ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՇՐՋԱՆՆԵՐԸ

ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ ՇԱԲԱԹՕՐՅԱ ԴՊՐՈՑԻ ՀԱՄԱՐ Ապրիլ, մայիս, հունիս 2019թ.

ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՇՐ­ՋԱՆ­ՆԵ­ՐԸ Կ­լաու­դիո և Պա­մե­լա Կոն­սուեգ­րա

Բովանդակություն ¸³ë 1. 30.03–05.04 Կյանքի ռիթմերը . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 ¸³ë 2. 06.04–12.04 Մեր կատարած ընտրությունը. . . . . . . . . . . . . 13 ¸³ë 3. 13.04–19.04 Նախապատրաստություն փոփոխություններին. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 ¸³ë 4. 20.04–26.04 Եթե դուք միայնակ եք.... . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 ¸³ë 5. 27.04–03.05 Իմաստուն խոսքեր ընտանիքների համար. . .40 ¸³ë 6. 04.05–10.05 Թագավորական սիրո երգը . . . . . . . . . . . . . . 49 ¸³ë 7. 11.05–17.05 Ընտանեկան միասնության գաղտնիքները . . 58 ¸³ë 8. 18.05–24.05 Ծնողական կոչման վեհությունը . . . . . . . . . . . 67 ¸³ë 9. 25.05–31.05 Կորստի ժամանակներ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 ¸³ë 10. 01.06–07.06 Ժամանակավոր տհաճություններ. . . . . . . . . . 85 ¸³ë 11. 08.06–14.06 Հավատի ընտանիքներ. . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 ¸³ë 12. 15.06–21.06 Ի՞նչ տեսան նրանք քո տանը. . . . . . . . . . . . 103 ¸³ë 13. 22.06–28.06 Սրտերի դարձի գալը վերջին ժամանակներում . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՇՐՋԱՆՆԵՐԸ Ա­րար­չա­գոր­ծու­թյան վե­ցե­րորդ օ­րը մո­տե­ցել էր իր ա­վար­տին։ Ա­ ռա­ջին հինգ օ­րե­րի ըն­թաց­քում աշ­խար­հը քաո­սից վե­րած­վել էր կա­ տար­յալ գե­ղեց­կու­թյան վայ­րի։ Խա­վա­րը փո­խա­րին­վել էր լույ­սով։ Ջ­րե­րը ետ էին գնա­ցել՝ հնա­զանդ­վե­լով Աստ­ծո հրա­մա­նին. «­Մինչև այս­տեղ գաս, և­ էլ չանց­նես։ Այս­տեղ կդա­դա­րեն քո փա­ռա­հեղ ա­ լիք­նե­րը» (Հոբ 38.11)։ Ցա­մա­քը ձեռք էր բե­րել բազ­մա­զան գույ­ներ և բույ­րեր: Բո­լոր տե­սա­կի թռչուն­նե­րը ճախ­րում էին երկն­քում, իսկ ձկներն ու ծո­վա­յին կաթ­նա­սուն­նե­րը լո­ղում էին ջրում: Ցա­մա­քա­յին բազ­մա­զան կեն­դա­նի­նե­րը վազվ­զում, ցատ­կո­տում կամ կախ­վում էին ծա­ռե­րի ճյու­ղե­րից, ինչ­պես որ Աստ­ված ծրագ­րել էր: Վեր­ջա­պես, Աստ­ծո պատ­կե­րով և նմա­նու­թյամբ ա­րար­վե­ցին մար­դիկ՝ ա­րար­ ված էակ­նե­րից ա­մե­նաե­զա­կի­նե­րը: Նա­խա­պատ­րաստ­վե­լով երկ­րի վրա ա­ռա­ջին շա­բաթ օր­վա հանգս­տին, Աստ­ված նա­յեց Իր ա­րար­չա­գոր­ծու­թյանն ու ա­սաց. «ա­ հա շատ բա­րի է» (Ծնն­դոց 1.31)։ Ե­թե միայն դա լի­ներ պատ­մու­թյան ա­վար­տը. կա­տար­յալ աշ­ խարհ, ո­րում հա­վիտ­յան ապ­րում են կա­տար­յալ մար­դիկ: Դուք միայն պատ­կե­րաց­րեք. Ա­դամն ու Ե­վան ու­նե­նում են բազ­մա­թիվ ե­ րե­խա­ներ, իսկ հե­տո թոռ­ներ և ծոռ­ներ, սե­րունդ­նե­րի թիվն ա­ճում է, և յու­րա­քանչ­յուր նոր սե­րունդ բե­րում է ա­վե­լի մեծ ու­րա­խու­թյուն ա­ռա­ջին զույ­գին և Աստ­ծուն: Այս ըն­կած աշ­խար­հում ապ­րող­ներս հա­զիվ թե կա­րո­ղա­նանք պատ­կե­րաց­նել այդ տե­սա­րա­նը: Եվ դա այն պատ­ճա­ռով, որ մեր պատ­կե­րա­ցումնե­րը ձևա­վոր­վել են մի աշ­խար­հում, որն ար­մա­տա­պես տար­բեր­վում է այն աշ­խար­ հից, որն Աստ­ված սկզբում ստեղ­ծել էր։ Որ­քա՜ն են տար­բեր­վում այս եր­կու աշ­խարհ­նե­րը. աշ­խար­հը մե­ղան­չու­մից ա­ռաջ, և հե­տո։ Բե­րենք մի օ­րի­նակ։ Է­լեն Ուայ­թը գրում է, որ, երբ Ա­դամն ու Ե­վան «թա­ռա­մող ծաղ­կի և վայր ընկ­նող տերևի մեջ տե­սան մահ­վան ա­ ռա­ջին նշան­նե­րը, նրանք ա­վե­լի դառ­նա­գին ող­բա­ցին, քան մար­դիկ այ­սօր ող­բում են ի­րենց մա­հա­ցած հա­րա­զատ­նե­րի վրա։ Քն­քուշ և նուրբ ծա­ղիկ­նե­րի մահն ի­րոք վիշտ էր պատ­ճա­ռել, բայց երբ վե­ հա­շուք ծա­ռե­րից սկսե­ցին թափ­վել փար­թամ տերև­նե­րը, նրանք հստակ պատ­կե­րաց­րին մահ­վան ժա­մի ան­խու­սա­փե­լիու­թյունն ու ի­րա­կա­նու­թյու­նը, ո­րը վաղ, թե ուշ պի­տի հաս­ներ յու­րա­քանչ­յուր կեն­դա­նի էա­կի վրա» (Նա­հա­պետ­ներ և մար­գա­րե­ներ, էջ 62)։ Մե­զա­ նից ոչ մե­կի մոտ ընկ­նող տերևը չի ա­ռա­ջաց­նում այդ ար­ձա­գան­քը, 

3

ո­րով­հետև, սո­վո­րե­լով մե­ղա­վոր աշ­խար­հի կյան­քին, մենք մահն ու տա­ռա­պանք­ներն ըն­դու­նում ենք որ­պես կյան­քի բո­լո­րաշր­ջա­նի ան­ խու­սա­փե­լի մաս: Այս ե­ռամս­յա­կում խոս­քը կգնա ըն­կած աշ­խար­հում կյան­քի ժա­ մա­նա­կաշր­ջան­նե­րի մա­սին: Եվ մենք այս ժա­մա­նա­կաշր­ջան­նե­րը կդի­տար­կենք մարդ­կանց մե­ծա­մաս­նու­թյա­նը ծա­նոթ՝ ըն­տա­նի­քի հա­մա­տեքս­տում: Մար­դիկ ա­րար­վե­ցին Ե­դե­մում որ­պես մի ըն­տա­նիք. սկզբում ա­ մու­սի­նը և կի­նը, իսկ հե­տո ե­րե­խա­նե­րը, ո­րոն­ցից էլ ծնվե­ցին նրանց ե­րե­խա­նե­րը: Մեկ ըն­տա­նի­քի պատ­մու­թյու­նը դար­ձավ աշ­խար­հի ա­րա­րու­մից մինչև մեր օ­րե­րի պատ­մու­թյու­նը։ Եվ իս­կա­պես, աստ­ վա­ծաշնչ­յան վաղ պատ­մու­թյուն­նե­րի մեծ մա­սում՝ սկսած Ա­դա­մից և Ե­վա­յից, նա­հա­պետ­նե­րից և Դավ­թի դի­նաս­տիա­յից, բո­լոր ի­րա­դար­ ձու­թուն­նե­րը ծա­վալ­վում են ըն­տա­նի­քի և­ըն­տա­նե­կան հա­րա­բե­րու­ թյուն­նե­րի հա­մա­տեքս­տում։ Զար­մա­նա­լի չէ, որ մենք մեր կյան­քի ժա­մա­նա­կաշր­ջան­ներն անց­նում ենք նույն­պես ըն­տա­նի­քի ֆո­նի վրա: Չ­նա­յած բո­լոր փոր­ձե­րին՝ քայ­քա­յե­լու ըն­տա­նի­քի ինս­տի­տուտն այ­սօր, և՛ անց­յա­լում (օ­րի­նակ, բազ­մակ­նու­թյան պրակ­տի­կան աստ­ վա­ծաշնչ­յան ժա­մա­նակ­նե­րում), ըն­տա­նի­քը հա­սա­րա­կու­թյան մեջ դեռևս խա­ղում է գլխա­վոր դե­րը: Մեր կյան­քի ճա­նա­պար­հը մենք սկսում ենք ըն­տա­նի­քում, և­ի սկզբա­նե այն մեզ տա­նում է կամ դե­պի բա­րին, կամ դե­պի չա­րը: Նրա ազ­դե­ցու­թյունն է ո­րո­շում, թե ինչ­պի­ սին կլի­նի մեր կյան­քը, մենք ինչ­պես կար­ձա­գա­նենք կյան­քի մար­ տա­կո­չե­րին, ո­րոնց հետ ա­մեն օր բախ­վում ենք: Յու­րա­քանչ­յուր ըն­տա­նիք, ինչ­պես և յու­րա­քանչ­յուր մարդ՝ ան­ հա­տա­կա­նու­թյուն է: Բայց բո­լոր ըն­տա­նիք­ներն անց­նում են կյան­քի միև­նույն փու­լե­րը: Սկզ­բունք­նե­րի ի­մա­ցու­թյու­նը՝ հիմն­ված Սուրբ Գր­ քի վրա, կօգ­նի պահ­պա­նել և­ ամ­րապն­դել ըն­տա­նի­քը, դրա յու­րա­ քանչ­յուր փու­լում: Կ­լաու­դիո և Պա­մե­լա Կոն­սուեգ­րա­նե­րը ղե­կա­վա­րում են Հյու­սիս-ա­մե­րիկ­յան դի­վի­զիո­նի ըն­տա­նե­կան ծա­ ռա­յու­թյան բա­ժի­նը։ Տար­բեր պաշ­տոն­նե­րում նրանք ե­կե­ղե­ցում ծա­ռա­յել են ա­վե­լի քան 30 տա­րի։

4

Դաս 1 ՄԱՐ­ՏԻ 30–ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 5

ԿՅԱՆՔԻ ՌԻԹՄԵՐԸ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ծնն­դոց 1, Ծնն­դոց 8.22, Սաղ­մոս 90.10, Հոբ 1.13–19, Գործք ա­ռա­քե­լոց 9.1–22, Փի­լիպ­պե­ցիս 1.6, Հռո­մեա­ցիս 8.1: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Ա­մեն բա­նի ժա­մա­նակ կա. և ժա­մա­նակ՝ երկն­քի տա­կի բո­լոր ձեռ­նար­կու­թյան» (Ժո­ղո­վող 3.1): Պոե­զիա­յի ա­մե­նա­գե­ղե­ցիկ հա­մար­նե­րից մե­կը, որ դուրս է ե­կել Սո­ղո­մոն թա­գա­վո­րի գրչի տա­կից, հնչում է այս­պես. «Ա­մեն բա­նի ժա­մա­նակ կա. և ժա­մա­նակ՝ երկն­քի տա­կի բո­լոր ձեռ­նար­կու­թյան։ Ծ­նե­լու ժա­մա­նակ և մեռ­նե­լու ժա­մա­նակ, տնկե­լու ժա­մա­նակ և տնկա­ծը պո­կե­լու ժա­մա­նակ, սպա­նե­լու ժա­մա­նակ և բժշ­կե­լու ժա­ մա­նակ, քան­դե­լու ժա­մա­նակ և շի­նե­լու ժա­մա­նակ, լա­լու ժա­մա­նակ և ծի­ծա­ղե­լու ժա­մա­նակ, սգա­լու ժա­մա­նակ և պա­րե­լու ժա­մա­նակ, քա­րեր դեն գցե­լու ժա­մա­նակ և քա­րեր ժո­ղո­վե­լու ժա­մա­նակ, գրկե­լու ժա­մա­նակ և գր­կե­լուց հե­ռա­նա­լու ժա­մա­նակ, ո­րո­նե­լու ժա­մա­նակ և կորց­նե­լու ժա­մա­նակ, պա­հե­լու ժա­մա­նակ և դեն գցե­լու ժա­մա­նակ, պա­տա­ռե­լու ժա­մա­նակ և կա­րե­լու ժա­մա­նակ, լռե­լու ժա­մա­նակ և խո­սե­լու ժա­մա­նակ, սի­րե­լու ժա­մա­նակ և­ ա­տե­լու ժա­մա­նակ, պա­ տե­րազ­մի ժա­մա­նակ և խա­ղա­ղու­թյան ժա­մա­նակ» (Ժո­ղո­վող 3.1–8): Այս բա­ռերն ընդգր­կում են մարդ­կա­յին գո­յու­թյան մեծ մա­սը՝ մեր կյան­քի ժա­մա­նա­կաշր­ջան­նե­րը: Ա­յո՛, ծննդյան իսկ պա­հից մեր կյանքն անց­նում է բազ­մա­թիվ փո­փո­խու­թյուն­նե­րի մի­ջով: Դրանք միշտ չէ, որ հա­ճե­լի են, և միշտ չէ, որ դրանց վե­րահս­կում ենք: Այս շա­բաթ մենք կքննար­կենք մեր կյան­քի ժա­մա­նա­կաշր­ջան­ներն ու ռիթ­մե­րը, և թե ինչ­պես են դրանք ազ­դում մեր, և մեր ըն­տա­նիք­նե­րի վրա:

Դաս 1 5

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱՐ­ՏԻ 31

Սկզբում Աստ­վա­ծա­շունչն իր պատ­մու­թյունն սկսում է ա­մե­նասկզ­բից. և պա­տա­հա­կան չէ, որ այն սկսվում է «Սկզ­բումն էր…» բա­ռով (Ծննդոց 1.1): Ծնն­դոց գրքի ա­ռա­ջին գլու­խը պատ­մում է այն մա­սին, թե ինչ­ պես է «անձև ու դա­տարկ» Եր­կի­րը (Ծնն­դոց 1.2) վե­րած­վում կա­ տար­յալ աշ­խար­հի, ո­րի մա­սին Ինքն Աստ­ված վե­ցե­րորդ օրն ա­սաց. «շատ բա­րի է» (Ծնն­դոց 1.31): Ըստ էու­թյան, այս­տեղ նկա­րագր­վում է մեր աշ­խար­հի ծնուն­դը: Կար­դա­ցե՛ք Ծնն­դոց 1 գլու­խը: Ըստ այս­տեղ նկա­րագր­ված բազ­ մա­թիվ ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի, հա՛րց տվեք ինք­ներդ ձեզ, թե արդ­յո՞ք այս­տեղ առ­կա է պա­տա­հա­կա­նու­թյան թե­կուզ մի ա­մե­ նա­փոքր տարր, կամ ա­մե՞ն բան տե­ղի է ու­նե­նում հա­մա­ձայ­նեց­ ված՝ անհ­րա­ժեշտ ժա­մա­նա­կում և­ անհ­րա­ժեշտ վայ­րում: Ի՞նչ է ձեր պա­տաս­խանն ա­սում Աստ­ծո բնա­վո­րու­թյան մա­սին: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Է­լեն Ուայ­թը գրել է, որ «կարգ ու կա­նո­նը Երկն­քի ա­ռա­ջին օ­րենքն է» (Ժա­մա­նակ­նե­րի նշան­ներ, 1908թ. հու­նի­սի 8): Ակն­հայտ է. երկ­ րի վրա թա­գա­վո­րում է նույն օ­րեն­քը: Թեև մեղ­քը ո­րո­շա­կի չա­փով խախ­տել է բնու­թյան աշ­խար­հը, դեռևս գո­յու­թյուն ու­նեն կարգ, ռիթմ և­օ­րի­նա­չա­փու­թյուն: Կար­դա­ցե՛ք Ծնն­դոց 8.22 հա­մա­րը: Ինչ­պե՞ս է այս­տեղ դրսևոր­ վում կարգ ու կա­նո­նը: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Նույ­նիսկ մե­ղան­չու­մից հե­տո տար­վա ե­ղա­նակ­նե­րը հա­ջոր­դա­ բար փո­խա­րի­նում են ի­րար: Երկն­քի լու­սա­տու­նե­րի, արևի և լուս­նի հետ մեկ­տեղ, ո­րոնք նա­խա­սահ­ման­ված են «ցե­րե­կը գի­շե­րից բա­ժա­ նե­լու … նշան­նե­րի և ժա­մա­նակ­նե­րի, և­օ­րե­րի և տա­րի­նե­րի հա­մար լի­նե­լու» (Ծնն­դոց 1.14), տրվել են նաև ժա­մա­նակ­ներ, ո­րոնք Աստ­ծո կող­մից ա­րար­ված աշ­խար­հին տա­լիս են բնա­կան շարժ­ման ռիթմ: Ու թեև մենք հի­մա տես­նում ենք միայն ա­պա­գա­յի առ­կայ­ծում­նե­րը, Ե­սա­յիա 66.23-ն­ա­սում է, որ նոր երկն­քում և նոր երկ­րում նույն­պես առ­կա կլի­նի ո­րո­շա­կի բո­լո­րապ­տույտ: 6

Դաս 1

Խոր­հե՛ք այն մա­սին, թե ինչ­պես է շա­բաթն ազ­դում ձեր կյան­քի, հատ­կա­պես ձեր ըն­տա­նե­կան կյան­քի վրա, ինչ­պի­սին էլ որ այն լի­նի: Ո­րո՞նք են շա­բա­թի կա­նո­նա­վո­րու­թյան տե­սա­նե­լի ա­ռա­վե­ լու­թյուն­նե­րը: ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 1

Կյանքի ռիթմերը Գիտ­նա­կան­նե­րը խո­սում են այս­պես կոչ­ված ցիր­կադ­յան (օ­ րա­կան) ռիթ­մե­րի մա­սին, հիմն­վե­լով այն գա­ղա­փա­րի վրա, որ գո­յու­թյուն ու­նեն կեն­սա­բա­նա­կան ռիթ­մեր (եր­բեմն կոչ­վում են «կեն­ սա­բա­նա­կան ժա­մա­ցույց­ներ»), ո­րոնք կա­ռա­վա­րում են մարդ­կա­յին օր­գա­նիզ­մի գոր­ծու­նեու­թյու­նը։ Այլ կերպ ա­սած, մեր օր­գա­նիզ­մին հա­տուկ է կեն­սա­կան պրո­ցես­նե­րի ո­րո­շա­կի օ­րի­նա­չա­փու­թյուն։ Հետևա­բար, այս­պես կամ այն­պես, ռիթ­մեր գո­յու­թուն ու­նեն ա­մե­ նուր, և նույ­նիսկ մեր մեջ։ Ո­րո՞նք են կյան­քի կան­խա­տես­ված ժա­մա­նա­կաշր­ջան­նե­րը, ո­ րոնք նշված են Սուրբ Գր­քի հետև­յալ հատ­ված­նե­րում, և­ինչ­պե՞ս են դրանք ուղ­ղա­կիո­րեն կապ­ված ըն­տա­նե­կան կյան­քի հետ։ Ժո­ղո­վող 3.2 _________________________________________________________ Ծնն­դոց 21.8, Դա­տա­վո­րաց 13.24 _________________________________ Սաղ­մոս 71.5, Ա­ռա­կաց 5.18 ________________________________________ Ծնն­դոց 15.15, Դա­տա­վո­րաց 8.32 _________________________________ Սաղ­մոս 90.10 _______________________________________________________ Կ­յան­քի սկզբի և վեր­ջի՝ ծնուն­դի և մահ­վան միջև, մենք բո­լորս անց­նում ենք տար­բեր ժա­մա­նա­կաշր­ջան­նե­րի մի­ջով, յու­րա­քանչ­ յուր մար­դու հա­մար դրանք յու­րո­վի են։ Ո­րոշ ե­րե­խա­ներ մա­հա­նում են ի­րենց ծնուն­դից ան­մի­ջա­պես հե­տո, ո­մանք մե­ծա­նում և­ապ­րում մինչև խոր ծե­րու­թյուն: Ե­րե­խա­նե­րը մե­ծա­նում և զար­գա­նում են յու­ րո­վի: Ո­մանք սկսում են քայ­լել և խո­սել ա­վե­լի շուտ, քան մյուս­նե­ րը: Ո­մանք հնա­րա­վո­րու­թյուն կու­նե­նան հա­ճա­խել դպրոց և դառ­նալ լավ մաս­նա­գետ­ներ որևէ ո­լոր­տում, իսկ մյուս­ներն ի­րենց կնվի­րեն այլ գոր­ծու­նեու­թյան: Ո­մանք կու­նե­նան ըն­տա­նիք­ներ, իսկ մյուս­նե­րը, հնա­րա­վոր է, եր­բեք չեն ա­մուս­նա­նա և­ե­րե­խա­ներ չեն ու­նե­նա: Երկ­րի վրա ապ­րում են մի­լիար­դա­վոր մար­դիկ, ու թեև մենք բո­ լորս շատ ընդ­հան­րու­թյուն­ներ ու­նենք (տե՛ս Գործք ա­ռա­քե­լոց 17.26), մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րը հան­դի­սա­նում է անկրկ­նե­լի ան­հա­տա­կա­ նու­թյուն, հետևա­բար, կտար­բեր­վի մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րի կյան­քը: Դաս 1 7

Ո­րոշ ի­մաս­տով այս տար­բե­րու­թյուն­նե­րը կարևոր են, ո­րով­հետև դրանք մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րին դարձ­նում են ե­զա­կի, իսկ դա նշա­նա­կում է, որ մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յուրն ու­նի ու­րիշ­նե­րի հետ կիս­ վե­լու ինչ-որ բան: Ըստ էու­թյան, մեր տար­բե­րու­թյուն­նե­րը թույլ են տա­լիս մեզ օրհ­նու­թյուն լի­նել ու­րիշ­նե­րի հա­մար: Օ­րի­նակ, ինչ­պես ե­րի­տա­սարդ­նե­րը, այն­պես էլ ծե­րե­րը կա­րող են օ­գուտ քա­ղել մյուս կող­մի ա­ռա­ջար­կա­ծից: «Ե­րի­տա­սարդ­նե­րի զարդն ի­րենց ուժն է, և ծե­րե­րի փառ­քը՝ ալևո­րու­թյու­նը» (Ա­ռա­կաց 20.29)։ Կ­յան­քի որ փու­ լում էլ լի­նենք, ան­կախ մեր տար­բե­րու­թյուն­նե­րից, մենք բո­լորս ինչոր բան ու­նենք ա­ռա­ջար­կե­լու ոչ միայն Տի­րո­ջը, այլ նաև միմ­յանց: Ինչ­պի­սին էլ որ լի­նեն ձեր կյան­քի հան­գա­մանք­նե­րը, դուք ի՞նչ կա­րող եք ա­նել, որ­պես­զի օրհ­նու­թյուն լի­նեք մեկ ու­րի­շի հա­մար: Ին­չո՞ւ չա­նել գի­տակց­ված ջանք՝ լի­նե­լու այդ օրհ­նու­թյու­նը հատ­ կա­պես ձեր ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի հա­մար: Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 2

Անսպասելին Կար­դա­ցե՛ք Հոբ 1.13-19, 2.7-9 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ պա­տա­հեց Հո­ բի հետ: Ի՞նչ կերպ է նրա փոր­ձա­ռու­թյունն ար­տա­ցո­լում այն, ին­չը վաղ, թե ուշ տե­ղի է ու­նե­նում յու­րա­քանչ­յու­րիս հետ:

