BIK 3/2019

nr 3 (503) ROK XLV ISSN 1232-4450, INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

marzec 2019

Rada Rodzicรณw VI LO

Program festiwalu na s. 49

K

iedy piszę do Państwa te słowa, wielkimi krokami zbliża się długo wyczekiwana kinowa premiera filmu Ciemno, prawie noc na podstawie słynnej już książki Joanny Bator. Wiele dobrego się po tej ekranizacji spodziewam, bo i obsada aktorska wyborna, i reżyseruje twórca między innymi Rewersu i Ziarna prawdy Borys Lankosz, i – last but not least – wydana siedem lat temu powieść Bator jest dziś aktualna jak nigdy dotąd. Ciemno, prawie noc było tam bowiem w głowach ludzi zasiedlających kraj nad Wisłą.

30 marca autorka tej śmiałej postawionej Polsce diagnozy odwiedzi Bydgoszcz w ramach festiwalu Przeczytani. Tak się wspaniale składa, że przypadnie mi zaszczyt poprowadzić spotkanie z nią. Nie omieszkam więc zapytać, co można by zrobić, żeby nieco się nam wszystkim pod czaszkami rozjaśniło. Żeby nastał tam w końcu prawie-dzień.

A poza tym Wiosna. Wiosna Festiwali. Zobaczcie Państwo, co w ramach tej nowej marki Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy przygotowało dla swoich bywalczyń i bywalców.

Idzie wiosna, dni coraz dłuższe. Nie zapomnijmy zapełnić ich kulturą!

Zastępczyni Redaktora Naczelnego Redaktorka wydania

in s t y t u c je k ult ur y z a p ra s z ają : Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . .42

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 22

Klub „ODNOWA”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 24

Triennale Małych Form Malarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Klub Arka BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Sala widowiskowa w Fordonie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Pracownia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Adria Art . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Restauracja „Zatoka”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Kino Jeremi w Fordonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

D.K. Orion BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . 35

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 48

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 36

Festiwal Literatury PRZECZYTANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . 36

7. Festiwal Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy . . . . . 50

Pałac Młodzieży. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . 54

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . .38

Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

impresariat artystyczny itd.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 58

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

2 | BIK | marzec 2019

s pi s t re ś c i Naburmuszona szarość jest do pokonania!

Z Jarosławem Jaworskim i Dariuszem Dresslerem

rozmawia Monika Grabarek

4

Krzysztof Herdzin – specjalizacja niewąska Z Krzysztofem Herdzinem rozmawia Karol Szymanowski

6

Idealne dziewięć, czyli trzy razy tercet Szymon Andrzejewski

11

Ludzie opętani dziwną ideą Z Maciejem Cuskem rozmawia Monika Grabarek

14

Sołżenicyn w Olsztynie Bartłomiej Siwiec

16

Bydgoski insynuator kulturalny (174) Zdzisław Pruss

17

Na okładce: Aryman – rzeźba Marcina Myśliwca.

Wystawa w BCS (zob. s. 43)

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

BIK 3/2019 (503), Rok XLV, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

marzec 2019 |

BIK | 3

roz mowa Z Jarosławem Jaworskim i Dariuszem Dresslerem, o Kapitanie Wiośnie i Wiośnie Festiwali

Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy,

Naburmuszona szarość jest do pokonania!

Przyznaj się, to ty jesteś ojcem Kapitana Wiosny.

JJ: Nie do końca, rodziców jest więcej, jestem zatem współojcem w przenośni. Pomysł powstał w trakcie burzy mózgów w naszej Pracowni Promocji MCK. To Kuba Ignasiak był inicjatorem wprowadzenia takiej postaci. Pomysł był doskonały. Zamiast schematycznej Pani Wiosny w zwiewnej sukni i wianku – Pan Wiosna, superbohater, świetnie umięśniony, z kwietnymi tatuażami.

Wszystkim taka zabawa stereotypem się spodobała i poszliśmy tą drogą. Tak narodził się Kapitan Wiosna.

rozmawia Monika Grabarek.

bardzo ważna, bo pomaga nam ogarniać ten coraz bardziej zagmatwany świat i dzięki niej znajdujemy rozwiązania potrzebne w życiu codziennym.

Ten wątek będzie nam towarzyszył w przyszłości i na pewno się rozwinie.

Kultura w Polsce jest bardzo źle traktowana, jako coś błahego i mało poważnego. Zwłaszcza przez polityków wszystkich kolejnych rządów.

Niestety, do tego grona dołączają teraz też media, które niegdyś te wartości miały na swoich sztandarach. My chcemy zawrócić ten bieg i pokazać, jak istotna jest kultura, i że nie ma bez niej dobrego, świadomego życia.

Dziś tylko kultura i uczestBohater komiksowy to nictwo w niej kształtuje krok w stronę młodego moralne i etyczne postawy odbiorcy? wobec świata i uczy kryJJ: Młodego, ale nie Dziś tylko kultura i uczestnictwo w niej tycznego, samodzielnego tego najmłodszego, o tym kształtuje moralne i etyczne postawy myślenia. To są zadania myślimy już w kontekście wobec świata i uczy krytycznego, dla Kapitana Wiosny i mokolejnych kampanii reklasamodzielnego myślenia. żemy się o tym przekonać, mowych Wiosny Festiwali. uczestnicząc w tym roku Tegoroczna akcja jest skiew nadchodzącej Wiośnie rowana do przedstawicieli Festiwali. Ethniesy, Anipokolenia X i milenialsów. mocje, Przeczytani, Docs Dla odbiorców z tego pokoAgainst Gravity i Drums lenia pomysł superbohatera Fusion to festiwale, które, oprócz świetnych, na jest bardzo czytelny. Nasz Kapitan jest tylko leknajwyższym poziomie przeżyć artystycznych, pokim nawiązaniem do komiksów. stawią przed nami ważne pytania i sprawią, że zatrzymamy się na chwilę, by zobaczyć, co się wokół Jakie zadania czekają Kapitana Wiosnę? Przed tak naprawdę dzieje. czym ma nas uratować? Każdy superbohater zazwyczaj ratuje ludzkość z różnych opresji… * * * JJ: Tym razem jest troszeczkę inaczej. Ta figura ma upostaciowiać, utożsamiać siłę kultury. KapiZacznę banalnie… Na co dzień jesteś właścitan Wiosna ma w sobie moc kultury. W naszym cielem firmy Dressler Design, robisz meble na spocie reklamowym możecie zobaczyć, jak pomawymiar. Jak to się stało, że zostałeś Kapitanem ga wychodzić z różnych sytuacji… To jest właśnie Wiosną? nasze myślenie o kulturze. Kultura dlatego jest tak 4 | BIK | marzec 2019

roz mowa DD: To był przypadek, moja żona wysłała zgłoszenie na casting. To ona rzuciła wyzwanie, ja podniosłem rękawicę i tak w skrócie zagrałem w waszym spocie reklamowym. Poszedłem na żywioł.

Udział w tak nietypowym projekcie i wcielenie się w Kapitana Wiosnę pokazuje twój duży dystans do siebie.

DD: Tak! Dystans i niebranie wszystkiego do siebie są ważne. Tego dystansu cały czas się uczę, bo kiedyś go nie miałem zupełnie i wiem, jaka to ogromna różnica w jakości życia, kiedy traktujemy siebie zbyt poważnie i kiedy przejmujemy się uwagami innych. Bardzo spodobał mi się pomysł, żeby właśnie w takiej konwencji wykorzystać moje warunki fizyczne. Przez to, jak wyglądam, bardzo często jestem poddawany schematycznym, stereotypowym osądom, zatem ta zabawa z konwencją wydała mi się znakomita.

To było coś innego.

Skąd w tobie taki ogrom pozytywnej energii, uśmiechu, otwartości w kontakcie? To nie są nasze typowe cechy narodowe.

DD: Nie miałem łatwego startu w życiu. Od szkoły podstawowej byłem poddawany bardzo

krytycznym, krzywdzącym ocenom. Schematyczni nauczyciele nie dawali mi szans i nie wróżyli świetlanej przyszłości. Dopiero zmiana środowiska w szkole średniej dała mi szansę na odmianę. Wtedy zrozumiałam, że mogę być kim chcę, że mam w sobie moc. Znakomicie zdałem maturę, potem były studia. Przez pięć lat mieszkałem w Londynie i to właśnie tam najwięcej się nauczyłem. Tam dystans i luz to podstawa. Londyńska ulica dała mi siłę – nie ocenia cię po wyglądzie, tam liczy się to, co umiesz i kim jesteś. Tolerancja i szacunek dla drugiego człowieka to podstawa. I brak oceny!

Staram się nie osądzać innych, bo sam byłem wielokrotnie oceniony, i to najczęściej bardzo źle. To uczy pokory.

Tu, w Polsce, jestem postrzegany przez pryzmat tego, jak wyglądam. Tu jestem kabanem z siłowni, bywalcem dyskoteki. To bardzo zabawne, nikt nie zastanawia się, ile książek ostatnio przeczytałem, na czym byłem w filharmonii, jakie malarstwo lubię. W Anglii poznałem siebie, zobaczyłam, jak tam ludzie – niezależnie od tego, jak wyglądają – są zdystansowani, zrelaksowani i pozytywnie nastawieni do świata. Nauczyłem się z siebie śmiać i pokonywać bariery, które przecież sami sobie narzucamy. Wszystko, co mam, zawdzięczam sobie, pracy, którą wykonałem, i fajnym ludziom, którzy stanęli na mojej drodze. To, czego nauczyłem się przez lata za granicą, staram się przenieść tu, do nas. Nie jest to łatwe, ale ja się nie poddaję i wierzę, że naburmuszona szarość jest do pokonania. Wystarczy przymrużyć oczy i wziąć kilka głębszych oddechów.

Mam już zupełną pewność, że ty po prostu jesteś Kapitanem Wiosną i zarazisz nas swoją pasją i otwartością! Niech wiosna oduczy nas pogardy dla innych ludzi i tej strasznej lekkości oceniania i stygmatyzowania. Kapitan Wiosna ma nas otworzyć na innego człowieka.

DD: Taki mam plan. To naprawdę nie jest takie trudne. Wystarczy chcieć. Oceniając książkę po okładce, naprawdę możemy się w życiu bardzo zdziwić. Na własnym przykładzie przekonałam się, jak łatwo można kogoś skrzywdzić szufladkowaniem tylko dlatego, że nie chce się nam samodzielnie pomyśleć, poznać nowe, czy zwyczajnie być empatycznym. A taką postawą przede wszystkim ranimy samych siebie i zamykamy w sobie przestrzeń do fajnego życia. marzec 2019 |

BIK | 5

mu zyk a

Krzysztof Herdzin – specjalizacja niewąska Z Krzysztofem Herdzinem rozmawia Karol Szymanowski.

Ostatnio wpadła mi w ręce zajmująca książka Jolanty Fajkowskiej Muzyka z profilu i en face – rozmowy o jazzie. To cykl zapisanych wywiadów radiowych z grupą wybranych jazzmanów. W jednym z nich doskonale nam znany Bogdan Hołownia wymienia swoją listę czołowych polskich pianistów jazzowych: a wśród nich „jest też Krzysztof Herdzin, którego wszyscy nazywamy cyborgiem, bo może wszystko w każdą stronę zagrać”. Te słowa przypomniały mi się podczas solowego koncertu rzeczonego artysty w sali koncertowej bydgoskiej Akademii Muzycznej. W pełni oddawały prawdę o jego nietuzinkowych umiejętnościach.

Krzysztof Herdzin zaprezentował interesujący program, składający się z jego własnych kompozycji, jazzowych standardów, utworów Tomasza Stańki oraz oryginalnych opracowań muzyki klasycznej. Zaś zwieńczeniem całego występu był popis improwizatorskich umiejętności pianisty, który brał na warsztat muzyczne tematy spontanicznie proponowane przez publiczność.

Wzbudził tym niekłamany entuzjazm, jako że jest to dziś umiejętność już zapomniana i nieczęsto prezentowana na estradach. Cały program był doskonale skonstruowany i wyważony, bazujący na swobodnym przenikaniu się jazzu i muzyki klasycznej. Słychać było, że pianista ma pomysł na solowy występ i potrafi umiejętnie wyeksponować zarówno swoje pianistyczne métier, jak i wysokie kompetencje jazzowego improwizatora. Opracowania utworów Chopina przybierały formę zgrabnych, wdzięcznych miniaturek, mających w założeniu stworzyć płodną materię do improwizowanych podróży po świecie muzyki.

Swoistą wartość dodaną stanowiły zabawne dyk6 | BIK | marzec 2019

teryjki, którymi pianista okraszał swój występ; owe słowne kontrapunkty zdradzały w moim mniemaniu zawoalowaną chęć zwerbalizowania tego, co mu w artystycznej duszy gra. Nadarzała się zatem sprzyjająca okoliczność, by owe muzyczne dywagacje pianisty uwiecznić, gdyż, moim zdaniem, Krzysztof Herdzin nie tylko lubi mówić, ale i ma coś do powiedzenia. W rezultacie umówiliśmy się na wymianę poglądów i oto efekt naszej rozmowy. * * * Drogi Krzysztofie, często odnoszę wrażenie, że w działalności muzyków nasiliła się ostatnio tendencja funkcjonowania w ramach bardzo wąskiej specjalizacji. Spójrz: najpierw kompozytor wymyśla melodię, ktoś inny opracowuje ją pod kątem harmonicznym, dopisuje wstęp i zakończenie, definiuje formę. Następnie utwór trafia na stół specjalisty od orkiestracji, który rozpisuje go na poszczególne instrumenty, dopracowuje i ustala ostateczny kształt. W kolejce czeka ekspert od pisania nut – przygotowuje partyturę oraz poszczególne partie dla solistów i reszty wykonawców. W końcu z dziełem zapoznaje się dyrygent, który, szukając natchnienia, nadaje kompozycji odpowiednią interpretację.

Gdy ostatecznie utwór zostaje wykonany, jest to wspólna praca wielu muzyków, z których każdy jest odpowiedzialny za drobne fragmenty finalnej całości. W mniejszym stopniu dotyczy to oczywiście kameralnych składów jak choćby jazzowe combo, ale i tutaj jest wyraźny podział na poszczególne specjalności – bębniarz zajmu-

mu zyk a

Krzysztof Herdzin, fot. Kuba Majerczyk

BIK | 7

marzec 2019 |

mu zyk a je się rytmem, basista podstawami harmonicznymi, pianista, gitarzysta, wibrafonista realizuje współbrzmienia. Specjalizacja dotyczy także muzycznej stylistyki – rzadko kiedy mamy do czynienia z „muzycznymi kombajnami”, którzy decydują się grać wszystko, z reguły pozostają wierni jednej estetyce – w zależności od upodobań wybierają muzykę dawną bądź współczesną, jazz tradycyjny lub free. Ty jednak wymykasz się wszelkim próbom kategoryzacji. Nie ma takiej szuflady, w której dałoby się zmieścić to wszystko, czym się zajmujesz. Nasuwa się zatem refleksja: w tych dziwnych czasach, gdzie króluje status „muzyka korporacyjnego”, wydaje się, że ty dążysz do zgoła odmiennego ideału.

To zwrot do historycznie wcześniejszego statusu muzyka, do jego szczególnego, klasycznego archetypu – muzyka wyposażonego w słuch absolutny, mającego w stopniu wirtuozowskim opanowany instrument, posiadającego zdolność komponowania, biegłość w sztuce aranżowania, znajomość prawideł instrumentacji, umiejętność gry na wielu instrumentach, kompetencje dyrygenckie – jednym słowem, jesteś muzykiem par excellence. Banałem byłoby pytanie, czy tak rozliczne uzdolnienia pomagają ci w artystycznej działalności. Odpowiedzią są twe osiągnięcia i spektakularne sukcesy. Można tylko westchnąć: cóż, na talent nie ma rady. Ale czy nie przychodzi ci czasami do głowy myśl, że być może zwiększasz bezrobocie?

Karolu, zadałeś mi tyle dygresyjnych pytań, że skupienie się tylko na tej żartobliwej poincie nawet nie dotknie mnogości poruszonych tematów.

Gwoli ścisłości – poprzez moje wszędobylskie zainteresowania i bycie wszechstronnym daję ludziom dużo więcej ofert pracy przy często produkowanych przeze mnie płytach, koncertach, spektaklach teatralnych i programach telewizyjnych. Zawsze potrzebuję dużych zespołów złożonych z najlepszych muzyków, a ponieważ sam zajmuję się logistyką, skrupulatnie wybieram osoby, na których mi zależy, i sowicie je opłacam. Odpowiadając jednak na Twoje przewrotne pytanie: z pewnością przy realizacji swojej muzyki nie korzystam z usług aranżera, kopisty, orkiestratora i dyrygenta, bo wszystko to robię sam. Czy to źle? Tylko w tak osobistym procesie 8 | BIK | marzec 2019

twórczym od samego kiełkowania idei, poprzez przelanie pomysłów na papier, aż do ostatecznych detali instrumentacyjnych, można określić i wyartykułować swój w pełni indywidualny styl, aż po rdzeń. Pamiętam, że kiedy Wojciech Kilar podpisywał umowę z producentami filmu Dracula Francisa Forda Coppoli, nie mogli się nadziwić, że sam orkiestruje swoje partytury, i na jego konto wpłynęła również olbrzymia gaża, przeznaczona dla instrumentatora. W Hollywood to prawdziwa rzadkość. Jak sam napisałeś: dążę to tego „archetypicznego” bycia muzykiem, przed którym muzyka – ten najpiękniejszy i abstrakcyjny wszechświat – nie ma tajemnic.

Jedyną tajemnicą pozostaje dla mnie znaczenie i rola muzyki dla życia człowieka. Jej siła, piękno i metafizyka. Wszystko to, co wymieniłeś: opanowanie instrumentu, zasad muzyki, harmonii, improwizacji, instrumentacji, komponowanie, dyrygowanie, były kiedyś naturalnym i w pełni spójnym obrazem muzyka zajmującego się tą sztuką kompleksowo, a nie specjalizującym się w wyjętej z kontekstu jednej dziedzinie, jak to często ma miejsce we współczesnym świecie.

Oczywiście, każdy wybiera sobie swój sposób na życie. Ja z premedytacją rozwijam się od 40 lat w kierunku bycia wszechstronnym, za bardzo kocham muzykę i żywo interesuję się nią na wszelkich płaszczyznach. I wiem, ile mi jeszcze brakuje do perfekcji… Łatwość, z jaką przychodzi ci mierzenie się z różnorodnymi wyzwaniami z jednej strony fascynuje, z drugiej budzi podziw i szacunek.

Mnie zachwycił szczególnie ów swoisty test kompetencji, jakiemu poddajesz się podczas koncertów, improwizując na tematy zadane ci przez publiczność. Nie boisz się wyzwań, wystawiania na próbę, konfrontacji. Podejrzewam nawet, że tym karkołomnym popisom towarzyszyć może dreszczyk emocji, swoista ekscytacja takim muzycznym sprawdzianem, pojedynkiem z czymś nieznanym, z czym z własnej woli chcesz się zmierzyć. Jeśli te spontanicznie opracowywane tematy jesteś w stanie zagrać od ręki, bez przygotowania, a jednocześnie z tak znakomitym efektem finalnym, to oczywiste, że pokłady twoich możliwości

mu zyk a nych jak w piosence czy standardzie jazzowym. sięgają znacznie głębiej. Jestem ciekaw, czy A jednak od czasu do czasu, podświadomie wraw improwizacji jazzowej, jednej z wielu form, cam do świetnie znanych mi rozwiązań. Coraz w której się wyrażasz, ciągle jeszcze znajdujesz bardziej smuci mnie i męczy moment, kiedy imtę pierwotną, autentyczną, w pewnym sensie prowizując uświadamiam sobie, że te same frazy konstytutywną dla tej formy pasję odkrywcy, i te same rozwiązania harmoniczne grałem już radość tworzenia, artystyczną podnietę. Czy setki razy. Można nabawić się ciężkiego rozstrojest dla ciebie w tej muzyce jakaś terra incogniju nerwowego, walcząc w swoim świecie wartości ta, coś, do czego dążysz, coś, co jeszcze stanoz dwoma przeciwstawnymi punktami odniesiewi wyzwanie. Wszak, jak mówi Platon ustami nia. Z jednej strony jazz należy grać z zachowaSokratesa: „Niezbadane życie nie jest warte żyniem wielu konwencji, określonych w historii cia”. Droga jest znana i prosta: poznać – zrozutego gatunku przez gigantów jak: John Coltrane, mieć – wcielić w życie – osiągnąć mistrzostwo.

Charlie Parker, Miles Davis, Herbie Hancock czy A może udało ci już dojść do kresu poznania, Bill Evans, a więc poruszać się w obrębie stwojazz nie ma przed tobą tajemnic, wszystko zorzonych przez nich rozwiąstało zbadane i odkryte, zań. To stanowi o rozpoznajest znane, przerobiowalności i sile tej muzyki, ne, ewidentne, a może Nie chciałbym obudzić jest odpowiednio docenianawet… nudne. Sądzę, ne na konkursach, w tym że kwestia, co zagrać na się któregoś dnia duchu edukują młodzież C7, raczej nie spędza ci w świecie, w którym szkoły muzyczne o profilu snu z powiek, ale czy jest jazz będzie jak jazzowym. Z drugiej jednak jeszcze dla ciebie wyzwastrony, bardzo silnie odbieniem? muzeum, po którym ra to improwizującemu muBardzo łechcesz moje chodzimy w kapciach. zykowi wolność, która tak próżne wnętrze, dziękuczęsto jest przywoływana ję. Ale sądzę, że mocno jako najgłębsza istota jazzu. przesadzasz. Radość twoCoraz więcej świetnie grarzenia odnajduję w bardzo jących na swoich instrumentach muzyków gra wielu formach, właśnie dla utrzymania tej radodokładnie tak samo, jakby zjechali z fabrycznej ści zajmuję się muzyką tak szeroko. Od dawna taśmy. Mam z tym coraz większy problem i nie uciekam od zamykania się w powtarzalności chciałbym obudzić się któregoś dnia w świecie, i schematach improwizowania według utartych w którym jazz będzie jak muzeum, po którym konwencji i zasad sprowadzających jazzową imchodzimy w kapciach. Taka już w przeważającej prowizację coraz bardziej do listy tych samych mierze jest cała muzyka klasyczna, obwarowana „zagrywek”. Ideałem improwizacji byłby dla zakazami i nakazami interpretacyjnymi sprzed mnie totalnie otwarty umysł, pozbawiony nawykilkuset lat, ograniczająca w znacznym stopniu ków, stylizacji, wiedzy, milionów zagranych nut, wolność grającemu. Jak już powiedziałem wcześa więc wszystkiego tego, co trzyma nasze mózgi niej: każdy wybiera swój sposób na życie i może i palce w swego rodzaju więzieniu przyzwyczakomuś to doskonale odpowiadać, dając wiele jeń. Granie totalnie otwartej improwizacji na szczęścia i spełnienia. Mówię tylko we własnym życzenie publiczności jest drobnym kroczkiem imieniu – smuci mnie to i męczy coraz bardziej. w tym kierunku. Z pewnością kroczę wtedy po Dlatego też szukam dla siebie muzycznej drogi, niezbadanym terytorium, odczuwając podniektóra w naturalny sposób odświeży we mnie tę cenie, ale i lekką konfuzję, trafiają się przecież dziecięcą ciekawość świata i organiczną radość świetne pomysły obok kompletnie nietrafionych z tworzenia, a dodatkowo pozwoli mi dzielić się i banalnych. Nie jestem w stanie przewidzieć, tym w naturalny i zrozumiały sposób z odbiorcą. co nastąpi za sekundę, strategia rozwoju formy Cały czas jestem w procesie. tworzy się tu i teraz, bez schematów harmoniczmarzec 2019 |

BIK | 9

mu zyk a Urszula Dudziak w jednym z wywiadów wyznała, że Bobby McFerrin, absolutny geniusz jazzowego śpiewu, w niezrozumiały dla niej sposób zrezygnował ze splendoru i nimbu sławy gwiazdy muzyki pop. Odciął się od sukcesu swego megahitu Don’t Worry, Be Happy, nie ceniąc dłużej statusu piosenkarza i popularnego showmana.

Owa metamorfoza dotyczyła nie tylko porzucenia pracy nad kolejnymi przebojami w konwencji hitu nagrodzonego statuetką Grammy, ale na całkowitym przewartościowaniu podejścia do swej twórczości. Stwierdził, że pragnie żyć dla muzyki, a nie z niej. Stąd zwrot w kierunku muzyki klasycznej i praca z orkiestrami jako dyrygent. Nie jestem miłośnikiem historii alternatywnych, ale sądzę, że mistrz wiedział, co robi.

Konwencja stworzenia przeboju jedynie w oparciu o sam głos (nagrywał go ośmiokrotnie) była pomysłem nowatorskim. Powielanie go groziło tworzeniem wtórników i odcinaniem kuponów od odniesionego sukcesu. Ty także w pewnym momencie swej kariery skierowałeś się w stronę pulpitu dyrygenckiego. Wiem, że „Maestro” to brzmi dumnie i ranga tej pozycji w statusie poważania znajduje się na szczycie muzycznej piramidy. Jednak korci mnie pytanie: co dla ciebie w funkcji dyrygenta jest tak pociągającego?

Wszak (tendencyjnie przytoczę tu zasłyszaną definicję) „dyrygent to ktoś, kto macha rękami w takt muzyki”.

To bardzo ciekawy etap mojego rozwoju i dziękuję losowi, że postawił przede mną nowe zadania. Dyrygowanie jest dla mnie naturalnym krokiem na drodze opowiadania swojej historii.

Z reguły nie przyjmuję zaproszeń do dyrygowania utworami innych kompozytorów, choć zdarzyło się kilka niezwykłych wyzwań dyrygenckich, które były dla mnie wielką nauką i dały mi wiele praktycznych korzyści (prawykonanie Koncertu Fortepianowego Zygmunta Koniecznego z Piotrem Latoszyńskim jako solistą i Polską Orkiestrą Radiową, koncert kompozytorski ukraińskiego kompozytora Zoltana Almashi w ramach festiwalu Contrasts 2016 z orkiestrą Lviev Virtuosos Chamber Orchestra). Dyryguję własnymi kompozycjami i aranżacjami na koncertach w filharmoniach, przygotowuję spektakle muzyczne w teatrach i prowadzę orkiestry podczas nagrań 10 | BIK | marzec 2019

studyjnych. Zdecydowałem się na to po wielu przypadkach, kiedy niektórzy dyrygenci z wielkim ego spierali się ze mną (kompozytorem bądź aranżerem), narzucając rozwiązania dotyczące dynamiki czy tempa, zupełnie inne od moich pierwotnych intencji. Były też kuriozalne przypadki klasycznych dyrygentów bez wcześniejszej praktyki z lżejszą muzyką, którzy niestety nie radzili sobie na koncercie… Postanowiłem więc kontrolować swoją muzykę na każdym etapie jej powstawania: od pomysłu w głowie, poprzez zapisanie na papierze, aż do zadyrygowania.

Wszystko od początku do końca w rękach jednej osoby, jednej wyobraźni, jednej emocjonalności, uczciwie i z pełną pokorą. Wierzę mocno, że moja muzyka na tym korzysta. W czasie prób poświęcam dużo więcej uwagi na niuanse, które brzmią w mej głowie, dokładnie wiem, co chciałem osiągnąć zapisując taką a nie inną artykulację, dynamikę czy podział rytmiczny. Komponuję bardzo dużo muzyki współczesnej, mam więc coraz więcej okazji do dyrygowania. Już pięciokrotnie za swoje autorskie płyty otrzymałem nominacje do nagrody Fryderyka w kategorii „najlepszy album muzyki współczesnej”. Przez ostatnie lata pracowałem z ponad 30 orkiestrami, w tym Academy of St Martin in the Fields, Królewską Orkiestrą Belgii, NOSPR, Sinfonią Varsovią, Polską Orkiestra Radiową, zawsze otwierając się na życzliwe uwagi praktyczne, starając się integrować i budować z nimi partnerski układ. Wiem, czego mi brakuje, i nie udaję kogoś, kim nie jestem. Liczy się tylko muzyka i to, jak dzięki wspólnej pracy z muzykami orkiestrowymi zaczarujemy słuchaczy. * * * Na zaczarowanie nie przyjdzie nam czekać zbyt długo, gdyż już 12 kwietnia będziemy mieli szansę ponownie spotkać się z mistrzem. Tym razem w Filharmonii Pomorskiej. W programie koncertu zaplanowano Requiem. Jednak nie Palestriny, Mozarta, Liszta, Berlioza, Verdiego, Brahmsa czy Pendereckiego. To będzie Requiem Krzysztofa Herdzina. Za pulpitem dyrygenckim – Krzysztof Herdzin. Drodzy Czytelnicy, jest jednak szansa, że nie będzie śpiewał (chociaż wiem, że już próbuje). Gorąco zapraszamy!

re c e n z je p ł y t Szymon Andrzejewski

Idealne dziewięć, czyli trzy razy tercet Marzec. Obok listopada najbardziej nieogarnięty z miesięcy. Zawsze w rozkroku i zawsze niezdecydowany, czy chce być jeszcze zimą, czy już wiosną. Zachowując więc matematyczny trzeci miesiąc w pamięci, przedstawiam państwu trzy razy po trzech w odsłonach: malarskiej, wyzwolonej oraz kosmicznej. Po trzykroć życząc pięknego odbioru.

