MAG 72 by www.bonusmallmag.gr

72 magaz!ne www.bonusmallmag.gr

Το π ε ρ ι ο δ ι κ ό τ η ς π α ρ έ α ς

ΠΕΡΙΕΧΟΜ ! α ν ε μ ό περιεχ 6 8

Edito_real: του Βασίλη Αρδά ΣΤO ΛΟΝΔΙΝΟ με τα μάτια της Λίνας Ιορδάνου

ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Παρουσίαση

ΦΥΣΗΞΕ Ο ΒΑΡΔΑΡΗΣ της Christine

ΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΗΣΟΥΜΕ του Γεράσιμου Γεωργάτου

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ της Μαρίας Στρίγκου

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ της Aλεξάνδρας Πιπλικάτση

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ του Αλέξανδρου Αραμπατζή

ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ της Μαριάννας Κουμαριανού

ΥΓΕΙΑ|ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ της Δήμητρας Σταύρου

ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΛΟΓΙΑ της Χριστίνας Πομόνη

ΜΕΝΑ

Μιχαλακοπούλου 99 / Αθήνα 115 27 T. 210 7482544 E. magazine@bonusmallmag.gr www.bonusmallmag.gr www.facebook.com/bonusmallmag

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ: "ΜΙΣΗ ΜΕΡΙΔΑ" ΛΟΓΙΑ της Έλενας Καρανικολού ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ του Βελισάριου Θώδη ΜιΑ φΩνΗ ΑΠο τΗν κύΠΑριςςιΑ της Κατερίνας Γεμελιάρη ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ του Κωστή Μακρή ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ της Ειρήνης Μανδηλαρά ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΓΕΙΑ, της Γεωργίας Δουκοπούλου CLASSY MOVIES της Λίλλυς Παπασπυροπούλου ΕΠΙΛΟΓΟΣ της Έλλης Φθενάκη

• λινα ιορδανου • ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ

• ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ • ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

78 84

• EΛΛΗ ΦΘΕΝΑΚΗ • ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ ΘΩΔΗΣ • ΕΛΕΝΑ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΟΥ

88 94

• ΛΙΛΛΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ • ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΥΡΟΥ • Κατερινα γεμελιαρη

100 112 122

• ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΙΠΛΙΚΑΤΣΗ • ΜΑΡΙΑ ΣΤΡΙΓΚΟΥ • ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ • KATEΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ • γερασιμοσ γεωργατοσ • ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ • ΡΟΥΛΑ ΜΟΝΟΓΥΙΟΥ • ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΡΔΑσ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ MAGAZ!NE ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ KI OXI KAT’ ΑΝΑΓΚΗ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ

εdito_real

Είπαμε να πάρουμε φίλους μια βραδιά...

Και να που μια παρέα από τρελούς συνταξιδιώτες, έμαθε να «κουβεντιάζει ήρεμα ήρεμα και απλά» και ξεκίνησε ένα ταξίδι με μόνες αποσκευές το χαμόγελο, τη θέληση και το... -είμαι μέσα... γιατί όχι; Και να λοιπόν, που ταξιδεύουμε ακόμη και μάλιστα για μακριά πολύ μακριά, χωρίς καπετάνιους και μούτσους, χωρίς αρχηγούς, υποτακτικούς και προέδρους. Χωρίς διαταγές και απειλές, χωρίς δεύτερες σκέψεις και ίντριγκες. Χωρίς μη και πρέπει και χωρίς τίποτα από όλα όσα φέρνουν γκρίνια και μιζέρια. Εμείς, οι τρελοί συνταξιδιώτες φτάσαμε παρέα στα 72 τεύχη. Ναι! 72 τεύχη που χωρίς έστω και έναν απ' όλους μας δε θα ήταν τα ίδια! Φίλοι, τρελοί συνταξιδιώτες… Λίνα, Γεράσιμε, Χριστίνα, Κωστή, Ειρήνη, Μαρία, Έλλη, Βελισσάριε, Έλενα, Λίλλυ, Δήμητρα, ΚατερίΕΤΟΙΜΑΣΑΜΕ ΜΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΚΑΛΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ: Ειδήσεις, δεν είναι μόνο αυτές που γεννούν φόβο και ποτίζουν την αδιαφορία. Τις καλές ειδήσεις, τις δημιουργούν οι διπλανοί μας, οι απέναντι μας, οι φίλοι μας, εμείς... Ελάτε, στην παρέα μας για να γίνουμε όλοι φορείς καλών ειδήσεων!

του Βασίλη Αρδά

να, Αλεξάνδρα, Μαρία, Χριστίνα, Δήμητρα, Κατερίνα, Γεωργία, Γιώτα, Άννα, Κατερίνα, Μαρία, ΆνναΜανουέλα, Θοδωρή, Γιώτα, Νίκο, Μαρία, Μιχάλη, Νατάσα, Σταύρο, Γιώργο, Ηλία, Ελισάβετ, Θανάση, Βίκη, Δήμητρα, Χρύσα, Σοφία, Ράνια, Κυριακή, Γιάννη, Αγγελική, Γοργώ, Πένυ, Λάμπρο, Ευτυχία, Βάσω, Πετρούλα, Θωμά, Φώτη, Αλέξανδρε, Αννίτα, Τζίνα, Γλυκερία, Γιώργο, Ελένη, Μαρία, Ρένα, Ελένη, Αλέξανδρε, Νικόλα-Αντώνη, Κέλλυ, Τζίνα, Κατερίνα, Χριστιάνα,Τέτη, Ελένη, Αλεξάνδρα, Μαριάννα, Σπύρος, Ρένα, Ελευθερία, Θεοδοσία, Φρατζέσκα, Σύσση, Ευτυχία, Γεωργία, Καλλιόπη, Αχιλλέα ΙΙΙ, Μάρεν, Τάκη, Κατερίνα, Βάνα, Φίλιππε, Ναντίνα, Βίκυ, Δημήτρη, Νίκο, Γιώργο να είσαστε καλά και... συνεχίζουμε το ταξίδι στην ουτοπία με χάρτη και πυξίδα τα όνειρά μας! Σας ευχαριστούμε όλους που ταξιδέψατε μαζί μας έστω και για ένα τεύχος και όλους εσάς που συνεχίζετε να ταξιδεύετε ακόμη! Ευχαριστούμε και όλους εσάς που μας διαβάζετε! Μας τιμάτε! ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ "ΝΤΥΝΕΙ" ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΛΕΓΕΤΑΙ "γοργονα ουτοπια" ΣΕ ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΖΕΡΒΟΥΔΑΚΗ, ΣΤΙΧΟΥΣ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΤΣΗ και τραγουδΑ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΕΡΒΟΥΔΑΚΗΣ Από το CD: Κλείσ' Τα Μάτια Σου Και Κοίτα (1998)

ΤΑΞΙΔΙ

Μας υποδέχτηκαν οι τέσσερις εποχές... ήταν όλες εκεί με το που φτάσαμε στο

ΛΟΝΔΙΝΟ

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΛΟΝΔΙΝΟ

Το αεροπλάνο κατεβαίνοντας διέσχισε ένα μεγαλοπρεπές φθινόπωρο μπαίνοντας σε πυκνά σύννεφα που μας έκαναν να ταρακουνηθούμε αρκετά σα να χορεύαμε το Help των Beatles. Μόλις κατεβήκαμε απ' τα σύννεφα το τραγούδι άλλαξε... Here comes the sun... και Άνοιξη. Μια Άνοιξη που μας πήγε ως το κέντρο της πόλης με το μετρό. Η πρώτη βόλτα πηγαίνοντας ως το ξενοδοχείο έγινε πάλι με φθινόπωρο και ψιλόβροχο... Αφήσαμε τις βαλίτσες στο δωμάτιο, ένα γρήγορο καφεδάκι και αμέσως έξω να σεριανίσουμε και να αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε την πόλη... Στο δρόμο προς το μουσείο επιστημών και διασχίζοντας το Hyde park... ήρθε ο χειμώνας. Ξαφνικά δυνατός αέρας και χαλάζι, αδύνατο να σταθεί ομπρέλα χωρίς να γίνεις ιπτάμενη Mary Popins... άρα μούσκεμα. Στην κατάσταση αυτή και στάζοντας μπήκαμε στο μουσείο επιστημών. Είδαμε όλα όσα αφορούν στη βιομηχανική επανάσταση, απ' το πιο μικρό εργαλείο ως τις πρώτες ατμομηχανές, τα πρώτα τρένα, τα πρώτα αυτοκίνητα, τα πλεούμενα τα αεροπλάνα... μέχρι όσα αφορούν στην εξερεύνηση του διαστήματος. Με τις εικόνες έντονες από αυτό το εντυπωσιακό μουσείο, βγήκαμε ξανά στο δρόμο να πάμε με τα πόδια... χαρά στο κουράγιο μας... στο Covent Garden... αφού πρώτα περάσουμε από τα ανάκτορα του

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΛΟΝΔΙΝΟ

Buckingham. Καλοκαίρι... σα να μην έριξε ποτέ χαλάζι... ένας ήλιος λαμπερός κι ένα υπέροχο ουράνιο τόξο μας έκαναν παρέα. Εντυπωσιακής χλιδής το παλάτι, δε λέω, αλλά πιο μαγικό απέναντι το Green park και εκείνα τα παιχνιδιάρικα σκιουράκια που πετάγονταν μπροστά μας και έπαιζαν μεταξύ τους αλλά και με τα πουλιά

κάνοντας μας να χαζεύουμε και να γελάμε σα μικρά παιδιά. Τα χαμόγελα έμειναν και εντάθηκαν γιατί φτάνοντας στο Covent Garden αυτό που είδαμε είναι μια χαρούμενη, γεμάτη ζωή και λουλούδια πόλη. Τι όμορφο μέρος... όμορφα μαγαζιά και στέκια, παντού μουσικές από μουσικούς του δρόμου, street performers, μικρο-

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΛΟΝΔΙΝΟ

της Λίνας Ιορδάνου

πωλητές με τους όμορφους πάγκους τους... και λουλούδια... λουλούδια παντού! Πίσω στο ξενοδοχείο στην Portman square σε μια απ' τις γειτονιές του ευρύτερου Westminster. Για να πάμε διασχίσαμε όλη την Oxford street με τις λαμπερές βιτρίνες, κόσμος να πηγαίνει και να έρχεται... κι εκεί μουσικές σε κάθε γωνιά... από κλασική, ροκ μέχρι ανατολίτικα από Ασιάτες μουσικούς... φώτα, κίνηση... τα κλασικά κόκκινα διώροφα λεωφορεία... Εξουθενωμένοι απ' το περπάτημα, αλλά πώς αλλιώς να δεις μια πόλη, φτάνουμε στη γειτονιά μας,

ΤΑΞΙΔΙ

ΛΟΝΔΙΝΟ

έτσι κατέληξα να τη λέω, εκεί που το ξενοδοχείο φαίνεται η όαση για να ξεκουραστούν τα πόδια. Η γειτονιά μας είναι πανέμορφη... όμορφα σπιτάκια, σχεδόν όλα με αυλές, λουλούδια όπου πέφτει η ματιά, ποδήλατα, χρώματα, στο δίπλα στενάκι απ' το ξενοδοχείο μας το σπίτι του John Lennon... και το Hyde park δυο βήματα. Ένα πάρκο πανέμορφο στην καρδιά της πόλης, μια όαση κι ένα όργιο της φύσης... λειβάδια, λίμνες, κύκνοι και πάπιες, σπάνια πουλιά, σκίουροι παντού... αμέτρητα δέντρα, ανθισμένα δέντρα, λουλούδια,

της Λίνας Ιορδάνου

άλογα. Μέσα στο κέντρο της πόλης... όπως και όλα τα πάρκα, το εντυπωσιακό St James Park, το Regent's park, το Victoria park, το Greenwich, to Green park! Τόση φύση μέσα σε μια πόλη... Τόση φύση στην καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων...Ζήλεψα πολύ. Τις επόμενες μέρες είχαμε παρέα τη μόνιμη Λονδρέζικη συννεφιά... προσπαθήσαμε να χωρέσουμε τουλάχιστον τα βασικά. Το Big Ben, το εντυπωσιακό Μάτι και το Κοινοβούλιο δίπλα στην περίφημη Tower bridge και τον Τάμεση κάτω απ τα πόδια μας. Το μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Madame Tussauds, όπου, ναι, θα το πω κι ας γελάσει κάθε πικραμένος, χαιρέτησα στην υποδοχή τον Tom Hanks γιατί τον πέρασα για αληθινό, το φημισμένο Harrods, προφανώς όχι για να ψωνίσουμε διότι απευθύνεται σε άλλες τσέπες, αλλά για να θαυμάσουμε αυτό το στολίδι που θυμίζει παλάτι με έντονες τις πινελιές του Αιγυπτιακού πολιτισμού, καθώς ο ιδιοκτήτης και δημιουργός του προέρχεται από κει... την China town που σε συνδέει απευθείας με Κίνα και δίπλα της το γραφικό Soho με τα όμορφα σοκάκια του, τις εκθέσεις, τις πινακοθήκες και την πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα! Το Βρετανικό μουσείο που η καρδιά της Ελλάδας χτυπά εκκωφαντικά δυ-

ΤΑΞΙΔΙ

ΛΟΝΔΙΝΟ

νατά… τα μάρμαρα του Παρθενώνα, η Καρυάτιδα που μας λείπει και μας λυπεί... ένα μουσείο εντυπωσιακό που όμως μπαίνεις και βγαίνεις με ανάμεικτα συναισθήματα. Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας, μέσα στα αδιαμφισβήτητα highlights του Λονδίνου, βλέπεις από το πιο μικρό έντομο ως τους δεινόσαυρους, βλέπεις τα ηφαιστειακά φαινόμενα ως τους παγετώνες και τους σεισμούς τόσο διαδραστικά σα να είσαι παρών στην έκρηξη των ηφαιστείων ή στις σεισμικές δονήσεις. Το ρομαντικό Notting Hill με τη γραφική αγορά του Portobello... τη Litle Venice, τη μικρή Βενετία, τμήμα του καναλιού Grand union που κατά το μήκος του το ένα καφέ και μπαράκι μετά το άλλο συνθέτουν ένα παράξενα όμορφο σκηνικό... Τις πλατείες Trafalgar, Piccadilly και Leicester, το Camden town το μεγαλύτερο παζάρι της πόλης... μια γωνιά πολυπολιτισμική, όπως εξάλλου και ένα μεγάλο μέρος του Λονδίνου. Το σκηνικό αλλάζει στο Chelsea και το Kensington όπου δεσπόζουν οι σικάτες βίλες... Το Shakespeare's Globe Theatre, την υδρόγειο, με την υπέροχη έκθεση που αφορά στη ζωή και στο έργο του μεγάλου θεατρικού συγγραφέα, αλλά και το Λονδίνο της εποχής του. Ένα Λονδίνο που δεν τελειώνει σε ένα ταξίδι... είναι αδύνατο να προ-

της Λίνας Ιορδάνου

λάβεις να δεις τα πάντα... είναι λόγος για να ξαναπάς και να ξαναπάς. Ο σπουδαιότερος όμως λόγος για να ξαναπάς είναι ότι η πόλη αυτή τελικά είναι ανώτερη των προσδοκιών. Στο μελαγχολικό Λονδίνο δε γίνεται να μελαγχολήσεις... η ζωή σε παρασέρνει και η ομορφιά αυτής της πόλης μέσα στην πλούσια φύση της, που σε κάνει να ξεχνάς ότι είσαι σε μεγαλούπολη, σου φτιάχνουν τη διάθεση... όπως ακριβώς οι αγαπημένοι μου σκίουροι σε κάθε μας βόλτα. Μια ατέλειωτη βόλτα, γιατί το Λονδίνο είναι αυτό ακριβώς.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Αυτός ο δήμος, θα μπορούσε να είναι και ο δικός σου δήμος.

Το Μάιο, θα έχουμε εκλογές που είναι σημαντικές για τους δήμους την περιφέρεια και την Ευρωβουλή. Το αποτέλεσμα που θα προκύψει από τις τρείς κάλπες θα παίξει ουσιαστικό ρόλο για την καθημερινότητά μας. Είναι δεδομένο, ότι και οι δημοτικές εκλογές είναι κομματικοποιημένες ενώ το ιδανικό θα ήταν να μην είναι. Η αντιπολίτευση της κεντρικής πολιτικής σκηνής προσπαθεί σε μόνιμη βάση ν’ απαξιώνει το κάθε τι ανεξάρτητα με το αν έχει γίνει κάτι που είναι σωστό. Αυτό συμβαίνει και με την πολιτική που ακολουθείται και στους δήμους. Δεν επικροτούν, δε συμμετέχουν ουσιαστικά στην πραγματοποίηση των στόχων που θα ωφελήσουν τους δημότες. Τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, επιδίδονται σε αντιπολιτευτικές κορώνες για λόγους εντυπωσιασμού. Και όμως, παρ’όλες τις αντιξοότητες που έχει προκαλέσει η κρίση αλλά και άλλοι παράγοντες, υπάρχουν δήμοι που δούλεψαν και έχουν να παρουσιάσουν σημαντικό έργο για την καθημερινή διαβίωση των δημοτών τους. Ένας απο αυτούς τους δήμους, είναι ο δήμος του Αγίου Δημητρίου στην Αθήνα. Το έργο της δημοτικής αρχής, είναι ουσιαστικής προσφοράς και σημείο αναφοράς. Εμείς, δεν είμαστε κάτοικοι της περιοχής αλλά έχοντας φίλους και γνωστούς από την περιοχή που μας μιλούσαν με

από τον Βασίλη Αρδά

ενθουσιασμό, ρωτήσαμε, μάθαμε και στο τέλος ήρθαμε σε επαφή με τη Δήμαρχο Μαρία Ανδρούτσου που μας μίλησε πολλή ώρα για όλο το έργο που έχει γίνει αλλά και για τα μελλοντικά σχέδια του δήμου. Σχέδια, που όταν θα πραγματoποιηθούν θα δώσουν στους πολίτες ακόμη καλύτερο τρόπο διαβίωσης. Εννοείται ότι τα σχέδια, είναι σχέδια προς υλοποίηση για μετά τις εκλογές. Το έργο όμως που έχει γίνει, είναι τόσο μεγάλο που αν το παραθέταμε όλο, θα κάλυπτε όλες τις σελίδες του περιοδικού από μόνο του. Απ’ όλα όσα έχουν γίνει λοιπόν, σας παρουσιάζουμε λίγα πολύ λίγα τα οποία όμως είναι αρκετά για να μας οδηγήσουν στη σκέψη...

Πόσο διαφορετικά θα ήταν όλα αν ενδιαφερόμαστε, όπως η δημοτική αρχή του Αγίου Δημητρίου Αθηνών, για την ουσία και όχι για το φαίνεσθαι;

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Ασύρματος

Στρογγυλό

από τον Βασίλη Αρδά

Ρέμα Πικροδάφνης

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Μπορούν οι Δήμοι να είναι οι πρωτεργάτες της Βιώσιμης Ανάπτυξης στη χώρα μας; Οι τρεις βασικοί πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η Οικονομία, το Περιβάλλον και η Κοινωνία - Άνθρωπος, που είναι αλληλένδετοι και αλληλεξαρτώμενοι. Κανένας από τους πυλώνες αυτούς δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τον άλλον. Επομένως, πως είναι δυνατόν ένας Δήμος να μην μεριμνά για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, όταν η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ο τρόπος επιβίωσης της σημερινής γενιάς και ύπαρξης των επόμενων γενεών. Φυσικά, η ουσία της βιώσιμης ανάπτυξης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι μια νέα έννοια. Νομοτελειακά η λειτουργία της αφορά στον Άνθρωπο, το Περιβάλλον και την Οικονομία. Όμως, είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τις Διοικήσεις Δήμων της Ελλάδας να δεσμεύονται ως προς τη βιώσιμη λειτουργία, παρουσιάζοντας μετρήσιμα αποτελέσματα έπειτα από μεθοδική και επισταμένη καταγραφή, αλλά ταυτόχρονα μέσα από συμμετοχικές και δημοκρατικές διαδικασίες διαλόγου με τους πολίτες. Ο πρώτος Δήμος που προχώρησε σε αυτή την δέσμευση με τη σύνταξη του Απολογισμού Βιώσιμης Ανάπτυξης, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ήταν ο Δήμος Αγίου Δημητρίου και η ενέρ-

γεια αυτή τον καθιστά πρωτοπόρο όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς ελάχιστες πόλεις έχουν προχωρήσει σε παρόμοια πρωτοβουλία. Εμείς εδώ θα δούμε τον πυλώνα άνθρωπος και κοινωνία και πιο συγκεκριμένα τι δράσεις αναπτύσσει ένας Δήμος σαν τον Άγιο Δημήτριο που έχει βάλει σε προτεραιότητα το παιδί και την υποστήριξη της οικογένειας.

«Βλέπουμε την πόλη με τα μάτια των παιδιών μας» Αυτό είναι ένα από τα κεντρικότερα συνθήματα της Διοίκησης του Δήμου, κάτι σαν υπενθύμιση πως οτιδήποτε γίνεται στο Δήμο πρέπει να έχει γνώμονα το μέλλον και τις επόμενες γενιές, τις οποίες οφείλουμε να θωρακίζουμε, ήδη από τη βρεφική και νηπιακή ηλικία. Στο Δήμο Αγίου Δημητρίου λειτουργούν 7 παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί από τον Οργανισμό Παιδείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Προστασίας (ΟΠΚΑΠ).

από τον Βασίλη Αρδά

❝ Βλέπουμε

την πόλη με τα μάτια των παιδιών μας

Πρόκειται για μια δωρεάν κοινωνική δομή, που δεν επιβαρύνει τους πολίτες με τροφεία (ένας από τους λίγους πανελλαδικά δήμους) και για το λόγο αυτό διαθέτουν το 70% της δυναμικότητάς τους στο ΕΣΠΑ. Με στόχο πάντα την εξυπηρέτηση όσο το δυνατόν περισσότερων οικογενειών και δίνοντας προτεραιότητα στην εργαζόμενη μητέρα, ο Δήμος φροντίζει να ενισχύεται η ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογενειακής ζωής.

❞

Τα κριτήρια εισαγωγής των παιδιών είναι καθαρά κοινωνικό-οικονομικά, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαφάνεια και προωθώντας την κοινωνική δικαιοσύνη. Οι βρεφονηπιακοί σταθμοί του Δήμου λειτουργούν με πρότυπο, πλούσιο παιδαγωγικό πρόγραμμα, με εξαιρετικές παιδαγωγούς που καταρτίζονται και εκπαιδεύονται συνεχώς με σεμινάρια που διοργανώνει ο Δήμος. Σημαντικές όμως είναι και οι δράσεις για την ενημέρωση των γονέων για

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

διάφορα θέματα πρόληψης της σωματικής και ψυχοκοινωνικής υγείας των παιδιών. Παράλληλα, πραγματοποιείται για όλα τα παιδιά από τους ειδικούς παιδαγωγούς του Δήμου ανιχνευτικό και αναπτυξιακό τεστ για την έγκαιρη αναγνώριση των δυνατοτήτων κι αδυναμιών των παιδιών, η οποία θα οδηγήσει σε άμεση παρέμβαση για την αποτελεσματική διαχείριση των ιδιαίτερων αυτών χαρακτηριστικών. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΟΠΚΑΠ του Δήμου Αγίου Δημητρίου προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής τόσο για τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς, πάντα σε συνεργασία με δομές ειδικής εκπαίδευσης.

Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, στο Δήμο Αγίου Δημητρίου λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών. Με αυτόν τον τρόπο ο Δήμος «μπαίνει» δυναμικά στην απασχόληση των παιδιών από 6-12 ετών, μετά το σχολικό πρόγραμμα, διευκολύνοντας έτσι τον εργαζόμενο πατέρα και την εργαζόμενη μητέρα, αλλά και προσφέροντας ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα ποιοτικών δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στη δημιουργικότητα, τη μάθηση και την ανάπτυξη διάφορων δεξιοτήτων στα παιδιά. Και σε αυτή τη δομή η εισαγωγή των παιδιών γίνεται με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια.

από τον Βασίλη Αρδά

Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου είναι από τους λίγους Δήμους στην Ελλάδα που διαθέτει ιδιόκτητη κατασκήνωση παιδιών. Η λειτουργία της δημοτικής κατασκήνωσης, που βρίσκεται σε πευκόφυτη έκταση στην περιοχή της Ραφήνας, ήταν ένα στοίχημα για τη σημερινή διοίκηση του Δήμου Αγίου Δημητρίου, καθώς ενώ υπήρχαν οι εγκαταστάσεις, δεν είχε λειτουργήσει μέχρι το καλοκαίρι του 2011. Στην Δημοτική κατασκήνωση κάθε καλοκαίρι μέχρι σήμερα φιλοξενού-

νται 1000 παιδιά της πόλης του Αγίου Δημητρίου, που επιλέγονται με κοινωνικό-οικονομικά κριτήρια και τα οποία έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν πλούσιο παιδαγωγικό, αθλητικό ψυχαγωγικό, περιβαλλοντικό πρόγραμμα που κάθε χρόνο εμπλουτίζεται ακόμη περισσότερο, προκειμένου οι κατασκηνωτές και οι κατασκηνώτριες να περνάνε αξέχαστες στιγμές. Αξιόλογο επίσης είναι ότι γίνονται εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης του εξοπλισμού κάθε χειμώνα με

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

τέτοιο τρόπο που καθιστούν την «Κατασκήνωση της Χαράς», σύγχρονη, ασφαλή, καινοτόμα, πρότυπη και δωρεάν για όλα τα παιδιά. Συμπληρωματικά και επιπρόσθετα των δράσεων για το παιδί και την οικογένεια, είναι τα θερινά προγράμματα δημιουργικής και αθλητικής απασχόλησης παιδιών, οι Παιχνιδοδιακοπές και οι Αθλοδιακοπές αντίστοιχα, που πραγματοποιούνται από το Δήμο Αγίου Δημητρίου κάθε καλοκαίρι μετά το κλείσιμο των σχολείων με στόχο να υποστηρίξουν τις οικογένειες των και να προσφέρουν δημιουργική διέξοδο σε παιδιά από 5-13 ετών, με ένα παιδαγωγικό, αθλητικό και δημιουργικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει εκδρομές, καλλιτεχνικές δραστηριότητες όπως θέατρο, εικαστικά, κατασκευές, πολύ παιχνίδι και σπορ! Κάθε καλοκαίρι συμμετέχουν στα προγράμματα αυτά περίπου 2.000 παιδιά της πόλης. Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου δεν σταματά εκεί, πιστός στις δεσμεύσεις για κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη, πέρσι για πρώτη φορά λειτούργησε με μεγάλη επιτυχία καλοκαιρινό πρόγραμμα για παιδιά με αναπηρίες, ένα πολύ ιδιαίτερο πρόγραμμα που σχεδιάζεται να ενισχυθεί για ακόμη μεγαλύτερη συμμετοχή.

