Kracht feb 2014 web

MAGAZINE VOOR MEDEWERKERS VAN RIJKSWATERSTAAT FEBRUARI 2014

Natuur en waterveiligheid

in balans HET STROOMLIJNEN VAN DE UITERWAARDEN

Inhoud Portret Eric Bijster

Column Reportage Mobiliteitskaart Het Engelse Pagina 7 Werk

Pagina 4-5

Mooi werk A4: Delft-Schiedam

Pagina 8-11

meer indande wereld rijkswaterstaat’ portret

context Wat betekent het

‘er is

Na vijftien jaar zet Eric Bijster stappen om de veilige en vertrouwde omgeving van Rijkswaterstaat achter zich te laten. Hij is klaar voor een nieuwe uitdaging en overweegt een carrière bij Conclusion als loopbaanadviseur. Eric vertelt hoe hij deze kans zelf creëerde. hoe ziet in vogelvlucht je carrière bij rijkswaterstaat eruit? ‘bij rijkswaterstaat kwam ik binnen als goederenvervoercijferspecialist bij de dienst advies Verkeer en Vervoer, nu rijkswaterstaat Water, Verkeer en Leefomgeving. Daar kreeg ik later het etiket high potential opgeplakt, wat mij de positie van directiesecretaris opleverde. echt leerzaam voor me was de periode als secretaris van het bestuur, waar ik regelmatig aan tafel zat met het directieteam van rijkswaterstaat, de minister en de staatssecretaris. Praktijkkennis van een groot uitvoeringsproject deed ik op als secretaris van de aanbesteding van de ondertunneling van Maastricht. Ook werkte ik een tijd bij de a74 voordat ik aan de slag ging als hoofd HrM van rijkswaterstaat Limburg. Mijn laatste functie bij rijkswaterstaat was senior adviseur mobiliteit en vernieuwing, waar ik nauw betrokken was bij de fusie van Noordbrabant en Limburg en lid was van het vernieuwingsteam bedrijfsvoering.’

hoe heb je de stap naar buiten gemaakt? ‘in die vijftien jaar stelde ik mezelf een paar keer de vraag of ik ergens anders wilde werken.

Maar telkens kwam er intern een interessante functie langs waardoor ik bleef. Toch ben ik mij de laatste tijd intensiever gaan oriënteren op een plek buiten rijkswaterstaat. Daarbij heb ik dankbaar gebruikgemaakt van de mogelijkheden van ons Corporate Mobiliteitscentrum. een sollicitatiegesprek bij Prorail

liep uit op een stageopdracht voor het opstellen van een businesscase voor een mobiliteitscentrum. in de gesprekken die ik daarvoor voerde met outplacementbureaus sprak ik ook met Conclusion. De interesse was wederzijds en mijn voorstel om mij daar te detacheren viel zowel bij rijkswaterstaat als bij Conclusion in de smaak.’

zijn en met welke vragen directieleden en medewerkers worstelen. al die kennis kan ik hier rechtstreeks inzetten. Daarnaast ben ik lid van het bestuur van LifT, een netwerkorganisatie in Zuid-Limburg. Mijn netwerk daar en mijn ruime ervaring bij rijkswaterstaat zijn interessant voor Conclusion.’

Smaakte het naar meer?

‘uiteraard zijn er verschillen, maar deze zijn minder intens dan ik dacht. Goede ideeën komen hier gemakkelijker van de grond en besluitvorming verloopt sneller. Wel mis ik soms de degelijkheid van rijkswaterstaat. een andere omgeving is goed voor mijn persoonlijke ontwikkeling. als je te lang bij een organisatie blijft, denk je dat de hele wereld er zo uitziet. Vaak gaan mensen voor zekerheid en zijn ze bang om de stap te nemen. Maar je werkt aan je eigen duurzame inzetbaarheid als je ook eens buiten de overheid gaat werken.

Denk niet dat niemand zit te wachten op iemand met twintig jaar rijkswaterstaatervaring. rijkswaterstaat heeft juist een positieve uitstraling en biedt kennis die de markt nodig heeft.’

‘Zeker. Voor alle partijen is dit een win-winsituatie. Conclusion hoefde mij niet direct in dienst te nemen en ook voor een krimpende organisatie als rijkswaterstaat was dit een prima oplossing. Mooi dat beide organisaties openstaan voor dit soort ontwikkelmogelijkheden. Zie het als een verlengde proeftijd van een halfjaar. in die periode ervoer ik hoe het is om voor een commerciële organisatie te werken. Op dit moment ben ik in gesprek om definitief in dienst te treden bij Conclusion.’

Welke kennis en ervaring neem je mee?

‘Conclusion is een snelgroeiende, commerciële dienstverlener op het gebied van HrM, communicatie, iCT en outplacement. er werken zo’n 1.600 mensen. ik werk hier als loopbaanadviseur voor de regio Limburg en Noord-brabant. bij rijkswaterstaat heb ik breed ervaring opgedaan en op veel niveaus gewerkt. ik ken de gevolgen van een organisatieverandering. ik weet hoe je sessies begeleidt, hoe je op directieniveau gesprekken voert, wat de spelregels bij reorganisaties

Zijn er verschillen?

PrOfieL Leeftijd

hoe luidt jouw advies?

Privé

‘De wereld buiten rijkswaterstaat is groot en er is meer mogelijk dan je denkt. in een tijdelijke constructie werken bij een andere organisatie is een prima manier om ergens anders binnen te komen. Zowel jijzelf als het bedrijf loopt weinig risico. Zorg dat je inzetbaar blijft en wacht niet met nadenken tot het zover is.’

hobby’S Motto

48 jaar getrouwd, twee kinderen en woont in eys. wandelen, rennen, fietsen en muziek luisteren en maken. je hebt maar één leven, dus leef hem dan ook. Ofwel yolo (you only live once).

column

O& F-rappOrt

‘Laatste stap in het filterproces’

‘We gaan een spannend jaar tegemoet’

Marco Heijdens

Jowi Bijsterbosch

‘Toewerken naar een O&F-rapport vergelijk ik wel eens gekscherend met het zetten van een pot filterkoffie. Ook dat verloopt in fases, om te beginnen met het OP2015. Hiermee zetten we de koers uit om vervolgens de processen in kaart te brengen en de efficiencymogelijkheden te onderzoeken. Onze nieuwe organisatieinrichting bakenen we steeds verder af in de houtskoolschetsen en profieldocumenten.

Uiteindelijk ligt er een honderdprocentversie: een eenduidige beschrijving van onze organisatie en formatie op functie- en taakniveau. Doordat we dit proces stap voor stap doorlopen, ontstaat een O&F-rapport dat duidelijkheid schept. Met andere woorden: uit die filter hebben we koffie gedistilleerd en geen limonade. Medewerkers krijgen zo een beter beeld van wat Rijkswaterstaat van hen verwacht en omgekeerd. Het O&F-rapport maakt ook scherp welke functies blijven en verdwijnen. Zo’n eenduidige beschrijving leidt tot een organisatie-inrichting die gefundeerd is op onze organisatiedoelen en -strategie. Hoewel het O&F-rapport de laatste stap in het filterproces is, moeten we de koffie nu nog gaan consumeren. Dat is heel andere koek.’

‘De honderdprocentversie van het O&Frapport is weer een belangrijke mijlpaal in ons veranderproces. Daarna kunnen we starten met de plaatsing van medewerkers. We gaan een spannend jaar tegemoet, omdat nu echt duidelijk wordt wat het OP2015 voor iedere medewerker persoonlijk betekent.

Het wordt ook een jaar waarin medewerkers focussen op een nieuwe start, hun eigen loopbaanontwikkeling en mobiliteit. De totstandkoming van het O&F-rapport is een intensief proces: elk organisatieonderdeel levert een bijdrage. Als Regieteam leveren we de generieke hoofdstukken aan en zorgen we voor de eindredactie. Samen met de Bestuursstaf HRMO en de Corporate Dienst gingen we alle organisatieonderdelen langs om de afspraken die de directeur-generaal met vakbonden en de medezeggenschapsraad maakt te vertalen naar hun bijdragen. Nadat het rapport is goedgekeurd start het plaatsingsproces.

Het doel is om medewerkers zo snel mogelijk te laten weten waar ze aan toe zijn.

Zodat we kunnen werken aan de doelen die we willen bereiken met OP2015: één Rijkswaterstaat, samen met anderen en elke dag beter.’

PROFIel

PROFIel

PROFIel

districtshoofd Zee en Delta 44 REagEREn via marco.heijdens@rws.nl

FunctiE

stafdirecteur HRMO en directeur Regieteam OP2015 LEEFtijd 49 REagEREn via jowi.bijsterbosch@rws.nl

FunctiE

FunctiE

LEEFtijd

kracht februari 2014 5

‘Het O&Frapport zoals dat er nu ligt, is wat mij betreft een goede en robuuste weergave van waar onze organisatie naar toe wil, inclusief welke functies, rollen en aantal medewerkers.

Hoewel ik officieel nog steeds teamleider ben, komt mijn functie volgens het O&F-rapport te vervallen. In West-Nederland Zuid moet het aantal teamleiders voor de natte en droge districten terug van twaalf naar twee of drie. Vooruitlopend daarop ben ik alvast op zoek gegaan naar een andere functie.

In mijn werk focus ik nu meer op de regie van assetmanagement bij de projecten A15 Maasvlakte/Vaanplein en de A13/A16. Op het moment dat de functie regisseur assetmanagement officieel wordt, kan ik daar net als andere collega’s op solliciteren. Ik heb net de brief ontvangen waarin ik word uitgenodigd voor de Van-Werk-Naar-Werkprocedure. Dat maakt me niet onzeker.

Het werk dat ik nu doe, blijft namelijk nodig voor Rijkswaterstaat. En zo niet, dan biedt onze organisatie veel meer mogelijkheden. Die moet je vervolgens wel zelf met beide handen aanpakken.’

Meer focus

Luisteren en reageren

WAT

WAT

07-KRACHT_Column.indd 7

HOE

gaan we dit doen?

Focussen

A

Om een stortvloed aan informatie te voorkomen, is meer B focus nodig. ‘Door bewuster te kiezen wat we in de etalage C zetten, ontstaat een duidelijker beeld van wie we zijn: één Rijkswaterstaat die samen met partners werkt aan duurzame oplossingen voor een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland.’ Hoewel communicatie een gezamenlijke inspanning is van alle Rijkswaterstaters, vervult Wehet zetten onze kennis in, management een sleutelrol in de snelheid enzoeken alertheid verbinding en zijn vernieuwend waarmee de communicatieadviseurs op externe gebeurtenissen kunnen reageren. Zij moeten op basis van communicatieadvies, context en feiten de inhoudelijke boodschap vaststellen en in het juiste frame plaatsen. En dat moet vaak snel. ‘Die alertheid is er nog niet altijd’, vindt Anja.

‘Omgevingsbewust zijn en aandacht hebben voor signalen uit de maatschappij zijn dan ook taken van alle RWS’ers.’

HOE

gaan we dit doen?

A

Wat, hoe en waarom

Korte lijnen

‘Reageren op de omgeving betekent dat we niet alleen vertellen wat we bij Rijkswaterstaat doen, maar ook dat we uitleggen waarom we onze projecten doen en hoe’,

Snelheid betekent ook: korte lijnen en goed samenwerken.

