opowiada o genialnym choreografie Ohadzie Naharinie, wieloletnim szefie najsłynniejszego zespołu tańca współczesnego z Izraela – Batsheva Dance Company. Reżyser Tomer Heymann towarzyszył artyście przez osiem lat, aby ukazać jego życie i niezwykłą ewolucję jako tancerza, twórcy i człowieka.

Heymann rejestrował zarówno jego życie prywatne, przebieg prób zespołu, jak i zajęcia z opracowanego przez Naharina języka ruchu – gaga – umożliwiającego każdemu wyrażenie swoich emocji poprzez taniec.

W połączeniu z niepokazywanym dotychczas materiałem archiwalnym oraz fragmentami tanecznych spektakli Batshevy dostajemy fascynującą historię człowieka, który zrewolucjonizował świat tańca współczesnego. kwiecień 2017 |

| 61

fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku

fot. Filip Błażejowski / Warner Music

2.04.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp: 12 zł Stoją: Marta Żyła i Grzegorz Wałęsa

2.04.2017, niedziela, godz. 14.30, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Ostromeckie rozmowy psychologiczne: 3×Z – zazdrość, zdrada, złość Z terapeutką, seksuolog i psycholog Martą Żyłą rozmawia Grzegorz Wałęsa.

62 |

| kwiecień 2017

Kuba Więcek Trio – premiera płyty Another Raindrop Skład zespołu: Kuba Więcek – saksofon altowy i sopranowy Michał Barański – kontrabas i gitara basowa Łukasz Żyta – perkusja Kuba Więcek (1994) – saksofonista i kompozytor.

Student prestiżowego Rhythmic Music Conservatorium w Kopenhadze. Laureat wielu nagród oraz międzynarodowych konkursów. Pobierał lekcje u ta-

kich mistrzów jak Lee Konitz, Steve Lehman czy David Binney. Koncertował w niemalże całej Europie, Ameryce Północnej oraz Azji. Album Another Raindrop jest jego debiutem fonogracznym.

8-9 kwietnia 2017, sobota, niedziela, godz. 11.00-17.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

fot. Dariusz Gackowski

Kiermasz Wielkanocny w Ostromecku

Zbigniew Wróbel – reżyser, malarz, poeta, autor sześciu tomików wierszy, powieści Gagatek, encyklopedii Jak czuć się dobrze i być optymistą i e-booka Bory Tucholskie – Turystykom. Spotkanie poprowadzi Zdzisław Pruss. W trakcie imprezy przewidziana jest projekcja filmów autorskich pt.

Anioły muzykujące i Powitanie masek.

23.04.2017, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia Dzieciom – koncert w lesie Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę aktywnego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji.

Bezpośrednio od producentów będzie można nabyć smakołyki na świąteczny stół i unikatowe ozdoby wielkanocne. Znajdziemy też wiele ręcznie wykonanych przedmiotów: stroiki, pamiątki, wyroby ceramiczne, z drewna, wikliny, etc.

8.04.2017, sobota, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Muminki odwiedzają Pałac w Ostromecku

Rozstrzygnięcie konkursu pt. Muminki na wycieczce w Kujawsko-Pomorskiem, wystawa poświęcona tym pociesznym, nieco podobnym do hipopotamów stworom, a także warsztaty plastyczne nie tylko dla dzieci – Jak poprzez sztukę wejść do tajemniczego świata wyobraźni?

Zajęcia poprowadzi Grzegorz Pleszyński.

9.04.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Zbigniew Wróbel – Sierściuch i inne Anioły – spotkanie autorskie

23.04.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp: 12 zł

Łotewskie perły w Pałacu Valerijs Ivanovs – skrzypce Larisa Strelita-Strele – wiolonczela Larisa Strelita-Strele i Valerijs Ivanovs to absolwenci Łotewskiej Akademii Muzycznej w Rydze. Po jej ukończeniu do 2010 roku pracowali jako koncertmistrzowie w Orkiestrze Symfonicznej w Liepaja (Łotwa), z którą koncertowali w Hiszpanii, Szwecji, Niemczech, Anglii, Irlandii, Austrii, Malezji.

Występowali również w trio, kwartetach, kwintetach i innych składach.

Koncertowali z kwartetem w Szwecji i Malezji. Regularnie biorą udział w projektach Nordic Symphony Orchestra w Tallinie, z którą koncertowali w Estonii, Niemczech, Austrii, na Słowenii, Słowacji i Węgrzech. W 2010 roku stworzyli duet wykonujący utwory na skrzypce i wiolonczelę. W chwili obecnej mieszkają w Bydgoszczy.