________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

Հույն փի­լի­սո­փա Հե­րակ­լիտն ա­սում է. «Ա­մեն բան անց­նում է, ա­մեն բան փոխ­վում է»: Երբ թվում է, թե ա­մեն բան լավ է, տե­ ղի է ու­նե­նում անս­պա­սե­լին: Աշ­խա­տան­քի կո­րուստ, կամ հի­վան­ դու­թյուն, հրդեհ, տա­րե­րա­յին ա­ղետ, կամ դժբախտ պա­տա­հար: Ի­հար­կե, ոչ բո­լոր փո­փո­խու­թյուն­ներն են բա­ցա­սա­կան: Կա­րող է լի­նել այն­պես, որ աշ­խա­տան­քա­յին ա­ռաջ­խա­ղա­ցու­մը ձեզ ա­ պա­հո­վի ա­վե­լի լավ ֆի­նան­սա­կան պայ­ման­նե­րով: Կամ մի­գու­ցե կհան­դի­պեք մե­կին, ով կդառ­նա ձեր ա­մու­սի­նը. շա­տե­րի կող­մից սպաս­վող փո­փո­խու­թյուն­ներ: Ա­մեն դեպ­քում, մեր կյան­քի հան­գիստ ռիթ­մը ցան­կա­ցած պա­հի կա­րող է խզվել, իսկ մեր կող­մից ա­մեն կա­ռուց­վա­ծը՝ քանդ­վել: Հո­բը, ըստ ա­մե­նայ­նի, չէր սպա­սում իր կյան­քի այս նոր փու­լին: Աստ­վա­ծա­շուն­չը նկա­րագ­րում է նրան որ­պես մի մարդ, ով «կա­ տար­յալ և­ ու­ղիղ և­ աստ­վա­ծա­վախ էր, և հե­ռա­նում էր չա­րու­թյու­ նից» (Հոբ 1.1)։ Մենք գի­տենք նաև, որ նա ա­մուս­նա­ցած էր և­ու­ներ 8

Դաս 1

յոթ որ­դի և­ե­րեք դուստր, և շատ հա­րուստ էր (Հոբ 1.2, 3): Երբ հաս­ նում ենք գրքի կե­սին, տես­նում ենք, որ նա կրել է առն­վազն վեց մե­ծա­գույն կո­րուստ. ու­նեց­ված­քի, աշ­խա­տու­ժի, ե­րե­խա­նե­րի, ա­ռող­ ջու­թյան, սե­փա­կան կնոջ ա­ջակ­ցու­թյան և­ ըն­կեր­նե­րի քա­ջա­լե­րու­ թյան կո­րուստ: Նրա աշ­խար­հը տակ­նուվ­րա ե­ղավ, իսկ ըն­տա­նե­կան կյանքն ա­վեր­վեց: Թեև Հո­բին վրա հա­սավ բա­ցա­ռիկ դժբախ­տու­թյուն, մե­զա­նից ո՞վ չի ու­նե­ցել անս­պա­սե­լի փո­փո­խու­թյուն, ո­րը նույն­պես շատ բա­ ցա­սա­կան է ե­ղել: Հան­կար­ծա­կի և­ ան­դառ­նա­լիո­րեն մեր և մեր ըն­ տա­նի­քի կար­գա­վոր­ված կյան­քը հիմ­նո­վին փոխ­վում է: Սա նո­րու­թյուն չէ: Ա­բե­լը հա­վա­նա­բար չէր մտա­ծում, որ ի­րեն կա­րող են սպա­նել, իսկ Հով­սե­փը ստույգ չէր սպա­սում, որ ի­րեն ստրկու­թյան կվա­ճա­ռեն Ե­գիպ­տոս: Եր­կու դեպ­քում էլ ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րը դար­ձան դա­վա­ճան­ներ, և­եր­կու պատ­մու­թյուն­նե­րում էլ տե­ղի ուե­ցած ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը նկա­տե­լիո­րեն ազ­դե­ցին ըն­տա­ նիք­նե­րի մյուս ան­դամ­նե­րի վրա: Սուրբ Գիր­քը լիքն է այն օ­րի­նակ­նե­ րով, թե ինչ­պես է ա­ռան­ձին մար­դու և նրա ըն­տա­նի­քի կյանքն ու­ժեղ կեր­պով փոխ­վել անս­պա­սե­լի ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի պատ­ճա­ռով: Ինչ­պե՞ս է ձեր հա­վատն օգ­նել ձեզ այն փոր­ձու­թյուն­նե­րի մեջ, ո­ րոնք անս­պա­սե­լիո­րեն խախ­տել են ձեր կյան­քի ռիթ­մը: ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 3

Բարեփոխում Մար­դիկ հա­ճախ են դառ­նում ի­րենց սո­վո­րու­թյուն­նե­րի գե­րի­նե­ րը, և դա փաստ է: Ի­րա­կա­նում, մենք հար­մար­վում ենք ինչ-որ բա­նի, և­ինչ­քան մե­ծա­նում ենք, այն­քան դժվար է լի­նում խախ­տել մեր սո­ վո­րու­թյուն­նե­րը: Փոխ­վե­լը հեշտ չէ: Որ­քա՜ն կա­նայք են տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում բո­ ղո­քել. «Ես փոր­ձե­ցի փո­խել իմ ա­մուս­նուն, բայց ի­զուր»: Այ­նուա­մե­ նայ­նիվ, Աստ­ված զբաղ­ված է մեր բա­րե­փո­խու­թյամբ, փո­խե­լով ոչ այն­քան մեր ան­հա­տա­կա­նու­թյու­նը, որ­քան՝ բնա­վո­րու­թյու­նը: Հենց սա է փրկու­թյան ծրագ­րի էու­թյու­նը. Աստ­ված մեզ դարձ­նում է նոր մար­դիկ Ի­րե­նում: Ի՞նչ մեծ փո­փո­խու­թյուն­ներ տե­ղի ու­նե­ցան տար­սո­նա­ցի Սո­ղո­սի հետ, և­ ինչ­պե՞ս դրանք տե­ղի ու­նե­ցան: Տես Գործք ա­ռա­քե­լոց 8.1, 3, 9.1–22, Գա­ղա­տա­ցիս 1.15–17: ________________________________________________________________________ Դաս 1

9

«Երբ Սո­ղո­սը լիո­վին են­թարկ­վեց Սուրբ Հո­գու հան­դի­մա­նող ու­ ժին, նա հաս­կա­ցավ իր կյան­քի սխալ­նե­րը և ճա­նա­չեց Աստ­ծո օ­րեն­ քի ա­մեն ինչ ընդգր­կող պա­հանջ­նե­րը: Նա, ով մի ժա­մա­նակ ե­ղել էր հպարտ փա­րի­սե­ցի` վստահ, որ ար­դա­րաց­ված է իր բա­րի գոր­ծե­րով, այժմ խո­նար­հու­թյամբ ծնկի էր ի­ջել Աստ­ծո առջև փոք­րիկ ե­րե­խա­յի պար­զու­թյամբ` խոս­տո­վա­նե­լով իր ա­նար­ժա­վո­րու­թյունն ու վկա­յա­ կո­չե­լով խաչ­ված և հա­րու­թյուն ա­ռած Փրկ­չի ար­ժա­նիք­նե­րը: Սո­ղո­սը փա­փա­գում էր հաս­նել Հոր և Որ­դու հետ լիա­կա­տար ներ­դաշ­նա­կու­ թյան, և ցան­կա­նում էր որ­քան կա­րե­լի է մոտ լի­նել Նրան: Ա­պա­վի­նե­ լով ներ­մանն ու ո­ղոր­մու­թյա­նը, նա շնոր­հի գա­հին էր բարձ­րաց­նում հա­մառ խնդրանք­ներ: Ա­պաշ­խա­րող փա­րի­սե­ցու ա­ղոթք­ներն ան­տե­ղի չան­ցան: Նրա սրտի ա­մե­նա­խոր­քե­րում ծվա­րած մտքերն ու զգաց­մունք­նե­րը վե­ րա­փոխ­վե­ցին աստ­վա­ծա­յին շնոր­հով, և նրա նո­րոգ­ված էու­թյու­նը հի­մա ներ­դաշ­նակ էր Աստ­ծո հա­վի­տե­նա­կան կամ­քի հետ: Սո­ղո­սի հա­մար Քրիս­տոսն ու Նրա ար­դա­րու­թյու­նը դար­ձան աշ­խար­հում ա­ մեն ին­չից թան­կը» (Է­լեն Ուայթ, Գործք ա­ռա­քե­լոց, էջ 119, 120): Ե­թե նույ­նիսկ դար­ձի գա­լու մեր սե­փա­կան պատ­մու­թյուն­ներն այն­քան էլ դրա­մա­տի­կա­կան չեն, ինչ­պի­սին Սո­ղո­սի պատ­մու­թյունն է, Տե­րը գոր­ծում է նաև մեր կյան­քում՝ ցան­կա­նա­լով վե­րա­փո­խել մեզ այն­պես, ինչ­պի­սին պետք է լի­նենք: Ա­յո, այս ըն­թաց­քը կա­րող է եր­կար տևել, և­ եր­բեմն նույ­նիսկ չես հա­վա­տում, որ երբևի­ցէ կփոխ­վենք: Նման դեպ­քե­րում կարևոր է օգ­նու­թյան դի­մել աստ­վա­ ծաշնչ­յան եր­կու հա­մար­նե­րին: Կար­դա­ցե՛ք Փի­լիպ­պե­ցիս 1.6 և Հռո­մեա­ցիս 8.1 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ եր­կու մե­ծա­գույն խոս­տում­ներ են պա­րու­նա­կում այս հա­ մար­նե­րը, և­ինչ­պե՞ս են դրանք հա­րա­բե­րակց­վում քրիս­տոն­յա­յի փոր­ձա­ռու­թյան մեջ: ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 4

Հարաբերություններ Աստ­վա­ծա­շուն­չը հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի գիրք է: Աստ­ված մեզ ա­ րա­րել է, որ­պես­զի մենք հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ կա­ռու­ցենք ու­րիշ­նե­ րի հետ: Եվ իս­կա­պես, մե­զա­նից շատ քչերն են ապ­րում լիար­ժեք մե­կու­սաց­ման պայ­ման­նե­րում: Ա­ռա­ջին. դժվար թե մե­զա­նից որևէ մեկն աշ­խարհ գար ա­ռանց կողմ­նա­կի օգ­նու­թյան: Նույ­նիսկ ծնվե­ լուց հե­տո մենք ու­նենք որևէ մե­կի հո­գա­տա­րու­թյան կա­րի­քը, ծայ­ 10

Դաս 1

րա­հեղ դեպ­քում, մինչև ո­րո­շա­կի տա­րի­քը, ո­րից էլ սկսե­լով, զուտ տե­սա­կա­նո­րեն, կա­րող էինք ապ­րել ան­կախ: Եվ ե­թե նույ­նիսկ մենք կա­րո­ղա­նա­յինք ապ­րել ինք­նա­վար, միայ­նակ, ո՞վ կցան­կա­նար այդ­ պես ապ­րել։ Մե­զա­նից շա­տերն ու­նեն ու­րիշ մարդ­կանց հետ հա­ղոր­ դակ­ցու­թյան կա­րի­քը: Թեև ըն­տա­նի կեն­դա­նի­նե­րը, օ­րի­նակ, շնե­րը, կա­րող են լի­նել հիա­նա­լի ու­ղե­կից­ներ, բայց ա­մե­նա­խոր, նշա­նա­կա­ լի և կ­յանք վե­րա­փո­խող փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը տե­ղի են ու­նե­ նում մարդ­կանց միջև։ Այս­պի­սով, զար­մա­նա­լի չէ, որ ըն­տա­նիքն ու ըն­տա­նե­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­ներն այդ­քան կարևոր են մեր գո­յու­ թյան հա­մար։ Քա­նի որ մե­զա­նից շա­տե­րը գործ­նա­կա­նում մշտա­կան փոխ­գոր­ ծու­նեու­թյան մեջ են ու­րիշ մարդ­կանց հետ, այդ հա­րա­բե­րու­թյուն­ նե­րը ճշտում­ներ են մտցնում մեր կյան­քի մեջ: Դա երկ­կող­մա­նի ազ­դե­ցու­թյուն է: Ու­րիշ մար­դիկ ազ­դում են մեր կյան­քի վրա, այ­նինչ, մենք էլ ազ­դում ենք նրանց կյան­քի վրա: Գի­տակ­ցում ենք մենք դա, թե ոչ (շատ հա­ճախ ոչ էլ գի­տա­ցում ենք), այդ երկ­կող­մա­նի ազ­դե­ ցու­թյու­նը կա­րող է լի­նել կա՛մ դե­պի բա­րին, կա՛մ դե­պի չա­րը։ Որ­քան կարևոր է մեզ հա­մար միշտ զբա­ղեց­նել ակ­տիվ դիրք, որ­պես­զի ու­ րիշ­նե­րի վրա ցույց տանք չընդ­հատ­վող բա­րեն­պաստ ազ­դե­ցու­թյուն, հատ­կա­պես նրանց վրա, ով­քեր մեզ ա­վե­լի մոտ են, և նրանք մեր ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներն են: Կար­դա­ցե՛ք հետև­յալ հա­մար­նե­րը: Ինչ­պե՞ս են դրանք մեզ խոր­հուրդ տա­լիս վար­վել ու­րիշ մարդ­կանց հետ մեր հա­րա­բե­ րու­թյուն­նե­րում: Հռո­մեա­ցիս 15.7, Ե­փե­սա­ցիս 4.2, 32, Ա Թե­սա­ ղո­նի­կե­ցիս 3.12, Հա­կո­բոս 5.16։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Այս հա­մար­նե­րում երևում է պարզ սկզբունք։ Ե­թե մենք ու­րիշ­նե­րի հետ կվար­վենք հար­գան­քով, կա­րեկ­ցան­քով և բա­րու­թյամբ, նրանց վրա կթող­նենք դրա­կան ազ­դե­ցու­թյուն, նույ­նիսկ կա­րող ենք նրանց կյան­քը փո­խել դրա­կան ուղ­ղու­թյամբ։ Մեզ տրված է ա­ռա­վե­լու­թյուն դե­պի լա­վը փո­խե­լու ու­րիշ­նե­րի կյանքն այն­պես, ինչ­պես դա ա­նում էր Հի­սու­սը: Մենք պետք է հի­շենք, որ մեր ազ­դե­ցու­թյու­նը կլի­նի կա՛մ լավ, կա՛մ վատ, որ­քան էլ այն անն­շան լի­նի: Եվ այդ ազ­դե­ցու­թյու­նը հատ­կա­պես ակն­հայտ է մեր ըն­տա­նիք­նե­րում: Կար­դա­ցե՛ք Հի­սու­սի հետև­յալ եր­կու հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը՝ Ղու­կաս 11.34 և Մար­կոս 4.24, 25։ Ի՞նչ են դրանք ա­սում ու­րիշ­ նե­րի հետ մեր փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի կարևո­րու­թյան մա­սին։ Դաս 1

11

ՈՒՐ­ԲԱԹ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 5

Հետագա ուսումնասիրության համար Պատ­կե­րաց­րե՛ք, թե ինչ փո­փո­խու­թյուն­ներ տե­ղի ու­նե­ցան Քրիս­ տո­սի ա­շա­կերտ­նե­րի կյան­քում, ով­քեր ի­րենց ժա­մա­նակն անց էին կաց­նում Նրա հետ: Հիմ­նա­կա­նում նրանք չկրթված, հա­սա­րակ մար­ դիկ էին՝ դաս­տիա­րակ­ված հրեա­կան ա­վան­դույթ­նե­րով, սա­կայն գա­ լի­լեա­ցի Ու­սուց­չի հետ հան­դի­պու­մը խախ­տեց նրանց կեն­սաձևը: Նրանք ու­նեին նա­խանձ (Մատ­թեոս 20.20–24), նրանք վի­ճա­բա­նում էին ի­րար հետ (Հով­հան­նես 3․25): Ըստ երևույ­թին, նրանք հա­վա­ տի պա­կաս ու­նեին (Մար­կոս 9․28, 29), և նույ­նիսկ լքե­ցին Հի­սու­սին (Մատ­թեոս 26․56) և դա­վա­ճա­նե­ցին Նրան (Մատ­թեոս 26․69–74)։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, նրանք ա­ճում էին հոգևո­րա­պես, այն­պես, որ մար­դիկ ճա­նա­չե­ցին, որ Պետ­րո­սը Հի­սու­սի հետ է ե­ղել (Մատ­թեոս 26.73): Նույ­նիսկ սի­նեդ­րիո­նի ան­դամ­նե­րը «­Պետ­րո­սի և Հով­հան­ նե­սի հա­մար­ձա­կու­թյու­նը տես­նե­լով, և գի­տե­նա­լով, որ ա­ռանց ուս­ մուն­քի և տ­գետ մար­դիկ են, զար­մա­նում էին. միայն ճա­նա­չում էին նրանց՝ որ Հի­սու­սի հետ էին» (Գործք ա­ռա­քե­լոց 4.13)։ Խոր­հե՛ք նաև այն դրա­կան ազ­դե­ցու­թյան մա­սին, ո­րը մենք կա­րող ենք ցույց տալ մեր ըն­տա­նիք­նե­րում, ե­թե մեր խոս­քերն ու ա­րարք­նե­ րը պեր­ճա­խոս կեր­պով նրանց ա­սեն, որ մենք «­Հի­սու­սի հետ» ենք։ Ի՞նչ են ա­սում Է­լեն Ուայ­թի ներ­քո­հիշ­յալ խոս­քերն ըն­տա­նի­քում ու­նե­ցած ազ­դե­ցու­թյան մա­սին։ «­Տու­նը կա­րող է լի­նել պարզ ու հա­ սա­րակ, սա­կայն այն միշտ պետք է լի­նի մի վայր, որ­տեղ աս­վում են քա­ջա­լեր­ման բա­ռեր և կա­տար­վում բա­րի գոր­ծեր, որ­տեղ քա­ղա­քա­ վա­րու­թյունն ու սե­րը բնակ­վում են մշտա­կան»։ (Քրիս­տո­նեա­կան տուն, էջ 18)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար 14. Կար­դա­ցե՛ք Ժո­ղո­վող 3.1-8 հա­մար­նե­րը։ Ի՞նչ են ա­սում այս հա­մար­նե­րը և­ ինչ­պե՞ս կա­րող եք կի­րա­ռել այդ սկզբուն­քը ձեր սե­փա­կան կյան­քում և փոր­ձա­ռու­թյան մեջ։ 15. Դա­սա­րա­նում պատ­մե՛ք այն ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի մա­սին, ո­րոնք փո­խել են ձեր կյան­քը, կիս­վեք ստա­ցած դա­սե­րով, և­ ե­թե հարկ կհա­մա­րեք՝ բաց­թո­ղում­նե­րով: Ինչ­պե՞ս է տե­ղի ու­նե­ցածն ազ­դել ձեր ըն­տա­նի­քի վրա։ 16. Մ­տա­ծեք այն մա­սին, թե ինչ­պես եք դուք ապ­րում այ­սօր: Ե­թե ձեր կյան­քում չլի­ներ Քրիս­տո­սը, այդ դեպ­քում, դուք ինչ­պես կապ­ րեիք: Ի՞նչ է դա ձեզ ա­սում Քրիս­տո­սի վե­րա­փո­խող ու­ժի մա­սին։ 12

Դաս 1

ԴԱՍ 2 ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 6–12

ՄԵՐ ԿԱՏԱՐԱԾ ԸՆՏՐՈՒԹՅՈՒՆԸ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ե­փե­սա­ցիս 1.1–4, Մատ­թեոս 22.35–37, Մատ­թեոս 7.24, 25, Ա­ռա­կաց 18.24, Ա Կորն­թա­ցիս 15.33, Ժո­ղո­վող 2.1–11: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «­Բայց ե­թե Տի­րո­ջը ծա­ռա­յու­թյուն ա­նե­լը ձեզ ան­հա­ճո է, ընտ­րե­ցեք այ­սօր ձեզ հա­մար, թե ո՞րն եք պաշ­տե­լու. գե­տի այն կող­մին ձեր հայ­րե­րի պաշ­տած աստ­ված­նե՞­րը, թե՞ Ա­ մոր­հա­ցի­նե­րի աստ­ված­նե­րը, ո­րոնց երկ­րի մեջ դուք բնակ­ վում եք. բայց ես և­ իմ տու­նը Ե­հո­վա­յին ենք պաշ­տե­լու» (Հե­սու 24.15): Արդ­յոք նկա­տե՞լ եք, որ կյան­քում միշտ պետք է ընտ­րու­թյուն կա­ տա­րել։ Ամ­բողջ օ­րը՝ սկսած արթ­նա­նա­լուց, մինչև ե­րե­կո­յան քնե­լու պա­հը, ընտ­րու­թյուն է։ Մենք այն­քան հա­ճախ ենք ընտ­րու­թյուն կա­ տա­րում, որ նույ­նիսկ չենք էլ մտա­ծում դրա մա­սին։ Մենք պար­զա­ պես ընտ­րում ենք։ Եր­բեմն ընտ­րու­թյու­նը կա­րող է լի­նել պարզ, և նույ­նիսկ հնաոճ, այն դեպ­քում, երբ կան ճա­կա­տագ­րա­կան որ­շում­ներ, ո­րոնք փո­ խում են մեր կյան­քը և­ ու­նե­նում են հա­վեր­ժա­կան հետևանք­ներ ոչ միայն մեր, այլև մեր սե­փա­կան ըն­տա­նիք­նե­րի հա­մար։ Կարևոր է, որ­պես­զի կա­տա­րե­լով ընտ­րու­թյուն լուրջ հար­ցե­րում, մենք հաս­կա­նանք, որ այն կա­րող է փո­խել ինչ­պես մեր, այն­պես էլ մեր մո­տիկ­նե­րի կյան­քը: Մե­զա­նից շա­տերն այ­սօր զղջում են ըն­դու­նած ո­րո­շում­նե­րի հա­ մար: Շա­տե­րը մինչ օրս ապ­րում են անց­յա­լում սխալ ընտ­րու­թյան հետևան­քով փշրված հույ­սե­րի բե­ռով: Բա­րե­բախ­տա­բար, կա նե­ րում: Գո­յու­թյուն ու­նի փրկագ­նում և­ ա­պա­քի­նում նույ­նիսկ նրանց հա­մար, ով­քեր ա­րել են ա­մե­նա­վատ ընտ­րու­թյու­նը: Այս շա­բաթ մենք կքննար­կենք մեր ըն­դու­նած ո­րո­շում­նե­րի հար­ ցը, և­այն, թե ինչ­պես է մեր ընտ­րու­թյունն ազ­դում մեր և մեր ըն­տա­ նիք­նե­րի վրա: Դաս 2

13

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 7

Ազատ կամք, ազատ ընտրություն Ո­րոշ քրիս­տոն­յա­ներ հա­վա­տում են, որ Աստ­ված նախ­քան մար­ դու ծնվե­լը կան­խո­րո­շել է նրա փրկու­թյու­նը կամ կո­րուս­տը: Հա­մա­ ձայն այս տրա­մա­բա­նու­թյան, նա, ով ի վեր­ջո կոր­ծան­վե­լու է, կո­րած կլի­նի հա­վեր­ժու­թյան հա­մար, քա­նի որ Աստ­ված Իր ի­մաս­տու­թյամբ ո­րո­շել է, որ այդ մար­դը պետք է կոր­չի: Հետևա­բար, ստաց­վում է, որ այս մար­դը դա­տա­պարտ­ված կլի­նի ան­կախ իր ընտ­րու­թյու­նից: Բա­րե­բախ­տա­բար, որ­պես Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­ներ, մենք չենք կի­սում նման աստ­վա­ծա­բա­նու­թյու­նը։ Մենք հա­վա­տում ենք, որ Աստ­ված մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րին կան­չել է փրկու­թյան, և­ որ մինչ աշ­խար­հի ա­րա­րու­մը Նա մեզ ընտ­րել է հա­վի­տե­նա­կան կյան­քը պարգևե­լու հա­մար: Կար­դա­ցե՛ք Ե­փե­սա­ցիս 1.1-4, Տի­տոս 1.1, 2 և Բ Տի­մո­թեոս 1.8, 9 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ են ա­սում մեզ այս հա­մար­նե­րը, թե մենք երբ ենք ընտր­ված ե­ղել Աստ­ծո կող­մից: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Չ­նա­յած այս հիա­նա­լի լու­րին, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ո­րոշ մար­դիկ կո­ րած կլի­նեն հա­վի­տե­նա­կա­նու­թյան հա­մար (Մատ­թեոս 25.41)։ Թեև Աստ­ված մեզ բո­լո­րիս կան­չել է փրկու­թյան, Նա մարդ­կանց տվել է ա­մե­նա­սուրբ պարգևը՝ կամ­քի ա­զա­տու­թյու­նը:­ Մատ­թեոս 22.35-37 հա­մար­ներն ի՞նչ են ա­սում ա­զատ ընտ­րու­ թյան մա­սին: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Տե­րը չի ստի­պում մեզ սի­րել Ի­րեն։ Սե­րը, որ­պես­զի լի­նի սեր, պետք է լի­նի կա­մա­վոր: Աստ­վա­ծա­շուն­չը պատ­մու­թյուն է այն մա­սին, թե ինչ­պես է Աստ­ված կան­չում մո­լոր­ված մարդ­կու­թյա­նը և ցան­կա­նում է ա­ռանց հար­կադ­րան­քի դե­պի Ի­րեն գրա­վել նրանց սրտե­րը: Ա­մե­ նից լավ դա կա­րե­լի է տես­նել Հի­սու­սի կյան­քի և ծա­ռա­յու­թյան մեջ, և թե ինչ­պես էին մար­դիկ՝ օգտ­վե­լով ի­րենց ա­զատ ընտ­րու­թյու­նից, պա­տաս­խա­նում Նրա կո­չին: Ո­մանք դառ­նում էին դե­պի Նա, ո­մանք՝ ցան­կա­նում Նրա մա­հը։ Ա­յո, Աստ­ված ընտ­րել է մեզ փրկու­թյան հա­մար, սա­կայն վերջ­ նա­կան խոս­քը մերն է. մե՛նք պետք է ընտ­րու­թյուն կա­տա­րենք՝ ըն­ դու­նե­լու այդ փրկու­թյու­նը։ Կաս­կած լի­նել չի կա­րող, որ բազ­մա­թիվ 14