‘De communicatieketen heeft de taak de boodschap zo effectief mogelijk over te brengen passend binnen

B C

14 KRACHT FEBRUARI 2014

Meer interactie met gesprekspartners

Sneller reageren

HOE

Meer interactie met gesprekspartners

gaan we dit doen?

maatregelen zijn gerealiseerd, zo’n kwart van het totaal

8 KRACHT FEBRUARI 2014

Omwonenden zitten op de eerste rang ‘Mooi en tegelijkertijd ingewikkeld aan dit project is dat ongeveer 20.000 omwonenden op de eerste rang onze ‘voorstelling’ aanschouwen. Het is een hele uitdaging om in korte tijd een ingewikkeld infrastructureel werk te realiseren met respect voor de omgeving. Dat maakt een goede relatie met de gemeenten Schiedam, Vlaardingen, MiddenDelfland en Delft belangrijk. Als extra service hebben we vanuit de aannemerscombinatie A4all een klachtenlijn ingericht die 24/7 bereikbaar is.

Daarnaast is de bouwlocatie afgescheiden van het onderliggend bestemming- en recreatieverkeer, zodat de omgeving minimaal hinder ondervindt van de bewegingen van het bouwverkeer.

Feiten en cijfers

• Kosten van de aanleg 600 miljoen euro • De nieuwe A4 tussen Delft en Schiedam kan straks 10.000 voertuigen per uur verwerken • Circa 1.000 medewerkers van Rijkswaterstaat en A4all werken aan de weg

Donald Broekhuizen programmacoördinator IODS

HET NIEUWE DEEL VAN DE A4 BIJ SCHIEDAM

KRACHT FEBRUARI 2014 9

Buitenwacht Marktreputatie

Alexander van den Berg omgevingsmanager A4all

12 KRACHT FEBRUARI 2014

KRACHT FEBRUARI 2014 13

Toen-nu-straks Nationale Bewegwijzeringsdienst

Pagina 21

B C

We zetten onze kennis in, zoeken verbinding en zijn vernieuwend

CO2 omlaag

gebruiken voor communicatie

CO2 omlaag

Meer interactie met gesprekspartners Voor een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland

Minder files

strategie, frame, timing en inzet van middelen. Of de

Meer moderne media hoe ze zelf de boodschap met behulp managers helpen

Communicatieapplicatie

‘Dat geldt bijvoorbeeld ook voor persvoorlichting: met een communicatieapplicatie kunnen de communicade interne communicatie geldt eigenlijk hetzelfde: laat tieadviseurs straks 24 uur per dag informatie met elkaar niet duizend bloemen bloeien. Recent onderzoek wijst uit delen over mediacontacten, wie welke woordvoeringsdat Rijkswaterstaat te veel informatie over de medewerkers lijnen gebruikt en welke middelen worden ingezet. uitstort. Dus ook hier geldt: focus aanbrengen.’

Hierdoor Voor een veilig, leefbaar en kunnen we uniformer werken met een een duidige boodschap en snel inspelen op nieuwe ontwikkebereikbaar Nederland lingen. Ook starten we met e-learning om ons te blijven Professionalisering communicatie ontwikkelen en professionaliseren. Nu is het zaak om de Op veel vlakken wordt nauw samengewerkt binnen de nieuwe communicatieaanpak binnen de organisatie communicatieketen: voor de interne communicatie binbreed te delen en gezamenlijk op te trekken met bijvoornen een landelijke community en bij persvoorlichting beeld de omgevingsmanagers om de verbinding naar waar dagelijks RWS-breed contact is. ‘Dit jaar zetten buiten te versterken.’ we de integrale aanpak verder door. Zo gaan we werken met multidisciplinaire themateams voor waterveiligheid, Minder files leefbaarheid en bereikbaarheid. Deze teams komen CO2 omlaag regelmatig bij elkaar om strategie en middelen crossmediaal zo effectief mogelijk in te zetten. Daarvoor maken we geen vuistdikke communicatieplannen, maar voor communicatie gaan gebruiken we pragmatisch te werk.’

gebruiken voor communicatie van storytelling nog effectiever kunnen overbrengen. Voor

Stip

Waarom een netwerkbeheervisie?

Wat levert het in de praktijk op?

Arjan: ‘Als beheerder van de netwerken moeten we weten hoe onze werkprocessen met elkaar samenhangen. Maar ook hoe deze processen het beste werken en bijdragen aan hetzelfde doel. In onze netwerkbeheervisie beschrijven we hoe onze drie netwerken, het hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet en het hoofdwatersysteem, willen onderhouden en beheren en welk duurzaam kwaliteitsniveau we op dat vlak willen bieden. Zie het als een stip op de horizon.

Dankzij deze stip kunnen we gerichter programmeren en prioriteiten en afwegingen explicieter maken, omdat verschillen van inzicht nu bij elkaar komen. Je kunt gerichter samenwerken met kennispartners en de juiste kaders opstellen die het meeste bijdragen aan onze doelen.’

Bouwe-Dirk: ‘Een duidelijke visie helpt mij bij het maken van keuzes voor de regio Oost-Nederland. Het kiezen gaat gemakkelijker en sneller en de visie voorkomt onduidelijkheden. Zo moest Rijkswaterstaat het afgelopen jaar bezuinigen op de bediening van sluizen en bruggen.

Zo ook op die van sluis Eefde, terwijl er juist een planstudie loopt naar capaciteitsvergroting van deze sluis door een extra sluiskolk. Logischerwijs zorgde dat voor vragen bij mensen die moeten verhuizen door de komst van de extra sluiskolk. Waarom een tweede sluis aanleggen, als Rijkswaterstaat de bediening van de eerste sluis al wil terugschroeven? Hadden we aan het begin al geweten dat Rijkswaterstaat nooit van plan was te bezuinigen op een belangrijke sluis als sluis Eefde, dan hadden we die boodschap ook naar buiten uitgedragen. Dat voorkomt ellende achteraf. Een centrale visie geeft focus en dwingt ons om telkens terug te gaan naar de vraag waarom we iets doen. En richt de neuzen op één Rijkswaterstaat die centraal inspeelt op regionale ontwikkelingen. Zo kunnen we sneller en beter afwegingen maken en deze vertalen naar de werkvloer.’

Wat is de huidige stand van zaken?

WAAROM doen we dit?

Meer moderne media

BOTER BIJ DE VIS Obstakels? Ergernissen? Rijkswaterstaat doet boter bij de vis. Ideeën van medewerkers zijn een springplank naar een sterkere organisatie.

‘We voeren vooraf de discussie, denken na over langetermijnontwikkelingen en vertalen onze keuzes in wat we vandaag en morgen moeten doen’

‘Omgevingsbewust zijn en letten op signalen uit de maatschappij is een taak van alle RWS’ers’

Arjan Gras, programmamanager Netwerkbeheervisie

Arjan: ‘Alle regio’s hebben hun eigen beheergebied in kaart gebracht en aangegeven wat de belangrijkste opgaven voor de netwerken en de te verwachten ontwikkelingen zijn. Dat is inzichtelijk gemaakt voor heel Nederland. Vervolgens hebben we dat tegen de bekende ambities en beleidskeuzes aangehouden. Hiermee maken we een eerste netwerkbeheervisie op hoofdlijnen. De Groepsraad buigt zich hier nu over. Daarna vertalen we de visie naar de praktijk en breiden we de visie stapsgewijs uit. In 2016 ligt er een robuuste versie voor alle netwerken, waarmee de hele organisatie gaat werken.’

Zijn er meer voordelen?

Arjan: ‘Doordat we van elkaar leren, krijgen we meer inzichten, groeien we naar elkaar toe en ontstaat meer samenhang. We voeren vooraf de discussie, denken na

TOEN-NU-STRAKS

Betere

marktreputatie

‘Stel, er komt via 112 een melding binnen van een incident op de A15 bij hectometerpaal 63,6. Elke minuut telt. Het is belangrijk dat weginspecteurs snel ter plaatse zijn en de bedienaars op het juiste signaleringsbord een rood kruis kunnen plaatsen. Wanneer die parate kennis over het netwerk ontbreekt, kan dit voor vertraging zorgen’, zegt Cees, die nu als adviseur industriële automatisering bij de CIV werkt. Om die kennis bij te brengen, maakte hij een prototype van een game waarmee verkeersleiders hun kennis kunnen trainen.

Spelenderwijs Cees’ idee werd enthousiast ontvangen. Hierdoor is er nu een serious game in de maak, die leuk en leerzaam is. ‘Het spel kent meerdere niveaus. Het begint bij het aanwijzen van de hoofdwegen. Vervolgens wijs je de verbindingswegen en objecten aan en tot slot de provinciale wegen. Een scorelijst zorgt voor gezonde competitie tussen collega’s. Spelenderwijs leren ze het hele netwerk kennen. Het resultaat is dat wegverkeersleiders en -inspecteurs sneller de juiste locatie spotten en dat komt de verkeersveiligheid ten goede. Ook de opleidingstijd neemt af. De serious game wijst uit of nieuwe wegverkeersleiders gereed zijn voor de bedientaak. Naar verwachting verschijnt de eerste ‘droge’ versie begin dit jaar. De ‘natte’ versie van de vaarwegen komt daar vervolgens snel achteraan.’

BOUWE-DIRK TALSMA (LINKS) EN ARJAN GRAS 16 KRACHT FEBRUARI 2014

Wegwijs

BUITENWACHT

Minder files

Meer moderne media

WAAROM doen we dit?

INTERVIEW

Voor een heldere kijk op de toekomstige kwaliteit en prestaties van de drie netwerken ontwikkelt Rijkswaterstaat een netwerkbeheervisie. Deze visie geeft een referentiekader, waardoor regionale keuzes eenduidiger, sneller en eenvoudiger zijn te maken.

Waarom een netwerkbeheervisie zo belangrijk is, vertellen Arjan Gras, afdelingshoofd Netwerkregie en programmamanager Netwerkbeheervisie (WVL), en Bouwe-Dirk Talsma, adviseur bij Rijkswaterstaat Oost-Nederland.

WAAROM doen we dit?

A

Sneller reageren

KRACHT FEBRUARI 2014 15

Dat parate kennis van het areaal essentieel is, merkte Cees van der Pligt toen hij bij de verkeerscentrale Zuidwest-Nederland werkte.

Om bij een ongevalsmelding direct de locatie op het netvlies te krijgen, bedacht hij een serious game voor wegverkeersleiders: de Locatiespotter.

De Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd) wijst weggebruikers de weg. Sinds december gebeurt dat vanuit Westraven.

In april nam de personele organisatie afscheid van de ANWB. Sindsdien handelt de NBd onder de vleugels van de alliantie van Rijkswaterstaat, de waterschappen, de gemeenten en de provincies.

‘Vertrouwen winnen’

‘Eenduidiger handelen’

‘Na een proof of ability verzorgt CGI sinds juli het beheer en de vernieuwing van een groot aantal applicaties voor verkeersmanagement van het (hoofd)wegennet voor Rijkswaterstaat. Deze bedrijfskritische applicaties dragen bij aan een goede en veilige doorstroming op de weg, bijvoorbeeld door het doorsturen van informatie naar matrixborden boven de weg. Zonder een uitstekende samenwerking hadden we de goede resultaten nooit bereikt. De wederzijdse houding is open en constructief.

Een groot compliment gaat uit naar de medewerkers van Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening. Ondanks de ingrijpende interne veranderingen zetten zij zich vol toewijding in. Bij de start wilde Rijkswaterstaat graag tot in detail betrokken zijn bij operationele zaken. Naarmate de tijd verstrijkt en het vertrouwen groeit, neemt dat af.

Hier ontstaat onze toegevoegde waarde. CGI neemt de operatie op zich, waardoor experts van Rijkswaterstaat zich kunnen toeleggen op het sturen op tactisch en strategisch niveau. Een bredere bekendheid van deze samenwerking binnen Rijkswaterstaat vraagt nog extra aandacht. Uniformiteit en kwaliteit zijn gemakkelijker te realiseren met de betrokkenheid van de hele keten.’

