READMAGAZINE by www.bonusmallmag.gr

www.readmagazine.gr/073

Readmagaz!ne

photo: Yiannis Margetousakis

Το περιοδικό της παρέας

ΓΕΩΡΓΙΑ ΝΤΑΓΑΚΗ ΕΧΕΙ ΜΙΑ ΤΙΓΡΗ ΜΕΣΑ ΤΗΣ!

Readmagazερ!ι π 4

Edito_real: του Βασίλη Αρδά

Taξιδι της Λίνας Ιορδάνου

Γεωργία Νταγάκη Έχει μια τίγρη μέσα της!

ΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΗΣΟΥΜΕ του Γεράσιμου Γεωργάτου

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ της Μαρίας Στρίγκου

ΥΓΕΙΑ|ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ της Δήμητρας Σταύρου

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ του Αλέξανδρου Αραμπατζή

ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ της Μαριάννας Κουμαριανού

ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΛΟΓΙΑ της Χριστίνας Πομόνη

ΜΙΣΗ ΜΕΡΙΔΑ ΛΟΓΙΑ της Έλενας Καρανικολού

ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ του Βελίσαριου Θώδη

ΛΟΓΙΑ - ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ της Κατερίνας Γεμελιάρη

ne ! ! α ν ε μ ό ριεχ

Μιχαλακοπούλου 99 / Αθήνα 115 27 T. 210 7482544 E. magazine@bonusmallmag.gr www.readmagazine.gr www.facebook.com/bonusmallmag

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ:

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ του Κωστή Μακρή

• ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ της Αλεξάνδρας Πιπλικάτση

• ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ • ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

• αλεξανδρα πιπλικατση

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ της Ειρήνης Μανδηλαρά

• EΛΛΗ ΦΘΕΝΑΚΗ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΓΕΙΑ της Γεωργίας Δουκοπούλου ΣΥΝΤΑΓΕΣ

• ΕΛΕΝΑ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΟΥ

102 106

• ΛΙΛΛΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ • ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΥΡΟΥ • Κατερινα γεμελιαρη

CLASSY MOVIES της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

113

TAINIEΣ

118

JUKE BOX ΕΠΙΛΟΓΟΣ της Έλλης Φθενάκη

120 122

• Βελισαριοσ θωδησ • ΜΑΡΙΑ ΣΤΡΙΓΚΟΥ • ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ • Maριαννα κουμαριανου • KATEΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ • γερασιμοσ γεωργατοσ • ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ • ΡΟΥΛΑ ΜΟΝΟΓΥΙΟΥ • ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΡΔΑσ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ MAGAZ!NE ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ KI OXI KAT’ ΑΝΑΓΚΗ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ

εdito_real

Read

Είπαμε ν’αλλάξουμε όσο είμαστε ακόμη νέοι, στα 72 μας και πριν να φτάσουμε στα 100. Νέοι θα είμαστε και τότε, αλλά ας το κάνουμε τώρα που το σκεφτήκαμε και μας άρεσε.Ας κάνουμε και εμείς μια αλλαγή έτσι για να μη μας λένε προβλέψιμους. Τόσα χρόνια το περιοδικό της παρέας κυκλοφορούσε με μια ...περίπου δανεική ηλεκτρονική διεύθυνση. Είχε κάτι από το μέχρι χθες αδερφάκι του το www.bonusmall.gr άλλωστε, έτσι ξεκίνησε. Να έχει μια εμπορική μορφή και αντίστοιχο σχεδιασμό. Μας αφήσατε όμως να το κάνουμε εμπορικό; Δε μας αφήσατε! Μας στέλνατε κείμενα που δε θα ήταν σωστό να τα έχουμε σε περιοδικό με άλλο ύφος, με εμπορική προσέγγιση. Τι να κάνουμε κι εμείς; Άλλο που δε θέλαμε, βγάλαμε και τη δική μας οπτική και τη δική μας επιθυμία. Έτσι λοιπόν, το magaz!ne έγινε η αγαπημένη αναγνωστική συνήθεια για πολλούς, πάρα πολλούς φίλους σε όλο τον κόσμο. Κάτι υπήρχε όμως που δε μας άφηνε σε ησυχία. Αυτός ο τίτλος του το magaz!ne έμοιαζε να θέλει παρέα, η ηλεκτρονική του διεύθυνση δεν έδινε ακριβώς το στίγμα του. Όλο το συζητούσαμε και όλο το αφήναμε. Ήθελε φαίνεται να έρθει από μόνο του να μας πει... κρατήστε σταθερό το magaz!ne και φέρτε μoυ παρέα. Και να λοιπόν πως το ψάξαμε. ΕΤΟΙΜΑΣΑΜΕ ΜΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΚΑΛΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ: Ειδήσεις, δεν είναι μόνο αυτές που γεννούν φόβο και ποτίζουν την αδιαφορία. Τις καλές ειδήσεις, τις δημιουργούν οι διπλανοί μας, οι απέναντι μας, οι φίλοι μας, εμείς... Ελάτε, στην παρέα μας για να γίνουμε όλοι φορείς καλών ειδήσεων!

του Βασίλη Αρδά

magaz!ne

Το περιοδικό της παρέας

Είδαμε μια διαφήμιση του παρόχου μας στο διαδίκτυο που πρότεινε κατοχυρώσεις domain. Σε ένα διάλειμμα με καφέ και τσιγάρο, χωρίς να το έχουμε συζητήσει, βάζαμε ονόματα γενικώς και κάποια στιγμή προσθέταμε πριν από το magaz!ne διάφορα. Άλλα ήταν κατοχυρωμένα και άλλα σχεδόν ελεύθερα. Βάζοντας το readmagazine το βρήκαμε ελεύθερο σε .gr και .eu και χωρίς δεύτερη σκέψη το κλείσαμε. Από σήμερα το περιοδικό της παρέας θα έχει τίτλο που θα το εκφράζει 100% και θα δίνει και το στίγμα του. Καλωσορίζουμε το READMAGAZ!NE και την ηλεκτρονική του διεύθυνση www.readmagazine.gr και www.readmagazine.eu Πιστεύουμε ότι η σχεδόν νέα επωνυμία θα μας ταξιδέψει σε αρκετά τεύχη και ελπίζουμε η επόμενη αλλαγή να γίνει στα ...150 τεύχη αν το κρίνουμε αναγκαίο.

www.readmagazine.gr/073 H TIΓΡΗ ΣΕ ΣΤΙΧΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΝΤΑΓΑΚΗ "ΝΤΥΝΕΙ" ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ

ΤΑΞΙΔΙ

"Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό..."

ΣΙΘΩΝΙΑ

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΣΙΘΩΝΙΑ

Αν με ρωτήσεις τι θυμάμαι απ' τη Χαλκιδική και το δεύτερο ομορφότερο πόδι της, θα σου πω για τα αμέτρητα καλοκαίρια και τη σκηνούλα στις Καβουρότρυπες κάνοντας ελεύθερο κάμπινγκ και βλέποντας αυτό το γαλαζοπράσινο κέντημα του ορίζοντα, θα σου πω για τη μυρωδιά των πεύκων και του μελιού, θα σου πω για το καρτέρι στον ήλιο μέχρι να πάει να σβήσει για να μετρήσουμε τα χρώματα του ουρανού, θα σου πω για εκείνη τη σαλαμάνδρα στο Χολομώντα που την περιμέναμε με σταματημένο το αυτοκίνητο να διασχίσει με το πάσο της το δρόμο, θα σου πω για τα πέτρινα σοκάκια και τη θέα του Παρθενώνα, για τα Δελφίνια που μας τρέλαιναν με το παιχνίδι τους στο Νέο Μαρμαρά, για το βυθό στο Πλατανίτσι που κάναμε

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΣΙΘΩΝΙΑ

καταδύσεις κι εκείνη τη σμέρνα που καιροφυλακτούσε, θα σου πω για την απέραντη αμμουδιά του Αρμενιστή που πίναμε μπιρίτσες εκεί που έσκαγε το κύμα, για το καφεδάκι στη χόβολη στην Αρναία, θα σου πω για το ψάρεμα στην Καλογριά που μας τάραξαν τα κουνούπια, θα σου πω για τη Βουρβουρού... νομίζω δε θα σταματάω να σου λέω, γιατί τόσες μνήμες που είναι φυλαγμένες εκεί, στη Σιθωνία... δε μ' αφήνουν να σωπάσω... Σίγουρα ο δημιουργός μοιράζοντας τις ομορφιές ήταν απλόχερος με τη Σιθωνία της Χαλκιδικής. Έδωσε τόσο γαλάζιο που ο χαρακτηρισμός απέραντο δεν αρκεί, τόσο δάσος και τόσο ορίζοντα που η ματιά δε μπορεί να τα χωρέσει.

Η Νικήτη είναι επί της υποδοχής, με τον παραδοσιακό της οικισμό και την πανέμορφη ακτή της, με την Ελιά της που τα δέντρα φτάνουν να βρέχονται απ' τη θάλασσα. Ο Ηρόδοτος μίλησε γι' αυτήν στους Μηδικούς πολέμους, αναφέροντάς τη ως την πόλη της Γαληψούς ανάμεσα στη Σερμύλη και την Τορώνη. Περνώντας τη Νικήτη να σου η γνωστή διχάλα, δεξιά πας για Νέο Μαρμαρά, αριστερά προς Βουρβουρού, Πλατανίτσι, Καβουρότρυπες, Σάρτη κλπ. ο Μαρμαράς, αν και ευρέως γνωστός για το γνωστό κοσμοπολίτικο Πόρτο Καρράς, είναι χτισμένος αμφιθεατρικά αγκαλιάζοντας τρεις καταπράσινους λόφους, ώστε η θέα μπροστά στα μάτια μας να είναι αμείλικτη.

της Λίνας Ιορδάνου

❝Σαν την Χαλκιδική δεν έχει! ❞

ΤΑΞΙΔΙ

ΣΙΘΩΝΙΑ

Αν πας αριστερά απ' τη διχάλα, αρχίζει άλλο έργο φύσης κι ομορφιάς. Η εξωτική Βουρβουρού με τα γαλαζοπράσινα νερά, το άλσος από πεύκα και τα λευκά βράχια. Πιο δίπλα, στον Αρμενιστή, όταν πέφτει ο ήλιος πάνω στην αμμουδιά, θαρρείς πως είναι κι αυτή λευκή... καν' το εικόνα δίπλα στο καταγάλανο του νερού, γιατί δεν έχω λόγια να στο περιγράψω... Ίδια εικόνα, λες και ο Θεός αντέγραψε, στο διπλανό Πλατανίτσι... για να φτάσουμε αμέσως μετά στις μαγικές Καβουρότρυπες. Η παραλία τους κατά τα πρότυπα που τόση ώρα λέμε, γαλαζοπράσινα νερά, μέσα στα πεύκα... κι αριστερά τα βράχια τα πανέμορφα, σαν πέτρινες λευκές πολυθρόνες να ξαπλώσεις πάνω τους χωρίς να φοβηθείς μη γδαρθείς, να ξαπλώσεις και

να κλείσεις τα μάτια, να μυρίζεις τα πεύκα, ν'ακούς το κους-κους της θάλασσας που σκάει πάνω τους, κι όταν ξανανοίξεις τα μάτια σου στο πιο όμορφο γαλάζιο φόντο του κόσμου, να δεις ως απέναντι τις κορφές του Άγιου Όρους. Θα σταθείς σίγουρα στη Σάρτη, να χαθείς στα μαγαζάκια, στα σοκάκια της, στην όμορφη παραλία της και την περατζάδα της. Λίγο πιο κάτω ο παράδεισος πάλι μπροστά σου, στο Καλαμίτσι και το Κριαρίτσι, ας μη σου ξαναπω για τα χρώματα και βαρεθείς... Και κάπως έτσι φτάνεις στο Πόρτο Κουφό, ένα απίστευτα όμορφο φυσικό λιμανάκι στον Τορωναίο κόλπο, με τους γραφικούς ορμίσκους. Και να σου και η Τορώνη, πανέμορφος οικισμός, απίστευτη παραλία με χαλικάκι και η θάλασσα

της Λίνας Ιορδάνου

ΤΑΞΙΔΙ

ΣΙΘΩΝΙΑ

καθρέφτης. Πανέμορφα χωριά και χωρίς τη συνδρομή του γαλάζιου και της θάλασσας. Ο πέτρινος και κατάφυτος Παρθενώνας, ακαταμάχητος μα μια θέα που σε καθιστά σχεδόν ασάλευτο. Πανέμορφα μονοπάτια για πεζοπορία στον Ίταμο, το βουνό που πήρε τ'όνομά του απ' αυτό το σπάνιο δέντρο… εκεί θα ξεδιψάσεις με το κρύο νερό στα Ψαρρά με τις πηγές τους, κι αν είσαι ακόμα πιο τυχερός θα σου πει καλημέρα κάποιο ζαρκάδι... ναι, ζαρκάδι. Μην ξεχάσεις να πάρεις μέλι απ' το γραφικό Μεταγγίτσι και να βολτάρεις στα στενάκια του. Στην ενδοχώρα του δεύτερου ποδιού και στους πρόποδες του μοναδικού Χολομώντα που πρέπει πάση θυσία να επισκεφτείς, να

περπατήσεις και να ζαλιστείς απ' τις μυρωδιές των δέντρων, των βελανιδιών και των καστανιών, αλλά και... όχι μόνο, γιατί θα σου 'ρθει και το παϊδάκι κι εκεί άστα να πάνε, στους πρόποδες λοιπόν η πανέμορφη Αρναία, το χωριό των υφαντών, με τα ξύλινα μπαλκόνια και τους χρωματιστούς τοίχους, με τα πέτρινα σοκάκια, τις πανέμορφες γωνιές της και φυσικά με το μουσείο της Υφαντικής τέχνης. Στη βόλτα στο Χολομώντα, μην ξεχάσεις τον Ταξιάρχη, εκεί που σμίγουν όλοι οι δρόμοι του βουνού... Ένα απ' τα ομορφότερα χωριά της Σιθωνίας είναι και η Συκιά

της Λίνας Ιορδάνου

με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της, τα χαγιάτια και τα πεζούλια της, μα και την ήσυχη και εξαιρετική παραλία της. Πανέμορφος και ο Πολύγυρος φυσικά, η πρωτεύουσα, η αρχόντισσα. Μια πόλη καλλιτέχνημα, ένα κέντημα ομορφιάς που σίγουρα θα σε πλανέψει να περπατήσεις κάθε του γωνιά... Έχω κι άλλα να σου πω, χιλιάδες γωνιές και μυστικά που δε στα είπα, δεν τα χω-

ράει όμως όλο το περιοδικό. Έλα εδώ να χαθείς, γιατί όπου κι αν σε βγάλει, όπου κι αν βρεθείς το δεδομένο είναι η απίστευτη ομορφιά... και δεν ξέρω, χρησιμοποιώντας το γνωστό κλισέ αν σαν τη Χαλκιδική δεν έχει... ξέρω μόνο ότι όσα δεις και νιώσεις σ αυτό τον τόπο, θα τα πάρεις μαζί σου για πάντα.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

https://georgiadagaki.com/

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

photo: Yiannis Margetousakis

Με τη Γεωργία Νταγάκη, γνωριστήκαμε πριν από 9 περίπου χρόνια και από τότε δεν είχαμε ξανασυναντηθεί. Όμως, μαθαίναμε νέα της, παρακολουθούσαμε την πορεία της και το πως μέσα στα χρόνια διαμόρφωσε το δικό της εντελώς προσωπικό στυλ. Μετά από καιρό τα καταφέραμε και πήγαμε να τη δούμε στην Απανεμιά, στον κλασικό πια χώρο της Πλάκας που συνήθως γίνεται μια ...μυσταγωγία. Γνωρίζαμε ότι η Νταγάκη, έχει μια υπέροχη αισθησιακή φωνή με μια βραχνάδα που δεν είναι επιτηδευμένη, ότι είναι μια καλή ερμηνεύτρια, ότι έχει κάνει τη λύρα προέκταση του εαυτού της, αλλά... αυτό που ζήσαμε ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας. Συμμετείχαμε σε μια παράσταση που από την πρώτη νότα έως και την τελευταία, μετά από τρεις και περισσότερο ώρες που διήρκεσε η παράσταση, δεν σε άφηνε να σκεφτείς ότι δε θα τραγουδήσεις, αλλά το σημαντικότερο... Δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει φασαρία από κουβέντες και οχλαγωγία που γίνεται συνήθως στις μουσικές σκηνές. Δεν ήθελες να μιλήσεις με την παρέα σου. Ήθελες να συμμετέχεις. Αυτό σα γεγονός ήταν προσωπική επιτυχία της Γεωργίας. Μας πήρε μαζί της και μας ταξίδεψε.

από τον Βασίλη Αρδά

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Αν αναλογιστούμε ότι δεν ήταν full band τότε η αξία της βραδιάς πολλαπλασιάζει τα μπράβο που της αξίζουν. Ο ήχος της είναι… Αλήθεια τι είναι ο ήχος της; Είναι rock χωρίς αμφισβήτηση, αλλά δεν είναι μόνο rock. Είναι και ήχος που ταιριάζει σε μπαλάντες και όχι μόνο. Τελικά ο ήχος της είναι αυτός που είναι, χωρίς ταμπέλα. Είναι ό,τι θέλει η Γεωργία που επάνω στη σκηνή μεταμορφώνεται σε απόλυτο κυρίαρχο. Με την χαρακτηριστική φωνή της που σου δίνει αμέσως το στίγμα της, χωρίς να προσπαθεί να ...μιμηθεί, η απίστευτη ενέργειά της, η άμεση επαφή της με τον κόσμο, το φιλικό της χαμόγελο, το άγριο βλέμμα και το ασυγκράτητο συναίσθημα που αναβλύζει, όταν χρειάζεται στην ερμηνεία της, σε ταξιδεύει σε ήρεμα νερά και ταυτόχρονα σου ανανταριάζει τα συναισθήματα. Και μετά... μετά έτσι χωρίς να το περιμένεις ανεβάζει ρυθμό, κάνει διασκευές σε γνωστά τραγούδια που ακούγοντάς τα είναι σα να μην τα έχεις ξανακούσει. Και είναι γεγονός δεν τα έχεις ξανακούσει όπως τα "ζωντανεύει" η Νταγάκη. Εύκολο για τη Γεωργία, θα ήταν να παραμείνει στα ακούσματα της ιδιαίτερης πατρίδας της και να διεκδικεί με άνεση τον τίτλο της μοναδικής λυράρισσας. Το εύκολο όμως δεν ταιριάζει στη Νταγάκη, προφανώς είναι για εκείνους που βολεύονται σε αυτό που συνηθίζουμε να λέμε πεπατημένη και σε όσους συνειδητά εκμεταλλεύονται τα χαρακτηριστικά της όποιας ντοπιολαλιάς που κατά καιρούς γίνεται mainstream.

από τον Βασίλη Αρδά

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Μόνη της έδωσε κίνητρο στον εαυτό της για να πραγματοποιήσει τα δικά της θέλω και όχι να ακολουθήσει τα συμβατικά πρέπει που συνηθίζονται στον χώρο της. Αγάπησε και αγαπά αυτό που κάνει και ήταν επόμενο να φτάσει σήμερα να δημιουργεί παραστάσεις που αφήνουν το κοινό της, κι έχει πλέον φανατικό κοινό, απόλυτα ικανοποιημένο. Κλείνοντας αυτή την εισαγωγή πριν προχωρήσουμε σε μια φιλική συζήτηση μαζί της γράφουμε ότι ήταν η καλύτερη παράσταση που έχουμε δει φέτος και… έχουμε δει αρκετές. 22

Πιστεύω ότι πριν από όποια συζήτηση κάνουμε σωστό είναι να μας μιλήσετε για τους συνοδοιπόρους σας σε αυτό που κάνετε . Δηλαδή για την μπάντα σας. Έχω την χαρά και την τιμή να συνεργάζομαι με σπουδαίους μουσικούς αλλά κυρίως με σπουδαίους ανθρώπους. Ανθρώπους που εκτιμούν, σέβονται αλλά και αγαπούν τη μουσική μου. Πολύ σημαντικό σε αυτόν τον χώρο, είναι μέσα στην συνεχή αναζήτηση να βρεις τελικά ανθρώπους που θα σε «καταλάβουν» και θα σε αγαπήσουν τόσο σε μουσικό-επαγγελματικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο. Αυτή η βαθιά επαφή είναι απαραίτητη στις μέρες μας, και προσωπικά με αφορά πάρα πολύ να έχω την αίσθηση της «ομάδας». Νιώθω ότι λειτουργώ κα-

λύτερα μέσα σε αυτό το πλαίσιο, απελευθερώνομαι. Οι συνοδοιπόροι μου σε αυτό το ταξίδι είναι ο, μόνιμος πλέον συνεργάτης μου, Νίκος Ταβουλάρης στην ηλεκτρική κιθάρα. Ο Θάνος Σταυρίδης στο ακορντεόν, ο Μιχάλης Γαλάνης στα τύμπανα και ο Θάνος Παπαγεωργίου στο μπάσο. Παράλληλα, δεν θα μπορούσα να παραλείψω τον συνεργάτη μου Δημήτρη Επόγλου με τον οποίο πορευόμαστε μαζί τα τελευταία χρόνια και είναι ο άνθρωπος πίσω από κάθε μουσική μας παράσταση. Είναι συμπαραγωγός του καινούργιου μου δίσκου αυτός με τον οποίο μοιράζομαι ιδέες και σκέψεις μου για κάθε μου βήμα. Ο ήχος είναι στα full του από την

από τον Βασίλη Αρδά

πρώτη στιγμή. Πως θα τον χαρακτηρίζατε εσείς; Μιλήστε μας για όλο αυτό που μας προσφέρετε. Ο ήχος μου λειτουργεί ως ταυτόσημο του χαρακτήρα μου και της προσωπικότητας μου. Έχει ένταση, συναίσθημα, ενέργεια και πάθος. Θέλω οι ενορχηστρώσεις των κομματιών είτε των δικών μου είτε των διασκευών που τραγουδώ να συμβαδίζουν με το δικό μου συναίσθημα και την δική μου αισθητική. Έτσι αντιλαμβάνομαι την καλή μουσική ως ένα αληθινό και πραγματικό συναίσθημα που περιφέρεται σαν αεράκι πάνω από το κάθε τραγούδι που πρώτα απ’ όλα συγκινεί και παρασύρει τον ίδιο τον τραγουδιστή και μετά συνεπαίρνει τους πάντες.

Για να καταλάβετε τι εννοώ σκεφτείτε ότι, όταν βρίσκομαι στο στούντιο προβάροντας ή γράφοντας ένα κομμάτι, είτε δισκογραφικά είτε σε κάποια πρόβα με τους μουσικούς μου, αναζητώ ένα αποτέλεσμα που θα με κάνει να «ανατριχιάσω» που θα με κάνει να «σηκωθώ απ’ τη θέση μου». Αν νοιώσω ότι αυτό συμβαίνει τότε για μένα κάτι έχει γίνει σωστά, κάτι έχει πετύχει. Μόνο έτσι με αφορά ένα μουσικό αποτέλεσμα. Όταν συγκινεί πρώτα εμένα την ίδια πιστεύω ότι αξίζει να βγει στον κόσμο και να το μοιραστώ. Σε λίγες μέρες θα έχουμε νέα ακούσματα από εσάς. Τι να περιμένουμε από το νέο σας cd; Σε λίγο καιρό θα κυκλοφορήσει ένα δίσκος πάνω στον οποίο εργάζομαι τα

τελευταία τρία χρόνια. Είναι ένας δίσκος με περίπου 14 διασκευές τραγουδιών. Είναι τραγούδια δικά μου αλλά και άλλων, αξιόλογων δημιουργών, που με συντροφεύουν χρόνια ολόκληρα. Αυτός ο δίσκος είναι το αποτέλεσμα της τρίχρονης περιοδείας και των ατέλειωτων ωρών πρόβας με τους μουσικούς της μπάντας μου. Παράλληλα, ετοιμάζω ένα καινούργιο τραγούδι που προσωπικά μου έχει κλέψει την καρδιά και εύχομαι και ο κόσμος να αγαπήσει. Το συγκεκριμένο τραγούδι θα κυκλοφορήσει μέσα στις επόμενες ημέρες και, πιστέψτε με, είναι άκρως καλοκαιρινό! Πιστεύω, και αν κάνω λάθος διορθώστε με, ότι δεν έχουμε ακούσει να κυκλοφορεί κάτι νέο που θα μας κάνει να πούμε ό,τι κάτι γίνεται. Τα πιο πολλά μουσικά ακούσματα κολυμπάνε στα ρηχά και επαναλαμβάνονται. Υπάρχει μια δημιουργική

ραστώνη; Προσωπικά θεωρώ ότι δημιουργούνται ωραία τραγούδια αλλά δυστυχώς, το κοινό θα πρέπει να τα αναζητήσει στο ΥοuΤube. Γράφονται καλά πράγματα αλλά ίσως δεν έχουν όλα την τύχη να ακουστούν. Φυσικά, υπάρχει και μια μεγάλη μερίδα καλλιτεχνών που έχει αποπροσανατολιστεί και μπαίνει στο «τριπάκι» του «τι ραδιοφωνικό τραγούδι θα φτιάξω να πάω στο στυλ κάποιου ραδιοφωνικού σταθμού» Δεν επιτρέπεται όμως να φτιάχνεις τραγούδια της μόδας ή τραγούδια που δεν είναι της δική σου αισθητικής απλώς για να ακουστούν ή για να παιχτούν στους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Προσωπικά είμαι από τους καλλιτέχνες που ο κόσμος στα Live ζητάει τραγούδια δικά μου, που δεν έχουν παιχτεί ποτέ από τα ραδιόφωνα, αλλά τα έχει ανακαλύψει μόνος του. Τύχη κι ατυχία μαζί; Θα δείξει…

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ

από τον Βασίλη Αρδά

ΓΕΩΡΓΙΑ

Η δισκογραφία σήμερα είναι δεδομένο ότι νοσεί. Το αποδίδετε στην κρίση ή η κρίση είναι αφορμή για να φανούν οι «παιδικές ασθένειες» του χώρου; Θα έλεγα ότι ένας συνδυασμός και των δυο. Ίσως η ζυγαριά να γέρνει προς το δεύτερο. Η Ελλάδα, με τις λάθος πολλές φορές αντιλήψεις και γενικότερα με την ανυπαρξία παιδείας, κάποια πράγματα, συντέλεσαν στο γεγονός να ευτελιστεί σε σημαντικό βαθμό η μουσική τα τελευταία χρόνια. Έτσι κάποιοι θεωρούν πως ένα τραγούδι δεν έχει κανένα κόστος για να κυκλοφορήσει ενώ από την άλλη πλευρά θεωρούν ακριβό το εισιτήριο μιας μουσικής παράστασης. Αγνοούν ή δεν θέλουν να κατανοήσουν ότι οι μουσικοί είναι άνθρωποι που έχουν σπουδάσει και έχουν επενδύσει και αφιερώσει μια ολόκληρη ζωή σε αυτό που αγαπούν ώστε να μπορούν να

ζουν από τη μουσική. Εν μέσω λοιπόν της κρίσης -που δεν είναι κρίση κατά τη δική μου άποψη κάτι που κρατάει μια δεκαετία, αλλά μια νέα κατάσταση πραγμάτων- το φαινόμενο αυτό γιγαντώθηκε ή απλώς ξεγυμνώθηκε. Με την ύπαρξη του internet η κυκλοφορία cd δε φαντάζει σαν πολυτέλεια όταν το προϊόν αντιγράφεται άμεσα και δυστυχώς οι καλλιτέχνες δεν αποκομίζουν τα όποια έσοδα, τους αναλογούν; Φυσικά! Πόσο μάλλον όταν ο ίδιος ο καλλιτέχνης αναγκάζεται να γίνει χορηγός και παραγωγός ταυτόχρονα του ίδιου του του δίσκου. Πιστεύετε ότι έχουμε την παιδεία ν’αντισταθούμε στο κλέψιμο της πνευματικής εργασίας του άλλου; Όχι, νομίζω ότι δεν έχουμε αυτού του είδους την παιδεία γιατί πολύ απλά δεν μας οδήγησε κανείς προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν μας έμαθε κα-

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Εύχομαι να φανώ χρήσιμη και αντάξια σε ❝ ανθρώπους που θα χρειαστούν τη βοήθειά μου και τη στήριξή μου. Θα ήταν τιμή μου. Νιώθω ότι το κάνω, όπου μπορώ, και είναι κάτι που με γεμίζει πραγματικά. Παίρνω δύναμη από αυτό.

