MAG 69 by www.bonusmallmag.gr

69 magaz!ne www.bonusmallmag.gr

Το π ε ρ ι ο δ ι κ ό τ η ς π α ρ έ α ς

ΠΕΡΙΕΧΟΜ ! α ν ε μ ό περιεχ 6 8

Edito_real: του Βασίλη Αρδά Tαξιδι ΣΤΗΝ ΠΡΕΒΕΖΑ της Λίνας Ιορδάνου

ΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΗΣΟΥΜΕ του Γεράσιμου Γεωργάτου

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ της Μαρίας Στρίγκου

ΥΓΕΙΑ|ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ της Δήμητρας Σταύρου

ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ της Μαριάννας Κουμαριανού

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ της Χριστίνας Πομόνη

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ της Aλεξάνδρας Πιπλικάτση

62 66

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ του Κωστή Α. Μακρή ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

ΜΕΝΑ

Μιχαλακοπούλου 99 / Αθήνα 115 27 T. 210 7482544 E. magazine@bonusmallmag.gr www.bonusmallmag.gr www.facebook.com/bonusmallmag

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ: ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ της Ειρήνης Μανδηλαρά

• λινα ιορδανου • ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ

ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΓΕΙΑ, της Γεωργίας Δουκοπούλου

ΣΥΝΤΑΓΕΣ Πιάσαμε ... λαβράκι CLASSY MOVIES της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

• ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ • EΛΛΗ ΦΘΕΝΑΚΗ

• ΕΛΕΝΑ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΟΥ • ΛΙΛΛΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

82 92

• ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΥΡΟΥ • Κατερινα γεμελιαρη • ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΙΠΛΙΚΑΤΣΗ

TAINIEΣ

• ΜΑΡΙΑ ΣΤΡΙΓΚΟΥ • ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ

JUKE BOX ΕΠΙΛΟΓΟΣ της Έλλης Φθενάκη

• Maριαννα κουμαριανου • KATEΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

100

• γερασιμοσ γεωργατοσ • ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ • ΡΟΥΛΑ ΜΟΝΟΓΥΙΟΥ • ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΡΔΑσ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ MAGAZ!NE ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ KI OXI KAT’ ΑΝΑΓΚΗ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ

εdito_real

και ιστορίες τηλεγραφικής τρέλας 6

Ο Ιανουάριος, εκτός από τις άναρθρες κραυγές εντός και εκτός της βουλής, τον διχασμό, τα συλλαλητήρια, είχε και την πλήρη ταύτιση σε ένα γεγονός όλων των δήθεν επιφανών της πολιτικής μας ζωής. Ένας νεαρός, επαγγελματίας αθλητής του tennis, νίκησε έναν κατά τεκμήριο καλύτερό του αθλητή. Αυτό το γεγονός, άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και βγήκε μόνο ο ούριος άνεμος που γέμισε τα στήθη των εκλιπαρούντων για λίγα περισσότερα λεπτά δημοσιότητας με ...εθνική υπερηφάνια! Να λοιπόν τα τηλεγραφήματα προς τον αθλητή και να η αναπαραγωγή τους από τα Μ.Μ.Ε. Ο Χ έστελνε συγχατητήρια με Ζήτω! Ο Ψ έκλαιγε από συγκίνηση φωνάζοντας Μπράβο! Ο Ω θυμήθηκε τους αγώνες των αρχαίων Ελλήνων και έλεγε αυτή είναι η Ελλάδα! Και να το ένα και να το άλλο. Πιστεύετε ότι έστω και ένας από αυτούς τους σημερινούς χειροκροτητές γνώριζε την ύπαρξη του νεαρού επαγγελματία αθλητή; Μήπως πιστεύετε ότι γνώριζαν, πριν να έχουν κάποια επιτυχία, την ύπαρξη των τόσων αθλητών που κατά καιρούς έχουν ανεβεί σε βάθρο νικητή; Όχι βέβαια, γιατί αν γνώριζαν θα είχαν φροντίσει να υπάρχουν σωστές υποδομές για την ανάπτυξη του αθλητισμού. Να υπάρχουν οι απαραίτητες συνθήκες προπόνησης ώστε να μην πηγαίνουν στο εξωτερικό, να μην αναγκάζονται να προπονούνται σε γυμναστήρια που στάζουν, να αμοίβονται τόσο οι προπονητές όσο και οι αθλητές, να... να... Αλλά αν είχαν φτάσει να προσφέρουν όλα αυτά θα είχαν φροντίσει πρώτα να ΕΤΟΙΜΑΣΑΜΕ ΜΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΚΑΛΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ: Ειδήσεις, δεν είναι μόνο αυτές που γεννούν φόβο και ποτίζουν την αδιαφορία. Τις καλές ειδήσεις, τις δημιουργούν οι διπλανοί μας, οι απέναντι μας, οι φίλοι μας, εμείς... Ελάτε, στην παρέα μας για να γίνουμε όλοι φορείς καλών ειδήσεων!

του Βασίλη Αρδά

υπάρχουν τα κατάλληλα σχολεία που δε θα κρυώνουν οι μαθητές, να μπορούν να πάνε στο σχολείο χωρίς να χρειάζεται να κάνουν κάθε μέρα μαραθώνιο χιλιομέτρων. Θα είχαν φροντίσει οι καθηγητές να έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό σε βιβλιοθήκες και την οικονομική άνεση να ζουν άνετα στις περιοχές που διορίζονται για να διδάξουν. Θα είχαν φροντίσει να μη χρειάζεται να κάνουν ιδιαίτερα οι μαθητές για να δώσουν εξετάσεις για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα είχαν φροντίσει να είναι όλα τα νοσοκομεία πλήρως εξοπλισμένα σε ανθρώπινο δυναμικό. Θα είχαν φροντίσει να μη φεύγουν οι νέοι μας για να εργαστούν μακρυά από τη χώρα τους. Θα είχαν φροντίσει να μειωθεί, αν υποθέσουμε ότι είναι ακατόρθωτο, να εξαλειφθεί το φαινόμενο των αστέγων. Θα είχαν φροντίσει! Ας αφήσουν λοιπόν τα χειροκροτήματα προς τους επαγγελματίες αθλητές και να μην προσπαθούν να καπηλευτούν την όποια επιτυχία τους. Αυτή η επιτυχία είναι μόνο δική τους και όχι των πολιτικών. Αν κάποια επιτυχία έρχεται μέσα από γεγονότα που έχουν εθνικό χαρακτήρα, ένα μπράβο μαζί με ένα ευχαριστώ είναι αρκετό. Ας μην ψάχνουν για αφορμές να δουν για άλλη μια φορά τη φωτογραφία τους με λεζάντα ο Χ, έστειλε τηλεγράφημα για την επιτυχία του τάδε. Η επιτυχία των αθλητών είναι εφήμερη και είναι δική τους άντε και του χορηγού τους. Ας επιδιώκουν να βλέπουν τη φωτογραφία τους σε αναφορές για τη δική τους συμμετοχή στη δημιουργία του κοινωνικού κράτους. Αυτός είναι ο ρόλος τους και για αυτόν θα πρέπει εμείς να τους χειροκροτήσουμε.

ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ "ΝΤΥΝΕΙ" ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΟΥΤΙ Νο 3 ΣΕ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΙΧΟΥΣ ΤΟΥ NIKOY ΓKENE Από το CD: FABRICA D' ARTE-mia akoma ΙΣΤΟΡΙΑ

ΤΑΞΙΔΙ

Εκεί που η Ήπειρος πάει να αγκαλιάσει το Ιόνιο, εκεί που ο Αμβρακικός γλυκοκοιτάζει την Αιτωλοακαρνανία μα και τη Λευκάδα, αλλά ενδόμυχα πλανάται η Πάργα κι οι Παξοί, εκεί που όλα όμως τα επισκιάζει ο Αχέροντας και η Νικόπολη... εκεί που η θάλασσα μιλάει με τα βουνά... κάπου εκεί είναι η

ΠΡΕΒΕΖΑ

της Λίνας Ιορδάνου

«...απ' τον έρωτα στον Αχέροντα μόνο ένα αχ με χωρίζει...» Παραδοσιακό

ΤΑΞΙΔΙ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Η γοητεία της Ηπείρου χαμένη στα χρώματα. Στο γαλάζιο των ακρογιαλιών και των κρυστάλλινων νερών, στο πράσινο της ελιάς και της απέραντης βλάστησης... Η Πρέβεζα σε υποδέχεται στο όμορφο λιμάνι της και σε κάνει να νομίζεις πως είσαι σε νησί. Πλακόστρωτοι όμορφοι δρόμοι, σοκάκια γραφικά, ένας καταπληκτικός παραλιακός πεζόδρομος και παραδοσιακά κτήρια είναι η πρώτη εικόνα. Στο ιστορικό της κέντρο παραμονεύουν τα καφενεδάκια και οι γραφικές ταβερνούλες. Κι από ψηλά τρία υπέροχα ενετικά κάστρα: του Παντοκράτορα, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Ανδρέα. Στην οδό Δαρδανελίων 12 θα σταματήσεις οπωσδήποτε... γιατί θ' ακούσεις να χτυπιούνται οι κάργιες στους μαύρους τοίχους και τα κεραμίδια, θα δεις τις γυναίκες που αγαπιούνται καθώς καθαρίζουνε κρεμμύδια... θα δεις τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι και το δάσκαλο με την εφημερίδα... θα δεις να φτάνει το πλοίο... ίσως να 'ρχεται ο κύριος Νομάρχης... ναι, εκεί έζησε ο Καρυωτάκης και υπέγραψε ανεξίτηλα τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Και γύρω οι μοναδικές της παραλίες, το Ψαθάκι, οι Αγιοι Απόστολοι και η Κυανή Ακτή που τις βρέχει ο Αμβρακικός, ενώ το Ιόνιο αγκαλιάζει το Μύτικα, το Αλωνάκι, το Μονολίθι και το

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΠΡEBEZA

Καλαμίτσι, την Αμμουδιά Φαναρίου και το Βράχο... κρύσταλλα τα νερά, λάμπουν σαν τα πιο πολύτιμα πετράδια. Ο Αμβρακικός με το Ιόνιο έχουν στήσει πηγαδάκι, επικοινωνούν και συνομιλούν και λένε ποιός θα μαγέψει περισσότερο, κι όλα αυτά μέσα από ένα δίαυλο γύρω στα 500 μέτρα, ανάμεσα στην Πρέβεζα και το Άκτιο. Το Ιόνιο καυχιέται για τα διαμάντια του, μα και ο Αμβρακικός για τις επτά του λιμνοθάλασσες, για το εξαιρετικό του οικοσύστημα, τα υδρόβια πουλιά του μα και τα αμέτρητα είδη ψαριών του. Ο ίσκιος του Ζάλογγου βαρύς. Θα

της Λίνας Ιορδάνου

δεις τον τόπο θυσίας των Σουλιωτισσών που κατεδίωκε ο Αλή Πασσάς. Στον Αγιο Γεώργιο θα δεις το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Νικόπολης και τον αρχαιολογικό της χώρο, το φράγμα του Λούρου και το σπήλαιο του Ασπροχάλικου. Η φύση οργιάζει στις όχθες του Αχέροντα... δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν αυτή την ομορφιά... εδώ και οι πύλες του κάτω κόσμου και η είσοδος του Άδη... το Νεκρομαντείο ...που πάνε κι έρχονται οι ψυχές. Κι αφού αφήσεις τις ψυχές να σου πουν όλα αυτά που έχουν μέσα σ αυτό το μαγικό τοπίο... φύγε για την Πάργα. Τα μάτια και η ψυχή θα φωτιστούν σε τούτη την αμφιθεατρική πανέμορφη γωνιά. Τοπία ειδυλλιακά... κι εκεί μα και στα Σύββοτα τα καταγάλανα και καταπράσινα. Να γευτείς το φημισμένο αυγοτάραχο,

ΤΑΞΙΔΙ

ΠΡΕΒΕΖΑ

της Λίνας Ιορδάνου

αλλά και ψαράκι σαβόρο, να φας κέφαλους και τσιπούρες εξαιρετικές μα και χέλι καπνιστό.... Πέρασμα θα πει Πρέβεζα λένε αυτοί που ξέρουν... μάλλον δίκιο θα 'χουν. Περνάς από την αλήθεια στο όνειρο, περνάς από τα γκρίζα στο χρώμα, περνάς απ' το αδιάφορο στο μαγευτικό... Κοίτα να περάσεις και να πας... να νιώσεις τον κόμπο στο λαιμό του Καρυωτάκη, να συνεννοηθείς με αυτούς που έφυγαν και πλανιώνται και να δεις όλα αυτά τα όμορφα που σε περιμένουν, τα τοπία τα καλύτερα απ' τα καλύτερα. Τη μοναδική Πρέβεζα…

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

Σέντερμπεργκ

ΤΟ ΣΟΒΑΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Εμένα θα με αγαπήσεις όπως αγαπούν οι ειδωλολάτρες! λέει η Λύντια Στίλλε στον Άρβιντ Χουερνμπλούμ. Η Λύντια ήταν η αθώα κοπέλα που ο Άρβιντ είχε φιλήσει και ποθήσει ένα καλοκαίρι… Τώρα είναι και οι δυο εγκλωβισμένοι σε γάμους χωρίς αγάπη και, έτσι, όταν η τύχη τούς ξαναφέρνει κοντά μετά από δέκα χρόνια, τα παλιά φλογερά συναισθήματα αναζωπυρώνονται επικίνδυνα… Όμως, η κάποτε αθώα Λύντια έχει μεταμορφωθεί σε μια ώριμη, ανεξάρτητη γυναίκα που ζητάει να τη λατρέψουν. Είναι έτοιμη να καεί στη φλόγα του πάθους, αδιαφορώντας για τις καταστροφικές συνέπειες του «σοβαρού παιχνιδιού» του έρωτα, τις οποίες ο Άρβιντ μετά βίας θα μπορούσε να μαντέψει… Αλήθεια, πόσο κενή θα ήταν η ζωή χωρίς την ευτυχία, τη λύτρωση αλλά και τον ανείπωτο πόνο που φέρνει η αγάπη; Και πόσο συγκινησιακά άδεια θα ήταν η καρδιά που ποτέ δεν ένιωσε την προδοσία; Αν και πρωτοκυκλοφόρησε το 1912, το αγαπημένο κλασικό ερωτικό μυθι-

στόρημα της σουηδικής λογοτεχνίας δεν έχει χάσει τίποτα από το πάθος και την αλήθεια του. Η παλίρροια του έρωτα, η πλημμυρίδα των μπερδεμένων συναισθημάτων και η αναπόφευκτη άμπωτη της συντριβής των ψευδαισθήσεων περιγράφονται με ξεχωριστή –και πέρα για πέρα σύγχρονή μας– οξυδέρκεια στο Σοβαρό παιχνίδι – ένα κείμενο που ακροβατεί μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, ζωντανεύοντας, μεταξύ άλλων, ένα καταραμένο ερωτικό τρίγωνο και μια σκανδαλώδη υπόθεση διαζυγίου στην παλαιά Στοκχόλμη. … μια ιστορία αγάπης που ο χρόνος δεν έχει διόλου αγγίξει· παραμένει πάντα το ίδιο συγκινητική και ζωντανή…

από τις εκδόσεις

Printa

Σαρλ Φερντινάν Ραμύζ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΓΚΟΡ ΣΤΡΑΒΙΝΣΚΙ

Στο βιβλίο του, ο Σαρλ Φερντινάν Ραμύζ αναπολεί τη γνωριμία του με τον Ιγκόρ Στραβίνσκι, το φθινόπωρο του 1915 στο Τρεϋτοράν της Ελβετίας. Η συνάντησή τους θα γίνει απαρχή μιας βαθιάς φιλίας. Ο Ραμύζ θα εστιάσει την αφήγησή του σε γεγονότα καθημερινά, σε λεπτομέρειες συγκεκριμένες, θα εκφράσει με λόγια και αποσιωπήσεις μια θύμηση φερμένη μέσα από το χρόνο, το απομεινάρι μια ανάμνησης από ένα συναπάντημα που δεν ήταν στείρο αλλά έγινε ξάνοιγμα σπάταλο προς τους ανθρώπους και τον κόσμο.

Ας φιλοσοφήσουμε…

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Ας φιλοσοφήσουμε… Αφού είδαμε τα πρώτα κοπιαστικά και αργά βήματα της ανθρώπινης σκέψης για μια ενιαία ερμηνευτική αρχή των όντων, με πρωταγωνιστές τους Μιλήσιους, Θαλή, Αναξίμανδρο και Αναξιμένη, θα αλλάξουμε τώρα γεωγραφικές συντεταγμένες. Πάμε σε άλλο κλίμα και σε άλλο τόπο. Θα μεταφερθούμε από την Ιωνία, από τα μικρασιατικά παράλια, στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, που αποτέλεσαν το κέντρο της πυθαγόρειας διδασκαλίας. Χρειάζονται όμως πρώτα κάποιες διευκρινήσεις πριν περάσουμε σε λεπτομέρειες για τον Πυθαγόρα και τη σχολή του.

Ας φιλοσοφήσουμε…

Θρησκεία και φιλοσοφία

Μέχρι τώρα, αναφερόμενοι στην πρώτη φάση της προσωκρατικής φιλοσοφίας που αναπτύσσεται στη Μίλητο, αν αναζητούσαμε ένα κοινό χαρακτηριστικό που ενοποιεί τις απόψεις του Θαλή, του Αναξίμανδρου και του Αναξιμένη, θα λέγαμε ότι αυτό είναι «ο λόγος» ή «η ερμηνεία της φύσης». Η λέξηκλειδί είναι η «φύσις», εξού και για τους μεταγενέστερους κάθε βιβλίο σχετικό με τους Προσωκρατικούς τιτλοφορείται «Περί φύσεως». Όπως είδαμε, οι περισσότεροι δεν έγραψαν βιβλία, αλλά και αν έγραφαν δεν θα έβαζαν τίτλους. Πρόκειται για τάση των μεταγενεστέρων να προσπαθούν να

αποδώσουν με τον τίτλο αυτό που θεωρούν ως ουσία αυτής της πρώιμης φάσης της φιλοσοφίας. Ο Πυθαγόρας, καταγόταν και αυτός από την Ιωνία και συγκεκριμένα από τη Σάμο, που θεωρείται μέρος της Ιωνίας. Υποθέτουμε ότι μεγαλώνοντας έγινε γνώστης των βασικών στοιχείων και των απόψεων των Μιλήσιων Φιλοσόφων. Ωστόσο, η δράση και τα δόγματα του Πυθαγόρα δεν θυμίζουν σε τίποτα τη φυσική φιλοσοφία των πρώτων Προσωκρατικών. Θα λέγαμε γενικά ότι απομακρύνεται και από τη φυσική φιλοσοφία και στρέφεται προς ό,τι θα χαρακτηρίζαμε σήμερα ως μυστικιστικές και

του Γεράσιμου Γεωργάτου

θρησκευτικές δοξασίες. Γι' αυτό ίσως πρέπει να αναφερθούμε σε ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της θρησκείας και τα πιστεύω των αρχαίων Ελλήνων που μας διαφεύγουν, κυρίως γιατί είμαστε επηρεασμένοι από τις σημερινές μονοθεϊστικές θρησκείες. Με βάση τα κριτήρια του χριστιανισμού, του μωαμεθανισμού ή του ιουδαϊσμού, θα λέγαμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν θρησκεία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πίστευαν σε κάτι ή ότι δεν είχαν τελετές. Και σε θεούς πίστευαν και τελετές πραγματοποιούσαν. Αυτό που δεν υπήρχε, που απουσίαζε ολοσχερώς ήταν το δόγμα. Η μεγάλη διαφορά δηλαδή της αρχαίας θρησκευτικότητας από τις νεότερες μονοθεϊστικές θρησκείες είναι ότι σ' αυτές υπάρχει ένα ιερό βιβλίο που συνοψίζει ένα δόγμα και μια ιεραρχία. Υπάρχει επιπλέον και ένα ιερατείο που ερμηνεύει αυτό το ιερό βιβλίο, το συμπληρώνει, το εξηγεί και το διδάσκει. Και τα δύο αυτά στοιχεία – το δόγμα με το ιερό βιβλίο και το ιερατείο - απουσιάζουν από την αρχαία ελληνική θρησκεία. Ούτε ισχυρό ιερατείο υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα, ούτε κάποιο δόγμα. Ακόμα και το γνωστό μας δωδεκάθεο ήταν ελαστικό και ως προς το πλήθος των θεών και ως προς την ιεραρχία τους. Υπήρχε η βασική δωδε-

κάδα με τον Δία στην κορυφή αλλά η ισχύς και η θέση των υπολοίπων στην ιεραρχία εναλλασσόταν. Άλλοτε μπορεί να πρωταγωνιστούσε ο Ποσειδώνας, άλλοτε ο Ήφαιστος, άλλοτε η Αθηνά, ο Ερμής, κλπ, ανάλογα με την αποστολή που τους ανέθετε ο Δίας και ανάλογα με το μύθο. Ταυτοχρόνως είχαν μεγάλη άνεση να ενσωματώνουν ξένες θεότητες και να τις προσαρμόζουν στο δικό τους πολιτισμικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, στα ελληνιστικά χρόνια, η πιο δημοφιλής θεότητα στην Ελλάδα ήταν η Ίσιδα, που είχε εισαχθεί από την Αίγυπτο και συγκέντρωνε στους ναούς της τους περισσότερους πιστούς. Οι μόνες θρησκευτικές διώξεις που γνωρίζουμε κατά την αρχαιότητα είναι του Σωκράτη και κάποια τέτοια φήμη υπάρχει και για τον Πρωταγόρα. Οι κατηγορίες όμως ήταν κυρίως για ασέβεια, όπως π.χ η εξορία του Αλκιβιάδη που έκοψε τις κεφαλές των Ερμών, και όχι για την αμφισβήτηση κάποιου δόγματος, όπως συνέβαινε με τις καταδίκες των αιρετικών το Μεσαίωνα. Τελετές βεβαίως υπήρχαν. Με βάση αυτές οι αρχαίοι Έλληνες καθόριζαν την καθημερινή τους ζωή, ίσως μάλιστα με πιο συγκεκριμένο και πιο σταθερό τρόπο απ` ότι εμείς. Μας φαίνεται κάπως παράδοξο, αλλά στη δημοκρατική στην Αθήνα

Ας φιλοσοφήσουμε…

του Περικλή, καθιερώνονταν όλο και περισσότερες θρησκευτικές γιορτές, γιατί αυτές έδιναν συνοχή στην πόλη και πρόβαλαν την αίγλη της σε εχθρούς και φίλους. Συνεπώς, υπήρχε ένας συνδυασμός θρησκευτικού βίου που στηριζόταν σε τελετές με ένα είδος ανοχής και ανεξιθρησκίας σε σχέση με τις προσωπικές θρησκευτικές πεποιθήσεις. Επειδή συνδέονται με τον πυθαγορισμό, να αναφέρουμε ότι σημαντικό ρόλο στη ζωή της Αθήνας έπαιζαν τα «Ελευσίνια μυστήρια», όπου οι Αθηναίοι συμμετείχαν μαζικά. Γύρω από αυτά υπήρχε ένας κανόνας σιωπής, εξού και μυστήρια. Πρέπει να συνδέονταν με κάποια μορφή σωτηρίας μετά τον θάνατο, με μια μετά θάνατο ζωή. Ο πιστός που ήταν μυημένος στα μυστήρια, θεωρούσε ότι είχε καλύτερη μοίρα στον άλλο κόσμο από τον αμύητο. Ένα στοιχείο που αξιοποίησε ιδιαίτερα ο Πυθαγόρας και οι πιστοί του. Δεν πρόκειται για αθανασία, αλλά για κάποια μορφή ζωής μετά το θάνατο, αντίληψη που φαίνεται ότι ενυπήρχε στις λαϊκές δοξασίες.