‘Uit het reputatieonderzoek van vorig jaar onder marktpartijen blijkt dat zij Rijkswaterstaat met een 6,9 waarderen. In 2012 was dat een 6,7. De groei komt mede doordat marktpartijen onze werkwijze en voorspelbaarheid beter herkennen. De opvallendste stijging is op het gebied van ICT, van een 6,4 naar een 6,9. Als operationeel verantwoordelijke voor het contract met CGI ben ik daar natuurlijk blij mee. We streven naar een heldere vraagstelling. Toch moesten we onze uitvraag in overleg met onze leverancier CGI aanscherpen, omdat er allerlei interpretaties ontstonden. Dat dergelijke projecten allemaal vlekkeloos verlopen is een utopie. Daarom is het altijd mogelijk om samen naar een werkbare en constructieve oplossing te zoeken. Interne bekendheid met het contract tussen Rijkswaterstaat en CGI is inderdaad een aandachtspunt. Betere communicatie naar direct en indirect betrokkenen draagt daaraan bij. En nu we verkeersmanagement binnen één afdeling bij Centrale Informatievoorziening verankeren, verwacht ik dat we eenduidiger handelen en communiceren naar marktpartijen.’

WIE Dirk de Groot WAT Account Director Infrastructuur en Milieu WAAR CGI

Yammer #Ik heb een idee!

WIE Fons Beekman WAT Servicemanager Verkeersmanagement WAAR Rijkswaterstaat Centrale

Informatievoorziening KRACHT FEBRUARI 2014 21

KRACHT FEBRUARI 2014 17

20-KRACHT_BoterVis.indd 20

We zetten onze kennis in, zoeken verbinding en zijn vernieuwend

20

‘De economie heeft met smart op de aanleg van de A4 tussen Delft en Schiedam gewacht. Zo komt er een goede verbinding tussen de Rotterdamse haven, het tuindersgebied in het Westland en Schiphol. Nadat de plannen keer op keer strandden, richtte de provincie Zuid-Holland zich met Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS) op een combinatie van bereikbaar én leefbaar.

Bijvoorbeeld door de natuur tussen de Vlietlanden en Ackerdijkse plassen te versterken met de aanleg van een eco-aquaduct. Ook kopen we oude kassen op en maken daarvan recreatieve weilanden, voor een betere beleving van het landschap. Tussen Schiedam en Vlaardingen leggen we de A4 in een landtunnel aan, zodat deze steden meer bij elkaar komen. Rijkswaterstaat pakt de handschoen na een moeizame start perfect op. De aandacht voor en de relatie met de omgeving is tot in de puntjes geregeld.’

23-01-14 11:37

op de horizon

Sneller reageren

is het resultaat?

Meer focus

door bewuster informatie te

‘De buitenwereld verwacht interactie met Rijkswaterstaat, waarbij onze organisatie luistert naar wat er in onze omgeving gebeurt en hierover open communiceert.

Net zo belangrijk is dat we adequaat op signalen reageren.

Een gesprek over Rijkswaterstaat verspreidt zich razendsnel via sociale media. Geven we niet thuis of reageren we laat, dan geven anderen het antwoord of gaat het verhaal een eigen leven leiden in de media en kan een onderwerp worden opgeblazen. Als we betrouwbaar willen zijn, nemen we actief deel aan het gesprek en staan we met ons verhaal klaar.’

NU

in het Wat, Hoe en Waarom

Klinkende resultaten

vervolgt Anja. ‘Je kunt zeggen: wij kappen kiezen morgen tweedie we willen honderd bomen voor de aanleg van een nieuwe communiceren weg. Maar je kunt ook uitleggen dat we ter compensatie daarvan een nieuw bos aanplanten. En dat we die nieuwe weg aanleggen voor meer veiligheid en minder files en CO2-uitstoot.

Met andere woorden: we willen de projectresultaten, de werkwijze en de maatschappelijke relevantie van ons werk meer in balans brengen, het wat, hoe en waarom.’

hectare gekapt bos

Pagina 22-23

focus is hetMeer resultaat?

door bewuster informatie te kiezen die we willen Klinkende resultaten communiceren

verbinden

600

miljoen euro

Stroomlijn in cijfers kracht fEBRuARI 2014 7

23-01-14 11:15

Meer balans

Klinkende resultaten

Meer balans

door bewuster informatie te kiezen die we willen communiceren

Voor een maatschappelijke uitvoeringsorganisatie als Rijkswaterstaat is het logisch dat ze de trends uit de samenleving volgt en daarop inspeelt. ‘Met name de manier waarop mensen elkaar tegenwoordig bereiken is bepalend voor de nieuwe uitgangspunten voor de corporate communicatie’, benadrukt Anja. ‘Mobiel internet groeit explosief, evenals het gebruik van sociale media, terwijl ook de traditionele media belangrijke spelers blijven. De versplintering van het mediagebruik vraagt meer dan ooit om een crossmediale aanpak, oftewel meerdere kanalen tegelijk inzetten om je doelgroep te bereiken. Zowel online als offline.’

WAT

is het resultaat?

in het Wat, Hoe en Waarom

WAAROM

Economische vitaliteit versterken

in het Wat, Hoe en Waarom

WAAROM

in het Wat, Hoe en Waarom

WAAROM

HOE

kilometer uiterwaarden, van Maastricht tot Kampen en Rotterdam

asfalt

Het plan om de verkeersproblemen tussen Den Haag en Rotterdam op te lossen dateert al uit de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Na een moeizame voorgeschiedenis ging in 2012 de langverwachte schop in de grond. Zeven kilometer nieuw asfalt tussen Delft en het Kethelplein versterkt de economische vitaliteit in dit gebied.

In 2020 kan 60 procent meer verkeer tussen Den Haag en Rotterdam reizen en neemt de reistijd flink af.

Meer balans

WAT

NUNU

HOE

Meer balans

HOE

1200 75

Zeven kilometer

NU

Lag de focus op het Wat

Het nieuwe communiceren is

hectare uiterwaarden (ruim 2000 voetbalvelden) met bomen, struiken, riet en ruigte op de schop

De uiterwaarden van het Engelse Werk in Zwolle liggen er goed onderhouden bij. Bewoner Henk Dubbeldam kijkt tevreden naar buiten. De zolder van zijn boerderij biedt een prachtig uitzicht op de IJssel. Het geluid van ronkende machines, omvallende bomen en graafwerkzaamheden lijkt lang geleden. Toch zag dit gebied er nog maar een halfjaar geleden heel anders uit…

6 kRacht FeBRUARI 2014

Pagina 16-18 VROEGER

WAT

Isa Bais manager Informatiecentrum A4 Delft-Schiedam

1400

teamleider Planmatig Beheer en Onderhoud (PBO) LEEFtijd 58 REagEREn via ab.de.vos@rws.nl

Pagina 14-15

WAT

emotie

E. Gaafman

Interview Netwerkbeheervisie

Lag Lag de de focus het Wat focus op op het Wat

‘Het aantal bezoekers van het informatiecentrum is een bewijs dat de aanleg van de A4 leeft in de omgeving. In november stond de teller op 10.000.

Dat zijn 5.000 bezoekers meer dan verwacht.

Natuurlijk informeren we omwonenden ook actief via andere kanalen, zoals een digitale nieuwsbrief en ons online forum. In het informatiecentrum waarderen mensen het persoonlijk contact met Rijkswaterstaat. Veel bezoekers kunnen zich best goed voorstellen welke voordelen de weg straks biedt. Maar terecht zeggen zij ook: not in my backyard. Die emotie mag er zijn. Door daar inhoudelijk op in te gaan, zorgen we ervoor dat deze bezoekers realistische verwachtingen hebben.’

Weghalen van groen is

Ik heb geen auto meer sinds ik bij Rijkswaterstaat werk.

Soms mis ik hem wel, maar mijn NS-trajectkaart bood altijd een uitstekend alternatief, ook buiten werktijd.

Als het gaat om secundaire arbeidsvoorwaarden is dat een enorm pluspunt.

Dat kan ik niet zeggen van de mobiliteitskaart van MobilityMixx, vanaf dit jaar de ov-pas voor mijn woonwerkverkeer en dienstreizen. Slechter kon het jaar niet beginnen. Weg voordeel dat een NS-abonnement bood voor privégebruik.

‘Waar maak jij je druk over?’, hoor ik jullie denken.

‘Je moet tegenwoordig al blij zijn dat je nog een baan hebt. Laat staan dat je werkgever je reiskosten betaalt.

Je bent een geluksvogel!’ Natuurlijk klopt dat. Maar toch…

Buiten werkdagen gratis met de trein is er voortaan niet meer bij en de korting voor privégebruik is helemaal verdwenen. Daar komt nog eens bij dat ik voortaan moet in- en uitchecken. En o wee als ik dat vergeet…, kost me nog salaris ook. Daarnaast voel ik me gecontroleerd.

Kortom, voordeeltjes zijn veranderd in verplichtingen; dat is mijn beleving.

Als de nieuwe ov-pas een directe besparing oplevert, kan het een terechte aanbesteding zijn van de overheid.

Daarvoor heb ik begrip. Maar ambtenaren worden hierdoor buiten werktijd niet langer gestimuleerd de trein te nemen en zelfs voor het dilemma gesteld een auto aan te schaffen. Terwijl ik juist van mening ben dat de overheid het gebruik van het openbaar vervoer moet aanmoedigen.

Zeker bij haar eigen werknemers. Ook in privétijd.

Achtergrond Corporate communicatie VROEGER VROEGER VROEGER

MOOI WERK

Not in my backyard

Mobiliteits­-­ kaart

Ab de Vos

06-KRACHT_Context.indd 6

ACHTERGROND

REPORTAGE

voor jou?

‘Van-Werk-Naar-Werkprocedure maakt me niet onzeker’

RWS’ers, partners en gebruikers reageren op een woord dat centraal staat binnen Rijkswaterstaat. Ook meepraten? Mail naar kracht@rws.nl.

4 kracht februari 2014

We leven in een informatiemaatschappij waarin we 24 uur per dag met elkaar communiceren via allerlei kanalen. De maatschappij en politiek verwachten van Rijkswaterstaat transparante communicatie over wat de organisatie doet, hoe én waarom. ‘2014 is het jaar waarin we zowel intern als extern de verbinding versterken’, aldus Anja Sinnema, hoofd Communicatie Rijkswaterstaat.

Pagina 12-13

23-01-14 16:15

21-KRACHT_Buitenwacht.indd 21

Van 7 borden…

Uniform en continu

26 oktober 1894: groot nieuws in De Kampioen, het bondsblad van de ANWB. ‘Heden worden van bondswege de eerste wegwijzers op de weg Rotterdam-Utrecht geplaatst in Kralingen en de Prins-Alexanderpolder. Ze hebben op de verticale palen de nationale kleuren en banderolle, dragen de naam van de ANWB en zijn voorzien van de richting-aanwijzing en de afstanden in kilometers.’ Aan de plaatsing ervan was jarenlang overleg voorafgegaan. En dan te bedenken dat de eerste wegwijzers tussen Rotterdam en Utrecht waren bedoeld om fietsers vlot en veilig de weg te wijzen.

De ANWB zorgde tot 2004 voor planvorming, inkoop, plaatsing en beheer van wegwijzers. Werd een plaatsnaam eenmaal op een wegwijzer vermeld, dan stond die bestemming op elk bord tot aan de plaats zelf. Dat zorgde voor uniformiteit en continuïteit van de opschriften. ‘Om financieel-juridische redenen kwam daar verandering in’, vertelt Geert van Wijhe, programmadirecteur van de NBd.‘Rijkswaterstaat en andere wegbeheerders besloten om zelf aan te besteden, waardoor er verschillende borden op de Nederlandse wegen verschenen.’

Dat maakte het er voor de weggebruiker niet duidelijker op.

Tot minister Schultz van Haegen in 2010 besloot om samen met provincies, gemeenten en waterschappen de NBd binnen IenM op te richten, met het Interprovinciaal Overleg (IPO), de vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Unie van Waterschappen (UvW) en Rijkswaterstaat als stuurgroep.