Πάρκο Κυκλοφοριακής αγωγής

από τον Βασίλη Αρδά

Μήλα

ΦΥΣΗΞΕ Ο ΒΑΡΔΑΡΗΣ...

το κυνήγι της ευτυχίας

Μ’ αρέσουν οι φράουλες και η Άνοιξη είναι η εποχή τους. Τις αγαπώ από παιδί, τις φράουλες και τις μπανάνες. Τότε σπάνιζαν και τα δύο και ήταν απίστευτη ευτυχία να τις φέρνει κάποιος δικός μου, που πήγαινε ταξίδι στο εξωτερικό. Ύστερα ήρθε η πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ και άλλαξε τον τρόπο που βλέπαμε μέχρι τότε τον κόσμο. Άλλαξε και τον τρόπο που βλέπαμε τις φράουλες, γιατί ξαφνικά εκδόθηκε οδηγία, η οποία προέτρεπε τους καταναλωτές να μην αγοράζουν φράουλες, καθώς δεν είχαν φλούδα και ήταν από τα φρούτα τα οποία μπορούσε να έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τη ραδιενέργεια. Σάπιζαν οι φράουλες στις λαϊκές αγορές, είχε πέσει η τιμή τους στο ένα δέκατο και κανείς δεν αγόραζε. Θυμάμαι να παρακαλάω τη μαμά μου, να αγοράσουμε, αφού «είναι φτηνές» της έλεγα, αλλά η παράκληση δεν βρήκε ευήκοα ώτα. Πέρασαν τα χρόνια, ξεχάσαμε το Τσερνομπίλ και οι φράουλες βγαίνουν στα πανέρια από το Φλεβάρη μήνα. Δεν ξέχασα όμως ποτέ το αίσθημα της ευτυχίας που με κατέκλυζε όταν τις έτρωγα και συνειδητοποίησα για άλλη μια φορά, ότι η ζωή μας είναι στιγμές ευτυχίας που αν το άθροισμά τους είναι ικανοποιητικό μπορεί κανείς να πει ότι έζησε μια «ευτυχισμένη» ζωή. Η ευτυχία εξ’ ορισμού δεν μπορεί να είναι διαρκής κατάσταση. Άλλωστε αν δεν υπήρχε ο πόνος και η θλίψη δεν θα ξεχώριζαν οι ευτυχισμένες στιγμές. Όσο μάλιστα την επιδιώκεις ως μία διαρκή κατάσταση, τόσο θα χάνεις και αυτό που πραγματικά είναι, τις στιγμές της. «Κυνήγι έστησα τρελό να βρω την ευτυχία και πήγα και ποντάρισα σ’ ένα ταμπλό στο τρία, μα τη ρουλέτα της ζωής την έχουνε στημένη, για να ΄ναι λίγοι οι τυχεροί κι οι πιο πολλοί χαμένοι» λέει ένα σκωπτικό τραγουδάκι που μου ‘ρθε στο μυαλό, για να μου επιβεβαιώσει με περίτρανο τρόπο ότι αν κάνεις την ευτυχία επιδίωξη, θα χάσεις την ουσία της. Θα τζογάρεις, θα ποντάρεις, θα ρισκάρεις συνεχώς σε όλα τα επίπεδα, προσωπικά, επαγγελματικά, συναισθηματικά και τότε κινδυνεύεις να χάσεις τα πάντα. Γιατί οι ουσιαστικά «τυχεροί» της ζωής έχουν αντιληφθεί πως «ευτυχισμένοι» είναι οι ικανοποιημένοι από εκείνα τα οποία έχουν. Δεν είναι η φανταστική εκείνη κατηγορία των ανθρώπων που έχουν «τα πάντα». Ούτε είναι αυτοί, οι οποίοι στο βωμό του κυνηγιού όσων δεν έχουν, πιστεύοντας αφελώς ότι η απόκτησή τους θα τους χαρίσει την ευτυχία, θυσιάζουν την πιθανότητα να ζήσουν έστω μερικές στιγμές

της Christine christina.micheli

της μέσα στην καθημερινότητά τους. Οι τελευταίοι μάλιστα ζουν αγχωμένοι και σε κατάσταση μανίας, επιδιώκοντας το ανέφικτο. Είναι δύσκολο για όλους μας να πετύχουμε αυτήν την ισορροπία και δε μιλάω από καθ’ έδρας. Συνήθως επικεντρωνόμαστε σε εκείνα, τα οποία μας λείπουν και φαντασιωνόμαστε πως αν τα είχαμε θα ήμασταν ευτυχισμένοι. Είναι όμως μόνο μια φαντασίωση, μια ψευδαίσθηση, μια αυταπάτη! Δεν θέλω να παρερμηνευθεί από τα γραφόμενα πως μιλάω για μια απαθή και απολύτως μοιρολατρική στάση ζωής. Να θέτω στόχους, να έχω όνειρα να αγωνίζομαι και να αντιστέκομαι σε καταστάσεις που είναι άδικες, τόσο για μένα όσο και για συνανθρώπους μου, αλλά να επιδιώκω να έχω διάκριση και όπως λέει ένα γνωμικό «Θεέ μου δώσε μου τη δύναμη να αλλάξω όσα μπορώ, την υπομονή να αντέξω όσα δεν μπορώ ν’ αλλάξω και τη σοφία να καταλαβαίνω τη διαφορά». Το στοίχημα για μια γεμάτη ζωή από την οποία να μπορείς να αντλήσεις ικανοποίηση και να σε επιβραβεύει με στιγμές ευτυχίας, κερδίζεται όταν καταφέρεις να υλοποιήσεις το γνωμικό. Άλλως κινδυνεύεις να ζήσεις υστερικά και μέσα στη φρίκη καθώς θα χτυπάς το κεφάλι σου ξανά και ξανά πάνω στον τοίχο του ανεδαφικού κι εκείνου που είναι έξω από τον έλεγχο, την εξουσία και τη δυνατότητά σου, ή θα λουφάξεις στη μιζέρια της «κακοτυχίας» σου, ζηλεύοντας και φθονώντας τους «τυχερούς». Είναι εξίσου δύσκολο με την εξισορρόπηση της αέναης εσωτερικής μας σύγκρουσης μεταξύ της μοναδικότητάς μας και της ανάγκης μας για συνύπαρξη και συγχώνευση. Γιατί έχουν σημασία τόσο η αυτάρκεια και η αυταρέσκειά μας όσο και η ανάγκη μας για στενές επαφές και σχέσεις. Κατακτώντας την ισορροπία και σε αυτή τη σύγκρουση έχουμε την ελπίδα να ζήσουμε «ευτυχισμένοι»…

Christine

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΓΚΟΓΚΟΛ Ο ΚΑΒΓΑΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΙΒΑΝ

Σε μια μικρή πόλη της Ουκρανίας, η ζωή κυλάει ήσυχα κι αρμονικά, μέχρι που τα ήρεμα νερά της έρχεται να ταράξει ο καβγάς ανάμεσα σε δυο αξιοσέβαστους πολίτες. Σιγά σιγά στην υπόθεση εμπλέκονται ολοένα και περισσότερα πρόσωπα και στο τέλος συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι… Η καυστική πένα του Νικολάι Γκόγκολ σατιρίζει ανελέητα –τον τρόπο ζωής και την κυρίαρχη νοοτροπία της επαρχιακής πόλης, τις δικαστικές και τις διοικητικές

αρχές, ακόμα και τη λογοκρισία–, περιγράφει καταστάσεις παράλογες που ωστόσο είναι ιδιαίτερα οικείες στον αναγνώστη, και με ευφυές κι απαράμιλλο χιούμορ μάς αποκαλύπτει σκληρές αλήθειες για την ανθρώπινη φύση και την κοινωνία.

ANTΡΕΓΙΕΦ ΕΡΕΒΟΣ Στα χρόνια της τσαρικής Ρωσίας, ένας νεαρός ιδεαλιστής επαναστάτης, νιώθοντας τον κλοιό των χαφιέδων και της αστυνομίας να σφίγγει γύρω του, βρίσκει καταφύγιο σε ένα πορνείο… … και άξαφνα, με θλίψη, με φρίκη, με πόνο ανείπωτο, ένιωσε ότι η ζωή γι’ αυτόν είχε τελειώσει μια για πάντα, ότι δεν μπορούσε πια να είναι καλός. Αυτός ζούσε γι’ αυτό και μόνο το πράγμα, για να είναι καλός, αυτό μονάχα τον έκανε να χαίρεται, αυτό μονάχα είχε να αντιπαραθέσει και στη ζωή και στο θάνατο, κι αυτό δεν υπάρχει, δεν υπάρχει τίποτα πια. Έρεβος. Για άλλη μια φορά ο Αντρέγιεφ πλάθει ήρωες στο χείλος της πιο σκοτεινής αβύσσου.

από τις εκδόσεις

ΡΟΕΣ

ΚΑΙΣΑΡΑΣ ΒΑΓΙΕΧΟ ΑΓΡΙΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Κάτι παράξενο είχε συμβεί στον Μπάλτα τη στιγμή που κοιτάχτηκε στον καθρέφτη: είχε δει να αντικατοπτρίζεται σ’ αυτόν ένα άγνωστο πρόσωπο. Η κατάπληξη κεραυνοβόλησε τα νεύρα του, κάνοντάς τον να ρίξει τον καθρέφτη στο πάτωμα. Ψυχολογικό αφήγημα με αβυσσώδες

υπαρξιακό βάθος, το Άγριο παραμύθι εγγράφεται, συγχρόνως, στην πλούσια παράδοση του λατινοαμερικάνικου φανταστικού, ως καθαρόαιμο δείγμα του είδους. Γέννημα της ξεχωριστής –ποιητικής, ακόμα και στις πεζές στιγμές της– πένας τού Καίσαρα Βαγιέχο, που σημάδεψε όσο λίγοι τα ισπανόφωνα γράμματα του 20ού αιώνα, η ιστορία αυτή εκτυλίσσεται στις μακρινές αλλά παράξενα οικείες περουβιανές Άνδεις, μέσα σε μια ατμόσφαιρα διασάλευσης του νου, μυστικοπάθειας, δεισιδαιμονίας και μυστηρίου…

ΑΛΑΡΚΟΝ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ Τι συμβαίνει στις ζωές των ανθρώπων όταν ο Θάνατος, τούτη η άσπλαχνη θεότητα, δείξει επιτέλους οίκτο; Μπορεί μια μελλοντική εξέλιξη να επηρεάσει και ν’ αλλάξει το παρελθόν; Ο Αλαρκόν, βαδίζοντας στα χνάρια του Πόε και προαναγγέλλοντας τον Μπόρχες, μας αφηγείται τη φανταστική ιστορία μιας φιλίας –ή μήπως την ιστορία μιας φανταστικής φιλίας;– και, μ’ έναν διάχυτο λυρισμό αλλά και υποδόρια ειρωνεία, ξεγυμνώνει τ’ ανθρώπινα πάθη και μας αποκαλύπτει ωμές αλήθειες, σε μια εμβληματική νουβέλα της λογοτεχνίας του φανταστικού.

Ας φιλοσοφήσουμε…

Ας φιλοσοφήσουμε… 34

Βρισκόμαστε πλέον στην ακμή της προσωκρατικής φιλοσοφίας, δηλαδή στα τέλη του 6ου και στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ, και στο προηγούμενο σημείωμα αναφερθήκαμε στον Ηράκλειτο και στον Παρμενίδη. Φιλόσοφος της διαρκούς κίνησης ο πρώτος, της απόλυτης ακινησίας ο δεύτερος, όπως τους έχουν χαρακτηρίσει. Είδαμε τον υπαινικτικό και διφορούμενο τρόπο γραφής του Ηράκλειτου, που θυμίζει χρησμούς του μαντείου των Δελφών και την ποιητική γραφή του Παρμενίδη, που παραπέμπει στον Όμηρο και υπογραμμίσαμε το κοινό τους χαρακτηριστικό που ήταν η αμφισβήτηση των παραδεδομένων συνηθειών και των αντιλήψεων των συγχρόνων τους, που θυμίζει ένα είδος πρώιμου διαφωτισμού. Να τους προσεγγίσουμε τώρα από πιο κοντά, ξεκινώντας από τον Ηράκλειτο.

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Ας φιλοσοφήσουμε…

Λίγα βιογραφικά

Ο Ηράκλειτος λοιπόν γεννήθηκε στην Έφεσο της Ιωνίας και κατά πάσα πιθανότητα δεν έφυγε και ποτέ από εκεί, όπως αργότερα ο Σωκράτης από την αρχαία Αθήνα. Ως πνεύμα αμφισβήτησης και κριτικής, μπορεί να ήθελε ακόμα και με αυτόν τον τρόπο να διαφοροποιηθεί από τον τρόπο ζωής και το ιδεώδες του αρχαϊκού σοφού που τον ήθελε να είναι ταξιδεμένος και γνώστης των άλλων πολιτισμών. Κυκλοφορούν διάφορα ανέκδοτα για τη ζωή του Ηρακλείτου τα οποία δεν είναι αξιόπιστα, γιατί τα περισσότερα προέρχονται από μεταπλάσεις των αποσπασμάτων του. Παίρνουν δηλαδή οι μεταγενέστεροι τα σωζόμενα αποσπάσματά του και ερμηνεύοντάς τα κατά λέξη επιχειρούν να εξάγουν

συμπεράσματα για τη ζωή του Ηράκλειτου, αφού ο ίδιος φαίνεται ότι δεν μίλησε ποτέ ρητώς για τον εαυτό του. Ισχυρίζονται, για παράδειγμα, ότι ήταν χορτοφάγος επειδή είχε πει ότι «οι θυσίες των ζώων αποτελούν μίανση με αίμα», (καθαίρονται δ᾽ ἄλλως αἵματι μιαινόμενοι), ή ότι πέθανε από υδρωπικία επειδή είχε υποστηρίξει ότι «για τις ψυχές είναι θάνατος να γίνονται νερό», (ψυχῇσιν θάνατος ὕδωρ γενέσθαι), ή ακόμα ότι αποσύρθηκε στον ναό της Άρτεμης στην Έφεσο και έπαιζε ζάρια με παιδιά, από το απόφθεγμά του ότι «ο χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει ζάρια», (αἰὼν παῖς ἐστι παίζων πεσσεύων). Ας αφήσουμε όμως τα στοιχεία της βιογραφίας του για να δούμε την ουσία του ηρακλείτειου έργου.

του Γεράσιμου Γεωργάτου

O ναός της Άρτεμης στην Έφεσο

Ας φιλοσοφήσουμε…

Η υπέρβαση της εμπειρίας και η ενότητα των αντιθέτων

Το πιο γνωστό από τα αποφθέγματα του Ηράκλειτου, «τα πάντα ρει», φαίνεται ότι δεν το είπε ποτέ ο ίδιος. Ή αν το είπε, δεν μας έχει διασωθεί σε κάποιο απόσπασμά του. Η πληροφορία προέρχεται από τον Πλάτωνα, ο οποίος στον Κρατύλο (402α) γράφει ότι «κάπου ο Ηράκλειτος δηλώνει ότι τα πάντα χωρεί και ουδέν μένει και παρομοιάζοντας τα υπάρχοντα πράγματα με τη ροή ενός ποταμού λέει ότι δεν μπορείς να μπεις στο ίδιο ποτάμι δυο φορές». Αυτό είναι όντως απόσπασμα του Ηράκλειτου, (ποταμῷι γὰρ οὐκ ἔστιν ἐμβῆναι δὶς τῷι αὐτῷι). Όμως αυτό που μάλλον θέλει να μας πει δεν είναι απλώς ότι “τα πάντα ρει”, ότι τα πάντα αλλάζουν. Μάλλον θέλει επιπλέον να μας επισημάνει ότι δεν υπάρχει μία μονοσήμαντη ανάγνωση των πραγμάτων, δεν υπάρχει μόνο ό,τι γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις, αλλά υπάρχει και μια άλλη αντίθετη ή κρυφή

πλευρά. Το ποτάμι φαίνεται να είναι το ίδιο για τα εμπειρικά μας δεδομένα, αλλά τα νερά του είναι κάθε στιγμή διαφορετικά. Άρα, η ταυτότητα του ποταμού και η ετερότητα των υδάτων συνυπάρχουν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ηράκλειτος είναι ο φιλόσοφος της αλλαγής. Οι έννοιες, οι λέξεις με τις οποίες προσεγγίζει την αλλαγή, (ο πόλεμος, η έρις, η φωτιά), χρησιμοποιούνται με συμβολικό τρόπο. Ο Ηράκλειτος, αν και προσωκρατικός, δεν είναι φυσικός φιλόσοφος, όπως συχνά τον παρουσιάσουν. Η φωτιά δεν είναι γι` αυτόν μια φυσική δύναμη. Δεν αποτελεί ενιαία ερμηνευτική αρχή των όντων, όπως είδαμε ότι ήταν το νερό για τον Θαλή ή το άπειρο και ο αέρας για τον Αναξίμανδρο και τον Αναξιμένη. Δεν φαίνεται να τον ενδιαφέρει η εξήγηση των φυσικών φαινομένων. Μιλάει και για τη φύση, αλλά μιλάει και αρκετά και κυρίως για τον άνθρωπο. Η

του Γεράσιμου Γεωργάτου

φωτιά είναι η συμβολοποίηση της μεγάλης και διαρκούς αλλαγής, γιατί είναι το πιο ρευστό στοιχείο της φύσης και γι` αυτό το υιοθετεί ως στοιχείο της φιλοσοφίας του. Ορισμένα αποσπάσματα του Ηράκλειτου δείχνουν χαρακτηριστικά αυτή την αντίληψή του για την διαρκή αλλαγή και τη συμβολική χρήση των λέξεων φωτιά, πόλεμος, έρις, κλπ. Επί παραδείγματι, για τη φωτιά: «Αυτόν τον κόσμο, που είναι ένας στην ολότητά του, δεν τον έπλασε κανένας θεός ή άνθρωπος· υπήρχε πάντοτε, υπάρχει και θα υπάρχει: μια αιώνια ζωντανή φωτιά που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο». (κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ᾽ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα.) Για την έριδα, τον πόλεμο, τη δικαιοσύνη και την αναγκαιότητα: «Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο πόλεμος είναι κοινός, και η δικαιοσύνη είναι έρις· και ότι όλα τα πράγματα γίνονται με έριδα και αναγκαιότητα». (εἰδέναι δὲ χρὴ τὸν πόλεμον ἐόντα ξυνόν, καὶ δίκην ἔριν, καὶ γινόμενα πάντα κατ᾽ ἔριν καὶ χρεών.) Αξίζει να σχολιάσουμε το τελευταίο απόσπασμα και τα ζεύγη των εννοιών, έρις-δίκη, έρις-χρεών, (φιλονικία – δικαιοσύνη, φιλονικία – αναγκαιότητα). Πρόκειται

για εμφανή απόηχο και επιρροή από τον Αναξίμανδρο. Είναι το πρώτο κείμενο στην αρχαία ελληνική φιλοσοφική παράδοση που αναφέρεται έμμεσα σε ένα προηγούμενο φιλοσοφικό κείμενο. Και παραπέμπει σαφώς στον Αναξίμανδρο: Ο κόσμος είναι μία συνεχής διαμάχη αντιθέτων, ένας πόλεμος, μία έριδα, αλλά αυτό είναι και δικαιοσύνη, όπως θα μας έλεγε και ο Αναξίμανδρος, αφού η αποκατάσταση της αδικίας, της αδικοπραγίας, γίνεται με την επικράτηση ακριβώς του αντίθετου στοιχείου. Τα πάντα γύρω μας αλλάζουν συνεχώς και πηγαίνουν από τη μία μορφή στην άλλη, την αντίθετή της. Και αυτά τα αντίθετα συνυπάρχουν. Το ένα αποτελεί προϋπόθεση του άλλου. Με ένα μεγάλο μέρος των κειμένων του, ο Ηράκλειτος προσπαθεί να δείξει ότι εκεί που υπάρχει βεβαιότητα για μια κατάσταση, στην πραγματικότητα υπάρχει και μια δεύτερη κατάσταση, η οποία συνυπάρχει με την προηγούμενη και διαφεύγει από την άμεση εποπτεία μας. Ορισμένα αποσπάσματά του είναι επ` αυτού χαρακτηριστικά: «Όπου οι άνθρωποι βλέπουν αντίθεση», θα πει ο Ηράκλειτος, «υπάρχει κάποια ενότητα κατά βάθος. Όπου υπάρχει ενότητα, υπάρχει και αντίθεση. Όπου οι άνθρωποι βλέπουν τομή, υπάρχει

Ας φιλοσοφήσουμε…

συνέχεια πίσω από τα πράγματα.» (συλλάψιες ὅλα καὶ οὐχ ὅλα, συμφερόμενον διαφερόμενον, συνᾷδον διᾷδον, καὶ ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα.) Και αυτό το εκφράζει συνήθως με σκηνές από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, τις οποίες όμως φωτίζει με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποκαλύπτεται κάθε στιγμή και μια άλλη πλευρά των πραγμάτων. Έτσι, θα πει για το θαλασσινό νερό ότι «είναι σωτήριο για τα ψάρια, ολέθριο για τον άνθρωπο». (θάλασσα ὕδωρ καθαρώτατον καὶ μιαρώτατον, ἰχθύσι μὲν πότιμον καὶ σωτήριον, ἀνθρώποις δὲ ἄποτον καὶ ὀλέθριον.) Τα ψάρια δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς νερό, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει με νερό θαλασσινό. «Το καλό και το κακό συνυπάρχουν. Οι γιατροί μας ωφελούν προκαλώντας μας πόνο, δίνοντάς μας δηλαδή κάτι το οποίο δεν θα το επιζητούσαμε». (ἀγαθὸν καὶ κακὸν ‹ἕν καὶ ταὐτό›. οἱ γοῦν ἰητροὶ τέμνοντες, καίοντες ἐπαιτέονται μηδὲν ἄξιοι μισθὸν λαμβάνειν, ταὐτὰ ἐργαζόμενοι τὰ καὶ αἱ νοῦσοι.) «Η αρχή και το τέλος σε έναν κύκλο ταυτίζονται» (ξυνὸν γὰρ ἀρχὴ καὶ πέρας ἐπὶ κύκλου περιφερείας.) «Ο κατήφορος και ο ανήφορος είναι μία και η ίδια οδός». (ὁδὸς ἄνω κάτω μία καὶ ωὑτή.) «Η χόρταση προϋποθέτει την πείνα, η ανάπαυση την κούραση, η υγεία την αρρώστια,». (νοῦσος ὑγιείην ἐποί-

ησεν ἡδὺ καὶ ἀγαθόν, λιμὸς κόρον, κάματος ἀνάπαυσιν.) Η απόδοση των αποσπασμάτων στα νέα ελληνικά γίνεται με βάση το νόημα και όχι κατά λέξη μετάφραση. Κατά τον Ηράκλειτο, συνεπώς, για κάθε τι που παρατηρούμε και για το οποίο αισθανόμαστε βέβαιοι υπάρχει και μια άλλη αντίθετη ή αθέατη πλευρά ή όπως ο ίδιος το διατύπωσε, «η φύση στην πραγματικότητα προτιμά να κρύβεται» (φύσις κρύπτεσθαι φιλεῖ.) Υπάρχει μια κρυφή φύση πίσω απ’ την επιφάνεια των πραγμάτων. Ή ότι «η κρυφή αρμονία», όπως λέει, «είναι καλύτερη, πιο ισχυρή, απ' τη φανερή αρμονία». (ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κρείσσων.) Εν ολίγοις, ο Ηράκλειτος μας προτείνει να μην μένουμε στην επιφάνεια αλλά να πηγαίνουμε στο βάθος των πραγμάτων. Η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη από τα φαινόμενα που αντιλαμβανόμαστε με βάση την εμπειρία μας, «το ένα και τα πολλά είναι το ίδιο πράγμα» (σοφόν ἐστιν ἓν πάντα εἶναι.), θα μας πει ή ότι «τα αντίθετα συνυπάρχουν και πότε φαίνονται τα μεν πότε τα δε», (τάδε γὰρ μεταπεσόντα ἐκεῖνά ἐστι κἀκεῖνα πάλιν μεταπεσόντα ταῦτα). Διατυπώσεις και διαπιστώσεις που θα απασχολήσουν αργότερα τη φιλοσοφία και θα γονιμοποιήσουν την επιστήμη.

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Η έννοια του Λόγου

Εκτός από “το πυρ”, "την έριδα", “τη δίκη” και “τον πόλεμο” o Ηράκλειτος εισάγει για πρώτη φορά στη φιλοσοφία την έννοια του Λόγου. Πρόκειται βεβαίως για μια λέξη της κοινής γλώσσας, που αποκτά όμως μια διαφορετική σημασία στον Ηράκλειτο, ο οποίος ανοίγει το δρόμο στον τρόπο που θα χρησιμοποιηθεί ο Λόγος από τους μεταγενέστερους φιλοσόφους. Το πρώτο από τα αποσπάσματα του Ηράκλειτου, που είναι και από τα εκτενέστερα, αναφέρεται στον Λόγο: «Τοῦ δὲ λόγου τοῦδ᾽ ἐόντος ξυνού ἀεὶ ἀξύνετοι γίνονται ἄνθρωποι καὶ πρόσθεν ἢ ἀκοῦσαι καὶ ἀκούσαντες τὸ πρῶτον· γινομένων γὰρ πάντων κατὰ τὸν λόγον τόνδε ἀπείροισιν ἐοίκασι». Μεταφράζουμε: “Ενώ ο Λόγος

είναι κοινός για όλους, δηλαδή ενιαίος, οι άνθρωποι πάντοτε παραμένουν χωρίς σύνεση, και πριν τον ακούσουν και αφού τον ακούσουν για πρώτη φορά. Γιατί ενώ τα πάντα γίνονται σύμφωνα μ' αυτόν τον Λόγο, οι άνθρωποι μοιάζουν να παραμένουν χωρίς πείρα.” Στο δεύτερο απόσπασμα: «τοῦ λόγου δ᾽ ἐόντος ξυνοῦ ζώουσιν οἱ πολλοὶ ὡς ἱδίαν ἔχοντες φρόνησιν.» “και ενώ ο Λόγος είναι κοινός για όλους, οι πολλοί ζουν σαν να έχει ο καθένας τη δική του αντίληψη των πραγμάτων”. Εδώ γίνεται σαφέστερο ότι ο Ηράκλειτος αναφερόμενος στον Λόγο δεν τον εννοεί απλώς ως ομιλία, αλλά ως την ενιαία λογική που διέπει το σύνολο των όντων την οποία οι πολλοί δεν αντιλαμβάνονται. Αφού όμως ο Λόγος είναι κοινός

Ας φιλοσοφήσουμε…

και ενιαίος για όλους, δεν μπορεί παρά να είναι αυτό που παραμένει σταθερό πίσω από τη διαρκή ροή των πραγμάτων και με τον Λόγο μπορούμε να κατανοήσουμε την αλληλεξάρτησή τους, πολύ περισσότερο αφού το ένα προέρχεται από τα πάντα και τα πάντα από το ένα και το καθετί είναι ταυτόχρονα και το αντίθετό του. O Λόγος είναι η πραγματική φύση των πραγμάτων, η κρυμμένη αρμονία στην οποία μπορεί να φτάσει κανείς, αν δεν μείνει στην επιφάνεια των καταστάσεων και ψάξει κρυφές συσχετίσεις των πραγμάτων μεταξύ τους. Και αυτό θέλει προσπάθεια που οι πολλοί δεν την καταβάλουν. Εξαιτίας των αντιλήψεών του ο Ηράκλειτος δεν ήταν τόσο συμπαθής και δεν έγινε αποδεκτός από μεταγενέστερους αρχαίους έλλη-

του Γεράσιμου Γεωργάτου

νες διανοητές. Ο Αριστοτέλης είναι σαφής: ο άνθρωπος που υποστηρίζει ότι τα πάντα είναι ένα και το ένα είναι τα πάντα, ή ότι τα πολλά είναι ένα και το ένα πολλά και ότι κάτι είναι ταυτόχρονα και το αντίθετό του, δεν έχει θέση στην ιστορία της φιλοσοφίας, αφού παραβιάζει την “αρχή της ταυτότητας” και της “μη αντίφασης”. Αλλά και ο Πλάτωνας, που είναι πιο ανεκτικός σε τέτοια θέματα, υποβιβάζει τη φιλοσοφία του Ηράκλειτου αναφερόμενος μόνο “στη διαρκή ροή”. Υπό το βάρος αυτών των δύο διανοητών ο Ηράκλειτος παραμερίστηκε στην αρχαιότητα για να επικρατήσει ο δρόμος του Παρμενίδη, που αποδέχεται απολύτως “την αρχή της ταυτότητας” και με τον οποίο θα ασχοληθούμε στο επόμενο σημείωμά μας.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΞΕΛΟΣ Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ

"Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία" αποτελεί το ένα από τα δύο ντοκτορά του Κώστα Αξελού. Κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1959 (εκδ. Minuit) και αποτελεί τον τρίτο τόμο της τριλογίας, με γενικό τίτλο "Εξέλιξη της πλάνης".