Դաս 2

ո­րո­շում­նե­րից, ո­րոնք մենք պետք է ըն­դու­նենք, Տի­րո­ջը ծա­ռա­յե­լու ո­րո­շումն ու­նի հսկա­յա­կան հետևանք­ներ մեր և մեր մո­տիկ­նե­րի հա­մար: ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 8

Ճիշտ ընտրություն Մենք բո­լորս քաջ գի­տակ­ցում ենք մեր կա­տա­րած ընտ­րու­թյուն­ նե­րի կարևո­րու­թյու­նը։ Գի­տենք նաև, թե ինչ­պես կա­րող են սխալ ընտ­րու­թյուն­նե­րը բա­ցա­սա­բար ազ­դել մեր և­ ու­րիշ­նե­րի կյան­քի վրա։ Հար­ցը հետև­յալն է. ինչ­պե՞ս կա­տա­րել ճիշտ ընտ­րու­թյուն։ Հետև­յալ հա­մար­նե­րը մեզ ա­ռա­ջար­կում են խոր­հուրդ­ներ, ո­րոնք կա­րող են օգ­նել մեզ ճիշտ ո­րո­շում կա­յաց­նե­լու մեջ։ Ի՞նչ խոր­ հուրդ­ներ են դրանք։ 1. Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 5.17, Հա­կո­բոս 1.5 __________________________ ________________________________________________________________________ 2. Ե­սա­յիա 1.19, Մատ­թեոս 7.24, 25 _______________________________ ________________________________________________________________________ 3. Սաղ­մոս 119.105, Բ Տի­մո­թեոս 3.16 _______________________________ ________________________________________________________________________ 4. Ա­ռա­կաց 3.5, 6, Ե­սա­յիա 58.11 __________________________________ ________________________________________________________________________ 5. Ա­ռա­կաց 15.22, 24.6 _____________________________________________ ________________________________________________________________________ Ըն­դու­նե­լով լուրջ ո­րո­շում­ներ, շատ կարևոր է ա­ղոթ­քով դի­մել Տի­րո­ջը, որ­պես­զի հա­մոզ­վենք, որ մեր ընտ­րու­թյու­նը մեզ չի տա­նի Աստ­ծո Օ­րեն­քը կամ Նրա Խոս­քի սկզբունք­նե­րը խախ­տե­լուն։ Չա­ փա­զանց կարևոր է, որ մենք վստա­հենք Աստ­ծուն, և հ­նա­զանդ­վենք Նրան: Մենք պետք է ա­ղո­թենք, որ­պես­զի մեր ո­րո­շում­նե­րը փա­ռա­վո­ րեն Նրան, և­որ պատ­րաստ լի­նենք հրա­ժար­վել մեր սե­փա­կան ցան­ կու­թյուն­նե­րից, ե­թե դրանք հա­կա­սում են մեր կյան­քի վե­րա­բեր­յալ Նրա ծրագ­րե­րին։ Շատ դեպ­քե­րում, երբ անհ­րա­ժեշտ է ընտ­րու­թյուն կա­տա­րել, մեզ նաև կա­րող են օգ­նել ի­մաս­տուն խորհր­դա­տու­նե­րը: Ի վեր­ջո, մենք կա­րող ենք հան­գիստ լի­նել՝ ի­մա­նա­լով, որ Աստ­ված սի­րում է մեզ և մեզ հա­մար ցան­կա­նում է լա­վա­գույ­նը։ Եվ ե­թե հա­վա­տով ու խո­նար­ հու­թյամբ Նրան հանձ­նենք մեր կյան­քը, կա­րող ենք ճիշտ ո­րո­շում­ ներ ըն­դու­նել և ա­ռաջ շարժ­վել։ Դաս 2

15

Ինչ­պե՞ս եք կա­տա­րում ձեր կյան­քի կարևոր ընտ­րու­թյուն­նե­րը։ Ին­չո՞վ եք ղե­կա­վար­վում ձեր ո­րո­շում­նե­րում։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 9

Ընկերների ընտրությունը Կ­յան­քում կա­տա­րած ա­մե­նա­կարևոր ընտ­րու­թյուն­նե­րից մե­կը, դա ըն­կեր­նե­րի ընտ­րու­թյունն է։ Մե­ծա­մա­սամբ մենք չենք մտադր­վում ըն­կեր­ներ ընտ­րել, հա­ճախ ըն­կե­րու­թյու­նը զար­գա­նում է բնա­կա­նոն կեր­պով, քա­նի որ մենք ժա­մա­նակն անց ենք կաց­նում այն մարդ­ կանց հետ, ով­քեր ու­նեն նույն նա­խընտ­րու­թյուն­նե­րը, ինչ որ մենք։ Ըն­կեր­ներ ընտ­րե­լու ի՞նչ սկզբունք­ներ ենք մենք գտնում հետևյալ հա­մար­նե­րում։ Ա­ռա­կաց 12.26, 17.17, 18.24, 22.24, 25։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­կաց 18.24 հա­մարն ա­սում է, որ ե­թե մենք ցան­կա­նում ենք ըն­կեր­ներ ու­նե­նալ, ինք­ներս էլ պետք է ըն­կե­րա­սեր լի­նենք։ Եր­բեմն մար­դիկ հայտն­վում են միայ­նու­թյան մեջ: Նրանց մռայլ, բա­ցա­սա­ կան վե­րա­բեր­մուն­քը վա­նում է մարդ­կանց: «­Նույ­նիսկ մե­զա­նից լա­ վա­գույն­ներն ու­նեն բնա­վո­րու­թյան ոչ հա­ճե­լի գծեր: Ա­հա, թե ին­չու է կարևոր ըն­կեր­ներ ընտ­րե­լիս ընտ­րենք նրանց, ով­քեր չեն շրջվի մե­զա­նից, ե­թե նույ­նիսկ տես­նեն մեր ան­կա­տա­րե­լու­թյու­նը։ Փո­խա­ դարձ հար­գանք և քա­ղա­քա­վա­րու­թյուն, ա­հա այն, ինչ պա­հան­ջում է ցան­կա­ցած հա­րա­բե­րու­թյուն: Սեր և հար­գանք պետք է դրսևոր­ վեն մե­կը մյու­սի նկատ­մամբ՝ չնա­յե­լով մո­տիկ­նե­րի սխալ­նե­րին և­ան­ կա­տա­րե­լու­թյա­նը, որ­քան էլ դրանք սար­սա­փե­լի թվան մեզ, քա­նի որ հենց դա է Քրիս­տո­սի Հո­գին։ Պետք է մեր մեջ դաս­տիա­րա­կենք խո­նար­հու­թյուն և­ինք­նան­սե­մա­ցում, և նե­րո­ղա­միտ լի­նենք ու­րիշ­նե­ րի սխալ­նե­րի նկատ­մամբ։ Սա, ի վեր­ջո, ար­մա­տա­խիլ կա­նի ա­մեն տե­սա­կի ե­սա­սի­րու­թյունն ու նեղմ­տու­թյու­նը, ինչն էլ մեզ կդարձ­նի մե­ծա­հո­գի ու­րիշ մարդ­կանց նկատ­մամբ» (Է­լեն Ուայթ, Հով­վա­կան ծա­ռա­յու­թյուն, էջ 95)։ Ըն­կե­րու­թյան մա­սին ա­մե­նա­հայտ­նի պատ­մու­թյուն­նե­րից մե­կը Դավ­թի և Հով­նա­թա­նի պատ­մու­թյունն է։ Ե­թե Սա­վու­ղը՝ Իս­րա­յե­լի ա­ ռա­ջին թա­գա­վորն ու Հով­նա­թա­նի հայ­րը, հա­վա­տա­րիմ և հ­նա­զանդ լի­ներ, նրա թա­գա­վո­րու­թյու­նը կա­րող էր շա­րու­նակ­վել մի քա­նի սե­ րունդ, իսկ Հով­նա­թա­նը կա­րող էր լի­նել նրա գա­հի ժա­ռան­գոր­դը։ Երբ պարզ­վեց, որ Սա­վուղն ար­ժա­նի չէ իր կոչ­մա­նը, Աստ­ված ընտ­ 16

Դաս 2

րեց Դավ­թին որ­պես Իս­րա­յե­լի նոր թա­գա­վոր: Այդ պատ­ճա­ռով, Հով­ նա­թա­նը զրկվեց այն ա­մե­նից, ինչ ի­րա­վամբ ի­րեն էր պատ­կա­նում: Այս­տեղ մենք ու­նենք մի հզոր օ­րի­նակ, թե ինչ­պես ըն­տա­նի­քի ան­ դամ­նե­րից մե­կի (Սա­վու­ղի) սխալ ընտ­րու­թյունն ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­ ցավ մյուս ան­դա­մի վրա (Հով­նա­թա­նի)։ Սա­կայն Հով­նա­թա­նը ո՛չ բար­կա­ցած էր Դավ­թի վրա, ո՛չ էլ նա­խան­ ձում էր նրան։ Դրա փո­խա­րեն, նա ո­րո­շեց օգ­նել Դավ­թին՝ պաշտ­պա­ նե­լով իր սե­փա­կան հոր՝ Սա­վու­ղի ցա­սու­մից։ «­Հով­նա­թա­նի սիր­տը կապ­վեց Դավ­թի սրտի հետ, և Հով­նա­թա­նը նրան իր ան­ձի պես սի­ րեց» (Ա Թա­գա­վո­րաց 18.1)։ Ի­րա­կան ըն­կե­րու­թյան ինչ­պի­սի՜ հիա­ նա­լի օ­րի­նակ։ «­Մի խաբ­վեք. չար ըն­կե­րակ­ցու­թյուն­ներն ա­պա­կա­նում են բա­ րի վար­քե­րը» (Ա Կորն­թա­ցիս 15.33)։ Ո՞րն է ե­ղել ձեր սե­փա­կան փոր­ձա­ռու­թյունն ըն­կեր­նե­րի հետ, հատ­կա­պես նրանց, ով­քեր չեն ցան­կա­ցել ձեզ վի­րա­վո­րել, բայց, այ­դու­հան­դերձ, վի­րա­վո­րել են։ Ինչ­պե՞ս կա­րող են ըն­կե­րու­թյան սխալ ընտ­րու­թյուն­նե­րը վնա­սել ըն­տա­նե­կան փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը։ ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 10

Կյանքի ընկեր ընտրելը Ե­թե անհ­րա­ժեշտ է այդ­քան հան­գա­մա­նո­րեն ընտ­րել ըն­կեր­նե­ րին, ա­պա որ­քան ա­ռա­վել զգույշ պետք է լի­նենք ա­պա­գա կո­ղակ­ցին ընտ­րե­լիս։ Ա­դա­մի բախ­տը չա­փա­զանց բե­րել էր, քա­նի որ Աստ­ված Իր ձեռ­քե­րով էր ա­րա­րել նրա կյան­քի ըն­կե­րո­ջը: Ա­դա­մը չէր տա­ռա­ պել ընտ­րե­լիս, քա­նի որ Ե­վան ոչ միայն միակ, այլև կա­տար­յալ կին էր: Մ­նա­ցած մարդ­կանց հա­մար հեշտ չէ, քա­նի որ մե­զա­նից ոչ ոք կա­տար­յալ չէ, և­ անհ­րա­ժեշտ է ընտ­րու­թյուն կա­տա­րել բազ­մա­թիվ մարդ­կանց մի­ջից: Քա­նի որ այս ո­րո­շում չա­փա­զանց կարևոր է, Աստ­ված մեզ ա­ռանց ա­ռաջ­նոր­դու­թյան չի թո­ղել մեր կյան­քի այս ո­լոր­տում։ Բա­ցի այն բո­ լոր կարևոր քայ­լե­րից, ո­րոնց մենք անդ­րա­դար­ձանք եր­կու­շաբ­թի օր­վա դա­սի ըն­թաց­քում, կան մի քա­նի ա­վե­լի ստույգ քայ­լեր, ո­րոնց պետք է նա­խա­ձեռ­նել կյան­քի ըն­կե­րոջ ընտ­րու­թյան ժա­մա­նակ (ա­ մուս­նու­թյան հար­ցին ա­վե­լի ման­րա­մաս­նո­րեն կանդ­րա­դառ­նանք 6-րդ դա­սի ըն­թաց­քում)։ Ինչ­պես Տի­րո­ջը ծա­ռա­յե­լու ընտ­րու­թյու­նը ո­րո­շում է ողջ հե­տա­գա կյան­քը, կյան­քի ըն­կե­րոջ ընտ­րու­թյունն էլ ու­նի հե­ռուն գնա­ցող հետևանք­ներ: Դաս 2

17

Կ­յան­քի ըն­կե­րոջ ընտ­րու­թյա­նը վե­րա­բեր­վող ինչ­պի­սի՞ ընդ­հա­ նուր խոր­հուրդ­ներ են պա­րու­նակ­վում հետև­յալ հա­մար­նե­րում: Սաղ­մոս 37.27, 119.97, Ա Կորն­թա­ցիս 15.33, Հա­կո­բոս 1.23–25։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Նախ­քան ա­մուս­նու­թյան հա­մար ճիշտ մարդ գտնե­լը, պետք է նախ և­ ա­ռաջ դո՛ւք լի­նեք ճիշտ մարդ։ «Ա­մեն ինչ որ կա­մե­նում եք, թե ձեզ ա­նեն մար­դիկ, այն­պես էլ դուք ա­րեք նրանց. ո­րով­հետև այս է օ­րեն­քը և մար­գա­րե­նե­րը» (Մատ­թեոս 7.12)։ Ինչ-որ մե­կը կա­րող է գտնել հիա­նա­լի կո­ղա­կից, ով ու­նի բո­լոր այն հատ­կա­նիշ­նե­րը, ո­րոնց մա­սին կա­րե­լի է միայն ե­րա­զել։ Բայց ե­թե նա, ով պա­հան­ջում է լավ հատ­կա­նիշ­ներ դի­մա­ցի­նի մեջ, ին­քը չու­նի դրանք, խնդիր­ներն ան­ խու­սա­փե­լի են: Այս օ­րեն­քը վե­րա­բեր­վում է ոչ միայն ա­մուս­նու­թյա­նը, այլև ամ­ բողջ կյան­քին։ Հռո­մեա­ցի­նե­րին ուղղ­ված թղթի սկզբում Պո­ղո­սը դի­մում է հրեա­նե­րին, ով­քեր դա­տա­պար­տում են հե­թա­նոս­նե­րին ա­ մո­թա­լի ա­րարք­նե­րի հա­մար, այն դեպ­քում, երբ ի­րենք էլ նույնն են ա­նում: Հի­սու­սը ճիշտ է ա­սել. «Եվ ին­չո՞ւ քո եղ­բոր աչ­քի մի­ջի շյու­ղը տես­նում ես, և քո աչ­քի մի­ջի գե­րա­նը չես նշմա­րում» (Մատ­թեոս 7.3)։ Որ­քա՞ն հա­ճախ եք նկա­տում, որ սպա­սում եք ա­ռա­քի­նու­թյուն­ ներ ու­րիշ­նե­րից (ա­սենք՝ ձեր կո­ղակ­ցից), ո­րոնք դուք ինք­ներդ չու­նեք։ Խոր­հե՛ք այդ մա­սին։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 11

Ընտրելով կյանքի ընթացքը Գա­լիս է մի պահ, երբ մենք պետք է ընտ­րու­թյուն կա­տա­րենք, թե ինչ­պես ենք ցան­կա­նում դա­սա­վո­րել մեր կյանքն աշ­խա­տան­քի կամ կա­րիե­րա­յի հար­ցում։ Բա­ցա­ռու­թյամբ նյու­թա­պես ա­պա­հով մարդ­ կա­նից, կամ նրան­ցից, ով­քեր ամ­բողջ օրն աշ­խա­տում են տա­նը՝ հոգ տա­նե­լով տան և­ ըն­տա­նի­քի մա­սին (բո­լոր զբաղ­մունք­նե­րից ա­մե­նաազն­վա­գույ­նը), մե­ծա­մաս­նու­թյա­նը հարկ է լի­նում փնտրել ապ­րուս­տի մի­ջոց­ներ: Ի­հար­կե, մենք բո­լորս ապ­րում ենք այն­պի­սի հան­գա­մանք­նե­րում, ո­րոնք նշա­նա­կա­լի չա­փով սահ­մա­նա­փա­կում են մեր աշ­խա­տան­քի ընտ­րու­թյու­նը։ Բայց մենք կա­րող ենք այդ­պի­ սի ո­րո­շում­ներ ըն­դու­նել մեր աշ­խա­տան­քա­յին զբաղ­վա­ծու­թյան վե­ րա­բեր­յալ, ո­րոնք մեր կյան­քին կտան լրա­ցու­ցիչ ի­մաստ և նպա­տակ 18

Դաս 2

(հատ­կա­պես այն հաս­կա­ցո­ղու­թյան լույ­սի ներ­քո, որ մենք փրկու­ թյուն ու­նենք Հի­սուս Քրիս­տո­սում): Ինչ էլ որ մենք ա­նենք, կա­րող ենք ա­նել Աստ­ծո փառ­քի հա­մար։ Ի՞նչ սխալ գոր­ծեց Սո­ղո­մո­նը, և­ ինչ­պե՞ս կա­րող ենք զերծ մնալ նման սխալ­նե­րից Ժո­ղո­վող 2.1-11: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Պար­տա­դիր չէ հա­րուստ լի­նել, որ­պես­զի ընկ­նենք այն նույն թա­ կար­դը, ո­րի մեջ ըն­կավ Սո­ղո­մո­նը։ «Ո­րով­հետև ար­ծա­թա­սի­րու­թյու­նը ա­մեն չա­րիք­նե­րի ար­մատն է. ո­րին մի քա­նի­սը անձ­նա­տուր լի­նե­լով հա­վատ­քից մո­լոր­վե­ցին, և­ի­րենց ան­ձե­րը շատ ցա­վե­րով խո­ցե­ցին» (Ա Տի­մո­թեոս 6.10)։ Կա­րե­լի է լի­նել աղ­քատ, և սի­րել փողն այն­պես, ինչ­պես սի­րում է հա­րուս­տը։ Ա­յո՛, մենք պետք է ապ­րուստ վաս­տա­կենք, սա­կայն, ան­կախ այն բա­նից, թե ին­չով ենք զբաղ­վում, կամ որ­քան ենք վաս­տա­կում, պետք չէ հարս­տու­թյու­նը կուռք դարձ­նել։ Շատ ըն­տա­նիք­ներ տա­ռա­պում են այն պատ­ճա­ռով, որ հայ­րը տար­վել է գու­մար վաս­տա­կե­լու մո­ լուց­քով և­ար­հա­մար­հում է ըն­տա­նի­քի հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նը: Ե­ րե­խա­նե­րի և կա­նանց մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը կնա­խընտ­րեին հա­մեստ կեն­սաձևը՝ հոր և ա­մուս­նու հետ ա­վեր­ված հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րից: Ա­րա­րու­մից սկսած Աստ­ված ծրագ­րել էր, որ աշ­խա­տան­քը լի­նի կյան­քի մի մա­սը (Ծնն­դոց 2.15)։ Վ­տան­գը ծա­գում է այն ժա­մա­նակ, երբ մենք մեր աշ­խա­տան­քը դարձ­նում ենք մեր կյան­քի կենտ­րո­նը կամ այն դառ­նում է մեզ հա­մար մի­միայն հարս­տու­թյուն ձեռք բե­ րե­լու մի­ջոց։ Սո­ղո­մո­նը սխալ­վում էր ի­մաստ փնտրե­լով իր զբաղ­ մունք­նե­րում, ու թեև նրա մտահ­ղա­ցում­նե­րը բա­վա­կա­նու­թյուն էին պատ­ճա­ռում նրան, վերջ­նարդ­յուն­քում նա հաս­կա­ցավ, որ դրանք ա­նի­մաստ են: Ինչ-որ մեկն ա­սել է. «­Քիչ մար­դիկ են մահ­վան շե­մին զղջում, որ քիչ ժա­մա­նակ են անց­կաց­րել գրա­սեն­յա­կում և շատ ժա­մա­նակ՝ ի­րենց ըն­տա­նիք­նե­րի հետ»։ Ի՞նչ կարևոր միտք կա այս հիմ­նա­ վոր­ման մեջ։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 12

Հետագա ուսումնասիրության համար Ամ­բողջ Սուրբ Գր­քում մենք հան­դի­պում ենք մար­դու ա­զատ կամ­քի հաս­կա­ցու­թյան հետ։ Նույ­նիսկ ան­մեղ Ա­դամն ու Ե­վան Դաս 2