❞

από τον Βασίλη Αρδά

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

νείς, ότι οτιδήποτε έχει να κάνει με την τέχνη είναι κάτι σπουδαίο και σημαντικό που για να αποκτηθεί θα πρέπει κανείς να το έχει πρώτα αγοράσει. Κανείς επίσης δεν έμαθε στον κόσμο ότι κρύβεται πολύ σκληρή δουλειά πίσω από κάθε καλλιτεχνικό έργο και ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να έχουν δουλέψει γι’ αυτό, και ότι σχεδόν πάντα τα έσοδα αυτά είναι και ο μοναδικός πόρος χρημάτων για τους καλλιτέχνες.

Κάποτε τα fm ήταν μια όαση ακουσμάτων. Τώρα, είναι μια ατελείωτη επανάληψη play list με συγκεκρμένα ονόματα και ελάχιστες νέες προσθήκες. Τι φταίει; Να το ρίξουμε και αυτό στην ...κρίση ή σε κάτι άλλο; Για τους περισσότερους μοιάζει φυσικό ότι σε μια δύσκολη και ασταθή περίοδο το διαφορετικό, το «έξω από το κουτί», είναι ρίσκο που οδηγεί προς την αποτυχία. Και κάπως έτσι τα πράγματα λειτουργούν και πορεύονται σε πιο ασφαλή και γνώριμα μονοπάτια, στη μέρα της Μαρμότας που συχνά αναφέρω. Και η ζωή συνεχίζεται…

είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας που ζούμε. Υπάρχει ένα μεγάλο πέπλο ανησυχίας και άγχους της επιβίωσης. Όλο αυτό το φορτίο αντί να οδηγεί στο άνοιγμα, στο μοίρασμα, στο πάρε δώσε που λέει ο λαός, λειτουργεί ανασταλτικά και οδηγεί σε συρρίκνωση του εαυτού μας. Από την άλλη μεριά βέβαια, η τέχνη είναι ένα τόσο μα τόσο προσωπικό ζήτημα του καθενός, που καμιά φορά οι συμβουλές ή κάτι που κάποιος θεωρεί ή βλέπει σωστό μπορεί να λειτουργήσει λάθος για τον άλλον. Εσείς έχετε κάνει πολλές συνεργασίες και μάλιστα με ονόματα που είναι χρόνια στον χώρο. Θέλω να πιστεύω ότι στο μέλλον θα είναι χαρά σας να το ανταποδώσετε σε νέους ομότεχνους σας. Εύχομαι να φανώ χρήσιμη και αντάξια σε ανθρώπους που θα χρειαστούν τη βοήθειά μου και τη στήριξή μου. Θα ήταν τιμή μου. Νιώθω ότι το κάνω, όπου μπορώ, και είναι κάτι που με γεμίζει πραγματικά. Παίρνω δύναμη από αυτό.

Στο χώρο σας υπάρχει η διάθεση για να ανοίξει δρόμο ο ένας στον άλλο; Ή η ανασφάλεια οδηγεί σε άλλες καταστάσεις;

Πόσα ΟΧΙ έχετε πει στην πορεία σας ενώ γνωρίζατε θα έχετε δύσκολο δρόμο;

Δεν το γνωρίζω με βεβαιότητα, αλλά αισθάνομαι ότι ο χώρος της μουσικής

Φόβος ήταν ο τίτλος του προηγούμενου cd σας. Τι είναι ο φόβος; Εί-

Αρκετά.

από τον Βασίλη Αρδά

...δεν θέλουν να ❝ κατανοήσουν ότι οι μουσικοί είναι άνθρωποι που έχουν σπουδάσει και έχουν επενδύσει και αφιερώσει μια ολόκληρη ζωή σε αυτό που αγαπούν ώστε να μπορούν να ζουν από τη μουσική. Εν μέσω λοιπόν της κρίσης -που δεν είναι κρίση, κατά τη δική μου άποψη κάτι που κρατάει μια δεκαετία, αλλά μια νέα κατάσταση πραγμάτων- το φαινόμενο αυτό γιγαντώθηκε ή απλώς ...ξεγυμνώθηκε.

❞

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

ναι κάτι περισσότερο από άγνοια; Φόβος για μένα είναι η κινητήριος δύναμη στο να αλλάξεις, να εξελιχθείς, να πας κόντρα σε ό,τι νόμιζες πως είσαι μέχρι σήμερα. Όταν αρχίζει κανείς να φοβάται ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό, τότε αρχίζει να σκέφτεται πως μπορεί να τον αλλάξει. Να πάμε και στο παιχνίδι των λέξεων; Τι σημαίνει για εσάς

Αγάπη… Μουσική Σύντροφος… Ισορροπία Ένστικτο… Να τ’ ακούω περισσότερο! Φίλος… Οι σταθερές της ζωής τ’ ανθρώπου Προσπάθεια... Συνεχής εξέλιξη Επιμονή… Δύναμη Θέληση… Αγάπη σε αυτό που κάνω. Αυτοσεβασμός… Μόνο έτσι πετυχαίνει Εμείς… Μαζί. Ταξίδι... Περιοδεία! Θάλασσα… Ελευθερία. Ρατσισμός… Η χειρότερη αρρώστια τ' ανθρώπου.

από τον Βασίλη Αρδά

Πρόσφυγας… Βάζω τον εαυτό μου στη θέση του. Πόλεμος… Ειρήνη παντού και πάντα. Θα μας πείτε τρία αγαπημένα σας βιβλία; Αναφορά στον Γκρέκο Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή Ο γέρος και η θάλασσα Τρία αγαπημένα σας τραγούδια, Τι θέλω τι Το μπλουζ του αποχωρισμού Το καράβι της φυγής Τρεις αγαπημένες σας ταινίες; La vita e bella Green Book Dogville Πριν κλείσουμε θα μας πείτε τι σκέφτεστε το τελευταίο λεπτό πριν να βγείτε στη σκηνή; Εύχομαι στον εαυτό μου να πάνε όλα καλά, να τα δώσω όλα και να πραγματοποιήσω μια ξεχωριστή βραδιά, τόσο για μένα όσο και για τον κόσμο.

photo: Δέσποινα Ζητάκη

Σας ευχαριστούμε πολύ και καλή αντάμωση σε κάποια από τις καλοκαιρινές σας συναυλίες! Να είστε καλά, σας ευχαριστώ πολύ!

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

NΤΑΓΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Συνεργασίες Βασίλης Παπακωνσταντίνου Ορφέας Περίδης Nίκος Ζούδιαρης Gordon Gano Maνώλης Μητσιάς Βασίλης Λέκκας - Γιάννης Σπάθας Γιάννης Κούτρας Ευανθία Ρεμπούτσικα και Παναγιώτης Καλαντζόπουλος Αντώνης Μίτζελος Ελένη Βιτάλη Φίλιππος Πλιάτσικας Μπάμπης Στόκας και... ένας σημαντικός σταθμός

η συνεργασία της με το θρύλο της rock σκηνής

foto kik

ERIC BURDON

από τον Βασίλη Αρδά

singles ΠΟΙΑ ΔΥΝΑΜΗ......2017

ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΟΛΑΣ ΣΤΙΧΟΙ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΣΤΑΡΕΛΑ – ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΟΛΑΣ

ΤΟ ΙΔΙΟ ΛΑΘΟΣ.....2018 ΣΤΙΧΟΙ - ΜΟΥΣΙΚΗ: ΟΡΕΣΤΗΣ ΝΤΑΝΤΟΣ

Η ΤΙΓΡΗ...................2019

αlbums ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ.......2005 ΑΣΚΑΡΔΑΜΥΚΤΙ......................................2009 ΦΟΒΟΣ (PHOBIE).....................................2014 O “Φόβος”(Phobie) της Γεωργίας Νταγάκη στα πρώτα 20 στην Ευρώπη! Μία πολύ σημαντική διάκριση για έναν ελληνόφωνο δίσκο αν αναλογιστούμε, πως οι μουσικοί παραγωγοί των ραδιοφώνων της Ευρώπης που ψηφίζουν, δέχονται καθημερινά δεκάδες δίσκους από όλο τον κόσμο προκειμένου να προτείνουν τα καλύτερα δέκα του μήνα. Παραγωγοί σταθμών, όπως το BBC από την Αγγλία, το NTR από την Ολλανδία, το Radio 1 του Βελγίου, το TRadio Nacional de Espana κά. Πρόκειται για μια διεθνή παραγωγή που ξεκίνησε στην Ελλάδα, ολοκληρώθηκε δε και εκδόθηκε στο Βερολίνο από την Meisel Music, στο διάσημο πλέον Hansa studio, στο οποίο έχουν ηχογραφήσει καλλιτέχνες και συγκροτήματα όπως οι DavidBowie, ο NickCave o IggyPop, οι Cure,SpandauBallet, DepecheModeκά. Μια μεγάλη εταιρεία του εξωτερικού που αναγνωρίζει στην Γεωργία Νταγάκη την διεθνή εμβέλεια που έχει η ίδια το live και τα τραγούδια της.

ΒΙΒΛΙοπροτασεισ

ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ

ΕΙΚΟΣΙΤΕΣΣΕΡΙΣ ΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Μια σαρανταδυάχρονη αριστοκράτισσα χήρα φτάνει στο Μόντε Κάρλο και επισκέπτεται το καζίνο, όπου παρακολουθεί με ενδιαφέρον την υψηλή κοινωνία να ποντάρει. Την προσοχή της τραβάει ένας όμορφος νέος, που χάνει όλα του τα χρήματα και αποχωρεί απελπισμένος. Φοβούμενη ότι θα κάνει κάποια τρέλα, η γυναίκα τον ακολουθεί και τελικά του σώζει τη ζωή περνώντας μια νύχτα μαζί του. Αυτή η νύχτα όμως αλλάζει και τη δική της ζωή για πάντα και η επόμενη μέρα που ξημερώνει της επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις... Στις Εικοσιτέσσερις ώρες από τη ζωή μιας γυναίκας, ο Τσβάιχ, ευαίσθητος ανατόμος της γυναικείας ψυχής, περιγράφει την ανατροπή της ήρεμης, προβλέψιμης ζωής μιας καθωσπρέπει

γυναίκας. «Αυτή η ιστορία, λαμπρά αφηγημένη και άψογα θεμελιωμένη ως προς τα κίνητρα, είναι ασφαλώς από μόνη της άξια ύπαρξης και διαθέτει τα εχέγγυα για την άσκηση ισχυρής επίδρασης στον αναγνώστη. Η ανάλυση μας δείχνει ωστόσο ότι η επινόησή της έχει τις ρίζες της σε μια φαντασίωση της εφηβικής ηλικίας, την οποία ορισμένοι είναι σε θέση να ανασύρουν ακόμη και συνειδητά από τη μνήμη τους» σημειώνει ο Ζίγκμουντ Φρόυντ, σ’ ένα εξόχως διεισδυτικό δοκίμιο, που παρατίθεται στο επίμετρο του βιβλίου.

από τις εκδόσεις

ΡΟΕΣ

ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΜΙΑΣ ΑΓΝΩΣΤΗΣ

Το Γράμμα μιας άγνωστης, η δημοφιλέστερη νουβέλα του εξαιρετικά αγαπητού στη χώρα μας Αυστριακού συγγραφέα Στέφαν Τσβάιχ, είναι η ιστορία ενός μεγάλου πάθους. Μια έφηβη ερωτεύεται έναν νέο, επιτυχημένο συγγραφέα και χτίζει όλη της τη ζωή πάνω στην ύπαρξή του. Τρεις φορές τούς φέρνει κοντά η μοίρα και κάθε φορά ο γοητευτικός και επιπόλαιος συγγραφέας τη δέχεται στη ζωή του για λίγο με χαρά και την περιβάλλει με το στιγμιαίο, επιπόλαιο πάθος του – χωρίς όμως να τη θυμάται ποτέ την επόμενη φορά. Όταν θα πάρει το γράμμα της θα είναι πια πολύ αργά... Το Γράμμα μιας άγνωστης είναι μια τραγική ιστορία αγάπης στην οποία πρωταγωνιστεί η αδάμαστη γυναικεία θέληση και η υπέροχη Βιέννη της μπελ επόκ.

Ας φιλοσοφήσουμε…

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Ας φιλοσοφήσουμε… Στο προηγούμενο σημείωμα αναφερθήκαμε στον Ηράκλειτο, στον φιλόσοφο της διαρκούς αλλαγής, στον στοχαστή που εισήγαγε στη φιλοσοφική σκέψη την ενότητα των αντιθέτων, την συνύπαρξη της ταυτότητας και της ετερότητας, την πολλαπλή οπτική που πρέπει να έχουμε για «το Είναι». Τα κείμενά του, ελλειπτικά και διφορούμενα, παραπέμπουν σε χρησμούς του μαντείου των Δελφών. Η απάντηση στον Ηράκλειτο ήλθε από την άλλη, τη δυτική πλευρά της Μεσογείου, από την Ελέα της κάτω Ιταλίας και τον Παρμενίδη, στον οποία θα αναφερθούμε στο σημερινό μας σημείωμα.

Ας φιλοσοφήσουμε…

Ο Παρμενίδης Λίγα βιογραφικά

Ο Παρμενίδης ήταν Ελεάτης και μάλλον πρόκειται για τον πρώτο από τους μεγάλους φιλοσόφους της αρχαιότητας που προέρχεται από τη Δύση, από την κάτω Ιταλία, τη Μεγάλη Ελλάδα, όπως λέγεται. Και για τον Πυθαγόρα είδαμε ότι εκεί έδρασε και δημιούργησε σχολή, όμως αφού κατέφυγε ως μέτοικος από τη Σάμο. Δεν ήταν δηλαδή αυτόχθονας. Για τον Παρμενίδη διαθέτουμε αρκετά στοιχεία που μας δείχνουν ότι δίδασκε, δηλαδή ότι είχε μαθητές, όπως ο Πυθαγόρας. Δεν είναι βέβαιο ότι δημιούργησε και κάποια σχολή, παρόλο που πολλοί μελετητές αναφέρονται στην «ελεατική σχολή», εννοώντας κυρίως τους άμεσους συνεχιστές της σκέψης του, τον Ζήνωνα και τον Μέλισσο. Για τον Ζήνωνα είναι βέβαιο ότι άκουσε και επηρεάστηκε από τον Παρμενίδη. Ο Πλάτωνας, στον ομώνυμο διάλογό του, Παρμενίδης, παρουσιάζει να έρχονται στην Αθήνα και να συζητάνε, ο ηλικιωμένος Παρμενίδης και ο νεαρός Ζήνωνας με τον ακόμη νεότερο Σωκράτη για «το Ον» και για τη «θεωρία των Ιδεών». Ακόμη και αν

δεν συνέβη ποτέ αυτή η συνάντηση και πρόκειται για μυθοπλασία του Πλάτωνα, είναι μια σαφής ένδειξη για την αντίληψη που είχαν οι μεταγενέστεροι για τη σχέση Παρμενίδη και Ζήνωνα. Ο Ελεάτης Παρμενίδης χρησιμοποίησε ποιητικό λόγο, ακολουθώντας την ομηρική παράδοση, για να εκφράσει τις απόψεις του. Αναφέραμε σε προηγούμενο σημείωμα ότι, καθώς η φιλοσοφία δεν είχε ακόμα διαμορφώσει μια δική της γλώσσα μέχρι τις αρχές του 5ου π.Χ αιώνα, οι στοχαστές κατέφευγαν στην προηγούμενη εκφραστική παράδοση, δηλαδή στην ποιητική – ομηρική ή στην ελλειπτική και διφορούμενη του μαντείου των Δελφών. Από τον Παρμενίδη λοιπόν διασώζεται ένα ποίημα - και μάλιστα σε δακτυλικό εξάμετρο κατά το πρότυπο των ομηρικών επών με το οποίο εκφράζει τους στοχασμούς του. Είναι ένα δύσκολο ποίημα και γι` αυτό υπάρχουν άπειροι σχολιασμοί του στην ιστορία των ερμηνειών της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Ας επιχειρήσουμε και εμείς να το προσεγγίσουμε.

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Η αμφισβήτηση του κοινού νου και η διάκριση Αίσθησης και Νόησης

39 Ο Αριστοτέλης αναφερόμενος στη σκέψη του Παρμενίδη την θεωρεί σημείο καμπής, μια τομή στην εξέλιξη των ιδεών και της φιλοσοφίας. Και μάλλον έτσι είναι. Ο Παρμενίδης αρχίζει το ποίημά του επικαλούμενος κάποια θεά, την οποία δεν κατονομάζει, όπως ο Όμηρος αρχίζει επικαλούμενος τη Μούσα. Η θεά μυεί έναν νεαρό, που θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι είναι ο ίδιος ο Παρμενίδης, στην αλήθεια. Όπως ο Ηράκλειτος, με διαφορετικό όμως ύφος γραφής, επιχειρεί και ο Παρμενίδης από την αρχή να κλονίσει τις βεβαιότητες των ανθρώπων. Με έναν αποκαλυπτικό λόγο θέλει να δείξει τα λάθη που κατά τη γνώμη του πρέπει να αποφύγει ο νέος για να συλλάβει

την αλήθεια. Και το πρώτο λάθος είναι να αποδεχθεί αβασάνιστα και άκριτα αυτά που πιστεύουν οι άλλοι άνθρωποι, τις παραδεδομένες δηλαδή αλήθειες. Το ακόλουθο απόσπασμα από το ποίημά του είναι επ` αυτού χαρακτηριστικό: «Γιατί σε κρατώ μακριά […] και από εκείνο τον δρόμο, όπου οι θνητοί αδαείς περιφέρονται, δικέφαλοι· γιατί η αδυναμία μες στο στήθος τους κατευθύνει τον περιπλανώμενο νου· κι αυτοί παρασύρονται, κουφοί αλλά και τυφλοί, έκθαμβοι, ορδές χωρίς κρίση.» Εκτός από τις «ορδές χωρίς κρίση», από την αναφορά του σε «κουφούς και τυφλούς», που είναι καταστάσεις των αισθήσεων, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Παρμενίδης θε-

Ας φιλοσοφήσουμε…

ώρησε την αισθητηριακή εμπειρία ως μία από τις γνωστικές δυνατότητες του ανθρώπου, την οποία απέρριψε ρητώς: «από τα μάτια, τα αυτιά, τα χέρια και τις λοιπές αισθήσεις, δεν έχεις να μάθεις τίποτε», θα μας πει σε άλλο σημείο του ποιήματός του. Ούτε λοιπόν από τις γενικές αντιλήψεις, από τις «ορδές των ανθρώπων χωρίς κρίση», αλλά ούτε και με τα μάτια και τ' αυτιά, την ίδια δηλαδή την αισθητηριακή εμπειρία, μπορούμε να συλλάβουμε την αλήθεια. Από πού μπορούμε τότε να αντλήσουμε γνώση και να συλλάβουμε την αλήθεια; Από τη νόηση θα μας πει ο Παρμενίδης. «Το νοείν» εμφανίζεται με τον Παρμενίδη για πρώτη φορά στην ιστορία της φιλοσοφίας ως αυτόνομη πηγή γνώσης και σύλληψης της αλήθειας. Στα κείμενά του, «το νοείν» έχει την κλασική σημερινή έννοια «της νόησης». Κάτι που δεν υπήρχε μέχρι τότε, ούτε φυσικά και στον Όμηρο όπου η έννοια «του νοείν» σήμαινε μια γενική αντίληψη που περιλάμβανε και τις αισθήσεις. Ο Παρμενίδη λοιπόν εισάγει πρώτος μια βασική διάκριση της φιλοσοφίας, εξαιρετικά γονιμοποιητική, αρκεί να θυμίσουμε τη διαμάχη Ορθολογισμού και Εμπειρισμού στα νεότερα χρόνια για την προέλευση της γνώσης. Από πού αντλούμε τη γνώση και την αλήθεια; Είτε από

την αίσθηση είτε από τη νόηση. Ο Παρμενίδης αποκλείει την αίσθηση, απομένει συνεπώς γι' αυτόν η οδός της νόησης. Ο «δρόμος των κοινών ανθρώπων», ο «δρόμος της εμπειρίας», απορρίπτεται κατηγορηματικά. Η θεά που τον εμπνέει στο ποίημά του, όπως η μούσα τον Όμηρο, αποτρέπει τον νεαρό Παρμενίδη από το δρόμο των κοινών ανθρώπων: «θα πρέπει, λοιπόν, σε καμία περίπτωση, να μην ακολουθήσεις αυτό που πιστεύουν οι άνθρωποι για τα πράγματα».

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Ο Παρμενίδης ως αντι-Ηράκλειτος

Ο Παρμενίδης πρέπει να ήταν είτε σύγχρονος είτε λίγο μεταγενέστερος από τον Ηράκλειτο. Το ποίημά του αποτελεί σαφώς μια απάντηση απολύτως αντίθετη στους ηρακλείτειους στοχασμούς. Χρησιμοποιώντας φιλοσοφική ορολογία, θα λέγαμε ότι ο Ηράκλειτος είναι ο φιλόσοφος «του Γίγνεσθαι», της συνύπαρξης των αντιθέτων, της διαρκούς μεταβολής, ενώ ο Παρμενίδης είναι ο φιλόσοφος «του Είναι», του όντος, της απόλυτης ακινησίας. Λίγο πιο συγκεκριμένα. Λέει ο Ηράκλειτος σε ένα απόσπασμά του: «Σύνολα όλα και όχι όλα· συναρθρώνεται και διαχωρίζεται, συναρμόζει και διαφεύγει· από τα πάντα προέρχεται το ένα, και από το ένα τα πάντα». Και απαντά ο Παρμενίδης ότι πλανώνται αυτοί «που πίστεψαν ότι το είναι και το δεν είναι

είναι το ίδιο και όχι το ίδιο, και ότι σε όλα υπάρχει και αντίθετος δρόμος». Πρόκειται για άμεση αναφορά στη σκέψη του Ηράκλειτου. Αυτό που απορρίπτει ο Παρμενίδης είναι η αντίληψη ότι στα πράγματα υπάρχουνε πάντα δύο πλευρές, η πλευρά η φανερή και η κρυφή, όπως έλεγε ο Ηράκλειτος, η ανηφόρα που ταυτοχρόνως είναι και κατηφόρα. Είναι ο ίδιος δρόμος, δεν είναι δύο δρόμοι κατά τον Παρμενίδη. Αντιλήψεις όπως του Ηράκλειτου είναι η απόρροια της πίστης στην εμπειρία μας, που είναι όμως πάντα διφορούμενη. Ένα σπίτι είναι και ωραίο και άσχημο, για τους μεν ωραίο και για τους δε άσχημο, άρα δεν υπάρχει μία σαφής απόφανση για την ουσία των πραγμάτων. Γι' αυτό ο Παρμενίδης απορρίπτει «το

Ας φιλοσοφήσουμε…

δρόμο της εμπειρίας και της αίσθησης» για τη γνώση και την αλήθεια. Και τι μας προτείνει; Μας προτείνει να στοχαστούμε πάνω «στο Είναι», «στο Ον» και την ουσία του, γιατί εκεί θα βρούμε τη γνώση και την αλήθεια. Για να το τεκμηριώσει, ακολουθεί την άτοπο απαγωγή. Αφού απέρριψε το δρόμο της αισθητηριακής εμπειρίας, απορρίπτει στη συνέχεια και την έννοια του «μη Όντος», «του μη Είναι», ως αδιανόητη. Γι’ αυτόν τον δρόμο, λέει ο Παρμενίδης, « … σε βεβαιώνω, είναι ατραπός ανεξιχνίαστη· γιατί ούτε θα μπορέσεις να μάθεις το μη ον —πράγμα άπιαστο— ούτε να το εκφράσεις». Δεν μπορείς δη-

λαδή ούτε να συλλάβεις κάτι που δεν υπάρχει, ούτε να εκφράσεις με λόγο ή με θεωρία ή με κάποιες έννοιες το μη υπάρχον. Άρα, λοιπόν, αφήνεις έξω από την οπτική σου τον δρόμο της πολλαπλότητας, της αίσθησης, της αντιφατικότητας, των αισθήσεων, των εμπειριών, και τον δρόμο του «μη Όντος» και σου μένει ένας μόνο δρόμος, ο δρόμος «του Είναι» ή «του Όντος»: «ένας πια μόνο λόγος για οδό απομένει, ότι είναι. Αυτός είναι ο δρόμος της πειθούς, γιατί την αλήθεια ακολουθεί». «Το μόνο που ξέρω είναι ότι είναι —ως έστιν.» Αυτό είναι το πραγματικό ερώτημα για τον Παρμενίδη.