Λαμπροσ ι.παπαγιαννησ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ - ΛΑΟ ΤΣΕ Εκδόσεις ΡΩΜΗ

Φύσει ή θέσει, άραγε, ο στοχασμός; Είναι η φιλοσοφία το εγγενές της νόησης (και συνεπώς διακριτό της τμήμα), που δεν μπορεί παρά να αποτελεί ένα καταφύγιο απέναντι στο οντολογικά τιθέμενο πρόβλημα της ύπαρξης; Ή, ίσως, προκύπτει εξ ανάγκης και ως εκ τούτου εγγράφεται στο εσωτερικό μιας μονομερούς και αβέβαιης τελεολογίας; Κι εδώ το ohne mitzumachen του Χούσσερλ, δηλαδή, η μη σύμπραξη (ως αδυναμία κατανόησης μάλλον) στην κίνηση του κόσμου, ειπωμένο σχεδόν δυόμιση χιλιετηρίδες πριν στην Έφεσο και στην Κίνα. Ο Λόγος του Ηράκλειτου, που συμπράττει με το Εν και το Πυρ, ώστε να καταδείξει στον άνθρωπο το προφανές της ασημαντότητάς του και την ίδια στιγμή την ύπαρξή του ως κορυφαία στιγμή μέσα στον αδιάλειπτο κύκλο του ενιαυτού και από την άλλη το μυστηριώδες, όσο και πανταχού παρόν Τάο, ένα γρανάζι στη μηχανή της εναρμόνισής μας με το σύμπαν. Κυριότερα, δε, αμφότερα (Λόγος και Τάο) αποκτούν έναν εργαλειακό χαρακτήρα στον βαθμό που η στοχαστική φαντασία του Ηράκλειτου και του Λάο-Τσε, πάντοτε ανθρωποκεντρική, καθιστούν τη σκέψη μια ανθρωπολογία και λαμβάνουν έναν χαρακτήρα εδιζησάμην εμεωυτόν. Τούτο θέτει το πρόβλημα της συνείδησης πάνω από αυτό του εντός του Είναι Γίγνεσθαι και καθιστά αυτήν (τη συνείδηση) αφύπνιση της θνητότητάς μας.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

BRUNO WALTER

ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ 44

ΜΠΟΡΧΕΣ - ΣΑΜΠΑΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Λογοτεχνία (ευρωπαϊκή, λατινοαμερικάνικη και, βέβαια, αργεντίνικη), ποιητική και συγγραφική τέχνη, διακειμενικότητα και «λογοκλοπή», καλλιτεχνική ελευθερία, επιτυχία, φήμη, πραγματικότητα και φαντασία, φανταστικό, όνειρο, θεολογία, θάνατος, αυτοκτονία, τρέλα, φιλοσοφία, χρόνος, σύμπαν και δημιουργία, μαθηματικά, μουσική, γλώσσα, μετάφραση… Αυτά είναι μερικά μόνο από τα θέματα που πραγματεύονται (ή μάλλον κουβεντιάζουν) οι Μπόρχες και Σάμπατο, τα δύο αυτά ιερά τέρατα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, στις προφορικές (και, επομένως, αυθόρμητες, ενίοτε απροσδόκητες, γεμάτες από στιγμές συγκινησιακής φόρτισης αλλά και αμηχανίας) συνομιλίες τους, τους Διαλόγους, όπως οι ίδιοι τους ονόμασαν κατά το πλατωνικό πρότυπο.

Πρόκειται για την αυτοβιογραφία του μεγάλου Γερμανού μαέστρου, για έναν λεπτομερή απολογισμό ζωής και μια ειλικρινή «κατάθεση ψυχής». Οι σελίδες του βιβλίου προσφέρουν ένα ανάγλυφο χρονικό της μουσικής ζωής της Ευρώπης (και, δευτερευόντως, της Αμερικής) για το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και το πρώτο μισό του 20ού. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι οι μαρτυρίες του Μπρούνο Βάλτερ για τους μεγάλους μουσικούς με τους οποίους ήρθε σε στενή επαφή, όπως π.χ. τον Γκούσταβ Μάλερ, τον Χανς Μπύλωφ κ.ά., αλλά και με εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων, όπως τον Τόμας Μαν, καθώς επίσης και με πολιτικές φυσιογνωμίες του Μεσοπολέμου. Πέραν αυτού, το βιβλίο «ταξιδεύει» τον αναγνώστη στην ατμόσφαιρα και το περιβάλλον όπου μεγάλωσε και έδρασε ο Βάλτερ, στις λαμπρές στιγμές των ανώτερων επιτευγμάτων του ανθρώπου αλλά και στις ζοφερές καταστάσεις των πολέμων και του ναζισμού. Σε συνδυασμό, δε, με την ψυχική ευγένεια και τις βαθύτατα ανθρωπιστικές πεποιθήσεις του συγγραφέα του, αποτελεί ένα πολύτιμο βοήθημα για όποιον στους παράξενους καιρούς μας αναζητά έναν υγιή προσανατολισμό.

από τις εκδόσεις

Printa

E.M. CIORAN

Ο ΣIΟΡΑΝ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣIΟΡΑΝ

Κορμό και «αφορμή» για το βιβλίο αποτελούν οι συζητήσεις που είχε, λίγα χρόνια πριν το θάνατό του, ο Ε. Μ. Σιοράν με τη μελετήτρια του έργου του, Συλβί Ζωντώ. Στο πρώτο μέρος, η Ζωντώ συγκεντρώνει τα σημαντικότερα σημεία αυτών των συζητήσεων: oφιλόσοφος απαντά με την απλή αλλά μεστή γλώσσα της φιλικής κουβέντας· προσφέρει βασικά κλειδιά ερμηνείας του έργου του, ξεκαθαρίζει τη σχέση του απέναντι στην ιστορία, το μυστικισμό, την αγιοσύνη, και μιλά για τα αναγνώσματά του, τη φιλοσοφία και τη γλώσσα της, την ποίηση, τη μουσική, τη νοσταλγία, την απελπισία, την εκστατική εμπειρία. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, η Σ. Ζωντώ αναλύει, ένα προς ένα, όλα τα έργα του Ε. Μ. Σιοράν, παρακολουθώντας την πορεία της σκέψης του από τα πρώτα ήδη βιβλία που, νεαρός, εξέδωσε στη Ρουμανία. Μετά από ένα εργοβιογραφικό σημείωμα, στην ελληνική έκδοση έρχεται να προστεθεί ένα παράρτημα με φωτογραφικό υλικό και ένα απάνθισμα σκέψεων, ρήσεων, απαντήσεων του φιλοσόφου, ερανισμένων από ένα μεγάλο σώμα συνεντεύξεων που ο Σιοράν παραχώρησε σε διάφορες εποχές. Αποκαλύπτοντας τον άνθρωπο Σιοράν και ταυτόχρονα προσφέροντας μια σύντομη αλλά περιεκτική ανάλυση όλων των βιβλίων του, το μικρό τούτο βιβλίο αποτελεί ιδανική εισαγωγή αλλά και απαραίτητο βοήθημα για όποιον φιλέρευνο αναγνώστη θα ήθελε να εντρυφήσει περαιτέρω στο σιορανικό έργο.

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ

«Είμαστε αδέρφια» Η Μαρία Στρίγκου γεννήθηκε στη Λέσβο και θεωρεί πως αυτό είναι ότι καλύτερο της έχει συμβεί στη ζωή της μέχρι σήμερα. Τα επόμενα καλύτερα, είναι η δουλειά της στο νοσοκομείο «Άγιος Σάββας», η Συμβουλευτική και όλοι οι άνθρωποι που συναντά εξαιτίας αυτών. Της αρέσει να ζει στο Τώρα. Όταν ξεκουράζεται, γράφει. Όταν δεν γράφει, πίνει με φίλους. Πιστεύει πως το δυνατότερο γιατρικό για όλα είναι η Αγάπη. Συνήθως εφημερεύει κι είναι παντός καιρού. Ο Άλλος Εγώ είναι το έκτο βιβλίο της. Άλλα βιβλία της: •Τυρκουάζ, ποιήματα, εκδόσεις Βακχικόν 2016 •Παραμύθια σαν αλήθεια, παραμύθι, εκδόσεις Ζάθεον Πυρ 2014 •Ν’ ακούσω τη λέξη που λείπει, ποιήματα, Άνεμος εκδοτική 2012 •Η κλέφτρα των καλοκαιριών, μυθιστόρημα, Εμπειρία εκδοτική 2004 •Η Αλίκη στη χώρα των τραυμάτων, διήγημα, εκδόσεις Γκοβόστη 1999

της Μαρίας Στρίγκου https://meorio.blogspot.com/

Ήταν από εκείνες τις μέρες στο γραφείο που σε πλακώνουν τα ντουβάρια, τα ντοσιέ, η οθόνη του υπολογιστή και το ακουστικό του τηλεφώνου μαζί. Το ρολόι στον τοίχο είχε κολλήσει στις δώδεκα παρά είκοσι, ο δεύτερος καφές απ’το κυλικείο είχε μπαγιατέψει πριν καν παρασκευαστεί, ο συνάδελφος απ’ το διπλανό γραφείο ξεφυσούσε ανά δύο λεπτά σα να τον πλάκωνε φορτηγό και η δουλειά προχωρούσε με ρυθμό χελώνας και μάλιστα κουτσής. Ήρθε και στάθηκε μπροστά μου αθόρυβα. Ψηλός, κατάξανθος, κόκκινος απ’ τον ήλιο ή από μια ταραχή που δεν ομολογούσε, άχαρος και κακοντυμένος. Ξερόβηξε για να μου τραβήξει την προσοχή. Τον κοίταξα ερωτηματικά, δεν τον είχα ξαναδεί ποτέ μου ούτε έμοιαζε με συνάδελφο ή εμπορικό αντιπρόσωπο κάποιας εταιρείας. «Μπάμπης;» ρώτησε μονολεκτικά με μια αγωνία που δεν μπορούσα να καταλάβω από πού προέρχεται. Κούνησα το κεφάλι καταφατικά και του έδειξα την καρέκλα μπροστά στο γραφείο μου. Την κοίταξε αλλά δεν έκατσε.

«Ντεν με κσέρεις αλλά – πήρε μια βαθιά ανάσα κι ύστερα το ξεφούρνισε – είμαστε αντέρφια» Έμεινα εμβρόντητος. Για λίγα λεπτά κοίταγα μια εκείνον, μια τους άλλους συναδέλφους στο δωμάτιο που συνέχιζαν να κάνουν τη δουλειά τους, μια τον ουρανό απ’ το παράθυρο που μάζευε σύννεφα πηγαίνοντας το για βροχή. Αυτός έψαχνε το πρόσωπό μου με αγωνία, τα μάτια του ανοιγόκλειναν νευρικά, το κορμί του έδειχνε σφιγμένο. «Αδέρφια; Πώς;» κατάφερα να αρθρώσω Ο ξένος κούνησε το κεφάλι του πολ-

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ

«Eίμαστε αδέρφια»

λές φορές καταφατικά. «Ο πατέρας Μπάμπη και η μάμα μου ζευγκάρι. Παλιά, όταν ταξίδευε εκσωτερικά, Ολλαντία» Για ένα πράγμα ήμουνα σίγουρος. Ο πατέρας μου δεν είχε κάνει βήμα μακριά απ’ την πόλη του, ποτέ, ούτε πριν ούτε μετά το γάμο του. Σκέφτηκα μήπως μου έκαναν πλάκα οι συνάδερφοι αλλά πάλι δεν μου φάνηκε πιθανό. «Κάτσε ρε φίλε γιατί σε λίγο θα πέσεις στα πόδια σου, κάτσε να μιλήσουμε.» του είπα μη ξέροντας πώς να του πω ότι έκανε λάθος. Ο ξένος έκατσε δειλά, διστακτικά και με κοίταξε με λαχτάρα. «Ήτελα όλα τα κρόνια ένα αντερφό. Πονά πολύ να είσαι μόνο.» Χαμογέλασα, αυτή την αίσθηση την ήξερα καλά αφού ήμουνα μοναχοπαίδι. «Ποιος σου είπε ότι είμαστε αδέρφια; Ποιον Μπάμπη ψάχνεις;» Τα μάτια του με κάρφωσαν ερευνητικά, αγωνιώδη. Το πρόσωπό του άσπρισε. Έψαξε τις τσέπες του κι ανασύροντας ένα χαρτί το έτεινε σε μένα θριαμβευτικά. «Χαράλαμπος Πανταζής του Αλε-

ξάνδρου, κάτοικος Αθηνών» Λέξεις σημειωμένες πρόχειρα σ’ ένα βρώμικο κομμάτι χαρτί κάτω από ένα ξενικό όνομα, πιθανότατα αυτού που έκανε την έρευνα. Τι έρευνα; Σκατά έρευνα αφού τον έστειλε αλλού γι’ αλλού. «Πώς σε λένε;» «Γιαν, μητέρα μου Μαγκριτ ήθελε πει εμένα Άλεξ αλλά πατέρας μας δεν ήθελε, Γιαν όνομα παππού» Χαμογέλασα. Ο παππούς μου λεγόταν Χαράλαμπος εξ ου και τ’ όνομά μου κι ο πατέρας μου Αλέξιος. Κάποιος τον είχε κοροϊδέψει φριχτά με μια έρευνα του ποδαριού. Σηκώθηκα απ’ τη θέση μου και πήγα κοντά του. Τον αγκάλιασα απ’ τους ώμους. «Πάμε να σε κεράσω έναν καφέ; Πεινάς; Πάμε να τα πούμε με την ησυχία μας;» Ο Γιαν κάτι κατάλαβε και τραβήχτηκε με αξιοπρέπεια. Τα μάτια του μοιάζαν με μάτια δαρμένου κουταβιού. «Ντεν πιστεύεις εμένα; Εγκό ντεν τέλει κάτι από σένα. Μόνο αγκάπη. Αφού αντέρφια είμαστε.» «Αδέρφια είμαστε Γιαν, όλος ο κό-

της Μαρίας Στρίγκου https://meorio.blogspot.com/

σμος αδέρφια είναι κι ας το ξεχνάμε συνέχεια. Πάμε να πιούμε έναν καφέ, να μιλήσουμε και σου υπόσχομαι να σε βοηθήσω να βρεις τον πραγματικό σου αδερφό.» Το πρόσωπό του μαρμάρωσε, όλο του το κορμί μαρμάρωσε. «Ντεν πιστεύεις.» επέμεινε με παράπονο «Γιαν, σίγουρα έχεις έναν αδερφό που μάλλον έχουμε το ίδιο όνομα κι όταν θα τον συναντήσεις εύχομαι να σε δεχτεί όπως λαχταράς. Μα εμένα ο παππούς λεγόταν Χαράλαμπος, ο πατέρας μου Αλέξιος και κανένας τους δεν είχε φύγει ποτέ απ’ το χωριό του.» Με κοίταξε με δυσπιστία, ξανακοίταξε το χαρτί που μου είχε δείξει. Έψαξε τις τσέπες του απ’ όπου ανέσυρε ένα άλλο χαρτί, λίγο κιτρινισμένο στις άκρες, την ληξιαρχική πράξη της γέννησής του. Όνομα πατρός : Πανταζής Αλέξανδρος. Κοίταζε για λίγο μια τα χαρτιά, μια εμένα κι ύστερα με μια έκφραση παραίτησης στο πρόσωπό του γύρισε να φύγει. «Γιαν, μη φεύγεις φίλε, έλα, θα σε βοηθήσω εγώ να βρεις τον αδερφό

σου κι αν δεν τον βρεις, ε, τουλάχιστον θα έχεις να λες πως βρήκες εμένα. Κι εγώ μόνος μου ήμουνα όλα αυτά τα χρόνια. Ξέρω πόσο πονάει η μοναξιά.» Τα μάτια του είχαν γεμίσει δάκρυα. Ξερόβηξε για να καθαρίσει το λαιμό του από έναν λυγμό. «Κι αν δεν τον βρω;» ψιθύρισε περισσότερο στον εαυτό του. Τον έπιασα μαλακά απ’ το χέρι. «Θα γίνω εγώ ο αδερφός σου τότε. Γιατί στο κάτω κάτω όλοι οι άνθρωποι της γης είμαστε αδέρφια φίλε. Πάμε τώρα να σε κεράσω έναν καφέ, να γνωριστούμε;» Καθώς κατεβαίναμε αγκαζέ το κυλικείο η μέρα είχε χάσει το βάρος της και έμοιαζε αλαφριά και πολύχρωμη σαν ανοιξιάτικη πεταλούδα. Κι ας άρχιζε να βρέχει.

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Δύο παρά δέκα Η Αλεξάνδρα Πιπλικάτση γεννήθηκε στην Έδεσσα, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διηγήματά της βρίσκονται στους συλλογικούς τόμους Οδός δημιουργικής γραφής 2 (εκδόσεις Οσελότος, 2013), Ανθολογία σύντομου διηγήματος, Διαδρομή 2014 (εκδόσεις γραφομηχανή, 2014) και στο διαδίκτυο. Βραβεύτηκε στον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος «Μίμης Σουλιώτης» που διοργανώθηκε από το ΠΜΣ «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για το διήγημά της «Μ’ αγαπάς, Αλέξανδρε; Σ’ αγαπάω, Μάριε». Η συλλογή διηγημάτων Χειροπέδη από πλατίνα (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2014) είναι το πρώτο προσωπικό της βιβλίο.

της Αλεξάνδρας Πιπλικάτση

-Το παράθυρο ανοιχτό! φωνάζει στην Ισαβέλλα. -Κάνει κρύο, Μάρκο. -Είπα και μην το ξανακλείσεις. -Το ξερό σου το κεφάλι. Πάντα τέτοιος ήσουν. -Ήμουν; -Φεύγω. Πάω ν’ αγοράσω τα φάρμακά σου. Σε λίγο θα περάσει ο Μάκης. -Δεν είπα να περάσει. Να έρθει είπα. Η Ισαβέλλα τον κοιτάζει και κουνάει το κεφάλι της. Τόσα χρόνια παραξενιάς που τώρα μεγάλωσε. Τώρα που δεν πάει στη δουλειά, κατάκοιτος, ζητά πράγματα ακόμη πιο αλλόκοτα. Ζητά να ξηλωθούν τα παντζούρια από το παράθυρο που ο ίδιος είχε κλείσει και καρφώσει για να μη βλέπει τη στάση λεωφορείων που έλεγε πως μισούσε. -Θα έρθει, του λέει. -Ωραία, λέει ο Μάρκος. Η Ισαβέλλα κλείνει την πόρτα και βγαίνει στον κήπο. Διασταυρώνεται με τον Μάκη. Κάτι λένε και δείχνουν προς το μέρος του. -Βγάλτο! Θέλω να βλέπω, φωνάζει ο Μάρκος. Ο Μάκης βγάζει το τελευταίο παντζούρι, του δείχνει το ρολόι και

γνέφει «αντίο». -Μη φεύγεις ακόμα. Έλα να μου πεις. Πόσες μπύρες ήπιες χθες; Από το ορθάνοιχτο παράθυρο η στάση φαίνεται πια καθαρά. Ο Μάκης είναι εκεί, εκεί και οι συνάδερφοί του. Αυτός μένει πίσω, στο σπίτι του, ξαπλωμένος σ’ ένα κρεβάτι, όπως ήθελε πάντα. Κάθε μεσημέρι που ήταν ένας από αυτούς που τώρα αγναντεύει, κατέβαζε το πρόσωπό του, πήγαινε με μαύρη καρδιά να στηθεί στη στάση. Μισούσε και τον Μάκη που του έλεγε πόσες μπύρες ήπιε στο μπαρ την προηγούμενη νύχτα καθώς στέκονταν εκεί και περίμεναν το υπηρεσιακό λεωφορείο να έρθει για να πάνε στη δουλειά. Τώρα ο Μάκης δεν του λέει πια για το μπαρ, ούτε για μπύρες. Αποφεύγει να έρχεται να τον βλέπει, έχει εκείνο το ύφος το περίλυπο όταν τον κοιτάζει. Όχι, δεν τον μισεί γι’ αυτό. Τον μισεί γιατί εκείνος μπορεί και περπατάει ακόμη, μπορεί να ζει χωρίς φάρμακα, μπορεί να παίρνει το λεωφορείο για τη δουλειά που περνάει καθημερινά στις δύο παρά δέκα.

μικρεσ ιστοριεσ

τραγωδία

του Αλέξανδρου Αραμπατζή

Ακόμη κι ο πιο ασήμαντος συγγραφέας γνωρίζει ότι μια τραγωδία χωρίς φόνο δεν συνιστά σοβαρή τραγωδία. Αλλά, ο άσημος και ηλικιωμένος πια συγγραφέας, που πάσχιζε να γράψει μια ολόκληρη ζωή την μία και μοναδική του ολοκληρωμένη τραγωδία, δεν ήξερε ποιον αγαπημένο του ήρωα να θυσιάσει. ΄Ετσι, σκέφθηκε, να προσθέσει μέσα στον κείμενό του και τον ρόλο ενός συγγραφέα. Ο σκοπός του ήταν να δείξει, πως ο εντός του κειμένου συγγραφέας, είναι εκείνος που συγγράφει την τραγωδία, με σκοπό, στο τέλος, να τον σκοτώσει, για ν' αποφύγει να σκοτώσει κάποιον από τους, μετά από τόσα χρόνια, παλιούς αγαπημένους του ήρωες. Αλλά, ο συγγραφέας που προστέθηκε στο κείμενο, δεν ήταν λιγότερο πονηρός από τον πραγματικό συγγραφέα. Ψυλλιάστηκε αμέσως ότι κάτι δεν πήγαινε καλά στην όλη ιστορία και φρόντισε να πάρει τα μέτρα του. Μόλις στο κείμενο εμφανίσθηκε η υπόνοια του φόνου, ο εντός του κειμένου συγγραφέας το έσκασε από το κείμενο και μαχαίρωσε πισώπλατα τον πραγματικό συγγραφέα. Τώρα, ήξερε πως το έργο που θα συνέχιζε να γράφει μόνος του θα ήταν μια σούπερ αυθεντική τραγωδία. Κι απελευθερωμένος πλέον από τη σκιά του μακαρίτη συγγραφέα, σκόπευε κι αρκετούς άλλους ήρωες που δεν γούσταρε να θυσιάσει.

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

Α(λφα) όπως αγάπη 54

Τολμάω να μιλήσω για μια λέξη με πολύ μεγάλο βάρος. Στο όνομά της έχουν γίνει και έχουν γραφτεί πολλά. Ξεκινώντας (ή μάλλον τολμώντας) αυτό το θέμα, οφείλω να πω ότι περισσότερο καθοδηγούμαι από μια ανάγκη αναζήτησης και κατανόησης παρά από γνώση. Κάθε μέρα, αναζητώ και ψάχνω το νόημα και μέρα με τη μέρα μου αποκαλύπτονται νέα κομμάτια του τι είναι «αγάπη».