19

(Ծնն­դոց 3) ու­նեին ընտ­րու­թյան ա­զա­տու­թյուն, և ցա­վոք, նրանք սխալ տնօ­րի­նե­ցին այն։ Ե­թե ան­մեղ, կա­տար­յալ էակ­նե­րը չա­րա­ շա­հե­ցին ա­զատ կամ­քը, այդ դեպ­քում ի՞նչ ա­սենք մեղ­քե­րի մեջ մխրճված­նե­րիս մա­սին: Հարկ է հի­շել, որ կամ­քը հենց ա­զատ է, որ­պես­զի ան­կախ ար­տա­ քին և ներ­քին ճնշում­նե­րից, մենք պար­տա­վոր չլի­նենք ընտ­րե­լու չա­ րը: Մեր մեջ ե­ղած աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյան շնոր­հիվ, մենք կա­րող ենք կա­տա­րել ճիշտ ընտ­րու­թյուն ա­զատ կամ­քի օգ­նու­թյամբ, որն Աստ­ված տվել է մեզ։ Այս­պի­սով, չա­փա­զանց կարևոր է, որ ման­րազ­ նին կշռա­դա­տենք մեր ո­րո­շում­նե­րը՝ հատ­կա­պես խոր­հե­լով, թե այդ ո­րո­շում­ներն ինչ­պես են ազ­դում մեր ըն­տա­նե­կան կյան­քի վրա։ Իր եղ­բո­րը սպա­նե­լու Կա­յե­նի կա­մա­վոր ընտ­րու­թյու­նը, ան­շուշտ, կոր­ծա­նեց նրա ըն­տա­նի­քը։ Հով­սե­փին ստրկու­թյան վա­ճա­ռե­լու նրա եղ­բայր­նե­րի կա­մա­վոր ո­րո­շու­մը, կոր­ծա­նեց նրանց հոր կյան­քը։ «Եվ նա ճա­նա­չեց նրան և­ա­սաց. Իմ որ­դու պատ­մու­ճանն է, մի չար գա­ զան կե­րել է նրան. Հով­սեփն ան­պատ­ճառ գի­շատ­վել է։ Եվ Հա­կո­բը պատ­ռեց իր հան­դերձ­նե­րը և քուրձ հա­գավ իր մեջ­քի վրա և­ իր որ­ դու հա­մար շատ օ­րեր սուգ ա­րավ։ Եվ նրա բո­լոր որ­դի­նե­րը և նրա բո­լոր աղ­ջիկ­նե­րը վեր կա­ցան նրան մխի­թա­րե­լու, բայց նա մեր­ժում էր մխի­թար­վել, և­ա­սաց. Ես սգով կիջ­նեմ գե­րեզ­մա­նը իմ որ­դու մոտ։ Եվ նրա հայ­րը լա­ցեց նրա հա­մար» (Ծնն­դոց 37.33–35)։ Աստ­վա­ծաշն­չում, ինչ­պես և կ­յան­քում, մենք կա­րող ենք գտնել օ­ րի­նակ­ներ, թե ինչ­պես է ըն­տա­նի­քի մի ան­դա­մի դրա­կան կամ բա­ ցա­սա­կան ա­զատ ընտ­րու­թյունն ազ­դում է մյուս­նե­րի վրա: Դրա մա­սին վկա­յում է, օ­րի­նակ, Կոր­խի, Դա­թա­նի և Ա­բի­րո­նի ընտ­րու­թյու­ նը (Թվոց 16.1–32, տե՛ս նաև Դա­նիել 6.23, 24, Ծնն­դոց 18.19)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Ի՞նչ կա­մա­վոր ընտ­րու­թյուն եք ա­րել այ­սօր։ Ձեր ընտ­րու­թյունն ինչ է ա­սում ձեր, Աստ­ծո և մ­յուս մարդ­կանց հետ ձեր հա­րա­բե­րու­ թյուն­նե­րի մա­սին: Ձեր ո­րո­շում­նե­րի մեջ կա՞ն արդ­յոք այն­պի­սի­ նե­րը, ո­րոնք կցան­կա­նա­յիք փո­խել: 2. Աստ­վա­ծաշնչ­յան ո՞ր հե­րոս­ներն են կա­տա­րել սխալ ընտ­րու­ թյուն­ներ: Ի՞նչ դա­սեր մենք կա­րող ենք քա­ղել նրանց սխալ­նե­րից։ Ինչ­պե՞ս են նրանց սխալ ընտ­րու­թյուն­նե­րը բա­ցա­սա­բար ազ­դել ի­րենց ըն­տա­նիք­նե­րի վրա։ 3. Որ­քան շատ ենք զղջում մեր սխալ ընտ­րու­թյուն­նե­րի հա­մար, այն­քան թանկ է մեզ հա­մար Ա­վե­տա­րա­նը: Աստ­վա­ծաշնչ­յան ո՞ր 20

Դաս 2

խոս­տում­նե­րին եք դուք ա­պա­վի­նում, երբ զգում եք ձեր անց­յա­լի սխալ­նե­րի հան­ցան­քը: 4. Ե­թե ձե­զա­նից խոր­հուրդ հարց­նեին ա­մուս­նու­թյան վե­րա­բեր­յալ, դուք ի՞նչ խոր­հուրդ կտա­յիք նրանց և­ ին­չո՞ւ։ Աստ­ծո Խոս­քում ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող եք ցույց տալ, որ­պես­զի օգ­նեք ու­րիշ­նե­ րին ըն­դու­նել այդ կարևոր ո­րո­շու­մը:

Դաս 2

21

ԴԱՍ 3 ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 13–19

ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒԹՅՈՒՆ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ա Կորն­թա­ցիս 10.1–13, Ծնն­դոց 2.24, Ա Կորն­թա­ցիս 13.4–8, Ա Թա­գա­վո­րաց 1.27, Սաղ­մոս 71, Ա Կորն­թա­ցիս 15.24–26: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Ար­դա­րու­թյու­նը Նրա ա­ռա­ջից կգնա, և Նա Իր քայ­լե­րը կդնի նրա ճա­նա­պար­հի վրա» (Սաղ­մոս 85.13):

Մ

եր կյան­քում ա­մեն բան փո­փոխ­վում է, և մշ­տա­կան բնույթ են կրում հենց միայն ի­րենք՝ փո­փո­խու­թուն­նե­րը: Դրանք հան­դի­ սա­նում են մեր գո­յու­թյան ան­բա­ժա­նե­լի մա­սը: Նույ­նիսկ ֆի­զի­կա­յի օ­րենք­նե­րը ցույց են տա­լիս, որ փո­փո­խու­թյուն­ներն ամ­բող­ջու­թյամբ ո­րո­շում են ի­րա­կա­նու­թյու­նը: Հա­ճախ փո­փո­խու­թյուն­նե­րը տե­ղի են ու­նե­նում անս­պա­սե­լիո­ րեն։ Մենք ապ­րում ենք մեր ա­ռօր­յա կյան­քով, երբ հան­կարծ, ակն­ թար­թո­րեն, ա­մեն ինչ փոխ­վում է, և­ ի­րա­վի­ճա­կը լիո­վին դուրս է գա­լիս մեր վե­րահս­կո­ղու­թյու­նից։ Եր­բեմն մենք հաս­կա­նում ենք, որ կգան փո­փո­խու­թյուն­ներ: Մեզ ու­ղարկ­վում են նա­խազ­գու­շա­ցում­ներ, նշան­ներ, ազ­դան­շան­ներ, ո­ րոնք թույլ են տա­լիս գի­տակ­ցել, որ շու­տով ինչ-որ բան կփոխ­վի: Երբ նման բան է տե­ղի ու­նե­նում, խե­լա­ցի կլի­նի սկսել պատ­րաստ­վել այն բա­նին, ինչ շու­տով տե­ղի կու­նե­նա: Այս փո­փո­խու­թյուն­նե­րին են վե­րա­բեր­վում ա­մուս­նու­թյու­նը, ե­րե­խա­նե­րի ծնուն­դը, ծե­րու­թյու­նը և նույ­նիսկ մա­հը: Ա­յո՛, մենք մե­կու­սա­ցած չենք ապ­րում։ Դա նշա­նա­կում է, որ մեր կյան­քում փո­փո­խու­թյուն­ներն ան­խու­սա­փե­լիո­րեն կդիպ­չեն մեր ըն­ տա­նիք­նե­րին: Միև­նույն ժա­մա­նակ, մեր ըն­տա­նի­քում տե­ղի ու­նե­ցող փո­փո­խու­թյուն­նե­րը նույն­պես կա­րող են ազ­դել ըն­տա­նի­քի յու­րա­ քանչ­յուր ան­դա­մի վրա։ 22

Դաս 3

Այս շա­բաթ կդի­տար­կենք այն փո­փո­խու­թյուն­նե­րը, ո­րոնց հետ վաղ, թե ուշ մե­զա­նից շա­տե­րը կբախ­վեն, նաև այն, թե այս փո­փո­ խու­թյուն­ներն ինչ­պես կա­րող են ազ­դել ըն­տա­նե­կան կյան­քի վրա։ ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 14

Անպատրաստները Աստ­ծո Խոսքն ու­նի մեկ ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն. այն չի ծած­կում մարդ­կա­յին կյան­քի ի­րա­կա­նու­թյու­նը: Ընդ­հա­կա­ռա­կը, այն ցույց է տա­լիս նրա ան­շուք լի­նե­լը, տա­ռա­պանքն ու ա­նե­լա­նե­լիու­թյու­նը: Ի­ րա­կա­նում, բա­ցա­ռու­թյամբ Աստ­վա­ծաշն­չի ա­ռա­ջին մի քա­նի և վեր­ ջին մի քա­նի է­ջե­րի, Աստ­ծո Խոս­քը պատ­կե­րում է մարդ­կա­յին ցե­ղի թշվառ վի­ճա­կը։ Պո­ղո­սը չի չա­փա­զան­ցեց­նում, երբ գրում է. «Որով­ հետև ա­մեն­քը մե­ղան­չե­ցին, և Աստ­ծո փառ­քից պա­կաս­ված են» (Հռո­մեա­ցիս 3.23)։ Կար­դա­ցե՛ք Ա Կորն­թա­ցիս 10.1-13: Ի՞նչ նա­խազ­գու­շա­ցում­ներ և խոս­տում­ներ եք գտնում այս­տեղ։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Շատ դեպ­քե­րում, մեր կյան­քի շատ գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ պար­զա­ պես տե­ղի ու­նե­ցող փո­փո­խու­թյուն­նե­րի ար­ձա­գանքն են, ո­րոնց հետ մենք մշտա­պես բախ­վում ենք։ Իսկ մենք՝ քրիս­տոն­յա­ներս, այդ փո­փո­խու­թյուն­նե­րին պետք է մո­տե­նանք հա­վա­տա­լով Աստ­ծուն և դրսևո­րե­լով այդ հա­վա­տը հնա­զան­դու­թյան մեջ, որ­քան էլ ցան­կա­ նա­յինք այլ կերպ վար­վել: «­Ժա­մա­նա­կա­կից աշ­խար­հի ա­մե­նա­մեծ պա­կա­սու­թյու­նը դա այն մարդ­կանց պա­կասն է, ո­րոնց չի կա­րե­լի ո՛չ գնել, ո՛չ վա­ճա­ռել, դրանք ան­կեղծ և­ ազ­նիվ մար­դիկ են, ո­րոնք չեն վա­խե­նում մեղքն իր ա­նու­ նով կո­չել, մար­դիկ, ո­րոնց խիղճն այն­քան հա­վա­տա­րիմ է պարտ­քին, որ­քան կողմ­նա­ցույ­ցի սլա­քը՝ բևե­ռին, մար­դիկ, ով­քեր կկանգ­նեն ար­ դա­րու­թյան կող­մը, ե­թե նույ­նիսկ եր­կինք­նե­րը փուլ գան» (Է­լեն Ուայթ, Կր­թու­թյուն, էջ 57)։ Այս բա­ռե­րը հա­վա­սա­րա­պես վե­րա­բե­րում են և հին Իս­րա­յե­լին, և Է­լեն Ուայ­թի, և մեր ժա­մա­նակ­նե­րին։ Փո­փո­խու­թյուն­նե­րի պայ­ման­նե­րում ի՞նչ սխալ­ներ գոր­ծե­ցին հետև­յալ հատ­ված­նե­րի հե­րոս­նե­րը, և­ ի՞նչ կա­րող ենք սո­վո­րել նրանց սխալ­նե­րից։ Դաս 3

23

Գործք ա­ռա­քե­լոց 5.1–10 ____________________________________________ Ծնն­դոց 16.1, 2, 5, 6 ________________________________________________ Մատ­թեոս 20.20–22 _________________________________________________ Փո­փո­խու­թյուն­նե­րը գա­լիս և հա­ճախ բե­րում են գայ­թակ­ղու­ թյուն­ներ, մար­տահ­րա­վեր­ներ և ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ՝ նույ­ նիսկ վա­խեր։ Ուս­տիև շատ կարևոր է, որ մենք ու­նե­նանք հոգևոր սպա­ռա­զի­նու­թյուն, որ­պես­զի ճիշտ կեր­պով վար­վենք դրանց հետ։ Կրկին, ան­կախ այն բա­նից, փո­փո­խու­թյուն­ներն անս­պա­սե­լի՞ են, թե՞ պար­զա­պես կյան­քի բնո­րոշ մա­սը, մենք պետք է պատ­րաստ լի­ նենք նրան, ինչ գա­լիս է տե­սա­նե­լի և­ան­տե­սա­նե­լի կեր­պով։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 15

Պատրաստվելով ամուսնության Ա­մե­նա­մեծ փո­փո­խու­թյուն­նե­րից մե­կը, ո­րին բախ­վում է մար­դը, նրա ա­մուս­նու­թյունն է։ Ի­հար­կե, ոչ բո­լոր մար­դիկ են ա­մուս­նա­նում։ Ի վեր­ջո, Հի­սու­սը՝ մեր մե­ծա­գույն օ­րի­նա­կը, եր­բեք չի ա­մուս­նա­ցել, ինչ­պես և չեն ա­ մուս­նա­ցել աստ­վա­ծաշնչ­յան շատ հե­րոս­ներ։ Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, շատ մար­դիկ ա­մուս­նա­նում են, և­ այդ իսկ պատ­ճա­ռով Աստ­վա­ծա­շուն­չը շատ բան է ա­սում ա­մուս­նու­թյան մա­ սին, որն ան­կաս­կած զգա­լի չա­փով փո­խում է մեր կյան­քը: Աստ­վա­ծաշն­չում հի­շա­տակ­ված ա­ռա­ջին սո­ցիա­լա­կան երևույթն ա­մուս­նու­թյունն է։ Աստ­ծո հա­մար ա­մուս­նու­թյունն այն­քան կարևոր է, որ ա­մուս­նու­թյան մա­սին այն խոս­քե­րը, ո­րոնք Նա ա­սաց Ա­դա­մին և Ե­վա­յին Ե­դե­մի այ­գում, հան­դի­պում են ևս­ե­րեք տեղ Սուրբ Գրքում։ «Ս­րա հա­մար մար­դը կթո­ղի իր հայ­րը և­իր մայ­րը, և կ­հա­րի իր կնո­ ջը. և մեկ մար­մին կլի­նեն» (Ծնն­դոց 2.24, տե՛ս նաև Մատ­թեոս 19.5, Մար­կոս 10.7, Ե­փե­սա­ցիս 5.31)։ Այս հա­մար­նե­րը մեզ ա­սում են, որ երբ մարդն ա­մուս­նա­նում է, նրա կյան­քի ա­մե­նա­կարևոր հա­րա­բե­ րու­թյու­նը պետք է լի­նի իր և­իր կո­ղակ­ցի հա­րա­բե­րու­թյու­նը: Այս կա­ պը նույ­նիսկ ա­մուր է ծնող­նե­րի և­ ե­րե­խա­նե­րի միջև ե­ղած կա­պից: Պատ­ճառ­նե­րից մե­կը, թե ին­չու է տղա­մար­դու և կ­նոջ ա­մուս­նու­ թյունն այդ­քան կարևոր Աստ­ծո հա­մար, այն է, որ այն խորհր­դան­ շում է այն հա­րա­բե­րու­թյու­նը, ո­րը գո­յու­թյուն ու­նի Իր Որ­դի Հի­սու­սի և­ե­կե­ղե­ցու՝ Նրա հարս­նա­ցուի միջև (Ե­փե­սա­ցիս 5.32)։ Ե­թե դուք ո­րո­շել եք տուն կա­ռու­ցել, նախ և­ա­ռաջ պետք է կանգ առ­նեք և նա­խա­հա­շիվ կազ­մեք (Ղու­կաս 14.28–30): Սա կրկնա­կի 24

Դաս 3

ճիշտ է, երբ խոս­քը գնում է ըն­տա­նիք ստեղ­ծե­լու մա­սին: Տու­նը կա­ ռուց­վում է աղ­յու­սով և շա­ղա­խով, փայ­տով և­ եր­կա­թով, լա­րե­րով և­ ա­պա­կի­նե­րով։ Ըն­տա­նի­քը կա­ռուց­վում է նյու­թե­րով, ո­րոնք ոչ միշտ են տե­սա­նե­լի: Ո­րո՞նք են այն բա­ղադ­րիչ­նե­րը, ո­րոնք կեն­սա­կան նշա­նա­կու­ թյուն ու­նեն կյան­քի բո­լոր ո­լորտ­նե­րում, հատ­կա­պես կարևոր են ա­մուս­նու­թյա­նը նա­խա­պատ­րաստ­վե­լու հա­մար։ Ա Կորն­թա­ցիս 13.4–8, Գա­ղա­տա­ցիս 5.22, 23։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­մուս­նու­թյան նա­խա­պատ­րաս­տու­թյու­նը պետք է սկսվի յու­րա­ քանչ­յու­րից ան­հա­տա­պես։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, մենք պետք է ու­շա­ դիր հետևենք մեր ա­պա­գա կո­ղակ­ցին, որ­պես­զի հա­մոզ­վենք, որ նա կա­րող է լավ լրա­ցում լի­նել մեզ հա­մար։ Արդ­յոք Նա սի­րո՞ւմ է աշ­խա­ տել (Ա­ռա­կաց 24.30–34)։ Նա բոր­բոք­վո՞ղ է (Ա­ռա­կաց 22.24)։ Արդ­յոք ձեզ կա­պո՞ւմ են ընդ­հա­նուր հա­մոզ­մունք­նե­րը (Բ Կորն­թա­ցիս 6.14, 15)։ Ինչ­պե՞ս են իմ ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներն ու ըն­կեր­նե­րը վե­րա­բեր­ վում իմ ա­պա­գա կո­ղակ­ցին (Ա­ռա­կաց 11.14)։ Ես ղե­կա­վար­վում եմ հա­վատ­ո՞վ, թե՞ մի­միայն զգաց­մունք­նե­րով (Ա­ռա­կաց 3.5, 6)։ Այս հար­ցե­րի պա­տաս­խան­նե­րը կա­րող են նշա­նա­կել ա­պա­գա եր­ջան­ կու­թյուն, կամ զղջում­նե­րով լի կյանք: Խոր­հե՛ք եր­ջա­նիկ ա­մուս­նու­թյան օ­րի­նակ­նե­րի մա­սին։ Ի՞նչ սկզբունք­ներ եք գտնում դրան­ցում, ո­րոնք կա­րող են կի­րառ­վել նաև նե­րանձ­նա­յին այլ տե­սա­կի փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 16

Պատրաստվելով ծնող դառնալ Քիչ բա­ներ կա­րող են փո­խել մեր կյանքն ա­վե­լի, քան ե­րե­խա­յի ծնուն­դը։ Ըն­տա­նի­քում ե­րե­խա­յի ծնուն­դի հետ հարկ կլի­նի թող­նել ա­ռաջ­վա կեն­սաձևը: «Ինչ­պես որ նե­տե­րը զո­րեղ մար­դի ձեռ­քում, այն­պես են ե­րի­տա­ սարդ որ­դի­քը։ Երա­նի այն մար­դին, որ իր կա­պար­ճը նրան­ցով լցրեց» (Սաղ­մոս 127.4, 5)։ Մ­յուս կող­մից, ե­րե­խա­նե­րի նկատ­մամբ չի կա­րե­լի գոր­ծադ­րել այն­պի­սի հրա­հանգ­ներ, ո­րոնք կկան­խա­տե­սեին բո­լոր ի­րա­վի­ ճակ­նե­րը նրանց խնա­մե­լու կամ ծա­գած յու­րա­քանչ­յուր խնդի­րը վե­րաց­նե­լու հա­մար: Նույ­նիսկ փոր­ձա­ռու ծնող­նե­րը կա­րող են եր­ Դաս 3

25

բեմն շփոթ­վել ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի ա­րարք­նե­րից, խոս­քե­րից կամ հա­յացք­նե­րից։ Ա­մուս­նու­թյան հա­մար նա­խա­պատ­րաստ­վե­լու չափ կարևոր է նաև, որ ծնող դառ­նա­լու հույս փայ­փա­յող զույ­գը նա­խա­պատ­րաստ­ վի այդ հիաս­քանչ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյա­նը։ Թեև ծնունդ­նե­րի մա­սին հետև­յալ պատ­մու­թյուն­նե­րը բա­վա­կա­նին ե­զա­կի են, դրան­ցից ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող են քա­ղել նրանք, ով­քեր պատ­րաստ­վում են ծնող դառ­նալ Ա Թա­գա­վո­րաց 1.27, Դա­ տա­վո­րաց 13.7, Ղու­կաս 1.6, 13–17, 39–45, 46–55, 76–79։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ի՜նչ մեծ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն և հ­րա­շա­լի հնա­րա­վո­րու­թյուն ստա­ցան այս ծնող­նե­րը։ Ե­րեք ըն­տա­նիք­նե­րում ծնվե­ցին ե­րե­խա­ներ, ո­րոնք հե­տա­գա­յում դար­ձան մար­գա­րե­ներ և­ ա­ռաջ­նորդ­ներ Իս­րա­ յե­լում, ե­րե­խա­նե­րից մե­կը դար­ձավ խոս­տաց­ված Մե­սիա­յի նա­խա­ կա­րա­պե­տը, իսկ Մա­րիա­մի և Հով­սե­փի ըն­տա­նի­քում ծնվեց Ին­քը՝ Քրիս­տո­սը: Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, նույ­նիսկ ե­թե մեր ե­րե­խա­նե­րին բախտ չի վի­ ճակ­վել դառ­նալ աստ­վա­ծաշնչ­յան մար­գա­րե­ներ, միև­նույնն է, ծնող­ նե­րը պետք է պատ­րաստ­վեն ի­րենց կյան­քում տե­ղի ու­նե­ցող այս ար­մա­տա­կան փո­փո­խու­թյա­նը։ «­Նույ­նիսկ ե­րե­խա­յի ծնուն­դից ա­ռաջ պետք է ա­նել այն, ին­չը կօգ­ նի հա­ջո­ղու­թյամբ պայ­քա­րել չա­րի դեմ։ Ե­թե ե­րե­խա­յի ծնուն­դից ա­ռաջ մայ­րը տրվում է հա­ճույք­նե­րին, ե­թե ե­սա­սեր է, գրգռվող, պա­հանջ­կոտ, ա­պա այս գծե­րը կար­տա­ ցոլ­վեն ե­րե­խա­յի բնա­վո­րու­թյան մեջ: Այս­պի­սով, շատ ե­րե­խա­ներ ժա­ռան­գու­թյուն են ստա­նում գրե­թե ան­հաղ­թա­հա­րե­լի հա­կում­ ներ չա­րի նկատ­մամբ» (Է­լեն Ուայթ, Ադ­վեն­տիս­տա­կան ըն­տա­նիք, էջ 256)։ Լի­նի դա սե­փա­կան ե­րե­խա­նե­րի դաս­տիա­րա­կու­թյու­նը կամ ու­ րիշ մարդ­կանց նկատ­մամբ խնամ­քը, ինչ­պե՞ս կա­րող ենք լա­վա­ գույն ձևով կա­տա­րել մեր պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը: ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 17

Նախապատրաստվելով ծերությանը «­Մեր տա­րի­նե­րի օ­րե­րը յո­թա­նա­սուն տա­րի են, և­ե­թե զո­րու­թյու­ նով ութ­սուն տա­րի էլ լի­նեն, նրանց փառքն աշ­խա­տանք է և ցավ.