Για παράδειγμα, ο Οδυσσέας, στη Νέκυια της Οδύσσειας, κατεβαίνει στον κάτω κόσμο και συναντά τη μητέρα του, τον Αχιλλέα και άλλους νεκρούς, που ζουν σαν σκιές. Δεν ζουν στην πραγματικότητα, αλλά δεν έχουν πεθάνει και τελείως. Με τέτοιες δοξασίες αντιμετώπιζαν το φόβο του θανάτου. Αυτή λοιπόν τη θρησκευτική παράδοση και αυτές τις δοξασίες αξιοποίησαν ο Πυθαγόρας και οι Πυθαγόρειοι και γι' αυτό θα μπορούσαμε να τους θεωρήσουμε ταυτόχρονα θρησκευτικούς μυστικιστές και μαθηματικούς, όπως θα δούμε. Επιπλέον, για πρώτη φορά εισάγεται με σαφήνεια από τους Πυθαγόρειους ο δυισμός, ο διαχωρισμός σώματος – ψυχής. Φθαρτό σώμα – αθάνατη ψυχή, ως δύο ξεχωριστές οντότητες. Μια βασική διάκριση που θα την συναντήσουμε αργότερα στον Πλάτωνα και μετέπειτα στη χριστιανική φιλοσοφία. Ας δούμε λοιπόν τι αντιπροσώπευε ο Πυθαγόρας και κυρίως τι εισήγαγε στην αρχαία ελληνική κοινωνία και σκέψη.

του Γεράσιμου Γεωργάτου

ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ

Ο Πυθαγόρας λοιπόν γεννήθηκε στη Σάμο και ήταν σύγχρονος του Αναξιμένη. Τοποθετούμε την ακμή του περί τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Λέγεται ότι ήρθε σε σύγκρουση με τον τύραννο της Σάμου, Πολυκράτη, και έτσι κάποια στιγμή μετανάστευσε στη νότια Ιταλία. Εγκαταστάθηκε στον Κρότωνα και απόκτησε πολύ γρήγορα ένα μεγάλο κύκλο οπαδών. Αυτό που έκανε για πρώτη φορά στην ιστορία της φιλοσοφίας ο Πυθαγόρας στον Κρότωνα, είναι ότι συγκέντρωσε οπαδούς. Οπαδούς μάλιστα πιστούς που δεν μοιράζονταν απλώς τον θαυμασμό τους για τον ιδρυτή αυτού του δόγματος, αλλά είχαν και έναν κοινό τρόπο ζωής. Μιλάμε συνήθως για «πυθαγόρειες κοινότητες» ή «πυθαγόρειο Βίο». Έτσι τον παρου-

σιάζει και ο Πλάτωνας αργότερα. Δηλαδή οι άνθρωποι αυτοί είχαν έναν κοινό τρόπο ζωής, με κοινές αρχές και αξίες. Αν σκεφτούμε ότι στην αρχαία Ελλάδα είχε περισσότερη σημασία για το θρησκευτικό συναίσθημα ποιες τελετές κάνεις, πού μετέχεις και όχι τι ακριβώς πιστεύεις, τότε θα λέγαμε ότι οι πυθαγόρειες κοινότητες ήταν μορφές θρησκευτικών κοινοτήτων. Και μάλιστα τηρούσαν αρκετά αυστηρούς κανόνες διαβίωσης που έφταναν μέχρι τον λεγόμενο «κανόνα της σιωπής». Απαγορευόταν δηλαδή να βγάλεις έξω από την πυθαγόρεια κοινότητα δόγματα στα οποία πίστευαν αυτοί οι άνθρωποι. Ο θρύλος λέει ότι κάποιοι που το έκαναν αυτό, τιμωρήθηκαν με θάνατο. Ήταν δηλαδή μια μορφή προδοσίας η οποία δεν γινόταν ανεκτή απ'

Ας φιλοσοφήσουμε…

την πυθαγόρεια κοινότητα. Τι συνέδεε όμως αυτούς τους ανθρώπους μεταξύ τους; Ποιο ήταν το μυστικό τους; Από όσα γνωρίζουμε, φαίνεται ότι βασικό συνεκτικό στοιχείο της πυθαγόρειας κοινότητας ήταν το δόγμα της μετεμψύχωσης ή μετενσάρκωσης. Το γεγονός δηλαδή ότι η ψυχή μας είναι αθάνατη και όχι μόνο δεν πεθαίνει με τον θάνατο, αλλά μεταπηδάει, μετενσαρκώνεται σε διαφορετική σάρκα, σε άλλες μορφές ζωής, σε ζώα ή ανθρώπους. Μαζί με το δόγμα, ιδιαίτερη σημασία είχαν και κάποιοι κανόνες κοινής ζωής. Για παράδειγμα, σε πολλές μυστικές κοινότητες είτε της πρώιμης είτε της μεταγενέστερης αρχαιότητας, υπήρχε η απαγόρευση της κατανάλωσης κρέατος. Συνήθως με τη μορφή νηστείας, που επιβιώνει μέχρι σήμερα, ως άσκηση καταπόνησης του σώματος και αποχής και εγκράτειας από βασικές επιθυμίες. Όπως είναι ευνόητο, όποιος πιστεύει στη μετεμψύχωση – μετενσάρκωση δεν είναι δυνατό να καταναλώνει κρέας γιατί θα μπορούσε να είναι κάποιος άνθρωπος που είχε την τύχη ή την ατυχία να περάσει η ψυχή του σε κάποιο ζώο. Έτσι, λόγω του δόγματος της αθανασίας και της μετενσάρκωσης της ψυχής, οι Πυθαγόρειοι έγιναν οι πρώτοι ακραίοι χορτοφάγοι.

Ο Πυθαγόρας δεν έγραψε ο ίδιος τίποτα. Φαίνεται ότι προτιμούσε την προφορική παρά τη γραπτή επικοινωνία. Ό,τι θεωρούμε ως «Πυθαγόρεια» ήλθαν στα χέρια μας από δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές και μάλιστα πολύ μεταγενέστερες. Αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι ότι η σχολή ή η κοινότητα των Πυθαγορείων είχε τη μεγαλύτερη διάρκεια στον χρόνο από κάθε άλλη σχολή ή ομαδικότητα στην αρχαία φιλοσοφία. Ομάδες πυθαγορείων έχουμε δηλαδή σε όλες τις μεταγενέστερες φάσεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ακόμα και στη Δύση κατά την Αναγέννηση. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι τα στοιχεία για τους Πυθαγόρειους τα αντλούμε από μεταγενέστερους οπαδούς των Πυθαγορείων. Έτσι, έχουν σωθεί τρεις βίοι του Πυθαγόρα, οι οποίοι είναι γραμμένοι και οι τρεις τον 3ο αιώνα μ.Χ., πράγμα που σημαίνει ότι απέχουν από τον Πυθαγόρα περίπου 800 χρόνια. Οι συγγραφείς τους φυσικά δεν είχαν γνωρίσει οι ίδιοι τον Πυθαγόρα. Περιγράφουν αυτό που πίστευαν στη σχολή για τον ιδρυτή τους και τον παρουσιάζουν περίπου ως ένα μάγο. Σαν ένα ιερό άντρα ο οποίος ξεπερνούσε ακόμα και τα όρια του σώματός του και τους φυσικούς νόμους και μπορούσε να εμφανίζεται ταυτο-

του Γεράσιμου Γεωργάτου

χρόνως σε διαφορετικά μέρη και έκανε θαύματα. Δηλαδή, αυτό που μπορεί να συμβεί με ένα ηγέτη του παρελθόντος, του οποίου τα ίχνη έχουν χαθεί και δεν έχει αφήσει ο ίδιος κανένα γραπτό. Ο Ιησούς Χριστός, τα κείμενα των Αποστόλων – μαθητών του καθώς και των μεταγενέστερων είναι επίσης χαρακτηριστικό παράδειγμα. Έτσι έχουμε πολλά κείμενα Πυθαγορείων και είναι όλα σχεδόν αναξιόπιστα. Συνεπώς, είναι πολύ δύσκολο να αντλήσουμε από αυτά πληροφορίες για την πραγματική ζωή, τη δράση και τη διδασκαλία του ίδιου του Πυθαγόρα. Μάλιστα, αν δεν είχαμε κάποια κείμενα συγχρόνων του, θα λέγαμε ότι ίσως ήταν μυθικό πρόσωπο, όπως συμβαίνει με πολλούς ιδρυτές θρησκειών. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για τον Πυθαγόρα. Έχουμε ρητές μαρτυρίες από τον σύγχρονό του Ξενοφάνη και από τον Ηράκλειτο, τον Εμπεδοκλή και τον Ηρόδοτο, που είναι από 50 μέχρι 100 χρόνια μεταγενέστεροι, και όλοι αναφέρονται στο ιστορικό πρόσωπο «Πυθαγόρας». Και μόνο η μαρτυρία του Ηροδότου θα αρκούσε. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα που αναφέρονται στον Πυθαγόρα, και δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ότι υπήρξε. Λέει λοιπόν ο Ηράκλειτος: «O Πυθαγόρας, ο γιος του Μνησάρχου, περισ-

σότερο από όλους επιδόθηκε στην έρευνα κι αφού επέλεξε απ' αυτές τις γνώμες, έφτιαξε τη δική του σοφία, πολυμάθεια και κακοτεχνία». Είναι λογικό ο υλιστής Ηράκλειτος να μην έχει σε ιδιαίτερη εκτίμηση τον Πυθαγόρα. Ο Ξενοφάνης, που συνήθιζε να ειρωνεύεται τις δοξασίες των συγχρόνων του, δεν παρέλειψε να το κάνει και για τον Πυθαγόρα: «Λένε ότι όταν κάποτε είδε να βασανίζουν ένα σκυλάκι, το συμπόνεσε και είπε: Σταμάτα, μην το χτυπάς, γιατί είναι η ψυχή κάποιου φίλου. Την αναγνώρισα όταν άκουσα τη φωνή του». Ο ειρωνικός τόνος του Ξενοφάνη είναι εμφανής. Αντιθέτως ο Εμπεδοκλής, που ήταν και Σικελός και πιθανόν επηρεασμένος από τους Πυθαγόρειους, μιλάει θετικά και με μεγάλο σεβασμό για τον Πυθαγόρα: «Ανάμεσά τους λοιπόν ήταν και κάποιος πολύμαθος, που κατείχε κάθε λογής σοφή τέχνη και απέκτησε τα πιο μεγάλα πνευματικά πλούτη· γιατί όποτε ήθελε, από τα βάθη της καρδιάς του, εύκολα έβλεπε το κάθε πράγμα σε δέκα και είκοσι ανθρώπινες γενιές».

Ας φιλοσοφήσουμε…

Το δόγμα της μετενσάρκωσης

Από τα κείμενα που αναφέρονται στον Πυθαγόρα, ακόμα και τα ειρωνικά, ως κοινό τους νήμα προκύπτει ότι το επίκεντρο του πυθαγορισμού ήταν αυτή η δυνατότητα να ζήσει κάποιος πολλές ζωές. Πράγμα που σημαίνει ότι για πρώτη φορά διατυπώνεται ρητώς η διάκριση ψυχής και σώματος. Δεν υπήρχε μέχρι τότε στον αρχαϊκό κόσμο. Δεν διακρίνουμε τέτοια στοιχεία στον Όμηρο ή στους λυρικούς ποιητές και τους πρώτους φιλοσόφους, όπου ψυχή και σώμα θεωρούνται, κατά κανόνα, ένα ενιαίο σύνολο κατά την πρώτη φάση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Εκτός από τους Πυθαγόρειους και κάποια άλλα ρεύματα φαίνεται ότι πρέσβευαν μια τέτοια διάκριση ψυχής και σώματος. Ένα από αυτά

ήταν οι Ορφικοί. Όμως πρόκειται για αμφιλεγόμενο ρεύμα ως προς την παλαιότητά του στην αρχαία ελληνική σκέψη. Έχουν σωθεί κάποια κείμενα από ορφικούς που θυμίζουν πολύ τις πυθαγόρειες θεωρίες, αλλά δεν έχουμε ασφαλή κριτήρια για να τα χρονολογήσουμε. Ο Πλάτωνας πάντως, που υιοθετεί και αυτός μια μορφή μετεμψύχωσης, δεν αναφέρει τον Πυθαγόρα αλλά τους Ορφικούς. Άρα, τον 5ο και τον 4ο αιώνα π.Χ, οι Ορφικοί υπήρχαν και φαίνεται ότι αναπτύχθηκαν παράλληλα με τους Πυθαγόρειους και με παρόμοιες δοξασίες. Άραγε πώς συνέλαβε αυτή την ιδέα της αθανασίας της ψυχής και της μετενσάρκωσης ο Πυθαγόρας; Ο Ηρόδοτος θεωρεί ότι τη δανεί-

του Γεράσιμου Γεωργάτου

στηκε από τους Αιγύπτιους. Ήταν μια φυσική τάση των Ελλήνων ό,τι ήταν παλιό να το έχουν πρώτοι πει οι Αιγύπτιοι. Ωστόσο, στη θρησκεία των Αιγυπτίων δεν υπάρχει το δόγμα μετεμψύχωσης. Άρα είναι μάλλον απίθανο να ήταν αυτή η πηγή του Πυθαγόρα. Έχουν διατυπωθεί και άλλες δύο παρόμοιες θεωρίες. Κάποιοι λένε ότι ο Πυθαγόρας θυμίζει την εικόνα του Σαμάνα, που ήταν ο ιερός άνδρας στους Σκύθες, δηλαδή από εκεί από όπου περίπου προήλθε και μετά διασκορπίστηκε η ινδοευρωπαϊκή φυλή, από την κοινή μήτρα των Ινδοευρωπαίων. Ένα από τα χαρακτηριστικά του Σαμάνα ήταν ότι μπορούσε να βρίσκεται σε πολλά μέρη ταυτοχρόνως και η ψυχή του μπορούσε να βγει από το σώμα του ενώ ζούσε. Μια μορφή αθανασίας, κατά κάποιον τρόπο. Άλλοι πάλι λένε ότι πιθανόν αυτό το δόγμα προήλθε από την Ινδία. Στους Ινδούς υπήρχαν αντιλήψεις περί μετεμψύχωσης και οι Έλληνες είχαν αρκετές εμπορικές σχέσεις με τους Ινδούς, μέσω των Βαβυλωνίων και των Περσών. Άρα θα μπορούσε να προήλθε από εκεί αυτή η δοξασία. Όμως, είτε ήταν πρωτότυπη θεωρία του Πυθαγόρα, είτε την πήρε από άλλους λαούς με παρόμοιες δοξασίες, γεγονός παραμένει ότι

η εξάπλωση τέτοιου είδους θεωριών για τη σωτηρία της ψυχής είναι μια φυσική ανθρώπινη τάση. Είναι ένας τρόπος για να υπερβούμε το φόβο του θανάτου, είναι μια μορφή αντίδρασης στη θνητότητα της ύπαρξης. Οπότε, είτε ασπαζόμαστε τη Δευτέρα Παρουσία και την ανάσταση νεκρών των Χριστιανών, είτε τη μετεμψύχωση των Πυθαγορείων ή τα Ελευσίνια μυστήρια και τους Ορφικούς, στην ουσία πρόκειται για την ίδια τάση. Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν κοινότητες ανθρώπων, άλλοτε περισσότεροι, άλλοτε λιγότεροι, που θα καταφεύγουν στον μυστικισμό, με κίνητρο πάντα τη δυνατότητα μιας προσωπικής αθανασίας ή έστω μιας καλύτερης μοίρας μετά το θάνατο, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Στην αρχαία Ελλάδα πάντως αυτός ο μυστικισμός δεν έγινε ποτέ κυρίαρχο ρεύμα. Για τη φιλοσοφία πάντως, αυτή η διάκριση ψυχής και σώματος έπαιξε γόνιμο ρόλο και κυρίως με τον Πλάτωνα και τον πλατωνισμό θα αποκτήσει ρίζες και θα γίνει επίκεντρο σημαντικών αντιλήψεων για την ευτυχία, την ηθική, ακόμα και για την πολιτική φιλοσοφία. Επομένως, και μόνο ως προς αυτό, είναι πολύ σημαντική η συμβολή του Πυθαγόρα. Η μετεμψύχωση, ως δόγμα, ενώ

Ας φιλοσοφήσουμε…

αναφέρεται στη μετά θάνατο ζωή, ουσιαστικά έχει να κάνει με την παρούσα. Εξ ου και οι νηστείες, οι κακουχίες, οι απαγορεύσεις και γενικότερα τα όρια και οι περιορισμοί στις επιθυμίες. Όσο συνεπέστερος είναι κάποιος στο δόγμα και στην κοινή ζωή, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει για μια καλύτερη μοίρα μετά θάνατο. Πρόκειται για κοινό στοιχείο όλων των θρησκειών. Από τους εσχατολογικούς μύθους του Πλάτωνα μέχρι την Κόλαση και τον Παράδεισο του Χριστιανισμού. Ξέρουμε ότι και στους Πυθαγόρειους, η θεωρία της μετεμψύχωσης συνοδευόταν από κανόνες αποχής, λιτότητας, κακουχίας και νηστείας. Φαίνεται πως πίστευαν ότι οι μετεμψυχώσεις κάνουν κάποιο κύκλο και όσο καλύτερα καθαρθεί

κάποιος δια των στερήσεων, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπήρχαν να επιστρέψει στην ανθρώπινη φύση ή ακόμα και να γίνει αθάνατος, δηλαδή να διαφύγει από την ανάγκη να φθαρεί μέσα από διαδοχικές ζωές. Συνεπώς, υπήρχαν ισχυρά κίνητρα να είναι κάποιος επικεντρωμένος και συνεπής στους κοινούς κανόνες διαβίωσης των Πυθαγορείων, για να έχει μια καλύτερη μοίρα. Έτσι, για πρώτη φορά δημιουργήθηκε η αντίληψη ότι η φιλοσοφία δεν είναι τόσο η θεωρία, όσο ο βίος. Αργότερα θα το πουν «τέχνη του βίου». Η φιλοσοφία γίνεται και τέχνη του βίου. Σημασία δεν έχει μόνο η διατύπωση μιας ωραίας θεωρίας, με λογική συνοχή και αντοχή στο χρόνο, αλλά υπάρχει και η φιλοσοφία που συλλαμβάνεται

του Γεράσιμου Γεωργάτου

κυρίως μέσω της στάσης ζωής και της εικόνας που δίνει ο φιλόσοφος στους άλλους. Το παράδειγμα του Πυθαγόρα που δεν γράφει, θα το ακολουθήσουν και πολλοί μεταγενέστεροι. Ο Σωκράτης είναι από τις πιο γνωστές περιπτώσεις, αλλά και πάρα πολλοί στην ύστερη αρχαιότητα, όπου επικρατούν κυρίως ηθικές τάσεις, η φιλοσοφία γίνεται ηθική και τρόπος ζωής. Στα ελληνιστικά περίπου χρόνια, πολλοί διάσημοι φιλόσοφοι δεν γράφουν, γιατί πιστεύουν ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι να γράψεις αλλά να ζήσεις φιλοσοφικά. Συνειδητά ή ασυνείδητα, ο Πυθαγόρας είναι ο πρώτος που συνέλαβε με αυτόν τον τρόπο τη φιλοσοφία. Στην κλασική περίοδο, που το συναντάμε στον Σωκράτη, είναι χαρακτηριστικό ότι όταν προσπαθούμε να αναλύσουμε ποια είναι η φιλοσοφία του Σωκράτη, στο τέλος καταλήγουμε ότι η φιλοσοφία του Σωκράτη είναι η ίδια η ζωή του. Δεν μπορούμε να του αποδώσουμε σχεδόν κανένα δόγμα. Ο Πυθαγόρας λοιπόν και ο Σωκράτης, από την πρώιμη φάση μέχρι την κλασική περίοδο, είναι δύο ξεχωριστές και μοναχικές περιπτώσεις. Αργότερα όμως, στην ύστερη αρχαιότητα και στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια, η φιλοσοφία θα στραφεί κυρίως προς την ηθική και τον τρόπο ζωής, γι' αυτό και την χαρακτηρί-

ζουμε και ως πρακτική φιλοσοφία, ως τέχνη του πράττειν. Και αυτό οφείλεται στον Πυθαγόρα και τη σχολή του. Ας σταθούμε όμως εδώ για την ώρα και στο επόμενο σημείωμα θα αναφερθούμε σε μια άλλη όψη της δραστηριότητας των Πυθαγορείων. Στη σχέση τους με τα μαθηματικά και τον ρόλο που έπαιξε ο μυστικισμός στην ενασχόλησή τους μ' αυτά.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

EDITH Wharton ΧΑΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει επτά από τα καλύτερα διηγήματα της ταλαντούχου Αμερικανίδας συγγραφέως. Πρόκειται για ιστορίες καλλιεργημένων και ανήσυχων ψυχών, οι οποίες πασχίζουν να χαράξουν τον δικό τους προσωπικό δρόμο η καθεμιά, ανάμεσα στις συμπληγάδες των αστικών κοινωνικών συμβάσεων. Η γεμάτη ευαισθησία παρουσίασή τους από την Ήντιθ Γουόρτον κι η απαιτητική και οξυδερκής εμβάθυνση στον εσωτερικό τους κόσμο προσφέρουν στον αναγνώστη πειστικούς και ολοκληρωμένους ανθρώπινους χαρακτήρες, οι οποίοι εμπλέκονται σε δυσβάστακτες σχέσεις και απροσδόκητες καταστάσεις. Έτσι, οι ήρωες της Γουόρτον πασχίζουν να βρουν το μίτο της Αριάδνης μέσα στο λαβύρινθο των κοινωνικών υποχρεώσεων και των προσωπικών τους ανησυχιών, οδηγούμενοι πολλές φορές σε δύσκολες αποφάσεις, σε οδυνηρές ανατροπές αλλά και ευτρά-

πελες περιπέτειες. Εάν θα έπρεπε να μνημονεύσουμε ορισμένα ειδικότερα στοιχεία από τα διηγήματα, θα στεκόμαστε –κινδυνεύοντας να αδικήσουμε τα υπόλοιπα– στην σπαρακτική, αλλά και μεγαλειώδη, παρουσίαση του γυναικείου ψυχισμού στην «Τραγωδία της μούσας» και στην απολαυστική τροπή του «Σινγκού».

από τις εκδόσεις

ΡΟΕΣ

GUY DE Maupassant ΟΙ ΠΟΡΝΕΣ

Εννέα διηγήματα του Μωπασσάν με θεματικό άξονα τις «κοινές γυναίκες» στη Γαλλία της περιόδου 1870-1890: μικρές ιστορίες δοσμένες ρεαλιστικά, «νατουραλιστικά», άλλοτε σκληρές και σκοτεινές κι άλλοτε τρυφερές ή χιουμοριστικές. Χωρίς να ηθικολογεί, και με τη γνωστή του λεπτή ειρωνεία, ο Μωπασσάν περιγράφει όλες τις πτυχές του κοινωνικού φαινομένου της πορνείας, «ταξινομώντας» κατά κάποιον τρόπο μέσα από την αφήγησή του όλους τους «τύπους» της πόρνης – τόσο της δηλωμένης και νόμιμης, των οίκων ανοχής, όσο και της αδήλωτης, παράνομης και καταδιωκόμενης, του δρόμου. Πίσω από τα φαινομενικά απλά διηγήματα με το πικάντικο θέμα κρύβεται εντέλει μια ανατρεπτική αφήγηση που υπονομεύει τις καθωσπρέπει κοινωνικές αξίες. Προσεγγίζοντας από μιαν ιδιαίτερη οπτική το δίπτυχο εξουσία και ηδονή, τα διηγήματα του Μωπασσάν ρίχνουν ένα διαφορετικό βλέμμα στα (κατά τους ηθικολόγους επικριτές του συγγραφέα) «κατώτερα και ανάξια λόγου υποκείμενα», μετατρέποντάς τα σε αθόρυβους πολιορκητικούς κριούς των θεμελίων της αστικής τάξης…

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ

Για όνομα 32

της Μαρίας Στρίγκου

«Μια μετακόμιση θα κάνω απ’ το σπίτι το παλιό, μια μετακόμιση για πλάκα ή με σοβαρό σκοπό…» λέει το τραγουδάκι. Κάθομαι στην αγαπημένη μου πολυθρόνα και μουρμουρίζω σιγανά. Ο Υμηττός απέναντί μου έχει τα κέφια του σήμερα, λέω πως είναι η Κυριακή που γλυκαίνει τη φάτσα του, τις Κυριακές όλοι δεν ψάχνουμε μια αφορμή να χαρούμε για κάτι; Αλλιώς σου φαίνεται πως πήγε στράφι η μέρα, πως δεν τα κατάφερες να ενσωματωθείς στη γιορτή κι εσύ, πώς κάπου έκανες λάθος. Άμα το καλοσκεφτείς το μερίδιο που αναλογεί στο λάθος όλο για πάρτη σου το χρεώνεις. Μα πάντα εσύ έκανες τα λάθη, όλοι οι υπόλοιποι ήταν οι σωστοί; Όχι βέβαια, μακριά από σένα το λάθος λοιπόν, το νιώθεις θηλιά στο λαιμό, αλυσίδα στα χέρια, ξέρεις γιατί; Γιατί φοβάσαι να το παραδεχτείς κι ακόμα περισσότερο φοβάσαι να το αλλάξεις, φοβάσαι ν’ αλλάξεις εσύ ο ίδιος, δεν ξέρεις πώς γίνεται αυτό, δεν ξέρεις ποιος θα είσαι μετά, δεν ξέρεις αν θα είσαι αποδεκτός σαν άλλος. Χούι των προγόνων μας το αλάθητο, σαν ενοχή μας ακολουθά, μας βαραίνει, μας αγχώνει, μας μπερδεύει. «Έχω δίκιο, ΕΓΩ, έχω δίκιο» οι φλέβες του λαιμού πετάγονται, τα μάτια γουρλώνουν, το μούτρο κοκκινίζει, οι γροθιές σφίγγονται, το σώμα

παίρνει θέση μάχης. «ΕΓΩ, έχω δίκιο!» φωνάζεις με όλη τη δύναμη της φωνής σου, της ύπαρξής σου, ορκίζεσαι, ματώνεις, μαλώνεις, σκοτώνεις, σκοτώνεσαι για ένα δίκιο κληρονομιά και γινάτι. Οι φωνές που ακούγονταν απ’ το δρόμο μ’ έβγαλαν απ’ τον κυριακάτικο, φιλοσοφικό ρεμβασμό. Στην αρχή ήταν ακατανόητες τσιρίδες και ουρλιαχτά, όμως σιγά - σιγά ξεκαθάριζαν, γινόντουσαν βρισιές, λόγια πικρά ανάκατα με κλάματα. Βγήκα στο μπαλκόνι, σίγουρος πως θα δω δυο πιτσιρίκια να τσακώνονται. Ομολογώ πως το θέαμα με σόκαρε περισσότερο απ’ τις φωνές και τους χαρακτηρισμούς. Οι δύο κυρίες θα ήταν γύρω στα εξήντα, περιποιημένες, με τα κυριακάτικά τους ρούχα και τα μαλλιά καλοχτενισμένα, σαν από κομμωτήριο. Ήταν συνηθισμένο να βλέπω κυρίες να γυρνάνε από την εκκλησία τις Κυριακές, αυτό που δεν ήταν συνηθισμένο ήταν να βλέπω δυο μεγάλες γυναίκες να έχουν πιαστεί στα χέρια, πετώντας τα τσαντάκια τους κάτω και ονοματίζοντας η μία την άλλη με τις χειρότερες βρισιές. «Άννα Μαρία έπρεπε να το πούμε το παιδί!» «Σε γελάσανε, είναι το μόνο μου εγγόνι, Μαριάννα ήτανε το σωστό» Δίχως να το πολυσκεφτώ κατέβηκα στο δρόμο. Μαζί μ’ εμένα κι άλλοι δυο τρεις γείτονες.

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ

της Μαρίας Στρίγκου

Για όνομα

Τα ονόματα έπεφταν σαν πυροβολισμοί εναλλάξ. Άννα Μαρία έλεγε η μία γιαγιά, με το μαύρο βελούδινο παλτό, Μαριάννα, έλεγε η άλλη με το άνιμαλ πριντ. Οι παρατρεχάμενοι τις κάνανε χάζι. Περίμενα να φανούν από ώρα σε ώρα τα παιδιά τους αναζητώντας τες. Ήμουνα σίγουρος ότι έφυγαν από τη βάφτιση της εγγόνας άρον – άρον με σκοπό τον τσακωμό τους για τ’ όνομα. Η ώρα όμως πέρναγε και κανένας δεν έλεγε να φανεί. Κι αυτές όσο πήγαινε και αγρίευαν, άρχισαν να πιάνονται ήδη απ’ τα πέτα. «Κυρίες μου λογικευτείτε – μπήκα στη μέση – θα σας αναζητούν τα παιδιά σας. Δεν είναι σωστό να χαλάτε μια μέρα σαν κι αυτή με φωνές και καυγάδες.» Όσοι παρακολουθούσαν τον καυγά με αποδοκίμασαν. «Άστες να τσακωθούνε ρε φίλε. Τι σε νοιάζει;» Αστεία, αστεία είχε μαζευτεί αρκετός κόσμος που διασκέδαζε με τις συμπεθέρες. Οι κυρίες σταμάτησαν τις αψιμαχίες και με κοίταξαν ξεφυσώντας θυμωμένα. «Τι λες νεαρέ; Ποια παιδιά; Ποια μέρα;» η κυρία Μαριάννα κούνησε το κεφάλι υπονοώντας ότι ήμουνα τρελός και η άλλη κυρία, η Άννα Μαρία βιάστηκε να συμφωνήσει μαζί της.

«Για την εγγονή σας δεν τσακώνεστε; Σήμερα ήταν η βάφτισή της;» «Πάει Λύκειο η εγγονή μας» είπε η μία μέσα απ’ τα δόντια της «Ελένη την είπανε τελικά» απάντησε η άλλη θιγμένη τάχα μου «Δεν καταλαβαίνω, τότε εσείς γιατί τσακώνεστε;» απόρησα. Το κοινό γύρω μας συρρικνώθηκε για ν’ ακούσει την απάντησή τους. Οι κυρίες μάζεψαν τις τσάντες τους από το έδαφος, φτιάξανε τα μαλλιά τους με τα χέρια, συμμαζέψανε τα ρούχα τους. «Πάμε να φύγουμε Άννα Μαρία» «Είσαστε πολύ περίεργος κύριε» μου είπαν κι οι δυο εν χορώ και πιάστηκαν αγκαζέ κατηφορίζοντας προς τη λεωφόρο. Οι γείτονες που είχαν βγει στο δρόμο άρχισαν να σκορπίζουν, κατηγορώντας με που ανακατεύτηκα και τους στέρησα την κορύφωση του καυγά. Κάτι δεν μπορούσα να καταλάβω αλλά ήταν αδύνατο να εντοπίσω τι. «Κλέφτες! Κλέφτες!» φώναξε ο συνταξιούχος βγαίνοντας στο απέναντι μπαλκόνι. «Όση ώρα χαζεύαμε τον καυγά, κάποιος μπήκε στο σπίτι μου και μου σούφρωσε όλα τα χρυσαφικά.» Κοίταξα ξανά προς το δρόμο. Οι συμπεθέρες ήταν άφαντες κι η Κυριακή μας είχε ήδη υποστεί ζημιά. Και να 'ταν μόνο τ’ όνομα.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΜΑΡΙΑ ΣΤΡΙΓΚΟΥ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΓΩ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΓΧΙΚΟΝ

Το μόνο που θέλησα είναι να πήγαινα μια βόλτα στο δάσος με τα ξωτικά, γυρεύοντας τα μαγικά τους ξόρκια. Νόμιζα πως αυτά θα με γιατρέψουν. Θα με γλιτώσουν απ’ το κακό και απ’ τ’ άδικο της θυσίας. Πιάνουν, λένε, άμα τα πεις με την καρδιά σου. Πρόσεχε την ώρα, κι εδώ χρειαζούμενος είναι ο προσδιορισμός. «Σωστή». Αυτό με κατάτρεχε μια ζωή μέχρι τα σήμερα. Η λέξη «σωστός», «σωστή», «σωστό». Που δεν με χωρούσε. Γι’ αυτό δεν τη γλίτωσα. Γιατί οι γονιοί μας δεν ένιωσαν πως ήμουνα ο σωστός γι’ αυτούς και τη γενιά μας. Εσύ ήσουνα. Γιατί η ώρα, αν ήταν η σωστή, τότε σίγουρα δεν ήταν για μένα. Για σένα ήτανε. Πέρασε χωρίς να με αγγίξει στο ελάχιστο η μαγική της επιρροή. Σαν τ’ όνειρο κι αυτή. Τέλειωσε αφήνοντας μια πικρή γεύση στο στόμα. Κι έναν θάνατο από αμέλεια. Έτσι είπανε στους ξένους, μα εμείς το ξέρουμε καλά πως με σκοτώσαν. - Στ’ αλήθεια μπορεί να έχω πεθάνει από τα χτες. - Μπορεί να ’χεις πεθάνει. - Μα είναι αργά για να το πληροφορηθώ στο ενθάδε; - Ποτέ δεν είναι. Ξύπνα! Η Μαρία Στρίγκου γεννήθηκε στη Λέσβο και θεωρεί πως αυτό είναι ότι καλύτερο της έχει συμβεί στη ζωή της μέχρι σήμερα. Τα επόμενα καλύτερα, είναι η δουλειά της στο νοσοκομείο «Άγιος

35 Σάββας», η Συμβουλευτική και όλοι οι άνθρωποι που συναντά εξαιτίας αυτών. Της αρέσει να ζει στο Τώρα. Όταν ξεκουράζεται, γράφει. Όταν δεν γράφει, πίνει με φίλους. Πιστεύει πως το δυνατότερο γιατρικό για όλα είναι η Αγάπη. Συνήθως εφημερεύει κι είναι παντός καιρού. Ο Άλλος Εγώ είναι το έκτο βιβλίο της. Άλλα βιβλία της: Τυρκουάζ, ποιήματα, εκδόσεις Βακχικόν 2016 Παραμύθια σαν αλήθεια, παραμύθι, εκδόσεις Ζάθεον Πυρ 2014 Ν’ ακούσω τη λέξη που λείπει, ποιήματα, Άνεμος εκδοτική 2012 Η κλέφτρα των καλοκαιριών, μυθιστόρημα, Εμπειρία εκδοτική 2004 Η Αλίκη στη χώρα των τραυμάτων, διήγημα, εκδόσεις Γκοβόστη 1999

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ LA MADDALENA ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΜΑΚΡΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ

Η ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ METAIΧΜΙΟ

Σήμερα, ο Γαλαξίας μας βρίσκεται στην άνοιξη της ζωής του, μιαν άνοιξη γεμάτη με τη δόξα και το μεγαλείο των λευκών και γαλάζιων άστρων σαν τον Σείριο και τον Βέγα, αλλά και άστρων σαν τον Ήλιο μας. Η ενήλικη όμως ιστορία του Σύμπαντος απέχει πολύ από το σήμερα και υπολογίζεται ότι θα φτάσει σε τρισεκατομμύρια χρόνια, όταν τα άστρα αυτά θα πάψουν να υπάρχουν. Δ. Σ.

Μπαχάρ, Ζερμέν, Γκέρντα, Σαβέρια. Τέσσερις γυναίκες με καταγωγή από την Άγκυρα, τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, τα νησιά Φερόες και τη Σικελία, αντίστοιχα. Διαφορετικές κουλτούρες και γλώσσες, διαφορετικές καταβολές και ιστορία, τα βιώματα όμως κοινά. Περιπλανήθηκαν σε τόπους και πολιτισμούς, αλλά κατέληξαν και οι τέσσερις στο ίδιο σημείο, σε ένα νησί. Από όποια γωνιά της γης κι αν ξεκινήσεις, σε όποιον τόπο κι αν καταλήξεις, σε όποια αγκαλιά κι αν κουλουριάσεις την ύπαρξή σου, ίσως εντέλει αντιληφθείς πως η ζωή μοιάζει με τα κοράλλια, που με την πάροδο του χρόνου, όση γοητεία και αξία κι αν έχουν, σιγά σιγά θρυμματίζονται και γίνονται μια ροζ σκόνη που την παίρνει ο αέρας και τη σκορπίζει στην παραλία… Και μόνο το φως του ορίζοντα παραμένει αναλλοίωτο, να παιχνιδίζει με τις ακτίνες του πάνω στις αποχρώσεις των θρυμματισμένων κοραλλιών…

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

Το μυθιστόρημα Δεν γίνονται αυτά εδώ του Σίνκλερ Λιούις είναι μια λογοτεχνική προειδοποίηση για την εύθραυστη φύση της δημοκρατίας. Ο Αμερικανός συγγραφέας, ο πρώτος που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ, περιγράφει πώς ο ολοκληρωτισμός θα μπορούσε να κυριαρχήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ματιά του είναι διαπεραστική και διορατική, ικανή να προκαλέσει την αγωνία και στον σημερινό αναγνώστη. Οι βασικοί πρωταγωνιστές είναι ένας μαχητικός δημοσιογράφος, ο Ντορέμους Τζέσαπ, και ο γερουσιαστής Μπαζ Γουίντριπ, ένας δημαγωγός που καταφέρνει να εγκαθιδρύσει στη γη της ελευθερίας ένα φασιστικό καθεστώς, ένα σύστημα εξουσίας που βασίζεται στη βία και την τρομοκρατία. Το βιβλίο είναι μια έξοχη πολιτική σάτιρα που μετεξελίσσεται σε μια εκτεταμένη δυστοπία: ένας εκλεγμένος πρόεδρος μετατρέπεται σε δικτάτορα για να σώσει το έθνος από την απάτη της κοινωνικής πρόνοιας, την εγκληματικότητα, το σεξ και τον φιλελεύθερο Τύπο. Το μυθιστόρημα γράφτηκε στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, την περίοδο που οι ΗΠΑ βυθίζονταν στην οικονομική ανασφάλεια και στην Ευρώπη αναδυόταν το ναζιστικό σκότος. Έχοντας χαρακτηριστεί «ένα μήνυμα προς τους σκεπτόμενους Αμερικανούς», όταν εκδόθηκε το 1935, το Δεν γίνονται αυτά εδώ παραμένει ένα έργο ανατριχιαστικά επίκαιρο.

ΔΕΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΥΤΑ ΕΔΩ ΛΙΟΥΙΣ ΣΙΝΚΛΕΡ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

˘ o Ì Ô Ó ¤ Ì Ë  AÁ· ˜ Ô ı ¿ Ï

Αν δεν κάνεις λάθη, είναι γιατί δεν προσπαθείς αρκετά Coleman Hawkins

σου γράφω σήμερα για να σου πω ένα μεγάλο ευχαριστώ! Χωρίς εσένα θα ήταν πολύ άχαρη η ζωή. Δεν θα μπορούσα να την χαρώ αν δεν είχα επιτέλους συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι μπορεί ενίοτε να σε συναντώ. Αν δε σε αποδεχόμουν, θα είχα μαρμαρώσει σε ακινησία από τον συνεχή φόβο μήπως χαλάσει η εικόνα μου στα μάτια των άλλων. Όποτε ένοιωθα να συμβαίνει αυτό κλεινόμουν στην ντροπή και καθόμουν στην γωνιά μου. Απορούσα πως ήταν τόσο κουλ οι άλλοι γύρω μου. Άκουγα συχνά τα χάχανα των συνομιλήκων μου στην εφηβεία που έκαναν "σαχλαμάρες" και διασκέδαζαν κι απορούσα με ένα μείγμα απόρριψης, θαυμασμού και ζήλιας. Τότε δεν μπορούσα να αρθρώσω λέξη μπροστά σε ακροατήριο. Η έκθεση ήταν ο εφιάλτης μου! Ένοιωθα ένα πλήθος ματιών να είναι έτοιμα να με κατασπαράξουν. Ήξερα κι έτρεμα ότι αν έκανα σαρδάμ θα γελούσαν μαζί μου κάποιοι και δεν το επέτρεπα στον εαυτό μου να το ζήσει αυτό. Αν γινόταν κάτι τέτοιο θα κοκκίνιζα κι αυτό θα γινόταν ακόμη χειρότερο. Δεν άντεχα το τσαλάκωμα, πόσο ευάλωτη γινόμουν στα σχόλια των άλλων ή ακόμη (αχ πολύ περισσότερο θυμάμαι) στο βλέμμα τους όταν δεν είχε

απόλυτη αποδοχή. Έτσι κάποια στιγμή αποφάσισα ότι δεν θα μιλώ σε ακροατήρια. Έχασα μία δουλειά που μου άρεσε πολύ γιατί έπρεπε να κάνω παρουσιάσεις powerpoint σε κοινό. Προσπάθησα αρχικά να το κάνω, αλλά δεν γινόταν, ένοιωθα να ανεβαίνει η θερμοκρασία του σώματος, ίδρωναν οι παλάμες μου, άρχιζε η ταχυκαρδία. Τότε δεν ήξερα πως να χειριστώ την κατάσταση. Άρχισα να βρίσκω διάφορες δικαιολογίες, ώσπου ήρθε η απόλυση. Σήμερα, ·Á·ËÌ¤ÓÔ Ìo˘ Ï¿ıÔ˜ είσαι σύμμαχός μου και κατάλαβα ότι αν δεν είμαι ανθρώπινη (κι άνθρωποι είμαστε και λάθη κάνουμε) δεν

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

Κατάλαβα ότι δεν είμαι παντοδύναμη, ότι δεν υπάρχει ζωή χωρίς λάθη κι ότι πάνω σε αυτά χτίζεται αργά αργά η σοφία. Σε ευχαριστώ γιατί πια μπορώ να αστειευτώ και δεν με πειράζει το αν η γκριμάτσα του προσώπου μου δεν θα το δείχνει τόσο όμορφο όσο όπως όταν ποζάρω. Κόντευα να πάθω αυχενικό από την πολλή πόζα πριν κάνω ψυχοθεραπεία και επιτέλους νιώσω καλά με τον εαυτό μου και τον κόσμο γύρω μου. Με έμαθες ότι δύσκολα μπορώ να ρεζιλευτώ αν σε αποδέχομαι ως δυνατότητα στην ζωή μου. μπορεί μία παρουσίαση να είναι ζωντανή, ανθρώπινη η ίδια, και το ακροατήριο να μην κοιμάται.

AÁ·ËÌ¤ÓÔ Ìo˘ Ï¿ıÔ˜

σε ευχαριστώ γιατί οργάνωσες καλύτερα τις άμυνες μου στην κοινωνία και στις σχέσεις μου με τους άλλους. Από την στιγμή που σε αποδέχτηκα άρχισα να αρθρώνω και το "συγνώμη". Κι αυτό έκανε πιο ανθρώπινες τις σχέσεις μου με τους άλλους. Τότε είπα και συγνώμη και στον εαυτό μου για το πόσο αδυσώπητη ήμουν κάποτε με μένα αλλά και με τους γύρω μου (γιατί αυτά τα δύο πάνε μαζί).

Καλύτερα να δέχομαι τις επισκέψεις σου πότε πότε για να με αφυπνίζουν και να με βάζουν να σκέφτομαι, παρά να μην κάνω τίποτε γιατί σε φοβάμαι, όπως τότε που για δύο χρόνια είχα κλειστεί στο δωμάτιο μου μην παίρνοντας καμία απόφαση, μην τολμώντας να πράξω τίποτα από το φοβερό άγχος μην κάνω λάθος. Και η ζωή μου είχε βαλτώσει. Τότε απειλούσες με αφανισμό την ύπαρξή μου και ήθελα να είμαι αόρατη και περπατούσα ελαφριά για να μην ακούγονται τα βήματά μου και να μην τραβώ βλέμματα. Αν και το ευχήθηκα πολλές φορές, η γη δεν άνοιγε να με καταπιεί κάθε φορά που δεν τα έκανα όλα σωστά. Βλέπεις ήμουν καλό παιδί πάντα και πάντα εκτελούσα τις επιθυμίες των γονιών μου. Δεν ήξερα καν αν εγώ η ίδια είχα επιθυμίες. Δεν υπήρχε τότε χώρος. Έκανα μόνο το σωστό, σαν στρατευμένη μάρτυρας του ιδεώδους.

AÁ·ËÌ¤ÓÔ Ìo˘ Ï¿ıÔ˜

δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο το αδυσώπητο βλέμμα των γονιών μου όταν πήρα εκείνον τον κακό βαθμό στην ιστορία, στην δευτέρα γυμνασίου. Ήμουν απρόσεκτη, βλέπεις κι επέτρεψα την είσοδο σου πολλαπλές φορές στο γραπτό μου. Τότε είχες γίνει εχθρός μου. Κλείστηκα στο δωμάτιο μου γιατί δεν ήθελα να σε ξαναδώ, δεν ήθελα να ξαναδώ

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

o˘ Ì Ô Ó ¤ Ì Ë  · Á A Ï¿ıÔ˜ εκείνο το βλέμμα που με απέρριπτε. Τους είχα απογοητεύσει. Τι ντροπή! Τι μοναξιά! Σε λίγο δεν είχα ανάγκη κανέναν. Νόμιζα δηλαδή. Νόμιζα ότι θα μπορούσα να ζήσω καλύτερα χωρίς τον πόνο των σχέσεων. Αλλά δεν υπάρχει εξέλιξη, χαρά και ζωή χωρίς σχέσεις. Κι όταν κάποτε έφτασε ο κόμπος στο χτένι, ξεκίνησα ψυχοθεραπεία που σταδιακά με ελευθέρωνε.

Τώρα παραδέχομαι ότι το να αποφεύγεις την δράση και τις σχέσεις για να μην κάνεις λάθη ήταν το μεγαλύτερο λάθος. Γιαυτό και αυτό καθαυτό το πρόβλημα έγινε ο μεγαλύτερος δάσκαλος μου σήμερα. Κατάλαβα ότι η ζωή είναι ένα δώρο που καλούμαστε να ζήσουμε κι ότι είναι δικαίωμά μας να τη ζήσουμε, να την χαρούμε και να την δοξάζουμε.

Έμαθα επίσης ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει ένα σωστό κι ένα λάθος. Η προσοχή μου στο να μην κάνω λάθος, έκανε τον κόσμο μονοσήμαντο, τον χώριζε σε άσπρο και μαύρο. Πόσα χρώματα ανάμεσα δεν έβλεπα τότε. Πόσο επίσης επέτρεπα την είσοδο μου στον φανατισμό και την μισαλλοδοξία...

AÁ·ËÌ¤ÓÔ Ï¿ıÔ˜,

από την στιγμή που τα βρήκαμε, κι από εχθρός έγινες φίλος κέρδισα πολλά: - γνώση! - ελευθερία! - ανακάλυψα τα ταλέντα μου, γιατί ως εκείνη την στιγμή δεν τολμούσα να πειραματιστώ με νέες δυνατότητες μήπως και ρεζιλευτώ-αρχικά στα μάτια των άλλων, αλλά πρωτίστως στα δικά μου. - ήρθαν νέες ιδέες - εμφανίστηκε από το πουθενά το χιούμορ :) - σταμάτησα να ντρέπομαι - αυξήθηκε η δημοτικότητά μου - παίρνω αποφάσεις και περπατούν τα πράγματα στη ζωή μου! - κάθε φορά που σφάλλω, σταματώ να δω ποιο είναι το μάθημα που κρύβεται από πίσω. - απέκτησα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε μένα αλλά και στους άλλους γύρω μου - έκανα φίλους, καθώς ήμουν λιγότερο επιφυλακτική με τους αν-

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

θρώπους! - σταμάτησα να μιμούμαι, να αποστηθίζω.... - άρχισα να αγαπώ την στραβή μύτη μου και το ψεύδισμα μου. Τα βρίσκω πια χαριτωμένα και κατάλαβα ότι μπορώ να συμφιλιωθώ μαζί τους. - μετακινήθηκα από την θέση της αδυσώπητης κριτικής στην κριτική σκέψη - έφυγαν οι εφιάλτες τη νύχτα - σέβομαι περισσότερο τον εαυτό μου και τον φροντίζω - είμαι πια δημιουργική! - το κυριότερο όμως όλων είναι ότι άρχισα να απολαμβάνω και να επιθυμώ αντί να εκτελώ μόνο πρέπει! Θέλω τέλος να σε ευχαριστήσω για όλες τις εφευρέσεις και ανακαλύψεις που έφερες στην ανθρωπότητα. Αν δεν ήσουν εσύ, ο Κολόμβος δεν θα είχε βρει την Αμερική, ο Νεύτωνας την βαρύτητα και δεν θα είχα την τύχη να γεύομαι το αγαπημένο μου γλυκό, creme brulée.