της Μαριάννας Κουμαριανού

Για αρχή, αναζητώ τον ορισμό: αγάπη είναι μια ψυχική διάθεση που κυριαρχείται από αισθήματα φιλίας, στοργής, συμπάθειας, τρυφερότητας, αφοσίωσης. Θα έλεγα ότι ο ορισμός με ικανοποιεί. Όμως μου φαίνεται θεωρητικός. Απέχει από το τι είναι η αγάπη στην πράξη και πώς συνδέεται με τον εαυτό και τους άλλους. Την ίδια στιγμή, μου έρχεται ο ύμνος της αγάπης, του Αποστόλου Παύλου. Συμπληρώνει πολλά στο τι είναι αλλά και τι δεν είναι αγάπη, τι κάνει και τι δεν κάνει: Είναι ευεργετική, ωφέλιμη, δε ζηλεύει, δεν καυχιέται, δεν είναι περήφανη, ανέχεται, πιστεύει, ελπίζει… Όλα αυτά είναι όμορφα, αλλά δεν μου δίνουν το τι κάνω εγώ όταν αγαπώ, πού και πώς ενεργώ, πού βρίσκονται οι πράξεις μου, η ακεραιότητά μου, ο σεβασμός. Περνώντας τα χρόνια, και στην προσπάθεια να ζω και να υπάρχω με τη θέλησή μου μαζί με ανθρώπους και όχι παθητικά, επειδή έτσι έτυχε να συμβαίνει, βλέπω ότι η αγάπη δεν μπορεί παρά να είναι κάτι απολύτως ενεργητικό. Είναι πράξη. Όχι παθητική αποδοχή πραγμάτων-καταστάσεων ούτε σκέψη. Είναι μια αδιάκοπη (συν)δημιουργία των καταστάσεων. Τρόπος να υπάρχεις μέσα στα πράγματα. Μου έρχεται έντονα η εικόνα ενός ζευγαριού που χορεύουν ταγκο. Κα-

θένας στέκεται μόνος του. Έχει τον δικό του χορό. Τον δικό του τρόπο και ταυτόχρονα συνυπάρχουν, ο ένας στηρίζει και ενισχύει τον άλλο, χωρίς να τον περιορίζει, μειώνει, υποδαυλίζει. Αν ένας από τους δύο δεν μπορεί να υποστηρίξει τον εαυτό του, τότε και ο συνοδός καθίσταται «ανίκανος» να βοηθήσει. Είναι ο καθένας μόνος και οι δύο μαζί, ταυτόχρονα. Με άλλα λόγια, μπορώ να αγαπώ μόνο όταν και εάν έχω φροντίσει τον εαυτό μου σωστά ώστε αυτό που κάνω για τον άλλο (τον κάθε άλλο άνθρωπο) να βγαίνει σαν εκχύλισμα, σαν κάτι που υπάρχει μέσα μου σε αφθονία και δίνοντάς το, αυτό πολλαπλασιάζεται. Γιατί, αν μιλάμε για αγάπη και η αγάπη που «δίνω» με κάνει να στεγνώνω σαν άνθρωπος, τότε κάτι δεν πάει καλά. Εδώ, μου έρχεται μια άλλη εικόνα: θα περιέγραφα την αγάπη σαν τις πηγές ενός ποταμού. Ένας ποταμός που ξεδιψάει ό,τι υπάρχει γύρω δεν στερεύει ούτε λιγοστεύει. Τι γίνεται όμως στην πραγματικότητα; Πόσο όλα αυτά τα ωραία είναι και πραγματικά και μπορούμε να τα συναντήσουμε ή να τα κάνουμε πράξη. Παίρνοντας, ξανά, τον πρώτο ορισμό που είδαμε, μπορώ κάλλιστα να πω ότι η αγάπη είναι ψυχική διάθεση. Είναι ένας τρόπος να υπάρχω μέσα στα πράγματα, να τα «ντύνω». Είναι το να

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

Α(λφα) όπως αγάπη

ποτίζω την κάθε στιγμή με τη διάθεση αυτή. Δεν είναι τόσο η πράξη αυτή καθ’ εαυτή αλλά η ενέργεια που βάζω στην πράξη, το νόημα που της δίνω, η σημασία της για μένα αλλά και η εμπλοκή μου σε αυτή. Αν το έλεγα διαφορετικά, θα έλεγα ότι είναι η ψυχή. Ένας μουσικός (μάλλον κάθε μουσικός) παιζεί μουσική. Αν πάρουμε ένα μουσικό κομμάτι, ένα τραγούδι και ζητήσουμε να το παίξουν-πουν διαφορετικοί μουσικοί, θα δούμε ότι κάθε φορά πρόκειται για κάτι διαφορετικό. Ακόμα και ο ίδιος μουσικός, κάθε φορά παίζει με άλλο συναίσθημα. Βάζει ψυχή με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά. Έτσι το κομμάτι βγαίνει διαφορετικά. Θα μπορούσα να πω ότι η αγάπη είναι μια ζεστασιά, μια στοργική διάθεση που περιβάλλει ό,τι κάνω. Το

περιβάλλει με σκοπό να το αυξήσει, να το κάνει να υπάρχει πιο ολοκληρωμένα, είτε πρόκειται για εμένα τον ίδιο είτε για τους ανθρώπους γύρω. Δεν περιορίζει τον εαυτό αλλά ούτε τους άλλους. Θα έλεγα ότι υπάρχει μαζί το αίσθημα (ή συναίσθημα) μιας αφθονίας, με ένα «είμαι χορτάτος» ψυχικά και συναισθηματικά, και μέσα από αυτό το πρίσμα, μπορώ να βλέπω, να παρατηρώ και να παίρνω αποφάσεις και να ενεργώ προς το συμφέρον το δικό μου και των άλλων. Η αγάπη, ίσως, θα μπορούσε να ταυτιστεί και με την ευτυχία. Όχι ως προορισμός, ως το τέρμα μιας διαδρομής, αλλά ως την πορεία, μια καθημερινή ζύμωση και δημιουργία. Είναι κάτι που χτίζεται συνέχεια, όπως οτιδήποτε άλλο γύρω μας. Σαν ένα φυτό που

της Μαριάννας Κουμαριανού

το φυτεύουμε και καθημερινά το ποτίζουμε να ανθίσει. Έτσι ακριβώς είναι η αγάπη, η σχέση με τον εαυτό μας, η σχέση με τους άλλους (το παιδί μας, τον σύντροφό μας, τους συνεργάτες, τους φίλους…). Κάτι που διαρκώς χτίζεται και φροντίζουμε. Γεμίζουμε από αυτό και μετά εκρέει όπως πηγάζει ένας ποταμός. Τώρα, το δύσκολο ερώτημα είναι το πώς γεμίζω την «κοίτη» μου, μιας και ο τρόπος ζωής μας από τη στιγμή που γεννιόμαστε είναι η συνύπαρξη. Μια απλοϊκή αλλά και αληθινή απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι η εξής: αν καταφέρω να φτάσω σε αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε «πυρήνα» της ύπαρξής μου, και αν δω, καταλάβω και φροντίσω εμένα, τα «θέλω» μου, τις ανάγκες μου, μακριά από κάθε κοινωνικό «πρέπει» ή «καθώς πρέπει» και όλα αυτά τα δεχτώ, τα αγκαλιάσω, τα φροντίσω, τότε, απλά, η «κοίτη» γεμί-

ζει. Τόσο απλά. Αν καταφέρω να με απογυμνώσω από κάθε δικαιολογία, από κάθε συμπεριφορά που πρέπει να έχω, από κάθε φαίνεσθαι ή (κοινωνική) προσδοκία και μείνω ένα «ατόφιο» εγώ, τότε θα διαπιστώσω ότι η κοίτη είναι γεμάτη! Άμα αποδεχτώ εμένα, με τα καλά και τα στραβά μου, τότε θα υπάρχει πολλή αγάπη και απίστευτη κατανόηση προς κάθε άλλον άνθρωπο που έχω διάλεξει στη ζωή μου ή και που βρίσκεται κάποια στιγμή απέναντί μου. Δε θα χρειάζεται να κάνω υπομονή για τα κακώς κείμενα. Απλά θα είμαι εκεί με αγάπη και κατανόηση, ως τον πλούτο που με διατρέχει, και τα πράγματα θα γίνονται καλύτερα. Ό,τι θα υπάρχει γύρω μου θα ανθίζει κι ό,τι δεν «αντέχει», θα απομακρύνεται και θα φεύγει, χωρίς να με πλήττει ή μειώνει…

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΝΝΗ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΕΥΤΟΠΙΑ (Βιβλίο πρωτο)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ ΕΙΧΕ ΛΙΑΚΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ Εκδόσεις ΑΝΕΜΟΣ

Μετριέται άραγε η ευτυχία; Αλλά γιατί; Μήπως μετριέται η ίδια η ζωή μας; Έχουμε τη δύναμη να την προσδιορίσουμε χρονικά, να βάλουμε τις προϋποθέσεις ή μήπως είμαστε απλά πλατανόφυλλα, γεννημένοι στα κλαδιά ενός αρχαίου δέντρου, που ακολουθούν το πεπρωμένο μιας μοίρας αντίστοιχης με τη δική μας; Φύτρα, λαμπερό πράσινο φύλλο ως το προδιαγραμμένο κιτρίνισμα λίγο πριν την πτώση, ένα με το χώμα, αυτό από το οποίο προερχόμαστε. Δυο χειραφετημένες νεαρές γυναίκες θ’ αποδράσουν από τη λάσπη της ίδιας επαρχίας, που θα επέβαλλε σ’ αυτές τον μαρασμό. Δεν έχουν ξανασυναντηθεί, ωστόσο θα σμίξουν για πάντα στο παρόν και το κοινό τους μέλλον. Τις ενώνει το ίδιο αίμα, οι ανυπόταχτες ψυχές τους ένας ατσάλινος κρίκος ζωής. Έχουν πληρώσει και οι δύο το ίδιο τίμημα: την αβεβαιότητα του φόβου για τη φυγή τους, με φόντο τη σκοτεινή και δυσοίωνη πολιτικά εποχή των δεκαετιών του ’50-’70. Ο χρόνος ωστόσο; Πότε και γιατί πρέπει να συμβαίνει οι ζωές των ανθρώπων να ρίχνουν τίτλους τέλους; Είναι αναγκαίο άραγε να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας με την πεποίθηση ότι θα ζήσουμε ως τα βαθιά μας γεράματα, κερδίζοντας τον θάνατο; Μα, το ζήτημα είναι να κερδίσουμε την ίδια μας τη ζωή. Όση και να 'ναι σε μετρήσιμη διάρκεια. Ένα μυθιστόρημα-ποταμός από τη μοναδική, λυρική πένα του Γιάννη Φιλιππίδη που σαγηνεύει, καθηλώνει, συγκινεί και κατακτά τον αναγνώστη, αφήνοντάς του μια ανεξίτηλη γλυκόπικρη γεύση.

Εκδόσεις ΑΝΕΜΟΣ

Ο Μάνος και η Άννα ξεκινούν τη ζωή τους στην κρίση. Υπερπληθυσμός, μετανάστευση, φτώχεια κι εξαθλίωση, εγκληματικότητα, εθνικισμός και τρομοκρατία είναι το σκηνικό μέσα στο οποίο δημιουργούν την οικογένειά τους και χτίζουν τη ζωή τους. Δεν αντιδρούν όταν πρέπει. Κανείς δεν αντιδρά. Θα εναντιωθούν ποτέ και με ποιον τρόπο; Έτος 2057. Παγκοσμιοποιημένη οικονομία και διακυβέρνηση με κλειστά σύνορα. Απομονωτισμός, τοπικής εμβέλειας διαδίκτυο και μέσα ενημέρωσης. Έλεγχος των γεννήσεων και των θανάτων. Ταξικές κι επαγγελματικές ζώνες ασφυκτικά κλειστές. Όποιος δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στις υποχρεώσεις που του έχουν ανατεθεί από τους ιθύνοντες ολισθαίνει σε κατώτερη κοινωνική κλίμακα. Η κρίση και η μετά κρίση περίοδος, σε μια ακραία εκδοχή της, οδηγούν στον θάνατο των ανθρώπων και του πολιτισμού, ή μήπως στην αφύπνιση και στο ξημέρωμα μιας καλύτερης εποχής; Ένας μυστικός αθέατος κόσμος που αναπτύσσεται θα κατορθώσει να παίξει ρόλο στο παρόν και στο μέλλον;

ΑΝΝΗ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΕΥΤΟΠΙΑ (Βιβλίο Δεύτερο) Εκδόσεις ΑΝΕΜΟΣ

Τριάντα οχτώ χρόνια μετά το Μανιφέστο, το οποίο έβαλε τέλος στην ελευθερία, τη δημοκρατία και τις αξίες. Τίποτα δεν έχει αλλάξει, αλλά και τίποτα δεν έχει μείνει ίδιο. Το Μανιφέστο ζει και βασιλεύει, υπάρχει και εξελίσσεται. Δύο μυστικοί κόσμοι που αντιδρούν είναι αποφασισμένοι να το πολεμήσουν. Θα καταφέρουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους; Μια γνωριμία θα φέρει τα πάνω κάτω. Μια μεγάλη αγάπη. Τι γίνεται όταν έχεις μεγαλώσει στη φωλιά του λύκου αλλά εσύ παραμένεις πρόβατο; Το απόλυτο κακό παίρνει πρόσωπο, σάρκα, οστά και συγκεκριμένο όνομα. Και πρέπει να μπεις στη φωλιά του λύκου για να το πολεμήσεις. Ένας επικίνδυνος γάμος, κόντρα στις συνθήκες, που φέρνει αλλαγές στην οικογένεια. Είναι πράγματι πρόβατα αυτοί που πιστεύουν στις αξίες; Ή μήπως γίνονται σιγά σιγά λύκοι αποφασισμένοι να αγωνιστούν; Η ανατροπή είναι προ των πυλών. Ο κίνδυνος και ο φόβος έχουν γίνει οι σύντροφοι όλων. Η απόφαση, το ίδιο. Κανείς δεν μένει ανέγγιχτος τα χρόνια του Μανιφέστου. Ήρθε πια το τέλος της αθωότητας. Και της ανοχής. Οι σπόροι φυτεύτηκαν χρόνια πριν. Με προσοχή και φροντίδα καλλιεργήθηκαν για πολύ καιρό. Το μέλλον σιγά σιγά αρχίζει να φυτρώνει. Η φλόγα της επανάστασης ανάβει

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΙΜΠΑΡΔΗΣ ΣΤΑ ΜΟΥΤΡΑ ΣΟΥ Εκδόσεις ΑΝΕΜΟΣ

Ένας μικρόκοσμος γεμάτος ανέμελα παιδιά και γονείς βυθισμένους σε έγνοιες αποτυπώνεται στον καμβά της εφτάχρονης δικτατορίας. Πάνω του απεικονίζεται η φαινομενικά αμέριμνη ζωή των ηρώων, στην οποία κυριαρχεί η αυθεντικότητα, η τρυφερότητα αλλά και η αφέλεια, το κουτσομπολιό και η φαιδρή σχολική διαπαιδαγώγηση. Οι ήρωες είναι μια παρέα παιδιών που σκαρώνει φάρσες, στήνει ομηρικούς καυγάδες, δημιουργεί φιλίες ζωής και ονειρεύεται το μέλλον, προσπαθώντας να κατανοήσει τον συχνά παράλογο κόσμο των μεγάλων. Ο άγουρος έρωτας του ευαίσθητου Γιωργή για την όμορφη Ναυσικά, οι επιστήθιοι φίλοι του, ο εθνικόφρων διευθυντής, ο ανέμπνευστος δάσκαλος, ο θυμόσοφος γέρο-νησιώτης και οι δημοκρατικοί ενήλικες, που αντιστέκονται στο σκοτάδι της εποχής, είναι κάποιοι από τους χαρακτήρες που δίνονται με πολλή συγκίνηση αλλά και άφθονο χιούμορ. Το βιβλίο αυτό ξυπνά, με τρόπο γλυκό και τρυφερό, νοσταλγικές αναμνήσεις στους μεγαλύτερους και προσφέρει στα νέα παιδιά ζωντανές εικόνες μιας γνήσιας αλλά αντιφατικής εποχής. Ο συγγραφέας με τη μεστή, αισθαντική και ενίοτε καυστική γραφή του αποτυπώνει μια γενιά ανεπανάληπτης παιδικής αθωότητας σε ένα ζοφερό πολιτικό περιβάλλον.

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Για τo τσιγάρο 60

Το τσιγάρο παραδόξως, σπάνια αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού από τους ειδικούς ψυχικής υγείας. Παράδοξο γιατί ενώ είναι πολύ διαδεδομένο, είναι μία από τις μεγαλύτερες εξαρτήσεις και απειλές για την υγεία που οδηγούν στην ασθένεια και συχνά στον θάνατο. Νομιμοποιείται μήπως λόγω της εκτεταμένης χρήσης του; Γιαυτό δεν μιλάμε τόσο για το τσιγάρο και τις ψυχοκοινωνικές διαστάσεις του; Νομίζω ότι είναι καιρός να ασχοληθούμε με το κάπνισμα σοβαρά, όπως έχει συμβεί και συμβαίνει με άλλες εθιστικές ουσίες, όπως είναι το αλκοόλ και τα ναρκωτικά ή άλλες εξαρτήσεις όπως η εξάρτηση από τον τζόγο ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Αυτό το ιστολόγιο οφείλει να ασχοληθεί με το θέμα και λόγω ονόματος... Ψ, από Ψυχή (οι Ψι αποκαλούμαστε οι Ψυχολόγοι, οι Ψυχίατροι οι Ψυχαναλυτές και γενικώς ψυχοθεραπευτές). Η ίδια λέξη Ψυχή προέρχεται από το Ψύχω=Πνέω, Φυσώ (αναπνέω...) Πώς λοιπόν να μην μας απασχολήσει το τσιγάρο που

σχετίζεται τόσο με την αναπνοή; Την πιο ζωτική από τις λειτουργίες μας, την πνοή που είναι στενά συνδεδεμένη-όπως δείχνουν σήμερα οι φυσιολόγοι-και με ψυχικές καταστάσεις. Στις θεραπευτικές ομάδες δραματοθεραπείας πάντα ξεκινάμε και κλείνουμε με ένα μικρό τελετουργικό στο οποίο η αναπνοή κατέχει κεντρική θέση. Είναι σημαντικό να ξαναθυμηθούμε να αναπνέουμε χωρίς να παρεμποδίζεται αυτή η λειτουργία. Έρευνες δείχνουν πως η μεταβολή της αναπνοής σχετίζεται με το άγχος

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

και αντίστροφα. Αν παρατηρήσετε τον εαυτό σας αγχωμένο, θα δείτε ότι η αναπνοή είναι από τις πρώτες λειτουργίες που μεταβάλλονται. Το ίδιο και στη λύπη, αλλά ο κύκλος της αναπνοής (εισπνοή-εκπνοή κ.λπ.) εκεί έχει άλλα χαρακτηριστικά. Σύγχρονα πειράματα δείχνουν ότι μπορούμε μάλιστα με τεχνητό τρόπο να φέρουμε τον οργανισμό σε στρες με συγκεκριμένη αναπνοή (αυτή που είναι γρήγορη, κοφτή στο πάνω μέρος των πνευμόνων, που είναι ιδιαίτερα εμφανής στο πάνω μέρος του στέρνου) αλλά και το αντίθετο, δηλαδή μπορούμε να μειώσουμε το άγχος και πάλι με την κατάλληλη αναπνοή (αργή εισπνοή που φτάνει στο κάτω μέρος των πνευμόνων και φαίνεται με ελαφρύ φούσκωμα στην κοιλιά). Το τσιγάρο αποτελεί εξαρχής ένα παράδοξο. Αναπνέεις, αλλά αντί του αέρα, εισάγεις καπνό.

Ο καπνιστής όταν αγχώνεται ανάβει τσιγάρο αντί να πάρει βαθιά ήρεμη εισπνοή. Το ίδιο κι όταν θέλει να χαλαρώσει. Η φράση μεταξύ εργαζομένων "Πάμε να πάρουμε αέρα κάνοντας ένα τσιγάρο έξω" θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μία στάση στρέβλωσης, αφού αντί του αέρα εισάγεται η τοξικότητα του τσιγάρου. Ωστόσο, το ότι οι καπνιστές βγαίνουν έξω για να καπνίσουν καθιστά αυτή την ομάδα προνομιακή ως προς δύο σημεία: Το ένα είναι ότι αμέσως γίνονται ομάδα (η ομάδα των καπνιστών έναντι των μη καπνιστών). Το άλλο είναι ότι πράγματι είναι ευεργετικό για το μυαλό να διακόπτεις από ένα περιβάλλον για να βρεθείς στον εξωτερικό χώρο. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε αυτή η πρακτική "του βγαίνω για λίγο έξω" να είναι μία γενική πρακτική διαλείμματος σε καπνιστές και μη; Κάθε εξάρτηση που οδηγεί σε βλάβη κρύβει κάτι σκοτεινό. Λιγότερο ή περισσότερο θάνατο. Η εξάρτηση παρεμποδίζει ή σταματάει την εξέλιξη ενός ανθρώπου, όταν τον εγκλωβίζει σε δυσλειτουργικές συμπεριφορές, κακές σχέσεις, χρήση ουσιών. Δεν είναι μόνο η υγεία, αλλά κι ο νους που βάλλεται. Η ίδια η αρετή της ελευθερίας. Υπάρχει καλή εξάρτηση; Ναι, είναι η εξάρτηση που αναπόφευκτα αισθάνεται το βρέφος για την μητέρα και αντίστροφα ως μία ηλικία, η εξάρτηση του ερωτευμένου από τον άλλον-εφόσον δεν είναι βλαβερός! η επαναληπτικότητα μέσα από κινήσεις ρουτίνας κάθε μέρα που μας κάνουν να νοιώθουμε ασφαλείς κι ότι ασκούμε ένα είδος ελέγχου στην καθημερινότητα (αρκεί να μην είμαστε μόνο στην ρουτίνα, αλλά ανοιχτοί και στην έκπληξη, την ωφέλιμη αλλαγή, την εξέλιξη και την μάθηση).

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Για τo τσιγάρο

Το τσιγάρο στην αρχή ήταν αθώο. 'Οσο δεν γνωρίζαμε τις συνέπειες του στην υγεία, δεν αποτελούσε κάποιο πρόβλημα για να ασχοληθούμε μαζί του. Γεννήθηκα το 1970 και η γενιά μου μεγάλωσε μέσα στον καπνό. Όλοι κάπνιζαν παντού, σε σχολεία, δικαστήρια, δημόσια ιδρύματα, στον δρόμο, στα σπίτια σε κλειστά αυτοκίνητα (τι μαρτύριο αυτό για τα παιδιά!). Κανένας δεν μιλούσε για τις βλαβερές του συνέπειες ως τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 80. Η χρήση του καπνού δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα μιας και κανείς δεν ήξερε τις βλαβερές του συνέπειες. Ο Γιάννης Μανέτας, στο υπέροχο βιβλίο του "Αφηγήματα φυτών" (πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης), αναφέρει ότι οι Ναζί είχαν διαπιστώσει τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, μέσα από τα αποτρόπαια πειράματα τους

στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Είχαν γράψει αρκετές σελίδες επιστημονικές για το ζήτημα αυτό, σελίδες όμως που πετάχτηκαν κατά την απελευθέρωση και την λήξη του πολέμου, καθώς η ανθρωπότητα δεν θέλησε να δεχτεί τίποτα από τους ναζί που είχαν διαπράξει τόσο στιγερό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Έτσι, μας λέει ο Μανέτας, η χρήση του καπνού συνεχίστηκε χωρίς ενοχή και χωρίς έγνοιες για τουλάχιστον 30 χρόνια ακόμη, χωρίς να γνωρίζουμε τις συνέπειες.

Σήμερα όμως πια ξέρουμε... Και παρόλα αυτά συνεχίζουμε να καπνίζουμε αδιαφορώντας για την υγεία μας, αδιαφορώντας επίσης για το παράδειγμα εξαρτημένου γονιού που δίνουμε στα παιδιά μας. Αδιαφορούμε για τους διπλανούς μας όταν καπνίζουμε μαζί με μη καπνιστές, παρόλο που το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου βλαβερό. Παραθέτω μία εικόνα που δημοσίευσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, στην οποία φαίνεται η βλάβη που προκαλεί άθελά του ο καπνιστής στους γύρω του. Δεν μιλάμε εδώ πια για το παθητικό κάπνισμα, του οποίου τις βλαβερές συνέπειες γνωρίζουμε ήδη χρόνια. Ερευνητές από πανεπιστήμιο της Φιλαδέλφεια, έδειξαν ότι οι βλαβερές συνέπειες του καπνού είναι μεγαλύτερες από ό,τι πιστεύαμε. Συγκεκριμένα, το κάπνισμα "από τρίτο χέρι" αφορά την διεισδυτικότητα και παραμονή των τοξικών ουσιών στον περιβάλλοντα χώρο, που παραμένουν και εισχωρούν παντού ακόμη και μετά το σβήσιμο ενός τσιγάρου. Σε αυτό το σημείο θέλω να εκφράσω την κατανόηση μου ως προς τους καπνιστές, όντας κι εγώ πρώην καπνίστρια για δεκαετίες. Οι καπνιστές έχουν μειωμέ-

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

νη ενσυναίσθηση γιατί τα αισθητήρια τους δεν λειτουργούν σωστά. Καταλήγω σε αυτό το συμπέρασμα βασιζόμενη στις μελέτες για την μείωση της αισθητηριακής αντίληψης της όσφρησης και της γεύσης των καπνιστών, αλλά κι από την προσωπική μου εμπειρία. Εφόσον λοιπόν συμβαίνει αυτή η έκπτωση, ο καπνιστής ο οποίος σε έναν κοινωνικό χώρο με καπνιστές και μη καπνιστές, ανοίγει το παράθυρο και καθισμένος ο μισός μέσα κι ο μισός στο μπαλκόνι, θεωρεί-βασιζόμενος πάντα στις πληροφορίες που λαμβάνει από τα δικά του αισθητήρια, την όσφρηση στην προκείμενη περίπτωση) ότι δεν ενοχλεί αφού δεν του μυρίζει του ίδιου ο καπνός που παράγει μέσα στο δωμάτιο. Αυτό όμως δεν ισχύει για όσους δεν καπνίζουν, οι οποίοι οσφραίνονται καλύτερα και αντιλαμβάνονται τον καπνό. Έτσι παράγεται μία παρεξήγηση μεταξύ καπνιστών και

μη καπνιστών, η οποία ενίοτε καταλήγει σε εμπόλεμη κατάσταση αφού οι μεν δεν καταλαβαίνουν τους δε. Ο καπνιστής είναι εξαρτημένος. Αν δεν καπνίσει, αν δεν έρθει σε επαφή με την ουσία, τη νικοτίνη, ο οργανισμός του βρίσκεται σε εγρήγορση. Κυριαρχεί ο εκνευρισμός του, τον οποίο συχνά δεν μπορεί να τον κατανοήσει ως συνέπεια της απουσίας τσιγάρου. Την στιγμή αυτή του εκνευρισμού χρειάζεται να έχει την ψυχραιμία να κάνει μία παύση σε κάθε τι που κάνει για μερικά δευτερόλεπτα. Να παρατηρήσει αυτόν τον εκνευρισμό. Να καταλάβει ότι δεν είναι αυτός ο ίδιος νευρικός ως άνθρωπος, αλλά η εξάρτηση και η στέρηση που εκείνη την στιγμή τον κάνει νευρικό. Η στιγμή που θα καταλάβει ότι για τα νεύρα που αισθάνεται είναι αιτία η έλλειψη νικοτίνης, αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα (αλλά πολύ χρήσιμο) για το

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Για τo τσιγάρο

ναρκισσισμό του. Μπορεί να αναλογιστεί, "Μα καλά, πώς επιτρέπω σε μία ουσία να έχει τέτοια επίδραση πάνω μου;".