26

Դաս 3

Ո­րով­հետև շու­տով է անց կե­նում, և մենք թռչում ենք» (Սաղ­մոս 90.10)։ Մով­սե­սի այս խոս­քե­րը մեզ հի­շեց­նում են ժա­մա­նա­կի ան­ խա­փան ըն­թաց­քի մա­սին։ Տա­րի­ներն անց­նում են, և մենք սկսում ենք մեր մարմ­նում տես­նել և զ­գալ փո­փո­խու­թյուն­նե­րը։ Մեր մա­զե­ րը սպի­տա­կում, կամ թափ­վում են, շուտ ենք հոգ­նում, իսկ ֆի­զիա­ կա­կան ցա­վերն ու հի­վան­դու­թյուն­նե­րը դառ­նում են մեր ա­մե­նօր­յա ու­ղե­կից­նե­րը։ Ե­թե մենք ա­մուս­նա­ցած ենք և­ ու­նենք ե­րե­խա­ներ, մեր ե­րե­խա­նե­րը կա­րող են ու­նե­նալ ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին, և­ այդ ժա­մա­նակ մենք կա­րող ենք վա­յե­լել մեր թոռ­նե­րի հետ հա­ղոր­դակ­ ցու­թյու­նը։ Կ­յան­քի նա­խորդ փու­լերն օգ­նում են մեզ պատ­րաստ­վել վեր­ջի­նին։ Կար­դա­ցե՛ք Սաղ­մոս 71 գլու­խը: Ի՞նչ է այս սաղ­մո­սը սո­վո­րեց­ նում մեզ ոչ միայն պար­զա­պես ծե­րու­թյա­նը նա­խա­պատ­րաստ­վե­ լու, այլ կյան­քի մա­սին առ­հա­սա­րակ։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Սաղ­մոս 71-ը ծեր մար­դու սաղ­մոս է, ով կրել է կյան­քի դժվա­րու­ թյուն­նե­րը, բայց նա եր­ջա­նիկ է, քա­նի որ իր ողջ կյան­քում վստա­հել է Աստ­ծուն։ Ծե­րու­թյու­նը սար­սա­փե­լի չէ, ե­թե դուք վստա­հել եք Աստ­ ծուն դեռևս ե­րի­տա­սարդ տա­րի­քում: Այս սաղ­մո­սի հե­ղի­նա­կը կիս­ վում է ե­րեք կարևոր դա­սե­րով, ո­րոնք նա սո­վո­րել է՝ մո­տե­նա­լով իր կյան­քի վեր­ջին փու­լին։ 1. Զար­գաց­րեք խոր, անձ­նա­կան ճա­նա­չում Աստ­ծո մա­սին։ Ե­րի­ տա­սարդ տա­րի­նե­րից սկսած (Սաղ­մոս 71.17) Աստ­ված ե­ղել է նրա զո­րա­վոր ա­պա­վե­նը (Սաղ­մոս 71.1, 7) և նրա Փր­կի­չը (Սաղ­մոս 71.2)։ Աստ­ված վեմ է և բերդ (Սաղ­մոս 71.3), նրա հույսն ու ա­պա­վե­նը (Սաղ­մոս 71.5)։ Սաղ­մո­սեր­գուն խո­սում է Աստ­ծո հրաշք­նե­րի մա­սին (Սաղ­մոս 71.16, 17) և Նրա ու­ժի և զո­րու­թյան (Սաղ­մոս 71.18) և բո­ լոր այն մեծ գոր­ծե­րի մա­սին, ո­րոնք Նա ա­րել է (Սաղ­մոս 71.19)։ Ի վեր­ջո, նա բա­ցա­կան­չում է. «Ով Աստ­ված, ո՞վ է Քեզ նման» (Սաղ­մոս 71.19)։ Ա­մե­նօր­յա զրույց­ներն Աստ­ծո հետ, երբ մենք ու­սում­նա­սի­ րում ենք Նրա Խոս­քը, խոր­հում ենք այն ա­մե­նի մա­սին, ինչ Նա ա­ նում է մեզ հա­մար, խո­րաց­նում են մեր հոգևոր փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րը։ 2. Զար­գաց­րեք լավ սո­վո­րույթ­ներ։ Լավ սնուն­դը, մար­զանք­նե­րը, ջու­րը, արևը և հան­գիս­տը կօգ­նեն մեզ ա­վե­լի եր­կար և­ ա­վե­լի լավ վա­յե­լել կյան­քը։ Հա­տուկ ու­շադ­րու­թյուն դարձ­րե՛ք այն բա­նին, թե ինչ է ա­սում սաղ­մո­սեր­գուն վստա­հե­լու (Սաղ­մոս 71.3), փա­ռա­բա­ Դաս 3

27

նե­լու (Սաղ­մոս 71.6) և հու­սա­լու (Սաղ­մոս 71.14) սո­վո­րու­թյուն­նե­րի մա­սին: 3. Զար­գաց­րեք սերն Աստ­ծո գոր­ծի նկատ­մամբ։ Այս սաղ­մո­սում մար­դը, ում մա­սին խոս­վում է, չէր սպա­սում, որ ծե­րու­թյան օ­րե­րում պա­րապ կնստի։ Նույ­նիսկ այդ ժա­մա­նակ նա ցան­կա­նում էր փա­ռա­ բա­նել Աստ­ծուն (Սաղ­մոս 71.8) և ու­րիշ­նե­րին պատ­մել Նրա մա­սին (Սաղ­մոս 71.15–18)։ Ա­վագ սերն­դի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներն ի՞նչ կա­րող են ա­սել ի­րենց տա­րի­քի ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րի մա­սին: Ի՞նչ գի­տեք այժմ, ին­չը չգի­ տեիք ե­րի­տա­սարդ ժա­մա­նակ,և­ին­չո՞վ կա­րող եք կիս­վել ե­րի­տա­ սարդ­նե­րի հետ: ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 18

Նախապատրաստվելով մահվանը Ե­թե մեզ վի­ճակ­ված չէ Քրիս­տո­սի երկ­րորդ գա­լուս­տը կեն­դա­նի դի­մա­վո­րել, ա­պա մեզ սպաս­վում է հնա­րա­վոր փո­փո­խու­թյուն­նե­րից ա­մե­նա­մե­ծը՝ մա­հը։ Ա­մուս­նու­թյան և ծ­նուն­դի հետ մեկ­տեղ, ո՞ր փո­ փո­խու­թյունն է, որ ու­նի ա­վե­լի մեծ ազ­դե­ցու­թյուն ըն­տա­նի­քի վրա, քան մոտ հա­րա­զա­տի մա­հը։ Կար­դա­ցե՛ք Ա Կորն­թա­ցիս 15.24-26 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ են մեզ այս հա­մար­ներն ա­սում մահ­վան մա­սին: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հա­ճախ մա­հը գա­լիս է անս­պա­սե­լի և­ ող­բեր­գա­կան կեր­պով։ Յու­րա­քանչ­յուր օր տղա­մար­դիկ, կա­նայք և նույ­նիսկ ե­րե­խա­նե­րը հե­ռա­նում են կյան­քից։ Հա­զա­րա­վոր մար­դիկ վիշտ են վե­րապ­րում հա­րա­զա­տի կո­րուս­տի պատ­ճա­ռով: Միակ բա­նը, ինչ կա­րե­լի է ա­նել, դա հա­մոզ­վելն է, որ մենք հա­վա­ տով կապ­ված ենք Տի­րոջ հետ և գտն­վում ենք Նրա ար­դա­րու­թյան ծած­կո­ցի տակ (տե՛ս Հռո­մեա­ցիս 3.22): Մահ­վա­նը նա­խա­պատ­ րաստ­վե­լու ու­րիշ մի­ջոց չկա, չ­՞է որ դուք չգի­տեք, թե նա երբ կգա ձեր և ձեր սի­րե­լի­նե­րի մոտ: Մ­յուս կող­մից, ի՞նչ կա­նեիք, ե­թե ի­մա­նա­յիք, որ ու­նեք ըն­դա­մե­ նը մի քա­նի ամս­վա կյանք։ Մենք չենք կա­րող պար­զո­րոշ ի­մա­նալ, թե երբ մա­հը կհաս­նի մեզ, սա­կայն միան­շա­նա­կո­րեն կա­րող ենք ի­ մա­նալ, թե երբ ենք մո­տե­նում մեր կյան­քի վեր­ջին։ Այդ պատ­ճա­ռով, 28

Դաս 3

շատ կարևոր է մեզ և մեր ըն­տա­նի­քին նա­խա­պատ­րաս­տել ան­խու­ սա­փե­լիին։ Գ Թա­գա­վո­րաց 2.1-4 հա­մար­նե­րում կար­դա­ցե՛ք Դավ­թի վեր­ջին խոս­քե­րը, որ ա­սել է իր որ­դի Սո­ղո­մո­նին: Ի՞նչ դաս կա­րող ենք քա­ղել այս խոս­քե­րից, ո­րոնք վե­րա­բեր­վում են ինչ­պես մեր, այն­ պես էլ մեր ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի մահ­վա­նը պատ­րաստ­վե­լուն: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ինչ-որ մե­կը կա­րող է ա­ռար­կել. Ա՜յ քեզ բան, Դա­վի­թը, ով Ու­րիա­ յին սպա­նեց այն բա­նից հե­տո, երբ ա­նօ­րի­նա­բար տի­րա­ցել էր նրա կնո­ջը (տե՛ս Բ Թա­գա­վո­րաց 11), խոր­հուրդ է տա­լիս իր որ­դուն քայ­լել Տի­րոջ ճա­նա­պարհ­նե­րով։ Մ­յուս կող­մից, մի­գու­ցե հենց այդ մեղ­քի և դ­րա սար­սա­փե­լի հետևանք­նե­րի պատ­ճա­ռով էր, որ Դավ­թի խոս­ քերն այդ­քան զո­րեղ էին։ Նա, ան­կաս­կած, փոր­ձում էր նա­խազ­գու­ շաց­նել իր որ­դուն այն ան­խո­հե­մու­թյու­նից, որն ի­րեն այդ­քան շատ վիշտ էր պատ­ճա­ռել։ Դա­վիթն իր սե­փա­կան դա­ռը փոր­ձի վրա գի­ տեր մեղ­քի իս­կա­կան գի­նը, և հույս ու­ներ զերծ պա­հել իր որ­դուն այն ցա­վից, որն ինքն էր զգա­ցել։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 19

Հետագա ուսումնասիրության համար Երբ մենք կար­դում ենք հին Իս­րա­յե­լի պատ­մու­թյունն ա­նա­պա­ տում, տես­նում ենք, որ մեծ փո­փո­խու­թյուն­նե­րի առջև մար­դիկ նո­րից ու նո­րից ընկ­նում էին՝ չնա­յած Աստ­ծո սի­րո և զո­րու­թյան զար­ մա­նահ­րաշ բա­ցա­հայ­տում­նե­րին։ Երբ Իս­րա­յե­լը վեր­ջա­պես պատ­ րաստ էր մտնել խոս­տաց­ված եր­կի­րը, և­այդ­պի­սով բախ­վել ևս մեկ փո­փո­խու­թյան, Մով­սե­սը ժո­ղովր­դին ա­սաց հետև­յա­լը. «­Ձեր աչ­քե­րը տե­սան, ինչ որ Ե­հո­վան Բել­փե­գով­րին ա­րավ, ո­րով­հետև Բել­փե­գով­ րի հետևից գնա­ցող բո­լոր մարդ­կանց քո Ե­հո­վա Աստ­վա­ծը քո մի­ջից փչաց­րեց։ Բայց դուք, որ ձեր Ե­հո­վա Աստ­ծուն հա­րե­ցիք, ա­մենքդ այ­ սօր ողջ էք։ Ա­հա սո­վո­րեց­րի ձեզ կա­նոն­ներ և դա­տաս­տան­ներ, ինչ­ պես որ իմ Ե­հո­վա Աստ­վա­ծը պատ­վի­րեց ինձ, որ այն­պես ա­նեք այն երկ­րում, ուր որ պի­տի մտնեք նրան ժա­ռան­գե­լու հա­մար։ Հի­մա պա­ հեք և­ ա­րեք, ո­րով­հետև նա է ձեր ի­մաս­տու­թյու­նը և հան­ճա­րը ազ­ գե­րի ա­ռաջ, ո­րոնք այս բո­լոր կա­նոն­նե­րը լսե­լով պի­տի ա­սեն. Ի­րավ այս մեծ ազ­գը մի ի­մաս­տուն և հան­ճա­րեղ ժո­ղո­վուրդ է։ Ո­րով­հետև Դաս 3

29

ո՞րն է այն մեծ ազ­գը, որ իր աստ­ված­ներն իր մոտ լի­նեն, ինչ­պես մեր Ե­հո­վա Աստ­վածն ա­մեն բա­նում, որ Նրա­նից խնդրում ենք։ Եվ ո՞րն է այն մեծ ազ­գը, որ ար­դար կա­նոն­ներ ու դա­տաս­տան­ներ ու­ նե­նա իմ այ­սօր ձեր ա­ռա­ջին դրած այս բո­լոր օ­րեն­քի նման։ Միայն զգույշ ե­ղիր և քո հո­գուն շատ զգու­շու­թուն ա­րա, որ մի­գու­ցե մո­ռա­ նաս այն բա­նե­րը որ քո աչ­քե­րը տե­սան, և մի­գու­ցե նրանք սրտիցդ դուրս գան քո կե­նաց բո­լոր օ­րե­րու­մ, այլ քո որ­դի­նե­րին և­որդ­կանցդ որ­դի­նե­րին սո­վո­րեց­նես» (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 4.3–9)։ Որ­քա՜ն կարևոր է չմո­ռա­նալ այն, ինչ Տերն ա­րել է մեզ հա­մար։ Եվ դա ա­նե­լու լա­վա­ գույն մի­ջո­ցը դրա մա­սին վկա­յելն է ու­րիշ մարդ­կանց և նրանց, ով­ քեր գա­լիս են մեր ետևից: Ու­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք նաև այն բա­նին, թե այս ա­մե­նում որ­քան մեծ տեղ է զբա­ղեց­նում ըն­տա­նի­քը, քա­նի որ իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րը հատ­կա­պես ըն­տա­նի­քում էին սո­վո­րեց­նում և­ ի­րենց փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րը փո­խան­ցում ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին: Իսկ Փե­գով­րի մեղ­քը կոր­ծա­նա­րար հետևանք­ներ բե­րեց ըն­տա­նե­կան կյան­քի հա­մար։ «Այն հան­ցան­քը, որն Իս­րա­յե­լի վրա բե­րեց Աստ­ծո դա­տաս­տան­նե­րը, ան­բա­րո­յա­կա­նու­թյան մեղքն էր։ Հո­գի­ներ ծու­ղա­ կը գցե­լու կա­նանց հանդգ­նու­թյու­նը չա­վարտ­վեց Բել­փե­գով­րով» (Է­ լեն Ուայթ, Քրիս­տո­նեա­կան տուն, էջ 326)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Դա­սա­րա­նում պատ­մե՛ք այն մա­սին, թե ինչ­պես եք դուք նա­խա­ պատ­րաստ­վել ձեր կյան­քի մեծ փո­փո­խու­թյուն­նե­րին՝ ա­մուս­նու­ թյա­նը, ծննդա­բե­րու­թյա­նը, ծե­րու­թյա­նը և­ այլն: Ինչ­պե՞ս են այս փո­փո­խու­թյուն­ներն ազ­դել ձեր ըն­տա­նի­քի վրա։ Ի՞նչ խոր­հուրդ­ ներ կա­րող եք տալ այդ նույն փու­լերն անց­նող մարդ­կանց: 2. Խոր­հե՛ք Սո­ղո­մո­նին ուղղ­ված Դավ­թի խոս­քե­րի մա­սին՝ հաշ­վի առ­նե­լով Բեր­սա­բեի հետ կապ­ված մեղ­քի հա­մա­տեքս­տը, մի փոր­ ձանք, որն ստվեր գցեց Դավ­թի հե­տա­գա կա­ռա­վար­ման վրա և ցա­վա­գին հար­ված հասց­րեց նրա ըն­տա­նի­քին։ Արդ­յոք տես­նո՞ւմ ենք այս պատ­մու­թյան մեջ Աստ­ծո շնոր­հի դրսևո­րու­մը:

30

Դաս 3

ԴԱՍ 4 ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ20–26

ԵԹԵ ԴՈՒՔ ՄԻԱՅՆԱԿ ԵՔ... Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ժո­ղո­վող 4.9–12, Փի­լիպ­պե­ցիս 4.11–13, Ա Կորն­թա­ցիս 7.25– 34, Մատ­թեոս 19.8, Ծնն­դոց 37.34, Ե­սա­յիա 54.5: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Եվ Ե­հո­վա Աստ­վածն ա­սաց. Լավ չէ, որ մար­դը մե­նակ լի­ նի, նրա նման մի օգ­նա­կան շի­նեմ ի­րեն հար­մար» (Ծնն­դոց 2.18):

Տ

ա­րի­ներ ա­ռաջ մի ապ­շե­ցու­ցիչ, միև­նույն ժա­մա­նակ ցա­վա­ լի պատ­մու­թյուն հայտն­վեց լրա­հո­սի ա­ռա­ջին է­ջե­րում։ Իր իսկ բնա­կա­րա­նում ե­րի­տա­սարդ կնոջ դի էր հայտ­նա­բեր­վել։ Թեև մահն ինք­նին ող­բեր­գա­կան ի­րա­դար­ձու­թյուն է, բայց ա­մե­նա­սար­սա­փե­լին այս պատ­մու­թյան մեջ այն էր, որ կնո­ջը հայտ­նա­բե­րել էին իր մա­հից միայն տաս տա­րի անց: Տա՜­սը տա­րի։ Սա մարդ­կանց մեջ զար­մանք ա­ռա­ջաց­րեց. Նման մեծ քա­ղա­քում, որ­տեղ ապ­րում են այս­քան շատ մար­դիկ, որ­տեղ կան այս­քան շատ հա­ղոր­դակ­ցու­թյան մի­ջոց­ներ, մի կին, ով ան­տուն չէր, ինչ­պե՞ս կա­րող էր մա­հա­ցած մնալ այս­քան եր­ կար ժա­մա­նակ, և­ոչ ոք չի­մա­նար այդ մա­սին։ Չ­նա­յած այս պատ­մու­թյան թվաց­յալ բա­ցա­ռի­կու­թյա­նը, այն լավ է ար­տա­ցո­լում միայ­նա­կու­թյան ի­րա­կա­նու­թյու­նը, ո­րից այ­սօր շատ մար­դիկ են տա­ռա­պում: 2016թ. Նյու Յորք Թայմս թեր­թը հրա­պա­րա­ կեց մի հոդ­ված «­Հայտ­նա­բեր­վել է միայ­նա­կու­թյան հա­մա­ճա­րակ» վեր­նագ­րով։ Այս խնդիրն ա­վե­լի քան ի­րա­կան է։ Ի սկզբա­նե մտած­ված էր, որ մար­դիկ միայ­նակ չեն լի­նի։ Ե­դե­մի ժա­մա­նակ­նե­րից մեզ հա­մար նա­խա­սահ­ման­ված էր ապ­րել ու­րիշ մարդ­կանց հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյան մեջ: Բայց մեղ­քի հայտն­վե­լով ա­մեն ինչ փոխ­վեց: Այս շա­բաթ մենք կդի­տար­կենք հա­ղոր­դակ­ցու­ թյան պա­կա­սը մեր կյան­քի տար­բեր փու­լե­րում, ո­րոնց հետ ա­մե­նից հա­վա­նա­կան է, բախ­վել է մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րը: Ե­թե ոչ, ա­պա կա­րող եք ձեզ բախ­տա­վոր հա­մա­րել։ Դաս 4

31

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 21

Ընկերական հարաբերություններ Կար­դա­ցե՛ք Ժո­ղո­վող 4.9-12 հա­մար­նե­րը: Ո՞րն է հիմ­նա­կան գա­ ղա­փա­րը: Առ­հա­սա­րակ, կյան­քի ո՞ր սկզբուն­քի մա­սին է այս­տեղ խոս­վում։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մե­զա­նից շատ քչե­րը կա­րող են ապ­րել մե­նակ։ Նույ­նիսկ, ե­թե մենք սի­րում ենք մե­նա­կու­թյուն, վաղ թե ուշ կզգանք հա­ղոր­դակ­ցու­ թյան սուր կա­րիք: Մենք իս­կա­պես ստեղծ­վել ենք հա­ղոր­դակ­ցու­թյան և­ ըն­կե­րու­թյան հա­մար։ Որ­քա՜ն բախ­տա­վոր են նրանք, ով­քեր ու­ նեն մոտ ազ­գա­կան­ներ, ո­րոնք պատ­րաստ են մխի­թա­րել և­ա­ջակ­ցել դժվար պա­հե­րին: Ցա­վոք, մեր ե­կե­ղե­ցում, աշ­խա­տան­քի վայ­րում, հա­սա­րա­կու­թյան մեջ կան մար­դիկ, ով­քեր չու­նեն մե­կը, ում կա­րող են դի­մել օգ­նու­թյան և պար­զա­պես օր­վա վեր­ջում եր­կու բառ փո­խա­նա­կե­լու հա­մար։ Միայ­նու­թյան զգա­ցո­ղու­թյու­նը կա­րող է գալ յու­րա­քանչ­յուր պա­հի։ «­Միա­շաբ­թին ա­մե­նադժ­վար օրն է ինձ հա­մար, - խոս­տո­վա­նել է մի չա­մուս­նա­ցած տղա­մարդ: Աշ­խա­տան­քա­յին օ­րե­րին ես շրջա­պատ­ ված եմ գոր­ծըն­կեր­նե­րով, շա­բաթ օ­րը՝ ե­կե­ղե­ցու եղ­բայր­նե­րով և քույ­րե­րով: Իսկ միա­շաբ­թի օ­րե­րին ես բո­լո­րո­վին մե­նակ եմ»։ Ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող ենք սո­վո­րել հետև­յալ հա­մար­նե­րից, հատ­կա­պես, ե­թե վե­րապ­րում ենք միայ­նա­կու­թյան ժա­մա­նա­ կաշր­ջան։ Հով­հան­նես 16.32, 33, Փի­լիպ­պե­ցիս 4.11–13։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Որ­պես քրիս­տոն­յա­ներ մենք ոչ միայն գի­տենք, որ կա Աստ­ված, այլ նաև գի­տենք, որ կա­րող ենք Նրա հետ ու­նե­նալ հա­ղոր­դակ­ ցու­թյուն: Եվ մենք իս­կա­պես կա­րող ենք մխի­թա­րու­թյուն գտնել, ի­ մա­նա­լով, որ Աստ­ված միշտ մեր կող­քին է: Սա­կայն Ե­դե­մի այ­գում Աստ­ծո մտեր­մու­թյունն Ա­դա­մի հետ չէր խան­գա­րում, որ­պես­զի Տերն ա­սեր. «­Լավ չէ, որ մար­դը մե­նակ լի­նի» (Ծնն­դոց 2.18)։ Այս­պի­սով, Աստ­ված գի­տեր, որ Ա­դա­մը՝ մեղ­քով չա­պա­կան­ված աշ­խար­հում, ու­ նե­նա­լով նույ­նիսկ Իր՝ Աստ­ծո ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նը, այ­դու­հան­դերձ, ու­ ներ մարդ­կա­յին ըն­կե­րակ­ցու­թյան կա­րի­քը։ Իսկ որ­քա՜ն ա­վե­լի շատ մնա­ցած բո­լոր մար­դիկ ու­նեն այդ հա­ղոր­դակ­ցու­թյան կա­րի­քը։ 32

Դաս 4

Ս­խալ կլի­ներ մտա­ծել, որ մար­դը չի կա­րող միայ­նակ լի­նել մեծ թվով մարդ­կանց շրջա­պա­տում: Ա­մե­նա­միայ­նակ մարդ­կան­ցից ո­մանք ապ­րում են մեծ քա­ղաք­նե­րում, որ­տեղ հա­ճախ են փոխ­հա­մա­գոր­ ծակ­ցում ու­րիշ­նե­րի հետ։ Պար­զա­պես այլ մարդ­կանց շրջա­պա­տում գտնվե­լը դեռ չի նշա­նա­կում, որ մարդ ի­րեն միայ­նակ, օ­տա­րա­ցած չի զգա և հա­ղոր­դակ­ցու­թյան կա­րիք չի ու­նե­նա։ Միշտ չէ, որ հեշտ է նկա­տել մար­դու, ով ի­րեն միայ­նակ, օ­տա­ րա­ցած, մերժ­ված է զգում, կամ պար­զա­պես զրու­ցակ­ցի կա­րիք ու­նի: Ինչ­պե՞ս կա­րող եք դրսևո­րել գոր­ծուն մաս­նակ­ցու­թյուն այս­պի­սի մարդ­կանց կյան­քում: ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 22

Ամուրի կյանք Մի ե­րի­տա­սարդ կին խո­սել է ա­մու­րի կյան­քի ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րի մա­սին. «Եր­կու ան­գամ ու­նե­ցել եմ ա­վե­տա­րա­նիչ աշ­խա­տե­լու հնա­ րա­վո­րու­թյուն և­եր­կու ան­գամն էլ ա­ռանց երկմ­տե­լու ըն­դու­նել եմ ա­ ռա­ջար­կը»։ Ըն­տա­նիք ու­նե­ցող մար­դը ո­րո­շու­մը կա­յաց­նե­լու հա­մար մի քիչ ա­վե­լի եր­կար պետք է մտա­ծի, քա­նի որ այն վե­րա­բե­րում է ոչ միայն ի­րեն, այլ նաև իր կո­ղակ­ցին և­ե­րե­խա­նե­րին։ Ըստ Պո­ղո­սի խոս­քե­րի, ո­րո՞նք են ծան­րակ­շիռ պատ­ճառ­ներն ա­ մու­րի մնա­լու հա­մար։ Ա Կորն­թա­ցիս 7.25–34։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մարդ­կանց մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը կար­ծում է, որ ըն­տա­նիք կազ­մելն այն է, ինչ նրան­ցից ցան­կա­նում է Աստ­ված: Չէ՞ որ Նա է ա­սել. «­Լավ չէ, որ մար­դը մե­նակ լի­նի»։ Բայցևայն­պես, Աստ­վա­ծաշն­չում շատ մարդ­կանց օ­րի­նակ­ներ ու­նենք, ով­քեր ա­մուս­նա­ցած չէին, նե­րառ­յալ Մե­ծա­գույն օ­րի­նա­կը՝ Հի­սուս Քրիս­տոսն ա­մեն ին­չում։ Ե­րե­միան չա­մուս­նա­նա­լու հրա­հանգ ստա­ցավ (Ե­րե­միա 16.1–3) պատ­մա­կան հան­գա­մանք­նե­րից ել­նե­լով։ Մենք չգի­տենք, արդ­յոք երբևէ վե­րա­ցա՞վ այդ սահ­մա­նա­փա­կու­մը, թե՞ ոչ, սա­կայն պարզ և հս­տակ է, որ Ե­րե­միան մեծ մար­գա­րե էր, թեև ա­մու­րի։ Բա­ցի դա, Ե­զե­կիե­լի ըն­տա­նե­կան վի­ճա­կը, թվում է, թե այն­քան էլ մեծ նշա­նա­կու­թյուն չու­ներ: Երբ մար­գա­րեի կի­նը հան­կար­ծա­մահ ե­ղավ, նրան նույ­նիսկ սգա­լու թույլտ­վու­թյուն չտրվեց, քա­նի որ նա պետք է շա­րու­նա­կեր Տի­րոջ հանձ­նա­րա­րած ծա­ռա­յու­թյու­նը (Ե­զե­ կիել 24.15–18)։ Ով­սեե մար­գա­րեն նույն­պես ու­նե­ցավ ա­մուս­նա­լու­ Դաս 4 33