Rafał Gorzycki, Tomasz Pawlicki, Jakub Ziołek – Ensemble Tuning (wyd. Audio Cave, październik 2018)

Mam na liczniku 45 wiosen i innych pór roku i w związku z tym czasami potrzebuję terapii. Na szczęście tak się składa, że muzyki mogę słuchać nie tylko charytatywnie, więc jestem w stanie połączyć najprzyjemniejsze z jeszcze cały czas pożytecznym. Półki mam pełne płyt, więc nie grozi mi dźwiękowa głodówka. Jest bardzo dobrze. Tym bardziej że jedną z tych płyt zdobi tytuł Therapy. Często sięgam po dzieciaka duetu Gorzycki/ Pater. Lubię go bardzo, bo jest idealnym przykładem bardzo inteligentnego łobuziaka, a wiadomo, że takich nie da się nie kochać. Na tych samych półkach mam albumy powstałe przy współpracy lub samodzielnie popełnione przez Kubę Ziołka i Tomka Pawlickiego. Wszystkich uwielbiam i cenię nie tylko jako muzyków, więc Ensemble Tuning wkładałem do odtwarzacza z dużą dozą pewności, ale jednak pamiętając o tym, że supergrupy nie wy-

palają czasami w sposób naprawdę spektakularny.

Czyli lekka obawa jednak była. Niepotrzebnie.

Rafał Gorzycki jest mi niemuzycznie bliski w jednym aspekcie – obydwaj jesteśmy pedantami i bez pewnego porządku we wszechświecie czujemy lekkie mdłości. Po serii trzech duetów przystąpił więc Gorzyc do nagrywania zestawu trzech tercetów. Ordnung muss sein. Do współpracy przy pierwszym albumie, zatytułowanym Playing, zaprosił Marka Malinowskiego i Wojtka Woźniaka. Kolaboracja przy Ensemble Tuning to wspomniani już multiinstrumentalista Jakub Ziołek oraz koncertmistrz Opery Nova Tomasz Pawlicki.

W rozmowie z Rafałem okazało się, że niebagatelną rolę w doborze miał tu aspekt geograficzny.

Chciał mieć swoich współgraczy pan Gorzycki w zasięgu ręki, a przede wszystkim w zasięgu sali prób, a nie internetowych kabli. Zrozumiałe.

Godne pochwały. Szczegółowe. Trzech wielkich – i nie boję się napisać, że pewnie trzech przyszłych klasyków – którzy mieli okazję dotrzeć się i działać jak dobrze naoliwiona maszyna. I to słychać. „Strojenie zespołu” rozpoczyna się niespiesznie, ale od początku nie daje cienia wątpliwości, że mamy do czynienia z muzyką współczesną najwyżej jakości. Nie wiem, czy to jest jazz. Chyba nie. Jednak wiem, że tak naprawdę nie ma to znaczenia. Wycyzelowane dźwięki pierwszego utworu Parakula, quasi-kwadrat przekonują słuchacza, że wkroczył do świata niekoniecznie realnego i stworzonego z przedmiotów zachowujących się zgodnie z ogólnie obowiązującymi prawami fizyki. Znaczy, świat jest, ale tak jak w genialnym filmie Między piekłem a niebem zdaje się swoją malowaną wersją. To dojmujące wrażenie pastelowości i płynności otoczenia pogłębia się z następnymi muzycznymi propozycjami. Przy czwartej dostajemy możliwość spoczęcia na trawie i wsłuchania się w mantrę Alfabetu Morse’a. Krótką mantrę, ale jednak potrzebną, gdyż poprzedzający ją Dux do lekkich nie należy. I dalej brniemy przez falujące łąki i pagórki, a barwy przelewają się nam przez krawędzie kaloszy. I jest coraz piękniej. Jakby wstrząśnienie – jakby pociąg stukoczący i gwiżdżący parą w oddali. A dokąd to, a dokąd, a dokąd, a dokąd? Skład znika za horyzontem. Nie tylko zresztą ten na szynach. Ostatni na albumie Czech tank brzmi tak jak gdyby obraz, w którym cały czas jesteśmy, został polany wodą. Wszystko marzec 2019 |

BIK | 11

re c e n z je p ł y t się miesza i spływa, niepokojąco znikając z zasięgu wzroku. Trochę nawet smutno, że koniec to aż tak wielka dekonstrukcja.

Ensemble Tuning to album wybitny. Trzeba naprawdę niezwykłych artystów, żeby z chmury tak mocno improwizowanych plam skonstruować spójny wizerunek tego, co dookoła. Rafał Gorzycki zapewniał mnie, że właściwie wszystko na tej płycie zostało skomponowane i miejsca na faktyczne impro pozostało naprawdę niewiele. Wierzę. I tym bardziej podziwiam.

Gorzycki, Pawlicki, Ziołek: Ensemble Tuning – dzieło trzech mistrzów impresji – najlepiej odbierać z gałką przekręconą w prawo. Wtedy słychać, o czym myślą.

Krzysztof Herdzin, Vinnie Colaiuta, Robert Kubiszyn – Kingdom Of Ants (wyd. Agora, listopad 2018)

Na początku wyznanie, które chcę mieć z głowy, żeby można było spokojnie podejść do kopca.

Nie wchodzi mi fusion. Po prostu. Doceniam tę odmianę jazzu, wiem, że wykonują ją mistrzowie gatunku, i zdaję sobie sprawę z tego, że ma ona wielomilionowe grono fanów na całym świecie.

A pewnie i wielosetmilionowe. Nic z tych argumentów nie zmienia jednak faktu, że muzyka spod znaku fuzji nie niesie dla mnie ze sobą żadnych emocji. Słuchałem kiedyś namiętnie Chick Corea Electric Band i właściwie wszystkiego, w czym brał udział Jaco Pastorius, ale to dlatego, że to było dla mnie coś kompletnie odmiennego od Pantery i The Residents. Nigdy się w tej muzyce nie zakochałem, a ja bez miłości na dłuższą metę nie umiem. Cały czas gdzieś tam z tyłu głowy świdrowało mnie wrażenie, że całe to fusion 12 | BIK | marzec 2019

zagrane jest umiejętnościami, a nie sercem. I tak pozostało do dzisiaj. Za najnowszy album Krzysztofa Herdzina wziąłem się więc z dziennikarskiego obowiązku. W pełni będąc świadomym, że nie pisuję negatywnych recenzji. Bo po co? Mam co robić. Także zasiadłem w moim wiernym fotelu, wcisnąłem play i miałem absolutny spokój na duszy, bo zawsze zostawała opcja, że „tego nie napiszę”. Tylko że to państwo czytacie, więc właściwie mógłbym skończyć polecając płytę i po robocie.

Nie da się tak jednak. Nie w przypadku Kingdom Of Ants.

Krzysztofa Herdzina przedstawiać nie trzeba, więc nie będę. Powiem tylko, że w rozmowie telefonicznej stwierdził, iż „wszystko już słyszeliśmy”. I się pomylił. Robert Kubiszyn to wirtuoz kontrabasu oraz gitary basowej i tu introdukcja też może się skończyć. Vinnie Colaiuta natomiast to legenda. Szaleństwo i precyzja w jednym ciele.

Tak trzeba, jeśli chce się grać na perkusji z Frankiem Zappą. Koniunkcja gwiazd sprawiła, że panowie mogli się spotkać za wielką wodą i w czasie dwudniowej sesji nagrać materiał skomponowany w całości przez bydgoszczanina. Tak jak w przypadku opisywanego wcześniej tercetu Gorzycki/ Pawlicki/Ziołek, od początku słychać, że nie może tu być mowy o podejściu czysto zarobkowym. Czyli o fusze (zawsze chciałem odmienić ten wyraz). Reformator perkusji jazzowej, pan Colaiuta, dostał od Herdzina zestaw utworów, w których mógł absolutnie poszaleć, nie tracąc przy tym kontroli nad niesamowitym pulsem dominującym na całym albumie. I zaczyna się to niby tak jak sześć tysięcy innych jazzowych płyt, bo w otwierającym utworze tytułowym jest (tak zawsze bardzo wnerwiające mnie) unisono i jest to charakterystyczne dla fusion „plumkające” brzmienie klawiszy podążających za basem w temacie. I wszystko w ogóle jest tak jak zawsze. Jednak wraz z rozwojem tej płyty zaczynamy zauważać dwie rzeczy: a) nie wszystko jednak, b) ktoś tu przyniósł coś do studia i już spożyli. Może w drugim numerze jeszcze nie doszło do krwi, ale już w Drunky Spunky Funky ewidentnie się wkręciło i zaczęło muzykami kołysać. Opening Magical Door nie nazywa się tak przypadkowo. Zdecydowanie nie. I już chyba znam przepis na to, co pochłonęli. Siedzę sobie i słucham, a powinienem już dawno wyłączyć. Jednak się nie da, bo jest jakoś inaczej. Nawet latino jakby takie trochę robotyczne i odmienne. Solo na bębnach, dzień dobry, i nagle szerokość sceny powiększona czterokrotnie, i Loading Bateries ogarnia mi pokój. Jak na dobry album przystało, teraz mamy balladę i do końca docieramy już raczej klasycznie. I klasowo.

Ale jak. Co tu się właśnie stało?

re c e n z je p ł y t Krzysztof Herdzin na Kingdom Of Ants nie wynajduje bynajmniej prochu. Można by się tego spodziewać po mojej narracji. Robi na tym albumie coś znacznie ważniejszego. Opuszcza swoją strefę komfortu. Nie żeby się spakował i wyjechał w Bieszczady, zostawiając Fuzjowo Wielkie za plecami. Nic z tych rzeczy. Bierze doskonale sobie znany materiał i wychodzi z nim do ogrodu.

A tam już czekają na niego dwaj koledzy. I jeden przyniósł ciasteczka oraz kilka tematów do radosnych rozważań. A potem panowie wchodzą do studia. Mlask.

Herdzin, Colaiuta, Kubiszyn: Kingdom Of Ants – pan Krzysztof się uśmiechnął, a mi wystygła herbata. Dwa razy.

Electric Uranus/X-naVI:et – Voices Of The Cosmos III (wyd. Beast Of Prey, styczeń 2019)

Pisanie o płytach, w powstanie których zaangażowany jest (całościowo lub po częściach) Rafał Iwański, jest dla mnie o tyle trudne, że to jakby o ocenę meczu FC Barcelona poprosić fana… właśnie Barcy. Nie przypominam sobie słabego spotkania w wykonaniu torunianina. Nie przypominam sobie meczu przeciętnego. Iwański albo wygrywa trzy do zera, albo miażdży. Innych wyników nie ma. A ja jestem jego szalikowcem.

Ultrasem i hoolsem. Wnoszę race na stadion i na każdym koncercie rozwijam sektorówkę. Tak mam. A teraz szczegóły…

Voices Of The Cosmos III to, jak się łatwo domyślić, trzecia odsłona projektu, który za każdym razem zaskakuje odbiorców rozmachem i pomysłowością. Założenia są nadzwyczaj proste: panowie Rafał Iwański (X-naVI:et) oraz Wojciech Zięba (Electric Uranus) dostają od pana Sebastiana Soberskiego (m.in. Planteraium

i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Grudziądzu) szeroko pojęte „głosy kosmosu” (pan Sebastian ma takie hobby – monitoruje pozostałości po wybuchach supernowych), studiują je w domu, a potem dokładają do nich swój kunszt muzyczny. Oraz sporą dozę szaleństwa. Tym razem pracą i dokładaniem podzielili się muzycy po równo i, jak mi to określił późnym wieczorem Iwański, „pracowali korespondencyjnie oraz studyjnie”. W bydgoskim bwa odbył się potem koncert, który przerodził się w wydawnictwo elektroniczne oraz fizyczne.

Można jeszcze dodać, że Wojtek Zięba to właściciel wydawnictwa, które owego „fizyka” wypuściło na światło dzienne. Tyle statystki. A emocje związane z meczem? No cóż…

Każda z trzech odsłon Voices Of The Cosmos jest inna. Nie ma tutaj co liczyć na powtarzalny i miły w odbiorze ambient. Jeśli szukacie doznań lżejszych i bardziej przystępnych, to odsyłam do fortepianowo-kosmicznych dokonań Katarzyny Borek. Kosmos duetu Iwański/Zięba to ten z Obcego. Ten zimny i niewybaczający błędów.

Gdyby szukać jednego wyrazu na określenie tego albumu, to chyba najbardziej odpowiednim byłoby słowo „potężny”. Ale i potęga utworów na tej płycie jest zróżnicowana. Nie wali się na głowę od razu i bezustannie całym ciężarem przestrzeni, tylko raz jest klasycznie elektroniczna, tak jak w White Dwarf Dance, a raz znowu faktycznie daje się odczuć jako ogrom i doznań, i przestrzeni, tak jak w Solar Burst. Ten utwór najzwyczajniej powala atonalnością i niepokojem. Ponaddwunastominutowa kończąca płytę Luna wwierca się dronicznym świdrem w mózg niczym w scenie z Pi Aronofsky’ego. Jednak prawdziwym majstersztykiem jest na VOTC III przerażający wręcz Star Quake Voice. Tu umierająca gwiazda opowiada o swojej zagładzie. Tu mówi bóg. Ale nie bóg wszechmogący, tylko właśnie taki, który już bardzo mocno świadom jest swojej bezradności.

Bóg, który się boi, bo zostaje sam w ciemności.

Niesamowite.

To, że formacje Electric Uranus i X-naVI:et to szczyt umiejętności i zdolności do wywoływania i przekazywania emocji w gatunku muzycznym, który nazywany jest chyba „power ambientem”, to wiedziałem już wcześniej. Nie wiedziałem natomiast, że na drodze swoich muzycznych doznań spotkam płytę tak dogłębnie smutną. Wywołującą strach. Strach w uczuciach właśnie. Strach przed nieuniknionym.

Electric Uranus/X-naVI:et: Voices Of The Cosmos III – jak się okazuje, w kosmosie faktycznie nie słychać krzyku. Nawet jeśli to on krzyczy. marzec 2019 |

BIK | 13

f ilm Z Maciejem Cuskem, o X części Kandydatów śmierci, rozmawia Monika Grabarek.

Ludzie opętani dziwną ideą Jak to możliwe, że przez dziesięć lat ciągle chce wam się tworzyć Kandydatów? Zwykle po takim czasie formuła sie wyczerpuje…

Nie wiem, może dlatego, że udało nam się nigdy jeszcze nie powielić pomysłu, a jeśli czerpiemy czasem z poprzednich części, to staramy się to robić świadomie. Stąd ciągle sprawia nam to frajdę, ciągle jest nowe i niewiadome. To jest też niezwykła przygoda. Nikt by nam za żadne pieniądze takiej nie mógł zafundować. Gdy wyruszamy, nie wiemy nawet, w którą stronę będziemy podążać. Wciąż bowiem, konsekwentnie, wszystko wymyślamy na miejscu lub w drodze i wszystko, co się nam potem przydarzy, jest następstwem tych naszych pomysłów oraz często niebywałego szczęścia na planie.

Wyobraź sobie, że w tym roku, podczas realizacji dziesiątej części, wymyśliliśmy dziwną historię, toczącą się w znacznej części pod ziemią! I udało nam się (legalnie!) zrealizować zdjęcia w podziemnej, zalanej wodą sztolni, w głębokich korytarzach nieczynnej od stu lat kopalni srebra, w największym podziemnym kompleksie wojskowym III Rzeszy, wydrążonym w Górach Sowich, czy w ukrytych przed turystami śląskich jaskiniach. To wytwarza sporą ilość adrenaliny, która nas pcha do przodu.

Mamy przecież tylko kilka dni. W każdym musi być wypełniony plan, choćby pioruny waliły z nie-

14 | BIK | marzec 2019

ba. I oczywiście plan się nam zawsze sypie, ale jakoś dajemy radę. Gdy kręciliśmy dziewiątą część, wydawało się nam, że trudniej być nie może. Przez osiem dni non stop padał deszcz. Całą prawie opowieść zamknęliśmy więc w murach niezwykłego, niedokończonego zamczyska z… 1980 roku. Mieliśmy więc i duchów, i grozy ile dusza zapragnie.

A ogromny zamek, z dwunastoma wieżami, czekał na nas jakby specjalnie w tym celu wybudowany i pozostawiony, żeby lekko zmurszał i nabrał patynowych rumieńców do filmu. W Polsce nie brakuje więc miejsc i plenerów niezwykłych. Dopóki będą nas inspirować, dopóty jest szansa na dalsze części.

Co się zmieniło przez te lata? Chłopacy przecież są już dorosłymi twórcami – to musi generować inną jakość i przestrzeń waszej współpracy…

To zarówno siła, jak i małe przekleństwo naszej przygody. Chłopcy stali się już bardziej świadomymi twórcami, studiują reżyserię i kierunek operatorski w filmowej szkole w Katowicach oraz dziennikarstwo w Poznaniu. Stawiają wysoko poprzeczkę. Z jednej strony to dobrze, bo nie chcemy się wstydzić przed widzami, z drugiej strony, na planie to potworna mordęga. Ilość światła, liczba statywów, kabli, baterii, osprzętu nas przytłacza.

Nie da się jednak zrobić czegoś solidnie bez tego

f ilm filmowego zaplecza. Widz jest wymagający. Jeśli przyjdzie do kina na nasz film, to chce zobaczyć chociażby w pigułce to, do czego jest przyzwyczajony w kinie. Czyli dobry obraz, solidny dźwięk, ciekawe obrazy, sprawny montaż, dobrą muzykę i niebanalną historię. Ale dzięki temu, że chłopcy są dojrzalsi, mogę im tę techniczną część prawie w zupełności i z przyjemnością powierzyć.

Zmieniło się coś jeszcze. Chłopcy wydorośleli.

A to oznacza między innymi szukanie swojej drogi, ustawianie własnych priorytetów. Niekoniecznie Kandydaci muszą się znaleźć na ich topliście. Przynajmniej w tym momencie ich życia. Przy ostatniej części to wyszło. Byliśmy stłoczeni w starym ciasnym kamperze. Pozwalał nam się przemieszczać i był jednocześnie naszym domem, jak i rekwizytem filmowym oraz rekwizytornią i składzikiem sprzętu. Nikt nie miał za bardzo przestrzeni dla siebie. Okazało się, że każdy z nas jest utkany w swoje problemy, które zostawił w domu. Dotyczyły spraw rodzinnych, zawodowych, szkolnych.

Były silniejsze niż dotychczas. Stały się ważniejsze niż film i w pewnym momencie zrozumiałem, że być może to już nasz ostatni wyjazd. Zwątpiłem nawet w to, że powstanie dziesiąta część. Porozmawialiśmy o tym. Wzięliśmy się w garść i jeszcze raz się udało.

Kto od kogo teraz więcej się uczy? To cały czas letnia przygoda i spotkanie czy już coś innego?

Nie mogę powiedzieć za chłopców, czy jeszcze czegoś się uczą, przynajmniej ode mnie. Na pewno taki plan, na którym trzeba wszystko samemu ogarnąć i załatwić, jest jedną wielką nauką. Ale

rzeczywiście są momenty, w których się łapię na tym, że zaczynam uczyć się od chłopców. Lepiej ode mnie obsługują kamerę, filmowy sprzęt, samochód, gdy się zepsuje. To daje mi satysfakcję.

Wyrośli na fajnych chłopaków, od których można również czerpać siłę dla siebie.

Ale uczymy się jeszcze czegoś ważnego. Szacunku do siebie. To nie jest wcale łatwe. Zmieniamy się z roku na rok. Nietrudno o konflikty. Bywamy przecież kapryśni, małostkowi, rozdrażnieni, smutni. I na planie to wychodzi. A przecież przez kilkanaście dni musimy ze sobą współgrać, bez względu na to, co się w nas akurat zmieniło. Nie bez znaczenia jest fakt, że ktoś ma akurat ciężki problem w domu, spotkał się z chorobą, ma problemy uczuciowe, nie radzi sobie chwilowo z życiem, czy jest na rozstaju dróg. A takie rzeczy nas dotykają, jak wszystkich. Na planie uczymy się to uszanować, choć nie przychodzi to wcale łatwo.

Coraz trudniej wyznaczyć sobie cel i go wspólnie osiągnąć. Z tego powodu właśnie na ostatni plan zabrałem ze sobą dodatkową kamerę, żeby przyjrzeć się nam i naszej przygodzie. Postanowiłem zobaczyć, co się w nas zmieniło, a co pozostało takie samo. Myślę o kolejnym swoim dokumencie, w którym pokażę świat Kandydatów śmierci, świat, w którym czwórka ludzi opętanych dziwną ideą próbuje trwać przy swoim, mimo upływu lat i zmian, które w nich zaszły. Będę chciał w nim zawrzeć sytuacje z poprzednich części. Mamy przecież mnóstwo materiałów. I widać w nich, jak chłopcy z dzieci zamieniają się w dojrzałych mężczyzn. Ciekaw jestem, czy będzie widać, jak ja się zmieniłem. A może się nie zmieniłem (śmiech). Zobaczymy, dokąd ten film mnie zaprowadzi.

marzec 2019 |

BIK | 15

z ug zwa ng (6 8)

Sołżenicyn w Olsztynie Piękne lato, rok 1994, spaceruję po Olsztynie.

Zachodzę do księgarni, kupuję książkę: Czyściec zwany Kortau. Autorem jej jest Stanisław Piechocki, z wykształcenia prawnik, a z zamiłowania pisarz, publicysta, pasjonat lokalnej historii. Cudowne wakacje, tuż po maturze, mam dużo czasu i zaczynam czytać tę straszną historię. Aż włosy dęba stają, bo Kortowo (Kortau), obecna dzielnica Olsztyna, kojarzy się bardziej z Akademią Rolniczo-Techniczną niż z Zakładem Psychiatrycznym.

Przed wojną teren ten należał do Niemiec, a Olsztyn był ważnym miastem Prus Wschodnich.

Po dojściu Hitlera do władzy realizowana jest koncepcja eutanazji. Wedle niej pensjonariusze zakładów psychiatrycznych tylko obciążają napięty wojenny budżet nazistowskich Niemiec.

Ich los jest przesądzony. Okazuje się nawet, że najważniejszy w tym względzie dokument zostaje wydany przez Hitlera dokładnie 1 września 1939 roku. Data nie jest przypadkowa. Tak rozpoczyna się jeden z najczarniejszych rozdziałów historii III Rzeszy, znany dziś pod kryptonimem „T-4”.

Dalej łatwo się domyślić, jaki los spotkał pensjonariuszy zakładu. Piechockiemu udaje się pewne rzeczy ustalić, choć to niełatwe, akcja była ściśle tajna. Kortowo to miejsce przeklęte. Lekarze niemieccy mordowali tam pacjentów albo wysyłali ich na pewną śmierć do innych ośrodków w Rzeszy, a tymczasem po wejściu do Kortowa Armii Czerwonej sami stali się ofiarami zbrodni. Mało kto z tamtego personelu przeżył. Najpierw zginęli pacjenci, później lekarze (dziwnie tak nazywać ludzi, którzy stosowali eutanazję na masową skalę) i hospitalizowani w lazarecie wojskowym żołnierze Wehrmachtu.

Mój pobyt w Olsztynie sprzed 25 lat przyniesie nawet pewne ciekawe owoce. Napiszę dwa artykuły: pierwszy, z okazji 80. rocznicy bitwy pod Tannenbergiem, ukaże się w sierpniu 1994 roku w „Gazecie Pomorskiej”. To mój debiut prasowy.

Drugi to tekst o zbrodni w Kortowie, w którym opierałem się na materiale opublikowanym przez Piechockiego. Ale ten drugi tekst nigdy się nie ukazał. A ja przez całe wakacje w nadziei kupowałem dziennik…

16 | BIK | marzec 2019

siwiec Choć Piechockiemu udało się zebrać pokaźny materiał, to w książce brakuje głosu strony rosyjskiej, nad czym zresztą autor ubolewa. A już wtedy mógł on skorzystać z niepełnego wydania poematu Pruskie noce Aleksandra Sołżenicyna, którego fragmenty jako pierwszy opublikował po polsku Norman Davies w Bożym Igrzysku w 1989 roku. No cóż, poezja nie może być dokumentem, nawet jeśli jej autor był w samym centrum wydarzeń. Poemat Sołżenicyna w całości po raz pierwszy ukazał się w naszym kraju dopiero w zeszłym roku, co jest zasługą tłumacza Michała B. Jagiełły i wydawnictwa Ośrodek „Karta”. Wstrząsający to poemat, który laureat Literackiej Nagrody Nobla pisał w sowieckim obozie w 1947 roku. Bo oto w styczniu 1945, gdy popełniono morderstwo w Kortowie, spalono Olsztyn i wymordowano tysiące Niemców, mieszkańców Prus Wschodnich, kapitan Armii Czerwonej Aleksander Sołżenicyn był tego świadkiem. Jego opowieść z Olsztyna, przywołana w poemacie, jest wstrząsająca.

Sowieccy żołnierze gwałcą Niemki i bez litości zabijają Niemców. Ale utwór jest świetnie napisany, dynamiczny i bardzo rytmiczny. Czyta się go właściwie jednym tchem, a jeszcze wydawca zadbał, żeby obok zamieścić oryginalną, rosyjską wersję.

W czasie wojny kat szybko może stać się ofiarą i odwrotnie. To tylko kwestia szczęścia i koniunktury.

Niemcy okrutnie traktowali ludzi na podbitym terytorium, teraz role się odwracają. Nieszczęście też spotyka autora Archipelagu GUŁag. Jeden jego list do przyjaciela, w którym wyraził się niepochlebnie o Stalinie, staje się początkiem dramatu. 9 lutego 1945 roku zostaje aresztowany i pozbawiony oficerskich dystynkcji. Przez kilka dni Sołżenicyn przebywać będzie w areszcie NKWD w Brodnicy, a stamtąd przez Białystok przetransportowany zostanie do Moskwy, gdzie zorganizowano mu proces i skazano na osiem lat łagru.

W sowieckim filmie propagandowym W legowisku zwierza, nagranym w czasie walk Armii Czerwonej w Prusach Wschodnich w latach 1944–1945, pojawia się kilka kadrów ze zdobycia Kortowa, a potem defilada wojskowa w Olsztynie. I być może wśród tych tysięcy uśmiechających się do kamery radzieckich sołdatów jest też późniejszy pisarz Aleksander Sołżenicyn, który jeszcze nie wie, że powoli zbierają się nad nim czarne chmury.

Bartłomiej Siwiec

b ydgo s k i in sy nu ator k u lt uralny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (174) Urok wolności Podczas finisażu wystawy „Wolność” Elżbieta Kantorek oświadczyła publicznie i kategorycznie, że wybiera… wolność i udaje się na emeryturę. Ciekawe, czym teraz jakże żywotna i pracowita p. Elżbieta wypełni swój wolny czas.

Opierając się na archiwalnych zapisach z jej spowiedzi w „Siedmiu grzechach głównych”, należy przypuszczać, że wybierze się na podbój Meksyku. Ktoś ją widział, jak na giełdzie Chemika przymierzała… sombrero.

Humanitarny gest Za sprawą Michała Tabaczyńskiego salon bwa zamienił się w halę maszyn. Jako że były to maszyny do pisania, których już prawie nikt nie używa, przeto ekspozycja miała charakter muzealny, by nie rzec archeologiczny. Przy aranżacji wystawy zastanawiano się ponoć, czy przy jednej z maszyn nie usadowić w charakterze żywego (jeszcze) eksponatu jednego z bydgoskich literatów, który w dalszym ciągu wystukuje swoje teksty na NRD-owskiej (!) „Erice”. Ale ze względów czysto humanitarnych od pomysłu odstąpiono.