του Γεράσιμου Γεωργάτου

Τι είναι το Ον και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του

Από κάποιες νύξεις και χαρακτηρισμούς του Παρμενίδη θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι «το Είναι» ή «το Ον» είναι τα πάντα, όλα τα πράγματα, ότι είναι ο κόσμος όλος. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι είναι μια σύλληψη του νου, μια «πλατωνική Ιδέα» πριν την ώρα της, κατά κάποιο τρόπο. Ας επιχειρήσουμε να το προσεγγίσουμε συνδέοντας «το Είναι» του Παρμενίδη με ένα αντικείμενο της κοινής εμπειρίας. Ας σκεφτούμε ένα σπίτι λοιπόν και ας διατυπώσουμε την πρόταση ότι «το σπίτι είναι». Τι σημαίνει αυτό σύμφωνα με τη λογική του Παρμενίδη; Σημαίνει, πρώτα απ' όλα μια υπαρκτική βεβαιότητα, ότι το σπίτι υπάρχει, δεν ανήκει στο «μη Ον». Ακολούθως, σημαίνει μια γνωσιακή βεβαιότητα. Το σπίτι είναι, και δεν είναι κάτι άλλο, δεν είναι σκύ-

λος, δεν είναι άνθρωπος ή οτιδήποτε διαφορετικό. Σε αντίθεση με τον Ηράκλειτο, πρόκειται για πιστή εφαρμογή «της αρχής της μη αντίφασης» ή «της αρχής της ταυτότητας». Το σπίτι δεν μπορεί να είναι και να μην είναι ταυτόχρονα. Για τον Παρμενίδη, μια τέτοια αντίφαση δεν χωράει στη νόηση και στη φιλοσοφία. Μπορεί λοιπόν να μην ξέρουμε, να μην είμαστε σίγουροι για το χρώμα του σπιτιού, για την ωραιότητα και για το μέγεθος, γιατί διαφωνούμε μεταξύ μας. Αν δούμε ένα σπίτι ο καθένας θα διατυπώσει διαφορετικές κρίσεις γι' αυτό. Όμως όλοι θα συμφωνήσουμε ότι «το σπίτι αυτό είναι», δηλαδή ότι «υπάρχει και είναι σπίτι» και δεν είναι κάτι άλλο. Βλέπουμε εδώ αυτήν την πιστή εφαρμογή - σε αντίθεση με τον

Ας φιλοσοφήσουμε…

Ηράκλειτο - «της αρχής της μη αντίφασης» ή «της ταυτότητας». Δεν μπορούμε λοιπόν να πούμε ταυτοχρόνως, αν θέλουμε να διατυπώνουμε ορθές κρίσεις, ότι «το σπίτι είναι και δεν είναι» ή ότι «το σπίτι είναι σκύλος». Αυτό εισάγει μια αντίφαση που για τον Παρμενίδη δεν χωράει στη νόηση και στη φιλοσοφία. Σε άλλο σημείο του ποιήματός του ο Παρμενίδης αναφέρεται σε κάποια χαρακτηριστικά «του Όντος», έτσι όπως το αντιλαμβάνεται: «Και υπάρχουν σημάδια σ' αυτήν την οδό πάμπολλα, ότι το ον είναι αγέννητο και άφθαρτο, όλο και μοναδικό, ακλόνητο και πλήρες. Ούτε ποτέ ήταν ούτε θα είναι, γιατί είναι τώρα όλο μαζί, ένα, συνεχές. Γιατί ποια γέννησή του θα αναζητούσες; Από τα πού και προς πού να αυξήθηκε; Ούτε θα σ' αφήσω από το μη ον να πεις ή να σκεφτείς· γιατί δεν είναι δυνατό να πεις ή να σκεφτείς ότι δεν είναι. Ποια ανάγκη θα το έκανε αργότερα ή νωρίτερα να αυξηθεί, ενώ θα είχε αρχίσει από το τίποτε; Επομένως πρέπει είτε να είναι εντελώς είτε να μην είναι καθόλου». Με βάση τη γενική του αρχή ότι είναι αδύνατο να σκεφτούμε «το μη Είναι», «το μη Ον», επειδή το τίποτα δεν υπάρχει, ο Παρμενίδης συνάγει λογικά κάποια κατηγορήματα, όπως λέμε στη φιλοσοφία, κάποιες

ιδιότητες ή χαρακτηριστικά «του Όντος». Το χαρακτηρίζει αγέννητο και άφθαρτο, όλο, μοναδικό, ακλόνητο - δηλαδή ακίνητο - πλήρες, συνεχές, ένα. «Το Ον» είναι αγέννητο, δηλαδή αιώνιο, άφθαρτο και αθάνατο. Γιατί αν μιλήσουμε για γέννηση, αναγκαστικά πρέπει να μιλήσουμε και για κάτι που κάποια στιγμή δεν υπήρχε, ήταν «μη Ον». Η μετάβαση από «το μη Ον» «στο Ον» ονομάζεται γέννηση από τους ανθρώπους. «Μη Ον» όμως δεν υπάρχει για τον Παρμενίδη. Επομένως, αν πούμε ότι κάτι γεννήθηκε, στην ουσία παραβιάζουμε μια αρχή της νόησης που λέει ότι «το μη Ον» δεν υπάρχει. Το θνητό θα ήταν η αντίστροφη πορεία, το πέρασμα απ' «το Ον» στο «μη Ον». Άρα, «το Ον» δεν μπορεί παρά να είναι αγέννητο, άφθαρτο και αθάνατο. Με την ίδια λογική ισχυρίζεται ότι «το Ον» είναι και ακίνητο, δεν υπόκειται σε κίνηση και μεταβολή. Γιατί αν κινείται και βρεθεί σε άλλο σημείο του χώρου, γίνεται «μη Ον» για το σημείο που ήταν πριν, πράγμα και πάλι αδιανόητο, αφού δεν υφίσταται «μη Ον». Πρόκειται για ευθεία απάντηση στη φιλοσοφία της διαρκούς κίνησης και μεταβολής του Ηράκλειτου. Κατά ανάλογο τρόπο θεμελιώνει όλες τις ιδιότητες του Όντος. Ίσως όλα αυτά να μας φαίνονται

του Γεράσιμου Γεωργάτου

45 λογικές ακροβασίες. Θα καταλάβουμε όμως τη γονιμοποιητική χρησιμότητά τους αν πάρουμε ένα πιο αφηρημένο παράδειγμα, όπως το καθιέρωσε αργότερα ο Πλάτωνας στη θεωρία των ιδεών. Ας πάρουμε μια μαθηματική έννοια, ένα τρίγωνο. Όχι ένα τρίγωνο που το βλέπουμε μπροστά μας με τα μάτια μας, που το αντιλαμβανόμαστε με την εμπειρία των αισθήσεων, όπως π.χ ένα τριγωνικό οικόπεδο ή ένα τριγωνικό κτίσμα, γιατί γι` αυτό δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα ότι οι γραμμές του είναι απολύτως ευθείες και επιπλέον υπόκειται στην αλλαγή και τη φθορά, κατά τον Παρμενίδη. Ένα μαθηματικό όμως τρίγωνο, ως οντότητα της νόησης,

είναι τέλειο. Δεν υπόκειται στη γέννηση και στη φθορά, δεν υπόκειται σε μεταβολή, είναι αγέννητο, αιώνιο, ακίνητο, άφθαρτο και αθάνατο. Είναι εκεί, «ως έστι». Τα χαρακτηριστικά του δεν έχουν να κάνουν με τον εμπειρικό κόσμο. Ο ορισμός του τριγώνου ούτε θα αλλάξει ούτε θα πεθάνει. Το ίδιο λέει ο Παρμενίδης πρέπει να κάνουμε για όλα τα πράγματα. Ποια είναι λοιπόν η μόνη βεβαιότητα που έχουμε; Να στηριχτούμε αποκλειστικά στη νόησή μας, ξεχνώντας τις αισθήσεις, για να έχουμε τα βασικά γνωρίσματα, τις ιδιότητες, τα κατηγορήματα των πραγμάτων. Αυτό αρκεί, θα μας πει ο Παρμενίδης.

Ας φιλοσοφήσουμε…

Το δίδαγμα και η πρόκληση του Παρμενίδη

Ποιο είναι λοιπόν το δίδαγμα του Παρμενίδη; Αν θέλουμε να αναζητήσουμε την αλήθεια - και αλήθεια σημαίνει απόλυτη και ακλόνητη βεβαιότητα - τότε το μόνο εργαλείο που διαθέτουμε είναι η νόησή μας, η κρίση μας. Οι αισθήσεις μας, η εμπειρία μας, δεν έχουν να μας διδάξουν τίποτα. Και όχι απλώς δεν έχουν να μας διδάξουν τίποτα, αλλά μας παραπλανούν, μας κατευθύνουν στο λάθος. Ο Παρμενίδης αναδεικνύεται έτσι σε μακρινό πρόγονο του ρεύματος που στα νεότερα χρόνια ονομάστηκε «Ορθολογισμός» στη φιλοσοφία. Η πίστη δηλαδή ότι πηγή της γνώσης μας είναι αποκλειστικά η νόηση. Μια θεωρία που είχε πάντα στενή σχέση με τα μαθηματικά μοντέλα της νοητικής καθαρότητας, με τον μαθηματικό φορμαλισμό. Γι` αυτό

λέγεται ότι ο Παρμενίδης επηρέασε την εξέλιξη των μαθηματικών. Και ποια ήταν η πρόκληση του Παρμενίδη για τους επόμενους στοχαστές; Αν δουλέψουμε μόνο με τη νόησή μας, είμαστε αναγκασμένοι με ένα τρόπο να αφήσουμε κατά μέρος τη ζωή μας, που έχει να κάνει κυρίως με την εμπειρία μας. Μας ενδιαφέρει μια τέτοια φιλοσοφία, από την οποία το μόνο που θα κερδίσουμε είναι η βεβαιότητα και η αλήθεια ότι κάποια όντα ή κάποιες έννοιες, είναι έτσι όπως είναι, υπάρχουν «ως έστι», όπως μας λέει ο Παρμενίδης και δεν είναι αντιφατικές, ούτε υπόκεινται στη γέννηση και τη φθορά; Στην ιστορία των ιδεών και στην εξέλιξη της ανθρώπινης σκέψης αυτή η αντίληψη φάνηκε ότι είχε μεγάλη βαρύτητα. Όλοι έλαβαν υπόψη τους

του Γεράσιμου Γεωργάτου

τον Παρμενίδη, αρχής γενομένης από την επόμενη γενιά των φιλοσόφων. Το βλέπουμε π.χ πεντακάθαρα στον Πλάτωνα, που θαυμάζει ιδιαίτερα τον Παρμενίδη. Όμως ούτε καν ο Πλάτωνας δεν τόλμησε να ακολουθήσει με απόλυτο τρόπο την πρόκληση του Παρμενίδη, αφού χώρισε τον κόσμο σε νοητές και αισθητές οντότητες, στις ιδέες και στα όντα της πραγματικότητας, ενώ ο Παρμενίδης είναι απολύτως μονιστής, χωρίς ίχνος δυισμού. Πιστεύει ότι μόνο «το Ον» υπάρχει και μόνο γι’ αυτό μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα. Ο λόγος του είναι αντίστροφος αλλά εξίσου διεγερτικός με του Ηράκλειτου και οι μεταγενέστεροι στοχαστές ένιωσαν όλοι υποχρεωμένοι να απαντήσουν στον Παρμενίδη. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε

ότι ο 6ος π.Χ αιώνας στη φιλοσοφία ανήκει στους πρώτους Προσωκρατικούς, στον Ηράκλειτο και τον Παρμενίδη. Ο 5ος π.Χ αιώνας είναι ο αιώνας των φιλοσόφων που προσπάθησαν να απαντήσουν στον Παρμενίδη, όπως θα δούμε στα επόμενα σημειώματα.

ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ

ΣΥΓΧΥΣΗ ΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Στη Σύγχυση αισθημάτων, ο Τσβάιχ περιγράφει με τη λεπτή ψυχογραφική πένα του την ιστορία ενός ατίθασου φοιτητή που ανακαλύπτει τις χαρές της γνώσης χάρη στον εμπνευσμένο καθηγητή του στο Πανεπιστήμιο, ώσπου ανακαλύπτει ότι αυτός είναι ομοφυλόφιλος και βασανίζεται από την αγάπη του για τον νεαρό προστατευόμενό του. Η νουβέλα αυτή προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση την εποχή που πρωτοκυκλοφόρησε (1927) –εν μέρει και για τη συμπάθεια με την οποία αντιμετωπίζει ο Τσβάιχ τον ήρωα του– και σχολιάστηκε από τον πατέρα της ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ σε σύντομο κείμενο που παρατίθεται στο επίμετρο του βιβλίου.

από τις εκδόσεις

ΡΟΕΣ

ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ

ΤΡΕΙΣ ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Είναι η πρώτη φορά που εκδίδονται συγκεντρωμένοι στην ελληνική γλώσσα οι θρύλοι που συνέγραψε ο πολυμεταφρασμένος στη χώρα μας και ιδιαίτερα αγαπητός Αυστριακός συγγραφέας. Πρόκειται για την ιστορία και την τύχη του τρίτου περιστεριού που ο προπάτορας Νώε έπεμψε από την κιβωτό για να του φέρει ειδήσεις, για την ιστορία της Ραχήλ, η οποία τα βάζει με τον Θεό, για την ιστορία του Ινδού ευγενή Βιράτα, που καταλήγει φύλακας των σκυλιών του βασιλιά στην προσπάθειά του να κατακτήσει την υπέρτατη αρετή… Ο τόμος ολοκληρώνεται με την ιστορία των όμοιων-ανόμοιων αδελφών, δύο πανέμορφων διδύμων, που η μια τους ακολουθεί τον δρόμο της αρετής, και γίνεται η πιο πολυσυζητημένη αδελφή του ελέους της Ακουιτανίας, ενώ η άλλη, η πιο φημισμένη εταίρα: για να ανακαλύψουν στο τέλος ότι και οι δυο τους δεν είναι παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ

Άμα έχεις μπει στη διαδικασία να ψάξεις για σπίτι, στην πρωτεύουσα κυρίως αλλά όχι απαραίτητα μόνο σ’ αυτή, με την πρώτη ματιά που θα ρίξεις στο site ή στην εφημερίδα θα πάρεις μια μεγαλοπρεπή κρυάδα. Ενοίκια στα ύψη, δυσαρμονικά με τα τετραγωνικά και την κατάσταση των σπιτιών που ενοικιάζονται, παροχές αμφίβολες, πληθώρα ανταγωνιστών υποψηφίων ενοικιαστών κι εξουθενωτικό τρέξιμο.

της Μαρίας Στρίγκου https://meorio.blogspot.com/

Είτε οι καημένοι οι ιδιοκτήτες έχουν πέσει θύμα επιτήδειων και φυσούν και το γιαούρτι, που σημαίνει θα φτύσεις το γάλα της μάνας σου για να σου νοικιάσω το σπίτι, θα σου ζητήσω πόθεν έσχες και φορολογική ενημερότητα μέχρι βεβαίωση του οδοντιάτρου σου για το πότε σφράγισες τον τελευταίο τραπεζίτη είτε θα έχουν μπει στη νοοτροπία της μπίζνας μακριά κι αγαπημένοι, που σημαίνει arbnb. Και αν αυτό συμβαίνει με τα διαμερίσματα –ακίνητα– ιδιοκτησίες μας φαντάσου τι συμβαίνει φιλαράκι με τον εαυτό μας τον ίδιο. Που μπορεί ν’ ατύχησε στην επιλογή του συντρόφου του και προσπαθεί να επιλέξει ξανά κάποιον που θα τον συντροφεύσει στην υπόλοιπή του ζωή, αν και κανένας πια –στη δεύτερη, τρίτη, τέταρτη επιλογή– δεν ορκίζεται για

το υπόλοιπο ωφέλιμο του βίου. Γιατί είπαμε, αν καείς μία φορά, δύο φορές, τρεις και πάει λέγοντας, όταν θα έρθει η ώρα να επιλέξεις ξανά, κρατάς πισινή, μικροσκόπιο και μυδραλιοβόλο. Είναι και οι ορολογίες που τα μπερδεύουν λίγο τα πράγματα, ελεύθερη σχέση, fuck baddies, swingers, σύμφωνο συμβίωσης, friends with benefits, τρίο, κουαρτέτο κι ό,τι άλλο βάλει ο νους σου. Χάνεσαι στην πολλαπλή προσφορά κι επιλογή. Κι όταν τα φέρει έτσι η ζωή, ώστε ν’ αναγκαστείς έστω για λίγο να επιστρέψεις στο πρώτο σπίτι που έζησες, είτε για να το νοικιάσεις, είτε για να το πουλήσεις, ο ξένος που συναντάς στα δωμάτιά του, ο άλλος σου εαυτός, είναι αυτός που δεν πρόλαβες μα ούτε και θέλησες να γνωρίσεις. Ένας άνθρωπος χαμένος, αγχωμένος, φοβισμένος και μόνος του.

ΕΝΑΣ ΜΠΑΜΠΗΣ

της Μαρίας Στρίγκου https://meorio.blogspot.com/

Που άλλαζε σπίτια κι αγκαλιές πασχίζοντας να βρει κάποιο να τον χωρέσει ικανοποιητικά, να ξεφοβηθεί, να κοιμηθεί μ’ εμπιστοσύνη. Ξέρεις τι είναι να κοιμάσαι ήσυχος για το μέρος που βρίσκεσαι; Μεγάλη υπόθεση. Μα έλα που πάντα κάποια μαλακία γίνεται, κάτι πάει στραβά, το λάθος παραμονεύει να σου βγάλει κοροϊδευτικά τη γλώσσα κι εσύ, αντί να κάτσεις ν’ αφουγκραστείς το λάθος, να βρεις τρόπο να το διορθώσεις, να το επισκευάσεις, τα μαζεύεις κι όπου φύγει – φύγει. «Ενοικιάζεται» Είτε σπίτι είναι, είτε σχέση είναι, είτε πατρίδα είναι, δεν μπορεί να πηγαίνουν όλα ρόδινα φιλαράκι. Κανένας δεν είναι τέλειος, ούτε εσύ, ούτε το δυάρι, ούτε η χώρα σου. Γι’ αυτό πριν βγεις στον πηγαιμό για το «ενοίκιο» σκέψου τι μπορεί να διορθωθεί στο

στραβό. Κι αν σου βαστάει κάντο. Είναι πιο δημιουργικό να διορθώνεις και να προχωράς παρά να σβήνεις και ν’ αρχίζεις απ’ την αρχή πάλι. Τα χρόνια περνούν και δεν θες να σε βρούνε στη μέση του δρόμου άστεγο και ανασφαλή, έτσι δεν είναι; Χρειάζεσαι κι εσύ ο ίδιος να νιώσεις ό,τι κάτι έμαθες. Να δημιουργείς και όχι να γκρεμίζεις. Μα για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα απ’ όλα να τολμήσεις να γνωρίσεις εσένα. Επίστρεψε στην δική σου αρχή και δες την με καθαρά μάτια. Δες τον εαυτό σου πριν αρχίσει τα συμβόλαια με τους πιθανούς ενοικιαστές. Κι αγάπησέ τον. Από τη στιγμή που θα συμβεί αυτό, όλα θα πάνε καλύτερα, ακόμα κι οι μικρές σου αγγελίες.

Η Μαρία Στρίγκου γεννήθηκε στη Λέσβο και θεωρεί πως αυτό είναι ότι καλύτερο της έχει συμβεί στη ζωή της μέχρι σήμερα. Τα επόμενα καλύτερα, είναι η δουλειά της στο νοσοκομείο «Άγιος Σάββας», η Συμβουλευτική και όλοι οι άνθρωποι που συναντά εξαιτίας αυτών. Της αρέσει να ζει στο Τώρα. Όταν ξεκουράζεται, γράφει. Όταν δεν γράφει, πίνει με φίλους. Πιστεύει πως το δυνατότερο γιατρικό για όλα είναι η Αγάπη. Συνήθως εφημερεύει κι είναι παντός καιρού. Ο Άλλος Εγώ είναι το έκτο βιβλίο της. Άλλα βιβλία της: •Τυρκουάζ, ποιήματα, εκδόσεις Βακχικόν 2016 •Παραμύθια σαν αλήθεια, παραμύθι, εκδόσεις Ζάθεον Πυρ 2014 •Ν’ ακούσω τη λέξη που λείπει, ποιήματα, Άνεμος εκδοτική 2012 •Η κλέφτρα των καλοκαιριών, μυθιστόρημα, Εμπειρία εκδοτική 2004 •Η Αλίκη στη χώρα των τραυμάτων, διήγημα, εκδόσεις Γκοβόστη 1999

ΒΙΒΛΙοπΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ KAHLIL GIBRAN

από τις εκδόσεις

PRINTA Οι Εξεγερμένες ψυχές είναι το τρίτο βιβλίο του συγγραφέα, το οποίο κυκλοφόρησε το 1908 στα αραβικά, προτού ο ίδιος αναχωρήσει για το εξωτερικό. Περιλαμβάνει τέσσερις νουβέλες ή εκτενή διηγήματα, που εκτυλίσσονται στον Λίβανο και δίνουν στον νεαρό Γκιμπράν την ευκαιρία να εκφράσει όλη του την αγανάκτηση εναντίον των αρχόντων, του κλήρου και των νομοθετών, και να καταγγείλει την υποδούλωση των λαών της Ανατολής σε ήθη κι έθιμα απαρχαιωμένα. Το πρώτο αφήγημα, «Ουάρντα Αλ Χάνι», είναι ένα κατηγορητήριο ενάντια στους γάμους διά της βίας. Το δεύτερο, «Η κραυγή των τάφων», απηχεί την κραυγή τριών ανθρώπων τους οποίους η κοινωνία καταδίκασε άδικα σε θάνατο. Το τρίτο, «Το νυφικό κρεβάτι», πραγματεύεται την ιστορία μιας μνηστευμένης και του αγαπημένου της που έπεσαν θύματα των κοινωνικών συμβάσεων. Τέλος, ο «Άθεος Χαλίλ» αφηγείται την ιστορία ενός αγνού νεαρού μοναχού που, έχοντας εκδιωχθεί από ένα πλούσιο μοναστήρι, συκοφαντηθεί και οδηγηθεί σε δίκη, οδηγεί με τη στάση του τους κατοίκους ενός χωριού να εξεγερθούν και ν’ απαλλαγούν απ’ το ζυγό της ντόπιας εξουσίας. Ο ίδιος ο Γκιμπράν είχε κάποτε γράψει: «Πιστεύουν ότι είμαι σκληρός και καταστροφέας. Όμως τίποτε δεν μπορούμε να χτίσουμε εάν προηγουμένως δεν γκρεμίσουμε. Η ευγενική προσέγγιση δεν αφυπνίζει τους ανθρώπους». Οι Εξεγερμένες ψυχέςείναι καρπός αυτής της διαπίστωσης. Πρόκειται για έργο στρατευμένο, έμπλεο ενός βίαιου, σφοδρού, νεανικού ρομαντισμού, το οποίο, όπως ήταν αναμενόμενο, είχε ενοχλήσει τις πολιτικές και θρησκευτικές αρχές της εποχής.