Το τσιγάρο συχνά εμφανίζεται στα χέρια των εφήβων ή των νέων ως αντίδραση προς τους μεγάλους, ως μέσο χειραφέτησης ή και γοητείας. Πόσοι έχουν επίσης πάρει το πρώτο τους τσιγάρο για να ανήκουν σε μία παρέα; Ωστόσο, οι λόγοι που κανείς ξεκινά να καπνίζει αλλάζουν μέσα στις εποχές. Σήμερα οι διαφημίσεις τσιγάρων στους δρόμους ή στην τηλεόραση έχουν περιοριστεί από το νόμο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την έλξη που μου ασκούσαν οι περιπετειώδεις τύποι του

Μάρλμπορο και του Camel για παράδειγμα. Η ταύτιση με την συγκεκριμένη ομάδα, ή τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που η εκάστοτε εταιρεία θέλει να προβάλλει, χάρη στην απαγόρευση της διαφήμισης δυσχεραίνει, προς όφελος της κοινωνίας. Σήμερα ξέρουμε ότι το τσιγάρο βλάπτει. Την εποχή της αθωότητας, όταν όλοι ήμασταν στην άγνοια, το κάπνισμα δεν μπορούσε να θεωρηθεί αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Σήμερα όμως ξέρουμε ότι είναι. Χρειάζεται να δει ο άνθρωπος πέρα από το τσιγάρο ποιες άλλες καταστροφικές συμπεριφορές χαρακτηρίζουν την ζωή του και να δει πώς μπορεί να βρει

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

απόλαυση χωρίς να βλάπτει τον εαυτό του και τους άλλους. Πώς να βρει παρηγοριά στις σχέσεις του κι αν δεν μπορεί στους συγκεκριμένους που έχει επιλέξει, να ψάξει για άλλους ανθρώπους που είναι ικανοί να τον παρηγορήσουν. Ένα καλό νέο είναι ότι η Ελλάδα κατέκτησε την πρώτη θέση το 2017 από άτομα που αποφάσισαν να σταματήσουν το κάπνισμα. Κι ας μην εφαρμόζεται ακόμη ο νόμος στα περισσότερα εστιατόρια. Ωστόσο, σε χώρους που εφαρμόζεται ο νόμος πιστά και αυτό αποτελεί πολιτική του καταστήματος, σπάνια βρίσκεις θέση αν δεν έχεις κάνει κράτηση. Όπως καταλαβαίνουμε, πολλοί είναι οι παράγοντες που εμπλέκονται στην

έναρξη του καπνίσματος. Οι καλές σχέσεις αποτελούν πάντα ασπίδα για κάθε εξάρτηση. Τέλος μία συμβουλή: Αν αποφασίσετε να σταματήσετε το τσιγάρο μην χρησιμοποιήσετε το ρήμα "κόβω". Δύσκολα κόβουμε κάτι κι οι λέξεις έχουν τεράστια επίδραση με πολύ υπόγειο τρόπο στον ψυχισμό μας. Όχι, δεν είναι μία ευνουχιστική πράξη η παύση του καπνίσματος αλλά το αντίθετο. Το κάπνισμα "κόβει" την πρόσβαση στον αέρα! Απλά αφήστε το τσιγάρο να πέσει από το χέρι σας... Κι αν χρειάζεται ζητήστε υποστηρικτική ψυχοθεραπεία.

Δήμητρα Σταύρου Σπουδές Ψυχολογίας στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Σπουδές στη Δραματοθεραπεία τετραετούς κύκλου. Εργασία, ως ψυχολόγος, σε Δημοτικά προγράμματα ψυχοκοινωνικού χαρακτήρα, σε 75 περίπου σχολεία ιδιωτικά και δημόσια στον ΟΚΑΝΑ κ.ά. Ως ερευνήτρια, στο ΕΠΙΨΥ και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ως Δραματοθεραπεύτρια στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, στις φυλακές Κορυδαλού, σε δραματικές σχολές, με στελέχη επιχειρήσεων, με εξαρτημένους και τις οικογένειες τους, με καλλιτέχνες για την ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους. Μέλος της Ένωσης Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών Ελλάδας, του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Κοινωνικής Ψυχολογίας κ.ά. Συμμετοχή σε πολλά συνέδρια με ανακοινώσεις.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

Ο ΟΥΣΑΡΟΣ ΑΡΤΟΥΡΟ ΠΕΡΕΘ ΡΕΒΕΡΤΕ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

ΠΕΡΙ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΤΑΦΩΝ ΕΡΝΕΣΤΟ ΣΑΜΠΑΤΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Μια μέρα του Ιουνίου του 1955 η Αλεχάντρα, η τελευταία μιας δυναστείας αργεντινών αριστοκρατών, πυροβολεί τον πατέρα της και κλειδώνεται με το πτώμα του σ' ένα δωμάτιο στο σπίτι τους στο οποίο βάζει φωτιά. Τι προκάλεσε αυτή την παρανοϊκή πράξη; Μήπως η απάντηση σχετίζεται με τον Μαρτίν, τον εραστή της, τον Μπρούνο, τον συγγραφέα που λάτρευε τη μητέρα της, ή με τον ίδιο της τον πατέρα τον Φερνάντο, τον δημιουργό της παράδοξης «Έκθεσης για τους τυφλούς»; Οι ζωές τους διαπλέκονται σε αυτό το σκοτεινό έπος πάθους, φιλοσοφίας και παράνοιας στο Μπουένος Άιρες.

Ο Ουσάρος, το πρώτο βιβλίο του Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, γράφτηκε το 1983, "ανάμεσα σε δύο πολεμικά ρεπορτάζ", όπως λέει ο ίδιος. Ο Ρεβέρτε αφηγείται την ιστορία ενός νεαρότατου ουσάρου, του ανθυπίλαρχου του ναπολεόντειου στρατού Φρεντερίκ Γκλυντς, που ετοιμάζεται να δώσει την πρώτη του μάχη. "Ένα ρωμαλέο και αριστοτεχνικό αφήγη" μα, που κατατάσσεται σήμερα ανάμεσα στα καλύτερα του συνολικού έργου του. Η ιστορία του, οι στρατιωτικές εμπειρίες στην Ανδαλουσία το 1808 του ανθυπίλαρχου του ναπολεόντειου στρατού Φρεντερίκ Γκλυντς, έχει ως θέμα ένα πράγμα, την εξέλιξη κάποιων μαχών, και αναφέρεται σε κάποιο άλλο, στο νόημα της ζωής και την ανθρώπινη συμπεριφορά μπροστά σε συνθήκες οριακές". (Santos Sanz Villanueva)

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΒΑΡΑΒΒΑΣ TRAKL GEORG

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚOBALTIO

EKEI ΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΛΕΣΣΑΝΤΡΟ ΠΙΠΕΡΝΟ

Μετάφραση ΑΝΝΑ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ Ο Ματτέο Τζέβι ήταν στη Ρώμη λίγο περισσότερο από ένα εικοσιτετράωρο και ήδη ονειρευόταν να μείνει εδώ για πάντα. Βέβαια, στο Λος Άντζελες είχε δύο συζύγους (εκ των οποίων η μία εν ενεργεία), όμως σε τελική ανάλυση είχε και εδώ δύο (εκ των οποίων η μία εν ενεργεία). Και παρ' όλα αυτά δεν ένιωθε δεσμευμένος με καμία από τις τέσσερις. Στα πενήντα έξι του χρόνια μπορούσε να θεωρείται, και όχι μόνο ως προς αυτό, μάλλον ελεύθερος. Ο Ματτέο βρίσκεται στην πτήση που από το Λος ’ντζελες τον φέρνει πίσω στην Ιταλία, από όπου αναγκάστηκε να το σκάσει πολλά χρόνια πριν λόγω χρεών, εγκαταλείποντας από τη μια μέρα στην άλλη και την οικογένειά του. Η επιστροφή του επικρέμαται σαν θεομηνία, χειρότερη κι από εκείνες που ακολούθησαν την ξαφνική φυγή του.

Από το παραβολικό διήγημα "Βαραββάς" και τον θεατρικό διάλογο "Μαρία Μαγδαληνή" μέχρι τα ποιήματα σε πεζή μορφή όπως η "Μεταμόρφωση του Κακού" και η "Εγκατάλειψη", η πρόζα του Τρακλ αποκαλύπτει τον σκοτεινό ψυχισμό και τη συγγραφική ιδιοφυία μιας μοναδικής περίπτωσης στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Τα πεζά κείμενα του Τρακλ είναι το σημείο μέγιστης ενέργειας της διάνοιάς του και ο θεμελιώδης βαθμός ελευθερίας στο γλωσσικό του σύστημα. Όπως ο ίδιος περιέγραψε αυτή την ελευθερία: «Αισθάνθηκα, οσμίστηκα και άγγιξα τις πιο τρομερές δυνατότητες εντός μου, και άκουσα τους δαίμονες να ουρλιάζουν μες στο αίμα μου, χιλιάδες δαίμονες με τα καρφιά τους που τρέλαναν τη σάρκα μου. Τι φριχτός εφιάλτης! Μα πέρασε. Και τώρα ακούω μαγεμένος τις μελωδίες από μέσα μου, και το βλέμμα μου, συνεπαρμένο, επινοεί δικές του εικόνες - καλύτερα, παρά οτιδήποτε πραγματικό! Ο δικός μου όμορφος κόσμος κατακλύζεται από απίστευτη αρμονία».

ANΘΡΩΠΩΝ ΛΟΓΙΑ

«ΜΕ ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ» «Θα έπρεπε», τρελαίνομαι, δεν υπάρχει «θα έπρεπε» στη θλίψη, υπάρχει νιώθω ότι δε νιώθω τίποτε, μίλα για τον καιρό, μίλα για το πώς ανθίζουν οι ανεμώνες, πώς κοιμούνται 68

οι αρκούδες, πώς τραγουδούν τα κοτσύφια, αλλά μη λες «θα έπρεπε»

της Χριστίνας Πομόνη https://tristanopd4822.wixsite.com/ifonlytonight

Δεν θα με δεις να γράφω συχνά, όλα όσα κουβαλάω μέσα μου με βαραίνουν, πληγώνουν τα δάχτυλά μου και τη μνήμη μου, ούτε θα με ακούσεις να μιλώ πολύ ή να φυτρώνω σα μαϊντανός όπου δεν με σπείρουν, δεν είμαι άνθρωπος εύκολος, καμιά φορά κιόλας νομίζω πως δεν είμαι καν άνθρωπος, πως απλά μου δόθηκε ένα σχήμα που με κάνει να μοιάζω με άνθρωπο δίχως να είμαι, δεν μου αρέσει η μάζα, το εύκολο, το θορυβώδες, το πλήθος που αποχαυνώνεται με κάθε ευκαιρία, που ακολουθεί τη μόδα δίχως να σκέφτεται, κοιτάζω γύρω μου, χιπστερ, τατουάζ, σκουλαρίκια, ρωτώ έναν δυο, γιατί φίλε, δεν το θέλω μου απαντά, αλλά πρέπει να αρέσω, να γίνω αποδεκτός, ποιος ορίζει την κοινωνία, ποιος είναι η κοινωνία τον ρωτώ, γυρνάει την πλάτη και φεύγει, παρακάτω δεκαπεντάχρονα ακούνε χιπ χοπ στη διαπασών, δεν ξέρουν καν τι πρεσβεύει, αλλά είναι της μόδας, τι θέλεις τώρα ρε μεγάλε, το περιβάλλον μου είναι απολιτίκ, είναι της μόδας μου λέει ο ένας, καμώνομαι τον προχωρημένο μου λέει ο άλλος, περνιέμαι για ψαγμένο άτομο, δες το κι εσύ, κι εγώ σκέφτομαι, ο.φ.α. το έλεγαν οι παλιοί, όπου φυσάει ο άνεμος, έγινε πάλι της μόδας, εσύ τι ζόρι τραβάς, θα παρκάρω και σε ΑΜΕΑ, θα σκοτώσω κι ένα δυο σκυλιά γιατί μπορώ, και θα σου πω και πώς θα ζεις, όλοι γίνατε αδελφές, ανώμαλοι, παντρεύονται οι άντρες με τους άντρες και οι γυναίκες με τις γυναίκες, άντε φύγε ρε που μου ζητάς και τον λόγο, αυτή τη φορά εγώ γυρνώ την πλάτη μου και φεύγω, μισώ το ύψωμα του δακτύλου και το κουμάντο στο πώς θα ζήσει καθένας τη ζωή του, νευριάζω με το πείσμα εκείνων που δεν γνωρίζουν μα επιμένουν, θυμώνω με τους στενόμυαλους που δεν εστιάζουν στην ευτυχία, αλλά στο πρέπει, μισώ, μπορώ να μισώ, αλλά δεν το κάνω, φοβάμαι πως

ANΘΡΩΠΩΝ ΛΟΓΙΑ

της Χριστίνας Πομόνη https://tristanopd4822.wixsite.com/ifonlytonight

θα γίνω σαν τους άλλους που μισούν, που δεν έχουν ιδέα ποιοι είναι, μηδενική αυτογνωσία, λατρεύω την αυτογνωσία, μας κάνει καλύτερους, γινόμαστε πιο δυνατοί, αργά, σταδιακά, σαν το μπάσο που ακούγεται πίσω από τα ντραμς και μπαίνει σιγά σιγά στα αυτιά σου, στον ήχο, άκου, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, κάπως έτσι μαθαίνουμε τον εαυτό μας, με χτυπήματα, πότε πιο αργά, πότε πιο γρήγορα, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, πότε δυνατά, πότε αδιάφορα, αλλά χτυπήματα, διάολε, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, μου αρέσει η αυτογνωσία γιατί έχει μέσα της και θλίψη και δύσκολες στιγμές και απομόνωση και προχωράς μέχρι η θλίψη να στεγνώσει μέσα σου ή να στεγνώσεις εσύ, ρούχο 70

απλωμένο στον ήλιο που δεν είσαι ικανός να αντικρύσεις επειδή σε τρομάζει, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, το μπάσο δυναμώνει, «θα έπρεπε» να κάνεις αυτό, «θα έπρεπε» να κάνεις εκείνο, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, «θα έπρεπε να ανοίγεσαι περισσότερο, «θα έπρεπε» να κάνεις παιδιά, ποιος θα σε κοιτάξει στα γεράματα, «θα έπρεπε», τρελαίνομαι, δεν υπάρχει «θα έπρεπε» στη θλίψη, υπάρχει νιώθω ότι δε νιώθω τίποτε, μίλα για τον καιρό, μίλα για το πώς ανθίζουν οι ανεμώνες, πώς κοιμούνται οι αρκούδες, πώς τραγουδούν τα κοτσύφια, αλλά μη λες «θα έπρεπε», ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, άκου το μπάσο, δυνάμωσε, τώρα χτυπάει μέσα μου, δεν θέλω να μείνω ίδιος, θέλω να αλλάξω, η μουσική θα με αλλάξει, πάντα η μουσική μπορεί, βάζω τρικλοποδιά στον εαυτό μου και διαμαρτύρομαι που πέφτω κι έπειτα λέω πως με σπρώχνεις για να μοιάζω λιγότερο παιδί, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, σηκώνομαι, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, το μπάσο οργιάζει, θα νικήσω, ντουμπ, ντουμπ, ντουμπ, πάντα οι άλλοι φταίνε, έτσι δεν είναι μαμά;

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΝΤΕΧΕΙΣ; ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΝΩΑΣ

"Η Χριστίνα Πομόνη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970. Σπούδασε οικονομικά, αλλά αποφάσισε να ασχοληθεί με το μεράκι της, τα βιβλία. Έχει ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου, δεν ζει χωρίς μουσική, λατρεύει τη φωτογραφία, τον αθλητισμό, και τον σκύλο της. Κοιμάται λίγο και σκέφτεται πολύ. Σημείο αναφοράς της είναι πάντοτε η ψυχή. Τα τρία χρόνια παραμονής στην Αμερική έγιναν αφορμή για τη γέννηση του πρώτου της μυθιστορήματος "Σιωπή Σαν Όρκος" που κυκλοφόρησε το 2015 από τις Εκδόσεις Μίνωας (2015). Το 2018 εκδόθηκε το δεύτερο μυθιστόρημά της "Αντέχεις;" (Εκδόσεις Μίνωας).

Αν θέλεις να μάθεις την αλήθεια, έλα απόψε στο Κάστρο στις οκτώ. Μόνος. Ένα ξαφνικό τηλεφώνημα και οι μνήμες ξαναζωντανεύουν. Ο Κωστής ξεκινά το ταξίδι της αναζήτησης για τη χαμένη του αδελφή στο Μαίναλο, εκεί όπου πριν από είκοσι επτά χρόνια οι γονείς του σκοτώθηκαν σε τροχαίο. Η βοήθεια της Σοφίας και της Εύης αποδεικνύεται καθο ριστική, ακόμα και όταν τα πράγματα ακολουθούν μια απρόβλεπτη τροπή. Ο Κωστής εμπλέκεται σε μια δίνη συγκλονιστικών αποκαλύψεων. Σύμμαχός του το Μαίναλο και η δύναμη της ψυχής του. Θα αντέξει να φτάσει στην αλήθεια; Η ιστορία αυτή είναι σχεδόν αληθινή. Τα συναισθήματα που προκαλεί, όμως, είναι απολύτως αληθινά. Αντέχεις;

ΣΙΩΠΗ ΣΑΝ ΟΡΚΟΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΝΩΑΣ

Η Έρρικα Όλσον και ο Πέτρος Μακρής, παρά τις διαφορές που τους χωρίζουν, ερωτεύονται αψηφώντας τις έντονες αντιρρήσεις της μητέρας του Πέτρου. Όμως, σύντομα η αγάπη τους τσαλακώνεται. Μετά τη γέννηση του γιου τους, η Έρρικα εξαφανίζεται από το νησί, χωρίς να αποκαλύψει τον λόγο, αφήνοντας πίσω της βαθιές πληγές και ένα γράμμα που στοιχειώνει τη ζωή των δικών της ανθρώπων... 37 χρόνια μετά, η εμφάνιση της μυστηριώδους Τζέιν στο νησί προκαλεί αναστάτωση. Ποιος θα πληρώσει το τίμημα για την αλήθεια που δεν πρέπει να αποκαλυφθεί με οποιοδήποτε κόστος; Με φόντο τα Κύθηρα, η ιστορία της Έρρικας ξετυλίγεται γεμάτη ψέματα, λάθη και ανατροπές πριν από την απέλπιδα εξιλέωση...

ΜΙΣΗ ΜΕΡΙΔΑ ΛΟΓΙΑ

Άνοιξη 72

Αυτό που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ μέσα της ήταν η άνθιση. Έκοψαν νωρίς τα μπουμπούκια και χωρίς νερό το χώμα στέγνωσε. Δεν πρόλαβε να μάθει τι χρώμα ήταν, πώς μύριζε αν οι ρίζες τεντώνονταν στον ήλιο. Μέχρι που έβρεξε. Έβρεξε τόσο δυνατά και μανιασμένα για μέρες, μήνες χρόνια. Ένα πρωί μια δυνατή φωνή την ξύπνησε. Κοίτα, κοίτα ένα όμορφο λουλούδι! Τα καταπράσινα φύλλα της στέγνωσαν μέσα τους όλα τα δάκρυά της. Άνοιξε σιγά σιγά τα μάτια κι αντίκρυσε τον ήλιο. Κι όμως ήρθε η άνοιξη. Ειμαι μωβ, φώναξε! Είμαι μωβ! Λίγο πριν σαπίσουν τα όνειρα της, άνθισε. Ο ουρανός κλαίει πάντα για εκείνους που χάνουν την πίστη τους και τότε μαγικά πράγματα συμβαίνουν. Ήρθε η άνοιξη, σήκω και χόρεψε, βγες και μύρισε τα νεογέννητα λουλούδια, πιες νερό να ανθίσουν τα όνειρά σου και θυμήσου να κλαις από χαρά για το καθετί. Να είσαι ευγνώμων και έτοιμος να ανθίσεις.

της Έλενας Καρανικολού

http://missy-merida.blogspot.gr/

ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Aλήθεια ζούμε;

του Βελισάριου Θώδη

“Έτσι μ’ αυτή τη κωλοεφεύρεση που τη λένε ρολόι σπρώχνουμε τις ώρες και τις μέρες μας σαν να είναι βάρος, και μας είναι βάρος γιατί δε ζούμε κατάλαβες; Μόνο κοιτάμε το ρολόι να φύγει κι αυτή η ώρα, να φύγει κι αυτή η μέρα, να έρθει το αύριο και πάλι φτου κι απ’ την αρχή. Χωρίσαμε τη μέρα σε πτώματα στιγμών, σε σκοτωμένες ώρες που τις θάβουμε μέσα μας, μέσα στις σπηλιές του είναι μας, μέσα στις σπηλιές όπου γεννιέται η ελευθερία της επιθυμίας, και τις μπαζώνουμε με όλων των ειδών τα σκατά και τα σκουπίδια που μας πασάρουν σαν «αξίες, σαν ανάγκες», σαν «ηθική», σαν «πολιτισμό». Κάναμε το σώμα μας ένα απέραντο νεκροταφείο δολοφονημένων επιθυμιών και προσδοκιών, αφήνουμε τα πιο σημαντικά, τα πιο ουσιαστικά πράγματα, όπως να παίξουμε και να κουβεντιάσουμε με τα παιδιά και τα ζώα, με τα λουλούδια και τα δέντρα, να παίξουμε και να χαρούμε μεταξύ μας, να κάνουμε έρωτα, ν απολαύσουμε τη φύση, τις ομορφιές του ανθρώπινου χεριού και του πνεύματος, να κατεβούμε τρυφερά μέσα μας, να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τον διπλανό μας”* Αυτά έλεγε ο Χρόνης Μίσσιος κάποια χρόνια πριν, κι εμείς τι ακούσαμε απ’ τον Χρόνη; Αλήθεια άραγε πόσοι ανοίξαμε έστω ένα βιβλίο αυτού του σπουδαίου ανθρώπου να διαβάσουμε δέκα αράδες του, να νιώσουμε, να οσμιστούμε λίγο πόσο απλά και όμορφα βλέπει τον κό-

σμο και όλα όσα υπάρχουν γύρω μας. Εμείς όμως έχουμε σκαλώσει, έχουμε αγκιστρωθεί στο μικρόκοσμο μας περιφραγμένοι με χιλιάδες πρέπει και στεγανά που δεν αφήνουν τη παραμικρή στάλα νερού να περάσει μέσα. Να περάσει μέσα και να μας ανακατέψει το

ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Αλήθεια ζούμε;

είναι, να μας επαναπροσδιορίσει. Κάνουμε τα πάντα μηχανικά, κινούμαστε σαν καλοκουρδισμένες μαριονέτες σε ένα παιχνίδι που δεν το έχουμε φτιάξει εμείς, όμως συμμετέχουμε εις γνώση μας. Κοιτάζουμε τα ρολόγια μας και το μόνο που κάνουμε είναι να τρέχουμε πέρα δώθε πανικόβλητοι μήπως και… μήπως και τι; Μήπως χάσουμε κάποιο σημαντικό εργασιακό ραντεβού; Μήπως χάσουμε κάτι σημαντικό στη τηλεόραση; Μήπως χάσουμε… μήπως ξέρουμε γιατί βιαζόμαστε κιόλας; Οι περισσότεροι βιαζόμαστε γιατί απλά βιάζονται κι οι άλλοι. Κολλήσαμε στα μικροπράγματα, στις μικροχαρές, στα ασήμαντα, και χάσαμε τα σημαντικά. Χάσαμε τον ρομαντισμό μας, χάσαμε την αγνότητα με την οποία παλιότερα πλησιάζαμε τα πράγματα, γεμίσαμε τα μυαλά μας με προκαταλήψεις, ταμπού, δεισιδαιμονίες, πρέπει, πρέπει και πρέπει… και αφήσαμε στην άκρη τα θέλω μας. Ζούμε για να επιβιώνουμε και απλά για να κυλάνε ομαλά οι μέρες μας, αλλά όντως ζούμε; Υπάρχει αλήθεια ζωή πριν τον θάνατο; Στο χέρι μας είναι να απαλλαγούμε από όλα όσα οι ίδιοι/ες φορτώνουμε τους εαυτούς μας, εμείς ξέρουμε πως μπορούμε να βγάλουμε μπροστά τα θέλω μας και να τολμήσουμε. Ζούμε σε μια κοινωνία που δεν μπορούμε να την αλλάξουμε όμως πρέπει να παλέψουμε για να μην μας αλλάξει εκείνη.

Χάθηκε ο καιρός που θα έβγαινες βόλτα με το φίλο/η για να πεις τα νέα σου, να κουβεντιάσεις, να ανοίξεις το μέσα σου σε κάποιον/α που θέλεις. Τώρα γέμισαν οι καφετέριες με νέους κολλημένους μπροστά σε οθόνες, να ανταλλάζουν φατσούλες και συνωμοτικά χαμόγελα όταν τους κάνεις κάποιο like. Γεμίσαμε εμπορεύματα, αδειάσαμε από ζωή που έγραφε εύστοχα κι ένας τοίχος… αφήσαμε την τεχνολογία να γεμίσει τα κενά μας ή να νομίζουμε ότι τα γεμίζει. Σταματήσαμε να πηγαίνουμε βόλτες στη φύση γιατί πλέον υπάρχουν πολλά εκεί που μπορούν να μας βλάψουν ή απλά επειδή δεν μπορούμε να κουνήσουμε από τη καινούρια πλατφόρμα σειρών και ταινιών που μας έχουν πλασάρει. Ξεχάσαμε να ζούμε, ξεχάσαμε την επιθυμία μας να φλερτάρουμε, να θαυμάσουμε, να συγκινηθούμε, να κλάψουμε, να γελάσουμε… τα αντικαταστήσαμε με άχαρες φατσούλες και οθόνες… ξεχάσαμε τον έρωτα ή απλά νομίσαμε πως τον κάναμε πιο εύκολο μέσα από την οθόνη και τα μηνύματα αλλά όχι δυστυχώς πιο φτηνό τον κάναμε κι όχι πιο εύκολο. Ξεχάσαμε την ηδονή του να ακουμπάει κορμί το κορμί και να ανεβαίνει η θερμοκρασία μαγικά απλά και μόνο αγγίζοντας τον άνθρωπο σου. Ξεχάσαμε να διαβάζουμε, να έχουμε σκέψη και γνώση… δεν μας ενδιαφέρει πια, αρκεί μια άποψη κάποιου άγνωστου στο internet για να μας καλύψει και να την αναπαράγουμε

του Βελισάριου Θώδη

σαν να μίλησε κάποιος φιλόσοφος. Αμάσητα και με ευκολία πια τρώμε οτιδήποτε μας σερβίρουν, σταματήσαμε να κοιτάμε αν είναι ποιοτικό, μας αρκεί να είναι εύπεπτο, απροβλημάτιστο και να μην χρειαστεί να χαλάσουμε πολύ από τον πολύτιμο χρόνο μας για να ανακαλύψουμε το νόημα του. Κι έτσι καταντήσαμε άνθρωποι χωρίς ανθρωπιά… χωρίς όνειρα, χωρίς συναίσθημα… μάθαμε να ξεπετάμε τα συναισθήματα μας, ενώ είναι το α και το ω στη ζωή. Πόσο όμορφα νιώθεις αν απλά κάποιος/α σου κάνει ένα κοπλιμέντο, γεμίζει το μέσα σου… εμείς όμως διαλέξαμε να είμαστε σκληροί, να δείχνουμε στον δίπλα μας ότι είμαστε πιο δυνατοί από εκείνον, λες κι έχουμε να κερδίσουμε κάτι, λες και η ζωή δεν είναι εφήμερη, λες και θα ζήσεις για πάντα και αφήνεις έτσι εύκολα να χάνονται οι ομορφιές της ζωής, οι στιγμές… “Αγωνίζομαι να μείνω άνθρωπος. Και αυτό είναι η κορυφαία πολιτική μάχη. Να μπορείς να αποφύγεις τη βαρβαρότητα αυτής της εποχής. Να μπορείς να παραμείνεις άνθρωπος με τρυφερότητα. Με το δικό σου βλέμμα. Η ζωή είναι ένα δώρο που μας δίνεται μία φορά. Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ξημερώνει λένε «άντε να τελειώσει κι αυτή η κωλομέρα». Και δεν καταλαβαίνουν ότι κάνουν άλλο ένα βήμα προς το θάνατο.”* *Χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα από βιβλία του Χρόνη Μίσσιου.