Idzie nowe Średnia życia Polaków wciąż się wydłuża, więc bydgoskie stowarzyszenia seniorskie wystosowały petycję do władz ratuszowych z żądaniem ustanowienia Dnia Prababci i Pradziadka oraz powołania do życia Uniwersytetów… Czwartego Wieku.

Tak więc przed niestrudzonym i niezawodnym Ireneuszem Frelichowskim znów stanie nowe i jakże wdzięczne wyzwanie.

Odkrywcza moc zauroczenia Bezkresne zauroczenie Kresami nie opuszcza Gizeli Chmielewskiej. Najnowsza jej książka mówiąca o losach kresowiaków nad Brdą (bardzo

obszerna, z poznawczą dociekliwością i literackim walorem) nosi tytuł „Gniazdo zastępcze”. Można więc nieco żartobliwie rzec, że p. Gizela uruchomiła nowy kierunek badawczo-naukowy… ornitologię historyczną!

Niebezpieczna antena W porannej audycji Radia PiK powiało grozą, kiedy red. Dariusz Gross oznajmił, że nagrodą za poprawną telefoniczną odpowiedź na konkursowe pytanie będzie dodany do „fantastycznego kubka”… „niesamowity zestaw kawowy”!!! Na szczęście, choć ryzykantów znalazło się wielu, żadnych strat w ludziach, czyli radiosłuchaczach nie odnotowano.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (marzec 1994) – FP zapraszała na koncert symfoniczny będący swoistym kompozytorskim i dyrygenckim benefisem Krzesimira Dębskiego.

– Na scenie kameralnej Opery Nova w Pomorskim Domu Sztuki wystąpiły dwie znakomitości wokalne: Zdzisława Donat i Anna Malewicz-Madey.

– W BWA można było oglądać dwie wystawy poplenerowe: „Chomiąża Szlachecka ’93” i „Bórka ’93”.

– Istniejąca przy I Katolickim LO przy ul. Leszczyńskiego galeria „W Małym Dworku” eksponowała twórczość dwóch znakomitych bydgoskich artystów: rzeźbę Aleksandra Dętkosia i malarstwo Leona Romanowa.

– Miejski Ośrodek Kultury zapraszał na spotkanie z Agnieszką Osiecką, której towarzyszyła Anna Szałapak oraz Zygmunt Konieczny.

marzec 2019 |

BIK | 17

Adre sy b ydgo s k i c h in s t y t u c ji k ult ur y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, Galeria Nad Brdą, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-231 Bydgoszcz, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57 2 Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 Bydgoskie Stowarzyszenie Artystyczne, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz tel. 508 732 871, e-mail: fundacja@farbiarnia.org 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik.

Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45 Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

18 | BIK | marzec 2019

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha.

Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu w sezonie zimowym (listopadmarzec): wtorek, środa, piątek – 9.00-16.00; czwartek – 9.00-18.00; sobota, niedziela – 10.00-16.00; poniedziałki – nieczynne; Godziny otwarcia Exploseum: wtorek-niedziela – 9.00-15.30. Zwiedzanie Exploseum wraz z przewodnikiem: 9.30-12.00, 12.30-15.00, 13.30-16.00; w poniedziałki – nieczynne; w soboty na wystawy stałe w MOB – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44 Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia dla dzieci, ul. Gdańska 22 (w podwórzu), 85-005 Bydgoszcz, tel. 501 338 969 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/ info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 2 (w podwórzu) I piętro pok. 04, 85-102 Bydgoszcz, www. bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP Biblioteka Główna, Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl.

Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja „BIK” prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl marzec 2019 |

BIK | 19

w yd a r z e ni a Opera Nova w Bydgoszczy 1.03.2019, piątek, godz. 18.00 2.03.2019, sobota, godz. 18.00 3.03.2019, niedziela, godz. 18.00

Don Carlos – opera Giuseppe Verdiego reżyseria – Włodzimierz Nurkowski kierownictwo muzyczne – Piotr Wajrak scenografia – Anna Sekuła choreografia – Iwona Runowska reżyseria świateł – Maciej Igielski

Geniusz kompozytora połączył w tym arcydziele operetki elegancką komedię salonową, bal maskowy i wiedeńską krotochwilę. Niemal ćwierć wieku od premiery i 130 przedstawień „na koncie”: bez Zemsty nietoperza nie sposób wyobrazić sobie repertuary Opery Nova.

Wspaniała muzyka: walce, polki i popisowe arie, wymagające wielkiego śpiewaczego kunsztu, dowcipne i inteligentne libretto w przekładzie Juliana Tuwima, śpiewacy, którzy śpiewają, grają i bawią się doskonale – oto przepis na sukces przedstawienia. Co z tą zemstą?

16.03.2019, sobota, godz. 19.00 17.03.2019, niedziela, godz. 18.00

Zniewolony umysł – balet współczesny do muzyki Philipa Glassa i Wojciecha Kilara inscenizacja i choreografia – Robert Bondara scenografia – Diana Marszałek kostiumy – Mariusz Napierała reżyseria świateł – Maciej Igielski

Don Carlos, fot. Marek Chełminiak

Ta grand opéra została zrealizowana w 2016 r. po raz drugi w całej historii bydgoskiej sceny. To prawdziwy „kolos”, trudny do „uruchomienia” przez dyrygenta i zabójczy dla śpiewaków. Dzieło, obecnie w Polsce wystawiane tylko przez bydgoską Operę, przyciąga melomanów z całego kraju. Don Carlos jest partyturą ogromnych rozmiarów, przewyższa wszystkie inne opery Verdiego złożonością akcji dramatycznej i rozległością skomponowanej muzyki (to więcej niż Trubadur i Traviata razem wzięte). Kompozytor nie był jednak w pełni zadowolony i kilkanaście lat po paryskiej premierze zabrał się do powtórnego opracowania opery; w 1884 powstało nowe libretto w języku włoskim – dla mediolańskiej La Scali. Ta wersja Don Carlosa jest zdecydowanie krótsza. Dzieło z biegiem czasu zdobyło sobie zasłużone powodzenie i po dziś dzień zaliczane jest do kanonu arcydzieł włoskiej muzyki operowej. Libretto zaczerpnięte z Don Carlosa F. Schillera jest jednym z najbardziej dramatycznych, jakie może zaoferować historia: młoda księżniczka Elżbieta opuszcza Francję i dwór Walezjuszy, aby połączyć się ze starym królem Hiszpanii, Filipem. Jego syn, Don Carlos, będący wcześniej oficjalnym narzeczonym Elżbiety, będzie kochał ją również wówczas, gdy stanie się jego macochą… Historia miłosna i losy królestwa łączą się ze sobą…

Jeden z najsłynniejszych polskich baletów współczesnych ostatniej dekady. Tytuł spektaklu nawiązuje do słynnej książki Czesława Miłosza pod tym samym tytułem. Ten traktat polityczny z 1953 roku, składający się z dziewięciu esejów, wydawał się niemożliwy do przełożenia na taniec. W zamyśle młodego twórcy, debiutującego pełnospektaklowym baletem współczesnym, stanowił wyzwanie i przemyślaną wizję przetworzenia w poruszającą opowieść choreograficzną. Prostymi, lecz subtelnymi środkami teatralno-tanecznymi stworzony został na scenie symboliczny i wręcz hipnotyczny świat, wciągający bez reszty w opowiadaną tańcem historię. Postaci głównych bohaterów nie odnoszą się wprost do utajonych pod greckimi literami polskich pisarzy czasu PRL-u ze Zniewolonego umysłu. Wartością tego spektaklu są jego ponadczasowość i uniwersalizm, zaznaczone także w wieloznacznej scenografii.

W warstwie muzycznej wykorzystane zostały minimalistyczne utwory Philipa Glassa i fragment Kościelca Wojciecha Kilara.

9.03.2019, sobota, godz. 19.00 10.03.2019, niedziela, godz. 18.00 13.03.2019, środa, godz. 18.00

Zemsta nietoperza – operetka Johanna Straussa

kierownictwo muzyczne – Maciej Figas inscenizacja i reżyseria – Grzegorz Boniecki scenografia – Marian Stańczak

20 | BIK | marzec 2019

Zniewolony umysł. Tomasz Wojciechowski jako Mi, fot. Andrzej Makowski

w yd a r z e ni a Falstaff. Od lewej: M. Ratajczak, Ł. Goliński, M. Polkowska, S. Kowalewski.

Fot. Marek Chełminiak

22.03.2019, piątek, godz. 19.00 23.03.2019, sobota, godz. 19.00 24.03.2019, niedziela, godz. 18.00

Awantura w Recco, czyli drzewko wolności – opera komiczna Macieja Małeckiego libretto – Wojciech Młynarski kierownictwo muzyczne – Anna Duczmal-Mróz reżyseria – Maciej Wojtyszko, Magdalena Małecka-Wippich scenografia – Wojciech Stefaniak kostiumy – Wanda Kowalska choreografia, ruch sceniczny – Jaroslaw Staniek przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń reżyseria świateł – Maciej Igielski

Polska opera współczesna, w dodatku komiczna, to prawdziwa rzadkość! Opera Nova wydobyła z zapomnienia utwór Macieja Małeckiego i przywróciła tę interesującą kompozycję polskiemu życiu kulturalnemu.

Gdzie to Recco? W 1797 r. starania generała Jana Henryka Dąbrowskiego doprowadziły do powstania na terenie Włoch Legionów Polskich; wierzyli, że przez pokonaną przez Napoleona Austrię przejdą do Polski. Legiony wzięły udział m.in. podczas zaciekłej trzydniowej bitwy nad rzeką Trebbią… Jeśli wierzyć słowom Antoniego Edwarda Odyńca, przyjaciela Adama Mickiewicza z czasów filareckiej młodości i późniejszego jego kronikarza, poeta myślał o utworze opisującym losy polskiego legionisty, a ściślej – libretcie opery, do której współtworzenia namawiał go kompozytor, Franciszek Mirecki. Głównym bohaterem opery Małeckiego, z librettem Młynarskiego odwołującym się do pomysłu Mickiewicza i stylizowanym na język przełomu XVII i XIX w., jest Tadeusz (!), oficer polskich Legionów, ranny nad Trebbią i kurujący się w domu burmistrza miasteczka Recco. (Recco istnieje faktycznie; leży niedaleko Reggio Emilia, gdzie, na pierwszy widok Wojska Polskiego, Józef Wybicki pisał Mazurek Dąbrowskiego, a sam Generał zasadził „drzewko wolności”).

Dwoje reżyserów w ślad za autorami zadbało, by widz nie tylko słuchał, uśmiechał się, lecz także wzruszał, a na-

wet… doznał trwogi w obliczu naruszających eksterytorialność widowni piratów.

30.03.2019, sobota, godz. 19.00

Falstaff – opera komiczna Giuseppe Verdiego reżyseria – Maciej Prus kierownictwo muzyczne – Piotr Wajrak scenografia – Jagna Janicka kostiumy – Hanna Wójcikowska-Szymczak reżyseria świateł – Maciej Igielski przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń

W marcu okazja do porównań dwóch oper Verdiego: Don Carlosa i Falstaffa. W tej ostatniej dominuje radość, komizm, romantyzm i fantastyka, zawrotne tempo akcji, barwny język muzyczny każdej postaci, humor i sarkazm, świeżość pomysłów muzycznych. Falstaff w wizji Macieja Prusa nie ma nic wspólnego z często przedstawianym w różnych realizacjach grubasem „z wypchanym tyłkiem i wywiniętym czubkiem włosów na głowie” (cytat z wypowiedzi reżysera). W recenzjach, jakie obficie pojawiły się w krajowej prasie, przyrównywano bydgoskiego Falstaffa do… filozofa. Perypatetyk, cynik, stoik, epikurejczyk?

Z każdej z tych szkół coś posłużyło do zbudowania niebanalnej postaci, nieco melancholijnej, a przecież i komicznej, i sympatycznej, w którą śpiewacy tchnęli fantastycznie napisaną partię – zwieńczenie marzeń każdego barytona. Maciej Prus sięgnął po dzieło, którym 80-letni Verdi zwieńczył swą twórczość. Tak jak mistrza z Busseto, reżysera fascynuje Szekspir, którego dzieła wielokrotnie z sukcesem realizował w teatrach dramatycznych. Zaś sam Verdi od lat poszukiwał tekstu do opery buffa i myśl o Falstaffie nosił w sobie za namową librecisty, Arriga Boita; inspiracja i praca tego poety i zarazem kompozytora (patrz Mefistofele), przyczyniła się niezmiernie do sukcesu dzieła.

Bilety na XXVI Bydgoski Festiwal Operowy będą w sprzedaży od 18 marca. inf. Ewa Chałat

marzec 2019 |

BIK | 21

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 1.03.2019, piątek, godz. 19.00

Tribute to musical Na zakończenie karnawału

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Krzysztof Herdzin – fortepian, dyrygent KAYAH Damian Aleksander – śpiew Joanna Kołaczkowska – śpiew Edyta Krzemień – śpiew Piotr Matuszczyk – fortepian Bartek Szetela – bas Cezary Konrad – perkusja Magdalena Miśka-Jackowska – prowadzenie

8.03.2019, piątek, godz. 19.00

Na Dzień Kobiet

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrygent Krzysztof Jakowicz – skrzypce F. Mendelssohn – Koncert skrzypcowy e-moll op. 64 H. Berlioz – Symfonia fantastyczna op. 14

Maestro Krzysztof Jakowicz dla bydgoskiej publiczności zagra słynny Koncert skrzypcowy e-moll Mendelssohna, znany z przepięknych, przepojonych słodyczą melodii, w którym skrzypce śpiewają o spełnieniu wszystkich tęsknot i o miłości. Koncert po Mirosław Jacek Błaszczyk prawykonaniu od razu został uznany za arcydzieło, jego sława nie przeminęła do dzisiaj. Po przerwie zabrzmi nasycona namiętną liryką Symfonia fantastyczna, najpopularniejsze dzieło Berlioza, które stworzył w wieku 27 lat. Po prawykonaniu w 1830 utwór zaszokował swym nowatorstwem i nieokiełznaną wyobraźnią. Dziś Fantastyczna to niekwestionowany przebój sal koncertowych na całym globie.

10.03.2019, niedziela, godz. 17.00

Koncert z cyklu Wszystkie kantaty Bacha Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Kai Bumann – dyrygent Joanna Radziszewska-Sojka – sopran Daniel Rybicki – flet

J.S. Bach – Kantata nr 199 Mein Herze schwimmt im Blut H. Purcell – Suita The Fairy Queen J.S. Bach – II Suita orkiestrowa h-moll BWV 1067

Bach napisał kantaty na wszystkie niedziele i święta w ciągu pięciu lat, niestety – z 300 zostało tylko około 200. Partytura Kantaty nr 199 została odkryta w 1911, jest najwcześniejszą zachowaną kantatą Bacha na głos solo22 | BIK | marzec 2019

Joanna Radziszewska-Sojka

Daniel Rybicki

wy. W kreacji sopranistki Joannay Radziszewskiej-Sojki usłyszymy popisowe partie, które dla solistki są technicznie bardzo wymagające, zawierają wyzwania, którym nie każda śpiewaczka może sprostać. Treść Kantaty, opierająca się na zbiorze tekstów kantatowych niemieckiego poety i powieściopisarza Georga Christiana Lehmsa, to przypowieść o dumnym faryzeuszu i pokornym poborcy podatkowym. Ponadto Capella Bydgostienisis zagra wdzięczną Suitę z opery The Fairy Queen (Królowa elfów) Purcella wg Snu nocy letniej Szekspira oraz Bachowską II Suitę orkiestrową h-moll, która kryje tańce dworskie (sarabanda, bourrée, minuet i polonez).

15.03.2019, piątek, godz. 19.00

100 Lat niepodległości

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Mariusz Pędziałek – obój Konrad Mielnik – prowadzenie koncertu J. Wnuk-Nazarowa – Lamento J. Haydn – Koncert obojowy C-dur J. Brahms – I Symfonia c-moll op. 68

Przed koncertem o godz. 18.00 Rozmowy o muzyce… z Konradem Mielnikiem Koncert rozpocznie się wykonaniem utworu Lamento na obój współczesnej polskiej kompozytorki Joanny Wnuk-Nazarowej, gdzie w roli solisty oboisty wystąpi Mariusz Pędziałek, następnie wirtuoz zaprezentuje bardzo śpiewne partie oboju w Koncercie C-dur Haydna, który został odnaleziony i wydany dopiero w 1926. Na finał zabrzmi I Symfonia Brahmsa, która obligatoryjnie znajduje się w żelaznym repertuarze niemal wszystkich orkiestr i dyrygentów. Pierwszą część, Allegro, Brahms napisał mając niespełna 30 lat, lecz ukończył symfonię dopiero po 15 latach. E. Hanslick, jeden z najbardziej wpływowych krytyków muzycznych w II połowie XIX w., bliski przyjaciel Brahmsa i propagator jego twórczości, komentując Pierwszą, napisał: „Na podstawie tego dzieła – jeżeli już nie wcześniej – musi sobie każdy muzyk uzmysłowić duchowe pokrewieństwo Brahmsa z Beethovenem”.

w yd a r z e ni a 20.03.2019, środa, godz. 19.00

L. van Beethoven – Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 A. Dvořák – VII Symfonia d-moll

Barokowy wieczór kameralny

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Rudolf Tiersch – dyrygent Marta Gębska – skrzypce Waldemar Kośmieja – skrzypce J. Pachelbel – Kanon i Gigue D-dur J.S. Bach – Aria z III Suity orkiestrowej D-dur BWV 1068 A. Vivaldi – Koncert skrzypcowy a-moll op. 3 nr 6 J.S. Bach – Koncert na dwoje skrzypiec d-moll BWV 1043

Wieczór kameralistów śmiało można obwołać przebojowym, program bowiem zawiera same hity baroku. Poczynając od tak popularnego utworu Pachelbela, którego piękne melodie wpadają od razu w ucho, pewnie dlatego doczekały się wielu odniesień w kulturze popularnej, np. zostały też wykorzystane jako motyw muzyczny w licznych filmach. Następnie słynna Aria na strunie G (druga część Suity D-dur), wielokrotnie transkrybowana na różne instrumenty. Przydomek „na strunie G” zawdzięcza XIX-wiecznej transkrypcji – przeniesiona z oryginalnej tonacji D-dur do C-dur, rzeczywiście dawała się wykonać wyłącznie na najniższej strunie skrzypiec. To jedna z najpiękniejszych melodii napisanych przez Bacha, snująca się na tle miarowo kroczącego basu. Na finał dwa klejnoty muzycznego baroku – Koncert skrzypcowy a-moll Vivaldiego, pochodzący z najbardziej znanego zbioru L’estro Armonico, i Koncert d-moll na dwoje skrzypiec Bacha, jedyne tego rodzaju dzieło kompozytora, które przetrwało

Beethovena Koncert skrzypcowy D-dur usłyszymy w kreacji wybitnego wirtuoza Konstantego Andrzeja Kulki.

Dzieło nie zdobyło zrazu należnego aplauzu. Publiczność uznała muzykę za zbyt skomplikowaną, a skrzypków koncert odstraszał technicznymi trudnościami.

Twierdzono nawet, że jest wręcz niewykonalny. Z czasem zdobył poczesne miejsce i uważany jest za jedno z najwspanialszych przykładów gatunku. Obok koncertów skrzypcowych Brahmsa, Czajkowskiego oraz Mendelssohna należy do najczęściej wykonywanych. Kolejny punkt programu to VII Symfonia Dvořáka, napisana na prośbę Londyńskiego Towarzystwa Filharmonicznego, którego kompozytor był honorowym członkiem. Wybitny znawca jego twórczości O. Šourek tak opisuje Symfonię d-moll, przepojoną nastrojami heroicznymi i elegijnymi: „Jego [Dvořáka] twórcza wypowiedź wznosi się w tej Symfonii na wyżyny, jakich w takiej sile i wielkości symfonicznej koncepcji i formy nigdy przedtem nie osiągnął i – nie miał już osiągnąć”. Na podium dyrygenckim stanie Zbyněk Müller, główny dyrygent słowackiej Państwowej Filharmonii w Koszycach oraz dyrygent w Teatrze Opery Narodowej w Pradze.

29.03.2019, piątek, godz. 19.00, KONCERT Z NIANIĄ

Flet w roli głównej

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Robertas Šervenikas – dyrygent Łukasz Długosz – flet M. Wainberg – Koncert fletowy nr 2 op. 148 S. Rachmaninow – II Symfonia e-moll op. 27

Marta Gębska

do naszych czasów, a wyróżnia go niezwykle piękny dialog skrzypiec na tle orkiestry. Solowe partie skrzypiec realizować będą Waldemer Kośmieja – koncertmistrz Capelli Bydgostiensis, oraz 17-letnia Marta Gębska, zaliczana do najciekawszych talentów wśród polskich skrzypków młodego pokolenia. Całość poprowadzi batuta Rudolfa Tierscha – niemieckiego dyrygenta i dyrektora chóru Singakademie z Frankfurtu nad Odrą, zaprzyjaźnionego od lat z Filharmonią Pomorską.

22.03.2019, piątek, godz. 19.00

Na powitanie wiosny

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Zbyněk Müller – dyrygent Konstanty Andrzej Kulka – skrzypce

Na wstępie dzieło na flet Wainberga, urodzonego w Warszawie kompozytora pochodzenia żydowskiego, zmarłego w 1996 w Moskwie, od niedawna przywoływanego z niepamięci i coraz częściej wykonywanego.

Weinberg pozostawił ogromny dorobek: 153 utwory opusowane oraz kilkadziesiąt prac zarobkowych dla filmu, cyrku i radia. Partie solowe zagra Łukasz Długosz uznany przez krytyków za jednego z najwybitniejszych flecistów. Jest również najliczniej uhonorowanym w historii polskim flecistą Po przerwie – II Symfonia Rachmaninowa, która przyniosła kompozytorowi znaczny rozgłos i pozostaje jednym z najbardziej znanych jego kompozycji. Nad całością czuwać będzie litewski dyrygent Robertas Šervenikas. Od 2000 pracuje jako dyrygent Litewskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej.

W 2008 został nominowany na dyrektora muzycznego Litewskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu oraz nawiązał współpracę z Bawarską Operą Narodową, która trwa do dzisiaj.

Bilety do nabycia na www.bilety24.pl oraz w kasie biletowej FP od wtorku do piątku w godzinach 14-18 oraz godzinę przed koncertem. www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

marzec 2019 |

BIK | 23

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 7.03.2019, godz. 11.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Warsztaty z cyklu „Niedziela w Muzeum”

„Artystyczne inspiracje” – zajęcia dla rodzin z dziećmi będące uzupełnieniem wystawy prac fotograficznych i obiektów Grzegorza Przyborka pt. „Grzegorz Przyborek.

KOAN”. Dowiemy się m.in., jak twórca przygotowuje się do stworzenia pracy, jak oddziałuje światło na odbiór dzieła sztuki, porozmawiamy o różnych technikach tworzenia fotografii, obiektów i instalacji. W części warsztatowej uczestnicy, inspirując się twórczością artysty, wykonywać będą prace w technice kolażu oraz obiekty przestrzenne.

Obowiązują zapisy pod adresem e-mail: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl lub telefonicznie pod nr. 52 585 99 11, koszt warsztatów – 3 zł.

7.03.2019, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie prac Grzegorza Przyborka „KOAN” w wykonaniu autorki ekspozycji Moniki Kosteczko-Grajek

13.03.2019, godz. 11.00 27.03.2019, godz. 11.00 Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych

Zapraszamy rodziców z dziećmi do lat 3 na warsztaty sensoryczne dla maluszków. Obowiązują zapisy pod adresem e-mail: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl lub telefonicznie pod nr. 52 585 99 11, koszt warsztatów – 5 zł.

14.03.2019, godz. 16.30, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

„Dziecięce graffiti”

Zapraszamy na kolejne spotkanie z „Dziecięcym Graffiti” w ramach obchodów Roku Stanisława Moniuszki.

Tematyka zajęć będzie oparta na kanwie opowieści o „Strasznym Dworze” – słynnej opery kompozytora z 1864 r. W części warsztatowej wykonamy dzieła malarskie inspirowane epoką, w której żył artysta.

Wystawy czasowe: Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Dzieje Pieniądza. Między wielkimi wojnami (1918-1939).

Wystawa czynna do kwietnia 2019.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Grzegorz Przyborek. KOAN. Wystawa czynna do 19 maja 2019.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla Rower po bydgosku. Wystawa czynna do 31 marca 2019.

Spichrze nad Brdą – ul. Grodzka 7-11 Niepodległa Polska. 1918 rok. Wystawa czynna do 12 maja 2019.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów.

W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Mennica bydgoska.

Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość.

Skarb bydgoski.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Galeria Sztuki Nowoczesnej.

Grzegorz Przyborek, On z serii Thanatos, 1996

Podczas prezentacji twórczości Grzegorza Przyborka w bydgoskim Muzeum zostaną pokazane najważniejsze serie jego prac, począwszy od 1990: Wspomnienia z Arles, Hotel Europa, Portrety, Thanatos, Szczury, Powrót Golema, Nie-Lot. Dla pełnego ukazania twórczej precyzji i konsekwencji oprócz gotowych fotografii udostępnione zwiedzającym zostaną rysunki i obiekty, których artysta używa podczas pracy nad swoimi projektami fotograficznymi.

24 | BIK | marzec 2019

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936).

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg.

inf. Adrianna Adamska

w yd a r z e ni a

O biekt miesiąca :

Moneta: Rzeczpospolita Polska, 100 zł, 1925, srebro, próba, proj. Stanisław Szukalski

W

2018 roku miał premierę dokumentalny film w reżyserii Ireneusza Dobrowolskiego – Struggle.

The Life and Lost Art of Szukalski. Jego producentem był Leonardo Di Caprio, znany amerykański aktor, wielbiciel i popularyzator twórczości Stanisława Szukalskiego (1893–1987), polskiego rzeźbiarza, malarza i rysownika. Dzięki rozgłosowi, jaki towarzyszył temu projektowi, zarówno w fazie przygotowań, jak i po premierze (na co duży wpływ miało zaangażowanie hollywoodzkiej gwiazdy), twórczość Stanisława Szukalskiego oraz jego nietuzinkowa osobowość, podejście do sztuki i historii dla wielu zostały objawione po raz pierwszy. Szerzej znany i podziwiany w Stanach Zjednoczonych Stanisław Szukalski w Polsce był jednak postacią nieco zapomnianą. Przez niektórych nazywany Michałem Aniołem XX wieku ten genialny artysta, przyjaciel rodziny Di Caprio, autor kontrowersyjnej teorii o pochodzeniu starożytnych Polaków, swoimi pracami inspirował wielu późniejszych artystów: malarzy, rysowników, twórców komiksów, a nawet muzyków i scenografów filmowych. Jednym z jego naśladowców był Hans Rudolf Giger, twórca postaci filmowego Obcego. Stanisław Szukalski był też projektantem monet i medali, które komponował we właściwym sobie, charakterystycznym stylu, znanym z innych jego dzieł, nawiązującym do estetyki dawnej Słowiańszczyzny oraz innych starożytnych kultur.

W roku 1925 ogłoszony został konkurs na projekt polskiej, złotej monety. W jego efekcie pierwszą nagrodę otrzymała Zofia Trzcińska-Kamińska za projekt monety 10-złotowej z głową Bolesława Chrobrego.

Drugie miejsce zajął Antoni Madeyski – głowa kobiety na tle kłosów, a trzecie Stanisław Szukalski za projekt monety 100-złotowej ze stylizowanym popiersiem Mikołaja Kopernika, który został zrealizowany w postaci dwóch rodzajów srebrnych monet próbnych. Różniły się one między sobą średnicą (20,5 mm i 35 mm) oraz detalami awersu i rewersu. Większą monetę wybito w 100 egzemplarzach. Jedna z nich ze zbiorów Działu Numizmatyki Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy zdobi wystawę czasową Dzieje pieniądza. Między wielkimi wojnami (1918–1939) w Europejskim Centrum Pieniądza. Uwagę zwraca przede wszystkim charakterystycznie opracowany piastowski

orzeł na awersie monety, przywołujący skojarzenia ze sztuką prekolumbijską. Bardzo podobny, wyrzeźbiony w 1938 roku, znajdował się krótko, do roku 1939, na frontonie gmachu Urzędów Niezespolonych w Katowicach.