ծու­թյուն, բայց կա­րո­ղա­ցավ շա­րու­նա­կել ծա­ռա­յու­թյու­նը։ Թեև այս պատ­մու­թյու­նը մեզ տա­րօ­րի­նակ է թվում, Աստ­ված նրան ա­սում է գնալ և­ ա­մուս­նա­նալ ա­նա­ռակ կնոջ հետ՝ գի­տե­նա­լով, որ նա թող­ նե­լու է Ով­սեեին հա­նուն ու­րիշ տղա­մարդ­կանց (Ով­սեե 1–3)։ Ետ նա­ յե­լով, մենք հաս­կա­նում ենք, որ այս ձևով Աստ­ված ցույց է տա­լիս, որ Նրա սե­րը Իս­րա­յե­լի և մեր նկատ­մամբ հա­ճախ միա­կող­մա­նի է, սա­կայն Ով­սեեի հա­մար դա ցա­վոտ փոր­ձա­ռու­թյուն էր: Այս օ­րի­նակ­նե­րից յու­րա­քանչ­յու­րում ըն­տա­նե­կան կար­գա­վի­ճա­կը գայ­թակ­ղու­թյան քար չի ե­ղել: Աստ­ծուն անհ­րա­ժեշտ են ե­ղել ազն­վու­ թյուն, հնա­զան­դու­թյուն, ըն­դու­նա­կու­թյուն՝ փո­խան­ցե­լու Իր կամ­քը: Մենք պետք է հա­մոզ­ված լի­նենք, որ մեր կյան­քը չի սահ­մա­նա­փակ­ վում մեր ա­մուս­նա­կան կար­գա­վի­ճա­կով։ Այ­սօր շա­տե­րը կա­րող են ա­սել, որ ե­թե ըն­տա­նիք չենք կազ­մել, մենք չենք կա­յա­ցել որ­պես անձ­նա­վո­րու­թյուն: Պո­ղո­սը կպա­տաս­խա­ներ. «­Մի կեր­պա­րան­վեք այս աշ­խար­հի կեր­պա­րան­քով»։ Փո­խա­րե­նը «ձեր մար­մին­նե­րը ներ­ կա­յաց­րեք կեն­դա­նի, սուրբ և Աստ­ծո ըն­դու­նե­լի պա­տա­րագ» (Հռո­ մեա­ցիս 12.1, 2)։ Ո­րո՞նք են այն գործ­նա­կան մի­ջոց­նե­րը, ո­րոն­ցով կա­րող եք ծա­ ռա­յել և՛ ե­կե­ղե­ցում, և՛ ե­կե­ղե­ցուց դուրս գտնվող ա­մու­րի մարդ­ կանց։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 23

Ա­մուս­նա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի քայքայում Բա­ցի ֆի­զի­կա­կան տա­ռա­պանք­նե­րից և մա­հից, մեղքն իր հետ բե­րեց ա­վե­րիչ հետևանք­ներ ըն­տա­նի­քի հա­մար: «Ան­բա­րե­հա­ջող ըն­ տա­նիք» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը գործ­նա­կա­նում կորց­րել է իր ի­մաս­տը: Մի՞­թե բո­լոր ըն­տա­նիք­նե­րը ո­րո­շա­կի չա­փով «ան­բա­րե­հա­ջող» չեն: ­Մահ­վա­նից բա­ցի, ա­մե­նա­ծանր ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րից մե­կը, ո­ րին ըն­տա­նի­քը կա­րող է բախ­վել, ամուսնալուծությունն է։ Մար­դիկ, ով­քեր անց­նում են այս սար­սա­փե­լի փոր­ձու­թյան մի­ջով, վե­րապ­րում են բազ­մա­թիվ զգաց­մունք­ներ։ Հա­վա­նա­բար, դրան­ցից ա­մե­նաա­ ռա­ջինն ու ա­մե­նա­տա­րած­վա­ծը վիշտն է, ո­րը՝ կախ­ված ան­հա­ տից, կա­րող է տևել մի քա­նի ամ­սից մինչև մի քա­նի տա­րի տար­բեր ուժգ­նու­թյամբ։ Ո­մանք կա­րող են ու­նե­նալ վախ ա­նո­րո­շու­թյու­նից և նյու­թա­կան ա­նա­պա­հո­վու­թյու­նից: Ո­մանք կա­րող են բախ­վել ընկ­ ճախ­տի, բար­կու­թյան և միայ­նու­թյան հետ։ 34

Դաս 4

Ա­մուս­նա­լու­ծու­թյա­նը վե­րա­բե­րող ի՞նչ ընդ­հա­նուր սկզբունք­ներ կա­րող ենք քա­ղել հետև­յալ հա­մար­նե­րից։ Մա­ղա­քիա 2.16, Մատ­ թեոս 5.31, 32, 19.8, Ա Կորն­թա­ցիս 7.11–13։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ «Ե­կե­ղե­ցին՝ որ­պես Քրիս­տո­սի փրկագն­ված Մար­մին, պար­տա­ վոր է ծա­ռա­յել իր ան­դամ­նե­րի բո­լոր կա­րիք­նե­րին և­ օ­ժան­դա­կել յու­րա­քանչ­յու­րին դառ­նալ հա­սուն քրիս­տոն­յա։ Սա հատ­կա­պես ար­ դա­րա­ցի է այն դեպ­քե­րում, երբ ե­կե­ղե­ցու ան­դամ­նե­րին սպաս­վում է ըն­դու­նել կարևոր ո­րո­շում­ներ, ո­րոնք կվճռեն նրանց ճա­կա­տա­գիրն ամ­բողջ կյան­քի հա­մար, ինչ­պի­սին է, օ­րի­նակ, ա­մուս­նու­թյու­նը, ինչ­ պես նաև, ե­թե նրանց սպաս­վում է տա­ռա­պա­լի վե­րապ­րում­ներ, ինչ­պի­սին է ա­մուս­նա­լու­ծու­թյու­նը։ Ե­թե ա­մուս­նու­թյու­նը քայ­քայ­վե­լու վտան­գի մեջ է, ա­մու­սին­նե­րը, նրանց հա­րա­զատ­նե­րը և­ ե­կե­ղե­ցու ծա­ռա­յող­նե­րը պետք է նա­խա­ձեռ­նեն բո­լոր ջան­քե­րը, որ­պես­զի հաս­ նեն հաշ­տու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան Աստ­ծո կող­մից սահ­մա­նած սկզբունք­նե­րի՝ վե­րա­կանգ­նե­լու խախտ­ված հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը (Ով­սեե 3.1–3, Ա Կորն­թա­ցիս 7.10, 11, 13.4–7, Գա­ղա­տա­ցիս 6.1)։ Տե­ղա­կան հա­մայն­քը և­այլ ե­կե­ղե­ցա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­ներ ու­նեն այն մի­ջոց­նե­րը, ո­րոնք կա­րող են օգ­նել ի­րենց ան­դամ­նե­րին ստեղ­ծել ա­մուր քրիս­տո­նեա­կան ըն­տա­նիք։ Այս մի­ջոց­նե­րը նե­րա­ ռում են․ (1) ի­րա­զե­կող բնույ­թին, ծրագ­րեր նրանց հա­մար, ով­քեր պատ­րաստ­վում են ա­մուս­նա­նալ: (2) խոր­հուրդ­ներ կամ խրատ­ներ ա­մուս­նա­կան զույ­գի հա­մար ըն­տա­նե­կան կյան­քի վե­րա­բեր­յալ: (3) ա­ջակ­ցու­թյան ծրագ­րեր քայ­քայ­ված ըն­տա­նիք­նե­րի և­ա­մուս­նա­լուծ­ ված­նե­րի հա­մար» (Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիս­տա­կան ե­կե­ղե­ցու ձեռ­նարկ, 19-րդ հ­րա­տա­րակ­չու­թյուն Նամ­պա, Այ­դա­հո. Խա­ղաղ-օվ­ կիա­նոս­յան հրա­տա­րակ­չա­կան միու­թյուն, 2016թ, էջ 161։ Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիս­տա­կան ե­կե­ղե­ցու ձեռ­նարկ, Զաոկս­կի, կյան­քի աղբ­յուր, 2016թ., էջ 208,209)։ Ո­րո՞նք են այն գործ­նա­կան և­ան­կողմ­նա­կալ մի­ջոց­նե­րը, ո­րոն­ցով կա­րող եք օգ­նել ա­մուս­նա­լու­ծու­թյան մի­ջով անց­նող մար­դուն։ ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 24

Մահն ու միայնությունը Ինչ-որ մե­կը մի ժա­մա­նակ հարց­րել է. «Ո՞րն է մարդ­կանց և հա­ վե­րի տար­բե­րու­թյու­նը, երբ հար­ցը հաս­նում է մահ­վան»։ Պա­տաս­ Դաս 4 35

խա­նը հետև­յալն է. ի տար­բե­րու­թյուն մա­հա­ցող հա­վե­րի, մենք՝ մար­դիկս, որ նույն­պես մա­հա­նում ենք, գի­տենք, որ մա­հա­նա­լու ենք։ Հա­վե­րը չգի­տեն։ Եվ մեր վե­րա­հաս մահ­վան այս գի­տակ­ցու­թյունն է, որ մե­ծա­պես ազ­դում է մեր այ­սօր­վա կեն­սա­կեր­պի վրա։ Ինչ­պես գի­տենք, բո­լոր հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, նե­րառ­յալ ա­մուս­ նու­թյու­նը, վաղ, թե ուշ ա­վարտ­վում են մեր մե­ծա­գույն թշնա­մու՝ մահ­վան մի­ջո­ցով։ Չ­նա­յած սի­րուն, միա­բա­նու­թյա­նը, վստա­հու­թյա­ նը և միա­սին անց­կաց­րած ժա­մա­նա­կին, մենք գի­տենք, որ վաղ, թե ուշ կգա մա­հը և մեր հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը կա­վարտ­վեն: Այս­պի­սին է մեր ճա­կա­տա­գիրն անկ­ման պա­հից ի վեր, մինչև Հի­սու­սի վե­րա­ դար­ձը։ Աստ­վա­ծա­շուն­չը չի տե­ղե­կաց­նում մեզ, թե ա­ռա­ջինն ով մա­ հա­ցավ՝ Ա­դա՞­մը, թե՞ Ե­վան, սա­կայն այդ մա­հը հատ­կա­պես ցա­ վոտ պետք է ե­ղած լի­նի մյու­սի հա­մար, հատ­կա­պես, որ ի սկզբա­նե ծրագր­ված չի ե­ղել, որ մա­հը կազ­մի կյան­քի մի մաս։ Ե­թե, ինչ­պես տե­սանք նա­խորդ դա­սե­րում, ըն­դա­մե­նը մեկ տերևի մահն ստի­պեց նրանց սգալ, դժվար է պատ­կե­րաց­նել այն զգաց­մունք­նե­րը, որ վե­ րապ­րել են ա­մուս­նու կամ կնոջ մահ­վան պատ­ճա­ռով: Խն­դիրն այն է, որ մենք այն­քան ենք սո­վո­րել մահ­վա­նը, որ այն ըն­դու­նում ենք որ­պես սո­վո­րա­կան երևույթ։ Սա­կայն մա­հը մար­դու հա­մար միշտ ե­ղել է հա­կաբ­նա­կան երևույթ: Մենք ամ­բողջ ու­ժով փոր­ձում ենք դրա­նում գտնել գեթ մի ի­մաստ, բայց զուր: Ի՞նչ են ա­սում հետև­յալ հա­մար­նե­րը մահ­վան մա­սին, և թե ինչ­ պես են մար­դիկ պայ­քա­րում դրա դեմ։ Ե­սա­յիա 57.1, Հայտ­ նու­թյուն 21.4, Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 4.17,18, Մատ­թեոս 5.4, Բ Թա­գա­վո­րաց 18.33, Ծնն­դոց 37.34։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ան­կաս­կած, մենք բո­լորս ոչ միայն կանգ­նում ենք մեր սե­փա­կան մահ­վան ի­րա­կա­նու­թյան դեմ-հան­դի­ման, նաև ա­ռե­րես­վում ենք ու­ րիշ­նե­րի՝ մեր սի­րե­լի­նե­րի, մի­գու­ցե շատ մտե­րիմ ըն­կեր­նե­րի մահ­ վան ի­րա­կա­նու­թյան հետ։ Ուս­տի, վաղ, թե ուշ, մե­զա­նից շա­տե­րը կվե­րապ­րեն մո­տիկ մար­դու մահ­վամբ ա­ռա­ջա­ցած միայ­նա­կու­թյան ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը: Դա շատ ծանր և ցա­վա­լի է, և­ այդ­պի­սի պա­ հե­րի մենք կա­րող ենք ա­պա­վի­նել Աստ­ծո խոս­տում­նե­րին։ Ի վեր­ջո մեղ­քի, տա­ռա­պան­քի և մահ­վան այս աշ­խար­հում ու­րիշ ի՞նչ կա­րող ենք ա­նել։ 36

Դաս 4

Ինչ­պե՞ս կա­րող է ձեր ե­կե­ղե­ցին օգ­նել այն մարդ­կանց, ով­քեր տա­ռա­պում են մո­տիկ­նե­րի մահ­վան պատ­ճա­ռով։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 25

Հոգևոր միայնություն Նա­տալ­յա ա­նու­նով ե­րի­տա­սարդ մի կին, ով ա­մուս­նա­ցած էր մոտ յոթ տա­րի, ըն­կե­րոջ հրա­վե­րով սկսեց հա­ճա­խել ա­վե­տա­րան­չա­կան դա­սե­րի տե­ղա­կան Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիս­տների ե­կե­ղե­ցում։ Լ­սած­նե­րից նրա սիր­տը հուզ­վեց, և նա ի­րեն նվի­րեց Քրիս­տո­սին, վե­րապ­րեց վերս­տին ծնունդ, և չ­նա­յած ա­մուս­նու, ծնող­նե­րի, հա­րա­ զատ­նե­րի և նույ­նիսկ հարևան­նե­րի սաս­տիկ ա­ռար­կու­թյուն­նե­րին, Նա­տալ­յան միա­ցավ Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիս­տների ե­կե­ղե­ցուն։ Նա նաև փո­խեց իր կեն­սաձևը որ­քան դա հնա­րա­վոր էր, հա­մա­պա­ տաս­խան իր հա­վա­տի: Ինչ­պես և կա­րե­լի է են­թադ­րել, կի­նը բախ­վեց է բո­ղոք­նե­րի հետ։ Հատ­կա­պես ու­ժեղ բո­ղո­քում էր նրա ա­մու­սի­նը, ով լիո­վին ար­դա­ րա­ցիո­րեն հայ­տա­րա­րեց. «Ես սրան չէի հա­մա­ձայն­վել, երբ մենք ա­ մուս­նա­նում էինք։ Դու հի­մա բո­լո­րո­վին ու­րիշ մարդ ես, իսկ ես ու­զում եմ, որ դու լի­նես այն­պի­սին, ինչ­պի­սին ա­ռաջ էիր»։ Ար­դեն շատ տա­րի­ներ Նա­տալ­յան ամ­բողջ ու­ժով ձգտում է ապ­րել հա­վա­տով: Թեև նրանք ա­մուս­նա­ցած են, սա­կայն նա վե­րապ­րում է այն, ին­չը կա­րե­լի է ան­վա­նել «հոգևոր միայ­նու­թյուն»։ Ի՞նչ քա­ջա­լե­րող բա­ռեր ենք մենք գտնում հետև­յալ հա­մար­նե­րում այն մարդ­կանց հա­մար, ով­քեր ի­րենց զգում են հոգևո­րա­պես միայ­նակ։ Ե­սա­յիա 54.5, Ով­սեե 2.19, 20, Սաղ­մոս 72.12։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ամ­բողջ աշ­խար­հով մեկ, մեր ե­կե­ղե­ցի­նե­րում կան այս­պի­սի նա­ տալ­յա­ներ։ Ա­մուս­նա­ցած տղա­մար­դիկ, կամ կա­նայք ե­կե­ղե­ցի են հա­ճա­խում մե­նակ կամ միայն ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի հետ։ Մի­գու­ցե նրանք ըն­տա­նիք են ստեղ­ծել այլ ե­կե­ղե­ցու հա­վա­տաց­յալ մար­դու հետ։ Կամ մի­գու­ցե, երբ նրանք միա­ցել են ե­կե­ղե­ցուն, նրանց կո­ ղա­կի­ցը չի միա­ցել։ Կամ, երբ ա­մուս­նա­ցել են, եր­կուսն էլ ե­ղել են ե­ կե­ղե­ցու ան­դամ­ներ, սա­կայն մե­կը ինչ-որ մի պատ­ճա­ռով հե­ռա­ցել է, դա­դա­րել է հա­ճա­խել և, հնա­րա­վոր է, նույ­նիսկ թշնա­մա­բար է վե­րա­բեր­վում հա­վա­տին։ Այս տղա­մար­դիկ և կա­նայք միայ­նակ են Դաս 4 37

հա­ճա­խում երկրպագություններին, կամ ծա­ռա­յու­թյու­նից հե­տո ե­ կե­ղե­ցում կազ­մա­կերպ­վող ճաշ­կե­րույ­թին, կամ միայ­նակ են գնում ե­կե­ղե­ցու կող­մից կազ­մա­կերպ­վող ար­շավ­նե­րին կամ սո­ցիա­լա­կան մի­ջո­ցա­ռում­նե­րին։ Նրանք տխրում են, որ չեն կա­րող ֆի­նան­սա­պես ա­ջակ­ցել ի­րենց ե­կե­ղե­ցու ծա­ռա­յու­թյանն այն­քան, որ­քան կցան­ կա­նա­յին, քա­նի որ ի­րենց կո­ղա­կի­ցը չի հա­մա­ձայ­նում դրան։ Թեև նրանք ա­մուս­նա­ցած են, հոգևոր ա­ռու­մով ի­րենց մե­նակ են զգում: Հա­վա­նա­բար, մենք բո­լորս ինչ-որ մի ժա­մա­նակ ե­կե­ղե­ցում հան­ դի­պել ենք նման մարդ­կանց, և նրանք իս­կա­պես մեր սի­րո և­ա­ջակ­ ցու­թյան կա­րիքն ու­նեն։ Ի՞նչ գործ­նա­կան քայ­լեր կա­րող ենք ա­նել մենք՝ որ­պես ե­կե­ղե­ ցու ըն­տա­նիք, օգ­նե­լու մեր մեջ գտնվող հոգևո­րա­պես միայ­նակ մարդ­կանց։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 26

Հետագա ուսումնասիրության համար «Իր կյ­ան­քի ակ­տիվ աշ­խա­տան­քում Ե­նովքն ա­մուր պա­հեց իր կապն Աստ­ծո հետ: Որ­քան ա­վե­լի ծանր ու ան­հե­տաձ­գե­լի էին նրա գոր­ծե­րը, այն­քան ա­վե­լի ջեր­մե­ռանդ ու ան­կեղծ էին նրա ա­ղոթք­ նե­րը։ Եր­բեմն նա կտրում էր ա­մեն հա­ղոր­դակ­ցու­թյուն մարդ­կանց հետ, հե­տո, ո­րոշ ժա­մա­նակ մնա­լով ժո­ղովր­դի մեջ, խրա­տում էր նրանց՝ օգ­նե­լով խոս­քե­րով, իր օ­րի­նա­կով, և նո­րից հե­ռա­նում էր, որ­պես­զի միայ­նու­թյան մեջ զգա և հա­գեց­նի ծա­րա­վը Աստ­վա­ծա­յին այն ճշմար­տու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ, ո­րոնք միայն Աստ­ված կա­ րող է տալ: Լի­նե­լով այս­պի­սի հա­ղոր­դակ­ցու­թյան մեջ Աստ­ծո հետ, Ե­նովքն ա­վե­լի ու ա­վե­լի էր նման­վում Տի­րո­ջը: Նրա դեմ­քը շո­ղում էր սրբա­զան լույ­սով, այն նույն լույ­սով, ո­րը փայ­լում էր Հի­սու­սի դեմ­քին։ Երբ նա վե­րա­դառ­նում էր Աստ­ծո հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նից, նույ­ նիսկ ա­նաստ­ված մար­դիկ երկ­յու­ղով էին նա­յում նրա ե­րե­սին, ո­րի վրա հանգ­չում էր երկն­քի կնի­քը» (Է­լեն Ուայթ, Ա­վե­տա­րա­նի գոր­ծիչ­ ներ, էջ 52)։ Թեև Ե­նով­քի պատ­մու­թյու­նը հու­սադ­րող է, և կա­րող է քա­ջա­լե­ րել նրանց, ով­քեր գե­րա­դա­սում են ժա­մա­նակն անց­կաց­նել միայ­ նու­թյան մեջ, շա­տե­րը բախ­վում են հար­կադ­րա­կան մե­նա­կու­թյա­նը: Նրանք չեն ցան­կա­նում միայ­նակ լի­նել։ Ա­յո՛, ի­հար­կե, մենք միշտ կա­ րող ենք վա­յե­լել Տի­րոջ հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյու­նը, սա­կայն եր­բեմն մենք փա­փա­գում ենք մարդ­կա­յին ջեր­մու­թյանն ու հա­ղոր­դակ­ցու­ 38

Դաս 4

թյա­նը: Այդ պատ­ճա­ռով, կարևոր է, որ մենք՝ որ­պես ե­կե­ղե­ցի, պատ­ րաստ լի­նենք օգ­նել նրանց, ով­քեր յու­րա­քանչ­յուր շա­բաթ նստած լի­նե­լով հենց մեր կող­քին, անց­նում են սար­սա­փե­լի միայ­նու­թյան ժա­ մա­նա­կաշր­ջա­նի մի­ջով։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, ե­թե դուք ինք­ներդ եք վե­րապ­րում նման ժա­մա­նա­կաշր­ջան, ե­կե­ղե­ցում գտեք մե­կին, ում զգում եք, որ կա­րող եք վստա­հել, և կիս­վե՛ք նրա հետ։ Շատ ժա­մա­ նակ մար­դիկ պար­զա­պես չեն կա­րո­ղա­նում մար­դուն նա­յե­լով ա­սել, թե ին­չի մի­ջով է նա անց­նում։ Մարդ­կանց մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը հմտո­ րեն դի­մա­կա­վո­րում է իր զգաց­մունք­նե­րը։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Ինչ­պե՞ս կա­րող եք սո­վո­րել լի­նել ա­վե­լի զգա­յուն ձեր ե­կե­ղե­ցու միայ­նակ­նե­րի կա­րիք­նե­րի նկատ­մամբ։ 2. «Ոչ թէ կա­րո­տու­թյան պատ­ճա­ռով եմ ա­սում. ո­րով­հետև ես սո­վո­ րե­ցի ին­չի մեջ որ կամ, նրա­նով բա­վա­կան լի­նել» (Փի­լիպ­պե­ցիս 4.11)։ Խոր­հե՛ք Պո­ղո­սի խոս­քե­րի մա­սին լայն հա­մա­տեքս­տով։ Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք սո­վո­րել կի­րա­ռել դրանք մեզ վրա։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, ին­չո՞ւ պետք է շատ զգույշ լի­նենք այս հատ­վա­ծը մեջ­ բե­րե­լիս այն մարդ­կանց մոտ, ում սիրտն իս­կա­պես ցա­վում է։ 3. Դա­սա­րա­նում խո­սե՛ք այն ժա­մա­նա­կի մա­սին, երբ սար­սա­փե­լի միայ­նու­թյան մի­ջով եք ան­ցել։ Ի՞ն­չը ձեզ օգ­նեց։ Ի՞նչն էր ձեզ ցավ պատ­ճա­ռում։ Ի՞նչ սո­վո­րե­ցիք, և­ ինչ­պե՞ս այն կա­րող է օգ­նել ու­ րիշ­նե­րին։