ΛΟΓΙΑ-ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ

της Κατερίνας Γεμελιάρη

ΜΙΑ ΦΩΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ Έλα να κάνουμε μια βόλτα στα μικρά δρομάκια των μικρών πόλων, έλα να συναντήσουμε ανθρώπους που γελάνε και πειράζονται, ανθρώπους που τσακώνονται ακόμα για το ποιος θα κεράσει, όχι γιατί είναι πλούσιοι αλλά γιατί έμαθαν να μην υπολογίζουν τα χρήματα με την ψυχρότητα που τους επιβάλλει ο σύγχρονος κόσμος.

ΛΟΓΙΑ-ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ

Έλα να σου δείξω παιδιά να τρέχουν ανέμελα στην πλατεία και να παίζουν μπάλα, φτιάχνοντας τέρματα με αυτοσχέδια δοκάρια. Παιδιά που χτίζουν παλάτια στην άμμο και κάνουν όνειρα. Παιδιά που κάνουν κούνια και καθώς ανεβαίνουν ψηλά ονειρεύονται πως κάποια μέρα θα πετάξουν στον δικό τους καταγάλανο ουρανό. Πως θα περπατήσουν με πείσμα πάνω στα σύννεφα του και τελικά θα φτάσουν στον κατάδικο τους ήλιο. Έλα να σου δείξω μια ανατολή, να δεις πως χαϊδεύουν οι ακτίνες του ήλιου τα δέντρα, τα σπίτια και έπειτα τη θάλασσα. Έλα να σου δείξω τα καΐκια που φτάνουν νωρίς το πρωί στην προβλήτα του λιμανιού και φέρνουν ψάρια, έλα να πάρουμε μια βαθιά ανάσα και να γεμίσουμε το μέσα μας με ιώδιο και αλμύρα. Έλα να περπατήσουμε στην άκρη της

παραλίας, μην φοβάσαι αν θα βρέξει η θάλασσα τα παπούτσια σου, μόνο αφέσου στο απέραντο γαλάζιο του ουρανού, άσε το βλέμμα σου να ταξιδέψει μέχρι εκείνη τη νοητή γραμμή του ορίζοντα που ουρανός και θάλασσα σμίγουν, κάνε ησυχία να ακούσεις το μέσα σου που φωνάζει σαν μικρό παιδί. Έλα να ανέβουμε σε εκείνο το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία και να θαυμάσεις από εκεί το Ιόνιο πέλαγο να αγκαλιάζει τη μικρή τούτη πόλη με στοργή. Έλα να περπατήσουμε στα τείχη του κάστρου, να μετρήσουμε τα σημάδια από τις σφαίρες των ενδόξων που αναπαύονται κάτω από τα αγριολούλουδα της Άνοιξης… Έλα να δούμε τη νύχτα να ανάβει σαν άλλη νεράιδα τα φώτα των σπιτιών και του ουρανού, να θαυμάσουμε για λίγο τη σελήνη χωρίς να υπάρχουν

της Κατερίνας Γεμελιάρη

όρια στο οπτικό μας πεδίο. Έλα να πιούμε το ποτό μας σε ένα μαγαζί γεμάτο ανθρώπους που γελάνε δυνατά, μιλάνε δυνατά και τραγουδάνε παράφωνα αλλά με την καρδιά τους. Έλα να κάνουμε μια βόλτα στην επαρχία, να δούμε τα χωράφια που κυοφορούν στα σπλάχνα τους λαχανικά, έλα να κόψουμε φρούτα από τα δέντρα και να τα πλύνουμε στη πηγή, μην ανησυχείς το νερό είναι καθαρό και δεν μυρίζει χλώριο. Έλα να κάνουμε μια βόλτα εκεί που ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει αλλά αναπνέεις ακόμα καθαρό αέρα, οι άνθρωποι ανταλλάσουν χαιρετισμούς όταν συναντιούνται και έχουν το χρόνο να απολαύσουν τη φύση. Όχι δεν σου μιλάω για κάποιο φανταστικό Παράδεισο, σου μιλάω για τις μικρές πόλεις, έχοντας επιλέξει να φωτίσω την όμορφη πλευρά τους. Την πλευρά εκείνη που μου δίνει την ψυχική ηρεμία και με κάνει να χαίρομαι που κατοικώ σε μικρή πόλη της επαρχίας. Σίγουρα υπάρχουν ελλείψεις, σίγουρα νοσταλγώ μια θεατρική παράσταση, μια μεγάλη συναυλία, ένα ξεφάντωμα πέρα από τα γεωγραφικά της όρια αλλά ακόμα και για αυτό υπάρχει η λύση. Αυτή η ανάσα φύσης που μου δίνει κάθε μέρα, κάθε λεπτό, αυτή η διαύγεια σκέψης μου μετά από κάθε

βόλτα στη θάλασσα ίσως τελικά εξουδετερώνει τα «κακώς κείμενα» της επαρχίας. Άλλωστε δεν χρειάζεται να βρεις το τέλειο μέρος για να ζήσεις, αλλά εκείνο το μέρος που θα σε κάνει να νιώθεις κάθε φορά που επιστρέφεις πως βρίσκεσαι στο σπίτι σου. Λατρεύω τις νύχτες που με τη μυρωδιά του βασιλικού και του γιασεμιού σκαρώνω τα πιο όμορφα ταξίδια στη θάλασσα που κρύβω μέσα μου, λατρεύω να περπατάω ελεύθερη μέσα στα στενά δρομάκια της, να απολαμβάνω τον ήλιο και τα καταπράσινα δέντρα, λατρεύω να κολυμπάω στη θάλασσα της και έμαθα να αδιαφορώ για τα βλέμματα εκείνα που με κοιτάνε είτε για να με επικρίνουν είτε για να διαπιστώσουν αν είμαι εγώ. Γιατί η αλήθεια είναι πως κανένας τους δεν ξέρει ποια πραγματικά είμαι. Έλα να πάμε μια βόλτα σε μια μικρή πόλη που θα την ερωτευτείς και θα θες να επιστρέψεις ξανά και ξανά γιατί θα κλέψει η ομορφιά της τη σκέψη σου.

ΒΙΒΛΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΓΑΛΑ

Τα “μικρομέγαλα” βιβλία είναι αυτά που αγαπάμε περισσότερο! Τα διαβάζουμε με μεγάλη προσοχή γιατί έχουν φαντασία, αισιοδοξία, χιούμορ και πολύ μα πολύ χρώμα!

ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ ΤΟ ΑΥΓΟ ΠΟΥ ΜΙΣΟΥΣΕ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΡΩΜΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΠΛΑΣΗ

Μια χιουμοριστική ιστορία με ένα αυγό που είχε την ατυχία να γεννηθεί λίγες μέρες πριν από το Πάσχα Ξεσήκωσε τον κόσμο απ' τις φωνές του και θα έκανε τα πάντα προκειμένου ν' αποφύγει αυτό που απεχθανόταν... το κόκκινο χρώμα! Ναι, καλά διαβάσατε, δεν ήθελε με τίποτα να το βάψουν κόκκινο! Προτιμούσε να το κάνουν ομελέτα ή αυγολέμονο, αρκεί να μην το βάψουν κόκκινο. Τι λέτε να έγινε; Έξοχη όπως πάντα η εικονογράφηση του Νέστορα Ξουρή αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο το χιουμοριστικό κείμενο και το κάνει ακόμη πιο διασκεδαστικό στο παιδί.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΓΟΣ Η ΦΕΓΓΑΡΟΠΙΤΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΑΠΛΑΣΗ

Πώς φτιάχνει κανείς μια φεγγαρόπιτα; Ένας φούρναρης φαίνεται να ξέρει το μυστικό κι ένας κλέφτης προσπαθεί να το ανακαλύψει κλέβοντας την πίτα. Έτσι ξεκινά το ταξίδι της φεγγαρόπιτας, ένα ταξίδι γεμάτο εκπλήξεις και παράξενα φαινόμενα... Mια ιστορία για παιδιά Νηπιαγωγείου και Δημοτικού Σχολείου με θέμα τη χαρά που νιώθει κανείς όταν ξέρει να μοιράζεται.

EΛΕΝΗ ΠΡΙΟΒΟΛΟΥ

Ο ΤΡΥΦΕΡΑΚΑΝΘΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΛΕΝΤΗΣ Στο λιβάδι με τα στάχυα, τις κόκκινες ανεμώνες και τα τριφύλλια, ζούσε ένας τρυφεράκανθος που είχε για φίλους του τον ήλιο, το φεγγάρι και τον αγέρα. Τα άλλα ζωντανά του λιβαδιού όμως γελούσαν μαζί του γιατί ήταν διαφορετικός. Ώσπου μια μέρα ο ευαίσθητος τρυφεράκανθος δεν άντεξε τα πειράγματά τους και ζήτησε από το ξωτικό του δάσους να γίνει ακανθόχοιρος για να προστατευθεί. Κι ενώ εκείνος εξακολουθούσε να έχει τρυφερή ψυχή, πλήγωνε όποιον ήταν κοντά του, έχανε τους φίλους του και η μοναξιά του ήταν μεγαλύτερη... Ένα όμορφο παραμύθι που αναδεικνύει τη φιλία, τη συνύπαρξη, την αγάπη και θίγει με ευαισθησία το θέμα της ψυχολογικής και της σωματικής βίας.

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Εμείς οι άνθρωποι σκεφτόμαστε με το σώμα μας, δηλαδή με το μυαλό που μας χαρίστηκε και με όλες τις αισθήσεις μας (ή με όσες λειτουργούν επαρκώς). Σκεφτόμαστε την 84

ύπαρξή μας, αναστοχαζόμαστε τις ίδιες μας τις σκέψεις και κάθε σκέψη μας επηρεάζεται από αυτά που ζούμε. Σκεφτόμαστε και ανάλογα με τις ανάγκες μας και ανάλογα και με τις επιθυμίες μας. Δεδομένα αυτά; Περίπου…

του Κωστή A. Μακρή

Οι μαύρες τρύπες, οι λουκουμάδες και η «ασημαντότητα» της ύπαρξής μας Σκέφτονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιον τρόπο; Δεν νομίζω… Δεν το θεωρώ πολύ πιθανό να βλέπουν όλοι οι άνθρωποι στην πρώτη φωτογραφία μιας μαύρης τρύπας που βρίσκεται 53 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, έναν μισοδαγκωμένο συμπαντικό λουκουμά, ή donut, όπως αποκαλούν και γράφουν αυτό το γλύκισμα οι αμερικάνοι αστυνομικοί και πολλοί άλλοι ή doughnut, όπως το γράφουν οι του Ηνωμένου Βασιλείου, τους οποίους ―ειρήσθω εν παρόδω― το μόνο που τους διαφοροποιεί από τους Αμερικανούς των ΗΠΑ είναι η γλώσσα, όπως έχουν πει και γράψει κατά καιρούς διάφοροι συγγραφείς και κωμικογράφοι. Κι αν εγώ είδα έναν λουκουμά εκεί που κάποιοι αστρονόμοι και λοιποί επιστήμονες εκστασιάζονται με την

επαλήθευση της Γενικής Θεωρίας τής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, διατυπωμένης πριν από σχεδόν έναν αιώνα, αυτό μάλλον οφείλεται στην αγάπη μου για τους λουκουμάδες και στην άγνοιά μου για τη Γενική Θεωρία τής Σχετικότητας. Αν σκεφτούμε ότι η φωτογραφία τής Μαύρης Τρύπας, που είδαμε πρόσφατα στο διαδίκτυο, σε εφημερίδες και λοιπά Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης, βρίσκεται τόσο μακριά μας που αν ταξιδεύαμε με την ταχύτητα του φωτός θα την πλησιάζαμε σε 53 εκατομμύρια χρόνια, θα μας πιάσει μια ψιλοκατάθλιψη ίσως, και μόνο στη σκέψη πόσους λουκουμάδες θα χρειαστούμε για να κόβουμε τη λιγούρα που θα μας έπιανε σ’ αυτό το ταξίδι. Εδώ, μέχρι το Λουτράκι πάνε μερικοί Αθηναίοι ή μέχρι τη Χαλκιδική μερικοί Θεσσαλονικείς και παίρνουν μαζί τους

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Πέτρα, μολύβι, ψαλίδι, χαρτί τις μισές εφοδιοπομπές του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Άντε τώρα να ταξιδεύεις 53 εκατομμύρια χρόνια. Χώρια τα αναψυκτικά και τα χαρτιά τουαλέτας. Λέμε τώρα… Και μ’ αυτά και μ’ αυτά, υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι η φωτογραφία τής Μαύρης Τρύπας μας δίνει το μέτρο τής ασημαντότητάς μας. Δηλαδή τι;

Εμείς είμαστε ασήμαντοι και η Μαύρη Τρύπα σημαντική; Ή, έστω, πιο σημαντική από εμάς; Και όταν τα λένε αυτά, είναι νηστικοί ή χορτάτοι; Διότι αν είσαι νηστικός, όχι μόνο σημαντικούς (για σένα) συμπαντικούς λουκουμάδες θα βλέπεις σε μια φωτογραφία Μαύρης Τρύπας αλλά θα οραματίζεσαι και στριφογυριστές με-

του Κωστή A. Μακρή

γαπιρουνιές μακαρονάδας με τη σάλτσα που σ’ αρέσει και στροβίλους, σαν γαλαξίες, από λαζάνια, σαλάτες πολύχρωμες, κομήτες από κοψίδια, αστεροειδείς από μεζεδάκια και άλλα τέτοια θρεπτικά και λιχουδιάρικα. Πολύ πιο σημαντικά -για σένα που πεινάς- από όλους τους υπερκαινοφανείς αστέρες του δικού μας Σύμπαντος και των παράλληλων αυτού Συμπάντων. Είμαστε λοιπόν ασήμαντοι; Και ναι και όχι, λέω. Είμαστε ασήμαντοι ως μονάδες αλλά -νομίζω πως- είμαστε σημαντικοί ως υποσύνολα ενός κόσμου που μας περιβάλλει και τον προσλαμβάνουμε με αιδώ, σεβασμό, φρόνηση, επιστημοσύνη, φιλέρευνη διάθεση και αίσθηση του μέτρου. Είμαστε ασήμαντοι μπροστά στα 53 εκατομμύρια έτη (φωτός, σκότους ή ημίφωτος), αλλά είμαστε σημαντικοί στα οράματα, όνειρα, και στόχους που μερικές φορές καταφέρνουμε να υλοποιήσουμε και πετύχουμε ως άτομα και ως κοινωνίες. Είμαστε ασήμαντοι σε σύγκριση με τις άπειρες μορφοπλάσεις και ανακατατάξεις τού Σύμπαντος Κόσμου αλλά είμαστε σημαντικοί όταν από εμάς εξαρτάται -μια και έχουμε Απρίλιο τώρα που γράφω αυτό το κείμενο κι έχουν περάσει 52 «ασήμαντα» (ή πολύ σημαντικά) χρονάκια από την 21η Απριλίου 1967- να μην αφήνουμε κάποιους σαλταρισμένους να μας κατσικώνονται

στο σβέρκο ως σωτήρες, ταγοί, μοναχοαληθούχοι ηγέτες και παρέα με τα κάθε λογής μορμολύκεια, που κι αυτά κατέχουν τις δικές τους μοναδικές κι απαρασάλευτες αλήθειες, να δικτατορεύουν, να πραξικοπηματίζουν και να μας κόβουν την όρεξη για έναν τραγανό λουκουμά μετά το κυρίως γεύμα και για βιβλία, τραγούδια, χορούς και πολλά άλλα που γουστάρουμε ως αυτεξούσιοι και ελεύθεροι άνθρωποι. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πιο σημαντικό από μια μακρινή Μαύρη Τρύπα αλλά ούτε και πολύ πιο ασήμαντο. Κι αυτό που θεωρώ ταυτόχρονα σημαντικό κι ασήμαντο είναι πως ό,τι σκέφτομαι, ό,τι πράττω, ό,τι δημιουργώ, ό,τι προσφέρω στους διπλανούς μου καθώς κι ό,τι δέχομαι από τον περίγυρο που μέσα του ζω και που -εν πολλοίς- με καθορίζει, να μην θεωρώ πιο σημαντικό απ’ όλα κάτι που είναι ταυτόχρονα ασήμαντο και πάρα πολύ σημαντικό: κι αυτό -για μένα- είναι η όσο γίνεται πιο συνειδητή και σεβαστική συνύπαρξη με τους άλλους ανθρώπους εν ειρήνη και ελευθερία. Καλές ανοιξιάτικες γιορτές να έχουμε. Ό,τι κι αν γιορτάζει η καθεμιά και ο καθένας. Κωστής Α. Μακρής Μαυροτρυπολουκουμοραματιστής και συμπαντολουκουμαδοφάγος

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η σακούλα 88

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

Δημοσιογράφος: Το θύμα ήταν οικονομικός μετανάστης, εργάτης στο μάζεμα της ελιάς στη χώρα μας. Από την έρευνα, που πραγματοποιήθηκε, προέκυψε ότι αγόραζε, κάθε μέρα από το συγκεκριμένο πρατήριο άρτου, ένα κιλό ψωμί και το παραλάμβανε μέσα σε σακούλα με το λογότυπο της επιχείρησης. Τελευταία, λόγω της κρίσης, η επιχείρηση έκανε περικοπές εξόδων, οι οποίες συμπεριελάμβαναν και τις σακούλες μεταφοράς του άρτου. Δεν έπιανε εύκολα κουβέντα. Δεν ήξερε καλά τη γλώσσα μας, τα τυπικά μόνο κι αυτά σπαστά, όσα χρειαζόταν για να συνεννοείται. Πηγαινοερχόταν στη χώρα μας περίπου δέκα χρόνια. Την ημέρα του συμβάντος, περίμεναν αρκετοί πελάτες στο ταμείο της επιχείρησης. Λίγο μετά το θύμα εισήλθε στο πρατήριο ο θύτης, έλληνας κάτοικος της περιοχής, και ζήτησε το ψωμί του, το οποίο είχε προπληρώσει. Η πρατηριούχος παρέδωσε στον έλληνα τη φρατζόλα του μέσα στην τελευταία σακούλα που είχε διαθέσιμη. Στον οικονομικό μετανάστη παρέδωσε μία δίκιλη φρατζόλα διπλωμένη σε χαρτί περιτυλίγματος λευκό. Όταν εκείνος ζήτησε επίμονα σακούλα για να τη μεταφέρει η καταστηματάρχης τον ενημέρωσε πως δεν είχε άλλη. ❋

Πρατηριούχος: Δεν τον ήξερα, κυρΑστυνόμε μου. Δηλαδή, τον ήξερα αλλά όχι καλά. Ερχόταν κάθε πρωί κι αγόραζε μία φρατζόλα –δύο κιλά ψωμί, ένας άνθρωπος, κάθε μέρα. Καλημέρα-καλημέρα, γεια-στο καλό· ως εκεί. Ήσυχος. Δεν του έπαιρνες κουβέντα. Και να την έπαιρνες τι να την έκανες; Σάμπως καταλάβαινες τί έλεγε; Από αυτούς που μαζεύουν τις ελιές, πληρώνονται, φεύγουν και ξανάρχονται την άνοιξη για τα κλαδέματα. Θα είχε καμιά δεκαριά χρόνια στο πηγαινέλα. Δεν ξέρω πού έμενε. Δεν έχω χρόνο ν’ ασχολούμαι με ξένες έγνοιες. Ξέρω μόνο πως έκανε παρέα μ’ έναν συμπατριώτη του, η κόρη του έχει παντρευτεί έναν δικό μας. Αυτόν να ρωτήσετε. Εκείνος είναι γερό ποτήρι, για τούτον δεν γνωρίζω, μπορεί και να ήτανε. Από μένα πάντως κρασί δεν αγόραζε. ❋ Δημοσιογράφος: Αυτόπτης μάρτυς, η οποία διατηρεί πρατήριο άρτου, μας είπε τα εξής: «Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται κι εκείνη απ’ τ’ αχάραγα έδειξε πως θα ήταν δύσκολη. Τι να έκανα, η γυναίκα; Το ξυπνητήρι χτύπησε μετά τις τέσσερις· μερικές φορές μπλοκάρει. Έστω και πέντε λεπτά αργότερα να κελαηδήσει χάνω τον φούρναρη και πρέπει να περάσω από το χωριό του να πάρω

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

Η σακούλα

τα ψωμιά. Δηλαδή, το ελάχιστο, πέντε χιλιόμετρα παραπάνω στο πήγαινε κι άλλα τόσα στο έλα. Δυο «καλημέρες» να πεις άργησες. Και πες, δε βαριέσαι, σιγά τα χιλιόμετρα. Έτσι, όμως αργοπόρησα μισή ώρα ν’ ανοίξω το μαγαζί και ο κόσμος είχε μαζευτεί απ’ έξω και περίμενε. Ο εργάτης και ο γεωργός βιάζονται και θέλουν τον καφέ τους νωρίς, αλλιώς θα τον έφτιαχναν απ’ το σπίτι τους.» ❋ Πρατηριούχος: Στο θέμα μας κυρΑστυνόμε μου, στο θέμα μας. Ο σκοτωμένος περίμενε στην ουρά όταν μπήκε ο φονιάς και στάθηκε δίπλα του. Αν είχα έτοιμα τα ψωμιά θα τα έπαιρναν και θα έφευγαν, να μου αδειάσουν και τη γωνιά –κάθε μέρα τα ίδια κιλά αγόραζαν– αλλά ας όψεται, κυρ-Αστυνόμε μου, που άργησα και έπρεπε να φτιάξω τους καφέδες για τους βιαστικούς. «Γλυκός ο ύπνος την αυγή, κυρά-Κούλα μου, ε;» πέταξε ο φονιάς όσο ανακάτευα τη ζάχαρη με τον καφέ. Και τι να του πω εγώ; Ομορφονιέ μου δεν με κόλλαγε ο ύπνος γιατί μέτραγα όλη νύχτα τα καρβέλια που θα πάρεις αύριο; ή να βγάλω τα βάσανά μου στον πάγκο; Δεν είπα τίποτα. Ούτε γύρισα να τον κοιτάξω. Δεν έχω χρόνια μπροστά μου για να τσακώνομαι. Θέλω ηρεμία με τους πελάτες. Μια ζωή την έχουμε και δεν θα βρω άλλη ευκαιρία. Αρκετά

προβλήματα έχω, κυρ-Αστυνόμε μου. Αν αντέξω μέχρι τη σύνταξη θα πάρω ένα δρόμο θαλασσινό κι όποτε μαγκώνουν τα ποδάρια μου θα τα χώνω στην αρμύρα να μαλακώνουν. Ας είναι -στο θέμα μας, ξέρω, κυρΑστυνόμε μου- αυτός συνέχισε να μουρμουράει. Είπα, να του δώσω τη σακούλα με το ψωμί του για να τον ξεφορτωθώ. Αλλά πού; «Σφάξ’ το, κυρά-Κούλα» είπε και μου το πέταξε πίσω. Στον αέρα το ’πιασα. Το καρβέλι ντε, ήθελε να το κόψω στα δύο για ν’ απαλαχάνει. Θύμωσα. «Όχι, δεν το σφάζω» είπα και όλοι γέλασαν εκτός απ’ τον σκοτωμένο. «Σφάξ’ το, σου λέω. Πως θα το πάω άσφαχτο;» συνέχισε εκείνος. Τι να πω; Ο πεθαμένος δεν ήξερε και καλά τη γλώσσα μας. Μάλλον παρεξήγησε το υπονοούμενο και το πήρε στραβά. Εδώ που τα λέμε, κυρ-Αστυνόμε μου, ούτε κι εμένα μου άρεσε. ❋ Δημοσιογράφος: Από την έρευνα προέκυψε ότι το θύμα εκνευρίστηκε και ακολούθησε τον θύτη, στην αρχή από απόσταση. Εκείνος τον αντιλήφθηκε και επιτάχυνε το βήμα του. Το ίδιο έκανε και το θύμα. Ο θύτης πανικοβλήθηκε και άρχισε να τρέχει. Ο θύμα τον ακολούθησε. Ένας συμπατριώτης του θύματος, προσπαθώντας να προλάβει το κακό, φώναζε στο δράστη να σταματή-

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

σει. Εκείνος δεν τον άκουγε και συνέχιζε να τρέχει. Τρεις άνθρωποι έτρεχαν ο ένας πίσω από τον άλλο και παραπίσω ακολουθούσε σχεδόν όλο το χωριό. ❋ Πρατηριούχος: Ήθελε σακούλα, σώνει και καλά. Του είπα πως δεν είχα άλλη, αλλά αυτός επέμενε. Ένεκα η κρίση κυρ-Αστυνόμε, κάνω περικοπές και στις σακούλες. Προσπάθησα να του εξηγήσω, δεν καταλάβαινε. Τί την ήθελε τη σακούλα; μετά από λίγο θα την πέταγε. Ήταν εκνευρισμένος. «Γιατί το έδωσε το άλλο; Εγώ ήρτα πρώτο», μου είπε και πήρε τρέχοντας στο κατόπι τον προηγούμενο πελάτη. ❋ Συμπατριώτης του θύματος: Ήταν ήσυχος άνθρωπος ο σκοτωμένος, κύριε Αστυνόμε. Είχε το λόγο του, που ακολούθησε το φονιά. Έτρεχα πίσω τους κι εγώ και τους φώναζα να σταθούν. «Τη σακούλα θέλει, μη φοβάσαι», φώναζα στο φονιά, «Τη σακούλα θέλει». Αν είχε ακούσει τι του έλεγα και είχε σταματήσει τίποτα δεν θα γινόταν. Τζάμπα πήγε ο άνθρωπος.

❋ Δημοσιογράφος: Ο θύτης κρύφτηκε πίσω από τη γωνία μιας νεόχτιστης οικοδομής, άρπαξε ένα καδρόνι που βρήκε μπροστά του και, μόλις το θύμα ξεπρόβαλλε, το κατέβασε με δύναμη πάνω του. Ο μετανάστης έπεσε αιμόφυρτος στο έδαφος. Ένα καρφί κράταγε το καδρόνι καρφωμένο στο κεφάλι του. Ο μάρτυρας, που έτρεξε να προλάβει το κακό κατέθεσε ότι το θύμα πριν βυθιστεί ψέλλισε: «Τη σακούλα ήθελα μόνο.» ❋ Συμπατριώτης του θύματος: Είχε το λόγο του και επέμενε για τη σακούλα, κύριε Αστυνόμε. Πάνω της ήταν τυπωμένο ένα χωριό, που έμοιαζε με το δικό του. Είχε δώσει υπόσχεση στη μάνα του πως δεν θα ξέχναγε να γυρίσει πίσω. Μετά τη δουλειά, πήγαινε να πάρει το ψωμί και τη σακούλα για να το θυμάται. Με τις σακούλες μέτραγε τις μέρες του στην ξενιτιά. Κάθε μέρα ένα ψωμί και μία σακούλα. Όσες οι μέρες τόσες και οι σακούλες με το πικρό ψωμί, που θα έτρωγε μέχρι να γυρίσει στην πατρίδα.

Η Kατερίνα Παναγιωτοπούλου γεννήθηκε το 1956 στην Αμφίκλεια Φθιώτιδας. Σπούδασε Σκηνογραφία – Ενδυματολογία. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα. Είναι τελειόφοιτη του μεταπτυχιακού τμήματος Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, στην κατεύθυνση της συγγραφής. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Το πρώτο της βιβλίο «Η Μακρυγιαλού και άλλες ιστορίες» εκδόθηκε, τον Μάρτιο του 2017, από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΧΟΡΧΕ Φ. ΕΡΝΑΝΤΕΣ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΜΠΟ – ΜΑΡΙΑΤΣΙ

Εκδόσεις ΡΟΕΣ

Τι προκύπτει όταν ένας «καλός μαθητής» του λατινοαμερικάνικου μαγικού ρεαλισμού, «μεταλλαγμένου» αισθητά, αποπειραθεί να απεικονίσει (υπερ)ρεαλιστικά το σύγχρονο χαοτικό αστικό περιβάλλον μιας μεγαλούπολης, όπως είναι η Πόλη του Μεξικού των είκοσι εκατομμυρίων; Και αν, επιπλέον, έχει μια μεταμοντέρνα γραφή ικανή να αποτυπώνει ταχυδακτυλουργικά το πραγματικό ως φανταστικό και το αντίστροφο; Προκύπτουν τα εξωφρενικά, cult διηγήματα του Χόρχε Ερνάντες. Στα οποία διαβάζει κανείς πώς εξαφανίζονται οι νάνοι του κόσμου τούτου από προσώπου γης ή πώς μπορεί εύκολα κανείς να γίνει σουπερστάρ μουσικός των ρυθμών της Καραϊβικής αλλάζοντας απλώς το χρώμα του δέρματός του σε μαύρο! Είτε πάλι να γίνει εγκληματίας, όντας ο κεντρικός ήρωας του αστυνομικού διηγήματος που διαβάζει στο βιβλίο αυτό. Και πόσο ενδιαφέρον είναι να μπλέκονται τα όνειρά σου μεταξύ τους, πόσο γοητευτικό είναι να επισκέπτεσαι συγκεκριμένες στιγμές και τοποθεσίες της ιστορίας του Μεξικού τριπάροντας με μείγματα ψυχοτρόπων ουσιών ή τι σημαίνει να είσαι εικοσάρης και να μπλέξεις ερωτικά με ένα καλοστεκούμενο και τρελιάρικο μιλφάκι, που σε βλέπει ως τη λαμπρή ενσάρκωση του αρχαιοελληνικού ανδρικού κάλλους. Και άλλα πολλά… στο ίδιο μήκος κύματος!

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΛΕΥΚΗΣ ΦΑΛΑΙΝΑΣ Εκδόσεις ΟΠΕΡΑ

«Γέμισα τα πνευμόνια μου, καταδύθηκα ώς τα σκοτεινά βάθη, πήρα φόρα, αναδύθηκα σχεδόν δίπλα στο μικρό πλεούμενο, με όλο το σώμα στον αέρα, και πέφτοντας, προκάλεσα ένα θηριώδες κύμα, ένα χείμαρρο αφρού που το τουμπάρισε. Τους είδα να κολυμπούν απεγνωσμένα και να γαντζώνονται στο αναποδογυρισμένο σκάφος. Και τότε, όπως ξεμάκραινα, άκουσα το όνομα που μου ’χαν δώσει οι φαλαινοθήρες. ‘‘Θα ξαναγυρίσουμε για σένα, Μότσα Ντικ!’’ φώναξε ο άνθρωπος με το καμάκι. Και η φωνή του, η γεμάτη μίσος, ήταν το προμήνυμα γι’ αυτά που έμελλε να ’ρθούν.» Λένε πως στα νερά του Ειρηνικού, στην ακτή της Χιλής απέναντι απ’ τη Νήσο Μότσα, στις 20 Νοεμβρίου 1820, ένας μεγάλος λευκός φυσητήρας επιτέθηκε και βύθισε το φαλαινοθηρικό Essex που είχε αποπλεύσει απ’ το λιμάνι του Ναντάκετ, στον βόρειο Ατλαντικό, δεκαπέντε μήνες πριν απ' το ναυάγιο. Λένε πως ο τεράστιος λευκός φυσητήρας επιτέθηκε στο Essex επειδή οι φαλαινοθήρες είχαν σκοτώσει μια θηλυκιά φάλαινα και το μικρό της.

ΤΟΜΑΣ ΝΤΥΛΑΝ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Εκδόσεις ΡΟΕΣ

Το Περιπέτειες στο εμπόριο δέρματος μπορεί να μην είναι το γνωστότερο πεζογράφημα του Άγγλου ποιητή Ντύλαν Τόμας, είναι όμως αυτό που τον περιέχει στην πιο ανεπανάληπτη στιγμή του. Μπορεί να θεωρείται ημιτελές, αλλά περιέχει την τελειότερη συμπύκνωση της ποιητικής του πένας. Γραμμένο στο μεγαλύτερό του μέρος στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και δημοσιευμένο σταδιακά (το 1941 το Μια ωραία αρχή, το 1952 το Έπιπλα, πολλά έπιπλα και το 1953 το Τέσσερις χαμένες ψυχές), συνιστά το αποτέλεσμα μιας συγγραφικής αγωνίας που έκλεισε με το θάνατο του δημιουργού του. Γιατί, το έργο αυτό ήταν εκείνο στο οποίο πάντα επανερχόταν, σβήνοντας και ξαναγράφοντας. Αντί να συνεχίσει τη συγγραφή των υπολοίπων μερών του «υποτιθέμενου» αυτοβιογραφικού του μυθιστορήματος, απασχολείτο με τη συνεχή επανεγγραφή των τριών πρώτων μερών. Έτσι, αυτό που έχουμε μπροστά μας είναι ένα αφήγημα στο οποίο συνυπάρχουν σαξονικά αρχέτυπα, ο Ντίκενς, τα λαϊκά αστυνομικά φυλλάδια, ο ποιητής, ο δραματουργός, ο φιλόσοφος της ζωής, σε μια στιγμή ανεπανάληπτα ονειρική.

ΝΙΚΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΚΟΣ Η ΓΛΩΣΣΑ ΕΧΕΙ ΚΕΦΙΑ

Εκδόσεις ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ

Είναι αλήθεια όχι υπάρχει αρχαία ελληνική φράση μόνο με φωνήεντα; Πού βρίσκεται η θρυλική Νομανσλάνδη; Από πού πάνε για το Παλιοκατσικόρεμα; Πότε έζησε ο περίφημος βιολιστής Ροβιόλης; Τι είναι τα παντογράμματα και σε τι διαφέρουν από τα λιπογράμματα; Μπορείτε να φτιάξετε μια λέξη με έξι Υ; Ποιος μεγάλος ποιητής αγαπούσε πολύ τις ομοιοκαταληξίες με ομόηχες λέξεις; Σε ποιο μέρος κατοικούν οι Σούρδοι; Ποια είναι η μεγαλύτερη ελληνική λέξη και τι σημαίνει; Γιατί λέμε ψιλόν το ύψιλον και το έψιλον; Πού γεννήθηκε ο Δαίμονας του τυπογραφείου; Πού βρίσκεται η Μποχαλία; Ποιος πρωθυπουργός έπεσε θύμα γλωσσικού μύθου; Η απάντηση σε αυτά και σε πολλά ακόμα ερωτήματα βρίσκεται στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, όμως ο βασικός στόχος του συγγραφέα δεν είναι να διδάξει, όσο, κυρίως, να τέρψει, αφού ήδη από τον τίτλο ισχυρίζεται πως Η γλώσσα έχει κέφια. Πράγματι, ενώ η μελέτη της γλώσσας μπορεί να αποδειχτεί συναρπαστική και να χαρίσει πολλές συγκινήσεις, στο μυαλό πολλών έχει συνδεθεί με τη βαρετή αναδίφηση σκονισμένων λεξικών ή τη σχολαστική επιμονή σε λεπτές διαφορές, για να μην πούμε για τη λαθοθηρική άσκηση εξουσίας. Κι όμως, η γλώσσα κρύβει μέσα της άφθονα τερπνά, ευτράπελα, διασκεδαστικά και αστεία σημεία και φαινόμενα, που μπορούν να χαρίσουν όχι απλώς σποραδικά χαμόγελα αλλά και βροντερό γέλιο. Έμπειρος ταξιδιώτης στο βασίλειο της γλώσσας, ο Νίκος Σαραντάκος θα είναι ο ξεναγός σας σε μια χαμογελαστή περιπλάνηση στα τοπία της γλωσσικής ελαφρότητας. Μέσα από 40 κεφάλαια, θα γνωρίσετε μερικά από τα πιο αστεία, ευτράπελα, πνευματώδη και παιγνιώδη γλωσσικά στιγμιότυπα, θα εντυπωσιαστείτε από κάθε λογής αλλόκοτα και εξωτικά γλωσσικά ρεκόρ, θα διασκεδάσετε αλλά και θα προβληματιστείτε με λάθη, παρακούσματα και γλωσσικές παρεξηγήσεις. Κυρίως όμως, και αυτή είναι η βασική φιλοδοξία του συγγραφέα, θα γελάσετε!

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ* ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ...

Daniel Baud-Bovy - Fred Boissonas

«Ελλάδος Περιήγησις»

(2+1 τόμοι - δίγλωσση έκδοση)

της Ειρήνης Μανδηλαρά

-Ποιοι είναι οι συντελεστές της μνημειώδους αυτής έκδοσης; Ο Frederic Boissonas (1858 – 1946) ήταν Γ αλλοελβετός φωτογράφος, ιδιαίτερα γνωστός για τη φωτογραφική τεχνική του, αλλά και την εκτεταμένη φωτογράφιση του ελληνικού χώρου επί τριάντα περίπου έτη, μαζί με τον συνοδοιπόρο φίλο του Daniel BaudBovy, πρύτανη της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης. Το έργο του, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον την Ελλάδα, θεωρείται εν γένει «πρωτοποριακό αλλά και καθοριστικό για την εξέλιξη της ελληνικής φωτογραφίας κατά τον 20ό αιώνα» . O Daniel Baud-Bovy (1870 – 1958), γιός του ζωγράφου Auguste Baud-Bovy, υπήρξε μεγάλη προσωπικότητα του καλλιτεχνικού κόσμου της Ελβετίας. Διετέλεσε επιμελητής του Musée Rath , διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης και πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής των Καλών Τεχνών. Ήταν ακόμη ποιητής, συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων, κριτικός και ιστορικός της τέχνης. - Τα έργα και οι ημέρες τους. Ο Fred κι ο Daniel ήταν αχώριστοι φίλοι και φανατικοί πεζοπόροι. Ταξίδεψαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1903. Ακολούθησαν και άλλα ταξίδια στην Ελλάδα συνοδεία του γνωστού ομηριστή Victor Berard. Έως το 1920 φωτογράφησαν παντού από την Ήπειρο μέχρι την Πελοπόννησο και την Κρήτη, και από την Ιθάκη μέχρι το Άγιον Όρος. Τον Αύγουστο του 1913, Daniel και Fred μαζί με τον κυνηγό αγριοκάτσικων Χρήστο Κάκκαλο, κατακτούν την κορυφή του Ολύμπου. Το πέρασμά τους από τον Όλυμπο στάθηκε ιδιαίτερα σημαντικό για το ιερό βουνό και το Λιτόχωρο, αφού στην ουσία τότε τέθηκαν οι πρώτες βάσεις για την ορειβασία που σή-

μερα αποτελεί έναν από τους τουριστικούς πυλώνες της περιοχής. Οι τρεις ορειβάτες ξεκίνησαν την προσπάθειά τους στις 29 Ιουλίου 1913, ακολουθώντας την κλασσική διαδρομή προς το παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Στις 30 Ιουλίου φθάνουν στον προορισμό τους και αντικρίζουν τον Μύτικα, αλλά αποφασίζουν να επιστρέψουν στη βάση τους, επειδή νυχτώνει. Την επομένη, έχοντας πάρει το δρόμο της επιστροφής, το μετανιώνουν και αποφασίζουν να επιχειρήσουν το μεγάλο κατόρθωμα. Τα χαράματα της 2ας Αυγούστου ξεκινούν την τελική τους προσπάθεια. Η επιμονή του Χρήστου Κάκαλου, ο οποίος αναρριχάται ξυπόλητος, οδηγεί τους ορειβάτες στις 10:25 το πρωί στην ψηλότερη κορυφή, τον Μύτικα. Ο Boissonas έγραψε τότε για τον Όλυμπο «Κανένα έθνος δεν έχει μια έκταση που να μπορεί να συγκριθεί με την περιοχή του Ολύμπου, τόσο πλούσια σε μύθους, αναμνήσεις ιστορικές, ομορφιές κάθε λογής». Ο Boissonas αναμετρήθηκε με το ελληνικό φως, το κάλλος και τη μνήμη, διακόνησε στον σκοπό αυτό πάνω από τριάντα χρόνια με ζήλο και ακάματη εργασία και παρέδωσε μία Eλλάδα δικιά του, που παρουσιάζει το παρελθόν, το δικό του παρόν και εγγράφεται στο μέλλον. Yπηρέτησε τη φωτογραφική τέχνη με τον δικό του ρηξικέλευθο τρόπο και πρόβαλλε τη χώρα με όλη τη διαφάνεια και τη μοναδικότητα που το φως την περιβάλλει. Xάρη στο πάθος, το ταλέντο και την ευαισθησία του οραματιστή Boissonnas, μια νέα ματιά –στα μνημεία, στους ανθρώπους, και στα τοπία– υπενθυμίζει την αρμονία που υπήρχε πάντα στον χώρο αυτό. Φως, τοπία, ιστορία και άνθρωπος συνενώνονται σε μια μοναδική αποτύπωση, που διδάσκει τον αλ-

της Ειρήνης Μανδηλαρά*

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Daniel Baud-Bovy - Fred Boissonas

«Ελλάδος Περιήγησις»

(2+1 τόμοι - δίγλωσση έκδοση)

ληλοσεβασμό, χαμένον πια μόλις έναν αιώνα αργότερα. Δωρική απλότητα κατέχει τις μορφές που στέκονται σαν να αποσπώνται από το λυρικό τοπίο, δωρική στιβαρότητα ντύνει τα μνημεία που παιγνιδίζουν στο κάθετο φως – όλα είναι λουσμένα με μια ιωνική λάμψη. Στα 1910 είχε γράψει: «Αυτός ο λαός, τόσο στις ακτές όσο και στο εσωτερικό της χώρας, ο ψαράς της Αίγινας, ο γεωργός της Αργολίδας, ο βοσκός του Χελμού ή του Παρνασσού, όλος αυτός ο λαός έχει τόσο σπινθηροβόλο πνεύμα, τόση καλοσύνη, τόσο πάθος για την ελευθερία, μια τέτοια λατρεία για το παρελθόν του, μια τέτοια προσήλωση στις αρχαίες συνήθειες...». Το έργο του Boissonas αξίζει σήμερα μια δεύτερη ανάγνωση. Η πρόοδος σε τεχνικά θέματα, η ανακάλυψη του χρώματος, η ευχρηστία των μηχανών και οι ανέσεις του ταξιδιού, μπορεί σήμερα να καθιστούν το έργο του απαρχαιωμένο, αλλά η ιστορική ματιά αποκαλύπτει τον μοντερνισμό του σε σύγκριση με άλλους φωτογράφους που περιπλανήθηκαν στην Ελλάδα. Ο καλλιτέχνης, πέρα από το καταγραφικό ενδιαφέρον του για όλα όσα εξαφανίζονται, μας δίνει μια εικόνα της Ελλάδας που εκτείνεται πέρα από την εθνογραφική μαρτυρία. Η μεγάλη πίστη και ο θαυμασμός του για τη χώρα αυτή μεταδίδονται μέσα από το έργο του με μια τρυφερότητα και μια αγάπη που η δύναμη τους ακόμη και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, δίνει ψυχή σ' αυτά τα κομμάτια χαρτιού, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει απλές φωτογραφίες... -Η παρούσα έκδοση Οι εκδόσεις "Μίλητος" και "Ελεθερουδάκη" τύπωσαν το δίτομο αυτό έργο των Daniel Baud-Bovy και Fred Boissonnas σε 1.050

αριθμημένα αντίτυπα, σε χειροποίητο χαρτί Velada Avorio της Cartiera Magnani. Έξι από αυτά, δίχως αριθμό, είναι ονομαστικά και προορίζονται δια την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Δεκαπέντε αντίτυπα, με λατινική αρίθμηση, τυπώθηκαν ειδικά για τους συντελεστές της έκδοσης ενώ τα αριθμημένα από το 1 έως το 1.029 διατίθενται στο εμπόριο. (πηγές: από την έκδοση, Ολύμπιο Βήμα, Travelogues)

*Η Ειρήνη Μανδηλαρά στα 5 της έμαθε να διαβάζει κι έκτοτε αμετανόητη βιβλιοεξαρτημένη! Τα τελευταία 28 χρόνια εργάζεται ως bookbuyer σε κεντρικό Αθηναϊκό βιβλιοπωλείο.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΙΠΛΙΚΑΤΣΗ ΧΕΙΡΟΠΕΔΗ ΑΠΟ ΠΛΑΤΙΝΑ Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

Χειροπέδη από πλατίνα ή αλλιώς φυλακή από πλατίνα. Οι ήρωες των διηγημάτων φορούν νοητά τη χειροπέδη των στερεοτύπων και των εξαναγκασμών, εγκλωβισμένοι σε σχέσεις, πεποιθήσεις, ορμές και φαντασιώσεις, περιπλανώνται απ' τις αρχές του 20ου αιώνα έως το απροσδιόριστο μέλλον, από την παιδική τους ηλικία έως τα γεράματά τους. Η Κική γράφει στον νεκρό σύντροφό της, ο Μιχάλης καταφέρνει να στείλει ηλεκτρονικό μήνυμα από τον Παράδεισο, η Γεωργία ταξιδεύει στη Βουλγαρία για ν' αποτεφρώσει τη σορό του πατέρα της, ο Μανόλης ανακοινώνει στους γονείς του ότι θα γίνει κλέφτης. Οι ήρωες ταλαιπωρούν τον εαυτό τους κι αναμετριούνται με τα όνειρά τους. Ο μικρός Πέτρος πετάει κονσέρβες στα παιδιά που τον κοροϊδεύουν, η Τζέινα ανοίγει την κιτρινισμένη έκθεσή της από το δημοτικό σχολείο, η Μαργαρίτα ξεθάβει τον σκύλο της θείας Φλώρας, μια κυρία καταμετρά τα δικαιολογητικά για τη σύνταξή της, η Νανά, η Καίτη κι ο Κοσμάς παίζουν με ερωτικά παιχνίδια. Ο αφηγητής, κάποιες φορές θεατής, κρυφακούει τους ήρωες και άλλοτε αφηγείται με χιούμορ και ειρωνεία, άλλοτε μοιάζει ν' απουσιάζει διακριτικά χάρη στη δύναμη των γεγονότων. Η Αλεξάνδρα Πιπλικάτση με την πρώτη της αυτή συλλογή διηγημάτων αναζητά την ουσία, την άγρια και σκληρή πραγματικότητα τόσο όσο χρειάζεται. Στους ήρωές της ο αναγνώστης μπορεί ν' αναγνωρίσει κάτι από τον ίδιο του τον εαυτό.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ Η ΜΑΚΡΥΓΙΑΛΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Εκδόσεις ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ

Η Κατερίνα Παναγιωτοπούλου αναπαριστά και στεγάζει τα οράματα μιας ολόκληρης γενιάς λογοτεχνών οι οποίοι αναζητούν την υπέρβαση της εμπορευματικής νοηματοδότησης της λογοτεχνίας. Απονευρώνει κατεστημένες πεποιθήσεις και προσδοκίες, αντιμάχεται την "τραπεζική" αντίληψη της συγγραφικής τέχνης και τον εργαλειακό λόγο της λογοτεχνικής μανιέρας, και ψηλαφεί, με χιούμορ, λοξό και δηκτικό αλλά διασκεδαστικό και, σε κάθε περίπτωση, συναισθηματικό, τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων της. Μια συλλογή διηγημάτων που υπερβαίνει κοινωνιολογικές τοποθετήσεις και ερμηνείες, και αναπτύσσει τη δράση χωρίς να επιχειρεί να μας εντυπωσιάσει με ανατροπές και "επιφάνειες". Το αναγνωστικό ενδιαφέρον απογειώνεται από κείμενο σε κείμενο, καθώς όλες οι λειτουργίες που τα στοιχεία της αφήγησης αναλαμβάνουν να επιτελέσουν εξυφαίνουν μία περιπετειώδη και απολαυστική διαδρομή.

ΒΙΒΛΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΓΑΛΑ

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΤΣΙΑΣ

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ FYLATOS PUBLISHING

Τη στιγμή που στην Ελλάδα ξεκινούσε η κρίση, ξεκινάει και η ιστορία ενός μικρού σχολείου στο ορεινό Ρέθυμνο. Η ιστορία του Δημοτικού Σχολείου Φουρφουρά ή όπως αργότερα έγινε γνωστό, του Σχολείου της Φύσης και των Χρωμάτων. Το "ημερολόγιο" αυτό, παρουσιάζει ένα εκπαιδευτικό ταξίδι, για το πώς μέσα σε πέντε χρόνια, ένα μικρό σχολείο, κατέληξε να είναι μια από τις πιο πολυσυζητημένες εκπαιδευτικές προτάσεις της χώρας με εκατοντάδες επισκέψεις από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο. Σελίδες γεμάτες αγάπη, κατάθεσης ψυχής, αναμνήσεων, αυτογνωσίας, παιδαγωγικών απόψεων και πρακτικών. Με απλή και άμεση γραφή, απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς, γονείς και απλούς πολίτες που γνωρίζουν καλά ότι για να αλλάξει το μέλλον αυτής της χώρας, πρέπει να αλλάξει η παιδεία της. "Μια καταγραφή πολεμικών ιστοριών που μοναδικός μαχητής και εχθρός είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Ιστοριών που κλονίζουν τις σταθερές σου και σε κάνουν περιπατητή στα πιο δύσκολα μονοπάτια της ζωής. Αυτά που μόνο τα παιδιά ξέρουν να περπατούν".

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΤΣΙΑΣ

ΤΟ ΠΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Μήπως γνωρίζεις τι είναι το πλαγιαντζούρι; Τι είναι το μπιφτεκότο; Από πού μπορεί να προήλθαν άραγε τούτες οι λέξεις και τι ιστορίες μπορείς να πλάσεις με αυτές; Το Πλεξικό της Φανταστικής είναι ένα πρωτότυπο εγχειρίδιο δημιουργικής σκέψης και γραφής, το οποίο έχει την καινοτομία να αλλάζει ανάλογα με τον άνθρωπο που το κρατάει στα χέρια του. Βασισμένο στις αρχές της διαφοροποίησης, «γνωρίζει» τις ανάγκες του κάθε παιδιού! Το Πλεξικό της Φανταστικής αποτελεί μια μοναδική πρόταση για όλα τα παιδιά, τόσο για αυτά που αγαπούν όσο και για εκείνα που μισούν να γράφουν!

ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΟ ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΑΒΓΟ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ήταν ένα αβγό που το έλεγαν Μήτσο. Ήθελε να γνωρίσει τον κόσμο αυτός ο Μήτσος. Γι' αυτό, κάποιο χειμωνιάτικο πρωινό που χιόνιζε, το έσκασε κρυφά από το κοτέτσι.

ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ

ΑΡΙΑΔΝΗ

Η ΝΥΧΤΑ ΤΩΝ ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΩΝ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ

Όσα κι αν πέφτουν αστέρια, μοναχά ένα χρειάζεσαι για ν’ αλλάξεις τον κόσμο. Η Αριάδνη, μια έμπειρη και γρήγορη αραχνομοδίστρα, αργούσε να επιλέξει τι θα ήθελε από ένα πεφταστέρι. Πάντα κάποιος την προλάβαινε. Ποτέ, κανένα της όνειρο δεν γινόταν πραγματικότητα. Μια μέρα, όμως, που ο θυμός της έκανε γκλιν γκλον και η καρδιά της τικ τακ, η Αριάδνη αποφάσισε να πλέξει ένα τεράστιο δίχτυ και…

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

Γεωργία Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Μ. +30 6947 426662 www.georgiadoukopoulou.gr Ε. info@georgiadoukopoulou.gr

100

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

6 ΤΡΟΠΟΙ για να πίνεις ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ

νερό

«Πως θα κάνω την επιδερμίδα μου να λάμψει;» Πρέπει να ενυδατωθείς. Πιες νερό! «Πως θα φύγει η κυτταρίτιδα;» Πρέπει να ενυδατωθείς. Πιες νερό! «Πως θα καταφέρω να χάσω μερικά κιλά;» Πρέπει να ενυδατωθείς. Πιες νερό! «Πως θα καταφέρω να έχω περισσότερη ενέργεια;» Πρέπει να ενυδατωθείς. Πιες νερό! «Πως θα φύγει η πέτρα που έχω στα νεφρά;» Πρέπει να ενυδατωθείς. Πιες νερό!

101

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

6 ΤΡΟΠΟΙ για να πίνεις ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ

νερό

τΑπό τα πιο ανάλαφρα και επιπόλαια μέχρι και τα πιο σοβαρά ερωτήματα που έχεις, η λύση είναι το νερό! Καταντώ γραφική αρκετές φορές με αποτέλεσμα να με κοροϊδεύετε πολλοί από εσάς. Δεν με πειράζει καθόλου όμως, γιατί τη δουλειά μου τη λατρεύω και πάντα ενθουσιάζομαι με το τι επιρροή έχει πάνω σας. Στην αυτοπεποίθηση, στο κορμί, στη διάθεση, σε όλα. Το νερό , ναι, είναι η βάση της ζωής και της υγείας και καθημερινά πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 1,5-

102

2 λίτρα υγρών. Στην πραγματικότητα, όμως, καταναλώνουμε το 1/3 αυτής της ποσότητας. Άρα; Πως θα καταφέρουμε να πίνουμε περισσότερο; Το νερό δεν είναι ο μόνος τρόπος για να ενυδατώνεται το σώμα μας, μιας και υπάρχουν τροφές, οι οποίες είναι πλούσιες σε νερό, όπως τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Οπότε προσφέροντας ποικιλία στο καθημερινό μας «υγρό» μενού, δεν είναι αναγκαίο να πίνουμε αποκλειστικά νερό. Να λοιπόν τι μπορείς να κάνεις:

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

1. Πρόσθεσε στο νερό φέτες πορτοκαλιού, λεμονιού ή αγγουριών, αρωματικής μέντας ή δυόσμου, ή ακόμα και φρούτα του δάσους, μέχρι να βρεθεί ο συνδυασμός που σου ταιριάζει. Άφησε το σπιτικό αφέψημα που θα φτιάξεις να κατασταλάξει για λίγο και σε λίγα λεπτά θα έχεις ένα δροσιστικό και θρεπτικό αναψυκτικό! 2. Φτιάξε φυσικούς χυμούς! Όχι μόνο θα αναπληρώσουν τα υγρά που χρειάζεσαι, αλλά θα σε εμπλουτίσουν με πληθώρα βιταμινών.