Wydawałoby się, że wykorzystanie tak egzotycznej stylistyki do realizacji projektu polskiego godła stanowi sprzeczność samą w sobie, jednak w uniwersum Stanisława Szukalskiego przenikanie się różnorakich form estetycznych z odległych czasem kręgów kulturowych to immanentna cecha jego twórczości oraz pochodna zainteresowań antropologicznych, historycznych, a nawet językoznawczych. Niestety koncepcja Stacha z Warty, jak Stanisława Szukalskiego nazywano w kręgu „Szczepu Szukalszczyków Herbu Rogate Serce”, artystycznego ugrupowania, któremu przewodził, nie zyskała uznania jemu współczesnych. Podobnie zresztą, jak i projekty Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej oraz Antoniego Madeyskiego, wydawał się zbyt nowatorski i dyskusyjny. Zachowawczy, konserwatywni krytycy pogrzebali możliwość jego realizacji i masowej emisji jednej z najpiękniejszych monet dwudziestolecia międzywojennego. Nigdy więcej Stanisław Szukalski nie wrócił do roli projektanta monet, natomiast w szerokim wachlarzu swojej działalności twórczej miał też medalierstwo. Zaprojektował m.in. medal zawodów o puchar Gordona Bennetta (1936), medal pamiątkowy z okazji konferencji Federation Aeronautique Internationale w Warszawie (1936) oraz w 1937 roku medal poświęcony Mikołajowi Kopernikowi. Stanisław Szukalski wysłał go na paryską, Międzynarodową Wystawę Sztuki i Techniki w Życiu Współczesnym. Medal ten, chociaż stanowił wierne powtórzenie projektu monety z 1925 roku, spotkał się z dużym uznaniem krytyków i dwukrotnie został wyróżniony: w Paryżu nagrodzony Dyplomem Honorowym, a w roku 1939 wystawiono go w polskim pawilonie na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Nowym Jorku.

Próbne 100 złotych z Mikołajem Kopernikiem z 1925 roku, które możemy obecnie oglądać na ekspozycji w Europejskim Centrum Pieniądza, to nie tylko pewien etap w historii polskiego pieniądza, ale również numizmatyczny ślad, pozostawiony przez jednego z największych i najbardziej kontrowersyjnych polskich artystów XX wieku – Stanisława Szukalskiego.

Jarosław Kozłowski

marzec 2019 |

BIK | 25

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy 1.03.2019, piątek, godz. 19.00 2.03.2019, sobota, godz. 19.00 3.03.2019, niedziela, godz. 16.00 czas trwania: 100 min bez przerwy

Sprawa. Dzieje się dziś

na podstawie Sprawy Moniki – Marii Morozowicz-Szczepkowskiej reżyseria: Martyna Majewska; adaptacja: Martyna Majewska, Daria Sobik; dramaturgia: Daria Sobik; scenografia i kostiumy: Anna Haudek; muzyka: Ina West; wideo: VJ Emiko; inspicjent: Adam Pakieła; obsada: Dagmara Mrowiec-Matuszak, Małgorzata Witkowska, Paulina Wosik Trzy kobiety i on. Nieobecny Jureczek. Historia dość prosta – Monika, lekarka, chce domu i dziecka. Anna, architektka, skupia się na pracy i marzy o świętym spokoju.

I jest jeszcze Antosia. Antosia z całą pewnością nie chce dziecka. Chociaż się go spodziewa...

6.03.2019, środa, godz. 10.00, 12.00 8.03.2019, piątek, godz. 10.00, 12.00 9.03.2019, sobota, godz. 15.00 10.03.2019, niedziela, godz. 11.00 Mała Scena TPB, spektakl dla dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym, czas trwania: 45 min bez przerwy

Marie Eve-Huot – Motyle

reżyseria: Emilia Piech; tłumaczenie: Jan Nowak; inscenizacja: Łukasz Gajdzis; dramaturgia: Daria Sobik; scenografia: Kaja Gawrończyk, Sandra Stanisławczyk; muzyka: Filip Zawada; wideo: Agnieszka Mazurek; występują: Emilia Piech, Michalina Rodak, Mirosław Guzowski Opowieść o tym, jak ważne w życiu dziecka jest rozbudzanie w nim pasji. Spełnianie marzeń, które kiełkują w ciekawych świata głowach, mogą okazać się najwłaściwszą drogą do osiągnięcia szczęścia. Spektakl opowiada również o sile determinacji, dzięki której można uzyskać to, czego tylko się zapragnie, i zwalczyć wszystko, co staje się przeszkodą w spełnianiu marzeń.

7.03.2019, czwartek, godz. 19.00 8.03.2019, piątek, godz. 19.00 9.03.2019, sobota, godz. 19.00 10.03.2019, niedziela, godz. 16.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 100 min bez przerwy

fot. Natalia Kabanow

Maria Antonina. Ślad Królowej

26 | BIK | marzec 2019

reżyseria i scenografia: Wojciech Faruga; tekst: pilgrim / majewski; kostiumy: Konrad Parol; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Dorota Furmaniuk, Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Adam Graczyk, Marian Jaskulski, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz Bezduszna, obojętna, zimna królowa. W dodatku rozrzutna i nieznająca litości. Rozwiązła, ze skłonnościami lesbijskimi. Molestująca swojego syna. Każdy mógł oskarżyć ją, o co chciał, bez żadnego dowodu. Oczywiście tylko do momentu, gdy jej głowa nie potoczyła się po murawie, zatrzymując się przy bucie kata.

13.03.2019, środa, godz. 11.00 14.03.2019, czwartek, godz. 11.00 15.03.2019, piątek, godz. 11.00 16.03.2019, sobota, godz. 16.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 1h 30 min z przerwą

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik

reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Michalina Rodak, Alicja Mozga/Małgorzata Trofimiuk, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz, ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo)

Historia nieporadnego, pomarańczowego ludzika zaciekawi nawet tych najbardziej niecierpliwych widzów. Przygody piórnikowych mikrusów będą dla dzieci zajmującą przygodą, pełną humoru i mądrości.

17.03.2019, niedziela, godz. 14.00, 18.00 18.03.2019, poniedziałek, godz. 10.00, 18.00 wiek: 10+, czas trwania: 120 minut z przerwą

Joël Pommerat – Kopciuszek

reżyseria: Łukasz Gajdzis; tłumaczenie: Łukasz Gajdzis; scenografia: Katarzyna Tomczyk; kostiumy: Maja; choreografia: Dorota Furmaniuk; reżyseria świateł: Robert Łosicki; muzyka: Kamil Pater; współpraca dramaturgiczna: Daria Sobik; asystentka reżysera: Michalina Rodak; fot. Tomek Michalczewski

w yd a r z e ni a inspicjent: Adam Pakieła; obsada: Katarzyna Figura, Dagmara Mrowiec-Matuszak, Emilia Piech, Michalina Rodak, Marian Jaskulski, Michał Surówka, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński Familijna opowieść o dojrzewaniu i wchodzeniu w relacje, o znaczeniu dialogu i chęci milczenia, w końcu – o postrzeganiu siebie przez pryzmat własnych doświadczeń, które nigdy nie przestają zaskakiwać.

20.03.2019, środa, godz. 10.00 21.03.2019, czwartek, godz. 10.00 22.03.2019, piątek, godz. 10.00 24.03.2019, niedziela, godz. 11.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 55 min bez przerwy

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka

reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Małgorzata Witkowska / Michalina Rodak, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński

Pełna humoru opowieść staje się niezwykle angażująca, co można dostrzec, obserwując wypieki powstające na twarzach najbardziej wymagającej publiczności.

23.03.2019, sobota, godz. 19.00 24.03.2019, niedziela, godz. 16.00 27.03.2019, środa, godz. 19.00 28.03.2019, czwartek, godz. 19.00 29.03.2019, piątek, godz. 19.00 30.03.2019, sobota, godz. 19.00

Artur Pałyga – Trump i pole kukurydzy

reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Robert Rumas; kostiumy: Konrad Parol; wideo: Tamara i Piotr Wyrzykowscy; muzyka: Stefan Węgłowski; współpraca artystyczna: Anna Włodarska; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Dagmara Mrowiec-Matuszak, Emilia Piech, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Damian Kwiatkowski, Mateusz Łasowski

Paweł Łysak i Artur Pałyga po pięciu latach wracają na bydgoską scenę, by zastanowić się, jak można uratować świat. Jakie czynniki mogą sprowokować społeczeństwo do wspólnego działania na rzecz dobra planety? Czy jedynym determinantem, który pozwoli przetrwać ludzkości jest strach? W wizji twórców inicjatywę przejmą kobiety, które swoim działaniem zanegują patriarchalne struktury społeczne, polityczne i gospodarcze.

30.03.2019, sobota, godz. 11.00, 13.00 31.03.2019, niedziela, godz. 11.00, 13.00 Mała Scena TPB, spektakl dla dzieci do lat 2, czas trwania: 30 min bez przerwy

Mleko

reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Łukasz Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Mieczysław Franaszek, Jakub Ulewicz Paweł Łysak jako pierwszy w Polsce stworzył w zawodowym teatrze przedstawienie wyłącznie dla „najnajów”. Na

Mleko, fot. Marta Mróz

podstawie perskiej opowieści zbudował wyjątkową inscenizację zabierającą najmłodszych w świat teatru – intensywny, dynamiczny i angażujący ich jako pełnoprawnych widzów.

12.04.2019, godz. 20.00, przestrzeń Dużej Sceny

Zmiana klimatu. O jakimś końcu świata

Teatr Polski, kontynuując cykl debat Zmiana klimatu, tworzy przestrzeń do zadawania pytań o bieżące problemy współczesnego świata. Czy stajemy się świadkami końca i zarazem nowego początku? Czy przyszły porządek oznacza zmierzch męskiej dominacji? Czy możliwe jest przeniesienie akcentu z rywalizacji, podboju i demonstracji siły na relacje, troskę i opiekuńczość? Czy istnieje jeszcze jakakolwiek szansa na zapobiegnięcie potencjalnej katastrofie ekologicznej? Debatę poprowadzi Tomasz Stawiszyński (Radio TOK FM, kwartalnik „Przekrój”). Gośćmi debaty będą: Edwin Bendyk („Polityka”, kwartalnik „Przekrój”), Katarzyna Lewandowska (ASP w Gdańsku, UMK w Toruniu), Paweł Łysak (Teatr Powszechny w Warszawie).

23.03.2019, godz. 19.00, przestrzeń Dużej Sceny TPB

Międzynarodowy Dzień Teatru

Międzynarodowy Dzień Teatru został ustanowiony z inicjatywy Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) w roku 1961 dla upamiętnienia inauguracji w Paryżu w 1957 roku Teatru Narodów – festiwalu, na którym spotkały się zespoły z obu stron „żelaznej kurtyny”. W Teatrze Polskim w Bydgoszczy w ramach tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru przygotowaliśmy dla Państwa pokaz spektaklu „Trump i pole kukurydzy” Artura Pałygi w reżyserii Pawła Łysaka. Ten wyjątkowy dzień uświetni także orędzie dyrektora teatru Łukasza Gajdzisa. inf. Paulina Wenderlich

BIK-u LNIKÓW TE Y Z C A ET DL LNY BIL BIK-u TEATRA merem m y w cenie w nu k takl: o rc a m Z j a sp e bilety n . Ślad Królowe zł 9.00 ntonina Maria A marca, godz . 1 ydzy r 7 lub 8 le kuku mp i po z. 19.00 u r T z symalnie a r d o pu mak a , go do zaku nie. ia ce n w 28 marc ej ra jn p

15 !

BIK-u u takl w promocy ek zemplarz Jeden eg ów na jeden sp 4 bilet

marzec 2019 |

BIK | 27

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy Prace Anny Baumgart znajdują się w prestiżowych kolekcjach sztuki, m.in. Hauser & Wirth, FRAC-Fonds Régional d’Art Contemporain Poitou-Charentes, Zachęty Narodowej Galerii Sztuki, MAAK Collection, Śląskiego Muzeum Sztuki, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Gdańsku. Artystka mieszka i pracuje w Warszawie.

6.03.2019, godz. 18.00 – wernisaż wystawa czynna do 5 maja

Cień wolności

kurator: Marek Zieliński Pierwsza edycja wystawy odbyła się w ramach Festiwalu Ars Cameralis w 2018 roku Organizatorzy: Instytucja Kultury Ars Cameralis we współpracy z Galerią Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach.

Anna Baumgart, Rewolucja to nie kolacja (a może jednak), fot. z archiwum artystki

wystawa czynna do 31.03.2019

Anna Baumgart: Rewolucja to nie kolacja / a może jednak kolacja kuratorka: Danka Milewska

Wystawa Anny Baumgart Rewolucja to nie kolacja / a może jednak kolacja rozgrywa się na styku sztuk wizualnych i kultury debaty, protestu, milczenia. Artystka – po raz kolejny – wciela się w rolę feministycznej archiwistki.

Dając sobie prawo do zmiany we własnym rytmie, wywołuje kobiety do sformułowania własnego kanonu feministycznej historii świata. W dialogu z Dinner Party Judy Chicago oraz polską historią Okrągłego Stołu tworzy katalog „bohaterek”, by ich „nieheroiczne” biografie i portrety zapisać na porcelanowym serwisie.

Anna Baumgart – artystka sztuk wizualnych, autorka performance’ów, reżyserka, tworzy rzeźby, instalacje, wideo, fotografie. Przedstawicielka sztuki krytycznej i feministycznej. Perspektywę feministyczną stosuje jako narzędzie do diagnozy i krytyki społeczeństwa.

28 | BIK | marzec 2019

Plakat wystawy Cień wolności, zdjęcie ze zbiorów i dzięki uprzejmości Muzeum Śląskiego

Wystawa Cień wolności jest spojrzeniem na dzieje minionego stulecia przez pryzmat sztuki. Pokazane jest ono w dziełach artystów różnych generacji. Historie i podania, mity i legendy – bliskie i odległe, losy ogólne i lokalne oglądane są z perspektywy nostalgicznej pamięci, ironicznego dystansu bądź mistyfikacji. Są świadectwami traum, dotykają tabu wstydliwie przemilczanych w „jasnych narracjach”. Tak opowiedziana historia odbiega od historii przedstawianej w świetle patosu. Ukazuje złożo-

w yd a r z e ni a ność losów nie w oślepiającym blasku, a w łagodnym dla oka i tolerującym subtelne niuanse cieniu.

Artyści: Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Edward Dwurnik, Karolina Grzywnowicz, Tadeusz Kantor, Martyna Kielesińska, Grzegorz Klaman, Kamil Kuskowski, Przemysław Kwiek, Zbigniew Libera, Krystyna Pasterczyk, Wojciech Prażmowski, Józef Robakowski, Jerzy Truszkowski, Michał Smandek, Radek Szlęzak, Mikołaj Szpaczyński, Piotr Zarębski.

20.03.2019, godz. 18.00

Spotkanie autorskie: Olga Drenda

Olga Drenda – autorka takich książek jak „Wyroby. Po-

ich formie, ale także o wolności w twórczości i to bardzo szeroko ujętej. Zadamy pytania, gdzie zaczyna się innowacja, a kończy się szmira? Czy kicz podporządkowuje się modom? Jak nasze gusta wpływają na naszą rzeczywistość i w którym kierunku ewoluują? Wydarzenie wzbogacone będzie o występ aktorski Michaliny Rodak (aktorki znanej m.in. z serialu „Belfer”), a całość poprowadzi reżyser spotkania Adam Wierzbanowski.

Dziecko na warsztat Spotkania odbywają się w każdą środę marca – godzina do ustalenia z grupą. Obowiązują zapisy: tel. 52 339 30 62. Warsztaty kierowane są do grup zorganizowanych do 25 osób, dla dzieci przedszkolnych i klas 1-3 szkoły podstawowej, spotkanie trwa do 1,5 godz. Wstęp wolny

„Kozackie portrety”

prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz – kuratorki Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy Tym razem zajmiemy się zagadnieniem portretu, płaskorzeźby oraz definicją słowa „bohater”. Zastanowimy się, kim jest bohater? Czy to ikona, superbohater z bajki, a może kozacki kumpel z podwórka? A wszystkie te rozważania, zainspirowane wystawą Anny Baumgart „Rewolucja to nie kolacja”, umieścimy w formie plastycznej na talerzach! „Sztuka w samo południe!” – warsztaty dla seniorów 1.03.2019, godz. 12.00, wstęp wolny

Temat: „Sztuka w filmie – filmy o sztuce”

prowadzenie: Artur Owczarczak Podczas najbliższego spotkania seniorzy będą mieli okazję zobaczyć trzy filmy produkowane przez Galerię Miejską bwa w Bydgoszczy: „Rock&Rollowa historia sztuki”, „Ryszard Wietecki Bydgoszczanin” i „Jerzy Riegel – portret zbiorowy”. Projekcje wzbogacone dyskusją o bohaterach oraz kulisach realizacji filmów.

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady

Olga Drenda, fot. Katarzyna Derda

mysłowość wokół nas” (nominacja do Paszportów „Polityki” w 2018), „Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji”. Rozmowa toczyć się będzie nie tylko o książkach, przyczynach ich powstania i takiej a nie innej

Sala widowiskowa w Fordonie Zapraszamy do sali widowiskowej przy ul. Piwnika-Ponurego 10 (w kompleksie obiektów sportowych) w Fordonie na audycje muzyczne dla dzieci, młodzieży i seniorów, przygotowane przez artystów Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy: 12.03.2019 Hiszpański zawrót głowy

13.03.2019, godz. 18.00, wstęp wolny dr inż. arch. Barbara Widera: „Relacje z naturą w architekturze współczesnej” 27.03.2019, godz. 18.00, wstęp wolny dr hab. inż. arch. Adam Nadolny: „Halo, tu architekt Joanna. Architektura w polskim filmie lat 60. XX wieku” inf. Danuta Pałys

30.04.2019 Polak – Węgier – dwa bratanki 28.05.2019, rezerwacja miejsc pod nr. tel. 52 343 66 67 wew. 224, wstęp: 5 zł Śpiewnik domowy – godz. 10.00 – przedszkola i klasy I-III szkół podstawowych, – godz. 11.00 – klasy IV-VIII szkół podstawowych i III gimnazjum, – godz. 12.00 – seniorzy. inf. Monika Jarzyna

marzec 2019 |

BIK | 29

w yd a r z e ni a Biblioteka Główna UKW 19.03.2019, godz. 18.00, Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Spotkanie autorskie z Józefem Heroldem

Józef Herold – producent filmowy, redaktor, autor scenariuszy teatralnych, m.in. „Jestem po to, żeby mnie kochać” – o samotności Marleny Dietrich, „Bellastrada” – to monodram o ulicznej prostytutce, „Amsterdam – pamiętnik na wózku” – to historia młodego mężczyzny – kaleki, którego potrącił samochód.

O swojej ostatniej książce pisze tak: „Przypadki Borysa Kupkina” to tragifarsa o konfrontacji zwykłego homo sovieticus z opresyjnym systemem komunistycznym. Dzieje się to w erze Breżniewa, w Moskwie, a bohaterem jest Borys Kupkin. Właściwie nie wiemy, kim jest, czym się zajmuje. Jedno jest pewne, z dyktaturą radziecką radzi sobie sprytem, inteligencją i… mocną głową. Pije, bo kto wtedy nie pił w ZSRR, ale to picie nie jest destrukcyjne, bywa czasem ratunkiem. Głównym kłopotem jest to, że jego dziad, ojciec, syn i wnuk mają to samo nazwisko – Kupkin, i to samo imię – Borys. Wynikają z tego komiczne przypadki.

Władza, czyli komendant policji, listonosz i jeszcze inni nie radzą sobie z tym. Ale są też kłopoty wewnętrze wśród Kupkinów. Najmłodszy, Boria, to urodzony piroman, który skutecznie podpala wszystko, co jest w zasięgu jego ręki.

Rodzina boi się, że może podpalić Moskwę albo jeszcze coś większego. Jest też Natasza Kranc, seksbomba, pielęgniarka z rejonowego szpitala, która tak opiekuje się Borysem Kupkinem w czasie jego choroby, że ten popada w miłosną depresję. Cała ta gromada po licznych przypadkach popada w desperację i postanawia uciec ze Związku Radzieckiego…

Maciej L. Rewakowicz, Iran, Kandovan, fotografia

nie bronili jej przed naporem Persów w krwawej bitwie w 451 r. na polach Awarair.

To, co łączy Ormian i Persów, jest szczególnie dobrze widoczne w ich wielkich osiągnięciach w różnych dziedzinach kultury, szczególnie w literaturze i architekturze.

Również i dziś wyróżnia przedstawicieli tych narodów duża gościnność i życzliwość dla turystów. Współczesna kultura perska może się pochwalić m.in.: 435-metrowej wysokości wieżą Milad w Teheranie i pięknym filmem o miłości reż. R. Radżida pt. „Dzieci niebios”. Dla poznania kultury Armenii jest niezwykle ważne odwiedzenie dawnej stolicy – Ani, Eczmiadzynia, klasztorów: Tatew, Hachpat, Geghard, Norawank, Chor Wirap, a także letniej rezydencji królów armeńskich w Garni, gdzie udało się zrekonstruować świątynię Mitry.

Wystawa fotografii, pokłosie z wyjazdów do tych krajów, ma nieco przybliżyć miejsca nazywane przez badaczy kolebkami cywilizacji.

Maciej L. Rewakowicz

29.03.2019, godz. 17.00

Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej

27.03.2019, godz. 18.00, Biblioteka UKW (galeria II piętro). Wystawa będzie czynna do 8 maja

Otwarcie wystawy fotografii Macieja L. Rewakowicza „W Armenii i północnym Iranie”

Wyjazd do Armenii i Iranu rodzi konieczność nawiązania bliższych kontaktów z muzą historii – Klio.

Częścią Erywania jest wzgórze Arin Berd – Erebuni.

Znaleziono tam tabliczkę z inskrypcją o założeniu miasta w 782 r. p.n.e. przez jednego z królów Urartu. Uważa się, że władcy Urartu stanowili pierwszą dynastię Hajastanu – Armenii. Wkrótce potem, w połowie VI w. przed Chr., Cyrus Wielki rozpoczął słynną m.in. z osiągnięć architektonicznych dynastię Achmeidów w Iranie.

Królestwo Armenii za rządów Tiridatesa III, z partyjskiej dynastii Artacydów, stało się w 301 r. pierwszym państwem, które przyjęło religię chrześcijańską. Ormia30 | BIK | marzec 2019

W programie: – 17.00, Ogród Botaniczny UKW (ul. Chodkiewicza 30) Spotkanie przy dębach, posadzonych w 2012 r., symbolizujących przyjaźń polsko-węgierską; – 17.30 cd. w Bibliotece UKW – Sala „Pamięć Bydgoszczan” (ul. K. Szymanowskiego 3) Wystąpienia gości: prelekcja okolicznościowa – dr János Tischler; wykład „Węgry i Polska w dobie wielkiej zmiany. Wydarzenia lat 1988-89 nad Dunajem i Wisłą” (dr hab. Paweł Stachowiak, UAM; BTPW); prezentacja multimedialna „Węgry – pomniki niechciane i te lubiane…” (Dariusz Stachowiak, BTPW; koncert muzyki węgierskiej. inf. Barbara Maklakiewicz

w yd a r z e ni a Muzeum Fotografii w Bydgoszczy 8.03.2019, godz. 18.00 – wernisaż.

Wystawa czynna do 6 kwietnia

„Through a mother’s & father’s eyes photography”

Zajęcia pozwolą zapoznać się z podstawowymi funkcjami lustrzanki cyfrowej, prawidłowym oświetleniem oraz zasadami kompozycji zdjęcia. Warsztaty składają się z 18 godzin dydaktycznych.

Tytuł projektu i wystawy pochodzi od nazwy międzynarodowej grupy fotograficznej, która powstała 2015 roku i od tego czasu działa aktywnie na polu fotografii rodzinnej. W projekcie biorą udział fotografujące matki i ojcowie, którzy rejestrują bądź interpretują dzieciństwo swoich dzieci. Pomysłodawcą i kuratorem projektu jest Anna Ajtner – również fotografująca mama. Wśród autorek są zarówno amatorki, jak i zdobywczynie prestiżowych nagród fotograficznych.

fot. Arkadiusz Blachowski

Nadia Stone, fotografia

Prezentowana wystawa to efekt konkursu z roku 2018.

Jej premiera odbyła się w Bibliotece Domu Polskiego w Amsterdamie w listopadzie ubiegłego roku.

18, 20, 25, 27 marca; 1, 3 kwietnia 2019, godz. 17.30-19.45

Kurs fotograficzny na wiosnę!

„Mam lustrzankę dla początkujących” to warsztaty skierowane zarówno do młodzieży, jak i osób dorosłych, które stawiają pierwsze kroki w dziedzinie fotografii.

Tematyka zajęć: 1. Tajemnice lustrzanki – programy, ustawienia manualne, obiektywy, lampa błyskowa i inne akcesoria.

2. O oświetleniu – rola światła w zdjęciach, typy oświetlenia, praktyczne stosowanie w portrecie – praca w atelier.

3. Recepty na udane zdjęcia – w pomieszczeniach, w plenerze, w nocy, zdjęcia makro.

4. Kompozycja w fotografii, plany zdjęciowe i ich organizacja, głębia ostrości jako element kompozycji.

5. Zdjęcia nocne – plener miejski.

6. Zastosowanie barwy. Zdjęcia czarno-białe, plener krajobrazowy.

7. Makrofotografia.

Prowadzenie: Arkadiusz Blachowski Cena: 250 zł Formularz zgłoszeniowy na stronie: www.muzeumfoto.byd.pl inf. Anna Kordylas

Restauracja „Zatoka” 8-9 marca 2019, godz. 18.00, restauracja Zatoka, ul. św. Floriana 6a, tel. 533 221 223, 660 270 114, bilet: 40 zł

Koncert ballad rosyjskich i piosenek żeglarskich

Od ponad 10 lat Andrzej występuje w duecie z Dominiką Żukowską, z którą wspólnie śpiewa utwory autorskie, tradycyjne pieśni o morzu oraz współczesne pieśni kubryku.

Skład zespołu: Dominika Żukowska (wokal i gitara), Andrzej Korycki (wokal i gitara). inf. Monika Klawitter

marzec 2019 |

BIK | 31

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 5.03.2019, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert specjalny w ramach XVII Dni Muzyki Dawnej

Michael Schmidt-Casdorff – flet traverso Pedagodzy i studenci Katedry Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej w programie m.in.: G.Ph. Telemann, J-B. de Boismortier, J-M. Leclair

9.03.3019, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Katarzyna Bąkowska – skrzypce Joanna Czapińska – fortepian w programie: A. Previn, M. Ravel, G. Bacewicz, R. Statkowski, R. Gorzycki

10.03.2019, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 5 zł dla dzieci i 8 zł dla osób dorosłych można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed audycją

CCVI Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Wiosenny koncert 10.03.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 15 zł (bilety ulgowe dla osób z Bydgoską Kartą Seniora – 10 zł) można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu

Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian Tomasz Gumiela – fortepian w programie: R. Schumann, F. Liszt, W.A. Mozart

10.03.2019, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 15 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

Daniel Deuter, Michał Marcinkowski, Marcin Tarnawski – skrzypce barokowe Christian Zincke – viola da gamba Markus Möllenbeck, Ewa Witczak – wiolonczela barokowa Dorota Zimna – klawesyn w programie: utwory najwybitniejszych kompozytorów XVII i XVIII wieku 17.03.2019, niedziela, godz. 10.15, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak, ul. Bołtucia 7. Bilety w cenie 6 zł dla dziecka i 9 zł dla osoby dorosłej można nabywać w biurze Fundacji „Wiatrak” od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-19.00 oraz godzinę przed Porankiem

Poranek Muzyczny w „Wiatraku” Hej, wiosno, hej

17.03.2019, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Opiekunowie – wstęp wolny, dzieci – 10 zł, bilety można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed audycją

Akademia dzieciom Hej, wiosno, hej

17.03.2019, niedziela, godz. 16.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7, wstęp wolny

Koncert w „Wiatraku”

Urszula Jankowiak – mezzosopran Studenci klasy śpiewu Marek Kamola – fortepian w programie m.in.: J.S. Bach, W.A. Mozart, G.B. Pergolesi

21.03.2019, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXXXVI Koncert Organowy

Johannes Goetz – organy Łukasz Macioszek – kontrabas Rafał Błaszczyk – fortepian

CXCVI Koncert Pałacowy

Hanna Michalak – sopran Maria Murawska – fortepian

12.03.2019, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert Specjalny w ramach XVII Dni Muzyki Dawnej Śpiew dawnych smyczków

Rafał Błaszczyk

Marcin Tarnawski, Daniel Deuter, Dorota Zimna, Christian Zincke

32 | BIK | marzec 2019

w programie: J.K. Kerll – Passacaglia, Canzona 3 J.S. Bach – Partite diverse sopra il Corale „Sei gegrüßet, Jesu gütig” BWV 768 G. Ligeti – Etüde Nr 1 „Harmonies” J.S. Bach – Passacaglia in c BWV 582

w yd a r z e ni a 24.03.2019, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6, bilet normalny – 20 zł, bilet ulgowy – 15 zł. Bilety do nabycia w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej oraz (w przypadku dostępności) godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej

Koncert symfoniczny

Szymon Nehring – fortepian Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Michał Dworzyński – ‑dyrygent w programie: P. Czajkowski – Koncert fortepianowy b-moll op. 23 M. Musorgski/M. Ravel – Obrazki z wystawy

26.03.2019, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Schola Gregoriańska Salezjańskiej Szkoły Muzycznej w Lutomiersku ks. Kazimierz Dąbrowski – dyrygent Wyrzyski Chór Męski Wyrzyski Chór Canto Piotr Jańczak – dyrygent Chór Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy Grażyna Wolter-Kaźmierczak – dyrygent Chór Kameralny AM w Bydgoszczy Magdalena Filipska – dyrygent w programie: chorał gregoriański, utwory chóralne S. Rachmaninowa, P. Czajkowskiego, E. Essenvaldsa, P. Jańczaka, J. Świdra, O. Gjeilo, K. Szymanowskiego, S. Moniuszki, A. Brucknera, J. Rheinbergera

CCLXXXIX Bydgoski Wtorek Muzyczny

inf. Anna Cudo

Galeria Sztuki NEXT

Janusz Magiera, Reverie III, 2015, olej na płótnie, 100×60 cm

Krzysztof Musiał, O zachodzie, olej, akryl, płótno, 120×120 cm

1.03.2019, piątek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31 – wernisaż. Wystawa potrwa do 22 marca i połączona jest ze sprzedażą

Krzysztof Musiał – wystawa malarstwa pt. „Oni”

Krzysztof Musiał (ur. w 1972 r.) – absolwent WSSP w Poznaniu. Dyplom z malarstwa z wyróżnieniem uzyskał w 2001 r. w pracowni u prof. J. Świtki oraz aneks z malarstwa ściennego w pracowni prof. M. Łubowskiego.

Ponadto absolwent Wydziału Edukacji Artystycznej ASP w Poznaniu w 2003 r. Pracował jako instruktor rysunku i malarstwa w MDK nr 2 w Poznaniu oraz jako wykładowca malarstwa w Collegium Da Vinci w Poznaniu.

29.03.2019, piątek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31

21. Aukcja Młodej Sztuki

Pierwsza w tym roku Aukcja Młodej Sztuki. W katalogu znalazło się 90 pozycji: malarstwo, grafika, kolaż, foto-

grafia oraz rzeźba. Konsekwentnie promujemy twórczość młodych artystów. Przedstawiamy prace zdolnych i dobrze rokujących artystów, profesjonalistów, absolwentów szkół plastycznych i akademii sztuk pięknych.

Wszystkie ceny wywoławcze zaczynają się od 800 zł.

Zasady licytacji, wielkość postąpień i sposób składania zleceń chęci kupna znajdują się w regulaminie aukcji na naszym portalu www.galerianext.pl.

Rekomendujemy Państwu szczególnie artystów związanych na stałe z naszą galerią i domem aukcyjnym oraz tych pochodzących z naszego regionu. Najciekawsze pozycje w katalogu 21. AMS to prace: Ziemowita Fincka, Andrzeja Tuźnika, Hugo Giza, Rozalii Wójcik, Kamili Bednarskiej, Juliusza Lewandowskiego, Anny Zalewskiej, Janusza Magiery, Dominiki Grzymskiej, Arkadiusza Szweda.

Wystawa poprzedzająca aukcję rozpoczyna się od piątku 22 marca. Zapraszamy do galerii, aby obejrzeć na żywo wszystkie obiekty biorące udział w licytacji. inf. Sławomira Malingowska

marzec 2019 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a Dom Kultury MODRACZEK 7.03.2019, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy.

Przegrane zwycięstwo. Bitwa nad Little Bighorn, cz. IV. Ostateczna rozgrywka. Spotkanie poprowadzi dr Adam Piekarski.

21.03.2019, czwartek, godz. 17.00, wstęp wolny Jacek Lebioda – wystawa fotografii przyrodniczej okolic miasta Bydgoszczy – „Natura 2000”

9.03.2019, sobota, godz. 11.00 – 13.00, obowiązują zapisy Rodzinny Wytwórnik Różności – kartki wielkanocne. Zajęcia poprowadzi Anna Krajewska.

14.03.2019, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: Jan Sabiniarz – architekt, malarz, poeta; zajmuje się fotografią, ekologią i konserwacją zabytków. Wydał 18 tomików poetyckich i 2 książki prozą poświęcone ochronie i kreowaniu pejzażu przy-

rodniczego i kulturowego. Publikował w prasie regionalnej i ogólnopolskiej oraz w radiu, telewizji oraz w podręcznikach szkolnych; tłumaczony na angielski, włoski, francuski, niemiecki. Laureat nagród i wyróżnień, m.in. dwukrotnie przez Fundację Kultury w Warszawie. Pieśniarz – wykonawca kilkudziesięciu własnych ballad i piosenek. Pracował jako asystent i wykładowca na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, konserwator zabytków w Chojnicach. Jest projektantem ponad 600 obiektów architektonicznych, m.in.: kościołów, domów kultury, restauracji, hoteli, gospodarstw agroturystycznych, szkół, obiektów służby zdrowia oraz domów mieszkalnych na obszarze Polski i poza granicami. Prace malarskie wystawiał m.in. w Warszawie, Toruniu, Bydgoszczy, a także we Francji i Niemczech. W 2003 r. zaprojektowane przez Sabiniarza gospodarstwo agroturystyczne „Gacanek” w Borach Tucholskich uzyskało puchar i nagrodę Ministra Środowiska. W 2004 r. otrzymał dyplom przyznany przez Ruch „Piękniejsza Polska” pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za „tworzenie piękna, którym możemy poszczycić się przed światem”, a w 2015 r. został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne osiągnięcia zawodowe i działalność społeczną.

Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska.

34 | BIK | marzec 2019

Jacek Lebioda – bydgoszczanin, od 48 lat fotografuje przede wszystkim ptaki i krajobraz. Na jego zdjęciach można podziwiać m.in. łabędzie krzykliwe i nieme, kormorany czarne, żurawie, gęsi gęgawy, rybitwy zwyczajne, czaple białe i siwe, brodźce śniade, rycyki, mewy śmieszki czy orły bieliki. Ukończył szkołę zawodową – uzyskał tytuł fotografa zawodowego, technikum chemiczne ze specjalnością technika fotochemika, ukończył studia administracyjne i politologiczne na WSP i studia podyplomowe na Akademii Bydgoskiej, Uniwersytecie Wrocławskim i UKW, uczestnik studiów doktorskich.

Uprawiał kilka dyscyplin sportowych, jak oszczep, kolarstwo, karate, kulturystykę, szermierkę, biegi, szybownictwo i paralotniarstwo; fotograf, przyrodnik i podróżnik; urzędnik i nauczyciel.

Podczas wystawy wystąpi grupa Blue Sounds. Zespół Blue Sounds powstał pod koniec lat 90. W roku 2006 światło dzienne ujrzała debiutancka, stricte bluesowa płyta zespołu „Tak naprawdę to wszystko z miłości”, która spotkała się z dużym uznaniem zarówno wśród szerokiej rzeszy słuchaczy, jak i krytyków muzycznych środowiska bluesowego i jazzowego. Na przestrzeni lat ich muzyka mocno ewaluowała. Do repertuaru, który złożony jest z kompozycji własnych, zespół wnosi własne upodobania i fascynacje muzyczne. Dziś po długiej przerwie zespół sięga po świeże, bardziej nowoczesne brzmienie.

28.03.2019, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Artystyczne spotkanie przy mikrofonie pt. „Wszystko dla Was, piękne Panie…”. Inauguracja cyklu spotkań słowno-muzycznych dla duszy, ciała i dobrego nastroju.

W programie wystąpią: Piotr Trella, Bogdan Ciesielski i młodzi bydgoscy artyści. Spotkanie poprowadzi Teresa Wądzińska.

6, 13, 20, 27 marca 2019, środy, godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora inf. Izabela Kaczyńska

w yd a r z e ni a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 28.03.2019, godz. 18.00

7.03.2019, godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury

Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Spotykamy się w każdy 1. czwartek miesiąca. Sprzedaż? Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję. Udział w Targowisku Kultury jest bezpłatny.

6, 13, 20, 27 marca 2019, godz. 18.00-19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß

Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w jęz. niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

25.03.2019, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie z Dionisiosem Sturisem

– dziennikarzem specjalizującym się w polityce zagranicznej, autorem licznych reportaży prasowych i radiowych oraz książek reporterskich: „Grecja. Gorzkie pomarańcze”, „Gdziekolwiek mnie rzucisz… Wyspa Man i Polacy. Historia splątania” oraz „Nowe życie. Jak Polacy pomogli uchodźcom z Grecji”. Urodzony w Salonikach, wychowany w Polsce. Przez lata związany był z Radiem TOK FM, gdzie prowadził swoją autorską audycję „Alternatywne fakty”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Dużym Formatem” i „Polityką”. W latach 2009–2010,

będąc stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji Rządu Greckiego, obserwował rozwój sytuacji społeczno-politycznej w Grecji. Jako korespondent polskich mediów relacjonował z Grecji przebieg „wielkiego kryzysu”. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 18.03.2019, godz. 16.00, w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki).

Lucyna Partyka

Projektor

W marcu zapraszamy na szczególną odsłonę. We współpracy z Międzynarodowym Festiwalem Filmowym Animocje pokażemy film, który będzie swoistym prologiem do tegorocznej edycji wydarzenia.

Wybrane zajęcia edukacyjne w marcu:

1.03.2019, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Cztery pory roku w malarstwie – wernisaż Elżbiety Gackowskiej.

5.03.2019, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Co łączy Pana Kleksa i Pippi Pończoszankę – zajęcia literackie dla dzieci z okazji Dnia Piegów.

7.03.2019, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 10 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Noakowskiego 4) Książki o kobietach i dla kobiet: porcja wiedzy o zmieniającym się na przestrzeni dekad wzorcu kobiety w literaturze – spotkanie dla dorosłych.

7.03.2019, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego.

7.03.2019, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Pół żartem i całkiem na serio – impreza artystyczna z okazji Dnia Kobiet. Imprezie towarzyszyć będą: wystawa Portrety Kobiet Józefa Matusika oraz wieczór autorski Aleksandry Brzozowskiej. Wystąpi kabaret Galimatias oraz wokalistka Iwona Drozdowska-Skałbania.

7.03.2019, godz. 8.03.2019, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Spotkanie przy kawie i książce – spotkanie dla dorosłych z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet.

12.03.2019, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 12 dla dorosłych, ul. Ujejskiego 58) Pomysły na wielkanocne stroiki – spotkanie dla seniorów.

19.03.2019, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Opowieści pod żaglami – spotkanie podróżnicze z Cezarym Czyżewskim.

25.03.2019, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 10 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Noakowskiego 4) Tam i z powrotem – zajęcia edukacyjne połączone z głośnym czytaniem fragmentów Hobbita z okazji Dnia Czytania Tolkiena.

26.03.2019, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) W krainie Czyścioszków – spotkanie z cyklu Rosnę z książką. marzec 2019 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 21.03.2019, godz. 18.00

Otwarcie wystawy rzeźby Roberta Kaji pt. „Kształt wewnętrzny”

Robert Kaja (ur. 1965) jest rzeźbiarzem, absolwentem pracowni prof. F. Duszeńki na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku (1993). Pracuje jako profesor na Wydziale Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku. Prowadzi pracownię Projektowania i Organizacji Przestrzeni, pracownia realizuje program zajęć opartych na zagadnieniach styku rzeźby z otoczeniem – przestrzenią publiczną. Autor kilkunastu wystaw indywidualnych.

Robert Kaja, Kształt wewnętrzny, obiekt

21.03.2019, godz. 18.00

„W skali wyobraźni” – spotkanie poetyckie – prezentacja utworów W. Banacha, G.J. Grzmot-Bilskiego, M. Grajewskiej, K. Grzechowiaka, J. Jakubowskiego, G. Kalinowskiego, ks. F. Kameckiego, K. Kuczkowskiego, M. Krzyżana, H. Majcherka, P.W. Rudzkiego, B. Siwca, M.K. Siwca, M. Stoppela, K. Szymoniaka i W. Trzeciakowskiego

Czytanie tekstów – autorzy, Roma Warmus i Mieczysław Franaszek.

Zaprosiliśmy kilkunastu zaprzyjaźnionych z Galerią Autorską poetów do twórczego udziału w wernisażu wystawy rzeźby. Każdy z nich ma zaprezentować jeden wiersz. Obiekt przygotowany przez Roberta Kaję stanowi tu punkt odniesienia albo źródło poszukiwania (może należałoby powiedzieć uwolnienia) narracji równoległej, oczywiście poetyckiej. Rzeźba „Kształt wewnętrzny” będzie tu impulsem, który ma uruchomić „skalę wyobraźni” w innej przestrzeni, w tej, która bywa nieograniczona.

Każdy z poetów może zarysować inną „drogę” czy też „rozumienie”. Z pewnością różnorodność odczytań będzie intrygująca i piękna. Chodzi o to, aby wybrzmiały odrębne tropy i interpretacje pobudzające twórczo innych odbiorców prezentowanej rzeźby. inf. Jacek Soliński

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 23.03.2019, godz. 16.00, Wyższa Szkoła Gospodarki, ul. Naruszewicza 11, budynek K, parter, sala K001

„Be Creative. To nie jest kraj dla debiutantów?”

Studentki kierunku przemysły kreatywne w Wyższej Szkole Gospodarki zapraszają na wydarzenie „Be Creative. To nie jest kraj dla debiutantów?”, które ma wywołać dyskusję na temat możliwości i ograniczeń, które czekają na młodych twórców i animatorów życia kulturalnego.

Na spotkaniu zostaną poruszone kwestie dotyczące artystycznych stypendiów i grantów, pierwszych doświadczeń na rynku pracy, kontaktów z wydawcami i sposobów dotarcia ze swoją twórczością do publiczności – widzów, czytelników, słuchaczy, uczestników życia kulturalnego miasta. Swoimi doświadczeniami podzielą się zaproszeni artyści, twórcy z Bydgoszczy i regionu, ludzie teatru i kina, muzycy oraz przedstawiciele sztuk wizualnych i biznesu, którzy swój artystyczny debiut mają już za sobą.

Punktem wyjścia do rozmowy będzie projekcja filmu „Jesteś Bogiem” w reżyserii Leszka Dawida, który 36 | BIK | marzec 2019

opowiada o powstaniu i działalności zespołu Paktofonika. Czy coś się zmieniło od niełatwego debiutu legendarnej polskiej grupy hiphopowej? Czy Bydgoszcz jest przyjaznym miejscem do rozwijania artystycznego potencjału? Wierzymy, że tak! „Be Creative: To nie jest kraj dla debiutantów?” to projekt dyplomowy studentek Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy na kierunku przemysły kreatywne, który jest realizowany dzięki wsparciu finansowemu Miasta Bydgoszczy. inf. Anna Kordylas

w yd a r z e ni a Pałac Młodzieży 7.03.2019, godz. 11.00 Mali artyści na wielkiej scenie – artystyczne spotkania dla dzieci. W programie dwa spektakle: „Pozytywka” w wykonaniu Teatru Pacynka z MDK nr 2 i „WodyLanie” w wykonaniu Teatru NaNiby z MDK nr 4. Miejsce: Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

9.03.2019, godz. 12.00

fot. Jarosław Pabijan

Ogólnopolski Konkurs Tańca „Taneczne Miraże” 2019

Miejsce: Hala Sportowa Szkoły Podstawowej nr 31, ul. Karłowicza 2. W tym roku do udziału w konkursie zaprosiliśmy: 1. Zespoły taneczne prezentujące miniatury, inscenizacje, etiudy w oparciu o różne techniki taneczne (wspólna kategoria taneczna) w kategoriach wiekowych: do lat 11, 12–15 lat, powyżej 16 lat.

2. Soliści prezentujący choreografie w oparciu o techniki: jazz, taniec współczesny, modern (wspólna kategoria taneczna) w kategoriach wiekowych: do lat 11, 12–15 lat, powyżej 16 lat.

3. Duety prezentujące choreografie w oparciu o techniki: jazz, taniec współczesny, modern (wspólna kategoria taneczna) w kategoriach wiekowych: do lat 11, 12–15 lat, powyżej 16 lat.

10.03.2019, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw. Zapraszamy dzieci od 4. do 7. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych.

Wstęp wolny. Miejsce: Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

11.03.2019, godz. 10.30 Czytadełko. Spotkania czytelniczo-animacyjne dla grup zorganizowanych z przedszkoli, podczas których uczestnicy zarówno słuchają bajki, rozmawiają na jej temat, ale także wspólnie bawią się, tańczą, biorą udział w konkursach.

Miejsce: Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

11.03.2019, godz. 15.30 „Instrumenty aktywności ucznia zdolnego” – warsztaty metodyczne dla nauczycieli bydgoskich szkół. Spotkanie pn. „Uczeń zdolny – diagnoza i wspomaganie” poprowadzi Katarzyna Fredyk (doradca metodyczny z zakresu matematyki MOEN), której wiedza, kompetencje i doświadczenie będą nieocenionym źródłem informacji dla zaintere-

sowanych nauczycieli. Odbiorcy: nauczyciele matematyki w bydgoskich szkołach podstawowych i gimnazjalnych.

Warsztaty metodyczne odbędą się w świetlicy Gimnazjum nr 27 (ul. Kruszwicka 2). Przewidziany czas spotkania: 2 godz. dydaktyczne. Zgłoszenia do 7 marca prosimy kierować na: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 371 26 56.

13.03.2019, godz. 10.30 Porannik muzyczny, czyli interaktywna audycja muzyczna dla grup zorganizowanych. Kontakt i zapisy prosimy kierować do Patrycji Cywińskiej-Gacka, tel. 660 448 49, e-mail: patrycja.cyw@wp.pl. Spotkanie w marcu nosi tytuł: „Wiosna, wiosna, ach, to Ty!”. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

14.03.2019, godz. 19.00 „Pałacowe planetarium” – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów SP i Gimnazjum. Miejsce: przed SP nr 31 lub w razie złej pogody w sali 119.

16.03.2019, godz. 9.00 XXVIII Konfrontacje Teatralne. W konkursie zaprezentują się zespoły teatralne ze szkół podstawowych, gimnazjów i placówek wychowania pozaszkolnego. Konfrontacje mają charakter konkursowy, powołane jury ocenia dobór repertuaru, oryginalność interpretacji, grę aktorską, ogólny wyraz artystyczny. Miejsce: Sala ZNP, ul. Czartoryskiego 19.

16.03.2019, godz. 11.00-13.00 „45 zadań na… 45-lecie Pałacu Młodzieży”. Impreza adresowana do uczniów szkół podstawowych. Pytania, zagadki, quizy, konkursy. Miejsce: SP nr 31, ul. Karłowicza 2.

20.03.2019, godz. 11.00 „Forum Olimpijczyków – Laboratorium Zdolności” – konferencja naukowa dla uczniów zdolnych. Tematyka spotkania: matematyka, fizyka, informatyka i elektronika.

Odbiorcy: uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz klas siódmych i ósmych szkół podstawowych.

W ramach konferencji odbędą się: Zgłoszenia do 18 marca prosimy kierować na: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 371 26 56.

27.03.2019, godz. 9.00 Konkurs na małą formę sceniczną pt. „Przyroda na wagę złota”. Miejsce: Aula Copernicanum UKW. 28.03.2019, godz. 14.00 Rozstrzygnięcie VII Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego „17 gram miłości”, w tym roku pt. „Tato”. Miejsce: Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

30.03.2019, godz. 11.00-13.00 „Pałacowe spotkania z trzecim wymiarem” – w przestrzeni matematycznej i informatycznej, dla uczniów SP. Zagadki, quizy, ciekawostki, magia świata liczby i wirtualnej przestrzeni. Miejsce: SP nr 31, ul. Karłowicza 2, sala 118.

31.03.2019, godz. 11.00 „Zygzakomazaki”, czyli rodzinna niedziela. Spotkanie z polską animacją w tle, podczas którego będziemy opowiadać, czytać, rysować, malować, przedstawiać bajki, wcielając się w role aktorów poznanych podczas 6 lat spotkań Zygzaka. Wstęp wolny. Obowiązują zapisy: dominika@palac.bydgoszcz.pl. Liczba miejsc ograniczona.

Miejsce: Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2. inf. Dominika Kosińska

marzec 2019 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 2.03.2019, sobota, godz. 10.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6. Wstęp bezpłatny, obowiązuje rejestracja na stronie www.rejestracja.kujawsko-pomorskie.pl

Poznaj swój region z przewodnikiem

rodzinie, przede wszystkim dużo mówią o nas samych, o naszym przywiązaniu do wolności i niepodległości (fragment wstępu).

8.03.2019, piątek, godz. 10.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

ONE (Wenus, d’Arc, Monroe) i TY

Dzień Kobiet w KPCK. Bezpłatne wykłady, warsztaty, pokazy i konsultacje dotyczące kobiecości, zdrowia, urody, mody i bezpieczeństwa. Tego dnia będziecie Państwo mogli skorzystać m.in. z bezpłatnych badań słuchu, wzroku, ciśnienia, poziomu cukru we krwi czy też bezpłatnego czesania i układania fryzur. Szczegółowy program już wkrótce.

8.03.2019, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Ale Musicale!

– Daniel Wyszogrodzki i jego goście W ramach dorocznej akcji „Poznaj swój region z przewodnikiem” KPCK zaprasza na prezentację Szlakiem pałaców i dworów – po śladach Durczykiewicza. W 1912 r.

Leonard Durczykiewicz wydał książkę dedykowaną polskim dworom w Księstwie Poznańskim. Ilustracje zawarte w publikacji posłużą za pretekst do wirtualnego spaceru prezentującego urok dawnych pałaców i dworów z terenu woj. kujawsko-pomorskiego. Spotkanie poprowadzi Bogna Derkowska-Kostkowska. Po prezentacji quiz z nagrodami dla uważnych słuchaczy.

7.03.2019, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Promocja antologii Nasze Niepodległości – spotkanie z udziałem autorów Poetki i poeci pięknie piszą nie tylko o wielkiej historii, pisanej przez duże „H”, ale o tej lokalnej, czy wręcz rodzinnej.

Osobiste spojrzenia na przeszłość wydają się zresztą najbardziej interesujące. Bo wiersze, pisane o sobie i najbliższej 38 | BIK | marzec 2019

Muzyczne spotkanie z Danielem Wyszogrodzkim, dziennikarzem, tłumaczem, autorem tekstów, muzykologiem, autorem właśnie wydanej książki Ale Musicale! Tematem spotkania jest 100-lecie tego gatunku muzycznego. Na spotkaniu pojawią się też inni zaproszeni przez niego goście.

9.03.2019, sobota, godz. 10.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny, obowiązują zapisy

Mała Akademia Ekologiczna: Nasze śmieci. Czy warto segregować odpady?

Co to jest recykling

Mała Akademia Ekologiczna to zajęcia kierowane do dzieci od 7 do 11 lat. Składają się na nie wykład/prezentacja i warsztaty (w trakcie przewidziana jest przerwa na

w yd a r z e ni a poczęstunek). Udział w spotkaniu jest bezpłatny, ale na zajęcia obowiązują zapisy (liczba miejsc ograniczona), tel. 52 585 15 02 wew. 101, sekretariat@kpck.pl. Warunkiem uczestniczenia dzieci w zajęciach jest obecność opiekunów.

11.03.2019, poniedziałek, godz. 18.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Spotkanie z Jerzym Starzyńskim, finisaż wystawy Łemkowie – przeszłość, pamięć, symbol

Jerzy Starzyński – Łemko. Animator kultury, historyk, choreograf, badacz kultury łemkowskiej. Założyciel Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera”; prezes stowarzyszenia pod tą samą nazwą. Pomysłodawca i organizator Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego „Świat pod Kyczerą”.

Na wystawie prezentowane są fotografie z II poł. XIX i z początku XX wieku. Najcenniejsze pochodzą z archiwów rosyjskich i ukraińskich oraz z prywatnych zbiorów rodzin łemkowskich.

16.03.2019, sobota, godz. 14.30, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, bilety w cenie 12 zł do nabycia w siedzibie KPCK oraz na stronie www.biletyna.pl

W magicznej krainie – bajka improwizowana dla dzieci

Sala pełna uśmiechniętych małych widzów i trzech improwizujących aktorów, którzy w godzinę tworzą opowieść. Zdarza się ona raz i już nigdy więcej się nie powtórzy. Aktorzy zmieniają się w zielone króliki, strachliwych rycerzy lub dzielne księżniczki. Widownia to łąka pełna gadających chabrów, stado zajączków lub ogromny kamień na drodze po magiczny pył, którego można rozkruszyć miłością.

19.03.2019, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Egzystencja, metafizyka i kultura – spotkanie z Kazimierzem Świegockim i Robertem Mielhorskim

Spotkanie z Kazimierzem Świegockim, którego twórczości poświęcona jest książka pod redakcją Roberta Mielhorskiego i Doroty Utrackiej. Spotkanie z autorem i redakcją poprowadzi Marek Siwiec.

Wieczór uświetni wystawa autorstwa Jacka Solińskiego i Jana Kaji.

21.03.2019, czwartek, godz. 9.30, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

IX Bydgoski Festiwal Pięknego Czytania im. Kazimierza Hoffmana (finał) Więcej informacji na stronie: www.kpck.pl.

22.03.2019, piątek, godz. 17.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

…wiosny delikatną kreską – otwarty maraton poetycki z cyklu Taki pejzaż

Otwarte maratony poetyckie to wieczory adresowane do osób chcących posłuchać poezji lub zaprezentować własną twórczość. Obok wspólnego czytania tradycyjnie uruchamiamy kącik sprzedaży i wymiany tomików wierszy autorów uczestniczących w spotkaniu. Więcej informacji: tel. 52 585 15 02 wew. 121, krystyna.wulert@kpck.pl.

23.03.2019, sobota, godz. 10.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny, obowiązują zapisy

Mała Akademia Ekologiczna: Coś z niczego – ponowne wykorzystanie posegregowanych odpadów, jak ograniczać powstawanie odpadów

Zapisy przyjmujemy od 11 marca (pierwszeństwo udziału mają uczestnicy poprzednich zajęć), tel. 52 585 15 02 wew. 101, sekretariat@kpck.pl.

26.03.2019, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Z cyklu Portrety: Wanda Rucińska.

Prowadzenie: Urszula Guźlecka

W przeddzień Międzynarodowego Dnia Teatru przybliżymy osobę Wandy Rucińskiej, aktorki teatralnej, związanej z Teatrem Polskim w Bydgoszczy. Debiutowała rolą Meli (Moralność Pani Dulskiej), a pracę artystyczną zakończyła w roku 1992. Podczas spotkania porozmawiamy z zaproszonymi gośćmi i zaprezentujemy 30-minutowy film autorstwa Urszuli Guźleckiej, wyprodukowany przez TVP3 Bydgoszcz.

30.03.2019, sobota, godz. 10.00, Salon Hoffman, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

64. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski – etap rejonowy

Zainteresowanych udziałem zapraszamy na stronę: www.kpck.pl/okr.

Dyskusyjny Klub Filmowy KAKADU

Zawsze w czwartki o godz. 10.00 w Cafe Kino, ul. Długa 32. Bilety w cenie 6 zł do nabycia przed seansem, w cenie biletu kawa.

– 7 marca – film z 2016, reż. Dan Trachtenberg – 14 marca – film z 2014, reż. Christopher Nolan – 21 marca – film z 1971, reż. Steven Spielberg – 28 marca – film z 1978, reż. Michael Cimino

Dyskusyjny Klub Filmowy KAKADU Light

Poniedziałkowe KAKADU w wersji light to kino lżejsze, będące alternatywą dla repertuaru czwartkowego. Spotkania odbywają się o godz. 10.00 w sali kinowej klubu Kancelaria. Wejście na spotkanie kosztuje 6 zł, w cenie biletu jest napój w kawiarni Cafe Kino (kawa KAKADU).

– 4 marca – film z 2000, reż. Gus Van Sant – 11 marca – film z 2012, reż. Ol Parker – 18 marca – film z 2017, reż. Zach Braff – 25 marca – film z 2010, reż. Karan Johar inf. Jędrzej Kubiak

marzec 2019 |

BIK | 39

w yd a r z e ni a

40 | BIK | marzec 2019

w yd a r z e ni a impresariat artystyczny itd.

12.03.2019, godz. 20.00, Opera Nova Uwaga! Ze względu na duże zainteresowanie dodatkowy koncert o godz. 16.30!

Bilety w cenie 140-150 zł do nabycia: impresariat artystyczny „itd.” (ul. Gdańska 13 – kawiarnia Fanaberia), Opera Nova oraz online: bileterka.com, biletyna.pl, ebilet.pl, kupbilecik.pl

Wielki Jubileuszowy Koncert Galowy Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” w pełnym 130-osobowym składzie

Kiedy przed 70 laty Tadeusz Sygietyński, znakomity polski kompozytor, postanowił założyć zespół Mazowsze, prawdopodobnie nie przypuszczał, że to jego dzieło przetrwa aż tyle lat. Być może taka myśl zrodziła się w głowie Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej, która pieczołowicie zajęła się budowaniem świetności zespołu. Ale czy oboje liczyli na to, że po 70 latach Mazowsze będzie wciąż tak świeże, nowe i pełne energii? Aby się o tym przekonać, najprościej wybrać się na jubileuszowy koncert do Opery Nova. Klasyczne mazowszańskie tańce i przyśpiewki przeplatać się będą z nowymi formami. Pełen energii, barwny koncert na pewno zrobi niezapomniane wrażenie. W programie zobaczyć będzie można najciekawsze choreografie z repertuaru zespołu (dzieła Elwiry Kamińskiej, Eugeniusza Paplińskiego, lecz przede wszystkim Witolda Zapały),

usłyszeć najbardziej popularne piosenki oraz podziwiać przepiękne stroje z 20 etnograficznych regionów Polski.

W wirze kolorów pojawią się więc tańce narodowe, jak polonez, krakowiak, oberek, mazur czy kujawiak, oraz tańce regionalne (wraz z charakterystycznymi, oryginalnymi przyśpiewkami).

31.03.2019, godz. 19.00, Opera Nova Bilety 100-110 zł do nabycia: impresariat artystyczny „itd.” (ul. Gdańska 13 – kawiarnia Fanaberia, Opera Nova oraz online: bileterka.com, biletyna.pl, ebilet.pl, kupbilecik.pl

Raz Dwa Trzy – „Ważne piosenki”

Ten koncert to muzyczna podróż po muzycznym świecie zespołu. Adam Nowak na tle ważnych piosenek snuje opowieść o życiu, miłości, zakamarkach ludzkiej duszy przygląda się naszym przywarom, zadaje pytania o sens życia, mocuje się z wiarą i niewiarą. Raz Dwa Trzy to zespół, który od lat udowadnia, że można podążać własną drogą, trzymać się własnych pomysłów i estetyki, a przy tym osiągnąć popularność, cieszyć się ogromną atencją fanów i nieustającą życzliwością krytyków. inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 2.03.2019, godz. 16.00, Fordońska Piwnica ARTMUZA 5

„Co mi w duszy gra” – koncert sekcji instrumentów klawiszowych

Po raz pierwszy będą mieli okazję zaprezentować swoje umiejętności początkujący instrumentaliści, którzy od września rozpoczęli swoją muzyczną przygodę. W koncercie wezmą udział również wieloletni uczestnicy zajęć.

W programie znajdą się powszechnie znane i lubiane melodie, tj. „Łabędzia rzeka”, „Ponad falami”, „Melody in F”.

Nie zabraknie także polskich i zagranicznych przebojów muzyki rozrywkowej.

6-7 marca 2019, godz. 9.00-12.00, Fordońska Piwnica ARTMUZA 5

Koncert z cyklu „Powiem Ci na uszko, kim był Staś Moniuszko”

„Wędrowna ptaszyna”, „Jaskółeczka”, „Wiosna” „Słowiczek”, „Kukułka, „Przepióreczka” to tytuły niektórych pieśni Stanisława Moniuszki. W okresie, w którym żył artysta, brakowało repertuaru polskiego, śpiewano włoskie, niemieckie piosenki. Moniuszko – patriota uzupełnia te braki tworząc tzw. „Śpiewniki Domowe”, z nadzieją, że trafią pod strzechy. I udało się! Na naszym

koncercie zabrzmią pieśni Stanisława Moniuszki związane z wiosną i śpiewem ptaków oraz utwory instrumentalne innych kompozytorów, dzięki którym poczujemy powiew wiosny.

30.03.2019, Arthol Galeria, wystawa czynna do 15 kwietnia

„Pomosty, to co nas łączy” – finał międzynarodowych warsztatów dla dzieci i młodzieży

To już trzecia edycja projektu, podczas którego zostaną pokazane miejsca i przedmioty łączące ze sobą m.in. Bydgoszcz i Kragujewac. Podziwiać będzie można prace przez dzieci i młodzieży wykonane podczas warsztatów prowadzonych przez profesjonalnych artystów.

Więcej informacji na www.mdk5.pl i Facebooku. inf. Barbara Pszczółkowska

marzec 2019 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego Jacek Greszta – bas i studenci z jego klasy: Tomasz Kornat, Sebastian Rutkowski, Cyprian Chwieralski, Kamil Olpiński, Paweł Urban Przy fortepianie: Marek Kamola i Daniel Rudowski

5.03.2019, wtorek, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, wstęp wolny

Recital fortepianowy

Jacek Szczepański – absolwent Wydziału Dyrygentury Chóralnej i Edukacji Muzycznej na Akademii Muzycznej im.

Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Rok później uzyskał tytuł magistra sztuki na Wydziale Instrumentalnym w klasie fortepianu dr. Mariusza Klimsiaka. Od 2012 roku zajmuje stanowisko asystenta na Wydziale Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Pracuje także jako nauczyciel i akompaniator w Zespole Szkół Muzycznych we Włocławku. Członek Zarządu Towarzystwa Muzycznego im. I.J. Paderewskiego od 2016 roku.

W programie: Chopin, Debussy, Beethoven 13.03.2019, środa, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, wstęp wolny

Niskie głosy w hołdzie Stanisławowi Moniuszce

Klub „ODNOWA” 1.03.2019, piątek, godz. 17.00 „Beata Lewińska z piosenką przez świat”. Spotkanie autorskie poprowadzi Tadeusz Oszubski.

Beata Lewińska zaśpiewa wybrane piosenki ze swoich autorskich projektów artystycznych pt. „Ocalić od zapomnienia”, w skład których wchodzą recitale największych gwiazd XX wieku: Marlene Dietrich, Edith Piaf, Ewy Demarczyk.

27.03.2019, środa, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego, ul. Skargi 7, wstęp wolny

Wielka kameralistyka przed konkursem

Kwintet fortepianowy w składzie: Jakub Kuszlik – fortepian Agnieszka Jackowska – skrzypce Weronika Łosoś – skrzypce Anastazja Ziemkowska – altówka Weronika Duchniewicz – wiolonczela Studenci dr. Bartłomieja Weznera, przygotowujący się do X Łódzkiego Międzynarodowego Konkursu Muzyki Kameralnej im. Kiejstuta Bacewicza w Łodzi.

W programie: Brahms, Szostakowicz inf. Agata Szpadzińska

5.03.2019, wtorek, godz. 15.30 Dzień Kobiet w Kawiarence Seniora – w programie „Koncert dla Ewy” w wykonaniu chóru męskiego Towarzystwa Śpiewu „HALKA” z Bydgoszczy.

7.03.2019, czwartek, godz. 15.30 Spotkanie Klubu Seniora „Kalina” – Dzień Kobiet 19.03.2019, wtorek, godz. 15.00 Kawiarenka Seniora zaprasza na spotkanie z dietetyk-technolog żywienia Teresą Rynkiewicz, która opowie o najnowszych zasadach diety i jej wpływie na zdrowie.

Ponadto zapraszamy na: naukę gry na gitarze i keyboardzie • warsztaty bębniarskie • zabawy plastyczne dla dzieci • zumbę dla pań • gimnastykę dla pań 60+ • zajęcia komputerowe dla seniorów • jęz. angielski dla dzieci. www.klubodnowa.pl

Triennale Małych Form Malarskich Rusza nabór prac na 11. Triennale Małych Form Malarskich!

Galeria Sztuki Wozownia w Toruniu zaprasza do wzięcia udziału w ogólnopolskim konkursie 11. Triennale Małych Form Malarskich. Przedmiotem konkursu są prace malarskie wykonane w dowolnej stylistyce i technice malarskiej o maksymalnej powierzchni 600 cm2 (np. 30×20 cm).

Triennale Małych Form Malarskich to cykliczna, ogólnopolska impreza, prezentująca poszukiwania i osiągnięcia w dziedzinie kameralnej twórczości malarskiej.

Konkurs skierowany jest do profesjonalnych artystów, 42 | BIK | marzec 2019

a także do dyplomantów i studentów wyższych uczelni plastycznych. W ostatnim, jubileuszowym 10. TMFM triumfowała Ewa Skaper. Kto zwycięży w tym roku? Dowiemy się w czerwcu, a nagrodzone i najciekawsze nadesłane prace oglądać będzie można na wystawie podsumowującej, która odbędzie się od 6 września do 3 listopada.

Regulamin dostępny jest na stronie wozownia.pl. inf. Natalia Cieślak

w yd a r z e ni a Bydgoskie Centrum Sztuki 1.03.2019, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wstęp wolny.

Wystawa czynna do 7 kwietnia

Marcin Myśliwiec i Piotr Woroniec: „Opowieści dwóch światów”

Rzemiosła Artystycznego w Woli Sękowej i przyjaźni, która trwa od ponad 10 lat. Piotr pokazał Marcinowi nowe rzeźbiarskie szlaki w drewnie, zaprosił go później do wspólnej pracy przy Exodusie i na kolejne plenery rzeźbiarskie realizowane przy ULRA. Marcin Myśliwiec inspiruje się motywami pochodzącymi ze średniowiecznych bestiariuszy, w jego pracach obecny jest symbolizm i melancholia. Ważnym dla niego twórcą jest Francisco Goya, którego prace są swoistym oknem na świat nadprzyrodzony.

Piotr Woroniec odwołuje się do codzienności i sztuki ludowej, w alegoryczny sposób przekazuje ważne treści.

Bliska jest mu twórczość Antoniego Rząsy, Władysława Hasiora czy Tadeusza Kantora.

17 marca, wstęp wolny

Drugie urodziny BCS

– od 10.00 – zajęcia dla dzieci – 12.00 – warsztaty makramy (zapisy pod adresem: bcs@horno.pl) – 15.00 – koncert Szczegółowy program na stronie: bcs.bydgoszcz.pl.

20.03.2019, środa, godz. 17.00, wstęp wolny

Marcin Myśliwiec, Aryman, 2014

Wystawa „Opowieści dwóch światów” pokaże twórczość Marcina Myśliwca i Piotra Worońca, którzy prowadzą nas przez swoją rzeczywistość dzięki ekspresyjnym rzeźbom z drewna. Pomimo indywidualizmu w podejściu do rzeźby i wybieranych tematów, patrząc na ich prace, widzimy pierwiastek wspólny. Dzieje się tak dzięki spotkaniu, jakiego doświadczyli na Uniwersytecie Ludowym

Klub Arka BSM 4.03.2019, poniedziałek, godz. 16.00 „Niech żyje karnawał” – bal maskowy w Klubie Seniora.

5.03.2019, wtorek, godz. 16.00 „Wierzba” – ilustracja do wiersza D. Gellner – szkice akwarelowe – zajęcia plastyczne dla dzieci.

6.03.2019, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów.

6.03.2019, środa, godz. 17.00 „Z dedykacją dla pań” wystąpi Krzysztof Filasiński – spotkanie Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów.

7.03.2019, czwartek, godz. 18.00 „Czy można żyć 150 lat?” – spotkanie Klubu Zdrowia.

11.03.2019, poniedziałek, godz. 17.30 Z cyklu „Arka Poezji” – spotkanie z poetą Wojciechem Banachem, autorem zbioru wierszy patriotycznych pt. „Plac Piastowski”. Prowadzenie: Stefan Pastuszewski.

14.03.2019, czwartek, godz. 16.00 „Marcowy bukiet” – kompozycje kwiatowe w technice collage, cd. – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Wykład z cyklu „Okiem historyka sztuki”

Wykład „Włączyć rzeczy(wistość) w dzieło. Wokół przedmiotu w sztuce polskiej lat 50. i 60. XX wieku”. Tematem spotkania będzie przedmiot w sztuce polskiej, porozmawiamy o Hasiorze i nie tylko.

Prowadzenie: Małgorzata Wawrzak – absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK – kierunek konserwatorstwo i muzealnictwo. inf. Natalia Pichłacz

18.03.2019, poniedziałek, godz. 16.00 „Rewitalizacja Wyspy Młyńskiej” – Spotkanie Klubu Seniora.

19.03.2019, wtorek, godz. 16.00 „Wiosenne przyloty ptaków” – rysunek świeczką – zajęcia plastyczne dla dzieci.

21.03.2019, czwartek, godz. 18.00 „Wpływ muzyki na organizm człowieka” – spotkanie Klubu Zdrowia.

25.03.2019, poniedziałek, godz. 16.00 Z cyklu „Spacer po Bydgoszczy” – spotkanie Klubu Seniora.

28.03.2019, czwartek, godz. 18.00 „Jak zachować dobre zdrowie?” – spotkanie Klubu Zdrowia.

Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: koło plastyczne dla dzieci (wtorki i czwartki, godz. 16.00), gimnastyka dla seniorów (poniedziałki, środy i piątki, godz.

9.00 i 10.00), Klub Seniora (poniedziałki, godz. 16.00), koło informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne). www.bsm.bydgoszcz.pl – dział „Informacje” inf. Aleksandra Mariańska

marzec 2019 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a Pracownia datkowe akcesoria, ustawienia, programy, oraz jak i gdzie można zacząć przygodę z gwiazdami. Spotkanie będzie miało charakter teoretyczny przygotowujące uczestników do pewnego wiosennego pleneru, na który spróbujemy się umówić.

23.03.2019, godz. 10.00-16.00, Pracownia, ul. Jezuicka 22, wstęp wolny

Bydgoski Targ Rzemiosła

4.03.2019, godz. 18.00-20.00, Pracownia, ul. Jezuicka 22, koszt: 40 zł

fot. Piotr Wieczorek

Warsztaty z astrofotografii

Zapraszamy na bardzo kosmiczne warsztaty. EMAYA Piotr Wieczorek pokaże, jak wykorzystać swój sprzęt, do-

Nowa przestrzeń w centrum miasta otwiera się na rękodzielników. Wiosenny targ to świetna okazja, aby bydgoscy twórcy mogli promować swoje marki, a mieszkańcy mogli zakupić wyjątkowe drobiazgi. Wszystkich zainteresowanych wystawców prosimy o przesłanie zgłoszeń na adres: poczta@pracownia.team. pracownia.bydgoszcz.pl inf. Karolina Szatkowska

Adria Art 4.03.2019, godz. 17.30 i 20.15, Opera Nova, ceny biletów: 70, 95, 125 zł.

Punkty sprzedaży: adria-art.pl, Opera Nova

Nerwica natręctw

autor – Laurent Baffie reżyseria – Artur Barciś obsada – Karolina Sawka, Jowita Budnik, Katarzyna Herman / Katarzyna Ankudowicz, Rafał Królikowski, Artur Barciś / Andrzej Zieliński, Zdzisław Wardejn Nie od dziś wiadomo, że jeśli szukamy dużej dawki dobrego humoru i przepisu na doskonałą rozrywkę, warto sięgnąć po komedię francuską. Nerwica natręctw – sztuka autorstwa Laurenta Baffie w reżyserii Artura Barcisia – to lekka opowieść o skomplikowanych osobowościach.

Gdy w poczekalni u genialnego psychiatry spotyka się kilkoro pacjentów, zawsze jest ciekawie. Tym bardziej jeśli są to osoby cierpiące na takie fobie jak: niekontrolowane przeklinanie (choroba Touretta), przeliczanie wszystkiego (arytmomania), strach przed bakteriami (nozofobia), powtarzanie każdego zdania (palilalia), niemożność stanięcia na linii, czy tytułowa nerwica natręctw. A gdy z powodu niekończącej się absencji lekarza pacjenci zaczynają się leczyć sami, zapowiada się prawdziwa jazda… Będzie zabawnie!

16.03.2019, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska, ceny biletów: 70, 95, 125 zł. Punkty sprzedaży: adria-art.pl, Filharmonia Pomorska

Mikromusic & Skubas – koncert

Ich muzyka wymyka się wszelkim klasyfikacjom. Sam zespół określa ją po prostu jako Mikromusic. W ich twórczości słychać inspiracje słowiańskim folkiem, jazzem, rockiem i elektroniką. Niektórzy dziennikarze określają ich muzykę jako avant pop lub art pop. Mikromusic ma na 44 | BIK | marzec 2019

koncie sześć płyt studyjnych, ale prawdziwą moc pokazują na koncertach.

W ciągu całej swojej działalności wydali trzy bardzo ciepło przyjęte albumy koncertowe. Grali na najważniejszych polskich festiwalach, m.in. na Open’er Festival, Ladies Jazz Festival, Top Trendy, Festiwal Piosenki w Opolu. Koncertowali również za granicą, m.in. w Japonii (Blue Note Tokyo), Niemczech, Estonii, Czechach, Białorusi, Portugalii, Hiszpanii, Włoszech czy Rumunii. Zespół został dwukrotnie nominowany do najważniejszej polskiej nagrody muzycznej, czyli Fryderyków w kategorii alternatywna płyta roku.

24.03.2019, godz. 15.00 i 18.00, Kinoteatr Adria, ceny biletów: 95, 110 zł. Punkty sprzedaży: adria-art.pl, Kinoteatr Adria

Kolacja pożegnalna – spektakl

Tytułowa kolacja pożegnalna to wystawna kolacja na cześć osoby, którą organizatorzy wieczoru chcą się pozbyć ze swojego otoczenia. Rozmach, jaki temu towarzyszy, ma być dowodem na to, że zaproszony gość był im bliski. Oczywiście zaproszona osoba nie ma pojęcia, w jakim celu została zaproszona. Kolacja pożegnalna to inteligentna francuska komedia, mistrzowsko zagrana i wyreżyserowana. Wystąpią: Małgorzata Foremniak, Janusz Chabior i Piotr Gąsowski. inf. Anna Wiącek-Fręś

w yd a r z e ni a Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 1.03.2019, piątek, godz. 18.00

Czas nas uczy pogody – Emilia Pawłowska z zespołem

Emilia Pawłowska śpiewa piosenki głównie w stylistyce poezji śpiewanej, piosenki literackiej, piosenki rozrywkowej z nurtu „łagodnej odmiany jazzu”. Wcześniej, występując pod panieńskim nazwiskiem Isbaner, zdobyła laury kilku konkursów piosenki o zasięgu wojewódzkim i ogólnopolskim. Obecnie pracuje nad kolejnym programem, na który składać się będą m.in. autorskie piosenki, kompozycje Roberta Wiórkiewicza, Jerzego Dziedziczaka, Rafała Szyjera.

2.03.2019, sobota, godz. 18.00

Pusta kartka MXP – koncert premierowy #Furiat_Furor

Jarosław Koźbiał – perkusista. Założyciel thrashowego zespołu Wy’Rock (później znany jako Morgoth), który obok m.in. Vadera i Quo Vadis był jednym z pionierów ekstremalnej sceny w Polsce. Na co dzień związany z zespołami Nihil Quest i Czarna Wołga. Przez wiele lat współtworzył bydgoską formację bluesową Green Grass.

16.03.2019, sobota, godz. 18.00

Trzy Słowa IMPRO – Improwizowany spektakl w ciemności

Trzej bydgoscy improwizatorzy: Ada Zurawska, Cezary Markiewicz, Jakub Dranicki, po raz trzeci zagrają słuchowisko improwizowane na podstawie sugestii od widowni. Sztuka nie ma scenariusza ani reżysera.

Opowieść płynie na bieżąco, wymyślana przez aktorów. Komedia, horror, thriller, bajka, nigdy nie wiadomo, jaki rodzaj opowieści powstanie.

22.03.2019, piątek, godz. 18.00

Adam Andryszczyk Pierwszy koncert Furora, bydgoskiego dobrze rozwijającego się rapera, i jego pierwszy mixtape. Cechują go brzmienia oldschoolowe, lekko wymieszane z nowymi. Na deckach DJ Kalafior.

8.03.2019, piątek, godz. 18.00

Być kobietą – Steffi Mal i Ola Tatulińska

Steffi Mal (Stefania Malinowska) – bydgoska wokalistka, uzdolniona muzycznie i plastycznie. Animatorka imprez dla dzieci i dorosłych. Wystąpi z coverami znanych utworów polskich i zagranicznych.

Ola Tatulińska prowadzi od dwóch lat blog O co tu biega?, na którym publikuje zarówno teksty o życiu, jak i fotorelacje ze sportowych wydarzeń. Tematy, które porusza na blogu, bliskie są każdemu człowiekowi.

15.03.2019, piątek, godz. 18.00

Bluesowe Szlaki – Buskin’ Jack & Company

Jacek Herzberg – gitara akustyczna i rezofoniczna, kazoo, harmonijka, śpiew Jarosław Koźbiał – instrumenty perkusyjne Jacek Herzberg – bydgoski bluesman, założyciel i lider kilku formacji muzycznych doskonale znanych bluesowej publiczności. W ciągu ponad 20 lat muzycznej aktywności ze swoimi zespołami – Green Grass, Doktor Blues, Double Six – wielokrotnie występował na najważniejszych festiwalach bluesowych w Polsce, dużych imprezach plenerowych, a także w klubach bluesowych na terenie Polski i poza jej granicami.

Adam Andryszczyk urodził się w 1964 r. w Kowalach Oleckich. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.

Od 1989 r. członek Polskiego Związku Autorów i Kompozytorów Muzyki Rozrywkowej.

Laureat wielu festiwali. Od 1998 do 2000 r. występował na scenie W.A.N.N.A. przy Teatrze Dramatycznym im. Stefana Jaracza w Olsztynie. Obecnie mieszka w Sokółce, gdzie prowadzi własne studio nagrań.

23.03.2019, sobota, godz. 18.00

W wiosennych rytmach – koncert Steffi Mal 29.03.2019, piątek, godz. 18.00

Jacek Kaczmarski wybębniony

Koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu Grzegorza Dudzińskiego i Przemka Kubskiego. Twórczość wielkiego barda, wzbogacona o dźwięki cajon, pozwala na świeże, nowatorskie spojrzenie. Znane utwory, wzbogacone o warstwę perkusyjną, stają przed nami w zupełnie innym świetle. Stają się już nie tylko utworami tekstowymi, także muzycznymi.

Wstęp: cegiełka na Światłownię – 10 zł; niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

marzec 2019 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 12-30 marca 2019 „DZIECI z netykietą W SIECI” – miejski konkurs na tworzenie witryn internetowych, serwisów, blogów i wideoblogów (15. edycja), tytuł pracy: „Awangardowy Ja”.

Celem konkursu jest popularyzacja korzystania z sieci globalnej wśród dzieci i młodzieży w wieku 9–16 lat poprzez aktywny udział w tworzeniu własnej witryny internetowej, serwisu, bloga i wideobloga. Jest to doskonały moment, w którym oprócz poznawania zasad tworzenia strony internetowej uczestnicy warsztatów mogą ujawnić swoje często skrywane pasje i zainteresowania, jakim oddają się poza szkołą, a wszystko to pod okiem instruktora (nauczyciela). Poprzez udział w konkursie następuje integracja uczniów z bydgoskich szkół i placówek oświatowych. Dzieci i młodzież doskonalą swoje umiejętności tworzenia kompozycji graficznych poprzez konfrontację efektów własnej pracy z witrynami, blogami i wideoblogami przygotowanymi przez innych uczestników.

Pierwszy etap imprezy to warsztaty prowadzone przez autora projektu, które skierowane są do uczestników konkursu, a obejmują obsługę kreatora witryn internetowych SharePoint Designera.

Drugi etap polega na tworzeniu stron internetowych w oparciu o wiedzę i umiejętności nabyte w pierwszym etapie. W czasie tego etapu uczestnicy tworzą własne kompozycje, realizując temat pracy, posiłkując się informacjami zdobywanymi na bieżąco od obecnego w czasie pracy nauczyciela-instruktora.

Trzeci etap – FINAŁ (30 marca). Ostatnim etapem jest ocena, omówienie i prezentacja prac nagrodzonych połączona z wręczeniem nagród oraz dyplomów w dwóch kategoriach: klasy IV–VI oraz klas VII–VIII szkoły podstawowej i klasy III – gimnazjum.

22.03.2019, godz. 17.30 Wystawa „PRZESTRZEŃ (NIE)IDENTYCZNA”. To suma poszukiwań twórczych dwóch bydgoskich artystów, których dokonania wizualno-poetyckie zsyntetyzują się nareszcie w jeden wspólny wernisaż. Mowa o malarstwie Katarzyny Baszak oraz sztuce słowa (w tym wideowierszach) Mariusza Stoppela, których współpraca zaowocowała w 2018 roku wydaniem ilustrowanego tomiku wierszy pt. „Nawias”. Wierszy stworzonych właśnie przez „bydgoskiego Patersona”, którym jest określany Stoppel. Obrazy zaś Katarzyny Baszak są dowodem na to, iż różnorodność

Kino Jeremi w Fordonie W marcu kino Jeremi zaprezentuje nowy cykl filmowy – POJĘCIA I METAFORY, w ramach którego wyświetlone zostaną następujące filmy: 7.03.2019, czwartek, godz. 19.00 Subtelność, reż. Christian Vincent, prod. Francja 14.03.2019, czwartek, godz. 19.00 Złota klatka, reż. Diego Quemada-Diez, prod. Hiszpania, Meksyk, Gwatemala 21.03.2019, czwartek, godz. 19.00 The Florida Project, reż. Sean Baker, prod. USA 46 | BIK | marzec 2019

użytych przez artystkę technik malarskich jest jej własnym sposobem na wnikliwą kontemplację nieco nostalgicznego i jakby ekoludzkiego pejzażu. Czy faktycznie tego samego, o którym mowa w tomiku „Nawias”? A może tylko zsynchronizowanego z nim „od czasu do czasu”, da-

Katarzyna Baszak, Żurawie

jącego jednak upust malarstwu jako samodzielnej dziedzinie twórczej?

Katarzyna Baszak jest z wykształcenia pedagogiem specjalnym, plastykiem, arteterapeutą. Od przeszło 20 lat pracuje w szkole integracyjnej w Bydgoszczy jako nauczyciel plastyki i wiedzy o kulturze oraz terapeuta.

Od sześciu lat w Domu Kultury w Kcyni prowadzi zajęcia z malarstwa, rysunku i ceramiki dla dzieci, młodzieży i dorosłych, a od dwóch lat w Szkole Sztuk Pięknych – zajęcia z rysunku i malarstwa. Od 13 lat mieszka wraz ze swoją rodziną w niezwykle urokliwej wsi pod Bydgoszczą – Brzózki – wsi artystycznej, gdzie organizuje warsztaty i plenery rysunkowe, malarskie i ceramiczne. Otoczenie lasów i łąk sprzyja inspiracji do tworzenia dla przyjeżdżających dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów. Pani Katarzyna rysuje i maluje od dzieciństwa. Stosuje w swojej twórczości różnorodne techniki, ale ulubioną jest pastela sucha, również woskowa, farba olejna i akwarela. Treścią obrazów jest głównie natura – ptaki, drzewa, pejzaże, nierzadko człowiek. inf. Grażyna Tomasik

28.03.2019, czwartek, godz. 19.00 Szybki cash 2, reż. Babak Najafi, prod. Szwecja Bilety: normalny – 10 zł, ulgowy – 6 zł, członkowie DKF – wstęp wolny. Z biletów ulgowych mogą korzystać osoby powyżej 60. roku życia, młodzież szkolna oraz studenci do 26. roku życia.

Kino Jeremi mieści się w budynku XV LO przy ul. gen. Augusta Fieldorfa „Nila” 13 w Fordonie.

Szczegóły na stronie: www.kinojeremi.liceumxv.edu.pl i na FB: www.facebook.com/KinoJeremiFordon. inf. Monika Jarzyna

w yd a r z e ni a Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 9.03.2019, godz. 10.00-12.00, sala nr 11, zapisy

Master Chef EMDEK – kuchenne warsztaty dla dzieci młodszych

Impreza ma charakter artystycznego podsumowania pracy uczestników zajęć w pierwszym półroczu. W programie szanty, piosenka turystyczna, poezja śpiewana, piosenka popularna.

31.03.2019, godz. 10.00, sala sportowa, wstęp wolny

Hip-Hop Hura – taniec to Ja – Bydgoski Festiwal Tańca Nowoczesnego

W formie lekkiej, łatwej i przyjemnej wprowadzać będziemy najmłodszych w tajniki kulinarne. Mile widziana pomoc rodziców. Obok prób własnoręcznego wykonania potraw będzie czas na zagadki, quizy i prezentację podstaw zdrowego jedzenia.

23.03.2019, godz. 16.00, sala nr 2, wstęp wolny

Wiosenne malowanie gitarą i piórem – prezentacje zespołów i solistów z kół wokalno-instrumentalnych MDK 2

D.K. Orion BSM 4.03.2019, poniedziałek, godz. 16.00 „Portret kobiecy” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

6.03.2019, środa, godz. 17.00 „Dzień Kobiet” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

8.03.2019, piątek, godz. 15.00 „Powieść na zimowe wieczory” – akademia rozmaitości.

11.03.2019, poniedziałek, godz. 16.30 „Koncert z okazji Dnia Kobiet” – wystąpi Chór „Dzwon”, gościnnie Chór Męski „Halka”.

12.03.2019, wtorek, godz. 17.00 „Gadające akordeony” – spotkanie z Jurkiem Paterskim w Klubie Miłośników Błonia.

13.03.2019, środa, godz. 17.00 „Relaksacje – sposób na odpoczynek” – spotkanie Klubu Radiestetów.

13.03.2019, środa, godz. 17.30 „Salon Literacki Oriona” – poezja poetów Związku Literatów Polskich Bydgoszcz-Toruń.

20.03.2019, środa, godz. 17.00 „Origami” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

21.03.2019, czwartek, godz. 17.00 „Galeria O” – wernisaż wystawy malarstwa Jadwigi Piechotowskiej.

To okazja, aby w jednym czasie i miejscu spotkały się wszystkie grupy tańczące w MDK 2 hip-hop. Zaprezentują się przed sobą, jak i publicznością soliści, duety, miniformacje i formacje pracujące pod kierunkiem instruktorki p. Marzeny Skowrońskiej. Nie zabraknie także wymagającej sztuki improwizacji. inf. Bogna Blachowska

22.03.2019, piątek, godz. 16.00 „Pisanki” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

22.03.2019, piątek, godz. 16.00 Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów – spotkanie Koła „ROMET”.

27.03.2019, środa, godz. 17.00 „Lecznicze właściwości drzew” – spotkanie Klubu Radiestetów.

27.03.2019, środa, godz. 17.30 „Ślicznie i romantytcznie” – koncert zespołu „VIOVAL” z Łotwy, prowadzenie: Teresa Wądzińska.

28.03.2019, czwartek, godz. 17.00 „Żartem i całkiem na serio” – wieczór autorski Aleksandry Brzozowskiej, wystąpi kabaret „Galimatias”.

Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: koło plastyczne dla dzieci (pon. i pt., godz. 16), koło plastyczne dla dorosłych (wt. i czw., godz. 14), gimnastyka tai-chi (pon. i czw., godz. 17), Klub Seniora (pt., godz. 15), Klub Szaradzistów (pt., godz. 15), Chór mieszany „Dzwon” (pon., godz. 15.30).

Zapraszamy codziennie w godzinach 13.00-19.00 do Kawiarenki Seniora. www.bsm.bydgoszcz.pl – dział „Informacje” inf. Aleksandra Mariańska

marzec 2019 |

BIK | 47

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 13 marca, godz. 16.45, wstęp wolny

Okręg Toruńsko-Bydgoski ZPAF w latach 70. – multimedialny wykład z cyklu Historia fotografii

Wykład wygłosi Stanisław Jasiński – fotografik i instruktor fotografii, członek Związku Polskich Artystów Fotografików, specjalista ds. fotografii WOAK. 16 marca, godz. 9.00

Warsztaty twórcze z cyklu Teatralny rozruch dla dzieci w wieku 7–10 lat

W marcu obchodzimy Międzynarodowy Dzień Teatru, ale zarazem marzec to najlepszy czas na rozpoczęcie wiosennych porządków. W trakcie tych porządków można znaleźć wiele przedmiotów, które są świetnym tworzywem kostiumów teatralnych. Jak można je wykorzystać, dowiedzą się uczestnicy marcowych warsztatów. Cena: 5 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 8 marca.

Liczba miejsc ograniczona.

27 marca, godz. 18.00, wstęp wolny

Praktyczny warsztat montażysty – spotkanie z Katarzyną Orzechowską w ramach cyklu filmoznawczego W pierwszym rzędzie 30 marca, wstęp wolny

Koncert finałowy KATAR Muzyka

W ostatnią sobotę marca w toruńskiej Od Nowie kolejny raz spotkają się najciekawsze zespoły muzyczne i soliści z województwa kujawsko-pomorskiego.

Publiczność zgromadzona w ACKiS „Od Nowa” będzie mogła w trakcie koncertu wskazać swojego faworyta.

Laureat głosowania publiczności również otrzyma nagrodę. W tym roku pula nagród finansowych jest nie mniejsza niż 6000 złotych, laureat będzie też mógł za darmo zrealizować teledysk i sesję zdjęciową przy udziale instruktorów WOAK.

16 marca, godz. 11.00 (I grupa) i 12.30 (II grupa)

Warsztaty twórcze z cyklu Poranne figle, psoty i żarty dla dzieci w wieku 4–6 lat

Cena: 5 zł/dziecko (opiekun bezpłatnie), zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 8 marca. Liczba miejsc ograniczona.

16 marca 2019 r.

Warsztaty Instagram – siła obrazka; jak opowiadać historie na Instagramie?

Podczas szkolenia prowadząca Katarzyna Toczko nauczy korzystania z Instagrama jako kanału społecznościowego, omówi poszczególne jego aplikacje: foto, multigalerie, video, hyperlapse, boomerang, instagram stories, transmisja live. Na konkretnych przykładach z sektora kultury pokaże potencjał tych narzędzi, wskazując zarazem na tzw. dobre praktyki. Cena: 120 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 8 marca. Liczba miejsc ograniczona.

18-21 marca 2019 r.

Eliminacje miejskie i powiatowe 64. Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego Więcej informacji na: www.woak.torun.pl.

20 marca, godz. 17.00 (dzieci) i 18.00 (młodzież i dorośli), wstęp wolny

Książkożercy – spotkanie z cyklu comiesięcznych spotkań czytelniczych Więcej informacji na: www.woak.torun.pl.

22-24 marca 2019 r.

Warsztaty Teatr – Muzyka – Ruch

Podczas spotkania uczestnicy prześledzą najważniejsze etapy tworzenia przedstawienia teatralnego.

Cena: 100 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 15 marca. Liczba miejsc ograniczona.

48 | BIK | marzec 2019

oRety, fot. Stanisław Jasiński

W ubiegłorocznych Konfrontacjach zwyciężył trip-hopowy zespół Dogs Head, który tworzą muzycy z Torunia i Bydgoszczy, drugie miejsce zajęło natomiast bydgoskie trio oRety!

30-31 marca

Warsztaty Teatr i opowieść w działaniach ze społecznością lokalną

Podczas warsztatów zaprezentowane będą różne metody pracy ze sfery edukacji teatralnej i arteterapii, które aktywizują społeczność lokalną. Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 22 marca. Liczba miejsc ograniczona.

30-31 marca

Warsztaty Magia cyrku

Uczestnicy będą doskonalić umiejętności posługiwania się podstawowymi rekwizytami cyrkowymi. Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 22 marca.

Liczba miejsc ograniczona. do 6 kwietnia

Zgłoszenia na konkurs KATAR Film

Więcej informacji na: www.woak.torun.pl. inf. Kamil Hoffmann

w yd a r z e ni a Festiwal Literatury PRZECZYTANI

„WOKÓŁ”

25–30 marca 2019

25.03.2019, poniedziałek VI LO, ul. Stanisława Staszica 4 – 10.00: Marcin Rychter – wokół egzystencjalizmu jako myśli zaangażowanej – marksizm, rewolucja ’68 (warsztat) * – 12.00: Marcin Rychter – wokół ewolucji egzystencjalizmu (wykład) * MCK, kawiarnia Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 16.00: Marcin Rychter (UW) i Krzysztof Hoffmann (UAM) – wokół zderzeń filozofii i literatury (dyskusja) – 18.00: Anna Wasilewska, Marek Bieńczyk i Ryszard Koziołek – wokół nowych przekładów Alberta Camusa (spotkanie) 26.03.2019, wtorek VI LO, ul. Stanisława Staszica 4 – 12.00: Warsztat z Tomaszem Swobodą (UG): wokół poezji Baudelaire’a * – 12.00: Gabriel Borowski (UJ) – wokół współczesnych opowiadań portugalskich Murilo Rubião (warsztaty) * MCK, kawiarnia Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 17.00: Adam Lipszyc (PAN) i studenci Uniwersytetu Muri im. F. Kafki – wokół poezji Aleksandra Wata (promocja książki) – 18.00: Klementyna Suchanow – On, geniusz – wokół życia Gombrowicza (spotkanie) – 20.00: Columbus Duo – wokół szumu (koncert)

27.03.2019, środa VI LO, ul. Stanisława Staszica 4 – 12.00: Marcin Jaworski – wokół poezji Stanisława Barańczaka (warsztaty) * MCK, kawiarnia Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 16.00: Marcin Jaworski, Tomasz Bąk, Jakub Kornhauser: Awangarda wobec kapitalizmu – wokół tradycji i ekonomii (dyskusja) – 18.00: Barbara Klicka i Urszula Zajączkowska – wokół zdroju poezji współczesnej (spotkanie) 29.03.2019, piątek VI LO, ul. Stanisława Staszica 4 – 12.00: Marzenna Tyczyńska – wokół przedmiotów surrealistów (warsztaty plastyczne) * – 12.00: Wojciech Kieler – wokół surrealizmu w malarstwie (wykład) * – 12.00: Jakub Ekier – wokół poezji niemieckiej (warsztaty) * MCK, kawiarnia Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 18.00: Mikołaj Grynberg – wokół rejwachu w żydowskich losach (spotkanie) 30.03.2019, sobota MCK, kawiarnia Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 16.00: Karolina Bednarz – wokół Japonii (spotkanie) – 18.00: Joanna Bator – wokół ciemności w głowach (spotkanie)

* Na wydarzenia obowiązują zapisy. W celu zgłoszenia obecności prosimy o kontakt z sekretariatem VI LO w Bydgoszczy – tel. 523 270 371.

marzec 2019 |

BIK | 49

7. Festiwal Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy

Ethniesy 14–17 marca 2019

Na przełomie zimy i wiosny zapraszamy Was do spotkania z obrzędem, rytuałem, ceremonią. Po raz siódmy dokonamy wspólnie przemiany chłodnego w ciepłe, cichego w głośne, martwego w żywe. Powitamy wiosnę śpiewem. W tym roku pieśń będzie najważniejsza. Słowo, tekst i historia. Przekazywana z ust do ust, z prababki na babkę itd. Co zostało? Co jest w nas? O czym nie wiemy? Ethniesy to okazja do odkrycia tego, co w nas nieodkryte.

Przygotuje nas do tego Adam Strug, z którym będziemy codziennie spotykać się podczas warsztatów śpiewaczych. Wspomogą i zaczarują zespoły, które usłyszymy w takiej kolejności: Kust, Babadag, KAKOFOnikt i chór Canto Cantare, WoWaKin Trio, Janusz Prusinowski Kompania, Gulaza, Kapela Timingeriu i 5’nizza. Zaprosimy Was na niezwykły warsztat inspirowany książką „Etnogadki, opowiastki o dawnych obrzędach i zwyczajach”. Wraz z autorką Moniką Michaluk będziemy wspólnie odkrywać tajemnice natury, poznamy źródła tradycji i tajemnice naszych przodków. Zatańczymy Mazurka z Piotrem i Bogumiłą Zgorzelskimi. Zobaczymy Mistrza Manole, spektakl, rumuńską legendę.

Zapraszamy Was do nas na te cztery dni doskonałej zabawy, nauki, refleksji. Bądźcie z nami.

14 marca, czwartek, godz. 18.00, foyer MCK

Wystawa plakatów Hanny Cieślak

Hanna Cieślak jest absolwentką malarstwa na ASP w Gdańsku. Od wielu lat zajmuje się grafiką i ilustracją, tworząc oprawę wydawnictw i wydarzeń muzycznych. Jej tajemniczy i organiczny styl można spotkać na okładkach

m.in. takich wydawnictw jak płyta duetu Zimpel/Ziołek, Resina, Michał Biela Solo. Hanna Cieślak jest również cenioną autorką plakatów koncertowych. Robiła plakaty dla takich artystów jak Son Lux, Colin Stetson, Syny, Tops, Smolik//Kev Fox czy Księżyc. Od 2015 współpracuje z Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy, tworząc oprawę graficzną na festiwal Ethniesy.

14 marca, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

Kust

Kust, czyli krzak, to poleski obrzęd, podczas którego kobiety przebierają dziewczynkę za krzak, stosując liście klonu, brzeziny, tataraku, i prowadzą ją po wsi, śpiewając. Muzyka zespołu oparta jest na słowiańskich pieśniach obrzędowych, głównie rejestrowanych podczas badań terenowych, prowadzonych na terenie Dolnego Śląska, Łęczyckiego czy Polesia Ukraińskiego. Wiernie z tradycją wykonywane są pieśni okolicznościowe z roku kalendarzowego, jak i z rytuałów rodzinnych – weselne, pogrzebowe, wiosenne, przesilenia letniego, żniwne czy kolędy zimowe. W skład zespołu wchodzą: Joanna Skowrońska, Marta Derejczyk, Joanna Gancarczyk – od lat śpiewają pieśni tradycyjne, prowadzą badania terenowe oraz udzielają się w projektach społecznych związanych z muzyką tradycyjną. Śpiewu uczą się od mistrzyń na wsi.

Rafał Kołacki i Mikołaj Zieliński to muzycy takich grup jak HATI, Alameda Duo, 3, 4, 5, T’ien Lai, Mammoth Ulthana, Javva, Innercity Ensemble. Obaj należą do kolektywu Milieu l’Acéphale. Towarzyszyć im będzie gitarzysta Tadeusz Skowroński.

Babadag

Babadag to autorska formacja Oli Bilińskiej, w której eksperymentuje z wątkami i warstwami muzyki tradycyjnej, nadając im formy i brzmienia często zupełnie z tradycją niekojarzone. Efekt to muzyka „organiczna”. Piosenki, gdzie stare zrasta się z nowym, a to, co brzmi jak stare, często tak naprawdę jest nowe i vice versa. W 2019 Babadag powraca z nową płytą i w nowym składzie – nieco zaskakującym, i nieco oszałamiającym swym rozmachem.

Ola Bilińska zaprosiła do współpracy trzech muzyków z Warszawy oraz trzy wokalistki z Wilna. Utwory na płycie „Šulinys//Studnia” to wynik tęsknoty za obecnością baśni i mitu w codziennej otaczającej nas rzeczywistości. Wyrosła z potrzeby bycia częścią tradycji i częścią przyrody 50 | BIK | marzec 2019

7. Festiwal Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy zespołu wchodzą: Mateusz Wachowiak, Paula Kinaszewska i Bartłomiej Woźniak.

Janusz Prusinowski Kompania – „Po śladach”

fot. Zofia Analog

oraz podskórnego uczucia, że natura nie jest tym, czym się wydaje. Babadag to: Ola Bilińska – głos, gitara elektryczna, syntezator OP-1, looper; Dominyka Kriščiūnaitė – głos, perkusjonalia; Lauksmina Kriščiūnaitė – głos, perkusjonalia, kankles; Raminta Kriščiūnaitė – głos, perkusjonalia; Hubert Zemler – perkusja, balafon, metalofon; Sebastian Witkowski – gitara basowa, syntezator Roland Juno; Igor Nikiforow – głos, gitara elektryczna, perkusja, metalofon.

kakofoNIKT i Chór WSJO Canto-Cantare

Zespół kakofoNIKT od 12 lat porusza się na styku takich taktyk jak free improvisation, noise, industrial, field recording, tzw. muzyki konkretnej czy elektronicznej, instalacji i działań audiowizualnych oraz performatywnych.

Tym razem, dzięki interwencji festiwalu Sonus ex Machina, w listopadzie zeszłego roku kakofoNIKT spotkał się z liczącym kilkadziesiąt osób Chórem WSJO Canto-Cantare, działającym od 1996, a od 2016 pod dyrygenturą poszukującej i niezwykle żywiołowej Joanny Sykulskiej (wcześniej dyrygentki Chóru Czarownic), by pracować wspólnie nad nowym elektryzującym projektem, łączącym mitologię słowiańską, ludową rytualność, średniowieczne i renesansowe tradycje chóralne, wglądy botaniczne, historyczne i psychonautyczne w sferę rodzimej flory i mykoflory psychoaktywnej oraz sonorystyczne, eksperymentalne, ale też folkowe techniki muzyczne.

15 marca, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

WoWaKin Trio

Trio WoWaKin powstało w 2016. Specjalizuje się w muzyce folkowej, łącząc ludowe brzmienie z nowoczesną aranżacją. Ich spotkanie muzyczne tworzy energetyczną mieszankę opartą wprawdzie na muzyce tradycyjnej (muzycy czerpią swój repertuar z żywego przekazu, jeżdżąc na wieś i ucząc się od starszego pokolenia zaprzyjaźnionych muzykantów i śpiewaczek), ale też mocno wchodzącą we współczesność. Artyści na scenie prowadzą muzyczny dialog, świetnie się przy tym bawiąc, a zarazem uwodząc publiczność naturalnością i szczerością przekazu. Muzyka WoWaKin trio ma niesamowitą energię taneczną, dlatego ich koncerty doskonale nadają się do tańca, zapraszając wszystkich do szalonego „wirowania” w rytm oberków, polek, mazurków i kujawiaków. W skład

fot. A. Rózga

Podążając śladami wiejskich muzykantów, odkrywamy nieoczekiwane i nieoczywiste krajobrazy – muzyczne i ludzkie. Bywa, że zataczamy w nich coraz to nowe kręgi, czasem wkraczamy w obszary całkiem nieznane, a niekiedy odnajdujemy w nich coś niezwykle osobistego. Na płycie „Po śladach” znalazły się zarówno starożytne obery, wykrzykiwane wyrywasy i improwizowane mazurki, jak i utwory powstałe z poetyckiej refleksji. Mam nadzieję, że ta publikacja – tak jak zdjęcie z podróży – odzwierciedla miejsce, do którego zaprowadziła nas fascynująca wędrówka w poszukiwaniu muzycznej tożsamości i wewnętrznej jedności. Muzycy: Janusz Prusinowski – skrzypce, śpiew, harmonia, cymbały, kontrabas, basy; Michał Żak – flet drewniany, szałamaja, klarnet, saksofon, basy, śpiew; Piotr Piszczatowski – bębenek, baraban, śpiew; Szczepan Pospieszalski – trąbka, basy, śpiew; gościnnie: Wojciech Pulcyn – kontrabas.

Gulaza

Przekraczanie granic etnicznych i muzycznych to druga natura grupy Gulaza. Gulaza ożywia i reinterpretuje starodawne żydowsko-jemeńskie pieśni kobiet, stosując elementy rytualne i teatralne i zapewniając publiczności zjawiskowe doświadczenie muzyczno-wizualne. Igal Gulaza Mizrahi, którego ojciec miał jemeńskie korzenie, dorastał w sąsiedztwie imigrantów z Jemenu. Od najmłodszych lat ulegał więc wpływom tradycji jemeńskich, otoczony fascynującym światem jemeńskich kobiet. Czerpiąc z tego dziedzictwa, badał tradycyjne pieśni i teksty opisujące życie na marginesie społeczności. Zbierał utwory i baśnie, które poznał w dzieciństwie, dzięki spotkaniom, czy uczestnicząc w obrzędach związanych z cyklami życia. Narodziła się w nim potrzeba twórczej odpowiedzi na zbyt długo bagatelizowaną tradycję muzyczną jemeńskich Żydów i zadbania o to, by była ona dla świata słyszalna.

Mistyczne teksty od wieków przekazywane z pokolenia na pokolenie, córkom przez matki, doczekały się współmarzec 2019 |

BIK | 51

7. Festiwal Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy sytuacją żywą i otwartą. Grają i śpiewają żywiołową, prowokującą do tańca interpretację muzyki cygańskiej, bałkańskiej i żydowskiej, tworząc nieskrępowaną atmosferę spotkania i zabawy. Początki grupy sięgają wyprawy muzycznej do Rumunii w 2009 roku. W skład zespołu wchodzą: Katarzyna Kapela Timingeriu – skrzypce, śpiew, Jacek Timingeriu – akordeon, śpiew, Ewa Timingeriu – klarnet, śpiew, Jakub Kurek – trąbka, Jędrzej Kuziela – instrumenty perkusyjne, Mikołaj Nowicki – kontrabas, Mateusz Rybicki – klarnet.

5’nizza fot. Ada Kopeć-Pawlikowska

czesnej interpretacji w towarzystwie niezapomnianego instrumentarium.

15 marca, piątek, po koncertach, Szpulka

After party z DJ-em Kozberem

Krzysztof Kozber to producent i promotor muzyki elektronicznej, edytor dźwięku, masteringowiec, wieloletni DJ i poszukiwacz czarnych krążków. Oryginalnie bydgoszczanin, od 12 lat na stałe mieszkający w Londynie. W metropolii Kozber działa na wielu płaszczyznach muzycznej sceny, współkieruje wytwórnią Little Beat Different oraz Play !T Loud. Współtworzy również dwa muzyczne projekty: Regular Customer oraz Bonasforsa, nad którymi aktualnie intensywnie pracuje, przygotowując nowy album oraz EP. Oprócz współczesnych brzmień ze świata house i techno Kozber nieustannie poszukuje nieznanych krążków z zakamarków całego świata, co skutkuje sporą kolekcją muzyki etnicznej, rdzennej, głównie afrykańskiej czy Bliskiego Wschodu. To unikatowe, często pojedyncze egzemplarze, nagrywane ze starych taśm czy prosto z terenów plemiennych. W tym roku na bydgoskie Ethniesy przywiezie sporą dawkę tanecznych, energetycznych odmian afro beat, afro funk/soul, afro cuban/disco, które zakręci z płyt na after party w MCK. 16 marca, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

Kapela Timingeriu

Kapela Timingeriu (czyt. Kapela Timindżeriu) to rodzinny zespół powstały z potrzeby doświadczania muzyki jako sytuacji w konkretnym miejscu, czasie i kontekście.

Muzykowanie jest dla zespołu pretekstem do spotkania,

5’nizza, czyli „Piatnica”, to fenomenalny ukraiński duet, który narodził się w 2000 w Charkowie. Założyciele zespołu – Andriej „Sun” Zaporożec i Sergiej Babkin – stworzyli unikalny styl. Za pomocą minimalnych środków (dwa głosy, gitara, beatbox i elementy perkusji) połączyli reggae, rocka, hip-hop, jazz i bossa novę z pełnymi abstrakcyjnego humoru i gry słów tekstami napisanymi po ukraińsku, rosyjsku i angielsku. Krytycy pisali, że 5’nizza to jak Manu Chao, Bob Marley i Włodzimierz Wysocki w jednym. Bez żadnego kontraktu płytowego i nakładów finansowych zdobyli ogromną popularność nie tylko we wschodniej Europie, ale też na Zachodzie i w krajach bałtyckich. Takie utwory jak „Sołdat” czy „Jamajka” stały się kultowymi piosenkami również w Polsce. Wielką popularność zdobył również cover utworu „Jammin” Boba Marleya oraz klimatyczne ballady „Newa” i „Wiesna”. W 2017 zespół wydał nowy album „Ku”, który został uznany za jedną z najlepszych płyt ubiegłego roku na Ukrainie, a teledysk do piosenki „Samolot” za jeden z najbardziej oryginalnych wideoklipów.

17 marca, niedziela, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

„Mistrz Manole – legenda rumuńska” – spektakl

„Mistrz Manole” to jedna z najsłynniejszych i najbardziej niezwykłych rumuńskich legend ludowych, która podejmuje odwieczny mit ofiary założycielskiej. W dolinie Argeszu mistrz murarski Manole ma zadanie wybudować najpiękniejszy monastyr na świecie. Jednak mury budowane za dnia w nocy upadają. Manole we śnie słyszy głos, który nakazuje zamurować w budowli pierwszą kobietę, 52 | BIK | marzec 2019

7. Festiwal Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy

która rano przyjdzie do murarzy. Nie przewiduje jednak, kim będzie ta pierwsza kobieta… Spektakl jest sceniczną wersją słuchowiska Teatru Polskiego Radia zrealizowanego w 2013 przez Darka Błaszczyka i Jacka Hałasa w formie archaicznej śpiewogry z Bronisławem Wrocławskim w roli Dziada/Narratora oraz czołówką znakomitych śpiewaków i instrumentalistów polskiej sceny tradycyjnej, którzy wcielili się w postaci legendy (Jacek Hałas, Agata Harz, Barbara Wilińska, Bart Pałyga, Robert Wasilewski, Maciej Filipczuk).

li t e r a t u r a 16 marca, sobota, godz. 16.00, kawiarnia Szpulka

Biblioteka Ethniesów: Julija Stachiwska Wszystkie możliwe rzeczy i Szymon Żuchowski Litanie czarnodziurskie – premiera / spotkanie autorskie

Julija Stachiwska (1985) – ukraińska poetka, ilustratorka i dziennikarka. Urodziła się w Żytomierzu, mieszka w Kijowie. Opublikowała dwa zbiory wierszy: Czerwone ludziki (2009) oraz Verde (roślinność) (2015). W Polsce jej wiersze opublikowane były w antologiach (30 wierszy zza granicy) oraz w pismach „dwutygodnik.com” i „Pobocza”.

Szymon Żuchowski (1983) – poeta, tłumacz i krytyk muzyczny. Publikował w „Zeszytach Literackich”, „Literaturze na Świecie”, „Twórczości”. W bibliotece „Zeszytów Literackich” opublikował dwa tomy wierszy: Ars amandi, vita brevis (2014) oraz Podział odcinka (2016). W jego przekładzie ukazały się książki m.in. D.A. Powella, Nathalie Sarraute, Edmunda White’a czy Tony’ego Hodginsona.

WAR S Z TAT Y 16.03.2019, sobota, godz. 12.00, barka „Lemara”, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl, bilet w cenie 30 zł, warsztaty dla dzieci w wielu 6–9 lat wraz z opiekunami

„Etnogadki. Podróż w czasie” – warsztaty Moniki Michaluk

Niezwykły warsztat inspirowany książką „Etnogadki, opowiastki o dawnych obrzędach i zwyczajach” (współautorzy: Michał Stachowiak, Witold Przewoźny, Wydawnictwo ALBUS). Wraz z autorką Moniką Michaluk będziemy wspólnie odkrywać tajemnice natury, poznamy źródła tradycji

Monika Michaluk

i tajemnice naszych przodków. Na zajęciach będziemy wykonywać swój własny magiczny zegar-kalendarz, który będzie prawdziwą inspiracją na cały rok.

14.03.2019, czwartek, godz. 17.00 15.03.2019, piątek, godz. 17.00 16.03.2019, sobota, godz. 14.00 17.03.2019, niedziela, godz. 11.00 Spotkania odbywać się będą w saloniku secesyjnym MCK. Zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, bilety: 150 zł (za 4 dni spotkań) do nabycia w kasie MCK

Spotkania śpiewacze z Adamem Strugiem

Zaśpiewamy pieśni miłosne z kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Formuła spotkań nieinwazyjna: prowadzący podaje motyw, a uczestnicy śpiewają.

16.03.2019, sobota, godz. 10.00-14.00 17.03.2019, niedziela, godz. 11.00-15.00 Warsztaty odbędą się w Miejskim Centrum Kultury.

Zapisy: dominika.krol@mck-bydgoszcz.pl, bilety: do 4 marca – 80 zł/osoba, po 4 marca – 100 zł/osoba

„Mazurek Freestyle” – warsztaty Objazdowej Akademii Tańca Tradycyjnego z Piotrem Zgorzelskim

Podczas naszych warsztatów nauczycie się tańczenia w parze, współdziałania w grupie, spontaniczności w tańcu, używania różnego rodzaju ozdobników zarówno rodzimych, jak i zapożyczonych z innych kręgów kulturowych oraz improwizowania, przy jednoczesnym zachowaniu dawnych charakterystycznych cech stylu i manier wykonawczych obecnych w naszych rodzimych mazurkach czy oberkach. Warsztaty przeznaczone są dla osób początkujących i średniozaawansowanych.

Dla rodziców z dziećmi

Podczas koncertów odbywających się w ramach festiwalu Ethniesy na miejscu obecne będą studentki animacji społeczno-kulturalnej UKW, które zajmą się Waszymi pociechami, byście Wy mogli dać porwać się muzyce. marzec 2019 |

BIK | 53

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 2.03.2019, sobota, godz. 20.30, foyer MCK, wstęp wolny

Ruk cug! Dechy czekają! – potańcówka

W klimat lat 20. i 30. minionego wieku wprowadzi nas duet Przedwojenne Piosenki, który powstał z inicjatywy Tomka Grdenia – kontrabasisty i wokalisty. Tomek zaprosił do współpracy Malwinę Paszek, która dodała nie tylko akordeon, altówkę i śpiew, ale także swoje zamiłowanie do muzyki ludowej. Stąd, oprócz pięknych i znanych szlagierów sprzed stu lat, takich jak Zimny drań czy Miłość ci wszystko wybaczy, usłyszymy też zapomniane melodie, często z wpływami muzyki cygańskiej czy węgierskiej. Na koncercie, prócz kontrabasu czy akordeonu, pojawią się mniej znane, a charakterystyczne dla okresu międzywojennego instrumenty, jak mandolina, banjola, banjoukulele czy ukulele.

3.03.2019, niedziela

Kultura na świeżym vol. 74: Dolina Noteci

W marcu wybierzemy się do najbardziej wysuniętego na zachód pogranicza naszego województwa. Spotykamy się o 7.20 na dworcu Bydgoszcz Główna, skąd o 7.42 wyruszymy do Krostkowa. Zachwycimy się wspaniałymi widokami nad Doliną Noteci. Zwiedzimy rezerwat Zielonej Góry i rezerwat Borek. Odwiedzimy pałac w Samostrzelu, w którym koncertował Jan Kiepura. Powrót planowany jest na 16.48. Uwaga! Dystans wyniesie ok. 24 km.

3.03.2019, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 17 zł ulgowy, 20 zł normalny

Bydgoski Teatr Lalek Buratino: Trzy Świnki

Treść spektaklu wypełniają perypetie trzech świnek-sióstr, które osiągnąwszy dorosłość, wyruszają w świat, by zbudować swoje domy. Mimo że są siostrami, zasadniczo się od siebie różnią: charakterem, usposobieniem, upodobaniami i priorytetami.

Scenariusz i reżyseria: Czesław Sieńko; występują: Karolina Wojciechowska, Roksana Korban, Emilia Malczyk i Łukasz Przykłocki.

7.03.2019, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, bilety: 30 zł, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Koło Gospodyń Miejskich: Bransoletki z koralików

Justyna Żywiecka nauczy nas, jak robić zdobne, koralikowe bransoletki etniczne.

10.03.2019, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10 zł w przedsprzedaży, 15 zł w dniu spektaklu

Teatr Improwizowany wymyWammy + goście specjalni – Wirtuoz – turniej impro

Zapraszamy na spektakl – turniej teatralny! Gracze wywoływani będą przez reżysera do grania scen, które oceniane będą przez publiczność. Podczas pokazu gracze z niższymi wynikami będą eliminowani… Wszystko po to, by improwizatorzy czuli się jeszcze odważniej w po54 | BIK | marzec 2019

dejmowaniu ryzyka przy tworzeniu spontanicznego teatru. Brzmi emocjonująco i tak będzie! Format nawiązuje bowiem do dziedziny impro, określanej mianem sportów teatralnych. Jest jednak przede wszystkim piękną, pełną wolności zabawą. W spektaklu u boku wymyWammy zagrają cudowni improwizatorzy z całej Polski!

20 i 21 marca 2019, środa-czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, cena: 50 zł, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl

Kurs malarstwa dzikich kobiet

Czy kiedykolwiek chcieliście się przenieść do swojego snu, lub wasza wyobraźnia podpowiadała Wam nierealne zdarzenia, kolory, formy? Miękkie zegary zwisające jak ser camembert, kanapa w kształcie ust, opakowanie lizaków chupa chups to ikony współczesnej sztuki wizualnej. Zapraszamy do surrealistycznych ćwiczeń, które będziemy realizować techniką mieszaną: olej i kolaż na płótnie.

20.03.2019, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Bydgoszcz – mój fyrtel – promocja drugiej części książki Romana Sidorkiewicza

Pierwsza część cieszyła się wielkim powodzeniem, na jej promocję w Salonie Hoffman przybyły prawdziwe tłumy. Autor kontynuuje w barwny sposób wspomnienia o powojennej Bydgoszcz oraz zahacza o czasy współczesne. Prowadzić będzie Teresa Wądzińska, przy fortepianie zasiądzie Bogdan Ciesielski, a zaśpiewa Marcelina Bociek.

21.03.2019, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 10 zł, bilety do kupienia w kasie MCK

Bydgoska Akademia Jazzu

W kolejnej, jubileuszowej, X już edycji zostaną zaprezentowani wykonawcy związani z klasą śpiewu jazzowego pod kierownictwem dr Kamili Abrahamowicz-Szlempo.

Twórca tego cyklu, Grzegorz Nadolny, będzie zwyczajowo prowadził koncert, przybliżając publiczności dojrzewające owoce pracy pedagogicznej wykładowców Akademii Muzycznej.

Wystąpią wykładowcy AM w Bydgoszczy: Kamila Abrahamowicz-Szlempo – śpiew Michał Szlempo – instr. klawiszowe, aranżacje Grzegorz Nadolny – kontrabas Mateusz Krawczyk – perkusja Studenci kierunku Jazz i Muzyka Estradowa AM w Bydgoszczy: Rozalia Grabowska, Anna Szutkiewicz, Irena Ilczyszyn, Neema Rae, Klaudia Kordubska, Aleksandra Jach, Wioleta Markowska – śpiew Filip Dzierżawski – gitara basowa.

22.03.2019, sobota, godz. 18.00, barka „Lemara”, zgłoszenia: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Kursem podróżników – program internetowy

„Lemara” rusza nowym kursem! Zapraszamy pod pokład na pierwszy interaktywny program internetowy. Do

w yd a r z e ni a załogi „Lemary” dołączą wyjątkowi goście: podróżujący artyści, archeolodzy, antropolodzy, pasjonaci wędrówek ludzie zafascynowani światem. Każdy odcinek to rozmowa o kulturze, podróżach, opowieści o bliskich i dalekich kulturach. Przyjdź na barkę „Lemara”, weź udział w nagraniu, lub obejrzyj na www.youtube.com/c/EmcekBydgoszcz.

Gościem odcinka będzie: Rafał Kołacki – muzyk, antropolog kultury, socjolog. Związany z zespołami: HATI, T’ien Lai, Molok Mun, Innercity Ensemble, Mammoth Ulthana. Pomysłodawca i współtwórca multimedialnego projektu Tonopolis, który w sposób subiektywny miał scharakteryzować dźwiękowe otoczenie Torunia. Prowadzi działalność solową; tworzy sztukę field recording, perkusyjną muzyką akustyczną oraz elektroniką z gatunku drone music.

23.03.2019, sobota, godz. 13.30, barka „Lemara”, zapisy: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Kreatywny Port Dziecięcy

Kolejny raz zapraszamy pod pokład barki do wspólnej zabawy w budowanie holowników, statków i portów z klocków Lego. W czasie warsztatów dzieci warsztatów odkryją też, jakie ładunki przewoziły holowniki, czym jest kod flagowy, poznają również historię najstarszych bydgoskich szyprów. A wszystko to pod okiem najprawdziwszego kapitana! Zapraszamy do wspólnej zabawy!

23.03.2019, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 35–40 zł, bilety do kupienia w kasie MCK oraz przez internet

Lion Shepherd – koncert

Powrót Bydgoszczy do Macierzy (wydarzenia, które przełożono z uwagi na żałobę narodową) 2.03.2019, sobota, godz. 12.00–15.00, zabytkowy tramwaj, trasa: Wilczak – Las Gdański; przejazd darmowy

Bydgoskim torem…

Symbolicznymi bohaterkami tej edycji obchodów 99. rocznicy powrotu Bydgoszczy w granice Polski będą znane bydgoskie kobiety z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Historię bydgoskich aktywistek poznamy, podróżując wspólnie zabytkowym tramwajem. Wycieczka obfitować będzie w wiele ciekawych niespodzianek i atrakcji. Zapraszamy do środka!

2.03.2019, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, ul. Marcinkowskiego 12–14; wejściówki do odbioru w kasie MCK (Wejściówki wydawane na pierwotną datę koncertu (19.01) będą honorowane również w tym terminie.)

fot. Anna Wloch

NIEZMIENNA – koncert z okazji powrotu Bydgoszczy do Macierzy

Lion Shepherd to Kamil Haidar (wokal), Mateusz Owczarek (gitara) i Maciej Gołyźniak (perkusja). Muzycy postanowili dać upust swoim emocjom i bez ograniczeń czerpać ze wszystkiego, co fascynujące. Progressive, brzmienia world music, muzyka akustyczna, trans, rock, blues. Otwarte – eteryczne formy i pokręcone metra. Rockowe ciosy i protest songi. Zespół chłonie wszystko co go otacza.

Lion Shepherd po dwóch udanych albumach: Hiraeth (2015) i Heat (2017), przygotowuje się do wydania kolejnego longplaya – III – który ukaże się w 2019 roku. Materiał z nowego krążka będzie można przedpremierowo usłyszeć w MCK.

Bydgoszcz, Polska i muzyka – to ONA! Silna, niezależna, mądra i… zmienna. NIEZMIENNA to muzyczna podróż po pełnym wrażliwości i emocji świecie kobiety. To historie szczęśliwych, spełnionych, ale też zagubionych i samotnych kobiet. Ich zmagania z rzeczywistością skomentują słowem bydgoskie dziennikarki. Osobiste interpretacje piosenek zaprezentują bydgoscy wokaliści przy akompaniamencie zespołu pod kierownictwem Miłosza Wośki – pianisty i aranżera. NIEZMIENNA to niezwykłe elektroniczne aranżacje utworów przygotowane specjalnie na tę okazję. Podczas wieczoru publiczność stworzy integralną całość z artystami.

marzec 2019 |

BIK | 55

w yd a r z e ni a 24.03.2019, godz. 10.30

Zatańcz ze mną, mamo, tato

Zajęcia taneczne dla rodzin z dziećmi (od lat 5). Po energetycznej rozgrzewce nauczymy się krótkiej choreografii luźno nawiązującej do andaluzyjskiego tańca flamenco.

Prowadzenie: Dorota Dzięcioł – tancerka i instruktorka tańca i pilatesu.

24.03.2019, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK Akcja charytatywna połączona ze zbiórką pieniędzy na leczenie Kornelii Jóskowiak

Bydgoscy improwizatorzy grają dla Nelki – spektakl impro

Niepowtarzalny spektakl tworzony na oczach widzów i inspirowany ich pomysłami zabiera w świat wyobraźni, absurdu, abstrakcji i humoru. Tym razem siły na scenie połączą wszyscy bydgoscy improwizatorzy, a wszystko to w jednym celu – uzbierać jak najwięcej środków na leczenie córeczki naszych improprzyjaciół.

27.03.2019, środa, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp bezpłatny (wejściówki do odbioru w kasie MCK)

TEATROTEKA

Spektakl na wielkim ekranie z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru.

31.03.2019, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 17 zł ulgowy, 20 zł normalny

Bydgoski Teatr Lalek Buratino: Koziołek Matołek

Koziołek Matołek to opowieść o słynnym podróżniku udającym się w wędrówkę przez świat, w poszukiwaniu miejsca, w którym ma się spełnić marzenie wszystkich polskich kóz o podkowach. Matołek, mimo że mały i brak mu doświadczenia, z ochotą podejmuje wyzwanie.

30.03.2019, sobota, godz. 16.00, barka „Lemara”, wstęp z wejściówkami (do odbioru w kasie MCK)

Ukraina znana i nieznana

Piąte spotkanie z Ukrainą – w każdym zakątku tego kraju znajduje się coś fascynującego. Północne regiony pokryte są puszczami, w centrum dominuje step poprzecinany korytem Dniepru, a na południu, obok górzystego Zakarpacia, odkrywamy zupełnie nieznaną deltę Dunaju.

Bliska nam kulturowo, prawie jednaka, zaskakuje egzotycznymi wręcz obyczajami. Spotkanie poprowadzi Romena Fitsai.

31.03.2019, godz. 18.00, obowiązują bezpłatne wejściówki, do odbioru w kasie MCK od 15 marca

All you need is love – artyści przeciwko nienawiści – koncert

28.03.2019, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 40-50 zł, bilety do kupienia w kasie MCK i na www.bilety24.pl

Turbo

All you need is love to koncert, w którym wystąpią bydgoscy artyści, i nie tylko, reprezentujący na co dzień różne gatunki muzyczne. Na jednej scenie, ramię w ramię, połączą swoje siły muzycy wykonujący jazz, rocka, pop, rock’n’roll, poezję śpiewaną, niosąc przesłanie dialogu, równości, wzajemnej życzliwości i… MIŁOŚCi! Koncert stworzony z potrzeby serca, z chęci dzielenia się pozytywnymi emocjami.

Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku Agora Nestora Żywa legenda polskiego metalu – zespół Turbo – ogłasza obszerne tournée pod kryptonimem The Last Warrior Tour. Zespół zapowiada wykonanie na żywo w całości kultowego krążka Ostatni Wojownik (1987) oraz dodatkowo najostrzejsze petardy z bogatego dorobku płytowego grupy. Na bydgoskim koncertu grupa zaprezentuje się w towarzystwie zespołów Hellhaim oraz Okrütnik.

56 | BIK | marzec 2019

5.03.2019, wtorek, godz. 16.00 Anna Grzelak – Jazz 19.03.2019, wtorek, godz. 16.00 Roman Pleszyński – Odkrywanie skarbów Mezopotamii 7.03.2019, czwartek, godz. 16.00, Klub Marzenie + Stary Fordon, Rynek 6. Wstęp wolny

Koncert Kiedy znów zakwitną białe bzy

Chór Agora Nestora pod dyrekcją Orlina Bebenowa oraz p.p. Kochańscy zapraszają na wiosenny spektakl z cyklu Akademia Chóralna Seniora.

w yd a r z e ni a Kino Orzeł 7. URODZINY KINA ORZEŁ

Zapraszamy na specjalne pokazy, koncert i spotkanie w ramach 7. Urodzin Kina Orzeł. Święto kina-miejsca, kina-sztuki i kinomanów potrwa od czwartku do soboty 7–9 marca, prezentując klasykę i głośne nowości. Nie zabraknie refleksji i degustacji wytrawnego kina, nie zabraknie też jego bardziej rozrywkowego oblicza, niezmiennie jednak z najwyższej półki.

W tym roku repertuar jubileuszu tematycznie zbudowany jest wokół Bydgoskiego Roku Wolności, przypadającego w środku urodzin Dnia Kobiet oraz Oscarów, które niespełna dwa tygodnie wcześniej zostaną rozdane po raz 91. Bilety na seanse w tradycyjnych „orłowych” cenach: 11/14 zł.

7.03.2019, czwartek, godz. 16.00

Urodziny Kina Orzeł: Kafarnaum

Libański film, nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny, w reżyserii Nadine Labaki – twórczyni zmysłowego Karmelu (2007).

7.03.2019, czwartek, godz. 18.15

Urodziny Kina Orzeł: Zimna wojna

Najnowszy film Pawła Pawlikowskiego. Nominowany do Oscara w trzech kategoriach, nagrodzony w Cannes za reżyserię, zdobywca 5 Europejskich Nagród Filmowych, Nagrody Goya, Srebrnej Żaby Camerimage i wielu innych festiwalowych laurów. W popisowych rolach głównych: Joanna Kulig i Tomasz Kot. 7.03.2019, czwartek, godz. 20.00

Urodziny Kina Orzeł: Lista Schindlera

25 lat po premierze zapraszamy na sens niekwestionowanego klasyka w dorobku Stevena Spielberga. Poruszająca biografia człowieka, który w czasach okrucieństwa Holocaustu zaryzykował wszystko, by ocalić jak najwięcej istnień. Siedem Oscarów i ósme miejsce na przygotowanej przez Amerykański Instytut Filmowy liście stu najlepszych amerykańskich filmów w historii.

8.03.2019, piątek, godz. 16.00

Urodziny Kina Orzeł: Kobieta idzie na wojnę – PRZEDPREMIEROWO

Propozycja z Islandii w reżyserii Benedikta Erlingssona, twórcy głośnego O koniach i ludziach. Nagrodzona w Cannes historia aktywistki walczącej z wyniszczającym przyrodę koncernem. Gatunkowa hybryda z pogranicza komedii, thrillera i kina akcji.

8.03.2019, piątek, godz. 18.00

Urodziny Kina Orzeł: Przedszkolanka – PRZEDPREMIEROWO

Przebojowa Maggie Gyllenhaal w roli przedszkolanki odkrywającej poetycki talent w jednym ze swoich podopiecznych. Nagroda za reżyserię na Sundance.

8.03.2019, piątek, godz. 20.30, wstęp darmowy – zaproszenia do odbioru w kasie MCK

Urodziny Kina Orzeł: Tomasz Pauszek – KONCERT z wizualizacjami

Koncert na trasie promującej 20-lecie działalności Tomasza Pauszka, pochodzącego z Bydgoszczy kompozytora, wykonawcy i producenta muzyki elektronicznej i eksperymentalnej. Za ilustrację dla jego muzycznego świata posłuży szeroka paleta filmowych abstrakcji, impresji natury, Paryż lat 70. zapisany na taśmie 8 mm, czy zdjęcia przedwojennej Bydgoszczy. Artystę na scenie wspomogą m.in. Władysław Komendarek, Pawbeats i Przemysław Rudź.

9.03.2019, sobota, godz. 11.00

Urodziny Kina Orzeł: Spider-Man Uniwersum

Na Urodziny Orła zapraszamy także młodszych kinomanów. Na miesiąc przed festiwalem Animocje zaprezentujemy oscarowego faworyta w kategorii najlepsza długometrażowa animacja.

9.03.2019, sobota, godz. 13.10

Urodziny Kina Orzeł: Vice

Biografia Dicka Cheneya – kontrowersyjnego doradcy w rządzie prezydenta George’a W. Busha. Osiem nominacji do Oscara i kolejna imponująca metamorfoza Christiana Bale’a w roli głównej.

9.03.2019, sobota, godz. 15.30

Urodziny Kina Orzeł: Narodziny gwiazdy

Lady Gaga i Bradley Cooper w odświeżonej wersji klasycznej opowieści o blaskach i cieniach sławy. Osiem oscarowych nominacji, z bijącą rekordy popularności piosenką na czele.

9.03.2019, sobota, godz. 18.00

Urodziny Kina Orzeł: Roma

Największy oscarowy faworyt 2019 – 10 nominacji – dla osobistej opowieści Alfonso Cuaróna o czasach jego dzieciństwa i kobietach, które go wychowały, z burzliwym tłem politycznych Meksyku lat 70.

9.03.2019, sobota, godz. 20.30, wstęp wolny

Urodziny Kina Orzeł: Bydgoska Kronika Filmowa – Kandydat śmierci, cz. VIII oraz IX i X (PREMIEROWO) + spotkanie z twórcami po projekcji

Urodziny zwieńczymy kultową serią Kandydaci śmierci produkcji Bydgoskiej Kroniki Filmowej. Zobaczymy część VII oraz premierowo IX i X. Po seansie zapraszamy na spotkanie z twórcami. marzec 2019 |

BIK | 57

w yd a r z e ni a Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 3.03.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15. r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Chwila Nieuwagi w programie „Miszung”

Grupa Chwila Nieuwagi pochodzi z Górnego Śląska i wykonuje muzykę stanowiącą mieszankę folku śląskiego w nowoczesnym wydaniu, jazzu, ballady i piosenki poetyckiej. Wśród autorów wierszy śpiewanych przez zespół są m.in.: Jak Kasprowicz, Maria Konopnicka, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, ks. Jan Twardowski, Adam Ziemianin.

Grupa wykonuje także teksty autorskie, w tym piosenki napisane po śląsku. Do tego nietypowego „miszungu” zespół dodaje element rozrywki, dowcipu i młodzieńczej fantazji, dzięki czemu zyskuje świetny kontakt z publicznością.

Chwila Nieuwagi to zespół nagradzany na najbardziej prestiżowych festiwalach piosenki folkowej i poetyckiej w Polsce. W swoim dorobku grupa ma trzy studyjne krążki: „Niepoprawna muzyka” (2011), „Miszung” (2013), „Anieli śpiewają” (2016) oraz album live „Morawska Brama” (2018), a także udział w kilkunastu składankach muzycznych.

Skład: Martyna Czech – wokal, Andrzej Czech – gitara, Rafał Kierpiec – kontrabas, Piotr Kotas – fortepian, Bartłomiej Plewka – perkusja.

9.03.2019, sobota, godz. 12.00 i 13.45, Pałac Nowy, wstęp wolny, zapisy

Djembe na salonach XVII

– warsztaty, prowadzenie Piotr Schutta Godz. 12.00 – grupa „Początkujący weteran” dla już grających. Godz. 13.45 – grupa „Wszystko od zera” dla osób rozpoczynających przygodę z djembe. Liczba miejsc ograniczona. Obowiązują zapisy: szucik10@gmail.com. Nie trzeba się zapisywać, jeśli kursant przychodzi z własnym bębnem.

10.03.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15. r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Akademia w Pałacu

Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian Tomasz Gumiela – fortepian W programie: R. Schumann, F. Liszt, W.A. Mozart.

58 | BIK | marzec 2019

Agata Nowakowska-Gumiela jest cenioną pianistką i kameralistką. Swoją drogę zawodową związała z Akademią Muzyczną w Bydgoszczy, gdzie prowadzi zajęcia z fortepianu i kameralistyki fortepianowej. W 2011 r. uzyskała tytuł doktora sztuki i pracuje obecnie na stanowisku adiunkta. Ma w swoim dorobku liczne nagrody na ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach pianistycznych, a także stypendia kilku ważnych instytucji kultury. Pianistka posiada w repertuarze wiele utworów solowych, w szczególności dzieła pianistyki XIX w., a także wiele dzieł kameralnych, wśród nich większość utworów na wiolonczelę i fortepian. Ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Bydgoszczy w klasie fortepianu prof. Katarzyny Popowej-Zydroń, a następnie Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu w klasie fortepianu prof. Noela Floresa oraz klasie kameralistyki prof. Teresy Leopold.

Tomasz Gumiela jest cenionym pianistą i kameralistą.

Ukończył Akademię Muzyczną w Bydgoszczy pod kierunkiem prof. Marii Murawskiej i prof. Jerzego Sulikowskiego, a następnie doskonalił swoje umiejętności w mistrzowskiej klasie prof. Dang Thai – Sona w Montrealu. Aktualnie pracuje na stanowisku wykładowcy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, prowadząc zajęcia z fortepianu, kameralistyki oraz współpracując z klasą śpiewu prof. Katarzyny Nowak-Stańczyk. Posiada szeroki repertuar, w szczególności dzieła pianistyki solowej XIX w., liczne utwory kameralne oraz znaczącą część literatury na głos i fortepian. Ma w swoim dorobku prawykonania utworów współczesnych, za które otrzymał m.in. nagrodę na Festiwalu Laureatów Konkursów w Bydgoszczy oraz nominację do nagrody Fryderyka (za nagranie dla firmy fonograficznej DUX w 2008 r.).

17.03.2019, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, opiekunowie wstęp wolny, dzieci 10 zł

Hej, wiosno, hej – poranek muzyczny z cyklu Akademia Dzieciom

Prowadzące Ewelina Boesche-Kopczyńska i Honorata Glaza-Gulgowska wykorzystują metodę aktywnego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elementów

w yd a r z e ni a ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych.

17.03.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15. r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Koncert tria jazzowego RGG

Podczas koncertu usłyszymy autorskie piosenki artystki, które znalazły się na płycie Kocham, marzę, wiem...

Marzenie, tak jak na płycie, tak podczas koncertu będzie towarzyszył na gitarze Wojtek Lachowski.

Marzena Nowakowska – pieśniarka z Bydgoszczy, nazywana „bardem w spódnicy”. Jej gitarowe ballady o tym, co było, jest i co jeszcze może się zdarzyć, kradną serca słuchaczy. Charakterystycznym, niskim głosem potrafi wyśpiewać tęsknotę i marzenia, powspominać miłość i zerknąć z nadzieją w jutro... Zaliczana jest do grona śpiewających poetów, którzy dużą wagę przywiązują do znaczenia słowa. Na co dzień zawodowo czynny nauczyciel oraz redaktor książek i prac naukowych.

Wojtek Lachowski – bydgoski gitarzysta, zaangażowany w różne projekty muzyczne, jazzman i aranżer. Ma na koncie kilka wydanych płyt. Na co dzień plastyk i grafik komputerowy z artystycznie muzyczną duszą.

24.03.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15. r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Marcin Jaracz – koncert pn. Kaczmarski – inspiracje RGG to jeden z najważniejszych polskich zespołów grających w formule klasycznego tria fortepianowego (ostatnia grupa koncertowa Tomasza Stańki). Grupa planuje w marcu br. premierę 10. już płyty. Album zostanie wydany nakładem wytwórni Warner Music Poland w legendarnej serii „Polish Jazz”. Łukasz Ojdana – fortepian Maciej Garbowski – kontrabas Krzysztof Gradziuk – perkusja

Koncert będzie poszukiwaniem źródeł inspiracji artysty w czterech dziedzinach – literatury, historii, filmu i malarstwa. Wykonanie utworów Jacka Kaczmarskiego zostanie wzbogacone prezentacją multimedialną, ukazującą to, co inspirowało ich powstanie.

23.03.2019, sobota, godz. 17.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15. r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Kocham, marzę, wiem…

– Marzena Nowakowska – koncert autorski Wojtek Lachowski – gitara

Marcin Jaracz – psycholog, uczestnik konkursów poświęconych twórczości Jacka Kaczmarskiego, wcześniej student Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie śpiewu solowego prof. Leszka Skrli. marzec 2019 |

BIK | 59

w yd a r z e ni a Galeria Wspólna

6.03.2019, środa, godz. 16.00, warsztaty bezpłatne, obowiązują zapisy telefoniczne: 523 221 447

Warsztaty z mistrzynią tworzenia biżuterii „z niczego” – Małgorzatą Winter

Magdalena Pela, obraz z cyklu Szkoda kwiatów, 2018, średnica 150 cm, fot. Dominik Kulaszewicz

BIŻUTERIA ZERO WASTE – przejrzyj szuflady i daj drugą szansę swojej biżu, której nie nosisz od lat.

Wystawa czynna do 22 marca

Magdalena Pela: Szkoda kwiatów

Magdalena Pela (ur. w 1989 r. w Gdańsku) – artystka wizualna, malarka, autorka obiektów. Od 2016 roku studentka Międzywydziałowych Środowiskowych Studiów Doktoranckich na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Ukończyła Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku w 2015 roku.

Absolwentka kulturoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Zajmuje się znakami codzienności. W swoich pracach odnosi się do kategorii palimpsestu, zacierania śladów, nieczytelności. Stawia pytanie o granicę czytelności widzialnego.

Darek Kondefer, Łódź

28.03.2019, czwartek, godz. 19.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3 – wernisaż.

Wystawa czynna do 19 kwietnia

Darek Kondefer: Łódź

Wystawa Łódź to autorska refleksja nad zachodnią cywilizacją. Prezentacja odwołuje się do ogólnie znanych symboli, próbując opisać duchową, kulturową i mentalną 60 | BIK | marzec 2019

przestrzeń, w której żyjemy. Łódź jest jej alegorią. Czy uda się nią gdzieś dopłynąć? Czy znamy cel podróży? Czy ją przetrwamy? Czy może staniemy się jej więźniami? Odpowiedzi (a może kolejnych pytań) szukajcie Państwo na wystawie.

Darek Kondefer – artysta sztuk wizualnych, absolwent Wydziału Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Uczestnik wystaw w kraju i za granicą.