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Κρίσεις πανικού & ψυχοδιανοητική λειτουργία

Ουδέν κακόν αμιγές καλού! 54

Κάθε ψυχική κατάσταση αναπτύσσει τα δικά της χαρακτηριστικά, έναν χαρακτήρα. Θα λέγαμε ότι η κάθε ψυχική ασθένεια "εκπαιδεύει" τον άνθρωπο με τον τρόπο της, αφού πρέπει ο πάσχων να αναπτύξει μία ικανότητα προσαρμογής στον κόσμο με αυτή την ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Σε αυτό το άρθρο θα επικεντρωθούμε στα ιδιαίτερα γνωστικά χαρακτηριστικά που αναπτύσσει ο άνθρωπος όταν πάσχει από κρίσεις πανικού-αγχώδη διαταραχή/νεύρωση. Πέρα από το αίσθημα αδυναμίας, τη δυσκολία αυτονόμησης, τη δυσκολία να ηρεμήσει, αυτός που υποφέρει από κρίσεις πανικού αναπτύσσει και ιδιαίτερες ικανότητες: • Οξύνοια. Βρίσκεται σε εγρήγορση, παρατηρεί το περιβάλλον για να ανιχνεύσει πιθανές πηγές άγχους που μπορούν να προκαλέσουν πανικό. Σκέφτεται πολύ. Αναγκάζεται να βρει λύσεις, στηρίγματα, να αποφύγει καταστάσεις, να βρει κατάλληλες δικαιολογίες γιαυτούς που δεν γνωρίζουν την κατάστασή

του κλπ. Αναγκάζεται δηλαδή να βρει λύσεις σε έναν μεγάλο αριθμό προβλημάτων. •Ανάπτυξη ελέγχου. Φυσικά και σχετίζεται με την επιθυμία να προλάβει τον πανικό ή να τον καθυποτάξει. Εξαιρετικά δαπανηρή σε ενέργεια αυτή η λειτουργία. Εξουθενώνει το άτομο από κούραση. •Ανάπτυξη διαίσθησης και ενσυναίσθησης. Ο άνθρωπος μαθαίνει να οξύνει τις αισθήσεις του για να αντιληφθεί τον πιθανό κίνδυνο σε οποιοδήποτε περιβάλ-

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

λον βρεθεί. Θα λέγαμε ότι καταλαβαίνει καλύτερα τις προθέσεις των άλλων (αλλά αυτή η υπόθεση που την βλέπουμε κλινικά χρειάζεται να επαληθευτεί ερευνητικά!). Ωστόσο αυτή η αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων μπορεί να γίνεται επιλεκτικά, να στρέφεται δηλαδή, μόνο στους κινδύνους, δηλαδή στην αρνητικότητα του άλλου. Από την άλλη, οι άνθρωποι με κρίσεις πανικού αναγνωρίζουν με μεγάλη ευκολία αν κάποιος είναι αγχωμένος γύρω τους και μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια, αφού κατανοούν ακριβώς τι συμβαίνει και πώς αισθάνεται ο άλλος. Μέσα από μία τέτοια πράξη βοήθειας προς τον διπλανό είναι σα να θεραπεύουν και τον ίδιο τους τον εαυτό έστω και στιγμιαία. •Αυξημένο αίσθημα επιβίωσης. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, όσοι υποφέ-

ρουν από κρίσεις πανικού εμφανίζονται συχνά δυνατότεροι από τους υπόλοιπους, όταν υπάρχει πράγματι κίνδυνος. Έχοντας εκπαιδευτεί σε σενάρια κινδύνου, όταν αυτό γίνεται πραγματικό είναι εξαιρετικά ικανοί και ψύχραιμοι στο να χειριστούν τέτοιες καταστάσεις. •Ανάληψη ευθύνης. Σε αρκετές περιπτώσεις, αιτία των κρίσεων είναι η ανάληψη μεγάλης ευθύνης σε περίοδο που ο άνθρωπος δεν ήταν έτοιμος (π.χ. εφηβεία). Αναγκάστηκε να μάθει να τα βγάζει πέρα έχοντας παραπάνω βάρος από αυτό που μπορούσε να αντέξει. Παρά την τραγικότητα αυτού του συμβάντος, ο άνθρωπος αυτός έμαθε να αντιμετωπίζει δυσκολίες και να αντεπεξέρχεται σε θέσεις σημαντικής ευθύνης. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ωφέλιμο για τη ζωή του, όσο δεν έχει αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αγχώδους διαταραχής. Από κανένα, όμως, από τα προηγούμενα χαρακτηριστικά που αναφέραμε δεν μπορεί να ωφεληθεί πραγματικά ο άνθρωπος αν δεν έχει κάνει ψυχοθεραπεία. Οι κρίσεις πανικού αναπτύσσουν γνωστικές λειτουργίες οι οποίες μένουν αναξιοποίητες όσο υπάρχει το υπερβολικό άγχος. Το να σκέφτεται κανείς συνέχεια τον εξαντλεί, δεν τον κάνει πιο έξυπνο. Αυτό γίνεται η αιτία να σπαταλιούνται μάταια αυτοί οι πόροι στοχεύοντας συνεχώς μόνο στο ίδιο το πρόβλημα στρέφοντας όλη την προσοχή του ανθρώπου προς τα εκεί. Παρόλο που αναπτύσσονται ικανότητες στις κρίσεις πανικού, η συνολική γνωστική λειτουργία του ανθρώπου που υποφέρει από την οποιαδήποτε νεύρωση (=ψυχική σύγκρουση μεταξύ του θέλω και του πρέπει) μειώνεται. Αυτό είναι λογικό γιατί αυτές οι ικανότητες αναλώνονται μόνο για φαντασιακά σενά-

ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Κρίσεις πανικού & ψυχοδιανοητική λειτουργία

ρια και φανταστικούς κινδύνους προς αποφυγή. Αυτή η γνωστική έκπτωση που προκαλεί η ενδοψυχική σύγκρουση σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό αποδεικνύεται από το τεστ προσωπικότητας Rorschach .

Μετά το πέρας ψυχοθεραπείας βλέπουμε την μεγάλη πρόοδο που έχει ο άνθρωπος στην επίλυση άλλης φύσης προβλημάτων, στην ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας αλλά και στο ίδια τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου ψυχομετρικού εργαλείου που εξετάζει, ανάμεσα σε άλλα, και ποιοτικές διαστάσεις της γνωστικής λειτουργίας. Έτσι, μετά τη θεραπεία, θα λέγαμε ότι ο άνθρωπος διανοητικά ανθίζει. Αυτές οι ικανότητες που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της αγχώδους διαταραχής και που σπαταλήθηκαν άδικα ως εκείνη τη στιγμή, αρχίζουν να μπαίνουν σε εφαρμογή προς όφελος της ζωής, η οποία γίνεται όλο και πιο δημιουργική. Σε αυτό βοηθά πολύ η ψυχική ωρίμανση που επιφέρει η ψυχοθεραπευτική πράξη. Η εσωτερική ησυχία, η οποία επέρχεται με την θεραπεία, είναι απαραίτητη

από τη Δήμητρα Σταύρου

http://psyhismos.blogspot.gr/

προϋπόθεση για την ανάδυση της δημιουργικής σκέψης, της επινοητικότητας και της φαντασίας. Η μη συνεχής ανάγκη για έλεγχο απελευθερώνει το σώμα και το νου και ο άνθρωπος μπορεί να έρχεται σε επαφή με νέες ιδέες αλλά και με τον τρόπο που μπορεί να τις υλοποιήσει. Η επικοινωνία με τους άλλους εμπλουτίζεται κι αυτή και βελτιώνονται οι διαπροσωπικές σχέσεις. Μία άλλη παράμετρος που βοηθά και είναι εξίσου σημαντική, είναι ότι η χαρά παύει να είναι ενοχοποιημένη, κάτι που συχνά συμβαίνει στις νευρώσεις, και εισέρχεται στην καθημερινότητα, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργικότητα μέσα στο σπίτι, στη δουλειά και σε κάθε δραστηριότητα με την οποία καταπιάνεται το άτομο. Το θέλω και το πρέπει παύουν να είναι ανταγωνιστικά και ακόμη κι αν δεν ταυτιστούν, σίγουρα βρίσκουν νέες ισορροπίες που δεν προκαλούν εσωτερική σύγκρουση και ψυχοδιανοητική σπατάλη.

Δήμητρα Σταύρου

Σπουδές Ψυχολογίας στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Σπουδές στη Δραματοθεραπεία τετραετούς κύκλου. Εργασία, ως ψυχολόγος, σε Δημοτικά προγράμματα ψυχοκοινωνικού χαρακτήρα, σε 75 περίπου σχολεία ιδιωτικά και δημόσια στον ΟΚΑΝΑ κ.ά. Ως ερευνήτρια, στο ΕΠΙΨΥ και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ως Δραματοθεραπεύτρια στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, στις φυλακές Κορυδαλού, σε δραματικές σχολές, με στελέχη επιχειρήσεων, με εξαρτημένους και τις οικογένειες τους, με καλλιτέχνες για την ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους. Μέλος της Ένωσης Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών Ελλάδας, του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Κοινωνικής Ψυχολογίας κ.ά. Συμμετοχή σε πολλά συνέδρια με ανακοινώσεις.

μικρεσ ιστοριεσ

ΕΠΙΠΕΔΗ ΟΜΟΙΟΚΑΤΑΛΗΞΙΑ 58

«Καμιά φορά με συνεπαίρνει η ροή της ζωής και αφήνομαι ν' ακολουθώ τις παράτολμες ωθήσεις που προστάζει η καρδιά.»

Ξαναβρέθηκα στην Αθήνα μετά από πολύ καιρό. Με το που πάτησα το πόδι μου στον Σταθμό Λαρίσης μία άγρια μοναξιά μου επιτέθηκε σαν χαπακωμένος χούλιγκαν. Κι έχω ζήσει επιθέσεις από χαπακωμένους χούλιγκανς. Κατέβηκα στο κέντρο της πόλης κι έσπευσα αμέσως να την αράξω σε μια καφετέρια που σύχναζε συνήθως το φοιτηταριό. Η πόλη είχε τη συνήθη

τιμητική της: μαρσαρίσματα, κλάξον, ντουντούκες, πολιτικά συνθήματα και κυρίαρχος ένας διάχυτος εκνευρισμός στην μολυσμένη από το καυσαέριο ατμόσφαιρα. Είχα να επισκεφθώ την Αθήνα εδώ και τριάντα τόσα χρόνια, από τότε δηλαδή που ήμουν φοιτητής. Ένιωθα να βρίσκομαι σ' έναν αφιλόξενο πλανήτη, παρόλο που παρέμεναν ίδια τα ονόματα των δρόμων

του Αλέξανδρου Αραμπατζή

με την ίδια καπνίλα στους τοίχους. Έκοβα φάτσες και σκεφτόμουν πως οι τότε νεαροί, όπως εγώ, κυκλοφορούσαν πλέον γκριζομάλληδες και απαίσια κατσούφηδες, σαν κακόκεφοι ηγούμενοι παρηκμασμένων μοναστηριών. Κάποτε έζησα κι εγώ με την αμεριμνησία ενός εξωτικού πουλιού και γι΄ αυτό οι μνήμες μου ταξιδεύουν νοσταλγικές, γιατί κατά βάθος είναι μυθικές. Μπορεί να τύχει πολλές φορές να ξαναζήσεις στη ζωή σου τα ίδια πράγματα, αλλά αυτά που ξαναζείς είναι πλέον σ΄ άλλο μήκος κύματος εκπεμπόμενα. Χτύπησε το κινητό. «Έλα που είσαι;». «Είμαι εδώ», απαντώ «κάπου στην οδό Ιπποκράτους». «Καλά έρχομαι». Είχαμε να ειδωθούμε από φοιτητές. Παλιοί φίλοι; ΄Ισως. Όταν τον είδα από μακριά αντίκρισα έναν άγνωστο μεσήλικα. Καταρχήν η αναπόφευκτη κουβέντα για τα τωρινά, τα επικαιρικά. Μετά από λίγο το κενό, τα ανούσια. Ιλιγγιώδης φλυαρία. Η απόσταση του χρόνου είχε κρυώσει τα αισθήματα και έδινε χώρο σε μια ξαναζεσταμένη οικειότητα. Παρόλα αυτά ο χώρος ήταν οικείος. ΄Αναψα ένα τσιγάρο και ξαναθυμήθηκα. Κάποτε εδώ, σ' αυτό το μέρος, γνώρισα ένα κορίτσι που αγάπησα και μετά το έχασα. Το επανέλαβα δυνατά.

Η ξαφνική ομολογία του φάνηκε διασκεδαστική, αν και πιστεύω πως χαιρόταν την αποτυχία μου σαν δική του επιτυχία. Κάναμε πολλή παρέα τότε, ποιός μπορεί όμως να γνωρίζει τι κρύβει η ψυχή του κάθε ανθρώπου; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. Ενδέχεται να ζήλευε τότε για διάφορες κατακτήσεις μου την εποχή εκείνη και να το κρύβει. Διότι υπήρξαν ασφαλώς εκ μέρους μου κάποιες κατακτήσεις, οπωσδήποτε, εκείνος όμως ήταν δειλός και βαρετός τύπος και κατά συνέπεια αναποτελεσματικός. Η συζήτηση γρήγορα εξαντλήθηκε, είπαμε ό,τι είχαμε να πούμε, προφασίσθηκε ανειλημμένες υποχρεώσεις και έφυγε, σχεδόν το έσκασε, ανακουφισμένος. Προσποιηθήκαμε και οι δύο πόσο χαρήκαμε για τη συνάντηση, φιληθήκαμε κιόλας. Τα τριάντα χρόνια κλείσανε απλά μια τρύπα. Απόμεινα μόνος. Αισθάνθηκα ότι η Αθήνα πλέον με μισούσε. ΄Η εγώ μισούσα την Αθήνα και μετέθετα το δικά μου συναισθήματα στα δικά της; Δεν ξέρω, αλλά η Αθήνα έμοιαζε πλέον με παραβάν που έκρυβε από το χρόνο την μικρή μου ιστορική διαδρομή. Δεν θα κοιτάξω ποτέ πια πίσω, είπα, και φεύγοντας βρήκα μέσα στον αλλόκοτο ρυθμό του πλήθους την παράλογη λύτρωση.

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

Π(ι)όπως πίστη

Με το που ακούς αυτή τη λέξη, κατευθείαν η σκέψη σε οδηγεί στην πίστη σε ένα ανώτερο ον – στην πίστη σε (κάποιον) θεό. Αναζητώντας τη λέξη σε λεξικά, εντυπωσιάστηκα από το πόσο εμμένουμε στον ορισμό αυτό, αγνοώντας όλους τους άλλους που υπάρχουν και είναι εξίσου σημαντικοί.

της Μαριάννας Κουμαριανού

Έτσι, λοιπόν, πίστη ορίζεται ως «η αποδοχή της ύπαρξης και της παρουσίας ανώτατου όντος, η θρησκεία ή το θρησκευτικό δόγμα», με τον ορισμό αυτό να έρχεται δεύτερος. Σε άλλον ορισμό, πίστη είναι «η πεποίθηση, η βεβαιότητα, η σιγουριά που έχει κάποιος για κάτι» και σε άλλον ορισμό, πίστη είναι «η σταθερή εμμονή και προήλωση σε κάτι». Θα ήθελα να μείνω στους δύο λιγότερο γνωστούς ορισμούς, ή μάλλον στους δύο ορισμούς που αγνοούμε, ξεκινώντας και περνώντας όμως και από τον πρώτο. Ο πρώτος ορισμός (η πίστη σε θεό) έχει μια κατεύθυνση από εμένα προς κάτι εξωτερικό που προσπαθώ να προσεγγίσω. Είμαι εγώ και είναι και «κάποιος» στον οποίο πιστεύω ότι υπάρχει εκεί και βασίζομαι σε αυτόν, κάποιος στον οποίο εναποθέτω και παραδίδω (τι;) ή εναποτίθεμαι και παραδίδομαι περιμένοντας κάτι από αυτόν. Καλώς ή κακώς, βλέπω πολλούς ανθρώπους που κινούνται και (αυτό) καθορίζονται από μια τέτοια στάση. Θέλοντας ή μη, συχνά υιοθετούμε τέτοια στάση και μπαίνουμε σε μια διαδικασία να ελπίζουμε ότι κάτι θα πάει αλλιώς, κάτι θα γίνει αλλιώς, κάτι θα αλλάξει (είτε αυτό περιλαμβάνει μια θεία ενέργεια είτε όχι)…

Οφείλω να ομολογήσω ότι κι εγώ έχω περάσει από περιόδους με μια τέτοια τάση: να ελπίζω ότι… Και αυτό που έχω διαπιστώσει με αυτή τη στάση είναι ότι βγάζουμε τον εαυτό μας έξω από το να ζούμε, μας βάζουμε σε μια αναμονή. Πόσες φορές έχουμε ακούσει φράσεις όπως «ζήσε τη στιγμή», «σταμάτησε να ζεις τη ζωή των άλλων» και άλλα παρόμοια που δεν είναι άλλο από μια έκκληση να σταματήσουμε να βασιζόμαστε σε άλλους (θεούς ή/και ανθρώπους) για την ευτυχία μας και να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας ορίζοντας την κάθε στιγμή. Έτσι, ερχόμαστε στον δεύτερο ορισμό όπου πίστη είναι η βεβαιότητα και η σιγουριά που έχω για. Πώς θα σας φαινόταν αν αυτή η πίστη ήταν μια πίστη στον εαυτό και τις δυνατότητές του; Μια πίστη που καλλιεργείται από την αδιάκοπη συνδιαλαγή και ύπαρξή μας μέσα στον κόσμο – μέσα στα πράγματα. Γιατί να πιστεύω σε κάτι έξω από εμένα αντί να έχω την πίστη ότι μπορώ εγώ να αλλάξω, να ορίσω, να καταφέρω κ.ο.κ.. Είμαστε σε μια κοινωνία που έχουμε γαλουχηθεί στο να υπακούμε, να συμμορφωνόμαστε, να ακολουθούμε το κοινά αποδεκτό αλλά και να επιθυμούμε το κοινά αποδεκτό, ενώ κάτι άλλο μπορεί να θεωρηθεί ως έπαρση, θράσος, έλλειψη σεβασμού

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

Π(ι)όπως πίστη (και πολλά ακόμα). Είναι λυπηρό που η κοινωνία μας δεν μπορεί να διαχειριστεί και κατά συνέπεια να δεχτεί ανθρώπους (και πολύ περισσότερο παιδιά!) που δείχνουν τη θέληση και τις επιθυμίες τους και εκφράζουν τη διαφορετική τους γνώμη ή/και στάση ζωής αλλά ζητάει ανθρώπους-κόπιες μιας συγκεκριμένης τελικά μορφής.

Πριν δώσω απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα πω, πρώτα, ότι εγώ ως άνθρωπος έχω μια βαθιά πίστη – πεποίθηση ότι ο άνθρωπος, στην ουσία του, είναι καλός. Ότι αν βρεθούν οι κατάλληλες συνθήκες, δηλαδή αν εισπράξει αγάπη, αποδοχή, σεβασμό, μπορεί να βγάλει μια πολύ θετική στάση και τρόπο (συν)ύπαρξης με τους άλλους.

Τι θα συνέβαινε αν ενισχύαμε, δίναμε ευκαιρίες στα παιδιά μας να συμμετέχουν και να βοηθούν; Τα περισσότερα παιδιά περνούν από τη φάση που παίζουν «οικογένεια» και παίζουν καθέναν από τους ρόλους της οικογένειας. Με άλλα λόγια παίζουν κάνοντας εικόνα τον εαυτό τους σε έναν ρόλο. Όμως ποιος ή/και πώς εκπαιδεύονται στο να μπορέσουν να αναλάβουν τον ρόλο αυτό (όταν έρθει η ώρα); Δε θα μπορούσαν, στα πλαίσια του παιχνιδιού, να εκπαιδευτούν να μαζεύουν τα ρούχα και να τα κρύβουν στις ντουλάπες; Ή να πλύνουν τα φρούτα για μια φρουτοσαλάτα; Ναι, θα το έκαναν ατσούμπαλα και πιθανόν πολύ αργά και πασαλείβοντας, όμως η αξία της προσφοράς και της χρησιμότητας που θα ένιωθαν θα ήταν τεράστια!

Επίσης, μετά από πολλά χρόνα συναναστροφής με παιδιά, διαπιστώνω ότι κάθε παιδί γίνεται χαρούμενο όταν νιώθει ότι προσφέρει, ότι για την ομάδα που ανήκει είναι χρήσιμο και βοηθάει. Από πολύ μικρότερη συναναστροφή με εφήβους, βλέπω ότι η στάση αυτή εξακολουθεί αλλά με έναν πιο έντονο ή/και εκρηκτικό τρόπο. Κάθε έφηβος προσπαθεί να ανήκει και να κάνει σημαντική την παρουσία του στην ομάδα που διαλέγει, αμφι-

Αυτό με τη σειρά του θα δημιουργούσε την πίστη (πεποίθηση, βεβαιότητα, σιγουριά) ότι μπορούν να τα καταφέρουν, ότι ανήκουν, ότι είναι σημαντικά. Και η πίστη αυτή δεν έχει να κάνει με μια διαφορετικότητα ή κάποιο ανερχόμενο ταλέντο. Όχι. Έχει να κάνει με την πίστη ότι σαν μονάδα έχω αξία στο σύστημα που βρίσκομαι. Με αποδέχονται ως αυτό που είμαι και μπορώ – έχω την πίστη ότι μπορώ – να προσφέρω.

Και τελικά; Μπορώ να έχω πίστη σε εμένα τον ίδιο χωρίς αυτό να είναι έπαρση;

σβητώντας ταυτόχρονα οτιδήποτε και οποιονδήποτε προσπαθεί να του επιβληθεί ζητώντας του να αναπαράγει τον τρόπο ζωής, σκέψης, δράσης κ.ο.κ..

της Μαριάννας Κουμαριανού

Μέσα από αυτό, προχωρώντας λίγο παραπέρα και αφήνοντας κάποιον να υπάρχει με αυτόν τον τρόπο, ένα επόμενο βήμα είναι να φτάσει (σαν σκέψη και όραμα) αυτό που θέλει για τον εαυτό του όταν ενηλικιωθεί. Αφού περάσουν τα στάδια «θα γίνω αστροφυσικός στη NASA» ή «θα γίνω ο επόμενος Αντετοκούμπο», ανακαλύπτουν αυτό που όντως επιθυμούν. Και τότε είναι που χρειάζεται η πίστη ξανά: να πιστέψουν ότι μπορούν να το καταφέρουν ενώ ταυτόχρονα να δουν και να αντιληφθούν τα βήματα που χρειάζεται να κάνουν ώστε να φτάσουν σε αυτό.

Κι εδώ ακριβώς πάμε στον τελευταίο ορισμό της πίστης, δηλαδή την επιμονή και εμμονή και προσήλωση σε κάτι. Όλα όσα προανέφερα, σε έναν βαθμό, περιέχουν και αυτόν τον ορισμό. Καθετί που ξεκινάμε, όσο απλό κι αν είναι τελικά, θέλει προσήλωση. Θέλει πολλές προσπάθειες, πολλές αποτυχημένες προσπάθειες και μετά επιτυχία. Όλα αυτά δεν είναι άλλο από το να χτίζουμε αυτοπεποίθηση, δηλαδή την πίστη στον εαυτό και τις ικανότητές του. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερο δώρο που μπορεί κανείς να κάνει σε

το αλφαβηταρι τησ ζωησ

της Μαριάννας Κουμαριανού

Π(ι)όπως πίστη κάποιον από το να τον βοηθήσει να ανακαλύψει τα όνειρα και τις επιθυμίες του και να τον βοηθήσει στο να πιστέψει στη δύναμη που υπάρχει μέσα του.

Από προσωπική εμπειρία αλλά και μιλώντας με πολλούς ανθρώπους, διαπιστώνω ότι η μεγαλύτερη βοήθεια που μπορεί κάποιος να λάβει είναι το να ενισχυθεί η πίστη του, αυτή που πηγάζει από τον εαυτό και κατευθύνεται προς τον ίδιο (όχι προς κάτι εξωτερικό). Η μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη απευθύνεται στο πρόσωπο που είπε ή έδειξε με τη στάση ένα «πιστεύω σε

σένα, πιστεύω ότι μπορείς να καταφέρεις αυτό που θέλεις,αρκεί να πιστέψεις εσύ στον εαυτό σου». Οι μεγαλύτερες και πιο ουσιαστικές αλλαγές που έχω δει σε ανθρώπους γύρω μου έχουν έρθει όταν άρχισαν να αποκτούν πίστη στον εαυτό τους, πίστη σε αυτά που ονειρεύονται και επιθυμούν. Η πίστη αυτή φέρνει δύναμη και φέρνει ταυτόχρονα και μια δίψα να είμαι κοντά στους άλλους. Να είμαι παρών στη ζωή μου και να αξιοποιώ κάθε στιγμή ως δώρο. Να γίνομαι η αιτία να χαμογελώ και να θέλω να χαμογελούν κι οι άλλοι γύρω μου.

ΒΙΒΛΙοπΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ KAHLIL GIBRAN

από τις εκδόσεις

PRINTA

Άνοιξα για δεύτερη φορά τα φτερά μου. Θα γίνεις η συντρόφισσα ενός νέου που πετά σαν αϊτός ψηλά στα βουνά και περνά τις νύχτες του ξαποσταίνοντας σαν λιοντάρι στους αγριότοπους; Θα είσαι ικανοποιημένη με την αγάπη ενός άντρα που δέχτηκε την αγάπη σαν φίλο μα δε θα την αφήσει να γίνει αφέντης του; Θα μπορέσεις ν’ αρκεστείς στον πόθο μιας καρδιάς συνεπαρμένης κι όμως απρόθυμης να παραδοθεί, μιας καρδιάς που καίγεται μα δε θα γίνει στάχτη; Θα γαληνέψεις με τη στοργή μιας ψυχής που τρέμει στην καταιγίδα μα δε λυγίζει, που σείεται στη θύελλα μα δεν ξεριζώνεται; Θα είσαι ευχαριστημένη μ’ εμένα για σύντροφο, ένα σύντροφο που δε γυρεύει να γίνει μήτε αφέντης μήτε σκλάβος; Εάν ναι, τότε, να το χέρι μου. Πάρε το στο λεπτεπίλεπτο χέρι σου. Να το κορμί μου. Αγκάλιασέ το με τα όμορφα μπράτσα σου. Να τα χείλη μου. Φίλησέ τα μ’ ένα αργό, βαθύ, σιωπηλό φιλί.

ΒΙΒΛΙοπΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΥΠΕΡΟΧΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ FIONA DAVIS ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ

Νέα Υόρκη 1950 Στον πλούσιο και λαμπερό κόσμο του ξενοδοχείου θηλέων Μπάρμπιζον, μια γενιά από φιλόδοξα μοντέλα, γραμματείς και συντάκτριες γυναικείων περιοδικών ζουν πλάι πλάι προσπαθώντας να κατακτήσουν την παραμυθένια επιτυχία. Η Ντάρμπι ΜακΛόχλιν είναι το ακριβώς αντίθετο από τις άλλες κοπέλες που μένουν στο ξενοδοχείο: αδιάφορη εμφανισιακά, συνεσταλμένη και πεπεισμένη ότι δεν ανήκει εκεί. Όταν όμως γίνεται φίλη με την Εσμέ, μια καμαριέρα του Μπάρμπιζον, γνωρίζει μια εντελώς διαφορετική, εθιστική πλευρά της Νέας Υόρκης, με ήχους τζαζ και μπιμπόπ, ηρωίνη, μα και την πιθανότητα ενός έρωτα. Μισό αιώνα αργότερα, το θρυλικό ξενοδοχείο έχει μετατραπεί σε συγκρότημα κατοικιών και τίποτα δεν θυμίζει πια τις δόξες που γνώρισε. Το μόνο που στοιχειώνει το κτίριο είναι οι φήμες για την ανάμειξη της Ντάρμπι σε μια θανατηφόρα συμπλοκή με μια καμαριέρα του ξενοδοχείου το 1952, καθώς και η μελαγχολική μουσική που ακούγεται από το διαμέρισμά της. Η γειτόνισσά της και δημοσιογράφος Ρόουζ Λούιν νιώθει μια ακατανίκητη έλξη για την ιστορία της ηλικιωμένης πλέον Ντάρμπι, η οποία αποτελεί και τον τέλειο αντιπερισπασμό από την ανύπαρκτη προσω¬πική της ζωή…

ΚΑΡΟ ΠΑΙΔΙΑ, ΡΙΓΕ ΠΑΤΕΡΑΔΕΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΤΣΙΚΟΝΟΥΡΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

Τι απ’ όλα αυτά έγινε στ’ αλήθεια και τι ήταν της φαντασίας, δύσκολο πια να το πει κανείς. Λιώσανε μεταξύ τους και φτιάξανε ένα αλλόκοτα ενδιαφέρον αμάλγαμα. Στις εσοχές του το χαϊδεύεις, στις προεξοχές αγκυλώνεσαι. Όπως με τα ανθρώπινα σώματα… Και τις μνήμες. Ένας τρομαχτικός στην όψη φαντάρος, ο «Καρπόζηλος»· όλοι τον φοβούνται, όμως είναι απλώς λυπημένος. Το σπίτι που καίγεται κι η γυναίκα που προσπαθεί να σώσει το πρώτο τεύχος της Πάττυ. Ο παππούς που ανεβαίνει το βουνό για να φωτογραφίσει την πηγή. Ένας πιτσιρικάς ερωτευμένος με την «Ντιλάιλα». Στο πλοίο από Μυτιλήνη για Πειραιά εμφανίζεται ξαφνικά το κορίτσι από το εξώφυλλο των Blind Faith. Ο αυστηρός γυμνασιάρχης και η καθηγήτρια με τα ωραία πόδια. Ο Σίσυφος, που μια μέρα, έκπληκτος, φέρνει την πέτρα του στην κορυφή. Η μέρα που πέθανε ο Έλβις, εκδρομές που δεν έγιναν ακόμα, παιδιά με καρό πουκάμισα –οι πρώτοι ροκάδες– και οι πατεράδες τους με ριγέ πιτζάμες, ιστορίες-παραπόταμοι από ένα μεγάλο, υπόγειο ποτάμι που ακούγεται να κυλάει μακρινό σαν ξεχασμένη αγάπη.

ΒΙΒΛΙοπΡΟΤΑσεισ

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΡΟΝΤΕΡΙΚ ΡΑΝΤΟΜ TOBIAS GEORGE SMOLLETT Εκδόσεις GUTENBERG

Η ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ MATS STRANDBERG ΕΚΔΟΣΕΙΣ KEΔΡΟΣ

Παιδί Σκωτσέζου ευγενούς και μητέρας κατώτερης κοινωνικής τάξης, ο Ρόντερικ Ράντομ περιπλάνιεται σε στεριά και θάλασσα σ'ένα ταξίδι ανακάλυψης του κόσμου και του εαυτού του. Εριστικός, αλλά συνάμα τρυφερός, καβγαδίζει, μπεκροπίνει και ερωτεύεται. Μια ξεκαρδιστική σάτιρα για την υποκρισία του 18ου αιώνα αλλά και κάθε εποχής.

Χίλιοι διακόσιοι επιβάτες γεμάτοι προσδοκίες ταξιδεύουν με το κρουαζιερόπλοιο Μπάλτικ Καρίσμα από τη Σουηδία στη Φινλανδία. Για ένα εικοσιτετράωρο διασκεδάζουν και αφήνουν πίσω τους την καθημερινότητα και όλες τις αναστολές τους. Μέσα στο πλοίο όμως παραμονεύει κάτι αδιανόητα τρομακτικό, από το οποίο δεν θα μπορέσουν να ξεφύγουν. Τη νύχτα, στα ανοιχτά της Βαλτικής, το πλοίο ακινητοποιείται και η επικοινωνία με τη στεριά διακόπτεται. Κανένας δεν μπορεί να γλιτώσει και κανένας δεν ξέρει ποιον μπορεί να εμπιστευθεί. Συνηθισμένοι άνθρωποι θα αναγκαστούν να γίνουν ήρωες, αλλά μπορεί επίσης να βγει στην επιφάνεια ο χειρότερος εαυτός τους. Kαι τότε, αν το πλοίο φτάσει στη Φινλανδία, ίσως ο κόσμος αλλάξει για πάντα.

ANΘΡΩΠΩΝ ΛΟΓΙΑ

H ΠΙΟ ΜΙΚΡΗ ΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ «Να κολυμπάμε, να διαφωνούμε, να ονειρευόμαστε, να κοιμόμαστε αγκαλιά, να σπάμε τα μούτρα μας, να τα κάνουμε όλα λάθος και πάλι από την αρχή.»

της Χριστίνας Πομόνη https://tristanopd4822.wixsite.com/ifonlytonight

Σε θέλω. Στη ζωή μου. Στις λέξεις μου. Στις ανάσες μου. Στο εγώ μου. Να μιλάμε. Να γελάμε. Να μαλώνουμε. Να νοιαζόμαστε. Να μελαγχολούμε. Να κοιτάζεις το φεγγάρι και να χαμογελάς. Να κοιτάζω το φεγγάρι και να θυμώνω. Να ανταλλάσσουμε μικρούς, ανόητους εγωισμούς. Να πλέκουμε τα χέρια μας. Να χτίζουμε εικόνες και να σμιλεύουμε αναμνήσεις. Να περπατάμε στη θάλασσα, κι ακόμα κι όταν δε μου μιλάς, εγώ να σε ακούω. Να "κλείνεσαι" κι εγώ να ξέρω πως έχω τρόπο να τρυπώσω μέσα σου χωρίς να σου ζητάω. Να είμαι "αλλού" και να με βρίσκεις. Να με ψάχνεις όταν λείπω. Να σε πιστεύω όταν μου μιλάς. Να σε αγγίζω και να ανασαίνω. Να με αγγίζεις και να ξαναγεννιέμαι από το τίποτα. Να ξυπνάμε μαζί. Να κολυμπάμε. Να διαβάζουμε. Να φιλιόμαστε. Να μεθάμε. Να χορεύουμε.

ANΘΡΩΠΩΝ ΛΟΓΙΑ

H ΠΙΟ ΜΙΚΡΗ ΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

της Χριστίνας Πομόνη https://tristanopd4822.wixsite.com/ifonlytonight

Να διαφωνούμε. Να βλέπουμε ταινίες. Να χανόμαστε για ώρες. Να μιλάμε έντονα. Να κάνουμε έρωτα. Να χαιρόμαστε τη Φύση. Να μαγειρεύουμε. Να ονειρευόμαστε. Να τσακωνόμαστε. Να έχουμε φίλους. Να ταξιδεύουμε. Να παίζουμε σαν μικρά παιδιά. Να οδηγώ και να με αγγίζεις. Να οδηγείς και να σε πειράζω. Να συμφωνούμε. Να παθιαζόμαστε. Να σου μιλάω και να μου κρατάς το πρόσωπο. Να μου μιλάς και να μη σε χορταίνω Να τραγουδάμε. Να κοιμόμαστε αγκαλιά. Να αδειάζεις τις σκέψεις σου μέσα μου κι εγώ να νιώθω ο σημαντικότερος άνθρωπος στον κόσμο. Να αδειάζω το είναι μου μέσα σου και να μην θέλεις να τελειώσει. Να σπάμε τα μούτρα μας, να τα κάνουμε όλα λάθος και πάλι από την αρχή. "Η Χριστίνα Πομόνη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970. Σπούδασε οικονομικά, αλλά αποφάσισε να ασχοληθεί με το μεράκι της, τα βιβλία. Έχει ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου, δεν ζει χωρίς μουσική, λατρεύει τη φωτογραφία, τον αθλητισμό, και τον σκύλο της. Κοιμάται λίγο και σκέφτεται πολύ. Σημείο αναφοράς της είναι πάντοτε η ψυχή. Τα τρία χρόνια παραμονής στην Αμερική έγιναν αφορμή για τη γέννηση του πρώτου της μυθιστορήματος "Σιωπή Σαν Όρκος" που κυκλοφόρησε το 2015 από τις Εκδόσεις Μίνωας (2015).Το 2018 εκδόθηκε το δεύτερο μυθιστόρημά της "Αντέχεις;" (Εκδόσεις Μίνωας).

ΒΙΒΛΙοπΡΟΤΑσεισ

ΑΝΤΕΧΕΙΣ; ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΟΜΟΝΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΝΩΑΣ

Αν θέλεις να μάθεις την αλήθεια, έλα απόψε στο Κάστρο στις οκτώ. Μόνος. Ένα ξαφνικό τηλεφώνημα και οι μνήμες ξαναζωντανεύουν. Ο Κωστής ξεκινά το ταξίδι της αναζήτησης για τη χαμένη του αδελφή στο Μαίναλο, εκεί όπου πριν από είκοσι επτά χρόνια οι γονείς του σκοτώθηκαν σε τροχαίο. Η βοήθεια της Σοφίας και της Εύης αποδεικνύεται καθοριστική, ακόμα και όταν τα πράγματα ακολουθούν μια απρόβλεπτη τροπή. Ο Κωστής εμπλέκεται σε μια δίνη συγκλονιστικών αποκαλύψεων. Σύμμαχός του το Μαίναλο και η δύναμη της ψυχής του. Θα αντέξει να φτάσει στην αλήθεια; Η ιστορία αυτή είναι σχεδόν αληθινή. Τα συναισθήματα που προκαλεί, όμως, είναι απολύτως αληθινά. Αντέχεις;

TYΡΚΟΥΑΖ ΜΑΡΙΑ ΣΤΡΙΓΚΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΚΧΙΚΟΝ

Ερωτεύομαι θα πει κινδυνεύω. Μην ψάχνεις για διαβήτες και μοιρογνωμόνια. Αυθαίρετα θα χτίσουμε και φέτος.

ΜΙΣΗ ΜΕΡΙΔΑ ΛΟΓΙΑ

της Έλενας Καρανικολού

http://missy-merida.blogspot.gr/

Εκείνη που τραγουδούσε στα σύννεφα, που σκανδάλιζε το

γκρίζο

με τα χρώματά της άνοιξε το στόμα

ξαφνικά κι έβγαλε μια γαργαριστή κραυγή. Ξαφνικά ο κόσμος σώπασε και γύρισε προς το μέρος της. Άνοιξε διάπλατα τα τεράστια μάτια της και τους κοίταξε. "Ακούστε είπε, για να νιώσετε πρέπει πρώτα να ακούσετε. Και ξεκίνησε να χορεύει ασταμάτητα, ώσπου όλοι ξεκίνησαν να κουνούν ρυθμικά, πόδια, χέρια κάποιοι το κεφάλι. Ώσπου η κεντρική οδός έγινε ένα ανθρώπινο πάρτι. Κάποιοι γελούσαν δυνατά και άλλοι δάκρυζαν. Κάποιοι φύγανε τρέχοντας κι άλλοι φιλήθηκαν τόσο βαθιά που η μουσική τους έφτασε ως τα παράθυρα των μεγάλων κτιρίων που άνοιξαν διάπλατα. Τώρα όλοι χτυπούσαν παλαμάκια και χόρευαν και αγκαλιάζονταν και γελούσαν. Το κορίτσι χόρευε ασταμάτητα μέχρι που εκείνος κατέβηκε από το τεράστιο κτίριο και με τα χέρια του σταμάτησε το κορίτσι. Την κοίταξε στα μάτια και πάγωσε ο χρόνος. Τα παράθυρα έκλεισαν. Ο κόσμος σώπασε. Σταμάτησαν οι χοροί και τα γέλια. Η καρδιά της ανεβοκατέβαινε το σώμα της. Έκλεισε τα μάτια και όλα ήταν στην θέση τους. Ο κόσμος όμως είχε για λίγο αλλάξει. Και το γκρίζο, το

γκρίζο

φόρεσε για λίγο λευκά.

ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

του Βελισάριου Θώδη

Πόσο απαίδευτος αυτός ο λαός ρε φίλε; Πόσο η μάζα κι ο όχλος κινείται με παρωπίδες; Βλέπω παντού σε σχόλια κάτω από βίντεο ΣΥ.ΡΙΖ.Α τους γνωστούς μακεδονομάχους που θα μαυρίσουν τον προδότη, τον δυνάστη αυτής της χώρας, αυτόν που μετέτρεψε τη χώρα σε Βενεζουέλα και και και... κι αναρωτιέμαι για αρχή από το '83 που έχω γεννηθεί μέχρι και σήμερα σε άλλη χώρα ζω; Εθνοπροδότης και μηδενιστής ο Αλέξης; και όλοι οι άλλοι εθνοπατέρες και αδιάφθοροι; και δεν ξέρω, πρέπει να γελάσω ή να κλάψω; Αλήθεια τα πιστεύουν ή απλά τρολάρουν; Αν τρολάρουν οκ μαζί τους... αν όμως τα πιστεύουν υπάρχει πρόβλημα... πρόβλημα πολιτισμικό... τα 3/4 όλων αυτών των υπέρμαχων της πατρίδος δεν πρέπει να γνωρίζουν καν που πέφτουν οι Πρέσπες που έγινε η συμφωνία, άσε δεν θα μιλήσω για την αυτοδιάθεση των λαών... μακρινή έως ανύπαρκτη έκφραση για τους Ελληνοταλιμπάν μακεδονομάχους... σου πήρανε τι ακριβώς; Ποια γλώσσα γαμώ την πουτάνα μου; Ποια γλώσσα βρε φελέ; Βάλε λίγο το μυαλό σου να σκεφτεί... αν υπάρχει τέτοιο... ποιος είσαι εσύ που θα πει σε μια οποιαδήποτε χώρα να ονομαστεί όπως σκατά θέλει; Ποιος θεωρείς ότι είσαι; Τι πο-

λιτική σκέψη παίζει σ' αυτή τη χώρα τελικά; Πως θα μεγαλώσουν τα παιδιά μας σ' αυτή τη χώρα; Μαθαίνοντας να μισούν το γείτονα από τη δίπλα χώρα επειδή τόλμησε να ονομαστεί όπως ήθελε; Δεν ξέρω αν έχει κι άλλο ο πάτος... αλλά τι να περιμένεις από ένα λαό που ενώ σκοτώνει καθημερινά ο ένας τον άλλον ακόμα και με τα λόγια του, γυρίζει σπίτι το βράδυ και πριν κοιμηθεί κάνει τον σταυρό του... Στη χώρα που παλιότερος πρωθυπουργός χαρακτήρισε τη διαφθορά "κοινωνικό φαινόμενο" και δεν άνοιξε ρουθούνι... κι ο φόνος μαλάκα “κοινωνικό φαινόμενο” είναι, τι πρέπει να κάνουμε, να βγαίνουμε και να σκοτώνουμε; Απογοήτευση και θυμός τίποτα άλλο... ο φασισμός που όλοι καταδικάζουν, είναι αυτό ακριβώς που κάνουν... ποιον φασισμό δεν θέλετε να δείτε ακριβώς; Αυτόν που οι ίδιοι σπέρνετε; Που έρχεται ο άλλος και λέει μπράβο ρε Ηλία καλά του έκανες... έτσι θέλουν όλοι... άντε πια μπουχτίσαμε με τα λαμόγια... μας τα πήραν όλα... με εσάς έχουν αρχίσει να φοβούνται...! Μπράβο και παλαμάκια για τις τόσο απλοϊκές σκέψεις σου, ξέχασες όμως μια μικρή λεπτομέρεια, αύριο θα είσαι εσύ αυτός που θα φας το ξύλο, και τότε θα αναρωτιέσαι μα γιατί αφού εγώ Έλληνας είμαι, πάντα τους ψήφιζα, στήριζα... ξέχα-

ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

σες όμως και πάλι τι πάει να πει φασισμός, ξέχασες και δυστυχώς λαός που ξεχνάει την ιστορία του, τείνει να την ξαναζήσει! Ξέχασες πως και τότε, κι ας ήσουν δικός τους, και ξύλο έφαγες και το βράδυ δεν μπορούσες να κυκλοφορήσεις και να διαβάσεις ό,τι ήθελες δεν μπορούσες, να μιλήσεις όπως ήθελες, άμοιρε, δεν μπορούσες, πρόσεχες τη κάθε σου κουβέντα για να μη σε τραβάνε και σένα στα κρατητήρια... κι όμως έφτασε η ώρα που ήρθαν και για σένα και τότε δεν ήταν κανείς εκεί για να σε υπερασπιστεί, γιατί δεν είχε απομείνει κανείς κι αφού δεν είχε απομείνει κανείς, τώρα ήσουν εσύ ο στόχος, γιατί ο φασισμός τρέφεται από τη βία και από την αμάθεια κι από τη λήθη και από το να ξεχνάς τους νεκρούς των Καλαβρύτων, τους εκτελεσμένους της Καισαριανής, τα παιδιά στο Πολυτεχνείο... δεν σου φταίνε οι κομμουνιστές και οι αριστεροί και κανείς... εσύ σου φταις που ξέχασες... που κάνεις ότι δεν θυμάσαι... ντροπή σου! Στα τσακίδια όλοι σας από τη χώρα που εμείς θέλουμε να φτιάξουμε, μια χώρα που ο ένας θα είναι αλληλέγγυος με τον άλλον, μια χώρα που δεν θα υπάρχουν ταξικές ανισότητες σε σημείο που εσύ να είσαι στο 0 κι ο άλλος των ΒΠ να είναι στο 10, μια χώρα που

του Βελισάριου Θώδη

οι πρόσφυγες και οι μετανάστες θα μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς και να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο, μια χώρα που το χρώμα του δέρματος δεν θα είναι πρόβλημα, μια χώρα που οι ασθενείς της θα μπορούν να περιθάλπονται, έχουν δεν έχουν ασφάλεια, μια χώρα που δεν θα πρέπει να ταπεινωθείς για να βρεις μια δουλειά και να ζήσεις με αξιοπρέπεια, μια χώρα που τα γεροντάκια θα μπορούν να απολαμβάνουν τους κόπους μιας ζωής χωρίς έγνοιες και στενοχώριες για τα παιδιά και τα εγγόνια τους, μια χώρα χωρίς θρησκόληπτους χριστιανοταλιμπάν, άλλο θρησκεία και πίστη κι άλλο θρησκοληψία και εκκλησία… και μετά σου φταίει ο ακραίος μουσουλμάνος… νομίζεις διαφέρεις; Μια χώρα που τα παιδιά μας θα έχουν όνειρα κι ελπίδες γιατί θα ξέρουν ότι κανένας γαμημένος πολιτικός ρουσφετολόγος δεν θα του κόψει το μέλλον, μια χώρα που προοδεύει και δεν μένει χρόνια πίσω προσκολλημένο σε πράγματα που έγιναν κάτω από άλλες ιστορικές συνθήκες, μια χώρα που πρέπει να δει τον προοδευτικό αριστερό κόσμο της να συσπειρώνεται κι όχι να διχάζεται, μια χώρα που θα αποπνέει υγεία και κοινωνική ισότητα. Όσοι λοιπόν δεν θέλουν αυτή τη χώρα, στο καλό… εμείς τη θέλουμε και θα τη διεκδικήσουμε!

ΛΟΓΙΑ-ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ

της Κατερίνας Γεμελιάρη

ΜΙΑ ΦΩΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ

Νύχτα ξελογιάστρα

με του Μαγιού

τ’ άστρα!

Τη νύχτα της άνοιξης την απολαμβάνεις με όλες τις αισθήσεις σου. Θαυμάζεις τα λαμπερά της άστρα που κάνουν σκέρτσα στο φεγγάρι. Λες και το περιγελούν που φέγγει μοναχό εκεί κάθε νύχτα, κάνοντας ασημένια τα νερά της θάλασσας, ρίχνοντας φως στα σκοτάδια των ανθρώπων. Κι εκείνα μικροσκοπικά καθώς βουτούν κάθε τόσο στο κενό και σκορπάνε αστερόσκονη στον ουράνιο θόλο και ελπίδα στους ανθρώπους.

ΛΟΓΙΑ-ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ

Νύχτα ξελογιάστρα με του Μαγιού τ’ άστρα!

Μυρίζεις έντονα τα πρώτα ανθισμένα λουλούδια της άνοιξης. Το άρωμα τους πότε διακριτικό και πότε έντονο σε παρασύρει σε ένα γαϊτανάκι αναμνήσεων. Το γιασεμί μου θυμίζει πάντα τα παιδικά μου χρόνια, εκεί στην αυλή με τους παππούδες και τα ξαδέρφια… το νυχτολούλουδο μου θυμίζει τον έρωτα… τον έντονο και απόλυτο έρωτα που σε παρασύρει στο χορό του και πυρώνει τη καρδιά και τα μάγουλα μας. Ο βασιλικός μου θυμίζει την εφηβεία μου. Είναι αστείο πως τρίβαμε τα δάχτυλα μας στα φύλλα του για να διώξουμε τη μυρωδιά από το τσιγάρο. Μου θυμίζει όλα αυτά τα λαθραία εφηβικά τσιγάρα μας. Τα όνειρα και τα σχέδια που κάναμε… θυμάμαι τα παιδιά της γειτονιάς που συναντάω ακόμα τυχαία στα στενά της πόλης και αναζητώ εκείνη τη σπίθα στο βλέμμα τους. Τα τριαντάφυλλα μου θυμίζουν την αγάπη της μητέρας μου ειδικά και γενικά. Η μάνα πάντα παρών στη ζωή μας, διακριτικά, έντονα με κριτική διάθεση και με συμπεριφορά που μερικές φορές μας πληγώνει όπως και τα αγκάθια από τα τριαντάφυλλα… όμως όλα αυτά αποτελούν απλά την δική της ασπίδα προστασίας σε

εμάς. Ο ήχος της θάλασσας ακούγεται τούτες τις νύχτες πιο γλυκός, μπλέκονται ανάμεσα και τα πρώτα τριζόνια και τα τιτιβίσματα των χελιδονιών και πλέκουν όλα μαζί μια αρμονική μελωδία που γεμίζει το μέσα μας με μια ελπίδα για κάτι όμορφο. Όλο αυτό το ξύπνημα της φύσης γίνεται αφορμή για να ξυπνήσουν μέσα μας όλες εκείνες οι πτυχές μας που σκέπασε το γκρίζο του χειμώνα. Έρχονται μπροστά μας ξανά όλα εκείνα τα θέλω που κρύψαμε επιμελώς πίσω από τα πρέπει μας. Έχουμε μια διάθεση για μια όμορφη αλητεία, να δραπετεύσουμε για λίγο από τις υποχρεώσεις μας, να γίνουμε ξανά έφηβοι, να ερωτευτούμε με πάθος, να ξενυχτήσουμε περιμένοντας τα αστέρια να πέσουν, να χορέψουμε στο φως του φεγγαριού, να χαμογελάσουμε πονηρά στα αστέρια και να χαθούμε στο απέραντο της θάλασσας.

της Κατερίνας Γεμελιάρη

Γινόμαστε λιγάκι πιο «ανόητοι» εκούσια… κι ας ξέρουμε πως το πρωί θα φορέσουμε ξανά το κουστούμι με τα πρέπει, θα χαθούμε πίσω από τη χαρτούρα του γραφείου, θα σταθούμε με τις ώρες στην ουρά για να πληρώσουμε τους λογαριασμούς κι αυτού του μήνα. Γινόμαστε πιο ανάλαφροι σαν παρουσίες κι ας ξέρουμε πως όλο αυτό είναι μια πλάνη που γεννήθηκε μια νύχτα του Μαγιού… Το έχουμε ανάγκη όλο αυτό το παραμύθι, όλο αυτό το νοητό ταξίδι. Οι νύχτες του Μαγιού ξυπνάνε κι εμάς σιγά-σιγά… μας προετοιμάζουν για το καλοκαίρι… αν το σκεφτείτε

καλά αυτές οι εποχές μας κάνουν να αντέχουμε τους χειμώνες μας. Όχι δεν εννοώ το χειμώνα με τα κρύα και τα χιόνια. Μιλώ για τους προσωπικούς μας χειμώνες, εκείνους που γεμίζουν με ψύχος το μέσα μας και δάκρυα τα μάτια μας. Απόψε τη νύχτα άνοιξε το παράθυρο σου, βγες στο μπαλκόνι σου, στο κήπο σου κι άσε τη νύχτα να σε καθοδηγήσει στο μονοπάτι εκείνο που θα σε γεμίσει με την ελπίδα που έχασες περπατώντας μέσα στη ρουτίνα σου, μέσα στα πρέπει. Για μια νύχτα σβήσε τον υπολογιστή, βάλε στο αθόρυβο το κινητό και άναψε την καρδιά σου!

ΒΙΒΛΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΓΑΛΑ

Τα “μικρομέγαλα” βιβλία είναι αυτά που αγαπάμε περισσότερο! Τα διαβάζουμε με μεγάλη προσοχή γιατί έχουν φαντασία, αισιοδοξία, χιούμορ και πολύ μα πολύ χρώμα!

ΛΙΝΑ ΜΟΥΣΙΩΝΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

Εικονογράφος Γιάννης Σκουλούδης ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Ένα μικρό κορίτσι βρίσκει το θάρρος να αντιπαλέψει τα στερεότυπα της συμπεριφοράς που της επιβάλλει το περιβάλλον της και να χτίσει την προσωπικότητά της.

ΤΣΙΛΙΝΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Η ΖΩΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΜΠΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Η μαμά "λείπει σε ταξίδι", οπότε κι εγώ ζω τη ζωή μου με τον μπαμπά. Ο μπαμπάς είναι κάτι σαν τον Σούπερμαν. Έχει κρυφές υπερδυνάμεις που καμιά φορά δεν τις ξέρει ούτε κι ο ίδιος! Μόνο έτσι εξηγείται πώς καταφέρνει και τα βγάζει πέρα με τα δύσκολα που του βάζει η Ζωή!

Εύα Ιεροπούλου

Ίκαρος Ποντίκαρος

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Χρόνια ολόκληρα η γενιά των ποντικών προσπαθεί να απαλλαγεί από τον φοβερό της εχθρό, τη γάτα. Δεκάδες ποντίκια γενναία, έξυπνα, μαχητικά, και πονηρά έχουν προσπαθήσει να τα βάλουν με τη γάτα, μα κανένα, μέχρι σήμερα, δεν τα έχει καταφέρει. Και να που έρχεται ξαφνικά ο μικρούλης Ίκαρος Ποντίκαρος με ένα νέο, μεγαλοφυές σχέδιο! Άραγε θα τα καταφέρει; Θα μπορέσει να νικήσει τη γάτα; Θα γίνει ο Ίκαρος Ποντίκαρος, ο ποντικός που θα αλλάξει τον κόσμο;

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι κατσίκες του γείτονα και το τυρί

του Κωστή A. Μακρή

«Να είναι καλά ο γείτονάς μας και οι κατσίκες του!» είπε ο ξυλουργός την ώρα που μοίραζε το τυρί στη γυναίκα του, στον μικρό γιο του κι έπαιρνε κι εκείνος ένα κομμάτι. «Να είσαι καλά κι εσύ που του διόρθωσες την καρδάρα» είπε η γυναίκα του καθώς έβαζε στα τρία πιάτα τα γεμιστά που είχε φτιάξει με ντομάτες, πιπεριές και μελιτζάνες από το περιβόλι τους. Το τραπεζομάντιλο που είχε υφάνει η ίδια έδειχνε πολύ όμορφο πάνω στο τραπέζι που είχε φτιάξει ο άντρας της. Ο γιος τους σκάλιζε με το πιρούνι του το φαΐ του χωρίς να τρώει ακόμα και χωρίς να λέει τίποτα. Ο ξυλουργός όμως πρόσεξε το στραβομουτσούνιασμα στο πρόσωπό του. «Δεν σου αρέσει το φαΐ μας; Ή το τυρί;» τον ρώτησε. «Και το φαΐ μου αρέσει και το τυρί ακόμα πιο πολύ. Και σκέφτομαι ότι αν είχαμε εμείς τις κατσίκες που έχει ο γείτονας, θα τρώγαμε κάθε μέρα τυρί». Ο ξυλουργός κοίταξε τη γυναίκα του και έβαλε τα γέλια. Χαμογέλασε και η γυναίκα του. «Γιατί γελάτε; Δεν είπα κανένα αστείο», είπε το παιδί ακόμα πιο βλοσυρό.

«Ναι, δεν είπες αστείο», είπε ο πατέρας του. «Αλλά αν τρώγαμε κάθε μέρα τυρί θα ανέβαινε η χοληστερίνη μας στα ύψη και τότε ο γιατρός θα μας έλεγε να κάνουμε δίαιτα». Η γυναίκα του γέλασε ακόμα πιο δυνατά. Το παιδί άρχισε να τρώει το τυρί του με ψωμί. «Ας είναι καλά ο γείτονάς μας και οι κατσικούλες του. Ας είμαστε κι εμείς καλά να χαιρόμαστε το φαΐ μας» είπε η γυναίκα χαϊδεύοντας το κεφάλι του γιου της. Ο ξυλουργός έγειρε πίσω στη γερή καρέκλα που ο ίδιος είχε φτιάξει και είπε: «Αύριο θα διορθώσω τις κυψέλες του πιο πέρα γείτονά μας. Και με το μέλι, που σίγουρα θα μας δώσει…» «…θα φτιάξω όμορφες τηγανίτες να τις φάμε με μέλι αύριο το βράδυ», είπε η γυναίκα του. Εκείνη τη στιγμή ακούστηκαν βελάσματα από τις κατσίκες τού κοντινού γείτονα. Έβαλαν και οι τρεις τα γέλια. Κωστής Α. Μακρής [θέλω-να-είμαι-ο-γείτονας-πουθέλω-να-έχω]

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το λάδι του Παντελή

της Αλεξάνδρας Πιπλικάτση

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το λάδι του Παντελή

Ο χειμώνας κατεβάζει το σκοτάδι της νύχτας νωρίς. Τα φώτα του δήμου πλημμυρίζουν με ώχρα την αιθαλομίχλη. Ο κλητήρας κλείνει τα ρολά του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Κάνει θόρυβο αυτό το κλείσιμο. Ένα συρτό στην αρχή κι απότομο στο τέλος ουρλιαχτό από σίδερα που τρίβονται μεταξύ τους. Τα ’χει γρασάρει ο κλητήρας αρκετές φορές. Έχει προσπαθήσει, δηλαδή, μα αυτά ουρλιάζουν διαρκώς. Ματαιοπονεί. Το ’χει σκεφτεί. «Τι νόημα έχει να παλεύει για κάτι που επιμένει να μη διορθώνεται;» «Θέλω λεφτά για γράσο. Τα ρολά κόλλησαν πάλι», συνήθιζε να λέει στον προϊστάμενό του. «Πάλι, Παντελή; Εντάξει, πήγαινε στον Αρνάκη να πάρεις. Απ’ τον Βούδη θα πεις, ξέρεις. Έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς εκεί», συνήθιζε ν’ απαντάει ο προϊστάμενος. Καμιά φορά άλλαζε το μαγαζί προμήθειας του γράσου, ανάλογα με το πού δημιουργούσε ανοιχτούς λογαριασμούς ο Βούδης. «Κοίτα, μην πας στον Αρνάκη αυτή τη φορά. Θα πας στον Κυπριάδη, Θουκυδίδου γωνία. Απ’ τον Κώστα θα πεις κι όλα εντάξει.» Ο Παντελής πήγαινε κι επέμενε να γρασάρει τα ρολά. Δεν τα παρά-

τησε ακόμη κι όταν ο προϊστάμενος του αρνιόταν πια αυτή την παροχή. «Άσε μας ρε Παντελή! Με τα γράσα σου θα ασχολούμαστε τώρα; Εδώ ο κόσμος χάνεται. Δεν υπάρχει σάλιο», έλεγε τελευταία ο Βούδης. Υπήρχε, βέβαια, αλλά ό,τι είχε απομείνει το κρατούσε ο προϊστάμενος για να διευκολύνει τα δικά του και μόνο ξεγλιστρήματα μέσα στο σύστημα και το φυλούσε καλά. Ο Παντελής έμαθε απ’ τον Κυπριάδη, πως ο Αρνάκης έκλεισε το μαγαζί του, αυτός δεν θα έπαιρνε ποτέ τα χρωστούμενα, ενώ τον Βούδη τον περίμενε ένα ωραιότατο εξοχικό στην Χαλκιδική, με την αρχή της σύνταξής του. «Αλλά αυτά είναι οικονομικά ζητήματα και μπράβο έπαιρναν όλοι όσοι τα κατάφερναν, κρίμα στον Αρνάκη», σκεφτόταν ο Παντελής, «μα με το γρασάρισμα τι θα γινόταν;» «Παράτα τα Παντελή. Εκτός αν φέρεις λάδι δικό σου. Ένα καλό λάδωμα κάνει τα πάντα να λειτουργούν», του είπε ο Κυπριάδης. «Δικό μου; Το λάδι κοστίζει», μονολόγησε ο Παντελής. «Ε! Αν θέλεις να λειτουργήσει το σύστημα, αυτό θα κάνεις. Αλλιώς, άστα. Έτσι είναι τα πράγματα», του είπε ο Κυπριάδης και του χτύπησε τον

της Αλεξάνδρας Πιπλικάτση

ώμο. Ο Παντελής έφερε λάδι δικό του, είχε τέσσερα χωραφάκια με ελιές στην Εύβοια, και λάδωσε το σύστημα καλά. Θεωρήθηκε πρώτης ποιότητας και του απέφερε κέρδη μη αναμενόμενα. Ο Βούδης, όπως ήταν φυσικό, απ’ τη θέση που κατείχε, άνοιξε δρόμους στο λάδι του Παντελή, με το αζημίωτο, βέβαια. Για να τον ευχαριστήσει ο Παντελής έγινε ο πιο καλός κλητήρας όλων των υπηρεσιών, κέρβερο του έβγαλαν το παρατσούκλι. Έμαθε και τι πάει να πει μίζα, που αρχικά την μπέρδευε με τη βίζα και την πρίζα. Αλλά η υπόθεση είχε πάρει το δρόμο της ανεξάρτητα απ’ το τι μπέρδευε ο Παντελής και το λάδι δεν έφτανε πια για τ’ άχρηστα σίδερα. Κι η τελευταία σταγόνα του ήταν πολύτιμη για τα «μαύρα» που έμπαιναν στην τσέπη του και καθόλου για τα μαύρα λούκια των ρολών. Έτσι αυτά έμεναν να

τρίβονται και να ουρλιάζουν κι αυτός επιβεβαιωνόταν: «Τι νόημα είχε να παλεύει κανείς για κάτι που δεν μπορεί να διορθωθεί;» Τώρα συνηθισμένος σ’ αυτόν τον ήχο που ορίζει το τέλος, δεν του δίνει πια σημασία. Κλειδώνει και προχωράει προς τον ηλεκτρικό. Η κατεύθυνση γι’ αυτόν είναι γνωστή. Θα στρίψει στη γωνία, θ’ αποφύγει τους προσκυνητές των κάδων. «Άντε αφήστε με κι εσείς. Πάτε να βρείτε καμιά δουλειά. Πού να τα βρω, ρε, τα ψιλά που κάθε μέρα μου ζητάτε; Φιλόπτωχο ταμείο, είμαι;» θα σκεφτεί. Θα προσπεράσει τα κορμιά που κείτονται πάνω στο πεζοδρόμιο. Είναι και η ομίχλη. «Πώς έχει αλλάξει έτσι ο καιρός;» θα αναρωτηθεί. Πρέπει να προσέχει. Τον προσέχουν κι αυτοί. Όσοι είναι ακόμη όρθιοι παραμερίζουν να περάσει. Έμαθαν να μην του ζητάνε τίποτα.

Η Αλεξάνδρα Πιπλικάτση γεννήθηκε στην Έδεσσα, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διηγήματά της βρίσκονται στους συλλογικούς τόμους Οδός δημιουργικής γραφής 2 (εκδόσεις Οσελότος, 2013), Ανθολογία σύντομου διηγήματος, Διαδρομή 2014 (εκδόσεις γραφομηχανή, 2014) και στο διαδίκτυο. Βραβεύτηκε στον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος «Μίμης Σουλιώτης» που διοργανώθηκε από το ΠΜΣ «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για το διήγημά της «Μ’ αγαπάς, Αλέξανδρε; Σ’ αγαπάω, Μάριε». Η συλλογή διηγημάτων Χειροπέδη από πλατίνα (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2014) είναι το πρώτο προσωπικό της βιβλίο.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η εκκρεμότητα 90

'Why won't you die?!' The art of the jump scare

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

Δεν ήταν ούτε ζωντανός ούτε νεκρός. Ανάπνεε σ’ ένα ενδιάμεσο στάδιο και όσοι βρίσκονταν γύρω του –οι περισσότεροι δηλαδή, γιατί οι υπόλοιποι δεν είχαν άποψη– πίστευαν ότι δεν μπορούσε να έχει αντίληψη της πραγματικότητας και, φυσικά, ούτε της κατάστασής του.

Η πραγματικότητα έχει πολλές άκρες: τη δική σου, του άλλου, του καθενός, των πολλών, τέλος πάντων, πίσω από κάθε εφικτή εξέλιξη μιας σκέψης κρύβεται μία «εν δυνάμει πραγματικότητα». Αρκεί να μην αφήνει εκκρεμότητες γιατί τότε είναι μια «εκκρεμής πραγματικότητα», δηλαδή στην ουσία μία «μη πραγματικότητα», η οποία επειδή διαθέτει αρκετές προϋποθέσεις να γίνει εφικτή είναι μια εν δυνάμει (εκκρεμής) πραγματικότητα. Σε κανέναν δεν αρέσουν οι εκκρεμότητες. Ούτε σ’ εκείνους τους ανθρώπους άρεσε η σημαντική εκκρεμότητα, που βίωναν. Τούς είχε επιβληθεί, αναστάτωσε τη ζωή τους κι έπρεπε να την αντέξουν, χωρίς να είναι αμιγώς δική τους, παρότι αφορούσε τον άνθρωπό τους. Ένας παρατηρητής αποστασιοποιημένος συναισθηματικά, χωρίς ίχνος περιέργειας για την κατάσταση αλλά με καθαρά ερευνητικό ενδιαφέρον για την εξέλιξή της, θα μπορούσε να πει με βεβαιότητα ότι εκείνο που έχει ουσιαστική σημασία είναι η πραγματικότητα του πάσχοντος. Δηλαδή, πως βιώνει ο ίδιος ο ταξιδευτής το διάστημα της αναμονής του στο μεταβατικό στάδιο από το «εν ζωή» στο «εν τάφω». Καθόσον, αυτή η ίδια η αναμονή για τους οικείους του είναι αυξητικά ανεπιθύμητη και, αφού η ίδια συμπεριφέρε-

ται διφορούμενα ανεπιεικής, καταλήγει σε κλιμακούμενα ολισθαίνουσα. Η άγνωστη πορεία προς το επέκεινα συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των ανθρώπων τόσο όσο και η συνέχεια από εκεί και πέρα. Ίσως, επειδή το διάστημα της πορείας μέχρι την πύλη, λόγω της πιθανότητας αναστροφής τής κατεύθυνσής της, μπορεί να εκληφθεί φαινομενικά ως ελεγχόμενο. Γι’ αυτό ελκύει το ενδιαφέρον σχετικών και άσχετων. Επειδή θεωρείται –και ίσως να είναι– η μόνη περίοδος να ελπίσεις σε κάποια πληροφορία για την αναπότρεπτη πλευρά τού «ανεξύπνητου». * Αυτός ο άνθρωπος, που δεν ήταν ούτε ζωντανός ούτε

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η εκκρεμότητα

νεκρός, βρισκόταν σε ένα ενδιάμεσο στάδιο και ίσως, ή μάλλον, πάλευε ν’ αντισταθεί για να γυρίσει πίσω ή να παραδοθεί και να τον πάρει το ποτάμι. Από τη θέση, στην οποία βρισκόταν, πέρα από τη δυσκολία της πραγματικότητάς του και εκτός των έντονων συναισθημάτων που προκαλούσε στους γύρω του, αποτελούσε μια ουσιαστική εκκρεμότητα και για τη δική τους ζωή. Στην αρχή κανένας δεν είχε φανταστεί ότι αυτή η κατάσταση θα κρατούσε τόσο πολύ. Οι γιατροί, βέβαια, είχαν νωρίς αποφανθεί πως δεν μπορούσαν πλέον να κάνουν κάτι για να βοηθήσουν τον ασθενή και ότι εκείνος δεν είχε τη δύναμη που χρειαζόταν για να κάνει ανατροφοδότηση και στη συνέχεια αναστροφή. Ωστόσο η καρδιά του δεν έδινε τη συγκατάθεσή της να παρασυρθεί από τη ροή του τέλους. Ήταν τόσο γερή που δεν κατέθετε τα όπλα· πάλευε με όποια μέσα διέθετε, τα οποία μόνο υποθετικά μπορούσαν οι αρμόδιοι να επικαλεστούν. Οι οικείοι του «εν αναμονή» προσπαθούσαν να καταλάβουν τη θέση που βρισκόταν ο άνθρωπός τους. Όμως, η μεταξύ ζωής και θανάτου κατάσταση δεν είναι θέση είναι εκκρεμότητα. Η θέση είναι επιλογή. Εκείνοι δεν είχαν επιλογή, περίμεναν την εξέλιξη μιας εκκρεμότητας χωρίς να μπορούν να υποθέσουν την έκβασή της. Συνήθως

οι άνθρωποι από ιδιοσυγκρασία περιμένουν και εύχονται το καλό. Κι ενώ το επικαλούνται, μερικές φορές, αντιδρούν μοιρολατρικά απέναντί του· όταν το στερούνται κλαίγονται κι όταν τους ξεχειλίζει σταυροκοπούνται και ξεματιάζονται. Ετούτοι εδώ οι συγγενείς, σαν άνθρωποι της φύσης, ήταν εξοικειωμένοι με τον κύκλο της ζωής. Τον περίμεναν τον θάνατο. Πίστευαν πως μόνο από θαύμα δεν θα ερχόταν και τέτοια θαύματα είχαν προ πολλού πάψει να γίνονται. Ο πόνος θα ήταν όπως τον φαντάζονταν –δεν είχαν αυταπάτες– ούτε μικρότερος ούτε μεγαλύτερος. Μόνο που η αναμονή είχε εντείνει την ανάγκη για τακτοποίηση. Δεν μπορεί ένας άνθρωπος, κλινικά νεκρός, να βρίσκεται στην «Εντατική», με μηχανική υποστήριξη και με ανοιχτό κρανίο, και να μην προσβάλλεται από ένα μικρόβιο που να τον στείλει στο ταμείο. «Μπα σε καλό μου. Περιμένουμε να πεθάνει ο άνθρωπός μας κι εγώ ξεχάστηκα» θα σκεφτεί η γυναίκα που δεν χήρεψε ακόμα μπροστά στο «αιρετικό» αστείο, που θα της στείλει ένα αντανακλαστικό πικρό χαμόγελο. * Ένα θέατρο είναι ο κόσμος με διάσπαρτες άδειες θέσεις. Άλλες μοναχικές κι άλλες δυο και τρεις και τέσσερις μαζί,

της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

ίσως και παραπάνω. Σαν οικογένειες που ξεκληρίστηκαν σε τροχαίο. Μια μαύρη τρύπα το κενό της κάθε ζωής, που οι κοντινοί διατηρούν ανέπαφο, μαζί με τον ακούσιο φόβο τους μην πέσουν μέσα και αυτοί. Μαύρες τρύπες οι θέσεις της απώλειας, που συνηθίσαμε να την ξορκίζουμε υποχωρώντας. Θέσεις κενές που κάποτε ταράζονταν από της ζωής την ένταση και δεν πρόκειται ποτέ πλέον να καταληφθούν. Θέσεις, που συνεχίζουν ν’ ακουμπούν η μια την άλλη και που ο «κοσμικός γρίφος», αυτό το «παράδοξο της πληροφορίας», τις διατηρεί στη μνήμη μας, συνωμοτικά, σαν θέσεις θαλπωρής, θέσεις αγάπης, συντροφικότητας. Κι εμείς θεατές στα δρώμενα ενός άγνωστου θιάσου, που μεταφέρει ξενικές συνήθειες σε Ανώτερους μακρινούς τόπους που επισκέπτεσαι μόνο μια φορά. Ανώτεροι υπάρχουν παντού, και στη ζωή και στον θάνατο. Ενυπάρχουν σ’ όλες τις τάξεις, στη δουλειά είναι τ’ αφεντικά, στο σπίτι όσοι φέρνουν τα λεφτά, στη ζωή οι βολεμένοι, στα ρίσκα οι πλουσιότεροι, στο θάνατο όσοι δεν βασανίζονται, στα νεκροταφεία εκείνοι που λιώνουν γρηγορότερα. Οι Ανώτε-

ροι υπάρχουν μόνο για να νιώθουν οι υπόλοιποι κατώτεροι. Ανακουφίζονται όταν τούς το δείχνουν, το πιστεύουν όταν τούς το επιβεβαιώνουν. Οι Ανώτεροι δεν αντέχουν τις αναμονές, φροντίζουν να τακτοποιούνται οι εκκρεμότητές τους. Και βέβαια υπάρχουν κλίμακες Ανωτέρων απέναντι στο θάνατο. Είναι εκείνοι που μεταφέρονται στα καλύτερα νοσοκομεία, με την ανάλογη φροντίδα. Είναι εκείνοι που δεν αφήνονται στην τύχη τους, εκείνοι που, εξαντλώντας κάθε είδος φαρμακευτικής αγωγής, πετυχαίνουν να μην πονούν. Είναι εκείνοι που, αν δεν καταφέρουν ν’ αναστρέψουν την πορεία τους προς το ατελέσφορο, ξεμπερδεύουν νωρίτερα χωρίς πανωτόκια. Είναι εκείνοι, που αντί να τους διαμελίσουν τα σκουλήκια αργά, γίνονται στάχτη με μία ριπή ηλεκτρονικής ανάφλεξης. Ανώτεροι υπάρχουν παντού και είναι οι τυχεροί, που ακόμα και ο θάνατος τούς σέβεται κι φτάνει νωρίτερα όταν τον χρειάζονται. Κι αν δεν ανήκεις σ’ αυτή την κάστα τον περιμένεις ένα μήνα σε προθάλαμο χειρουργείου, με κρανίο ανοιγμένο, αλλά αυτός δεν έρχεται.

Η Kατερίνα Παναγιωτοπούλου γεννήθηκε το 1956 στην Αμφίκλεια Φθιώτιδας. Σπούδασε Σκηνογραφία – Ενδυματολογία. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα. Είναι τελειόφοιτη του μεταπτυχιακού τμήματος Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, στην κατεύθυνση της συγγραφής. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Το πρώτο της βιβλίο «Η Μακρυγιαλού και άλλες ιστορίες» εκδόθηκε, τον Μάρτιο του 2017, από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ANDREA MARCOLONGO ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΗΡΩΙΣΜΟΥ Σε μετάφραση της Άννας Παπασταύρου Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

Ο Ιάσονας είναι παιδί ακόμα όταν, άπειρος στη θάλασσα όσο και στη ζωή, μαζί με τους Αργοναύτες συντρόφους του σαλπάρει με το καράβι τους, την Αργώ, το πρώτο που κατασκευάστηκε ποτέ από ανθρώπινα χέρια, προς τη μακρινή Κολχίδα αναζητώντας το θρυλικό χρυσόμαλλο δέρας. Για να επιστρέψει, αργότερα, με τη Μήδεια στην Ελλάδα, μέσα στον φόβο, στους πειρασμούς και στις παγίδες που κρύβει ένα μακρύ ταξίδι στο ανοιχτό πέλαγος. Η ιστορία που αφηγείται ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα "Αργοναυτικά" και που η Αντρέα Μαρκολόνγκο ζωντανεύει στις σελίδες που ακολουθούν είναι η οικουμενική και πάντα επίκαιρη ιστορία της ευαίσθητης μετάβασης στην ενήλικη ζωή ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού, τα οποία βρίσκουν το «μέτρο του ηρωισμού» μέσα από το ταξίδι και την αγάπη. Είναι επίσης η αφήγηση της δύσκολης τέχνης του αποχωρισμού, καθώς εγκαταλείπουν τη στεριά και διασχίζουν το σύνορο που όλοι καλούμαστε να διαβούμε κάθε φορά που κάτι σπουδαίο μάς συμβαίνει και μας αλλάζει για πάντα. Για να ωριμάσουμε, ανεξάρτητα απ' τα χρόνια που κουβαλάμε στην πλάτη.

ΒΙΒΛΙοπαρουσιασεισ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΙΠΛΙΚΑΤΣΗ ΧΕΙΡΟΠΕΔΗ ΑΠΟ ΠΛΑΤΙΝΑ Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

Χειροπέδη από πλατίνα ή αλλιώς φυλακή από πλατίνα. Οι ήρωες των διηγημάτων φορούν νοητά τη χειροπέδη των στερεοτύπων και των εξαναγκασμών, εγκλωβισμένοι σε σχέσεις, πεποιθήσεις, ορμές και φαντασιώσεις, περιπλανώνται απ' τις αρχές του 20ου αιώνα έως το απροσδιόριστο μέλλον, από την παιδική τους ηλικία έως τα γεράματά τους. Η Κική γράφει στον νεκρό σύντροφό της, ο Μιχάλης καταφέρνει να στείλει ηλεκτρονικό μήνυμα από τον Παράδεισο, η Γεωργία ταξιδεύει στη Βουλγαρία για ν' αποτεφρώσει τη σορό του πατέρα της, ο Μανόλης ανακοινώνει στους γονείς του ότι θα γίνει κλέφτης. Οι ήρωες ταλαιπωρούν τον εαυτό τους κι αναμετριούνται με τα όνειρά τους. Ο μικρός Πέτρος πετάει κονσέρβες στα παιδιά που τον κοροϊδεύουν, η Τζέινα ανοίγει την κιτρινισμένη έκθεσή της από το δημοτικό σχολείο, η Μαργαρίτα ξεθάβει τον σκύλο της θείας Φλώρας, μια κυρία καταμετρά τα δικαιολογητικά για τη σύνταξή της, η Νανά, η Καίτη κι ο Κοσμάς παίζουν με ερωτικά παιχνίδια. Ο αφηγητής, κάποιες φορές θεατής, κρυφακούει τους ήρωες και άλλοτε αφηγείται με χιούμορ και ειρωνεία, άλλοτε μοιάζει ν' απουσιάζει διακριτικά χάρη στη δύναμη των γεγονότων. Η Αλεξάνδρα Πιπλικάτση με την πρώτη της αυτή συλλογή διηγημάτων αναζητά την ουσία, την άγρια και σκληρή πραγματικότητα τόσο όσο χρειάζεται. Στους ήρωές της ο αναγνώστης μπορεί ν' αναγνωρίσει κάτι από τον ίδιο του τον εαυτό.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ Η ΜΑΚΡΥΓΙΑΛΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Εκδόσεις ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ

Η Κατερίνα Παναγιωτοπούλου αναπαριστά και στεγάζει τα οράματα μιας ολόκληρης γενιάς λογοτεχνών οι οποίοι αναζητούν την υπέρβαση της εμπορευματικής νοηματοδότησης της λογοτεχνίας. Απονευρώνει κατεστημένες πεποιθήσεις και προσδοκίες, αντιμάχεται την "τραπεζική" αντίληψη της συγγραφικής τέχνης και τον εργαλειακό λόγο της λογοτεχνικής μανιέρας, και ψηλαφεί, με χιούμορ, λοξό και δηκτικό αλλά διασκεδαστικό και, σε κάθε περίπτωση, συναισθηματικό, τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων της. Μια συλλογή διηγημάτων που υπερβαίνει κοινωνιολογικές τοποθετήσεις και ερμηνείες, και αναπτύσσει τη δράση χωρίς να επιχειρεί να μας εντυπωσιάσει με ανατροπές και "επιφάνειες". Το αναγνωστικό ενδιαφέρον απογειώνεται από κείμενο σε κείμενο, καθώς όλες οι λειτουργίες που τα στοιχεία της αφήγησης αναλαμβάνουν να επιτελέσουν εξυφαίνουν μία περιπετειώδη και απολαυστική διαδρομή.

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ* ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ...

BIRD BOX

του Josh Malerman

της Ειρήνης Μανδηλαρά

Η ουτοπιστική sci fi νουβέλα του Edward Bellamy με τίτλο Looking Backward: 2000–1887 εκδόθηκε το 1888 κι υπήρξε το τρίτο, μεγαλύτερο best seller της εποχής του πίσω από το Uncle Tom's Cabin and Ben-Hur. Η εκδοτική επιτυχία του βιβλίου αυτού δημιούργησε πάνω από 160 "Bellamy Clubs" στις Ηνωμένες Πολιτείες κι ενέπνευσε αρκετές ουτοπιστικές κοινότητες. Η ουτοπιστική λογοτεχνία έδωσε πάνω από 400 έργα το 1900 μόνο ενώ χιλιάδες ουτοπιστικά έργα έχουν εκδοθεί από τον 12ο αιώνα μέχρι σήμερα. Ουτοπία, Δυστοπία, Ευτοπία. Ουτοπία σημαίνει κάτι ανέφικτο, κάτι εκτός πραγματικότητας. Μπορεί να είναι ένας φανταστικός κόσμος, μία κοινωνία, μία θεωρία, μία ιδέα, ένα σύστημα που είναι αδύνατον να εφαρμοστεί. Έχει τις ρίζες της στην Ελληνική φράση «ου τόπος» δηλαδή τόπος ανύπαρκτος. 503 χρόνια έχουν περάσει από τη πρώτη έκδοση του περίφημου βιβλίου του Thomas More με τον τίτλο Utopia που συνοδευόταν από το χάρτη του ομώνυμου φανταστικού νησιού. Η πολιτικοκοινωνική αυτή σάτυρα του More επανέφερε τη λέξη/ έννοια της ουτοπίας όχι μόνο στο λογοτεχνικό αλλά και στο πραγματικό στερέωμα. Μια δυστοπία είναι μια δυσάρεστη (τυπικά κατασταλτική) κοινωνία, συχνά προπαγανδισμένη ως ουτοπική. Η λίστα των δυστοπικών λογοτεχνικών έργων είναι μακριά και σημαντική. Μεταξύ

άλλων ξεχωρίζουν τα: Τα Ταξίδια του Γκιούλοβερ (1726) του Jonathan Swift, Σημειώσεις από το Υπόγειο (1864) του Fyodor Dostoevsky, Η Μηχανή του Χρόνου (1895) του H. G. Wells, Η Δίκη (1925) του Franz Kafka, Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος (1932) του Aldus Huxley, 1984 (1949) του George Orwell, Φαρενάιτ 451 (1953) του Ray Bradburry, Το Κουρδιστό Πορτοκάλι (1962) του Anthony Burgess, Σταντ (1978) του Stephen King, Η Ιστορία της Θεραπαινίδας (1985) της Margaret Atwood, Τα Παιδιά των Ανθρώπων (1992) της P.D.James, Fatherland (1992) του Robert Harris, Ο Άτλας του Ουρανού (2004) του David Mitchell, O Κύκλος (2013) του Dave Eggers. Κι ας κλείσω με το βιβλίο Bird Box(2014 αγγ, 2019 ελλ) του Josh Malerman, με το οποίο θα σας απασχολήσω λίγο παρακάτω. Γιατί μας αρέσουν οι δυστοπικές νουβέλες; Τι είναι αυτό που τις κάνει τόσο δημοφιλείς; Πόλεμος. Θάνατος. Απελπισία. Καταπίεση. Περιβαλλοντική καταστροφή. Κακά πράγματα για τα οποία απλώς διαβάζουμε σχετικά και δεν τα ζούμε πραγματικά. Δεν αφορούν το παρόν μας αλλά το εγγύς ή το πιο μακρινό μέλλον μας. Μέσα από αυτά τα μυθιστορήματα σκεφτόμαστε τα του σύγχρονου, προβληματικού κόσμου μας από μακριά και χωρίς να βρισκόμαστε «μέσα στην αρένα». Η Παγκόσμια Ιστορία μας έχει διδάξει τα τρομερά και φοβερά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι ανά

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

BIRD BOX

του Josh Malerman

το κόσμο ηγέτες, πολιτικοί, στρατιωτικοί. Έτσι, αν και άκρως καταθλιπτικά, στα δυστοπικά μυθιστορήματα υπάρχει κάποια «ορθότητα» που τα κάνει να δείχνουν .. ειλικρινή! Θαυμάζουμε τα μυθιστορήματα αυτά γιατί οι πρωταγωνιστές τους είναι άτομα με τα οποία πολύ εύκολα μπορούμε να ταυτιστούμε. Επαινούμε τη γενναιότητα τους και αντιδρούμε με τη δειλία τους. Εξοργιζόμαστε με τον κακό ηγέτη της ιστορίας και το πως έχει καταντήσει το κόσμο του και συνεχίζουμε να γυρίζουμε τις σελίδες καθώς αναρωτιόμαστε αν οι αντάρτες και τα άλλα ηρωικά μέλη του πληθυσμού, μπορούν με κάποιο τρόπο να επαναπροσδιορίσουν μια καταστροφική κοινωνία σε κάτι πιο θετικό. Αναρωτιόμαστε επίσης ποιος θα επιβιώσει και ποιος όχι. Οι δυστοπικές νουβέλες μας δείχνουν τα χειρότερα δυνατά σενάρια για το κόσμο του μέλλοντος, τα οποία εάν τα γνωρίσουμε έγκαιρα ως πιθανότητες, ίσως ως κοινωνίες να μπορέσουμε τελικώς να τα αποτρέψουμε. Τον φετινό Μάρτιο κυκλοφόρησε στα ελληνικά το περίφημο βιβλίο του Josh Malerman με τίτλο Bird Box. Η κινηματογραφική ταινία βγήκε από το Netflix στις 21 Δεκεμβρίου του 2018 κι έκανε παγκόσμια αίσθηση. Αρκετοί άνθρωποι του δικού μας, πραγματικού(;) κόσμου (βλακωδώς) άρχισαν να καλύπτουν τα μάτια τους με μαντήλια και να κινούνται στα τυφλά. Υπήρξαν σοβαρά ατυχήματα … Οι fans

του φιλμ το κατέταξαν πολύ ψηλά και υποστήριξαν ότι ξεπέρασε τουλάχιστον δέκα φορές σε .. τρομάρα τα Annihilation και It Follows. Το βιβλίο, πιστέψτε με, είναι πολύ σκοτεινότερο και τρομακτικότερο από τη ταινία! Αλλά για να δούμε τι έχει να μας πει ο τραγουδιστής της ροκ μπάντας που ακούει στο όνομα The High Strung Josh Malerman… Κεντρική ηρωίδα του βιβλίου είναι η εκκεντρική Malorie. Ανήσυχο πνεύμα, αποφασιστική, δυναμική αλλά συγχρόνως μπερδεμένη σχεδόν άτυχη. Τα σαράντα τρία κεφάλαια του βιβλίου χωρίζονται σε τρία μέρη. Στην αρχή, κι όταν λέμε αρχή εννοούμε στο ξεκίνημα «του προβλήματος» και της νέας κατάστασης που θα βιώσει πολύ τραυματικά όλη η ανθρωπότητα. Στην περίοδο μετά τη γέννα, ναι η Malorie μετά από ένα one night stand είναι έγκυος. Και στην σημερινή μέρα και το μεγάλο ταξίδι που αποφάσισε να κάνει η ηρωίδα μας προς το άγνωστο μαζί με τα δύο τετράχρονα παιδιά της, το Κορίτσι και το Αγόρι, κρύβοντας στην πληγωμένη της καρδιά μερικές στάλες ελπίδας. Η Malorie είχε μεγαλώσει με τις παρακαταθήκες και τις ανέσεις του πρωτύτερου, πολύ πιο φυσιολογικού κόσμου και για αυτό ήταν, όπως όλοι μας, οπτικός τύπος. Τα παιδιά της από την ημέρα που γεννήθηκαν σε μία βρωμερή σοφίτα κατάφερε να τα εκπαιδεύσει μέσα από τους ήχους. Οι εικόνες εξάλλου που είχαν δει ήταν σκιε-

της Ειρήνης Μανδηλαρά*

ρές και λιγοστές. Τα μάτια, η όραση ήταν τα μεγαλύτερα ελαττώματα για τον άνθρωπο του παρόντος κόσμου. Ήταν φρικώδη και θανατηφόρα… Κάτι κακό λοιπόν βρίσκει τον κόσμο μας. Κάτι ήρθε ή ξεφύτρωσε αναπάντεχα ένα γύρω μας. Κάτι σαν τέρας, μία εξωγήινη μορφή. Κάτι που δεν μπορείς ακριβώς να το δεις. Βλέπεις μόνο την επίδραση του. Στα δευτερόλεπτα μετά που θα αντικρίσεις αυτό το πλάσμα ή τα πλάσματα τα μάτια σου διαστέλλονται, αλλάζουν χρώμα. Τρελαίνεσαι, ψάχνεις να βρεις τον καλύτερο και τον γρηγορότερο τρόπο να κάνεις κακό στους άλλους και μετά στον εαυτό σου. Παραφέρεσαι, στριγγλίζεις, αυτοκτονείς. Ο μόνος τρόπος να κρατήσεις τα λογικά σου και να σώσεις τη ζωή σου, ότι έχει απομείνει από αυτή, είναι να δέσεις τα μάτια σου. Να ζεις στο σκοτάδι. Πολύ λίγοι άνθρωποι έχουν καταφέρει να επιβιώσουν έχοντας ήδη χάσει όλα τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Μέσα σε αυτά κι η Malorie. Άνδρες και γυναίκες, άγνωστοι μέχρι πρότινος μεταξύ τους, εγκλωβισμένοι για μήνες μέσα σε ένα σπίτι που όλα του τα παράθυρα κι οι πόρτες είναι ερμητικά κλειστά. Ένας σκύλος μέσα στο σπίτι κι ένα κουτί γεμάτο πουλιά ακριβώς έξω από αυτό είναι οι «συναγερμοί» του. Ο σκύλος που αλυχτά και τα πουλιά που κρώζουν είναι το αδιαμφισβήτητο σημάδι

ότι το πλάσμα ή τα πλάσματα πλησιάζουν απειλητικά το σπίτι και τους ενοίκους του. Με απλές, κοφτές συχνά επαναλαμβανόμενες προτάσεις που γεννούν στο μυαλό μας απόκοσμες, τρομαχτικές εικόνες ο Malerman καταφέρνει να μας κάνει να μασουλάμε τα νύχια μας γυρνώντας γρήγορα (δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς) τις σελίδες του βιβλίου. Παρακολουθούμε με δέος τη καθημερινή, αλλόκοτη ζωή των πρωταγωνιστών μπαίνοντας συχνά κι επώδυνα στη θέση τους. Τι έρχεται μετά; Θα τα καταφέρουν; Πόσοι και ποιοι από αυτούς θα επιβιώσουν και πως; Επιβιβαζόμαστε απρόθυμα στη βάρκα της Malorie. Καθόμαστε ανάμεσα σε εκείνη και τα δύο της παιδιά αφήνοντας την να τραβά με κόπο τα κουπιά. Τελικός μας προορισμός ένα καταφύγιο στα δάση, μετά τα ρεύματα του ποταμού. Για να φτάσουμε εκεί χωρίς να αφανιστούμε από όσα υπάρχουν και φαίνονται γύρω μας, θα πρέπει τα μάτια μας να μείνουν ερμητικά κλειστά. Θα τα καταφέρουμε; Το βιβλίο έλαβε θετικότατες κριτικές. Κοινό και κριτικοί συγκρίνουν τον Josh Malerman με τον Stephen King και τον Jonathan Carroll. Δεν αποτελεί σαφώς ένα λογοτεχνικό αριστούργημα αλλά είναι ένα καλογραμμένο, δυνατό μυθιστόρημα που έρχεται να... ανατριχιάσει τις δροσερές, ανοιξιάτικες νύχτες μας! Καλή ανάγνωση.

*Η Ειρήνη Μανδηλαρά στα 5 της έμαθε να διαβάζει κι έκτοτε αμετανόητη βιβλιοεξαρτημένη! Τα τελευταία 28 χρόνια εργάζεται ως bookbuyer σε κεντρικό Αθηναϊκό βιβλιοπωλείο.

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

Γεωργία Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Μ. +30 6947 426662 www.georgiadoukopoulou.gr Ε. info@georgiadoukopoulou.gr

ΔΙΑΚΟΠΕΣ με τη

δίαιτολόγο σου

100

Αν είσαι κι εσύ σ’αυτό το club που έχεις για άλλο ένα καλοκαίρι πολλά επίσημα καλέσματα -ναι, γάμους και βαφτίσεις εννοώ- και αν είσαι κι εσύ στο επίκεντρο του γεγονότος, γιατί είσαι ο κουμπάρος ή ο νονός/νονά και αν επίσης το γεγονός πραγματοποιείται το Σεπτέμβριο, μετά τις καλοκαιρινές σου διακοπές, που έχεις περάσει καλά, δηλαδή έχεις πιει, έχεις φάει, έχεις ξαναπιεί, έχεις ξαναφάει και πάει λέγοντας, τι κάνεις το Σεπτέμβριο, που όλοι σου οι κόποι των προηγούμενων μηνών έχουν πάει -σχετικά- στράφι;

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Ομοιοπαθούσα, αν δεν το κατάλαβες, γι’ αυτό και η έμπνευση του άρθρου. Τα ‘χω ξαναματαπεί. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι ιερές και πρέπει να είναι ανέμελες απ’ όλες τις απόψεις, είτε έχεις αυτά τα καλέσματα μετά, είτε όχι. Στην περίπτωση, όμως, που σε πιάνει ένα «κρίμα βρε αδερφάκι μου» και σκέφτεσαι αν θα μπορούσες να περισώσεις κάτι, είσαι στο πιο σωστό άρθρο. Γιατί αυτή τη φορά θα ‘ ναι σαν να πηγαίνεις μαζί μου διακοπές, διακοπές με τη διαιτολόγο! Ακούγεται τρομακτικό εκ πρώτης όψεως, αλλά πίστεψέ με, δεν θα ‘ναι! Το μόνο που θέλω από σένα είναι να πάρεις το μαγιό σου, την καλή σου διάθεση και το χαμόγελό σου!

ΠΡΩΙΝΟ Ξεκινάμε με το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας! Είτε έχεις πρωινό στο ξε-

νοδοχείο, είτε θέλεις να πας στο κοντινό καφέ-brunchάδικο στο νησί, μπορείς να ξεκινήσεις την ημέρα σου πίνοντας ένα φρέσκο στυμμένο χυμό και τον καφέ σου και να συνεχίσεις με 2 φέτες ψωμί με μέλι ή μαρμελάδα, ή ένα τοστ τυρί- γαλοπούλα, ή ένα κουλούρι γεμιστό με τυρί κρέμα και γαλοπούλα ή πάστα ελιάς και ντομάτα. Αντ’ αυτών και ως γνωστός λάτρης των αυγών, θα συνιστούσα να προτιμήσεις αυγά βραστά ή ποσέ με 2 φέτες ψωμί, ή μια νόστιμη ομελέτα με τυρί, γαλοπούλα και λαχανικά, ή ακόμα καλύτερα την ίδια μόνο με ασπράδια, που είναι πιο διαιτητική, στην περίπτωση που κάνεις κέφι. Αγαπημένη επιλογή επίσης είναι το γνωστό avocado toast, που θα σου φέρουν ψωμάκι με αβοκάντο και ποσέ αυγό. Για να επιτευχθεί ο σκοπός μας, απόφυγε τυρόπιτες, σπανακόπιτες, μπουγάτσες, γαλατόπιτες, πίτσες, κρου-

101

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

ΔΙΑΚΟΠΕΣ με τη

δίαιτολόγο σου

102

ασάν σοκολάτα και κέικ. Θα τα φας κι αυτά, μη σκούζεις, αλλά διάλεξε πότε μέσα στην εβδομάδα θα γίνει αυτό (να κάνεις όλη μέρα ελεύθερη, ό,τι θες, όσο θες) και να είναι βέβαια 1, max 2 μέρες.

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΣΝΑΚ Εδώ είναι που πρέπει να γίνει μια σωστή οργάνωση. Εντάξει τώρα, μην μουτζουφλιάζεις. Είτε έχεις, είτε δεν έχεις παιδιά, δε γίνεται να πας παραλία όπως να ‘ναι. Στην τελική, πιο υγιεινά θα είναι και σίγουρα πιο οικονομικά, αν έχεις μαζί σου σνακ. Πρωταγωνιστές είναι εννοείται τα φρούτα (ξέρεις πόσο νόστιμα είναι με την αλμυρή επίστρωση που

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

τους αφήνει το θαλασσινό νερό όταν τα πλένεις;). Σταφύλι, ροδάκινα, νεκταρίνια και για τους προσκοπικούς που έχουν σουγιά μαζί, το λατρεμένο πεπόνι. Τα ξηροκάρπια είναι επίσης μια εύκολη λύση, κουβαλιόνται εύκολα και δεν παθαίνουν τίποτα. Να χαρείς, πάρε ανάλατα. Αλλιώς θα λυσσάξεις στο νερό και αν είσαι σε καμιά απομακρυσμένη παραλία, να δω που θα βρεις, όταν στο πέρασμα της ημέρας το δικό σου θα ‘χει γίνει βραστό. Παξιμαδάκια, κρακεράκια, κριτσίνια, κουλούρια σουσαμένια είναι επίσης μια πολύ καλή στερεά τροφή. Οποιαδήποτε μπάρα δημητριακών, παστέλι κλπ θα λιώσει και ανησυχώ αν θα είναι κατάλληλα να τα καταναλώσεις.

Τώρα, αν είσαι απ’ αυτούς που παίρνουν μαζί τους ψυγειάκι ή πάνε μόνο σε οργανωμένες παραλίες, τοστάκια, γιαούρτια, παξιμαδάκια με τυράκια, φρουτοσαλάτες από το beach bar είναι οι επιλογές σου και καλές βουτιές. Ε! Και 1-2 μέρες -ναι, απ’ αυτές που προσέχεις,- αν φας και μια μπαλίτσα παγωτό ή ένα ξυλάκι κρέμα-σοκολάτα από το ψυγείο της καντίνας, δεν έγινε και κάτι. Αν έχεις κολυμπήσει ή παίξει ρακέτες ή έχεις φτιάξει κάστρα στην άμμο, το δικαιούσαι και με το παραπάνω. Αλλά να το κάνεις σαν σνακ.

ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ Εγώ δεν τρώω το μεσημέρι, τρώω ένα καλό γεύμα απογευματο-βραδάκι.

103

διατροφη & ΥΓΕΙΑ

ΔΙΑΚΟΠΕΣ με τη

δίαιτολόγο σου

104

Για σένα, όμως, που έχεις το σπλάχνο σου μαζί που σίγουρα δεν μπορείς να το αφήσεις νηστικό, ή αν είσαι ο τύπος που θες το μεζέ σου με το θαλασσινό κύμα στο πόδι, φρόντισε το εξής: τσίμπα μεζέδες που δεν θα σε βαρύνουν. Μια δροσερή σαλάτα, όπως ο ντάκος ή Ταμπουλέ the greek way με ντομάτα και αγγουράκι (πραγματικά έχουν παντού πια) είναι μια «ελαφριά» λύση. Αν έχεις ονειρευτεί κάτι παραπάνω, παράγγειλε μεζέδες όπως χταπόδι ξιδάτο, γαύρο μαρινάτο, λίγη φάβα ή μαυρομάτικα και μια σαλατούλα και μοιράσου τα. Είμαι σίγουρη πως θα θες να ρίξεις και άλλη μία βουτιά αργότερα, μη βαρύνεις μάνα μου. Εξάλλου θα πας και αργότερα για φαγητό. Αν πάλι αυτό είναι το κανονικό σου γεύμα της ημέρας, πάω πάσο και ανάτρεξε στην παράγραφο του βραδινού.

ΒΡΑΔΙΝΟ

Και ναι- ήρθε το γεύμα της ημέρας που όλοι περιμένουμε. Εννοείται θα πω το προφανές, αφού ένα φρέσκο ψάρι στη σχάρα στο νησί είναι απ’ τα καλύτερα πράγματα που μπορούν να σου συμβούν. Επειδή όμως είμαι λάτρης και των μαγειρευτών, δεν θα μπορούσα να μην παραδεχτώ πως μερικές τοπικές κουζίνες είναι εκπληκτικές. Οπότε, ναι, μπορείς να επιλέξεις και αυτό ως κυρίως γεύμα. Πάντα με τη σαλατούλα σου. Ή ακόμα θα μπορούσες να μην πάρεις

της Γεωργίας Δουκοπούλου Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

δικό σου πιάτο και να μοιραστείς πολλά εδέσματα με όλη την παρέα ή την οικογένεια. Εντάξει, απόφυγε τα προφανή, τα τηγανητά! Κράτα τα να τα φας εκείνη την ημέρα που λέγαμε παραπάνω. Ή επίλεξε να κάνεις free day μια μέρα που θα πάτε σε ένα συστημένο ξακουστό εστιατόριο, που σίγουρα δεν θα ‘θελες να χάσεις καμία γεύση από τα πιάτα του. Σε όλα τα παραπάνω, όπως βλέπεις, δεν σου ‘χω αναφέρει το αλκοόλ. Εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά- και εγώ μαζί. Είναι και η δική μου Αχίλλειος πτέρνα, οπότε απλά θα σου πω τι κάνω εγώ. Εννοείται θεωρώ δεδομένο πως θα πιεις κάτι καθημερινά . Η ποσότητα είναι το θέμα και επειδή είναι οι διακοπές σου, δεν θα σου πω πόσες θερμίδες έχει το κάθε είδος ποτού. Κράτα το «πολλές». Απλά, κατ’ εμέ, φόρτωσε και με αλκοόλ πολύ αυτές τις

1-2 μέρες που λέγαμε και τις υπόλοιπες πιες αρκετά λιγότερο, πχ 1 ποτήρι κρασί με το βασικό σου γεύμα και 1 ποτό στη βραδινή βόλτα. Εγώ κάνω και το εξής: το απόγευμα που δύει ο ήλιος και είμαι ακόμα στη θάλασσα και κάνω κέφι να πιω αλκοόλ, πίνω μια μπυρίτσα ή ένα Aperol και το κάνω αντί για σνακ! Δηλαδή αντί του φρούτου, των ξηρών καρπών ή ακόμα και του παγωτού και σίγουρα αποφεύγω μοχίτο, μαργαρίτες και ντάκιουρι που έχει ζάχαρη. Τα βλέπεις; είμαι ειλικρινής! Τελευταίο που θέλω με ό,τι κι αν γίνει με τα παραπάνω και ό,τι καταφέρεις να κάνεις, είναι να τρως ανά 3ωρα και να πίνεις πολύ, πολύ όμως νερό. Σίγουρα θέλω πιο πολύ απ’ όλα να περάσεις καλά και μοναδικά. Και αν τελικά δεν τα καταφέρεις στο βαθμό που θες ή είχες αποφασίσει, δεν πειράζει. Η προσπάθειά σου και μόνο μετράει!

105

συνταγεσ

Εύκολα και υγιεινά

Μπισκότα με βρώμη

106

υλικά 1 μήλο και 1 πορτοκάλι 120 γρ. Μέλι 30 γρ. Ελαιόλαδο 150 γρ. Αμύγδαλα 1 Βανίλια 1 κ.γ. σόδα 1 κ.γ. μπέικιν πάουντερ 1 κ.γ. γεμάτο κανέλα 400 γρ. Βρώμη

Πολτοποιούμε το μήλο και το πορτοκάλι στο multi με λίγο νερό να γίνουν σαν κρέμα. Καβουρντίζουμε τα αμύγδαλα και τα αλέθουμε και αυτά στο μπλέντερ. Αλέθουμε και τη βρώμη να γίνει αλεύρι, αν μείνει και κάποια νιφάδα ίσως και καλύτερα. Βάζουμε σε ένα μπολ όλα τα υλικά εκτός από τη βρώμη και τα ανακατεύουμε. Προσθέτουμε σιγά γιγά και τη βρώμη, ανακατεύοντας συνεχώς. Μπορούμε να προσθέσουμε σταφίδες ή τριμμένη σοκολάτα στο μίγμα μας. Στη λαμαρίνα του φούρνου μας στρώνουμε χαρτί κουζίνας και πλάθουμε μικρά μπαλάκια που τα πατάμε με την παλάμη μόλις τα ακουμπίσουμε στο ταψί μας. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 1800C για δέκα με 15 λεπτά. Υγιεινά και πεντανόστιμα μπισκότα με πολύ λίγες θερμίδες!

της Ρούλας Μονογυιού

Σαλάτα

υλικά

10 μικρές πατάτες 15 ντοματίνια 10 φρέσκα φασολάκια στρογγυλά 2 φρέσκα κρεμμυδάκια 2 αβγά 1 ½ κ.σ. κάπαρη 10 ελιές Καλαμών 10 φιλέτα αντζούγιας 1 πράσινη σαλάτα ή μαρούλι 200 γρ. φιλέτο τόνου φύλλα βασιλικού ή ρόκας

Για τη βινεγκρέτ

1 κ.σ. ψιλοκομμένο κρεμμύδι 1 σκορδάκι ψιλοκομμένο 2 φιλέτα αντζούγιας ψιλοκομμένα 3 κ.σ. ξύδι λευκό 150 μλ. ελαιόλαδο 1 κ.γ. μουστάρδα Dijon 1 κ.γ. νερό

Niçoise (νισουάζ) Βράζουμε τις πατάτες, τα φασολάκια και τα αβγά. Αφήνουμε να κρυώσουν ώστε να μπορέσουμε να τα κόψουμε σε κομμάτια. Τα αβγά στο τέλος. Ψιλοκόβουμε τα κρεμμυδάκια, κόβουμε τα ντοματίνια στη μέση, κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια τη σαλάτα ή το μαρούλι, τις ατζούγιες, θρυμματίζουμε τον τόνο, καθαρίζουμε τις ελιές από τα κουκούτσια τους. Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατεύουμε όλα τα υλικά μας, δεν ξεχνάμε και την κάπαρη που δίνει ξεχωριστή γεύση. Τα βάζουμε για λίγη ώρα στο ψυγείο μέχρι να ετοιμαστεί η σάλτσα μας. Βάζουμε στο multi όλα τα υλικά για τη βινεγκρέτ μας, τα αδειάζουμε σε ένα βαζάκι και τα αφήνουμε λίγη ώρα να δέσουν οι μυρωδιές τους. Βγάζουμε τη σαλάτα από το ψυγείο, ρίχνουμε τη μυρωδάτη βινεγκρέτ μας και ανακατεύουμε να πάει παντού. Όταν τελειώσουμε με το ανακάτεμα κόβουμε τα αβγά και τα ρίχνουμε και αυτά μέσα στο μπολ χωρίς άλλο ανακάτεμα όμως ώστε να μην τα ...χάσουμε. Καλή μας όρεξη!

107

www.bonusmall.gr

Πολυχώρος ς, προβολής &

επικοινωνία ! ς υ ο δ ρ έ κ ν ω ε σ ά τ προ

αγορά

ΠΑΝΤΡΕΥΕΣΤΕ; ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΔΩ!

ΞΕΡΟΤΗΓΑΝΑ ΤΩΡΑ και στην Αθήνα, έρχονται σπίτι σας! Εξαιρετικά Χανιώτικα ξεροτήγανα και καλιτσούνια με τα πιο αγνά υλικά και σε ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ ΤΙΜΗ! στα τηλ. 6983700171 & 6930997549 ΑΡΩΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΟΔΟΣΙΑ ΜΑΡΤΣΑΚΗ

Εργαστήριο Χειροποίητων Προϊόντων Σπιτικά ζυμαρικά και ιδιαίτεροι τραχανάδες, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού και κομπόστες μόνο στην εποχή τους. 'Ολα τα προϊόντα μας γίνονται σε μικρές ποσότητες, για να μη χαθεί το "σπιτικό" του χαρακτήρα τους. Ψάξτε τα και απολαύστε! OΠΩΣ ΠΑΛΙΑ

Θησέως 25 & Δ. Πλακεντίας, Χαλάνδρι τηλ.: 210 6830 220, www.periousias.gr

Είναι αναγκαίο να ζητάμε την «ουσία», κάθε στιγμή. Την «ουσία» στις σχέσεις, στις σκέψεις, στις παρέες και φυσικά στις ...γεύσεις!

ClasSY movies

112

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

Ο μεγάλος Λεμπόφσκι* ( T h e b i g L e b ow s k i ) 1998 των Τζόελ και Ίθαν Κοέν με τους: Τζεφ Μπρίτζες, Τζον Γκούντμαν, Στιβ Μπουσέμι, Τζούλιαν Μουρ. Ένας άνεργος Χίπι που περνάει τη ζωή του καπνίζοντας χόρτο πίνοντας κοκτέιλ White Russian και παίζοντας μετά μανίας το παρωχημένο σπορ του μπόουλινγκ, συγχέεται από κάποιους κακοποιούς με ένα συνονόματό του εκατομμυριούχο, του οποίου η γυναίκα τους χρωστούσε χρήματα, μπλέκοντας έτσι σε μία περίπλοκη και χαοτική περιπέτεια. Ο τίτλος, παραπέμπει άμεσα στην ταινία του Χάουαρντ Χοκς «Ο μεγάλος ύπνος», βασισμένη στο

ομώνυμο αστυνομικό μυθιστόρημα του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Το βιβλίο είναι μια κριτική πάνω στο αμερικάνικο όνειρο, καταγγέλλοντας τη διαφθορά και την υποκρισία της εύπορης και συντηρητικής αστικής τάξης, επιβεβαιώνοντας παράλληλα την ύπαρξη του καλού και του κακού, χωρίς να τα διαχωρίζει με μανιχαϊστικό τρόπο. Το φιλμ του Χοκς, ακολουθεί την κλασσική χολιγουντιανή δομή: ο ήρωας βρίσκει τον έρωτα, ενώ ο «κακός» τιμωρείται. Η ταινία των Κοέν

διαφέρει όμως σε αυτό: διευρύνει κατά πολύ την κοινωνική αυτή κριτική, αναστρέφοντας όλες τις συνιστώσες του Φιλμ Νουάρ. Έτσι, οι ήρωες του «μεγάλου Λεμπόφσκι» αποτελούν τη διαστρεβλωμένη και γελοία αντανάκλαση αυτών του Τσάντλερ. Ο «Dude»- το παρατσούκλι του Λεμπόφσκι-, είναι ο ορισμός του απόλυτου αντιήρωα. Ήδη στην αρχή του φιλμ, ακούγεται η φωνή του αφηγητή να διευκρινίζει, « sometimes, there is a man- I wan’t say a

113

Classy movies

114

hero-, cause what’s a hero?», προετοιμάζοντάς μας έτσι για τη διακωμώδηση του αμερικανικού ονείρου από τους σκηνοθέτες, σαν να θέλουν έτσι να μας πουν το πόσο η έννοια ήρωας, είναι υποκειμενική. Η παρέα που ακολουθεί το Ντουντ- εξαιρετικός ο μάλλον παραγνωρισμένος μεγάλος ηθοποιός Τζεφ Μπρίτζες- είναι εξίσου γκροτέσκα: ο Γουόλτερ (Τζον Γκούντμαν), με τη εμφάνιση της μιας επιθετικής αλλά αδέξιας αρκούδας, παλικαράς βετεράνος του Βιετνάμ και ο καχεκτικός και αξιοθρήνητος τρίτος της κομπανίας, ο Ντόνι που ενσαρκώνεται από το Στιβ Μπουσέμι, πέφτουν από τη μια γκάφα στην άλλη, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την αναζήτηση του ήρωα. Άλλο ειρωνικό σχόλιο, ο φιλήσυχος κηφήνας Λεμπόφσκι, που γυρνάει με το μπουρνούζι και τις πλαστικές παντόφλες, (που ανήκουν στον ίδιο τον Μπρίτζες!) θέλει πάνω από όλα να αποζημιωθεί για το πέρσικο χαλί του που «έδινε μια αρμονία στο χώρο» και

πάνω στο οποίο ούρησαν -μετά τον ξυλοδαρμό- οι κακοποιοί. Το διαμέρισμα της Μοντ, της κόρης του εκατομμυριούχου με τη διακόσμηση του στιλ Fluxus δίνει το στίγμα της ανατρεπτικότητας της ταινίας με την επιλογή του καλλιτεχνικού αυτού αβανγκαρντ κινήματος: αυτό αρνείται την έκθεση στα μουσεία, διακηρύσσοντας ότι η τέχνη δεν πρέπει να διαχωρίζεται από τη ζωή, ούτε ο καλλιτέχνης από το κοινό και όπως οι Ντανταϊστές, αντιτίθεται στην αστική τέχνη και τις συμβάσεις της, γιατί οι τέχνες πρέπει να αποθεώνουν την ίδια τη ζωή. Αυτό ακριβώς είναι που επιδιώκουν και οι δημιουργοί, με το να έρχονται σε αντίθεση με τις βασικές αρχές του κινηματογράφου που εξιδανικεύει έναν ορισμένο τρόπο ζωής. Ο σύγχρονος μύθος κατά το Ρολάν Μπαρτ, «είναι ένας διεφθαρμένος λόγος που παρουσιάζει το τεχνητό σαν φυσικό, οδηγώντας έτσι το άτομο στο να πιστέψει στην αντικειμενικότητα μιας κίβδηλης αλήθειας». Κάτω από

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

αυτή την οπτική, οι Κοέν επιτίθενται στις αξίες της επιτυχίας και του θριάμβου που πρεσβεύει το χολιγουντιανό σινεμά, κριτικάροντας τις ταινίες που συντηρούν την ψευδαίσθηση ότι όλα είναι δυνατά για τους ελεύθερους πολίτες ενός πανίσχυρου έθνους. Ο Ντουντ και η παρέα του εκπροσωπούν όμως την αρνητική πλευρά της Αμερικής, την ανατροπή του μύθου, ο ήρωας είναι υποταγμένος στα γεγονότα που τον ξεπερνούν, οι πρωταγωνιστές δεν εξελίσσονται ψυχολογικά γιατί δεν φτάνουν στην επιτυχία, όπως δεν υπάρχει και η δραματουργική εξέλιξη: σύμφωνα με τις νόρμες του Χόλιγουντ, μια ταινία πρέπει να έχει μια δυνατή κατάληξη που δεν αφήνει καμιά ερώτηση αναπάντητη και κλείνει με ένα εντυπωσιακό φινάλε, δομή που απέχει πολύ από αυτήν του Μεγάλου Λεμπόφσκι. Αντί γι αυτό υπάρχει μια πλήρης αποδόμηση των δύο ειδών που δημιούργησαν τον παντοδύναμο ήρωα της βιομηχανίας του σινεμά,

του Φιλμ Νουάρ και ακόμα του Γουέστερν. Το τελευταίο εμφανίζεται με την υποβλητική φωνή του αφηγητή με το κατάλληλο λεξιλόγιο και την προφορά, τη μουσική (Tumbling Tumbleweeds), τα γραφικά του Ζενερίκ, την επιλογή του ειδικευμένου στα Γουέστερν ηθοποιού Σαμ Έλιοτ. Όλα αυτά αποτελούν μια έμμεση αναφορά στο είδος που κατά τον κριτικό Αντρέ Μπαζέν «είναι επικό και όπως οι τραγωδίες, βασίζεται στο μύθο, αυτόν της γέννησης της Αμερικής, της εγκαθίδρυσης της δικαιοσύνης και του σεβασμού της». Ο κοινωνικοπολιτικός περίγυρος, αυτός της αμερικάνικης επέμβασης στο Ιράκ, δεν χρησιμεύει μόνο για να δέσει την ταινία με την πραγματικότητα της εποχής, αλλά μπορεί η επιλογή αυτή να ερμηνευθεί σαν μια κάποια κριτική του πολέμου αυτού, τη στιγμή που ο πατριωτισμός και ο φιλόνικος χαρακτήρας των Αμερικανών, συνδέονται άμεσα με τις αξίες της επιτυχίας, του θριάμβου και του ηρωισμού. Μια εύστοχη

115

Classy movies

και ιδιοφυής ματιά πάνω σε αυτό που ο σύγχρονος φιλόσοφος Ζαν Μποντριγιάρ στο βιβλίο του «Αμερική» ονομάζει «πραγματωμένη Ουτοπία», εξηγώντας ότι η ειδυλλιακή πεποίθηση των Αμερικανών ότι είναι το κέντρο του κόσμου, η ύπατη δύναμη και το μοντέλο προς μίμηση, δεν είναι λανθασμένη: βασίζεται πάνω στο δεδομένο της Ουτοπίας που πήρε σάρκα, στην ιδέα ότι η χώρα αυτή, είναι η πραγμάτωση όλων αυτών που ονειρεύτηκαν οι υπόλοιποι- δικαιοσύνη, αφθονία αγαθών, δικαιώματα, ελευθερία. Αυτόν τον αντικατοπτρισμό είναι που καταγ-

116

γέλλουν τα ταλαντούχα αδέλφια με την ταινία τους αυτή, αντιστρέφοντας και διακωμωδώντας τον καθαγιασμό του από το συμβατικό αμερικάνικο κινηματογράφο δίνοντάς μας έτσι ένα έργο που πέρασε με τον καιρό στην ιστορία της 7ης τέχνης με το χαρακτηρισμό του ποπ και του καλτ. Ο χαρακτήρας του Ντουντ βασίστηκε πάνω σε πραγματικά πρόσωπα, τον ακτιβιστή εναντίον του πολέμου Jeff Dowd και το φίλο των σκηνοθετών Pete Exline, και αυτός του Γουόλτερ, του Βετεράνου, στο σεναριογράφο των δύο πρώτων Dirty Harry, John Milius. Όσο για τη μουσική επέν-

της Λίλλυς Παπασπυροπούλου

δυση, το σάουντρακ είναι απολαυστικό, με διασκευές από Ντίλαν, Κάπτεν Μπίφχαρτ ή Νίνα Σιμόν και εμφάνιση σε δεύτερο ρόλο- μεταξύ άλλων λαμπρών ηθοποιών όπως ο Τορτούρο και ο Σέιμουρ Χόφμαν- του ίδιου του μπασίστα των Red Hot Chili Peppers, του Flea. Το γεγονός ότι αρκετό καιρό μετά την προβολή της άρχισε ένα κίνημα οπαδών που έχουν μέχρι και Φεστιβάλ στο Κεντάκι και η ίδρυση θρησκείας(!) αποκαλούμενης Dudeisme, άφησε μάλλον αδιάφορους τους Κοέν που όταν τους ζητήθηκε η γνώμη για το θέμα, απάντησαν ότι οι εκκεντρικοί

φανς «δεν έχουν ούτε την ευλογία ούτε την κατάρα μας» και ίσως χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης που δεν ενδείκνυται να επιχειρήσουμε εδώ. Μένει η απόλαυση μιας ταινίας που πέρα από τις καθιερωμένες αμερικάνικες κωμωδίες, καταφέρνει με το σουρεαλιστικό της χιούμορ και τις πετυχημένες ατάκες (I am Lebovski, you are Lebovski),να επιτελέσει αυτό που είναι και ο πραγματικός προορισμός του είδους: να ερεθίσει μέσα από τη διασκέδαση το κριτικό μας πνεύμα και ίσως ακόμα να συμβάλει στην καλυτέρευσή μας.

117

ΜΙΑ ΑΠΙΘΑΝΗ ΣΧΕΣΗ

118

Σκηνοθεσία: Τζόναθαν Λεβίν Ηθοποιοί: Σαρλίζ Θερόν, Σεθ Ρόγκεν, Ο’Σι Τζάκσον Τζούνιορ, Άντι Σέρκις, Τζουν Νταϊάν Ράφαελ, Μπόμπ Όντενκερκ, Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ Διάρκεια: 115 λεπτά Είδος ταινίας: ΚΟΜΕΝΤΙ Εκείνος, συγγραφέας σκληρών πολιτικών λόγων με ταλέντο στους μπελάδες. Εκείνη, κορυφαία διπλωμάτης με ταλέντο σε... όλα. Όταν ο Φρεντ Φλάρσκι (Σεθ Ρόγκεν) ξανασυναντά τον πρώτο του έρωτα που τυχαίνει να είναι επίσης Υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής, τη Σάρλοτ Φιλντ (Σαρλίζ Θερόν), την γοητεύει με το αυτοσαρκαστικό του χιούμορ και τις αναμνήσεις του από τον νεανικό της ιδεαλισμό. Καθώς εκείνη είναι έτοιμη να βάλει υποψηφιότητα για τον Λευκό Οίκο, προσλαμβάνει τον Φρεντ για να δώσε ζωντάνια στους προεκλογικούς της λόγους και η παράφορη χημεία τους οδηγεί σε ένα παράνομο, αστείο και επεισοδιακό ειδύλλιο ανά τον κόσμο δίνοντας νέο νόημα στην έννοια «διεθνείς σχέσεις». Η απερίσκεπτη ανεμελιά του Φρεντ όμως θα μπορούσε να καταστρέψει την καμπάνια πριν καν ξεκινήσει…

JOHN3WICK

Σκηνοθεσία: Τσαντ Σταχέλσκι Ηθοποιοί: Κιάνου Ριβς, Χάλι Μπέρι, Λώρενς Φίσμπερν, Μαρκ Ντακάσκος, Λανς Ρέντικ, Σαΐντ Ταγκμάουι, Τζερόμ Φλιν, Τζέισον Μαντζούκας, Μπόμπαν Μαριάνοβιτς, Αντζέλικα Χιούστον, Ίαν ΜακΣέιν Διάρκεια: 130 λεπτά Είδος ταινίας: ΔΡΑΣΗΣ Ο ασταμάτητος JOHN WICK επιστρέφει στο τρίτο μέρος του πετυχημένου και γεμάτου αδρεναλίνη franchise, πιο εκδικητικός από ποτέ. Σκοτώνει ένα εξέχον μέλος μιας σκιώδους διεθνούς αδελφότητος και αυτόματα γίνεται στόχος για τους πιο αδίστακτους και σκληρούς εκτελεστές του κόσμου. Επικηρύσσεται για 14 εκατομμύρια δολάρια και πλέον σε κάθε του βήμα συναντά και έναν αποφασισμένο δολοφόνο.

ΠΩΣ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΤΕ ΤΟ ΔΡΑΚΟ ΣΑΣ 3 Η σειρά ταινιών «Πώς να Εκπαιδεύσετε το Δράκο σας» ολοκληρώνουν την πετυχημένη τριλογία τους, με τη νέα αυτή περιπέτεια! Στη νέα ταινία, ο επικεφαλής και κυβερνήτης του Μπερκ, έχοντας την Άστριντ στο πλευρό του, έχει δημιουργήσει μια καλά κρυμμένη ουτοπία δράκων, όπου μπορούν να ζουν ελεύθεροι και σε πλήρη αρμονία με το περιβάλλον τους. Όμως, ο κίνδυνος δεν θα αργήσει να εμφανιστεί και η πιο σκοτεινή απειλή θα ταράξει την ισορροπία της καλά κρυμμένης αυτής πόλης, όσο και του νησιού Μπερκ. Ο Ψάρης και ο Φαφούτης καλούνται να αφήσουν την ασφάλεια του μοναδικού σπιτιού που έχουν γνωρίσει, για ένα δύσκολο ταξίδι με προορισμό τη συναρπαστική μάχη σε μυθικούς κόσμους, απέναντι στο τρομερό κακό που απειλεί τους πάντες. Το πεπρωμένο τους θα είναι να παλέψουν ενωμένοι, με αυταπάρνηση, μέχρι τα βάθη της Γης, για όλες τις «αξίες» που έχουν αποκτήσει μαζί στις περιπέτειές τους και για όλα όσα έχουν μάθει να θεωρούν «ιδανικά». Κάπως έτσι θα δοκιμαστεί καθοριστικά και η δύναμη της φιλίας τους.

Πατώντας πάνω στις φωτογραφίες βλέπετε τρέιλερ της ταινίας

TAΙΝΙΕΣ

Η ΛΗΣΤΕΙΑ

Κατηγορία: Περιπέτειες Ηθοποιοί: Βενσάν Ροτιέ, Ζορζ Μπαμπλουάνι, Μπενουά Μαζιμέλ, Σαρλότ Βαν Μπερβεσελές Κυκλοφορία: DVD 08.01.2019 Σκηνοθεσία: Γκέλα Μπαμπλουάνι Subtitles: Ελληνικά Διάλογοι: Γαλλικά Διάρκεια: 90 'Οι καιροί είναι δύσκολοι για τον Ντανί και τον Ερίκ, δύο παιδικούς φίλους που δουλεύουν στις αποβάθρες της Χάβρης για να βγάλουν τα προς το ζην. Ένα απόγευμα, η Άλεξ, η αδελφή του Ερίκ, παρακολουθεί τυχαία την παράδοση μιας βαλίτσας γεμάτης χαρτονομίσματα κι αποφασίζει να ακολουθήσει τον άντρα που την παρέλαβε μέχρι το σπίτι του. Η Άλεξ πείθει τον Ερίκ και τον Ντανί πως αυτή η βαλίτσα με τα χρήματα μπορεί να τους αλλάξει τη ζωή, κι έτσι οι τρεις φίλοι παίρνουν την απόφαση να ληστέψουν το σπίτι. Όταν, όμως, φτάνουν εκεί ανακαλύπτουν έναν άντρα που ετοιμάζεται να κρεμαστεί για τον οποίο δε γνωρίζουν τίποτα: ούτε ποιoς, ούτε πόσο σημαντικός είναι. Τότε θα ξεκινήσει ένα αδυσώπητο κυνηγητό που θα μετατρέψει τη νύχτα τους σε κόλαση.'

ΠΙΣΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ

Ηθοποιοί: Κιάνου Ριβς, Άλις Ίβ , Τόμας Μίντλεντιτς Κυκλοφορία: DVD 05.04.2019 Σκηνοθεσία: Τζέφρεϊ Ναχμάνοφ Subtitles: Ελληνικά Διάλογοι: Αγγλικά Διάρκεια: 107 'Ένας νευροεπιστήμονας χάνει ξαφνικά την οικογένεια του σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αποφασίζει να κάνει τα πάντα για να τους φέρει πίσω ακόμα και αν αυτό σημαίνει να παραβιάσει ένα υπερσύγχρονο κυβερνητικό εργαστήριο ερευνών, να έρθει αντιμέτωπος με την αστυνομία αλλά και με τους ίδιους τους νόμους της φυσικής επιστήμης.'

Η ΘΕΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Ηθοποιοί: Κέβιν Χαρτ, Μπράιαν Κράνστον Κυκλοφορία: DVD 10.04.2019 Σκηνοθεσία: Νιλ Μπέργκερ Subtitles: Ελληνικά Διάλογοι: Αγγλικά Διάρκεια: 126 'Ένας τετραπληγικός δισεκατομμυριούχος προσλαμβάνει για βοηθό του έναν πρώην κατάδικο που είναι ελεύθερος υπό όρους και μια ιδιαίτερη σχέση αρχίζει να αναπτύσσεται. Βασισμένη στην τεράστια επιτυχία των Ερίκ Τολεντανό και Ολιβιέ Νακάς «Άθικτοι», έρχεται μια τρυφερή και ειλικρινής κωμωδία για τη φιλία, από τον σκηνοθέτη Νιλ Μπέργκερ και με τους Μπράιαν Κράνστον, Κέβιν Χαρτ και Νικόλ Κίντμαν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

119

JUKEBOX

120

...επιλέγει η Ρούλα Μονογυιού

Καθρέφτης

(2018)

Στίχοι: Κωνσταντίνα Πάλλα Μουσική: Κωνσταντίνα Πάλλα Κοιτάζω πίσω μου να μάθω από τα λάθη Γιατί δεν έκανα τα πράγματα σωστά Κι εγώ απόμεινα να ψάχνω τα κλειδιά Όλα τα όνειρα κρυμένα στο συρτάρι Όλα τα όνειρα χαμένα στο σκοτάδι Μα η ψυχούλα μου το λόγο μου ζητά

121

Ένας καθρέφτης μου δείχνει όσα δεν είδα Όσα έκανα και ακόμα απορώ Πότε πρόδωσα τα λόγια τα μεγάλα Τόσα βράδια μονάχη μου περνώ Που να πήγανε τα χρόνια τα ρημάδια Που σε έχασα και ξέχασα να ζω Έχω στα μάτια μου πάντα το ίδιο βλέμμα Μέσα στο ψέμα μου κρύβομαι καιρό Όμως τη νύχτα σαν πέφτει το σκοτάδι

Για όσα πρόδωσα ζητάει λογαριασμό

ΑΚ ΟΥ

Με κοιτάζει και σκύβω το κεφάλι

Η αλήθεια μου ξυπνάει το θεριό ΤΕ

ΤΟ!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

μη φοβάσαι την κουκούλα...

122

της Έλλης Φθενάκη http://elli-seasons.blogspot.gr/

μη φοβάσαι την κουκούλα... τις περισσότερες φορές κρύβει τη μοναξιά των παιδιών μας... τα εφηβικά πρόσωπά τους με τα σπυράκια... δεν υπάρχει σπίτι με παιδιά χωρίς κουκούλα... κουκούλα σημαίνει νιάτα... σημαίνει αντίδραση... δεν ταιριάζει σε μας τους μεγάλους... δεν μας πάει... θέλει μαγκιά και όνειρα η κουκούλα... θέλει φρέσκα κορμιά και αγώνες... ακόμα κι αν την εκμεταλλεύονται δεν φταίει αυτή... η κουκούλα πηγαίνει σχολείο, πηγαίνει φροντιστήριο... περνάει στο πανεπιστήμιο... την πλένουμε οι μανάδες και μυρίζει μαλακτικό... δεν είναι για φωτιές... δεν είναι για καταστροφή... η κουκούλα φοβάται τ' ακάλυπτα πρόσωπα αυτών που δεν ντρέπονται... αυτών που δικάζουν κάθε μέρα στα κανάλια και μετά κοιμούνται ήσυχοι στα σατέν σεντόνια της διαφθοράς... μη φοβάσαι την κουκούλα... αυτή εύκολα βγαίνει... μ' ένα χάδι... με μια κουβέντα... τις αόρατες κουκούλες να φοβάσαι...

123

www.readmagazine.gr/073

Readmagaz!ne

Το περιοδικό της παρέας

Μιχαλακοπούλου 99 Αθήνα 115 27 T. 210 7482544 E. magazine@bonusmallmag.gr www.bonusmallmag.gr www.facebook.com/bonusmallmag