AÁ·ËÌ¤ÓÔ Ï¿ıÔ˜ Â›Û·È Â˘ÚﬁÛ‰ÂÎÙÔ!

Δήμητρα Σταύρου Σπουδές Ψυχολογίας στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Σπουδές στη Δραματοθεραπεία τετραετούς κύκλου. Εργασία, ως ψυχολόγος, σε Δημοτικά προγράμματα ψυχοκοινωνικού χαρακτήρα, σε 75 περίπου σχολεία ιδιωτικά και δημόσια στον ΟΚΑΝΑ κ.ά. Ως ερευνήτρια, στο ΕΠΙΨΥ και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ως Δραματοθεραπεύτρια στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, στις φυλακές Κορυδαλού, σε δραματικές σχολές, με στελέχη επιχειρήσεων, με εξαρτημένους και τις οικογένειες τους, με καλλιτέχνες για την ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους. Μέλος της Ένωσης Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών Ελλάδας, του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Κοινωνικής Ψυχολογίας κ.ά. Συμμετοχή σε πολλά συνέδρια με ανακοινώσεις.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

Θ Ε Α Τ ΡΟ Μ Ι Κ ΡΗ ΠΟΡ Τ Α

ΤΟ ΣΚΛΑΒΙ 42 18 χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση, το θρυλικό Σκλαβί της Ξένιας Καλογεροπούλου, στο ΠΟΡΤΑ, σε συν-σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου και Σοφίας Πάσχου. Το Σκλαβί φέτος ανεβαίνει στο ΠΟΡΤΑ ως ένα ολότελα καινούριο ξανα-διάβασμα του έργου, κρατώντας, ωστόσο, ανοιχτό το διάλογο με τη μνήμη της θρυλικής παράστασης και μπολιάζοντας τις παλιές ρίζες με νέους χυμούς και εντελώς φρέσκια ματιά. Εκτός από τους εξαιρετικούς νέους ηθοποιούς που θα προστεθούν στους παλιούς κι έμπειρους, ο Θωμάς Μοσχόπουλος προτείνει το νέο ανέβασμα, συνυπογράφοντας τη σκηνοθεσία με τη στενή συνεργάτιδα του ίδιου και του ΠΟΡΤΑ, Σοφία Πάσχου. Το Σκλαβί βασίζεται στο ομώνυμο συμιακό παραμύθι, όπως αυτό περιλαμβάνεται στη συλλογή Παραμύθια του λαού μας, που επιμελήθηκε ο Γιώργος Ιωάννου, καθώς και στον τόμο Το Φιδόδεντρο, που έχει επιμεληθεί ο Κώστας Καφαντάρης. Τοποθετείται σε μια εποχή όπου «οι άλλες χώρες ήταν ακόμη μακρινές, που τα βιβλία τa’ γράφαν με το χέρι και που οι μέρες δεν περνούσαν τόσο γρήγορα». Δύο παιδιά γεννιούνται από τον ίδιο πατέρα, ο οποίος παράλληλα είναι και ο βασιλιάς του κράτους. Ο ένας είναι νόμιμος διάδοχος, ο γιος της βασίλισσας, ο άλλος το παιδί μιας σκλάβας. Δύο παιδιά, που μεγαλώνουν μαζί αγαπημένα, αν και τα χωρίζει έντονη κοινωνική διαφορά. Κάποια στιγμή αγαπούν την ίδια γυναίκα και γίνονται αντίζηλοι, χωρίς, ωστόσο, ποτέ να συγκρουστούν. Και η ιστορία μας ξεκινά...

43 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Συγγραφέας: Ξένια Καλογεροπούλου Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος-Σοφία Πάσχου Σκηνικά-Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου Μουσική: Νίκος Κυπουργός Μουσική επεξεργασία και διδασκαλία: Νίκος Γαλενιανός Βοηθός Σκηνοθέτη: Ρωμανός Μαρούδης Βοηθοί σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Θεοδώρα Βεστάρχη, Στέλλα Γάσπαρη Κατασκευή Κοστουμιών: Θεοδώρα Βεστάρχη Παίζουν: Ντένης Μακρής, Ηλιάνα Γαϊτάνη, Τζωρτζίνα Λιώση, Βάσια Ζαχαροπούλου, Ελένη Βλάχου, Παντελής Βασιλόπουλος, Αυγουστίνος Κούμουλος, Φοίβος Συμεωνίδης ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ κάθε Κυριακή 11:00 & 15.00 ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: 105 λεπτά (με διάλειμμα) ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Κανονικό: 10 ευρώ Ανέργων/ άνω των 65/ ομαδικό (άνω των 10 ατόμων): 8 ευρώ

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

Σ(ίγμα) όπως σύμμαχος 44

illustration © eleanor davis

Στο παιχνίδι με τις λέξεις, η λέξη «σύμμαχος» με εξέπληξε! Γι’ αυτό λέω να ασχοληθούμε λίγο μαζί της. Η έμπνευσή μου για τη λέξη αυτή ήταν αυτό το video, που όποτε ακούω ή βλέπω, με συγκινεί σαν να είναι η πρώτη φορά!

της Μαριάννας Κουμαριανού

Τη λέξη σύμμαχος συνήθως τη συγχέουμε με την έννοια του «παλεύω μαζί με (κάποιον) για (κάτι) ή ενάντια σε (κάτι)». Γενικά, μαζί με τον σύμμαχο συνυπάρχει και η έννοια του αντιπάλου. Αυτό, εν μέρει έχει βάση, μιας και ο πρώτος ορισμός της λέξης λέει ότι σύμμαχος είναι αυτός (πρόσωπο ή κράτος) που έχει συνάψει συμμαχία – συμφωνία με… Ο δεύτερος ορισμός, που με αυτόν θα ασχοληθούμε, λέει ότι σύμμαχος είναι αυτός που βοηθάει και υποστηρίζει κάποιον σε μια προσπάθεια ή δύσκολη περίσταση ή, λίγο πιο γενικά, αυτός που ασκεί ευεργετική επίδραση σε… Με τη λέξη αυτή, την έννοιά της, μπορούμε να παίξουμε πολλά παιχνίδια. Το μυαλό μου πηγαίνει κατευθείαν στο παιχνίδι που ονομάζω «ζωή»! Ναι, αναφέρομαι στη ζωή που ο καθένας μας ζει. Στην κάθε στιγμή. Κάθε στιγμή έχουμε γύρω μας συμμάχους ή/και αντιπάλους. Άλλες στιγμές αλλάζουμε-μετατρέπουμε τους συμμάχους σε αντιπάλους και αντίστροφα. Θα μου πείτε, τα λέω μυστήρια, αόριστα και μπερδεμένα! Όχι, σίγουρα δεν είναι αυτή η πρόθεσή μου. Για να δούμε. Ας σκεφτούμε, ο καθένας για τον εαυτό του, ποιοι είναι οι σύμμαχοί του. Καθένας που ερχόμαστε σε επαφή μαζί του είναι, μέσες άκρες, ή το ένα ή το άλλο. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ξεκινώ, έχοντας ως βάση το

γεγονός ότι κάθε σχέση (ανθρώπινη) είναι κάτι πολύ δυναμικό. Κάτι που το δημιουργούμε κάθε στιγμή. Δημιουργία (μου έρχεται στο μυαλό το «Δ(έλτα) όπως δημιουργία»). Σαν το φυτό που για να ζήσει θέλει πότισμα ξανά και ξανά. Στη ζωή μας, διαλέγουμε ανθρώπους που είναι οι σύμμαχοί μας. Η οικογένειά μας και οι φίλοι μας μπορούμε να πούμε ότι ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Θα μπορούσαν να είναι και οι άνθρωποι που συνεργαζόμαστε στη δουλειά, οι γείτονες, αυτοί που ερχόμαστε συχνά σε κάποια επαφή χωρίς απαραίτητα να είναι φίλοι… Χμ, φαίνεται να μπερδεύει λίγο εδώ. Τα συναισθήματα είναι-γίνονται ανάμεικτα και δεν έχουμε την ίδια σιγουριά με αυτήν που έχουμε για τους φίλους ή την οικογένειά μας. Είναι απολύτως κατανοητό αυτό, μιας και με όλους αυτούς, που δεν ανήκουν στον στενό μας κύκλο, δεν μοιραζόμαστε ούτε μας συνδέουν πολλά πράγματα. Ένα ασφαλές παράδειγμα που μπορούμε να δούμε είναι οι γονείς που τα παιδιά τους είναι συμμαθητές. Αν αναλογιστούμε το πόσο εύκολα συμπαθούμε την οικογένεια του παιδιού που φέρεται καλά στο δικό μας ή νιώθουμε τσιμπήματα και είμαστε καχύποπτοι με τις οικογένειες που τα παιδιά τους έχουν ενοχλήσει ή φερθεί άσχημα στα

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

Σ(ίγμα) όπως σύμμαχος δικά μας. Αμέσως αμέσως μπορούμε να καταλάβουμε την έννοια του συμμάχου. Αλλάζουμε στάση ανάλογα με τα γεγονότα. Στο παράδειγμα αυτό, είμαστε γονείς και ανάλογα με το τι συμβαίνει μεταξύ των παιδιών, παίρνουμε θέση. Για να δούμε κάτι ακόμα. Ενόσω υπάρχουν οι σχέσεις αυτές, ας θεωρήσουμε ότι ο δάσκαλος των παιδιών έκανε μια μεγάλη αδικία. Τότε «ξεχνάμε» όλοι τις μεταξύ μας σχέσεις και γινόμαστε σύμμαχοι, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το «κακό» που έγινε με τον δάσκαλο.

Άλλαξε η οπτική (ή αλλιώς το πρόβλημα), αλλάξαμε κι εμείς στάση. Τόσο απλά! Τέτοια αντίστοιχα παραδείγματα μπορούμε να βρούμε πολλά ακόμα. Ο καθένας να πει περιπτώσεις που ο ίδιος βρέθηκε. Να μιλήσει για φιλίες ή συνεργασίες που διαλύθηκαν ή άλλες που δημιουργήθηκαν επειδή οι συνθήκες «ευνόησαν» ή το αντίθετο. Τέτοιες περιπτώσεις είναι αρκετά εύκολο σε κάποιον να τις διαγνώσει και να τις αντιμετωπίσει. Όλες αφορούν σε ανθρώπους του ευρύτερου περιβάλλοντός μας. Τι συμβαίνει όμως με τον στενό μας κύκλο; Πώς είναι εκεί τα πράγματα; Καλώς ή κακώς συμβαίνουν ακριβώς τα ίδια! Το δυσάρεστο όμως εδώ είναι ότι πολύ συχνά, ανθρώπους που

τους θεωρούμε συμμάχους, τους φερόμαστε σαν να μην είναι, παρόλο που έτσι υποστηρίζουμε. Παραδείγματα σε αυτό είναι οι φορές που φερόμαστε με αγένεια ή άδικα ή με επιθετικότητα (ακόμα κι αν αυτή είναι λεκτική) ή αρνούμαστε να βοηθήσουμε ή λέμε μικρά ή μεγαλύτερα ψέματα κι άλλα παρόμοια… Αν έχουμε ως βάση το γεγονός ότι μια σχέση τη δημιουργούμε κάθε στιγμή, τότε οι φορές που είπαμε ένα ψέμα, είναι στιγμές που δεν την βοηθήσαμε και από σύμμαχοι περάσαμε στην αντίπερα όχθη, έστω και με ένα μεμονωμένο περιστατικό. Σίγουρα σε όλα αυτά το μερίδιο της ευθύνης πάει και στους δύο, όμως αυτό που σήμερα εξετάζουμε είναι η δική μας. Το δικό μας κομμάτι. Πριν προχωρήσω θέλω να δούμε κάτι. Θέλω να θυμηθούμε ένα άλλο γράμμα και μια άλλη λέξη. Τη λέξη «παιχνίδι». Εξηγώντας την έννοια αυτή είχαμε πει ότι κάθε παιχνίδι έχει έναν σκοπό, εμπόδια και ελευθερίες. Επίσης είχαμε πει ότι και η ζωή η ίδια είναι σαν ένα παιχνίδι! Όπου καθένας προσπαθεί να επιτυγχάνει τους σκοπούς και τα όνειρά του, υπερνικώντας τα εμπόδια που εμφανίζονται. Ας συνδέσουμε τώρα αυτά τα δύο, τη λέξη σύμμαχος με τη λέξη παιχνίδι. Στη ζωή μας έχουμε κάποιους στόχους, κάποιες επιθυμίες. Επίσης έχου-

της Μαριάννας Κουμαριανού

illustration © eleanor davis

με και ανθρώπους γύρω μας που τους διαλέγουμε ώστε να συμπορευτούν μαζί μας. Στη ζωή δεν έρχονται όλα ρόδινα. Υπάρχουν μικρές αλλά και μεγάλες δυσκολίες που πρέπει να αντιμετωπίζουμε. Έχουμε διαλέξει τους κατάλληλους ανθρώπους πλάι μας, που η παρουσία τους και μόνο να μας βοηθάει και να μας δυναμώνει; Εμείς; Είμαστε ο άνθρωπος που θα ήθελε κάποιος να έχει κοντά του, ώστε να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες που φέρνει η ζωή; Δυστυχώς, πολύ συχνά αντί να έχουμε ή να είμαστε οι άνθρωποι αυτοί, τρωγόμαστε μεταξύ μας. Σα να μη μας φτάνουν όλα τα άλλα προβλήματα και βάζουμε μερικά ακόμα. Χάνουμε τον στόχο και την ουσία προ-

κειμένου να… Και μετά κατηγορούμε ο ένας τον άλλο και κακολογούμε σε άλλους κ.ο.κ.. Και κάποια στιγμή συνειδητοποιούμε ότι έχουμε περάσει μια ζωή μες τη μιζέρια. Ή ακόμα χειρότερα συνειδητοποιούμε ότι τα καλύτερα χρόνια χάθηκαν επειδή ασχολούμασταν με πράγματα που εκ των υστέρων είδαμε ότι δεν είχαν και ιδιαίτερη σημασία. Έτσι, ενώ γκρινιάζαμε για τη ζωηράδα των παιδιών μας, όταν αυτά άρχισαν φεύγουν για να σπουδάσουν ή να ζήσουν αλλού αναπολούμε τα «ωραία χρόνια» που το σπίτι είχε ζωή, ακαταστασία, παιδικές φωνές και άλλα τέτοια παρόμοια. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν για κάθε χώρο και σε κάθε μορφή

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

της Μαριάννας Κουμαριανού

Σ(ίγμα) όπως σύμμαχος σχέσεων, ερωτικές, φιλικές, επαγγελματικές… Βρισκόμαστε στην καθεμιά και αντί να σκεφτόμαστε τον κοινό σκοπό ή το κοινό καλό, παίζουμε το παιχνίδι του ποιος θα φανεί καλύτερος ή ποιον θα βγάλουμε λάθος και ποιον θα καταστήσουμε υπεύθυνο για κάτι που δεν πήγε καλά.

Και αυτό είναι κάτι που μπορούμε να το παρατηρήσουμε παντού, σε κάθε ανθρώπινη σχέση! Κάθε τμήμα που έχω αναλάβει έχει παιδιά που «μαρτυράνε», όπως λένε, το ένα τ’ άλλο. Κάθε τάξη όπως είναι ένας μικρός καθρέφτης της κοινωνίας μας. Δείχνει πολύ καλά πώς λειτουργούμε οι ενήλικες μεταξύ μας και τι αξίες και στάσεις περνάμε στα παιδιά μας. Ευτυχώς, τα παιδιά είναι πολύ δεκτικά στο να καταλάβουν την αξία και τη διαφορά της μοναδικότητας και της ομαδικότητας από την ατομικότητα. Μπορούν πολύ εύκολα να αντιληφθούν ότι αυτά τα ίδια έχουν αξία ως μονάδες αλλά και ότι ταυτόχρονα λειτουργούν ως ομάδα και ότι αυτό είναι το συμφέρον τους! Έτσι μπορούν και ζουν – υπάρχουν καλύτερα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι με την έννοια της ατομικότητας, όταν δηλαδή φερόμαστε έτσι, τότε πλησιάζουμε στο να μην είμαστε σύμμαχοι με. Δρούμε με τη λογική ότι διαφοροποιούμαστε από τους άλλους. Μέσα στην ατομικότητα υπάρχει το εγώ (από τη

μία) και οι άλλοι (από την άλλη), ενώ αυτό που θέλουμε είναι το εγώ με τους άλλους, μαζί, όχι ξέχωρα. Το να φερόμαστε ως σύμμαχοι απέναντι σε άλλους δεν καταργεί το ότι είμαστε μοναδικοί και ξεχωριστοί. Το να συνεργαζόμαστε για έναν κοινό στόχο ή σκοπό δεν καταργεί τη δική μας αξία, αντιθέτως, την αναδεικνύει ακόμα περισσότερο! Όντας και έχοντας στάση συμμάχου με τους ανθρώπους που διαλέγουμε δεν καταργούμε ούτε υποτιμούμε εμάς ή τους άλλους. Είναι το ίδιο που ισχύει στη δυναμική μιας τάξης, στην οικογένεια και σε οποιονδήποτε οργανισμό: καθένας είναι διαφορετικός, σε διαφορετικά σημεία πιο αποδοτικός ή ικανός. Άρα αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να βρίσκουμε τα δυνατά σημεία και να τα ενισχύουμε και ταυτόχρονα να διαλέγουμε ανθρώπους που να μας βοηθούν και ενισχύουν στις προσπάθειές μας και την επίτευξη των στόχων μας!

ΕΠ Ι Μ Ο Ρ Φ Ω Τ Ι Κ Ο Σ Ε Μ Ι Ν Α Ρ Ι Ο Γ Ι Α Ε Ν Η Λ Ι Κ Ε Σ

«ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ!» Πα ρ ασκευή 8 Φ εβ ρ ουα ρ ίου 2 0 1 9

Μια βιωματική παιχνιδιάρικη επιμορφωτική διαδρομή για ενήλικες στη διαδραστική έκθεση του Μουσείου Συναισθημάτων «Στο Παλάτι του Θυμού»! Τι κάνει ο θυμός στο σώμα μας; Έχουμε επιλογές δράσης σε καταστάσεις συγκρούσεων; Τι μηνύματα μας φανερώνει ο θυμός μας; Ποιες είναι οι βαθύτερες πηγές του; Τι σχέση έχουν η έκφραση, η δημιουργικότητα, η φιλία, η ασφάλεια, η απόλαυση με το θυμό; Ο Θυμός ανοίγει το παλάτι του και μας καλοσωρίζει για να τον εξερευνήσουμε! Μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού, μέσα από την τέχνη, τη ζωγραφική, τις αισθήσεις μας και το παραμύθι, μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε τα μυστικά του. Να αποκτήσουμε μεγαλύτερη επίγνωση και σύνδεση με το συναίσθημά μας και να ενεργοποιήσουμε τους δικούς μας δη-

μιουργικούς τρόπους να το αντιμετωπίζουμε. Μόνο όταν μπορούμε να βιώσουμε το παιχνίδι ως πράξη δημιουργίας και συναισθηματικής ανάπτυξης για τον εαυτό μας, κατανοούμε την αξία του και μπορούμε να το αξιοποιήσουμε, με μεγαλύτερη επίγνωση, για να εμπλουτίσουμε τη σχέση μας με τα παιδιά (γονική ή εκπαιδευτική ή οποιαδήποτε άλλη σχέση). Ενθαρρύνοντας τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι, τα βοηθάμε να ανακαλύπτουν τους δικούς τους τρόπους να αντιμετωπίζουν δημιουργικά τη ζωογόνο δύναμη του θυμού στη ζωή τους. Το σεμινάριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, γονείς και όλους όσους θέλουν να μπουν στη διαδικασία του παιχνιδιού για να το απολαύσουν και να βιώσουν την ανεκτίμητη αξία του για τη συναισθηματική ανάπτυξη.

MOYΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Καρατζά 7 & Τσάμη Καρατάσου 56, 117 41 Φιλοπάππου, Αθήνα

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Μουσείο Συναισθημάτων μέσω τηλεφώνου: (+30) 210 92 18 329 Η γραμματεία του μουσείου λειτουργεί 10:00 με 14:00 καθημερινά εκτός Δευτέρας

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

Ο ΧΛΟΜΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ DAVID FOSTER WALLACE

Ο ΜΠΕΤΟΒΕΝ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 1/16 ΜΑΥΡΟΣ ΝΑΝΤΙΝ ΓΚΟΡΝΤΙΜΕΡ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

Μια γυναίκα κάνει διαπιστώσεις για το γάμο της από τον τρόπο που παίζει ο άντρας της το βιολοντσέλο του. Μια άλλη οσμίζεται τις διαθέσεις του συζύγου της στο λακκάκι του αυχένα του. Σπουδαίες προσωπικότητες που έχουν φύγει πρόσφατα από τη ζωή, συναντιούνται ξανά σε ένα κινέζικο εστιατόριο, ενώ μια χήρα, αναζητώντας στοιχεία για τον άντρα που ελάχιστα γνώριζε όσο ήταν ζωντανός, επιδιώκει μια συνάντηση με τον πρώην γκέι εραστή του. Όσο για την ιστορία του τίτλου, αυτή ρίχνει φως σε ένα καινούργιο είδος φυλετικής διάκρισης, όπου οι άνθρωποι ζητούν να κατοχυρώσουν, αντί να κρύψουν, την όποια υπόνοια καταγωγής τους από τη μαύρη φυλή.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ KEΔΡΟΣ

«Αν ξέρεις τις απόψεις ενός ανθρώπου για τη φορολογία, μπορείς να φανταστείς ολόκληρη τη φιλοσοφία του», γράφει ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας σ’ αυτό, το τελευταίο του μυθιστόρημα. Ο νεαρός εκπαιδευόμενος στο τοπικό παράρτημα της Φορολογικής Υπηρεσίας, ονόματι Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, παρατηρεί με ενδιαφέρον τους υπαλλήλους της. Του μοιάζουν φυσιολογικοί, με τις αρετές και τις αδυναμίες τους. Όσο όμως περνά ο καιρός, συνειδητοποιεί τους τρόπους με τους οποίους οι υπάλληλοι αυτοί αντιμάχονται την εργασιακή ρουτίνα και ανακαλύπτει μια ευρεία γκάμα από ξεχωριστές προσωπικότητες. Ο νεαρός εκπαιδευόμενος έχει φτάσει ακριβώς στην εποχή που κάποιες δυνάμεις μέσα στην υπηρεσία συνωμοτούν για να εξαλείψουν και τα τελευταία ίχνη ανθρωπιάς κι αξιοπρέπειας που έχουν απομείνει στους εργαζόμενους...

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΗΡΩΑ Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΗΡΩΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ KEΛΕΥΘΟΣ

Οι ήρωές μου ήταν φτιαγμένοι από το ίδιο αίμα με το δικό μου… Η ηρωοποίηση είναι μια ψυχοκοινωνική διαδικασία που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρωπότητας.Ο ήρωας θα εμφανιστεί σε καιρό πολέμου αλλά και πληκτικής ειρήνης. Θα ξυπνήσει τις ναρκωμένες μας ψυχές, θα εξευγενίσει τον θάνατο, θα αποτελέσει μια μορφή προσκόλλησης όμοια με αυτήν που μας καθησύχαζε όταν ήμασταν παιδιά

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΗΑΝΥΑ YANAGIHARA Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Το 1950, ο Νόρτον Περίνα, ένας νεαρός γιατρός, συµφωνεί να συνοδεύσει τον ανθρωπολόγο Πολ Τάλεντ σε µια αποστολή στο αποµακρυσµένο νησί Ιβου’ίβου της Μικρονησίας, σε αναζήτηση µιας φηµολογούµενης χαµένης φυλής. Επιτυγχάνουν: Δεν βρίσκουν µονάχα τη φυλή αλλά και µια οµάδα δασόβιων που τους βαφτίζουν «ονειροβάτες» και οι οποίοι αποδεικνύεται πως είναι εξαιρετικά µακρόβιοι µα και ανοϊκοί. Ο Περίνα υποψιάζεται πως η πηγή της µακροζωίας τους είναι µια δυσεύρετη χελώνα• µην µπορώντας να αντισταθεί στην πιθανότητα της αιώνιας ζωής, σκοτώνει µια χελώνα και περνάει λαθραία το κρέας της στις ΗΠΑ. Αποδεικνύει την υπόθεσή του επιστηµονικά, κερδίζοντας παγκόσµια φήµη και το βραβείο Νόµπελ, σύντοµα όµως ανακαλύπτει ότι αυτή η θαυµατουργή ιδιότητα έχει ένα φρικτό τίµηµα...

MIKΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι μεγαλύτερες αλήθειες λέγονται στα σοβαρά 52

της Χριστίνας Πομόνη

«Έτσι σε έχουν μάθει. Η ψυχή της παρέας. Η χαρά της ζωής. Όμως, μέσα σου ξέρεις: τίποτε από όσα ζεις, δεν είναι αλήθεια. Η μόνη αλήθεια είναι αυτή που είπες στα σοβαρά. Η μόνη αλήθεια που κανείς δεν πίστεψε.» Οι μεγαλύτερες αλήθειες λέγονται στα σοβαρά. Έχεις συνηθίσει να γελάς και να αστειεύεσαι και να κρύβεσαι πίσω από το δάχτυλό σου και το χιούμορ σου και να ακολουθείς το πρόσταγμα της κοινωνίας ‘γελάτε γιατί χανόμαστε’, ‘μην είσαι μίζερος’, ‘να έχεις θετική ενέργεια’, ‘καλή συνέχεια εύχομαι’, και όλα αυτά τα υπερ-θετικά που έγιναν της μόδας, αλλά, εντέλει, σε τρομάζουν γιατί δεν είναι η αλήθεια σου, γιατί δεν είναι η αλήθεια των πολλών, και το ξέρεις, δεν μπορεί να

υπάρχουν τόσοι πολλοί ευτυχισμένοι εκεί έξω, όχι δεν είναι η αλήθεια των πολλών, αλλά ο τρόπος των ανθρώπων να αστειεύονται και να ξεγελούν τον θάνατο. Κρύβεσαι πίσω από τα αστεία σου και τα πειράγματα ενώ, κατά βάθος, ξέρεις πως οι μεγαλύτερες αλήθειες είναι ρευστός πηλός που αναπλάθει τις φοβίες σου, ένα συρματόπλεγμα που χτυπάς επάνω του και τραυματίζεσαι, μία ανομολόγητη νοσταλγία, μια μετέωρη, αγέραστη κι όμως, ολοζώντανη λησμονιά. Εκείνο το βράδυ χιό-

νιζε και ο πατέρας σου στεκόταν έξω από την αποθήκη, ένα μικρό κτίσμα δίπλα στο πατρικό σπίτι. Στεκόταν στο κρύο και παρατηρούσε τα παιδιά που είχες προσκαλέσει για να γιορτάσουν τα γενέθλιά σου. Εσύ ήσουν ξαπλωμένος στο εσωτερικό της αποθήκης, ντυμένος μ’ ένα λευκό φόρεμα. Έτσι σε ήθελε ο πατέρας σου, έτσι σου είπε πως έπρεπε να κάνεις, κι εσύ τον άκουσες, πατέρας σου ήταν, του είχες εμπιστοσύνη, δεν θα σου έκανε κακό, ένιωθες άβολα με το ρούχο, αλλά

MIKΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

της Χριστίνας Πομόνη

Οι μεγαλύτερες αλήθειες λέγονται στα σοβαρά

αφού σου είπε ο πατέρας σου να το φορέσεις, δεν υπήρχε λόγος να αρνηθείς, πατέρας σου ήταν να πάρει η ευχή! Το φόρεσες κι ας μην καταλάβαινες γιατί, εσύ ήσουν αγόρι, τα κορίτσια φορούν φορέματα, προσπάθησες να αντισταθείς μα ο πατέρας σου ήταν δυνατός, όλη μέρα έσκαβε στα χωράφια, πώς μπορούσες εσύ, τόσο δα αγόρι να του αντισταθείς; ‘Αν μιλήσεις, θα πάθεις χειρότερα, τράβα τώρα και τσιμουδιά!’. Ένα βράδυ της μίλησες. Της το είπες σοβαρά. ‘Ο πατέρας μου με

βίαζε όταν ήμουν μικρός’. Έκανε πως δεν άκουσε. Το επανέλαβες. Σήκωσε το βλέμμα της και χαμογέλασε. Η δυσπιστία της ήταν τόσο έντονη που σκέφτηκες να της το φωνάξεις δυνατά καταπρόσωπο, σα να ήταν εκείνη που έφταιγε, σα να στεκόταν μπροστά σου ο πατέρας σου, λες και αν την έπειθες, θα έσβηνε από μέσα σου το χάος. Προσπάθησες να επιμείνεις, όμως το χαμόγελο και η αμηχανία της σε αποσυντόνισαν, δεν θα σε πίστευε. Μέσα σου θύμωσες, αντάριασες, ένιωσες αδικημένος. Τη χτύπη-

σες φιλικά στον ώμο και πήρες ένα ύφος αστείο. ‘Έλα σε πειράζω! Είναι δυνατόν;’ Έτσι σε έχει μάθει. Έτσι σε έχουν μάθει. Η ψυχή της παρέας. Η χαρά της ζωής. Όμως, μέσα σου ξέρεις πως τίποτε από όσα ζεις, δεν είναι αλήθεια. Είσαι ένα εσύ που δεν γνωρίζεις, αλλά το αναγνωρίζεις όπως το βλέπουν οι άλλοι. Έτσι είναι βολικό. Οι μεγαλύτερες αλήθειες λέγονται στα σοβαρά. Η μόνη αλήθεια είναι αυτή που της είπες σοβαρά. Η μόνη αλήθεια είναι η αλήθεια που δεν πίστεψε.

"Η Χριστίνα Πομόνη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970. Σπούδασε οικονομικά, αλλά αποφάσισε να ασχοληθεί με το μεράκι της, τα βιβλία. Έχει ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου, δεν ζει χωρίς μουσική, λατρεύει τη φωτογραφία, τον αθλητισμό, και τον σκύλο της. Κοιμάται λίγο και σκέφτεται πολύ. Σημείο αναφοράς της είναι πάντοτε η ψυχή. Τα τρία χρόνια παραμονής στην Αμερική έγιναν αφορμή για τη γέννηση του πρώτου της μυθιστορήματος "Σιωπή Σαν Όρκος" που κυκλοφόρησε το 2015 από τις Εκδόσεις Μίνωας (2015).Το 2018 εκδόθηκε το δεύτερο μυθιστόρημά της "Αντέχεις;" (Εκδόσεις Μίνωας).

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΝΤΕΧΕΙΣ; ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΝΩΑΣ

Αν θέλεις να μάθεις την αλήθεια, έλα απόψε στο Κάστρο στις οκτώ. Μόνος. Ένα ξαφνικό τηλεφώνημα και οι μνήμες ξαναζωντανεύουν. Ο Κωστής ξεκινά το ταξίδι της αναζήτησης για τη χαμένη του αδελφή στο Μαίναλο, εκεί όπου πριν από είκοσι επτά χρόνια οι γονείς του σκοτώθηκαν σε τροχαίο. Η βοήθεια της Σοφίας και της Εύης αποδεικνύεται καθο ριστική, ακόμα και όταν τα πράγματα ακολουθούν μια απρόβλεπτη τροπή. Ο Κωστής εμπλέκεται σε μια δίνη συγκλονιστικών αποκαλύψεων. Σύμμαχός του το Μαίναλο και η δύναμη της ψυχής του. Θα αντέξει να φτάσει στην αλήθεια; Η ιστορία αυτή είναι σχεδόν αληθινή. Τα συναισθήματα που προκαλεί, όμως, είναι απολύτως αληθινά. Αντέχεις;

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η σαρανταποδαρούσα του πηγαδιού Η Αλεξάνδρα Πιπλικάτση γεννήθηκε στην Έδεσσα, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διηγήματά της βρίσκονται στους συλλογικούς τόμους Οδός δημιουργικής γραφής 2 (εκδόσεις Οσελότος, 2013), Ανθολογία σύντομου διηγήματος, Διαδρομή 2014 (εκδόσεις γραφομηχανή, 2014) και στο διαδίκτυο. Βραβεύτηκε στον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος «Μίμης Σουλιώτης» που διοργανώθηκε από το ΠΜΣ «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για το διήγημά της «Μ’ αγαπάς, Αλέξανδρε; Σ’ αγαπάω, Μάριε». Η συλλογή διηγημάτων Χειροπέδη από πλατίνα (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2014) είναι το πρώτο προσωπικό της βιβλίο.

της Αλεξάνδρας Πιπλικάτση

Το πηγάδι είναι βαθύ και πέτρινο· το σχήμα του είναι κωνικό με το πάτωμα του μεγαλύτερο και το γεγονός πως είναι γεμάτο νερό που φτάνει μέχρι τον ομφαλό μου, εντείνει τα αισθήματα της ανησυχίας και του ερχόμενου πανικού. Έχω κολλήσει την πλάτη μου στον πέτρινο τοίχο· ο τοίχος αυτός είναι ό,τι πρέπει για να κρατήσω το κορμί μου ίσιο, όσην ώρα περιμένω και να μην πέσω στο νερό και πνιγώ· στη μία μεριά έχω κολλήσει εγώ, ο Λάμπης, ο κάτοχος του διπλανού χωραφιού που ο γείτονάς μου κάτοχος αυτού του πηγαδιού, ο Γιώργης, μου απαγόρεψε να τραβάω νερό από εδώ· από την άλλη, είναι μία σαρανταποδαρούσα, που με τον γρήγορο βηματισμό των σαράντα ποδαριών της μετράει τον χρόνο και τον χώρο της άδικης τιμωρίας μου. Ένα σιδερένιο καπάκι, με μια μικρή τρύπα, κλείνει το στόμα του πηγαδιού κόβει τον δρόμο στον αέρα και τον ήλιο. Ευτυχώς, τώρα είναι μεσημέρι, από την τρύπα στο καπάκι περνάει λίγο φως, κι αυτός ο σιχαμένος ο Γιώργης, που τον έχουν ξεθωριάσει πια τα χρόνια αλλά η κακία και η τσιγκουνιά του δεν έχουν αλλάξει, έπιασε και

γύρισε τη σιδερένια τροχαλία και ο κουβάς και το σχοινί έμειναν πάνω. Τώρα με το φως αυτό να φωτίζει το πηγάδι· αυτή τη στιγμή, μπορώ να δω καλά την σαρανταποδαρούσα. Δεν ξέρω πια πόσες ώρες είμαι εδώ κάτω μέσα στο νερό· εγώ, που κάποτε, μπορούσα να τρέχω εκεί έξω, τώρα δεν έχω τίποτα να κάνω παρά να περιμένω ή τον αργό θάνατο αφού γλίτωσα τον γρήγορο όταν μ’ έσπρωξε αυτός κι έπεσα εδώ ή την Κατίνα ν’ ανησυχήσει, να ψάξει να με βρει. Κάποτε, θα προσέξει την απουσία μου, δεν μπορεί, αλλά πάλι μπορεί να την πιάσει ο ύπνος, αλλά πάλι δεν μπορεί, όχι δεν μπορεί, θα περάσει κάποιος να με βγάλει από εδώ που πολύ φοβάμαι μη γίνει ο τάφος μου. Το προηγούμενο βράδυ στο καφενείο, αυτός ο σιχαμένος, όταν του είπα πως το νερό είναι του Θεού και δεν έχει δικαίωμα να μη μου δίνει να ποτίσω κι εγώ το χωραφάκι μου, έριξε τόσες βρισιές, μου είπε πρόστυχα λόγια που λίγο ακόμα θα ’χανα τα λογικά μου. Αυτή η αίσθηση με κράτησε σιωπηλό. Με κοιτούσαν όλοι κι εγώ κράτησα τη θέση μου, εγώ είμαι

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η σαρανταποδαρούσα του πηγαδιού

γραμματιζούμενος, το ’ξεραν όλοι καλά πως ως δάσκαλος του χωριού δεν θα έπεφτα στο επίπεδό του, δεν θα έπεφτα τόσο χαμηλά. Ωθούμενος απ' την ανάγκη να κάνω κάτι, να γεμίσω τέλος πάντων, τον χρόνο μου, θέλησα να θυμηθώ, μες στο σκοτάδι μου, όλα όσα γνώριζα. Προσπάθησα να θυμηθώ τη σειρά και τον αριθμό των εντόμων που δίδασκα στα παιδιά στην Φυσική Ιστορία των μεγάλων τάξεων. Έτσι υπέταξα τα λεπτά, έτσι μπόρεσα να κρατηθώ στα πόδια μου, άσχετα αν σιχαινόμουν ιδιαιτέρως το είδος αυτό. Σκέφτηκα λοιπόν ότι, όπως πάντα με λογική, πως θα ζούσαν κι άλλα έντομα σε αυτό το πηγάδι, έντομα που αγαπούν την υγρασία, αλλά σαφώς δεν επιβιώνουν μέσα στο νερό. Το γεγονός ότι ήμουν κλεισμένος σε ένα πηγάδι δεν μου απαγόρευε αυτή την ελπίδα· μπορεί να ζουν χιλιάδες έντομα πάνω στη γη, αλλά σίγουρα δε θα με φάνε όταν πεθάνω και το σώμα μου βυθιστεί στο νερό. Η σκέψη αυτή, πρώτα με εμψύχωσε κι ύστερα με βύθισε σ' ένα είδος ιλίγγου. Πάνω στη γη υπάρχουν και χιλιάδες σκουλήκια που θα απολαύσουν την σάπια σάρκα

μου που θα λιώνει στον βούρκο. Χιλιάδες οργανισμοί τρέφονται από τον θάνατο των άλλων, έτσι είναι φτιαγμένα τα πράγματα στη γη και το πιθανότερο είναι πως ήρθε η σειρά μου να τους θρέψω. Σ' αυτή την αγωνία βρισκόμουν, όταν σκέφτηκα ότι η σαρανταποδαρούσα, δεν μπορούσε να μου κάνει κανένα κακό. Και τότε η ψυχή μου γέμισε ευσπλαχνία. Δεν θα την πείραζα, όπως το είχα σκεφτεί. Απέναντί μου υπήρχε ένα έντομο που δεν μπορούσε να με βλάψει περισσότερο απ’ ότι ο γείτονας, δεν θα τρεφόταν από τη σάπια σάρκα μου· σταμάτησα να τη σιχαίνομαι, εξέλαβα αυτή τη συνύπαρξη ως ευλογία, κάτι για να με κρατήσει στα πόδια μου όσο το δυνατόν περισσότερο. Αφιέρωσα στιγμές, λεπτά, μπορεί και ώρες για να μάθω τη σειρά που κινούνται τα σαράντα πόδια της. Κάθε τυφλή στιγμή που περνούσε μετρούσα τα βήματά της και τα μέρη του σώματός της. Είχε 21 ίδιες ζώνες, εκ των οποίων ξεκινούσαν ισάριθμα ζεύγη αρθρωτών ποδιών. Το πρώτο ζεύγος ήταν μεταμορφωμένο σε άγκιστρα, τα οποία είχαν μορφή σαγονιού. Στα πλάγια του κεφα-

της Αλεξάνδρας Πιπλικάτση

λιού είχε τέσσερα μάτια και στο πάνω μέρος ένα ζευγάρι κεραίες, οι οποίες ήταν μικρές. Δεν θα πω πόσο κοπιαστικό ήταν το έργο μου. Πολλές φορές ζαλίστηκα και ούρλιαξα μέσα στο μπουντρούμι αυτό, όταν το μέτρημα τελείωνε και τα πόδια μου λύγιζαν. Σιγά σιγά, όμως, βυθίστηκα στην κίνηση των σαράντα ποδιών και τότε ονειρεύτηκα; φαντάστηκα; -τι διαφορά υπάρχει;- πως μου φύτρωσαν σαράντα πόδια και μπορούσα να περπατήσω κάθετα στον τοίχο του πηγαδιού. Ανέβαινα ανέβαινα και πριν πλησιάσω το άνοιγμα που θα με οδηγούσε στο φως, ένιωσα το νερό να μπαίνει στη μύτη μου και να πνίγομαι. Θα πεθάνεις σύντομα και δεν είσαι σαρανταποδαρούσα να σωθείς, σκέφτηκα. Ένιωσα χαμένος. Το νερό είχε γεμίσει το στόμα μου, μπόρεσα όμως να φωνάξω: Ας με σκοτώσει ένα έντομο, το προτιμώ από τον άνθρωπο, αυτό δεν θα το κάνει με κακία, θα το κάνει για να προστατευτεί. Κι έπιασα την σαρανταποδαρούσα, την έβαλα πάνω στο λαιμό μου, με τις δαγκάνες της να χύσει δηλητήριο στο αίμα μου να σωθώ. Και τότε με τύφλωσε μια

λάμψη. Στην κορυφή του πηγαδιού, διαγραφόταν ένας φωτεινός κύκλος. Είδα το πρόσωπο του χωροφύλακα, τα χέρια του, την τροχαλία, το σκοινί και την Κατίνα. Κάθε άνθρωπος συγχέεται, βαθμιαία, με τη μορφή της μοίρας του· κάθε άνθρωπος είναι, πάνω απ' όλα, οι περιστάσεις του. Πάνω από οτιδήποτε άλλο, ήμουν ένας που τον έριξαν στο πηγάδι και που σώθηκε απ’ αυτό χάρις μιας σαρανταποδαρούσας. Γύρισα στο σπίτι μου, σαν να επέστρεφα στον παράδεισο. Ευλόγησα την αυλή του, ευλόγησα τις κάμαρες, ευλόγησα τον φεγγίτη, ευλόγησα το βασανισμένο μου κορμί, ευλόγησα το φως και την Κατίνα που μ’ έψαξε. Όσο για την σαρανταποδαρούσα δεν μπορούσα παρά να σκέφτομαι πως σίγουρα δεν είχε πρόθεση να με δηλητηριάσει αν δεν το προκαλούσα εγώ κι αφήνω τα έντομα να περνοδιαβαίνουν ήσυχα δίπλα μου τώρα που αναρρώνω απ’ το δηλητήριό της, χωρίς ν’ ανατριχιάζω, πράγμα που δεν μπορώ να αποφύγω με τους ανθρώπους, γι’ αυτό αφήνω όλους να με ξεχάσουν, κλεισμένος εδώ στην κάμαρά μου.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

κοινωνίας να συνομιλήσει με το ποιητικό τους όραμα για τον κόσμο. Γιατί η ποίηση είναι ο άνθρωπος στρατευμένος στην αλήθεια. Στο έργο Μαρία Πολυδούρη, ακριβώς την ουσία και το περιεχόμενο αυτής της αλήθειας θέλησε να διασώσει η συγγραφέας. Δεν ήταν μέσα στις προθέσεις της να δημιουργήσει μιαν άλλη, ευρηματική ίσως, πλασματική «ιστορία» με αφορμή μόνο τη δική τους. Έδωσε ρόλο πρωταγωνιστή στη Μαρία αυτή τη φορά. Και τον άξιζε, τον δικαιούνταν η απίστευτη δύναμή της να ενθουσιάζεται και να υποφέρει. Ν’ αγαπά και να απορρίπτει…

Βιβή Κοψιδά-Βρεττού Μαρία Πολυδούρη ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΓΧΙΚΟΝ

Δεν πρόκειται απλώς για μια θεατρική μετάπλαση της ζωής και της εποχής της Μαρίας Πολυδούρη, για την τραγική περιπέτεια του ανολοκλήρωτου έρωτα δύο μεγάλων ποιητών του μεσοπολέμου, της Μαρίας Πολυδούρη και του Κώστα Καρυωτάκη. Δεν πρόκειται επίσης για μια μεταποιημένη, ελεύθερη σύλληψη, που προσφέρει το υλικό της ολιγόχρονης συνοδοιπορίας τους στη ζωή και στην ποίηση. Ανήκουν και οι δύο στην ιστορία, μετέχουν και μορφοποιούν την ιστορία, και πλήττονται απ’ αυτήν. Ζουν την εποχή τους και κρίνουν αμείλικτα την κοινωνία τους, εκτοξεύουν τη σκέψη τους στην αναπηρία και την ανεπάρκεια αυτής της

Η Βιβή Κοψιδά - Βρεττού γεννήθηκε στη Λευκάδα. Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών (1993), με βαθμό άριστα. Υπηρέτησε ως φιλόλογος και από το 2003 ως Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων στο νομό Λευκάδας. Σημαντική είναι η συμβολή της στην κοινωνική έρευνα, την παιδαγωγική και τη φιλολογική επιστήμη. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια. Μελέτες, άρθρα και βιβλιοκρισίες της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, επιστημονικές επετηρίδες και στον Τύπο. Είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας και μέλος διαφόρων επιστημονικών εταιριών και φορέων. Έχει εκδώσει πολλά βιβλία φιλολογικού, παιδαγωγικού και λαογραφικού περιεχομένου και τρεις ποιητικές συλλογές. Το θεατρικό έργο Μαρία Πολυδούρη είναι το δέκατο τρίτο βιβλίο της.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

Πατσίνκο Min Jin Lee

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ

Γιόνγκντο, Κορέα, 1911. Σε ένα μικρό ψαροχώρι στην ακτή της Ανατολικής θάλασσας, ένας ψαράς παντρεύεται ένα δεκαπεντάχρονο κορίτσι. Το φτωχό ζευγάρι φέρνει στον κόσμο μια κόρη, την πολύτιμή τους Σάντζα. Η αναπάντεχη εγκυμοσύνη της Σάντζα μόλις στα δεκαέξι της χρόνια από έναν παντρεμένο άντρα, φέρνει την οικογένεια αντιμέτωπη με την ταπείνωση. Όμως, ο Ίσακ, ένας νεαρός ιερέας, της δίνει την ευκαιρία να τον ακολουθήσει στην Ιαπωνία και να ζήσουν μαζί ως σύζυγοι.

61 Η Σάντζα ακολουθεί έναν άντρα που μόλις έχει γνωρίσει σε μια εχθρική, για εκείνη, χώρα όπου δεν έχει φίλους, ούτε σπίτι, και δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους αφού δεν γνωρίζει τη γλώσσα. Έτσι ξεκινά η μοναδική αφήγηση μιας οικογένειας μεταναστών, που εκτείνεται σε τέσσερις γενιές και οκτώ δεκαετίες. Μέσα από τους απέλπιδους αγώνες και τους σκληρά κερδισμένους θριάμβους, τα μέλη της παραμένουν βαθιά συνδεδεμένα καθώς αντιμετωπίζουν ζητήματα πίστης, ταυτότητας και διαρκούς επιβίωσης.

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο Βασιλιάς Άπραγος, η Βασίλισσα Απραξία και ο Περικλής ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΧΩΡΙΣ ΗΘΙΚΟ ΔΙΔΑΓΜΑ

του Κωστή A. Μακρή

Μια φορά κι έναν κιερό, σ’ έναν τόπο μικρυνό, ζούσε βασιλιάς τρανός, όμορφος, λιγουρευτός. Τον ελέγαν Άπραγο και τιμούσε τ’ όνομά του, και τα νιάτα τα χλιδάτα και τα δίκτυα τα γαμάτα. Όλη μέρα κάθουταν και ξαπλώνουταν το βράδυ. Και πώς τούρθε ξαφνικός ερωτοχτυποκαρδιός για μια έμορφη κυρά απ’ αρχοντική γενιά. Είδε φώτο, είδε σέλφι, τι να είδε, ρε γαμώτο; Κάτι είδε, κάτι τούπαν και φουντώνει με το πρώτο. Στέλνει μέσιτζ, στέλν’ εικόνα κι αίτημα φιλιάς ταμπλάτο. Γίναν φίλοι, γνωριστήκαν, σαν τη γάτα με τον γάτο. Απραξία την ελέγαν την πανέμορφη κυρά. Με του ονόματος τη χάρη και λατρεία στο μαξιλάρι. Δεν το ψάξαν και πολύ κι από τεμπελιά γεμάτοι παντρευτήκαν, νυμφευτήκαν και με έρωτα παρθήκαν. Γάμο κάνανε σπουδαίο, γλέντι και χορό γενναίο. Πέντε κατομμύρια λάικς και μυριάδες τόσα σέαρς. Φάγανε ψωμί κομμώτρες, μακιγιέζες και στυλίστες, μάγειροι σούπερ μοδάτοι και διασήμοι σομελιέδες. Σαν τελέψαν με τα γλέντια και του μέλιτος τα πάρτι, μπουκωμένοι βαρεμάρα χώθηκαν μες στο παλάτι. Ώρες και νυχτιές και μέρες τις περνούσαν στο κρεβάτι με τα ζμάρτφον τους δεμένοι, στο χουζούρι τους δοσμένοι. Στο κρεβάτι πολλές ώρες, ε, δεν θέλει και πολύ… Έμειν’ έγκυα η Απραξία απ’ τ’ Απράγου την αξία. Κάνανε παιδί παχούλι, που όλο θέλω κι άλλο θέλω κι όλο κλάψα κι όλο γκρίνια… Πώς ν’ αντέξει η Απραξία; Κι ο Απράγος απ’ την άλλη, δεν την πάλευε τη ζάλη. Κλάψα, κλάψα το παιδί, εμπαφιάσανε εν τέλει. Κοιταχτήκανε και λένε: «Ε, ο κώλος του τα θέλει». Κι ένα χαρωπό πρωί τόβαλαν σ’ ένα κανάτι, τόριξαν στο ποταμάκι που περνούσε απ’ το παλάτι.

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Και οι δυο τους, μ’ ένα στόμα, είπανε με δίχως πόνο: «Πού να τρέχω να νταντεύω και παιδί να μεγαλώνω; Αν σωθεί απ’ το κανάτι, όποιος τόβρει ας τόχει έγνοια. Κειού το αφήνουμε αμανάτι, αν σωθεί απ’ το κανάτι». Κι όποιος έχει αγωνία αν μικρό ήταν το κανάτι ας το πούμε ευθύς εδώ, ήτανε μεγαλωπό και χωρούσε το παιδί που ‘ταν και πολλά παχύ.

Μέσα στο τρεχαλητό ποτάμι, ήτανε το τυχερό να σκαλώσει το κανάτι και να μη μπάσει νερό. Κει το είδε μια κυρά πούχε χέρια είχε και πόδια μπόλικο μυαλό και γνώση και της άρεσαν τα ρόδια. Είχε σπίτι, είχε και ζα, είχε και άντρα με καρδιά, δουλευτή καλό κι αφράτο που ’ξερε από παιδιά. Πήραν το παιδί στο σπίτι και το είχαν του κουτιού κι όχι του πεταματού και του άγριου κανατιού. Τόπαν Κανατοσωσμένο αλλά είδαν με καιρό ότι τέτοιο όνομα μεγάλο δεν είν’ τόσο βολικό κι έτσι είπαν: «Να το λέμε Τυχεροποταμονεράκη;». Αλλά κι αυτό το όνομα δεν το γούσταραν πολύ και του δώσαν άλλο ονόμι και το είπαν Περικλή. Ο Βασιλιάς ο Άπραγος και η Κόνα Απραξία ζήσανε αρκετά καλά ―αλλά όχι για πολύ―, και το παιδί καλύτερα. Ο παίδαρος μεγάλωσε, ομόρφυνε και ψήλωσε και όπως ήταν φυσικό σε θρόνο δεν εκάθισε. Εγίνηκε δουλευταράς και μάγκας παινεμένος στον τόπο εκειόν τον μικρυνό που λίγα μετά χρόνια δεν ήταν πια βασίλειο αλλά μια σκέτη χώρα. Ο Βασιλιάς ο Άπραγος με την Κυρά Απραξία από τη βρόμα φύγανε κι από την ασιτία.

του Κωστή A. Μακρή

Μηδέ να φάνε θέλανε μηδέ και να πλυθούνε. Μόνο στα δίκτυα μπαίνανε να δουν και να τους δούνε. Απ’ τη βαριεστημάρα τους παιδί δεν κάναν άλλο και απόγονοι δε βρέθηκαν νάχουν να βασιλεύουν. Στον κάνατο, που έσωσε μωρό τον Περικλάκι, πολλές φορές του βάζανε νερό, κρασί ή λαδάκι, μέχρι που τον ξεπάστρεψαν αθιόφοβα εγγόνια θέλοντας να ποτίσουνε με δαύτο μια μπιγκόνια.

Το παραμύθι αυτό μη νομίσετε ότι είναι καμιά παλιά ιστορία ή ότι το άκουσα από κάπου αλλού. Από την κοιλιά μου το έβγαλα. Γι’ αυτό και δεν έχει ηθικό δίδαγμα.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Με τα μάτια κλειστά

Το πρωί, στο δρόμο για τη δουλειά, τη βλέπω στο απέναντι πεζοδρόμιο. Το υπερβολικά αργό περπάτημά της ελκύει την προσοχή μου. Το σκούρο πανί που σφραγίζει τα μάτια της αφήνει τον κόμπο του στο πίσω μέρος του κεφαλιού της. Στέκομαι και την κοιτάζω αρκετά λεπτά. Η εικόνα της δεν είναι συνηθισμένη, ούτε δίνει εξηγήσεις.

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

Θέλω να πω ότι η γυναίκα στο δρόμο δεν ήταν τυφλή. Δεν ήταν ένας κοινωνικοποιημένος άνθρωπος, που είχε εκπαιδευτεί πως ν’ αντιμετωπίζει το πρόβλημά του. Ήταν μια νέα γυναίκα, που προσπαθούσε να κατακτήσει βίαια μια καθημερινότητα η οποία δεν την συμπεριλάμβανε. Ήταν, κάποια που χρησιμοποιούσε εξωγενείς παράγοντες όχι για να βελτιώσει την συνέχειά της αλλά για ν’ αποδείξει κάτι. Αναρωτήθηκα τι θα μπορούσε να είναι; Η γυναίκα κατεβαίνει από το πεζοδρόμιο και προσπαθεί να περάσει απέναντι. Ο δρόμος είναι ταχείας κυκλοφορίας, χωρίς φανάρια σ’ εκείνο το σημείο. Η γυναίκα δεν γνέφει στα διερχόμενα αυτοκίνητα να μειώσουν ταχύτητα ούτε ζητάει βοήθεια από τους περαστικούς. Δείχνει να ζει σε ένα κόσμο, κάτω από το σκούρο πανί, που σκεπάζει τα μάτια της και την εμποδίζει εκτός από το να βλέπει και να σκέφτεται. Όταν μιλάς στο τηλέφωνο και έχεις πολλά να πεις όμως ξαφνικά ο άλλος σε διακόπτει, λέγοντας ότι τον καλεί κάποιος τρίτος, υπάρχουν δύο λογικές εκδοχές: Στην καλύτερη περίπτωση να ισχύει η δικαιολογία του και στη χειρότερη (όταν επαναλαμβάνεται) να υποκρίνεται για να σε ξεφορτωθεί επειδή σε βαρέθηκε ή διαφωνεί μαζί σου. Και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις το αποτέλεσμα μπορεί να χαρακτηριστεί κοινότοπο αλλά αιτιολογημένο. Όταν, όμως, πετάγεσαι μπροστά σε ένα αυτοκίνητο και ο οδηγός, πανικόβλητος από το αναπάντεχο, φρενάρει απότομα για να μη σε σκοτώσει το αποτέλεσμα εκτός από τραγικά συνταρακτικό είναι και αμφίβολο.

Από τη μία γιατί θα μπορούσε να έχει υπάρξει συμβολή στην αυτοκτονία ενός ανθρώπου και από την άλλη γιατί, ακόμα και αν αυτό έχει αποφευχθεί, η αγωνία θα εξακολουθεί υφίσταται μέχρι την επιβεβαίωση ότι η κατάσταση της υγείας του είναι καλή. Ένα αυτοκίνητο, που μόλις έχει μπει στη ροή του δρόμου, προσπαθεί με ελιγμούς να παρακάμψει τη γυναίκα η οποία τον διασχίζει. Ο οδηγός, όταν τα καταφέρνει, βγάζει το χέρι του από το παράθυρο και, χωρίς να την κοιτάζει, της απευθύνει πέντε φάσκελα. Το επόμενο αυτοκίνητο, που έρχεται με ανάλογη ταχύτητα σταματάει μόλις μία τρίχα πριν το σώμα της γυναίκας. Ο οδηγός κατεβαίνει έξαλλος από το αυτοκίνητο και την τραντάζει προσπαθώντας να της αποσπάσει δικαιολογία. Μεσούσης της διαμαρτυρίας του έρχεται ένα τρίτο αυτοκίνητο, χτυπάει το σταματημένο με δύναμη, εκείνο μετακινείται μπροστά, και

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

με τη σειρά του χτυπάει άντρα και γυναίκα και τους ρίχνει στην άσφαλτο. Η γυναίκα με τα καλυμμένα τα μάτια παραμένει σιωπηλή. Ο άντρας ουρλιάζει υστερικά και η οδηγός του τρίτου αυτοκινήτου καταρρέει. Ήθελα να ρωτήσω τη γυναίκα με τα καλυμμένα μάτια γιατί συνέχιζε να συμμετέχει σ’ ένα δρώμενο χωρίς εξήγηση, να παρακαλέσω τον άντρα να κρατήσει την ψυχραιμία του και να συνεφέρω τη γυναίκα, που είχε καταρρεύσει αλλά αντί για όλα αυτά κάλεσα ασθενοφόρο και ειδοποίησα την αστυνομία. Όσοι παρακολουθούσαν δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν κατά πόσο η κατάσταση εγκυμονούσε σωματικά ή ψυχικά τραυματίες. Απλά πιθανολογούσαν, ο καθένας με τον τρόπο του, την εξέλιξη της κατάστασης. Παρακολουθώ τη γυναίκα με τα δεμένα μάτια· μοιάζει σαν να ακολουθεί υπνωτισμένη εξωγενείς οδηγίες, για τη σωτηρία της από αόρατο εχθρό, χωρίς να υπολογίζει έστω και την ελάχιστη πιθανότητα ο εχθρός να είναι ο ίδιος εαυτός της. Όσο αυτά συμβαίνουν εκείνη συνεχίζει να παραμένει με τα μάτια δεμένα και κανένας δεν επιχειρεί να της τα λύσει. Αναγνώρισα την αδιαφορία του ανθρώπου για τη ζωή των άλλων. Διέκρινα την πλήξη του και εντόπισα την

άγνοιά του. Σημείωσα χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη ευστροφίας και φυσικά έξαρση στενομυαλιάς. Το συνταρακτικό, όμως, της όλης ιστορίας ήταν ότι επιβεβαίωσα μίμηση πράξεως «ατελούς και ασήμαντης». Η πραγματική ζωή είναι αγρίως επικίνδυνη. Δεν είναι πρακτική εξάσκηση κανόνων επιβίωσης. Κανένας δεν μπορεί να κατοχυρώσει προϋποθέσεις ασφάλειας. Όποιος ενδύεται τον μανδύα του σπουδαίου και επιχειρεί να επιβάλει αυτή την εντύπωση με τον παραπάνω τρόπο, στην πραγματικότητα είναι υπερφίαλα επηρμένος. Επιμύθιο Στην ταινία «Bird Box», του Netflix, ανεξήγητα φαινόμενα αρχίζουν να συμβαίνουν σε ολόκληρο τον κόσμο όταν διάφορα τέρατα, τα οποία έχουν εισβάλει στον πλανήτη, εμφανίζονται ξαφνικά και οδηγούν τους ανθρώπους που τα βλέπουν στην τρέλα και στον αλληλοσκοτωμό. Ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουν οι άνθρωποι είναι να καλύψουν τα μάτια τους με μαντήλια. Την ταινία παρακολούθησαν, μόνο την πρώτη εβδομάδα της προβολής της, σαράντα πέντε εκατομμύρια θεατές. Η ταινία υποστηρίζει ότι «ο πραγματικός τρόμος κρύβεται σε όσα δε βλέ-

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

πουμε». Υποδεικνύει πως «ό,τι και αν βρίσκεται εκεί έξω, η λύση για επιβίωση είναι να δέσεις τα μάτια σου και να μην το κοιτάξεις». Ταυτόχρονα με την προβολή της ταινίας, ξεκίνησε ένα παιχνίδι πολύ επικίνδυνο, το BirdBox Challenge, που βρήκε πρώτα ανταπόκριση στο εφηβικό κοινό και σιγά-σιγά προχώρησε και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η συμμετοχή σε αυτό προϋποθέτει την πραγματοποίηση, με δεμένα μάτια, διαφόρων πράξεων εκτιμημένων υπό κλίμακα ανοδικής επικινδυνότητας (από απλές δουλειές μέχρι να διασχίζεις μία λεωφόρο ή να οδηγείς). Μετά την πρεμιέρα του «Bird Box» θεατές προκαλούν κίνδυνο-θάνατο στους ίδιους και τους γύρω τους κυκλοφορώντας με δεμένα μάτια. Οι έντονες αντιδράσεις του κόσμου αναγκάζουν το Netflix να κυκλοφορήσει επίσημη ανακοίνωση. Οι υπεύθυνοι της ταινίας παραδέχονται, βέβαια, ότι το νέο παιχνίδι ξεκίνησε ταυτόχρονα με την ταινία όμως επισημαίνουν ότι δεν είναι σε θέση

να γνωρίζουν πως έγινε αυτό. Στη συνέχεια της επίσημης ανακοίνωσής τους παρακαλούν τους θεατές να μην μιμούνται την πλοκή της ταινίας γιατί βάζουν τη ζωή τους σε κίνδυνο και θα καταλήξουν στο νοσοκομείο. Έγινα έξαλλη με αυτή τη γυναίκα. Τής καταλογίζω επιδειξιομανία έως και έπαρση, ανάγκη για σπουδαιοφάνεια, και φυσικά έλλειψη ευστροφίας. Όμως, για του στραβού το δίκιο, έχω να προσθέσω ότι οι περισσότεροι από μας δεν αντέχουμε τα τέρατα του μυαλού μας και επιβιώνουμε δένοντας τα μάτια μας με τα «μαντήλια» της άγνοιας, για να μην τα κοιτάξουμε έστω κι από λάθος και αναγκαστούμε να τα αντιμετωπίσουμε.

Η Kατερίνα Παναγιωτοπούλου γεννήθηκε το 1956 στην Αμφίκλεια Φθιώτιδας. Σπούδασε Σκηνογραφία – Ενδυματολογία. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα. Είναι τελειόφοιτη του μεταπτυχιακού τμήματος Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, στην κατεύθυνση της συγγραφής. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Το πρώτο της βιβλίο «Η Μακρυγιαλού και άλλες ιστορίες» εκδόθηκε, τον Μάρτιο του 2017, από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ Η νεαρή Μαρτίνα έχει πέσει θύμα κακοποίησης από τον πρώην σύντροφό της. Κανένας δικηγόρος δεν αναλαμβάνει την υπόθεση· ο θύτης είναι γιος ενός ισχυρού δικαστή. Μια μυστηριώδης νεαρή γυναίκα, με τζιν παντελόνι και δερμάτινο μπουφάν, που συστήνεται ως καλόγρια, επισκέπτεται τον δικηγόρο Γκουεριέρι, προκειμένου αυτός να αναλάβει την υπόθεση. Ποιο είναι το μυστικό παρελθόν του θύματος και το αποτρόπαιο δράμα που στοιχειώνει την καλόγρια; Μια συναρπαστική δικαστική υπόθεση εκτυλίσσεται παράλληλα με ανθρώπινες τραγωδίες που αναζητούν λύτρωση. GIANRICO CAROFIGLIO ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΚΛΕΙΣΤΑ Εκδόσεις GUTENBERG

Ο Τζανρίκο Καροφίλιο (Μπάρι, 1961), πρώην εισαγγελέας, ειδικευμένος στο οργανωμένο έγκλημα, με δράση κατά της Μαφίας, είναι πολυμεταφρασμένος συγγραφέας που έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία (λ.χ. το Premio Bancarella για το μυθιστόρημα Il passato e unea terra straniera).

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ Η ΜΑΚΡΥΓΙΑΛΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Εκδόσεις ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ

Η Κατερίνα Παναγιωτοπούλου αναπαριστά και στεγάζει τα οράματα μιας ολόκληρης γενιάς λογοτεχνών οι οποίοι αναζητούν την υπέρβαση της εμπορευματικής νοηματοδότησης της λογοτεχνίας. Απονευρώνει κατεστημένες πεποιθήσεις και προσδοκίες, αντιμάχεται την "τραπεζική" αντίληψη της συγγραφικής τέχνης και τον εργαλειακό λόγο της λογοτεχνικής μανιέρας, και ψηλαφεί, με χιούμορ, λοξό και δηκτικό αλλά διασκεδαστικό και, σε κάθε περίπτωση, συναισθηματικό, τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων της. Μια συλλογή διηγημάτων που υπερβαίνει κοινωνιολογικές τοποθετήσεις και ερμηνείες, και αναπτύσσει τη δράση χωρίς να επιχειρεί να μας εντυπωσιάσει με ανατροπές και "επιφάνειες". Το αναγνωστικό ενδιαφέρον απογειώνεται από κείμενο σε κείμενο, καθώς όλες οι λειτουργίες που τα στοιχεία της αφήγησης αναλαμβάνουν να επιτελέσουν εξυφαίνουν μία περιπετειώδη και απολαυστική διαδρομή.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΙΠΛΙΚΑΤΣΗ ΧΕΙΡΟΠΕΔΗ ΑΠΟ ΠΛΑΤΙΝΑ Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

Χειροπέδη από πλατίνα ή αλλιώς φυλακή από πλατίνα. Οι ήρωες των διηγημάτων φορούν νοητά τη χειροπέδη των στερεοτύπων και των εξαναγκασμών, εγκλωβισμένοι σε σχέσεις, πεποιθήσεις, ορμές και φαντασιώσεις, περιπλανώνται απ' τις αρχές του 20ου αιώνα έως το απροσδιόριστο μέλλον, από την παιδική τους ηλικία έως τα γεράματά τους. Η Κική γράφει στον νεκρό σύντροφό της, ο Μιχάλης καταφέρνει να στείλει ηλεκτρονικό μήνυμα από τον Παράδεισο, η Γεωργία ταξιδεύει στη Βουλγαρία για ν' αποτεφρώσει τη σορό του πατέρα της, ο Μανόλης ανακοινώνει στους γονείς του ότι θα γίνει κλέφτης. Οι ήρωες ταλαιπωρούν τον εαυτό τους κι αναμετριούνται με τα όνειρά τους. Ο μικρός Πέτρος πετάει κονσέρβες στα παιδιά που τον κοροϊδεύουν, η Τζέινα ανοίγει την κιτρινισμένη έκθεσή της από το δημοτικό σχολείο, η Μαργαρίτα ξεθάβει τον σκύλο της θείας Φλώρας, μια κυρία καταμετρά τα δικαιολογητικά για τη σύνταξή της, η Νανά, η Καίτη κι ο Κοσμάς παίζουν με ερωτικά παιχνίδια. Ο αφηγητής, κάποιες φορές θεατής, κρυφακούει τους ήρωες και άλλοτε αφηγείται με χιούμορ και ειρωνεία, άλλοτε μοιάζει ν' απουσιάζει διακριτικά χάρη στη δύναμη των γεγονότων. Η Αλεξάνδρα Πιπλικάτση με την πρώτη της αυτή συλλογή διηγημάτων αναζητά την ουσία, την άγρια και σκληρή πραγματικότητα τόσο όσο χρειάζεται. Στους ήρωές της ο αναγνώστης μπορεί ν' αναγνωρίσει κάτι από τον ίδιο του τον εαυτό. "Η μεγαλόπνοη δίτομη σύνθεση του Saul Friedlander, "Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι" (που πρωτοεκδόθηκε το 1997 και το 2007) αποτελεί το νέο ορόσημο για την ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος. Πίσω από τις μεθοδολογικές αρχές και τις αφηγηματικές επιλογές του Friedlander βρίσκεται ο διανοούμενος που αναμετρήθηκε με την εμπειρία του παιδιού που επέζησε της Shoah και ο ιστορικός που στη διάρκεια της καριέρας του συμμετείχε ενεργά στις συζητήσεις και τις διαμάχες που σφράγισαν την ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος. Ο Friedlander, θεωρεί ότι η ναζιστική ιδεολογία υπαγόρευσε τη γερμανική πολιτική καθιστώντας την εξόντωση των εβραίων αναπόσπαστο κομμάτι της και πρωταρχικό της στόχο. Δίνει έμφαση στη φυλετική, αντισημιτική ρητορική του ναζισμού και στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Χίτλερ ενεχόταν στη λήψη όλων των σημαντικών αποφάσεων. Η αντισημιτική εμμονή, υποστηρίζει, βρισκόταν στην καρδιά του ναζιστικού ιδεολογικού σύμπαντος, ως ενοποιητικός κώδικας της φυλετικής κοινότητας και ως μέσο διαρκούς κινητοποίησης του καθεστώτος.

Saul Friedländer Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ* ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ τον...

Alexandre Dumas

Ο Κόμης του Μοντεχρίστο 72

της Ειρήνης Μανδηλαρά

O «Κόμης Μοντεχρίστο» είναι ένα βιβλίο που όλοι επιθυμούμε να διαβάσουμε, πλην όμως δεν είναι κάτι που μπορεί ένας βιβλιόφιλος να το αποφασίσει και τόσο εύκολα! Το πλήρες κείμενο του έργου στην Ελληνική (κι όχι μόνο) μετάφραση ξεπερνά τις 1.000 σελίδες! Κατόπιν έρχεται κι ο φόβος του κλασικού. Δηλαδή του στριφνού, του παλιού και του ξεπερασμένου. Είναι όμως έτσι; Εάν τελικώς συναντηθούμε αναγνωστικά με τον «Κόμη Μοντεχρίστο», θα αντιληφθούμε ότι καταφέρνει και ξεπερνά όλες τις προσδοκίες μας! Περιμένουμε να βυθιστούμε στις σελίδες μίας περιπέτειας, αλλά το βιβλίο αποδεικνύεται πολύ περισσότερο από αυτό. Ό συγγραφέας του παίρνοντας τον χρόνο του για να ξεδιπλώσει τη πολυπλοκότητα των σχεδίων του, κάνει τα πράγματα πιο βαθιά και πιο ενθουσιώδη. Έτσι η μακροσκελέστατη νουβέλα του Κόμη Μοντεχρίστο αγγίζει τα όρια του ψυχολογικού θρίλερ, του ιστορικού μυθιστορήματος αλλά κι ενός απελπισμένου, ρομαντικού αναγνώσματος. Κι αυτή η μετάλαξη του ήρωα του από έναν καλοσυνάτο κι ήπιο άνθρωπο σε έναν εκδικητικό άγγελο μας φέρνει για άλλη μία φορά μπροστά στο ερώτημα: το κακό είναι όντως απόλυτο ή μήπως οι κακοί άνθρωποι δύναται να εμφανίσουν χαρακτηριστικά και συμπεριφορές μετανοίας; Η εκδίκηση, ακόμη κι αν αξίζει κάποιος να τη πάρει, καταστρέφει ζωές. Με πρώτη αυτή του ίδιου του εκδικητή.

Αλλά ας δούμε μερικά σημαντικά γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν και μετά την συγγραφή και την έκδοση του αριστουργηματικού αυτού έργου: 1838. Ο Αλέξανδρος Δουμάς λάτρεψε τα true crime stories που διάβασε στο βιβλίο του Jacques Peuchet «Απομνημονεύματα από τα Αρχεία της Αστυνομίας των Παρισίων». Ιδιαίτερη εντύπωση του έκανε η μακάβρια ιστορία ενός υποδηματοποιού, του Pierre Picaud, ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως προδότης από τρεις άνδρες, οι οποίοι επιθυμούσαν διακαώς την πλούσια αρραβωνιαστικιά του. Η περιπετειώδης, πολυτάραχη και γεμάτη ανατροπές ζωή του Picaud συγκίνησαν τον Δουμά. Κάτι άρχισε να παίρνει μορφή στο μυαλό του. 1842. Ο Jerome Bonaparte, πρώην βασιλιάς της Βεστφαλίας κι αδελφός του Ναπολέοντα, ζήτησε από τον Δουμά να γίνει οδηγός και ξεναγός του γιού του κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του δεύτερου στην Ιταλία. Ο Δουμάς ενθάρρυνε τον νεαρό πρίγκιπα να κάνει το ταξίδι του με ένα πλοίο απολαμβάνοντας τις στάσεις στα νησιά Έλβα, Πόρτοφερεο και να φτάσει τελικά στην μακρινή γη του Μοντεχρίστο. Ο Δουμάς συνεπαρμένος από τη φυσική ομορφιά του απομακρυσμένου αυτού τόπου, ορκίστηκε να τιτλοφορήσει την επόμενη νουβέλα του με το όνομα της. 1844-1846 Ο «Κόμης Μοντεχρίστο» πρωτοδημοσιεύτηκε στη Journal des Débats σε δεκαοκτώ συνέχειες από τον Αύγουστο του 1844 έως τον Ιανουάριο

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Alexandre Dumas

Ο Κόμης του Μοντεχρίστο του 1846. Σε μορφή βιβλίου πρωτοεκδόθηκε στο Παρίσι από τις εκδόσεις Pétion κι αποτελεί- μαζί με τους «Οι Τρεις Σωματοφύλακες»- το πιο δημοφιλές κι αγαπημένο έργο του Αλέξανδρου Δουμά. 1850 (περίπου). Η πιο γνωστή από τις πρώτες Αγγλικές μεταφράσεις του βιβλίου ανήκει στην Έμμα Λαβίνια Γκίφφορντ, τη σύζυγο του φημισμένου συγγραφέα Τόμας Χάρντυ.

1878. Ο Άγγλος συγγραφέας και ιστορικός Τζώρτζ Σαίντμπερυ έγραψε στο Fortnightly Review ότι ο «Κόμης Μοντεχρίστο» αποτελεί το πιο δημοφιλές βιβλίο στην Ευρώπη. «Κανένα μυθιστόρημα για αρκετό αριθμό ετών δεν έχει τόσους πολλούς αναγνώστες και δεν έχει διεισδύσει σε τόσες πολλές χώρες». 1880. Ο Αμερικανός πολιτικός, δικηγόρος και στρατηγός Λη Ουάλλας παραδέχτηκε ότι ο «Κόμης Μοντεχρίστο» αποτέλεσε μεγάλη πηγή έμπνευσης για το δικό του βιβλίο με τίτλο «Μπεν Χουρ: Μία ιστορία του Χριστού». 1908. Ξεκινά η σχέση του «Κόμη Μοντεχρίστο» με τον κινηματογράφο. Το ομώνυμο φιλμ σε σκηνοθεσία του Λουίτζι Μάτζι κάνει πρεμιέρα στην Ιταλία. Από τότε και μέχρι σήμερα θα υπάρξουν περί τις 40 κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές του έργου αυτού, κατατάσσοντας τον συγγραφέα του έναν από τους πιο συχνά προσαρμοζόμενους στη μεγάλη οθόνη παρέα με τους Σαίξπηρ, Ντίκενς και Ντοστογιέφκι. Η ιστορία του Κόμη Μοντεχρίστο αρχινά

όταν ακόμα ονομαζόταν Εντμόν Νταντές. Ήταν 19 χρονών κι εργαζόταν ως αναπληρωτής καπετάνιος στο καράβι «Φαραώ» αντικαθιστώντας το νεκρό καπετάνιο του. Ήταν ένας νεαρός, ατρόμητος άνδρας, γοητευτικός κι ειλικρινής που αγαπούσε και νοιαζόταν το γέρο πατέρα του και την όμορφη αρραβωνιαστικιά του. Η καλοσύνη του και η έλλειψη πονηριάς του Εντμόν θα φέρουν τα πάνω κάτω στη ζωή του, καθώς τρεις άντρες- ο Καντερούς, ο Νταγκλάρ και ο Φερνάν- καραδοκούν τη θέση του, την αρραβωνιαστικιά του και επιθυμούν να εκβιάσουν την σιωπή του. Ο Καντερούς είναι ένας εκ γενετής απατεώνας. Ο Νταγκλάρ τον φθονεί κι εποφθαλμιά τη θέση του στο καράβι. Και ο Φερνάν τον μισεί γιατί είναι ερωτευμένος με την αρραβωνιαστικιά του. Ο Νταγκλάρ γράφει μια επιστολή προς τον ανώτατο εισαγγελέα κατονομάζοντας τον Εντμόν Νταντές ως επικίνδυνο βοναπαρτιστή, ο οποίος διατηρεί επαφές με τον εξόριστο Ναπολέοντα, και ως δόλιο συνωμότη που μεταφέρει μηνύματα από τον πρώην Αυτοκράτορα στους συντρόφους στην Μασσαλία. Ανυποψίαστος ο Εντμόν Νταντές για την επιστολή του Νταγκλάρ ετοιμάζεται να παντρευτεί την αγαπημένη του και μετά να σαλπάρει καπετάνιος πια του πλοίου «Φαραώ». Ο εισαγγελέας Ντε Βιλφόρ καλεί και ρωτά τον Εντμόν, σε ποιον απευθυνόταν η επιστολή που του έδωσε ο Ναπολέοντας στη στάση που έκαναν με το καράβι «Φαραώ» στη νήσο Έλβα. Ο πάντα φιλαλήθης Εντμόν δίνοντας στον εισαγγελέα

της Ειρήνης Μανδηλαρά*

το όνομα «Νουαρτιέ» υπογράφει την καταδίκη του. Ο εισαγγελέας Ντε Βιλφόρ με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς επίσημη δίκη φυλακίζει τον Εντμόν στα σκοτεινά μπουντρούμια του Φρουρίου Ιφ. Ο Εντμόν μένει έγκλειστος στο Ιφ για 14 ολόκληρα χρόνια έχοντας χάσει τα πάντα. Τη ζωή του, όλους τους ανθρώπους που αγαπούσε κι αρκετή από τη λογική του... Ξάφνου στο κελί του Εντμόν εμφανίζεται ο Αβάς Φαρία, ένας συγκρατούμενος του ο οποίος σκάβοντας βρέθηκε εκεί κατά λάθος! Ο Αβάς Φαρία γίνεται ο καλός άγγελος του Εντμόν. Τον βοηθάει να δραπετεύσει και να μεταμορφωθεί σε έναν άλλο, διαφορετικό άνθρωπο. Σε έναν ευγενή, μορφωμένο και αντάξιο της Γαλλικής υψηλής κοινωνίας κύριο. Σε έναν Κόμη. Τον Κόμη Μοντεχρίστο. Ο Εντμόν Νταντές έχει πεθάνει πια κι ο Κόμης Μοντεχρίστο που γεννήθηκε από τις στάχτες του, κραδαίνει το κοφτερό σπαθί της δικαιοσύνης, μίας δίκαιης εκδίκησης προς όλους αυτούς που τόσο των αδίκησαν.

- Ο Κόμης Μοντεχρίστο (κλασσική λογοτεχνία για παιδιά) εκδόσεις Παπαδόπουλος 2008 - Ο Κόμης του Μόντε-Χρίστο (για ενήλικες) εκδόσεις Εστία 2018 Στην Αγγλική γλώσσα: - The Count of Monte Cristo εκδόσεις Penguin Classics unabridged edition 2003 Στη Γαλλική γλώσσα: - Le Comte De Monte Cristo εκδόσεις Fixot 1993

H συνέχεια επί χάρτου ή επί της οθόνης. Ταπεινά προτείνω το πρώτο να προηγηθεί του δεύτερου! Ελληνόγλωσσες μεταφράσεις του έργου: - Ο Κόμης Μοντεχρίστο (παιδική διασκευή Ρένα Χάτχουτ) εκδόσεις Πατάκη 2014 *Η Ειρήνη Μανδηλαρά στα 5 της έμαθε να διαβάζει κι έκτοτε αμετανόητη βιβλιοεξαρτημένη! Τα τελευταία 28 χρόνια εργάζεται ως bookbuyer σε κεντρικό Αθηναϊκό βιβλιοπωλείο.

ΠΑΡΑΞΕΝεσ ειδησεισ

Οι Λονδρέζοι καταναλώνουν τόση κοκαΐνη που επηρεάζουν τα χέλια του Τάμεση 76

Μία πρόσφατη επιστημονική έρευνα μελέτησε τα ύδατα του ποταμού Τάμεση στο Λονδίνο και ανακάλυψε πως η αυξημένη χρήση ναρκωτικών ουσιών όπως η κοκαΐνη, έχει επιφέρει σοβαρές συνέπειες στη χλωρίδα και την πανίδα του ποταμού. Σε μια πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι η πανίδα του ποταμού Τάμεση έχει επηρεαστεί από τα υψηλά επίπεδα κοκαΐνης που καταναλώνουν οι κάτοικοι του Λονδίνου, ρυπαίνοντας το νερό, βλάπτοντας ακόμη και την χλωρίδα του. Οι ακαδημαϊκοί, πραγματοποίησαν τη μελέτη τους, με βάση ένα σταθμό παρακολούθησης κοντά στο Κοινοβούλιο. Οι ερευνητές παρατήρησαν τα χέλια σε νερό που περιείχε μια μικρή δόση κοκαΐνης και βρήκαν τα ψάρια «υπερκινητικά» σε σύγκριση με τα χέλια που κρατούνταν σε νερά χωρίς κοκαΐνη. «Οι αυξήσεις της καφεΐνης, της κοκαΐνης και της βενζοϋλεκγονίνης [ο κύριος μεταβολίτης της κοκαΐνης] παρατηρήθηκαν 24 ώρες μετά από την υπερχείλιση του υπονόμου. Οι συγκεντρώσεις κοκαΐνης και

βενζοϋλεκγονίνης παρέμειναν υψηλές στα λύματα όλη την εβδομάδα με μικρή μόνο αύξηση το Σαββατοκύριακο», ανέφεραν οι ερευνητές του King’s College. «Το Λονδίνο είναι γνωστό ως η πόλη με τον υψηλότερο αριθμό καταναλωτών κοκαΐνης και αυτό υποδηλώνει καθημερινή χρήση», πρόσθεσαν. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, το οποίο το 2017 δημοσίευσε τα πορίσματα μελέτης σχετικά με την ανάλυση λυμάτων και των ναρκωτικών, η χρήση κοκαΐνης ήταν υψηλότερη στις πόλεις της Δυτικής και της Νότιας Ευρώπης, ιδίως στις πόλεις του Βελγίου, των Κάτω Χωρών, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Έδειξε επίσης, ότι οι ποσότητες αμφεταμίνης που ανιχνεύθηκαν στα λύματα ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των τοποθεσιών που μελετώνται, με τα υψηλότερα ποσοστά να αναφέρονται σε πόλεις της Βόρειας και Ανατολικής Ευρώπης. Η αμφεταμίνη βρέθηκε σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης.

πόσες τηγανιτές πατάτες

πρέπει να τρώμε, σύμφωνα με καθηγητή του Χάρβαρντ;

Οι τηγανιτές πατάτες είναι αναμφισβήτητα ένα απ’ τα πιο νόστιμα φαγητά που απολαμβάνουμε από όταν ήμασταν μικρά παιδιά. Παρότι ξέρουμε ότι είναι εξαιρετικά θερμιδοβόρο και ανθυγιεινό γεύμα, στις τηγανιτές πατάτες είναι δύσκολο να αντισταθεί ακόμα και ο πιο πειθαρχημένος. Είτε με κέτσαπ, είτε με τυρί τριμμένο είτε με αυγά τηγανιτά είτε σκέτες, οι πατάτες είναι ένας γαστρονομικός συμβολισμός της παιδικής μας ηλικίας, αλλά και των ενήλικων guilty pleasure προτιμήσεών μας. Ωστόσο, ο καθηγητής Έρικ Ριμ απ’ το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, υποστηρίζει πως μια μερίδα τηγανιτές πατάτες πρέπει να περιλαμβάνει μόνο 6 πατάτες (!) Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τηγανιτές πατάτες δεν είναι παρά «βόμβες αμύλου», ενώ περισσότερες από 6 πατάτες μπορεί να αποτελέσουν «όπλο διατροφικής καταστροφής». Το συμπέρασμα του καθηγητή προκάλεσε μαζική θυμηδία στο διαδίκτυο, και εν μέρει δικαίως, γιατί είναι υπερβολικός ο κύριος. Είπαμε, μην κάνουμε και τη μία παρασπονδία μετά την άλλη με τα λιπαρά και τα τηγανιτά, αλλά όχι και 6 πατάτες. 6 πατάτες όμως είναι μια κατάφωρη, άδικη και σοβαρή υπερβολή που δε μας αξίζει με τίποτα. Και πως θα ζήσουν οι Αμερικάνοι με 6 τηγανιτές πατάτες στη μερίδα τους, αφού το μπέργκερ και η πατάτα είναι το παραδοσιακό τους πιάτο εκεί; Πηγή

Ένα απίστευτος Ισπανός χορευτής που είναι… ψάρι!

Μετά τον Antonio Baderas έρχεται ένας άλλος Ισπανός χορευτής, ο Hexabranchus sanguineus, που είναι ένα ψάρι με έντονο κόκκινο χρώμα. Το ψάρι αυτό μπορεί να φτάσει σε μήκος μέχρι τα 60 εκατοστά αν και συνήθως το μέγεθός του αγγίζει τα 2030 εκατοστά. Το παράξενο αυτό κόκκινο ψάρι συναντάται σε τροπικά και υποτροπικά νερά του Ινδικού και Ειρηνικού Ωκεανού, στις ακτές της Αφρικής, την Αυστραλία, τη Χαβάη, την Ιαπωνία, αλλά και την Ερυθρά Θάλασσα. Αν το κόκκινο αυτό ψάρι αισθανθεί κίνδυνο απ’ το περιβάλλον του, ξεδιπλώνει τα άκρα του και κολυμπά με κυματισμούς του σώματός του, προκειμένου να απομακρυνθεί από την απειλή που έχει ανιχνεύσει! Το όνομα του, «Ισπανός χορευτής» προκύπτει, όπως καταλαβαίνουμε, απο αυτή του την άμυνα, που το κάνει να μοιάζει λες και χορεύει μες το νερό! Δείτε εδώ το θέαμα!

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

Αδυνάτισε χωρίς

δίαιτα

Προχθές συζητούσα με μια φίλη και συνειδητοποιήσαμε και οι δύο πως μέσα σε ένα χρόνο έχασε γύρω στα 12 κιλά, χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Τι έκανε; Απλά τροποποίησε τη διατροφή της και άρχισε να γυμνάζεται λίγο περισσότερο. Χωρίς να έχει το «νταλκά» και το άγχος της στέρησης και του τίτλου της δίαιτας να βασανίζει το μυαλό της από το πρωί μέχρι το βράδυ. Βέβαια, διατήρησε κάποια βασικά στοιχεία μιας διατροφής που είχαμε συζητήσει και παλιότερα, όπως το να τρώει ανά τακτά χρονικά διαστήματα και να πίνει αρκετό νερό. Χωρίς να σημαίνει πως όταν έβγαινε, δεν έπινε ή τσιμπούσε λίγο φαγητό παραπάνω, απλά το έκανε με μέτρο.

Γεωργία Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Μ. +30 6947 426662

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

www.georgiadoukopoulou.gr Ε. info@georgiadoukopoulou.gr

Εκεί, λοιπόν, μου ήρθε και η έμπνευση να γράψω αυτό το άρθρο. Πάντα το συζητώ, με όποιον και να έχω απέναντί μου, πως το πιο σημαντικό απ’ όλα δεν είναι πότε θα χάσεις τα κιλά ή πόσο θα σου πάρει, αλλά να τα διατηρήσεις! Ναι, φυσικά και θα υπάρχουν περίοδοι που θα ανεβαίνει το βάρος σου, όπως οι Χριστουγεννιάτικες και οι καλοκαιρινές διακοπές, το Πάσχα ή ένα ταξίδι που θα κάνεις μια άσχετη στιγμή του χρόνου και θα θες να δοκιμάσεις όλη την τοπική κουζίνα (και καλά θα κάνεις!). Η μαγκιά σου είναι να τα χάσεις

αμέσως μετά και να επανέλθεις στις φυσιολογικές σου τιμές. Όλα αυτά προϋποθέτουν όμως να συνειδητοποιήσεις πως πρέπει να αλλάξεις σκεπτικό και τρόπο ζωής. Γελάς ε; Σκέφτεσαι «αυτή είναι τρελή και δε γίνονται αυτά». Ε γίνεται. Αρκεί να θες. Προφανώς και δεν θα πάρεις την απόφαση Κυριακή και θα ξυπνήσεις Δευτέρα και θα έχεις πάθει διατροφική επιφοίτηση. Αυτό είναι κάτι που γίνεται βήμα βήμα, με υπομονή και επιμονή. Και εκεί έρχομαι εγώ να σε βοηθήσωγιατί μέσα από τη διαδικασία μίας σω-

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

Αδυνάτισε χωρίς

δίαιτα

στής διατροφής- δίαιτας, χωρίς να το καταλαβαίνεις, σε εκπαιδεύω να τρως υγιεινά και θρεπτικά και να μάθεις τους σωστούς συνδυασμούς τροφίμων. Έτσι, όταν τελειώσει όλο αυτό, θα έχεις αφενός φτάσει στα φυσιολογικά επίπεδα βάρους, αλλά από την άλλη θα έχεις και σχεδόν όλα τα φόντα να το διατηρήσεις. Το φαγητό είναι απόλαυση και μέσο κοινωνικής συναναστροφής και κανείς δεν σου είπε πως όλη σου τη ζωή θα κάνεις δίαιτα και θα προσέχεις, ή τελοσπάντων θα στερείσαι του τι μπορείς να φας. Τη συχνότητα θα μάθεις να προσέχεις. Ε συγγνώμη κιόλας, δε γίνεται να χλαπακιάζεις κάθε μέρα ό,τι και όσο θες και να διατηρείται φυσιολογικό το βάρος σου. Και φυσικά δε μιλάω μόνο για πατάτες τηγανητές ή γλυκά. Έχε στο νου σου πως ακόμα και κάποια υγιεινά τρόφιμα ή φαγητά προσδίδουν πολλές

θερμίδες. Θες να αναφέρω μερικά; Το αβοκάντο, το ταχίνι, οι ξηροί καρποί, το ελαιόλαδο και οι ελιές, το χούμους, τα δημητριακά, τα σπόρια και τα όσπρια, οι φρέσκοι χυμοί. Κοινώς, άμα τρως 2 αβοκάντο ή 5 χούφτες ξηρών καρπών την ημέρα, ναι, θα παίρνεις πληθώρα βιταμινών και θρεπτικών συστατικών, αλλά μάλλον για πιο τσουπωτό σε βλέπω τέλος του μήνα. Αν έστω και λίγο σε προβλημάτισα με τα λόγια μου, να λοιπόν μερικές συμβουλές για το πώς μπορείς να επιτύχεις μία σταθερή απώλεια κιλών και να βελτιώσεις σταδιακά το βάρος σου και την

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

καθημερινότητά σου, έχοντας ευεξία και ενέργεια, αλλά πάνω απ’ όλα χωρίς άγχος και χωρίς την τήρηση κάποιου συγκεκριμένου διατροφικού προγράμματος.

1. Κάνε μικρά και συχνά γεύματα Όσο πιο συχνά γεύματα κάνεις μέσα στην ημέρα και όσο καλύτερα κατανέμεις τις θερμίδες που προσλαμβάνεις, τόσο ο μεταβολισμός λειτουργεί καλύτερα. Μικρές ποσότητες κάθε 2 με 3 ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε ο οργανισμός να κάνει καύσεις, δηλαδή να «καίει» αυτό που τρως, να «καίει» και λίγο από σένα.

2. Κατανάλωσε μικρότερες μερίδες φαγητού και περισσότερα λαχανικά Για να γίνει αυτό, μια λύση είναι να χρησιμοποιήσεις μικρότερο πιάτο, γιατί έτσι θα καταναλώσεις μικρότερη μερίδα φαγητού και θα σου φαίνεται και γεμάτο, μιας και κάποιες φορές θέλουμε να χορταίνει και το μάτι. Άλλη μία λύση, για να μην αγοράζεις καινούργια πιάτα, είναι να γεμίσεις το μισό σου πιάτο με λαχανικά και το άλλο μισό με το φαγητό της ημέρας. Τρώγοντας περισσότερα λαχανικά, χάνεις ευκολότερα βάρος. Οι φυτικές ίνες και η υψηλή τους περιεκτικότητα σε νερό, μας χορταίνουν χωρίς να επιβαρυνόμαστε με πολλές θερμίδες. Προτίμησε ωμά, βραστά ή ψητά λαχανικά, εννοείται όχι τα τηγανητά, και δώσε γεύση προσθέτοντας λεμόνι ή ξύδι, μυρωδικά και λίγο ελαιόλαδο.

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

Αδυνάτισε χωρίς

δίαιτα

3. Ξεκίνα να μασάς το φαγητό σου πιο αργά Ο εγκέφαλός μας χρειάζεται αρκετό χρόνο για να στείλει στο στομάχι το σήμα ότι χόρτασε. Αν τρως γρήγορα, υπάρχει κίνδυνος να το παρακάνεις χωρίς να το καταλάβεις, έχοντας καταναλώσει όγκο θερμίδων.

4. Κοιμήσου περισσότερο 82

Τις συνιστώμενες 8 ώρες την ημέρα αν είναι δυνατόν. Αν δεν μπορείς τόσο, κοιμήσου όσο γίνεται περισσότερο, καθώς το σώμα παράγει λιγότερη λεπτίνη, αν δεν ξεκουράζεσαι επαρκώς. Η λεπτίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά στη διαχείριση των επιπέδων της όρεξης. Αν έχεις νοιώσει κάποιες μέρες πιο πεινασμένος/η μετά από βραδιά κακού ή λιγοστού ύπνου, είναι επειδή τα επίπεδα της λεπτίνης έχουν πέσει και

ο εγκέφαλος θεωρεί ότι πρέπει να φας.

5. Κατανάλωσε περισσότερα φρούτα και λαχανικά στην ατόφια μορφή τους Τόσο τα φρούτα, όσο και τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και νερό και χαμηλά σε θερμίδες, επομένως τρώγοντας περισσότερα στέλνεις μήνυμα στον εγκέφαλο ότι είσαι χορτάτος/η, χωρίς όμως να έχεις υψηλή πρόσληψη θερμίδων. Επίλεξε τα ολόκληρα αντί για το χυμό τους, γιατί έτσι

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

θα εξασφαλίσεις μεγαλύτερο κορεσμό με μικρότερη ποσότητα. Ένα ποτήρι χυμός έχει περισσότερες θερμίδες αφού απαιτεί το στύψιμο 3-4 μεσαίων φρούτων, που σε αντίστοιχη περίπτωση θα έσκαγες αν τα κατανάλωνες ατόφια.

6. Περιόρισε το αλκοόλ Όταν μια περίσταση περιλαμβάνει αλκοόλ, μετά το πρώτο ή δεύτερο ποτό περιορίσου σε ανθρακούχο νερό. Να σου θυμίσω πως όσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα του ποτού σε αλκοόλ, τόσες περισσότερες οι θερμίδες του. Συν την προσθήκη αναψυκτικού, το θερμιδικό περιεχόμενο εκσφενδονίζεται.

7. Γυμνάσου! Για να ενισχύσεις το μεταβολισμό σου, θα πρέπει να γυμναστείς. Το αποτέλεσμα που επιθυμείς, θα επιτευχθεί καλύτερα αν γίνει συνδυαστικά η διατροφή με τη γυμναστική, συν ότι θα σμιλεύσεις- σφίξεις το κορμί σου με το καλύτερο δυνατό τρόπο. Βρες το είδος της γυμναστικής που σ’ αρέσει και κάντο 2-3 φορές την εβδομάδα. Στην τελική, αν δεν χτυπήσει η καρδούλα σου λίγο πιο δυνατά τώρα, πότε θα το κάνεις; Στα 80, που δεν θα μπορούμε να πάρουμε τα πόδια μας;

συνταγεσ

Πιάσαμε Λαβράκι...

...λέει η παροιμία, μα δεν είχα καθόλου καλή ιδέα για αυτό, προτιμούσα άλλα ψάρια μέχρι που το δοκίμασα για πρώτη φορά μα και πάλι στο βάθος μου είπα, έλα μωρέ μπορεί να μου άρεσε γιατί ήμουν πεινασμένη.

Επιστρέφαμε μετά από ένα κουραστικό Σαββατοκύριακο στα Τρίκαλα κι εκεί κοντά στον Θεολόγο, με έπιασε η πείνα και εγώ με τη σειρά μου έπιασα στην γκρίνια τον καλό μου οπότε για να γλυτώσει είπε να κάνουμε μια στάση εκεί, στον τόπο που αγάπησε η Αλίκη, και να φάμε κάνα ψαράκι. Φτάσαμε λοιπόν σε μια ψαροταβέρνα, πάνω στη θάλασσα που λένε, αλλά δυστυχώς τα μόνα ψάρια που είχε ήταν λαβράκια πελαγίσια. Ο καλός μου, που τα ήξερε, πολύ το χάρηκε και παράγγειλε να ψηθούν στα κάρβουνα. Συνεχίζοντας την γκρίνια που είχα στο αυτοκίνητο κάτσαμε, παραγγείλαμε σαλάτα, είχε και ζεστό ψωμάκι, λατρεία μας, και περιμέναμε τα ...λαβράκια τα πελαγίσια. Μετά από λίγο ήρθαν, όχι μόνα τους, μα τα έφερε ένας ευγενέστατος και πολύ φιλόξενος νέος, που όπως μάθαμε ήταν και ο γιος του ιδιοκτήτη. Από μυρωδιά, τι να λέμε, μοσχοβολούσαν, είχαν όλο το αιγαίο πάνω τους... Με το που δοκίμασα

έπαθα! Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ήταν τόσο νόστιμο! Επόμενη φορά που ξαναέφαγα ήταν όταν μας κάλεσε ο ξάδερφός μου, περήφανος για τη μαγειρική δημιουργία του (η ιδιαίτερη συνταγή που ακολουθεί είναι δική του). Μετά ήρθαν πολλές φορές ακόμα. Πελαγίσια δεν έχω βρει, μα παίρνω όταν βρίσκω λαβράκια Μεσολογγίου, είναι το ίδιο νόστιμα! Λίγα λόγια για το λαβράκι που είναι σαν ...κουτσομπόλης, τρέχει μόλις αντιληφθεί κάποια κίνηση. Τρέφεται με ό,τι του πετάξουν οι ψαράδες που καθαρίζουν τα δίχτυα τους και ό,τι πέσει από κάποιο σκάφος. Είναι ένα από τα πιο περίεργα ψάρια, μπορεί να φάει ακόμα και ...σουβλάκι. Το μέγεθός του μπορεί να φτάσει και το ένα μέτρο και βάρος ακόμη και τα 12 κιλά. Αν έχει ...τύχη, μπορεί να ζήσει και μέχρι 15 χρόνια. Εμφανισιακά, τα πλευρά του έχουν ασημί χρώμα που γκριζάρει προς τη ράχη του. Αν δείτε να έχει στη ράχη του σκούρες κηλίδες, είναι μέχρι ενάμιση έτους όσο

μεγαλώνει αυτές φεύγουν. Αντέχει σε μεταβολές του περιβάλλοντος. Το λαβράκι μπορεί να ταξιδεύει και μόνο του. Το νεαρό λαβράκι πιάνει εύκολα φιλίες με συνομήλικα και δημιουργεί κοπάδια για να κυνηγήσει. Όταν μεγαλώσει γίνεται μοναχικό, άλλες φορές ακολουθεί κέφαλους. Τους μεγάλους δεν τους πειράζει, μα αν τύχει και πεινάει τα μικρά κεφαλόπουλα, τα τσακιζει. Το ίδιο κάνει και με τις αθερίνες, αμφίποδα, γαρίδες, καβούρια, μαλάκια. Δεν έχει κανένα δισταγμό να πάει οπουδήποτε για να βρει τροφή. Πάει σε άμμους, βράχους, βότσαλα, φύκια, κάβους, ξέρες, κυματοθραύστες, θολά νερά. Η όρασή του είναι εξαιρετική, βλέπει τα πάντα μέρα νύχτα, και η λιγούρα του είναι τέτοια που μερικές φορές πέφτει με τη... μούρη ανάμεσα στα χορτάρια για να φάει κάποιο μικρότερο ψάρι καταπίνοντας μαζί με την τροφή του και πέτρες. Το λαβράκι δεν φοβάται να πλησιάσει τις ακτές.

της Ρούλας Μονογυιού

υλικά • 4 λαβράκια καθαρισμένα (400γρ. - 500γρ. το καθένα) • 2 κ.γ. κόλιανδρο, σε σκόνη • 2 κ.γ. ρίγανη • 3 πορτοκάλια ολόκληρα • 2 καρότα κομμένα σε φέτες • 1 μαραθόριζα κομμένη σε λεπτές φέτες • ελάχιστο ελαιόλαδο • αλάτι και πιπέρι λίγο για τη σάλτσα • 1/2 φλ. ελαιόλαδο • 200 ml ούζο • 1 κ.σ. μουστάρδα • χυμό από ένα πορτοκάλι

Λαβράκι στα πορτοκαλί Δημιουργία: Αφού καθαρίσουμε και πλύνουμε τα ψάρια τα πασπαλίζουμε με το μισό κόλιανδρο και τη μισή ρίγανη. Πλένουμε καλά τα πορτοκάλια και το λεμόνι και τα κόβουμε σε λεπτές ροδέλλες μαζί με τη φλούδα τους. Λαδώνουμε ελάχιστα ένα ταψί και στρώνουμε τις φέτες του πορτοκαλιού, του λεμονιού, της μαραθόριζας και τα κομμένα καρότα. Πασπαλίζουμε με τον υπόλοιπο κόλιανδρο και τη ρίγανη και τοποθετούμε από πάνω τα λαβράκια (αν τα φιλετάρετε να ψήσετε πρώτα τα λαχανικά). Μέσα στα ψάρια βάζουμε φέτες από λεμόνι.Βάζουμε σε ένα βάζο τα υλικά για τη σάλτσα και τα χτυπάμε για να αναμιχτούν και περιχύνουμε καλά καλά τα ψάρια. Έχουμε προθερμάνει τον φούρνο στους 1800. Ψήνουμε για περίπου μισή ώρα, αναποδογυρίζουμε τα λαβράκια λίγο πριν τα βγάλουμε, για να πάρει χρώμα και η κάτω τους πλευρά. Επειδή η σάλτσα γίνεται μπόλικη μπορείτε να συνοδέψετε με ρύζι. Καλή σας επιτυχία!

www.bonusmall.gr

Πολυχώρος ς, προβολής &

επικοινωνία ! ς υ ο δ ρ έ κ ν ω ε σ προτά

αγορά

ΠΑΝΤΡΕΥΕΣΤΕ; ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΔΩ!

ΞΕΡΟΤΗΓΑΝΑ ΤΩΡΑ και στην Αθήνα, έρχονται σπίτι σας! Εξαιρετικά Χανιώτικα ξεροτήγανα και καλιτσούνια με τα πιο αγνά υλικά και σε ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ ΤΙΜΗ! στα τηλ. 6983700171 & 6930997549 ΑΡΩΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΟΔΟΣΙΑ ΜΑΡΤΣΑΚΗ

Εργαστήριο Χειροποίητων Προϊόντων Σπιτικά ζυμαρικά και ιδιαίτεροι τραχανάδες, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού και κομπόστες μόνο στην εποχή τους. 'Ολα τα προϊόντα μας γίνονται σε μικρές ποσότητες, για να μη χαθεί το "σπιτικό" του χαρακτήρα τους. Ψάξτε τα και απολαύστε! OΠΩΣ ΠΑΛΙΑ

Θησέως 25 & Δ. Πλακεντίας, Χαλάνδρι τηλ.: 210 6830 220, www.periousias.gr

Είναι αναγκαίο να ζητάμε την «ουσία», κάθε στιγμή. Την «ουσία» στις σχέσεις, στις σκέψεις, στις παρέες και φυσικά στις ...γεύσεις!

αγορά

Η ζωή θέλει ...αλατοπίπερο Miss Lemon Μια αγκαλιά για τον ...Σαρλό ΦΙΛΩΝ ΔΩΡΗΜΑ

Μοναδικές χειροποίητες μπομπονιέρες! ΦΙΛΩΝ ΔΩΡΗΜΑ

Xειροποίητη κλειδοθήκη Miss Lemon

Σιδερένια ονειρεμένα κουτιά ΦΙΛΩΝ ΔΩΡΗΜΑ

ClasSY movies

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

Τσάι στη Σαχάρα* ( T h e s h e lt e r i n g s k y )

1990 του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι με τους Τζον Μάλκοβιτς και Ντέμπρα Γουίνγκερ Γοητευμένος από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Πολ Μπόουλς, The sheltering sky, ο Μπερτολούτσι ζητάει στο σπουδαίο Τζον Μάλκοβιτς και τη λαμπερή Γουίνγκερ να ενσαρκώσουν αυτό το ζευγάρι των νεαρών ευκατάστατων Αμερικανών του Πορτ και της Κιτ, που αναζητάει δυνατές συγκινήσεις για να ανανεώσει τη σχέση του στο αχανές τοπίο της Σαχάρας. Η αναζήτηση των δύο νέων, θα καταλήξει τραγικά σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή. Ο Μπόουλς- ο ίδιος, μό-

νιμος κάτοικος της Ταγγέρης- έγραψε το βιβλίο του το 1948, ένα έργο που θα επηρεάσει βαθύτατα το Ντάρελ και το Αλεξανδρινό κουαρτέτο του. Ίχνος εξωτισμού δεν υπάρχει στην καρδιά αυτού του ψυχολογικού μυθιστορήματος: ο αραβικός κόσμος δεν έχει καμιά σχέση με τις καρτ-ποστάλ και φυσικά δεν είναι ο τόπος όπου θα μπορούσαν να ενταχθούν οι δύο Αμερικάνοι. Ο αέρας, η γη, η άμμος διαποτίζουν τη συμπεριφορά τους. Οι μύγες που κολλάνε σε σμήνη στα πρόσωπα, η

απάθεια των κατοίκων, τα καφενεία, τα μπορντέλα που ο Πορτ επισκέπτεται με παράξενο ενδιαφέρον. Όταν αυτή η ατμόσφαιρα δίνεται από το μεγάλο Μπερτολούτσι, το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα μαγευτικά αργό και υπνωτιστικό φιλμ που εκμεταλλεύεται την κατεξοχή δύναμη του σινεμά στην απόδοση των μεγάλωναν όχι αχανών,όπως εδώ- χώρων. Αν για του Δυτικούς, το μυστήριο της φύσης γίνεται πιο έντονο στο δάσος, για τους ανατολίτες η μαγεία

Classy movies

94 βρίσκεται στην έρημο. Η φύση στο σινεμά, δεν προσφέρει μόνο ένα βάθος οπτικού πεδίου, αλλά και ψυχολογικού. Επιτρέπει στο θεατή να φύγει, να αφεθεί μέσα στο ντεκόρ. Το ταξίδι του Πορτ και της Κιτ δεν είναι μόνο μέσα στο χώρο, αλλά και μέσα στην ίδια τους την ψυχική άβυσσο. Από τη στιγμή που θα κατεβούν από το πλοίο, η μοίρα τους δεν τους ανήκει πλέον: θα απορροφηθούν μέσα σε κάτι που τους ξεπερνάει σε μέγεθος, έναν τόπο όπου διασταυρώνονται η Αφρική και η Ανατολή και όπου ο δυτικός άνθρωπος, αναπόφευκτα θα χαθεί. Ο ουρανός δεν προστατεύει πια κανέναν, το ον είναι γυμνό από κάτω του, έρμαιο της ανθρώπινης υπόστασής του και μαζί με τα πλάσματα που περιπλανώνται σαν κα-

ταδικασμένες ψυχές, ο θεατής έρχεται σε συνάντηση με τις ίδιες του τις αμφιβολίες και τις υπαρξιακές αγωνίες. Οι συμβάσεις του γάμου, διαλύονται σαν ατμός στην επαφή των δύο νέων με τη σκόνη της ερήμου. Είναι πλέον η γεωγραφία του τόπου που θα σχεδιάσει το περίγραμμα της σχέσης τους. Κανένα μήνυμα δεν περνάει μέσα από την ταινία- ίσως το χαρακτηριστικό των μεγάλων έργων- το φιλμ δεν κάνει άλλο παρά να δείχνει. Να δείχνει όντα που δεν είναι πια ξεχωριστά άτομα, παρά ελεύθερα ηλεκτρόνια που προβάλλονται στην αρχή το ένα ενάντια στο άλλο και μετά το ένα μακριά από το άλλο. Αυτή η σπαρακτικά όμορφη ιστορία δύο ανθρώπων που αγαπιούνται αλλά δεν κατανοούν ο ένας τον άλλον, δί-

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

95 νεται με ξεχωριστή ευαισθησία και δύναμη από τους δύο πρωταγωνιστές, συνοδευμένη από την υπέροχη μουσική του σπουδαίου Ριουίτσι Σακαμότο και τις αργόσυρτες υποβλητικές μελωδίες των Βερβέρων. Ένα πανέμορφο φιλμ με τη γνωστή μαεστρία του μεγάλου σκηνοθέτη, που με πλατιές και υπέροχες κινήσεις της κάμεράς του, αποτυπώνει την οδυνηρή διαδρομή του ζευγαριού, σε αναζήτηση μιας ουσίας που πηγαίνει πέρα από την ανανέωση της σχέση τους που ήταν η αφετηρία της, φέρνοντάς τους αντιμέτωπους τελικά με τον προσωπικό τους λαβύρινθο.

TAΙΝΙΕΣ

Σκηνοθεσία: Ασγκάρ Φαραντί Ηθοποιοί: Χαβιέ Μπαρδέμ, Πενέλοπε Κρουζ, Ρικάρντο Νταρίν Διάρκεια: 132 λεπτά Είδος ταινίας: ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΔΡΑΜΑ

Η Λόρα ταξιδεύει με την κόρη και το γιο της στο χωριό που μεγάλωσε για το γάμο της αδερφής της. Οι εντάσεις όμως δε λείπουν από την οικογένεια της και τα συναισθήματα που τρέφει για τον παλιό της φίλο Πάκο περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η γιορτή συνεχίζεται όταν το ρεύμα πέφτει ξαφνικά και η κόρη της Λόρα εξαφανίζεται.

ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Σκηνοθεσία: Πίτερ Φαρέλι Ηθοποιοί: Βίγκο Μόρτενσεν, Μαχερσάλα Αλί, Λίντα Καρντελίνι, Πι Τζέι Μπερν, Ντιμίταρ Μάρινοφ, Σεμπαστιάν Μανισκάλκο Διάρκεια: 130 λεπτά Είδος ταινίας: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ 1960. O Tony Lip, πορτιέρης από μία Ιταλο-αμερικανική γειτονιά του Bronx, προσλαμβάνεται ως οδηγός του Dr. Don Shirley, ενός παγκοσμίου φήμης αφροαμερικάνου πιανίστα, για να τον συνοδεύσει σε μία περιοδεία από το Manhattan στον βαθύ Αμερικάνικο Νότο. Θα πρέπει να κινηθούν στηριζόμενοι στο «Πράσινο Βιβλίο», που θα τους υποδείξει τα ελάχιστα καταλύματα, εστιατόρια κτλ που ήταν τότε ασφαλή για τους Αφροαμερικανούς. Συναντούν τον ρατσισμό, διάφορους κινδύνους – αλλά και ανθρωπιά και αναγκάζονται να βάλλουν στην άκρη τις διαφορές τους και να επιβιώσουν σε μία διαδρομή ζωής.

ΓΟΥΙΛΙ Σκηνοθεσία: Γιούσρι Αμπντούλ Χαλίμ Διάρκεια: 132 λεπτά Είδος ταινίας: ΚΙΝΟΥΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ O Wheely είναι ένα αυτοκίνητο με μεγάλα σχέδια. Εργάζεται ως ταξί, αλλά ονειρεύεται να τρέξει σε αγώνες αυτοκινήτων. Ήταν άλλωστε πρωταθλητής της τοπικής σκηνής και υπήρξε θρύλος. Όμως μετά από αυτό, τι του έχει απομείνει; Μία πρωινή δουλειά και ένα αφεντικό που δεν μπορεί να εγκαταλείψει. Μέχρι που ερωτεύεται ένα σπορ αυτοκίνητο και η ζωή του ανατρέπεται.

Πατώντας πάνω στις φωτογραφίες βλέπετε τρέιλερ της ταινίας

ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ ΟΛΟΙ

ANNIHILATION

Σκηνοθεσία: Τζον Γαράνιο Ηθοποιοί: ΡΑΜΟΝ ΑΓΚΙΡΕ Βόρεια Ισπανίας 1843. Όταν ο νεαρός Μάρτιν επιστρέφοντας σπίτι του μετά τον πόλεμο, σακατεμένος και ηττημένος, δεν μπορεί να πιστέψει στα μάτια του. Ο πολυαγαπημένος του αδελφός Χοακίν έχει μεγαλώσει τόσο που μοιάζει με αληθινό γίγαντα. Για να βοηθήσουν την οικογένεια τους, οι δυο τους ξεκινούν μια ριψοκίνδυνη περιπέτεια, όπου ο γιγαντιαίος Χοακίν γίνεται νούμερο σε τσίρκο, δίνει παραστάσεις σε πλατείες, θέατρα και αυλές πλουσίων σε όλη την Ευρώπη. Όμως σύντομα αντιλαμβάνονται πως ο χώρος των θεαμάτων είναι γεμάτος προκλήσεις, ψέματα και προδοσία. Από την ομάδα πίσω από την Ισπανική πρόταση για OSCAR, «Λουλούδια», και βασισμένη σε αληθινά περιστατικά Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ είναι ένα συγκινητικό δράμα για την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων σε μια εντυπωσιακή αναπαράσταση της Ευρώπης του 19ου αιώνα.'

THE EQUALAIZER 2

Ηθοποιοί: Ντένζελ Ουάσιγκτον, Πέδρο Πασκάλ, Μελίσα Λίο Σκηνοθεσία: Αντουάν Φούκουα Οδηγός την ημέρα και προστάτης των πανταχού αδυνάμων τη νύχτα, ο πρώην πεζοναύτης Ρόμπερτ Μακόλ αναζητά τους δολοφόνους μιας καλής του φίλης, ανακαλύπτοντας πίσω από το θάνατό της μια περίπλοκη συνωμοσία. Οπτικά γραφική και σεναριακά ναΐφ αποθέωση του βίαιου αμοραλισμού ενός υπερήρωα της διπλανής (αμερικανικής) πόρτας.'

ΒΑΣΙΚΟΣ ΥΠΟΠΤΟΣ

Ηθοποιοί:Πιρς Μπρόσναν, Γκάι Πιρς Σκηνοθεσία: Σάιμον Κάιζερ 'O Έβαν Μπερτς (Γκάι Πιρς) είναι καθηγητής φιλοσοφίας. Έχει μία φαινομενικά ειδυλλιακή ζωή με τη γυναίκα του Έλεν (Μίνι Ντράιβερ) και τα δύο παιδιά τους. Όμως, το παρελθόν του Έβαν κρύβει μια σειρά από ακατάλληλες σχέσεις με φοιτήτριες. Έχοντας ήδη αναγκαστεί να μετακομίσει λόγω αυτής της ανάρμοστης συμπεριφοράς, η οικογένεια θα καταρρεύσει, όταν ο Έβαν θεωρηθεί ο βασικός ύποπτος για την εξαφάνισης μιας νεαρής φοιτήτριας (Οντέγια Ρας). Ο ντετέκτιβ Ρόμπερτ Μάλοϊ (Πιρς Μπρόσναν) αναλαμβάνει την υπόθεση και παλεύει να ανακαλύψει την αλήθεια, πριν το επόμενο χτύπημα του Έβαν. Η πάντα υποστηρικτική Έλεν, αρχίζει να χάνει την πίστη της, καθώς είναι δύσκολο να ξεχωρίσει τι είναι αλήθεια και τι ψέμα. Εντωμεταξύ, ο Έβαν προσεγγίζει μια όμορφη φοιτήτρια, την Άννα (Αλεξάντρα Σιπ) με σκοπό να γίνει η επόμενη ερωμένη ή το επόμενο θύμα του.'

JUKEBOX

Τα Παιδιά που θα γίνουν Άνδρες από τον δίσκο Fabrica D'arte "Μια Ακόμα Ιστορία" 2016

Fabrica D'arte Σύνθεση-Στίχοι-Ενορχήστρωση: Νίκος Γκενές

Τα Παιδιά που θα γίνουν Άνδρες, είναι μελαγχολικά. Οι γυναίκες τους την φέραν, οι γονείς τους κόβουν φτερά 98

Τα Παιδιά που θα γίνουν Άνδρες, είναι μελαγχολικά. Το Παιδί που θα γίνει ένας Άνδρας, είναι μελαγχολικό. Σαν βιτρίνα του τέλους του κόσμου κάθεται μες το παρόν. Μακριά απ' του κόσμου τα μάτια ξημερώνει ένας νέος ανθός. Ο ανθός που θα γίνει ένας Άνδρας είναι ένας απλός αμνός.

...επιλέγει η Ρούλα Μονογυιού

ΑΚ ΟΥ

ΤΕ

ΤΟ!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

100

της Έλλης Φθενάκη http://elli-seasons.blogspot.gr/

δοξάστε μαθήματα αξιοπρέπειας με πτυχίο μια μούντζα δίνονται από θορυβώδεις ανθρώπους με σιωπηλό μυαλό 101

χειροκροτούν οι απανταχού καλοθελητές ακόλουθοι της απαστράπτουσας μιζέριας

69 magaz!ne www.bonusmallmag.gr

Το π ε ρ ι ο δ ι κ ό τ η ς π α ρ έ α ς

Μιχαλακοπούλου 99 Αθήνα 115 27 T. 210 7482544 E. magazine@bonusmallmag.gr www.bonusmallmag.gr www.facebook.com/bonusmallmag