… naar 8 miljoen auto’s

Per 1 januari werkt de NBd vanuit Westraven in Utrecht aan bewegwijzeringstaken. Van daaruit bedienen 55 medewerkers het hele land. Hun doel is de NBd operationeel te krijgen en de werkprocessen te stroomlijnen en te uniformeren. Voor de oprichting van de NBd is aanpassing van de Wegenverkeerswet nodig. Pas op 1 januari 2015 wordt de organisatie binnen de wet verankerd. Dan is de NBd formeel onderdeel van Rijkswaterstaat.

In de overgangsfase waarin de NBd zich tot die tijd bevindt, stuurt de stuurgroep de organisatie aan.

De zeven wegwijzers die Nederland in 1895 telde, staan in schril contrast met het bordenwoud van nu. Een eeuw en bijna twee decennia later staan honderdduizenden borden ten dienste van meer dan 8 miljoen auto’s. Ze helpen mensen op weg naar werk, vakantie of familie en leveren een bijdrage aan de Nederlandse economie. Pijnlijk feitje: de eerste wegwijzers waren van hout. Maar dat bleek in barre winters goed kachelmateriaal. De overstap naar metaal loste dat probleem op.

Overgangsfase

22 KRACHT FEBRUARI 2014

23-01-14 11:28

Voor een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland

Colofon Kracht is een blad voor alle Rijkswaterstaters.

Onderwerpen worden aangeleverd door collega’s uit het land. Uitspraken, meningen en citaten in dit blad weerspiegelen niet noodzakelijk de visie van het management van Rijkswaterstaat. KRACHT verschijnt 6 keer per jaar.

KRACHT maakt gebruik van Layar. Download de app en scan de pagina’s met het icoon om nog meer te ontdekken.

Uitgave Rijkswaterstaat Corporate Dienst Opdrachtgever Marjan Buruma, Rijkswaterstaat Bestuursstaf Projectleiding Henk Kloosterhuis, Rijkswaterstaat Corporate Dienst BladcoÖrdinatie & realisatie Bureau Karin de Lange, Den Haag Tekst & redactie Bureau Karin de Lange Eindredactie Susan de Louw en Saskia Hinssen (Bureau Karin de Lange, 070 365 44 34) Beeldredactie Bureau Karin de Lange

Illustratie & fotografie Marcel Rozenberg, Edwin Weers, Loek Weijts, Wim Kluvers, Tineke Dijkstra, Mark Bos, Meinzahn , Thinkstock en Rijkswaterstaat Beeldbank Oplage 13.000 exemplaren Art direction Ontwerpwerk, Den Haag Vormgeving Inpladi bv, Cuijk Druk drukkerij Vos, Gemert Reacties, suggesties of onderwerpen?

Mail henk.kloosterhuis@rws.nl Vragen over de bezorging kun je sturen aan de afdeling Communicatie van je organisatie­onderdeel.

Efficiënter en goedkoper Geert: ‘De NBd heeft drie wettelijke taken: het bijhouden van de database van bestaande en nieuw te plaatsen borden, het coördineren van bewegwijzeringsborden over de grenzen van wegbeheerders heen en het maken en vaststellen van plannen.

Onze ambitie is dat alle bewegwijzering op alle wegen er gelijk uitziet. Dat kan alleen als minimaal de regie in dezelfde handen ligt. Het maken van een plan is één ding, dit verwoorden in het bestek voor de leverancier is een vak apart. Daarom willen we wegbeheerders ondersteunen bij plaatsing, beheer en onderhoud van borden. Bovendien kunnen we als overheden zo nóg efficiënter en goedkoper werken. Dat de bewegwijzering er in het hele land hetzelfde uitziet, is het grootste compliment dat we kunnen krijgen.’

6

Toekomst In de toekomst wil de NBd meer samenwerken met wegbeheerders. Ook werkt de organisatie toe naar minder statische bewegwijzering. Geert: ‘De manier waarop weggebruikers van A naar B komen, verandert. Zo komen er steeds meer in-carsystemen en matrixborden. Met dit soort innovaties op het gebied van bewegwijzering gaan we graag mee. Daarom willen we samenwerken met partijen die zich bezighouden met digitale informatie boven en langs de weg en in-carsystemen.’

KRACHT FEBRUARI 2014 23

STROOIGOED

Zijn dromen wel bedrog?

Feiten en cijfers RWS in 2013

180

km rijstroken Betrouwbaarheidspercentage

88

39.000

voertuigverliesuren per week Reputatiecijfer

6,9

Wist je dat …

• rijkswaterstaat na Staatsbosbeheer de meest gewaardeerde overheidsuitvoeringsorganisatie is?

• ruim drie kwart van de markt vertrouwen heeft in rijkswaterstaat als opdrachtgever?

• De helft van de markt rijkswaterstaat met één gezicht naar de markt toe ziet opereren?

Wat is jouw droom voor ons land? Ruim 6.500 Nederlanders leverden vorig jaar hun droom voor koning Willem-Alexander en koningin Máxima in. Uiteindelijk kregen de driehonderd verrassendste, meest begrijpelijke en meest inspirerende dromen een plek in het Droomboek. Drie daarvan raken het werk van Rijkswaterstaat.

Kom er maar eens op: twee enorme eilanden in het Markermeer in de vorm van de letters N en L. radboud van casteren fantaseerde er al over tijdens zijn werkzaamheden bij rijkswaterstaat.

Nu heeft het plan een plek in het Droomboek. Dertig jaar geleden bedacht Johannes den Dekker een 100 meter hoge Superglobe. het is een bouwwerk van internationale allure, dat in het teken staat van duurzaamheid en vreedzaamheid. Zijn toenmalige werkgever in de staalbouw durfde destijds de investering van ongeveer 80 miljoen euro niet aan. De Superglobe en een droom over automatische en elektronische rijstroken zijn opgenomen in het Droomboek.

Yammer Waarom doet rijkswaterstaat nog niet mee aan www.deelstoel.nl? #voorbeeldfunctie #hnw #duurzamemobiliteit Vlnr: Stefan Fischer (CIV), Peter Versteegen (CD), Jacorien Wouters (WVL), Peter-Paul Everaert (CD), Sylvia Koolmees (WVL), Leon Koster (WVL) en Wouter Kolenbrander (WVL).

Tweet van Rijkswaterstaat Ons jaar in tweets! Wat bleef jou bij?

DaadKRACHT Met ingang van dit jaar ligt Kracht op centrale plekken van alle rijkswaterstaatlocaties en niet meer in elk postvak afzonderlijk. Daar kun je een uitgave meenemen. Wil je weten waar je Kracht kunt vinden? Neem dan contact op met de afdeling communicatie van je organisatieonderdeel.

MAGAZINE VOOR MEDEWERKERS VAN RIJKSWATERSTAAT FEBRUARI 2014

Natuur en waterveiligheid

in balans HET STROOMLIJNEN VAN DE UITERWAARDEN

Business Intelligence Team wint Jaarprijs 2013 Met 41 procent van de publieksstemmen heeft het Business Intelligence team (BI-team) de rWS Jaarprijs 2013 gewonnen.

De jury prees het team om de kunst van het samenwerken.

De managementinformatie die het team uit een veelheid van cijfers van rijkswaterstaat haalt, is niet het resultaat van de spreekwoordelijke druk op de knop. het BI-team werkt daarbij nauw samen met collega’s van diverse organisatieonderdelen.

‘Business Intelligence helpt rijkswaterstaat om in tijden van budgettaire krapte onderbouwde keuzes te maken. het is fijn om daar erkenning voor te krijgen’, aldus Jacorien Wouters, programmamanager Netwerkmanagement Informatie Systeem (NIS) bij Water, Verkeer en Leefomgeving (WVL).

Zij nam de prijs namens het BI-team in ontvangst.

KRACHT FEBrUarI 2014 3

meer indande wereld Rijkswaterstaat’ portret

‘Er is

Na vijftien jaar zet Eric Bijster stappen om de veilige en vertrouwde omgeving van Rijkswaterstaat achter zich te laten. Hij is klaar voor een nieuwe uitdaging en overweegt een carrière bij Conclusion als loopbaanadviseur. Eric vertelt hoe hij deze kans zelf creëerde.

Hoe ziet in vogelvlucht je carrière bij Rijkswaterstaat eruit?

‘Bij Rijkswaterstaat kwam ik binnen als goederenvervoercijferspecialist bij de dienst Advies Verkeer en Vervoer, nu Rijkswaterstaat Water, Verkeer en Leefomgeving. Daar kreeg ik later het etiket high potential opgeplakt, wat mij de positie van directiesecretaris opleverde. Echt leerzaam voor me was de periode als secretaris van het bestuur, waar ik regelmatig aan tafel zat met het directieteam van Rijkswaterstaat, de minister en de staats­secretaris. Praktijkkennis van een groot uitvoerings­project deed ik op als secretaris van de aanbesteding van de ondertunneling van Maastricht. Ook werkte ik een tijd bij de A74 voordat ik aan de slag ging als hoofd HRM van Rijkswaterstaat Limburg. Mijn laatste functie bij Rijkswaterstaat was senior adviseur mobiliteit en vernieuwing, waar ik nauw betrokken was bij de fusie van NoordBrabant en Limburg en lid was van het vernieuwingsteam bedrijfsvoering.’

Hoe heb je de stap naar buiten gemaakt?

‘In die vijftien jaar stelde ik mezelf een paar keer de vraag of ik ergens anders wilde werken.

Maar telkens kwam er intern een interessante functie langs waardoor ik bleef. Toch ben ik mij de laatste tijd intensiever gaan oriënteren op een plek buiten Rijkswaterstaat. Daarbij heb ik dankbaar gebruikgemaakt van de mogelijkheden van ons Corporate Mobiliteits­ centrum. Een sollicitatiegesprek bij ProRail

4 kracht februari 2014

liep uit op een stageopdracht voor het opstellen van een businesscase voor een mobiliteitscentrum. In de gesprekken die ik daarvoor voerde met outplacementbureaus sprak ik ook met Conclusion. De interesse was wederzijds en mijn voorstel om mij daar te detacheren viel zowel bij Rijkswaterstaat als bij Conclusion in de smaak.’

Smaakte het naar meer?

‘Zeker. Voor alle partijen is dit een win-win­ situatie. Conclusion hoefde mij niet direct in dienst te nemen en ook voor een krimpende organisatie als Rijkswaterstaat was dit een prima oplossing. Mooi dat beide organisaties openstaan voor dit soort ontwikkelmogelijkheden. Zie het als een verlengde proeftijd van een halfjaar. In die periode ervoer ik hoe het is om voor een commerciële organisatie te werken. Op dit moment ben ik in gesprek om definitief in dienst te treden bij Conclusion.’

Welke kennis en ervaring neem je mee?

‘Conclusion is een snelgroeiende, commer­ ciële dienstverlener op het gebied van HRM, communicatie, ICT en outplacement. Er werken zo’n 1.600 mensen. Ik werk hier als loopbaanadviseur voor de regio Limburg en Noord-Brabant. Bij Rijkswaterstaat heb ik breed ervaring opgedaan en op veel niveaus gewerkt. Ik ken de gevolgen van een organisatie­verandering. Ik weet hoe je sessies begeleidt, hoe je op directieniveau gesprekken voert, wat de spelregels bij reorganisaties

zijn en met welke vragen directieleden en mede­werkers worstelen. Al die kennis kan ik hier rechtstreeks inzetten. Daarnaast ben ik lid van het bestuur van LIFT, een netwerkorganisatie in Zuid-Limburg. Mijn netwerk daar en mijn ruime ervaring bij Rijkswaterstaat zijn interessant voor Conclusion.’

Zijn er verschillen?