Դաս 4

39

ԴԱՍ 5 ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 27–ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 3

ԻՄԱՍՏՈՒՆ ԽՈՍՔԵՐ ԸՆՏԱՆԻՔՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ա­ռա­կաց 5.3–14, Մատ­թեոս 19.5, Ա Կորն­թա­ցիս 7.3, 4, Ա­ ռա­կաց 13.22, 14.26, 17.22, 23.13, 31.10–31: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «­Տի­րոջն ա­պա­վի­նիր քո բո­լոր սրտով, և քո հաս­կա­ցո­ղու­ թյա­նը մի վստա­հիր։ Քո բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րում ճա­նա­չիր Նրան, և Նա կուղ­ղի քո ճա­նա­պարհ­նե­րը» (Ա­ռա­կաց 3.5, 6):

Կ

­յան­քի որ փու­լում էլ որ լի­նենք այժմ, մենք բո­լորս, ինչ-որ մի ժա­ մա­նակ ծնվել ենք մո­րից և հո­րից, ան­կախ մեր ծնուն­դից հե­տո նրանց հետ ու­նե­ցած մեր հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րից։ Ո­րոշ մար­դիկ չու­ նեն ի­րենց սե­փա­կան ըն­տա­նի­քը, բա­ցի նրա­նից, ո­րի մեջ ի­րենք մե­ ծա­ցել են և բա­վա­րար­վում են հա­րա­զատ քույ­րե­րի, եղ­բայր­նե­րի և մ­յուս հա­րա­զատ­նե­րի ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նով: Ինչ­պի­սին էլ որ լի­նի մեր ի­րա­վի­ճա­կը, կյան­քի որ փու­լում էլ որ լի­նենք, Ա­ռա­կաց գիր­քը մեզ հա­մար պա­րու­նա­կում է խրատ­ներ, բա­ նաս­տեղ­ծու­թյուն­ներ և­ ի­մաս­տուն ա­սույթ­ներ։ Նրա­նում խոս­վում է նաև ըն­տա­նե­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մա­սին: Ըստ էու­թյան, Ա­ռա­ կաց գիր­քը ըն­տա­նե­կան փաս­տա­թուղթ է, ո­րում բա­րե­պաշտ կյան­ քի բա­նա­լի­նե­րը փո­խանց­վում են ծնող­նե­րից ե­րե­խա­նե­րին։ Այն­պես, ինչ­պես ծնո­ղը նա­մակ է գրում իր զա­վա­կին, ով գնա­ցել է սո­վո­րե­լու, սկսել է ապ­րել ա­ռան­ձին, կամ տե­ղա­վոր­վել է աշ­խա­տան­քի մեկ այլ քա­ղա­քում, Ա­ռա­կաց գիր­քը պա­րու­նա­կում է հայ­րա­կան խրատ­ներ ուղղ­ված իր որ­դուն. «Լ­սիր, որդ­յակս, քո հոր խրա­տը, և մի մեր­ժիր քո մոր հրա­հան­գը» (Ա­ռա­կաց 1.8)։ Երկ­րորդ Օ­րի­նաց գիր­քը հրա­ հան­գում է ծնող­նե­րին կի­սել ի­րենց հա­մոզ­մունք­նե­րը հա­ջորդ սե­ րունդ­նե­րի հետ։ Սա այն է, ինչ ա­նում է Ա­ռա­կաց գիր­քը։ Հոր կան­չի մեջ մենք լսում ենք մեզ ուղղ­ված երկ­նա­յին Հոր կան­չը, Ով մեզ սո­վո­ րե­լու կոչ է ա­նում։ 40

Դաս 5

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 28

Սիրել երիտասարդության կնոջը Թվար­կե՛ք խնդիր­ներն ու հետևանք­նե­րը, ո­րոնք կապ­ված են մին­ չա­մուս­նա­կան սե­ռա­կան կա­պի կամ ար­տա­մուս­նա­կան սի­րա­վե­ պի հետ, ո­րը նկա­րագր­ված է Ա­ռա­կաց 5.3–14 հա­մար­նե­րում։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Բա­րե­պաշտ մար­դը պա­հում է (ե­թե ա­մուս­նա­ցած չէ), և պահ­պա­ նում է (ե­թե ա­մուս­նա­ցած է) իր խոր կապ­վա­ծու­թյունն ու սե­ռա­կան մտեր­մու­թյունն ա­մուս­նու­թյան հա­մար։ Ա­ռա­կաց գիր­քը հա­տուկ կեր­պով է անդ­րա­դառ­նում տղա­մարդ­կանց, սա­կայն միև­նույն գա­ ղա­փա­րը, ո­րը վե­րա­բե­րում է կա­նանց, ար­տա­հայտ­վում է Երգ եր­ գոց գրքում (հա­մե­մա­տե՛ք Երգ եր­գոց 4.12–15)։ Ա­նօ­րի­նա­կան սի­րո հզոր գայ­թակ­ղու­թյու­նը պետք է հա­մե­մատ­վի այդ մեղ­քի սար­սա­փե­ լի հետևանք­նե­րի հետ։ Պա­տա­հա­կան սե­ռա­կան կա­պե­րը չեն են­ թադ­րում պար­տա­վոր­վա­ծու­թյուն, այդ իսկ պատ­ճա­ռով չա­փա­զանց հե­ռու են ճշմա­րիտ մտեր­մու­թյուն լի­նե­լուց։ Վատն­վում են նյու­թա­ կան, ֆի­զի­կա­կան և հու­զա­կան պա­շար­նե­րը։ Իսկ ա­մե­նա­կարևո­րը, յու­րա­քանչ­յուր ոք պետք է պա­տաս­խան տա Աստ­ծուն իր կյան­քում կա­տա­րած ընտ­րու­թյուն­նե­րի հա­մար։ Սե­ռա­կան մտեր­մու­թյու­նը, որն Աստ­ծո մե­ծա­գույն պարգև­նե­րից է մարդ­կու­թյա­նը, բա­ցա­ռա­պես ա­մուս­նա­կան ա­ռա­վե­լու­թյուն է (Մատ­ թեոս 19.5, Ա Կորն­թա­ցիս 7.3,4, Եբ­րա­յե­ցիս 13.4)։ Ա­ռա­կաց գրքում կի­րառ­վում է սնու­ցող, ա­ռատ ջրի պատ­կերն իբրև նուրբ խորհր­դա­ նիշ այն հա­ճույ­քի և բա­վա­րար­վա­ծու­թյան, որն ա­մուս­նա­ցած զույ­գը պետք է ու­նե­նա իր հա­մա­տեղ սի­րո մեջ։ Ան­հա­վա­տար­մու­թյան դեպ­ քում, ընդ­հա­կա­ռա­կը, մար­դը քա­ղում է դա­ռը հետևանք­ներ: «­Քո ե­ րի­տա­սար­դու­թյան կին» (Ա­ռա­կաց 5.18) ար­տա­հայ­տու­թյու­նը ցույց է տա­լիս, որ նույ­նիսկ ծե­րա­նա­լով, ա­մու­սին­ներն ա­ռաջ­վա պես նվիր­ ված են ի­րար: Ա­մու­սի­նը դեռևս տար­ված է («ար­բե­ցած» [Ա­ռա­կաց 5.19]) իր կնոջ հմայ­քով։ Ըն­կած վի­ճա­կում գտնվող մար­դու սե­ռա­կան բնազդ­նե­րը կա­րող են գայ­թակ­ղել և հե­ռաց­նել սե­ռա­կա­նու­թյան աստ­վա­ծա­յին ծրագ­ րից։ Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, Աստ­ված մարդ­կու­թյա­նը տվել է նաև ա­ռողջ դա­տո­ղու­թյուն և­ ընտ­րե­լու իշ­խա­նու­թյուն։ Գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րը, ե­թե շա­րու­նա­կա­բար չճնշվեն, կա­րող են դառ­նալ ան­հաղ­թա­հա­րե­ լի։ Ա­մուս­նու­թյան շրջա­նակ­նե­րում սե­ռա­կա­նու­թյան աստ­վա­ծա­յին Դաս 5

41

ծրագ­րին հա­վա­տար­մու­թյու­նը կա­րող է կան­խել ա­նօ­րի­նա­կան սե­ ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի զար­գա­ցու­մը։ Ա­մուս­նու­թյան մեջ սե­ ռա­կա­նու­թյան աստ­վա­ծա­յին ծրագ­րին ողջ կյան­քում հա­վա­տա­րիմ մնա­լու ընտ­րու­թյու­նը ոչ միայն խո­հեմ է, այլ նաև բե­րում է ա­ռատ օրհ­նու­թյուն­ներ։ Ե­թե ճա­նա­չեիք մե­կին, ով պայ­քա­րե­լիս լի­ներ սե­ռա­կան գայ­թակ­ ղու­թյուն­նե­րի դեմ, ո­րոնք կա­րող էին կոր­ծա­նել ա­մուս­նու­թյու­նը, ի՞նչ խոր­հուրդ կա­րող էիք տալ այդ մար­դուն։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 29

Կոչ` ուղղված հայրերին Ու­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք Ա­ռա­կաց գրքում նկա­րագր­ված հայ­րե­ րի բնա­վո­րու­թյան գծե­րին, ո­րոնք կա­րող են մի ամ­բողջ կյան­քի հետևանք­ներ ու­նե­նալ ե­րե­խա­նե­րի վրա. Ա­ռա­կաց 13.22, 27.23, 24 _______________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­կաց 14.26 ___________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­կաց 15.1, 18, 16.32 _________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­կաց 15.27 ___________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­կաց 29.17 ___________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հայ­րե­րի բնա­վո­րու­թյունն ան­մի­ջա­կան ազ­դե­ցու­թյուն ու­նի ե­ րե­խա­նե­րի և­ այն ժա­ռան­գա­կա­նու­թյան վրա, ո­րը փո­խան­ցում են նրանց։ Ե­րե­խա­նե­րը նա­յում են ի­րենց հայ­րե­րին՝ փնտրե­լով ա­ջակ­ ցու­թյուն, մոտ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ, ա­ռաջ­նոր­դու­թյուն և­ օ­րի­նակ նման­վե­լու հա­մար։ Ա­ռա­կաց գիր­քը գո­վա­բա­նում է այն հայ­րե­րին, ով­քեր վստա­հե­լի մա­տա­կա­րար­ներ և­ ըն­տա­նե­կան մի­ջոց­նե­րի ի­ մաս­տուն տնտես­ներ են։ Սա­կայն «իր տու­նը քան­դում է, ով որ ա­ գա­հու­թյան մո­լի է» (Ա­ռա­կաց 15.27), այդ պատ­ճա­ռով, հայ­րը պետք է հի­շի, որ ըն­տա­նի­քը կարևոր է աշ­խա­տան­քից: Բա­րե­պաշտ հայ­ րե­րը ձգտում են լի­նել համ­բե­րա­տար և ղե­կա­վա­րել ի­րենց հույ­զե­րը։ Նրանք հաս­կա­նում են, որ ի­րենց ե­րե­խա­նե­րը կախ­ված են ի­րեն­ցից: Նրանք դաս­տիա­րա­կում են ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին, սա­կայն ու­շա­դիր են, որ­պես­զի չչա­րա­շա­հեն ի­րենց հե­ղի­նա­կու­թյու­նը: 42

Դաս 5

Ա­մե­նա­կարևո­րը՝ նվիր­յալ հայ­րը ցան­կա­նում է հետևել Աստ­ծուն, որ­պես­զի ի­րեն ղե­կա­վա­րեն Աստ­ծո սերն ու Նրա Խոս­քի ուս­մուն­քը և նա կա­րո­ղա­նա ճիշտ ճա­նա­պար­հի վրա դնել իր ե­րե­խա­նե­րին։ Ի վեր­ջո, ա­մե­նա­կարևոր բա­նը, որ հայ­րը կա­րող է ա­նել իր ե­րե­ խա­նե­րի հա­մար, նրանց մո­րը սի­րելն է։ Իր կնոջ նկատ­մամբ նրա հա­վա­տար­մու­թյունն ու շա­րու­նա­կա­կան կապ­վա­ծու­թյու­նը, կամ այս ա­մե­նի բա­ցա­կա­յու­թյու­նը ե­րե­խա­նե­րի բա­րե­կե­ցու­թյան վրա տե­սա­ նե­լի ազ­դե­ցու­թյուն են թող­նում նույ­նիսկ հա­սուն տա­րի­քում։ Ա­ռա­կաց գրքի հիմ­նա­կան թե­մա­ներն Աստ­ծո նկատ­մամբ հա­վա­ տար­մու­թյու­նը, ա­մուս­նու­թյա­նը և­ ըն­տա­նի­քին նվիր­վա­ծու­թյու­նը, ինչ­պես նաև անձ­նա­կան և հա­սա­րա­կա­կան կյան­քի ամ­բող­ջա­կա­ նու­թյունն են: Մեր հա­ջո­ղու­թյու­նը կախ­ված է մեր սրտի վի­ճա­կից։ Մեղ­քի գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րը, լի­նի դա սեքս, ծու­լու­թյուն, հարս­տու­ թյուն կամ իշ­խա­նու­թյուն, շատ գրա­վիչ են, սա­կայն ի­մաս­տուն ա­ մու­սի­նը և հայ­րը դի­մում է Աստ­ծուն օգ­նու­թյան հա­մար, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նա մշտա­պես ճիշտ ընտ­րու­թյուն կա­տա­րել։ Որ­քա­նո՞վ են այս­տեղ ար­տա­հայտ­ված բա­րո­յա­կան սկզբունք­նե­ րը կարևոր յու­րա­քանչ­յու­րի հա­մար, ան­կախ այն բա­նից, նա ե­ րե­խա­ներ ու­նի՞, թե՞ ոչ: Ինչ­պե՞ս են ձեր գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը՝ և՛ լավ, և՛ վատ, ազ­դել ու­րիշ­նե­րի, հատ­կա­պես ե­րե­խա­նե­րի վրա։ Ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է հաս­նել մեծ զգու­շա­վո­րու­թյան։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ԱՊ­ՐԻ­ԼԻ 30

Հանդիմանություն սիրով Ի՞նչ է Ա­ռա­կաց գիր­քը սո­վո­րեց­նում մեզ ե­րե­խա­յի պատ­ժի և հան­ դի­մա­նու­թյան կարևո­րու­թյան մա­սին։ Ա­ռա­կաց 10.17, 23.13, 14, 29.1, 29.15։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ծ­նող­նե­րը եր­բեմն պատ­ժում են ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին նրանց ցույց տա­լու հա­մար, թե որն է սո­ցիա­լա­պես ա­նըն­դու­նե­լի վար­քա­գի­ծը, պատ­ժում են անհ­նա­զան­դու­թյան հա­մար, և նույ­նիսկ ար­տա­հայ­ տում են ի­րենց դժգո­հու­թյու­նը: Սա­կայն ո՞րն է Աստ­ծո նպա­տա­կը Նրա ըն­տա­նի­քի պա­տա­նի ան­դամ­նե­րի կար­գա­պա­հու­թյան վե­րա­ բեր­յալ: Ա­ռա­կաց գիր­քը խրա­տը ներ­կա­յաց­նում է ա­պա­գա­յի հույ­սի հա­մա­տեքս­տում (Ա­ռա­կաց 19.18)։ Հա­վա­տաց­յալ ծնող­նե­րը գի­տեն, Դաս 5 43

որ ե­րե­խա­ներն ու­նեն մե­ղա­վոր բնույթ։ Միայն մեկ ուժ կա­րող է օգ­ նել նրանց հաղ­թա­հա­րել այն, և­ այդ ու­ժը Քրիս­տոսն է (տե՛ս Է­լեն Ուայթ, Կր­թու­թյուն, էջ 29)։ Քրիս­տոն­յա ծնող­նե­րի ա­ռա­քե­լու­թյու­նը, նե­րառ­յալ հան­դի­մա­նու­թյու­նը, ե­րե­խա­նե­րին Աստ­ծո մոտ ա­ռաջ­նոր­ դելն է։ Խնա­մե­լով նուրբ բույ­սը։ Քրիս­տո­նեա­կան հան­դի­մա­նու­թյու­նը դիտ­վում է ոչ թե որ­պես պա­տիժ, ոչ թե իշ­խա­նու­թյան դրսևո­րում, այլ որ­պես փրկա­րար ուղ­ղում։ Աստ­ծո ծրա­գիրն է, որ­պես­զի սի­րող ծնող­նե­րը, ի­մա­նա­լով մեղ­քի կոր­ծա­նա­րար ու­ժը, ի­րենց ե­րե­խա­նե­ րին ուղ­ղոր­դեն դե­պի Քրիս­տոս։ Ինչ­պես այ­գե­գործն է խնա­մում նոր տնկած ծա­ռը, այդ­պես էլ հո­գա­տար ծնող­ներն են խրա­տում ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին բա­րու­թյամբ և հաս­տատ՝ զսպե­լով և­ուղ­ղե­լով նրանց վաղ տա­րի­նե­րին, մինչև որ վրա է հաս­նում ինք­նահս­կու­մը, և­ ե­րի­ տա­սարդն սկսում է վստա­հել Աստ­ծուն և հետևել փրկու­թյան, ա­ճի և հա­սու­նու­թյան աստ­վա­ծա­յին ծրագ­րին։ Ծ­նող­նե­րի հա­մար ի՞նչ լուր կա Ա­ռա­կաց 13.24, 23.13, 14 հա­ մար­նե­րում։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մի քա­նի հա­մար­նե­րում, ո­րոնք վե­րա­բեր­վում են ե­րե­խա­նե­րի դաս­տիա­րա­կու­թյա­նը, հի­շա­տակ­վում է «գա­վա­զան» (եբ­րա­յե­րեն շե­բետ) բա­ռը։ Ծ­նող­նե­րի հա­մար նա­խա­տես­ված քրիս­տո­նեա­կան գրա­կա­նու­թյան մեջ տա­րած­ված է այն գա­ղա­փա­րը, որ գա­վա­զա­նի կի­րա­ռու­մը պետք է լի­նի ինչ­պես երկ­նա­յին Հով­վի գա­վա­զան, Ով օգ­ տա­գոր­ծում է այն հոտն ուղ­ղոր­դե­լու հա­մար (Սաղ­մոս 23.4)։ Սուրբ Գիր­քը հա­ճախ է մատ­նան­շում այն մի­ջոց­նե­րը, ո­րոնք անհ­րա­ժեշտ են մեր ե­րե­խա­նե­րին ուղ­ղե­լու հա­մար: Հար­կա­վոր է համ­բե­րու­թյամբ սո­վո­րեցնել նրանց, մշտա­պես ցույց տալ օ­րի­նակ, հա­ղոր­դակց­վել նրանց հետ և պահ­պա­նել վստա­հե­լի հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 11.18, 19)։ Ե­րե­խա­յի հա­մար կեն­սա­կա­նո­րեն կարևոր է զգալ, որ ծնող­նե­րը սի­րում են ի­րենց, միայն այդ դեպ­քում հան­դի­ մա­նու­թյու­նը կբե­րի ցան­կա­լի արդ­յունք, միա­ժա­մա­նակ կա­տա­րե­լով ուղ­ղիչ և փր­կա­րար գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ (Ա­ռա­կաց 13.24)։ Երբ հան­դի­մա­նու­թյու­նը չի ծա­ռա­յում իր նպա­տա­կին և լի­նում է չա­փա­զանց կո­պիտ ու չհաս­կաց­ված, ա­պա ինչ­պե՞ս կա­րող են ծնող­նե­րը ճիշտ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ պա­հել ի­րենց ե­րե­խա­ նե­րի հետ։ 44

Դաս 5

ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 1

Կյանքն ավելի՞ լավ է կտուրի մի անկյունում Ո՞ր դեպ­քե­րում է Ա­ռա­կաց գիր­քը դի­մում հու­մո­րին, խո­սե­ լով միա­տեղ կյան­քի տհաճ պա­հե­րի մա­սին: Ա­ռա­կաց 21.9, 19, 27.15, 16։ Ի՞նչ ազ­դե­ցու­թյուն ու­նի այս հու­մո­րը։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մի շարք հա­մար­ներ մեզ ցույց են տա­լիս, թե ինչ­պես ենք վե­րա­ բեր­վում միմ­յանց մտե­րիմ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ: Այս հա­ մար­նե­րը հեշ­տու­թյամբ և ս­րամ­տո­րեն բա­ցում են բուն էու­թյու­նը, ինչ­պես օ­րի­նակ, ա­նու­շա­դիր ըն­կե­րոջ մա­սին հա­մա­րը, ով «եր­գեր է եր­գում տրտում մար­դի ա­ռա­ջին» (Ա­ռա­կաց 25.20), և կամ այն մար­ դու մա­սին, ով վաղ ա­ռա­վոտ­յան բարձր օրհ­նու­թյուն­նե­րով արթ­ նաց­նում է քնած­նե­րին (Ա­ռա­կաց 27.14)։ Կռ­վա­րար կա­նանց մա­սին այս հա­մար­նե­րը կար­դա­ցող կա­նայք մի­գու­ցե ցան­կա­նան ո­րո­շա­կի «ա­ռակ­ներ» ա­վե­լաց­նել տղա­մարդ­կանց մա­սին։ Նրանք կա­րող են ընդ­դի­մա­նալ, որ կա­նանց մա­սին նման ա­սույթ­նե­րը խո­րաց­նում են խնդի­րը՝ թի­րա­խում պա­հե­լով միայն կա­նանց, երբ ա­մուսին­նե­րը, ով­քեր կի­սում են պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը տան մթնո­լոր­տի հա­ մար, հա­վա­սա­րա­պես ու­նակ են կռվա­րար վար­քի։ Ու­րախ սիրտն օգ­նում է։ Հու­մո­րի զգա­ցումն ըն­տա­նե­կան կյան­ քում շատ լավ բան է։ Հու­մո­րը յու­ղում է կյան­քի մե­խա­նիզ­մը՝ օգ­նե­լով նվա­զեց­նել սթրեսն ու ան­հանգս­տու­թյու­նը։ «Ու­րախ սիր­տը օգ­տա­ կար է ինչ­պես դեղ, բայց կոտ­րած սիր­տը ոս­կոր­նե­րը կչո­րաց­նի» (Ա­ռա­կաց 17.22)։ Ա­ռա­կաց գիրքն օգ­տա­գոր­ծում և­ ա­ռա­ջար­կում է իր սե­փա­կան դեղն ու մեզ թույլ է տա­լիս ծի­ծա­ղել ո­րոշ վար­քագ­ծե­ րի վրա, ո­րոնք գրգռում կամ զրկում են մեզ հանգս­տից։ Ե­թե մենք ժպտանք, մի­գու­ցե, հնա­րա­վոր է, հեշտ կլի­նի խո­սել այն սո­վո­ րույթ­նե­րի կամ վար­քագ­ծե­րի մա­սին, ո­րոնք մեզ գրգռում են: Մ­յուս կող­մից, հու­մո­րը տե­ղին չէ, երբ փոր­ձում ենք դրա օգ­նու­թյամբ խու­ սա­փել խնդիր­նե­րից, ո­րոնք պա­հան­ջում են լուրջ ու­շադ­րու­թյուն: Բարձր ջեր­մու­թյու­նը կա­րող է քրո­նիկ վա­րա­կի ախ­տա­նիշ լի­նել։ Վի­ճա­բա­նու­թյուն­նե­րը, փնթփնթո­ցը և կշ­տամ­բանք­նե­րը կա­րող են վկա­յել այն մա­սին, որ ըն­տա­նի­քի մեկ կամ մի քա­նի ան­դամ­նե­րի մեջ կա ճնշող բար­կու­թյուն, ո­րը մի­գու­ցե կապ­ված է հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­ րի մեջ խնդիր­նե­րի հետ։ Բո­ղո­քող կող­մը փոր­ձում է չե­զո­քաց­նել մյուս կող­մի ու­ժը, հսկո­ղու­թյունն ու չհա­ղոր­դակց­վե­լու ցան­կու­թյու­նը: Ե­թե Դաս 5 45