3. Πιες φυσικό ανθρακούχο νερό! Είναι επάξιος αντικαταστάτης του απλού νερού, με τις φυσαλίδες να προσδίδουν γεύση. 4. Φτιάξε παγωμένους κύβους από χυμό φρούτων ή βοτάνων και πρόσθεσέ τα στο νερό σου. Θα μεταμορφωθεί σε ένα πραγματικό, μη αλκοολούχο, γευστικό κοκτέιλ! 5. Πιες τσάι και αφεψήματα βοτάνωνλουΐζα, χαμομήλι, τίλιο, κλπ, κατά προτίμηση χωρίς ζάχαρη. Το πράσινο τσάι δίνει ενέργεια και σε ξυπνάει, το χαμομήλι σε χαλαρώνει, ενώ το τσάι από γιασεμί ανεβάζει τη διάθεση. Πειραματίσου μέχρι να ανακαλύψεις το ρόφημα που σε αντιπροσωπεύει. Μην το παρακάνεις μόνο με το μαύρο τσάι, γιατί οι αρνητικές του επιπτώσεις είναι περισσότερες από τις θετικές. 6. Ενυδατώσου φτιάχνοντας μια ελαφριά σπιτική σούπα από ζωμό κότας, κρέατος ή και ψαριού. Παράλληλα θα προσλάβεις απαραίτητα συστατικά για τον οργανισμό, όπως αμινοξέα, ιχνοστοιχεία και κολλαγόνο.

103

s ¤ Ó È Ï · Ã Û · ¶

συνταγεσ

a Ù Â ª

104

Light σούπα

λαχανικών υλικά • 2 καρότα • 1 Κρεμμύδι • 2 Κολοκυθάκια • φασολάκια πράσινα • 1 σέλερι κομμένο • 2 φύλλα δάφνης • 1 κουτ. σούπας βούτυρο • 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο • Αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι. Ζεσταίνουμε το βούτυρο σε μια κατσαρόλα μαζί με το λάδι και προσθέτουμε τα ψιλοκομμένα κρεμμύδια. Μόλις γίνουν λίγο διάφανα ρίχνουμε το καρότο που το έχουμε κόψει σε μικρούς κύβους. Τα στριφογυρνάμε στην κατσαρόλα και ρίχνουμε Βράζουμε στο βραστήρα 1,5 λίτρα νερού και τα προσθέτουμε στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε τα κομμένα κολοκυθάκια, το κομμένο σέλερι, μια χούφτα πράσινα φασολάκια και τα φύλλα της δάφνης. Ανακατεύουμε καλά, χαμηλώνουμε τη φωτιά και αφήνουμε τη σούπα να βράσει. Η ελαφριά αλλά και νόστιμη σούπα σε λίγη ώρα θα είναι έτοιμη! Αλατοπιπερώστε τη! Υ.Γ. Το σέλερι βοηθά πολύ στην αποτοξίνωση του οργανισμού!

του ΜAGAZ!NE

Πολύχρωμη σαλάτα με υλικά • 500 gr γαρίδες καθαρισμένες • 1 αβοκάvτο • 1 καρότo κομμένo σε στικς • 1 μάνγκο κομμένο • 1 μικρό κόκκινο κρεμμύδι (προαιρετικά) • 1 φλ. κομμένο ανανά • φύλλα μαρουλιού

για τη σάλτσα

• σάλτσα σόγιας • ξύδι balsamico • λίγο σκόρδο σε σκόνη • λίγο γαρίφαλο σκόνη • λίγο τριμμένο ginger • 2 κ.γ. μέλι • χυμό από ένα λάιμ

γαρίδες Ανακατεύουμε μέσα σε ένα μπολ τις γαρίδες με όλα τα υλικά, φρούτα και λαχανικά κομμένα σε κυβάκια εκτός από τα καρότα που τα θέλουμε σε στικς. Ετοιμάζουμε τη σάλτσα σόγιας βάζοντας όλα τα συστατικά, ποσότητες κατάβούληση, σε ένα βαζάκι και ανακατεύοντας μέχρι να ενωθούν οι γεύσεις. Τέλος απλώνουμε φύλλα μαρουλιού σε μια μεγάλη πιατέλα και με κουτάλι μοιράζουμε το μίγμα της γαρίδας πάνω στα φύλλα. Περιχύνουμε τη σάλτσα και μαζί με ψημένες φέτες ψωμιού απολαμβάνουμε ένα υπέροχο ελαφρύ δείπνο!

105

www.bonusmall.gr

Πολυχώρος ς, προβολής &

επικοινωνία ! ς υ ο δ ρ έ κ ν ω ε σ ά τ προ

αγορά

ΠΑΝΤΡΕΥΕΣΤΕ; ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΔΩ!

ΞΕΡΟΤΗΓΑΝΑ ΤΩΡΑ και στην Αθήνα, έρχονται σπίτι σας! Εξαιρετικά Χανιώτικα ξεροτήγανα και καλιτσούνια με τα πιο αγνά υλικά και σε ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ ΤΙΜΗ! στα τηλ. 6983700171 & 6930997549 ΑΡΩΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΟΔΟΣΙΑ ΜΑΡΤΣΑΚΗ

Εργαστήριο Χειροποίητων Προϊόντων Σπιτικά ζυμαρικά και ιδιαίτεροι τραχανάδες, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού και κομπόστες μόνο στην εποχή τους. 'Ολα τα προϊόντα μας γίνονται σε μικρές ποσότητες, για να μη χαθεί το "σπιτικό" του χαρακτήρα τους. Ψάξτε τα και απολαύστε! OΠΩΣ ΠΑΛΙΑ

Θησέως 25 & Δ. Πλακεντίας, Χαλάνδρι τηλ.: 210 6830 220, www.periousias.gr

Είναι αναγκαίο να ζητάμε την «ουσία», κάθε στιγμή. Την «ουσία» στις σχέσεις, στις σκέψεις, στις παρέες και φυσικά στις ...γεύσεις!

814 4 3 8 4 0 1 2 : . λ η οτ τ ά χ σ ο -Μ ύ ο μ ω Σολ & 6 8 Πίνδου

Κ Ο Σ Μ Η Μ ΑΤΑ | Ω Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Α | Π Ο Λ Υ Τ Ι Μ Ο Ι Λ Ι Θ Ο Ι Πλούτωνος 2 & Δήμητρος, Ελευσίνα τηλ.: 210 5546979, fax: 210 5549350 www.panidis.gr, email: info@panidis.gr

ClasSY movies

112

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

ΝΕΚΡΟΣ (Dead Man)

1995 του Τζιμ Τζάρμους με τους Τζόνι Ντεπ, Γκάρι Φάρμερ, Ίγκι Ποπ, Ρόμπερτ Μίτσαμ Ο Ουίλιαμ Μπλέικ, φτάνει στη Άγρια Δύση του 19ου αιώνα για να ασκήσει το επάγγελμα του λογιστή. Κατηγορείται για διπλό φόνο και βαριά τραυματισμένος ο ίδιος από σφαίρα, αρχίζει μια περιπλάνηση με τη συνοδεία ενός μορφωμένου Ινδιάνου, με το όνομα Nobody, που τον παίρνει για τον Άγγλο ποιητή. Μυείται από αυτόν στην κουλτούρα των αυτοχθόνων και μεταμορφώνεται μετά από μια σειρά συναντήσεων, από αδέξιος υπάλληλος σε διώκτη των λευκών. Ο Νεκρός, είναι η έκτη ταινία μεγάλου μήκους του Τζάρμους, ενός σκηνοθέτη που έδωσε μέσα σε 25 χρόνια μόνο οκτώ ταινίες.

« Ο πιο αργός σκηνοθέτης του κόσμου» είπε για αυτόν ο φίλος του Άκι Καουρισμάκι, γεγονός όμως που επιδίωξε ο ίδιος για να έχει πάντα τον απόλυτο έλεγχο των έργων του, μακριά από την παντοδυναμία και τις επιταγές της βιομηχανίας του Χόλιγουντ. Όταν γράφει το σενάριο της ταινίας το 1993, έχει ήδη κουραστεί από τη θεματολογία των προηγούμενων όπου δεσπόζει το νεοϋορκέζικο σύμπαν. Η έμπνευση του ήρθε, όταν διαβάζοντας για να διασκεδάσει την ανία του τα ποιήματα του Ουίλιαμ Μπλέικ, εντυπωσιάστηκε από τη συγγένεια που παρουσίαζαν κάποια γραπτά του ποιητή με την

κουλτούρα των Αμερινδών. Αποφάσισε τότε ότι το όνομα του ήρωά του θα ήταν ίδιο με αυτό του λογοτέχνη και ότι ο Ινδιάνος Κανένας, θα μιλούσε με του στίχους του και ιδιαίτερα από τη συλλογή του Μπλέικ « Παροιμίες από την Κόλαση». Ο Νεκρός γεννήθηκε σταδιακά από αυτή την προσωπική κρίση του Τζάρμους , την ανάγκη « να απομακρυνθεί από την πόλη σαν μοναδική οπτική έμπνευση», να αφήσει το παρόν για να προσεγγίσει μια πιο σύνθετη σχέση με την Αμερική, την ιστορία της και την αρχέγονη κουλτούρα της. Επιλέγει το ασπρόμαυρο για την ταινία του με την πρόθεση, να γυρίσει την

113

Classy movies

114 πλάτη στα γουέστερν του ’50 και του ’60 και να πλησιάσει αυτά του ’40 ή των γιαπωνέζικων φιλμ όπως αυτών του Μιζογκούτσι που θαυμάζει. Και είναι ακριβώς αυτό το φόντο του μαύρου και του άσπρου που αφήνει ελεύθερο πεδίο στις αποχρώσεις του γκρίζου, τονίζοντας το παράδοξο τοπίο που διασχίζει ο Μπλέικ. Όταν στην αρχή της ταινίας ο λογιστής φτάνει στη μικρή πόλη, το καφκικό σύμπαν -ιδίως του «Πύργου»- είναι εμφανές: όπως στο βιβλίο, οι συναντήσεις του είναι παράξενες και εχθρικές. Στη συνέχεια οι αναφορές στον Τσέχο συγγραφέα αφθονούν, όπως η ιδέα της ομορφιάς, εφικτής μέσα σε έναν κολασμένο κόσμο, ή το χιούμορ των άσκοπων και παράλογων διαλόγων κάποιων δευτεραγωνιστών. Για τον ποι-

ητή Μπλέικ, ο κόσμος είναι ένα σύνολο φαινομένων με συμβολική γλώσσα και πρέπει εμείς να βρούμε τη σημασία τους. Το να γίνεις ποιητής, σημαίνει να δεις τον κόσμο με άλλα μάτια, να ανοίξεις την ψυχή σου στην ενόραση και τα σύμβολα. Ο Μπλέικ-λογιστής, μυείται σιγά, σιγά σε αυτόν τον ποιητικό κόσμο, με παραισθήσεις και οράματα που του δημιουργούνται από το τραύμα του και τη νηστεία που του έχει επιβάλλει ο Κανένας. Η μεταμόρφωσή αρχίζει από την ώρα που η σφαίρα σφηνώνεται στην καρδιά του: το να γίνεις ποιητής, είναι να πορεύεσαι προς το θάνατο. Ο ποιητής Μπλέικ είχε την πεποίθηση ότι το έργο του ήταν υπαγορευμένο από ουράνιες δυνάμεις, «είμαι στις διαταγές ουράνιων μηνυμάτων μέρα- νύχτα».

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

115 Ο πρώην λογιστής, παραζαλισμένος από τον πόνο και την πείνα, ένας ζωντανόςνεκρός, επιτελεί σαν υπνοβάτης το έργο του, αυτό του εμπνευσμένου προφήτη. Βλέπει αυτό που έβλεπε ο ποιητής, την οδύνη του κόσμου, την κόλαση της εμπειρίας, το ρημαγμένο ινδιάνικο τοπίο γεμάτο από τα σημάδια του θανάτου, κρανία, ξασπρισμένα οστά, πτώματα, κατεστραμμένες ινδιάνικες σκηνές. Το Φανταστικό, εισάγεται στην ταινία με το πρόσωπο του Κανένα: εμφανίζεται από το πουθενά, στην αρχή σαν θαμπή εικόνα στη διαταραγμένη όραση του τραυματία και εξαφανίζεται στο τέλος με τον ίδιο απρόσμενο τρόπο, αφού επιτέλεσε την αποστολή του. Δεν είναι κανένας, ούτε πηγαίνει πουθενά, ζει μόνο για να συναντήσει την περι-

πλανώμενη ψυχή του λογιστή-ποιητή. Φύλακας- άγγελος αλλά και άγγελοςεξάγγελος ή ψυχοπομπός, ο Κανένας είναι μια φιγούρα της Θείας Πρόνοιας και της αρχαίας τραγωδίας. Όσο για τον Τζόνι Ντεπ, στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή του, ο Τζάρμους βρίσκει το ιδανικό του: « έχει αυτή τη λευκότητα που σου έρχεται να το γεμίσεις με γκράφιτι», ή μιλώντας για τον Μπλέικ,« το πρόσωπό του είναι σαν μια λευκή σελίδα, όπου όλος ο κόσμος θα ήθελε να γράψει από κάτι». Το λείο πρόσωπο με τα κανονικά χαρακτηριστικά του Ντεπ, είναι όντως μια λευκή σελίδα, θυμίζοντας με την απάθειά του αυτό του Μπάστερ Κίτον. Απάθεια φαινομενική όμως που δε στερείται μιας μεγάλης πλαστικότητας, μπορεί να δεχτεί οποιοδήποτε

Classy movies

ΝΕΚΡΟΣ (Dead Man)

116

σχέδιο επάνω του, να συστραφεί στον οποιοδήποτε εκφραστικό μορφασμό αν το θελήσει. Ο ηθοποιός, με παππού Ινδιάνο Τσερόκι στον οποίο ίσως οφείλει τα τονισμένα ζυγωματικά του, παίζει από μικρός τον Ινδιάνο που αρνείται να πεθάνει κάτω από τις πλαστικές σφαίρες του φίλου του, του Τζένκο που έδωσε το όνομα του στο πρόσωπο που ενσαρκώνει ο Ίγκι Ποπ. Οι ήρωες του φιλμ κινούνται σαν μαριονέτες, ο Μπλέικ πληγωμένος, μοιάζει όλο και περισσότερο με εξαρθρωμένη κούκλα και αυτή ήταν και η πρόθεση του σκηνοθέτη, « τα πρόσωπα να καταρρέουν, σαν μαριονέτες που τους έχεις κόψει τα νήματα». Κι έπειτα είναι η μουσική. Παλιός ροκάς και μέλος συγκροτήματος ο Τζάρμους- μην ξεχνάμε τις συνεργασίες του με τον Τομ Γουέιτς και τον Τζον Λιούρι-, παντρεύει την ποίηση του Μπλέικ με την υποκουλτούρα του Ροκ. Τα ονόματα των προσώπων είναι συνδυασμοί ονομάτων μουσικών: Ο συνδυασμός Κολ

Γουίλσον και Τζόνι Πίκετ, αναφέρεται στον Γουίλσον Πίκετ, το μαύρο τραγουδιστή της Σόουλ. Ο πρώτος σερίφης έχει το όνομα του Λι Χάζελχουντ, μουσικού της Ροκ και το παράνομα του Κανένα είναι « αυτός που μιλάει δυνατά χωρίς να λέει τίποτα», αναφορά στο τραγούδι του Τζέιμς Μπράουν, ενώ η φιγούρα του συμβόλου της Ροκ Ίγκι Ποπ, είναι η εισβολή με σάρκα και οστά της μουσικής αυτής κουλτούρας μέσα στο τοπίο του γουέστερν. Όσο για το Νιλ Γιάνγκ, ο σκηνοθέτης λέει ότι έγραψε το σενάριο ακούγοντας τα τραγούδια του που συχνά αναφέρονται στη γενοκτονία των Ινδιάνων και τον πολιτισμό τους ( Kortez the Killer από το “Zuma”, 1975 ή Pocahontas από το Rust never sleeps, 1979). To σάουντρακ ακούγεται σαν μια παραλλαγή της ταινίας, ένα μουσικό σχόλιο, που δεν είναι το σύνηθες «χαλί», αλλά σαν αρχαίος χορός, εκτίθεται στην επιφάνεια του έργου και όπως λέει ο σκηνοθέτης « φέρνει σε ένα άλλο

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

επίπεδο την ταινία, όπου διαπλέκονται το πνεύμα της Ιστορίας και η συναισθηματική αντίδραση του Νιλ σε αυτήν». Για πολλούς κριτικούς και θεατές, η καλύτερη ταινία του Τζάρμους, που εδώ φτάνει στα άκρα αυτό που ονομάζεται « κριτική του γουέστερν», κρατώντας το σκελετό της για να διακωμωδήσει το μύθο του Γουέστ και τις συμβάσεις του κινηματογραφικού είδους που αναφέρονται σε αυτό. Από την άλλη όμως, αντί να δώσει μια σύγχρονη ειρωνική παραλλαγή του γουέστερν, παίρνει τον αντίστροφο δρόμο: μια επιστροφή στις ρίζες του, πριν την κωδικοποίηση του είδους, μια αλλαγή της λευκής ματιάς για την Άγρια Δύση, για να περιπλανηθεί στα ενδότερα του αμερινδικού πολιτισμού, προσφέροντάς μας ένα στοχασμό ποιητικό και κωμικοτραγικό της πνευματικής μεταμόρφωσης ενός ανθρώπου στο πέρασμά του από τη ζωή στο θάνατο.

117

TAΙΝΙΕΣ

118

Σκηνοθεσία: Αμπντελατίφ Κεσίς Ηθοποιοί: Σαϊν Μπουμεντίν, Σαλίμ Κεσιούς, Οφελί Μπο, Αφσία Ερζί, Λου Λουτιώ, Αλεξία Σαρντάρ Διάρκεια: 181 λεπτά Είδος ταινίας: ΡΟΜΑΝΤΙΚΗ ΚΟΜΕΝΤΙ Καλοκαίρι, 1994: Ένας νεαρός σεναριογράφος, ο Αμίν, μετά από ένα χρόνο διαμονής του στο Παρίσι, επιστρέφει στη γενέτειρά του, μια παραλιακή πόλη της Γαλλίας, για να δει συγγενείς και φίλους. Εκεί παρέα με τον ξάδερφό του, τον Τόνι και την παιδική του φίλη Οφελί, ο Αμίν περνάει τον χρόνο του μεταξύ του τυνησιακού εστιατορίου των γονιών του, των διαφόρων μπαρ και βέβαια της παραλίας. Κι ενώ ο Αμίν, αρχικά, μένει παρατηρητής της νεανικής, καλοκαιρινής, ανεμελιάς, όταν έρχεται η ώρα να ερωτευτεί, μονάχα το πεπρωμένο μπορεί να καθορίσει την πορεία της ζωής του, καθώς οι πειρασμοί είναι πολλοί…

Κωδικός Κολιμπρί

Σκηνοθεσία Κιμ Νγκουγιέν Παίζουν: Τζέσι Άιζενμπεργκ, Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ, Σάλμα Χάγιεκ Βελγοκαναδέζικη ταινία Δυο ξαδέλφια που δουλεύουν σε χρηματιστηριακή εταιρία εκπονούν ένα φιλόδοξο σχέδιο κατασκευής μιας οπτικής ίνας που θα συνδέει το Κάνσας με το Νιου Τζέρσεϊ. Κερδίζοντας ένα χιλιοστού του δευτερολέπτου σε ταχύτητα, θα μπορούν να εκμεταλλευτούν νωρίτερα απ’ όλους τις πληροφορίες αγοραπωλησιών και να θησαυρίσουν.

τα δυο αδερφια

Σκηνοθεσία: VALERIA GOLINO Σενάριο: Valeria Golino, Francesca Marciano, Valia Santella, με τη συνεργασία του Walter Siti Παίζουν: Riccardo Scamarcio, Valerio Mastandrea, Isabella Ferrari Χώρα: Ιταλία Διάρκεια: 115΄ O Matteo είναι ένας νέος επιχειρηματίας, ευφυής, τολμηρός και δυναμικός. Ζει μια ζωή στα άκρα γεμάτη προκλήσεις. Ο αδελφός του, Ettore είναι καθηγητής σε σχολείο και ζει ακόμα στη μικρή επαρχιακή πόλη όπου οι δυο τους γεννήθηκαν. Είναι ένας άνδρας συνετός με μια ήσυχη ζωή σε μια ρουτίνα που τον βολεύει, ένας άνθρωπος που συνειδητά επιλέγει να ζει στη σκιά. Αυτοί οι δύο εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι θα έρθουν κοντά σε μια κρίσιμη στιγμή της ζωής τους και θα ανακαλύψουν μετά από χρόνια απουσίας ξανά ο ένας τον άλλον.

Πατώντας πάνω στις φωτογραφίες βλέπετε τρέιλερ της ταινίας

Mektoub, Αγάπη μου

ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙΣ

Σκηνοθεσία: Τζορτζ Τίλμαν Τζούνιορ Ηθοποιοί:Αμάντλα Στένμπεργκ, Ρεγκίνα Χολ, Ράσελ Χόρνσμπι Βασισμένο στο best-seller της Άντζι Τόμας, «Το Μίσος που Δίνεις» αφηγείται την ιστορία της Σταρ Κάρτερ, που ζει σε δύο κόσμους: της φτωχής γειτονιάς των μαύρων όπου κατοικεί και το σχολείο των λευκών που παρακολουθεί. Όταν θα γίνει μάρτυρας της δολοφονίας του παιδικού της φίλου, που πυροβολήθηκε από έναν αστυνομικό, η εύθραυστη αυτή ισορροπία θα ανατραπεί. Οι πιέσεις από όλες τις πλευρές είναι ισχυρές και η Σταρ πρέπει να βρει το κουράγιο ώστε να υψώσει το ανάστημά της και να βροντοφωνάξει αυτό που η ίδια θεωρεί σωστό και δίκαιο.'

ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΚΡΙΝΤΕΛΒΑΛΝΤ Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Γιέιτς Ηθοποιοί: Έντι Ρεντμέιν, Τζόνι Ντεπ, Κάθριν Γουότερστον, Τζουντ Λο, Έζρα Μίλερ

Σε μια προσπάθεια ν’ ανατρέψει τα σχέδια του Γκρίντελβαλντ, ο Άλμπους Ντάμπλντορ (Τζουντ Λο) καλεί τον πρώην μαθητή του Νιουτ Σκαμάντερ, που δέχεται να τον βοηθήσει, αγνοώντας τους κινδύνους που βρίσκονται μπροστά τους. Πολύ γρήγορα οι μάσκες θα πέσουν και οι διαχωριστικές γραμμές θα τεθούν, καθώς δοκιμάζεται η αγάπη και η αφοσίωση, ακόμη και ανάμεσα στους πιο κοντινούς φίλους ή στα μέλη της ίδιας οικογένειας, σ’ έναν κόσμο μαγείας που διχάζεται όλο και περισσότερο.'

Ο ΓΚΡΙΝΤΣ Ο κυνικός, γκρινιάρης και μισάνθρωπος Γκριντς εκνευρίζεται από τη χαρωπή, γιορτινή διάθεση των κατοίκων του γειτονικού Χούβιλ και αποφασίζει να τους κλέψει τα Χριστούγεννα.'

119

JUKEBOX

Να μ' αγαπάς

(1979)

Στίχοι: Ανδρέας Θωμόπουλος Μουσική: Ανδρέας Θωμόπουλος Eρμηνεία:Παύλος Σιδηρόπουλος

120

«Το έγραψα, φουλ ερωτευμένος με την Ηρώ, για να την πείσω να με παντρευτεί. Το 1976, ήμουν για Πάσχα, με μια μεγάλη παρέα, στο σπίτι του Μανούσου Μανουσάκη, στο Χιλιομόδι Κορίνθου. Η Ηρώ, δεν ήταν εκεί, έκανε Πάσχα με τους δικούς της, αφού μόλις την είχα γνωρίσει. Εγώ, απομονωμένος με μια κιθάρα, Μεγάλη Παρασκευή, Μεγάλο Σάββατο, ακόμη και την Κυριακή του Πάσχα, ετοίμαζα το τραγούδι, για την Ηρώ... Αργότερα, όταν το ολοκλήρωσα, την πήρα τηλέφωνο, και το έπαιξα».*

Ανδρέας Θωμόπουλος *γράφει στο ogdoo.gr ο Μανώλης Νταλούκας.

...επιλέγει η Ρούλα Μονογυιού

Σου γράφω πάλι από ανάγκη η ώρα πέντε το πρωί το μόνο πράγμα που `χει μείνει όρθιο στον κόσμο είσαι εσύ Τι να τις κάνω τις τιμές τους τα λόγια τα θεατρικά μες στην οθόνη του μυαλού μου χάρτινα είδωλα νεκρά Να μ' αγαπάς όσο μπορείς να μ' αγαπάς Κοιτάζοντας μες στον καθρέφτη βλέπω ένα πρόσωπο γνωστό κι ίσως η ασχήμια του να φύγει μόλις πλυθώ και ξυριστώ Βρωμάει η ανάσα απ' τα τσιγάρα βαραίνει ο νους μου απ' τα πολλά στον τοίχο κάποια Μόνα Λίζα σε φέρνει ακόμα πιο κοντά Να μ' αγαπάς όσο μπορείς να μ' αγαπάς Αν και τελειώνει αυτό το γράμμα η ανάγκη μου δε σταματά σαν το πουλί πάνω στο σύρμα σαν τον αλήτη που γυρνά Θέλω να `ρθείς και να μ' ανάψεις το παραμύθι να μου πεις σαν μάνα γη να μ' αγκαλιάσεις σαν άσπρο φως να ξαναρθείς. ΑΚ ΟΥ

121

ΤΕ

ΤΟ!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

122

ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΚΛΟΣ

της Έλλης Φθενάκη http://elli-seasons.blogspot.gr/

όλα είναι κύκλος όταν οι άκρες συναντηθούν δεν μένει τίποτα να πεις τίποτα να γράψεις χάνεις τις λέξεις σβήνεις τα τετράγωνα μετράς τις γωνίες που κρύφτηκες και συνεχίζεις όλα είναι κύκλος και κάθε σημείο του ταυτόχρονα αρχή και τέλος γέλιο και δάκρυ είμαι κύκλος κι εγώ κι εσύ....

123

72 magaz!ne www.bonusmallmag.gr

Το π ε ρ ι ο δ ι κ ό τ η ς π α ρ έ α ς

Μιχαλακοπούλου 99 Αθήνα 115 27 T. 210 7482544 E. magazine@bonusmallmag.gr www.bonusmallmag.gr www.facebook.com/bonusmallmag