‘Uiteraard zijn er verschillen, maar deze zijn minder intens dan ik dacht. Goede ideeën komen hier gemakkelijker van de grond en besluitvorming verloopt sneller. Wel mis ik soms de degelijkheid van Rijkswaterstaat. Een andere omgeving is goed voor mijn persoonlijke ontwikkeling. Als je te lang bij een organisatie blijft, denk je dat de hele wereld er zo uitziet. Vaak gaan mensen voor zekerheid en zijn ze bang om de stap te nemen. Maar je werkt aan je eigen duurzame inzetbaarheid als je ook eens buiten de overheid gaat werken.

Denk niet dat niemand zit te wachten op iemand met twintig jaar Rijkswaterstaatervaring. Rijkswaterstaat heeft juist een positieve uitstraling en biedt kennis die de markt nodig heeft.’

Hoe luidt jouw advies?

‘De wereld buiten Rijkswaterstaat is groot en er is meer mogelijk dan je denkt. In een tijdelijke constructie werken bij een andere organisatie is een prima manier om ergens anders binnen te komen. Zowel jijzelf als het bedrijf loopt weinig risico. Zorg dat je inzetbaar blijft en wacht niet met nadenken tot het zover is.’

profiel Leeftijd

48 jaar

Privé getrouwd, twee kinderen en

woont in Eys. Hobby’s wandelen, rennen, fietsen en

muziek luisteren en maken.

Motto je hebt maar één leven, dus

leef hem dan ook. Ofwel yolo (you only live once).

kracht februari 2014 5

context Wat betekent het

O& F-rapport

‘Laatste stap in het filterproces’

‘We gaan een spannend jaar tegemoet’

Marco Heijdens

Jowi Bijsterbosch

‘Toewerken naar een O&F-rapport vergelijk ik wel eens gekscherend met het zetten van een pot filterkoffie. Ook dat verloopt in fases, om te beginnen met het OP2015. Hiermee zetten we de koers uit om vervolgens de processen in kaart te brengen en de efficiencymogelijkheden te onderzoeken. Onze nieuwe organisatieinrichting bakenen we steeds verder af in de houtskoolschetsen en profieldocumenten.

Uiteindelijk ligt er een honderdprocentversie: een eenduidige beschrijving van onze organisatie en formatie op functie- en taakniveau. Doordat we dit proces stap voor stap doorlopen, ontstaat een O&F-rapport dat duidelijkheid schept. Met andere woorden: uit die filter hebben we koffie gedistilleerd en geen limonade. Medewerkers krijgen zo een beter beeld van wat Rijkswaterstaat van hen verwacht en omgekeerd. Het O&F-rapport maakt ook scherp welke functies blijven en verdwijnen. Zo’n eenduidige beschrijving leidt tot een organisatie-inrichting die gefundeerd is op onze organisatiedoelen en -strategie. Hoewel het O&F-rapport de laatste stap in het filterproces is, moeten we de koffie nu nog gaan consumeren. Dat is heel andere koek.’

‘De honderdprocentversie van het O&Frapport is weer een belangrijke mijlpaal in ons veranderproces. Daarna kunnen we starten met de plaatsing van medewerkers. We gaan een spannend jaar tegemoet, omdat nu echt duidelijk wordt wat het OP2015 voor iedere medewerker persoonlijk betekent.

Het wordt ook een jaar waarin medewerkers focussen op een nieuwe start, hun eigen loopbaanontwikkeling en mobiliteit. De totstandkoming van het O&F-rapport is een intensief proces: elk organisatieonderdeel levert een bijdrage. Als Regieteam leveren we de generieke hoofdstukken aan en zorgen we voor de eindredactie. Samen met de Bestuursstaf HRMO en de Corporate Dienst gingen we alle organisatieonderdelen langs om de afspraken die de directeur-generaal met vakbonden en de medezeggenschapsraad maakt te vertalen naar hun bijdragen. Nadat het rapport is goedgekeurd start het plaatsingsproces.

Het doel is om medewerkers zo snel mogelijk te laten weten waar ze aan toe zijn.

Zodat we kunnen werken aan de doelen die we willen bereiken met OP2015: één Rijkswaterstaat, samen met anderen en elke dag beter.’

profiel

profiel

profiel

Functie

Functie

Functie

districtshoofd Zee en Delta Leeftijd 44 Reageren via marco.heijdens@rws.nl

stafdirecteur HRMO en directeur Regieteam OP2015 Leeftijd 49 Reageren via jowi.bijsterbosch@rws.nl

‘Van-Werk-Naar-Werkprocedure maakt me niet onzeker’ Ab de Vos ‘Het O&Frapport zoals dat er nu ligt, is wat mij betreft een goede en robuuste weergave van waar onze organisatie naar toe wil, inclusief welke functies, rollen en aantal medewerkers.

Hoewel ik officieel nog steeds team­ leider ben, komt mijn functie volgens het O&F-rapport te vervallen. In West-Nederland Zuid moet het aantal teamleiders voor de natte en droge districten terug van twaalf naar twee of drie. Vooruitlopend daarop ben ik alvast op zoek gegaan naar een andere functie.

In mijn werk focus ik nu meer op de regie van assetmanagement bij de projecten A15 Maasvlakte/Vaanplein en de A13/A16. Op het moment dat de functie regisseur assetmanagement officieel wordt, kan ik daar net als andere collega’s op solliciteren. Ik heb net de brief ontvangen waarin ik word uitgenodigd voor de Van-Werk-Naar-Werkprocedure. Dat maakt me niet onzeker.

Het werk dat ik nu doe, blijft namelijk nodig voor Rijkswaterstaat. En zo niet, dan biedt onze organisatie veel meer mogelijkheden. Die moet je vervolgens wel zelf met beide handen aanpakken.’

teamleider Planmatig Beheer en Onderhoud (PBO) Leeftijd 58 Reageren via ab.de.vos@rws.nl

RWS’ers, partners en gebruikers reageren op een woord dat centraal staat binnen Rijkswaterstaat. Ook meepraten? Mail naar kracht@rws.nl.

6 kracht februari 2014

voor jou?

column

Mobiliteits­-­ kaart Ik heb geen auto meer sinds ik bij Rijkswaterstaat werk.

Soms mis ik hem wel, maar mijn NS-trajectkaart bood altijd een uitstekend alternatief, ook buiten werktijd.

Als het gaat om secundaire arbeidsvoorwaarden is dat een enorm pluspunt.

Dat kan ik niet zeggen van de mobiliteitskaart van MobilityMixx, vanaf dit jaar de ov-pas voor mijn woonwerkverkeer en dienstreizen. Slechter kon het jaar niet beginnen. Weg voordeel dat een NS-abonnement bood voor privégebruik.

‘Waar maak jij je druk over?’, hoor ik jullie denken.

‘Je moet tegenwoordig al blij zijn dat je nog een baan hebt. Laat staan dat je werkgever je reiskosten betaalt.

Je bent een geluksvogel!’ Natuurlijk klopt dat. Maar toch…

Buiten werkdagen gratis met de trein is er voortaan niet meer bij en de korting voor privégebruik is helemaal verdwenen. Daar komt nog eens bij dat ik voortaan moet in- en uitchecken. En o wee als ik dat vergeet…, kost me nog salaris ook. Daarnaast voel ik me gecontroleerd.

Kortom, voordeeltjes zijn veranderd in verplichtingen; dat is mijn beleving.

Als de nieuwe ov-pas een directe besparing oplevert, kan het een terechte aanbesteding zijn van de overheid.

Daarvoor heb ik begrip. Maar ambtenaren worden hierdoor buiten werktijd niet langer gestimuleerd de trein te nemen en zelfs voor het dilemma gesteld een auto aan te schaffen. Terwijl ik juist van mening ben dat de overheid het gebruik van het openbaar vervoer moet aanmoedigen.

Zeker bij haar eigen werknemers. Ook in privétijd.

E. Gaafman

kracht februari 2014 7

reportage

Weghalen van groen is

emotie De uiterwaarden van het Engelse Werk in Zwolle liggen er goed onderhouden bij. Bewoner Henk Dubbeldam kijkt tevreden naar buiten. De zolder van zijn boerderij biedt een prachtig uitzicht op de IJssel. Het geluid van ronkende machines, omvallende bomen en graafwerkzaamheden lijkt lang geleden. Toch zag dit gebied er nog maar een halfjaar geleden heel anders uit‌

8 kracht feBRuARI 2014

1400

hectare uiterwaarden (ruim 2000 voetbalvelden) met bomen, struiken, riet en ruigte op de schop

1200 75 kilometer uiterwaarden, van maastricht tot kampen en rotterdam

600 hectare gekapt bos

miljoen euro

20

maatregelen zijn gerealiseerd, zo’n kwart van het totaal

stroomlijn in cijfers kracht feBRuARI 2014 9

reportage

‘Door de bomen zag ik de IJssel niet meer’, zegt voor­ malig melkveehouder Henk Dubbeldam, die zijn leven lang al aan de IJssel woont. Wie vanuit zijn huis naar het kabbelende water kijkt, kan zich dat nauwelijks voorstel­ len. ‘Behalve het uitzicht belemmerde de begroeiing ook de doorstroom van het water, waardoor de waterveilig­ heid in het gedrang kwam.’ Dat het vroeger anders was, bewijst een foto die hij toont waarop bijna geen bomen en struiken zijn te zien. Henk herinnert zich die tijd nog goed. Als achtjarige jongen ving hij een gesprek op tussen zijn vader en iemand van Rijkswaterstaat. Zijn vader moest een paar palen weghalen, omdat deze de door­ stroom van het water belemmerden. ‘Die verantwoorde­ lijkheid voor het kaal houden van de uiterwaarden lag toen nog bij de eigenaren.’

hoeveel troep er dan aanspoelt. Na hoogwater zijn de bosschages bezaaid met grote kragen riet, plastic zakken en lege flessen. Al dat vuil hoopt zich op tussen de strui­ ken, waardoor het water nog meer opstuwt en het risico op overstroming toeneemt. Ik zeg altijd: ‘ik ging met mijn vrouw en de IJssel naar bed en stond ermee op.’

11.30 uur

‘Wilgen schoten als paddenstoelen uit de grond’ Jarenlang had de voormalige melkveehouder net als omringende boeren kritiek op het feit dat Rijkswaterstaat

10.00 uur

‘Er trok een groene golf over Nederland’ ‘Dat klopt’, zegt Rick Kuggeleijn, programmamanager van het Rijkswaterstaat-programma Stroomlijn, terwijl hij kijkt naar een vrachtschip dat voorbij vaart. ‘Deze plicht verdween in 1985, toen een groene golf over Nederland trok. In de uiterwaarden moest een ecologisch lint komen waarlangs dieren en planten zich konden verplaatsen. Alleen is de balans tussen natuurbehoud en waterveiligheid in de loop der jaren zoekgeraakt.

Na de gevaarlijk hoge waterstand in 1995 gingen we pas echt nadenken over rivierverruiming. De projecten Maaswerken en Ruimte voor de Rivier waren hiervan het gevolg. Toch duurde het nog een aantal jaar voor onder­ kend werd dat begroeiing ook grote invloed heeft op de waterstanden en de rivierafvoeren. Met het programma Stroomlijn pakt Rijkswaterstaat de begroeiing in de uiterwaard daar aan waar bomen en struikgewas bij hoogwater de doorstroom van het water belemmeren.’

Van links naar rechts: Wilfred Vruggink, Rick Kuggeleijn en Henk Dubbeldam

10.00 uur

11.00 uur

‘Met mijn vrouw en de IJssel naar bed’ Terwijl Henk, gehuld in rubberlaarzen, langs de oever van de IJssel banjert, herinnert hij zich dat zijn terrein op de meest onverwachte momenten onder water stond.