27.04.2017, czwartek, godz. 11.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny, spotkanie otwarte

Natura i kultura – antydepresyjne warsztaty dla młodzieży i Ochotniczych Hufców Pracy w Bydgoszczy Prowadzi Grzegorz Pleszyński. kwiecień 2017 |

| 63

Galeria Wspólna ekspozycja potrwa do 21.04.2017

Historia i sztuka – wystawa malarstwa Jarosława Modzelewskiego 27.04.2017, czwartek, godz. 19.00 – wernisaż

Wystawa Stefana Parucha Collor Settings Color Settings w przewrotny sposób opowiada o malarstwie. Nie ma na niej klasycznych płócien. Są tylko wyświetlane na ekranach gry i aplikacje. Wszystkie odnoszą do wybranych dzieł takich twórców jak Kazimierz Malewicz, Władysław Strzemiński, Piet Mondrian, Ryszard Winiarski. Pokazywane są na ekranach telewizorów w formie wideotutorali, czyli filmowych instrukcji ujawniających zasady działania programów. Filmiki tłumaczą, jak działają aplikacje. Natomiast same gry wyjaśniają wybrane aspekty dzieł, które stają się ich kanwą.

Prezentuje więc subiektywny wykład o prywatnych fascynacjach malarskich Parucha. Jedynym namacalnym

malarskim działaniem jest instalacja składająca się z dużej liczby niewielkich płócien ułożonych w ciągi kolorowych prostokątów. Przybierają one formę linii ciągnącej się przez całą galerię. Kolory płócien oraz ich kolejność wygenerowane są przez specjalnie napisany program.

W edytorze tekstu litery zastępowane są kolorami. Pisząc Paruch generuje ciągi barwnych prostokątów.

Może zaprojektować poszczególne kolory i przypisać je literom. Pisząc tworzy obraz. Abstrakcyjna kompozycja staje się zakodowanym komunikatem. Zaszyfrowany tekst – obrazem. Widz może rozkodować go tylko według klucza stworzonego w programie. Tradycyjny obraz przegląda się w nowych mediach. Obraz cyfrowy upodabnia się do analogowego. Przejmuje jego cechy.

Kolor, który ma swoje znaczenie kulturowe, osadzone w tradycji i psychologii, nabywa cechy wzięte ze struktury języka. Sekwencja występujących po sobie barw przybiera atrybuty prywatnej frazy, politycznego lub krytycznego hasła. Staje się tekstem. Wszystkie aplikacje pochodzą z projektu electronichommage.pl, którego celem było zaprojektowanie urządzeń multimedialnych służących do analizy wybranych projektów i dzieł artystycznych. Programy powtarzają, wzmacniają, odwracają zasadę stworzenia konkretnych utworów wizualnych. Natura dzieła rozpoznawana jest po przejściu konkretnej procedury. W sposób liniowy lub nieliniowy użytkownik ogrywa dawne dzieło, poznając jego ideę.

Stefan Paruch (1978) – w latach 1997–2002 studiował na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w latach 1998–2000 – w Gościnnej Pracowni prof. Leona Tarasewicza. Dyplom „Lekcja przysposobienia obronnego” obronił w 2002 r. w pracowni prof. Jarosława Modzelewskiego. W latach 2003–2006 studiował w Wyższym Studium Montażu w PWSFTViT w Łodzi. Wraz z grupą artystów współtworzy pracownię przy ul. 11 Listopada na warszawskiej Pradze. Obecnie pracuje jako adiunkt w Instytucie Edukacji Artystycznej w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.

12.04.2017, środa, godz. 18.00

Kobiety artystki – marginalizowana obecność – wykład dr Natalii Mrozkowiak Kim jest kobieta w świecie sztuki? (sztuka jako męska domena, marginalizacja twórczości kobiet). „Dlaczego nie było wielkich kobiet artystek?”, czyli odzyskiwanie pamięci o sztuce kobiet (feministyczna historia sztuki).

Aktualna sytuacja kobiet artystek (m.in. procentowy udział kobiet w kolekcjach wielkich muzeów, galerii i centrów sztuki). Sztuka kobiet interpretowana jako „sztuka kobieca” – źródło autotematycznej twórczości kobiet, akcentowanie tożsamości Natalia Mrozkowiak – filozofka i badaczka sztuki współczesnej. Zajmuje się estetyką, filozofią kultury i sztuki, współczesną kulturą wizualną, edukacją artystyczną i kulturalną oraz krytyką artystyczną. Jest autorką artykułów naukowych i esejów poświęconych sztuce i twórczości w perspektywie filozoficznej oraz podręczników szkolnych publikowanych przez Wydawnictwo Nowa Era. Współpracuje z magazynem kulturalnym „Menażeria”.

64 |

| kwiecień 2017

Pr e m i ery

Pły tow e

Artur Maćkowiak

Jachna/Wójciński

Ur Jorge 2.04.2017, niedziela, godz. 19.00, MCK w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny