Դուք կընդունեք զորություն

ԴՈՒՔ ԿԸՆԴՈՒՆԵՔ ԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

Երեվան 2018

ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Հուն­վար . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Փետր­վար . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Մարտ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Ապ­րիլ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Մա­յիս . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Հունիս. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Հու­լիս . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Օ­գոս­տոս. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226

Սեպ­տեմ­բեր . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258

Հոկ­տեմ­բեր. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289

Նո­յեմ­բեր. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 Դեկ­տեմ­բեր. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352

ՀԵՂԻՆԱԿԻ ՄԱՍԻՆ

Ո՞վ էր Է­լեն Ո­ւայ­թը, և­ ին­չո՞ւ են մի­լիո­նա­վոր մար­դիկ հա­մա­րում, որ նրա գրվածք­ներն ու­նեն հա­տուկ ար­ժեք և ն­շա­նա­կութ­յուն: Կարճ ա­սած, նա յու­րա­հա­տուկ հոգ­ևոր պարգև­նե­րի տեր կին էր, ով իր կյան­քի մեծ մասն ապ­րել է 19-րդ ­դա­րում (1827-1915թ.թ.), իր գրվածք­նե­րի և ­հա­սա­րա­կա­կան ծա­ռա­յութ­յան շնոր­հիվ աշ­խար­հում հե­ղա­փո­խա­կան ազ­դե­ ցութ­յուն է ու­նե­ցել մի­լիո­նա­վոր մարդ­կանց վրա 20-րդ ­դա­րում, և ս­խալ­ված չենք լի­նի, ե­թե ա­սենք, որ այդ ազ­դե­ցութ­յու­նը իր ու­ժը չի կորց­րել նաև ներ­կա­յիս դա­ րաշր­ջա­նում: Իր կյան­քի ըն­թաց­քում նա գրել է ա­վե­լի քան 5.000 պար­բե­րա­կան հոդ­ված և 26 գիրք: Այ­սօր ա­վե­լի քան 100 ա­նուն գրվածք­ներ հա­սա­նե­լի են անգ­լե­րեն լեզ­վով, նե­րառ­յալ նրա 55.000 է­ջա­նոց ձե­ռագ­րե­րի հա­վա­քա­ծուն: ­Հա­մա­ձայն հա­սա­նե­լի տե­ղե­կութ­յան` Է­լեն Ո­ւայ­թը գրա­կա­նութ­յան ողջ պատ­մութ­յան մեջ ա­մե­նա­շատ թարգ­ման­վող կին գրողն է և­ ա­մե­նա­շատ թարգ­ման­վող ա­մե­րի­կա­ցի գրողն առ­ հա­սա­րակ: Ն­րա գրվածք­նե­րը ընդգր­կում են թե­մա­նե­րի լայն շրջա­նակ՝ նե­րառ­յալ կրթութ­յուն, ա­ռող­ջա­պա­հութ­յուն, մար­գա­րեութ­յուն, սնունդ, մշա­կու­թա­յին և­էթ­ նո-լեզ­վա­կան հար­ցեր, կրեա­ցիո­նիզմ և կ­յան­քի ծա­գու­մը: Ք­րիս­տո­նեա­կան կյան­ քի վե­րա­բեր­յալ նրա՝ կյան­քը վե­րա­փո­խող գլուխ­գոր­ծո­ցը՝ ­Քայ­լեր դե­պի Ք­րիս­տոս գիր­քը, հրա­տա­րակ­վել է ա­վե­լի քան 135 լե­զու­նե­րով: Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­նե­րը հա­վա­տում են, որ Է­լեն Ո­ւայթն ա­վե­լին էր, քան տա­ղան­դա­վոր գրո­ղը. նրանք հա­վա­տում են, որ նա Աստ­ծո կող­մից նշա­նակ­ված լրա­բեր էր, ով աշ­խար­հի ու­շադ­րութ­յունն ուղ­ղե­լու էր դե­պի ­Սուրբ ­Գիր­քը և­ օգ­նե­լու էր մարդ­կանց պատ­րաստ­վել Ք­րիս­տո­սի երկ­րորդ գալստ­յա­նը: 17 տա­րե­կա­նից մինչև իր մա­հը (87 տա­րե­կան հա­սա­կում) Աստ­ված նրան տվել է մոտ 2.000 տե­սիլք­ներ և­ե­րազ­ներ: ­Տե­սիլք­նե­րը տար­բեր տևո­ղութ­յուն են ու­նե­ ցել` րո­պեից քիչ և ­մինչև մոտ չորս ժամ: Այս հայտ­նութ­յուն­նե­րի մի­ջո­ցով ստա­ ցած գի­տութ­յունն ու խոր­հուրդ­նե­րը նա գրի է ա­ռել հան­րութ­յան հետ կի­սե­լու հա­մար: Ուս­տիև նրա հա­տուկ գրվածք­ներն ըն­դուն­վում են ­Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­ վեն­տիստ­նե­րի կող­մից որ­պես ներշնչ­ված, և դ­րանց բա­ցա­ռիկ ո­րակն ըն­կա­լե­լի է նույ­նիսկ պա­տա­հա­կան ըն­թեր­ցող­նե­րի հա­մար: Ինչ­պես նշվում է ­Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­նե­րի դա­վա­նա­բա­նութ­յան մեջ, «Է­լեն Ո­ւայ­թի գրվածք­նե­րը չեն փո­խա­րի­նում Աստ­վա­ծաշն­չին.դրանք չեն կա­րող դրվել նույն մա­կար­դա­կում: ­Սուրբ ­Գիր­քը միակ և­ե­զա­կի չա­փա­նիշն է, ո­րով պետք է դա­տել Է­լեն Ո­ւայ­թի և­այլ գրող­նե­րի գոր­ծե­րի մա­սին, և­ո­րի վրա պետք է դրանք հիմն­վեն» (էջ 227): «Այ­նո­ւա­մե­նայ­նիվ, - ինչ­պես նշել է ին­քը՝ Է­լեն Ո­ւայ­թը, - այն փաս­տը, որ Աստ­ված Իր կամ­քը մարդ­կանց հայտ­նել է Իր խոս­քի մի­ջո­ցով, չի վե­րաց­րել ­Սուրբ ­Հո­գու մշտա­կան ներ­կա­յութ­յան և­ա­ռաջ­նոր­դութ­յան անհ­րա­ժեշ­տութ­յու­նը: ­Հա­կա­ռա­կը, Փր­կի­չը խոս­տա­ցավ ու­ղար­կել ­Հո­գին, որ­պես­ զի այն բա­ցա­հայ­տի խոս­քը Ն­րա ծա­ռա­նե­րին և ­պար­զա­բա­նի դրա ուս­մունք­նե­ րը» (Մեծ պայ­քար, vii). Այս հոգ­ևոր գիր­քը բաղ­կա­ցած է այդ կար­կա­ռուն կնոջ գրվածք­նե­րի ընտ­րա­ նուց, ով, հա­մա­պա­տաս­խա­նե­լով ­Սուրբ Գր­քում սահ­ման­ված իս­կա­կան մար­գա­ րեի բո­լոր պա­հանջ­նե­րին, օգ­նեց հիմ­նադ­րել ­Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­նե­րի ե­կե­ղե­ցին:

5

ՀՈՒՆ­ ՎԱՐ

ՀՈԳՈՒ ԳԱԼՈՒՍՏԸ

հունվար

1

ՀՈԳՈՒ ԽՈՍՏՈՒՄԸ

Եվ Ես ­Հո­րը կա­ղա­չեմ և­ ու­րիշ Մ­խի­թա­րիչ կտա ձեզ, որ մնա ձեզ հետ հա­վիտ­յան: ­Հով­հան­նես 14.16:

Երբ Ք­րիս­տոսն Իր ա­շա­կերտ­նե­րին տվեց ­Հո­գու խոս­տու­մը, ­Նա մո­ տեց­նում էր Իր երկ­րա­յին ծա­ռա­յութ­յան ա­վար­տը: ­Նա կանգ­նած էր խա­ չի ստվե­րի ներ­քո՝ լիո­վին գի­տակ­ցե­լով մեղ­քի այն ծան­րութ­յու­նը, ո­րը պետք է ընկ­ներ Իր ու­սե­րին որ­պես մեղ­քի Կ­րող: ­Նախ­քան Ի­րեն որ­պես զոհ ա­ռա­ջար­կե­լը՝ ­Նա տե­ղե­կաց­րեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րին կար­ևո­րա­գույն և ­լիար­ժեք պարգ­ևի մա­սին, ո­րը պետք է շնոր­հեր Իր հետ­ևորդ­նե­րին, պարգև, ին­չը կմո­տեց­ներ նրանց Ն­րա շնոր­հի ան­սահ­ման աղբ­յու­րին: «Եվ Ես ­Հո­րը կա­ղա­չեմ, - ա­սաց ­Նա, - և­ ու­րիշ Մ­խի­թա­րիչ կտա ձեզ, որ մնա ձեզ հետ հա­վիտ­յան։ Ճշմար­տութ­յան ­Հո­գին, ո­րին աշ­խար­հը կա­ րող չէ ըն­դու­նել, որ չի տես­նում նրան, և­ոչ էլ ճա­նա­չում նրան, բայց դուք Ն­րան ճա­նա­չում եք, ո­րով­հետև ձեզ մոտ է մնում և ­ձեզ հետ կլի­նի» (Հով­ հան­նես 14.16, 17): Փր­կի­չը նշում էր այն ժա­մա­նա­կը, երբ ­Սուրբ ­Հո­գին որ­պես Իր ներ­կա­յա­ցու­ցիչ գա­լու էր մեծ գործ կա­տա­րե­լու: ­Դա­րե­րով կու­ տակ­ված չա­րի դեմ պետք է դուրս գար ­Սուրբ ­Հո­գին Իր աստ­վա­ծա­յին ու­ժով… Սուրբ ­Հո­գու խոս­տու­մը չի սահ­մա­նա­փակ­վում որ­ևէ դա­րաշր­ջա­նով կամ մարդ­կա­յին սերն­դով: Ք­րիս­տո­սը հայ­տա­րա­րեց, որ Իր ­Հո­գու աստ­ վա­ծա­յին ազ­դե­ցութ­յու­նը պետք է լի­ներ Իր հետ­ևորդ­նե­րի հետ մինչև վերջ: ­Պեն­տե­կոս­տեից մինչև մեր օ­րե­րը Մ­խի­թա­րիչն ու­ղարկ­վել է նրանց, ով­քեր ի­րենց ամ­բող­ջո­վին հանձ­նել են ­Տի­րոջն ու Ն­րա ծա­ռա­յութ­յա­նը: Ք­րիս­տո­սին որ­պես անձ­նա­կան Փր­կիչ ըն­դու­նած բո­լոր մարդ­կանց ­Սուրբ ­Հո­գին այ­ցե­լել է որ­պես ­Խորհր­դա­տու, Սր­բաց­նող, Ա­ռաջ­նորդ և Վ­կա: Ինչ­ քան մտեր­մա­բար են հա­վա­տաց­յալ­նե­րը քայ­լում Աստ­ծո հետ, այն­քան պարզ և հ­զոր կեր­պով են նրանք վկա­յում ի­րենց Փր­կագ­նո­ղի սի­րո և Ն­րա փրկա­րար շնոր­հի մա­սին: Այն տղա­մար­դիկ ու կա­նայք, ով­քեր եր­ կար դա­րե­րի հա­լա­ծան­քից և ­փոր­ձութ­յուն­նե­րից հե­տո ի­րենց կյան­քում լիո­վին վա­յե­լել են ­Հո­գու ներ­կա­յութ­յու­նը, աշ­խար­հի ա­ռաջ կանգ­նել են որ­պես նշան­ներ և հ­րաշք­ներ: ­Մարդ­կանց և հ­րեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ նրանք բա­ցա­հայ­տել են փրկագ­նող սի­րո վե­րա­փո­խող ու­ժը: ­Գործք ա­ռա­քե­լոց, 47-49:

7

հունվար

2

ՄԽԻԹԱՐԻՉԸ

Բայց երբ որ ­Նա՝ ճշմար­տութ­յան ­Հո­գին կգա, ­Նա կա­ռաջ­նոր­դի ձեզ ա­մեն ճշմար­տութ­յան մեջ, ո­րով­հետև Իր ան­ձից չի խո­սի, այլ ինչ որ կլսի՝ կխո­սի, և ­գա­լու բա­նե­րը կպատ­մի ձեզ։ Հ ­ ով­հան­նես 16.13:

Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք դի­մա­կա­յել փոր­ձութ­յան օ­րը, ե­թե չենք հաս­կա­ նում Ք­րիս­տո­սի խոս­քե­րը: ­Նա ա­սաց. «Այս խո­սե­ցի ձեզ հետ՝ քա­նի որ ձեզ մոտ եմ։ ­Բայց Մ­խի­թա­րի­չը՝ ­Սուրբ ­Հո­գին, որ ­Հայ­րը կու­ղար­կի Իմ ա­նու­նով, ­Նա ա­մեն բան կսո­վո­րեց­նի ձեզ, և կ­հի­շեց­նի ձեզ ա­մեն ինչ, որ ձեզ ա­սա­ցի» (Հով­հան­նես 14.25, 26): ­Սուրբ ­Հո­գին մեզ պետք է հու­շի Ք­րիս­տո­սի բա­ռե­րը: Իր ա­շա­կերտ­նե­րի հետ վեր­ջին զրույ­ցի ժա­մա­նակ Ք­րիս­տոսն ընտ­րեց ­Սուրբ ­Հո­գու գոր­ծու­նեութ­յան թե­ման: ­Նա նրանց ա­ռաջ բա­ցեց ճշմար­տութ­յան մի լայն ճա­նա­պարհ: Ն­րանք պետք է ըն­ դու­նեին Ն­րա խոս­քե­րը հա­վա­տով, և Մ­խի­թա­րի­չը՝ ­Սուրբ ­Հո­գին, կհի­շեց­ ներ նրանց ա­մեն ինչ: Այս խոստ­մամբ Ք­րիս­տո­սի տված մխի­թա­րութ­յունն այն էր, որ աստ­ վա­ծա­յին ազ­դե­ցութ­յու­նը կու­ղեկ­ցի Ն­րա հետ­ևորդ­նե­րին մինչև վերջ: ­Սա­կայն այս խոս­տումն այ­սօր մար­դիկ չեն ըն­դու­նում և ­չեն հա­վա­տում դրան, նրանց կող­մից դա չի փայ­փայ­վում, և դ­րա ի­րա­կա­նա­ցումն այ­սօր չի եր­ևում ե­կե­ղե­ցում: Աստ­ծո ­Հո­գու պարգ­ևի խոս­տումն այ­սօր ե­կե­ղե­ցու կող­մից պատ­շաճ ու­շադ­րութ­յան չի ար­ժա­նա­նում: ­Մար­դիկ դրա ար­ժե­ քը չեն գի­տակ­ցում, և­ արդ­յուն­քում ու­նե­նում ենք ակն­կա­լե­լի պատ­կեր՝ հոգ­ևոր ե­րաշտ, հոգ­ևոր խա­վար, հոգ­ևոր ան­կում և ­մահ: ­Ման­րուք­ներն զբա­ղեց­նում են մեր միտքն ու հո­գին, իսկ ե­կե­ղե­ցու ա­ճի և ­զար­գաց­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ աստ­վա­ծա­յին ու­ժը, ո­րի տի­րա­պե­տու­մը որ­պես տրա­մա­բա­նա­կան շա­րու­նա­կութ­յուն կբե­րի ան­թիվ-ան­հա­մար օրհ­նութ­ յուն­ներ, պա­կա­սում է, թեև այն մեզ ա­ռա­ջարկ­վում է ան­վերջ լիութ­յամբ: Ինչ­քան ե­կե­ղե­ցի­նե­րը բա­վա­րար­վեն փոքր բա­նե­րով, այն­քան կո­րա­ կազրկ­վեն Աստ­ծո մեծ բա­ներն ստա­նա­լու հա­մար: Իսկ ին­չո՞ւ մենք ծա­ րավ չենք ­Սուրբ ­Հո­գու պարգ­ևի, ե­թե դա սիր­տը մա­քուր պա­հե­լու միակ ճա­նա­պարհն է: ­Տե­րը նա­խա­տե­սել է, որ աստ­վա­ծա­յին զո­րութ­յու­նը հա­ մա­գոր­ծակ­ցի մարդ­կա­յին ջան­քե­րի հետ: Ք­րիս­տոն­յա­յի հա­մար շատ կար­ևոր է հաս­կա­նալ ­Սուրբ ­Հո­գու խոստ­ ման ի­մաս­տը մեր ­Տեր ­Հի­սու­սի երկ­րորդ գա­լուս­տից ա­ռաջ: ­Խո­սեք այդ մա­սին, ա­ղո­թեք այդ մա­սին, քա­րո­զեք այդ մա­սին, քա­նի որ ­Տերն ա­վե­լի շատ է ցան­կա­նում տալ մեզ ­Սուրբ ­Հո­գին, քան ծնող­նե­րը բա­րի նվեր­ներ կտան ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին: Ռև­յու ընդ ­Հե­րալդ, 1892 թ. նո­յեմ­բե­րի 15:

8

հունվար

3

ՀՈԳՈՒ ԲՆՈՒՅԹԸ՝ ԱՌԵՂԾՎԱԾ

Ճշմար­տութ­յան ­Հո­գին, ո­րին աշ­խար­հը կա­րող չէ ըն­դու­նել, որ չի տես­նում Ն­րան և­ ոչ էլ ճա­նա­չում Ն­րան, բայց դուք Ն­րան ճա­նա­չում եք, ո­րով­հետև ձեզ մոտ է մնում և ­ձեզ հետ կլի­նի։ ­Հով­հան­նես 14.17:

Մեզ հա­մար էա­կան չէ փոր­ձել պար­զել, թե ինչ է ­Սուրբ ­Հո­գին: Ք­րիս­ տոսն ա­սում է, որ ­Հո­գին Մ­խի­թա­րիչն է՝ «ճշմար­տութ­յան ­Հո­գին, որ ­Հո­րիցն է դուրս գա­լիս»: ­Սուրբ ­Հո­գու մա­սին հստակ կեր­պով աս­վում է, որ մարդ­կանց դե­պի ճշմար­տութ­յունն ա­ռաջ­նոր­դե­լու Իր գոր­ծում «Իր ան­ձից չի խո­սի» (Հով­հան­նես 15.26, 16.13): Սուրբ ­Հո­գու բնութ­յունն ա­ռեղծ­ված է: ­Մար­դիկ չեն կա­րող այն բա­ ցատ­րել, ո­րով­հետև ­Տերն այն չի բա­ցա­հայ­տել մարդ­կանց: ­Տա­րօ­րի­նակ հա­յացք­ներ ու­նե­ցող մար­դիկ կա­րող են ­Սուրբ Գր­քի հատ­ված­նե­րը միա­ վո­րել և ­մարդ­կայ­նո­րեն կար­ծիք ձևա­վո­րել, սա­կայն դա չի ամ­րաց­նի ե­կե­ ղե­ցին: ­Մարդ­կա­յին ըն­կալ­ման հա­մար այ­սաս­տի­ճան խորն ա­ռեղծ­ված­ նե­րի առն­չութ­յամբ լռութ­յու­նը մեծ ար­ժեք է: Սուրբ ­Հո­գու պաշ­տո­նը պար­զո­րոշ նկա­րագր­ված է Ք­րիս­տո­սի բա­ ռե­րում. «Եվ ­Նա, երբ որ գա, աշ­խար­հին կհան­դի­մա­նի մեղ­քի հա­մար, և՛ ար­դա­րութ­յան հա­մար, և՛ դա­տաս­տա­նի հա­մար» (Հով­հան­նես 16.8): ­Հենց ­Սուրբ ­Հո­գին է դա­տա­պար­տում մեղ­քը: Ե­թե մե­ղա­վորն ար­ձա­գան­ քում է ­Հո­գու կե­նա­րար ազ­դե­ցութ­յա­նը, ­Նա նրան կբե­րի ա­պաշ­խա­րութ­ յան և­ աստ­վա­ծա­յին պա­հանջ­նե­րին հնա­զանդ­վե­լու կար­ևո­րութ­յան գի­ տակց­մա­նը: Ար­դա­րութ­յան ծա­րավ ա­պաշ­խա­րած մե­ղա­վո­րին ­Սուրբ ­Հո­գին բա­ ցա­հայ­տում է Աստ­ծո ­Գա­ռին, Ով Իր վրա վերց­րեց աշ­խար­հի մեղ­քը: «Ի­մի­ցը կառ­նի և կ­պատ­մի ձեզ», - ա­սաց Ք­րիս­տո­սը: «­Նա ա­մեն բան կսո­վո­րեց­նի ձեզ և կ­հի­շեց­նի ձեզ ա­մեն ինչ, որ ձեզ ա­սա­ցի» (Հով­հան­նես 16.14, 14.26): Հո­գին տրված է որ­պես վե­րա­փո­խող գոր­ծա­կալ, որ­պես­զի արդ­յու­ նա­վետ դարձ­նի մեր Փր­կագ­նո­ղի մահ­վամբ ի­րա­կա­նաց­ված փրկութ­յու­ նը: ­Հո­գին մշտա­պես փոր­ձում է մարդ­կանց ու­շադ­րութ­յու­նը հրա­վի­րել ­Գող­գո­թա­յի խա­չի վրա ի­րա­կա­նաց­ված մեծ զո­հա­բե­րութ­յան վրա, որ­ պես­զի աշ­խար­հին ցույց տա Աստ­ծո սե­րը և ­դա­տա­պարտ­ված հո­գի­նե­ րին բա­ցի ­Սուրբ Գր­քի թան­կա­գին ճշմար­տութ­յուն­նե­րը: ­Գործք ա­ռա­քե­ լոց, 51, 52:

9

հունվար

4

ՀՈԳԻՆ ՈՐՊԵՍ ՎԿԱ

Նույն Ին­քը` ­Հո­գին, վկա­յութ­յուն է տա­լիս մեր հո­գու հետ, որ մենք Աստ­ծո որ­դիք ենք։ Հ­ռո­մեա­ցիս 8.16:

Ե­թե ­Հո­գին վկա­յութ­յուն է տա­լիս մեր հո­գու հետ, որ մենք Աստ­ծո որ­դիք ենք, ո՞րն է արդ­յուն­քը: ­Հա­վա­տա­ցող հո­գին հաս­նում է Աստ­ծո կամ­քին կա­տա­րե­լա­պես հնա­զանդ­վե­լու վի­ճա­կի: Երկն­քի ­Մե­ծութ­յունն իջ­նում է սուրբ ու մտեր­միկ շփման մա­կար­դա­կի Աստ­ծուն ամ­բողջ հո­ գով փնտրող­նե­րի հետ, և Աստ­ծո զա­վա­կը Ն­րա շնոր­հի լիար­ժեք դրսևոր­ ման մի­ջո­ցով մեղ­մա­նում է՝ ձեռք բե­րե­լով ե­րե­խա­յա­կան կախ­վա­ծութ­յուն Աստ­ծուց: ­Դուք պետք է հանձ­նեք ձեր հո­գին և ­մար­մինն Աստ­ծուն՝ կա­ տա­րե­լա­պես վստահ լի­նե­լով ձեզ օրհ­նե­լու Ն­րա ցան­կութ­յանն ու իշ­խա­ նութ­յանն այն­քան ա­նօգ­նա­կան և­ ա­նար­ժան, ինչ­պի­սին որ կաք: «­Բայց ո­րոնք որ Ն­րան ըն­դու­նե­ցին, իշ­խա­նութ­յուն տվեց նրանց Աստ­ծո որ­դի­ ներ լի­նե­լու, նրանց, որ Ն­րա ա­նու­նին հա­վա­տում են» (Հով­հան­նես 1.12): Մի ան­հանգս­տա­ցեք, այլ ե­ղեք նա­խան­ձախն­դիր հա­վա­տի մեջ՝ ու­ նե­նա­լով մեկ նպա­տակ՝ հո­գի­ներ շա­հել ­Հի­սուս Ք­րիս­տո­սի՝ խաչ­ված Փրկագ­նո­ղի հա­մար: ­Սա տրա­մա­բա­նա­կան քա­րոզ չէ, քա­րոզ, ո­րը պետք է հա­մո­զի բա­նա­կա­նութ­յու­նը. դա բա­վա­րար չէ: ­Սիր­տը պետք է հա­մոզ­ վի և ­հալ­վի քնքշութ­յամբ: ­Մեր կամ­քը պետք է հանձն­վի Աստ­ծո կամ­քին, և ­մեր բո­լոր ձգտում­նե­րը պետք է ուղղ­ված լի­նեն եր­կինք: ­Մենք պետք է սնվենք կեն­դա­նի Աստ­ծո ­Խոս­քով: Այն պետք է կի­րառ­վի ա­ռօր­յա կյան­ քում, պետք է պա­րու­րի և կ ­ ա­ռա­վա­րի մար­դուն... Երբ մեր մշտա­կան հույ­սը ­Հի­սուսն է, մեր զոհն Աստ­ծուն կլի­նենք մենք ինք­ներս: ­Մեր կախ­վա­ծութ­յու­նը կլի­նի ­Հի­սուս Ք­րիս­տո­սի ար­դա­ րութ­յունն ու միջ­նոր­դութ­յու­նը՝ որ­պես մեր միակ հույս: Չ­կա շփոթ­մունք, չկա անվս­տա­հութ­յուն, քա­նի որ հա­վա­տով մենք տես­նում ենք ­Հի­սու­սին՝ ձեռ­նադր­ված Աստ­ծուց այս նպա­տա­կի հա­մար, որ­պես­զի հաշ­տեց­նի մե­ղա­վոր աշ­խարհն Աստ­ծո հետ: ­Հա­վա­տա­րիմ հան­դի­սա­վոր ուխ­տին՝ ­Նա կանգ­նած է միջ­նոր­դե­լու բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր գա­լիս են դե­ պի Աստ­ված Իր մի­ջո­ցով, և­ ի­րա­կա­նաց­նե­լու նրանց փրկութ­յու­նը, ե­թե միայն նրանք հա­վա­տան: ­Մեզ տրված է հաս­տա­տուն քայ­լե­րով դե­պի շնոր­հի գա­հը գա­լու ա­ռա­վե­լութ­յուն, որ­պես­զի ստա­նանք ո­ղոր­մութ­յուն և գտ­նենք շնորհ կա­րի­քի պա­հին մեզ օգ­նե­լու հա­մար: ­Ձե­ռա­գիր թո­ղար­ կում­ներ 14:276, 277:

10

հունվար

5

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉԸ

Բայց Ես ճշմար­տութ­յունն եմ ա­սում ձեզ, թե լավ է ձեզ հա­մար, որ Ես գնամ, ո­րով­հետև ե­թե չգնամ, Մ­խի­թա­րի­չը չի գա ձեզ մոտ, բայց ե­թե գնամ, Ն­րան կու­ղար­կեմ ձեզ մոտ: Հ ­ ով­հան­նես 16.7:

Մ­խի­թա­րի­չը կոչ­վում է «ճշմար­տութ­յան ­Հո­գի»: Ն­րա գոր­ծը ճշմար­ տութ­յու­նը տա­րո­րո­շելն ու պահ­պա­նելն է: Սկզ­բում ­Նա սրտում բնակ­ վում է որ­պես ճշմար­տութ­յան ­Հո­գի և­այդ­պի­սով դառ­նում է Մ­խի­թա­րիչ: Ճշմար­տութ­յան մեջ կա մխի­թա­րութ­յուն և ­խա­ղա­ղութ­յուն, իսկ ստի մեջ եր­բեք չենք կա­րող ի­րա­կան խա­ղա­ղութ­յուն կամ մխի­թա­րութ­յուն գտնել: Ս­խալ տե­սութ­յուն­նե­րով և­ա­վան­դույթ­նե­րով է, որ սա­տա­նան ձեռք է բե­ րում իշ­խա­նութ­յուն մտքի վրա: Ուղ­ղոր­դե­լով մարդ­կանց դե­պի սխալ չա­ փա­նիշ­նե­րը՝ նա սխալ բնա­վո­րութ­յուն է ձևա­վո­րում: ­Սուրբ ­Հո­գին ­Սուրբ Գր­քի մի­ջո­ցով խո­սում է մտքի հետ և ճշմար­տութ­յու­նը դրոշ­մում սրտին: Այդ­պի­սով նա մեր­կաց­նում է սխալ­նե­րը և ­հե­ռաց­նում հո­գուց: Աստ­ծո ­Խոս­քի մի­ջո­ցով աշ­խա­տող ճշմար­տութ­յան ­Հո­գով է, որ Ք­րիս­տոսն Ի­րեն է են­թար­կում Իր ընտր­յալ ժո­ղովր­դին: Իր ա­շա­կերտ­նե­րին ­Սուրբ ­Հո­գու աշ­խա­տան­քը նկա­րագ­րե­լիս ­Հի­սու­սը փոր­ձում էր ո­գեշն­չել նրանց այն ու­րա­խութ­յամբ և ­հույ­սով, ո­րոն­ցով ո­գեշնչ­վում էր Իր սե­փա­կան սիր­տը: ­Նա ու­րա­խա­նում էր այն ա­ռատ օգ­նութ­յան հա­մար, որ Ին­քը տրա­մադ­րել էր Իր ե­կե­ղե­ցուն: ­Սուրբ ­Հո­գին բո­լոր պարգև­նե­րից ա­մե­նա­բարձրն էր, որ ­Նա կա­րող էր խնդրել Իր ­Հո­րից Իր ժո­ղովր­դի վե­հաց­ման հա­մար: ­Հո­գին տրվեց որ­պես վե­րա­ փո­խող գոր­ծա­կալ, և­ ա­ռանց այդ գոր­ծըն­թա­ցի Ք­րիս­տո­սի զոհն ա­նօ­ գուտ կլի­ներ: ­Չա­րի իշ­խա­նութ­յունն ուժգ­նա­նում է դա­րե­րի ըն­թաց­քում, և­ այս սա­տա­նա­յա­կան գե­րութ­յա­նը մարդ­կանց տրվելն ապ­շե­ցու­ցիչ է: ­Մեղ­քին դի­մա­կա­յել և­ այն հաղ­թա­հա­րել հնա­րա­վոր է միայն ­Սուրբ Եր­ րոր­դութ­յան եր­րորդ Ան­ձի՝ ­Սուրբ ­Հո­գու հզոր աշ­խա­տան­քի շնոր­հիվ, Ով կգա ան­փո­փոխ ե­ռան­դով՝ լի աստ­վա­ծա­յին ու­ժով: ­Սուրբ ­Հո­գին է, որ արդ­յու­նա­վետ է դարձ­նում այն աշ­խա­տան­քը, ո­րը կա­տար­վել է աշ­խար­ հի Փր­կագ­նո­ղի կող­մից: ­Հո­գու օգ­նութ­յամբ է սիր­տը մաքր­վում: ­Հո­գու մի­ջո­ցով է հա­վա­տաց­յա­լը դառ­նում աստ­վա­ծա­յին բնութ­յան մաս­նա­կից: Ք­րիս­տո­սը տվել է Իր ­Հո­գին որ­պես աստ­վա­ծա­յին ուժ չա­րի բո­լոր ձեռք­ բե­րո­վի և ­ժա­ռան­գա­կան մի­տում­նե­րը հաղ­թա­հա­րե­լու հա­մար և կն­քել Իր սե­փա­կան բնավորությունն Իր ե­կե­ղե­ցու վրա: Ռև­յու ընդ ­Հե­րալդ, 1908 թ. նո­յեմ­բե­րի 19:

11

հունվար

6

ԵՐԿՆԱՅԻՆ ԱՂԱՎՆԻՆ

Եվ վկա­յեց ­Հով­հան­նե­սը և­ա­սաց, թե՝ ­Տես­նում էի ­Հո­գին, որ ա­ղավ­ նու պես վայր էր գա­լիս երկն­քից և Ն­րա վրա մնում։ ­Հով­հան­նես 1.32:

Ք­րիս­տո­սը մեր օ­րի­նակն է ա­մեն ին­չում: Իր ­Հորն ուղ­ղած Ն­րա ա­ղոթ­ քին ի պա­տաս­խան՝ եր­կին­քը բաց­վեց, և ­Հո­գին ա­ղավ­նու տես­քով ի­ջավ Ն­րա վրա: Աստ­ծո ­Սուրբ ­Հո­գին պետք է շփվի մար­դու հետ և բ­նակ­վի հնա­զանդ­նե­րի և ­հա­վա­տա­րիմ­նե­րի սրտե­րում: ­Լույս և­ ուժ կստա­նան նրանք, ով­քեր հա­մա­ռո­րեն փնտրում են Ն­րան՝ սա­տա­նա­յին դի­մա­կա­ յե­լու ի­մաս­տութ­յուն ձեռք բե­րե­լու և ­գայ­թակ­ղութ­յուն­նե­րը հաղ­թա­հա­րե­ լու հա­մար: ­Մենք պետք է հաղ­թա­հա­րենք դրանք այն­պես, ինչ­պես դա ա­նում էր Ք­րիս­տո­սը: Հի­սուսն իր հա­սա­րա­կա­կան ծա­ռա­յութ­յան բա­ցումն ա­րեց ե­ռան­ դուն ա­ղոթ­քով, և Ն­րա օ­րի­նա­կը ցույց է տա­լիս, որ ա­ղոթ­քը կար­ևոր է հա­ջող­ված քրիս­տո­նեա­կան կյանք վա­րե­լու հա­մար: ­Նա մշտա­պես հա­ ղոր­դակ­ցութ­յան մեջ էր Իր ­Հոր հետ, և Ն­րա կյան­քը ներ­կա­յաց­նում է մի կա­տար­յալ օ­րի­նակ, ո­րը մենք պետք է ըն­դօ­րի­նա­կենք: ­Նա բարձր էր գնա­հա­տում ա­ղոթ­քի ա­ռա­վե­լութ­յու­նը, և Ն­րա աշ­խա­տան­քը ցույց տվեց Աստ­ծո հետ հա­ղոր­դակ­ցութ­յան արդ­յուն­քը: Ու­սում­նա­սի­րե­լով Ն­րա կյան­ քը՝ մենք տես­նում ենք, որ բո­լոր կար­ևոր պա­հե­րին ­Նա հե­ռա­նում էր դե­ պի պու­րակ կամ ա­ռանձ­նա­նում լե­ռան վրա և­ան­կեղծ ու հա­մառ ա­ղոթք ա­նում Աստ­ծուն: ­Նա հա­ճախ էր ողջ գի­շերն անց­կաց­նում ա­ղոթ­քի մեջ, երբ պետք է որ­ևէ հրաշք գոր­ծեր: ­Գի­շե­րա­յին այս ա­ղոթք­նե­րի ըն­թաց­քում կամ օր­վա աշ­խա­տան­քից հե­տո ­Նա կա­րեկ­ցա­բար ա­զատ էր ար­ձա­կում Իր ա­շա­կերտ­նե­րին, որ­պես­զի նրանք վե­րա­դառ­նա­յին ի­րենց տներն ու հան­գիստ առ­նեին, մինչ­դեռ ա­ղա­ղա­կով և­ ար­ցունք­նե­րով ­Նա Աստ­ծուն էր ներ­կա­յաց­նում ան­կեղծ միջ­նոր­դութ­յուն մարդ­կութ­յան հա­մար: Հի­սու­սը նա­խա­պատ­րաստ­վեց Իր պարտ­քը կա­տա­րե­լուն և­ուժ ստա­ ցավ փոր­ձութ­յա­նը դի­մա­կա­յե­լու հա­մար Աստ­ծո շնոր­հի մի­ջո­ցով, ո­րը Ն­րան տրվեց Իր ա­ղոթ­քին ի պա­տաս­խան: Ք­րիս­տո­նեա­կան կյան­քը հա­ ջող­ված ապ­րե­լու հա­մար մենք կախ­ված ենք Աստ­ծուց, և Ք­րիս­տո­սի օ­րի­ նա­կը մեր առջև բա­ցում է այն ճա­նա­պար­հը, ո­րով մենք կա­րող ենք գալ եր­բեք չթու­լա­ցող զո­րութ­յան աղբ­յու­րին՝ շ­նորհ և­ ուժ ստա­նա­լու թշնա­ մուն դի­մա­կա­յե­լու և ­հաղ­թա­նա­կած դուրս գա­լու հա­մար: ­Հոր­դա­նա­նի ա­փե­րին Ք­րիս­տոսն ա­ղոթք բարձ­րաց­րեց որ­պես մարդ­կութ­յան ներ­կա­ յա­ցու­ցիչ, և ­բաց­ված եր­կինքն ու հա­վա­նութ­յան ձայ­նը մեզ վստա­հեց­նում են, որ Աստ­ված ըն­դու­նում է մար­դուն Իր Որ­դու ար­ժա­նիք­նե­րի մի­ջո­ցով: ­Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1893 թ. հու­լի­սի 24:

12

հունվար

7

ԱՆՏԵՍԱՆԵԼԻ ԻՆՉՊԵՍ ՔԱՄԻՆ

Քա­մին որ­տեղ ու­զում է՝ փչում է, և ն­րա ձայ­նը լսում ես, բայց չգի­տես, թե որ­տե­ղի՞ց է գա­լիս և­ որ­տե՞ղ է գնում, այս­պես է ա­մեն ­Հո­գուց ծնվա­ծը։ ­Հով­հան­նես 3.8:

Քա­մու ձայ­նը լսվում է, երբ սո­սա­փում են ծա­ռե­րի ճյու­ղե­րը, տերև­ ներն ու ծա­ղիկ­նե­րը, բայց այն ան­տե­սա­նե­լի է, և­ ոչ մի մարդ չգի­տի, թե որ­տե­ղից է գա­լիս և­ուր է գնում: Այդ­պես էլ ­Սուրբ ­Հո­գու ներ­գոր­ծութ­յու­նը սրտի վրա: Անհ­նար էր ա­վե­լի լավ բա­ցատ­րութ­յուն տալ, քան քա­մու օ­րի­ նա­կը: ­Մարդն ի վի­ճա­կի չէ ստույգ ի­մա­նա­լու, թե կոնկ­րետ ո՞ր ժա­մին, որ­տե՞ղ կամ ի՞նչ հան­գա­մանք­նե­րում է դար­ձի ե­կել, բայց դա չի նշա­նա­ կում, թե նա չի վե­րածն­վել: Քա­մու նման ան­տե­սա­նե­լիո­րեն Ք­րիս­տոսն ան­դա­դար աշ­խա­տում է սրտի վրա: Ըն­դու­նո­ղի հա­մար անն­կա­տե­լիո­րեն, քիչ-քիչ կա­տար­վում են այն­պի­սի ներ­գոր­ծութ­յուն­ներ, ո­րոնք դե­պի Ք­րիս­տոսն են գրա­վում հո­ գին: ­Դա կա­րող է տե­ղի ու­նե­նալ այն ժա­մա­նակ, երբ խոր­հում ենք Ն­րա մա­սին, կար­դում ­Սուրբ ­Գիր­քը կամ լսում կեն­դա­նի քա­րոզ­չի խոս­քե­րը: ­Հան­կարծ, երբ ­Հո­գին դի­մում է ա­վե­լի ուղ­ղա­կիո­րեն, մարդն իր սիրտն ու­ րա­խութ­յամբ նվի­րում է ­Հի­սու­սին: ­Շա­տե­րի կար­ծի­քով` այդ վե­րած­նուն­ դը կա­տար­վում է ակն­թար­թո­րեն, բայց դա Աստ­ծո ­Հո­գու եր­կա­րատև, համ­բե­րա­տար և ­հա­մառ աշ­խա­տան­քի արդ­յունքն է: ­Թեև քա­մին ա­ն­ երևույթ է, նրա ազ­դե­ցութ­յու­նը նկա­տե­լի է և զ­գա­լի: Այդ­պես էլ ­Հո­գու աշ­ խա­տան­քը սրտի վրա կդրսևոր­վի այն մար­դու ա­մեն մի գոր­ծո­ղութ­յան մեջ, ով զգա­ցել է դրա փրկա­րար զո­րութ­յու­նը: Երբ Աստ­ծո ­Հո­գին տի­րում է սրտին, այն վե­րա­փո­խում է կյան­քը: ­Մե­ղա­վոր մտքերն ան­հե­տա­նում են, չար ա­րարք­նե­րը` վե­րա­նում, բար­կութ­յու­նը, նա­խանձն ու գժտութ­ յու­նը փո­խա­րին­վում են սի­րով, հե­զութ­յամբ և ­խա­ղա­ղութ­յամբ: Տխ­րութ­ յու­նը փո­խա­րին­վում է ու­րա­խութ­յամբ, և ­դեմքն ար­տա­ցո­լում է երկ­նա­յին լույ­սը: Ոչ ոք չի տես­նում այն ձեռ­քը, որ վերց­նում է բե­ռը, և ­չի նկա­տում այն լույ­սը, որ իջ­նում է երկ­նա­յին պա­լատ­նե­րից: Օրհ­նութ­յու­նը գա­լիս է այն ժա­մա­նակ, երբ հո­գին հա­վա­տով հանձն­վում է Աստ­ծուն: Եվ ա­պա այն ու­ժը, որն ան­տե­սա­նե­լի է մարդ­կա­յին աչ­քի հա­մար, ստեղ­ծում է նոր ա­րա­րած` Աստ­ծո պատ­կե­րով: Սահ­մա­նա­փակ միտքն ան­կա­րող է ըմբռ­նել փրկագն­ման աշ­խա­տան­ քը: Այդ գաղտ­նի­քը վեր է մարդ­կա­յին գի­տութ­յու­նից, բայց նա, ով մա­հից անց­նում է դե­պի կյանք, հաս­կա­նում է, որ դա Աստ­ծո աշ­խա­տան­քի արդ­ յունքն է: Փր­կութ­յան սկիզ­բը մենք կա­րող ենք նկա­տել այս­տեղ` անձ­նա­ կան փոր­ձա­ռութ­յան մի­ջո­ցով, դրա հետ­ևանք­նե­րը, սա­կայն, ձգվում են մինչև հա­վեր­ժութ­յուն: ­Դա­րե­րի ­Փա­փա­գը, 172, 173:

13

հունվար

8

ՁԵԹ ՁԵՐ ԱՄԱՆՆԵՐԻ ՄԵՋ

Այն հի­մար­նե­րը վեր ա­ռան ի­րենց լապ­տեր­նե­րը, բայց ձեթ վեր չա­ ռան ի­րենց հետ։ ­Սա­կայն ի­մաս­տուն­ներն ի­րենց ա­ման­նե­րում ձեթ վեր ա­ռան ի­րենց լապ­տեր­նե­րի հետ մեկ­տեղ։ ­Մատ­թեոս 25.3,4:

Շա­տե­րը պատ­րաս­տա­կա­մո­րեն են ըն­դու­նում ճշմար­տութ­յու­նը, սա­ կայն ձա­խո­ղում են յու­րաց­նել այն, և դ­րա ազ­դե­ցութ­յու­նը մնա­յուն չի լի­ նում: Ն­րանք նման­վում են հի­մար կույ­սե­րին, ով­քեր ի­րենց լամ­պե­րում ձեթ չու­նեին: ­Ձե­թը ­Սուրբ ­Հո­գու խորհր­դա­նիշն է, ո­րը տրվում է մար­դուն առ ­Հի­սուս Ք­րիս­տոսն ու­նե­ցած հա­վա­տի մի­ջո­ցով: Ն­րանք, ով­քեր ա­ղոթ­ քով ո­րո­նում են ­Սուրբ ­Գիր­քը, ով­քեր հիմն­վում են Աստ­ծո վրա հաս­տա­ տուն հա­վա­տով, ով­քեր հնա­զանդ­վում են Ն­րա պատ­վի­րան­նե­րին, կլի­նեն ի­մաս­տուն կույ­սե­րին ներ­կա­յաց­նող­նե­րի մեջ: Աստ­ծո ­Խոս­քի ուս­մուն­քը չի պա­հան­ջում ա­յո և­ոչ, այլ ա­յո և­ա­մեն: Ա­վե­տա­րա­նի պա­հանջ­նե­րը հե­ռա­հար բնույթ են կրում: Ա­ռաք­յալն ա­սում է. «Եվ ա­մեն ինչ որ էլ ա­նեք խոս­քով կամ գոր­ծով, ա­մե­նը ­Տեր ­Հի­սու­սի ա­նու­նով ա­րեք` գո­հութ­յուն տա­լով Աստ­ծուն և ­Հո­րը Ն­րա ձե­ ռովը» (Կո­ղո­սա­ցիս 3.17): «Ու­րեմն, թե ու­տեք, թե խմեք, թե ինչ գործ էլ որ ա­նեք, ա­մեն բան Աստ­ծո փառ­քի հա­մար ա­րեք» (Ա ­Կորն­թա­ցիս 10.31): ­Մենք ձեռք չենք բե­րի գործ­նա­կան երկ­յու­ղա­ծութ­յուն, ե­թե մեր սրտում տեղ չհատ­կաց­նենք Աստ­վա­ծաշն­չի մե­ծա­գույն ճշմար­տութ­յուն­նե­րին: Աստ­վա­ծաշն­չի կրո­նը պետք է ար­տա­ցոլ­վի կյան­քի մեծ և ­փոքր գոր­ծե­ րում: Այն պետք է տրա­մադ­րի քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­րութ­յունն ու գոր­ծե­լա­ կեր­պը կար­գա­վո­րող հզոր շար­ժա­ռիթ­ներ և սկզ­բունք­ներ: Այն ձե­թը, որն այդ­քան հար­կա­վոր է հի­մար կույ­սե­րին ներ­կա­յաց­նող մարդ­կանց, չպետք է մի կողմ թողն­վի: Ն­րանք պետք է ճշմար­տութ­յու­նը բե­րեն հո­գու սրբա­րան, որ­պես­զի այն մաք­րի, զտի և սր­բաց­նի: ­Դա պար­ զա­պես անհ­րա­ժեշտ տե­սութ­յուն չէ, դա Աստ­վա­ծաշն­չի սուրբ ուս­մունքն է, որն ա­նո­րոշ, ոչ կա­պակց­ված վար­դա­պե­տութ­յուն չէ, այլ կեն­դա­նի ճշմար­տութ­յուն, ո­րը նե­րա­ռում է Ք­րիս­տո­սում կենտ­րո­նա­ցած հա­վի­տե­ նա­կան շա­հե­րը: Ն­րա­նում է աստ­վա­ծա­յին ճշմար­տութ­յան լիար­ժեք հա­ մա­կար­գը: Ք­րիս­տո­սի հա­վա­տով հո­գու փրկութ­յունն այդ ճշմար­տութ­յան հիմքն ու հե­նաս­յունն է: Ն­րանք, ով­քեր զգա­ցել են ի­րա­կան հա­վատ առ Ք­րիս­տո­սը, ի ցույց են դնում դա բնա­վո­րութ­յան սրբութ­յամբ և Աստ­ծո օ­րեն­քին հնա­զան­դութ­ յամբ: Ն­րանք գի­տակ­ցում են, որ ­Հի­սու­սում ե­ղած ճշմար­տութ­յու­նը հաս­ նում է եր­կինք և ­պա­րու­րում հա­վեր­ժութ­յու­նը: Ն­րանք հաս­կա­նում են, որ քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­րութ­յու­նը պետք է ար­տա­ցո­լի Ք­րիս­տո­սի բնա­վո­ րութ­յու­նը և ­լի­նի շնոր­հով և ճշմար­տութ­յամբ լի: Ն­րանց տրվում է շնոր­ հի ձե­թը, ո­րը պահ­պա­նում է մշտա­վառ կրա­կը: ­Հա­վա­տաց­յա­լի սրտում բնակ­վող ­Սուրբ ­Հո­գին նրան լիար­ժեք է դարձ­նում Ք­րիս­տո­սում: Ռև­յու ընդ ­Հե­րալդ, 1895 թ. սեպ­տեմ­բե­րի 17: 14

հունվար

9

ՁԵԹԻ ԱՆԴԱԴԱՐ ՀՈՍՔ

Եվ երկ­րորդ ան­գամ պա­տաս­խա­նե­ցի և­ա­սա­ցի նրան. Ի՞նչ են այս եր­կու ձի­թե­նիի հաս­կե­րը, ո­րոնք եր­կու ոս­կի խո­ղո­վակ­նե­րի մի­ջով ոս­կի յու­ղը թա­փում են ի­րեն­ցից։ Եվ նա ինձ ա­սաց, թե՝ ­Մի՞­թե չգի­ տես, թե սրանք ինչ են. Եվ ես ա­սա­ցի. Ոչ, տեր իմ։ Եվ նա ա­սաց. Ս­րանք են եր­կու օծ­յալ­նե­րը, ով­քեր կանգ­նում են բո­լոր երկ­րի ­Տի­րոջ ա­ռա­ջին։ ­Զա­քա­րիա 4.12-14:

Սուրբ ­Հո­գու շա­րու­նա­կա­կան հա­ղոր­դակ­ցութ­յու­նը ե­կե­ղե­ցու հետ ­ ա­քա­րիա մար­գա­րեի կող­մից ներ­կա­յաց­վում է մեկ այլ պատ­կե­րով, ո­րը Զ մեզ հա­մար քա­ջա­լեր­ման հիա­նա­լի դաս է պա­րու­նա­կում: ­Մար­գա­րեն ա­սում է. «Եվ հետ դա­ռավ ինձ հետ խո­սող հրեշ­տա­կը և­ ինձ զար­թնեց­ րեց, ինչ­պես որ մի մարդ կզար­թեց­նեն իր քնից։ Եվ ինձ ա­սաց. Ի՞նչ ես տես­նում դու. Եվ ես ա­սա­ցի. ­Տես­նում եմ, որ ա­հա մի բո­լո­րո­վին ոս­կի աշ­տա­նակ և ­մի բա­ժակ նրա գա­գա­թին և ­յոթ ճրագ նրա վրա և ­յոթ խո­ ղո­վակ­ներ այն յոթ ճրագ­նե­րի հա­մար, որ նրա գա­գա­թին են։ Եվ եր­կու ձի­թե­նի նրա կշտին՝ մե­կը բա­ժա­կի աջ կող­մից և ­մե­կը նրա ձախ կող­մից։ Եվ ես պա­տաս­խա­նե­ցի և­ ա­սա­ցի ինձ հետ խո­սող հրեշ­տա­կին, թե՝ Ս­րանք ի՞նչ են, տեր իմ։ … Եվ նա պա­տաս­խա­նեց և­ ա­սաց ինձ, թե՝ ­Սա ­Տի­րոջ խոսքն է առ ­Զո­րա­բա­բել՝ ա­սե­լով. Ոչ թե զո­րութ­յու­նով և­ ոչ թե ու­ ժով, այլ Իմ հո­գով, ա­սում է ­Զո­րաց ­Տե­րը: ... Եվ երկ­րորդ ան­գամ պա­տաս­ խա­նե­ցի և­ ա­սա­ցի նրան. Ի՞նչ են այս եր­կու ձի­թե­նիի հաս­կե­րը, ո­րոնք եր­կու ոս­կի խո­ղո­վակ­նե­րի մի­ջով ոս­կի յու­ղը թա­փում են ի­րեն­ցից։…Եվ նա ա­սաց. Ս­րանք են եր­կու օծ­յալ­նե­րը, ով­քեր կանգ­նում են բո­լոր երկ­րի ­Տի­րոջ ա­ռա­ջին» (Զա­քա­րիա 4.1-14): Եր­կու ձի­թե­նու հաս­կե­րից ոս­կե խո­ղո­վակ­նե­րի մի­ջո­ցով ոս­կե յուղ է թափ­վում աշ­տա­նա­կի բա­ժա­կի մեջ և­ այդ­պի­սով՝ ոսկ­յա լամ­պե­րի մեջ, ո­րոնք լու­սա­վո­րում են սրբա­րա­նը: Աստ­ծո ներ­կա­յութ­յան մեջ կանգ­նած սրբե­րի մի­ջո­ցով Ն­րա ­Հո­գին հա­ղոր­դակց­վում է մարդ­կա­յին մի­ջոց­նե­րի հետ, ո­րոնք նվիր­ված են Ն­րա ծա­ռա­յութ­յա­նը: Եր­կու օծ­յալ­նե­րի ա­ռա­քե­ լութ­յունն Աստ­ծո ժո­ղովր­դին լույս և­ուժ տալն է: ­Մեզ հա­մար օրհ­նութ­յուն­ ներ ստա­նա­լու հա­մար է, որ նրանք կանգ­նած են Աստ­ծո ներ­կա­յութ­յան մեջ: ­Ձի­թե­նու հաս­կե­րի՝ ոս­կե խո­ղո­վակ­նե­րի մի­ջո­ցով ի­րենց յու­ղը թա­ փե­լու մի­ջո­ցով երկ­նա­յին լրա­բեր­նե­րը փոր­ձում են մեզ փո­խան­ցել այն ա­մե­նը, ինչ ստա­ցել են Աստ­ծուց: Երկ­նա­յին ողջ գան­ձե­րը սպա­սում են մեր խնդրան­քին և­ըն­դու­նե­լութ­յա­նը, և­երբ ստա­նում ենք օրհ­նութ­յու­նը, մենք ևս ­մեր հեր­թին պետք է բա­ժա­նենք այն: Այս­պես է, որ սուրբ լամ­պե­ րը սնուց­վում են, և­ե­կե­ղե­ցին դառ­նում է լույ­սի կրող աշ­խար­հում: Ռև­յու ընդ ­Հե­րալդ, 1897 թ. մար­տի 2:

15

հունվար

10

ԽՄՈՐԸ ՄԵՐ ՍՐՏՈՒՄ

Եվ դարձ­յալ ա­սաց. ին­չի՞ նմա­նեց­նեմ Աստ­ծո ար­քա­յութ­յու­նը: Ն­ման է խմո­րի, որ նրան մի կին ա­ռավ և­ ե­րեք չափ ալ­յու­րի մեջ թաքց­րեց, մինչև որ բո­լո­րը խմոր­վեց: Ղ ­ ու­կաս 13.20, 21:

Այս ա­ռա­կը նկա­րագ­րում է Ա­վե­տա­րա­նի թա­փան­ցող և ­վե­րա­փո­խող ու­ժը, ո­րը պետք է ե­կե­ղե­ցին դարձ­նի աստ­վա­ծա­յին նմա­նութ­յան պես՝ աշ­խա­տե­լով ան­հատ ան­դամ­նե­րի սրտե­րի հետ: Ինչ­պես խմո­րիչն է աշ­ խա­տում սննդի հետ, այն­պես էլ ­Սուրբ ­Հո­գին է աշ­խա­տում մար­դու սրտի հետ՝ կլա­նե­լով նրա ողջ ու­նա­կութ­յուն­ներն ու ու­ժը, շուն­չը, մար­մինն ու հո­գին՝ հա­մա­ձայ­նե­լով Ք­րիս­տո­սի հետ: Ա­ռա­կում կի­նը խմո­րի­չը լցրեց ու­տե­լի­քի մեջ: ­Դա անհ­րա­ժեշտ էր կա­ րի­քը բա­վա­րա­րե­լու հա­մար: Ս­րա­նով Աստ­ված մեզ սո­վո­րեց­նում է, որ մարդն ի­րե­նով չու­նի փրկութ­յան հատ­կա­նիշ­նե­րը: ­Նա չի կա­րող ի­րեն վե­րա­փո­խել՝ գոր­ծադ­րե­լով իր կամ­քը: Ճշմար­տութ­յու­նը պետք է դիպ­չի սրտին: Այս­պես է ա­նում իր գործն աստ­վա­ծա­յին խմո­րի­չը: Իր վե­րա­փո­ խող, կե­նա­րար ու­ժով այն փո­փո­խութ­յուն է բե­րում սրտե­րին: ­Զար­թոնք են ապ­րում նոր մտքեր, նոր զգաց­մունք­ներ, նոր նպա­տակ­ներ: ­Միտ­քը փո­փոխ­ված է, ու­նա­կութ­յուն­նե­րը՝ գոր­ծի դրված: ­Մար­դուն նոր ու­նա­ կութ­յուն­ներ չեն տրվում, այլ սրբաց­վում է նրա ու­նե­ցա­ծը: ­Մինչ այժմ մա­ հա­ցած խիղ­ճը վե­րա­կեն­դա­նա­նում է: ­Բայց մարդն այս փո­փո­խութ­յունն ինք­նու­րույն չի կա­րող ա­նել: Այն կա­րող է ի կա­տար ա­ծել միայն ­Սուրբ ­Հո­գին: ­Բո­լոր նրանք, ով­քեր կփրկվեն՝ բարձր թե ցածր, հա­րուստ թե աղ­ քատ, պետք է են­թարկ­վեն այս զո­րութ­յան ներ­գոր­ծութ­յա­նը: Այս ճշմար­տութ­յու­նը ներ­կա­յաց­ված է ­Նի­կո­դե­մո­սին ուղղ­ված Ք­րիս­ տո­սի խոս­քե­րում. «Ճշմա­րիտ, ճշմա­րիտ ա­սում եմ քեզ, ե­թե մե­կը վերս­ տին չծնվի, չի կա­րող Աստ­ծո ար­քա­յութ­յու­նը տես­նել: … ­Մարմ­նից ծնվա­ ծը մար­մին է, ­Հո­գուց ծնվա­ծը՝ հո­գի: ­Մի զար­մա­ցիր, որ աս­եցի քեզ, թե պետք է ձեզ վերս­տին ծնվել: ­Քա­մին որ­տեղ ու­զում է՝ փչում է, և ն­րա ձայ­նը լսում ես, բայց չգի­տես, թե որ­տե­ղի՞ց է գա­լիս և­ որ­տե՞ղ է գնում, այս­պես է ա­մեն հո­գուց ծնվա­ծը: Ե­թե մեր մտքե­րը ղե­կա­վար­վում են Աստ­ծո ­Հո­գուց, մենք պետք է հաս­ կա­նանք խմո­րի­չի ա­ռա­կով ու­սու­ցան­վող դա­սը: Ն­րանք, ով­քեր բա­ցում են ի­րենց սրտե­րը ճշմար­տութ­յունն ստա­նա­լու, կհաս­կա­նան, որ Աստ­ ծո ­Խոս­քը մե­ծա­գույն գոր­ծիքն է բնա­վո­րութ­յան փո­փո­խութ­յան գոր­ծում: Ռև­յու ընդ Հ ­ ե­րալդ, 1899 թ. հու­լի­սի 25:

16

հունվար

11 ԿԵՆԴԱՆԻ ՋՈՒՐԸ ՊԵՏՔ Է ԿԻՍՎԻ

Այլ այն ջու­րը, որ Ես կտամ նրան, ջրի աղբ­յուր կլի­նի նրա­նում, որ հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի հա­մար կբխի։ Հով­հան­նես 4.14:

Քա­նի որ փրկու­թյան ծրա­գի­րը սկսվում և­ ա­վարտ­վում է որ­պես պարգև, այն պետք է ա­ռաջ տար­վի: Զո­հա­բե­րու­թյան այն նույն Հո­գին, որ մեզ հա­մար փրկու­թյուն գնեց, կբնակ­վի բո­լոր նրանց սրտե­րում, ով­ քեր կդա­ռան երկ­նա­յին պարգևի մաս­նա­կից­ներ: Պետ­րոս ա­ռաք­յալն ա­սում է. «Ա­մեն մեկդ ինչ­պես որ շնորհք է ըն­դու­նել՝ այն ի­րար մա­տա­ կա­րա­րե­ցեք. Ինչ­պես Աստ­ծո կերպ կերպ շնոր­հաց լավ տնտես­ներ» (Ա Պետ­րոս 4.10): Հի­սուսն Իր ա­շա­կերտ­նե­րին ու­ղար­կե­լուց ա­ռաջ ա­սաց. «…ձրի ա­ռել եք, ձրի տվեք» (Մատ­թեոս 10.8): Քրիս­տո­սի հետ լիար­ժեք հա­մա­ձայ­նու­թյան մեջ ե­ղող մար­դու մեջ չի կա­րող լի­նել ե­սա­ սի­րա­կան կամ վատ ո­չինչ: Կեն­դա­նի աղբ­յու­րից խմող մար­դը կբա­ցա­ հայ­տի, որ այն «նրա­նում է, որ հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի հա­մար կբխի»: Նրա մեջ Քրիս­տո­սի Հո­գին նման­վում է ա­նա­պա­տում ցայ­տող աղբ­յու­ րի, ո­րը թար­մաց­նում է բո­լո­րին և կոր­ծան­ման եզ­րին գտնվող­նե­րին դարձ­նում ան­համ­բեր կյան­քի ջրից խմե­լու: Քրիս­տո­սում բնակ­վում էր նույն սի­րո և­ինք­նա­զո­հու­թյան հո­գին, ո­րը դրդեց Պո­ղոս ա­ռաք­յա­լին գրել իր բազ­մա­զան գոր­ծե­րը: «Ես պար­տա­կան եմ, - ա­սում է նա, հույ­նե­րին և բար­բա­րոս­նե­րին, ի­մաս­տուն­նե­րին և­ան­ միտ­նե­րին» (Հռո­մեա­ցիս 1.14): «Ինձ՝ ա­մեն սուր­բե­րի հե­տի­նիս, տրվեց այս շնորհ­քը, որ հե­թա­նոս­նե­րի մեջ ա­վե­տա­րա­նեմ Քրիս­տո­սի անքն­նե­լի հարս­տու­թյու­նը» (Ե­փե­սա­ցիս 3.8): Մեր Տե­րը նա­խա­տե­սել է, որ Իր ե­կե­ղե­ցին աշ­խար­հին ար­տա­ցո­լի այն լիու­թյունն ու կա­տա­րե­լու­թյու­նը, ո­րը մենք գտնում ենք Ի­րե­նում: Մենք մշտա­պես ստա­նում ենք Աստ­ծո ա­ռա­տու­թյու­նը և նույ­նից բա­ժին հա­նե­ լով՝ պետք է աշ­խար­հին ներ­կա­յաց­նենք Քրիս­տո­սի սերն ու բա­րե­գոր­ծու­ թյու­նը: Մինչ եր­կին­քը հուզ­ված լրա­բեր­ներ է ու­ղար­կում աշ­խար­հի բո­լոր ծայ­րե­րը՝ փրկագն­ման գործն ա­ռաջ տա­նե­լու, կեն­դա­նի Աստ­ծո ե­կե­ղե­ ցին ևս պետք է դառ­նա Հի­սուս Քրիս­տո­սի գոր­ծըն­կերն այս հար­ցում: Մենք Նրա ա­ռեղծ­վա­ծա­յին մարմ­նի ան­դամ­ներն ենք: Նա Գլուխն է, որ կա­ռա­վա­րում է մարմ­նի բո­լոր ան­դամ­նե­րը: Հի­սուսն Ին­քը, Իր ան­սահ­ ման ո­ղոր­մու­թյամբ, աշ­խա­տում է մարդ­կանց սրտե­րի հետ՝ ի­րա­կա­նաց­ նե­լով այն­պի­սի զար­մա­նահ­րաշ հոգևոր փո­փո­խու­թյուն­ներ, որ հրեշ­ տակ­նե­րը դրանց նա­յում են զար­ման­քով և­ ու­րա­խու­թյամբ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. դեկ­տեմ­բե­րի 24:

17

հունվար

12

ԿԵՆԱՐԱՐ ՀՅՈՒԹ

Եվ ե­ղավ, որ Ա­պո­ղո­սը Կորն­թո­սումն ե­ղած ժա­մա­նակ, Պո­ղո­սը, որ վե­րի կող­մե­րում ման էր ե­կել, ե­կավ Ե­փե­սոս և, մի քա­նի ա­շա­ կերտ­ներ գտնե­լով, ա­սաց նրանց. Արդ­յոք Սուրբ Հո­գին ըն­դու­նե­ ցի՞ք, երբ որ հա­վա­տա­ցիք: Նրանք ա­սա­ցին նրան. Մենք չենք էլ լսել, թե Սուրբ Հո­գի կա: Գործք ա­ռա­քե­լոց 19.1, 2:

Այ­սօր ևս հան­դի­պում են մար­դիկ, ով­քեր այն­քան ան­տեղ­յակ են Սուրբ Հո­գու գոր­ծից, որ­քան ան­տեղ­յակ էին Ե­փե­սո­սի հա­վա­տաց­յալ­նե­րը, թեև Աստ­ծո Խոս­քում ոչ մի ու­րիշ ճշմար­տու­թյուն այդ­քան հստա­կո­րեն չի ու­ սու­ցան­վում: Մար­գա­րե­ներն ու ա­ռաք­յալ­նե­րը շատ են խո­սել այս թե­մա­ յով: Քրիս­տոսն Ինքն այ­գու օ­րի­նա­կով մեր ու­շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րում է Սուրբ Հո­գու գոր­ծու­նեու­թյան վրա՝ կապ­ված հոգևոր կյան­քը խթա­նե­ լու հետ: Խա­ղո­ղի որ­թի հյու­թը դուրս է ել­նում ար­մա­տից և տա­րած­վում ճյու­ղե­րով՝ ա­պա­հո­վե­լով ա­ճը, ծա­ղիկ­ներ ու պտուղ տա­լը: Սուրբ Հո­գու կե­նա­րար ու­ժը ևս, ել­նե­լով Փրկ­չից, լցնում է հո­գին, նո­րո­գում դրդա­պատ­ ճառ­ներն ու կապ­վա­ծու­թյուն­նե­րը. այն նույ­նիսկ միտքն է բե­րում Աստ­ծո կամ­քին հնա­զանդ­վե­լու վի­ճա­կի՝ ի­րա­վունք տա­լով ստա­ցո­ղին կրել սուրբ գոր­ծե­րի թան­կա­գին պտու­ղը: Այս հոգևոր կյան­քի Հե­ղի­նակն ան­տե­սա­նե­լի է, և­այդ կյան­քը հա­ղոր­ դե­լու և պահ­պա­նե­լու ձևը դուրս է մարդ­կա­յին պատ­կե­րաց­ման սահ­ ման­նե­րից: Սա­կայն Հո­գու գոր­ծե­րը մշտա­պես ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ են գրված Խոս­քի հետ ինչ­պես բնա­կան, այն­պես էլ հոգևոր աշ­խար­հում: Բնա­կան կյան­քը ա­մեն ակն­թարթ պահ­պան­վում է աստ­վա­ծա­յին ու­ժով. դա ար­վում է ոչ թե ուղ­ղա­կի հրաշ­քի, այլ մեր հա­սա­նե­լիու­թյան շրջա­նակ­ նե­րում գտնվող օրհ­նու­թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով: Այս­պի­սով, հոգևոր կյան­քը պահ­պան­վում է Նա­խախ­նա­մու­թյան ա­ռա­ջար­կած մի­ջո­ցով: Որ­պես­զի Քրիս­տո­սի հետևոր­դը ա­ճի, որ­պես­զի «կա­տար­յալ մարդ լի­նի Քրիս­տո­սի կա­տար­յալ հա­սա­կի չա­փով» (Ե­փե­սա­ցիս 4.13), նա պետք է ու­տի կյան­ քի հա­ցից և խ­մի փրկու­թյան ջրից: Նա պետք է ու­շա­դիր զննի, ա­ղո­թի և գոր­ծի Աստ­ծո Խոս­քում ներ­կա­յաց­ված Նրա հրա­հանգ­նե­րին հա­մա­պա­ տաս­խան: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 284, 285:

18

հունվար

13 ԱՐՔԱՅՈՒԹՅԱՆ «ՆՈՐ ԳԻՆԻՆ»

Եվ ոչ ոք նոր գի­նին հին տկե­րի մեջ չի ա­ծի. Ա­պա թե ոչ՝ նոր գի­նին տկե­րը կպատ­ռի, և գի­նին կթափ­վի, տկերն էլ կկոր­չեն. Այլ նոր գի­նին նոր տկե­րի մեջ պետք է ած­վի։ Մար­կոս 2.22:

Մենք պետք է մշտա­պես մեր միտ­քը լցնենք Քրիս­տո­սով և դա­տար­ կենք այն ե­սա­սի­րու­թյու­նից և մեղ­քից: Երբ Քրիս­տոսն ե­կավ աշ­խարհ, հրեա ա­ռաջ­նորդ­ներն այն­քան էին խո­րա­ցել փա­րի­սե­ցիու­թյան մեջ, որ չկա­րո­ղա­ցան հաս­կա­նալ Նրա ուս­մուն­քը: Հի­սու­սը նրանց հա­մե­մա­տեց հին տի­կե­րի հետ, ո­րոնք նոր գի­նին պա­հե­լու հա­մար պի­տա­նի չէին: Նա պետք է նոր տի­կեր գտներ, ո­րոնց մեջ կլցներ Իր թա­գա­վո­րու­թյան նոր գի­նին: Ա­հա թե ին­չու Նա ե­րես թե­քեց փա­րի­սե­ցի­նե­րից և­ընտ­րեց Գա­լի­ լեա­յի հա­մեստ ձկնորս­նե­րին: Հի­սուսն աշ­խար­հին երբևէ հայտ­նի ա­մե­նա­մեծ ու­սու­ցիչն էր: Նա ընտ­րում էր մարդ­կանց, ում կա­րող էր կրթել, մարդ­կանց, ով­քեր բա­ռերն Իր շուր­թե­րից կվերց­նեին և կ­տե­ղա­փո­խեին ընդ­հուպ մինչև մեր ժա­ մա­նակ­նե­րը: Այդ­պես Իր Հո­գով և Իր Խոս­քով Նա կկրթի ձեզ Իր գոր­ծի հա­մար: Երբ որ դա­տար­կեք ձեր միտ­քը սնա­փա­ռու­թյու­նից և թեթևամ­ տու­թյու­նից, այդ դա­տարկ տա­րա­ծու­թյունն ան­մի­ջա­պես կլցվի նրա­նով, ինչն Աստ­ված սպա­սում է, որ տա ձեզ Իր Սուրբ Հո­գով: Այ­նու­հետև, ձեր սրտի թան­կա­գին գան­ձե­րից դուք բա­րի բա­ներ կգոր­ծեք, թան­կար­ժեք մտքեր կու­նե­նաք, և մ­յուս­նե­րը կլսեն խոս­քերն ու կսկսեն փա­ռա­բա­նել Աստ­ծուն: Հե­տո ձեր միտքն այլևս չի կենտ­րո­նա­նա ձեր ես-ի վրա: Դուք չեք ցու­ցադ­րի ձեր ես-ը, չեք վար­վի ե­սա­սի­րա­բար, այլ ձեր բո­լոր մտքերն ու զգաց­մունք­նե­րը կբնակ­վեն Քրիս­տո­սում, ուս­տիև այ­լոց կար­տա­ցո­լեք այն, ին­չը շո­ղա­ցել է ձեր վրա ար­դա­րու­թյան Արևից: Քրիս­տոսն ա­սաց. «Ե­թե մե­կը ծա­րավ է, թող ինձ մոտ գա, և խ­մի» (Հով­հան­նես 7.37): Դուք սպա­ռե՞լ եք աղբ­յու­րը: Ո՛չ, քա­նի որ այն անս­ պառ է: Հենց որ կա­րիք եք զգում, կա­րող եք խմել, խմել շա­րու­նակ: Աղբ­ յու­րը միշտ լիքն է: Եվ երբ մեկ ան­գամ ար­դեն խմել եք այդ աղբ­յու­րից, դուք այլևս չեք փոր­ձի հա­գեց­նել ձեր ծա­րավն աշ­խար­հի կոտր­ված ջրամ­բար­նե­րից, այլևս չեք փոր­ձի գտնել հա­ճույք­ներ, զվար­ճանք­ներ և շռայ­լու­թյուն­ներ: Ոչ, ո­րով­հետև խմում եք այն աղբ­յու­րից, որն ու­րա­խաց­ նում է Աստ­ծո ժո­ղովր­դին: Այդ դեպ­քում ձեր ու­րա­խու­թյու­նը լիար­ժեք կլի­ նի, ո­րով­հետև Քրիս­տո­սը՝ փառ­քի հույ­սը, ձե­զա­նում կլի­նի: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1892թ. մար­տի 15:

19

հունվար

14

ՎԱՌՎՈՂ ԿՐԱԿ

Եվ ես ա­սա­ցի. Նրան չհի­շեմ և չ­խո­սեմ այլևս նրա ա­նու­նով, այն ժա­մա­նակ սրտիս մեջ վառ­ված կրա­կի պես դար­ձավ՝ ոս­կոր­նե­րումս պահ­ված, և­ես հոգ­նե­ցի կրե­լուց և չ­կա­րո­ղա­ցա: Ե­րե­միա 20.9:

Աստ­ված կօգ­տա­գոր­ծի խո­նարհ մարդ­կանց ներ­կա ճշմար­տու­թյան լու­ րը հասց­նե­լու հա­մար: Այս մարդ­կան­ցից շա­տե­րը, Սուրբ Հո­գուց դրդված, կշտա­պեն այս ու այն կողմ՝ խա­վա­րի մեջ գտնվող­նե­րին լույ­սը հասց­նե­ լու հա­մար: Ճշմար­տու­թյու­նը կար­ծես կրակ լի­նի նրանց ոսկ­րե­րի մեջ, ո­րը լցնում է նրանց խա­վա­րի մեջ գտնվող­նե­րին լու­սա­վո­րե­լու վառ­վող ցան­ կու­թյամբ: Շա­տե­րը, նույ­նիսկ ա­նու­սում մարդ­կանց շրջա­նում, կհռչա­կեն Աստ­ծո Խոս­քը: Ե­րե­խա­նե­րը, Սուրբ Հո­գուց դրդված, կհայ­տա­րա­րեն երկն­ քի լու­րը: Հո­գին կթափ­վի նրանց վրա, ով­քեր տեղ են տա­լիս Նրա հու­շում­ նե­րին: Թող­նե­լով մարդ­կանց պար­տա­դիր կա­նոն­ներն ու շար­ժում­նե­րը՝ նրանք կմիա­նան Տի­րոջ բա­նա­կին: Սո­վո­րա­կան կեն­սա­կերպ վա­րող մար­դիկ, Տի­րոջ Հո­գուց դրդված, ա­պա­գա­յում կթող­նեն ի­րենց ա­ռօր­յա աշ­խա­տանքն ու կգնան ո­ղոր­մու­ թյան վեր­ջին լու­րը տա­րա­ծե­լու: Հնա­րա­վո­րինս ա­րագ նրանք պետք է պատ­րաստ­վեն աշ­խա­տան­քին, որ­պես­զի հա­ջո­ղու­թյու­նը թա­գադ­րի նրանց ջան­քե­րը: Նրանք հա­մա­գոր­ծակ­ցում են երկ­նա­յին գոր­ծա­կա­լու­ թյուն­նե­րի հետ, քա­նի որ կա­մե­նում են ծա­ռա­յել Տի­րոջ գոր­ծին: Ոչ ոք ի­րա­վունք չու­նի խան­գա­րել այս աշ­խա­տող­նե­րին: Նրանք պետք է վստա­ հեն Աստ­ծուն մե­ծա­գույն հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը կա­տա­րե­լիս: Նրանց մա­ սին չպետք է որևէ ծաղ­րա­կան խոսք աս­վի, քա­նի որ երկ­րագն­դի խստա­ շունչ վայ­րե­րում նրանք ցա­նում են Ա­վե­տա­րա­նի սեր­մը: Կ­յան­քի լա­վա­գույն ար­ժեք­նե­րը՝ պար­զու­թյու­նը, ազն­վու­թյու­նը, ճշմար­տա­ցիու­թյու­նը, մաք­րու­թյու­նը, ա­նա­րատ ամ­բող­ջա­կա­նու­թյու­նը, չեն գնվում և չեն վա­ճառ­վում, դրանք անվ­ճար են տրվում և՛ ան­գետ­ նե­րին, և՛ կրթված­նե­րին, և՛ սևա­մորթ­նե­րին, և՛ սպի­տա­կա­մորթ­նե­րին, և՛ խո­նարհ գյու­ղա­ցուն, և՛ գա­հի վրա բազ­մած թա­գա­վո­րին: Խո­նարհ մշակ­նե­րը, ով­քեր հույ­սը դնում են ոչ թե ի­րենց ու­ժի վրա, այլ աշ­խա­տում են պար­զու­թյամբ՝ մշտա­պես վստա­հե­լով Աստ­ծուն, կկի­սեն Փրկ­չի ու­ րա­խու­թյու­նը: Նրանց հա­մառ ա­ղոթք­նե­րը հո­գի­ներ կբե­րեն խա­չի մոտ: Նրանց ինք­նա­զոհ ջան­քե­րի հետ հա­մա­տեղ աշ­խա­տող Հի­սու­սը կդիպ­ չի սրտե­րին՝ հրաշ­քով հո­գի­ներ դար­ձի բե­րե­լով: Կա­նայք և տ­ղա­մար­դիկ կհա­մախմբ­վեն ե­կե­ղե­ցու շրջա­նակ­նե­րում: Կ­կա­ռուց­վեն հա­վա­քա­տե­ղի­ ներ և դպ­րոց­ներ: Մ­շակ­նե­րի սրտերն ու­րա­խու­թյամբ կլցվեն, երբ նրանք տես­նեն Աստ­ծո փրկու­թյու­նը: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար, 7.26-28:

20

հունվար

15

ԿՐԱԿԻ ԼԵԶՈՒՆԵՐ

Եվ երևա­ցին նրանց բա­ժան­ված լե­զու­ներ ինչ­պես կրա­կից: Եվ նստեց նրանց ա­մեն մե­կի վրա: Եվ ա­մեն­քը Սուրբ Հո­գով լցվե­ցին և սկ­սե­ցին ու­րիշ լե­զու­նե­րով խո­սել, ինչ­պես որ Հո­գին նրանց խո­սել էր տա­լիս։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.3, 4:

Ե­թե քննեք Սուրբ Գիր­քը խո­նար­հու­թյան և­ ու­սում­նա­տեն­չու­թյան ո­գով, ձեր ջան­քե­րը մե­ծա­պես կպարգևատր­վեն: «­Բայց շնչա­վոր մարդն Աստ­ծո Հո­գու բա­նե­րը չի ըն­դու­նում. Ո­րով­հետև նրանք հի­մա­րու­թյուն են նրա հա­մար և չի կա­րող էլ գի­տե­նալ, ո­րով­հետև հոգևոր կեր­պով են քննվում» (Ա Կորն­թա­ցիս 2.14): Աստ­վա­ծա­շուն­չը պետք է ու­սում­նա­սի­րել ա­ղոթ­քով: Մենք պետք է Դավ­թի նման ա­ղո­թենք. «­Բաց ա­րա իմ աչ­քե­րը, որ Քո օ­րեն­քի հրաշք­նե­րը տես­նեմ» (Սաղ­մոս 119.18): Ոչ ոք չի կա­րող հաս­կա­նալ Աստ­ծո Խոսքն ա­ռանց Սուրբ Հո­գու լու­սա­վո­րու­թյան: Ե­թե ճիշտ վար­վենք Աստ­ծո ա­ռաջ, Նրա լույ­սը մեզ վրա կփայ­լի հա­րուստ և վառ շո­ղե­րով: Սա ա­ռա­ջին ա­շա­կերտ­նե­րի փոր­ձա­ռու­թյունն է: Սուրբ Գիր­քը հայ­տա­ րա­րում է. «Եվ երբ որ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րե­րը լրա­ցան, ա­մեն­քը միա­բան մեկ­տեղ էին։ Եվ հան­կար­ծա­կի երկն­քից մի հնչյուն ե­ղավ՝ սաս­տիկ փչող քա­մու պես, և լց­րեց բո­լոր տու­նը՝ ուր նստած էին։ Եվ երևա­ցին նրանց բա­ժան­ված լե­զու­ներ ինչ­պես կրա­կից: Եվ նստեց նրանց ա­մեն մե­կի վրա։ Եվ ա­մեն­քը Սուրբ Հո­գով լցվե­ցին, և սկ­սե­ցին ու­րիշ լե­զու­նե­րով խո­սել, ինչ­պես որ Հո­գին նրանց խո­սել էր տա­լիս» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.1-4): Աստ­ված ցան­կա­նում է մեզ ևս ն­ման օրհ­նու­թյուն տալ, երբ մենք նույն ջեր­մե­ռան­դու­թյամբ ո­րո­նում ենք այն: Տե­րը չփա­կեց երկն­քի շտե­մա­րա­նը ա­ռա­ջին ա­շա­կերտ­նե­րի վրա Իր Հո­գին լցնե­լուց հե­տո: Մենք ևս կա­րող ենք ստա­նալ Նրա լիա­ռատ օրհ­ նու­թյուն­նե­րը: Եր­կին­քը լի է Նրա շնոր­հի գան­ձե­րով, և Աստ­ծուն հա­վա­ տով ե­կող­նե­րը կա­րող են պա­հան­ջել այն ա­մե­նը, ինչ Նա խոս­տա­ցել է: Մեր հոգևոր թու­լու­թյան, ան­տար­բե­րու­թյան, ծու­լու­թյան պատ­ճա­ռով մենք չու­նենք Նրա ու­ժը: Ե­կեք դուրս գանք այս ձևա­կա­նու­թյու­նից և նիր­ հից: Այս ժա­մա­նակ­նե­րի հա­մար մե­ծա­գույն աշ­խա­տանք կա կա­տա­րե­լու, և մենք ան­գամ կի­սով չափ չենք կա­րող պատ­կե­րաց­նել, թե Տերն ինչ է ցան­կա­նում ա­նել Իր ժո­ղովր­դի հա­մար: Մենք խո­սում ենք ա­ռա­ջին հրեշ­ տա­կի լու­րի, երկ­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րի մա­սին, կար­ծում ենք, որ ինչ-որ կերպ հաս­կա­նում ենք եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը, սա­կայն չպետք է բա­վա­ րար­վենք մեր ներ­կա­յիս գի­տե­լիք­նե­րով: Մեր ա­ղոթք­նե­րը, միա­խառն­ված հա­վա­տի և­ա­պաշ­խա­րու­թյան հետ, պետք է վեր ել­նեն առ Աստ­ված այն ա­ռեղծ­ված­նե­րի ըն­կալ­ման հա­մար, ո­րոնք Աստ­ված կբա­ցի իր սուր­բե­ րին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1889թ. ­հու­նի­սի 4: 21

հունվար

16

ՆՈՐ ԿՅԱՆՔ ՏՎՈՂ

Հի­սու­սը պա­տաս­խա­նեց. Ճշմա­րիտ ճշմա­րիտ ա­սում եմ քեզ. ե­թե մե­կը ջրից և Հո­գուց չծնվի, նա չի կա­րող Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը մտնել։ Հով­հան­նես 3.5:

Որ­պես­զի մեր ծա­ռա­յու­թյունն ըն­դու­նե­լի լի­նի Աստ­ծուն, մենք պետք է «վերս­տին ծնվենք»: Մեր բնա­կան հա­կում­նե­րը, ո­րոնք հա­կա­ռակ են Աստ­ծո Հո­գուն, պետք է մի կողմ դրվեն: Մենք պետք է դառ­նանք նոր մար­դիկ Հի­սուս Քրիս­տո­սում: Մեր հին, չնո­րոգ­ված կյան­քը պետք է տե­ղի տա նոր՝ սի­րով, վստա­հու­թյամբ, հնա­զան­դու­թյամբ լի կյան­քին: Իս­կա­պե՞ս կար­ծում եք, որ նման փո­փո­խու­թյունն անհ­րա­ժեշտ չէ Աստ­ծո ար­քա­յու­թյուն մտնե­լու հա­ մար: Այդ դեպ­քում լսեք երկն­քի Ար­քա­յի խոս­քե­րը. «…պետք է ձեզ վերս­տին ծնվել» (Հով­հան­նես 3.7): «Եվ ա­սաց. Ճշմա­րիտ ա­սում եմ ձեզ, ե­թե դար­ձի չգաք և չ­լի­նեք ե­րե­խա­նե­րի նման, չեք մտնի երկն­քի ար­քա­յու­թյու­նը» (Մատ­ թեոս 18.3): Մինչև փո­փո­խու­թյու­նը տե­ղի չու­նե­նա, մենք չենք կա­րող ճիշտ ծա­ռա­յել Աստ­ծուն: Մեր աշ­խա­տանքն ա­րա­տա­վոր կլի­նի, երկ­րա­յին ծրագ­ րե­րը կբեր­վեն ա­ռաջ­նա­յին պլան, կմա­տուց­վի օ­տար, Աստ­ծուն պա­տիվ չբե­ րող կրակ: Մեր կյան­քը կլի­նի ան­սուրբ և­ա­պեր­ջա­նիկ՝ լի ան­հանգս­տու­թյամբ և­ա­նա­խոր­ժու­թյամբ: Սր­տի վե­րա­փո­խու­թյու­նը խորհր­դան­շող նոր ծնուն­դը կա­րող է ի­րա­կա­ նա­նալ միայն Սուրբ Հո­գու արդ­յու­նա­վետ աշ­խա­տան­քի շնոր­հիվ: Միայն Նա կա­րող է մաք­րել մեզ ա­մեն պղծու­թյու­նից: Ե­թե թույլ տանք Նրան փո­փո­խել և ձևա­վո­րել մեր սիր­տը, մենք կկա­րո­ղա­նանք տար­բե­րա­կել Աստ­ծո ար­քա­յու­ թյան բնա­վո­րու­թյու­նը և հաս­կա­նալ այն վե­րա­փոխ­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­ նը, ո­րը պետք է ի­րա­կա­նաց­վի, նախ­քան մենք ձեռք կբե­րենք այդ ար­քա­յու­ թյան մուտ­քի ի­րա­վուն­քը: Հպար­տու­թյունն ու ե­սա­սի­րու­թյունն ընդ­դի­մա­նում են Աստ­ծո Հո­գուն, մար­դու յու­րա­քանչ­յուր բնա­կան հա­կում հա­կադր­վում է սե­փա­կան կարևո­րու­թյու­նից և հ­պար­տու­թյու­նից դե­պի Քրիս­տո­սի հե­ զու­թյունն ու խո­նար­հու­թյու­նը տա­նող փո­փո­խու­թյա­նը: Սա­կայն ե­թե մենք շարժ­վենք հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի կա­ծա­նով, չպետք է ու­շադ­րու­թյուն դարձ­ նենք ես-ի շշնջոց­նե­րին: Հե­զու­թյամբ և­ ա­պաշ­խա­րու­թյամբ պետք է ա­ղա­ չենք մեր երկ­նա­յին Հո­րը. «­Սուրբ սիրտ ստեղ­ծիր ին­ձա­նում, ով Աստ­ված, և­ ու­ղիղ հո­գի նո­րո­գիր իմ ներ­սում (Սաղ­մոս 51.10): Երբ ստա­նում ենք աստ­ վա­ծա­յին լույսն ու հա­մա­գոր­ծակ­ցում երկ­նա­յին բա­նա­կան էակ­նե­րի հետ, «ծնվում ենք վերս­տին», Քրիս­տո­սի ու­ժով ա­զատ­վում մեղ­քի պղծու­թյու­նից: Քրիս­տոսն աշ­խարհ ե­կավ, քան­զի տե­սավ, որ մար­դիկ կորց­րել են Աստ­ծո պատ­կերն ու բնու­թյու­նը: Նա տե­սավ, որ նրանք շատ են հե­ռա­ցել խա­ղա­ղու­ թյան և­ա­նա­րա­տու­թյան ա­րա­հե­տից, և­ե­թե ի­րենց հույ­սին թողն­վեն, եր­բեք չեն գտնի հետ­դար­ձի ճամ­փան: Նա ե­կավ լիար­ժեք և­ամ­բող­ջա­կան փրկու­ թյամբ մեր քա­րե սրտե­րը մարմ­նա­վոր սրտե­րի վե­րա­փո­խե­լու, մեր մե­ղա­վոր բնու­թյունն Իր նմա­նո­ղու­թյամբ փո­խե­լու, որ­պես­զի, լի­նե­լով աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան մաս­նա­կից­ներ, ի­րա­վա­սու լի­նենք երկ­նա­յին պա­լատ­նե­րում ապ­ րե­լու: Ե­րի­տա­սարդ­նե­րի ու­ղե­ցույց, 1897թ. սեպ­տեմ­բե­րի 9: 22

հունվար

17

ՇՆՈՐՀ ՑՈՒՑԱԲԵՐՈՂՆԵՐ

Խնդ­րե­ցեք Տե­րից անձրև ետ­քի անձրևի ժա­մա­նա­կին. Տե­րը կայ­ ծակ­ներ է շի­նում, և­ անձրև ու տա­րափ կտա նրանց. Ա­մեն մե­կին խոտ՝ իր ա­գա­րա­կում։ Զա­քա­րիա 10.1:

Արևել­քում ա­ռա­ջին անձրևը թափ­վում է ցան­քի ժա­մա­նակ: Դա անհ­ րա­ժեշտ է, որ­պես­զի սեր­մե­րը ծլար­ձա­կեն: Պա­րար­տաց­նող տե­ղա­տա­ րափ անձրևից հե­տո դուրս են գա­լիս նուրբ ծի­լե­րը: Վեր­ջին անձրևը, ո­րը թափ­վում է սե­զո­նի ա­վար­տին, հա­սու­նաց­նում է հա­ցա­հա­տիկն ու պատ­րաս­տում այն բեր­քա­հա­վա­քի: Աստ­ված կի­րա­ռում է բնու­թյան այս երևույթ­նե­րը՝ բա­ցատ­րե­լու Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը: Ինչ­պես ցողն ու անձրևը տրվում են նախ սեր­մի ծլար­ձա­կա­ման, հե­տո՝ բեր­քի հա­ սու­նաց­ման հա­մար, այդ­պես էլ Սուրբ Հո­գին է տրված, որ­պես­զի փուլ առ փուլ ա­ռաջ տա­նի հոգևոր ա­ճի գոր­ծըն­թա­ցը: Բեր­քի հա­սու­նա­ցու­մը խորհր­դան­շում է հո­գում Աստ­ծո շնոր­հի աշ­խա­տան­քի ա­վար­տը: Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյամբ Աստ­ծո բա­րո­յա­կան պատ­կե­րը պետք է կա­տա­րե­լու­ թյան հասց­նի մար­դու բնա­վո­րու­թյու­նը: Մենք պետք է ամ­բող­ջու­թյամբ վե­րա­փոխ­վենք Քրիս­տո­սի նմա­նու­թյամբ... Շա­տե­րը ձա­խո­ղել են ա­ռա­ջին անձրևն ստա­նա­լը: Նրանք չեն ստա­ ցել այն բո­լոր օ­գուտ­նե­րը, ո­րոնք այդ կերպ Աստ­ված կշնոր­հեր ի­րենց: Նրանք ակն­կա­լում են, որ այդ պա­կա­սը կլրաց­վի վեր­ջին անձրևի ժա­մա­ նակ: Երբ շնոր­հը տրվի ա­մե­նա­մեծ ա­ռա­տու­թյամբ, նրանք մտա­դիր են բա­ցել ի­րենց սրտերն այն ստա­նա­լու հա­մար: Նրանք սար­սա­փե­լի սխալ են գոր­ծում: Իր լույսն ու գի­տու­թյու­նը տա­լու գոր­ծը, որն Աստ­ված սկսել է մար­դու կյան­քում, պետք է շա­րու­նա­կա­կան աճ ու­նե­նա: Յու­րա­քանչ­յուր ան­հատ պետք է գի­տակ­ցի իր կա­րի­քը: Սիր­տը պետք է մաքր­վի բո­լոր պղծու­թյուն­նե­րից և պատ­րաստ­վի ըն­դու­նել Հո­գուն: Խոս­տո­վա­նու­թյան և մեղ­քից հրա­ժար­վե­լու, ան­կեղծ ա­ղոթ­քի և­ի­րենց Աստ­ծուն նվի­րե­լու մի­ջո­ցով էր, որ ա­ռա­ջին ա­ռաք­յալ­նե­րը պատ­րաստ­ վե­ցին Սուրբ Հո­գու հեղ­մա­նը Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը: Նույն գոր­ծը, միայն թե ա­վե­լի լայն ծա­վալ­նե­րով, պետք է ար­վի այ­սօր: Այն ժա­մա­նակ մար­դը պետք է օրհ­նու­թյուն խնդրեր և ս­պա­սեր, որ Տե­րը կա­տար­յալ դարձ­նի ի­րեն վե­րա­բե­րող աշ­խա­տան­քը: Աստ­ված է սկսել աշ­խա­տան­քը, և Նա էլ կա­վար­տի այն՝ մարդ­կանց կա­տար­յալ դարձ­նե­լով Հի­սուս Քրիս­տո­սում: Սա­կայն մենք չպետք է մեր­ժենք շնոր­հը խորհր­դան­շող ա­ռա­ջին անձրևը: Միայն նրանք, ով­քեր ապ­րում են ի­րենց ստա­ցած լույ­սին հա­մա­պա­տաս­ խան, կստա­նան ա­վե­լի մեծ լույս: Մինչև ա­մեն օր չմո­տե­նանք քրիս­տո­ նեա­կան ա­ռա­քի­նու­թյուն­նե­րի կի­րառ­մա­նը, չենք ճա­նա­չի Սուրբ Հո­գու դրսևո­րում­նե­րը վեր­ջին անձրևի ժա­մա­նակ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. մար­տի 2:

23

հունվար

18

ՀՈԳԻՆ ՕԳՆՈՒՄ Է ՄԵԶ

Այս­պես էլ Հո­գին օգ­նում է մեր տկա­րու­թյուն­նե­րին, ո­րով­հետև թե ինչ բա­նի հա­մար պի­տի ա­ղոթք ա­նենք՝ ինչ­պես ար­ժան է, չգի­տենք. բայց ին­քը Հո­գին ան­բար­բառ հա­ռա­չան­քով բա­րե­խոս է լի­նում։ Հռո­ մեա­ցիս 8.26:

Սուրբ Հո­գուց են բխում բո­լոր իս­կա­կան ա­ղոթք­նե­րը: Ես սո­վո­րե­ցի, որ իմ բո­լոր միջ­նոր­դա­կան ա­ղոթք­նե­րում Հո­գին միջ­նոր­դում է ինձ և բո­ լոր սուր­բե­րի հա­մար, բայց Նրա միջ­նոր­դու­թյուն­նե­րը հա­մա­պա­տաս­խա­ նում են Աստ­ծո կամ­քին և­եր­բեք Նրա կամ­քին հա­կա­ռակ չեն: «­Հո­գին օգ­ նում է մեր տկա­րու­թյուն­նե­րին», և Հո­գին, լի­նե­լով Աստ­ված, գի­տի Աստ­ծո միտ­քը, այդ պատ­ճա­ռով հի­վանդ­նե­րի կամ մեր կա­րիք­նե­րի հա­մար մեր յու­րա­քանչ­յուր ա­ղոթ­քում պետք է հաշ­վի առ­նենք Աստ­ծո կամ­քը: «Ո­րով­ հետև մարդ­կան­ցից ո՞վ գի­տի մար­դի բա­նե­րը, ե­թե ոչ մար­դի հո­գին, որ նրա­նում է. այն­պես էլ Աստ­ծո բա­նե­րը ոչ ոք չգի­տի, ե­թե ոչ Աստ­ծո Հո­գին» (Ա Կորն­թա­ցիս 2.11): Ե­թե մենք ըն­դու­նում ենք Աստ­ծո մա­սին մեզ սո­վո­րեց­ված վար­դա­ պե­տու­թյու­նը, մենք կա­ղո­թենք Նրա բա­ցա­հայտ­ված կամ­քի հա­մա­ձայն և կհ­նա­զանդ­վենք Նրա չբա­ցա­հայտ­ված կամ­քին: Մենք պետք է ա­ղո­ թենք Աստ­ծո կամ­քի հա­մա­ձայն՝ ա­պա­վի­նե­լով Նրա թան­կա­գին Խոս­քին և հա­վա­տա­լով, որ Քրիս­տոսն Ի­րեն տվեց ոչ միայն Իր ա­շա­կերտ­նե­րի, այլ նաև նրանց հա­մար: Գիր­քը հայ­տա­րա­րում է. «Եվ սա ա­սե­լով՝ փչեց նրանց վրա և­ա­սաց. Ա­ռեք Սուրբ Հո­գին» (Հով­հան­նես 20.22): Հի­սուսն սպա­սում է, որ­պես­զի փչի Իր բո­լոր ա­շա­կերտ­նե­րի վրա, տա նրանց Իր սրբաց­նող Հո­գու ո­գեշն­չու­մը և փոխ­նե­րար­կի Իր կե­նա­րար ազ­դե­ցու­թյունն Իր ժո­ղովր­դին: Նա ցան­կա­նում է, որ նրանք հաս­կա­նան՝ այլևս չեն կա­րող եր­կու տի­րոջ ծա­ռա­յել: Նրանց կյան­քը չի կա­րող բա­ ժան­ված լի­նել: Քրիս­տո­սը պետք է ապ­րի մարդ­կանց սրտե­րում և գոր­ծի նրանց ու­նա­կու­թյուն­նե­րի և կա­րո­ղու­թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով: Նրանց կամ­քը պետք է հնա­զանդ­վի Նրա կամ­քին, նրանք պետք է գոր­ծեն Նրա Հո­գու հետ, որ­պես­զի այլևս լի­նեն ոչ թե նրանք, որ ապ­րում են, այլ Քրիս­տո­սը, որ ապ­րում է նրան­ցում: Հի­սու­սը փոր­ձում է նրանց հաս­կաց­նել, որ տա­ լով նրանց Իր Սուրբ Հո­գին, Նա տա­լիս է նրանց այն փառ­քը, ո­րը Հայ­րը տվել է Ի­րեն, որ­պես­զի Ինքն ու Իր ժո­ղո­վուր­դը մեկ լի­նեն Աստ­ծո մեջ: Մեր ճա­նա­պարհ­ներն ու կամ­քը պետք է հնա­զանդ լի­նեն Աստ­ծո կամ­քին՝ ի­մա­նա­լով, որ այն սուրբ է, ար­դար և բա­րի: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1892թ. հոկ­տեմ­բե­րի 3:

24

19 ՀՈԳԻՆ ԲԱՐԵԽՈՍՈՒՄ Է ՄԵԶ ՀԱՄԱՐ

հունվար

Եվ սրտե­րը քննո­ղը գի­տի, թե ինչ է Հո­գու խոր­հուր­դը. Ո­րով­հետև Աստ­ծուն վա­յե­լած կեր­պով սուր­բե­րի հա­մար բա­րե­խո­սում է։ Հռո­ մեա­ցիս 8.27:

Մենք ու­նենք Աստ­ծուն մո­տե­նա­լու միայն մեկ ճա­նա­պարհ: Մեր ա­ղոթք­նե­րը կա­րող են Նրան հաս­նել միայն մեկ ա­նու­նով՝ մեր Փաս­տա­ բան Տեր Հի­սու­սի ա­նու­նով: Նրա Հո­գին է ո­գեշն­չում մեր ա­պաշ­խա­ րու­թյու­նը: Ոչ մի օ­տար կրակ չպետք է օգ­տա­գործ­վեր բուր­վառ­նե­րում, ո­րոնք օ­րոր­վում էին Աստ­ծո ա­ռաջ սրբա­րա­նում: Տերն Ին­քը պետք է մեր սրտե­րում վա­ռի բո­ցա­վառ­վող ցան­կու­թյու­նը, ե­թե մեր ա­ղոթք­ներն ըն­ դու­նե­լի են Իր հա­մար: Մեր ներ­սում գտնվող Սուրբ Հո­գին պետք է բա­րե­ խո­սի մեզ հա­մար ան­բար­բառ հա­ռա­չան­քով: Խնդր­վե­լիք բա­նե­րի խո­րը կա­րիքն ու մեր մե­ծա­գույն ցան­կու­թյու­նը պետք է բնո­րո­շեն մեր ա­ղոթք­նե­րը, այ­լա­պես դրանք չեն լսվի: Բայց մենք չպետք է վհատ­վենք և դա­դա­րեց­նենք մեր ա­ղոթք­նե­րը, ե­թե նույ­նիսկ պա­ տաս­խա­նը միան­գա­մից չենք ստա­նում: «…երկն­քի ար­քա­յու­թյունն ու­ժով է առն­վում, և­ու­ժով­նե­րը հափշ­տա­կում են նրան» (Մատ­թեոս 11.12): Ուժն այս­տեղ նշա­նա­կում է սուրբ հա­մա­ռու­թյուն, ինչ­պի­սին ցու­ցա­բե­րեց Հա­ կո­բը: Մենք չպետք է շտա­պենք կամ ան­հանգս­տա­նանք, այլ հան­դարտ և հա­մա­ռո­րեն պետք է դնենք մեր խնդրանք­նե­րը շնոր­հի գա­հի ա­ռաջ: Մեր աշ­խա­տանքն է խո­նար­հեց­նել մեր հո­գի­ներն Աստ­ծո ա­ռաջ, խոս­տո­վա­ նել մեր մեղ­քե­րը և հա­վա­տով մո­տե­նալ Աստ­ծուն: Տե­րը պա­տաս­խա­նեց Դա­նիե­լի ա­ղոթ­քին, ոչ թե որ­պես­զի Դա­նիե­լը դրա­նով փա­ռա­վոր­վեր, այլ որ­պես­զի օրհ­նու­թյունն ար­տա­ցո­լեր Աստ­ծո փառ­քը: Աստ­ծո ծրա­գիրն է բա­ցա­հայ­տել Ի­րեն Իր կան­խա­տե­սու­թյան և Իր շնոր­հի մի­ջո­ցով: Մեր ա­ղոթք­նե­րի թե­ման պետք է լի­նի Աստ­ծո, ոչ թե մեր փառ­քը: Երբ մենք ինք­ներս մեզ թույլ, տգետ և­ա­նօգ­նա­կան ենք հա­մա­րում, ինչ­ պի­սին որ ի­րա­կա­նում կանք, պետք է գանք Աստ­ծո ա­ռաջ որ­պես խո­նարհ ո­ղոր­մու­թյուն խնդրող­ներ: Աստ­ծո և Քրիս­տո­սի մա­սին ան­տեղ­յա­կու­թյունն է, որ սրտե­րը հպարտ և­ինք­նար­դա­րաց­նող է դարձ­նում: Այն անս­խալ նշա­ նը, որ մարդն Աստ­ծուն չի ճա­նա­չում, երևում է նրա­նում, որ ինքն ի­րեն հրա­շա­լի կամ լավ մարդ է հա­մա­րում: Սր­տում տեղ գտած հպար­տու­թյու­ նը միշտ ու­ղեկց­վում է Աստ­ծո մա­սին ան­տեղ­յա­կու­թյամբ: Աստ­ծո լույսն է, որ բա­ցա­հայ­տում է մեր խա­վարն ու ո­ղոր­մե­լիու­թյու­նը: Երբ աստ­վա­ծա­յին փառ­քը բա­ցա­հայտ­վեց Դա­նիե­լին, նա բա­ցա­կան­չեց. «Եվ ես մե­նակ մնա­ ցի և տե­սա այս մեծ տե­սիլ­քը, և­ին­ձա­նում զո­րու­թյուն չմնաց, և­իմ վա­յել­ չու­թյու­նը փոխ­վեց ա­պա­կա­նու­թյան, և­ես էլ ուժ չու­նե­ցա» (Դա­նիել 10.8): Երբ որ խո­նարհ ո­րո­նո­ղը տես­նում է Աստ­ծուն այն­պես, ինչ­պես Նա կա, հենց այդ պա­հին էլ նա իր մա­սին կու­նե­նա այն նույն տե­սա­կե­տը, ինչ ու­ներ Դա­նիելն իր մա­սին: Հո­գին այլևս չի ու­նե­նա ու­նայ­նու­թյան ձգտում­ ներ, այլ կխա­ղաղ­վի Աստ­ծո սրբու­թյան և Նրա պա­հանջ­նե­րի ար­դա­րա­ ցիու­թյան խո­րը զգա­ցո­ղու­թյամբ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. փետր­վա­րի 9: 25

20 ՀՈԳԻՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒՄ Է ՄԵԶ ԱՍՏԾՈ ԶԱՎԱԿՆԵՐ ԴԱՌՆԱԼ

հունվար

Ո­րով­հետև ով­քեր որ Աստ­ծո Հո­գովն են վար­վում, նրանք Աստ­ծո որ­դիք են։ Հռո­մեա­ցիս 8.14:

Քրիս­տո­սը կանգ­նեց մարդ­կանց մեջ որ­պես Աստ­ծո Պատ­գա­մա­խոս: Նա խո­սում էր իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­ցո­ղի պես՝ դի­մե­լով մարդ­կանց խիստ բա­ռե­րով և պա­հան­ջե­լով ան­վե­րա­պահ հա­վատ և հ­նա­զան­դու­թյուն: Մենք՝ որ­պես ժո­ղո­վուրդ, մեր հա­վա­տը հիմ­նել ենք Նրա Խոս­քում ներ­կա­ յաց­ված սկզբունք­նե­րի վրա: Մենք ինք­ներս մեզ խոս­տա­ցել ենք, որ մեր սիրտն ու հո­գին կհնա­զան­դեց­նենք կեն­դա­նի Խոս­քին և կ­հետևենք «Այս­ պես է ա­սում Տե­րը» խոս­քե­րին: Մեր բո­լոր ներ­կա և­ա­պա­գա հույ­սե­րը կախ­ված են Քրիս­տո­սի և Աստ­ ծո հետ մեր մտեր­մու­թյու­նից: Պո­ղոս ա­ռաք­յա­լը խիստ բա­ռեր է ա­սում այս կա­պակ­ցու­թյամբ մեր հա­վա­տը հաս­տա­տե­լու հա­մար: Նրանց, ով­ քեր ա­ռաջ­նորդ­վում են Աստ­ծո Հո­գով, ում սրտե­րում ապ­րում է Քրիս­ տո­սի շնոր­հը, նա հայ­տա­րա­րում է. «­Նույն Ին­քը` Հո­գին, վկա­յու­թյուն է տա­լիս մեր հո­գու հետ, որ մենք Աստ­ծո որ­դիք ենք։ Եվ ե­թե որ­դիք՝ ա­պա ժա­ռանգ­ներ էլ, Աստ­ծո ժա­ռանգ­ներ և Քրիս­տո­սի ժա­ռան­գա­կից­ներ, որ ե­թե Նրա չար­չա­րանք­նե­րին կցորդ ենք՝ փառ­քին էլ մաս­նա­կից լի­նենք» (Հռո­մեա­ցիս 8.16, 17): «Ո­րով­հետև դուք ծա­ռա­յու­թյան հո­գի չա­ռաք, որ դարձ­յալ վա­խե­նաք, այլ որ­դեգ­րու­թյան հո­գի ա­ռաք, ո­րով ա­ղա­ղա­կում ենք՝ Աբ­բա, Հայր» (հա­մար 15): Քրիս­տո­սը մեզ կան­չում է դուրս գալ և­ ա­ռանձ­նա­նալ աշ­խար­հից: Մենք կանչ­ված ենք սուրբ կյանք ապ­րե­լու, մեր սրտե­րը շա­րու­նա­կա­բար դար­ձի պետք է գան դե­պի Աստ­ված, մեր կյան­քում պետք է մշտա­պես ներ­կա լի­նի Սուրբ Հո­գին: Քրիս­տո­սին ճշմար­տա­պես հա­վա­տա­ցող յու­ րա­քանչ­յուր ոք կբա­ցա­հայ­տի, որ Նրա սի­րո շնոր­հը սրտում է: Այն­տեղ, ուր ժա­մա­նա­կին կար օ­տա­րա­ցում Աստ­ծուց, կլի­նի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­ թյուն Նրա հետ, ուր մի ժա­մա­նակ մարմ­նա­կան բնու­թյունն էր դրսևոր­ վում, հնա­րա­վոր կլի­նի տես­նել աստ­վա­ծա­յին հատ­կա­նիշ­ներ: Նրա ժո­ղո­վուր­դը պետք է դառ­նա Աստ­ծուն և Նրա կամ­քը մշտա­պես փնտրող ար­դա­րու­թյան գոր­ծիչ: Դա նրանց կա­տար­յալ կդարձ­նի Քրիս­ տո­սում: Հրեշ­տակ­նե­րին, մարդ­կանց և չըն­կած աշ­խարհ­նե­րին նրանք պետք է ցույց տան, որ ի­րենց կյան­քը հա­մա­պա­տաս­խա­նում է Աստ­ծո կամ­քին, որ ի­րենք Նրա ար­քա­յու­թյան հա­վա­տա­րիմ կող­մա­կից­ներ են: Սուրբ Հո­գին, Ով բնակ­վում է նրանց սրտում հա­վա­տով, նրանց կդարձ­նի Քրիս­տո­սի և միմ­յանց ըն­կեր­նե­րը ու կբե­րի նրանց սրտե­րին սրբու­թյան թան­կա­գին պտուղ­նե­րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1909թ. օ­գոս­տո­սի 19:

26

հունվար

21 ՀՈԳԻՆ ՇԱՐԺՎՈՒՄ Է ՄԵՐ ՄԵՋ

Սրա­նով գի­տենք, որ մենք նրա­նում ենք բնակ­ված, և Նա՝ մե­զա­ նում, որ Իր Հո­գուց տվեց մեզ։ Ա Հով­հան­նես 4.13:

Թեև մենք չենք կա­րող տես­նել Աստ­ծո Հո­գին, գի­տենք, որ օ­րի­նա­զան­ ցու­թյան և մեղ­քի մեջ թաղ­ված մար­դիկ հան­դի­ման­վել և դար­ձի են ե­կել Նրա գոր­ծու­նեու­թյան ազ­դե­ցու­թյամբ: Թեթևա­միտ­ներն ու քմա­հաճ­նե­րը լրջա­ցել են, խստա­պա­րա­նոց­ներն՝ ա­պաշ­խա­րել, ան­հա­վատ­նե­րը` հա­ վա­տա­ցել: Խա­ղա­մո­լը, հար­բե­ցողն ու ան­բա­րո­յա­կա­նը դար­ձել են հու­սա­ լի, սթափ և­ա­նա­րատ, ապս­տամբն ու հա­մա­ռը՝ խո­նարհ և ք­րիս­տո­սան­ ման: Երբ տես­նում ենք բնա­վո­րու­թյան այս փո­փո­խու­թյուն­նե­րը, կա­րող ենք վստահ լի­նել, որ Աստ­ծո դար­ձի բե­րող ու­ժը վե­րա­փո­խել է մար­դուն ամ­բող­ջու­թյամբ: Մենք չենք տե­սել Սուրբ Հո­գուն, սա­կայն տե­սել ենք Նրա աշ­խա­տան­քի ա­պա­ցույ­ցը կարծ­րա­սիրտ և հա­մառ մե­ղա­վոր­նե­րի վե­րա­փոխ­ված բնա­վո­րու­թյան օ­րի­նա­կով: Ինչ­պես քա­մին է իր ողջ ու­ժով շարժ­վում բարձր ծա­ռե­րի մեջ և կ­ռաց­նում դրանց, այն­պես էլ Սուրբ Հո­ գին կա­րող է աշ­խա­տել մարդ­կանց սրտե­րի հետ, և­ ոչ մի մահ­կա­նա­ցու մարդ չի կա­րող սահ­մա­նագ­ծել Աստ­ծո աշ­խա­տան­քը: Աստ­ծո Հո­գին տար­բեր մարդ­կանց վրա տար­բեր կերպ է դրսևոր­վում: Մեկն այդ զո­րու­թյան ազ­դե­ցու­թյան տակ կդո­ղա Աստ­ծո Խոս­քից: Նրա հա­մոզ­մունք­ներն այն­քան ուժ­գին կլի­նեն, որ կթվա, թե զգաց­մունք­նե­րի փո­թո­րիկն ու ի­րա­րան­ցումն է հու­զում իր սիր­տը, և­իր ողջ էու­թյու­նը զի­ նա­թափ է լի­նում ճշմար­տու­թյան դա­տա­պար­տող զո­րու­թյան ա­ռաջ: Երբ Աստ­ված թո­ղու­թյուն է տա­լիս ա­պաշ­խա­րող մար­դուն, նա Աստ­ծո նկատ­ մամբ լցվում է ջեր­մու­թյամբ և սի­րով, վճռա­կա­նու­թյամբ և­ ե­ռան­դով, և ս­տաց­ված կե­նա­րար Հո­գին չի կա­րող ճնշվել: Քրիս­տո­սը նրա­նում հա­ վեր­ժա­կան կյան­քի ջուր ցայ­տող աղբ­յուր է: Նրա սի­րո զգա­ցո­ղու­թյունն այն­քան խորն ու ա­ռատ է, որ­քան նրա չար­չա­րանքն ու հո­գե­վարքն էր: Նրա հո­գին նման է մեծ և խո­րը փլուզ­ման շատր­վա­նի, և նա շնոր­հա­ կա­լու­թյուն է հայտ­նում և փառք տա­լիս, ար­տա­հայ­տում իր ե­րախ­տա­ գի­տու­թյունն ու ու­րա­խու­թյու­նը, և­երկ­նա­յին քնար­ներն սկսում են նվա­ գել ու­րա­խու­թյան նո­տա­ներ: Նա պատ­մու­թյուն ու­նի պատ­մե­լու, բայց ոչ հստակ, հա­սա­րակ և մե­թո­դա­բա­նա­կան ձևով: Նա Հի­սուս Քրիս­տո­սի ար­ժա­նիք­նե­րով փրկագն­ված հո­գի է, և ն­րա ողջ լի­նե­լիու­թյու­նը սքան­ չա­նում է Աստ­ծո փրկու­թյան գի­տակ­ցու­մից: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. մա­յի­սի 5:

27

հունվար

22

ՀՈԳԻՆ ԱՅՑԵԼՈՒՄ Է ՄԵԶ

Որ նրա­նում և դուք հու­սա­ցիք, երբ որ ճշմար­տու­թյան խոս­քը լսե­ցիք՝ ձեր փրկու­թյան Ա­վե­տա­րա­նը, ո­րին էլ երբ որ հա­վա­տա­ցիք՝ խոստ­մուն­քի Սուրբ Հո­գով կնքվե­ցիք։ Ե­փե­սա­ցիս 1.13:

Աստ­ծո Հո­գու խո­րը ազ­դե­ցու­թյան մի­ջո­ցով ես ըն­կա­լե­ցի Աստ­ծո Հո­ գու այ­ցե­լու­թյան աշ­խա­տան­քի բնույ­թը: Ես ըն­կա­լե­ցի այն վտան­գը, ո­րի մեջ մար­դիկ կհայտն­վեն, երբ Հո­գու այ­ցե­լու­թյու­նից հե­տո կդի­մա­կա­յեն թշնա­մու կա­տա­ղի հար­ձա­կում­նե­րին: Նա նրանց վրա կբե­րի իր գայ­ թակ­ղու­թյուն­նե­րը` փոր­ձե­լով զրո­յաց­նել Աստ­ծո Հո­գու գոր­ծը, և կս­տի­ պի, որ այն կարևոր ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք ներ­կա­յաց­վել և վ­կայ­վել են Սուրբ Հո­գու կող­մից, չսրբաց­նեն և չ­մաք­րեն նրանց, ով­քեր ըն­դու­նել են երկն­քի լույ­սը, և­ այդ­պի­սով կխո­չըն­դո­տի նրան­ցում Քրիս­տո­սի փա­ ռա­վոր­ման գոր­ծին: Մե­ծա­գույն հոգևոր լույ­սի ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում ե­թե լույ­սը սրբո­րեն չփայ­փայ­վի և­ իր ազ­դե­ցու­թյու­նը չթող­նի, կվե­րած­վի հա­ մա­պա­տաս­խան հոգևոր խա­վա­րի: Աստ­ծո Հո­գու գոր­ծած ազ­դե­ցու­թյու­ նը հե­ռա­նում է մտքից, ե­թե մար­դիկ չեն փայ­փա­յում այդ սուրբ ազ­դե­ցու­ թյու­նը և սուրբ տա­րածք չեն զբա­ղեց­նում: Նրանք, ով­քեր ա­ռաջ են գնում հոգևոր ի­մա­ցու­թյան գոր­ծում, պետք է կանգ­նեն հենց Աստ­ծո շատր­վա­նի կող­քին և կր­կին ու կրկին խմեն փրկու­ թյան աղբ­յուր­նե­րից, որ այդ­քան մե­ծա­հո­գա­բար բաց­ված են նրանց հա­ մար: Նրանք եր­բեք չպետք է թող­նեն թար­մու­թյան աղբ­յու­րը, այլ Աստ­ծո բա­րու­թյան և կա­րեկ­ցան­քի նկատ­մամբ ե­րախ­տա­գի­տու­թյամբ և սի­րով լցված սրտե­րով պետք է լի­նեն կեն­դա­նի ջրի շա­րու­նա­կա­կան խմող­նե­րը: «­Բայց Ես ա­սա­ցի ձեզ, թե տե­սաք էլ Ինձ և չեք հա­վա­տում» (Հով­հան­ նես 6.36): Սա տա­ռա­ցիո­րեն ի­րա­կա­նա­ցել է շա­տե­րի դեպ­քում, քա­նի որ Տե­րը նրանց տվել էր ճշմար­տու­թյան, Իր ո­ղոր­մու­թյան, կա­րեկ­ցան­քի և սի­րո բնա­վո­րու­թյան ա­վե­լի խո­րը գի­տակ­ցում, սա­կայն, այդ լու­սա­վո­րու­ թյունն ստա­նա­լուց հե­տո, նրանք թեք­վե­ցին Նրա­նից դե­պի ան­հա­վա­տու­ թյուն: Նրանք տե­սել էին Աստ­ծո Հո­գու խորն ազ­դե­ցու­թյու­նը, բայց երբ հան­դի­պե­ցին սա­տա­նա­յի նենգ գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րին, ինչ­պես որ դա միշտ լի­նում է վե­րածնն­դից հե­տո, չկա­րո­ղա­ցան դի­մադ­րել մեղ­քի ծա­ րավ մարմ­նին: Եվ ով­քեր կա­րող էին կանգ­նած լի­նել շա­հա­վետ հո­ղի վրա, ե­թե ճիշտ օգ­տա­գոր­ծեին ի­րենց ստա­ցած թան­կա­գին լու­սա­վո­րու­թյու­նը, հաղթ­վե­ցին թշնա­մուց: Նրանք ու­րիշ­նե­րի հո­գի­նե­րում պետք է ար­տա­ցո­ լեին այն լույ­սը, որն Աստ­ված տվել էր ի­րենց, նրանք պետք է աշ­խա­տեին և գոր­ծեին ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ Սուրբ Հո­գու սուրբ բա­ցա­հայ­տում­ նե­րի հետ, և չա­նե­լով այս ա­մե­նը` պար­տու­թյուն կրե­ցին: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1894թ. հուն­վա­րի 30:

28

հունվար

23

ՀՈԳԻՆ ԽՈՍՈՒՄ Է ՄԵԶ ՀԵՏ

Բայց երբ որ Մ­խի­թա­րի­չը կգա, որ Ես Հո­րից կու­ղար­կեմ ձեզ, ճշմար­տու­թյան Հո­գին, որ Հո­րից է դուրս գա­լիս, Նա կվկա­յի Ինձ հա­ մար։ Հով­հան­նես 15.26:

Տե­րը բա­րե­հա­ճել է տալ մեզ Իր Սուրբ Հո­գին ա­ռա­տա­պես: Ճամ­բա­ րա­յին հան­դի­պում­նե­րի ժա­մա­նակ, տար­բեր հաս­տա­տու­թյուն­նե­րում, մե­ծա­գույն օրհ­նու­թյուն է թափ­վել ձեզ վրա: Ձեզ այ­ցե­լել են լույ­սի, ճշմար­ տու­թյան և զո­րու­թյան երկ­նա­յին լրա­բեր­նե­րը, և ձեզ տա­րօ­րի­նակ չպետք է թվա, որ այդ­քա­նից հե­տո Աստ­ված օրհ­նում է ձեզ: Ինչ­պե՞ս է Քրիս­տոսն Իր ընտր­յալ­նե­րին հնա­զան­դեց­նում Ի­րեն: Դա տե­ղի է ու­նե­նում Իր Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյան մի­ջո­ցով, քա­նի որ Սուրբ Հո­գին Աստ­վա­ծաշն­չի մի­ջո­ ցով խո­սում է մտքի հետ և բա­ցա­հայ­տում ճշմար­տու­թյու­նը մարդ­կանց սրտե­րին: Իր խա­չե­լու­թյու­նից ա­ռաջ Քրիս­տո­սը խոս­տա­ցավ, որ Մ­խի­թա­րիչ կու­ ղարկ­վի Իր ա­շա­կերտ­նե­րին: Նա ա­սաց. «­Լավ է ձեզ հա­մար, որ Ես գնամ, ո­րով­հետև ե­թե չգնամ, Մ­խի­թա­րի­չը չի գա ձեզ մոտ, բայց ե­թե գնամ, Նրան կու­ղար­կեմ ձեզ մոտ։ Եվ Նա՝ երբ որ գա, աշխարհին կհան­դի­մա­նի մեղ­քի հա­մար և­ ար­դա­րու­թյան հա­մար և դա­տաս­տա­նի հա­մար» (Հով­ հան­նես 16.7, 8): «­Բայց երբ որ Նա՝ ճշմար­տու­թյան Հո­գին կգա, Նա կա­ ռաջ­նոր­դի ձեզ ա­մեն ճշմար­տու­թյան մեջ, ո­րով­հետև Իր ան­ձից չի խո­սի, այլ ինչ որ կլսի՝ կխո­սի, և գա­լու բա­նե­րը կպատ­մի ձեզ։ Նա Ինձ կփա­ռա­ վո­րի, ո­րով­հետև Ի­մի­ցը կառ­նի և կ­պատ­մի ձեզ» (հա­մար­ներ 13, 14): Քրիս­տո­սի այս խոս­տու­մը բա­վա­կա­նին լուրջ չի ըն­կալ­վել, և Աստ­ծո Հո­գու պա­կա­սի պատ­ճա­ռով օ­րեն­քի հոգևո­րու­թյունն ու դրա հա­վի­տե­ նա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը չեն հաս­կաց­վել: Նրանք, ով­քեր հայ­ տա­րա­րել են, որ սի­րում են Քրիս­տո­սին, չեն ըն­կա­լել այն փոխհա­րա­բե­ րու­թյու­նը, որ գո­յու­թյուն ու­նի ի­րենց և Աստ­ծո միջև, և­ այն մինչև հի­մա ա­ղոտ է ուր­վագծ­ված նրանց ըն­կալ­ման մեջ: Նրանք շատ ա­ղոտ են ըն­ կա­լում Իր Միա­ծին Որ­դուն աշ­խար­հի փրկու­թյան հա­մար տա­լու Աստ­ ծո հրա­շա­լի շնոր­հը: Նրանք չեն հաս­կա­նում, թե ինչ­քան հե­ռու կա­րող են գնալ սուրբ օ­րեն­քի պա­հանջ­նե­րը, ինչ­քան սեր­տո­րեն պետք է սուրբ օ­րեն­քի պատ­վի­րան­նե­րը կի­րառ­վեն գործ­նա­կան կյան­քում: Չեն հաս­կա­ նում, թե ինչ մե­ծա­գույն ա­ռա­վե­լու­թյուն և­անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն է ա­ղոթ­քը, ա­պաշ­խա­րու­թյու­նը և Քրիս­տո­սի խոս­քը կա­տա­րե­լը: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տանքն է մտքին բա­ցա­հայ­տել նվի­րա­բեր­ման բնույ­թը, որն Աստ­ված կըն­դու­նի: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի մի­ջո­ցով հո­գին լու­սա­վոր­վում է, և բ­նա­վո­րու­թյու­նը նո­րոգ­վում, սրբա­գործ­վում և­ ա­ճում է: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1894թ. հուն­վար 30:

29

հունվար

24 ՀՈԳԻՆ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒՄ Է ՄԵԶ

Հի­սուսն էլ ա­սաց նրանց. Մի քիչ ժա­մա­նակ դեռ լույ­սը ձեզ հետ է, գնա­ցեք, քա­նի որ լույսն ու­նեք, որ խա­վա­րը ձեզ չհաս­նի. և խա­վա­ րում գնա­ցո­ղը չգի­տի, թե ո՞ւր է գնում։ Հով­հան­նես 12.35:

Հի­սուսն ա­սում է. «Գնա­ցեք, քա­նի որ լույսն ու­նեք, որ խա­վա­րը ձեզ չհաս­նի»: Հա­վա­քեք ա­մեն ճա­ռա­գայթ, բաց մի թո­ղեք ոչ մե­կը: Քայ­լեք լույ­սի մեջ: Կի­րա­ռեք ձեզ ներ­կա­յաց­ված ճշմար­տու­թյան յու­րա­քանչ­յուր պատ­վի­րան: Ապ­րեք Աստ­ծո բե­րա­նից դուրս ե­կած յու­րա­քանչ­յուր խոս­ քով, և­այդ­պի­սով կհետևեք Հի­սու­սին, ուր էլ որ Նա գնա: Երբ Տե­րը ներ­ կա­յաց­նում է վկա­յու­թյուն վկա­յու­թյան հետևից, լույս լույ­սի հետևից, ին­ չո՞ւ են հո­գի­նե­րը վա­րա­նում քայ­լել լույ­սի մեջ: Ին­չո՞ւ են մար­դիկ մեր­ժում լույ­սի ճա­նա­պար­հով քայ­լել դե­պի ա­վե­լի մեծ լույ­սը: Տե­րը չի մեր­ժում Սուրբ Հո­գին տալ նրանց, ով­քեր խնդրում են Ի­րե­նից: Երբ վստա­հու­թյու­նը հաս­նում է գի­տակ­ցու­թյա­նը, ին­չո՞ւ չլսել և­ ու­շադ­ րու­թյուն չդարձ­նել Աստ­ծո Հո­գու ձայ­նին: Մեր յու­րա­քանչ­յուր երկմ­տան­ քով և դան­դա­ղե­լով մենք մեզ դնում ենք այն­պի­սի ի­րա­վի­ճա­կի մեջ, որ­ տե­ղից ա­վե­լի ու ա­վե­լի է դժվա­րա­նում երկն­քի լույսն ըն­դու­նե­լը, և­ի վեր­ջո պարզ­վում է, որ անհ­նար է ա­կանջ դնել հոր­դոր­նե­րին ու զգու­շա­ցում­նե­ րին: Մե­ղա­վորն ա­վե­լի ու ա­վե­լի հեշ­տու­թյամբ է ա­սում. «­Դու հի­մա գնա, երբ որ ժա­մա­նակ ու­նե­նամ, կկան­չեմ քեզ» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 24.25): Ես գի­տեմ նրանց սպաս­վող վտան­գը, ով­քեր հրա­ժար­վում են քայ­ լել այն լույ­սի մեջ, որ Աստ­ված տա­լիս է: Նրանք ի­րենց վրա բե­րում են ի­րենց սե­փա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րին հետևե­լու, ի­րենց սե­փա­կան դա­տո­ղու­թյամբ վար­վե­լու Աստ­ծո թողտ­վու­թյան սար­սա­փե­լի ճգնա­ ժա­մը: Նրանց գի­տակ­ցու­թյու­նը դառ­նում է ա­վե­լի ու ա­վե­լի քիչ դյու­ րըն­կալ: Աստ­ծո ձայնն ա­վե­լի ու ա­վե­լի է հե­ռա­նում, և­ օ­րի­նա­խախ­տը մնում է ի­րեն պա­րու­րած հափշ­տա­կու­թյուն­նե­րի մեջ: Նա հա­մա­ռո­րեն ընդ­դի­մա­նում է ցան­կա­ցած կո­չի, ար­հա­մար­հում է բո­լոր հոր­դոր­ներն ու խոր­հուրդ­նե­րը, հետ է դառ­նում իր փրկու­թյան հա­մար ար­ված յու­ րա­քանչ­յուր նա­խա­պատ­րաս­տու­մից, և Աստ­ծո լրա­բե­րի ձայ­նը ոչ մի տպա­վո­րու­թյուն չի թող­նում նրա մտքի վրա: Աստ­ծո Հո­գին այլևս նրա վրա զսպող ազ­դե­ցու­թյուն չի ու­նե­նում, և դա­տավ­ճի­ռը կա­յաց­վում է՝ «Եփ­րե­մը կուռ­քե­րին է փա­կել. թող տուր դրան» (Օվ­սե 4.17): Ինչ­քա՜ն խա­վար, չա­րա­գու­շակ և հա­մառ է նրա ան­կա­խու­թյու­նը: Թվում է, թե նրա սիր­տը պա­րու­րել է մահ­վան անզ­գա­յու­թյու­նը: Ա­հա այն գոր­ծըն­ թա­ցը, ո­րի մի­ջով անց­նում է Սուրբ Հո­գու գոր­ծը մեր­ժող մար­դը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. հու­նի­սի 29:

30

հունվար

25

ՀՈԳԻՆ ԿԱՐՈՂ Է ՏՐՏՄԵԼ

Եվ մի տրտմեց­նեք Աստ­ծո Սուրբ Հո­գուն, ո­րով կնքվե­ցիք փրկու­ թյան օր­վա հա­մար։ Ե­փե­սա­ցիս 4.30:

Ու­զում եմ, որ բո­լոր իմ եղ­բայր­ներն ու քույ­րե­րը հի­շեն, որ Սուրբ Հո­ գուն տրտմեց­նե­լը շատ լուրջ է. Նա տրտմում է, երբ մար­դը փոր­ձում է գոր­ծել միայ­նակ և հ­րա­ժար­վում է Տի­րոջ մոտ ծա­ռա­յու­թյան մտնել, ո­րով­ հետև խա­չը չա­փա­զանց ծանր է, կամ ինք­նա­մեր­ժու­մը` չա­փա­զանց մեծ: Սուրբ Հո­գին փոր­ձում է բնակ­վել յու­րա­քանչ­յուր հո­գում: Ըն­դու­նե­լու­թյան ար­ժա­նա­նա­լով որ­պես պատ­վա­վոր հյուր՝ Նա մարդ­կանց կա­տար­յալ է ա­նում Քրիս­տո­սում: Սկս­ված բա­րի գործն ա­վար­տին կհասց­վի, և սուրբ մտքե­րը, երկ­նա­յին մտեր­մու­թյունն ու քրիս­տո­սան­ման գոր­ծե­լա­կեր­պը կզբա­ղեց­նեն պիղծ մտքե­րի, այ­լա­սեր­ված զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րի և­ ապս­ տամբ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի տե­ղը: Սուրբ Հո­գին աստ­վա­ծա­յին ու­սու­ցիչ է: Ե­թե մենք հետևենք Նրա դա­ սե­րին, ի­մաս­տուն կդառ­նանք փրկու­թյունն ըն­կա­լե­լու հար­ցում: Բայց մենք պետք է լավ հետևենք մեր սրտե­րին, քա­նի որ շատ հա­ճախ ենք մո­ռա­նում ստաց­ված երկ­նա­յին հրա­հանգ­ներն ու փոր­ձում վար­վել մեր չսրբա­գործ­ված մտքի բնա­կան հա­կում­նե­րի հա­մա­ձայն: Յու­րա­քանչ­յու­ րը պետք է մղի իր սե­փա­կան պայ­քա­րը ես-ի դեմ, հետևի Սուրբ Հո­գու դա­սե­րին: Ե­թե դա ար­վի, դրանք կկրկնվեն նո­րից ու նո­րից, մինչև որ տպա­վո­րու­թյուն­նե­րը կլի­նեն այն­պի­սին, կար­ծես դրանք հա­վեր­ժո­րեն տա­նում են դե­պի վե­մը: Աստ­ված փրկագ­նել է մեզ և պա­հան­ջում է Իր գա­հը յու­րա­քանչ­յուր սրտում: Մեր մտքերն ու հո­գի­նե­րը պետք է են­թարկ­վեն Նրան, և մեր բնա­կան սո­վո­րու­թյուն­ներն ու հա­կում­նե­րը պետք է ծա­ռա­յեն հո­գու բարձր պա­հանջ­նե­րին: Սա­կայն այս գոր­ծում մենք չենք կա­րող մեզ վրա հույս դնել: Մենք չենք կա­րող անվ­տանգ հետևել մեր մտքի ա­ռաջ­նոր­դու­ թյա­նը: Սուրբ Հո­գին պետք է նո­րո­գի և սր­բա­գոր­ծի մեզ: Եվ Աստ­ծո գոր­ ծում չպետք է լի­նի կի­սատ մնա­ցած աշ­խա­տանք: Նրանք, ով­քեր հայ­տա­ րա­րում են, որ ծա­ռա­յում են Աստ­ծուն և շա­րու­նա­կում են վա­յե­լել ի­րենց բնա­կան ներ­քին մղում­նե­րը, կմո­լո­րեց­նեն այլ հո­գի­նե­րի: Քրիս­տոսն ա­սել է. «­Սի­րիր քո Տեր Աստ­ծուն քո բո­լոր սրտով, քո բո­լոր ան­ձով և քո բո­լոր մտքով» (Մատ­թեոս 22.37): «Այդ ա­րա և կապ­րես» (Ղու­կաս 10.28): Ձե­ ռագ­րեր 18:47, 48:

31

հունվար

26

ՀՈԳԻՆ ԿԱՐՈՂ Է ՀԵՌԱՆԱԼ

Էլ որ­քա՞ն ա­վե­լի, կար­ծում եք, սաս­տիկ պատ­ժի կար­ժա­նա­նա նա, որ Աստ­ծո Որ­դուն ոտ­քի տակ կո­խեց և­ ուխ­տի ար­յու­նը պիղծ հա­մա­ րեց, ո­րով նա սրբվեց և շ­նորհ­քի Հո­գուն նա­խա­տեց։ Եբ­րա­յե­ցիս 10.29:

Նրանք, ով­քեր ընդ­դի­մա­նում են Աստ­ծո Հո­գուն, Նրան զայ­րաց­նում և ս­տի­պում են հե­ռա­նալ, պատ­կե­րա­ցում ան­գամ չու­նեն, թե սա­տա­նան ի­րենց ուր է տա­նե­լու: Երբ Սուրբ Հո­գին հե­ռա­նում է մար­դուց, մարդն աս­ տի­ճա­նա­բար սկսում է ա­նել բա­ներ, ո­րոնք մի ժա­մա­նակ մեղք էր հա­մա­ րում: Ե­թե նա չհետևի նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րին, կպա­րուր­վի այն ինք­նա­ խա­բեու­թյամբ, որն, ինչ­պես հրեա­նե­րի դեպ­քում ե­ղավ, կստի­պի նրան դառ­նալ դա­վա­ճան և կույր: Նա քայլ առ քայլ կհետևի սա­տա­նա­յին: Այն ժա­մա­նակ ո՞վ կձգտի նրա հետ որևէ նպա­տա­կի: Արդ­յո՞ք ծա­ռա­յող­նե­ րը կա­ղո­թեն նրա հետ և ն­րա հա­մար: Նրանց բո­լոր խոս­քե­րը պա­րապ հե­քիաթ­նե­րի են նման: Նման մար­դիկ ընտ­րում են սա­տա­նա­յին որ­պես ի­րենց ըն­կեր Խոս­քը սխալ մեկ­նա­բա­նե­լու և­ այն ի­րենց ըն­կալ­ման աղ­ ճատ­ված լույ­սի ներ­քո ներ­կա­յաց­նե­լու գոր­ծում: Երբ Աստ­ծո Հո­գին տրտմում և հե­ռա­նում է, Աստ­ծո ծա­ռա­նե­րի կող­ մից ար­ված ցան­կա­ցած կոչ ա­նի­մաստ է դառ­նում նրանց հա­մար: Նրանք սխալ կմեկ­նա­բա­նեն յու­րա­քանչ­յուր բառ: Նրանք ծաղ­րու­ծա­նա­ կի կեն­թար­կեն Սուրբ Գր­քի նույ­նիսկ ա­մե­նա­վեհ զգու­շա­ցում­նե­րը, ո­րոնք կցնցեին նրանց, ե­թե նրանք կա­խարդ­ված չլի­նեին սա­տա­նա­յա­կան գոր­ ծա­կալ­նե­րի կող­մից: Նրանց ար­ված ցան­կա­ցած կոչ ի­զուր է: Նրանք ու­ շադ­րու­թյուն չեն դարձ­նի ո՛չ հան­դի­մա­նու­թյուն­նե­րի, ո՛չ խոր­հուրդ­նե­րի: Նրանք ար­հա­մար­հում են Հո­գու բո­լոր ա­ղեր­սանք­նե­րը և չեն հնա­զանդ­ վում Աստ­ծո պատ­վի­րան­նե­րին, ո­րոնք ժա­մա­նա­կին պաշտ­պա­նում և մե­ծա­րում էին: Թող որ նման հո­գի­նե­րում ար­ձա­գանք գտնեն ա­ռաք­յա­ լի խոս­քե­րը. «Ո՞վ կա­խար­դեց ձեզ, որ ճշմար­տու­թյա­նը չհնա­զանդ­վեք» (Գա­ղա­տա­ցիս 3.1): Նրանք հետևում են ի­րենց սրտի խորհր­դին, մինչև որ ճշմար­տու­թյու­նը դա­դա­րում է ճշմար­տու­թյուն լի­նել նրանց հա­մար: Բա­րաբ­բան ընտր­վում է, Քրիս­տո­սը` մերժ­վում: Կարևոր է ապ­րել Աստ­ծո յու­րա­քանչ­յուր բա­ռով, այ­լա­պես մեր հին բնու­թյու­նը մշտա­պես իր մա­սին զգաց­նել կտա: Սուրբ Հո­գին է մար­ դու մեջ ճշմար­տու­թյան փրկագ­նող շնոր­հը, որ Քրիս­տո­սի հետևորդ­նե­ րին մեկ է դարձ­նում միմ­յանց հետ, և մեկ՝ Աստ­ծո հետ: Նա միակն է, Ով կա­րող է հե­ռաց­նել թշնա­ման­քը, նա­խան­ձը և­ ան­հա­վա­տու­թյու­նը: Նա սրբաց­նում է մեր բո­լոր զգաց­մունք­նե­րը: Նա պատ­րաս­տա­կամ և տեն­չա­ ցող հո­գուն վե­րա­կանգ­նում է սա­տա­նա­յի իշ­խա­նու­թյու­նից դե­պի Աստ­ ված: Սա է շնոր­հի ու­ժը: Այն աստ­վա­ծա­յին ուժ է: Դրա ազ­դե­ցու­թյամբ է կա­տար­վում փո­փո­խու­թյու­նը հին սո­վո­րու­թյուն­նե­րից, ա­վան­դույթ­նե­ րից, գոր­ծե­լա­կեր­պից, ո­րոնք երբ փայ­փայ­վում են, բա­ժա­նում են հո­գին Աստ­ծուց, և մար­դու մեջ սրբա­գործ­ման գործն ա­ռաջ է գնում` մշտա­պես ա­ռա­ջա­դի­մե­լով և­ա­ճե­լով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. հոկ­տեմ­բե­րի 12: 32

հունվար

27

ՀՈԳՈՒ ԴԵՄ ՄԵՂՔԸ

Սրա հա­մար ա­սում եմ ձեզ, ա­մեն մեղք և հայ­հո­յանք կթող­վի մարդ­կանց, բայց Հո­գու դեմ հայ­հո­յան­քը չի թող­վի մարդ­կանց։ Մատ­ թեոս 12.31:

Ես այս տո­ղե­րը կվե­րագ­րեմ նրանց, ում բաց­վել է լույ­սը, ով­քեր ու­նե­ցել են ա­ռա­վե­լու­թյուն, ու­նե­ցել են նա­խազ­գու­շա­ցում­ներ և­ ա­ղեր­սանք­ներ, և­ ոչ մի վճռա­կան քայլ չեն ձեռ­նար­կել ամ­բող­ջո­վին Աստ­ծուն հանձն­վե­ լու հա­մար: Ցան­կա­նում եմ նա­խազ­գու­շաց­նել ձեզ, որ­պես­զի չմե­ղան­չեք Սուրբ Հո­գու դեմ և չմ­նաք ձեր սե­փա­կան ըն­թաց­քի հույ­սին` խրված բա­ րո­յա­կան ան­տար­բե­րու­թյան մեջ, և­ եր­բեք չստա­նաք թո­ղու­թյուն: Ին­չո՞ւ եք թույլ տա­լիս, որ ձեր «կրթու­թյու­նը» սա­տա­նա­յի դպրո­ցում եր­կար տա­ րի­ներ տևի, և հետևում եք գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի ըն­թաց­քի, ո­րոնք անհ­նար են դարձ­նում ա­պաշ­խա­րու­թյունն ու նո­րո­գու­թյու­նը: Ին­չո՞ւ եք ընդ­դի­մա­ նում ո­ղոր­մու­թյան ա­ռա­ջար­կու­թյա­նը: Ին­չո՞ւ եք ա­սում՝ «Ինձ հան­գիստ թող», մինչև որ Աստ­ված ստիպ­ված է լի­նում տալ ձեզ ձեր ցան­կու­թյան հա­մե­մատ, և կու­նե­նաք այն, ինչ ցան­կա­ցել եք: Նրանք, ով­քեր ընդ­դի­մա­նում են Աստ­ծո Հո­գուն, կար­ծում են, թե ա­պա­գա­յում մի օր կա­պաշ­խա­րեն, երբ պատ­րաստ կլի­նեն վճռա­կան քայլ կա­տա­րել դե­պի նո­րո­գու­թյու­նը, սա­կայն այն ժա­մա­նակ ա­պաշ­խա­ րու­թյու­նը վեր կլի­նի ի­րենց ու­ժե­րից: Տր­ված լույ­սի և­ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րի փո­խա­րեն կլի­նի խա­վար նրանց հա­մար, ով­քեր մեր­ժում են քայ­լել լույ­սի մեջ, քա­նի դեռ ու­նեն այդ լույ­սը: Հար­կա­վոր չէ նա­յել Սուրբ Հո­գու դեմ մեղ­քին որ­պես մի ա­ռեղծ­վա­ծա­ յին և­ ան­բա­ցատ­րե­լի երևույթ: Սուրբ Հո­գու դեմ մեղ­քը ա­պաշ­խա­րե­լու հրա­վեր­նե­րի շա­րու­նա­կա­կան մեր­ժումն է: Ե­թե հրա­ժար­վում եք հա­վա­ տալ Հի­սուս Քրիս­տո­սին որ­պես ձեր անձ­նա­կան Փր­կիչ, դուք սի­րում եք խա­վարն ա­վե­լի, քան լույ­սը, դուք սի­րում եք ա­ռա­ջին մեծ դա­վա­ճա­նին պա­րու­րած մթնո­լոր­տը: Դուք նա­խընտ­րում եք այս մթնո­լոր­տը Հո­րը և Որ­դուն շրջա­պա­տող մթնո­լոր­տից, և Աստ­ված թույլ է տա­լիս ձեզ ստա­ նալ ձեր ընտ­րու­թյու­նը: Սա­կայն թող ոչ մի մարդ չհու­սալք­վի այս ներ­ կա­յաց­ված պատ­կե­րից: Տի­րոջ կամ­քը կա­տա­րել ցան­կա­ցող­նե­րից ոք չի լքվի: Հու­սա­ցե՛ք Աստ­ծուն: Տեր Հի­սուսն ա­պա­ցու­ցել է, որ դուք Իր հա­մար ան­սահ­ման ար­ժեք ու­նեք: Նա թո­ղեց Իր ար­քա­յա­կան գա­հը, թո­ղեց Իր ար­քա­յա­կան պա­լատ­նե­րը, Իր աստ­վա­ծայ­նու­թյու­նը փո­խեց մար­դե­ղու­ թյամբ և­ ա­մո­թա­բեր մա­հով կնքեց իր մահ­կա­նա­ցուն Գող­գո­թա­յի խա­չի վրա, որ­պես­զի դուք կա­րո­ղա­նաք փրկվել: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. հու­ նի­սի 29:

33

հունվար

28 ՀՈԳՈՒ ՄՏԱԴՐՎԱԾ ՄԵՐԺՈՒՄԸ

Եվ ո՛վ որ մար­դի Որ­դու դեմ բան ա­սի, կթողն­վի նրան, բայց ով որ Սուրբ Հո­գու դեմ ա­սի, նրան չի թողն­վի ո՛չ այս աշ­խար­հում, և­ո՛չ գա­լու աշ­խար­հում։ Մատ­թեոս 12.32:

Սրա­նից ան­մի­ջա­պես ա­ռաջ էր, երբ Հի­սու­սը երկ­րորդ ան­գամ ի­րա­ կա­նաց­րեց բռնված, կույր ու համր մար­դու բու­ժու­մը. և Փա­րի­սե­ցի­նե­ րը հաս­տա­տե­ցին մե­ղադ­րան­քը. «Դևե­րի իշ­խա­նովն է հա­նում դևե­րը» (Մատ­թեոս 9.34): Քրիս­տո­սը նրանց պար­զո­րեն ա­սաց, որ Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը սա­տա­նա­յին վե­րագ­րե­լով, նրանք ի­րեց զրկում էին օրհ­ նու­թյուն­նե­րի աղբ­յու­րից: Նրանք, ով­քեր խո­սել էին հենց Հի­սու­սի դեմ` չհաս­կա­նա­լով Նրա աստ­վա­ծա­յին բնա­վո­րու­թյու­նը, կա­րող էին թո­ղու­ թյուն ստա­նալ, քա­նի որ Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով կտես­նեին ի­րենց սխալն ու կա­պաշ­խա­րեին: Ինչ մեղք էլ որ գոր­ծած լի­նի մարդ, ե­թե ա­պաշ­խա­ րում և հա­վա­տում է, մեղ­քը լվաց­վում է Քրիս­տո­սի ար­յու­նով, սա­կայն նա, ով մեր­ժում է Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը, ի­րեն դնում է մի վի­ճա­կի մեջ, ուր ա­պաշ­խա­րու­թյունն ու հա­վա­տը չեն կա­րող այ­ցե­լել ի­րեն: Հո­գու մի­ջո­ցով է, որ Աստ­ված աշ­խա­տում է սրտի վրա. երբ մար­դիկ կա­մո­վին մեր­ժում են Հո­գուն և հայ­տա­րա­րում, որ Նա սա­տա­նա­յից է, նրանք կտրում են այն ու­ղին, ո­րով Աստ­ված կա­րող է հա­ղոր­դակց­վել ի­րենց հետ: Երբ Հո­գին վերջ­նա­կա­նա­պես մերժ­ված է, Աստ­ված այլևս ո­չինչ չի կա­րող ա­նել այդ մար­դու հա­մար… Աստ­ված չէ, որ կու­րաց­նում է մարդ­կանց աչ­քե­րը և կարծ­րաց­նում նրանց սրտե­րը: Նա լույս է ու­ղար­կում նրանց, որ­պես­զի ուղ­ղեն ի­րենց սխալ­նե­րը և քայ­լեն անվ­տանգ ճա­նա­պար­հով: Այս լույ­սը մեր­ժե­լու հետևան­քով է, որ աչ­քե­րը կու­րա­նում են, և սր­տե­րը` կարծ­րա­նում: Հա­ ճախ դա տե­ղի է ու­նե­նում աս­տի­ճա­նա­բար և գ­րե­թե անն­կա­տե­լի: Լույ­սը տրվում է հո­գուն Աստ­ծո խոս­քի, Նրա ծա­ռա­նե­րի մի­ջո­ցով, կամ էլ ան­ մի­ջա­պես Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյամբ: Բայց երբ լույ­սի մի ճա­ռա­գայթ ա­նու­շադ­րու­թյան է մատն­վում, հոգևոր զգա­յու­նու­թյու­նը բթա­նում է, և լույ­սի երկ­րորդ հայտ­նու­թյունն ա­վե­լի ա­ղոտ է նշմար­վում: Այս­պես խա­ վա­րը թանձ­րա­նում է այն­քան, մինչև որ գի­շեր է իջ­նում հո­գու վրա: Հենց այդ­պես էր ե­ղել հրեա ա­ռաջ­նորդ­նե­րի հետ: Նրանք հա­մոզ­ված էին, որ Քրիս­տոսն օժտ­ված է աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյամբ, բայց ճշմար­տու­թյանն ընդ­դի­մա­նա­լու հա­մար նրանք Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը սա­տա­նա­յին էին վե­րագ­րում: Այս­պես վար­վե­լով` նրանք դի­տա­վոր­յալ ընտ­րե­ցին խա­ բեու­թյու­նը, տրվե­ցին սա­տա­նա­յին և­ըն­կան նրա լիա­կա­տար իշ­խա­նու­ թյան տակ: Դա­րե­րի Փա­փա­գը, 321-323:

34

29 ՀԻՄԱ ԱՊԱՇԽԱՐՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿՆ Է

հունվար

Եվ մենք, գոր­ծա­կից լի­նե­լով, նաև ա­ղա­չում ենք, որ դուք Աստ­ծո շնորհ­քը զուր տե­ղը չըն­դու­նեք։ Ո­րով­հետև ա­սում է. Ըն­դու­նե­լի ժա­ մա­նա­կում լսե­ցի քեզ, և փր­կու­թյան օ­րումն օգ­նե­ցի քեզ. Ա­հա հի­մա է ըն­դու­նե­լի ժա­մա­նակ. Ա­հա հի­մա է փրկու­թյան օր։ Բ Կորն­թա­ցիս 6.1, 2:

Եղ­բայր Պ., դուք հարց­նում եք, թե արդ­յո՞ք չներ­վող մեղք եք գոր­ծել այս կյան­քում կամ ե­կող կյան­քում: Ես պա­տաս­խա­նում եմ. Ես չեմ տես­ նում նույ­նիսկ թույլ ա­պա­ցույց, որ սա այդ դեպքն է: Ի՞նչ է նշա­նա­կում մեղք Սուրբ Հո­գու դեմ: Դա Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը մտած­ված կեր­ պով սա­տա­նա­յին վե­րագ­րելն է: Օ­րի­նակ, են­թադ­րենք, թե մե­կը ա­կա­նա­ տես է դառ­նում Աստ­ծո Հո­գու յու­րա­հա­տուկ աշ­խա­տան­քի: Նա ու­նի հա­ մո­զիչ ա­պա­ցույց, որ այդ աշ­խա­տան­քը ներ­դաշ­նակ է Սուրբ Գր­քի հետ: Հո­գին Իր հեր­թին վկա­յում է, որ դա Աստ­ծո աշ­խա­տանքն է: Հե­տո նա, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ընկ­նում է գայ­թակ­ղու­թյան մեջ, հպար­տու­թյու­նը, ինք­ նավս­տա­հու­թյու­նը կամ բնա­վո­րու­թյան որևէ այլ չար գիծ ղե­կա­վա­րում է նրան, և մեր­ժե­լով այդ գոր­ծի աստ­վա­ծա­յին բնույ­թի բո­լոր ա­պա­ցույց­նե­ րը՝ նա հայ­տա­րա­րում է, որ այն, ին­չը նախ­կի­նում ինքն ըն­դու­նել է որ­պես Սուրբ Հո­գու ուժ, ե­ղել է սա­տա­նա­յի ու­ժը: Հո­գու մի­ջո­ցով է, որ Աստ­ված աշ­խա­տում է մար­դու սրտի հետ, և­երբ մար­դը մտած­ված կեր­պով մեր­ժում է Հո­գուն և հայ­տա­րա­րում, որ Նա սա­տա­նա­յից է, փա­կում է այն ու­ղին, ո­րով Աստ­ված հա­ղոր­դակց­վում է իր հետ: Մեր­ժե­լով այն ա­պա­ցույ­ցը, որն Աստ­ված բա­րե­հա­ճել է տալ ի­րեն, նա ծած­կում է իր սրտում փայ­լա­տա­կող լույ­սը, և­որ­պես արդ­յունք՝ հայտն­վում է խա­վա­րում: Այս­պի­սով Քրիս­տո­սի խոս­քերն ա­պա­ցուց­վում են. «Ու­րեմն, ե­թե այն լույ­սը, որ քե­զա­նում է, խա­վար է, ա­պա խա­վա­րը՝ որ­քա՞ն ա­վե­լի» (Մատ­թեոս 6.23): Ո­րո­շա­կի ժա­մա­նակ, այն մար­դիկ, ով­ քեր գոր­ծում են այս մեղ­քը, կա­րող են լի­նել Աստ­ծո զա­վակ­ներ, սա­կայն երբ հան­գա­մանք­նե­րի բե­րու­մով պետք է զար­գաց­նեն ի­րենց բնա­վո­րու­ թյու­նը և ցույց տան, թե ի­րենք ո՛ր հո­գուց են, կպարզ­վի, որ գտնվում են թշնա­մու տա­րած­քում՝ կանգ­նած նրա սև դ­րո­շի տակ: Եղ­բա՛յր իմ, Հո­գին այ­սօր հրա­վի­րում է քեզ: Քո ամ­բողջ սրտով ե՛կ Հի­սու­սի մոտ: Ա­պաշ­խա­րի՛ր քո մեղ­քե­րից, խոս­տո­վա­նի՛ր Աստ­ծուն, թո՛ղ ա­մեն ա­նի­րա­վու­թյուն, և կա­րող ես յու­րաց­նել Նրա բո­լոր խոս­տում­նե­րը: «…դե­պի Ինձ դար­ձեք, որ փրկվեք…» (Ե­սա­յիա 45.22)՝ ա­հա Նրա փա­ռա­ վոր հրա­վե­րը: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար, 5.634:

35

30 ՀՈԳԻՆ ՀԱՄԲԵՐԱՏԱՐ ԿԵՐՊՈՎ ՍՊԱՍՈՒՄ Է

հունվար

Ա­հա ես դռան ա­ռաջ կանգ­նած եմ և թա­կում եմ, ե­թե մե­կը լսի իմ ձայ­նը և դու­ռը բա­ցի, կմտնեմ նրա մոտ և­ընթ­րիք կա­նեմ նրա հետ, և նա՝ ինձ հետ։ Հայտ­նու­թյուն 3.20:

Բո­լո­րը` մե­ծից մինչև փոք­րը, պետք է տեղ­յակ լի­նեն Աստ­ծո մա­սին: Մենք կա­րող ենք մարդ­կան­ցից սո­վո­րել ճշմար­տու­թյու­նը հստակ կեր­ պով տար­բե­րա­կել, սա­կայն միայն Աստ­ված կա­րող է սրտին սո­վո­րեց­նել ըն­դու­նել փրկող ճշմար­տու­թյու­նը, ին­չը նշա­նա­կում է ըն­դու­նել հա­վի­տե­ նա­կան կյան­քի բա­ռե­րը բա­րի և­ազ­նիվ սրտով: Տե­րը համ­բե­րա­տար կեր­ պով սպա­սում է՝ սո­վո­րեց­նե­լու ա­մեն մի ցան­կա­ցող մար­դու: Խն­դի­րը ոչ թե պատ­րաս­տա­կամ Հրա­հանգ­չի, աշ­խար­հում երբևէ ապ­րած ա­մե­նա­ մեծ Ու­սուց­չի, այլ սո­վո­րո­ղի մեջ է, ով մնում է իր սե­փա­կան տպա­վո­րու­ թյուն­նե­րին և գա­ղա­փար­նե­րին հա­վա­տա­րիմ, և չի թող­նում իր մարդ­կա­ յին տե­սու­թյուն­ներն ու խո­նար­հա­բար գա­լիս սո­վո­րե­լու: Նա թույլ չի տա, որ­պես­զի իր գի­տակ­ցու­թյան ու իր սրտի հետ աշ­խա­տեն և կր­թեն, դարձ­ նեն կար­գա­պահ և վե­րա­պատ­րաստ­ված, այն­պես, ինչ­պես հո­ղա­գործն է աշ­խա­տում հո­ղի հետ, և ճար­տա­րա­պե­տը` շենք կա­ռու­ցում: «…­Դուք Աստ­ծո մշա­կու­թյու­նը՝ Աստ­ծո շին­վածն եք» (Ա Կորն­թա­ցիս 3.9): Յու­րա­քանչ­յուր մարդ պետք է հղկվի, վե­րա­փոխ­վի և ս­տա­նա աստ­ վա­ծա­յին նմա­նու­թյու­նը: Իմ թան­կա­գին ե­րի­տա­սարդ և ծեր ըն­կեր­ներ, Քրիս­տոսն ա­սում է ձեզ հա­վեր­ժա­կան ճշմար­տու­թյու­նը. «…Ե­թե մար­դի Որ­դու մար­մի­նը չու­տեք և Նրա ար­յու­նը չխմեք, կյանք չու­նեք ձեր ան­ ձե­րում։ (Ե­թե չըն­դու­նեք Քրիս­տո­սի բա­ռե­րը որ­պես ձեր խորհր­դա­տուի խոս­քեր, դուք չեք բա­ցա­հայ­տի Նրա ի­մաստ­նու­թյու­նը կամ Նրա հոգևոր կյան­քը) Իմ մար­մինն ու­տո­ղը և Իմ ար­յու­նը խմո­ղը հա­վի­տե­նա­կան կյանք ու­նի…Ո­րով­հետև Իմ մար­մի­նը ճշմա­րիտ կե­րա­կուր է, և Իմ ար­յու­ նը ճշմա­րիտ խմե­լիք է» (Հով­հան­նես 6.53-56): Քրիս­տոսն ա­սել է. «­Հո­գին է կեն­դա­նաց­նո­ղը, մար­մի­նը ոչ մի օ­գուտ չի տա­լիս. այն բա­նը, որ Ես ձեզ հետ խո­սե­ցի, հո­գի է և կ­յանք է» (հա­մար 64): Նրանք, ով­քեր փնտրում են Սուրբ Գիր­քը և հա­մա­ռո­րեն փոր­ձում հաս­կա­նալ այն, կբա­ցա­հայ­տեն Հո­գու սրբա­գոր­ծու­մը ճշմար­տու­թյա­ նը հա­վա­տա­լու մի­ջո­ցով, քա­նի որ նրանք ի­րենց սրտով ըն­դու­նում են ճշմար­տու­թյու­նը, և­ու­նեն այն հա­վա­տը, որն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­ րա­գոր­ծում հո­գին: Նրանց հոգևոր ջի­լերն ու մկան­նե­րը սնուց­վում են Կ­յան­քի Հա­ցով, ո­րը նրանք ու­տում են: Ձե­ռագ­րեր 8:162, 163:

36

հունվար

31 ՀՈԳԻՆ ՄՇՏԱՊԵՍ ՍՊԱՍՈՒՄ Է

Բայց Մ­խի­թա­րի­չը՝ Սուրբ Հո­գին, որ Հայ­րը կու­ղար­կի Իմ ա­նու­նով, Նա ա­մեն բան կսո­վո­րեց­նի ձեզ և կ­հի­շեց­նի ձեզ ա­մեն ինչ, որ ձեզ ա­սա­ցի։ Հով­հան­նես 14.26:

Սուրբ Հո­գին մշտա­պես սպա­սում է, որ­պես­զի ի­րա­կա­նաց­նի Իր գոր­ ծը մար­դու սրտի հետ: Նրանք, ով­քեր ցան­կա­նում են սո­վո­րել, կա­րող են սերտ կա­պի մեջ մտնել Աստ­ծո հետ, և­ այն խոս­տու­մը, որ Մ­խի­թա­րի­չը կսո­վո­րեց­նի, և կ­հի­շեց­նի նրանց ա­մեն բան, ինչ որ Քրիս­տոսն ա­սել է Իր ա­շա­կերտ­նե­րին, երբ Նա դեռ երկ­րի վրա էր, կի­րա­կա­նա­նա: Սա­կայն ե­թե մենք բա­ժան­վենք Աստ­ծուց, կդա­դա­րենք լի­նել Քրիս­տո­սի դպրո­ցի ու­սա­նող­նե­րը: Եվ ոչ մի յու­րա­հա­տուկ բեռ չենք զգա այն հո­գի­նե­րի հա­ մար, ո­րոնց հա­մար Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ: Քրիս­տո­սի ա­շա­կերտ­նե­րի հա­մար շատ բարդ էր Նրա դա­սե­րը զա­ նա­զա­նել ռաբ­բի­նե­րի, դպիր­նե­րի և փա­րի­սե­ցի­նե­րի ա­վան­դույթ­նե­րից և սկզ­բուն­քե­րից: Այն ուս­մունք­նե­րը, ո­րոնք նրանք սո­վո­րել էին հար­գել որ­պես Աստ­ծո ձայն, իշ­խում էին նրանց մտքե­րի վրա և ձևա­վո­րում էին նրանց զգաց­մունք­նե­րը: Ա­շա­կերտ­նե­րը չէին կա­րող լի­նել կեն­դա­նի և շո­ ղա­ցող լույս, մինչև չա­զատ­վեին մարդ­կանց ա­սույթ­նե­րի և պատ­վի­րան­ նե­րի ազ­դե­ցու­թյու­նից, և Քրիս­տո­սի խոս­քե­րը չտպա­վոր­վե­ցին նրանց մտքե­րում և սր­տե­րում որ­պես հստակ ճշմար­տու­թյուն­ներ, թան­կար­ժեք զար­դեր, ո­րոնք հար­կա­վոր էր գնա­հա­տել, սի­րել և գոր­ծի դնել: Հի­սուսն ե­կավ աշ­խարհ, ապ­րեց սուրբ կյան­քով և մա­հա­ցավ՝ ե­կե­ղե­ ցուն որ­պես ժա­ռան­գու­թյուն թող­նե­լու Իր թան­կար­ժեք գան­ձե­րը, ո­րոնք Նա վստա­հեց նրանց: Նա Իր ա­շա­կերտ­նե­րին դարձ­րեց ա­մե­նա­թան­կար­ ժեք վար­դա­պե­տու­թյան ա­վան­դա­պահ­նե­րը, ո­րոնք պետք է փո­խանց­ վեին Իր ե­կե­ղե­ցուն՝ զերծ մարդ­կանց սխալ­նե­րից և­ ա­վան­դույթ­նե­րից: Նա Ի­րեն բա­ցա­հայ­տեց նրանց որ­պես աշ­խար­հի Լույս, ար­դա­րու­թյան Արև: Եվ Նա խոս­տա­ցավ նրանց Մ­խի­թա­րիչ` Սուրբ Հո­գին, Ում Հայ­րը պետք է ու­ղար­կեր Իր ա­նու­նով: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1891թ. նո­ յեմ­բե­րի 16: «­Ձեզ որբ չեմ թող­նի, կգամ ձեզ մոտ» (Հով­հան­նես 14.18): Այն աստ­ վա­ծա­յին Հո­գին, որ աշ­խար­հի Փր­կագ­նո­ղը խոս­տա­ցավ ու­ղար­կել, Աստ­ ծո ներ­կա­յու­թյունն ու զո­րու­թյունն է: Նա Իր ժո­ղովր­դին չի թող­նի աշ­ խար­հում ա­ռանց Իր շնոր­հի՝ հե­տապնդ­ված Աստ­ծո թշնա­մու կող­մից և հա­լած­ված աշ­խար­հից. Նա կգա նրանց մոտ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1891թ. նո­յեմ­բե­րի 23:

37

ՓԵՏՐ­ ՎԱՐ

ՀՈԳՈՎ ՎԵՐԱՓՈԽՎԱԾ

փետրվար

1

ՎԵՐՍՏԻՆ ԾՆՎԱԾ

Հի­սու­սը պա­տաս­խա­նեց և­ ա­սաց նրան. Ճշմա­րիտ ճշմա­րիտ ա­սում եմ քեզ, ե­թե մե­կը վերս­տին չծնվի, չի կա­րող Աստ­ծո ար­քա­յու­ թյու­նը տես­նել: Հով­հան­նես 3.3:

«­Գա Քո ար­քա­յու­թյու­նը, լի­նի Քո կամ­քը, ինչ­պես երկն­քում, այն­պես էլ երկ­րի վրա» (Մատ­թեոս 6.10): Քրիս­տո­սի ողջ երկ­րա­յին կյան­քի նպա­ տակն էր ցույց տալ Աստ­ծո կամ­քը երկ­րի վրա այն­պես, ինչ­պես այն երկն­ քում է: Քրիս­տոսն ա­սաց. «…ե­թե մե­կը վերս­տին չծնվի, չի կա­րող Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը տես­նել։ ...Ե­թե մե­կը ջրից և Հո­գուց չծնվի, նա չի կա­րող Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը մտնել։ Մարմ­նից ծնվա­ծը մար­մին է, և Հո­գուց ծնվա­ծը հո­գի է» (Հով­հան­նես 3.3-6): Իր ար­քա­յու­թյան քա­ղա­քա­ցի­ներ դառ­նա­լու հա­մար Քրիս­տո­սը խտրա­կա­նու­թյուն չի դնում կաս­տա­նե­րի, մաշ­կի գույ­նի կամ սո­ցիա­լա­ կան աս­տի­ճա­նի միջև: Նրա ար­քա­յու­թյան մուտ­քը կախ­ված չէ հարս­ տու­թյու­նից կամ գե­րա­զանց ժա­ռան­գա­կա­նու­թյու­նից: Միայն Հո­գուց ծնված­նե­րը կմտնեն Նրա ար­քա­յու­թյուն: Հոգևոր բնա­վո­րու­թյունն է, որ պետք է ճա­նաչ­վի Քրիս­տո­սի կող­մից: Նրա ար­քա­յու­թյունն այս աշ­խար­ հից չէ: Նրա քա­ղա­քա­ցի­նե­րը նրանք են, ով­քեր աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան կրող­ներ են, ով­քեր փա­խել են այս աշ­խար­հում առ­կա ա­պա­կա­նու­թյու­ նից: Իսկ այս շնոր­հը նրանց տրվում է Աստ­ծուց: Քրիս­տոսն Իր քա­ղա­քա­ցի­նե­րին չի գտնում ար­դեն պատ­րաստ Իր ար­ քա­յու­թյան հա­մար, այլ պատ­րաս­տում է նրանց Իր աստ­վա­ծա­յին ու­ժով: Նրանք, ով­քեր մե­ռած էին օ­րի­նա­խախ­տու­թյան և մեղ­քի մեջ, վե­րա­կեն­ դա­նա­նում են հոգևոր կյան­քի հա­մար: Այն ու­նա­կու­թյուն­նե­րը, ո­րոն­ցով Աստ­ված նրանց օժ­տել է սուրբ նպա­տակ­նե­րի հա­մար, կա­տա­րե­լա­գործ­ վում, մաքր­վում և մե­ծար­վում են. հենց դրանք էլ ա­ռաջ­նոր­դում են ձևա­ վո­րե­լու բնա­վո­րու­թյուն աստ­վա­ծա­յին նմա­նու­թյամբ: Թեև նրանք սխալ են օգ­տա­գոր­ծել ի­րենց տա­ղանդ­նե­րը և ծա­ռա­յեց­րել են դրանք մեղ­քին, թեև Քրիս­տո­սը նրանց հա­մար գլոր­ման քար և գայ­թակ­ղու­թյան վեմ է ե­ղել, ո­րով­հետև նրանք գայ­թակղ­վել են Խոս­քից` լի­նե­լով անհ­նա­զանդ, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, Նրա սի­րո զո­րու­թյամբ նրանք ա­ռաջ­նորդ­վում են դե­ պի պար­տա­վո­րու­թյան կա­ծան: Քրիս­տոսն ա­սել է. «Ես ե­կա, որ կյանք ու­նե­նան, և­էլ ա­վե­լի ու­նե­նան» (Հով­հան­նես 10.10): Քրիս­տո­սը նրանց Ի­րեն է գրա­վում ան­տե­սա­նե­լի ու­ժով: Նա կյան­քի լույսն է և ն­րանց հա­գեց­նում է Իր սե­փա­կան Հո­գով: Գտն­վե­լով հոգևոր մթնո­լոր­տում` նրանք տես­նում են, որ ե­ղել են սա­տա­նա­յի գայ­թակ­ղու­ թյուն­նե­րի փոր­ձա­դաշ­տում և նրա գե­րիշ­խա­նու­թյան տակ, սա­կայն նրանք կոտ­րում են մարմ­նա­կան ցան­կու­թյուն­նե­րի լուծն ու հրա­ժար­վում մեղ­քի ծա­ռա­նե­րը լի­նե­լուց: Սա­տա­նան ջանք չի խնա­յում նրանց պա­հե­ լու հա­մար: Նա հար­ձակ­վում է նրանց վրա տար­բեր փոր­ձու­թյուն­նե­րով, սա­կայն Հո­գին աշ­խա­տում է նրանց նո­րո­գել ի­րենց Ստեղ­ծո­ղի պատ­կե­ րով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. մար­տի 26: 39

փետրվար

2 ԸՆՏՐՎԱԾ ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

Ինչ­պես որ ընտ­րեց մեզ նրա­նով աշ­խար­հի ստեղ­ծե­լուց ա­ռաջ, որ մենք սուրբ և­ա­նա­րատ լի­նենք նրա ա­ռա­ջին սի­րով: Ե­փե­սա­ցիս 1.4:

Մենք պետք է հա­վա­տանք, որ ընտր­ված ենք Աստ­ծո կող­մից՝ փրկվե­ լու մեր հա­վա­տի դրսևոր­մամբ, Քրիս­տո­սի շնոր­հի և Սուրբ Հո­գու աշ­խա­ տան­քի մի­ջո­ցով, և մենք պետք է փա­ռա­բա­նենք Աստ­ծուն ա­նար­ժան­նե­ րիս տրվող Նրա թան­կա­գին շնոր­հի հա­մար: Աստ­ծո սերն է, որ մար­դուն բե­րում է դե­պի Քրիս­տո­սը, որ­պես­զի նա գթա­ռատ կեր­պով ըն­դուն­վի և ներ­կա­յաց­վի Իր Հո­րը: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի մի­ջո­ցով է նո­րոգ­վում մե­ղա­վո­րի և Աստ­ծո միջև աստ­վա­ծա­յին հա­րա­բե­րու­թյու­նը: Մեր երկ­նա­ յին Հայրն ա­սում է. «Ես պի­տի լի­նեմ նրանց Աստ­ված, և ն­րանք պի­տի Ինձ հա­մար ժո­ղո­վուրդ լի­նեն։ Նրանց հան­դեպ կցու­ցա­բե­րեմ նե­րող սեր և ն­րանց վրա կթա­փեմ Իմ ու­րա­խու­թյու­նը: Նրանք Ինձ հա­մար յու­րա­ հա­տուկ գանձ կլի­նեն, ո­րով­հետև այն ազ­գը, որ Ես կազ­մել եմ Ինձ հա­ մար, պի­տի պատ­մի Իմ օրհ­նա­բա­նու­թյու­նը (տե՛ս Ե­րե­միա 30.22, 31.1, 33, Ե­լից 19.5): Քրիս­տո­սը հոր­դո­րում է մարդ­կանց գալ Իր մոտ, և մեր ներ­կա­յիս և հա­վի­տե­նա­կան շա­հի հա­մար մենք պետք է լսենք և պա­տաս­խա­նենք այդ հոր­դո­րին: Հի­սուսն ա­սում է. «Ոչ թե դուք Ինձ ընտ­րե­ցիք, այլ Ես ընտ­րե­ցի ձեզ» (Հով­հան­նես 15.16): Այ­սու­հետև, թող Աստ­ծո զա­վակ­ներ կոչ­ված բո­լոր մար­դիկ պա­տաս­խա­նեն Քրիս­տո­սի հրա­վե­րին և գ­րա­վեն այն­պի­սի դիրք, որ­տեղ երկն­քի լույ­սը կշո­ղա նրանց վրա, որ­տեղ նրանք կհաս­կա­նան՝ ինչ ա­սել է Քրիս­տո­սի խոս­քը լսող և կա­տա­րող­ներ լի­նել, ինչ ա­սել է հետևել աշ­խար­հի Լույ­սին, և­ ըն­դուն­ված լի­նել Սի­րե­լիի մի­ջո­ ցով: Այն ա­մե­նը, ինչ Աստ­ված կա­րող էր ա­նել մար­դու փրկու­թյան հա­մար, ա­րել է: Նա թա­փել է երկն­քի գան­ձե­րը թան­կար­ժեք պարգևի տես­քով: Նա հրա­վի­րում է, ա­ղեր­սում է, հոր­դո­րում է, սա­կայն եր­բեք չի պար­տադ­ րի մար­դուն գալ Իր մոտ: Նա սպա­սում է նրանց հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյա­ նը: Նա սպա­սում է նրանց հա­մա­ձայ­նու­թյա­նը, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նա մե­ ղա­վո­րի վրա հե­ղել Իր շնոր­հի հարս­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք պահ­ված են նրա հա­մար աշ­խար­հի ա­րա­րու­մից ա­ռաջ…Աստ­ված չի նա­խա­տե­սել, որ մարդ­կանց ու­ժը կաթ­վա­ծա­հար լի­նի, այլ որ­պես­զի Աստ­ծո հետ հա­մա­ գոր­ծակ­ցե­լով՝ մար­դիկ դառ­նան ա­վե­լի արդ­յու­նա­վետ գոր­ծա­կալ­ներ Իր ձեռ­քում…­Տե­րը մարդ­կանց հա­մար է պա­հել Իր հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Լ­րա­բեր, ապ­րի­լի 26, 1893թ.:

40

փետրվար

3

ՀՈԳՈՒ ՏԱՃԱՐԸ

Կամ թե չգի­տե՞ք, որ ձեր մար­մին­նե­րը Սուրբ Հո­գու տա­ճար են, որ ձե­զա­նում է, որ նրան Աստ­ծուց ու­նեք. և ձե­րի­նը չեք։ Ո­րով­հետև մեծ գնով գնվե­ցիք, ուս­տի փա­ռա­վո­րեք Աստ­ծուն ձեր մարմ­նում և ձեր հո­գում, որ Աստ­ծունն են: Ա Կորն­թա­ցիս 6.19, 20:

Մար­դու իշ­խա­նու­թյու­նից դուրս և ն­րա ու­ժե­րից վեր մի ուժ պետք է աշ­խա­տի նրա հետ, որ­պես­զի նրա բնա­վո­րու­թյան կա­ռուց­ման գոր­ծում կի­րառ­վեն ա­մուր գե­րան­ներ: Մար­դու ներ­քին սրբա­րա­նում պետք է իշ­ խի Աստ­ծո ներ­կա­յու­թյու­նը: «­Կամ ի՞նչ հա­մա­ձայ­նու­թյուն ու­նի Աստ­ծո տա­ճա­րը կուռ­քե­րի հետ, ո­րով­հետև դուք կեն­դա­նի Աստ­ծո տա­ճարն էք. Ինչ­պես Աստ­ված ա­սաց, թե նրան­ցում կբնակ­վեմ, և ն­րան­ցում ման կգամ. և ն­րանց Աստ­ված կլի­նեմ, և ն­րանք՝ Իմ ժո­ղո­վուրդ» (Բ Կորն­թա­ ցիս 6.16): «Չ­գի­տե՞ք, որ դուք Աստ­ծո տա­ճար եք, և Աստ­ծո Հո­գին բնակ­ ված է ձե­զա­նում։ Ե­թե մեկն Աստ­ծո տա­ճարն ա­պա­կա­նի, նրան էլ Աստ­ ված կա­պա­կա­նի, ո­րով­հետև Աստ­ծո տա­ճա­րը սուրբ է, որ դուք եք» (Ա Կորն­թա­ցիս 3.16, 17): «Ո­րով­հետև նրա­նով եր­կուսս մեկ Հո­գով ու­նենք մո­տե­նա­լը Հոր մոտ։ Ու­րեմն այ­սու­հետև այլևս օ­տար և պան­դուխտ չեք, այլ սուր­բե­րի հետ քա­ղա­քա­ցի­ներ և Աստ­ծո ըն­տա­նիք­ներ­՝ ա­ռաք­յալ­նե­րի և մար­գա­րե­նե­րի հիմ­քի վրա շին­ված, ո­րի անկ­յու­նի գլու­խը Հի­սուս Քրիս­տոսն է, որ Նրա­ նում բո­լոր շին­ված­քը միա­սին հար­մար­ված ա­ճում է, որ լի­նի սուրբ տա­ ճար Տե­րով, որ Նրա­նում դուք էլ Նրա հետ շին­վում եք Աստ­ծո բնա­կա­րան Հո­գով» (Ե­փե­սա­ցիս 2.18-22): Մարդն ինք­նու­րույն չի կա­րող ի­րեն Սուրբ Հո­գու բնա­կա­տե­ղի սար­քել. մինչև որ չլի­նի մար­դու կամ­քի և Աստ­ծո կամ­քի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյուն, Տե­րը նրա հա­մար ո­չինչ ա­նել չի կա­րող: Տե­րը Մե­ծա­գույն Վար­պետն է, և քա­նի դեռ մար­դը չի հա­մա­գոր­ծակ­ցում աստ­վա­ծա­յին Վար­պե­տի հետ, երկ­նա­յին շի­նու­թյու­նը չի կա­րող ա­վար­տին հասց­վել: Ողջ զո­րու­թյունն Աստ­ծունն է, և­ ողջ փառ­քը պետք է տրվի Աստ­ծուն, և­ այ­սու­հան­դերձ, ամ­բողջ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը մնում է մար­դու վրա, քա­նի որ Աստ­ ված չի կա­րող ո­չինչ ա­նել ա­ռանց մար­դու հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. հոկ­տեմ­բե­րի 25:

41

4 ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ԲՆՈՒԹՅԱՆ ԿՐՈՂՆԵՐ

փետրվար

Ո­րոն­ցով ա­մե­նա­մեծ և պատ­վա­կան խոստ­մունք­ներ են տրված մեզ, որ նրան­ցով հա­ղոր­դա­կից լի­նեք աստ­վա­ծա­յին բնու­թյա­նը՝ աշ­ խարհ­ի մեջ ցան­կու­թյու­նից ե­ղած ա­պա­կա­նու­թյու­նից հե­ռու փախ­ չե­լով։ Բ Պետ­րոս 1.4:

Ա­ռողջ քրիս­տոն­յան այն մարդն է, ում ներ­սում ձևա­վոր­ված է Քրիս­տո­ սը՝ փառ­քի հույ­սը: Նա սի­րում է ճշմար­տու­թյու­նը, մաք­րու­թյու­նը, սրբու­ թյու­նը և կ­ցու­ցա­բե­րի հոգևոր կեն­սու­նա­կու­թյուն՝ ու­նե­նա­լով սեր առ Աստ­ծո Խոսքն ու փնտրե­լով շփում նրանց հետ, ով­քեր ծա­նոթ են Աստ­ծո Խոս­քին՝ բռնե­լու հա­մար Աստ­ծո տված լույ­սի յու­րա­քանչ­յուր ճա­ռա­գայթ, ո­րը բա­ցա­հայ­տում է Քրիս­տո­սին և Նրան դարձ­նում ա­վե­լի թանկ մար­ դու հա­մար: Նա, ով ու­նի ա­ռողջ հա­վատ, տես­նում է, որ Քրիս­տոսն է մար­դու կյան­քը, որ Նա է ի­րե­նում դե­պի հա­վի­տե­նա­կան կյանք ցայ­տող աղբ­յու­րը, և նա ու­րա­խու­թյամբ տա­լիս է իր ողջ ուժն իր Տի­րո­ջը հնա­ զանդ­վե­լուն: Սուրբ Հո­գին Իր կե­նա­րար ազ­դե­ցու­թյամբ մշտա­պես պա­ հում է նման մար­դուն Աստ­ծո սի­րո մեջ: Քրիս­տոն­յա­յին են ուղղ­ված հետև­յալ բա­ռե­րը. «Շ­նորհք և խա­ղա­ ղու­թյուն շա­տա­նա ձեզ վրա Աստ­ծո և մեր Տեր Հի­սու­սի գի­տու­թյու­նով։ Ինչ­պես որ Նրա աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյու­նը շնոր­հեց մեզ այն ա­մե­նը, որ կյան­քի և­ աստ­վա­ծա­պաշ­տու­թյան հա­մար պետք է Նրա գի­տու­թյու­ նով, որ մեզ կան­չեց փառ­քով և­ ա­ռա­քի­նու­թյու­նով: Ո­րոն­ցով ա­մե­նա­մեծ և պատ­վա­կան խոստ­մունք­ներ են տրված մեզ, որ նրան­ցով հա­ղոր­դա­ կից լի­նեք աստ­վա­ծա­յին բնու­թյա­նը՝ աշխարհի մեջ ցան­կու­թյու­նից ե­ղած ա­պա­կա­նու­թյու­նից հե­ռու փախ­չե­լով։ Եվ սույն այս բա­նի հա­մար ա­մեն ջանք ա­նե­լով՝ ձեր հա­վատ­քով ներ­կա­յաց­րեք ա­ռա­քի­նու­թյուն, և­ա­ռա­քի­ նու­թյու­նով՝ գի­տու­թյուն, և գի­տու­թյու­նով՝ ժուժ­կա­լու­թյուն, և ժուժ­կա­լու­ թյու­նով՝ համ­բե­րու­թյուն, և համ­բե­րու­թյու­նով՝ աստ­վա­ծա­պաշ­տու­թյուն, և­ աստ­վա­ծա­պաշ­տու­թյու­նով՝ եղ­բայ­րա­սի­րու­թյուն, և­ եղ­բայ­րա­սի­րու­ թյու­նով՝ սեր։ Ո­րով­հետև այս բա­նե­րը ձե­զա­նում մնա­լով և­ ա­ճե­լով՝ դա­ տարկ և­ անպ­տուղ չեն ա­նի ձեզ մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի գի­տու­թյու­ նում։ Բայց նա, որ այս բա­ներն ի­րեն մոտ չու­նի, կույր է և կար­ճա­տես՝ մո­ռա­ցած լի­նե­լով իր ա­ռա­ջին մեղ­քե­րից սրբվե­լը։ Սրա հա­մար, եղ­բայր­ ներ, ա­վե­լի ջանք ա­րեք, որ ձեր կո­չու­մը և­ընտ­րու­թյու­նը հաս­տատ ա­նեք, ո­րով­հետև սրանք ա­նե­լով՝ եր­բեք հան­ցան­քի մեջ չեք ընկ­նի։ Ո­րով­հետև այս­պես ա­ռա­տու­թյու­նով կտրվի ձեզ մտնել մեր Տեր և Փր­կիչ Հի­սուս Քրիս­տո­սի հա­վի­տե­նա­կան ար­քա­յու­թյու­նը» (Բ Պետ­րոս 1.2-11): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1894թ. դեկ­տեմ­բե­րի 11:

42

փետրվար

5

ԿԱՎ ԲՐՈՒՏԻ ՁԵՌՔԵՐՈՒՄ

Եվ ա­վեր­վեց այն ա­մա­նը, որ նա շի­նում էր, ինչ­պես բրու­տի ձեռ­քի կա­վին պա­տա­հում է, և նա դար­ձավ ու մի ու­րիշ ա­ման շի­նեց, ինչ­ պես որ բրու­տի աչ­քին հա­ճե­լի էր ա­նե­լու։ Եվ Տի­րոջ խոսքն ե­ղավ ինձ՝ ա­սե­լով. Մի՞­թե Ես չեմ կա­րող այս բրու­տի պես ա­նել ձեզ, ով Իս­րա­յե­լի տուն, ա­սում է Տե­րը. ա­հա ինչ­պես որ կավն է բրու­տի ձեռ­քին, նույն­ պես եք դուք իմ ձեռ­քին, ով Իս­րա­յե­լի տուն։ Ե­րե­միա 18.4-6:

Ես վայր եմ դնում իմ գրիչն ու բարձ­րաց­նում հո­գիս ա­ղոթ­քով, որ Աստ­ ված Իր շուն­չը փչի չո­րա­ցած ոս­կոր­նե­րի նման­վող ու­րա­ցող­նե­րի վրա, որ նրանք էլ ապ­րեն: Վեր­ջը մոտ է, այն մեզ մոտ է գա­լիս թա­քուն և գաղ­տա­ գո­ղի, այն­քան անն­կատ, այն­քան ան­ձայն, ինչ­պես գողն է թա­քուն մո­ տե­նում գի­շե­րը, որ կա­րող է հան­կար­ծա­կիի բե­րել քնած պա­հակ­նե­րին և­ ան­պատ­րաստ­նե­րին: Թող Տերն Իր Սուրբ Հո­գին տա այն սրտե­րին, ով­քեր այ­սօր հան­գիստ են, որ­պես­զի նրանք այլևս չքնեն, ինչ­պես մյուս­ նե­րը, այլ լի­նեն ու­շա­դիր և ս­թափ: Ո՞վ կհա­մա­ձայ­նի, նույ­նիսկ հի­մա, երբ անց է կաց­րել իր կյան­քի մեծ մա­սը, իր կամ­քը հանձ­նել Աստ­ծո ձեռ­քը որ­պես կավ Բրու­տի ձեռ­քում և հա­մա­գոր­ծակ­ցել Աստ­ծո հետ՝ ձևա­վոր­վե­լով Նրա ձեռ­քում որ­պես պատ­ վի ա­նոթ: Օ՜, ինչ­պի­սին պետք է լի­նի կա­վը Բրու­տի ձեռ­քե­րում, ինչ­քան դյու­րազ­գաց՝ աստ­վա­ծա­յին կնիքն ստա­նա­լու հա­մար՝ կանգ­նե­լով ար­դա­ րու­թյան պայ­ծառ ճա­ռա­գայթ­նե­րի ներ­քո: Ոչ մի երկ­րա­յին և­ ե­սա­սի­րա­ կան դրդա­պատ­ճառ չպետք է կյանք ստա­նա, այ­լա­պես չեք կա­րող կրել աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րը: Ճշմար­տու­թյան Հո­գին սրբաց­նում է մար­դուն: Երբ այս գոր­ծի մե­ծու­թյունն ըն­կալ­վի, մար­դու մտքե­րը կբեր­վեն Քրիս­ տո­սի «գե­րու­թյան» մեջ: Սա դուրս է մեր անձ­նա­կան ըն­կա­լու­նա­կու­թյան սահ­ման­նե­րից, բայց այ­նուա­մե­նայ­նիվ դա կլի­նի: Այ­նու­հետև, ի­մաս­տուն կվար­վե՞նք մենք արդ­յոք, ե­թե կախ­վա­ծու­թյուն պահ­պա­նենք մեր սե­փա­ կան գոր­ծե­րից: Պետք է թույլ տանք, որ Աստ­ված աշ­խա­տի մեզ հա­մար: Կա՞ արդ­յոք որևէ գե­րա­զան­ցու­թյուն, ո­րը հայտն­վում է մեր բնա­վո­րու­ թյան կամ վար­քագ­ծի մեջ: Արդ­յո՞ք դա սկիզբ է առ­նում սահ­մա­նա­փակ մարդ­կա­յին բնույ­թից: Ո՛չ, այդ ա­մենն Աստ­ծուց է՝ կա­վի վրա ու­նե­ցած բրու­տի իշ­խա­նու­թյան մե­ծա­գույն կենտ­րոնն ու դրսևո­րու­մը: Նրանք, ում Տերն օրհ­նել է ճշմար­տու­թյան գան­ձե­րով, կարթ­նա­նան և կա­սեն ի սրտե. «­Տե՛ր, ի՞նչ ես կա­մե­նում, որ ա­նեմ» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 9.6): Լույսն ա­ճում է՝ լու­սա­վո­րե­լու յու­րա­քանչ­յուր մար­դու, ով կփո­խան­ ցի այդ լույսն ու­րիշ­նե­րին: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1893թ. փետր­վա­րի 4:

43

6 ՉՈՐԱՑԱԾ ՈՍԿՈՐՆԵՐԸ ԿՅԱՆՔ ԵՆ ԱՌՆՈՒՄ

փետրվար

Եվ Ես Իմ Հո­գին ձեր մեջ կդնեմ, և դուք կկեն­դա­նա­նաք, և Ես ձեզ կհանգս­տաց­նեմ ձեր երկ­րի վրա, և դուք կի­մա­նաք, որ Ես` Տերս, խո­ սե­ցի և կա­տա­րե­ցի, ա­սում է Տե­րը։ Ե­զե­կիել 37.14:

Մար­դը չէ, որ կյանք է ո­գեշն­չում: Իս­րա­յե­լի Տեր Աստ­վա­ծը կա­նի այդ մա­սը՝ զար­թոնք տա­լով ան­կեն­դան հոգևոր բնույ­թին: Զո­րաց Տի­րոջ շուն­ չը պետք է մտնի ան­կեն­դան մար­մին­նե­րի մեջ: Դա­տաս­տա­նի օ­րը, երբ բո­լոր գաղտ­նիք­նե­րը բաց­վեն, կի­մաց­վի, որ Աստ­ծո ձայ­նը խո­սել է մարդ­ կանց մի­ջո­ցով և թար­մաց­րել է թոշ­նած գի­տակ­ցու­թյու­նը, թա­փա­հա­րել կեն­սա­զուրկ ու­նա­կու­թյուն­նե­րը և դր­դել մե­ղա­վո­րին ա­պաշ­խա­րու­թյան, զղջման և մեղ­քից հրա­ժար­վե­լու: Այն ժա­մա­նակ հստակ կեր­պով կերևա, որ Հի­սուս Քրիս­տո­սի հա­վա­տը ան­ձե­րի մի­ջո­ցով է նե­րարկ­վել մարդ­կանց մեջ, և Տե­րը երկն­քից հոգևոր կյանք է փչել մեղ­քի և­ օ­րի­նա­զան­ցու­թյան մեջ մե­ռած­նե­րի վրա, և ն­րան­ցում զար­թոնք է ապ­րել հոգևոր կյան­քը: Չո­րա­ցած ոս­կոր­նե­րի այս հա­մե­մա­տու­թյու­նը կի­րառ­վում է ոչ միայն աշ­խար­հի, այլ նաև նրանց նկատ­մամբ, ով­քեր օրհն­վել են մե­ծա­գույն լույ­սով, քա­նի որ նրանք ևս ն­ման են հով­տում թափթփ­ված կմախք­նե­ րին: Նրանք ու­նեն մարդ­կա­յին կազմ­վածք, մարմ­նի ձև, սա­կայն չու­նեն հոգևոր կյանք: Ա­ռա­կում չո­րա­ցած ոս­կոր­նե­րը ի­րար միա­ցած չեն մնում մար­դու մարմ­նի ձևով, քա­նի որ վեր­ջույթ­նե­րի և­ընդ­հա­նուր տես­քի հա­ մա­չա­փու­թյու­նը բա­վա­կան չէ: Կ­յան­քի շուն­չը պետք է կյանք տա մարմ­ նին, որ­պես­զի այն ու­ղիղ կանգ­նի և­ակ­տի­վա­նա: Այս ոս­կոր­նե­րը ներ­կա­ յաց­նում են Իս­րա­յե­լի տու­նը՝ Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցին, և­ե­կե­ղե­ցու հույ­սը Սուրբ Հո­գու կե­նա­րար ազ­դե­ցու­թյունն է: Աստ­ված պետք է փչի չո­րա­ցած ոս­ կոր­նե­րի վրա, որ­պես­զի նրանք կա­րո­ղա­նան ապ­րել: Աստ­ծո Հո­գին Իր կե­նա­րար ու­ժով պետք է գտնվի յու­րա­քանչ­յուր մար­ դու մեջ, որ­պես­զի բո­լոր հոգևոր մկան­ներն ու ջլե­րը գոր­ծեն: Ա­ռանց Սուրբ Հո­գու, ա­ռանց Աստ­ծո շնչի տե­ղի է ու­նե­նում գի­տակ­ցու­թյան ըն­դար­մա­ ցում և հոգևոր կյան­քի կո­րուստ: Շա­տե­րի ա­նուն­նե­րը, ով­քեր չու­նեն հոգևոր կյանք, գրված են ե­կե­ղե­ցու ցու­ցակ­նե­րում, բայց ոչ Գա­ռի կյան­ քի գրքում: Նրանք կա­րող են միա­նալ ե­կե­ղե­ցուն, սա­կայն միա­վոր­ված չեն Տի­րոջ հետ: Նրանք կա­րող են ջա­նա­սեր լի­նել ո­րո­շա­կի պար­տա­կա­ նու­թյուն­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լիս և հա­մար­վեն կեն­դա­նի մար­դիկ, սա­կայն նրան­ցից շա­տե­րը նման­նե­րի շար­քում են՝ «ա­նուն ու­նես՝ թե կեն­դա­նի ես, բայց մե­ռած ես» (Հայտ­նու­թյուն 3.1): ՅՕԱ աստ­վա­ծաշնչ­յան մեկ­նա­բա­ նու­թյուն­ներ, Է­լեն Ուայ­թի մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ, հա­տոր 4, 1165, 1166:

44

7 ԹՈՒՅԼ ՀՈԳԻՆԵՐՆ ՈՒԺԵՂԱՆՈՒՄ ԵՆ

փետրվար

Ա­պա ու­րեմն, եղ­բայր­ներ, պար­տա­կան ենք ոչ թե մարմ­նին՝ մարմ­ նի պես ապ­րե­լու։ Ո­րով­հետև ե­թե մարմ­նա­վո­րա­պես ապ­րեք՝ կմեռ­ նեք, բայց ե­թե հո­գով մարմ­նի գոր­ծերն սպա­նեք` կապ­րեք։ Հռո­մեա­ ցիս 12, 13:

Սուրբ Հո­գու խոս­տու­մը տա­րի­քի կամ ռաս­սա­յի սահ­մա­նա­փա­կում չի դնում: Քրիս­տո­սը հայ­տա­րա­րել է, որ Իր Հո­գու աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­ թյու­նը կլի­նի Իր հետևորդ­նե­րի հետ մինչև վերջ: Պեն­տե­կոս­տեից մինչև մեր օ­րե­րը Մ­խի­թա­րիչն ու­ղարկ­վել է նրանց, ով­քեր ի­րենց լիո­վին հանձ­նել են Տի­րոջն ու Նրա ծա­ռա­յու­թյա­նը: Բո­լո­րին, ով­քեր Քրիս­տո­սին ըն­դու­նել են որ­պես անձ­նա­կան Փր­կիչ, Սուրբ Հո­գին այ­ցե­լել է որ­պես Խորհր­դա­ տու, Սր­բա­գոր­ծիչ, Ա­ռաջ­նորդ և Վկա: Ինչ­քան մոտ լի­նեն հա­վա­տաց­յալ­ ներն Աստ­ծո հետ, այն­քան պար­զո­րոշ և­ուժ­գին են նրանք վկա­յում ի­րենց Փր­կագ­նո­ղի սի­րո և Նրա փրկա­րար շնոր­հի մա­սին: Տ­ղա­մար­դիկ և կա­ նայք, ով­քեր դա­րեր շա­րու­նակ եր­կա­րատև հա­լա­ծանք­նե­րի և փոր­ձու­ թյուն­նե­րի մեջ վա­յե­լել են Հո­գու ա­ռատ ներ­կա­յու­թյունն ի­րենց կյան­քում, կանգ­նել են որ­պես նշան­ներ և հ­րաշք­ներ աշ­խար­հի ա­ռաջ: Հրեշ­տակ­նե­ րի և մարդ­կանց ա­ռաջ նրանք բա­ցա­հայ­տել են փրկագ­նող սի­րո վե­րա­ փո­խող ու­ժը: Նրանք, ով­քեր Պեն­տե­կոս­տեի օրն օժտ­վե­ցին ի վե­րուստ տրված զո­ րու­թյամբ, այ­դու­հան­դերձ, չա­զատ­վե­ցին հե­տա­գա գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­ րից և փոր­ձու­թյուն­նե­րից: Քա­նի որ նրանք վկա­յում էին ճշմար­տու­թյունն ու ար­դա­րու­թյու­նը, շա­րու­նա­կա­բար հար­ձա­կում­նե­րի էին են­թարկ­վում ճշմար­տու­թյան թշնա­մու կող­մից, ով փոր­ձում էր զրկել նրանց ի­րենց քրիս­տո­նեա­կան կյան­քից: Նրանք ստիպ­ված էին պայ­քա­րել Աստ­ծուց ի­րենց տրված ու­ժով՝ հաս­նե­լու հա­մար կա­տար­յալ մարդ լի­նե­լուն Քրիս­ տո­սի կա­տար­յալ հա­սա­կի չա­փով: Ա­մեն օր նրանք ա­ղո­թում էին նո­րա­ նոր շնորհ­նե­րի հա­մար, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նա­յին հաս­նել կա­տա­րե­լու­ թյան: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի արդ­յուն­քում Աստ­ծուն հա­վա­տա­ցող նույ­նիսկ ա­մե­նա­թույլ ան­ձինք սո­վո­րե­ցին բա­րե­լա­վել ի­րենց վստահ­ված ու­ժը և դառ­նալ սրբա­գործ­ված, մաքր­ված և­ ազն­վա­ցած: Քա­նի որ խո­ նար­հու­թյամբ են­թարկ­վե­ցին Սուրբ Հո­գու վե­րա­փո­խող ազ­դե­ցու­թյա­նը, ստա­ցան աստ­վա­ծու­թյան ամ­բող­ջա­կա­նու­թյու­նը և ձեռք բե­րե­ցին աստ­ վա­ծայ­նու­թյան նմա­նու­թյուն: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 49, 50:

45

8 ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՊԱՏԿԵՐԸ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՎԱԾ Է

փետրվար

Եվ ձեր մտքի հո­գով նո­րոգ­վեք, և նոր մար­դին հագ­նեք, որ Աստ­ ծո պատ­կե­րի պես ստեղծ­ված է ճշմար­տու­թյան ար­դա­րու­թյու­նով և սրբու­թյու­նով։ Ե­փե­սա­ցիս 4.23, 24:

Մարդ­կանց մեջ աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րը վե­րա­կանգ­նե­լու ծրագ­րի շրջա­նակ­նե­րում նա­խա­սահ­ման­վել էր, որ Սուրբ Հո­գին դիպ­չի մարդ­ կանց մտքե­րին և լի­նի Աստ­ծո ներ­կա­յու­թյու­նը, ի­րա­կա­նաց­նի կռող ազ­ դե­ցու­թյուն մար­դու բնա­վո­րու­թյան մեջ: Ճշմար­տու­թյունն ըն­դու­նե­լով` մար­դիկ դառ­նում են նաև Քրիս­տո­սի շնոր­հի ըն­դու­նող և ն­վի­րա­բե­րում են ի­րենց սրբա­գործ­ված մարդ­կա­յին ու­նա­կու­թյուն­նե­րը այն գոր­ծին, ո­րով Քրիս­տոսն էր զբաղ­վում. մար­դիկ դառ­նում են Աստ­ծո գոր­ծըն­կեր­ նե­րը: Մարդ­կանց Աստ­ծո գոր­ծա­կալ­նե­րը դարձ­նե­լու հա­մար է, որ ճշմար­ տու­թյու­նը հասց­վել է նրանց ըն­կալ­մա­նը: Սա­կայն ես ցան­կա­նում եմ հարց ա­ռա­ջադ­րել ե­կե­ղե­ցուն. արդ­յո՞ք հա­մա­պա­տաս­խա­նում եք այս նպա­տա­կին: Ի­րա­կա­նաց­րե՞լ եք արդ­յոք Աստ­ծո ծրա­գիրն աստ­վա­ծա­յին ճշմար­տու­թյու­նը տա­րա­ծե­լու հար­ցում՝ ա­մե­նուր սփռե­լով այդ ճշմար­ տու­թյան թան­կար­ժեք գան­ձե­րը: Ի՞նչ կմտա­ծեն Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը, երբ նա­յեն Քրիս­տո­սի ե­կե­ ղե­ցուն, քրիս­տոն­յա­նե­րին, և տես­նեն, թե որ­քան դան­դաղ են գոր­ծում նրանք բա­րո­յա­կան խա­վա­րում խոր­տակ­ված աշ­խար­հին ճշմար­տու­ թյան լույ­սը հա­ղոր­դե­լու գոր­ծում, մինչ­դեռ հայ­տա­րա­րում են, թե Քրիս­ տո­սի հետևորդ­ներն են: Երկ­նա­յին բա­նա­կան էակ­նե­րը գի­տեն, որ խաչն է ձգո­ղու­թյան մե­ծա­գույն կենտ­րո­նը, գի­տեն, որ խա­չի մի­ջո­ցով է, որ ըն­ կած մար­դը կա­րող է քա­վու­թյուն ստա­նալ և միա­վոր­վել Աստ­ծո հետ: Երկ­նա­յին փաս­տա­բան­նե­րը նա­յում են ձեզ վրա, որ հայ­տա­րա­րում եք, թե ըն­դու­նել եք Քրիս­տո­սին որ­պես ձեր անձ­նա­կան Փր­կիչ, և ս­պա­սում են, որ խա­վա­րի մեջ խո­րա­սուզ­ված­նե­րին հասց­նեք Աստ­ծո փրկու­թյան լու­րը: Նրանք ան­համ­բեր են, որ­պես­զի ի­մաց­նեք Սուրբ Հո­գու հեղ­ման կարևո­րու­թյու­նը, որ­պես­զի այս աստ­վա­ծա­յին գոր­ծա­կա­լու­թյան աշ­խա­ տան­քի շնոր­հիվ մեղ­քից այ­լա­սեր­ված և պղծ­ված մարդ­կանց մտքե­րը հիաս­թափ­վեն սա­տա­նա­յի ստե­րից և ներ­կա­յա­ցում­նե­րից և դառ­նան դե­ պի Քրիս­տո­սը՝ որ­պես ի­րենց միակ հույս և­անձ­նա­կան Փր­կիչ: Քրիս­տոսն ա­սում է. «Ես ընտ­րե­ցի ձեզ, և ձեզ դրի, որ դուք գնաք և պ­տուղ բե­րեք. և ձեր պտու­ղը մնա» (Հով­հան­նես 15.16): Որ­պես Քրիս­ տո­սի դես­պան՝ ես կխնդրեի բո­լո­րին, ով­քեր կար­դում են այս տո­ղե­րը, ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նել, քա­նի դեռ կան­չը կա. «Ե­թե Նրա ձայ­նը լսեք, մի՛ խստաց­նեք ձեր սրտե­րը» (Եբ­րա­յե­ցիս 4.7): Ա­ռանց րո­պե իսկ կորց­նե­լու՝ հարց տվեք ինք­ներդ ձեզ. «Ո՞վ եմ ես Քրիս­տո­սի հա­մար: Ո՞վ է Քրիս­տոսն ինձ հա­մար: Ո՞րն է իմ գոր­ծը: Ինչ­պի­սի՞ն է այն պտու­ղը, ո­րը ես բե­րում եմ»: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. փետր­վա­րի 12:

46

փետրվար

9

ՍԻՐՏԸ ՎԵՐԱՓՈԽՎԱԾ Է

Եվ Ես ձեզ նոր սիրտ պի­տի տամ և նոր հո­գի պի­տի դնեմ ձեր մեջ, և վեր պի­տի առ­նեմ ձեր մարմ­նից քա­րե­ղեն սիր­տը և ձեզ մարմ­նե­ ղեն սիրտ պի­տի տամ։ Եվ Իմ Հո­գին պի­տի դնեմ ձեր մեջ, և պի­տի ա­նեմ, որ Իմ օ­րենք­նե­րի մեջ վար­վեք և Իմ դա­տաս­տան­նե­րը պա­հեք և ն­րանց կա­տա­րեք։ Ե­զե­կիել 36.26, 27:

Թող որ մար­դու սիր­տը լի­նի Սուրբ Հո­գու բնա­կա­տե­ղին: Թող որ Քրիս­տո­սի խա­ղա­ղու­թյու­նը, որ ա­մեն մտքից վեր է, հան­գիստ գտնի ձեր սրտե­րում, և Նրա շնոր­հի վե­րա­փո­խող զո­րու­թյու­նը աշ­խա­տի ձեր կյան­ քում և դարձ­նի ձեզ փառ­քի պա­լատ­նե­րին հար­մար: Սա­կայն ե­թե ու­ղե­ղը, նյար­դերն ու մկան­ներն աշ­խա­տում են ես-ի հա­մար, դուք Աստ­ծուն և­ եր­կին­քը չեք դարձ­նում ձեր կյան­քի ա­ռաջ­նայ­նու­թյու­նը: Անհ­նար է Քրիս­ տո­սի շնոր­հը հյու­սել ձեր բնա­վո­րու­թյան մեջ, ե­թե դուք ձեր ողջ ե­ռանդն աշ­խա­տեց­նում եք աշ­խար­հի հա­մար: Կա­րող եք հա­ջո­ղակ լի­նել ձեր փառ­քի հա­մար երկ­րում գան­ձեր դի­ զե­լու գոր­ծում, սա­կայն «ինչ տեղ որ ձեր գանձն է, այն­տեղ կլի­նի և ձեր սիր­տը» (Մատ­թեոս 6.21): Հա­վի­տե­նու­թյանն առնչ­վող հար­ցե­րը կմղվեն երկ­րորդ պլան: Դուք կա­րող եք մաս­նակ­ցել երկր­պա­գու­թյան ար­տա­քին ձևե­րին, սա­կայն ձեր ծա­ռա­յու­թյու­նը գար­շե­լի կլի­նի երկն­քի Աստ­ծուն: Դուք չեք կա­րող ծա­ռա­յել Աստ­ծուն և մա­մո­նա­յին: Կա՛մ ձեր սիր­տը կնվի­ րեք և ձեր կամ­քը կհանձ­նեք Աստ­ծուն, կա՛մ ձեր բո­լոր ջան­քե­րը կտաք աշ­խար­հի ծա­ռա­յու­թյա­նը: Աստ­ված ան­տար­բեր ու թույլ ծա­ռա­յու­թյուն չի ըն­դու­նում: «­Մարմ­նի ճրագն աչքն է, արդ երբ որ աչքդ պարզ է, բո­լոր մար­մինդ էլ լու­սա­վոր կլի­նի» (Ղու­կաս 11.34): Ե­թե աչ­քը մեկ ուղ­ղու­թյամբ է նա­յում, ե­թե այն ուղղ­ված է դե­պի եր­կինք, երկն­քի լույ­սը կլցնի հո­գին, և­երկ­րա­յին ար­ժեք­նե­րը կդառ­նան ան­կարևոր և­ անհ­րա­պույր: Սր­տի ցան­կու­թյուն­ նե­րը կփոխ­վեն, և Հի­սու­սի հոր­դոր­ներն ու­շադ­րու­թյուն կգրա­վեն: Դուք կսկսեք գան­ձեր դի­զել երկն­քում: Ձեր մտքե­րը կուղղ­վեն դե­պի հա­վեր­ժու­ թյան մե­ծա­գույն պարգև­նե­րը: Ձեր բո­լոր ծրագ­րե­րը կկա­ռուց­վեն ա­պա­ գա, ան­մահ կյան­քի հույ­սով: Դուք կձգվեք դե­պի ձեր գան­ձե­րը: Դուք չեք հետևի աշ­խար­հի հե­տաքրք­րու­թյուն­նե­րին, այլ ձեր բո­լոր ո­րո­նում­նե­րում ձեր լուռ հար­ցադ­րու­մը կլի­նի. «­Տե՛ր, ի՞նչ ես կա­մե­նում, որ ա­նեմ» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 9.6): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. հուն­վա­րի 24:

47

փետրվար

10 ՇՈՒՐԹԵՐԸ ՍՐԲԱԳՈՐԾՎԱԾ ԵՆ

Եվ նրա­նով դի­պավ իմ բե­րա­նին և­ ա­սաց. ա­հա սա դի­պավ քո շրթունք­նե­րին, և քո ա­նօ­րե­նու­թյու­նը հե­ռա­ցավ, և քո մեղ­քը քավ­ վեց: Ե­սա­յիա 6.7:

Իր երկ­նա­յին պարգև­նե­րով Աստ­ված ա­ռա­տա­պես ա­պա­հո­վել է Իր ժո­ղովր­դին: Երկ­րա­յին ծնողն իր զա­վա­կին չի կա­րող տալ սրբա­գործ­ ված բնա­վո­րու­թյուն: Նա ի զո­րու չէ փո­խան­ցել ե­րե­խա­յին իր բնա­վո­րու­ թյու­նը: Միայն Աստ­ված կա­րող է վե­րա­փո­խել մեզ: Քրիս­տո­սը փչեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րի վրա և­ ա­սաց. «Ա­ռեք Սուրբ Հո­գին» (Հով­հան­նես 20.22): Սա երկնքի մե­ծա­գույն պարգևն է: Քրիս­տոսն Իր Հո­գու մի­ջո­ցով նրանց հա­ղոր­դա­կից դարձ­րեց Իր սե­փա­կան սրբու­թյա­նը: Նա օժ­տեց նրանց Իր զո­րու­թյամբ, որ­պես­զի նրանք հո­գի­ներ շա­հեն Ա­վե­տա­րա­նի հա­մար: Դրա­նից հե­տո Քրիս­տո­սը կապ­րի նրանց ու­նա­կու­թյուն­նե­րում և կ­խո­ սի նրանց խոս­քե­րով: Նրանց տրված էր ա­ռա­վե­լու­թյուն՝ ի­մա­նա­լու, որ դրա­նից հե­տո ի­րենք և Նա մեկ են լի­նե­լու: Նրանք պետք է փայ­փա­յեն Նրա սկզբունք­նե­րը և կա­ռա­վար­վեն Նրա Հո­գով: Նրանք այլևս չպետք է հետևեն ի­րենց ճա­նա­պար­հին, չպետք է խո­սեն ի­րենց բա­ռե­րը: Այն բա­ ռե­րը, ո­րոնք նրանք կխո­սեն, պետք է դուրս գան սրբա­գործ­ված սրտից և­ ար­տա­բեր­վեն սրբա­գործ­ված շուր­թե­րից: Նրանք այլևս չպետք է ապ­րեն ի­րենց ե­սա­սի­րա­կան կյան­քով. Քրիս­տո­սը պետք է ապ­րի նրան­ցում և խո­սի նրանց մի­ջո­ցով: Նա նրանց կտա այն փառ­քը, որն ու­նի Հոր հետ, որ­պես­զի Ինքն ու նրանք մեկ լի­նեն Աստ­ծո մեջ: Տեր Հի­սու­սը մեր մե­ծա­գույն Քա­հա­նա­յա­պետն է, մեր Փաս­տա­բա­նը երկ­նա­յին դա­տա­րան­նե­րում: Այն հան­դի­սա­վոր դիր­քը, ո­րով մենք կանգ­ նել ենք Նրա առջև որ­պես երկր­պա­գու­ներ, չի գնա­հատ­վում: Մեր ներ­ կա­յիս և­ ա­պա­գա բա­րօ­րու­թյան հա­մար մենք պետք է հաս­կա­նանք այս հա­րա­բե­րու­թյու­նը: Ե­թե մենք Նրա զա­վակ­ներն ենք, մենք կապ­ված ենք միմ­յանց քրիս­տո­նեա­կան եղ­բայ­րու­թյան ա­ղերս­նե­րով` սի­րե­լով ի­րար այն­պես, ինչ­պես Նա սի­րեց մեզ՝ միա­վոր­ված սուրբ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­ րում նրանց հետ, ում մաք­րել է Գա­ռի ար­յու­նը: Քրիս­տո­սով կապ­ված լի­ նե­լով Աստ­ծո մեջ` մենք պետք է սի­րենք ի­րար ինչ­պես եղ­բայր­ներ: Փառք Աստ­ծուն, որ ու­նենք Քա­հա­նա­յա­պետ՝ Հի­սու­սը, Աստ­ծո Որ­դին, Ով երկն­քում է: Քրիս­տո­սը չմտավ ձեռ­քե­րով կա­ռուց­ված սրբա­րան, այլ մտավ եր­կինք, որ­պես­զի այժմ հա­նուն մեզ լի­նի Աստ­ծո ներ­կա­յու­թյան մեջ: Իր սե­փա­կան ար­յան ար­ժա­նիք­նե­րով Նա մե­կընդ­միշտ մտավ երկ­ նա­յին սրբա­րա­նը՝ ձեռք բե­րե­լով հա­վի­տե­նա­կան փրկագ­նում մեզ հա­ մար: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1899թ. հոկ­տեմ­բե­րի 1, չոր­րորդ ե­ռամս­յակ:

48

փետրվար

11

ՆՈՐՈԳՎԱԾ ՄԻՏՔ

Եվ մի՛ կեր­պա­րան­վեք այս աշ­խար­հի կեր­պա­րան­քով, այլ նո­րոգ­ վեք ձեր մտքի նո­րո­գու­թյամբ, որ դուք քննեք, թե ի՞նչ է Աստ­ծո կամ­ քը՝ բա­րին, հա­ճե­լին և կա­տար­յա­լը։

Մարդ­կու­թյան փրկու­թյան գոր­ծում մար­դու դե­րը Հի­սուս Քրիս­տո­ սին հա­վա­տալն է որ­պես իր սե­փա­կան, ոչ թե մեկ այլ մար­դու կա­տա­ ր­յալ Փրկագ­նող: Նա պետք է վստա­հի, սի­րի երկ­նա­յին Տի­րո­ջը և­ եր­կյու­ ղի Նրա­նից: Ո­րո­շա­կի պա­հանջ կա ի­րա­կա­նաց­նե­լու: Մար­դը պետք է ա­զատ­վի մեղ­քի իշ­խա­նու­թյու­նից: Նա պետք է կա­տա­րե­լու­թյան հաս­ նի յու­րա­քան­չյուր բա­րի գոր­ծում: Հենց միայն Քրիս­տո­սի խոս­քե­րը կա­ տա­րե­լը կա­րող է նրան վստա­հու­թյուն տալ, որ իր տու­նը կա­ռուց­ված է ա­մուր հիմ­քի վրա: Լ­սել, ա­սել, քա­րո­զել, բայց չա­նել Քրիս­տո­սի խոս­քը՝ նշա­նա­կում է տունն ա­վա­զի վրա կա­ռու­ցել: Նրանք, ով­քեր կա­տա­րում են Քրիս­տո­սի խոս­քը, կա­տար­յալ են դարձ­ նում քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­րու­թյու­նը, ո­րով­հետև Քրիս­տո­սի կամ­քը ի­րենց կամքն է: Այդ­պես Քրիս­տո­սը՝ փառ­քի հույ­սը, ձևա­վոր­վում է նրան­ցում: Նրանք, ա­սես թա­փան­ցիկ բա­ժա­կի մի­ջից, տես­նում են Աստ­ծո փառ­քը: Ե­թե մենք Քրիս­տո­սին դարձ­նենք մեր մտքե­րի գլխա­վոր ա­ռար­կան, Նա կդառ­նա նաև մեր խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րի ա­ռար­կան, և Նրան նա­յե­լով՝ մենք կփոխ­վենք Նրա պատ­կե­րին հա­մա­պա­տաս­խան փառ­քից դե­պի փառք, ինչ­պես թե Տի­րոջ Հո­գուց: Ըն­կած մար­դը կա­րող է վե­րա­փոխ­վել մտքի նո­րոգ­մամբ, այն­պես, որ կա­րո­ղա­նա «քննել, թե ի՞նչ է Աստ­ծո կամ­քը՝ բա­րին, հա­ճե­լին և կա­տար­յա­լը»: Ինչ­պե՞ս է նա դա ա­պա­ցու­ցում: Սուրբ Հո­գին վերց­նում է նրա մտքի, հո­գու, սրտի և բ­նա­վո­րու­թյան պատ­կա­նե­ լու­թյու­նը: Որ­տե­ղի՞ց է գա­լիս ա­պա­ցույ­ցը: «Ո­րով­հետև աշխարհի տե­սա­ րան ե­ղանք, հրեշ­տակ­նե­րի էլ, մարդ­կանց էլ» (Ա Կորն­թա­ցիս 4.9): Սուրբ Հո­գին ի­րա­կան աշ­խա­տանք է կա­տա­րում մար­դու բնա­վո­րու­ թյան վրա, և դ­րա պտուղ­նե­րը տե­սա­նե­լի են. ճիշտ այն­պես, ինչ­պես բա­ րի ծա­ռը բա­րի պտուղ է բե­րում, այն­պես էլ Տի­րոջ այ­գում տնկած ծա­ռը բա­րի պտուղ կտա հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի հա­մար: Մեղ­քի հե­տապն­ դում­նե­րը հաղ­թա­հար­ված են, չար մտքերն այլևս տեղ չու­նեն մտքում, չար սո­վո­րու­թյուն­նե­րը դուրս են մղված հո­գու տա­ճա­րից: Սխալ ուղ­ղու­ թյամբ զար­գա­ցող մի­տում­նե­րը ճիշտ ըն­թացք են ստա­ցել: Ոչ ճիշտ հա­ կում­ներն ու զգա­ցո­ղու­թյուն­ներն ար­մա­տա­խիլ են ար­ված: Սուրբ բնա­ վո­րու­թյունն ու սրբա­գործ­ված զգաց­մունք­ներն են այժմ քրիս­տո­նեա­կան ծա­ռի պտու­ղը: Տե­ղի է ու­նե­ցել լիա­կա­տար վե­րա­փո­խու­թյուն: Սա է այն աշ­խա­տան­քը, ո­րը պետք է ի­րա­կա­նաց­վի: Էլ­դեր Ե. Պ. Դա­նիելս և Ֆ­րեզ­ նո­յի ե­կե­ղե­ցի, 8, 9:

49

փետրվար

12

ԽԱՉՎԱԾ ԵՍ-Ը

Եվ կեն­դա­նի եմ ոչ թե այլևս ես, այլ Քրիս­տոսն է կեն­դա­նի ին­ձա­ նում. Եվ ինչ որ հի­մա կեն­դա­նի եմ մարմ­նով՝ Աստ­ծո Որ­դու հա­վա­ տով եմ կեն­դա­նի, որ ինձ սի­րեց և Իր ան­ձը ինձ հա­մար մատ­նեց։ Գա­ղա­տա­ցիս 2.20:

Ան­կեղծ և լր­ջո­րեն պետք է մո­տե­նանք այն հար­ցին, թե արդ­յո՞ք մեզ խո­նար­հեց­րել ենք Աստ­ծո ա­ռաջ, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գին կա­րո­ղա­նա աշ­ խա­տել մեզ հետ վե­րա­փո­խող զո­րու­թյամբ: Որ­պես Աստ­ծո զա­վակ­ներ՝ մեր ա­ռա­վե­լու­թյունն է Նրա Հո­գու՝ մեզ հետ աշ­խա­տե­լը: Երբ մեր ես-ը խաչ է հան­վում, Սուրբ Հո­գին վերց­նում է փշրված սրտե­րին և դարձ­նում նրանց պատ­վի ա­նոթ­ներ: Նրա­նում մենք նման­վում են բրու­տի ձեռ­քում ե­ղած կա­վի: Հի­սուս Քրիս­տո­սը նման տղա­մարդ­կանց և կա­նանց ա­վե­լի մեծ մտա­վոր, ֆի­զի­կա­կան և բա­րո­յա­կան ուժ կտա: Հո­գու շնորհն ամ­ րու­թյուն կհա­ղոր­դի բնա­վո­րու­թյա­նը: Նրանք բա­րի ազ­դե­ցու­թյուն կթող­ նեն, քա­նի որ Քրիս­տո­սը կապ­րի նրանց հո­գի­նե­րում: Մինչև այս դար­ձի բե­րող զո­րու­թյու­նը չանց­նի մեր ե­կե­ղե­ցի­նե­րի վրա­ յով, մինչև չգա Աստ­ծո Հո­գու վե­րած­նուն­դը, նրանց ողջ դա­վա­նա­բա­նու­ թյու­նը եր­բեք ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րին քրիս­տոն­յա­ներ չի դարձ­նի: Սիո­ նում կան մե­ղա­վոր­ներ, ով­քեր պետք է ա­պաշ­խա­րեն ի­րենց մեղ­քե­րից, ո­րոնք փայ­փայ­վել են իբրև թան­կար­ժեք գան­ձեր: Մինչև այս մեղ­քե­րը տե­սա­նե­լի չդառ­նան և դուրս չշպրտվեն հո­գուց, մինչև բնա­վո­րու­թյան յու­րա­քանչ­յուր վատ և ս­խալ գիծ չվե­րա­փոխ­վի Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ, Աստ­ված չի կա­րող ցու­ցա­բե­րել Իր զո­րու­թյու­նը: Ա­վե­լի մեծ հույս կա բա­ ցա­հայտ մե­ղա­վոր­նե­րի հա­մար, քան սե­փա­կան կար­ծի­քով ար­դար­նե­րի հա­մար, ով­քեր մա­քուր, սուրբ ու ա­նա­րատ չեն: Ո՞վ կցան­կա­նա կա­ռա­վար­վել, հրա­ժար­վել իր փայ­փա­յած մեղ­քի կուռ­ քե­րից, ո՞վ կփա­փա­գի թող­նել, որ Քրիս­տո­սը մաք­րա­գոր­ծի տա­ճա­րը՝ քշե­լով առևտ­րա­կան­նե­րին: Ո՞վ է պատ­րաստ թող­նել Հի­սու­սին մտնե­լու իր հո­գի և­այն մաք­րե­լու ա­պա­կա­նող ու փչաց­նող ա­մեն ին­չից: Չա­փա­նի­ շը հետև­յալն է. «Արդ դուք կա­տար­յալ ե­ղեք, ինչ­պես ձեր Հայ­րը, որ երկն­ քում է, կա­տար­յալ է» (Մատ­թեոս 5.48): Աստ­ված կոչ է ա­նում մարդ­կանց դա­տար­կել ի­րենց սրտե­րը ես-ից, ո­րից հե­տո միայն Նրա Հո­գին ա­զատ մուտ­քի հնա­րա­վո­րու­թյուն կու­նե­նա: Դա­դա­րե՛ք փոր­ձել կա­տա­րել գործն ինք­ներդ: Խնդ­րեք Աստ­ծուն աշ­խա­տել ձեզ հետ և ձեր մի­ջո­ցով, մինչև որ ա­ռաք­յա­լի խոս­քե­րը դառ­նան ձե­րը. «Եվ կեն­դա­նի եմ, ոչ թե այլևս ես, այլ Քրիս­տոսն է կեն­դա­նի ին­ձա­նում»: Ձե­ռագ­րեր 1:366, 367:

50

փետրվար

13

ՓՈՓՈԽՎԱԾ ՄՏՔԵՐ

Այ­սու­հետև, եղ­բայր­ներ, ինչ որ ճշմա­րիտ է, ինչ որ պար­կեշտ, ինչ որ ար­դար, ինչ որ սուրբ, ինչ որ սի­րուն, ինչ որ բա­րի ա­նուն, թե ա­ռա­ քի­նու­թյուն է և թե գո­վու­թյուն է, այն մտա­ծեք։ Փի­լիպ­պե­ցիս 4.8:

Մենք ա­մենքս գործ ու­նենք ա­նե­լու. գո­տեպն­դենք մեր մտքի մեջ­քը, լի­նենք սթափ և մշ­տա­պես ա­ղո­թենք: Միտ­քը պետք է հաս­տա­տուն կեր­ պով կա­ռա­վար­վի, որ­պես­զի խոր­հի այն­պի­սի բա­նե­րի մա­սին, ո­րոնք կամ­րաց­նեն բա­րո­յա­կան ու­ժը: Ե­րի­տա­սարդ­նե­րը վաղ տա­րի­քից պետք է սկսեն զար­գաց­նել մտքի ճիշտ սո­վո­րու­թյուն­ներ: Մենք պետք է կար­գի բե­րենք մեր միտ­քը, որ­պես­զի այն մտա­ծի ա­ռողջ կեր­պով, և թույլ չտանք, որ չար բա­ներ խոր­հի: Սաղ­մո­սեր­գուն բա­ցա­կան­չում է. «­Թող հա­ճո լի­նեն Քեզ իմ բե­րա­նի խոս­քե­րը և սր­տիս խոր­հուր­դը՝ Քո ա­ռաջ. Ով Տեր, իմ Վեմ ու իմ Փր­կիչ» (Սաղ­մոս 19.14): Երբ Աստ­ված սրտի հետ աշ­խա­տում է Իր Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով, մար­ դիկ պետք է հա­մա­գոր­ծակ­ցեն Նրա հետ: Մտ­քե­րը պետք է հե­ռա­նան, սահ­մա­նա­փակ­վեն և հետ քաշ­վեն այն բա­նե­րը խոր­հե­լուց և տես­նե­լուց, ո­րոնք միայն կթու­լաց­նեն և կպղ­ծեն հո­գին: Մտ­քե­րը պետք է պարզ լի­ նեն, սրտի մտո­րում­նե­րը՝ մա­քուր, ե­թե ցան­կա­նում եք, որ ձեր բե­րա­նի բա­ռե­րը ըն­դու­նե­լի լի­նեն երկն­քի և­ օգ­տա­կար՝ ձեր հա­մա­խոհ­նե­րի հա­ մար: Քրիս­տո­սը փա­րի­սե­ցի­նե­րին ա­սաց. «Ի­ժե­րի զա­վակ­ներ, դուք ինչ­ պե՞ս կա­րող եք բա­րի խո­սել, որ չար եք, ո­րով­հետև սրտի ա­վե­լա­ցա­ծից կխո­սի բե­րա­նը: Բա­րի մարդն իր սրտի բա­րի գան­ձից բա­րիք­ներ կհա­նի, և չար մար­դը չար գան­ձից չար բա­ներ կհա­նի: Բայց ա­սում եմ ձեզ, թե ա­մեն դա­տարկ խոս­քի հա­մար, որ մար­դիկ խո­սեն, դա­տաս­տա­նի օ­րը պա­տաս­խան պի­տի տան: Ո­րով­հետև քո խոս­քից կար­դա­րա­նաս և քո խոս­քից կդա­տա­պարտ­վես» (Մատ­թեոս 12.34-37): Լե­ռան քա­րո­զի ժա­մա­նակ Քրիս­տոսն Իր ա­շա­կերտ­նե­րին ներ­կա­յաց­ րեց Աստ­ծո օ­րեն­քի ազ­դե­ցու­թյան լայն շրջա­նակ ու­նե­ցող սկզբունք­նե­ րը: Նա Իր ունկն­դիր­նե­րին սո­վո­րեց­նում էր, որ օ­րեն­քը ոտ­նա­հար­վում է մտքում՝ մինչև չար ցան­կու­թյուն­նե­րի կյան­քի կոչ­վե­լը: Մենք պար­տա­վոր ենք կա­ռա­վա­րել մեր մտքե­րը և բե­րել դրանք Աստ­ծո օ­րեն­քի են­թա­կա­յու­ թյա­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. հու­նի­սի 12:

51

14 ՆԱԽԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՓՈԽՎԵԼ ԵՆ

փետրվար

Որ ձե­զա­նից դուրս հա­նեք ա­ռա­ջի գնաց­քի պես ե­ղող հին մար­ դը, որ խա­բե­բա­յու­թյան ցան­կու­թյու­նով ա­պա­կան­ված է: Ե­փե­սա­ցիս 4.22:

Հով­հան­նեսն ա­սում է. «­Լույ­սը՝ Քրիս­տո­սը, խա­վա­րում լույս է տա­լիս», որն աշ­խար­հում է, «և խա­վա­րը չի­մա­ցավ Նրան…­Բայց ո­րոնք որ Նրան ըն­ դու­նե­ցին, իշ­խա­նու­թյուն տվեց նրանց Աստ­ծո որ­դի­ներ լի­նե­լու, նրանց, որ Նրա ա­նու­նին հա­վա­տում են: Ո­րոնք ո՛չ ար­յու­նից, ո՛չ մարմ­նի կամ­քից և­ ո՛չ մար­դի կամ­քից, այլ Աստ­ծուց ծնվե­ցին» (Հով­հան­նես1.5-13): Ան­հա­վատ աշ­խար­հի չփրկվե­լու պատ­ճառն այն է, որ նրանք չեն ընտ­րում լու­սա­վոր­վե­ լը: Ար­յու­նից ծնված հին բնու­թյու­նը և մարմ­նա­կան կամ­քը չեն կա­րող ժա­ ռան­գել Աստ­ծո թա­գա­վո­րու­թյու­նը: Հին ճա­նա­պարհ­նե­րը, ժա­ռան­գա­կան մի­տում­նե­րը, նախ­կին սո­վո­րու­թյուն­նե­րը պետք է թողն­վեն, քա­նի որ շնոր­հը ժա­ռան­գա­կան չէ: Նոր ծնուն­դը են­թադ­րում է նոր դրդա­պատ­ճառ­ներ, նոր նա­խա­սի­րու­թյուն­ներ և նոր մի­տում­ներ: Նրանք, ով­քեր նոր կյանք են մտնում, Սուրբ Հո­գով դառ­նում են աստ­վա­ ծա­յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­կից, և բո­լոր ի­րենց սո­վո­րու­թյուն­նե­րում և գոր­ծե­ րում նրանք կվկա­յեն Քրիս­տո­սի հետ հա­րա­բե­րու­թյան մա­սին: Երբ մար­դիկ, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե քրիս­տոն­յա են, պահ­պա­նում են ի­րենց բնա­ վո­րու­թյան բնա­կան ա­րատ­ներն ու հա­կում­նե­րը, ին­չո՞վ է նրանց դիր­քո­րո­ շու­մը տար­բեր­վում աշ­խար­հա­յի­նից: Նրանք չեն գնա­հա­տում սրբաց­նող և մաք­րա­գոր­ծող ճշմար­տու­թյու­նը: Նրանց հար­կա­վոր է վերս­տին ծնվել: Թող ոչ ոք չմտա­ծի, թե իր ճա­նա­պարհ­նե­րը փո­փո­խու­թյան կա­րիք չու­ նեն: Նրանք, ով­քեր այդ­պես են մտա­ծում, պի­տա­նի չեն Աստ­ծո գոր­ծով զբաղ­վե­լու հա­մար, քա­նի որ նրանք չեն զգա մշտա­պես ա­վե­լի բարձր չա­ փա­նիշ­նե­րի ձգտե­լու, շա­րու­նա­կա­կան բա­րե­լա­վում կա­տա­րե­լու անհ­րա­ ժեշ­տու­թյու­նը: Ոչ ոք չի կա­րող ա­պա­հով լի­նել, մինչև չդա­դա­րի վստա­հել իր ես-ին և մշ­տա­պես հա­յաց­քը չուղ­ղի Աստ­ծո գոր­ծին, մինչև չու­սում­նա­սի­րի այն և պատ­րաս­տա­կամ սրտով չըն­դու­նի իր սե­փա­կան սխալ­նե­րը, չսո­վո­ րի Քրիս­տո­սի կամ­քը և չա­ղո­թի, որ այն կա­տար­վի ի­րե­նում, ի­րե­նով և­ իր մի­ջո­ցով: Նման մար­դիկ ցույց են տա­լիս, որ ի­րենց վստա­հու­թյու­նը ոչ թե ի­րենց վրա է, այլ Քրիս­տո­սի: Նրանք պա­հում են ճշմար­տու­թյունն ինչ­պես սուրբ գանձ, որն ու­նակ է սրբաց­նե­լու և մաք­րա­գոր­ծե­լու, և մշ­տա­պես փոր­ ձում են ի­րենց բա­ռերն ու ճա­նա­պարհ­նե­րը բե­րել դրա սկզբունք­նե­րի հետ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ: Նրանք երկ­յու­ղում և դո­ղում են, որ հան­կարծ ես-ի ա­նու­շա­հոտ մի տե­սանկ­յուն չվե­րած­վի կուռ­քի, և­այդ­պի­սով ի­րենց ա­րատ­ նե­րը չվե­րար­տադր­վեն ի­րենց վստա­հող մարդ­կանց մեջ: Նրանք փոր­ձում են մշտա­պես ճնշել ես-ը, մի կողմ դնել այն ա­մե­նը, ին­չից դրա հոտն է գա­ լիս և­այդ դա­տարկ տե­ղը լցնել Քրիս­տո­սի խո­նար­հու­թյամբ և հե­զու­թյամբ: Նրանց հա­յացք­ներն ուղղ­ված են դե­պի Հի­սու­սը, նրանք ա­ճում են Նրա­նում՝ հա­վա­քե­լով Նրա­նից լույս և շ­նորհ՝ տա­րա­ծե­լու այն ու­րիշ­նե­րի վրա: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ­.ապ­րի­լի 12: 52

փետրվար

15 ԲՆԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՃՆՇՎՈՒՄ Է

Ո՞վ է ձե­զա­նում ի­մաս­տուն և խե­լա­ցի, թող իր բա­րի վար­քով ցույց տա իր գոր­ծե­րը ի­մաս­տու­թյան հե­զու­թյու­նով։ Հա­կո­բոս 3.13:

Քրիս­տո­սի դպրո­ցում խո­նար­հու­թյու­նը Հո­գու ընդգծ­ված պտուղ­նե­ րից մեկն է: Այն Սուրբ Հո­գին օգ­տա­գոր­ծում է որ­պես սրբա­գոր­ծող շնորհ և հ­նա­րա­վո­րու­թյուն է տա­լիս դրա կրո­ղին մշտա­պես կա­ռա­վա­րել ան­ խո­հեմ և պոռթ­կուն բնա­վո­րու­թյու­նը: Երբ խո­նար­հու­թյան շնոր­հը փայ­ փայ­վում է նրանց կող­մից, ով­քեր ու­նեն դյու­րագր­գիռ կամ ան­հան­գիստ բնա­վո­րու­թյուն, կգոր­ծադ­րեն ա­մե­նա­մեծ ջան­քերն ի­րենց բնա­վո­րու­թյան ոչ հա­ճե­լի գծե­րը ճնշե­լու հա­մար: Ա­մեն օր ձեռք կբե­րեն ինք­նա­կա­ռա­վա­ րում, մինչև որ այն ա­մե­նը, ին­չը դուր չի գա­լիս Հի­սու­սին և ն­ման չէ Նրա բնա­վո­րու­թյա­նը, հաղթ­ված լի­նի: Նրանք սկսում են նման­վել աստ­վա­ ծա­յին Օ­րի­նա­կին, մինչև որ հնա­զանդ­վեն ո­գեշնչ­ված հոր­դո­րին. «­Շուտ ե­ղեք լսե­լու, ծանր՝ խո­սե­լու և բար­կա­նա­լու հա­մար» (Հա­կո­բոս 1.19): Երբ մար­դը հայ­տա­րա­րում է, թե սրբա­գործ­ված է, սա­կայն գոր­ծե­րով ու բա­ռե­րով ներ­կա­յա­նում է որ­պես իր դա­ռը ջու­րը ցո­ղող ոչ մա­քուր ցայ­ տաղբ­յուր, կա­րող ենք վստա­հա­բար ա­սել, որ այդ մար­դը մո­լոր­ված է: Նա պետք է սո­վո­րի քրիս­տո­նեա­կան կյան­քի այ­բու­բե­նը: Ի­րենց Քրիս­տո­սի ծա­ռա­ներ հայ­տա­րա­րած մարդ­կան­ցից ո­մանք այն­քան եր­կար են փայ­ փա­յել անգ­թու­թյան դևը, որ կար­ծես ար­դեն սի­րում են ան­սուրբ տար­ րերն ու հա­ճույք են ստա­նում տհաճ և գրգ­ռող բա­ներ խո­սե­լիս: Այս մար­ դիկ դար­ձի գա­լու կա­րիք ու­նեն, մինչև որ Քրիս­տո­սը կըն­դու­նի նրանց որ­պես Իր զա­վակ­ներ: Խո­նար­հու­թյու­նը ներ­քին զար­դա­րանք է, որն Աստ­ված շատ բարձր է գնա­հա­տում: Ա­ռաք­յա­լը դա հա­մա­րում է ոս­կուց, մար­գար­տից կամ թան­կա­գին հան­դերձ­նե­րից ա­վե­լի գե­րա­զանց ու ար­ժե­քա­վոր: Մինչ ար­ տա­քին զար­դե­րը գե­ղեց­կաց­նում են միայն մահ­կա­նա­ցու մար­մի­նը, խո­ նար­հու­թյու­նը զար­դա­րում է հո­գին և կա­պում է սահ­մա­նա­փակ մար­դուն ան­սահ­ման Աստ­ծո հետ: Սա Աստ­ծո ընտ­րած զար­դա­րանքն է: Նա, Ով զար­դա­րել է եր­կին­քը լույ­սի գնդե­րով, այդ նույն Հո­գով խոս­տա­ցել է, որ «կփա­ռա­վո­րի խեղ­ճե­րին փրկու­թյու­նով» (Սաղ­մոս 149.4): Եվ ով­քեր հույ­ սը դնում են Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի վրա և Նրա հետ քայ­լում են մտքի հե­ զու­թյամբ և խո­նար­հու­թյամբ, նրանց երկն­քի հրեշ­տակ­նե­րը կգրան­ցեն որ­պես ա­մե­նա­գե­ղե­ցիկ զար­դա­րանքն ու­նե­ցող­ներ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1881թ. հուն­վա­րի 18:

53

փետրվար

16 ՀՊԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՈՏՐՎԱԾ Է

Ո­րով­հետև Աստ­ծո շնորհ­քով, որ ինձ տրված է, ա­սում եմ ձեր մեջ ա­մե­նին, բան չմտա­ծել նրա­նից ա­վե­լի, քան թե ար­ժան է մտա­ծել, այլ մտա­ծել պար­կեշտ կե­նալ այն­պես, ինչ­պես որ Աստ­ված ա­մեն մե­կի հա­վա­տի չա­փը բա­ժա­նեց։ Հռո­մեա­ցիս 12.3:

Ճշմար­տու­թյան ըն­դու­նու­մը Աստ­ծո սրբա­գործ­ման մի­ջոց­նե­րից մեկն է: Որ­քան պար­զո­րոշ ենք մենք հաս­կա­նում այն ճշմար­տու­թյու­նը, ո­րը Նա սեր­մա­նում է մեր մեջ, այն­քան հա­վա­տար­մու­թյամբ կհնա­զանդ­վենք դրան, այն­քան խո­նարհ կլի­նենք մեր սե­փա­կան գնա­հատ­մամբ և նույն­ քան բարձր՝ տիե­զեր­քի գնա­հատ­մամբ: Ինչ­քան ոչ ե­սա­սի­րա­կան են առ Աստ­ված ուղղ­ված մեր ջան­քե­րը, այն­քան քրիս­տո­սան­ման կլի­նի դրանց ազ­դե­ցու­թյու­նը, և­այն­քան ա­վե­լի մեծ կլի­նի դրանց ի­րա­կա­նաց­րած բա­ րին: Մեծ տար­բե­րու­թյուն կա աշ­խար­հի հո­գու և Քրիս­տո­սի Հո­գու միջև: Ա­ռա­ջի­նը տա­նում է դե­պի շա­հա­մո­լու­թյուն, դե­պի գան­ձեր դի­զե­լը, ո­րոնք կոչն­չաց­վեն վեր­ջին օ­րե­րի կրա­կով, երկ­րոր­դը տա­նում է դե­պի ինք­նա­ մեր­ժում և­ինք­նա­զո­հու­թյուն, դե­պի այն­պի­սի գան­ձեր դի­զե­լը, ո­րոնք եր­ բեք չեն ոչն­չա­նա: Հա­վա­տով ստա­ցած Սուրբ Հո­գին կոտ­րում է կա­մա­կոր սրտե­րը: Սա է ճշմար­տու­թյան սրբա­գոր­ծու­թյան հո­գին և­ ու­ժը, հա­վա­տի աղբ­յու­րը, որն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է սիր­տը: Ճշմա­րիտ մե­ծա­ րումն ա­ճում է Քրիս­տո­սի կյան­քում զար­գաց­րած խո­նար­հու­թյու­նից, ո­րը ցու­ցադր­վում է այն հիաս­քանչ զո­հով, ո­րը Նա ա­րեց ան­հե­տա­ցող հո­գի­ նե­րին փրկե­լու հա­մար: Նա, ով մե­ծար­վում է Աստ­ծուց, պետք է նախ և­ ա­ռաջ խո­նար­հեց­նի ի­րեն: Աստ­ված մե­ծա­րեց Քրիս­տո­սին բո­լոր ա­նուն­ նե­րից ա­վե­լի բարձր: Սա­կայն Քրիս­տո­սը նախ և­ա­ռաջ հա­սավ մարդ­կա­ յին վշտի ա­մե­նա­խոր­քե­րին՝ միահ­յուս­վե­լով մարդ­կու­թյան կա­րեկ­ցան­քին Իր խո­նար­հու­թյամբ և հե­զու­թյամբ: Նա թո­ղեց մի օ­րի­նակ, ո­րին բո­լոր Նրա ծա­ռա­յու­թյան մեջ ե­ղող­նե­րը պետք է հետևեն: «Ին­ձա­նից սո­վո­րեք», - ա­սաց աշ­խար­հին երբևէ հայտ­նի ա­մե­նա­մեծ Ու­սու­ցի­չը: «Ին­ձա­նից սո­վո­րեք, ո­րով­հետև Ես հեզ եմ և սր­տով խո­նարհ, և ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք» (Մատ­թեոս 11.29): Միայն Աստ­ծո Խոս­քը կար­դա­լը բա­վա­րար չէ մեզ հա­մար: Սուրբ Գիր­քը մեզ տրված է որ­պես հրա­հան­գիչ, և մենք այն պետք է ու­սում­նա­սի­րենք ու­շադ­րու­թյամբ և ջա­նա­սի­րա­բար՝ հա­մե­մա­տե­լով մի բա­ժի­նը մյու­սի հետ: Գիրն է բա­նա­լին, որ բա­ցում է Սուրբ Գիր­քը: Երբ մենք կար­դում, ու­սում­նա­սի­րում և­ա­ղո­թում ենք, մեր կող­քին է աստ­վա­ծա­յին Ու­սու­ցի­չը՝ Սուրբ Հո­գին, Ով լու­սա­վո­րում է մեր միտ­քը, որ­պես­զի մենք հաս­կա­նանք Աստ­ծո Խոս­քի մե­ծա­գույն ճշմար­տու­թյուն­նե­րը: Խա­ղա­ղօվ­կիա­նոս­յան միու­թյան մատ­յան, 1905թ. փետր­վա­րի 23:

54

փետրվար

17

ՏՈՒՆԸ ՄԱՔՐՎԱԾ Է

Սուրբ սիրտ ստեղ­ծիր ին­ձա­նում, ով Աստ­ված, և­ ու­ղիղ հո­գի նո­ րո­գիր իմ ներ­սում։ Սաղ­մոս 51.10:

«­Սուրբ սիրտ ստեղ­ծիր ին­ձա­նում»: Սա սկսվում է քրիս­տո­նեա­կան բնա­վո­րու­թյան կերտ­ման հենց սկզբում, քա­նի որ սրտից է կյան­քի ել­քը: Ե­թե բո­լո­րը՝ ծա­ռա­յող­ներն ու մար­դիկ տես­նեին, որ ի­րենց սրտե­րը ու­ղիղ են Աստ­ծո ա­ռաջ, մենք ա­վե­լի մեծ արդ­յունք­ներ կունե­նա­յինք կա­տար­ վող աշ­խա­տան­քից: Որ­քան կարևոր և պա­տաս­խա­նա­տու աշ­խա­տանք եք կա­տա­րում, այն­քան մեծ է մա­քուր սիրտ ու­նե­նա­լու անհ­րա­ժեշ­տու­ թյու­նը: Հար­կա­վոր շնոր­հը տրված է, և Սուրբ Հո­գին կաշ­խա­տի այդ ուղ­ ղու­թյամբ գոր­ծադ­րած ձեր ա­մեն մի ջան­քի վրա: Ե­թե Աստ­ծո ա­մեն մի զա­վակ փնտրի Նրան ջա­նա­սի­րա­բար և համ­բե­րա­տար կեր­պով, շնոր­հի մե­ծա­գույն աճ կլի­նի: Խ­ռո­վու­թյուն­նե­րը կդա­դա­րեն, հա­վա­տաց­յալ­նե­րը կլի­նեն մեկ սիրտ և մեկ հո­գի, կմտա­ծեն մեկ մտքով, և սերն ու մաք­րու­ թյու­նը կիշ­խեն ե­կե­ղե­ցում: Նա­յե­լով՝ մենք փոխ­վում ենք: Ինչ­քան շատ խոր­հեք Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյան մա­սին, այն­քան շատ կնման­վեք Նրա պատ­կե­րին: Ե­կեք Հի­սու­սի մոտ այն­պես, ինչ­պես կաք, և Նա կըն­դու­նի ձեզ, նոր երգ կդնի ձեր բե­րա­նում, ո­րով կփա­ռա­բա­նեք Աստ­ծուն: «­Դեն մի՛ գցիր ինձ Քո ե­րե­սից և Քո Սուրբ Հո­գին մի՛ վեր առ­նիր ին­ ձա­նից» (Սաղ­մոս 51.11): Ա­պաշ­խա­րու­թյունն ու նե­րումն Աստ­ծո պարգև­ ներն են՝ տրված Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով: Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ է, որ մենք տես­նում ենք մեր մեղ­քը և զ­գում ներ­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­ նը: Նե­րում ստա­նում են միայն զղջա­ցող­նե­րը, բայց Տի­րոջ շնորհն է, որ ստի­պում է սրտին զղջալ: Նա գի­տի մեր բո­լոր թու­լու­թյուն­նե­րը և թե­րու­ թյուն­նե­րը և կօգ­նի մեզ: Նա կլսի հա­վա­տի ա­ղոթ­քը, սա­կայն մեր ա­ղոթ­քի ան­կեղ­ծու­թյու­նը կա­րող է ա­պա­ցուց­վել միայն մեր ջան­քե­րով՝ բե­րել մեզ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մե­ծա­գույն բա­րո­յա­կան չա­փա­նի­շի հետ, ո­րը կստու­ գի յու­րա­քանչ­յուր մար­դու բնա­վո­րու­թյու­նը: Մենք պետք է բա­ցենք մեր սիր­տը Հո­գու ազ­դե­ցու­թյան հա­մար և զ­գանք Նրա վե­րա­փո­խող ու­ժը: Պատ­ճա­ռը, որ դուք չեք ստա­նում Աստ­ծո փրկա­րար օգ­նու­թյու­նից ա­վե­լի շատ, այն է, որ ձեր և Երկն­քի միջև հա­ ղոր­դակց­ման ու­ղին խցան­ված է աշ­խար­հի­կու­թյամբ, ցու­ցա­մո­լու­թյամբ և գե­րիշ­խա­նու­թյան տեն­չով: Մինչ շա­տերն ա­վե­լի ու ա­վե­լի են են­թարկ­ վում աշ­խար­հի սո­վո­րույթ­նե­րին և կա­նոն­նե­րին, մենք պետք է կեր­տենք մեր կյանքն աստ­վա­ծա­յին մո­դե­լին հա­մա­պա­տաս­խան: Եվ մեր խոս­ տում­ներ պա­հող Աստ­վա­ծը մեր վրա կծա­գեց­նի փրկու­թյան ու­րա­խու­ թյունն ու կպա­րու­րի մեզ Իր ա­զատ Հո­գով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1884թ. հու­նի­սի 24:

55

18 ՔՐԻՍՏՈՍԱՆՄԱՆ ԲՆԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

փետրվար

Ո­րով­հետև դուք մե­ռաք, և ձեր կյան­քը ծածկ­ված է Քրիս­տո­սի հետ Աստ­ծո մեջ։ Կո­ղո­սա­ցիս 3.3:

Հի­սուսն է կա­տար­յալ օ­րի­նա­կը: Մեր ես-ին հա­ճո­յա­նա­լու և սե­փա­կան ճա­նա­պարհ­ներ ո­րո­նե­լու փո­խա­րեն՝ ե­կեք փոր­ձենք ար­տա­ցո­լել Նրա պատ­կե­րը: Նա բա­րի էր և քա­ղա­քա­վա­րի, կա­րեկ­ցող ու քնքուշ: Արդ­յո՞ք մենք նման ենք Նրան: Ձգ­տո՞ւմ ենք արդ­յոք ա­նու­շա­բույր դարձ­նել մեր կյան­քը բա­րի գոր­ծե­րով: Մենք կա­րիք ու­նենք Քրիս­տո­սի պար­զու­թյան: Վա­խե­նում եմ, որ շատ դեպ­քե­րում մեր սրտի տի­րա­պե­տու­մը վերց­նում է կարծր ու անզ­գամ մի հո­գի, որն ընդ­հան­րա­պես նման չէ աստ­վա­ծա­յին Հո­գուն: Այս թուջե սկզբուն­քը, ո­րը փայ­փայ­վել է շա­տե­րի կող­մից, և­ ո­րը նույ­նիսկ ըն­դուն­վել է որ­պես ա­ռա­քի­նու­թյուն, պետք է հե­ռաց­վի, որ­պես­ զի մենք կա­րո­ղա­նանք սի­րել մեկս մյու­սին, ինչ­պես Քրիս­տո­սը սի­րեց մեզ: Բա­վա­րար չէ, որ մենք միայն դա­վա­նենք հա­վա­տը, հար­կա­վոր է ա­վե­ լին, քան պար­զա­պես ան­վա­նա­կան հա­վա­նու­թյունն է: Պետք է լի­նի իս­ կա­կան գի­տու­թյուն, իս­կա­կան փորձ ճշմար­տու­թյան սկզբունք­նե­րում, ինչ­պես Հի­սու­սում է: Սուրբ Հո­գին պետք է աշ­խա­տի ներ­սում՝ ներ­կա­ յաց­նե­լով այս սկզբունք­նե­րը հստակ գի­տակ­ցու­թյան ու­ժեղ լույ­սի ներ­քո, որ­պես­զի գի­տակ­ցենք դրանց ուժն ու վե­րա­ծենք ի­րա­կան կյան­քի: Միտ­ քը պետք է հնա­զանդ լի­նի ա­զա­տու­թյան ար­քա­յա­կան օ­րեն­քին, օ­րենք, ո­րը մարդ­կանց սրտե­րին ներ­գոր­ծում է Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով և պարզ է դարձ­նում գի­տակ­ցու­թյա­նը: Մեղ­քի ար­տաք­սու­մը պետք է լի­նի մար­դու կող­մից՝ գոր­ծի դնե­լով իր ազն­վա­կան իշ­խա­նու­թյու­նը: Միակ ա­զա­տու­ թյու­նը, ո­րը սահ­մա­նա­փակ կամ­քը կա­րող է զգալ, Աստ­ծո կամ­քի հետ ներ­դա­շան­կու­թյան մեջ լի­նելն է՝ հա­մա­պա­տաս­խա­նե­լով այն պայ­ման­ նե­րին, ո­րոնք մար­դուն դարձ­նում են աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­ կից, հե­ռու փախ­չե­լով աշ­խար­հի մեջ ցան­կու­թյու­նից բխող ա­պա­կա­նու­ թյու­նից: Մար­դու բան­վո­րու­թյու­նը խե­ղա­թյուր­վում, այ­լան­դակ­վում է մեղ­քի պատ­ճա­ռով և­ ար­մա­տա­պես տար­բեր­վում է Ա­րար­չի ձեռ­քից դուրս ե­կած ա­ռա­ջին մար­դու բնա­վո­րու­թյու­նից: Հի­սուսն ա­ռա­ջար­կում է վերց­նել մար­դու այ­լա­սեր­վա­ծու­թյունն ու մեղ­քը և փո­խա­րե­նը նրան տալ Իր սե­փա­կան բնա­վո­րու­թյան գե­ղեց­կու­թյունն ու գե­րա­զան­ցու­ թյու­նը: Նա պար­տա­վոր­վում է նո­րո­գել հո­գին ճշմար­տու­թյան մի­ջո­ցով: Սխա­լը չի կա­րող ի­րա­կա­նաց­նել վե­րածնն­դի այս գոր­ծը, այդ պատ­ ճա­ռով մենք պետք է ճշմա­րի­տը կեղ­ծից տար­բե­րա­կող հոգևոր տե­սո­ ղու­թյուն ու­նե­նանք՝ չընկ­նե­լու թշնա­մու ո­րո­գայ­թը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1885թ. նո­յեմ­բե­րի 24:

56

փետրվար

19 ՈՒՆԵՆԱԼՈՎ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՄԻՏՔԸ

Ո­րով­հետև ո՞վ գի­տաց Տի­րոջ միտ­քը, որ բան սո­վո­րեց­նի նրան. բայց մենք Քրիս­տո­սի միտքն ու­նենք։ Ա Կորն­թա­ցիս 2.16:

Քա­նի որ մար­դը դար­ձի է գա­լիս ճշմար­տու­թյամբ, բնա­վո­րու­թյան վե­ րա­փոխ­ման գոր­ծըն­թա­ցը շա­րու­նակ­վում է: Նա ա­վե­լի լավ է ըն­կա­լում՝ ինչ ա­սել է դառ­նալ Աստ­ծուն հնա­զանդ մարդ: Աստ­ծո միտքն ու կամ­քը դառ­նում են նրա կամ­քը, և մ­շտ ­ ա­պես Աստ­ծուն դի­մե­լով խորհր­դի հա­ մար՝ նա դառ­նում է մեծ ըմբռն­ման տեր մարդ: Տե­ղի է ու­նե­նում մտքի ընդ­հա­նուր զար­գա­ցում, որն ան­վե­րա­պա­հո­րեն դրված է Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյան տակ: Սա միա­կող­մա­նի կրթու­թյուն չէ, ո­րը զար­գաց­նում է միա­կող­մա­նի բնա­վո­րու­թյուն, այլ բա­ցա­հայտ­վում է նե­րա­դաշ­նա­կո­րեն զար­գա­ցած բնա­վո­րու­թյուն: Թու­լու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք տե­սա­նե­լի էին թույլ և­ ե­րե­րուն բնա­վո­րու­թյան մեջ, հաղ­թա­հար­ված են, և շա­րու­նա­կա­կան նվիր­վա­ ծու­թյունն ու երկ­յու­ղա­ծու­թյու­նը մար­դուն այն­քան են մո­տեց­նում Հի­ սուս Քրիս­տո­սին, որ նա ու­նե­նում է Քրիս­տո­սի միտ­քը: Նա մեկ է լի­նում Քրիս­տո­սի հետ՝ ու­նե­նա­լով սկզբուն­քի ուժն ու ամ­րու­թյու­նը և­ըմբռն­ման պար­զու­թյու­նը. դա այն ի­մաս­տու­թյունն է, ո­րը գա­լիս է Աստ­ծուց, Ով ողջ լույ­սի և գի­տակ­ցու­թյան աղբ­յուրն է: Աստ­ծո շնորհն ըն­կել է խո­նարհ, հնա­զանդ, բա­րե­խիղճ մարդ­կանց վրա որ­պես ար­դա­րու­թյան Արև՝ զար­գաց­նե­լով մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­նե­ րը և­ա­մե­նա­զար­մա­նահ­րաշ կեր­պով շա­րու­նա­կա­կան հնա­զան­դու­թյամբ ու­ժե­ղաց­նե­լով նրանց, ով­քեր ցան­կա­նում են ի­րենց կա­րո­ղու­թյուն­ներն օգ­տա­գոր­ծել Տի­րոջ գոր­ծում, գոր­ծե­րով ա­ճել Հի­սուս Քրիս­տո­սի գի­տու­ թյան մեջ և լի­նել հնա­րա­վո­րինս շատ պտուղ­նե­րի կրող­ներ՝ փա­ռա­վո­րե­ լու Աստ­ծուն բա­րի գոր­ծե­րով: Նաև որ­պես­զի ուս­յալ և մեծ ձեռք­բե­րում­նե­ րի տեր մար­դիկ քա­ղեն ա­մե­նա­թան­կա­գին դա­սե­րը պատ­վի­րան­նե­րից և­ ան­կիրթ­նե­րի օ­րի­նակ­նե­րից, ինչ­պես աշ­խար­հը նրանց կկո­չեր: Սա­կայն ե­թե նրանք ա­վե­լի խո­րը տե­սո­ղու­թյուն ու­նե­նա­յին, կտես­նեին, որ գի­տու­ թյուն են ձեռք բե­րել բարձ­րա­գույն դպրո­ցում՝ Հի­սուս Քրիս­տո­սի դպրո­ ցում: ...Աստ­ծո Խոս­քի սկիզ­բը ներ­կա­յաց­նում է հիա­նա­լի բա­ցում մար­դու ու­նա­կու­թյուն­ներն ամ­րապն­դե­լու վե­րա­բեր­յալ, քա­նի որ Աստ­ծո Խոս­քի մուտ­քը աստ­վա­ծա­յին ճշմար­տու­թյան կի­րա­ռումն է սրտի վրա, ո­րը մաք­ րա­գոր­ծում և նր­բաց­նում է հո­գին Սուրբ Հո­գու գոր­ծու­նեու­թյան շնոր­հիվ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1887թ. հու­լի­սի 19:

57

փետրվար

20

ԿԵՆԱԼ ՆՐԱՆՈՒՄ

Կա­ցեք Ին­ձա­նում, և Ես՝ ձե­զա­նում. ինչ­պես որ ճյուղն իր ան­ձից չի կա­րող պտուղ բե­րել, ե­թե որ­թում չմնա, այս­պես ոչ էլ դուք, ե­թե Ին­ձա­նում չմնաք։ Հով­հան­նես 15.4:

Մենք պետք է ա­ղո­թենք աստ­վա­ծա­յին Հո­գու հեղ­ման հա­մար՝ որ­պես դե­ղա­մի­ջոց մեղ­քով վա­րակ­ված հո­գի­նե­րի հա­մար: Հայտ­նու­թյան ար­ տա­քին ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք պար­զեց­վել ու հեշ­տաց­վել են հաս­ կա­նա­լի լի­նե­լու հա­մար, շա­տե­րի կող­մից ըն­դուն­վում են որ­պես հիմ­նա­ կա­նի հա­վե­լում: Սա­կայն մտքի հետ աշ­խա­տող Սուրբ Հո­գին մե­ծա­գույն ցան­կու­թյուն է ա­ռա­ջաց­նում սխա­լով չաղ­ճատ­ված ճշմար­տու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ: Նա, ով իս­կա­պես ցան­կա­նում է ճա­նա­չել ճշմար­տու­թյու­նը, չի կա­րող մնալ տգի­տու­թյան մեջ, քա­նի որ թան­կար­ժեք ճշմար­տու­թյու­ նը պարգևատ­րում է ջա­նա­սեր փնտրո­ղին: Մենք պետք է զգանք Աստ­ծո շնոր­հի դար­ձի բե­րող ու­ժը, և­ ես կոչ եմ ա­նում բո­լո­րին, ով­քեր փա­կել են ի­րենց սրտե­րը Աստ­ծո Հո­գու դեմ, բա­ցել դուռն ու ջա­նա­սի­րա­բար ա­ղա­չել՝ Ապ­րիր ինձ հետ: Ին­չո՞ւ ծնկի չգալ աստ­վա­ծա­յին շնոր­հի գա­հի ա­ռաջ՝ ա­ղո­թե­լով, որ Աստ­ծո Հո­գին հեղ­վի մեզ վրա, ինչ­պես հեղ­վեց ա­շա­ կերտ­նե­րի վրա: Նրա ներ­կա­յու­թյու­նը կփափ­կաց­նի մեր կարծր սրտե­րը և կլցնի մեզ ու­րա­խու­թյամբ ու ցնծու­թյամբ՝ վե­րա­փո­խե­լով մեզ և դարձ­ նե­լով օրհ­նու­թյան ա­ռատ ու­ղի­ներ: Տե­րը ցան­կա­նում է, որ Իր զա­վակ­նե­րից յու­րա­քանչ­յուրն ու­նե­նա հա­ րուստ հա­վատ, և­այս հա­վա­տը մտքի հետ Սուրբ Հո­գու կա­տա­րած աշ­ խա­տան­քի արդ­յունքն է: Այն բնակ­վում է յու­րա­քանչ­յուր հո­գու հետ, ով կստա­նա այն՝ չզղ­ջա­ցո­ղին նա­խազ­գու­շաց­ման խոս­քեր ա­սե­լով և մատ­ նան­շե­լով Հի­սու­սին՝ Աստ­ծո Գա­ռին, Ով Իր վրա վերց­րեց աշ­խար­հի մեղ­ քը: Նա լույս է շո­ղաց­նում այն ան­ձանց մտքե­րի վրա, ով­քեր ցան­կա­նում են հա­մա­գոր­ծակ­ցել Աստ­ծո հետ՝ տա­լով նրանց արդ­յու­նա­վե­տու­թյուն և­ ի­մաս­տու­թյուն Իր գործն ա­նե­լիս: Սուրբ Հո­գին եր­բեք ա­նօգ­նա­կան չի թող­նում Հի­սու­սին փնտրող մար­ դուն: Նա վերց­նում է Քրիս­տո­սից և ցույց է տա­լիս ո­րո­նո­ղին: Եվ ե­թե մեր աչ­քերն ուղղ­ված են Հի­սու­սին, Հո­գու գոր­ծը չի դա­դա­րում, մինչև որ մար­ դը չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում Նրա պատ­կե­րին: Հո­գու հիաս­քանչ ազ­դե­ ցու­թյան մի­ջո­ցով փոխ­վում են մե­ղա­վո­րի մտքերն ու նպա­տակ­նե­րը, մինչև որ մեկ է դառ­նում Քրիս­տո­սի հետ: Նրա սերն Աստ­ծո նկատ­մամբ ա­ճում է, նա դառ­նում է ծա­րավ ար­դա­րու­թյան, և տես­նե­լով Քրիս­տո­ սին՝ նա փոխ­վում է փառ­քից փառք, բնա­վո­րու­թյու­նից բնա­վո­րու­թյուն և դառ­նում է ա­վե­լի ու ա­վե­լի նման իր Տի­րո­ջը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1899թ. սեպ­տեմ­բե­րի 27:

58

փետրվար

21

ՆԱՅԵԼՈՎ ՆՐԱՆ

Ով երկ­րի բո­լոր ծայ­րե­րը, դե­պի Ինձ դար­ձեք, որ փրկվեք, ո­րով­ հետև Ես եմ Աստ­ված, և­ու­րի­շը չկա: Ե­սա­յիա 45.22:

Օ­րեն­քի պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խա­նե­լու հա­մար մեր հա­վա­ տը պետք է կառ­չի Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյա­նը` ըն­դու­նե­լով այն որ­պես մեր ար­դա­րու­թյուն: Քրիս­տո­սի հետ միու­թյան, Նրա ար­դա­րու­թյու­նը հա­վա­տով ըն­դու­նե­լու մի­ջո­ցով մենք կա­րող ենք Աստ­ծո գործն ա­նե­լու, Քրիս­տո­սի հետ գոր­ծըն­կեր­ներ լի­նե­լու ո­րա­կա­վո­րում ստա­նալ: Ե­թե ցան­ կա­նում եք, որ չա­րի հո­սան­քը ձեզ տա­նի իր ուղ­ղու­թյամբ և չեք հա­մա­ գոր­ծակ­ցում երկն­քի հետ՝ ձեր ըն­տա­նի­քում և­ ե­կե­ղե­ցում օ­րի­նա­խախ­ տու­թյու­նը կան­խե­լու և հա­վեր­ժա­կան ար­դա­րու­թյու­նը ներս թող­նե­լու հա­մար, ա­պա դուք հա­վատ չու­նեք: Հա­վատն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին: Հա­վա­տի մի­ջո­ցով է Սուրբ­Հո­գին աշ­խա­տում սրտում՝ նրա­նում սրբու­թյուն ստեղ­ ծե­լու հա­մար, սա­կայն սա չի կա­րող ի­րա­կա­նաց­վել, մինչև որ մարդն ին­քը չհա­մա­գոր­ծակ­ցի Քրիս­տո­սի հետ: Մենք կա­րող ենք երկն­քին հա­ մա­պա­տաս­խա­նել միայն մեր սրտում ար­ված Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­ քի մի­ջո­ցով, քա­նի որ Հոր ա­ռաջ կանգ­նե­լու հա­մար պետք է ու­նե­նանք Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյու­նը՝ որ­պես լիա­զո­րու­թյուն: Իսկ դրա ձեռք­բեր­ ման հա­մար հար­կա­վոր է ա­մեն օր վե­րա­փոխ­վել Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ, լի­նել աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­կի­ցը: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տանքն է՝ նրբաց­նել ճա­շա­կը, սրբա­գոր­ծել սիրտն ու ազն­վաց­նել մար­դուն: Թող որ մար­դը նա­յի Հի­սու­սին: «Ա­հա Աստ­ծո Գա­ռը, որ վեր է առ­նում աշխարհի մեղ­քը» (Հով­հան­նես 1.29): Ոչ ո­քի չեն ստի­պի նա­յել Քրիս­տո­ սին, սա­կայն հրա­վե­րի ձայ­նը խիստ ա­ղեր­սան­քով ա­սում է. «­Նա­յիր և­ ապ­րիր»: Նա­յե­լով Քրիս­տո­սին` մենք կտես­նենք, որ Նրա սերն ան­նա­խա­ դեպ է, որ Նա զբա­ղեց­րել է մե­ղա­վո­րի տեղն ու նրան տվել Իր ա­նա­րատ ար­դա­րու­թյու­նը: Երբ մե­ղա­վո­րը տես­նում է իր Փրկ­չին խա­չի վրա մեղ­քի ա­նեծ­քի տակ իր փո­խա­րեն մեռ­նե­լիս, զգում է Նրա նե­րող սե­րը, նրա սիր­տը լցվում է սի­րով: Մե­ղա­վո­րը սի­րում է Քրիս­տո­սին, ո­րով­հետև Քրիս­տոսն ա­ռա­ջինն է սի­րել ի­րեն, և սերն օ­րեն­քի ի­րա­կա­նաց­նումն է: Ա­պաշ­խա­րող մար­դը գի­տակ­ցում է, որ Աստ­ված «հա­վա­տա­րիմ է և­ ար­դար, որ մեր մեղ­քե­րը թո­ղի մեզ և սր­բի մեզ ա­մեն ա­նի­րա­վու­թյու­նից» (Ա Հով­հան­նես 1.9): Աստ­ ծո Հո­գին աշ­խա­տում է հա­վա­տաց­յա­լի սրտում` ի­րա­վա­սու­թյուն տա­լով նրան հնա­զան­դու­թյան մի մա­կար­դա­կից ա­ռա­ջա­նալ դե­պի մյու­սը` ու­ ժից հաս­նե­լով ա­վե­լի մեծ ու­ժի, շնոր­հից՝ շնոր­հի Հի­սուս Քրիս­տո­սում: Ռև­ յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. նու­յեմ­բե­րի 1:

59

փետրվար

22

ԼՑՎԱԾ ՆՐԱՆՈՎ

Եվ դուք Նրա­նով լցված եք, որ Նա է ա­մեն իշ­խա­նու­թյան և պե­ տու­թյան գլու­խը: Կո­ղո­սա­ցիս 2.10:

Դուք չեք կա­րող եր­կինք մտնել բնա­վո­րու­թյան որևէ ա­րա­տով կամ ան­կա­տա­րու­թյամբ, իսկ եր­կինք մտնե­լուն պետք է պատ­րաստ­վեք հի­ մա՝ որ­պես փոր­ձաշր­ջան տրված այս կյան­քում: Ե­թե ցան­կա­նում եք Քրիս­տո­սի գալստ­յամբ մտնել ար­դար­նե­րի տու­նը, հարկ է, որ ու­նե­նաք Աստ­ծո Հո­գու խո­րը զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րը, անձ­նա­կան փոր­ձա­ռու­թյուն, և լի­նեք կա­տար­յալ Նրա­նում, Ում մեջ բնակ­ված է Աստ­վա­ծու­թյան ա­մեն լիու­թյու­նը մարմ­նա­պես: Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյան ու­ժի մի­ջո­ցով մեզ պատ­շա­ճում է հրա­ժար­վել ա­մեն ա­նի­րա­վու­թյու­նից: Պետք է մար­դու և­ իր Փր­կագ­նո­ղի միջև կեն­դա­նի կապ լի­նի: Մար­դու և Աստ­ծո միջև հա­ղոր­ դակ­ցու­թյան ու­ղին պետք է մշտա­պես բաց լի­նի, որ­պես­զի մար­դը կա­րո­ ղա­նա ա­ճել շնոր­հի և Տի­րոջ գի­տու­թյան մեջ: Բայց քա­նի՜- քա­նի՜­սը չեն ա­ղո­թում: Նրանք զգում են, որ մեղ­քի տակ են և կար­ծում են, թե չեն կա­րող գալ դե­պի Աստ­ված, մինչև որ չա­նեն Նրա բա­րե­հա­ճու­թյու­նը շա­հող որևէ բան, կամ մինչև Աստ­ված չմո­ռա­ նա ի­րենց մեղ­քե­րի մա­սին: Նրանք ա­սում են. «Ի զո­րու չեմ Աստ­ծո ա­ռաջ բարձ­րաց­նել սուրբ ձեռ­քեր ա­ռանց բար­կու­թյան կամ կաս­կա­ծի, այդ պատ­ճա­ռով չեմ կա­րող գալ»: Այդ­պես նրանք հե­ռու են մնում Քրիս­տո­սից և­ա­նընդ­հատ մեղք են գոր­ծում, քա­նի որ ա­ռանց Նրա միայն չա­րու­թյուն կա­րող են գոր­ծել: Մեղք գոր­ծե­լուն պես հարկ է վա­զել շնոր­հի գա­հի ա­ռաջ և պատ­մել Հի­ սու­սին այդ մա­սին: Դուք պետք է ցա­վով լցված լի­նեք այդ մեղ­քը գոր­ծե­լու հա­մար, քա­նի որ դրա­նով թու­լաց­րել եք ձեր սե­փա­կան հոգևո­րու­թյու­նը, տրտմեց­րել երկն­քի հրեշ­տակ­նե­րին և վ­նա­սել ու վի­րա­վո­րել ձեր Փր­կագ­ նո­ղի սի­րող սիր­տը: Երբ զղջա­ցող սրտով Հի­սու­սից Նրա թո­ղու­թյունն եք խնդրում, հա­վա­տա­ցեք, որ Նա ար­դեն նե­րել է ձեզ: Մի՛ կաս­կա­ծեք Նրա աստ­վա­ծա­յին ո­ղոր­մա­ծու­թյա­նը և մի՛ հրա­ժար­վեք Նրա ան­սահ­ման սի­ րո սփո­փան­քից: Երբ ձեր ե­րե­խան չի հնա­զանդ­վել ձեզ, սխալ բան է գոր­ծել ձեր դեմ, հե­տո փշրված սրտով ե­կել է նե­րո­ղու­թյուն խնդրե­լու, դուք գի­տեք` ինչ եք ա­նե­լու: Գի­տեք, որ շտա­պով կսեղ­մեք ձեր ե­րե­խա­յին ձեր կրծքին և կ­հա­ վա­տաց­նեք նրան, որ ձեր սերն ան­փո­փոխ է, իսկ նրա մեղ­քը` ներ­ված: Մի՞­թե դուք ա­վե­լի ո­ղոր­մած եք, քան ձեր ո­ղոր­մած երկ­նա­յին Հայ­րը, Ով այն­պես սի­րեց աշ­խար­հը, որ «Իր միա­ծին Որ­դին տվեց, որ ա­մեն Նրան հա­վա­տա­ցո­ղը չկոր­չի, այլ հա­վի­տե­նա­կան կյանք ու­նե­նա» (Հով­հան­նես 3.16): Դուք պետք է Աստ­ծո մոտ գնաք այն­պես, ինչ­պես ե­րե­խա­ներն են գնում ի­րենց ծնող­նե­րի մոտ: Աստ­վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1892թ. փետր­ վա­րի 1: 60

փետրվար

23

ՀԱՆԳԻՍՏ ՆՐԱՆՈՒՄ

Ձեզ վրա ա­ռեք Իմ լու­ծը և Ին­ձա­նից սո­վո­րեք, ո­րով­հետև Ես հեզ եմ և սր­տով խո­նարհ, և ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք։ Մատ­թեոս 11.29:

Մինչ դուք քայ­լում եք հե­զու­թյամբ և սր­տի խո­նար­հու­թյամբ, ձեզ հա­ մար տար­վող աշ­խա­տան­քը շա­րու­նակ­վում է, աշ­խա­տանք, ո­րը կա­րող է ա­նել միայն Աստ­ված, քան­զի Աստ­ված է, որ ներ­գոր­ծում է ձե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես։ Եվ այդ հա­ճու­թյու­նը ձեզ Քրիս­տո­սում, Նրա սի­րո մեջ հան­գիստ առ­նե­լիս տես­նելն է: Դուք չպետք է թույլ տաք, որ որևէ բան խա­թա­րի ձեր հո­գու խա­ղա­ղու­թյու­նը, հանգս­ տու­թյու­նը, այն վստա­հու­թյու­նը, որ դուք ըն­դուն­ված եք հենց հի­մա: Յու­ րաց­րեք յու­րա­քանչ­յուր խոս­տում, բո­լո­րը ձերն են այն պայ­մա­նով, որ հա­ մա­պա­տաս­խա­նեք Տի­րոջ սահ­մա­նած կա­նոն­նե­րին: Ձեր ճամ­փա­նե­րից ի­մաստ­նա­բար հրա­ժար­վե­լը և Քրիս­տո­սի ճա­նա­պարհն ըն­դու­նե­լը Նրա սի­րո մեջ կա­տար­յալ հան­գիստ գտնե­լու գաղտ­նիքն է: Մեր կյան­քը Նրան տա­լը շատ ա­վե­լին է նշա­նա­կում, քան կար­ծում ենք: Մենք պետք է սո­վո­րենք Նրա հե­զու­թյունն ու խո­նար­հու­թյու­նը, մինչև որ կգի­տակ­ցենք «ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք» խոստ­ման ի­րա­կա­նա­ցու­մը: Քրիս­տո­սի սո­վո­րու­թյուն­նե­րը` Նրա հե­զու­ թյու­նը, Նրա խո­նար­հու­թյու­նը յու­րաց­նե­լով է ես-ը վե­րա­փոխ­վում, Քրիս­ տո­սի լու­ծը մեր վրա առ­նե­լով և­ այ­նու­հետև՝ սո­վո­րե­լով: Չ­կա այն­պի­սի մե­կը, ով դեռ շատ բան սո­վո­րե­լու կա­րիք չու­նի: Բո­լո­րը պետք է սո­վո­րեն Հի­սուս Քրիս­տո­սից: Երբ մար­դիկ հույ­սը դնում են Քրիս­տո­սի վրա, նրանց բնա­վո­րու­թյան բո­լոր ժա­ռան­գա­կան և ձեռք­բե­րո­վի գծե­րը հե­ռաց­վում են որ­պես նրանց­՝ աստ­վա­ծա­յին բնույ­թի հա­ղոր­դա­կից­նե­րը դառ­նա­լուն խան­գա­րող խո­չըն­դոտ­ներ: Երբ ես-ը մա­հա­նում է, մար­դու մեջ ապ­րում է Քրիս­տո­սը: Նա ապ­րում է Քրիս­տո­սում, և Քրիս­տոսն ապ­րում է նրա­նում: Քրիս­տո­սը փա­փա­գում է, որ­պես­զի բո­լո­րը դառ­նան Իր ա­շա­կերտ­նե­ րը: Նա ա­սում է՝ սո­վո­րե՛ք Ին­ձա­նից, տվե՛ք ձեր հո­գի­ներն Ինձ: Ես չեմ լռեց­նի ձեզ, այլ այն­պի­սի բնա­վո­րու­թյուն կմշա­կեմ ձե­զա­նում, որ դուք տար­րա­կան դա­սա­րան­նե­րից տե­ղա­փոխ­վեք բարձ­րա­գույն դպրոց: Թո­ ղեք ձեր խնդիր­ներն Ինձ: Թույլ տվեք, որ Իմ կյան­քը, Իմ համ­բե­րու­թյու­նը, Իմ եր­կայ­նամ­տու­թյու­նը, Իմ ժուժ­կա­լու­թյու­նը, Իմ հե­զու­թյու­նը, Իմ խո­ նար­հու­թյու­նը զար­գա­նան ձեր բնա­վո­րու­թյան մեջ, ինչ­պես մե­կը, ով ապ­ րում է Ին­ձա­նում: ...Այ­նու­հետև դուք կու­նե­նաք ոչ միայն «Ես կտամ», այլ նաև «ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք» խոս­տու­մը: Աստ­ վա­ծաշն­չի ու­սուց­ման դպրոց, 1903թ. օ­գոս­տո­սի 1:

61

24 ԿԵՐՊԱՐԱՆԱԿԻՑ ՆՐԱ ՊԱՏԿԵՐԻՆ

փետրվար

Բայց մենք ա­մենքս, բաց ե­րե­սով Տի­րոջ փառքն ինչ­պես հա­յե­լու մեջ տես­նե­լով, նույն պատ­կե­րի նման կեր­պա­րա­նա­փոխ­վում ենք փառ­քից դե­պի փառք, ինչ­պես թե Տի­րոջ Հո­գուց։ Բ Կորն­թա­ցիս 3.18:

Մեղ­քով բեռն­ված և պայ­քա­րող մար­դի՛կ, Հի­սուսն Իր փա­ռա­վոր մար­ դե­ղու­թյամբ ի­ջավ երկն­քից, որ­պես­զի բա­րե­խո­սի ձեզ հա­մար: «Ո­րով­ հետև ոչ թե այն­պի­սի Քա­հա­նա­յա­պետ ու­նենք, որ չկա­րո­ղա­նա մեր տկա­րու­թյուն­նե­րի հետ կա­րե­կից լի­նել, այլ մի այն­պի­սին, որ ա­մեն բա­նով փորձ­ված մեր նմա­նու­թյամբ, բայց ա­ռանց մեղ­քի։ Ու­րեմն հա­մար­ձա­կու­ թյու­նով մո­տե­նանք շնորհ­քի ա­թո­ռին» (Եբ­րա­յե­ցիս 4.15, 16): Մենք պետք է մշտա­պես մեր հա­յաց­քը հա­ռենք Հի­սու­սին` մեր հա­վա­տի Հե­ղի­նա­կին և Ա­վար­տո­ղին, որ­պես­զի Նրան նա­յե­լով վե­րա­փոխ­վենք Նրա պատ­կե­ րով, և մեր բնա­վո­րու­թյու­նը լի­նի Նրա բնա­վո­րու­թյան նման: Մենք պետք է ցնծանք, որ ողջ դա­տը հանձն­ված է Որ­դուն, ո­րով­հետև Իր երկ­րա­յին կյան­քի ըն­թաց­քում Նա ծա­նո­թա­ցավ այն բո­լոր դժվա­րու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք հառ­նում են մարդ­կու­թյան ա­ռաջ: Սր­բա­գործ­վել նշա­նա­կում է դառ­նալ աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան հա­ ղոր­դա­կի­ցը, ըմբռ­նել Հի­սու­սի հո­գին և միտ­քը, լի­նել Քրիս­տո­սի դպրո­ ցի հա­վի­տե­նա­կան ա­շա­կեր­տը: «­Բայց մենք ա­մենս, բաց ե­րե­սով Տի­րոջ փառքն ինչ­պես հա­յե­լու մեջ տես­նե­լով, նույն պատ­կե­րի նման կեր­պա­ րա­նա­փոխ­վում ենք փառ­քից դե­պի փառք, ինչ­պես թե Տի­րոջ Հո­գուց»: Անհ­նար է սե­փա­կան ու­ժով կամ ջան­քե­րով ի­րա­կա­նաց­նել այս փո­փո­ խու­թյու­նը մեր մեջ: Սուրբ Հո­գին՝ Մ­խի­թա­րիչն է, որ Հի­սու­սը խոս­տա­ ցավ ու­ղար­կել աշ­խարհ, որ վե­րա­փո­խում է մեր բնա­վո­րու­թյու­նը Քրիս­ տո­սի պատ­կե­րի պես, և­ երբ սա ի­րա­կա­նա­նում է, մենք հա­յե­լու պես ար­տա­ցո­լում ենք Տի­րոջ փառ­քը: Այ­սինքն, Քրիս­տո­սին նա­յո­ղի բնա­վո­ րու­թյունն այն­քան է նման­վում Նրա բնա­վո­րու­թյա­նը, որ նրան նա­յո­ղը տես­նում է Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյու­նը, ո­րը փայ­լում է ինչ­պես հա­յե­լու մի­ջից: Մեզ հա­մար ան­տե­սա­նե­լիո­րեն մենք օ­րե­ցօր փոխ­վում ենք, հրա­ ժար­վում մեր սե­փա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րից ու կամ­քից և­ըն­դու­նում ենք Քրիս­տո­սի ճա­նա­պարհն ու Նրա կամ­քը, Նրա բնա­վո­րու­թյան խո­նար­ հու­թյու­նը: Այս­պի­սով մենք ա­ճում ենք Քրիս­տո­սում և, չգի­տակ­ցե­լով այդ, ար­տա­ցո­լում ենք Նրա պատ­կե­րը: Ձևա­կան քրիս­տոն­յա­նե­րը ցածր բա­նե­րին շատ մոտ են: Նրանց աչ­ քե­րը վարժ­ված են միայն սո­վո­րա­կան բա­նե­րը տես­նե­լու, իսկ նրանց մտքե­րը խոր­հում են միայն աչ­քի տե­սած բա­նե­րի շուրջ: Նրանց հոգևոր փոր­ձա­ռու­թյու­նը հա­ճախ մա­կե­րե­սա­յին է և­ ան­բա­վա­րար, նրանց բա­ ռե­րը` թեթև և­ ա­նար­ժեք: Ինչ­պե՞ս կա­րող են նման մար­դիկ ար­տա­ցո­լել Քրիս­տո­սի պատ­կե­րը: Ինչ­պե՞ս կա­րող են նրանք փայ­լեց­նել ար­դա­րու­ թյան Արևի վառ ճա­ռա­գայթ­նե­րը երկ­րի խա­վար տե­ղե­րում: Լի­նել քրիս­ տոն­յա՝ նշա­նա­կում է լի­նել Քրիս­տո­սի նման: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. ապ­րի­լի 28: 62

փետրվար

25 ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑԵԼՈՎ ՀՈԳՈՒ ՀԵՏ

Ու­րեմն, իմ սի­րե­լի­ներ, ինչ­պես ա­մեն ժա­մա­նակ հնա­զան­դե­ցիք ոչ միայն իմ ներ­կա­յու­թյու­նում, այլ հի­մա էլ ա­վե­լի իմ բա­ցա­կա­յու­թյու­ նում, ա­հով և դո­ղա­լով գոր­ծեք ձեր ան­ձե­րի փրկու­թյու­նը։ Փի­լիպ­պե­ ցիս 2.12:

«Ու­րեմն ե­թե մե­կը Քրիս­տո­սումն է՝ նոր ստեղծ­ված է. հի­ներն ան­ցան, ա­հա ա­մեն բան նոր ե­ղավ» (Բ Կորն­թա­ցիս 5.17): Աստ­վա­ծա­յին ու­ժից բա­ցի, ո­չինչ չի կա­րող վե­րած­նել մարդ­կա­յին սիր­տը և լց­նել այն Քրիս­ տո­սի սի­րով, Ով մշտա­պես ցու­ցադ­րում է սեր նրանց նկատ­մամբ, ում հա­մար մա­հա­ցավ: Հո­գու պտուղն է սեր, ու­րա­խու­թյուն, խա­ղա­ղու­թյուն, եր­կայ­նամ­տու­թյուն, բա­րու­թյուն, հա­վատ, հե­զու­թյուն, ժուժ­կա­լու­թյուն: Երբ մարդ դար­ձի է գա­լիս Աստ­ծուն, նրան տրվում է նոր բա­րո­յա­կան ճա­ շակ, նոր շար­ժիչ ուժ, և նա սի­րում է այն բա­նե­րը, ո­րոնք սի­րում է Աստ­ ված, ո­րով­հետև նրա կյան­քը կապ­ված է Հի­սու­սի կյան­քի ան­փո­փոխ խոս­տում­նե­րի ոս­կի շղթա­յով: Սե­րը, ու­րա­խու­թյու­նը, խա­ղա­ղու­թյունն ու ան­սահ­ման ե­րախ­տա­գի­տու­թյու­նը կհա­գեց­նեն հո­գին, և­ օրհն­վա­ծի լե­ զուն կլի­նի՝ «­Քո քաղց­րու­թյու­նը մե­ծաց­նում է ինձ» (Սաղ­մոս 18.35): Բայց նրանք, ով­քեր մեղ­քը հաղ­թա­հա­րե­լու ա­ռանց վճռա­կան ջան­ քե­րի սպա­սում են ի­րենց բնա­վո­րու­թյան մեջ կա­խար­դա­կան փո­փո­խու­ թյուն տես­նել, կհիաս­թափ­վեն: Մենք վա­խե­նա­լու ոչ մի պատ­ճառ չու­նենք Հի­սու­սին նա­յե­լիս, կաս­կա­ծե­լու ոչ մի պատ­ճառ չու­նենք, որ Նա կա­րող է փրկել բո­լոր Իր մոտ ե­կող­նե­րին: Այլ պետք է մշտա­պես վախ ու­նե­նանք, որ մեր հին բնու­թյու­նը կրկին գլուխ չբարձ­րաց­նի, որ թշնա­մին ծու­ղակ չդնի և մեզ կրկին չդարձ­նի իր գե­րի­նե­րը: Մենք պետք է ա­հով ու դո­ղով գոր­ծենք մեր ան­ձե­րի փրկու­թյու­նը, քա­ նի որ Աստ­ված է, որ ներ­գոր­ծում է ձե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես։ Մեր սահ­մա­նա­փակ ու­ժով մենք պետք է այն­քան սուրբ լի­նենք մեր աս­պա­րե­զում, որ­քան սուրբ է Աստ­ված Իր ո­լոր­տում: Մեր կա­ րո­ղու­թյուն­նե­րի չա­փով մենք պետք է ի ցույց դնենք աստ­վա­ծա­յին բնա­ վո­րու­թյան ճշմար­տու­թյու­նը, սե­րը և գե­րա­զան­ցու­թյու­նը: Ինչ­պես մոմն է ըն­դու­նում կնի­քի հետ­քը, այն­պես էլ մար­դը պետք է ըն­դու­նի Աստ­ծո Հո­գու հետ­քը և մ­նա Քրիս­տո­սի պատ­կե­րի մեջ: Մենք պետք է ա­մեն օր ա­ճենք հոգևոր գրավ­չու­թյան մեջ: Աստ­վա­ ծա­յին Պատ­կե­րը կրկնօ­րի­նա­կե­լու մեր փոր­ձե­րը հա­ճախ կձա­խող­վեն: Մենք հա­ճախ ծնկի կգանք Հի­սու­սի ոտ­քե­րի ա­ռաջ՝ լաց լի­նե­լու մեր թե­ րու­թյուն­նե­րի և ս­խալ­նե­րի պատ­ճա­ռով, սա­կայն մենք չպետք է հու­սալք­ վենք, պետք է ա­վե­լի ե­ռան­դուն ա­ղո­թենք, ա­վե­լի լիար­ժե­քո­րեն հա­վա­ տանք և­ ա­վե­լի մեծ ամ­րու­թյամբ փոր­ձենք ա­ճել մեր Տի­րոջ նմա­նու­թան մեջ: Ըն­տիր լու­րեր, 1.336, 337:

63

փետրվար

26

ԱԶԱՏ ՄԵՂՔԻ ԱՆԵԾՔԻՑ

Բայց հի­մա, որ մեղ­քից ա­զատ­ված և Աստ­ծո ծա­ռա ե­ղած եք, ձեր պտուղն ու­նեք սրբա­նա­լու հա­մար, և ն­րա վեր­ջը հա­վի­տե­նա­կան կյանքն է։ Հռո­մեա­ցիս 6.22:

Տերն ու­զում է, որ Իր ժո­ղո­վուրդն ա­մուր լի­նի հա­վա­տի մեջ, ան­տեղ­ յակ չլի­նի ի­րենց այդ­քան ա­ռա­տո­րեն տրված մեծ փրկու­թյու­նից: Նրանք չպետք է սպա­սեն` մտա­ծե­լով, թե ա­պա­գա­յում մի օր մի մեծ գործ պետք է ար­վի ի­րենց հա­մար, քա­նի որ գործն ար­դեն ա­վարտ­ված է: Հա­վա­տաց­ յա­լը կանչ­ված չէ Աստ­ծո հետ հաշտ­վե­լու հա­մար, նա եր­բեք չպետք է ա­նի դա և չի էլ կա­րող ա­նել: Նա պետք է ըն­դու­նի Քրիս­տո­սին որ­պես իր խա­ ղա­ղու­թյուն, քա­նի որ Քրիս­տո­սով է Աստ­ված և խա­ղա­ղու­թյու­նը: Քրիս­ տո­սը վերջ դրեց մեղ­քին` իր սե­փա­կան մարմ­նի վրա կրե­լով դրա ա­նեծ­ քի ծանր բե­ռը խա­չի վրա և հե­ռաց­րեց ա­նեծ­քը բո­լոր նրան­ցից, ով­քեր հա­վա­տում են Ի­րեն որ­պես անձ­նա­կան Փր­կիչ: Նա վերջ դրեց սրտում մեղ­քի գե­րիշ­խա­նու­թյա­նը, և հա­վա­տաց­յա­լի կյանքն ու բնա­վո­րու­թյու­նը վկա­յում են Քրիս­տո­սի շնոր­հի իս­կա­կան բնույ­թի մա­սին: Հի­սու­սը տա­լիս է Սուրբ Հո­գին բո­լոր Ի­րե­նից խնդրող­նե­րեն, քան­զի այն կարևոր է յու­րա­քանչ­յուր հա­վա­տաց­յա­լի ա­զա­տե­լու հա­մար ինչ­ պես աղ­տո­տու­մից, այն­պես էլ օ­րեն­քի ա­նեծ­քից և դա­տա­պար­տու­թյու­ նից: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի, ճշմար­տու­թյան սրբա­գործ­ման շնոր­հիվ հա­վա­տաց­յա­լը դառ­նում է հա­մա­պա­տաս­խան երկ­նա­յին պա­լատ­նե­րին, ո­րով­հետև Քրիս­տոսն աշ­խա­տում է մեզ հետ, և Նրա ար­դա­րու­թյու­նը մեզ վրա է: Ա­ռանց դրա ոչ ոք եր­կինք մտնե­լու ի­րա­վունք չի ու­նե­նա: Մենք չենք վա­յե­լի եր­կին­քը, մինչև որ պի­տա­նի չլի­նենք դրա սուրբ մթնո­լոր­տին Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ և Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյամբ: Երկն­քի թեկ­նա­ծու­ներ դառ­նա­լու հա­մար մենք պետք է հա­մա­պա­ տաս­խա­նենք օ­րեն­քի պա­հանջ­նե­րին: «­Սի­րիր քո Տեր Աստ­ծուն քո բո­լոր սրտից, քո բո­լոր ան­ձից, քո բո­լոր զո­րու­թյու­նից, և քո բո­լոր մտքից. Եվ քո ըն­կե­րին՝ քո ան­ձի պես» (Ղու­կաս 10.27): Մենք սա կա­րող ենք ա­նել միայն, երբ հա­վա­տով կառ­չում ենք Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյա­նը: Նա­յե­լով Հի­սու­սին` մենք ստա­նում ենք կեն­դա­նի, ա­ճող սկզբունք մեր սրտում, և Սուրբ Հո­գին ա­ռաջ է տա­նում գոր­ծը. հա­վա­տաց­յալն ա­ռա­ջա­նում է շնոր­հից շնորհ, զո­րու­թյու­նից զո­րու­թյուն, բնա­վո­րու­թյու­նից բնա­վո­րու­ թյուն: Նա նման­վում է Քրիս­տո­սի պատ­կե­րին, մինչև որ հոգևոր ա­ճի մեջ կա­տար­յալ մարդ է լի­նում Հի­սուս Քրիս­տո­սի կա­տար­յալ հա­սա­կի չա­ փով: Այս­պի­սով, Քրիս­տո­սը վերջ է դնում մեղ­քի ա­նեծ­քին և հա­վա­տա­ցող հո­գուն ա­զա­տում դրա գոր­ծու­նեու­թյու­նից ու արդ­յուն­քից: Ըն­տիր լու­րեր, 1:394, 395:

64

27 ՍՐԲԱԳՈՐԾՎԱԾ ԲԱՅՑ ՈՉ ԱՆՄԵՂ

փետրվար

Եվ դուք նրա­նից եք Հի­սուս Քրիս­տո­սում, որ Աստ­ծուց մեզ հա­մար ե­ղավ ի­մաս­տու­թյուն և­ար­դա­րու­թյուն և սր­բու­թյուն և փր­կու­թյուն։ Որ ինչ­պես գրված է` Նա, որ պար­ծե­նում է, թող Տե­րով պար­ծե­նա: Ա Կորն­թա­ցիս 1.30, 31:

Հենց այս­տեղ մենք կա­րող ենք տար­բե­րա­կել ի­րա­կան և կեղծ սրբա­ գոր­ծու­մը: Սր­բա­գոր­ծու­մը միայն Աստ­ծո Խոս­քը դա­վա­նելն ու սո­վո­րեց­նե­ լը չէ, այլ Նրա կամ­քի հա­մա­ձայն ապ­րե­լը: Նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե ան­մեղ են, և պար­ծե­նում են ի­րենց սրբա­գործ­մամբ, ինք­նավս­տահ են և չեն գի­տակ­ցում այն վտան­գը, ո­րի մեջ գտնվում են: Նրանք ի­րենց սրտե­րը հիմ­նում են այն են­թադ­րու­թյան վրա, որ ե­թե մեկ ան­գամ վե­ րապ­րել են Աստ­ծո սրբա­գոր­ծող ու­ժը, այլևս ընկ­նե­լու վտանգն ի­րենց չի սպառ­նում: Հայ­տա­րա­րե­լով, թե հա­րուստ են և մեծ կա­րո­ղու­թյան տեր, և­ ոչ մի բա­նի կա­րոտ չեն, չգի­տեն, թե թշվառ են և­ աղ­քատ, կույր են ու մերկ: Սա­կայն նրանք, ով­քեր իս­կա­պես սրբա­գործ­ված են, գի­տակ­ցում են ի­րենց սե­փա­կան թու­լու­թյու­նը: Գի­տակ­ցե­լով ի­րենց կա­րի­քը` նրանք լույ­սի, շնոր­հի և­ ու­ժի հա­մար կգնան Հի­սու­սի մոտ, Ում մեջ բնակ­ված է ա­մեն լիու­թյու­նը, և միայն Նա կա­րող է բա­վա­րա­րել նրանց կա­րիք­նե­ րը: Գի­տակ­ցե­լով ի­րենց սե­փա­կան ան­կա­տա­րու­թյուն­նե­րը՝ նրանք փոր­ ձում են ա­վե­լի ու ա­վե­լի նման­վել Քրիս­տո­սին և­ապ­րել Նրա սուրբ օ­րեն­քի սկզբունք­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան: Ան­կա­րո­ղու­թյան այս շա­րու­նա­կա­ կան զգա­ցո­ղու­թյու­նը կտա­նի այն­պի­սի կախ­վա­ծու­թյան Աստ­ծուց, որ Նրա Հո­գին կար­տա­պատ­կեր­վի նրան­ցում: Երկն­քի գան­ձե­րը կբաց­վեն՝ բա­վա­րա­րե­լու յու­րա­քա­նաչ­յուր ծա­րավ հո­գու կա­րիք­նե­րը: Այս ա­մե­նը տա­լիս է վստա­հու­թյուն, որ մի օր կտես­նենք այն ար­քա­յու­թյան փառ­քը, ո­րը մեր երևա­կա­յու­թյու­նը միայն թեթևա­կիո­րեն է պատ­կե­րաց­նում: Նրանք, ով­քեր զգա­ցել են Աստ­ծո սրբա­գոր­ծող և վե­րա­փո­խող ու­ժը, չպետք է ընկ­նեն վտան­գա­վոր սխա­լի մեջ և մ­տա­ծեն, թե ի­րենք ան­մեղ են, հա­սել են կա­տա­րե­լու­թյան բարձ­րա­գույն աս­տի­ճա­նին և հե­ռու են գայ­թակ­ղու­թյան զոհ դառ­նա­լու վտան­գից: Այն չա­փա­նի­շը, ո­րը քրիս­ տոն­յան պետք է ու­նե­նա աչ­քի ա­ռաջ, Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյան մաք­ րու­թյունն ու գրավ­չու­թյունն է: Օ­րե­ցօր նա կա­րող է ա­վե­լի գե­ղեց­կա­նալ և­ աշ­խար­հին ա­վե­լի ու ա­վե­լի շատ ար­տա­ցո­լել աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րը: Աստ­վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1898թ. փետր­վա­րի 21:

65

փետրվար

28

ՄԻՇՏ ԱՃԵԼՈՎ

Բայց ար­դար­նե­րի ճա­նա­պար­հը ծա­գող լույ­սի պես է, որ գնա­լով լու­սա­վոր­վում է, մինչև որ կա­տար­յալ օր է դառ­նում։ Ա­ռա­կաց 4.18:

Ան­սահ­ման գնով մար­դուն ա­պա­հով­վել է քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­րու­ թյան կա­տա­րե­լու­թյա­նը հաս­նե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նը: Նրանք, ով­քեր ու­ նե­ցել են ճշմար­տու­թյու­նը լսե­լու առա­վե­լու­թյու­նը և տ­պա­վոր­վել են Սուրբ Հո­գուց, ըն­դու­նել Սուրբ Գիր­քը որ­պես Աստ­ծո ձայն, ոչ մի ար­դա­րա­ցում չու­նեն հոգևոր կյան­քում գա­ճաճ մնա­լու հա­մար: Գոր­ծի դնե­լով այն ու­ նա­կու­թյու­նը, որն Աստ­ված տվել է, նրանք պետք է ա­մեն օր սո­վո­րեն և­ ա­մեն օր ստա­նան հոգևոր ե­ռանդ և­ ուժ, ո­րը տրված է յու­րա­քանչ­յուր իս­կա­կան հա­վա­տաց­յա­լի: Տի­րոջ այ­գում տնկի­ներ դնե­լու հա­մար մենք պետք է մշտա­պես հոգևոր կյան­քի և­ ե­ռան­դի մա­տա­կա­րա­րում ստա­ նանք: Այ­նու­հետև տե­սա­նե­լի կդառ­նա մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի հա­վա­ տի և գի­տու­թյան ա­ճը: Ճա­նա­պար­հին չկա մի այն­պի­սի տեղ, ուր մենք կկա­րո­ղա­նանք թող­նել մեր պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը և հանգս­տա­նալ: Մենք պետք է ա­ռա­ջա­նանք երկն­քի ուղ­ղու­թյամբ` զար­գաց­նե­լով ա­մուր հոգևոր բնա­վո­րու­թյուն: Մեր ստա­ցած Սուրբ Հո­գու չա­փա­բա­ժի­նը հա­վա­սար կլի­նի դրա հա­ մար գոր­ծի դրված մեր ցան­կու­թյան և հա­վա­տի չա­փա­բաժ­նին և­ այն օ­գու­տին, ո­րը կքա­ղենք մեզ տրված լույ­սից և գի­տու­թյու­նից: Սուրբ Հո­ գին մեզ կվստահ­վի ստա­նա­լու մեր կա­րո­ղու­թյան և­ ու­րիշ­նե­րին փո­ խան­ցե­լու մեր ու­նա­կու­թյուն­նե­րի չա­փով: Քրիս­տոսն ա­սում է. «Ո­րով­ հետև ա­մեն, ով որ խնդրում է, առ­նում է, և­ով որ ո­րո­նում է, գտնում է» (Ղու­կաս 11.10): Նա, ով ան­կեղ­ծո­րեն փնտրում է Քրիս­տո­սի թան­կար­ժեք շնոր­հը, կա­ րող է վստահ լի­նել, որ չի հիաս­թափ­վի: Այս խոս­տու­մը մեզ տրվել է Նրա­ նից, Ով մեզ չի խա­բի: Դա նշված չէ որ­պես սկզբունք կամ տե­սու­թյուն, այլ որ­պես փաստ, որ­պես աստ­վա­ծա­յին կա­ռա­վա­րու­թյան օ­րենք: Մենք կա­րող ենք վստահ լի­նել, որ կստա­նանք Սուրբ Հո­գին, ե­թե փոր­ձենք անձ­նա­պես ստու­գել Աստ­ծո Խոս­քը: Աստ­ված ճշմա­րիտ է, Նրա հրա­մա­ նը` կա­տար­յալ. «Ով որ ո­րո­նում է, գտնում է, և­ ով որ դու­ռը թա­կում է, բաց­վում է նրան» (հա­մար 10): Լույսն ու ճշմար­տու­թյու­նը կփայ­լեն հո­գու ցան­կու­թյան հա­մե­մատ: Ե­րա­նի նրանց, որ սո­ված և ծա­րավ են ար­դա­ րու­թյան, որ նրանք կկշտա­նան: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. մա­յի­սի 5:

66

29 ՔԱՅԼ ԱՌ ՔԱՅԼ ԴԵՊԻ ՀԱՂԹԱՆԱԿ

փետրվար

Ու­րեմն ես այն­պես եմ վա­զում, ոչ թե ինչ­պես անս­տույգ, այն­պես եմ մրցում, ոչ թե ինչ­պես օ­դին զար­կե­լով։ Այլ իմ մար­մի­նը ճնշում եմ և ն­վա­ճում, որ մի­գու­ցե ու­րիշ­նե­րին քա­րո­զե­լով՝ ինքս ան­պի­տան գտնվեմ։ Ա Կորն­թա­ցիս 9.26, 27:

Աստ­ված Իր ժո­ղովր­դին ա­ռաջ­նոր­դում է քայլ առ քայլ: Քրիս­տոն­յա­յի կյան­քը պայ­քար է ու երթ: Այս պա­տե­րազ­մում զի­նա­դա­դար չկա, ջան­քե­ րը պետք է լի­նեն շա­րու­նա­կա­կան և հա­մառ: Ան­դա­դար ջան­քե­րի շնոր­ հիվ է, որ մենք հաղ­թող ենք դուրս գա­լիս սա­տա­նա­յի գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­ րից: Քրիս­տո­նեա­կան ամ­բող­ջա­կա­նու­թյու­նը պետք է ո­րո­նել ան­դա­դար ե­ռան­դով և պահ­պա­նել ա­մուր նպա­տա­կամղ­վա­ծու­թյամբ: Քրիս­տո­նեա­կան գի­տու­թյու­նը պետք է յու­րաց­վի, գի­տու­թյուն, ո­րը շատ ա­վե­լի խորն է, լայն ու բարձր, քան ցան­կա­ցած մարդ­կա­յին գի­տու­ թյուն, քան­զի եր­կին­քը երկ­րից բարձր է: Միտ­քը պետք է դառ­նա կար­ գա­պահ, կիրթ ու վարժ, ո­րով­հետև մենք պետք է ծա­ռա­յու­թյուն մա­տու­ ցենք Աստ­ծուն այն­պի­սի ճա­նա­պարհ­նե­րով, ո­րոնք ներ­դաշ­նակ չեն մեր բնա­ծին հա­կում­նե­րի հետ: Մենք ու­նենք ժա­ռան­գա­կան և ձեռք­բե­րո­վի չար հա­կում­ներ, ո­րոնք պետք է հաղ­թա­հար­վեն: Հա­ճախ կյան­քի կրթու­ թյունն ու վարժ­վա­ծու­թյու­նը պետք է ան­տես­վեն, որ­պես­զի մար­դը կա­ րո­ղա­նա դառ­նալ Քրիս­տո­սի դպրո­ցի ա­շա­կեր­տը: Մեր սրտե­րը պետք է կրթվեն, որ­պես­զի ա­մուր մնան Աստ­ծո մեջ: Մենք պետք է ձևա­վո­րենք սո­վո­րու­թյուն­ներ՝ դի­մա­կա­յե­լու գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րին: Պետք է սո­վո­ րենք վեր նա­յել: Հար­կա­վոր է հաս­կա­նալ, թե ինչ­պես են մեր ա­ռօր­յա կյան­քի վրա ազ­դում Աստ­ծո Խոս­քի սկզբունք­նե­րը, ո­րոնք բարձր են ինչ­ պես եր­կին­քը, և ո­րոնք նե­րա­ռում են հա­վեր­ժու­թյու­նը: Յու­րա­քանչ­յուր գործ, յու­րա­քանչ­յուր բառ, յու­րա­քանչ­յուր միտք պետք է հա­մա­պա­տաս­ խա­նի այս սկզբունք­նե­րին: Սուրբ Հո­գու թան­կա­գին շնոր­հը մեկ րո­պեում չի զար­գա­նում: Հա­ մար­ձա­կու­թյու­նը, տո­կու­նու­թյու­նը, խո­նար­հու­թյու­նը, հա­վա­տը, Աստ­ծո՝ փրկե­լու զո­րու­թյան հան­դեպ ան­սա­սան վստա­հու­թյու­նը ձեռք են բեր­ վում տա­րի­նե­րի փոր­ձի հետ: Դե­պի ճշմա­րի­տը տա­նող սուրբ ջան­քե­րով և ճշմար­տու­թյա­նը ա­մուր հա­վա­տար­մու­թյամբ է, որ Աստ­ծո զա­վակ­նե­րը պետք է կեր­տեն ի­րենց ճա­կա­տա­գի­րը: Մենք կորց­նե­լու ժա­մա­նակ չու­նենք: Չ­գի­տենք, թե երբ կա­վարտ­վի մեր փոր­ձաշր­ջա­նը: Հա­վեր­ժու­թյու­նը ձգվում է մեր առջև: Վա­րա­գույ­ րը շու­տով կբարձ­րա­նա: Քրիս­տո­սը շու­տով կգա: Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­ րը փոր­ձում են մեզ վեր հա­նել մե­զա­նից և­ երկ­րա­յին ար­ժեք­նե­րից: Թող որ նրանց աշ­խա­տանքն ի­զուր չլի­նի: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 8.313, 314:

67

ՄԱՐՏ

ՊՏՂԱԲԵՐ ՀՈԳՈՒՄ

մարտ

1

ՍՈՒՐԲ ԲՈՒՐՄՈՒՆՔ

Ոչ թե դուք Ինձ ընտ­րե­ցիք, այլ Ես ընտ­րե­ցի ձեզ և ձեզ դրի, որ դուք գնաք և պ­տուղ բե­րեք, և ձեր պտու­ղը մնա, որ­պես­զի ինչ որ Իմ Հո­րից խնդրեք Իմ ա­նու­նով, տա ձեզ։ Հով­հան­նես 15.16:

Շատ պտուղ տա­լու հա­մար մենք պետք է ա­ռա­վե­լա­գույնս օգ­տա­ գոր­ծենք մեր ա­ռա­վե­լու­թյուն­ներն ու հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը` դառ­նա­ լով հոգևո­րա­պես ա­վե­լի ու ա­վե­լի պատ­րաստ­ված: Մենք պետք է մի կողմ դնենք մի­ջա­կու­թյու­նը, հպար­տու­թյու­նը, աշ­խար­հի­կու­թյու­նը և­ ա­մեն օր ստա­նանք աստ­վա­ծա­յին ա­ջակ­ցու­թյուն: Հոգևո­րա­պես ա­ճե­ լու հա­մար պետք է կի­րա­ռեք Ա­վե­տա­րա­նի տված բո­լոր մի­ջոց­նե­րը և պատ­րաստ լի­նեք ձեռք բե­րել բա­րե­պաշ­տու­թյուն Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ ցու­թյամբ, քա­նի որ սեր­մը ծի­լից մինչև հա­սուն հասկ զար­գա­նում է ան­ տե­սա­նե­լի գերբ­նա­կան ու­ժի մի­ջո­ցով: Այն խոս­տու­մը, ո­րով Հի­սու­սը մխի­թա­րեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րին դա­ վա­ճա­նու­թյու­նից և խա­չե­լու­թյու­նից ան­մի­ջա­պես ա­ռաջ, Սուրբ Հո­գու, ինչ­պես նաև աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­թյան և ներ­գոր­ծու­թյան խոս­ տումն էր՝ ա­ռա­տա­պես բաց­ված նրանց, քա­նի որ այս օրհ­նու­թյուն­ ներն ի­րենց հեր­թին կբե­րեին այլ օրհ­նու­թյուն­նե­րի: Սուրբ Հո­գին փչում է այն մար­դու վրա, ով խո­նար­հա­բար կե­նում է Քրիս­տո­սում որ­պես իր հա­վա­տի Հե­ղի­նակ և Ա­վար­տող, և ն­ման հա­վա­տաց­յա­լը հա­վի­տե­նա­ կան կյան­քի պտուղ կտա: Նրա ազ­դե­ցու­թյու­նը բու­րում­նա­վետ կլի­նի, և Հի­սու­սի ա­նու­նը կլի­նի ե­րաժշ­տու­թյուն նրա ա­կանջ­նե­րի և մե­ղե­դի` նրա սրտի հա­մար: Քրիս­տոն­յան կլի­նի կյան­քի համ ու հոտ մյուս­նե­րի հա­մար, թեև հնա­ րա­վոր է, որ նա չկա­րո­ղա­նա բա­ցատ­րել իր փոր­ձա­ռու­թյան ա­ռեղծ­վա­ ծը: Սա­կայն նա կի­մա­նա, որ երբ ամ­պերն ու խա­վա­րը շրջա­պա­տում են ի­րեն, և նա կան­չում է Տի­րո­ջը, խա­վարն ան­հե­տա­նում է, և հո­գու տա­ճա­ րում խա­ղա­ղու­թյուն և­ու­րա­խու­թյուն է տի­րում: Նա կի­մա­նա՝ ինչ ա­սել է Աստ­ծո նե­րող սի­րո բա­ցա­հայ­տում սրտի հա­մար, զգալ այն խա­ղա­ղու­ թյու­նը, որ ա­մեն մտքից վեր է, փառք, գո­հու­թյուն և­ երկր­պա­գու­թյուն զգալ Նրա նկատ­մամբ, Ով սի­րեց մեզ և լ­վաց մեր մեղ­քե­րից Իր սե­փա­ կան ար­յամբ: Նա խա­ղա­ղու­թյուն ու­նի Հի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով և­ու­ րա­խու­թյուն՝ Սուրբ Հո­գում: Քրիս­տո­սի հետ մի լի­նե­լով՝ նրա հո­գին դառ­ նում է հնա­զանդ Նրա կամ­քին, և­ եր­կինքն է փայ­փայ­վում նրա սրտում, մինչ նա պա­րուր­ված է ան­սահ­ման սի­րո գրկում: Նման քրիս­տոն­յա­ներն ա­վե­լի շատ պտուղ կբե­րեն Աստ­ծո փառ­քի հա­մար: Նրանք ճշգրտո­րեն կներ­կա­յաց­նեն Աստ­ծո բնա­վո­րու­թյու­նը և­աշ­խար­հին ցույց կտան Նրան բնո­րոշ հատ­կա­նիշ­նե­րը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1893թ. ապ­րի­լի 3:

69

2 ԱՊԱՇԽԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՌԱՋԻՆ ՊՏՈՒՂՆ Է

մարտ

Ո­ղոր­միր ինձ, Աստ­ված, Քո ո­ղոր­մու­թյան պես և Քո մեծ ո­ղոր­մու­ թյան պես ջնջիր իմ ա­նօ­րե­նու­թյուն­նե­րը։ Իս­պառ լվա ինձ իմ ա­նօ­րե­ նու­թյու­նից և սր­բիր ինձ իմ մեղ­քից: Սաղ­մոս 51.1, 2:

Ա­պաշ­խա­րու­թյու­նը փրկող շնոր­հի ա­ռա­ջին պտուղ­նե­րից մեկն է: Մեր Մեծ Ու­սու­ցի­չը սխա­լա­կան, ըն­կած մար­դուն ուղղ­ված Իր դա­սե­րում ներ­ կա­յաց­նում է Իր շնոր­հի կեն­սա­տու ու­ժը` հայ­տա­րա­րե­լով, որ այդ շնոր­հի մի­ջո­ցով տղա­մար­դիկ և կա­նայք կա­րող են ապ­րել սրբու­թյան և մաք­րու­ թյան նոր կյանք: Նա, ով ապ­րում է այս կյան­քով, ի­րա­կա­նաց­նում է երկ­ նա­յին ար­քա­յու­թյան սկզբուն­քե­րը: Ու­սու­ցան­վե­լով Աստ­ծո կող­մից` նա մյուս­նե­րին ճիշտ ճա­նա­պար­հով է տա­նում: Նա կա­ղե­րին ա­նո­րո­շու­թյան ճա­նա­պար­հով չի ա­ռաջ­նոր­դի: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը նրա կյան­քում ցույց է տա­լիս, որ նա աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան կրող է: Այս­պի­սով յու­րա­ քանչ­յուր մարդ, ում հետ աշ­խա­տում է Սուրբ Հո­գին, այն­քան ա­ռա­տո­րեն է ստա­նում հա­րուստ շնոր­հը, որ նրա բա­րի գոր­ծե­րին նա­յե­լով՝ ան­հա­ վատ աշ­խարհն ըն­դու­նում է, որ նա կա­ռա­վար­վում է աստ­վա­ծա­յին զո­ րու­թյամբ, ա­պա­վի­նում է այդ զո­րու­թյա­նը և­ ա­ռաջ­նորդ­վում է դրա­նով՝ փա­ռա­վո­րե­լու Աստ­ծուն: Աստ­ծո զար­մա­նա­լի շնոր­հը, 138: Կան մար­դիկ, ով­քեր, չնա­յած Քրիս­տո­սի շնոր­հի հրա­վեր­նե­րին, շա­ րու­նա­կում են ապ­րել ա­նաստ­ված կյան­քով: Նման մարդ­կանց Աստ­ված ա­սում է. «­Մինչև ե՞րբ պի­տի, ով ան­միտ­ներ, անմ­տու­թյուն սի­րեք…­Հետ դար­ձեք դե­պի Իմ հան­դի­մա­նու­թյու­նը, ա­հա Ես Իմ Հո­գին կթա­փեմ ձեզ վրա, Իմ խոս­քե­րը կհաս­կաց­նեմ ձեզ» (Ա­ռա­կաց 1.22, 23): Ժա­մա­նակ­նե­ րի նշան­նե­րը, 1905թ. հու­նի­սի 28: Ա­պաշ­խա­րու­թյու­նը մեղ­քից Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի ա­ռա­ջին պտուղն է կյան­քում: Դա միակ գոր­ծըն­թացն է, ո­րով ան­սահ­ման մաք­րու­ թյունն ար­տա­ցո­լում է Քրիս­տո­սի պատ­կե­րը Նրա կող­մից փրկագն­ված մարդ­կանց մեջ: Քրիս­տո­սում է բնակ­վում ա­մեն լիու­թյու­նը: Այն գի­տու­ թյու­նը, ո­րը ներ­դաշ­նակ չէ Նրա հետ, ար­ժեք չու­նի: Նա մեզ սո­վո­րեց­նում է ա­մեն բան վնաս հա­մա­րել մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի գե­րա­զանց գի­ տու­թյան հա­մար: Այս ի­մա­ցու­թյունն ա­մե­նա­բարձր գի­տու­թյունն է, որ որևէ մարդ կա­րող է ձեռք բե­րել: ՅՕԱ աստ­վա­ծաշնչ­յան մեկ­նա­բա­նու­ թյուն­ներ, 6.1068, Է­լեն Ուայ­թի մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ:

70

մարտ

3

ՍԵՐ

Տե­սեք, թե Հայրն ինչ­պի­սի սեր շնոր­հեց մեզ, որ Աստ­ծո որ­դիք կոչ­ վենք, սրա հա­մար աշ­խար­հը չի ճա­նա­չում մեզ, որ Նրան չճա­նա­չեց: Ա Հով­հան­նես 3.1:

Հով­հան­նեսն ա­սում է. «­Տե­սեք, թե Հայրն ինչ­պի­սի սեր շնոր­հեց մեզ, որ Աստ­ծո որ­դիք կոչ­վենք»: Ոչ մի լե­զու չի կա­րող ար­տա­հայ­տել այս սե­րը. մենք կա­րող ենք նկա­րագ­րել այն ըն­դա­մե­նը մի թույլ աս­տի­ճա­նով, մինչ­ դեռ այդ սե­րը ա­մեն գի­տու­թյու­նից գե­րա­զանց է: Կ­պա­հանջ­վի Ան­վեր­ջի լե­զուն՝ ար­տա­հայ­տե­լու մի զգաց­մունք, ո­րը մեզ հնա­րա­վո­րու­թյուն տվեց Աստ­ծո որ­դի­ներ կոչ­վել: Քրիս­տոն­յա դառ­նա­լով` մար­դը հետ չի գնում: Կեն­դա­նի Աստ­ծո հետ կա­պի մեջ լի­նե­լու մեջ ա­մոթ բան չկա: Հի­սու­սը կրեց նսե­մա­ցու­մը, ա­մոթն ու նա­խա­տին­քը, ո­րոնք ի­րա­վամբ պատ­կա­նում էին մե­ղա­վո­րին: Նա երկն­քի Տի­րա­կալն էր, փառ­քի Ար­քան, Նա հա­վա­սար էր Հոր հետ, բայց, այ­դու­հան­դերձ, մար­դե­ղու­թյուն հա­գավ Իր աստ­վա­ծու­թյան վրա, որ­պես­զի այդ մար­դե­ղու­թյու­նը դիպ­չեր մարդ­ կու­թյա­նը, աստ­վա­ծու­թյու­նը բռներ աստ­վա­ծու­թյա­նը: Ե­թե Նա գար որ­ պես հրեշ­տակ, չէր կա­րող մաս­նա­կից լի­նել մեր տա­ռա­պանք­նե­րին, չէր փորձ­վի բո­լոր հար­ցե­րում, ինչ­պես մենք ենք փորձ­վում, չէր կա­րող կա­ րե­կից լի­նել մեր ցա­վե­րին, սա­կայն Նա ե­կավ մեր մար­դե­ղու­թյան հան­ դեր­ձան­քով՝ որ­պես մեր փո­խա­րի­նող և­ե­րաշ­խա­վոր՝ հաղ­թե­լու խա­վա­րի տի­րա­կա­լին մեր փո­խա­րեն և մեզ դարձ­նե­լու հաղ­թող­ներ Իր ար­ժա­նիք­ նե­րի շնոր­հիվ: Կանգ­նած Գող­գո­թա­յի խա­չի ստվե­րի ներ­քո` մեր սրտե­րը լցվում են Նրա սի­րով: Երբ նա­յում եմ Նրան, Ում իմ մեղ­քե­րը խո­ցե­ցին, ի վե­րուստ տրված ներշն­չում է իջ­նում սրտիս, և թող որ այս ներշն­չանքն իջ­նի յու­րա­ քանչ­յու­րիդ վրա Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով: Մինչև չստա­նաք Սուրբ Հո­գին, չեք կա­րող Աստ­ծո սերն ու­նե­նալ ձեր սրտում, սա­կայն Քրիս­տո­սի հետ կեն­դա­նի կա­պի մի­ջո­ցով մենք ո­գեշնչ­վում ենք սի­րով, ե­ռան­դով և վճ­ռա­ կա­նու­թյամբ: Մենք մար­մա­րե քա­րեր չենք, ո­րոնք ար­տա­ցո­լում են արևի լույ­սը, բայց տո­գոր­ված չեն կյան­քով: Մենք կա­րող ենք պա­տաս­խա­նել ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ ճա­ռա­գայթ­նե­րին, քա­նի որ Քրիս­տո­սը լու­սա­վո­րում է մեր հո­գի­ներն ու տա­լիս լույս և կ­յանք: Մենք խմում ենք Քրիս­տո­սի սի­րուց, ինչ­պես ճյու­ղերն են սնուց­վում որ­թա­տուն­կից: Ե­թե պատ­վաստ­վենք Քրիս­տո­սին և թել առ թել միա­նանք կեն­դա­նի Որ­թին, մենք այս փաս­տի վկա­յու­թյու­նը կտանք` պտղի ա­ռատ ող­կույզ­ներ կրե­լով: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1892թ. սեպ­տեմ­բե­րի 27:

71

մարտ

4

ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆ

Ես կգո­հա­նամ Քե­զա­նից, Տեր, իմ բո­լոր սրտով. կպատ­մեմ Քո ա­մեն հրաշք­նե­րը։ Ու­րախ կլի­նեմ ու կցնծամ Քե­զա­նով, սաղ­մոս կա­ սեմ Քո ա­նու­նին, ով Բարձր­յալ: Սաղ­մոս 9.1, 2:

Մենք պետք է ա­վե­լի մեծ հա­վատ ու­նե­նանք: Ե­կեք սկսենք հա­վա­տալ փրկու­թյա­նը: Ե­կեք Աստ­ծուն գանք հա­վա­տով՝ լիո­վին վստահ լի­նե­լով, որ ե­թե հանձն­վենք Նրան, Նա մեր բնա­վո­րու­թյու­նը կդարձ­նի Քրիս­տո­ սի բնա­վո­րու­թյան նման: Մենք պետք է սա կրկնենք նո­րից ու նո­րից: Այ­ նու­հետև, միա­վոր­ված Քրիս­տո­սի հետ, մենք կա­րող ենք բա­ցա­հայ­տել Նրան աշ­խար­հին: Եվ հե­տո կդա­դա­րի մեր թա­փընդ­հատ և բախ­տա­պա­ վեն աշ­խա­տան­քը: Ե­կեք պատ­վենք Աստ­ծուն` ա­մուր հա­վատ և­ ան­սա­սան վստա­հու­ թյուն ցու­ցա­բե­րե­լով: Ե­կեք հի­շենք, որ Նա չի փա­ռա­վոր­վում դյու­րագր­գիռ և­ ա­պեր­ջա­նիկ հո­գու դրսևո­րու­մից: Աստ­ված հոգ է տա­նում Իր ծա­ղիկ­ նե­րի մա­սին: Նա նրանց գե­ղեց­կու­թյուն ու ա­նու­շա­հո­տու­թյուն է տա­լիս: Արդ­յո՞ք Նա մեզ ա­վե­լի շատ ու­րա­խու­թյան բուր­մունք չի տա: Արդ­յո՞ք Նա չի վե­րա­կանգ­նի մեր մեջ աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րը: Այդ դեպ­քում ե­կեք հա­վա­տանք Նրան: Ե­կեք հի­մա, հենց հի­մա դնենք մեզ այն­տեղ, ուր Նա մեզ կա­րող է տալ Իր Սուրբ Հո­գին: Այ­նու­հետև կա­րող ենք աշ­խար­հին վկա­յու­թյուն տալ, թե ինչ կա­րող է իս­կա­կան հա­վատն ա­նել մար­դու հետ: Մեր սրտե­րը լցնող մեր Փրկ­չի ու­րա­խու­թյու­նը խա­ղա­ղու­թյուն և վս­տա­ հու­թյուն է տա­լիս մեզ ա­սե­լու. «Ես գի­տեմ, որ Փր­կիչս կեն­դա­նի է» (Հոբ 19.25): Իր Խոս­քում Տե­րը պարզ է դարձ­րել, որ Իր ժո­ղո­վուրդն ու­րախ ժո­ղո­ վուրդ է: Ի­րա­կան հա­վա­տը ձեռ­քե­րը վեր է բարձ­րաց­նում և հույ­սը դնում է Նրա վրա, Ով կանգ­նած է խոստ­ման հետևում. «Եվ շատ պի­տի լի­նի քո որ­դի­նե­րի խա­ղա­ղու­թյու­նը (Ե­սա­յիա 54.13): «Այս­պես է ա­սում Տե­րը. Ա­հա Ես բե­րում եմ խա­ղա­ղու­թյու­նը նրա վրա գե­տի պես» (Ե­սա­յիա 66.12): «Ա­հա Ես ստեղ­ծում եմ Ե­րու­սա­ղե­մը բերկ­րանք և ն­րա ժո­ղո­վուր­դը՝ ու­ րա­խու­թյուն» (Ե­սա­յիա 65.18): Աստ­ծո մեջ մենք կա­րող ենք «ու­րախ լի­ նել ան­պատ­մե­լի և փա­ռա­վոր խնդու­թյու­նով» (Ա Պետ­րոս 1.8): «Եվ կօրհն­վեն Նրա­նով, ա­մեն հե­թա­նոս­նե­րը ե­րա­նի կտան Նրան» (Սաղ­մոս 72.17): Ե­կեք ձգտենք կրթել հա­վա­տաց­յալ­նե­րին ու­րա­խա­նա­լու Աստ­ծով: Հոգևոր ու­րա­խու­թյու­նը գոր­ծուն հա­վա­տի արդ­յունք է: Աստ­ծո ժո­ղո­ վուր­դը պետք է հա­վա­տով և Սուրբ Հո­գով լի լի­նի: Եվ Նա կփա­ռա­վոր­վի նրան­ցում: Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սուց­ման դպրոց, 1905թ. ապ­րի­լի 1:

72

մարտ

5

ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ

Ո­չինչ հոգս մի ա­նեք, այլ ա­մեն բա­նում ա­ղոթ­քով և­ ա­ղա­չան­քով և գո­հու­թյու­նով՝ ձեր խնդրվածք­նե­րը թող հայտ­նի լի­նեն Աստ­ծուն։ Եվ Աստ­ծո խա­ղա­ղու­թյու­նը, որ ա­մեն մտքից վեր է, կպահ­պա­նի ձեր սրտերն ու միտ­քե­րը Քրիս­տոս Հի­սու­սում։ Փի­լիպ­պե­ցիս 4.6, 7:

Աշ­խար­հի Փր­կի­չը փոր­ձում էր վշտա­ցած ա­շա­կերտ­նե­րի սրտե­րին բե­ րել ա­մե­նաու­ժեղ սփո­փան­քը: Եվ թե­մա­նե­րի լայն ընտ­րա­նուց Նա ընտ­րեց Սուրբ Հո­գու թե­ման, ո­րը պետք է ո­գեշն­չեր և մ­խի­թա­րեր նրանց սրտե­րը: Եվ թե­պետև Հի­սու­սը մե­ծա­մա­սամբ խո­սում էր Սուրբ Հո­գուն առնչ­վող թե­մա­նե­րի շուրջ, ե­կե­ղե­ցի­նե­րում այ­սօր քիչ են անդ­րա­դառ­նում դրան: Սուրբ Հո­գու ա­նունն ու ներ­կա­յու­թյու­նը հա­մար­յա թե ար­հա­մարհ­վում են, թեև աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­թյու­նը կարևոր է քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­ րու­թյան կա­տա­րե­լա­գոր­ծե­լու հա­մար: Ո­մանք խա­ղաղ չեն, ան­հան­գիստ են, շա­րու­նա­կա­կան դժգո­հու­թյան վի­ճա­կում են և թույլ են տա­լիս, որ­պես­զի ներ­քին մղում­ներն ու կիր­քը կա­ռա­վա­րեն ի­րենց սրտե­րը: Նրանք չգի­տեն՝ ինչ ա­սել է վե­րապ­րել խա­ ղա­ղու­թյուն և հան­գիստ Քրիս­տո­սում: Նրանք նման են խա­րիսխ չու­ նե­ցող նա­վի, ո­րը քշվում է քա­մուց և դե­սու­դեն նետ­վում: Այդ­պի­սիք չեն ա­ռաջ­նորդ­վում Սուրբ Հո­գով և ն­ման են փո­թոր­կուն ծո­վի: Իսկ նրանք, ում միտ­քը կա­ռա­վար­վում է Սուրբ Հո­գով, քայ­լում են հե­զու­թյամբ և խո­ նար­հու­թյամբ, քա­նի որ աշ­խա­տում են Քրիս­տո­սի գծած սահ­ման­նե­րի ներ­սում. նրանք կմնան կա­տար­յալ խա­ղա­ղու­թյան մեջ: Տե­րը մեզ տվել է աստ­վա­ծա­յին տե­ղե­կա­տու գիրք, ո­րով կա­րող ենք ի­մա­նալ Նրա կամ­քը: Նրանք, ով­քեր ե­սա­կենտ­րոն են, ինք­նավս­տահ, չեն զգում Աստ­վա­ծա­շունչն ու­սում­նա­սի­րե­լու կա­րի­քը և մե­ծա­պես դժգո­ հում են, երբ ու­րիշ­ներն ի­րենց նման չեն և չու­նեն միև­նույն ա­րա­տա­վոր մտքերն ու միև­նույն խե­ղա­թյուր­ված հե­ռան­կա­րը: Իսկ նա, ով ա­ռաջ­ նորդ­վում է Սուրբ Հո­գու կող­մից, իր խա­րիս­խը գցում է վա­րա­գույ­րի ներ­ սի կող­մում, ուր Հի­սու­սը մտավ մեզ հա­մար: Նա ու­սում­նա­սի­րում է Սուրբ Գիր­քը ե­ռան­դուն ջա­նա­սի­րու­թյամբ և փնտ­րում է լույս ու գի­տու­թյուն՝ ա­մեն քայ­լա­փո­խում իր ըն­թաց­քը շրջա­պա­տող շփոթ­մուն­քի և վ­տան­գի մեջ ա­ռաջ­նորդ­վե­լու հա­մար: Նրանք, ով­քեր ան­հան­գիստ են, դժգո­հում են, տրտնջում են, Աստ­վա­ծա­շուն­չը կար­դում են ի­րենց ըն­թացքն ար­դա­ րաց­նե­լու նպա­տա­կով, ու­րեմն ար­հա­մար­հում կամ ու­րա­նում են Աստ­ծո խոր­հուրդ­նե­րը: Եվ նա, ով ու­նի խա­ղա­ղու­թյուն, իր կամ­քը դրել է Աստ­ծո կամ­քի կող­քին և ցան­կա­նում է հետևել աստ­վա­ծա­յին ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­ նը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1893թ. օ­գոս­տո­սի 14:

73

մարտ

6

ԵՐԿԱՅՆԱՄՏՈՒԹՅՈՒՆ

Ու­րեմն հա­գեք՝ ինչ­պես Աստ­ծո ընտր­ված­ներ՝ սուր­բեր և սի­րե­լի­ ներ, ո­ղոր­մա­սիրտ գթա­ծու­թյուն, քաղց­րու­թյուն, խո­նար­հու­թյուն, հե­զու­թյուն, եր­կայնմ­տու­թյուն: Կո­ղո­սա­ցիս 3.12:

Մեր փրկու­թյան Հրա­մա­նա­տարը խո­նար­հեց­րեց Ի­րեն և Իր վրա վերց­րեց ծա­ռա­յի պար­տա­կա­նու­թյու­նը, որ­պես­զի մարդ­կու­թյու­նը դառ­ նա աստ­վա­ծու­թյան դաշ­նա­կի­ցը: Մար­դը պետք է ներ­կա­յաց­նի Քրիս­տո­ սին: Նա պետք է լի­նի եր­կայ­նա­միտ իր եղ­բայ­րա­կից­նե­րի նկատ­մամբ, լի­ նի համ­բե­րա­տար, նե­րող և լի Քրիս­տո­սի սի­րով: Իս­կա­պես դար­ձի ե­կած մար­դը հար­գանք կցու­ցա­բե­րի իր եղ­բայր­նե­րի հան­դեպ և կ­վար­վի Քրիս­ տո­սի պատ­վե­րի պես: Հի­սուսն ա­սաց. «­Նոր պատ­վի­րանք եմ տա­լիս ձեզ, որ ի­րար սի­րեք, ինչ­պես Ես ձեզ սի­րե­ցի, որ դուք էլ ի­րար սի­րեք։ Սրա­նով կգի­տե­նան ա­մեն­քը, թե Իմ ա­շա­կերտ­ներն եք, ե­թե ի­րար վրա սեր ու­նե­ նաք» (Հով­հան­նես 13.34, 35): Որ­տեղ հո­գու մեջ Քրիս­տո­սի սերն է ա­ռատ հո­սում, այն­տեղ կլի­նի այդ սի­րո դրսևո­րու­մը, ո­րը կհաս­կաց­վի նաև աշ­ խար­հի կող­մից: Ոչ բո­լոր Քրիս­տո­սի ա­նու­նը տվող­ներն են մեկ Քրիս­տո­սի հետ: Նրանք, ով­քեր չու­նեն Քրիս­տո­սի Հո­գին և շ­նոր­հը, Նրա­նը չեն, ան­կախ նրա­նից, թե ինչ են դա­վա­նում: Ի­րենց պտուղ­նե­րից նրանց կճա­նա­չեք: Այն սո­վո­ րու­թյուն­ներն ու գոր­ծե­րը, ո­րոնք հա­մա­պա­տաս­խա­նում են աշ­խար­հի կար­գին, չեն ի­րա­կա­նաց­նում Աստ­ծո օ­րեն­քը, այդ իսկ պատ­ճա­ռով չեն կրում Նրա Հո­գու շուն­չը, ոչ էլ ար­տա­հայ­տում են Նրա բնա­վո­րու­թյու­նը: Քրիս­տո­սի նմա­նու­թյու­նը կդրսևոր­վի միայն նրան­ցով, ով­քեր նման­վում են աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րին, ով­քեր ձևա­փոխ­վում են Սուրբ Հո­գու ներ­ գոր­ծու­թյամբ, դառ­նում են Աստ­ծո Խոս­քի կա­տա­րող­ներ և­ ար­տա­հայ­ տում են Աստ­ծո միտքն ու կամ­քը: Աշ­խար­հում կա ինչ­պես կեղծ, այն­պես էլ ճշմա­րիտ քրիս­տո­նեու­թյուն: Մար­դու ի­րա­կան հո­գին բա­ցա­հայտ­վում է իր եղ­բայր­նե­րի հետ նրա վար­վե­լա­կեր­պում: Նա կա­րող է հարց տալ. արդ­յո՞ք իր հո­գում և գոր­ ծե­րում ներ­կա­յաց­նում է Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյու­նը, թե՞­պար­զա­պես դրսևո­րում է այս աշ­խար­հի մարդ­կանց բնո­րոշ ե­սա­սի­րա­կան գծե­րը: Ձեր դա­վա­նան­քը ո­չինչ չի նշա­նա­կում Աստ­ծո հա­մար: Քա­նի դեռ վեր­ ջա­նա­կա­նա­պես ուշ չէ սխալ­ներն ուղ­ղե­լու հա­մար, թող յու­րա­քանչ­յուրն ի­րեն հարց տա. «Ո՞վ եմ ես»: Մե­զա­նից է կախ­ված՝ արդ­յո՞ք մենք մեր մեջ կձևա­վո­րենք այն­պի­սի բնա­վո­րու­թյուն, ո­րը մեզ ի­րա­վունք կտա լի­նել Աստ­ծո ար­քա­յա­կան ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. ապ­րի­լի 9:

74

մարտ

7

ՔԱՂՑՐՈՒԹՅՈՒՆ

Բայց Հո­գու պտուղն է՝ սեր, ու­րա­խու­թյուն, խա­ղա­ղու­թյուն, եր­ կայ­նամ­տու­թյուն, քաղց­րու­թյուն, բա­րու­թյուն, հա­վատք, հե­զու­ թյուն, ժուժ­կա­լու­թյուն. այն­պի­սի­նե­րի դեմ օ­րենք չկա: Գա­ղա­տա­ցիս 5.22, 23:

Ե­թե Քրիս­տոսն ապ­րում է մե­զա­նում, մենք կլի­նենք քրիս­տոն­յա­ներ ինչ­պես տանն, այն­պես էլ դրսում: Իս­կա­կան քրիս­տոն­յան բա­րի խոս­քե­ րով է շփվում իր բա­րե­կամ­նե­րի և շր­ջա­պա­տի մարդ­կանց հետ: Նա կլի­նի բա­րի, քա­ղա­քա­վա­րի, սի­րող, կա­րե­կից և կկր­թի ի­րեն երկ­նա­յին ըն­տա­ նի­քի հետ բնակ­վե­լու հա­մար: Ե­թե նա ար­քա­յա­կան ըն­տա­նի­քի ան­դամ է, կներ­կա­յաց­նի այն թա­գա­վո­րու­թյու­նը, ուր որ գնա­լու է: Նա մեղ­մու­թյամբ կխո­սի իր ե­րե­խա­նե­րի հետ, քա­նի որ կգի­տակ­ցի, որ նրանք ևս Աստ­ծո ժա­ռանգ­ներն են՝ երկ­նա­յին ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներ: Աստ­ծո զա­վակ­նե­րի մեջ չկա կոպ­տու­թյան հո­գի, քա­նի որ «­Հո­գու պտուղն է՝ սեր, ու­րա­խու­ թյուն, խա­ղա­ղու­թյուն, եր­կայ­նամ­տու­թյուն, քաղց­րու­թյուն, բա­րու­թյուն, հա­վատք, հե­զու­թյուն, ժուժ­կա­լու­թյուն. այն­պի­սի­նե­րի դեմ օ­րենք չկա»: Այն Հո­գին, ո­րը փայ­փայ­վում է տա­նը, կդրսևոր­վի ե­կե­ղե­ցում: Մենք պետք է կրթենք մեր հո­գին, որ­պես­զի այն լի­նի գթա­ռատ, քնքուշ, նուրբ, նե­րո­ղամ­տու­թյամբ և կա­րե­կա­ցան­քով լի: Ե­թե մենք մի կողմ դնենք ա­մեն ու­նայ­նու­թյուն, բո­լոր հի­մար խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րը, ժես­տերն ու կա­տակ­նե­րը, չենք լի­նի սա­ռը, ան­կա­րե­կից և չշփ­վող: Տի­րոջ Հո­գին պետք է լի­նի ձե­զա­նում, մինչև որ դառ­նաք Աստ­ծո պար­ տե­զի ա­նու­շա­բույր ծա­ղիկ: Դուք պետք է շա­րու­նակ խո­սեք լույ­սի, Հի­ սու­սի՝ ար­դա­րու­թյան Ա­րե­գա­կի մա­սին, մինչև փոխ­վեք փառ­քից փառք, բնա­վո­րու­թյու­նից բնա­վո­րու­թյուն՝ ա­ռա­ջա­նա­լով զո­րու­թյու­նից զո­րու­ թյուն և­ ա­վե­լի ու ա­վե­լի ճշմա­րիտ կեր­պով ար­տա­ցո­լե­լով Հի­սու­սի թան­ կա­գին պատ­կե­րը: Երբ այս ա­մենն ա­նեք, Տե­րը երկ­նա­յին գրքում կգրի «­Կեց­ցե՛ք», քա­նի որ դուք ներ­կա­յաց­նում եք Հի­սու­սին: Քրիս­տոն­յա­նե­րը չպետք է լի­նեն կարծ­րա­սիրտ ու ան­հա­սա­նե­լի: Մեր վար­քա­գի­ծը պետք է ներ­կա­յաց­նի Հի­սու­սին, և մեր բնա­վո­րու­թյու­նը պետք է լի­նի գե­ղե­ցիկ՝ երկ­նա­յին շնոր­հով օժտ­ված: Աստ­ծո ներ­կա­յու­ թյու­նը պետք է լի­նի լիար­ժեք ներ­կա­յու­թյուն մեզ հետ, և­ուր էլ որ գնանք, պետք է աշ­խար­հին տա­նենք լույ­սը: Ձեր շուր­ջը գտնվող­նե­րին հարկ է գի­ տակ­ցել, որ ձեզ շրջա­պա­տում է երկն­քի մթնո­լոր­տը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. սեպ­տեմ­բե­րի 20:

75

մարտ

8

ԲԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Բայց ա­սում եմ ձեզ, թե ա­մեն դա­տարկ խոս­քի հա­մար, որ մար­ դիկ խո­սեն, դա­տաս­տա­նի օ­րը հա­մար պի­տի տան։ Ո­րով­հետև քո խոս­քից կար­դա­րա­նաս, և քո խոս­քից կդա­տա­պարտ­վես։ Մատ­թեոս 12.36, 37:

Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ մենք ան­հա­տա­պես մո­տե­նանք այն դիր­ քին, որ­տեղ Նա կա­րող է մեր վրա հե­ղել Իր սե­րը: Նա մեծ ար­ժեք է տվել մար­դուն և փր­կագ­նել է մեզ Իր Միա­ծին Որ­դու զո­հի շնոր­հիվ, և մենք մեր ըն­կեր­նե­րի մեջ պետք է տես­նենք Քրիս­տո­սի ար­յան գի­նը: Ե­թե մենք ցու­ ցա­բե­րենք այս սե­րը մեկս մյու­սի նկատ­մամբ, կա­ճենք Աստ­ծո և ճշմար­ տու­թյան նկատ­մամբ սի­րո մեջ: Մեզ ցավ է պատ­ճա­ռում տես­նել, թե ինչ­ քան քիչ սեր կա մեր մեջ: Սե­րը երկ­նա­յին ծա­գում ու­նե­ցող բույս է, և­ե­թե ու­զում ենք, որ այն ծաղ­կի մեր սրտե­րում, պետք է այդ բույսն ա­մեն օր մշա­կենք: Մեղ­մու­թյու­նը, քնքշու­թյու­նը, եր­կայ­նամ­տու­թյու­նը, դյու­րա­գր­ գիռ չլի­նե­լը, ա­մեն ինչ տա­նե­լը, ա­մեն ին­չին դի­մա­նա­լը՝ այս ա­մե­նը սի­րո թան­կա­գին ծա­ռի պտուղ­ներն են: Երբ միա­վոր­ված եք ի­րար հետ, ու­շա­դիր ե­ղեք ձեր խոս­քե­րին: Թող որ ձեր խո­սակ­ցու­թյու­նը լի­նի այն­պի­սի բնույ­թի, որ ա­պաշ­խա­րու­թյան կա­ րիք չու­նե­նաք: «Եվ մի՛ տրտմեց­նեք Աստ­ծո Սուրբ Հո­գին, ո­րով կնքվե­ցիք փրկու­թյան օր­վա հա­մար» (Ե­փե­սա­ցիս 4.30): «­Բա­րի մարդն իր սրտի բա­րի գան­ձից բա­րիք­ներ կհա­նի, և չար մար­դը չար գան­ձից չար բա­ ներ կհա­նի» (Մատ­թեոս 12.35): Ե­թե ճշմար­տու­թյան սե­րը ձեր սրտում է, դուք կխո­սեք ճշմար­տու­թյան մա­սին, կխո­սեք այն օրհն­ված հույ­սի մա­ սին, որն ու­նեք Հի­սու­սում: Ե­թե ու­նեք սեր ձեր սրտում, դուք կփոր­ձեք հաս­տա­տել և կա­ռու­ցել ձեր եղ­բոր մեջ ա­մե­նա­սուրբ հա­վա­տը: Ե­թե որևէ խոսք է ար­տա­բեր­վել, ո­րը վնա­սա­կար է ձեր եղ­բոր կամ ըն­կե­րոջ բնա­ վո­րու­թյան հա­մար, մի՛ խրա­խու­սեք այդ չա­րա­խո­սու­թյու­նը: Դա թշնա­ մու գործն է: Սի­րով հի­շեց­րեք խո­սո­ղին, որ Աստ­ծո Խոս­քը թույլ չի տա­լիս նման խո­սակ­ցու­թյուն: Մենք պետք է մեր սիրտն ա­զա­տենք այն ա­մե­նից, ին­չը պղծում է մեր հո­գու տա­ճա­րը, որ­պես­զի Քրիս­տո­սը բնակ­վի դրա­նում: Մեր Փր­կիչն ա­սել է, թե մենք ինչ­պես պետք է Ի­րեն բա­ցա­հայ­տենք աշ­խար­հին: Ե­թե մենք փայ­փա­յենք այս Հո­գին, ե­թե դրսևո­րենք այս սերն ու­րիշ­նե­րի նկատ­ մամբ, ե­թե պաշտ­պա­նենք մեկս մյու­սին, ե­թե լի­նենք բա­րի, համ­բե­րա­ տար, հան­դուր­ժող, աշ­խար­հը վկա­յու­թյուն կու­նե­նա մեր բե­րած պտուղ­ նե­րով, որ մենք Աստ­ծո զա­վակ­ներ ենք: Ե­կե­ղե­ցու միա­բա­նու­թյունն է, որ թույլ է տա­լիս նրան գի­տակց­ված ազ­դե­ցու­թյուն տա­րա­ծել ան­հա­վատ­նե­ րի և­աշ­խար­հիկ­նե­րի վրա: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. հու­նի­սի 5:

76

մարտ

9

ՀԱՎԱՏ

Հա­վատքն էլ հու­սա­ցած բա­նե­րի հաս­տա­տու­թյու­նը և չերևա­ցող բա­նե­րի ա­պա­ցույցն է: Եբ­րա­յե­ցիս 11.1:

Քրիս­տո­սին գա­լիս պետք է հա­վա­տի փոր­ձա­ռու­թյուն ու­նե­նանք: Մենք պետք է Նրան բե­րենք մեր ա­մե­նօր­յա կյան­քը, ո­րից հե­տո կու­նե­նանք խա­ղա­ղու­թյուն և­ ու­րա­խու­թյուն և մեր փոր­ձով կհաս­կա­նանք Նրա բա­ ռե­րի ի­մաս­տը. «Ե­թե Իմ պատ­վի­րանք­նե­րը պա­հեք, իմ սի­րո մեջ կկե­նաք, ինչ­պես Ես Իմ Հոր պատ­վի­րանք­նե­րը պա­հե­ցի և կե­նում եմ Նրա սի­րո մեջ» (Հով­հան­նես 15.10): Մեր հա­վա­տը պետք է պա­հան­ջի խոս­տու­մը, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք կե­նալ Հի­սու­սի սի­րո մեջ: Հի­սուսն ա­սաց. «Այս բա­նե­րը խո­սե­ցի ձեզ հետ, որ Իմ ու­րա­խու­թյու­նը ձե­զա­նում մնա, և ձեր ու­րա­խու­թյու­նը լցված լի­նի» (հա­մար 11): Հա­վա­տը գոր­ծում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին: Հա­վա­տի մի­ ջո­ցով Սուրբ Հո­գին մուտք է գոր­ծում սիրտ և սր­բաց­նում է այն: Մար­դը չի կա­րող դառ­նալ Քրիս­տո­սի գոր­ծի հա­մա­գոր­ծա­կից, մինչև որ չշփվի Աստ­ծո հետ Նրա Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով: Մենք կա­րող ենք երկն­քի հա­մար պի­տա­նի լի­նել միայն բնա­վո­րու­թյան վե­րա­փո­խու­մից հե­տո, մենք պետք է ու­նե­նանք Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյու­նը որ­պես մեր լիա­զո­րու­թյուն, որ­ պես­զի կա­րո­ղա­նանք մո­տե­նալ Հո­րը: Մենք պետք է լի­նենք աստ­վա­ծա­ յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­կից­նե­րը՝ աշխարհի մեջ ցան­կու­թյու­նից ե­ղած ա­պա­կա­նու­թյու­նից հե­ռու փախ­չե­լով: Մենք պետք է ա­մեն օր վե­րա­փոխ­ վենք Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ, քա­նի որ Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տանքն է՝ նրբաց­նել ճա­շա­կը, սրբա­գոր­ծել սիր­տը, ազն­վաց­նել ան­ձը` մար­դուն ներ­կա­յաց­նե­լով Հի­սու­սի անկրկ­նե­լի հմայ­քը: Մենք պետք է նա­յենք Քրիս­տո­սին և նա­յե­լով՝ փոխ­վենք: Պետք է գանք Նրա մոտ որ­պես բաց, անս­պառ շատր­վան, ո­րից կխմենք կրկին ու կրկին, և միշտ թարմ պա­շար­ներ կգտնենք: Մենք պետք է ար­ձա­գան­ քենք Նրա սի­րո դրսևոր­մա­նը, ու­տենք Կ­յան­քի Հա­ցից, Ով ներքև ի­ջավ երկն­քից, խմենք Կ­յան­քի Ջ­րից, Ով հո­սում է Աստ­ծո գա­հից: Մենք պետք է շա­րու­նակ վեր նա­յենք, որ­պես­զի հա­վա­տը կա­պի մեզ Աստ­ծո գա­հին: Մի՛ նա­յեք ներքև, ա­սես երկ­րին կապ­ված լի­նեք: Մի՛ շա­րու­նա­կեք փոր­ձել ձեր հա­վա­տը` ձգե­լով այն վեր որ­պես մի ծա­ղիկ՝ տես­նե­լու, թե արդ­յոք ար­մատ ու­նի՞: Հա­վատն անն­կատ է ա­ճում: Աստ­վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1893թ. փետր­վա­րի 15:

77

մարտ

10

ԽՈՆԱՐՀՈՒԹՅՈՒՆ

Ա­մեն խո­նար­հու­թյու­նով և հե­զու­թյու­նով և­ եր­կայնմ­տու­թյու­նով, սի­րով ի­րար համ­բե­րե­լով։ Ե­փե­սա­ցիս 4.2:

Ես հրա­վի­րում եմ ձեզ նա­յել Գող­գո­թա­յի Մար­դուն: Նա­յեք Նրան, Ում գլու­խը զար­դար­ված էր փշե պսա­կով, Ով կրեց ա­մո­թի խա­չը, Ով քայլ առ քայլ ի­ջավ նսե­մաց­ման կա­ծա­նով: Նա­յեք Նրան, Ով ցա­վե­րի Մարդ էր, ծա­նոթ էր վշտի հետ, Ով ար­հա­մարհ­ված և մերժ­ված էր մարդ­կան­ցից: «­Հի­րա­վի՜ Նա մեր ցա­վե­րը վեր ա­ռավ և մեր վշտե­րը բեռ­նեց Իր վրա» (Ե­սա­յիա 53.4): «­Բայց Նա մեր մեղ­քե­րի հա­մար վի­րա­վոր­վեց և մեր ա­նօ­ րե­նու­թյուն­նե­րի հա­մար հար­ված­վեց, մեր խա­ղա­ղու­թյան պա­տի­ժը Նրա վրա ե­ղավ, և Նրա վեր­քե­րով մենք բժշկվե­ցինք» (հա­մար 5): Նա­յեք Գող­ գո­թա­յին, մինչև որ ձեր սրտե­րը հալ­վեն Աստ­ծո Որ­դու հրա­շա­լի սի­րուց: Նա ա­րեց ա­մեն ինչ, որ­պես­զի ըն­կած մար­դը բարձ­րա­նա և մաք­րա­գործ­ վի: Եվ այս­քա­նից հե­տո չխոս­տո­վա­նե՞նք Նրան մեր մեղ­քե­րը: Արդ­յո՞ք Քրիս­տո­սի կրո­նը նսե­մաց­նում է այն ըն­դու­նո­ղին: Ո՛չ, Գող­գո­թա­յի Մար­ դուն քայլ առ քայլ հետևե­լը նսե­մա­ցում չէ: Ե­կեք օ­րե­ցօր նստենք Հի­սու­սի ոտ­քե­րի ա­ռաջ և սո­վո­րենք Նրա­նից՝ մեր դար­ձով, մեր վար­քագ­ծով, հա­ գու­կա­պով և մեր բո­լոր գոր­ծե­րով ի ցույց դնե­լու այն փաս­տը, որ Տե­րը ղե­կա­վա­րում է մեզ և թա­գա­վո­րում է մեզ վրա: Աստ­ված մեզ կոչ է ա­նում քայ­լել Քրիս­տո­սով փրկագն­ված­նե­րի հա­մար նա­խա­տես­ված ա­րա­հե­ տով. մենք չպետք է քայ­լենք աշ­խար­հում: Մենք պետք է ա­մեն ինչ հանձ­ նենք Աստ­ծուն և մարդ­կանց ա­ռաջ դա­վա­նենք Քրիս­տո­սին: «Եվ ով որ Ինձ ու­րա­նա մարդ­կանց ա­ռա­ջին, Ես էլ կու­րա­նամ նրան Իմ Հոր ա­ռա­ջին, որ երկն­քումն է» (Մատ­թեոս 10.33): Ի՞նչ ի­րա­վունք ու­ նենք քրիս­տոն­յա­ներ կոչ­վե­լու, ե­թե շա­րու­նա­կում ենք ու­րա­նալ մեր Տի­րո­ ջը կյան­քում և գոր­ծե­րում: «Եվ ով որ չի առ­նում իր խա­չը և Իմ հետևից գա­լիս, նա Ինձ ար­ժա­նի չէ: Ով որ իր ան­ձը գտնում է, կկորց­նի այն, և­ով որ իր անձն Ինձ հա­մար կորց­րեց, նա կգտնի այն» (հա­մար­ներ 38, 39): Օ­րե­ցօր մենք պետք է մեր­ժենք մեր ես-ը, բարձ­րաց­նենք մեր խաչն ու հետևենք մեր Վար­դա­պե­տի քայ­լե­րին: Թող որ Սուրբ Հո­գու մկրտու­թյու­նը գա ձեզ վրա, որ­պես­զի լցվեք Աստ­ ծո Հո­գով: Այ­նու­հետև օ­րե­ցօր ա­վե­լի ու ա­վե­լի կհա­մա­պա­տաս­խա­նեք Քրիս­տո­սի պատ­կե­րին, և ձեր կյան­քի յու­րա­քանչ­յուր գոր­ծո­ղու­թյուն ի­րա­կա­նաց­նե­լիս հար­ցը կլի­նի. «Արդ­յո՞ք դա կփա­ռա­վո­րի իմ Տի­րո­ջը»: Համ­բե­րա­տա­րու­թյամբ հա­վա­տա­րիմ մնա­լով բա­րի գոր­ծեր ա­նե­լուն՝ դուք կգտնեք փառք և պա­տիվ և կս­տա­նաք ան­մա­հու­թյան պարգևը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. մա­յի­սի 10:

78

մարտ

11

ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ

Ու­րեմն, թե ու­տեք, թե խմեք, թե ինչ գործ էլ որ ա­նեք, ա­մեն բան Աստ­ծո փառ­քի հա­մար ա­րեք։ Ա Կորն­թա­ցիս 10.31:

Աստ­ված պա­հան­ջում է բո­լոր մարդ­կան­ցից ի­րենց մար­մին­նե­րը տալ Ի­րեն որ­պես կեն­դա­նի զոհ, այլ ոչ թե որ­պես մա­հա­ցող կամ մե­ռած զոհ, ո­րը փչաց­նում է նրանց կյան­քի ըն­թաց­քը, լցնում ան­մաք­րու­թյամբ և հի­ վան­դու­թյուն­նե­րով: Աստ­ված կեն­դա­նի զո­հի կոչ է ա­նում: Նա մեզ ա­սում է, որ մար­մի­նը Սուրբ Հո­գու տա­ճարն է, Իր Հո­գու բնա­կու­թյան վայ­րը, և պա­հան­ջում է Իր պատ­կե­րը կրող բո­լոր մարդ­կան­ցից հոգ տա­նել ի­րենց մար­մին­նե­րի մա­սին՝ Ի­րեն ծա­ռա­յե­լու և Իր փառ­քի նպա­տա­կով: «­Դուք ձեզ չեք պատ­կա­նում», ա­սում է ներշնչ­ված ա­ռաք­յա­լը, «մեծ գնով գնվե­ ցիք», ուս­տի «փա­ռա­վո­րեք Աստ­ծուն ձեր մարմ­նում և ձեր հո­գում, որ Աստ­ծունն են» (Ա Կորն­թա­ցիս 6.19, 20): Այս ա­նե­լու հա­մար ա­ռա­քի­նու­ թյանն ա­վե­լաց­րեք գի­տու­թյուն, գի­տու­թյա­նը՝ զսպվա­ծու­թյուն, զսպվա­ ծու­թյա­նը՝ համ­բե­րու­թյուն: Մեր պար­տա­կա­նու­թյունն է ի­մա­նալ, թե ինչ­պես պահ­պա­նել մեր մար­մի­նը լա­վա­գույն վի­ճա­կում, և հաս­նել այն լույ­սին, որն Աստ­ված սի­ րով տվել է մեզ: Ե­թե մենք վա­խով փա­կենք մեր աչ­քե­րը լույ­սից, ա­պա կտես­նենք մեր սխալ­նե­րը, ո­րոն­ցից չենք ցան­կա­նում հրա­ժար­վել. մեր մեղ­քե­րը ոչ թե պա­կա­սում, այլ ա­վե­լա­նում են: Ե­թե մար­դը մի ան­գամ լույ­ սից ե­րես է թե­քում, հա­ջորդ ան­գամ ևս կար­հա­մար­հի այն: Մեր էու­թյան օ­րեն­քը խախ­տե­լը նույն­չափ մեղք է, որ­քան Տա­սը պատ­ վի­րան­նե­րից մե­կը, քա­նի որ հնա­րա­վոր չէ ա­նել ա­ռա­ջինն ա­ռանց Աստ­ծո օ­րեն­քը խախ­տե­լու: Մենք չենք կա­րող սի­րել Տի­րո­ջը մեր ամ­բողջ սրտով, մտքով, հո­գով և­ ու­ժով, ե­թե շա­րու­նա­կում ենք սի­րել մեր ա­խոր­ժա­կը, մեր ճա­շակ­նե­րը շատ ա­վե­լի, քան Տի­րո­ջը: Մենք ա­մեն օր կրճա­տում ենք Աստ­ծուն փա­ռա­վո­րե­լու մեր ե­ռան­դը, մինչ­դեռ Նա պա­հան­ջում է մեր ողջ ու­ժը, ողջ միտ­քը: Մեր սխալ սո­վո­րու­թյուն­նե­րով մենք նվա­զեց­նում ենք կյան­քի մեր ձգտում­նե­րը, սա­կայն այ­դու­հան­դերձ հայ­տա­րա­րում ենք, թե Քրիս­տո­սի հետևորդ­ներ ենք և պատ­րաստ­վում ենք ան­մա­հու­թյան վեր­ ջին հպմա­նը: Ման­րա­մաս­նո­րեն ու­սում­նա­սի­րեք ձեր սե­փա­կան սիր­տը, և ձեր կյան­ քում նման­վեք անս­խալ Օ­րի­նա­կին, ու ա­մեն ինչ լավ կլի­նի: Տի­րոջ ա­ռաջ պահ­պա­նեք մա­քուր խիղճ: Ձեր ա­րած ա­մեն գոր­ծե­րով և ձեր վար­վե­ լա­կեր­պով փա­ռա­վո­րեք Նրա ա­նու­նը: Հրա­ժար­վեք ե­սա­մո­լոււ­թյու­նից և­ ե­սա­սի­րա­կան սի­րուց: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 2.70, 71:

79

մարտ

12

ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄ

Եվ Դա­նիե­լը ո­րո­շեց իր սրտում, որ ի­րեն չպղծի թա­գա­վո­րի կե­ րակ­րով և ն­րա խմած գի­նիով, և խնդ­րեց ներք­նա­պե­տից, որ ի­րեն չպղծի։ Դա­նիել 1.8:

Այս­տեղ ներ­կա­յաց­ված դասն այն­քան խորն է, որ դրա մա­սին ար­ժե խոր­հել: Աստ­վա­ծաշն­չի պա­հանջ­նե­րին խստո­րեն հա­մա­պա­տաս­խա­ նելն օրհ­նու­թյուն կլի­նի և՛ մարմ­նի, և՛ հո­գու հա­մար: Հո­գու պտու­ղը ոչ միայն սերն է, ու­րա­խու­թյու­նը և խա­ղա­ղու­թյու­նը, այլ նաև ժուժ­կա­լու­ թյու­նը: Մեզ պատ­վիր­վել է չպղծել մեր մար­մին­նե­րը, քա­նի որ դրանք Սուրբ Հո­գու տա­ճար­ներն են: Հրեա գե­րի­նե­րը մեզ նման կրքե­րին տրված մար­դիկ էին: Բա­բե­լո­նի շքեղ պա­լատ­նե­րի գայ­թակ­ղիչ մթնո­լոր­տում նրանք ա­մուր մնա­ցին: Այ­ սօր­վա ե­րի­տա­սար­դու­թյու­նը շրջա­պատ­ված է զվար­ճան­քի հրա­պու­րան­ քով: Հատ­կա­պես մեր մեծ քա­ղաք­նե­րում զգա­յա­կան հա­ճույ­քի յու­րա­ քանչ­յուր ձև շատ գրա­վիչ է: Նրանք, ով­քեր Դա­նիե­լի նման հրա­ժար­վում են պղծել ի­րենց, կքա­ղեն զսպված սո­վո­րու­թյուն­նե­րի պարգևը: Ի­րենց մեծ ֆի­զի­կա­կան ու­ժով և տո­կու­նու­թյամբ նրանք զգա­լի ա­վանդ ու­նեն, ո­րի վրա կա­րող են հույս դնել ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ­նե­րում: Ճիշտ ֆի­զի­կա­կան սո­վո­րու­թյուն­նե­րը նպաս­տում են մտքի գե­րա­ զան­ցու­թյա­նը: Մտավոր ու­ժը, ֆի­զի­կա­կան տո­կու­նու­թյու­նը և կ­յան­քի եր­կա­րատևու­թյու­նը կախ­ված են ան­փո­փոխ օ­րենք­նե­րից: Բնու­թյան Աստ­վա­ծը չի մի­ջամ­տի՝ պաշտ­պա­նե­լու մար­դուն բնու­թյան օ­րենք­նե­րը խախ­տե­լու հետևանք­նե­րից: Նա, ով ձգտում է կա­տա­րե­լու­թյան, պետք է համ­բե­րա­տար լի­նի ա­մեն ին­չում: Դա­նիե­լի մտքի մաք­րու­թյունն ու նպա­ տա­կի հաս­տա­տու­նու­թյու­նը, գի­տու­թյուն ստա­նա­լու և գայ­թակ­ղու­թյա­նը դի­մադ­րե­լու նրա ու­ժը մե­ծա­պես կախ­ված էին նրա սննդա­կար­գի պար­ զու­թյու­նից, նրա ա­ղոթ­քի կյան­քից: Դա­նիե­լի և ն­րա ե­րի­տա­սարդ ըն­կեր­նե­րի պատ­մու­թյու­նը գրի է առն­ վել Ներշնչ­ված Խոս­քի է­ջե­րում հե­տա­գա բո­լոր սե­րունդ­նե­րի ե­րի­տա­ սարդ­նե­րի բա­րօ­րու­թյան հա­մար: Ժուժ­կա­լու­թյան սկզբունք­նե­րին նրանց հա­վա­տար­մու­թյան շնոր­հիվ Աստ­ված այ­սօր խո­սում է ե­րի­տա­սարդ տղա­նե­րի և­ աղ­ջիկ­նե­րի հետ՝ ա­ռա­ջար­կե­լով նրանց հա­վա­քել թան­կա­ գին ճա­ռա­գայթ­ներն այն լույ­սի, ո­րը Նա տվել է քրիս­տո­նեա­կան ժուժ­ կա­լու­թյան վե­րա­բեր­յալ, և հոր­դո­րում է ճիշտ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մեջ լի­նել ա­ռող­ջա­պա­հա­կան օ­րեն­քի հետ: Ցու­ցում­ներ ե­րի­տա­սարդ­նե­րին, 1903թ. հու­լի­սի 9:

80

մարտ

13

ԲԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Նա իր բե­րա­նը բա­ցում է ի­մաս­տու­թյու­նով, և ն­րա լեզ­վի վրա շնոր­հա­լի օ­րենք կա։ Ա­ռա­կաց 31.26:

Տե­րը մե­ծա­պես կօգ­նի մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րին ես-ը հաղ­թե­լու և ն­վա­ճե­լու ծանր գոր­ծում: Թող որ բա­րու­թյան օ­րեն­քը լի­նի ձեր շուր­թե­ րին, իսկ շնոր­հի յու­ղը՝ ձեր սրտե­րում: Դրանք հիա­նա­լի արդ­յունք­ներ կտան: Դուք կլի­նեք քնքուշ, կա­րե­կից, քա­ղա­քա­վա­րի: Ձեզ հար­կա­վոր են այս բո­լոր շնորհ­նե­րը: Սուրբ Հո­գին պետք է ստա­նալ և բե­րել սե­փա­կան բնա­վո­րու­թյուն, այ­նու­հետև այն կլի­նի ինչ­պես խնկար­կող սուրբ կրակ, ո­րը կբարձ­րա­նա Աստ­ծո մոտ ոչ դա­տա­պար­տող շուր­թե­րից. այն կլի­նի մարդ­կանց հո­գի­նե­րը բժշկող, իսկ ձեր դեմ­քը կար­տա­հայ­տի աստ­վա­ծա­ յին պատ­կե­րը: Ոչ մի սուր, քննա­դա­տա­կան, ան­տաշ կամ խիստ խոսք չպետք է աս­ վի: Սա սո­վո­րա­կան կրակ է, ո­րը պետք է այ­սու­հետ բա­ցա­կա­յի մեր խոր­ հուրդ­նե­րից և մեր եղ­բայր­նե­րի հետ շփու­մից: Աստ­ված պա­հան­ջում է, որ Իր ծա­ռա­յու­թյունն ի­րա­կա­նաց­նող յու­րա­քանչ­յուր ոք վա­ռի իր կրա­ կա­րա­նը սուրբ ած­խի կրա­կով: Հա­սա­րակ, խիստ ու կո­պիտ բա­ռե­րը, ո­րոնք այդ­քան պատ­րաս­տա­կա­մո­րեն դուրս են գա­լիս ձեր շուր­թե­րից, պետք է զսպվեն, և Աստ­ծո Հո­գին պետք է խո­սի մար­դու մի­ջո­ցով: Տես­ նե­լով Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյու­նը՝ դուք կվե­րա­փոխ­վեք Նրա նմա­նու­ թյամբ: Միայն Քրիս­տո­սի շնոր­հը կա­րող է փո­խել ձեր սիր­տը, այ­նու­հետև կար­տա­ցո­լեք Տեր Հի­սու­սի պատ­կե­րը: Աստ­ված մեզ կոչ է ա­նում լի­նել Իր նման՝ մա­քուր, սուրբ և­ան­պիղծ: Մենք պետք է կրենք աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րը: ՅՕԱ աստ­վա­ծաշնչ­յան մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ, 3.1164, Է­լեն Ուայ­թի մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ: Մենք կա­րող ենք խո­սել Սուրբ Հո­գու օրհ­նու­թյուն­նե­րի մա­սին և­ա­ղո­ թել դրանք ստա­նա­լու հա­մար, սա­կայն մինչև Աստ­ծո Սուրբ Հո­գին չի աշ­ խա­տում մար­դու հետ, պարզ չի դառ­նում, որ մարդն Աստ­ծո հետ է: Երբ Հո­գին կռի և ձևա­վո­րի բնա­վո­րու­թյունն աստ­վա­ծա­յին նմա­նու­թյամբ, Նա անս­խալ կեր­պով կբա­ցա­հայտ­վի յու­րա­քանչ­յուր մեր ար­տա­բե­րած խոս­քում և­այն ա­մե­նում, ինչ մենք ա­նում ենք՝ ցույց տա­լով աշ­խար­հին, որ ընդգծ­ված տար­բե­րու­թյուն կա լույ­սի և խա­վա­րի զա­վակ­նե­րի միջև: Տերն ու­զում է, որ մենք ա­մուր կանգ­նենք մեր հա­վա­տի ճա­նա­պար­հին՝ մեկ ան­գամ սուրբ դառնալով: Մենք պետք է սի­րով խո­սենք ճշմար­տու­ թյան մա­սին: Մեր մե­ծա­գույն Ու­սու­ցիչն ա­սում է. «­Ձեզ վրա ա­ռեք Իմ լու­ ծը և Ին­ձա­նից սո­վո­րեք, ո­րով­հետև Ես հեզ եմ և սր­տով խո­նարհ, և ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք։ Ո­րով­հետև Իմ լու­ծը քաղցր է, և­իմ բե­ռը՝ թեթև» (Մատ­թեոս 11.29, 30): Նա­մակ 84, 1899թ.:

81

մարտ

14

ԲԱՐԵԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ

Ա­հա սա է ծո­մը, ո­րին ես հա­վա­նում եմ. լու­ծիր ա­նի­րա­վու­թյան կա­պանք­նե­րը, բաց ա­րա լու­ծի կոշ­կոռ­նե­րը. և ջարդ­ված­նե­րին ա­զատ թող տուր, և­ա­մեն տե­սակ լուծ կոտ­րե­ցեք։ Ա­յո, հացդ կտրիր տուր սո­վա­ծին, և թա­փա­ռա­կան խեղ­ճե­րին տար տունդ, երբ որ մի մերկ տես­նես, նրան հագց­րու, և քեզ պես մար­մին ու­նե­ցո­ղից քեզ մի ծած­կիր։ Ե­սա­յիա 58.6, 7:

Ճշմար­տու­թյու­նը, թան­կա­գին ճշմար­տու­թյու­նը սրբա­գոր­ծում է իր ազ­դե­ցու­թյամբ: Սուրբ Հո­գու գոր­ծու­նեու­թյամբ մար­դու սրբա­գոր­ծու­մը Քրիս­տո­սի բնու­թյան պատ­վաս­տումն է մար­դու մեջ: Դա մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի շնորհն է՝ բա­ցա­հայտ­ված բնա­վո­րու­թյան մեջ, և Քրիս­տո­սի շնոր­հը, որն ակ­տիվ կի­րա­ռում է ստա­նում բա­րի գոր­ծե­րում: Այդ­պի­սով բնա­վո­րու­թյունն ա­վե­լի ու ա­վե­լի է կա­տա­րե­լա­գործ­վում, ստա­նում Քրիս­ տո­սի պատ­կերն ար­դա­րու­թյան և սուրբ ճշմար­տու­թյան մեջ: Աստ­վա­ծա­յին ճշմար­տու­թյունն ու­նի պա­հանջ­նե­րի լայն շրջա­նակ, ո­րոնք ձգվում են մե­կը մյու­սի հետևից բա­րի գոր­ծե­րի մեկ գծով: Ա­վե­ տա­րա­նի ճշմար­տու­թյուն­ներն ի­րա­րից ան­կախ չեն. ի­րար միա­վոր­վե­լով՝ դրանք կազ­մում են երկ­նա­յին զար­դե­րի մի գիծ, ինչ­պես Քրիս­տո­սի անձ­ նա­կան աշ­խա­տան­քում, և­ որ­պես ոս­կե թե­լեր ձգվում են քրիս­տո­նեա­ կան գոր­ծի և փոր­ձի ողջ ըն­թաց­քում: Ըն­տիր լու­րեր 3.198: Ի­րեն Քրիս­տո­սի հետևորդ հայ­տա­րա­րող յու­րա­քանչ­յու­րի կող­մից ցան­կա­ցած ա­նու­շադ­րու­թյուն, աղ­քա­տու­թյան և­ ընկճ­վա­ծու­թյան մեջ գտնվող ի­րենց քույ­րե­րի և­ եղ­բայր­նե­րի լու­ծը թեթևաց­նե­լու յու­րա­քանչ­ յուր ձա­խո­ղում գրանց­վում է երկն­քի գրքե­րում, ինչ­պես ցույց է տրվում Քրիս­տո­սին ի դեմս Նրա սուր­բե­րի: Ի՞նչ հա­տու­ցում կտա Տե­րը շա­տե­ րին, շատ շա­տե­րին, ով­քեր ներ­կա­յաց­րել են Քրիս­տո­սի Խոսքն ու­րիշ­նե­ րին, բայց հա­վա­տաց­յալ եղ­բոր նկատ­մամբ, ով մի­գու­ցե ի­րեն­ցից ա­վե­ լի քիչ բախ­տա­վոր և հա­ջո­ղակ է ե­ղել, քնքուշ կա­րեկ­ցանք և հար­գանք դրսևո­րե­լու գոր­ծում ձա­խո­ղել են: Բա­րե­կե­ցու­թյան ծա­ռա­յու­թյուն, 210: Շա­տերն ան­բա­րեն­պաստ հան­գա­մանք­նե­րում պայ­քա­րե­լիս կթող­նեն ի­րենց եղ­բորն ա­նօգ­նա­կան, և­ այդ ա­նե­լով՝ մի թան­կա­գին հո­գու մոտ տպա­վո­րու­թյուն կստեղ­ծեն, թե այդ­պես Քրիս­տո­սին են ներ­կա­յաց­նում: Նման բան չկա: Հի­սու­սը հա­րուստ էր, սա­կայն մեզ հա­մար աղ­քա­տա­ ցավ, որ­պես­զի Իր աղ­քա­տու­թյան մի­ջո­ցով մենք կա­րո­ղա­նանք հարս­ տա­նալ: Մե­ղա­վո­րին փրկե­լու հա­մար Նա չխնա­յեց Իր սե­փա­կան կյան­քը: Քրիս­տո­սի սիր­տը մշտա­պես հուզ­վում է մարդ­կա­յին վշտից: Է­լեն Ուայ­թի 1888թ. նյու­թեր, 1270:

82

մարտ

15

ԳՈՀՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Ոչ թէ կա­րո­տու­թյան պատ­ճա­ռով եմ ա­սում, ո­րով­հետև ես սո­վո­ րե­ցի՝ ին­չի մեջ որ կամ, նրա­նով բա­վա­կան լի­նել։ Փի­լիպ­պե­ցիս 4.11:

Աստ­ված ու­նի հա­վա­տա­րիմ վկա­ներ, ով­քեր չեն փոր­ձում ա­նել այն, ին­չը Քրիս­տո­սը հայ­տա­րա­րեց անհ­նար. այ­սինքն՝ փոր­ձել ծա­ռա­յել Աստ­ ծուն և մա­մո­նա­յին միա­ժա­մա­նակ: Նրանք վառ­վող և փայ­լող կրակ­ներ են աշ­խար­հի մեծ բա­րո­յա­կան խա­վա­րի մեջ, ո­րը մահ­վան վա­րա­գույ­ րի նման ծած­կում է մարդ­կանց: Քրիս­տո­սի ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­ներն ան­ հա­տա­պես պետք է ա­ռաջ­նորդ­վեն Սուրբ Հո­գով՝ խու­սա­փե­լու հա­մար փո­փո­խա­կան, ե­րե­րուն փոր­ձա­ռու­թյու­նից: Նրանք պետք է ար­մատ­ներ գցեն և­ամ­րա­նան ճշմար­տու­թյան մեջ: Երբ Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյան փրկա­րար ու­ժի ու­րա­խու­թյու­նը ճիշտ ըն­կալ­վի փոր­ձա­րա­րա­կան գի­տու­թյուն­նե­րի կող­մից, ե­կե­ղե­ցում կե­նա­ րար հե­տաքրք­րու­թյուն կնկատ­վի. կգտնվեն մար­դիկ, ով­քեր մե­ղա­վոր­նե­ րին կսո­վո­րեց­նեն Աստ­ծո ճա­նա­պարհ­նե­րը, և մե­ղա­վոր­նե­րը կդառ­նան դե­պի Հի­սու­սը ե­ղած ճշմար­տու­թյու­նը: Կ­րո­նա­պաշտ­նե­րը դար­ձի կա­րիք ու­նեն, ո­րով­հետև սա­տա­նան իր խա­բեու­թյուն­նե­րը դրել է նրանց սրտե­ րում: Քրիս­տո­սի հետ անձ­նա­կան կապ ու­նե­ցող մար­դը դառ­նում է սուրբ տա­ճար Աստ­ծո հա­մար, քան­զի Հի­սու­սը հա­վա­տաց­յա­լին տա­լիս է ի­մաս­ տու­թյուն, ար­դա­րու­թյուն, սրբա­գոր­ծում և փր­կագ­նում: Նա, ով ամ­բող­ ջո­վին ի­րեն հանձ­նել է Աստ­ծուն, գի­տակ­ցում է Քրիս­տո­սի փրկա­րար ներ­կա­յու­թյու­նը: Նա հոգևոր համ­բե­րու­թյան տեր է և­ու­նի հո­գու հանգս­ տու­թյուն, ո­րը գա­լիս է Նրա­նից սո­վո­րե­լուց, Ով հեզ է և սր­տով խո­նարհ: Վս­տա­հե­լով Հի­սու­սին լի­նել իր սե­փա­կան կա­րո­ղու­թյունն ու ար­դա­րու­ թյու­նը՝ նրա հո­գին լցվում է հա­ճե­լի գո­հու­նա­կու­թյամբ: Ո՞րն է քրիս­տոն­յա­յի ու­րա­խու­թյու­նը: Այն Քրիս­տո­սի ներ­կա­յու­թյու­նը գի­տակ­ցե­լու արդ­յունքն է: Ո՞րն է քրիս­տոն­յա­յի սե­րը: Այն Քրիս­տո­սի սի­րո ար­տա­ցո­լումն է, Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի ար­գա­սի­քը: Նա­յե­լով Գող­ գո­թա­յի խա­չին` մենք տես­նում ենք Հի­սու­սին, ով մեռ­նում է աշ­խար­հի մեղ­քե­րի հա­մար, որ­պես­զի Իր մա­հով կյանքն ու ան­մա­հու­թյու­նը տրվեն զղջա­ցող հո­գի­նե­րին: Հի­սուսն ա­մեն ինչ է, և­ ա­ռանց Նրա մենք ո­չինչ չենք կա­րող ա­նել: Ա­ռանց Քրիս­տո­սի հոգևոր կյանքն անհ­նա­րին կլի­ներ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1894թ. դեկ­տեմ­բե­րի 4:

83

մարտ

16

ԵՐԱԽՏԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

Ա­մեն բա­նի մեջ գո­հա­ցեք, ո­րով­հետև սա է Աստ­ծո կամ­քը ձեզ վրա Քրիս­տոս Հի­սու­սում։ Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 5.18:

Մենք շատ ենք ան­տե­ղի ան­հանգս­տա­նում այն­պի­սի բա­նե­րի մա­սին, ո­րոնք դուրս են մեր ազ­դե­ցու­թյու­նից: Տե­րը կցան­կա­նար, որ­պես­զի Իր զա­վակ­նե­րը լիո­վին վստա­հեին Ի­րեն: Մեր Տերն ար­դար Աստ­ված է: Նրա զա­վակ­նե­րը պետք է ըն­դու­նեն Նրա բա­րու­թյունն ու ար­դա­րու­թյու­նը կյան­քի մեծ և փոքր ար­ժեք­նե­րում: Նրանք, ով­քեր փայ­փա­յում են ան­ հանգս­տու­թյան և դժ­գո­հու­թյան հո­գին, մեր­ժում են ճա­նա­չել Նրա ա­ռաջ­ նոր­դող ձեռ­քը: Ան­տե­ղի ան­հանգս­տու­թյու­նը հի­մար բան է, և­այն հետ է պա­հում մեզ Աստ­ծո ա­ռաջ ճիշտ դիր­քում կանգ­նե­լուց: Երբ Սուրբ Հո­գին գա­լիս է հո­գու մեջ, մենք այլևս դժգո­հե­լու և տրտնջա­ լու ցան­կու­թյուն չենք ու­նե­նում, թե չու­նենք այն ա­մե­նը, ինչ ցան­կա­նում ենք, այլ շնոր­հա­կա­լու­թյուն ենք հայտ­նում Աստ­ծուն ի խո­րոց սրտի այն օրհ­նու­թյուն­նե­րի հա­մար, ո­րոնք ու­նենք: Այ­սօր մեր աշ­խա­տող­նե­րի շրջա­նում ա­վե­լի մեծ ե­րախ­տա­գի­տու­թյան կա­րիք կա, և մինչև նրանք չու­նե­նան այս հո­գին, ան­պատ­րաստ կլի­նեն երկ­նա­յին ար­քա­յու­թյան հա­ մար: Մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րի հա­մար հզոր գործ կա ա­նե­լու: Մենք շատ քիչ մասն ենք ըն­կա­լում այն գոր­ծի, որն այ­սօր Աստ­ված փա­փա­գում է ա­նել մեր մի­ջո­ցով: Մենք պետք է ջա­նանք հաս­կա­նալ Նրա ծրագ­րե­րի խո­րու­թյու­նը և­ օ­գուտ քա­ղենք յու­րա­քանչ­յուր դա­սից, ո­րը Նա փոր­ձել է սո­վո­րեց­նել մեզ: Մեծ չա­րիք է զար­գա­նում մեր սրտե­րում և մտ­քե­րում, երբ աշ­խա­ տում ենք ա­ռաջ տա­նել բա­րու­թյան օ­րեն­քին հա­կա­սող մեր սե­փա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րը: Ա­հա թե որ­տեղ են շա­տե­րը սայ­թա­քում: Մենք բա­րու­ թյան հա­կում չենք մշա­կում մեր մեջ, այլ ցան­կա­նում ենք, որ ա­մեն ինչ մեզ հեշտ տրվի: Սա­կայն մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րի հա­մար մե­ծա­գույն կարևո­րու­թյան հարց պետք է լի­նի ոչ թե այն, թե ինչ­պես կա­րող ենք ի­րա­կա­նաց­նել մեր սե­փա­կան ծրագ­րերն ու­րիշ­նե­րի ծրագ­րե­րի դեմ, այլ թե ինչ­պես կա­րող ենք ա­մեն օ­րը Քրիս­տո­սի հա­մար ապ­րե­լու ուժ ձեռք բե­րել: Քրիս­տո­սը եր­կիր ե­կավ և տ­վեց Իր կյան­քը, որ­պես­զի մենք ու­նե­ նանք հա­վի­տե­նա­կան փրկու­թյուն: Նա ու­զում է մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­ րին շրջա­պա­տել երկն­քի մթնո­լոր­տով, որ­պես­զի մենք կա­րո­ղա­նանք աշ­ խար­հին տալ այն­պի­սի օ­րի­նակ, ո­րը պա­տիվ կբե­րի Քրիս­տո­սի կրո­նին: Լու­րեր Լո­մա Լին­դա­յից, 602:

84

մարտ

17

ՆԵՐԴԱՇՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

... Ջա­նա­լով Հո­գու միա­բա­նու­թյու­նը պա­հել խա­ղա­ղու­թյան կա­ պով։ Մեկ մար­մին և մեկ հո­գի, ինչ­պես կոչ­վե­ցիք էլ ձեր կո­չու­մի մեկ հույ­սի մեջ։ Ե­փե­սա­ցիս 4.3, 4

Սուրբ Հո­գին կաշ­խա­տի նվիր­յալ­նե­րի հետ, քա­նի որ դա է Աստ­ծո նպա­տա­կը: Աստ­ված դուռ է բա­ցել երկն­քի և­երկ­րի միջև, ո­րը ոչ մի ուժ չի կա­րող փա­կել: Նա կոչ է ա­նում յու­րա­քանչ­յուր մար­դու լի­նել մա­քուր, սուրբ, սրբա­գործ­ված, որ­պես­զի այս ժա­մա­նա­կի հա­մար գործն ա­վար­ տին հասց­վի: Երբ Աստ­ծո ժո­ղո­վուրդն Աստ­ծո և միմ­յանց հետ պատ­շաճ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ է ու­նե­նում, Սուրբ Հո­գու լիար­ժեք հե­ղում է լի­նում ամ­բողջ մարմ­նի ներ­դաշ­նակ հա­մադ­րու­թյան հա­մար: Ո­չինչ այն­քան տե­սա­նե­լիո­րեն չի թու­լաց­նում ե­կե­ղե­ցին, ո­չինչ այն­պի­ սի ու­ժով չի պա­տե­րազ­մում Քրիս­տո­սի և ճշմար­տու­թյան դեմ, որ­քան պա­ռակ­տումն ու վե­ճե­րը: «Ու­րեմն ի­րենց պտուղ­նե­րից ճա­նա­չեք նրանց» (Մատ­թեոս 7.20): «­Մի՞­թե մի աղբ­յուր նույն ակ­նից քաղցր և դա­ռը ջուր կբխի: Մի՞­թե կա­րե­լի է, եղ­բայր­ներս, որ թզե­նին ձի­թապ­տուղ բե­րի, կամ որ­թը՝ թուզ. Այն­պես էլ ա­ղի աղբ­յու­րը չի կա­րող քաղցր ջուր հա­նել։ Ո՞վ է ձե­զա­նում ի­մաս­տուն և խե­լա­ցի, թող իր բա­րի վար­քով ցույց տա իր գոր­ ծերն ի­մաս­տու­թյան հե­զու­թյու­նով» (Հա­կո­բոս 3.11-13): «Նրա հա­մար հաս­տա­տեք թու­լա­ցած ձեռ­նե­րը և տ­կա­րա­ցած ծնկնե­ րը, և ձեր ոտ­նե­րի հա­մար ու­ղիղ ճա­նա­պարհ­ներ շի­նեք, որ կա­ղը չգլոր­ վի, այլ մա­նա­վանդ բժշկվի։ Հետևեք խա­ղա­ղու­թյան ա­մե­նի հետ և սր­բու­ թյան, որ ա­ռանց նրան ոչ ոք Տի­րո­ջը չի տես­նի: Զ­գույշ կա­ցեք, որ մե­կը հետ մնա­ցող չլի­նի Աստ­ծո շնորհ­քից, որ մի դառն ար­մատ վեր չբուս­նի և նե­ղու­թյուն տա, և ն­րա­նով շա­տե­րը պղծվեն» (Եբ­րա­յե­ցիս 12.12-15): Քա­նի դեռ այս աշ­խար­հում ենք, պետք է կապ­ված լի­նենք միմ­յանց: Առ­հա­սա­րակ մար­դիկ կապ­ված և միահ­յուս­ված են ի­րար: Որ­պես քրիս­ տոն­յա­ներ՝ մենք մեկս մյու­սի ան­դամ­ներն ենք: Տերն է մեզ այդ­պի­սին ստեղ­ծել, և­ երբ գա­լիս են հիաս­թա­փու­թյուն­նե­րը, մենք չպետք է վա­ տը մտա­ծենք մեկս մյու­սի մա­սին: Մենք ընդ­հա­նուր մարմ­նի ա­ռան­ձին ան­դամ­ներն ենք: Ա­նօգ­նա­կան և հիաս­թափ­ված՝ մենք կռիվ ենք տա­լիս կյան­քի պայ­քա­րում, և Տե­րը մեզ դարձ­րել է Իր որ­դի­ներն ու դուստ­րե­րը, ում Նա կո­չում է Իր ըն­կեր­ներ և կոչ է ա­նում օգ­նել միմ­յանց: Սա պետք է լի­նի մեր քրիս­տո­նեա­կան աշ­խա­տան­քի գործ­նա­կան մա­սը: Ժա­մա­նակ­ նե­րի նշան­նե­րը, 1900թ. փետր­վա­րի 7:

85

մարտ

18

ՄԻՈՒԹՅՈՒՆ

Բայց ոչ թե միայն նրանց հա­մար եմ ա­ղա­չում, այլ նրանց հա­մար էլ, որ նրանց խոս­քով կհա­վա­տան Ինձ։ Որ ա­մեն­քը մեկ լի­նեն, ինչ­ պես Դու, Հայր, Ին­ձա­նում, և Ես՝ Քե­զա­նում, որ նրանք էլ Մե­զա­նում մեկ լի­նեն, որ աշ­խարհ­քը հա­վա­տա, թե Դու ու­ղար­կե­ցիր Ինձ։ Հով­ հան­նես 17.20, 21:

Տար­բեր դիր­քո­րո­շում­նե­րի տեր մարդ­կանց միջև գո­յու­թյուն ու­նե­ցող ներ­դաշ­նա­կու­թյունն ու միու­թյունն ու­ժե­ղա­գույն վկա­յու­թյունն է նրա, որ Աստ­ված Իր Որ­դուն ու­ղար­կեց աշ­խարհ ծա­ռա­յե­լու մե­ղա­վոր­նե­րին: Մեզ հա­մար ա­ռա­վե­լու­թյուն է այս վկա­յու­թյան կրող լի­նե­լը: Սա­կայն սա ա­նե­լու հա­մար մենք պետք է մեզ դնենք Քրիս­տո­սի հրա­մա­նա­տա­րու­թյան ներ­ քո: Մեր բնա­վո­րու­թյուն­նե­րը պետք է ձևա­վոր­վեն Նրա բնա­վո­րու­թյան հետ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ, մեր կամ­քե­րը պետք է հնա­զանդ­վեն Նրա կամ­քին: Այ­նու­հետև մենք պետք է աշ­խա­տենք միա­սին՝ ա­ռանց մտա­ ծե­լու բախ­ման մա­սին: Փոք­րիկ տար­բե­րու­թյուն­նե­րը, չնչին տա­րա­ձայ­ նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնց մեծ ու­շադ­րու­թյուն է հատ­կաց­վում, հան­գեց­նում են գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի, ո­րոնք քայ­քա­յում են քրիս­տո­նեա­կան միու­թյու­նը: Ե­կեք թույլ չտանք, որ թշնա­մին ձեռք բե­րի ա­ռա­վե­լու­թյուն մեզ վրա: Ե­կեք շա­րու­նա­կենք ա­վե­լի մո­տե­նալ Աստ­ծուն և մեկս մյու­սին: Այդ դեպ­քում մենք կլի­նենք ինչ­պես ար­դա­րու­թյան ծա­ռեր՝ տնկված Տի­րոջ կող­մից և­ ո­ռոգ­ված կյան­քի ջրով: Եվ ինչ­քա՜ն պտղա­բեր մենք կլի­նենք: Արդ­յո՞ք Քրիս­տո­սը չա­սաց. «Սրա­նով փա­ռա­վոր­վեց Իմ Հայ­րը, որ շատ պտուղ բե­րեք» (Հով­հան­նես 15.8): Փրկ­չի սիր­տը հիմն­ված է Աստ­ծո նպա­տակ­ներն ի­րենց ողջ բարձ­րու­ թյամբ և խո­րու­թյամբ Իր հետևորդ­նե­րի կող­մից կա­տա­րե­լու ի­րո­ղու­թյան վրա: Նրանք պետք է մեկ լի­նեն Նրա հետ, թեև սփռված են աշ­խար­հով մեկ: Բայց Աստ­ված չի կա­րող նրանց մեկ ա­նել Քրիս­տո­սի հետ, մին­չև նրանք չհա­մա­ձայ­նեն թող­նել ի­րենց ճա­նա­պարհ­նե­րը՝ Նրա ճա­նա­ պարհն ըն­դու­նե­լու հա­մար: Երբ լիո­վին հա­վա­տում ենք Քրիս­տո­սի ա­ղոթ­քին, երբ դրա հրա­հանգ­ նե­րը բեր­վում են Աստ­ծո ժո­ղովր­դի ա­մե­նօր­յա կյանք, նրանց շար­քե­րում գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի միաս­նու­թյուն է երևում: Եղ­բայ­րը եղ­բո­րը կապ­ված կլի­նի Քրիս­տո­սի սի­րո ոս­կի կա­պե­րով: Միայն Աստ­ծո Հո­գին կա­րող է բե­ րել այս միաս­նու­թյու­նը: Նա, Ով սրբա­գոր­ծեց Ի­րեն, կա­րող է սրբա­գոր­ծել և Իր ա­շա­կերտ­նե­րին: Միա­վոր­վե­լով Նրա հետ՝ նրանք կմիա­վոր­վեն մե­կը մյու­սի հետ ա­մե­նա­սուրբ հա­վա­տով: Երբ մենք ձգտում ենք այս միաս­ նու­թյանն այն­պես, ինչ­պես որ Աստ­ված է ցան­կա­նում, այն կտրվի մեզ: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար, 8.242, 243:

86

մարտ

19

ՄԻԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆ

Եվ Ես այն փառ­քը, որ Ինձ տվիր, նրանց տվի, որ մեկ լի­նեն, ինչ­ պես Մենք էլ մեկ ենք։ Ես՝ նրան­ցում, և Դու՝ Ին­ձա­նում, որ կա­տար­ յալ լի­նեն միու­թյու­նում, որ­պես­զի աշ­խարհ­քը գի­տե­նա, թե Դու ու­ ղար­կե­ցիր Ինձ և սի­րե­ցիր նրանց, ինչ­պես Ինձ սի­րե­ցիր։ Հով­հան­նես 17.22, 23:

Ինչ­պի­սի՜ ձեռք­բե­րում­ներ են խոս­տաց­ված քրիս­տոն­յա­նե­րի ջան­քե­ րի հա­մար, բայց ինչ­քա՜ն քիչ բան ենք մենք ստա­նում: Ե­թե մեր ջան­քե­ րը ներ­դաշ­նակ լի­նեին մեր Տի­րոջ պատ­վե­րի հետ, արդ­յուն­քը փա­ռա­հեղ կլի­ներ: Նա ա­սում է. «­Բայց ոչ թե միայն նրանց հա­մար եմ ա­ղա­չում, այլ նրանց հա­մար էլ, որ նրանց խոս­քով կհա­վա­տան Ինձ։ Որ ա­մեն­քը մեկ լի­նեն, ինչ­պես Դու, Հայր, Ին­ձա­նում, և Ես՝ Քե­զա­նում, որ նրանք էլ Մե­ զա­նում մեկ լի­նեն, որ աշ­խարհ­քը հա­վա­տա, թե Դու ու­ղար­կե­ցիր Ինձ» (Հով­հան­նես 17.20, 21): Հի­սու­սը չէր ա­ղո­թում մի բա­նի հա­մար, ինչն ան­մատ­չե­լի է մեզ, և­ե­թե այս միաս­նու­թյու­նը հնա­րա­վոր է, ա­պա ին­չո՞ւ Քրիս­տո­սի հետևորդ­ներն ա­վե­լի ու ա­վե­լի ջա­նա­սի­րա­բար չեն ձգտում շնոր­հի այս վի­ճա­կին: Երբ մենք մեկ ենք Քրիս­տո­սի հետ, պետք է մեկ լի­նենք նաև Նրա հետևորդ­նե­ րի հետ: Հո­գու մե­ծա­գույն պա­հան­ջը Հի­սուսն է՝ փառ­քի հույ­սը: Սուրբ Հո­ գու մի­ջո­ցով մենք ձեռք կբե­րենք այս միաս­նու­թյու­նը, և սե­րը եղ­բայր­նե­րի նկատ­մամբ ա­ռատ կհո­սի, և մար­դիկ մե­զա­նից կի­մա­նան, որ մենք ե­ղել ենք Հի­սու­սի հետ և սո­վո­րել ենք Նրա­նից: Մեր կյան­քը կլի­նի Նրա սուրբ բնա­վո­րու­թյան ար­տա­ցո­լու­մը: Որ­պես Նրան հա­վա­տա­ցող­ներ՝ մենք պետք է ներ­կա­յաց­նենք Նրա հո­գու խո­նար­հու­թյու­նը, Նրա վար­քագ­ծի մեղ­մու­թյու­նը: Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցում յու­րա­քանչ­յուր ոք ան­հա­տա­պես պետք է պա­տաս­խա­նի Քրիս­տո­սի ա­ղոթ­քին, մինչև որ մենք բո­լորս միա­վոր­ վենք Հո­գում: Ի՞նչն է հա­կա­սու­թյուն­նե­րի և­ ան­հա­մա­ձայ­նու­թյուն­նե­րի պատ­ճառ դառ­նում: Դա Քրիս­տո­սից ան­ջատ քայ­լե­լու արդ­յունքն է: Նրա­նից հե­ռու լի­նե­լով՝ մենք կորց­նում ենք մեր սե­րը Նրա նկատ­մամբ և դառ­նում սա­ ռը Նրա հետևորդ­նե­րի հան­դեպ: Ինչ­քան հե­ռու են ընկ­նում լույ­սի ճա­ ռա­գայթ­ներն ի­րենց կենտ­րո­նից, այն­քան լայն տա­րա­ծում են ստա­նում: Ա­մեն մի հա­վա­տաց­յալ Քրիս­տո­սի՝ ար­դա­րու­թյան Արևի լույ­սի ճա­ռա­ գայթն է: Ինչ­քան մոտ քայ­լենք Քրիս­տո­սի՝ սի­րո և լույ­սի կենտ­րո­նի հետ, այն­քան ա­վե­լի մեծ սի­րով կտո­գոր­վենք Նրա լույ­սը կրող­նե­րի նկատ­մամբ: Երբ սրբե­րը մո­տե­նում են Քրիս­տո­սին, նրանք պետք է պար­տա­դիր կեր­ պով մոտ լի­նեն միմ­յանց, որ­պես­զի Քրիս­տո­սի սրբաց­նող շնոր­հը միաց­նի նրանց սրտերն ի­րար: Դուք չեք կա­րող սի­րել Աստ­ծուն և չ­սի­րել ձեր եղ­ բայր­նե­րին: Է­լեն Ուայ­թի 1888թ. նյու­թեր, 1048, 1049:

87

մարտ

20

ԵՂԲԱՅՐԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

Եղ­բայ­րա­սի­րու­թյան մեջ ի­րար վրա գթած ե­ղեք, պա­տիվ տա­լու մեջ ի­րար ա­ռաջ ան­ցեք։ Հռո­մեա­ցիս 12.10:

Երբ Սուրբ Հո­գին ներ­գոր­ծում է մար­դու մտքի վրա, բո­լոր չնչին բո­ ղոք­ներն ու մե­ղադ­րանք­նե­րը մար­դու և ն­րա եղ­բայր­նե­րի միջև մի կողմ են թողն­վում, ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ղե­րը փայ­լում են մտքի ու սրտի վրա: Աստ­ծուն ուղղ­ված մեր երկր­պա­գու­թյան մեջ այլևս չեն լի­ նի հա­րուս­տի և­ աղ­քա­տի, սևա­մոր­թի ու սպի­տա­կա­մոր­թի տա­րան­ջա­ տում­ներ: Բո­լոր նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րը հօդս կցնդեն: Երբ մո­տե­նանք Աստ­ծուն, կլի­նենք իբրև մեկ եղ­բայ­րու­թյուն: Մենք ուխ­տա­վոր­ներ և­ օ­տա­րա­կան­ներ ենք, ով­քեր գնում են ա­վե­լի լավ եր­կիր, երկ­նա­յին եր­կիր: Այն­տեղ մե­կընդ­միշտ վերջ կու­նե­նան հպար­տու­թյու­նը, մե­ղադ­րանք­նե­րը, ինք­նա­խա­բեու­թյու­նը: Դեն կնետ­վեն բո­լոր դի­մակ­նե­րը, և մենք «կտես­ նենք Նրան ինչ­պես որ է» (Ա Հով­հան­նես 3.2): Այն­տեղ մեր եր­գե­րը ո­գեշնչ­ ման թե­մա կու­նե­նան, և մեր փա­ռա­բա­նու­թյունն ու շնոր­հա­կա­լու­թյու­նը կհաս­նեն Աստ­ծուն: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1899թ. հոկ­տեմ­բե­րի 24: Տեր Հի­սուն աշ­խարհ ե­կավ, որ­պես­զի փրկի բո­լոր ազ­գե­րի կա­նանց և տ­ղա­մարդ­կանց: Հի­սու­սը ե­կավ լույս սփռե­լու ողջ աշ­խար­հում: Իր ծա­ ռա­յու­թյան սկզբում Նա հայտ­նեց Իր ա­ռա­քե­լու­թյու­նը. «­Տի­րոջ Հո­գին Ինձ վրա է, ո­րի հա­մար էլ օ­ծեց Ինձ, Նա Ինձ ու­ղար­կել է աղ­քատ­նե­րին ա­վե­ տա­րա­նե­լու, սրտով կոտր­ված­նե­րին բժշկե­լու, գե­րի­նե­րին թո­ղու­թյուն քա­րո­զե­լու և կույ­րե­րին տե­սու­թյուն, խոց­ված­նե­րին ար­ձա­կե­լու ա­զա­տե­ լով, Տի­րոջ ըն­դու­նե­լի տա­րին քա­րո­զե­լու» (Ղու­կաս 4.18, 19): Տի­րոջ աչքն Իր բո­լոր ա­րա­րած­նե­րի վրա է, Նա սի­րում է նրանց բո­ լո­րին և­ ոչ մի տար­բե­րու­թյուն չի դնում սևա­մորթ­նե­րի և ս­պի­տա­կա­ մորթ­նե­րի միջև, բա­ցի այն, որ Նա յու­րա­հա­տուկ քնքուշ կա­րեկ­ցանք է տա­ծում նրանց հան­դեպ, ով­քեր կոչ­ված են կրե­լու ա­վե­լի մեծ բեռ, քան մյուս­նե­րը: Նրանք, ով­քեր սի­րում են Աստ­ծուն և հա­վա­տում Քրիս­տո­սին որ­պես ի­րենց Փր­կագ­նող, պետք է ու­րա­խու­թյամբ ի­րենց կյանքն ըն­դու­ նեն այն­պի­սին, ինչ­պի­սին այն կա՝ հաշ­վի առ­նե­լով, որ Աստ­ված վերևում տես­նում է այս բո­լո­րը: Իսկ այն ա­մե­նի հա­մար, որ աշ­խար­հը մեր­ժում է պարգևատ­րել, Նա Ին­քը կպարգևատ­րի լա­վա­գույն դրսևո­րում­նե­րով: Ըն­տիր լու­րեր, 2.487, 488:

88

մարտ

21

ԱՌԱՏԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ո­րով­հետև նե­ղու­թյան մեծ փոր­ձի մեջ նրանց ու­րա­խու­թյան ա­ռա­վե­լու­թյու­նը և ն­րանց ծանր աղ­քա­տու­թյու­նը շատ ա­ռա­տա­ձեռն ե­ղավ նրանց պար­զու­թյու­նով։ Բ Կորն­թա­ցիս 8.2:

Միայն երբ քրիս­տո­նեու­թյան նպա­տակ­նե­րը լիո­վին ըն­դուն­վում են, գի­տակ­ցու­թյունն ար­թուն է պարտ­քի նկատ­մամբ, երբ աստ­վա­ծա­յին լույ­սը ներ­գոր­ծում է սրտի և բ­նա­վո­րու­թյան վրա, միայն այդ ժա­մա­նակ է ե­սա­սի­րու­թյու­նը հաղ­թա­հար­վում, և Քրիս­տո­սի միտ­քը՝ կրկնօ­րի­նակ­ վում: Մար­դու սրտի և բ­նա­վո­րու­թյան հետ աշ­խա­տող Սուրբ Հո­գին կհե­ ռաց­նի շա­հա­մո­լու­թյան, կեղծ գոր­ծարք­նե­րի նկատ­մամբ բո­լոր հա­կում­ նե­րը: Աստ­ծո լրա­բերն ու­ղերձ է հղում ե­կե­ղե­ցուն, ում մի­ջո­ցով Աստ­ված խո­ սում է մարդ­կանց հետ՝ արթ­նաց­նե­լով գի­տակ­ցու­թյու­նը, որ­պես­զի տես­ նեն, որ ազ­նիվ չեն ե­ղել Տի­րո­ջը տա­սա­նոր­դը վե­րա­դարձ­նե­լու հար­ցում և, երբ այն­քան էլ հար­մար չի ե­ղել, ըն­ծա չեն տվել Նրան: Նրանք օգ­տա­գոր­ ծել են Տի­րոջ սե­փա­կան փո­ղերն ի­րենց հա­մար տներ կա­ռու­ցե­լու, ձիեր, կառ­քեր և հո­ղեր գնե­լու հա­մար: Նրանք դա ա­նում են մեծ վե­րա­դար­ձի հույ­սով և­ա­մեն տա­րի նե­րա­կա­յաց­նում են միև­նույն պատ­ճա­ռա­բա­նու­ թյու­նը: «­Մի՞­թե մարդ Աստ­ված կխա­բի» (Մա­ղա­քիա 3.8): Օ՜, ա­յո, նա շատ ան­գամ­ներ է ա­րել դա, ո­րով­հետև հոգևոր չի ե­ղել հոգևոր ար­ժեք­ ներ նշմա­րե­լու հա­մար: Ո­րոշ դեպ­քե­րում Աստ­ված վճռա­կան է գոր­ծել աշ­խար­հիկ և­ ե­սա­սեր մարդ­կանց հետ: Նրանց մտքե­րը լու­սա­վոր­վել են Սուրբ Հո­գով, նրանց սրտե­րը լցվել են Նրա մեղմ ու հնա­զանդ ազ­դե­ցու­թյամբ: Աստ­ծո ա­ռատ ո­ղոր­մու­թյան և շ­նոր­հի ազ­դե­ցու­թյան տակ նրանք ի­րենց պարտքն են հա­մա­րել նպաս­տել Նրա գոր­ծին, կա­ռու­ցել Նրա ար­քա­յու­թյու­նը: Նրանք հի­շել են պա­հան­ջը. «­Ձեզ հա­մար գան­ձեր մի դի­զեք երկ­րի վրա, ուր որ ցե­ցը և ժանգն ա­պա­կա­նում են, և­ ուր որ գո­ղե­րը պա­տը ծա­կում են և գո­ղա­նում։ Բայց ձեզ հա­մար գան­ձեր դի­զեք երկն­քում, ուր ո՛չ ցեց և­ ո՛չ ժանգ չեն ա­պա­կա­նում, և­ ուր գո­ղե­րը պա­տը չեն ծա­կում և չեն գո­ ղա­նում» (Մատ­թեոս 6.19, 20): Նրանք զգա­ցել են Աստ­ծո ար­քա­յու­թյան մա­սը կազ­մե­լու ցան­կու­թյուն և պար­տա­վոր­վել են տրա­մադ­րել ի­րենց մի­ջոց­նե­րը Տի­րոջ գոր­ծի տար­բեր նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րի հա­մար: Այդ պար­տա­վոր­վա­ծու­թյու­նը չի ար­վել մար­դուն, այն ար­վել է Աստ­ծուն Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ներ­կա­յու­թյամբ, ով­քեր փոր­ձում են դիպ­չել այս ե­սա­սեր, ար­ծա­թա­սեր մարդ­կանց սրտե­րին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. մա­յի­սի 23:

89

մարտ

22

ԲԱՐԵԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ

Ա­մեն մեկն ինչ­պես որ սրտի հո­ժա­րու­թյուն կա, ոչ թե տրտմու­ թյու­նով կամ հար­կադ­րու­թյու­նով, ո­րով­հետև Աստ­ված սի­րում է ու­ րախ տվո­ղին։ Բայց Աստ­ված կա­րող է ա­մեն շնորհք­ներն ա­վե­լաց­նել ձե­զա­նում, որ ա­մեն բա­նի մեջ ա­մեն ժա­մա­նակ ա­մեն բա­վա­կա­նու­ թյուն ու­նե­նա­լով` ա­մեն բա­րի գոր­ծի հա­մար ա­վե­լա­նաք։ Բ Կորն­թա­ ցիս 9.7, 8:

Երբ մարդ­կանց սրտե­րը փափ­կում են Աստ­ծո Հո­գու ներ­կա­յու­թյու­նից, նրանք դառ­նում են դյու­րազ­գաց Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան հա­մար, ո­րո­շում են կա­յաց­նում մեր­ժել ես-ն­ ու նվի­րա­բեր­վել Աստ­ծո գոր­ծին: Դա կա­տար­վում է, երբ աստ­վա­ծա­յին լույ­սը փայ­լում է մտքի վրա ան­սո­վոր պայ­ծա­ռու­թյամբ և­ու­ժով, և մար­դու բնա­կան զգա­յա­րան­նե­րը հաղթ­վում են, ե­սա­սի­րու­թյու­նը կորց­նում է սրտի վրա ու­նե­ցած իր իշ­խա­նու­թյու­նը, և ցան­կու­թյուն է ա­ռա­ջա­նում նման­վել Օ­րի­նա­կին՝ Հի­սուս Քրիս­տո­սին՝ ինք­նա­մեր­ժում և բար­յա­ցա­կա­մու­թյուն դրսևո­րե­լով: Բնու­թյամբ ե­սա­սեր մար­դու տրա­մադր­վա­ծու­թյունն այդ ժա­մա­նակ դառ­նում է բա­րի և գ­թա­ ռատ կո­րած մե­ղա­վոր­նե­րի նկատ­մամբ, և նա, նման Աբ­րա­հա­մին ու Հա­ կո­բին, հան­դի­սա­վոր ուխտ է կա­պում Աստ­ծո հետ: Այդ­պի­սի ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րին ներ­կա են լի­նում նաև երկն­քի հրեշ­ տակ­նե­րը: Աստ­ծո ու մարդ­կանց հան­դեպ սե­րը հաղ­թում է ե­սա­սի­րու­ թյունն ու աշ­խար­հա­սի­րու­թյու­նը: Սա հատ­կա­պես վե­րա­բե­րում է այն դեպ­քին, երբ խո­սողն Աստ­ծո Հո­գով և զո­րու­թյամբ ներ­կա­յաց­նում է փրկագն­ման ծրա­գի­րը, ո­րը երկն­քի Ար­քան դրել է խա­չի զո­հի մեջ: Աստ­ված մար­դուն դեր է հատ­կաց­րել իր նմա­նի փրկու­թյունն ի­րա­ կա­նաց­նե­լու հար­ցում: Նա կա­րող է աշ­խա­տել Քրիս­տո­սի հետ՝ ո­ղոր­մու­ թյուն և բա­րի գոր­ծեր ա­նե­լով: Սա­կայն նա չի կա­րող փրկագ­նել նրանց, ոչ էլ կա­րող է բա­վա­րա­րել ոտ­նա­հար­ված ար­դա­րու­թյան պա­հանջ­նե­րը: Սա կա­րող է ա­նել միայն Աստ­ծո Որ­դին` մի կողմ դնե­լով Իր պա­տիվն ու փառ­քը, Իր աստ­վա­ծու­թյու­նը փո­խե­լով մար­դե­ղու­թյամբ և­ եր­կիր գա­լով Ի­րեն նսե­մաց­նե­լով և թա­փե­լով Իր ար­յու­նը մարդ­կու­թյան հա­մար: Հանձ­նա­րա­րե­լով Իր ա­շա­կերտ­նե­րին «գնալ բո­լոր աշ­խարհ, ա­վե­տա­ րա­նը քա­րո­զել ա­մեն ա­րա­րա­ծի» (Մար­կոս 16.15)՝ Քրիս­տո­սը մար­դուն հանձ­նա­րա­րեց Ա­վե­տա­րա­նը տա­րա­ծե­լու գոր­ծը: Սա­կայն, մինչ ո­մանք քա­րո­զում են, Նա կոչ է ա­նում մյուս­նե­րին պա­տաս­խա­նել տա­սա­նոր­դի և­ ըն­ծա­նե­րի վե­րա­բեր­յալ Իր կան­չին, ո­րով հնա­րա­վոր կլի­նի ա­ջակ­ցել ծա­ռա­յու­թյա­նը և տա­րա­ծել տպագր­ված ճշմար­տու­թյու­նը ամ­բողջ աշ­ խար­հում: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 4:470-472:

90

մարտ

23

ՄԱՔՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ե­րա­նի նրանց, որ սրտով մա­քուր են, որ նրանք Աստ­ծուն կտես­ նեն։ Մատ­թեոս 5.8:

Երբ մե­կը լիո­վին ա­զատ­ված է ես-ից, երբ հո­գուց դուրս է շպրտել բո­ լոր կեղծ աստ­ված­նե­րին, դա­տարկ տա­րա­ծու­թյուն է ներ­հո­սում Քրիս­ տո­սի Հո­գին: Նման մարդն ու­նի հա­վատ, որն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին ա­մեն աղ­տից՝ բա­րո­յա­կան թե հոգևոր: Սուրբ Հո­գին՝ Մ­խի­թա­րի­չը, կա­րող է աշ­խա­տել նրա սրտի հետ՝ ներ­գոր­ծե­լով նրա վրա և­ ուղ­ղոր­դե­լով այն, որ­պես­զի նա վա­յե­լի հոգևոր ար­ժեք­նե­րը: Նա «հոգևո­րա­պես է» վար­վում (Հռո­մեա­ցիս 8.1) և մտա­ծում է Հո­գու բա­ նե­րի մա­սին: Նա չի վստա­հում ես-ին, Քրիս­տոսն է ա­մեն ին­չը ա­մեն բա­ նում: Ճշմար­տու­թյու­նը շա­րու­նա­կում է բաց­վել Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով, նա հե­զու­թյամբ է ըն­դու­նում պատ­վաստ­ված խոս­քը և Տի­րոջն է տա­լիս ողջ փառքն՝ ա­սե­լով. «­Բայց մեզ հայտ­նեց Աստ­ված Իր Հո­գով» (Ա Կորն­թա­ցիս 2.10): «Եվ մենք ոչ թե այս աշ­խար­հի հո­գին ա­ռանք, այլ այն Հո­գին, որ Աստ­ծուց է, որ ճա­նա­չենք այն բա­նե­րը, որ Աստ­ծուց տրվե­ցին մեզ» (հա­ մար 12): Բա­ցա­հայ­տող Հո­գին մար­դու մեջ նաև ար­դա­րու­թյան պտուղ է մշա­ կում: Քրիս­տո­սը «ջրի աղբ­յուր կլի­նի նրա­նում, որ հա­վի­տե­նա­կան կյան­ քի հա­մար կբխի» (Հով­հան­նես 4.14): Նա Ճշմա­րիտ Որ­թի ճյուղն է և մեծ պտղա­բույ­լեր է կրում Աստ­ծուն փա­ռա­վո­րե­լու հա­մար: Ի՞նչ բնույ­թի պտուղ է կրում: «­Բայց Հո­գու պտուղն է՝ սեր»: Ու­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք բա­ռե­րին` սեր, և­ոչ թե ա­տե­լու­թյուն, ու­րա­խու­թյուն, ոչ թե դժգո­հու­թյուն և սուգ, խա­ղա­ղու­թյուն, ոչ թե զայ­րույթ, ան­հանգս­տու­թյուն և կեղծ փոր­ ձու­թյուն­ներ: «Եր­կայ­նամ­տու­թյուն, քաղց­րու­թյուն, բա­րու­թյուն, հա­վատ, հե­զու­թյուն, ժուժ­կա­լու­թյուն. այն­պի­սի­նե­րի դեմ օ­րենք չկա» (Գա­ղա­տա­ ցիս 5.22, 23): Այս Հո­գին ու­նե­ցող­ներն Աստ­ծո ե­ռան­դուն գոր­ծըն­կեր­նե­րը կլի­նեն, երկ­նա­յին էակ­նե­րը կհա­մա­գոր­ծակ­ցեն նրանց հետ, և ն­րանք կդատ­վեն ի­րենց կրած ճշմար­տու­թյան պատ­գա­մի Հո­գով: Նրանք գե­ղե­ցիկ տե­սա­ րան են աշ­խար­հի, հրեշ­տակ­նե­րի և մարդ­կանց հա­մար: Նրանք ազն­ վաց­վում և զատ­վում են Սուրբ Հո­գուն և ճշմար­տու­թյա­նը հա­վա­տա­լու մի­ջո­ցով: Նրանք հո­գու գան­ձա­րան չեն բե­րել փայտ, հարդ ու խո­զան, այլ ոս­կի, ար­ծաթ և թան­կար­ժեք քա­րեր: Նրանց խոս­քե­րը գա­լիս են սթափ մտքից, և­ ի­րենց սրտի գան­ձե­րից դուրս են բե­րում մա­քուր և սուրբ բա­ ներ՝ հա­մա­ձայն Հի­սու­սի օ­րի­նա­կի: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1893թ. նո­յեմ­ բե­րի 1:

91

մարտ

24

ԱՐՏԱՔԻՆ ԿՈԿԻԿՈՒԹՅՈՒՆ

Նա չի վա­խե­նում ձյու­նից իր տան հա­մար, ո­րով­հետև բո­լոր ըն­ տա­նի­քը կրկնա­հան­դերձ են հա­գած։ Նա ծած­կոց­ներ է շի­նում իր հա­ մար, նրա հան­դերձ­նե­րը բե­հեզ է և ծի­րա­նի։ Ա­ռա­կաց 31.21, 22:

Կր­թեք, կրթեք, կրթեք: Ճշմար­տու­թյունն ստա­ցած ծնող­նե­րը պետք է ի­րենց գոր­ծերն ու սո­վո­րու­թյուն­նե­րը հա­մա­պա­տաս­խա­նեց­նեն Աստ­ ծո տված ուղ­ղու­թյուն­նե­րին: Տե­րը ցան­կա­նում է, որ­պես­զի բո­լո­րը հի­շեն՝ երկր­պա­գու­թյու­նը մա­քուր և սուրբ ծա­ռա­յու­թյուն է, և ճշմար­տու­թյունն ստա­ցած­նե­րը պետք է մաք­րա­գործ­վեն ի­րենց հա­կում­նե­րում, բնա­վո­րու­ թյան մեջ, սրտում, խոս­քում, հա­գուս­տի ընտ­րու­թյան հար­ցում, տա­նը, ա­մե­նուր, որ­պես­զի Աստ­ծո ան­տե­սա­նե­լի հրեշ­տակ­նե­րը գան և ծա­ռա­յեն բո­լոր նրանց, ով­քեր լի­նե­լու են փրկու­թյան ժա­ռանգ­ներ: Ե­կե­ղե­ցուն միա­ցող բո­լոր մար­դիկ պետք է դրսևո­րեն բնա­վո­րու­թյան վե­րա­փո­խում, որն ի ցույց կդնի սուրբ ար­ժեք­նե­րի նկատ­մամբ նրանց ակ­նա­ծան­քը: Նրանց ողջ կյան­քը կձևա­փոխ­վի Հի­սուս Քրիս­տո­սի մաք­ րու­թյան հա­մե­մատ: Ե­կե­ղե­ցու ան­դամ դար­ձող­նե­րը պետք է բա­վա­րար չա­փով հա­մեստ լի­նեն՝ ստա­նա­լու հա­մար ցու­ցում­ներ այն ա­մե­նի շուրջ, ին­չում թե­րա­նում են, ին­չը կա­րող են և­ ին­չը պետք է ի­րենց մեջ փո­խեն: Նրանք պետք է քրիս­տո­նեա­կան ազ­դե­ցու­թյուն գոր­ծադ­րեն: Իսկ ով­ քեր ոչ մի փո­փո­խու­թյուն չեն մտցնում խոս­քե­րում և վար­վե­լա­կեր­պում, հագն­վե­լու ո­ճի մեջ և տա­նը, ապ­րում են ի­րենց, ոչ թե Քրիս­տո­սի հա­մար: Նրանք չեն վե­րածն­վել Քրիս­տոս Հի­սու­սում, չեն ձգտում սրտի և­ար­տա­ քին մաք­րա­գործ­ման: Քրիս­տոն­յա­նե­րը կդատ­վեն բա­րե­փո­խիչ աշ­խա­տան­քում ի­րենց կրած պտու­ղի հա­մե­մատ: Յու­րա­քանչ­յուր ճշմա­րիտ քրիս­տոն­յա ցույց կտա, թե Ա­վե­տա­րա­նի ճշմար­տու­թյունն ինչ է ա­րել իր հա­մար: Նա, ով դար­ձել է Աստ­ծո զա­վակ, պետք է մշա­կի կո­կի­կու­թյան և մաք­րու­թյան սո­վո­րու­ թյուն­ներ: Յու­րա­քանչ­յուր գոր­ծո­ղու­թյուն, ինչ­քան էլ որ այն փոքր լի­նի, ազ­դե­ցու­թյուն ու­նի: Տե­րը փա­փա­գում է գոր­ծիք դարձ­նել յու­րա­քանչ­յուր մար­դու, ում մի­ջո­ցով Քրիս­տո­սը կկա­րո­ղա­նա ցու­ցադ­րել Իր Սուրբ Հո­ գին: Քրիս­տոն­յա­նե­րը ոչ մի դեպ­քում չպետք է ան­հոգ կամ ան­տար­բեր լի­նեն ի­րենց ար­տա­քին տես­քի նկատ­մամբ: Նրանք պետք է լի­նեն կո­կիկ և հար­դար­ված, թեև ա­ռանց զար­դա­րանք­նե­րի: Հարկ է, որ մա­քուր լի­նեն և՛ ներ­սից, և՛ դրսից: Վկա­յու­թյուն­ներ Հա­րա­վա­յին Աֆ­րի­կա­յի հա­մար, 87:

92

մարտ

25

ՀՆԱԶԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆ

Հնա­զանդ որ­դի­նե­րի պես, չնման­վե­լով այն ձեր տգի­տու­թյան ժա­ մա­նա­կի ա­ռա­ջի ցան­կու­թյուն­նե­րին։ Այլ ձեզ կան­չող Սր­բի պես, դուք էլ սուրբ ե­ղեք ձեր բո­լոր վար­քե­րում: Ա Պետ­րոս 1.14, 15:

Ի՞նչ է պա­հան­ջում Աստ­ված: Կա­տա­րե­լու­թյուն և դ­րա­նից պա­կաս ո­չինչ: Բայց կա­տար­յալ լի­նե­լու հա­մար չպետք է վստա­հենք մեր ես-ին: Մենք ա­մեն օր պետք է գի­տակ­ցենք և հաս­կա­նանք, որ ես-ին չպետք է վստա­հել: Պետք է ա­մուր հա­վա­տով կառ­չենք Աստ­ծո խոս­տում­նե­րին: Պետք է խնդրենք Սուրբ Հո­գին մեր ա­նօգ­նա­կա­նու­թյան լիա­կա­տար գի­ տակց­մամբ: Հե­տո, երբ Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տի, չպետք է փառ­քը ես-ին տանք: Սուրբ Հո­գին նրբան­կա­տո­րեն սիրտն Իր պահ­պա­նու­թյան ներ­ քո կվերց­նի՝ դրան բե­րե­լով ար­դա­րու­թյան Արևի բո­լոր պայ­ծառ շո­ղե­րը: Մենք պետք է հա­վա­տի մի­ջո­ցով պահ­վենք Աստ­ծո զո­րու­թյամբ: Երբ մենք ա­մեն օր Աստ­ծո Հո­գու ղե­կա­վար­ման ներ­քո ենք, պատ­ շա­ճում է, որ լի­նենք պատ­վի­րան պա­հող ժո­ղո­վուրդ: Մենք աշ­խար­հին պետք է ցույց տանք, որ Աստ­ծո պատ­վի­րան­նե­րին հնա­զան­դու­թյու­նը բե­րում է իր պարգևատ­րու­մը նույ­նիսկ այս կյան­քում, և հա­վեր­ժա­կան օրհն­վա­ծու­թյուն` ա­պա­գա կյան­քում: Չ­նա­յած հա­վատ­քի մեր դա­վա­նան­ քին՝ Տե­րը, Ով դա­տում է մեր գոր­ծե­րը, մեր մեջ տես­նում է Քրիս­տո­սի ան­ կա­տար պատ­կեր: Նա հայ­տա­րա­րել է, որ ի­րե­րի նման վի­ճա­կը չի կա­րող փա­ռա­վո­րել Ի­րեն: Հո­գին պահ­պան­ման հա­մար Աստ­ծուն հանձ­նե­լը շատ բան է նշա­նա­ կում: Դա նշա­նա­կում է, որ մենք պետք է ապ­րենք և քայ­լենք հա­վա­տով` չվստա­հե­լով և չ­փա­ռա­վո­րե­լով ես-ը, այլ նա­յե­լով Հի­սու­սին՝ մեր Փաս­տա­ բա­նին՝ որ­պես մեր հա­վա­տի Հե­ղի­նակ և Ա­վար­տող: Սուրբ Հո­գին կա­ նի Իր աշ­խա­տան­քը զղջա­ցող սրտի հետ, սա­կայն Նա եր­բեք չի կա­րող աշ­խա­տել սե­փա­կան ան­ձը կարևո­րող, ի­րեն ար­դա­րաց­նող հո­գու հետ: Նման մեկն իր սե­փա­կան ի­մաս­տու­թյամբ ի­րեն ու­ղիղ ու շի­տակ կզգա: Նա մի­ջամ­տում է իր հո­գու և Սուրբ Հո­գու միջև: Սուրբ Հո­գին կաշ­խա­տի, ե­թե ես-ը չմի­ջամ­տի: Որ­տե՞ղ է մեր կախ­վա­ծու­թյու­նը: Որ­տե՞ղ է մեր օգ­նու­թյու­նը: Աստ­ծո Խոսքն ա­սում է մեզ. «­Բայց Մ­խի­թա­րի­չը՝ Սուրբ Հո­գին, որ Հայ­րը կու­ղար­ կի Իմ ա­նու­նով, Նա ա­մեն բան կսո­վո­րեց­նի ձեզ և կ­հի­շեց­նի ձեզ ա­մեն ինչ, որ ձեզ ա­սա­ցի» (Հով­հան­նես 14.26): Սուրբ Հո­գին պատ­րաստ է հա­ մա­գոր­ծակ­ցել բո­լոր նրանց հե­տո, ով­քեր ըն­դու­նում են Նրան և սո­վո­րում են Նրա­նից: Բո­լոր այն մար­դիկ, ով­քեր կառ­չում են ճշմար­տու­թյա­նը և սր­բա­գործ­վում են ճշմար­տու­թյամբ, այն­քան են միա­վոր­ված Քրիս­տո­սի հետ, որ Նրան ներ­կա­յաց­նում են խոս­քով և գոր­ծով: Ձե­ռագ­րեր 12:52, 53:

93

մարտ

26

ՎՍՏԱՀՈՒԹՅՈՒՆ

Ու­րեմն դեն մի գցեք ձեր վստա­հու­թյու­նը, որ մեծ վարձ­քի հա­տու­ ցում ու­նի։ Եբ­րա­յե­ցիս 10.35:

Հով­հան­նեսն ա­սում է. «Եվ սա է այն հա­մար­ձա­կու­թյու­նը, որ ու­նենք դե­պի Նրան, թե ինչ որ Նրա կամ­քի պես խնդրում ենք, լսում է մեզ։ Եվ ե­թե գի­տենք, թե լսում է մեզ, ինչ որ խնդրում ենք, գի­տենք, որ առ­նում ենք մեր խնդրվածք­նե­րը, որ խնդրե­ցինք Նրա­նից» (Ա Հով­հան­նես 5.14, 15): Ե­կեք ա­վե­լի ման­րա­մաս­նո­րեն ար­ծար­ծենք այս կե­տե­րը մարդ­կանց մեջ, որ­պես­զի նրանց գա­ղա­փար­նե­րը խո­րա­նան, հա­վա­տը՝ ա­ճի: Նրանք պետք է քա­ջա­լեր­վեն մեծ բա­ներ խնդրել և­ ա­ռանց կաս­կա­ծի ակն­կա­լել Նրա շնոր­հի հարս­տու­թյուն­նե­րը, քա­նի որ Հի­սու­սի մի­ջո­ցով մենք կա­րող ենք մտնել Բարձր­յա­լի սրահ­նե­րը: Նրա ար­ժա­նիք­նե­րի շնոր­հիվ մենք մեկ Հո­գու մի­ջո­ցով հա­սա­նե­լիու­թյուն ու­նենք Հո­րը: Օ՜, ե­թե մենք ա­ղոթ­քի ա­վե­լի խո­րը փար­ձա­ռու­թյուն ու­նե­նա­յինք: Վս­տա­հա­բար կա­րող ենք գալ Աստ­ծուն՝ ի­մա­նա­լով, թե ինչ է նշա­նա­ կում ու­նե­նալ Նրա Սուրբ Հո­գու ներ­կա­յու­թյունն ու զո­րու­թյու­նը: Մենք կա­րող ենք խոս­տո­վա­նել մեր մեղ­քե­րը, և հենց տե­ղում, մինչ նե­րում ենք խնդրում, ի­մա­նանք, որ Նա նե­րել է մեր մեղ­քե­րը, քա­նի որ խոս­տա­ցել է նե­րել: Մենք պետք է կի­րա­ռենք հա­վա­տը և­ ի ցույց դնենք իս­կա­կան ջեր­մե­ռան­դու­թյուն ու խո­նար­հու­թյուն: Մենք սա եր­բեք չենք կա­րող ա­նել ա­ռանց Սուրբ Հո­գու շնոր­հի: Պետք է ընկ­նենք Հի­սու­սի ոտ­քե­րի ա­ռաջ, չփայ­փա­յենք ոչ մի ե­սա­սի­րու­թյուն, չբարձ­րաց­նենք մեր ան­ձը, այլ պար­ զու­թյամբ փնտրենք Տի­րո­ջը՝ խնդրե­լով Նրա Սուրբ Հո­գին, ինչ­պես փոքր ե­րե­խան հաց է խնդրում իր ծնող­նե­րից: Հար­կա­վոր է, որ մենք ա­նենք մեր հա­սա­նե­լի­քը, ըն­դու­նենք Քրիս­տո­ սին որ­պես մեր Փր­կիչ, և կանգ­նե­լով Գող­գո­թա­յի խա­չի ա­ռաջ՝ «­Նա­յենք և­ ապ­րենք»: Աստ­ված Իր զա­վակ­նե­րին ա­ռանձ­նաց­նում է Իր հա­մար: Եվ երբ նրանք միա­նում են Նրան, ուժ են ու­նե­նում Աստ­ծով և հաղ­թում են: Մենք ինք­ներս ո­չինչ ա­նել չենք կա­րող, սա­կայն Նրա Սուրբ Հո­գու շնոր­հով մեզ տրվում է կյանք ու լույս, և հո­գին լցվում է կա­րո­տա­գին և ջեր­մա­գին ցան­կու­թյամբ առ Աստ­ված ու սրբու­թյուն: Այ­նու­հետև Քրիս­ տոսն ա­ռաջ­նոր­դում է մեզ դե­պի շնոր­հի գահն ու հագց­նում Իր ար­դա­ րու­թյու­նը, քա­նի որ երկ­նա­յին Տեր Աստ­վա­ծը սի­րում է մեզ: Մենք պետք է դիտ­մամբ կույր և կա­մա­կոր դառ­նանք, որ­պես­զի կաս­կա­ծենք, որ Նրա սիր­տը մեր կողմն է ուղղ­ված: Մինչ Հի­սու­սը՝ մեր Միջ­նոր­դը, խնդրում է մեզ հա­մար երկն­քում, Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տում է մեր մեջ կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես: Ողջ եր­կինքն է հե­տաքրքր­ված մարդ­կանց փրկու­թյամբ: Ա­պա ի՞նչ պատ­ճառ ու­նենք մենք կաս­կա­ծե­լու, որ Տե­րը կօգ­նի և­օգ­նում է մեզ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1892թ. հոկ­տեմ­բե­րի 3:

94

մարտ

27

ԲԱՐԵՊԱՇՏՈՒԹՅՈՒՆ

Եվ Ե­նովքն Աստ­ծո հետ վար­վեց և չէր գտնվում, ո­րով­հետև Աստ­ ված ա­ռավ նրան։ Ծննդոց 5.24:

Բա­րե­պաշ­տու­թյու­նը քրիս­տո­նեա­կան բնա­վո­րու­թյան պտուղն է: Ե­թե կե­նանք Որ­թում, պետք է Հո­գու պտուղ բե­րենք: Որ­թի կյանքն ի­րեն ի ցույց կդնի ճյու­ղե­րի մի­ջո­ցով: Մենք երկն­քի հետ մոտ և մ­տե­րիմ կապ կու­նե­նանք, ե­թե կրում ենք բա­րե­պաշ­տու­թյան շնոր­հը: Հի­սու­սը պետք է լի­նի մեր տան հյու­րը, մեր ըն­տա­նի­քի ան­դա­մը, ե­թե մենք ար­տա­ցո­լում ենք Նրա պատ­կերն ու ցույց տա­լիս, որ Բարձր­յա­լի զա­վակ­ներն ենք: Բա­րե­պաշ­տու­թյու­նը տա­նը հրա­շա­լի բան է: Ե­թե Տե­րը բնակ­վում է մեզ հետ, մենք պետք է զգանք, որ Քրիս­տո­սի երկ­նա­յին ըն­տա­նի­քի ան­ դամ­ներ ենք: Պետք է գի­տակց­նենք, որ հրեշ­տակ­նե­րը նա­յում են մեզ, և մեր վար­քա­գի­ծը կլի­նի նուրբ և համ­բե­րա­տար: Մենք պետք է պի­տա­նի լի­նենք երկ­նա­յին պա­լատ­ներ մուտք գոր­ծե­լու հա­մար՝ մեր մեջ զար­գաց­ նե­լով քա­ղա­քա­վա­րու­թյուն և­ աստ­վա­ծա­վա­խու­թյուն: Մեր խո­սակ­ցու­ թյու­նը սուրբ կլի­նի, իսկ մտքե­րը՝ երկ­նա­յին ար­ժեք­նե­րի շուրջ: Ե­նով­քը քայ­լեց Աստ­ծո հետ: Նա պատ­վում էր Աստ­ծուն կյան­քի ա­մեն մի գոր­ծում: Ե՛վ տա­նը, և՛ գոր­ծի մեջ նրա հար­ցադ­րումն էր. «Արդ­յո՞ք դա ըն­դու­նե­լի կլի­նի Տի­րոջ կող­մից»: Եվ հի­շե­լով Աստ­ծո մա­սին և Նրան հետևե­լով՝ նրա բնա­վո­րու­թյու­նը վե­րա­փոխ­վեց, և նա դար­ձավ աստ­վա­ ծա­վախ մարդ, ում ճա­նա­պարհ­նե­րը հա­ճե­լի էին Տի­րո­ջը: Մենք հոր­դոր ենք ստա­նում աստ­վա­ծա­վա­խու­թյանն ա­վե­լաց­նել եղ­բայ­րա­կան բա­րու­ թյու­նը: Ինչ­քա՜ն շատ պետք է աշ­խա­տենք այս հատ­կա­նի­շը մեր բնա­ վո­րու­թյանն ա­վե­լաց­նե­լու հա­մար: Մե­զա­նից շա­տե­րի տնե­րում տհաճ ու կռվա­րար մթնո­լորտ է տի­րում: Քն­նա­դա­տա­կան խոս­քերն ու չար գոր­ ծե­րը վի­րա­վո­րա­կան են Աստ­ծո հա­մար: Բռնապետական հրա­ման­նե­րը և­ ամ­բար­տա­վան, բռնի վար­քա­գիծն ա­նըն­դու­նե­լի է երկն­քին: Հոգևոր եղ­բայր­նե­րի մեջ տար­բե­րու­թյուն­նե­րի առ­կա­յու­թյան պատ­ճառն այն է, որ նրանք ձա­խո­ղել են եղ­բայ­րա­կան բա­րու­թյունն ա­վե­լաց­նել ի­րենց բնա­ վո­րու­թյա­նը: Մենք պետք է Քրիս­տո­սի` մեր նկատ­մամբ ու­նե­ցած սերն ու­նե­նանք այ­լոց հան­դեպ: Մար­դուն իր ի­րա­կան ար­ժե­քով գնա­հա­տում է երկն­քի Տե­րը: Ե­թե նա չար է իր երկ­րա­յին տա­նը, նա պի­տա­նի չէ երկ­նա­յին տան հա­մար: Ե­թե նա հետևում է իր սե­փա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րին՝ ա­ռանց ան­հանգս­տա­ նա­լու, թե ում դա կա­րող է տրտմեց­նել, նա եր­ջա­նիկ չի լի­նի երկն­քում: Քրիս­տո­սի սե­րը պետք է կա­ռա­վա­րի մեր սրտե­րը, և Աստ­ծո խա­ղա­ղու­ թյու­նը կտի­րի մեր տնե­րում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. փետր­վա­րի 21:

95

մարտ

28

ՍՐԲՈՒԹՅՈՒՆ

Հետևեք խա­ղա­ղու­թյան ա­մե­նի հետ և սր­բու­թյան, որ ա­ռանց նրան ոչ ոք Տի­րո­ջը չի տես­նի: Եբ­րա­յե­ցիս 12.14:

Աստ­ված հա­վեր­ժու­թյու­նից ընտ­րել է մարդ­կանց սուրբ լի­նե­լու հա­ մար: «Ո­րով­հետև սա է Աստ­ծո կամ­քը [ձեր վե­րա­բեր­յալ]՝ ձեր սրբու­թյու­ նը» (Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 4.3): Նրա ձայ­նի ար­ձա­գան­քը գա­լիս է մեզ մոտ՝ մշտա­պես ա­սե­լով. «Ա­վե­լի սուրբ, ա­վե­լի սուրբ»: Եվ մեր պա­տաս­խա­նը մշտա­պես պետք է լի­նի. «Ա­յո, Տեր, ա­վե­լի սուրբ»: Ոչ ոք սրբու­թյու­նը չի ստա­նում ծննդյան ի­րա­վուն­քով կամ որ­պես պարգև մեկ այլ մար­դուց: Սր­բու­թյունն Աստ­ծո պարգևն է Քրիս­տո­սի մի­ջո­ ցով: Նրանք, ով­քեր ըն­դու­նում են Փրկ­չին, դառ­նում են Աստ­ծո զա­վակ­ներ: Նրանք Նրա հոգևոր զա­վակ­ներն են՝ վերս­տին ծնված, նո­րոգ­ված ար­դա­ րու­թյան մեջ և ճշմա­րիտ սրբու­թյան մեջ: Նրանց մտքե­րը վե­րա­փոխ­ված են: Նրանք ա­վե­լի պարզ են տես­նում հա­վեր­ժա­կան ի­րա­կա­նու­թյու­նը: Նրանք ըն­դուն­վում են Աստ­ծո ըն­տա­նիք և դառ­նում հա­մա­պա­տաս­խան Նրա նմա­նու­թյա­նը, վե­րա­փոխ­վում են Նրա Հո­գով փառ­քից փառք: Սե­ փա­կան ես-ի նկատ­մամբ մե­ծա­գույն սեր փայ­փա­յե­լուց նրանք անց­նում են Աստ­ծո և Քրիս­տո­սի նկատ­մամբ նույն­պի­սի սեր փայ­փա­յե­լուն: «Արդ մենք հա­վա­տով ար­դա­րա­ցած լի­նե­լով՝ Աստ­ծո հետ խա­ղա­ղու­ թյուն ու­նենք՝ մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի ձե­ռով» (Հռո­մեա­ցիս 5.1): Ար­ դա­րա­ցում նշա­նա­կում է նե­րում: Դա նշա­նա­կում է, որ սիր­տը մաք­րա­ գործ­ված է մե­ռած գոր­ծե­րից և պատ­րաստ է ստա­նա­լու սրբա­գործ­ման օրհ­նու­թյու­նը: Աստ­ված ա­սել է, թե մենք ինչ պետք է ա­նենք այս օրհ­նու­ թյունն ստա­նա­լու հա­մար: «Ա­հով և դո­ղա­լով գոր­ծեք ձեր ան­ձե­րի փրկու­ թյու­նը։ Ո­րով­հետև Աստ­ված է, որ ներ­գոր­ծում է ձե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես։ Ա­մեն բան գոր­ծեք ա­ռանց տրտնջան­քի և վի­ճա­բա­նու­թյուն­նե­րի, որ լի­նեք ան­բիծ և­ ա­նա­րատ՝ որ­դի­ներ Աստ­ ծո ա­ռանց մե­ղադ­րան­քի այն կա­մա­կոր և ծ­ռած ազ­գի մեջ, ո­րոնց մեջ երևաք ինչ­պես լույս տվող­ներ աշ­խար­հի մեջ» (Փի­լիպ­պե­ցիս 2.12-15): Սր­տում փայ­փա­յած և խոս­քե­րում ու գոր­ծե­րում ի ցույց դրված Աստ­ծո սերն ա­վե­լին կա­նի մար­դուն բարձ­րաց­նե­լու և­ազն­վաց­նե­լու գոր­ծում, քան մնա­ցած բո­լոր բա­նե­րը: Քրիս­տո­սի կյան­քում այս սե­րը գտնում է լիար­ժեք և­ ամ­բող­ջա­կան դրսևո­րում: Խա­չի վրա Փր­կի­չը՝ Քրիս­տո­սը, քա­վու­թյուն ի­րա­կա­նաց­րեց հա­մայն ըն­կած մարդ­կու­թյան հա­մար: Սր­բու­թյունն այս զո­հի արդ­յունքն է: Մեզ այս մե­ծա­գույն պարգևը խոս­տաց­ված է, քա­նի որ Նա մա­հա­ցավ մեզ հա­մար: Եվ Քրիս­տո­սը ցան­կա­նում է հե­ղել այս պարգևը մեզ վրա: Նա ու­զում է մեզ դարձ­նել Իր բնու­թյան հա­ղոր­դա­կից­ նե­րը: Նա փա­փա­գում է փրկել մեղ­քի պատ­ճա­ռով Աստ­ծուց հե­ռա­ցած­նե­ րին, նրանց կոչ է ա­նում ընտ­րել Իր ծա­ռա­յու­թյու­նը, ի­րենց ամ­բող­ջո­վին տրա­մադ­րել Իր ղե­կա­վար­մա­նը, Ի­րե­նից սո­վո­րել՝ ինչ­պես կա­տա­րել Աստ­ ծո կամ­քը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1902թ. դեկ­տեմ­բե­րի 17:

96

մարտ

29

ԽՈՆԱՐՀՈՒԹՅՈՒՆ

Եվ ա­ղո­թե­ցի իմ Տեր Աստ­ծուն և խոս­տո­վա­նե­ցի ու ա­սա­ցի. Ո՜հ, Տեր, մեծ Աստ­ված և­ա­հա­վոր, որ ուխտ և­ո­ղոր­մու­թյուն ես պա­հում Քեզ սի­րող­նե­րին և պատ­վի­րանք­ներդ պա­հող­նե­րին: Մենք մե­ղան­ չե­ցինք և­ ա­նօ­րե­նու­թյուն գոր­ծե­ցինք և­ ամ­բա­րիշտ ե­ղանք ու ապս­ տամ­բե­ցինք և խո­տո­րե­ցինք Քո պատ­վի­րանք­նե­րից ու ի­րա­վունք­նե­ րից: Դա­նիել 9.4, 5:

Շին­ծու սրբա­գոր­ծումն իր մեջ կրում է պար­ծեն­կոտ, ինք­նար­դա­րաց­ նող հո­գի, որն օ­տար է Աստ­վա­ծաշն­չի դա­վա­նան­քին: Հե­զու­թյունն ու խո­նար­հու­թյունն են Հո­գու պտուղ­նե­րը: Դա­նիել մար­գա­րեն ի­րա­կան սրբա­գործ­ման օ­րի­նակ էր: Նրա եր­կար կյան­քը լի էր իր Տի­րո­ջը ազ­նիվ ծա­ռա­յու­թյամբ: Նա երկն­քի հա­մար «ցան­կա­լի մարդ էր» (Դա­նիել 10.11) և­այն­պի­սի պատ­վի ար­ժա­նա­ցավ, որ հազ­վա­դեպ են շնորհ­վում մահ­կա­ նա­ցու­նե­րին: Նրա բնա­վո­րու­թյան մաք­րու­թյունն ու հա­վա­տար­մու­թյան ան­սա­սա­նու­թյու­նը կա­րող էին հա­մե­մատ­վել միայն նրա խո­նար­հու­թյան և զղջ­ման հետ: Սե­փա­կան սրբու­թյունն ու մաք­րու­թյու­նը թմբկա­հա­րե­լու փո­խա­րեն՝ այս պատ­վա­վոր մար­գա­րեն ի­րեն նույ­նաց­նում է մե­ղա­վոր Իս­րա­յե­լի հետ, երբ ա­ղա­չում է Աստ­ծուն իր ժո­ղովր­դի հա­մար. «Ոչ թե մեր ար­դա­ րու­թյուն­նե­րի հա­մար ենք ա­ղա­չում մենք՝ ա­ղո­թե­լով Քո ա­ռաջ, այլ Քո շատ ո­ղոր­մու­թյուն­նե­րի հա­մար» (Դա­նիել 9.18): «­Մենք մե­ղան­չե­ցինք, ա­նօ­րի­նա­ցանք» (հա­մար 15): Եվ «ո­րով­հետև մեր մեղ­քե­րի հա­մար և մեր հայ­րե­րի ա­նօ­րե­նու­թյուն­նե­րի հա­մար Ե­րու­սա­ղե­մը և Քո ժո­ղո­վուր­դը նա­ խա­տինք ենք դա­ռել» (հա­մար 16): Նա հայ­տա­րա­րում է. «Եվ ես տա­կա­վին խո­սում էի և­ա­ղո­թում և խոս­ տո­վա­նում էի իմ մեղ­քը և­ իմ ժո­ղովր­դի` Իս­րա­յե­լի մեղ­քը» (հա­մար 20): Եվ երբ վեր­ջին ժա­մա­նա­կում ի պա­տաս­խան նրա ա­ղոթ­քի՝ Աստ­ծո Որ­ դին հայտն­վում է ի­րեն ցու­ցում­ներ տա­լու հա­մար, նա հայ­տա­րա­րում է. «Եվ իմ վա­յել­չու­թյու­նը փոխ­վեց ա­պա­կա­նու­թյան, և­ ես էլ ուժ չու­նե­ցա» (Դա­նիել 10.8): Նրանք, ով­քեր իս­կա­պես փոր­ձում են կա­տա­րե­լա­գոր­ծել քրիս­տո­նեա­ կան բնա­վո­րու­թյու­նը, եր­բեք չեն փայ­փա­յի այն միտ­քը, թե ի­րենք ան­մեղ են: Որ­քան շատ են նրանք խոր­հում Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյան մա­սին և­ որ­քան շատ են մո­տե­նում Նրա աստ­վա­ծա­յին պատ­կե­րին, այն­քան ա­վե­ լի հստա­կո­րեն կտար­բե­րա­կեն Նրա ան­բիծ կա­տա­րե­լու­թյու­նը և­ ա­վե­լի խո­րը կզգան ի­րենց սե­փա­կան թու­լու­թյուն­ներն ու ա­րատ­նե­րը: Նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե ան­մեղ են, ա­պա­ցու­ցում են, որ շատ հե­ ռու են սուրբ լի­նե­լուց: Պատ­ճառն այն է, որ չու­նեն ճշմա­րիտ գի­տու­թյուն Քրիս­տո­սի մա­սին, որ­պես­զի նա­յեն ի­րենց որ­պես Նրա պատ­կերն ար­տա­ ցո­լող­ներ: Ինչ­քան մեծ լի­նի ի­րենց և Փրկ­չի միջև տա­րա­ծու­թյու­նը, այն­ քան ա­վե­լի ար­դար կլի­նեն նրանք ի­րենց սե­փա­կան աչ­քե­րում: Մար­գա­ րեու­թյան Հո­գին, 4:301, 302: 97

մարտ

30

ԿԱԽՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆ

Ոչ իբր ար­դեն բռնած լի­նեմ, կամ թե ար­դեն կա­տար­յալ ե­ղած լի­ նեմ, բայց հետևում եմ, որ ի­ցե թե հաս­նեմ նրան, ինչ­պես որ էլ հենց Քրիս­տոս Հի­սու­սից բռնված եմ։ Փի­լիպ­պե­ցիս 3.12:

Քրիս­տոն­յա­յի ա­ռա­ջին սի­րո փոր­ձա­ռու­թյու­նը լի է պար­զու­թյամբ և թար­մու­թյամբ, սա­կայն երբ նրա հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը բազ­մա­պատկ­ վում են, նրա փոր­ձա­ռու­թյու­նը պետք է ըն­դար­ձակ­վի, գի­տե­լիք­նե­րը՝ ա­ճեն: Պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կրե­լու հա­մար Նա պետք է դառ­նա ու­ ժեղ, և ն­րա հա­սու­նու­թյու­նը պետք է լի­նի հա­մա­չափ իր ար­տո­նու­թյուն­ նե­րի հետ: Բայց քա­նի դեռ մեր կյան­քում չկա ժամ առ ժամ կախ­վա­ծու­թյուն Քրիս­տո­սից, գի­տու­թյան աճն ու ար­տո­նու­թյուն­նե­րը կհան­գեց­նեն ինք­ նավս­տա­հու­թյան և­ ինք­նար­դա­րաց­ման: Ե­րի­տա­սարդ քրիս­տոն­յա­յին սպառ­նում է այն ի­րո­ղու­թյու­նը մո­ռա­նա­լու վտան­գը, որ Քրիս­տոսն է բա­ րի գործ սկսել ի­րե­նում, և Քրիս­տոսն էլ ա­վար­տին կհասց­նի այն: Մար­դը պետք է հրա­ժար­վի իր բո­լոր ար­ժա­նիք­նե­րից և­ ամ­բող­ջո­վին վստա­հի Նրա ար­ժա­նիք­նե­րին, Ով չա­փա­զանց ի­մաս­տուն է սխալ­վե­լու հա­մար: Մարդն ինք­նու­րույն ոչ մի լավ բան չի կա­րող ա­նել: Հի­սուսն ա­սաց. «Ա­ռանց Ինձ չեք կա­րող ո­չինչ ա­նել» (Հով­հան­նես 15.5): Մար­դը պետք է հիմն­վի Աստ­ծո վրա: Քրիս­տո­սի պարգևում ողջ եր­կին­քը հեղ­վեց, և Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով Սուրբ Հո­գին խոս­տաց­վեց հա­վա­տաց­յա­լին: Հի­սուսն Իր ա­շա­կերտ­նե­ րին ա­սաց. «­Բայց Մ­խի­թա­րի­չը՝ Սուրբ Հո­գին, որ Հայ­րը կու­ղար­կի Իմ ա­նու­նով, Նա ա­մեն բան կսո­վո­րեց­նի ձեզ և կ­հի­շեց­նի ձեզ ա­մե­նը, ինչ որ ձեզ ա­սա­ցի» (Հով­հան­նես 14.26): Հա­վա­տա­ցող և­ա­պաշ­խա­րող հո­գուն Քրիս­տոսն ա­ռա­ջար­կում է ոչ միայն նե­րում, այլև Սուրբ Հո­գու մշտա­կան օգ­նու­թյու­նը: Հո­գում սեր­մի ա­ճե­լու ժա­մա­նակ մար­դը չի կա­րող տես­նել ան­տե­սա­ նե­լի ու­ժե­րի ներ­գոր­ծու­թյու­նը, ո­րոնք բույ­սը հասց­նում են կա­տա­րե­լու­ թյան՝ ա­ճեց­նե­լով նախ ցո­ղու­նը, հե­տո՝ տերևը, իսկ հե­տո՝ հասկն ամ­ բող­ջու­թյամբ: Սա­կայն հա­վա­տի մեջ նոր լի­նե­լով՝ դուք հաս­կա­նում եք, որ մահ­վա­նից կյանք եք ե­կել, ե­թե Հո­գու պտու­ղը դրսևոր­վում է ձեր կյան­ քում: Ե­թե դուք ա­ճում եք հա­վա­տի, հույ­սի և սի­րո մեջ, կի­մա­նաք, որ ձեր հոգևոր տե­սո­ղու­թյու­նը պարզ­վել է: Ե­թե հա­ճույք եք ստա­նում փրկու­ թյան ծրագ­րի, աստ­վա­ծա­յին բնա­վո­րու­թյան փա­ռա­հեղ դրսևո­րում­նե­ րի մա­սին խոր­հե­լուց, ե­թե ձեր սիր­տը, տես­նե­լով Աստ­ծո սե­րը, փայ­լում է ե­րախ­տա­գի­տու­թյամբ և­ ու­րա­խու­թյամբ, կա­րող եք վստահ լի­նել, որ լու­սա­վոր­վել եք Սուրբ Հո­գու շո­ղե­րով, և­երկ­նա­յին ներ­գոր­ծու­թյու­նը ձեր բնա­վո­րու­թյու­նը բե­րում է քրիս­տո­նեա­կան կյան­քի հա­սու­նու­թյա­նը: Ժա­ մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1893թ. մար­տի 27:

98

մարտ

31

ՆՄԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻՆ

Սի­րե­լի­ներ, հի­մա Աստ­ծո որ­դի­ներ ենք, և տա­կա­վին հայտն­ված չէ, թե ինչ պի­տի լի­նենք, բայց գի­տենք, թե, երբ որ Նա կհայտն­վի, Նրա նման կլի­նենք, ո­րով­հետև կտես­նենք Նրան ինչ­պես որ է։ Ա Հով­ հան­նես 3.2:

Քրիս­տո­սը շու­տով գա­լիս է երկն­քի ամ­պե­րով, և մենք պետք է պատ­ րաստ լի­նենք Նրան դի­մա­վո­րե­լու, և չու­նե­նանք բծեր, կնճիռ­ներ և ն­մա­ նա­տիպ բա­ներ: Մենք հի­մա՛ պետք է ըն­դու­նենք Քրիս­տո­սի հրա­վե­րը: Նա ա­սում է. «Ինձ մոտ ե­կեք, ա­մեն վաս­տա­կած­ներ և բեռ­նա­վոր­ված­ներ, և Ես հան­գիստ կտամ ձեզ։ Ձեզ վրա ա­ռեք Իմ լու­ծը և Ին­ձա­նից սո­վո­րեք, ո­րով­հետև Ես հեզ եմ և սր­տով խո­նարհ, և ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­ տու­թյուն կգտնեք» (Մատ­թեոս 11.28, 29): Նի­կո­դե­մո­սին ուղղ­ված Քրիս­ տո­սի խոս­քերն այ­սօր մեզ հա­մար գործ­նա­կան նշա­նա­կու­թյուն ու­նեն. «Ե­թե մե­կը ջրից և Հո­գուց չծնվի, նա չի կա­րող Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը մտնել։ Մարմ­նից ծնվա­ծը մար­մին է, և Հո­գուց ծնվա­ծը հո­գի է։ Մի զար­ մա­ցիր, որ ա­սա­ցի քեզ, թե պետք է ձեզ վերս­տին ծնվել։ Քա­մին որ­տեղ ու­զում է՝ փչում է, և ն­րա ձայ­նը լսում ես, բայց չգի­տես, թե որ­տե­ղի՞ց է գա­լիս և­որ­տե՞ղ է գնում. այս­պես է ա­մեն Հո­գուց ծնվա­ծը» (Հով­հան­նես 3.5-8): Աստ­ծո վե­րա­փո­խող ու­ժը պետք է լի­նի մեր սրտե­րում: Մենք պետք է ու­սում­նա­սի­րենք Քրիս­տո­սի կյան­քը և­ ըն­դօ­րի­նա­կենք աստ­վա­ծա­յին Օ­րի­նա­կին: Մենք պետք է խոր­հենք Նրա բնա­վո­րու­թյան կա­տա­րե­լու­ թյան շուրջ և վե­րա­փոխ­վենք Նրա պատ­կե­րին հա­մա­պա­տաս­խան: Ոչ ոք չի կա­րող մտնել Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը, մինչև նրա կրքե­րը չճնշվեն, մինչև նրա սե­փա­կան կամ­քը չբեր­վի Քրիս­տո­սի կամ­քի «գե­րու­թյան» մեջ: Եր­կին­քը զերծ է մեղ­քից, ա­րա­տից և­ ան­մաք­րու­թյու­նից, և­ ե­թե մենք ապ­րենք այդ­պի­սի մթնո­լոր­տում, ե­թե նա­յենք Քրիս­տո­սի փառ­քին, Նրա շնոր­հի և­ ար­դա­րու­թյան մի­ջո­ցով կլի­նենք սրտով մա­քուր, բնա­վո­րու­ թյամբ՝ կա­տար­յալ: Մենք չպետք է տրվենք հա­ճույք­նե­րին և զ­վար­ճանք­ նե­րին, այլ պատ­րաստ­վենք այն փա­ռա­հեղ տնե­րի հա­մար, որ Քրիս­տո­ սը գնա­ցել է մեզ հա­մար պատ­րաս­տե­լու: Ե­թե մենք հա­վա­տա­րիմ ենք, փոր­ձում ենք օրհ­նել մյուս­նե­րին, համ­բե­րու­թյամբ բա­րի գոր­ծեր ենք կա­ տա­րում, Իր գա­լուս­տի ժա­մա­նակ Քրիս­տո­սը կպսա­կադ­րի մեզ փառ­քով, պատ­վով և­ան­մա­հու­թյամբ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. ապ­րի­լի 28:

99

ԱՊ­ ՐԻԼ

ՀՈԳՈՎ ՂԵԿԱՎԱՐՎՈՂ

ապրիլ

1

ՀՈԳՈՎ ԼՈՒՍԱՎՈՐՎԱԾ

Որ ձեր սրտե­րի աչ­քե­րը լու­սա­վոր­վե­լով՝ գի­տե­նաք, թե ի՞նչ է Նրա կո­չու­մի հույ­սը, և­ ի՞նչ է Իր ժա­ռան­գու­թյան փա­ռա­վոր մե­ծու­թյու­նը սուր­բե­րում: Ե­փե­սա­ցիս 1.18:

Պո­ղոս ա­ռաք­յալն ա­ղեր­սանք է ա­նում Աստ­ծուն. «Որ մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի Աստ­վա­ծը՝ փառ­քի Հայ­րը, տա ձեզ ի­մաս­տու­թյան և հայտ­ նու­թյան հո­գի՝ Իր գի­տու­թյամբ: Որ ձեր սրտե­րի աչ­քե­րը լու­սա­վոր­վե­լով՝ գի­տե­նաք, թե ի՞նչ է Նրա կո­չու­մի հույ­սը, և­ ի՞նչ է Իր ժա­ռան­գու­թյան փա­ռա­վոր մե­ծու­թյու­նը սուր­բե­րում, և­ի՞նչ է Նրա զո­րու­թյան գե­րա­զանց մե­ծու­թյու­նը մե­զա­նում, որ հա­վա­տա­ցինք, Իր կա­րող զո­րու­թյան հա­ջո­ ղու­թյան պես» (Ե­փե­սա­ցիս 1.17-19): Սա­կայն սկզբում միտ­քը պետք է հար­մար­վի ճշմար­տու­թյան բնու­թյա­նը, որ­պես­զի քննվի: Ըն­կա­լու­նա­կու­ թյան աչ­քե­րը պետք է լու­սա­վոր­վեն, իսկ սիրտն ու միտ­քը ներ­դաշ­նակ լի­նեն Աստ­ծո հետ, Ով ճշմար­տու­թյունն է: Նա, ով նա­յում է Հի­սու­սին հա­վա­տի աչ­քե­րով, իր մեջ փառ­քի նշույլ ան­գամ չի տես­նում, քա­նի որ Փր­կագ­նո­ղի փառքն ար­տա­ցոլ­վում է նրա մտքում և սր­տում: Նրա ար­յան քա­վու­թյու­նը գի­տակց­ված է, և մեղ­քի նե­րու­մը լցնում է նրա սիր­տը ե­րախ­տա­գի­տու­թյամբ: Քրիս­տո­սով ար­ դա­րաց­ված լի­նե­լով՝ ճշմար­տու­թյունն ըն­դու­նողն այլ բան չի կա­րող ա­նել, քան ամ­բող­ջո­վին հանձն­վել Աստ­ծուն և­ ըն­դուն­վել Քրիս­տո­սի դպրոց սո­վո­րե­լու Նրա­նից, ով հեզ է և սր­տով խո­նարհ: Աստ­ծո սի­րո գի­տակ­ցու­մը դուրս է թափ­վում նրա սրտի սահ­ման­նե­րից: Նա բա­ցա­ կան­չում է. «Ինչ­պի­սի՜ սեր, ինչ­պի­սի՜ նե­րո­ղամ­տու­թյուն»: Կառ­չե­լով հա­ վա­տի ա­ռատ խոս­տում­նե­րին՝ նա դառ­նում է աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­կից: Ես-ից ա­զատ­ված նրա սիրտ է հո­սում կյան­քի ջու­րը, և Տի­րոջ փառ­քը փայ­լա­տա­կում է: Մշ­տա­պես Հի­սու­սին նա­յե­լով՝ մար­դը նույ­նա­նում է աստ­վա­ծա­յի­նի հետ: Հա­վա­տաց­յա­լը վե­րա­փոխ­վում է Նրա նմա­նու­թյամբ: «­Բայց մենք ա­մենս բաց ե­րե­սով Տի­րոջ փառքն ինչ­պես հա­յե­լու մեջ տես­նե­լով՝ նույն պատ­կե­րի նման կեր­պա­րա­նա­փոխ­վում ենք փառ­քից դե­պի փառք [բնա­վո­րու­թյու­նից դե­պի բնա­վո­րու­թյուն], ինչ­պես թե Տի­ րոջ Հո­գուց» (Բ Կորն­թա­ցիս 3.18): Մարդ­կա­յին բնա­վո­րու­թյու­նը վե­րա­ փոխ­վում է աստ­վա­ծա­յի­նի: Հոգևոր աչքն է, որ տար­բե­րա­կում է այս փառ­քը: Այն քո­ղարկ­ված է, ա­ռեղծ­վա­ծով պատ­ված, մինչև որ Սուրբ Հո­գին մար­դուն խո­րա­թա­փան­ցու­թյուն է տա­լիս: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. փետր­վա­րի 18:

101

2 ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍԿԱՆԱԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԿԱՐԵՎՈՐ Է ՀՈԳԻՆ

ապրիլ

Բայց մեզ հայտ­նեց Աստ­ված Իր Հո­գով, ո­րով­հետև Հո­գին ա­մեն բա­նե­րը քննում է և Աստ­ծո խորքն էլ։ Ա Կորն­թա­ցիս 2.10:

Այս ժա­մա­նակ­նե­րի հա­մար մե­ծա­գույն աշ­խա­տանք կա կա­տա­րե­լու, և մենք նույ­նիսկ կի­սով չափ չենք կա­րող պատ­կե­րաց­նել, թե Տերն ինչ է ցան­կա­նում ա­նել Իր ժո­ղովր­դի հա­մար: Մենք խո­սում ենք ա­ռա­ջին հրեշ­ տա­կի լու­րի, երկ­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րի մա­սին, կար­ծում ենք, որ ինչ-որ կերպ հաս­կա­նում ենք եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը, սա­կայն մենք չպետք է բա­վա­րար­վենք մեր ներ­կա­յիս գի­տե­լիք­նե­րով: Մեր ա­ղոթք­նե­րը, միա­ խառն­ված հա­վա­տի և­ ա­պաշ­խա­րու­թյան հետ, պետք է վեր ել­նեն առ Աստ­ված այն ա­ռեղծ­ված­նե­րի ըն­կալ­ման հա­մար, ո­րոնք Աստ­ված կբա­ցի իր սուր­բե­րին: Մենք պետք է գի­տակ­ցենք, որ մինչև Սուրբ Հո­գին մեզ չսո­ վո­րեց­նի, մենք չենք կա­րող ճիշտ հաս­կա­նալ Աստ­վա­ծա­շուն­չը, քա­նի որ այն կնքված գիրք է նույ­նիսկ ուս­յալ­նե­րի հա­մար, ով­քեր ի­րենց ի­մաս­տուն են հա­մա­րում: Հի­սու­սը նկա­տի ու­ներ հենց այն, ինչ ա­սաց, երբ ու­ղար­կեց Իր ա­շա­ կերտ­նե­րին «Գր­քե­րը քննե­լու»: Քն­նել նշա­նա­կում է գրված­քը գրված­քի, հոգևո­րը հոգևո­րի հետ հա­մե­մա­տել: Մենք չպետք է բա­վա­րար­վենք մա­ կե­րե­սա­յին գի­տե­լի­քով: Պետք է ո­րո­նենք մա­կե­րե­սի տակ թաքն­ված գան­ ձե­րը, ինչ­պես առևտ­րա­կանն է ո­րո­նում թան­կար­ժեք մար­գա­րիտ­նե­րը: Ճշմար­տու­թյան ի­րա­կան ո­րո­նո­ղը կպարգևատր­վի մե­ծա­գույն լույ­սով: Շա­տե­րը չեն լա­րել ի­րենց մտա­վոր ու­ժե­րը և ճշմար­տու­թյու­նը բա­ցա­ հայ­տե­լու հա­մար ի­րենց ու­նա­կու­թյուն­ներն ա­ռա­վե­լա­գույնս գոր­ծի դնե­ լու փորձ չու­նեն: Անհ­նար է, որ Սուրբ Հո­գին իջ­նի ձեզ վրա, մինչև որ դուք չզգաք դրա­նում ու­նե­ցած ձեր կա­րի­քը և­ ա­վե­լի շատ չցան­կա­նաք դրա հե­ղու­մը, քան հի­մա: Դուք պետք է գի­տակ­ցեք, որ ապ­րում եք հա­վի­տե­ նա­կան աշ­խար­հի հենց սահ­մա­նին, որ Քրիս­տո­սը շատ շու­տով գա­լիս է, և­որ ողջ եր­կինքն է հե­տաքրքր­ված Նրա գա­լուս­տին մարդ­կանց նա­խա­ պատ­րաս­տե­լու աշ­խա­տան­քում, ին­չը հի­մա ըն­թաց­քի մեջ է: Ե­թե երբևէ ապ­րել է ժո­ղո­վուրդ, ով պետք է ա­կանջ դներ Աստ­ծո ա­ռաջ նա­խան­ձախն­դիր և­ա­պաշ­խա­րող լի­նե­լու Լաո­դի­կեի ե­կե­ղե­ցուն ուղղ­ված Ճշմա­րիտ Վկա­յի խորհր­դին, դա այն ժո­ղո­վուրդն է, ում ա­ռաջ բաց­վել են այս ժա­մա­նա­կի հրա­շա­լի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, և­ ով­քեր չար­դա­րաց­րե­ ցին ի­րենց վեհ ար­տո­նու­թյուն­ներն ու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը: Մենք շատ բան ենք կորց­րել` չհետևե­լով վեհ լույ­սին, ո­րին հայ­տա­րա­րում ենք, թե հա­վա­տում ենք: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1889թ. հու­նի­սի 4:

102

ապրիլ

3

ՃԱՆԱՊԱՐՀՆԵՐ ՈՐՈՆՑՈՎ ՀՈԳԻՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒՄ Է ՄԵԶ

Իմ ոչ­խար­ներն Իմ ձայ­նը լսում են, և Ես ճա­նա­չում եմ նրանց, և Իմ հետևից գա­լիս են։ Հով­հան­նես 10.27:

Ի­րենց Նրա զին­վոր­նե­րը հայ­տա­րա­րող­նե­րից Հի­սու­սը ծա­ռա­յու­թյուն է սպա­սում: Նա ակն­կա­լում է ձե­զա­նից ճա­նա­չել թշնա­մուն և դի­մադ­րել նրան, այլ ոչ թե նվի­րել նրան ձեր վստա­հու­թյունն ու այդ­պի­սով դա­վա­ ճա­նել սուրբ ճշմար­տու­թյա­նը: Տե­րը ձեզ այն­պի­սի կար­գա­վի­ճա­կում է դրել, որ­տեղ դուք կա­րող եք բարձ­րա­նալ, ազն­վա­նալ և մշ­տա­պես ձեռք բե­րել պի­տա­նիու­թյուն Իր գոր­ծի հա­մար: Ե­թե դուք ձեռք չեք բե­րում այս հատ­կա­նիշ­նե­րը, մեղ­քը միայն ձերն է: Գո­յու­թյուն ու­նի ե­րեք ճա­նա­պարհ, ո­րոն­ցով Տերն Իր կամ­քը հայտ­ նում է մեզ՝ ա­ռաջ­նոր­դե­լու մեզ և պի­տա­նի դարձ­նե­լու ու­րիշ­նե­րին ա­ռաջ­ նոր­դե­լու հա­մար: Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք տար­բե­րա­կել Նրա ձայնն օ­տա­ րա­կա­նի ձայ­նից: Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք տա­րան­ջա­տել այն կեղծ հով­վի ձայ­նից: Աստ­ված Իր կամ­քը մեզ հայտ­նում է Իր Խոս­քի՝ Սուրբ Գր­քի մի­ ջո­ցով: Նրա ձայ­նը հայտն­վում է նաև Իր նա­խա­սահ­ման­ված գոր­ծե­րում, և մենք այն կճա­նա­չենք, ե­թե չբա­ժա­նենք մեր սրտե­րը Նրա­նից՝ քայ­լե­լով մեր սե­փա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րով, գոր­ծե­լով հա­մա­ձայն մեր սե­փա­կան կամ­քի և հետևե­լով չսրբա­գործ­ված սրտի հու­շում­նե­րին, մինչև որ զգա­ յա­րան­ներն այն­քան շփոթ­վեն, որ հա­վեր­ժա­կան բա­ներն այլևս չտար­բե­ րա­կեն. իսկ սա­տա­նա­յի ձայնն այն­քան ծպտված է, որ կըն­դուն­վի որ­պես Աստ­ծո ձայն: Աստ­ծո ձայ­նը լսե­լու մյուս ճա­նա­պար­հը մեր սրտի վրա ազ­դող Նրա Սուրբ Հո­գու կո­չերն են, ո­րոնք ար­տա­ցոլ­վում են մեր բնա­վո­րու­թյան մեջ: Ե­թե որևէ բա­նի կաս­կա­ծում եք, պետք է նախ խոր­հուրդ հարց­նեք Սուրբ Գր­քից: Ե­թե ճշմար­տա­պես հա­վա­տի կյանք եք սկսել, ա­պա դուք ձեզ ամ­ բող­ջո­վին նվի­րա­բե­րել եք Տի­րո­ջը Նրա­նը լի­նե­լու հա­մար, և Նա ըն­դու­նել է ձեզ Իր ու­զա­ծի պես ձևա­փո­խե­լու և վե­րա­փո­խե­լու, ձեզ պատ­վի ա­նոթ դարձ­նե­լու հա­մար: Դուք պետք է ցան­կա­նաք լի­նել ճկուն Նրա ձեռ­քում և հետևել Նրան, ուր էլ որ ձեզ ա­ռաջ­նոր­դի: Այդ­պի­սով դուք Նրան վստա­ հում եք ի կա­տար ա­ծե­լու Իր ծրագ­րե­րը և միև­նույն ժա­մա­նակ հա­մա­ գոր­ծակ­ցում եք Նրա հետ՝ ա­հով և դո­ղա­լով գոր­ծե­լով մեր ան­ձե­րի փրկու­ թյու­նը: Իմ եղ­բայր, դու այս­տեղ դժվա­րու­թյուն­ներ կու­նե­նաս, քա­նի որ դեռևս չես սո­վո­րել լսել Բա­րի Հով­վի ձայ­նը, և սա քեզ կաս­կա­ծի և վ­տան­ գի մեջ է գցում: Դու պետք է կա­րո­ղա­նաս տար­բե­րա­կել Նրա ձայ­նը: Վկա­ յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 5:511, 512:

103

ապրիլ

4

ԳՆԱԼՈՎ ԴԵՊԻ ԼՈՒՅՍԻ ԱՂԲՅՈՒՐԸ

Խոս­քե­րիդ հայտ­նու­թյու­նը լույս է տա­լիս և­ ի­մաս­տուն է ա­նում պար­զա­միտ­նե­րին։ Սաղ­մոս 119.130:

Եր­բեմն պա­տա­հում է, որ կրթված և մ­տա­վոր լայն ու­նա­կու­թյուն­նե­րի տեր մար­դիկ չեն կա­րո­ղա­նում հաս­կա­նալ Սուրբ Գր­քի ո­րոշ հատ­ված­ ներ: Մինչ­դեռ մյուս­նե­րը, ով­քեր կրթված չեն, ում ըն­դու­նա­կու­թյուն­նե­ րը թույլ են, միտքն՝ ան­վարժ, կըմբռ­նեն միտ­քը՝ ուժ և մ­խի­թա­րու­թյուն գտնե­լով այն հատ­ված­նե­րում, ո­րոնք նա­խորդ­նե­րը հայ­տա­րա­րել էին ա­ռեղծ­վա­ծա­յին, կամ ան­ցել էին դրանց կող­քով՝ հա­մա­րե­լով ան­կարևոր: Ին­չո՞ւ է այս­պես: Ինձ բա­ցատր­վել է, որ վեր­ջին դա­սա­կար­գը չի հիմն­վում իր սե­փա­կան ըն­կալ­ման վրա: Նրանք գնում են լույ­սի Աղբ­յու­րի, Սուրբ Գիր­քը Ներշն­չո­ղի մոտ և սր­տի խո­նար­հու­թյամբ Աստ­ծուց ի­մաս­տու­թյուն են խնդրում և ս­տա­նում այն: Կան մտքի հան­քեր, ո­րոնք դեռևս պետք է բա­ցա­հայտ­վեն ջա­նա­սեր փնտրող­նե­րի կող­մից: Քրիս­տո­սը ճշմար­տու­թյու­նը ներ­կա­յաց­նում է որ­պես ար­տում թաքց­ ված գանձ: Այն ըն­կած չէ հենց մա­կե­րե­սին. գտնե­լու հա­մար մենք պետք է փո­րենք: Սա­կայն հա­ջո­ղու­թյու­նը կախ­ված է ոչ այն­քան մեր մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­նե­րից, որ­քան մեր սրտի խո­նար­հու­թյու­նից և հա­վա­տից, ո­րը կկառ­չի աստ­վա­ծա­յին օգ­նու­թյա­նը: Ա­ռանց Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյան ձեզ մշտա­պես սպառ­նում է Սուրբ Գիրքն ա­ղա­վա­ղե­լու և ս­խալ մեկ­նա­բա­նե­լու վտան­գը: Շատ ան­ գամ­ներ Աստ­վա­ծաշն­չի ըն­թեր­ցումն ա­նօ­գուտ է և, այս­պես ա­սած, վնա­ սա­կար: Երբ Աստ­ծո Խոս­քը բաց­վում է ա­ռանց ակ­նա­ծան­քի և­ ա­ղոթ­քի, երբ մտքերն ու հույ­զե­րը կենտ­րո­նա­ցած չեն Աստ­ծո և Նրա կամ­քի հետ ներ­դաշ­նա­կու­թյան վրա, միտ­քը պատ­ված է կաս­կա­ծով, Աստ­վա­ծաշն­չի բուն ու­սում­նա­սի­րու­թյան ըն­թաց­քում կաս­կա­ծամ­տու­թյունն ուժգ­նա­նում է: Թշ­նա­մին վերց­նում է մտքե­րի կա­ռա­վա­րու­մը և­ ա­ռա­ջար­կում սխալ մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ: Երբ մար­դիկ չեն ջա­նում խոս­քով և գոր­ծով ներ­դաշ­նակ լի­նել Աստ­ծո հետ, որ­քան էլ ուս­յալ լի­նեն, Սուրբ Գիր­քը հաս­կա­նա­լու փոր­ձե­րում հակ­ ված են սխալ­վե­լու, և ն­րանց բա­ցատ­րու­թյուն­նե­րին վստա­հելն ա­պա­հով չէ: Երբ մենք ճշմար­տա­պես ո­րո­նում ենք Աստ­ծո կամ­քը, Սուրբ Հո­գին վերց­նում է Նրա Խոս­քի սկզբունք­ներն ու դարձ­նում կյան­քի սկզբունք­ներ՝ գրե­լով դրանք մեր սրտի տախ­տակ­նե­րի վրա: Եվ միայն ար­դեն տրված լույ­սին հետևող­նե­րը կա­րող են հույս փայ­փա­յել ստա­նալ Հո­գու հե­տա­գա լու­սա­վո­րու­թյու­նը: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 5:704, 705:

104

5 ԶԱՐԳԱՑՆԵԼՈՎ ՀՈԳԵՎՈՐ ԽՈՀԵՄՈՒԹՅՈՒՆ

ապրիլ

Բայց շնչա­վոր մարդն Աստ­ծո Հո­գու բա­նե­րը չի ըն­դու­նում, ո­րով­ հետև նրանք հի­մա­րու­թյուն են նրա հա­մար, և չի էլ կա­րող գի­տե­նալ, ո­րով­հետև հոգևոր կեր­պով են քննվում։ Ա Կորն­թա­ցիս 2.14:

Ճշմար­տու­թյան զար­դե­րը ցրված են հայտ­նու­թյան դաշ­տում, սա­կայն դրանք թաղ­վել են մարդ­կա­յին ա­վան­դույթ­նե­րի, մարդ­կանց ա­սույթ­նե­ րի և պատ­վի­րան­նե­րի տակ, և­ երկ­նա­յին ի­մաս­տու­թյու­նը պար­զա­պես ար­հա­մարհ­վել է, քա­նի որ սա­տա­նա­յին հա­ջող­վել է աշ­խար­հին հա­վա­ տաց­նել, որ մարդ­կանց բա­ռերն ու ձեռք­բե­րում­նե­րը մե­ծա­գույն նշա­նա­ կու­թյուն ու­նեն: Տեր Աստ­վա­ծը՝ աշ­խարհ­նե­րի Ա­րա­րի­չը, ա­նա­սե­լի գնով աշ­խար­հին տվեց Ա­վե­տա­րա­նը: Աստ­վա­ծա­յին այս գոր­ծող ու­ժի մի­ջո­ցով ա­ռատ սփո­փանք և­ երկ­նա­յին մխի­թա­րու­թյան ու­րախ ու թար­մաց­նող աղբ­յուր­ներ են բաց­վել նրանց հա­մար, ով­քեր կգան կյան­քի աղբ­յու­րի մոտ: Կան ճշմար­տու­թյան ե­րակ­ներ, ո­րոնք դեռևս պետք է բա­ցա­հայտ­ վեն, և հոգևոր ար­ժեք­նե­րը պետք է տար­բե­րակ­վեն հոգևո­րա­պես: Չա­րի ազ­դե­ցու­թյամբ մթագ­նած մտքե­րը չեն կա­րող գնա­հա­տել ճշմար­տու­թյան ար­ժե­քը, ո­րը Հի­սու­սում է: Երբ սրտում ա­նօ­րե­նու­թյուն է փայ­փայ­վում, մար­դիկ չեն զգում ա­ղոթ­քով և խոր­հե­լով ջանք ա­նե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն՝ ­հաս­կա­նա­լու հա­մար, որ ի­րենք կճա­նա­չեն կամ կկորց­նեն եր­կին­քը: Նրանք այն­քան եր­կար են ե­ղել թշնա­մու ստվե­րի տակ, որ ճշմար­տու­թյա­նը նա­յում են ա­սես խա­վար ու ան­կա­տար ա­պա­ կի­նե­րի մի­ջից, քա­նի որ ա­մեն ինչ խա­վար ու այ­լա­սեր­ված է նրանց աչ­ քե­րում: Նրանց հոգևոր տե­սո­ղու­թյու­նը թույլ ու անվս­տա­հե­լի է, քա­նի որ նրանք նա­յում են ստվե­րին և­ե­րես են թե­քում լույ­սից: Սա­կայն նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե հա­վա­տում են Հի­սու­ սին, պետք է մշտա­պես ձգտեն դե­պի լույ­սը: Նրանք պետք է ա­մեն օր ա­ղո­թեն, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գու լույ­սը փայ­լի Սուրբ Գր­քի է­ջե­րի վրա, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նան հաս­կա­նալ Աստ­ծո Հո­գու բա­նե­րը: Անհ­րա­ժեշտ է ու­նե­նալ ան­վե­րա­պահ վստա­հու­թյուն Աստ­ծո Խոս­քին, ե­թե ոչ՝ կո­րած ենք: Մարդ­կանց բա­ռե­րը, ինչ­քան էլ վեհ լի­նեն դրանք, ի զո­րու չեն մեզ կա­տար­յալ դարձ­նել, և դ­րանց ազ­դե­ցու­թյամբ մենք չենք կա­րող ամ­բող­ ջո­վին նվիր­վել բա­րի գոր­ծե­րին: «Աստ­ված սկզբից ընտ­րեց ձեզ փրկու­թյան հա­մար Հո­գու փրկու­թյան և ճշմա­րիտ հա­վա­տի մեջ» (Բ Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 2.12): Այս տեքս­տում բա­ ցա­հայտ­ված են մար­դու փրկու­թյան հա­մար աշ­խա­տող եր­կու գոր­ծոն­ ներ՝ աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­թյու­նը և Քրիս­տո­սին հետևող­նե­րի ու­ժեղ, կեն­դա­նի հա­վա­տը: Հո­գու սրբա­գործ­մամբ և ճշմար­տու­թյա­նը հա­վա­ տա­լով ենք մենք դառ­նում Աստ­ծո գոր­ծըն­կեր­նե­րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. դեկ­տեմ­բե­րի 1:

105

ապրիլ

6

ԳԱՆՁԵՐ ՓՆՏՐԵԼՈՎ

Դարձ­յալ նման է երկն­քի ար­քա­յու­թյու­նը մի ար­տի մեջ թաքց­ված գան­ձի, որ նրան մի մարդ գտնե­լով թաքց­րեց, և­ ու­րա­խու­թյու­նից գնում, ա­մե­նը, ինչ որ ու­նի, ծա­խում է և­ ար­տը առ­նում։ Մատ­թեոս 13.44:

Մեր օ­րե­րում ե­կե­ղե­ցին բա­վա­րար­վում է հայտ­նու­թյան մա­կե­րե­սա­ յին ճշմար­տու­թյուն­ներն ըն­դու­նե­լով, ո­րոնք այն­քան հեշտ ու պարզ են հաս­կա­նա­լու հա­մար, որ շա­տե­րը կար­ծում են, թե սա այն ա­մենն է, ին­չը կարևոր է: Սա­կայն մտքի վրա աշ­խա­տող Սուրբ Հո­գին թույլ չի տա­լիս մնալ ծու­լու­թյան մեջ: Այն արթ­նաց­նում է սխալ­նե­րով և կեղծ վար­դա­պե­ տու­թյուն­նե­րով չա­ղա­վաղ­ված ճշմար­տու­թյու­նը փնտրե­լու մեծ ե­ռանդ: Երկ­նա­յին ճշմար­տու­թյու­նը կպարգևատ­րի ջա­նա­սեր ո­րո­նո­ղին: Այն միտ­քը, որն իս­կա­պես ցան­կա­նում է բա­ցա­հայ­տել ճշմար­տու­թյու­նը, չի կա­րող ծույլ լի­նել: Երկ­նա­յին ար­քա­յու­թյու­նը նմա­նեց­վում է ար­տում թաքց­ված գան­ձի, «որ նրան մի մարդ գտնե­լով թաքց­րեց և­ու­րա­խու­թյու­նից գնում, ա­մե­նը, ինչ որ ու­նի, ծա­խում է և­ար­տը առ­նում»: Նա գնում է այն, որ­պես­զի կա­ րո­ղա­նա աշ­խա­տել ար­տում, մշա­կել դրա յու­րա­քանչ­յուր հատ­վածն ու տի­րել դրա գան­ձե­րին: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տանքն է ուղ­ղոր­դել այս ո­րո­ նում­ներն ու պարգևատ­րել դրանք: Ո­րո­նո­ղը հո­ղը փո­րե­լիս թան­կար­ժեք հան­քա­քա­րի հո­ղա­շերտ է գտնում, ո­րի ար­ժե­քը փոր­ձում է գնա­հա­տել, և գոր­ծիքն ա­վե­լի խորն է մտցնում՝ ա­վե­լի թան­կար­ժեք գան­ձեր գտնե­ լու հա­մար: Այդ­պի­սով, շատ հա­րուստ հան­քա­շերտ է բա­ցա­հայտ­վում: Երկ­րի ոս­կու դաշ­տերն այն­քան կապ­ված չեն թան­կար­ժեք հան­քա­շեր­տի հետ, որ­քան հայտ­նու­թյան դաշ­տը, որն ա­ռաջ­նոր­դում է դե­պի Քրիս­տո­սի անքն­նե­լի հարս­տու­թյուն­նե­րի ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը: Տե­րը ցան­կա­նում է, որ Իր հա­վա­տաց­յալ զա­վակ­նե­րից յու­րա­քանչ­յու­ րը լի­նի հա­րուստ հա­վա­տով, և դա Սուրբ Հո­գու` սրտի հետ աշ­խա­տան­ քի պտուղն է: Հո­գին աշ­խա­տանքն սկսում է ներ­սից` գնա­լով դե­պի դուրս, զար­գաց­նե­լով այն­պի­սի բնա­վո­րու­թյուն, ո­րը հա­վա­նու­թյան է ար­ժա­նա­ նում Աստ­ծո կող­մից: Ճշմար­տու­թյան գան­ձե­րի ինչ­քա՜ն ա­ռատ դաշտ է Քրիս­տոսն ա­վե­լաց­րել հա­վա­տի տի­րույ­թին, ո­րոնք պետք է յու­րաց­նեն Իր ա­շա­կերտ­նե­րը: Մեզ հար­կա­վոր է ա­վե­լի մեծ հա­վատ, ե­թե ցան­կա­նում ենք ա­վե­լի լավ ի­մա­նալ Խոս­քը: Աստ­վա­ծա­յին լու­սա­վո­րու­թյունն ստա­նա­ լուն մեզ մե­ծա­պես խո­չըն­դո­տում է այն, որ չենք հիմն­վում Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան վրա: Է­լեն Ուայթ, 1888թ. նյու­թեր, 1537, 1538:

106

ապրիլ

7

ՓՆՏՐԵԼՈՎ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

Քն­նեք գրքե­րը, որ դուք կար­ծում եք, թե նրան­ցով ու­նեք հա­վի­ տե­նա­կան կյանք, և ն­րանք են, որ Ինձ հա­մար վկա­յում են։ Հով­հան­ նես 5.39:

Քրիս­տո­սը ե­կավ մարդ­կու­թյան կեր­պա­րով, որ­պես­զի ապ­րի Աստ­ ծո օ­րեն­քը: Նա կյան­քի Խոսքն էր: Նա ե­կավ աշ­խար­հի հա­մար լի­նե­լու փրկու­թյան Ա­վե­տա­րա­նը և­ ի­րա­կա­նաց­նե­լու օ­րեն­քի բո­լոր կե­տե­րը: Հի­սուսն է խոս­քը, ու­ղե­ցույ­ցը, ո­րը պետք է ըն­դու­նենք և­ ո­րին պետք է հնա­զանդ լի­նենք ա­մե­նայն ման­րա­մաս­նու­թյամբ: Ինչ­քա՜ն կարևոր է, որ ճշմար­տու­թյան այս հան­քը շա­հա­գործ­վի, և ճշմար­տու­թյան թան­կա­գին գան­ձե­րը բա­ցա­հայտ­վեն և­ ա­պա­հո­վագր­վեն որ­պես թան­կա­գին զար­ դեր: Քրիս­տո­սի մար­դա­ցու­մը, Նրա աստ­վա­ծու­թյու­նը, Նրա քա­վու­թյու­նը, Նրա հրա­շա­լի կյան­քը երկն­քում որ­պես մեր Փաս­տա­բան, Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը, քրիս­տո­նեու­թյան բո­լոր այս կարևոր ու կեն­դա­նի թե­մա­ նե­րը բա­ցա­հայտ­ված են Ծննդոցից մինչև Հայտ­նու­թյուն: Ճշմար­տու­ թյան ոս­կի կա­պե­րը ձևա­վո­րում են ա­վե­տա­րա­նա­կան ճշմար­տու­թյան շղթան, և­ա­ռա­ջին կե­ռը Հի­սուս Քրիս­տո­սի մեծ ուս­մունք­նե­րում է: Ա­պա ին­չո՞ւ Սուրբ Գիր­քը չի ազն­վաց­վում և մե­ծար­վում մեր մո­լո­րա­կի բո­լոր դպրոց­նե­րում: Ինչ­պե՜ս են փոքր ե­րե­խա­նե­րը սո­վո­րում ու­սում­նա­սի­րել Աստ­վա­ծա­շուն­չը որ­պես Աստ­ծո Խոսք և սն­վել դրա ճշմար­տու­թյուն­նե­ րով, ո­րոնք Աստ­ծո Որ­դու մար­մինն ու ար­յունն են: «Ե­թե մար­դի Որ­դու մար­մի­նը չու­տեք և Նրա ար­յու­նը չխմեք, կյանք չու­ նեք ձեր ան­ձե­րում։ Իմ մար­մի­նը ու­տո­ղը և Իմ ար­յու­նը խմո­ղը [այ­սինքն, Քրիս­տո­սի խոս­քերն ըն­դու­նել ու կի­րա­ռել շա­րու­նա­կո­ղը] հա­վի­տե­նա­ կան կյանք ու­նի, և Ես հե­տին օ­րում կհա­րու­ցա­նեմ նրան։ Ո­րով­հետև Իմ մար­մի­նը ճշմա­րիտ կե­րա­կուր է, և Իմ ար­յու­նը ճշմա­րիտ խմե­լիք է: Իմ մար­մինն ու­տո­ղը և Իմ ար­յու­նը խմո­ղը մնում է Ին­ձա­նում, և Ես՝ նրա­ նում» (Հով­հան­նես 6.53-57), «և նա, որ Նրա պատ­վի­րան­նե­րը պա­հում է, մնում է Նրա­նում, և Նա՝ սրա­նում: Եվ սրա­նից գի­տենք, թե բնակ­վում է մե­զա­նում՝ այն Հո­գուց, որ տվեց մեզ» (Ա Հով­հան­նես 3.24): Անհ­րա­ժեշտ է, որ­պես­զի յու­րա­քանչ­յուր ըն­տա­նիք Աս­վա­ծա­շուն­չը դարձ­նի իր ու­սում­նա­սի­րու­թյան գիր­քը: Քրիս­տո­սի խոս­քե­րը մա­քուր ոս­կի են` զերծ խա­րա­մի նշույ­լից, սա­կայն մար­դիկ ի­րենց մարդ­կա­յին մտա­ծե­լա­կեր­պով փոր­ձում են խա­րամ լցնել այդ ոս­կու մեջ՝ փոր­ձե­լով կեղ­ծի­քը ներ­կա­յաց­նել որ­պես ճշմար­տու­թյուն: Երբ Խոս­քի կեղծ մեկ­նա­ բա­նու­թյուն ստա­ցած մար­դիկ վճռա­կան ջան­քե­րով ու­սում­նա­սի­րում են Սուրբ Գիր­քը՝ ­բա­ցա­հայ­տե­լու դրա­նում պա­րու­նակ­վող ճշմար­տու­թյուն­ նե­րի ոսկ­րա­ծու­ծը, Սուրբ Հո­գին բա­ցում է նրանց ըն­կալ­ման աչ­քե­րը, և Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը նրանց հա­մար դառ­նում են նոր հայտ­նու­ թյուն: Քրիս­տո­նեա­կան կրթու­թյան հի­մունք­նե­րը, 385, 386: 107

ապրիլ

8

ԻՄԱՆԱԼՈՎ ԱՆՀԱՅՏԸ

Ո­րով­հետև մարդ­կան­ցից ո՞վ գի­տի մար­դի բա­նե­րը, ե­թե ոչ մար­ դի հո­գին, որ նրա­նում է. այն­պես էլ Աստ­ծո բա­նե­րը ոչ ոք չգի­տի, ե­թե ոչ Աստ­ծո Հո­գին։ Ա Կորն­թա­ցիս 2.11:

Հայտ­նու­թյու­նը նոր բա­նի ստեղ­ծում կամ գյուտ չէ, այլ ցու­ցադ­րում, թե ինչ էր փակ­ված մարդ­կան­ցից մինչ դրա բա­ցա­հայ­տու­մը: Ա­վե­տա­ րա­նում պա­րու­նակ­վող մեծ և հա­վեր­ժա­կան ճշմար­տու­թյուն­նե­րը բա­ ցա­հայտ­վում են ջա­նա­սի­րա­բար ու­սում­նա­սի­րե­լու և մեզ Աստ­ծո ա­ռաջ խո­նար­հեց­նե­լու արդ­յուն­քում: Աստ­վա­ծա­յին Ու­սու­ցիչն ա­ռաջ­նոր­դում է ճշմար­տու­թյան խո­նարհ ո­րո­նո­ղի միտ­քը, և Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­ թյամբ Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը բա­ցա­հայտ­վում են նրան: Չի կա­րող լի­նել ա­վե­լի հստակ ու արդ­յու­նա­վետ գի­տե­լի­քի ճա­նա­պարհ, քան նման կերպ ա­ռաջ­նորդ­վե­լը: Փրկ­չի խոս­տումն էր. «­Բայց երբ որ Նա՝ ճշմար­ տու­թյան Հո­գին կգա, Նա կա­ռաջ­նոր­դի ձեզ ա­մեն ճշմար­տու­թյան մեջ» (Հով­հան­նես 16.13): Սուրբ Հո­գու հեղ­ման մի­ջո­ցով է, որ մենք ու­նակ ենք հաս­կա­նա­լու Աստ­ծո Խոս­քը: Սաղ­մո­սեր­գուն գրում է. «Ե­րի­տա­սարդն ին­չո՞վ իս­տակ կա­նի իր ճա­ նա­պար­հը՝ Քո խոս­քի պես զգու­շա­նա­լով։ Իմ բո­լոր սրտով խնդրե­ցի Քեզ, թող մի տուր, որ Քո պատ­վի­րան­նե­րից մո­լոր­վեմ... Բաց ա­րա իմ աչ­քե­րը, որ Քո օ­րեն­քի հրաշք­նե­րը տես­նեմ» (Սաղ­մոս 119.9-18): Աստ­ված հոր­դո­րում է մեզ ո­րո­նել ճշմար­տու­թյունն ինչ­պես թաքն­ված գանձ: Տե­րը բա­ցում է ճշմար­տու­թյան ի­րա­կան փնտրո­ղի ըն­կա­լու­մը, իսկ Սուրբ Հո­գին հնա­րա­վո­րու­թյուն է տա­լիս նրան հաս­կա­նա­լու հայտ­ նու­թյան ճշմար­տու­թյու­նը: Սա այն է, ինչ նկա­տի ու­նի սաղ­մո­սեր­գուն, երբ ա­սում է, որ իր աչ­քե­րը բաց­վեն՝ տես­նե­լու օ­րեն­քի հրաշք­նե­րը: Երբ մար­դը շատ է ցան­կա­նում Հի­սուս Քրիս­տո­սի գե­րա­զան­ցու­թյու­նը, միտքն ի­րա­վա­սու­թյուն է ստա­նում կառ­չե­լու ա­վե­լի լավ աշ­խար­հի փառ­քին: Միայն աստ­վա­ծա­յին Ու­սուց­չի օգ­նու­թյամբ մենք կա­րող ենք հաս­կա­նալ Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը: Քրիս­տո­սի դպրո­ցում մենք սո­վո­ րում ենք լի­նել հեզ և խո­նարհ, քա­նի որ մեզ տրված է աստ­վա­ծա­վա­խու­ թյան ա­ռեղծ­վա­ծի ըն­կա­լու­մը: Նա, Ով ներշն­չել է Խոս­քը, այդ Խոս­քի ի­րա­կան մեկ­նիչն էր: Քրիս­տո­սը լու­սա­բա­նում էր Իր ուս­մունքն` Իր ունկն­դիր­նե­րի ու­շադ­րու­թյու­նը հրա­ վի­րե­լով բնու­թյան պարզ օ­րենք­նե­րի և ծա­նոթ ա­ռար­կա­նե­րի վրա, ո­րոնք նրանք ա­մեն օր տես­նում ու ո­րոնց հետ գործ էին ու­նե­նում: Այդ­պի­սով Նա նրանց մտքերն ուղ­ղում էր բնա­կա­նից դե­պի հոգևո­րը: Շա­բա­թօր­յա դպրո­ցի աշ­խա­տա­կից, 1909թ. դեկ­տե­բե­րի 1:

108

ապրիլ

9

ՀԱՆՔՆ ԱՎԵԼԻ ԽՈՐԸ ՓՈՐԵԼՈՎ

Բայց սրանք ա­վե­լի ազ­նիվ էին, քան թե նրանք, որ Թե­սա­ղո­նի­ կեում էին, որ խոս­քը բո­լոր հո­ժա­րու­թյամբ ըն­դու­նե­ցին. ա­մեն օր Գր­քե­րը քննում էին, թե այս այս­պե՞ս է։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 17.11:

Աստ­վա­ծա­շունչ կար­դա­լը ճիշտ է և տե­ղին, սա­կայն ձեր պար­տա­ կա­նու­թյունն այդ­քա­նով չի ա­վարտ­վում, քա­նի որ պետք է դրա է­ջերն ու­սում­նա­սի­րեք ինք­նու­րույն: Աստ­ծո գի­տու­թյու­նը հնա­րա­վոր չէ ստա­ նալ ա­ռանց մտա­վոր ջան­քի, ա­ռանց ի­մաս­տու­թյուն ստա­նա­լու հա­մար ա­ղոթ­քի, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նաք զա­նա­զա­նել ճշմար­տու­թյան մա­քուր հա­տի­կը ո­րո­մից, ո­րով էլ մար­դիկ և սա­տա­նան սխալ են ներ­կա­յաց­ նում ճշմար­տու­թյան վար­դա­պե­տու­թյու­նը: Սա­տա­նան և ն­րա մարդ­ կանց հա­մա­դաշ­նու­թյու­նը ջանք չեն խնա­յել կեղ­ծի­քի ո­րո­մը խառ­նել ճշմար­տու­թյան հա­ցա­հա­տի­կի հետ: Մենք պետք է մեծ ե­ռան­դով ո­րո­ նենք թաքն­ված գան­ձը և խնդ­րենք ի­մաս­տու­թյուն երկն­քից՝ տար­բե­րե­ լու մարդ­կա­յին հո­րին­վածք­նե­րը երկ­նա­յին պատ­վեր­նե­րից: Սուրբ Հո­գին կա­ջակ­ցի փրկագն­ման ծրագ­րին վե­րա­բե­րող մեծ և թան­կա­գին ճշմար­ տու­թյու­նը փնտրո­ղին: Ես հատ­կա­պես կընդգ­ծեի այն փաս­տը, որ Սուրբ Գր­քի ան­կա­նոն ըն­թեր­ցու­մը բա­վա­րար չէ: Մենք պետք է ու­սում­նա­սի­րենք այն, և սա է են­թադ­րում ամ­բողջ Խոս­քի կա­տա­րու­մը: Ինչ­պես հան­քա­փորն է ջա­նա­ սի­րա­բար փո­րում հո­ղը ոս­կու հան­քա­շերտ գտնե­լու հա­մար, նույն կերպ դուք պետք է բա­ցա­հայ­տեք Աստ­ծո Խոս­քը՝ այն թաքն­ված գան­ձը, որ սա­ տա­նան այս­քան եր­կար փոր­ձել է քո­ղար­կել մարդ­կան­ցից: Տերն ա­սում է. «Ե­թե մե­կը կա­մե­նում է Նրա կամքն ա­նել, նա կի­մա­նա այս վար­դա­պե­ տու­թյան հա­մար» (Հով­հան­նես 7.17): Աստ­ծո Խոս­քը ճշմար­տու­թյուն և լույս է, և­ այն պետք է ջահ լի­նի ձեր ոտ­քե­րի ա­ռաջ՝ ուղ­ղոր­դե­լու դե­պի Աստ­ծո քա­ղա­քի դար­պաս­ներ տա­ նող ճա­նա­պար­հի ձեր ա­մեն մի քայ­լը: Այս պատ­ճա­ռով է, որ սա­տա­նան կա­տա­րում է այս­քան հու­սա­հատ ջան­քեր Տի­րոջ փրկագն­ված­նե­րի հա­ մար ստեղծ­ված կա­ծա­նը քո­ղար­կե­լու հա­մար: Դուք չպետք է ձեր մտքե­ րը բե­րեք Աստ­վա­ծա­շունչ և ձեր կար­ծի­քը դարձ­նեք ա­ռանցք, ո­րի շուրջ պետք է պտտվի ճշմար­տու­թյու­նը: Անհ­րա­ժեշտ է, որ դուք թող­նեք ձեր մտքերն ու­սում­նա­սի­րու­թյան դռան ա­ռաջ և խո­նարհ ու են­թարկ­վող սրտով, Քրիս­տո­սում թաքն­ված ես-ով, ե­ռան­դուն ա­ղոթ­քով ի­մաս­տու­ թյուն խնդրեք Աստ­ծուց: Դուք պետք է զգաք, որ Աստ­ծո բա­ցա­հայտ­ված կամքն ի­մա­նա­լու կա­րիք ու­նեք, քա­նի որ դա վե­րա­բե­րում է ձեր անձ­նա­ կան, հա­վի­տե­նա­կան բա­րե­կե­ցու­թյա­նը: Աստ­վա­ծա­շունչն ու­ղե­ցույց է, ո­րի մի­ջո­ցով դուք կի­մա­նաք հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի ճա­նա­պար­հը: Ա­մեն ին­չից վեր պետք է փա­փա­գեք ի­մա­նալ Տի­րոջ կամքն ու ճա­նա­պարհ­նե­ րը: Քրիս­տո­նեա­կան կրթու­թյան հի­մունք­նե­րը, 307, 308: 109

ապրիլ

10

ԽՈՆԱՐՀ ՍՐՏԵՐՈՎ

Ո­րով­հետև այս­պես է ա­սում Բարձ­րը և Բարձր­յա­լը, հա­վի­տե­նա­ կա­նու­թյան մեջ Բնակ­վո­ղը, և­ո­րի ա­նու­նը Սուրբ է. Ես բնակ­վում եմ բարձ­րում և սուրբ տե­ղը, բայց լի­նում եմ կոտ­րած և խո­նարհ հո­գի ու­նե­ցո­ղի հետ, որ խո­նարհ­նե­րի հո­գին կեն­դա­նաց­նեմ և կեն­դա­նաց­ նեմ սրտով կոտր­ված­նե­րին։ Ե­սա­յիա 57.15:

Բո­լո­րը, ով­քեր խո­նարհ և հար­ցադ­րող մտքե­րով կգան դե­պի Աստ­ծո Խոս­քը՝ ըն­դու­նե­լով այն որ­պես ու­ղե­ցույց, և կ­գան փրկու­թյան պայ­ման­ ներն ի­մա­նա­լու վճռա­կա­նու­թյամբ, կհաս­կա­նան, թե ինչ է ա­սում Սուրբ Գիր­քը: Բայց նրանք, ով­քեր Խոս­քի ու­սում­նա­սի­րու­թյանն են բե­րում հո­ գի, ո­րին այն հա­վա­նու­թյուն չի տա­լիս, ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նից կվերց­նեն հո­գի, որն այն չի տվել: Տերն ան­տար­բեր հո­գի­նե­րի հետ չի խո­սի: Նա չի վատ­նում Իր ցու­ցում­նե­րը մարդ­կանց վրա, ով­քեր մի­տում­նա­վոր կեր­ պով ան­հար­գա­լից ու պղծված վե­րա­բեր­մունք են ցու­ցա­բե­րում: Իսկ գայ­ թակ­ղի­չը կրթում է իր ազ­դե­ցու­թյա­նը տրված յու­րա­քանչ­յուր մար­դու և ձգտում է ա­պարդ­յուն դարձ­նել Աստ­ծո սուրբ օ­րեն­քը: Մենք պետք է խո­նար­հեց­նենք մեր սրտե­րը և­ ան­կեղ­ծու­թյամբ և­ ակ­ նա­ծան­քով ու­սում­նա­սի­րենք կյան­քի Խոս­քը, քա­նի որ միայն խո­նարհ ու զղջա­ցող միտ­քը կա­րող է տես­նել լույ­սը: Սիր­տը, միտ­քը, հո­գին պետք է լույ­սը ստա­նա­լուն պատ­րաստ լի­նեն: Հո­գում պետք է լռու­թյուն տի­րի: Մտ­քե­րը պետք է բեր­վեն Հի­սուս Քրիս­տո­սի «գե­րու­թյանը»: Պար­ծեն­կոտ ինք­նա­գի­տու­թյունն ու ինք­նավս­տա­հու­թյու­նը պետք է կշտամբ­վեն Աստ­ ծո Խոս­քի ներ­կա­յու­թյամբ: Տե­րը խո­սում է Իր ա­ռաջ իր ան­ձը խո­նար­հեց­րած սրտի հետ: Ա­ղոթ­ քի խո­րա­նում հա­վա­տով դիպ­չե­լով շնոր­հի գա­հին՝ մենք Աստ­ծո ձեռ­քից ստա­նում ենք այն երկ­նա­յին ջա­հը, ո­րը լու­սա­վո­րում է մեր խա­վա­րը և ցույց է տա­լիս հոգևո­րու­թյան մեր կա­րի­քը: Սուրբ Հո­գին վերց­նում է Աստ­ ծո բա­ներն ու բա­ցա­հայ­տում դրանք նրանց, ով­քեր ան­կեղ­ծո­րեն ո­րո­նում են երկ­նա­յին գան­ձե­րը: Ե­թե մենք հանձն­վում ենք Նրա ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­ նը, Նա տա­նում է մեզ դե­պի լույ­սը: Երբ նա­յում ենք Քրիս­տո­սի փառ­քին, վե­րա­փոխ­վում ենք Նրա նմա­նու­թյամբ: Մենք ու­նե­նում ենք այն հա­վա­ տը, որն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին: Մեր սրտե­րը նո­ րոգ­ված են, և մենք պատ­րաս­տա­կամ ենք դառ­նում են­թարկ­վե­լու Աստ­ ծուն ա­մեն ին­չում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. դեկ­տեմ­բե­րի 15:

110

ապրիլ

11

ՍՈՎՈՐԵԼՈՒ ՊԱՏՐԱՍՏ

Այս­պես է ա­սում Տե­րը. Կանգ­նեք ճա­նա­պարհ­նե­րին և տե­սեք և հարց­րեք վա­ղե­մի ճա­նա­պարհ­նե­րից, թե արդ­յոք որն է լավ ու­ղին, այն ժա­մա­նակ գնա­ցեք նրա­նով, և դուք հանգս­տու­թյուն կգտնեք ձեր հո­ գի­նե­րի հա­մար։ Բայց նրանք ա­սում են՝ Չենք գնում։ Ե­րե­միա 6.16:

Տի­րո­ջից Իր կամ­քը ճա­նա­չել, երկ­նա­յին ի­մաս­տու­թյուն, Սուրբ Հո­գու լույս խնդրե­լուց հե­տո, խնդրո­ղը կսկսի ու­սում­նա­սի­րել Սուրբ Գիր­քը և կ­տես­նի, որ ժա­մա­նա­կին իր մտքի հա­մար մութ մնա­ցած հատ­ված­նե­րը հան­կար­ծա­կի պար­զա­ցել են, և նա կհաս­կա­նա իր պար­տա­կա­նու­թյուն­ ներն ինչ­պես եր­բեք: Հի­սուսն ա­սաց. «Իմ վար­դա­պե­տու­թյունն Ի­մը չէ, այլ Ինձ ու­ղար­կո­ղինն է: Ե­թե մե­կը կա­մե­նում է Նրա կամքն ա­նել, նա կի­մա­ նա այս վար­դա­պե­տու­թյան հա­մար, թե արդ­յոք Աստ­ծո՞ւց է, կամ ե­թե Ես Իմ ան­ձիցն եմ խո­սում» (Հով­հան­նես 7.16, 17): Աստ­վա­ծա­յին ճշմար­տու­թյան գի­տու­թյու­նը խոս­տաց­ված է նրանց, ով­քեր հնա­զան­դու­թյուն կցու­ցա­բե­րեն ի­րենց տրված լույ­սին և ճշմար­ տու­թյա­նը: Նեղ դար­պաս­նե­րի մուտ­քը կախ­ված է ոչ թե հարս­տու­թյան կամ կրթվա­ծու­թյան մա­կար­դա­կից, այլ սո­վո­րե­լու հո­գի ու­նե­նա­լուց: Նա, ով գնա­հա­տում է աստ­վա­ծա­յին լույ­սի ա­ռա­ջին ճա­ռա­գայ­թը, յու­րաց­նում է այն, քայ­լում է դրա­նում՝ իր գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը ներ­դաշ­նա­կեց­նե­լով այդ շո­ղի հետ և սր­բա­գործ­վե­լով դրա­նով, ա­վե­լի շատ լույս կստա­նա: Նա կհաս­կա­նա, որ Ա­վե­տա­րա­նը փրկու­թյան ծրա­գիրն է: Հնա­զանդ սիրտ ու­նե­ցող մար­դը, ով պատ­րաստ է կա­տա­րել Աստ­ ծո կամ­քը, ոչ միայն ու­րա­խու­թյամբ կըն­դու­նի ճշմար­տու­թյու­նը, այլև ջա­նա­սի­րա­բար կփնտրի այն որ­պես թաքն­ված գանձ: Նա կգա դե­պի Սուրբ Գիր­քը խո­նարհ և սո­վո­րե­լու պատ­րաստ հո­գով՝ փոր­ձե­լով հաս­ կա­նալ, թե ինչ­պես կա­րող է քայ­լել լույ­սի մեջ, և կա­սի. «­Տեր, ի՞նչ ես կա­մե­նում, որ ա­նեմ» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 9.6): Աստ­ծո կամ­քի հետ ներ­ դաշ­նա­կու­թյան մեջ լի­նե­լու հա­մար նա պատ­րաստ է, ե­թե հար­կա­վոր լի­նի, զո­հա­բե­րել ա­մեն ինչ: Միշտ չէ, որ հեշտ է Աստ­ծո կամ­քին հնա­զանդ լի­նե­լը: Նեղ դար­պա­սով ներս մտնե­լու և դե­պի հա­վեր­ժա­կան կյանք տա­նող նեղ կա­ծա­նով քայ­ լե­լու հա­մար հար­կա­վոր է կամ­քի ուժ, քա­նի որ ա­մեն քայ­լա­փո­խի լսվում են ձայ­ներ, ո­րոնք մար­դուն վե­րա­դարձ­նում են անց­յալ կամ հրա­վի­րում են դե­պի ար­գել­ված ճա­նա­պարհ­ներ: Հարս­տու­թյուն, պա­տիվ և բարձր դիր­քեր սի­րող­նե­րը չեն մտնի նեղ դար­պա­սով, մինչև չբա­ժան­վեն ի­րենց կուռ­քե­րից: Հնա­րա­վոր չէ մտնել նեղ դար­պա­սով և­ այս աշ­խար­հի ար­ ժեք­նե­րը տա­նել մեզ հետ: Նա, ով կմտնի նեղ դար­պա­սից ներս, պետք է ա­մեն ինչ ամ­բող­ջու­ թյամբ նվի­րա­բե­րի Աստ­ծուն: Հի­սուսն ա­սում է. «Ե­թե մե­կը կա­մե­նում է Իմ հետևից գալ, թող իր անձն ու­րա­նա և­իր խաչն առ­նի և Իմ հետևից գա» (Մատ­թեոս 16.24): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1912թ. մար­տի 28: 111

ապրիլ

12

ԴԱՏԱՐԿ ԱՆՈԹՆԵՐՈՎ

Բայց այս գանձն ու­նենք հո­ղի ա­նոթ­նե­րում, որ զո­րու­թյան գե­րա­ զան­ցու­թյունն Աստ­ծու­նը լի­նի և­ոչ թե մե­զա­նից։ Բ Կորն­թա­ցիս 4.7:

Հարց տրվեց, թե ի՞նչ տե­սա­կի ա­նոթ­ներ է Հո­գին օգ­տա­գոր­ծում: Ի՞նչ ա­սաց Քրիս­տո­սը: «Ինձ մոտ ե­կեք, ա­մեն վաս­տա­կած­ներ և բեռ­նա­վոր­ ված­ներ, և Ես հան­գիստ կտամ ձեզ։ Ձեզ վրա ա­ռեք Իմ լու­ծը և Ին­ձա­նից սո­վո­րեք, ո­րով­հետև Ես հեզ եմ և սր­տով խո­նարհ, և ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք։ Ո­րով­հետև Իմ լու­ծը քաղցր է, և Իմ բե­ռը՝ թեթև» (Մատ­թեոս 11.28-30): Ո՞ր տե­սա­կի ա­նոթ­ներն են պի­տա­նի Ու­սուց­չի օգ­ տա­գործ­ման հա­մար: Դա­տարկ ա­նոթ­նե­րը: Երբ մենք դա­տար­կում ենք մեր հո­գին ա­մեն տե­սակ պղծու­թյու­նից, ար­դեն պատ­րաստ ենք օգ­տա­ գործ­ման: Դա­տարկ­վա՞ծ ենք արդ­յոք մեր ես-ից: Բժշկ­վա՞ծ ենք արդ­յոք ե­սա­ սի­րա­կան ծրագ­րե­րից, որ­պես­զի ա­վե­լի քիչ զբաղ­վենք մեր ան­ձով: Թող Աստ­ված մաք­րա­գոր­ծի Իր ժո­ղովր­դին, ու­սու­ցիչ­նե­րին և­ ե­կե­ղե­ցի­նե­րը: Նա ա­մեն ին­չում ուղ­ղորդ­վե­լու կա­նոն է տվել, և չ­պետք է ան­փու­թո­րեն հրա­ժար­վել դրա­նից: Բայց միշտ ե­ղել է և կա շե­ղում ար­դար սկզբունք­ նե­րից: Ինչ­քա՞ն եր­կար կշա­րու­նակ­վի այս ի­րա­վի­ճա­կը: Ինչ­պե՞ս կա­րող է Վար­դա­պետն օգ­տա­գոր­ծել մեզ որ­պես սուրբ ծա­ռա­յու­թյան ա­նոթ­ներ, մինչև մենք ինք­ներս մեզ չդա­տար­կենք և թույլ չտանք Նրա Հո­գուն աշ­ խա­տել: Աստ­ված կոչ է ա­նում Իր ժո­ղովր­դին բա­ցա­հայ­տել Ի­րեն: Կ­ցու­ցա­բե­ րի՞ արդ­յոք աշ­խար­հը միաս­նու­թյան սկզբունք­նե­րը, ո­րոնք ե­կե­ղե­ցին չի պահ­պա­նում: Արդ­յո՞ք պետք է ա­ռա­ջի­նը լի­նե­լու ե­սա­սի­րա­կան տեն­չը ցու­ցա­բե­րեն Քրիս­տո­սի հետևորդ­նե­րը: Արդ­յո՞ք չպետք է նրանց փայ­ փա­յած սկզբունք­նե­րը հիմն­վեն ճշմա­րիտ հիմ­քի՝ Հի­սուս Քրիս­տո­սի վրա: Ի՞նչ նյութ պետք է դնենք հիմ­քում, որ­պես­զի ե­կե­ղե­ցում լի­նի ոչ թե հա­ կա­մար­տու­թյուն, այլ միու­թյուն: Արդ­յո՞ք պետք է ե­կե­ղե­ցի բե­րենք փայտ, հարդ ու խո­զան: Արդ­յո՞ք չպետք է բե­րենք ա­մե­նա­թան­կար­ժեք նյու­թե­րը՝ ոս­կի, ար­ծաթ, թան­կար­ժեք քա­րեր: Արդ­յո՞ք խստո­րեն չպետք է ջո­կենք ո­րոմն ու հա­ցա­հա­տի­կը: Արդ­յո՞ք չպետք է գի­տակ­ցենք, որ Սուրբ Հո­գին պետք է ստա­նանք մեր սրտե­րում, որ­պես­զի Նա ի զո­րու լի­նի կո­փել և կեր­տել մեր կյան­քը: Մենք ապ­րում ենք վտան­գա­վոր ժա­մա­նակ­նե­րում: Աստ­ծո երկ­յու­ղով ես կա­սեի, որ Սուրբ Գր­քի ճշմա­րիտ մեկ­նա­բա­նու­թյունն անհ­րա­ժեշտ է մեր բնա­վո­րու­թյան ճիշտ բա­րո­յա­կան զար­գաց­ման հա­մար: Երբ Հո­գին ներ­գոր­ծում է մտքի ու սրտի վրա, երբ ես-ը մա­հա­ցած է, ճշմար­տու­թյու­ նը մշտա­կան ըն­դար­ձակ­ման և նո­րա­նոր զար­գա­ցում­նե­րի հնա­րա­վո­րու­ թյուն է ստա­նում: Երբ ճշմար­տու­թյու­նը կեր­տում է մեր բնա­վո­րու­թյու­ նը, այն կտես­նեն որ­պես ի­րա­կան ճշմար­տու­թյուն: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1899թ. փետր­վա­րի 28: 112

ապրիլ

13

ԱՂՈԹՔԻ ՀՈԳՈՎ

Բաց ա­րա իմ աչ­քե­րը, որ Քո օ­րեն­քի հրաշք­նե­րը տես­նեմ։ Սաղ­մոս 119.8:

Սուրբ գրքի շատ հատ­ված­ներ, ո­րոնք կրթված մար­դիկ հա­մա­րում են ա­ռեղծ­վա­ծա­յին կամ ա­նու­շադ­րու­թյան են մատ­նում որ­պես ոչ կարևոր, Քրիս­տո­սի դպրո­ցում կրթված մարդ­կանց հա­մար լի են սփո­փան­քով և ցու­ցում­նե­րով: Պատ­ճառ­նե­րից մե­կը, թե ին­չու շատ աստ­վա­ծա­բան­ներ հստա­կո­րեն չեն հաս­կա­նում Աստ­ծո Խոսքն, այն է, որ նրանք փա­կում են ի­րենց աչ­քերն այն ճշմար­տու­թյուն­նե­րի վրա, ո­րոնք ցան­կու­թյուն չեն ու­նե­նում կի­րա­ռե­լու: Աստ­վա­ծաշնչ­յան ճշմար­տու­թյուն­նե­րի ըն­կա­լու­ մը կախ­ված է ոչ այն­քան ո­րոն­ման վրա գոր­ծադր­ված մտա­վոր կա­րո­ ղու­թյուն­նե­րի ու­ժից, որ­քան նպա­տա­կաս­լա­ցու­թյու­նից, ար­դա­րու­թյան բուռն ձգտու­մից: Աստ­վա­ծա­շուն­չը եր­բեք չպետք է ու­սում­նա­սի­րել ա­ռանց ա­ղոթ­քի: Միայն Սուրբ Հո­գին կա­րող է մեզ ստի­պել հաս­կա­նալ դյու­րըն­կալ խոս­ քե­րի կարևո­րու­թյու­նը և կան­խել դժվա­րըմբռ­նե­լի բա­նե­րի ա­ղա­վա­ղու­ մը: Երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի գործն է մեր սիր­տը պատ­րաս­տել Աստ­ծո Խոս­քը հաս­կա­նա­լու հա­մար, որ­պես­զի զմայլ­վենք դրա գե­ղեց­կու­թյամբ, խրատ քա­ղենք դրա նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րից, ոգևոր­վենք և­ ուժ ստա­ նանք դրա խոս­տում­նե­րից: Սաղ­մո­սեր­գուի խնդրան­քը պետք է դարձ­ նենք մեր սե­փա­կա­նը. «­Բաց ա­րա իմ աչ­քե­րը, որ Քո օ­րեն­քի հրաշք­նե­րը տես­նեմ»: Փոր­ձու­թյուն­նե­րը հա­ճախ ան­հաղ­թա­հա­րե­լի են թվում, քան­զի ան­տե­ սե­լով ա­ղոթքն ու Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը` գայ­թակ­ղու­թյան են­թարկ­վո­ղը չի կա­րո­ղա­նում հեշ­տու­թյամբ հի­շել Աստ­ծո խոս­տում­ներն ու սա­տա­նա­յին դի­մա­վո­րել Աստ­վա­ծաշն­չի զեն­քե­րով: Բայց հրեշ­տակ­նե­ րը շրջա­պա­տում են աստ­վա­ծա­յին ար­ժեք­նե­րը գնա­հա­տող ու սո­վո­րել ցան­կա­ցող­նե­րին, և մեծ անհ­րա­ժեշ­տու­թյան պա­հե­րին նրանք նրա հի­ շո­ղու­թյա­նը կբե­րեն հենց այն ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք հար­կա­վոր են: Այս­պի­սով, «Երբ որ թշնա­մին գե­տի պես գա, Տի­րոջ Հո­գին նրան կփախց­ նի» (Ե­սա­յիա 59.19): Հի­սուսն Իր ա­շա­կերտ­նե­րին խոս­տա­ցավ. «­Բայց Մ­խի­թա­րի­չը՝ Սուրբ Հո­գին, որ Հայ­րը կու­ղար­կի Իմ ա­նու­նով, Նա ա­մեն բան կսո­վո­րեց­նի ձեզ և կ­հի­շեց­նի ձեզ ա­մեն ինչ, որ ձեզ ա­սա­ցի» (Հով­հան­նես 14.26): Բայց Քրիս­տո­սի դա­սե­րը պետք է նա­խա­պես տպա­վոր­ված լի­նեն մտքում, որ­պես­զի Աստ­ծո Հո­գին վտան­գի ժա­մա­նակ դրանք հի­շեց­նի մեզ: «Իմ սրտում թաքց­րի Քո խոս­քե­րը», ա­սում է Դա­վի­թը, «որ չմե­ղան­չեմ Քո դեմ» (Սաղ­մոս 119.11): Մեծ պայ­քար, 599, 600:

113

14 ՎՍՏԱՀԵԼՈՎ ՆՐԱ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆԸ

ապրիլ

Ի­մաս­տուն ա­րա ինձ, որ Քո օ­րեն­քը պա­հեմ և ն­րան կա­տա­րեմ բո­ լոր սրտով։ Սաղ­մոս 119.34:

Հայտ­նու­թյան դաշ­տով մեկ շաղ են տրված երկ­նա­յին ճշմար­տու­թյան, խա­ղա­ղու­թյան և­ու­րա­խու­թյան հիաս­քանչ աղբ­յուր­նե­րը: Ու­րա­խու­թյան ցայ­տաղբ­յուր­նե­րը հա­սա­նե­լի են յու­րա­քանչ­յուր ո­րո­նո­ղի: Ներշնչ­ված Խոս­քը, ո­րի շուրջ սիր­տը խոր­հում է, կլի­նի ինչ­պես կե­նա­րար շիթ, ո­րը դուրս է ցայ­տում կյան­քի ջրի գե­տից: Մեր Փր­կիչն ա­ղո­թեց, որ­պես­զի Իր հետևորդ­նե­րի միտ­քը բաց լի­նի՝ ըմբռ­նե­լու Սուրբ Գիր­քը: Երբ մենք ա­ղոթ­ քով ու­սում­նա­սի­րում ենք Աստ­վա­ծա­շուն­չը, Սուրբ Հո­գին մեր կող­քին է՝ բա­ցա­հայ­տե­լու մեր կար­դա­ցած բա­ռե­րի ի­մաս­տը: Այն մար­դը, ում միտ­ քը լու­սա­վոր­ված է Աստ­ծո Խոս­քի բա­ցա­հայ­տում­նե­րով, հե­տո ոչ միայն կզգա, որ ա­վե­լի ջա­նա­սի­րա­բար պետք է փոր­ձի ըմբռ­նել Խոս­քը, այլ որ անհ­րա­ժեշտ է ա­վե­լի լավ հաս­կա­նալ գի­տու­թյուն­նե­րը: Նա կզգա, որ կանչ­ված է Հի­սուս Քրիս­տո­սում բարձր կոչ­ման: Ինչ­քան սեր­տո­րեն մար­դը կապ­ված լի­նի ողջ գի­տե­լի­քի և­ ի­մաս­տու­ թյան Աղբ­յու­րի հետ, այն­քան շատ կզգա կա­րի­քը ա­ռաջ գնա­լու մտա­վոր և հոգևոր ձեռք­բե­րում­նե­րի մեջ: Աստ­ծո Խոս­քի բա­ցա­հայտ­մա­նը մշտա­ պես հա­ջոր­դում է մար­դու ու­նա­կու­թյուն­նե­րի բա­ցա­հայ­տումն ու ընդգծ­ ված ու­ժե­ղա­ցու­մը, ո­րով­հետև Նրա Խոս­քի հայտ­նու­թյու­նը լույս է տա­լիս: Նա­յե­լով մե­ծա­գույն ճշմար­տու­թյուն­նե­րին` մար­դու միտ­քը վե­հա­նում է, զգաց­մունք­նե­րը մաք­րա­գործ­վում և զտ­վում են, քա­նի որ Աստ­ծո Հո­գին Աստ­ծո ճշմար­տու­թյան մի­ջո­ցով արթ­նաց­նում է ան­կեն­դան ու­նա­կու­ թյուն­նե­րը և ձ­գում է հո­գին դե­պի եր­կինք: Վերց­րեք ձեր Աստ­վա­ծա­շունչն ու ներ­կա­յա­ցեք ձեր երկ­նա­յին Հո­րը՝ ա­սե­լով. «­Լու­սա­վո­րիր ինձ, սո­վո­րեց­րու ինձ ճշմար­տու­թյու­նը»: Տերն ու­ շադ­րու­թյուն կդարձ­նի ձեր ա­ղոթ­քին, և Սուրբ Հո­գին ճշմար­տու­թյու­նը կհասց­նի ձեր սրտին: Ու­սում­նա­սի­րե­լով Սուրբ Գիր­քը` դուք կամ­րա­նաք հա­վա­տում: Շատ կարևոր է մշտա­պես ու­սում­նա­սի­րել Աստ­ծո Խոս­քը՝ միտ­քը պա­շա­րե­լով Աստ­ծո ճշմար­տու­թյուն­նե­րով: Դուք կա­րող եք բա­ ժան­վել քրիս­տոն­յա­նե­րի ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նից, հայտն­վել մի վայ­րում, որ­ տեղ չեք ու­նե­նա Աստ­ծո զա­վակ­նե­րի հետ շփման ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Հար­ կա­վոր է, որ ձեր սրտում թաքց­րած ու­նե­նաք Աստ­ծո Խոս­քի գան­ձե­րը, որ­պես­զի դի­մադ­րու­թյան հան­դի­պե­լիս կա­րո­ղա­նաք Սուրբ Գր­քով ստու­ գել ա­մեն ինչ: Աստ­վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1892թ. հոկ­տեմ­բե­րի 15:

114

15 ՀԱՎԱՏԱԼՈՎ ՆՐԱ ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒԹՅԱՆԸ

ապրիլ

Որ ձեր հա­վա­տը մարդ­կանց ի­մաս­տու­թյու­նով չլի­նի, այլ Աստ­ ծո զո­րու­թյու­նով: Բայց ի­մաս­տու­թյուն ենք խո­սում կա­տար­յալ­նե­րի հետ, և­ ոչ թե այս աշ­խար­հի ի­մաս­տու­թյու­նը, և­ ոչ էլ այս աշ­խար­հի իշ­խան­նե­րի­նը, որ պի­տի խա­փան­վեն։ Ա Կորն­թա­ցիս 2.5-7:

Դուք ըն­դուն­ված եք Սի­րե­լիի մի­ջո­ցով: Ես ու­նեմ մե­ծա­գույն ցան­կու­ թյուն, որ­պես­զի դուք կա­տա­րե­լա­գոր­ծեք քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­րու­թյու­նը ոչ թե ձեր սե­փա­կան ու­ժով, այլ Քրիս­տո­սի զո­րու­թյամբ, ա­ռա­քի­նու­թյամբ և­ար­դա­րու­թյամբ: Սուրբ Հո­գին ա­մե­նա­մեծ պարգևն էր, որ Աստ­ված կա­ րող էր շնոր­հել մահ­կա­նա­ցու մար­դուն: Այն անվ­ճար է բո­լո­րի հա­մար, և­ այս պարգևի մեջ չի կա­րող լի­նել հաշ­վարկ. այս նվի­րա­բե­րու­մը հատ­կա­ պես ազ­դա­րա­րեց Աստ­ծո Միա­ծին Որ­դու գա­հա­կա­լու­թյունն Իր միջ­նոր­ դա­կան թա­գա­վո­րու­թյու­նում: Մ­խի­թա­րի­չի այս պարգևով երկ­նա­յին Տեր Աստ­վա­ծը մար­դուն ցույց է տա­լիս այն կա­տար­յալ հաշ­տու­թյու­նը, ո­րը Նա ի­րա­կա­նաց­րեց Իր և մար­դու միջև: «Որ հաս­տատ», ա­սում է ա­ռաք­յա­լը, «և­ ան­շարժ խա­րիս­խի պես ու­նենք մեր ան­ձի հա­մար, որ և մտ­նում է վա­րա­գույ­րի ներ­սի կողմն էլ, ուր որ մեզ հա­մար Ա­ռաջ­նորդ մտավ Հի­սու­ սը...» (Եբ­րա­յե­ցիս 6.19, 20): Արդ­յո՞ք Աստ­ված չի ա­սել, որ Սուրբ Հո­գին կտա խնդրող­նե­րին: Եվ արդ­յո՞ք այդ Հո­գին ի­րա­կան, ճշմա­րիտ և­ իս­կա­կան Ու­ղեկ­ցող չէ: Ո­րոշ մար­դիկ կար­ծես թե վա­խե­նում են կառ­չել Աստ­ծո խոս­տում­նե­րին՝ հա­ մա­րե­լով դա ինք­նավս­տա­հու­թյուն: Նրանք ա­ղո­թում են, որ­պես­զի Տե­րը սո­վո­րեց­նի մեզ, բայց վա­խե­նում են վստա­հել Աստ­ծո խոս­տա­ցած խոս­ քին և հա­վա­տալ, որ մենք սո­վո­րում ենք Նրա­նից: Ե­թե մենք դե­պի մեր երկ­նա­յին Հայրն ենք գա­լիս խո­նարհ և սո­վո­րե­լու պատ­րաստ հո­գով՝ ցան­կա­նա­լով և ձգ­տե­լով սո­վո­րել, ա­պա ին­չո՞ւ պետք է կաս­կա­ծի տակ առ­նենք Աստ­ծո՝ Իր սե­փա­կան խոստ­ման կա­տար­մա­նը հա­վա­տա­րիմ լի­ նե­լը: Դուք չպետք է նույ­նիսկ մեկ ակն­թարթ կաս­կա­ծեք Նրան. դրա­նով կա­նար­գեք Նրան: Երբ փոր­ձում եք ճա­նա­չել Աստ­ծուն, Նրա հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան ձեր մա­սը հա­վա­տալն է, որ կա­տա­րե­լով Նրա կամ­քը՝ դուք կա­ռաջ­նորդ­ վեք, կուղ­ղորդ­վեք և կօրհն­վեք: Մենք կա­րող ենք չվստա­հել ինք­ներս մեզ, որ մի­գու­ցե սխալ մեկ­նա­բա­նենք Նրա ուս­մուն­քը, բայց սա էլ կա­րե­լի է դարձ­նել ա­ղոթ­քի թե­մա և վս­տա­հել Նրան, ա­ռա­վե­լա­գույնս վստա­հել, որ Նրա Սուրբ Հո­գին կա­ռաջ­նոր­դի ձեզ ճիշտ մեկ­նա­բա­նե­լու Նրա ծրագ­ րերն ու Նրա նա­խախ­նա­մու­թյան աշ­խա­տան­քը: Ձե­ռագ­րեր 6:223, 224:

115

ապրիլ

16 ՄՏՈՐԵԼՈՎ ԱՍՏԾՈ ԽՈՍՔԻ ՇՈՒՐՋ

Ո՜ր­քան եմ սի­րում Քո օ­րեն­քը. ա­մեն օր նա է իմ մտած­մուն­քը։ Սաղ­մոս 119.97:

Սուրբ Գիր­քը հաս­կա­նա­լու հա­մար մարդ­կանց պետք չէ ա­վան­դույթ­ նե­րի և սո­վո­րույթ­նե­րի ա­ղոտ լույ­սը: Դա նույնն է, ինչ են­թադ­րել, որ մի­ ջօ­րեին երկ­նա­կա­մա­րում փայ­լա­տա­կող արևին հար­կա­վոր է երկ­րի լապ­տեր­նե­րի լույսն իր փառքն ա­վե­լաց­նե­լու հա­մար: Աստ­վա­ծաշն­չում յու­րա­քանչ­յուր պար­տա­կա­նու­թյուն պարզ է դարձ­ված, ա­մեն մի դաս՝ հաս­կա­նա­լի: Քրիս­տո­սի պարգևն ու Սուրբ Հո­գու լու­սա­վո­րու­թյու­նը բա­ ցա­հայ­տում են մեզ Հո­րը: Խոսքն ու­նակ է տղա­մարդ­կանց, կա­նանց և­ ե­րի­տա­սար­դու­թյանն ի­մաս­տուն դարձ­նել փրկու­թյան հար­ցում: «Ա­մեն Գիրք աստ­վա­ծա­շունչ են և­ օգ­տա­կար՝ վար­դա­պե­տու­թյան և հան­դի­մա­նու­թյան և­ ուղ­ղե­լու և­ ար­դա­րու­թյուն խրա­տե­լու հա­մար, որ Աստ­ծո մար­դը կա­տար­յալ լի­նի ա­մեն բա­րի գոր­ծե­րի հա­մար պատ­րաստ­ ված» (Բ Տի­մո­թեոս 3.16, 17): Ոչ մի այլ գիրք այդ­քան հզոր չէ, որ­պես­զի վե­հաց­նի մտքե­րը, ո­գեշն­չի կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը, որ­քան Աստ­վա­ծաշն­չի խո­րը, ազն­վաց­նող ճշմար­տու­թյուն­նե­րը: Ե­թե Աստ­ծո Խոսքն ու­սում­նա­ սիր­վի հա­վուր պատ­շա­ճի, մար­դիկ կու­նե­նան լայն միտք, ազ­նիվ բնա­ վո­րու­թյուն և կամ­քի մեծ ուժ, ին­չը հազ­վա­դեպ է այս ժա­մա­նակ­նե­րում: Սուրբ Գր­քի հապ­ճեպ ըն­թեր­ցու­մից քիչ օ­գուտ կա­րե­լի է սպա­սել: Մարդ կա­րող է կար­դալ ամ­բողջ Աստ­վա­ծա­շուն­չը ու չնկա­տել դրա գե­ ղեց­կու­թյու­նը կամ չըմբռ­նել դրա մտքե­րի խո­րու­թյու­նը: Մեկ հատ­վա­ծի խո­րը ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը, այն­պես որ դրա նշա­նա­կու­թյու­նը պարզ լի­ նի մտքին, իսկ կա­պը՝ փրկու­թյան ծրագ­րին, ակն­հայ­տո­րեն ա­վե­լի մեծ ար­ժեք ու­նի, քան շատ գլուխ­նե­րի ըն­թեր­ցումն ա­ռանց հստակ, տե­սա­ նե­լի նպա­տա­կի և ս­տա­ցած դրա­կան ցու­ցու­մի: Պա­հեք ձեր Աստ­վա­ծա­ շուն­չը ձեզ հետ: Հնա­րա­վո­րու­թյան դեպ­քում կար­դա­ցեք, մտա­պա­հեք հա­մար­նե­րը: Ե­թե նույ­նիսկ քայ­լում եք փո­ղո­ցով, կա­րող եք կար­դալ մի հատ­ված և մ­տո­րել դրա շուրջ՝ այդ կերպ մտա­պա­հե­լով այն: Աստ­վա­ծա­շուն­չը եր­բեք ա­ռանց ա­ղոթ­քի մի ու­սում­նա­սի­րեք: Դրա է­ջե­րը բա­ցե­լուց ա­ռաջ մենք պետք է խնդրենք Սուրբ Հո­գու լու­սա­վո­րու­ թյու­նը, և­այն կտրվի: Երբ Նա­թա­նա­յե­լը ե­կավ Հի­սու­սի մոտ, Փր­կի­չը բա­ ցա­կան­չեց. «Ա­հա ճիշտ իս­րա­յե­լա­ցի, ում մեջ նեն­գու­թյուն չկա» (Հով­հան­ նես 1.47): Նա­թա­նա­յելն ա­սաց. «Ի՞նչ տե­ղից ես ճա­նա­չում ինձ: Հի­սու­սը պա­տաս­խա­նեց և­ ա­սաց նրան. Փի­լիպ­պո­սը դեռ քեզ չկան­չած քեզ տե­ սա, որ թզե­նու տակ էիր» (հա­մար 48): Հի­սու­սը մեզ ևս կ­տես­նի ա­ղոթ­քի թա­քուն վայ­րում, երբ մենք Նրան փնտրենք լույ­սի հա­մար՝ ի­մա­նա­լու, թե որն է ճշմար­տու­թյու­նը: Լույ­սի աշ­խար­հի հրեշ­տակ­նե­րը կլի­նեն նրանց հետ, ով­քեր խո­նարհ սրտով աստ­վա­ծա­յին ա­ռաջ­նոր­դու­թյուն են ո­րո­ նում: Ատ­լանտ­յան միու­թյան օ­րա­գիր, 1909թ. հու­նի­սի 9, պա­րագ­րաֆ 8: 116

ապրիլ

17

ՑՆԾԱԼՈՎ ԽՈՍՔՈՎ

Քո խոս­քե­րը գտնվե­ցին, և­ես կե­րա նրանց, և Քո խոսքն ինձ հա­ մար սրտիս ցնծու­թյուն և­ու­րա­խու­թյուն ե­ղավ, ո­րով­հետև Քո ա­նու­ նը կանչ­ված է ինձ վրա, ով Ե­հո­վա Զո­րաց Աստ­ված։ Ե­րե­միա 15.16:

Աստ­վա­ծաշնչ­յան հա­վա­տը կի­րա­ռե­լը են­թադ­րում է մշտա­կան համ­ բե­րա­տա­րու­թյուն, քնքշու­թյուն, ինք­նա­մեր­ժում, ինք­նա­զո­հա­բե­րու­թյուն: Բայց ե­թե Աստ­ծո Խոս­քը դառ­նում է մեր կյան­քի մշտա­կան սկզբուն­քը, այն ա­մե­նը, ինչ մենք պետք է ա­նենք, ա­մեն մի բառ, ա­մեն մի պարզ գոր­ ծո­ղու­թյուն ցույց կտա, որ մենք են­թարկ­վում ենք Հի­սուս Քրիս­տո­սին, որ նույ­նիսկ մեր մտքերն են բեր­վել Նրա «գե­րու­թյուն»: Ե­թե Աստ­ծո Խոս­քը սրտով ըն­դուն­վում է, այն կա­զա­տի հո­գին ինք­նավս­տա­հու­թյու­նից և­ինք­ նա­կախ­վա­ծու­թյու­նից: Մեր կյան­քը կլի­նի բա­րու ուժ, ո­րով­հետև Սուրբ Հո­գին կլցնի մեր միտ­քը այն ա­մե­նով, ինչ աստ­վա­ծա­յին է: Քրիս­տո­սի հա­ վա­տը կգոր­ծած­վի մեր կող­մից, քա­նի որ մեր կամ­քը կլի­նի Աստ­ծո կամ­քի հետ կա­տար­յալ հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան մեջ: Ճշմա­րիտ կրո­նը դա­վա­նել հայ­տա­րա­րող­նե­րից շա­տե­րը, ցա­վոք, ար­հա­մար­հում են երկն­քի ճա­նա­պար­հը մատ­նան­շող Աստ­ծո տված Ու­ ղե­ցույ­ցը: Նրանք կա­րող են կար­դալ Աստ­վա­ծա­շուն­չը, սա­կայն Աստ­ծո Խոս­քը պար­զա­պես կար­դա­լը, ինչ­պես կկար­դա­յին մար­դու գրած բա­ռե­ րը, կտան միայն մա­կե­րե­սա­յին գի­տե­լիք­ներ: Ճշմար­տու­թյան մա­սին խո­ սե­լը լսո­ղին չի սրբաց­նի: Նրանք կա­րող են հայ­տա­րա­րել, թե աշ­խա­տում են Աստ­ծո հա­մար, մինչ­դեռ, ե­թե Քրիս­տոսն ի­րենց մեջ լի­ներ, կա­սեր. «­Մո­լոր­ված եք, որ չգի­տեք գրքե­րը և­ոչ Աստ­ծո զո­րու­թյու­նը» (Մատ­թեոս 22.29): Նման մար­դիկ չեն կա­րող ի­մա­նալ, թե ինչ ա­սել է ճշմա­րիտ կրոն: «Այն բա­նը, որ Ես ձեզ հետ խո­սե­ցի», ա­սաց Քրիս­տո­սը, «հո­գի է և կ­յանք է» (Հով­հան­նես 6.63): Ե­րե­միան վկա­յում է Աստ­ծո Խոս­քը՝ ա­սե­լով. «­Քո Խոս­քե­րը գտնվե­ցին, և­ ես կե­րա դրանց, և Քո Խոսքն ինձ հա­մար սրտիս ցնծու­թյուն և­ ու­րա­խու­թյուն ե­ղավ»: Աստ­ծո Խոս­քում աստ­վա­ ծա­յին բժշկու­թյուն կա, որն, այս­պես կոչ­ված, ի­մաս­տուն և խո­հեմ մար­ դիկ չեն կա­րող վե­րապ­րել, բայց ո­րը բա­ցա­հայտ­վում է ե­րե­խա­նե­րին: «­Խոս­քե­րիդ հայտ­նու­թյու­նը լույս է տա­լիս և­ի­մաս­տուն է ա­նում պար­զա­ միտ­նե­րին» (Սաղ­մոս 119.130): Ե­թե Խոս­քը պահ­պան­վում է սրտում, այն դառ­նում է մտքի գան­ձա­տու­նը, ո­րից մենք հին ու նոր գան­ձեր ենք դուրս բե­րում: Մեզ հա­մար այլևս հա­ճե­լի չի լի­նում մտա­ծել երկ­րա­յին բա­նե­րի մա­սին, և մենք ա­սում ենք. «­Քո Խոս­քը ճրագ է իմ ոտ­քե­րի հա­մար և լույս՝ իմ ճա­նա­պար­հի հա­մար» (հա­մար 105): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. մա­ յի­սի 4:

117

ապրիլ

18

ԽՈՍՔՈՎ ՍՐԲԱԳՈՐԾՎԱԾ

Նրանց սուրբ ա­րա Քո ճշմար­տու­թյու­նով. Քո խոս­քը ճշմար­տու­ թյուն է։ Հով­հան­նես 17.17:

Հի­սու­սի պա­հան­ջի բար­դու­թյունն այն է, որ Նրան սի­րող­նե­րը պետք է հե­ ռու մնան աշ­խար­հի չա­րի­քից և լի­նեն սրբա­գործ­ված ճշմար­տու­թյան մի­ջո­ ցով: Նա մեզ չի թող­նում ա­նո­րոշ կաս­կած­նե­րի մեջ, թե ինչ է ճշմար­տու­թյու­նը, այլ ա­վե­լաց­նում է. «­Քո խոս­քը ճշմար­տու­թյուն է»: Աստ­ծո Խոսքն է այն մի­ջո­ ցը, ո­րով պետք է ի­րա­կա­նաց­վի մեր սրբա­գոր­ծու­մը: Հե­տո շատ կա­րևոր է, որ մենք ծա­նո­թա­նանք Աստ­վա­ծաշն­չի սուրբ ցու­ցում­նե­րի հետ: Մեզ հա­մար կյան­քի Խոս­քը հաս­կա­նալն այն­քան կարևոր է, որ­քան ա­ռա­ջին ա­շա­կերտ­ նե­րի հա­մար կարևոր էր փրկու­թյան ծրագ­րի մա­սին տե­ղե­կա­նա­լը: Մենք չենք ներ­վի, ե­թե մեր սե­փա­կան ան­փու­թու­թյան պատ­ճա­ռով չի­մա­նանք Աստ­ծո Խոս­քի պա­հանջ­նե­րը: Աստ­ված տվել է մեզ Իր Խոս­ քը, Իր կամ­քի բա­ցա­հայ­տու­մը և խոս­տա­ցել է Սուրբ Հո­գին նրանց, ով­ քեր կխնդրեն Ի­րե­նից, Ով կա­ռաջ­նոր­դի նրանց դե­պի ճշմար­տու­թյուն, և Աստ­ծո կամ­քը կա­տա­րել ցան­կա­ցող յու­րա­քանչ­յուր ան­կեղծ հո­գի կճա­ նա­չի վար­դա­պե­տու­թյու­նը: Աշ­խար­հը լիքն է կեղծ ուս­մունք­նե­րով, և­ե­թե մենք ինք­ներս վճռա­կա­ նո­րեն չու­սում­նա­սի­րենք Սուրբ Գիր­քը, կըն­դու­նենք աշ­խար­հի սխալ­նե­րը ճշմար­տու­թյան տեղ, կյու­րաց­նենք աշ­խար­հի սո­վո­րու­թյուն­նե­րը և կ­մո­ լո­րեց­նենք մեր սե­փա­կան սրտե­րը: Աշ­խար­հի վար­դա­պե­տու­թյուն­ներն ու սո­վո­րույթ­նե­րը հա­կա­սում են Աստ­ծո ճշմար­տու­թյա­նը: Նրանք, ով­քեր փոր­ձում են աշ­խար­հի ծա­ռա­յու­թյու­նից դառ­նալ դե­պի Աստ­ծո ծա­ռա­յու­ թյու­նը, աստ­վա­ծա­յին օգ­նու­թյան կա­րիք կու­նե­նան: Նրանք ստիպ­ված կլի­նեն դարձ­նել ի­րենց դեմքն ինչ­պես կայծ­քար դե­պի Սիո­նը: Նրանք կզգան աշ­խար­հի, մարմ­նի և սա­տա­նա­յի դի­մադ­րու­թյու­նը և ս­տիպ­ված կլի­նեն դեմ գնալ աշ­խար­հի հո­գուն և­ազ­դե­ցու­թյուն­նե­րին: Այն ժա­մա­նակ­վա­նից ի վեր, երբ Աստ­ծո Որ­դին դեմ ե­լավ մարդ­կու­ թյան ամ­բար­տա­վան նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րին ու ան­հա­վա­տու­թյա­նը, Հի­սու­սի կրո­նի նկատ­մամբ աշ­խար­հի դիր­քո­րոշ­ման փո­փո­խու­թյուն չի ե­ղել: Քրիս­տո­սի ծա­ռա­նե­րը ստիպ­ված են հան­դի­պել միև­նույն դի­մադ­ րու­թյան և նա­խա­տին­քի հո­գուն, և հետևա­բար այլ բան չի մնում, քան ա­սել. «ե­կեք բա­նա­կի դուր­սը գնանք Նրա մոտ, և Նրա նա­խա­տին­քը մեզ վրա առ­նենք» (Եբ­րա­յե­ցիս 13.13): Հի­սու­սի ա­ռա­քե­լու­թյունն ի ցույց դրվեց հա­մո­զիչ հրաշք­նե­րով: Նրա ուս­մուն­քը զար­մաց­րեց մարդ­կանց: Դա դպիր­նե­րի հա­կա­սա­կան խժդժա­ բա­նու­թյու­նը չէր` լի ա­ռեղծ­ված­նե­րով, ծան­րա­ցած ան­հե­թեթ ձևա­կա­նու­ թյուն­նե­րով և­ ա­նի­մաստ հար­կադ­րանք­նե­րով, այլ ճշմար­տու­թյան հա­մա­ կարգ էր, ո­րը հա­մա­պա­տաս­խա­նում էր սրտի պա­հանջ­մունք­նե­րին: Նրա ուս­մուն­քը պարզ էր, հստակ և հաս­կա­նա­լի: Այն գոր­ծա­նա­կան ճշմար­տու­ թյուն­նե­րը, ո­րոնք Նա ար­տա­բե­րում էր, հա­մո­զիչ ուժ ու­նեին և գ­րա­վում էին մարդ­կանց ու­շադ­րու­թյու­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. փետր­վա­րի 7: 118

19 ԱՌԱՋՆՈՐԴՎԵԼՈՎ ԳՐՎԱԾ ՎԿԱՅՈՒԹՅԱՄԲ

ապրիլ

Օ­րեն­քին ու վկա­յու­թյա­նը դի­մե­ցեք, ե­թե նրանք չխո­սեն այս խոս­ քի հա­մե­մատ, նրանք ար­շա­լույս չու­նեն։ Ե­սա­յիա 8.20:

Սուրբ Հո­գին մշտա­պես ա­ռաջ­նոր­դում է դե­պի գրա­վոր Խոս­քը և­ ու­ շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րում է դե­պի ար­դա­րու­թյան մեծ բա­րո­յա­կան չա­ փա­նի­շը: Աստ­ծուց պատ­վի ար­ժա­նա­նալն ու ճշմար­տու­թյու­նը վկա­յե­լու ար­տո­նու­թյուն ու­նե­նա­լը հրա­շա­լի բան է: Հի­սուս Քրիս­տոսն ա­սաց Իր ա­շա­կերտ­նե­րին համ­բարձ­վե­լուց և ն­րանց տե­սա­դաշ­տից ամ­պե­րի մեջ ծածկ­վե­լուց ան­մի­ջա­պես ա­ռաջ. «Իմ վկա­նե­րը կլի­նեք Ե­րու­սա­ղե­մում և բո­լոր Հրեաս­տա­նի և Սա­մա­րիա­յի մեջ մինչև երկ­րի ծայ­րե­րը» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 1.8): Նրանց տրվեց Սուրբ Հո­գու երկ­նա­յին պարգևը Քրիս­տո­ սի մա­սին վկա­յե­լու հա­մար: Ու­զում եմ ձեր ու­շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րել այն փաս­տին, որ նրանք, ում սրտում ապ­րում է Հի­սու­սը, ի­րա­կա­նում հա­վա­տով ստա­ցել են Սուրբ Հո­գին: Ա­մեն ան­հատ, ով ըն­դու­նում է Հի­սու­սին որ­պես իր անձ­նա­կան Փր­կիչ, ըն­դու­նում է նաև Սուրբ Հո­գուն որ­պես իր Խորհր­դա­տու, Սր­բա­ գոր­ծող, Ա­ռաջ­նորդ և Վկա: Հա­վա­տաց­յալն ինչ­քան մոտ քայ­լի Աստ­ծուն, այն­քան հստակ կլի­նի նրա վկա­յու­թյու­նը, և­որ­պես ան­խու­սա­փե­լի արդ­ յունք՝ Փրկ­չի սի­րո մա­սին այդ վկա­յու­թյունն ա­վե­լի ուժ­գին ազ­դե­ցու­թյուն կու­նե­նա ու­րիշ­նե­րի վրա, և­այն­քան ա­վե­լի շատ նա ցույց կտա, որ բարձր է գնա­հա­տում Աստ­ծո Խոս­քը: Դա նրա ու­տե­լիքն է, խմե­լի­քը՝ հո­գու ծա­ րա­վը բա­վա­րա­րե­լու հա­մար: Նա բարձր է գնա­հա­տում Աստ­ծո կամ­քը Նրա Խոս­քից սո­վո­րե­լու ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Ո­րոշ մար­դիկ, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե հա­վա­տաց­յալ­ներ են, ար­ հա­մար­հում են Սուրբ գիր­քը և շրջ­վում են Աստ­ծո Խոս­քից: Նրանք մեր­ ժում են Աստ­վա­ծա­շուն­չը` հիա­նա­լի Ու­ղե­ցույ­ցը, բո­լոր գա­ղա­փար­նե­րի ճշմա­րիտ փոր­ձար­կի­չը, և հայ­տա­րա­րում են, որ ի­րենց Հո­գին է սո­վո­րեց­ նում, և­որ Սուրբ Գիրքն ու­սում­նա­սի­րե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն չկա: Բո­լոր այս մար­դիկ են­թարկ­վում են սա­տա­նա­յի հնարք­նե­րին, քա­նի որ Հո­գին և Խոս­քը նույնն են: Սուրբ Գիրքն ա­սում է. «Օ­րեն­քին ու վկա­յու­թյա­նը դի­ մեք, ե­թե նրանք չխո­սեն այս խոս­քի հա­մե­մատ, նրանք ար­շա­լույս չու­ նեն»: Միայն նա է ա­զատ մարդ, ում ճշմար­տու­թյունն է ա­զա­տում: Ձե­ ռագ­րեր 14.70, 71:

119

20 ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԽՈՍՔԻՑ ԶԱՏ ՉԻ ՏՐՎՈՒՄ

ապրիլ

Ո­րով­հետև սուտ քրիս­տոս­ներ և սուտ մար­գա­րե­ներ վեր կկե­ նան և մեծ նշան­ներ և հ­րաշք­ներ կտան մինչև որ ե­թե կա­րե­լի լի­ներ, ընտր­ված­նե­րին էլ կմո­լո­րեց­նեին: Մատ­թեոս 24.24:

Մո­լո­րու­թյան այս օ­րե­րում ա­մեն մե­կը, ով հաս­տատ­վել է ճշմար­տու­ թյան մեջ, պետք է պայ­քա­րի սուր­բե­րին տրված հա­վա­տի հա­մար: Սա­ տա­նա­յի ա­ռեղծ­վա­ծա­յին աշ­խա­տան­քում կա­րե­լի է տես­նել սխալ­նե­րի մեծ բազ­մա­զա­նու­թյուն, ո­րոնք, ե­թե հնա­րա­վոր լի­ներ, կմո­լո­րեց­նեին նաև ընտր­յալ­նե­րին և ն­րանց կշե­ղեին ճշմար­տու­թյու­նից: Հար­կա­վոր կլի­նի նաև դի­մա­կա­յել մարդ­կա­յին ի­մաս­տու­թյա­նը՝ ուս­յալ մարդ­կանց ի­մաս­տու­թյա­նը, ով­քեր, ինչ­պես փա­րի­սե­ցի­նե­րը, Աստ­ծո օ­րեն­քի ու­սու­ ցիչ­ներ են, սա­կայն ի­րենք չեն են­թարկ­վում օ­րեն­քին: Հար­կա­վոր կլի­նի դի­մա­կա­յել մարդ­կա­յին տգի­տու­թյանն ու հի­մա­րու­թյա­նը, ո­րոնք կհան­ դի­պեն նոր հրա­շա­լի զգեստ հա­գած տա­րան­ջատ­ված տե­սու­թյուն­նե­րի տես­քով, տե­սու­թյուն­ներ, ո­րոնց դի­մա­կա­յելն ա­վե­լի ու ա­վե­լի բարդ կլի­նի, քա­նի որ ի­մաստ չու­նեն: Կ­լի­նեն կեղծ ե­րազ­ներ և կեղծ տե­սիլք­ներ, ո­րոնք ի­րենց մեջ ճշմար­ տու­թյան մաս­նիկ կպա­րու­նա­կեն, սա­կայն կհե­ռաց­նեն իս­կա­կան հա­վա­ տից: Տե­րը մարդ­կանց սկզբունք է տվել, ո­րը նրանց կուղ­ղոր­դի. «Օ­րեն­ քին ու վկա­յու­թյա­նը դի­մեք, ե­թե նրանք չխո­սեն այս խոս­քի հա­մե­մատ, նրանք ար­շա­լույս չու­նեն» (Ե­սա­յիա 8.20): Ե­թե նրանք նսե­մաց­նում են Աստ­ծո օ­րեն­քը, ե­թե ու­շադ­րու­թյուն չեն դարձ­նում Նրա կամ­քին, ո­րը բա­ ցա­հայտ­ված է Նրա Հո­գու վկա­յու­թյուն­նե­րում, նրանք խա­բե­բա­ներ են: Նրանք կա­ռա­վար­վում են ազ­դակ­նե­րով և տ­պա­վո­րու­թյուն­նե­րով` կար­ ծե­լով, թե վեր­ջին­ներս Սուրբ Հո­գուց են, և դրանք հա­մա­րում են ա­վե­լի վստա­հե­լի, քան Ներշնչ­ված Խոս­քը: Նրանք հայ­տա­րա­րում են, որ ա­մեն մի միտք ու զգա­ցո­ղու­թյուն Հո­գու տպա­վո­րու­թյունն է, և­երբ դրանք հիմ­ նա­վո­րում են ոչ Սուրբ Գր­քով, հայ­տա­րա­րում են, որ ու­նեն ա­վե­լի վստա­ հե­լի բան: Սա­կայն մինչ մտա­ծում են, թե ա­ռաջ­նորդ­վում են Աստ­ծո Հո­ գով, ի­րա­կա­նում հետևում են սա­տա­նա­յի մշա­կած պատ­րան­քին: Ըն­տիր լու­րեր 2.98, 99: Սա­տա­նան կաշ­խա­տի ա­մե­նա­նուրբ կեր­պով՝ մարդ­կա­յին հո­րին­ վածք­նե­րը հրեշ­տակ­նե­րի հան­դերձ­նե­րով ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար: Բայց Խոս­քի լույ­սը փայ­լա­տա­կում է բա­րո­յա­կան խա­վա­րի մեջ, և Աստ­վա­ծա­ շուն­չը եր­բեք չի փո­խա­րին­վի հրաշք­նե­րի ցու­ցադ­րու­թյամբ: Ճշմար­տու­ թյու­նը պետք է ու­սում­նա­սի­րել, այն պետք է ո­րո­նել ինչ­պես թաքն­ված գանձ: Հրա­շա­լի լու­սա­վո­րու­թյու­նը Խոս­քից զատ կամ էլ դրա փո­խա­րեն չի տրվի: Կառ­չեք Խոս­քին, ստա­ցեք հաս­տա­տուն Խոս­քը, ո­րը մարդ­կանց ի­մաս­տուն կդարձ­նի փրկու­թյան վե­րա­բեր­յալ: Ըն­տիր լու­րեր 2.100: 120

ապրիլ

21

ՉԱՊԱՎԻՆԵԼՈՎ ՍԵՓԱԿԱՆ ԵՐԵՎԱԿԱՅՈՒԹՅԱՆԸ

Եվ իմ խոս­քը և քա­րո­զու­թյու­նը ոչ թե մարդ­կա­յին ի­մաս­տու­թյան պա­տիր խոս­քե­րով ե­ղավ, այլ Հո­գու և զո­րու­թյան ա­պա­ցու­ցու­թյամբ: Ա Կորն­թա­ցիս 2.4:

Ես տե­սել եմ, որ ե­կե­ղե­ցու փոր­ձա­ռու­թյան ա­մեն մի նոր փու­լի վտանգ է սպառ­նում, ո­րով­հետև ո­մանք սխալ հո­գով են ըն­կա­լում ի­րե­րը: Մինչ ո­րոշ ու­սու­ցիչ­ներ ու­ժեղ և­ ար­գա­սա­վոր են աստ­վա­ծաշնչ­յան վար­դա­ պե­տու­թյան ու­սուց­ման գոր­ծում, նրան­ցից ոչ բո­լորն ու­նեն գործ­նա­կան կյան­քի գի­տու­թյուն և­ ի զո­րու չեն խոր­հուրդ տալ շփոթ­ված մտքե­րին վստա­հու­թյամբ և­ ա­պա­հո­վու­թյամբ: Նրանք չեն նկա­տում այն շփո­թեց­ նող ի­րա­վի­ճա­կը, որն ան­պայ­մա­նո­րեն այ­ցե­լում է փո­փո­խու­թյուն վե­ րապ­րող ա­մեն մի ըն­տա­նի­քի: Ու­րեմն, թող որ բո­լորն ու­շա­դիր լի­նեն, թե ինչ են ա­սում. ե­թե Աստ­ծո միտ­քը չգի­տեն ո­րոշ հար­ցե­րում, թող որ եր­ բեք չխո­սեն ի­րենց կռա­հում­նե­րի և­են­թադ­րու­թյուն­նե­րի հի­ման վրա: Ե­թե հստակ ո­չինչ չգի­տեն, թող այդ­պես էլ ա­սեն, և թող որ ան­հատն ամ­բող­ջո­ վին ա­պա­վի­նի Աստ­ծուն: Թող ա­վե­լի շատ ա­ղոթք բարձ­րաց­վի, նույ­նիսկ ծո­մով, որ­պես­զի ոչ ոք չխար­խա­փի խա­վա­րում, այլ շարժ­վի լույ­սի մեջ, ինչ­պես Աստ­ված է լույ­սի մեջ: Մենք հի­մա կա­րող ենք փնտրել ինչ-որ բան, որն ի հայտ կգա մեր շար­քե­րում. կան Սուրբ Հո­գուց չու­սու­ցան­ված մտքեր, ով­քեր չեն կի­րա­ ռել Քրիս­տո­սի խոս­քե­րը, չեն հաս­կա­նում Աստ­ծո Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյու­նը և ս­խալ ճա­նա­պար­հի կկանգ­նեն, քա­նի որ ամ­բող­ջու­թյամբ չեն հետևում Հի­սու­սին: Նրանք ա­ռաջ­նորդ­վում են ազ­դակ­նե­րով և սե­փա­կան երևա­ կա­յու­թյամբ: Թող որ ո­չինչ չար­վի ան­կարգ կեր­պով, որ­պես­զի թեժ և հան­կար­ծա­ կան մղու­մով աս­ված խոս­քե­րի հետևան­քով սե­փա­կա­նու­թյան մեծ կո­ րուստ­ներ կամ զո­հա­բե­րու­թյուն­ներ չլի­նեն: Այդ խոս­քե­րը հա­րու­ցում են խան­դա­վա­ռու­թյուն, ո­րը հա­մա­պա­տաս­խան չէ Աստ­ծո հրա­մա­նին, և կարևոր հաղ­թա­նա­կը, որ պետք է ձեռք բեր­վեր, հա­վա­սա­րակշռ­վա­ծու­ թյան, զսպվա­ծու­թյան, պատ­շաճ մտա­ծո­ղու­թյան, ինչ­պես նաև ա­ռողջ սկզբունք­նե­րի և ն­պա­տակ­նե­րի պա­կա­սի պատ­ճա­ռով կվե­րած­վեն պար­տու­թյան: Թող որ այս հար­ցում լի­նի ի­մաս­տուն ղե­կա­վա­րու­թյուն, և բո­լո­րը շարժ­վեն ի­մաս­տուն և­ ան­տե­սա­նե­լի Խորհր­դա­տուի՝ Աստ­ծո ա­ռաջ­նոր­դու­թյամբ: Մար­դիկ կպայ­քա­րեն իշ­խա­նու­թյան հա­մար, և կա­ րող է կա­տար­վել այն­պի­սի աշ­խա­տանք, ո­րը չի կրում Աստ­ծո ձե­ռա­գի­րը: Հա­տուկ վկա­յու­թյուն­ներ Բաթլ Քրի­քում տար­բեր հար­ցե­րի վե­րա­բեր­յալ, 17, 18:

121

22 ՉԱՌԱՋՆՈՐԴՎԵԼՈՎ ԶԳԱՑՄՈՒՆՔՆԵՐՈՎ

ապրիլ

Քո խոս­քը ճրագ է իմ ոտ­նե­րի հա­մար և լույս՝ իմ ճա­նա­պար­հի հա­ մար։ Սաղ­մոս 119.105:

Սր­բա­գոր­ծու­թյունն զգաց­մունք­նե­րի եր­ջա­նիկ թռիչք չէ, ոչ էլ մի ակն­ թար­թի աշ­խա­տանք. այն ամ­բողջ կյան­քի գործ է: Ե­թե մե­կը հայ­տա­րա­ րում է, որ Տե­րը սրբա­գոր­ծել և սր­բաց­րել է ի­րեն, այս օրհ­նու­թյան մա­սին նրա հայ­տա­րա­րու­թյան ա­պա­ցույ­ցը կերևա հե­զու­թյան, համ­բե­րու­թյան, եր­կայ­նամ­տու­թյան, ճշմար­տա­ցիու­թյան և սի­րո պտուղ­նե­րում: Ե­թե այն մարդ­կանց ստա­ցած օրհ­նու­թյու­նը, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե սրբա­ գործ­վել են, ա­ռաջ­նոր­դում է նրանց հիմն­վել մի հա­տուկ զգաց­մուն­քի վրա, և ն­րանք հայ­տա­րա­րում են, որ Սուրբ Գիրքն ու­սում­նա­սի­րե­լու կա­րիք չկա Աստ­ծո բա­ցա­հայտ­ված կամքն ի­մա­նա­լու հա­մար, ա­պա այդ են­թադր­յալ օրհ­նու­թյու­նը կեղծ է, քա­նի որ դրա կրո­ղին ա­ռաջ­նոր­դում է ա­պա­վի­նել սե­փա­կան չսրբա­գործ­ված հույ­զե­րին և­ երևա­կա­յու­թյա­նը և­ ա­կանջ­նե­րը փա­կել Աստ­ծո ձայ­նի ա­ռաջ, ո­րը գա­լիս է Նրա Խոս­քից: Նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե ու­նեն Հո­գու հա­տուկ դրսևո­րում և վ­կա­յու­թյուն, և­ որ ի­րենց բո­լոր մեղ­քե­րը թողն­ված են, ին­չո՞ւ են եզ­րա­կաց­ նում, որ կա­րող են մի կողմ դնել Աստ­վա­ծա­շունչն ու այ­սու­հետ միայ­նակ քայ­լել: Երբ հարց ենք տա­լիս մարդ­կանց, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե ակն­ թար­թո­րեն սրբա­գործ­վել են, թե արդ­յո՞ք ու­սում­նա­սի­րում են Սուրբ Գիր­քը, ինչ­պես Հի­սուսն է ի­րենց պատ­վի­րել, և կամ մի­գու­ցե կա հա­վել­յալ ճշմար­ տու­թյուն, որ կա­րող են ըն­դու­նել, նրանք պա­տաս­խա­նում են. «Աստ­ված Իր կամ­քը մեզ հայտ­նում է ուղ­ղա­կիո­րեն՝ հա­տուկ նշան­նե­րի և հայտ­նու­թյուն­ նե­րի մի­ջո­ցով, և մենք կա­րող ենք մի կողմ դնել Աստ­վա­ծա­շուն­չը»: Հա­զա­րա­վոր մար­դիկ մո­լո­րու­թյան մեջ են ընկ­նում` վստա­հե­լով յու­րա­ հա­տուկ հույ­զե­րի և­ ան­տե­սե­լով Աստ­ծո Խոս­քը: Նրանք ի­րենց տու­նը չեն կա­ռու­ցում միակ ա­պա­հով և վս­տա­հե­լի հիմ­քի` Աստ­ծո Խոս­քի վրա: Այն կրո­նը, որն ուղղ­ված է բա­նա­կան ա­րա­րած­նե­րին, կտա իր իս­կու­թյան ող­ջա­ միտ վկա­յու­թյուն­նե­րը, քա­նի որ սրտում և բ­նա­վո­րու­թյան մեջ կդի­տարկ­վեն ընդգծ­ված արդ­յունք­ներ: Քրիս­տո­սի շնորհն ի ցույց կդրվի նրանց ա­ռօր­յա կյան­քում: Մենք կա­րող ենք հարց­նել մարդ­կանց, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե սրբա­գործ­ված են. «­Հո­գու պտուղն ի հայտ գա­լի՞ս է ձեր կյան­քում: Ի ցույց դնո՞ւմ եք դուք արդ­յոք Քրիս­տո­սի հե­զու­թյունն ու խո­նար­հու­թյու­նը, և բա­ցա­հայ­տո՞ւմ եք այն փաս­տը, որ ա­մեն օր սո­վո­րում եք Քրիս­տո­սի դպրո­ ցում` ձևա­վո­րե­լով ձեր կյան­քը Նրա ա­նե­սա­սեր կյան­քի օ­րի­նա­կով»: Երկն­քի Աստ­ծո հետ մեր կա­պի լա­վա­գույն ա­պա­ցույ­ցը մե­զա­նից յու­րա­քան­ չ­յու­րի հա­մար այն է, որ մենք պա­հում ենք Նրա պատ­վի­րան­նե­րը: Առ Քրիս­տոսն ու­նե­ցած մեր հա­վա­տի ա­մե­նա­լավ ա­պա­ցույ­ցը ես-ին չվստա­հելն ու Աստ­ծուց կախ­ված լի­նելն է: Քրիս­տո­սում կե­նա­լու մեր միակ վստա­հե­լի ա­պա­ցույ­ցը Նրա պատ­կե­րի ար­տա­ցո­լումն է: Երբ ա­նում ենք սա, վկա­յում ենք, որ սրբա­գործ­ված ենք ճշմար­տու­թյան մի­ջո­ցով, քա­նի որ ճշմար­տու­թյունն օ­րի­նակ է ծա­ռա­յում մեր ա­ռօր­յա կյան­քում: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1895թ. փետր­վա­րի 28: 122

23 ՉՎՍՏԱՀԵԼՈՎ ՏՊԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

ապրիլ

Քո պատ­վի­րանք­նե­րի վրա կմտա­ծեմ և Քո ճա­նա­պար­հին մտիկ կտամ։ Քո հրա­ման­նե­րով կու­րա­խա­նամ և Քո խոս­քը չեմ մո­ռա­նա: Սաղ­մոս 119.15, 16:

Իր Խոս­քում Աստ­ված մար­դուն տվել է փրկու­թյան հա­մար անհ­րա­ ժեշտ գի­տու­թյու­նը: Սուրբ Գիր­քը պետք է ըն­դուն­վի որ­պես Նրա կամ­քի հե­ղի­նա­կա­վոր, անս­խա­լա­կան հայտ­նու­թյուն: Դա է բնա­վո­րու­թյան չա­ փա­նի­շը, վար­դա­պե­տու­թյու­նը հայտ­նո­ղը, փոր­ձա­ռու­թյան ստու­գո­ղը: «Ա­մեն Գիրք աստ­վա­ծա­շունչ են և­օգ­տա­կար վար­դա­պե­տու­թյան և հան­ դի­մա­նու­թյան և­ուղ­ղե­լու և­ար­դա­րու­թյուն խրա­տե­լու հա­մար, որ Աստ­ծո մար­դը կա­տար­յալ լի­նի ա­մեն բա­րի գոր­ծե­րի հա­մար պատ­րաստ­ված» (Բ Տի­մո­թեոս 3.16, 17): Սա­կայն այն փաս­տը, որ Աստ­ված Իր կամ­քը մարդ­կանց հայտ­նել է Իր Խոս­քի մի­ջո­ցով, ան­կարևոր չի դարձ­նում Սուրբ Հո­գու շա­րու­նա­կա­կան ներ­կա­յու­թյունն ու ա­ռաջ­նոր­դու­թյու­նը: Հա­կա­ռա­կը, Հո­գին խոս­տաց­վել է մեր Փրկ­չի կող­մից՝ բա­ցա­հայ­տե­լու Իր Խոսքն Իր ծա­ռա­նե­րին, լու­սա­վո­ րե­լու և կի­րա­ռե­լու դրա ուս­մուն­քը: Եվ քա­նի որ Աստ­վա­ծա­շուն­չը ներշն­չել է Աստ­ծո Հո­գին, անհ­նար է, որ Հո­գու դա­սե­րը երբևէ հա­կա­սեն Խոս­քին: Հո­գին չի տրվել և­ եր­բեք էլ չի կա­րող տրվել Աստ­վա­ծաշն­չին փո­խա­ րի­նե­լու հա­մար, քա­նի որ Սուրբ Գիրքն ակն­հայ­տո­րեն նշում է, որ Աստ­ծո Խոսքն է այն չա­փա­նի­շը, ո­րով պետք է չափ­վեն բո­լոր ուս­մունք­ներն ու փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րը: Հով­հան­նես ա­ռաք­յալն ա­սում է. «­Սի­րե­լի­ներ, ա­մեն հո­գու մի հա­վա­տաք, այլ փոր­ձեք հո­գի­նե­րը, թե արդ­յո՞ք Աստ­ծուց են, ո­րով­հետև շատ սուտ մար­գա­րե­ներ են դուրս ե­կել աշ­խարհք» (Ա Հով­ հան­նես 4.1): Իսկ Ե­սա­յիան հայ­տա­րա­րում է. «Օ­րեն­քին ու վկա­յու­թյա­նը դի­մեք, ե­թե նրանք չխո­սեն այս խոս­քի հա­մե­մատ, նրանք ար­շա­լույս չու­ նեն» (Ե­սա­յիա 8.20): Մեծ նա­խա­տինք դրվեց Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի վրա այն դա­սա­ կար­գի սխալ­նե­րի արդ­յուն­քում, ո­րը, վկա­յա­կո­չե­լով սե­փա­կան լու­սա­ վո­րու­թյու­նը, հայ­տա­րա­րում է, որ այլևս Աստ­ծո Խոս­քով ա­ռաջ­նոդ­վե­լու կա­րիք չու­նի: Նրանք կա­ռա­վար­վում են տպա­վո­րու­թյուն­նե­րով, ո­րոնք հա­մա­րում են Աստ­ծո ձայնն ի­րենց հո­գում: Սա­կայն նրանց կա­ռա­վա­րող հո­գին Աստ­ծո Հո­գին չէ: Տ­պա­վո­րու­թյուն­նե­րին հետևելն ու Սուրբ Գիր­քը մեր­ժե­լը կա­րող են տա­նել միայն շփոթ­մուն­քի, մո­լո­րու­թյան և կոր­ծան­ ման և ծա­ռա­յում են միայն չա­րի ծրագ­րերն ա­ռաջ տա­նե­լուն: Քա­նի որ Սուրբ Հո­գու ծա­ռա­յու­թյու­նը կեն­սա­կան կարևո­րու­թյուն ու­ նի Քրիս­տո­սի ե­կե­ղե­ցու հա­մար, սա­տա­նան փոր­ձում է ծայ­րա­հե­ղա­կան­ նե­րի և մո­լե­ռանդ­նե­րի մի­ջո­ցով նա­խա­տինք բե­րել Հո­գու աշ­խա­տան­քի վրա և ս­տի­պել Աստ­ծո ժո­ղովր­դին մեր­ժե­լու զո­րու­թյան այս աղբ­յու­րը, որ Տերն Ինքն է տվել: Մեծ Պայ­քար, vii: 123

ապրիլ

24 ՀՍՏԱԿ ՁԱՅՆ ԱՅԼ ՁԱՅՆԵՐԻ ՄԵՋ

Եվ քո ա­կանջ­նե­րը լսե­լու են մի խոսք քո հետևից, որ ա­սի. Սա է ճա­նա­պար­հը՝ սրա­նով գնա­ցեք, երբ որ աջ կող­մը պետք է գնաք և­ երբ որ ձախ կող­մը պետք է գնաք։ Ե­սա­յիա 30.21:

Մո­լո­րեց­նող ուս­մունք­նե­րի շփո­թու­թյան մեջ Աստ­ծո Հո­գին կլի­նի ու­ղեկ­ ցող և վա­հան նրանց հա­մար, ով­քեր չեն ընդ­դի­մա­ցել ճշմար­տու­թյան վկա­ յու­թյուն­նե­րին: Նա լռեց­նում է ցան­կա­ցած այլ ձայն` թող­նե­լով միայն այն, որ գա­լիս է Նրա­նից, Ով ճշմար­տու­թյունն է ու կյան­քը: Աստ­ված յու­րա­քանչ­յուր մար­դու տա­լիս է հնա­րա­վո­րու­թյուն լսե­լու Ճշմա­րիտ Հով­վի ձայ­նը, ստա­նա­ լու Աստ­ծո և մեր Փրկ­չի մա­սին գի­տե­լիք: Երբ սիրտն այս ճշմար­տու­թյունն ըն­դու­նում է որ­պես թան­կար­ժեք գանձ, Քրիս­տո­սը` փառ­քի հույ­սը, ձևա­ վոր­վում է ներ­սում, իսկ ողջ եր­կին­քը բա­ցա­կան­չում է` ա­մե՜ն և­ա­մե՜ն: Մենք զգում ենք Սուրբ Հո­գու վե­րած­նող ու­ժի կա­րի­քը և մարմ­նի և­ ար­յան հետ խորհր­դակ­ցե­լու ժա­մա­նակ չու­նենք: Մենք զգում ենք աստ­վա­ծա­յին լու­սա­վո­րու­թյան կա­րի­քը: Յու­րա­քանչ­յուր ան­հատ ջա­նում է դառ­նալ ազ­դե­ցու­թյան կենտ­րոն, և մինչև Աստ­ված չաշ­ խա­տի Իր ժո­ղովր­դի հա­մար, նրանք չեն տես­նի, որ Աստ­ծուն հպա­տակ­վե­լը միակ ա­պա­հո­վու­թյունն է: Մարդ­կա­յին սրտե­րի վրա ու­նե­ցած նրա վե­րա­ փո­խող շնոր­հը կտա­նի դե­պի միաս­նու­թյուն, ո­րը դեռևս չի գի­տակց­վում, քա­նի որ բո­լոր նրանք, ով­քեր նման­վում են Քրիս­տո­սին, ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ կլի­նեն մե­կը մյու­սի հետ: Սուրբ Հո­գին միաս­նու­թյուն կստեղ­ծի: «­Նա ինձ կփա­ռա­վո­րի» (Հով­հան­նես 16.14): «Եվ սա է հա­վի­տե­նա­կան կյան­քը, որ ճա­նա­չեն Քեզ միայն ճշմա­րիտ Աստ­ված. և Նրան, որ ու­ղար­կե­ ցիր՝ Հի­սու­սին Քրիս­տո­սին» (Հով­հան­նես 17.3): Սուրբ Հո­գին փա­ռա­վո­րում է Աստ­ծուն և­ այն­պես է բա­ցա­հայ­տում Նրա կամքն Իր ժո­ղովր­դին, որ Նա դառ­նում նրանց գե­րա­գույն զգաց­մունք­նե­րի ա­ռար­կան, և Նրա բնա­վո­րու­ թյունն ի ցույց է դրվում նրան­ցում: Նրանք հստակ կեր­պով տես­նում են, որ աշ­խար­հում բա­ցի Նրա ար­դա­ րու­թյու­նից չի ե­ղել ոչ մի ար­դա­րու­թյուն, և չի ե­ղել գե­րա­զան­ցու­թյուն, բա­ցի Նրա­նից բխող գե­րա­զան­ցու­թյու­նը: Երբ Հո­գին հեղ­վեց երկն­քից, ե­կե­ղե­ցին հե­ղեղ­վեց լույ­սով, իսկ Քրիս­տոսն այդ լույ­սի աղբ­յուրն էր, Նրա ա­նու­նը յու­ րա­քանչ­յուր լեզ­վի վրա էր, Նրա սե­րը լցրել էր ա­մեն մի սիրտ: Այդ­պես կլի­նի, երբ մեծ իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­ցող հրեշ­տա­կը երկն­քից վայր գա, և­ողջ եր­կի­րը վառ­վի Նրա փառ­քով: Սուրբ Հո­գու հա­րուստ, լիար­ժեք և­ ա­ռատ պարգևը Նրա ե­կե­ղե­ցու հա­ մար պաշտ­պա­նող կրա­կե պա­տի է նման, և դ­ժոխ­քի ու­ժե­րը չեն կա­րող հաղ­թա­հա­րել այն: Քրիս­տո­սը նա­յում է ան­թա­քույց մաք­րու­թյամբ և­ան­բիծ կա­տա­րե­լու­թյամբ Աստ­ծո ժո­ղովր­դին՝ որ­պես Իր բո­լոր տան­ջանք­նե­րի, Իր նսե­մաց­ման, Իր սի­րո հա­տու­ցում և Իր փառ­քի հա­մալ­րում: Քրիս­տոսն է այն մե­ծա­գույն կենտ­րո­նը, ո­րից ճա­ռա­գում է ա­մեն փառք: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­ նիչ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 1: 124

ապրիլ

25

ՊԱՏՐԱՍՏ՝ ՏԱԼՈՒ ՄԵՐ ՀՈՒՅՍԻ ՊԱՏՃԱՌԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Այլ Տեր Աստ­ծուն ձեր սրտի մեջ սուրբ պա­հեք և միշտ պատ­րաստ ե­ղեք հե­զու­թյամբ և­ երկ­յու­ղա­ծու­թյամբ պա­տաս­խան տա­լու ա­մե­ նին, որ ձեր մեջ ե­ղած հույ­սի հա­մար պատ­ճառ հարց­նի։ Ա Պետ­րոս 3.15:

Սա այն է, ին­չը մենք պետք է տես­նենք, ե­թե կապ­ված ենք Աստ­ծո հետ: Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ­պես­զի կախ­ված լի­նենք Ի­րե­նից, և­ոչ թե մարդ­կա­նից: Նա ու­զում է, որ մենք նոր սիրտ ու­նե­նանք, և­ այդ­ժամ Նա մեզ լույ­սի բա­ցա­հայ­տում­ներ կտա Աստ­ծո գա­հից: Մենք պետք է պայ­ քա­րենք յու­րա­քանչ­յուր դժվա­րու­թյան դեմ, և­երբ մի վի­ճա­հա­րույց հարց է ծա­գում, արդ­յո՞ք պետք է մար­դու մոտ գնանք նրա կար­ծի­քը հարց­ նե­լու և դ­րա հի­ման վրա մեր եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը կազ­մե­լու հա­մար: Ո՛չ, պետք է գնանք Աստ­ծո մոտ, ա­սենք Նրան՝ ինչ ենք ցան­կա­նում, վերց­ նենք մեր Աստ­վա­ծա­շունչն ու փնտրենք մեր հար­ցի պա­տաս­խա­նը, ինչ­ պես կփնտրենք թաքն­ված գան­ձը: Մենք բա­վա­կա­նա­չափ չենք խո­րա­նում ճշմար­տու­թյան մեր ո­րո­նում­ նե­րում: Ներ­կա ճշմար­տու­թյա­նը հա­վա­տա­ցող ա­մեն մի մար­դուց կպա­ հանջ­վի տալ պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյունն այն հույ­սի, որն ի­րե­նում է: Աստ­ծո մար­դիկ կկանչ­վեն թա­գա­վոր­նե­րի, ար­քա­յազ­նե­րի, ղե­կա­վար­նե­րի և­աշ­ խար­հի մե­ծա­մեծ մարդ­կանց ա­ռաջ կանգ­նե­լու, և ն­րանք պետք է վստահ լի­նեն, որ ճիշտ գի­տեն, թե որն է ճշմար­տու­թյու­նը: Նրանք պետք է լի­նեն վերս­տին ծնված տղա­մար­դիկ և կա­նայք: Աստ­ված Իր Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ ցով մի ակն­թար­թում ձեզ ա­վե­լի շատ բան կա­րող է սո­վո­րեց­նել, քան դուք կա­րող եք սո­վո­րել երկ­րի մե­ծա­մեծ մարդ­կան­ցից: Տիե­զեր­քը հետևում է երկ­րում կա­տար­վող պայ­քա­րին: Ան­սահ­ման գնով Աստ­ված յու­րա­քանչ­ յուր մար­դու տվել է հնա­րա­վո­րու­թյուն ի­մա­նա­լու այն ա­մենն, ին­չը նրան ի­մաս­տուն կա­նի փրկու­թյան հա­մար: Ի՜նչ ան­համ­բե­րու­թյամբ են հրեշ­ տակ­նե­րը նա­յում տես­նե­լու, թե ով կօգտ­վի այս հնա­րա­վո­րու­թյու­նից: Երբ Աստ­ծո ժո­ղովր­դին ինչ-որ լուր է ներ­կա­յաց­վում, նրանք չպետք է ընդ­դի­մա­նան դրան. նրանք պետք է դի­մեն Աստ­վա­ծաշն­չին, հա­մե­մա­ տեն այն օ­րեն­քի և վ­կա­յու­թյան հետ, և­ե­թե այն չանց­նի այդ ստու­գար­քը, ու­րեմն ճիշտ չէ: Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ մեր միտքն ընդ­լայն­վի: Նա կա­մե­նում է Իր փառ­քը դնել մեզ վրա: Ա­մեն օր կա­րող ենք բա­րի գոր­ծե­րի տոն ու­նե­նալ, ո­րով­հետև Աստ­ված ի զո­րու է բա­ցել երկն­քի ողջ գան­ձա­ րա­նը մեզ հա­մար: Մենք պետք է մեկ լի­նենք Քրիս­տո­սի հետ, ինչ­պես Նա մեկ է Հոր հետ, և Հայ­րը կսի­րի մեզ, ինչ­պես սի­րում է Իր Որ­դուն: Մենք կա­րող ենք ակն­կա­լել նույն օգ­նու­թյու­նը, ինչ ու­ներ Քրիս­տո­սը, կա­ րող ենք ա­մեն ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճա­կի հա­մար ուժ ու­նե­նալ, քա­նի որ Աստ­ված կլի­նի մեր ա­ռա­ջին գծի և թի­կուն­քի Պաշտ­պա­նը: Ըն­տիր լու­րեր 1.415, 416: 125

ապրիլ

26

ՈՒՆԱԿ՝ ՏԱՐԲԵՐԱԿԵԼՈՒ ԿԵՂԾ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Սի­րե­լի­ներ, ո­րով­հետև ա­մեն ջանք ա­րի, որ գրեմ ձեզ մեր հա­սա­ րա­կաց փրկու­թյան հա­մար, հարկ ե­ղավ ինձ, որ գրեմ ձեզ և հոր­դո­ րեմ, որ մրցեք սրբե­րին մի ան­գամ ա­վանդ­ված հա­վատ­քով: Հու­դա 1.3:

Հու­դան կրում է այս պատ­գա­մը՝ հա­վա­տաց­յալ­նե­րին կեղծ ու­սու­ ցիչ­նե­րի գայ­թակ­ղիչ ազ­դե­ցու­թյու­նից պաշտ­պա­նե­լու հա­մար, մար­դիկ, ով­քեր հետևում են բա­րե­պաշ­տու­թյան ձևա­կան կող­մին և վս­տա­հե­լի ա­ռաջ­նորդ­ներ չեն: Վեր­ջին օ­րե­րում վեր կկե­նան կեղծ ու­սու­ցիչ­ներ և­ ե­ռան­դուն ու նա­խան­ձախն­դիր կլի­նեն: Կ­ներ­կա­յաց­վեն տար­բեր տե­սա­ կի տե­սու­թյուն­ներ՝ տղա­մարդ­կանց և կա­նանց մտքե­րը շե­ղե­լու սկզբնա­ կան ճշմար­տու­թյու­նից: Վեր­ջինս սահ­մա­նում է այն դիր­քը, ո­րը կա­րող ենք ա­պա­հով կեր­պով զբա­ղեց­նել այս օ­րե­րում, երբ սա­տա­նան աշ­ խա­տում է կրո­նա­կան գոր­ծիչ­նե­րի իշ­խա­նու­թյան հետ` ա­ռաջ­նոր­դե­լով նրանց ցու­ցադ­րե­լու շին­ծու ար­դա­րու­թյուն և ձա­խո­ղե­լու ի­րենց Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­նը հանձ­նե­լը: Կեղծ տե­սու­թյուն­նե­րը կխառն­վեն փոր­ձա­ռու­թյան յու­րա­քանչ­յուր փու­լի հետ և կ­պաշտ­պան­վեն սա­տա­նա­յա­կան ջեր­մե­ռա­դու­թյամբ, որ­ պես­զի գե­րեն յու­րա­քանչ­յուր մար­դու միտ­քը, ով ար­մա­տա­ցած և հիմն­ ված չէ Խոս­քի սուրբ սկզբունք­նե­րի լիա­կա­տար գի­տու­թյան մեջ: Հենց մեր մեջ վեր կկե­նան կեղծ ու­սու­ցիչ­ներ, ով­քեր կհետևեն գայ­թակ­ղիչ հո­ գի­նե­րի, ում ուս­մուն­քը սա­տա­նա­յա­կան ծա­գում ու­նի: Այս ու­սու­ցիչ­ներն ի­րենց հետևից կհե­ռաց­նեն ա­շա­կերտ­նե­րին: Հան­կար­ծա­կիո­րեն մո­տե­ նա­լով` նրանք քծնող բա­ռեր կօգ­տա­գոր­ծեն և հմ­տո­րեն ու գայ­թակ­ղիչ կեր­պով կխե­ղա­թյու­րեն ճշմար­տու­թյու­նը: Մեր ե­կե­ղե­ցի­նե­րի միակ հույսն ար­թուն և զ­գոն կե­նալն է: Նրանք, ով­ քեր ամ­րա­ցած են Խոս­քի ճշմար­տու­թյան մեջ, ով­քեր ա­մեն ինչ ստու­գում են «Այս­պես է ա­սում Տե­րը» ար­տա­հայ­տու­թյամբ, ա­պա­հով են: Սուրբ Հո­ գին կա­ռաջ­նոր­դի նրանց, ով­քեր Աստ­ծո ի­մաս­տու­թյու­նը բարձր են գնա­ հա­տում սա­տա­նա­յա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի մո­լո­րեց­նող հնարք­նե­րից: Թող որ շատ ա­ղոթք ար­վի մի­միայն ճշմար­տու­թյան սի­րո ներշն­չան­քով, ինչ­պես Հի­սուս Քրիս­տո­սում է: Այն ըն­տա­նիք­նե­րը, ո­րոնք հա­վա­տում են ճշմար­տու­թյա­նը, պետք է ի­մաստ­նա­բար և խե­լա­ցի խո­սեն, ար­տա­սա­ նեն բա­ռեր, ո­րոնք կգան նրանց Սուրբ Գիրքն ու­սու­նա­սի­րե­լու արդ­յուն­ քում: Այժմ ստու­գում և փոր­ձու­թյուն անց­նե­լու մեր ժամն է: Հի­մա այն ժա­ մա­նակն է, որ հա­վա­տաց­յալ ըն­տա­նի­քի յու­րա­քանչ­յուր ան­դամ պետք է փա­կի շուր­թերն իր եղ­բայր­նե­րի վե­րա­բեր­յալ մե­ղադ­րա­կան խոս­քե­րի դեմ: Թող որ նրանք ար­տա­սա­նեն քա­ջա­լե­րում սփռող և հա­վատն ամ­ րաց­նող խոս­քեր. դա աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գի­նե­րը: Քրե­սի հա­վա­քա­ծու, 5: 126

27 ՈՒՆԱԿ՝ ՏԱՐԲԵՐԵԼՈՒ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԵՂԾԻՔԻՑ

ապրիլ

Ո­րով­հետև այն­պի­սի­նե­րը սուտ ա­ռաք­յալ­ներ, նեն­գա­վոր մշակ­ ներ, Քրիս­տո­սի ա­ռաք­յալ­նե­րի պես կեր­պա­րան­վող­ներ են։ Եվ զար­ մա­նա­լի էլ չէ, ո­րով­հետև սա­տա­նան ինքն էլ լույ­սի հրեշ­տա­կի կեր­ պա­րանքն իր վրա է առ­նում: Բ Կորն­թա­ցիս 11.13, 14:

Ճշմար­տու­թյունն արդ­յու­նա­վետ է, և հ­նա­զան­դու­թյան մի­ջո­ցով դրա զո­րու­թյու­նը վե­րա­փո­խում է միտ­քը Հի­սու­սի նմա­նու­թյամբ: Ճշմար­տու­ թյունն է Հի­սու­սում, որն արթ­նաց­նում է գի­տակ­ցու­թյունն ու վե­րա­փո­ խում է միտ­քը, քա­նի որ դա նրա սիրտ է ու­ղեկց­վում Սուրբ Հո­գով: Մար­ դիկ կան, որ չու­նե­նա­լով հոգևոր խո­րա­թա­փան­ցու­թյուն, ըն­դու­նում են Խոս­քի մերկ տա­ռը, ո­րը չի ու­ղեկց­վում Աստ­ծո Հո­գով, չի արթ­նաց­նում հո­գին և չի սրբա­գոր­ծում սիր­տը: Մար­դը կա­րող է մեջ­բե­րում­ներ ա­նել Հին և Նոր Կ­տա­կա­րան­նե­րից, կա­րող է ծա­նոթ լի­նել Աստ­ծո պատ­վի­րան­ նե­րին և խոս­տում­նե­րին, բայց մինչև Սուրբ Հո­գին նրա սրտին չհասց­նի ճշմար­տու­թյու­նը` լու­սա­վո­րե­լով միտքն աստ­վա­ծա­յին լույ­սով, նա չի ընկ­ նի Վե­մի վրա և կոտր­վի, քա­նի որ աստ­վա­ծա­յին ներ­գոր­ծու­թյունն է, որ միաց­նում է հո­գին Աստ­ծո հետ: Ա­ռանց Աստ­ծո Հո­գու լու­սա­վո­րու­թյան ի վի­ճա­կի չենք լի­նի տար­բե­րե­ լու ճիշ­տը կեղ­ծից և կընկ­նենք վար­պե­տո­րեն հո­րին­ված փոր­ձու­թյուն­նե­ րի և մո­լո­րու­թյուն­նե­րի մեջ, որ սա­տա­նան կհրամց­նի աշ­խար­հին: Մենք մոտ ենք լույ­սի Ար­քա­յազ­նի և խա­վա­րի ար­քա­յազ­նի միջև պայ­քա­րի վեր­ջին, և շու­տով թշնա­մու խա­բեու­թյուն­նե­րը կփոր­ձեն մեր հա­վա­տը՝ բա­ցա­հայ­տե­լու, թե ինչ­պի­սին է այն: Սա­տա­նան հրաշք­ներ կգոր­ծի գա­ զա­նի ա­ռաջ և կ­մո­լո­րեց­նի «երկ­րի վրա բնա­կող­նե­րին այն նշան­նե­րով, որ տրված էին նրա ձեռ­քը, որ գոր­ծի գա­զա­նի ա­ռա­ջին» (Հայտ­նու­թյուն 13.14): Թեև խա­վա­րի ար­քա­յազ­նը կաշ­խա­տի եր­կիրն ու մարդ­կանց ծած­ կել թանձր խա­վա­րով, Տե­րը ցույց կտա Իր դար­ձի բե­րող ու­ժը: Երկ­րում պետք է ի­րա­կա­նաց­վի աշ­խա­տանք, նման այն աշ­խա­տան­քին, որն ի­րա­ կա­նաց­վեց Սուրբ Հո­գու հեղ­ման օ­րե­րին ա­ռա­ջին ա­շա­կերտ­նե­րի ժա­մա­ նակ­նե­րում, երբ նրանք քա­րո­զում էին խաչ­ված Հի­սու­սին: Շա­տե­րը դար­ ձի կգան մեկ օ­րում, ո­րով­հետև լու­րը մեծ ուժ կու­նե­նա: Այ­նու­հետև կա­րե­լի կլի­նի ա­սել. «Որ մեր Ա­վե­տա­րա­նը ձեզ մոտ չե­ղավ միայն խոս­քով, այլ և զո­րու­թյու­նով և Հո­գով Սուր­բով և շատ լիու­թյու­նով» (Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 1.5): Սուրբ Հո­գին է, որ մարդ­կանց բե­րում է դե­պի Քրիս­տո­սը, քա­նի որ վերց­նում է Աստ­ծո բա­նե­րը և ցույց տա­լիս դրանք մե­ղա­վո­րին: Հի­սուսն ա­սաց. «­Նա ինձ կփա­ռա­վո­րի, ո­րով­հետև Ի­մի­ցը կառ­նի և կ­պատ­մի ձեզ» (Հով­հան­նես 16.14): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. նո­յեմ­բե­րի 29:

127

28 ՏԱՐԱՆՋԱՏԵԼՈՎ ՃՇՄԱՐԻՏԸ ՇԻՆԾՈՒԻՑ

ապրիլ

Ո­րով­հետև ժա­մա­նակ կգա, որ ող­ջա­միտ վար­դա­պե­տու­թյա­նը չեն համ­բե­րի, այլ ի­րենց հա­տուկ ցան­կու­թյուն­նե­րի հա­մե­մատ վար­դա­ պետ­ներ կդի­զեն ի­րենց վրա, ի­րենց լսե­լիք­նե­րի մար­մա­ջե­լու պես։ Եվ ի­րենց լսե­լի­քը ճշմար­տու­թյու­նից հետ կդարձ­նեն և­ ա­ռաս­պել­նե­րի հետևից կմո­լոր­վեն: Բ Տի­մո­թեոս 4.3, 4:

Շատ բան է խոս­վում Սուրբ Հո­գու փո­խանց­ման մա­սին, և շա­տե­րի կող­մից այն մեկ­նա­բան­վում է որ­պես վնաս­վածք ե­կե­ղե­ցի­նե­րի հա­մար: Հա­վի­տե­նա­կան կյան­քը Սուրբ Գր­քի կեն­դա­նի տար­րերն ըն­դու­նելն ու Աստ­ծո կամ­քը կա­տա­րելն է: Սա Աստ­ծո Որ­դու մար­մինն ու­տելն ու ար­ յու­նը խմելն է: Նրանց հա­մար, ով­քեր սա ա­նում են, կյանքն ու ան­մա­հու­ թյու­նը բեր­վում են դե­պի լույս Ա­վե­տա­րա­նի մի­ջո­ցով, քա­նի որ Աստ­ծո Խոսքն ի­րա­կա­նու­թյուն է և ճշմար­տու­թյուն, հո­գի է և կ­յանք: Աստ­ծո Խոս­ քով սնվե­լը Հի­սուս Քրիս­տո­սին որ­պես անձ­նա­կան Փր­կիչ ըն­դու­նող բո­լոր հա­վա­տա­ցող­նե­րի ա­ռա­վե­լու­թյունն է: Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյու­նը այդ Խոս­քը` Աստ­վա­ծա­շուն­չը, ներ­կա­յաց­նում է որ­պես ան­մահ ճշմար­տու­ թյուն, ո­րը ա­ղոթ­քով ու­սում­նա­սի­րո­ղին տա­լիս է հոգևոր ջլեր և մ­կան­ներ: «Քն­նեք գրքե­րը», - ա­սաց Քրիս­տո­սը, - «որ դուք կար­ծում եք, թե նրան­ցով ու­նեք հա­վի­տե­նա­կան կյանք, և ն­րանք են, որ Ինձ հա­մար վկա­յում են» (Հով­հան­նես 5.39): Փո­րող­նե­րը բա­ցա­հայ­տում են ճշմար­ տու­թյան թաքց­ված գան­ձե­րը: Սուրբ Հո­գին ներ­կա է ե­ռան­դուն ո­րո­նո­ղի կող­քին: Նրա լու­սա­վո­րու­թյու­նը փայ­լում է Խոս­քի վրա` մտքի վրա դա­ ջե­լով ճշմար­տու­թյու­նը նոր, թարմ կարևո­րու­թյամբ: Ո­րո­նո­ղը լցվում է խա­ղա­ղու­թյան և­ու­րա­խու­թյան նախ­կի­նում եր­բեք չվե­րապ­րած զգա­ցո­ ղու­թյամբ: Ճշմար­տու­թյան թան­կար­ժե­քու­թյու­նը գի­տակց­վում է ինչ­պես եր­բեք: Նոր, երկ­նա­յին լույս է փայ­լա­տա­կում Խոս­քի վրա` լու­սա­վո­րե­լով այն­պես, կար­ծես յու­րա­քանչ­յուր տառ ոս­կե­զօծ­վել է: Աստ­ված Ինքն է խո­ սում սրտի և մտ­քի հետ` դարձ­նե­լով Խոս­քը հո­գի և կ­յանք: Խոս­քի յու­րա­քանչ­յուր ճշմա­րիտ ո­րո­նող իր սիր­տը բարձ­րաց­նում է առ Աստ­ված` ա­ղեր­սե­լով Հո­գու օգ­նու­թյու­նը: Եվ նա շու­տով բա­ցա­հայ­ տում է այն, ինչն ի­րեն վեր է հա­նում կեղծ ու­սուց­չի շին­ծու պնդում­նե­րից, ում թույլ ու ե­րե­րուն տե­սու­թյուն­նե­րը հիմ­նա­վոր­ված չեն կեն­դա­նի Աստ­ ծո Խոս­քով: Այս տե­սու­թյուն­նե­րը հո­րի­նել են մար­դիկ, ով­քեր չեն սո­վո­րել ա­ռա­ջին ա­մե­նա­կարևոր դա­սը, որ Աստ­ծո Հո­գին և կ­յան­քը Նրա Խոս­ քում են: Ե­թե սրտով ըն­դու­նեն Աստ­ծո Խոս­քի հա­վեր­ժա­կան տար­րե­րը, կտես­նեն, թե ինչ­քան ձանձ­րա­լի և­ ա­նար­տա­հայ­տիչ են զգա­ցո­ղու­թյուն ստեղ­ծե­լու հա­մար մի նոր բան ստա­նա­լու բո­լոր ջան­քե­րը: Նրանք պետք է սո­վո­րեն Աստ­ծո Խոս­քի ա­մե­նաա­ռա­ջին սկզբունք­նե­րը: Ըն­տիր լու­րեր 2.38, 39:

128

ապրիլ

29

ԱՄՈՒՐ ՀԻՄՔ ԳՑԵԼՈՎ

Որ այլևս ե­րե­խա չլի­նենք՝ ե­րեր­ված ու տա­տան­ված վար­դա­պե­ տու­թյան ա­մեն քա­մուց, մարդ­կանց խա­բե­բա­յու­թյու­նով, որ մո­լո­րեց­ նեն խա­բե­բա­յու­թյան խո­րա­ման­կու­թյու­նով: Ե­փե­սա­ցիս 4.14:

Աստ­ծո ձայ­նը մեզ հետ խո­սում է Իր Խոս­քի մի­ջո­ցով, և կ­լի­նեն շատ ձայ­ներ, որ մենք կլսենք, բայց Քրիս­տոսն ա­սել է, որ պետք է զգու­շա­նանք նրան­ցից, ով­քեր կա­սեն` Քրիս­տոսն այս­տեղ է, կամ այն­տեղ է: Ա­պա ինչ­ պե՞ս մենք պետք է ի­մա­նանք, որ նրանք ճշմար­տու­թյու­նը չու­նեն, մինչև ա­մեն ինչ չհա­մե­մա­տենք Սուրբ Գր­քի հետ: Քրիս­տո­սը պատ­վի­րել է մեզ զգու­շա­նալ կեղծ մար­գա­րե­նե­րից, ով­քեր մեզ մոտ կգան Իր ա­նու­նով` ա­սե­լով, թե ի­րենք են Քրիս­տո­սը: Ե­թե ընտ­րեք այն դիր­քո­րո­շու­մը, թե ձեզ հա­մար կարևոր չէ Սուրբ Գիրքն ինք­նու­րույն հաս­կա­նա­լը, ձեզ կսպառ­նա այս ուս­մունք­նե­րով ճա­ նա­պար­հից շեղ­վե­լը: Քրիս­տոսն ա­սաց, որ կլի­նի մարդ­կանց խումբ, որ պատ­ժիչ դա­տաս­տա­նի օ­րը կա­սի «­Տե՛ր, Տե՛ր, չէ՞ որ Քո ա­նու­նով մար­ գա­րեա­ցանք և Քո ա­նու­նով դևեր հա­նե­ցինք և Քո ա­նու­նով շատ զո­րու­ թյուն­ներ գոր­ծե­ցինք»: Սա­կայն Քրիս­տո­սը կա­սի. «Ին­ձա­նից դեն գնա­ ցեք, ով ա­նօ­րե­նու­թյուն գոր­ծող­ներ» (Մատ­թեոս 7.22, 23): Մո­տե­նում է ժա­մա­նա­կը, երբ սա­տա­նան հրաշք­ներ կգոր­ծի հենց ձեր աչ­քի ա­ռաջ` հայ­տա­րա­րե­լով, թե ին­քը Քրիս­տոսն է, և­ ե­թե ա­մուր ոտ­քե­րով կանգ­նած չեք Աստ­ծո ճշմար­տու­թյան մեջ, ա­պա կհե­ռա­նաք ձեր հիմ­քից: Միակ ա­պա­հո­վու­թյու­նը ձեզ հա­մար ճշմար­տու­թյունն ինչ­ պես թաքց­րած գանձ ո­րո­նելն է: Փո­րեք ճշմար­տու­թյու­նը գտնե­լու հա­ մար, ինչ­պես կա­նեիք հո­ղում թաքն­ված գան­ձե­րը փնտրե­լիս, և Աստ­ծո Խոս­քը` Աստ­վա­ծա­շուն­չը, ներ­կա­յաց­րեք ձեր երկ­նա­յին Հո­րը և­ ա­սեք. «­Լու­սա­վո­րիր ինձ, սո­վո­րեց­րու ճշմար­տու­թյու­նը»: Եվ երբ Նրա Սուրբ Հո­գին գա ձեր սիրտ ճշմար­տու­թյու­նը ձեր հո­գի­նե­ րում ներ­գոր­ծե­լու հա­մար, դուք Նրան հեշ­տու­թյամբ բաց չեք թող­նի: Դուք Սուրբ Գիրքն ու­սում­նա­սի­րե­լու այն­պի­սի փորձ եք ձեռք բե­րել, որ ա­մեն մի կետ հաս­տատ­ված է: Եվ շատ կարևոր է, որ շա­րու­նա­կեք ու­սում­նա­ սի­րել Սուրբ Գիր­քը: Դուք պետք է լցնեք ձեր միտ­քը Աստ­ծո Խոս­քի պա­շա­ րով, ո­րով­հետև կա­րող եք ա­ռանձ­նաց­վել և չու­նե­նալ Աստ­ծո զա­վակ­նե­րի հետ շփվե­լու ար­տո­նու­թյու­նը: Այդ ժա­մա­նակ դուք կզգաք ձեր սրտե­րում թաքց­ված Աստ­ծո Խոս­քի գան­ձե­րի կա­րի­քը, և­ երբ դի­մադ­րու­թյան հան­ դի­պեք, անհ­րա­ժեշտ կլի­նի ա­մեն ինչ հա­մե­մա­տել Սուրբ Գր­քի հետ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. ապ­րի­լի 3:

129

ապրիլ

30

ԿԱՌՈՒՑԵԼՈՎ ԺԱՅՌԻ ՎՐԱ

Արդ ա­մեն, ով որ Իմ այս խոս­քե­րը լսում է և ն­րանց կա­տա­րում, կնմա­նեց­նեմ նրան մի ի­մաս­տուն մար­դու, որ իր տու­նը շի­նեց ժայ­ռի վրա: Մատ­թեոս 7.24:

Քա­նի որ այ­սօր այս­տեղ կանգ­նած եք և տես­նում եք ձեր բնա­վո­րու­ թյան ա­րատ­ներն Աստ­ծո վեհ բա­րո­յա­կան չա­փա­նիշ­նե­րի լույ­սի ներ­քո, արդ­յո՞ք չեք ա­սի. «Ես կհա­տու­ցեմ անց­յալս, կգնամ Տի­րոջ այ­գում աշ­ խա­տե­լու»: Կեն­դա­նի հա­վա­տով արդ­յոք չե՞ք կառ­չի Աստ­ծո խոս­տում­նե­ րին, չե՞ք հա­մա­պա­տաս­խա­նի Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյա­նը և տես­նեք, թե ինչ­պես է երկն­քի լույ­սը փայ­լում ձեր կյան­քում: Դուք պետք է Քրիս­տո­սին բե­րեք ձեր յու­րա­քանչ­յուր միտք ու գոր­ծո­ղու­թյուն: Շղ­թա­յի մեկ վնաս­ված օ­ղա­կը ամ­բողջ շղթան ա­նար­ժեք է դարձ­նում, ինչ­պես և ձեր բնա­վո­րու­ թյան մեկ ա­րա­տը ձեզ ան­պի­տան կդարձ­նի երկ­նա­յին ար­քա­յու­թյուն մտնե­լու հա­մար: Դուք պետք է ա­մեն ինչ կար­գա­վո­րեք: Սա­կայն չեք կա­րող գլուխ բե­րել այս մեծ աշ­խա­տանքն ա­ռանց աստ­վա­ծա­յին օգ­նու­ թյան: Պատ­րա՞ստ եք ըն­դու­նել Աստ­ծո խոս­տում­նե­րը և դարձ­նել դրանք ձե­րը` դրսևո­րե­լով կեն­դա­նի հա­վատ Նրա ան­փո­փոխ Խոս­քի հան­դեպ: Դուք պետք է քայ­լեք հա­վա­տով, ոչ թե զգաց­մուն­քով: Մենք զգաց­մուն­ քա­յին կրոն չենք ու­զում, այլ կրոն, ո­րը հիմն­ված է բա­նա­կան հա­վա­տի վրա: Այդ հա­վատն իր ար­մատ­նե­րը գցում է Աստ­ծո Խոս­քի հա­վեր­ժա­կան ժայ­ռի մեջ: Նրանք, ով­քեր քայ­լում են հա­վա­տով, ա­նընդ­հատ ո­րո­նում են բնա­վո­րու­թյան կա­տա­րե­լու­թյուն մշտա­պես Քրիս­տո­սին հնա­զանդ­վե­լու մի­ջո­ցով: Մեր փրկու­թյան Հրա­մա­նա­տա­րը մեզ տվել է Իր կար­գադ­րու­ թյուն­նե­րը, և մենք պետք է ցու­ցա­բե­րենք ան­վե­րա­պահ հնա­զան­դու­ թյուն, բայց ե­թե փա­կենք Նրա կամ­քը հայտ­նի դարձ­նող Գիր­քը և հար­ ցադ­րում­ներ չա­նենք, չու­սում­նա­սի­րենք, չփոր­ձենք հաս­կա­նալ, ինչ­պե՞ս կա­րող ենք ի­րա­կա­նաց­նել դրա պա­հանջ­նե­րը: Մենք վեր­ջա­պես ցան­կա­ լի կգտնվենք, ե­թե հետևենք այս ըն­թաց­քին: Մենք հա­սել ենք ճգնա­ժա­մա­յին վի­ճա­կի, և­ ես սար­սա­փում եմ մեր հո­գի­նե­րի հա­մար: Ին­չո՞ւ են մար­դիկ լքում հա­վա­տը: Արդ­յո՞ք այն­պի­ սի ի­րա­վի­ճա­կում ենք, որ պետք է ի­մա­նանք, թե ին­չի ենք հա­վա­տում և չցնց­վենք: Այն, որ մար­դիկ լքում են հա­վա­տը, չպետք է ա­մե­նա­փոքր իսկ աս­տի­ճան հու­սա­հա­տեց­նի մեզ, այլ ստի­պի ա­վե­լի ջա­նա­սի­րա­բար ո­րո­նել Աստ­ծո օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Մարդ­կանց չի փրկի ի­րենց կրթու­թյու­ նը, տա­ղան­դը կամ դիր­քը: Մենք պետք է պահ­վենք Աստ­ծո զո­րու­թյամբ փրկու­թյա­նը հա­վա­տա­լու մի­ջո­ցով: Ինչ­պե՞ս եք կանգ­նում Աստ­ծո ա­ռաջ այ­սօր: Հարցն այն չէ, թե ինչ­պես կկանգ­նեք նե­ղու­թյան ժա­մա­նակ կամ ա­պա­գա­յում որևէ օր: Հարցն է՝ ինչ­պե՞ս է ձեր հո­գին այ­սօր կանգ­նում Աստ­ծո ա­ռաջ: Կգ­նա՞ք աշ­խա­տե­ լու այ­սօր: Մենք ցան­կա­նում ենք անձ­նա­կան, ան­հա­տա­կան փոր­ձա­ռու­ թյուն այ­սօր: Հենց այ­սօր փա­փա­գում ենք, որ Քրիս­տոսն ապ­րի մեզ հետ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1889թ. ապ­րի­լի 9: 130

ՄԱ­ ՅԻՍ

ՀՈԳՈՒ ՈՒՂԵԿՑՈՒԹՅԱՄԲ

մայիս

1

ՄԻՇՏ ՄԵԶ ՀԵՏ

Ձեզ որբ չեմ թող­նի. կգամ ձեզ մոտ։ Հով­հան­նես 14.18:

Քրիս­տո­սը ցան­կա­նում էր, որ­պես­զի Իր ա­շա­կերտ­նե­րը հաս­կա­նա­ յին, որ Նա ի­րենց որբ չի թող­նի: «­Ձեզ որբ չեմ թող­նի», հայ­տա­րա­րեց Նա, «կգամ ձեզ մոտ։ Մի փոքր ժա­մա­նակ էլ, և­ աշ­խարհն էլ չի տես­նի Ինձ, բայց դուք կտես­նեք Ինձ, ո­րով­հետև Ես կեն­դա­նի եմ, և դուք կեն­դա­ նի կլի­նեք» (Հով­հան­նես 14.18, 19): Հա­վեր­ժա­կան կյան­քի թան­կա­գին, փա­ռա­հեղ ե­րաշ­խիք: Նույ­նիսկ ե­թե հարկ էր, որ Նա բա­ցա­կա­յեր, նրանց հա­րա­բե­րու­թյու­նը Իր հետ պետք է լի­ներ ե­րե­խա­յի և ծ­նո­ղի հա­րա­բե­րու­ թյուն: «Այն օ­րը», ա­սաց Նա, «դուք կճա­նա­չեք, որ Ես Իմ Հոր մեջ եմ, և դուք՝ Ին­ձա­նում, և Ես՝ ձե­զա­նում» (Հով­հան­նես 14.20): Նա փոր­ձում էր ա­շա­ կերտ­նե­րի մտքին հասց­նել այն տար­բե­րու­թյու­նը, ո­րը կա աշ­խար­հի և Քրիս­տո­սի մարդ­կանց միջև: Նա մահ­վան շե­մին էր, բայց կա­մե­նում էր, որ նրանք գի­տակ­ցեն, որ Ին­քը կրկին ապ­րե­լու է: Եվ թեև Իր համ­բար­ձու­ մից հե­տո Նա կբա­ցա­կա­յի, հա­վա­տով նրանք կա­րող էին տես­նել և­ի­մա­ նալ Նրան, և Նա կու­նե­նար նույն սի­րող շա­հագրգռ­վա­ծու­թյու­նը նրանց նկատ­մամբ, որն ու­ներ, երբ դեռ նրանց հետ էր: Ա­շա­կերտ­նե­րին աս­ված խոս­քե­րը մեզ են հա­սել նրանց մի­ջո­ցով: Մ­խի­թա­րի­չը մերն է, ինչ­պես նրանցն էր, բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րում և բո­լոր վայ­րե­րում, բո­լոր նե­ղու­թյուն­նե­րում և­ու­րա­խու­թյուն­նե­րում, երբ հե­ռան­ կա­րը խա­վար է, իսկ ա­պա­գան՝ ան­հանգս­տաց­նող, և մենք ա­նօգ­նա­կան և միայ­նակ ենք զգում: Սրանք այն ժա­մա­նակ­ներն են, երբ Մ­խի­թա­րի­չը կու­ղարկ­վի հա­վա­տի ա­ղոթ­քին ի պա­տաս­խան: Քրիս­տո­սի նման մխի­թա­րիչ չկա, այդ­քան մեղմ և­ այդ­քան ի­րա­կան: Նա հուզ­վում է մեր տկա­րու­թյուն­նե­րի զգա­ցո­ղու­թյու­նից: Նրա Հո­գին խո­ սում է սրտի հետ: Հան­գա­մանք­նե­րը կա­րող են մեզ բա­ժա­նել մեր ըն­կեր­ նե­րից, մեզ կա­րող է բա­ժա­նել ան­ծայ­րա­ծիր ու ան­հան­գիստ օվ­կիա­նո­սը: Թեև նրանց ան­կեղծ ըն­կե­րու­թյու­նը կշա­րու­նակ­վի, նրանք ու­նակ չեն լի­նի ցու­ցադ­րե­լու այն՝ մեզ հա­մար ա­նե­լով մի բան, ին­չը ե­րախ­տա­պար­տո­րեն կըն­դուն­վեր: Սա­կայն ոչ մի հան­գա­մանք, ոչ մի տա­րա­ծու­թյուն չի կա­րող բա­ժա­նել մեզ երկ­նա­յին Մ­խի­թա­րի­չից: Ուր էլ որ լի­նենք, ուր էլ որ գնանք, Նա միշտ այն­տեղ է, Նա, Ով պարգև­վել է մեզ՝ գոր­ծե­լու Քրիս­տո­սի փո­խա­ րեն: Նա միշտ մեր աջ կող­մում է՝ հանգս­տաց­նող և քն­քուշ բա­ռեր ա­սե­լու, ա­ջակ­ցե­լու, պահ­պա­նե­լու, պաշտ­պա­նե­լու և­ու­րա­խաց­նե­լու հա­մար: Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյու­նը Քրիս­տո­սի կյանքն է հո­գու մեջ: Հո­գին աշ­խա­տում է Քրիս­տո­սին ըն­դու­նած յու­րա­քանչ­յու­րի ներ­սում և յու­րա­ քանչ­յու­րի մի­ջո­ցով, նրանց, ով­քեր գի­տեն, որ Հո­գու ներ­սում բնա­կու­թյու­ նը բա­ցա­հայ­տում է դրա պտու­ղը` սեր, ու­րա­խու­թյուն, խա­ղա­ղու­թյուն, եր­կայ­նամ­տու­թյուն, քաղց­րու­թյուն, բա­րու­թյուն, հա­վատ: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1897թ. հոկ­տեմ­բե­րի 26: 132

մայիս

2

ՓՈՐՁՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ

Ո­րով­հետև ոչ թե այն­պի­սի քա­հա­նա­յա­պետ ու­նենք, որ չկա­րո­ ղա­նա մեր տկա­րու­թյուն­նե­րին կա­րե­կից լի­նել. այլ մի այն­պի­սին, որ ա­մեն բա­նով փորձ­ված մեր նմա­նու­թյամբ, բայց ա­ռանց մեղ­քի։ Եբ­ րա­յե­ցիս 4.15:

Քրիս­տոսն ապ­րում է նրա մեջ, ով ըն­դու­նում է Ի­րեն հա­վա­տով: Թեև կա­րող են փոր­ձու­թյուն­ներ գալ, միև­նույնն է, Տի­րոջ ներ­կա­յու­թյու­նը կլի­ նի մեզ հետ: Վառ­վող մո­րե­նի, ո­րում Տի­րոջ ներ­կա­յու­թյու­նը հա­վերժ է: Կ­րա­կը չէր վա­ռում ճյու­ղե­րը: Նույ­նը կլի­նի տկար մար­դու հետ, ով իր վստա­հու­թյու­նը դնում է Քրիս­տո­սի վրա: Փոր­ձու­թյան հնո­ցը կա­րող է այ­ րել, հա­լա­ծանք­ներ և խո­չըն­դոտ­ներ կա­րող են հան­դի­պել, բայց կսպառ­ վի միայն խա­րա­մը: Մաք­րա­գործ­ման գոր­ծըն­թա­ցի արդ­յուն­քում ոս­կին ա­վե­լի պայ­ծառ կփայ­լի: Ա­վե­լի մեծ է Նա, Ով գտնվում է հա­վա­տա­րիմ­նե­րի սրտե­րում, քան նա, ով կա­ռա­վա­րում է ան­հա­վատ­նե­րի սրտե­րը: Դառ­նո­րեն մի բո­ղո­քեք ձեզ վրա հա­սած փոր­ձու­թյու­նից, այլ թող որ ձեր աչ­քերն ուղղ­ված լի­նեն դե­ պի Քրիս­տո­սը, Ով Իր աստ­վա­ծայ­նու­թյու­նը ծած­կեց մար­դե­ղու­թյամբ, որ­ պես­զի հաս­կա­նանք, թե որ­քան է Նա մե­զա­նով հե­տաքրքր­ված, որ Ի­րեն նույ­նաց­րեց տա­ռապ­յալ մարդ­կու­թյան հետ: Նա խմեց մարդ­կա­յին վշտի բա­ժա­կից, Նա կրեց մեր բո­լոր տա­ռա­պանք­նե­րը, Նա կա­տար­յալ դար­ ձավ տա­ռա­պան­քի մի­ջո­ցով` փորձ­վե­լով այն ա­մե­նով, ին­չով մարդ­կու­ թյունն է փորձ­վում, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նար ա­ջակ­ցել փոր­ձու­թյան մեջ ե­ղող­նե­րին: Նա ա­սում է. «Ես մար­դուն մա­քուր ոս­կուց ա­վե­լի պատ­վա­կան պի­տի ա­նեմ և հո­ղե­ղե­նին՝ Ո­փի­րի գան­ձից (Ե­սա­յիա 13.12): Նա մար­դուն ար­ ժե­քա­վոր կդարձ­նի` բնակ­վե­լով նրա­նում, Սուրբ Հո­գի տա­լով նրան: Նա ա­սում է. «Արդ ե­թե դուք, որ չար եք, գի­տեք բա­րի պարգև­ներ տալ ձեր որ­դի­նե­րին, էլ ո՞ր­քան ա­վե­լի երկ­նա­վոր Հայ­րը Սուրբ Հո­գին կտա նրանց, որ ու­զում են Նրա­նից» (Ղու­կաս 11.13): Տե­րը մեզ ցու­ցում է տվել Աստ­ծուն կո­չել մեր Հայ­րը, վե­րա­բեր­վել Նրան որ­պես ծնո­ղա­կան սի­րո աղբ­յուր, դա­րե­րից ի վեր մար­դու սրտի ու­ղով հո­ սող սի­րո ա­կունք: Ողջ գու­թը, կա­րեկ­ցան­քը և սե­րը, ո­րոնք ցու­ցա­բեր­վել են երկ­րում, ծա­գել են Աստ­ծո գա­հից, և­այն սի­րո հա­մե­մատ, որն ապ­րում է Նրա սրտում, օվ­կիա­նո­սի ջրի մի կա­թիլն են միայն: Նրա սե­րը շա­րու­նա­ կա­բար հո­սում է թույ­լե­րին ու­ժե­ղաց­նե­լու, ե­րե­րե­րուն­նե­րին ամ­րաց­նե­լու և­անվճ­ռա­կան­նե­րին քա­ջու­թյուն տա­լու հա­մար: Աստ­ված աշ­խա­տում է Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով, և մար­դիկ կա­րող են գալ Հոր մոտ Որ­դու ա­նու­նով: Մեր գի­տու­թյունն ու մեր երգն է. «Լ­սեք, ինչ ա­րեց Տերն իմ ան­ձի հա­մար»: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1896թ. մար­տի 5:

133

3 ՇՐՋԱՊԱՏՎԱԾ ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՎԱՀԱՆՈՎ

մայիս

Եվ կան­չիր Ինձ նե­ղու­թյան օ­րում, և Ես կա­զա­տեմ քեզ, և դու կփա­ռա­բա­նես Ինձ: Սաղ­մոս 50.15:

Երբ ա­ռաջ են գա­լիս ան­բա­ցատ­րե­լի թվա­ցող փոր­ձու­թյուն­ներ, մենք չպետք է թույլ տանք, որ մեր խա­ղա­ղու­թյունն ա­րա­տա­վոր­վի: Ինչ­քան էլ ա­նար­դար կեր­պով մեզ հետ վար­վեն, թող որ ցա­սում ա­ռաջ չգա: Տր­վե­լով վրե­ժի ո­գուն՝ մենք վնա­սում ենք ինք­ներս մեզ: Մենք կոր­ծա­նում ենք մեր վստա­հու­թյունն առ Աստ­ված և տրտ­մեց­նում Սուրբ Հո­գուն: Մեր կող­մից է Վկան, երկ­նա­յին Լ­րա­բե­րը, Ով թշնա­մուն կփախց­նի: Նա մեզ կպա­րու­րի Ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ղե­րով: Այդ շո­ղե­րից ներս սա­տա­նան չի կա­րող ներ­խու­ժել: Նա չի կա­րող անց­նել սուրբ լույ­սի այս վա­հա­նը: Մինչ աշ­խարհն ա­ճում է չա­րի­քի մեջ, մե­զա­նից ոչ ոք չպետք է խա­ բի ինքն ի­րեն, թե եր­բեք դժվա­րու­թյուն­ներ չի ու­նե­նա: Սա­կայն հենց այս դժվա­րու­թյուն­ներն են, որ մեզ բարձ­րաց­նում են Բարձր­յա­լի լսա­րան: Մենք կա­րող ենք խոր­հուրդ խնդրել Նրա­նից, Ով ան­սահ­ման ի­մաստ­նու­ թյուն ու­նի: Տերն ա­սում է. «­Կան­չիր ինձ նե­ղու­թյան օ­րում» (Սաղ­մոս 50.15): Նա հրա­վի­րում է մեզ Ի­րեն ներ­կա­յաց­նել մեր հույ­զերն ու խնդիր­նե­րը և­ աստ­վա­ծա­յին օգ­նու­թյան մեր կա­րի­քը: Նա հոր­դո­րում է մեզ ա­նընդ­հատ ա­ղո­թել: Դժ­վա­րու­թյուն­նե­րի ա­ռա­ջա­նա­լուն պես մենք պետք է Նրան ա­ռա­ջար­կենք մեր ան­կեղծ ու ե­ռան­դա­գին ա­ղոթք­նե­րը: Մեր հա­մառ ա­ղոթք­նե­րով մենք վկա­յում ենք առ Աստ­ված ու­նե­ցած մեր մեծ վստա­հու­ թյան մա­սին: Կա­րի­քի գի­տակ­ցումն ա­ռաջ­նոր­դում է մեզ դե­պի ե­ռան­դա­ գին ա­ղոթք, և մեր երկ­նա­յին Հայ­րը հուզ­վում է մեր ա­ղեր­սան­քից: Հա­ճախ նրանք, ով­քեր տա­ռա­պում են նա­խա­տին­քից կամ հա­լա­ծան­ քից ի­րենց հա­վա­տի հա­մար, գայ­թակղ­վում են այն մտքից, թե Աստ­ված լքել է ի­րենց: Մարդ­կանց աչ­քե­րում նրանք փոք­րա­մաս­նու­թյուն են կազ­ մում: Ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ նրանց թշնա­մի­նե­րը հաղ­թա­նակ են տո­նում նրանց նկատ­մամբ: Բայց թող որ նրանց խղճի հանգս­տու­ թյու­նը չխա­թար­վի: Նա, Ով տա­ռա­պել է նրանց փո­խա­րեն և կ­րել նրանց վշտե­րը և դժ­բախ­տու­թյուն­նե­րը, չի լքել նրանց: Աստ­ծո զա­վակ­նե­րը մե­նակ և­ ան­պաշտ­պան չեն թողն­ված: Ա­ղոթ­քը շար­ժում է Ա­մե­նա­կա­րո­ղի ձեռ­քը: Ա­ղոթ­քը «թա­գա­վո­րու­թյուն­նե­րի հաղ­ թեց, ար­դա­րու­թյուն գոր­ծեց, խոստ­մունք­ներ ստա­ցավ, առ­յուծ­նե­րի բե­ րան­ներ խցկեց, կրա­կի զո­րու­թյուն անց­րեց», մենք պետք է հաս­կա­նանք, թե ինչ է նշա­նա­կում, երբ լսում ենք ի­րենց հա­վա­տի հա­մար զոհ­ված նա­ հա­տակ­նե­րի մա­սին, «օ­տար­նե­րի բա­նակ­նե­րը փախց­րին» (Եբ­րա­յե­ցիս 11.33, 34): Քրիս­տո­սի ա­ռակ­նե­րը, 171, 172:

134

մայիս

4

ՀՈՒՍԱԼՔՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԵՐԻՆ

Խնդ­րեք և կտր­վի ձեզ, ո­րո­նեք և կգտ­նեք, դու­ռը թա­կեք և կ­բաց­ վի ձեզ, ո­րով­հետև ա­մեն խնդրող առ­նում է, և­ո­րո­նո­ղը գտնում է, և դու­ռը թա­կո­ղին կբաց­վի: Մատ­թեոս 7.7, 8:

Ե­կեք, փնտրեք և գ­տեք: Ու­ժի ամ­բա­րը բաց է, լի­քը և­ անվ­ճար: Ե­կեք խո­նարհ սրտե­րով, ա­ռանց մտա­ծե­լու, որ Աստ­ծո բա­րե­հա­ճու­թյանն ար­ ժա­նա­նա­լու հա­մար ինչ-որ բա­րի գործ պետք է ա­նեք կամ նախ­քան Քրիս­տո­սի մոտ գա­լը պետք է ա­վե­լի լա­վը դառ­նաք: Եր­բեք չեք կա­րող ա­նել ինչ-որ բան ձեր վի­ճա­կը բա­րե­լա­վե­լու հա­մար: Հի­սու­սի ա­նու­նով ե­կեք հա­վա­տի լիար­ժեք վստա­հու­թյամբ, ո­րով­հետև դուք մե­ղա­վոր մարդ եք, քա­նի որ Քրիս­տոսն ա­սել է. «Ես չեմ ե­կել ար­դար­նե­րին կան­չե­լու, այլ մե­ղա­վոր­նե­րին՝ ա­պաշ­խա­րու­թյան» (Մատ­թեոս 9.13): Ձգ­վեք դե­պի Աստ­ ված, և Նա կձգվի դե­պի ձեզ: Դուք պետք է խնդրեք, ո­րո­նեք, թա­կեք և հա­վա­տաք, որ ըն­դուն­ված եք Հի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով՝ միայն վստա­ հե­լով Նրան ա­նե­լու այն ա­մե­նը ձեզ հա­մար, ին­չը ինք­ներդ եր­բեք չեք կա­ րող ա­նել: Հի­սու­սը մեր մեղ­քե­րին թո­ղու­թյուն տվող զոհն է, մենք ինք­ներս քա­ վու­թյուն ա­նել չենք կա­րող, բայց հա­վա­տով կա­րող ենք ըն­դու­նել ար­դեն ի­րա­կա­նաց­ված քա­վու­թյու­նը: «Ո­րով­հետև Քրիս­տոսն էլ մեկ ան­գամ մեղ­քե­րի հա­մար չար­չար­վեց, այն Ար­դարն ա­նար­դար­նե­րի վրա, որ մեզ մո­տեց­նի Աստ­ծուն» (Ա Պետ­րոս 3.18): «Ոչ թե ա­պա­կա­նա­ցու բա­նե­րով փրկվե­ցիք… այլ Քրիս­տո­սի պատ­վա­կան ար­յու­նով, ինչ­պես մի ան­բիծ և­ ա­նա­րատ գա­ռի» (Ա Պետ­րոս 1.18, 19): «Նրա Որ­դի Հի­սուս Քրիս­տո­սի ար­յու­նը մեզ սրբում է ա­մեն մեղ­քից» (Ա Հով­հան­նես 1.7): Այս թան­կա­ գին ար­յան ար­ժա­նիք­նե­րով է, որ մեղ­քով ախ­տա­հար­ված հո­գին կա­րող է բժշկվել: Մինչ Աստ­ծուն եք ներ­կա­յաց­նում ձեր ա­ղոթք­նե­րը, Սուրբ Հո­գին ձեր սրտին է տա­լիս Աստ­ծո հա­վա­տա­րիմ խոս­տում­նե­րը: Շ­փո­թու­թյան պա­հե­րին, երբ սա­տա­նան կաս­կած ու հու­սալ­քու­թյուն է ա­ռա­ջար­կում, Տի­րոջ Հո­գին կբարձ­րաց­նի որ­պես պատ­նեշ նրա դի­մաց Քրիս­տո­սի հա­վա­տա­րիմ խոս­քե­րը, և­ ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ ղե­րը կփայ­լեն ձեր մտքում և հո­գում: Երբ սա­տա­նան ճնշի ձեզ հու­սա­ հա­տու­թյամբ, Սուրբ Հո­գին կհու­շի ձեզ այն միջ­նոր­դու­թյան մա­սին, որն ա­նում է ձեզ հա­մար կեն­դա­նի Փր­կի­չը: Քրիս­տոսն է բույ­րը, սուրբ խուն­կը, ո­րը ձեր ա­ղոթք­ներն ըն­դու­նե­լի է դարձ­նում Հոր հա­մար: Երբ Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյան լույսն ամ­բող­ջո­վին հաս­կաց­ված և­ըն­դուն­ված է, սե­րը, ու­ րա­խու­թյու­նը, խա­ղա­ղու­թյունն ու ան­բա­ցա­տե­լի ե­րախ­տա­գի­տու­թյու­նը կլցնեն հո­գին և­օրհն­վա­ծի խոս­քե­րը կլի­նեն. «­Քո քաղց­րու­թյու­նը մե­ծաց­ նում է ինձ» (Սաղ­մոս 18.35): Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1892թ. օ­գոս­տո­ սի 22:

135

5 ԹԵԵՎ ՄԵՂԱՆՉՈՒՄ ԵՆՔ ՄԻԵՎՆՈՒՅՆՆ Է ՍԻՐՎԱԾ ԵՆՔ

մայիս

Իմ որդ­յակ­ներ, սա գրում եմ ձեզ, որ չմե­ղան­չեք, և­ ե­թե մե­կը մե­ ղան­չի, բա­րե­խոս ու­նենք Հոր մոտ Հի­սուս Քրիս­տոս ար­դա­րին: Ա Հով­հան­նես 2.1:

Աստ­ծո հետ կա­պի մեջ գտնվող­նե­րը Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյան ու­ղի­ներ են: Ե­թե ա­մեն օր Աստ­ծո հետ շփման մեջ գտնվո­ղը շեղ­վում է կա­ծա­նից, երբ մի պահ թեք­վում է Հի­սու­սին ա­նընդ­հատ նա­յե­լուց, չի նշա­նա­կում, որ նա դիտ­մամբ է մե­ղան­չել, քա­նի որ երբ տես­նում է իր սխա­լը, կրկին հետ է դառ­նում և­ուղ­ղում է իր աչ­քե­րը դե­պի Հի­սու­սը, և­այն փաս­տը, որ նա սխալ­վել է, նրան չի դարձ­նում ա­վե­լի քիչ թանկ Աստ­ծո սրտի հա­մար: Նա գի­տի, որ հա­ղոր­դակց­վում է Փրկ­չի հետ, և­ երբ հան­դի­ման­վում է իր սխա­լի հա­մար, չի քայ­լում մռայլ և չի բո­ղո­քում Աստ­ծուց, այլ սխա­լը հաղ­ թա­նա­կի է վե­րա­ծում: Նա Ու­սուց­չի խոս­քե­րից դաս է քա­ղում, և­ու­շա­դիր է լի­նում, որ­պես­զի կրկին չխաբ­վի: Նրանք, ով­քեր ճշմար­տա­պես սի­րում են Աստ­ծուն, ներ­քին վստա­ հու­թյուն ու­նեն, որ սիր­ված են Աստ­ծուց, որ հա­ղոր­դակ­ցու­թյուն ու­նեն Քրիս­տո­սի հետ, և­ ի­րենց սիր­տը բո­ցա­վառ­վում է Նրա նկատ­մամբ տա­ ծած ջերմ սի­րուց: Այս ան­գամ ճշմար­տու­թյա­նը հա­վա­տում են ա­մե­նայն վստա­հու­թյամբ և նույն այդ վստա­հու­թյամբ էլ կա­րող են ա­սել. «Ո­րով­ հետև մենք ոչ թե վար­պե­տու­թյամբ հնար­ված ա­ռաս­պել­նե­րի հետևե­լով ցույց տվե­ցինք ձեզ մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի զո­րու­թյու­նը և գա­լուս­տը, այլ ա­կա­նա­տես լի­նե­լով Նրա մե­ծա­փա­ռու­թյա­նը… Եվ մար­գա­րեա­կան ա­վե­լի հաս­տատ խոսք ու­նենք, որ ե­թե նրան մտիկ ա­նեք, լավ կա­նեք, ինչ­պես մի ճրա­գի, որ լույս է տա­լիս մութ տե­ղը, մինչև որ ցե­րե­կը լու­սա­ նա, և լու­սա­բե­րը ծա­գի ձեր սրտե­րում» (Բ Պետ­րոս 1.16-19): Մար­դու հո­գու ներ­քին կյանքն ի­րեն ի ցույց կդնի նրա ար­տա­քին վար­վե­լա­կեր­պում: Թող Աստ­ծո Խոս­քը տա իր վկա­յու­թյունն այն Պատ­ գա­մա­բե­րի մա­սին, Ում Աստ­ված ու­ղար­կեց այս վեր­ջին օ­րե­րի ու­ղեր­ձով՝ պատ­րաս­տե­լու մի ժո­ղո­վուրդ, որ կկանգ­նի Տի­րոջ օ­րը: «Ի՜նչ գե­ղե­ցիկ են սա­րե­րի վրա ա­վե­տա­րան­չի ոտ­քե­րը, որ խա­ղա­ղու­թյուն է քա­րո­զում, բա­ րիք ա­վե­տում, փրկու­թյուն քա­րո­զում, որ ա­սում է Սիո­նին՝ քո Աստ­վա­ծը թա­գա­վոր է» (Ե­սա­յիա 52.7): Այս­պես կոչ­ված ուս­յալ մարդ­կանց ի­մաս­տու­թյա­նը չի կա­րե­լի ա­պա­ վի­նել, մինչև որ նրանք չսո­վո­րեն և­ա­մեն օր չանց­նեն Քրիս­տո­սի դպրո­ցի դա­սե­րը: Մար­դիկ ի­րենց են­թադր­յալ ի­մաս­տու­թյամբ կա­րող են ծրագ­ րել և հո­րի­նել տե­սու­թյուն­ներ ու փի­լի­սո­փա­յա­կան հա­մա­կար­գեր, բայց Աստ­ված ան­վա­նում է դրանք սին և­ան­միտ: Տերն ա­սում է. «Ո­րով­հետև Աստ­ծո հի­մարն ա­վե­լի ի­մաս­տուն է, քան թե մար­դիկ, և Աստ­ծո տկարն ա­վե­լի զո­րա­վոր է, քան թե մար­դիկ» (Ա Կորն­թաիցս 1.25): Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1896թ. մա­յի­սի 12:

136

մայիս

6

ԱՄԵՆԱԽԱՎԱՐ ԺԱՄԻՆ

Եվ Նա ինձ ա­սաց. Բա­վա­կան է քեզ Իմ շնորհ­քը, ո­րով­հետև Իմ զո­րու­թյու­նը տկա­րու­թյան մեջ է կա­տար­վում: Արդ ա­վե­լի հո­ժա­րու­ թյամբ իմ տկա­րու­թյուն­նե­րով կպար­ծե­նամ, որ Քրիս­տո­սի զո­րու­ թյու­նը բնակ­վի ին­ձա­նում: Բ Կորն­թա­ցիս 12.9:

Դուք կա­րող եք հիաս­թափ­վել, ձեր կամքն ու ճա­նա­պար­հը՝ մերժ­վել, բայց վստահ ե­ղեք, որ Տե­րը սի­րում է ձեզ: Հնո­ցի կրա­կը կա­րող է բո­ ցա­վառ­վել ձեզ վրա ոչ թե ձեզ կոր­ծա­նե­լու նպա­տա­կով, այլ խա­րա­մից մաք­րե­լու, որ­պես­զի լի­նեք յոթն ան­գամ մաքր­ված ոս­կի: Մ­տա­պա­հեք, որ Աստ­ված ձեզ գի­շե­րը երգ կտա: Կթ­վա, թե խա­վա­րը պա­րու­րում է ձեզ, բայց դուք չպետք է նա­յեք ամ­պե­րին: Խա­վա­րի ամ­պե­րից այն կողմ հա­ վերժ շո­ղա­ցող լույսն է: Տե­րը լույս ու­նի բո­լոր հո­գի­նե­րի հա­մար: Բա­ցեք ձեր սրտի դու­ռը հույ­սի, խա­ղա­ղու­թյան և­ու­րա­խու­թյան ա­ռաջ: Հի­սուսն ա­սաց. «Այս բա­նե­րը խո­սե­ցի ձեզ հետ, որ Իմ ու­րա­խու­թյու­նը ձե­զա­նում մնա, և ձեր ու­րա­խու­թյու­նը լցված լի­նի» (Հով­հան­նես 15.11): Աստ­ված ա­մեն մե­կի հա­մար հա­տուկ աշ­խա­տանք ու­նի նա­խա­տե­ սած, և մեզ­նից յու­րա­քանչ­յու­րը կա­րող է լավ ա­նել այն գոր­ծը, որն Աստ­ ված է հանձ­նա­րա­րել: Միակ բա­նը, ո­րից պետք է վա­խե­նալ, այն է, որ կա­րող է մշտա­պես մեր աչ­քե­րը չպա­հենք մի­միայն Հի­սու­սի և Աստ­ծո փառ­քի վրա, այն­պես, որ ե­թե մեզ կոչ ար­վի մի կողմ դնել մեր սպա­ռա­ զի­նու­թյունն ու ննջել մահ­վան ճի­րան­նե­րում, մենք պատ­րաստ չենք լի­նի հա­շիվ տալ մեր հան­դեպ վստա­հու­թյան հա­մար: Նույ­նիսկ մեկ ակն­թարթ մի մո­ռա­ցեք, որ Քրիս­տո­սի սե­փա­կա­նու­թյունն եք՝ գնված ան­սահ­ման գնով, և­ որ պետք է փա­ռա­վո­րեք Նրան ձեր հո­գում և մարմ­նում, ո­րոնք Նրանն են: Աստ­ված յու­րա­քանչ­յուր վեր­քի հա­մար դե­ղա­տոմս է տրա­մադ­րել: Գա­ ղաա­դում բա­լա­սան կա, այն­տեղ Բժիշկ կա: Արդ­յո՞ք այժմ, ինչ­պես եր­բեք, չեք ու­սում­նա­սի­րի Սուրբ Գիր­քը: Փնտ­րեք Աստ­ծո ի­մաստ­նու­թյունն ա­մեն ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճա­կում: Յու­րա­քանչ­յուր փոր­ձու­թյան մեջ խնդրեք Հի­սու­սին խնդիր­նե­րից դուրս գա­լու ճա­նա­պարհ ցույց տալ, հե­տո ձեր աչ­քե­րը կբաց­վեն և կ­տես­նեք դե­ղա­մի­ջո­ցը և ձեր դեպ­քի հա­մար կկի­ րա­ռեք այն բու­ժիչ խոս­տում­նե­րը, ո­րոնք գրանց­վել են Նրա Խոս­քում: Այս կերպ թշնա­մին չի կա­րո­ղա­նա ա­ռաջ­նոր­դել ձեզ տրտու­ջի և­ ան­հա­վա­ տու­թյան ա­րա­հե­տով, փո­խա­րե­նը դուք կու­նե­նաք հա­վատ, հույս և քա­ ջու­թյուն Տի­րոջ մեջ: Սուրբ Հո­գին կտա ձեզ հստակ զա­նա­զա­նու­թյուն, որ տես­նեք և յու­րաց­նեք ա­մեն օրհ­նու­թյուն, ո­րը կդառ­նա վշտի հա­կա­թույն՝ որ­պես բժշկու­թյան ճյուղ ձեր շուր­թե­րում ե­ղած յու­րա­քանչ­յուր դառ­նու­ թյան: Ըն­տիր լու­րեր 2.272-274:

137

մայիս

7

ՄՏԱՀՈԳՎԱԾ ԾՆՈՂՆԵՐԻ ՀԵՏ

Դեն մի գցիր ինձ Քո ե­րե­սից և Քո Սուրբ Հո­գին մի վեր առ ին­ձա­ նից: Դարձ­յալ տուր ինձ Քո փրկու­թյան ու­րա­խու­թյու­նը և կա­մա­վոր հո­գով հաս­տա­տիր ինձ: Ա­պա ա­նօ­րեն­նե­րին կսո­վո­րեց­նեմ Քո ճա­ նա­պարհ­նե­րը, և մե­ղա­վոր­նե­րը հետ կդառ­նան Քեզ մոտ: Սաղ­մոս 51.11-13:

Ի՜նչ ա­ղոթք է սա: Ակն­հայտ է, որ մե­ղա­վոր­նե­րին հար­կա­վոր չէ վե­ րա­բեր­վել ան­տար­բե­րու­թյամբ. չէ՞ որ որ Տե­րը նա­յում է նրանց որ­պես Իր ար­յան գին: Ա­մեն տան մեջ, ուր կան դար­ձի չե­կած մար­դիկ, Տի­րո­ջը ճա­նա­չող­նե­րի աշ­խա­տան­քը պետք է լի­նի ի­մաս­տու­թյամբ աշ­խա­տե­ լը նրանց դար­ձի հա­մար: Տե­րը վստա­հա­բար կպարգևատ­րի ծնող­նե­րի ջան­քե­րը, ո­րով­հետև Նրա երկ­յու­ղով և սի­րով նրանք փոր­ձում են փրկել ի­րենց ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րին: Տեր Հի­սուսն սպա­սում է, որ­պես­զի գթա­ռատ լի­նի: Այդ աշ­խա­տան­քը պետք է սկսվի սրտից: «Ո­րով­հետև Դու պա­տա­ րագ չես ու­զում, ե­թե ոչ՝ ես կտա­յի Քեզ, և­ ող­ջա­կեզ­նե­րին չես հա­վա­ նում: Աստ­ծո ըն­դու­նե­լի պա­տա­րագ­նե­րը կոտր­ված հո­գին է. կոտր­ված ու փշրված սիր­տը դու չես ա­նար­գի, ով Աստ­ված» (Սաղ­մոս 51.16, 17): Այ­նու­հետև թո­ղեք, որ տան բո­լոր ան­դամ­նե­րը հաս­կա­նան, որ աշ­խա­ տան­քը պետք է սրտից սկսվի: Սիր­տը պետք է են­թարկ­վի Տի­րո­ջը և զղ­ջա Սուրբ Հո­գու ստեղ­ծա­րար, վե­րած­նող զո­րու­թյան մի­ջո­ցով: Գի­տակ­ցե­լով այս հզոր ներ­գոր­ծու­թյան օգ­նու­թյու­նը՝ չպե՞տք է արդ­յոք ծնող­ներն ա­վե­ լի մեծ ե­ռան­դով և սի­րով աշ­խա­տեն ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի դար­ձի հա­մար: Տի­րոջ խոս­տումն է. «Եվ ձեզ վրա մա­քուր ջուր պի­տի սրսկեմ, և մա­ քուր պի­տի լի­նեք. ձեր բո­լոր պղծու­թյուն­նե­րից ու ձեր բո­լոր կուռ­քե­րից պի­տի մաք­րեմ ձեզ: Եվ Ես ձեզ նոր սիրտ պի­տի տամ և նոր հո­գի պի­տի դնեմ ձեր մեջ և վեր պի­տի առ­նեմ ձեր մարմ­նից քա­րե­ղեն սիր­տը և ձեզ մարմ­նե­ղեն սիրտ պի­տի տամ: Եվ Իմ Հո­գին պի­տի դնեմ ձեր մեջ և պի­տի ա­նեմ, որ Իմ օ­րենք­նե­րի մեջ վար­վեք և Իմ դա­տաս­տան­նե­րը պա­հեք և ն­րանց կա­տա­րեք» (Ե­զե­կիել 36.25-27): Երբ Տի­րոջ Հո­գին աշ­խա­տում է ծնող­նե­րի սրտի հետ, նրանց ա­ղոթք­ ներն ու ար­ցունք­նե­րը կբարձ­րա­նան առ Աստ­ված, և ն­րանք ե­ռան­դա­գին կա­ղեր­սեն և­ երկն­քից շնորհ և­ ի­մաս­տու­թյուն կստա­նան և կ­կա­րո­ղա­ նան աշ­խա­տել ի­րենց դար­ձի չե­կած ե­րե­խա­նե­րի հա­մար: Երբ այս Հո­գին կցու­ցա­բեր­վի տա­նը, այն կմտնի նաև ե­կե­ղե­ցի, և ն­րանք, ով­քեր տնա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ են, կդառ­նան նաև Աստ­ծո հա­մա­գոր­ծա­կից­նե­րը ե­կե­ ղե­ցում և­ աշ­խար­հում: Այն հաս­տա­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք հիմ­նել է Աստ­ ված, լիո­վին տար­բեր ձև կու­նե­նան: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. մար­տի 14:

138

8 ԻՐԵՆՑ ՓՈՔՐԻԿՆԵՐԻՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՂ ՄԱՅՐԵՐԻ ԿՈՂՔԻՆ

մայիս

Ես այս տղա­յի հա­մար ա­ղոթք ա­րի, և Տերն իմ խնդրվածքն ինձ տվեց, ինչ որ Նրա­նից խնդրե­ցի: Հի­մա ես էլ նրան փոխ եմ տա­լիս Տի­րո­ջը. իր բո­լոր կյան­քի մեջ Տի­րո­ջը փոխ տրված լի­նի: Ա Թա­գա­վո­ րաց 1.27, 28:

Քրիստոն­յա մայ­րե­րը պետք է գի­տակ­ցեն, որ Աստ­ծո գոր­ծըն­կեր­ներն են, երբ կրթում և դաս­տիա­րա­կում են ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին այն­պես, որ նրանք ար­տա­ցո­լեն Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյու­նը: Այդ գոր­ծում նրանք կու­նե­նան երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նը, բայց այս գոր­ծը դժբախ­տա­բար ան­տես­վում է, և­այդ պատ­ճա­ռով Քրիս­տո­սի ժա­ ռան­գու­թյու­նը՝ Իր ըն­տա­նի­քի ե­րի­տա­սար­դու­թյու­նը, թա­լան­վում է: Սա­ կայն Սուրբ Հո­գու բնա­կու­թյան մի­ջո­ցով մարդ­կու­թյու­նը կա­րող է դառ­նալ աստ­վա­ծու­թյան գոր­ծըն­կե­րը: Ե­րե­խա­նե­րին ըն­դու­նե­լու վե­րա­բեր­յալ Քրիս­տո­սի դա­սե­րը ձեր մտքի վրա պետք է խո­րը տպա­վո­րու­թյուն թող­նեն: Քրիս­տո­սի խոս­քե­րը դրդում են ծնող­նե­րին ի­րենց փոք­րիկ­նե­րին բե­րել Հի­սու­սի մոտ: Նրանք կա­րող են լի­նել կա­մա­կոր, ու­նե­նալ կրքեր, ինչ­պես բո­լոր մար­դիկ, սա­կայն դա մեզ չպետք է խան­գա­րի նրանց բե­րել Քրիս­տո­սի մոտ: Նա օրհ­նեց ե­րե­ խա­նե­րին, ո­րոնք են­թա­կա էին նույն կրքե­րին, ինչ­պես և Ին­քը: Մեր ե­րե­խա­նե­րին դաս­տիա­րա­կե­լիս մենք հա­ճախ ենք սխալ­վում: Ծ­նող­նե­րը շատ դեպ­քե­րում ե­րես են տա­լիս ի­րենց զա­վակ­նե­րին, ուղ­ղոր­ դում ե­սա­սի­րա­կան և հա­կա­բա­րո­յա­կան ար­ժեք­նե­րով, և ն­րանց փրկու­ թյան հա­մար հո­գու եր­կունք ու­նե­նա­լու փո­խա­րեն՝ նրանք թույլ են տա­լիս նրանց դե­սու­դեն ընկ­նել և մե­ծա­նալ այ­լա­սեր­ված և­ ան­պի­տան բնա­վո­ րու­թյամբ: Նրանք չեն ըն­դու­նում Աստ­ծուց ի­րենց տրված պա­տաս­խա­ նատ­վու­թյու­նը՝ կրթե­լու և դաս­տիա­րա­կե­լու ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին Աստ­ծո փառ­քի հա­մար: Նրանք դժգոհ են մնում ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի վար­վե­լա­ կեր­պից և վ­հատ­վում են՝ գի­տակ­ցե­լով, որ այդ սխալ­ներն ի­րենց սե­փա­ կան ան­փու­թու­թյան հետևանք են, և հու­սալք­վում են: Սա­կայն ե­թե ծնող­նե­րը գի­տակ­ցեն, որ եր­բեք չեն ա­զատ­վել ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին Աստ­ծո հա­մար կրթե­լու և դաս­տիա­րա­կե­լու պար­տա­կա­ նու­թյու­նից, ե­թե ա­նեն ի­րենց աշ­խա­տան­քը հա­վա­տով՝ հա­մա­գոր­ծակ­ ցե­լով Աստ­ծո հետ ե­ռան­դուն ա­ղոթ­քով և­ աշ­խա­տան­քով, նրանց կհա­ ջող­վի ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին Փրկ­չի մոտ բե­րել: Թող որ հայ­րե­րը և մայ­րե­րը նվի­րեն ի­րենց հո­գին ու մար­մինն Աստ­ծուն մինչև ե­րե­խա­նե­րի ծնուն­դը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1896թ. ապ­րի­լի 9:

139

9 ՊԱՏԱՍԽԱՆԵԼՈՎ ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ԱՐՎԱԾ ԱՂՈԹՔՆԵՐԻՆ

մայիս

Եվ այս խոս­քե­րը, որ Ես այ­սօր քեզ պատ­վի­րե­ցի, քո սրտի մեջ լի­ նեն: Եվ կրկնիր նրանք քո որ­դի­նե­րին, խո­սիր նրանց վրա քո տան մեջ նստած ժա­մա­նակդ և ճա­նա­պարհ գնա­ցած ժա­մա­նակդ և պառ­ կե­լիս և վեր կե­նա­լիս: Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.6, 7:

Հայ­րեր և մայ­րեր, ինչ­պե՞ս կա­րող եմ բա­ռեր գտնել նկա­րագ­րե­լու այն մեծ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը, որ դուք ու­նեք: Այն բնա­վո­րու­թյամբ, որ ի ցույց եք դնում ձեր ե­րե­խա­նե­րի ներ­կա­յու­թյամբ, դուք նրանց սո­ վո­րեց­նում եք ծա­ռա­յել Աստ­ծուն կամ ես-ին: Եր­կինք բարձ­րաց­րեք ձեր ե­ռան­դա­գին ա­ղոթք­նե­րը Սուրբ Հո­գու ա­ջակ­ցու­թյան հա­մար, որ­պես­զի ձեր սիր­տը սրբա­գործ­վի, և­ այն ըն­թաց­քը, ո­րին հետևում եք, պատ­վի Աստ­ծուն և շա­հի ձեր ե­րե­խա­նե­րին Քրիս­տո­սի հա­մար: Երբ ծնող­նե­րը գի­տակ­ցեն, որ ան­փույթ բա­ռե­րով կամ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րով կա­րող են ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին շե­ղել ճա­նա­պար­հից, դա նրանց պետք է հա­ղոր­դի ի­րենց ա­ռա­ջադ­րան­քի վե­հու­թյան և սր­բու­թյան զգա­ցո­ղու­թյուն: Ծ­նող­ներն Աստ­ծո և Նրա Խոս­քի ա­ռաջ­նոր­դու­թյան կա­րիքն ու­նեն: Ե­թե նրանք չհետևեն Աստ­ծո Խոս­քի խոր­հուրդ­նե­րին, ե­թե Աստ­վա­ծա­ շուն­չը չդարձ­նեն ի­րենց խորհր­դի աղբ­յու­րը, ի­րենց կյան­քի կա­նո­նը, նրանց ե­րե­խա­նե­րը կմե­ծա­նան ան­հոգ և կ­քայ­լեն անհ­նա­զան­դու­թյան և­ ան­հա­վա­տու­թյան ճա­նա­պար­հով: Քրիս­տո­սը ծանր աշ­խա­տան­քի և­ ինք­նա­մերժ­ման կյանք ապ­րեց, մա­հա­ցավ նա­խա­տին­քի մա­հով, որ­պես­ զի տա հո­գու օ­րի­նակ, ո­րը կներշն­չի և կ­կա­ռա­վա­րի Իր հետևորդ­նե­րին: Երբ ծնող­ներն ի­րենց ա­ռօր­յա կյան­քում ձգտեն նման լի­նել Քրիս­տո­սին, երկ­նա­յին ներ­գոր­ծու­թյու­նը կսփռվի նրանց ըն­տա­նիք­նե­րի վրա: Քրիս­տո­նեա­կան կյան­քում Աստ­ծուն պետք է պատ­վել ա­ռա­վոտ­յան և­ե­րե­կո­յան փա­ռա­բա­նու­թյամբ և­ա­ղոթք­նե­րով: Պատ­շա­ճում է, որ ա­մեն ա­ռա­վոտ և­ե­րե­կո ջեր­մա­գին ա­ղոթք­ներ բարձ­րա­նան առ Աստ­ված Նրա օրհ­նու­թյան և­ա­ռաջ­նոր­դու­թյան խնդրանք­նե­րով: Արդ­յո՞ք Տե­րը կշրջան­ ցի նման տու­նը և­ այն­տեղ չի հե­ղի իր օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Միան­շա­նա­կո­ րեն՝ ոչ: Հրեշ­տակ­նե­րը լսում են փա­ռա­բա­նու­թյունն ու հա­վա­տի ա­ղոթ­քը և բե­րում են ա­ղեր­սանք­նե­րը Նրան, Ով ծա­ռա­յում է սրբա­րա­նում Իր ժո­ ղովր­դի հա­մար և ներ­կա­յաց­նում է Իր ար­ժա­նիք­նե­րը նրանց փո­խա­րեն: Ճշմա­րիտ ա­ղոթ­քը կառ­չում է Ա­մե­նա­կա­րո­ղին և մարդ­կանց հաղ­թա­նակ տա­լիս: Իր ծնկնե­րի վրա քրիս­տոն­յան ուժ է ստա­նում փոր­ձու­թյուն­նե­րին դի­մա­կա­յե­լու հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1912թ. փետր­վա­րի 1:

140

10 ՈՒՂՂՈՐԴԵԼՈՎ ԸՆՏԱՆԻՔԻ ՍՐԲԱԳՈՐԾՈՒՄԸ

մայիս

Կր­թիր ե­րե­խա­յին իր ճա­նա­պար­հի հա­մե­մատ, որ ծե­րա­ցած էլ չի հե­ռա­նա նրա­նից: Ա­ռա­կաց 22.6:

Ես կոչ եմ ա­նում ծնող­նե­րին պատ­րաս­տել ի­րենց և­ ի­րենց ե­րե­խա­ նե­րին երկ­նա­յին ըն­տա­նի­քի հետ միա­վոր­վե­լուն: Պատ­րաստ­վեք, Աստ­ծո սի­րույն, պատ­րաստ­վեք դի­մա­վո­րել ձեր Տի­րո­ջը խա­ղա­ղու­թյամբ: Սկ­սեք աշ­խա­տել ձեր ըն­տա­նի­քում ճիշտ ձևով: Հա­սեք հար­ցի ար­մա­տին: Բե­ րեք ճշմար­տու­թյու­նը ձեր տուն նրանց սրբա­գոր­ծե­լու և մաք­րա­գոր­ծե­լու հա­մար: Մի պա­հեք այն դրսի բա­կում: Ինչ­քա՜ն կույր են շատ քրիս­տոն­ յա­ներ ի­րենց իսկ շա­հի նկատ­մամբ: Ինչ­պե՞ս ա­մենևին չեն նկա­տում, թե ինչ կա­ներ Քրիս­տոսն ի­րենց հա­մար, ե­թե ըն­դուն­ված լի­ներ ի­րենց տնե­ րում: Թող որ քրիս­տոն­յա­նե­րը կյան­քի պսակն ստա­նա­լու հա­մար աշ­խա­ տեն այն­քան ջեր­մե­ռան­դո­րեն, որ­քան աշ­խար­հա­յին­ներն են աշ­խա­տում երկ­րա­յին ա­ռա­վե­լու­թյուն­ներ ստա­նա­լու հա­մար, և Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցին ան­վե­րա­պա­հո­րեն զո­րու­թյամբ ա­ռաջ կգնա: Սուրբ Հո­գին ա­նում է գոր­ծեր, ո­րոնք ներ­դաշ­նակ են Աստ­ծո օ­րեն­քի հետ: Հո­գու վե­րած­նող աշ­խա­տան­քը տե­սա­նե­լի կլի­նի այն ըն­տա­նիք­նե­ րում, որ­տեղ ե­ռան­դուն ջան­քեր կգոր­ծադր­վեն բա­րու­թյուն, սեր և համ­ բե­րա­տա­րու­թյուն ցու­ցա­բե­րե­լու հա­մար: Ա­մե­նա­կա­րող զո­րու­թյունն աշ­ խա­տում է՝ պատ­րաս­տե­լով մտքերն ու սրտե­րը հանձ­նել Սուրբ Հո­գու կեր­տող ազ­դե­ցու­թյա­նը՝ ա­ռաջ­նոր­դե­լով ծնող­նե­րին սրբա­գործ­ման, որ­ պես­զի նրանց ե­րե­խա­նե­րը նույն­պես կա­րո­ղա­նան սրբա­գործ­վել: Այն տու­նը, որ­տեղ ան­դամ­նե­րը կիրթ ու քա­ղա­քա­վա­րի քրիս­տոն­յա­ ներ են, գոր­ծադր­վում է հե­ռուն գնա­ցող բա­րի ազ­դե­ցու­թյուն: Այլ ըն­տա­ նիք­ներ կնկա­տեն նման տան ձեռք բե­րած արդ­յունք­նե­րը և կ­հետևեն դրա օ­րի­նա­կին՝ ի­րենց հեր­թին պաշտ­պա­նե­լով տու­նը սա­տա­նա­յա­կան ազ­դե­ցու­թյու­նից: Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը հա­ճա­խա­կի կայ­ցե­լեն այն տու­նը, ուր իշ­խում է Աստ­ծո կամ­քը: Աստ­վա­ծա­յին շնոր­հի զո­րու­թյամբ նման տու­նը դառ­նում է թար­մաց­նող վայր տանջված ու հոգ­նած ուխ­տա­վոր­նե­րի հա­մար: Զ­գոն պաշտ­պա­նու­թյան արդ­յուն­քում ես-ը հե­ռու է մնում ի­րեն մե­ծա­րե­լուց: Ձևա­վոր­վում են ճիշտ սո­վո­րու­թյուն­ներ: Հո­գա­տա­րու­թյամբ ճա­նաչ­վում են ու­րիշ­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րը: Այն հա­վա­տը, որն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին, կանգ­նած է ղե­կին և ղե­կա­վա­րում է ողջ ըն­տա­ նի­քը: Այս­պի­սի տան սրբա­գործ­ված ազ­դե­ցու­թյան ներ­քո Աստ­ծո Խոս­քի հիմ­քում դրված եղ­բայ­րու­թյան սկզբուն­քը ա­վե­լի լայ­նո­րեն է ճա­նաչ­վում և տա­րած­վում: Հա­րա­վա­յին դի­տորդ, 1904թ. հուն­վա­րի 19:

141

մայիս

11

ԵՐԵԽԱՆԵՐԻՆ ՇԱՏ ՄՈՏ

Եվ Նրա մոտ ե­րե­խա­ներ էին բե­րում, որ դիպ­չի նրանց, բայց ա­շա­ կերտ­նե­րը սաս­տում էին բե­րող­նե­րին: Իսկ երբ որ Հի­սու­սը տե­սավ, բար­կա­ցավ և­ա­սաց նրանց. Թույլ տվեք ե­րե­խա­նե­րին Ինձ մոտ գալ և մի ար­գե­լեք դրանց. որ այդ­պի­սին­նե­րինն է Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­ նը: Ճշմա­րիտ ա­սում եմ ձեզ, ով որ Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը չըն­դու­նի ինչ­պես ե­րե­խա, նա չի մտնի նրա մեջ: Եվ նրանց ա­ռավ գիր­կը, ձեռ­քը դրեց նրանց վրա և­օրհ­նեց նրանց: Մար­կոս 10.13-16:

Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ փոքր տա­րի­քի յու­րա­քանչ­յուր ե­րե­խա լի­ նի Իր զա­վա­կը, որ­դեգր­վի Իր ըն­տա­նիք: Թեև փոքր, նրանք կա­րող են լի­նել հա­վա­տի ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներ և­ ու­նե­նալ ա­մե­նա­թանկ փոր­ձա­ ռու­թյու­նը: Նրանք կա­րող են ու­նե­նալ քնքուշ սրտեր՝ պատ­րաստ ստա­ նա­լու հա­րատև ներ­գոր­ծու­թյուն: Նրանց սրտե­րը կա­րող են լցված լի­նել Հի­սու­սի նկատ­մամբ սի­րով և վս­տա­հու­թյամբ, և ն­րանք կապ­րեն Փրկ­չի հա­մար: Քրիս­տո­սը նրանց փոք­րիկ ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ կդարձ­նի: Նրանց մտքե­րի ողջ ըն­թաց­քը կա­րող է փոխ­վել, այն­պես, որ նրանք այլևս հա­ ճույք չեն ստա­նա մեղ­քից, այլ կա­տեն այն և կ­խու­սա­փեն նրա­նից: Փոքր ե­րե­խա­նե­րը, ինչ­պես նաև պա­տա­նի­նե­րը, օ­գուտ կքա­ղեն այս հրա­հանգ­նե­րից, և­ այդ­պի­սով հեշ­տաց­նե­լով փրկու­թյան գոր­ծը՝ ու­սու­ ցիչ­նե­րը կստա­նան այն­քան մեծ օրհ­նու­թյուն­ներ, որ­քան ա­շա­կերտ­նե­րը: Աստ­ծո Սուրբ Հո­գով կտպա­վոր­վեն դա­սե­րը ե­րե­խա­նե­րի ըն­կա­լու­նակ մտքե­րում, և ն­րանք կկառ­չեն աստ­վա­ծաշնչ­յան ճշմար­տու­թյուն­նե­րին նրանց պար­զու­թյան մեջ: Եվ Տերն այս ե­րե­խա­նե­րին ա­վե­տա­րան­չու­ թյան մեջ փոր­ձա­ռու­թյուն կտա, Նա նրանց գա­ղա­փար­ներ կա­ռա­ջար­կի, որ նույ­նիսկ ու­սու­ցիչ­նե­րը չեն ու­նե­ցել: Ճիշտ կրթված ե­րե­խա­նե­րը կլի­ նեն ճշմար­տու­թյան վկա­ներ: Խոր­հուրդ­ներ ծնող­նե­րին, ու­սու­ցիչ­նե­րին և­ ա­շա­կերտ­նե­րին, 169, 170: Աշ­խա­տեք այն­պես, ինչ­պես կաշ­խա­տեիք ձեր սե­փա­կան կյան­քի հա­ մար՝ փր­կե­լու ե­րե­խա­նե­րին այս կյան­քի աղ­տոտ­ված, այ­լա­սեր­ված ազ­ դե­ցու­թյու­նից և­ այդ ա­պա­կա­նու­թյան մեջ խոր­տակ­վե­լուց: Ու­ղե­ցույց ե­րե­խա­նե­րի հա­մար, 309: Պետք է ընտ­րել այն­պի­սի ու­սու­ցիչ, ով կսո­վո­րեց­նի ե­րե­խա­նե­րին Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք այն­քան կարևոր են այս վեր­ ջին օ­րե­րի հա­մար, և շատ կարևոր է, որ նրանք դա հաս­կա­նան: Մե­ծա­ գույն քննու­թյու­նը մո­տե­նում է, ո­րը վե­րա­բե­րե­լու է Աստ­ծո պատ­վի­րան­ նե­րին հնա­զանդ կամ անհ­նա­զանդ լի­նե­լուն: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. հու­լի­սի 2:

142

12 ՀՈԳԻՆ ՍԻՐՈՒՄ Է ԱՇԽԱՏԵԼ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԵՏ

մայիս

Եվ Հի­սուսն Իր մոտ մի ե­րե­խա կան­չե­լով, նրան կանգ­նեց­րեց նրանց մեջ­տե­ղը և­ա­սաց. Ճշմա­րիտ ա­սում եմ ձեզ, ե­թե դար­ձի չգաք և չ­լի­նեք ե­րե­խա­նե­րի նման, չեք մտնի երկն­քի ար­քա­յու­թյու­նը: Արդ ով որ իր անձն այս ե­րե­խա­յի նման խո­նար­հեց­նի, նա է մեծ երկն­քի ար­քա­յու­թյան մեջ: Եվ ով որ մի այս­պի­սի ե­րե­խա ըն­դու­նի Իմ ա­նու­ նով, Ինձ է ըն­դու­նում: Եվ ով որ գայ­թակ­ղեց­նի այս փոք­րե­րից մե­կին, որ հա­վա­տում են Ինձ, ա­վե­լի լավ է նրան, որ մի է­շի ջա­ղա­ցի քար նրա վզից կախ­վի, և նա ծո­վի ան­դուն­դում ընկղմ­վի: Մատ­թեոս 18.26:

Օ՜, ե­թե հստա­կո­րեն պատ­կե­րաց­նենք, թե ին­չեր կա­րող ենք ի­րա­կա­ նաց­նել, ե­թե միայն սո­վո­րենք Հի­սու­սի մա­սին: Ներշն­չան­քի կա­խար­դա­ կան խոս­քե­րով ու­սուց­չի սրտում բաց­ված երկ­նա­յին խա­ղա­ղու­թյան և­ու­ րա­խու­թյան շատր­վան­նե­րը կդառ­նան ազ­դե­ցու­թյան հզոր գետ՝ օրհ­նե­լու հա­մար բո­լո­րին, ով­քեր կապ­ված են Նրա հետ: Մի՛ մտա­ծեք, թե Աստ­վա­ ծա­շուն­չը ձանձ­րա­լի գիրք է ե­րե­խա­նե­րի հա­մար: Ի­մաս­տուն հրա­հանգ­չի ձեռ­քի տակ աշ­խա­տանքն ա­վե­լի ու ա­վե­լի ցան­կա­լի կդառ­նա: Դա նրանց հա­մար կլի­նի կյան­քի հաց և­ եր­բեք չի հնա­նա: Դրա մեջ թար­մու­թյուն և գե­ղեց­կու­թյուն կա, որ ձգում և գ­րա­վում է ե­րե­խա­նե­րին և­ե­րի­տա­սարդ­ նե­րին: Դա նման է երկ­րի վրա փայ­լող արևի, ո­րը տա­լիս է իր պայ­ծա­ ռու­թյունն ու ջեր­մու­թյու­նը և­եր­բեք չի սպառ­վում: Աստ­վա­ծաշն­չի պատ­ մու­թյուն­նե­րի և­ ուս­մուն­քի դա­սե­րից ե­րե­խա­նե­րը կա­րող են սո­վո­րել, որ մնա­ցած բո­լոր գրքե­րը ստո­րա­դաս են այս Գր­քին: Նրանք այս­տեղ կա­րող են գտնել ո­ղոր­մու­թյան և սի­րո շատր­վան­ներ: Աստ­ծո սուրբ, կրթող Հո­գին Իր Խոս­քի մեջ է: Լույս, նոր և թան­կա­գին լույս է փայ­լում յու­րա­քանչ­յուր է­ջից: Այն­տեղ բա­ցա­հայտ­ված է ճշմար­տու­ թյու­նը, և բա­ռերն ու նա­խա­դա­սու­թյուն­նե­րը պարզ ու հա­մա­պա­տաս­ խան են դեպ­քե­րին, ինչ­պես Աստ­ծո ձայ­նը կխո­սեր նրանց հետ: Մենք պետք է Սուրբ Հո­գուն ճա­նա­չենք որ­պես մեր Լու­սա­վո­րիչ: Հո­ գին սի­րում է դի­մել ե­րե­խա­նե­րին և ն­րանց բա­ցա­հայ­տել Աստ­ծո Խոս­ քի գան­ձերն ու գե­ղեց­կու­թյու­նը: Մեծ Ու­սուց­չի խոս­տում­նե­րը կգե­րեն ե­րե­խա­յի զգաց­մունք­ներն ու կոգևո­րեն նրա հո­գին հոգևոր ու­ժով, որն աստ­վա­ծա­յին է: Տե­ղի կու­նե­նա աստ­վա­ծա­յին ար­ժեք­նե­րի հետ բեղմ­նա­ վոր ծա­նո­թու­թյուն, ին­չը կլի­նի պատ­նեշ թշնա­մու փոր­ձու­թյուն­նե­րի դեմ: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1898թ. ապ­րի­լի 1:

143

մայիս

13 ԱՍՏԾՈ ԸՆՏԱՆԻՔԻ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ ԱՆԴԱՄՆԵՐԻ ՀԵՏ

Եվ հի­շիր քո ստեղ­ծո­ղին քո ե­րի­տա­սար­դու­թյան օ­րե­րում, քա­նի որ չեն ե­կել թշվա­ռու­թյան օ­րե­րը, և չեն հա­սել այն տա­րի­նե­րը, որ ա­սես, թե նրանց չեմ հա­վա­նում: Ժո­ղո­վող 12.1:

Այն բո­լոր օրհ­նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք Հայ­րը տվել է ա­վե­լի հա­սուն փոր­ ձա­ռու­թյուն ու­նե­ցող­նե­րի հա­մար, տրվել են նաև ե­րե­խա­նե­րին և­ ե­րի­տա­ սարդ­նե­րին Հի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով: Երբ Տե­րը տես­նում է ե­րե­խա­նե­րին Քրիս­տո­սի կյանքն ու դա­սերն ու­սում­նա­սի­րե­լիս, Նա տա­լիս է նրանց Իր հրեշ­տակ­նե­րին, որ­պես­զի պա­հեն նրանց ի­րենց բո­լոր ու­ղի­նե­րում, ինչ­պես տվեց Իր հրեշ­տակ­նե­րին Հի­սուս Քրիս­տո­սին՝ Իր սի­րե­լի Որ­դուն: Հրեշ­տակ­ նե­րը ծա­ռա­յում էին Հի­սու­սին, երբ Նա ապ­րում էր երկ­րի վրա Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյամբ՝ ա­նե­լով Իր երկ­նա­յին Հոր կամ­քը, որ­պես­զի բնա­ վո­րու­թյան ճիշտ օ­րի­նակ թող­ներ. դա կլի­ներ օ­րի­նակ ե­րե­խա­նե­րի և­ ե­րի­ տա­սարդ­նե­րի հա­մար: Նա ցան­կա­նում էր, որ ի­րենց կյան­քի յու­րա­քանչ­յուր գոր­ծո­ղու­թյան մեջ նրանք ա­նեին այն­պի­սի բա­ներ, ո­րոնք կար­ժա­նա­նա­յին Աստ­ծո հա­վա­նու­թյա­նը: Նա գի­տեր, որ ցան­կա­ցած բա­րի գործ, բա­րու­ թյան յու­րա­քանչ­յուր դրսևո­րում, այդ թվում՝ նաև հո­րը և մո­րը են­թարկ­վե­լը, կգրանց­վեն երկ­նա­յին գրքե­րում: Նրանք, ով­քեր հար­գում են ի­րենց ծնող­նե­րին, կքա­ղեն խոստ­ման ի­րա­ կա­նաց­ման պարգևը, և ն­րանց օ­րե­րը կեր­կա­րա­նան այն երկ­րի վրա, որ ի­րենց Տեր Աստ­վա­ծը տվել է ի­րենց: Ե­րե­խա­նե­րը պետք է շա­րու­նա­կեն բա­ րի գոր­ծեր ա­նել՝ ա­ղո­թե­լով, որ Հի­սու­սի ար­ժա­նիք­նե­րով Տե­րը տա ի­րենց Իր շնոր­հը, Իր միտ­քը, Իր բնա­վո­րու­թյան գե­ղեց­կու­թյու­նը: Աստ­ված ոչ մի օրհ­ նու­թյուն չի թաքց­րել, ո­րոնք անհ­րա­ժեշտ են ե­րե­խա­նե­րի և­ ե­րի­տա­սարդ­ նե­րի բնա­վո­րու­թյունն աստ­վա­ծա­յին նմու­շին հա­մա­պա­տաս­խան ձևա­վո­ րե­լու հա­մար, ո­րոնք տրվել են Հի­սու­սի ե­րի­տա­սար­դու­թյան օ­րե­րին: Նրանք պետք է խնդրեն Նրա բնա­վո­րու­թյան շնոր­հը պարզ և վս­տահ հա­վա­տով և Հի­սու­սի ա­նու­նով այն­պես, ինչ­պես որ­դին մի բան կխնդրի իր երկ­րա­յին ծնո­ղից: Թան­կա­գին ե­րե­խա­ներ և­ ե­րի­տա­սարդ­ներ, դուք նոր սրտի կա­րիք ու­ նեք: Խնդ­րեք Աստ­ծուն այդ մա­սին: Նա ա­սում է. «Եվ Ես ձեզ նոր սիրտ պի­տի տամ» (Ե­զե­կիել 36.26): Երբ խնդրում եք Նրա կամ­քի հա­մա­ձայն, մի կաս­կա­ ծեք, որ կստա­նաք, քա­նի որ ինչ որ Աստ­ված խոս­տա­ցել է, կի­րա­կա­նաց­նի: Ե­թե գա­լիս եք սրտի ի­րա­կան զղջու­մով, չպետք է կար­ծեք, թե ամ­բար­տա­ վան եք, ե­թե խնդրում եք Աստ­ծուց այն, ինչ Նա խոս­տա­ցել է: Ա­մա­բար­տա­ վա­նու­թյուն կլի­նի խնդրել բա­ներ, ո­րոնք կբա­վա­րա­րեն ձեր ե­սա­սի­րա­կան հա­կում­նե­րը, երկ­րա­յին ար­ժեք­նե­րում մարդ­կա­յին հա­ճույք­նե­րը: Սա­կայն երբ խնդրում եք հոգևոր օրհ­նու­թյուն­ներ, ո­րոնց կա­րիքն այդ­քան զգում եք՝ կա­տա­րե­լա­գոր­ծե­լու ձեր բնա­վո­րու­թյու­նը Քրիս­տո­սի նմա­նու­թյամբ, Տե­րը վստա­հեց­նում է ձեզ, որ խնդրում եք խոստ­ման հա­մա­ձայն, և­ այն կհաս­ տատ­վի: Ցու­ցում­ներ ե­րի­տա­սարդ­նե­րին, 1894թ. օ­գոս­տո­սի 23:

144

14 ՀԱՂԹՈՂ ԴԱՌՆԱԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆ ՍՏԱՑՈՂ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹՅՈՒՆ

մայիս

Ու­րա­խա­ցիր, ե­րի­տա­սարդ, քո ման­կու­թյու­նում, և թող զվար­ճաց­ նի քեզ քո սիր­տը ե­րի­տա­սար­դու­թյանդ օ­րե­րում, և գ­նա քո սրտի ճա­ նա­պար­հով և­աչ­քե­րիդ նայ­ված­քով, և­ի­մա­ցիր, որ սրանց ա­մե­նի հա­ մար Աստ­ված քեզ դա­տաս­տա­նի է բե­րե­լու: Ժո­ղո­վող 11.9:

Մեզ Աստ­ծուն հանձ­նե­լով՝ մեծ ա­ռա­վե­լու­թյուն ենք ձեռք բե­րում, ո­րով­ հետև ե­թե բնա­վո­րու­թյան թու­լու­թյուն ու­նենք, ինչ­պես բո­լո­րը, մենք միա­ վոր­վում ենք Նրա հետ, Ով փրկե­լու զո­րու­թյուն ու­նի: Մեր տգի­տու­թյու­նը կմիա­նա ան­սահ­ման ի­մաստ­նու­թյան հետ, մեր փխրու­նու­թյու­նը՝ հան­ դուր­ժող հզո­րու­թյան, և­ ինչ­պես Հա­կո­բը, յու­րա­քանչ­յուրս կա­րող ենք ար­քա­յազն դառ­նալ Աստ­ծո հետ: Իս­րա­յե­լի Տեր Աստ­ծո հետ միա­վոր­ված՝ մենք ուժ կստա­նանք ի վե­րուստ, ո­րը մեզ հաղ­թող­ներ կդարձ­նի, և­աստ­ վա­ծա­յին սի­րո փո­խանց­մամբ մուտք կգտնենք դե­պի մարդ­կա­յին սրտե­ րը: Մենք պետք է դո­ղա­լով կառ­չենք Ան­սահ­մա­նի գա­հին և­ա­սենք. «­Չեմ թո­ղի քեզ, մինչև որ ինձ չօրհ­նես» (Ծննդոց 32.26): Ե­րաշ­խիք է տրված, որ Նա մեզ կօրհ­նի և մեզ օրհ­նու­թյուն կդարձ­նի, և սա մեր լույսն է, մեր ու­րա­խու­թյու­նը, մեր հաղ­թա­նա­կը: Երբ ե­րի­տա­ սարդ­նե­րը հաս­կա­նան, թե ինչ է նշա­նա­կում սրտում ու­նե­նալ Աստ­ծո սերն ու բա­րե­հա­ճու­թյու­նը, կսկսեն գի­տակ­ցել ի­րենց՝ ար­յան գնով ձեռք բեր­ված ար­տո­նու­թյուն­նե­րի ար­ժե­քը: Նրանք ի­րենց ու­նա­կու­թյուն­ներն Աստ­ծուն կնվի­րա­բե­րեն ու կջա­նան ի­րենց ողջ աստ­վա­ծա­տուր ու­ժով ա­ճեց­նել ի­րենց տա­ղանդ­նե­րը Տի­րոջ ծա­ռա­յու­թյան մեջ օգ­տա­գոր­ծե­լու հա­մար: Մեղ­քի և հան­ցան­քի այս դա­րում մեր ե­րի­տա­սար­դու­թյան հա­մար միակ ա­պա­հո­վու­թյունն Աստ­ծո հետ կեն­դա­նի կապ ու­նե­նալն է: Նրանք պետք է սո­վո­րեն՝ ինչ­պես ո­րո­նել Աստ­ծուն, որ­պես­զի լցվեն Սուրբ Հո­ գով, և գոր­ծեն այն­պես, կար­ծես հաս­կա­նում են, որ ողջ եր­կինքն ի­րենց է նա­յում շա­հագրգռ­վա­ծու­թյամբ՝ պատ­րաստ ծա­ռա­յե­լու նրանց վտան­ գի և կա­րի­քի պա­հին: Ե­րի­տա­սարդ­նե­րը փոր­ձու­թյուն­նե­րից պետք է պաշտ­պան­ված լի­նեն նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րով և հ­րա­հանգ­նե­րով: Նրանք պետք է սո­վո­րեն, թե ո­րոնք են Աստ­ծո Խոս­քում ի­րենց հա­մար պահ­ված քա­ջա­լե­րանք­նե­րը, պետք է ի­րենց աչ­քի ա­ռաջ ու­նե­նան չա­ րի ճա­նա­պարհ ոտք դնե­լու վտան­գը: Նրանք պետք է կրթված լի­նեն՝ հար­գե­լու Աստ­ծո խոր­հուրդ­նե­րը Նրա սրբա­զան քա­րոզ­նե­րում, պետք է դաս­տիա­րակ­ված լի­նեն այն­պես, որ ի­րենց ո­րո­շու­մը կա­յաց­նեն ընդ­դեմ չա­րի ու վճռեն չմտնել որևէ ու­ղի, որ­տեղ Հի­սու­սը չի ու­ղեկ­ցի ի­րենց, և Նրա օրհ­նու­թյուն­նե­րը չեն հեղ­վի ի­րենց վրա: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 21:

145

15 ՕԳՆԵԼՈՎ ԵՐԿՆՔԻ ՀԱՄԱՐ ԲՆԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ ԿԵՐՏԵԼ

մայիս

Ա­հա մեր Աստ­վա­ծը, Ում մենք պաշ­տում ենք, կա­րող է մեզ ա­զա­ տել կրա­կով բոր­բոք­ված հնո­ցից և քո ձեռ­քից էլ, ով թա­գա­վոր, Նա մեզ կա­զա­տի: Եվ ե­թե ոչ, թող քեզ հայտ­նի լի­նի, ով թա­գա­վոր, որ քո աստ­ծուն մենք չենք պաշ­տում և քո կանգ­նեց­րած ար­ձա­նին երկր­ պա­գու­թյուն չենք ա­նում: Դա­նիել 3.17, 18:

Մինչ այս ե­րի­տա­սարդ­ներն աշ­խա­տում էին ի­րենց փրկու­թյան հա­ մար, Աստ­ված ներ­գոր­ծում էր նրան­ցում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ ճու­թյան պես: Հա­ջո­ղու­թյան պայ­ման­նե­րը բա­ցա­հայտ­ված են: Աստ­ծո շնոր­հը մեր սե­փա­կա­նը դարձ­նե­լու հա­մար մենք պետք է կա­տա­րենք պար­տա­կա­նու­թյան մեր մա­սը: Աստ­ված չի ա­ռա­ջար­կում կա­տա­րել մեր փո­խա­րեն մեր ցան­կու­թյու­նը: Նրա շնոր­հը տրված է մեզ՝ զար­գաց­նե­լու մեր մեջ ցան­կու­թյուն և դ­րա ի կա­տար ա­ծե­լը, սա­կայն եր­բեք ոչ որ­պես մեր ջան­քե­րի փո­խա­րի­նող: Մեր հո­գի­նե­րը պետք է պատ­րաս­տա­կամ լի­նեն հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան: Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տում է մե­զա­նում, որ­ պես­զի մենք ու­նակ լի­նենք գոր­ծե­լու մեր սե­փա­կան փրկու­թյու­նը: Սա է այն գործ­նա­կան դա­սը, որ Սուրբ Հո­գին ձգտում է սո­վո­րեց­նել մեզ, «­Քա­ նի որ Աստ­ված է, որ ներ­գոր­ծում է ձե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես» (Փի­լիպ­պե­ցիս 2.13): Աստ­ված կհա­մա­գոր­ծակ­ցի բո­լոր նրանց հետ, ով­քեր ե­ռան­դուն կեր­ պով ձգտում են հա­վա­տա­րիմ լի­նել Իր ծա­ռա­յու­թյա­նը, ինչ­պես Ին­քը հա­ մա­գոր­ծակ­ցեց Դա­նիե­լի և ն­րա ե­րեք ըն­կեր­նե­րի հետ: Ըն­տիր մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­ներն ու բնա­վո­րու­թյան բարձր բա­րո­յա­կա­նու­թյու­նը պա­ տա­­հա­կա­նու­թյան արդ­յունք չեն: Աստ­ված տա­լիս է հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ. հա­ջո­ղու­թյու­նը կախ­ված է դրան­ցից քա­ղած օ­գու­տից: Կան­խա­տե­սու­թյան հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը պետք է ա­րա­գո­րեն հայտ­նա­բեր­վեն և­ ան­համ­բե­ րու­թյամբ օգ­տա­գործ­վեն: Շա­տե­րը կա­րող են հզոր մար­դիկ դառ­նալ, ե­թե Դա­նիե­լի նման կախ­ված լի­նեն Աստ­ծո շնոր­հից՝ նպա­տակ ու­նե­նա­լով ի­րենց աշ­խա­տան­քը կա­տա­րե­լու զո­րու­թյուն ստա­նալ և հաղ­թել: Ձեզ եմ դի­մում, ե­րի­տա­սարդ­ներ, ե­ղեք հա­վա­տա­րիմ: Դրեք ձեր սիր­տը ձեր աշ­խա­տան­քի մեջ: Մի՛ ըն­դօ­րի­նա­կեք ծույլ և պա­ռակտ­ված ծա­ռա­յու­ թյուն մատուցողներին: Հա­ճախ կրկնվող գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը ձևա­վո­րում են սո­վո­րու­թյուն­ներ, սո­վո­րու­թյուն­նե­րը` բնա­վո­րու­թյուն: Համ­բե­րա­ տա­րու­թյամբ ի­րա­կա­նաց­րեք կյան­քի նույ­նիսկ փոք­րիկ պար­տա­կա­նու­ թյուն­նե­րը: Որ­քան թե­րագ­նա­հա­տեք փոք­րիկ պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րին հա­վա­տա­րիմ լի­նե­լու կարևո­րու­թյու­նը, ձեր բնա­վո­րու­թյան կեր­տումն ան­ բա­վա­րար կլի­նի: Ա­մե­նա­կա­րո­ղի աչ­քին յու­րա­քանչ­յուր պար­տա­կա­նու­ թյուն կարևոր է: Տերն ա­սել է. «­Քիչ բա­նի մեջ հա­վա­տա­րի­մը շատ բա­նի մեջ էլ հա­վա­տա­րիմ է» (Ղու­կաս 16.10): Ի­րա­կան քրիս­տոն­յա­յի կյան­քում ան­կարևոր բա­ներ չկան: Լու­րեր ե­րի­տա­սարդ­նե­րի հա­մար, 147, 148: 146

մայիս

16

ՇՐՋԵԼՈՎ ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԻ ՄԵՋ

Եվ ե­թե Հի­սու­սին մե­ռել­նե­րից հա­րու­ցա­նո­ղի Հո­գին ձե­զա­նում բնակ­ված է, ա­պա Քրիս­տո­սին մե­ռել­նե­րից հա­րու­ցա­նո­ղը ձեր մահ­ կա­նա­ցու մար­մին­ներն էլ կկեն­դա­նաց­նի Իր Հո­գով, որ ձե­զա­նում բնակ­ված է: Հռո­մեա­ցիս 8.11:

Երկն­քի Տեր Աստ­վա­ծը տվել է Իր Սուրբ Հո­գին ժա­մա­նակ առ ժա­ մա­նակ դիպ­չե­լու (Բաթլ Քրիկ Քո­լեջ) դպրո­ցի ու­սա­նող­նե­րին, որ­պես­զի նրանք ճա­նա­չեն Նրան ի­րենց բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րում, որ­պես­զի Նա կա­րո­ղա­նա ուղ­ղոր­դել նրանց ճամ­փա­նե­րը: Եր­բեմն-եր­բեմն Սուրբ Հո­ գու դրսևո­րում­ներն այն­քան վճռա­կան էին, որ դա­սե­րը մո­ռաց­վե­ցին, և մե­ծա­գույն Ու­սու­ցի­չը, Ում աշ­խար­հը երբևէ ճա­նա­չել է, Իր ձայ­նը լսե­լի դարձ­րեց` ա­սե­լով. «Ինձ մոտ ե­կեք, ա­մեն վաս­տա­կած­ներ և բեռ­նա­վոր­ ված­ներ, և Ես հան­գիստ կտամ ձեզ: Ձեզ վրա ա­ռեք Իմ լու­ծը և Ին­ձա­նից սո­վո­րեք, ո­րով­հետև Ես հեզ եմ և սր­տով խո­նարհ, և ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք: Ո­րով­հետև Իմ լու­ծը քաղցր է և Իմ բե­ռը՝ թեթև» (Մատ­թեոս 11.28-30): Աստ­ված թա­կում էր սրտի դռնե­րը, և­ես տես­նում էի, որ Աստ­ծո հրեշ­ տակ­նե­րը ներ­կա էին: Թվում էր, թե ու­սու­ցիչ­նե­րը հա­տուկ ջանք չէին գոր­ծադ­րում ու­սա­նող­նե­րի ու­շադ­րու­թյունն Աստ­ծո բա­նե­րի վրա հրա­վի­ րե­լու հա­մար, այլ Աստ­ված դպրո­ցում Պա­հակ ու­ներ, և թեև Նրա ներ­կա­ յու­թյունն ան­տե­սա­նե­լի էր, Նրա ազ­դե­ցու­թյու­նը նկա­տե­լի էր: Կր­կին ու կրկին դպրո­ցում սուրբ Պա­հա­կի ներ­կա­յու­թյան նշան­ներ են ե­ղել: Կր­կին ու կրկին Հի­սու­սի ձայ­նը խո­սել է ու­սա­նող­նե­րի հետ` ա­սե­լով. «Ա­հա Ես դռան ա­ռաջ կանգ­նած եմ և թա­կում եմ, ե­թե մե­կը լսի Իմ ձայ­նը և դու­ռը բա­ցի, կմտնեմ նրա մոտ և­ ընթ­րիք կա­նեմ նրա հետ, և նա՝ Ինձ հետ» (Հայտ­նու­թյուն 3.20): Տե­րը եր­կար է սպա­սել մե­ծա­գույն, ճշմար­տա­գույն ու­րա­խու­թյու­նը սրտին տա­լու հա­մար: Բո­լոր նրանց, ով­քեր Նրան են նա­յում չպա­ռակտ­ ված սրտե­րով, Նա ա­ռա­տո­րեն կօրհ­նի: Նրանք, ով­քեր նա­յում են Հի­սու­ սին, ա­վե­լի պար­զո­րոշ են տես­նում Նրան որ­պես ի­րենց մեղ­քե­րի կրող և մե­ծա­գույն զո­հա­բե­րու­թյուն, և ժայ­ռի խո­ռո­չի մեջ են դրվել, որ­պես­զի տես­նեն Աստ­ծո Գա­ռին, Ով վեր ա­ռավ աշ­խար­հի մեղ­քը: Երբ մենք գի­ տակ­ցում ենք Նրա մե­ծա­գույն զո­հա­բե­րու­թյու­նը, մեր շուր­թե­րը ար­տա­ բե­րում են փառ­քի ա­մե­նա­բարձր, ա­մե­նավ­սեմ թե­մա­նե­րը: Հա­տուկ վկա­ յու­թյուն­ներ կրթու­թյան մա­սին, 77, 78:

147

մայիս

17 ՁԳՏԵԼՈՎ ՕԳՆԵԼ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐԻՆ

Եվ նրան տես­նում էին մար­գա­րե­նե­րի որ­դի­քը, որ դի­մա­ցը` Ե­րի­ քո­վումն էին, և­ա­սում էին. Ե­ղիա­յի ո­գին հանգ­չել է Ե­ղի­սեի վրա: Եվ ե­կան նրան դի­մա­վո­րե­լու և խո­նար­հու­թյուն ա­րին նրա ա­ռաջ մինչև գե­տին: Դ Թա­գա­վո­րաց 2.15:

Սուրբ Հո­գին այ­ցե­լեց մար­գա­րե­նե­րի դպրոց` ու­սա­նող­նե­րի նույ­նիսկ մտքե­րը բե­րե­լով Աստ­ծո կամ­քի հետ ներ­դաշ­նա­կու­թյան: Երկն­քի և­ այս դպրոց­նե­րի միջև կեն­դա­նի կապ կար, և­ու­րա­խու­թյունն ու սի­րող սրտե­ րի ե­րախ­տա­գի­տու­թյու­նը դրսևոր­վում էին փա­ռա­բա­նու­թյան եր­գե­րում, ո­րոնց մաս­նակ­ցում էին նաև հրեշ­տակ­նե­րը: Ե­թե ու­սու­ցիչ­ներն ի­րենց սրտե­րը բաց ա­նեն Հո­գին ստա­նա­լու հա­մար, պատ­րաստ­ված կլի­նեն Նրա հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցել ի­րենց ու­սա­նող­նե­րի հետ աշ­խա­տե­լիս, և­երբ Նրան ա­զատ ըն­թացք տրվի, Նա հրա­շա­լի վե­րա­փո­խում­ներ կա­նի: Նա կաշ­խա­տի յու­րա­քանչ­յուր սրտում՝ ուղ­ղե­լով ե­սա­սի­րու­թյու­նը, կո­փե­լով և կեր­տե­լով բնա­վո­րու­թյու­նը և գե­րի բռնե­լով ա­մեն միտք Քրիս­տո­սին հնա­ զան­դեց­նե­լու հա­մար: Ճն­շե­լու և վա­նե­լու փո­խա­րեն՝ Սուրբ Հո­գուն հար­կա­վոր է ըն­դու­նել և քա­ջա­լե­րել Նրա ներ­կա­յու­թյու­նը: Երբ ու­սու­ցիչ­նե­րը Խոս­քին հնա­զանդ­ վե­լով սրբա­գործ­վեն, Սուրբ Հո­գին նրանց ցույց կտա երկ­նա­յին ար­ժեք­ նե­րը: Երբ նրանք Աստ­ծուն ո­րո­նեն խո­նար­հու­թյամբ և­ ե­ռան­դով, սա­ռը շեշ­տադր­մամբ ար­տա­սա­նած բա­ռե­րը կբո­ցա­վառ­վեն նրանց սրտե­րում, այն ժա­մա­նակ ճշմար­տու­թյու­նը չի թու­լա­նա նրանց լե­զու­նե­րի վրա: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը չի վե­րաց­նում մեր ու­նա­կու­թյուն­ներն ու տա­ղանդ­նե­րը մար­զե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը, այլ սո­վո­րեց­նում է մեզ, թե ինչ­պես յու­րա­քանչ­յուր ուժ օգ­տա­գոր­ծել Աստ­ծո փառ­քի հա­մար: Մարդ­ կա­յին ու­նա­կու­թյուն­նե­րը երբ գտնվում են Աստ­ծո շնոր­հի հա­տուկ ուղ­ ղորդ­ման ներ­քո, կա­րող են օգ­տա­գործ­վել երկ­րի վրա ա­մե­նա­լավ նպա­ տա­կի հա­մար: Տ­գի­տու­թյու­նը չի մե­ծաց­նում ի­րեն Քրիս­տո­սի հետևորդ կո­չող մար­դու խո­նար­հու­թյունն ու հոգևո­րու­թյու­նը: Աստ­վա­ծա­յին Խոս­ քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը լա­վա­գույնս կա­րող է գնա­հա­տել միայն խե­լա­ցի քրիս­տոն­յան: Քրիս­տո­սը կա­րող է փա­ռա­վոր­վել Ի­րեն խե­լա­ցի կեր­պով ծա­ռա­յող­նե­րով: Կր­թու­թյան մե­ծա­գույն նպա­տակն է ի­րա­վա­սու դարձ­նել մեզ օգ­տա­գոր­ծե­լու այն ու­ժե­րը, ո­րոնք Աստ­ված տվել է մեզ Աստ­վա­ծաշն­ չի կրո­նը ներ­կա­յաց­նե­լու և Աստ­ծո փառ­քին նպաս­տե­լու հա­մար: Հյու­սի­ սա­յին խա­ղա­ղօվ­կիա­նոս­յան միու­թյան օ­րա­գիր, 1909թ. մա­յի­սի 26:

148

18 ԱՎԵՏԱՐԱՆԻ ԾԱՌԱՅՈՂԻ ՀԵՏ ՏՆԻՑ ՏՈՒՆ ԳՆԱԼՈՎ

մայիս

Եվ Իր տաս­ներ­կու ա­շա­կերտ­նե­րին մեկ­տեղ կան­չեց և ն­րանց զո­ րու­թյուն և­իշ­խա­նու­թյուն տվեց բո­լոր դևե­րի վրա և հի­վան­դու­թյուն­ ներ բժշկե­լու: Եվ նրանց ու­ղար­կեց Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը քա­րո­զե­ լու և հի­վանդ­նե­րին բժշկե­լու: Եվ ա­սաց նրանց. Ո­չինչ վեր չառ­նեք ճա­նա­պար­հի հա­մար, ոչ գա­վա­զան, ոչ պարկ, ոչ հաց, ոչ ար­ծաթ, ոչ եր­կու- եր­կու վե­րար­կու ու­նե­նալ: Եվ ո՛ր տուն որ մտնեք՝ այն­տեղ մնա­ցեք և­այն­տե­ղից դուրս գնա­ցեք: Ղու­կաս 9.1-4:

Տե­րը կոչ է ա­նում Իր ժո­ղովր­դին ա­վե­տա­րան­չա­կան ծա­ռա­յու­թյան տար­բեր ուղ­ղու­թյուն­ներ ստանձ­նել: Կ­յան­քի ճա­նա­պար­հի գլխա­վոր և­ երկ­րոր­դա­կան մա­սե­րում գտնվող­նե­րը պետք է լսեն Ա­վե­տա­րա­նի լու­րը: Ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը պետք է ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­տանք կա­տա­ րեն ի­րենց հարևան­նե­րի տնե­րում, ով­քեր դեռևս լիո­վին չեն ըն­դու­նել այս ժա­մա­նակ­նե­րի ճշմար­տու­թյան ա­պա­ցույ­ցը: Նրանք, ով­քեր ստանձ­նում են այս գոր­ծը, թող որ Քրիս­տո­սի կյան­քը դարձ­նեն ի­րենց մշտա­կան ու­սում­նա­սի­րու­թյան ա­ռար­կան: Թող որ նրանք վճռա­կան լի­նեն` օգ­տա­գոր­ծե­լով յու­րա­քանչ­յուր ու­նա­կու­թյուն Տի­րոջ ծա­ ռա­յու­թյան հա­մար: Ան­կեղծ ու ա­նե­սա­սեր ջան­քե­րին կհետևեն թան­կա­գին արդ­յունք­ներ: Աշ­խա­տող­նե­րը Մե­ծա­գույն Ու­սուց­չից կստա­նան ա­մե­նա­ բարձր կրթու­թյու­նը: Բայց նրանք, ով­քեր չեն փո­խան­ցում ի­րենց ստա­ցած լույ­սը, մի օր կգի­տակ­ցեն, որ սար­սա­փե­լի կո­րուստ են կրել: Աստ­ծո ժո­ղովր­դից շա­տե­րը պետք է մեր գրքե­րով գնան այն վայ­րե­րը, որ­տեղ եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը եր­բեք չի հայ­տա­րար­վել: Սիր­տը Սուրբ Հո­գով լցված գրա­կան ա­վե­տա­րան­չի աշ­խա­տան­քը հղի է բա­րու հա­մար հիա­նա­լի հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րով: Սի­րով և պար­զու­թյամբ տնից տուն ճշմար­տու­թյան ներ­կա­յա­ցու­մը հա­մա­հունչ է այն հրա­հանգ­նե­րին, ո­րոնք Քրիս­տո­սը տվեց իր ա­շա­կերտ­նե­րին, երբ նրանց ու­ղար­կեց ի­րենց ա­ռա­ ջին ա­վե­տա­րան­չա­կան ճամ­փոր­դու­թյա­նը: Փառ­քի եր­գե­րով, խո­նարհ ու սրտանց ա­ղոթ­քով և­ ըն­տա­նի­քի շրջա­նա­կում ճշմար­տու­թյան պարզ ներ­կա­յաց­մամբ շա­տե­րին կշա­հենք: Աստ­վա­ծա­յին Աշ­խա­տա­կի­ցը ներ­ կա կլի­նի սրտե­րը հա­մո­զե­լու հա­մար: «Ես ձեզ հետ եմ ա­մեն օր» (Մատ­ թեոս 28.20)՝ Նրա խոս­տումն է: Նման Օգ­նա­կա­նի ա­ռատ ներ­կա­յու­թյան ե­րաշ­խի­քով մենք կա­րող ենք աշ­խա­տել հա­վա­տով, հույ­սով ու քա­ջու­ թյամբ: Պետք է վերջ դնել Աստ­ծո ծա­ռա­յու­թյան մեր միօ­րի­նա­կու­թյա­նը: Ե­կե­ ղե­ցու յու­րա­քանչ­յուր ան­դամ պետք է ներգ­րավ­ված լի­նի յու­րա­հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյան մեջ Տի­րոջ հա­մար: Թող նրանք, ով­քեր հաս­տատ­ված են ճշմար­տու­թյան մեջ, գնան հարևան վայ­րեր և հան­դի­պում­ներ կազ­մա­ կեր­պեն մարդ­կանց հետ: Թող որ Աստ­ծո Խոս­քը կար­դաց­վի, և թող որ այն­պի­սի գա­ղա­փար­ներ ար­տա­հայտ­վեն, որ հեշ­տու­թյամբ հաս­կա­նան բո­լո­րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1904թ. մա­յի­սի 5: 149

մայիս

19

ԹՈՂՆԵԼՈՎ ԵՐԿԱՐԱՏԵՎ ՏՊԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳՐԱԿԱՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆՉԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

Ի՜նչ գե­ղե­ցիկ են սա­րե­րի վրա ա­վե­տա­րան­չի ոտ­քե­րը, որ խա­ղա­ ղու­թյուն է քա­րո­զում, բա­րիք ա­վե­տում, փրկու­թյուն քա­րո­զում, որ ա­սում է Սիո­նին՝ քո Աստ­վա­ծը թա­գա­վոր է: Ե­սա­յիա 52.7:

Խո­նարհ ու հա­մառ ա­ղոթ­քը ա­վե­լին կա­նի մեր գրքե­րի շրջա­նա­ռու­ թյան գոր­ծի հա­մար, քան աշ­խար­հի բո­լոր թան­կար­ժեք նկար­նե­րը: Ե­թե աշ­խա­տող­ներն ի­րենց ու­շադ­րու­թյունն ուղ­ղեն ճշմա­րի­տին, կեն­դա­նիին ու ի­րա­կա­նին, ե­թե նրանք ա­ղո­թեն Սուրբ Հո­գու հա­մար, հա­վա­տան և վս­տա­հեն Նրան, Նա կհեղ­վի նրանց վրա ուժ­գին, երկ­նա­յին հոս­քե­րով և մար­դու սրտի վրա կգոր­ծի ճիշտ և տևա­կան տպա­վո­րու­թյուն­ներ: Այ­նու­ հետև ա­ղո­թեք և­ աշ­խա­տեք, աշ­խա­տեք և­ ա­ղո­թեք, և Տե­րը կաշ­խա­տի ձեզ հետ: Յու­րա­քանչ­յուր գրա­կան ա­վե­տա­րա­նիչ ու­նի հրեշ­տակ­նե­րի մշտա­ կան և դ­րա­կան ծա­ռա­յու­թյան կա­րի­քը, քա­նի որ նա կարևոր գործ ու­նի ա­նե­լու, գործ, ո­րը միայն իր ու­ժե­րով չի կա­րող ի­րա­գոր­ծել: Նրանց, ով­քեր վերս­տին ծնված են, ով­քեր ցան­կա­նում են ա­ռաջ­նորդ­վել Սուրբ Հո­գով, ով­քեր Քրիս­տո­սի նման են ա­նում այն, ինչ կա­րող են ա­նել, և­ով­քեր աշ­ խա­տում են՝ կար­ծես տես­նե­լով, որ ողջ տիե­զերքն ի­րենց է նա­յում, կու­ ղեկ­ցեն և կհ­րա­հան­գա­վո­րեն սուրբ հրեշ­տակ­նե­րը: Ա­վե­տա­րա­նիչ­նե­րից ա­ռաջ հենց հրեշ­տակ­նե­րը կգնան մարդ­կանց տնե­րը՝ նրանց հա­մար ճա­ նա­պարհ պատ­րաս­տե­լու: Երբ մար­դիկ գի­տակ­ցեն այն ժա­մա­նա­կը, ո­րում մենք հի­մա ապ­րում ենք, նրանք կաշ­խա­տեն այն­պես, կար­ծես երկն­քի տե­սա­դաշ­տում են: Գրա­կան ա­վե­տա­րա­նի­չը կի­րա­ռու­թյուն կգտնի այս գրքե­րին, ո­րոնք հո­ գուն լույս և­ուժ են բե­րում: Նա կկլա­նի այս գրքե­րի էու­թյու­նը և կն­վի­րի իր սիրտն ու հո­գին դրանք մարդ­կանց ներ­կա­յաց­նե­լու գոր­ծին: Նրա ու­ժը, քա­ջու­թյու­նը, հա­ջո­ղու­թյու­նը կախ­ված կլի­նեն նրա­նից, թե որ­քա­նով է գրքե­րում ներ­կա­յաց­ված ճշմար­տու­թու­նը գոր­ծած­վում իր իսկ կյան­քում և որ­քա­նով է ներ­գոր­ծում իր բնա­վո­րու­թյան ձևա­վոր­ման վրա: Երբ նրա սե­փա­կան կյանքն է այդ­պես կերտ­վում, նա կա­րող է ա­ռաջ գնալ` ու­րիշ­ նե­րին ներ­կա­յաց­նե­լով այն սուրբ ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք զե­տեղ­ված են գրքե­րում, և­ո­րոնց հա­մար նա տեղ է գտնում տնե­րում: Լց­ված Աստ­ծո Հո­գով` նա կստա­նա խո­րը, հա­րուստ փորձ, և­երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րը նրա աշ­խա­տան­քը հա­ջո­ղու­թյամբ կպսա­կեն: (Ավստ­րա­լա-ա­սիա­կան) Միու­թյան հա­մա­ժո­ղո­վի ար­ձա­նագ­րու­թյուն, 1901թ. մա­յի­սի 1:

150

մայիս

20

ՈՒՂՂՈՐԴԵԼ ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ

Եվ ման են գա­լիս ազ­գե­րը դե­պի քո լույ­սը, և թա­գա­վոր­նե­րը՝ դե­ պի քեզ վրա ծա­գած պայ­ծա­ռու­թյու­նը: Ե­սա­յիա 60.3:

Մեր հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը հիմն­վել են Տի­րոջ գործն ա­ռաջ տա­ նե­լու, երկ­նա­յին լույ­սը աշ­խար­հի բո­լոր ծայ­րերն ու­ղար­կե­լու, թան­կար­ ժեք հո­գի­նե­րը հո­տին միա­վո­րե­լու հա­մար: Թող որ հրա­տա­րակ­չու­թյան աշ­խա­տան­քը լի­նի ա­վե­տա­րան­չա­կան ծիլ, ո­րը կա­նի Տի­րոջ` հո­գի­ներ դար­ձի բե­րե­լու գոր­ծը: Աշ­խա­տեք, դի­տեք և­ ա­ղո­թեք հո­գի­նե­րի հա­մար, կար­ծես թե նրանք հաշ­վետ­վու­թյուն են ներ­կա­յաց­նե­լու: Այս տա­րի փոր­ ձեք չա­րի դեմ Աստ­ծո նա­խա­պատ­րաս­տած դե­ղա­մի­ջո­ցը: Ա­մեն մարդ, նա­յե­լով Հի­սու­սին, թող ա­նի այն, ինչ նրա­նից պա­հան­ջում է Տե­րը, Ով յու­րա­քանչ­յուր հո­գու Սե­փա­կա­նա­տերն է: Մար­դիկ, ով­քեր դեր են խա­ ղա­ցել այս գոր­ծում, թող հի­շեն, որ Աստ­ված կոչ է ա­նում ի­րենց լի­նել քրիս­տոն­յա աշ­խա­տող­նե­րի խումբ, աշ­խար­հի տե­սա­րան՝ հրեշ­տակ­նե­ րի էլ, մարդ­կանց էլ: Թող որ փոքր խմբե­րը միա­վոր­վեն ե­րե­կո­յան կամ վաղ ա­ռա­վոտ­յան՝ Աստ­վա­ծա­շունչն ինք­նու­րույն ու­սում­նա­սի­րե­լու հա­ մար: Թող որ նրանք ու­նե­նան ա­ղոթ­քի հա­տուկ ժա­մեր, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գին նրանց զո­րաց­նի, լու­սա­վո­րի և սր­բա­գոր­ծի: Սա այն աշ­խա­տանքն է, որ Քրիս­տոսն ու­զում է կա­տար­ված տես­նել յու­րա­քանչ­յու­րի սրտում, ով ընդգրկ­ված է հրա­տա­րակ­չա­կան գոր­ծի ցան­կա­ցած բաժ­նում: Ե­թե դուք դա ա­նեք, մեծ օրհ­նու­թյուն կստա­նաք Նրա­նից, Ով իր ողջ կյան­քը նվի­րեց ծա­ռա­յու­թյա­նը, Նրա­նից, Ով փրկագ­նեց ձեզ Իր սե­փա­կան կյան­քով: Դուք պետք է ու­նե­նաք Սուրբ Հո­գու ու­ժը, այ­լա­պես չէք կա­րող հաղ­ թող­ներ լի­նել: Վկա­յու­թյուն­ներ պետք է ու­նե­նաք այն հա­ճե­լի ծա­նո­ թու­թյու­նից, որ ա­րել եք ձեր աշ­խա­տա­կից­նե­րի հետ այս թան­կար­ժեք ժա­մա­նակ­նե­րում, երբ փնտրում էիք Աստ­ծո օրհ­նու­թյու­նը: Թող որ յու­րա­ քանչ­յուրն իր փոր­ձը պատ­մի պարզ բա­ռե­րով: Դա ավելի շատ մխի­թա­ րու­թյուն և­ ու­րա­խու­թյուն կբե­րի հո­գուն, քան այն բո­լոր ե­րաժշ­տա­կան գոր­ծիք­նե­րը, ո­րոնք կա­րող են լի­նել Խո­րա­նում: Թող որ Քրիս­տո­սը մտնի ձեր սրտե­րը: Յու­րա­քանչ­յուր հա­վա­տաց­յա­լի աշ­խա­տանք ո­րո­շիչ է: Այն ա­մե­նօր­յա պայ­քար է: Քրիս­տո­սը հրա­տա­րակ­չա­կան գոր­ծում ներգ­րավ­ված աշ­խա­ տա­կից­նե­րին և ղե­կա­վար­նե­րին ա­սում է. «­Դուք եք իմ վկա­նե­րը» (Ե­սա­ յիա 43.10): Խոր­հեք այդ մա­սին, խո­սեք այդ մա­սին, ա­րեք դա: Եր­կին­քը շատ մոտ է: Բա­ցեք եր­կինք տա­նող դուռն ու փա­կեք եր­կիր տա­նող դու­ ռը: Աստ­ված աշ­խա­տող­ներ է կան­չում գոր­ծի ցան­կա­ցած բա­ժին: Կլ­սե՞ք արդ­յոք Նրա ձայնն ու կբա­ցե՞ք ձեր սրտի դու­ռը Հի­սու­սի ա­ռաջ: Կ­սի­րե՞ք արդ­յոք Նրան, Ով Իր կյան­քը տվեց ձեզ հա­մար: Ձե­ռագ­րեր, 12.46, 47:

151

21 ՏՊԱՎՈՐԵԼՈՎ ՄՏՔԵՐԸ ԳՐՔԵՐԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

մայիս

Եվ ես լսե­ցի Տի­րոջ ձայ­նը, որ ա­սում էր. ո­րի՞ն ու­ղար­կեմ, և­ ո՞վ կգնա մեզ հա­մար, և­ ես ա­սա­ցի. ա­հա ես, ինձ ու­ղար­կիր: Ե­սա­յիա 6.8:

Ա­ղո­թեք և­ աշ­խա­տեք: Շատ բան հնա­րա­վոր կլի­նի ի­րա­կա­նաց­նել Քրիս­տո­սի նման խո­նարհ ա­ղոթք ա­նե­լով, քան ա­ռանց ա­ղոթ­քի բազ­մա­ թիվ բա­ռե­րով: Աշ­խա­տեք պար­զու­թյամբ, և Տե­րը կաշ­խա­տի գրա­կան ա­վե­տա­րան­չի հետ: Սուրբ Հո­գին կներ­գոր­ծի մտքե­րի վրա ճիշտ այն­պես, ինչ­պես ներ­գոր­ծում է նրանց մտքե­րի վրա, ով­քեր լսում են Աստ­ծո Խոս­քը քա­րո­զող և Նրա կող­մից ու­ղարկ­ված ծա­ռա­յող­նե­րի խոս­քը: Սուրբ հրեշ­ տակ­նե­րի նույն ծա­ռա­յու­թյունն այ­ցե­լում է նաև նրանց, ով­քեր նվիր­վում են գրա­կան ա­վե­տա­րան­չու­թյա­նը՝ կրթե­լու մարդ­կանց ճշմար­տու­թյան ի­մա­ցու­թյան մեջ: Տ­ղա­մար­դիկ և կա­նայք կա­րող են միա­սին արդ­յու­նա­վետ աշ­խա­տել, ե­թե ի­րենց սրտի խոր­քում զգում են, որ կա­տա­րում են Տի­րոջ գոր­ծը` ծա­ ռա­յե­լով ժա­մա­նակ­նե­րի ճշմար­տու­թյանն ա­նի­րա­զեկ հո­գի­նե­րին: Նրանք նա­խազ­գու­շաց­ման բա­ռեր են հնչեց­նում գլխա­վոր և­երկ­րոր­դա­կան ճա­ նա­պարհ­նե­րին գտնվող մարդ­կանց Աստ­ծո մեծ օր­վան պատ­րաս­տե­լու հա­մար, ո­րը շու­տով կկոտր­վի աշ­խար­հի վրա: Մենք կորց­նե­լու ժա­մա­ նակ չու­նենք: Մենք պետք է խրա­խու­սենք այս գոր­ծը: Ո՞վ դուրս կգա այժմ մեր հրա­տա­րա­կու­թյուն­նե­րով: Թող որ նրանք կար­դան Ե­սա­յիա 6-րդ գ­լու­խը և­ի­րենց սրտի հա­մար քա­ղեն այդ դա­սը: «Եվ ես ա­սա­ցի, վա՜յ ինձ, ո­րով­հետև կո­րած եմ, ո­րով­հետև ես պիղծ շրթուն­քով մարդ եմ, և­ ես պիղծ շրթուն­քով ժո­ղովր­դի մեջ եմ բնակ­վում, և­ իմ աչ­քե­րը տե­սան Զո­րաց Տեր Թա­գա­վո­րին: Եվ սե­րով­բե­նե­րի մե­կը թռավ ինձ մոտ՝ ձեռ­քին մի կրա­կի կայծ, որ ու­նե­լի­քով ա­ռել էր սե­ղա­նի վրա­յից, և ն­րա­նով դի­պավ իմ բե­րա­նին և­ ա­սաց. ա­հա սա դի­պավ քո շրթունք­նե­րին, և քո ա­նօ­րե­նու­թյու­նը հե­ռա­ցավ, և քո մեղ­քը քավ­վեց: Եվ ես լսե­ցի Տի­րոջ ձայ­նը, որ ա­սում էր. ո­րի՞ն ու­ղար­կեմ, և­ո՞վ կգնա մեզ հա­ մար. և­ես ա­սա­ցի. ա­հա ես, ինձ ու­ղար­կիր» (Ե­սա­յիա 6.5-8): Այս պատ­կե­րը կգոր­ծի կրկին ու կրկին, ե­թե գրա­կան ա­վե­տա­րա­նիչ­ նե­րը սեր­տո­րեն մո­տե­նան Քրիս­տո­սին՝ կրե­լով Նրա լու­ծը և­ ա­մեն օր Նրա­նից սո­վո­րե­լով, թե ինչ­պես խա­ղա­ղու­թյան և մ­խի­թա­րու­թյան լու­ րը տա­նեն վշտա­ցած­նե­րին ու հիաս­թափ­ված­նե­րին, տրտմած­նե­րին ու կոտր­ված սրտե­րին: Լց­նե­լով նրանց Իր սե­փա­կան Հո­գով՝ Քրիս­տո­սը՝ մե­ ծա­գույն Ու­սու­ցի­չը, պի­տա­նի է դարձ­նում նրանց բա­րի և կարևոր գործ ա­նե­լու հա­մար: Աստ­վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1899թ. սեպ­տեմ­բե­րի 18:

152

22 ՃԱՄՓՈՐԴԵԼՈՎ ԱՎԵՏԱՐԱՆԻՉՆԵՐԻ ՀԵՏ

մայիս

Սրանք երբ որ Տի­րո­ջը պաշ­տոն էին մա­տու­ցում և ծոմ էին պա­ հում, Սուրբ Հո­գին ա­սաց. Ինձ հա­մար ո­րո­շեք Բառ­նա­բա­սին և Սո­ղո­ սին այն գոր­ծի հա­մար, որ ես դրանց կան­չել եմ: Այն ժա­մա­նակ ծոմ պա­հե­ցին և­ ա­ղոթք ա­րին, նրանց վրա ձեռք դրին, ար­ձա­կե­ցին: Եվ նրանք էլ, Սուրբ Հո­գուց ու­ղարկ­ված, ի­ջան Սելև­կիա, և­ այն տե­ղից նա­վով գնա­ցին Կիպ­րոս: Գործք ա­ռա­քե­լոց 13.2-4:

Օ՜, ինչ­քա՜ն է մեզ հար­կա­վոր աստ­վա­ծա­յին Ներ­կա­յու­թյու­նը: Յու­ րա­քանչ­յուր աշ­խա­տող պետք է ներ­կա­յաց­նի իր ա­ղոթքն առ Աստ­ված Սուրբ Հո­գու մկրտու­թյան հա­մար: Խմ­բե­րը պետք է միա­սին հա­վաք­վեն՝ կան­չե­լու Աստ­ծուն հա­տուկ օգ­նու­թյան երկ­նա­յին ի­մաս­տու­թյան հա­մար, որ­պես­զի Աստ­ծո ժո­ղո­վուրդն ի­մա­նա ինչ­պես ծրագ­րել, նա­խագ­ծել և­ ի­րա­կա­նաց­նել աշ­խա­տան­քը: Մար­դիկ հատ­կա­պես պետք է ա­ղո­թեն, որ­պես­զի Տերն ընտ­րի իր գոր­ծա­կալ­նե­րին և մկր­տի Իր ա­վե­տա­րա­նիչ­ նե­րին Սուրբ Հո­գով: Ա­շա­կերտ­ներն ա­ղո­թում էին տասն օր շա­րու­նակ, մինչև ստա­ցան Պեն­տե­կոս­տեի օրհ­նու­թյու­նը: Պա­հանջ­վեց այդ ողջ ժա­մա­նա­կը, որ­պես­ զի նրանք հաս­կա­նան, թե ինչ է նշա­նա­կում ա­նել ար­գա­սա­վոր ա­ղոթք, լի­նել ա­վե­լի ու ա­վե­լի մոտ Աստ­ծուն, խոս­տո­վա­նել մեղ­քե­րը, խո­նար­հեց­ նել սրտերն Աստ­ծո ա­ռաջ, հա­վա­տով նա­յել Հի­սու­սին և վե­րա­փոխ­վել Նրա պատ­կե­րով: Երբ օրհ­նու­թյու­նը ե­կավ, լցրեց նրանց հա­վաք­ված ողջ տե­ղը, և­օժտ­ված զո­րու­թյամբ՝ նրանք գնա­ցին Տի­րոջ հա­մար արդ­յու­նա­ վետ աշ­խա­տանք կա­տա­րե­լու: Մենք պետք է Սուրբ Հո­գու հեղ­ման հա­մար այն­քան ջա­նա­սի­րա­բար ա­ղո­թենք, ինչ­պես ա­ղո­թում էին ա­շա­կերտ­նե­րը Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը: Ե­թե նրանք Հո­գու կա­րիքն ու­նեին այն ժա­մա­նակ, այժմ մենք Նրա կա­րիքն ա­վե­լի շատ ու­նենք: Բա­րո­յա­կան խա­վա­րը հու­ղար­կա­վո­րու­թյան վա­ րա­գույ­րի նման ծած­կել է եր­կի­րը: Բո­լոր տե­սա­կի կեղծ ուս­մունք­նե­րը, հերձ­վա­ծո­ղու­թյուն­ներն ու սա­տա­նա­յա­կան խա­բեու­թյուն­նե­րը մո­լո­րեց­ նում են մարդ­կանց: Ա­ռանց Աստ­ծո Հո­գու ու զո­րու­թյան ի­զուր կլի­ներ աշ­ խա­տել ճշմար­տու­թյու­նը ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար: Մենք պետք է Սուրբ Հո­գին ու­նե­նանք, որ­պես­զի այն ա­մուր պա­հի մեզ հա­կա­մար­տու­թյան ժա­մա­նակ, «ո­րով­հետև մեր պա­տե­րազմն ար­յան և մարմ­նի հետ չէ, այլ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի և պե­տու­թյուն­նե­րի հետ, այս աշ­խար­հի խա­վա­րի աշ­խար­հա­կալ­նե­րի հետ, այն չար հո­գի­նե­րի հետ, որ երկ­նա­վոր­նե­րի մեջ են» (Ե­փե­սա­ցիս 6.12): Մենք չենք ընկ­նի, քա­նի դեռ մեր հույսն ու վստա­հու­թյու­նը Աստ­ծո մեջ է: Թող որ մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րը՝ և՛ ծա­ռա­յող­նե­րը, և՛ մնաց­յալ­նե­րը, Պո­ղո­սի նման ա­սեն. «Ու­րեմն ես այն­պես եմ վա­զում, ոչ թե ինչ­պես անս­ տույգ. այն­պես եմ մրցում, ոչ թե ինչ­պես օ­դին զար­կե­լով» (Ա Կորն­թա­ցիս 9.26), սա­կայն սուրբ հա­վա­տով և հույ­սով ակն­կա­լե­լով ստա­նալ մրցա­ նա­կը: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 1: 153

մայիս

23

ԽԱՎԱՐԸ ՑՐԵԼՈՎ

Վեր կաց, լու­սա­վոր­վիր, ո­րով­հետև լույսդ ե­կել է, և Տի­րոջ փառ­ քը ծա­գել է քեզ վրա: Ո­րով­հետև ա­հա խա­վա­րը ծած­կել է եր­կի­րը, և մա­ռա­խուղն՝ ազ­գե­րը, բայց քեզ վրա ծա­գում է Տե­րը, և Նրա փառ­քը երևում է քեզ վրա: Ե­սա­յիա 60.1, 2:

Ե­կե­ղե­ցին նշա­նակ­վել է որ­պես միջ­նորդ, ո­րի մի­ջո­ցով աստ­վա­ծա­յին լույ­սը պետք է շո­ղա այս աշ­խար­հի բա­րո­յա­կան խա­վա­րի վրա, և­ ար­ դա­րու­թյան Արևի խա­ղա­ղու­թյուն պարգևող շո­ղերն ընկ­նեն մարդ­կանց սրտե­րի վրա: Ան­հատ­նե­րի և­ ըն­տա­նիք­նե­րի հետ անձ­նա­կան աշ­խա­ տան­քը կազ­մում է Աստ­ծո բա­րո­յա­կան այ­գում կա­տար­վե­լիք աշ­խա­ տան­քի մի մա­սը: Խո­նար­հու­թյու­նը, համ­բե­րա­տա­րու­թյու­նը, հան­դուր­ ժո­ղա­կա­նու­թյու­նը, Քրիս­տո­սի սե­րը պետք է բա­ցա­հայտ­վեն տնե­րում: Ե­կե­ղե­ցին պետք է վեր կե­նա և փայ­լի: Ճա­ռա­գե­լով Հո­գով և ճշմար­տու­ թյան ու­ժով՝ Աստ­ծո ժո­ղո­վուր­դը պետք է գնա խա­վա­րում խոր­տակ­ված աշ­խարհ՝ ցույց տա­լու Աստ­ծո փառ­քի լույ­սը: Աստ­ված մարդ­կանց օժ­տել է մտքի ազ­նիվ ու­ժով, որ­պես­զի աշ­խա­տեն ի պա­տիվ Ի­րեն, և­ ա­վե­տա­ րան­չա­կան աշ­խա­տան­քում մտքի այս ու­ժե­րը կանչ­վում են ի գործ: Օ­րըս­ տօ­րե ի­մաս­տու­թյան ա­վե­լա­ցում ու Աստ­ծո պարգև­նե­րի զար­գա­ցում կնկատ­վի Նրա ծա­ռա­նե­րի մոտ, և կա­ճի Քրիս­տո­սի գի­տու­թյու­նը: Նա, Ով խո­սում էր այն­պես, ինչ­պես եր­բեք ոչ ոք չի խո­սել, Ով կրում էր մարդ­կու­թյան հան­դեր­ձը, մինչ օրս Մե­ծա­գույն Ու­սու­ցիչն է: Ու հետևե­ լով Նրա հետ­քե­րին՝ երբ փնտրեք կո­րուս­յալ­նե­րին, հրեշ­տակ­նե­րը ձեզ ա­վե­լի մոտ կլի­նեն, և Աստ­ծո Հո­գու լու­սա­վո­րու­թյամբ մեծ գի­տե­լիք ձեռք կբե­րեք՝ լա­վա­գույն ձևով ի­րա­կա­նաց­նե­լու այն աշ­խա­տան­քը, ո­րը ձեզ է վստահ­վել: Նրանք, ով­քեր պետք է լի­նեին աշ­խար­հի լույ­սը, տա­րա­ծե­ցին միայն թշվառ և տ­կար շո­ղեր: Ի՞նչ է լույ­սը: Դա բա­րե­պաշ­տու­թյուն է, բա­րու­ թյուն, ճշմար­տու­թյուն, ո­ղոր­մու­թյուն, սեր, դա ճշմար­տու­թյան բա­ցա­ հայ­տումն է բնա­վո­րու­թյան մեջ և կ­յան­քում: Ա­վե­տա­րա­նի ե­ռան­դուն իշ­խա­նու­թյու­նը կախ­ված է դրան հա­վա­տա­ցող­նե­րի անձ­նա­կան բա­ րե­պաշ­տու­թյու­նից, և Աստ­ված Իր սի­րե­լի Որ­դու մահ­վան մի­ջո­ցով նա­ խա­պատ­րաս­տեց յու­րա­քանչ­յուր մար­դու ա­մեն բա­րի գոր­ծե­րի հա­մար: Ա­մեն ան­հատ պետք է լի­նի պայ­ծառ և փայ­լող լույս՝ ցույց տա­լով Նրա փառ­քը, Ով կան­չեց մեզ խա­վա­րից դե­պի Իր հրա­շա­լի լույ­սը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. մար­տի 24:

154

24 ԽՐԱԽՈՒՍԵԼՈՎ ԱՎԵՏԱՐԱՆԻ ԼՐԱԲԵՐՆԵՐԻՆ

մայիս

Ոչ թե մենք մե­զա­նից բա­վա­կան ենք մի բան միտք ա­նե­լու ինչ­պես մե­զա­նից, այլ մեր բա­վա­կան լի­նելն Աստ­ծուց է, Ով մեզ բա­վա­կան էլ ա­րեց Նոր Կ­տա­կա­րա­նի պաշ­տոն­յա­ներ լի­նե­լու՝ ոչ թե գրի, այլ հո­գու. ո­րով­հետև գիրն սպա­նում է, այլ հո­գին կեն­դա­նաց­նում է: Բ Կորն­ թա­ցիս 3.5, 6:

Միայն ա­նընդ­հատ շնոր­հի թարմ պա­շար­ներ ստա­ցող­նե­րը կու­նե­նան ի­րենց ա­ռօր­յա կա­րիք­նե­րին հա­մա­չափ պա­հանջ­վող ուժն ու այն օգ­տա­ գոր­ծե­լու կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը: Ինչ-որ ա­պա­գա ժա­մա­նա­կի սպա­սե­լու փո­ խա­րեն՝ հոգևո­րու­թյան ու­ժի յու­րա­հա­տուկ նվի­րա­բե­րու­թյան մի­ջո­ցով նրանք կստա­նան հո­գի­ներ շա­հե­լու պի­տա­նիու­թյուն, նրանք ա­մեն օր ի­րենց կհանձ­նեն Աստ­ծուն, որ­պես­զի Նա կա­րո­ղա­նա նրանց դարձ­նել Իր օգ­տա­գործ­ման հա­մար պի­տա­նի ա­նոթ­ներ: Ա­մեն օր նրանք բա­րե­ լա­վում են ի­րենց տրա­մադ­րու­թյան տակ գտնվող ծա­ռա­յու­թյան հնա­րա­ վո­րու­թյուն­նե­րը, ա­մեն օր Տի­րոջն են վկա­յում, ուր էլ որ լի­նեն՝ տնա­յին աշ­խա­տան­քի հա­մեստ մի վայ­րում թե օգ­տա­կա­րու­թյան մի հան­րա­յին ո­լոր­տում: Նվիր­ված աշ­խա­տո­ղի հա­մար հրա­շա­լի սփո­փանք կա այն գի­տակց­ ման մեջ, որ նույ­նիսկ Քրիս­տոսն Իր երկ­րա­յին կյան­քի ըն­թաց­քում ա­մեն օր փնտրում էր Իր Հո­րը՝ անհ­րա­ժեշտ շնոր­հի թարմ մա­տա­կա­րար­ման հա­մար, և Աստ­ծո հետ այս հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նից Նա ուժ և­օրհ­նու­թյուն էր տա­լիս ու­րիշ­նե­րին: Տե­սեք Աստ­ծո Որ­դուն՝ ծնկի ե­կած ա­ղոթ­քի Իր Հոր ա­ռաջ: Թեև Նա Աստ­ծո Որ­դին է, Նա ամ­րաց­նում է Իր հա­վատն ա­ղոթ­ քով, և­ երկն­քի հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նը Նրա մեջ ուժ է կու­տա­կում չա­ րին դի­մա­կա­յե­լու և մարդ­կանց կա­րիք­նե­րին ծա­ռա­յե­լու հա­մար: Որ­պես մեր ցե­ղի ա­վագ Եղ­բայր՝ Նա գի­տի տկա­րու­թյուն­նե­րով հա­ մակ­ված և մեղ­քի ու փոր­ձու­թյուն­նե­րի աշ­խար­հում ապ­րող մարդ­կանց կա­րիք­նե­րը, ով­քեր դեռևս ցան­կու­թյուն ու­նեն ծա­ռա­յե­լու Ի­րեն: Նա գի­ տի, որ այն լրա­բեր­նե­րը, ում Նա ու­ղար­կե­լու հա­մար պատ­րաստ է հա­մա­ րում, թույլ ու սխա­լա­կան մար­դիկ են, սա­կայն ի­րենց ամ­բող­ջո­վին Իր ծա­ ռա­յու­թյա­նը նվի­րա­բե­րած ան­ձանց Նա աստ­վա­ծա­յին ա­ջակ­ցու­թյուն է խոս­տա­ցել: Նրա սե­փա­կան օ­րի­նա­կը ե­րաշ­խիք է, որ ջա­նա­սեր, հա­մառ, առ Աստ­ված լիա­կա­տար կախ­ման և Նրա գոր­ծին անմ­նա­ցորդ նվիր­ ման տա­նող հա­վա­տով ար­ված ա­ղոթ­քը մարդ­կանց կբե­րի Սուրբ Հո­գու ա­ջակ­ցու­թյու­նը մեղ­քի դեմ ճա­կա­տա­մար­տում: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 55, 56:

155

մայիս

25 ԱՇԽԱՏԵԼՈՎ ԽՈՆԱՐՀ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

Ո­րով­հետև Աստ­ծո հի­մարն ա­վե­լի ի­մաս­տուն է, քան թե մար­դիկ, և Աստ­ծո տկարն ա­վե­լի զո­րա­վոր է, քան թե մար­դիկ: Ա Կորն­թա­ցիս 1.25:

Աստ­ված կդիպ­չի հա­սա­րա­կու­թյան մեջ հա­մեստ դիրք ու­նե­ցող մարդ­ կանց սրտե­րին, մար­դիկ, ով­քեր չեն դար­ձել ան­տար­բեր լույ­սի պայ­ծառ շո­ղե­րի հան­դեպ` ճշմար­տու­թյան լույ­սի մա­սին չա­փա­զանց եր­կար խոր­ հե­լով և հ­րա­ժար­վե­լով որևէ փո­փո­խու­թյուն կա­տա­րել այն­տեղ: Սրան­ցից շա­տե­րին կնկա­տենք Աստ­ծո Հո­գուց մղված այս ու այն կողմ վա­զե­լիս՝ շտա­պե­լով լույ­սը տա­նե­լու ու­րիշ­նե­րին: Ճշմար­տու­թյու­նը, Աստ­ծո Խոս­ քը նրանց ոս­կոր­նե­րը խա­վա­րում նստած­նե­րին լու­սա­վո­րե­լու բո­ցա­վառ ցան­կու­թյամբ լցնող կրակ է: Շա­տե­րը, նույ­նիսկ ան­կիրթ­նե­րը, այժմ հռչա­կում են Տի­րոջ խոս­քե­րը: Ե­րե­խա­նե­րը, Հո­գով լցված, գնում և հայ­տա­րա­րում են երկն­քի լու­րը: Հո­ գին հեղ­վում է բո­լոր նրանց վրա, ով­քեր տե­ղի են տա­լիս Նրա հու­շում­նե­ րին, և դուրս շպրտե­լով բո­լոր մարդ­կա­յին մե­քե­նա­յու­թյուն­նե­րը, դրանք կա­պող կա­նոն­ներն ու նա­խազ­գու­շաց­ման մե­թոդ­նե­րը՝ նրանք կհայ­տա­ րա­րեն ճշմար­տու­թյու­նը Հո­գու ու­ժի զո­րու­թյամբ: Շատ բազ­մու­թյուն­ներ կստա­նան հա­վատ ու կմիա­նան Տի­րոջ բա­նա­կին: Տի­րոջ բա­ցա­հայտ հետևորդ­նե­րից շա­տե­րը ներ­կա օ­րե­րում չեն հանձ­նում ի­րենց Նրա Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­նը, այլ փոր­ձում են կապկ­ պել Սուրբ Հո­գուն և­ ուղ­ղոր­դել Նրան ի­րենց ճա­նա­պար­հով: Բո­լոր այս մար­դիկ պետք է թող­նեն ի­րենց ինք­նավս­տա­հու­թյու­նը և­ի­րենց անմ­նա­ ցորդ հանձ­նեն Տի­րո­ջը, որ­պես­զի Նա կա­րո­ղա­նա մշա­կել Իր բա­րի կամ­քը նրանց մեջ և ն­րանց մի­ջո­ցով: Վեր­ջին յոթ պա­տու­հաս­նե­րը շատ մոտ են անհ­նա­զանդ­նե­րի վրա թափ­վե­լուն: Շա­տերն Ա­վե­տա­րա­նի հրա­վե­րին ու­շադ­րու­թյուն չեն դարձ­ րել, նրանք ստուգ­վել և փորձ­վել են, սա­կայն նրանց ա­ռաջ հառ­նել են սա­րե­րի պես խո­չըն­դոտ­ներ՝ ար­գե­լա­փա­կե­լով նրանց ա­ռա­ջըն­թա­ցը: Հա­վա­տով, հաս­տա­տա­կա­մու­թյամբ և քա­ջու­թյամբ շա­տե­րը կհաղ­թա­ հա­րեն այս խո­չըն­դոտ­ներն ու կքայ­լեն փա­ռա­հեղ լույ­սի ներ­քո: Հա­մար­յա ան­գի­տա­բար պատ­նեշ­ներ են ստեղծ­վել դժվա­րին ու նեղ ճա­նա­պար­հին, գլոր­ման քա­րեր են դրվել կա­ծա­նի վրա. այս ա­մե­նը կհե­ռաց­վեն: Կեղծ հո­վիվ­նե­րի՝ ի­րենց հո­տի վրա կար­գած պաշտ­պան­նե­րը կոչն­չա­նան, հա­ զա­րա­վոր մար­դիկ կգան դե­պի լույ­սը և կաշ­խա­տեն դրա տա­րած­ման հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. հու­լի­սի 23:

156

26 ՆՎԻՐՅԱԼ ԿԱՆԱՆՑ ԵՎ ՏՂԱՄԱՐԴԿԱՆՑ ՀԵՏ

մայիս

Հենց ձեր կո­չու­մին մտիկ ա­րեք, եղ­բայր­ներ, որ ոչ թե շատ ի­մաս­ տուն­ներ մարմ­նի կող­մա­նե, և­ոչ թե շատ զո­րա­վոր­ներ, և­ոչ թե շատ ազն­վա­կան­ներ: Ա Կորն­թա­ցիս 1.26:

Ոչ բո­լո­րը կա­րող են լցնել նույն տե­ղը, սա­կայն բո­լո­րը, ով­քեր հանձ­նել են ի­րենց Սուրբ Հո­գու սրբա­գոր­ծող ազ­դե­ցու­թյա­նը, կլի­նեն Քրիս­տո­սի ղե­կա­վա­րու­թյան տակ, իսկ սրբա­գործ­ված տղա­մարդ­կանց և կա­նանց Աստ­ված ա­մեն ին­չով ա­պա­հո­վել է: Նա կկա­տա­րի Իր գոր­ծը տար­բեր ճա­ նա­պարհ­նե­րով և գոր­ծիք­նե­րով: Հո­գի­նե­րի փրկու­թյան Իր գոր­ծում Աստ­ ված կօգ­տա­գոր­ծի ոչ միայն ա­մե­նա­տա­ղան­դա­վոր­նե­րին, մեծ վստա­ հու­թյուն վա­յե­լող­նե­րին կամ բարձ­րա­գույն կրթու­թյուն ստա­ցած­նե­րին: Նա կօգ­տա­գոր­ծի շա­տե­րին, ով­քեր քիչ ա­ռա­վե­լու­թյուն­ներ ու­նեն: Պարզ մի­ջոց­նե­րի կի­րառ­մամբ Նա ու­նեց­վածք­ներ և հո­ղեր ու­նե­ցող­նե­րին կբե­ րի ճշմար­տու­թյա­նը, և ն­րանք կդառ­նան Աստ­ծո օգ­նող ձեռ­քը Իր գոր­ծի ա­ռաջ­խա­ղաց­ման մեջ: Միշտ չէ, որ ա­մե­նա­փայ­լուն տա­ղանդ ու­նե­ցողն է Աստ­ծո հա­մար ա­նում ա­մե­նա­մեծ բա­նե­րը: Տե­րը կա­րող է խո­սել Իր ծա­ ռա­յու­թյա­նը նվիր­ված ցան­կա­ցա­ծի մի­ջո­ցով: Երբ մենք որ­սում ենք լու­րի հո­գին, ո­րը պետք է ա­ռաջ­նոր­դի մարդ­ կանց ընտրություն կատարելու կյան­քի և մահ­վան միջև, մենք կտես­նենք կա­տար­ված աշ­խա­տանք, ո­րի մա­սին հի­մա չենք էլ ե­րա­զի: Ե­թե թույլ տանք, որ ա­վե­տա­րան­չա­կան հո­գին հա­մա­կի տղա­մարդ­կանց և կա­ նանց, ե­րի­տա­սարդ­նե­րին և ծե­րե­րին, մենք կտես­նենք շա­տե­րին մայ­րու­ ղի­նե­րում և­անկ­յուն­նե­րում՝ ստի­պե­լով սրտով ան­կեղծ­նե­րին ներս գալ: Թող որ հո­գի­նե­րի հետ աշ­խա­տող­նե­րը հի­շեն, որ ի­րենք պետք է հա­ մա­գոր­ծակ­ցեն Քրիս­տո­սի հետ, են­թարկ­վեն Նրա ցու­ցում­նե­րին, հետևեն Նրա ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­նը: Ա­մեն օր նրանք պետք է վերևից ուժ խնդրեն և ս­տա­նան: Նրանք պետք է փայ­փա­յեն Փրկ­չի սի­րո, Նրա զո­րու­թյան, Նրա զգո­նու­թյան, Նրա քնքշու­թյան ա­նընդ­հատ զգա­ցո­ղու­թյու­նը, պետք է նա­յեն Նրան որ­պես ի­րենց հո­գի­նե­րի Հո­վիվ և Քա­հա­նա: Այ­նու­հետև կու­նե­նան երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի կա­րեկ­ցանքն ու ա­ջակ­ցու­թյու­նը: Քրիս­տո­սը կլի­նի նրանց ու­րա­խու­թյունն ու ցնծու­թյան պսա­կը: Այն ժա­ մա­նակ նրանց սրտե­րը կկա­ռա­վա­րի Սուրբ Հո­գին: Նրանք ա­ռաջ կգնան սուրբ ջեր­մե­ռան­դու­թյուն հա­գած, և ն­րանց ջան­քե­րը կու­ղեկց­վեն ի­րենց հռչա­կած լու­րի կարևո­րու­թյա­նը հա­մա­պա­տաս­խան ու­ժով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1910թ. հոկ­տեմ­բե­րի 27:

157

27 ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍԱՄԱՐԱՑՈՒ ԳՈՐԾՆ ԱՆԵԼԻՍ

մայիս

Մի սա­մա­րա­ցի էլ, որ ճա­նա­պար­հոր­դում էր, ե­կավ այն­տեղ և ն­րան տես­նե­լով՝ գթաց և մոտ ե­կավ, նրա խո­ցե­րը փա­թա­թեց՝ վրան ձեթ և գի­նի ա­ծե­լով, և­ իր ա­նա­սու­նի վրա դրած՝ տա­րավ նրան մի իջևան և ն­րան հոգ տա­րավ: Ղու­կաս 10.33, 34:

Ինձ ցույց տրվեց, որ բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան գոր­ծը հե­տըն­ թա­ցի ա­մե­նա­խոր­քե­րում կբա­ցա­հայ­տի մարդ­կանց, ով­քեր ժա­մա­նա­ կին ու­նե­ցել են փայ­լուն միտք, հա­րուստ ո­րա­կա­վո­րում, և­ի­րենց ըն­կած վի­ճա­կից կփրկվեն սե­փա­կան աշ­խա­տան­քի շնոր­հիվ: Ճշմար­տու­թյու­ նը, ինչ­պես այն Հի­սու­սում է, կբեր­վի մարդ­կա­յին մտքե­րի ա­ռաջ, երբ նրանց և՛ հոգևոր, և՛ ֆի­զի­կա­կան կա­րիք­նե­րին կա­րե­կից ու հո­գատար մո­տե­ցում կցու­ցա­բեր­վի: Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տում և հա­մա­գոր­ծակ­ցում է մարդ­կա­յին ռե­սուրս­նե­րի հետ, ով­քեր աշ­խա­տում են նման հո­գի­նե­րի հա­մար, և­ ո­մանք բարձր կգնա­հա­տեն ի­րենց հա­վա­տը ժայ­ռի վրա կա­ ռու­ցե­լը: Չ­պետք է տա­րօ­րի­նակ վար­դա­պե­տու­թյուն տալ այն մարդ­կանց, ում Աստ­ված սի­րում և խղ­ճում է, սա­կայն քա­նի որ նրանց ֆի­զի­կա­կան օգ­ նու­թյուն են ցու­ցա­բե­րում ա­ռող­ջա­պա­հա­կան ծա­ռա­յու­թյան աշ­խա­տա­ կից­նե­րը, Սուրբ Հո­գին հա­մա­գոր­ծակ­ցում է ծա­ռա­յող­նե­րի հետ՝ ա­վե­լաց­ նե­լու բա­րո­յա­կան ու­ժե­րը: Մ­տա­վոր ու­ժերն արթ­նա­նում են, և­այս խեղճ մարդ­կան­ցից շա­տե­րը կփրկվեն Աստ­ծո թա­գա­վո­րու­թյու­նում: Ո­չինչ երբևէ չի կա­րող և չի բնու­թագ­րի ճշմար­տու­թյան ներ­կա­յաց­ ման աշ­խա­տան­քը, որ­պես­զի օգ­նի մարդ­կանց հենց այն­տեղ, ուր նրանք գտնվում են, ինչ­պես սա­մա­րա­ցին: Ե­կե­ղե­ցի­նե­րի կող­մից փո­խանց­ված խեղճ մե­ղա­վոր­նե­րին փրկե­լու հա­մար հա­վուր պատ­շա­ճի կա­տար­ված աշ­խա­տան­քը կլի­նի այն կե­տը, որ­տեղ ճշմար­տու­թյու­նը մշտա­կան տեղ կգտնի: Կա­րիք կա, որ­պես­զի մեր մեջ՝ որ­պես ժողովուրդ, հաս­տատ­վի ի­րե­րի այլ կարգ, և­ երբ այս կար­գի գոր­ծը կա­տար­վի, ընդ­հան­րա­պես այլ մթնո­լորտ կստեղծ­վի: Այն կշրջա­պա­տի աշ­խա­տող­նե­րի հո­գի­նե­րը, ո­րով­հետև Սուրբ Հո­գին հա­ղոր­դակց­վում է բո­լոր նրանց հետ, ով­քեր կա­տա­րում են Աստ­ծո ծա­ռա­յու­թյու­նը, և ն­րանք, ով­քեր ա­ռաջ­նորդ­վում են Սուրբ Հո­գով, զո­րու­թյուն կլի­նեն Աստ­ծո հա­մար կոր­ծան­ման եզ­րին կանգ­նած հո­գի­նե­րին բարձ­րաց­նե­լու, ու­ժե­ղաց­նե­լու և փր­կե­լու գոր­ծում: Բա­րե­կե­ցու­թյան ծա­ռա­յու­թյուն, 131, 132:

158

28 ԳՈՒԹ ԵՎ ԿԱՐԵԿՑԱՆՔ. ԱՍՏԾՈ ՀՈԳԻՆ ԳՈՐԾԵԼԻՍ

մայիս

Հի­մա այն ե­րե­քից ո՞րն է երևում քեզ, թե ըն­կեր է ե­ղել այն ա­վա­ զակ­նե­րի ձեռքն ըն­կած մար­դուն: Նա էլ ա­սաց. Նա, որ ո­ղոր­մու­թյուն ա­րեց նրան։ Ա­պա Հի­սու­սը նրան ա­սաց. Գնա, դու էլ այն­պես ա­րա: Ղու­կաս 10.36, 37:

Անհ­նար է, որ այն սիր­տը, որ­տեղ Քրիս­տոսն է ապ­րում, սեր չու­նե­ նա: Ե­թե մենք սի­րում ենք Աստ­ծուն, ո­րով­հետև Նա սկզբից սի­րեց մեզ, մենք պետք է սի­րենք բո­լո­րին, ում հա­մար Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ: Ա­ռանց մարդ­կու­թյան հետ հա­ղոր­դակց­վե­լու՝ մենք չենք կա­րող հա­ղոր­դակց­վել Աստ­վա­ծու­թյան հետ, ո­րով­հետև Նրա­նում, Ով նստում է տիե­զեր­քի գա­ հի վրա, մարդ­կու­թյունն ու աստ­վա­ծայ­նու­թյու­նը միա­վոր­վե­ցին: Կապ­ վե­լով Քրիս­տո­սի հետ` մենք կապ­վում ենք մեր եղ­բայր­նե­րի հետ սի­րո շղթա­յի ոս­կի օ­ղակ­նե­րով: Այ­նու­հետև Քրիս­տո­սի գութն ու կա­րեկ­ցան­քը կդրսևոր­վեն մեր կյան­քում: Մենք չպետք է սպա­սենք, որ­պես­զի կա­րի­ քա­վոր­նե­րին ու դժբախտ­նե­րին բե­րեն մեզ մոտ: Մեզ չպետք է ա­ղեր­սեն զգալ ու­րիշ­նե­րի վիշ­տը: Մեզ հա­մար այն­քան բնա­կան կլի­նի ծա­ռա­յե­լը կա­րի­քա­վոր­նե­րին և տա­ռապ­յալ­նե­րին, որ­քան Քրիս­տո­սի հա­մար բնա­ կան էր բա­րին գոր­ծե­լը: Որ­տեղ կա սի­րո և կա­րեկ­ցան­քի ազ­դակ, որ­տեղ սե­րը հաս­նում է այ­ լոց բարձ­րաց­նե­լու և­ օրհ­նե­լու հա­մար, այն­տեղ կա Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տանք: Մար­դիկ, ով­քեր հե­թա­նո­սու­թյան խոր­քե­րում տե­ղե­կու­ թյուն չու­նեին Աստ­ծո գրված օ­րեն­քի մա­սին, ով­քեր երբևէ չէին լսել Քրիս­ տո­սի ա­նու­նը, բա­րի են ե­ղել Նրա ծա­ռա­նե­րի նկատ­մամբ` սե­փա­կան կյան­քը վտան­գե­լով պաշտ­պա­նե­լով նրանց: Նրանց գոր­ծե­րը ցույց են տա­լիս աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյան աշ­խա­տան­քը: Սուրբ Հո­գին սեր­մա­նել է Քրիս­տո­սի շնոր­հը վայ­րե­նի­նե­րի սրտում` արթ­նաց­նե­լով կա­րեկ­ցանք ի հե­ճուկս նրանց բնույ­թի, ի հե­ճուկս նրանց դաս­տիա­րա­կու­թյան: «­Լույ­սը, որ ա­մեն մար­դու լու­սա­վո­րում է, որ գա­լիս է աշ­խարհ» (Հով­հան­նես 1.9), փայ­լում է նրա հո­գում, և­ այս լույ­սը, ե­թե դրան հետևի, կուղ­ղոր­դի նրա ոտ­քե­րը դե­պի Աստ­ծո ար­քա­յու­թյուն: Երկն­քի փառքն ըն­կած­նե­րին վեր բարձ­րաց­նե­լու, ընկճ­ված­նե­րին մխի­թա­րե­լու մեջ է: Եվ որ­տեղ Քրիս­տոսն ապ­րում է մարդ­կանց սրտե­ րում, Նա կբա­ցա­հայտ­վի նույն կերպ: Որ­տեղ այն գոր­ծի, Քրիս­տո­սի կրո­ նը կօրհն­վի: Որ­տեղ այն աշ­խա­տի, այն­տեղ կլի­նի պայ­ծա­ռու­թյուն: Աստ­ված ազ­գու­թյան, ռա­սա­յի կամ կաս­տա­յի միջև խտրա­կա­նու­թյուն չի դնում: Նա է ողջ մարդ­կու­թյան Ա­րա­րի­չը: Բո­լոր մար­դիկ պատ­կա­նում են մեկ ըն­տա­նի­քի ա­րար­չա­գոր­ծու­թյամբ, և բո­լո­րը մեկ են փրկագն­ մամբ: Քրիս­տո­սի ա­ռակ­նե­րը, 384-386:

159

29 ԿԱՐԵՎՈՐ Է ՏԱԼ ՎԵՐՋԻՆ ԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄԸ

մայիս

Եվ սրա­նից հե­տո տե­սա մի հրեշ­տակ երկն­քից վայր գա­լիս, որ մեծ իշ­խա­նու­թյուն ու­ներ, և­ եր­կի­րը լու­սա­վոր­վեց նրա փառ­քից: Հայտ­ նու­թյուն 18.1:

Հա­վի­տե­նու­թյունն օ­րե­ցօր մո­տե­նում է` հասց­նե­լով մեզ փոր­ձաշր­ջա­ նի ա­վար­տին: Այժմ, ինչ­պես եր­բեք, մենք պետք է ա­ղո­թենք Սուրբ Հո­գու հա­մար, որ­պես­զի Նա ա­վե­լի ա­ռա­տո­րեն հեղ­վի մեզ վրա: Ու մենք պետք է մշակ­նե­րի հա­մար Նրա սրբա­գոր­ծող ազ­դե­ցու­թյու­նը ո­րո­նենք, որ­պես­ զի այն մար­դիկ, ում հետ նրանք աշ­խա­տում են, ի­մա­նան, որ նրանք ե­ղել են Հի­սու­սի հետ և սո­վո­րել են Նրա­նից: Այժմ, ինչ­պես եր­բեք, մենք հոգևոր տե­սո­ղու­թյան կա­րիք ու­նենք, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք տես­նել հե­ռուն, ի զո­րու լի­նենք տար­բե­րա­կել թշնա­մու ծու­ղակ­ներն ու ծրագ­րե­ րը, և­որ­պես հա­վա­տա­րիմ պա­հակ­ներ՝ հայ­տա­րա­րենք վտան­գի մա­սին: Մենք հոգևոր ու­ժի կա­րիք ու­նենք, որ­պես­զի, ինչ­քան որ մարդ­կա­յին միտ­ քը կա­րող է, ըն­դու­նենք քրիս­տո­նեու­թյան մե­ծա­գույն դա­սե­րը և հաս­կա­ նանք, թե ինչ­քան հա­մա­պար­փակ են դրա սկզբունք­նե­րը: Երբ Աստ­ծո ժո­ղո­վուր­դը խո­նար­հեց­նի սիր­տը Նրա ա­ռաջ` ամ­բողջ սրտով ան­հա­տա­պես ո­րո­նե­լով Սուրբ Հո­գին, մարդ­կանց շուր­թե­րից այն­պի­սի վկա­յու­թյուն­ներ կլսվեն, ինչ­պի­սին ներ­կա­յաց­ված է այս տեքս­ տում. «Եվ սրա­նից հե­տո տե­սա մի հրեշ­տակ երկն­քից վայր գա­լիս, որ մեծ իշ­խա­նու­թյուն ու­ներ, և­եր­կի­րը լու­սա­վոր­վեց նրա փառ­քից» (Հայտ­ նու­թյուն 18.1): Կ­լի­նեն Աստ­ծո սի­րով բո­ցա­վառ­ված դեմ­քեր, կլի­նեն սուրբ կրա­կի դի­պած շուր­թեր, ո­րոնք կա­սեն. «Նրա Որ­դի Հի­սուս Քրիս­տո­սի ար­յու­նը մեզ սրբում է ա­մեն մեղ­քից» (Ա Հով­հան­նես 1.7): Նրանք, ով­քեր Աստ­ծո Հո­գու ազ­դե­ցու­թյան տակ են, կլի­նեն հան­ գիստ, հաս­տա­տուն, զերծ ան­հե­թե­թու­թյուն­նե­րից և մո­լե­ռան­դու­թյու­նից: Եվ թող որ բո­լոր նրանք, ում ճա­նա­պար­հին պար­զո­րոշ և հս­տա­կո­րեն փայ­լում է ստաց­ված ճշմար­տու­թյան լույ­սը, ու­շա­դիր լի­նեն, թե ինչ­պես են խո­սում խա­ղա­ղու­թյան և­ա­պա­հո­վու­թյան մա­սին: Ու­շա­դի՛ր ե­ղեք, թե ինչ ազ­դե­ցու­թյուն եք թող­նում այս ժա­մա­նակ­նե­րում: Հի­սու­սը ցան­կա­նում է երկ­նա­յին պարգև­ներն ա­ռա­տո­րեն հե­ղել Իր ժո­ ղովր­դի վրա: Ա­մեն օր առ Աստ­ված են բարձ­րա­նում ա­ղոթք­ներ խոստ­ման ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար, և հա­վատ­քով ար­ված ոչ մի ա­ղոթք դա­տարկ տե­ ղը չի կոր­չում: Քրիս­տո­սը վեր ե­լավ բարձ­րը, գե­րի ա­ռավ գե­րու­թյու­նը և մարդ­կանց պարգև­ներ տվեց։ Երբ Քրիս­տո­սի համ­բար­ձու­մից հե­տո, ինչ­ պես և խոս­տաց­վել էր, եր­կիր ե­կավ Հո­գին՝ որ­պես ուժ­գին և հ­զոր քա­մի` լցնե­լով ա­շա­կերտ­նե­րի զբա­ղեց­րած ողջ տա­րած­քը, ո՞րն էր արդ­յուն­քը: Մեկ օ­րում հա­զա­րա­վոր մար­դիկ դար­ձի ե­կան: Մենք սո­վո­րեց­րել ենք, մենք ակն­կա­լել ենք, որ երկն­քից հրեշ­տակ կի­ջնի, որ եր­կի­րը կվառ­վի նրա փառ­քով, երբ նա տես­նի հո­գի­նե­րի այս միա­բա­նու­թյու­նը, ինչ­պես որ վկայ­վեց Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 1:

160

30 ՀՈԳՈՒ ՀԵՌԱՆԱԼՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿԸ ՄՈՏ Է

մայիս

Եվ Հո­գին և հարսն ա­սում են. Ե՛կ, և լ­սողն ա­սի. Ե՛կ, և նա, որ ծա­ րավ է, թող գա, և նա, որ կա­մե­նում է, թող առ­նի կյան­քի ջու­րը ձրի: Հայտ­նու­թյուն 22.17:

Փոր­ձաշր­ջա­նը եր­կար չի շա­րու­նակ­վի: Այժմ Աստ­ված հետ է վերց­նում Իր զսպիչ ձեռ­քը երկ­րի վրա­յից: Նա եր­կար ժա­մա­նակ է խո­սել տղա­մարդ­ կանց և կա­նանց հետ Իր Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան մի­ջո­ցով, սա­կայն նրանք ու­շադ­րու­թյուն չեն դարձ­րել Նրա կան­չին: Այժմ Նա խո­սում է Իր ժո­ղովր­դի և­աշ­խար­հի հետ Իր դա­տաս­տան­նե­րի մի­ջո­ցով: Այս դա­տաս­ տան­նե­րի ժա­մա­նա­կը ո­ղոր­մու­թյան ժա­մա­նակ է նրանց հա­մար, ով­քեր դեռևս հնա­րա­վո­րու­թյուն չեն ու­նե­ցել սո­վո­րե­լու, թե որն է ճշմար­տու­թյու­ նը: Տե­րը քնքշո­րեն կնա­յի նրանց: Նրա ո­ղոր­մած սիր­տը զգա­յուն է, Նրա ձեռ­քը՝ դեռևս մեկ­նած` փրկե­լու: Շատ մար­դիկ կըն­դուն­վեն ա­պա­հով հո­ տի մեջ, ով­քեր այս վեր­ջին օ­րե­րին կլսեն ճշմար­տու­թյունն ա­ռա­ջին ան­ գամ: Տե­րը կան­չում է Ի­րեն հա­վա­տա­ցող­նե­րին լի­նե­լու Իր մշակ­նե­րը: Քա­ նի դեռ կյան­քը շա­րու­նակ­վում է, նրանք չպետք է հա­մա­րեն, որ ի­րենց գործն ա­վարտ­ված է: Արդ­յո՞ք թույլ կտանք, որ վեր­ջին ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­ներն ի­րա­կա­նա­նան՝ ա­ռանց մարդ­կանց տեղ­յակ պա­հե­լու, թե ինչ է սպաս­վում Եր­կիր մո­լո­րա­կին: Արդ­յո՞ք թույլ կտանք նրանց թաղ­վել խա­ վա­րի մեջ՝ ա­ռանց նրանց հոր­դո­րե­լու ի­րենց Տի­րո­ջը դի­մա­վո­րե­լուն պատ­ րաստ­վե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը: Քա­նի դեռ մենք չենք կա­տա­րում մեր պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը մեզ շրջա­պա­տող­նե­րի նկատ­մամբ, Տի­րոջ օ­րը մեզ վրա կհաս­նի գո­ղի նման: Շ­փո­թու­թյու­նը լցնում է աշ­խար­հը, և շու­ տով մե­ծա­գույն սար­սա­փը կպա­րու­րի մարդ­կու­թյա­նը: Վեր­ջը շատ մոտ է: Մենք, որ գի­տենք ճշմար­տու­թյու­նը, պետք է պատ­րաստ­վենք նրան, ին­չը շու­տով կկոտր­վի աշ­խար­հի գլխին որ­պես գե­րա­գույն ա­նակն­կալ: Որ­պես ժո­ղո­վուրդ՝ մենք պետք է նա­խա­պատ­րաս­տենք Տի­րոջ օ­րը Սուրբ Հո­գու գե­րակ­շիռ ղե­կա­վա­րու­թյան ներ­քո: Ա­վե­տա­րա­նը պետք է հռչակ­վի իր մաք­րու­թամբ: Կ­յան­քի ջրի շի­թե­րը պետք է տա­րած­վեն խո­ րու­թյամբ և լայ­նու­թյամբ: Հե­ռու և մո­տիկ վայ­րե­րից մար­դիկ կկանչ­վեն վա­րե­լա­հո­ղե­րից և­ ա­ռա­վել տա­րած­ված առևտ­րա­յին մաս­նա­գի­տու­ թյուն­նե­րից ու կու­սու­ցան­վեն փոր­ձա­ռու­նե­րի կող­մից: Երբ նրանք սո­վո­ րեն արդ­յու­նա­վետ աշ­խա­տել, մեծ զո­րու­թյամբ կհռչա­կեն ճշմար­տու­թյու­ նը: Աստ­վա­ծա­յին կան­խա­տե­սու­թյան հրա­շա­լի գոր­ծու­նեու­թյան շնոր­հիվ դժվա­րու­թյան սա­րե­րը կտե­ղա­շարժ­վեն: Այն լու­րը, որն այդ­քան մեծ նշա­նա­կու­թյուն ու­նի երկ­րի բնա­կիչ­նե­րի հա­մար, կլսվի և կըն­կալ­վի: Մար­դիկ կի­մա­նան, թե որն է ճշմար­տու­թյու­նը: Գոր­ծը շա­րու­նակ ա­ռաջ կգնա, մինչև որ ամ­բողջ աշ­խար­հը զգու­շաց­վի: Եվ այն ժա­մա­նակ վեր­ջը կգա: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1906թ. նո­յեմ­բե­րի 22: 161

31 ՀՈԳԻՆ ՎԵՐՋՆԱԿԱՆԱՊԵՍ ՎԵՐՑՎԱԾ Է

մայիս

Ա­նի­րա­վու­թյուն գոր­ծո­ղը թող է՛լ ա­նի­րա­վա­նա, և կեղ­տո­տը թող է՛լ կեղ­տոտ­վի, և­ ար­դա­րը թող է՛լ ար­դա­րա­նա, և սուր­բը թող է՛լ սրբվի: Հայտ­նու­թյուն 22.11:

Երբ եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը փակ­վի, ո­ղոր­մու­թյունն այլևս չի խնդրի երկ­րի մե­ղա­վոր բնակ­չու­թյան հա­մար: Աստ­ծո ժո­ղո­վուրդն ա­վար­տել է իր գոր­ծը: Նրանք ստա­ցել են «վեր­ջին անձրևը», «­Տի­րոջ ե­րե­սից հանգս­տա­ նա­լու ժա­մա­նակ­նե­րը» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 3.19) և պատ­րաստ են ի­րենց ա­ռաջ կանգ­նած փոր­ձու­թյան ժա­մին: Հրե­շ­տակ­ներն այս ու այն կողմ են գնում երկն­քում: Երկ­րից վե­րա­դար­ձող հրեշ­տա­կը հայ­տա­րա­րում է, որ իր աշ­խա­տանքն ա­վարտ­ված է, վեր­ջին փոր­ձու­թյու­նը բեր­վել է աշ­խար­ հի վրա, և բո­լոր նրանք, ով­քեր հա­վա­տա­րիմ են մնա­ցել աստ­վա­ծա­յին սկզբունք­նե­րին, ստա­ցել են «­Կեն­դա­նի Աստ­ծո կնի­քը» (Հայտ­նու­թյուն 7.2): Այ­նու­հետև Հի­սու­սը դա­դա­րեց­նում է Իր միջ­նոր­դու­թյու­նը երկ­նա­յին սրբա­րա­նում: Նա բարձ­րաց­նում է Իր ձեռ­քերն ու բարձ­րա­ձայն ա­սում. «­Կա­տար­ված է», և բո­լոր հրեշ­տակ­նե­րը հա­նում են ի­րենց թա­գե­րը, երբ Նա կա­տա­րում է հան­դի­սա­վոր հայ­տա­րա­րու­թյուն. «Ա­նի­րա­վու­թյուն գոր­ծո­ղը թող է՛լ ա­նի­րա­վա­նա, և կեղ­տո­տը թող է՛լ կեղ­տոտ­վի, և­ար­դա­ րը թող է՛լ ար­դա­րա­նա, և սուր­բը թող է՛լ սրբվի» (Հայտ­նու­թյուն 22.11): Յու­րա­քանչ­յուր դեպք վճռվել է մահ­վան կամ կյան­քի ել­քով: Քրիս­տոսն Իր ժո­ղովր­դի հա­մար քա­վու­թյուն է ա­րել և վե­րաց­րել նրանց մեղ­քե­րը: Նրա հպա­տակ­նե­րի թի­վը կազմ­ված է «թա­գա­վո­րու­թյան ու իշ­խա­նու­թյան և բո­լոր երկն­քի տակ ե­ղող թա­գա­վո­րու­թյուն­նե­րի մե­ծու­թյու­նից» (Դա­նիել 7.27). այն պատ­րաստ է տրվե­լու փրկու­թյան ժա­ռանգ­նե­րին, և Հի­սու­սը պետք է ղե­կա­վա­րի որ­պես թա­գա­վոր­նե­րի Թա­գա­վոր և տե­րե­րի Տեր: Երբ Նա դուրս է գա­լիս սրբա­րա­նից, խա­վար է պա­տում երկ­րի բո­լոր բնա­կիչ­նե­րին: Այդ ա­հա­վոր օ­րե­րին ար­դար­նե­րը պետք է ապ­րեն սուրբ Աստ­ծո ա­ռաջ ա­ռանց բա­րե­խո­սի: Ամ­բա­րիշտ­նե­րին զսպող աստ­վա­ծա­ յին ու­ժը հե­ռաց­վում է, և սա­տա­նան լիա­կա­տար իշ­խա­նու­թյուն է ձեռք բե­րում ա­նուղ­ղե­լի ան­զեղջ­նե­րի վրա: Աստ­ծո եր­կայ­նամ­տու­թյու­նը հա­ տել է: Աշ­խար­հը մեր­ժել է Նրա ո­ղոր­մու­թյու­նը, ար­հա­մար­հել Նրա սե­րը և­ ոտ­նա­հա­րել Նրա օ­րեն­քը: Ամ­բա­րիշտ­նե­րին հատ­կաց­ված փորձ­նա­կան ժամ­կե­տը լրա­ցել է, և հա­մա­ռո­րեն մերժ­ված Աստ­ծո Հո­գին վեր­ջա­պես լքում է նրանց: Մեծ պայ­քար, 613, 614:

162

ՀՈՒՆԻՍ

ՀՈԳՈՎ ՈՒՂՂՈՐԴՎԱԾ

հունիս

1 ԵՐԿՐԻ ՄԵԾԱԳՈՒՅՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔԸ

Ո­րով­հետև մար­դու Որ­դին ե­կավ, որ ո­րո­նի և­ապ­րեց­նի կո­րա­ծին: Ղու­կաս 19.10:

Յու­րա­քանչ­յուր ոք, ով հա­վա­տում է Քրիս­տո­սին որ­պես անձ­նա­կան Փր­կիչ, պար­տա­վոր­վում է Աստ­ծո ա­ռաջ լի­նել մա­քուր և սուրբ, լի­նել հոգևոր գոր­ծիչ՝ ձգտե­լով փրկել կո­րած­նե­րին: Եվ ա­մենևին կապ չու­ նի՝ նրանք մե՞ծ են, թե՞ փոքր, հա­րո՞ւստ, թե՞ աղ­քատ, կապ­վա՞ծ, թե՞ ա­զատ: Երկ­րագն­դի ա­մե­նա­վեհ աշ­խա­տան­քը կո­րած­նե­րին ո­րո­նելն ու փրկելն է, ում հա­մար Քրիս­տո­սը վճա­րեց Իր սե­փա­կան ար­յան չա­փա­ զանց մեծ գի­նը: Յու­րա­քանչ­յուր ոք պետք է ակ­տիվ ծա­ռա­յու­թյուն մա­ տու­ցի, և ն­րանք, ով­քեր օրհն­վել են լույ­սով, սա­կայն չեն տա­րա­ծում այն ու­րիշ­նե­րի վրա, կկորց­նեն այն ա­ռատ օրհ­նու­թյու­նը, ո­րը հեղ­վել է ի­րենց վրա, քա­նի որ նրանք մեր­ժում են Աստ­ծո Խոս­քում հստա­կո­րեն մատ­ նանշ­ված սուրբ պար­տա­կա­նու­թյու­նը: Քա­նի որ ան­հա­վա­տա­րիմ­նե­րի լույ­սը պա­կա­սում է, նրանց հո­գին հայտն­վում է վտան­գի մեջ, և­այն մար­ դիկ, ում հա­մար նրանք փայ­լող լույս պետք է լի­նեին, չեն ստա­նում այն աշ­խա­տան­քը, որն Աստ­ված նա­խա­տե­սել էր: Այդ­պի­սով, չփնտրված ոչ­ խար­նե­րը հետ չեն բեր­վում հոտ: Աստ­ծո գոր­ծը կախ­ված է մարդ­կան­ցից, և ն­րանք պետք է լա­վա­ գույնս կա­տա­րեն ի­րենց պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը, իսկ Նա կա­պա­հո­վի ա­ճը: Ե­թե մար­դը հա­մա­գոր­ծակ­ցի երկ­նա­յին բա­նա­կան էակ­նե­րի հետ, հա­զա­րա­վոր հո­գի­ներ կփրկվեն: Սուրբ Հո­գին նվիր­յալ­նե­րին ցույց կտա Հի­սու­սին, Ով կպաշտ­պա­նի նրանց յու­րա­քանչ­յուր հա­կա­մար­տու­թյան ժա­մա­նակ, Ով կբարձ­րաց­նի և կ­զո­րաց­նի նրանց, Ով նրանց կդարձ­ նի ա­վե­լին, քան նվա­ճող­ներ: Երբ եր­կու կամ ե­րեք հո­գի ի­րար հետ են՝ միա­վո­րե­լու ի­րենց մտքերն ու վեր բարձ­րաց­նե­լու ի­րենց խնդրանք­նե­րը, նրանց հա­մար խոս­տու­մը հետև­յալն է. «Խնդ­րեք և կտր­վի ձեզ, ո­րո­նեք և կգտ­նեք, դու­ռը թա­կեք և կ­բաց­վի ձեզ» (Ղու­կաս 11.9): «Արդ ե­թե դուք, որ չար եք, գի­տեք բա­րի պարգև­ներ տալ ձեր որ­դի­նե­րին, էլ որ­քա՞ն ա­վե­լի երկ­նա­վոր Հայ­րը Սուրբ Հո­գին կտա նրանց, որ ու­զում են Նրա­նից» (հա­ մար 13): Տե­րը խոս­տա­ցել է, որ որ­տեղ եր­կու կամ ե­րեք հո­գի հա­վաք­վեն Իր ա­նու­նով, Ինքն այն­տեղ կլի­նի նրանց մեջ: Նրանք, ով­քեր հա­վաք­վում են ա­ղոթ­քի հա­մար, օ­ծու­թյուն կստա­նան Սուր­բից: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. հու­նի­սի 30:

164

հունիս

2

ԱՇԽԱՐՀԻ ԼՈՒՅՍԸ

Դուք աշ­խար­հի լույսն եք: Մի քա­ղաք, որ կե­նում է սա­րի վրա, չի կա­րող թաքն­վել: Մատ­թեոս 5.14:

Քրիս­տո­նեա­կան սկզբունք­նե­րին մեր հա­վա­տար­մու­թյու­նը կան­չում է մեզ Աստ­ծո ծա­ռա­յու­թյա­նը: Նրանք, ով­քեր չեն օգ­տա­գոր­ծում ի­րենց տա­ ղանդ­ներն Աստ­ծո գոր­ծի հա­մար, Հի­սու­սի հետ բա­ժին չեն ու­նե­նա Նրա փառ­քից: Աստ­ծո շնորհն ստա­ցող յու­րա­քանչ­յուր ան­հա­տից պետք է լույս ճա­ռա­գի: Խա­վա­րում շատ հո­գի­ներ կան, բայց ի՜նչ հանգս­տու­թյուն, թեթևու­թյուն և հան­դար­տու­թյուն են շա­տերն զգում դրա­նից: Հա­զա­րա­ վոր մար­դիկ վա­յե­լում են մե­ծա­գույն լույսն ու թան­կար­ժեք հնա­րա­վո­րու­ թյուն­նե­րը, սա­կայն ի­րենց ազ­դե­ցու­թյամբ կամ փո­ղե­րով ո­չինչ չեն ա­նում ու­րիշ­նե­րին լու­սա­վո­րե­լու հա­մար: Նրանք նույ­նիսկ չեն վերց­նում ի­րենց սե­փա­կան հո­գի­ներն Աստ­ծո սի­րո մեջ պա­հե­լու պա­տաս­խա­նատ­վու­ թյու­նը, որ­պես­զի ե­կե­ղե­ցու հա­մար բեռ չդառ­նան: Նման մար­դիկ երկն­ քում բեռ և­ ար­գելք կլի­նեն: Հա­նուն Քրիս­տո­սի, հա­նուն ճշմար­տու­թյան, հա­նուն ի­րենց նման մարդ­կանց նրանք պետք է կանգ­նեն և հա­վեր­ժու­ թյան հա­մար այլ գործ կա­տա­րեն: Երկ­նա­յին տնե­րը պատ­րաստ են բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր կկա­տա­րեն Աստ­ծո Խոս­քում տրված պայ­ման­նե­ րը: Մեղ­քի խա­վա­րում գտնվող հո­գի­նե­րի ա­նու­նից, ում հա­մար Քրիս­տո­ սը մա­հա­ցավ, Նրա բո­լոր ճշմա­րիտ հետևորդ­նե­րին պատ­վիր­ված է լույս լի­նել աշ­խար­հի հա­մար: Աստ­ված այս մեծ գոր­ծում Իր բա­ժինն ի կա­տար է ա­ծել և ս­պա­սում է Իր հետևորդ­նե­րի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյա­նը: Փր­կու­ թյան ծրա­գիրն ամ­բող­ջո­վին մշակ­վել է: Քրիս­տո­սի ար­յունն ա­ռա­ջարկ­ վել է աշ­խար­հի մեղ­քե­րի հա­մար, Աստ­ծո Խոս­քը մար­դու հետ խո­սում է խորհր­դով, հան­դի­մա­նու­թյամբ, նա­խազ­գու­շաց­մամբ, խոստ­մամբ և խ­րա­խու­սան­քով, և Սուրբ Հո­գու արդ­յու­նա­վետ աշ­խա­տան­քը սա­տա­ րե­լու է նրան իր բո­լոր ջան­քե­րում: Սա­կայն այս ողջ լույ­սի հետ մեկ­տեղ աշ­խար­հը շա­րու­նա­կում է ան­հե­տա­նալ խա­վա­րի մեջ՝ թաղ­ված սխա­լի և մեղ­քի մեջ: Ո՞վ կհա­մա­գոր­ծակ­ցի Աստ­ծո հետ այս հո­գի­նե­րին դե­պի ճշմար­տու­ թյուն շա­հե­լու հա­մար: Ո՞վ կբե­րի նրանց փրկու­թյան բա­րի լու­րը: Մար­ դիկ, ում Աստ­ված օրհ­նել է լույ­սով և ճշմար­տու­թյամբ, պետք է լի­նեն ո­ղոր­մու­թյան լրա­բեր­նե­րը: Նրանց մի­ջոց­նե­րը պետք է հո­սեն աստ­վա­ ծա­յին ու­ղով: Նրանք պետք է ջան­քեր գոր­ծադ­րեն, պետք է Աստ­ծո հետ մշակ­ներ դառ­նան՝ մեր­ժե­լով և զո­հա­բե­րե­լով սե­փա­կան ան­ձը, ինչ­պես դա ա­րեց Հի­սու­սը, Ով մեզ հա­մար դար­ձավ աղ­քատ, որ­պես­զի Իր աղ­քա­ տու­թյան մի­ջո­ցով մենք կա­րո­ղա­նանք լի­նել հա­րուստ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1887թ. մար­տի 1:

165

հունիս

3

ԵՐԿՐԻ ԱՂԸ

Դուք երկ­րի աղն եք. ե­թե աղն ան­հա­մա­նա, ին­չո՞վ կա­ղան­վի. Այլևս ոչն­չի պետք չէ, միայն թե դուրս գցվի և մարդ­կան­ցից ոտ­նա­ կոխ լի­նի: Մատ­թեոս 5.13:

Աստ­ված կաշ­խա­տի ե­կե­ղե­ցու հետ, սա­կայն ոչ ա­ռանց հա­մա­գոր­ծակ­ ցու­թյան: Թող որ «լու­սա­վո­րի ձեր լույ­սը մարդ­կանց ա­ռաջ, որ ձեր բա­րի գոր­ծե­րը տես­նեն և փա­ռա­վո­րեն ձեր Հո­րը, որ երկն­քում է» (Մատ­թեոս 5.16): Հի­սուսն ա­սաց. «­Դուք երկ­րի աղն եք. ե­թե աղն ան­հա­մա­նա, ին­չո՞վ կա­ղան­վի. Այլևս ոչն­չի պետք չէ, միայն թե դուրս գցվի և մարդ­կան­ցից ոտ­նա­կոխ լի­նի»: Փր­կա­րար ա­ղը՝ քրիս­տոն­յա­յի բույ­րը, Հի­սու­սի սերն է սրտում, հո­գին լցնող Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյու­նը: Ե­թե կրո­նը դա­վա­նո­ղը պա­հի իր հա­վա­տի փրկա­րար արդ­յու­նա­վե­տու­թյու­նը, նա պետք է միշտ պա­հի Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյունն իր ա­ռաջ և­ ու­նե­նա Աստ­ծո փառ­քը որ­պես իր պարգևատ­րում: Այ­նու­հետև Քրիս­տո­սի զո­րու­թյու­նը կբա­ցա­ հայտ­վի կյան­քում և բ­նա­վո­րու­թյան մեջ: Օ՜, երբ մենք մո­տե­նանք մար­գար­տե դար­պաս­նե­րին և մտ­նենք Աստ­ ծո քա­ղա­քը, արդ­յո՞ք այն­տեղ մտնող որևէ մե­կը կափ­սո­սա, որ իր կյանքն անմ­նա­ցորդ նվի­րել է Հի­սու­սին: Ե­կեք այժմ սի­րենք Նրան անմ­նա­ցորդ և հա­մա­գոր­ծակց­նեք երկն­քի հետ, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք լի­նել Աստ­ ծո մշակ­ներ, և հա­ղոր­դա­կից լի­նե­լով աստ­վա­ծա­յին բնու­թյա­նը՝ ու­նակ լի­նենք Քրիս­տո­սին բա­ցա­հայ­տե­լու ու­րիշ­նե­րին: Օ՜, ա­նենք դա Սուրբ Հո­ գու մկրտու­թյան հա­մար: Թող որ ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ղե­րը փայ­լեն մտքի և սր­տի մեջ, որ յու­րա­քանչ­յուր կուռք գա­հըն­կեց ար­վի և դուրս շպրտվի հո­գու տա­ճա­րից: Թող որ մեր լե­զու­նե­րը բաց­վեն, որ խո­ սենք Նրա բա­րու­թյան, Նրա զո­րու­թյան մա­սին: Ե­թե պա­տաս­խա­նեք Հի­սու­սի կան­չին, դուք չեք ձա­խո­ղի Քրիս­տո­սի շնոր­հի գե­ղեց­կու­թյան և­ու­ժի մի­ջո­ցով մարդ­կանց վրա ներ­գոր­ծե­լը: Ե­կեք նա­յենք Նրան և վե­րա­փոխ­վենք Նրա պատ­կե­րի պես, Ում մեջ բնակ­ված է Աստ­վա­ծու­թյան ա­մեն լիու­թյու­նը մարմ­նա­պես, և գի­տակ­ցենք, որ մենք ըն­դուն­ված ենք Սի­րե­լիի մի­ջո­ցով. «Եվ դուք Նրա­նով լցված եք, որ Նա է ա­մեն իշ­խա­նու­թյան և պե­տու­թյան գլու­խը» (Կո­ղո­սա­ցիս 2.10): Աստ­վա­ ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1892թ. փետր­վա­րի 15:

166

հունիս

4

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՊԱՏԳԱՄԱԲԵՐՆԵՐ

Արդ Քրիս­տո­սի կող­մից պատ­գա­մա­վո­րու­թյուն ենք ա­նում, իբրև թե Աստ­ված է հոր­դո­րում մե­զա­նով. Ա­ղա­չում ենք Քրիս­տո­սի տեղ հաշտ­վե­ցեք Աստ­ծո հետ: Բ Կորն­թա­ցիս 5.20:

Մենք Քրիս­տո­սի պատ­գա­մա­բեր­ներն ենք և պետք է ապ­րենք ոչ թե մեր վար­կը, այլ կոր­չող հո­գի­նե­րին փրկե­լու հա­մար: Մեր ա­մե­նօր­յա ջան­ քը պետք է լի­նի ցույց տալ, որ նրանք կա­րող են ստա­նալ ճշմար­տու­թյուն և­ար­դա­րու­թյուն: Մեզ չգնա­հատ­ված ներ­կա­յաց­նե­լով՝ մեր սե­փա­կան ան­ ձի նկատ­մամբ կա­րեկ­ցանք հա­րու­ցե­լու փո­խա­րեն, պետք է ամ­բող­ջո­վին մո­ռա­նանք ես-ը, և­ե­թե ձա­խո­ղենք դա ա­նել հոգևոր զա­նա­զա­նու­թյան և կե­նա­րար բա­րե­պաշ­տու­թյան մի­ջո­ցով, Աստ­ված մե­զա­նից կպա­հան­ջի այն մարդ­կանց հո­գի­նե­րը, ում հա­մար մենք պետք է աշ­խա­տեինք: Նա նա­խա­տե­սել է, որ Իր ծա­ռա­յու­թյան յու­րա­քանչ­յուր աշ­խա­տող ու­նե­նա շնորհ և­ ի­մաս­տու­թյուն՝ դառ­նա­լու կեն­դա­նի ու­ղերձ՝ ճա­նաչ­ված և կար­ դաց­ված բո­լոր մարդ­կանց կող­մից: Ա­ղոթ­քով և զ­գու­շու­թյամբ մենք կա­րող ենք ի­րա­կա­նաց­նել այն, ին­ չը Տե­րը նա­խա­տե­սել է: Մեր պար­տա­կա­նու­թյան հա­վա­տա­րիմ և փու­ թա­ջան ի­րա­կա­նաց­մամբ, նա­յե­լով մարդ­կանց որ­պես հաշ­վետ­վու­թյուն տվող­ներ՝ մենք կա­րող ենք ու­րիշ­նե­րի ճա­նա­պար­հից հե­ռաց­նել յու­րա­ քան­չուր գայ­թակ­ղու­թյան քար: Կորս­տի եզ­րին կանգ­նած մարդ­կանց հա­ մար տագ­նա­պած մեր հո­գի­նե­րով մենք կա­րող ենք Քրիս­տո­սի հա­մար սրտեր շա­հել ե­ռան­դուն նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րով և խնդ­րանք­նե­րով: Ես կցան­կա­նա­յի, որ բո­լոր իմ եղ­բայ­րերն ու քույ­րե­րը հի­շեին, որ Սուրբ Հո­գուն տրտմեց­նե­լը լուրջ բան է, և Նա տրտմում է, երբ մար­դը փոր­ձում է աշ­խա­տել ինք­նու­րույն և հ­րա­ժար­վում է մտնել Տի­րոջ ծա­ռա­յու­թյան մեջ, ո­րով­հետև խա­չը չա­փա­զանց ծանր է, և­ ինք­նա­մեր­ժու­մը՝ չա­փա­ զանց մեծ: Սուրբ Հո­գին փոր­ձում է ապ­րել յու­րա­քանչ­յուր հո­գում: Ե­թե Նա ըն­դուն­վում է որ­պես պատ­վա­վոր հյուր, Նրան ըն­դու­նող­նե­րը Քրիս­ տո­սով կդառ­նան կա­տար­յալ: Սկս­ված բա­րի գործն ա­վար­տին կհասց­վի, սուրբ մտքե­րը, երկ­նա­յին կապ­վա­ծու­թյուն­նե­րը և ք­րիս­տո­սան­ման գոր­ ծո­ղու­թյուն­նե­րը կզբա­ղեց­նեն ան­մա­քուր մտքե­րի, այ­լա­սեր­ված զգա­ցո­ ղու­թյուն­նե­րի և­ապս­տամբ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի տե­ղը: Սուրբ Հո­գին աստ­վա­ծա­յին ու­սու­ցիչ է: Ե­թե մենք լսենք Նրա դա­սե­րը, ի­մաս­տուն կդառ­նանք փրկու­թյան հա­մար: Սա­կայն մենք պետք է շատ լավ պահ­պա­նենք մեր սիր­տը, քա­նի որ շատ հա­ճախ ենք մո­ռա­նում երկն­քից ստա­ցած ցու­ցում­նե­րը և փոր­ձում ենք գոր­ծել մեր չսրբա­գործ­ ված մտքի բնա­կան հա­կում­նե­րի հա­մա­ձայն: Յու­րա­քանչ­յուր ոք պետք է մղի իր սե­փա­կան պայ­քա­րը ես-ի դեմ, լսի Սուրբ Հո­գու դա­սե­րը: Ե­թե սա ար­վի, դրանք կկրկնվեն նո­րից ու նո­րից, մինչև որ տպա­վո­րու­թյուն­նե­ րը լի­նեն կար­ծես «փո­րագր­ված քա­րի վրա հա­վիտ­յան»: Խոր­հուրդ­ներ ա­ռող­ջու­թյան մա­սին, 560, 561: 167

հունիս

5

ԽԱՉԻ ՎԿԱՆԵՐ

Եվ դուք այս բա­նե­րի հա­մար վկա­ներ եք: Եվ ա­հա Ես Իմ Հոր խոստ­մուն­քը կու­ղար­կեմ ձեզ վրա, դուք էլ նստեք Ե­րու­սա­ղեմ քա­ ղա­քում, մինչև վերևից զո­րու­թյուն հագ­նեք: Ղու­կաս 24.48, 49:

Սուրբ Հո­գու հե­ղու­մից հե­տո ա­շա­կերտ­նե­րը հա­գան աստ­վա­ծա­յին զրա­հը և որ­պես վկա­ներ՝ գ­նա­ցին պատ­մե­լու մսու­րի և խա­չի հրա­շա­ լի լու­րը: Նրանք խո­նարհ մար­դիկ էին, բայց գնում էին ճշմար­տու­թյամբ: Ի­րենց Տի­րոջ մա­հից հե­տո նրանք ա­նօգ­նա­կան, հիաս­թափ­ված, վհատ­ ված խումբ էին, հոտ՝ ա­ռանց հով­վի, սա­կայն այժմ ճա­նա­պարհ էին ընկ­ նում որ­պես ճշմար­տու­թյան վկա­ներ ոչ թե զեն­քով, այլ Աստ­ծո Խոս­քով և Հո­գով՝ հաղ­թա­նակ տա­նե­լու յու­րա­քանչ­յուր դի­մադ­րու­թյան դեմ: Փրկի­չը մերժ­վել էր, դա­տա­պարտ­վել և խաչ­վել խայ­տա­ռակ խա­չի վրա: Հրեա քա­հա­նա­ներն ու ղե­կա­վար­ներն ար­հա­մար­հան­քով հայ­տա­րա­րել էին. «Ու­րիշ­նե­րին ա­զա­տեց, Ինքն Ի­րեն չի կա­րո­ղա­նում ա­զա­տել, թե որ Իս­ րա­յե­լի թա­գա­վորն է, իջ­նի հի­մա խա­չից, և կ­հա­վա­տանք դրան» (Մատ­ թեոս 27.42): Սա­կայն այդ խա­չը` նա­խա­տին­քի և կտ­տան­քի այդ խորհր­դա­նի­շը, աշ­խար­հին հույս և փր­կու­թյուն բե­րեց: Հա­վա­տաց­յալ­նե­րը հա­մախմբ­ վե­ցին, նրանց հու­սա­հա­տու­թյունն ու գի­տակց­ված ա­նօգ­նա­կա­նու­թյու­նը լքե­ցին նրանց: Նրանց բնա­վո­րու­թյու­նը վե­րա­փոխ­վեց, և ն­րանք միա­վոր­ վե­ցին քրիս­տո­նեա­կան սի­րո կա­պանք­նե­րով: Թեև նրանք աղ­քատ էին, աշ­խար­հը նրանց հա­մա­րում էր տգետ ձկնորս­ներ, Սուրբ Հո­գին նրանց Քրիս­տո­սի վկա­ներ դարձ­րեց: Նրանք հա­վա­տի հե­րոս­ներ էին՝ ա­ռանց երկ­րա­յին պատ­վի և ճա­նաչ­ման: Նրանց շուր­թե­րից բխում էր աստ­վա­ ծա­յին պեր­ճա­խո­սու­թյունն ու այն ու­ժը, ո­րը ցնցեց աշ­խար­հը: Գործք ա­ռա­քե­լոց գրքի 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ գ­լուխ­նե­րը ներ­կա­յաց­նում են նրանց վկա­յու­թյուն­նե­րը: Փրկ­չին մեր­ժող­ներն ու խա­չող­ներն ակն­կա­լում էին գտնել Նրա ա­շա­կերտ­նե­րին վհատ­ված, ընկճ­ված և պատ­րաստ ու­ րա­նա­լու ի­րենց Տի­րո­ջը: Ապ­շա­հար՝ նրանք լսե­ցին պարզ, հստակ և Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյամբ տրված վկա­յու­թյու­նը: Ա­շա­կերտ­նե­րի բա­ռերն ու գոր­ծե­րը ներ­կա­յաց­նում էին նրանց Ու­սուց­չի բա­ռերն ու գոր­ծե­րը, և բո­ լոր նրանց լսող­ներն ա­սա­ցին, որ նրանք սո­վո­րել են Հի­սու­սից, խո­սում են ինչ­պես Նա: «Եվ ա­ռաք­յալ­նե­րը մեծ զո­րու­թյու­նով վկա­յու­թյուն էին տա­լիս Տեր Հի­սու­սի հա­րու­թյան հա­մար, և մեծ շնորհք կար նրանց ա­մե­նի վրա» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.33): Է­լեն Ուայ­թի 1888թ. նյու­թեր, 1543թ.:

168

6 ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑԵԼՈՎ ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՈՒԺԻ ՀԵՏ հունիս

Բայց դուք զո­րու­թյուն կառ­նեք, երբ որ Հո­գին ձեզ վրա կգա, և Իմ վկա­նե­րը կլի­նեք Ե­րու­սա­ղե­մում և բո­լոր Հրեաս­տա­նի և Սա­մա­րիա­յի մեջ մինչև երկ­րի ծայ­րե­րը: Գործք ա­ռա­քե­լոց 1.8:

Աստ­ված վճռել է ա­նել ա­մեն ինչ մար­դուն թշնա­մու ծու­ղա­կից ա­զա­ տե­լու հա­մար: Քրիս­տո­սի համ­բար­ձու­մից հե­տո Սուրբ Հո­գին տրվեց օգ­ նե­լու բո­լոր նրանց, ով­քեր հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու էին Նրա հետ մարդ­կա­յին բնա­վո­րու­թյան վե­րաձևա­վոր­ման և վե­րա­փոխ­ման գոր­ծում: Սուրբ Հո­ գու դե­րը ո­րո­շել է Փր­կի­չը: Նա ա­սում է. «­Նա աշ­խար­հին կհան­դի­մա­նի մեղ­քի հա­մար և­ ար­դա­րու­թյան հա­մար և դա­տաս­տա­նի հա­մար» (Հով­ հան­նես 16.8): Սուրբ Հո­գին նաև հա­մո­զող և սր­բա­գոր­ծող է: Ինչ­պես ոչ ոք չի կա­րող ա­պաշ­խա­րել իր մեղ­քե­րից, մինչև չհան­դի­ ման­վի, ըն­կած­նե­րին հետ բե­րե­լու մեր աշ­խա­տան­քում Սուրբ Հո­գու՝ մեզ միա­նա­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյունն ակն­հայտ է: Մեր բո­լոր մարդ­կա­յին ու­ նա­կու­թյուն­ներն ի­զուր կգոր­ծեն, մինչև չմիա­նանք երկ­նա­յին մտքին: Կե­ նա­րար ճշմար­տու­թյան գի­տու­թյան պա­կա­սի և ս­խա­լի այ­լա­սե­րող ազ­ դե­ցու­թյան պատ­ճա­ռով է, որ մար­դիկ այդ­քան նվաս­տա­ցել են, սուզ­վել մե­ղա­վոր հե­տըն­թա­ցի խոր­քե­րում: Հրեշ­տակ­ներն ու մար­դիկ պետք է ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ աշ­խա­տեն՝ ու­սու­ցա­նե­լու Աստ­ծո ճշմար­տու­թյու­ նը նրանց, ով­քեր ու­սու­ցան­ված չեն, որ­պես­զի նրանք ա­զատ­վեն մեղ­քի կա­պանք­նե­րից: Միայն ճշմար­տու­թյունն է ա­զա­տում մար­դուն: Ճշմար­ տու­թյան գի­տու­թյան մի­ջո­ցով ստա­ցած այս ա­զա­տու­թյու­նը պետք է հռչակ­վի յու­րա­քանչ­յուր էա­կի: Հի­սուս Քրիս­տո­սը, Աստ­ված Ին­քը և­ երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րը հե­ տաքրքր­ված են այս մեծ և սուրբ գոր­ծով: Մարդ­կանց տրվել է ի­րենց նման­նե­րին կոր­ծա­նու­մից փրկե­լու գոր­ծին անձն­վի­րա­բար մո­տե­նա­լու և աստ­վա­ծա­յին բնա­վո­րու­թյու­նը բա­ցա­հայ­տե­լու բարձր ար­տո­նու­թյու­նը: Սուրբ Հո­գով լու­սա­վոր­վե­լու ցան­կու­թյուն հայտ­նած ցան­կա­ցած մարդ ա­րա­րած պետք է աշ­խա­տի աստ­վա­ծա­յին նպա­տա­կի ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար: Քրիս­տոսն Իր ե­կե­ղե­ցու գլուխն է, և­այն Նրան ա­վե­լի շատ կփա­ ռա­վո­րի, ե­թե այդ ե­կե­ղե­ցին ամ­բող­ջա­պես ներգ­րավ­ված լի­նի հո­գի­նե­րի փրկու­թյան գոր­ծում: Սա­կայն մար­դիկ Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի հա­մար ա­վե­լի շատ տեղ պետք է թող­նեն, որ­պես­զի մշակ­նե­րը կապ­վեն միմ­յանց և­ ա­ռաջ շարժ­ վեն որ­պես զին­վոր­նե­րի միա­վոր­ված մար­մին: Թող բո­լո­րը հի­շեն, որ մենք «աշխարհի տե­սա­րան ե­ղանք, հրեշ­տակ­նե­րի էլ, մարդ­կանց էլ» (Ա Կորն­ թա­ցիս 4.9): (Ավստ­րա­լա-ա­սիա­կան) Միու­թյան հա­մա­ժո­ղո­վի ար­ձա­նագ­ րու­թյուն, 1898թ. ապ­րի­լի 1:

169

հունիս

7

ԱՍՏԾՈ ԳՈՐԾԱԿԻՑՆԵՐ

Ո­րով­հետև մենք Աստ­ծո գոր­ծա­կից­ներ ենք, դուք` Աստ­ծո մշա­ կու­թյու­նը՝ Աստ­ծո շին­վածն եք: Ա Կորն­թա­ցիս 3.9:

Սուրբ Հո­գին պետք է լի­նի մեղ­քը հան­դի­մա­նե­լու կեն­դա­նի ներ­գոր­ծու­ թյու­նը: Աստ­վա­ծա­յին գոր­ծա­կա­լը խո­սո­ղին է ներ­կա­յաց­նում խա­չի վրա կա­տա­րած զո­հի նպա­տա­կը, և քա­նի որ ճշմար­տու­թյու­նը բեր­վում է ներ­ կա հո­գի­նե­րի հետ կա­պի մեջ, Քրիս­տո­սը նրանց շա­հում է Իր հա­մար և­ աշ­խա­տում է նրանց բնույ­թը վե­րա­փո­խել: Նա պատ­րաստ է օգ­նել մեզ մեր տկա­րու­թյուն­նե­րի մեջ, ու­սու­ցա­նել, ա­ռաջ­նոր­դել, ո­գեշն­չել երկն­քից ծնունդ ա­ռած գա­ղա­փար­նե­րով: Ինչ­քա՜ն քիչ բան կա­րող են մար­դիկ մե­նակ ա­նել հո­գի­նե­րի փրկու­ թյան հար­ցում և­ինչ­քա՜ն շատ բան՝ Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով, ե­թե լցված են Նրա Հո­գով: Սո­վո­րա­կան ու­սու­ցի­չը չի կա­րող կար­դալ իր ու­սա­նող­նե­ րի սրտե­րը, սա­կայն Հի­սու­սը տա­լիս է այն շնոր­հը, ո­րի կա­րիքն ու­նի յու­րա­քանչ­յուր ոք: Նա հաս­կա­նում է մար­դու կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը, նրա թույլ և­ու­ժեղ կող­մե­րը: Տերն աշ­խա­տում է մար­դու սրտի հետ, սա­կայն ծա­ռա­յո­ղը իր խոս­քե­րը լսող հո­գի­նե­րի հա­մար կա­րող է լի­նել մահ­վան հոտ դե­պի մահ՝ շե­ղե­լով նրանց Քրիս­տո­սից, կամ ե­թե նա նվիր­ված է ու աստ­վա­ծա­վախ, չի վստա­հի իր ես-ին, այլ կնա­յի Հի­սու­սին: Նա կա­ րող է համ ու հոտ լի­նել այն մարդ­կանց կյան­քի հա­մար, ով­քեր ար­դեն գտնվում են Սուրբ Հո­գու հան­դի­մա­նող զո­րու­թյան ներ­քո, և­ ում սրտե­ րում Տե­րը տեղ է պատ­րաս­տում Իր ծա­ռա­յող­նե­րին տված լու­րե­րի հա­ մար: Այս­պես ան­հա­վա­տի սիրտն զգաց­վում և­ար­ձա­գան­քում է ճշմար­ տու­թյան լու­րին: «­Մենք Աստ­ծո գոր­ծա­կից­ներ ենք»: Սր­տում պատ­վաստ­ված հա­մոզ­ մունք­նե­րը և Խոս­քի ըն­կա­լու­մից ստա­ցած լու­սա­վո­րու­թյունն աշ­խա­տում են կա­տար­յալ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ: Մտ­քի ա­ռաջ բեր­ված ճշմար­տու­ թյու­նը հո­գու ննջած ե­ռան­դը արթ­նաց­նե­լու իշ­խա­նու­թյուն ու­նի: Սր­տում աշ­խա­տող Աստ­ծո Հո­գին հա­մա­գոր­ծակ­ցում է Աստ­ծո գործն ի­րա­կա­ նաց­նող Նրա գոր­ծիք­նե­րի հետ: Կր­կին ու կրկին ինձ ցույց տրվեց, որ վեր­ջին ժա­մա­նակ­նե­րում մարդ­ կանց վստա­հե­լով և մար­մինն իր զեն­քը դարձ­նե­լով, Աստ­ծո ժո­ղո­վուրդն ա­պա­հով չի լի­նի: Ճշմար­տու­թյան հզոր կտրի­չով նրանք դուրս ե­կան աշ­ խար­հից ինչ­պես կո­պիտ քա­րեր. հար­կա­վոր է նրանց հղկել, կա­ղա­պար ձևա­վո­րել և փայ­լեց­նել երկ­նա­յին կա­ռույ­ցում օգ­տա­գոր­ծե­լու հա­մար: Նրանք պետք է տաշ­վեն մար­գա­րե­նե­րի կող­մից հան­դի­մա­նան­քով, զգու­ շա­ցում­նե­րով, հոր­դո­րով ու խորհր­դով, որ­պես­զի ձևա­փոխ­վեն երկ­նա­ յին Օ­րի­նա­կի նման. սա է Մ­խի­թա­րի­չի յու­րա­հա­տուկ գոր­ծը՝ վե­րա­փո­խել սիրտն ու հո­գին, որ­պես­զի մար­դիկ կա­րո­ղա­նան պա­հել Տի­րոջ ճա­նա­ պար­հը: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 1:

170

8 ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՐԵՎՈՐ Է

հունիս

Ո­րով­հետև ա­մե­նը, ով որ Տի­րոջ ա­նու­նը կան­չի, կապ­րի: Արդ ինչ­ պե՞ս կան­չեն, ո­րին չհա­վա­տա­ցին, և­ինչ­պե՞ս հա­վա­տան, ո­րից չլսե­ ցին, և­ինչ­պե՞ս լսեն ա­ռանց քա­րո­զո­ղի: Հռո­մեա­ցիս 10.13, 14:

Աստ­ված մարդ­կանց զար­մա­նահ­րաշ զոհ է տվել և հ­զոր ու­ժեր՝ մեղ­ քից և­օ­րի­նա­խախ­տու­թյու­նից դե­պի հա­վա­տար­մու­թյուն և հ­նա­զան­դու­ թյուն նրանց վե­րա­կանգ­նե­լու հա­մար: Սա­կայն ես տե­սել եմ, որ Նա ո­չինչ չի ա­նում, ե­թե մար­դիկ չեն հա­մա­գոր­ծակ­ցում Նրա հետ: Շ­նոր­հի, ու­ժի և­ արդ­յու­նա­վե­տու­թյան յու­րա­քանչ­յուր ջանք տրա­մադր­վել է ա­զա­տո­րեն, և ներ­կա­յաց­վել են մար­դու սրտում ա­վե­տա­րան­չա­կան հո­գին արթ­նաց­ նե­լու և կեն­դա­նի պա­հե­լու ա­մե­նահ­զոր դրդա­պատ­ճառ­նե­րը, որ­պես­զի աստ­վա­ծա­յին և մարդ­կա­յին գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը միա­վոր­վեն: Ի՞նչ օ­գուտ եք դուք քա­ղել Աստ­ծո պարգևից: Նա ա­պա­հո­վել է շար­ժիչ ու­ժեր, ո­րոն­ցից ա­պաս­տա­րան է պատ­րաս­տել ձեր սրտե­րում, որ­պես­զի համ­բե­րա­տա­րու­թյամբ, հույ­սով և զ­գո­նու­թյամբ կա­րո­ղա­նաք ներ­կա­յաց­ նել խաչ­ված Հի­սուս Քրիս­տո­սին, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նաք նա­խազ­գու­շա­ ցում ու­ղար­կել, որ Քրիս­տո­սը գա­լիս է երկ­րորդ ան­գամ՝ իշ­խա­նու­թյամբ և մեծ փառ­քով՝ կան­չե­լով մարդ­կանց ա­պաշ­խա­րե­լու ի­րենց մեղ­քե­րից: Ինչ­պե՞ս է Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տել ձեր սրտե­րի հետ: Սուրբ Հո­գին իր ու­ժով դրդում էր ձեզ գոր­ծա­ծել Աստ­ծուց տրված ձեր տա­ղանդ­նե­րը, որ­պես­զի յու­րա­քանչ­յուր տղա­մարդ, յու­րա­քանչ­յուր կին և­ ե­րի­տա­սարդ կի­րա­ռի այն, որ­պես­զի ի ցույց դնեն ճշմար­տու­թյունն այս ան­գամ­վա հա­ մար՝ ­գոր­ծադ­րե­լով անձ­նա­կան ջան­քեր, բարձ­րաց­նե­լով չա­փա­նիշ­ներն ու մեկ­նե­լով այն քա­ղաք­նե­րը, որ­տեղ ճշմար­տու­թյու­նը եր­բեք չի ներ­թա­ փան­ցել: Այն օրհ­նու­թյան մեջ, որ Աստ­ված հե­ղել է ձեզ վրա, չե՞ն արթ­նա­ ցել արդ­յոք ձեր ու­ժե­րը, և ճշմար­տու­թյունն ու դրա կարևոր կա­պը ա­ռանց Քրիս­տո­սի կոր­չող հո­գի­նե­րի հետ ա­վե­լի խո­րը չի՞ տպա­վոր­վել ձեր հո­գու մեջ: Ձեր վրա Աստ­ծո օրհ­նու­թյան բա­ցա­հայ­տու­մից հե­տո արդ­յո՞ք դուք ա­վե­լի հստակ և վճ­ռա­կան եք Քրիս­տո­սի վկա­նե­րը լի­նե­լու հար­ցում: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քը կեն­սա­կան կարևոր ճշմար­տու­թյու­նը վճռա­կա­նո­րեն ձեր մտքին հասց­նելն է: Արդ­յո՞ք այս հա­վել­յալ նվի­րա­ բե­րու­թյու­նը պետք է փա­թա­թել թաշ­կի­նա­կի մեջ և թաքց­նել հո­ղում: Ո՛չ, ո՛չ, այն պետք է ու­ղարկ­վի տա­րա­ծող­նե­րին, և քա­նի որ մարդն օգ­ տա­գոր­ծում է իր տա­ղանդ­նե­րը, ինչ­քան էլ փոքր լի­նեն դրանք, Սուրբ Հո­գին վերց­նում է աստ­վա­ծա­յին ար­ժեք­ներն ու դրանք նո­րո­վի է ներ­ կա­յաց­նում մտքին: Նա մերժ­ված Խոս­քը դարձ­նում է կե­նա­րար մի­ջոց: Հո­գու մի­ջո­ցով այն ա­րագ և­ ուժգ­նո­րեն ազ­դում է մարդ­կա­յին մտքե­րի վրա, և­ոչ թե մարդ­կա­յին խե­լա­ցիու­թյան, կրթու­թյան ու­ժի պատ­ճա­ռով, այլ ո­րով­հետև աստ­վա­ծա­յին ուժն աշ­խա­տում է մարդ­կա­յի­նի հետ, և­ աստ­վա­ծա­յի­նին է պատ­կա­նում ողջ ե­րախ­տի­քը: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­ նիչ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 1: 171

9 ԳՈՐԾԻՔՆԵՐ ՀՈԳԻՆԵՐԻ ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

հունիս

Ես տնկե­ցի, Ա­պո­ղո­սը ջուր տվեց, բայց Աստ­ված մե­ծաց­րեց: Ու­ րեմն ոչ տնկողն է մի բան, ոչ էլ ջուր տվո­ղը, բայց ա­ճեց­նող Աստ­վա­ ծը: Ա Կորն­թա­ցիս 3.6, 7:

Հզոր ու­ժեր կան աշ­խար­հը շար­ժե­լու հա­մար: Գող­գո­թա­յի խա­չը հար­ գան­քի է ար­ժա­նաց­նում Քրիս­տո­սին հա­վա­տա­ցող­նե­րի ու­ժե­րը, որ­պես­ զի նրանք գոր­ծիք­ներ լի­նեն հո­գի­նե­րի փրկու­թյան գոր­ծում: Մարդ­կա­յին ջան­քե­րը պետք է միա­վոր­վեն աստ­վա­ծա­յի­նի հետ, իսկ գոր­ծի արդ­յու­նա­ վե­տու­թյու­նը պետք է երկն­քից գա: Մենք պետք է լի­նենք Աստ­ծո գոր­ծա­ կից­նե­րը: Տերն է Խոսքն ըն­դու­նե­լու հա­մար կա­նանց և տ­ղա­մարդ­կանց սրտե­րը բա­ցո­ղը, իսկ Սուրբ Հո­գին Խոսքն արդ­յու­նա­վետ է դարձ­նում: Ճշմար­տու­թյու­նը ստա­ցած­ներն ու­նեն այն հա­վա­տը, ո­րը տա­նում է վճռա­կան ո­րո­շում­նե­րի, որն աշ­խա­տում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին: Այս­պի­սով ճշմար­տու­թյու­նը սրբա­գոր­ծող է: Դրա վե­րա­փո­խող ուժն ար­տա­ցոլ­վում է բնա­վո­րու­թյան վրա: Երբ այն ըն­դուն­վում է հո­գու ներ­քին սրբա­րան, չի կա­րող մա­կե­րե­սա­յին գործ ա­նել՝ թող­նե­լով սիր­տը չվե­րա­փոխ­ված: Այն չի արթ­նաց­նում միայն զգաց­մունք­նե­րը՝ մեր­ժե­լով դա­տաս­տանն ու կամ­քը, այլ մտնում է էու­թյան ա­մե­նա­խոր­քե­րը և­ ողջ լի­նե­լիու­թյու­նը բե­րում ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ: Այժմ ճշմար­տա­պես դար­ձի ե­կա­ծի աշ­խա­տանքն արդ­յունք է տա­լիս: Նա պետք է աշ­խա­տի ինչ­պես Քրիս­տոսն էր աշ­խա­տում: Այ­սու­հետ նա պետք է ապ­րի ոչ թե իր, այլ ամ­բող­ջո­վին Տի­րոջ հա­մար: Աշ­խար­հը կորց­ րեց նրան, քա­նի որ նրա կյան­քը Քրիս­տո­սի հետ թաքն­ված է Աստ­ծո մեջ: Սա նշա­նա­կում է, որ այլևս ես-ը չու­նի գե­րա­զան­ցու­թյուն: Գող­գո­թա­յի խա­չից փայ­լող լույ­սը պա­հում է նրան իր պայ­ծառ շո­ղե­րի ներ­քո, և Հո­գին վերց­րել է Քրիս­տո­սի բա­նե­րից և բա­ցա­հայ­տել դրանք նրան այն­պի­սի գրա­վիչ լույ­սի ներ­քո, որ վե­րա­փո­խող ազ­դե­ցու­թյուն է ու­նե­ցել նրա սո­վո­ րու­թյուն­նե­րի և գոր­ծե­րի վրա՝ ցույց տա­լով, որ նա նոր ա­րա­րած է Քրիս­ տոս Հի­սու­սում: Նա գնա­հա­տում է ա­մեն մի լու­ման ոչ թե իր սե­փա­կան ա­խոր­ժակն ու ցան­կու­թյուն­նե­րը փա­ռա­բա­նե­լու, ոչ թե հո­ղում թաքց­նե­ լու, այլ դրա­նով բա­րին ա­նե­լու, ճշմար­տու­թյան հա­մար հո­գի­ներ շա­հե­լու, Քրիս­տո­սի ար­քա­յու­թյու­նը կա­ռու­ցե­լու հա­մար: Նա հա­ճույք է ստա­նում այն նույն բա­նից, ին­չից և Քրիս­տո­սը՝ հո­գի­նե­րին փրկված տես­նե­լուց: Ին­չո՞ւ ենք մենք այս­քան քիչ բան ա­նում մարդ­կանց փրկու­թյան հա­մար, երբ այն­քա՜ն շատ բան կա ա­նե­լու: Ին­չո՞ւ ենք մենք այս­քան քիչ բան ա­նում կա­նանց, տղա­մարդ­կանց և­ ե­րե­խա­նե­րին Քրիս­տո­սի մոտ բե­րե­ լու հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. հոկ­տեմ­բե­րի 6:

172

հունիս

10

ԱՆԱՐԺԵՔ ԲԱՅՑ ՕԳՏԱԿԱՐ

Այլ այս աշ­խար­հի հի­մար­նե­րին Աստ­ված ընտ­րեց, որ ա­մա­չեց­նի ի­մաս­տուն­նե­րին, և­ աշ­խար­հի տկար­նե­րին Աստ­ված ընտ­րեց, որ ա­մա­չեց­նի զո­րա­վոր­նե­րին: Եվ աշ­խար­հի ան­տոհմ­նե­րին և­ ա­նարգ­ ված­նե­րին Աստ­ված ընտ­րեց և­ ո­չինչ­նե­րին, որ մի բան լի­նող­նե­րին ոչն­չաց­նի, որ­պես­զի ոչ մի մար­մին չպար­ծե­նա Նրա ա­ռաջ: Ա Կորն­ թա­ցիս 1.27-29:

Ե­թե մենք հա­վուր պատ­շա­ճի գնա­հա­տեինք մեր աշ­խա­տան­քի կարևո­րու­թյունն ու մե­ծու­թյու­նը, և կա­րո­ղա­նա­յինք տես­նել մեզ ինչ­պես որ կանք հի­մա, կզար­մա­նա­յինք, որ Աստ­ված կա­րող էր հո­գի­նե­րին դե­պի ճշմար­տու­թյու­նը բե­րե­լու գոր­ծում օգ­տա­գոր­ծել մեզ՝ ա­նար­ժան­նե­րիս: Շատ բա­ներ կան, որ մենք պետք է հաս­կա­նանք, բայց չենք հաս­կա­նում, ո­րով­հետև շատ հետ ենք մեր ար­տո­նու­թյուն­նե­րից: Քրիս­տոսն ա­սաց Իր ա­շա­կարտ­նե­րին. «­Տա­կա­վին շատ բան ու­նեմ ձեզ ա­սե­լու, բայց հի­մա չեք կա­րող տա­նել» (Հով­հան­նես 16.12): Սա է մեր վի­ճա­կը: Արդ­յո՞ք նրանք ու­նակ չէին լի­նի հաս­կա­նա­լու այն, ինչ որ Նա մտքում ու­ներ, ե­թե նրանք Նրա Խոս­քի կա­տա­րող­ներ լի­նեին, ե­թե կետ առ կետ վե­րա­փոխ­վեին Քրիս­տո­սի ներ­կա­յաց­րած ճշմար­տու­թյան հա­ մա­ձայն: Բայց թեև նրանք այն ժա­մա­նակ չէին հաս­կա­նում, Նա նրանց ա­սաց, որ Մ­խի­թա­րիչ կու­ղար­կի, Ով կա­ռաջ­նոր­դի նրանց ա­մեն ճշմար­ տու­թյան մեջ: Մենք պետք է այն­պի­սի դիրք գրա­վենք, որ­պես­զի կա­րո­ղա­ նանք հաս­կա­նալ Քրիս­տո­սի Հո­գու ու­սու­ցա­նու­մը, ա­ռաջ­նոր­դու­թյունն ու աշ­խա­տան­քը: Մենք չպետք է չա­փենք Աստ­ծուն կամ Նրա ճշմար­տու­ թյու­նը մեր սահ­մա­նա­փակ ըն­կալ­մամբ կամ մեր կան­խա­կալ կար­ծիք­նե­ րով: Շա­տե­րը չեն գի­տակ­ցում, թե որ­տեղ են կանգ­նած, քա­նի որ հոգևո­րա­ պես կույր են: «­Փոր­ձեք ձեր ան­ձե­րը, թե արդ­յոք հա­վատ­քո՞ւմ էք, քննեք ձեր ան­ձե­րը: Կամ թե չգի­տե՞ք ձեր ան­ձե­րը, որ Հի­սուս Քրիս­տո­սը ձե­զա­ նում է, միայն ե­թե ան­պի­տան լի­նեք» (Բ Կորն­թա­ցիս 13.5): Հա­վա­տում եմ, որ մե­զա­նից ոչ ոք ի­րեն կշտամբ­ված չի գտնի: Արդ­յո՞ք Քրիս­տոսն ապ­րում է ձեր սրտե­րում հա­վա­տով: Նրա Հո­գին ձեր մե՞ջ է: Ե­թե այդ­պես է, ա­պա ձեր հո­գում կլի­նի ձգտում դե­պի այն մարդ­կանց փրկու­թյու­նը, ում հա­մար Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ, այն­պի­սի ջանք, որ ես-ը կխոր­տակ­վի անն­շա­նու­թյան մեջ, և միայն Քրիս­տո­սը կմե­ծար­վի: Նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, որ միա­բան­վել են Քրիս­տո­սի հետ, պետք է լի­նեն Աստ­ծո մշակ­նե­րը: Աստ­ծո ժո­ղո­վուր­դը պետք է նա­խազ­ գու­շաց­նի աշ­խար­հին և պատ­րաս­տի ժո­ղո­վուրդ, ո­րը հաս­տա­տու­նո­րեն կկանգ­նի ցաս­ման օ­րը, երբ մար­դու Որ­դին կգա երկն­քի ամ­պե­րով: Քրիս­ տո­սի ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը պետք է հա­վա­քեն Հի­սու­սից ե­կող լույ­սի աստ­վա­ծա­յին շո­ղե­րը և փո­խան­ցեն դրանք ու­րիշ­նե­րին՝ երկ­րում դե­պի եր­կինք տա­նող պայ­ծառ ու­ղի թող­նե­լով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1889թ. հոկ­ տեմ­բե­րի 8: 173

հունիս

11 ԲՈԼՈՐ ԱՆԴԱՄՆԵՐԸ ԿԱՆՉՎԱԾ ԵՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆԻՉՆԵՐ ԼԻՆԵԼՈՒ

Բայց դուք ըն­տիր ազգ եք, թա­գա­վո­րա­կան քա­հա­նա­յու­թյուն, սուրբ ազգ, սե­փա­կան ժո­ղո­վուրդ, որ քա­րո­զեք Նրա ա­ռա­քի­նու­ թյուն­նե­րը, որ ձեզ խա­վա­րից կան­չեց Իր զար­մա­նա­լի լույ­սի մեջ: Ա Պետ­րոս 2.9:

Քրիս­տո­սի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը՝ Սուրբ Հո­գին, զի­նում է ու­ժով ա­մե­նա­ թույ­լին, որ­պես­զի ա­ռաջ մղի նրան դե­պի հաղ­թա­նակ: Աստ­ված կազ­մա­ կեր­պել է Իր գոր­ծիք­նե­րը բո­լոր մարդ­կանց Իր մոտ բե­րե­լու հա­մար: Նա շա­տե­րին է ու­ղար­կում Իր աշ­խա­տան­քին, ով­քեր ձեռ­նադր­մամբ նվի­րա­ բեր­ված չեն ե­ղել: Իր աշ­խա­տան­քի մե­թո­դի վե­րա­բեր­յալ հա­վա­նա­կան ա­ռար­կու­թյուն­նե­րին Նա պա­տաս­խա­նում է մինչև դրանց ա­ռաջ գա­լը: Աստ­ված տես­նում է վեր­ջը սկզբից: Նա գի­տի և հո­գում է ա­մեն կա­րիք, և լու­ծում է ա­մեն ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ: Ե­թե սահ­մա­նա­փակ մտա­ծո­ ղու­թյամբ մար­դիկ, ում Նա հանձ­նա­րա­րում է Իր գոր­ծը, չխո­չըն­դո­տեն, Աստ­ված մշակ­ներ կու­ղար­կի Իր այ­գի: Ա­մեն դար­ձի ե­կած հո­գու Նա ա­սում է. «Գնա­ցեք բո­լոր աշ­խարհ, Ա­վե­ տա­րա­նը քա­րո­զեք ա­մեն ա­րա­րա­ծի» (Մար­կոս 16.15): Կա­րիք չկա, որ­ պես­զի Աստ­ված սկզբում նստի երկ­րա­յին օ­րենսդ­րա­կան խորհր­դում և հարց­նի մար­դանց, ով­քեր կար­ծում են, թե պետք է ծրագ­րեն Նրա գոր­ծը. «­Թույլ կտա՞ք արդ­յոք, որ­պես­զի Իմ ընտ­րած մար­դիկ ձեզ միա­նան՝ աշ­ խա­տե­լու Իմ բա­րո­յա­կան այ­գու մի հատ­վա­ծում»: Քրիս­տոսն Իր երկ­նա­ յին գա­հից ըն­դա­մե­նը մի քա­նի քայլ էր հե­ռու կանգ­նած, երբ հանձ­նա­րա­ րու­թյուն տվեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րին, և­որ­պես ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ նե­րա­ռեց բո­լոր նրանց, ով­քեր կհա­վա­տա­յին Իր ա­նու­նին: Հի­սու­սը ցան­կա­նում է, որ յու­րա­քանչ­յուր ծա­ռա­յող, ում Նա սուրբ հանձ­նա­րա­րու­թյուն է վստա­հել, հի­շի Իր պատ­վեր­նե­րը, հաշ­վի առ­նի Իր գոր­ծի մե­ծու­թյունն ու Ա­վե­տա­րանն աշ­խար­հին քա­րո­զե­լու պար­տա­կա­ նու­թյու­նը դնի այն մե­ծա­թիվ մարդ­կանց վրա, ում այն պատ­կա­նում է: «Այս­պես է գրված, և­այս­պես պետք էր Քրիս­տո­սին չար­չար­վել և­եր­րորդ օ­րը մե­ռել­նե­րի մի­ջից հա­րու­թյուն առ­նել և Նրա ա­նու­նով ա­պաշ­խա­րու­ թյուն և մեղ­քե­րի թո­ղու­թյուն քա­րոզ­վել բո­լոր ազ­գե­րի մեջ՝ Ե­րու­սա­ղե­ մից սկսած» (Ղու­կաս 24.46, 47): Աստ­ծո զո­րու­թյու­նը պետք է ու­ղեկ­ցեր նրանց, ով­քեր հռչա­կում էին Ա­վե­տա­րա­նը: Եվ նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­ րում են, թե ու­նեն կեն­դա­նի փորձ Աստ­ծո գոր­ծե­րում, ե­թե կա­տա­րեին ի­րենց նշա­նակ­ված պար­տա­կա­նու­թյունն այն­պես, ինչ­պես Աստ­ված էր սահ­մա­նել, ամ­բողջ աշ­խար­հը կզգու­շաց­վեր, և Տեր Հի­սու­սը մեր աշ­ խարհ կգար իշ­խա­նու­թյամբ և մեծ փառ­քով: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1896թ. օ­գոս­տո­սի 1:

174

հունիս

12

ԱՍՏՎԱԾ ԿԱՐՈՂ Է ԸՆՏՐԵԼ ԵՎ ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆԵՑՆԵԼ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐԻՆ

Այս­պես է ա­սում Տե­րը. Ի­մաս­տունն իր ի­մաս­տու­թյու­նով չպար­ծե­ նա, և զո­րա­վորն իր զո­րու­թյու­նով չպար­ծե­նա, հա­րուստն իր հարս­ տու­թյու­նով չպար­ծե­նա, այլ սրա­նով պար­ծե­նա, ով որ պար­ծե­նում է, թե հաս­կա­նում և ճա­նա­չում է Ինձ, որ Ես եմ Տե­րը, որ երկ­րի վրա ո­ղոր­մու­թյուն, ի­րա­վունք և­ ար­դա­րու­թյուն եմ ա­նում, որ Ես սրանց եմ հա­վա­նում, ա­սում է Տե­րը: Ե­րե­միա 9.23, 24:

Տերն Իր ու­րույն ձևով է աշ­խա­տում, որ­պես­զի մար­դիկ ի­րենց վեր չբարձ­րաց­նեն գի­տե­լի­քի ի­մաս­տու­թյամբ և­ ի­րենց հաշ­վին չգրան­ցեն փառքն ու ե­րախ­տի­քը: Նա կա­մե­նում է, որ­պես­զի ցան­կա­ցած մարդ ա­րա­րած հաս­կա­նա, որ իր կա­րո­ղու­թյուն­ներն ու ձիր­քե­րը գա­լիս են Տի­ րո­ջից: Աստ­ված աշ­խա­տում է նրանց մի­ջո­ցով, ում հետ ու­զում է: Իր գոր­ ծը կա­տա­րե­լու հա­մար Նա վերց­նում է նրանց, ում ցան­կա­նում է: Իր լրա­ բեր­նե­րին ու­ղար­կե­լիս Նա չի խորհր­դակ­ցում, թե ո­րոնք են մարդ­կանց նա­խընտ­րու­թյուն­ներն այն հար­ցի վե­րա­բեր­յալ, թե ում կցան­կա­նա­յին տես­նել իբրև Աստ­ծո լրա­բեր: Աստ­ված կօգ­տա­գոր­ծի այն մարդ­կանց, ով­քեր ցան­կա­նում են դա: Նա կօգ­տա­գոր­ծի մտա­վո­րա­կան մարդ­կանց, ե­թե նրանք թույլ տան Նրան ձևա­փո­խել և ձու­լել ի­րենց և ձևա­վո­րել ի­րենց վկա­յու­թյու­նը Նրա սե­փա­ կան պատ­վե­րով: Բարձր թե ցածր, ուս­յալ թե տգետ՝ մար­դիկ ա­վե­լի լավ կա­նեն թույլ տալ, որ­պես­զի Տե­րը ղե­կա­վա­րի և հոգ տա­նի Իր սե­փա­կան տա­պա­նի ա­պա­հո­վու­թյան մա­սին: Մարդ­կանց գործն է հնա­զանդ­վել Աստ­ծո ձայ­նին: Ով որ կապ ու­նի Աստ­ծո գոր­ծի հետ, նա պետք է ա­նընդ­հատ լի­ նի Աստ­ծո հսկո­ղու­թյան տակ: «Այս­պես է ա­սում Տե­րը. Ի­մաս­տունն իր ի­մաս­տու­թյու­նով չպար­ծե­նա, և զո­րա­վորն իր զո­րու­թյու­նով չպար­ծե­նա, հա­րուստն իր հարս­տու­թյու­նով չպար­ծե­նա, այլ սրա­նով պար­ծե­նա, ով որ պար­ծե­նում է, թե հաս­կա­նում և ճա­նա­չում է Ինձ, որ Ես եմ Տե­րը, որ երկ­րի վրա ո­ղոր­մու­թյուն, ի­րա­վունք և­ ար­դա­րու­թյուն եմ ա­նում, որ Ես սրանց եմ հա­վա­նում, ա­սում է Տե­րը»: Կան մար­դիկ, ով­քեր կյան­քի հա­ցի քաղց են զգում, ծա­րավ են փրկու­ թյան ջրե­րի, և վա՛յ այն մար­դուն, ով գրի­չով կամ ձայ­նով նրանց կշե­ղի դե­պի կեղծ ու­ղի­ներ: Աստ­ծո Հո­գին կոչ է ա­նում մարդ­կանց, ներ­կա­յաց­ նում է նրանց ի­րենց բա­րո­յա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը՝ սի­րել և ծա­ ռա­յել Ի­րեն ամ­բողջ սրտով, մտքով և­ ու­ժով, և սի­րել դրա­ցի­նե­րին, ինչ­ պես ի­րենց ան­ձը: Սուրբ Հո­գին ներ­գոր­ծում է ներ­քին ես-ի վրա, մինչև նա գի­տակ­ցում է աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյու­նը, և յու­րա­քանչ­յուր հոգևոր կա­րո­ղու­թյուն արթ­նա­նում է վճռա­կան գոր­ծո­ղու­թյան հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. մա­յի­սի 12: 175

13 ՆՈՒՅՆԻՍԿ ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ ԿԱՐՈՂ ԵՆ ԿԻՍՎԵԼ ԻՐԵՆՑ ՀԱՎԱՏՈՎ

հունիս

Երբ որ քա­հա­նա­յա­պետ­նե­րը և դ­պիր­նե­րը տե­սան այն հրաշք­ նե­րը, որ ա­րեց, և­ այն ե­րե­խա­նե­րին էլ տա­ճա­րումն ա­ղա­ղա­կե­լիս և­ ա­սե­լիս՝ Օվ­սան­նա Դավ­թի Որ­դուն, նե­ղա­ցան և­ ա­սա­ցին Նրան. Լ­սո՞ւմ ես, դրանք ի՞նչ են ա­սում։ Հի­սուսն էլ ա­սաց նրանց. Ա­յո, դուք եր­բեք չե՞ք կար­դա­ցել, թե՝ Մա­նուկ­նե­րի և կաթ­նա­կեր­նե­րի բե­րա­նից օրհ­նու­թյուն կա­տա­րե­ցիր: Մատ­թեոս 21.15, 16:

Ճշմար­տու­թյան չա­փա­նի­շը կա­րող է բարձ­րաց­վել խո­նարհ տղա­ մարդ­կանց և կա­նանց, ե­րի­տա­սարդ­նե­րի և նույ­նիսկ ե­րե­խա­նե­րի կող­ մից, կա­րող է լի­նել օրհ­նու­թյուն ու­րիշ­նե­րի հա­մար՝ բա­ցա­հայ­տե­լով, թե ինչ է ա­րել ճշմար­տու­թյունն ի­րենց հա­մար: Աստ­ված կօգ­տա­գոր­ծի ա­մե­նա­թույլ գոր­ծիք­նե­րը, ե­թե նրանք ամ­բող­ջո­վին նվիր­ված են Ի­րեն: Հո­գի­ներ շա­հե­լու հա­մար Նա կա­րող է աշ­խա­տել նրանց մի­ջո­ցով, ում ծա­ռա­յո­ղը չէր կա­րող մո­տե­նալ: Հար­կա­վոր է նրանց ո­րո­նել գլխա­վոր և­ երկ­րոր­դա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րին: Աստ­վա­ծա­շուն­չը ձեր ձեռ­քում՝ Աստ­ ծո սի­րուց ջեր­մա­ցած և բոր­բոք­ված ձեր սրտով կա­րող եք դուրս գալ և պատ­մել ու­րիշ­նե­րին ձեր փոր­ձի մա­սին, կա­րող եք նրանց ի­մաց­նել ճշմար­տու­թյու­նը, ո­րը տպա­վո­րել է ձեր սիր­տը՝ հա­վա­տով ա­ղո­թե­լով, որ Աստ­ված ձեր ջան­քե­րը հա­ջո­ղու­թյամբ պսա­կի նրանց փրկու­թյան գոր­ ծում: Բա­ժա­նեք լույ­սը և­ ա­վե­լի շատ լույս կու­նե­նաք բա­ժա­նե­լու: Այդ­պի­ սով կդառ­նաք Աստ­ծո մշակ­նե­րը: Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ­պես­զի Իր զա­վակ­ներն օգ­տա­գոր­ծեն ի­րենց բո­լոր ու­ժե­րը, որ ու­րիշ­նե­րին օրհ­նե­լու աշ­խա­տան­քում նրանք ու­ ժե­ղա­նան Հի­սու­սի զո­րու­թյամբ: Դուք կա­րող եք ուս­յալ չլի­նել, ձեր մա­սին կա­րող են մտա­ծել, թե ու­նակ չեք Աստ­ծո հա­մար մեծ գործ ա­նել, սա­կայն կան բա­ներ, ո­րոնք դուք կա­րող եք ի­րա­գոր­ծել: Կա­րող եք թույլ տալ, որ ձեր լույ­սը շո­ղա ու­րիշ­նե­րի վրա: Ա­մեն մե­կը կա­րող է ու­նե­նալ ճշմար­տու­թյան ըն­կա­լում և բա­րի ազ­ դե­ցու­թյուն թող­նել: Ու­րեմն գնա­ցեք աշ­խա­տե­լու, իմ եղ­բայր­նե՛ր և քույ­ րե՛ր: Ու­րիշ­նե­րի հա­մար աշ­խա­տե­լով՝ փորձ ձեռք բե­րեք: Դուք կա­րող եք սխալ­ներ թույլ տալ, սա­կայն դա ա­վե­լին չի լի­նի, ինչ որ թույլ են տվել ա­վե­լի խե­լա­ցի­ներն ու ա­վե­լի վստա­հե­լի դիր­քե­րում գտնվող­նե­րը շատ ու շատ ան­գամ­ներ: Միշտ չէ, որ դուք հա­ջո­ղու­թյան կհան­դի­պեք, սա­կայն եր­բեք չեք կա­րող ի­մա­նալ խա­վա­րում գտնվող­նե­րին օգ­նե­լու խո­նարհ, ան­շա­հախն­դիր ջան­քի արդ­յուն­քը: Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան մի­ջո­ ցով դուք կա­րող եք հո­գի­ներ շա­հել սխա­լից դե­պի ճշմար­տու­թյուն, և­այս ա­նե­լով՝ ձեր սե­փա­կան հո­գին կլցվի Աստ­ծո սի­րով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. հուն­վա­րի 12:

176

14 ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆ. ՀՈԳԻՆ ԲԱՑՈՒՄ Է ԴՌՆԵՐԸ

հունիս

Եվ ար­քա­յու­թյան այս Ա­վե­տա­րա­նը բո­լոր տիե­զեր­քում կքա­րոզ­վի ա­մեն հե­թա­նոս­նե­րին վկա­յու­թյուն լի­նե­լու հա­մար, և­այն ժա­մա­նակ կգա վեր­ջը: Մատ­թեոս 24.14:

Ամ­բողջ աշ­խար­հը լայ­նար­ձակ ա­վե­տա­րան­չա­կան դաշտ է, և մենք, որ վա­ղուց հաս­տատ­վել ենք ճշմար­տու­թյան մեջ, պետք է քա­ջա­լեր­վենք այն մտքից, որ այժմ հեշտ է մտնել այն դաշ­տե­րը, որ­տեղ ժա­մա­նա­կին դժվար էր մուտք գոր­ծել: Մեր երկ­րում ա­մեն մի ե­կե­ղե­ցի պետք է ո­րո­նի ա­վե­տա­րան­չա­կան հո­գու վե­րած­նունդ: Նրանք պետք է փնտրեն հաս­ տա­տուն աճ և­ե­ռան­դուն գոր­ծու­նեու­թյուն: Բո­լո­րը պետք է ա­ղո­թեն, որ­ պես­զի ան­տար­բե­րու­թյու­նը, ո­րը դար­ձել է մարդ­կանց հետ պա­հե­լու, և մի­ջոց­նե­րը՝ գոր­ծից նա­հան­ջե­լու պատ­ճառ, ան­հե­տա­նա, և­որ Քրիս­տո­սը բնակ­վի հո­գում: Մեզ հա­մար Նա աղ­քա­տա­ցավ, որ­պես­զի մենք Իր աղ­ քա­տու­թյան մի­ջո­ցով հարս­տա­նանք: Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի բնույ­թը մեղ­քը հան­դի­մա­նելն է, և­ ես գի­տեմ, որ մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րը մեղք է գոր­ծում ան­տար­բեր լի­նե­ լով: Երբ նա­յում ենք մեր շուր­ջը մեր աշ­խա­տան­քի տար­բեր ո­լորտ­նե­րի, պետք է տանք հետև­յալ հար­ցը. «Ի՞նչ է ա­րել Աստ­ված»: Ի՞նչ կա­րող էր ա­նել ա­վե­լի Իր այ­գու հա­մար, քան ա­րել է: Աստ­ված նա­խա­սահ­մա­նել է ա­ռա­ջար­կել Իր հա­րուստ շնոր­հը, տալ աստ­վա­ծա­յին ուժ Իր գոր­ծի ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար: Աստ­ծո կող­մից ո­չինչ չի պա­կա­սում, թե­րու­թյու­ նը մար­դու գոր­ծու­նեու­թյան մեջ է, ով մեր­ժում է աշ­խա­տել երկ­նա­յին մտքի հետ: Նրա մշա­կած ծրագ­րի մի­ջո­ցով ո­չինչ չի կա­րող ար­վել մար­դու փրկու­թյան հա­մար ա­ռանց մար­դու՝ Աստ­ծո հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան: Լույ­սով և վ­կա­յու­թյամբ օրհն­ված մե­ղա­վոր­նե­րը, ով­քեր գի­տեն, որ ի­րենց մա­տա­կա­րար­ված շնոր­հի մի­ջո­ցով կա­րող են հա­մա­պա­տաս­խա­նել փրկու­թյան հա­մար խոս­տաց­ված պայ­ման­նե­րին, և դեռևս մեր­ժում են փորձ կա­տա­րել, ի­րենց կոր­ծան­ման մեջ կա­րող են մե­ղադ­րել բա­ցա­ռա­ պես ի­րենց: Մենք զգում ենք, որ նման­նե­րը կա­սեն, թե Քրիս­տոսն ի­րենց հա­մար զուր է մա­հա­ցել: Սա­կայն ո՞ւմ պետք է մե­ղադ­րել Աստ­ծուն չճա­նա­չող հո­գի­նե­րի կորս­ տի հա­մար, ով­քեր հնա­րա­վո­րու­թյուն չեն ու­նե­ցել լսել մեր հա­վա­տի պատ­ճառ­նե­րը: Ի՞նչ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն է մնում ե­կե­ղե­ցու վրա աշ­խար­հի հա­մար, որն ան­հե­տա­նում է ա­ռանց բա­րի լու­րի: Մինչև որ ա­վե­լի վճռա­կան ինք­նա­մեր­ժում չդի­տարկ­վի նրանց կող­մից, ով­քեր հայ­ տա­րա­րում են, թե հա­վա­տում են ճշմար­տու­թյա­նը, մինչև չլի­նի ա­վե­լի վճռա­կան հա­վա­տար­մու­թյուն տա­սա­նորդն ու ըն­ծան բե­րե­լու գան­ձա­ րան, մինչև չդրվեն ա­վե­լի լայն ծրագ­րեր, քան երբևէ կա­տար­վել են, մենք չենք ի­րա­կա­նաց­նի Ա­վե­տա­րա­նի հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը՝ գնալ ամ­ բողջ աշ­խար­հը և քա­րո­զել Քրիս­տո­սին յու­րա­քանչ­յուր ա­րա­րա­ծի: Տ­նա­ յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1895թ. ապ­րի­լի 1: 177

15 ՔԱՂԱՔՆԵՐԸ՝ ՍՊԻՏԱԿԱԾ ԱՐՏԵՐ ՀՈՒՆՁՔԻ ՀԱՄԱՐ

հունիս

Մի՞­թե դուք չեք ա­սում, թե դեռ չորս ա­միս կա, և հունձ­քը կգա, ա­հա Ես ա­սում եմ ձեզ. Բարձ­րաց­րեք ձեր աչ­քե­րը և տե­սեք ար­տե­րը, որ սպի­տա­կել են և­ար­դեն հնձին հա­սել: Հով­հան­նես 4.35:

Քրիս­տո­սը մեզ է ա­սում այս խոս­քե­րը նույն­քան հստա­կո­րեն, որ­քան այն ժա­մա­նակ­վա ա­շա­կերտ­նե­րին: Ժա­մա­նակն անց­նում է, և Տե­րը կան­ չում է Իր գոր­ծի բո­լոր մշակ­նե­րին բարձ­րաց­նե­լու ի­րենց աչ­քերն ու տես­ նե­լու բեր­քա­հա­վա­քի պատ­րաստ բո­լոր դաշ­տե­րը: Մեր աշ­խա­տող­նե­րը ջան­քեր չեն գոր­ծադ­րում, ինչ­պես պատ­շա­ճում է: Մեր ա­ռաջ­նորդ­նե­րը ար­թուն չեն այն գոր­ծի հա­մար, ո­րը դեռևս պետք է ի­րա­կա­նաց­վի: Երբ մտա­ծում եմ քա­ղաք­նե­րի հա­մար, ուր այն­քան քիչ գործ է կա­տար­վել, ուր հա­զա­րա­վոր մար­դիկ պետք է նա­խազ­գու­շաց­վեն Փրկ­չի մո­տա­լուտ գա­լուս­տի մա­սին, ան­հագ ցան­կու­թյուն եմ զգում, որ­ պես­զի կա­նայք և տ­ղա­մար­դիկ ա­ռաջ գնան գոր­ծում Հո­գու զո­րու­թյամբ՝ կոր­չող հո­գի­նե­րի հան­դեպ լցված Քրիս­տո­սի սի­րով: Մեզ մոտ գտնվող քա­ղաք­նե­րում ապ­րող ան­հա­վատ­նե­րը տա­րօ­րի­ նակ կեր­պով ան­տես­վում են: Կազ­մա­կերպ­ված ջան­քեր պետք է գոր­ ծադր­վեն նրանց փրկե­լու հա­մար: Այժմ մենք պետք է աշ­խա­տենք մեր մեջ գտնվող ան­հա­վատ­նե­րին փրկե­լու հա­մար, նրանց, ով­քեր ապ­րում են մեր հարևա­նու­թյամբ: Նրանց բե­րա­նում նոր երգ պետք է դնել, և ն­րանք պետք է ա­ռաջ գնան՝ եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը փո­խան­ցե­լու ներ­ կա­յումս խա­վա­րի մեջ գտնվող­նե­րին: Մենք բո­լորս պետք է շատ զգոն լի­նենք, որ­պես­զի, ա­ռի­թը ներ­կա­ յա­նա­լուն պես, աշ­խա­տանքն ա­ռաջ տա­նենք մեծ քա­ղաք­նե­րում: Մենք շատ հետ ենք նրա­նից, որ մտնենք մեծ քա­ղաք­ներ մեզ տրված լույ­սով և Աստ­ծուն հու­շար­ձան­ներ կա­ռու­ցենք: Քայլ առ քայլ պետք է հո­գի­նե­րին ա­ռաջ­նոր­դենք դե­պի ճշմար­տու­թյան լիար­ժեք լույ­սը: Շա­տե­րը հոգևոր սննդի կա­րիք ու­նեն: Մեզ հար­կա­վոր է շա­րու­նա­կել աշ­խա­տել, մինչև որ կազ­մա­վոր­վի ե­կե­ղե­ցի, երկր­պա­գու­թյան խո­նարհ կա­ռույց: Ես ոգևոր­ վում եմ այն մտքից, որ մեր հա­վատ­քին չպատ­կա­նող շատ մար­դիկ ի­րենց մի­ջոց­նե­րով նշա­նա­կա­լից օգնություն կցու­ցա­բե­րեն մեզ: Ինձ լույս է տրվել, որ շատ վայ­րե­րում, հատ­կա­պես Ա­մե­րի­կա­յի մեծ քա­ղաք­նե­ րում, օգ­նու­թյու­նը կգա նման մարդ­կան­ցից: Խա­ղա­ղօվ­կիա­նոս­յան միու­ թյան մատ­յան, 1902թ. հոկ­տեմ­բե­րի 23:

178

16 ՀԱՐԵՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ԼԱՅՆԱՐՁԱԿ ԴԱՇՏ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ՀԱՄԱՐ

հունիս

Դար­ձիր քո տու­նը և պատ­միր՝ ինչ որ Աստ­ված քեզ ա­րեց. և նա գնաց քա­րո­զում էր բո­լոր քա­ղա­քում՝ ինչ որ Հի­սուսն ի­րեն ա­րեց: Ղու­կաս 8.39:

Ա­մե­նուր բաց­վում են կեն­դա­նի քա­րոզ­չի կա­րիք ու­նե­ցող դաշ­տեր: Տա­նը և դր­սում կան բա­ցեր, ո­րոնք լցնելն անհ­նար է թվում: Սա­կայն ե­թե ճշմար­տու­թյան լույսն ու­նե­ցող շատ մար­դիկ ու­րիշ­նե­րին լույ­սը հասց­նե­ լու հա­մար ա­նեն ա­մեն ինչ ի­րենց ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում, ինչ­քա՜ն շատ բան կի­րա­կա­նա­նա: Բո­լո­րը չեն կա­րող լի­նել Խոս­քի քա­րո­զիչ­ներ, սա­կայն ի­րենց սե­փա­կան տնե­րում բո­լո­րը կա­րող են ինչ-որ բան ա­նել Քրիս­տո­ սի հա­մար: Նրանք կա­րող են բա­րի գործ ա­նել ի­րենց հարևան­նե­րի մեջ: Ե­թե ի­րենց սիրտն ու միտ­քը դնեն գոր­ծի մեջ, նրանք կա­րող են մշա­կել ծրագ­րեր և­ օգ­տա­կար լի­նել նույ­նիսկ փոք­րիկ բա­նե­րով, ինչ­պի­սին էլ որ լի­նի ի­րենց դիր­քը: Օգ­տա­կար լի­նե­լու հա­մար մշտա­պես բաց­վող հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­ րը, Աստ­ծո Խոս­քը նե­րա­կա­յաց­նե­լու հա­մար կան­խո­րոշ­ված թա­փուր տե­ ղե­րը պա­հան­ջում են ժա­մա­նակ, մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­ներ և գու­մար, մեծ ու փոքր պարգև­ներ: Չէ՞ որ Աստ­ված մեզ բար­գա­վա­ճու­թյուն է տվել դե­պի երկ­րի խա­վար վայ­րե­րը ճշմար­տու­թյան հա­մար ճա­նա­պարհ բա­ ցե­լու, ար­դա­րու­թյան չա­փա­նի­շը սահ­մա­նե­լու և Քրիս­տո­սի ար­քա­յու­ թյան շա­հերն ա­վե­լաց­նե­լու հա­մար: Երկ­նա­յին հրեշ­տակ­ներն սպա­սում են միա­նալ մարդ­կանց հետ, որ­պես­զի շատ մար­դիկ կա­րո­ղա­նան լսել, Սուրբ Հո­գուց տպա­վոր­վել և դար­ձի գալ: Մենք եր­կար ենք փնտրել և ս­պա­սել Տի­րոջ գա­լուս­տին, սա­կայն ա­նո՞ւմ ենք արդ­յոք մեր ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում ա­մեն ինչ՝ ա­րա­գաց­նե­լու հա­մար Նրա գա­լուս­տը: «­Տե­րը չի ու­շաց­նի խոս­տու­մը, ինչ­պես ո­մանք ու­շաց­նել են կար­ծում, բայց եր­կայ­նա­միտ է լի­նում մեզ վրա, ո­րով­հետև չի կա­մե­նում, որ կոր­չող­ներ լի­նեն, բայց որ ա­մենն ա­պաշ­խա­րու­թյան հաս­նեն» (Բ Պետ­րոս 3.9): Մինչ Տե­րը մշտա­պես աշ­խա­տում է, մինչ ողջ եր­կինքն է ընդգրկ­ված մարդ­կանց դե­պի Քրիս­տոս և­ա­պաշ­խա­րու­թյուն տա­նող գոր­ծի մեջ, ի՞նչ են ա­նում մար­դիկ երկ­նա­յին լույ­սի ու­ղի­ներ լի­նե­ լու և­աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյան հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու հա­մար: Արդ­յո՞ք նրանք ա­մեն օր հարց­նում են. «­Տեր, ի՞նչ ես կա­մե­նում, որ ա­նեմ» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 9.6): Արդ­յո՞ք մեր­ժում են ի­րենց ես-ը, ինչ­պես դա ա­րեց Հի­սու­ սը: Արդ­յո՞ք խո­րա­պես զգաց­ված են՝ ի­րենց սրտերն ա­ղոթ­քով մո­տեց­րած Աստ­ծուն, որ­պես­զի ստա­նան Նրա շնոր­հը, Աստ­ծո Սուրբ Հո­գին, որ­պես­ զի ի­մաս­տու­թյուն ու­նե­նան կի­րա­ռե­լու ի­րենց ու­նա­կու­թյուն­ներն ու մի­ ջոց­նե­րը՝ փրկե­լու ա­ռանց Քրիս­տո­սի ան­հե­տա­ցող հո­գի­նե­րին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. մա­յի­սի 16: 179

հունիս

17

ՀՈԳՈՎ ԼՑՎԱԾ

Եվ ա­շա­կերտ­նե­րը լցվում էին ու­րա­խու­թյու­նով և Սուրբ Հո­գով: Գործք ա­ռա­քե­լոց 13.52:

Սուրբ Հո­գու գործն ան­սահ­մա­նո­րեն մեծ է: Այդ Աղբ­յուրն է, որ Աստ­ ծո աշ­խա­տո­ղին ուժ ու արդ­յու­նա­վե­տու­թյուն է պարգևում, իսկ Սուրբ Հո­գին Մ­խի­թա­րիչն է, ա­պա­հո­վում է Քրիս­տո­սի անձ­նա­կան ներ­կա­յու­ թյու­նը մար­դու մեջ: Նա, ով Քրիս­տո­սին նա­յում է պարզ ու ե­րե­խա­յա­կան հա­վա­տով, դառ­նում է աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­կից Սուրբ Հո­ գու գոր­ծու­նեու­թյան մի­ջո­ցով: Երբ քրիս­տոն­յան ա­ռաջ­նորդ­վում է Աստ­ծո Հո­գով, գի­տակ­ցում է, որ դար­ձել է լցված Նրա­նում, Ով բո­լոր ար­ժեք­նե­րի գլուխն է: Ինչ­պես Քրիս­տո­սը փա­ռա­վոր­վեց Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը, այն­պես Նա կրկին կփա­ռա­վոր­վի Ա­վե­տա­րա­նի գոր­ծի փակ­ման ժա­մա­նակ, երբ կպատ­րաս­տի մի ժո­ղո­վուրդ, ով կանց­նի վերջ­նա­կան ստու­գար­քը մեծ պայ­քա­րի եզ­րա­փա­կիչ հա­կա­մար­տու­թյան օ­րե­րին: Երբ եր­կի­րը լու­սա­վոր­վի Աստ­ծո փառ­քով, մենք կտես­նենք այն­պի­սի գործ, ինչ­պի­սին կա­տար­վեց, երբ Սուրբ Հո­գով լցված ա­շա­կերտ­նե­րը հռչա­կե­ցին հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի զո­րու­թյու­նը: Երկն­քի լույ­սը ներ­խու­ ժեց այն մարդ­կանց խա­վա­րած մտքե­րը, ով­քեր մո­լո­րեց­վել էին Քրիս­տո­ սի թշնա­մի­նե­րից, և Նրա էու­թյան սխալ ներ­կա­յա­ցու­մը մերժ­վեց, քա­նի որ Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյան մի­ջո­ցով նրանք տե­սան Նրան բարձ­րաց­ ված՝ Ար­քայազն ու Փր­կիչ լի­նե­լու, Իս­րա­յե­լին ա­պաշ­խա­րու­թյուն և մեղ­ քե­րի թո­ղու­թյուն տա­լու: Քրիս­տո­սը փա­ռա­վոր­վեց մարդ­կանց վրա ի­ջած Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյամբ: Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով Քրիս­տո­սի հայտ­նու­թյու­նը մարդ­կանց տվեց Նրա զո­րու­թյան և մե­ծու­թյան մա­սին գի­տակ­ցում, և ն­րանք հա­վա­տով դե­պի Նա պար­զե­ցին ի­րենց ձեռ­քերն՝ ա­սե­լով. «Ես հա­վա­տում եմ»: Այդ­ պես էր ա­ռա­ջին անձրևի ժա­մա­նակ­նե­րում, սա­կայն վեր­ջին անձրևն ա­վե­լի ա­ռատ է լի­նե­լու: Մարդ­կանց Փր­կի­չը կփա­ռա­վոր­վի, և­եր­կի­րը կլու­ սա­վոր­վի Նրա ար­դա­րու­թյան պայ­ծառ շո­ղե­րով: Նա է լույ­սի աղբ­յու­րը, և կի­սա­բաց դար­պաս­նե­րից երևա­ցող լույ­սը փայ­լում է Աստ­ծո ժո­ղովր­դի վրա, որ­պես­զի նրանք կա­րո­ղա­նան խա­վա­րում գտնվող­նե­րի մոտ վեր բարձ­րաց­նել Նրան Իր փա­ռա­վոր բնա­վո­րու­թյամբ: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­ նիչ, 1893թ. նո­յեմ­բե­րի 1:

180

հունիս

18

ՍՈՒՐԲ ԿՐԱԿՈՎ ՄԿՐՏՎԱԾ

Հով­հան­նեսն ա­մե­նին պա­տաս­խա­նեց և­ ա­սաց. Ես ջրով եմ մկրտում ձեզ, բայց ին­ձա­նից ա­վե­լի զո­րա­վորն է գա­լիս, որ ես ար­ ժա­նի չեմ Նրա կո­շիկ­նե­րի կա­պե­րը լու­ծե­լու. Նա ձեզ Սուրբ Հո­գով և կ­րա­կով կմկրտի: Ղու­կաս 3.16:

Հին աշ­խար­հում մեղք էր հա­մար­վում սխալ խո­րա­նի մոտ զոհ մա­տու­ ցե­լը կամ խունկն օ­տար կրա­կից վա­ռե­լը: Մենք սուրբն ան­սուր­բի հետ խառ­նե­լու վտան­գի ա­ռաջ ենք կանգնած: Աստ­ծուց ե­կող սուրբ կրա­կը պետք է օգ­տա­գործ­վի մեր ըն­ծա­նե­րի հետ: Ճշմա­րիտ խո­րա­նը Քրիս­ տոսն է, ճշմա­րիտ կրա­կը՝ Սուրբ Հո­գին: Սուրբ Հո­գին պետք է ո­գեշն­չի, ու­սու­ցա­նի, ա­ռաջ­նոր­դի, ուղ­ղոր­դի մարդ­կանց և դարձ­նի վստա­հե­լի խորհր­դա­կան­ներ: Ե­թե մենք ե­րես ենք դարձ­նում Աստ­ծուց ընտր­ված­նե­ րից, մենք գտնվում ենք ու­րիշ աստ­ված­նե­րից հարց­նե­լու և­օ­տար խո­րա­ նի ա­ռաջ ըն­ծա մա­տու­ցե­լու վտան­գի մեջ: Խոս­քի ա­մե­նաազ­դե­ցիկ քա­րոզն ան­գամ օ­գուտ չի բե­րի, մինչև Հո­գին չու­սու­ցա­նի և չ­լու­սա­վո­րի ունկն­դիր­նե­րին: Մինչև Հո­գին չաշ­խա­տի մար­ դու հետ և ն­րա մի­ջո­ցով, հո­գի­նե­րը չեն փրկվի, բնա­վո­րու­թյուն­նե­րը չեն վե­րա­փոխ­վի Սուրբ Գիր­քը կար­դա­լուց: Գոր­ծին վե­րա­բե­րող ծրագ­րումն ու մշա­կու­մը չպետք է ու­շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րեն ես-ի վրա: Խոսքն ուժ է, սուր՝ մար­դու ձեռ­քին: Սա­կայն Սուրբ Հո­գին է նրա արդ­յու­նա­վե­տու­թյու­ նը, միտ­քը տպա­վո­րե­լու կեն­սա­կան ու­ժը: «Եվ ա­մենքն Աստ­ծուց սո­վո­րած կլի­նեն» (Հով­հան­նես 6.45): Աստ­ված է, որ փայ­լեց­նում է լույ­սը մարդ­կանց սրտե­րում: Իմ ծա­ռա­յա­կից եղ­բայր­ նե­րը պետք է մի բան լավ հի­շեն. շատ կարևոր է, որ­պես­զի Աստ­ված ըն­դուն­վի որ­պես մեր ու­ժի աղբ­յուր, իսկ Հո­գին՝ Մ­խի­թա­րիչ: Կեն­դա­նի ա­ռա­քի­նու­թյու­նը գա­լիս է Սուրբ Հո­գու հետ մեր հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­ նից: Պատ­ճա­ռը, որ Աստ­ված այս­քան քիչ բան է կա­րող ա­նել, այն է, որ մենք մո­ռա­նում ենք այս փաս­տը: Ձե­ռագ­րեր 2.45, 46: Հո­գին մշտա­պես մար­դուն ցույց է տա­լիս Աստ­ծո ար­ժեք­նե­րը: Աստ­ վա­ծա­յին ներ­կա­յու­թյու­նը կար­ծես ճախ­րում է մո­տա­կայ­քում, և­ ե­թե միտքն ար­ձա­գան­քում է, ե­թե սրտի դու­ռը բաց­վում է, Հի­սուսն ապ­րում է մար­դու հետ: Հո­գու ուժն աշ­խա­տում է սրտում և­ ա­ռաջ­նոր­դում կամ­ քի հակ­վա­ծու­թյու­նը դե­պի Հի­սու­սը կեն­դա­նի հա­վա­տով և­ամ­բող­ջա­կան կախ­վա­ծու­թյամբ աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյու­նից կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես: Հո­գին ա­րագ վերց­նում է Աստ­ծո բա­նե­րը, հենց որ մար­ դը ո­րո­շում և գոր­ծում է ի­րեն բաց­ված լույ­սի հա­մա­պա­տաս­խան: Ձե­ ռագ­րեր 2.46:

181

հունիս

19 ՀՈԳԻՆ ՏԱԼԻՍ Է ՃԻՇՏ ԲԱՌԵՐԸ

Ո­րով­հետև ոչ թե դուք եք խո­սող­նե­րը, բայց ձեր Հոր Հո­գին, որ ձե­ զա­նում խո­սում է: Մատ­թեոս 10.20:

Աստ­ծո՝ մար­դուն տված բո­լոր պարգև­նե­րից ոչ մեկն այն­քան թանկ չէ, ինչ­քան խոս­քի պարգևը, ե­թե այն սրբա­գործ­ված է Սուրբ Հո­գով: Լեզ­ վով է, որ մենք հա­մո­զում և հոր­դո­րում ենք, դրա­նով ենք ա­ղոթք ա­նում և փա­ռա­բա­նում Աստ­ծուն և դ­րա­նով ենք փո­խան­ցում Փր­կագ­նո­ղի սի­րո մա­սին հա­րուստ մտքե­րը: Նրանք, ով­քեր պի­տա­նի են մտքե­րը լու­սա­վո­ րե­լու գոր­ծին, հա­ճախ հնա­րա­վո­րու­թյուն կու­նե­նան կար­դա­լու Աստ­վա­ ծաշն­չից կամ ճշմար­տու­թյու­նը սո­վո­րեց­նող գրքե­րից, և­այդ­պի­սով վկա­ յու­թյուն կբե­րեն մարդ­կանց հո­գի­նե­րի լու­սա­վո­րու­թյան հա­մար: Երբ Աստ­ծո ձայ­նը կան­չում է. «Ո­րի՞ն ու­ղար­կեմ, և­ո՞վ կգնա մեզ հա­ մար», աստ­վա­ծա­յին Հո­գին սրտում դնում է պա­տաս­խա­նը. «Ա­հա ես, ինձ ու­ղար­կիր» (Ե­սա­յիա 6.8): Սա­կայն հի­շեք, որ խո­րա­նի կրա­կի կայ­ծը պետք է նախ ձեր շուր­թե­րին դիպ­չի: Հե­տո ձեր ար­տա­բե­րած խոս­քե­րը կլի­նեն ի­մաս­տուն և սուրբ խոս­քեր: Հե­տո դուք ի­մաս­տու­թյուն կու­նե­ նաք ի­մա­նա­լու՝ ին­չը ա­սել, ին­չը թող­նել: Դուք չպետք է փոր­ձեք ցու­ցադ­ րել ձեր գի­տե­լիք­նե­րը որ­պես աստ­վա­ծա­բան­ներ: Պետք է զգույշ լի­նեք՝ ­չա­ռա­ջաց­նե­լու հա­կա­մար­տու­թյան հո­գի կամ նա­խա­պա­շար­մունք­ներ՝ ձեր հա­վա­տի բո­լոր կե­տե­րը խա­ռը ներ­կա­յաց­նե­լով: Դուք բա­վա­կա­նա­ չափ բան կգտնեք խո­սե­լու այն մա­սին, ինչն ընդ­դի­մու­թյուն չի ա­ռա­ջաց­ նի, այլ կբա­ցի սիր­տը Աստ­ծո Խոս­քի ա­վե­լի խո­րը գի­տե­լիք ձեռք բե­րե­լու ցան­կու­թյան հան­դեպ: Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ դուք լի­նեք հո­գի­ներ շա­հող, ուս­տի թեև չպետք է պար­տադ­րեք մարդ­կանց դա­վա­նա­բա­նա­կան կե­տե­րը, պետք է «միշտ պատ­րաստ լի­նեք հե­զու­թյամբ և­ երկ­յու­ղա­ծու­թյամբ պա­տաս­ խան տա­լու ա­մե­նին, որ ձեր մեջ ե­ղած հույ­սի հա­մար պատ­ճառ հարց­ նի» (Ա Պետ­րոս 3.15): Ին­չո՞ւ վա­խե­նալ: Վա­խե­ցեք, որ ձեր խոս­քե­րից ինք­նա­կարևոր­ման հոտ չգա, վա­խե­ցեք, որ ոչ խո­րի­մաստ բա­ռեր չա­սեք, վա­խե­ցեք նրա­նից, որ ձեր խոս­քերն ու շար­ժուձևը նման չլի­նեն Քրիս­տո­ սի խոս­քե­րին ու շար­ժուձևին: Միա­ցեք ա­մուր կեր­պով Քրիս­տո­սի հետ և ներ­կա­յաց­րեք ճշմար­տու­թյու­նը՝ ինչ­պես այն Նրա­նում է: Սր­տե­րը չեն կա­րող չհուզ­վել քա­վու­թյան պատ­մու­թյու­նից: Երբ սո­վո­րում եք Քրիս­տո­սի հե­զու­թյունն ու խո­նար­հու­թյու­նը, կի­մա­ նաք ինչ ա­սել մարդ­կանց, քա­նի որ Սուրբ Հո­գին կա­սի, թե ինչ բա­ռեր պետք է ար­տա­հայ­տեք: Նրանք, ով­քեր գի­տակ­ցում են սիր­տը Սուրբ Հո­ գու կա­ռա­վար­մա­նը հանձ­նե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը, ի­րա­վա­սու­թյուն կստա­նան սեր­մը ցա­նե­լու, որն իր հետ հա­վեր­ժա­կան կյանք կբե­րի: Սա է բա­րի լուրն ա­վե­տա­րա­նո­ղի գոր­ծը: (Ավստ­րա­լա-ա­սիա­կան) Միու­թյան հա­մա­ժո­ղո­վի ար­ձա­նագ­րու­թյուն, 1902թ. հու­լի­սի 1:

182

20 ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՁԱՅՆՆ ՈՒՂԻ Է ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՁԱՅՆԻ ՀԱՄԱՐ

հունիս

Եվ դու խո­սիր նրա հետ, և խոս­քեր դիր նրա բե­րա­նում, և Ես քո բե­րա­նի և ն­րա բե­րա­նի հետ կլի­նեմ և ձեզ կսո­վո­րեց­նեմ ինչ որ պի­տի ա­նեք: Ե­լից 4.15:

Մար­դը, ով Քրիս­տո­սի գոր­ծըն­կերն է, երբ ճշմար­տու­թյու­նը հասց­ նում է մե­ղա­վո­րի սրտին խո­նար­հու­թյամբ և սի­րով, սի­րո ձայ­նը խո­սում է մար­դու մի­ջո­ցով: Երկ­նա­յին միտքն աշ­խա­տում է նվիր­յալ աշ­խա­տո­ղի հետ, և Հո­գին ներ­գոր­ծում է ան­հա­վա­տի հո­գու վրա: Հա­վա­տա­լու արդ­ յու­նա­վե­տու­թյու­նը սրտին գա­լիս է Աստ­ծուց, և մե­ղա­վորն ըն­դու­նում է Աստ­ծո Խոս­քի վկա­յու­թյու­նը: Սուրբ Հո­գու շնոր­հա­լի ազ­դե­ցու­թյան մի­ջո­ցով նա վե­րա­փոխ­վում և հո­գով ու նպա­տա­կով դառ­նում է մեկ Քրիս­տո­սի հետ: Նրա սերն առ Աստ­ված մե­ծա­նում է, նա ար­դա­րու­թյան ծա­րավ է զգում և ձգ­տում է լի­ նել իր Տի­րոջն ա­վե­լի նման: Նա­յե­լով Քրիս­տո­սին՝ նա փոխ­վում է փառ­քից փառք, բնա­վո­րու­թյու­նից բնա­վո­րու­թյուն, և դառ­նում է Հի­սու­սին ա­վե­լի ու ա­վե­լի նման: Նա լցվում է Քրիս­տո­սի և կոր­չող հո­գի­նե­րի նկատ­մամբ խորն ու անմ­նա­ցորդ սի­րով, և Քրիս­տո­սը` փառ­քի հույ­սը, ձևա­վոր­վում է նրա ներ­սում: «­Բայց ո­րոնք որ Նրան ըն­դու­նե­ցին, իշ­խա­նու­թյուն տվեց նրանց Աստ­ծո որ­դի­ներ լի­նե­լու, նրանց, որ Նրա ա­նու­նին հա­վա­տում են» (Հով­հան­նես 1.12): Վկա­յու­թյուն­ներ ծա­ռա­յող­նե­րի և­ ա­վե­տա­րա­նիչ­նե­րի հա­մար, 220, 221: Մեզ հար­կա­վոր է Ան­սահ­մա­նի ա­վե­լի շատ աշ­խա­տան­քը և­ա­վե­լի քիչ վստա­հու­թյուն մարդ­կա­յին գոր­ծին: Մենք պետք է պատ­րաս­տենք մի ժո­ ղո­վուրդ, ով կկանգ­նի Աստ­ծո պատ­րաստ­ման օ­րը, մենք պետք է մարդ­ կանց ու­շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րենք Գող­գո­թա­յի խա­չի վրա՝ պարզ դարձ­ նե­լու այն պատ­ճառ­նե­րը, թե ին­չու Քրիս­տո­սը կա­տա­րեց Իր մե­ծա­գույն զո­հա­բե­րու­թյու­նը: Մենք պետք է մարդ­կանց ցույց տանք, որ հնա­րա­վոր է հետ վե­րա­դառ­նալ ի­րենց հա­վա­տար­մու­թյանն առ Աստ­ված և Նրա պատ­վի­րան­նե­րին հնա­զան­դու­թյա­նը: Երբ մե­ղա­վո­րը նա­յում է Քրիս­տո­ սին որ­պես իր մեղ­քե­րի քա­վու­թյուն, թող մար­դիկ մի կողմ կանգ­նեն: Թող որ նրանք հայ­տա­րա­րեն մե­ղա­վո­րին, որ Քրիս­տո­սը «քա­վու­թյուն է մեր մեղ­քե­րի հա­մար, և­ ոչ միայն մե­րին­նե­րի, բայց բո­լոր աշ­խար­հի էլ» (Ա Հով­հան­նես 2.2): Քա­ջա­լե­րեք նրան ի­մաս­տու­թյուն փնտրել Աստ­ծուց, քա­նի որ ջա­ նա­սեր ա­ղոթ­քի մի­ջո­ցով նա Աստ­ծո ճա­նա­պարհն ա­վե­լի կա­տար­յալ կսո­վո­րի, քան ե­թե ցու­ցում­ներ ստա­նար որևէ մար­դուց: Նա կտես­նի, որ օ­րեն­քի խախ­տումն էր, որ պատ­ճառ դար­ձավ ան­սահ­ման Աստ­ծո Որ­դու մահ­վան, և կա­տի այն մեղ­քե­րը, ո­րոնք խո­ցե­ցին Հի­սու­սին: Երբ նա նա­յի Քրիս­տո­սին որ­պես կա­րե­կից, քնքուշ Քա­հա­նա­յա­պետ, նրա սիր­տը կլցվի զղջու­մով: Վկա­յու­թյուն­ներ ծա­ռա­յող­նե­րի և­ ա­վե­տա­րա­ նիչ­նե­րի հա­մար, 220: 183

21 ՍԵՐ` ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ԼԱՎԱԳՈՒՅՆ ԳՈՎԱԶԴԸ

հունիս

Սրա­նով կգի­տե­նան ա­մեն­քը, թե Իմ ա­շա­կերտ­ներն եք, ե­թե ի­րար վրա սեր ու­նե­նաք: Հով­հան­նես 13.35:

Շա­տե­րը կա­րող են դառ­նալ Աստ­ծո գոր­ծըն­կեր­նե­րը՝ ա­ռաջ տա­նե­լու փրկագն­ման մե­ծա­գույն գոր­ծը: Աստ­ված յու­րա­քանչ­յուր մար­դու տա­լիս է իր սե­փա­կան գոր­ծու­նեու­թյան ո­լոր­տը, մինչ­դեռ Նա տվել է Իր Խոս­քը որ­պես կյան­քի ու­ղե­ցույց: Նա տվել է նաև Սուրբ Հո­գին որ­պես բա­վա­ րար ուժ՝ բո­լոր ժա­ռան­գա­կան և ձեռք­բե­րո­վի չար հա­կում­նե­րը հաղ­թա­ հա­րե­լու և Իր սե­փա­կան բնա­վո­րու­թյու­նը մար­դու մեջ կեր­տե­լու հա­մար, և ն­րա մի­ջո­ցով՝ բո­լո­րի, ով­քեր կհայտն­վեն նրա ազ­դե­ցու­թյան ո­լոր­տում: Մար­դուն հոր­դոր է ար­վում հա­մա­գոր­ծակ­ցել Աստ­ծո հետ, զար­գաց­նել Նրա ո­ղոր­մու­թյու­նը, Նրա բա­րու­թյու­նը և Նրա սե­րը՝ այս­պի­սով դրանք տպա­վո­րե­լով այ­լոց մեջ: Յու­րա­քանչ­յուր մարդ պետք է դառ­նա գոր­ծիք, ո­րի մի­ջո­ցով Սուրբ Հո­գին կա­րող է աշ­խա­տել: Դա հնա­րա­վոր է, ե­թե միայն մար­դը հանձ­նի բո­լոր իր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը Հո­գու ղե­կա­վար­մա­ նը: Աստ­ված տվեց Իր Հո­գին Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը, և սր­տե­րի հետ Հո­գու աշ­խա­տան­քի մի­ջո­ցով Նա ներ­գոր­ծում է բո­լոր նրանց վրա, ում հետ հա­ վա­տաց­յալ­նե­րը հան­դի­պում են: Մեր նման մարդ ա­րա­րած­նե­րի հետ բա­րե­կա­մա­կան հա­րա­բե­րու­ թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով մենք կա­րող ենք գոր­ծադ­րել վե­հաց­նող ազ­դե­ցու­ թյուն: Նրանք, ով­քեր միա­վոր­ված են Հի­սուս Քրիս­տո­սի ընդ­հա­նուր հույ­ սով և հա­վա­տով, կա­րող են օրհ­նու­թյուն լի­նել միմ­յանց հա­մար: Հի­սուսն ա­սում է. «Ի­րար սի­րեք, ինչ­պես Ես ձեզ սի­րե­ցի» (Հով­հան­նես 13.34): Սե­ րը պար­զա­պես հան­գա­մանք­նե­րից կախ­ված ազ­դակ, ան­ցո­ղիկ հույզ չէ, այն կեն­դա­նի սկզբունք է, հա­րատև ուժ: Հո­գին սնվում է մա­քուր սի­րո շի­ թե­րով, ո­րոնք հո­սում են Քրիս­տո­սի սրտից՝ եր­բեք չցա­մա­քող աղբ­յու­րից: Ո՜հ, ինչ­պե՜ս է սիրտն արթ­նա­նում այս հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նից, ինչ­ պե՜ս են նրա դրդա­պատ­ճառ­ներն ազն­վա­նում, զգաց­մունք­նե­րը՝ խո­ րա­նում: Սուրբ Հո­գու կրթու­թյան և դաս­տիա­րա­կու­թյան ներ­քո Աստ­ծո զա­վակ­նե­րը սի­րում են միմ­յանց ճշմար­տա­պես, ան­կեղծ ու անբռ­նազ­բո­ սիկ, «ան­կողմ­նա­սեր, ան­կեղծ» (Հա­կո­բոս 3.17): Եվ սա՝ ո­րով­հետև սիր­ տը սի­րա­հար­ված է Հի­սու­սին: Միմ­յանց նկատ­մամբ մեր սե­րը ցայ­տում է առ Աստ­ված ու­նե­ցած մեր ընդ­հա­նուր հա­րա­բե­րու­թյու­նից: Մենք մեկ ըն­ տա­նիք ենք, սի­րում ենք միմ­յանց, ինչ­պես Նա սի­րեց մեզ: Երբ հա­մե­մա­ տում ենք այս ճշմա­րիտ, սրբա­գործ­ված և կար­գա­պահ զգա­ցո­ղու­թյու­նը, աշ­խար­հի խղճուկ քա­ղա­քա­վա­րու­թյու­նը, չա­փա­զանց­ված ըն­կե­րու­թյան ա­նի­մաստ ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րը նման­վում են ցո­րե­նի մեջ ա­ճող ո­րո­ մի: Է­լեն Ուայ­թի 1888թ. նյու­թեր, 1508, 1509:

184

հունիս

22 ԵՌԱՆԴՈՒՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔ` ԲԵՌԸ ԹԵԹԵՎԱՑՆԵԼՈՒ ԴԵՂԱՏՈՄՍ

Այդ պատ­ճա­ռով հա­վա­նել եմ տկա­րու­թյուն­նե­րի, թշնա­մանք­նե­ րի, վշտե­րի, հա­լա­ծանք­նե­րի և նե­ղու­թյուն­նե­րի Քրիս­տո­սի հա­մար, որ երբ որ տկա­րա­նում եմ, այն ժա­մա­նակ զո­րա­նում եմ: Բ Կորն­թա­ ցիս 12.10:

Մար­դիկ շատ են կենտ­րո­նա­նում սե­փա­կան փոր­ձու­թյուն­նե­րի և դժվա­րու­թյուն­նե­րի վրա: Սա­կայն երբ մո­ռա­նան ես-ը և նա­յեն ու­րիշ­նե­րի տա­ռա­պա­լից կա­րիք­նե­րին, ժա­մա­նակ չեն ու­նե­նա ուռ­ճաց­նե­լու սե­փա­ կան վշտե­րը: Տի­րոջ հա­մար ար­վող ե­ռան­դուն աշ­խա­տան­քը մտքի տկա­ րու­թյուն­նե­րի դե­ղա­տոմսն է, և­այն օգ­տա­կար բե­ռը, որ Քրիս­տո­սը կրել է Իր ողջ ժա­ռան­գու­թյան հա­մար, կթեթևաց­նի մեր բե­ռը, և մեր դժվա­րու­ թյուն­ներն այլևս ընդգ­ծե­լու ար­ժա­նի չեն լի­նի: Ճշմա­րիտ և­ազ­նիվ աշ­խա­ տան­քը մտքին ա­ռողջ գոր­ծու­նեու­թյուն կհա­ղոր­դի՝ մկան­նե­րին նույ­նը տա­լու մի­ջո­ցով: Դժ­բախ­տու­թյուն­նե­րի և բեռ­նե­րի մշտա­կան ա­ռա­ջա­ ցումն է, որ սպա­նում է: Մենք պետք է ու­նակ լի­նենք կրե­լու ա­մե­նօր­յա պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի լար­վա­ծու­թյու­նը: Վաղ­վա օր­վա պա­տաս­խա­ նատ­վու­թյան մե­ծա­գույն ճնշու­մը թող­նենք այն ժա­մա­նակ­վա հա­մար, երբ պետք է դա վերց­նենք: Այժմ մեզ կոչ է ար­վում սո­վո­րել, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք ա­նել այն գոր­ծը, որն Աստ­ված հանձ­նա­րա­րել է մեզ, և դա չի ջախ­ջա­խի մեր կյան­ քը: Ա­մե­նա­խո­նարհ­ներն էլ կա­րող են բա­ժին ու­նե­նալ աշ­խա­տան­քում, ինչ­պես նաև պարգևատր­ման օ­րը, երբ թա­գադ­րու­թյու­նը տե­ղի ու­նե­նա, և Քրիս­տո­սը՝ մեր Փաս­տա­բանն ու Փր­կագ­նո­ղը, դառ­նա Իր փրկագ­նած­ նե­րի Թա­գա­վո­րը: Մենք այժմ պետք է ա­նենք մեր ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում ա­մեն ինչ՝ մեր ան­ձը նվի­րա­բե­րե­լու Աստ­ծուն: Մենք կա­րիք չու­նենք ա­մե­ նահ­զոր, ա­մե­նա­տա­ղան­դա­վոր և­ ա­մե­նաուս­յալ մարդ­կանց՝ այս ժա­մա­ նա­կի ճշմար­տու­թյու­նը ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար, այլ այն­պի­սի­նե­րի, ով­քեր ու­նեն Աստ­ծո և Հի­սուս Քրիս­տո­սի գի­տու­թյու­նը, ում Նա ու­ղար­կել է: Անձ­նա­կան բա­րե­պաշ­տու­թյու­նը կո­րա­կա­վո­րի յու­րա­քանչ­յուր աշ­խա­ տո­ղի, քա­նի որ Սուրբ Հո­գին ա­ռաջ­նոր­դում է նրան, և­այս ժա­մա­նակ­վա ճշմար­տու­թյու­նը դառ­նում է զո­րու­թյուն, ո­րով­հետև նրա ա­ռօր­յա մտքերն ու բո­լոր գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը գնում են Քրիս­տո­սի հետ նույն գծով: Նրա մեջ ապ­րում է Քրիս­տո­սը, իսկ Քրիս­տո­սի հետ միա­ցած խո­նարհ հո­գին ուժ է, և ն­րա աշ­խա­տան­քը՝ մնա­յուն: Թող որ Տերն օգ­նի մեզ հաս­կա­նալ Իր աստ­վա­ծա­յին կամ­քը և կա­տա­րել այն սրտանց, ան­նա­հանջ, և կ­լի­նի ու­րա­խու­թյուն Տի­րոջ մեջ: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1897թ. նո­յեմ­բե­րի 1:

185

23 ՀՈԳԻՆ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ Է ԴԱՐՁՆՈՒՄ ՄԱՐԴՈՒ ԱՇԽԱՏԱՆՔԸ

հունիս

Արդ ե­թե դուք, որ չար եք, գի­տեք բա­րի պարգև­ներ տալ ձեր որ­դի­ նե­րին, էլ որ­քա՞ն ա­վե­լի երկ­նա­վոր Հայ­րը Սուրբ Հո­գին կտա նրանց, որ ու­զում են Նրա­նից: Ղու­կաս 11.13:

Սուրբ Հո­գու պարգևի խոս­տու­մը ինչ­պես հարկն է չի ըն­կալ­վում, Նրան ըն­դու­նե­լու արդ­յուն­քում ստաց­վող ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք պետք է վա­յե­լել, պատ­շաճ կեր­պով չեն գնա­հատ­վում: Աստ­ված ցան­կա­ նում է, որ­պես­զի Իր ե­կե­ղե­ցին հա­վա­տով վստա­հի Իր խոս­տում­նե­րին և խնդ­րի Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյունն՝ օգ­նե­լու ի­րենց բո­լոր պա­րա­գա­նե­րում: Նա մեզ վստա­հեց­նում է, որ ա­վե­լի շատ է ցան­կա­նում տալ Սուրբ Հո­ գին նրանց, ով­քեր խնդրում են, քան ծնող­նե­րը բա­րի պարգև­ներ կտան ի­րենց զա­վակ­նե­րին: Քա­նի որ հնա­րա­վոր է բո­լո­րի հա­մար ստա­նալ երկ­նա­յին օ­ծու­մը, «և դուք պետք չու­նեք, որ մե­կը սո­վո­րեց­նի ձեզ» (Ա Հով­հան­նես 2.27), պար­տա­կա­նու­թյու­նից խու­սա­փե­լու և պար­տա­վոր­ վա­ծու­թյու­նից փախ­չե­լու ոչ մի պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյուն չկա: Քրիս­տոսն Ինքն է նո­րո­գող զո­րու­թյու­նը՝ Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյամբ աշ­խա­տե­լով յու­րա­քանչ­յուր զին­վո­րի մեջ և ն­րա հետ: Աստ­ծո Հո­գու ազ­դե­ցու­թյունն արդ­յու­նա­վետ կդարձ­նի բո­լոր նրանց աշ­խա­տան­քը, ով­քեր ցան­կա­նում են հանձ­նել ի­րենց Նրա ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­նը: Աստ­ված ներ­գոր­ծում է ա­մեն մի մտքի վրա, ո­րը բաց է ստա­նա­լու Նրա Սուրբ Հո­գու տպա­վո­րու­թյուն­նե­րը: Նա լրա­բեր­ներ է ու­ղար­կում՝ նա­ խազ­գու­շա­ցում­նե­րը տա­նե­լու յու­րա­քանչ­յուր վայր: Աստ­ված ստու­գում է Իր ե­կե­ղե­ցի­նե­րի նվիր­վա­ծու­թյու­նը և Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­նը հնա­զանդ­վե­լու նրանց պատ­րաս­տա­կա­մու­թյու­նը: Գի­տու­թյու­նը պետք է ա­ճի: Երկն­քի լրա­բեր­նե­րը պետք է այս ու այն կողմ վա­զեն՝ փոր­ձե­լով հնա­րա­վոր բո­լոր ձևե­րով նա­խազ­գու­շաց­նել մարդ­կանց գա­լիք դա­տաս­ տա­նի մա­սին և ներ­կա­յաց­նել փրկու­թյան բա­րի լու­րը մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով: Ար­դա­րու­թյան չա­փա­նի­շը պետք է բարձ­րաց­վի: Աստ­ծո Հո­գին աշ­խա­տում է մարդ­կանց սրտե­րի հետ, և ն­րանք, ով­ քեր պա­տաս­խա­նում են Նրա ազ­դե­ցու­թյա­նը, կդառ­նան աշ­խար­հի լույ­ սը: Նրանց կա­րե­լի է տես­նել ճամ­փոր­դե­լիս աշ­խար­հի գրե­թե բո­լոր ծայ­ րե­րում՝ հա­ղոր­դե­լու ու­րիշ­նե­րին այն լույ­սը, որն ստա­ցել են, ինչ­պես այդ ա­րե­ցին Սուրբ Հո­գու հե­ղու­մից հե­տո Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը: Եվ քա­նի որ նրանք թույլ են տա­լիս, որ­պես­զի ի­րենց լույ­սը շո­ղա, ա­վե­լի ու ա­վե­լի շատ Հո­գու զո­րու­թյուն են ստա­նում: Եր­կի­րը լու­սա­վոր­վում է Աստ­ծո փառ­քով: (Ավստ­րա­լա-ա­սիա­կան) Միու­թյան հա­մա­ժո­ղո­վի ար­ձա­նագ­րու­թյուն, 1898թ. ապ­րի­լի 1:

186

24 ՊԱՀՊԱՆԵԼՈՎ ԼԻԱԿԱՏԱՐ ԿԱԽՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆ ԱՍՏԾՈՒՑ

հունիս

Եվ ես էլ, եղ­բայր­ներ, որ ձեզ մոտ ե­կա, ոչ թե խոս­քի կամ ի­մաս­ տու­թյան գե­րա­զան­ցու­թյու­նով ե­կա Աստ­ծո վկա­յու­թյու­նը ձեզ պատ­ մե­լու: Ո­րով­հետև միտքս չէի դրած մի ու­րիշ բան գի­տե­նալ ձեր մեջ, բայց միայն Հի­սուս Քրիս­տո­սին, և­ այն էլ` խաչ­վա­ծին: Եվ ես տկա­ րու­թյու­նով և վա­խով և շատ դո­ղով ե­ղա ձեզ մոտ: Ա Կորն­թա­ցիս 2.1-3:

Կ­գան ժա­մա­նակ­ներ, երբ ե­կե­ղե­ցին կարթ­նա­նա աստ­վա­ծա­յին զո­ րու­թյամբ, ո­րի արդ­յուն­քը կլի­նի ջա­նա­սեր գոր­ծու­նեու­թյու­նը, ո­րով­հետև Սուրբ Հո­գու կե­նա­րար ու­ժը ո­գեշն­չում է ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րին ա­ռաջ գնալ և հո­գի­ներ բե­րել Քրիս­տո­սի մոտ: Սա­կայն երբ այս գոր­ծու­նեու­թյու­ նը դրսևոր­վի, ա­մե­նա­ջա­նա­սեր աշ­խա­տող­ներն ա­պա­հով կլի­նեն, ե­թե միայն կախ­ված լի­նեն Աստ­ծուց ե­ռան­դուն ու հաս­տա­տուն ա­ղոթ­քով: Նրանք պետք է կա­տա­րեն հա­մառ խնդրանք­ներ, որ Քրիս­տո­սի շնոր­հի մի­ջո­ցով ա­զա­տագր­վեն ի­րենց աշ­խա­տան­քում հպար­տա­նա­լուց կամ ի­րենց գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը փրկա­րար դարձ­նե­լուց: Նրանք պետք է մշտա­ պես նա­յեն Հի­սու­սին՝ գի­տակ­ցե­լու, որ Նրա զո­րու­թյունն է, որ կա­տա­րում է գոր­ծը, և­այդ­պի­սով ու­նակ լի­նեն ողջ փառքն Աստ­ծուն վե­րագ­րել: Մենք պետք է ան­սանք Աստ­ծո գործն ընդ­լայ­նե­լու հա­մար ա­մե­նավճ­ ռա­կան ջան­քե­րը կա­տա­րե­լու կո­չին, և­ա­ղոթքն առ մեր երկ­նա­յին Հայ­րը շատ կարևոր է: Անհ­րա­ժեշտ կլի­նի ա­ղո­թել ա­ռան­ձին սեն­յա­կում, ըն­տա­ նի­քում և­ե­կե­ղե­ցում: Մեր տու­նը պետք է կար­գի բեր­վի, և­ե­ռան­դուն ջան­ քեր պետք է ար­վեն ըն­տա­նի­քի յու­րա­քանչ­յուր ան­դա­մի ա­վե­տա­րան­չա­ կան գոր­ծով հե­տաքրք­րե­լու հա­մար: Մենք պետք է ձգտենք ներգ­րա­վել մեր ե­րե­խա­նե­րի կա­րեկ­ցան­քը կո­րուս­յալ­նե­րի հա­մար ե­ռան­դուն աշ­խա­ տան­քում, որ­պես­զի նրանք ա­նեն ի­րենց ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում ա­մեն ինչ՝ ա­մեն ժա­մա­նակ և­ա­մեն տեղ Քրիս­տո­սին ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար: Սա­կայն ե­կեք չմո­ռա­նանք, որ երբ գոր­ծու­նեու­թյունն ա­ճում է, և մենք հա­ջո­ղակ ենք դառ­նում պա­հանջ­վող աշ­խա­տանքն ա­նե­լու հար­ցում, մեզ սպառ­նում է մարդ­կա­յին ծրագ­րե­րին և մե­թոդ­նե­րին վստա­հե­լու վտան­ գը: Կն­կատ­վի ա­վե­լի քիչ ա­ղո­թե­լու և­ ա­վե­լի պա­կաս հա­վատ ու­նե­նա­լու մի­տում: Մեզ կսպառ­նա Աս­տուց կախ­ված լի­նե­լու մեր զգա­ցո­ղու­թյան կո­ րուս­տը, Ով միակն է, Ով կա­րող է հա­ջո­ղակ դարձ­նել մեր գոր­ծը, սա­կայն ինչ­քան էլ որ սա է մի­տու­մը, թող ոչ ոք չմտա­ծի, որ մար­դը քիչ բան ու­նի ա­նե­լու: Ո՛չ, նա քիչ բան չու­նի ա­նե­լու, հա­կա­ռա­կը, շատ բան ու­նի ա­նե­ լու՝ երկ­նա­յին պարգևը` Սուրբ Հո­գուն ըն­դու­նե­լով: Աշ­խարհն իր սե­փա­ կան ի­մաս­տու­թյամբ չճա­նա­չեց Աստ­ծուն, և յու­րա­քանչ­յուր մարդ­կա­յին ուժ բնա­կան կեր­պով քիչ թե շատ հա­կա­ռակ է Աստ­ծուն: Մենք պետք է նա­յենք Հի­սու­սին և հա­մա­գոր­ծակ­ցենք երկ­նա­յին մտքի հետ` ներ­կա­ յաց­նե­լով մեր խնդրանք­նե­րը Հո­րը Հի­սու­սի ա­նու­նով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. հու­լի­սի 4: 187

25 ՀԵՏԵՎԵԼ ՆԱՎԱՊԵՏԻ ՀՐԱՄԱՆՆԵՐԻՆ

հունիս

Իսկ դու նե­ղու­թյուն­նե­րը կրիր ինչ­պես Քրիս­տոս Հի­սու­սի բա­ րի զին­վոր: Ոչ մի զին­վո­րու­թյուն ա­նող այս աշ­խար­հի գոր­ծե­րով չի զբաղ­վում, որ­պես­զի զո­րա­պե­տին հա­ճո լի­նի: Բ Տի­մո­թեոս 2.3, 4:

Մեզ պա­տե­րազմն ա­նե­լու ըն­դա­մե­նը շատ քիչ ժա­մա­նակ է մնում, հե­տո Քրիս­տո­սը կգա, և­ ապս­տամ­բու­թյան այս դրվա­գը կփակ­վի: Այ­նուհետև մեր վեր­ջին ջան­քե­րը կնա­խա­տես­վեն Քրիս­տո­սի հետ աշ­խա­տե­լու և Նրա թա­գա­վո­րու­թյու­նը մո­տեց­նե­լու հա­մար: Ո­մանք, ով­քեր կանգ­նած են ե­ղել պայ­քա­րի ա­ռաջ­նագ­ծում` ե­ռան­դուն կեր­պով ընդ­դի­մա­նա­լով ներս ե­կող չա­րին, ընկ­նում են մար­տի դաշ­տում, մյուս­նե­րը վշտա­ցած նա­յում են ըն­կած հե­րոս­նե­րին, սա­կայն աշ­խա­տան­քը դա­դա­րեց­նե­լու ժա­մա­նակ չու­նեն: Նրանք պետք է փա­կեն շար­քե­րը, դրո­շը խլեն մա­հից ան­դա­մա­ լույծ ե­ղած ձեռ­քից և նո­րոգ­ված ու­ժով պաշտ­պա­նեն ճշմար­տու­թյունն ու Քրիս­տո­սի պա­տի­վը: Մեղ­քին` խա­վա­րի ու­ժե­րին, պետք է դի­մա­կա­ յել, ինչ­պես եր­բեք նախ­կի­նում: Ժա­մա­նա­կը պա­հան­ջում է ե­ռան­դով լի և վճռա­կան քայ­լեր այն մարդ­կան­ցից, ով­քեր հա­վա­տում են ներ­կա ճշմար­ տու­թյա­նը: Նրանք պետք է սո­վո­րեց­նեն ճշմար­տու­թյու­նը և՛ պատ­վի­րան­ նե­րով, և՛ օ­րի­նակ­նե­րով: Ե­թե մեր Ա­զատ­չի գա­լուն սպա­սե­լու ժա­մա­նա­կը եր­կար է թվում, ե­թե վշտե­րից և ծանր աշ­խա­տան­քից կքած՝ մենք այլևս չենք համ­բե­րում, թե երբ պի­տի մեր ա­ռա­ջադ­րանքն ա­վարտ­վի, և ս­տա­նանք պատ­վա­բեր ա­զա­տում պայ­քա­րից, ե­կեք հի­շենք, և թող որ հի­շո­ղու­թյունն ստու­գի յու­րա­քանչ­յուր տրտունջ, որ Աստ­ված թող­նում է մեզ հան­դի­պե­լու երկ­րի վրա փո­թո­րիկ­նե­րի և հա­կա­մար­տու­թյուն­նե­րի՝ քրիս­տոն­յա­յի բնա­վո­րու­ թյու­նը կա­տա­րե­լա­գոր­ծե­լու, Աստ­ծո` մեր Հոր և Քրիս­տո­սի` մեր ա­վագ Եղ­բոր հետ ա­վե­լի լավ ծա­նո­թա­նա­լու և Տի­րոջ հա­մար գործ ա­նե­լու՝ Քրիս­տո­սի մոտ հո­գի­ներ բե­րե­լու հա­մար, որ­պես­զի ու­րախ սրտով կա­ րո­ղա­նանք լսել հետև­յալ բա­ռե­րը. «­Լա՜վ, բա­րի և հա­վա­տա­րիմ ծա­ռա… մտիր քո տի­րոջ ու­րա­խու­թյու­նը» (Մատ­թեոս 25.21): Ե­ղի՛ր համ­բե­րա­տար, քրիս­տոն­յա՛ զին­վոր: Եվս մի քիչ, և Նա, Ով պետք է գար, կգա: Հոգ­նե­ցու­ցիչ սպաս­ման, զգո­նու­թյան և ս­գի գի­շե­րը հա­մար­ յա ա­վարտ­վել է: Պարգևատ­րու­մը շու­տով կհանձն­վի, հա­վեր­ժա­կան օ­րը կծա­գի: Այժմ քնե­լու, ա­նօ­գուտ ափ­սո­սան­քի մեջ ընկղմ­վե­լու ժա­մա­նակ չկա: Նա, ով հի­մա ձգտում է քնել, կկորց­նի բա­րի գոր­ծեր ա­նե­լու թան­ կար­ժեք հնա­րա­վո­րու­թյու­նը: Մեզ տրված է մե­ծա­գույն բեր­քի կա­պոց­ նե­րը հա­վա­քե­լու օրհն­ված ա­ռա­վե­լու­թյու­նը, և փրկ­ված յու­րա­քանչ­յուր հո­գի հա­վել­յալ աստղ կլի­նի Հի­սու­սի` մեր պաշ­տե­լի Փրկ­չի թա­գի վրա: Ո՞վ է ցան­կա­նում վայր դնել զեն­քը, ե­թե ըն­դա­մե­նը մի քիչ դի­մա­նա­լով ճա­կա­տա­մար­տին՝ կու­նե­նա նո­րա­նոր հաղ­թա­նակ­ներ և կ­հա­վա­քի նոր հաղ­թան­շան­ներ հա­վի­տե­նու­թյան հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1881թ. հոկ­տեմ­բե­րի 25: 188

հունիս

26 ԱՐԹՈՒՆ ՊԱՀԵԼՈՎ ՊԱՀԱԿՆԵՐԻՆ

Եվ այս ա­րեք ի­մա­նա­լով ժա­մա­նա­կը, որ ժամ է ար­դեն քնից զարթ­ նել, ո­րով­հետև հի­մա մեզ ա­վե­լի մոտ է փրկու­թյու­նը, քան թե այն ժա­մա­նակ, որ հա­վա­տա­ցինք: Հռո­մեա­ցիս 13.11:

Իմ եղ­բայր­ներ, Հի­սու­սը պետք է գա­հա­կա­լի ձեր ներ­սում, իսկ ես-ը պետք է մեռ­նի: Մենք պետք է մկրտվենք Սուրբ Հո­գով, և­այդ ժա­մա­նակ չենք նստի ա­ռանց ան­հանգս­տու­թյան՝ ա­սե­լով. «Ինչ լի­նե­լու է, կլի­նի, մար­ գա­րեու­թյու­նը պետք է ի­րա­կա­նա­նա»: Ո՜հ, արթ­նա­ցե՛ք, ա­ղա­չում եմ ձեզ, արթ­նա­ցե՛ք: Ո­րով­հետև կրում եք ա­մե­նա­սուրբ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­ նը: Որ­պես հա­վա­տա­րիմ պա­հակ­ներ՝ պետք է տես­նեք սու­րը գա­լիս և նա­խազ­գու­շաց­նեք, որ­պես­զի կա­նայք և տ­ղա­մար­դիկ ան­տեղ­յա­կու­թյան պատ­ճա­ռով չհետևեն մի ճա­նա­պար­հի, ո­րից կխու­սա­փեին, ե­թե ի­մա­ նա­յին ճշմար­տու­թյու­նը: Տե­րը լու­սա­վո­րել է մեզ եր­կիր մո­լո­րա­կին սպաս­վե­լիք ի­րա­դար­ձու­ թյուն­նե­րի վե­րա­բեր­յալ, որ­պես­զի մենք կա­րո­ղա­նանք լու­սա­վո­րել ու­րիշ­ նե­րին, և­ան­մեղ չենք հա­մար­վի, ե­թե հան­գիստ նստենք ծա­լած ձեռ­քե­րով և շեղ­վենք ան­կարևոր հար­ցե­րով: Շա­տե­րի միտ­քը խլա­ցել է բա­վա­րար­ վա­ծու­թյամբ, և ն­րանք մեր­ժել են Վկա­յու­թյուն­նե­րով տրված լույ­սը, ո­րով­ հետև այն չի հա­մա­պա­տաս­խա­նել ի­րենց սե­փա­կան կար­ծիք­նե­րին: Աստ­ված ոչ մե­կին չի ստի­պում մտնել Իր ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Յու­րա­ քանչ­յուր ոք պետք է իր հա­մար ո­րո­շի, թե արդ­յո՞ք կընկ­նի Ժայ­ռի վրա և կ­կոտր­վի: Եր­կինքն ապ­շած է ա­հագ­նա­ցող հոգևոր բթու­թյու­նից: Դուք պետք է ան­հա­տա­պես բա­ցեք ձեր հպարտ սրտերն Աստ­ծո Հո­գու ա­ռաջ և սր­բա­գոր­ծեք ձեր մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը Նրա ծա­ռա­յու­թյան հա­ մար: Աստ­ծո վե­րա­փո­խող ու­ժը պետք է ձեր վրա լի­նի, որ­պես­զի ձեր մտքե­րը նո­րոգ­վեն Սուրբ Հո­գով, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նաք ու­նե­նալ այն միտ­քը, որն ու­ներ Քրիս­տո­սը: Ե­թե պա­հակ­նե­րը քնեն սա­տա­նա­յի ափիոնի ներ­քո, չճա­նա­չեն ճշմա­ րիտ Հով­վի ձայ­նը և չան­սան նա­խազ­գու­շաց­մա­նը, ա­սում եմ ձեզ Աստ­ ծո երկ­յու­ղով, նրանց վրա կդրվի մարդ­կանց ար­յան պա­տաս­խա­նատ­ վու­թյու­նը: Պա­հակ­նե­րը պետք է զգոն լի­նեն, գի­շեր թե ցե­րեկ չպետք է քնեն ի­րենց դիր­քում: Նրանք պետք է շե­փո­րին հա­տուկ ձայն տան, որ­ պես­զի մար­դիկ խու­սա­փեն չա­րից և­ընտ­րեն բա­րին: Բթու­թյունն ու ան­ հոգ ան­տար­բե­րու­թյու­նը չեն ներ­վի: Մեր շուր­ջը կան խան­գա­րող­ներ և թաքն­ված խու­թեր, ո­րոնք մեր նա­վը կջախ­ջա­խեն, կտոր-կտոր կա­նեն և կ­թող­նեն մեզ ինչ­պես ա­նօգ­նա­կան ա­վե­րակ­ներ, մինչև որ մենք Աստ­ծուն դարձ­նենք մեր ա­պաս­տանն ու օգ­նու­թյու­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1889թ. դեկ­տեմ­բե­րի 24:

189

27 ԱՄԲՈՂՋ ՏԻԵԶԵՐՔՆ Է ՀԵՏԱՔՐՔՐՎԱԾ ՀՈԳԻՆԵՐԻ ՓՐԿՈՒԹՅԱՄԲ

հունիս

Ո­րով­հետև Աստ­ված էր Քրիս­տո­սում, որ աշ­խար­հը հաշ­տեց­րեց Իր հետ, և ն­րանց հան­ցանք­նե­րը չհա­մա­րեց նրանց և հաշ­տու­թյան խոս­քը մեր մեջ դրեց: Բ Կորն­թա­ցիս 5.19:

Փր­կու­թյան գոր­ծում և՛ մար­դիկ, և՛ հրեշ­տակ­նե­րը պետք է ներ­դաշ­ նա­կու­թյան մեջ աշ­խա­տեն` սո­վո­րեց­նե­լով Աստ­ծո ճշմար­տու­թյու­նը թե­ րուս­նե­րին, որ­պես­զի նրանք ա­զատ­վեն մեղ­քի կա­պանք­նե­րից: Միայն ճշմար­տու­թյու­նը կա­րող է մար­դուն ա­զա­տել: Ճշմար­տու­թյու­նը ճա­նա­ չե­լուց ձեռք բեր­ված ա­զա­տու­թյու­նը պետք է հռչակ­վի ա­մեն ա­րա­րա­ծի: Մեր երկ­նա­յին Հայ­րը, Հի­սուս Քրիս­տո­սը և­երկն­քի հրեշ­տակ­նե­րը մե­ծա­ պես հե­տաքրքր­ված են այս մեծ ու սուրբ գոր­ծով: Մար­դուն տրվել է իր նման­նե­րին կոր­ծան­ման փո­սից մե­ծա­հո­գա­բար փրկել ջա­նա­լու մի­ջո­ցով աստ­վա­ծա­յին բնա­վո­րու­թյու­նը բա­ցա­հայ­տե­լու վսեմ ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Յու­րա­քանչ­յուր մարդ ա­րա­րած, ով կհնա­զանդ­վի Սուրբ Հո­գու կող­մից լու­սա­վոր­վե­լուն, կծա­ռա­յի աստ­վա­ծա­յին նպա­տա­ կի ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար: Քրիս­տոսն Իր ե­կե­ղե­ցու գլուխն է, և հո­գի­նե­ րի փրկու­թյան հար­ցում ներգ­րավ­ված այդ ե­կե­ղե­ցու յու­րա­քանչ­յուր ան­ դամ ա­վե­լի շատ կփա­ռա­վո­րի Նրան: Եր­կինքն ա­վե­լի շատ է ու­րա­խա­նում մեկ մե­ղա­վո­րի ա­պաշ­խա­րան­ քի հա­մար, քան ինն­սու­նին­նի, ով­քեր կար­ծում են, թե ա­պաշ­խա­րու­թյան կա­րիք չու­նեն: Երբ լսում ենք ճշմար­տու­թյան հա­ջո­ղու­թյան մա­սին ցան­ կա­ցած վայ­րում, թող որ ամ­բողջ ե­կե­ղե­ցին միա­վոր­վի ու­րա­խու­թյան եր­ գով, թող որ փա­ռա­բա­նու­թյունն Աստ­ծուն հաս­նի: Թող որ Տի­րոջ ա­նու­ նը փա­ռա­վոր­վի մե­զա­նով, և մենք ա­վե­լի մեծ ե­ռան­դով կլցվենք Աստ­ծո մշակ­նե­րը դառ­նա­լու հա­մար: Տե­րը կոչ է ա­նում մեզ ի­րա­կա­նաց­նել հրա­ մա­նը. «Գնա­ցեք բո­լոր աշ­խարհ, Ա­վե­տա­րա­նը քա­րո­զեք ա­մեն ա­րա­րա­ ծի» (Մար­կոս 16.15): Սա­կայն մենք պետք է ա­վե­լի շատ տեղ թող­նենք Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի հա­մար, որ­պես­զի մշակ­նե­րը բո­լո­րը միա­սին հպար­տա­նան և կա­րո­ղա­նան ա­ռաջ շարժ­վել զին­վոր­նե­րին հա­տուկ միա­վոր­ված ու­ժով: Թող բո­լո­րը հի­շեն, որ մենք «տե­սա­րան ե­ղանք, հրեշ­տակ­նե­րի էլ, մարդ­կանց էլ» (Ա Կորն­թա­ցիս 4.9): Հետևա­բար ա­մեն ոք պետք է խո­ նար­հու­թյամբ և­ երկ­յու­ղով հարց­նի. «Ո՞րն է պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի իմ ու­ղին»: Աստ­ծո գոր­ծին անմ­նա­ցորդ նվիր­վա­ծու­թյու­նը կբա­ցա­հայ­տի Սուրբ Հո­գու վե­րա­փո­խող ազ­դե­ցու­թյու­նը ճա­նա­պար­հի յու­րա­քանչ­յուր քայ­լա­փո­խի: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. հու­լի­սի 16:

190

28 ԵՐԿՆԱՅԻՆ ՆԵՐԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԵԶ Է ՍՊԱՍՈՒՄ

հունիս

Ո­րով­հետև ե­թե բե­րա­նովդ Հի­սու­սին Տեր դա­վա­նես և սր­տումդ հա­վա­տաս, թե Աստ­ված հա­րու­թյուն տվեց Նրան մե­ռել­նե­րից, կապ­ րես: Քան­զի սրտով հա­վա­տում ենք ար­դա­րա­նա­լու հա­մար, և բե­րա­ նով դա­վա­նում ենք փրկվե­լու հա­մար: Հռո­մեա­ցիս 10.9, 10:

Աստ­ված կոչ է ա­նում, որ­պես­զի յու­րա­քանչ­յուր տա­ղանդ և­ ու­նա­կու­ թյուն գոր­ծի դրվի: Երբ ե­կե­ղե­ցուց հե­ռաց­վի ան­հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյան և ծու­լու­թյան նա­խա­տին­քը, Տի­րոջ Հո­գին փա­ռա­հեղ կեր­պով կցու­ցադր­ վի, աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյու­նը կմիա­նա մարդ­կա­յին ջան­քի հետ, ե­կե­ ղե­ցին կտես­նի Զո­րաց Տեր Աստ­ծո կան­խո­րոշ­ված մի­ջամ­տու­թյուն­նե­րը, կտա­րած­վի ճշմար­տու­թյան լույ­սը և Աստ­ծո ու Հի­սուս Քրիս­տո­սի գի­տու­ թյու­նը: Ինչ­պես ա­ռաք­յալ­նե­րի ժա­մա­նակ­նե­րում, շատ մար­դիկ կդառ­նան դե­պի Տե­րը: Եր­կի­րը կլու­սա­վոր­վի երկ­նա­յին հրեշ­տա­կի փառ­քով: Ե­թե աշ­խար­հը տես­նի իր մե­ղա­վո­րու­թյու­նը Աստ­ծո օ­րեն­քը խախ­տե­ լու մեջ, Սուրբ Հո­գին կաշ­խա­տի մարդ­կանց մի­ջո­ցով: Ե­կե­ղե­ցին այժմ պետք է թո­թա­փի իր՝ մահ­վան նման­վող նիր­հը, քա­նի որ Տերն սպա­սում է օրհ­նե­լու Իր ժո­ղովր­դին, ով­քեր կճա­նա­չեն օրհ­նու­թյու­նը, երբ այն գա և կ­տա­րա­ծեն լույ­սի հստակ, պայ­ծառ շո­ղե­րը: «Եվ ձեզ վրա մա­քուր ջուր պի­տի սրսկեմ, և մա­քուր պի­տի լի­նեք…Եվ Իմ Հո­գին պի­տի դնեմ ձեր մեջ և պի­տի ա­նեմ, որ Իմ օ­րենք­նե­րի մեջ վար­վեք» (Ե­զե­կիել 36.25-27): Ե­թե ե­կե­ղե­ցու ա­մա­յու­թյու­նը վե­րած­վի բեր­քա­ռատ դաշ­տի, իսկ բեր­ քա­ռատ դաշ­տը դառ­նա խիտ ան­տառ, դա կլի­նի Իր ժո­ղովր­դի վրա հեղ­ ված Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով: Եր­կին­քը եր­կար է սպա­սել մարդ­կանց, ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյանն իր հետ կա­տար­վե­լիք մե­ ծա­գույն գոր­ծում: Նրանք սպա­սում են քեզ: Այն­քան ա­ռատ է դաշ­տը, այն­ քան ըմբռ­նե­լի՝ նպա­տա­կը, որ յու­րա­քանչ­յուր սրբա­գործ­ված սիրտ կանց­ նի գոր­ծի՝ որ­պես աստ­վա­ծա­յին ու­ժի գոր­ծա­կալ: Թող որ այս ժա­մա­նա­կի ճշմար­տու­թյա­նը հա­վա­տա­ցող բո­լոր մար­դիկ մի կողմ դնեն ի­րենց տար­բե­րու­թյուն­նե­րը, նա­խանձն ու չա­րա­խո­սու­ թյուն­նե­րը, հա­մախմբ­վեն ու միա­բան լի­նեն: «­Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով ձեր ան­ձե­րը սրբե­լով ճշմար­տու­թյան հնա­զան­դու­թյամբ, ան­կեղծ եղ­բայ­րա­ սի­րու­թյան հա­մար, մա­քուր սրտով ի­րար սերտ սի­րեք» (Ա Պետ­րոս 1.22): Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1893թ. փետր­վա­րի 28:

191

հունիս

29

ԿՈՐՑՆԵԼՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿ ՉԿԱ

Հունձքն ան­ցավ, ա­մա­ռը վեր­ջա­ցավ, բայց մենք չփրկվե­ցինք: Ե­րե­միա 8.20:

Տե­րը գա­լիս է: Երկ­րագն­դի պատ­մու­թյու­նը շու­տով կա­վարտ­վի: Պատ­ րա՞ստ եք արդ­յոք դի­մա­վո­րե­լու երկ­րի Դա­տա­վո­րին: Հի­շեք, որ «ա­նո­ ղորմ դա­տաս­տան պի­տի լի­նի ո­ղոր­մու­թյուն չա­նո­ղի վրա» (Հա­կո­բոս 2.13): Ի՜նչ սար­սա­փե­լի կլի­նի վեր­ջին օ­րը պար­զել, որ նրանք, ում հետ մենք շփվել ենք, ան­դարձ բա­ժան­ված են մե­զա­նից, տես­նել մեր ըն­տա­ նի­քի ան­դամ­նե­րին, մի­գու­ցե սե­փա­կան ե­րե­խա­նե­րին չփրկված, տես­նել կո­րած­նե­րի շար­քե­րում նրանց, ով­քեր այ­ցե­լել են մեզ, սնվել նույն սե­ղա­նի շուրջ: Այն ժա­մա­նակ մենք ինք­ներս մեզ պետք է հարց տանք՝ արդ­յո՞ք դա իմ ան­համ­բե­րու­թյան, ոչ քրիս­տո­սան­ման տրա­մադր­վա­ծու­թյան, ան­ կա­ռա­վա­րե­լի ես-ի պատ­ճա­ռով էր, որ Քրիս­տո­սի կրո­նը տհաճ դար­ձավ նրանց հա­մար: Աշ­խար­հը պետք է զգու­շաց­վի Տի­րոջ մո­տա­լուտ գա­լուս­տի մա­սին: Մենք աշ­խա­տե­լու շատ քիչ ժա­մա­նակ ու­նենք: Տա­րի­ներն ան­դարձ ան­ ցել են, ո­րոնք կա­րե­լի էր օգ­տա­գոր­ծել նախ՝ Աստ­ծո ար­քա­յու­թյունն ու ար­դա­րու­թյու­նը ո­րո­նե­լու, և­ ա­պա՝ լույսն ու­րիշ­նե­րին տա­րա­ծե­լու հա­ մար: Աստ­ված կոչ է ա­նում մեծ լույս ու­նե­ցող, պա­տաս­խա­նա­տու աշ­խա­ տանք կա­տա­րող և ճշմար­տու­թյան մեջ հաս­տատ­ված Իր ժո­ղովր­դին աշ­ խա­տել ի­րենց և­ու­րիշ­նե­րի հա­մար այն­պես, ինչ­պես չի աշ­խա­տել եր­բեք նախ­կի­նում: Օգ­տա­գոր­ծեք յու­րա­քանչ­յուր ու­նա­կու­թյուն, գոր­ծադ­րեք յու­րա­քանչ­յուր ուժ, յու­րա­քանչ­յուր տրված տա­ղանդ, օգ­տա­գոր­ծեք ողջ լույ­սը, որ Աստ­ված ձեզ տվել է ու­րիշ­նե­րին բա­րու­թյուն ա­նե­լու հա­մար: Մի փոր­ձեք լի­նել քա­րո­զիչ­ներ, այլ դար­ձեք ծա­ռա­յող­ներ Աստ­ծո հա­մար: Քա­նի որ ծա­ռա­յող­ներն ա­վե­լի լավ են հաս­կա­նում ճշմար­տու­թյու­նը, այն ա­վե­լի պայ­ծառ լույ­սի ներ­քո կհայտն­վի, երբ փոր­ձեք լու­սա­վո­րել ու­ րիշ­նե­րին Աստ­ծո Հո­գու սրբու­թյամբ հա­մակ­ված ձեր մտքով: Ձեր ու­շադ­ րու­թյու­նը կուղղ­վի դե­պի հա­վեր­ժա­կան ար­ժեք­նե­րը, և­աստ­վա­ծա­յին լույ­ սի հա­մար կա­տար­վող ա­ղոթ­քի հետ միա­խառն­ված նման ջան­քե­րից ձեր սե­փա­կան սիր­տը կտրո­փի Աստ­ծո շնոր­հի արթ­նաց­նող ազ­դե­ցու­թյամբ: Ձեր զգաց­մունք­նե­րը կբոր­բոք­վեն ա­վե­լի մեծ աստ­վա­ծա­յին ջեր­մու­թյամբ, ու ձեր ողջ քրիս­տո­նեա­կան կյան­քը կլի­նի ա­վե­լի ի­րա­կան, ա­վե­լի ե­ռան­ դուն և­ա­ղոթ­քով լի: Ձեր սրտում ապ­րող Քրիս­տո­սի հետ կա­րող եք դառ­ նալ Աստ­ծո գոր­ծա­կից­ներ: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1898թ. փետր­վա­րի 1:

192

հունիս

30 ԱՂՈԹՔ ՀՈԳՈՒ ՀԵՂՄԱՆ ՀԱՄԱՐ

Ինչ­պես Դու ինձ ու­ղար­կե­ցիր աշ­խարհ, Ես էլ նրանց ու­ղար­կե­ցի աշ­խարհ: Եվ Ես նրանց հա­մար Իմ ան­ձը սուրբ եմ ա­նում, որ նրանք էլ ճշմար­տու­թյու­նով սրբված լի­նեն: Բայց ոչ թե միայն նրանց հա­մար եմ ա­ղա­չում, այլ նրանց հա­մար էլ, որ նրանց խոս­քով կհա­վա­տան Ինձ: Հով­հան­նես 17.18-20:

Իմ երկ­նա­յին Հայր, այժմ ես ե­կել եմ Քո մոտ, ինչ­պես կամ՝ աղ­քատ, կա­րի­քա­վոր և Քե­զա­նից կախ­ված: Ես խնդրում եմ Քեզ նաև այս մարդ­ կանց տալ շնորհ, ո­րը կա­տա­րե­լա­գոր­ծում է քրիս­տո­նեա­կան բնա­վո­րու­ թյու­նը: Կա­րեկ­ցիր այս ժո­ղովր­դին: Թող որ քո լույ­սը շո­ղա մտքե­րում և հո­գու տա­ճար­նե­րում: Իմ Փր­կիչ, Դու տվել ես Քո կյան­քը Քո ժա­ռան­գու­ թյու­նը գնե­լու հա­մար, որ­պես­զի նրանք կա­րո­ղա­նան որ­պես հաղ­թող­ներ մտնել Աստ­ծո ար­քա­յու­թյու­նը, որ­տե­ղից այլևս դուրս չեն գա: Օրհ­նիր նրանց, ով­քեր ցան­կա­նում են ծա­ռա­յել Քեզ: Դիր Քո Հո­գին նրանց վրա: Ես խնդրում եմ Քեզ, երկ­նա­յին Հայր, որ­պես­զի Քո Սուրբ Հո­գին իջ­ նի այս մարդ­կանց վրա: Թող հայտն­վի Քո փրկու­թյու­նը: Դիպ­չիր նրանց սրտե­րին և փափ­կաց­րու դրանք: Մեղ­մաց­րու նրանց Սուրբ Հո­գով և­օգ­ նիր տես­նել այն աշ­խա­տան­քը, ո­րը պետք է ար­վի ի­րենց հարևան­նե­րի և­ ի­րենց շուր­ջը գտնվող կոր­չող հո­գի­նե­րի հա­մար: Ո՜հ, արթ­նաց­րու նրանց պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան զգա­ցո­ղու­թյու­նը: Թող որ նրանք Գա­ռի ար­ յամբ լվան ի­րենց բնա­վո­րու­թյան հան­դերձ­նե­րը և դարձ­նեն դրանք սպի­ տակ: Շր­ջա­պա­տիր նրանց Քո ո­ղոր­մու­թյան բա­զուկ­նե­րով: Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան մի­ջո­ցով խնդրիր նրանց թույլ տալ, որ­պես­զի ի­րենց լույ­ սը շո­ղա նրանց վրա, ով­քեր չեն ճա­նա­չում ճշմար­տու­թյու­նը: Կար­գա­վո­ րիր Քո ե­կե­ղե­ցին, Տեր, որ­պես­զի այն կա­րո­ղա­նա աշ­խա­տել հո­գի­նե­րի հա­մար: Իմ Փր­կիչ, հայտն­վիր այս ժո­ղովր­դին: Թույլ տուր, որ Քո սերն ար­տա­ հայտ­վի: Թույլ տուր, որ այն բա­ցա­հայտ­վի: Պահ­պա­նիր Քո ժո­ղովր­դին, որ­պես­զի սա­տա­նան չկա­րո­ղա­նա ի­րա­կանց­նել իր կամքն ու ճա­նա­ պարհ­նե­րը նրանց հետ: Օգ­նիր նրանց ճնշել ողջ հա­կա­մար­տու­թյու­նը, որ­պես­զի ի վեր­ջո նրանք կա­րո­ղա­նան ի­րենց թա­գե­րը դնել Քրիս­տո­սի ոտ­քե­րի ա­ռաջ Աստ­ծո քա­ղա­քում, և Քո ան­վա­նը տրվի փառ­քը: Ա­մեն: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. հու­լի­սի 16:

193

ՀՈՒ­ ԼԻՍ

ՊԱՐԳԵՎԱՏՐՎԱԾ ՀՈԳՈՒ ՄԻՋՈՑՈՎ

1 ԳԵՂԵՑԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲԱԶՄԱԶԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ

հուլիս

Բայց հոգևոր պարգև­նե­րի հա­մար, եղ­բայր­ներ, չեմ կա­մե­նում, որ չգի­տե­նաք։…­Պարգև­նե­րը զա­նա­զան են, բայց Հո­գին նույնն է։ Եվ պաշ­տոն­նե­րը զա­նա­զան են, բայց Տե­րը նույնն է։ Եվ ներ­գոր­ծու­ թյուն­նե­րը զա­նա­զան են, բայց Աստ­ված նույնն է, որ ա­մե­նը ա­մեն­քի մեջ ներ­գոր­ծում է։ Ա Կորն­թա­ցիս 12.1-6:

Տա­ղանդ­նե­րը, ո­րոնք Քրիս­տո­սը վստա­հել է Իր ե­կե­ղե­ցուն, ներ­կա­ յաց­նում են հատ­կա­պես Սուրբ Հո­գու կող­մից փո­խանց­ված պարգև­ներն ու օրհ­նու­թյուն­նե­րը: «Ո­րով­հետև մե­կին Հո­գուց տրված է ի­մաս­տու­թյան խոսք. և ու­րի­շին՝ գի­տու­թյան խոսք՝ նույն Հո­գու չա­փով: Մ­յու­սին հա­ վատ՝ նույն Հո­գով, ու­րի­շին՝ բժշկու­թյան պարգև­ներ՝ նույն Հո­գով: Ու­րի­ շին՝ զո­րու­թյուն­նե­րի ներ­գոր­ծու­թյուն­ներ. և ու­րի­շին՝ մար­գա­րեու­թյուն, ու­րի­շին՝ հո­գի­նե­րի ընտ­րու­թյուն, ու­րի­շին՝ այլևայլ լե­զու­ներ, ու­րի­շին՝ լե­ զու­նե­րի թարգ­մա­նու­թյուն­ներ: Բայց այս ա­մե­նը հենց միև­նույն Հո­գին է ներ­գոր­ծում՝ ա­մեն մե­կին բա­ժա­նե­լով ինչ­պես կա­մե­նում է» (Ա Կորն­թա­ ցիս 12.8-11): Աստ­ծո բո­լոր կար­գա­վո­րում­նե­րում չկա ա­վե­լի գե­ղե­ցիկ բան, քան տղա­մարդ­կանց և կա­նանց պարգև­նե­րի բազ­մա­զա­նու­թյուն տա­լը: Ե­կե­ղե­ցին Նրա այ­գին է՝ զար­դար­ված բազ­մա­զան ծա­ռե­րով, բույ­սե­րով և ծա­ղիկ­նե­րով: Նա չի ակն­կա­լում, որ զոպան՝ այդ հսկա խո­տա­բույ­սը, ստա­նա մայ­րու չափ­սե­րը, իսկ ձի­թե­նին՝ վսեմ ար­մա­վի բարձ­րու­թյու­նը: Շա­տերն ստա­ցել են ոչ այլ ինչ, քան սահ­մա­նա­փակ կրո­նա­կան և մ­տա­ վոր կրթու­թյուն, սա­կայն Աստ­ված գործ ու­նի ա­նե­լու այս դա­սի հա­մար, ե­թե նրանք, Ի­րեն վստա­հե­լով, աշ­խա­տեն խո­նար­հու­թյամբ: Տար­բեր մարդ­կանց տար­բեր պարգև­ներ են տրված, որ­պես­զի աշ­ խա­տող­ներն զգան մե­կը մյու­սի կա­րի­քը: Աստ­ված է տա­լիս այս պարգև­ նե­րը, և դ­րանք օգ­տա­գործ­վում են Նրա ծա­ռա­յու­թյան մեջ ոչ թե կրո­ղին, այլ աշ­խար­հի Փրկ­չին փա­ռա­վո­րե­լու և բարձ­րաց­նե­լու հա­մար: Դրանք պետք է օգ­տա­գործ­վեն ողջ մարդ­կու­թյան բա­րօ­րու­թյան հա­մար՝ ներ­ կա­յաց­նե­լով ճշմար­տու­թյու­նը, և ոչ թե վկա­յե­լով կեղ­ծի­քի մա­սին: Յու­ րա­քանչ­յուր բա­ռի և գոր­ծի մեջ բա­րու­թյուն և սեր կբա­ցա­հայտ­վի, ե­թե ա­մեն մի աշ­խա­տող ի­րեն հանձ­նա­րար­ված գոր­ծը հա­վա­տար­մու­թյամբ կա­տա­րի: Իր հետևորդ­նե­րի միա­բա­նու­թյան հա­մար ար­ված Քրիս­տո­սի ա­ղոթ­քը պա­տաս­խան կստա­նա, և աշ­խար­հը կի­մա­նա, որ սրանք Նրա ա­շա­կերտ­ներն են: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1910թ. մար­տի 15:

195

հուլիս

2

ԼԻՆԵԼ ԱՍՏԾՈ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԸ

Արդ ո՞վ է Պո­ղո­սը, կամ ո՞վ է Ա­պո­ղո­սը. միայն պաշ­տոն­յա­ներ, ո­րոնց մի­ջո­ցով հա­վա­տա­ցիք, և ա­մեն մե­կին՝ ինչ­պես Տե­րը տվեց: Ա Կորն­թա­ցիս 3.5:

Աստ­ծո բո­լոր ծա­ռա­նե­րը նույն պարգևը չու­նեն, սա­կայն նրանք բո­ լո­րը Նրա աշ­խա­տող­ներն են: Յու­րա­քանչ­յու­րը պետք է սո­վո­րի Մեծ Ու­ սուց­չից և այ­նու­հետև փո­խան­ցի իր սո­վո­րա­ծը: Բո­լո­րը նույն գոր­ծը չեն ա­նում, սա­կայն Սուրբ Հո­գու սրբա­գոր­ծող ազ­դե­ցու­թյան ներ­քո նրանք բո­լորն Աստ­ծո գոր­ծիք­ներն են: Սա­տա­նա­յի բա­նա­կից մարդ­կանց նա­ խազ­գու­շաց­նե­լու Իր գոր­ծում Աստ­ված կի­րա­ռում է պարգև­նե­րի զա­նա­ զա­նու­թյուն: «Տն­կո­ղը և ջուր տվո­ղը մեկ են, բայց ա­մեն մեկն իր վարձ­քը կառ­նի իր աշ­խա­տան­քի չա­փով» (Ա Կորն­թա­ցիս 3.8): Ոչ թե մարդն է իր նմա­նի գոր­ծի դա­տա­վո­րը, այլ Աստ­ված, և Նա բո­լո­րին կտա ի­րենց ար­դա­րա­ցի պարգև­նե­րը: Մարդ ա­րա­րա­ծին տրված չէ Աստ­ծո ծա­ռա­նե­րին դա­տե­լու ի­րա­վա­սու­թյու­նը: Միայն Տերն է ցան­կա­ցած բա­րի գոր­ծի դա­տա­վորն ու պարգևատ­րո­ղը: «Տն­կո­ղը և ջուր տվո­ղը մեկ են»` զբաղ­ված միև­նույն գոր­ծով` հո­գի­նե­ րի փրկու­թյամբ: «Ո­րով­հետև մենք Աստ­ծո գոր­ծա­կից­ներ ենք, դուք՝ Աստ­ ծո մշա­կու­թյու­նը՝ Աստ­ծո շին­վածն եք» (հա­մար 9): Այս բա­ռե­րում ե­կե­ղե­ ցին հա­մե­մատ­վում է մշակ­ված դաշ­տի հետ, ո­րում մշակ­նե­րը պետք է աշ­խա­տեն` հոգ տա­նե­լով Աստ­ծո այ­գու որ­թե­րի և այն կա­ռույ­ցի մա­սին, ո­րը պետք է դառ­նա սուրբ տա­ճար Աստ­ծո հա­մար: Քրիս­տո­սը Գլ­խա­վոր Մ­շակն է: Բո­լո­րը պետք է աշ­խա­տեն Նրա վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ՝ թույլ տա­լով Նրան աշ­խա­տել Իր մշակ­նե­րի հա­մար և ն­րանց մի­ջո­ցով: Նա նրանց պատ­շա­ճա­վո­րու­թյուն և հմ­տու­թյուն է տա­լիս, և ե­թե նրանք լսում են Նրա ցու­ցում­նե­րը, պսա­կում է նրանց աշ­խա­տան­քը հա­ջո­ղու­թյամբ: Ոչ ոք չպետք է բո­ղո­քի Աստ­ծո դեմ, Ով յու­րա­քանչ­յուր մար­դու հանձ­ նա­րա­րել է իր աշ­խա­տան­քը: Նա, ով տրտնջում և բար­կա­նում է, ով ցան­ կա­նում է ի­րա­գոր­ծել իր սե­փա­կան ճա­նա­պար­հը, ով ջա­նում է փո­փո­խել իր եղ­բայր մշակ­նե­րին այն­պես, որ նրանք հա­մա­պա­տաս­խա­նեն իր սե­ փա­կան գա­ղա­փար­նե­րին, կա­րիք ու­նի աստ­վա­ծա­յին ներ­գոր­ծու­թյան, մինչև որ որևէ ո­լոր­տում աշ­խա­տե­լու ո­րա­կա­վո­րում կստա­նա: Ե­թե նա չփոխ­վի, ան­կաս­կած, կա­պա­կա­նի ողջ գոր­ծը: Հի­շեք, որ մենք Աստ­ծո մշակ­ներն ենք: Աստ­ված է ա­մե­նա­կա­րող, ար­ գա­սա­վոր շար­ժիչ ու­ժը: Նրա ծա­ռա­նե­րը Իր գոր­ծիք­ներն են: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1900թ. դեկ­տեմ­բե­րի 11:

196

3 ԴԱՌՆԱԼ ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾԱԿԱԼՆԵՐ

հուլիս

Ո­րով­հետև Աստ­ված որ ա­սաց, թե խա­վա­րից լույս ծա­գի, Ին­քը մեր սրտե­րի մեջ ծա­գեց­րեց՝ Աստ­ծո փառ­քի գի­տու­թյան լու­սա­վո­րու­ թյու­նը տա­լու հա­մար Հի­սուս Քրիս­տո­սի դեմ­քում։ Բ Կորն­թա­ցիս 4.6:

Քրիս­տոն­յա­նե­րը պետք է լի­նեն Հի­սուս Քրիս­տո­սի իս­կա­կան ներ­կա­ յա­ցու­ցիչ­նե­րը, նրանք չպետք է ձևաց­նող­ներ լի­նեն: Արդ­յո՞ք աշ­խարհն Աստ­ծո մա­սին գա­ղա­փար պետք է կազ­մի այն մարդ­կանց վար­քագ­ծի հի­ման վրա, ով­քեր միայն տա­լիս են Քրիս­տո­սի ա­նու­նը, սա­կայն չեն կա­ տա­րում Նրա գոր­ծը: Արդ­յո՞ք նրանք պետք է մատ­նա­ցույց ա­նեն մար­ դանց, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե հա­վա­տաց­յալ­ներ են, սա­կայն սրտի խոր­քում չեն հա­վա­տում, ով­քեր դա­վա­ճա­նում են սուրբ վստա­հու­թյու­նը, կա­տա­րում են թշնա­մու գործն ու ա­սում. «Օ՜, սրանք քրիս­տոն­յա­ներ են, սրանք խա­բում են ու ստում, և ս­րանց չպետք է վստա­հել»: Սրանք այն մար­դիկ չեն, ով­քեր ճշմար­տա­պես ներ­կա­յաց­նում են Աստ­ծուն: Բայց Աստ­ված թույլ չի տա, որ­պես­զի աշ­խար­հը մո­լոր­վի կամ խաբ­ վի: Տերն ու­նի յու­րա­հա­տուկ ժո­ղո­վուրդ երկ­րի վրա, և Նա չի ա­մա­չում նրանց եղ­բայր­ներ կո­չե­լուց, ո­րով­հետև նրանք ա­նում են Քրիս­տո­սի գոր­ծը: Նրանք ի ցույց են դնում Աստ­ծո հան­դեպ ու­նե­ցած ի­րենց սե­րը, ո­րով­հետև պա­հում են Նրա պատ­վի­րան­նե­րը: Նրանք կրում են աստ­ վա­ծա­յին պատ­կե­րը: Նրանք աշ­խար­հի տե­սա­րան են, հրեշ­տակ­նե­րի էլ, մարդ­կանց էլ: Նրանք հա­մա­գոր­ծակ­ցում են երկ­նա­յին մտքի հետ, և Տերն ա­ռա­վե­լա­պես պատ­վի է ար­ժա­նա­նում և փա­ռա­վոր­վում նրան­ցով, ով­ քեր ա­նում են ա­մե­նա­բա­րի գոր­ծե­րը: Սր­տի ճշմա­րիտ բա­րե­պաշ­տու­թյու­նը երևում է բա­րի բա­ռե­րով և բա­ րի գոր­ծե­րով, և մար­դիկ տես­նում են Աստ­ծուն սի­րող­նե­րի գոր­ծերն ու մղվում փա­ռա­վո­րե­լու Նրան: Ճշմա­րիտ քրիս­տոն­յան ա­ռա­տա­ձեռն է բա­րի գոր­ծե­րում և շատ պտուղ է բե­րում: Նա կե­րակ­րում է քաղ­ցա­ծին, հագց­նում մեր­կին, այ­ցե­լում է հի­վան­դին և ծա­ռա­յում վշտա­ցած­նե­րին: Քրիս­տոն­յա­նե­րը սրտանց հոգ են տա­նում ի­րենց շրջա­պա­տի ե­րե­խա­ նե­րի մա­սին, ով­քեր, թշնա­մու նրբին գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րին տրվե­լով, կա­րող են կոր­ծան­վել: Մեզ շրջա­պա­տում են ե­րի­տա­սարդ­ներ, ում ա­ռաջ ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը պար­տա­կան են, ո­րով­հետև Քրիս­տո­սը մա­հա­ ցավ Գող­գո­թա­յի խա­չի վրա նրանց փրկու­թյու­նը գնե­լու հա­մար: Նրանք թանկ են Աստ­ծո աչ­քում, և Նա ցան­կա­նում է նրանց հա­վի­տե­նա­կան եր­ ջան­կու­թյուն: Քրիս­տո­սի փրկու­թյան գոր­ծը լիար­ժեք է դառ­նում այն ժա­մա­նակ միայն, երբ ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը կա­տա­րում են ի­րենց բա­ժի­նը՝ վեր կե­նա­լով և փայ­լե­լով, ո­րով­հետև Աստ­ծո փառ­քը ծա­գել է նրանց վրա, և ն­րանց լույ­սը պետք է տա­րած­վի: Քրիս­տոսն Իր գոր­ծա­կալ­նե­րին կոչ է ա­նում կա­մա­վոր հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյամբ ե­ռան­դուն և հետևո­ղա­կան աշ­խա­տանք տա­նել հո­գի­նե­րի փրկու­թյան հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. հուն­վա­րի 29: 197

4 ՕԳՏԱԳՈՐԾՎՈՂ ՈՐՊԵՍ ԱՍՏԾՈ ԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

հուլիս

Բայց ա­մեն մե­կին տրված է Հո­գու հայտ­նու­թյունն օ­գու­տի հա­ մար: Ո­րով­հետև մե­կին Հո­գուց տրված է ի­մաս­տու­թյան խոսք և ու­ րի­շին՝ գի­տու­թյան խոսք՝ նույն Հո­գու չա­փով։ Ա Կորն­թա­ցիս 12.7, 8:

Մի աշ­խա­տող կա­րող է լի­նել հմուտ խոս­նակ, մյու­սը` հմուտ գրող, մե­ կը կա­րող է ու­նե­նալ ան­կեղծ, ե­ռան­դուն և հա­մառ ա­ղոթ­քի պարգև, մեկ ու­րի­շը` եր­գի պարգև, մյու­սը կա­րող է ու­նե­նալ Աստ­ծո Խոս­քը հստա­կո­ րեն բա­ցատ­րե­լու յու­րա­հա­տուկ կա­րո­ղու­թյուն: Եվ յու­րա­քանչ­յուր պարգև պետք է դառ­նա զո­րու­թյուն Աստ­ծո հա­մար, ո­րով­հետև Նա աշ­խա­տում է մշակ­նե­րի հետ: Մե­կին Աստ­ված տա­լիս է ի­մաս­տու­թյան խոսք, մյու­սին` գի­տու­թյուն, մեկ ու­րի­շին` հա­վատ, սա­կայն բո­լո­րը պետք է աշ­խա­տեն միև­նույն Գլ­խի ներ­քո: Պարգև­նե­րի բազ­մա­զա­նու­թյու­նը տա­նում է ներ­ գոր­ծու­թյան բազ­մա­զա­նու­թյան, սա­կայն «Աստ­ված նույնն է, որ ա­մե­նը ա­մեն­քի մեջ ներ­գոր­ծում է» (Ա Կորն­թա­ցիս 12.6): Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ իր ընտր­յալ ծա­ռա­նե­րը սո­վո­րեն միա­վոր­ վել ի­րար հետ ներ­դաշ­նակ ջան­քե­րի մեջ: Ո­մանց կա­րող է թվալ, թե ի­րենց պարգև­նե­րի և ի­րենց եղ­բայր մշակ­նե­րի պարգև­նե­րի միջև տար­բե­րու­ թյու­նը շատ մեծ է, որ­պես­զի թույլ տա ի­րենց միա­վոր­վել ներ­դաշ­նակ ջան­քե­րում: Սա­կայն երբ նրանք հի­շեն, որ զա­նա­զան մարդ­կանց պետք է դար­ձի բե­րեն, և որ ո­մանք կմեր­ժեն մի մշա­կի ներ­կա­յաց­րած ճշմար­ տու­թյու­նը և կ­բա­ցեն ի­րենց սրտե­րը մեկ այլ մշա­կի կող­մից այլ կերպ ներ­ կա­յաց­ված Աստ­ծո ճշմար­տու­թյան հան­դեպ, նրանք հույ­սով ջանք կա­նեն միա­բան աշ­խա­տե­լու հա­մար: Նրանց տա­ղանդ­նե­րը որ­քան էլ որ տար­ բեր լի­նեն, բո­լո­րը նույն Հո­գու կա­ռա­վար­ման տակ են: Յու­րա­քանչ­յուր խոս­քում և գոր­ծում կբա­ցա­հայտ­վի բա­րու­թյուն և սեր, և քա­նի որ ա­մեն մի աշ­խա­տող հա­վա­տար­մո­րեն է ի­րա­կա­նաց­նում իր աշ­խա­տան­քը, Քրիս­տո­սի ա­ղոթքն Իր հետևորդ­նե­րի միա­բա­նու­թյան հա­մար պա­տաս­ խան կստա­նա, և աշ­խար­հը կի­մա­նա, որ նրանք Նրա ա­շա­կերտ­ներն են: Սի­րող կա­րեկ­ցան­քի և վս­տա­հու­թյան մեջ Աստ­ծո աշ­խա­տող­նե­րը պետք է միա­վոր­վեն մե­կը մյու­սի հետ: Նա, ով ա­սում կամ ա­նում է մի բան, ո­րով ձգտում է բա­ժա­նել Քրիս­տո­սի ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րին, աշ­ խա­տում է ընդ­դեմ Տի­րոջ նպա­տա­կի: Վե­ճերն ու տա­րա­ձայ­նու­թյուն­նե­րը ե­կե­ղե­ցում, կաս­կած­նե­րի և ան­հա­վա­տու­թյան քա­ջա­լե­րումն ան­պա­տիվ վար­մունք են Քրիս­տո­սի հան­դեպ: Աստ­ված կա­մե­նում է, որ­պես­զի Իր ծա­ռա­նե­րը միմ­յանց նկատ­մամբ զար­գաց­նեն քրիս­տո­նեա­կան զգաց­ մունք­ներ: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 9.144, 145:

198

հուլիս

5

ԱՍՏՎԱԾԱՏՈՒՐ ՀԱՎԱՏ

Մ­յու­սին՝ հա­վատ նույն Հո­գով, ու­րի­շին՝ բժշկու­թյան պարգև­ներ նույն Հո­գով։ Ա Կորն­թա­ցիս 12.9:

Հա­վա­տը ևս Աստ­ծո պարգևն է: Հա­վա­տը մար­դու ըն­կալ­ման հա­մա­ ձայ­նու­թյունն է Աստ­ծո խոս­քե­րին, ո­րը կա­պում է սիրտն Աստ­ծո ծա­ռա­ յու­թյա­նը: Եվ ո՞ւմն է մար­դու ըն­կա­լու­մը, ե­թե ոչ Աստ­ծու­նը: Ո՞ւմն է սիր­ տը, ե­թե ոչ Աստ­ծու­նը: Ու­նե­նալ հա­վատ նշա­նա­կում է Աստ­ծուն հանձ­նել միտ­քը, ու­ժը, ո­րոնք մենք ստա­ցել ենք Նրա­նից, ուս­տի նրանք, ով­քեր հա­ վատ են դրսևո­րում, ի­րենց շնորհ­քով չէ, որ ա­նում են: Նրանք, ով­քեր այն­ քան հաս­տա­տուն կեր­պով են հա­վա­տում երկ­նա­յին Հո­րը, որ մո­տե­նում են Նրան ան­սահ­ման վստա­հու­թյամբ, նրանք, ով­քեր հա­վա­տով կա­րող են հաս­նել գե­րեզ­մա­նից այն կողմ գտնվող հա­վեր­ժա­կան ի­րա­կա­նու­թյա­ նը, պետք է ի­րենց ե­րախ­տիքն ար­տա­հայ­տեն Ա­րար­չին խոս­տո­վա­նու­ թյամբ. «Ա­մեն բան Քե­զա­նից է, և Քո ձե­ռիցն ստա­ցած՝ տվինք Քեզ» (Ա Մ­նա­ցոր­դաց 29.14): Ոչ ոք ի­րա­վունք չու­նի ի­րեն իր սե­փա­կա­նը կո­չել: Եվ ոչ ոք չու­նի որևէ բա­րի բան, որ կա­րող է իր սե­փա­կա­նը հա­մա­րել: Յու­րա­քանչ­յուր մարդ, յու­րա­քանչ­յուր բան Տի­րոջ սե­փա­կա­նու­թյունն է: Այն ա­մե­նը, ինչ մարդն ստա­նում է երկն­քի ա­ռա­տու­թյու­նից, միև­նույնն է, մնում է Աստ­ծու­նը: Ինչ գի­տու­թյուն որ նա ու­նի, ո­րը որևէ կերպ օգ­նում է ի­րեն լի­նել խե­լա­ցի մշակ Աստ­ծո աշ­խա­տան­քում, Տի­րո­ջից է, ուս­տի պետք է այն փո­խան­ցի իր ըն­կեր­նե­րին, որ­պես­զի նրանք ևս­ար­ժե­քա­վոր մշակ­ներ դառ­նան: Նա, ում Աստ­ված ան­սո­վոր պարգև է վստա­հել, պետք է Աստ­ծո շտե­մա­րա­նը վե­րա­դարձ­նի իր ստա­ցա­ծը` ա­ռա­տո­րեն ու­րիշ­նե­րին տա­լով իր օրհ­նու­ թյուն­նե­րի օ­գու­տը: Այդ­պի­սով Աստ­ված պատ­վի կար­ժա­նա­նա և կ­փա­ ռա­վոր­վի: Երկն­քից ա­ռա­տո­րեն հեղ­ված ու­նա­կու­թյուն­նե­րը չպետք է ծա­ռա­ յեց­վեն ե­սա­սի­րա­կան նպա­տակ­նե­րի: Յու­րա­քանչ­յուր ե­ռանդ, յու­րա­ քանչ­յուր ջանք տա­ղանդ է, ո­րը պետք է նպաս­տի Աստ­ծո փառ­քին` օգ­տա­գործ­վե­լով Նրա ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Նրա պարգև­նե­րը պետք է գոր­ ծած­վեն, որ­պես­զի Նա ստա­նա Իր մա­սը շա­հույ­թով: Տա­ղանդ­նե­րը, որ հա­մա­պա­տաս­խա­նում են մար­դուն ծա­ռա­յու­թյան մեջ, վստահ­վում են նրան ոչ միայն նրա հա­մար, որ նա ըն­դուն­ված աշ­խա­տող լի­նի, այլ նաև որ ի­րա­վա­սու լի­նի սո­վո­րեց­նել ու­րիշ­նե­րին, ով­քեր ո­րոշ ի­մաս­տով թե­րա­ նում են: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1904թ. դեկ­տեմ­բե­րի 1:

199

հուլիս

6

ԱՇԽԱՏՈՂ ՀԱՎԱՏ

Եվ էլ ի՞նչ ա­սեմ, որ ժա­մա­նակս բա­վա­կան չէ, որ պատ­մեմ Գե­ դեո­նի, Բա­րա­կի, Սամ­սո­նի, Հեփ­թա­յեի, Դա­վի­թի և Սամ­վե­լի և ու­ րիշ մար­գա­րե­նե­րի հա­մար, ով­քեր հա­վա­տով թա­գա­վո­րու­թյուն­նե­րի հաղ­թե­ցին, ար­դա­րու­թյուն գոր­ծե­ցին, խոստ­մունք­ներ ստա­ցան, առ­ յուծ­նե­րի բե­րան­ներ խցկե­ցին, կրա­կի զո­րու­թյուն անց­րին, սրի բե­ րա­նից պրծան, տկա­րու­թյու­նից զո­րա­ցան, պա­տե­րազ­մի մեջ զո­րա­ վոր ե­ղան, օ­տար­նե­րի բա­նակ­նե­րը փախց­րին: Եբ­րա­յե­ցիս 11.32-34:

Հա­վա­տալ՝ նշա­նա­կում է վստա­հել Աստ­ծուն, հա­մոզ­ված լի­նել, որ Նա մեզ սի­րում է, և ա­մե­նից լավ գի­տի, թե ինչն է մեզ հա­մար բա­րի: Ուս­ տի, մեր սե­փա­կան ճա­նա­պար­հի փո­խա­րեն, հա­վա­տը մեզ ա­ռաջ­նոր­ դում է ընտ­րել Նրա ճա­նա­պար­հը: Մեր անգ­րա­գի­տու­թյան փո­խա­րեն այն ընտ­րում է Նրա ի­մաս­տու­թյու­նը, մեր թու­լու­թյան փո­խա­րեն` Նրա ու­ժը, մեր մե­ղա­վո­րու­թյան փո­խա­րեն` Նրա ար­դա­րու­թյու­նը: Մեր կյան­ քը Աստ­ծունն է, մենք ինք­ներս ար­դեն Նրանն ենք, հա­վա­տը գի­տակ­ցում է Նրա սե­փա­կա­նա­տի­րու­թյան փաստն ու ըն­դու­նում դրա օրհ­նու­թյուն­ նե­րը: Ճշմար­տու­թյու­նը, ուղ­ղամ­տու­թյունն ու մաք­րու­թյունն ընդգծ­վել են որ­պես կյան­քի հա­ջո­ղու­թյան գաղտ­նիք­ներ: Հա­վատն է, որ օգ­նում է մեզ տի­րա­պե­տել այս սկզբունք­նե­րին: Ա­մեն մի բա­րի ազ­դակ և ձգ­տում Աստ­ծո պարգևն է, հա­վատն Աստ­ ծուց է ստա­նում այն կյան­քը, ո­րը միայն կա­րող է ճշմա­րիտ աճ և արդ­յու­ նա­վե­տու­թյուն տալ: Պետք է շատ պարզ լի­նի, թե ինչ­պես հա­վատ դրսևո­րել: Աստ­ծո յու­րա­ քանչ­յուր խոստ­ման հա­մար պայ­ման­ներ կան: Ե­թե մենք կա­մե­նում ենք կա­տա­րել Նրա կամ­քը, Նրա ողջ զո­րու­թյու­նը մերն է: Ինչ պարգև էլ որ Նա խոս­տա­նա, հենց խոստ­ման մեջ է: «­Սերմն Աստ­ծո խոսքն է» (Ղու­կաս 8.11): Որ­քան վստահ ենք, որ կաղ­նին իր կեղևի մեջ է, նույն­քան վստա­ հո­րեն կա­րող ենք ա­սել, որ Աստ­ծո պարգևը Նրա խոստ­ման մեջ է: Ե­թե մենք ստա­նում ենք խոս­տու­մը, մենք ու­նե­նում ենք պարգևը: Հա­վա­տը, որն ի­րա­վա­սու է դարձ­նում մեզ ստա­նալ Աստ­ծո պարգևը, ինք­նին պարգև է, ո­րից ո­րո­շա­կի չա­փա­բա­ժին փո­խանց­ված է յու­րա­ քանչ­յուր մարդ ա­րա­րա­ծի: Այն ա­ճում է Աստ­ծո Խոս­քի յու­րաց­մա­նը հա­ մըն­թաց: Հա­վատն ամ­րաց­նե­լու հա­մար պետք է հա­ճա­խա­կի շփվել Խոս­ քի հետ: Աստ­վա­ծա­շունչն ու­սում­նա­սի­րո­ղը պետք է զգա և հո­գու աչ­քե­րով տես­նի Աստ­ծո Խոս­քի զո­րու­թյու­նը: Ա­րար­չա­գոր­ծու­թյան մեջ «­Նա ա­սաց և ե­ղավ, Նա հրա­մա­յեց և հաս­տատ­վեց»: «Եվ չլի­նող բա­նե­րը լի­նո­ղի պես է կան­չում» (Սաղ­մոս 33.9, Հռո­մեա­ցիս 4.17), ո­րով­հետև երբ Նա կան­չում է նրանց, նրանք լի­նում են: Կր­թու­թյուն, 253, 254:

200

հուլիս

7

ԽՈՍՔԻ ՊԱՐԳԵՎ

Խոս­քը քա­րո­զիր, վրա հա­սիր, թե ժա­մա­նա­կին լի­նի, թե ժա­մա­նա­ կից դուրս, հան­դի­մա­նիր, սաս­տիր, հոր­դո­րիր ա­մեն եր­կայ­նամ­տու­ թյու­նով և վար­դա­պե­տու­թյու­նով։ Բ Տի­մո­թեոս 4.2:

Խոս­քի զո­րու­թյու­նը տա­ղանդ է, ո­րը պետք է ջա­նա­սի­րա­բար զար­ գաց­նել: Աստ­ծուց ստա­ցած բո­լոր տա­ղանդ­նե­րից ոչ մե­կը սրա­նից ա­վե­լի օրհ­նու­թյուն չի կա­րող լի­նել: Ձայ­նով ենք հա­մո­զում և հոր­դո­րում, դրա­ նով ենք Աստ­ծուն փա­ռա­բա­նում և ա­ղո­թում, և դ­րա­նով ենք ու­րիշ­նե­րին պատ­մում Փր­կագ­նո­ղի սի­րո մա­սին: Անկշ­ռա­դատ ոչ մի բառ չպետք է խոս­վի: Ոչ մի չա­րա­խո­սու­թյուն, ոչ մի թեթևա­միտ խո­սակ­ցու­թյուն, ոչ մի դյու­րագր­գիռ գան­գատ կամ պիղծ ա­ռա­ջար­կու­թյուն չպետք է դուրս գա Քրիս­տո­սին հետևո­ղի շուր­թե­րից: Սուրբ Հո­գով ներշնչ­ված՝ Պո­ղոս ա­ռաք­յա­լը գրում է. «Ոչ մի գեշ խոսք դուրս չգա ձեր բե­րա­նից» (Ե­փե­սա­ցիս 4.29): Գեշ խոսք աս­վա­ծը չի նշա­ նա­կում միայն նող­կա­լի խոսք: Յու­րա­քանչ­յուր ար­տա­հայ­տու­թյուն, ո­րը դեմ է սուրբ սկզբուն­քե­րին և մա­քուր և չպղծ­ված կրո­նին, ինք­նին գեշ խոսք է: Այն նե­րա­ռում է ան­մա­քուր ակ­նարկ­նե­րը և չա­րի գաղտ­նի ա­ռա­ ջարկ­նե­րը: Ե­թե ան­մի­ջա­պես դե­մը չառ­նենք, դրանք կա­րող են տա­նել մե­ ծա­գույն մեղ­քի: Յու­րա­քանչ­յուր ըն­տա­նի­քի, յու­րա­քանչ­յուր քրիս­տոն­յա­յի վրա դրված է գեշ խոս­քի ճանապարհն ար­գե­լե­լու պար­տա­կա­նու­թյու­նը: Երբ մենք ըն­կե­րակ­ցում ենք թեթևա­միտ խո­սակ­ցու­թյուն­ներ վա­րող­նե­րին, մեր պար­տա­կա­նու­թյունն է, հնա­րա­վո­րու­թյան դեպ­քում, փո­խել խո­սակ­ցու­ թյան թե­ման: Աստ­ծո շնոր­հի օգ­նու­թյամբ մենք պետք է փոր­ձենք բա­ռեր ար­տա­սա­նել կամ թե­մա ներ­կա­յաց­նել, ո­րը կուղ­ղի խո­սակ­ցու­թյու­նը շա­ հա­վետ հուն: Մեր բա­ռե­րը պետք է լի­նեն փա­ռա­բա­նու­թյան և ե­րախ­տա­գի­տու­թյան խոս­քեր: Ե­թե միտքն ու սիր­տը լիքն են Աստ­ծո սի­րով, սա կդրսևոր­վի խո­ սակ­ցու­թյան մեջ: Բարդ բան չի լի­նի փո­խան­ցել այն, ին­չը մտնում է մեր հոգևոր կյան­քի մեջ: Մեծ մտքե­րը, ազ­նիվ ձգտում­նե­րը, ճշմար­տու­թյան հստակ ըն­կա­լու­մը, մար­դա­սի­րա­կան նպա­տակ­նե­րը, բա­րե­պաշ­տու­թյան և սր­բու­թյան ձգտու­մը պտուղ կբե­րեն խոս­քում, ո­րոնք բա­ցա­հայ­տում են սրտի գան­ձի բնույ­թը: Երբ Քրիս­տոսն այդ կերպ բա­ցա­հայտ­վի մեր խոս­ քում, այն կու­նե­նա Նրա հա­մար հո­գի­ներ շա­հե­լու զո­րու­թյուն: Մենք պետք է Քրիս­տո­սի մա­սին խո­սենք նրանց մոտ, ով­քեր Նրան չեն ճա­նա­չում: Մենք պետք է ա­նենք այն­պես, ինչ­պես Քրիս­տոսն ա­րեց: Որ­տեղ որ Նա լի­ներ՝ ժո­ղո­վա­րա­նում, ճա­նա­պար­հի եզ­րին, ցա­մա­քից մի փոքր հե­ռա­ցած նա­վա­կի մեջ, փա­րի­սե­ցի­նե­րի խնջույ­քին կամ մաք­սա­ վո­րի սե­ղա­նի շուրջ, Նա մարդ­կանց հետ խո­սում էր բարձ­րա­գույն կյան­ քին վե­րա­բե­րող ար­ժեք­նե­րի մա­սին: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1902թ. հու­լի­սի 2: 201

հուլիս

8

ԵՐԳԵԼՈՒ ՊԱՐԳԵՎԸ

Ու­րեմն ի՞նչ է, ա­ղոթք ա­նեմ հո­գով, ա­ղոթք ա­նեմ մտքով էլ, սաղ­ մոս ա­սեմ հո­գով, սաղ­մոս ա­սեմ մտքով էլ։ Ա Կորն­թա­ցիս 14.15:

Աստ­ված կոչ է ա­նում Իր ժո­ղովր­դին զբաղ­վել ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­ խա­տան­քի տար­բեր մե­թոդ­նե­րով՝ բո­լոր ջրե­րի կող­քին սեր­մե­լու հա­մար: Մենք ի­րա­կա­նաց­նում ենք չնչին մասն այն աշ­խա­տան­քի, ո­րը Նա ցան­ կա­նում է, որ մենք ա­նենք մեր հարևան­նե­րի և բա­րե­կամ­նե­րի շրջա­նում: Աղ­քատ­նե­րի, հի­վանդ­նե­րի և որ­բե­րի նկատ­մամբ ցու­ցա­բե­րած բա­րու­ թյամբ մենք կա­րող ենք ազ­դե­ցու­թյուն ձեռք բե­րել նրանց վրա, որ­պես­զի աստ­վա­ծա­յին ճշմար­տու­թյու­նը մուտք ու­նե­նա նրանց սրտեր: Ծա­ռա­ յու­թյան հա­մար ներ­կա­յաց­վող նման հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րից և ոչ մե­ կը չպետք է բաց թողն­վի: Դա ա­մե­նա­բարձր ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­ տանքն է, որ մենք կա­րող ենք ա­նել: Տ­նից տուն սի­րով և կա­րեկ­ցան­քով ճշմար­տու­թյան ներ­կա­յա­ցու­մը հա­մա­հունչ է Քրիս­տո­սի` Իր ա­շա­կերտ­ նե­րին ուղ­ղած ցու­ցում­նե­րի հետ, երբ Նա նրանց ու­ղար­կեց ա­ռա­ջին ա­վե­տա­րան­չա­կան ճամ­փոր­դու­թյա­նը: Կա նաև եր­գի պարգև ու­նե­ցող­նե­րի կա­րիք: Եր­գը հոգևոր ճշմար­ տու­թյու­նը սրտի վրա տպա­վո­րե­լու ա­մե­նաարդ­յու­նա­վետ մի­ջոց­նե­րից մեկն է: Շատ հա­ճախ է սուրբ եր­գի բա­ռե­րով զղջման և հա­վա­տի ցայ­ տաղբ­յու­րը բաց­վել: Ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը` ծեր թե ե­րի­տա­սարդ, պետք է կրթվեն՝ ա­ռաջ գնա­լու և այս վեր­ջին լուրն աշ­խար­հին հռչա­կե­լու հա­ մար: Ե­թե նրանք գնան խո­նար­հու­թյամբ, Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը կգնան նրանց հետ` սո­վո­րեց­նե­լով, թե ինչ­պես ա­ղոթք բարձ­րաց­նեն, ինչ­պես եր­գեն և ինչ­պես հռչա­կեն այս ժա­մա­նա­կի հա­մար Ա­վե­տա­րա­նի ճշմար­ տու­թյու­նը: Ե­րի­տա­սարդ կա­նա՛յք և տ­ղա­մար­դի՛կ, վերց­րեք այն գոր­ծը, ո­րին Աստ­ված ձեզ կոչ է ա­նում: Քրիս­տո­սը կսո­վո­րեց­նի ձեզ օգ­տա­գոր­ծել ձեր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը բա­րի նպա­տակ­նե­րի հա­մար: Երբ ստա­նաք Սուրբ Հո­գու արթ­նաց­նող շուն­չը և փոր­ձեք սո­վո­րեց­նել ու­րիշ­նե­րին, ձեր միտ­ քը կթար­մա­նա, և դուք ու­նակ կլի­նեք ներ­կա­յաց­նել խոս­քեր, ո­րոնք նոր են և ա­նօ­րի­նակ գե­ղե­ցիկ ձեր ունկն­դիր­նե­րի հա­մար: Ա­ղո­թեք, եր­գեք և խո­սեք Խոս­քը: Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ Իր ժո­ղո­վուրդն ստա­նա փո­խան­ցե­լու հա­ մար: Որ­պես ա­նա­չառ, ա­նե­սա­սեր վկա­ներ՝ նրանք պետք է ու­րիշ­նե­րին տան այն, ինչ Աստ­ված տվել է ի­րենց: Եվ քա­նի որ մտնում եք գոր­ծի մեջ և ձեր ու­նե­ցած ցան­կա­ցած զո­րու­թյամբ փոր­ձում եք սրտեր շա­հել, հա­ մոզ­վեք, որ աշ­խա­տում եք այն ճա­նա­պար­հով, ո­րը կվե­րաց­նի նա­խա­ պա­շար­մունք­նե­րը և նո­րե­րը չի ստեղ­ծի: Քրիս­տո­սի կյան­քը դարձ­րեք ձեր մշտա­կան ու­սում­նա­սի­րու­թյան ա­ռար­կան և աշ­խա­տեք՝ հետևե­լով Նրա օ­րի­նա­կին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1912թ. հու­նի­սի 6: 202

հուլիս

9

ԲԺՇԿՈՒԹՅԱՆ ՊԱՐԳԵՎԸ

Ե­թե ձե­զա­նից մե­կը հի­վանդ է, թող ե­կե­ղե­ցու ե­րեց­նե­րին կան­չի, որ նրա վրա ա­ղոթք ա­նեն, նրան յու­ղով օ­ծեն Տի­րոջ ա­նու­նով: Եվ հա­ վատ­քով ա­ղոթ­քը կփրկի այն հի­վան­դին, և Տե­րը վեր կկաց­նի նրան: Եվ ե­թե մեղք գոր­ծած լի­նի, կթող­վի նրան։ Հա­կո­բոս 5.14, 15:

Հի­վան­դու­թյուն­ներ բժշկե­լու Քրիս­տո­սի զո­րու­թյունն անց­յա­լում հայտն­վել է ու­շագ­րավ ձևով: Նախ­քան մենք կօրհն­վեինք հաս­տա­տու­ թյուն­նե­րով, որ­տեղ հի­վանդ­նե­րը կա­րող էին օգ­նու­թյուն ստա­նալ տա­ ռա­պանք­նե­րից, ջա­նա­դիր բուժ­մամբ և հա­վատ­քով առ Աստ­ված կա­ տար­ված ե­ռան­դուն ա­ղոթ­քով եր­բեմն ա­մե­նաան­հույս թվա­ցող դեպ­քերն ան­գամ հա­ջո­ղու­թյամբ են պսակ­վել: Այ­սօր Տե­րը տա­ռապ­յալ­նե­րին հրա­ վի­րում է հա­վա­տալ Ի­րեն: Մար­դու կա­րիքն Աստ­ծո հնա­րա­վո­րու­թյունն է: «Եվ այն տե­ղից դուրս գնաց, ե­կավ Իր հայ­րե­նի­քը, և Նրա ա­շա­կերտ­ նե­րը Նրա հետևից գնում էին: Եվ ո­րով­հետև շա­բաթ էր, սկսեց ժո­ղո­ վա­րա­նի մեջ սո­վո­րեց­նել, և շա­տե­րը լսե­լով զար­մա­նում էին և ա­սում. Սրան որ­տե­ղի՞ց է այս բա­նե­րը, կամ սա ի՞նչ ի­մաս­տու­թյուն է, որ տրված է Սրան, որ այս­պի­սի զո­րու­թյուն­ներ էլ են լի­նում Սրա ձեռ­քով: Չէ՞ որ Սա է հյուս­նը, Մա­րիա­մի որ­դին, Հա­կո­բի և Հով­սե­սի և Հու­դա­յի և Սի­մո­նի եղ­բայ­րը, և չէ՞ որ Դրա քույ­րերն այս­տեղ մեզ մոտ են: Եվ Նրա վրա գայ­ թակղ­վում էին: Հի­սուսն էլ նրանց ա­սաց. Մի մար­գա­րե ա­նարգ չէ, բայց միայն իր հայ­րե­նի­քի և իր ազ­գա­կան­նե­րի և իր տան մեջ: Եվ չէր կա­րո­ ղա­նում այն­տեղ ոչ մի զո­րու­թյուն ա­նել, բայց միայն մի քա­նի հի­վանդ­նե­ րի վրա ձեռք դրեց և բժշ­կեց» (Մար­կոս 6.1-5): Հի­վանդ­նե­րին հատ­կաց­ված մեր բո­լոր բժշկու­թյուն­նե­րի հետ մեկ­տեղ պարզ և հա­մառ ա­ղոթք պետք է ար­վի բժշկու­թյան օրհ­նու­թյան հա­մար: Մենք պետք է հի­վանդ­նե­րին մատ­նան­շենք կա­րե­կից Փրկ­չի և՛ նե­րե­լու, և՛ բժշկե­լու Նրա զո­րու­թյու­նը: Նրա գթա­ռատ կան­խա­տե­սու­թյան շնոր­հիվ նրանք կա­րող են բժշկվել: Մատ­նան­շեք տա­ռապ­յալ­նե­րին երկ­նա­յին դա­ տա­րա­նի ի­րենց Փաս­տա­բա­նին: Ա­սա­ցեք նրանց, որ Քրիս­տո­սը կբժշկի հի­վանդ­նե­րին, ե­թե նրանք ա­պաշ­խա­րեն և դա­դա­րեն ոտ­նա­հա­րել Աստ­ ծո օ­րեն­քը: Կա Փր­կիչ, Ով կբա­ցա­հայ­տի Ի­րեն մեր ա­ռող­ջա­րան­նե­րում՝ փրկե­լու հա­մար նրանց, ով­քեր ի­րենց ամ­բող­ջո­վին կհանձ­նեն Նրան: Տա­ ռապ­յալ­նե­րը կա­րող են միա­նալ ձեզ ա­ղոթ­քում` խոս­տո­վա­նե­լով ի­րենց մեղ­քե­րը և ս­տա­նա­լով նե­րում: Ձե­ռագ­րեր 8.267, 268:

203

10 ՄԵԾ ԲԺՇԿԻ ՄԻՋՈՑՈՎ ՍՏԱՑԱԾ ԲԺՇԿՈՒԹՅԱՆ ԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

հուլիս

Եվ երբ որ ի­րի­կուն ե­ղավ, ա­րե­գա­կը մայր մտնե­լիս, բո­լոր հի­ վանդ­նե­րին և դի­վա­հար­նե­րին Նրա մոտ բե­րին։ Եվ բո­լոր քա­ղա­քը ժո­ղով­ված էր դռան ա­ռա­ջին։ Եվ շատ կերպ-կերպ ցա­վե­րով հի­վանդ­ նե­րին բժշկեց և շատ դևեր հա­նեց: Եվ թույլ չէր տա­լիս դևե­րին, որ խո­սեն, ո­րով­հետև ճա­նա­չում էին Նրան։ Մար­կոս 1.32-34:

Տա­լով մեզ Իր Որ­դուն` Հայ­րը տվեց ա­մե­նա­թան­կա­գին պարգևը, որ եր­կին­քը կա­րող էր տալ: Մեր ա­ռա­վե­լու­թյունն է օգ­տա­գոր­ծել այս պարգևը հի­վանդ­նե­րին բժշկե­լու մեր ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Թող որ Քրիս­տո­ սը լի­նի ձեր կախ­վա­ծու­թյու­նը: Հանձ­նեք յու­րա­քանչ­յուր դեպք Մե­ծա­գույն Բժշ­կին, թո­ղեք Նա ա­ռաջ­նոր­դի յու­րա­քանչ­յուր գործ: Ազն­վո­րեն և հա­ վատ­քով ար­ված ա­ղոթ­քը կլսվի: Սա վստա­հու­թյուն կհա­ղոր­դի բժշկող­նե­ րին և քա­ջու­թյուն՝ բժշկվող­նե­րին: Ես ցու­ցում եմ ստա­ցել, որ մենք պետք է հի­վանդ­նե­րին ա­ռաջ­նոր­դենք մեր հաս­տա­տու­թյուն­ներ ա­վե­լի մեծ բա­ներ ակն­կա­լե­լու հա­մար բժշկո­ ղից` Մե­ծա­գույն Բժշ­կին հա­վա­տա­լու պատ­ճա­ռով, Ով Իր երկ­րա­յին ծա­ ռա­յու­թյան տա­րի­նե­րին գնում էր քա­ղաք­նե­րով և գ­յու­ղե­րով և բժշ­կում բո­լոր նրանց, ով­քեր գա­լիս էին Իր մոտ: Ոչ մե­կից ե­րես չէր դարձ­նում. բժշկում էր նրանց բո­լո­րին: Թող որ հի­վանդ­նե­րը գի­տակ­ցեն, որ թեև ան­ տե­սա­նե­լի, Քրիս­տո­սը ներ­կա է թեթևու­թյուն և բժշ­կու­թյուն բե­րե­լու հա­ մար: Իր հա­րու­թյու­նից հե­տո Քրիս­տո­սը հան­դի­պեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րի հետ և քա­ռա­սուն օր շա­րու­նակ ցու­ցում­ներ էր տա­լիս նրանց ի­րենց հե­տա­գա գոր­ծի վե­րա­բեր­յալ: Իր համ­բարձ­ման օ­րը նա հան­դի­պեց Իր ա­շա­կերտ­ նե­րին Գա­լի­լեա­յի սա­րի վրա, որ­տեղ Նա հան­դի­պում էր նշա­նա­կել: Եվ Նա ա­սաց նրանց. «Ա­մեն իշ­խա­նու­թյունն Ինձ տրվեց երկն­քում և երկ­ րում: Ու­րեմն գնա­ցեք բո­լոր ազ­գե­րը ա­շա­կեր­տե­ցեք՝ նրանց մկրտե­լով Հոր և Որ­դու և Սուրբ Հո­գու ա­նու­նով: Նրանց սո­վո­րեց­նե­լով, որ ա­մեն ինչ, որ ձեզ պատ­վի­րե­ցի՝ պա­հեն, և ա­հա Ես ձեզ հետ եմ ա­մեն օր մինչև աշխարհի վեր­ջը» (Մատ­թեոս 28.18-20): Յու­րա­քանչ­յուր բժշկի և յու­րա­ քանչ­յուր հի­վան­դի ա­ռա­վե­լու­թյունն է հա­վա­տալ այս խոստ­մա­նը. կյան­ քը տրվում է բո­լո­րին, ով­քեր հա­վա­տում են: Լու­րեր Լո­մա Լին­դա­յից, 355:

204

11 ԲԺՇԿՈՒԹՅԱՆ ՊԱՐԳԵՎԸ ՉԻ ՓՈԽԱՐԻՆՈՒՄ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

հուլիս

Եվ Նա, Իր ձեռ­քը մեկ­նե­լով, կպավ նրան և ա­սաց. Կա­մե­նում եմ, սրբվիր, և շու­տով բո­րո­տու­թյու­նը հե­ռա­ցավ նրա­նից։ Եվ Ին­քը պատ­վի­րեց նրան, որ ոչ ո­քի չա­սի, այլ թե՝ Գնա, անձդ ցույց տուր քա­հա­նա­յին և քո սրբու­թյան հա­մար ըն­ծան բեր, ինչ­պես Մով­սե­սը հրա­մա­յեց նրանց վկա­յու­թյան հա­մար։ Ղու­կաս 5.13, 14:

Հա­ճախ մե­կը մյու­սին ա­նում են հետև­յալ նկա­տո­ղու­թյու­նը. «Ին­չո՞ւ ենք այդ­քան կախ­ված ա­ռող­ջա­րան­նե­րից: Ին­չո՞ւ չենք ա­ղո­թում հի­ վանդ­նե­րի հրա­շա­լի բժշկու­թյան հա­մար, ինչ­պես ա­նում էր Աստ­ծո ժո­ ղո­վուր­դը»: Մեր աշ­խա­տան­քի վաղ պատ­մու­թյան ըն­թաց­քում շա­տերն են բժշկվել ա­ղոթ­քով: Ո­մանք բժշկվե­լուց հե­տո հետևել են ա­խոր­ժա­կի թողտ­վու­թյան միև­նույն ըն­թաց­քին, որն ու­նե­ցել էին նախ­կի­նում: Նրանք չեն ապ­րել և աշ­խա­տել այն­պես, որ խու­սա­փեն հի­վան­դու­թյու­նից, ցույց չեն տվել, որ գնա­հա­տում են Տի­րոջ բա­րու­թյունն ի­րենց նկատ­մամբ: Կրկին և կր­կին տա­ռա­պել են ի­րենց սե­փա­կան ան­փու­թու­թյան և գոր­ծո­ ղու­թյուն­նե­րի անմ­տած­ված ըն­թաց­քի պատ­ճա­ռով: Նրանց վրա բժշկու­ թյան պարգևը հե­ղե­լով՝ ինչ­պե՞ս կա­րող էր Տե­րը փա­ռա­վոր­վել: Երբ ստա­ցանք ա­ռող­ջա­րան ու­նե­նա­լու լույ­սը, պատ­ճա­ռը շատ պար­ զո­րոշ տրվեց: Շա­տե­րը կա­րիք ու­նեին կրթվե­լու ա­ռողջ կեն­սա­կեր­պի վե­ րա­բեր­յալ: Պետք է հատ­կաց­վի մի վայր, ուր կբեր­վեն հի­վանդ­նե­րը, ուր կսո­վո­րեն ապ­րել այն­պես, ինչ­պես պատ­շա­ճում է ա­ռող­ջու­թյու­նը պահ­ պա­նե­լու հա­մար: Պետք է ջա­նա­սի­րա­բար դա­սա­խո­սու­թյուն­ներ կար­դաց­վեն որ­պես հի­վանդ­նե­րի ու­սուց­ման մի­ջոց, թե ինչ­պես կան­խել հի­վան­դու­թյուն­ ներն ի­մաս­տուն ապ­րե­լա­կեր­պով: Այս դա­սա­խո­սու­թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով հի­վանդ­նե­րը կա­րող են տես­նել ի­րենց վրա ըն­կած պա­տաս­խա­նատ­ վու­թյու­նը՝ պա­հել ի­րենց մար­մինն ա­մե­նաա­ռողջ վի­ճա­կում, ո­րով­հետև այն Տի­րոջ փրկագ­նած սե­փա­կա­նու­թյունն է: Միտ­քը, հո­գին ու մար­մի­նը գնվել են մեծ գնով, «ուս­տի փա­ռա­վո­րեք Աստ­ծուն ձեր մարմ­նում և ձեր հո­գում, որ Աստ­ծունն են» (Ա Կորն­թա­ցիս 6.20): Աստ­ծո նա­խախ­նա­մու­թյան մեջ հրա­հանգ­ներ են տրվել ա­ռող­ջա­րան­ ներ կա­ռու­ցե­լու վե­րա­բեր­յալ, որ­պես­զի հի­վանդ­նե­րը հա­վաք­վեն այն­տեղ և սո­վո­րեն ա­ռողջ ապ­րե­լու գաղտ­նիք­նե­րը: Ա­ռող­ջա­րան­նե­րի կա­ռու­ցու­ մը կան­խո­րոշ­ված պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն է, ո­րի օգ­նու­թյամբ բո­լոր ե­կե­ղե­ցի­նե­րի ան­դամ­նե­րին պետք է շա­հել և ծա­նո­թաց­նել այս ժա­մա­ նակ­նե­րի ճշմար­տու­թյան հետ: Ձե­ռագ­րեր 7.378, 379:

205

12 ՈՉ ԱՄԵՆ ԲԺՇԿՈՒԹՅՈՒՆՆ Է ԳԱԼԻՍ ՀՈԳՈՒՑ

հուլիս

Շա­տե­րը կա­սեն Ինձ այն օ­րը, Տե՛ր, Տե՛ր, չէ՞ որ Քո ա­նու­նով մար­ գա­րեա­ցանք և Քո ա­նու­նով դևեր հա­նե­ցինք և Քո ա­նու­նով շատ զո­ րու­թյուն­ներ գոր­ծե­ցինք։ Եվ Ես այն ժա­մա­նակ պարզ կա­սեմ նրանց, թե՝ Եր­բեք ձեզ չեմ ճա­նա­չել. Ին­ձա­նից դեն գնա­ցեք, ով ա­նօ­րե­նու­ թյուն գոր­ծող­ներ։ Մատ­թեոս 7.22, 23:

Մենք պետք է խա­րիսխ գցենք Քրիս­տո­սում՝ ար­մա­տա­ցած և հիմ­նա­ վոր­ված հա­վա­տի մեջ: Սա­տա­նան աշ­խա­տում է գոր­ծա­կալ­նե­րի մի­ջո­ ցով: Նա ընտ­րում է նրանց, ով­քեր չեն խմում կեն­դա­նի ջու­րը, ում հո­ գի­նե­րը ծա­րավ են նոր և տա­րօ­րի­նակ փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րի, և ով­քեր պատ­րաստ են խմե­լու ի­րենց հան­դի­պած ցան­կա­ցած աղբ­յու­րից: Ձայ­ ներ կլսվեն ա­սե­լիս. «Ա­հա այս­տեղ է Քրիս­տո­սը կամ այն­տեղ, չհա­վա­ տաք» (Մատ­թեոս 24.23): Մենք ու­նենք Ճշմա­րիտ Հով­վի ձայ­նի անս­խալ ա­պա­ցույ­ցը, և Նա կոչ է ա­նում մեզ հետևել Ի­րեն: Նա ա­սում է. «Ես Իմ Հոր պատ­վի­րան­նե­րը պա­հե­ցի» (Հով­հան­նես 15.10): Նա ա­ռաջ­նոր­դում է Իր հո­տը խո­նարհ հնա­զան­դու­թյան կա­ծա­նով դե­պի Աստ­ծո օ­րեն­քը և եր­բեք ոչ մե­կին չի քա­ջա­լե­րում այդ օ­րեն­քի ոտ­նա­հա­րու­մը: «Օ­տա­րա­կա­նի ձայ­նը» նրանն է, ով ո՛չ հար­գում, ո՛չ հնա­զանդ­վում է Աստ­ծո սուրբ, ար­դար և բա­րի օ­րեն­քին: Շա­տերն են սուրբ ձևա­նում և պար­ծե­նում հի­վանդ­նե­րի բժշկու­թյան ի­րենց հրաշք­նե­րով, երբ ար­հա­ մար­հում են ար­դա­րու­թյան այս մե­ծա­գույն չա­փա­նի­շը: Սա­կայն ո՞ւմ զո­ րու­թյամբ են այս բժշկու­թյուն­ներն ի­րա­կա­նա­նում: Ե­թե Նրանք, ում մի­ջո­ցով կա­տար­վում են այս բժշկու­թյուն­նե­րը, հակ­ ված են այս դրսևո­րում­նե­րին Աստ­ծո օ­րենքն ար­հա­մար­հելն ար­դա­րաց­ նե­լու հա­մար, և շա­րու­նա­կում են անհ­նա­զանդ մնալ, թեև իշ­խա­նու­թյուն ու­նեն ցան­կա­ցած ո­լոր­տում, դեռևս չի նշա­նա­կում, թե նրանք ու­նեն Աստ­ծո զո­րու­թյու­նը: Հա­կա­ռա­կը, դա մեծ մո­լո­րեց­նո­ղի հրաշք­ներ գոր­ծե­ լու զո­րու­թյունն է: Նա բա­րո­յա­կան օ­րեն­քի ոտ­նա­հա­րող է և գոր­ծադ­րում է իր կա­րե­ցած յու­րա­քանչ­յուր մի­ջոց մարդ­կանց կու­րաց­նե­լու հա­մար, որ­ պես­զի չտես­նեն դրա ի­րա­կան բնույ­թը: Մենք նա­խազ­գու­շաց­ված ենք, որ վեր­ջին օ­րե­րին նա կաշ­խա­տի նշան­նե­րով ու խա­բու­սիկ հրաշք­նե­րով և կ­շա­րու­նա­կի այս հրաշք­նե­րը մինչև փոր­ձաշր­ջա­նի ա­վար­տը՝ կա­րո­ղա­ նա­լու հա­մար մատ­նան­շել դրանք որ­պես ա­պա­ցույց, թե ին­քը լույ­սի հրեշ­ տակ է, և ոչ խա­վա­րի: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1885թ. նու­յեմ­բե­րի 17:

206

13 ԻՐԱԿԱՆ ՀՐԱՇՔՆԵՐ ՆՈՐԻՑ ՏԵՂԻ ԿՈՒՆԵՆԱՆ

հուլիս

Այս­տեղ է սուր­բե­րի համ­բե­րու­թյու­նը, այս­տեղ են Աստ­ծո պատ­ վի­րան­նե­րը և Հի­սու­սի հա­վատ­քը պա­հող­նե­րը։ Հայտ­նու­թյուն 14.12:

Ա­վե­տա­րա­նի մեծ գոր­ծը չպետք է ա­վարտ­վի Աստ­ծո զո­րու­թյան ա­վե­լի պա­կաս դրսևոր­մամբ, քան ե­ղել է այն բաց­վե­լիս: Ա­վե­տա­րա­նի բաց­ման` ա­ռա­ջին անձրևի հեղ­ման ժա­մա­նակ կա­տար­ված մար­գա­րեու­թյուն­նե­րը կի­րա­կա­նա­նան կրկին վեր­ջին անձրևի` դրա փակ­ման ժա­մա­նակ: Ա­հա «հանգս­տա­նա­լու ժա­մա­նակ­նե­րը», ո­րին Պետ­րոս ա­ռաք­յալն սպա­սում էր, երբ ա­սում էր. «Ու­րեմն զղջա­ցեք և հետ դար­ձեք, որ ձեր մեղ­քե­րը ջնջվեն. Որ Տի­րոջ ե­րե­սից հանգս­տա­նա­լու ժա­մա­նակ­նե­րը գան, Եվ Նա ու­ղար­կի սկզբից ձեզ հա­մար քա­րոզ­ված Հի­սուս Քրիս­տո­սին» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 3.19, 20): Աստ­ծո ծա­ռա­նե­րը պայ­ծառ և սուրբ օ­ծու­թյամբ փայ­լա­տա­կող դեմ­քե­ րով տե­ղից տեղ կշտա­պեն՝ երկն­քի լու­րը հռչա­կե­լու հա­մար: Ամ­բողջ աշ­ խար­հում հա­զա­րա­վոր ձայ­նե­րով նա­խազ­գու­շա­ցում կտրվի: Հրաշք­ներ կար­վեն, հի­վանդ­նե­րը կբժշկվեն, և նշան­ներ ու հրաշք­ներ կհետևեն հա­ վա­տաց­յալ­նե­րին: Սա­տա­նան ևս աշ­խա­տում է, մեծ նշան­ներ է ա­նում, որ երկն­քից կրակ էլ է վայր բե­րել տա­լիս երկ­րի վրա մարդ­կանց ա­ռաջ (Հայտ­նու­թյուն 13.13): Այդ­պի­սով երկ­րի բնա­կիչ­նե­րը վերջ­նա­կան ո­րո­ շում կա­յաց­նե­լու ա­ռաջ կկանգ­նեն: Լու­րը հռչակ­վե­լու է ոչ այն­քան փաս­տարկ­նե­րի, որ­քան Աստ­ծո Հո­գու խո­րը ներ­գոր­ծու­թյան մի­ջո­ցով: Ա­պա­ցույց­ներն ար­դեն ներ­կա­յաց­ված են ե­ղել, սեր­մը` ցան­ված, և հի­մա այն կհաս­նի ու պտուղ կտա: Ա­վե­ տա­րա­նիչ­նե­րի տա­րա­ծած գրա­կա­նու­թյունն իր ազ­դե­ցու­թյունն է թո­ղել, բայց շա­տե­րին, ով­քեր տպա­վոր­վել են, խան­գա­րել են լիո­վին ըմբռ­նել ճշմար­տու­թյու­նը կամ հնա­զանդ­վե­լ դրան: Սա­կայն հի­մա լույ­սի շո­ղե­րը թա­փան­ցում են ա­մե­նուր, ճշմար­տու­թյու­նը պարզ է դառ­նում, և Աստ­ծո ան­կեղծ զա­վակ­նե­րը քան­դում են ի­րենց պա­հող կա­պանք­նե­րը: Ըն­տա­ նե­կան կա­պե­րը, ե­կե­ղե­ցա­կան պար­տա­վո­րու­թյուն­ներն ար­դեն ան­զոր են կանգ­նեց­նե­լու նրանց: Ճշմար­տու­թյունն ա­մեն ին­չից թանկ է: Չ­նա­յած ճշմար­տու­թյան դեմ հա­մախմբ­ված ու­ժե­րին` հա­զա­րա­վոր­նե­րը կանց­ նեն Տի­րոջ կող­մը: Մեծ պայ­քար, 611, 612:

207

14 ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ՊԱՐԳԵՎԸ, ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐՈՎ ՎԱՐԺ ԽՈՍԵԼԸ

հուլիս

Եվ Ե­րու­սա­ղե­մում բնակ­ված էին Հրեա­ներ՝ աստ­վա­ծա­վախ մար­ դիկ՝ երկն­քի տա­կի ա­մեն ազ­գե­րից։ Եվ երբ որ այս ձայ­նը ե­ղավ, բազ­ մու­թյու­նը ե­կավ մեկ­տեղ և կիտ­վեց, ո­րով­հետև ա­մեն մե­կը լսում էր նրանց, որ իր լեզ­վով խո­սում էին։ Եվ ա­մեն­քը հիա­նում էին և զար­ մա­նում և ի­րար ա­սում էին. Չէ՞ որ ա­հա սրանք ա­մեն­քը, որ խո­սում են, Գա­լի­լեա­ցի են։ Եվ ինչ­պե՞ս մենք ա­մեն մեկս մեր լեզ­վով լսում ենք, որ նրա­նում ծնված ենք: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.5-8:

«Եվ երևա­ցին նրանց բա­ժան­ված լե­զու­ներ ինչ­պես կրա­կից. Եվ նստեց նրանց ա­մեն մե­կի վրա։ Եվ ա­մեն­քը Սուրբ Հո­գով լցվե­ցին և սկ­սե­ցին ու­ րիշ լե­զու­նե­րով խո­սել, ինչ­պես որ Հո­գին նրանց խո­սել էր տա­լիս» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.3, 4). Սուրբ Հո­գին, ըն­դու­նե­լով կրա­կի լե­զու­նե­րի ձև, ի­ջավ հա­վաք­ված­նե­րի վրա: Սա ա­շա­կերտ­նե­րի վրա ի­ջած պարգևի խորհր­ դա­նիշն էր, ո­րը նրանց հնա­րա­վո­րու­թյուն տվեց վարժ խո­սել լե­զու­նե­րով, ո­րոնց հետ նրանք մինչ այդ ան­ծա­նոթ էին: Կ­րա­կը խորհր­դան­շում էր այն ջեր­մա­գին ե­ռան­դը, ո­րով ա­շա­կերտ­նե­րը պետք է աշ­խա­տեին, և այն զո­ րու­թյու­նը, ո­րը կու­ղեկ­ցեր նրանց աշ­խա­տան­քին: «Եվ Ե­րու­սա­ղե­մում բնակ­ված էին Հրեա­ներ՝ Աստ­վա­ծա­վախ մար­դիկ՝ երկն­քի տա­կի ա­մեն ազ­գե­րից» (հա­մար 5): Աք­սո­րի ժա­մա­նակ հրեա­նե­րը տա­րած­վել էին բնա­կեց­ված երկ­րի հա­մար­յա բո­լոր մա­սե­րով մեկ և սո­վո­ րել խո­սել տար­բեր լե­զու­նե­րով: Այս հրեա­նե­րից շա­տերն այս կա­պակ­ցու­ թյամբ Ե­րու­սա­ղե­մում էին, մաս­նակ­ցում էին այն ժա­մա­նակ ի­րա­կա­նաց­ վող կրո­նա­կան ա­րա­րո­ղու­թյուն­նե­րին: Հա­վաք­ված­նե­րը ներ­կա­յաց­նում էին հայտ­նի բո­լոր լե­զու­նե­րը: Լե­զու­նե­րի այս բազ­մա­զա­նու­թյու­նը մե­ծա­ գույն խո­չըն­դոտ կլի­ներ Ա­վե­տա­րա­նի հռչակ­ման հա­մար, և այդ ժա­մա­ նակ Աստ­ված հրա­շա­լի կեր­պով լրաց­րեց ա­շա­կերտ­նե­րի այս պա­կա­սը: Սուրբ Հո­գին նրանց հա­մար ա­րեց այն, ին­չը նրանք չէին կա­րող ի­րա­ կա­նաց­նել ինք­նու­րույն ողջ կյան­քի ըն­թաց­քում: Այժմ նրանք կա­րող էին հռչա­կել Ա­վե­տա­րա­նի ճշմար­տու­թյուն­ներն երկ­րի սահ­ման­նե­րից դուրս՝ վարժ խո­սե­լով այն մարդ­կանց լե­զուն, ում հետ նրանք կաշ­խա­տեին: Այս հրա­շա­լի պարգևը հզոր վկա­յու­թյուն էր աշ­խար­հին, որ նրանց հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը կրում է Երկն­քի կնի­քը: Այդ ժա­մա­նա­կից ի վեր ա­շա­կերտ­նե­րի լե­զուն մա­քուր, պարզ և վարժ էր, ան­կախ նրա­նից՝ խո­ սում էին ի­րենց մայ­րե­նի, թե օ­տար լեզ­վով: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 39, 40:

208

15 ԼԵԶՈՒՆԵՐ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ ՔԱՐՈԶԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

հուլիս

Այս­պես էլ դուք, ե­թե լե­զու­նե­րով բա­նը հայտ­նի չա­սեք, այն խո­ սածն ինչ­պե՞ս կի­մաց­վի. Ո­րով­հետև իբր թե օ­դի մեջ խո­սող­ներ կլի­ նեք։ Ո­րով­հետև այն­քան այլևայլ ձայ­ներ կան աշ­խար­հում, և նրանց ոչ մեկն էլ ա­ռանց նշա­նա­կու­թյան չէ։ Արդ ե­թե ես ձայ­նի զո­րու­թյու­նը չգի­տե­նամ, ես խո­սո­ղին խուժ կլի­նեմ, և խո­սողն ինձ հա­մար՝ դուժ։ Ա Կորն­թա­ցիս 14.9-11:

Խոս­քի և վար­դա­պե­տու­թյան հետ աշ­խա­տող ծա­ռա­յող­նե­րը պետք է լի­նեն կա­տար­յալ մշակ­ներ և պետք է ներ­կա­յաց­նեն ճշմար­տու­թյունն իր մաք­րու­թյամբ, բայց և՝ պար­զու­թյամբ: Նրանք հո­տին պետք է կե­րակ­րեն մա­քուր, ման­րակր­կիտ մա­ղած սննդով: Կան թա­փա­ռող աստ­ղեր, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե Աստ­ծուց ու­ղարկ­ված ծա­ռա­յող­ներ են, ով­քեր շա­ բաթ են քա­րո­զում վայ­րից վայր, սա­կայն ում ճշմար­տու­թյու­նը խառն­ված է կեղ­ծի­քով, և մարդ­կանց վրա են նե­տում ի­րենց աղ­ճատ­ված տե­սա­կետ­ նե­րը: Սա­տա­նան նրանց ստի­պել է զզվել խե­լա­ցի և զ­գա­յուն ան­հա­վատ­ նե­րից: Այս մարդ­կան­ցից ո­մանք շատ բան են ու­նե­նում ա­սե­լու պարգև­նե­րի վե­րա­բեր­յալ և հա­ճախ շատ փոր­ձա­ռու են: Նրանք տրվում են վայ­րի և դ­յու­րագր­գիռ զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րի և ար­ձա­կում են ա­նըմբռ­նե­լի ձայ­ներ, որն ան­վա­նում են լե­զու­նե­րի պարգև, և կա մի դա­սա­կարգ, ո­րը հրա­ պուր­վում է այս տա­րօ­րի­նակ դրսևո­րում­նե­րից: Տա­րօ­րի­նակ հո­գի է կա­ ռա­վա­րում այս դա­սա­կար­գին, ո­րը կճնշի և կ­կոր­ծա­նի բո­լոր նրանց, ով­ քեր կմեր­կաց­նեն ի­րենց: Աստ­ծո Հո­գին չի աշ­խա­տում նման մարդ­կանց հետ և չի այ­ցե­լում նրանց: Նրանք ու­րիշ հո­գի ու­նեն: Եվ սա­կայն նման քա­րո­զիչ­նե­րը հա­ջո­ղու­թյուն են ու­նե­նում ո­րո­շա­կի դա­սա­կար­գի մոտ: Այս հան­գա­ման­քը շատ կմե­ծաց­նի աշ­խա­տանքն այն մշակ­նե­րի, ում Աստ­ ված կու­ղար­կի, և ով­քեր կկա­րո­ղա­նան մարդ­կանց ա­ռաջ ներ­կա­յաց­նել Շա­բաթն ու պարգևն ի­րենց ճշմա­րիտ լույ­սի ներ­քո. նրանց ազ­դե­ցու­ թյունն ու օ­րի­նա­կը ար­ժա­նի են ըն­դօ­րի­նակ­ման: Ճշմար­տու­թյու­նը պետք է ներ­կա­յաց­վի խե­լա­ցի մտքի հա­մար գրա­վիչ կեր­պով: Մեզ չեն ըն­կա­լում որ­պես ժո­ղո­վուրդ, այլ որ­պես աղ­քատ, թու­լա­ միտ, ցածր և հե­տըն­թաց ապ­րող մար­դիկ: Ա­պա ինչ­քան կարևոր է բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր սո­վո­րեց­նում են, և բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր հա­վա­տում են ճշմար­տու­թյա­նը, այն­քան ազդ­ված լի­նել դրա սրբա­գոր­ ծող ներ­գոր­ծու­թյամբ, որ ի­րենց հաս­տա­տուն և վեհ կյան­քը ցույց տա ան­հա­վատ­նե­րին, որ նրանք մո­լոր­վել են այս ժո­ղովր­դի հար­ցում: Որ­քան կարևոր է, որ ճշմար­տու­թյու­նը զերծ լի­նի ա­մեն բա­նից, ինչ­պի­սին, օ­րի­ նակ, կեղծ և մո­լի հու­զա­կա­նու­թյունն է, որ ճշմար­տու­թյու­նը կան­գուն մնա սե­փա­կան ար­ժա­նիք­նե­րի վրա՝ բա­ցա­հայ­տե­լով իր ի­րա­կան մաք­ րու­թյունն ու վեհ բնույ­թը: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 1.414, 415: 209

16 ՔՐԻՍՏՈՍԻՆ ՔԱՐՈԶԵԼԸ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻՑ ԵՎ ՀՐԱՇՔՆԵՐԻՑ ԿԱՐԵՎՈՐ Է

հուլիս

Ու­րեմն ի՞նչ է, եղ­բայր­ներ, երբ որ մեկ­տեղ ժո­ղով­վեք, ձե­զա­նից ա­մեն մե­կը սաղ­մոս ու­նի, վար­դա­պե­տու­թյուն ու­նի, հայտ­նու­թյուն ու­նի, լե­զու ու­նի, թարգ­մա­նու­թյուն ու­նի. ա­մե­նը շի­նու­թյան հա­մար լի­նի։ Ա Կորն­թա­ցիս 14.26:

Մեծ գործ կա ա­նե­լու մեր աշ­խար­հում: Տ­ղա­մար­դիկ և կա­նայք պետք է դար­ձի գան, և ոչ թե լե­զու­նե­րի պարգևով կամ հրաշք­ներ գոր­ծե­լով, այլ խաչ­ված Քրիս­տո­սին քա­րո­զե­լով: Ին­չո՞ւ հե­տաձ­գենք աշ­խարհն ա­վե­ լի լա­վը դարձ­նե­լու ջան­քե­րը: Ին­չո՞ւ սպա­սենք ինչ-որ հրաշք­նե­րի, թան­ կար­ժեք մի­ջոց­նե­րի կի­րառ­ման: Ինչ­քան էլ հա­մեստ լի­նի ձեր ո­լոր­տը, ինչ­ քան անն­շան՝ ձեր աշ­խա­տան­քը, ե­թե աշ­խա­տեք Փրկ­չի ուս­մու­քի հետ ներ­դաշ­նակ, Նա կբա­ցա­հայ­տի Ի­րեն ձեր մի­ջո­ցով, և ձեր ազ­դե­ցու­թյու­ նը հո­գի­ներ կբե­րի Նրա մոտ: Նա կպատ­վի հե­զե­րին և խո­նարհ­նե­րին, ով­քեր ջա­նա­սի­րա­բար փոր­ձում են ծա­ռա­յու­թյուն մա­տու­ցել Ի­րեն: Ինչ էլ որ մենք ա­նում ենք, և ան­կախ նրա­նից, թե որ­տեղ ենք աշ­խա­տում՝ խա­նու­թում, դա­շտում թե գրա­սեն­յա­կում, պետք է ջան­քեր գոր­ծադ­րենք հո­գի­ներ փրկե­լու հա­մար: Մենք պետք է ցա­նենք բո­լոր ջրե­րի կող­քին՝ պա­հե­լով մեր հո­գի­ներն Աստ­ծո սի­րո մեջ, աշ­խա­տե­լով, քա­նի դեռ ցե­րեկ է, օգ­տա­գոր­ծե­լով մեզ վստահ­ված մի­ջոց­նե­րը Տի­րոջ ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Ինչ որ ա­նե­լու լի­նենք, պետք է ա­նենք զվար­թու­թյամբ, ինչ զո­հա­բե­րու­թյուն էլ որ մեզ կոչ ար­վի ա­նել, պետք է ա­նենք ու­րա­խու­թյամբ: Քա­նի որ ցա­նում ենք բո­լոր ջրե­րի կող­քին, պետք է գի­տակ­ցենք՝ «ա­ռա­տու­թյամբ սեր­մո­ղը ա­ռա­տու­թյամբ էլ կհնձի» բա­ռե­րի ճշմար­տա­ցիու­թյու­նը (Բ Կորն­թա­ցիս 9.6): Մենք ա­մեն ինչ պար­տա­կան ենք շնոր­հին, գոր­ծուն շնոր­հին: Շ­նոր­հով է ի­րա­կա­նա­նում մեր փրկագ­նու­մը, մեր վե­րած­նուն­դը և մեր որ­դեգ­րու­մը Հի­սուս Քրիս­տո­սի ժա­ռան­գու­թյա­նը: Թող որ Նրա շնոր­հը բաց­վի մյուս­ նե­րին: Փր­կի­չը վերց­նում է նրանց, ում հա­մա­րում է պատ­րաստ փո­փոխ­ ման, և օգ­տա­գոր­ծում է նրանց Իր սե­փա­կան ան­վան փառ­քի հա­մար:­ Նա օգ­տա­գոր­ծում է այն նյու­թը, ո­րի կող­քով ու­րիշ­նե­րը կանց­նեին, և աշ­ խա­տում է բո­լոր նրանց մեջ, ով­քեր կնվի­րեն ի­րենց Ի­րեն: Նա հրճվում է ար­տա­քուստ ան­հույս նյու­թը վերց­նե­լով, նրանց, ում սա­տա­նան նվաս­ տաց­րել է և ում մի­ջո­ցով գոր­ծել է, և դարձ­նում է նրանց Իր շնոր­հի ա­ռար­ կա: Նա ու­րա­խա­նում է տա­ռա­պան­քից և անհ­նա­զանդ­նե­րի վրա գա­լիք ցա­սու­մից նրանց ա­զա­տե­լուց: Նա իր զա­վակ­նե­րին դարձ­նում է Իր գոր­ ծա­կալ­ներն Իր աշ­խա­տան­քի ի­րա­կա­նաց­ման հար­ցում, և դ­րա հա­ջո­ղու­ թյան մեջ, նույ­նիսկ այս կյան­քում, նրանք թան­կա­գին պարգևատ­րում են գտնում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1905թ. հուն­վա­րի 5: 210

17 ՈՐՈՆԵԼՈՎ ԱՎԵԼԻ ԿԱՏԱՐՅԱԼ ՃԱՆԱՊԱՐՀ

հուլիս

Բայց դուք նա­խան­ձա­վոր ե­ղեք լա­վա­գույն պարգև­նե­րին, և ես է՛լ ա­վե­լի գե­րա­զանց ճա­նա­պարհ ցույց տամ ձեզ։ Ա Կորն­թա­ցիս 12.31:

Ո­մանց սպառ­նում է նա­խան­ձին տե­ղիք տա­լը, ե­թե մեկ ու­րի­շը գե­րա­ կա­յու­թյուն ու­նի: Նրանք կա­րող են ի­րենց գոր­ծըն­կե­րոջ պարգևը չճա­ նա­չել, ո­րը գոր­ծի հա­ջո­ղու­թյան հա­մար այն­քան անհ­րա­ժեշտ է, որ­քան ի­րենց սե­փա­կան պարգևը: Սա­կայն Աստ­ծո նկատ­մամբ ճշմա­րիտ սերն իր մեջ կրում է ի­րա­կան, ակ­նա­ծա­լից վստա­հու­թյուն: Եվ նա, ով սի­րում է Աստ­ծուն, կսի­րի նաև իր եղ­բո­րը: Չ­պետք է լի­նի ոչ մի հրա­մա­յա­կան, ոչ մի բռնա­կա­լա­կան և ոչ մի տի­ րա­կան իշ­խա­նու­թյուն: Աստ­ծո սե­րը բու­ժիչ և կեն­սա­տու հոր­ձան­քով պետք է հո­սի կյան­քի մեջ: Յու­րա­քանչ­յուր աշ­խա­տո­ղի հո­գին, բա­ռե­րը և ա­րարք­նե­րը պետք է ցույց տան, որ նա գի­տակ­ցա­բար գոր­ծում է Քրիս­ տո­սի փո­խա­րեն: Այն զո­րու­թյու­նը, ո­րը նա ստա­նում է Մե­ծա­գույն Ու­սուց­ չից, ու­րիշ­նե­րին սո­վո­րեց­նե­լու, և ոչ թե հրա­մա­յե­լու կամ թե­լադ­րե­լու զո­ րու­թյուն է: Նա Քրիս­տո­սի մոտ պետք է գա որ­պես մե­կը, ով ցան­կա­նում է ի­մա­նալ, թե ինչ­պես ու­սու­ցա­նել և օգ­նել ու­րիշ­նե­րին: Համ­բե­րա­տար, ու­րախ գո­հու­նա­կու­թյու­նը «ա­մե­նա­լավ պարգև­նե­ րից» մեկն է: Այն նաև քա­ջու­թյուն է՝ հետևել պար­տա­կա­նու­թյան կա­ ծա­նին, ե­թե նույ­նիսկ այդ կա­ծա­նը բա­ժա­նում է մեզ մեր ըն­կեր­նե­րից: Սա­կայն հա­մոզ­մուն­քի քա­ջու­թյու­նը մեզ եր­բեք չպետք է տա­նի իր սե­փա­ կան գա­ղա­փար­նե­րին հետևե­լու հա­մա­ռու­թյա­նը: Ե­կեք բո­լորս ար­թուն կե­նանք և ա­ղո­թենք: Խոս­քի տա­ղան­դը հիա­նա­լի պարգև է, պարգև, ո­րը մե­ծա­պես կա­րող է նպաս­տել և՛ բա­րուն, և՛ չա­րին: Մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը, լավ ճա­շա­կը, հմտու­թյուն­նե­րը, մաք­րա­ գոր­ծու­մը, ճշմա­րիտ վե­հա­ցու­մը՝ այս ա­մենն Աստ­ված օգ­տա­գոր­ծում է Իր գոր­ծում: Բայց դրանք նախ և ա­ռաջ պետք է են­թարկ­վեն Նրա ի­րա­վա­ սու­թյա­նը: Տի­րոջ ներ­կա­յու­թյու­նը պետք է լի­նի վե­րահս­կող զո­րու­թյուն: Նա, ում սիր­տը խառն­վում է Քրիս­տո­սի սրտի հետ, ցան­կու­թյուն­նե­րում և գոր­ծե­րում կեր­պա­րա­նա­կից է Քրիս­տո­սի կամ­քին: Մենք պետք է ե­ռան­դուն կեր­պով ցան­կա­նանք լա­վա­գույն պարգև­նե­ րը, սա­կայն սա չի նշա­նա­կում, որ պետք է փոր­ձենք լի­նել ա­ռա­ջի­նը: Մենք պետք է ան­կեղ­ծո­րեն ձգտենք զո­րու­թյան՝ Քրիս­տո­սի օ­րի­նա­կին հետևե­ լու հա­մար, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք լի­նել Նրա Ա­վե­տա­րա­նի ազ­դա­րար­ նե­րը: Սա է իս­կա­կան կրո­նը: Փոր­ձու­թյուն­նե­րը գա­լիս են, կաս­կա­ծե­լի և չար են­թադ­րու­թյուն­նե­րը մեզ հա­մար դժվար են դարձ­նում բարձ­րա­գույն կյան­քի հո­գին պահ­պա­նե­լը. այ­նուա­մե­նայ­նիվ, Տե­րը ցան­կա­նում է, որ մենք ու­ղիղ քայ­լենք Իր օրհն­յալ, սուրբ լույ­սի մեջ: Խա­ղա­ղօվ­կիա­նոս­յան միու­թյան մատ­յան, 1906թ. հու­լի­սի 26: 211

18 ԱՍՏՎԱԾ ԿԱՐՈՂ Է ՕԳՏԱԳՈՐԾԵԼ ՀԱՍԱՐԱԿ ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

հուլիս

Եվ Մով­սեսն ա­սաց Իս­րա­յե­լի որ­դի­նե­րին. Տե­սեք, Ե­հո­վան Ով­րի որ­դի Ու­րիի որ­դի Բե­սե­լիե­լին կան­չեց Հու­դա­յի ցե­ղից՝ ա­նու­նով։ Եվ լցրեց նրան Աստ­ծո Հո­գով, ի­մաս­տու­թյու­նով, հան­ճա­րով և գի­տու­ թյու­նով և ա­մեն կերպ ճար­տա­րու­թյու­նով: Ե­լից 35.30, 31:

Ընդ­հա­նուր ար­վես­տի ու­նա­կու­թյու­նը պարգև է Աստ­ծուց: Նա տա­ լիս է և՛ պարգևը, և՛ այն ճիշտ օգ­տա­գոր­ծե­լու ի­մաս­տու­թյու­նը: Երբ Նա ցան­կա­ցավ, որ ա­ղո­թա­րա­նում գործ կա­տար­վեր, ա­սաց. «Ա­հա կան­չե­ ցի ա­նու­նով Ով­րի որ­դի Ու­րիի որ­դի Բե­սե­լիե­լին Հու­դա­յի ցե­ղից: Եվ լցրի նրան Աստ­ծո Հո­գով, ի­մաս­տու­թյու­նով և հան­ճա­րով և գի­տու­թյու­նով և ա­մեն ճար­տա­րու­թյու­նով» (Ե­լից 31.2, 3): Ե­սա­յիա մար­գա­րեի մի­ջո­ցով Տերն ա­սաց. «Ա­կանջ դրեք, և լ­սեք Իմ ձայ­նը, մտիկ տվեք, և լ­սեք Իմ խոս­ քը։ Մի՞­թե ա­մեն օր հեր­կում է հեր­կո­ղը ցա­նե­լու հա­մար, և բա­նո՞ւմ, տա­ փա­նո՞ւմ իր ար­տը»: «­Չէ՞ որ նրա ե­րե­սը շի­տա­կե­լուց հե­տո ցրիվ է տա­լիս արջն­դե­ղը և ցա­նում չա­մա­նը, և ցո­րե­նը կար­գո՞վ դնում և գա­րին իր ո­րո՞շ տե­ղը և հա­ճա­րը իր սահ­մա­նու­մը։ Եվ նա կրթել է նրան խո­հե­մու­թյան, և ու­սուց­ րել է նրան իր Աստ­վա­ծը։ Ո­րով­հետև արջն­դե­ղը կամ­նա­սայ­լով չի ծեծ­ վի, և սայ­լի ա­նի­վը չի դարձ­վի չա­մա­նի վրա, այլ գա­վա­զա­նով է թակ­վում արջն­դե­ղը, և չա­մա­նը՝ մա­հա­կով։ Ցո­րե­նը կփշրվի՞. Ոչ, հա­վիտ­յան. մարդ նրան կա­սում է կա­սում, և իր սայ­լի ա­նի­վը քշում նրա վրա և իր ձիե­րին, և նրանք չեն փշրվում։ Սա էլ Զո­րաց Ե­հո­վա Տե­րիցն է դուրս գա­լիս, ո­րի խոր­հուրդն՝ սքան­չե­լի, հան­ճա­րը գե­րա­զանց է» (Ե­սա­յիա 28.25-29): Աստ­ված բա­ժա­նում է Իր պարգև­նե­րը ինչ­պես որ հա­ճո է Ի­րեն: Նա տա­լիս է մի պարգևը մե­կին, մեկ ու­րի­շը՝ մյու­սին, բայց բո­լո­րը՝ ամ­բողջ մարմ­նի բա­րօ­րու­թյան հա­մար: Աստ­ծո կար­գադ­րու­թյունն է, որ ո­մանք ծա­ռա­յեն մի տեղ, մյուս­նե­րը` ու­րիշ տեղ` բո­լորն աշ­խա­տե­լով միև­նույն Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյամբ: Այս ծրագ­րի ճա­նա­չու­մը կլի­նի ե­րաշ­խիք մրցակ­ցու­թյան, հպար­տու­թյան, նա­խան­ձի կամ ու­րի­շին ուղղ­ված ար­ հա­մար­հան­քի դեմ: Այն կու­ժե­ղաց­նի միա­բա­նու­թյունն ու փո­խա­դարձ սե­ րը: Խոր­հուրդ­ներ ծնող­նե­րին և ու­սու­ցիչ­նե­րին, 314, 315:

212

19 ՀԱՍԱՐԱԿ ՄԱՐԴԻԿ ՕԺՏՎՈՒՄ ԵՆ ԾԱՌԱՅԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

հուլիս

Բայց Տե­րը Սամ­վե­լին ա­սաց. Նրա երևույ­թին և հա­սա­կի եր­կայ­ նու­թյա­նը մի նա­յիր, ո­րով­հետև նրան ա­նար­գե­ցի այն պատ­ճա­ռով, որ այն չէ բա­նը, որ տես­նում է մար­դը, ո­րով­հետև մար­դը տես­նում է աչ­քի ա­ռա­ջի­նը, բայց Տե­րը սրտին է նա­յում։ Ա Թա­գա­վո­րաց 16.7:

Աստ­ված ըն­դու­նում է մարդ­կանց ոչ թե ի­րենց ու­նա­կու­թյուն­նե­րի հա­ մար, այլ ո­րով­հետև նրանք փնտրում են Իր ե­րե­սը՝ ցան­կա­նա­լով Նրա օգ­նու­թյու­նը: Աստ­ված մար­դու նման չի տես­նում: Նա աչ­քի տե­սա­ծով չի դա­տում: Նա փնտրում է սիրտն ու դա­տում ար­դա­րա­ցիո­րեն: «Այդ ա­մենն էլ Իմ ձեռքն է ա­րել, և ե­ղան այդ ա­մե­նը, ա­սում է Տե­րը. և Ես սրան եմ մտիկ տա­լիս՝ խո­նար­հին և կոտ­րած հո­գի ու­նե­ցո­ղին և Իմ խոս­քից դո­ղա­ցո­ղին» (Ե­սա­յիա 66.2): Նա ըն­դու­նում է Իր հեզ ու խո­նարհ հետևորդ­նե­րին և շփ­վում է նրանց հետ, քա­նի որ նրանց մեջ է տես­նում ա­մե­նա­թան­կար­ժեք հատ­կա­նի­շը, ո­րը կհաղ­թա­հա­րի փո­թոր­կի և գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րի, տա­պի ու ճնշման ստու­գար­քը: Մեր նպա­տա­կը Տի­րոջ գոր­ծի մեջ պետք է լի­նի Նրա ան­վան փա­ռա­ վո­րու­մը մե­ղա­վոր­նե­րի դար­ձի մեջ: Նրանք, ով­քեր աշ­խա­տում են ծա­փա­ հա­րու­թյուն­ներ վաս­տա­կե­լու հա­մար, չեն ար­ժա­նա­նում Աստ­ծո հա­վա­ նու­թյա­նը: Տե­րը շատ պարգև­ներ է օգ­տա­գոր­ծում մե­ղա­վոր­նե­րին փրկե­լու գոր­ ծում: Ա­պա­գա­յում սո­վո­րա­կան մար­դիկ կլցվեն Սուրբ Հո­գով, կթող­նեն ի­րենց ա­ռօր­յա գոր­ծերն ու կգնան հռչա­կե­լու ո­ղոր­մու­թյան վեր­ջին լու­րը: Նրանք պետք է ու­ժե­ղա­նան, քա­ջա­լեր­վեն և հ­նա­րա­վո­րինս ա­րագ պատ­ րաստ­վեն աշ­խա­տան­քին, որ­պես­զի նրանց ջան­քե­րը պսակ­վեն հա­ջո­ ղու­թյամբ: Նրանք հա­մա­գոր­ծակ­ցում են ան­տե­սա­նե­լի երկ­նա­յին ու­ժե­րի հետ, ո­րով­հետև ցան­կա­նում են ծախ­սել և ծախս­վել Տի­րոջ ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Նրանք Աստ­ծո մշակ­ներն են, և նրանց եղ­բայր­նե­րը պետք է ըն­դու­ նեն նրանց որ­պես Աստ­ծուց ու­ղարկ­ված մար­դիկ` ա­ղո­թե­լով նրանց հա­մար, ա­սես նրանք ա­ռաջ են գնում մե­ծա­գույն հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը կա­տա­րե­լու: Ոչ ոք այս աշ­խա­տող­նե­րին խո­չըն­դո­տե­լու ի­րա­վունք չու­նի: Նրանց հար­կա­վոր է վե­րա­բեր­վել մե­ծա­գույն հար­գան­քով: Նրանց մա­սին ոչ մի ծաղ­րա­կան խոսք չպետք է ար­տա­սան­վի, քա­նի որ երկ­րագն­դի խիստ վայ­րե­րում նրանք ցա­նում են Ա­վե­տա­րա­նի սեր­մե­րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1907թ. հու­լի­սի 4:

213

20 ՈՉ ՄԻ ՊԱՐԳԵՎ ՄՅՈՒՍԻՑ ԱՌԱՎԵԼ ԿԱՄ ՆՎԱԶ ՉԷ

հուլիս

Ինչ­պես մի մարդ, որ հե­ռու աշ­խարհք գնա­լիս իր տու­նը թող­նի և իր ծա­ռա­նե­րին իշ­խա­նու­թյուն տա, և ա­մեն մե­կին՝ իր գոր­ծը, և դռնա­պա­նին հրա­ման տա, որ ար­թուն կե­նա։ Մար­կոս 13.34:

Հի­սու­սը ծա­ռա­յում է երկ­նա­յին սրբա­րա­նում, սա­կայն Նա նաև Իր աշ­ խա­տող­նե­րի հետ է, քա­նի որ հայ­տա­րա­րում է. «Ա­հա Ես ձեզ հետ եմ ա­մեն օր մինչև աշ­խար­հի վեր­ջը» (Մատ­թեոս 28.20): Նա Իր ե­կե­ղե­ցու հոգևոր ա­ռաջ­նորդն է և կա­մե­նում է տես­նել ան­դամ­նե­րին Իր ար­քա­յու­ թյու­նը մո­տեց­նե­լու հա­մար ներ­դաշ­նա­կո­րեն աշ­խա­տե­լու վճռա­կա­նու­ թյամբ լի: Նա վեր է բարձ­րաց­րել աշ­խա­տող­նե­րի շարք, ով­քեր ստա­նում են ի­րենց իշ­խա­նու­թյու­նը Նրա­նից՝ Մե­ծա­գույն Ու­սուց­չից: Նա Իր գոր­ ծի հա­մար ընտ­րել է տար­բեր տա­ղանդ­նե­րի և ու­նա­կու­թյուն­նե­րի տեր մարդ­կանց: Սրան­ցից ո­մանք կա­րող են լի­նել մար­դիկ, ում դուք չէիք ընտ­ րի, սա­կայն դուք կանց­նեք փոր­ձա­ռու­թյուն, ո­րը ցույց կտա ձեզ, որ Աստ­ ված մե­ծա­րում է մարդ­կանց, ում դուք ձե­զա­նից ցածր եք հա­մա­րում: Երբ դա­տա­վոր­նե­րը նստեն, և գր­քե­րը բաց­վեն, շա­տե­րը կզար­մա­ նան բնա­վո­րու­թյու­նը գնա­հա­տե­լու Աստ­ծո մո­տե­ցու­մից: Նրանք կհաս­ կա­նան, որ Աստ­ված չի տես­նում այն­պես, ինչ­պես մար­դիկ են տես­նում, որ Նա չի դա­տում այն­պես, ինչ­պես մար­դիկ են դա­տում: Նա կար­դում է սրտե­րը: Նա գի­տի ա­մեն մի ա­րար­քի դրդա­պատ­ճառ­նե­րը և ճա­նա­ չում և ըն­դու­նում է հա­նուն Իր գոր­ծի ար­ված յու­րա­քանչ­յուր հա­վա­տա­ րիմ ջանք: Տե­րը տար­բեր պարգև­ներ է օգ­տա­գոր­ծում Իր գոր­ծում: Թող ոչ մի աշ­խա­տող չմտա­ծի, թե իր պարգև­ներն ա­վե­լի գե­րա­զանց են, քան մեկ ու­րի­շի­նը: Թող որ Աստ­ված լի­նի դա­տա­վո­րը: Նա ստու­գում և հա­ վա­նու­թյուն տա­լիս Իր աշ­խա­տող­նե­րին, և Նա է ար­դար գնա­հա­տա­կան տա­լիս նրանց հատ­կա­նիշ­նե­րին: Նա ե­կե­ղե­ցուն տար­բեր պարգև­ներ է տվել՝ ի­րա­կա­նաց­նե­լու շատ ու շատ մտքեր ու գա­ղա­փար­ներ, բա­վա­րա­ րե­լու շատ ու շատ մարդ­կանց կա­րիք­նե­րը, ում հետ Իր աշ­խա­տող­նե­րը հան­դի­պում են: Տերն ա­մեն մար­դու տվել է իր գոր­ծը, և յու­րա­քանչ­յու­րը պետք է կա­ տա­րի այն գոր­ծը, որն Աստ­ված տվել է ի­րեն: Բո­լո­րը չու­նեն միև­նույն պարգևն ու միև­նույն տրա­մադր­վա­ծու­թյու­նը: Ա­մեն մարդ կա­րիք ու­նի ա­մեն օր զգա­լու Սուրբ Հո­գու դար­ձի բե­րող ու­ժը՝ շատ պտուղ բե­րե­լու հա­մար Տի­րո­ջը: Ա­վե­տա­րա­նը քա­րո­զո­ղը չէ, որ արդ­յու­նա­վե­տու­թյուն է ա­պա­հո­վում, ին­չը հա­ջո­ղու­թյամբ է պսա­կում իր ջան­քե­րը: Ծա­ռա­յո­ղի հետևում կանգ­նած ան­տե­սա­նե­լի Աշ­խա­տողն է, որ դարձ և հա­մո­զում է բե­րում հո­գի­նե­րին: Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սուց­ման դպրոց, 1909թ. նո­յեմ­ բե­րի 1:

214

հուլիս

21

ՇԱՏ ՊԱՐԳԵՎՆԵՐ, ՇԱՏ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

Ո­րով­հետև ինչ­պես մի մարդ, որ օ­տար եր­կիր էր գնում, իր ծա­ ռա­նե­րին կան­չեց, և իր ու­նե­ցա­ծը նրանց հանձ­նեց։ Եվ մե­կին հինգ քան­քար տվեց, և մ­յու­սին՝ եր­կու, և մ­յու­սին՝ մեկ, յու­րա­քանչ­յու­րին՝ իր կա­րո­ղու­թյան չափ, և շու­տով գնաց։ Մատ­թեոս 25.14, 15:

Յու­րա­քանչ­յուր մար­դու տրված է իր գոր­ծը: Մե­կը կա­րող է ու­նակ չլի­ նել ա­նե­լու այն գոր­ծը, ո­րի հա­մար մեկ ու­րիշն է կրթվել և վարժ­վել: Սա­ կայն ա­մեն մար­դու գոր­ծը պետք է սկսվի սրտից, ոչ թե մնա ճշմար­տու­ թյան տե­սու­թյան վրա: Ն­րա գոր­ծը, ով հանձ­նում է իր հո­գին Աստ­ծուն և հա­մա­գոր­ծակ­ցում է երկ­նա­յին ու­ժե­րի հետ, կբա­ցա­հայ­տի ու­նակ և ի­մաս­տուն մշա­կի, ով հաս­կա­նում է, թե ինչ­պես հար­մար­վել ի­րա­վի­ճա­ կին: Ար­մա­տը պետք է սուրբ լի­նի, այ­լա­պես պտու­ղը սուրբ չի լի­նի: Բո­լո­ րը պետք է միա­սին լի­նեն Աստ­ծո մշակ­նե­րը: Ես-ը չպետք է աչ­քի ընկ­նի: Տե­րը տա­ղանդ­ներ և կա­րո­ղու­թյուն­ներ է վստա­հել յու­րա­քանչ­յուր ան­հա­ տի, և ն­րանք, ում շնորհ­վել է Հո­գու ձայ­նը լսե­լու հնա­րա­վո­րու­թյունն ու ա­ռա­վե­լու­թյու­նը, Աստ­ծո ա­ռաջ մե­ծա­գույն պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն են կրում: Ն­րանք, ով­քեր ու­նեն ըն­դա­մե­նը մեկ տա­ղանդ, ևս գործ ու­նեն ա­նե­ լու: Ու­նե­նա­լով թե­կուզ քիչ՝ նրանք պետք է ջա­նա­սի­րա­բար գոր­ծի դնեն ի­րենց ու­նա­կու­թյուն­նե­րը, վճռա­կա­նո­րեն ո­րո­շում կա­յաց­նեն՝ եր­բեք չձա­ խո­ղել և չ­հու­սա­հատ­վել: Ն­րանք պետք է խնդրեն հա­վա­տով և կախ­ված լի­նեն Սուրբ Հո­գուց, որ­պես­զի Նա աշ­խա­տի ան­հա­վատ սրտե­րի հետ: Ե­թե նրանք կախ­ված լի­նեն ի­րենց սե­փա­կան կա­րո­ղու­թյուն­նե­րից, կձա­ խո­ղեն: Ն­րանք, ով­քեր հա­վա­տար­մո­րեն գոր­ծի են դնում մեկ տա­ղան­դը, կլսեն շնոր­հա­կա­լա­կան գո­վեստ­ներ՝ աս­ված ի­րենց այն­քան ան­կեղ­ծո­ րեն, որ­քան նրանց, ով­քեր պարգևատր­վել են ա­վե­լի շատ տա­ղանդ­նե­ րով, և ով­քեր ի­մաս­տու­թյամբ ա­ճեց­րել են դրանք, «­Լա՜վ, բա­րի և հա­վա­ տա­րիմ ծա­ռա, քիչ բա­նե­րի վրա հա­վա­տա­րիմ էիր, ես քեզ շատ բա­նե­րի վրա կդնեմ, մտիր քո տի­րոջ ու­րա­խու­թյու­նը» (Մատ­թեոս 25.21): Աստ­ված ըն­դու­նում է խո­նար­հու­թյան հո­գով կա­տար­ված աշ­խա­ տան­քը: Նա, ով ու­ներ ըն­դա­մե­նը մեկ տա­ղանդ, ու­ներ այն ա­վե­լաց­նե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն, և ն­րա աշ­խա­տան­քը անհ­րա­ժեշտ էր: Կա­տա­րե­լա­ գոր­ծե­լով սե­փա­կան բնա­վո­րու­թյու­նը, սո­վո­րե­լով Ք­րիս­տո­սի դպրո­ցում՝ նա տա­րա­ծում էր ազ­դե­ցու­թյուն, որն օգ­նում էր կա­տա­րե­լա­գոր­ծել նաև նրանց բնա­վո­րու­թյուն­նե­րը, ով­քեր ու­նեին ա­վե­լի մեծ պա­տաս­խա­նատ­ վու­թյուն, ում սպառ­նում էր սե­փա­կան ան­ձը մե­ծա­րե­լու և ո­րոշ փոք­ րիկ, բայց կարևոր բա­ներ մեր­ժե­լու վտան­գը. և ն­րանց այդ հա­վա­տա­ րիմ մարդն իր մեկ տա­ղան­դով վե­րա­բեր­վում էր ջա­նա­սեր խնամ­քով: Օրագրի թերթիկներ, հա­տոր 1, 129, 130: 215

հուլիս

22

ՊԱՐԳԵՎՆԵՐՈՎ ՕԺՏՎԱԾ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹՅՈՒՆԸ ՊԵՏՔ Է ԼԻՆԻ ԿԵՆԴԱՆԻ ՈՒՂԻ

Ոչ ոք քո ման­կու­թյու­նը չա­նար­գի, այլ օ­րի­նակ ե­ղիր հա­վա­տաց­ յալ­նե­րին խոս­քով, վար­քով, սի­րով, հա­վատ­քով, սրբու­թյու­նով, մինչև որ գամ՝ միտք դիր կար­դա­լուն, հոր­դոր­մուն­քին և վար­դա­պե­ տու­թյա­նը։ Ան­հոգ մի լի­նիր այն քե­զա­նում ե­ղած շնորհ­քի հա­մար, որ քեզ տրվեց մար­գա­րեու­թյու­նով ե­րի­ցու­թյան ձեռ­նադ­րու­թյամբ։ Ա Տի­մո­թեոս 4.12-14:

Ա­մեն ե­րի­տա­սարդ պետք է ի­րեն ըստ ար­ժան­վույն գնա­հա­տի Աստ­ծո ա­ռաջ, ո­րով­հետև ի­րեն է վստահ­վել ա­մե­նա­հա­րուստ պարգևը, որ կա­ րող է երբևէ տրվել: Ա­ռա­վե­լու­թյուն է լի­նել կեն­դա­նի ու­ղի, ո­րի մի­ջո­ցով Աստ­ված կա­րող է տալ Իր շնոր­հի գան­ձե­րը, Ք­րիս­տո­սի անքն­նե­լի հարս­ տու­թյուն­նե­րը: Մեր մեղ­քե­րը կա­րող են հառ­նել մեր առջև սա­րի պես, սա­կայն ե­թե մենք խո­նար­հեց­նենք մեր սրտե­րը՝ դրանք խոս­տո­վա­նե­լով, վստա­հե­ լով խաչ­ված և հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի ար­ժա­նիք­նե­րին, կներ­վենք և կ­մաքր­վենք ա­մեն ա­նար­դա­րու­թյու­նից: Փրկ­չի սի­րո խո­րու­թյու­նը բա­ցա­ հայտ­ված է մեր փրկու­թյան մեջ: Ե­թե մենք ըն­դու­նենք այդ փրկու­թյու­ նը, մեր վկա­յու­թյու­նը կլի­նի՝ «Ո­րով ու­նենք փրկու­թյու­նը նրա ար­յու­նով» (Ե­փե­սա­ցիս 1.7): Ք­րիս­տոս Հի­սու­սում կյան­քի Հո­գու օ­րեն­քը մեզ ա­զա­ տել է մեղ­քի և մահ­վան օ­րեն­քից: Մենք ա­վե­լի քան նվա­ճող­ներ ենք Ն­րա մի­ջո­ցով, Ով սի­րեց մեզ և տ­վեց Ի­րեն մեզ հա­մար: Այս­տեղ, հենց այս­տեղ՝ աշ­խար­հում պետք է օգ­տա­գործ­վեն մեր տա­ ղան­դնե­րը: Մենք պետք է ա­ռաջ­նոր­դենք մեր հո­գի­նե­րը դե­պի «Աստ­ծո Գա­ռը, որ վեր է առ­նում աշ­խար­հի մեղ­քը» (Հով­հան­նես 1.29): Դա մեր գործն է, և մեր հա­ճույ­քը պետք է լի­նի ներ­կա­յաց­նել մեր կյան­քում Ք­րիս­ տո­սի անքն­նե­լի հարս­տու­թյուն­նե­րը: Մենք կա­րող ենք ա­մեն օր ա­ճել սրբու­թյան ա­րա­հե­տում և դեռևս գտնել մեծ բար­ձունք­ներ՝ նվա­ճե­լու հա­մար, բայց հոգևոր մկան­նե­րի ա­մեն մի թե­լը, սրտի և մտ­քի ա­մեն մի լա­րու­մը մեր ա­ռաջ գնա­լուն զու­գա­հեռ մեզ կտան մեզ հա­մար կարևոր շնոր­հի ա­ռա­տու­թյու­նը: Ինչ­քան շատ մտա­ծենք հա­վեր­ժա­կան ար­ժեք­ նե­րի մա­սին, այն­քան շատ կբա­ցա­հայ­տենք Փրկ­չի զո­հի ար­ժա­նիք­նե­րը, Ն­րա ար­դա­րու­թյան պաշտ­պա­նու­թյու­նը, Ն­րա ի­մաս­տու­թյան լիար­ժե­քու­ թյու­նը և մեզ Հոր ա­ռաջ ան­բիծ, ա­ռանց խոր­շո­մի և ան­թե­րի ներ­կա­յաց­ նե­լու Ն­րա զո­րու­թյու­նը: Ցու­ցում­ներ ե­րի­տա­սարդ­նե­րին, 1899թ. նո­յեմ­բե­ րի 30:

216

հուլիս

23 ՕԺՏՎԱԾ ԿԱՆԱՅՔ ՄԱՐԴԿՈՒԹՅԱՆ ՕԳՈՒՏԻ ՀԱՄԱՐ

Եվ Սա­մա­րա­ցի­նե­րի այն քա­ղա­քից շա­տե­րը հա­վա­տա­ցին Ն­րան այն կնոջ խոս­քի հա­մար, որ վկա­յում էր, թե՝ Ա­սեց ինձ բո­լո­րը, ինչ որ գոր­ծել էի։ Արդ երբ որ Սա­մա­րա­ցի­նե­րը Ն­րա մոտ ե­կան, Ն­րան ա­ղա­ չե­ցին, որ ի­րենց մոտ մնա, և եր­կու օր մնաց այն­տեղ։ Եվ էլ շա­տե­ րը հա­վա­տա­ցին Ն­րան՝ Ն­րա խոս­քի հա­մար։ Եվ այն կնոջն էլ ա­սում էին, թե՝ Այլևս քո խոս­քե­րի պատ­ճա­ռով չենք հա­վա­տում, ո­րով­հետև մենք ինք­ներս լսե­ցինք և գի­տենք, որ ճշմար­տա­պես Սա է աշ­խար­հի Փր­կի­չը՝ Ք­րիս­տո­սը։ Հով­հան­նես 4.39-42:

Կա­նայք լավ գործ կա­րող են ի­րա­կա­նաց­նել Աստ­ծո հա­մար, ե­թե նախ և ա­ռաջ սեր­տեն խո­նար­հու­թյան թան­կա­գին, կարևո­րա­գույն դա­սե­րը Ք­րիս­տո­սի դպրո­ցում: Ն­րանք կկա­րո­ղա­նան օ­գուտ տալ մարդ­կու­թյա­նը՝ նրանց ներ­կա­յաց­նե­լով Հի­սու­սի լիու­թյու­նը: Երբ ե­կե­ղե­ցու յու­րա­քանչ­յուր ան­դամ գի­տակ­ցի իր սե­փա­կան ան­հա­տա­կան պար­տա­կա­նու­թյու­նը, երբ նա խո­նար­հա­բար սկսի այն գոր­ծը, ո­րը ներ­կա­յա­նում է իր առջև, գոր­ծը հա­ջող կգնա: Աստ­ված ա­մեն մար­դու աշ­խա­տանք է տվել հա­մա­ ձայն իր ո­րոշ ու­նա­կու­թյուն­նե­րի: Հեշտ ա­ռա­ջադ­րանք չի լի­նի Տի­րոջ հա­մար աշ­խա­տե­լը այս դա­րում: Բայց որ­քա՜ն մո­լո­րու­թյուն­նե­րից կա­րե­լի է խու­սա­փել, ե­թե աշ­խա­տող­ նե­րը շա­րու­նա­կա­բար ա­պա­վի­նեն Աստ­ծուն և պար­տա­ճա­նաչ կեր­պով հետևեն Ն­րա տված ու­ղի­նե­րին: Նա ա­սում է. «­Միայն թե զա­նա­զան պարգև­ներ ու­նենք այն շնոր­հի պես, որ մեզ տրված է. թե մար­գա­րեու­ թյուն՝ հա­վա­տի չա­փով մար­գա­րեա­նանք, թե պաշ­տոն՝ պաշ­տո­նում լի­նենք. թե մե­կը սո­վո­րեց­նող է՝ վար­դա­պե­տու­թյան մեջ լի­նի։ Թե մխի­ թա­րող է՝ մխի­թա­րու­թյան մեջ, բաշ­խո­ղը՝ զվար­թու­թյու­նով, վե­րա­կա­ցու դրվա­ծը՝ ջան­քով, ո­ղոր­մո­ղը՝ հո­ժա­րու­թյու­նով» (Հ­ռո­մեա­ցիս 12.6-8): Սա մի թե­մա է, ո­րը պա­հան­ջում է ման­րակր­կիտ, քննա­դա­տա­կան ու­սում­նա­սի­րու­թյուն: Շատ սխալ­ներ են թույլ տրվում, ո­րով­հետև մար­ դիկ չեն հետևում այս ցու­ցում­նե­րին: Շա­տե­րը, ում վստահ­ված է Տի­րոջ հա­մար փոք­րիկ աշ­խա­տանք կա­տա­րե­լը, շու­տով հիաս­թափ­վում են և կար­ծում, թե պետք է լի­նեն ու­սու­ցիչ­ներ և ա­ռաջ­նորդ­ներ: Ն­րանք ցան­ կա­նում են թող­նել ի­րենց հա­մեստ ծա­ռա­յու­թյու­նը, որն իր տե­ղում նույն­ քան կարևոր է, որ­քան ա­վե­լի մեծ պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը: Ն­րանք, ում հանձ­նա­րար­ված է այ­ցե­լու­թյուն­ներ ա­նել, շու­տով կար­ծում են, թե մեկ ու­րի­շը կա­րող է կա­տա­րել այդ գոր­ծը, մեկ ու­րի­շը կա­րող է ա­սել կա­րեկ­ ցան­քի և քա­ջա­լե­րան­քի խոս­քեր և ա­ռաջ­նոր­դել մարդ­կանց խո­նարհ և հան­դարտ ճա­նա­պար­հով դե­պի Սուրբ Գր­քի ճիշտ ըն­կա­լու­մը: Սա­կայն դա մի գործ է, ո­րը պա­հան­ջում է ա­վե­լի շատ շնորհ, ա­վե­լի մեծ համ­բե­րու­ թյուն և ընդ­միշտ ա­ճող ի­մաս­տու­թյան պա­շար: Ձե­ռագ­րեր 11.278, 279: 217

24 ՄԱՅՐԵՐՆ ՕԺՏՎՈՒՄ ԵՆ ԻՐԵՆՑ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻՆ ՍՆՈՒՑԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

հուլիս

Միտքս բե­րե­լով այն ան­կեղծ հա­վա­տը, որ քե­զա­նում է, որ ա­ռաջ քո Լոի­դա տա­տում և քո Եվ­նի­կե մո­րում բնակ­վեց, հա­մոզ­ված եմ, որ քե­զա­նում էլ։ Բ Տի­մո­թեոս 1.5:

Կ­նո­ջը մոր կո­չու­մը տրված է Աստ­ծուց, որ­պես­զի մե­ծաց­նի իր ե­րե­խա­ նե­րին Տի­րոջ խնամ­քով և դաս­տիա­րա­կու­թյամբ: Աստ­ծո սերն ու երկ­յու­ ղը մշտա­պես պետք է լի­նեն նրանց քնքուշ սրտե­րում: Երբ նրանց ուղ­ղում են, նրանց պետք է սո­վո­րեց­նեն զգալ, որ խրատ­վում են Աստ­ծուց, որ Ն­րան դուր չի գա­լիս սու­տը, կեղ­ծիքն ու օ­րի­նա­զան­ցու­թյու­նը: Այդ­պի­սով փոք­րե­րի մտքե­րը կա­րող են այն­պես կապ­վել Աստ­ծո հետ, որ այն ա­մե­նը, ինչ նրանք ա­նում և ա­սում են, կլի­նի Ն­րա փառ­քի մա­սին, և հե­տա­գա­յում նրանք չեն լի­նի քա­մուց քշված ե­ղե­գի նման՝ շա­րու­նա­կա­բար տա­տան­ վե­լով հա­կում­նե­րի և պար­տա­կա­նու­թյան միջև: Ե­թե ի­րենց վաղ տա­րի­նե­րին ե­րե­խա­նե­րի միտ­քը լի է ճշմար­տու­թյան, մաք­րու­թյան և բա­րու­թյան հա­ճե­լի պատ­կեր­նե­րով, ճա­շա­կը կձևա­վոր­ վի մա­քու­րի և վե­հի հա­մար, և ն­րանց երևա­կա­յու­թյու­նը հեշ­տու­թյամբ չի տրվի այ­լա­սեր­վա­ծու­թյանն ու պղծու­թյա­նը: Մինչ­դեռ ե­թե հետևում են հա­կա­ռակ ըն­թաց­քին, ե­թե ծնող­նե­րի միտ­քը մշտա­պես խոր­հում է ցածր բա­նե­րի մա­սին, ե­թե նրանց խո­սակ­ցու­թյու­նը կանգ է առ­նում բնա­ վո­րու­թյան բա­ցա­սա­կան գծե­րի վրա, ե­թե նրանք ձևա­վո­րում են ու­րիշ­ նե­րի ընտ­րած ըն­թաց­քի մա­սին դժգո­հու­թյամբ ար­տա­հայտ­վե­լու սո­վո­ րու­թյուն, փոք­րիկ­նե­րը դա­սեր կվերց­նեն ար­հա­մար­հան­քի խոս­քե­րից և ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րից և կ­հետևեն կոր­ծա­նա­րար օ­րի­նա­կին: Չար տպա­վո­րու­թյու­նը, ինչ­պես բո­րո­տու­թյան վա­րա­կը, ճա­նա­պարհ կհար­թի իր հա­մար նրանց հա­սուն տա­րի­քում: Հո­գա­տար և աստ­վա­ծա­վախ մոր կող­մից ման­կու­թյան օ­րե­րին ցա­ նած սեր­մը կդառ­նա ար­դա­րու­թյան ծառ, ո­րը կծաղ­կի և պ­տուղ կտա, և աստ­վա­ծա­վախ հոր տված դա­սե­րը՝ հրա­հանգ­նե­րով և օ­րի­նա­կով, ինչ­ պես Հով­սե­փի դեպ­քում, կհան­գեց­նեն ա­ռատ բեր­քի: Կ­վե­րա­նա­յե՞ն արդ­յոք ծնող­ներն ի­րենց գոր­ծը ե­րե­խա­նե­րին կրթե­լու և դաս­տիա­րա­կե­լու հար­ցում՝ տես­նե­լու հա­մար, թե արդ­յո՞ք կա­տա­րել են ի­րենց ողջ պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը հույ­սով և հա­վա­տով, որ­պես­զի այս ե­րե­խա­նե­րը ու­րա­խու­թյան պսակ լի­նեն Տեր Հի­սու­սի օ­րը: Արդ­յո՞ք նրանք այն­պես են աշ­խա­տել ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի բա­րօ­րու­թյան հա­մար, որ Հի­սու­սը կա­րող է երկն­քից ներքև նա­յել և Իր Հո­գու պարգևով սրբա­ գոր­ծել նրանց ջան­քե­րը: Ծ­նող­նե՛ր, ձեր պարտքն է պատ­րաս­տել ձեր ե­րե­խա­նե­րին մե­ծա­գույն օգ­տա­կա­րու­թյան հա­մար այս կյան­քում և վեր­ ջա­պես կի­սել այն փառ­քը, ո­րը պետք է գա: Լավ ա­ռող­ջու­թյուն, 1880թ. հուն­վա­րի 1: 218

25 ՕԺՏՎԱԾ ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԸ ՊԵՏՔ Է ՎԿԱՆԵՐ ԼԻՆԵՆ

հուլիս

Ջանք ա­րա, որ քո անձն ըն­տիր կանգ­նեց­նես Աստ­ծո ա­ռաջ իբր մի մշակ ա­ռանց ա­մո­թի, որ ճշմար­տու­թյան խոսքն ու­ղիղ մա­տա­կա­րա­ րես։ Բ Տի­մո­թեոս 2.15:

Թող որ ու­սու­ցիչ­ներն ու ու­սա­նող­նե­րը հնա­րա­վո­րու­թյուն փնտրեն ի­րենց խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րում վկա­յե­լու Ք­րիս­տո­սին: Ն­ման վկա­յու­թյու­նը շատ ա­վե­լի արդ­յու­նա­վետ կլի­նի, քան շատ քա­րոզ­ներ: Ու­սա­նող­նե՛ր, դարձ­րեք ձեր ու­սա­նո­ղա­կան կյան­քը հնա­րա­վո­րինս կա­տար­յալ: Դուք ճա­նա­պար­հով միայն մեկ ան­գամ կանց­նեք, իսկ ձեզ տրված հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը շատ թանկ են: Դուք ոչ միայն պետք է սո­վո­րեք, այլ նաև կի­րա­ռեք Ք­րիս­տո­սի դա­սե­րը: Կր­թու­թյուն ստա­նա­լիս դուք հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նեք ա­սե­լու Աստ­ծո Խոս­քի հրա­շա­լի ճշմար­տու­ թյուն­նե­րի մա­սին: Բա­րե­լա­վեք յու­րա­քանչ­յուր նման հնա­րա­վո­րու­թյու­նը: Աստ­ված կօրհ­նի այս կերպ ծախ­սած յու­րա­քանչ­յուր րո­պեն: Պահ­պա­նեք ձեր պար­զու­թյունն ու հո­գի­նե­րի նկատ­մամբ սե­րը, և Տե­րը կա­ռաջ­նոր­ դի ձեզ ա­պա­հով ա­րա­հետ­ներ: Այն հա­րուստ փոր­ձա­ռու­թյու­նը, որ դուք ձեռք կբե­րեք, կու­նե­նա շատ ա­վե­լի մեծ ար­ժեք, քան ոս­կին, ար­ծաթն ու թան­կար­ժեք քա­րե­րը: Դուք չգի­տեք, թե ա­պա­գա­յում ինչ պաշ­տո­նի կկանչ­վեք: Աստ­ված կա­րող է օգ­տա­գոր­ծել ձեզ, ինչ­պես օգ­տա­գոր­ծեց Դա­նիե­լին՝ տա­նե­լու ճշմար­տու­թյան գի­տու­թյու­նը երկ­րի հզո­րա­գույն տե­րու­թյուն­նե­րին: Հեր­ թը ձերն է ա­սե­լու, թե արդ­յո՞ք դուք կու­նե­նաք հմտու­թյուն և գի­տու­թյուն՝ ա­նե­լու այս գոր­ծը: Աստ­ված կա­րող է ձեզ հմտու­թյուն տալ ձեր գի­տե­լիք­ նե­րը կի­րա­ռե­լու գոր­ծում: Նա կա­րող է օգ­նել ձեզ հար­մար­վե­լու ուս­ման այն ո­լոր­տին, որն ու­սում­նա­սի­րում եք: Դարձ­րեք ձեր ա­ռա­ջին հե­տաքրք­ րու­թյու­նը տեր դառ­նալ ճշմա­րիտ, ազ­նիվ և վե­հաց­նող սկզբունք­նե­րի: Աստ­ված կա­մե­նում է, որ վկա­յեք Իր մա­սին: Նա չի ու­զում, որ դուք հան­ գիստ նստեք, ու­զում է, որ շարժ­վեք Իր պատ­վի­րան­նե­րով: Ք­րիս­տո­սը ցան­կա­նում է յու­րա­քանչ­յուր ու­սա­նո­ղի օգ­տա­գոր­ծել որ­ պես Իր գոր­ծըն­կեր: Դուք պետք է հա­մա­գոր­ծակ­ցեք Ն­րա հետ, Ով տվեց Իր կյան­քը ձեզ հա­մար: Ի՜նչ ա­ռատ օրհ­նու­թյուն­ներ կիջ­նեն մեր դպրո­ցի վրա, ե­թե ու­սու­ցիչ­ներն ու ու­սա­նող­նե­րը կենտ­րո­նաց­նեն ի­րենց սրտե­ րը, մտքե­րը, հո­գին և ու­ժը Աստ­ծո ծա­ռա­յու­թյան վրա որ­պես Ն­րան օգ­ նող ձեռ­քեր: Դուք կդառ­նաք այդ օգ­նող ձեռ­քը, ե­թե հանձ­նեք ձեզ Ն­րա պահ­պա­նու­թյա­նը: Նա ձեզ կա­ռաջ­նոր­դի ա­պա­հո­վա­բար և կօգ­նի ու­ղիղ ա­րա­հետ­ներ հար­թել ձեր և ու­րիշ­նե­րի հա­մար: Նա ձեզ կտա ի­մաս­տու­ թյուն, գի­տու­թյուն և հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյուն լիար­ժեք ծա­ռա­յու­թյան հա­մար: Խոր­հուրդ­ներ ծնող­նե­րին և ու­սու­ցիչ­նե­րին, 554, 555:

219

հուլիս

26 ՕԺՏՎԱԾ ԳՐԱԿԱՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆԻՉ՝ ՎԿԱՅԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Ա­մե­նայն խո­նար­հու­թյամբ Տի­րո­ջը ծա­ռա­յե­լով և շատ ար­տա­սու­ քով և փոր­ձու­թյուն­նե­րով, որ Հ­րեա­նե­րի նեն­գու­թյուն­նե­րից պա­տա­ հե­ցին ինձ, որ ինչ­պես հետ չպա­հե­ցի ոչ մի օգ­տա­կար բան, որ չպատ­ մեմ և սո­վո­րեց­նեմ ձեզ, թե հրա­պա­րակ­նե­րում և թե տան մեջ։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 20.19, 20:

Աստ­ված ինձ լու­սա­վո­րել է, որ գրա­կան ա­վե­տա­րա­նիչ­նե­րի վրա մեծ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն է դրված: Ն­րանք պետք է ի­րենց գործն սկսեն՝ պատ­րաստ բա­ցատ­րե­լու Սուրբ Գիր­քը, և ո­չինչ չպետք է աս­վի կամ ար­ վի, ո­րը կկա­պի նրանց ձեռ­քե­րը: Ե­թե նրանք վստա­հեն Տի­րո­ջը, երբ վայ­ րից վայր են գնում, Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը կշրջա­պա­տեն նրանց՝ տա­լով նրանց խոս­քեր, ո­րոնք շատ հո­գի­նե­րի լույս, հույս և քա­ջու­թյուն կհա­ղոր­ դեն: Ե­թե չլի­ներ գրա­կան ա­վե­տա­րան­չի աշ­խա­տան­քը, շա­տե­րը եր­բեք չէին լսի ճշմար­տու­թյան մա­սին: Բո­լոր այն պարգև­նե­րից, որ Աստ­ված տվել է մար­դուն, ոչ մեկն ա­վե­լի ազ­նիվ ու մեծ օրհ­նու­թյուն չէ, որ­քան խոս­քի պարգևը, ե­թե այն սրբա­ գործ­ված է Սուրբ Հո­գով: Լեզ­վի օգ­նու­թյամբ ենք հա­մո­զում կամ հոր­դո­ րում, դրա­նով ենք ա­ղոթք ա­նում և փա­ռա­բա­նում Աստ­ծուն, և դ­րա­նով ենք փո­խան­ցում Փր­կագ­նո­ղի սի­րո մա­սին խո­րը մտքեր: Այս գոր­ծով գրա­կան ա­վե­տա­րա­նի­չը կա­րող է ցա­նել ճշմար­տու­թյան սեր­մեր՝ պատ­ ճառ դառ­նա­լով, որ Աստ­ծո Խոս­քի լույ­սը փայ­լի շատ մտքե­րի վրա: Ես ան­կեղ­ծո­րեն հույս եմ փայ­փա­յում, որ ոչ մե­կը չի ստա­նա այն տպա­ վո­րու­թյու­նը, թե գրա­կան ա­վե­տա­րան­չու­թյամբ զբաղ­վե­լը փոք­րաց­նում է Ա­վե­տա­րա­նի ծա­ռա­յո­ղի գոր­ծը: Լ­սեք Պո­ղոս ա­ռաք­յա­լի վկա­յու­թյու­նը. «Եվ երբ որ ե­կան նրա մոտ, ա­սաց նրանց. Դուք գի­տեք, որ այն ա­ռա­ ջին օ­րից հե­տո, որ Ա­սիա ե­կա, ինչ­պես ե­ղա ա­մեն ժա­մա­նակ ձեզ հետ, ա­մե­նայն խո­նար­հու­թյամբ Տի­րո­ջը ծա­ռա­յե­լով և շատ ար­տա­սու­քով և փոր­ձու­թյուն­նե­րով, որ Հ­րեա­նե­րի նեն­գու­թյուն­նե­րից պա­տա­հե­ցին ինձ, որ ինչ­պես հետ չպա­հե­ցի ոչ մի օգ­տա­կար բան, որ չպատ­մեմ և սո­վո­րեց­ նեմ ձեզ, թե՛ հրա­պա­րակ­նե­րում, և թե՛ տան մեջ։ Հ­րեա­նե­րին և Հույ­նե­ րին վկա­յու­թյուն տա­լով՝ ա­պաշ­խա­րել դե­պի Աստ­ված և մեր Տեր Հի­սուս Ք­րիս­տո­սին հա­վա­տալ» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 20.18-21): Պեր­ճա­խոս Պո­ղո­ սը, ում Աստ­ված բա­ցա­հայ­տեց Ի­րեն ընդգծ­ված ձևով, գնում էր տնից տուն մտքի ողջ խո­նար­հու­թյամբ և շատ ար­ցունք­նե­րով և փոր­ձու­թյուն­ նե­րով: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1896թ. նո­յեմ­բե­րի 1:

220

27 ՀՈՎԻՎՆԵՐՆ ՈՒ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ՊԵՏՔ Է ՀԵՏԵՎԵՆ ՄԻԱԲԱՆՈՒԹՅԱՆ

հուլիս

Եվ Նա մի քա­նի­սին տվեց ա­ռաք­յալ­ներ լի­նե­լու, մի քա­նի­սին՝ մար­ գա­րե­ներ, մի քա­նի­սին՝ ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ, մի քա­նի­սին՝ հո­վիվ­ներ և վար­դա­պետ­ներ սուր­բե­րի կա­տա­րե­լու­թյան հա­մար, պաշ­տո­նի գոր­ ծի հա­մար, Ք­րիս­տո­սի մարմ­նի շի­նու­թյան հա­մար, մինչև որ ա­մենքս հաս­նենք հա­վա­տի և Աստ­ծո Որ­դուն ճա­նա­չե­լու միու­թյա­նը և կա­ տար­յալ մարդ լի­նենք Ք­րիս­տո­սի կա­տար­յալ հա­սա­կի չա­փով: Եփե­ սա­ցիս 4.11-13:

Ն­րանց, ով­քեր պետք է լի­նեն Իր գոր­ծըն­կեր­նե­րը, Տե­րը տվել է տա­ ղանդ­ներ, ու­նա­կու­թյուն­ներ և ազ­դե­ցու­թյուն՝ հա­մա­ձայն նրանց ու­նա­ կու­թյան այդ պարգև­ներն Իր ծա­ռա­յու­թան հա­մար ի­մաս­տուն կեր­պով օգ­տա­գոր­ծե­լու հա­մար: Ա­մեն մար­դու Նա տվել է իր գոր­ծը: «Եվ Նա մի քա­նի­սին տվեց ա­ռաք­յալ­ներ լի­նե­լու, մի քա­նի­սին՝ մար­գա­րե­ներ, մի քա­ նի­սին՝ ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ, մի քա­նի­սին՝ հո­վիվ­ներ և վար­դա­պետ­ներ»: Ին­չո՞ւ են նշա­նակ­վել այս տար­բեր աշ­խա­տող­նե­րը: «­Սուր­բե­րի կա­ տա­րե­լու­թյան հա­մար, պաշ­տո­նի գոր­ծի հա­մար, Ք­րիս­տո­սի մարմ­նի շի­ նու­թյան հա­մար, մինչև որ ա­մենքս հաս­նենք հա­վա­տի և Աստ­ծո Որ­դուն ճա­նա­չե­լու միու­թյա­նը և կա­տար­յալ մարդ լի­նենք Ք­րիս­տո­սի կա­տար­ յալ հա­սա­կի չա­փով: Որ այլևս ե­րե­խա չլի­նենք ե­րեր­ված ու տա­տան­ված վար­դա­պե­տու­թյան ա­մեն քա­մուց մարդ­կանց խա­բե­բա­յու­թյու­նով, որ մո­ լո­րեց­նեն խա­բե­բա­յու­թյան խո­րա­ման­կու­թյու­նով: Բայց ճշմա­րիտ լի­նե­լով սի­րո մեջ՝ ա­ճենք նրա­նում ա­մեն բա­նով, որ է գլու­խը՝ Ք­րիս­տո­սը» (Ե­փե­ սա­ցիս 4.12-15): Այս տեքս­տից կա­րող ենք տես­նել, որ Տերն ու­նի Իր նշա­նակ­ված աշ­խա­տող­նե­րը, և որ նրանց վստահ­ված աշ­խա­տանքն ու­նի հստակ ա­ռար­կա: Մար­գա­րե­նե­րը, ա­ռաք­յալ­նե­րը, ա­վե­տա­րա­նիչ­նե­րը, հո­վիվ­նե­ րը, ու­սու­ցիչ­նե­րը՝ բո­լո­րը պետք է աշ­խա­տեն սրբե­րին կա­տա­րե­լա­գոր­ ծե­լու հա­մար, ծա­ռա­յու­թյան աշ­խա­տան­քի հա­մար, Ք­րիս­տո­սի մարմ­նի շի­նու­թյան հա­մար: Արդ­յո՞ք սա խիստ ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նե­լու թե­մա չէ: Չե՞նք կա­րող արդ­յոք տես­նել, որ ե­կե­ղե­ցու հա­մար հա­տուկ աշ­խա­ տան­քը մերժ­վել է, ո­րում սուր­բե­րը չեն հա­սել կա­տա­րե­լու­թյան, որն Աստ­ ված կցան­կա­նար: Ե­թե ծա­ռա­յու­թյան գործն ար­վեր, ե­կե­ղե­ցին շին­ված կլի­ներ և կրթ­ված այն մեծ գոր­ծի հա­մար, ո­րը զար­գա­նում է նրանց հա­ մար: Ճշմար­տու­թյու­նը կներ­կա­յաց­վեր այն կերպ, որ Տի­րոջ Հո­գին կներ­ գոր­ծեր հո­գի­նե­րի վրա, և մե­ղա­վոր­նե­րը կհա­մոզ­վեին, դար­ձի կգա­յին ու կզբա­ղեց­նեին ի­րենց դիր­քե­րը որ­պես Ք­րիս­տո­սի հետևորդ­ներ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. մար­տի 7:

221

28 ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ ՏՂԱՄԱՐԴ, ԿԻՆ ԵՎ ԵՐԵԽԱ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ Է ԿՐՈՒՄ

հուլիս

Եվ այն հինգ քան­քար առ­նո­ղը մոտ ե­կավ, ու­րիշ հինգ քան­քար էլ ա­ռաջ բե­րեց և ա­սաց. Տեր, ինձ հինգ քան­քար տվիր, տես, ու­րիշ հինգ քան­քար էլ շա­հե­ցի նրանց վրա։ Ն­րա տերն էլ ա­սաց նրան. Լա՜վ, բա­րի և հա­վա­տա­րիմ ծա­ռա, քիչ բա­նե­րի վրա հա­վա­տա­րիմ էիր, ես քեզ շատ բա­նե­րի վրա կդնեմ. մտիր քո տի­րոջ ու­րա­խու­թյու­ նը։ Մատ­թեոս 25.20, 21:

Տա­ղանդ­նե­րի ա­ռա­կը պետք է լի­նի ու­շա­դիր և ա­ղոթ­քով ու­սում­նա­ սի­րու­թյան ա­ռար­կա, քա­նի որ այն ու­նի անձ­նա­կան և ան­հա­տա­կան կի­ րա­ռու­թյուն յու­րա­քանչ­յուր տղա­մար­դու, կնոջ և ե­րե­խա­յի հա­մար, ով­քեր ու­նեն բա­նա­կա­նու­թյան զո­րու­թյու­նը: Ձեր պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը և պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը հա­մա­պա­տաս­խա­նում են այն տա­ղանդ­նե­ րին, ո­րոնք Աստ­ված ձեզ շնոր­հել է: Չ­կա Ք­րիս­տո­սի որևէ հետևորդ, որ չու­նե­նա հա­տուկ պարգև, ո­րի կի­րառ­ման հա­մար հաշ­վե­տու է Աստ­ծուն: Շա­տերն են պատ­ճառ­ներ փնտրում Ք­րիս­տո­սի ծա­ռա­յու­թյու­նից հրա­ժար­վե­լու հա­մար, ո­րով­հետև մյուս­ներն ա­վե­լի մեծ պարգև­ներ և ա­ռա­վե­լու­թյուն­ներ են ստա­ցել: Գե­րակշ­ռում է այն կար­ծի­քը, որ միայն յու­րա­հա­տուկ տա­ղանդ ու­նե­ցող­նե­րը պետք է սրբա­գոր­ծեն ի­րենց ու­նա­ կու­թյուն­նե­րը Աստ­ծո ծա­ռա­յու­թյան հա­մար: Տա­րած­ված տե­սա­կետ է և այն, որ տա­ղանդ­ներ տրվում են միայն ո­րո­շա­կի ար­տոն­յալ դա­սա­կար­գի՝ բա­ցա­ռե­լով նրանց, ով­քեր, ի­հար­կե, կոչ­ված չեն կի­սե­լու ծան­րու­թյուն­ ներն ու պարգև­նե­րը: Սա­կայն ա­ռա­կում այդ­պես չի ներ­կա­յաց­ված: Երբ տան տե­րը կան­չեց իր ծա­ռա­նե­րին, նա յու­րա­քանչ­յու­րին տվեց իր գոր­ծը: Աստ­ծո ողջ ըն­տա­նի­քը նե­րառ­ված է իր Տի­րոջ բա­րիք­ներն օգ­տա­գոր­ ծե­լու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան մեջ: Յու­րա­քանչ­յուր ան­հատ, սկսած ա­մե­նա­ցած­րից և ա­մե­նաանն­կա­տե­լիից, մինչև ա­մե­նա­մեծն ու ա­մե­ նա­վե­հը, բա­րո­յա­կան գոր­ծա­կալ է՝ օժտ­ված ու­նա­կու­թյուն­նե­րով, ո­րոնց հա­մար նա հաշ­վե­տու է Աստ­ծուն: Մեծ կամ փոքր աս­տի­ճա­նով բո­լո­րը պա­տաս­խա­նա­տու են ի­րենց Տի­րոջ տա­ղանդ­նե­րի հա­մար: Հոգևոր, մտա­վոր և ֆի­զի­կա­կան ու­նա­կու­թյուն­նե­րը, ազ­դե­ցու­թյու­նը, հանգս­տու­ թյու­նը, ու­նեց­ված­քը, զգաց­մունք­նե­րը, կա­րեկ­ցան­քը՝ բո­լո­րը թան­կա­գին պարգև­ներ են և պետք է օգ­տա­գործ­վեն Տի­րոջ գոր­ծում հա­նուն նրանց փրկու­թյան, ում հա­մար Ք­րիս­տո­սը մա­հա­ցավ: Ինչ­քա՜ն քիչ են գնա­հատ­ վում այս օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Ինչ­քա՜ն քչերն են փոր­ձում զար­գաց­նել ի­րենց տա­ղանդ­նե­րը և մե­ծաց­նել ի­րենց օգ­տա­կա­րու­թյունն աշ­խար­հում: Տե­րը ա­մեն մար­դու տվել է իր գոր­ծը: Նա յու­րա­քանչ­յու­րին տվել է իր կա­րո­ ղու­թյուն­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան, և Ն­րա վստա­հու­թյու­նը հա­մա­չափ է նրա կա­րո­ղու­թյուն­նե­րին: Աստ­ված պա­հան­ջում է յու­րա­քանչ­յու­րից լի­նել մշակ Իր այ­գում: Դուք պետք է ըն­դու­նեք ձեզ տրված գոր­ծը և ա­նեք այն հա­վա­տար­մո­րեն: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. մա­յի­սի 1:

222

հուլիս

29

ՊԱՐԳԵՎ ԽՆԴՐԵԼՈՎ

Բայց ե­թե մե­կը ձե­զա­նից ի­մաս­տու­թյան պա­կա­սու­թյուն ու­նի, թող խնդրի Աստ­ծուց, որ ա­մե­նին տա­լիս է ա­ռա­տու­թյամբ և չի նա­ խա­տում, և կտր­վի նրան։ Հա­կո­բոս 1.5:

Ն­րանք, ով­քեր խնդրում են ու­րիշ­նե­րին փո­խան­ցե­լու հա­մար, չեն հու­սա­հատ­վի: Աստ­ված կպարգևատ­րի նրանց, ով­քեր Իր մոտ են գա­ լիս ջա­նա­սեր հա­վատ­քով: Նա մեզ վստա­հեց­նում է, որ Իր ա­մե­նա­կա­ րո­ղու­թյան և գե­րիշ­խա­նու­թյան մա­սին միտ­քը մեզ վա­խի մեջ չի պա­հի: Նա մեզ ա­վե­լի շատ փա­ռա­հեղ կա­նի, քան մենք են­թադ­րում ենք, ե­թե գանք Իր ո­ղոր­մու­թյան պատ­վան­դա­նի մոտ: Նա հղում է ա­նում Իր գե­րա­ գույն իշ­խա­նու­թյա­նը՝ որ­պես Իր մեծ և ո­ղոր­մած մե­ծա­հո­գու­թյան պատ­ ճառ, որ­պես­զի Ի­րեն ներ­կա­յաց­վեն պա­հանջ­ներ: Նա ներ­կա­յաց­նում է Ի­րեն որ­պես մեր ա­ղոթք­նե­րը լսե­լու գրա­վա­կան՝ հայ­տա­րա­րե­լով, որ կլսի դրանք: Նա իջ­նում է կո­չին հայ­րա­կան քնքշու­թյան բնազ­դից մինչև Իր ան­սահ­ման բա­րե­հա­ճու­թյու­նը, Ում մենք պատ­կա­նում ենք ա­րար­մամբ և փր­կագն­մամբ: Նա ա­սում է. «Արդ ե­թե դուք, որ չար եք, գի­տեք բա­րի պարգև­ներ տալ ձեր որ­դի­նե­րին, էլ որ­քան ա­վե­լի երկ­նա­վոր Հայ­րը Սուրբ Հո­գին կտա նրանց, որ ու­զում են Ն­րա­նից» (Ղու­կաս 11.13): Աղ­քատ­ներն ու հո­գով քաղ­ցած­նե­րը եր­բեք Աստ­ծուն զուր չեն խնդրի: Հաշ­վի առ­նե­լով սա՝ ա­սա­ցեք ինձ, թե ո՞վ պետք է ա­վե­լի պայ­ծառ և ու­ րախ, արևի փայ­լով լի դեմ­քի ար­տա­հայ­տու­թյուն ըն­դու­նի, ե­թե ոչ նրանք, ով­քեր ապ­րում են Աստ­ծո Որ­դու հա­վա­տով: Ն­րա­նում են աղ­քատ­ներն ու քաղ­ցած­նե­րը գտնում բո­լոր ի­րենց կա­րիք­նե­րի բա­վա­րա­րու­մը: Սա­կայն ե­կեք չմո­ռա­նանք, որ նրանք, ում Աստ­ված օրհ­նել է այս կյան­քի բա­րի բա­նե­րով, պետք է լի­նեն Ն­րա օգ­նա­կան ձեռ­քե­րը, որ­պես­զի բա­վա­րա­րեն Իր կա­րի­քա­վոր­նե­րի պա­հանջ­մունք­նե­րը: Ն­րանք պետք է լի­նեն Աստ­ծո մշակ­նե­րը: Ն­րանք Ն­րա վստահ­ված տնտես­վար­ներն են և պետք է օգ­ տա­գոր­ծեն ի­րենց ու­նե­ցա­ծը Ն­րա գոր­ծի ա­ռա­ջըն­թա­ցի հա­մար՝ փա­ռա­ վո­րե­լու Ն­րա ա­նու­նը: Աստ­ված ցան­կա­նում է օգ­տա­գոր­ծել ե­կե­ղե­ցին որ­պես ու­ղի, ո­րի մի­ ջո­ցով կա­րող է տալ Իր շնորհ­նե­րը: Ե­թե Ն­րա ժո­ղո­վուր­դը ու­ղին բաց պա­ հի՝ ստա­նա­լով Ն­րա շնոր­հի հոգևոր և ժա­մա­նա­կա­վոր պարգև­նե­րը և փո­խան­ցի դրանք կա­րի­քա­վոր­նե­րին, չի լի­նի ոչ մի մերժ­ված հի­վանդ, ոչ մի սո­վից լա­ցող որբ: Այ­րի­նե­րի և ան­հայր ե­րե­խա­նե­րի սրտե­րը կեր­գեն ու­րա­խու­թյու­նից: Աստ­ված մար­դուն տվել է Իր պարգև­նե­րից ա­մե­նա­հա­րուս­տը: Նա սա ա­րել է, որ­պես­զի մար­դիկ կա­րո­ղա­նան տա­րա­ծել Իր պարգև­նե­րը: Աստ­ վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1901թ. օ­գոս­տո­սի 12:

223

30 ԽՈՍՏԱՑՎԱԾ ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ ՁԵՐ ՊԱՐԳԵՎԸ ԳՏՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

հուլիս

Բայց այս ա­մե­նը հենց միև­նույն Հո­գին է ներ­գոր­ծում՝ ա­մեն մե­ կին բա­ժա­նե­լով ինչ­պես կա­մե­նում է։ Ա Կորն­թա­ցիս 12.11:

Մենք պետք է ա­ռաջ­նորդ­վենք և կա­ռա­վար­վենք նույն Հո­գով, սա­կայն դրա ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ չէ, որ մենք բո­լորս ու­նե­նանք միև­նույն պարգև­նե­րը: «­Պարգև­նե­րը զա­նա­զան են, բայց Հո­գին նույնն է։ Եվ պաշ­տոն­նե­րը զա­նա­զան են, բայց Տե­րը նույնն է։ Եվ ներ­գոր­ծու­թյուն­ նե­րը զա­նա­զան են, բայց Աստ­ված նույնն է, որ ա­մե­նը ա­մեն­քի մեջ ներ­ գոր­ծում է» (Ա Կորն­թա­ցիս 12.4-6)՝ բե­րե­լու հա­մար այս տար­բեր գոր­ծո­ ղու­թյուն­նե­րը կա­տար­յալ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ: «­Բայց հի­մա Աստ­ված ան­դամ­նե­րը՝ նրանց ա­մեն մե­կը դրեց մարմ­նի մեջ ինչ­պես կա­մե­ցավ» (հա­մար 18): Նա յու­րա­քանչ­յուր մար­դու դրել է իր պար­տա­կա­նու­թյան դիր­քում՝ հանձ­նա­րա­րե­լով նրան տրված աշ­խա­տանք: Ե­թե ու­նեք որևէ հարց ձեր պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի վե­րա­բեր­յալ, ա­ղո­թեք Աստ­ծուն ղե­ կա­վա­րու­թյան հա­մար, և ձեզ աշ­խա­տանք կհանձ­նա­րար­վի: Աստ­ված մեզ հստա­կո­րեն ա­սել է, որ յու­րա­քանչ­յուր մար­դու դրել է իր տե­ղում: «Ո­րով­հետև մե­կին Հո­գուց տրված է ի­մաս­տու­թյան խոսք, և ու­րի­շին՝ գի­տու­թյան խոսք՝ նույն Հո­գու չա­փով: Մ­յու­սին հա­վատ՝ նույն Հո­գով, ու­րի­շին՝ բժշկու­թյան պարգև­ներ նույն Հո­գով: Ու­րի­շին՝ զո­րու­թյուն­նե­ րի ներ­գոր­ծու­թյուն­ներ, և ու­րի­շին՝ մար­գա­րեու­թյուն, ու­րի­շին՝ հո­գի­նե­րի ընտ­րու­թյուն, ու­րի­շին՝ այլևայլ լե­զու­ներ, ու­րի­շին՝ լե­զու­նե­րի թարգ­մա­նու­ թյուն­ներ։ Բայց այս ա­մե­նը հենց միև­նույն Հո­գին է ներ­գոր­ծում՝ ա­մեն մե­ կին բա­ժա­նե­լով ինչ­պես կա­մե­նում է» (Ա Կորն­թա­ցիս 12.8-11): «­Բայց մեր ա­մեն մե­կիս տրված է շնոր­հը՝ Ք­րիս­տո­սի պարգևի չա­փի պես։ Ս­րա հա­մար ա­սում է. Թե Վեր ե­լավ բարձ­րը, գե­րի ա­ռավ գե­րու­ թյու­նը և մարդ­կանց պարգև­ներ տվեց: Այն վեր ե­լա­վը ի՞նչ է, ե­թե ոչ՝ որ ա­ռաջ վայր ի­ջավ երկ­րի ցած կող­մե­րը։ Այն վայր Իջ­նո­ղը նույն Ինքն է, որ ա­մեն եր­կինք­նե­րիցն ա­վե­լի բարձր վեր ե­լավ, որ ա­մե­նը լրաց­նի։ Եվ Նա մի քա­նի­սին տվեց ա­ռաք­յալ­ներ լի­նե­լու, մի քա­նի­սին՝ մար­գա­րե­ներ, մի քա­նի­սին՝ ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ, մի քա­նի­սին՝ հո­վիվ­ներ և վար­դա­պետ­ներ սուր­բե­րի կա­տա­րե­լու­թյան հա­մար, պաշ­տո­նի գոր­ծի հա­մար, Ք­րիս­տո­սի մարմ­նի շի­նու­թյան հա­մար, մինչև որ ա­մենքս հաս­նենք հա­վա­տի և Աստ­ ծո Որ­դուն ճա­նա­չե­լու միու­թյա­նը և կա­տար­յալ մարդ լի­նենք Ք­րիս­տո­սի կա­տար­յալ հա­սա­կի չա­փով» (Ե­փե­սա­ցիս 4.7-13): Այս­տեղ Աստ­ծո ե­կե­ ղե­ցու ան­դամ­նե­րը ցույց են տրված ի­րենց տար­բեր դե­րե­րը կա­տա­րե­լիս՝ ա­մեն ինչ մե­ծա­գույն Վար­պետ Աշ­խա­տո­ղի վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ, Ով գի­տի, թե Իր ծա­ռա­յու­թյան մեջ յու­րա­քանչ­յուրն ինչ պետք է ա­նի՝ լու­ծե­լու ա­ռա­ջա­ցող կա­րիք­նե­րը: Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սուց­ման դպրոց, 1903թ. ապ­ րի­լի 1:

224

31 ԶԳԱԼՈՎ ՀՈԳԵՎՈՐ ՊԱՐԳԵՎՆԵՐԻ ԿԱՐԻՔԸ

հուլիս

Եվ շնոր­հա­կալ եմ ինձ մեր Տեր Հի­սուս Ք­րիս­տո­սում Զո­րաց­նո­ղից, որ ինձ հա­վա­տա­րիմ հա­մա­րեց և ս­պա­սա­վո­րու­թյան մեջ դրեց, որ ա­ռա­ջուց հայ­հո­յիչ և հա­լա­ծող և թշ­նա­մա­նող էի, բայց ո­ղոր­մու­թյուն գտա, ո­րով­հետև չգի­տե­նա­լով էի գոր­ծում ան­հա­վա­տու­թյու­նով։ Բայց էլ ա­վե­լի շատ ե­ղավ մեր Տի­րոջ շնորհ­քը հա­վա­տով և սի­րով, որ Ք­րիս­տոս Հի­սու­սումն է։ Ա Տի­մո­թեոս 1.12-14:

Ք­րիս­տո­սի հա­մար հո­գի­ներ շա­հե­լու գոր­ծում հա­ջո­ղակ լի­նե­լու հա­ մար մար­դիկ պետք է ի­րենց վրա կրեն Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյու­նը: Սա­ կայն որ­քա՜ն քիչ բան է հայտ­նի Աստ­ծո Հո­գու գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին: Որ­քա՜ն քիչ բան է աս­վել Սուրբ Հո­գով օժտ­ված լի­նե­լու կարևո­րու­թյան մա­սին, և դեռևս Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան մի­ջո­ցով է, որ մար­դիկ պետք է բեր­վեն Ք­րիս­տո­սին, և միայն Ն­րա զո­րու­թյան մի­ջո­ցով կա­րող է հո­գին մաք­րա­գործ­վել: Փր­կիչն ա­սաց. «Եվ Նա երբ որ գա, աշ­խար­հին կհան­դի­մա­նի մեղ­քի հա­մար և ար­դա­րու­թյան հա­մար և դա­տաս­տա­նի հա­մար» (Հով­հան­նես 16.8): Ք­րիս­տո­սը Սուրբ Հո­գու պարգևը խոս­տա­ցավ ե­կե­ղե­ցուն, սա­կայն որ­քա՜ն քիչ է այդ պարգևը գնա­հատ­ված: Որ­քա՜ն հազ­վա­դեպ է Հո­գու զո­րու­թյունն զգաց­վում ե­կե­ղե­ցում, որ­քա՜ն քիչ է Ն­րա զո­րու­թյան մա­սին խոս­վում մարդ­կանց ա­ռաջ: Փր­կիչն ա­սել է. «­Բայց դուք զո­րու­թյուն կառ­ նեք, երբ որ Հո­գին ձեզ վրա կգա, և Իմ վկա­նե­րը կլի­նեք» (Գործք ա­ռա­ քե­լոց 1.8): Ըն­դու­նե­լով այս պարգևը` մնա­ցած բո­լոր պարգև­նե­րը կլի­ նեն մե­րը, քա­նի որ պետք է ու­նե­նանք այս պարգևը Ք­րիս­տո­սի շնոր­հի հարս­տու­թյուն­նե­րի ա­ռա­տու­թյան հա­մե­մատ, և Նա պատ­րաստ է տալ յու­րա­քանչ­յուր հո­գու իր ըն­կա­լու­նա­կու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան: Այդ դեպ­քում ե­կեք չբա­վա­րար­վենք այս օրհ­նու­թյան ըն­դա­մե­նը մի փոք­րիկ մա­սով, միայն այն չա­փա­բաժ­նով, ո­րը հետ կպա­հի մեզ մահ­վան նին­ջից, այլ ե­կեք ջա­նա­սի­րա­բար փնտրենք Աստ­ծո շնոր­հի ա­ռա­տու­թյու­նը: Աստ­ված տա, որ­պես­զի Ն­րա դար­ձի բե­րող զո­րու­թյունն զգաց­վի մարդ­ կանց այս լայն շրջա­նում: Ո՜հ, թող որ Աստ­ծո զո­րու­թյունն իջ­նի մարդ­ կանց վրա: Այն, ին­չը մեզ հար­կա­վոր է, ա­մե­նօր­յա երկր­պա­գու­թյունն է: Մենք պետք է ա­մեն օր ու­սում­նա­սի­րենք Սուրբ Գիր­քը, ե­ռան­դուն կեր­պով ա­ղո­թենք, որ­պես­զի Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյու­նը մե­զա­նից յու­րա­ քանչ­յու­րին հա­մա­պա­տաս­խա­նեց­նի Ն­րա այ­գում մեր աշ­խա­տան­քին: Ոչ ոք պատ­րաստ չէ կրթե­լու և ու­ժե­ղաց­նե­լու ե­կե­ղե­ցին, մինչև չստա­նա Սուրբ Հո­գու պարգևը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. մար­տի 29:

225

Օ­ ԳՈՍ­ ՏՈՍ

ՀՈԳՈՒՑ ՆԵՐՇՆՉՎԱԾ

օգոստոս

1

ՏՐՎԱԾ ԱՍՏԾՈ ՆԵՐՇՆՉՄԱՄԲ

Ա­մեն Գիրք աստ­վա­ծա­շունչ են և օգ­տա­կար վար­դա­պե­տու­թյան և հան­դի­մա­նու­թյան և ուղ­ղե­լու և ար­դա­րու­թյուն խրա­տե­լու հա­մար: Բ Տի­մո­թեոս 3.16:

Աստ­վա­ծա­շուն­չը որ­պես իր հե­ղի­նակ մատ­նան­շում է Աստ­ծուն, թեև այն գրվել է մար­դու ձեռ­քով, և իր տար­բեր գրքե­րի բազ­մա­զան ո­ճով այն ներ­կա­յաց­նում է տար­բեր գրող­նե­րի բնու­թա­գի­րը: Հայտն­ված ճշմար­տու­ թյուն­նե­րը բո­լորն «աստ­վա­ծա­շունչ են», թեև ար­տա­հայտ­ված են մարդ­ կանց բա­ռե­րով: Ան­սահ­մանն Իր Սուրբ Հո­գով լույս է սփռել Իր ծա­ռա­նե­րի մտքե­րի և սր­տե­րի վրա: Նա տվել է ե­րազ­ներ և տե­սիլք­ներ, նշան­ներ և պատ­կեր­ներ, և նրանք, ում այդ կերպ բա­ցա­հայտ­վել է ճշմար­տու­թյու­նը, մարմ­նա­վո­րել են մտքե­րը մարդ­կա­յին լեզ­վով: Տա­սը պատ­վի­րան­ներն աս­վել են Իր` Աստ­ծո կող­մից և գր­վել են Նրա սե­փա­կան ձեռ­քով: Դրանք աստ­վա­ծա­յին, և ոչ թե մարդ­կա­յին ծա­գում ու­նեն: Բայց Աստ­վա­ծա­շուն­չը մարդ­կա­յին լեզ­վով ար­տա­հայտ­ված իր աստ­վա­ծա­տուր ճշմար­տու­թյուն­նե­րով ներ­կա­յաց­նում է աստ­վա­ծա­յի­նի և մարդ­կա­յի­նի միա­բա­նու­թյուն: Նման միա­բա­նու­թյուն կար Քրիս­տո­սի էու­թյան մեջ, Ով Աստ­ծո և մար­դի Որ­դի էր: Այս­պի­սով Աստ­վա­ծաշն­չի, ինչ­ պես նաև Քրիս­տո­սի հա­մար ճիշտ է, որ «­Բա­նը մար­մին ե­ղավ և բ­նակ­ վեց մեր մեջ» (Հով­հան­նես 1.14): Աստ­վա­ծաշն­չի գրքե­րը, ո­րոնք տար­բեր դա­րե­րում գրել են մար­դիկ, ով­քեր մե­ծա­պես տար­բեր­վել են միմ­յան­ցից ի­րենց դիր­քով, զբաղ­մուն­ քով, մտա­վոր և հոգևոր շնորհ­նե­րով, հույժ տար­բեր են ի­րա­րից ինչ­պես ո­ճով, այն­պես էլ լու­սա­բան­վող թե­մա­նե­րով: Նրա հե­ղի­նակ­ներն ար­տա­ հայտ­ման տար­բեր ձևեր են օգ­տա­գոր­ծում. հա­ճախ միև­նույն ճշմար­ տու­թյու­նը մեկն ա­վե­լի ցայ­տուն կեր­պով է ներ­կա­յաց­նում, քան մյու­սը: Քա­նի որ գրող­ներն այս կամ այն նյու­թը ներ­կա­յաց­նում են տար­բեր տե­սանկ­յուն­նե­րից, ա­նու­շա­դիր, նա­խա­պա­շար­ված կամ մա­կե­րե­սո­ րեն ըն­թեր­ցո­ղը կա­րող է ան­հա­մա­ձայ­նու­թյուն և հա­կա­սու­թյուն տես­նել այն­տեղ, ուր խո­հուն, բա­րե­պաշտ ու խո­րա­թա­փանց ու­սում­նա­սի­րո­ղին բա­ցա­հայտ­վում է նրա հիմ­քում ըն­կած լիա­կա­տար ներ­դաշ­նա­կու­թյու­ նը: Մեծ պայ­քար, v, vi:

227

օգոստոս

2

ՈՃԻ ԲԱԶՄԱԶԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Եվ մար­գա­րեա­կան ա­վե­լի հաս­տատ խոսքն ու­նենք, որ ե­թե նրան մտիկ ա­նեք, լավ կա­նեք, ինչ­պես մի ճրա­գի, որ լույս է տա­լիս մութ տե­ղը, մինչև որ ցե­րե­կը լու­սա­նա, և լու­սա­բե­րը ծա­գի ձեր սրտե­րում։ Բ Պետ­րոս 1.19:

Աստ­վա­ծա­շուն­չը գրող­նե­րը պետք է ի­րենց գա­ղա­փար­ներն ար­տա­ հայ­տեին մարդ­կա­յին լեզ­վով: Այն գրել են մար­դիկ: Այս մար­դիկ ներշնչ­ված էին Սուրբ Հո­գու կող­մից: Լեզ­վի`մարդ­կանց ըն­կալ­ման ան­կա­տա­րու­ թյուն­նե­րի, մարդ­կա­յին մտքի խե­ղա­թյուր­վա­ծու­թյան, ճշմար­տու­թյու­նից խու­սա­փե­լու հնա­րամ­տու­թյան պատ­ճա­ռով, շա­տե­րը կար­դում և հաս­ կա­նում են Աստ­վա­ծա­շունչն այն­պես, ինչ­պես ի­րենք են ցան­կա­նում: Պատ­ճառն այն չէ, որ խրթի­նու­թյունն Աստ­վա­ծաշն­չի մեջ է: Ընդ­դի­մա­ դիր քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րը վի­ճա­բա­նում են օ­րենսդ­րու­թյան տար­ բեր օ­րենք­նե­րի կե­տե­րի շուրջ և որ­դեգ­րում ընդ­դի­մա­դիր տե­սա­կետ­ներ ի­րենց կի­րա­ռում­նե­րում և այդ օ­րենք­նե­րում: Սուրբ Գիր­քը մարդ­կանց տրվել է ոչ թե չընդ­հատ­վող խոս­քե­րի շա­ րու­նա­կա­կան շղթա­յով, այլ կտոր-կտոր՝ հա­ջոր­դող սե­րունդ­նե­րի մի­ջո­ ցով, ո­րով­հետև Աստ­ված Իր նա­խախ­նա­մու­թյան մեջ տե­սավ հար­մար հնա­րա­վո­րու­թյուն՝ տպա­վո­րե­լու մար­դուն տար­բեր ժա­մա­նակ­նե­րում և տար­բեր վայ­րե­րում: Մար­դիկ գրում էին, քա­նի որ ներշնչ­ված էին Սուրբ Հո­գով: «Սկզ­բում բող­բոջն է, հե­տո՝ ծա­ղի­կը, հե­տո՝ պտու­ղը», «ա­ռաջ խոտն է, հե­տո՝ հաս­կը, և նրա­նից հե­տո՝ լցված ցո­րեն հաս­կի մեջ» (Մար­ կոս 4.28): Սա ճիշտ այն է, ինչ Աստ­վա­ծաշն­չի խոս­քերն են մեզ հա­մար: Միշտ չէ, որ Աստ­վա­ծաշն­չում կա­տար­յալ հա­ջոր­դա­կա­նու­թյուն և ար­ տա­քուստ միաս­նու­թյուն կա: Քրիս­տո­սի հրաշք­նե­րը տրված են ոչ թե հստակ հեր­թա­կա­նու­թյամբ, այլ հան­գա­մանք­նե­րի ա­ռաջ գա­լուն զու­ գըն­թաց, ո­րոնք հան­գեց­րել են Քրիս­տո­սի աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյան այս դրսևոր­մա­նը: Աստ­վա­ծաշն­չի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը նման են թաքն­ված մար­գա­րիտ­նե­րի: Դրանք պետք է փնտրվեն, փոր­վեն ջեր­մե­ռանդ ջան­քե­ րով: Նրանք, ով­քեր Սուրբ Գր­քին միայն հարևան­ցի հա­յացք են նե­տում, ի­րենց մա­կե­րե­սա­յին գի­տու­թյամբ, որն ի­րենց կար­ծի­քով շատ խորն է, կխո­սեն Աստ­վա­ծաշն­չի հա­կա­սու­թյուն­նե­րի մա­սին և կաս­կա­ծի տակ կդնեն Աստ­վա­ծաշն­չի հե­ղի­նա­կու­թյու­նը: Սա­կայն նրանք, ում սիր­տը ներ­դաշ­նակ է ճշմար­տու­թյան և պար­տա­կա­նու­թյան հետ, կու­սում­նա­ սի­րեն Սուրբ Գիր­քը բա­րե­րար ներ­գոր­ծու­թյուն ստա­նա­լուն պատ­րաստ սրտով: Ըն­տիր լու­րեր 1.19, 20:

228

3 ԳՐՈՂՆԵՐԸ ՏՊԱՎՈՐՎԱԾ ԵՆ ՏԱՐԲԵՐ ՏԵՍԱՆԿՅՈՒՆՆԵՐԻՑ

օգոստոս

Ո­րով­հետև եր­բեք մի մար­գա­րեու­թյուն չտրվեց մարդ­կանց կամ­ քի պես, բայց Սուրբ Հո­գուց շարժ­ված խո­սե­ցին Աստ­ծո մար­դիկ։ Բ Պետ­րոս 1.21:

Ինչ­պես ներ­կա­յաց­ված է Աստ­վա­ծաշն­չի տար­բեր ան­հատ­նե­րի մի­ջո­ ցով, ճշմար­տու­թյու­նը բա­ցա­հայտ­վում է իր բազ­մա­պի­սի տե­սանկ­յուն­ նե­րով: Մի հե­ղի­նակն ա­վե­լի ուժ­գին է տպա­վոր­ված թե­մա­յի մի փու­լով, նա կառ­չում է այն կե­տե­րին, ո­րոնք ներ­դաշ­նակ են իր փոր­ձա­ռու­թյան, ըն­կալ­ման կամ գնա­հատ­ման զո­րու­թյան հետ, մեկ ու­րի­շը կառ­չում է մեկ ու­րիշ փու­լի, և ա­մեն մե­կը, Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյամբ, ներ­ կա­յաց­նում է այն, ինչն ա­մե­նաուժ­գինն է ներ­գոր­ծել իր մտքի վրա` յու­ րա­քանչ­յու­րում ճշմար­տու­թյան տար­բեր տե­սանկ­յուն, սա­կայն կա­տար­ յալ ներ­դաշ­նա­կու­թյուն՝ բո­լո­րը միա­սին: Եվ այս կերպ բա­ցա­հայտ­ված ճշմար­տու­թյուն­նե­րը միա­վոր­վում են, որ­պես­զի կազ­մեն կա­տար­յալ ամ­բող­ջու­թյուն` հար­մա­րեց­ված բա­վա­րա­րե­լու մարդ­կանց կա­րիք­նե­րը կյան­քի բո­լոր հան­գա­մանք­նե­րում և փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րում: Աստ­ված ու­րախ է ե­ղել հա­ղոր­դե­լու Իր ճշմար­տու­թյուն­ներն աշ­խար­ հին մարդ­կանց մի­ջո­ցով, և Նա Ին­քը, Իր Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով, պատ­ րաս­տել է մարդ­կանց և ի­րա­վա­սու­թյուն տվել նրանց ա­նե­լու այս գոր­ծը: Նա ղե­կա­վա­րել է միտ­քը՝ ընտ­րե­լու ինչ խո­սել և ինչ գրել: Գան­ձը վստահ­ վել է հո­ղե­ղեն ա­նոթ­նե­րին, թեև, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, այն երկ­նա­յին է: Վկա­ յու­թյու­նը հայտն­վում է մար­դու լեզ­վի ան­կա­տար ար­տա­հայ­տու­թյամբ, սա­կայն այն Աստ­ծո վկա­յու­թյունն է, և Աստ­ծո հնա­զանդ և հա­վա­տա­վոր զա­վա­կը նա­յում է դրան ճշմար­տու­թյամբ և շ­նոր­հով լի աստ­վա­ծա­յին զո­ րու­թյան փառ­քի մեջ: Իր խոս­քում Աստ­ված մարդ­կանց փրկու­թյան հա­մար անհ­րա­ժեշտ գի­տե­լիք­ներ է տվել: Սուրբ Գիր­քը պետք է ըն­դուն­վի որ­պես Նրա կամ­քի հե­ղի­նա­կա­վոր, անս­խա­լա­կան հայտ­նու­թյուն: Այն բնա­վո­րու­թյան չա­փա­ նիշ է, և նրա­նով պետք է ստուգ­վի ցան­կա­ցած ուս­մունք և փոր­ձա­ռու­ թյուն: «Ա­մեն գիրք աստ­վա­ծա­շունչ են և օգ­տա­կար վար­դա­պե­տու­թյան և հան­դի­մա­նու­թյան, ուղ­ղե­լու և ար­դա­րու­թյան խրա­տե­լու հա­մար, որ­ պես­զի Աստ­ծո մար­դը կա­տար­յալ լի­նի` ա­մեն բա­րի գոր­ծե­րի հա­մար պատ­րաստ­ված» (Բ Տի­մո­թեոս 3.16, 17): Մեծ պայքար, vi, vii:

229

4 ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ԼՈՒՐԸ ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ԼԵԶՎՈՎ

օգոստոս

Շատ մա­սե­րով և շատ կեր­պե­րով Աստ­ված ա­ռա­ջուց խո­սե­լով մեր հայ­րե­րի հետ մար­գա­րե­նե­րի մի­ջո­ցով, այս վեր­ջի օ­րե­րում խո­սեց մեզ հետ Որ­դով, Ում ա­մեն բա­նի ժա­ռանգ դրեց, Ու­մով աշ­խարհքն էլ ա­րեց: Եբ­րա­յե­ցիս 1.1, 2:

Աստ­վա­ծա­շուն­չը մեզ չի տրվել վե­հա­պանծ գեր­մարդ­կա­յին լեզ­վով: Հի­սու­սը մար­դուն հաս­նե­լու հա­մար մար­դե­ղու­թյուն հա­գավ: Աստ­վա­ծա­ շուն­չը պետք է տրվեր մարդ­կա­յին լեզ­վով: Մարդ­կա­յին ա­մեն բան ան­ կա­տար է: Նույն բա­ռով տար­բեր ի­մաստ­ներ են ար­տա­հայտ­վում, չկա մեկ բառ յու­րա­քանչ­յուր հստակ գա­ղա­փա­րի հա­մար: Աստ­վա­ծա­շուն­չը տրվել է գործ­նա­կան նպա­տակ­նե­րի հա­մար: Մտ­քի կնիք­նե­րը տար­բեր են: Ար­տա­հայ­տու­թյուն­ներն ու պնդում­նե­ րը բո­լո­րը նույն կերպ չեն հաս­կա­նում: Ո­մանք ըն­կա­լում են Սուրբ Գր­քի պնդում­ներն ի­րենց յու­րա­հա­տուկ մտքին և դեպ­քին հար­մար: Կան­խա­ կալ կար­ծի­քը, նա­խա­պա­շար­մուն­քը և կիր­քը ուժ­գին ազ­դե­ցու­թյուն են ու­նե­նում ըն­կալ­ման խա­վար­ման վրա և շ­փո­թեց­նում են միտ­քը նույ­նիսկ Սուրբ Գր­քի խոս­քե­րը կար­դա­լիս: Աստ­վա­ծա­շուն­չը գրվել է ներշնչ­ված մարդ­կանց կող­մից, սա­կայն այն Աստ­ծո մտքի և ար­տա­հայ­տու­թյան ձևը չէ: Այն մարդ­կա­յին ար­տա­հայտ­ չաձևն է: Աստ­ված՝ որ­պես գրող, ներ­կա­յաց­ված չէ: Մար­դիկ հա­ճախ կա­ սեն, որ նման ար­տա­հայ­տու­թյունն Աստ­ծու­նը չէ: Սա­կայն Աստ­ված չի ներ­կա­յաց­րել Ի­րեն Աստ­վա­ծաշն­չի բա­ռե­րում, տրա­մա­բա­նու­թյան, ճար­ տա­սա­նու­թյան մեջ, դա­տաս­տան­նե­րում: Աստ­վա­ծաշն­չի գրող­ներն Աստ­ ծո դպիր­ներն էին, ոչ թե Նրա գրի­չը: Նա­յե՛ք տար­բեր գրող­նե­րի: Աստ­վա­ծաշն­չի բա­ռե­րը չեն, որ ներշնչ­ված են, այլ մար­դիկ: Ներ­գոր­ծու­ թյունն ազ­դում է ոչ թե մար­դու խոս­քի կամ նրա ար­տա­հայ­տու­թյան վրա, այլ հենց մար­դու վրա, ով Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ լցվում է մտքե­րով: Սա­կայն բա­ռերն ստա­նում են ան­հա­տա­կան մտքի կնի­քը: Աստ­վա­ծա­յին միտ­քը տա­րած­վում է: Աստ­վա­ծա­յին միտքն ու կամ­քը հա­մախմբ­վում են մարդ­կա­յին մտքի և կամ­քի հետ. այս­պի­սով մար­դու ար­տա­բե­րում­ներն Աստ­ծո Խոսքն են: Ըն­տիր լու­րեր 1.20, 21:

230

5 ԱՍՏԾՈ ՀԱՅՏՆՈՒԹՅՈՒՆԸ` ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՀԵՏ

օգոստոս

Եվ Ե­հո­վա­յի հրեշ­տա­կը կրա­կի բո­ցով երևաց նրան մո­րե­նու մի­ ջից, և նա տե­սավ, որ ա­հա մո­րե­նին կրա­կով վառ­վում էր, բայց մո­ րե­նին չէր սպառ­վում։ Ե­լից 3.2

1896թ. մար­տի 20, ուր­բաթ, ես վաղ արթ­նա­ցա, ա­ռա­վոտ­յան ժա­մը 3:30-ի սահ­ման­նե­րում: Մինչ գրում էի Հով­հան­նե­սի 15-րդ գլ­խի վե­րա­բեր­ յալ, հան­կարծ զար­մա­նահ­րաշ խա­ղա­ղու­թյուն ի­ջավ վրաս: Թ­վում էր, թե ամ­բողջ սեն­յա­կը լցված է երկ­նա­յին մթնո­լոր­տով: Թ­վում էր, թե իմ սեն­յա­ կում կա սուրբ Ներ­կա­յու­թյուն: Ես ցած դրե­ցի իմ գրիչն ու սպա­սում էի, թե ինչ կա­սի ինձ Հո­գին: Ես ոչ մի մար­դու չտե­սա, չլսե­ցի քիչ թե շատ լսե­լի ձայն, բայց թվում էր, թե երկ­նա­յին Պա­հակ կա իմ կող­քին. ես զգա­ցի, որ գտնվում եմ Հի­սու­սի ներ­կա­յու­թյան մեջ: Այն քաղցր խա­ղա­ղու­թյունն ու լույ­սը, ո­րը կար իմ սեն­յա­կում, անհ­նար է բա­ցատ­րել կամ նկա­րագ­րել: Սուրբ մթնո­լորտ էր ինձ շրջա­պա­տում, և իմ մտքին ու ըն­կա­լու­նա­կու­թյա­նը ներ­կա­յաց­վե­ցին մեծ հե­տաքրք­րու­ թյան և կարևո­րու­թյան հար­ցեր: Գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի մի շարք ներ­կա­յաց­ վեց իմ առջև, կար­ծես ան­տե­սա­նե­լի Ներ­կա­յու­թյու­նը խո­սում էր ինձ հետ: Այն թե­ման, ո­րի մա­սին ես գրում էի, կար­ծես ան­հե­տա­ցավ իմ մտքից, և մեկ այլ թե­մա հստա­կո­րեն բաց­վեց իմ ա­ռաջ: Մի մեծ ակ­նա­ծանք պա­ տեց ինձ, երբ զգա­ցի, որ թե­մա­նե­րը տպա­վոր­վում էին իմ մտքում: Ըն­տիր լու­րեր 3.35, 36: Ես վաղ արթ­նա­ցա հինգ­շաբ­թի օ­րը, կես­գի­շերն անց էր, ժա­մը 2-ի սահ­ման­նե­րում, և մ­տազ­բաղ գրում էի Ճշմա­րիտ Որ­թի թե­մա­յի շուրջ, երբ զգա­ցի Ներ­կա­յու­թյունն իմ սեն­յա­կում, ինչ­պես նախ­կի­նում շատ ան­ գամ­ներ, և կորց­րե­ցի ողջ հի­շո­ղու­թյունս այն մա­սին, թե ինչ էի գրում: Թ­վում էր՝ ես գտնվում էի Հի­սու­սի ներ­կա­յու­թյան մեջ: Նա ինձ ա­սում էր այն, ին­չում ես պետք է ցու­ցում­ներ ստա­նա­յի: Ա­մեն ինչ այն­քան պարզ և հս­տակ էր, որ ես չէի կա­րող սխալ հաս­կա­նալ: Ըն­տիր լու­րեր 3.36:

231

6 ՆԵՐՇՆՉԱՆՔԻ ՏԱՐԲԵՐ ՁԵՎԵՐ՝ ՏԵՍԻԼՔ

օգոստոս

Պար­ծե­նա­լը հի­րա­վի օ­գուտ չի բե­րում ինձ, բայց կգամ Տի­րոջ տե­ սիլք­նե­րին և հայտ­նու­թյուն­նե­րին։ Մեկ մարդ գի­տեմ Քրիս­տո­սում տասն­չորս տա­րուց ա­ռաջ, թե մարմ­նով էր՝ չգի­տեմ, և թե ա­ռանց մարմ­նի էր՝ չգի­տեմ, Աստ­ված գի­տի, նա հափշ­տակ­վեց մինչև եր­ րորդ եր­կին­քը։ Բ Կորն­թա­ցիս 12.1, 2:

Քա­նի որ հա­ճախ են հար­ցեր տրվում տե­սիլ­քում և դ­րա­նից դուրս գա­ լուց հե­տո իմ վի­ճա­կի վե­րա­բեր­յալ, ես կա­սեմ, որ երբ Տե­րը հար­մար է գտնում տե­սիլք տա­լը, ես վերց­վում եմ Հի­սու­սի և հ­րեշ­տակ­նե­րի ներ­կա­ յու­թյան մեջ և ամ­բող­ջո­վին մո­ռա­նում երկ­րա­յին բա­նե­րը: Ես ա­վե­լին չեմ կա­րող տես­նել, քան որ հրեշ­տակ­ներն ուղ­ղոր­դում են ինձ: Իմ ու­շադ­րու­ թյու­նը հա­ճախ ուղ­ղորդ­վում է երկ­րի վրա կա­տար­վող տե­սա­րան­նե­րի: Ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ ինձ տա­նում են դե­պի հե­ռա­վոր ա­պա­գա և ցույց տա­լիս, թե ինչ պետք է կա­տար­վի: Այ­նու­հետև կրկին ինձ ցույց են տրվում բա­ներ, ո­րոնք կա­տար­վել են անց­յա­լում: Երբ դուրս եմ գա­լիս տե­սիլ­քից, միան­գա­մից չեմ վեր­հի­շում ա­մե­նը, ինչ տե­սել եմ, և թե­ման այն­քան էլ պարզ չի ներ­կա­յա­նում իմ ա­ռաջ, մինչև որ սկսում եմ գրել. այդ ժա­մա­նակ տե­սա­րա­նը հառ­նում է իմ առջև, ինչ­պես այն ցույց էր տրվել, և ես կա­րո­ղա­նում եմ տե­սիլքն ա­զա­տո­րեն շա­րադ­րել: Եր­բեմն այն ա­մե­նը, ինչ տե­սել եմ, տե­սիլ­քից դուրս գա­լուց հե­տո փակ­ վում է ին­ձա­նից, և ես չեմ կա­րո­ղա­նում ո­չինչ վեր­հի­շել, մինչև որ բեր­վում եմ մի խմբի ա­ռաջ, ո­րում այդ տե­սիլ­քը կի­րա­ռե­լի է. այդ­ժամ իմ տե­սած բա­նե­րը ու­ժով վե­րա­դառ­նում են միտքս: Ես նույն­քան կախ­ված եմ Տի­րոջ Հո­գուց տեսիլ­քը կա­պակ­ցե­լու և գ­րա­ռե­լու ժա­մա­նակ, որ­քան որ կախ­ ված եմ այն տես­նե­լու ժա­մա­նակ: Ինձ հա­մար անհ­նար է հի­շել ինձ ցույց տրված բա­նե­րը, մինչև որ Տե­րը բե­րում է դրանք իմ ա­ռաջ այն ժա­մա­ նակ, երբ Ի­րեն հա­ճո է, որ ես կա­պակ­ցեմ և գ­րա­ռեմ դրանք: Ըն­տիր լու­ րեր 1.36, 37: Թեև տե­սիլ­քը գրա­ռե­լիս նույն­քան կախ­ված եմ Տի­րոջ Հո­գուց, ինչ­քան այն ստա­նա­լիս, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, այն բա­ռե­րը, ո­րոնք ես օգ­տա­գոր­ծում եմ տե­սածս նկա­րագ­րե­լու հա­մար, իմ սե­փա­կանն են, ե­թե դրանք այն բա­ռե­րը չեն, ո­րոնք ինձ ա­սել է հրեշ­տա­կը, և ո­րոնք ես մշտա­պես նշում եմ որ­պես մեջ­բե­րում: Ըն­տիր լու­րեր 1.37:

232

7 ՊԱՏՄԱԲԱՆԸ, ՈՐ ՕԳՏԱԳՈՐԾՈՒՄ Է ԱՇԽԱՐՀԻԿ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ

օգոստոս

Ո­րով­հետև շա­տե­րը ձեռ­նար­կե­ցին մեր մեջ հաս­տատ­ված բա­նե­րի պատ­մու­թյու­նը վերս­տին կար­գել, ինչ­պես մեզ ա­վան­դե­ցին սկզբիցն ա­կա­նա­տես և խոս­քին սպա­սա­վոր լի­նող­նե­րը, ես էլ, որ սկզբի­ց բո­ լոր բա­նե­րին ճշմար­տու­թյու­նով հետևե­ցի, կա­մե­ցա կար­գավ գրել քեզ, ո՛վ պատ­վա­կանդ Թեո­փի­լե: Ղու­կաս 1.1-3:

Քա­նի որ Աստ­ծո Հո­գին իմ մտքին բա­ցել է Նրա Խոս­քի մե­ծա­գույն ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ինչ­պես նաև անց­յա­լի և ա­պա­գա­յի տե­սա­րան­նե­ րը, ինձ ա­ռա­ջարկ­վել է ի­մաց­նել ու­րիշ­նե­րին այն, ինչն այդ կերպ բա­ցա­ հայտ­վել է՝ հետևե­լու հա­մար պայ­քա­րի պատ­մու­թյա­նը անց­յալ դա­րե­րում և հատ­կա­պես այն այն­պես ներ­կա­յաց­նե­լու, որ լույս սփռի ա­պա­գա­յի ա­րագ մո­տե­ցող պայ­քա­րի վրա: Հե­տապն­դե­լով այս նպա­տա­կը` ես փոր­ ձե­ցի ընտ­րել և միա­սին հա­վա­քել ե­կե­ղե­ցու պատ­մու­թյան մեջ դեպ­քերն այն կերպ, որ­պես­զի հետևենք մե­ծա­գույն ստու­գիչ ճշմար­տու­թյուն­նե­րի բա­ցա­հայտ­մա­նը, ո­րոնք տար­բեր ժա­մա­նակ­նե­րում տրվել են աշ­խար­ հին, ո­րոնք հա­րու­ցել են սա­տա­նա­յի ցա­սու­մը և աշ­խար­հը սի­րող ե­կե­ղե­ ցու ա­տե­լու­թյու­նը. և այն պահ­պան­վել է նրանց վկա­նե­րի կող­մից, ով­քեր «չսի­րե­ցին ի­րենց հո­գին մինչև ի մահ» (Հայտ­նու­թյուն 12.11): Բա­րե­փո­խու­թյան ա­ռա­ջըն­թա­ցը մատ­նան­շող մե­ծա­գույն դեպ­քերն անց­յալ դա­րե­րում պատ­մա­կան դեպ­քեր են, հայտ­նի և հա­մընդ­հա­նուր ձևով ըն­դուն­ված Բո­ղո­քա­կան աշ­խար­հում. այդ փաս­տե­րը ոչ ոք չի կա­ րող ժխտել: Այս պատ­մու­թյու­նը, որ հա­կիրճ ներ­կա­յաց­րե­ցի գրքի շրջա­ նակ­նե­րում, և հա­կիր­ճու­թյու­նը, ո­րը պար­տա­դիր պետք է դի­տարկ­վի, փաս­տե­րը, ո­րոնք խտաց­ված էին փոքր տա­րած­քում, կար­ծես հա­մա­ հունչ էին դրանց կի­րառ­ման ճիշտ ըն­կալ­մա­նը: Ո­րոշ դեպ­քե­րում, երբ պատ­մա­բանն այն­պես է խմբա­վո­րել ի­րա­դար­ ձու­թյուն­նե­րը, որ­պես­զի ներ­կա­յաց­նի ա­ռար­կա­յի հա­կիրճ, հա­մա­պար­ փակ տե­սա­կետ, կամ ամ­փո­փել է ման­րա­մաս­նե­րը հա­մա­պա­տաս­խան ձևով, նրա խոս­քե­րը մեջ­բեր­վել են: Սա­կայն շատ դեպ­քե­րում հա­տուկ ու­շադ­րու­թյուն չի ցու­ցա­բեր­վել, ե­թե մեջ­բե­րում­նե­րը չեն տրվել գրո­ղի հե­ ղի­նա­կու­թյու­նը մեջ­բե­րե­լու հա­մար, այլ ո­րով­հետև նրա պնդու­մը ար­տա­ հայ­տում է թե­մա­յի պատ­րաս­տի և հար­կադ­րա­կան ներ­կա­յա­ցում: Մեր ժա­մա­նակ­նե­րում բա­րե­փո­խում­նե­րի գործն ա­ռաջ տա­նող­նե­րի փոր­ձի և տե­սա­կետ­նե­րի մա­սին պատ­մե­լիս այդ կերպ օգ­տա­գործ­վել են նրանց հրա­տա­րակ­ված աշ­խա­տանք­նե­րը: Մեծ պայ­քար, xi, xii:

233

8 ԱԿԱՆԱՏԵՍՆԵՐԸ ՆԵՐՇՆՉՎԱԾ ԵՆ ՎԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

օգոստոս

Այն, որ տե­սանք և լ­սե­ցինք, պատ­մում ենք ձեզ, որ դուք էլ հա­ղոր­ դու­թյուն ու­նե­նաք մեզ հետ. և մեր հա­ղոր­դու­թյու­նը Հոր հետ և Նրա Որ­դի Հի­սուս Քրիս­տո­սի հետ։ Ա Հով­հան­նես 1.3:

Գործն սկսվեց ան­կա­յուն և ա­նո­րոշ ձևով՝ շա­րու­նա­կե­լով ա­ճել և թափ առ­նել: Տ­պագ­րատ­ներն ու ա­ռա­քե­լու­թյուն­նե­րը շատ երկր­նե­րում վկա­ յում են դրա ա­ճի մա­սին: Ու­ղե­պար­կով փոստ տե­ղա­փոխ­ված մեր ա­ռա­ ջին թեր­թի տպագ­րու­թյան փո­խա­րեն մեր բազ­մա­զան պար­բե­րա­կան­նե­ րի հար­յուր հա­զա­րա­վոր օ­րի­նակ­ներ այժմ ա­մեն ա­միս ու­ղարկ­վում են տպագ­րա­կան գրա­սեն­յակ­ներ: Աստ­ծո ձեռքն Իր գոր­ծի վրա է, որ­պես­զի այն բար­գա­վա­ճի: Իմ կյան­քի հե­տա­գա պատ­մու­թյու­նը կնե­րա­ռի մեր մեջ ա­ռա­ջա­ցած բազ­մա­թիվ ձեռ­նար­կու­թյուն­նե­րի պատ­մու­թյու­նը, ո­րոնց հետ իմ կյան­ քի գոր­ծը սեր­տո­րեն միա­խառն­վել է: Այս հաս­տա­տու­թյուն­նե­րի վե­րա­ կա­ռուց­ման հա­մար ես ու ա­մու­սինս աշ­խա­տել ենք գրչով և ձայ­նով: Հա­կիրճ նշե­լու հա­մար ա­սեմ, որ այս ակ­տիվ և զ­բաղ­ված տա­րի­նե­րի փոր­ձը մշտա­պես գե­րա­զան­ցել է այս նա­խագ­ծի սահ­ման­նե­րը: Գոր­ծին խո­չըն­դո­տե­լու և աշ­խա­տող­նե­րին կոր­ծա­նե­լու սա­տա­նա­յի ջան­քե­րը չեն դա­դա­րել, սա­կայն Աստ­ված հոգ է տա­նում Իր ծա­ռա­նե­րի և Իր գոր­ծի մա­սին: Վե­րա­նա­յե­լով մեր ան­ցած պատ­մու­թյու­նը՝ մեր ներ­կա վի­ճա­կին հաս­ նե­լուն ուղղ­ված յու­րա­քանչ­յուր քայլն ա­նե­լիս ես կա­րող եմ ա­սել՝ փա՛ռք Աստ­ծուն: Երբ տես­նում եմ, թե Աստ­ված ինչ է ա­նում, լցվում եմ զար­ման­ քով և վս­տա­հու­թյամբ Քրիս­տո­սի նկատ­մամբ՝ որ­պես Ա­ռաջ­նոր­դի: Մենք ա­պա­գա­յից վա­խե­նա­լու ո­չինչ չու­նենք, միայն թե չմո­ռա­նանք այն ու­ղին, ո­րով Նա մեզ ա­ռաջ­նոր­դել է, և չ­մո­ռա­նանք Նրա ուս­մուն­քը մեր ան­ցած պատ­մու­թյան մեջ: Մենք պար­տա­կան ենք Աստ­ծո ա­ռաջ՝ օգ­տա­գոր­ծե­լու յու­րա­քանչ­յուր ա­ռա­վե­լու­թյուն, որ Նա մեզ է վստա­հել՝ գե­ղեց­կաց­նե­լու ճշմար­տու­թյու­նը բնա­վո­րու­թյան սրբու­թյամբ և ու­ղար­կե­լու նա­խազ­գու­շաց­ման, մխի­թա­ րու­թյան, հույ­սի և սի­րո լու­րեր նրանց, ով­քեր են սխա­լի և մեղ­քի խա­վա­ րում են: Կ­յան­քի ուր­վագ­ծեր, 196:

234

9 ՄԽԻԹԱՐԻՉԸ ՏԱԼԻՍ Է ՆԵՐՇՆՉՎԱԾ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

օգոստոս

Ո­րով­հե­տեւ շատ նե­ղու­թյու­նից սրտիս տագ­նա­պից գրե­ցի ձեզ շատ ար­տա­սու­քով, ոչ թե որ տրտմեք, այլ որ իմ սե­րը գի­տե­նաք, ո­րը ես ա­ռա­տո­րեն ու­նեմ ձեզ վրա։ Բ Կորն­թա­ցիս 2.4:

Երբ ես գնա­ցի Կո­լո­րա­դո, այն­քան էի ան­հանգս­տա­ցած ձեզ հա­մար, որ, չնա­յած թու­լու­թյանս, գրե­ցի շատ է­ջեր, ո­րոնք պետք է կար­դաց­վեին ձեր ճամ­բա­րա­յին հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ: Թույլ և դո­ղա­լով՝ ես արթ­նա­ ցա դեռ լույ­սը չբաց­ված, ժա­մը 3-ին՝ ձեզ գրե­լու հա­մար: Աստ­ված խո­սում էր հո­ղե­ղե­նի մի­ջո­ցով: Դուք կա­րող եք ա­սել, որ այս հա­ղոր­դակ­ցու­թյունն ըն­դա­մե­նը մի նա­մակ էր: Ա­յո, դա նա­մակ էր, սա­կայն դրդված Աստ­ծո Հո­գուց՝ ձեր մտքին բե­րե­լու բա­ներ, ո­րոնք ցույց էին տրվել ինձ: Իմ գրած նա­մակ­նե­րում, իմ կրած վկա­յու­թյուն­նե­րում ես ձեզ ներ­կա­յաց­նում եմ այն, ինչ Տե­րը ներ­կա­յաց­րել է ինձ: Ես թղթի վրա չեմ գրում հոդ­ված՝ ար­ տա­հայ­տե­լով բա­ցա­ռա­պես իմ սե­փա­կան գա­ղա­փար­նե­րը: Դրանք այն են, ինչ Աստ­ված բա­ցա­հայ­տել է ինձ տե­սիլ­քում` գա­հից փայ­լա­տա­կող լույ­սի թան­կա­գին ճա­ռա­գայթ­ներ: Ո՞ր ձայ­նը կըն­դու­նեք որ­պես Աստ­ծո ձայն: Տե­րը պա­հես­տա­յին ի՞նչ զո­րու­թյուն ու­նի՝ ձեր սխալ­ներն ուղ­ղե­լու և ցույց տա­լու հա­մար ձեր ըն­ թացքն այն­պես, ինչ­պես այն կա: Ի՞նչ զո­րու­թյուն պետք է աշ­խա­տի ե­կե­ ղե­ցում: Ե­թե հրա­ժար­վում եք հա­վա­տալ, մինչև տա­րա­կու­սան­քի բո­լոր ստվեր­ներն ու կաս­կա­ծի բո­լոր հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը հե­ռա­նան, ա­պա եր­բեք չեք հա­վա­տա: Կա­տար­յալ գի­տու­թյուն պա­հան­ջող կաս­կա­ծը եր­ բեք իր տե­ղը չի զի­ջի հա­վա­տին: Հա­վա­տը հիմն­վում է վկա­յու­թյան, ոչ թե ցու­ցադր­ման վրա: Տե­րը պա­հան­ջում է մե­զա­նից հնա­զանդ­վել պար­տա­ վոր­վա­ծու­թյան ձայ­նին, երբ մեր շուրջն այդ­քան շատ ձայ­ներ կան, ո­րոնք մեզ հրահ­րում են հետևել հա­կա­ռակ ըն­թաց­քի: Մե­զա­նից պա­հանջ­վում է ջա­նա­սեր ու­շադ­րու­թյուն՝ տար­բե­րա­կե­լու այն ձայ­նը, ո­րը գա­լիս է Աստ­ ծուց: Մենք պետք է դի­մադ­րենք հա­կում­նե­րին, նվա­ճենք դրանք և հ­նա­ զանդ­վենք խղճի ձայ­նին ա­ռանց փոխ­զիջ­ման գնա­լու, որ դրա հու­շում­նե­ րը, կամ­քի և ազ­դակ­նե­րի վե­րահս­կո­ղու­թյու­նը չդա­դա­րեն: Տի­րոջ խոս­քը գա­լիս է բո­լոր նրանց, ով­քեր չեն ընդ­դի­մա­նում Նրա Հո­ գուն՝ վճռե­լով չլսել և չհ­նա­զանդ­վել: Այս ձայ­նը լսվում է նա­խազ­գու­շա­ ցում­նե­րում, խոր­հուրդ­նե­րում, հան­դի­մա­նու­թյան մեջ: Դա Իր ժո­ղովր­դին ուղղ­ված Տի­րոջ լույ­սի լուրն է: Ե­թե մենք սպա­սենք ա­վե­լի բարձր կո­չե­րի և ա­վե­լի լավ հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րի, լույ­սը կա­րող է վերց­վել, իսկ մենք կմնանք խա­վա­րում: Ըն­տիր լու­րեր 1.27, 28:

235

10 ԱՌԱՋՆՈՐԴ` ՆՎԻՐՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԿՈՉ

օգոստոս

Բայց ե­թե Տի­րո­ջը ծա­ռա­յու­թյուն ա­նե­լը ձեզ ան­հա­ճո է, ընտ­րեք այ­սօր ձեզ հա­մար, թե ո՞րն եք պաշ­տե­լու. Գե­տի այն կող­մին ձեր հայ­րե­րի պաշ­տած աստ­ված­նե­րի՞ն, թե՞ Ա­մոր­հա­ցի­նե­րի աստ­ված­ նե­րին, ո­րոնց երկ­րի մեջ դուք բնակ­վում եք. բայց ես և իմ տու­նը Ե­հո­վա­յին ենք պաշ­տե­լու: Հե­սու 24.15:

Ես ա­ռանձ­նա­հա­տուկ հե­տաքրք­րու­թյուն եմ զգում այս հա­մա­ժո­ղո­վի (1901 թվա­կա­նի Վե­հա­ժո­ղո­վի նիստ) ըն­թաց­քի և ո­րո­շում­նե­րի նկատ­ մամբ այն ա­մե­նի վե­րա­բեր­յալ, ինչ պետք է ար­վեր տա­րի­ներ ա­ռաջ, և հատ­կա­պես տա­սը տա­րի ա­ռաջ, երբ մենք հա­վաք­վել էինք հա­մա­ժո­ղո­վի ժա­մա­նակ, և Աստ­ծո Հո­գին և զո­րու­թյունն այ­ցե­լե­ցին մեր հա­վա­քը` վկա­ յե­լով, որ Աստ­ված պատ­րաստ էր աշ­խա­տել Իր ժո­ղովր­դի հա­մար, ե­թե նրանք են­թարկ­վեին աշ­խա­տան­քա­յին կար­գին: Այն ժա­մա­նակ ինձ տրված լույսն այն էր, որ այս ժո­ղո­վուրդն ա­վե­լի բարձր պետք է կանգ­նի, քան որևէ այլ ժո­ղո­վուրդ այս երկ­րի ե­րե­սին, որ նրանք հա­վա­տա­րիմ ժո­ղո­վուրդ են լի­նե­լու, ժո­ղո­վուրդ, ով ճիշտ կեր­ պով կներ­կա­յաց­նի ճշմար­տու­թյու­նը: Նրանց կյան­քում բա­ցա­հայտ­ված ճշմար­տու­թյան սրբա­գոր­ծող զո­րու­թյու­նը պետք է ա­ռանձ­նաց­ներ նրանց աշ­խար­հից: Նրանք պետք է կանգ­նեին բա­րո­յա­կան ար­ժա­նա­պատ­վու­ թյամբ՝ ու­նե­նա­լով այն­պի­սի սերտ կապ երկն­քի հետ, որ Իս­րա­յե­լի Տեր Աստ­վա­ծը նրանց տեղ տար երկ­րի վրա: Տա­րեց­տա­րի միև­նույն հաս­տա­տումն էր ար­վում, սա­կայն ժո­ղովր­դին վե­հաց­նող սկզբունք­նե­րը գոր­ծի չէին դրվում: Աստ­ված նրանց հստակ լույս է տվել, թե ինչ պետք է ա­նեն, և ինչ չպետք է ա­նեն, սա­կայն նրանք հե­ռա­նում են այդ լույ­սից, և ես զար­մա­նում եմ, որ մենք այս­քան բար­գա­ վա­ճում ենք, ինչ­պես այ­սօր: Դա Աստ­ծո մե­ծա­գույն ո­ղոր­մու­թյամբ է, ոչ թե մեր ար­դա­րու­թյան, այլ որ Նրա ա­նու­նը չա­նարգ­վի աշ­խար­հում: Աստ­ծո Խոս­քը պետք է լի­նի մեր ու­ղե­ցույ­ցը: Ու­շադ­րու­թյան ար­ժա­ նաց­րե՞լ եք արդ­յոք Խոս­քը: Վկա­յու­թյուն­նե­րը ոչ մի դեպ­քում չպետք է զբա­ղեց­նեն Խոս­քի տե­ղը: Դրանք պետք է ձեզ բե­րեն այդ ան­տես­ված Խոս­քին, որ­պես­զի ու­տեք Քրիս­տո­սի խոս­քե­րը, որ­պես­զի սնվեք դրան­ ցով, որ կեն­դա­նի հա­վա­տով հիմն­վեք նրա վրա, ին­չով սնվում եք: Ե­թե ապ­րում եք Քրիս­տո­սին և Նրա Խոս­քին հնա­զանդ, դուք ու­տում եք կյան­ քի ծա­ռի տերև­նե­րը, ո­րոնք ազ­գե­րի բժշկու­թյան հա­մար են: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1901թ. ապ­րի­լի 3:

236

11 ԳՐՈՂ՝ ՀՐԱՏԱՐԱԿԵԼ ԱՍՏԾՈ ՀՐԱՄԱՆՈՎ

օգոստոս

Եվ ա­թո­ռի վրա Նս­տողն ա­սաց. Ա­հա ա­մեն բան նոր եմ ա­նում, և ա­սաց ինձ. Գրիր, որ այս խոս­քե­րը ճշմա­րիտ և հա­վա­տա­րիմ են։ Հայտ­նու­թյուն 21.5:

Քույր Ուայթն այս գրքե­րի ստեղ­ծո­ղը չէ: Դրանք բո­վան­դա­կում են ցու­ ցում­ներ, ո­րոնք իր կյան­քի ու գոր­ծի ըն­թաց­քում Աստ­ված տվել է նրան, պա­րու­նա­կում են թան­կա­գին, մխի­թա­րիչ լույ­սը, որն Աստ­ված տվել է Իր ծա­ռա­յին աշ­խար­հին փո­խան­ցե­լու հա­մար: Գր­քե­րի է­ջե­րից այդ լույ­սը պետք է փայ­լա­տա­կի տղա­մարդ­կանց և կա­նանց սրտե­րին` ա­ռա­ջոր­ դե­լով նրանց դե­պի Փր­կի­չը: Տե­րը հայ­տա­րա­րել է, որ այդ գրքե­րը պետք է տա­րած­վեն ամ­բողջ աշ­խար­հով մեկ: Դրանց մեջ կա ճշմար­տու­թյուն, որն ստա­ցո­ղի հա­մար կյան­քի հոտ է դե­պի կյանք: Դրանք Աստ­ծո լուռ վկա­ներն են: Անց­յա­լում այդ գրքե­րը Նրա ձեռ­քում ծա­ռա­յել են որ­պես շատ հո­գի­ ներ հա­մո­զե­լու և դար­ձի բե­րե­լու մի­ջոց: Շա­տերն են կար­դա­ցել դրանք ան­հագ սպա­սում­նե­րով: Դրանց է­ջե­րում տե­սել են Քրիս­տո­սի քա­վու­թյան ազ­դե­ցու­թյու­նը և վս­տա­հել են դրա զո­րու­թյա­նը: Նրանք ո­րո­շում են կա­ յաց­րել ի­րենց հո­գի­նե­րի պահ­պա­նու­մը հանձ­նել Ա­րար­չին՝ սպա­սե­լով և հու­սա­լով Փրկ­չի գա­լուս­տին, Ով Իր սի­րե­լի­նե­րին ի­րենց հա­վեր­ժա­կան տնե­րը կտա­նի: Ա­պա­գա­յում այս գրքե­րը պետք է շատ ու­րիշ­նե­րին Ա­վե­ տա­րա­նը պարզ դարձ­նեին` բա­ցա­հայ­տե­լով նրանց փրկու­թյան ճա­նա­ պար­հը: Աստ­ված Իր ժո­ղովր­դին շատ ցու­ցում­ներ է ու­ղար­կել՝ տո­ղը տո­ղի, սկզբուն­քը սկզբուն­քի հետևից, այս­տեղ՝ մի փոքր և այն­տեղ՝ մի փոքր: Աստ­վա­ծաշն­չին քիչ ու­շադ­րու­թյուն է հատ­կաց­վում, և Տե­րը տվել է փոքր լույ­սը՝ կա­նանց և տ­ղա­մարդ­կանց դե­պի ա­վե­լի մեծ լույսն ա­ռաջ­նոր­դե­լու հա­մար: Օ՜, ինչ­քան բա­րի գործ կկա­տար­վեր, ե­թե այս գրքե­րը կար­դաց­ վեին դրան­ցում պա­րու­նակ­վող սկզբունք­ներն ի­րա­կա­նաց­նե­լու վճռա­ կա­նու­թյամբ: Հա­զա­րա­պա­տիկ ա­վե­լի մեծ զգո­նու­թյուն, ինք­նա­մեր­ժում և վճ­ռա­կան ջանք կլի­ներ: Եվ շատ շա­տերն այժմ կու­րա­խա­նա­յին մեր ժա­մա­նա­կի ճշմար­տու­թյան լույ­սով: Եղ­բայր­նե՛ր և քույ­րե՛ր, ջա­նա­սի­րա­բար աշ­խա­տեք՝ բա­ժա­նե­լու հա­ մար այս գրքե­րը: Դրեք ձեր սրտերն այս գոր­ծի մեջ, և Աստ­ծո օրհ­նու­ թյու­նը ձեզ հետ կլի­նի: Ա­ռաջ գնա­ցեք հա­վա­տով` ա­ղո­թե­լով, որ Աստ­ված նա­խա­պատ­րաս­տի սրտե­րը լույսն ըն­դու­նե­լու հա­մար: Ե­ղեք հա­ճե­լի և բա­րե­կիրթ: Հետևո­ղա­կան ըն­թաց­քով ցույց տվեք, որ ճշմա­րիտ քրիս­ տոն­յա­ներ եք: Քայ­լեք և աշ­խա­տեք երկն­քի լույ­սով, և ձեր ճա­նա­պար­հը կլի­նի ար­դար­նե­րի ճա­նա­պար­հի նման, որ գնա­լով լու­սա­վոր­վում է, մինչև որ կա­տար­յալ օր է դառ­նում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1903թ. հուն­վա­րի 20:

237

12 ՊԱՐԳԵՎԻ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ՝ ՍԱՀՄԱՆԵԼ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

օգոստոս

Քո ա­ղա­չան­քի սկզբում խոսք դուրս ե­կավ, և ես ե­կա ի­մաց­նե­լու, որ դու ցան­կա­լի ես, ու­րեմն հաս­կա­ցիր խոս­քը և ի­մա­ցիր տե­սիլ­քը: Դա­նիել 9.23:

1844 թվա­կա­նի դեպ­քե­րից հե­տո մենք սկսե­ցինք ո­րո­նել ճշմար­տու­ թյունն ինչ­պես թաքն­ված գանձ: Ես հան­դի­պում էի եղ­բայր­նե­րի հետ, մենք ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­ներ էինք կա­տա­րում և ջա­նա­սի­րա­բար ա­ղո­ թում: Հա­ճախ մնում էինք միա­սին մինչև ուշ գի­շեր, եր­բեմն՝ ողջ գի­շե­րը՝ ա­ղո­թե­լով լույ­սի և Խոս­քի ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար: Կր­կին և կր­կին այս եղ­բայր­նե­րը հա­վաք­վում էին միա­սին ու­սում­նա­սի­րե­լու Աստ­վա­ծա­ շուն­չը՝ հաս­կա­նա­լու դրա ի­մաստն ու պատ­րաստ լի­նե­լու զո­րու­թյամբ այն սո­վո­րեց­նել: Երբ ի­րենց ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­նե­րում նրանք հաս­նում էին այն կե­տին, որ­տեղ ա­սում էին. «­Մենք չենք կա­րող ա­նել ա­վե­լին», Աստ­ծո Հո­գին գա­լիս էր ինձ վրա: Ինձ տրվում էր տե­սիլք և մեր ու­սում­նա­ սի­րած հատ­ված­նե­րի հստակ բա­ցատ­րու­թյու­նը՝ ցու­ցում­նե­րով, թե ինչ­ պես արդ­յու­նա­վետ աշ­խա­տենք և սո­վո­րեց­նենք: Այդ­պի­սով լույս տրվեց, որն օգ­նեց մեզ հաս­կա­նալ Սուրբ Գիր­քը Քրիս­տո­սի, Նրա ա­ռա­քե­լու­թյան և Նրա քա­հա­նա­յու­թյան վե­րա­բեր­յալ: Ինձ բաց­վեց ճշմար­տու­թյան մի գիծ, ո­րը ձգվում էր այդ ժա­մա­նակ­վա­նից մինչև այն օ­րե­րը, երբ մենք ոտք կդնենք Աստ­ծո քա­ղա­քը, և ես փո­խան­ցե­ցի մյուս­նե­րին Տի­րոջ տված ցու­ ցում­նե­րը: Այս ողջ ժաա­նա­կա­հատ­վա­ծում ես չէի կա­րո­ղա­նում հաս­կա­նալ եղ­ բայր­նե­րի փաս­տարկ­նե­րը: Իմ միտ­քը փակ­ված էր, այդ պատ­ճա­ռով ես ի զո­րու չէի ըմբռ­նել մեր ու­սում­նա­սի­րած հատ­ված­նե­րի ի­մաս­տը: Սա իմ կյան­քի ա­մե­նա­մեծ վշտե­րից մեկն էր: Ես այս վի­ճա­կում էի, մինչև որ մեր հա­վա­տի բո­լոր սկզբուն­քա­յին կե­տե­րը պարզ դար­ձան մեր մտքե­ րին՝ Աստ­ծո Խոս­քի հետ ներ­դաշ­նակ: Եղ­բայր­նե­րը գի­տեին, որ ե­թե ես տեսիլ­քում չեմ, ա­պա չեմ հաս­կա­նում այս հար­ցե­րը, և նրանք ըն­դու­նե­ ցին տրված հայտ­նու­թյուն­նե­րը որ­պես ուղ­ղա­կիո­րեն երկն­քից ի­ջած լույս: Շատ սխալ­ներ ի հայտ ե­կան, և թեև ես այն ժա­մա­նակ հա­մար­յա ե­րե­ խա էի, Տի­րոջ կող­մից ու­ղարկ­վե­ցի վայ­րից վայր՝ հան­դի­մա­նե­լու նրանց, ով­քեր կառ­չած էին այդ կեղծ ուս­մունք­նե­րին: Կա­յին մար­դիկ, ում սպառ­ նում էր մո­լե­ռան­դու­թյան մեջ ընկ­նե­լը, և ինձ Տի­րոջ ա­նու­նով հանձ­նա­ րար­վեց տալ նրանց երկն­քից ե­կող նա­խազ­գու­շա­ցու­մը: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1905թ. մա­յի­սի 25:

238

օգոստոս

13 ՀԱՍՏԱՏԵԼ ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՅԱՆ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

Որ մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի Աստ­վա­ծը՝ փառ­քի Հայ­րը, տա ձեզ ի­մաս­տու­թյան և հայտ­նու­թյան հո­գի՝ Իր գի­տու­թյու­նով: Ե­փե­սա­ցիս 1.17:

Ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք հեր­թով բա­ցա­հայտ­վում էին, քա­նի որ մենք ա­ռաջ էինք շարժ­վում Աստ­ծո Խոս­քում բա­ցա­հայտ­ված մար­գա­ րեու­թյան գծով, այ­սօր ևս ճշմար­տու­թյուն են, սուրբ և հա­վի­տե­նա­կան ճշմար­տու­թյուն: Նրանք, ով­քեր քայլ առ քայլ անց­նում էին մեր անց­յալ փոր­ձա­ռու­թյան պատ­մու­թյան վրա­յով` տես­նե­լով ճշմար­տու­թյան շղթան մար­գա­րեու­թյան մեջ, պատ­րաստ էին ըն­դու­նել լույ­սի յու­րա­քանչ­յուր շո­ղը և հ­նա­զանդ­վել դրան: Նրանք ա­ղո­թում էին, ծոմ էին պա­հում, ու­ սում­նա­սի­րում էին, ո­րո­նում ճշմար­տու­թյունն ինչ­պես թաքն­ված գանձ, և Սուրբ Հո­գին, ինչ­պես գի­տենք, սո­վո­րեց­նում և ա­ռաջ­նոր­դում էր մեզ: Շատ տե­սու­թյուն­ներ ի հայտ ե­կան՝ կրե­լով ճշմար­տու­թյան ա­ռերևույթ կեր­պա­րանք, սա­կայն, միահ­յուս­ված լի­նե­լով սխալ մեկ­նա­բան­ված և ս­խալ կի­րառ­ված Սուրբ Գր­քի հետ, դրանք ա­ռաջ­նոր­դե­ցին դե­պի վտան­ գա­վոր սխալ­ներ: Մենք շատ լավ գի­տենք, թե ճշմար­տու­թյան յու­րա­ քանչ­յուր կետ ինչ­պես է հաս­տատ­վել, և ինչ­պես է Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու կող­մից կնի­քը դրվել դրա վրա: Եվ ա­նընդ­հատ ձայ­ներ էին լսվում. «Ա­հա ճշմար­տու­թյու­նը», «Ինձ մոտ է ճշմար­տու­թյու­նը, հետևեք ինձ»: Սա­կայն հետևեց զգու­շա­ցու­մը. «Նրանց հետևից մի գնա­ցեք», քա­նի որ «Ես այդ մար­գա­րե­նե­րին չեմ ու­ղար­կել, բայց նրանք վազ են տա­լիս» (տե՛ս Ե­րե­ միա 23.21): Նշա­նա­վոր­վեց Տի­րոջ ա­ռաջ­նոր­դու­թյու­նը, և ճշմար­տու­թյան մա­սին Նրա հայտ­նու­թյուն­ներն ա­մե­նահ­րա­շա­լին էին: Կե­տը կե­տի հետևից հաս­տատ­վեց երկն­քի Տեր Աստ­ծո կող­մից: Այն, ին­չը ճշմար­տու­թյուն էր այն ժա­մա­նակ, ճշմար­տու­թյուն է և այ­սօր: Սա­կայն ձայ­նե­րը չեն դա­դա­ րում, ո­րոնք հռչա­կում են. «­Սա է ճշմար­տու­թյու­նը: Ես նոր լույս եմ բե­րել»: Այդ նոր լույ­սե­րը մար­գա­րեա­կան տո­ղե­րում ներ­կա­յաց­ված են որ­պես Խոս­քի խե­ղա­թյու­րում և հա­մե­մատ­ված են Աստ­ծո ժո­ղովր­դին ա­ռանց խարս­խի ա­լիք­նե­րի հո­սան­քին թող­նե­լու հետ: Ե­թե Խոսքն ու­սում­նա­սի­ րո­ղը վերց­նի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք Աստ­ված բա­ցա­հայ­տել է Իր ժո­ ղովր­դի ա­ռաջ­նոր­դու­թյան ժա­մա­նակ, հա­մա­պա­տաս­խա­նեց­նի դրանք, յու­րաց­նի և բե­րի գործ­նա­կան կյանք, այն ժա­մա­նակ դրանք կլի­նեն լույ­սի կեն­դա­նի ու­ղի­ներ: Բայց նրանք, ով­քեր նոր տե­սու­թյուն­ներ են ա­ռաջ քա­ շում, ճշմար­տու­թյու­նը խառ­նել են սխա­լի հետ, և երբ փոր­ձում են այդ ա­մե­նը հայտ­նի դարձ­նել, ցույց են տա­լիս, որ ի­րենց մո­մը չեն վա­ռել Աստ­ ծո զո­հա­սե­ղա­նից, և այն մա­րում է խա­վա­րի մեջ: Ձե­ռագ­րեր 17.4, 5:

239

օգոստոս

14

ՀԻՄՔԻ ՎՐԱ ՇԻՆԵԼ

Ա­ռաք­յալ­նե­րի և մար­գա­րե­նե­րի հիմ­քի վրա շին­ված, ո­րի անկ­յու­նի գլու­խը Հի­սուս Քրիս­տոսն է: Ե­փե­սա­ցիս 2.20:

Թող ոչ մի մարդ չմտնի ճշմար­տու­թյան հիմ­քերն ար­մա­տա­խիլ ա­նե­լու գոր­ծի տակ, ո­րը մեզ դարձ­րեց այն, ինչ կանք: Աստ­ված ա­ռաջ­նոր­դել է Իր ժո­ղովր­դին քայլ առ քայլ, թեև ա­մեն կող­մում ե­ղել են սխալ­նե­րի ծու­ ղակ­ներ: Հս­տակ՝ «Այս­պես է ա­սում Տե­րը» ար­տա­հայ­տու­թյան հիաս­քանչ ա­ռաջ­նոր­դու­թյան ներ­քո ճշմար­տու­թյու­նը հաս­տատ­վեց և դի­մա­ցավ փոր­ձու­թյա­նը: Երբ ի հայտ են գա­լիս մար­դիկ, ով­քեր փոր­ձում են ի­րենց հետևից տա­նել ա­ռաք­յալ­նե­րին, դի­մա­վո­րեք նրանց ճշմար­տու­թյու­նով, ո­րը կրա­կի փոր­ձու­թյուն է ան­ցել: «Եվ Սար­դե­սի ե­կե­ղե­ցու հրեշ­տա­կին գրիր. Սա է ա­սում Աստ­ծո յոթ Հո­գի­նե­րը և յոթ աստ­ղեր ու­նե­ցո­ղը. Գի­տեմ քո գոր­ծե­րը, որ ա­նուն ու­ նես, թե կեն­դա­նի ես, բայց մե­ռած ես։ Ար­թուն ե­ղիր, և հաս­տա­տիր մնա­ ցած­նե­րին, որ մեռ­նե­լու մոտ են. Ո­րով­հետև քո գոր­ծե­րը կա­տար­յալ չգտա Աստ­ծո ա­ռաջ: Արդ հի­շիր, թե ինչ­պես ըն­դու­նե­ցիր և լ­սե­ցիր, և պա­հիր և ա­պաշ­խա­րիր, ա­պա թե չարթ­նա­նաս՝ Ես կգամ քեզ վրա գո­ղի պես, և չես ի­մա­նա, թե որ ժա­մում քեզ մոտ կգամ» (Հայտ­նու­թյուն 3.1-3): Նրանք, ով­քեր փոր­ձում են հե­ռաց­նել հին ու­ղե­նիշ­նե­րը, ա­մուր բռնված չեն, նրանք չեն հի­շում, թե ինչ­պես են դրանք ստա­ցել և լ­սել: Եվ ով­քեր փոր­ձում են բե­րել սրբա­րա­նի կամ Աստ­ծո և Քրիս­տո­սի ան­հա­տա­կա­ նու­թյան վե­րա­բեր­յալ մեր հա­վա­տի սյու­նե­րը սա­սա­նող տե­սու­թյուն­ներ, գոր­ծում են որ­պես կույր մար­դիկ: Նրանք փոր­ձում են սեր­մա­նել անվս­ տա­հու­թյուն և Աստ­ծո ժո­ղովր­դին ա­ռանց խարս­խի քշել հո­սան­քի մեջ: Մար­դիկ, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե նույնն են Աստ­ծո՝ մեզ տված լու­րի հետ, պետք է ու­նե­նան սուր, հստակ հոգևոր ըն­կա­լում՝ տար­բե­րա­ կե­լու կեղ­ծի­քը ճշմար­տու­թյու­նից: Աստ­ծո լրա­բե­րի կող­մից աս­ված խոսքն է. «Արթ­նաց­րեք պա­հակ­նե­րին»: Ե­թե մար­դիկ տար­բե­րա­կեն տրված լու­ րի հո­գին և ջա­նան պար­զել, թե որ աղբ­յու­րից է այն գա­լիս, Իս­րա­յե­լի Տեր Աստ­վա­ծը հե­ռու կպա­հի նրանց ճա­նա­պար­հից շեղ­վե­լուց: Ձե­ռագ­րեր 760.9, 10:

240

15 ԴԻՄԱԿԱՅԵԼ ՄՈԼԵՌԱՆԴՈՒԹՅԱՆԸ

օգոստոս

Ո­րով­հետև մենք ոչ թե վար­պե­տու­թյամբ հնար­ված ա­ռաս­պել­նե­րի հետևե­լով ցույց տվինք ձեզ մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի զո­րու­թյու­ նը և գա­լուս­տը, այլ ա­կա­նա­տես լի­նե­լով Նրա մե­ծա­փա­ռու­թյա­նը։ Բ Պետ­րոս 1.16:

Կր­կին ու կրկին անց­յալ տա­րի­նե­րին ինձ ա­ռա­ջարկ­վել է խո­սել ցնո­ րա­կան և ար­գել­ված նա­խագ­ծե­րի դեմ, ո­րոնք ներ­կա­յաց­վել են մե­կի կամ մյու­սի կող­մից: Իմ լուրն ընդ­միշտ ե­ղել է` քա­րո­զեք Խոս­քը պար­զու­թյամբ և խո­նար­հու­թյամբ, մարդ­կանց ներ­կա­յաց­րեք հստակ, մա­քուր ճշմար­ տու­թյու­նը: Թույլ մի տվեք ոչ մի մո­լի շար­ժում, քա­նի որ դրա ազ­դե­ցու­ թյունն Աստ­ծո ժո­ղովր­դին կբե­րի մտքի շփո­թու­թյուն, հու­սալ­քու­թյուն և հա­վա­տի պա­կաս: Երբ որ կանչ­վել եմ դեմ կանգ­նե­լու մո­լե­ռան­դու­թյա­նը իր տար­բեր դրսևո­րում­նե­րով, ստա­ցել եմ հստակ, դրա­կան և ո­րո­շա­կի ցու­ցում­ներ՝ բարձ­րաց­նե­լու իմ ձայ­նը դրա ազ­դե­ցու­թյան դեմ: Ո­րոշ­նե­րի մի­ջո­ցով չարն ի­րեն հայտ­նեց ար­հես­տա­կան փոր­ձու­թյուն­նե­րի ե­ղա­նա­կով հաս­ տա­տե­լով Աստ­ծո կամ­քի գի­տու­թյու­նը, և ինձ ցույց տրվեց, որ սա մո­ լո­րու­թյուն էր, ո­րը դար­ձավ հափշ­տա­կու­թյուն, և որ դա հա­կա­ռակ էր Տի­րոջ կամ­քին: Ե­թե հետևենք նման մե­թոդ­նե­րի, կա­ջակ­ցենք թշնա­մու ծրագ­րե­րին: Անց­յա­լում հա­վա­տաց­յալ­նե­րի շրջա­նում ո­րոշ մար­դիկ մեծ հա­վատ դրսևո­րե­ցին նշան­նե­րի նկատ­մամբ և դ­րան­ցով ո­րո­շե­ցին ի­րենց պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը: Շա­տերն այն­քան տար­վե­ցին նշան­նե­րով, այն­ քան հե­ռուն գնա­ցին, որ փո­խա­նա­կե­ցին կա­նանց՝ այդ­պի­սով շնու­թյուն բե­րե­լով ե­կե­ղե­ցի: Ինձ ցույց տրվեց, որ մո­լո­րու­թյուն­նե­րը, ո­րոնց մենք հան­դի­պե­ցինք մեր լու­րի վաղ փոր­ձա­ռու­թյան ժա­մա­նակ, կկրկնվեն, և որ մենք կրկին պետք է դի­մա­կա­յենք դրանց գոր­ծի վեր­ջին օ­րե­րին: Այդ ժա­մա­նակ մե­ զա­նից կպա­հանջ­վի բե­րել մեր ողջ զո­րու­թյունն Աստ­ծո ղե­կա­վա­րու­թյան տակ՝ գոր­ծադ­րե­լով մեր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը Նրա տված լույ­սին հա­մա­պա­ տաս­խան: Կար­դա­ցե՛ք Մատթեոսի 4-րդ և 5-րդ գ­լուխ­նե­րը: Ու­սում­նա­ սի­րե՛ք Մատթեոսի 4.8-10 հա­մար­նե­րը, ինչ­պես նաև 5.13-րդ հա­մա­րը: Խոր­հե՛ք այն սուրբ գոր­ծի մա­սին, որն ի­րա­կա­նաց­նում էր Քրիս­տո­սը: Այդ կերպ է, որ Աստ­ծո Խոս­քի սկզբունք­նե­րը պետք է բեր­վեն մեր գոր­ծի մեջ: Ըն­տիր լու­րեր 2.28, 29:

241

օգոստոս

16 ԿԱՆԽԵԼ ՄՈԼԵՌԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆԸ

Արդ զգույշ կա­ցեք ձեր ան­ձե­րին և բո­լոր հո­տին, ո­րի մեջ Սուրբ Հո­գին ձեզ վե­րա­կա­ցու­ներ դրեց, որ ա­րա­ծեց­նեք Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցին, որ Իր ար­յու­նով ստա­ցավ։ Ո­րով­հետև Ես գի­տեմ, որ Իմ հե­ռա­նա­լուց հե­տո հափշ­տա­կող գայ­լեր կգան ձեր մեջ, որ հո­տին չեն խնա­յի։ Եվ հենց ձե­զա­նից մար­դիկ վեր կկե­նան, որ ծուռ բա­ներ կխո­սեն, որ ա­շա­կերտ­նե­րին ի­րենց հետևից քա­շեն։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 20.28-30:

Մո­լե­ռան­դու­թյու­նը գլուխ կբարձ­րաց­նի հենց մեր շրջա­նում: Այն­պի­սի բնույ­թի մո­լո­րու­թյուն­ներ կգան, որ ե­թե հնա­րա­վոր լի­ներ, կշե­ղեին ընտր­ յալ­նե­րին: Ե­թե այդ դրսևո­րում­նե­րում ընդգծ­ված ան­հետևո­ղա­կա­նու­ թյունն ու կեղծ խոս­քե­րը նկա­տե­լի լի­նեին, Մե­ծա­գույն Ու­սուց­չի շուր­թե­ րից դուրս ե­կած խոս­քե­րի կա­րի­քը չէր լի­նի: Այդ նա­խազ­գու­շա­ցու­մը մեզ տրվել է, ո­րով­հետև շատ և բազ­մա­զան վտանգ­ներ են ել­նե­լու: Վտան­գի ազ­դան­շա­նը տա­լու պատ­ճառն այն է, որ Աստ­ծո Հո­գու լու­ սա­վո­րու­թյամբ ես կա­րող եմ տես­նել այն, ինչ իմ եղ­բայր­նե­րը չեն տար­ բե­րա­կում: Ինձ հա­մար դրա­կան անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն չէ մատ­նան­շել մո­լո­րու­թյան այս բո­լոր յու­րա­հա­տուկ փու­լե­րը, ո­րոնք նրանք պետք է կան­խար­գե­լեն: Ինձ բա­վա­կան է ա­սել ձեզ. Զ­գոն ե­ղեք և որ­պես հա­վա­ տա­րիմ ժա­մա­պահ­ներ՝ պահ­պա­նեք Աստ­ծո հո­տը ա­ռանց խտրա­կա­ նու­թյան բո­լոր նրանց ըն­դու­նե­լուց, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե ի­րենք խո­սում են Տի­րո­ջից: Ե­թե մենք աշ­խա­տում ենք զգաց­մունք­նե­րի հու­զա­ կա­նու­թյուն ստեղ­ծե­լու հա­մար, պետք է ու­նե­նանք այն ա­մենն, ինչ ցան­ կա­նում ենք, և ա­վե­լին, քան մենք հա­վա­նա­բար կա­րող ենք ի­մա­նալ, թե ինչ­պես տի­րա­պե­տել: Հան­գիստ և հս­տակ կեր­պով «­Քա­րո­զեք Խոս­քը»: Մենք չպետք է դի­տար­կենք հուզ­մունք ստեղ­ծե­լը որ­պես մեր գործ: Միայն Աստ­ծո Սուրբ Հո­գին կա­րող է ստեղ­ծել ա­ռողջ խան­դա­վա­ ռու­թյուն: Թող Աստ­ված աշ­խա­տի, և թող մար­դը հան­գիստ քայ­լի Նրա ա­ռաջ` դի­տե­լով, սպա­սե­լով, ա­ղո­թե­լով, նա­յե­լով Հի­սու­սին ա­մեն րո­պե, ա­ռաջ­նորդ­վե­լով և ղե­կա­վար­վե­լով թան­կա­գին Հո­գով, Ով լույս է և կ­յանք: Ըն­տիր լու­րեր 2.16, 17:

242

17 ԽՈՒՍԱՓԵԼ ԴԱՎԱՆԱԲԱՆԱԿԱՆ ՍԽԱԼՆԵՐԻՑ

օգոստոս

Եվ մեր Տի­րոջ եր­կայ­նամ­տու­թյու­նը փրկու­թյուն հա­մա­րեք, ինչ­պես մեր սի­րե­լի եղ­բայր Պո­ղոսն էլ Աստ­ծուց ի­րեն տրված ի­մաս­տու­թյան պես գրեց ձեզ։ Ինչ­պես ա­մեն թղթե­րում էլ խո­սում է այս բա­նե­րի հա­ մար, ո­րոն­ցում մի քա­նի դժվա­րի­մաց բա­ներ կան, որ ա­նու­սում­նե­րը և ան­հաս­տատ­նե­րը նրանց ծռում են, ինչ­պես մյուս գրքերն էլ՝ ի­րենց ան­ձե­րի կորստ­յան հա­մար։ Բ Պետ­րոս 3.15, 16:

Տերն ան­պայ­մա­նո­րեն մեծ բա­ներ կա­նի մեզ հա­մար, ե­թե մենք ար­ դա­րու­թյան ծա­րավ և քաղց զգանք: Մենք Հի­սուս Քրիս­տո­սի գնված սե­ փա­կա­նու­թյունն ենք: Մենք չպետք է կորց­նենք մեր բա­րե­պաշ­տու­թյունն ու նվիր­վա­ծու­թյու­նը: Մենք կեղ­ծի­քի և մո­լո­րու­թյուն­նե­րի հետ հա­կա­մար­ տու­թյան մեջ ենք, ո­րոնք կկոր­ծա­նեն նրանց մտքե­րը, ով­քեր չեն գոր­ծում ար­դեն ստա­ցած լույ­սին հա­մա­պա­տաս­խան: Աստ­վա­ծաշնչ­յան ճշմար­ տու­թյու­նը մեր միակ ա­պա­հո­վու­թյունն է: Ես գի­տեմ և հաս­կա­նում եմ, որ մենք պետք է հաս­տատ­վենք հա­վա­ տի մեջ, մեր վաղ փոր­ձա­ռու­թյան ժա­մա­նակ մեզ տրված ճշմար­տու­ թյան լույ­սի մեջ: Այդ օ­րե­րին մի կեղ­ծի­քը մյու­սի հետևից ճնշում էր մեզ, և ծա­ռա­յող­ներն ու վար­դա­պետ­նե­րը նոր ուս­մունք բե­րե­ցին: Մենք պետք է ու­սում­նա­սի­րենք Սուրբ Գիր­քը շատ ա­ղոթ­քով, և Սուրբ Հո­գին մեր մտքե­րին կբա­ցի ճշմար­տու­թյու­նը: Եր­բեմն ամ­բողջ գի­շե­րը նվի­րա­բե­ րում էինք Սուրբ Գր­քի ու­սում­նա­սի­րու­թյանն ու Աստ­ծուց ջա­նա­սի­րա­բար ա­ռաջ­նոր­դու­թյուն խնդրե­լուն: Ջա­նա­սեր և նվիր­ված տղա­մարդ­կանց և կա­նանց խմբե­րը հա­վաք­վում էին այս նպա­տա­կի հա­մար: Աստ­ծո զո­ րու­թյունն իջ­նում էր ինձ վրա, և ես կա­րո­ղա­նում էի հստա­կո­րեն տար­բե­ րա­կել՝ որն էր ճշմար­տու­թյու­նը, ո­րը` կեղ­ծի­քը: Քա­նի որ մեր հա­վա­տի կե­տերն այդ կերպ հիմն­վե­ցին, մեր ոտ­քե­րը հեն­վե­ցին ա­մուր հիմ­քի վրա: Մենք ըն­դու­նե­ցինք ճշմար­տու­թյու­նը կետ առ կետ Սուրբ Հո­գու ցու­ցադր­ման ներ­քո: Ես տեսիլքն էի ստա­նում, և դ­րա բա­ցատ­րու­թյու­նը տրվում էր ինձ: Ինձ տրվում էին երկ­նա­յին բա­ նե­րի և սր­բա­րա­նի պատ­կե­րա­զար­դում­ներ, կար­ծես մենք այն­տեղ էինք, որ­տեղ լույ­սը փայ­լում էր մեզ վրա պարզ և հս­տակ շո­ղե­րով: Բո­լոր այս ճշմար­տու­թյուն­ներն ան­մա­հա­ցել են իմ գրվածք­նե­րում: Տե­ րը եր­բեք չի մեր­ժում Իր Խոս­քը: Մար­դիկ կա­րող են սխե­մա­ներ հո­րի­նել, և թշ­նա­մին կփոր­ձի գայ­թակ­ղել հո­գի­նե­րը ճշմար­տու­թյու­նից, սա­կայն բո­լոր նրանք, ով­քեր հա­վա­տում են, որ Տե­րը խո­սել է քույր Ուայ­թի մի­ջո­ ցով և նրան լուր է հա­ղոր­դել, ա­պա­հով կլի­նեն շատ մո­լո­րու­թյուն­նե­րից, ո­րոնք կգան այս վեր­ջին օ­րե­րում: Ձե­ռագ­րեր 760.22, 23:

243

18 ԶԳՈՒՇԱՑՆԵԼ ԱՊԱԳԱ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ

օգոստոս

Եվ սուտ մար­գա­րե­ներ էլ կա­յին այն ժո­ղովր­դի մեջ, ինչ­պես ձեր մեջ էլ պի­տի սուտ վար­դա­պետ­ներ լի­նեն, որ ներս կմտցնեն կորս­ տա­կան հերձ­վա­ծո­ղու­թյուն­ներ. և ու­րա­նա­լով այն Տի­րո­ջը, որ ի­րենց գնեց, ի­րենց վրա շու­տա­հաս կո­րուստ կբե­րեն։ Բ Պետ­րոս 2.1:

Ա­պա­գա­յում ա­մեն տե­սա­կի մո­լո­րու­թյուն կբարձ­րա­նա, և մենք մեր ոտ­քե­րի տակ ա­մուր հո­ղի կա­րիք կու­նե­նանք: Մենք ա­մուր սյու­ներ ենք ցան­կա­նում մեր կա­ռույ­ցի հա­մար: Նույ­նիսկ մեկ գնդա­սեղ չպետք է հե­ ռաց­վի նրա­նից, ինչ Տե­րը հիմ­նադ­րել է: Թշ­նա­մին կբե­րի կեղծ տե­սու­ թյուն­ներ, օ­րի­նակ, այն տե­սու­թյու­նը, որ սրբա­րան գու­յու­թյուն չու­նի: Սա այն կե­տե­րից մեկն է, ո­րից կսկսվի հա­վա­տից շե­ղու­մը: Որ­տե՞ղ մենք պետք է ա­պա­հո­վու­թյուն գտնենք, ե­թե ոչ այն ճշմար­տու­թյուն­նե­րի մեջ, ո­րոնք Տե­րը տվել է վեր­ջին 50 տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում: Ես ու­զում եմ ձեզ ա­սել, որ Քրիս­տո­սը կեն­դա­նի է: Նա մեզ հա­մար միջ­նոր­դու­թյուն է ա­նում, և Նա կփրկի բո­լոր նրանց, ով­քեր հա­վա­տով կգան Իր մոտ և կհ­նա­զադն­վեն Իր ուղ­ղորդ­մա­նը: Սա­կայն հի­շեք. Նա չի ցան­կա­նում, որ դուք ձեր ու­ժե­րը ծախ­սեք ձեր եղ­բայր­նե­րին քննա­դա­ տե­լու վրա: Մաս­նակ­ցեք ձեր սե­փա­կան հո­գու փրկու­թյան գոր­ծին: Ա­րեք այն գոր­ծը, որն Աստ­ված է տվել ձեզ: Դուք այն­քան բան կգտնեք ա­նե­լու, որ այլևս ու­րիշ­նե­րին քննա­դա­տե­լու հա­կում չեք ու­նե­նա: Օգ­տա­գոր­ծեք խոս­քի տա­ղանդն օգ­նե­լու և օրհ­նե­լու հա­մար: Ե­թե դուք ա­նեք այն գոր­ ծը, որն Աստ­ված է ձեզ հանձ­նա­րա­րել, դուք լուր կու­նե­նաք տա­րա­ծե­լու և կ­հաս­կա­նաք՝ ինչ ա­սել է Հո­գով սրբա­գոր­ծում: Մի կար­ծեք, թե սա­տա­նան ձեռ­քե­րը ծա­լած նստած է: Մի կար­ծեք, թե նրա բա­նա­կը պա­սիվ է: Նա և նրա գոր­ծա­կալ­ներն այ­սօր երկ­րի վրա են: Մենք պետք է հագ­նենք Աստ­ծո ողջ սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը: Ա­նե­լով ա­մեն ինչ՝ մենք պետք է կանգ­նենք դի­մա­վո­րե­լու իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին, զո­րու­ թյուն­նե­րին և հոգևոր չա­րու­թյուն­նե­րին բարձր տե­ղե­րում: Եվ ե­թե մենք կրում ենք երկ­նա­յին սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը, կզգանք, որ թշնա­մու հար­ձա­ կում­նե­րը իշ­խա­նու­թյուն չու­նեն մեզ վրա: Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը կլի­նեն մեր շուր­ջը մեզ պաշտ­պա­նե­լու հա­մար: Ես ու­նեմ Աստ­ծո հա­վաս­տիա­ ցու­մը, որ այդ­պես է լի­նե­լու: Իս­րա­յե­լի Տեր Աստ­ծո ա­նու­նից ես ձեզ խնդրում եմ գալ Տի­րոջն օգ­նու­ թյան հզոր ու­ժե­րի դեմ: Ե­թե դուք դա ա­նեք, ձեր կող­քին ու­ժեղ Օգ­նա­կան կու­նե­նաք, անձ­նա­կան Փր­կիչ: Դուք կծածկ­վեք նա­խախ­նա­մու­թյան վա­ հա­նով: Աստ­ված ճա­նա­պարհ կհար­թի ձեզ հա­մար, այն­պես որ եր­բեք չեք հաղթ­վի թշնա­մուց: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1905թ. մա­յի­սի 25:

244

19 ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ՀԱՄԱՐ ԱՍՏԾՈ ԾՐԱԳՐԵՐԸ՝ ԿՐԹԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

օգոստոս

Ի­մաս­տու­թյան սկիզ­բը Տի­րոջ երկ­յուղն է, և Ա­մե­նա­սուր­բին ճա­ նա­չե­լը հան­ճար: Ա­ռա­կաց 9.10:

Կր­թու­թյան ճշմա­րիտ ա­ռար­կան ծա­ռա­յու­թյա­նը տղա­մարդ­կանց և կա­նանց պատ­րաս­տելն է՝ զար­գաց­նե­լով և ակ­տիվ գոր­ծու­նեու­թյան բե­ րե­լով բո­լոր նրանց կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը: Մեր քո­լեջ­նե­րում և վար­ժա­րան­ նե­րում գոր­ծը պետք է ամ­րապնդ­վի տա­րեց­տա­րի, քա­նի որ դրան­ցում մեր ե­րի­տա­սարդ­նե­րը պետք է պատ­րաստ­վեն ծա­ռա­յե­լու Տի­րո­ջը որ­պես ար­գա­սա­վոր մշակ­ներ: Տե­րը կոչ է ա­նում ե­րի­տա­սարդ­նե­րին ըն­դուն­վել մեր դպրոց­ներ և ա­րագ նա­խա­պատ­րաստ­վել ակ­տիվ գոր­ծու­նեու­թյան: Ժա­մա­նա­կը կարճ է: Քրիս­տո­սի մշակ­նե­րի կա­րիքն ա­մե­նուր զգաց­վում է: Շ­տապ դրդա­պատ­ճառ­ներ պետք է ներ­կա­յաց­վեն նրանց, ով­քեր հի­մա կներգ­րավ­վեն Տի­րոջ գոր­ծի մեջ: Մեր դպրոց­նե­րը հիմ­նադր­վել են Տի­րոջ կող­մից, և ե­թե դրանք կա­ռա­ վար­վեն Նրա նպա­տա­կի հետ ներ­դաշ­նակ, այդ դպրոց­ներ հա­ճա­խող ե­րի­տա­սարդ­ներն ա­րագ պատ­րաստ կլի­նեն զբաղ­վել ա­վե­տա­րան­չա­ կան աշ­խա­տան­քի տար­բեր ճյու­ղե­րով: Ո­մանք կվե­րա­պատ­րաստ­վեն որ­պես ա­վե­տա­րան­չա­կան բուժ­քույ­րեր, ո­մանք՝ որ­պես գրա­կան ա­վե­ տա­րա­նիչ­ներ, ո­մանք՝ որ­պես ա­վե­տա­րա­նիչ­ներ, և ո­մանք՝ որ­պես Ա­վե­ տա­րա­նի ծա­ռա­յող­ներ: Ո­րոշ­ներն էլ պետք է նա­խա­պատ­րաստ­վեն ի­րենց վրա վերց­նե­լու ե­կե­ղե­ցու դպրոց­նե­րի գոր­ծը, ո­րոն­ցում ե­րե­խա­նե­ րը կսո­վո­րեն: Սա շատ կարևոր գործ է, ո­րը պա­հան­ջում է մեծ կա­րո­ղու­ թյուն­ներ և խ­նամ­քով կա­տար­ված ու­սում­նա­սի­րու­թյուն: Սա­տա­նան փոր­ձում է տղա­մարդ­կանց և կա­նանց շե­ղել ճիշտ սկզբունք­նե­րից: Ա­մեն բա­րի բա­նե­րի թշնա­մին ցան­կա­նում է մարդ­կանց տես­նել ի­րենց ազ­դե­ցու­թյու­նը կեղ­ծի­քի ուղ­ղու­թյամբ տա­րա­ծե­լուն վարժ­ ված՝ ի­րենց տա­ղանդ­նե­րը ըն­կեր­նե­րին ու բա­րե­կամ­նե­րին օրհ­նե­լու հա­ մար օգ­տա­գոր­ծե­լու փո­խա­րեն: Եվ բազ­մա­թիվ մար­դիկ, ով­քեր հայ­տա­ րա­րում են, թե պատ­կա­նում են Աստ­ծո ճշմա­րիտ ե­կե­ղե­ցուն, դառ­նում են նրա խա­բեու­թյան գե­րին և շեղ­վում երկն­քի Ար­քա­յի հան­դեպ ու­նե­ցած ի­րենց հա­վա­տար­մու­թյու­նից: Մեր հիմ­նադ­րած դպրոց­նե­րը պետք է կո­փեն ե­րի­տա­սար­դու­թյա­նը թշնա­մու գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րի դեմ. այն­տեղ նրանք կա­րող են ո­րա­կա­ վոր­վել կյան­քում օգ­տա­կար լի­նե­լու և հա­վի­տե­նու­թյան մեջ Աստ­ծուն ծա­ ռա­յե­լու հա­մար: Նրանք, ում աչ­քերն ուղղ­ված են միայն Աստ­ծո փառ­քին, ե­ռան­դուն կեր­պով կցան­կա­նան հա­մա­պա­տաս­խա­նել ա­ռանձ­նա­հա­ տուկ ծա­ռա­յու­թյա­նը, ո­րով­հետև Քրիս­տո­սի սե­րը կա­ռա­վա­րող ազ­դե­ցու­ թյուն կու­նե­նա նրանց վրա: Այս սե­րը տա­լիս է ա­վե­լին, քան սահ­մա­նա­ փակ ուժն է, և պատ­րաս­տում է մար­դուն աստ­վա­ծա­յին ձեռք­բե­րում­նե­րի հա­մար: Խոր­հուրդ­ներ ծնող­նե­րին և ու­սու­ցիչ­նե­րին, 493-495: 245

օգոստոս

20 ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ

Այն Հի­սու­սին, որ Նա­զա­րե­թից է, թե ինչ­պես Նրան Աստ­ված Սուրբ Հո­գով և զո­րու­թյու­նով օ­ծեց, որ ման ե­կավ բա­րի ա­նե­լով և սա­տա­ նա­յից բո­լոր հարս­տա­հար­ված­նե­րին բժշկե­լով, ո­րով­հետև Աստ­ված Նրա հետ էր։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 10.38:

Մեր գոր­ծը հստա­կո­րեն ո­րոշ­ված է: Ինչ­պես Հայրն աշ­խարհ ու­ղար­կեց Իր Միա­ծին Որ­դուն, նույն­պես և Քրիս­տոսն է ու­ղար­կում մեզ` Իր ա­ռաք­ յալ­նե­րին՝ որ­պես Իր բժշկա­կան ա­ռա­քե­լու­թյան աշ­խա­տող­ներ: Ի­րա­կա­ նաց­նե­լով այս վեհ և սուրբ ա­ռա­քե­լու­թյու­նը՝ մենք պետք է կա­տա­րենք Աստ­ծո կամ­քը: Ոչ մի մար­դու միտ­քը կամ դա­տո­ղու­թյու­նը չպետք է լի­նի մեր չա­փա­նի­շը, թե ինչն է կազ­մում ի­րա­կան բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­ կան աշ­խա­տանք: Ի­րա­կան բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­տան­քը երկ­նա­յին ծա­ գում ու­նի: Այն սկիզբ չի ա­ռել երկ­րում ապ­րող որևէ մար­դուց: Սա­կայն այս գոր­ծի կա­պակ­ցու­թյամբ շատ ու շատ բա­ներ ենք տես­նում, որ պա­տիվ չեն բե­րում Աստ­ծուն: Եվ ես ցու­ցում եմ ստա­ցել ա­սե­լու, որ բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­տանքն աստ­վա­ծա­յին ծա­գում ու­նի և ի­րա­ կա­նաց­նում է ա­մե­նա­փա­ռա­վոր ա­ռա­քե­լու­թյու­նը: Իր բո­լոր առն­չու­թյուն­ նե­րում այն պետք է հա­մա­պա­տաս­խա­նի Քրիս­տո­սի գոր­ծին: Նրանք, ով­քեր Աստ­ծո մշակ­ներն են, այն­քան հստա­կո­րեն կներ­կա­յաց­նեն Քրիս­ տո­սի բնա­վո­րու­թյու­նը, ինչ­քան հստա­կո­րեն Քրիս­տո­սը ներ­կա­յաց­րեց Իր Հոր բնա­վո­րու­թյունն այս աշ­խար­հում գտնվե­լու ժա­մա­նակ: Ինձ վստահ­վել է ա­սել, որ Աստ­ված բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­տան­քը կմաք­րի երկ­րա­յին ա­ղա­վա­ղու­մից և կ­բարձ­րաց­նի այն՝ աշ­խար­հի ա­ռաջ զբա­ղեց­նե­լու իր ճիշտ դիր­քը: Երբ հո­գի­նե­րը վտան­գի են­թար­կող ծրագ­րե­րը կա­պակց­վում են այս գոր­ծի հետ, դրա ազ­դե­ցու­ թյու­նը ի չիք է դառ­նում: Ա­հա թե ին­չու բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­ խա­տանքն ա­ռաջ տա­նե­լիս ի հայտ են ե­կել բազ­մա­թիվ շփո­թու­թյուն­ներ, ո­րոնք պա­հան­ջում են մեր ու­շա­դիր ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը: Մեր գոր­ծի այս փու­լում մեզ ո­չինչ այն­քան չի օգ­նի, որ­քան մե­ծա­գույն բժշ­կա­կան ա­վե­տա­րան­չու­թյու­նը հաս­կա­նալն ու ի­րա­կա­նաց­նե­լը, որ երբևէ ե­ղել է երկ­րի վրա: Ո­չինչ մեզ այն­քան չի օգ­նի, ինչ­քան հաս­կա­ նա­լը, թե որ­քան սուրբ է այս տի­պի աշ­խա­տան­քը, և որ­քան կա­տա­րե­ լա­պես է այն հա­մա­պա­տաս­խա­նում Մե­ծա­գույն Ա­վե­տա­րան­չի կյան­քի գոր­ծին: Մեր ա­ռա­քե­լու­թյան նպա­տա­կը նույնն է, ինչ Քրիս­տո­սի­նը: Ին­ չո՞ւ Աստ­ված Իր Որ­դուն ու­ղար­կեց ըն­կած աշ­խարհ. մարդ­կու­թյա­նը ճա­ նա­չեց­նե­լու և ցու­ցադ­րե­լու Իր սե­րը նրանց նկատ­մամբ: Քրիս­տո­սը ե­կավ որ­պես Փր­կագ­նող: Իր ծա­ռա­յու­թյան մի­ջո­ցով Նա պետք է վառ պա­հեր մե­ղա­վոր­նե­րին փրկե­լու Իր ա­ռա­քե­լու­թյու­նը: Ա­ռող­ջա­պա­հա­կան ծա­ռա­ յու­թյուն, 24:

246

օգոստոս

21

ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸ

Եվ ա­սաց ինձ. Պետք է դու դարձ­յալ մար­գա­րեա­նաս ժո­ղո­վուրդ­ նե­րի և ազ­գե­րի և լե­զու­նե­րի և շատ թա­գա­վոր­նե­րի վրա։ Հայտ­նու­ թյուն 10.11:

Մեր հրա­տա­րակ­չա­կան գոր­ծը հիմ­նադր­վել է Աստ­ծո ուղ­ղորդ­մամբ և Նրա յու­րա­հա­տուկ վե­րաս­կո­ղու­թյան ներ­քո: Այն ստեղծ­վել է յու­րա­հա­ տուկ նպա­տակ ի­րա­կա­նաց­նե­լու հա­մար: Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­ նե­րին ընտ­րել է Աստ­ված՝ որ­պես աշ­խար­հից ա­ռանձ­նաց­ված յու­րա­հա­ տուկ ժո­ղո­վուրդ: Ճշմար­տու­թյան մե­ծա­գույն կտրի­չով Նա ա­ռանձ­նաց­րել է նրանց աշ­խար­հի քար­հան­քից և բե­րել Իր հետ կա­պի մեջ: Նա դարձ­ րել է նրանց Իր ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը և կան­չել լի­նե­լու Իր դես­պան­նե­րը փրկու­թյան վեր­ջին գոր­ծում: Մահ­կա­նա­ցու­նե­րին երբևէ վստահ­ված ճշմար­տու­թյան մե­ծա­գույն հարս­տու­թյու­նը, Աստ­ծուց մար­դուն ու­ղարկ­ ված ա­մե­նա­հան­դի­սա­վոր և սար­սա­փազ­դու զգու­շա­ցում­նե­րը տրվել են նրանց՝ փո­խան­ցե­լու աշ­խար­հին, և այս գոր­ծի ի­րա­կա­նաց­ման մեջ մեր հրա­տա­րակ­չա­կան տնե­րը գտնվում են ա­մե­նաարդ­յու­նա­վետ գոր­ծա­կա­ լու­թյուն­նե­րի շար­քում: Այս հաս­տա­տու­թյուն­նե­րը պետք է կանգ­նեն որ­պես Աստ­ծո վկա­ներ, ժո­ղովր­դի հա­մար ար­դա­րու­թյան ու­սու­ցիչ­ներ: Դրան­ցից ճշմար­տու­թյու­ նը պետք է ա­ռաջ գնա բո­ցա­վառ ջա­հի պես: Ինչ­պես վտան­գա­վոր ա­փին փա­րո­սի մեծ լույ­սը՝ դրանք մշտա­պես պետք է լույ­սի ճա­ռա­գայթ­ներ ու­ ղար­կեն աշ­խար­հի խա­վա­րի մեջ՝ զգու­շաց­նե­լու մարդ­կանց այն վտանգ­ նե­րի մա­սին, ո­րոնք սպառ­նում են նրանց կոր­ծան­մամբ: Մեր հրա­տա­րակ­չա­կան տնե­րից դուրս ե­կած հրա­տա­րա­կու­թյուն­նե­ րը պետք մարդ­կանց նա­խա­պատ­րաս­տեն Աստ­ծուն դի­մա­վո­րե­լուն: Աշ­ խար­հում դրանք պետք է ա­նեն այն գոր­ծը, որն ա­րեց Հով­հան­նես Մկր­ տի­չը հրեա ազ­գի հա­մար: Նա­խազ­գու­շաց­ման զար­մա­նա­լի լու­րե­րով Աստ­ծո մար­գա­րեն արթ­նաց­նում էր մարդ­կանց աշ­խար­հա­յին նիր­հից: Նրա մի­ջո­ցով Աստ­ված հե­ռա­ցած Իս­րա­յե­լին կան­չեց ա­պաշ­խա­րու­թյան: Ճշմար­տու­թյան ներ­կա­յաց­մամբ նա մեր­կաց­րեց հան­րա­հայտ մո­լո­րու­ թյուն­նե­րը: Ի հա­կադ­րու­թյուն իր ժա­մա­նակ­նե­րի կեղծ տե­սու­թյուն­նե­ րի՝ ճշմար­տու­թյու­նը նրա ուս­մուն­քում կանգ­նեց որ­պես հա­վեր­ժա­կան վստա­հու­թյուն: Հով­հան­նե­սի լուրն էր. «Ա­պաշ­խա­րեք, որ մո­տե­ցել է երկն­քի թա­գա­վո­րու­թյու­նը» (Մատ­թեոս 3.2): Այս նույն լու­րը մեր հրա­տա­ րակ­չա­կան տնե­րի հրա­տա­րա­կու­թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով այ­սօր տրվում է աշ­ խար­հին: Վկա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 7.138, 139:

247

22 ԲԱՐԵԿԵՑՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ

օգոստոս

Եվ Հի­սուսն ա­մեն քա­ղաք­նե­րը և գ­յու­ղե­րը ման էր գա­լիս՝ նրանց ժո­ղո­վա­րան­նե­րում սո­վո­րեց­նե­լով և ար­քա­յու­թյան ա­վե­տա­րա­ նը քա­րո­զե­լով և ժո­ղովր­դի մեջ ա­մեն ցավ և ա­մեն հի­վան­դու­թյուն բժշկե­լով։ Եվ Նա ժո­ղո­վուրդ­նե­րին տես­նե­լով՝ գթաց նրանց վրա, որ հոգ­նած և ցի­րու­ցան ե­ղած էին, ինչ­պես ոչ­խար­ներ, որ հո­վիվ չու­նեն։ Մատ­թեոս 9.35, 36:

Տե­րը մշտա­պես ցու­ցադ­րում էր նվիր­ված ծա­ռա­յու­թյան գոր­ծեր, և սա այն է, ինչ Ա­վե­տա­րա­նի յու­րա­քանչ­յուր ծա­ռա­յող պետք է ա­նի: Նա մեզ նշա­նա­կել է լի­նե­լու Իր դես­պան­նե­րը, ա­ռաջ տա­նե­լու Իր գործն աշ­խար­ հում: Յու­րա­քանչ­յուր ճշմա­րիտ, ինք­նա­զոհ աշ­խա­տո­ղի տրված է ա­ռա­ ջադ­րանք.«Գնա­ցեք բո­լոր աշ­խարհ, ա­վե­տա­րա­նը քա­րո­զեք ա­մեն ա­րա­ րա­ծի» (Մար­կոս 16.15): Ու­շա­դիր կար­դա­ցեք Նոր Կ­տա­կա­րա­նում տրված ցու­ցում­նե­րը: Այն գոր­ծը, որ Մե­ծա­գույն Ու­սու­ցիչն ա­րեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րի հետ, այն օ­րի­ նակն է, ո­րին մենք պետք է հետևենք մեր բժշկա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­տան­քում: Բայց արդ­յո՞ք մենք հետևել ենք այդ օ­րի­նա­կին: Փր­կու­ թյան բա­րի լու­րը պետք է հռչակ­վի յու­րա­քանչ­յուր գյու­ղում, մեծ ու փոքր քա­ղաք­նե­րում: Բայց ո՞ւր են ա­վե­տա­րա­նիչ­նե­րը: Աստ­ծո ա­նու­նից ես հարց­նում եմ՝ որ­տե՞ղ են Աստ­ծո գոր­ծա­կից­նե­րը: Միայն կա­րի­քի մեջ գտնվող­նե­րի նկատ­մամբ ան­շա­հախն­դիր հե­ տաքրքր­վա­ծու­թյամբ մենք կա­րող ենք գործ­նա­կա­նում ցույց տալ Ա­վե­ տա­րա­նի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը: «Ե­թե մի եղ­բայր կամ քույր մերկ լի­նի կամ օր­վա կե­րակ­րին կա­րոտ, և ձե­զա­նից մեկն ա­սի նրանց. Գնա­ցեք խա­ղա­ ղու­թյամբ, տա­քա­ցեք և կշ­տացեք, և մարմ­նի պետք ե­ղա­ծը չտա նրանց, օ­գուտն ի՞նչ կլի­նի։ Այս­պես էլ հա­վատ­քը, ե­թե գործ չու­նե­նա, ինք­նըս­ տինք­յան մե­ռած է» (Հա­կո­բոս 2.15-17): «Ա­պա ու­րեմն մնում է հա­վատ, հույս, սեր՝ այս ե­րե­քը, և ս­րան­ցից մե­ծը սերն է» (Ա Կորն­թա­ցիս 13.13): Ա­վե­տա­րա­նը քա­րո­զե­լու մեջ մտնում է շատ ա­վե­լին, քան պար­զա­պես քա­րո­զը: Տ­գետ­նե­րը պետք է լու­սա­վոր­վեն, հու­սալք­ված­նե­րը` քա­ջա­լեր­ վեն, հի­վանդ­նե­րը` բժշկվեն: Մարդ­կա­յին ձայ­նը պետք է կա­տա­րի Աստ­ծո գոր­ծի իր բա­ժի­նը: Քնք­շու­թյան, կա­րեկ­ցան­քի և սի­րո բա­ռե­րը պետք է վկա­յեն ճշմար­տու­թյան մա­սին, ե­ռան­դուն և սր­տանց ա­ղոթք­նե­րը պետք է հրեշ­տակ­նե­րին մո­տեց­նեն: Աշ­խար­հի ա­վե­տա­րա­նումն այն գործն է, որ Աստ­ված տվել է նրանց, ով­քեր ա­ռաջ են գնում Իր ա­նու­նով: Նրանք պետք է հա­մա­գոր­ծակ­ցեն Քրիս­տո­սի հետ՝ բա­ցա­հայ­տե­լով կոր­ծան­ման եզ­րին կանգ­նած­նե­րին Նրա քնքուշ, գթա­ռատ սե­րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1902թ. մար­տի 4:

248

23 ԱՌՈՂՋ ՍՆՆԴԱԿԱՐԳԻ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ

օգոստոս

Եվ երբ որ ի­րի­կուն ե­ղավ, ա­շա­կերտ­նե­րը Նրա մոտ ե­կան և ա­սա­ ցին. Տեղս ա­նա­պատ է, և ժա­մա­նակն ար­դեն ան­ցել է, ժո­ղո­վուրդ­ ներն ար­ձա­կիր, որ գնան գյու­ղերն ի­րենց հա­մար կե­րա­կուր առ­նեն։ Հի­սուսն էլ ա­սաց նրանց. Պետք չէ, որ գնան, դուք տվեք նրանց ու­ տել։ Մատ­թեոս 14.15, 16:

Ես ու­նեմ ջեր­մե­ռանդ բա­ռեր նրանց հա­մար, ով­քեր կզբաղ­վեն ա­ռողջ սննդի գոր­ծով: Ամ­բող­ջո­վին նոր մո­տե­ցում պետք է ցու­ցա­բեր­վի սննդի խա­նութ­նե­րի, ռես­տո­րան­նե­րի և այն բո­լոր բա­ժին­նե­րի գոր­ծին, որ­տեղ ար­տադր­վում են մեր ապ­րանք­նե­րը: Այս գոր­ծը պետք է ա­ռաջ տար­ վի որ­պես Ա­վե­տա­րա­նի լու­սա­վոր­չու­թյան մի­ջոց նրանց հա­մար, ով­քեր ի­րենց չեն հանձ­նել Տի­րո­ջը: Նրանք, ով­քեր զբաղ­վում են այս սննդա­կար­ գով, ա­մեն օր Նրա խորհր­դի կա­րիքն ու­նեն, Ով կե­րա­կուր ստեղ­ծեց հինգ հա­զար քաղ­ցած մար­դու հա­մար: Մեր սննդի խա­նութ­նե­րի և ռես­տո­ րան­նե­րի աշ­խա­տան­քը պետք է ի­րա­կա­նաց­վի այն­պես, որ ֆի­նան­սա­ կան կո­րուստ չգրանց­վի: Մենք չպետք է մո­ռա­նանք, որ գոր­ծի այս տե­ սանկ­յու­նը պետք է ապ­րի: Բո­լոր այ­լա­սե­րող ազ­դե­ցու­թյուն­նե­րը պետք է հե­ռաց­վեն դրա­նից: Մենք պետք է հաղ­թա­նա­կող կող­մում լի­նենք: Սա­կայն այս գործն ա­ռաջ տա­նե­լու օ­գու­տը ո՞րն է, ե­թե մենք ստիպ­ված ենք զո­հել Աստ­ծո ար­դա­րու­թյան, ո­ղոր­մու­թյան և սի­րո սկզբունք­նե­րը: Ո՞րն է այն ա­ռաջ տա­նե­լու օ­գու­տը, ե­թե դրա ազ­դե­ցու­թյամբ ոչ մի հո­գի չի լու­սա­վոր­վում և չի կառ­չում Խոս­քին՝ այ­սինքն ի­րենց հոգևոր սննդին: Նրանց, ով­քեր կապ­ված են այս գոր­ծի հետ, կոչ է ար­վում հրա­վի­րել այն մարդ­կանց ու­շադ­րու­թյու­նը երկ­նա­յին ծագ­ման ճշմար­տու­թյուն­նե­րի վրա, ում հետ նրանք կա­պի մեջ են մտնում: Ա­ռողջ սննդա­կար­գի վրա պետք է նշա­նակ­վեն մար­դիկ, ով­քեր լավ պատ­րաստ­ված են խո­սե­լու ժա­մա­նա­կին թե ժա­մա­նա­կից դուրս, և ով­ քեր ու­նակ են լու­սա­վո­րե­լու կա­նանց և տ­ղա­մարդ­կանց մտքե­րը ճշմար­ տու­թյան վե­րա­բեր­յալ: Հա­տուկ ի­մաս­տու­թյուն է անհ­րա­ժեշտ հաս­ կա­նա­լու՝ երբ խո­սել և երբ լռել: Թող յու­րա­քանչ­յուր աշ­խա­տող շատ ա­ղո­թի հոգևոր ըն­կա­լու­նա­կու­թյան հա­մար: Ա­ռողջ սննդա­կար­գի ծա­ ռա­յու­թյուն, 89:

249

24 ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

օգոստոս

Բա­րի գոր­ծեն, բա­րի գոր­ծե­րով հարս­տա­նան, ա­ռա­տա­ձեռն և կա­ րոտ­նե­րին հա­ղոր­դող լի­նեն։ Ի­րենց ան­ձե­րի հա­մար բա­րի հիմ գան­ ձեն հան­դերձ­յա­լի հա­մար, որ հա­վի­տե­նա­կան կյանք ձեռք բե­րեն։ Ա Տի­մո­թեոս 6.18, 19:

Քրիս­տո­սի ե­կե­ղե­ցու ա­ռա­քե­լու­թյու­նը կոր­ծան­վող մե­ղա­վոր­նե­րին փրկելն է: Այն պետք է մարդ­կանց ի­մաց­նի Աստ­ծո սի­րո մա­սին և այդ սի­ րո ազ­դե­ցու­թյամբ շա­հի նրանց Քրիս­տո­սի հա­մար: Այս ժա­մա­նակ­նե­րի ճշմար­տու­թյու­նը պետք է տար­վի երկ­րի ա­մե­նա­խա­վար անկ­յուն­նե­րը, և այս աշ­խա­տան­քը պետք է սկսվի տնից: Քրիս­տո­սի հետևորդ­նե­րը չպետք է ե­սա­սի­րա­կան կյանք ապ­րեն, այլ աշ­խա­տեն Նրա հետ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ՝ Քրիս­տո­սի Հո­գով լցված: Նա Իր ժո­ղովր­դին դրա­մա­հա­վա­քի ծրա­գիր է տվել, որն արդ­յու­նա­ վետ կդարձ­նի ձեռ­նար­կու­թյան ինք­նա­ֆի­նան­սա­վո­րու­մը: Աստ­ծո կող­մից սահ­ման­ված տա­սա­նոր­դի հա­մա­կար­գը գե­ղե­ցիկ է իր պար­զու­թյամբ և հա­վա­սա­րու­թյամբ: Բո­լո­րը կա­րող են հիմն­վել դրա վրա հա­վա­տով և քա­ջու­թյամբ, քա­նի որ այն աստ­վա­ծա­յին ծա­գում ու­նի: Դրա­նում են հա­ մախմբ­ված պար­զու­թյունն ու օգ­տա­կա­րու­թյու­նը, և այն չի պա­հան­ջում գի­տու­թյան խո­րու­թյուն՝ հաս­կա­նա­լու և գոր­ծադ­րե­լու հա­մար: Բո­լո­րը կա­րող են զգալ, որ կա­րող են մաս­նակ­ցել փրկու­թյան թան­ կա­գին ծրագ­րի ա­ռա­ջըն­թա­ցին: Յու­րա­քանչ­յուր տղա­մարդ, կին և ե­րի­ տա­սարդ կա­րող է դառ­նալ Աստ­ծո գան­ձա­պե­տը, և աշ­խար­հին վեր­ջին նա­խազ­գու­շաց­ման լու­րը հնչեց­նե­լու մե­ծա­գույն աշ­խա­տանքն ա­ռաջ տա­նե­լու մի­ջոց­նե­րի պա­կաս չի լի­նի: Գան­ձա­րա­նը լի­քը կլի­նի, ե­թե բո­լո­րը որ­դեգ­րեն այս հա­մա­կար­գը, և ներդ­նող­նե­րը ոչ ո­քի աղ­քատ չեն թող­նի: Կա­տար­ված ա­մեն մի ներդ­րու­ մով նրանք կդառ­նան ա­վե­լի նվիր­ված ներ­կա­յիս ճշմար­տու­թյան գոր­ծին՝ «ի­րենց ան­ձե­րի հա­մար բա­րի հիմ գան­ձեն հան­դերձ­յա­լի հա­մար, որ հա­ վի­տե­նա­կան կյանք ձեռք բե­րեն» (Ա Տի­մո­թեոս 6.19): Ե­թե յու­րա­քանչ­յուր ան­հատ որ­դեգ­րեր հա­մա­կարգ­ված բա­րե­գոր­ ծու­թյան ծրա­գի­րը և լիո­վին ա­ռաջ տա­ներ, գան­ձա­րա­նում մշտա­կան աճ կնկատ­վեր: Ե­կա­մու­տը, նման հաս­տա­տուն հո­սան­քի, կներ­հո­սեր մշտա­պես մա­տա­կա­րար­վող բա­րե­գոր­ծու­թյան վա­րար աղբ­յուր­նե­րից: Արևելյան Միչիգանի դրոշ, Հունվար 18, 1905

250

օգոստոս

25 ԽՈՐՀՈՒՐԴ ԱՌԱՋՆՈՐԴՆԵՐԻՆ

Ա­րա­ծեց­րեք Աստ­ծո հո­տը, որ ձեզ մոտ է՝ վե­րա­կա­ցու լի­նե­լով ոչ թե ստիպ­ված, այլ հո­ժար կամ­քով, ոչ թե պիղծ շա­հա­սի­րու­թյու­նով, այլ հո­ժա­րու­թյու­նով, ոչ թե ինչ­պես վի­ճակ­նե­րի վրա տի­րա­պե­տե­լով, այլ հո­տին օ­րի­նակ­ներ լի­նե­լով: Ա Պետ­րոս 5.2, 3:

Ես ցու­ցում եմ ստա­ցել ա­սե­լու մեր ծա­ռա­յող եղ­բայր­նե­րին՝ թող ձեր շուր­թե­րից դուրս ե­կող լու­րե­րը լի­նեն լի Աստ­ծո Հո­գու ու­ժով: Ե­թե երբևէ ե­ղել է ժա­մա­նակ, երբ մենք Սուրբ Հո­գու հա­տուկ ա­ռաջ­նոր­դու­թյան կա­ րիք ենք զգա­ցել, դա հի­մա է: Մենք լիար­ժեք նվի­րա­բեր­ման կա­րիք ու­ նենք: Այժմ այն ժա­մա­նակն է, որ մենք ցույց տանք աշ­խար­հին Աստ­ծո զո­րու­թյու­նը մեր սե­փա­կան կյան­քում և մեր ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Աստ­ված փա­փա­գում է տես­նել, որ եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րի հռչա­ կումն ա­ռաջ է գնում ա­ճող արդ­յու­նա­վե­տու­թյամբ: Ինչ­պես որ Նա աշ­ խա­տել է բո­լոր դա­րե­րում Իր ժո­ղովր­դին հաղ­թա­նակ տա­լու հա­մար, այն­ պես էլ այս դա­րում է ցան­կա­նում հաղ­թա­կան ի­րա­կա­նաց­ման տա­նել Իր նպա­տակ­ներն Իր ե­կե­ղե­ցու հա­մար: Նա ա­ռա­ջար­կում է Իր հա­վա­տաց­ յալ սուր­բե­րին հա­մախմբ­ված ա­ռաջ գնալ՝ զո­րու­թյու­նից ա­ռա­ջա­նա­լով ա­վե­լի մեծ զո­րու­թյան, հա­վա­տից՝ դե­պի Իր գոր­ծի ճշմար­տու­թյան և ար­ դա­րու­թյան նկատ­մամբ ե­րաշ­խիքն ու վստա­հու­թյու­նը: Մենք ժայ­ռի պես ա­մուր պետք է կանգ­նենք Աստ­ծո Խոս­քի սկզբունք­ նե­րի վրա՝ հի­շե­լով, որ Աստ­ված մեզ հետ է՝ ուժ տա­լու յու­րա­քանչ­յուր նոր փոր­ձա­ռու­թյան դի­մա­կա­յե­լու հա­մար: Ե­կեք մշտա­պես պահ­պա­նենք մեր կյան­քում ար­դա­րու­թյան սկզբունք­նե­րը, որ­պես­զի ա­ռաջ գնանք զո­րու­ թյու­նից զո­րու­թյուն Տի­րոջ ա­նու­նով: Մեզ հա­մար պետք է շատ սուրբ լի­նի այն հա­վա­տը, ո­րը հիմ­նա­վոր­վել է Աստ­ծո Հո­գու ցու­ցում­նե­րով և հա­վա­ նու­թյամբ մեր փոր­ձա­ռու­թյան վաղ շրջա­նից մինչև ներ­կա ժա­մա­նա­կը: Մենք պետք է իբրև շատ թան­կար­ժեք մի բան փայ­փա­յենք այն գոր­ծը, ո­րը Տերն ա­ռաջ է տա­նում Իր պատ­վի­րան­նե­րը պա­հող ժո­ղովր­դի մի­ջո­ ցով, և ո­րը ժա­մա­նա­կի ա­ռաջ գնա­լու հետ Իր շնոր­հի զո­րու­թյամբ կդառ­ նա ա­վե­լի ու­ժեղ և արդ­յու­նա­վետ: Թշ­նա­մին փոր­ձում է կու­րաց­նել Աստ­ծո ժո­ղովր­դի զա­նա­զա­նու­մը և թու­լաց­նել նրա ար­գա­սա­վո­րու­թյու­նը, սա­կայն ե­թե ժո­ղո­վուրդն աշ­խա­ տի այն­պես, ինչ­պես կա­ռաջ­նոր­դի Աստ­ծո Հո­գին, Նա նրա առջև կբա­ցի հին ա­մա­յի վայ­րե­րը կա­ռու­ցե­լու գոր­ծի հնա­րա­վո­րու­թյան դռներ: Աստ­ ծո ժո­ղովր­դի փոր­ձա­ռու­թյու­նը հաս­տա­տուն կեր­պով կա­ճի, մինչև Տե­րը կիջ­նի երկն­քից զո­րու­թյամբ և մե­ծա­գույն փառ­քով՝ Ի­րեն հա­վա­տա­րիմ­ նե­րի վրա դնե­լու վեր­ջա­նա­կան հաղ­թա­նա­կի Իր կնի­քը: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1913թ. հու­նի­սի 12:

251

26 ԱՍՏՎԱԾԱՅԻՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ ԾՆՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

օգոստոս

Գրում եմ ձեզ, ման­կունք, որ ճա­նա­չե­ցիք Հո­րը, գրե­ցի ձեզ, հայ­ րեր, որ ճա­նա­չե­ցիք Նրան, որ սկզբիցն է, գրե­ցի ձեզ, ե­րի­տա­սարդ­ ներ, որ դուք զո­րա­վոր եք, և Աստ­ծո խոս­քը բնակ­վում է ձե­զա­նում, և դուք հաղ­թել եք չա­րին։ Ա Հով­հան­նես 2.14:

Ծ­նող­նե­րը կա­րող են հաս­կա­նալ, որ ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին դաս­տիա­ րա­կե­լու գոր­ծում քա­նի հետևում են Քրիս­տո­սի ցու­ցում­նե­րին, նրանք օգ­նու­թյուն կստա­նան ի վե­րուստ: Նրանք մեծ օ­գուտ են քա­ղում, քան­զի սո­վո­րեց­նե­լով՝ ի­րենք են սո­վո­րում: Նրանց ե­րե­խա­նե­րը հաղ­թա­նակ­նե­ րի կհաս­նեն գի­տե­լի­քի մի­ջո­ցով, ո­րը ստա­ցել են Տի­րոջ ճա­նա­պար­հին հետևե­լով: Նրանք ուժ կստա­նան չա­րի բնա­կան և ժա­ռան­գա­կան հա­ կում­նե­րը հաղ­թա­հա­րե­լու հա­մար: Բա­րու­թյան և համ­բե­րու­թյան օ­րի­նակ ծա­ռա­յե­լով, կեր­տե­լով ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի բնա­վո­րու­թյու­նը աստ­վա­ծա­ յին Օ­րի­նա­կի հա­մա­պա­տաս­խան՝ հայ­րերն ու մայ­րե­րը պատ­րաստ­վում են օգ­նել ի­րենց տնե­րից դուրս գտնվող ե­րի­տա­սար­դու­թյա­նը: Ծ­նող­ներ, ձեր գործն է ձեր ե­րե­խա­նե­րի մեջ համ­բե­րու­թյուն, հաս­տա­ տու­նու­թյուն և ի­րա­կան սեր ձևա­վո­րե­լը: Ճիշտ վար­վե­լով Աստ­ծուց ձեզ տրված ե­րե­խա­նե­րի հետ` դուք նրանց օգ­նում եք դնել մա­քուր և հա­վա­ սա­րակշռ­ված բնա­վո­րու­թյան հիմ­քը: Նրանց մտքի մեջ պատ­վաս­տում եք սկզբունք­ներ, ո­րոնց մի օր նրանք կհետևեն ի­րենց սե­փա­կան ըն­տա­նիք­ նե­րում: Ձեր ճիշտ ուղ­ղորդ­ված ջան­քե­րի արդ­յու­նա­վե­տու­թյու­նը կերևա, երբ նրանք սկսեն վա­րել ի­րենց տնտե­սու­թյու­նը Տի­րոջ ճա­նա­պար­հով: Օրհն­յալ է այն ըն­տա­նի­քը, որ­տեղ հայրն ու մայ­րը հանձ­նել են ի­րենց Աստ­ծուն և կա­տա­րում են Նրա կամ­քը: Լավ և կար­գա­պահ մեկ ըն­տա­ նիքն ա­վե­լի շատ բան է ա­սում քրիս­տո­նեու­թյան օգ­տին, քան ար­վող բո­ լոր քա­րոզ­նե­րը: Նման ըն­տա­նի­քը վկա­յում է այն մա­սին, որ ծնող­նե­րը հա­ջո­ղակ են ե­ղել Աստ­ծո ուղ­ղու­թյուն­նե­րին հետևե­լիս, և որ նրանց ե­րե­ խա­նե­րը կծա­ռա­յեն Նրան ե­կե­ղե­ցում: Նրանց ազ­դե­ցու­թյու­նը մե­ծա­նում է, ո­րով­հետև, երբ նրանք բաշ­խում են, կրկին ստա­նում են բաշ­խե­լու հա­մար: Հայրն ու մայրն ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի մեջ օգ­նա­կան­ներ են տես­ նում, ով­քեր ու­րիշ­նե­րին փո­խան­ցում են տա­նը ստա­ցած ցու­ցում­նե­րը: Հարևա­նու­թյու­նը, որ­տեղ նրանք ապ­րում են, օգ­նու­թյուն է ստա­նում, քա­նի որ դրա­նում են նրանք հարս­տա­ցել ժա­մա­նա­կի և հա­վեր­ժու­թյան հա­մար: Ամ­բողջ ըն­տա­նի­քը նե­րառ­ված է Տի­րոջ ծա­ռա­յու­թյան մեջ, և ի­րենց աստ­վա­ծա­յին օ­րի­նա­կով մյուս­նե­րը ո­գեշնչ­վում են Աստ­ծուն հա­ վա­տա­րիմ և ճշմա­րիտ լի­նե­լու Նրա հո­տի՝ հրա­շա­լի հո­տի հետ վար­վե­լու մեջ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1899թ. հու­նի­սի 6:

252

27 ՔԱՋԱԼԵՐՈՒԹՅՈՒՆ ՍԽԱԼՎՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

օգոստոս

Եվ սա է այն ա­վե­տի­քը, որ նրա­նից լսե­ցինք և պատ­մում ենք ձեզ, թե Աստ­ված լույս է, և ոչ մի խա­վար չկա Նրա­նում։ Ե­թե ա­սենք, թե հա­ղոր­դու­թյուն ու­նենք Նրա հետ, և խա­վա­րի մեջ ման գանք, սուտ ենք ա­սում և ճշմար­տու­թյու­նը չենք ա­նում։ Բայց ե­թե լույ­սի մեջ ման գանք, ինչ­պես Նա է լույ­սի մեջ, հա­ղոր­դու­թյուն ու­նենք ի­րար հետ, և Նրա Որ­դի Հի­սուս Քրիս­տո­սի ար­յու­նը մեզ սրբում է ա­մեն մեղ­քից։ Ա Հով­հան­նես 1.5-7:

Կես դար շա­րու­նակ ես ե­ղել եմ Տի­րոջ լրա­բե­րը, և ինչ­քան որ իմ կյան­ քը շա­րու­նակ­վի, ես կշա­րու­նա­կեմ կրել այն լու­րե­րը, ո­րոնք Աստ­ված տա­ լիս է ինձ Իր ժո­ղովր­դի հա­մար: Ես ինձ չեմ վերց­նում փառ­քը. իմ ե­րի­տա­ սար­դու­թյան ժա­մա­նակ Աստ­ված ինձ լրա­բեր դարձ­րեց Իր ժո­ղովր­դին քա­ջա­լե­րան­քի, նա­խազ­գու­շաց­ման և հան­դի­մա­նու­թյան վկա­յու­թյուն­ներ փո­խան­ցե­լու հա­մար: Վաթ­սուն տա­րի շա­րու­նակ ես ե­ղել եմ երկ­նա­յին լրա­բեր­նե­րի հետ կա­պի մեջ և սո­վո­րել եմ երկ­նա­յին ար­ժեք­նե­րի մա­սին և այն ճա­նա­պարհ­նե­րի մա­սին, ո­րոն­ցով Աստ­ված հաս­տա­տուն կեր­պով աշ­խա­տում է մարդ­կանց ի­րենց սխալ ճա­նա­պարհ­նե­րից դե­պի Աստ­ծո լույ­սը բե­րե­լու հա­մար: Շատ մար­դիկ են օգ­նու­թյուն ստա­ցել, ո­րով­հետև հա­վա­տա­ցել են, որ ինձ տրված լու­րե­րը ո­ղոր­մու­թյամբ ու­ղարկ­վել են սխա­լա­կան մարդ­կանց: Երբ տե­սել եմ քրիս­տո­նեա­կան փոր­ձա­ռու­թյան տար­բեր փու­լե­րի կա­րիք ու­նե­ցող մարդ­կանց, ա­սել եմ նրանց այդ մա­սին ի­րենց ներ­կա և հա­վեր­ ժա­կան բա­րօ­րու­թյան հա­մար: Եվ ինչ­քան Տե­րը պահ­պա­նի իմ կյան­քը, ես իմ գոր­ծը կա­նեմ հա­վա­տար­մո­րեն, ան­կախ նրա­նից՝ տղա­մար­դիկ և կա­նայք կլսե՞ն, կըն­դու­նեն և կհ­նա­զանդ­վե՞ն, թե՞ ոչ: Իմ աշ­խա­տան­քը հստա­կո­րեն տրված է ինձ կա­տա­րե­լու հա­մար, և ես շնորհ կստա­նամ հնա­զանդ լի­նե­լու հա­մար: Ես սի­րում եմ Աստ­ծուն: Ես սի­րում եմ Հի­սուս Քրիս­տո­սին՝ Աստ­ծո Որ­դուն, և ես մեծ հե­տաքրք­րու­թյուն եմ զգում յու­րա­քանչ­յուր մար­դու նկատ­մամբ, ով հայ­տա­րա­րում է, թե Աստ­ծո զա­վակ է: Ես վճռել եմ լի­նել հա­վա­տա­րիմ ծա­ռա այն­քան ժա­մա­նակ, ինչ­քան Տե­րը կպահ­պա­նի իմ կյան­քը: Ես չեմ ընկ­նի և չեմ հու­սալք­վի: Ես սի­րում եմ Տի­րո­ջը, ես սի­րում եմ իմ Փրկ­չին, և իմ կյանքն ամ­բող­ ջո­վին Աստ­ծո ձեռ­քե­րում է: Այն­քան, ինչ­քան Նա կպա­հի ինձ, ես կկրեմ ան­վի­ճե­լի վկա­յու­թյուն: Ձեռ­ագ­րեր 5.152, 153:

253

28 ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

օգոստոս

Քո բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րում ճա­նա­չիր Նրան, և Նա կուղ­ղի քո ճա­ նա­պարհ­նե­րը։ Ա­ռա­կաց 3.6:

Աստ­ծո որ­դի­նե­րից և դուստ­րե­րից մեծ բա­ներ են ակն­կալ­վում: Նա­յում եմ այ­սօր­վա ե­րի­տա­սար­դու­թյա­նը, և սիրտս ցա­վում է նրանց հա­մար: Ի՜նչ հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ են բաց նրանց ա­ռաջ: Ե­թե նրանք ան­կեղ­ծո­ րեն փոր­ձեն սո­վո­րել Քրիս­տո­սի մա­սին, Նա նրանց ի­մաս­տու­թյուն կտա, ինչ­պես այն տվեց Դա­նիե­լին: Նրանք կա­րող են ա­ռաջ­նոր­դու­թյուն ստա­ նալ Նրա­նից, Ով հզոր է խոր­հուրդ տա­լու մեջ: «Ի­մաս­տու­թյան սկիզ­բը Տի­րոջ երկ­յուղն է» (Սաղ­մոս 111.10): Սաղ­մո­սեր­գուն ա­սում է. «­Խոս­քե­րիդ հայտ­նու­թյու­նը լույս է տա­լիս և ի­մաս­տուն է ա­նում պար­զա­միտ­նե­րին» (Սաղ­մոս 119.130): Եվ ի­մաս­տուն մար­դը գրում է. «­Քո բո­լոր ճա­նա­պարհ­ նե­րում ճա­նա­չիր Նրան, և Նա կուղ­ղի քո ճա­նա­պարհ­նե­րը»: Թող որ ե­րի­տա­սար­դու­թյու­նը կա­րո­ղա­նա գնա­հա­տել այն ա­ռա­վե­լու­ թյու­նը, ո­րը կա­րող է լի­նել ի­րեն­ցը` ա­ռաջ­նորդ­վել Աստ­ծո անս­խա­լա­կան ի­մաս­տու­թյամբ: Թող որ նրանք վերց­նեն ճշմար­տու­թյան Խոս­քը որ­պես ի­րենց խորհր­դա­կան և հմ­տա­նան «­Հո­գու սուրն» օգ­տա­գոր­ծե­լու մեջ: Սա­տա­նան ի­մաս­տուն գե­նե­րալ է, սա­կայն Հի­սուս Քրիս­տո­սի խո­նարհ և նվիր­ված զին­վո­րը կա­րող է հաղ­թել նրան: Հաղ­թող­նե­րի մա­սին գրված է. «Եվ նրանք հաղ­թե­ցին նրան՝ Գա­ռի ար­յու­նով և ի­րենց վկա­յու­թյան խոս­ քով և չ­սի­րե­ցին ի­րենց հո­գին մինչև ի մահ» (Հայտ­նու­թյուն 12.11): Մենք չպետք է վստա­հենք ես-ին: Մեր վերջ­նա­կան ու­ժը միայն թու­լու­ թյունն է: Հի­սուսն ա­սում է. «Ա­ռանց Ինձ չեք կա­րող ո­չինչ ա­նել», սա­կայն Նա խոս­տա­նում է. «Ե­թե կե­նաք Ին­ձա­նում, և Իմ խոս­քե­րը ձե­զա­նում կե­ նան, ինչ որ էլ կա­մե­նաք, կխնդրեք և կ­լի­նի ձեզ» (Հով­հան­նես 15.5, 7): Թ­վում է, թե մեծ պա­տիվ է հրա­վիր­վել այս երկ­րի թա­գա­վո­րի ներ­կա­ յու­թյուն: Սա­կայն ե­կեք խոր­հենք այն զար­մա­նահ­րաշ ա­ռա­վե­լու­թյան մա­սին, որն ա­ռա­ջարկ­վում է մեզ: Ե­թե մենք հնա­զանդ­վենք Աստ­ծո պա­ հանջ­նե­րին, կա­րող ենք դառ­նալ տիե­զեր­քի Ար­քա­յի դուստ­րերն ու որ­ դի­նե­րը: Խաչ­ված և հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի մի­ջո­ցով մենք կա­րող ենք լցվել ար­դա­րու­թյան պտուղ­նե­րով և հա­մա­պա­տաս­խան լի­նել փայ­լե­լու Ար­քա­յի պա­լատ­նե­րում ա­նան­ցա­նե­լի դա­րե­րում: Մեր գոր­ծը Աստ­ծո Որ­ դու հետ ա­մե­նամ­տե­րիմ միու­թյու­նը փնտրելն է, Նրա դպրո­ցում կրթվե­ լը, սրտով հեզ և խո­նարհ դառ­նա­լը, Քրիս­տո­սի գոր­ծը կա­տա­րե­լը, Նրա ար­քա­յու­թյու­նը մո­տեց­նելն ու Նրա գա­լուստն ա­րա­գաց­նե­լը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1888թ. փետր­վա­րի 28:

254

29 ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՆԵՐԻՆ ՀԱՍՑԵԱԳՐՎԱԾ ՓԱԿՄԱՆ ԽՈՍՔ

օգոստոս

Ո­րով­հետև ես ար­դեն նվիր­վում եմ, և իմ բա­ժան­վե­լու ժա­մա­նա­ կը հա­սած է։ Բա­րի պա­տե­րազ­մը պա­տե­րազ­մե­ցի, ըն­թաց­քը կա­տա­ րե­ցի, հա­վա­տը պա­հե­ցի, այ­սու­հետև մնում է ինձ ար­դա­րու­թյան պսա­կը, որ Տե­րը կտա ինձ այն օ­րը՝ ար­դար Դա­տա­վո­րը. և ոչ միայն ինձ, այլև ա­մե­նին, որ սի­րե­ցին Նրա հայտ­նու­թյու­նը։ Բ Տի­մո­թեոս 4.6-8:

Ես չեմ ակն­կա­լում եր­կար ապ­րել: Իմ գոր­ծը հա­մար­յա կա­տար­ված է: Ա­սա­ցեք ե­րի­տա­սարդ­նե­րին, որ ես կա­մե­նում եմ, որ­պես­զի իմ բա­ռե­րը նրանց այն­պես քա­ջա­լե­րեն, որ ա­ռա­վել գրա­վիչ լի­նեն երկ­նա­յին մտքի հա­մար, և որ նրանց ազ­դե­ցու­թյունն ու­րիշ­նե­րի վրա լի­նի ա­մե­նաազն­ վաց­նո­ղը: Մի գի­շեր ես ընտ­րում և մի կողմ էի դնում այն բո­լոր գրքե­րը, ո­րոնք ոչ մի օ­գուտ չեն տա­լիս ե­րի­տա­սար­դու­թյա­նը: Մենք նրանց հա­մար պետք է ընտ­րենք գրքեր, ո­րոնք կխրա­խու­սեն նրանց ազ­նիվ կյան­քի և կա­ռաջ­ նոր­դեն դե­պի Խոս­քի բա­ցու­մը: Սա ինձ ներ­կա­յաց­վել է անց­յա­լում, և ես կար­ծե­ցի, թե այն ձե­զա­նից ա­վե­լի շուտ կստա­նամ և կա­պա­հո­վագ­րեմ: Մենք չենք կա­րող ե­րի­տա­սարդ­նե­րին ա­նար­ժեք գրքեր ա­ռա­ջար­կել: Մտքի և հո­գու հա­մար օրհ­նու­թյուն հան­դի­սա­ցող գրքե­րի կա­րիք կա: Այս բա­նե­րին շատ քիչ ու­շադ­րու­թյուն է դարձ­վում, այդ պատ­ճա­ռով մեր ժո­ ղո­վուր­դը պետք է ծա­նո­թա­նա այն ա­մե­նի հետ, ին­չի մա­սին խո­սում եմ: Չեմ կար­ծում, որ ա­վե­լի շատ վկա­յու­թյուն­ներ կու­նե­նամ մեր ժո­ղովր­ դի հա­մար: Հաս­տա­տուն մտքի տեր մեր տղա­մար­դիկ գի­տեն, թե ինչն է լավ գոր­ծը բարձ­րաց­նե­լու և կա­ռու­ցե­լու հա­մար: Սա­կայն Աստ­ծո սե­րը սրտե­րում՝ նրանք պետք է ա­վե­լի ու ա­վե­լի խորն ու­սում­նա­սի­րեն Աստ­ծո բա­նե­րը: Ես շատ ան­հանգս­տա­ցած եմ, որ մեր ե­րի­տա­սարդ­ներն ու­նե­ նան ըն­թեր­ցա­նու­թյան պատ­շաճ դա­սա­ժամ, այ­նու­հետև այն կստա­նան նաև ծեր մար­դիկ: Մենք մեր աչ­քե­րը պետք է պա­հենք ճշմար­տու­թյան կրո­նա­կան գրավ­չու­թյան վրա, պետք է մեր միտքն ու ու­ղե­ղը բաց պա­ հենք Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րի հա­մար: Սա­տա­նան գա­լիս է այն ժա­մա­նակ, երբ մար­դիկ ան­տեղ­յակ են: Մենք չպետք է բա­վա­րար­ վենք նրա­նով, որ նա­խազ­գու­շաց­ման լուրն ար­դեն մեկ ան­գամ հնչել է: Մենք այն պետք է հնչեց­նենք կրկին ու կրկին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1915թ. ապ­րի­լի 15:

255

30 ՄԻՆՉԵՎ ՎԵՐՋ ՇՈՂԱՑՈՂ ԼՈՒՅՍԸ

օգոստոս

Եվ երկն­քից մի ձայն լսե­ցի, որ ա­սում էր ինձ. Գրիր, Ե­րա­նե­լի են այն մե­ռել­նե­րը, որ Տե­րումն են ննջում այ­սու­հետև, ա­յո, Հո­գին ա­սում է, որ ի­րենց աշ­խա­տան­քից հան­գիստ կառ­նեն, և նրանց գոր­ծե­րը գնում են նրանց հետևից։ Հայտ­նու­թյուն 14.13:

Վեր­ջին օ­րե­րին մեր ժո­ղովր­դին ա­ռատ լույս է տրվել: Իմ կյան­քը շա­ րու­նակ­վի թե ոչ, իմ գրվածք­նե­րը մշտա­պես կխո­սեն, և դ­րանց գոր­ծը կլի­նի ա­ռաջ գնալն այն­քան ժա­մա­նակ, որ­քան կյան­քը շա­րու­նակ­վի: Իմ գրվածք­նե­րը պահ­պան­վում են աշ­խա­տա­սեն­յա­կում` թղթա­պա­նա­կի մեջ, և երբ ես այլևս չլի­նեմ, այս խոս­քե­րը, ո­րոնք ինձ տրվել են Տի­րո­ ջից, դեռևս կապ­րեն և կ­խո­սեն մարդ­կանց հետ: Բայց իմ ու­ժը դեռևս պահ­պան­վում է, և ես հույս ու­նեմ շա­րու­նա­կել ի­րա­կա­նաց­նել ա­վե­լի օգ­ տա­կար աշ­խա­տանք: Հնա­րա­վոր է ապ­րել մինչև Քրիս­տո­սի գա­լուս­տը, սա­կայն ե­թե հան­կարծ չապ­րեմ, հա­վա­տում եմ, որ իմ մա­սին կաս­վի. «Ե­րա­նե­լի են այն մե­ռել­նե­րը, որ Տե­րումն են ննջում այ­սու­հետև, ա­յո, Հո­ գին ա­սում է, որ ի­րենց աշ­խա­տան­քից հան­գիստ կառ­նեն, և նրանց գոր­ ծե­րը գնում են նրանց հետևից»: Ես շնոր­հա­կա­լու­թյուն եմ հայտ­նում Աստ­ծուն Իր սի­րո ե­րաշ­խա­վո­րու­ թյան հա­մար, և որ ա­մեն օր ու­նեմ Նրա ա­ռաջ­նոր­դու­թյունն ու ուղ­ղոր­ դու­մը: Ես շատ զբաղ­ված եմ գրե­լով: Վաղ ա­ռա­վոտ­յան և ուշ ե­րե­կո­յան ես գրում եմ այն բա­նե­րը, ո­րոնք Աստ­ված բա­ցում է իմ առջև: Իմ գոր­ծի նպա­տակն է պատ­րաս­տել մի ժո­ղո­վուրդ, ով կկանգ­նի Տի­րոջ օ­րը: Քրիս­ տո­սի խոս­տու­մը հաս­տատ է: Ժա­մա­նա­կը կարճ է: Մենք պետք է աշ­խա­ տենք, ար­թուն կե­նանք և ս­պա­սենք Տեր Հի­սու­սին: Մեզ կոչ է ար­վում լի­ նել հաս­տա­տուն, ան­սա­սան, ա­մեն ժա­մա­նակ ա­վե­լի ա­ռա­ջա­նալ Տի­րոջ գոր­ծում: Մեր բո­լո­րի հույ­սե­րի հիմ­քը Քրիս­տոսն է: Վե­րա­նա­յո՞ւմ է արդ­յոք մեր ժո­ղո­վուրդն անց­յա­լը, ներ­կան և ա­պա­ գան, մինչ այն բա­ցա­հայտ­վում է աշ­խար­հի ա­ռաջ: Արդ­յո՞ք նրանք ու­ շադ­րու­թյամբ ա­կանջ են դնում ի­րենց տրված նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րին: Արդ­յո՞ք մեր այ­սօր­վա ա­մե­նա­մեծ ան­հանգս­տու­թյու­նը մեր կյան­քը զտելն ու մաք­րա­գոր­ծելն է, և այն, որ մենք պետք է ար­տա­ցո­լենք աստ­վա­ծա­յի­ նի նմա­նու­թյու­նը: Սա պետք է լի­նի բո­լոր նրանց փոր­ձա­ռու­թյու­նը, ով­քեր միա­նում են այն խմբին, ով­քեր լվաց­ված և մաքր­ված են Գա­ռի ար­յամբ: Նրանք պետք է հագ­նեն Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյու­նը: Նրա ա­նու­նը պետք է գրված լի­նի նրանց ճա­կատ­նե­րին: Ըն­տիր լու­րեր 1.55, 56:

256

օգոստոս

31

ՊԱՏՇԱՃ ՎԵՐԱԲԵՐՄՈՒՆՔ

Զ­գույշ կա­ցեք ձեր ան­ձե­րին, որ չկորց­նենք այն, որ վաս­տա­կե­ ցինք, այլ որ բո­լոր վարձ­քը առ­նենք։ Ա­մեն, ով որ հան­ցանք է գոր­ ծում և չի կե­նում Քրիս­տո­սի վար­դա­պե­տու­թյան մեջ, Աստ­ված չու­նի, ով որ կե­նում է Քրիս­տո­սի վար­դա­պե­տու­թյան մեջ, նա ու­նի Որ­դուն էլ, Հորն էլ։ Բ Հով­հան­նես 1.8, 9:

Շու­տով կար­վեն բո­լոր հնա­րա­վոր ջան­քերն Աստ­ծո Հո­գու վկա­յու­ թյուն­ներն ար­ժեզր­կե­լու և այ­լա­սե­րե­լու հա­մար: Մենք պետք է պատ­ րաստ ու­նե­նանք հստակ և ու­ղիղ լու­րեր, ո­րոնք 1846 թվա­կա­նից գա­լիս են Աստ­ծո ժո­ղովր­դին: Կ­լի­նեն մար­դիկ, ով­քեր ժա­մա­նա­կին մեզ էին միա­ցել հա­վա­տով, ով­ քեր կսկսեն ո­րո­նել նոր, տա­րօ­րի­նակ վար­դա­պե­տու­թյուն­ներ՝ ինչ-որ սեն­սա­ցիոն և տա­րօ­րի­նակ մի բան ժո­ղովր­դին ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար: Նրանք կբե­րեն հնա­րա­վոր մո­լո­րու­թյուն­ներ և կ­ներ­կա­յաց­նեն դրանք որ­ պես տի­կին Ուայ­թի խոս­քեր, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նան հրա­պու­րել մարդ­ կանց: Նրանք, ով­քեր Աստ­ծո տված լույ­սին վե­րա­բեր­վել են որ­պես սո­վո­րա­ կան մի բան, ներ­կա­յաց­ված ցու­ցում­նե­րում շա­հա­վետ դիրք չեն ու­նե­նա: Կ­լի­նեն մար­դիկ, ով­քեր սխալ կմեկ­նա­բա­նեն Աստ­ծո տված լու­րը՝ հա­ մա­պա­տաս­խան ի­րենց հոգևոր կու­րու­թյա­նը: Ո­մանք կթող­նեն ի­րենց հա­վա­տը և կ­մեր­ժեն լու­րե­րի ճշմար­տու­թյու­նը՝ մատ­նան­շե­լով դրանք որ­պես կեղ­ծիք: Ո­մանք դրանք կծաղ­րեն՝ աշ­խա­տե­լով ընդ­դեմ այն լույ­սի, որն Աստ­ ված տվել է տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում, և ո­մանք, ով­քեր թույլ են հա­վա­տում, այդ­պի­սով կշեղ­վեն ճա­նա­պար­հից: Սա­կայն մյուս­նե­րին լու­րը մե­ծա­պես կօգ­նի: Թեև այդ լուրն անձ­նա­ պես ի­րենց չէ ուղղ­ված, նրանք կուղղ­վեն և հե­ռու կմնան մատ­նանշ­ված չա­րիք­նե­րից: Աստ­ծո Հո­գին ցու­ցում­ներ կտա, և շատ մտքե­րում առ­ կա կաս­կած­նե­րը կցրվեն: Հենց վկա­յու­թյուն­նե­րը կլի­նեն այն բա­նա­լին, ո­րոնք կբա­ցատ­րեն տրված լու­րե­րը, ինչ­պես գրված­քը բա­ցատր­վում է գրված­քով: Շա­տե­րը բուռն ցան­կու­թյամբ կկար­դան սխալ­նե­րը հան­ դի­մա­նող լու­րե­րը, որ­պես­զի սո­վո­րեն, թե ինչ պետք է ա­նեն փրկվե­լու հա­մար: Այս լու­րե­րը պետք է ի­րենց տե­ղը գտնեն սրտե­րում, և վե­րա­փո­ խում­ներ տե­ղի կու­նե­նան: Ըն­տիր լու­րեր 1.41, 42:­

257

ՍԵՊ­ ՏԵՄ­ ԲԵՐ

ՀՈԳՈՒ ԿՈՂՄԻՑ ԼԻԱԶՈՐՎԱԾ

սեպտեմբեր

1

ԵՆՈՎՔ

Հա­վատ­քով Ե­նով­քը փոխ­վեց, որ մահ չտես­նի, և չէր գտնվում, ո­րով­հետև Աստ­ված փո­խեց նրան, որ իր փոխ­վե­լուց ա­ռաջ վկայ­վեց, որ հա­ճե­լի էր Աստ­ծուն։ Եբ­րա­յե­ցիս 11.5:

Ե­նովքն իր ապ­րած դա­րում ճշմար­տու­թյան հա­սա­րա­կա­կան ու­սու­ցիչ էր: Նա սո­վո­րեց­նում էր ճշմար­տու­թյու­նը, նա ապ­րում էր ճշմար­տու­թյու­ նը, և Աստ­ծո հետ քայ­լող ու­սուց­չի բնա­վո­րու­թյու­նը ա­մեն կերպ ներ­դաշ­ նակ էր իր ա­ռա­քե­լու­թյան մե­ծու­թյան և սր­բու­թյան հետ: Ե­նով­քը մար­գա­ րե էր, ով խո­սում էր Սուրբ Հո­գուց ներշնչ­ված: Նա լույս էր բա­րո­յա­կան խա­վա­րի մեջ, օ­րի­նա­կե­լի մարդ, ով քայ­լում էր Աստ­ծո հետ՝ հնա­զանդ Աստ­ծո օ­րեն­քին, այն օ­րեն­քին, ո­րին սա­տա­նան հրա­ժար­վեց հնա­զանդ­ վել, որն Ա­դա­մը խախ­տեց, ո­րին Ա­բե­լը հնա­զանդ­վեց և­այդ հնա­զան­դու­ թյան պատ­ճա­ռով սպան­վեց: Եվ այժմ Աստ­ված ցու­ցադ­րեց ողջ տիե­զեր­քին սա­տա­նա­յի մե­ղադ­ րան­քի կեղ­ծու­թյու­նը, թե մար­դը չի կա­րող պա­հել Աստ­ծո օ­րեն­քը: Նա ցու­ցադ­րեց, որ թեև մար­դը մե­ղան­չեց, նա ի զո­րու էր ի­րեն ուղ­ղոր­դել առ Աստ­ված այն­պես, որ ու­նե­նար Աստ­ծո միտքն ու Հո­գին և լի­ներ Քրիս­տո­ սի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը: Այս սուրբ մարդն ընտր­վել էր Աստ­ծո կող­մից՝ դա­ տա­պար­տե­լու աշ­խար­հի չա­րու­թյու­նը և վ­կա­յե­լու աշ­խար­հին, որ մարդն ի վի­ճա­կի է պա­հել Աստ­ծո ողջ օ­րեն­քը: Ե­նով­քը ոչ միայն խոր­հում էր, ա­ղո­թում, ոչ միայն հա­գել էր զգո­նու­ թյան սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը, այլ նաև նա իր խնդրանք­ներն էր ներ­կա­յաց­ նում Աստ­ծուն իր եղ­բայր­նե­րի հա­մար: Նա չէր դի­մա­կա­վո­րում ճշմար­տու­ թյունն ան­հա­վատ­նե­րի հա­ճու­թյանն ար­ժա­նա­նա­լու հա­մար` ան­տե­սե­լով նրանց հո­գի­նե­րը: Աստ­ծո հետ ու­նե­ցած այս սերտ կա­պը նրան քա­ջու­ թյուն տվեց ա­նե­լու Աստ­ծո գոր­ծը: Ե­նով­քը քայ­լեց Աս­տծո հետ և «վկայ­ վեց, որ հա­ճե­լի էր Աստ­ծուն» (Եբ­րա­յե­ցիս 11.5): Սա յու­րա­քանչ­յուր հա­վա­տաց­յա­լի ա­ռա­վե­լու­թյունն է այ­սօր: Մարդն է բնակ­վում Աստ­ծո հետ, և Աստ­ված զբա­ղեց­նում է Իր բնա­կա­վայ­ րը մար­դու հետ: «Ես՝ նրան­ցում, և Դու՝ Ին­ձա­նում», - ա­սում է Հի­սու­սը (Հով­հան­նես 17.23): Աստ­ծո հետ քայ­լե­լը և­ ու­նե­նա­լը այն վկա­յու­թյու­նը, որ ի­րենց ճա­նա­պարհ­նե­րը հա­ճո են Աստ­ծուն, փոր­ձա­ռու­թյուն է, ո­րը չպետք է սահ­մա­նա­փակ­վի Ե­նով­քով, Ե­ղիա­յով, նա­հա­պետ­նե­րով, մար­ գա­րե­նե­րով, ա­ռաք­յալ­նե­րով և նա­հա­տակ­նե­րով: Հի­սու­սին հո­գում պա­ հե­լը, Նրան ի­րենց կյանք տա­նե­լը Քրիս­տո­սի յու­րա­քանչ­յուր հետևոր­դի ոչ միայն ա­ռա­վե­լու­թյու­նը, այլ նաև պար­տա­կա­նու­թյունն է, և նրանք իս­կա­ պես կլի­նեն ա­ռատ պտուղ բե­րող ծա­ռեր: Հա­յացք դե­պի վեր, 228:

259

սեպտեմբեր

2

ՆՈՅ

Եվ Ե­հո­վան ա­սաց Նո­յին. Մ­տիր դու և քո բո­լոր տու­նը տա­պա­ նի մեջ, ո­րով­հետև այս դա­րի մեջ քեզ տե­սա ար­դար Իմ ա­ռա­ջին։ Ծննդոց 7.1:

Նո­յի օ­րե­րում աշ­խար­հի չա­րու­թյունն այն­քան մե­ծա­ցավ, որ Աստ­ված այլևս չէր կա­րող տա­նել դա, և Նա ա­սաց. «Երկ­րի ե­րե­սից ջնջեմ մար­ դուն, որ ստեղ­ծե­ցի» (Ծննդոց 6.7): Սա­կայն Նա խղճաց մարդ­կու­թյա­նը և Իր սի­րով ա­պաս­տան ա­ռա­ջար­կեց նրանց, ով­քեր կըն­դու­նեին այն: Նա Նո­յին տվեց այն լու­րը, ո­րը պետք է փո­խանց­վեր մարդ­կանց. «Իմ Հո­գին մար­դու վրա միշտ չմնա» (հա­մար 3): Նո­յին հանձ­նա­րար­վեց տա­պան կա­ռու­ցել և միև­նույն ժա­մա­նակ քա­ րո­զել, որ Աստ­ված ջրհե­ղեղ է բե­րե­լու երկ­րի վրա չա­րե­րին կոր­ծա­նե­լու հա­մար: Նրանք, ով­քեր կհա­վա­տա­յին այդ լու­րին և կ­պատ­րաստ­վեին այս ի­րա­դար­ձու­թյանն ա­պաշ­խա­րու­թյամբ և վե­րա­փոխ­մամբ, նե­րում կգտնեին և կփրկ­վեին, սա­կայն Աստ­ծուց Իր ծա­ռա Նո­յի մի­ջո­ցով տրվող ա­ղեր­սանք­նե­րին և նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րին շա­րու­նա­կա­կան ընդ­դի­մու­ թյու­նը նրանց բա­ժա­նեց Աստ­ծուց, և­որ­պես արդ­յունք՝ ան­սահ­ման ո­ղոր­ մա­ծու­թյունն ու սե­րը դա­դա­րեց­րին այդ խնդրանք­նե­րը: Աստ­ծո Հո­գին շա­րու­նա­կում էր աշ­խա­տել ապս­տամբ մար­դու հետ, մինչև որ սահ­ման­ված ժա­մա­նակն ա­վարտ­վեց. Նոյն ու իր ըն­տա­նի­քը մտան տա­պան, և Աստ­ծո ձեռ­քը փա­կեց դրա դու­ռը: Ո­ղոր­մու­թյու­նը հե­ ռա­ցավ ոս­կե գա­հից, որ­պես­զի այլևս չմիջ­նոր­դի մե­ղա­վո­րի հա­մար: Այդ սերն­դի բո­լոր մար­դիկ լիար­ժեք ի­մաս­տով հե­թա­նոս կռա­պաշտ­ ներ չէին: Շա­տերն ու­նեին Աստ­ծուն և Նրա օ­րեն­քի գի­տու­թյու­նը, սա­կայն նրանք ոչ միայն մեր­ժե­ցին հա­վա­տա­րիմ քա­րոզ­չի լուրն ար­դա­րու­թյան մա­սին, այլև օգ­տա­գոր­ծե­ցին ի­րենց ողջ ազ­դե­ցու­թյու­նը մյուս­նե­րին հետ պա­հե­լու Աստ­ծուն հնա­զանդ­վե­լուց: Յու­րա­քանչ­յու­րին վրա է հաս­նում փոր­ձու­թյան և վս­տա­հու­թյան օ­րը: Այդ սերն­դի հնա­րա­վո­րու­թյան և­ ա­ռա­վե­լու­թյան օրն այն ժա­մա­նակ էր, երբ Նո­յը հնչեց­նում էր գա­լիք կոր­ ծան­ման նա­խազ­գու­շաց­ման լու­րը, սա­կայն նրանք ի­րենց մտքե­րը հանձ­ նել էին սա­տա­նա­յի, և­ ոչ թե Աստ­ծո կա­ռա­վար­մա­նը, և նա մո­լո­րեց­րեց նրանց, ինչ­պես մո­լո­րեց­րեց մեր նա­խած­նող­նե­րին: Լույ­սի և ճշմար­տու­ թյան փո­խա­րեն նա նրանց հրամց­րեց խա­վարն ու կեղ­ծի­քը, և նրանք հա­վա­տա­ցին նրա մո­լո­րու­թյուն­նե­րին և ս­տե­րին, ո­րով­հետև դրանք ի­րենց հա­մար ըն­դու­նե­լի էին և­ ի­րենց այ­լա­սեր­ված կեն­սա­կեր­պին՝ հա­ մա­հունչ, իսկ ճշմար­տու­թյու­նը, որ կփրկեր նրանց, մերժ­վեց որ­պես մո­լո­ րու­թյուն: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­ներ, 1886թ. ապ­րի­լի 1:

260

սեպտեմբեր

3

ԱԲՐԱՀԱՄ

Այս բա­նե­րից հե­տո տե­սիլ­քում Ե­հո­վա­յի խոս­քը Աբ­րա­մին ե­ղավ ա­սե­լով. Մի՛ վա­խիր, Աբ­րամ, Ես քեզ հա­մար վա­հան եմ, քո վարձ­քը խիստ շատ է։…Եվ Նա դուրս հա­նեց նրան և­ ա­սաց. Դե­պի եր­կին­քը մտիկ ա­րա և­ աստ­ղե­րը հա­մա­րիր, ե­թե որ կա­րող ես նրանց հա­մա­ րել. Եվ ա­սաց նրան. Այս­պես կլի­նի քո սե­րուն­դը։ Եվ նա հա­վա­տաց Ե­հո­վա­յին, և Նա նրա հա­մար ար­դա­րու­թյուն հա­մա­րեց այս։ Ծննդոց 15.1-6:

Աստ­ված նա­խա­տե­սել էր, որ Աբ­րա­հա­մը լի­ներ լույ­սի և­ օրհ­նու­թյան ու­ղի, որ նա ժո­ղո­վող ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­նար, և­որ Աստ­ված երկ­րի վրա ժո­ղո­վուրդ ու­նե­նար: Աբ­րա­հա­մը պետք է ապ­րեր երկ­րի վրա` իր կյան­ քով ար­տա­ցո­լե­լով Հի­սու­սի բնա­վո­րու­թյու­նը: Երբ Աբ­րա­համն ստա­ցավ աստ­վա­ծա­յին կան­չը, նա հռչա­կա­վոր մարդ չէր, ոչ էլ օ­րենս­դիր կամ նվա­ ճող: Նա վրան­նե­րում ապ­րող հա­սա­րակ հո­վիվ էր, ով սա­կայն ու­ներ շատ աշ­խա­տող­ներ իր հա­մեստ գործն ա­ռաջ տա­նե­լու հա­մար: Եվ այն պա­ տի­վը, որ նա ստա­ցավ, առ Աստ­ված իր հա­վա­տար­մու­թյան, խստա­պա­ հանջ ազն­վու­թյան և­ազ­նիվ գոր­ծե­րի պատ­ճա­ռով էր: Տե­րը նրա մա­սին ա­սաց. «­Մի՞­թե Ես Աբ­րա­հա­մից ծած­կող եմ ինչ որ ա­նե­լու եմ, ըստ ո­րում Աբ­րա­հա­մը մի մեծ և զո­րա­վոր ազգ է լի­նե­լու, և­ երկ­րի բո­լոր ազ­գե­րը նրա­նով օրհն­վե­լու են։ Ո­րով­հետև Ես ճա­նա­չե­ցի նրան, որ իր որ­դի­նե­րի և­ ի­րե­նից հե­տո իր տա­նը կպատ­վի­րի, և նրանք Ե­հո­վա­յի ճա­նա­պար­հը կպա­հեն, ար­դա­րու­թյուն և­ ի­րա­վունք ա­նե­լու հա­մար, որ­պես­զի Ե­հո­վան Աբ­րա­հա­մի վրա բե­րի ինչ որ ա­սել է նրան» (Ծննդոց 18.17-19): Աբ­րա­հա­մի կյան­քում տեղ չգտավ ե­սա­սի­րու­թյու­նը, և դա իս­կա­պես նրան դարձ­րեց «աշ­խար­հի տե­սա­րան, հրեշ­տակ­նե­րի էլ, մարդ­կանց էլ» (Ա Կորն­թա­ցիս 4.9): Եվ Տե­րը հայ­տա­րա­րեց, որ կօրհ­ներ նրանց, ով­քեր կօրհ­նեին Աբ­րա­հա­մին, և կ­պատ­ժեր նրանց, ով­քեր վատ կվար­վեին կամ կվի­րա­վո­րեին նրան: Աբ­րա­հա­մի հա­վա­տի կյան­քի փոր­ձա­ռու­թյամբ Ե­հո­ վա­յի մա­սին ճիշտ գի­տու­թյուն փո­խանց­վեց հա­զա­րա­վոր մարդ­կանց, և նրա լույ­սը կտա­րա­ծի իր շո­ղե­րը բո­լոր նրանց ճա­նա­պար­հին, ով­քեր դրսևո­րում են Աբ­րա­հա­մի բա­րե­պաշ­տու­թյու­նը, հա­վա­տը, նվիր­վա­ծու­ թյունն ու հնա­զան­դու­թյու­նը: Աբ­րա­հա­մը Քրիս­տո­սի մա­սին գի­տե­լիք ու­ներ, քա­նի որ Տե­րը լու­սա­ վո­րել էր նրան աշ­խար­հի Փր­կագ­նո­ղի վե­րա­բեր­յալ: Եվ նա ի­մաց­րեց իր ըն­տա­նի­քին և­իր ե­րե­խա­նե­րին, որ զո­հա­բե­րու­թյուն­նե­րը խորհր­դան­շում էին Քրիս­տո­սին՝ Աստ­ծո Գա­ռին, Ով պետք է սպան­վեր աշ­խար­հի մեղ­քե­ րի հա­մար: Այս­պես նա հա­վա­քեց դար­ձի ե­կած մարդ­կանց՝ հա­վա­տա­լու հա­մար միակ ճշմար­տու­թյանն ու կեն­դա­նի Աստ­ծուն: Ցու­ցում­ներ ե­րի­ տա­սարդ­նե­րին, 1897թ. մար­տի 4: 261

սեպտեմբեր

4

ՀՈՎՍԵՓ

Եվ Աստ­ված ինձ ձեր ա­ռաջ ու­ղար­կեց, որ երկ­րի վրա ձեզ հա­մար սե­րունդ պա­հի, և ձեզ ապ­րեց­նի մեծ ա­զա­տու­թյու­նով։ Եվ արդ ոչ թե դուք ու­ղար­կե­ցիք ինձ այս­տեղ, այլ Աստ­ված: Եվ ինձ Փա­րա­վո­ նին հայր և նրա բո­լոր տա­նը տեր, Ե­գիպ­տո­սի բո­լոր երկ­րին իշ­խան դրեց։ Ծննդոց 45.7, 8:

Աստ­ված նա­խա­տե­սել էր, որ Հով­սե­փի մի­ջո­ցով Աստ­վա­ծաշն­չի կրո­նը ներ­կա­յաց­վի ե­գիպ­տա­ցի­նե­րին: Այս հա­վա­տա­րիմ վկան պետք է Քրիս­ տո­սին ներ­կա­յաց­ներ ար­քա­յա­կան պա­լատ­նե­րում: Նրա ե­րի­տա­սար­դու­ թյան տա­րի­նե­րին Աստ­ված Հով­սե­փի հետ շփվում էր ե­րազ­նե­րի մի­ջո­ ցով` ակ­նար­կե­լով նրան այն բարձր պաշ­տո­նի մա­սին, ո­րին նա պետք է կանչ­վեր: Հով­սե­փի եղ­բայր­նե­րը, կան­խե­լու հա­մար նրա ե­րազ­նե­րի ի­րա­ կա­նա­ցու­մը, վա­ճա­ռե­ցին նրան որ­պես ստրուկ: Սա­կայն նրանց դա­ժան ա­րար­քը հան­գեց­րեց նրան, որ ե­րազ­նե­րի կան­խա­տե­սու­թյու­նը ի­րա­կա­ նու­թյուն դար­ձավ: Նրանք, ով­քեր փոր­ձում են ե­րես թե­քել Աստ­ծո նպա­տա­կից և­ընդ­դի­ մա­նալ Նրա կամ­քին, ո­րո­շա­կի ժա­մա­նակ կա­րող են բար­գա­վա­ճել, սա­ կայն Աստ­ված աշ­խա­տում է ի­րա­կա­նաց­նե­լու Իր սե­փա­կան նպա­տակ­ նե­րը և ցույց կտա, թե ով է երկն­քի և­երկ­րի ղե­կա­վա­րը: Ե­գիպ­տո­սում որ­պես ստրուկ վա­ճառ­վե­լը Հով­սեփն ըն­կա­լեց որ­պես իր հետ տե­ղի ու­նե­ցած մե­ծա­գույն ա­ղետ, սա­կայն նա զգաց Աստ­ծուն վստա­հե­լու կա­րի­քը, ին­չը եր­բեք չէր ա­րել իր հոր սի­րով պաշտ­պան­ված լի­նե­լու տա­րի­նե­րին: Հով­սեփն Աստ­ծուն իր հետ տա­րավ Ե­գիպ­տոս: Այս փաստն ակն­հայտ էր, քան­զի, իր վիշ­տը կրե­լով հան­դերձ, նա կեն­սու­րախ էր: Ինչ­պես Աստ­ծո տա­պանն Իս­րա­յե­լին հան­գիստ և բար­գա­վա­ճում բե­ րեց, այդ­պես էլ Աստ­ծուն սի­րող, աստ­վա­ծա­վախ այս ե­րի­տա­սարդն օրհ­ նու­թյուն բե­րեց Ե­գիպ­տո­սին: Դա դրսևոր­վեց այն­քան ընգծ­ված կեր­պով, որ Պե­տափ­րե­սը, ում տա­նը նա ծա­ռա­յում էր, վե­րագ­րեց իր բո­լոր օրհ­ նու­թյուն­ներն իր գնած ստրու­կին և նրան դարձ­րեց որ­դի, ոչ թե ծա­ռա: Աստ­ծո նպա­տակն է, որ նրանք, ով­քեր սի­րում և պատ­վում են Իր ա­նու­ նը, պա­տիվ ստա­նան նաև ի­րենք, և­որ նրանց մի­ջո­ցով Աստ­ծուն տված փառ­քը ար­տա­ցոլ­վի նաև նրանց վրա: Հով­սե­փի բնա­վո­րու­թյու­նը չփոխ­վեց, երբ նրան բարձր պաշ­տոն վստահ­վեց: Նա բեր­վեց մի տեղ, ուր նրա ա­ռա­քի­նու­թյու­նը հստակ փայ­ լով երևա­լու էր բա­րի գոր­ծե­րի մեջ: Աստ­ծո օրհ­նու­թյուն­նե­րը նրա վրա էին տա­նը թե դաշ­տում: Պե­տափ­րե­սի տան ողջ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը դրված էր նրա վրա: Եվ այս ա­մե­նում նա ցու­ցա­բե­րեց հաս­տա­տուն ազն­ վու­թյուն, քա­նի որ սի­րում էր Աստ­ծուն և­երկ­յու­ղում էր Նրա­նից: Ցու­ցում­ ներ ե­րի­տա­սարդ­նե­րին, 1897թ. մար­տի 11:

262

սեպտեմբեր

5

ՄՈՎՍԵՍ

Եվ Մով­սեսն ա­սաց Աստ­ծուն. Ես ո՞վ եմ, որ Փա­րա­վո­նի մոտ գնամ և Իս­րա­յե­լի որ­դի­նե­րին Ե­գիպ­տո­սից հա­նեմ։ Եվ ա­սաց. թե Ես քեզ հետ կլի­նեմ, և սա քեզ հա­մար նշան կլի­նի, որ Ես եմ քեզ ու­ղար­կել, երբ որ ժո­ղո­վուր­դը Ե­գիպ­տո­սից հա­նես, այս սա­րի վրա կպաշ­տեք Աստ­ծուն։ Ե­լից 3.11, 12:

Նվիր­վա­ծու­թյունն ու խո­նար­հու­թյու­նը մշտա­պես բնու­թագ­րել են մարդ­կանց, ում Աստ­ված վստա­հել է կարևոր պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն Իր գոր­ծում: Ա­նա­պա­տում աստ­վա­ծա­յին կո­չը Մով­սե­սին ստի­պեց անվս­ տա­հու­թյուն ցու­ցա­բե­րել իր ան­ձի նկատ­մամբ: Նա գի­տակ­ցեց իր ան­հա­ մա­պա­տաս­խա­նու­թյունն այն դիր­քին, ո­րին Աստ­ված կան­չում էր ի­րեն, սա­կայն, ըն­դու­նե­լով վստա­հու­թյու­նը, նա փայ­լեց­ված գոր­ծիք դար­ձավ Աստ­ծո ձեռ­քում՝ ի­րա­կա­նաց­նե­լու մահ­կա­նա­ցու­նե­րին երբևէ հանձ­նա­ րար­ված մե­ծա­գույն գոր­ծը: Ե­թե Մով­սե­սը վստա­հեր իր սե­փա­կան ու­ժին և­ ի­մաս­տու­թյա­նը և պատ­րաս­տա­կա­մո­րեն ըն­դու­ներ մե­ծա­գույն հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը, նա կդրսևո­րեր իր ողջ ան­հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը նման գոր­ծի հա­մար: Այն փաս­տը, որ մարդն զգում է իր սե­փա­կան թու­լու­թյու­նը, գո­նե վկա­ յում է այն մա­սին, որ նա գի­տակ­ցում է ի­րեն հանձ­նա­րար­ված գոր­ծի ողջ մե­ծու­թյու­նը, և սա հույ­սի տեղ է թող­նում, որ նա Աստ­ծուն կդարձ­նի իր խորհր­դա­կանն ու իր զո­րու­թյու­նը: Նման մար­դը չի գնա ա­վե­լի հե­ռու կամ ա­վե­լի ա­րագ, քան Աստ­ծո ա­ռաջ­նոր­դու­թյունն է: Մար­դը ձեռք կբե­րի զո­րու­թյուն և­ազ­դե­ցու­թյուն, երբ ըն­դու­նի Աստ­ծո՝ իր վրա դրած պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը և­ իր ողջ հո­գով ձգտի պատ­ րաստ­վել այն ճշտո­րեն ի­րա­կա­նաց­նե­լուն: Ինչ­քան էլ որ սահ­մա­նա­փակ լի­նեն նրա կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը, և խո­նարհ՝ նրա դիր­քը, ան­հա­տը ձեռք կբե­րի ճշմա­րիտ մե­ծու­թյուն, երբ ու­րա­խու­թյամբ կար­ձա­գան­քի պար­ տա­կա­նու­թյան կո­չին և, վստա­հե­լով աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյա­նը, կձգտի հա­վա­տար­մու­թյամբ կա­տա­րել իր աշ­խա­տան­քը: Նա կզգա, որ ստա­ցել է սուրբ հանձ­նա­րա­րու­թյուն՝ պայ­քա­րել սխա­լի դեմ, ու­ժե­ղաց­նել ճիշ­տը, բարձ­րաց­նել, մխի­թա­րել և­ օրհ­նել իր ըն­կեր­նե­րին: Ծու­լու­թյու­նը, ե­սա­ սի­րու­թյու­նը, սերն աշ­խար­հա­յին ար­ժեք­նե­րի նկատ­մամբ պետք է տե­ղի տան այս բարձր և սուրբ կան­չին: Նման աշ­խա­տան­քում ներգ­րավ­ված թույլ մար­դը կու­ժե­ղա­նա, վե­հե­ րո­տը կխի­զա­խա­նա, անվճ­ռա­կա­նը կդառ­նա ա­մուր և­ան­կոտ­րում: Յու­ րա­քանչ­յու­րը տես­նում է իր դիր­քի և­ըն­թաց­քի կարևո­րու­թյու­նը, քա­նի որ եր­կինքն է ընտ­րել ի­րեն՝ կա­տա­րե­լու հա­տուկ գործ ար­քա­նե­րի Ար­քա­յի հա­մար: Նման մար­դիկ ա­վե­լի շուտ կթող­նեն աշ­խար­հը, քան կապ­րեն նրա­նում: Նրանց գոր­ծադ­րած ազ­դե­ցու­թյու­նը վե­հաց­նում, մաք­րա­գոր­ ծում և­ ազն­վաց­նում է բո­լոր նրանց, ում հետ նրանք շփվում են: Այդ­պի­ սով նրանք օգ­նում են ի­րենց ըն­կեր­նե­րին պատ­րաստ­վել ի­րենց երկ­նա­յին տնե­րի հա­մար: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1881թ. օ­գոս­տո­սի 11: 263

սեպտեմբեր

6

ՀԵՍՈՒ

Ոչ մի մարդ չկա­րո­ղա­նա քեզ քո կյան­քի բո­լոր օ­րե­րում դեմ կանգ­ նել. ինչ­պես որ Մով­սե­սի հետ էի, քեզ հետ կլի­նեմ, քեզ չեմ թող­նի և քեզ ան­տես չեմ ա­նի: Հե­սու 1.5:

Մով­սե­սի մա­հից հե­տո Հե­սուն նշա­նակ­վեց Իս­րա­յե­լի ա­ռաջ­նորդ՝ տա­նե­լու նրանց Խոս­տաց­ված Եր­կիր: Նա լավ պատ­րաստ­ված էր այս կարևոր գոր­ծի հա­մար: Չէ­՞որ Մով­սե­սի աջ ձեռքն էր իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րի՝ ա­նա­պա­տում թա­փա­ռե­լու ժա­մա­նա­կի գրե­թե ողջ ըն­թաց­քում: Նա տե­սել էր Մով­սե­սի մի­ջո­ցով ի­րա­կա­նաց­րած Աստ­ծո հրա­շա­լի գոր­ծե­րը և լավ էր հաս­կա­նում ժո­ղովր­դի տրա­մադր­վա­ծու­թյու­նը: Նա տաս­ներ­կու լրտես­նե­ րից մեկն էր, ով­քեր ու­ղարկ­վել էին Խոս­տաց­ված Եր­կիրն ու­սում­նա­սի­րե­ լու, և­ եր­կու­սից մե­կը, ով­քեր դրա հարս­տու­թյան մա­սին ճիշտ տե­ղե­կու­ թյուն­ներ տվե­ցին և խ­րա­խու­սե­ցին ժո­ղովր­դին գնալ ա­ռաջ և տի­րա­նալ դրան Աստ­ծո զո­րու­թյամբ: Տե­րը խոս­տա­ցավ Հե­սուին, որ կլի­նի նրա հետ այն­պես, ինչ­պես ե­ղել էր Մով­սե­սի հետ, և­ որ Քա­նա­նը նրա հա­մար հեշտ նվա­ճում կդարձ­նի, ե­թե նա հա­վա­տա­րիմ լի­նի Իր բո­լոր պատ­վի­րան­նե­րին: Հե­սուն ան­ հանգս­տա­ցած էր ժո­ղովր­դին Քա­նա­նի եր­կիր ա­ռաջ­նոր­դե­լու իր հանձ­ նա­րա­րու­թյան կա­տար­ման հա­մար, բայց այս հա­վաս­տիա­ցու­մը ցրեց նրա բո­լոր վա­խե­րը: Նա հրա­մա­յեց Իս­րա­յե­լի որ­դի­նե­րին պատ­րաստ­վել ե­ռօր­յա ճամ­փոր­դու­թյա­նը և կար­գադ­րեց բո­լոր պա­տե­րազ­մող տղա­ մարդ­կանց նա­խա­պատ­րաստ­վել ճա­կա­տա­մար­տի: «Եվ Հե­սուին պա­տաս­խա­նե­ցին և­ ա­սա­ցին. Ա­մեն ինչ որ պատ­վի­րե­ ցիր՝ կա­նենք, և­ ուր որ մեզ ու­ղար­կես, կգնանք: Ինչ­պես որ Մով­սե­սին էինք լսում, այն­պես էլ քեզ կլսենք, միայն թե քո Տեր Աստ­վա­ծը քեզ հետ լի­նի, ինչ­պես որ Մով­սե­սի հետ էր: Ա­մեն ով որ քո հրա­մա­նին ընդ­դի­մա­նա և չլ­սի քո ա­մեն խոս­քե­րին, որ մեզ պատ­վի­րես, պի­տի սպան­վի, միայն թե զո­րա­ցիր և քաջ ե­ղիր» (Հե­սու 1.16-18): Աստ­ված ցան­կա­ցավ, որ­պես­զի իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րի ան­ցու­մը Հոր­դա­ նա­նով հրա­շա­լի լի­նի: Հե­սուն հրա­մա­յեց մարդ­կանց սրբել ի­րենց, ո­րով­ հետև հա­ջորդ օ­րը Տե­րը նրանց մեջ հրաշք­ներ էր կա­տա­րե­լու: Նշա­նակ­ ված ժա­մա­նակ նա պատ­վի­րեց քա­հա­նա­նե­րին վերց­նել Աստ­ծո օ­րեն­քը կրող տա­պա­նա­կը և տա­նել այն մարդ­կանց ա­ռաջ: «Եվ Տերն ա­սաց Հե­ սուին. Այ­սօր կսկսեմ քեզ մե­ծաց­նել բո­լոր Իս­րա­յե­լի աչ­քի ա­ռաջ, որ ի­մա­ նան, թե ինչ­պես որ Մով­սե­սի հետ էի, քեզ հետ կլի­նեմ» (Հե­սու 3.7): Վ­կա­ յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 4.156, 157:

264

սեպտեմբեր

7

ԴԵԲՈՐԱ ԵՎ ԲԱՐԱԿ

Եվ այն օ­րը Դե­բո­րան և Ա­բի­նոա­մի որ­դի Բա­րա­կը եր­գե­ցին և­ ա­սա­ցին. Իս­րա­յե­լի զո­րա­վար­ներն ա­ռաջ­նոր­դե­լով, ժո­ղո­վուր­դը հո­ ժա­րա­կամ լի­նե­լով՝ Օրհ­նե­ցեք Տի­րո­ջը։ Դա­տա­վո­րաց 5.1, 2:

Իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րը, կրկին բա­ժան­վե­լով Աստ­ծուց կռա­պաշ­տու­թյամբ, խո­րա­պես ճնշվե­ցին այս թշնա­մի­նե­րի կող­մից: Մարդ­կանց ու­նեց­ված­ քը, նույ­նիսկ կյան­քը մշտա­կան վտան­գի տակ էին: Ուս­տի գյու­ղերն ու հե­ռա­վոր բնա­կա­վայ­րերն ա­մա­յա­ցան, և մար­դիկ հա­վաք­վե­ցին պարս­ պա­պատ քա­ղաք­նե­րում: Բարձ­րա­դիր ճա­նա­պարհ­ներն ա­մա­յի էին, և մար­դիկ վայ­րից վայր էին տե­ղա­փոխ­վում ա­նան­ցա­նե­լի ա­րա­հետ­նե­րով: Ջ­րամ­բար­նե­րի մո­տա­կայ­քում շա­տե­րը թա­լան­վում և նույ­նիսկ սպան­ վում էին, և­ ինչն ա­վե­լի էր մե­ծաց­նում նրանց մտա­հո­գու­թյու­նը՝ իս­րա­յե­ լա­ցի­ներն ան­զեն էին: Քա­ռա­սուն հա­զար տղա­մարդ­կանց մեջ գեթ մեկ սուր կամ նի­զակ հնա­րա­վոր չէր գտնել: Քսան տա­րի շա­րու­նակ իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րը տնքա­ցին կե­ղե­քիչ­նե­րի լծի տակ, այ­նու­հետև հետ դար­ձան ի­րենց կռա­պաշ­տու­թյու­նից և խո­նար­ հու­թյամբ ու ա­պաշ­խա­րու­թյամբ ա­ղա­ղա­կե­ցին առ Աստ­ված ա­զա­տու­ թյան հա­մար: Նրանց ա­ղա­ղակն ի­զուր չան­ցավ: Իս­րա­յե­լում մի կին էր ապ­րում, ով հայտ­նի էր իր բա­րե­պաշ­տու­թյամբ, և նրա մի­ջո­ցով Աստ­ված ո­րո­շեց ա­զա­տել Իր ժո­ղովր­դին: Նրա ա­նու­նը Դե­բո­րա էր: Նա հայտ­նի էր որ­պես մար­գա­րեու­հի, և սո­վո­րա­կան դա­տա­վոր­նե­րի բա­ցա­կա­յու­թյան պայ­ման­նե­րում ժո­ղո­վուր­դը խորհր­դի և­ ար­դա­րա­դա­տու­թյան հա­մար դի­մում էր նրան: Աստ­ված Դե­բո­րա­յին հայտ­նեց Իս­րա­յե­լի թշնա­մի­նե­րին կոր­ծա­նե­ լու Իր նպա­տա­կը և հ­րա­մա­յեց նրան ու­ղար­կել Նեփ­թա­ղի­մի ցե­ղից Բա­րակ ա­նու­նով մար­դու հետևից և նրան ի­մաց­նել այն ցու­ցում­նե­րը, ո­րոնք նա ստա­ցել էր: Նա հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար մարդ ու­ղար­կեց Բա­րա­կի հետևից և հ­րա­հան­գեց նրան հա­վա­քել տա­սը հա­զար մարդ Նեփ­թա­ղի­մի և Զա­բու­ղո­նի ցե­ղից և պա­տե­րազ­մել Հա­բին թա­գա­վո­րի բա­նա­կի դեմ: Դե­բո­րան տո­նեց Իս­րա­յե­լի հաղ­թա­նակն ա­մե­նավ­սեմ և խան­դա­վառ եր­գով: Նա Աստ­ծուն վե­րագ­րեց ի­րենց ա­զա­տագր­ման ողջ փառ­քը և­ ա­ռա­ջար­կեց ժո­ղովր­դին փա­ռա­բա­նել Նրան Իր հիաս­քանչ գոր­ծե­րի հա­ մար: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1881թ. հու­նի­սի 16:

265

սեպտեմբեր

8

ԳԵԴԵՈՆ

Եվ Տե­րը նրան նա­յեց և­ա­սաց. Գնա քո այդ զո­րու­թյու­նով և­ա­զա­ տիր Իս­րա­յե­լին Մա­դիա­նա­ցի­նե­րի ձեռ­քից, ա­հա Ես եմ քեզ ու­ղար­ կում։ Եվ նա Նրան ա­սաց. Ոհ, Տեր իմ, ես ին­չո՞վ ա­զա­տեմ Իս­րա­յե­լին, ա­հա իմ ազ­գա­տոհ­մը Մա­նա­սեի մեջ ա­մե­նից աղ­քատն է, և­ես իմ հոր տան կրտսերն եմ։ Եվ Տե­րը նրան ա­սաց. Ես քեզ հետ կլի­նեմ, և դու Մա­դիա­մին մեկ մար­դի պես կզար­կես։ Դա­տա­վո­րաց 6.14-16:

Բո­լոր հրաշք­նե­րը, որ Աստ­ված ա­րել է Իր ժո­ղովր­դի հա­մար, ի­րա­ կանց­վել են ա­մե­նա­պարզ մի­ջոց­նե­րով: Ե­թե Աստ­ծո ժո­ղո­վուր­դը լիո­վին նվիր­ված լի­նի Նրան, այդ ժա­մա­նակ Նա կօգ­տա­գոր­ծի նրանց՝ ա­ռաջ տա­նե­լու Իր գոր­ծը երկ­րի վրա: Բայց մենք պետք է հի­շենք, որ ինչ հա­ջո­ ղու­թյուն էլ որ մեզ այ­ցե­լի, փառքն ու պա­տի­վը պատ­կա­նում են Աստ­ծուն, ո­րով­հետև յու­րա­քանչ­յուր կա­րո­ղու­թյուն և յու­րա­քանչ­յուր զո­րու­թյուն պարգև է Նրա­նից: Աստ­ված ա­ռա­վե­լա­գույն չա­փով կստու­գի հա­վատն ու խի­զա­խու­թյու­ նը նրանց, ում վրա Ին­քը պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն է դրել Իր գոր­ծում: Ար­տա­քի­նը հա­ճախ վա­նող կլի­նի: Թեև Աստ­ված տվել է Իր օգ­նու­թյան կրկնվող հա­վաս­տիա­ցում­նե­րը, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, հա­վա­տը հա­մար­յա կնա­հան­ջի: «Այս­պես է ա­սում Տե­րը» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը պետք է լի­ նի մեր ա­մուր վստա­հու­թյու­նը՝ ան­կախ մարդ­կա­յին պատ­ճա­ռա­բա­նու­ թյուն­նե­րից կամ ա­ռերևույթ անհ­նա­րին թվա­ցող բա­նե­րից: Գե­դեո­նի և նրա բա­նա­կի փոր­ձա­ռու­թյու­նը նա­խա­տես­ված էր սո­վո­ րեց­նե­լու պար­զու­թյան և հա­վա­տի դաս: Այն ա­ռաջ­նոր­դը, ում Աստ­ված ընտ­րել էր, Իս­րա­յե­լում ոչ մի նշա­նա­վոր դիրք չէր զբա­ղեց­նում: Նա ո՛չ ղե­կա­վար էր, ո՛չ Ղև­տա­ցի, ո՛չ էլ քա­հա­նա: Նա ի­րեն հա­մա­րում էր իր հոր տան ա­մե­նա­հե­տի­նը: Մարդ­կա­յին ի­մաս­տու­թյու­նը նրան չէր ընտ­րի, սա­ կայն Աստ­ված Գե­դեո­նի մեջ ազն­վու­թյան և բա­րո­յա­կան խի­զա­խու­թյան մարդ նկա­տեց: Նա չէր վստա­հում իր ես-ին, այլ կա­մե­նում էր լսել Աստ­ծո դա­սերն ու ի­րա­կա­նաց­նել Նրա նպա­տակ­նե­րը: Աստ­ված կախ­ված չէ բարձր պաշ­տո­նի, մեծ խել­քի կամ լայն գի­տե­ լիք­նե­րի տեր մարդ­կան­ցից: Նման մար­դիկ հա­ճախ լի­նում են հպարտ և­ ինք­նավս­տահ: Նրանք ի­րենց ու­նակ են հա­մա­րում կա­ռու­ցել և­ ի­րա­կա­ նաց­նել ծրագ­րեր ա­ռանց Աստ­ծո խորհր­դի: Նրանք ի­րենց ա­ռանձ­նաց­ նում են Ճշմա­րիտ Որ­թից, ուս­տի դառ­նում են սմքած և­ անպ­տուղ, ինչ­ պես չո­րա­ցած ճյու­ղե­րը: Տե­րը կխայ­տա­ռա­կի մարդ­կանց պար­ծեն­կո­տու­թյու­նը: Նա հա­ջո­ ղու­թյուն կտա ա­մե­նան­վազ ջան­քե­րին, ա­մե­նաան­հե­ռան­կա­րա­յին մե­ թոդ­նե­րին, երբ դրանք նշա­նակ­ված լի­նեն Աստ­ծո կող­մից և կա­տար­վեն խո­նար­հու­թյամբ ու վստա­հու­թյամբ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1881թ. հու­նի­սի 30: 266

սեպտեմբեր

9

ՍԱՄՎԵԼ

Եվ Սամ­վե­լը մե­ծա­ցավ, և Տե­րը նրա հետ էր, և­ իր բո­լոր խոս­քե­ րից մե­կը գե­տին չգցեց։ Եվ Դա­նից մինչև Բեր­սա­բեե բո­լոր Իս­րա­յելն ի­մա­ցավ, որ Սամ­վե­լը հաս­տատ­ված է Տի­րոջ հա­մար մար­գա­րե։ Ա Թա­գա­վո­րաց 3.19, 20:

Ան­նա­յի որ­դուն ա­ռա­ջին ան­գամ Աստ­ծո հայտն­վե­լուց հե­տո հե­տա­ գա տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում Սամ­վե­լի մար­գա­րեու­թյան կանչ­վե­լը ըն­դուն­ վեց ամ­բողջ ազ­գի կող­մից: Հե­ղիի տա­նը հա­վա­տար­մո­րեն փո­խան­ցե­լով աստ­վա­ծա­յին նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րը, ցա­վա­գին և հոգ­նե­ցու­ցիչ, ինչ­պի­ սին պար­տա­կա­նու­թյունն էր` Սամ­վելն ա­պա­ցու­ցեց Ե­հո­վա­յի հա­վա­տա­ րիմ լրա­բեր լի­նե­լը, «և Տե­րը նրա հետ էր, և­ իր բո­լոր խոս­քե­րից մե­կը գե­տին չգցեց։ Եվ Դա­նից մինչև Բեր­սա­բեե բո­լոր Իս­րա­յելն ի­մա­ցավ, որ Սամ­վե­լը հաս­տատ­ված է Տի­րոջ հա­մար մար­գա­րե»: Իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րը որ­պես ազգ դեռևս շա­րու­նա­կում էին մնալ ան­հա­ վա­տու­թյան և կ­ռա­պաշ­տու­թյան վի­ճա­կում, և­ իբրև պա­տիժ՝ նրանք մնում էին փղշտա­ցի­նե­րի են­թա­կա­յու­թյան տակ: Այս ժա­մա­նա­կի ըն­ թաց­քում Սամ­վելն այ­ցե­լեց ողջ երկ­րի քա­ղաք­ներն ու գյու­ղե­րը` փոր­ձե­ լով մարդ­կանց սրտերն ուղ­ղել դե­պի ի­րենց հայ­րե­րի Աստ­վա­ծը, և նրա ջան­քերն ա­պարդ­յուն չան­ցան: Քսան տա­րի տա­ռա­պե­լով թշնա­մի­նե­րի կե­ղե­քում­նե­րից` իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րը «հա­ռա­չե­ցին Տի­րոջ հետևից»: Սամ­ վե­լը նրանց խոր­հուրդ տվեց. «Ե­թե դուք ձեր բո­լոր սրտով դար­ձել եք Տի­ րո­ջը, ձեր մի­ջից հե­ռաց­րեք օ­տար աստ­ված­նե­րին և Աս­տա­րով­թին, և ձեր սրտե­րը պատ­րաս­տեք Տի­րոջ հա­մար, և միայն Նրան պաշ­տեք» (Ա Թա­ գա­վո­րաց 7.3): Այս­տեղ մենք տես­նում ենք, որ Սամ­վե­լի օ­րե­րին ու­սու­ցան­վում էր գործ­նա­կան բա­րե­պաշ­տու­թյուն, սրտի կրոն, ինչ­պես սո­վո­րեց­նում էր Քրիս­տո­սը, երբ երկ­րի վրա էր: Ա­ռանց Քրիս­տո­սի շնոր­հի կրո­նի՝ ար­տա­ քին դրսևո­րում­ներն ա­նօ­գուտ էին հին Իս­րա­յե­լի հա­մար: Դրանք ա­նօ­ գուտ են նաև ժա­մա­նա­կա­կից Իս­րա­յե­լի հա­մար: Այ­սօր ճշմա­րիտ սրտի կրո­նի այն­պի­սի վե­րած­նունդ է հար­կա­վոր, ինչ­պի­սին կար հին Իս­րա­յե­լում: Ա­պաշ­խա­րու­թյունն ա­ռա­ջին քայլն է, որ պետք է տե­ղի ու­նե­նա այն բո­լո­րի մոտ, ով­քեր դառ­նում են դե­պի Աստ­ ված: Ոչ ոք այս գոր­ծը մեկ ու­րի­շի հա­մար չի կա­րող ա­նել: Մենք պետք է ան­հա­տա­պես խո­նար­հեց­նենք մեր սրտերն Աստ­ծո ա­ռաջ և հ­րա­ժար­ վենք մեր կուռ­քե­րից: Երբ ա­նենք այն ա­մե­նը, ին­չը մեր ու­ժե­րի սահ­ման­ նե­րում է, Տե­րը մեզ ցույց կտա Իր փրկու­թյու­նը: Նա­հա­պետ­ներ և մար­ գա­րե­ներ, 589, 590:

267

սեպտեմբեր

10

ԴԱՎԻԹ

Եվ սրանք են Դա­վի­թի վեր­ջին խոս­քե­րը. Հես­սեի որ­դի Դա­վի­թի խոս­քը, Եվ այն մար­դի խոս­քը, որ վեր բարձ­րա­ցավ. Հա­կո­բի Աստ­ծո օծ­յա­լը, Իս­րա­յե­լի վա­յե­լուչ եր­գե­րը շա­րադ­րողն էր: Տի­րոջ Հո­գին խո­ սեց ին­ձա­նով, և Նրա խոսքն իմ լեզ­վի վրա էր։ Բ Թա­գա­վո­րաց 23.1, 2:

Ո՞վ կա­րող է չա­փել ծանր աշ­խա­տան­քի և բ­լուր­նե­րում միայ­նակ թա­ փա­ռե­լու այն տա­րի­նե­րի հետևան­քը: Աստ­ծո և բ­նու­թյան հետ միա­բա­ նու­թյու­նը, իր հո­տի մա­սին հո­գա­ծու­թյու­նը, Իր հա­մեստ բախ­տի վտանգ­ ներն ու ա­զա­տագ­րու­թյու­նը, տրտմու­թյուն­ներն ու ու­րա­խու­թյուն­նե­րը ոչ միայն պետք է կեր­տեին Դավ­թի բնա­վո­րու­թյու­նը և­ազ­դեին նրա հե­տա­ գա կյան­քի վրա, այլև Իս­րա­յե­լի քաղց­րա­ձայն երգ­չի սաղ­մոս­նե­րի մի­ջո­ ցով գա­լիք բո­լոր դա­րե­րում դրանք պետք է Աստ­ծո ժո­ղովր­դի սրտե­րում Աստ­ծո սերն ու հա­վա­տը բո­ցա­վա­ռեին՝ նրանց ա­վե­լի մո­տեց­նե­լով Նրա հա­վերժ սի­րող սրտին, Ում մեջ ապ­րում են Նրա ողջ ա­րա­րած­նե­րը: Դա­վիթն իր ե­րի­տա­սար­դու­թյան գե­ղեց­կու­թյամբ և զո­րու­թյամբ պատ­րաստ­վում էր բարձր դիրք զբա­ղեց­նել երկ­րագն­դի ազն­վա­գույն­ նե­րի հետ: Որ­պես Աստ­ծուց տրված թան­կա­գին պարգև­ներ՝ նրա տա­ ղանդ­նե­րը գո­վա­բա­նում էին աստ­վա­ծա­յին Տ­վո­ղի փառ­քը: Զնն­ման և խորհր­դա­ծու­թյան նրա հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը հարս­տաց­նում էին նրա ի­մաս­տու­թյունն ու բա­րե­պաշ­տու­թյու­նը, ին­չը նրան դարձ­նում էր սիր­ ված Աստ­ծուց և հ­րեշ­տակ­նե­րից: Երբ նա զննում էր իր Ա­րար­չի կա­տա­ րե­լու­թյուն­նե­րը, նրա հո­գու ա­ռաջ ա­վե­լի հստա­կո­րեն էր բաց­վում Աստ­ծո գա­ղա­փա­րը: Ան­հայտ թե­մա­նե­րը բա­ցա­հայտ­վում էին, բար­դու­թյուն­նե­րը հստակ էին դառ­նում, շփո­թու­թյուն­նե­րը ներ­դաշ­նա­կու­թյուն ստա­նում, և նոր լույ­սի յու­րա­քանչ­յուր ճա­ռա­գայթ հիաց­մուն­քի թարմ բռնկում­ներ և Աստ­ծո ու Փր­կագ­նո­ղի փառ­քի նվիր­վա­ծու­թյան քաղցր օրհ­ներ­գեր էր ա­ռա­ջաց­նում: Այն սե­րը, որ հու­զեց նրան, այն վշտե­րը, որ հա­մա­կե­ցին նրան, այն հաղ­թա­նակ­նե­րը, որ ու­ղեկ­ցե­ցին նրան, բո­լո­րը նրա ակ­տիվ խորհր­դա­ ծու­թյան թե­մա­ներն էին, և քա­նի որ նա տես­նում էր Աստ­ծո սերն իր կյան­ քի բո­լոր կան­խա­տե­սու­թյուն­նե­րում, նրա սիր­տը բա­բա­խում էր ա­վե­լի բուռն երկր­պա­գու­թյամբ և­ե­րախ­տա­գի­տու­թյամբ, նրա ձայ­նը եր­գում էր ա­վե­լի հա­րուստ մե­ղե­դի­ներ, նրա տա­վի­ղը բռնկվում էր ա­վե­լի ցնծա­լից ու­րա­խու­թյամբ, և հո­վիվ տղան գնում էր զո­րու­թյու­նից զո­րու­թյուն, գի­ տու­թյու­նից գի­տու­թյուն, ո­րով­հետև Տի­րոջ Հո­գին նրա վրա էր: Նա­հա­ պետ­ներ և մար­գա­րե­ներ, 642:

268

սեպտեմբեր

11

ՍՈՂՈՄՈՆ

Եվ արդ, ով Տեր իմ Աստ­ված, դու թա­գա­վո­րեց­րիր ծա­ռա­յիդ իմ հայր Դա­վի­թի տեղ, բայց ես մի փոքր տղա եմ, չգի­տեմ ել­նել ու մտնե­ լը։ Եվ ծա­ռադ քո ընտ­րած ժո­ղովր­դի մեջ է՝ մի մեծ ժո­ղովր­դի, որ շա­տու­թյու­նից չի հաշվ­վի և չի հա­մար­վի։ Ու­րեմն տուր քո ծա­ռա­յին ի­մաս­տուն սիրտ քո ժո­ղովր­դին դա­տե­լու՝ բա­րիի ու չա­րի մեջ­տե­ղը ջո­կե­լու, ո­րով­հետև ո՞վ է կա­րող քո այս մեծ ժո­ղովր­դին դա­տել։ Գ Թա­գա­վո­րաց 3.7-9:

Ե­հո­վա­յի ա­նու­նը Սո­ղո­մո­նի թա­գա­վո­րու­թյան սկզբում մե­ծա­պես պատ­վի էր ար­ժա­նա­նում: Թա­գա­վո­րի կող­մից ցու­ցադր­ված ի­մաս­տու­ թյունն ու ար­դա­րու­թյու­նը բո­լոր ազ­գե­րին վկա­յում էր այն Աստ­ծո հատ­ կա­նիշ­նե­րի գե­րա­զան­ցու­թյան մա­սին, Ում նա ծա­ռա­յում էր: Ո­րո­շա­կի ժա­մա­նակ Իս­րա­յելն աշ­խար­հի լույսն էր, որ ցույց էր տա­լիս Ե­հո­վա­յի մե­ծու­թյու­նը: Սո­ղո­մո­նի վաղ շրջա­նի թա­գա­վո­րու­թյան ի­րա­կան փառքն ըն­կած չէր նրա գե­րա­զանց ի­մաս­տու­թյան, հե­քիա­թա­յին հարս­տու­թյան և հե­ռուն գնա­ցող ու­ժի և համ­բա­վի հիմ­քում. դա երկն­քից ստա­ցած պարգև­նե­րի ճիշտ օգ­տա­գործ­մամբ Իս­րա­յե­լի Աստ­ծո ան­վա­նը նրա մա­ տու­ցած պատ­վի արդ­յունքն էր: Տա­րի­նե­րի հետ Սո­ղո­մո­նի համ­բավն ա­ճեց, նա փոր­ձեց պատ­վել Աստ­ծուն՝ ա­վե­լաց­նե­լով իր մտա­վոր և հոգևոր ու­ժե­րը, շա­րու­նա­կե­լով ու­ րիշ­նե­րին փո­խան­ցել իր ստա­ցած օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Ոչ ոք նրա­նից լավ չէր հաս­կա­նում, որ Ե­հո­վա­յի շնոր­հի մի­ջո­ցով է նա դար­ձել ու­ժի, ի­մաս­ տու­թյան և հաս­կա­ցո­ղու­թյան տեր, և­ որ այդ պարգև­նե­րը տրված էին, որ­պես­զի նա աշ­խար­հին տա ար­քա­նե­րի Ար­քա­յի մա­սին գի­տու­թյու­նը: Սո­ղո­մո­նը հատ­կա­պես հե­տաքրքր­ված էր բնա­գի­տու­թյամբ, սա­կայն նրա հե­տա­զո­տու­թյուն­նե­րը սահ­մա­նա­փակ­ված չէին ուս­ման որևէ ճյու­ ղով: Բո­լոր ա­րար­ված ա­ռար­կա­նե­րի ջա­նա­սեր ու­սում­նա­սի­րու­թյան մի­ջո­ցով նա հստակ գա­ղա­փար կազ­մեց Ա­րար­չի մա­սին: Բնու­թյան ու­ ժե­րում, ա­նօր­գա­նա­կան և կեն­դա­նա­կան աշ­խար­հում, յու­րա­քանչ­յուր ծա­ռի, թփի և ծա­ղի­կի մեջ նա տես­նում էր Աստ­ծո ի­մաս­տու­թյան հայտ­ նու­թյուն, և քա­նի որ ձգտում էր ա­վե­լի ու ա­վե­լի շատ սո­վո­րել, Աստ­ծո մա­սին նրա գի­տու­թյունն ու Նրա հան­դեպ սերն ա­նընդ­հատ ա­ճում էին: Մար­գա­րե­ներ և թա­գա­վոր­ներ, 32, 33:

269

սեպտեմբեր

12

ԵՂԻԱ

Եվ Ե­ղիան մո­տե­ցավ բո­լոր ժո­ղովր­դին և­ ա­սաց. Մինչև ե՞րբ պի­ տի դուք կա­ղաք եր­կու կող­մի վրա, ե­թե Ե­հո­վան է Աստ­վա­ծը, Նրա հետևից գնա­ցեք, և­ ե­թե Բա­հաղն է, նրա հետևից գնա­ցեք, և ժո­ղո­ վուր­դը նրան մի բան պա­տաս­խան չտվեց։ Գ Թա­գա­վո­րաց 18.21:

Հոր­դա­նա­նի արևել­քում գտնվող Գա­ղաա­դի սա­րե­րի մեջ Ա­քաա­բի օ­րոք մի հա­վա­տի և­ ա­ղոթ­քի մարդ էր ապ­րում, ում ան­վե­հեր ծա­ռա­յու­ թյու­նը կոչ­ված էր ստու­գե­լու Իս­րա­յե­լում հա­վա­տու­րա­ցու­թյան ա­րագ տա­րա­ծու­մը: Ապ­րե­լով հռչա­կա­վոր քա­ղաք­նե­րից շատ հե­ռու, կյան­քում ոչ մի բարձր պաշ­տոն չզբա­ղեց­նե­լով՝ Թեզ­բա­ցի Ե­ղիան, այ­նուա­մե­նայ­ նիվ, մտավ իր ա­ռա­քե­լու­թյան տակ` վստա­հե­լով իր ա­ռաջ ճա­նա­պարհ հար­թե­լու և­ ի­րեն ա­ռատ հա­ջո­ղու­թյուն տա­լու Աստ­ծո մտադ­րու­թյա­նը: Հա­վա­տի և զո­րու­թյան խոս­քը նրա շուր­թե­րին էր, և նրա ողջ կյան­քը նվիր­ված էր բա­րե­փո­խու­թյան գոր­ծին: Նրա ձայնն էր կան­չում ա­նա­պա­ տում՝ մեղ­քը հան­դի­մա­նե­լու և չա­րի հոս­քը հետ մղե­լու հա­մար: Եվ մինչ նա ե­կավ ժո­ղովր­դի մոտ որ­պես մեղ­քի հան­դի­մա­նող, նրա լուրն ա­ռա­ ջար­կեց Գա­ղաա­դի բա­լա­սա­նը մեղ­քով վա­րակ­ված բո­լոր այն հո­գի­նե­ րին, ով­քեր ցան­կա­նում էին բժշկվել: Երբ Ե­ղիան տե­սավ, թե ինչ­պես է Իս­րա­յե­լը գնա­լով խո­րա­նում կռա­ պաշ­տու­թյան մեջ, նրա հո­գին տրտմեց, և վր­դով­մուն­քը բոր­բոք­վեց: Աստ­ված մեծ բա­ներ է ա­րել Իր ժո­ղովր­դի հա­մար: Նա ա­զա­տել է նրանց գե­րու­թյու­նից և տ­վել «հե­թա­նոս­նե­րի երկր­նե­րը, …­ որ Նրա պատ­վի­ րան­նե­րը պա­հեն և Նրա օ­րենք­նե­րը կա­տա­րեն» (Սաղ­մոս 105.44, 45): Սա­կայն Ե­հո­վա­յի բա­րի ծրագ­րերն այժմ գրե­թե մո­ռաց­վել էին: Ան­հա­վա­ տու­թյունն ա­րա­գո­րեն բա­ժա­նում էր ընտր­յալ ազ­գին ի­րենց զո­րու­թյան Աղբ­յու­րից: Տես­նե­լով այս հա­վա­տու­րա­ցու­թյու­նը լե­ռան վրա գտնվող իր ա­ռանձ­ նա­վայ­րից` Ե­ղիան ճնշվում էր վշտից: Հո­գու տա­ռա­պան­քով նա Աստ­ծուն խնդրում էր հետ պա­հել ժա­մա­նա­կին բա­րե­պաշտ ժո­ղովր­դին ի­րենց չար ճա­նա­պար­հից, այ­ցե­լել նրանց դա­տաս­տա­նով, ե­թե կա­րիք լի­նի, որ­պես­ զի նրանք ճշմա­րիտ լույ­սի ներ­քո տես­նեն ի­րենց հե­ռա­նա­լը երկն­քից: Նա կա­մե­նում էր տես­նել նրանց ա­պաշ­խա­րե­լիս՝ նախ­քան նրանց գոր­ծերն այն­քան կչա­րա­նա­յին, որ Տե­րը նրանց հիմ­նո­վին կոչն­չաց­ներ: Մար­գա­րե­ ներ և թա­գա­վոր­ներ, 119, 120:

270

սեպտեմբեր

13

ԵՂԻՍԵ

Եվ ե­ղավ, երբ որ նրանք անց­նում էին, Ե­ղիան ա­սաց Ե­ղի­սեին. Խնդ­րիր՝ ինչ ա­նեմ քեզ, քա­նի որ քե­զա­նից չեմ վեր առն­ված։ Եվ Ե­ղի­ սեն ա­սաց. Թող քո ո­գին կրկնա­պա­տիկ լի­նի ինձ վրա։ Դ Թա­գա­վո­ րաց 2.9:

Ե­ղի­սե մար­գա­րեի փոր­ձից ար­ժե­քա­վոր դա­սեր կա­րող ենք քա­ղել: Ե­ղի­սեն ընտր­ված էր Աստ­ծուց որ­պես Ե­ղիա­յի օգ­նա­կան, և փոր­ձե­լու ու փոր­ձու­թյան մի­ջո­ցով ցույց տվեց, որ ար­ժա­նի էր այդ վստա­հու­թյա­նը: Նա կա­մե­նում էր լի­նել այն­պի­սին և­ա­նել այն­պես, ինչ­պես որ Տի­րո­ջը հա­ ճո կլի­ներ: Նա չէր փոր­ձում խու­սա­փել նույ­նիսկ ա­մե­նա­հա­մեստ ծա­ռա­ յու­թյու­նից. նույն­քան հա­վա­տա­րիմ էր և՛ փոքր պար­տա­կա­նու­թյուն­ներ կա­տա­րե­լիս, և՛ մեծ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կրե­լիս: Նա մշտա­պես փա­փա­գում էր ծա­ռա­յել այն դիր­քե­րում, որ­տեղ Տե­րը կնշա­նա­կեր ի­րեն, որ­քան էլ դա տհաճ լի­ներ իր բնա­կան հա­կում­նե­րին: Եվ ա­մեն քայ­լա­փո­ խի նա սո­վո­րում էր խո­նար­հու­թյան և ծա­ռա­յու­թյան դա­սեր: «Եվ ե­ղավ, երբ որ նրանք անց­նում էին, Ե­ղիան ա­սաց Ե­ղի­սեին. Խնդ­րիր՝ ինչ ա­նեմ քեզ, քա­նի որ քե­զա­նից չեմ վեր առն­ված։ Եվ Ե­ղի­ սեն ա­սաց. Թող քո ո­գին կրկնա­պա­տիկ լի­նի ինձ վրա»: Նա աշ­խար­հա­ յին պա­տիվ չխնդրեց, ոչ էլ երկ­րի մե­ծա­տոհ­միկ­նե­րի մեջ բարձր դիրք: Այն, ին­չը նա ցան­կա­նում էր, Հո­գու կրկնա­կի չա­փա­բա­ժինն էր` տրված նրան, ում Աստ­ված պատ­րաստ­վում էր պատ­վել երկ­րից վերց­նե­լով: Նա գի­տեր, որ մի­միայն Ե­ղիա­յի վրա ի­ջած Հո­գու կրկնա­կի չա­փա­բա­ժի­նը կա­րող էր ի­րեն օգ­նել լրաց­նե­լու այն տե­ղը, որն զբա­ղեց­նում էր Ե­ղիան. չէ՞ որ Ե­ղիան ու­ներ տա­րի­քի փոր­ձա­ռու­թյուն և­ի­մաս­տու­թյուն, ո­րը ոչ մի կերպ չի կա­րող փո­խանց­վել ե­րի­տա­սարդ­նե­րին: Երբ Տերն Իր կան­խա­տե­սու­թյամբ ճիշտ է հա­մա­րում Իր գոր­ծից վերց­ նել նրանց, ում Ինքն օժ­տել է ի­մաս­տու­թյամբ, Նա օգ­նում և զո­րաց­նում է նրանց փո­խա­րի­նող­նե­րին, ե­թե նրանք նա­յեն Ի­րեն օգ­նու­թյան հա­մար և քայ­լեն Իր ճա­նա­պարհ­նե­րով: Հնա­րա­վոր է, որ նրանք ի­րենց նա­խորդ­նե­ րից ան­գամ ա­վե­լի ի­մաս­տուն լի­նեն, ո­րով­հետև կա­րող են օ­գուտ քա­ղել նրանց փոր­ձից և­ի­մաս­տու­թյուն՝ նրանց սխալ­նե­րից: Տե­րը յու­րա­հա­տուկ կեր­պով հոգ է տա­նում Իր ե­կե­ղե­ցու մա­սին: Նրանք, ով­քեր ի­մաս­տու­թյուն կխնդրեն Նրա­նից, կլի­նեն աշ­խար­հի լույ­ սը, ո­րը գնա­լով լու­սա­վոր­վում է, մինչև որ կա­տար­յալ օր է դառ­նում: Ձե­ ռագ­րեր 114, 1901թ.:

271

սեպտեմբեր

14

ԵՍԱՅԻԱ

Եվ նա ա­սաց. Գնա և­ ա­սա այս ժո­ղովր­դին. լսե­լով կլսեք, բայց չեք հաս­կա­նա և տես­նե­լով կտես­նեք, բայց չեք ի­մա­նա։ Թանձ­րաց­րու այս ժո­ղովր­դի սիր­տը, և նրա ա­կանջ­նե­րը ծան­րաց­րու և նրա աչ­քե­ րը ծե­փիր, որ չտես­նի աչ­քե­րով և­ա­կանջ­նե­րով չլսի, որ սիրտն ի­մա­ նար ու դար­ձի գար և բժշկ­վեր։ Ե­սա­յիա 6.9. 10:

Մար­գա­րեի պար­տա­կա­նու­թյու­նը հստակ էր՝ նա պետք է իր ձայ­նը բարձ­րաց­ներ ընդ­դեմ շա­տա­ցող չա­րի­քի: Սա­կայն նա վա­խե­ցավ գոր­ծը վերց­նել ա­ռանց հույ­սի որևէ ե­րաշ­խի­քի: «­Մինչև ե՞րբ, Տեր իմ» (Ե­սա­յիա 6.11), նա հարց­րեց: Մի՞­թե Քո ընտր­յալ ժո­ղովր­դից ոչ ոք երբևէ չպետք է հաս­կա­նա, ա­պաշ­խա­րի և բժշկ­վի: Մե­ղան­չած Հու­դա­յի հա­մար կրած նրա սրտի բեռն ի­զուր չէր անց­նե­ լու: Նրա ա­ռա­քե­լու­թյու­նը չպետք է ամ­բող­ջո­վին անպ­տուղ լի­ներ, թեև սե­րունդ­նե­րի շա­րու­նակ բազ­մա­պատկ­վող չա­րի­քը չէր կա­րող վե­րա­նալ նրա օ­րում: Իր կյան­քի ըն­թաց­քում նա պետք է լի­ներ համ­բե­րա­տար, խի­ զախ ու­սու­ցիչ, հույ­սի, ինչ­պես նաև դա­տավճ­ռի մար­գա­րե: Աստ­վա­ծա­յին մտադ­րու­թյու­նը վեր­ջա­պես կի­րա­կա­նա­նա, նրա և Աստ­ծո հա­վա­տա­րիմ բո­լոր լրա­բեր­նե­րի ջան­քե­րի լիար­ժեք պտու­ղը հայտ­նի կդառ­նա: Մ­նա­ ցոր­դը կփրկվի: Սա ի­րա­կա­նա­նա­լու հա­մար ա­ղեր­սան­քի և նա­խազ­գու­ շաց­ման լու­րը պետք է հասց­վեր ապս­տամբ­նե­րին: Տե­րը հայ­տա­րա­րեց. «­Մինչև որ ա­մա­յա­նան քա­ղաք­նե­րը բնա­կիչ չլի­նե­լով, և տ­նե­րը՝ մարդ չու­ նե­նա­լով, և­ եր­կի­րը ա­վեր­ված լի­նե­լով ա­նա­պատ դառ­նա։ Եվ Տե­րը հե­ ռաց­նի մարդ­կանց, և ձ­գած թո­ղա­ծը շա­տա­նա երկ­րի մեջ» (հա­մար­ներ 11, 12): Ծանր դա­տաս­տան­նե­րը՝ պա­տե­րազ­մը, աք­սո­րը, գե­րու­թյու­նը, ազ­գե­ րի մեջ զո­րու­թյան և համ­բա­վի կո­րուս­տը, պետք է թափ­վեին ամ­բար­ տա­վան­նե­րի վրա, որ­պես­զի դրա մեջ վի­րա­վոր­ված Աստ­ծո ձեռ­քը տես­ նող­նե­րը մղվեին ա­պաշ­խա­րան­քի: Հյու­սի­սա­յին թա­գա­վո­րու­թյան տա­սը ցե­ղե­րը շու­տով պետք է ցրվեին ազ­գե­րի մեջ, իսկ նրանց քա­ղաք­ներն՝ ա­մա­յա­նա­յին, թշնա­մի ազ­գե­րի կոր­ծա­նա­րար զոր­քե­րը կրկին ու կրկին պետք է տա­րած­վեին նրանց երկ­րում, նույ­նիսկ Ե­րու­սա­ղե­մը պետք է վերջ­նա­կա­նա­պես ան­կում ապ­րեր, իսկ Հու­դան պետք է գե­րու­թյան մատն­վեր, սա­կայն Ա­վետ­յաց Եր­կի­րը չպետք է հա­վերժ լքված մնար: Ռևյու ընդ Հե­րալդ, 1915թ. մար­տի 11:

272

սեպտեմբեր

15

ԵՐԵՄԻԱ

Եվ Տի­րոջ խոսքն ե­ղավ ինձ ա­սե­լով. Քեզ ո­րո­վայ­նում չստեղ­ծած՝ Ես քեզ գի­տեի, և­ար­գան­դից դեռ դու դուրս չե­կած՝ Ես քեզ սրբե­ցի, Ես քեզ ազ­գե­րի մար­գա­րե եմ դրել։ Ե­րե­միա 1.4, 5:

Տե­րը Ե­րե­միա­յին հան­դի­մա­նու­թյան լուր տվեց Իր ժո­ղովր­դին փո­ խան­ցե­լու հա­մար՝ մե­ղադ­րե­լով նրանց Աստ­ծո խորհր­դի շա­րու­նա­կա­ կան մերժ­ման մեջ՝ ա­սե­լով. «­Բայց Ես խո­սե­ցի ձեզ հետ կա­նուխ վեր կե­ նա­լով և խո­սե­լով, բայց դուք Ինձ չլսե­ցիք։ Եվ Ես ձեզ մոտ ու­ղար­կե­ցի Իմ բո­լոր ծա­ռա­նե­րին՝ մար­գա­րե­նե­րին՝ կա­նուխ վեր կե­նա­լով և­ու­ղար­կե­լով, և­ա­սա­ցի. Հետ դար­ձեք ա­մեն մարդ իր չար ճա­նա­պար­հից և լա­վաց­րեք ձեր գոր­ծե­րը, և­ու­րիշ աստ­ված­նե­րի հետևից մի գնաք նրանց ծա­ռա­յե­լու հա­մար, այն ժա­մա­նակ դուք կբնակ­վեք այս երկ­րի վրա, որ Ես տվել եմ ձեզ և ձեր հայ­րե­րին» (Ե­րե­միա 35.14, 15): Աստ­ված խնդրում էր նրանց Իր մեջ զայ­րույթ չբոր­բո­քել ի­րենց ձեռ­ քե­րի և սր­տե­րի գոր­ծե­րով, սա­կայն նրանք «ա­կանջ չէին դնում»: Այ­նու­ հետև Ե­րե­միան կան­խա­տե­սեց հրեա­նե­րի գե­րու­թյու­նը՝ որ­պես Տի­րոջ խոս­քին չան­սա­լու պա­տիժ: Քաղ­դեա­ցի­նե­րը պետք է օգ­տա­գործ­վեին որ­պես գոր­ծիք, ո­րով Աստ­ված կպատ­ժեր Իր անհ­նա­զանդ ժո­ղովր­դին: Նրանց պա­տի­ժը պետք է լի­ներ նրանց մտա­վոր ու­նա­կու­թյուն­նե­րին և­ ար­հա­մար­հած նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րին հա­մա­չափ: Աստ­ված եր­կար էր հե­տաձ­գել Իր դա­տաս­տան­ներն Իր ընտր­յալ ազ­գին նվաս­տաց­նել չցան­ կա­նա­լու պատ­ճա­ռով, սա­կայն այժմ Նա նրանց վրա պետք է թա­փեր Իր դժգո­հու­թյու­նը որ­պես նրանց ի­րենց չար ըն­թաց­քից հետ դարձ­նե­լու վեր­ ջին ջանք: Այս վեր­ջին օ­րե­րին Նա ոչ մի նոր ծրա­գիր չի հաս­տա­տել Իր ժո­ղովր­դի մաք­րու­թյու­նը պահ­պա­նե­լու հա­մար: Նա ա­ղեր­սում է Իր ա­նու­նը դա­վա­ նող սխա­լա­կան մարդ­կանց ա­պաշ­խա­րել և հետ դառ­նալ ի­րենց չար ճա­ նա­պարհ­նե­րից նույն կերպ, ինչ­պես ա­նում էր հնում: Նա կան­խա­տե­սում է նրանց ա­ռաջ ծա­ռա­ցած վտանգն Իր ընտ­րած ծա­ռա­նե­րի մի­ջո­ցով, Նա հնչեց­նում է նա­խազ­գու­շաց­ման Իր ազ­դան­շա­նը և հան­դի­մա­նում է մեղ­ քը ճիշտ այն­պես, ինչ­պես Ե­րե­միա­յի օ­րե­րին: Սա­կայն մեր օ­րե­րի Իս­րա­ յելն ընկ­նում է հան­դի­մա­նու­թյունն ար­հա­մար­հե­լու և խոր­հուրդն ա­տե­լու նույն գայ­թակ­ղու­թյան մեջ, ինչ­պես հին Իս­րա­յե­լը: Նրանք շատ հա­ճախ են խլաց­նում ի­րենց ա­կանջ­ներ չլ­սե­լու այն բա­ռե­րը, որ Աստ­ված տվել է Իր ծա­ռա­նե­րին ճշմար­տու­թյու­նը դա­վա­նող­նե­րի բա­րօ­րու­թյան հա­մար: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1880թ. փետր­վա­րի 12:

273

սեպտեմբեր

16

ՀՈՎՍԻԱ ԵՎ ՈՂԴԱ

Գնա­ցեք հարց­րեք Տի­րո­ջը ինձ հա­մար, ժո­ղովր­դի հա­մար և բո­լոր Հու­դա­յի հա­մար այս գտնված գրքի խոս­քե­րի հա­մե­մատ, ո­րով­հետև մեծ է Տի­րոջ բար­կու­թյու­նը, որ բոր­բոք­վել է մեզ դեմ, նրա հա­մար, որ մեր հայ­րե­րը չեն լսել այս գրքի խոս­քե­րը, որ կա­տա­րեն բո­լոր մեր մա­սին գրվա­ծը։ Դ Թա­գա­վո­րաց 22.13:

Հով­սիան իր վաղ ե­րի­տա­սար­դու­թյու­նից ձգտում էր օ­գուտ քա­ղել թա­ գա­վո­րի իր դիր­քից՝ վե­հաց­նե­լու Աստ­ծո սուրբ օ­րեն­քը: Եվ այժմ, երբ Սա­ փան դպի­րը կար­դում էր նրա հա­մար օ­րեն­քի գրքից, թա­գա­վորն այս հա­ տո­րում գի­տու­թյան գանձ, հզոր դաշ­նա­կից նկա­տեց բա­րե­փո­խու­թյան գոր­ծում, ինչն ինքն այդ­քան շատ էր ցան­կա­նում երկ­րում կա­տար­ված տես­նել: Նա վճռեց քայ­լել դրա խոր­հուրդ­նե­րի լույ­սի ներ­քո, ինչ­պես նաև ա­նել իր ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում ա­մեն ինչ՝ իր ժո­ղովր­դին ծա­նո­թաց­նե­լու դրա դա­սե­րին և հ­նա­րա­վո­րու­թյան դեպ­քում նրանց մեջ սեր ու ակ­նա­ ծանք սեր­մա­նե­լու երկն­քի օ­րեն­քի նկատ­մամբ: Սա­կայն հնա­րա­վո՞ր էր արդ­յոք ի­րա­կա­նաց­նել անհ­րա­ժեշտ բա­րե­ փո­խու­թյու­նը: Այն ա­մե­նը, ինչ նա կա­րող էր հաս­կա­նալ իր առջև դրված հա­տո­րը կար­դա­լուց, այն էր, որ Իս­րա­յե­լը գրե­թե ան­ցել է աստ­վա­ծա­յին հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյան սահ­մա­նը, և շու­տով Աստ­ված կբարձ­րա­նա պատ­ժե­լու նրանց, ով­քեր ա­նար­գել են Իր ա­նու­նը: Աստ­ծո զայ­րույթն ար­ դեն բոր­բոք­վել էր ժո­ղովր­դի դեմ: Վշ­տից ու սար­սա­փից ճնշված՝ Հով­սիան պատ­ռեց իր հան­դերձ­նե­րը, հո­գու տա­ռա­պան­քով ծնկի ե­կավ Աստ­ծո ա­ռաջ՝ թո­ղու­թյուն փնտրե­լով ան­զեղջ ազ­գի մեղ­քե­րի հա­մար: Այդ ժա­մա­նակ Ե­րու­սա­ղե­մում՝ տա­ճա­րի մոտ, ապ­րում էր Ող­դա մար­ գա­րեու­հին: Թա­գա­վո­րի՝ վատ կան­խազ­գա­ցու­մով լի միտ­քը դար­ձավ դե­ պի նա, և նա վճռեց Տի­րո­ջից Իր ընտ­րած լրա­բե­րի մի­ջո­ցով հարց­նել՝ ի­մա­նա­լու հա­մար, ե­թե հնա­րա­վոր է, թե արդ­յո՞ք իր ու­ժե­րի սահ­ման­նե­ րում որևէ կերպ կկա­րո­ղա­նա փրկել այժմ կոր­ծան­ման եզ­րին գտնվող մե­ղա­վոր Հու­դան: Ի­րա­վի­ճա­կի լրջու­թյունն ու մար­գա­րեու­հու հան­դեպ տա­ծած նրա հար­գան­քը ստի­պե­ցին նրան ընտ­րել իր թա­գա­վո­րու­թյան ա­ռա­ջին մարդ­ կանց՝ որ­պես նրա մոտ ու­ղարկ­ված լրա­բեր­ներ: «Գնա­ցեք, - նա նրանց խնդրեց, - հարց­րեք Տի­րո­ջը ինձ հա­մար, ժո­ղովր­դի հա­մար և բո­լոր Հու­ դա­յի հա­մար այս գտնված գրքի խոս­քե­րի հա­մե­մատ, ո­րով­հետև մեծ է Տի­րոջ բար­կու­թյու­նը, որ բոր­բոք­վել է մեզ դեմ, նրա հա­մար որ մեր հայ­րե­ րը չեն լսել այս գրքի խոս­քե­րը, որ կա­տա­րեն բո­լոր մեր մա­սին գրվա­ծը»: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1915թ. հու­լի­սի 22:

274

սեպտեմբեր

17

ԴԱՆԻԵԼ

Այն ժա­մա­նակ թա­գա­վո­րը մե­ծաց­րեց Դա­նիե­լին և շատ մեծ պարգև­ներ տվեց նրան, և նրան իշ­խան դրեց Բա­բե­լո­նի բո­լոր գա­ վա­ռի վրա, և Բա­բե­լո­նի բո­լոր ի­մաս­տուն­նե­րի վրա՝ գլխա­վոր իշ­ խան։ Դա­նիել 2.48:

Քրիս­տո­սին դա­վա­նե­լը շատ ա­վե­լին է նշա­նա­կում, քան հա­սա­րա­կա­ կան հան­դի­պում­նե­րում վկա­յու­թյուն տա­լը: Դա­նիե­լը հա­վա­տաց­յալ­նե­րի հա­մար օ­րի­նակ է, թե ինչ է նշա­նա­կում դա­վա­նել Քրիս­տո­սին: Նա զբա­ ղեց­նում էր վար­չա­պե­տի պա­տաս­խա­նա­տու պաշ­տո­նը Բա­բե­լո­նի տե­ րու­թյու­նում, և պա­լա­տա­կան բարձր դիր­քեր զբա­ղեց­նող մարդ­կանց մեջ կա­յին այն­պի­սի­նե­րը, ով­քեր նա­խան­ձում էին Դա­նիե­լին և ցան­կա­նում էին նրա դեմ ինչ-որ բան գտնել, որ­պես­զի թա­գա­վո­րի ա­ռա­ջին նրա վրա մե­ղադ­րանք կա­րո­ղա­նա­յին բե­րել: Սա­կայն նա հա­վա­տա­րիմ պե­տա­կան գոր­ծիչ էր, և նրանք չէին կա­րո­ղա­նում ոչ մի թե­րու­թյուն գտնել նրա բնա­ վո­րու­թյան կամ կեն­սա­կեր­պի մեջ: «Այն ժա­մա­նակ այս մար­դիկ ա­սա­ցին թե` Մենք Դա­նիե­լի դեմ բնավ մի պատ­ճառ չենք գտնե­լու, այլ նրա վրա կգտնենք Աստ­ծո օ­րեն­քի կող­մից» (Դա­նիել 6.5): Այդ­պես նրանք հա­մա­ձայ­նու­թյան ե­կան խնդրել թա­գա­վո­ րից հրա­պա­րա­կել մի հրա­ման, ըստ ո­րի, բա­ցի թա­գա­վո­րից, ոչ ոք ոչ մի աստ­ծուց կամ մար­դուց որևէ բան խնդրե­լու ի­րա­վունք չու­ներ ե­րե­սուն օր շա­րու­նակ, և­ե­թե ինչ-որ մե­կը չհնա­զանդ­վեր այս հրա­մա­նին, պետք է գցվեր առ­յուծ­նե­րի գու­բը: Բայց արդ­յո՞ք Դա­նիե­լը դա­դա­րեց ա­ղո­թել, երբ այդ հրա­մանն ու­ժի մեջ մտավ: Ո՛չ, դա հենց այն ժա­մա­նակն էր, որ նա ա­ղոթ­քի կա­րիք ու­ներ: «Եվ երբ որ Դա­նիելն ի­մա­ցավ, թե հրո­վար­տա­կը ստո­րագր­վեց, գնաց իր տու­նը, և­իր պա­տու­հան­նե­րը բաց էին վեր­նա­տա­նը դե­պի Ե­րու­սա­ղեմ, և­ օ­րը ե­րեք ան­գամ նա ծնկի վրա էր գա­լիս և­ա­ղոթք էր ա­նում և գո­վա­բա­ նում էր իր Աստ­ծուն, ըստ ո­րում նա սրա­նից ա­ռաջ այս­պես էր ա­նում», Դա­նիե­լը չէր փոր­ձում թաքց­նել առ Աստ­ված ու­նե­ցած իր հա­վա­տար­մու­ թյու­նը: Նա մտքում չէր ա­ղո­թում, այլ բարձ­րա­ձայն իր սրտի խոսքն էր հղում եր­կինք: Մենք պետք է ի­մա­նանք, որ ե­թե մեր կյան­քը պահ­վի Աստ­ծո մեջ Քրիս­ տո­սի հետ, հա­վա­տի պատ­ճա­ռով փոր­ձու­թյան մեջ ընկ­նե­լիս Հի­սու­սը մեզ հետ կլի­նի: Երբ ղե­կա­վար­նե­րի և բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տոն­յա­նե­րի մոտ տար­վենք մեր հա­վա­տի հա­մար պա­տաս­խան տա­լու, Սուրբ Հո­գին կպայ­ծա­ռաց­նի մեր ըն­կա­լու­մը, և մենք ու­նակ կլի­նենք վկա­յու­թյուն տալ Աստ­ծո փառ­քի հա­մար: Եվ ե­թե մենք կանչ­ված ենք տա­ռա­պե­լու Քրիս­ տո­սի հա­մար, պետք է կա­րո­ղա­նանք գնալ բանտ` վստա­հե­լով Նրան, ինչ­պես փոքր ե­րե­խան է վստա­հում իր ծնող­նե­րին: Այժմ առ Աստ­ված հա­ վա­տը զար­գաց­նե­լու ժա­մա­նակն է: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. մա­յի­սի 3: 275

սեպտեմբեր

18

ԵՍԹԵՐ

Եվ Մուրթ­քեն պա­տաս­խան հետ ու­ղար­կեց Ես­թե­րին ա­սե­լով. Մի խոր­հիր քո մտքում, թե դու կա­զատ­վես թա­գա­վո­րի տա­նը՝ բո­լոր հրեաներից։ Եվ ե­թե դու այս մի­ջո­ցին լռես, մի ու­րիշ տե­ղից հրեաների հա­մար ա­զա­տու­թյուն և փր­կու­թյուն վեր կկե­նա, բայց դու և քո հոր տու­նը կկոր­չեք, և­ո՞վ գի­տե, գու­ցե մի այս­պի­սի ժա­մա­նա­կի հա­մար ես դու թա­գու­հու­թյան հա­սել։ Ես­թեր 4.13, 14:

Հին ժա­մա­մակ­նե­րում Աստ­ված հրա­շա­լի կեր­պով աշ­խա­տում էր նվիր­ յալ կա­նանց մի­ջո­ցով, ով­քեր Նրա գոր­ծում միա­բան­վում էին տղա­մարդ­ կանց հետ, ում Ինքն ընտ­րել էր կանգ­նե­լու իբրև Իր ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ: Նա կա­նանց օգ­տա­գոր­ծում էր մե­ծա­գույն և վճ­ռա­կան հաղ­թա­նակ­ներ տա­նե­լու հա­մար: Բազ­միցս ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ­նե­րում Նա նրանց բե­րել է ա­ռաջ­նա­գիծ և նրանց մի­ջո­ցով աշ­խա­տել հա­նուն շատ մարդ­ կանց փրկու­թյան: Ես­թեր թա­գու­հու մի­ջո­ցով Տերն Իր ժո­ղովր­դի հա­մար ի­րա­կա­նաց­րեց հզո­րա­գույն ա­զա­տում: Այն ժա­մա­նակ, երբ թվում էր, թե ոչ մի զո­րու­թյուն չէր կա­րող փրկել նրանց, Ես­թերն ու նրա հետ միա­բան­ ված կա­նայք ծո­մով, ա­ղոթ­քով և­ա­րագ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րով դի­մա­կա­յե­ ցին խնդրին և փր­կու­թյուն բե­րե­ցին ի­րենց ժո­ղովր­դին: Հին Կ­տա­կա­րա­նի ժա­մա­նակ­նե­րում Աստ­ծո ծրագ­րի հետ կապ­ված կա­նանց գոր­ծի ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը մեզ կսո­վո­րեց­նի դա­սեր, ո­րոնք մեզ ուժ կտան դի­մա­կա­յե­լու այ­սօր­վա գոր­ծի դժվա­րու­թյուն­նե­րին: Մենք կա­րող ենք չլի­նել այդ­քան ճգնա­ժա­մա­յին և­ աչ­քի ընկ­նող դիր­քում, ինչ­ պես Աստ­ծո ժո­ղո­վուրդն էր Ես­թե­րի ժա­մա­նակ­նե­րում, սա­կայն շատ հա­ ճախ վե­րած­նունդ ապ­րած կա­նայք կա­րող են շատ կարևոր դեր ու­նե­նալ ա­վե­լի հա­մեստ դիր­քե­րում: Այս­պես են ա­րել շա­տե­րը և դեռ պատ­րաստ են ա­նել: Կ­նոջ պար­տա­կա­նու­թյունն է միա­բան­վել իր ա­մուս­նու հետ ե­րե­ խա­նե­րին կրթե­լու և դաս­տիա­րա­կե­լու գոր­ծում, որ­պես­զի նրանք դար­ձի գան և­ ի­րենց ու­ժը նվի­րա­բե­րեն Աստ­ծո ծա­ռա­յու­թյա­նը: Կան շատ կա­ նայք, ով­քեր կա­րող են ի­րենց ա­մու­սին­նե­րի հետ ծա­ռա­յել ա­ռող­ջա­րան­ նե­րի գոր­ծում, բու­ժել հի­վանդ­նե­րին և մ­խի­թա­րու­թյան և խ­րա­խու­սան­քի խոս­քեր ա­սել այ­լոց: Կան և­ այն­պի­սիք, ով­քեր պետք է ստա­նան հա­մա­ պա­տաս­խան կրթու­թյուն և­ո­րա­կա­վո­րում և­ի­րա­կա­նաց­նեն ի­րենց դե­րը որ­պես բժիշկ­ներ: Հա­տուկ վկա­յու­թյուն­ներ, հա­տոր 2, 15.1, 2:

276

սեպտեմբեր

19

ԵԶՐԱՍ ԵՎ ՆԵԵՄԻԱ

Եվ կար­դում էին Աստ­ծո օ­րեն­քի գրքում հստակ, և բա­ցատ­րու­ թյուն տա­լով հաս­կաց­նում էին կար­դա­ցա­ծը։ Եվ Նեե­միան, որ է Ա­թար­սա­թան, և Եզ­րաս քա­հա­նան և դ­պի­րը և Ղև­տա­ցիք, որ ժո­ ղովր­դին հաս­կաց­նում էին, ա­սա­ցին բո­լոր ժո­ղովր­դին. Այս օ­րը սուրբ է ձեր Տեր Աստ­ծո հա­մար, սուգ մի ա­նեք և մի լաք, ո­րով­հետև բո­լոր ժո­ղո­վուր­դը լաց էին լի­նում, երբ որ լսում էին օ­րեն­քի խոս­քե­ րը։ Նեե­միա 8.8, 9:

Նեե­միան և Եզ­րա­սը մար­դիկ էին, ում հնա­րա­վո­րու­թյուն էր տրված: Տե­րը նրանց հա­մար հա­տուկ գործ էր նա­խա­տե­սել: Նրանք պետք է կոչ ա­նեին մարդ­կանց վե­րա­նա­յել ի­րենց ճա­նա­պարհ­նե­րը և տես­նել, թե որ­ տեղ են սխալ թույլ տվել: Ո­րով­հետև Աստ­ված ա­ռանց պատ­ճա­ռի թույլ չէր տա, որ­պես­զի Իր ժո­ղո­վուր­դը դառ­նա ան­զոր, մո­լոր­ված, տա­ռա­պի ու գե­րի տար­վի: Աստ­ված հատ­կա­պես օրհ­նեց այս մարդ­կանց ճշմար­ տու­թյա­նը հա­վա­տա­րիմ մնա­լու հա­մար: Նեե­միան չէր ընտր­վել որ­պես քա­հա­նա կամ մար­գա­րե, սա­կայն Աստ­ված օգ­տա­գոր­ծեց նրան հա­տուկ գոր­ծի հա­մար: Նա ընտր­վել էր որ­պես ժո­ղովր­դի ա­ռաջ­նորդ: Սա­կայն նրա հա­վա­տար­մու­թյունն առ Աստ­ված կախ­ված չէր իր դիր­քից: Տե­րը թույլ չի տա, որ­պես­զի Իր գոր­ծը խո­չըն­դոտ­վի, ե­թե նույ­նիսկ մշակ­ներն ա­նար­ժան լի­նեն: Աստ­ված ու­նի պա­հես­տա­յին մար­դիկ, ով­քեր հա­մա­պա­տաս­խա­նում են պա­հանջ­նե­րին, որ­պես­զի Իր գոր­ծը պաշտ­ պան­վի բո­լոր ա­պա­կա­նող ազ­դե­ցու­թյուն­նե­րից: Աստ­ված պա­տիվ և փառք կստա­նա: Երբ աստ­վա­ծա­յին Հո­գին ներ­գոր­ծում է Աստ­ծո կող­մից ընտր­ված մար­դու մտքի վրա, նա պա­տաս­խա­նում է՝ ա­սե­լով. «Ա­հա ես, ինձ ու­ղար­կիր»: Աստ­ված ցույց տվեց այն ժո­ղովր­դին, ում հա­մար այդ­քան շատ բան էր ա­րել, որ չի հան­դուր­ժի նրանց մեղ­քե­րը: Նա գոր­ծեց ոչ թե նրանց մի­ջո­ ցով, ով­քեր մեր­ժում էին ծա­ռա­յել ի­րենց նպա­տակ­նե­րի միա­բա­նու­թյամբ, ով­քեր այ­լա­սե­րել էին ի­րենց ճա­նա­պարհ­նե­րը Նրա ա­ռաջ, այլ Նեե­միա­յի մի­ջո­ցով, ո­րով­հետև նա գրանց­ված էր երկ­նա­յին գրքում որ­պես մարդ, ում մա­սին Աստ­ված ա­սել է. «Ո­րով­հետև Ես Ինձ փա­ռա­վո­րող­նե­րին կփա­ռա­վո­րեմ, և Ինձ ար­հա­մար­հող­նե­րը կա­նարգ­վեն» (Ա Թա­գա­վո­րաց 2.30): Նեե­միան ա­պա­ցու­ցեց, որ այն­պի­սի մարդ է, ում Աստ­ված կա­րող է օգ­տա­գոր­ծել վե­րաց­նե­լու կեղծ սկզբունք­ներն ու վե­րա­կանգ­նե­լու երկն­ քից ծնունդ ա­ռած սկզբունք­նե­րը, և Աստ­ված փա­ռա­վո­րեց նրան: Տերն Իր գոր­ծի մեջ կօգ­տա­գոր­ծի մարդ­կանց, ով­քեր սկզբունք­նե­րին պող­պա­ տի պես հա­վա­տա­րիմ են, ով­քեր չեն սա­սան­վի նրանց մո­լո­րու­թյուն­նե­ րից, ով­քեր կորց­րել են ի­րենց հոգևոր տե­սո­ղու­թյու­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1899թ. մա­յի­սի 2:

277

սեպտեմբեր

20 ԶՈՐԱԲԱԲԵԼ ԵՎ ԶԱՔԱՐԻԱ

Եվ Ան­գե մար­գա­րեն ու Ադ­դո­վի որ­դի Զա­քա­րիա մար­գա­րե­նե­րը մար­գա­րեու­թյուն ա­րին Հրեաս­տա­նում և Ե­րու­սա­ղե­մում ե­ղող Հրեա­ նե­րին, Իս­րա­յե­լի Աստ­ծո ա­նու­նով։ Այն ժա­մա­նակ վեր կա­ցան Սա­ղա­ թիե­լյան Զո­րա­բա­բե­լը և Հով­սե­դեկ­յան Հե­սուն և սկ­սե­ցին շի­նել Ե­րու­ սա­ղե­մումն ե­ղող Աստ­ծո տու­նը, և Աստ­ծո մար­գա­րե­նե­րը նրանց հետ օգ­նում էին նրանց։ Եզ­րաս 5.1, 2:

Տի­րոջ տու­նը վե­րա­կա­ռու­ցե­լու գոր­ծում Զո­րա­բա­բե­լը շրջա­պատ­ված էր բազ­մա­թիվ դժվա­րու­թյուն­նե­րով: Նա­խորդ տա­րի­նե­րին ո­սո­խը «թու­ լաց­նում էր Հու­դա­յի ժո­ղովր­դի ձեռ­քե­րը և խա­փա­նում էր նրանց շի­նե­ լուց», «և խա­փա­նե­ցին նրանց բռնու­թյամբ և­ ու­ժով» (Եզ­րաս 4.4, 23): Սա­կայն Տե­րը մի­ջամ­տեց հա­վա­տա­րիմ կա­ռու­ցող­նե­րի գոր­ծին, և­ այժմ Նա խո­սում է Իր մար­գա­րե Զո­րա­բա­բե­լի հետ՝ ա­սե­լով. «Ոչ թե զո­րու­թյու­ նով, և­ ոչ թե ու­ժով, այլ Իմ Հո­գով, ա­սում է Զո­րաց Տե­րը։ Դու ո՞վ ես, ով մեծ սար, դու Զո­րա­բա­բե­լի ա­ռա­ջին մի դաշտ ես. Եվ նա դուրս պի­տի հա­նի գլխի քա­րը ա­ղա­ղակ­նե­րով. Շ­նո՜րհք, շնո՜րհք նրան» (Զա­քա­րիա 4.6, 7): Աստ­ծո ժո­ղովր­դի պատ­մու­թյան մեջ ակն­հայ­տո­րեն ան­հաղ­թա­հա­րե­ լի դժվա­րու­թյան մեծ սա­րե­րը փոք­րա­ցել են նրանց ա­ռաջ, ով­քեր ա­ճում են Աստ­ծո բա­ցած կան­խա­տե­սու­թյան մեջ: Ա­ռա­ջըն­թա­ցի նման խո­չըն­ դոտ­նե­րը թույ­լատր­վում են Տի­րոջ կող­մից որ­պես հա­վա­տի ստու­գում: Երբ մենք ա­մեն կող­մից սահ­մա­նա­փակ­ված ենք, սա հենց այն ժա­մա­ նակն է, երբ պետք է վստա­հենք Աստ­ծուն և Նրա Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյա­ նը: Մենք չպետք է քայ­լենք մեր սե­փա­կան ու­ժին հու­սա­լով, այլ ա­պա­վի­ նենք Իս­րա­յե­լի Տեր Աստ­ծո զո­րու­թյա­նը: Հի­մա­րու­թյուն կլի­նի վստա­հել մար­դուն կամ դարձ­նել մար­մի­նը մեր սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը: Մենք պետք է վստա­հենք Ե­հո­վա­յին, ո­րով­հետև Նրա­նում է հա­վեր­ժա­կան զո­րու­թյու­նը: Նա, Ով հա­վա­տի գոր­ծե­րին և բա­ռե­րին ի պա­տաս­խան Իր ծա­ռա Զո­րա­ բա­բե­լի ա­ռաջ հեշ­տաց­րեց ճա­նա­պար­հը, ու­նակ է հե­ռաց­նե­լու Իր գոր­ ծի ա­ռա­ջըն­թա­ցին խան­գա­րող սա­տա­նա­յի դրած ա­մեն մի խո­չըն­դոտ: Հաս­տա­տա­կամ հա­վա­տի փոր­ձա­ռու­թյան մի­ջո­ցով դժվա­րու­թյան յու­րա­ քանչ­յուր սար կա­րող է տե­ղա­շարժ­վել: Եր­բեմն Աստ­ված վար­ժեց­նում է Իր աշ­խա­տող­նե­րին` նրանց հիաս­ թա­փու­թյան և թ­վաց­յալ ձա­խող­ման ա­ռաջ կանգ­նեց­նե­լով: Նրա նպա­ տակն է սո­վո­րեց­նել նրանց դի­մա­նալ դժվա­րու­թյա­նը: Նա փոր­ձում է ո­գեշն­չել նրանց յու­րա­քանչ­յուր թվաց­յալ ձա­խո­ղու­մը հա­ջո­ղու­թյուն դարձ­նե­լու վճռա­կա­նու­թյամբ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. հուն­վա­րի 16:

278

սեպտեմբեր

21

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՄԿՐՏԻՉ

Արդ ա­սա­ցին Նրան. Ա­պա ո՞վ ես, որ պա­տաս­խան տանք մեզ ու­ ղար­կող­նե­րին. ի՞նչ ես ա­սում Քեզ հա­մար: Ա­սաց. Ես եմ ա­նա­պա­ տում կան­չո­ղի ձայ­նը, թե՝ Ուղ­ղեք Տի­րոջ ճա­հա­պար­հը, ինչ­պես Ե­սա­ յիա մար­գա­րեն ա­սաց: Հով­հան­նես 1.22, 23:

Ճշմա­րիտ ա­սում եմ ձեզ՝ կա­նանց ծնած­նե­րի մեջ չի վեր կա­ցել Հով­ հան­նես Մկրտ­չից մի մե­ծը» (Մատ­թեոս 11.11): Հով­հան­նե­սի ծնուն­դից ա­ռաջ Զա­քա­րիա­յին ար­ված հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ հրեշ­տակն ա­սաց. «­Նա մեծ կլի­նի Տի­րոջ ա­ռաջ» (Ղու­կաս 1.15): Երկն­քի գնա­հատ­մամբ ի՞նչն է կազ­մում մե­ծու­թյու­նը: Ոչ այն, ինչն աշ­խարհն է հա­մա­րում մե­ ծու­թյուն. ո՛չ հարս­տու­թյու­նը, ո՛չ կո­չու­մը, ո՛չ ազն­վա­կան ծա­գու­մը, ո՛չ մտա­վոր պարգև­նե­րը: Ե­թե մտա­վոր մե­ծու­թյու­նը, բա­ցի որևէ այլ ա­վե­լի մեծ գնա­հա­տա­կա­նից, ար­ժա­նի է պատ­վի, ա­պա մեր հար­գան­քը պետք է տրվի սա­տա­նա­յին, ում մտա­վոր զո­րու­թյա­նը եր­բեք ոչ մի մարդ չի հա­ վա­սար­վել: Սա­կայն ինչ­քան մեծ լի­նի պարգևը, ինք­նա­ծա­ռա­յու­թյամբ այ­ լա­սեր­ված, այն­քան մեծ ա­նեծք այն կդառ­նա: Բա­րո­յա­կան ար­ժեքն է, որ գնա­հա­տում է Աստ­ված: Սերն ու մաք­րու­ թյունն այն հատ­կա­նիշ­ներն են, որ Նա ա­մե­նա­շատն է գնա­հա­տում: Հով­ հան­նե­սը մեծ էր Տի­րոջ ա­ռաջ, երբ Սի­նեդ­րիո­նի լրա­բեր­նե­րի, ժո­ղովր­դի և­իր սե­փա­կան ա­շա­կերտ­նե­րի ա­ռաջ հրա­ժար­վեց իր ան­ձի հա­մար պա­ տիվ ո­րո­նե­լուց և­ ա­մեն ինչ վե­րագ­րեց Հի­սու­սին՝ որ­պես Խոս­տաց­վա­ծի: Քրիս­տո­սի ծա­ռա­յու­թյան մեջ նրա ան­կեղծ ու­րա­խու­թյու­նը ներ­կա­յաց­ նում է մար­դու մեջ երբևէ բա­ցա­հայտ­ված մե­ծա­գույն ազն­վու­թյու­նը: Նրանք, ով­քեր լսել էին նրա վկա­յու­թյու­նը Հի­սու­սի մա­սին, նրա մա­հից հե­տո հայ­տա­րա­րե­ցին, որ «­Հով­հան­նե­սը ոչ մի նշան չգոր­ծեց: Բայց բո­ լո­րը, ինչ որ Հով­հան­նե­սը նրա հա­մար ա­սաց, ճշմա­րիտ էր» (Հով­հան­նես 10.41, 42): Հով­հան­նե­սին տրված չէր, որ նա Ե­ղիա­յի նման կրակ ի­ջեց­ ներ երկն­քից կամ հա­րու­թյուն տար մե­ռել­նե­րին ու Մով­սե­սի օ­րի­նա­կով պար­զեր իր զո­րու­թյան գա­վա­զանն Աստ­ծո ա­նու­նով: Նա ու­ղարկ­ված էր ա­վե­տե­լու Փրկ­չի գա­լուս­տը և կոչ ա­նե­լու ժո­ղովր­դին պատ­րաստ­վել Նրա հայտ­նու­թյա­նը: Նա այն­քան հա­վա­տա­րիմ էր իր ա­ռա­քե­լու­թյա­նը, որ վեր­հի­շե­լով նրա խոս­քե­րը Հի­սու­սի մա­սին` մար­դիկ կա­րող էին ա­սել. «­Բո­լո­րը, ինչ որ Հով­հան­նե­սը նրա հա­մար ա­սաց, ճշմա­րիտ էր»: Տի­րոջ ա­մեն մի ա­շա­կերտ կոչ­ված է այս­պի­սի վկա­յու­թյուն տա­լու Քրիս­տո­սի հա­մար: Դա­րե­րի Փա­փա­գը, 219, 220:

279

սեպտեմբեր

22

ՄԵՐ ՏԵՐ ՀԻՍՈՒՍԸ

Տի­րոջ Հո­գին Ինձ վրա է, ո­րի հա­մար էլ օ­ծեց Ինձ, Նա Ինձ ու­ղար­ կել է աղ­քատ­նե­րին ա­վե­տա­րա­նե­լու, սրտով կոտր­ված­նե­րին բժշկե­ լու, գե­րի­նե­րին թո­ղու­թյուն քա­րո­զե­լու և կույ­րե­րին տե­սու­թյուն, խոց­ված­նե­րին ար­ձա­կե­լու ա­զա­տե­լով, Տի­րոջ ըն­դու­նե­լի տա­րին քա­ րո­զե­լու: Ղու­կաս 4.18, 19:

Քրիս­տոսն Իր կարևո­րու­թյու­նը բա­ցա­հայ­տող կամ Իր գե­րա­կա­յու­ թյու­նը ցույց տվող ո­չինչ չա­սաց. Նա չէր ար­հա­մար­հում Իր ըն­կեր­նե­րին: Նա Աստ­ծո հետ Իր կապ­վա­ծու­թյամբ և Իր հե­ղի­նա­կու­թյամբ եր­բեք չմե­ ծամ­տա­ցավ, բայց Նրա բա­ռերն ու գոր­ծե­րը ցույց էին տա­լիս, որ Նա խո­ րա­պես գի­տակ­ցում է Իր ա­ռա­քե­լու­թյան բնույ­թը: Նա խո­սում էր երկն­ քի մա­սին ինչ­պես Մե­կը, Ում ծա­նոթ էր երկ­նա­յին ա­մեն բան, խո­սում էր Հոր հետ Իր մտեր­մու­թյան և միու­թյան մա­սին այն­պես, ինչ­պես ե­րե­խան կխո­սեր ծնող­նե­րի հետ ու­նե­ցած իր կա­պի մա­սին: Նա խո­սում էր ինչ­ պես Մե­կը, Ով ե­կել էր լու­սա­վո­րե­լու աշ­խարհն Իր փառ­քով: Նա եր­բեք չպաշտ­պա­նեց ռաբ­բի­նե­րի դպրո­ցը, քա­նի որ Ինքն Աստ­ծուց մարդ­կանց սո­վո­րեց­նե­լու հա­մար ու­ղարկ­ված Ու­սու­ցիչ էր: Որ­պես Մե­կը, Ում մեջ տե­ ղա­կայ­ված է ողջ վե­րա­կանգ­նո­ղա­կան զո­րու­թյու­նը, Քրիս­տո­սը խո­սում էր բո­լոր մարդ­կանց Ի­րեն մո­տեց­նե­լու և նրանց հա­վի­տե­նա­կան կյանք տա­լու մա­սին: Նրա­նում է յու­րա­քանչ­յուր ֆի­զի­կա­կան և հոգևոր հի­վան­ դու­թյուն բժշկե­լու զո­րու­թյու­նը: Քրիս­տո­սը ե­կավ մեր աշ­խարհ գի­տակ­ցե­լով ա­վե­լին, քան մարդ­կա­յին մե­ծու­թյունն է, ե­կավ ի­րա­կա­նաց­նե­լու մի գործ, ո­րը պետք է ան­սահ­ման արդ­յունք­ներ ու­նե­նար: Ե՞րբ եք Նրան տես­նում այս գործն ի­րա­կա­նաց­ նե­լիս: Ձկ­նորս Պետ­րո­սի տա­նը, Հա­կո­բի ջրհո­րի մոտ հանգս­տա­նա­լիս, սա­մա­րա­ցի կնո­ջը կեն­դա­նի ջրի մա­սին ա­սե­լիս: Նա սո­վո­րա­բար սո­վո­ րեց­նում էր բաց երկն­քի տակ, եր­բեմն-եր­բեմն՝ տա­ճա­րում, ո­րով­հետև այ­ցե­լում էր հրեա ժո­ղովր­դի հա­վա­քույթ­նե­րին: Սա­կայն ա­մե­նից հա­ճախ Քրիս­տո­սը սո­վո­րեց­նում էր լե­ռան ստո­րո­տին նստած կամ ձկնոր­սա­կան նա­վա­կում: Նա մտավ այս հա­մեստ ձկնորս­նե­րի կեն­սա­կեր­պի մեջ: Նա կա­րեկ­ցում էր կա­րի­քա­վոր­նե­րին, տա­ռապ­յալ­նե­րին, ար­հա­մարհ­ված­նե­ րին, և շա­տերն էին գա­լիս Նրա մոտ: Երբ փրկագն­ման ծրա­գի­րը նա­խագծ­վեց, ո­րո­շում կա­յաց­վեց, որ Քրիս­տո­սը չի գա Իր աս­վա­ծա­յին զո­րու­թյամբ, քա­նի որ այդ ժա­մա­նակ Նա չէր կա­րող շփվել վշտա­հար­նե­րի և տա­ռապ­յալ­նե­րի հետ: Նա պետք է գար որ­պես աղ­քատ մարդ: Նա կա­րող էր հայտն­վել երկ­նա­յին պա­լատ­ նե­րում ու­նե­ցած Իր բարձ­րա­գույն դիր­քին հա­մա­պա­տաս­խան, բայց ո՛չ, Նա պետք է հաս­ներ մարդ­կա­յին տա­ռա­պան­քի և­ աղ­քա­տու­թյան ա­մե­ նա­խոր­քե­րը, որ­պե­սի Նրա ձայ­նը լսե­լի լի­ներ բեռ­նա­վոր­ված­նե­րին և հու­ սալք­ված­նե­րին: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1897թ. հու­նի­սի 24:

280

սեպտեմբեր

23

ԱՇԱԿԵՐՏՆԵՐԸ

Եվ ա­ռաք­յալ­նե­րը մեծ զո­րու­թյու­նով վկա­յու­թյուն էին տա­լիս Տեր Հի­սու­սի հա­րու­թյան հա­մար, և մեծ շնորհք կար նրանց ա­մե­նի վրա: Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.33:

Քրիս­տո­սի խա­չե­լու­թյու­նից հե­տո ա­շա­կերտ­նե­րը ա­նօգ­նա­կան, հու­ սալք­ված խումբ էին, ինչ­պես հոտն ա­ռանց հով­վի: Նրանց Տե­րը մերժ­վել էր, դա­տա­պարտ­վել և գամ­վել ա­նար­գան­քի խա­չին: Հրեա քա­հա­նա­ներն ու ղե­կա­վար­ներն ար­հա­մար­հան­քով հայ­տա­րա­րե­ցին. «Ու­րիշ­նե­րին ա­զա­տեց, Ինքն Ի­րեն չի կա­րո­ղա­նում ա­զա­տել, թե որ Իս­րա­յե­լի թա­գա­ վորն է, իջ­նի հի­մա խա­չից, և կ­հա­վա­տանք Դրան» (Մատ­թեոս 27.42): Սա­կայն այդ խա­չը` նա­խա­տին­քի և կտ­տան­քի այդ խորհր­դա­նի­շը, աշ­խար­հին հույս և փր­կու­թյուն բե­րեց: Ա­շա­կերտ­նե­րը հա­մախմբ­վե­ ցին, նրանց հու­սա­հա­տու­թյունն ու ա­նօգ­նա­կա­նու­թյու­նը լքե­ցին նրանց: Նրանց բնա­վո­րու­թյու­նը վե­րա­փոխ­վեց, և նրանք միա­վոր­վե­ցին քրիս­տո­ նեա­կան սի­րո կա­պե­րով: Նրանք հա­մեստ մար­դիկ էին, ա­ռանց հարս­ տու­թյան և­ ա­ռանց զեն­քի: Նրանց հարս­տու­թյունն ու զենքն Աստ­ծո Խոսքն էր ու Հո­գին: Հրեա­նե­րը նրանց հա­մա­րում էին տգետ ձկնորս­ներ: Սա­կայն Քրիս­տո­սի զո­րու­թյամբ նրանք ա­ռաջ գնա­ցին՝ վկա­յե­լու ճշմար­ տու­թյունն ու հաղ­թա­հա­րե­լու ա­մեն ընդ­դի­մու­թյուն: Կ­րե­լով աստ­վա­ծա­ յին սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը` նրանք գնում էին պատ­մե­լու մսու­րի և խա­չի հիաս­քանչ պատ­մու­թյու­նը: Ա­ռանց երկ­րա­յին պատ­վի ու ճա­նաչ­ման՝ նրանք հա­վա­տի հե­րոս­ներ էին: Նրանց պեր­ճա­խոս շուր­թե­րը հնչեց­նում էին աստ­վա­ծա­յին խոս­քեր, ո­րոնք ցնցե­ցին աշ­խար­հը: Փրկ­չին մեր­ժող­ներն ու խա­չող­ներն ակն­կա­լում էին գտնել Նրա ա­շա­ կերտ­նե­րին վհատ­ված, ընկճ­ված և նաև պատ­րաստ ու­րա­նա­լու ի­րենց Տի­րո­ջը: Նրանք ապ­շա­հար լսե­ցին ա­շա­կերտ­նե­րի պարզ, հա­մար­ձակ վկա­յու­թյու­նը, ո­րը տրված էր Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյամբ: Ա­շա­կերտ­ նե­րը խո­սում և գոր­ծում էին ճիշտ այն­պես, ինչ­պես ի­րենց Ու­սու­ցիչն էր խո­սում և գոր­ծում, և բո­լոր նրանց լսող­ներն ա­սա­ցին. «Նրանք ե­ղել են Հի­սու­սի հետ և սո­վո­րել են Նրա­նից»: Ա­ռաջ ըն­թա­նա­լով և­ ա­մե­նուր քա­րո­զե­լով Հի­սու­սին՝ ա­ռաք­յալ­ներն ա­նում էին շատ քայ­լեր, ո­րոնք չէին ար­ժա­նա­նում հրեա ղե­կա­վար­նե­րի հա­վա­նու­թյա­նը: Մար­դիկ փո­ղոց էին դուրս բե­րում ի­րենց հի­վանդ­նե­րին և պիղծ հո­գի­նե­րով բռնված­նե­րին, նրանց շուրջն ամ­բոխ­ներ էին հա­ վաք­վում, և բժշկ­ված­նե­րը գովք էին ա­նում Աստ­ծուն և փա­ռա­բա­նում էին Նրա ա­նու­նը, Ում հրեա­նե­րը դա­տա­պար­տե­ցին, փշե պսակ դրե­ցին գլխին և մտ­րա­կե­ցին ու խա­չե­ցին: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1899թ. սեպ­տեմ­բե­րի 20:

281

սեպտեմբեր

24

ՍՏԵՓԱՆՈՍ

Ս­տե­փա­նոսն էլ, հա­վա­տով և զո­րու­թյու­նով լցված, մեծ մեծ հրաշք­ներ և նշան­ներ էր ա­նում ժո­ղովր­դի մեջ: Գործք ա­ռա­քե­լոց 6.8:

Ս­տե­փա­նո­սը շատ ակ­տիվ էր Աստ­ծո գոր­ծում և հա­մար­ձա­կո­րեն հայ­տա­րա­րում էր իր հա­վա­տի մա­սին: «Եվ վեր կա­ցան ո­մանք այն ժո­ ղո­վա­րա­նից, որ Լի­բեր­տի­նա­ցի­նե­րի էր կոչ­վում, և Կ­յու­րե­նա­ցի­նե­րից և Ա­ղեք­սանդ­րա­ցի­նե­րից և նրան­ցից, որ Կի­լի­կիա­յից և Ա­սիա­յից էին, և վի­ ճա­բա­նում էին Ս­տե­փա­նո­սի հետ: Եվ չէին կա­րո­ղա­նում դեմ կե­նալ այն ի­մաս­տու­թյա­նը և­ այն հո­գուն, ո­րով նա խո­սում էր» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 6.9, 10): Մեծ ռաբ­բի­նե­րի այս ա­շա­կերտ­նե­րը վստահ էին, որ հա­սա­րա­ կա­կան քննարկ­ման ժա­մա­նակ լիո­վին պար­տու­թյան կմատ­նեն Ս­տե­ փա­նո­սին նրա են­թադր­յալ տգի­տու­թյան պատ­ճա­ռով: Սա­կայն նա ոչ միայն խո­սեց Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյամբ, այլև ողջ հա­վաք­ված ամ­բո­խին ա­պա­ցու­ցեց, որ ին­քը ևս մար­գա­րե­նե­րի ա­շա­կերտ էր և գի­տեր օ­րեն­քը: Նա վար­պե­տո­րեն պաշտ­պա­նում էր այն ճշմար­տու­թյու­նը, ո­րը դա­վա­ նում էր, և ջախ­ջա­խիչ պար­տու­թյան մատ­նեց իր ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին: Քա­հա­նա­ներն ու ղե­կա­վար­նե­րը, ով­քեր ա­կա­նա­տես ե­ղան Ս­տե­փա­ նո­սի ծա­ռա­յու­թյանն այ­ցե­լած զո­րու­թյան հիա­նա­լի դրսևո­րու­մը, լցվե­ ցին դառն ա­տե­լու­թյամբ: Նրա ներ­կա­յաց­րած ծան­րակ­շիռ ա­պա­ցույ­ցին տե­ղի տա­լու փո­խա­րեն՝ նրանք վճռե­ցին լռեց­նել նրա ձայ­նը` մահ­վան մատ­նե­լով նրան: Նրանք ո­րոշ դեպ­քե­րում կա­շա­ռում էին հռո­մեա­կան իշ­ խա­նու­թյուն­նե­րին՝ անց­կաց­նե­լու այն գոր­ծե­րը, որ­տեղ հրեա­ներն ի­րենց ձեռքն էին վերց­րել օ­րեն­քը և դա­տում, դա­տա­պար­տում և պատ­ժում էին բան­տարկ­յալ­նե­րին հա­մա­ձայն ի­րենց ազ­գա­յին սո­վո­րու­թյան: Ս­տե­փա­ նո­սի թշնա­մի­նե­րը չէին էլ կաս­կա­ծում, որ կա­րող են ի­րա­կա­նաց­նել այդ դա­տա­վա­րու­թյունն ի­րենց ան­ձե­րի հա­մար անվ­տանգ կեր­պով: Նրանք այ­նուա­մե­նայ­նիվ վճռե­ցին ռիս­կի գնալ և բռ­նե­ցին Ս­տե­փա­նո­սին և բե­րե­ ցին Սի­նեդ­րիո­նի ա­ռաջ դա­տի հա­մար: Երբ Ս­տե­փա­նո­սը դեմ առ դեմ կանգ­նած էր իր դա­տա­վոր­նե­րի ա­ռաջ՝ պա­տաս­խա­նե­լու հա­մար աստ­վա­ծա­հայ­հո­յու­թյան մե­ղադ­րան­քին, սուրբ ճա­ռա­գայ­թում փայ­լա­տա­կեց նրա դեմ­քի վրա: «Եվ ատ­յա­նում նստող­նե­ րի ա­մե­նը, երբ որ մտիկ տվին նրան, նրա ե­րե­սը հրեշ­տա­կի ե­րե­սի նման տե­սան» (հա­մար 15): Նրանք, ով­քեր բարձ­րաց­րե­ցին Մով­սե­սին, կա­րող էին բան­տարկ­յա­լի դեմ­քին տես­նել միև­նույն սուրբ լույ­սը, ո­րը փայ­լում էր հին մար­գա­րեի դեմ­քին: Աստ­ծո ներ­կա­յու­թու­նը տե­սա­րան էր, ո­րը նրանք եր­բեք կրկին չէին տես­նի տա­ճա­րում, ո­րի փառ­քը կո­րել էր հա­վիտ­յան: Շա­տե­րը, ով­քեր տե­սան Ս­տե­փա­նո­սի փայ­լուն դեմ­քը, դո­ղա­ցին և փա­կե­ ցին ի­րենց դեմ­քե­րը, սա­կայն հա­մառ ան­հա­վա­տու­թյունն ու նա­խա­պա­ շար­մուն­քը եր­բեք չե­րե­րա­ցին: Մար­գա­րեու­թյան Հո­գին 3.294-296:

282

սեպտեմբեր

25

ՓԻԼԻՊՈՍ ՍԱՐԿԱՎԱԳԸ

Հո­գին էլ Փի­լի­պո­սին ա­սաց. Մո­տե­ցիր և հա­սիր այդ կառ­քին: Եվ Փի­լի­պոսն ա­ռաջ վա­զե­լով լսեց, որ Ե­սա­յիա մար­գա­րեի գիրքն էր կար­դում, և­ ա­սաց. Հաս­կա­նո՞ւմ ես արդ­յոք կար­դա­ցածդ։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 8.29, 30:

Աստ­ված ներքև է նա­յում Իր գա­հից և­այս եր­կիր է ու­ղար­կում Իր հրե­ շ­տակ­նե­րին՝ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու նրանց հետ, ով­քեր սո­վո­րեց­նում են ճշմար­տու­թյու­նը: Կար­դա­ցեք Փի­լի­պո­սի և ներ­քի­նիի փոր­ձա­ռու­թյան մա­ սին հա­մար­նե­րը: «Եվ Տի­րոջ հրեշ­տա­կը խո­սեց Փի­լի­պո­սի հետ և­ա­սաց. Վեր կաց և գ­նա հա­րա­վա­յին կող­մը, այն ճա­նա­պար­հը, որ Ե­րու­սա­ղե­մից իջ­նում է Գա­զա, որ ա­նա­պատ է: Եվ նա վեր կա­ցավ գնաց, և­ ա­հա մի Ե­թով­պա­ցի մարդ, Ե­թով­պա­ցի­նե­րի Կան­թա­կա թա­գու­հու ներ­քի­նի մի իշ­ խա­նը, որ նրա բո­լոր գան­ձի վրա էր, որ ե­կել էր Ե­րու­սա­ղեմ երկր­պա­գու­ թյուն ա­նե­լու և հետ դառ­նա­լիս իր կառ­քում նստած կար­դում էր Ե­սա­յիա մար­գա­րեի գիր­քը» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 8.26-28): Այս դրվա­գը ցույց է տա­լիս այն հո­գա­ծու­թյու­նը, որ Տե­րը դրսևո­րում է ճշմար­տու­թյան յու­րա­քանչ­յուր մտքի նկատ­մամբ: Մենք տես­նում ենք, որ երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի ծա­ռա­յու­թյու­նը սեր­տո­րեն կապ­ված է այս երկ­ րի վրա Տի­րոջ ծա­ռա­նե­րի գոր­ծի հետ: Փի­լի­պո­սի վրա դրված էր նոր տա­րածք­ներ մտնե­լու, նոր հո­ղեր փխրեց­նե­լու բե­ռը: Ուղ­ղու­թյու­նը նրան տրվում էր հրեշ­տա­կի մի­ջո­ցով, ով փնտրում էր յու­րա­քանչ­յուր հնա­րա­վո­րու­թյուն՝ մարդ­կանց ի­րենց նման­նե­րի հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյան բե­րե­լու հա­մար: Փի­լի­պոսն ու­ղարկ­ վեց «հա­րա­վա­յին կող­մը, այն ճա­նա­պար­հը, որ Ե­րու­սա­ղե­մից իջ­նում է Գա­զա, որ ա­նա­պատ է» (հա­մար 26): Սա նրան հան­դի­պեց­րեց մեծ ազ­ դե­ցու­թյուն ու­նե­ցող մար­դու հետ, ով իր վե­րած­նուն­դով ճշմար­տու­թյան լույ­սը կփո­խան­ցեր ու­րիշ­նե­րին: Փի­լի­պո­սի մի­ջո­ցով կա­տար­ված Աստ­ծո աշ­խա­տան­քով մար­դը հա­մոզ­վեց ճշմար­տու­թյան մեջ, դար­ձի ե­կավ ու մկրտվեց: Նա ե­ռան­դուն, հո­ղի վրա ա­մուր կանգ­նած մարդ, ով ու­ժեղ ազ­ դե­ցու­թյուն կու­նե­նար հօ­գուտ ճշմար­տու­թյան: Այ­սօր, ինչ­պես այն ժա­մա­նակ, երկ­նա­յին հրեշ­տակ­ներն սպա­սում են մարդ­կանց ա­ռա­ջոր­դե­լու ի­րենց ըն­կեր­նե­րի մոտ: Հրեշ­տա­կը ցույց տվեց Փի­լի­պո­սին որ­տեղ գտնել այս մար­դուն, ով այն­քան պատ­րաստ էր ճշմար­տու­թյունն ստա­նա­լու, և­ այ­սօր էլ Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը կուղ­ ղոր­դեն և կա­ռաջ­նոր­դեն այն աշ­խա­տող­նե­րի ոտ­քե­րը, ով­քեր թույլ կտան Սուրբ Հո­գուն սրբա­գոր­ծել ի­րենց լե­զու­նե­րը և մաք­րել ու ազն­վաց­նել ի­րենց սրտե­րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1905թ. ապ­րի­լի 20:

283

սեպտեմբեր

26

ԱՅԾԵՄՆԻԿ

Եվ Հոպ­պեի մեջ մի ա­շա­կերտ ե­ղած կին կար՝ ա­նու­նը Տա­բի­թա, որ թարգ­ման­ված աս­վում է Այ­ծեմ­նիկ. սա լիքն էր բա­րի գոր­ծե­րով և­ ո­ղոր­մու­թյուն­նե­րով, որ ա­նում էր: Գործք ա­ռա­քե­լոց 9.36:

Լյուդիայի մոտ գտնվող Հոպ­պեում ապ­րում էր Այ­ծեմ­նիկ ա­նու­նով մի կին, ում բա­րի գոր­ծե­րը նրան մե­ծա­պես սի­րե­լի էին դարձ­րել: Նրա կյան­ քը լի էր բա­րի գոր­ծե­րով: Նրա հմուտ մատ­ներն ա­վե­լի ակ­տիվ էին, քան նրա լե­զուն: Նա գի­տեր, թե ով հար­մա­րա­վետ հա­գուս­տի և­ ով կա­րեկ­ ցան­քի կա­րիք ու­ներ, և նա անվ­ճար կեր­պով ծա­ռա­յում էր աղ­քատ­նե­րին և վշ­տա­հար­նե­րին: «Եվ ե­ղավ այն օ­րե­րում, որ նա հի­վան­դա­ցավ և մե­ռավ» (Գործք ա­ռա­ քե­լոց 9.37): Հոպ­պեի ե­կե­ղե­ցին գի­տակ­ցեց իր կո­րուս­տը: Եվ հաշ­վի առ­ նե­լով այն ծա­ռա­յու­թյան կյան­քը, որ Այ­ծեմ­նիկն էր ապ­րել, զար­մա­նա­լի չէ, որ նրանք սգում էին, և տաք ար­ցունք­ներ էին ընկ­նում ան­կեն­դան մարմ­նի վրա: Լ­սե­լով, որ Պետ­րո­սը Լյու­դիա­յում էր, Հոպ­պեի հա­վա­տաց­յալ­նե­րը մար­դիկ ու­ղար­կե­ցին նրա մոտ «ա­ղա­չե­լու, որ չու­շա­նա նրանց մոտ գա­ լու» (հա­մար 38): «Եվ Պետ­րո­սը վեր կա­ցավ ե­կավ նրանց հետ: Եվ երբ որ ե­կավ, նրան հա­նե­ցին այն վեր­նա­տու­նը, և­ ա­մեն որբևայ­րի­նե­րը նրա չորս կող­մով կանգ­նե­ցին, լաց էին լի­նում և ցույց էին տա­լիս այն հա­գուստ­նե­րը և­այն հան­դերձ­նե­րը, որ Այ­ծեմ­նի­կը շի­նում էր, քա­նի որ նրանց հետ էր» (հա­մար 39): Պետ­րո­սը հրա­հան­գեց, որ լա­ցող որբևայ­րի­նե­րը դուրս գան սեն­յա­ կից, և ծն­կի իջ­նե­լով՝ Աստ­ծուն ջեր­մե­ռան­դո­րեն ա­ղո­թեց վե­րա­դարձ­նել Այ­ծեմ­նի­կի կյանքն ու ա­ռող­ջու­թյու­նը: Դառ­նա­լով դե­պի մար­մի­նը՝ նա ա­սաց. «­Տա­բի­թա, վեր կաց: Եվ նա աչ­քե­րը բաց ա­րեց և Պետ­րո­սին որ տե­սավ, ու­ղիղ նստեց» (հա­մար 40): Այ­ծեմ­նի­կը մեծ ծա­ռա­յու­թյուն էր մա­տու­ցում ե­կե­ղե­ցուն, և Աստ­ված ճիշտ հա­մա­րեց նրան թշնա­մու դաշ­տից վե­րա­դարձ­նե­լը, որ նրա հմտու­ թյուն­ներն ու ե­ռան­դը դեռևս օրհ­նու­թյուն լի­նեն ու­րիշ­նե­րի հա­մար, և­որ Իր զո­րու­թյան այս դրսևոր­մամբ Քրիս­տո­սի գոր­ծը հզո­րա­նա: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1911թ. ապ­րի­լի 6:

284

սեպտեմբեր

27

ՊՈՂՈՍ

Բայց վեր կաց և­ոտ­քե­րիդ վրա կանգ­նիր, ո­րով­հետև նրա հա­մար երևա­ցի քեզ, որ քեզ ձեռքս առ­նեմ պաշ­տոն­յա և վ­կա լի­նե­լու այն բա­ նե­րին, որ դու տե­սար, և­այն բա­նե­րին, ո­րոն­ցով պի­տի երևամ քեզ: Գործք ա­ռա­քե­լոց 26.16:

Այն լուրջ մե­ղադ­րան­քը, որ տրվեց Պո­ղո­սին Ա­նա­նիա­յի հետ հան­դիպ­ ման ժա­մա­նակ, ծան­րա­ցավ նրա սրտին: Երբ ի պա­տաս­խան «­Սա­վուղ եղ­բայր, վեր նա­յիր» հրա­վե­րի՝ Պո­ղոսն ա­ռա­ջին ան­գամ նա­յեց այս բա­ րե­պաշտ մար­դու դեմ­քին, Ա­նա­նիան Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան տակ նրան ա­սաց. «­Մեր հայ­րե­րի Աստ­ված ա­ռա­ջուց քեզ ընտ­րեց, որ Նրա կամ­քը ճա­նա­չես, և­ այն Ար­դա­րին տես­նես, և Նրա բե­րա­նից ձայն լսես: Ո­րով­հետև Նրա հա­մար վկա կլի­նես բո­լոր մարդ­կանց ա­ռաջ այն բա­նե­ րի հա­մար, որ տե­սար և լ­սե­ցիր: Եվ հի­մա ին­չո՞ւ ես ու­շա­նում, վեր կաց մկրտվիր և քո մեղ­քե­րը լվա Տի­րոջ ա­նու­նը կան­չե­լով» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 22.13-16): Այս բա­ռե­րը ներ­դաշ­նակ էին Իր` Հի­սու­սի խոս­քե­րի հետ, Ով Սո­ղո­սին Դա­մաս­կո­սի ճա­նա­պար­հին հան­դի­պե­լիս հայ­տա­րա­րեց. «Ո­րով­հետև նրա հա­մար երևա­ցի քեզ, որ քեզ ձեռքս առ­նեմ պաշ­տոն­յա և վ­կա լի­նե­ լու այն բա­նե­րին, որ դու տե­սար, և­այն բա­նե­րին, ո­րոն­ցով պի­տի երևամ քեզ, որ ա­զա­տեմ քեզ այդ ժո­ղովր­դից և հե­թա­նոս­նե­րից, ո­րոնց մեջ Ես հի­մա քեզ ու­ղար­կում եմ՝ նրանց աչ­քե­րը բա­ցե­լու և խա­վա­րից դե­պի լույ­ սը դարձ­նե­լու, և սա­տա­նա­յի իշ­խա­նու­թյու­նից դե­պի Աստ­ված, որ նրանք մեղ­քե­րի թո­ղու­թյուն և սր­բե­րի հետ ժա­ռան­գու­թյուն առ­նեն՝ ինձ հա­վա­ տա­լով» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 26.16-18): Երբ Պո­ղոսն իր սրտում խոր­հում էր այս բա­նե­րի մա­սին, ա­վե­լի ու ա­վե­լի լավ էր հաս­կա­նում «­Հի­սուս Քրիս­տո­սի ա­ռաք­յալ Աստ­ծո կամ­քով» (Ե­փե­սա­ցիս 1.1) իր կանչ­վա­ծու­թյան ի­մաս­տը: Նրա կանչ­վա­ծու­թյու­նը գա­լիս էր «ոչ թե մարդ­կան­ցից և­ոչ թե մար­դու ձեռ­քով, այլ Հի­սուս Քրիս­ տո­սի և Հայր Աստ­ծո ձեռ­քով» (Գա­ղա­տա­ցիս 1.1): Իր առջև դրված գոր­ ծի մե­ծու­թյու­նը ստի­պեց նրան ա­վե­լի խորն ու­սում­նա­սի­րել Սուրբ Գիր­քը, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նա քա­րո­զել Ա­վե­տա­րա­նը «ոչ թե խոս­քի ի­մաս­տու­ թյամբ, որ­պես­զի ու­նայն չլի­նի Քրիս­տո­սի խա­չը» (Ա Կորն­թա­ցիս 1.17), «այլ Հո­գու և զո­րու­թյան ա­պա­ցու­ցու­թյամբ», որ­պես­զի բո­լոր լսող­նե­րի հա­վա­տը «մարդ­կանց ի­մաս­տու­թյու­նով չլի­նի, այլ Աստ­ծո զո­րու­թյու­նով» (Ա Կորն­թա­ցիս 2.4, 5): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1911թ. մար­տի 30:

285

սեպտեմբեր

28

ՏԻՄՈԹԵՈՍ

Արդ այս վկա­յու­թյու­նը դնում եմ Աստ­ծո և Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի ա­ռա­ջին, որ դա­տե­լու է կեն­դա­նի­նե­րին և մե­ռել­նե­րին Իր հայտ­նու­ թյու­նում ու թա­գա­վո­րու­թյու­նում: Խոս­քը քա­րո­զիր. վրա հա­սիր թե ժա­մա­նա­կին լի­նի, թե ժա­մա­նա­կից դուրս, հան­դի­մա­նիր, սաս­տիր, հոր­դո­րիր ա­մեն եր­կայ­նամ­տու­թյու­նով և վար­դա­պե­տու­թյու­նով: Բ Տի­մո­թեոս 4.1, 2:

Այս կարևոր հրա­հան­գը ե­ռան­դուն և հա­վա­տա­րիմ մե­կին, ինչ­պի­սին Տի­մո­թեոսն էր, ա­վե­տա­րան­չի գոր­ծի կարևո­րու­թյան և պա­տաս­խա­նատ­ վու­թյան հզոր վկա­յու­թյուն է: Կան­չե­լով Տի­մո­թեո­սին Աստ­ծո ա­ռաջ` Պո­ ղո­սը խնդրում է նրան քա­րո­զել Աստ­ծո Խոս­քը, ոչ թե մարդ­կանց ա­սաց­ վածք­ներն ու սո­վո­րու­թյուն­նե­րը, պատ­րաստ լի­նել վկա­յել Աստ­ծո մա­սին, երբ որ պա­տեհ ա­ռի­թը ներ­կա­յա­նա մեծ հա­վա­քույթ­նե­րում և մարդ­կանց նեղ շրջա­նակ­նե­րի առջև, ճա­նապար­հին և ճա­նա­պար­հից դուրս, ըն­կեր­ նե­րին և թշ­նա­մի­նե­րին, ա­պա­հո­վու­թյան թե դժվա­րու­թյան ու վտան­գի, նա­խա­տին­քի թե կորս­տի մեջ: Վա­խե­նա­լով, որ Տի­մո­թեո­սի մեղմ, տե­ղի տվող բնա­վո­րու­թյու­նը կստի­ պի նրան խու­սա­փել իր գոր­ծի էա­կան մա­սից, Պո­ղո­սը հոր­դո­րում է նրան լի­նել հա­վա­տա­րիմ մեղ­քը հան­դի­մա­նե­լու մեջ և նույ­նիսկ խստո­րեն սաս­ տել նրանց, ով­քեր մեծ մեղ­քեր ու­նեն: Սա­կայն նա այս ա­մե­նը պետք է ա­ներ «ա­մեն եր­կայ­նամ­տու­թյու­նով և վար­դա­պե­տու­թյու­նով»: Նա պետք է բա­ցա­հայ­տեր Քրիս­տո­սի համ­բե­րու­թյունն ու սե­րը` բա­ցատ­րե­լով և հաս­տա­տե­լով իր հան­դի­մա­նու­թյուն­նե­րը Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րով: Ա­տել և հան­դի­մա­նել մեղ­քը, միև­նույն ժա­մա­նակ գութ և քնք­շու­թյուն ցու­ցա­բե­րել մե­ղա­վո­րի նկատ­մամբ, բարդ ձեռք­բե­րում է: Ինչ­քան լուրջ են սրտի և կ­յան­քի սրբու­թյուն ձեռք բե­րե­լու մեր ջան­քե­րը, այն­քան սուր կլի­նի մեղ­քի մեր ըն­կա­լու­մը, այն­քան ա­վե­լի վճռա­կան՝ ճշմար­տու­թյու­ նից ա­մեն շեղ­ման մեր դա­տա­պար­տու­թու­նը: Մենք պետք է զգույշ լի­ նենք սխալ­վո­ղի նկատ­մամբ ցու­ցա­բե­րած չա­փից դուրս խստու­թյու­նից, սա­կայն պետք է նաև զգոն լի­նենք, որ­պես­զի չկորց­նենք տե­սա­դաշ­տից մեղ­քի ա­ճի սպառ­նա­լի­քը: Մե­ղա­վո­րի նկատ­մամբ Քրիս­տո­սի նման համ­ բե­րու­թյուն և սեր դրսևո­րե­լու կա­րիք կա, սա­կայն կա նաև վտանգ չա­ փից ա­վե­լի հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյուն ցու­ցա­բե­րե­լիս. նա կա­րող է ի­րեն հա­մա­րել հան­դի­մա­նու­թյան ոչ ար­ժա­նի և մեր­ժել այն՝ որ­պես ան­տե­ղի և­ ա­նար­դար: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 503, 504:

286

29 ԱԿՅՈՒՂԱՍ ԵՎ ՊՐԻՍԿԻՂԱ, ԻՆՔՆԱՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՎՈՂ ԱՎԵՏԱՐԱՆԻՉՆԵՐ

սեպտեմբեր

Բարև տվեք Պ­րիս­կի­ղա­յին և Ակ­յու­ղա­սին՝ իմ գոր­ծըն­կեր­նե­րին Քրիս­տոս Հի­սու­սում, որ իմ ան­ձի տեղ ի­րենց վիզն ա­ռա­ջար­կե­ցին, ո­րոն­ցից ոչ միայն ես եմ շնոր­հա­կալ, այլև հե­թա­նոս­նե­րի բո­լոր ե­կե­ ղե­ցի­նե­րը: Հռո­մեա­ցիս 16.3, 4:

Պո­ղոսն օ­րի­նակ դրեց զգաց­մուն­քայ­նու­թյան դեմ, այ­նու­հետև, ազ­դե­ ցու­թյուն ձեռք բե­րե­լով ե­կե­ղե­ցում, դեմ ար­տա­հայտ­վեց այն մտայ­նու­թյա­ նը, թե Ա­վե­տա­րա­նը կա­րող էին հա­ջո­ղու­թյամբ քա­րո­զել միայն նրանք, ով­քեր ամ­բող­ջո­վին ա­զատ­ված էին ֆի­զի­կա­կան աշ­խա­տան­քից: Նա պրակ­տիկ օ­րի­նա­կով ցույց տվեց, թե ինչ պետք է ա­նեին նվիր­յալ­նե­րը շատ վայ­րե­րում, ուր մար­դիկ ծա­նոթ չէին Ա­վե­տա­րա­նի ճշմար­տու­թյա­նը: Նրա ըն­թաց­քը շատ խո­նարհ մարդ­կանց ներշն­չեց ցան­կու­թյամբ ա­նե­լու այն ա­մե­նը, ինչ կա­րող էին՝ ա­ռաջ տա­նե­լու Աստ­ծո գոր­ծը, և միև­նույն ժա­մա­նակ վաս­տա­կել ապ­րուս­տի մի­ջոց­ներ ա­ռօր­յա աշ­խա­տան­քով: Ակ­յու­ղասն ու Պ­րիս­կի­ղան կանչ­ված չէին ի­րենց ողջ ժա­մա­նակն Ա­վե­տա­րա­նի գոր­ծին նվի­րե­լու, սա­կայն այս հա­մեստ աշ­խա­տա­վոր­նե­ րին Աստ­ված օգ­տա­գոր­ծեց Ա­պո­ղո­սին ճշմար­տու­թյան ճա­նա­պար­հը կա­տար­յալ կեր­պով ցույց տա­լու հա­մար: Տերն Իր նպա­տա­կի ի­րա­կա­ նաց­ման հա­մար օգ­տա­գոր­ծում է տար­բեր մի­ջոց­ներ, և մինչ ո­րոշ հա­ տուկ տա­ղանդ­նե­րի տեր մար­դիկ ընտր­ված են նվի­րա­բե­րե­լու ի­րենց ողջ ե­ռանդն Ա­վե­տա­րա­նը սո­վո­րեց­նե­լուն ու քա­րո­զե­լուն, մյուս­նե­րը, ով­քեր եր­բեք չեն ձեռ­նադր­վել, կանչ­ված են կարևոր դեր խա­ղա­լու հո­գի­նե­րի փրկու­թյան գոր­ծում: Ա­վե­տա­րա­նի ինք­նա­ֆի­նան­սա­վոր­վող աշ­խա­տող­նե­րի ա­ռաջ աշ­խա­ տան­քի մի մեծ դաշտ է բաց­ված: Շա­տե­րը կա­րող են ծա­ռա­յու­թյան մեջ ար­ժե­քա­վոր փորձ ձեռք բե­րել` ժա­մա­նա­կի մի մասն անց­կաց­նե­լով ֆի­ զի­կա­կան աշ­խա­տան­քի մեջ. այս կերպ ու­ժեղ աշ­խա­տող­ներ կա­րող են ձևա­վոր­վել անհ­րա­ժեշտ վայ­րե­րում կարևոր ծա­ռա­յու­թյան հա­մար: Աստ­ծո ինք­նա­զոհ ծա­ռան, ով ան­խոնջ ծա­ռա­յում է խոս­քով և վար­ դա­պե­տու­թյամբ, իր սրտի վրա ծանր բեռ է կրում: Նա իր աշ­խա­տան­ քը ժա­մե­րով չի չա­փում: Նրա աշ­խա­տա­վա­րձը չի անդ­րա­դառ­նում իր աշ­խա­տան­քի վրա, ոչ էլ հրա­ժար­վում է իր պար­տա­կա­նու­թյու­նից ան­ բա­րեն­պաստ պայ­ման­նե­րի պատ­ճա­ռով: Նա իր հանձ­նա­րա­րու­թյունն ստա­ցել է երկն­քից և­ իր վար­ձա­հա­տուց­ման հա­մար նա­յում է երկն­քին, երբ ի­րեն հանձ­նա­րար­ված գործն ի կա­տար է ած­ված: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 355, 356:

287

սեպտեմբեր

30 ՀՈՎՀԱՆՆԵՍԸ ԲԱՑԱՀԱՅՏՈՂ

Ես՝ Հով­հան­նես, ձեր եղ­բայր և հա­վա­սար ըն­կեր նե­ղու­թյան և­ար­ քա­յու­թյան և Հի­սուս Քրիս­տո­սի համ­բե­րու­թյան, Պատ­մոս աս­ված կղզումն էի Աստ­ծո խոս­քի հա­մար, և Հի­սուս Քրիս­տո­սի վկա­յու­թյան հա­մար: Հայտ­նու­թյուն 1.9:

Ար­տա­քուստ ճշմար­տու­թյան թշնա­մի­նե­րը հաղ­թա­նա­կած էին, սա­ կայն Աստ­ծո ձեռքն ան­տե­սա­նե­լի կեր­պով գոր­ծում էր խա­վա­րում: Տե­րը թույլ տվեց Իր ծա­ռա­յին հայտն­վել մի վայ­րում, ուր Քրիս­տո­սը կկա­րո­ղա­ նար Ի­րեն ա­վե­լի լավ բա­ցա­հայ­տել, մի վայր, որ­տեղ նա կա­րող էր ա­վե­լի թան­կա­գին լու­սա­վո­րու­թյուն ստա­նալ ե­կե­ղե­ցի­նե­րի հա­մար, քան երբևէ ստա­ցել էր: Նա թույլ տվեց նրան հայտն­վել միայ­նու­թան մեջ, որ­պես­զի նրա ա­կանջն ու սիրտն ա­վե­լի լավ պատ­րաստ­վեին լսե­լու և ս­տա­նա­լու այն հայտ­նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք պետք է տրվեին: Այն մար­դը, ով աք­սո­րեց Հով­հան­նե­սին, կրեց իր պա­տի­ժը, սա­կայն նա Աստ­ծո ձեռ­քում գոր­ծիք դար­ձավ՝ ի­րա­կա­նաց­նե­լու Նրա հա­վի­տե­նա­կան ծրա­գի­րը. լույ­սը հանգց­ նե­լու ջան­քե­րը ճշմար­տու­թյունն ա­վե­լի հստա­կո­րեն ցու­ցադ­րե­ցին: Հով­հան­նե­սը զրկված էր իր եղ­բայր­նե­րի ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նից, սա­կայն ոչ ոք չէր կա­րող զրկել նրան Աստ­ծո ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նից: Մեծ լույս պետք է փայ­լեր Քրիս­տո­սից Իր ծա­ռա­յի վրա: Աստ­ված հսկում էր Իր տա­րա­գիր ա­շա­կեր­տին և տա­լիս էր նրան Իր հրա­շա­լի հայտ­նու­թյու­նը: Նրա սի­րե­լի ա­շա­կեր­տը ա­ռա­տո­րեն օրհն­ված էր: Մ­յուս ա­շա­կերտ­նե­րի հետ նա քայ­ լեց և խո­սեց Հի­սու­սի հետ` սո­վո­րե­լով Նրա­նից և­ ու­րա­խա­նա­լով Նրա խոս­քե­րով: Նրա գլու­խը հա­ճախ էր հանգ­չել իր Փրկ­չի գրկում: Սա­կայն նա պետք է տես­ներ Նրան նաև Պատ­մո­սում: Աստ­ված, Քրիս­տո­սը և­ երկ­նա­յին հրեշ­տակ­ներն ըն­կե­րակ­ցում էին Հով­հան­նե­սին միայ­նակ կղզում, և նրան­ցից նա ստա­ցավ ան­սահ­ման կարևո­րու­թյան ցու­ցում­ներ: Այն­տեղ նա գրի ա­ռավ Աստ­ծուց ստա­ցած տե­սիլք­ներն ու հայտ­նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք պատ­մում էին այն բա­նե­րի մա­սին, ո­րոնք տե­ղի էին ու­նե­նա­լու այս երկ­րագն­դի պատ­մու­թյան վեր­ ջին դրվագ­նե­րում: Երբ նրա ձայնն այլևս չէր կա­րող վկա­յել ճշմար­տու­ թյան մա­սին, Պատ­մո­սում նրան տրված պատ­գամ­նե­րը պետք է ա­ռաջ գնա­յին վառ­վող լամ­պի նման: Դրան­ցից տղա­մար­դիկ և կա­նայք պետք է ի­մա­նա­յին Աստ­ծո նպա­տակ­նե­րը, ո­րոնք վե­րա­բե­րում էին ոչ միայն հրեա ազ­գին, այլ երկ­րի ե­րե­սին ե­ղող բո­լոր ազ­գե­րին: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1905թ. մար­տի 22:

288

ՀՈԿ­ ՏԵՄ­ ԲԵՐ

ՊԱՏՐԱՍՏ ՀՈԳՈՒ ՀԱՄԱՐ

հոկտեմբեր

1

ԱՄԵՆԱՄԵԾ ԿԱՐԻՔԸ

Սր­բիր ինձ զո­պա­յով, և­ ես մա­քուր կլի­նեմ, լվա ինձ, և ձ­յու­նից սպի­տակ կլի­նեմ։ Սաղ­մոս 51.7:

Ճշմա­րիտ աստ­վա­ծա­պաշ­տու­թյան վե­րած­նուն­դը մեր բո­լոր կա­ րիք­նե­րից ա­մե­նահ­րա­տապն է: Սա ո­րո­նե­լը պետք է լի­նի մեր ա­ռա­ ջին գոր­ծը: Պետք է լի­նի Աստ­ծո օրհ­նու­թյուն­ներն ստա­նա­լու ե­ռան­դուն ջանք, ոչ թե ո­րով­հետև Աստ­ված չի ցան­կա­նում մեզ վրա հե­ղել Իր օրհ­ նու­թյուն­նե­րը, այլ ո­րով­հետև մենք պատ­րաստ չենք դրանք ստա­նալ: Մեր երկ­նա­յին Հայրն ա­վե­լի շատ է ցան­կա­նում տալ Իր Սուրբ Հո­գին ի­րե­նից խնդրող­նե­րին, քան երկ­րա­յին ծնող­նե­րը՝ բա­րի պարգև­ներ ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին: Բայց մեր գործն է խոս­տո­վա­նու­թյամբ, խո­նար­ հու­թյամբ, ա­պաշ­խա­րու­թյամբ և ջեր­մե­ռանդ ա­ղոթ­քով ի­րա­կա­նաց­նել այն պայ­ման­նե­րը, ո­րոնց հի­ման վրա Աստ­ված խոս­տա­ցել է շնոր­հել մեզ Իր օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Վե­րած­նունդ պետք է ակն­կա­լել միայն ի պա­տաս­խան ա­ղոթ­քի: Քա­նի որ մար­դիկ այս­քան զուրկ են Աստ­ծո Սուրբ Հո­գուց, նրանք չեն կա­րող գնա­հա­տել Խոս­քի քա­րո­զը, սա­կայն երբ Հո­գու զո­րու­թյու­նը դիպ­չում է նրանց սրտե­րին, այն ժա­մա­նակ աս­ված խոս­քերն ա­պարդ­յուն չեն լի­նի: Ուղ­ղորդ­վե­լով Աստ­ծո Խոս­քի դա­սե­րով Իր Հո­գու դրսևոր­մամբ, ա­ռողջ խո­հե­մու­թյան գոր­ծադր­մամբ` մեր հան­դի­պում­նե­րին մաս­նակ­ցող­նե­րը թան­կա­գին փորձ ձեռք կբե­րեն և տուն վե­րա­դառ­նա­լով` պատ­րաստ կլի­ նեն գոր­ծի դնել ա­ռողջ ազ­դե­ցու­թյուն: Հին գա­ղա­փա­րա­կիր­նե­րը գի­տեին, որ հար­կա­վոր է պայ­քա­րել Աստ­ծո հետ ա­ղոթ­քում և վա­յե­լել Նրա Հո­գու հե­ղու­մը: Սա­կայն նրանք լքում են գոր­ծո­ղու­թյան բե­մը, և­ ով­քե՞ր են գա­լիս փո­խա­րի­նե­լու նրանց: Ինչ­պի­սի՞ն է մե­ծա­ցող սե­րուն­դը: Վերս­տին ծնվա՞ծ են արդ­յոք նրանք: Ա­չա­լո՞ւրջ ենք մենք արդ­յոք այն գոր­ծի նկատ­մամբ, որն այ­ սօր կա­տար­վում է երկ­նա­յին սրբա­րա­նում, կամ սպա­սո՞ւմ ենք արդ­յոք մի ազ­դե­ցիկ ու­ժի, ո­րը պետք է իջ­նի ե­կե­ղե­ցու վրա դրա զար­թոն­քից ա­ռաջ: Արդ­յո՞ք մենք հույս ու­նենք տես­նել ողջ ե­կե­ղե­ցին վե­րածն­ված: Այդ ժա­մա­նա­կը եր­բեք չի գա: Ե­կե­ղե­ցում կան դար­ձի չե­կած մար­դիկ, ով­քեր չեն միա­բան­վի ջեր­ մե­ռանդ, ազ­դե­ցիկ ա­ղոթ­քում: Մենք պետք է գոր­ծի մեջ ան­հա­տա­պես մտնենք: Մենք պետք է շատ ա­ղո­թենք և քիչ խո­սենք: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1887թ. մար­տի 22:

290

հոկտեմբեր

2

ՄԵԾԱԳՈՒՅՆ ՊԱՐԳԵՎԸ

Բայց մեզ ձեզ հետ Քրիս­տո­սում հաս­տա­տո­ղը և մեզ օ­ծողն Աստ­ ված է, որ մեզ կնքեց էլ, և Հո­գու գրա­վը մեր սրտե­րի մեջ տվեց։ Բ Կորն­թա­ցիս 1.21, 22:

Սուրբ Հո­գին տա­լիս անհ­նար էր, որ Աստ­ված ա­վե­լին տար: Այս պարգևին ու­րիշ ո­չինչ չէր կա­րող ա­վե­լաց­վել: Դրա­նով բա­վա­րար­վում են բո­լոր կարիքները: Սուրբ Հո­գին Աստ­ծո անհ­րա­ժեշտ ներ­կա­յու­թյունն է, և­ե­թե գնա­հատ­վի, կբե­րի փա­ռա­բա­նու­թյուն, ե­րախ­տա­գի­տու­թյուն և մշ­տա­պես կցայ­տի հա­վեր­ժա­կան կյանք: Հո­գու վե­րա­կանգ­նու­մը շնոր­ հի ուխտն է: Սա­կայն ինչ­քան քչերն են գնա­հա­տում այս մե­ծա­գույն պարգևը՝ այդ­քան թան­կար­ժեք, բայց միև­նույն ժա­մա­նակ միան­գա­մայն անվ­ճար բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր կըն­դու­նեն այն: Երբ հա­վա­տը կառ­ չում է օրհ­նու­թյա­նը, գա­լիս է հա­րուստ հոգևոր բա­րի­քը: Սա­կայն շատ հա­ճախ օրհ­նու­թյու­նը չի գնա­հատ­վում: Մեզ հար­կա­վոր է լայն ըն­կա­լո­ ղա­կա­նու­թյուն դրա ար­ժեքն ըմբռ­նե­լու հա­մար: Ինչ­պի­սի՜ զար­մա­նահ­րաշ սեր և նե­րո­ղամ­տու­թյուն: Տեր Հի­սու­սը խրա­խու­սում է Իր հա­վա­տաց­յալ­նե­րին Սուրբ Հո­գի խնդրել: Ներ­կա­յաց­նե­ լով Աստ­ծո ծնո­ղա­կան քնքշու­թյու­նը՝ Նա փոր­ձում է խրա­խու­սել պարգև­ ներ ստա­նա­լուն հա­վա­տա­լը: Երկ­նա­յին Ծ­նողն ա­վե­լի շատ է ցան­կա­նում Սուրբ Հո­գի տալ Ի­րե­նից խնդրող­նե­րին, քան երկ­րա­յին ծնող­նե­րը՝ բա­րի պարգև­ներ ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին: Ի՞նչ ա­վե­լի մեծ բան կա­րող է խոս­տաց­վել: Ա­վել ի՞նչ կա­րող է պա­ հանջ­վել հո­գի­նե­րում ար­ձա­գանք արթ­նաց­նե­լու, մեզ մե­ծա­գույն պարգևն ստա­նա­լու բուռն ցան­կու­թյամբ ո­գեշն­չե­լու հա­մար: Չ­պե՞տք է արդ­յոք մեր անվճ­ռա­կան ա­ղոթք­նե­րը վե­րած­վեն այս մեծ օրհ­նու­թյունն ստա­նա­ լու փա­փա­գի հա­մառ խնդրան­քի: Մենք բա­վա­կա­նա­չափ չենք խնդրում այն ա­մեն բա­րիից, որ Աստ­ ված խոս­տա­ցել է: Ե­թե մենք ա­վե­լի վեր բարձ­րա­նա­յինք և­ակն­կա­լեինք ա­վե­լի շատ, մեր խնդրանք­նե­րը կբա­ցա­հայ­տեին արթ­նաց­նող ազ­դե­ ցու­թյու­նը, ո­րը գա­լիս է յու­րա­քանչ­յուր հո­գու, ով խնդրում է այն լսված և պա­տաս­խան­ված լի­նե­լու լիար­ժեք ակն­կա­լի­քով: Տե­րը չի փա­ռա­բան­ վում ձանձ­րա­լի խնդրանք­նե­րով, ո­րոնք ցույց են տա­լիս, որ ո­չինչ չի ակն­կալ­վում: Նա կա­մե­նում է, որ յու­րա­քանչ­յուր հա­վա­տաց­յալ շնոր­հի գա­հին մո­տե­նա ե­ռան­դով և վս­տա­հու­թյամբ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­ րը, 1901թ. օ­գոս­տո­սի 7:

291

հոկտեմբեր

3

ՀԻՄՆԱՎՈՐ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄ

Ա­պա լցրեք իմ ու­րա­խու­թյու­նը, որ նույն միտքն ու­նե­նաք, նույն սերն ու­նե­նա­լով, միա­շունչ միև­նույ­նը խոր­հեք։ Փի­լիպ­պե­ցիս 2.2:

Ե­կել է հիմ­նա­վոր բա­րե­փո­խում ի­րա­կա­նաց­նե­լու ժա­մա­նա­կը: Երբ այս բա­րե­փո­խումն սկսվի, ա­ղոթ­քի հո­գին կխթա­նի յու­րա­քանչ­յուր հա­ վա­տաց­յա­լի և­ ե­կե­ղե­ցուց կհե­ռաց­նի տա­րա­ձայ­նու­թյուն­նե­րի և վե­ճե­րի հո­գին: Նրանք, ով­քեր չեն ապ­րել քրիս­տո­նեա­կան ըն­կե­րու­թյան մեջ, կմո­տե­նան մե­կը մյու­սին: Ճիշտ տե­ղում աշ­խա­տող մե­կը կա­ռաջ­նոր­դի մյու­սին միա­բան­վել իր հետ միջ­նոր­դու­թյուն կա­տա­րե­լու Սուրբ Հո­գու հայտ­նու­թյան հա­մար: Շ­փո­թու­թյուն չի լի­նի, ո­րով­հետև ա­մեն ինչ ներ­ դաշ­նակ կլի­նի Հո­գու մտքի հետ: Հա­վա­տա­վո­րին իր նմա­նից բա­ժա­նող ար­գելք­նե­րը կփշրվեն, և Աստ­ծո ծա­ռա­նե­րը կխո­սեն միև­նույն բա­նե­րը: Տե­րը կհա­մա­գոր­ծակ­ցի Իր ծա­ռա­նե­րի հետ: Բո­լո­րը հաս­կա­նա­լով կա­ղո­ թեն Հի­սու­սի՝ ի­րենց սո­վո­րեց­րած ա­ղոթ­քը. «­Գա Քո ար­քա­յու­թյու­նը, լի­նի Քո կամքն ինչ­պես երկն­քում, այն­պես էլ երկ­րի վրա» (Մատ­թեոս 6.10): Երբ լսում եմ շա­բաթ առ շա­բաթ տե­ղի ու­նե­ցող սար­սա­փե­լի ա­ղետ­ նե­րի մա­սին, ինքս ինձ հարց եմ տա­լիս. «Ի՞նչ է այս ա­մե­նը նշա­նա­կում»: Կարճ հա­ջոր­դա­կա­նու­թյամբ ա­մե­նա­սար­սա­փե­լի հի­վան­դու­թյուն­նե­րը հետևում են ի­րար: Ինչ­քան հա­ճախ ենք մենք լսում երկ­րա­շար­ժե­րի և փո­թո­րիկ­նե­րի, կրա­կի և ջր­հե­ղեղ­նե­րի կոր­ծա­նա­րար ազ­դե­ցու­թյան մա­ սին, ո­րոնք կյան­քե­րի և­ ու­նեց­ված­քի մեծ կո­րուստ են հա­րու­ցում: Ար­ տա­քուստ այս ա­ղետ­նե­րը թվաց­յալ ան­կազ­մա­կերպ, ան­կա­նոն ու­ժե­րի քմա­հաճ պոռթ­կում­ներ են, սա­կայն նրան­ցում կա­րե­լի է կար­դալ Աստ­ծո մտադ­րու­թյու­նը: Դրանք մեկն են այն մի­ջոց­նե­րից, ո­րոն­ցով Նա փոր­ձում է տղա­մարդ­կանց և կա­նանց մեջ արթ­նաց­նել վտան­գի մեջ լի­նե­լու զգա­ ցո­ղու­թյու­նը: Քրիս­տո­սի գա­լուստն ա­վե­լի մոտ է, քան մենք սկզբից հա­վա­տա­ցինք: Մեծ պայ­քա­րը մո­տե­նում է իր ա­վար­տին: Աստ­ծո դա­տաս­տան­նե­րը երկ­ րի վրա են: Նրանք խո­սում են հան­դի­սա­վոր նա­խազ­գու­շաց­մամբ՝ ա­սե­ լով. «Ս­րա հա­մար դուք էլ պատ­րաստ կա­ցեք, որ այն ժա­մին, որ դուք չեք կար­ծում, մար­դու Որ­դին կգա» (Մատ­թեոս 24.44): Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ ղե­ցու հա­մար 8.251, 252:

292

հոկտեմբեր

4

ՍՐՏԻ ՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԻՆՔՆԱՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

Փոր­ձիր ինձ, ով Աստ­ված, և ճա­նա­չիր իմ սիր­տը, քննիր ինձ և ճա­ նա­չիր իմ մտած­մունք­նե­րը: Եվ տես, թե որ չար ճա­նա­պար­հում լի­ նեմ, և­ ա­ռաջ­նոր­դիր ինձ դե­պի հա­վի­տե­նա­կան ճա­նա­պար­հը։ Սաղ­ մոս 139.23, 24:

Քրիս­տո­սի համ­բար­ձու­մից հե­տո ա­շա­կերտ­նե­րը հա­վաք­վե­ցին մի վայ­րում՝ խո­նարհ ա­ղոթք­ներ բարձ­րաց­նե­լու Աստ­ծուն: Սիր­տը քննե­լու և­ ինք­նա­վեր­լու­ծու­թյան տասն օ­րե­րից հե­տո ճա­նա­պար­հը պատ­րաստ էր Սուրբ Հո­գու հա­մար մտնե­լու մաքր­ված և նվի­րա­բեր­ված հո­գու տա­ճար­ ներ: Յու­րա­քանչ­յուր սիրտ լցված էր Հո­գով, քա­նի որ Աստ­ված կա­մե­նում էր ցույց տալ Իր ժո­ղովր­դին, որ նրանց երկն­քի լա­վա­գույն օրհ­նու­թյուն­նե­ րով հե­ղելն Իր բա­ցա­ռիկ ի­րա­վունքն էր: Ո՞րն էր արդ­յուն­քը. մեկ օ­րում հա­զա­րա­վոր դար­ձի ե­կած­ներ: Հո­գու սու­րը փայլփ­լում էր աջ ու ձախ: Նո­րո­վի օժտ­ված իշ­խա­նու­թյամբ` այն խո­ցեց նույ­նիսկ սիրտն ու հո­գին, հո­դերն ու ոսկ­րա­ծու­ծը բա­ժա­նող ու­ ժե­րը: Ժո­ղովր­դի՝ երկր­պա­գու­թյան հետ խառն­ված կռա­պաշ­տու­թյու­նը վե­րա­ցավ: Աստ­ծո ար­քա­յու­թյա­նը նոր տա­րածք միա­ցավ: Ա­մուլ և­ա­մա­ յի վայ­րե­րը Նրան փա­ռա­բա­նու­թյուն հնչեց­րին: Վերս­տին ծնված հա­վա­ տաց­յալ­ներն Աստ­ծո հա­մար կեն­դա­նի ուժ էին: Նոր երգ էր հնչում նրանց բե­րա­նից՝ Բարձր­յա­լի փա­ռա­բա­նու­թյու­նը: Ղե­կա­վար­վե­լով Հո­գով՝ նրանք տես­նում էին Քրիս­տո­սին ի­րենց եղ­ բայր­նե­րի մեջ: Գե­րակշ­ռում էր միաս­նա­կան շա­հը: Նման­վե­լու մեկ Օ­րի­ նակ էր գրա­վում բո­լո­րին՝ լի­նել ինչ­պես Քրիս­տո­սը, ա­նել Քրիս­տո­սի գոր­ ծե­րը: Ջա­նա­դիր նա­խան­ձախնդ­րու­թյունն ար­տա­հայտ­վում էր հա­ճե­լի օգ­տա­կա­րու­թյամբ, բա­րի բա­ռե­րով և­ անձ­նու­րաց գոր­ծե­րով: Բո­լո­րը ձգտում էին տես­նե­լու, թե ո՞վ ա­վե­լի շատ գործ կա­նի Քրիս­տո­սի ար­քա­ յու­թյու­նը մե­ծաց­նե­լու հա­մար: «Եվ հա­վա­տաց­յալ­նե­րի բազ­մու­թյան սիր­ տը և հո­գին մեկ էր» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.32): Մե­ծա­գույն Ու­սու­ցի­չը ճշմար­տու­թյան թթխմո­րը թո­ղել էր տաս­ներ­կու ա­շա­կերտ­նե­րի մեջ: Այս ա­շա­կերտ­նե­րը պետք է Աստ­ծո ձեռ­քում գոր­ծիք լի­նեին՝ աշ­խար­հին բա­ցա­հայ­տե­լու ճշմար­տու­թյու­նը: Նրանց աստ­վա­ ծա­յին զո­րու­թյուն էր տրվել, ո­րով­հետև հա­րու­թյուն ա­ռած Փր­կի­չը փչել էր նրանց վրա՝ ա­սե­լով. «Ա­ռեք Սուրբ Հո­գին»: Լց­ված Հո­գով` նրանք գնա­ցին ճշմար­տու­թյու­նը վկա­յե­լու: Այդ­պես էլ Աստ­ված ցան­կա­նում է, որ այ­սօր Իր ծա­ռա­նե­րը գնան այն լու­րով, ո­րը տվել է նրանց: Բայց մինչև նրանք չստա­նան Սուրբ Հո­գին, չեն կա­րող զո­րու­թյամբ տա­րա­ծել այս լու­ րը, չեն կա­րող գի­տակ­ցել, թե ինչ կա­րող է ա­նել Աստ­ված ի­րենց մի­ջո­ցով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1902թ. հու­նի­սի 10:

293

հոկտեմբեր

5

ՄԻԱԲԱՆ

Եվ երբ որ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րե­րը լրա­ցան, ա­մեն­քը միա­բան մեկ­ տեղ էին։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.1:

Այ­սօր Հո­գու խոս­տու­մը մեզ պատ­կա­նում է այն­քան հաս­տա­տա­պես, որ­քան ա­ռա­ջին ա­շա­կերտ­նե­րին: Աստ­ված այ­սօր ևս կօժ­տի տղա­մարդ­ կանց և կա­նանց ի վե­րուստ ի­ջած զո­րու­թյամբ, ինչ­պես օժ­տեց նրանց, ով­քեր Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը լսե­ցին փրկու­թյան խոս­քը: Հենց այս ժա­մին Նրա Հո­գին ու Նրա շնոր­հը բո­լոր նրանց հա­մար են, ով­քեր զգում են դրանց կա­րիքն ու ըն­դու­նում են Նրան իր Խոս­քով: Նկա­տեք, որ կա­տար­յալ միա­բա­նու­թյան գա­լուց հե­տո, երբ ա­շա­կերտ­ նե­րը դա­դա­րե­ցին պայ­քա­րել ա­վե­լի բարձր դիր­քի հա­մար, Սուրբ Հո­գին հեղ­վեց: Նրանք միա­բան էին: Բո­լոր տա­րա­ձայ­նու­թյուն­նե­րը մի կողմ թողն­վե­ցին: Եվ Սուրբ Հո­գուց նրանց տրված վկա­յու­թյու­նը միևնույնն էր: Ու­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք խոս­քե­րին. «Եվ հա­վա­տաց­յալ­նե­րի բազ­մու­ թյան սիր­տը և հո­գին մեկ էր» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.32): Նրա Հո­գին, Ով մա­հա­ցավ, որ­պես­զի մե­ղա­վոր­նե­րը կա­րո­ղա­նան ապ­րել, կեն­դա­նաց­րեց հա­վա­տաց­յալ­նե­րի ողջ ժո­ղով­քը: Ա­շա­կերտ­ներն ի­րենց հա­մար օրհ­նու­թյուն­ներ չէին խնդրում: Նրանք կքած էին հո­գի­նե­րի փրկու­թյան բե­ռի տակ: Ա­վե­տա­րա­նը պետք է հաս­ ներ աշ­խար­հի ծայ­րե­րը, և նրանք հայ­տա­րա­րում էին Քրիս­տո­սի խոս­ տա­ցած զո­րու­թյամբ օժտ­վե­լու մա­սին: Դրա­նից հե­տո էր, որ Սուրբ Հո­գին հեղ­վեց, և հա­զա­րա­վոր­նե­րը դար­ձի ե­կան մեկ օ­րում: Այդ­պես կա­րող է լի­նել նաև այ­սօր: Թող որ քրիս­տոն­յա­նե­րը մի կողմ դնեն բո­լոր ան­հա­մա­ձայ­նու­թյուն­ներն ու ի­րենց նվի­րա­բե­րեն Աստ­ծուն կո­րած­նե­րին փրկե­լու հա­մար: Թող որ նրանք հա­վա­տով խնդրեն խոս­ տաց­ված օրհ­նու­թյուն­նե­րը, և դ­րանք կգան: Ա­ռաք­յալ­նե­րի օ­րե­րին Հո­գու հե­ղումն «ա­ռա­ջին անձրևն» էր, և­արդ­յուն­քը փա­ռա­հեղ էր: Սա­կայն վեր­ ջին անձրևն ա­վե­լի ա­ռատ է լի­նե­լու: Ո՞րն է վեր­ջին օ­րե­րում ապ­րող­նե­րին տրված խոս­տու­մը: «­Հետ դար­ձեք ամ­րո­ցը, ով հույ­սի գե­րի­ներ, այ­սօր էլ եմ ծա­նու­ցա­նում, թե կրկնա­պա­տիկ եմ վճա­րե­լու քեզ» (Զա­քա­րիա 9.12): «Խնդ­րեք Տե­րից անձրև ետ­քի անձրևի ժա­մա­նա­կին, Տե­րը կայ­ծակ­ներ է շի­նում, և­ անձրև ու տա­րափ կտա նրանց, ա­մեն մե­կին խոտ՝ իր ա­գա­ րա­կում» (Զա­քա­րիա 10.1): Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 8.20, 21:

294

6 ՈՐՈՆԵԼՈՎ ՆԵՐԴԱՇՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

հոկտեմբեր

Ոչ մի բան չլի­նի գրգռու­մով, և­ ոչ էլ սնա­պար­ծու­թյու­նով, այլ խո­ նար­հու­թյու­նով թող մե­կը մյու­սին իր ան­ձիցն ա­վե­լի լավ հա­մա­րի։ Փի­լիպ­պե­ցիս 2.3:

Աստ­ծո ծա­ռա­նե­րը պետք է աշ­խա­տեն կա­տար­յալ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ: Տա­րա­կար­ծու­թյու­նը բե­րում է օ­տա­րա­ցում, թշնա­մու­թյուն և տա­րա­ ձայ­նու­թյուն: Ինձ ցու­ցում է տրվել, որ մեր ե­կե­ղե­ցին չպետք է ժա­մա­նա­կը ծախ­սի վե­ճե­րի վրա: Երբ տա­րա­կար­ծու­թյան հո­գին պայ­քա­րում է գե­րա­ զան­ցու­թյան հա­մար, վերջ դրեք դրան, ու­ղիղ դարձ­րեք ի­րե­րը, այ­լա­պես Քրիս­տոսն ա­րագ կգա և կ­շար­ժի ձեր մո­մա­կալն իր տե­ղից: Թող ա­պաշ­ խա­րու­թյան ե­ռան­դուն գործ ի­րա­կա­նաց­վի: Թող Աստ­ծո Հո­գին ո­րո­նի միտքն ու սիր­տը և մաք­րի այն ա­մե­նը, ին­չը խո­չըն­դո­տում է անհ­րա­ժեշտ բա­րե­փո­խու­թյու­նը: Մինչև սա չար­վի, Աստ­ված չի կա­րող մեզ վրա թա­ փել Իր զո­րու­թյունն ու շնոր­հը: Եվ քա­նի դեռ մենք ա­ռանց Նրա զո­րու­ թյան և շ­նոր­հի ենք, մար­դիկ կսայ­թա­քեն ու կընկ­նեն, և չեն ի­մա­նա, թե ին­չից են սայ­թա­քում: Քրիս­տո­սի սերն այն կապն է, ո­րը պետք է միա­վո­րի հա­վա­տաց­յալ­նե­ րի սիր­տը սրտին, միտ­քը՝ մտքին: Քրիս­տո­սի ար­յու­նը թափ­վել է ողջ մարդ­կու­թյան հա­մար: Ոչ ոք չպետք է կոր­չի: Կոր­չող­նե­րը կոչն­չա­նան, ո­րով­հետև նրանք ի­րենց սե­փա­կան ճա­նա­պարհն ու­նե­նա­լու բա­վա­րար­վա­ծու­թյան հա­մար ընտ­րե­ցին հա­ վեր­ժու­թյան օրհ­նու­թյու­նը կորց­նե­լը: Սա սա­տա­նա­յի ընտ­րու­թյունն էր, և­ այ­սօր նրա գործն ու նրա թա­գա­վո­րու­թյու­նը վկա­յում են իր ընտ­րու­թյան բնույ­թի մա­սին: Մեր աշ­խար­հում ա­ճող հան­ցա­գոր­ծու­թյունն ու դժբախ­ տու­թյուն­նե­րը, այն սար­սա­փե­լի մար­դաս­պա­նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք ամե­ նօր­յա բնույթ են կրում, մար­դու` սա­տա­նա­յի սկզբունք­նե­րին տրվե­լու պտուղն են: Եղ­բայր­նե՛ր, կար­դա­ցե՛ք Հայտ­նու­թյուն գիրքն սկզբից մինչև վերջ, և հա՛րց տվեք ինք­ներդ ձեզ՝ արդ­յո՞ք ա­վե­լի լավ չի լի­նի, որ ա­վե­լի քիչ ժա­ մա­նակ անց­կաց­նեք վե­ճե­րի և մր­ցակ­ցու­թյան վրա, և սկ­սեք մտա­ծել, թե որ­քան ա­րագ ենք մենք մո­տե­նում վեր­ջին մեծ ճգնա­ժա­մին: Նրանք, ով­ քեր փոր­ձում են ներ­կա­յաց­նել, թե իբր չկա հա­տուկ ի­մաստ՝ կապ­ված այն դա­տաս­տան­նե­րի հետ, որ Տերն այժմ ու­ղար­կում է եր­կիր, ստիպ­ված կլի­նեն շու­տով հաս­կա­նալ այն, ինչ այժմ նա­խընտ­րում են չհաս­կա­նա­լու տալ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1903թ. օ­գոս­տո­սի 20:

295

7 ԶԳԱԼՈՎ ՄԵՐ ՀՈԳԵՎՈՐ ԿԱՐԻՔԸ

հոկտեմբեր

Եվ մաք­սա­վո­րը, հե­ռու կանգ­նած, իր աչ­քերն էլ չէր կա­մե­նում դե­ պի եր­կին­քը բարձ­րաց­նել, այլ իր կուրծ­քը ծե­ծում էր և­ ա­սում. Ով Աստ­ված, ո­ղոր­միր ինձ՝ մե­ղա­վո­րիս։ Ղու­կաս 18.13:

Մենք պետք է հա­ճախ ա­ղո­թենք: Աստ­ծո Հո­գու հե­ղու­մը ե­կավ իբրև ջեր­մե­ռանդ ա­ղոթ­քի պա­տաս­խան: Սա­կայն նշենք մի փաստ ա­շա­կերտ­ նե­րի վե­րա­բեր­յալ: Գիրքն ա­սում է. «Եվ երբ որ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րե­րը լրա­ ցան, ա­մեն­քը միա­բան մեկ­տեղ էին։ Եվ հան­կար­ծա­կի երկն­քից մի հնչյուն ե­ղավ սաս­տիկ փչող քա­մու պես, և լց­րեց բո­լոր տու­նը, ուր նստած էին։ Եվ երևա­ցին նրանց բա­ժան­ված լե­զու­ներ ինչ­պես կրա­կից, և նս­տեց նրանց ա­մեն մե­կի վրա։ Եվ ա­մեն­քը Սուրբ Հո­գով լցվե­ցին և սկ­սե­ցին ու­ րիշ լե­զու­նե­րով խո­սել, ինչ­պես որ Հո­գին նրանց խո­սել էր տա­լիս» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.1-4): Նրանք չէին հա­վաք­վել բամ­բա­սանք ա­նե­լու: Նրանք չէին փոր­ձում ի ցույց դնել եղ­բայր­նե­րի մեջ նկատ­ված ա­մեն մի բի­ծը: Նրանք զգում էին ի­րենց հոգևոր կա­րիքն ու ա­ղո­թում Տի­րո­ջը սուրբ օ­ծու­թյան հա­մար՝ հաղ­թա­հա­րե­լու ի­րենց թու­լու­թյուն­նե­րը և հա­մա­պա­տաս­խա­նե­լու այ­լոց փրկե­լու գոր­ծին: Նրանք ա­ղո­թում էին ջեր­մե­ռան­դո­րեն, որ­պես­զի Քրիս­ տո­սի սե­րը լիու­թյամբ լցվի ի­րենց սրտե­րը: Սա մեր երկ­րի ե­րե­սին ե­ղած բո­լոր ե­կե­ղե­ցի­նե­րի մե­ծա­գույն կա­րիքն է այ­սօր: Ո­րով­հետև «ե­թէ մե­կը Քրիս­տո­սումն է՝ նոր ստեղծ­ված է. հի­ներն ան­ցան, ա­հա ա­մեն բան նոր ե­ղավ» (Բ Կորն­թա­ցիս 5.17): Այն, ինչ ան­ ցան­կա­լի է բնա­վո­րու­թյան մեջ, մաքր­վում է հո­գուց Հի­սու­սի սի­րով: Ա­մեն ե­սա­սի­րու­թյունն ար­տաքս­վում է, ա­մեն նա­խան­ձը, չա­րա­խո­սու­թյու­նը՝ ար­մա­տա­խիլ ար­վում, և­ ար­մա­տա­կան վե­րա­փո­խում է կա­տար­վում սրտում: «­Բայց Հո­գու պտուղն է սեր, ու­րա­խու­թյուն, խա­ղա­ղու­թյուն, եր­ կայ­նամ­տու­թյուն, քաղց­րու­թյուն, բա­րու­թյուն, հա­վատ, հե­զու­թյուն, ժուժ­ կա­լու­թյուն. այն­պի­սի­նե­րի դեմ օ­րենք չկա» (Գա­ղա­տա­ցիս 5.22, 23): «Եվ ար­դա­րու­թյան պտու­ղը խա­ղա­ղու­թյու­նով է սերմ­վում նրանց հա­մար, որ խա­ղա­ղու­թյուն են ա­նում» (Հա­կո­բոս 3.18): Պո­ղո­սը գրում է, որ «օ­րեն­քի կող­մա­նե», այ­սինքն ար­տա­քին գոր­ծո­ ղու­թյուն­նե­րով, ինքն «ա­նա­րատ» էր, սա­կայն երբ օ­րեն­քի հոգևոր բնույ­ թը բա­ցա­հայտ­վեց, երբ նա նա­յեց սուրբ հա­յե­լու մեջ, տե­սավ ի­րեն որ­պես մե­ղա­վոր: Հա­մա­ձայն մարդ­կա­յին չա­փա­նիշ­նե­րի՝ նա ձեռն­պահ էր մնա­ ցել մեղ­քից, սա­կայն երբ նա­յեց Աստ­ծո օ­րեն­քի խոր­քե­րը, նա ի­րեն տե­ սավ այն­պես, ինչ­պես Աստ­ված էր տես­նում, նա ծնկի ի­ջավ խո­նար­հու­ թյամբ և խոս­տո­վա­նեց իր մեղ­քը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1890թ. հու­լի­սի 22:

296

հոկտեմբեր

8

ՄԻ ԿՈՂՄ ԴՆԵԼՈՎ ԵՍ-Ը

Բայց ինչ բան որ ինձ շահ էր, այն վնաս հա­մա­րե­ցի Քրիս­տո­սի հա­ մար։ Փի­լիպ­պե­ցիս 3.7:

Ե­կե­ղե­ցու մի­ջո­ցով է, որ Հի­սու­սի ինք­նա­զոհ սե­րը պետք է ցու­ցադր­վի աշ­խար­հին, սա­կայն ե­կե­ղե­ցու ներ­կա­յիս օ­րի­նա­կով Քրիս­տո­սի բնա­վո­ րու­թյու­նը սխալ է ներ­կա­յաց­վում, և Նրա մա­սին աշ­խար­հին սխալ գա­ ղա­փար է տրվում: Սե­րը սե­փա­կան ան­ձի նկատ­մամբ բա­ցա­ռում է հո­ գում Հի­սու­սի սի­րո առ­կա­յու­թյու­նը, և սա է պատ­ճա­ռը, որ ե­կե­ղե­ցում չկա ա­վե­լի մեծ նա­խան­ձախնդ­րու­թյուն և­ ա­վե­լի ջեր­մե­ռանդ սեր Նրա նկատ­մամբ, Ով ա­ռա­ջի­նը սի­րեց մեզ: Այն­քա՜ն շատ սրտե­րում է ես-ը գե­րա­զան­ցում: Նրանց մտքե­րը, նրանց ժա­մա­նա­կը, նրանց փո­ղե­րը տրվում են ինք­նա­գո­հու­նա­կու­թյան հա­մար, մինչ այն հո­գի­նե­րը, ում հա­ մար Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ, կորստ­յան են մատն­վում: Ա­հա թե ին­չու Տե­րը չի կա­րող տալ Իր ե­կե­ղե­ցուն Իր օրհ­նու­թյուն­նե­րի լիու­թյու­նը: Տի­րոջ բնա­վո­րու­թյու­նը սխալ է ներ­կա­յաց­վում նրանց կող­ մից: Աշ­խար­հի ա­ռաջ ընդգծ­ված կեր­պով նրանց պատ­վի ար­ժա­նաց­նե­լը կլի­ներ այն, որ Աստ­ված նրանց գոր­ծե­րի վրա դներ Իր կնի­քը՝ դրա­նով իսկ հաս­տա­տե­լով, որ Իր բնա­վո­րու­թյու­նը ճիշտ է ներ­կա­յաց­վում: Երբ ե­կե­ղե­ցին դուրս գա աշ­խար­հից և­ ա­ռանձ­նա­նա նրա վար­քա­կա­նոն­նե­ րից, սո­վո­րու­թյուն­նե­րից և գոր­ծե­րից, Տեր Հի­սու­սը կաշ­խա­տի Իր ժո­ ղովր­դի հետ: Նա Իր Հո­գին ա­ռա­տո­րեն կհե­ղի նրանց վրա, և­աշ­խար­հը կի­մա­նա, որ Հայ­րը սի­րում է նրանց: Կ­շա­րու­նա­կի՞ արդ­յոք Աստ­ծո ժո­ղո­ վուր­դը մնալ այդ­քան բթա­ցած ե­սա­սի­րու­թյամբ: Նրա օրհ­նու­թյուն­նե­րը կախ­ված են նրանց վրա, սա­կայն չեն կա­րող ա­ռա­տո­րեն հեղ­վել, ո­րով­ հետև նրանք ա­պա­կան­ված են աշ­խար­հի հո­գով և գոր­ծե­րով: Հոգևոր հպար­տու­թյուն է նկատ­վում նրանց մեջ, և­ե­թե Տերն աշ­խա­տի այն­պես, ինչ­պես Իր սիրտն է կա­մե­նում, դա միայն կհաս­տա­տի նրանց ի­րենց ինք­ նագ­նա­հա­տա­կա­նի և­ինք­նա­մե­ծար­ման մեջ: Արդ­յո՞ք Քրիս­տո­սը պետք է շա­րու­նա­կի սխալ նե­րա­կա­յաց­վել աշ­ խար­հին: Արդ­յո՞ք պետք է Աստ­ծո շնոր­հը, աստ­վա­ծա­յին լու­սա­վո­րու­թյու­ նը հե­ռա­նա Նրա ե­կե­ղե­ցուց նրանց գաղ­ջու­թյան պատ­ճա­ռով: Այդ­պես կլի­նի, մինչև չլի­նի Աստ­ծո հիմ­նա­վոր ո­րո­նում, աշ­խար­հից հրա­ժա­րում և Աստ­ծո ա­ռաջ հո­գու խո­նար­հե­ցում: Աստ­ծո դար­ձի բե­րող զո­րու­թյու­նը պետք է անց­նի մեր ե­կե­ղե­ցի­նե­րով: Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1890թ. նո­յեմ­ բե­րի 1:

297

հոկտեմբեր

9

ԲԱՑԵԼՈՎ ՍԻՐՏԸ

Ես որթն եմ, դուք՝ ճյու­ղե­րը, նա, որ Ին­ձա­նում մնում է, և Ես՝ նրա­ նում, նա շատ պտուղ է բե­րում, ո­րով­հետև ա­ռանց Ինձ չեք կա­րող ո­չինչ ա­նել։ Հով­հան­նես 15.5:

Աստ­ված կա­մե­նում է մար­դուն դարձ­նել աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­թյան շտե­մա­րան, և Աստ­ծո ծրագ­րի ի­րա­կա­նաց­ման միակ խո­չըն­դոտն այն է, որ մար­դիկ փա­կում են ի­րենց սրտե­րը կյան­քի Լույ­սի ա­ռաջ: Հա­վա­ տու­րա­ցու­թյու­նը մար­դուց Սուրբ Հո­գին վերց­նե­լու պատ­ճառ դար­ձավ, սա­կայն փրկագն­ման ծրագ­րի մի­ջո­ցով երկ­նա­յին այս օրհ­նու­թյու­նը կվե­ րա­կանգն­վի նրանց հա­մար, ով­քեր ան­կեղ­ծո­րեն ցան­կա­նում են դա: Տե­րը խոս­տա­ցել է տալ ա­մեն բա­րի բա­նե­րը նրանց, ով­քեր խնդրում են Ի­րե­նից, և­ այդ ա­մեն բա­րին հա­մար­վում է Սուրբ Հո­գու պարգևի հետ տրված: Որ­քան շատ ենք մենք գի­տակ­ցում մեր ի­րա­կան կա­րիք­նե­րը, մեր ի­րա­կան աղ­քա­տու­թյու­նը, այն­քան շատ կցան­կա­նանք Սուրբ Հո­գու պարգևը: Մեր սրտե­րը կթեք­վեն ոչ թե փա­ռա­սի­րու­թյան և­ են­թադ­րու­ թյուն­նե­րի, այլ երկ­նա­յին լու­սա­վո­րու­թյուն ստա­նա­լու ջեր­մե­ռանդ ա­ղոթ­ քի կող­մը: Մենք չենք տես­նում մեր կա­րի­քը, չենք գի­տակ­ցում մեր աղ­ քա­տու­թյու­նը, այդ պատ­ճա­ռով չենք նա­յում Հի­սու­սին՝ մեր հա­վա­տի Զո­րագլ­խին և Կա­տա­րո­ղին, և ջեր­մե­ռանդ ա­ղոթք­ներ չենք ա­նում օրհ­ նու­թյուն­նե­րի հեղ­ման հա­մար: Հի­սուսն ա­սաց. «Խնդ­րեք և կտր­վի ձեզ, ո­րո­նեք և կգտ­նեք, դու­ռը թա­կեք և կ­բաց­վի ձեզ» (Մատ­թեոս 7.7): Մենք ձգտում ենք ձեռք բե­րել հոգևոր բա­ներ դրանց կա­րի­քի և­ար­ժե­քի մեր գնա­հատ­մա­նը հա­մա­չափ: «Ա­ռանց Ինձ չեք կա­րող ո­չինչ ա­նել», ա­սաց Հի­սու­սը, սա­կայն դեռևս շա­ տե­րը կար­ծում են, թե մար­դը կա­րող է շատ բան ա­նել իր սե­փա­կան սահ­ մա­նա­փակ ու­ժով և­ի­մաս­տու­թյամբ: Սա­տա­նան պատ­րաստ է ա­ռա­ջար­ կել իր խոր­հուրդ­նե­րը, որ­պես­զի կյան­քի խա­ղում հո­գի­ներ շա­հի: Երբ մար­դիկ չեն զգում ի­րենց եղ­բայր­նե­րի հետ խորհր­դակ­ցե­լու կա­ րի­քը, ու­րեմն մի բան այն չէ: Նրանք վստա­հում են ի­րենց ի­մաս­տու­թյա­նը: Կարևոր է, որ եղ­բայր­ներն ի­րար հետ խորհր­դակ­ցեն: Սա ես ստիպ­ված էի պնդել վեր­ջին քա­ռա­սուն­հինգ տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում: Կր­կին ու կրկին ցու­ցում­ներ են տրվել, որ նրանք, ով­քեր Աստ­ծո գոր­ծում կարևոր դեր են խա­ղում, չպետք է քայ­լեն ի­րենց սե­փա­կան գա­ղա­փար­նե­րի հա­մե­մատ, այլ խորհր­դակ­ցեն միմ­յանց հետ: Ձե­ռագ­րեր 2.333:

298

հոկտեմբեր

10

ԴԱՏԱՐԿԵԼՈՎ ԱՆՈԹԸ

Որ լի­նեք ան­բիծ և­ ա­նա­րատ՝ որ­դիք Աստ­ծո ա­ռանց մե­ղադ­րան­ քի այն կա­մա­կոր և ծ­ռած ազ­գի մեջ, ո­րոնց մեջ երևաք ինչ­պես լույս տվող­ներ աշ­խար­հի մեջ: Փի­լիպ­պե­ցիս 2.15:

Բնա­վո­րու­թյան վե­րա­փո­խու­մը պետք է աշ­խար­հի հա­մար վկա­յու­ թյուն լի­նի ներ­սում ապ­րող Քրիս­տո­սի սի­րո մա­սին: Տերն ակն­կա­լում է Իր ժո­ղովր­դից ցույց տալ, որ շնոր­հի փրկագ­նող զո­րու­թյու­նը կա­րող է ներ­գոր­ծել սխալ բնա­վո­րու­թյան վրա և դ­րա հա­մա­չափ և բեղմ­նա­վոր զար­գաց­ման պատ­ճառ դառ­նալ: Սա­կայն որ­պես­զի մենք ի­րա­կա­նաց­նենք Աստ­ծո նպա­տա­կը, պետք է կա­տար­վի նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք: Տերն ա­ռա­ջար­կում է մեզ ա­զա­տել մեր սրտերն օ­տա­րաց­ման ար­մատ հան­դի­սա­ցող ե­սա­ սի­րու­թյու­նից: Նա կա­մե­նում է մեզ վրա հե­ղել Իր Սուրբ Հո­գին հա­րուստ չա­փա­բաժ­նով և­ ա­ռա­ջար­կում է մեզ մաք­րել ճա­նա­պար­հը ինք­նա­մերժ­ մամբ: Երբ ես-ը հանձն­վի Աստ­ծուն, մեր աչ­քե­րը կբաց­վեն՝ տես­նե­լու գայ­ թակ­ղու­թյան քա­րե­րը, ո­րոնք մեր ոչ քրիս­տո­սան­ման բնա­վո­րու­թյու­նը դնում է ու­րիշ­նե­րի ճա­նա­պար­հին: Աստ­ված ա­ռա­ջար­կում է հե­ռաց­նել այս ա­մե­նը: Նա ա­սում է. «Ի­րար խոս­տո­վա­նեք ձեր հան­ցանք­նե­րը և­ ի­րար վրա ա­ղոթք ա­րեք, որ բժշկվեք» (Հա­կո­բոս 5.16): Այ­նու­հետև, մենք կա­րող ենք ու­նե­նալ այն վստա­հու­թյու­նը, որն ու­ներ Դա­վի­թը, երբ իր մեղ­ քե­րը խոս­տո­վա­նե­լուց հե­տո ա­ղո­թեց. «­Դարձ­յալ տուր ինձ Քո փրկու­թյան ու­րա­խու­թյու­նը, և կա­մա­վոր հո­գով հաս­տա­տիր ինձ: Ա­պա ա­նօ­րեն­նե­ րին կսո­վո­րեց­նեմ Քո ճա­նա­պարհ­նե­րը, և մե­ղա­վոր­նե­րը հետ կդառ­նան Քեզ մոտ» (Սաղ­մոս 51.12, 13): Երբ Աստ­ծո շնորհն է թա­գա­վո­րում ներ­սում, հո­գին շրջա­պատ­վում է հա­վա­տի, քա­ջու­թյան և ք­րիս­տո­սան­ման սի­րո մթնո­լոր­տով, ո­րը զո­րաց­ նում է բո­լոր նրանց հոգևոր կյան­քը, ով­քեր շնչում են այն: Յու­րա­քանչ­յու­ րը, ով հա­ղոր­դա­կից է Քրիս­տո­սի նե­րող սի­րուն, ով լու­սա­վոր­վել է Աստ­ծո Հո­գով և դար­ձի ե­կել դե­պի ճշմար­տու­թյու­նը, կզգա, որ այս թան­կա­գին օրհ­նու­թյուն­նե­րի հա­մար պար­տա­կան է ա­մեն մար­դու, ում հետ հան­դի­ պում է: Տե­րը կօգ­տա­գոր­ծի հո­գով խո­նարհ­նե­րին՝ շա­հե­լու մարդ­կանց, ում հան­դեպ ձեռ­նադր­ված ծա­ռա­յող­նե­րը մո­տե­ցում չեն գտնում: Նրանք կխո­սեն բա­ռեր, ո­րոնք բա­ցա­հայ­տում են Քրիս­տո­սի փրկա­րար շնոր­հը: Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 6.43:

299

11 ՊԱՏՈՒՀԱՆՆԵՐԸ ԼԱՅՆ ԲԱՑԱԾ

հոկտեմբեր

Որ դուք գնաք ինչ­պես ար­ժա­նի է Տի­րո­ջը, ա­մեն բա­նի մեջ հա­ճո լի­նե­լով Նրան, ա­մեն բա­րի գոր­ծով պտղա­բեր լի­նեք և­ ա­ճեք Աստ­ծո գի­տու­թյան մեջ: Կո­ղո­սա­ցիս 1.10:

Կան մար­դիկ, ով­քեր ա­փո­սոան­քով են խո­սում այն սահ­մա­նա­փա­ կում­նե­րի մա­սին, ո­րոնք աստ­վա­ծաշնչ­յան կրո­նը դնում է իր ուս­մուն­ քին հետևող­նե­րի վրա: Նրանք կար­ծում են, թե սահ­մա­նա­փա­կու­մը մե­ ծա­գույն թե­րու­թյուն է, սա­կայն մենք լավ պատ­ճառ ու­նենք մեր ամ­բողջ սրտով շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նե­լու Աստ­ծուն, որ Նա երկ­նա­յին պատ­ նեշ է բարձ­րաց­րել մեր և թշ­նա­մու տա­րած­քի միջև: Կան սրտի ո­րո­շա­կի բնա­կան մի­տում­ներ, որ կա­րող է թվալ, թե դրանց պար­տա­դիր հետևե­լով է, որ ան­հա­տի զար­գա­ցու­մը կա­րող է ի­րա­կա­նա­նալ: Սա­կայն այն, ին­չը մար­դը հա­մա­րում է կարևոր, Աստ­ծո տե­սանկ­յու­նից մարդ­կու­թյան հա­ մար չի լի­նե­լու այն օրհ­նու­թյու­նը, որ ի­րենք են պատ­կե­րաց­նում, քան­զի բնա­վո­րու­թյան հենց այս գծե­րի զար­գա­ցու­մը կա­րող է նրանց ան­պետք դարձ­նել երկ­նա­յին տնե­րի հա­մար: Աստ­ված մարդ­կանց փոր­ձու­թյան տակ է դնում, որ­պես­զի խա­րամն ա­ռանձ­նա­նա ոս­կուց, սա­կայն Նա ոչ ո­քի չի ստի­պում: Նա չի կա­պում շղթա­նե­րով, պա­րան­նե­րով և­ ար­գելք­նե­րով, քա­նի որ դրանք ա­ճեց­նում են ան­բար­յա­ցա­կա­մու­թյու­նը, և­ ոչ թե նվա­զեց­նում այն: Չա­րի բա­լա­սա­ նը կա­րող է գտնվել Քրիս­տո­սում որ­պես ներ­սում ապ­րող Փր­կիչ: Սա­կայն որ­պես­զի Քրիս­տո­սը լի­նի հո­գում, այն նախ և­ա­ռաջ պետք է դա­տարկ­վի ես-ից, այ­նու­հետև դա­տարկ­ված տե­ղը պետք է լցվի Սուրբ Հո­գով: Աստ­ված մաք­րում է սիրտն այն­պես, ինչ­պես մենք օ­դա­փո­խում ենք սեն­յա­կը: Մենք չենք փա­կում դռներն ու պա­տու­հան­ներն ու ինչ-որ մաք­ րող նյութ գոր­ծա­ծում, այլ լայն բա­ցում ենք դռներն ու պա­տու­հան­նե­րը և թույլ ենք տա­լիս, որ­պես­զի երկն­քի մաք­րող մթնո­լոր­տը ներս հոր­դի: Տերն ա­սում է. «Իսկ ճշմար­տու­թյուն գոր­ծո­ղը գա­լիս է դե­պի լույ­սը» (Հով­ հան­նես 3.21): Ազ­դակ­նե­րի և զ­գաց­մունք­նե­րի պա­տու­հան­նե­րը պետք է բաց­վեն երկն­քի ա­ռաջ և­ ե­սա­սի­րու­թյան ու երկ­րա­վոր փո­շին պետք է մաքր­վի: Աստ­ծո շնոր­հը պետք է թա­փան­ցի մտքի խոր­քե­րը, երևա­կա­յու­ թյու­նը խոր­հե­լու հա­մար պետք է ու­նե­նա երկ­նա­յին թե­մա­ներ, և­էու­թյան յու­րա­քանչ­յուր տարր պետք է մաք­րա­գործ­վի և կեն­սա­գործ­վի Աստ­ծո Հո­ գով: Ձե­ռագ­րեր 2.338:

300

12 ԱՐԴԱՐՈՒԹՅԱՆ ԱՐԵՎԸ ՄԱՔՐԱԳՈՐԾՈՒՄ Է ՀՈԳԻՆ

հոկտեմբեր

Եվ գո­հու­թյուն տաք Հո­րը, որ մեզ ար­ժա­նաց­րեց մաս­նա­կից լի­ նե­լու սուր­բե­րի վի­ճա­կին լույ­սում, որ փրկեց մեզ խա­վա­րի իշ­խա­ նու­թյու­նից և փո­խադ­րեց մեզ Իր սի­րե­լի Որ­դու ար­քա­յու­թյան մեջ: Կո­ղո­սա­ցիս 1.12, 13:

Ճշմար­տու­թյան և­ ար­դա­րու­թյան յու­րա­քանչ­յուր ջեր­մե­ռանդ ո­րո­նո­ ղի ա­ռա­վե­լու­թյունն է ա­պա­վի­նել Աստ­ծո հաս­տա­տուն խոս­տում­նե­րին: Տեր Հի­սուսն ի ցույց է դնում այն փաս­տը, որ աստ­վա­ծա­յին շնոր­հի գան­ ձերն ամ­բող­ջա­պես դրված են մեր տրա­մադ­րու­թյան տակ, որ­պես­զի մենք լույ­սի ու­ղի­ներ դառ­նանք: Մենք չենք կա­րող ստա­նալ Քրիս­տո­սի շնոր­հի հարս­տու­թյուն­նե­րը, ե­թե չենք կա­մե­նում փո­խան­ցել դրանք ու­ րիշ­նե­րին: Երբ մեր սրտե­րում ապ­րում է Քրիս­տո­սի սե­րը, մենք կզգանք, որ մեր պար­տա­կա­նու­թյունն ու ա­ռա­վե­լու­թյունն է այն փո­խան­ցե­լը: Երկն­քում շո­ղա­ցող արևն իր պայ­ծառ ճա­ռա­գայթ­նե­րը թա­փում է կյան­ քի բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րին գտնվող­նե­րի վրա: Այն մեր աշ­խար­հի պես հա­զա­րա­վոր աշ­խարհ­ներ լու­սա­վո­րե­լու հա­մար բա­վա­կա­նա­չափ լույս ու­նի: Նույ­նը նաև ար­դա­րու­թյան Արևն է. Նրա բժշկու­թյան և­ու­րա­խու­ թյան պայ­ծառ շո­ղե­րը բա­վա­կան են մեր փոք­րիկ աշ­խար­հը փրկե­լու և­ արդ­յու­նա­վետ՝ ստեղծ­ված բո­լոր աշ­խարհ­նե­րում ա­պա­հո­վու­թյուն հաս­ տա­տե­լու հա­մար: Նրանք, ով­քեր գի­տակ­ցում են Աստ­ծուն ա­պաշ­խա­րե­լու և մեր Տեր Հի­ սուս Քրիս­տո­սի նկատ­մամբ հա­վա­տի ի­րենց կա­րի­քը, կու­նե­նան հո­գու զղջում, կա­պաշ­խա­րեն Տի­րոջ Հո­գուն ընդ­դի­մա­նա­լուց: Նրանք կխոս­տո­ վա­նեն այն լույ­սը մեր­ժե­լու ի­րենց մեղ­քը, որ եր­կինքն այդ­քան շնոր­հա­լի կեր­պով ու­ղար­կել էր ի­րենց, և կ­թող­նեն մեղ­քը, ո­րը տրտմեց­րել և վի­րա­ վո­րել է Տի­րոջ Հո­գին: Նրանք կխո­նար­հեց­նեն ես-ը և կըն­դու­նեն Քրիս­տո­ սի զո­րու­թյունն ու շնոր­հը` ըն­դու­նե­լով նա­խազ­գու­շաց­ման, հան­դի­մա­ նու­թյան և խ­րա­խու­սան­քի լու­րե­րը: Այ­նու­հետև նրանց հա­վատն Աստ­ծո գոր­ծում ի ցույց կդրվի, և նրանք կա­պա­վի­նեն քավ­չա­րար զո­հին: Նրանք ան­հա­տա­պես կյու­րաց­նեն Քրիս­տո­սի ա­ռատ շնորհն ու ար­դա­րու­թյու­ նը, և Նա նրանց հա­մար կդառ­նա ներ­կա Փր­կիչ, քա­նի որ նրանք կգի­ տակ­ցեն Նրա­նում ու­նե­ցած ի­րենց կա­րի­քը և լիար­ժեք վստա­հու­թյամբ կկե­նան Նրա­նում: Նրանք կխմեն կյան­քի ջուրն աստ­վա­ծա­յին, եր­բեք չցա­մա­քող Աղբ­յու­րից: Նոր ու օրհն­ված փոր­ձով նրանք կձգտեն դե­պի Քրիս­տո­սը և կ­դառ­նան աստ­վա­ծա­յին բնու­թյան հա­ղոր­դա­կից­ներ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1890թ. օ­գոս­տո­սի 26:

301

հոկտեմբեր

13 ԴԵՊԻ ԵՐԿԻՆՔ ՆԱՅՈՂ ԱՉՔԵՐ

Բայց մեր քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը երկն­քում է, որ այն­տե­ղից սպա­ սում ենք Փրկ­չին՝ Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սին: Փի­լիպ­պե­ցիս 3.20:

Արդ­յո՞ք մենք չպետք է հե­ռաց­նենք մեր մեղ­քերն ար­դա­րու­թյամբ, և մեր քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը երկն­քում լի­նի, որ­տե­ղից սպա­սում ենք մեր Փրկ­չին: Արդ­յո՞ք չպետք է խո­սենք մեր Փրկ­չի մա­սին այն­քան, մինչև այդ ա­նե­լը մեզ հա­մար բնա­կան դառ­նա: Ե­թե մենք ճիշտ չկար­գա­վո­րենք մեր քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը, չենք տես­նի Աստ­ծո փրկու­թյու­նը: Սա­տա­նան կտի­րա­նա սրտին, և մենք կդառ­նանք ցածր և հեշ­տա­մոլ: Ե­կեք վե­հաց­ նենք մեր մտքե­րը և կառ­չենք ի­րա­կան ար­ժեք ու­նե­ցող բա­նե­րին` ստա­ նա­լով կրթու­թյուն այս­տեղ, ո­րը մեծ ար­ժեք կու­նե­նա գա­լիք աշ­խար­հում: Արդ­յո՞ք չպետք է փնտրենք Աստ­ծուն ջեր­մե­ռան­դու­թյամբ, ա­պաշ­խա­ րենք մեր ու­րա­ցու­թյուն­նե­րի հա­մար, վշտա­նանք, որ ար­հա­մար­հել ենք Նրա Խոս­քը, որ ճշմար­տու­թյու­նը լավ չենք ճա­նա­չում, և դառ­նանք Նրան մեր ողջ սրտով, որ­պես­զի Նա կա­րո­ղա­նա բու­ժել մեզ և­ ա­զա­տո­րեն մեզ սի­րել: Ե­կեք այ­սօր քայլ կա­տա­րենք դե­պի եր­կինք: Վեր­ջին անձրևը պետք է թափ­վի Աստ­ծո ժո­ղովր­դի վրա: Հզոր հրեշ­ տակ կիջ­նի երկն­քից, և­ ամ­բողջ երկ­րա­գուն­դը կլու­սա­վոր­վի Նրա փառ­ քով: Պատ­րա՞ստ ենք մենք մասնակցել եր­րորդ հրեշ­տա­կի փա­ռա­հեղ գոր­ծին: Մեր ա­նոթ­նե­րը պատ­րա՞ստ են ստա­նա­լու երկ­նա­յին թար­մու­ թյու­նը: Ու­նե՞նք արդ­յոք պղծու­թյուն և մեղք մեր սրտում: Ե­թե ա­յո, ա­պա ե­կեք մաք­րենք հո­գու տա­ճա­րը և պատ­րաստ­վենք վեր­ջին անձրևի հե­ ղում­նե­րին: Տի­րոջ ներ­կա­յու­թյու­նից ե­կող թար­մու­թյու­նը եր­բեք չի այ­ցե­ լի ան­մաք­րու­թյամբ լի սրտե­րին: Թող Աստ­ված օգ­նի մեզ մա­հա­նալ ես-ի հա­մար, որ Քրիս­տո­սը` փառ­քի հույ­սը, ձևա­վոր­վի մեր ներ­սում: Ես պետք է ու­նե­նամ Աստ­ծո Հո­գին իմ սրտում: Ես եր­բեք չեմ կա­րող ա­ռաջ տա­նել Աստ­ծո մեծ գոր­ծը, ե­թե Սուրբ Հո­գին ինձ վրա չէ: «Ինչ­պես որ եղ­ջե­րուն փա­փա­գում է ջրե­րի ա­ռու­նե­րի, այն­պես էլ իմ ան­ձը փա­ փա­գում է Քեզ, ով Աստ­ված» (Սաղ­մոս 42.1): Դա­տաս­տա­նի օ­րը կախ­ ված է մեզ վրա: Միայն թե կա­րո­ղա­նա­յինք լվա­նալ մեր բնա­վո­րու­թյան հան­դերձ­նե­րը և դ­րանք ճեր­մակ դարձ­նեինք Գա­ռի ար­յամբ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. ապ­րի­լի 21:

302

14 ԿՐԿՆԱԿԻ ԿԱՐՄԻՐԻՑ ՍՊԻՏԱԿ

հոկտեմբեր

Հի­մա ե­կեք ու վի­ճա­բա­նենք, ա­սում է Տե­րը, ե­թե ձեր մեղ­քե­րը կրկնա­կի կար­մի­րի պես լի­նեն, ձյու­նի պես պի­տի սպի­տա­կա­նան, ե­թե նրանք որ­դան կար­մի­րի պես լի­նեն, աս­րի պես սպի­տակ պի­տի դառ­նան: Ե­սա­յիա 1.18:

Երբ դուք հի­շեք, որ Քրիս­տոսն Իր սե­փա­կան ար­յամբ վճա­րեց ձեր և­ ու­րիշ­նե­րի փրկագն­ման հա­մար, կզգաց­վեք և կ­ցան­կա­նաք բռնել Նրա ար­դա­րու­թյան պայ­ծառ շո­ղե­րը, որ­պես­զի տա­րա­ծեք դրանք ձեզ շրջա­ պա­տող­նե­րի ճա­նա­պար­հին: Դուք չպետք է նա­յեք ա­պա­գա­յին՝ կար­ծե­ լով, թե մի ինչ-որ հե­ռա­վոր օր սուրբ կդառ­նաք. հի­մա է, որ պետք է սրբա­ գործ­վեք ճշմար­տու­թյու­նով: Մար­գա­րեն հոր­դո­րում է. «Խնդ­րեք Տի­րո­ջը, քա­նի որ Նա գտնվում է, Նրան կան­չեք, քա­նի որ Նա մոտ է: Ամ­բա­րիշ­տը թող­նի իր ճա­նա­պար­հը, և­ա­նօ­րեն մար­դը՝ իր խոր­հուրդ­նե­րը, և դառ­նա Տի­րո­ջը, և Նա կո­ղոր­մի նրան, և մեր Աստ­ծուն, ո­րով­հետև Նա շատ նե­րող է» (Ե­սա­յիա 55.6, 7): Իսկ Հի­սուսն ա­սաց. «­Բայց դուք զո­րու­թյուն կառ­նեք, երբ որ Հո­գին ձեզ վրա կգա, և Իմ վկա­նե­րը կլի­նեք… մինչև երկ­րի ծայ­րե­ րը» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 1.8): Մենք պետք է ստա­նանք Սուրբ Հո­գին: Մեզ այ­ցե­լեց մի միտք, որ Աստ­ ծո այս պարգևը մեզ նման­նե­րի հա­մար չէ, որ Սուրբ Հո­գու պարգևը չա­ փա­զանց սուրբ է մեզ հա­մար: Սա­կայն Սուրբ Հո­գին Մ­խի­թա­րիչն է, որ Քրիս­տո­սը խոս­տա­ցավ Իր ա­շա­կերտ­նե­րին, Ով կհի­շեց­նի նրանց այն ա­մե­նը, ինչ Ինքն ա­սաց նրանց: Ե­կեք դա­դա­րենք նա­յել ինք­ներս մեզ, այլ նա­յենք Նրան, Ու­մից գա­լիս է ողջ ա­ռա­քի­նու­թյու­նը: Ոչ ոք ի­րեն ա­վե­լի լա­վը դարձ­նել չի կա­րող, սա­կայն մենք պետք է գանք Հի­սու­սի մոտ այն­պի­սին, ինչ­պի­սին կանք` ան­կեղ­ծո­րեն ցան­կա­նա­լով մաքր­վել մեղ­քի յու­րա­քանչ­ յուր բծից և ստ­վե­րից ու ստա­նալ Սուրբ Հո­գու պարգևը: Մենք չպետք է կաս­կա­ծենք Նրա ո­ղոր­մու­թյանն ու ա­սենք. «Չ­գի­տեմ` կփրկվե՞մ, թե՞ ոչ»: Կեն­դա­նի հա­վա­տով մենք պետք է կառ­չենք Նրա խոստ­մա­նը, քա­նի որ Նա ա­սել է. «Ե­թե ձեր մեղ­քե­րը կրկնա­կի կար­մի­րի պես լի­նեն, ձյու­նի պես պի­տի սպի­տա­կա­նան, ե­թե նրանք որ­դան կար­մի­րի պես լի­նեն, աս­ րի պես սպի­տակ պի­տի դառ­նան»: Մենք պետք է լի­նենք Քրիս­տո­սի վկա­նե­րը` անդ­րա­դարձ­նե­լով ու­րիշ­ նե­րի վրա այն լույ­սը, ո­րը Տե­րը թույլ է տա­լիս, որ փայ­լի մեզ վրա: Մենք պետք է լի­նենք ինչ­պես հա­վա­տա­րիմ զին­վոր­ներ` քայ­լե­լով ար­քա­յազն Էմ­մա­նուե­լի ար­յու­նոտ դրո­շի ներ­քո: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1892թ. ապ­րի­լի 4:

303

հոկտեմբեր

15

ՓՈԽՎԱԾ ՀԱՆԴԵՐՁ

Բայց երբ որ թա­գա­վո­րը մտավ, որ բազ­մա­կան­նե­րին մտիկ ա­նի, այն­տեղ մի մարդ տե­սավ հար­սա­նի­քի հան­դերձ չհա­գած: Եվ նրան ա­սաց. Ըն­կեր, ինչ­պե՞ս մտար այս­տեղ, որ հար­սա­նի­քի հան­դերձ չու­ նես, և նա պա­պանձ­վեց: Մատ­թեոս 22.11, 12:

Հա­նեք ձեր սո­վո­րա­կան հա­գուս­տը և հա­գեք Քրիս­տո­սի պատ­րաս­ տած հար­սա­նե­կան հան­դեր­ձը: Այդ ժա­մա­նակ դուք կա­րող եք նստել երկն­քում Քրիս­տոս Հի­սու­սի հետ: Աստ­ված ըն­դու­նում է բո­լոր նրանց, ով­քեր Իր մոտ են գա­լիս այն­պի­սին, ինչ­պի­սին կան, չեն բարձ­րաց­նում ի­րենց ինք­նար­դա­րու­թյամբ, չեն փոր­ձում ար­դա­րաց­նել ես-ը, չեն պա­ հան­ջում ար­ժա­նիք­ներ նրա հա­մար, ինչն ի­րենք կո­չում են բա­րի գոր­ծեր, չեն հպար­տա­նում ի­րենց են­թադր­յալ գի­տե­լիք­նե­րով: Մինչ դուք քայ­լում և­ աշ­խա­տում էիք խո­նար­հու­թյամբ և սր­տի հե­զու­թյամբ, ձեզ հա­մար աշ­խա­տանք է ար­վել, աշ­խա­տանք, որ միայն Աստ­ված կա­րող էր ա­նել: Աստ­ված է, որ ներ­գոր­ծում է ձե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­ թյան պես։ Այդ հա­ճու­թյունն է տես­նել ձեզ Քրիս­տո­սում կե­նա­լիս, Նրա սի­րո մեջ հանգ­չե­լիս: Թող ո­չինչ չգո­ղա­նա ձեր հո­գու խա­ղա­ղու­թյու­նը, հանգս­տու­թյու­նը, վստա­հու­թյու­նը, որ դուք հենց հի­մա ըն­դուն­ված եք: Պա­հան­ջեք բո­լոր խոս­տում­նե­րը. բո­լո­րը ձերն են, ե­թե հա­մա­պա­տաս­խա­նեք նկա­րագր­ ված պայ­ման­նե­րին: Ամ­բող­ջա­պես հանձն­վե­լը, Քրիս­տո­սի ճա­նա­պարհ­ նե­րի ըն­դու­նու­մը Նրա սի­րո մեջ կա­տար­յալ հանգս­տի գաղտ­նիքն է: Ո՞վ ու­նի մշտա­կան հանգս­տու­թյուն: Այդ հանգս­տու­թյու­նը գա­լիս է, երբ ողջ ինք­նար­դա­րա­ցու­մը, ե­սա­սի­րա­կան տե­սա­կե­տի բո­լոր պատ­ճա­ ռա­բա­նու­թյուն­նե­րը մի կողմ են դրվում: Ամ­բող­ջո­վին հանձն­վե­լը, Աստ­ ծո ճա­նա­պարհ­նե­րի ըն­դու­նու­մը Նրա սի­րո մեջ կա­տար­յալ հանգս­տի գաղտ­նիքն է: Պետք է սո­վո­րել Նրա խո­նար­հու­թյունն ու հե­զու­թյու­նը, նախ­քան կվե­րապ­րենք «ձեր ան­ձե­րի հա­մար հանգս­տու­թյուն կգտնեք» (Մատ­թեոս 11.29) խոստ­ման ի­րա­կա­նա­ցու­մը: Քրիս­տո­սի սո­վո­րու­թյուն­ նե­րը յու­րաց­նե­լով է, որ ես-ը վե­րա­փոխ­վում է, Նրա լու­ծը վերց­նե­լով և սո­վո­րե­լով: Կյան­քը Քրիս­տո­սին հանձ­նե­լը շատ ա­վե­լին է նշա­նա­կում, քան շա­ տե­րը են­թադ­րում են: Աստ­ված լիո­վին հանձն­վե­լու կոչ է ա­նում: Մենք չենք կա­րող ստա­նալ Սուրբ Հո­գին, մինչև չկոտ­րենք այն բո­լոր լու­ծե­ րը, ո­րոնք կա­պում են մեզ մեր բնա­վո­րու­թյան բա­ցա­սա­կան գծե­րին: Ս­րանք Քրիս­տո­սի լու­ծը վերց­նե­լուն և Նրա­նից սո­վո­րե­լուն խան­գա­րող ա­մե­նա­մեծ խո­չըն­դոտ­ներն են: Չ­կա մե­կը, ով շատ սո­վո­րե­լու կա­րիք չու­նի: Բո­լո­րը պետք է կրթվեն Քրիս­տո­սի դպրո­ցում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1899թ. ապ­րի­լի 25:

304

հոկտեմբեր

16

ՀԱՆՁՆՎԱԾ ԿԱՄՔ

Ո­րով­հետև Աստ­ված է, որ ներ­գոր­ծում է ձե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես: Փի­լիպ­պե­ցիս 2.13:

Քրիս­տոսն Իր ե­կե­ղե­ցուն խոս­տա­ցավ Սուրբ Հո­գու պարգևը, և­ այդ խոս­տու­մը պատ­կա­նում է մեզ ճիշտ այն­քան, որ­քան ա­ռա­ջին ա­շա­ կերտ­նե­րին: Սա­կայն, ինչ­պես մյուս բո­լոր խոս­տում­նե­րը, այն տրվում է պայ­մա­նով: Կան շա­տե­րը, ով­քեր հա­վա­տում և հայ­տա­րա­րում են, որ պա­հան­ջում են Տի­րոջ խոս­տու­մը. նրանք խո­սում են Քրիս­տո­սի և Սուրբ Հո­գու մա­սին, սա­կայն ոչ մի օ­գուտ չեն ստա­նում: Նրանք թույլ չեն տա­ լիս, որ­պես­զի ի­րենց հո­գին ա­ռաջ­նորդ­վի և կա­ռա­վար­վի երկ­նա­յին զո­ րու­թյամբ: Մենք չենք կա­րող օգ­տա­գոր­ծել Սուրբ Հո­գուն: Հո­գին պետք է օգ­տա­գոր­ծի մեզ: Հո­գու մի­ջո­ցով Աստ­ված աշ­խա­տում է Իր ժո­ղովր­դի մեջ «կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­թյան պես»: Սա­կայն շա­տե­րը սրան չեն հանձն­վի: Նրանք ցան­կա­նում են ինք­նա­կա­ռա­վար­վել: Ա­հա թե ին­չու չեն ստա­նում երկ­նա­յին պարգևը: Հո­գին տրվում է միայն նրանց, ով­քեր խո­նար­հու­թյամբ սպա­սում են Աստ­ծուն, նա­յում են Նրա ա­ռաջ­նոր­դու­թյանն ու շնոր­հին: Աստ­ծո զո­րու­ թյունն սպա­սում է նրանց պա­հան­ջին և­ ըն­դու­նե­լու­թյա­նը: Հա­վա­տով պա­հան­ջած խոս­տաց­ված օրհ­նու­թյունն իր հետևից բե­րում է մնա­ցած բո­լոր օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Այն տրվում է Քրիս­տո­սի շնոր­հի հարս­տու­թյա­նը հա­մա­պա­տաս­խան, և Նա պատ­րաստ է տալ այդ օրհ­նու­թյու­նը յու­րա­ քանչ­յուր մար­դու նրա ըն­դու­նե­լու ու­նա­կու­թյա­նը հա­մա­պա­տաս­խան: Երբ Աստ­ծո Հո­գին տի­րա­նում է սրտին, այն վե­րա­փո­խում է կյան­քը: Մե­ղա­վոր մտքե­րը մի կողմ են դրվում, չար ա­րարք­նե­րը մերժ­վում են, սե­ րը, խո­նար­հու­թյու­նը և խա­ղա­ղու­թյունն զբա­ղեց­նում են բար­կու­թյան, նա­խան­ձի և վե­ճե­րի տե­ղը: Ու­րա­խու­թյունն զբա­ղեց­նում է տխրու­թյան տե­ղը, և դեմքն ար­տա­հայ­տում է երկն­քի ու­րա­խու­թյու­նը: Ոչ ոք չի տես­ նում այն ձեռ­քը, ո­րը բարձ­րաց­նում է բե­ռը, կամ այն լույ­սը, որն իջ­նում է երկ­նա­յին պա­լատ­նե­րից: Օրհ­նու­թյու­նը գա­լիս է, երբ հո­գին հա­վա­տով հանձն­վում է Աստ­ծուն: Այ­նու­հետև ան­տե­սա­նե­լի զո­րու­թյունն ստեղ­ծում է նոր ա­րա­րած Աստ­ծո պատ­կե­րով: Սուրբ Հո­գին մար­դու մեջ հոգևոր կյան­քի շունչն է: Սուրբ Հո­գու փո­ խան­ցու­մը Քրիս­տո­սի կյան­քի փո­խան­ցումն է: Հո­գին ըն­դու­նո­ղին լցնում է Քրիս­տո­սի հատ­կա­նիշ­նե­րով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. նո­յեմ­բե­րի 19:

305

հոկտեմբեր

17

ՃՆՇՎԱԾ «ԵՍ»

Ես խրատ եմ տա­լիս քեզ, Ին­ձա­նից կրա­կում փորձ­ված ոս­կի առ, որ հարս­տա­նաս, և ս­պի­տակ հան­դերձ­ներ, որ հագ­նես, որ քո մեր­ կու­թյան ա­մո­թը չերևա, և դեղ դիր աչ­քե­րիդ, որ տես­նես: Հայտ­նու­ թյուն 3.18:

Ե­կե­ղե­ցի­նե­րում պետք է Աստ­ծո զո­րու­թյան հիաս­քանչ դրսևո­րում լի­նի, սա­կայն այն չի ներ­գոր­ծի նրանց վրա, ով­քեր չեն խո­նար­հեց­րել ի­րենց Տի­րոջ ա­ռաջ և չեն բա­ցել ի­րենց սրտի դու­ռը խոս­տո­վա­նու­թյամբ և­ ա­պաշ­խա­րու­թյամբ: Աստ­ծո փառ­քով եր­կի­րը լու­սա­վո­րող այդ լույ­սի դրևոր­ման մեջ նրանք ի­րենց կու­րու­թյամբ հան­դերձ միայն վտան­գա­վոր բան կտես­նեն, մի բան, որ կհա­րու­ցի նրանց վախն, ու նրանք կսկսեն ընդ­դի­մա­նալ դրան: Քա­նի որ Աստ­ված չի գոր­ծում նրանց գա­ղա­փար­ նե­րին և­ ակն­կա­լիք­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան, նրանք կընդ­դի­մա­նան ու կա­սեն. «Ին­չո՞ւ մենք չպետք է ճա­նա­չենք Սուրբ Հո­գուն, երբ այս­քան տա­րի­ներ այս գոր­ծի մեջ ենք»: Ո­րով­հետև նրանք չեն պա­տաս­խա­նում Աստ­ծո լու­րի նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րին և­ ա­ղեր­սանք­նե­րին, այլ հա­մա­ ռո­րեն ա­սում են. «Ես հա­րուստ եմ և մե­ծա­ցա և­ ոչ բա­նի կա­րոտ չեմ» (Հայտ­նու­թյուն 3.17): Տա­ղանդն ու եր­կար տա­րի­նե­րի փոր­ձը մարդ­կանց լույ­սի ու­ղի­ներ չի դարձ­նի, մինչև նրանք ի­րենց չդնեն ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ ղե­րի ներ­քո և կանչ­վեն, ընտր­վեն ու պատ­րաստ­վեն Սուրբ Հո­գու շնոր­ հով: Երբ սուրբ գոր­ծով զբաղ­վող մար­դիկ խո­նար­հեց­նեն ի­րենց Աստ­ծո ձեռ­քի տակ, Տե­րը կբարձ­րաց­նի նրանց: Նա նրանց ըն­կա­լու­նակ մար­ դիկ կդարձ­նի, Իր Հո­գով հա­րուստ մար­դիկ: Աշ­խար­հի Լույ­սից ճա­ռա­գող լույ­սը ի դերև կհա­նի նրանց բնա­վո­րու­թյան ե­սա­սի­րա­կան, խիստ գծե­ րը և նրանց կա­մա­կո­րու­թյու­նը: «Կ­գամ շու­տով քեզ մոտ և քո ճրա­գա­ կա­լը կշար­ժեմ իր տե­ղից, ե­թե չա­պաշ­խա­րես» (Հայտ­նու­թյուն 2.5): Ե­թե փնտրեք Տի­րո­ջը ձեր ամ­բողջ հո­գով, Նա կգտնվի ձեզ հա­մար: Վեր­ջը մոտ է: Մենք կորց­նե­լու վայրկ­յան ան­գամ չու­նենք: Լույ­սը պարզ ու հստակ շո­ղե­րով պետք է փայ­լի Աստ­ծո ժո­ղովր­դից` Հի­սու­սին բե­րե­լով ե­կե­ղե­ցի­նե­րի և­ աշ­խար­հի ա­ռաջ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1890թ. դեկ­տեմ­բե­րի 23:

306

հոկտեմբեր

18

ՀՆԱԶԱՆԴ ՄԻՏՔ

Որ իր փառ­քի հարս­տու­թյան պես տա ձեզ, որ զո­րու­թյամբ հաս­ տատ­վեք Իր Հո­գու ձեռ­քով ներ­սի մար­դում: Ե­փե­սա­ցիս 3.16:

Քրիս­տո­սի Ա­վե­տա­րա­նը ա­ռա­ջըն­թաց է գրան­ցում Տի­րոջ ծա­ռա­յու­ թյան մեջ գտնվող յու­րա­քանչ­յուր մար­դու մոտ: Սուրբ Հո­գին տի­րա­նում է բա­րի կամք դրսևո­րող յու­րա­քանչ­յու­րին, ոչ թե որ­պես­զի մարդն օգ­տա­ գոր­ծի Սուրբ Հո­գուն, այլ որ­պես­զի Սուրբ Հո­գին ի զո­րու լի­նի դրսևո­րել Իր հրաշք­նե­րը մարդ­կանց վրա հեղ­ված շնոր­հի մի­ջո­ցով: Աստ­ծո բա­րու­թյու­ նը դառ­նում է գոր­ծող զո­րու­թյուն հետևո­ղա­կան կյան­քի, Հի­սու­սի նկատ­ մամբ ջեր­մե­ռանդ սի­րո և­ երկն­քից ներշնչ­ված նա­խան­ձախնդ­րու­թյան մի­ջո­ցով: Նրանք, ով­քեր Հի­սու­սի հետ են, հա­ղոր­դա­կից կլի­նեն Նրա ջեր­ մաց­նող սի­րուն և կդրսևո­րեն Նրա լիա­կա­տար կա­րեկ­ցանքն այն մարդ­ կանց նկատ­մամբ, ով­քեր տե­ղի են տա­լիս սա­տա­նա­յի խա­բու­սիկ գայ­ թակ­ղու­թյուն­նե­րին: Նրանք կծրագ­րեն, կու­սում­նա­սի­րեն և կ­կի­րա­ռեն նրբազ­գա­ցու­թյու­նը՝ հա­ջո­ղու­թյան հաս­նե­լու Քրիս­տո­սի ինք­նա­զոհ սե­րը դրսևո­րե­լու գոր­ծում, որ­պես­զի մե­ղա­վոր և չզղ­ջա­ցած սրտեր շա­հեն դե­ պի Հի­սու­սի հա­վա­տար­մու­թյու­նը, Ով Իր կյան­քը տվեց նրանց հա­մար: Ժա­մանկ մի՛ կորց­րեք, ան­հա­պաղ խոս­տո­վա­նեք Քրիս­տո­սին: Սուրբ Հո­գին է` Մ­խի­թա­րի­չը` ճշմար­տու­թյան Հո­գին, որ վկա­յում է Քրիս­տո­սի մա­սին: Հի­սուսն ա­սաց. «­Բայց դուք զո­րու­թյուն կառ­նեք, երբ որ Հո­գին ձեզ վրա կգա, և Իմ վկա­նե­րը կլի­նեք Ե­րու­սա­ղե­մում և բո­լոր Հրեաս­տա­նի և Սա­մա­րիա­յի մեջ մինչև երկ­րի ծայ­րե­րը» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 1.8): Ձեզ Քրիս­տո­սի վկա դարձ­նող Սուրբ Հո­գուն տրտմեց­նե­լը սար­սա­ փե­լի բան է: Դուք չգի­տեք` երբ կտրտմեց­նեք Հո­գուն վեր­ջին ան­գամ: Սուրբ Հո­գին չի աշ­խա­տում մար­դու մտքի վրա, որ­պես­զի հար­կադ­րի հանձ­նել ձեզ Քրիս­տո­սին կամ ստի­պի ձեզ հանձ­նել ձեր գի­տակ­ցու­թյու­ նը: Հո­գին փայ­լում է մտքի վրա՝ դա­տա­պար­տե­լու մեղ­քը և հ­րա­պու­ րե­լու ձեզ ար­դա­րու­թյամբ: Ե­թե չխոս­տո­վա­նեք Քրիս­տո­սին հի­մա, կգա ժա­մա­նակ, երբ ճնշված մեծ բա­նե­րի կորս­տի մտքից, դուք խոս­տո­վա­ նու­թյուն կա­նեք: Սա­կայն ին­չո՞ւ չխոս­տո­վա­նել Քրիս­տո­սին հի­մա, երբ ո­ղոր­մու­թյան ձայ­նը հրա­վի­րում է ձեզ: Ցու­ցում­ներ ե­րի­տա­սարդ­նե­րին, 1895թ. օ­գոս­տո­սի 1:

307

19 ՎԵՐԱՑՆԵԼՈՎ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ ԽՈՉԸՆԴՈՏ

հոկտեմբեր

Ա­ղա­չում եմ ձեզ, եղ­բայր­ներ, մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի ա­նու­ նով, որ ա­մենդ միև­նույն խոսքն ու­նե­նաք, և­ երկ­պա­ռա­կու­թյուն­ներ չլի­նեն ձեր մեջ, այլ միև­նույն մտքի և միև­նույն կար­ծի­քի մեջ հաս­ տատ­ված լի­նեք: Ա Կորն­թա­ցիս 1.10:

Ճշմար­տու­թյան գոր­ծի յու­րա­քանչ­յուր սի­րա­հար պետք է ա­ղո­թի Հո­ գու հեղ­ման հա­մար: Եվ մեր ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում մենք պետք է հե­ ռաց­նենք Նրա գոր­ծին խան­գա­րող խո­չըն­դոտ­նե­րը: Սուրբ Հո­գին չի կա­րող հեղ­վել, քա­նի դեռ ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը միմ­յանց նկատ­մամբ գժտու­թյուն­ներ և դառ­նու­թյուն­ներ են փայ­փա­յում: Նա­խան­ձը, խան­դը, չար կաս­կած­ներն ու չա­րա­խո­սու­թյուն­նե­րը սա­տա­նա­յից են, և դ­րանք արդ­յու­նա­վետ կեր­պով պատ­նե­շում են Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյան ճա­ նա­պար­հը: Այս աշ­խար­հում Աստ­ծո հա­մար Իր ե­կե­ղե­ցուց ա­վե­լի թանկ բան չկա: Ո­չինչ Նրա կող­մից այդ­քան նա­խան­ձախն­դիր հո­գա­ծու­թյամբ չի պահ­ պան­վում: Ո­չինչ այն­քան շատ չի վի­րա­վո­րում Աստ­ծուն, որ­քան Իր ծա­ ռա­յու­թյունն ի­րա­կա­նաց­նող­նե­րի ազ­դե­ցու­թյու­նը խո­ցող որևէ ա­րարք: Նա հա­շիվ կպա­հան­ջի բո­լո­րից, ով­քեր օգ­նել են սա­տա­նա­յին քննա­դա­ տե­լու և հու­սալ­քե­լու նրա գոր­ծում: Նրանք, ով­քեր զուրկ են կա­րեկ­ցան­քից, քնքշու­թյու­նից և սի­րուց, չեն կա­րող ա­նել Քրիս­տո­սի գոր­ծը: Նախ­քան մար­գա­րեու­թյու­նը կի­րա­կա­ նա­նա, դյու­րա­գայ­թո­տը «­Դա­վի­թի պես» պի­տի լի­նի, և Դա­վի­թի տու­նը՝ «­Տի­րոջ հրեշ­տա­կի պես» (Զա­քա­րիա 12.8), Աստ­ծո զա­վակ­նե­րը մի կողմ պետք է դնեն ի­րենց եղ­բայր­նե­րի վե­րա­բեր­յալ բո­լոր կաս­կա­ծանք­նե­րը: Սր­տե­րը պետք է բա­բա­խեն միաս­նու­թյան մեջ: Քրիս­տո­նեա­կան բա­րե­ գոր­ծու­թյունն ու եղ­բայ­րա­կան սերն ա­վե­լի ա­ռա­տո­րեն պետք է դրսևոր­ վեն: Ա­կան­ջումս հնչում են հետև­յալ բա­ռե­րը. «­Միա­բան­վե՛ք, միա­բան­ վե՛ք»: Այս ժա­մա­նակ­նե­րի հան­դի­սա­վոր, սուրբ ճշմար­տու­թյու­նը պետք է միա­վո­րի Աստ­ծո ժո­ղովր­դին: Նա­խա­պատ­վու­թյուն ստա­նա­լու ցան­ կու­թյու­նը պետք է մեռ­նի: Նմա­նակ­ման մեկ Օ­րի­նակ պետք է գրա­վի բո­ լո­րին` ո՞վ ա­մե­նա­շա­տը կնման­վի Քրիս­տո­սին իր բնա­վո­րու­թյամբ: Ո՞վ լիո­վին կթաքց­նի իր ես-ը Հի­սու­սում: «Ս­րա­նով փա­ռա­վոր­վեց Իմ Հայ­րը», ա­սաց Քրիս­տո­սը, «որ շատ պտուղ բե­րեք» (Հով­հան­նես 15.8): Ե­թե երբևէ ե­ղել է մի վայր, որ­տեղ հա­ վա­տաց­յալ­նե­րը պետք է շատ պտուղ բե­րեն, դա մեր ճամ­բա­րա­յին հան­ դի­պում­ներն են: Այս հան­դի­պում­նե­րի ժա­մա­նակ մեր ա­րարք­նե­րը, մեր խոս­քե­րը, մեր հո­գին ընդգծ­վում են, և մեր ազ­դե­ցու­թյունն այն­քան մեծ է, ինչ­քան հա­վեր­ժու­թյու­նը: Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 6.42:

308

20 ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՎ ՀՈԳՈՒ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

հոկտեմբեր

Արդ այս­պի­սի խոս­տում­ներ ու­նե­նա­լով, սի­րե­լի­ներ, մեր ան­ձե­րը սրբենք հո­գու և մարմ­նի ա­մեն պղծու­թյու­նից, սրբու­թյու­նը կա­տա­ րենք Աստ­ծո ա­հով: Բ Կորն­թա­ցիս 7.1:

Տե­րը մեզ նա­խազ­գու­շա­ցում, խոր­հուրդ է տա­լիս և հան­դի­մա­նում է, որ­պես­զի մենք հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նե­նանք ուղ­ղե­լու մեր սխալ­նե­ րը, նախ­քան դրանք կդառ­նան մեր երկ­րորդ բնույ­թը: Սա­կայն երբ մենք մեր­ժում ենք ուղղ­վել, Աստ­ված չի մի­ջամ­տում հա­կազ­դե­լու մեր սե­փա­ կան ըն­թաց­քին: Նա հրաշք­ներ չի գոր­ծում, որ­պես­զի ցա­նած սեր­մը դուրս չգա և պ­տուղ չտա: Ան­հա­վա­տա­րիմ հանդգ­նու­թյուն կամ աստ­ վա­ծա­յին ճշմար­տու­թյան նկատ­մամբ ան­սանձ ան­տար­բե­րու­թյուն ցու­ ցա­բե­րող մար­դը կհա­վա­քի միայն այն բեր­քը, որն ինքն է ցա­նել: Շա­ տե­րի փորձն է այս­պի­սին ե­ղել: Նրանք ան­զուսպ ան­տար­բե­րու­թյամբ են լսում հենց այն ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք ժա­մա­նա­կին ջեր­մաց­րել են ի­րենց հո­գի­նե­րը: Նրանք ճշմար­տու­թյան նկատ­մամբ ցա­նել են ար­ հա­մար­հանք, ան­տար­բե­րու­թյուն և դի­մադ­րու­թյուն, և­այդ­պի­սին կլի­նի նրանց հա­վա­քած բեր­քը: Սա­ռույ­ցի սառ­նու­թյու­նը, եր­կա­թի կարծ­րու­թյու­նը, ժայ­ռի ան­թա­փան­ ցե­լի և չտ­պա­վոր­վող բնու­թյու­նը, այս ա­մե­նը կազ­մում են Քրիս­տո­սին դա­վա­նել հայ­տա­րա­րող շա­տե­րի բնա­վո­րու­թյան մա­սը: Այդ­պես Տե­րը կարծ­րաց­րեց փա­րա­վո­նի սիր­տը: Աստ­ված ե­գիպ­տա­կան թա­գա­վո­րի հետ խո­սեց Մով­սե­սի բե­րա­նով` տա­լով նրան աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյան ա­մե­նացն­ցող ա­պա­ցույց­նե­րը, սա­կայն միա­պե­տը հա­մա­ռո­րեն մեր­ժեց լույ­սը, որն ի­րեն ա­պաշ­խա­րու­թյան կտա­ներ: Աստ­ված գերբ­նա­կան զո­ րու­թյուն չու­ղար­կեց ապս­տամբ թա­գա­վո­րի սիր­տը կարծ­րաց­նե­լու հա­ մար, այլ, քա­նի որ փա­րա­վոնն ընդ­դի­մա­ցավ ճշմար­տու­թյա­նը, Սուրբ Հո­ գին վերց­վեց, և նա մնաց իր ընտ­րած խա­վա­րի և­ան­հա­վա­տու­թյան մեջ: Հո­գու ազ­դե­ցու­թյան հա­մառ մերժ­մամբ մար­դիկ ի­րենց հե­ռաց­նում են Աստ­ծուց: Նա Իր պա­շար­նե­րում չու­նի ա­վե­լի հզոր ներ­գոր­ծու­թյուն նրանց մտքե­րը լու­սա­վո­րե­լու հա­մար: Նրա կամ­քի ոչ մի հայտ­նու­թյուն չի կա­րող հաս­նել նրանց ի­րենց ան­հա­վա­տու­թյան մեջ: Ե­րա­նի թե կա­րո­ղա­նա­յի ա­ռաջ­նոր­դել Քրիս­տո­սի յու­րա­քանչ­յուր հետևոր­դի՝ ըն­կա­լե­լու այս հարցն ինչ­պես այն կա: Մենք բո­լորս սեր­մում ենք կա՛մ մարմ­նի մեջ, կա՛մ Հո­գու մեջ և հա­վա­քում ենք մեր ցա­նած սեր­ մե­րի բեր­քը: Մեր զվար­ճանք­նե­րը կամ աշ­խա­տանքն ընտ­րե­լիս պետք է փնտրենք գե­րա­զան­ցը: Ման­րուք­նե­րը, աշ­խար­հա­յին ար­ժեք­նե­րը, կեղ­ ծիք­նե­րը չպետք է ու­նե­նան ոչ մի զո­րու­թյուն՝ կա­ռա­վա­րե­լու զգաց­մունք­ նե­րը կամ կամ­քը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1882թ. հու­նի­սի 20:

309

հոկտեմբեր

21 ԱԿՆԿԱԼԵԼՈՎ ՄԵԾ ԲԱՆԵՐ

Եվ մենք ոչ թե այս աշ­խար­հի հո­գին ա­ռանք, այլ այն Հո­գին, որ Աստ­ծուց է, որ ճա­նա­չենք այն բա­նե­րը, որ Աստ­ծուց տրվեց մեզ: Ա Կորն­թա­ցիս 2.12:

Պատ­ճա­ռը, որ Աստ­ծո շնոր­հի ա­ռա­տու­թյուն­նե­րը չեն հո­սում մարդ­ կանց վրա, այն չէ, որ Աստ­ծո կող­մից կա որևէ սահ­մա­նա­փա­կում: Նրա պարգևն աստ­վա­ծա­յին է: Նա այն տվել է ա­զատ կեր­պով, ին­չը մար­դիկ չեն գնա­հա­տում, ո­րով­հետև չեն սի­րում ստա­նալ: Ե­թե բո­լո­րը ցան­կա­ նա­յին ստա­նալ, բո­լո­րը լցված կլի­նեին Հո­գով: Գո­հա­նա­լով փոք­րիկ օրհ­ նու­թյուն­նե­րով` մենք ո­րա­կազր­կում ենք մեզ Հո­գին ան­սահ­մա­նա­փակ լիար­ժե­քու­թյամբ ստա­նա­լու հա­մար: Մենք շատ հեշ­տու­թյամբ ենք բա­ վա­րար­վում մա­կե­րե­սա­յին ա­լիք­նե­րով, մինչ­դեռ ու­նենք Աստ­ծո Հո­գու խո­րը ներ­գոր­ծու­թյան ակն­կա­լի­քի ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Ակն­կա­լե­լով քիչ` ստա­նում ենք քիչ: Սուրբ Հո­գու գոր­ծի անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը պետք է գի­տակ­ցեն բո­լո­րը: Մինչև Հո­գին չըն­դուն­վի և չ­փայ­փայ­վի որ­պես Քրիս­տո­սի ներ­կա­յա­ցու­ ցիչ, Ում գոր­ծը մար­դուն ամ­բող­ջու­թյամբ նո­րո­գելն ու սրբա­գոր­ծելն է, մարդ­կանց վստահ­ված կարևո­րա­գույն ճշմար­տու­թյու­նը կկորց­նի մտքի վրա ու­նե­ցած իր զո­րու­թյու­նը: Մեզ հա­մար բա­վա­րար չէ ճշմար­տու­թյան գի­տու­թյուն ու­նե­նա­լը: Մենք պետք է քայ­լենք և­ աշ­խա­տենք սի­րով` հա­ մա­պա­տաս­խա­նեց­նե­լով մեր կամքն Աստ­ծո կամ­քին: Սա ա­նող­նե­րի մա­ սին Աստ­ված հայ­տա­րա­րում է. «Ես կտամ Իմ օ­րենք­նե­րը նրանց մտքի մեջ և նրանց սրտե­րի վրա կգրեմ նրանք» (Եբ­րա­յե­ցիս 8.10): Վե­րա­փոխ­ ման այս գոր­ծում Աստ­ված է հզոր, ա­մե­նա­կա­րող ներ­գոր­ծող կող­մը: Իր Սուրբ Հո­գով Նա գրում է Իր սուրբ օ­րեն­քը սրտե­րի վրա: Այս­պի­սով վե­րա­կանգն­վում է մար­դու և Աստ­ծո միջև հա­րա­բե­րու­ թյու­նը: «Ես պի­տի լի­նեմ նրանց Աստ­ված», ա­սում է Նա, «Եվ նրանք պի­տի Ինձ հա­մար ժո­ղո­վուրդ լի­նեն» (տե՛ս Ե­լից 6.7, Ե­րե­միա 31.33): «Չ­կա Իմ բնույ­թի որևէ հատ­կա­նիշ, որ Ես ա­ռա­տո­րեն չտամ, որ­պես­զի մար­դը կա­րո­ղա­նա բա­ցա­հայ­տել Իմ պատ­կե­րը»: Երբ մենք թույլ ենք տա­լիս, որ­պես­զի Աստ­ված ի­րա­կա­նաց­նի Իր կամ­քը մեր մեջ, չպետք է օթևան տանք որևէ մեղ­քի: Վե­րամ­շա­կող վա­ռա­րա­նում ամ­բողջ խա­րա­ մը կվառ­վի: Երբ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը Սուրբ Հո­գին ի­ջավ, Նա նման էր բուռն և հ­զոր քա­մու: Հո­գին տրված չէր որևէ չա­փա­բաժ­նով, քա­նի որ Նա լցրեց ա­շա­ կերտ­նե­րի նստած ողջ տա­րած­քը: Այդ­պես Նա կտրվի նաև մեզ, երբ մեր սրտե­րը պատ­րաստ լի­նեն Նրան ըն­դու­նել: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1902թ. հու­նի­սի 10:

310

22 ԽՆԴՐԵԼՈՎ ՆՐԱ ՕՐՀՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

հոկտեմբեր

Բայց Աստ­ված մի՞­թե Իր ընտր­յալ­նե­րի հա­մար ի­րա­վունք չի ա­նի, որ ցե­րեկ և գի­շեր ա­ղա­ղա­կում են դե­պի Նա, թեև նրանց վրա եր­կայ­ նա­միտ էլ լի­նի: Ղու­կաս 18.7:

Մենք կա­րող ենք շատ եր­կար գնալ նեղ ա­րա­հե­տով, սա­կայն դա ա­պա­հով ա­պա­ցույց չէ այն փաս­տի, թե մենք դրան կհետևենք մինչև վերջ: Ե­թե մենք քայ­լել ենք Աստ­ծո հետ Հո­գու ըն­կե­րակ­ցու­թյամբ, այն պատ­ճա­ռով է, որ ո­րո­նել ենք Նրան ա­մեն օր հա­վա­տով: Եր­կու ձի­թե­նու հաս­կե­րից ոս­կե յու­ղը ոս­կե խո­ղո­վակ­նե­րի մի­ջով թափ­վում է մեզ վրա: Սա­կայն նրանք, ով­քեր ի­րենց մեջ չեն մշա­կում ա­ղոթ­քի սո­վո­րույթ և հո­ գի, չեն կա­րող ակն­կա­լել ստա­նալ բա­րու­թյան, խա­ղա­ղու­թյան, եր­կայնա­ մ­տու­թյան, քաղց­րու­թյան և սի­րո ոս­կե յու­ղը: Յու­րա­քանչ­յուրն ինքն ի­րեն պետք է ան­ջատ պա­հի աշ­խար­հից, ո­րը լիքն է ա­նօ­րե­նու­թյամբ: Մենք չպետք է Աստ­ծո հետ ժա­մա­նա­կա­վո­րա­պես քայ­լենք, այ­նու­հետև հե­ռա­նանք Նրա ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նից և քայ­լենք մեր սե­փա­կան կրա­կի կայ­ծե­րի ներ­քո: Պետք է լի­նի հաս­տա­տուն շա­րու­նա­ կա­կա­նու­թյուն, հա­վատ­քի գոր­ծե­րի հետևո­ղա­կա­նու­թյուն: Մենք պետք է փա­ռա­բա­նենք Աստ­ծուն, ցույց տանք Նրա փառ­քը ար­դար բնա­վո­րու­ թյան մեջ: Մե­զա­նից ոչ ոք հաղ­թա­նակ չի տա­նի ա­ռանց մեր ո­րո­նա­ծի, այն է՝ հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի ար­ժե­քին հա­մա­պա­տաս­խան հա­մա­չափ, հետևո­ղա­կան և­ան­խոնջ ջան­քե­րի: Այն, ինչ այժմ մենք պետք է ակն­կա­լենք, և­ին­չը պետք է լի­նի մեր փա­ փա­գը, Սուրբ Հո­գու հե­ղումն է: Խնդ­րեք Նրա օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Ժա­մա­ նակն է, որ­պես­զի ա­վե­լի ե­ռան­դուն լի­նենք մեր նվիր­վա­ծու­թյան հար­ցում: Մեզ է հանձ­նա­րար­ված Քրիս­տո­սին խա­վա­րում գտնվող­նե­րին բա­ցա­ հայ­տե­լու բարդ, բայց և­ եր­ջա­նիկ ու փա­ռա­վոր գոր­ծը: Մենք կանչ­ված ենք հռչա­կե­լու այս ժա­մա­նա­կի հա­տուկ ճշմար­տու­թյու­նը: Բո­լո­րի հա­ մար կարևոր է Հո­գու այս հե­ղու­մը: Մենք պետք է ա­ղո­թենք Հո­գու հա­ մար: Տերն ակն­կա­լում է, որ­պես­զի մենք խնդրենք Ի­րե­նից: Մենք ամ­բողջ սրտով և հո­գով չենք նվիր­վել այս գոր­ծին: Ի՞նչ կա­րող եմ ա­սել իմ եղ­բայր­նե­րին Տի­րոջ ա­նու­նով: Մեր ջան­քե­ րի ո՞ր բա­ժինն ենք ներդ­րել այն լույ­սին հա­մա­պա­տաս­խան, որ Տե­րը հա­ճեց տալ մեզ: Մենք չենք կա­րող կախ­ված լի­նել ձևից կամ ար­տա­քին մե­խա­նիզմ­նե­րից: Այն, ին­չի կա­րի­քը մենք ու­նենք, Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու արթ­նաց­նող ազ­դե­ցու­թյունն է: «Ոչ թե զո­րու­թյու­նով, և­ ոչ թե ու­ժով, այլ Իմ Հո­գով, ա­սում է Զո­րաց Տե­րը» (Զա­քա­րիա 4.6): Ա­ղո­թեք ան­դա­դար և զ­գոն ե­ղեք` աշ­խա­տե­լով ձեր ա­ղոթք­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան: Ա­ղո­թե­ լիս հա­վա­տա­ցեք, վստա­հեք Աստ­ծուն: Վեր­ջին անձրևի ժա­մա­նակ Տերն ա­ռա­տո­րեն կտա Իր Հո­գին: Ե­ղեք ջեր­մե­ռանդ ա­ղոթ­քում և զ­գոն՝ Հո­գում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. մար­տի 2: 311

հոկտեմբեր

23 ՎՍՏԱՀԵԼՈՎ ՆՐԱ ԽՈՍՏՄԱՆԸ

Ու­րեմն հա­մար­ձա­կու­թյու­նով մո­տե­նանք շնորհ­քի ա­թո­ռին, որ ո­ղոր­մու­թյուն ըն­դու­նենք և շ­նորհք գտնենք պատ­շաճ ժա­մա­նա­կին օգ­նե­լու: Եբ­րա­յե­ցիս 4.16:

Տե­րը թույլ չի տա, որ­պես­զի Իր չար­չար­ված և փորձ­ված զա­վակ­նե­րը դառ­նան սա­տա­նա­յի գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րի զո­հը: Մեր ա­ռա­վե­լու­թյունն է Հի­սու­սին վստա­հե­լը: Եր­կին­քը լի է ա­ռատ օրհ­նու­թյուն­նե­րով, և մենք ար­տո­նու­թյուն ո­ւնենք մեր մեջ ու­նե­նալ Քրիս­տո­սի ու­րա­խու­թյու­նը, որ­ պես­զի մեր ու­րա­խու­թյու­նը լցված լի­նի: Մենք չու­նենք, ո­րով­հետև չենք խնդրում կամ էլ հա­վա­տով չենք ա­ղո­թում, չենք հա­վա­տում, որ կօրհն­ վենք Սուրբ Հո­գու յու­րա­հա­տուկ ազ­դե­ցու­թյամբ: Քրիս­տո­սի միջ­նոր­ դու­թյամբ ի­րա­կան ո­րո­նո­ղին տրվում են Սուրբ Հո­գու փա­ռա­վոր ազ­ դե­ցու­թյուն­նե­րը, որ­պես­զի ստա­ցո­ղը կա­րո­ղա­նա տա­րա­ծել փրկա­րար ճշմար­տու­թյան գի­տու­թյու­նը: Ին­չո՞ւ մենք չենք հա­վա­տում «Այս­պես է ա­սում Տե­րը» շատ հստակ ար­տա­հայ­տու­թյա­նը: Եր­բեք, ոչ մի պա­րա­գա­յում մի դա­դա­րեք ա­ղո­թել: Հո­գին կա­րող է հո­ժար լի­նել, բայց մար­մի­նը` տկար, սա­կայն Հի­սու­սը գի­ տի այդ ա­մե­նը: Դուք չպետք է ան­հանգս­տա­նաք ձեր թու­լու­թյան հա­մար, քա­նի որ ան­հանգս­տու­թյու­նը նշա­նա­կում է կաս­կած և­ անվս­տա­հու­ թյուն: Դուք պար­զա­պես պետք է հա­վա­տաք, որ Քրիս­տո­սը բո­լոր նրանց, ով­քեր Ի­րե­նով մո­տե­նում են Աստ­ծուն, կա­րող է փրկել, ո­րով­հետև միշտ կեն­դա­նի է, որ մեզ հա­մար բա­րե­խո­սու­թյուն ա­նի: Ի՞նչ է նշա­նա­կում բա­րե­խո­սու­թյուն: Դա մահ­կա­նա­ցու մար­դուն ան­ սա­հա­ման Աստ­ծո գա­հին կա­պող ոս­կե շղթան է: Մար­դը, ում փրկե­լու հա­մար Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ, մո­տե­նում է Աստ­ծո գա­հին, և նրա ա­ղոթք­ ներն ըն­դուն­վում են Հի­սու­սով, Ով գնել է նրան Իր սե­փա­կան ար­յու­նով: Մեր մե­ծա­գույն Քա­հա­նա­յա­պետն Իր ար­դա­րու­թյու­նը տա­լիս է ան­կեղծ խնդրո­ղին, և Քրիս­տո­սի ա­ղոթ­քը խառն­վում է մար­դու խնդրան­քի հետ: Քրիս­տո­սը հոր­դո­րեց, որ Իր ժո­ղո­վուրդն ա­ղո­թի ա­ռանց դա­դա­րի: Սա չի նշա­նա­կում, որ մենք ա­նընդ­հատ պետք է լի­նենք ծնկած, այլ որ ա­ղոթ­ քը պետք է լի­նի հո­գու շունչ: Մեր լուռ խնդրանք­նե­րը, որ­տեղ էլ որ մենք լի­նենք, պետք է բարձ­րա­նան առ Աստ­ված, և Հի­սու­սը` մեր Փաս­տա­բա­ նը, խնդրում է մեր փո­խա­րեն` Հո­րը բե­րե­լով մեր խնդրանք­ներն Իր ար­ դա­րու­թյան ա­նու­շա­հո­տու­թյամբ: Տեր Հի­սու­սը սի­րում է Իր ժո­ղովր­դին, և­երբ նրանք վստա­հում են Ի­րեն՝ լիո­վին կախ­ված լի­նե­լով Ի­րե­նից, Նա զո­րաց­նում է նրանց: Նա կապ­րի Իր ժո­ղովր­դի մի­ջո­ցով՝ նրանց տա­լով Իր սրբա­գոր­ծող Հո­գու ներշն­չան­քը և հա­ղոր­դե­լով Իր կե­նա­րար վե­րա­փո­խու­թյու­նը: Շա­բա­թօր­յա դպրո­ցի աշ­ խա­տա­կից, 1896թ. փետր­վա­րի 1:

312

հոկտեմբեր

24

ՄՇՏԱԿԱՆ ԿԱՊ

Մի ա­ռակ էլ ա­սաց նրանց նրա վրա, թե պետք է ա­մեն ժա­մա­նակ ա­ղոթք ա­նել և չ­ձանձ­րա­նալ: Ղու­կաս 18.1:

Մեր փոր­ձա­ռու­թյու­նը ոչ մի պա­հի չի կա­րող ի­րա­գործ­վել ա­ռանց այն օգ­նու­թյան, ո­րը մեզ թույլ է տա­լիս կա­տա­րել ա­ռա­ջին քայ­լը: Ա­ռա­ ջին անձրևի ժա­մա­նակ ստա­ցած օրհ­նու­թյուն­ներն անհ­րա­ժեշտ են մեզ մինչև վերջ, թեև միայն դա չի բա­վա­կա­նաց­նի: Մինչ մենք փայ­փա­յում ենք ա­ռա­ջին անձրևի օրհ­նու­թյուն­նե­րը, մյուս կող­մից չպետք է տե­սա­ դաշ­տից կորց­նենք այն փաս­տը, որ ա­ռանց հաս­կը լցնե­լու և հա­ցա­հա­ տի­կը հա­սու­նաց­նող վեր­ջին անձրևի բեր­քը պատ­րաստ չի լի­նի բե­րա­քա­ հա­վա­քին, և ցա­նո­ղի աշ­խա­տանքն ի­զուր կանց­նի: Աստ­վա­ծա­յին շնորհն անհ­րա­ժեշտ է և՛ սկզ­բում, և­՛ ա­ռա­ջըն­թա­ցի ա­մեն քայ­լին, և՛­ վեր­ջում. մի­միայն աստ­վա­ծա­յին շնոր­հը կա­րող է ա­վար­տել գոր­ծը: Մենք ան­հոգ դիր­քո­րոշ­մամբ ապ­րե­լու ի­րա­վունք չու­նենք: Մենք եր­ բեք չպետք է մո­ռա­նանք Քրիս­տո­սի նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րը. «Ար­թուն ե­ղեք ա­ղոթք­նե­րում» (Ա Պետ­րոս 4.), «ար­թուն կա­ցեք և­ա­մեն ժա­մա­նակ ա­ղոթք ա­րեք» (Ղու­կաս 21.36): Մեր ա­ռա­ջըն­թա­ցի հա­մար կեն­սա­կան նշա­նա­կու­թյուն ու­նի ա­մեն վայրկ­յան աստ­վա­ծա­յին ներ­գոր­ծու­թյան հետ կապ ու­նե­նա­լը: Հնա­րա­վոր է, մենք ստա­ցել ենք Աստ­ծո Հո­գին որևէ չա­ փա­բաժ­նով, սա­կայն հա­վա­տով և­ ա­ղոթ­քով շա­րու­նա­կա­բար պետք է փնտրենք ա­վե­լի շատ Հո­գի: Եր­բեք չենք հաս­նի բա­վա­րար մա­կար­դա­ կի, որ­պես­զի դա­դա­րեց­նենք մեր ջան­քե­րը: Ե­թե մենք ա­ռաջ չգնանք, ե­թե չըն­դու­նենք այն­պի­սի դիր­քո­րո­շում, որ մեզ հար­կա­վոր է ստա­նալ և՛ ա­ռա­ջին, և՛ վեր­ջին անձրևը, կկորց­նենք մեր հո­գի­նե­րը, և պա­տաս­խա­ նատ­վու­թյու­նը կմնա մի­միայն մեզ վրա: «Խնդ­րեք Տե­րից անձրև ետ­քի անձրևի ժա­մա­նա­կին» (Զա­քա­րիա 10.1): Մի բա­վա­րար­վեք, որ ե­ղա­նա­կի բնա­կա­նոն ըն­թաց­քով անձրև կգա: Խնդ­րեք այն: Սեր­մի աճն ու կա­տա­րե­լա­գոր­ծու­մը կախ­ված չէ մշա­ կից: Միայն Աստ­ված կա­րող է հա­սու­նաց­նել բեր­քը: Սա­կայն պա­հանջ­ վում է մար­դու հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նը: Աստ­ծո գոր­ծը պա­հան­ջում է մեր մտքի գոր­ծը, մեր հա­վա­տի փոր­ձը: Մենք պետք է ո­րո­նենք Նրա բա­րե­ հա­ճու­թյունն ամ­բողջ սրտով, ե­թե ցան­կա­նում ենք, որ մեզ վրա թափ­վեն շնոր­հի հե­ղում­նե­րը: Մենք պետք է բա­րե­լա­վենք մեզ օրհ­նու­թյան ճա­նա­պար­հին դնե­ լու յու­րա­քանչ­յուր հնա­րա­վո­րու­թյուն: Քրիս­տոսն ա­սել է. «Ուր որ եր­կու կամ ե­րեք հո­գի Իմ ա­նու­նով ժո­ղով­ված լի­նեն, Ես այն­տեղ նրանց մեջ եմ» (Մատ­թեոս 18.20): Հա­վաք­նե­րը ե­կե­ղե­ցում, ինչ­պես նաև ճամ­բար­ նե­րում, տնա­յին ե­կե­ղե­ցու հան­դի­պում­նե­րը, և­ այն բո­լոր դեպ­քե­րը, երբ պա­հանջ­վում է հո­գի­նե­րի հա­մար անձ­նա­կան աշ­խա­տանք, Աստ­ծո նշա­ նա­կած հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներն են ա­ռա­ջին և վեր­ջին անձրևը հե­ղե­լու հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1897թ. մար­տի 2: 313

հոկտեմբեր

25

ԻՐԱԿԱՆ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ

Եվ նրանք ա­ղոթք ա­նե­լիս՝ շարժ­վեց այն տե­ղը, ուր որ ժո­ղով­ված էին, և­ ա­մեն­քը Սուրբ Հո­գով լցվե­ցին, և Աստ­ծո խոս­քը խո­սում էին հա­մար­ձա­կու­թյամբ: Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.31:

Ա­ռաք­յալ­նե­րի օ­րե­րում Հո­գու հե­ղումն «ա­ռա­ջին անձրևն» էր, և­արդ­ յուն­քը փա­ռա­հեղ էր: Սա­կայն «վեր­ջին անձրևն» ա­վե­լի ա­ռատ է լի­նե­լու: Ո՞րն է այս վեր­ջին օ­րե­րին ապ­րող­նե­րին տրված խոս­տու­մը: «­Հետ դար­ ձեք ամ­րո­ցը, ով հույ­սի գե­րի­ներ, այ­սօր էլ եմ ծա­նու­ցա­նում, թե կրկնա­ պա­տիկ եմ վճա­րե­լու քեզ» (Զա­քա­րիա 9.12): «Խնդ­րեք Տե­րից անձրև ետ­ քի անձրևի ժա­մա­նակ. Տե­րը կայ­ծակ­ներ է շի­նում, և­անձրև ու տա­րափ կտա նրանց, ա­մեն մե­կին խոտ՝ իր ա­գա­րա­կում» (Զա­քա­րիա 10.1): Քրիս­տո­սը հայ­տա­րա­րեց, որ Հո­գու աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­թյու­նը պետք է լի­ներ Իր հետևորդ­նե­րի հետ մինչև վերջ: Սա­կայն ո­մանք այս խոս­տու­մը հա­վուր պատ­շա­ճի չեն գնա­հա­տում, դրա ի­րա­կա­նա­ցու­մը չի գի­տակց­վում ինչ­պես հարկն է: Կա­րող եք ու­նե­նալ ու­սում, տա­ղանդ­ներ, ճար­տա­սա­նու­թյուն, բնա­կան կամ ձեռ­քբե­րո­վի ձիր­քեր, սա­կայն ա­ռանց Աստ­ծո Հո­գու ներ­կա­յու­թյան ոչ մի սիրտ չի զգաց­վի, ոչ մի մե­ղա­վոր չի շահ­վի Քրիս­տո­սի հա­մար: Երբ Քրիս­տո­սի ա­շա­կերտ­նե­րը կապ­ված են Նրա հետ, երբ Հո­գու պարգև­նե­րը նրանցն են, նույ­նիսկ նրան­ցից ա­մե­ նաաղ­քատն ու ան­կիր­թը զո­րու­թյուն կու­նե­նա սրտե­րի վրա: Աստ­ված դարձ­նում է նրանց տիե­զեր­քի մե­ծա­գույն ներ­գոր­ծու­թյան ու­ղի­ներ: Ինչ­պես այն օ­րե­րին ա­շա­կերտ­նե­րին տրվեց աստ­վա­ծա­յին շնոր­հը` Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյու­նը, այն­պես էլ այ­սօր կտրվի բո­լոր նրանց, ով­քեր այն փնտրում են: Միայն այս զո­րու­թյու­նը կա­րող է մեզ ի­մաս­տուն դարձ­ նել փրկու­թյան հա­մար և հա­մա­պա­տաս­խա­նեց­նել մեզ երկն­քի պա­ լատ­նե­րին: Քրիս­տո­սը կա­մե­նում է մեզ տալ օրհ­նու­թյուն, ո­րը մեզ սուրբ կդարձ­նի: «Այս բա­նե­րը խո­սե­ցի ձեզ հետ», ա­սում է Նա, «որ Իմ ու­րա­խու­ թյու­նը ձե­զա­նում մնա, և ձեր ու­րա­խու­թյու­նը լցված լի­նի» (Հով­հան­նես 15.11): Ու­րա­խու­թյու­նը Սուրբ Հո­գում բժշկող է, կե­նա­րար: Տա­լով Իր Հո­ գին` Աստ­ված տա­լիս է մեզ Ի­րեն` աստ­վա­ծա­յին ազ­դե­ցու­թյան աղբ­յու­րը՝ աշ­խար­հին ա­ռող­ջու­թյուն և կ­յանք պարգևե­լու հա­մար: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1910թ. մար­տի 15:

314

հոկտեմբեր

26

ԱՎԵԼԻ ՇԱՏ ՔԱՐՈԶՆԵՐ

Որն էլ խո­սում ենք՝ ոչ թե մարդ­կա­յին ի­մաս­տու­թյան սո­վո­ րած խոս­քե­րով, այլ Սուրբ Հո­գու սո­վո­րեց­րած­նե­րով՝ հոգևոր­ներն հոգևոր­նե­րի հետ հա­մե­մա­տե­լով: Ա Կորն­թա­ցիս 2.13:

Իր ա­շա­կերտ­նե­րին թող­նե­լուց և­երկ­նա­յին պա­լատ­ներ ուղևոր­վե­լուց ա­ռաջ Հի­սու­սը խրա­խու­սեց նրանց Սուրբ Հո­գու խոս­տու­մով: Խոս­տու­ մը պատ­կա­նում է մեզ ճիշտ այն­քան, որ­քան պատ­կա­նում էր նրանց, և­ այ­նուա­մե­նայ­նիվ, խիստ հազ­վա­դեպ է այն ներ­կա­յաց­վում մարդ­կանց ա­ռաջ, և դ­րա մա­սին շատ քիչ է խոս­վում ե­կե­ղե­ցում: Այս ա­մե­նա­կարևոր թե­ման լռու­թյան մատ­նե­լու հետևան­քով ո՞ր խոստ­ման մա­սին մենք ա­վե­լի քիչ գի­տենք իր գործ­նա­կան ի­րա­կա­նաց­ մամբ, քան Սուրբ Հո­գու այս ա­ռատ պարգևի խոս­տումն է, ո­րի շնոր­ հիվ միայն ար­գա­սա­վո­րու­թյուն կհա­ղորդ­վի մեր հոգևոր աշ­խա­տան­քին: Մենք մեր զրույց­նե­րում մեր­թընդ­մերթ անդ­րա­դառ­նում ենք Սուրբ Հո­գու խոստ­ման թե­մա­յին, և վերջ: Ար­վել են մար­գա­րեու­թյուն­ներ, շա­րադր­վել՝ ուս­մունք­ներ, սա­կայն այն, ին­չը հար­կա­վոր է ե­կե­ղե­ցուն հոգևոր ու­ժի և զո­րու­թյան հա­մար, որ­պես­զի քա­րոզն իր հետ հան­դի­մա­նու­թյուն բե­րի, և մար­դիկ վե­րած­նունդ ապ­րեն, մե­ծա­պես ա­նու­շադ­րու­թյան է մատն­վել ծա­ռա­յու­թյան ջան­քե­րում: Այս թե­ման մի կողմ է դրվել, կար­ծես ա­պա­գա­յում ինչ-որ մի օր պետք է հատ­կաց­վի դրա դի­տարկ­մա­նը: Այլ օրհ­նու­թյուն­ներ և­ ա­ռա­վե­լու­թյուն­ ներ են ներ­կա­յաց­վել ժո­ղովր­դին, մինչև որ ե­կե­ղե­ցում ցան­կու­թյուն է արթ­նա­ցել ձեռք բե­րել Աստ­ծո խոս­տա­ցած օրհ­նու­թյու­նը: Սա­կայն Սուրբ Հո­գու վե­րա­բեր­յալ տպա­վո­րու­թյունն այն է ե­ղել, որ այս պարգևը ներ­կա­ յիս ե­կե­ղե­ցու հա­մար չէ, այլ ա­պա­գա­յում՝ ինչ-որ մի օր, հար­կա­վոր կլի­նի ստա­նալ այն: Այս խոս­տաց­ված օրհ­նու­թյու­նը ե­թե պա­հանջ­վի հա­վա­տով, իր հետ կբե­րի մյուս բո­լոր օրհ­նու­թյուն­նե­րը, և­ այն ա­զա­տո­րեն պետք է տրվի Աստ­ծո ժո­ղովր­դին: Թշ­նա­մու խո­րա­մանկ գոր­ծիք­նե­րի մի­ջո­ցով տպա­վո­ րու­թյուն է ստեղծ­վում, թե Աստ­ծո ժո­ղովր­դի միտ­քը ա­նըն­դու­նակ է ըմբռ­ նե­լու և յու­րաց­նե­լու Աստ­ծո խոս­տում­նե­րը: Ու­րա­խու­թյան բեր­քը կհա­վա­ քեն նրանք, ով­քեր ցա­նել են ճշմար­տու­թյան սուրբ սեր­մը: «Այն, որ գնում է և լաց լի­նում՝ ցա­նե­լու սեր­մը տա­նե­լով, գա­լով կգա ցնծու­թյու­նով՝ իր ցո­րե­նի խուր­ձե­րը բե­րե­լով» (Սաղ­մոս 126.6) Վ­կա­յու­թյուն­ներ ծա­ռա­յող­ նե­րի և­ա­վե­տա­րա­նի գոր­ծիչ­նե­րի հա­մար, 174, 175:

315

27 ԱՎԵԼԻ ՇԱՏ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

հոկտեմբեր

Ա­մեն մե­կի գոր­ծը պի­տի հայտն­վի, որ օ­րը կերևաց­նի, ո­րով­հետև կրա­կով պի­տի հայտն­վի, և­ ա­մեն մե­կի գոր­ծը թե ինչ­պես է, կրա­կը կփոր­ձի: Ա Կորն­թա­ցիս 3.13:

Ա­մեն ին­չի վեր­ջը շատ մոտ է: Աստ­ված ներ­գոր­ծում է ա­մեն մտքի վրա, ո­րը բաց է ստա­նա­լու Նրա Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյու­նը: Նա լրա­բեր­ներ է ու­ղար­կում՝ նա­խազ­գու­շաց­նե­լու բո­լոր վայ­րե­րում ապ­րող­նե­րին: Աստ­ ված ստու­գում է Իր ե­կե­ղե­ցի­նե­րի նվիր­վա­ծու­թյու­նը և Հո­գու ա­ռաջ­նոր­ դու­թյա­նը հանձն­վե­լու նրանց ցան­կու­թյու­նը: Գի­տու­թյու­նը պետք է ա­ճի: Երկն­քի լրա­բեր­նե­րը պետք է վա­զեն մերթ այս­տեղ, մերթ այն­տեղ`ա­մեն հնա­րա­վոր ձևե­րով փոր­ձե­լով նա­խազ­գու­շաց­նել մարդ­կանց գա­լիք դա­ տաս­տա­նի մա­սին և ներ­կա­յաց­նե­լով մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ ցով փրկու­թյան բա­րի լու­րը: Ար­դա­րու­թյան չա­փա­նի­շը պետք է մե­ծար­վի: Աստ­ծո Հո­գին ներ­գոր­ծում է մարդ­կանց սրտե­րի վրա, և նրանք, ով­ քեր ար­ձա­գան­քում են Նրա ազ­դե­ցու­թյա­նը, կդառ­նան աշ­խար­հի լու­սա­ տու­ներ: Նրանց կա­րե­լի է տես­նել ա­մե­նուր՝ այ­լոց ի­րենց ստա­ցած լույ­սը հա­ղոր­դե­լիս, ինչ­պես նրանք ա­րե­ցին Սուրբ Հո­գու հե­ղու­մից հե­տո Պեն­ տե­կոս­տեի օ­րը: Եվ քա­նի որ նրանք թույլ են տա­լիս, որ­պես­զի ի­րենց լույ­ սը փայ­լի, նրանք ա­վե­լի ու ա­վե­լի են ստա­նում Հո­գու զո­րու­թյու­նից: Երկ­ րա­գուն­դը լու­սա­վոր­ված է Աստ­ծո փառ­քով: Սա­կայն ինչ­պի­սի՜ տխուր պատ­կեր: Նրանք, ով­քեր չեն հանձն­վում Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյա­նը, շու­տով կկորց­նեն այն օրհ­նու­թյու­նը, որն ստա­ցել էին երկ­նա­յին ճշմար­տու­թյունն ըն­դու­նե­լիս: Նրանք ընկ­նում են սա­ռը, ան­հո­գի ձևա­կա­նու­թյան մեջ, նրանք կորց­նում են կոր­չող հո­գի­նե­ րի նկատ­մամբ ան­հանգս­տու­թյու­նը, նրանք «թո­ղել են ի­րենց ա­ռա­ջին սե­ րը»: Եվ Քրիս­տոսն ա­սում է նրանց. «Արդ հի­շիր, թե որ­տե­ղից վայր ըն­կար և զղ­ջա և­ա­ռա­ջի գոր­ծերն ա­րա, ա­պա թե ոչ՝ կգամ շու­տով քեզ մոտ, և քո ճրա­գա­կա­լը կշար­ժեմ իր տե­ղից, ե­թե չա­պաշ­խա­րես» (Հայտ­նու­թյուն 2.5): Նա կվերց­նի Իր Սուրբ Հո­գին ե­կե­ղե­ցուց և կ­տա Հո­գին ու­րիշ­նե­րին, ով­քեր կգնա­հա­տեն Ի­րեն: Չ­կա ա­վե­լի մեծ ա­պա­ցույց, որ մե­ծա­գույն լույսն ստա­ցած­նե­րը չեն գնա­հա­տում այդ լույ­սը, քան մեր­ժու­մը, ո­րով թույլ չեն տա­լիս ի­րենց փայ­ լով լու­սա­վոր­վել խա­վա­րում գտնվող­նե­րին, և նվի­րում են ի­րենց ժա­մա­ նակն ու ե­ռան­դը տո­նե­րին, ծե­սե­րին ու ա­րա­րո­ղու­թյուն­նե­րին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. հու­լի­սի 16:

316

28 ԱՎԵԼԻ ՇԱՏ ՆՎԻՐՎԱԾ ԱՆԴԱՄՆԵՐ

հոկտեմբեր

Ա­մեն օր միա­բա­նու­թյամբ տա­ճա­րում էին լի­նում և հաց էին կտրում տնե­րում, և­ ու­րա­խու­թյու­նով և սր­տի միամ­տու­թյու­նով կե­ րա­կուր էին ու­տում: Աստ­ծուն օրհ­նում էին և բո­լոր ժո­ղովր­դի ա­ռաջ շնորհք ու­նեին: Եվ Տերն ա­մեն օր փրկված­նե­րին ա­վե­լաց­նում էր ե­կե­ղե­ցու հետ: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.46, 47:

Յու­րա­քանչ­յուր իս­կա­պես վերս­տին ծնված մարդ մե­ծա­պես կցան­ կա­նա ու­րիշ­նե­րին սխա­լի խա­վա­րից բե­րել դե­պի Հի­սուս Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյան հիա­նա­լի լույ­սը: Աստ­ծո Հո­գու ա­ռատ հե­ղու­մը, որն ամ­ բողջ երկ­րա­գուն­դը լու­սա­վո­րում է Նրա փառ­քով, չի գա, մինչև մենք չու­ նե­նանք լու­սա­վոր­յալ մար­դիկ, ով­քեր սե­փա­կան փոր­ձով կի­մա­նան, թե ինչ է նշա­նա­կում լի­նել Աստ­ծո մշա­կը: Երբ մենք լիո­վին և­ամ­բողջ սրտով նվիր­վենք Քրիս­տո­սի ծա­ռա­յու­թյա­նը, Աստ­ված կըն­դու­նի այդ փաստն` ա­ռա­տո­րեն հե­ղե­լով Իր Հո­գին, սա­կայն սա տե­ղի չի ու­նե­նա, մինչև որ ե­կե­ղե­ցու մեծ մա­սը չդառ­նա Աստ­ծո մշա­կը: Աստ­ված չի կա­րող հե­ղել Իր Հո­գին, երբ ե­սա­սի­րու­թյունն ու հա­ճույք­նե­րին տրվելն այս­քան ակն­հայտ են, երբ գե­րիշ­խում է այն հո­գին, ո­րը բա­ռե­րով ար­տա­հայտ­ված կստա­ նա Կա­յե­նի պա­տաս­խա­նի տես­քը. «­Մի՞­թե ես եղ­բորս պա­հա­պանն եմ» (Ծննդոց 4.9): Ե­թե այս ժա­մա­նա­կի ճշմար­տու­թյու­նը, ա­մեն ին­չի վեր­ջին մոտ լի­նե­լը վկա­յող ա­մեն քայ­լա­փո­խի տե­ղի ու­նե­ցող նշան­նե­րը բա­վա­կան չեն արթ­ նաց­նե­լու մարդ­կանց ննջա­ցող ե­ռան­դը, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե ճա­ նա­չում են ճշմար­տու­թյու­նը, ա­պա շո­ղա­ցող լույ­սին հա­մա­պա­տաս­խան խա­վար կպա­տի նրանց հո­գի­նե­րին: Նրանց ան­տար­բե­րու­թյանն ար­դա­ րա­ցում չի լի­նի, երբ նրանք Աստ­ծո ա­ռաջ կանգ­նեն վերջ­նա­կան հաշ­ վետ­վու­թյան մեծ օ­րը: Չի լի­նի որևէ պատ­ճառ, ո­րը նրանք կկա­րո­ղա­նան ներ­կա­յաց­նել, թե ին­չու չեն ապ­րել, քայ­լել ու գոր­ծել Աստ­ծո Խոս­քի սուրբ ճշմար­տու­թյան լույ­սի մեջ և­ի­րենց վե­րա­բեր­մուն­քով մեղ­քից խա­վա­րած աշ­խար­հին չեն բա­ցա­հայ­տել ի­րենց կա­րեկ­ցանքն ու նա­խան­ձախնդ­րու­ թյու­նը, նաև այն, որ Ա­վե­տա­րա­նի զո­րու­թյունն ու ի­րա­կա­նու­թյու­նը չեն կա­րող հա­կադր­վել: Ոչ միայն ծա­ռա­յող­նե­րը, այլ նաև հա­սա­րակ ան­դամ­նե­րը չեն ա­նում այն ա­մե­նը, ինչ ի­րենց ու­ժե­րի սահ­ման­նե­րում է, այն է՝ մարդ­կանց օ­րի­ նա­կով և­ օ­րեն­քով հա­մո­զել ըն­դու­նե­լու Քրիս­տո­սի փրկա­րար շնոր­հը: Հմտու­թյամբ և նր­բազ­գա­ցու­թյամբ, ի վե­րուստ ստա­ցած ի­մաս­տու­թյամբ նրանք պետք է հա­մո­զեն մարդ­կանց նա­յել Աստ­ծո Գա­ռին, Ով վեր ա­ռավ աշ­խար­հի մեղ­քը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. հու­լի­սի 21:

317

29 ԱՎԵԼԻ ՇԱՏ ԲԱՐԵԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ

հոկտեմբեր

Այն ժա­մա­նակ դու կկան­չես, և Տե­րը կպա­տաս­խա­նի, դու կա­ղաղ­ կես, և Նա կա­սի. Ա­հա Ես։ Ե­թե որ հե­ռաց­նես քո մի­ջից լու­ծը, մատ­ նե­լը և չա­րա­խո­սու­թյու­նը դեն գցես, և կե­րակ­րես սո­վա­ծին ա­խոր­ ժա­նոքդ, և կա­րո­տի հո­գին կշտաց­նես, այն ժա­մանկ քո լույ­սը կծա­գի խա­վա­րում, և քո խա­վա­րը կլի­նի կե­սօր­վա պես: Ե­սա­յիա 58.9, 10:

Թող բո­լոր նրանք, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե պա­հում են Աստ­ծո պատ­վի­րան­նե­րը, ու­շա­դիր նա­յեն այս հար­ցին, և տես­նեն՝ չկա՞ն արդ­յոք պատ­ճառ­ներ, ին­չի հա­մար ի­րենք չեն ստա­նում Սուրբ Հո­գու ա­ռատ հե­ ղում: Ինչ­քա՜ն շա­տերն են ի­րենց հո­գի­նե­րը բարձ­րաց­րել ու­նայ­նու­թյան մեջ: Նրանք կար­ծում են, թե վե­հա­նում են Աստ­ծո օգ­տին, սա­կայն ար­ հա­մար­հում են կա­րի­քա­վոր­նե­րին, ա­կանջ­նե­րը խլաց­նում են ճնշված­նե­ րի կան­չի հան­դեպ և կտ­րուկ ու սուր խոս­քեր են ա­սում նրանց, ով­քեր միան­գա­մայն այլ վե­րա­բեր­մուն­քի կա­րիք ու­նեն: Այս­պես նրանք ա­մեն օր ի­րենց սրտի կարծ­րու­թյամբ վի­րա­վո­րում են Աստ­ծուն: Այս տա­ռապ­յալ­ նե­րը կա­րեկ­ցան­քի, ըն­կեր­նե­րի ու բա­րե­կամ­նե­րի կա­րիք ու­նեն: Նրանք ի­րա­վունք ու­նեն ակն­կա­լե­լու օգ­նու­թյուն, մխի­թա­րու­թյուն և ք­րիս­տո­նեա­ կան սեր: Սա­կայն նրանք դա չէ, որ ստա­նում են: Աստ­ծո տա­ռապ­յալ ժո­ղովր­դի նկատ­մամբ յու­րա­քանչ­յուր ար­հա­մար­ հանք գրվում է երկն­քի գրքում, կար­ծես ցույց տրված լի­նի հենց Ի­րեն` Քրիս­տո­սին: Թող ե­կե­ղե­ցու յու­րա­քանչ­յուր ան­դամ ման­րա­մաս­նո­րեն քննի իր սիր­տը և­ու­սում­նա­սի­րի իր կյան­քի ըն­թաց­քը՝ տես­նե­լու, թե ար­ դո՞ք դրանք ներ­դաշ­նակ են Հի­սու­սի Հո­գու և գոր­ծի հետ: Ե­թե ոչ, ի՞նչ կա­րող է նա ա­սել, երբ կանգ­նի տիե­զեր­քի Դա­տա­վո­րի առջև: Կա­րո՞ղ է արդ­յոք Տե­րը նրան ա­սել. «Ե­կեք, ով իմ Հոր օրհ­նած­նե­րը, ժա­ռան­գեք աշ­ խար­հի սկզբից ձեզ հա­մար պատ­րաստ­ված թա­գա­վո­րու­թյու­նը» (Մատ­ թեոս 25.34): Քրիս­տո­սը հե­տաքրք­րու­թյուն հայտ­նեց տա­ռա­պող մարդ­կու­թյան նկատ­մամբ, և մինչ Նա մերժ­վում է ի դեմս Իր տա­ռապ­յալ ժո­ղովր­դի, մեր բո­լոր հա­վաք­նե­րը, նշա­նակ­ված հան­դի­պում­նե­րը, բո­լոր մի­ջոց­նե­րը, ո­րոնք կոչ­ված են Աստ­ծո գործն ա­ռաջ տա­նե­լու հա­մար, շատ քիչ օ­գուտ կբե­րեն: «Այս պետք էր ա­նել, և նրանք չթող­նել» (Ղու­կաս 11.42): «Կշռ­վե­ ցիր կշեռ­քով և պա­կաս գտնվե­ցիր» (Դա­նիել 5.27): Բո­լոր նրանք, ով­քեր պետք է սուր­բեր լի­նեն երկն­քում, նախ պետք է սուր­բեր լի­նեն երկ­րի վրա: Նրանք չեն հետևի ի­րենց սե­փա­կան կրա­ կի կայ­ծե­րին, նրանք չեն աշ­խա­տի գո­վա­սան­քի հա­մար, չեն խո­սի ու­ նայ­նու­թյան խոս­քեր, մատ թափ չեն տա դա­տա­պար­տու­թյամբ և ճն­շում գոր­ծադ­րե­լով, այլ կհետևեն կյան­քի Լույ­սին, կտա­րա­ծեն լույս, մխի­թա­ րու­թյուն, հույս և խի­զա­խու­թյուն հենց այն մարդ­կանց մեջ, ով­քեր օգ­նու­ թյան, ոչ թե քննա­դա­տու­թյան և հան­դի­մա­նու­թյան կա­րիք ու­նեն: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. օ­գոս­տո­սի 4: 318

հոկտեմբեր

30 ԱՎԵԼԻ ՋԵՐՄԵՌԱՆԴ ԱՂՈԹՔ

Մենք գի­տենք, ով Տեր, մեր ամ­բարշ­տու­թյու­նը, մեր հայ­րե­րի ա­նօ­ րե­նու­թյու­նը, որ մե­ղան­չել ենք Քո դեմ: Մի զզվիր Քո ա­նու­նի սի­րո հա­մար, մի ա­նար­գիր Քո փառ­քի ա­թո­ռը, հի­շիր և մի քան­դիր Քո ուխ­ տը մեզ հետ: Ե­րե­միա 14.20, 21:

Թող մեր ա­ղոթք­նե­րը բարձ­րա­նան առ Աստ­ված Նրա վե­րած­նող, վե­ րա­փո­խող շնոր­հի խնդրանք­նե­րով: Հան­դի­պում­ներ պետք է կազ­մա­ կերպ­վեն յու­րա­քանչ­յուր ե­կե­ղե­ցում հան­դի­սա­վոր ա­ղոթ­քի և Խոս­քի ջա­նա­դիր ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար՝ ի­մա­նա­լու, թե որն է ճշմար­տու­ թյու­նը: Վերց­րեք Աստ­ծո խոս­տում­նե­րը և կեն­դա­նի հա­վա­տով խնդրեք Նրա Սուրբ Հո­գու հե­ղու­մը: Երբ Սուրբ Հո­գին իջ­նի մեզ վրա, ճարպն ու պա­րար­տու­թյու­նը կկտրվեն Աստ­ծո Խոս­քից: Երբ ե­կե­ղե­ցի­նե­րը դառ­նան կեն­դա­նի և գոր­ծող, Սուրբ Հո­գին կտրվի նրանց՝ ի պա­տաս­խան ան­կեղծ ա­ղոթ­քի: Այն ժա­մանկ Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյու­նը նոր հե­տաքրք­րու­թյամբ կվե­րա­նայ­վի և կ­բա­ցա­հայտ­ վի, կար­ծես հայտ­նու­թյու­նը ե­կել է հենց վերևից՝ երկ­նա­յին պա­լատ­նե­ րից: Քրիս­տո­սի վե­րա­բեր­յալ յու­րա­քանչ­յուր ներշն­չան­քի հայ­տա­րա­րու­ թյուն կբնակ­վի Նրան սի­րող­նե­րի հո­գու ա­մե­նա­խոր­քե­րում: Նա­խան­ձը, խան­դը, չա­րա­գոր­ծու­թյու­նը կվե­րա­նան: Աստ­վա­ծաշն­չին կվե­րա­բեր­վեն որ­պես երկ­նա­յին կա­նո­նադ­րու­թյուն: Նրա ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը կկլա­ նի միտ­քը, և նրա ճշմար­տու­թյուն­նե­րը կցնծաց­նեն հո­գին: Աստ­ծո խոս­ տում­նե­րը, ո­րոնք այժմ կրկնվում են, կար­ծես հո­գին եր­բեք չի ճա­շա­կել Նրա սե­րը, այն ժա­մա­նակ կփայ­լեն սրտի խո­րա­նի վրա և կընկ­նեն Աստ­ ծո լրա­բեր­նե­րի շուր­թե­րից վառ­վող բա­ռե­րի տես­քով: Այ­նու­հետև նրանք հո­գի­նե­րի հետ կխնդրեն այն­պի­սի ան­կեղ­ծու­թյամբ, ո­րը հնա­րա­վոր չի լի­նի մեր­ժել: Այդ ժա­մա­նակ երկն­քի պա­տու­հան­նե­րը կբաց­վեն վեր­ջին անձրևի հեղ­ման հա­մար: Քրիս­տո­սի հետևորդ­նե­րը կմիա­վոր­վեն սի­րո մեջ: Միակ ճա­նա­պար­հը, ո­րով ճշմար­տու­թյու­նը կա­րող է ներ­կա­յաց­վել աշ­խար­հին իր մա­քուր և սուրբ բնույ­թով, այն է, որ ճշմար­տու­թյա­նը հա­ վա­տա­ցող­նե­րը ցու­ցադ­րեն դրա զո­րու­թյու­նը: Աստ­վա­ծա­շուն­չը պա­հան­ ջում է Աստ­ծո դուստ­րե­րից և­որ­դի­նե­րից կանգ­նել բարձր հար­թա­կի վրա, ո­րով­հետև Աստ­ված կոչ է ա­նում նրանց Քրիս­տո­սին ներ­կա­յաց­նել աշ­ խար­հին: Երբ նրանք ներ­կա­յաց­նում են Քրիս­տո­սին, ներ­կա­յաց­նում են Հո­րը: Հա­վա­տաց­յալ­նե­րի միա­բա­նու­թյու­նը ա­պա­ցու­ցում է ի­րենց միու­ թյու­նը Քրիս­տո­սի հետ, և­ այս միա­բա­նու­թյան պա­հան­ջը գա­լիս է կու­ տակ­ված լույ­սից, որն այժմ փայ­լում է Աստ­ծո զա­վակ­նե­րի ճա­նա­պար­ հին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1890թ. փետր­վա­րի 25:

319

31 ԱՍՏԾՈ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ՀԱՄԱՐ ԱՐՎՈՂ ԱՂՈԹՔ

հոկտեմբեր

Ով Տեր, լսիր, ով Տեր, նե­րիր, ով Տեր, ա­կանջ դիր և կա­տա­րիր, մի ու­շաց­նիր Քեզ հա­մար, ով իմ Աստ­ված, ո­րով­հետև Քո ա­նունն է կոչ­ ված Քո քա­ղա­քի և Քո ժո­ղովր­դի վրա: Դա­նիել 9.19:

Երկ­նա­յին Հայր, Դու ա­սել ես. «Խնդ­րեք, և կտր­վի ձեզ, ո­րո­նեք, և կգտ­ նեք, դու­ռը թա­կեք, և կ­բաց­վի ձեզ» (Մատ­թեոս 7.7): Երկ­նա­յին Հայր, մենք Քո Սուրբ Հո­գու կա­րիքն ու­նենք: Մենք չենք ցան­կա­նում ինք­նու­րույն աշ­ խա­տել, այլ փա­փա­գում ենք Աստ­ծո հետ միա­բան­ված լի­նել: Մենք ու­զում ենք լի­նել այն­տեղ, ուր Աստ­ծո Սուրբ Հո­գին կլի­նի մեզ վրա Իր վե­րած­նող, սրբա­գոր­ծող զո­րու­թյամբ: Մեզ ցույց տուր Քեզ հենց այս ա­ռա­վոտ­յան: Հե­ռաց­րու յու­րա­քանչ­յուր մշուշ և խա­վա­րի ա­մեն մի ամպ: Մենք ե­կել ենք Քեզ մոտ մեր կա­րե­կից Փր­կագ­նող Քրիս­տո­սի` Քո սե­ փա­կան Որ­դու ա­նու­նով: Քեզ խնդրում ենք, մեր Հայր, որ ի ցույց դնես Քո զո­րու­թյու­նը Քո ժո­ղովր­դի վրա այս­տեղ: Մենք փա­փա­գում ենք ի­մաս­տու­ թյուն, ար­դա­րու­թյուն, ճշմար­տու­թյուն, մենք ցան­կա­նում ենք, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գին լի­նի մեզ հետ: Դու մեր ա­ռաջ մեծ գործ ես ներ­կա­յաց­րել, ո­րը պետք է ա­ռաջ տար­վի նրանց ա­նու­նից, ով­քեր ճշմար­տու­թյան մեջ են, և նրանց հա­մար, ով­քեր չգի­տեն մեր հա­վա­տի մա­սին: Եվ օ՜, Տեր, քա­նի որ Դու յու­րա­քանչ­յու­րին տվել ես իր գոր­ծը, մենք ա­ղա­չում ենք Քեզ, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գին ներ­ գոր­ծի մարդ­կանց մտքի վրա հենց այդ գոր­ծի վե­րա­բեր­յալ՝ հա­մա­ձայն Քո նշա­նակ­ման: Մենք կա­մե­նում ենք վստահ լի­նել, ա­վե­լի ու ա­վե­լի սրբա­ գործ­վել, մենք ու­զում ենք հա­մա­պա­տաս­խա­նել մեր գոր­ծին, և­ այս­տեղ, հենց այս­տեղ, այս հա­մա­ժո­ղո­վի նիս­տին, մենք ցան­կա­նում ենք տես­նել Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու հայտ­նու­թյու­նը: Մենց լույս ենք ու­զում, Տեր. Դու ես Լույ­սը: Մենք ճշմար­տու­թյուն ենք ու­զում, Տեր. Դու ես ճշմար­տու­թյու­նը: Մենք ու­զում ենք ճիշտ ճա­նա­պար­հը. Դու ես Ճանապարհը: Տեր, ես ա­ղա­չում եմ քեզ, որ­պես­զի մենք բո­լորս բա­վա­կա­նա­չափ ի­մաս­տուն լի­նենք՝ հաս­կա­նա­լու, որ պետք է յու­րա­քանչ­յուրս ան­հա­տա­ պես մեր սիր­տը բա­ցենք Հի­սուս Քրիս­տո­սի ա­ռաջ, որ­պես­զի Սուրբ Հո­ գու մի­ջո­ցով Նա ներս գա և մեզ կեր­տի ու ձևա­վո­րի նո­րո­վի՝ աստ­վա­ծա­ յին Պատ­կե­րին հա­մա­պա­տաս­խան: Օ՜, իմ Հայր, իմ Հայր, փափ­կաց­րու և հ­նա­զան­դեց­րու մեր սրտե­րը: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1903թ. ապ­րի­լի 2:

320

ՆՈ­ ՅԵՄ­ ԲԵՐ

ՀՈԳՈՎ ԼՑՎԱԾ

նոյեմբեր

1 ՊԵՆՏԵԿՈՍՏԵԻ ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴԸ

Եվ ա­ռաք­յալ­նե­րի ձեռ­քով շատ նշան­ներ և հ­րաշք­ներ էին լի­նում ժո­ղովր­դի մեջ. ա­մեն­քը միա­բան Սո­ղո­մո­նի սրա­հում էին: Գործք ա­ռա­քե­լոց 5.12:

Քրիս­տո­սը կան­խա­տե­սել է, որ ե­կե­ղե­ցին, լու­սա­վոր­ված երկն­քի լույ­ սով, պետք է լի­նի վե­րա­փոխ­ված մար­մին, ով ու­նի Էմ­մա­նուե­լի փառ­քը: Նրա նպա­տակն է, որ յու­րա­քանչ­յուր քրիս­տոն­յա շրջա­պատ­ված լի­նի լույ­սի և խա­ղա­ղու­թյան հոգևոր մթնո­լոր­տով: Սահ­մա­նա­փա­կում չկա նրա օգ­տա­կա­րու­թյա­նը, ով, մի կողմ դնե­լով ես-ը, տեղ է բա­ցում սրտում Սուրբ Հո­գու աշ­խա­տան­քի հա­մար և­ ապ­րում է լիո­վին Աստ­ծուն նվիր­ ված կյան­քով: Ի՞ն­չը ե­ղավ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը Սուրբ Հո­գու հեղ­ման արդ­յուն­քը: Հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի բա­րի լու­րը տար­վեց բնա­կեց­ված աշ­խար­հի ա­մե­նա­ծայ­րե­րը: Ա­շա­կերտ­նե­րի սրտերն այն­քան լի­քը, այն­քան խորն ու հա­մա­պար­փակ բա­րու­թյամբ էին լցված, որ դա դրդեց նրանց հաս­նել աշ­խար­հի ծայ­րե­րը՝ վկա­յե­լով «­Սա­կայն ինձ քավ լի­ցի պար­ծե­նալ, բայց միայն մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի խա­չով» (Գա­ղա­տա­ցիս 6.14): Քա­նի որ նրանք հռչա­կում էին ճշմար­տու­թյունն ինչ­պես այն կա Հի­սու­սում, սրտե­ րը հանձն­վում էին լու­րի զո­րու­թյա­նը: Ե­կե­ղե­ցին ա­կա­նա­տես ե­ղավ բո­լոր ուղ­ղու­թյուն­նե­րից ի­րեն միա­ցող նո­րա­դար­ձե­րի: Հա­վա­տու­րաց­նե­րը կրո­ նա­դարձ ե­ղան: Թան­կար­ժեք Մար­գա­րի­տը ո­րո­նե­լու գոր­ծում մե­ղա­վոր­ նե­րը միա­բան­վե­ցին քրիս­տոն­յա­նե­րի հետ: Ա­վե­տա­րա­նի ա­մե­նա­կա­տա­ղի ընդ­դի­մա­դիր­նե­րը դար­ձան դրա մար­տիկ­նե­րը: Մար­գա­րեու­թյունն ի­րա­կա­նա­ցավ, որ դյու­րա­գայ­թո­տը «­Դա­վի­թի պես» կլի­նի, և Դա­վի­թի տու­նը՝ «­Տի­րոջ հրեշ­տա­կի պես»: Ա­մեն մի քրիս­տոն­յա իր եղ­բոր մեջ տե­սավ սի­րո և բա­րու­թյան աստ­վա­ծա­յին նմա­նու­թյուն: Գե­րակշ­ռում էր միա­բան հե­տաքրք­րու­թյու­նը: Նման­վե­լու մեկ Օ­րի­նակ գրա­վեց բո­լո­րին: Հա­վա­տաց­յալ­նե­րի միակ ձգտումն էր ի հայտ բե­րել Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյան նմա­նու­թյու­նը և­ աշ­խա­տել Նրա թա­գա­վո­րու­թյան ըն­դար­ձակ­ման հա­մար: Նկա­տեք, որ կա­տար­յալ միա­բա­նու­թյան գա­լուց հե­տո, երբ ա­շա­ կերտ­նե­րը դա­դա­րե­ցին պայ­քա­րել ա­վե­լի բարձր դիր­քի հա­մար, Սուրբ Հո­գին հեղ­վեց: Նրանք միա­բան էին: Բո­լոր տար­բե­րու­թյուն­նե­րը մի կողմ թողն­վե­ցին: Եվ Սուրբ Հո­գուց նրանց տրված վկա­յու­թյու­նը նույնն էր: Ռևյու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. ապ­րի­լի 30:

322

2 ԱՎԵՏԱՐԱՆՉԱԿԱՆ ՀՈԳՈՒ ԱՆՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿ ՊԱՇԱՐՆԵՐ

նոյեմբեր

Եվ ա­ռա­վել ևս շա­տա­նում էին Տի­րոջ հա­վա­տաց­յալ­նե­րը, և­ե­ղավ մի բազ­մու­թյուն մարդ­կանց և կա­նանց: Մինչև որ հի­վանդ­նե­րին հա­ նում էին հրա­պա­րակ­նե­րը, և­ ի­րենց պատ­գա­րակ­նե­րով և մա­հիճ­ նե­րով այն­տեղ էին դնում, որ Պետ­րո­սը անց­նե­լիս, գո­նե նրա շու­քը նրան­ցից մե­կի վրա ընկ­նի: Գործք ա­ռա­քե­լոց 5.14, 15:

Իր ա­շա­կերտ­նե­րին ուղղ­ված Քրիս­տո­սի վեր­ջին խոս­քերն էին. «Գնա­ ցեք բո­լոր աշ­խարհ, Ա­վե­տա­րա­նը քա­րո­զեք ա­մեն ա­րա­րա­ծի» (Մար­կոս 16.15): Եվ տա­րա­ծե­լով Իր ձեռ­քե­րը նրանց վրա օրհ­նու­թյամբ` Նա համ­ բարձ­վեց եր­կինք՝ շրջա­պատ­ված երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի զոր­քե­րով, ով­ քեր ե­կել էին Նրան ու­ղե­կից լի­նե­լու դե­պի Աստ­ծո տուն Իր ճա­նա­պար­հին: Իր ա­շա­կերտ­նե­րին ուղղ­ված Նրա վեր­ջին հանձ­նա­րա­րու­թյու­նը նրանց դարձ­րեց գոր­ծա­կալ­ներ, ում մի­ջո­ցով բա­րի լու­րի Ա­վե­տա­րա­նը պետք է հաս­ներ բո­լոր ազ­գե­րին: Սա Քրիս­տո­սի վեր­ջին կամքն ու կտակն էր Իր հետևորդ­նե­րին, ով­քեր քայ­լում էին Իր հետ Իր երկ­րա­յին ծա­ռա­յու­թյան տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում, և նրանց, ով­քեր կհա­վա­տա­յին Ի­րեն նրանց խոս­քե­րով: Նրա ա­ռա­ջին գոր­ծը երկն­քում ներ­դաշ­նակ էր Իր վեր­ջին հանձ­նա­րա­րու­թյա­նը երկ­րի վրա, ո­րով­հետև Նա ա­շա­կերտ­նե­րի վրա ու­ ղար­կեց Հոր խոս­տու­մը: Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը Սուրբ Հո­գին հեղ­վեց ա­ղո­ թող ա­շա­կերտ­նե­րի վրա, և նրանք ուր որ գնում էին, բո­լո­րին վկա­յում էին Նրա աղբ­յու­րի մա­սին: Ա­վե­տա­րան­չա­կան հո­գու հե­ղումն ան­սահ­մա­նա­փակ էր, և­ա­շա­կերտ­ նե­րը վկա­յե­ցին խաչ­ված և հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի մա­սին, հան­դի­մա­ նե­ցին աշ­խար­հին մեղ­քի, ար­դա­րու­թյան և գա­լիք դա­տաս­տա­նի հա­մար: Նրանք ա­նում էին ճիշտ այն­պես, ինչ­պես հանձ­նա­րա­րել էր ի­րենց հա­րու­ թյուն ա­ռած Տե­րը: Սկ­սե­ցին Ա­վե­տա­րա­նը հրա­պա­րա­կել Ե­րու­սա­ղե­մում, հենց այն վայ­րում, որ­տեղ տի­րում էր ա­մե­նա­խո­րը նա­խա­պա­շար­մունք, որ­տեղ խառ­նաշ­փոթ գա­ղա­փար­ներն էին գե­րակշ­ռում Նրա վե­րա­բեր­յալ, Ով խաչ­վել էր որ­պես ոճ­րա­գործ: Ե­րեք հա­զար հո­գի ըն­դու­նե­ցին լուրն ու դար­ձի ե­կան: Նրանք չվա­խե­ցան հա­լա­ծանք­նե­րից, բան­տար­կու­թյուն­նե­ րից ու մա­հից, այլ շա­րու­նա­կե­ցին հա­մար­ձա­կու­թյամբ խո­սել ճշմար­տու­ թյան խոս­քը` հրեա­նե­րի ա­ռաջ դնե­լով Քրիս­տո­սի գոր­ծը, ա­ռա­քե­լու­թյունն ու ծա­ռա­յու­թյու­նը, Նրա խա­չե­լու­թյու­նը, հա­րու­թյունն ու համ­բար­ձու­մը, և­ ա­մեն օր նոր հա­վա­տաց­յալ­ներ էին միա­նում Տի­րո­ջը՝ և՛ տղա­մար­դիկ, և՛ կա­նայք: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1894թ. նո­յեմ­բե­րի 6:

323

նոյեմբեր

3

ՆՈՐ ՊԵՆՏԵԿՈՍՏԵ

Եվ Աստ­ծո խոս­քը ա­ճում էր, և­ա­շա­կերտ­նե­րի հա­մա­րը խիստ շա­ տա­նում էր Ե­րու­սա­ղե­մում, և քա­հա­նա­նե­րից էլ շատ բազ­մու­թյուն հնա­զանդ­վում էին հա­վա­տին: Գործք ա­ռա­քե­լոց 6.7:

Ինչ­պես Հո­գով լցված ա­շա­կերտ­ներն էին գնում Ա­վե­տա­րա­նը հռչա­ կե­լու, այն­պես էլ Աստ­ծո ծա­ռա­նե­րը պետք է ա­նեն այ­սօր: Լց­ված մեղ­ քի և­ան­հա­վա­տու­թյան խա­վա­րի մեջ գտնվող­նե­րին ո­ղոր­մու­թյան լու­րը տա­նե­լու նվի­րա­կան ցան­կու­թյամբ՝ մենք պետք է լծվենք Աստ­ծո գոր­ ծին: Նա մեզ տվել է մեր բա­ժինն՝ Իր հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լով ի­րա­կա­ նաց­նե­լու հա­մար, և Նա նաև կներ­գոր­ծի ան­հա­վատ­նե­րի սրտե­րի վրա՝ ա­ռաջ տա­նե­լու Իր գոր­ծը հե­ռա­վոր վայ­րե­րում: Ար­դեն շա­տերն են ստա­ նում Սուրբ Հո­գին, և ճա­նա­պարհն այ­սու­հետ չի փակ­վի ան­տար­բե­րու­ թյան պատ­ճա­ռով: Ին­չո՞ւ է Սուրբ Հո­գով ոգևոր­ված և սուրբ ա­շա­կերտ­նե­րի նա­խան­ ձախնդ­րու­թյամբ կա­տար­ված գոր­ծի պատ­մու­թյու­նը գրի առն­վել, ե­թե ոչ նրա հա­մար, որ Տի­րոջ ժո­ղո­վուր­դը այ­սօր դրա­նով ո­գեշնչ­վի և հա­ նուն Նրա ե­ռան­դով աշ­խա­տի: Այն, ինչ Տերն ա­րեց այն ժա­մա­նակ Իր ժո­ղովր­դի հա­մար, նույն­քան և դեռ ա­վե­լի կարևոր է, որ ա­նի Իր ժո­ ղովր­դի հա­մար և­այ­սօր: Այն ա­մե­նը, ինչ ա­րե­ցին ա­ռաք­յալ­նե­րը, այ­սօր պետք է ա­նի ե­կե­ղե­ցու յու­րա­քանչ­յուր ան­դամ: Հար­կա­վոր է աշ­խա­տել այն­քան ե­ռան­դով, որ Սուրբ Հո­գին մեզ ու­ղեկ­ցի ա­վե­լի մեծ հե­ղու­մով. չա­րու­թյան շա­տա­նա­լուն զու­գըն­թաց պա­հանջ­վում է ա­պաշ­խա­րու­ թյան տա­նող ա­վե­լի վճռա­կան կոչ: Յու­րա­քանչ­յու­րը, ում վրա շո­ղում է ներ­կա ժա­մա­նա­կի ճշմար­տու­ թյան լույ­սը, պետք է տո­գոր­վի կա­րեկ­ցան­քով խա­վա­րում գտնվող­նե­րի նկատ­մամբ: Բո­լոր հա­վա­տաց­յալ­նե­րից պետք է լույսն ար­տա­ցոլ­վի պարզ ու հստակ շո­ղե­րով: Պեն­տե­կոս­տեի օր­վա­նից հե­տո Իր լրա­բեր­նե­րի կա­ տա­րած նույն ջա­նա­դիր աշ­խա­տանքն է Աստ­ված ակն­կա­լում և­ այ­սօր: Այժմ, երբ վեր­ջը մոտ է, արդ­յո՞ք չպետք է ե­կե­ղե­ցու նա­խան­ձախնդ­րու­ թյու­նը գե­րա­զան­ցի նույ­նիսկ վաղ ե­կե­ղե­ցու նա­խան­ձախնդ­րու­թյա­նը: Աստ­ծո փառ­քի նա­խան­ձախնդ­րու­թյունն ստի­պեց ա­շա­կերտ­նե­րին մեծ զո­րու­թյամբ վկա­յել ճշմար­տու­թյան մա­սին: Արդ­յո՞ք չպետք է այս ջա­նադ­ րու­թյու­նը բո­ցա­վա­ռի մեր սրտե­րը՝ պատ­մե­լու փրկագ­նող սի­րո, Քրիս­ տո­սի, և­ այն էլ՝ Խաչ­վա­ծի պատ­մու­թյու­նը: Արդ­յո՞ք չպետք է Աստ­ծո զո­ րու­թյունն ա­վե­լի մեծ ե­ռան­դով բա­ցա­հայտ­վի այ­սօր, քան ա­ռաք­յալ­նե­րի ժա­մա­նակ­նե­րում էր: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1903թ. հուն­վա­րի 31:

324

4 ՀՈԳԵՎՈՐ ՇՆՈՐՀԻ ԱՌԱՆՁՆԱՏՈՒԿ ՀԵՂՈՒՄ

նոյեմբեր

Եվ նրանք, որ նրա խոս­քը հո­ժա­րու­թյամբ ըն­դու­նե­ցին, մկրտվե­ ցին, և­ այն օ­րը ե­րեք հա­զա­րի չափ հո­գի ա­վե­լա­ցավ: Եվ միշտ հետևում էին ա­ռաք­յալ­նե­րի վար­դա­պե­տու­թյա­նը և հա­ղոր­դու­թյա­նը և հաց կտրե­լուն և­ա­ղոթք­նե­րին: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.41, 42:

Ճիշտ է, որ վեր­ջին ժա­մա­նակ­նե­րում, երբ երկ­րի վրա Աստ­ծո գործն ա­վարտ­վի, Սուրբ Հո­գու ա­ռաջ­նոր­դու­թյան ներ­քո նվիր­յալ հա­վա­տաց­ յալ­նե­րի կող­մից ցու­ցադր­ված ջեր­մե­ռանդ ջան­քե­րը կկրեն աստ­վա­ծա­ յին շնոր­հի հա­տուկ խորհր­դա­նիշ­ներ: Արևել­յան երկր­նե­րում սերմ­նա­ ցա­նի և բեր­քա­հա­վա­քի ժա­մա­նակ թափ­վող ա­ռա­ջին և վեր­ջին անձրևի խորհր­դա­նի­շով հրեա մար­գա­րե­նե­րը կան­խա­տե­սում էին հոգևոր շնոր­ հի հե­ղու­մը Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցու վրա ան­սո­վոր չա­փե­րով: Ա­ռաք­յալ­նե­րի օ­րե­րում Հո­գու հե­ղումն ա­ռա­ջին կամ վաղ անձրևի սկիզբն էր, և­ արդ­ յուն­քը փա­ռա­հեղ էր: Ժա­մա­նակ­նե­րի վեր­ջում Հո­գու ներ­կա­յու­թյու­նը պետք է լի­նի ճշմա­րիտ ե­կե­ղե­ցու հետ: Սա­կայն երկ­րագն­դի բեր­քա­հա­վա­քի վեր­ջում խոս­տաց­ված է ա­ռանձ­նա­հա­տուկ հոգևոր շնոր­հի հե­ղում ե­կե­ղե­ցին մար­դու Որ­դու գա­ լուս­տին պատ­րաս­տե­լու հա­մար: Հո­գու այս հե­ղու­մը նմա­նեց­վում է վեր­ ջին անձրևին, և­այս հա­վել­յալ զո­րու­թյան հա­մար պետք է քրիս­տոն­յա­ ներն ի­րենց ա­ղա­չանք­նե­րը բարձ­րաց­նեն բեր­քի Տի­րո­ջը «ետ­քի անձրևի ժա­մա­նակ»: Ի պա­տաս­խան՝ «­Տե­րը կայ­ծակ­ներ է շի­նում և­ անձրև ու տա­րափ կտա նրանց» (Զա­քա­րիա 10.1): «Անձրև կի­ջեց­նի, ա­ռա­ջի և վեր­ջի անձրև» (Հո­վել 2.23): Եվ այ­դու­հան­դերձ, մինչև Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը չու­նե­նան կեն­դա­նի կապ ա­մեն հոգևոր ա­ճի Աղբ­յու­րի հետ, պատ­րաստ չեն լի­նի բեր­քա­հա­վա­քին: Եվ մինչև նրանց լամ­պե­րը չլի­նեն վառ­վող և յու­ղով լի, նրանք կձա­խո­ղեն հա­վել­յալ օգ­նու­թյուն ստա­նա­լը հա­տուկ կա­րի­քի ժա­ մա­նակ: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 54, 55:

325

5 ՀՈԳՈՒ ԼԻԱԿԱՏԱՐ ՓՈԽԱՆՑՈՒՄ

նոյեմբեր

Եվ հան­կար­ծա­կի երկն­քից մի հնչյուն ե­ղավ սաս­տիկ փչող քա­ մու պես և լց­րեց բո­լոր տու­նը, ուր նստած էին: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.41, 42:

Երբ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը Սուրբ Հո­գին ի­ջավ, Նա նման էր բուռն և հ­զոր քա­մու: Հո­գին տրված չէր որևէ չա­փա­բաժ­նով, քա­նի որ Նա լցրեց այն ամ­բողջ տա­րած­քը, ուր ա­շա­կերտ­նե­րը նստած էին: Այդ­պես Նա կտրվի նաև մեզ, երբ մեր սրտե­րը պատ­րաստ լի­նեն Նրան ըն­դու­նել: Թող ե­կե­ղե­ցու յու­րա­քանչ­յուր ան­դամ ծնկի գա Աստ­ծո ա­ռաջ և ջեր­մե­ ռանդ ա­ղո­թի Հո­գին ստա­նա­լու հա­մար: Գո­չեք. «­Տեր, ա­վե­լաց­րու իմ հա­ վա­տը: Տուր, որ հաս­կա­նամ Քո խոս­քը, ո­րով­հետև խոս­քե­րիդ հայտ­նու­ թյու­նը լույս է տա­լիս: Ուժ տուր ինձ Քո ներ­կա­յու­թյամբ: Լց­րու իմ սիր­տը Քո Հո­գով, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նամ սի­րել իմ եղ­բայր­նե­րին, ինչ­պես Քրիս­ տոսն է ինձ սի­րում»: Աստ­ված կօրհ­նի նրանց, ով­քեր այդ կերպ են պատ­րաստ­վում Իր ծա­ ռա­յու­թյա­նը: Նրանք կհաս­կա­նան, թե ինչ է նշա­նա­կում ու­նե­նալ Հո­գու ե­րաշ­խի­քը, ո­րով­հետև նրանք ըն­դու­նել են Քրիս­տո­սին հա­վա­տով: Քրիս­ տո­սի կրո­նը շատ ա­վե­լին է նշա­նա­կում, քան մեղ­քի թո­ղու­թյունն է, դա նշա­նա­կում է, որ մեղ­քը հե­ռաց­վել է, և դա­տարկ տա­րա­ծու­թյու­նը լցվել է Հո­գով: Դա նշա­նա­կում է, որ միտքն աստ­վա­ծա­յին լու­սա­վո­րու­թյուն է ստա­ցել, որ սիր­տը դա­տարկ­վել է ես-ից և լց­վել Քրիս­տո­սի ներ­կա­յու­ թյամբ: Երբ այս գործն ար­վի ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րի հա­մար, ե­կե­ղե­ցին կլի­նի կեն­դա­նի և գոր­ծող: Մենք ջեր­մե­ռան­դո­րեն պետք է փոր­ձենք ու­նե­նալ միև­նույն միտ­քը, միև­նույն նպա­տա­կը: Մի­միայն Սուրբ Հո­գով մկրտու­թյու­նը կա­րող է բե­ րել մեզ դրան: Ե­կեք ինք­նա­մերժ­մամբ պատ­րաս­տենք մեր սրտե­րը Սուրբ Հո­գին ստա­նա­լուն, որ­պես­զի մեծ գործ կա­տար­վի մեզ հա­մար, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք ա­սել ոչ թե «­Տես, թե ես ինչ եմ ա­նում», այլ «­Տես Աստ­ծո բա­րու­թյունն ու սե­րը»: Մենք կա­րող ենք խո­սել Սուրբ Հո­գու օրհ­նու­թյուն­նե­րի մա­սին, սա­ կայն մինչև չպատ­րաս­տենք մեզ Նրան ըն­դու­նե­լու հա­մար, ի՞նչ օ­գուտ կտան մեր գոր­ծե­րը: Արդ­յո՞ք ձգտում ենք մեր ողջ ու­ժով ձեռք բե­րել տղա­ մարդ­կանց և կա­նանց հա­մար հոգևոր հա­սու­նու­թյուն Քրիս­տո­սի հա­սա­ կի չա­փով: Փնտ­րո՞ւմ ենք արդ­յոք Նրա լիու­թյու­նը` հետևե­լով մեր առջև դրված նպա­տա­կին` Նրա բնա­վո­րու­թյան կա­տա­րե­լու­թյա­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1902թ. հու­նի­սի 10:

326

նոյեմբեր

6

ՈՉ ՄԻ ՀԱՏՈՒԿ ԺԱՄԱՆԱԿ

Զ­գու­շա­ցեք, ար­թուն կա­ցեք և­ ա­ղոթք ա­րեք, ո­րով­հետև չգի­տեք, թե ժա­մա­նա­կը երբ է: Մար­կոս 13.33:

Տա Աստ­ված, որ­պես­զի Իր դար­ձի բե­րող զո­րու­թյու­նը զգաց­վի այս ըն­ դար­ձակ հա­վա­քույ­թի մեջ. օ՜, որ­պես­զի Աստ­ծո զո­րու­թյունն իջ­նի մարդ­ կանց վրա: Մենք ա­մե­նօր­յա բա­րե­պաշ­տու­թյան կա­րիք ու­նենք: Մենք պետք է ա­մեն օր ու­սում­նա­սի­րենք Սուրբ Գիր­քը, պետք է ջեր­մե­ռանդ ա­ղո­թենք, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյամբ Աստ­ված յու­րա­քանչ­յու­րիս հա­մա­պա­տաս­խան դարձ­նի Իր այ­գում մեր գոր­ծին: Ոչ ոք պատ­րաստ չէ կրթել և հ­զո­րաց­նել ե­կե­ղե­ցին, ե­թե չի ստա­ցել Սուրբ Հո­գու պարգևը: Ոչ մի ծա­ռա­յող պատ­րաստ չէ խե­լա­ցի կեր­պով աշ­խա­տել հո­գի­նե­րի փրկու­ թյան հա­մար, ե­թե նա օժտ­ված չէ Սուրբ Հո­գով, չի սնվում Քրիս­տո­սով և չի ա­տում մեղ­քը: Ես չեմ կա­րող նշել հա­տուկ ժա­մա­նակ, թե ե՞րբ տե­ղի կու­նե­նա Սուրբ Հո­գու հե­ղու­մը, ե՞րբ հզոր հրեշ­տա­կը կիջ­նի երկն­քից՝ միա­նա­լու եր­ րորդ հրեշ­տա­կին այս աշ­խար­հի գործն ա­վար­տին հասց­նե­լու հա­մար: Իմ միակ լուրն այն է, որ մեզ հա­մար ա­մե­նա­հու­սա­լի ա­պա­հո­վու­թյու­նը երկ­նա­յին զո­րու­թյունն ստա­նա­լուն պատ­րաստ լի­նելն է՝ մեր լամ­պե­րը յու­ղով լի և վա­ռած պա­հե­լով: Քրիս­տոսն է մեզ ա­սել պատ­րաստ կե­նալ, «որ այն ժա­մին, որ դուք չեք կար­ծում, մար­դու Որ­դին կգա» (Մատ­թեոս 24.44): «Ար­թուն կա­ցեք և­ա­ղոթք ա­րեք» ՝ մեր Փր­կագ­նո­ղից մեզ տրված հանձ­նա­րա­րու­թյունն է: Ա­մեն օր մենք պետք է ո­րո­նենք Աստ­ծո Հո­գու լու­սա­վո­րու­թյու­նը, որ­պես­զի Նա կա­տա­րի Իր աշ­խա­տան­քը հո­գի­նե­րի և բ­նա­վո­րու­թյուն­նե­րի հետ: Օ՜, ինչ­քան ժա­մա­նակ է վատն­վել ման­րուք­ նե­րին ու­շադ­րու­թյու­նը սևե­ռե­լուն: Ա­պաշ­խա­րեք և դար­ձի ե­կեք, որ­պես­ զի ձեր մեղ­քե­րը ոչն­չաց­վեն, երբ Տի­րոջ ներ­կա­յու­թյամբ թար­մաց­ման ժա­մա­նա­կը գա: Մենք այժմ կոչ ենք ա­նում ձեզ ամ­բող­ջա­պես հանձն­վել Աստ­ծո ծա­ռա­ յու­թյա­նը: Շատ եր­կար եք ձեր ու­ժե­րը տվել սա­տա­նա­յի ծա­ռա­յու­թյա­նը և­ ե­ղել նրա կամ­քի ստրուկ­նե­րը: Աստ­ված ձեզ կոչ է ա­նում նա­յել Իր բնա­վո­ րու­թյան փառ­քին, որ­պես­զի նա­յե­լով կա­րո­ղա­նաք փոխ­վել Իր պատ­կե­րի նմա­նու­թյամբ: Հի­սու­սը ե­կավ աշ­խար­հին բա­ցա­հայ­տե­լու Աստ­ծո սերն ու բա­րու­թյու­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. մար­տի 29:

327

նոյեմբեր

7

ԱՌԱՆՑ ՈԳԵՎՈՐՈՒԹՅԱՆ

Եվ նրանք մեկ­տեղ գա­լով հարց­նում էին Նրան և­ա­սում. Տեր, այս ժա­մա­նա­կո՞ւմ ես կանգ­նեց­նում Իս­րա­յե­լի թա­գա­վո­րու­թյու­նը։ Եվ Նա ա­սաց նրանց. Ձեր բա­նը չէ գի­տե­նալ ժա­մե­րը և ժա­մա­նակ­նե­րը, որ Հայրն Իր իշ­խա­նու­թյու­նում դրեց: Գործք ա­ռա­քե­լոց 1.6, 7:

Ա­շա­կերտ­նե­րը ցան­կա­նում էին ի­մա­նալ Աստ­ծո ար­քա­յու­թյան հայտ­ նու­թյան ճշգրիտ ժա­մա­նա­կը, սա­կայն Հի­սու­սը նրանց ա­սում է, որ ժա­մերն ու ժա­մա­նակ­նե­րը նրանց ի­մա­նա­լու բա­նը չեն, որ Հայ­րը չի բա­ցա­հայ­տել այդ ժա­մա­նա­կը: Հաս­կա­նա­լը, թե երբ է Աստ­ծո ար­քա­ յու­թյու­նը վե­րա­կանգն­վե­լու, նրանց հա­մար ա­մե­նա­կարևոր բա­նը չէր: Նրանք պետք է հետևեին Վար­դա­պե­տին, ա­ղո­թեին, սպա­սեին, ար­թուն լի­նեին և գոր­ծեին: Նրանք պետք է աշ­խար­հի հա­մար լի­նեին Քրիս­տո­սի բնա­վո­րու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը: Այն, ին­չը հա­ջո­ղակ քրիս­տո­նեա­կան փոր­ձա­ռու­թյան հա­մար կարևոր էր ա­շա­կերտ­նե­րի օ­րե­րին, կարևոր է նաև հի­մա: «Եվ Նա ա­սաց նրանց. Ձեր բա­նը չէ գի­տե­նալ ժա­մե­րը և ժա­մա­նակ­նե­րը, որ Հայրն Իր իշ­խա­ նու­թյու­նում դրեց: Բայց դուք զո­րու­թյուն կառ­նեք, երբ որ Հո­գին ձեզ վրա կգա և Իմ վկա­նե­րը կլի­նեք Ե­րու­սա­ղե­մում և բո­լոր Հրեաս­տա­նի և Սա­մա­ րիա­յի մեջ մինչև երկ­րի ծայ­րե­րը» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 1.7, 8): Սա այն գործն է, ո­րին մենք ևս պետք է մաս­նակ­ցու­թյուն ու­նե­նանք: Խան­դա­վա­ռու­թյան հա­տուկ օր­վա ակն­կա­լի­քով ապ­րե­լու փո­խա­րեն՝ մենք պետք է ի­մաստ­նա­բար բա­րե­լա­վենք ներ­կա­յիս հնա­րա­վո­րու­թյուն­ նե­րը` ա­նե­լով այն, ինչն անհ­րա­ժեշտ է հո­գի­նե­րի փրկու­թյան հա­մար: Եվ մեր մտքի ու­ժե­րը ժա­մե­րի և ժա­մա­նակ­նե­րի են­թադ­րու­թյուն­նե­րի վրա վատ­նե­լու փո­խա­րեն, ո­րոնք Տե­րը դրել է մի­միայն Իր սե­փա­կան տրա­ մադ­րու­թյան տակ և ծած­կել մարդ­կան­ցից, մենք պետք է հանձն­վենք Սուրբ Հո­գու կա­ռա­վար­մա­նը՝ կա­տա­րե­լու ներ­կա­յիս պար­տա­կա­նու­ թյուն­նե­րը, կոր­ծան­վող հո­գի­նե­րին տա­լու մարդ­կա­յին կար­ծիք­նե­րի հետ չխառն­ված կյան­քի հա­ցը: Սա­տա­նան ա­մեն օր մտքե­րը լցնում է տե­սու­թյուն­նե­րով և հաշ­վարկ­ նե­րով, ո­րոնք մար­դուն հե­ռաց­նում են ներ­կա­յիս ճշմար­տու­թյու­նից և­ ո­րա­կազր­կում են նրան՝ աշ­խար­հին եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը տա­լուց շե­ ղե­լու հա­մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. մար­տի 22:

328

8 ԱՆՍՊԱՍԵԼԻ ՃԱՆԱՊԱՐՀՆԵՐՈՎ

նոյեմբեր

Եվ հիա­նում էին ա­մեն­քը և զար­մա­նում, և մե­կը մյու­սին ա­սում էին. Սա ի՞նչ պի­տի լի­նի: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.12:

Մենք պետք է ա­ղո­թենք, որ Աստ­ված տա Իր Սուրբ Հո­գին՝ որ­պես մեղ­ քով վա­րակ­ված հո­գի­նե­րի բա­լա­սան: Ե­կե­ղե­ցին պետք է դար­ձի գա, և­ ին­չո՞ւ մենք՝ որ­պես ե­կե­ղե­ցու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, չպետք է ծնկենք շնոր­ հի գա­հի ա­ռաջ և կոտր­ված սրտով և զղ­ջա­ցող հո­գով ե­ռան­դուն ա­ղեր­ սանք չներ­կա­յաց­նենք, որ­պես­զի Սուրբ Հո­գին մեզ վրա հեղ­վի վերևից: Ե­կեք ա­ղո­թենք, որ երբ Նա փա­ռա­վոր կեր­պով հեղ­վի, մեր սա­ռը սրտե­րը վե­րածն­վեն, և մենք հաս­կա­նանք, որ դա Աստ­ծուց է, և­ըն­դու­նենք ու­րա­ խու­թյամբ: Ո­մանք Հո­գուն վե­րա­բեր­վել են որ­պես ան­կոչ հյուր` հրա­ժար­վե­լով ըն­դու­նել ա­ռատ պարգևը, հրա­ժար­վե­լով ճա­նա­չել Նրան, ե­րես դարձ­նե­ լով Նրա­նից և դա­տա­պար­տե­լով երևույ­թը որ­պես մո­լե­ռան­դու­թյուն: Երբ Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տում է մար­դու հետ, Նա մեզ չի հարց­նում`ինչ ճա­ նա­պար­հով գոր­ծել: Հա­ճախ Նա ներս է գա­լիս անս­պա­սե­լի ճա­նա­պարհ­ նե­րով: Քրիս­տո­սը չե­կավ այն­պես, ինչ­պես սպա­սում էին հրեա­նե­րը: Նա չե­կավ այն­պես, որ փա­ռա­վո­րեր նրանց որ­պես ազգ: Նրա նա­խա­կա­րա­ պե­տը ե­կավ Նրա ճա­նա­պար­հը նա­խա­պատ­րաս­տե­լու հա­մար` կոչ ա­նե­ լով մարդ­կանց ա­պաշ­խա­րել ի­րենց մեղ­քե­րից, դար­ձի գալ և մկրտ­վել: Քրիս­տո­սի լուրն էր. «Աստ­ծո թա­գա­վո­րու­թյու­նը մո­տե­ցել է. Ա­պաշ­խա­րեք և հա­վա­տա­ցեք Ա­վե­տա­րա­նին» (Մար­կոս 1.15): Հրեա­նե­րը հրա­ժար­վե­ցին ըն­դու­նել Քրիս­տո­սին, ո­րով­հետև Նա չե­ կավ ի­րենց սպա­սում­նե­րի հա­մա­ձայն: Մահ­կա­նա­ցու մարդ­կանց գա­ ղա­փար­ներն ըն­դուն­վե­ցին որ­պես անս­խա­լա­կան, քա­նի որ գա­լիս էին տա­րի­քի հետ: Սա ա­մե­նա­մեծ վտանգն է, որն այ­սօր սպառ­նում է ե­կե­ ղե­ցուն, այն է՝ ­մահ­կա­նա­ցու մարդ­կանց գյու­տե­րը Սուրբ Հո­գու հեղ­ման հստակ ճա­նա­պարհն են գծում: Եվ քա­նի որ Սուրբ Հո­գին թափ­վե­լու է ոչ թե մարդ­կանց փա­ռա­վո­րե­լու և նրանց սխալ տե­սու­թյուն­նե­րը կա­ռու­ցե­ լու, այլ մե­ղա­վոր աշ­խար­հին հան­դի­մա­նե­լու, ար­դա­րու­թյան և դա­տաս­ տա­նի հա­մար, շա­տե­րը ե­րես կթե­քեն Նրա­նից: Սուրբ Հո­գին չի քծնում մարդ­կանց, ոչ էլ գոր­ծում է որևէ մար­դու գծած ճա­նա­պար­հով: Մահ­կա­նա­ցու, մե­ղա­վոր մար­դիկ չէ, որ պետք է աշ­խա­տեց­նեն Սուրբ Հո­գուն: Երբ Նա գա որ­պես հան­դի­մա­նող Աստ­ծո ընտ­րած որևէ մար­դու մի­ջո­ցով, մար­դու դերն է լսել և հ­նա­զանդ­վել Նրա ձայ­նին: Է­լեն Ուայ­թի 1888թ. նյու­թեր, 1540, 1541:

329

9 ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՀԱՄԱՐ ԱՆՍՊԱՍԵԼԻ

նոյեմբեր

Եվ Պետ­րո­սը վեր կա­ցավ այն տասն­մե­կի հետ, իր ձայ­նը բարձ­րաց­ րեց, և նրանց հետ խո­սեց. Ով Հրեաս­տան­ցի մար­դիկ, և­ա­մենքդ, որ բնակ­ված եք Ե­րու­սա­ղե­մում, սա ձեզ հայտ­նի լի­նի, և­ իմ խոս­քե­րին ա­կանջ դրեք: Ո­րով­հետև չէ թե ինչ­պես դուք եք կար­ծում, սրանք ար­ բած են, ո­րով­հետև օր­վա եր­րորդ ժամն է: Այլ սա Հո­վել մար­գա­րեի ձեռ­քով աս­վածն է: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.14-16:

Սուրբ Հո­գով մկրտու­թյու­նը, ինչ­պես տե­ղի ու­նե­ցավ Պեն­տե­կոս­տեի օ­րը, կտա­նի ի­րա­կան կրո­նի վե­րածնն­դի և շատ հրա­շա­լի գոր­ծե­րի ի­րա­ կա­նաց­ման: Մեր մի­ջա­վայ­րում կլի­նեն երկ­նա­յին ու­ժեր, և մար­դիկ կխո­ սեն Աստ­ծո Սուրբ Հո­գուց ազդ­ված: Սա­կայն երբ Տե­րը գոր­ծի մարդ­կանց հետ այն­պես, ինչ­պես Նա ա­րեց Պեն­տե­կոս­տեի օրն ու դրա­նից հե­տո, շա­տե­րը, որ հի­մա հայ­տա­րա­րում են, թե հա­վա­տում են ճշմար­տու­թյա­ նը, այն­քան քիչ բան կի­մա­նան Սուրբ Հո­գու գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին, որ կբղա­վեն. «Զ­գու­շա­ցե՛ք մո­լե­ռան­դու­թյու­նից»: Հո­գով լցված­նե­րի մա­սին նրանք կա­սեն. «­Քաղ­ցուով ար­բած են» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.13): Ժա­մա­նա­կը շատ հե­ռու չէ, երբ մար­դիկ Քրիս­տո­սի հետ ա­վե­լի մտե­ րիմ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ կցան­կա­նան, Նրա Սուրբ Հո­գու հետ՝ ա­վե­լի սերտ միու­թյուն, քան մինչ այդ ու­նե­ցել են: Սա­կայն դա չի ի­րա­կա­նա­նա, մինչև նրանք չթող­նեն ի­րենց կամքն ու ճա­նա­պար­հը և չ­հանձն­վեն Աստ­ ծո կամ­քին ու Աստ­ծո ճա­նա­պար­հին: Ի­րենց քրիս­տոն­յա հայ­տա­րա­րող­ նե­րի մե­ծա­գույն մեղքն այն է, որ չեն բա­ցում ի­րենց սրտե­րը՝ ստա­նա­լու Սուրբ Հո­գին: Երբ հո­գի­նե­րը ձգտում են դե­պի Քրիս­տո­սը և փոր­ձում են մեկ լի­նել Նրա հետ, բա­րե­պաշ­տու­թյան ձևա­կան կող­մով բա­վա­րար­վող­ նե­րը բա­ցա­կան­չում են. «Զ­գու՛յշ ե­ղեք, ծայ­րա­հե­ղու­թյուն­նե­րի մեջ չընկ­ նեք»: Երբ երկն­քի հրեշ­տակ­նե­րը գան մեր մեջ և­ աշ­խա­տեն մարդ­կանց մի­ջո­ցով, տե­ղի կու­նե­նան հաս­տա­տուն, էա­կան դար­ձեր, որ Պեն­տե­կոս­ տեի օր­վա վե­րածնն­դից ի վեր աշ­խար­հը չի տե­սել: Այժմ, եղ­բայր­ներ, զգույշ ե­ղեք և մի փոր­ձեք ստեղ­ծել մարդ­կա­յին խան­դա­վա­ռու­թյուն: Սա­կայն մինչ մենք զգու­շա­նում ենք մարդ­կա­յին ոգևո­րու­թյան մեջ ընկ­նե­լուց, չպետք է լի­նենք նրանց շար­քե­րում, ով­քեր հար­ցեր կտան և կաս­կած­ներ կփայ­փա­յեն Աստ­ծո Հո­գու աշ­խա­տան­քի վե­րա­բեր­յալ: Չէ՞ որ կլի­նեն մար­դիկ, ով­քեր կկաս­կա­ծեն և կքն­նա­դա­ տեն, երբ Սուրբ Հո­գին գա տղա­մարդ­կանց և կա­նանց վրա, ո­րով­հետև ի­րենց սե­փա­կան սրտե­րը չեն տրվի ներ­գոր­ծու­թյա­նը, այլ կլի­նեն սառն ու չտպա­վոր­վող: Ըն­տիր լու­րեր 2.57:

330

նոյեմբեր

10 ԻՆՉՊԵՍ ԱՍՏՎԱԾ ՀԱՃՈՒՄ Է

Նի­կո­դե­մո­սը պա­տաս­խա­նեց և­ա­սաց Նրան. Այդ ինչ­պե՞ս կա­րող է լի­նել։ Հի­սու­սը պա­տաս­խա­նեց և­ ա­սաց նրան. Դու ես Իս­րա­յե­լի վար­դա­պե­տը և­այս չգի­տե՞ս: Ճշմա­րիտ, ճշմա­րիտ ա­սում եմ քեզ, թե ինչ որ գի­տենք, խո­սում ենք, և­ինչ որ տե­սանք, վկա­յում ենք, և մեր վկա­յու­թյու­նը չեք ըն­դու­նում։ Ե­թե երկ­րա­վոր բա­ներն ա­սա­ցի ձեզ, և չեք հա­վա­տում, ա­պա ինչ­պե՞ս կհա­վա­տաք, ե­թե երկ­նա­վոր բա­ներ ա­սեմ: Հով­հան­նես 3.9-12:

Ան­սահ­ման գնով մարդ­կանց տրվեց քրիս­տոն­յա­յի կա­տար­յալ բնա­ վո­րու­թյա­նը հաս­նե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն: Նրանք, ով­քեր տպա­վոր­վել են Սուրբ գրքից՝ որ­պես Աստ­ծո ձայն, և ցան­կա­նում են հետևել Նրա ուս­ մուն­քին, ա­մեն օր պետք է սո­վո­րեն և ս­տա­նան հոգևոր ե­ռանդ և զո­րու­ թյուն, որն իբրև Սուրբ Հո­գու պարգև տրվում է յու­րա­քանչ­յուր ճշմա­րիտ հա­վա­տաց­յա­լի: Սուրբ Հո­գին գոր­ծում է ա­զատ և­ ան­կախ: Երկնքի Աստ­վածն օգ­ տա­գոր­ծում է Իր Հո­գին, ինչ­պես Ի­րեն է հա­ճո, և մարդ­կա­յին մտքե­րը, դա­տո­ղու­թյուն­ներն ու մե­թոդ­ներն այլևս չեն կա­րող սա­հա­մա­նա­փա­կել Նրա աշ­խա­տան­քը կամ պատ­վի­րել այն ու­ղին, ո­րի մի­ջո­ցով Նա պետք է գոր­ծի, ինչ­պես և չեն կա­րող քա­մուն ա­սել. «Ես պա­հան­ջում եմ, որ այս ուղ­ղու­թյամբ փչես և վար­վես այս­պես կամ այն­պես»: Ինչ­պես քա­մին է տե­ղա­շարժ­վում իր ու­ժով` կռաց­նե­լով և կոտ­րե­լով իր ճա­նա­պար­հի վե­ հա­շուք ծա­ռե­րը, այդ­պես էլ Սուրբ Հո­գին է ազ­դում մարդ­կա­յին սրտե­րի վրա, և­ ոչ մի մահ­կա­նա­ցու մարդ չի կա­րող սահ­մա­նա­փա­կել Նրա աշ­ խա­տան­քը: Նի­կո­դե­մո­սը չէր կա­մե­նում ըն­դու­նել ճշմար­տու­թյու­նը, ո­րով­հետև ի զո­րու չէր հաս­կա­նալ այն ա­մե­նը, ինչ կապ­ված էր Աստ­ծո զո­րու­թյան ներ­գոր­ծու­թյան հետ, և թեև ըն­դու­նում էր բնու­թյան փաս­տե­րը, չէր կա­ րող բա­ցատ­րել կամ նույ­նիսկ ըմբռ­նել դրանք: Ինչ­պես և մ­յուս տա­րեց մար­դիկ, նա ձևե­րը և ճշգ­րիտ ծե­սե­րը կրո­նի հա­մար ա­վե­լի կարևոր էր հա­մա­րում, քան Աստ­ծո Հո­գու խո­րը ներ­գոր­ծու­թյու­նը: Նախ պետք է մաքր­վի սրտի աղբ­յու­րը, որ­պես­զի դրա հո­սանք­նե­րը մա­քուր լի­նեն: Ոչ մի ա­պա­հո­վու­թյուն չկա նրա հա­մար, ով հետևում է բա­ցա­ռա­պես ի­րա­վա­կան կրո­նին, բա­րե­պաշ­տու­թյան ձևա­կան տե­ սանկ­յա­նը: Քրիս­տոն­յա­յի կյան­քը հին կյան­քի փո­փո­խու­թյուն կամ բա­րե­ լա­վում չէ, այլ բնույ­թի վե­րա­փո­խում: Մար­դը մա­հա­նում է մեղ­քին և­ես-ին և ձեռք է բե­րում ամ­բող­ջո­վին նոր կյանք: Այս փո­փո­խու­թյու­նը կա­րող է կա­տար­վել բա­ցա­ռա­պես Սուրբ Հո­գու արդ­յու­նա­վետ աշ­խա­տան­քի արդ­յուն­քում: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1910թ. մար­տի 8:

331

11 ԺԱՄԱՆԱԿ ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿ ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՄԵՔԵՆԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՄԻ ԿՈՂՄ ԵՆ ԴՐՎՈՒՄ

նոյեմբեր

Եվ Պետ­րո­սի և Հով­հան­նե­սի հա­մար­ձա­կու­թյու­նը տես­նե­լով և գի­ տե­նա­լով, որ ա­ռանց ուս­մուն­քի և տ­գետ մար­դիկ են՝ զար­մա­նում էին. Միայն ճա­նա­չում էին նրանց, որ Հի­սու­սի հետ էին: Գործք ա­ռա­ քե­լոց 4.13:

Ե­թե մենք դու­ռը բա­ցենք Հի­սու­սի ա­ռաջ, Նա ներս կգա և կապ­րի մեզ հետ: Մեր ու­ժը մշտա­պես կամ­րապնդ­վի Նրա փաս­տա­ցի ներ­կա­յա­ցուց­ չի` Սուրբ Հո­գու կող­մից: Ճշմար­տու­թյու­նը կեն­դա­նի սկզբունք է, որն ըն­կալ­ման վրա պետք է փայ­լի թան­կա­գին պար­զու­թյամբ, իսկ հե­տո, օ՜, հե­տո ժա­մա­նակն է խո­սել կեն­դա­նի Քրիս­տո­սից ե­կող բա­ռե­րը: «­Մենք Աստ­ծո գոր­ծա­կից­ներ ենք» (Ա Կորն­թա­ցիս 3.9): Վեր­ջին անձրևի հեղ­ման տակ մարդ­կանց հո­րին­վածք­նե­րը, ծրագ­ րե­րը կփլուզ­վեն, մարդ­կա­յին հե­ղի­նա­կու­թյան սահ­ման­նե­րը կնման­վեն կոտր­ված ե­ղե­գի, և Սուրբ Հո­գին հա­մո­զիչ ու­ժով կխո­սի կեն­դա­նի մար­դու մի­ջո­ցով: Այն ժա­մա­նակ ոչ ոք չի նա­յի նա­խա­դա­սու­թյուն­նե­րի կա­ռուց­ ված­քին կամ քե­րա­կա­նու­թյան անս­խա­լու­թյա­նը: Կեն­դա­նի ջու­րը կհո­սի Աստ­ծո սե­փա­կան ու­ղի­նե­րում: Ես վստահ եմ, որ եր­կին­քը լիքն է ա­ռատ գան­ձե­րով, ո­րոնք ա­զա­տո­րեն կտրվեն բո­լոր նրանց, ով­քեր կյու­րաց­նեն դրանք: Եվ այդ­պի­սով հարս­տա­ցած՝ նրանք էլ այդ գան­ձերն ա­ռա­տո­րեն կփո­խան­ցեն ու­րիշ­նե­րին: Ես գի­տեմ, որ սա է ճշմար­տու­թյու­նը: Մենք պետք է ձեռք բե­րենք ա­մե­նօր­յա ա­ռատ ա­ղոթ­քի փոր­ձա­ռու­ թյուն: Մենք պետք է լի­նենք հա­մառ այ­րու նման. գի­տակ­ցե­լով իր կա­րի­քը՝ նա հաղ­թեց ա­նի­րավ դա­տա­վո­րին պար­զա­պես իր վճռա­կան խնդրանք­ նե­րի ու­ժով: Մենք Աստ­ծուն կխնդրենք ա­նել այս ա­մե­նը մեզ հա­մար, քա­ նի որ դա մեր փոր­ձին խո­րու­թյուն և հաս­տա­տու­նու­թյուն կհա­ղոր­դի: Աստ­ծուն ո­րո­նող սիր­տը պետք է ջեր­մե­ռանդ լի­նի: Նա պարգևատ­րում է բո­լոր նրանց, ով­քեր ջա­նա­սի­րա­բար փնտրում են Ի­րեն: Մենք ցան­կա­նում ենք, որ­պես­զի ճշմար­տու­թյու­նը մարդ­կանց սրտե­ րին հասց­նեն այն մար­դիկ, ով­քեր մկրտվել են Քրիս­տո­սի և Նրա ար­յան գնի սուրբ սի­րով, ով­քեր խո­րա­պես ազդ­ված են այն ճշմար­տու­թյամբ, ո­րը ներ­կա­յաց­նում են ու­րիշ­նե­րին, և­ ով­քեր կի­րա­ռում են նույնն իրենց սե­փա­կան կյան­քում: Վե­հա­ժո­ղո­վի օ­րա­թերթ, 1895թ. փետր­վա­րի 15:

332

նոյեմբեր

12

ՀԱՃԱԽ ՄԵՐԺՎԱԾ

Եվ նրանց կան­չե­ցին, պատ­վեր տվին, որ ա­մենևին չխո­սեն, և­ ոչ էլ սո­վո­րեց­նեն Հի­սու­սի ա­նու­նով։ Բայց Պետ­րո­սը և Հով­հան­նե­սը պա­տաս­խա­նե­ցին նրանց և­ ա­սա­ցին. Ե­թե ար­ժան է Աստ­ծո ա­ռաջ, որ ձեզ ա­վե­լի ա­կանջ դնենք, քան թե Աստ­ծուն, դուք դա­տեք։ Ո­րով­ հետև մենք չենք կա­րող այն, որ տե­սանք և լ­սե­ցինք, չխո­սել: Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.18-20:

Սուրբ Հո­գու խոս­տու­մը ա­մե­նա­պայ­ծառ հույսն ու ա­մե­նաու­ժեղ մխի­ թա­րու­թյունն էր, որ Քրիս­տո­սը թո­ղեց Իր ա­շա­կերտ­նե­րին եր­կինք համ­ բարձ­վե­լուց ա­ռաջ: Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը թաղ­վել են սխալ մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րի տակ, մարդ­կանց սո­վո­րույթ­նե­րը, մահ­կա­նա­ցու էակ­նե­րի ա­սաց­վածք­նե­րը կեն­դա­նի Աստ­ծո Խոս­քից բարձր են դաս­վել: Սուրբ Հո­գու լու­սա­վո­րող զո­րու­թյան ներ­քո ա­ռաք­յալ­նե­րը ճշմար­տու­թյու­ նը կեղծ տե­սու­թյուն­նե­րից տար­բե­րա­կե­ցին և մարդ­կանց տվե­ցին կյան­ քի խոս­քը: Սուրբ Հո­գին հա­ճախ մերժ­վում է, ո­րով­հետև գա­լիս է անս­պա­սե­լի ճա­նա­պար­հով: Հրեա քա­հա­նա­նե­րին և­ա­ռաջ­նորդ­նե­րին ի­րար հետևից տրվում էին հա­մո­զիչ ա­պա­ցույց­ներ, որ ա­ռաք­յալ­նե­րը խո­սում և գոր­ծում էին աստ­վա­ծա­յին ներշն­չան­քի ներ­քո, բայց նրանք հա­մա­ռո­րեն մեր­ժե­ ցին ճշմար­տու­թյուն լու­րը: Քրիս­տո­սը չե­կավ նրանց ակն­կա­լած ճա­նա­ պար­հով, և թեև եր­բեմն-եր­բեմն նրանք հա­մոզ­վում էին, որ Նա Աստ­ծո Որ­դին է, միև­նույնն է, խեղ­դե­ցին ի­րենց հա­մոզ­մունքն ու դար­ձան ա­վե­լի կույր և­ ա­վե­լի կարծ­րա­սիրտ, քան ա­ռաջ էին: Նրանք խա­չե­ցին Քրիս­ տո­սին, բայց Քրիս­տոսն Իր ո­ղոր­մու­թյամբ նրանց հա­վել­յալ ա­պա­ցույց տվեց ա­շա­կերտ­նե­րի գոր­ծե­րով: Նա ու­ղար­կեց Իր ծա­ռա­նե­րին նրանց ա­սե­լու, թե նրանք ինչ էին ա­րել, և կ­յան­քի Ար­քա­յազ­նին սպա­նե­լու սար­ սա­փե­լի մե­ղադ­րան­քով հան­դերձ՝ Նա նրանց ա­պաշ­խա­րու­թյան ևս մեկ կոչ ա­րեց: Սա­կայն վստահ լի­նե­լով ի­րենց սե­փա­կան ար­դա­րու­թյան վրա՝ հրեա ու­սու­ցիչ­նե­րը պատ­րաստ չէին ըն­դու­նե­լու, որ Քրիս­տո­սի խա­չե­ լու­թյան հա­մար ի­րենց հան­դի­մա­նող մար­դիկ խո­սում էին Սուրբ Հո­գու ուղ­ղորդ­մամբ: Աստ­ծո ցա­սու­մը չի բոր­բոք­վում մարդ­կանց նկատ­մամբ ըն­դա­մե­ նը նրանց գոր­ծած մեղ­քե­րի հա­մար, այլ ո­րով­հետև նրանք ընտ­րում են մերժ­ման մեջ հա­մա­ռե­լը, ո­րով­հետև շա­րու­նա­կում են անց­յա­լի մեղ­քե­րը՝ ի հե­ճուկս ի­րենց տրված լույ­սի և­ա­պա­ցույ­ցի: Ե­թե հրեա ա­ռաջ­նորդ­նե­րը հանձն­վեին, նե­րում կստա­նա­յին, սա­կայն նրանք վճռել էին չհանձն­վել: Նույն կերպ մե­ղա­վո­րը շա­րու­նա­կա­կան մերժ­մամբ ի­րեն դնում է մի վի­ ճա­կի մեջ, ուր նա ճա­նա­չում է միայն մեր­ժու­մը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­ րը, 1899թ. սեպ­տեմ­բե­րի 27:

333

նոյեմբեր

13 ԶԳՈՒՇԱՆԱԼ ԸՆԴԴԻՄԱՆԱԼՈՒՑ

Նրանք էլ հա­մոզ­վե­ցան և­ ա­ռաք­յալ­նե­րին կան­չե­ցին ծե­ծե­ցին և պատ­վեր տվին, որ չխո­սեն Հի­սու­սի ա­նու­նով և­ար­ձա­կե­ցին նրանց։ Իսկ նրանք ու­րա­խա­նա­լով գնա­ցին ատ­յա­նի ե­րե­սից. Ո­րով­հետև ար­ ժա­նի ե­ղան Նրա ա­նու­նի հա­մար ա­նարգ­վել: Գործք ա­ռա­քե­լոց 5.40, 41:

Երբ Աստ­ված ներ­գոր­ծում է մարդ­կանց սրտե­րի վրա նրանց Քրիս­ տո­սին մո­տեց­նե­լու հա­մար, թվում է, թե նրանց վրա իջ­նում է ան­հաղ­ թա­հա­րե­լի զո­րու­թյուն, և նրանք հա­վա­տում են ու տրվում Սուրբ Հո­գու ազ­դե­ցու­թյա­նը: Սա­կայն ե­թե նրանք չեն պա­հում Աստ­ծո տված թան­ կա­գին հաղ­թա­նա­կը, ե­թե թույլ են տա­լիս, որ հին սո­վո­րու­թյուն­ներն ու գոր­ծե­րը վե­րա­կեն­դա­նա­նան, և հա­ճույք են ստա­նում զվար­ճանք­նե­րով ու աշ­խար­հիկ շքե­ղու­թյամբ, ե­թե ար­հա­մար­հում են ա­ղոթքն ու դա­դա­ րում ընդ­դի­մա­նալ չա­րին, սա­տա­նա­յի գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րը ներս են սո­ ղոս­կում, և նրանք սկսում են կաս­կա­ծել ի­րենց նախ­կին փոր­ձա­ռու­թյան ճշմար­տա­ցիու­թյա­նը: Նրանք տես­նում են, որ ի­րենց բա­րո­յա­կան զո­րու­ թյու­նը թու­լա­ցել է, և սա­տա­նան նրանց հայ­տա­րա­րում է, որ կեն­դա­նի քրիս­տոն­յա­յի կյան­քով ապ­րե­լուց ոչ մի օ­գուտ չկա: Նա ա­սում է. «Այն փոր­ձա­ռու­թյու­նը, որ կար­ծում էիր, թե Աստ­ծուց է, ըն­դա­մենն ան­հե­թեթ հույ­զի ու ազ­դա­կի արդ­յունք էր»: Հենց որ մար­դը հաշ­վի է նստում չա­րի այս ա­ռա­ջար­կու­թյուն­նե­րի հետ, դրանք սկսում են ճշմար­տան­ման թվալ, և­ այդ­ժամ նրանք, ով­քեր պետք է ա­վե­լի լավ ի­մա­նա­յին, ով­քեր եր­կար փորձ են ու­նե­ցել Աստ­ծո գոր­ծում, պաշտ­պա­նում են սա­տա­նա­յի ա­ռա­ջար­կու­թյուն­նե­րը, և Սուրբ Հո­գին տրտմում է: Կան մար­դիկ, ով­քեր գրե­թե անն­կատ կեր­պով են զբա­ղեց­նում այս դիր­քը, և­ ան­մի­ջա­պես կվե­րա­կանգն­վեն, երբ գի­տակ­ ցեն ի­րենց ա­րա­ծը: Սա­կայն կան այն­պի­սիք, ով­քեր կշա­րու­նա­կեն ընդ­ դի­մա­նալ Սուրբ Հո­գուն, մինչև որ ընդ­դի­մա­նա­լը նրանց հա­մար կդառ­նա ա­ռա­քի­նու­թյուն: Վ­տան­գա­վոր բան է Սուրբ Հո­գու դրսևո­րում­նե­րին կաս­կա­ծե­լը, ո­րով­ հետև ե­թե այս ներ­գոր­ծու­թյու­նը կաս­կա­ծի տակ առն­վի, ոչ մի այլ զո­ րու­թյուն չկա, ո­րը կգոր­ծի մարդ­կա­յին սրտի վրա: Նրանք, ով­քեր Սուրբ Հո­գու գոր­ծը վե­րագ­րում են մարդ­կա­յին ու­ժե­րին՝ ա­սե­լով, թե ի­րենց վրա ինչ-որ ան­հե­թեթ զո­րու­թյուն է ի­ջել, կտրում են ի­րենց հո­գի­ներն օրհ­նու­ թյուն­նե­րի աղբ­յու­րից: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1894թ. փետր­վա­րի 13:

334

14 Ո՛Չ ՀՈՒՅԶ, Ո՛Չ ԷԼ ՀԱՓՇՏԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

նոյեմբեր

Ս­րա հա­մար այս պաշ­տոնն ու­նե­նա­լով, ինչ­պես որ ո­ղոր­մու­թյուն գտանք, չենք ձանձ­րա­նում, այլ ա­մո­թա­լի ծա­ծուկ բա­նե­րը մեր­ժել ենք, և խո­րա­ման­կու­թյամբ չենք վար­վում։ Եվ Աստ­ծո խոսքն էլ չենք ծռում, այլ ճշմար­տու­թյան հայտ­նու­թյու­նով մեր ան­ձերն ըն­դու­նե­ լի ենք ա­նում ա­մեն մարդ­կանց խղճմտան­քին՝ Աստ­ծո ա­ռա­ջին: Բ Կորն­թա­ցիս 4.1, 2:

Իմ եղ­բա՛յր, մեր շար­քե­րում գտնվող­նե­րի հա­մար վտանգ կա, որ սխալ են գոր­ծում Սուրբ Հո­գին ստա­նա­լու վե­րա­բեր­յալ: Շա­տե­րը հույ­զերն ու զգաց­մունք­նե­րի հափշ­տա­կու­թյու­նը հա­մա­րում են Սուրբ Հո­գու ներ­ կա­յու­թյան ա­պա­ցույց: Կա վտանգ, որ ճիշտ զգաց­մունք­նե­րը չեն հաս­ կաց­վի, և­ որ Քրիս­տո­սի՝ «Նրանց սո­վո­րեց­նե­լով, որ ա­մեն ինչ որ ձեզ պատ­վի­րե­ցի՝ պա­հեն» (Մատ­թեոս 28.20) խոս­քե­րը կկորց­նեն ի­րենց նշա­ նա­կու­թյու­նը: Կա վտանգ, որ յու­րօ­րի­նակ մտքերն ու սնո­տիա­պաշ­տա­ կան երևա­կա­յու­թյու­նը կզբա­ղեց­նեն Սուրբ Գր­քի տե­ղը: Ա­սա­ցե՛ք մեր ժո­ ղովր­դին, մի՛ մտա­հոգ­վեք բե­րել մի բան, ո­րը բա­ցա­հայտ­ված չէ Խոս­քում: Մոտ ե­ղեք Քրիս­տո­սին: Հի­շեք Նրա խոս­քե­րը. «Նրանց սո­վո­րեց­նե­լով, որ ա­մեն, ինչ որ ձեզ պատ­վի­րե­ցի՝ պա­հեն, և­ա­հա Ես ձեզ հետ եմ ա­մեն օր մինչև աշ­խար­հի վեր­ջը» (հա­մար 20): Նա մեզ հետ է, երբ մենք սո­վո­րեց­նում ենք Հին և Նոր Կ­տա­կա­րան­ նե­րում Նրա ա­սած խոս­քե­րը: Նա, Ով տվեց պատ­վի­րա­նը Նոր Կ­տա­ կա­րա­նում, Նա է, Ով տվեց Հին Կ­տա­կա­րա­նի ցու­ցում­նե­րը: Հին և Նոր Կ­տա­կա­րան­նե­րը եր­կուսն էլ սուրբ են, ո­րով­հետև դրանք եր­կուսն էլ պա­ րու­նա­կում են Քրիս­տո­սի բա­ռե­րը: Ա­դա­մի մե­ղան­չու­մից հե­տո երկն­քից եր­կիր ե­կող ողջ հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նը ե­ղել է Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով: Նա, ով հա­վա­տում է Հին և Նոր Կ­տա­կա­րան­նե­րի ցու­ցում­նե­րին, ով ա­նում է այն, ինչ Քրիս­տո­սը հրա­հան­գել է դրան­ցում, իր հետ մշտա­պես ու­նի Փրկ­չին: Քրես­սի հա­վա­քա­ծու, 126: Ա­ռաք­յալ­ներն ու մար­գա­րե­նե­րը, հին ժա­մա­նակ­նե­րի սուրբ մար­դիկ ի­րենց բնա­վո­րու­թուն­նե­րը չէին կա­տա­րե­լա­գոր­ծում հրաշք­նե­րով, որևէ հիաս­քանչ և­ ան­սո­վոր դրսևո­րու­մով, այլ օգ­տա­գոր­ծում էին Աստ­ծուց ի­րենց տրված կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը` վստա­հե­լով մի­միայն Քրիս­տո­սի ար­ դա­րու­թյա­նը: Եվ բո­լո­րը, ով­քեր կօգ­տա­գոր­ծեն միև­նույն մի­ջո­ցը, կա­րող են վստահ լի­նել միև­նույն արդ­յուն­քին: Վե­հա­ժո­ղո­վի օ­րա­թերթ, 1900թ. հու­լի­սի 1: Սա­տա­նան ցան­կա­նում է, որ Աստ­ծո օ­րեն­քի յու­րա­քանչ­յուր խախ­ տող ի­րեն սուրբ հայ­տա­րա­րի: Սա այն է, ինչ ա­նում է հենց ին­քը: Նա ի­րեն բա­վա­րար­ված է զգում, երբ մար­դիկ ի­րենց հա­վա­տը կա­ռու­ցում են շին­ծու ուս­մունք­նե­րի և կ­րո­նա­կան խան­դա­վա­ռու­թյան վրա, ո­րով­հետև կա­րող է նման մարդ­կանց ծա­ռա­յեց­նել հո­գի­ներ մո­լո­րեց­նե­լու իր նպա­ տա­կին: Ա­վե­տա­րան­չու­թյուն, 597: 335

15 Ո՛Չ ՀՈՒԶՄՈՒՆՔ, Ո՛Չ ԶԳԱՅԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

նոյեմբեր

Ա­մեն կող­մից քո ան­ձը բա­րի գոր­ծե­րի օ­րի­նակ դնե­լով՝ վար­դա­պե­ տու­թյան մեջ ա­նեղ­ծու­թյուն, ծան­րա­բա­րո­յու­թյուն, ող­ջա­միտ խոսք ան­մե­ղադ­րե­լի, որ հա­կա­ռա­կոր­դը ա­մա­չի՝ ձեզ վրա չար ա­սե­լու բան չու­նե­նա­լով: Տի­տոս 2.7, 8:

Տե­րը ձեզ հա­մար գործ ու­նի ա­նե­լու, և­ե­թե լսեք Նրա ձայ­նը, դուք խա­ վա­րում չեք մնա: Փր­կիչն ա­սում է. «Իմ ոչ­խար­ներն Իմ ձայ­նը լսում են, և Ես ճա­նա­չում եմ նրանց, և Իմ հետևից գա­լիս են» (Հով­հան­նես 10.27): «­Բայց օ­տա­րի հետևից չեն գնում. …­ ո­րով­հետև օ­տար­նե­րի ձայ­նը չեն ճա­նա­չում» (հա­մար 5): Ես վստահ եմ, որ Տե­րը ձեզ բա­ցա­հայ­տում է քա­վու­թյան գոր­ծի կա­տա­րե­լու­թյունն ու ա­ռա­տու­թյու­նը, որ­պես­զի ձեր սիր­տը լցվի սի­րով ու ե­րախ­տա­գի­տու­թյամբ, և­ որ­պես­զի կա­րո­ղա­նաք մյուս­նե­րին բա­ցա­հայ­տել այն, ին­չը Տե­րը բա­ցում է ձեզ: Սր­տում փո­րագր­ ված Քրիս­տո­սի պատ­կերն օ­րե­ցօր ար­տա­ցոլ­վում է բնա­վո­րու­թյան մեջ և կ­յան­քում, ո­րով­հետև մենք ներ­կա­յաց­նում ենք անձ­նա­կան Փրկ­չին: Սուրբ Հո­գին խոս­տաց­ված է բո­լո­րին, ով­քեր կխնդրեն: Երբ դուք ու­ սում­նա­սի­րում եք Սուրբ Գիր­քը, Սուրբ Հո­գին ձեր կող­քին է՝ անձ­նա­վո­ րե­լով Հի­սուս Քրիս­տո­սին: Ճշմար­տու­թյու­նը կեն­դա­նի սկզբունք է, ո­րը պետք է ըն­կալ­ման վրա փայ­լի թան­կա­գին պար­զու­թյամբ, իսկ հե­տո, օ՜, հե­տո ժա­մա­նակն է խո­սել կեն­դա­նի Քրիս­տո­սից ե­կող բա­ռե­րը: «­Մենք Աստ­ծո գոր­ծա­կից­ներ ենք» (Ա Կորն­թա­ցիս 3.9): Քրիս­տո­սը սա­մա­րա­ցի կնոջն ա­սաց. «Ե­թե Աստ­ծո պարգևը գի­տե­նա­յիր, և թե ով է Նա, որ քեզ ա­սում է, թէ՝ Տուր ինձ խմել, ա­պա դու Նրա­նից կխնդրեիր, և Նա կեն­ դա­նի ջուր կտար քեզ... ջրի աղբ­յուր, որ հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի հա­մար կբխի» (Հով­հան­նես 4.10-14): Նրանք, ով­քեր ու­նեն Քրիս­տո­սի Ա­վե­տա­րա­նի հե­ղու­մը, ո­րը գա­լիս է Սուրբ Հո­գով լցված սրտից, լույս, մխի­թա­րու­թյուն և հույս կտան այն սրտե­րին, ո­րոնք ար­դա­րու­թյան քաղց և ծա­րավ են զգում: Մենք կա­մե­ նում ենք ստեղ­ծել ոչ թե ոգևո­րու­թյուն, այլ խորն ու ե­ռան­դուն դի­տար­ կում, որ­պես­զի նրանք, ով­քեր լսեն, ա­նեն հաս­տա­տուն գործ, իս­կա­կան, ա­ռողջ, ի­րա­կան գործ, ո­րը կշա­րու­նակ­վի մինչև հա­վի­տե­նու­թյուն: Սուրբ Գր­քի հան­գիստ և­ե­ռան­դուն պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյու­նը թանկ և պտ­ղա­բեր է: Ա­հա հա­ջո­ղու­թյան գաղտ­նի­քը, քա­րո­զել կեն­դա­նի, անձ­նա­կան Փրկ­չին այն­քան պար­զու­թյամբ և­ե­ռան­դով, որ մար­դիկ կա­րո­ղա­նան հա­վա­տով կառ­չել Կ­յան­քի Խոս­քի զո­րու­թյա­նը: Փաուլ­սոն­յան հա­վա­քա­ծու, 101, 102:

336

16 ՉՓՆՏՐԵԼՈՎ ՅՈՒՐԱՀԱՏՈՒԿ ԲԱՆԵՐ

նոյեմբեր

Բայց դու խո­սիր, ինչ որ կվա­յե­լի ող­ջա­միտ վար­դա­պե­տու­թյա­նը: Տի­տոս 2.1:

Մեզ շա­րու­նա­կա­բար սպառ­նում է Ա­վե­տա­րա­նի պար­զու­թյա­նը վերևից նա­յե­լու վտան­գը: Շա­տե­րի մոտ կա մեծ ցան­կու­թյուն ցնցել աշ­ խարհն ինչ-որ յու­րա­հա­տուկ բա­նով, ին­չը մարդ­կանց կհասց­նի հոգևոր մտա­հափշ­տա­կու­թյան աս­տի­ճա­նի և կ­փո­խի ներ­կա­յիս փոր­ձի կար­գը: Ան­կաս­կած, ներ­կա­յիս փոր­ձի կար­գում փո­փո­խու­թյան կա­րիք կա, քա­նի որ ներ­կա­յիս ճշմար­տու­թյան սրբու­թյու­նը հա­վուր պատ­շա­ճի չի գի­տակց­ վում, սա­կայն մենք սրտի փո­փո­խու­թյան կա­րիք ու­նենք, և դ­րան կա­րող ենք հաս­նել միայն օրհ­նու­թյուն­նե­րի հա­մար Աստ­ծուն ան­հա­տա­պես փնտրե­լով, խնդրե­լով Նրա­նից Իր զո­րու­թյու­նը, ջեր­մե­ռանդ ա­ղո­թե­լով, որ Նրա շնոր­հը գա մեզ վրա, և­ որ մեր բնա­վո­րու­թյուն­նե­րը վե­րա­փոխ­վեն: Սա է այն փո­փո­խու­թյու­նը, ո­րի կա­րի­քը մենք ու­նենք այ­սօր, և դա ձեռք բե­րե­լու հա­մար պետք է գոր­ծադ­րենք հա­մառ ջանք և դրսևո­րենք ա­ռողջ ե­ռանդ: Մենք պետք է ան­կեղ­ծու­թյամբ հարց­նենք. «Ի՞նչ պետք է ա­նեմ փրկվե­լու հա­մար»: Մենք պետք է ի­մա­նանք, թե որ քայ­լերն են մեզ ուղ­ ղոր­դում դե­պի եր­կինք: Քրիս­տոսն Իր ա­շա­կերտ­նե­րին տվեց ճշմար­տու­թյուն­ներ, ո­րոնց կա­ յու­նու­թյու­նը, խո­րու­թյունն ու ար­ժե­քը նրանք չէին գնա­հա­տում կամ նույ­նիսկ չէին էլ ըմբռ­նում, և նույն վի­ճա­կը գո­յու­թյուն ու­նի այ­սօր Աստ­ ծո ժո­ղովր­դի մեջ: Մենք նույն­պես ձա­խո­ղել ենք ըմբռ­նե­լու և­ ըն­կա­լե­լու ճշմար­տու­թյան մե­ծու­թյու­նը, որ Աստ­ված մեզ է վստա­հել այ­սօր: Ե­թե ա­ռաջ գնանք հոգևոր գի­տու­թյան մեջ, կտես­նենք, որ ճշմար­տու­թյունն այն­պես է զար­գա­նում և­ըն­դար­ձակ­վում, որ այդ մա­սին մենք չենք էլ ե­րա­ զել: Սա­կայն եր­բեք այն չի զար­գա­նա մի ուղ­ղու­թյամբ, որ մենք երևա­կա­ յենք, թե կա­րող ենք գի­տե­նալ ժա­մե­րը և ժա­մա­նակ­նե­րը, որ Հայրն Իր իշ­խա­նու­թյան տակ դրեց: Կր­կին ու կրկին ես նա­խազ­գու­շաց­վել եմ ժա­մա­նա­կի սահ­ման­ման ա­ռու­մով: Եր­բեք նո­րից Աստ­ծո ժո­ղովր­դին չի տրվի ժա­մա­նա­կի վրա հիմն­ված լուր: Մենք չպետք է ի­մա­նանք ո՛չ Սուրբ Հո­գու հեղ­ման, ո՛չ Քրիս­տո­սի գա­լուս­տի ճշգրիտ ժա­մա­նա­կը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. մար­տի 22:

337

17 ՈՉ ՄԻ ԽԱՌՆԱՇՓՈԹՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՄ ՄՈԼԵՌԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆ

նոյեմբեր

Հաս­տատ բռնե­լով վար­դա­պե­տու­թյան հա­վա­տա­րիմ խոս­քը, որ կա­րող լի­նի ող­ջա­միտ վար­դա­պե­տու­թյու­նով հոր­դո­րել էլ, և հա­կա­ ռա­կող­նե­րին հան­դի­մա­նել էլ: Տի­տոս 1.9:

Մշ­տա­կան վտանգ կա, որ մենք թույլ կտանք մեր շար­քե­րում հայտն­ վել մի բան, ին­չը կվե­րագ­րենք Սուրբ Հո­գու ներ­գոր­ծու­թյա­նը, սա­կայն ի­րա­կա­նում այն կլի­նի մո­լե­ռան­դու­թյան հո­գու պտուղ: Քա­նի դեռ մենք թույլ ենք տա­լիս ճշմար­տու­թյան թշնա­մուն տա­նել մեզ սխալ ճա­նա­պար­ հով, մենք չենք կա­րող հույս փայ­փա­յել շա­հել սրտով ազ­նիվ­նե­րին եր­ րորդ հրեշ­տա­կի լու­րով: Մենք պետք է սրբա­գործ­վենք՝ ճշմար­տու­թյա­նը հնա­զանդ լի­նե­լով: Ես վա­խե­նում եմ այն ա­մե­նից, ինչն իր մեջ պա­րու­նա­ կում է միտքն Աստ­ծո Խոս­քում բա­ցա­հայտ­ված ճշմար­տու­թյան հաս­տա­ տուն վկա­յու­թյուն­նե­րից շե­ղե­լու մի­տում: Մենք պետք է մեր մտքե­րը բե­րենք բա­նա­կա­նու­թյան սահ­ման­նե­րից ներս, որ­պես­զի թշնա­մին ներս չմտնի և­ ա­մեն ինչ խառ­նաշ­փո­թի չվե­ րա­ծի: Կան հու­զա­կան խառն­ված­քով մար­դիկ, ով­քեր հեշ­տու­թյամբ են գնում մո­լե­ռան­դու­թյան ճա­նա­պար­հով, և­ե­թե հան­կարծ թույլ տանք մեր ե­կե­ղե­ցի­ներ մտնել ինչ-որ բան, որ նման մարդ­կանց կդրդի մեղ­քի, ա­պա շատ շու­տով կտես­նենք այս մեղ­քե­րը ծայ­րա­հեղ ծա­վալ­նե­րի հա­սած, հե­ տո, այս ան­կա­նոն տար­րե­րի ըն­թաց­քի պատ­ճա­ռով, Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­նե­րի ողջ ե­կե­ղե­ցու վրա խայ­տա­ռա­կու­թյան դրոշմ կմնա: Ես ու­սում­նա­սի­րում էի, թե ինչ­պես կրկին տպագ­րեմ վաղ փոր­ձա­ռու­ թյուն­նե­րից մի քա­նի­սը, որ­պես­զի մեր ժո­ղովր­դից շա­տե­րը տե­ղե­կաց­վեն, ո­րով­հետև վա­ղուց գի­տեի, որ մո­լե­ռան­դու­թյու­նը տար­բեր ճա­նա­պարհ­ նե­րով կրկին գլուխ է բարձ­րաց­նե­լու: Մենք պետք է ամ­րաց­նենք մեր դիր­ քե­րը՝ մնա­լով Խոս­քում և խու­սա­փե­լով բո­լոր տա­րօ­րի­նա­կու­թյուն­նե­րից ու ան­սո­վոր փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րից, ին­չը ո­մանք այդ­քան հապ­ճեպ կյու­ րաց­նեն և կ­կի­րա­ռեն: Ե­թե թույլ տանք, որ խառ­նաշ­փո­թու­թյու­նը մտնի մեր շար­քե­րը, չենք կա­րո­ղա­նա հա­վուր պատ­շա­ճի ա­վար­տին հասց­նել մեր աշ­խա­տան­քը: Ես շատ եմ վա­խե­նում, որ մո­լե­ռան­դա­կան բնույ­թի որևէ բան չբե­րեմ մեր ժո­ղովր­դի մեջ: Շատ շա­տե­րը կան, ով­քեր պետք է սրբա­գործ­վեն, սա­կայն նրանք պետք է սրբա­գործ­վեն ճշմար­տու­թյան լու­րին հնա­զանդ­ վե­լով: Ըն­տիր լու­րեր 2.43, 44:

338

18 ԱՍՏԾՈ ԳՈՐԾԸ ԲՆՈՒԹԱԳՐՎՈՒՄ Է ՀԱՆԴԱՐՏՈՒԹՅԱՄԲ

նոյեմբեր

Ա­մեն բան թող պար­կեշ­տու­թյամբ և կար­գով լի­նի: Ա Կորն­թա­ցիս 14.40:

Ես հա­նդի­պե­ցի մի զույ­գի, ով հայ­տա­րա­րում էր, որ հետևում է Աստ­ծո Խոս­քին և հա­վա­տում Վ­կա­յու­թյուն­նե­րին: Վեր­ջին եր­կու-ե­րեք տա­րի­նե­ րի ըն­թաց­քում ա­մու­սին­նե­րը տա­րօ­րի­նակ փոր­ձա­ռու­թյուն էին ու­նե­ցել: Նրանք ազ­նիվ սրտի տեր մար­դիկ էին երևում: Ես պատ­մե­ցի այս եղ­բորն ու իր կնո­ջը, որ այն փոր­ձա­ռու­թյու­նը, ո­րի մի­ջով ան­ցել էի իմ ե­րի­տա­սար­դու­թյան օ­րե­րին, 1844 թվա­կա­նից շատ կարճ ժա­մա­նակ անց, ստի­պեց ինձ լի­նել շա՜տ- շա՜տ զգույշ այն­պի­սի մի բան ըն­դու­նե­լու հար­ցում, ին­չին մենք այն ժա­մա­նակ հան­դի­պե­ցինք և ին­չը հան­դի­մա­նե­ցինք Տի­րոջ ա­նու­նով: Աստ­ծո գոր­ծին ա­վե­լի մեծ վնաս չի կա­րող հասց­վել այս ժա­մա­նակ­նե­ րում, քան ե­թե մենք թույլ տանք, որ մո­լե­ռան­դու­թյան հո­գին թա­փան­ցի մեր ե­կե­ղե­ցի­ներ` ու­ղեկց­ված տա­րօ­րի­նակ գոր­ծե­րով, ո­րոնք սխալ­մամբ ըն­կալ­վում են որ­պես Աստ­ծո Հո­գու գոր­ծեր: Երբ այս եղ­բայրն ու իր կինն ընդգ­ծե­ցին ի­րենց փոր­ձա­ռու­թյու­նը, որն ու­նե­ցել էին Սուրբ Հո­գին ա­ռա­քե­լա­կան զո­րու­թյամբ ստա­նա­լու արդ­յուն­ քում, ինձ թվաց, թե դա ճշտու­թյամբ այն փոր­ձա­ռու­թյունն էր, ո­րին մենք հան­դի­պել էինք և­որն ուղ­ղել էինք մեր վաղ փոր­ձա­ռու­թյան շրջա­նում: Մեր խո­սակ­ցու­թյան ա­վար­տին եղ­բայր Լ.-ն­ ա­ռա­ջար­կեց միա­բան ա­ղոթք ա­նել, որ մի­գու­ցե ա­ղոթ­քի ժա­մա­նակ նրա կինն զգա այն, ին­չը նրանք ինձ նկա­րագ­րել էին, և­ որ ես կա­րո­ղա­նա­յի տար­բե­րել, թե արդ­ յո՞ք դա Տի­րո­ջից էր: Ես չէին կա­րող հա­մա­ձայ­նել ա­նել սա, ո­րով­հետև ցու­ցում­ներ էի ստա­ցել, որ երբ մեկն ա­ռա­ջար­կում է ցու­ցադ­րել յու­րա­ հա­տուկ դրսևո­րում­ներ, ան­վի­ճե­լի ա­պա­ցույց է, որ դա Աստ­ծո գոր­ծը չէ: Մենք չպետք է թույլ տանք, որ­պես­զի այս փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րը ստի­ պեն մեզ հու­սալք­վել: Եր­բեմն մենք նման փոր­ձա­ռու­թյուն­ներ կու­նե­նանք: Ե­կեք տեղ չտանք տա­րօ­րի­նակ փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք իս­կա­պես միտ­քը հե­ռաց­նում են Սուրբ Հո­գու խո­րը ներ­գոր­ծու­թյու­նից: Աստ­ծո գոր­ ծը մշտա­պես բնու­թագր­վում է հան­դար­տու­թյամբ և­ ար­ժա­նա­պատ­վու­ թյամբ: Մենք չենք կա­րող թույլ տալ, որ հա­վա­նու­թյան ար­ժա­նա­նա մի բան, ին­չը շփո­թու­թյուն կբե­րի և կն­վա­զեց­նի մեր ե­ռան­դը այն մեծ գոր­ծի վե­րա­բեր­յալ, որն Աստ­ված հանձ­նա­րա­րել է մեզ կա­տա­րել աշ­խար­հում՝ պատ­րաստ­վե­լու հա­մար Քրիս­տո­սի երկ­րորդ գա­լուս­տին: Ըն­տիր լու­րեր 2.41, 42:

339

նոյեմբեր

19 ՀՈԳԵՎՈՐ ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ

Եվ հենց ա­մեն բա­ներ էլ վնաս եմ հա­մա­րում իմ Տեր Հի­սուս Քրիս­ տո­սի գե­րա­զանց գի­տու­թյան հա­մար, ո­րի պատ­ճա­ռով ա­մեն բա­նից զրկվե­ցի, և­աղբ եմ հա­մա­րում, որ Քրիս­տո­սին շա­հեմ: Փի­լիպ­պե­ցիս 3.8:

Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով մարդն ստա­նում է բա­րո­յա­կան ուժ, ո­րը փո­փո­ խում է նրա բո­լոր կապ­վա­ծու­թյուն­նե­րը, հնա­րա­վո­րու­թյուն տա­լիս մար­ դուն իր բա­րի կամ­քով աշ­խա­տել Աստ­ծո գոր­ծի հա­մար: Ե­թե ժա­մա­նա­ կին մտքի և մարմ­նի ողջ ու­ժը կենտ­րո­նա­ցած էր չա­րի գոր­ծի վրա, ա­պա Աստ­ծո Հո­գով հե­ղա­փո­խու­թյուն է տե­ղի ու­նե­նում: Սուրբ Հո­գին լու­սա­վո­ րում, նո­րո­գում և սր­բա­գոր­ծում է հո­գին: Հրեշ­տակ­ներն ա­նար­տա­հայ­ տե­լի հիաց­մուն­քով են նա­յում մար­դու մեջ Սուրբ Հո­գու գոր­ծի արդ­յուն­ քին: Քրիս­տո­սի գրա­վիչ գե­ղեց­կու­թյան բա­ցա­հայտ­մամբ, մեր հան­դեպ ու­ նե­ցած Նրա սի­րո գի­տակց­մամբ, երբ մենք դեռ մե­ղա­վոր­ներ էինք, կա­մա­ կոր սիր­տը խո­նարհ­վում և­ են­թարկ­վում է, և մե­ղա­վո­րը վե­րա­փոխ­վում ու դառ­նում է Աստ­ծո զա­վակ: Սերն այն գոր­ծիքն է, որն Աստ­ված օգ­տա­ գոր­ծում է մարդ­կա­յին սրտից մեղ­քը վե­րաց­նե­լու հա­մար: Դրա­նով է Նա փո­խում հպար­տու­թյու­նը խո­նար­հու­թյան, թշնա­մու­թյունն ու ան­հա­վա­ տու­թյու­նը՝ սի­րո և հա­վա­տի: Նա չի գոր­ծադ­րում պար­տադ­րող մի­ջոց­ ներ, Հի­սու­սը բա­ցա­հայտ­վում է հո­գուն, և­ ե­թե մար­դը հա­վա­տով նա­յի Աստ­ծո Գա­ռին, նա կապ­րի: Քրիս­տո­սը ներ­կա­յաց­վում է մարդ­կանց, որ­պես­զի նրանք կա­րո­ղա­ նան ըն­դու­նել Նրա խառն­ված­քը, Նրա կա­տա­րե­լու­թյու­նը, և­ ինչ­պես որ օ­րի­նակն է կա­տար­յալ և լիար­ժեք ա­մեն մի տար­րով, այն­պես էլ մար­դը, ով հա­մա­պա­տաս­խա­նում է Քրիս­տո­սի պատ­կե­րին, դառ­նում է լիար­ժեք Նրա­նում, քա­նի որ Քրիս­տո­սից ան­ջատ մարդ­կա­յին սրտում եր­բեք չի կա­րող ար­դա­րու­թյուն լի­նել: Երբ Հո­գին թափ­վեց երկն­քից, ե­կե­ղե­ցին հեղ­վեց լույ­սով, և Քրիս­տոսն էր այդ Լույ­սը, ե­կե­ղե­ցին լցվեց ու­րա­խու­թյամբ, և Քրիս­տոսն էր այդ ու­րա­ խու­թյան ա­ռար­կան: Երբ Հո­գին հեղ­վի Նրա ժո­ղովր­դի վրա այս օ­րե­րին, Քրիս­տո­սի ա­նու­նը կլի­նի բո­լո­րի շուր­թե­րին, Նրա սե­րը կլցնի յու­րա­քան­ չուր սիրտ, և­երբ սիր­տը գրկի Հի­սու­սին, այն կգրկի Աստ­ծուն, ո­րով­հետև Քրիս­տո­սում բնակ­ված է Աստ­վա­ծու­թյան ա­մեն լիու­թյու­նը: Երբ Քրիս­տո­ սի ար­դա­րու­թյան շո­ղե­րը փայ­լեն հո­գու վրա, փոր­ձը միահ­յուս­ված կլի­նի ու­րա­խու­թյան, երկր­պա­գու­թյան և փառ­քի հետ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­ նե­րը, 1890թ. հու­նի­սի 9:

340

20 ՀՈԳԻՆ ԲԵՐՈՒՄ Է ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆ

նոյեմբեր

Եվ հույ­սի Աստ­վա­ծը լցնի ձեզ ա­մեն ու­րա­խու­թյու­նով և խա­ղա­ ղու­թյու­նով, հա­վա­տա­լու մեջ, որ հու­սով ա­վե­լա­նաք Սուրբ Հո­գու զո­ րու­թյու­նով: Հռո­մեա­ցիս 15.13:

Շատ բան է աս­վում Սուրբ Հո­գու փո­խանց­ման մա­սին, և­ ո­մանք դա մեկ­նա­բա­նում են որ­պես վնաս ե­կե­ղե­ցի­նե­րին: Հա­վի­տե­նա­կան կյան­քը Սուրբ Գր­քի կեն­դա­նի տար­րերն ստա­նալն ու Աստ­ծո կամ­քը կա­տա­րելն է: Դա Աստ­ծո Որ­դու մար­մինն ու­տելն ու ար­յու­նը խմելն է: Այդ ա­նող­նե­րի հա­մար Ա­վե­տա­րա­նի մի­ջո­ցով կյանքն ու ան­մա­հու­թյու­նը բեր­վում են լույ­ սի ներ­քո, քա­նի որ Աստ­ծո Խոսքն ի­րա­կա­նու­թյուն է և ճշմար­տու­թյուն, հո­գի է և կ­յանք: Հի­սուս Քրիս­տո­սին որ­պես ի­րենց անձ­նա­կան Փր­կիչ ըն­ դու­նող­նե­րի ա­ռա­վե­լու­թյունն է Աստ­ծո Խոս­քով սնվե­լը: Սուրբ Հո­գու ազ­ դե­ցու­թյունն այդ Խոս­քը` Աստ­վա­ծա­շուն­չը, դարձ­նում է ան­մահ ճշմար­ տու­թյուն, ո­րը ա­ղոթ­քով ո­րո­նո­ղին հոգևոր ջլեր և մ­կան­ներ է տա­լիս: «Քն­նեք գրքե­րը», հայ­տա­րա­րեց Քրիս­տո­սը, «որ դուք կար­ծում եք, թե նրան­ցով ու­նեք հա­վի­տե­նա­կան կյանք, և նրանք են, որ Ինձ հա­մար վկա­յում են» (Հով­հան­նես 5.39): Խո­րը փո­րող­նե­րը բա­ցա­հայ­տում են ճշմար­տու­թյան թաքն­ված գան­ձե­րը: Սուրբ Հո­գին ներ­կա է ջեր­մե­ռանդ փնտրո­ղի հետ: Նրա լու­սա­վո­րու­թյու­նը փայ­լում է Խոս­քի վրա` կնքե­լով ճշմար­տու­թյու­նը մտքում նոր, թարմ կարևո­րու­թյամբ: Ո­րո­նո­ղը լցվում է խա­ղա­ղու­թյան և­ու­րա­խու­թյան զգա­ցո­ղու­թյամբ, ինչ­պի­սին նախ­կի­նում եր­բեք չի զգա­ցել: Ճշմար­տու­թյան գի­նը գի­տակց­վում է ինչ­պես եր­բեք նախ­կի­նում: Նոր, երկնա­յին լույս է փայ­լում Խոս­քի վրա` լու­սա­վո­րե­լով այն, կար­ծես յու­րա­քանչ­յուր տառ ոս­կե­զօծ է: Աստ­ված Ինքն է խո­սում մտքի և սր­տի հետ` Խոս­քը հո­գի և կ­յանք դարձ­նե­լով: Խոս­քի յու­րա­քանչ­յուր ճշմա­րիտ ո­րո­նող իր սիր­տը բարձ­րաց­նում է առ Աստ­ված` ա­ղեր­սե­լով Հո­գու օգ­նու­թյու­նը: Եվ նա շու­տով բա­ցա­հայ­ տում է այն, ինչն ի­րեն վեր է հա­նում կեղծ ու­սուց­չի շին­ծու պնդում­նե­րից, ում թույլ ու ե­րե­րուն տե­սու­թյուն­նե­րը հիմ­նա­վոր­ված չեն կեն­դա­նի Աստ­ծո Խոս­քով: Ձե­ռագ­րեր 21.131, 132:

341

21 ՆԱ ԿԱՆՉՈՒՄ Է ՈՒՐԱԽ ՓԱՌԱԲԱՆՈՒԹՅԱՆ

նոյեմբեր

Ու­րախ ե­ղեք Տե­րում ա­մեն ժա­մա­նակ. դարձ­յալ ա­սում եմ՝ ու­րախ ե­ղեք: Փի­լի­պե­ցիս 4.4:

Ա­ղո­թեք, ա­ղո­թեք ե­ռան­դով և­ ա­ռանց դա­դա­րի, սա­կայն մի մո­ռա­ցեք փա­ռա­բա­նել: Յու­րա­քանչ­յուր Աստ­ծո զա­վակ պետք է ար­դա­րաց­նի Նրա բնա­վո­րու­թյու­նը: Դուք կա­րող եք մե­ծա­րել Տի­րո­ջը, կա­րող եք ցույց տալ պահ­պա­նող շնոր­հի զո­րու­թյու­նը: Շատ են այն մար­դիկ, ով­քեր չեն գնա­հա­ տում ո՛չ Աստ­ծո մեծ սե­րը, ո՛չ էլ Հի­սու­սի աստ­վա­ծա­յին կա­րեկ­ցան­քը: Շա­ տերն էլ նույ­նիսկ քա­մահ­րան­քով են վե­րա­բեր­վում փրկագն­ման ծրագ­րում ներ­կա­յաց­ված ան­զու­գա­կան շնոր­հին: Այս մեծ փրկու­թյան բո­լոր հա­ղոր­դա­ կից­նե­րը ո­րո­շա­կիո­րեն ու հստակ կեր­պով չեն նա­յում այս հար­ցին: Նրանք չեն մշա­կում ե­րախ­տա­պարտ սրտեր: Սա­կայն փրկագն­ման թե­ման այն­քան խորն է ու կարևոր, որ հրեշ­տակ­նե­րին խիստ հու­զում է, և նրանք ու­զում են զբաղ­վել դրա­նով. կլի­նի գի­տու­թյուն, և փրկ­ված­նե­րի եր­գը կթևա­ծի հա­վի­ տե­նու­թյան ա­նան­ցա­նե­լի դա­րե­րում: Արդ­յո՞ք փրկագն­ման հար­ցը ար­ժա­ նի չէ խնամ­քով ու­սում­նա­սի­րու­թյան և խորհր­դա­ծու­թյան այժմ: Չ­պե՞տք է արդ­յոք մենք փա­ռա­բա­նենք Աստ­ծուն սրտով, հո­գով և բարձ­րա­ձայն «Նրա հրաշք­նե­րի հա­մար, որ ա­րեց մարդ­կանց որ­դի­նե­րին» (Սաղ­մոս 107.8): Փա­ռա­բա­նեք Տի­րոջն Իր ժո­ղովր­դի մեջ: Երբ Տի­րոջ խոս­քը խոս­վեց հին հրեա­նե­րին, հրա­մա­նը հետև­յալն էր. «Եվ բո­լոր ժո­ղո­վուրդն ա­սի. Ա­մեն» (Սաղ­մոս 106.48): Երբ ուխ­տի տա­պա­նա­կը բեր­վեց Դավ­թի քա­ղաք, ու­րա­ խու­թյան և հաղ­թա­նա­կի սաղ­մոս երգ­վեց, «Եվ բո­լոր ժո­ղո­վուրդն ա­սաց՝ Ա­մեն և­ օրհ­նեց Տի­րո­ջը» (Ա Մ­նա­ցոր­դաց 16.36): Այս ջերմ ար­ձա­գանքն ա­պա­ցույց էր, որ նրանք հաս­կա­ցան խոս­ված խոսքն ու միա­բան­վե­ցին Աստ­ծուն երկր­պա­գե­լու: Մեր կրո­նա­կան ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րում չա­փից շատ ձևա­կա­նու­թյուն կա: Տե­րը կցան­կա­նար, որ­պես­զի Իր ծա­ռա­յող­նե­րը քա­րո­զեին Խոս­քը Սուրբ Հո­ գուց դրված, և լ­սող­ներն էլ չմնա­յին ծույլ ան­տար­բե­րու­թյան մեջ՝ ար­ձա­գանք չտա­լով աս­վա­ծին: Այդ կերպ ան­հա­վա­տի ստա­ցած տպա­վո­րու­թյու­նը ոչ այլ ինչ է, քան բա­րեն­պաստ հող Քրիս­տո­սի կրո­նի հա­մար: Այս ձանձ­րա­լի, ան­ հոգ քրիս­տոն­յա­նե­րը ե­ռան­դից ու փա­ռա­սի­րու­թյու­նից զուրկ չեն, երբ հեր­թը հաս­նում է աշ­խար­հա­յին գոր­ծե­րին, բայց հա­վի­տե­նա­կան կարևո­րու­թյան ար­ժեք­նե­րը նրանց խո­րու­թյամբ չեն հու­զում: Աստ­ծո լրա­բեր­նե­րի մի­ջո­ցով հա­ղոր­դակց­վող Նրա ձայ­նը կա­րող է լի­նել հա­ճե­լի երգ, սա­կայն դրա սուրբ նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րը, հան­դի­մա­նու­թյուն­նե­րը և խ­րա­խու­սանք­նե­րը բո­ լորն ա­նու­շադ­րու­թյան են մատ­նում: Աշ­խար­հի հո­գին կաթ­վա­ծա­հար է ա­րել նրանց: Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­նե­րը խոս­վում են ծանր ա­կանջ­նե­րին և կարծր ու չտպա­վոր­վող սրտե­րին: Պետք է լի­նեն ար­թուն, ակ­տիվ ե­կե­ղե­ցի­ ներ՝ Քրիս­տո­սի ծա­ռա­յող­նե­րին քա­ջա­լե­րե­լու, ա­ջակ­ցե­լու և հո­գի­նե­րի փրկու­ թյան գոր­ծում նրանց օգ­նե­լու հա­մար: Որ­տեղ ե­կե­ղե­ցին քայ­լում է լույ­սի մեջ, այն­տեղ միշտ կլի­նեն ու­րախ, սրտից բխած պա­տաս­խան­ներ և զ­վարթ փա­ ռա­բա­նու­թյան խոս­քեր: Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 5.317, 318: 342

22 ԴՐՍԵՎՈՐՎԱԾ ԵՂԲԱՅՐԱԿԱՆ ՍԵՐ

նոյեմբեր

Եվ հա­վա­տաց­յալ­նե­րի բազ­մու­թյան սիր­տը և հո­գին մեկ էր. Եվ ոչ ոք չէր ա­սում իր ստաց­ված­քի մե­կի հա­մար՝ թե ի­րենն է. Այլ նրանց հա­մար ա­մեն բա­նե­րը հա­սա­րա­կաց էին: Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.32:

Սուրբ Գիր­քը հայ­տա­րա­րում է. «Ո­րով­հետև նրանց մեջ ոչ մե­կը կա­րո­ տու­թյուն չու­ներ», և պատմ­վում է, թե ինչ­պես էր կա­րի­քը բա­վա­րար­վում: Հա­վա­տաց­յալ­նե­րից նրանք, ով­քեր ու­նեց­վածք և գու­մար ու­նեին, ու­րա­ խու­թյամբ զո­հա­բե­րում էին ծայ­րա­հեղ կա­րիք­նե­րի հա­մար: Վա­ճա­ռե­լով ի­րենց տներն ու հո­ղե­րը՝ նրանք բե­րում էին գու­մար­ներն ու դնում ա­ռաք­ յալ­նե­րի ոտ­քե­րի ա­ռաջ, «և­ ա­մեն մե­կին տրվում էր, ինչ որ պետք էր ու­ նե­նում» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.34, 35): Հա­վա­տաց­յալ­նե­րի այս ա­ռա­տա­ձեռ­նու­թյու­նը Սուրբ Հո­գու հեղ­ման արդ­յունք էր: Ա­վե­տա­րա­նին դար­ձի ե­կած­նե­րի «սիր­տը և հո­գին մեկ էր»: Մեկ ընդ­հա­նուր շահ էր կա­ռա­վա­րում նրանց՝ ի­րենց վստահ­ված ա­ռա­քե­ լու­թյան հա­ջո­ղու­թյու­նը, իսկ ա­գա­հու­թյու­նը տեղ չու­ներ նրանց կյան­քում: Սերն ի­րենց եղ­բայր­նե­րի նկատ­մամբ և­այն գոր­ծը, ո­րը նրանք ներ­կա­յաց­ նում էին, ա­վե­լի մեծ էր, քան ու­նեց­ված­քի և փո­ղի հան­դեպ սե­րը: Նրանց գոր­ծե­րը վկա­յում էին, որ նրանք մարդ­կանց հո­գի­ներն ա­վե­լի բարձր էին գնա­հա­տում, քան երկ­րա­յին հարս­տու­թյու­նը: Այս­պես կլի­նի միշտ, երբ Աստ­ծո Հո­գին տի­րի մար­դու հո­գուն, սրտին ու կյան­քին: Նրանք, ում սրտե­րը լցված են Քրիս­տո­սի սի­րով, կհետևեն Նրա օ­րի­նա­կին, Ով մեզ հա­մար աղ­քա­տա­ցավ, որ­պես­զի Իր աղ­քա­տու­ թյան մի­ջո­ցով մենք հարս­տա­նանք: Աստ­ծուց որ­պես պարգև ստա­ցած փո­ղը, ժա­մա­նա­կը, ազ­դե­ցու­թյու­նը նրանք կգնա­հա­տեն որ­պես Ա­վե­տա­ րա­նի գործն ա­ռաջ տա­նե­լու մի­ջոց: Այդ­պես էր վաղ ե­կե­ղե­ցում: Եվ երբ այ­սօր­վա ե­կե­ղե­ցում տես­նում ենք, որ Սուրբ Հո­գու զո­րու­թյամբ ան­դամ­ նե­րը հրա­ժար­վում են աշ­խար­հա­յին ար­ժեք­նե­րից և ցան­կա­նում են զո­ հա­բե­րու­թյուն­ներ կա­տա­րել, որ­պես­զի ի­րենց ըն­կեր­նե­րը լսեն Ա­վե­տա­ րա­նի լու­րը, հռչակ­ված ճշմար­տու­թյու­նը զո­րեղ ազ­դե­ցու­թյուն կու­նե­նա ունկն­դիր­նե­րի վրա: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 70, 71:

343

23 ՑՈՒՑԱԴՐՎԱԾ ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԲԱՐԵՀԱՃՈՒԹՅՈՒՆ

նոյեմբեր

Ո­րով­հետև ի­րենց կա­րո­ղու­թյան չափ, վկա­յում եմ, և կա­րո­ղու­ թյու­նից էլ ա­վե­լի հո­ժար կամ­քով: Շատ ա­ղա­չան­քով ա­ղա­չում էին մեզ, որ այն պաշ­տո­նի ըն­ծան և պաշ­տո­նի հա­ղոր­դու­թյու­նը՝ սուր­բե­ րի հա­մար, ըն­դու­նենք մենք: Բ Կորն­թա­ցիս 8.3, 4:

Հետզ­հե­տե իր սահ­ման­ներն ըն­դար­ձա­կող Ա­վե­տա­րանն ա­վե­լի մեծ նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­ներ էր պա­հան­ջում՝ ա­ջակ­ցե­ լու պա­տե­րազ­մին Քրիս­տո­սի մա­հից հե­տո, և սա ո­ղոր­մու­թյուն տա­լու օ­րենքն ա­վե­լի հրա­տապ կա­րիք դարձ­րեց, քան այն հրեա­կան կա­ռա­վա­ րու­թյան ներ­քո էր: Այժմ Աստ­ված պա­հան­ջում է ա­վե­լի շատ ըն­ծա­ներ, քան ե­ղել է աշ­խար­հի որևէ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում: Քրիս­տո­սի սահ­մա­ նած սկզբունքն այն է, որ նվեր­ներն ու ըն­ծա­նե­րը լի­նեն հա­մա­չափ այն լույ­սին և­ օրհ­նու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք մար­դը վա­յե­լում է: Նա ա­սել է. «Այն ա­մե­նին, որ շատ տրվեց, նրա­նից շատ կուզ­վի» (Ղու­կաս 12.48): Քրիս­տո­նեա­կան դա­րաշր­ջա­նի օրհ­նու­թյուն­ներն ա­ռա­ջին ա­շա­կերտ­ նե­րի կող­մից պա­տաս­խան­վում էին բա­րե­գոր­ծու­թյան և­ ա­ռա­տա­ձեռ­ նու­թյան գոր­ծե­րով: Քրիս­տո­սի` Իր ա­շա­կերտ­նե­րին թող­նե­լուց և­եր­կինք համ­բարձ­վե­լուց հե­տո Սուրբ Հո­գու հե­ղումն ա­ռաջ­նոր­դեց նրանց ինք­ նա­մերժ­ման և­ ինք­նա­զո­հու­թյան՝ ու­րիշ­նե­րի փրկու­թյան հա­մար: Երբ Ե­րու­սա­ղե­մում խեղճ սուր­բե­րը մտա­հո­գու­թյան մեջ էին, Պո­ղո­սը գրում է հե­թա­նոս նո­րա­դարձ­նե­րին բա­րե­գոր­ծու­թյան վե­րա­բեր­յալ և­ ա­սում. «­Բայց ինչ­պես ա­մեն բա­նի մեջ ա­վե­լա­նում եք հա­վա­տով, և խոս­քով, և գի­տու­թյու­նով, և­ ա­մեն ջան­քով և ձեր սի­րով դե­պի մեզ, որ­պես­զի այդ շնորհ­քումն էլ ա­վե­լա­նաք» (Բ Կորն­թա­ցիս 8.7): Այս­տեղ բա­րե­գոր­ծու­թյու­ նը դրվում է հա­վա­տի, սի­րո և ք­րիս­տո­նեա­կան ջան­քի կող­քին: Նրանք, ով­քեր կար­ծում են, թե կա­րող են լի­նել լավ քրիս­տոն­յա­ներ, և փա­կում են ի­րենց ա­կանջ­ներն ու սիր­տը ա­ռա­տա­ձեռ­նու­թյանն ուղղ­ ված Աստ­ծո կո­չե­րի դեմ, չա­րա­չար մո­լո­րու­թյան մեջ են: Կան մար­դիկ, ով­ քեր լի են ճշմար­տու­թյան հան­դեպ մեծ սի­րով և բա­ռե­րի մա­կար­դա­կում հե­տաքրքր­ված են գոր­ծի ա­ռա­ջըն­թա­ցով, սա­կայն ո­չինչ չեն ա­նում այդ ա­ռա­ջըն­թա­ցի հա­մար: Նման­նե­րի հա­վա­տը մե­ռած է, ե­թե կա­տար­յալ չի լի­նում գոր­ծե­րով: Աստ­ված եր­բեք նման բան թույլ չի տվել, որ դար­ձի բե­ րի մար­դուն և թող­նի նրան ա­գա­հու­թյան իշ­խա­նու­թյան տակ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1874թ. օ­գոս­տո­սի 25:

344

24 ՆԱԽԱՊԱՇԱՐՄՈՒՆՔՆ ՈՒ ՌԱՍԻԶՄԸ ԿՈՐԾԱՆՎԱԾ ԵՆ

նոյեմբեր

Ո­րով­հետև ա­մենքդ, որ Քրիս­տո­սում մկրտվե­ցիք, Քրիս­տո­սին հա­գած եք։ Այլևս ոչ Հրեա կա և­ոչ Հույն, ոչ ծա­ռա կա և­ոչ ա­զատ, ոչ ա­րու կա և­ ոչ էգ, ո­րով­հետև դուք ա­մենքդ մեկ եք Քրիս­տոս Հի­սու­ սում: Գա­ղա­տա­ցիս 3.27, 28:

Աստ­ված խտրա­կա­նու­թյուն չի դնում ազ­գու­թյան, ռա­սա­յի կամ կաս­ տա­յի միջև: Նա է ողջ մարդ­կու­թյան Ա­րա­րի­չը: Բո­լոր մար­դիկ պատ­կա­ նում են նույն ըն­տա­նի­քին ա­րար­չա­գոր­ծու­թյամբ և փր­կագն­մամբ: Քրիս­ տո­սը ե­կավ, որ­պես­զի քան­դի բո­լոր բա­ժա­նող պա­տե­րը, բա­ցի տա­ճա­րի սրահ­նե­րից, և յու­րա­քանչ­յուր մարդ կա­րո­ղա­նա ա­զա­տո­րեն մո­տե­նալ Աստ­ծուն: Քրիս­տո­սի ա­ռակ­նե­րը, 386: Աստ­վա­ծաշն­չի կրո­նը խտրա­կա­նու­թյուն չի դնում մաշ­կի գույ­նի կամ կաս­տա­յի միջև: Այն ար­հա­մար­հում է աս­տի­ճա­նը, հարս­տու­թյու­նը, աշ­ խար­հա­յին պա­տի­վը: Աստ­ված մար­դուն գնա­հա­տում է իբրև մարդ: Աստ­ծո մոտ բնա­վո­րու­թյունն է ո­րո­շում նրա ար­ժե­քը: Եվ մենք պետք է ճա­նա­չենք Քրիս­տո­սի Հո­գին, Ում մեջ Նա բա­ցա­հայտ­ված է: Վ­կա­յու­ թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 9.223: Այս­պի­սով, Քրիս­տո­սը փոր­ձում էր սո­վո­րեց­նել ա­շա­կերտ­նե­րին այն ճշմար­տու­թյու­նը, որ Աստ­ծո թա­գա­վո­րու­թյու­նում չկան սահ­մա­նագ­ծեր, չկան կաս­տա­ներ, չկա բարձ­րաշ­խար­հի­կու­թյուն, և­ որ նրանք պետք է գնան բո­լոր ազ­գե­րի մոտ՝ տա­նե­լով նրանց Փրկ­չի սի­րո լու­րը: Գործք ա­ռա­քե­լոց, 20: Հերձ­վա­ծո­ղու­թյան, կաս­տա­նե­րի և ռա­սա­նե­րի պա­տե­րը կփլուզ­վեն, երբ իս­կա­կան ա­վե­տա­րան­չա­կան հո­գին մտնի մար­դու սիր­տը: Նա­խա­ պա­շար­մուն­քը վե­րա­նում է Աստ­ծո սի­րով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1896թ. հուն­վա­րի 21: Բա­ժա­նող պա­տեր են կա­ռուց­վել սպի­տա­կա­մորթ­նե­րի և սևա­մորթ­ նե­րի միջև: Այս նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րի պա­տե­րը կկոր­ծան­վեն ինչ­պես Ե­րի­քո­վի պա­տե­րը, երբ քրիս­տոն­յա­նե­րը հնա­զանդ­վեն Աստ­ծո Խոս­քին, ո­րը նրանց խրա­խու­սում է ու­նե­նալ գե­րա­զանց սեր՝ ի­րենց Տի­րոջ և­ ան­ կողմ­նա­կալ սեր՝ ի­րենց դրա­ցու նկատ­մամբ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. դեկ­տեմ­բե­րի 17: Երբ Սուրբ Հո­գին հեղ­վի, մարդ­կու­թյու­նը հաղ­թա­նակ կտա­նի նա­խա­ պա­շար­մունք­նե­րի դեմ և կփնտ­րի մարդ ա­րա­րա­ծի հո­գու փրկու­թյու­նը: Աստ­ված կկա­ռա­վա­րի մտքե­րը: Մարդ­կա­յին սրտե­րը կսի­րեն այն­պես, ինչ­պես Քրիս­տոսն էր սի­րում: Եվ շա­տե­րը մաշ­կի գույ­նի հար­ցին բո­լո­րո­ վին այլ մո­տե­ցում կցու­ցա­բե­րեն, քան ա­նում են հի­մա: Քրիս­տո­սի պես սի­րե­լը բարձ­րաց­նում է միտ­քը մա­քուր, երկ­նա­յին, ա­նանձ­նա­սեր մթնո­ լորտ: Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 9.209: 345

25 ԵՍԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒ ԱՆԱԶՆՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԵՌԱՆՈՒՄ ԵՆ

նոյեմբեր

Եվ ա­մեն ան­ձի վրա վախ ե­կավ. Շատ հրաշք­ներ և նշան­ներ էլ էին գործ­վում ա­ռաք­յալ­նե­րի ձեռ­քով։ Եվ բո­լոր հա­վա­տաց­յալ­ներն ի­րար հետ մեկ­տեղ էին, և­ ա­մեն բան հա­սա­րա­կաց ու­նեին։ Եվ ապ­րանք­ նե­րը և բո­լոր բա­նե­րը ծա­խում էին, և բաշ­խում էին այն ա­մե­նին, ում ինչ բան որ պետք էր լի­նում: Գործք ա­ռա­քե­լոց 2.43-45:

Աստ­ծո ժլա­տու­թյան պատ­ճա­ռով չէ, որ մեր ե­կե­ղե­ցի­նե­րում Սուրբ Հո­գու ե­րաշտ է տի­րում: Այս ե­րաշ­տը մի­միայն ե­կե­ղե­ցի­նե­րը կա­րող են փո­խել: Աստ­ված ա­սում է Իր ժո­ղովր­դին. «­Վեր կաց և հե­տաքրքր­վիր սուրբ բա­նե­րով»: Որ­տե՞ղ է մեր հա­վա­տը: Ին­չո՞վ ենք մենք ա­պա­հո­վում Հի­սուս Քրիս­տո­սի հետ պատ­շաճ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ: Հետևո՞ւմ ենք արդ­յոք Նրան ինք­նա­մերժ­ման և հաս­տա­տու­նու­թյան մեջ: Ըմբռ­նու­մո՞վ ենք արդ­յոք խո­սում ճշմար­տու­թյան մա­սին: Երբ Աստ­ված հե­ղի Իր Հո­գին ե­կե­ղե­ցի­նե­րի վրա, դրանք պտուղ կտան Իր փառ­քի հա­մար: Հո­գու սու­ րը` օժտ­ված նո­րո­վի զո­րու­թյամբ, կկտրի եր­կու կող­մով: Աստ­ծո այ­գում կարևոր աշ­խա­տանք կա ա­նե­լու: Եր­րորդ հրեշ­տա­կի լու­րը պետք է բարձ­րա­ձայն հռչակ­վի երկ­րագն­դի վրա: Ա­նազն­վու­թյուն հա­րու­ցող գոր­ծի յուր­աքանչ­յուր հետք, ե­սա­սի­րու­թյան յու­րա­քանչ­յուր թե­լիկ պետք է մաքր­վի վեր­ջին անձրևով: Ողջ կռա­պաշ­տու­թյու­նը պետք է վե­րա­նա: Թող որ ա­մեն զո­հա­սե­ղան տա­պալ­վի, բա­ցի այն մե­կից՝ Գող­ գո­թա­յի խա­չից, որ սրբաց­նում է ըն­ծան և­ըն­ծա­յո­ղին: Նոր տա­րածք­ներ պետք է ա­վե­լա­նան Աստ­ծո թա­գա­վո­րու­թյա­նը: Բա­ րո­յա­կան այ­գու նոր հո­ղա­տա­րածք­ներ պետք է մշակ­վեն որ­պես Տի­րոջ այ­գի: Աստ­ծո օ­րեն­քի պա­տի­վը պետք է պաշտ­պան­վի չըն­կած աշ­խարհ­ նե­րի, տիե­զեր­քի և­ըն­կած աշ­խար­հի ա­ռաջ: Կ­գա դա­ժան հա­լա­ծանք, սա­ կայն երբ Սիո­նը վեր հառ­նի և հագ­նի իր հրա­շա­գեղ զգես­տը, նա կփայ­լի սրբու­թյան գե­ղեց­կու­թյամբ: Աստ­ված նա­խա­տե­սել է, որ մենք ա­վե­լի շատ կյանք և զո­րու­թյուն ու­նե­նանք, ո­րով­հետև Աստ­ծո փառ­քը բարձ­րա­ցել է ե­կե­ղե­ցու վրա: Ե­թե ճմար­տու­թյունն ըն­դուն­վի, խղճուկ ամ­լու­թյուն այլևս չի լի­նի: Քրիս­տո­սի Խոս­քը հա­վի­տե­նա­կան կյանք է ըն­դու­նո­ղի հա­մար: Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սուց­ման դպրոց, 1903թ. դեկ­տեմ­բե­րի 1:

346

26 ՎԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՎԱԽԸ ՀԵՌԱՑԵԼ Է

նոյեմբեր

Եվ ա­սաց. Չէ՞ որ պատ­վի­րե­լով պատ­վի­րե­ցինք ձեզ, որ չսո­վո­րեց­ նեք այդ ա­նու­նով. Եվ ա­հա Ե­րու­սա­ղե­մը լցրիք ձեր ուս­մուն­քով, և կա­մե­նում եք այն մար­դի ար­յու­նը մեզ վրա բե­րել։ Պետ­րո­սը և­ա­ռաք­ յալ­նե­րը պա­տաս­խա­նե­լով ա­սա­ցին. Աստ­ծուն պետք է ա­վե­լի հնա­ զանդ­վել, քան թե մարդ­կանց: Գործք ա­ռա­քե­լոց 5.28, 29:

Ես լսում էի սպա­ռա­զին­ված­նե­րին մե­ծա­գույն զո­րու­թյամբ ճշմար­տու­ թյու­նը խո­սե­լիս: Այն արդ­յու­նա­վետ էր: Ես տե­սա նրանց, ով­քեր կապ­ ված էին. կա­նայք՝ կապ­ված ի­րենց ա­մու­սին­նե­րի կող­մից, ե­րե­խա­ներ՝ կապ­ված ի­րենց ծնող­նե­րի կող­մից: Ազ­նիվ­նե­րը, ում հետ են պա­հել կամ կան­խել ճշմար­տու­թյու­նը լսե­լուց, այժմ ան­համ­բե­րու­թյամբ կառ­չել էին ներ­կա­յաց­ված ճշմար­տու­թյա­նը: Նրանց ողջ վա­խը հա­րա­զատ­նե­րից վե­րա­ցել էր: Միայն ճշմար­տու­թյունն էր վեր հառ­նում նրանց ա­ռաջ: Այն ա­վե­լի թանկ ու ար­ժե­քա­վոր էր, քան կյան­քը: Նրանք ծա­րավ էին ճշմար­ տու­թյա­նը: Ես հարց­րե­ցի, թե ի՞նչն էր այս մեծ փո­փո­խու­թյան պատ­ճա­ ռը: Մի հրեշ­տակ պա­տաս­խա­նեց. «­Վեր­ջին անձրևը: Տի­րոջ ներ­կա­յու­ թյու­նից ե­կող թար­մու­թյու­նը: Եր­րորդ հրեշ­տա­կի բարձր գոչ­յու­նը»: Այս ընտր­ված­նե­րի հետ մե­ծա­գույն զո­րու­թյուն կար: Հրեշ­տակն ա­սաց. «­Նա­յի՛ր»: Իմ ու­շադ­րու­թյու­նը թեք­վեց դե­պի չա­րերն ու ան­հա­վատ­նե­րը: Նրանք բո­լո­րը վրդով­ված էին: Աստ­ծո ժո­ղովր­դի ե­ռանդն ու զո­րու­թյու­ նը բոր­բո­քել և զայ­րաց­րել էր նրանց: Շ­փոթ­մունք ու միայն շփոթ­մունք էր ա­մեն անկ­յու­նում: Ես տե­սա, թե ինչ դա­վեր էին նյութ­վում Աստ­ծո լույսն ու զո­րու­թյունն ու­նե­ցող­նե­րի խմբի դեմ: Խա­վա­րը սաստ­կա­նում էր նրանց շուր­ջը, բայց նրանք կանգ­նած էին՝ ար­դա­րաց­ված Աստ­ծուց և Նրան վստա­հե­լով: Ես տե­սա, որ նրանք մտա­մո­լոր էին: Հե­տո ես տե­սա, որ նրանք ե­ռան­դուն կեր­պով կան­չում են Աստ­ծուն: Գի­շեր ու ցե­րեկ նրանց լա­ցը չէր դա­դա­րում: Ես լսում էի հետև­յալ խոս­ քե­րը. «­Տեր Աստ­ված, թող լի­նի Քո կամ­քը: Ե­թե դա կա­րող է փա­ռա­վո­րել Քո ա­նու­նը, փա­խուս­տի ճա­նա­պարհ տուր Քո ժո­ղովր­դին, մեզ ա­զա­տիր շրջա­պա­տող ան­հա­վատ­նե­րից: Նրանք մեզ հա­մար մահ են ո­րո­շել, սա­ կայն Քո բա­զու­կը կա­րող է փրկու­թյուն բե­րել»: Ս­րանք այն բո­լոր բա­ռերն են, ո­րոնք կա­րող եմ վեր­հի­շել: Նրանք կար­ծես խո­րա­պես զգում էին ի­րենց ա­նար­ժան լի­նելն ու ամ­բող­ջո­վին հանձն­վել էին Աստ­ծո կամ­քին: Եվ ա­մեն մե­կը, ա­ռանց բա­ցա­ռու­թյան, ջեր­մե­ռանդ ա­ղեր­սում էր և պայ­ քա­րում ա­զա­տագ­րու­թյան հա­մար, ինչ­պես Հա­կո­բը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1857թ. դեկ­տեմ­բե­րի 31:

347

27 ՍԱՏԱՆԱՅԻ ԲԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲՈՐԲՈՔՎՈՒՄ Է

նոյեմբեր

Ձեր բո­լոր հոգ­սը Նրա վրա գցեք, ո­րով­հետև Նա հոգս է ա­նում ձեզ հա­մար։ Ար­թուն ե­ղեք, հսկում ա­րեք, ո­րով­հետև ձեր ո­սոխ թշնա­մին՝ սա­տա­նան, գո­ռոզ առ­յու­ծի պես ման է գա­լիս և­ո­րո­նում է, թե ո­րին կուլ տա: Ա Պետ­րոս 5.7, 8:

Ե­թե աշ­խար­հը պետք է հան­դի­ման­վի մեղ­քի հա­մար որ­պես Աստ­ծո օ­րեն­քը խախ­տող, մի­ջամ­տու­թյու­նը պետք է լի­նի Սուրբ Հո­գու կող­մից իբրև գոր­ծիք օգ­տա­գործ­վող մարդ­կանց մի­ջո­ցով: Այժմ ե­կե­ղե­ցին պետք է մի կողմ շպրտի իր մահ­վան թմբի­րը, ո­րով­հետև Տերն սպա­սում է օրհ­ նե­լու Իր ժո­ղովր­դին, ով կճա­նա­չի օրհ­նու­թյու­նը, երբ այն գա, և կ­տա­րա­ ծի այն պարզ և­ուժ­գին լույ­սի շո­ղե­րով: «Եվ ձեզ վրա մա­քուր ջուր պի­տի սրսկեմ, և մա­քուր պի­տի լի­նեք... Եվ Իմ Հո­գին պի­տի դնեմ ձեր մեջ և պի­տի ա­նեմ, որ Իմ օ­րեն­քի մեջ վար­վեք» (Ե­զե­կիել 36.25-27): Ե­կե­ղե­ցու ա­մա­յու­թյու­նը կդառ­նա պտղա­բեր այ­գի, իսկ պտղա­բեր այ­ գին` ան­տառ՝ մի­միայն Իր ժո­ղովր­դի վրա հեղ­ված Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով: Երկ­նա­յին ու­ժե­րը եր­կար են սպա­սել մարդ­կանց և­ ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­ րին, որ­պես­զի հա­մա­գոր­ծակ­ցեն ի­րենց հետ կա­տար­վե­լիք մե­ծա­գույն գոր­ծում: Նրանք սպա­սում են քեզ: Այն­քան լայ­նար­ձակ է դաշ­տը, այն­քան ըմբռ­նե­լի՝ ծրա­գի­րը, որ յու­րա­քանչ­յուր սրբա­գործ­ված սիրտ կներգ­րավ­վի ծա­ռա­յու­թյան մեջ որ­պես աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյան մաս­նա­կից: Միև­նույն ժա­մա­նակ կլի­նի զո­րու­թյուն, որն ա­մեն ինչ ներքևից կբոր­ բո­քի: Չար հրեշ­տակ­նե­րի գոր­ծու­նեու­թյու­նը կդրսևոր­վի մո­լո­րու­թյուն­ նե­րի, խա­բեու­թյուն­նե­րի, ա­ղետ­նե­րի մեջ, դժբախտ պա­տա­հար­նե­րում և­ ան­սո­վոր տե­սա­կի հան­ցա­գոր­ծու­թյուն­նե­րում: Մինչ Աստ­ված գոր­ծի է դնում ո­ղոր­մու­թյան հրեշ­տակ­նե­րին, որ­պես­զի նրանք գոր­ծեն Իր ընտ­րած մարդ­կանց մի­ջո­ցով, սա­տա­նան էլ գոր­ծի է դնում իր ու­ժե­րը՝ կի­րա­ռե­լով իր տրա­մադ­րու­թյան տակ ե­ղած բո­լոր լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը: Կ­լի­նեն շատ տե­րեր և շատ աստ­ված­ներ: Կլս­վեն ձայ­ներ. «Ա­հա այս­տեղ է Քրիս­տո­ սը» և «Ա­հա այն­տեղ է»: Սա­տա­նա­յի խո­րը դա­վադ­րու­թյու­նը կբա­ցա­հայ­ տի նրա գոր­ծու­նեու­թյունն ա­մե­նուր՝ ներ­կա պար­տա­կա­նու­թյու­նից ու­ շադրու­թյու­նը շե­ղե­լու նպա­տա­կով: Կեղծ Քրիս­տո­սի տես­քը կարթ­նաց­նի խա­բու­սիկ հույ­սեր այն մարդ­կանց մտքե­րում, ով­քեր թույլ կտան ի­րենց խա­բել: Զ­գոն ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը վեր կկե­նան ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճա­ կի դեմ, և սա­տա­նա­յա­կան իշ­խա­նու­թյան դրսևո­րում­նե­րը մարդ­կանց առջև կներ­կա­յաց­վեն ճշմա­րիտ լույ­սի ներ­քո: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1893թ. փետր­վա­րի 28:

348

28 ՃՇՄԱՐԻՏ ԵՎ ՇԻՆԾՈՒ ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴ

նոյեմբեր

Եվ մի ու­րիշ ձայն լսե­ցի երկն­քից, որ ա­սում էր. Դուրս ե­կեք դրա­ նից, ով իմ ժո­ղո­վուրդ, որ մաս­նա­կից չլի­նեք դրա մեղ­քե­րին, և­ որ դրա պա­տու­հա­սից չըն­դու­նեք: Հայտ­նու­թյուն 18.4:

Չ­նա­յած հա­վա­տից և բա­րե­պաշ­տու­թյու­նից լայ­նա­ծա­վալ շեղ­մա­ նը՝ այս ե­կե­ղե­ցի­նե­րում կան Քրիս­տո­սի ճշմա­րիտ հետևորդ­ներ: Երկ­րի վրա Աստ­ծո վերջ­նա­կան դա­տաս­տան­նե­րից ա­ռաջ Տի­րոջ ժո­ղովր­դի մեջ կհան­դի­պեն այն­պի­սի մար­դիկ, որ­պի­սիք չեն ե­ղել ա­ռաք­յալ­նե­րի ժա­մա­ նակ­նե­րից ի վեր, և կ­լի­նի նախ­նա­կան աստ­վա­ծա­պաշ­տու­թյան իս­կա­ կան վե­րած­նունդ: Աստ­ծո Հո­գին և զո­րու­թյու­նը կհեղ­վեն Նրա զա­վակ­ նե­րի վրա: Այդ ժա­մա­նակ շա­տե­րը կա­ռանձ­նա­նան այն ե­կե­ղե­ցի­նե­րից, ո­րոն­ցում աշ­խար­հի սե­րը դուրս է մղել Աստ­ծո և Նրա Խոս­քի նկատ­մամբ ե­ղած սե­րը: Շա­տե­րը՝ և՛ ծա­ռա­յող­նե­րը, և՛ ան­դամ­նե­րը, ու­րա­խու­թյամբ կըն­դու­նեն այն մեծ ճշմար­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք Աստ­ված հռչա­կել է տվել այս ժա­մա­նակ­նե­րում՝ պատ­րաս­տե­լու ժո­ղո­վուրդ Տի­րոջ երկ­րորդ գա­ լուս­տի հա­մար: Հո­գի­նե­րի թշնա­մին ցան­կա­նում է խո­չըն­դո­տել այս գոր­ծին, և նախ­ քան այս շարժ­ման սկսվե­լը՝ նա կփոր­ձի կան­խել սա՝ կեղ­ծիք ներ­կա­յաց­ նե­լով: Այն ե­կե­ղե­ցի­նե­րում, ո­րոնք նա հա­ջո­ղու­թյամբ իր մո­լո­րեց­նող ու­ժի տակ կներ­քա­շի, նրան կհա­ջող­վի ցույց տալ, թե իբր հեղ­վել է Աստ­ծո յու­ րա­հա­տուկ օրհ­նու­թյու­նը, կցու­ցադր­վեն բա­ներ, ո­րոնք իբրև թե մեծ կրո­ նա­կան հե­տաքրք­րու­թյուն են ներ­կա­յաց­նում: Շա­տե­րը կցնծան, որ Աստ­ ված հրա­շա­լի կեր­պով աշ­խա­տում է ի­րենց հա­մար, երբ ի­րա­կա­նում այդ աշ­խա­տանքն ու­րիշ հո­գուց կլի­նի: Կ­րո­նա­կան դի­մա­կի տակ սա­տա­նան կփոր­ձի ընդ­լայ­նել իր ազ­դե­ցու­թյու­նը քրիս­տո­նեա­կան աշ­խար­հի վրա: Վեր­ջին կես դա­րի ըն­թաց­քում տե­ղի ու­նե­ցած արթ­նա­ցում­նե­րի մեծ մա­սում շատ թե քիչ չա­փով գոր­ծել են այն նույն ու­ժե­րը, ո­րոնք դրսևոր­ վե­լու են ա­պա­գա ա­վե­լի զանգ­վա­ծա­յին շար­ժում­նե­րում: Զ­գաց­մուն­քա­յին գրգռվա­ծու­թյունն ու ճշմար­տու­թյան ու կեղ­ծի­քի խառ­նուր­դը շատ հար­ մար են մո­լո­րեց­նե­լու հա­մար: Բայց ոչ ոք չպետք է խաբ­վի: Աստ­ծո խոս­քի լույ­սի ներ­քո դժվար չէ ո­րո­շել այդ շար­ժում­նե­րի բնույ­թը: Մեծ պայ­քար, 464:

349

29 ՈՒԺ ԴԺՎԱՐԻՆ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

նոյեմբեր

Եվ այն ժա­մա­նակ վեր կկե­նա այն մեծ իշ­խան Մի­քա­յե­լը, որ կանգ­ նած է քո ժո­ղովր­դի որ­դի­նե­րի վրա, և նե­ղու­թյան ժա­մա­նակ կլի­նի, ո­րը ե­ղած չէ, քա­նի որ մի ազգ կա մինչ այս ժա­մա­նա­կը, և­այն ժա­մա­ նակ քո ժո­ղո­վուր­դը կա­զատ­վի՝ ա­մեն, ով որ գտնվի գրքում գրված: Դա­նիել 12.1:

Քա­նի որ Քրիս­տո­սի մարմ­նի ան­դամ­նե­րը մո­տե­նում են ի­րենց հա­կա­ մար­տու­թյան վեր­ջին փու­լին՝ «­Հա­կո­բի նե­ղու­թյան ժա­մա­նա­կին», նրանք կա­ճեն Քրիս­տո­սում և­ ա­ռա­տա­պես հա­ղոր­դա­կից կլի­նեն Նրա Հո­գուն: Քա­նի որ եր­րորդ լու­րը դառ­նում է բարձր գոչ, և մեծ զո­րու­թյունն ու փառ­ քը ու­ղեկ­ցում են փակ­ման գոր­ծին, Աստ­ծո հա­վա­տա­րիմ ժո­ղո­վուր­դը հա­ղոր­դա­կից կլի­նի այդ փառ­քին: Վեր­ջին անձրևն է, որ վե­րած­նում և­ու­ ժե­ղաց­նում է նրանց դժվա­րին ժա­մա­նակ­ներն անց­նե­լու հա­մար: Նրանց դեմ­քե­րը կփայ­լեն եր­րորդ հրեշ­տա­կին ու­ղեկ­ցող լույ­սի փառ­քից: Ես տե­սա, որ դժվա­րին օ­րե­րին Աստ­ված հրա­շա­լի կեր­պով պահ­պա­ նում է Իր ժո­ղովր­դին: Քա­նի որ Հի­սու­սը տա­ռա­պան­քով հե­ղեց Իր սիրտն այ­գում, նրանք գի­շեր ու ցե­րեկ ջեր­մե­ռանդ կգո­չեն և կ­պայ­քա­րեն ա­զա­ տագր­ման հա­մար: Հրա­ման կար­ձակ­վի, որ նրանք պետք է ար­հա­մար­ հեն Շա­բա­թը՝ չոր­րորդ պատ­վի­րա­նը, և պատ­վեն ա­ռա­ջին օ­րը, այ­լա­պես կկորց­նեն ի­րենց կյան­քը: Սա­կայն նրանք տե­ղի չեն տա, ոտ­նա­կոխ չեն ա­նի Տի­րոջ Շա­բա­թը և չեն պատ­վի պա­պա­կա­նու­թյան հաս­տա­տած կա­նոն­նե­րը: Սա­տա­նա­յի հրեշ­տակ­ներն ու չար մար­դիկ կշրջա­պա­տեն նրանց և կ­ծաղ­րեն, ո­րով­հետև կթվա, թե փա­խուս­տի ճա­նա­պարհ չկա նրանց հա­մար: Սա­կայն նրանց խրախ­ճան­քի և հաղ­թա­նա­կի մեջ­տե­ղում կլսվի բարձր ամպ­րո­պի ո­րոտ ո­րո­տի հետևից: Եր­կի­րը խա­վա­րել է և լու­ սա­վոր­վում է միայն երկն­քից ե­կող փայ­լուն լույ­սով և սար­սա­փե­լի փառ­ քով, ո­րով­հետև Աստ­ված խո­սում է Իր խոսքն Իր սուրբ բնա­կա­վայ­րից: Երկ­րի հիմ­քե­րը ե­րե­րում են, շեն­քե­րը ճոճ­վում և­ ընկ­նում են սար­սա­ փե­լի թնդյու­նով: Ծո­վը ե­ռում է ինչ­պես կաթ­սա, և­ ողջ երկ­րա­գունդն է սար­սա­փե­լի խառ­նաշ­փո­թու­թյան մեջ: Ար­դար­նե­րի գե­րու­թյունն ա­վարտ­ ված է, և քաղցր ու հան­դի­սա­վոր շշուն­ջով նրանք ա­սում են միմ­յանց. «­Մենք ա­զատ­ված ենք: Սա Աստ­ծո ձայնն է»: Հան­դի­սա­վոր ակ­նա­ծան­ քով նրանք լսում են այդ ձայ­նը: Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 1.353, 354:

350

30 ԱՅԺՄ ՊԱՏՐԱՍՏՎԵԼՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿՆ Է

նոյեմբեր

Ու­րեմն ար­թուն կա­ցեք, և­ա­մեն ժա­մա­նակ ա­ղոթք ա­րեք, որ ար­ ժա­նի լի­նեք ա­զատ­վել այն բո­լոր բա­նե­րից, որ պի­տի լի­նեն, և կանգ­ նել մար­դի Որ­դու ա­ռա­ջին: Ղու­կաս 21.36:

Այն հա­վա­տաց­յալ­նե­րը, ով­քեր դժվա­րին ժա­մա­նակ­նե­րին հաս­նեն ան­պատ­րաստ, հու­սա­հա­տու­թյան մեջ կխոս­տո­վա­նեն ի­րենց մեղ­քերն աշ­խար­հի ա­ռաջ այ­րող տա­ռա­պան­քով, իսկ ան­հա­վատ­նե­րը կհրճվեն նրանց վշտի վրա: Բո­լոր նման մարդ­կանց դրու­թյունն ան­հույս է: Երբ Քրիս­տո­սը վեր կե­նա և լ­քի Սր­բու­թյուն­նե­րի Սր­բու­թյու­նը, պա­տու­հաս­ նե­րը կսկսվեն, յու­րա­քանչ­յուր մար­դու վի­ճա­կը ո­րոշ­ված կլի­նի, և չի լի­ նի կեղ­տից ու մեղ­քից մաք­րող քավ­չա­րար ար­յուն: Երբ Հի­սու­սը լքի Սր­ բու­թյուն­նե­րի Սր­բու­թյու­նը, Նա կխո­սի վճռա­կան և­ար­քա­յա­կան տո­նով. «Ա­նի­րա­վու­թյուն գոր­ծո­ղը թող է՛լ ա­նի­րա­վա­նա, և կեղ­տո­տը թող է՛լ կեղ­ տոտ­վի, և­ար­դա­րը թող է՛լ ար­դա­րա­նա, և սուր­բը թող է՛լ սրբվի։ Եվ ա­հա շու­տով գա­լիս եմ և Իմ վարձքն ինձ հետ, որ ա­մեն մե­կին կհա­տու­ցեմ, ինչ­պես իր գոր­ծը կլի­նի» (Հայտ­նու­թյուն 22.11, 12): Նրանք, ով­քեր ու­շաց­րել են Աստ­ծո օր­վան պատ­րաստ­վե­լը, չեն կա­ րող դա ա­նել պա­տու­հաս­նե­րի ժա­մա­նակ կամ ա­պա­գա­յում որևէ օր: Ար­դար­նե­րը չեն դա­դա­րեց­նի ի­րենց ջեր­մե­ռանդ և տա­ռա­պա­լից լա­ցը փրկու­թյան հա­մար: Նրանք չեն մտա­բե­րի որևէ հա­տուկ մեղք, սա­կայն ի­րենց կյան­քում քիչ լավ բան կտես­նեն: Նրանց մեղ­քե­րը նա­խօ­րոք են դա­տի ա­ռաջ բեր­վել և­ ար­դա­րա­ցում ստա­ցել: Նրանց մեղ­քե­րը թաղ­վել են մո­ռա­ցու­թյան հո­ղում, և նրանք չեն կա­րող մտա­բե­րել դրանք: Ան­խու­ սա­փե­լի ոչն­չա­ցում է սպառ­նում նրանց, բայց ինչ­պես Հա­կո­բի դեպ­քում էր, նրանց հա­վա­տը չի նվա­զի, ե­թե ի­րենց ա­ղոթք­նե­րը միան­գա­մից չպա­ տաս­խան­վեն: Քաղ­ցի խայ­թոց­նե­րից տա­ռա­պե­լով՝ միև­նույնն է, նրանք չեն դա­դա­րեց­նի ի­րենց բա­րե­խո­սու­թյուն­նե­րը: Նրանք կառ­չում են Աստ­ծո զո­րու­թյա­նը, ինչ­պես Հա­կո­բը կառ­չեց հրեշ­տա­կին, և նրանց սրտի լե­զուն կլի­նի. «­Չեմ թող­նի քեզ, մինչև որ ինձ չօրհ­նես» (Ծննդոց 32.26): Ա­ղե­տի ու տա­ռա­պան­քի այդ ժա­մա­նա­կը կպա­հան­ջի ջեր­մե­ռանդ ու վճռա­կան հա­վա­տի ջանք. հա­վա­տաց­յա­լը կա­րող է դի­մա­նալ սպա­սում­ նե­րին, քաղ­ցին և չ­թու­լա­նալ, որ­քան էլ խստո­րեն փորձ­վի: Փոր­ձաշր­ջանն այն ժա­մա­նակն է, ո­րը տրված է բո­լո­րին Աստ­ծո օր­վան պատ­րաստ­վե­լու հա­մար: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1879թ. նո­յեմ­բե­րի 27:

351

ԴԵԿ­ ՏԵՄ­ ԲԵՐ

ՀԱՂԹԱՆԱԿԱԾ ՀՈԳՈՒՄ

դեկտեմբեր

1

ՀՈԳԵՎՈՐ ՊԱՅՔԱՐ

Ո­րով­հետև մեր պա­տե­րազ­մը ար­յու­նի և մարմ­նի հետ չէ, այլ իշ­ խա­նու­թյուն­նե­րի և պե­տու­թյուն­նե­րի հետ, այս աշ­խար­հի խա­վա­րի աշ­խար­հա­կալ­նե­րի հետ, այն չար հո­գի­նե­րի հետ, որ երկ­նա­վոր­նե­րի մեջ են: Ե­փե­սա­ցիս 6.12:

Քրիս­տո­նեա­կան կյան­քը պա­տե­րազմ է: Սա­կայն «մեր պա­տե­րազ­մը ար­յու­նի և մարմ­նի հետ չէ, այլ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի և պե­տու­թյուն­նե­րի հետ, այս աշ­խար­հի խա­վա­րի աշ­խար­հա­կալ­նե­րի հետ, այն չար հո­գի­նե­ րի հետ, որ երկ­նա­վոր­նե­րի մեջ են»: Ար­դա­րու­թյան և­ ա­նար­դա­րու­թյան այս հա­կա­մար­տու­թյան մեջ մենք կա­րող ենք հա­ջո­ղակ լի­նել միայն աստ­ վա­ծա­յին օգ­նու­թյամբ: Մեր սահ­մա­նա­փակ կամ­քը պետք է են­թարկ­վի Ան­սահ­մա­նի կամ­քին, մարդ­կա­յին կամ­քը պետք է խառն­վի աստ­վա­ծա­յի­ նի հետ: Այս դեպ­քում Սուրբ Հո­գին մեզ օգ­նու­թյան կգա, և յու­րա­քանչ­յուր նվա­ճում հակ­ված կլի­նի մար­դու մեջ Նրա պատ­կե­րի վե­րա­կանգն­մա­նը: Տեր Հի­սու­սը գոր­ծում է Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով, քա­նի որ Նա Իր ներ­ կա­յա­ցու­ցիչն է: Նրա մի­ջո­ցով է Նա հոգևոր կյանք նե­րար­կում մար­դու մեջ՝ արթ­նաց­նե­լով նրա բա­րի ե­ռան­դը, մաք­րե­լով այն բա­րո­յա­կան այ­ լա­սե­րու­մից և պի­տա­նի դարձ­նում նրան Աստ­ծո ար­քա­յու­թյան հա­մար: Հի­սուսն ա­ռատ օրհ­նու­թյուն­ներ ու­նի տա­լու, հա­րուստ պարգև­ներ` բա­ ժա­նե­լու մարդ­կանց: Նա է հրա­շա­լի Խորհր­դա­տուն, ան­սահ­ման ի­մաս­ տու­թյան և զո­րու­թյան Տե­րը, և­ ե­թե մենք ըն­դու­նենք Նրա Հո­գու զո­րու­ թյու­նը և հանձն­վենք, որ­պես­զի Նա մեզ վե­րա­փո­խի, կլի­նենք կա­տար­յալ Նրա­նում: Ի՜նչ հրա­շա­լի միտք է սա: Քրիս­տո­սում «բնակ­ված է Աստ­վա­ ծու­թյան ա­մեն լիու­թյու­նը մարմ­նա­պես։ Եվ դուք Նրա­նով լցված եք» (Կո­ ղո­սա­ցիս 2.9, 10): Մարդ­կա­յին սիր­տը եր­բեք եր­ջան­կու­թյուն չի ճա­շա­կի, մինչև չհանձն­ վի Աստ­ծո Հո­գու վե­րա­փո­խող ազ­դե­ցու­թյա­նը: Հո­գին նո­րոգ­ված սիր­տը նմա­նեց­նում է Օ­րի­նա­կին՝ Հի­սուս Քրիս­տո­սին: Հո­գու ազ­դե­ցու­թյամբ թշնա­մանքն Աստ­ծո նկատ­մամբ փոխ­վում է հա­վա­տի և սի­րո, հպար­տու­ թյու­նը՝ խո­նար­հու­թյան: Անձն ըն­կա­լում է ճշմար­տու­թյան գե­ղեց­կու­թյու­ նը, և Քրիս­տո­սը պա­տիվ է առ­նում բնա­վո­րու­թյան գե­րա­զան­ցու­թյան և կա­տա­րե­լու­թյան մեջ: Երբ այս փո­փո­խու­թյուն­ներն ի­րա­կա­նա­նում են, հրեշ­տակ­նե­րը խան­դա­վառ երգ են սկսում, և Աստ­ված ու Քրիս­տոսն ու­ րա­խա­նում են աստ­վա­ծա­յին նմա­նու­թյամբ փո­փոխ­ված հո­գի­նե­րի հա­ մար: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1903թ. փետր­վա­րի 10:

353

դեկտեմբեր

2

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԶԻՆՎՈՐՆԵՐԸ

Ս­րա հա­մար Աստ­ծո սպա­ռա­զի­նու­թյունն ա­ռեք, որ կա­րող լի­նեք հա­կա­ռակ կե­նալ չա­րու­թյան օ­րում, և­ա­մե­նը կա­տա­րե­լով հաս­տատ կանգ­նել, արդ հաս­տատ կանգ­նեք ձեր մեջ­քե­րը ճշմար­տու­թյամբ գոտևոր­ված, և­ար­դա­րու­թյան զրա­հը հա­գած, և ձեր ոտ­քե­րը կո­շիկ հա­գած խա­ղա­ղու­թյան Ա­վե­տա­րա­նի պատ­րաս­տու­թյու­նով։ Եվ ա­մե­ նի վրա հա­վա­տի վա­հանն ա­ռեք, ո­րով կա­րող լի­նեք չա­րի ա­մեն կրա­ կոտ նե­տե­րը հանգց­նել։ Եվ փրկու­թյան սա­ղա­վարտն ա­ռեք, և Հո­գու սու­րը, որ Աստ­ծո խոսքն է: Ե­փե­սա­ցիս 6.13-17:

Ճա­կա­տա­մար­տին մաս­նակ­ցող զին­վոր­նե­րը պետք է դժվա­րու­ թյուն­նե­րի և բար­դու­թյուն­նե­րի հան­դի­պեն: Նրանց տրվում է վա­տո­րակ սնունդ, և շատ հա­ճախ՝ սահ­մա­նա­փակ քա­նա­կու­թյամբ: Նրանք ա­մեն օր եր­կար ճա­նա­պարհ են անց­նում, շատ դեպ­քե­րում՝ քար­քա­րոտ վայ­ րե­րով և կի­զիչ արևի տակ, գի­շեր­նե­րը վրան են խփում կամ քնում չոր գետ­նին՝ միայն երկն­քի ամպ­հո­վա­նու ներ­քո: Քրիս­տո­սի զին­վոր­նե­րին սպառ­նում են տե­ղա­տա­րափ անձրև­ներն ու ընկ­ճող սառ­նա­մա­նիք­նե­ րը, քաղ­ցը, ու­շա­թա­փու­թյուն­նե­րը, նրանք պար­զա­պես ու­ժաս­պառ են լի­նում` դառ­նա­լով ո­սո­խի թի­րախ: Այդ­պես նրանք սո­վո­րում են, թե ինչ է նշա­նա­կում դժվա­րու­թյու­նը: Քրիս­տո­սի բա­նա­կի ցան­կում նե­րառ­ված­ նե­րից ակն­կալ­վում է շատ բարդ աշ­խա­տանք և տո­կու­նու­թյուն ցա­վոտ փոր­ձու­թյուն­նե­րին՝ հա­նուն Քրիս­տո­սի: Բայց նրանք, ով­քեր տա­ռա­պում են հա­նուն Նրա, կթա­գա­վո­րեն Նրա հետ: Մե­զա­նից ո՞վ է ծա­ռա­յու­թյան մեջ մտել` ակն­կա­լե­լով կյան­քի հար­մա­ րա­վե­տու­թյուն, որ կա­րող է ծա­ռա­յու­թյու­նից դուրս գալ, երբ ցան­կա­նա` մի կողմ դնե­լով զին­վո­րի սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը և հագ­նե­լով քա­ղա­քա­ ցիա­կան զգես­տը, քնե­լով ծա­ռա­յու­թյան դիր­քում` այդ­պի­սով հան­դի­ մա­նու­թյան ար­ժա­նաց­նե­լով Աստ­ծո գոր­ծը: Հեշտ կյան­քի սի­րա­հար­նե­ րի հա­մար չէ ինք­նա­մեր­ժու­մը և համ­բե­րա­տար տո­կու­նու­թյու­նը, և­ երբ մարդ­կան­ցից պա­հանջ­վում է հզոր գործ ա­նել Աստ­ծո հա­մար, նրանք պատ­րաստ չեն պա­տաս­խա­նել. «Ա­հա ես, ինձ ու­ղար­կիր»: Բարդ և հոգ­ նե­ցու­ցիչ աշ­խա­տանք պետք է կա­տար­վի, և­ ե­րա­նե­լի են նրանք, ով­քեր պատ­րաստ են դա ա­նել, երբ կանչ­վում են դրան: Մենք հի­մա մար­տի դաշ­տում ենք: Հանգս­տի, հեշտ կյան­քի ձգտման և­ե­սա­սի­րա­կան հա­ճույք­նե­րի ժա­մա­նակ չկա: Մեկ ա­ռա­վե­լու­թյուն շա­հե­ լուց հե­տո դուք պետք է կրկին մար­տի դուրս գաք, դուք պետք է շա­րու­ նա­կեք նվա­ճել՝ հա­վա­քե­լով թարմ ու­ժեր նոր պայ­քա­րի հա­մար: Տա­րած յու­րա­քանչ­յուր հաղ­թա­նակ ա­վե­լաց­նում է հա­մար­ձա­կու­թյու­նը, հա­վա­տը և վճ­ռա­կա­նու­թյու­նը: Աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյամբ դուք ա­վե­լին կա­պա­ցու­ ցեք, քան ձեր թշնա­մի­նե­րի հետ մրցակ­ցու­թյամբ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­ նե­րը, 1891թ. սեպ­տեմ­բե­րի 7: 354

3 ՄԵՐ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԻՆ ԾԱՌԱՅԵԼՈՒ ԵՐՋԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

դեկտեմբեր

Պա­տե­րազ­միր հա­վա­տի բա­րի պա­տե­րազ­մը, և բռ­նիր հա­վի­տե­ նա­կան կյան­քը, ո­րի մեջ կանչ­վե­ցիր, և դա­վա­նե­ցիր բա­րի դա­վա­նու­ թյու­նը շատ վկա­նե­րի ա­ռաջ: Ա Տի­մո­թեոս 6.12:

Որ­պես հա­վա­տի զին­վոր­ներ՝ մեր փրկու­թյան Հրա­մա­նա­տա­րի հրա­ ման­նե­րին հնա­զանդ­վե­լու ան­կեղծ և վճ­ռա­կան փոր­ձա­ռու­թյան մեջ կա ի­րա­կան վա­յելք, ո­րը ոչ մի այլ գոր­ծից հնա­րա­վոր չէ ստա­նալ: Քրիս­տո­սի խա­ղա­ղու­թյու­նը կլի­նի հա­վա­տա­րիմ զին­վո­րի սրտում: Հո­գուն հանգս­ տու­թյուն է իջ­նում Քրիս­տո­սի լու­ծը կրե­լիս և Նրա բե­ռը վերց­նե­լիս: Կա­րող է թվալ, թե հա­կա­սա­կան է այն միտ­քը, երբ ա­սում ենք, թե հո­գու հա­մար ոչ մի այլ խա­ղա­ղու­թյուն չկա, քան այն, որ ամ­փոփ­վում է շա­րու­նա­կա­ կան և նվիր­ված ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Սա­կայն սա ճշմար­տու­թյուն է: Եր­ ջան­կու­թյու­նը գա­լիս է կա­մա­վոր, հնա­զանդ ծա­ռա­յու­թյան մեջ, երբ մեր լի­նե­լիու­թյան ողջ զո­րու­թյու­նը շարժ­վում է եր­ջա­նիկ, ա­ռողջ, ներ­դաշ­նակ ըն­թաց­քով՝ հնա­զանդ­վե­լով մեր Հրա­մա­նա­տա­րի կար­գադ­րու­թյուն­նե­ րին: Որ­քան պա­տաս­խա­նա­տու է Քրիս­տո­սի զին­վո­րին տրված հանձ­նա­ րա­րու­թյու­նը, այն­քան հո­գին վսե­մա­նում է Փրկ­չի սի­րո և հա­վա­նու­թյան մեջ: Հո­գին ա­զա­տու­թյուն է բա­ցա­հայ­տում ան­գամ ա­մե­նա­ծանր և հար­ կադ­րա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­ներն ի­րա­կա­նաց­նե­լիս: Սա­կայն զին­վո­րի այս պար­տա­կա­նու­թյունն ի­րա­կա­նաց­նե­լը նշա­նա­ կում է աշ­խա­տանք, ո­րը միշտ չէ, որ մենք կընտ­րեինք: Հի­սու­սի զին­վոր­ նե­րը պետք է կրեն ար­տա­քին ան­հար­մա­րա­վե­տու­թյուն­ներ, դժվա­րու­ թյուն­ներ և փոր­ձու­թյուն­ներ, պետք է շա­րու­նա­կա­կան պա­տե­րազմ մղեն չա­րի և սր­տի բնա­կան հա­կում­նե­րի դեմ: Մենք չպետք է ընտ­րենք և վերց­ նենք մեզ հա­մար ա­մե­նա­դու­րե­կան գոր­ծը, ո­րով­հետև մենք Քրիս­տո­սի զին­վոր­ներն ենք` Նրա կար­գադ­րու­թյան ներ­քո, և չ­պետք է հետևենք մեր սե­փա­կան հա­ճույ­քին: Մեզ պատ­շա­ճում է ա­րիա­բար տա­նել Տի­րոջ ճա­ կա­տա­մար­տը: Մենք պետք է նվա­ճենք մեր թշնա­մուն, ով կա­մե­նում է կա­ռա­վա­րել մեր ողջ ու­ժը: Մեր սե­փա­կան կամ­քը պետք է մա­հա­նա, և մենք պետք է հնա­զանդ­ վենք միայն Քրիս­տո­սի կամ­քին: Քրիս­տո­սի բա­նա­կի զին­վոր­նե­րը պետք է սո­վո­րեն դի­մա­նալ դժվա­րու­թյուն­նե­րի, մեր­ժել ես-ը, վերց­նել խաչն ու գնալ այն­տեղ, ուր ի­րենց ա­ռաջ­նոր­դում է ի­րենց Հրա­մա­նա­տա­րը: Շատ բան կա ա­նե­լու, որ բարդ է մարդ­կա­յին բնույ­թի և ցա­վոտ՝ միս ու ար­յան հա­մար: Ինք­նա­մերժ­ման այս գոր­ծը պա­հան­ջում է վճռա­կան և շա­րու­նա­ կա­կան ջան­քեր: Հա­վա­տի պայ­քար և թան­կա­գին հաղ­թա­նակ­ներ տա­ նե­լով` մենք կառ­չում ենք հա­վի­տե­նա­կան կյան­քին: Ցու­ցում­ներ ե­րի­տա­ սարդ­նե­րին, 1886թ. դեկ­տեմ­բե­րի 22:

355

4 ՓՈՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՆ ՈՒ ԸՆԴԴԻՄՈՒԹՅՈՒՆՆ ՕԳՈՒՏ ԵՆ ԲԵՐՈՒՄ

դեկտեմբեր

Սի­րե­լի­ներ, օ­տար բան մի հա­մա­րեք այն բոր­բոք­ված նե­ղու­թյու­ նը, որ ձեզ փոր­ձե­լու հա­մար լի­նում է, իբր թե մի օ­տար բան է պա­ տա­հում ձեզ։ Այլ ու­րախ ե­ղեք իբրև թե Քրիս­տո­սի չար­չա­րան­քին մաս­նա­կից ե­ղած­ներ, որ Նրա փառ­քի հայտ­նու­թյան ժա­մա­նա­կում էլ ցնծա­լով ու­րա­խա­նաք: Ա Պետ­րոս 4.12, 13:

Մեզ հան­դի­պած դի­մադ­րու­թյու­նը կա­րող է շատ ճա­նա­պարհ­նե­ րով մեզ օգ­տա­կար լի­նել: Ե­թե այն պատ­շաճ կեր­պով հաղ­թա­հար­վում է, ձևա­վո­րում է ա­ռա­քի­նու­թյուն­ներ, ո­րոնք եր­բեք ի հայտ չէին գա, ե­թե քրիս­տոն­յան ո­չինչ չու­նե­նար տո­կա­լու: Եվ հա­վա­տը, համ­բե­րու­թյու­նը, զսպվա­ծու­թյու­նը, երկ­նա­յին մտա­ծե­լա­կեր­պը, վստա­հու­թյու­նը Նա­խախ­ նա­մու­թյա­նը և ս­խա­լա­կան­նե­րի հան­դեպ ի­րա­կան կա­րեկ­ցան­քը՝ այս ա­մե­նը հաղ­թա­հար­ված փոր­ձու­թյան արդ­յունք են: Ս­րանք Հո­գու շնորհ­ ներն են, ո­րոնք բող­բո­ջում, ծաղ­կում և պ­տուղ են տա­լիս դժբախ­տու­ թյուն­նե­րի և փոր­ձու­թյուն­նե­րի պայ­ման­նե­րում: Հե­զու­թյու­նը, խո­նար­հու­ թյու­նը և սե­րը միշտ ա­ճում են քրիս­տո­նեա­կան ծա­ռի վրա: Ե­թե խոսքն ըն­դուն­վի բա­րի և­ազ­նիվ սրտում, հա­մառ սիր­տը կեն­թարկ­վի, և հա­վա­ տը, կառ­չե­լով խոս­տում­նե­րին և­ա­պա­վի­նե­լով Հի­սու­սին, կհաղ­թա­նա­կի: «­Սա է հաղ­թու­թյու­նը, որ աշ­խար­հին հաղ­թեց, այ­սինքն մեր հա­վա­տը» (Ա Հով­հան­նես 5.4): Նա, ով բա­ցում է Սուրբ Գիրքն ու սնվում երկ­նա­յին մա­նա­նա­յով, դառ­ նում է աստ­վա­ծա­յին բնույ­թին հա­ղոր­դա­կից: Նա Քրիս­տո­սից ան­ջատ չու­նի ո՛չ կյանք, ո՛չ փոր­ձա­ռու­թյուն: Նա լսում է երկն­քից խո­սող Աստ­ծո ձայ­նը. «­Դա է Իմ սի­րե­լի Որ­դին, Ո­րին Ես հա­վա­նե­ցի» (Մատ­թեոս 3.17): Այդ ձայ­նը հա­վաս­տիա­ցում է նրա հա­մար, որ ինքն ըն­դուն­ված է Սի­րե­լիի մի­ջո­ցով: Եվ նա գի­տի, որ բնա­վո­րու­թյամբ պետք է նման լի­նի Նրան, Ում Աստ­ված հա­վա­նում է: Աստ­ված ամ­բող­ջո­վին ըն­դու­նել է Քրիս­տո­սին որ­ պես մեր փո­խա­րի­նող, մեր ե­րաշ­խա­վոր, հետևա­բար թող որ Քրիս­տո­սի ա­նու­նը տվող ա­մեն ոք հե­ռա­նա բո­լոր ա­նօ­րե­նու­թյուն­նե­րից և մեկ լի­նի Քրիս­տո­սի հետ բնա­վո­րու­թյամբ, որ­պես­զի Հի­սու­սը չա­մա­չի մեզ եղ­բայր­ ներ կո­չե­լուց: Նա, Ում մենք վստա­հում ենք, ա­պա­ցու­ցել է, որ մեր օգ­նա­կանն է մեր յու­րա­քանչ­յուր կա­րի­քի ժա­մա­նակ, և­ երբ մենք ապ­րում ենք Նրա հետ, ա­վե­լի ու ա­վե­լի ենք նման­վում Նրա պատ­կե­րին: «­Բայց մենք ա­մենքս բաց ե­րե­սով Տի­րոջ փառքն ինչ­պես հա­յե­լու մեջ տես­նե­լով՝ նույն պատ­ կե­րի նման կեր­պա­րա­նա­փոխ­վում ենք փառ­քից դե­պի փառք, ինչ­պես թե Տի­րոջ Հո­գուց» (Բ Կորն­թա­ցիս 3.18): «Ո­րով­հետև Աստ­ված որ ա­սաց, թե խա­վա­րից լույս ծա­գի, Ին­քը մեր սրտե­րի մեջ ծա­գեց­րեց՝ Աստ­ծո փառ­ քի գի­տու­թյան լու­սա­վո­րու­թյու­նը տա­լու հա­մար Հի­սուս Քրիս­տո­սի դեմ­ քում» (Բ Կորն­թա­ցիս 4.6): Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. հու­նի­սի 28: 356

5 ԹՇՆԱՄԻՆ ՀԵՇՏՈՒԹՅԱՄԲ ՉԻ ՀԱՆՁՆՎՈՒՄ

դեկտեմբեր

Ս­րա հա­մար ու­րա­խա­ցեք, ով եր­կինք, և­որ բնակ­ված եք նրա­նում. վա՜յ երկ­րին և ծո­վին, [և նրան­ցում բնակ­վող­նե­րին] որ Բան­սար­կուն վայր ի­ջավ ձեզ մոտ, որ մեծ բար­կու­թյուն ու­նի՝ գի­տե­նա­լով, որ քիչ ժա­մա­նակ ու­նի: Հայտ­նու­թյուն 12.12:

Նրանց, ով­քեր ա­մեն ինչ նվի­րա­բե­րում են Աստ­ծուն, հո­գի­նե­րի թշնա­ մին չի կա­րող չան­հանգս­տաց­նել: Սա­տա­նան կգա նրանց մոտ իր ճշմար­ տան­ման գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րով՝ ցան­կա­նա­լով շե­ղել նրանց առ Աստ­ ված ու­նե­ցած ի­րենց հա­վա­տար­մու­թյու­նից: Նա նրանց կա­ռա­ջար­կի իր կա­շառ­քը, ինչ­պես ա­ռա­ջար­կեց Քրիս­տո­սին փոր­ձու­թյուն­նե­րի ա­նա­պա­ տում՝ ա­սե­լով. «Ս­րանց ա­մե­նը Քեզ կտամ, ե­թե ըն­կած երկր­պա­գես ինձ» (Մատ­թեոս 4.9): Բայց ի՞նչ պետք է լի­նի քրիս­տոն­յա­յի պա­տաս­խա­նը չա­րի բո­լոր գայ­ թակ­ղու­թյուն­նե­րին: Նա պետք է ա­սի. «­Բա­ցի Քրիս­տո­սի գոր­ծից՝ ես իմ կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը չեմ տրա­մադ­րի ոչ մի բա­նի ա­ռաջ­խա­ղաց­ման հա­ մար: Ես ի­մը չեմ, ես գնվել եմ թանկ գնով: Ես չպետք է ապ­րեմ իմ հա­ ճույ­քի հա­մար, քա­նի որ գնվել, փրկագն­վել եմ Քրիս­տո­սի ար­յամբ: Ես չեմ կա­րող Քրիս­տո­սին տալ ա­վե­լին, քան այն, ինչ պատ­կա­նում է Ի­րեն, քա­նի որ իմ կյան­քի յու­րա­քանչ­յուր պահ Նրանն է: Ես նրա սե­փա­կա­նու­ թյունն եմ՝ ծա­ռա, ով վարձ­վել է իր Տի­րոջ կամ­քը կա­տա­րե­լու»: Սա միակ ա­պա­հով դիրքն է մեզ հա­մար, և­ ե­թե ե­կե­ղե­ցու ա­մեն ան­ դամ սա զգա, ե­կե­ղե­ցին մեծ ազ­դե­ցու­թյուն կու­նե­նա Քրիս­տո­սի հա­մար հո­գի­ներ շա­հե­լու գոր­ծում: Գործն ա­նե­լու կի­սա­սիրտ ցան­կու­թյու­նը միա­ ժա­մա­նակ Աստ­ծուն և սա­տա­նա­յին ծա­ռա­յե­լու ջան­քեր են, որ ե­կե­ղե­ցին զուրկ են պա­հում Աստ­ծո Հո­գուց: Ե­թե ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րը նվիր­ված լի­նեին Աստ­ծուն, միա­բան­ված լի­նեին Հո­գում և խա­ղա­ղու­թյամբ միմ­յանց կապ­ված, ե­թե կազ­մա­կերպ­ ված լի­նեին բա­րու ազ­դե­ցու­թյունն ու­րիշ­նե­րին փո­խան­ցե­լու նպա­տա­ կով, ե­կե­ղե­ցին իս­կա­պես կլի­ներ աշ­խար­հի լույ­սը: Ե­թե ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­ նե­րը փոր­ձեին Քրիս­տո­սին ներ­կա­յաց­նել բնա­վո­րու­թյամբ և կ­յան­քով, հա­զա­րա­վոր մար­դիկ կձգտեին դե­պի Փր­կի­չը, Ով այժմ պատ­ճառ ու­նի քննա­դա­տե­լու բա­ռերն ու գոր­ծերն այն մարդ­կանց, ով­քեր դա­վա­նում են Իր ա­նու­նը: «Ո­րով­հետև Աստ­ված որ ա­սաց, թե խա­վա­րից լույս ծա­գի, Ին­քը մեր սրտե­րի մեջ ծա­գեց­րեց՝ Աստ­ծո փառ­քի գի­տու­թյան լու­սա­վո­րու­թյու­նը տա­լու հա­մար Հի­սուս Քրիս­տո­սի դեմ­քում: Բայց այս գանձն ու­նենք հո­ ղի ա­նոթ­նե­րում, որ զո­րու­թյան գե­րա­զան­ցու­թյունն Աստ­ծու­նը լի­նի, և­ ոչ թե մե­զա­նից» (Բ Կորն­թա­ցիս 4.6, 7): Տ­նա­յին ա­վե­տա­րա­նիչ, 1892թ. հոկ­ տեմ­բե­րի 1, մաս 3:

357

6 ՄԵՐԿԱՑՆԵԼՈՎ ԹՇՆԱՄՈՒ ՀՆԱՐՔՆԵՐԸ

դեկտեմբեր

Այ­սու­հետև, եղ­բայր­ներս, զո­րա­ցեք Տե­րով և Նրա զո­րու­թյան կա­ րո­ղու­թյու­նով: Ե­փե­սա­ցիս 6.10:

Մենք՝ որ­պես ժո­ղո­վուրդ, սպա­սում ենք, որ Տերն իջ­նի ամ­պե­րից, և­ որ­քա՜ն ման­րա­մաս­նո­րեն պետք է ու­սում­նա­սի­րենք մեր սրտե­րը՝ հաս­ կա­նա­լու՝ մենք հա­վա­տի մե՞ջ ենք, թե՞ ոչ: Թվում է, թե բո­լո­րի աչ­քե­րի ա­ռաջ մշուշ է, քա­նի որ չեն կա­րո­ղա­նում տար­բե­րա­կել հոգևոր ար­ժեք­ նե­րը և չեն ճա­նա­չում սա­տա­նա­յի գոր­ծե­րը, ո­րոնք նա­խա­տես­ված են ի­րենց հո­գի­նե­րը որ­սա­լու հա­մար: Քրիս­տոն­յա­նե­րը չպետք է լի­նեն կրքի ստրուկ, նրանք պետք է կա­ռա­վար­վեն Աստ­ծո Հո­գով: Սա­կայն շա­տե­րը դառ­նում են թշնա­մու որս, քան­զի երբ գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րը գա­լիս են, նրանք չեն մնում Հի­սու­սում, այլ դուրս են գա­լիս Նրա ձեռ­քից և մո­լոր­ ված՝ կորց­նում են ի­րենց հա­վատն ու հա­մար­ձա­կու­թյու­նը: Նրանք մո­ռա­ նում են, որ Հի­սուսն օգ­նել է ի­րենց անց­յա­լի դժվա­րու­թյուն­նե­րում, որ Նրա շնոր­հը բա­վա­կան է օր­վա փոր­ձու­թյուն­նե­րին դի­մա­կա­յե­լու հա­մար, և­որ Նա կա­րող է օգ­նել նաև տվյալ դժվա­րու­թյան ժա­մա­նակ: Մեր ա­մե­նօր­յա փոքր դժվա­րու­թյուն­նե­րում մենք սխալ­ներ ենք գոր­ ծում և թույլ ենք տա­լիս, որ­պես­զի դրանք մեզ նյար­դայ­նաց­նեն և բար­ կաց­նեն՝ այդ­պի­սով գայ­թակ­ղու­թյան քա­րեր ստեղ­ծե­լով մեզ և­ու­րիշ­նե­րի հա­մար: Սա­կայն մե­ծա­գույն կարևո­րու­թյան օրհ­նու­թյուն­ներն այս ա­մե­ նօր­յա ան­հանգս­տու­թյուն­նե­րի համ­բե­րա­տար տո­կու­նու­թյան արդ­յունքն են, ո­րով­հետև մենք պետք է ուժ ստա­նանք ա­մե­նա­մեծ դժվա­րու­թյուն­նե­ րը տա­նե­լու հա­մար: Սա­տա­նան մեզ կեն­թար­կի ա­մե­նա­խիստ փոր­ձու­ թյուն­նե­րի, իսկ մենք պետք է սո­վո­րենք Աստ­ծո մոտ գալ յու­րա­քանչ­յուր և­ ա­մեն ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճա­կում: Մենք դա­վա­նում ենք աստ­վա­ծաշնչ­յան քրիս­տո­նեու­թյուն և խա­վա­ րում չենք, որ­պես­զի քայ­լենք ա­նո­րո­շու­թյան մեջ: Մենք պետք է ի­մա­ նանք, թե ուր ենք գնում: Եվ չենք կա­րող լի­նել խա­վա­րում, ե­թե հետևում ենք Քրիս­տո­սին որ­պես մեր Ա­ռաջ­նորդ, քա­նի որ Նա ա­սում է. «Ով որ Իմ հետևից գա, նա խա­վա­րում չի գնա, այլ կյան­քի լույ­սը կըն­դու­նի» (Հով­ հան­նես 8.12): Երբ ճա­նա­պար­հը թվում է դժվա­րու­թյուն­նե­րով պա­շար­ ված և խա­վա­րով պատ­ված, մենք պետք է հա­վա­տանք, որ առջևում լույս կա, և չ­թեք­վենք աջ կամ ձախ, այլ գնանք ա­ռաջ` չնա­յե­լով մեր բո­լոր փոր­ձու­թյուն­նե­րին և գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րին: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1891թ. մա­յի­սի 19:

358

7 ՈՉ «ԻՄ ՍԵՓԱԿԱՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀՈՎ»

դեկտեմբեր

Ո­րով­հետև դուք ծա­ռա­յու­թյան հո­գին չա­ռաք, որ դարձ­յալ վա­խե­ նաք, այլ որ­դեգ­րու­թյան հո­գին ա­ռաք, ո­րով ա­ղա­ղա­կում ենք՝ Աբ­բա, Հայր: Հռո­մեա­ցիս 8.15:

Սր­բա­գոր­ծումն սկսվում է սրտում, և մենք պետք է Աստ­ծո հետ այն­պի­ սի հա­րա­բե­րու­թյուն ու­նե­նանք, որ Հի­սու­սը կա­րո­ղա­նա Իր աստ­վա­ծա­յին կա­ղա­պա­րը մեզ վրա դնել: Մենք պետք է ա­զատ­վենք ես-ից Հի­սու­սին տեղ տա­լու հա­մար, սա­կայն քա­նի՜-քա­նի՜ սրտեր այն­քան են լցված կուռ­քե­րով, որ նրան­ցում տեղ չկա աշ­խար­հի Փր­կագ­նո­ղի հա­մար: Աշ­խար­հը մարդ­ կանց սրտե­րը պա­հում է գե­րու­թյան մեջ: Նրանք ի­րենց մտքերն ու ջան­քե­րը կենտ­րո­նաց­նում են ի­րենց բիզ­նե­սի, ի­րենց դիր­քի, ի­րենց ըն­տա­նի­քի վրա: Նրանք ա­ռաջ­նորդ­վում են ի­րենց կար­ծի­քով և ճա­նա­պարհ­նե­րով և փայ­ փա­յում են դրանք որ­պես կուռ­քեր ի­րենց հո­գում, սա­կայն մենք չենք կա­րող թույլ տալ մեզ հանձն­վել ես-ի ծա­ռա­յու­թյա­նը` պա­հե­լով մեր սե­փա­կան ճա­ նա­պարհ­ներն ու գա­ղա­փար­նե­րը և բա­ցա­ռե­լով Աստ­ծո ճշմար­տու­թյու­նը: Մենք պետք է ա­զատ­վենք ես-ից: Սա­կայն սա պա­հանջ­վող ա­մե­նը չէ, քա­նի որ, երբ մենք հրա­ժար­վում ենք մեր կուռ­քե­րից, դա­տարկ տա­րա­ծու­ թյու­նը պետք է լցվի: Ե­թե սիր­տը թողն­վի ա­մա­յի, դա­տարկ տա­րա­ծու­թյու­նը չլցվի, այն կլի­նի մի մար­դու կար­գա­վի­ճա­կում, ում տու­նը «պա­րապ, սրբված և հար­դար­ված» էր (Մատ­թեոս 12.44), սա­կայն հյուր չու­ներ: Չար հո­գին իր հետ վերց­րեց յոթ ու­րիշ հո­գի­նե­րի, որ ի­րե­նից չար էին, և ներս մտան և­ապ­ րե­ցին այն­տեղ, և­այդ մար­դու վեր­ջին վի­ճակն ա­վե­լի վատ էր, քան ա­ռա­ջի­նը: Ձեզ կա­րող է թվալ, թե չեք կա­րող ար­ժա­նա­նալ երկն­քի հա­վա­նու­թյա­ նը: Կամ գու­ցե կա­սեք. «Ես ծնվել եմ չա­րի բնա­կան հա­կու­մով և չեմ կա­ րող հաղ­թա­հա­րել այն»: Սա­կայն մեր երկ­նա­յին Հայ­րը կա­տա­րել է բո­լոր նա­խա­պատ­րաս­տու­թյուն­նե­րը, որ­պես­զի դուք կա­րո­ղա­նաք հաղ­թա­հա­ րել յու­րա­քանչ­յուր ոչ սուրբ մի­տում: Դուք պետք է հաղ­թա­հա­րեք այն­ պես, ինչ­պես Քրիս­տո­սը հաղ­թա­հա­րեց ձեր փո­խա­րեն: Նա ա­սում է. «Ով որ հաղ­թում է, կտամ նրան, որ Ինձ հետ նստի Իմ ա­թո­ռի վրա, ինչ­պես Ես էլ հաղ­թե­ցի և նս­տե­ցի Իմ Հոր հետ Նրա ա­թո­ռի վրա» (Հայտ­նու­թյուն 3.21): Մեղքն էր, որ վտան­գի են­թար­կեց մարդ­կա­յին ըն­տա­նի­քը, և մինչև մար­դու ստեղծ­վե­լը կան­խո­րոշ­վել էր, որ ե­թե մար­դը ձա­խո­ղի ստու­գու­մը, Հի­սու­սը կդառ­նա նրա զոհն ու ե­րաշ­խա­վո­րը, որ­պես­զի Նրան հա­վա­տա­ լով` մար­դը կա­րո­ղա­նար հաշտ­վել Աստ­ծո հետ, ո­րով­հետև Քրիս­տոսն էր Գա­ռը, «որ աշխարհի սկզբից ի վեր մորթ­ված էր» (Հայտ­նու­թյուն 13.8): Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ Գող­գո­թա­յի վրա, որ­պես­զի մարդն իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­նա հաղ­թա­հա­րե­լու մեղ­քի հան­դեպ իր բնա­կան հա­կում­նե­րը: Սա­կայն հարց է հնչում. «­Չե՞մ կա­րող արդ­յոք ու­նե­նալ իմ սե­փա­կան ճա­նա­պարհն ու գոր­ծել իմ ու­զա­ծի պես»: Ո՛չ, դուք չեք կա­րող ու­նե­նալ ձեր ճա­նա­պար­հը և մտ­նել երկն­քի ար­քա­յու­թյուն: Այն­տեղ չի լի­նե­լու ոչ մի «իմ ճա­նա­պարհ»: Մարդ­կա­յին ոչ մի ճամ­փա տեղ չի գտնի երկ­նա­յին ար­քա­յու­թյու­նում: Մեր ճա­նա­պարհ­նե­րը պետք է կոր­չեն Աստ­ծո ճա­նա­ պարհ­նե­րի մեջ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1892թ. փետր­վա­րի 23: 359

դեկտեմբեր

8

ԱՂՈԹՔՆ ՈՒԺ Է ՏԱԼԻՍ

Ո­րով­հետև ա­մեն, ով որ Աստ­ծուց է ծնված, հաղ­թում է աշ­խար­հը, և սա է հաղ­թու­թյու­նը, որ աշ­խար­հին հաղ­թեց, այ­սինքն մեր հա­վա­ տը: Ա Հով­հան­նես 5.4:

Մինչ Հի­սու­սը` մեր Բա­րե­խո­սը, խնդրում է մեզ հա­մար երկն­քում, Սուրբ Հո­գին աշ­խա­տում է մե­զա­նում կա­մե­նալն էլ, ա­նելն էլ Իր հա­ճու­ թյան պես: Ողջ եր­կինքն է հե­տաքրքր­ված հո­գի­նե­րի փրկու­թյամբ: Ա­պա ի՞նչ պատ­ճառ ու­նենք մենք կաս­կա­ծե­լու, որ Տե­րը կօգ­նի և­օգ­նում է մեզ: Մենք, որ սո­վո­րեց­նում ենք մարդ­կանց, պետք է ինք­ներս Աստ­ծո հետ կեն­սա­կան կապ ու­նե­նանք: Հո­գում և Խոս­քում մենք մարդ­կանց հա­մար պետք է լի­նենք ինչ­պես աղբ­յուր, ո­րով­հետև Քրիս­տո­սը մե­զա­նում աղբ­ յուր է, որ հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի հա­մար է բխում: Վիշտն ու ցա­վը կա­ րող են ստու­գել մեր համ­բե­րու­թյունն ու հա­վա­տը, սա­կայն Ան­տե­սա­նե­լիի ներ­կա­յու­թյան պայ­ծա­ռու­թյու­նը մեզ հետ է, և մենք պետք է ես-ը թաքց­ նենք Հի­սու­սի հետևում: Խրա­խու­սեք ե­կե­ղե­ցին, բարձ­րաց­րեք այն ա­ղոթ­քում Աստ­ծո ա­ռաջ: Ա­սեք նրանց, որ երբ զգում են, որ մեղք են գոր­ծել և չեն կա­րող ա­ղո­թել, դա ա­ղոթ­քի ճիշտ ժա­մա­նակն է: Շա­տերն ի­րենց ստո­րաց­ված են զգում ի­րենց ձա­խո­ղում­նե­րի պատ­ճա­ռով, որ հաղթ­վել են թշնա­մուց՝ նրան հաղ­թե­լու փո­խա­րեն: Աշ­խար­հը, ե­սա­սի­րու­թյու­նը և մարմ­նա­կան ցան­ կու­թյուն­նե­րը թու­լաց­րել են նրանց, և նրանք կար­ծում են, թե ոչ մի օ­գուտ չկա Աստ­ծուն մո­տե­նա­լուց, սա­կայն այդ միտ­քը թշնա­մու ա­ռա­ջարկ­նե­ րից մեկն է: Նրանք կա­րող են լի­նել ա­մո­թա­հար և խո­րա­պես ընկճ­ված, սա­կայն պետք է ա­ղո­թեն և հա­վա­տան: Երբ նրանք խոս­տո­վա­նեն ի­րենց մեղ­քե­րը, Նա հա­վա­տա­րիմ է և­ար­դար, որ նրանց մեղ­քե­րը թող­նի նրանց և սր­բի նրանց ա­մեն ա­նի­րա­վու­թյու­նից (տե՛ս Ա Հով­հան­նես 1.9): Թեև միտ­քը կա­րող է շեղ­վել ա­ղոթ­քից, մի հու­սալք­վեք, հետ բե­րեք այն գա­հի ա­ռաջ, և մինչև հաղ­թա­նակ չտա­նեք, մի լքեք ո­ղոր­մու­թյան նստա­վայ­րը: Կար­ծո՞ւմ եք արդ­յոք, որ ձեր հաղ­թա­նա­կը պետք է դրսևոր­վի ուժ­գին հույ­զով: Ոչ, «սա է հաղ­թու­թյու­նը, որ աշ­խար­հին հաղ­թեց, այ­սինքն մեր հա­վա­տը» (Ա Հով­հան­նես 5.4): Տե­րը գի­տի ձեր ցան­կու­թյուն­նե­րը, մնա­ ցեք Նրան մոտ հա­վա­տով և­ակն­կա­լեք ստա­նալ Սուրբ Հո­գին: Սուրբ Հո­գու գոր­ծը մեր բո­լոր հոգևոր փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րը վե­րահս­ կելն է: Հայրն Իր Որ­դուն տվեց մեզ հա­մար, որ­պես­զի Որ­դու մի­ջո­ցով Սուրբ Հո­գին կա­րո­ղա­նա մո­տե­նալ մեզ և­ա­ռաջ­նոր­դել դե­պի Հայ­րը: Աստ­ վա­ծա­յին ներ­գոր­ծու­թյան շնոր­հիվ մենք ու­նենք բա­րե­խո­սու­թյան հո­գին, ո­րի մի­ջո­ցով կա­րող ենք խնդրել Աստ­ծուն, ինչ­պես մարդն է խնդրում իր ըն­կե­րո­ջը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1892թ. հոկ­տեմ­բե­րի 3:

360

դեկտեմբեր

9

ՄԻՇՏ ԿԱ ԲԱՑ ԴՈՒՌ

Գի­տեմ քո գոր­ծե­րը, ա­հա քո ա­ռաջ մի բաց­ված դուռ դրի, և­ այն ոչ ոք չի կա­րող փա­կել, ո­րով­հետև քիչ զո­րու­թյուն ու­նես, և Իմ խոս­քը պա­հե­ցիր և Իմ ա­նու­նը չու­րա­ցար: Հայտ­նու­թյուն 3.8:

Նրանք, ով­քեր կլի­նեն հաղ­թող­ներ, մե­ծա­պես կբարձ­րաց­վեն Աստ­ծո և Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ: Քրիս­տո­սը խոս­տա­ցել է, որ կդա­վա­նի նրանց ա­նուն­ներն Իր Հոր և­ երկն­քի սուրբ հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ: Նա մեզ օգ­ նու­թյան ա­ռատ խոս­տում­ներ է տվել, որ­պես­զի մենք հաղ­թող­ներ լի­նենք: Ճշմա­րիտ Վ­կան մեզ վստա­հեց­րել է, որ Ին­քը մեր ա­ռաջ բաց դուռ է դրել, ո­րը ոչ ոք չի կա­րող փա­կել: Նրանք, ով­քեր փոր­ձում են հա­վա­տա­րիմ լի­նել Աստ­ծուն, կա­րող են զրկվել աշ­խար­հի շատ ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րից: Նրանց ճա­նա­պար­հը կա­ րող է փակ­վել, և նրանց գոր­ծը կա­րող է խո­չըն­դո­տել ճշմար­տու­թյան թշնա­մին, սա­կայն չկա մի ուժ, ո­րը կկա­րո­ղա­նա փա­կել Աստ­ծո և նրանց հո­գի­նե­րի միջև ե­ղած հա­ղոր­դակ­ցու­թյան դու­ռը: Քրիս­տոն­յան ին­քը կա­ րող է փա­կել այդ դու­ռը` մեղ­քի մեջ ընկղմ­վե­լով կամ երկն­քի լույ­սը մեր­ժե­ լով: Նա կա­րող է դարձ­նել իր ա­կանջ­նե­րը ճշմար­տու­թյան լու­րը լսե­լուց և­ այս կերպ խզել Աստ­ծո և­իր հո­գու միջև ե­ղած կա­պը: Դուք կա­րող եք ու­նե­նալ ա­կանջ­ներ, բայց չլսել: Դուք կա­րող եք ու­նե­ նալ աչ­քեր, բայց չտես­նել լույ­սը, ոչ էլ ստա­նալ այն լու­սա­վո­րու­թյու­նը, որն Աստ­ված տվել է ձեզ: Դուք կա­րող եք փա­կել դու­ռը լույ­սի ա­ռաջ ճիշտ այն­ պես, ինչ­պես փա­րի­սե­ցի­նե­րը փա­կե­ցին դու­ռը Քրիս­տո­սի ա­ռաջ, երբ Նա սո­վո­րեց­նում էր ի­րենց: Նրանք չստա­ցան Նրա բե­րած լույսն ու գի­տու­ թյու­նը, ո­րով­հետև դրանք չե­կան այն ճա­նա­պար­հով, ո­րով նրանք էին սպա­սում: Քրիս­տո­սը երկ­րի լույսն էր, և­ե­թե նրանք ըն­դու­նեին այն լույ­սը, ո­րը Նա ո­ղոր­մա­ծա­բար բե­րել էր ի­րենց, կփրկվեին, սա­կայն նրանք մեր­ ժե­ցին Իս­րա­յե­լի Սուր­բին: Քրիս­տոսն ա­սաց, որ նրանք «խա­վարն ա­վե­լի սի­րե­ցին, քան լույ­ սը, ո­րով­հետև նրանց գոր­ծե­րը չար էին։ Ո­րով­հետև ա­մեն չար գոր­ծողն ա­տում է լույ­սը, և չի գա­լիս դե­պի լույ­սը, որ նրա գոր­ծե­րը չհան­դի­ման­վեն» (Հով­հան­նես 3.19, 20): Նա ա­սաց. «Եվ դուք չեք կա­մե­նում Ինձ մոտ գալ, որ կյանք ու­նե­նաք» (Հով­հան­նես 5.40): Ճա­նա­պար­հը բաց էր, սա­կայն ի­րենց սե­փա­կան կյան­քի ըն­թաց­քով նրանք փա­կե­ցին դու­ռը և խ­զե­ցին կա­պը Քրիս­տո­սի հետ: Մենք կա­րող ենք ա­նել նույ­նը` մեր­ժե­լով լույսն ու ճշմար­տու­թյու­նը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1889թ. մար­տի 26:

361

10 ՓՆՏՐԵԼՈՎ ԱՄԵՆՕՐՅԱ ՀԱՂԹԱՆԱԿՆԵՐ

դեկտեմբեր

Չ­գի­տե՞ք, թե աս­պա­րե­զի մեջ վա­զող­ներն ա­մենքն են վա­զում, բայց մեկն է հաղ­թա­նակն առ­նում, դուք այն­պես վա­զեք, որ հաս­ նեք։ Եվ ա­մեն, ով որ մրցում է, ա­մեն բա­նից ժուժ­կալ է լի­նում, հի­մա նրանք մրցում են, որ մի ա­պա­կա­նե­լի պսակ առ­նեն, իսկ մենք՝ ա­նա­ պա­կա­նե­լի: Ա Կորն­թա­ցիս 9.24, 25:

Քա­նի՞ տա­րի ենք մենք Տի­րոջ այ­գում: Եվ ի՞նչ օ­գուտ ենք բե­րել Տի­ րո­ջը: Ինչ­պե՞ս ենք մենք կանգ­նում Աստ­ծո քննող աչ­քի ա­ռաջ: Ա­ճո՞ւմ է արդ­յոք մեր մեջ հար­գան­քը, սե­րը, խո­նար­հու­թյունն ու վստա­հու­թյունն առ Աստ­ված: Արդ­յո՞ք ե­րախ­տա­պարտ ենք Նրան Իր բո­լոր ո­ղոր­մա­ծու­ թյուն­նե­րի հա­մար: Փոր­ձո՞ւմ ենք արդ­յոք օրհ­նել մեզ շրջա­պա­տող­նե­րին: Ցու­ցադ­րո՞ւմ ենք արդ­յոք Հի­սու­սի հո­գին մեր ըն­տա­նիք­նե­րում: Սո­վո­ րեց­նո՞ւմ ենք արդ­յոք Նրա Խոս­քը մեր ե­րե­խա­նե­րին, ճա­նա­չեց­նո՞ւմ ենք նրանց Աստ­ծո հրա­շա­լի գոր­ծե­րը: Քրիս­տոն­յան Հի­սու­սին պետք է ներ­ կա­յաց­նի և՛ բա­րի լի­նե­լով, և՛ բա­րին գոր­ծե­լով: Այ­նու­հետև կլի­նի կյան­քի ա­նու­շա­հո­տու­թյուն, բնա­վո­րու­թյան գրավ­չու­թյուն, ին­չը կբա­ցա­հայ­տի այն փաս­տը, որ նա Աստ­ծո զա­վակ է` երկն­քի ժա­ռանգ: Եղ­բայր­նե՛ր, դա­դա­րեք լի­նել ծույլ ծա­ռա­ներ: Յու­րա­քանչ­յուր հո­գի պետք է պայ­քա­րի հա­կում­նե­րի դեմ: Քրիս­տո­սը չե­կավ մարդ­կանց փրկե­ լու ի­րենց մեղ­քե­րի մեջ, այլ ե­կավ փրկե­լու ի­րենց մեղ­քե­րից: Նա մեզ հա­ մար հնա­րա­վոր դարձ­րեց սուրբ բնա­վո­րու­թյուն ու­նե­նա­լը, ու­րեմն մի հան­դուր­ժեք թե­րու­թյուն­ներն ու այ­լան­դա­կու­թյուն­նե­րը: Եվ մինչ ե­ռան­ դուն կեր­պով փնտրում ենք բնա­վո­րու­թյան կա­տա­րե­լու­թյուն, պետք է հի­ շենք, որ սրբա­գոր­ծու­մը ոչ թե մի վայրկ­յա­նի գործ է, այլ ամ­բողջ կյան­քի: Պո­ղո­սը գրում է. «Ես ա­մեն օր մեռ­նում եմ» (Ա Կորն­թա­ցիս 15.31): Օ­րե­ցօր հաղ­թա­նա­կի գոր­ծը պետք է ա­ռաջ գնա: Ա­մեն օր մենք պետք է դի­մա­կա­ յենք գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րին և հաղ­թա­նակ տա­նենք ե­սա­սի­րու­թյան բո­լոր դրսևո­րում­նե­րի դեմ: Օ­րե­ցօր մենք պետք է փայ­փա­յենք սեր և խո­նար­հու­թյուն և մեր մեջ զար­գաց­նենք բնա­վո­րու­թյան այն բո­լոր կա­տա­րե­լու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք հա­ճե­լի կլի­նեն Աստ­ծուն և մեզ հա­մա­պա­տաս­խան կդարձ­նեն երկն­քի օրհն­յալ հա­սա­րա­կու­թյա­նը: Այս գործն ի­րա­կա­նաց­նել փոր­ձող բո­լոր ան­ ձանց տրված խոս­տու­մը շատ թանկ է. «Ով որ հաղ­թում է, նա սպի­տակ հան­դերձ­ներ կհագ­նի, և նրա ա­նու­նը կյան­քի գրքից չեմ ջնջի. և կ­դա­վա­ նեմ նրա ա­նունն Իմ Հոր ա­ռաջ և Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ» (Հայտ­նու­ թյուն 3.5): Պատ­մա­կան ակ­նարկ­ներ, 181:

362

11 ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ ՀԱՂԹԱՆԱԿ ՀԱՋՈՐԴՆ ԱՎԵԼԻ Է ՀԵՇՏԱՑՆՈՒՄ

դեկտեմբեր

Բայց այս ա­մեն բա­նե­րում ա­ռա­վել ևս հաղ­թում ենք Նրա մի­ջո­ ցով, որ մեզ սի­րեց: Հռո­մեա­ցիս 8.37:

Ձեր ա­ռաջ ծա­ռա­ցած գոր­ծը ձեր կյան­քի մնա­ցած օ­րե­րը լա­վաց­նե­ լու, ձեր բնա­վո­րու­թյու­նը բա­րե­փո­խե­լու և վե­հաց­նե­լու հա­մար է: Նո­րոգ­ ված հո­գում նոր կյանք է սկսվում: Քրիս­տո­սը ներ­սում ապ­րող Փր­կիչն է: Այն, ին­չից հրա­ժար­վե­լը բարդ է թվում, պետք է պար­զա­պես ջանք ա­նել և թող­նել: Ամ­բար­տա­վան, հրա­մա­յա­կան բա­ռեր չպետք է աս­վեն, ին­չի արդ­յուն­քում թան­կա­գին հաղ­թա­նակ կտար­վի: Յու­րա­քանչ­յուր ինք­նա­մերժ­ման, ես-ի խա­չե­լու­թյան արդ­յուն­քը կլի­ նի ի­րա­կան եր­ջան­կու­թյու­նը: Մեկ հաղ­թա­նա­կից հե­տո հա­ջորդն ա­վե­ լի հեշտ է տրվում: Ե­թե Մով­սեսն ար­հա­մար­հեր Աստ­ծուց ի­րեն տրված հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներն ու ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րը, նա կան­տե­սեր երկն­քից տրված լույ­սը և կ­դառ­նար հու­սալք­ված, թշվառ մարդ: Մեղ­քը գա­լիս է ներքևից, և­երբ դրան տեղ ենք տա­լիս, սա­տա­նան ամ­րա­նում է հո­գում, որ­պես­զի այն­տեղ վա­ռի դժոխ­քի կայ­ծե­րը: Աստ­ված չի տվել Իր օ­րեն­քը հո­գի­նե­րի փրկու­թյու­նը կան­խե­լու հա­մար. Նա ցան­կա­նում է, որ­պես­զի բո­լո­րը փրկվեն: Մարդն ու­նի լույս և հ­նա­րա­վո­րու­թյուն­ներ, և­ե­թե օգ­տա­ գոր­ծի դրանք, կա­րող է հաղ­թել: Դուք ձեր կյան­քով կա­րող եք ցույց տալ Աստ­ծո շնոր­հի զո­րու­թյու­նը հաղ­թա­նա­կե­լու գոր­ծում: Սա­տա­նան փոր­ձում է իր գա­հը տե­ղադ­րել հո­գու տա­ճա­րում: Երբ նա է կա­ռա­վա­րում, ի­րեն ցու­ցադ­րում է վատ և բար­կաց­կոտ բա­ռե­րով, դա­ռը խոս­քե­րով, ո­րոնք տրտմեց­նում և վի­րա­վո­րում են, բայց քա­նի որ լույ­սը ոչ մի կապ չու­նի խա­վա­րի հետ, իսկ Քրիս­տո­սը՝ Բե­լիա­րի, մարդն ամ­բող­ջո­ վին պետք է պատ­կա­նի կա՛մ մե­կին, կա՛մ մյու­սին: Հանձն­վե­լով զվար­ճու­ թյուն­նե­րին, ա­գա­հու­թյա­նը, մո­լո­րու­թյուն­նե­րին, խա­բեու­թյուն­նե­րին կամ որևէ տե­սա­կի մեղ­քի` մար­դը քա­ջա­լե­րում է իր սրտում տեղ գտած սա­ տա­նա­յի սկզբունք­նե­րը և փա­կում է երկն­քի դուռն իր իսկ առջև: Մեղ­քի պատ­ճա­ռով սա­տա­նան դուրս վռնդվեց երկն­քից, և մեղ­քին անձ­նա­տուր ե­ղած և մեղ­քը խրա­խու­սող ոչ մի մարդ չի մտնի եր­կինք, ո­րով­հետև սա­ տա­նան կրկին հե­նա­կետ կու­նե­նա այն­տեղ: Երբ մարդն ա­մեն օր ջեր­մե­ռան­դո­րեն զբաղ­վում է իր բնա­վո­րու­թյան ա­րատ­նե­րը վե­րաց­նե­լու գոր­ծով, նա փայ­փա­յում է Քրիս­տո­սին իր հո­գու տա­ճա­րում, և Քրիս­տո­սի լույ­սը նրա­նում է: Քրիս­տո­սի ե­րե­սի լույ­սի պայ­ ծառ շո­ղե­րի ներ­քո նրա ողջ լի­նե­լիու­թյու­նը վե­հա­նում է և­ ազն­վա­նում: Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար 4:345, 346:

363

12 ԳԵՐԲՆԱԿԱՆ ՈՒԺ Է ԽՈՍՏԱՑՎԱԾ

դեկտեմբեր

Ու­րեմն հի­մա դա­տա­պար­տու­թյուն չկա Հի­սուս Քրիս­տո­սում լի­ նող­նե­րի հա­մար, որ մարմ­նա­վո­րա­պես չեն վար­վում, այլ հոգևո­րա­ պես: Հռո­մեա­ցիս 8.1:

Խոս­տաց­վել է, որ Սուրբ Հո­գին կլի­նի նրանց հետ, ով­քեր պայ­քա­րում են հաղ­թա­նա­կի հա­մար՝ ցու­ցադ­րե­լով ու­ժի զո­րու­թյու­նը, մարդ­կանց գերբ­նա­կան ուժ տա­լով և­ ան­տեղ­յակ­նե­րին ցույց տա­լով Աստ­ծո թա­գա­ վո­րու­թյան հրաշք­նե­րը: Սուրբ Հո­գին պետք է լի­նի մեր օգ­նա­կա­նը: Աստ­ ծո միա­ծին Որ­դին խո­նար­հեց­րեց Ի­րեն, դի­մա­ցավ խո­րա­մանկ թշնա­մու փոր­ձու­թյուն­նե­րին և պայ­քա­րեց նրա դեմ Իր երկ­րա­յին կյան­քի ողջ ըն­ թաց­քում: Եվ մա­հա­ցավ Ան­մե­ղը` մե­ղա­վոր­նե­րի փո­խա­րեն, որ­պես­ զի մարդ­կու­թյու­նը չկոր­ծան­վի. ի՞նչ օ­գուտ կլի­ներ դրա­նից, ե­թե Հո­գին չտրվեր որ­պես շա­րու­նա­կա­բար աշ­խա­տող, վե­րած­նող ներ­գոր­ծու­թյուն՝ արդ­յու­նա­վետ դարձ­նե­լու հա­մար մեր դեպ­քում այն, ին­չը մշա­կել էր աշ­ խար­հի Փր­կագ­նո­ղը: Ա­շա­կերտ­նե­րին տրված Սուրբ Հո­գին օգ­նեց նրանց ա­մուր կանգ­նել կռա­պաշ­տու­թյան դեմ և վե­հաց­նել մի­միայն Աստ­ծուն: Սուրբ Հո­գին ա­ռաջ­նոր­դում էր սուրբ պատ­միչ­նե­րի գրի­չը՝ Քրիս­տո­սի թան­կա­գին բա­ռե­րի և գոր­ծե­րի ար­ձա­նագ­րու­թյու­նը ներ­կա­յաց­նե­լու աշ­ խար­հին: Սուրբ Հո­գին ա­նընդ­հատ գոր­ծում է` փոր­ձե­լով մարդ­կանց ու­ շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րել Գող­գո­թա­յի խա­չի վրա կա­տար­ված մե­ծա­գույն զո­հա­բե­րու­թյա­նը, բա­ցա­հայ­տե­լու աշ­խար­հին մար­դու նկատ­մամբ Աստ­ ծո սե­րը և դա­տա­պարտ­ված հո­գուն՝ Սուրբ Գր­քի թան­կա­գին խոս­տում­ նե­րը: Սուրբ Հո­գին է, որ խա­վա­րած մտքին բե­րում է ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ղե­րը: Սուրբ Հո­գին է, որ մար­դու սիր­տը բո­ցա­վա­ռում է հա­ վի­տե­նու­թյան ճշմար­տու­թյուն­նե­րի զար­թոնք ապ­րած գի­տակ­ցու­թյամբ: Սուրբ Հո­գին է, որ մտքին ներ­կա­յաց­նում է ար­դա­րու­թյան բա­րո­յա­կան չա­փա­նի­շը և հան­դի­մա­նում է մեղ­քը: Սուրբ Հո­գին է, որ տա­լիս է Աստ­ծո ու­զած տրտմու­թյու­նը, որն ա­պաշ­խա­րու­թյուն է գոր­ծում ա­ռանց զղջա­լու և ներշն­չում է հա­վատ Նրա նկատ­մամբ, Ով միակն է, որ կա­րող է փրկել բո­լոր մեղ­քե­րից: Սուրբ Հո­գին է, որ աշ­խա­տում է բնա­վո­րու­թյու­նը վե­ րա­փո­խե­լու ուղ­ղու­թյամբ` մարդ­կանց կապ­վա­ծու­թյուն­նե­րը հե­ռաց­նե­լով ժա­մա­նա­կա­վոր և կոր­ծան­վող ար­ժեք­նե­րից և կենտ­րո­նաց­նե­լով դրանք ան­մահ ժա­ռան­գու­թյան, եր­բեք չկոր­ծան­վող հա­վի­տե­նա­կան ար­ժեք­նե­ րի վրա: Սուրբ Հո­գին վերս­տեղ­ծում, նո­րո­գում և սր­բա­գոր­ծում է մարդ­ կանց, որ­պես­զի նրանք կա­րո­ղա­նան դառ­նալ ար­քա­յա­կան ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներ, երկ­նա­յին Թա­գա­վո­րի զա­վակ­ներ: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­ րը, 1893թ. ապ­րի­լի 17:

364

դեկտեմբեր

13

ՀԻՍՈՒՍԻՆ ԱՎԵԼԻ ՄՈՏ

Արդ հնա­զանդ­վեք Աստ­ծուն, հա­կա­ռակ կա­ցեք սա­տա­նա­յին, և նա կփախ­չի ձե­զա­նից։ Մո­տե­ցեք Աստ­ծուն, և Նա կմո­տե­նա ձեզ։ Սրբեք ձեր ձեռ­քե­րը, ով մե­ղա­վոր­ներ, և ձեր սրտե­րը մաք­րեք, ով երկ­միտ­ներ: Հա­կո­բոս 4.7, 8:

Երբ մեզ փոր­ձու­թյուն է վրա հաս­նում, մեզ հար­կա­վոր է հոգևոր խո­ րա­թա­փան­ցու­թյուն՝ սա­տա­նա­յի գոր­ծու­նեու­թյու­նը տար­բե­րա­կե­լու և Հի­սու­սին ա­վե­լի մո­տե­նա­լու հա­մար: Մո­տե­ցեք Աստ­ծուն, և Նա կմո­տե­ նա ձեզ: Հա­կա­ռակ կա­ցեք սա­տա­նա­յին, և նա կփախ­չի ձե­զա­նից: Անհ­ րա­ժեշտ է ա­մեն վայրկ­յան պա­տե­րազ­մել հա­վա­տի բա­րի պա­տե­րազ­մը, որ­պես­զի ընդ­դի­մա­նանք կաս­կա­ծին և խ­րա­խու­սենք հա­վա­տը: Գայ­թակ­ ղու­թյան ժա­մա­նակ բա­նա­կա­նու­թյու­նը պետք է հաղ­թի ես-ի հա­կում­նե­ րին: Ես-ը կպայ­քա­րի հա­ճույ­քի հա­մար, սա­կայն հա­կում­նե­րի դեմ պետք է պայ­քա­րել, իսկ գայ­թակ­ղու­թյու­նը` հաղ­թա­հա­րել: Տե­րը նա­խազ­գու­շա­ցում­ներ է տվել, ներ­կա­յաց­րել է սկզբունք­ներ, ո­րոնց յու­րա­քանչ­յուր քրիս­տոն­յա պետք է հետևի և կի­րա­ռի դրանք կյան­քում: Նրանք, ով­քեր ան­տար­բե­րու­թյամբ են անց­նում այն լույ­սի և նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րի կող­քով, ո­րոնք Աստ­ված է տվել, կդառ­նան ա­վե­լի ու ա­վե­լի ե­սա­սեր և­ ինք­նավս­տահ: Նրանք, ով­քեր չեն ըն­դու­նում ի­րենց կախ­վա­ծու­թյու­նը Աստ­ծուց, կկոր­ծան­վեն թշնա­մու կող­մից: Սա­տա­նան գոր­ծում է ա­մեն հա­վա­նա­կան ձևե­րով` իր շար­քե­րում պա­հե­լու նրանց, ով­քեր հայ­տա­րա­րում են, թե Տի­րոջ կող­մից են: Նա կա­րող է կու­րաց­նել նրանց աչ­քերն այն­քան, մինչև լույ­սը խա­վար կո­չեն, իսկ խա­վա­րը` լույս: Թեև Աստ­ծո լույ­սը փայ­լում է ա­վե­լի վառ շո­ղե­րով, քան երբևէ, և կ­փայ­լի ա­վե­լի ու ա­վե­լի պայ­ծառ, քա­նի որ մենք մո­տե­նում ենք Եր­կիր մո­լո­րա­կի պատ­մու­թյան ա­վար­տին, այն մար­դիկ կկա­րո­ղա­նան ճշմար­ տու­թյու­նը կեղ­ծի­քից տար­բե­րա­կել, ով­քեր հա­ճախ ծնկած ա­ղո­թում են ու ո­րո­նում Աստ­ծո ի­մաս­տու­թյու­նը: Միայն ար­դա­րու­թյան Արևի պայ­ծառ շո­ղե­րը կա­րող են բա­ցա­հայ­տել թշնա­մու բազ­մա­թիվ և տա­րա­տե­սակ դա­վադ­րու­թյուն­նե­րը: Չա­րը գոր­ծի է ան­ցել ա­նար­դա­րու­թյան ողջ խա­ բե­բա­յու­թյամբ, և քա­նի որ մենք չպետք է պա­հենք մեր աչ­քե­րը խա­վա­րի ու­ժե­րի վրա, չենք կա­րող տեղ­յակ չլի­նել նրա գոր­ծիք­նե­րի մա­սին: Սա­կայն մեր հա­վա­տը պետք է կենտ­րո­նա­ցած լի­նի Հի­սուս Քրիս­տո­ սում: Նա­յե­լով Նրան, կախ­վե­լով Նրա զո­րու­թյու­նից` որ­պես բա­վա­րար ուժ բո­լոր ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ­նե­րի հա­մար, մեր սիր­տը միա­նում է Նրա սրտին, մեր կյան­քը ան­տե­սա­նե­լի կա­պե­րով կապ­վում է Նրա կյան­ քին, և քա­նի որ Նա ապ­րում է, մենք ևս կապ­րենք: Սա է գործ­նա­կան կրո­նը, քա­նի որ մենք կպահ­պան­վենք Աստ­ծո զո­րու­թյամբ` հա­վա­տա­ լով փրկու­թյա­նը: Մե­զա­նից ոչ ոք չի կա­րող ա­պա­հով լի­նել, ե­թե մենք Տի­ րոջ հետ հա­վի­տե­նա­կան ուխ­տի մեջ չմտնենք. սա չպետք է մո­ռա­նանք: Ռևյու ընդ Հե­րալդ, 1893թ. մար­տի 14: 365

14 ՀԱՂԹԱՆԱԿԸ ԵՐԿՆՔԻՆ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆ Է ՊԱՐԳԵՎՈՒՄ

դեկտեմբեր

Ա­սում եմ ձեզ, թե այս­պես ու­րա­խու­թյուն կլի­նի երկն­քում մեկ մե­ ղա­վո­րի հա­մար, որ ա­պաշ­խա­րի, քան թե ինն­սու­նինն ար­դար­նե­րի հա­մար, ո­րոնց ա­պաշ­խա­րու­թյուն պետք չէ: Ղու­կաս 15.7:

Սա­տա­նա­յի գոր­ծա­կալ­նե­րը մշտա­պես պայ­քա­րում են մար­դու մտքին տի­րե­լու հա­մար: Սա­կայն Աստ­ծո հրեշ­տակ­ներն ան­դա­դար աշ­խա­տում են` ու­ժե­ղաց­նե­լով այն մարդ­կանց թույլ ձեռ­քե­րը և հաս­տա­տե­լով նրանց թույլ ծնկնե­րը, ով­քեր դի­մում են Աստ­ծո օգ­նու­թյա­նը: Աստ­ծո յու­րա­քանչ­ յուր զա­վա­կի տրված է հետև­յալ խոս­տու­մը. «Խնդ­րեք, և կտր­վի ձեզ, ո­րո­ նեք, և կգտ­նեք, դու­ռը թա­կեք, և կ­բաց­վի ձեզ, ո­րով­հետև ա­մեն խնդրող առ­նում է, և­ ո­րո­նո­ղը գտնում է, և դու­ռը թա­կո­ղին կբաց­վի» (Մատ­թեոս 7.7, 8): Տերն ու­նե­ցել է ան­կեղծ զա­վակ­ներ, ով­քեր Իր հետ ուխտ են կա­պել զո­հա­բե­րու­թյան մի­ջո­ցով: Նրանք չեն շեղ­վել ի­րենց ազն­վու­թյու­նից: Նրանք ի­րենց պահ­պա­նել են ան­բիծ ու ա­նա­րատ և­ ա­ռաջ­նորդ­վել են կյան­քի Լույ­սով՝ տա­պա­լե­լով թշնա­մու չար մտադ­րու­թյուն­նե­րը: Արդ­յո՞ք այժմ մար­դիկ կի­րա­կա­նաց­նեն ի­րենց դե­րը սա­տա­նա­յին հա­կա­ռակ­վե­ լու գոր­ծում: Ե­թե նրանք ա­նեն դա, նա, ան­կաս­կած, կհե­ռա­նա նրան­ցից: Հրեշ­տակ­նե­րը, ով­քեր ձեզ հա­մար կա­նեն այն, ինչ դուք չեք կա­րող ա­նել ինք­նու­րույն, սպա­սում են ձեր հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյա­նը: Նրանք ակն­կա­ լում են, որ դուք կպա­տաս­խա­նեք Քրիս­տո­սի կան­չե­րին: Մո­տե­ցեք Աստ­ ծուն և միմ­յանց: Մեծ ցան­կու­թյամբ, լուռ ա­ղոթ­քով, սա­տա­նա­յին ընդ­դի­ մա­նա­լով` դրեք ձեր կամ­քը Աստ­ծո կամ­քի կող­քին: Ե­թե ու­նե­նաք չա­րին ընդ­դի­մա­նա­լու միաս­նա­կան ցան­կու­թյուն և­ան­կեղծ ա­ղո­թեք. «Ա­զա­տիր ինձ փոր­ձու­թյուն­նե­րից», դուք ուժ կստա­նաք օր­վա հա­մար: Երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի գործն է մո­տե­նալ հոգ­նած, փոր­ձու­թյուն­ներ տա­րած և տա­ռա­պող մարդ­կանց: Նրանք աշ­խա­տում են եր­կար և­ ան­ խոնջ՝ փրկե­լու նրանց հո­գի­նե­րը, ում հա­մար Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ: Եվ երբ մար­դը գնա­հա­տում է այդ ա­ռա­վե­լու­թյու­նը, երբ գնա­հա­տում է ի­րեն ու­ղարկ­ված երկ­նա­յին օգ­նու­թյու­նը, ար­ձա­գան­քում է Սուրբ Հո­գու ներ­ գոր­ծու­թյա­նը, դնում է իր կամ­քը Քրիս­տո­սի կամ­քի կող­քին, հրեշ­տակ­ նե­րը լու­րը տա­նում են եր­կինք: Վե­րա­դառ­նա­լով երկ­նա­յին պա­լատ­ներ` նրանք զե­կու­ցում են ի­րենց հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի մա­սին՝ միա­ցած այն հո­ գի­նե­րին, ում հետ աշ­խա­տել են, և­ երկն­քում ու­րա­խու­թյուն է տի­րում: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1899թ. հու­լիս 4:

366

15 ՈՉԻՆՉ ԱՎԵԼԻ ԱՆՀԱՂԹԱՀԱՐԵԼԻ

դեկտեմբեր

Բայց շնոր­հա­կա­լու­թյուն Աստ­ծուն, որ տվեց մեզ հաղ­թու­թյու­նը մեր Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սի ձեռ­քով: Ա Կորն­թա­ցիս 15.57:

Քրիս­տո­նեա­կան կյան­քը մշտա­կան հա­կա­մար­տու­թյան կյանք է: Այն ճա­կա­տա­մարտ է ու երթ: Յու­րա­քանչ­յուր հնա­զան­դու­թյան ա­րարք, յու­ րա­քանչ­յուր ինք­նա­մերժ­ման քայլ, խի­զա­խո­րեն հաղ­թա­հար­ված յու­րա­ քանչ­յուր փոր­ձու­թյուն ու գայ­թակ­ղու­թյուն փաս­տում են, որ մենք ևս մեկ քայլ ա­ռաջ ենք գնա­ցել հա­վի­տե­նա­կան հաղ­թա­նա­կի ճա­նա­պար­հին: Մար­դու հա­մար հույս կա: Քրիս­տոսն ա­սում է. «Ով որ հաղ­թում է, կտամ նրան, որ Ինձ հետ նստի Իմ ա­թո­ռի վրա, ինչ­պես Ես էլ հաղ­թե­ ցի և նս­տե­ցի Իմ Հոր հետ Նրա ա­թո­ռի վրա» (Հայտ­նու­թյուն 3.21): Սա­ կայն ե­կեք եր­բեք չմո­ռա­նանք, որ մեր սե­փա­կան ու­ժով ար­ված ջան­քե­րը միան­գա­մայն ա­նօ­գուտ են: Մեր ու­ժը թու­լու­թյուն է, մեր դա­տո­ղու­թյու­նը` անմ­տու­թյուն: Միայն մեր Նվա­ճո­ղի ա­նու­նով և զո­րու­թյամբ մենք կա­րող ենք նվա­ճել: Երբ մենք ճնշվում ենք գայ­թակ­ղու­թյամբ, երբ ոչ քրիս­տո­ սան­ման ցան­կու­թյուն­նե­րը պայ­քա­րում են տի­րա­կան լի­նե­լու հա­մար, ե­կեք ջեր­մե­ռանդ և հա­մառ ա­ղոթք բարձ­րաց­նենք երկ­նա­յին Հո­րը Քրիս­ տո­սի ա­նու­նով: Սա աստ­վա­ծա­յին օգ­նու­թյուն կբե­րի: Փր­կագ­նո­ղի ան­ վամբ մենք կա­րող ենք հաղ­թա­նակ ձեռք բե­րել: Տես­նե­լով մեղ­քի հան­ցա­վո­րու­թյու­նը՝ մենք ա­նօգ­նա­կան ընկ­նում ենք խա­չի ա­ռաջ` նե­րում և­ ուժ խնդրե­լով, և­ այդ­ժամ մեր ա­ղոթ­քը լսվում ու պա­տաս­խան­վում է: Նրանք, ով­քեր ի­րենց ա­ղոթք­նե­րը ներ­կա­յաց­նում են Աստ­ծուն Քրիս­տո­սի ա­նու­նով, Տե­րը նրան­ցից եր­բեք ե­րես չի թե­քի: Նա ա­սում է. «Ինձ մոտ ե­կո­ղին Ես դուրս չեմ հա­նի» (Հով­հան­նես 6.37): «­Նա մտիկ է տա­լիս խեղ­ճե­րի ա­ղոթ­քին» (Սաղ­մոս 102.17): Մեր օգ­նու­թյու­նը գա­լիս է Նրա­նից, Ով Իր ձեռ­քում է պա­հում ա­մեն ինչ: Այն խա­ղա­ղու­թյու­ նը, ո­րը Նա ու­ղար­կում է, մեր հան­դեպ ու­նե­ցած Իր սի­րո ե­րաշ­խիքն է: Ոչ մե­կը չի կա­րող լի­նել այն­քան ա­նօգ­նա­կան և­ այ­դու­հան­դերձ այն­ քան ան­պար­տե­լի, քան այն ան­ձը, ով զգում է իր ոչն­չու­թյու­նը և­ամ­բող­ջո­ վին ա­պա­վի­նում է խաչ­ված և հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի ար­ժա­նիք­նե­րին: Աստ­ված կու­ղար­կի երկն­քի հրեշ­տակ­նե­րին օգ­նե­լու այն մարդ­կանց, ով­ քեր ամ­բող­ջո­վին կախ­ված են Քրիս­տո­սից, և չի թող­նի, որ նրանք հաղթ­ վեն: Ե­թե մենք ըն­դու­նենք Քրիս­տո­սին որ­պես մեր Ա­ռաջ­նորդ, Նա մեզ ա­պա­հով կու­ղեկ­ցի նեղ ա­րա­հե­տով: Ճա­նա­պար­հը կա­րող է լի­նել ան­ հարթ ու փշոտ, բար­ձուն­քը` կտրուկ և վ­տան­գա­վոր, աջ ու ձախ կա­րող են ծու­ղակ­ներ հան­դի­պել: Երբ հոգ­նած ենք և հանգս­տի կա­րոտ, մե­զա­ նից կա­րող է պա­հանջ­վել տքնել, երբ թու­լա­ցած ենք` պայ­քա­րել, սա­կայն ու­նե­նա­լով Քրիս­տո­սին որ­պես մեր Ա­ռաջ­նորդ` մենք չպետք է ձա­խո­ղենք երկն­քին հաս­նե­լը: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1902թ. հոկ­տեմ­բե­րի 29: 367

դեկտեմբեր

16 ԿՐԱԿԻՑ ԱԶԱՏՎԱԾ ԽԱՆՁՈՂ

Եվ Տերն ա­սաց սա­տա­նա­յին. Տե­րը քեզ հան­դի­մա­նի, ով սա­տա­ նա, և Տե­րը քեզ հան­դի­մա­նի, որ ընտ­րել է Ե­րու­սա­ղե­մին. մի՞­թե սա կրա­կից ա­զատ­ված խան­ձող չէ: Զա­քա­րիա 3.2:

Հի­սուսն Իր ժո­ղովր­դի մա­սին խո­սում է որ­պես կրա­կից ա­զատ­ված խան­ձող, իսկ սա­տա­նան հաս­կա­նում է, թե դա ինչ է նշա­նա­կում: Աստ­ծո Որ­դին դի­մա­ցավ Գեթ­սե­մա­նում և Գող­գո­թա­յի վրա սահմռ­կե­ցու­ցիչ տա­ ռա­պանք­նե­րի, որ­պես­զի փրկի Իր ժո­ղովր­դին չա­րի իշ­խա­նու­թյու­նից: Կոր­ծան­վող հո­գի­նե­րի փրկու­թյանն ուղղ­ված Հի­սու­սի աշ­խա­տան­քը նման է նրանց փրկե­լու հա­մար Իր ձեռ­քը կրա­կի մեջ մտցնե­լուն: Հե­սուն, ով ներ­կա­յաց­նում է Աստ­ծո ժո­ղովր­դին, հա­գել է կեղ­տոտ հան­դերձ­ներ և կանգ­նած է հրեշ­տա­կի ա­ռաջ, սա­կայն քա­նի որ ժո­ղո­վուրդն ա­պաշ­խա­ րում է Աստ­ծո օ­րեն­քը ոտ­նա­հա­րե­լու հա­մար, և հա­վա­տի ձեռ­քով կառ­ չում Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյա­նը, Հի­սուսն ա­սում է. «Ես քո վրա­յից վեր ա­ռա քո ա­նօ­րե­նու­թյու­նը, և քեզ պատ­վա­կան զգեստ­ներ եմ հագց­նում» (տե՛ս Զա­քա­րիա 3.4): Միայն Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյամբ է, որ մենք հնա­րա­վո­րու­թյուն ենք ստա­նում պա­հել օ­րեն­քը: Աստ­ծուն ան­կեղ­ծո­րեն և ճշմար­տու­թյամբ երկր­պա­գող­նե­րը, ով­քեր ի­րենց հո­գի­նե­րը ներ­կա­յաց­նում են Նրա ա­ռաջ ինչ­պես քա­վու­թյան մեծ օ­րը, Գա­ռի ար­յամբ կլվա­նան ի­րենց բնա­վո­րու­ թյան հան­դերձ­նե­րը և դ­րանք կդարձ­նեն ճեր­մակ: Սա­տա­նան փոր­ձում է կա­պել մարդ­կանց միտ­քը մո­լո­րու­թյու­նով, այն­պես, որ մար­դիկ չա­պաշ­ խա­րեն և չ­հա­վա­տան, որ­պես­զի չհա­նեն ի­րենց կեղ­տոտ հան­դերձ­նե­րը: Ին­չո՞ւ եք կառ­չում ձեր բնա­վո­րու­թյան թշվառ թե­րու­թյուն­նե­րին և­ այդ­ պի­սով փա­կում ճա­նա­պար­հը, որ Հի­սու­սը չկա­րո­ղա­նա աշ­խա­տել ձեր օգ­տին: Դժա­վա­րու­թյան ժա­մա­նա­կին Աստ­ծո ժո­ղովր­դի դիր­քը նման կլի­նի Հե­սուի դիր­քին: Նրանք տեղ­յակ կլի­նեն երկն­քում ի­րենց հա­մար կա­տար­ վող գոր­ծից: Նրանք կգի­տակ­ցեն, որ ի­րենց ա­նուն­նե­րի դի­մաց գրանց­ ված են մեղ­քեր, սա­կայն նաև կի­մա­նան, որ ա­պաշ­խա­րող­նե­րի և Քրիս­ տո­սի ար­ժա­նիք­նե­րին կառ­չող­նե­րի մեղ­քե­րը մաքր­վում են: Նրանք, ով­քեր ցու­ցա­բե­րել են ի­րա­կան ա­պաշ­խա­րում մեղ­քից և Քրիս­տո­սում ու­նե­ցած կեն­դա­նի հա­վա­տով հ­նա­զանդ են Աստ­ծո պատ­վի­րան­նե­րին, ի­րենց ա­նուն­նե­րը կպահ­պա­նեն կյան­քի գրքում, և Հի­սու­սը նրանց կդա­վա­նի Հոր և­ երկ­նա­յին հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ: Հի­սու­սը կա­սի. «Նրանք Իմն են, Ես նրանց գնել եմ Իմ սե­փա­կան ար­յու­նով»: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1890թ. հու­նի­սի 2:

368

17 ՀԱՂԹԱՆԱԿ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏՈՒՄ

դեկտեմբեր

Եվ Քո խոս­քը նրանց տվի, և­աշ­խար­հը նրանց ա­տեց, ո­րով­հետև աշ­խար­հից չեն, ինչ­պես Ես էլ աշ­խար­հից չեմ: Ես չեմ ա­ղա­չում, որ աշ­խար­հից վեր առ­նես նրանց, այլ որ նրանց պա­հես չա­րից: Հով­ հան­նես 17.14, 15:

Քրիս­տոն­յան աշ­խար­հում պար­տա­կա­նու­թյուն­ներ ու­նի, և Աստ­ված ակն­կա­լում է նրա­նից հա­վա­տա­րիմ կա­տա­րում: Նա չպետք է սահ­մա­ նա­փա­կի ի­րեն վան­քի պա­տե­րի ներ­սում, ոչ էլ խու­սա­փի աշ­խար­հիկ մարդ­կանց հետ շփու­մից: Ճիշտ է, որ նրա սկզբունք­նե­րը կստուգ­վեն ա­մե­նա­խիստ ստու­գար­քով, և նրան ցավ կպատ­ճա­ռի այն ա­մե­նը, ին­ չը նրա աչ­քե­րը կտես­նեն, և­ ա­կանջ­նե­րը կլսեն: Սա­կայն ճա­նա­չե­լով այս տե­սա­րան­ներն ու ձայ­նե­րը` նա չպետք է սկսի սի­րել դրանք: Շփ­վե­լով աշ­խար­հի հետ` մենք հակ­ված ենք ձեռք բե­րել աշ­խար­հի հո­գին և յու­ րաց­նել նրանց սո­վո­րու­թյուն­նե­րը, ճա­շակ­ներն ու նա­խա­սի­րու­թյուն­նե­ րը: Սա­կայն մեզ հրա­հանգ­վում է. «Նրանց մի­ջից դուրս գնա­ցեք և բա­ ժան­վեք, ա­սում է Տե­րը, և պիղծ բա­նե­րի մի դիպ­չեք: Եվ Ես կըն­դու­նեմ ձեզ, և Ես ձեզ Հայր կլի­նեմ, և դուք Ինձ որ­դի­ներ և­աղ­ջիկ­ներ կլի­նեք» (Բ Կորն­թա­ցիս 6.17, 18): Եր­բեք թույլ մի տվեք աշ­խար­հին ա­սել, թե աշ­խար­հա­յին­նե­րի ու Քրիս­ տո­սի հետևորդ­նե­րի ճա­շակ­ներն ու ձգտում­նե­րը նույնն են, քա­նի որ Աստ­ված գիծ է տա­րել Իր ժո­ղովր­դի և­աշ­խար­հի միջև: Սահ­մա­նա­զատ­ ման այս գի­ծը լայն է, խորն ու հստակ, այն խառն­ված չէ աշ­խար­հի հետ այն­պես, որ հնա­րա­վոր չլի­նի տար­բե­րա­կել: «­Տե­րը ճա­նա­չում է նրանց, որ Իրն են» (Բ Տի­մո­թեոս 2.19): «Ու­րեմն ի­րենց պտուղ­նե­րից ճա­նա­չեք նրանց» (Մատ­թեոս 7.20): Միայն ա­ղոթ­քի մեջ ար­թուն լի­նե­լով և կեն­դա­նի հա­վա­տի փոր­ձա­ ռու­թյամբ քրիս­տոն­յան կա­րող է պահ­պա­նել իր ան­սա­սա­նու­թյունն այն գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րի մեջ, ո­րոնք սա­տա­նան բե­րում է նրա վրա: Բայց «ա­մեն, ով որ Աստ­ծուց է ծնված, հաղ­թում է աշ­խար­հին, և սա է հաղ­թու­ թյու­նը, որ աշ­խար­հին հաղ­թեց, այ­սինքն մեր հա­վա­տը» (Ա Հով­հան­նես 5.4): Ձեր սրտի հետ մշտա­պես խո­սեք հա­վա­տի լեզ­վով. «­Հի­սուսն ա­սել է, որ ինձ կըն­դու­նի, և­ես հա­վա­տում եմ Նրա խոս­քին: Ես կգո­վեմ Նրան, կփա­ռա­բա­նեմ Նրա ա­նու­նը»: Սա­տա­նան կլի­նի ձեր կող­քին, կխո­չըն­դո­ տի, որ ոչ մի ու­րա­խու­թյուն չզգաք: Պա­տաս­խա­նեք նրան. «­Սա է հաղ­ թու­թյու­նը, որ աշ­խար­հին հաղ­թեց, այ­սինքն մեր հա­վա­տը»: «Ես ու­նեմ ա­մեն ինչ ու­րախ լի­նե­լու հա­մար, քա­նի որ Աստ­ծո զա­վակ եմ: Ես վստա­ հում եմ Հի­սու­սին: Աստ­ծո օ­րենքն իմ սրտում է, և­իմ քայ­լե­րից ոչ մե­կում ես չեմ սայ­թա­քի»: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1884թ. մա­յի­սի 15:

369

դեկտեմբեր

18 ՈՒՏԵԼՈՎ ԿՅԱՆՔԻ ԾԱՌԻՑ

Ով որ ա­կանջ ու­նի, թող լսի, ինչ որ Հո­գին ա­սում է ե­կե­ղե­ցի­նե­ րին. Ով որ հաղ­թում է, նրան կյան­քի ծա­ռից ու­տել կտամ, որ Աստ­ծո դրախ­տի մեջ է: Հայտ­նու­թյուն 2.7:

Այս լու­րը վե­րա­բե­րում է բո­լոր մեր ե­կե­ղե­ցի­նե­րին: Դուք եր­բեք չեք կա­ րող ձեր լսե­լու ու­նա­կու­թյունն ա­վե­լի լավ օգ­տա­գոր­ծել, քան երբ ա­կանջ դնեք, թե ինչ է ձեզ հետ խո­սում Աստ­ծո ձայնն Իր Խոս­քում: Հա­րուստ և­ ա­ռատ խոս­տում­ներ են տրված նրանց, ով­քեր հաղ­թում են: Բա­վա­կան չէ պա­տե­րազ­մի մեջ մտնել. մենք չպետք է մեր մտքով անց­կաց­նենք հանձն­ վե­լը: Մենք պետք է պա­տե­րազ­մենք հա­վա­տի բա­րի պա­տե­րազ­մը մինչև վերջ: Մինչև վերջ գնա­ցո­ղին խոս­տաց­ված է հան­դի­սա­վոր հաղ­թա­նա­ կը: «Ով որ ա­կանջ ու­նի, թող լսի, ինչ որ Հո­գին ա­սում է ե­կե­ղե­ցի­նե­րին. Ով որ հաղ­թում է, նրան կյան­քի ծա­ռից ու­տել կտամ, որ Աստ­ծո դրախ­ տի մեջ է»: Այն, ինչ կորս­վեց Ա­դա­մի անկ­մամբ, ա­վե­լի քան վե­րա­կանգն­ վեց փրկագն­մամբ: Ա­թո­ռի վրա նստողն ա­սաց. «Ա­հա ա­մեն բան նոր եմ ա­նում» (Հայտ­նու­թյուն 21.5): Ե­կեք ու­շա­դիր և քն­նա­դա­տա­բար նա­յենք ինք­ներս մեզ: Արդ­յո՞ք մեր մկրտու­թյան ժա­մա­նակ տրված եր­դում­նե­րը չեն խախտ­վել: Արդ­յո՞ք մենք մե­ռած ենք աշ­խար­հի և կեն­դա­նի՝ Քրիս­տո­սի հա­մար: Արդ­յո՞ք մենք ո­րո­ նում ենք այն­պի­սի ար­ժեք­ներ, ո­րոնք վերևում են, ուր Քրիս­տո­սը նստում է Աստ­ծո աջ կող­մում: Արդ­յո՞ք մեզ հա­վի­տե­նա­կան Վե­մին խարս­խող թե­լը չի կտրվել: Արդ­յո՞ք հո­սան­քը մեզ դե­պի կո­րուստ է քշում: Արդ­յո՞ք մենք չպետք է ջան­քեր գոր­ծադ­րենք մեր ըն­թաց­քը հո­սան­քին հա­կա­ռակ ուղ­ղե­լու հա­մար: Ե­կեք եր­կար չերկմ­տենք, այլ վճռա­կա­նու­թյամբ օգ­տա­ գոր­ծենք մեր թիե­րը և կա­տա­րենք մեր ա­ռա­ջին գոր­ծե­րը՝ նախ­քան կեն­ թարկ­վենք հու­սա­հատ նա­վա­բե­կու­թյան: Մեր գոր­ծը մեր ա­ռանձ­նա­հա­տուկ ան­կում­ներն ու մեղ­քե­րը ճա­նա­ չելն է, ո­րոնք հան­գեց­նում են խա­վա­րի ու հոգևոր ան­կա­յու­նու­թյան և մա­րում են մեր ա­ռա­ջին սե­րը: Աշ­խար­հայ­նու­թյո՞ւնն է արդ­յոք դա, ե­սա­ սի­րու­թյո՞ւ­նը: Սե­րը ինք­նագ­նա­հա­տա­կա­նի նկատ­մա՞մբ: Ա­ռա­ջի­նը լի­ նե­լու պայ­քա՞­րը: Արդ­յո՞ք դա ցան­կա­սի­րու­թյան մեղքն է, որն այդ­քան ե­ռան­դուն է: Արդ­յո՞ք դա Նի­կո­ղա­յոս­յան­նե­րի մեղքն է, որ Աստ­ծո շնոր­հը վե­րա­ծում է ցան­կա­սի­րու­թյան: Արդ­յո՞ք դա մե­ծա­գույն լույ­սի, հնա­րա­վո­ րու­թյուն­նե­րի և­ ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րի սխալ օգ­տա­գոր­ծումն ու չա­րա­շա­ հումն է, որ պար­ծեն­կոտ հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ է ա­նում ի­մաս­տու­թյան և կ­րո­նա­կան գի­տու­թյան վե­րա­բեր­յալ, մինչ­դեռ կյանքն ու բնա­վո­րու­թյու­նը ան­կա­յուն են և­ան­բա­րո: Ինչ էլ որ լի­նի, այն, ին­չը փայ­փայ­վել, զար­գա­ցել և դար­ձել է ու­ժեղ և տի­րել է ձեզ, հաղ­թա­հա­րե՛ք վճռա­կան ջան­քե­րով, այ­լա­պես կկոր­չեք: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1887թ. հու­նի­սի 7:

370

19 ԿՐԵԼՈՎ ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ ՊՍԱԿԸ

դեկտեմբեր

Ով որ ա­կանջ ու­նի, թող լսի, ինչ որ Հո­գին ա­սում է ե­կե­ղե­ցի­նե­րին. Ով որ հաղ­թում է, երկ­րորդ մա­հից չի վնաս­վի: Հայտ­նու­թյուն 2.11:

«Ով որ ա­կանջ ու­նի, թող լսի, ինչ որ Հո­գին ա­սում է ե­կե­ղե­ցի­նե­րին» բա­ռերն այս խոս­տում­նե­րից հե­տո ազ­դու կարևո­րու­թյամբ դի­մում են Աստ­ծո զա­վակ­նե­րին: Մեր իսկ հա­վի­տե­նա­կան շա­հի հա­մար է, որ ի­մա­ նանք և հաս­կա­նանք, թե Հո­գին ինչ է ա­սում ե­կե­ղե­ցի­նե­րին: Եվ մենք պետք է ջա­նա­սի­րա­բար ո­րո­նենք լույս և գի­տու­թյուն, որ­պես­զի ան­տեղ­ յակ չմնանք այն ա­մե­նից, ինչ Աստ­ված հրա­մա­յել և խոս­տա­ցել է Իր թան­ կա­գին Խոս­քում: Մեր հո­գի­նե­րը կա՛մ կփրկվեն, կա՛մ կկոր­չեն, և մենք ջեր­մե­ռան­դու­թյամբ պետք է հարց­նենք. «Ի՞նչ պետք է ա­նեմ ես հա­վի­տե­ նա­կան կյան­քը ձեռք բե­րե­լու հա­մար»: Կ­յան­քը շատ կարճ է, և­ անհ­րա­ ժեշտ է այդ կարճ կյանքն ապ­րել Աստ­ծո օ­րեն­քի հետ ներ­դաշ­նակ, ո­րը նաև տիե­զեր­քի օ­րենքն է: Մենք պետք է ա­կանջ ու­նե­նանք լսե­լու և սիրտ՝ հաս­կա­նա­լու հա­մար, թե ինչ է ա­սում Հո­գին ե­կե­ղե­ցի­նե­րին: Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը, Աստ­ծո կամքն ի­մա­նա­լուց զատ, ա­վե­լի բարձր ի­մա­ցու­թյան չեն հաս­նում, և դա նրանց մե­ծա­գույն ու­րա­խու­թյունն է՝ կա­տա­րել երկ­նա­յին Հոր կա­տար­յալ կամ­քը: Ըն­կած մարդն ու­նի Աստ­ծո կամ­քին տե­ղե­կա­նա­լու ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Քա­նի դեռ մեզ տրված է փորձ­ նա­կան ժա­մա­նակ, մենք պետք է ա­ռա­վե­լա­գույնս օգ­տա­գոր­ծենք մեր ու­նա­կու­թյուն­նե­րը, որ­պես­զի դառ­նանք այն, ինչ հնա­րա­վոր է: Եվ մինչ մենք ջանք ենք ա­նում՝ հաս­նե­լու ի­մա­ցու­թյան բարձր չա­փա­նի­շին, պետք է զգանք Աստ­ծուց մեր կախ­վա­ծու­թյու­նը, քա­նի որ ա­ռանց Նրա շնոր­հի մեր ջան­քե­րը չեն կա­րող եր­կա­րա­ժամ­կետ օ­գուտ բե­րել: Քրիս­տո­սի շնոր­ հի մի­ջո­ցով է, որ մենք կա­րող ենք հաղ­թող­ներ դառ­նալ: Նրա ար­յան ար­ ժա­նիք­նե­րով մենք պետք է լի­նենք նրանց շար­քում, ում ա­նուն­նե­րը չեն ջնջվի կյան­քի գրքից: Նրանք, ով­քեր վերջ­նա­կան հաղ­թող­ներ են, կու­նե­նան Աստ­ծո կյան­քի հետ զու­գա­հեռ քայ­լող կյանք և կկ­րեն հաղ­թո­ղի պսա­կը: Երբ նման մեծ և հա­վի­տե­նա­կան պարգևը մեզ է սպա­սում, մենք պետք է ըն­թացքն անց­ նենք համ­բե­րու­թյամբ` նա­յե­լով Հի­սու­սին` մեր հա­վա­տի Զո­րագլ­խին և Կա­տա­րո­ղին: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1891թ. հու­նի­սի 15:

371

20 ՔԱՅԼԵԼՈՎ ՆՐԱ ՀԵՏ ՍՊԻՏԱԿ ՀԱՆԴԵՐՁՈՎ

դեկտեմբեր

Բայց մի քա­նի ան­ձինք ու­նես Սար­դե­սի մեջ էլ, որ ի­րենց հան­ դերձ­նե­րը չկեղ­տո­տե­ցին, և նրանք սպի­տակ­նե­րով ման կգան Ինձ հետ, ո­րով­հետև ար­ժա­նի են: Հայտ­նու­թյուն 3.4:

Փառք Աստ­ծո, որ Նա ի զո­րու է պա­հել Իր ժո­ղովր­դին այն­պի­սի վայ­րում, ուր նրանք չեն կեղ­տո­տի ի­րենց հան­դերձ­նե­րը: Ե­թե մենք հանձն­վենք Քրիս­տո­սին, չենք պղծվի աշ­խար­հով: «Եվ կճա­նա­չենք, և­ էլ կհետևենք ճա­նա­չե­լու Տի­րո­ջը, ար­շա­լույ­սի պես պատ­րաստ է Նրա ել­քը» (Օվ­սե 6.3): Մենք պետք է ա­ռաջ գնանք: Մենք չպետք է բա­վա­րար­վենք այ­սօր­վա ու­ նա­կու­թյուն­նե­րով և­ի­մա­ցու­թյամբ: Տիե­զեր­քի բո­լոր բնա­կիչ­նե­րը դի­տում են, թե ինչ­պես է այս վեր­ջին օ­րե­րին Աստ­ված պատ­րաս­տում մի ժո­ղո­ վուրդ, ով կկանգ­նի դա­տաս­տա­նի օ­րը: Ե­կեք խնդրենք Աստ­ծուն հագց­ նել մեզ Քրիս­տո­սի ար­դա­րու­թյան հան­դերձ­նե­րը, որ­պես­զի պատ­րաստ լի­նենք մար­դու Որ­դու գա­լուս­տին: Նրանց մա­սին, ով­քեր չեն կեղ­տո­տել ի­րենց հան­դերձ­նե­րը, Քրիս­տոսն ա­սում է. «Եվ նրանք սպի­տակ­նե­րով ման կգան Ինձ հետ, ո­րով­հետև ար­ժա­նի են»: Մեր փո­խա­րեն կա­տա­րած ան­սահ­ման զո­հա­բե­րու­թյան մի­ջո­ցով մենք կա­րող ենք ու­նե­նալ շնոր­հի ա­ռա­տու­թյուն: Աստ­ված ողջ երկն­քի ա­ռա­տու­թյու­նը պատ­րաս­տել է մեզ հա­մար: Այն ա­մե­նը, ինչ Նա խնդրում է մեզ, այն է, որ մենք կեն­դա­նի հա­վա­տով ըն­դու­նենք Իր խոս­ տում­ներն ու ա­սենք. «Ես հաս­տա­տա­պես հա­վա­տում եմ: Ես ի­րա­վամբ ըն­դու­նում եմ այն օրհ­նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք Դու ու­նես նրանց հա­մար, ով­ քեր սի­րում են Քեզ»: «Ով որ հաղ­թում է, նա սպի­տակ հան­դերձ­ներ կհագ­նի, և նրա ա­նու­նը կյան­քի գրքից չեմ ջնջի», - օ՜, ինչ­քան թանկ է այդ «չեմ»-ը, - «և կ­դա­վա­ նեմ նրա ա­նունն Իմ Հոր ա­ռաջ և Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ» (Հայտ­նու­ թյուն 3.5): Երբ Աստ­ծո քա­ղա­քի դար­պաս­նե­րը բաց­վեն ի­րենց փայլփ­լուն ծխնի­նե­րի վրա, և­այն ազ­գը, ո­րը պա­հել է ճշմար­տու­թյու­նը, ներս մտնի, Քրիս­տոսն այն­տեղ կլի­նի մեզ դի­մա­վո­րե­լու, ան­վա­նե­լու մեզ Հոր օրհն­ ված­ներ, ո­րով­հետև մենք հաղ­թել ենք: Նա կդի­մա­վո­րի մեզ Հոր և Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ: Երբ մտնենք Աստ­ծո ար­քա­յու­թյուն` հա­վի­տե­նու­ թյու­նը ըմ­բոշխ­նե­լու, փոր­ձու­թյուն­նե­րը, դժվա­րու­թյուն­ներն ու ան­հանգս­ տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք մենք այս­տեղ կրել ենք, կան­հե­տա­նան մո­ռա­ցու­ թյան մշու­շում: Մեր կյան­քը կչափ­վի Աստ­ծո կյան­քի հետ: Վեհաժողովի օ­րա­թերթ, 1903թ. ապ­րի­լի 6:

372

21 ՄԵՐ ԱՆՈՒՆՆԵՐԸ` ԳՐՎԱԾ ԿՅԱՆՔԻ ԳՐՔՈՒՄ

դեկտեմբեր

Ով որ հաղ­թում է, նա սպի­տակ հան­դերձ­ներ կհագ­նի, և նրա ա­նու­նը կյան­քի գրքից չեմ ջնջի և կ­դա­վա­նեմ նրա ա­նունն Իմ Հոր ա­ռաջ և Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ: Հայտ­նու­թյուն 3.5:

«Ով որ հաղ­թում է» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը ցույց է տա­լիս, որ բո­լո­րիս հա­մար կա հաղ­թա­հա­րե­լու որևէ բան: Հաղ­թո­ղը կհագ­նի Քրիս­տո­սի ար­ դա­րու­թյան սպի­տակ հան­դեր­ձը, և նրա հա­մար գրված է. «Եվ նրա ա­նու­ նը կյան­քի գրքից չեմ ջնջի և կ­դա­վա­նեմ նրա ա­նունն Իմ Հոր ա­ռաջ և Նրա հրեշ­տակ­նե­րի ա­ռաջ»: Օ՜, ինչ­պի­սի ա­ռա­վե­լու­թյուն է հաղ­թող լի­նե­լը և մեր ա­նուն­նե­րի` Իր` Փրկ­չի կող­մից Հոր ա­ռաջ ներ­կա­յաց­ված լի­նե­լը: Եվ երբ որ­պես հաղ­թող­ներ «սպի­տակ հան­դերձ­ներ հագ­նենք», Տե­րը կըն­ դու­նի մեր հա­վա­տար­մու­թյունն այն­պես, ինչ­պես վաղ քրիս­տո­նեա­կան ե­կե­ղե­ցու օ­րե­րին: Նա ըն­դու­նեց այն «մի քա­նի ան­ձանց Սար­դե­սի մեջն էլ, որ ի­րենց հան­դերձ­նե­րը չկեղ­տո­տեց­րին» (Հայտ­նու­թյուն 3.4), և մենք էլ կքայ­լենք Նրա հետ սպի­տակ­նե­րով, ո­րով­հետև Նրա քավ­չա­րար զո­հով մենք ար­ժա­նի կհա­մար­վենք: Իմ թան­կա­գին ըն­կեր­ներ, հաշ­վի առ­նե­լով այս խրա­խու­սիչ խոս­տում­ նե­րը՝ որ­քա՜ն ջեր­մե­ռան­դո­րեն մենք պետք է փոր­ձենք կա­տա­րե­լա­գոր­ծել մեր բնա­վո­րու­թյու­նը, որ­պես­զի կանգ­նենք Աստ­ծո Որ­դու ա­ռաջ: Միայն նրանք, ով­քեր կկրեն Նրա ար­դա­րու­թյան հան­դերձ­նե­րը, կկա­րո­ղա­նան տա­նել Նրա ներ­կա­յու­թյան փառ­քը, երբ Նա հայտն­վի «զո­րու­թյամբ և մեծ փառ­քով»: Հաղ­թող լի­նե­լը շատ բան է նշա­նա­կում: Թշ­նա­մու և նրա գոր­ծա­կալ­նե­ րի թա­կարդ­նե­րին պետք է տո­կու­նու­թյամբ ընդ­դի­մա­նալ: Յու­րա­քանչ­յուր վայրկ­յան մենք պետք է ու­շա­դիր լի­նենք: Ոչ մի ակն­թարթ չպետք է տե­ սա­դաշ­տից կորց­նենք Քրիս­տո­սին և Նրա` փոր­ձու­թյան պա­հին փրկե­ լու զո­րու­թյու­նը: Մեր ձեռ­քը պետք է լի­նի Նրա ձեռ­քի մեջ, որ­պես­զի մեզ պահ­պա­նի Նրա զո­րու­թյու­նը: Ճշմա­րիտ Վ­կան հայ­տա­րա­րում է. «Ա­հա քո ա­ռաջ մի բաց­ված դուռ դրի» (հա­մար 8): Ե­կեք շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նենք Աստ­ծուն սրտով, հո­գով և ձայ­նով և սո­վո­րենք մո­տե­նալ Նրան բաց դռան մի­ջով` հա­վա­ տա­լով, որ կա­րող ենք ա­զատ գալ մեր խնդրանք­նե­րով, և­ որ Նա կլսի և կ­պա­տաս­խա­նի: Նրա` օգ­նե­լու կա­րո­ղու­թյու­նը կեն­դա­նի հա­վա­տի մի­ջո­ ցով է, ո­րով մենք զո­րու­թյուն կստա­նանք պայ­քա­րե­լու Տի­րոջ ճա­կա­տա­ մար­տում հաղ­թա­նա­կի վստահ ե­րաշ­խի­քով: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1908թ. հու­լի­սի 9:

373

22 ԱՊԱՀՈՎ ՓՈՐՁՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԻՆ

դեկտեմբեր

Ո­րով­հետև Իմ համ­բե­րու­թյան խոս­քը պա­հե­ցիր, Ես էլ քեզ կպա­ հեմ այն փոր­ձու­թյան ժա­մից, որ գա­լու է այս աշ­խար­հի վրա, որ փոր­ ձի երկ­րի ե­րե­սի վրա բնակ­վող­նե­րին: Հայտ­նու­թյուն 3.10:

Ճա­կա­տա­մար­տը չա­րի և բա­րու ու­ժե­րի` Աստ­ծո և­ըն­կած հրեշ­տակ­ նե­րի միջև, մշտա­պես շա­րու­նակ­վում է: Մեզ ծու­ղակ­ներ են շրջա­պա­ տում առջևից և հետևից, ա­ջից և ձա­խից: Այն հա­կա­մար­տու­թյու­նը, ո­րի մի­ջով անց­նում ենք, վեր­ջինն է, որ կու­նե­նանք այս աշ­խար­հում: Մենք հի­մա դրա է­պի­կենտ­րո­նում ենք: Եր­կու կող­մեր պայ­քա­րում են գե­րիշ­ խա­նու­թյան հա­մար: Այս հա­կա­մար­տու­թյան մեջ մենք չենք կա­րող չե­զոք մնալ: Մենք պետք է կանգ­նենք կա՛մ մի, կա՛մ մյուս կող­մում: Ե­թե տեղ գրա­վենք Քրիս­տո­սի կող­քին, ե­թե Նրան դա­վա­նենք աշ­խար­հի ա­ռաջ մեր խոս­քով ու գոր­ծով, մենք դառ­նում ենք կեն­դա­նի վկա­յու­թյուն այն մա­սին, թե Ում ենք ընտ­րել ծա­ռա­յե­լու և պատ­վե­լու: Երկ­րագն­դի պատ­մու­թյան այս կարևոր շրջա­նում մենք չենք կա­րող որևէ մե­կին ա­նո­րո­շու­թյան մեջ թող­նել, թե Ում կող­մում ենք: «Ո­րով­հետև Իմ համ­բե­րու­թյան խոս­քը պա­հե­ցիր, Ես էլ քեզ կպա­հեմ այն փոր­ձու­թյան ժա­մից, որ գա­լու է այս աշ­խար­հի վրա, որ փոր­ձի երկ­րի ե­րե­սի վրա բնակ­վող­նե­րին»: Այս տեքս­տում ներ­կա­յաց­ված է այն փոր­ ձու­թյան ժա­մը, ո­րը կտրվի երկ­րի վրա բնակ­վող­նե­րին փոր­ձե­լու հա­մար: Մենք ապ­րում ենք հենց այդ փոր­ձու­թյան ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում: Ոչ ոք չի կա­րող խույս տալ այս հա­կա­մար­տու­թյու­նից: Ե­թե դուք ու­նեք բնա­վո­ րու­թյան վատ գծեր, ո­րոնք չեք ջա­նում վե­րաց­նել, վստահ ե­ղեք, որ թշնա­ մին փորձ կկա­տա­րի դրանց վրա իշ­խա­նու­թյուն հաս­տա­տել, ո­րով­հետև նա ակն­դետ հետևում է` ձգտե­լով կոր­ծա­նել յու­րա­քանչ­յու­րի հա­վա­տը: Թշ­նա­մու ա­մեն մի ծու­ղա­կի վրա հաղ­թա­նակ տա­նե­լու հա­մար մենք պետք է կառ­չենք այն ու­ժին, ո­րը մե­զա­նից վեր է: Մենք պետք է մշտա­ կան և կեն­դա­նի կապ ու­նե­նանք Քրիս­տո­սի հետ, Ով ու­նի զո­րու­թյուն հաղ­թա­նակ տա­լու յու­րա­քանչ­յուր մար­դու, ով կպահ­պա­նի հա­վա­տի և խո­նար­հու­թյան դիր­քո­րո­շում: Ե­թե մենք ինք­նավս­տահ ենք և կար­ծում ենք, թե կա­րող ենք շա­րու­նա­կել այն­պես, ինչ­պես մեզ է հա­ճո, և հույս ենք փայ­փա­յում վեր­ջում ճիշտ կող­մում հայտն­վել, կպարզ­վի, որ չա­րա­ չար սխալ­վում ենք: Ու ե­թե վճռա­կա­նա­պես փա­փա­գում ենք հաղ­թո­ղի պարգևն ստա­նալ, պետք է ա­ռաջ շարժ­վենք քրիս­տո­նեա­կան պայ­քա­ րում, թե­կուզ և­ ա­մեն քայ­լի ընդ­դի­մու­թյան հան­դի­պենք: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1908թ. հու­լի­սի 9:

374

դեկտեմբեր

23 ՍՅՈՒՆ ԱՍՏԾՈ ՏԱՃԱՐՈՒՄ

Ով որ հաղ­թում է, սյուն կա­նեմ նրան Իմ Աստ­ծո տա­ճա­րում, և­ այլևս դուրս չի գնա, և նրա վրա կգրեմ Իմ Աստ­ծո ա­նու­նը, և Իմ Աստ­ծո քա­ղա­քի ա­նու­նը, այն նոր Ե­րու­սա­ղե­մի ա­նու­նը, որ իջ­նում է երկն­քից իմ Աստ­ծուց, և Իմ նոր ա­նու­նը: Հայտ­նու­թյուն 3.12:

Մեզ կա­րող է հրա­շա­լի թվալ այն, որ Քրիս­տոսն Ի­րեն բա­ցա­հայ­տեց Հով­հան­նե­սին, թե ինչ­պի­սին է Ին­քը, և տա­րօ­րի­նակ, որ Նա այդ կերպ դի­մում է ե­կե­ղե­ցի­նե­րին: Սա­կայն մենք պետք է հի­շենք, որ ե­կե­ղե­ցին, որ­ քան էլ որ այն տկա­րա­ցած և­ա­րա­տա­վոր լի­նի, Քրիս­տո­սի ա­ռա­վե­լա­գույն ու­շադ­րու­թյան ա­ռար­կան է: Նա մշտա­պես նրան վե­րա­բեր­վում է քնքուշ հո­գա­տա­րու­թյամբ և զո­րաց­նում է Իր Սուրբ Հո­գով: Թույլ կտա՞նք արդ­ յոք մենք՝ որ­պես ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­ներ, ազ­դել մեր մտքե­րի վրա և գոր­ծել մեր մի­ջո­ցով Իր փառ­քի հա­մար: Արդ­յո՞ք ու­շադ­րու­թյուն կդարձ­նենք այն լու­րին, ո­րը Նա տա­լիս է ե­կե­ղե­ցուն: Ե­կեք վճռենք լի­նել այն մարդ­կանց շար­քե­րում, ով­քեր կդի­մա­վո­րեն Նրան ու­րա­խու­թյամբ Իր գա­լուս­տի ժա­ մա­նակ, և­ ոչ թե նրանց, ով­քեր «Նրա վրա կոծ կա­նեն» (Հայտ­նու­թյուն 1.7): Ե­կեք ա­պա­հո­վենք մեր փրկու­թյու­նը` հնա­զանդ­վե­լով այն լու­րե­րին, ո­րոնք Նա տա­լիս է Իր ե­կե­ղե­ցուն: Քրիս­տո­սը ե­կե­ղե­ցուն մխի­թա­րու­թյան խոս­քեր է ա­սում. «Ո­րով­հետև Իմ համ­բե­րու­թյան խոս­քը պա­հե­ցիր, Ես էլ քեզ կպա­հեմ այն փոր­ձու­ թյան ժա­մից, որ գա­լու է այս աշ­խար­հի վրա, որ փոր­ձի երկ­րի ե­րե­սի վրա բնակ­վող­նե­րին: Ա­հա Ես գա­լիս եմ շու­տով, պա­հիր այն, որ ու­նես, որ ոչ ոք չառ­նի քո պսա­կը: Ով որ հաղ­թում է, սյուն կա­նեմ նրան Իմ Աստ­ծո տա­ճա­րում, և­այլևս դուրս չի գնա, և նրա վրա կգրեմ իմ Աստ­ծո ա­նու­նը և Իմ Աստ­ծո քա­ղա­քի ա­նու­նը, այն նոր Ե­րու­սա­ղե­մի ա­նու­նը, որ իջ­նում է երկն­քից Իմ Աստ­ծուց, և Իմ նոր ա­նու­նը» (Հայտ­նու­թյուն 3.10-12): Ե­կեք ձգտենք մեր Տի­րոջ ար­քա­յու­թյուն մուտք ու­նե­նալ: Ե­կեք ջա­նա­ սի­րա­բար ու­սում­նա­սի­րենք Ա­վե­տա­րա­նը, որ Քրիս­տոսն ան­ձամբ ե­կավ Հով­հան­նե­սին ներ­կա­յաց­նե­լու Պատ­մոս կղզում, այն Ա­վե­տա­րա­նը, ո­րը նկա­րագր­ված է. «­Հի­սուս Քրիս­տո­սի հայտ­նու­թյու­նը, որ Աստ­ված տվեց Իր ծա­ռա­նե­րին ցույց տա­լու, ինչ որ շու­տով պի­տի լի­նի» (Հայտ­նու­թյուն 1.1): Ե­կեք միշտ հի­շենք, որ «ե­րա­նե­լի են այս մար­գա­րեու­թյան խոս­քե­ րը կար­դա­ցո­ղը և լ­սող­նե­րը, և ս­րա­նում գրված­նե­րը պա­հող­նե­րը, ո­րով­ հետև ժա­մա­նա­կը մո­տե­ցել է» (հա­մար 3): Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1903թ. փետր­վա­րի 4:

375

դեկտեմբեր

24

ՏԵՂ ՆՐԱ ԱԹՈՌԻ ՎՐԱ

Ով որ հաղ­թում է, կտամ նրան, որ Ինձ հետ նստի Իմ ա­թո­ռի վրա, ինչ­պես Ես էլ հաղ­թե­ցի և նս­տե­ցի Իմ Հոր հետ Նրա ա­թո­ռի վրա: Հայտ­նու­թյուն 3.21:

Մենք կա­րող ենք հաղ­թել: Ա­յո, լիո­վին, կա­տա­րե­լա­պես: Հի­սու­սը մա­ հա­ցավ՝ ել­քի ճա­նա­պարհ բա­ցե­լու մեզ հա­մար, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք հաղ­թա­հա­րել յու­րա­քանչ­յուր սխալ, դի­մադ­րել յու­րա­քանչ­յուր գայ­թակ­ ղու­թյան և վեր­ջում նստենք Իր հետ Իր ա­թո­ռին: Մեր ա­ռա­վե­լու­թյունն է հա­վատ և փր­կու­թյուն ու­նե­նա­լը: Աստ­ծո զո­րու­թյու­նը չի նվա­զել: Այն նույն­քան ա­ռա­տո­րեն կհեղ­վի այժմ, որ­քան այն ժա­մա­նակ­նե­րում, բայց ե­կե­ղե­ցին կորց­րել է պա­հան­ջե­լու իր հա­վա­տը, պայ­քա­րե­լու իր ե­ռան­ դը, ինչ­պես ա­րեց Հա­կո­բը` հայ­տա­րա­րե­լով. «­Չեմ թող­նի քեզ, մինչև որ ինձ չօրհ­նես» (Ծննդոց 32.26): Հա­վա­տի տո­կու­նու­թյու­նը մեռ­նում է: Այն պետք է վե­րածն­վի Աստ­ծո ժո­ղովր­դի սրտե­րում: Նրանք պետք է պա­հան­ ջեն օրհ­նու­թյուն­նե­րը: Հա­վա­տը, կեն­դա­նի հա­վա­տը միշտ ուղ­ղոր­դում է վեր` դե­պի Աստ­ված և փառք, ան­հա­վա­տու­թյու­նը` ներքև՝ դե­պի խա­ վարն ու մա­հը: Շա­տերն այն­քան են ընկղմ­ված ի­րենց աշ­խար­հա­յին հոգ­սե­րի ու ան­ հանգս­տու­թյուն­նե­րի մեջ, որ շատ քիչ ժա­մա­նակ են տրա­մադ­րում ա­ղոթ­ քին և դ­րա­նով քիչ են հե­տաքրքր­ված: Նրանք կա­րող են պա­հել երկր­պա­ գու­թյան ձևը, սա­կայն ի­րա­կան ա­ղա­չան­քի հո­գին պա­կա­սում է: Նման մար­դիկ մե­ծա­պես շեղ­վել են Օ­րի­նա­կից: Հի­սու­սը` մեր Օ­րի­նա­կը, մշտա­ պես ա­ղոթ­քի մեջ էր, և­օ՜, ի՜նչ ջեր­մե­ռանդ, ի՜նչ բուռն էին Նրա ա­ղոթք­նե­ րը: Ե­թե Նա` Աստ­ծո սի­րե­լի Որ­դին, այդ­պի­սի ջեր­մե­ռան­դու­թյան, այդ­պի­ սի տա­ռա­պան­քի էր հա­սել մեր պատ­ճա­ռով, ինչ­քան ա­վե­լի մեծ կա­րիք կա, որ մենք, որ կախ­ված ենք Երկն­քից, մեր ու­ժի ու զո­րու­թյան հա­մար ամ­բողջ հո­գով պայ­քա­րենք Աստ­ծո հետ: Մենք չպետք է բա­վա­րար­վենք, մինչև որ յու­րա­քանչ­յուր գի­տակց­ված մեղք խոս­տո­վան­վի, այ­նու­հետև մեր ա­ռա­վե­լու­թյունն ու պար­տա­կա­ նու­թյունն է հա­վա­տալ, որ Աստ­ված կըն­դու­նի մեզ: Մենք չպետք է սպա­ սենք, որ մյուս­ներն անց­նեն խա­վա­րի մի­ջով և ձեռք բե­րեն հաղ­թա­նա­ կը, որ­պես­զի մենք ու­րա­խա­նանք: Նման հա­ճույ­քը եր­կա­րատև չի լի­նի: Աստ­ծուն պետք է ծա­ռա­յել սկզբուն­քո­րեն, ոչ թե զգաց­մուն­քի դրդու­մով: Ա­ռա­վոտ և­ ե­րե­կո մենք պետք է հաղ­թա­նակ­ներ տա­նենք մեզ հա­մար մեր սե­փա­կան ըն­տա­նիք­նե­րում: Մեր ա­ռօր­յա հոգ­սե­րը չպետք է մեզ հետ պա­հեն դրա­նից: Մենք պետք է ժա­մա­նակ հատ­կաց­նենք ա­ղոթ­քին. և­ երբ ա­ղո­թում ենք, պետք է հա­վա­տանք, որ Աստ­ված լսում է մեզ: Մենք ոչ միշտ կա­րող ենք ստա­նալ ան­հա­պաղ պա­տաս­խա­նը, սա­կայն այդ ժա­ մա­նակ է, որ հա­վա­տը փորձ­վում է: Մենք ա­պա­ցու­ցում ենք, թե արդ­յո՞ք կվստա­հենք Աստ­ծուն, արդ­յո՞ք ու­նենք կեն­դա­նի, հաս­տա­տուն հա­վատ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1883թ. սեպ­տեմ­բե­րի 4:

376

25 ՀԱՂԹԱՆԱԿ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՄԻՋՈՑՈՎ

դեկտեմբեր

Արդ ո­րով­հետև ման­կունքն ար­յու­նի և մարմ­նի մաս­նա­կից ե­ղան, ինքն էլ շատ նման կեր­պով մաս­նա­կից ե­ղավ նրանց, որ Իր մա­հով խա­փա­նի մա­հի իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­ցո­ղին, այ­սինքն սա­տա­նա­յին, և­ ա­զա­տի նրանց, որ մա­հի վա­խով ի­րենց բո­լոր կյան­քի մեջ ծա­ռա­յու­ թյան մեջ բռնված էին: Եբ­րա­յե­ցիս 2.14, 15:

Մար­դու ան­կու­մով ողջ եր­կին­քը հա­մակ­վեց վշտով, և Հի­սու­սի սիրտն զգաց­վեց, լցվեց ան­սահ­ման կա­րեկ­ցան­քով կո­րած աշ­խար­հի, կոր­ծան­ ված մարդ­կու­թյան նկատ­մամբ: Նա տե­սավ մեղ­քի և թշ­վա­ռու­թյան մեջ խրված մար­դուն, և գի­տեր, որ նա չու­նի բա­րո­յա­կան զո­րու­թյուն ինք­ նու­րույն հաղ­թա­հա­րե­լու իր նենգ թշնա­մու ու­ժը: Աստ­վա­ծա­յին սի­րով և գ­թասր­տու­թյամբ Նա ե­կավ եր­կիր՝ պայ­քա­րե­լու մեր փո­խա­րեն, ո­րով­ հետև միայն Նա կա­րող էր պար­տու­թյան մատ­նել ա­խո­յա­նին: Նա ե­կավ մար­դուն Աստ­ծո հետ միա­վո­րե­լու, ա­պաշ­խա­րող հո­գուն աստ­վա­ծա­յին ուժ տա­լու և մ­սու­րից մինչև Գող­գո­թա անց­նե­լու այն ճա­նա­պար­հը, ո­րով պետք է անց­ներ մար­դը` յու­րա­քանչ­յուր քայ­լա­փո­խի լի­նե­լով մար­դու հա­մար կա­տար­յալ օ­րի­նակ, թե նա ինչ­պես պետք է վար­վի, Իր բնա­վո­ րու­թյամբ ներ­կա­յաց­րեց, թե ինչ­պես մար­դը կա­րող է վե­րա­փոխ­վել, ե­թե միա­վոր­վի աստ­վա­ծա­յի­նի հետ: Սա­կայն շա­տերն ա­սում են, թե Հի­սու­սը մեզ նման չէր, թե Նա այն­ պի­սին չէր, ինչ­պի­սին մենք ենք այս աշ­խար­հում, որ Նա աստ­վա­ծա­յին բնույթ ու­ներ, հետևա­բար մենք չենք կա­րող հաղ­թա­հա­րել բո­լոր խո­չըն­ դոտ­ներն այն­պես, ինչ­պես Ին­քը հաղ­թա­հա­րեց: Սա­կայն սա ճիշտ չէ, «ո­րով­հետև բնավ հրեշ­տակ­նե­րի ձեռք չէ տա­լիս, այլ Աբ­րա­հա­մի սե­րուն­ դին է ձեռք տա­լիս: … Ո­րով­հետև Ին­քը որ չար­չար­վեց և փորձ­վեց, կա­ րող է օգ­նու­թյուն տալ փորձ­վող­նե­րին» (Եբ­րա­յե­ցիս 2.16-18): Քրիս­տո­սը գի­տի մե­ղա­վո­րի փոր­ձու­թյուն­նե­րը, Նա գի­տի նրա գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րը: Նա Իր վրա վերց­րեց մեր բնու­թյու­նը, Նա փորձ­վեց ա­մեն ին­չում, ինչ­պես մենք ենք փորձ­վում: Նա ող­բաց, Նա տխրու­թյան մարդ էր` ծա­նոթ վշտի հետ: Որ­պես մարդ՝ Նա ապ­րեց երկ­րի վրա: Որ­պես մարդ՝ Նա համ­բարձ­վեց եր­կինք: Որ­պես մարդ՝ Նա մարդ­կանց փո­խա­րի­նողն է: Որ­պես մարդ՝ Նա ապ­րեց մեզ հա­մար միջ­նոր­դու­թյուն կա­տա­րե­լու հա­մար: Որ­պես մարդ՝ Նա կգա կրկին ար­քա­յա­կան զո­րու­թյամբ և փառ­քով ըն­դու­նե­լու նրանց, ով­քեր սի­րում են Ի­րեն, և­ ում հա­մար Նա այժմ տեղ է պատ­րաս­տում: Մենք պետք է ու­րա­խա­նանք և­ ե­րախ­տա­պարտ լի­նենք, որ Աստ­ված «մեկ օր հաս­տա­տեց, որ նրա­նում աշ­խարհս ար­դա­րու­թյամբ պի­տի դա­ տի այն մար­դու ձեռ­քով, որ սահ­մա­նեց» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 17.31): Աստ­ վա­ծաշն­չի ար­ձա­գանք, 1892թ. նո­յեմ­բե­րի 1, մաս 6:

377

դեկտեմբեր

26

ԳԱՌԻ ԱՐՅՈՒՆՈՎ

Եվ նրանք հաղ­թե­ցին նրան՝ Գա­ռի ար­յու­նով և­ի­րենց վկա­յու­թյան խոս­քով, և չ­սի­րե­ցին ի­րենց հո­գին մինչև ի մահ: Հայտ­նու­թյուն 12.11:

Ե­կեք խոր­հենք մեր Փրկ­չի կյան­քի և տա­ռա­պանք­նե­րի մա­սին, որ կրեց մեր փո­խա­րեն, և հի­շենք, որ ե­թե չենք ցան­կա­նում կրել փոր­ձու­ թյուն­ներ, դժվա­րու­թյուն­ներ և լի­նել հա­կա­մար­տու­թյան մաս­նա­կից, ե­թե չենք կա­մե­նում լի­նել Քրիս­տո­սի հա­ղոր­դա­կից­նե­րը Նրա տա­ռա­պանք­նե­ րի մեջ, մենք ար­ժա­նի չենք լի­նի Նրա ա­թո­ռին նստե­լու: Մենք ա­մեն ինչ ու­նենք մեր հզոր թշնա­մու հետ հա­կա­մար­տու­թյու­ նը հաղ­թե­լու հա­մար և­ ոչ մի վայրկ­յան չպետք է տե­ղի տանք նրա գայ­ թակ­ղու­թյուն­նե­րին: Մենք գի­տենք, որ մեր սե­փա­կան ու­ժե­րով անհ­նար է հա­ջո­ղու­թյան հաս­նել, բայց քա­նի որ Քրիս­տոսն Ի­րեն խո­նար­հեց­րեց և Իր վրա վերց­րեց մեր բնու­թյու­նը, Նա ծա­նոթ է մեր կա­րիք­նե­րին, և Ինքն ան­ձամբ կրել է ա­մե­նա­ծանր փոր­ձու­թյուն­նե­րը, որ մար­դը երբևէ ստիպ­ ված կլի­նի կրել: Նա նվա­ճել է թշնա­մուն` նրա ա­ռա­ջար­կու­թյուն­նե­րին դի­մա­կա­յե­լով, որ­պես­զի մար­դիկ սո­վո­րեն, թե ինչ­պես պետք է լի­նել նվա­ ճող­ներ: Նա հա­գավ մեր մարմ­նի պես մար­մին և­ ա­մեն ա­ռու­մով կրեց այն տա­ռա­պանք­նե­րը, ո­րոնք մարդն էր կրե­լու, և շատ ա­վե­լին: Մեզ եր­ բեք բա­ժին չեն հաս­նի Քրիս­տո­սի տա­ռա­պանք­նե­րը, քա­նի որ Քրիս­տո­ սի վրա դրված էր ոչ թե մեկ մար­դու, այլ ողջ աշ­խար­հի մեղ­քը: Նա կրեց ստո­րա­ցում, հան­դի­մա­նու­թյուն, տա­ռա­պանք և մահ, որ­պես­զի մենք, հետևե­լով Իր օ­րի­նա­կին, կա­րո­ղա­նանք ժա­ռան­գել ա­մեն ինչ: Քրիս­տո­սը մեր օ­րի­նակն է, սուրբ և կա­տար­յալ օ­րի­նա­կը, ո­րը տրվել է մեզ հետևե­լու հա­մար: Մենք եր­բեք չենք կա­րող հա­վա­սար­վել օ­րի­ նա­կին, սա­կայն մենք կա­րող ենք նման­վել Նրան մեր կա­րո­ղու­թյուն­նե­ րի չա­փով: Երբ մենք ընկ­նում ենք և­ ա­նօգ­նա­կան տա­ռա­պում մեղ­քի հան­ցա­վո­րու­թյան գի­տակ­ցու­մով, երբ խո­նար­հեց­նում ենք մեզ Աստ­ ծո ա­ռաջ ճշմա­րիտ ա­պաշ­խա­րու­թյամբ և զղ­ջու­մով, երբ ջեր­մե­ռանդ ա­ղոթք ենք բարձ­րաց­նում առ Աստ­ված Քրիս­տո­սի ա­նու­նով, մենք նույն­քան վստա­հու­թյամբ կըն­դուն­վենք Հոր կող­մից, որ­քան ան­կեղ­ծու­ թյամբ ամ­բող­ջո­վին հանձ­նենք մեզ Աստ­ծուն: Մեր հո­գու ա­մե­նա­խոր­քե­ րում պետք է գի­տակ­ցենք, որ մեր մեջ և մեզ­նից դուրս ար­ված մեր բո­լոր ջան­քե­րը միան­գա­մայն ա­պարդ­յուն կլի­նեն, քա­նի որ միայն Նվա­ճո­ղի ա­նու­նով և զո­րու­թյամբ մենք կա­րող ենք հաղ­թող­ներ լի­նել: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1895թ. փետր­վա­րի 5:

378

դեկտեմբեր

27

ՀԵՏԵՎԵԼՈՎ ՕՐԻՆԱԿԻՆ

Ո­րով­հետև դուք հենց այդ բա­նի մեջ կանչ­վե­ցիք, որ Քրիս­տոսն էլ չար­չար­վեց և ձեզ էլ օ­րի­նակ թո­ղեց, որ Նրա հետ­քե­րին հետևեք, որ մեղք չգոր­ծեց, և նեն­գու­թյուն չգտնվեց Նրա բե­րա­նում, որ նա­խատ­ վե­լիս փո­խա­րե­նը չէր նա­խա­տում, չար­չար­վե­լիս չէր սպառ­նում, բայց դա­տաս­տա­նը հանձ­նում էր ար­դար դա­տա­վո­րին, որ Ին­քը մեր մեղ­քերն Իր մարմ­նում խա­չա­փայ­տի վրա բարձ­րաց­րեց, որ մեղ­քե­ րից հե­ռա­նա­լով՝ ար­դա­րու­թյան հա­մար ապ­րենք, որ Նրա խո­ցե­րով բժշկվե­ցիք: Ա Պետ­րոս 2.21-24:

Հի­սու­սը տա­ռա­պեց մեր բո­լոր տա­ռա­պանք­նե­րով, և մեր փրկու­ թյան Հրա­մա­նա­տա­րը կա­տար­յալ դար­ձավ տա­ռա­պան­քի մի­ջո­ցով: Այս կյան­քում մենք պետք է ա­պա­ցու­ցենք՝ արդ­յո՞ք կկա­րո­ղա­նանք անց­նել Աստ­ծո ստու­գու­մը: Սա­տա­նա­յի գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րը կգան մեզ վրա, և մենք կհոգ­նենք, սա­կայն ա­մե­նա­կարևոր հար­ցը կլի­նի. «­Մենք պետք է լի­ նենք հաղթ­վող­նե՞ր, թե՞ հաղ­թող­ներ»: Ինչ­պես մեր մե­ծա­գույն Օ­րի­նա­կը, մենք կա­րող ենք դի­մա­վո­րել սա­տա­նա­յին Աստ­ծո Խոս­քի զեն­քով` ա­սե­լով նրան, երբ նա փոր­ձի դրդել մեզ չա­րու­թյան. «Գր­ված է» (Մատ­թեոս 4.4): Սա­տա­նան ա­վե­լի լավ գի­տի, թե ինչ է գրված, քան շատ քրիս­տոն­յա­ ներ, քա­նի որ նա Աստ­վա­ծաշն­չի ե­ռան­դուն ու­սում­նա­սի­րող է, աշ­խա­ տում է ճշմար­տու­թյու­նը կան­խե­լու հա­մար և­ա­ռաջ­նոր­դում է մարդ­կանց անհ­նա­զան­դու­թյան ճա­նա­պար­հով: Նա խո­չըն­դո­տում է Աստ­ծո Խոս­քի ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը, քա­նի որ գի­տի, որ այն իր դեմ է վկա­յում, որ իր գոր­ծե­րը չար են: Այն նկա­րագ­րում է ի­րեն որ­պես հա­վա­տու­րաց հրեշ­ տակ, ով ըն­կավ երկն­քից և­իր հետևից տա­րավ երկն­քի հրեշ­տակ­նե­րից շա­տե­րին ի­րենց Ա­րար­չի դեմ ապս­տամ­բու­թյան ժա­մա­նակ: Սա­տա­նան մշտա­պես փոր­ձում է շե­ղել մարդ­կանց մտքերն Աստ­ծուց և Նրա Խոս­քից: Նա գի­տի, որ ե­թե կա­րո­ղա­նա ստի­պել մարդ­կանց ան­ տե­սել Աստ­ծո Խոս­քը, կա­րող է շու­տով ստի­պել նրանց նաև հե­ռա­նալ դրա սկզբունք­նե­րից, և վեր­ջա­պես կա­րող է ստի­պել մո­ռա­նալ ի­րենց Ս­տեղ­ծո­ղին: Նրանք այդ ժա­մա­նակ կըն­դու­նեն Աստ­ծո և մար­դու ո­սո­խի ա­ռա­ջար­կու­թյուն­ներն ու ցու­ցում­նե­րը, և չար մար­դիկ ու չար հրեշ­տակ­ նե­րը երկն­քի Աստ­ծո դեմ հա­մա­դաշ­նու­թյուն կկազ­մեն: Նրանք, ով­քեր հա­վա­տա­րիմ լի­նեն Աստ­ծուն, կլի­նեն փոր­ձու­թյուն­ նե­րի և գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րի ա­ռար­կա, սա­կայն ե­թե իս­կա­պես նրանց կյանքն ամ­փոփ­վում է Աստ­ծո մեջ՝ Քրիս­տո­սի հետ, նրանք կի­մա­նան, թե ինչ է նշա­նա­կում ու­նե­նալ այն օրհ­նու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք Աստ­ված հե­ղում է հա­վա­տա­րիմ­նե­րի և հ­նա­զանդ­նե­րի վրա: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1893թ. օ­գոս­տոսի 28:

379

28 ՀԱՂԹԱՆԱԿԸ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՎԱԾ Է

դեկտեմբեր

Այս բա­նե­րը խո­սե­ցի ձեզ հետ, որ Ին­ձա­նում խա­ղա­ղու­թյուն ու­նե­ նաք, աշ­խար­հում նե­ղու­թյուն կու­նե­նաք, բայց քա­ջա­ցեք, Ես հաղ­թել եմ աշ­խար­հին: Հով­հան­նես 16.33:

Երկ­րի վրա հնա­րա­վոր չի լի­նի խու­սա­փել հա­կա­մար­տու­թյուն­նե­րից և գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րից, սա­կայն յու­րա­քանչ­յուր փո­թոր­կի ժա­մա­նակ մենք հաս­տա­տուն ա­պաս­տան ու­նենք: Հի­սու­սը մեզ ա­սել է. «Աշ­խար­ հում նե­ղու­թյուն կու­նե­նաք, բայց քա­ջա­ցեք, Ես հաղ­թել եմ աշ­խար­հին»: Սա­տա­նա­յի ու­ժե­րը շար­ված են մեր դեմ, և մենք ստիպ­ված ենք դի­մա­ վո­րել նենգ ո­սո­խին, սա­կայն ե­թե հետևենք Քրիս­տո­սի հոր­դոր­նե­րին, ա­պա­հով կլի­նենք: «Ար­թուն կա­ցեք և­ ա­ղոթք ա­րեք, որ փոր­ձու­թյան մեջ չմտնեք» (Մատ­թեոս 26.41): Թշ­նա­մի­նե­րին պետք է ընդ­դի­մա­նալ և հաղ­ թել, և Հի­սու­սը մեր կող­քին է` պատ­րաստ զո­րաց­նե­լու մեզ ա­մեն մի հար­ ձակ­ման դի­մադ­րե­լու հա­մար: «­Սա է հաղ­թու­թյու­նը, որ աշ­խար­հին հաղ­ թեց, այ­սինքն մեր հա­վա­տը» (Ա Հով­հան­նես 5.4): Հա­վա­տը տես­նում է Հի­սու­սին որ­պես մեր միջ­նորդ` կանգ­նած Աստ­ ծո աջ կող­մում: Հա­վա­տը տես­նում է այն տնե­րը, ո­րոնք Հի­սու­սը գնա­ ցել է պատ­րաս­տե­լու նրանց հա­մար, ով­քեր սի­րում են Ի­րեն: Հա­վա­տը տես­նում է հաղ­թո­ղի հա­մար պատ­րաստ­ված հան­դերձ­ներն ու պսա­կը: Հա­վա­տը լսում է փրկագն­ված­նե­րի եր­գը և մո­տեց­նում է հա­վի­տե­նա­կան փառ­քը: Մենք պետք է մո­տե­նանք Հի­սու­սին սի­րող հնա­զան­դու­թյամբ, ե­թե ցան­կա­նում ենք տես­նել Թա­գա­վո­րին Իր անս­քող գե­ղեց­կու­թյամբ: Խա­ղա­ղու­թյուն կա հա­վա­տի մեջ, և­ ու­րա­խու­թյուն՝ Սուրբ Հո­գում: Հա­վա­տա­ցե՛ք: Հա­վա­տա­ցե՛ք: Իմ հո­գին գո­չում է` Հա­վա­տա­ցե՛ք: Մ­նա­ ցե՛ք Աստ­ծո մեջ: Նա ու­նակ է պա­հե­լու այն, ինչ դուք վստա­հել եք Ի­րեն, և ձեզ կդարձ­նի ա­վե­լի քան նվա­ճող­ներ Նրա մի­ջո­ցով, Ով սի­րեց ձեզ: Սա­կայն հի­շեք, որ հար­սա­նի­քի հան­դերձ հա­գած յու­րա­քանչ­յուր ոք դուրս է գա­լու մեծ նե­ղու­թյու­նից: Գայ­թակ­ղու­թյան հզոր ա­լիք­նե­րը կհար­ վա­ծեն բո­լո­րին: Սա­կայն արթ­նու­թյան, ծանր աշ­խա­տան­քի, դժվա­րու­ թյան եր­կար գի­շերն իր ա­վար­տին է մո­տե­ցել: Քրիս­տո­սը շու­տով կգա: Պատ­րաստ­վե՛ք: Աստ­ծո հրեշ­տակ­նե­րը փոր­ձում են շե­ղել ձեզ հենց ձե­ զա­նից և­աշ­խար­հա­յին ար­ժեք­նե­րից: Թող որ նրանց գործն ի­զուր չլի­նի: Հա­վա­տը, կեն­դա­նի հա­վատն այն է, ին­չի կա­րի­քը դուք ու­նեք, հա­վատ, ո­րը գոր­ծում է սի­րով և մաք­րա­գոր­ծում է հո­գին: Հի­շեք Գող­գո­թան և­այն սար­սա­փե­լի ու ան­սահ­ման զո­հը, որն ար­վեց այն­տեղ մարդ­կու­թյան հա­ մար: Հի­սուսն այժմ հրա­վի­րում է ձեզ գալ Իր մոտ այն­պի­սին, ինչ­պի­սին կաք, և­ու­զում է դարձ­նել Ի­րեն ձեր զո­րու­թյունն ու հա­վի­տե­նա­կան Ըն­կե­ րը: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1894թ. ապ­րի­լի 17:

380

դեկտեմբեր

29 ՀԱՂԹԱՆԱԿԱԾ ԵԿԵՂԵՑԻ

Ա­հա Նա գա­լիս է ամ­պե­րով, և­ա­մեն աչք կտես­նի Նրան, և նրանք, որ խո­ցե­ցին Նրան, և Նրա վրա կոծ կա­նեն երկ­րի ա­մեն ազ­գե­րը: Ա­յո, Ա­մեն: Ես եմ Ալ­ֆան և Օ­մե­գան [սկիզ­բը և վեր­ջը], ա­սում է Տե­րը, Նա որ է և­որ էր և­որ գա­լու է, Ա­մե­նա­կա­լը: Հայտ­նու­թյուն 1.7, 8:

Աստ­ծո ճա­նա­պարհն է՝ դարձ­նել փոքր բա­նե­րի օ­րը ճշմար­տու­թյան և­ ար­դա­րու­թյան հաղ­թա­նա­կի սկիզբ: Այդ պատ­ճա­ռով ոչ ոք չպետք է ու­րա­խա­նա բար­գա­վաճ սկիզ­բով և տխ­րի թվաց­յալ տկա­րու­թյամբ: Աստ­ված Իր ժո­ղովր­դի հա­մար հարս­տու­թյուն է, լիար­ժե­քու­թյուն և զո­ րու­թյուն: Նրա նպա­տակ­ներն Իր ընտր­յալ ժո­ղովր­դի հա­մար, ինչ­պես հա­ վեր­ժա­կան բլուր­ներ, ա­մուր են և­ա­նե­րեր: Հի­շեք, որ Աստ­ծո ե­կե­ղե­ցին մարդ­կա­յին զո­րու­թյու­նը չի հիմ­նադ­րել, և­ոչ էլ մարդ­կա­յին զո­րու­թյու­նը կա­րող է կոր­ծա­նել այն: Դա­րե­դար Սուրբ Հո­գին ա­ռատ հո­սող կյան­քի աղբ­յուր է: Հաղ­թա­նակ է պահ­ված բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր ջա­նում են ապ­րել ու գոր­ծել օ­րեն­քի շրջա­նակ­նե­ րում, Աստ­ծո օ­րեն­քի կա­տար­յալ ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ բո­լոր ընդ­դի­մու­ թյա­նը: Քա­նի որ նրանք ա­ռաջ են տա­նում Աստ­ծո գոր­ծը թշնա­մի­նե­րի աչ­քի ա­ռաջ, նրանց կտրվի սուրբ հրեշ­տակ­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյու­նը, և նրանք հաղ­թա­նա­կած դուրս կգան: Քրիս­տո­սը հան­դի­սա­վոր խոս­տում է տվել օգ­նե­լու բո­լոր նրանց, ով­ քեր կմիա­նան Իր բա­նա­կին՝ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու Իր հետ պայ­քա­րե­լու տե­ սա­նե­լի և­ան­տե­սա­նե­լի թշնա­մի­նե­րի դեմ: Նա խոս­տա­ցել է, որ նրանք Իր հետ հա­վեր­ժա­կան ժա­ռան­գու­թյան ժա­ռան­գա­կից­ներ կլի­նեն, որ նրանք կիշ­խեն որ­պես թա­գա­վոր­ներ և քա­հա­նա­ներ Աստ­ծո ա­ռաջ: Նրանք, ով­ քեր այս կյան­քում կի­սել են Փրկ­չի նվաս­տա­ցում­նե­րը, կկի­սեն նաև Նրա փառ­քը: Նրանք, ով­քեր ընտ­րում են Աստ­ծո ժո­ղովր­դի հետ տա­ռա­պե­լը, քան հա­ճույք ստա­նա­լը մեղ­քից, ժա­մա­նա­կին տեղ կստա­նան Քրիս­տո­սի հետ Նրա ա­թո­ռի վրա: Ա­մուր պա­հեք կյան­քի Խոս­քը: Ընդ­դի­մու­թյու­նից ա­մե­նա­մո­լե­գի­նը կվե­ րաց­նի ինքն ի­րեն իր սե­փա­կան մո­լեգ­նու­թյամբ: Աղ­մուկ-ա­ղա­ղա­կը կվե­ րա­նա: Ա­ռաջ տա­րեք Տի­րոջ գոր­ծը խի­զա­խու­թյամբ և­ ու­րա­խու­թյամբ: Երկ­նա­յին Հայ­րը, Ով նա­յում է Իր ընտր­յալ­նե­րին քնքուշ հո­գա­տա­րու­ թյամբ, կօրհ­նի Իր ա­նու­նով ար­ված ջան­քե­րը: Նրա գոր­ծը եր­բեք չի դա­ դա­րի, մինչև չա­վարտ­վի հաղ­թա­կան ա­ղա­ղակ­նե­րով. «Շ­նո՜րհք, շնո՜րհք Նրան»: Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­նե­րը, 1900թ. նո­յեմ­բե­րի 14:

381

դեկտեմբեր

30 ԹԱԳԱՎՈՐԻ ԺԱՌԱՆԳՆԵՐ

Ով որ հաղ­թի, ա­մե­նը կժա­ռան­գի, և Ես կլի­նեմ նրան Աստ­ված, և նա կլի­նի Ինձ որ­դի: Հայտ­նու­թյուն 21.7:

Մի՛ հու­սալք­վեք, մի՛ վա­խե­ցեք: Թեև դուք գայ­թակ­ղու­թյուն­ներ կու­նե­ նաք, թեև թշնա­մու կող­մից դրված ծու­ղակ­նե­րի կհան­դի­պեք, միև­նույնն է, ե­թե ու­նեք Աստ­ծո երկ­յու­ղը, գե­րա­զանց ու­ժով հրեշ­տակ­նե­րը կու­ղարկ­ վեն ձեզ օգ­նու­թյան, և դուք պատ­րաստ կլի­նեք դի­մա­կա­յել խա­վա­րի ու­ ժե­րին: Հի­սուսն ապ­րում է: Նա մա­հա­ցավ՝ ել­քի ճա­նա­պարհ հար­թե­լու ըն­կած մարդ­կու­թյան հա­մար: Եվ Նա ապ­րում է այ­սօր բա­րե­խո­սու­թյուն ա­նե­լու մեզ հա­մար, որ­պես­զի մենք բարձ­րաց­վենք Իր աջ կող­մը: Հու­սա­ ցեք Աստ­ծուն: Աշ­խար­հը շարժ­վում է լայն ճա­նա­պար­հով, և քա­նի որ դուք շարժ­վում եք նեղ ճա­նա­պար­հով և­ու­նեք սկզբունք­ներ և զո­րու­թյուն­ներ, ո­րոն­ցով կա­րե­լի է գո­հա­նալ և դի­մա­կա­յել թշնա­մի­նե­րի դի­մադ­րու­թյա­նը, հի­շեք, որ կան­խա­տե­սում կա ար­ված ձեզ հա­մար: Օգ­նու­թյու­նը դրված է Նրա վրա, Ով զո­րա­վոր է, և Նրա մի­ջո­ցով դուք կա­րող եք նվա­ճել: Դո՛ւրս ե­կեք նրանց մի­ջից և­ ա­ռանձ­նա­ցե՛ք, ա­սում է Աստ­ված, և Ես ձեզ կըն­դու­նեմ, և դուք կլի­նեք Ա­մե­նա­կա­րող Տի­րոջ որ­դի­ներն ու դուստ­ րե­րը: Ի՜նչ խոս­տում է սա: Սա ե­րաշ­խիք է ձեզ հա­մար, որ դուք կդառ­նաք ար­քա­յա­կան ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներ, երկ­նա­յին ար­քա­յու­թյան ժա­ռանգ­ ներ: Ե­թե որևէ մարդ պատ­վի է ար­ժա­նա­նում կամ կապ­վում է երկ­րա­յին որևէ միա­պե­տի հետ, ինչ­պե՜ս են սպառ­վում այդ մա­սին ազ­դա­րա­րող օր­վա լրագ­րե­րի օ­րի­նակ­նե­րը, և բոր­բոք­վում է նրանց նա­խան­ձը, ով­քեր ի­րենց այդ­քան հա­ջո­ղակ չեն հա­մա­րում: Սա­կայն կա Մե­կը, Ով ա­մեն ին­ չի Թա­գա­վորն է, տիե­զեր­քի Միա­պե­տը, ա­մեն բա­րի բա­նի Ս­տեղ­ծո­ղը, և Նա ա­սում է մեզ՝ Ես ձեզ կդարձ­նեմ Իմ որ­դի­ներն ու դուստ­րե­րը, Ես ձեզ կմիա­վո­րեմ Ինձ հետ, դուք կդառ­նաք ար­քա­յա­կան ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ ներ և­երկ­նա­յին Թա­գա­վո­րի զա­վա­կեր: Հե­տո Պո­ղոսն ա­սում է. «Արդ այս­պի­սի խոս­տում­ներ ու­նե­նա­լով, սի­րե­ լի­ներ, մեր ան­ձե­րը սրբենք հո­գու և մարմ­նի ա­մեն պղծու­թյու­նից, սրբու­ թյու­նը կա­տա­րենք Աստ­ծո ա­հով» (Բ Կորն­թա­ցիս 7.1): Ին­չո՞ւ չա­նել այս, երբ մենք ու­նենք նման դրդա­պատ­ճառ` Բարձր­յալ Աստ­ծո զա­վակ­նե­րը լի­նե­լու, երկն­քի Աստ­ծուն Հայր կո­չե­լու ա­ռա­վե­լու­թյու­նը: Ռև­յու ընդ Հե­ րալդ, 1870թ. մա­յի­սի 31:

382

դեկտեմբեր

31 ՎԵՐՋԱՊԵՍ ՀԱՂԹՈՂՆԵՐ

Ո­րով­հետև միայն մի քիչ ժա­մա­նակ էլ, և Նա, որ գա­լու է, կգա և չի ու­շա­նա: Բայց ար­դա­րը հա­վա­տից կապ­րի, և­ ե­թե մե­կը հետ քաշ­վի, իմ ան­ձը նրան չի հա­վա­նի: Եբ­րա­յե­ցիս 10.37, 38:

Եղ­բայր ուխ­տա­վոր, մենք դեռևս երկ­րա­յին գոր­ծու­նեու­թյան ստվեր­ նե­րի և­ աղ­մուկ­նե­րի մեջ ենք, սա­կայն շու­տով կհայտն­վի մեր Փր­կի­չը և կ­բե­րի ա­զա­տում ու հան­գիստ: Ե­կեք հա­վա­տով նա­յենք օրհն­ված­նե­րին որ­պես Աստ­ծո ձեռ­քով պատ­կեր­ված­նե­րի: Նա, Ով մա­հա­ցավ աշ­խար­հի մեղ­քի հա­մար, լայն բա­ցում է Դրախ­տի դռնե­րը բո­լոր նրանց հա­մար, ով­ քեր հա­վա­տում են Ի­րեն: Շու­տով ճա­կա­տա­մար­տը կա­վարտ­վի հաղ­թա­ նա­կով: Շու­տով մենք կտես­նենք Նրան, Ում մեջ կենտ­րո­նա­ցած են հա­վի­ տե­նա­կան կյան­քի մեր հույ­սե­րը: Նրա ներ­կա­յու­թյան մեջ մեր այս կյան­քի փոր­ձու­թյուն­ներն ու տա­ռա­պանք­նե­րը ո­չինչ կթվան: Ա­ռա­ջին­նե­րը «պի­ տի չհիշ­վեն և միտ­քը պի­տի չգան» (Ե­սա­յիա 65.17): «Ու­րեմն դեն մի գցեք ձեր վստա­հու­թյու­նը, որ մեծ վարձ­քի հա­տու­ցում ու­նի: Ո­րով­հետև համ­ բե­րու­թյուն է պետք ձեզ, որ Աստ­ծո կամքն ա­նե­լով` խոստ­մունքն ստա­ նաք: Ո­րով­հետև միայն մի քիչ ժա­մա­նակ էլ, և Նա, որ գա­լու է, կգա և չի ու­շա­նա» (Եբ­րա­յե­ցիս 10.35-37): Վեր նա­յեք, վեր նա­յեք և թույլ տվեք, որ ձեր հա­վա­տը շա­րու­նա­կա­ բար ա­ճի: Թույլ տվեք, որ այդ հա­վատն ա­ռաջ­նոր­դի ձեզ նեղ ճա­նա­պար­ հով, ո­րը տա­նում է քա­ղա­քի դար­պաս­նե­րի մի­ջով դե­պի լայն, ան­սահ­ման փառ­քի ա­պա­գա, ո­րը փրկագն­ված­նե­րի հա­մար է: «Արդ, եղ­բայր­ներս, եր­կայ­նա­միտ ե­ղեք մինչև Տի­րոջ գա­լուս­տը, ա­հա մշա­կը եր­կայ­նա­միտ ե­ղած սպա­սում է երկ­րի պատ­վա­կան պտղին, մինչև որ ա­ռա­ջի և վեր­ջի անձրևն առ­նի: Եր­կայ­նա­միտ ե­ղեք դուք էլ, հաս­տա­տեք ձեր սրտե­րը, որ Տի­րոջ գա­լուս­տը մո­տե­ցել է» (Հա­կո­բոս 5.7, 8): Փիկ­ված ազ­գե­րը երկն­քի օ­րեն­քից բա­ցի՝ չեն ճա­նա­չի ոչ մի այլ օ­րենք: Բո­լո­րը կլի­նեն եր­ջա­նիկ, միա­բան ըն­տա­նիք` հա­գած գով­քի և­ ե­րախ­ տա­գի­տու­թյան հան­դերձ­ներ: Այն­տեղ ա­ռա­վոտ­յան աստ­ղե­րը կեր­գեն միա­սին, և Աստ­ծո որ­դի­նե­րը կգո­չեն ու­րա­խու­թյամբ, մինչ Աստ­ված և Քրիս­տո­սը կմիա­բան­վեն հռչա­կե­լով` Այլևս մեղք չի լի­նի, և­ ոչ էլ մահ: Ռև­յու ընդ Հե­րալդ, 1915թ. հու­լի­սի 1:

383