‘Als boer in de uiterwaarden gebeurt dat elke zomer wel drie tot vijf keer’, geeft hij aan. ‘Ik luisterde ’s ochtends altijd op de radio naar de waterstanden. Als ik bijvoor­ beeld dinsdagmorgen hoorde dat het waterpeil bij Keulen 6,20 meter was, liet ik het gras donderdagochtend weghalen, omdat het ’s middags onder water stond.

De waterstand van de rivier bepaalde mijn inkomsten. ’s Avonds keek ik altijd hoe de 25 hectare uiterwaarden er bijlagen. De boerderij zelf stond nooit blank, maar het water kwam wel een keer tot het erf. Het is ongelofelijk

11.00 uur

11.30 uur

10 kracht februari 2014

aan de ene kant de rivier verruimt en nevengeulen aanbrengt en aan de andere kant de uiterwaarden laat dichtgroeien. ‘Dat is dweilen met de kraan open.

Boerenbedrijven trekken noodgedwongen weg, terwijl stremming door begroeiing in de uiterwaard wordt getolereerd.’ Omgevingsmanager Wilfred Vruggink knikt instemmend. ‘De bewoners zagen de wilgen als padden­ stoelen uit de grond schieten. De Stroomlijn-ingrepen zijn nodig om bij hoogwater de doorstroming van het water in de uiterwaarden te herstellen. Daarnaast verla­ gen de verruimingingsmaatregelen van de Maaswerken en Ruimte voor de Rivier, zoals de aanleg van nevengeu­ len, het waterstandpeil.’

12.15 uur

Werken in de achtertuin van mensen Samen met Staatsbosbeheer verwijderde Rijkswaterstaat eenmalig bomen en struiken uit de uiterwaarden voor een veilig rivierengebied. En hield daarbij rekening met beschermde dier- en plantensoorten, zoals de bever en stroomdalgraslanden. ‘We zijn niet met een botte bijl aan de slag gegaan’, zegt Rick. ‘We overwegen zorgvuldig of we bijvoorbeeld heggen met een cultuurhistorische waarde of zeldzame bomen kunnen behouden.’ Hij wijst naar een bever, die buiten de stroombaan een apart leef­gebied krijgt: het beverbos. ‘Als die laatste struiken weg zijn, is het Engelse Werk klaar. Alle belangen wegen we zorg­vuldig af. Iedereen waardeert natuur en landschap, maar de waterveiligheid staat voorop. Daarin zoeken we een balans. We werken in de achtertuin van mensen. Dat ligt gevoelig. Het weghalen van groen is emotie.’

14.00 uur

‘Veel gekapte wilgen zijn elders geplant’

12.15 uur

Vanuit een nieuw aangebrachte vogelkijkhut aanschou­ wen Henk en Wilfred het eindresultaat. ‘In één woord geweldig’, zegt Henk hierover. ‘Ik zie de schippers weer varen en de IJssel stromen. En de rivier heeft zijn Marsman-uiterlijk terug: brede rivieren die traag door oneindig laagland gaan. Uniek is dat veel gekapte wilgen in de luwte van de rivier zijn geplant als vervangend leef­ gebied voor de bever. Uit de gekapte stammen groeien dan weer nieuwe loten. Door de openheid van het land­ schap ontstaat een rijker vogelgebied en nieuwe planten­ soorten.’ Over de dijk zoeven een paar fietsers voorbij.

Wilfred: ‘Het Engels Werk is een druk recreatiegebied.

Ook voor deze natuurliefhebbers is de belevingswaarde toegenomen. Het rivierengebied is weer veilig en natuur krijgt zo veel mogelijk ruimte.’

14.30 uur

Begroeiing die weg is, moet wegblijven

14.00 uur

Staatbosbeheer is als eigenaar verantwoordelijk voor het onderhoud en zorgt ervoor dat de begroeiing die weg is, ook wegblijft. Kuddes vee gaan elk voorjaar het gebied intensief begrazen. En een doorwaadbare plaats helpt het vee om gemakkelijker op de landtong te komen.

Aanvullend voert Staatsbosbeheer maai- en snoeiwerk uit. En Rijkswaterstaat controleert elke winter of het gebied nog aan de maximale toegestane begroeiing voldoet. Henk: ‘Daarmee zijn we terug bij het verhaal over mijn vader, die werd aangesproken op het vrijhouden van de stroombaan in de uiterwaarden. Kortom, de geschiedenis herhaalt zich.’

14.30 uur

kracht februari 2014 11

MOOI WERK

Not in my backyard ‘Het aantal bezoekers van het informatiecentrum is een bewijs dat de aanleg van de A4 leeft in de omgeving. In november stond de teller op 10.000.

Dat zijn 5.000 bezoekers meer dan verwacht.

Natuurlijk informeren we omwonenden ook actief via andere kanalen, zoals een digitale nieuwsbrief en ons online forum. In het informatiecentrum waarderen mensen het persoonlijk contact met Rijkswaterstaat. Veel bezoekers kunnen zich best goed voorstellen welke voordelen de weg straks biedt. Maar terecht zeggen zij ook: not in my backyard. Die emotie mag er zijn. Door daar inhoudelijk op in te gaan, zorgen we ervoor dat deze bezoekers realistische verwachtingen hebben.’

Isa Bais manager Informatiecentrum A4 Delft-Schiedam

Economische vitaliteit versterken ‘De economie heeft met smart op de aanleg van de A4 tussen Delft en Schiedam gewacht. Zo komt er een goede verbinding tussen de Rotterdamse haven, het tuindersgebied in het Westland en Schiphol. Nadat de plannen keer op keer strandden, richtte de provincie Zuid-Holland zich met Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS) op een combinatie van bereikbaar én leefbaar.

Bijvoorbeeld door de natuur tussen de Vlietlanden en Ackerdijkse plassen te versterken met de aanleg van een eco-aquaduct. Ook kopen we oude kassen op en maken daarvan recreatieve weilanden, voor een betere beleving van het landschap. Tussen Schiedam en Vlaardingen leggen we de A4 in een landtunnel aan, zodat deze steden meer bij elkaar komen. Rijkswaterstaat pakt de handschoen na een moeizame start perfect op. De aandacht voor en de relatie met de omgeving is tot in de puntjes geregeld.’

Donald Broekhuizen programmacoördinator IODS

HET NIEUWE DEEL VAN DE A4 BIJ SCHIEDAM 12 KRACHT FEBRUARI 2014

Feiten en cijfers

• Kosten van de aanleg 600 miljoen euro • De nieuwe A4 tussen Delft en Schiedam kan straks 10.000 voertuigen per uur verwerken • Circa 1.000 medewerkers van Rijkswaterstaat en A4all werken aan de weg

Zeven kilometer

asfalt

Het plan om de verkeersproblemen tussen Den Haag en Rotterdam op te lossen dateert al uit de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Na een moeizame voorgeschiedenis ging in 2012 de langverwachte schop in de grond. Zeven kilometer nieuw asfalt tussen Delft en het Kethelplein versterkt de economische vitaliteit in dit gebied.

In 2020 kan 60 procent meer verkeer tussen Den Haag en Rotterdam reizen en neemt de reistijd flink af.

Omwonenden zitten op de eerste rang ‘Mooi en tegelijkertijd ingewikkeld aan dit project is dat ongeveer 20.000 omwonenden op de eerste rang onze ‘voorstelling’ aanschouwen. Het is een hele uitdaging om in korte tijd een ingewikkeld infrastructureel werk te realiseren met respect voor de omgeving. Dat maakt een goede relatie met de gemeenten Schiedam, Vlaardingen, MiddenDelfland en Delft belangrijk. Als extra service hebben we vanuit de aannemerscombinatie A4all een klachtenlijn ingericht die 24/7 bereikbaar is.

Daarnaast is de bouwlocatie afgescheiden van het onderliggend bestemming- en recreatieverkeer, zodat de omgeving minimaal hinder ondervindt van de bewegingen van het bouwverkeer.

Alexander van den Berg omgevingsmanager A4all

KRACHT FEBRUARI 2014 13

ACHTERGROND

We leven in een informatiemaatschappij waarin we 24 uur per dag met elkaar communiceren via allerlei kanalen. De maatschappij en politiek verwachten van Rijkswaterstaat transparante communicatie over wat de organisatie doet, hoe én waarom. ‘2014 is het jaar waarin we zowel intern als extern de verbinding versterken’, aldus Anja Sinnema, hoofd Communicatie Rijkswaterstaat.

VROEGER VROEGER VROEGER Lag Lag de de focus het Wat focus op op het Wat

WAT

WAT WAAROM

HOE

Het nieuwe communiceren is

WAAROM

HOE

verbinden Meer focus

door bewuster informatie te kiezen die we willen communiceren

Meer focus

door bewuster informatie te

Voor een maatschappelijke uitvoeringsorganisatie als Rijkswaterstaat is het logisch dat ze de trends uit de samenleving volgt en daarop inspeelt. ‘Met name de manier waarop mensen elkaar tegenwoordig bereiken is bepalend voor de nieuwe uitgangspunten voor de corporate communicatie’, benadrukt Anja. ‘Mobiel internet groeit explosief, evenals het gebruik van sociale media, terwijl ook de traditionele media belangrijke spelers blijven. De versplintering van het mediagebruik vraagt meer dan ooit om een crossmediale aanpak, oftewel meerdere kanalen tegelijk inzetten om je doelgroep te bereiken. Zowel online als offline.’

Luisteren en reageren

‘De buitenwereld verwacht interactie met Rijkswaterstaat, waarbij onze organisatie luistert naar wat er in onze omgeving gebeurt en hierover open communiceert.

Net zo belangrijk is dat we adequaat op signalen reageren.

Een gesprek over Rijkswaterstaat verspreidt zich razendsnel via sociale media. Geven we niet thuis of reageren we laat, dan geven anderen het antwoord of gaat het verhaal een eigen leven leiden in de media en kan een onderwerp worden opgeblazen. Als we betrouwbaar willen zijn, nemen we actief deel aan het gesprek en staan we met ons verhaal klaar.’

vervolgt Anja. ‘Je kunt zeggen: wij kappen kiezen morgen tweedie we willen honderd bomen voor de aanleg van een nieuwe communiceren weg. Maar je kunt ook uitleggen dat we ter compensatie daarvan een nieuw bos aanplanten. En dat we die nieuwe weg aanleggen voor meer veiligheid en minder files en CO2-uitstoot.

Met andere woorden: we willen de projectresultaten, de werkwijze en de maatschappelijke relevantie van ons werk meer in balans brengen, het wat, hoe en waarom.’

HOE gaan we dit doen?

Focussen

A

Om een stortvloed aan informatie te voorkomen, is meer B focus nodig. ‘Door bewuster te kiezen wat we in de etalage C zetten, ontstaat een duidelijker beeld van wie we zijn: één Rijkswaterstaat die samen met partners werkt aan duurzame oplossingen voor een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland.’ Hoewel communicatie een gezamenlijke inspanning is van alle Rijkswaterstaters, vervult Wehet zetten onze kennis in, management een sleutelrol in de snelheid enzoeken alertheid verbinding en zijn vernieuwend waarmee de communicatieadviseurs op externe gebeurtenissen kunnen reageren. Zij moeten op basis van communicatieadvies, context en feiten de inhoudelijke boodschap vaststellen en in het juiste frame plaatsen. En dat moet vaak snel. ‘Die alertheid is er nog niet altijd’, vindt Anja.

‘Omgevingsbewust zijn en aandacht hebben voor signalen uit de maatschappij zijn dan ook taken van alle RWS’ers.’

HOE gaan we dit doen?

Wat, hoe en waarom

Korte lijnen

‘Reageren op de omgeving betekent dat we niet alleen vertellen wat we bij Rijkswaterstaat doen, maar ook dat we uitleggen waarom we onze projecten doen en hoe’,

Snelheid betekent ook: korte lijnen en goed samenwerken.

‘De communicatieketen heeft de taak de boodschap zo effectief mogelijk over te brengen passend binnen

14 KRACHT FEBRUARI 2014

A B C

Meer balans

WAT

HOE

in het Wat, Hoe en Waarom

WAAROM

WAT is het resultaat?

NU

Meer balans

Klinkende resultaten

in het Wat, Hoe en Waarom

Meer focus

door bewuster informatie te kiezen die we willen communiceren

Sneller reageren

Meer interactie met gesprekspartners

WAAROM doen we dit?

HOE gaan we dit doen?

CO 2 omla

A B C

ag

Minder files

Meer moderne media gebruiken voor communicatie

We zetten onze kennis in, zoeken verbinding en zijn vernieuwend

strategie, frame, timing en inzet van middelen. Of de managers helpen hoe ze zelf de boodschap met behulp van storytelling nog effectiever kunnen overbrengen. Voor de interne communicatie geldt eigenlijk hetzelfde: laat niet duizend bloemen bloeien. Recent onderzoek wijst uit dat Rijkswaterstaat te veel informatie over de medewerkers uitstort. Dus ook hier geldt: focus aanbrengen.’

Professionalisering communicatie

Op veel vlakken wordt nauw samengewerkt binnen de communicatieketen: voor de interne communicatie binnen een landelijke community en bij persvoorlichting waar dagelijks RWS-breed contact is. ‘Dit jaar zetten we de integrale aanpak verder door. Zo gaan we werken met multidisciplinaire themateams voor waterveiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid. Deze teams komen regelmatig bij elkaar om strategie en middelen crossmediaal zo effectief mogelijk in te zetten. Daarvoor maken we geen vuistdikke communicatieplannen, maar gaan we pragmatisch te werk.’

Voor een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland

Communicatieapplicatie ‘Dat geldt bijvoorbeeld ook voor persvoorlichting: met een communicatieapplicatie kunnen de communicatieadviseurs straks 24 uur per dag informatie met elkaar delen over mediacontacten, wie welke woordvoeringslijnen gebruikt en welke middelen worden ingezet.

Hierdoor kunnen we uniformer werken met een eenduidige boodschap en snel inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Ook starten we met e-learning om ons te blijven ontwikkelen en professionaliseren. Nu is het zaak om de nieuwe communicatieaanpak binnen de organisatie breed te delen en gezamenlijk op te trekken met bijvoorbeeld de omgevingsmanagers om de verbinding naar buiten te versterken.’

‘Omgevingsbewust zijn en letten op signalen uit de maatschappij is een taak van alle RWS’ers’ KRACHT FEBRUARI 2014 15

‘We voeren vooraf de discussie, denken na over langetermijnontwikkelingen en vertalen onze keuzes in wat we vandaag en morgen moeten doen’ Arjan Gras, programmamanager Netwerkbeheervisie BOUWE-DIRK TALSMA (LINKS) EN ARJAN GRAS 16 KRACHT FEBRUARI 2014

INTERVIEW

Stip

op de horizon Voor een heldere kijk op de toekomstige kwaliteit en prestaties van de drie netwerken ontwikkelt Rijkswaterstaat een netwerkbeheervisie. Deze visie geeft een referentiekader, waardoor regionale keuzes eenduidiger, sneller en eenvoudiger zijn te maken.

Waarom een netwerkbeheervisie zo belangrijk is, vertellen Arjan Gras, afdelingshoofd Netwerkregie en programmamanager Netwerkbeheervisie (WVL), en Bouwe-Dirk Talsma, adviseur bij Rijkswaterstaat Oost-Nederland.

Waarom een netwerkbeheervisie?

Wat levert het in de praktijk op?

Arjan: ‘Als beheerder van de netwerken moeten we weten hoe onze werkprocessen met elkaar samenhangen. Maar ook hoe deze processen het beste werken en bijdragen aan hetzelfde doel. In onze netwerkbeheervisie beschrijven we hoe onze drie netwerken, het hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet en het hoofdwatersysteem, willen onderhouden en beheren en welk duurzaam kwaliteitsniveau we op dat vlak willen bieden. Zie het als een stip op de horizon.

Dankzij deze stip kunnen we gerichter programmeren en prioriteiten en afwegingen explicieter maken, omdat verschillen van inzicht nu bij elkaar komen. Je kunt gerichter samenwerken met kennispartners en de juiste kaders opstellen die het meeste bijdragen aan onze doelen.’

Bouwe-Dirk: ‘Een duidelijke visie helpt mij bij het maken van keuzes voor de regio Oost-Nederland. Het kiezen gaat gemakkelijker en sneller en de visie voorkomt onduidelijkheden. Zo moest Rijkswaterstaat het afgelopen jaar bezuinigen op de bediening van sluizen en bruggen.

Zo ook op die van sluis Eefde, terwijl er juist een planstudie loopt naar capaciteitsvergroting van deze sluis door een extra sluiskolk. Logischerwijs zorgde dat voor vragen bij mensen die moeten verhuizen door de komst van de extra sluiskolk. Waarom een tweede sluis aanleggen, als Rijkswaterstaat de bediening van de eerste sluis al wil terugschroeven? Hadden we aan het begin al geweten dat Rijkswaterstaat nooit van plan was te bezuinigen op een belangrijke sluis als sluis Eefde, dan hadden we die boodschap ook naar buiten uitgedragen. Dat voorkomt ellende achteraf. Een centrale visie geeft focus en dwingt ons om telkens terug te gaan naar de vraag waarom we iets doen. En richt de neuzen op één Rijkswaterstaat die centraal inspeelt op regionale ontwikkelingen. Zo kunnen we sneller en beter afwegingen maken en deze vertalen naar de werkvloer.’

Wat is de huidige stand van zaken?

Arjan: ‘Alle regio’s hebben hun eigen beheergebied in kaart gebracht en aangegeven wat de belangrijkste opgaven voor de netwerken en de te verwachten ontwikkelingen zijn. Dat is inzichtelijk gemaakt voor heel Nederland. Vervolgens hebben we dat tegen de bekende ambities en beleidskeuzes aangehouden. Hiermee maken we een eerste netwerkbeheervisie op hoofdlijnen. De Groepsraad buigt zich hier nu over. Daarna vertalen we de visie naar de praktijk en breiden we de visie stapsgewijs uit. In 2016 ligt er een robuuste versie voor alle netwerken, waarmee de hele organisatie gaat werken.’

Zijn er meer voordelen?

Arjan: ‘Doordat we van elkaar leren, krijgen we meer inzichten, groeien we naar elkaar toe en ontstaat meer samenhang. We voeren vooraf de discussie, denken na

KRACHT FEBRUARI 2014 17

‘Een centrale visie geeft focus en dwingt ons om telkens terug te gaan naar waarom we dit doen’ Bouwe-Dirk Talsma, adviseur Rijkswaterstaat Oost-Nederland

over langetermijnontwikkelingen en vertalen onze keuzes in wat we vandaag en morgen moeten doen. Centraal, en niet voor elke regio afzonderlijk. Hierdoor is voor iedereen begrijpelijk en inzichtelijk wat we doen. Ook proberen we alle grote programma’s van Rijkswaterstaat beter op elkaar af te stemmen. Als de markt weet wat onze langetermijnontwikkelingen zijn, maken we investeren voor marktpartijen aantrekkelijker. Stel dat het terugdringen van geluidsoverlast hoge prioriteit heeft, dan is de kans groter dat de markt komt met innovatieve oplossingen, zoals de ontwikkeling van stil asfalt.’

Wat moet nog verbeteren?

Arjan: ‘Dit jaar gaan we een aantal onderwerpen verder uitdiepen, zoals veiligheid, internationale oriëntatie, prestatiesturing en programmering. Zo moeten we meer oog hebben voor internationale ontwikkelingen. In Europa wordt bijvoorbeeld nagedacht over tolheffing. Dergelijke ontwikkelingen moeten we goed in de gaten houden en ons erop voorbereiden, want anders zijn we te laat.’

Bouwe-Dirk: ‘Waar houdt de netwerkvisie op en waar neemt de regio het over? Deze vraag houdt mij bezig.

Er moet ruimte blijven voor maatwerk. De gewenste richting moet geen knellend eisenpakket zijn, maar voldoende bewegingsruimte bieden om daarmee in de regio aan de slag te gaan. Ook is het van belang dat we kansen zien met onze samenwerkingspartners en daaruit gezamenlijk voordeel halen.’

18 KRACHT FEBRUARI 2014

Hoe blijft de netwerkvisie actueel?

Arjan: ‘We motiveren medewerkers om zelf invloed uit te oefenen op de netwerkvisie. Het is geen statisch, maar een organisch proces. We zijn onlosmakelijk verbonden met wat speelt en leeft binnen de organisatie.

Intussen weten steeds meer collega’s ons te vinden en zijn diverse onderwerpen ingediend: in totaal 82. Deze lopen uiteen van de veiligheid van verzorgingsplaatsen tot de locatie van windmolens op land en water. Dit aantal is teruggebracht tot een lijst van elf belangrijkste gespreksonderwerpen met het bestuur. Ook zijn de omgevingssignalen voedend voor de visie. Het proces early warnings vangt deze signalen op.’

Bouwe-Dirk: ‘Op deze manier baseren we onze keuzes beter op de inhoud.’

Verbinding en binding De aansturing van de netwerken was versnipperd en er zat een gat tussen beleid en uitvoering.

De netwerkbeheervisie zorgt voor verbinding en binding: één Rijkswaterstaat. Het bestuur kan daarmee eenvoudiger keuzes maken, een samenhangende koers bepalen en daarnaar handelen.

Dat leidt tot een toekomstvast, effectief en efficiënt netwerkbeheer.

GROEN EN GEEL Hoe kijkt de buitenwereld tegen de inspanningen van Rijkswaterstaat aan? Behalve schouderklopjes zijn er terecht of onterecht ook ergernissen. Nu in KRACHT…

Aan of uit?

Het economisch klimaat dwingt Rijkswaterstaat om scherpe keuzes te maken in de besteding van het beheer- en onderhoudsbudget.

Daarom zetten we in het donker de verlichting alleen aan op de drukste momenten van de dag. En waar het nodig is voor de verkeersveiligheid, zoals in tunnels en bij scherpe bochten.

Jeroen Berkenbosch, frequente weggebruiker van de A27 tussen Huizen en Utrecht, oppert een ‘gulden middenweg’.

‘Persoonlijk stoor ik me niet aan onverlichte snelwegen.

Dat is een kwestie van wennen. Bovendien zijn de lichten bij de afslagen wel aan. Veel gevaarlijker vind ik automobilisten die het wel eng vinden. Die zijn nogal eens geneigd om dan maar met groot licht te rijden.

Dat is gevaarlijk, want daarmee verblinden ze andere weggebruikers. Toen de lichten ’s avonds uitgingen, was daar veel over te doen op het nieuws en Twitter. Zo las ik bijvoorbeeld dat mensen eerder slaperig worden van onverlichte wegen. Ik heb geen idee of dat echt zo is.

Wat ik me wel afvraag, is of er geen alternatief bestaat?

Waarom zet Rijkswaterstaat bijvoorbeeld niet om en om een lichtmast uit?’

Aad de Winter, dossierhouder Verlichting bij WVL, geeft antwoord.

‘Het om en om uitschakelen van de lichten gaat ten koste van de verkeersveiligheid. Er ontstaat als het ware een zebrapad van lichte en donkere vlekken op de weg.

Omdat je ogen wat tijd nodig hebben om aan het donker te wennen, lijken de donkere vlekken juist nog donkerder.

Hierdoor zijn objecten op de rijbaan moeilijk zichtbaar.

Om die reden kiest Rijkswaterstaat voor het geheel uitschakelen van de verlichting. Sinds deze maand gaat het licht overigens alleen ’s nachts uit tussen 23.00 en 05.00 uur.’

KRACHT FEBRUARI 2014 19

BOTER BIJ DE VIS Obstakels? Ergernissen? Rijkswaterstaat doet boter bij de vis. Ideeën van medewerkers zijn een springplank naar een sterkere organisatie.

‘Stel, er komt via 112 een melding binnen van een incident op de A15 bij hectometerpaal 63,6. Elke minuut telt. Het is belangrijk dat weginspecteurs snel ter plaatse zijn en de bedienaars op het juiste signaleringsbord een rood kruis kunnen plaatsen. Wanneer die parate kennis over het netwerk ontbreekt, kan dit voor vertraging zorgen’, zegt Cees, die nu als adviseur industriële automatisering bij de CIV werkt. Om die kennis bij te brengen, maakte hij een prototype van een game waarmee verkeersleiders hun kennis kunnen trainen.

Spelenderwijs Cees’ idee werd enthousiast ontvangen. Hierdoor is er nu een serious game in de maak, die leuk en leerzaam is. ‘Het spel kent meerdere niveaus. Het begint bij het aanwijzen van de hoofdwegen. Vervolgens wijs je de verbindingswegen en objecten aan en tot slot de provinciale wegen. Een scorelijst zorgt voor gezonde competitie tussen collega’s. Spelenderwijs leren ze het hele netwerk kennen. Het resultaat is dat wegverkeersleiders en -inspecteurs sneller de juiste locatie spotten en dat komt de verkeersveiligheid ten goede. Ook de opleidingstijd neemt af. De serious game wijst uit of nieuwe wegverkeersleiders gereed zijn voor de bedientaak. Naar verwachting verschijnt de eerste ‘droge’ versie begin dit jaar. De ‘natte’ versie van de vaarwegen komt daar vervolgens snel achteraan.’

Dat parate kennis van het areaal essentieel is, merkte Cees van der Pligt toen hij bij de verkeerscentrale Zuidwest-Nederland werkte.

Om bij een ongevalsmelding direct de locatie op het netvlies te krijgen, bedacht hij een serious game voor wegverkeersleiders: de Locatiespotter.

Yammer #Ik heb een idee!

BUITENWACHT

Betere

marktreputatie ‘Vertrouwen winnen’

‘Eenduidiger handelen’

‘Na een proof of ability verzorgt CGI sinds juli het beheer en de vernieuwing van een groot aantal applicaties voor verkeersmanagement van het (hoofd)wegennet voor Rijkswaterstaat. Deze bedrijfskritische applicaties dragen bij aan een goede en veilige doorstroming op de weg, bijvoorbeeld door het doorsturen van informatie naar matrixborden boven de weg. Zonder een uitstekende samenwerking hadden we de goede resultaten nooit bereikt. De wederzijdse houding is open en constructief.

Een groot compliment gaat uit naar de medewerkers van Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening. Ondanks de ingrijpende interne veranderingen zetten zij zich vol toewijding in. Bij de start wilde Rijkswaterstaat graag tot in detail betrokken zijn bij operationele zaken. Naarmate de tijd verstrijkt en het vertrouwen groeit, neemt dat af.

Hier ontstaat onze toegevoegde waarde. CGI neemt de operatie op zich, waardoor experts van Rijkswaterstaat zich kunnen toeleggen op het sturen op tactisch en strategisch niveau. Een bredere bekendheid van deze samenwerking binnen Rijkswaterstaat vraagt nog extra aandacht. Uniformiteit en kwaliteit zijn gemakkelijker te realiseren met de betrokkenheid van de hele keten.’

‘Uit het reputatieonderzoek van vorig jaar onder marktpartijen blijkt dat zij Rijkswaterstaat met een 6,9 waarderen. In 2012 was dat een 6,7. De groei komt mede doordat marktpartijen onze werkwijze en voorspelbaarheid beter herkennen. De opvallendste stijging is op het gebied van ICT, van een 6,4 naar een 6,9. Als operationeel verantwoordelijke voor het contract met CGI ben ik daar natuurlijk blij mee. We streven naar een heldere vraagstelling. Toch moesten we onze uitvraag in overleg met onze leverancier CGI aanscherpen, omdat er allerlei interpretaties ontstonden. Dat dergelijke projecten allemaal vlekkeloos verlopen is een utopie. Daarom is het altijd mogelijk om samen naar een werkbare en constructieve oplossing te zoeken. Interne bekendheid met het contract tussen Rijkswaterstaat en CGI is inderdaad een aandachtspunt. Betere communicatie naar direct en indirect betrokkenen draagt daaraan bij. En nu we verkeersmanagement binnen één afdeling bij Centrale Informatievoorziening verankeren, verwacht ik dat we eenduidiger handelen en communiceren naar marktpartijen.’

WIE Dirk de Groot

WIE Fons Beekman

WAT Account Director

WAT Servicemanager

Infrastructuur en Milieu WAAR CGI

WAAR Rijkswaterstaat Centrale

Verkeersmanagement Informatievoorziening KRACHT FEBRUARI 2014 21

Wegwijs TOEN-NU-STRAKS

De Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd) wijst weggebruikers de weg. Sinds december gebeurt dat vanuit Westraven.

In april nam de personele organisatie afscheid van de ANWB. Sindsdien handelt de NBd onder de vleugels van de alliantie van Rijkswaterstaat, de waterschappen, de gemeenten en de provincies.

Van 7 borden…

Uniform en continu

26 oktober 1894: groot nieuws in De Kampioen, het bondsblad van de ANWB. ‘Heden worden van bondswege de eerste wegwijzers op de weg Rotterdam-Utrecht geplaatst in Kralingen en de Prins-Alexanderpolder. Ze hebben op de verticale palen de nationale kleuren en banderolle, dragen de naam van de ANWB en zijn voorzien van de richting-aanwijzing en de afstanden in kilometers.’ Aan de plaatsing ervan was jarenlang overleg voorafgegaan. En dan te bedenken dat de eerste wegwijzers tussen Rotterdam en Utrecht waren bedoeld om fietsers vlot en veilig de weg te wijzen.

De ANWB zorgde tot 2004 voor planvorming, inkoop, plaatsing en beheer van wegwijzers. Werd een plaatsnaam eenmaal op een wegwijzer vermeld, dan stond die bestemming op elk bord tot aan de plaats zelf. Dat zorgde voor uniformiteit en continuïteit van de opschriften. ‘Om financieel-juridische redenen kwam daar verandering in’, vertelt Geert van Wijhe, programmadirecteur van de NBd.‘Rijkswaterstaat en andere wegbeheerders besloten om zelf aan te besteden, waardoor er verschillende borden op de Nederlandse wegen verschenen.’

Dat maakte het er voor de weggebruiker niet duidelijker op.

Tot minister Schultz van Haegen in 2010 besloot om samen met provincies, gemeenten en waterschappen de NBd binnen IenM op te richten, met het Interprovinciaal Overleg (IPO), de vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Unie van Waterschappen (UvW) en Rijkswaterstaat als stuurgroep.

… naar 8 miljoen auto’s De zeven wegwijzers die Nederland in 1895 telde, staan in schril contrast met het bordenwoud van nu. Een eeuw en bijna twee decennia later staan honderdduizenden borden ten dienste van meer dan 8 miljoen auto’s. Ze helpen mensen op weg naar werk, vakantie of familie en leveren een bijdrage aan de Nederlandse economie. Pijnlijk feitje: de eerste wegwijzers waren van hout. Maar dat bleek in barre winters goed kachelmateriaal. De overstap naar metaal loste dat probleem op.

22 KRACHT FEBRUARI 2014

Overgangsfase Per 1 januari werkt de NBd vanuit Westraven in Utrecht aan bewegwijzeringstaken. Van daaruit bedienen 55 medewerkers het hele land. Hun doel is de NBd operationeel te krijgen en de werkprocessen te stroomlijnen en te uniformeren. Voor de oprichting van de NBd is aanpassing van de Wegenverkeerswet nodig. Pas op 1 januari 2015 wordt de organisatie binnen de wet verankerd. Dan is de NBd formeel onderdeel van Rijkswaterstaat.

In de overgangsfase waarin de NBd zich tot die tijd bevindt, stuurt de stuurgroep de organisatie aan.

Efficiënter en goedkoper Geert: ‘De NBd heeft drie wettelijke taken: het bijhouden van de database van bestaande en nieuw te plaatsen borden, het coördineren van bewegwijzeringsborden over de grenzen van wegbeheerders heen en het maken en vaststellen van plannen.

Onze ambitie is dat alle bewegwijzering op alle wegen er gelijk uitziet. Dat kan alleen als minimaal de regie in dezelfde handen ligt. Het maken van een plan is één ding, dit verwoorden in het bestek voor de leverancier is een vak apart. Daarom willen we wegbeheerders ondersteunen bij plaatsing, beheer en onderhoud van borden. Bovendien kunnen we als overheden zo nóg efficiënter en goedkoper werken. Dat de bewegwijzering er in het hele land hetzelfde uitziet, is het grootste compliment dat we kunnen krijgen.’

6

Toekomst In de toekomst wil de NBd meer samenwerken met wegbeheerders. Ook werkt de organisatie toe naar minder statische bewegwijzering. Geert: ‘De manier waarop weggebruikers van A naar B komen, verandert. Zo komen er steeds meer in-carsystemen en matrixborden. Met dit soort innovaties op het gebied van bewegwijzering gaan we graag mee. Daarom willen we samenwerken met partijen die zich bezighouden met digitale informatie boven en langs de weg en in-carsystemen.’

KRACHT FEBRUARI 2014 23

COLUMN

Niet in twee auto’s tegelijk Dankzij de inspanningen van Rijkswaterstaat ben ik - en met mij miljoenen landgenoten - nog niet verdronken.

Rijkswaterstaat loodst mijn bootje en mij door vele sluizen. Rijkswaterstaat laat mij genieten van ingenieus aangelegde ‘natuur’ langs wegen en rivieren. En zorgt dat ik niet voortdurend in de file sta. Maar bovenal dank ik aan Rijkswaterstaat het inzicht in een onomstotelijke filosofische waarheid.

Voor ik aan die waarheid toekom, neem ik u mee naar de 22ste verdieping van de Rijkswaterstaat-trilflat langs de A12. Het is begin 1979, aan de vooravond van een winterse, natte dag. Nederland spoedt zich huiswaarts. Naast de toren het donkere oppervlak van het AmsterdamRijnkanaal waar een dansend lichtje van een vrachtschip wat glinstering geeft. Op de Galecopperbrug, richting verkeersknooppunt Oudenrijn, zie ik duizenden lichtjes in het duister. A2 en A12: fly-overs, weefvakken, lussen in het klaverblad. Ik ben betoverd door het schouwspel en krijg een gevoel van sensatie.

Dan spreekt Spoel, een briljant ingenieur van Rijkswaterstaat: ‘De enige grens is dat een mens niet in twee auto’s tegelijk kan rijden.’ Met hem kijk ik omlaag. Hij biedt mij een verpletterend filosofisch inzicht. ‘Waaraan ik denk?

Aan leven, aan de ontembare behoefte van de mens zich te verplaatsen’, vervolgt ingenieur Spoel. Ik bezoek Rijkswaterstaat, omdat ik als journalist de aanleg van de A27 aan de oostkant van Utrecht volg. De Vrienden van Amelisweerd noemen Rijkswaterstaat ‘een bulldozermacht’. De dienst staat aan het begin van een lang proces waarin het met allerlei belangen van burgers rekening moet houden.

Februari 2014. Is ingenieur Spoels waarheid meer dan een filosofische? In 1979 had ons land vier miljoen auto’s. Nu acht miljoen. De enige grens: niet in twee auto’s tegelijk…

Cees Grimbergen Journalist en schrijver van het boek over de aanleg van Rijksweg 27 ‘De weg van de meeste weerstand’

Cees Grimbergen Reageren? Dat kan op de KRACHT intranetpagina.