վա­րա­կը բուժ­վի, ախ­տա­նիշ­նե­րը կան­հե­տա­նան։ Ըն­տա­նիք­նե­րում խնդիր­նե­րից կամ միմ­յան­ցից խու­սա­փե­լու փո­խա­րեն, ա­մու­սին­նե­ րը՝ հաս­տատ­վե­լով Տի­րոջ նկատ­մամբ սի­րո և միմ­յանց նկատ­մամբ նվիր­վա­ծու­թյան մեջ, կկիս­վեն ի­րենց կա­րիք­նե­րով և զ­գաց­մունք­նե­ րով, կգտնեն ի­րենց բար­կու­թյան պատ­ճա­ռը և կ­հե­ռաց­նեն այն: Ին­չո՞ւ է ծի­ծաղն այդ­քան կարևոր տան հա­մար։ Ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է այն օգ­տա­գոր­ծել ի բա­րին, և­ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է ա­ղա­վա­ղել այն և­ օգ­տա­գոր­ծել ի չա­րը։ Դա­սա­րա­նում քննար­կե՛ք ձեր պա­տաս­ խան­նե­րը։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 2

Հիրավի հարուստ կին Ա­ռա­կաց գիրքն ա­վարտ­վում է ա­ռա­քի­նի կնոջ գո­վա­սան­քով։ Հստա­կեց­րե՛ք այն բնու­թագ­րերն ու ո­րա­կա­վո­րում­նե­րը, ո­րոնք գո­վա­բան­վում են։ Ա­ռա­կաց 31.10–31։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Քնա­րեր­գա­կան լեզ­վով նկա­րագր­ված կինն ա­ռանձ­նա­հա­տուկ է, ինչ­պես և­ին­քը՝ քնա­րեր­գու­թյու­նը: Ա­ռա­կաց 31.10 հա­մա­րից սկսած՝ յու­րա­քանչ­յուր հա­մար սկսվում է եբ­րա­յա­կան այ­բու­բե­նի 22 տա­ռե­ րով։ Ար­ժա­նի կնոջն ուղղ­ված այս հար­գան­քը խո­սում է այն մա­սին, որ նույ­նիսկ ամ­բողջ հրեա­կան այ­բու­բե­նը հա­զիվ է բա­վա­րա­րել, որ­ պես­զի նրան տա պատ­շաճ գովք: Ա­ռա­կաց գիր­քը խո­սում է ա­մուս­նու կամ կնոջ ճիշտ ընտ­րու­թյան կարևո­րու­թյան մա­սին, և­ այդ խոս­քերն ար­տա­ցոլ­վում է ռա­բի­նե­րի ա­սույթ­նե­րում. «Տ­ղա­մար­դու տու­նը նրա կինն է»։ «Ա­ռա­քի­նի կի­նը իր մար­դի պսակն է. բայց նրա ոս­կոր­նե­րի մեջ փտու­թյան պես է նա­ խա­տինք բե­րո­ղը» (Ա­ռա­կաց 12.4)։ Այս­տեղ, Ա­ռա­կաց գրքի վեր­ջում, ի­դեա­լա­կա­նաց­ված մեկ պատ­կե­րի մեջ ներ­կա­յաց­ված են տա­րա­տե­ սակ հմտու­թյուն­ներ. կա­րուձևը, տուն գնե­լը, գյու­ղատն­տե­սու­թյամբ զբաղ­վե­լը, տան և ֆի­նանս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­մը։ Բա­ցի այս ա­մե­նից, լավ կի­նը ջա­նա­սի­րա­բար հոգ է տա­նում իր ըն­տա­նի­քի մա­սին, որ­ տեղ Նրան սի­րում և գո­վա­բա­նում են։ Այս նրբին տա­ղանդ­նե­րը չի կա­րե­լի ակն­կա­լել բո­լոր կա­նան­ցից, և­ոչ էլ դրանք այն չա­փա­նիշն են, ո­րոն­ցով տղա­մար­դիկ պետք է չա­ փեն ի­րենց կա­նանց։ Ա­վե­լի շուտ, նկա­րագ­րե­լով այս ու­նա­կու­թյուն­ ներն ու հատ­կա­նիշ­նե­րը, Ա­ռա­կաց գիր­քը նշում է, թե դրան­ցից որն 46

Դաս 5

է ա­մե­նա­կարևորն ու հա­մընդ­հա­նու­րը ինչ­պես կա­նանց, այն­պես էլ տղա­մարդ­կանց հա­մար. հու­սա­լիու­թյուն, կա­րեկ­ցանք, պար­տա­ վոր­վա­ծու­թյուն, հա­վա­տար­մու­թյուն, բա­րու­թյուն և­աշ­խա­տա­սի­րու­ թյուն։ Հա­մա­ձայն Ա­ռա­կաց 31.30 հա­մա­րի, նման կյան­քի գաղտ­նիքն այն է, որ նա «վա­խե­նում է Տե­րից»։ Ա­ռա­կաց 31.10 հա­մա­րում «ա­ռա­քի­նի» կամ «ազ­նիվ բնա­վո­ րու­թյան տեր» բա­ռը նշա­նա­կում է «ու­ժեղ», «գոր­ծուն­յա» կամ «ծաղ­կող»։ Սաղ­մոս 62.10 հա­մա­րում այն «հարս­տու­թյուն» բա­ռի հետ ու­նի միև­նույն ար­մա­տը: Բոո­սը շնոր­հա­կա­լու­թյուն է հայտ­ նում Հռու­թին, ան­վա­նե­լով նրան «ա­ռա­քի­նի» (Հռութ 3.11)։ Ա­ռա­ կաց 31.10 հա­մա­րում օգ­տա­գործ­վում է «հարս­տու­թյուն» բա­ռը։ Ի­րա­կան հարս­տու­թյու­նը բնա­վո­րու­թյան, ազն­վու­թյան և Տի­րոջ երկ­յու­ղի մեջ է։ Սա մե­ծա­պես գե­րա­զան­ցում է թան­կա­գին քա­րե­րի ար­ժե­քին։ Ով­քե՞ր են այն ար­ժա­նա­պա­տիվ և­ա­ռա­քի­նի կա­նայք, ով­քեր ազ­ դե­ցու­թյուն են ու­նե­ցել ձեր կյան­քի վրա։ Ինչ­պե՞ս կըն­դար­ձա­կեք բա­րե­պաշտ կնոջ բնա­վո­րու­թյան գծե­րի, ա­ռա­քի­նու­թյուն­նե­րի և­ ու­նա­կու­թյուն­նե­րի ցան­կը։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 3

Հետագա ուսումնասիրության համար Պահ­պա­նե­լով սիր­տը երկն­քում։ «Քրիս­տոն­յա­նե­րը պետք է ջա­ նա­սի­րա­բար և զ­գու­շո­րեն պահ­պա­նեն ի­րենց սիր­տը։ Նրանք պետք է զար­գաց­նեն սեր խոր­հում­նե­րի նկատ­մամբ և փայ­փա­յեն նվիր­վա­ ծու­թյան հո­գին։ Շա­տե­րը կար­ծես ափ­սո­սում են այն ժա­մա­նա­կի հա­մար, որն անց են կաց­րել խոր­հում­նե­րում, Սուրբ Գր­քի ու­սում­ նա­սի­րու­թյան և­ ա­ղոթ­քի մեջ, հա­մա­րե­լով, որ այդ կերպ ծախս­ված ժա­մա­նա­կը կո­րած է։ Ես շատ կու­զե­նա­յի, որ­պես­զի դուք բո­լորդ այս ա­մե­նին նա­յեիք Աստ­ծո լույ­սի ներ­քո, քա­նի որ դրա­նից հե­տո երկ­նա­յին ար­քա­յու­թյու­նը կդառ­նար ա­ռա­ջին կարևո­րու­թյու­նը ձեր կյան­քում։ Ե­թե դուք ձեր սիր­տը պա­հեք եր­կինք­նե­րում, դա ձեզ կտա ուժ, և կ­յանք կներշն­չի ձեր բո­լոր նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րում։ Ե­թե դուք ձեր միտ­քը վար­ժեց­նեք երկ­նա­յի­նի մա­սին խոր­հում­նե­րին, ձեր բո­լոր ձգտում­նե­րը լցված կլի­նեն կյան­քով և­ ե­ռան­դով... Մենք թզուկ­ներ ենք հոգևոր ձեռք­բե­րում­նե­րում... ([Ե­փե­սա­ցիս 4.13]», Է­ լեն Ուայ­թի մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ, ՅՕԱ աստ­վա­ծաշնչ­յան մեկ­նա­ բա­նու­թյուն­ներ, հա­տոր 3, էջ 1157)։ Դաս 5 47

Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար 1. Շատ քրիս­տոն­յա­ներ գտնում են, որ ա­ջակ­ցու­թյան խմբերն օգ­ տա­կար են, երբ ի­րենք փոր­ձում են «ետ պա­հել ի­րենց սրտե­րը» գայ­թակ­ղու­թյու­նից։ Ի՞նչ կերպ է սա ա­վե­լաց­նում ա­ղոթ­քի, Աստ­ վա­ծաշն­չի ու­սում­նա­սի­րու­թյան և Սուրբ Հո­գուն ա­պա­վի­նե­լու կարևո­րու­թյու­նը։ Ո­րոշ դեպ­քե­րում, ին­չո՞ւ է մաս­նա­գի­տա­կան օգ­նու­թյուն ո­րո­նե­լը լավ գա­ղա­փար, երբ ինչ-որ մեկն իս­կա­պես պայ­քա­րում է ի­րեն դե­պի մեղ­քը հրող գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րի դեմ, և նա կար­ծես թե ան­զոր է կանգ առ­նել։ 2. Դա­սա­րա­նում բարձ­րա­ձայն կար­դա­ցե՛ք չո­րեք­շաբ­թի օր­վա վեր­ ջին հար­ցին տված ձեր պա­տաս­խա­նը և քն­նար­կեք այն։ Ինչ­պե՞ս կա­րող են ծի­ծաղն ու հու­մո­րը՝ Աստ­ծո տված մյուս շնորհ­նե­րի հետ, ա­ղա­վաղ­ված տես­քով վնաս պատ­ճա­ռել: 3. Ի տար­բե­րու­թյուն Ա­ռա­կաց 31-րդ գլ­խի, ժա­մա­նա­կա­կից մշա­ կույթն ինչ­պի­սի՞ ո­րակ­ներ է գո­վա­բա­նում կնոջ մեջ։ Մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յուրն ինչ­պե՞ս կա­րող է ցույց տալ, որ չի կի­սում նման վի­րա­վո­րա­կան վե­րա­բեր­մուն­քը: 4. Ձեր մշա­կույ­թի մեջ ըն­դուն­ված ըն­տա­նե­կան կյան­քի վե­րա­բեր­ յալ ո՞ր հա­յացք­ներն են հա­կա­սում ըն­տա­նե­կան կյան­քի աստ­վա­ ծաշնչ­յան սկզբունք­նե­րին։ Մ­յուս կող­մից, կա՞ն ո­րոշ մշա­կու­թա­յին դիր­քո­րո­շում­ներ, ո­րոնք հա­մա­պա­տաս­խա­նում են աստ­վա­ծաշնչ­ յան սկզբունք­նե­րին։ Ե­թե ա­յո, ա­պա ո­րո՞նք են դրանք և­ինչ­պե՞ս կա­րող են օգ­տա­գործ­վել մեր ըն­տա­նիք­ներն ամ­րաց­նե­լու հա­մար։

48

Դաս 5

ԴԱՍ 6 ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 4–10

ԹԱԳԱՎՈՐԱԿԱՆ ՍԻՐՈ ԵՐԳԸ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Երգ եր­գոց, Ծնն­դոց 2.7, Ա Կորն­թա­ցիս 7.3–5, Հով­հան­նես 17.3, Ա Հով­հան­նես 1.9, Հռո­մեա­ցիս 1.24–27, Գա­ղա­տա­ցիս 5.24: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Ինձ կնի­քի պես դիր սրտիդ վրա, կնի­քի պես՝ քո բա­զու­կի վրա, ո­րով­հետև մահ­վան պես զո­րա­վոր է սե­րը, դժոխ­քի պես ա­մուր է նա­խան­ձը, նրա կայ­ծե­րը բո­ցա­վառ կրա­կի կայ­ծե­րի պես են» (Երգ եր­գոց 8.6):

Կ

յ­ան­քի ա­մե­նա­մեծ փու­լե­րից մեկն ա­մուս­նու­թյունն է։ Կր­կին, ոչ բո­ լորն են ա­մուս­նա­նում, սա­կայն նրանց, ով­քեր ա­մուս­նա­նում են, ա­մուս­նու­թյու­նը բե­րում է ինչ­պես խնդիր­ներ, այն­պես էլ օրհ­նու­թյուն­ ներ։ Այս օրհ­նու­թյուն­նե­րից մե­կը սե­ռա­կան կյան­քի հրա­շա­լի օրհ­նու­ թյունն է։ Ճիշտ տե­ղում և ճիշտ ժա­մա­նա­կին այս պարգևը սի­րո ի՜նչ հզոր ար­տա­հայ­տում կա­րող է լի­նել։ Ի հա­կադ­րու­թյուն լայ­նո­րեն տա­րած­ված կար­ծի­քի, Աստ­վա­ծա­ շուն­չը չի պա­խա­րա­կում սեք­սը։ Այն դեմ է մարդ­կու­թյան կող­մից Ա­ րար­չից տրված այս հրա­շա­լի պարգևի սխալ օգ­տա­գործ­մա­նը։ Ի­րա­կա­նում Երգ եր­գո­ցը՝ Աստ­վա­ծաշն­չի ա­մե­նա­փոքր և հա­վա­ նա­բար ա­մե­նա­քիչ կար­դաց­վող գրքե­րից մե­կը, նկա­րագ­րում է ե­րի­ տա­սարդ հարս Սու­լա­մի­թի և նրա սի­րեց­յա­լի հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, ով, ըստ ա­վան­դու­թյան, հենց ին­քը՝ Սո­ղո­մոն թա­գա­վորն է։ Գիր­քը բա­ցա­հայ­տում է մարդ­կա­յին մտեր­մու­թյան ա­ռեղծ­ված­նե­րը և­ ա­ մուս­նա­կան սի­րո բերկ­րան­քը։ Թեև Երգ եր­գոց գրքին հա­ճախ են վե­րա­բեր­վել այ­լա­բա­նո­րեն՝ որ­պես Աստ­ծո և Աստ­ծո ժո­ղովր­դի կամ Քրիս­տո­սի և­ ե­կե­ղե­ցու միջև փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի խորհր­դա­ նիշ, այն նախ և­ա­ռաջ մնում է որ­պես մի պոեմ այն սի­րո մա­սին, որն առ­կա է տղա­մար­դու և կ­նոջ ա­մե­նաի­րա­կան մարդ­կա­յին փոխ­հա­ րա­բե­րու­թյուն­նե­րում։ Այս շա­բաթ կդի­տար­կենք այս հինկ­տա­կա­րան­յան գրքում նկա­ րագր­վող ա­մուս­նու­թյու­նը։ Դաս 6

49

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 5

Անտեսանելի կյանք Հետև­յալ հա­մար­նե­րի հի­ման վրա ինչ­պե՞ս կբնու­թագ­րեք Աստ­ վա­ծաշն­չի տե­սանկ­յու­նը մարդ­կա­յին մարմ­նի վե­րա­բեր­յալ։ Ծնն­դոց 2.7, Սաղ­մոս 63.1, 84.2, Ա Կորն­թա­ցիս 6.19, 20, Ա Թե­ սա­ղո­նի­կե­ցիս 5.23։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ո­րոշ կրոն­ներ հա­վա­տում են դուա­լիզ­մին, փի­լի­սո­փա­յու­թյուն, ո­ րը մարդ­կա­յին մար­մի­նը դի­տում է որ­պես խո­չըն­դոտ հոգևոր կյան­քի հա­մար։ Այ­սինքն, մար­մի­նը հա­մար­վում է վա­տը, մինչ­դեռ «հո­գին»՝ լա­վը։ Իսկ Սուրբ Գր­քում մարդ­կա­յին մար­մինն իր սե­ռա­կան բնու­ թագ­րե­րով հան­դերձ, հան­դի­սա­նում է ամ­բողջ էու­թյան ան­քակ­տե­լի մա­սը: Կ­յան­քը «մար­մին» և «հո­գի» է (տե՛ս Ծնն­դոց 2.7)։ Սաղ­մո­ սեր­գուն ի­րեն ամ­բող­ջու­թյամբ նվի­րում է Տի­րո­ջը երկր­պա­գե­լուն (Սաղ­մոս 63.1, 84.2)։ Մարդն ամ­բող­ջու­թյամբ պետք է սրբա­գործ­վի, ա­ռանձ­նաց­վի այն սուրբ նպա­տա­կի հա­մար, որն Աստ­ված նա­խա­ տե­սել էր։ Երգ եր­գոց գրքում մարդ­կա­յին մարմ­նի վե­րա­բեր­յալ դրա­կան տե­սանկ­յուն է դի­տարկ­վում սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի հա­ մա­տեքս­տում։ Ինչ­պե՞ս են այս հա­մար­նե­րը բա­ցա­հայ­տում այդ դիր­քո­րո­շու­մը։ Երգ եր­գոց 1.2, 13, 2.6, 5.10–16, 7.1–9։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Սուրբ Գիրքն այս հա­մար­նե­րում հիաց­մունք է ար­տա­հայ­տում մարդ­կա­յին մարմ­նի նկատ­մամբ։ Ա­մուս­նա­կան սի­րո ֆի­զի­կա­կան դրսևո­րում­նե­րը չպետք է շփոթ­մունք ա­ռա­ջաց­նեն։ Նրանց մի­ջո­ցով բա­ցա­հայտ դրսևոր­վում է մարդ­կա­յին զգաց­մունք­նե­րի ողջ լու­սա­ պատ­կե­րը: Շատ մշա­կույթ­նե­րում գո­յու­թյուն ու­նեն սե­ռա­կան ու­ժեղ ար­գելք­ ներ։ Հա­ճախ ա­մուս­նա­ցած զույ­գե­րի հա­մար դժվար է լի­նում Ճիշտ քննար­կել ի­րենց ին­տիմ կյան­քի հար­ցե­րը: Նույն կերպ, ե­րե­խա­նե­ րը հա­ճախ զրկված են սե­ռա­կա­նու­թյան մա­սին ի­մա­նա­լու հնա­րա­ վո­րու­թյու­նից քրիս­տո­նեա­կան տան պայ­ման­նե­րում, որ­տեղ ճիշտ ին­ֆոր­մա­ցիան միաց­ված է աստ­վա­ծաշնչ­յան ար­ժեք­նե­րի հետ։ 50

Դաս 6

Աստ­վա­ծա­շուն­չը՝ բա­ցա­հայտ խո­սե­լով ին­տիմ կյան­քի մա­սին, Աստ­ ծո ժո­ղովր­դին կոչ է ա­նում կյան­քի այս կարևոր կող­մին վե­րա­բեր­վել ա­ռանց շփոթ­մուն­քի՝ ըն­դու­նե­լով այն հար­գան­քով և­ար­ժա­նա­պատ­ վու­թյամբ՝ որ­պես Ա­րար­չի հրա­շա­լի պարգև: Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք պաշտ­պան­վել մշա­կու­թա­յին նա­խա­պա­շար­ մունք­նե­րից, ո­րոնք սե­ռա­կա­նու­թյու­նը ի­ջեց­նում են կեն­դա­նա­ կան նվաստ կրքե­րի աս­տի­ճա­նի, ո­րոնց մա­սին չի կա­րե­լի խո­սել ա­ռանց ա­մո­թի: Ինչ­պե՞ս է Աստ­վա­ծա­շուն­չը մեզ ցույց տա­լիս նման վե­րա­բեր­մուն­քի սխալ լի­նե­լը։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 6

Սիրո երգը Նկա­րագ­րե՛ք Երգ եր­գոց գրքում ներ­կա­յաց­ված սի­րո տար­բեր տե­սանկ­յուն­նե­րը։ Երգ եր­գոց 1.2, 13, 2.10–13, 16, 3.11, 4.1–7, 5.16, 6.6, 7.1–9, 8.6, 7։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Երգ եր­գո­ցը ցույց է տա­լիս, թե ինչ­պես են ըն­կեր­նե­րը միա­սին ժա­մա­նակ անց­կաց­նում, ա­զատ հա­ղոր­դակց­վում և հոգ տա­նում միմ­յանց նկատ­մամբ։ Այս գրքում եր­կու լավ ըն­կեր­ներ դառ­նում են ա­մուս­նա­կան զույգ։ Կի­նը հայ­տա­րա­րում է. «Ա­հա իմ ըն­կե­րը» (Երգ եր­գոց 5.16)։ Ըն­կեր բառն ար­տա­հայ­տում է բա­րե­կա­մու­թյուն և հա­ ղոր­դակ­ցու­թյուն ա­ռանց սե­ռա­կան կա­պի են­թա­տեքս­տի։ Եր­ջա­նիկ է այն ա­մու­սի­նը կամ կի­նը, ում կո­ղա­կի­ցը թան­կա­գին ըն­կեր է։ Ողջ պոե­մի ըն­թաց­քում ին­տիմ հա­ճո­յա­խո­սու­թյուն­ներն ու սի­րա­ յին ժես­տե­րը բա­ցա­հայ­տում են ու­ժեղ ձգո­ղա­կա­նու­թյու­նը, ֆի­զի­կա­ կան և զ­գաց­մուն­քա­յին վա­յել­քը, ո­րը տղա­մարդն ու կի­նը գտնում են միմ­յանց մեջ։ Ռո­ման­տիկ սի­րո բնա­կան մտեր­մու­թյու­նը Ա­րար­ չի պարգևն է, որն օգ­նում է տղա­մար­դուն և կ­նոջն ա­վե­լի կապ­վել միմ­յանց հետ ա­մուս­նու­թյան մեջ։ Քա­նի որ ա­մու­սին­նե­րը բաց են ի­ րենց սրտե­րում աստ­վա­ծա­յին սի­րո գոր­ծու­նեու­թյան հա­մար, նրանց մարդ­կա­յին սե­րը դառ­նում է «նուրբ և մա­քուր, վեհ և­ ազ­նիվ» (Է­լեն Ուայթ, Ադ­վեն­տիս­տա­կան ըն­տա­նիք, էջ 99)։ Այս հա­մար­ներն ար­տա­հայ­տում են նաև սի­րո մա­սին ա­մե­նավ­ սեմ մտքե­րը։ Սա­կայն, ճշմա­րիտ սե­րը բնա­կան չէ մարդ­կա­յին սրտի հա­մար, այն Սուրբ Հո­գու պարգևն է (Հռո­մեա­ցիս 5.5)։ Այս­պի­սի Դաս 6

51

սերն ա­մուս­նուն և կ­նո­ջը կա­պում է ա­մուր միու­թյան մեջ։ Նվի­րա­կան սերն անհ­րա­ժեշտ է ծնող-ե­րե­խա հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում, որ­պես­ զի ա­ռա­ջաց­նի վստա­հու­թյան զգաց­մունք ե­րի­տա­սարդ սե­րուն­դի մեջ։ Դա այն ինք­նա­զոհ սերն է, ո­րը հա­վա­տաց­յալ­նե­րին միա­վո­րում է Քրիս­տո­սի մարմ­նում։ Երգ եր­գոց գիր­քը կոչ է ա­նում մեզ այս սե­րը դարձ­նել շար­ժիչ ուժ մեր կո­ղակ­ցի հետ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում։ Ինչ­պե՞ս է նկա­րագր­ված մտեր­մու­թյան տա­րա­տե­սա­կու­թյու­նը յու­րո­վի ար­տա­ցո­լում այն մտեր­մու­թյու­նը, ո­րը մենք կա­րող ենք ու­նե­նալ Աստ­ծո հետ։ Ո­րո՞նք են այն զու­գա­հեռ­նե­րը, որ կա­րե­լի է տա­նել (օ­րի­նակ, ժա­մա­նակ անց­կաց­նե­լը, մեզ լիո­վին նվի­րա­բե­ րե­լը և­այլն)։ Ու­րիշ ի՞նչ զու­գա­հեռ­ներ կան։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 7

Սերը որպես գիտություն Երգ եր­գոց գրքում շա­տերն են տես­նում Ե­դե­մի նմա­նու­թյու­նը: Թեև նկա­րագր­վող զույգն Ա­դամն ու Ե­վան չեն, պոե­մը հի­շեց­նում է ա­ռա­ջին այ­գին։ Նուրբ փո­խա­բե­րու­թյուն­նե­րի և խորհր­դա­նի­շե­ րի օգ­նու­թյամբ, նկա­րագր­վում է Աստ­ծո ծրա­գի­րը, ո­րի հա­մա­ձայն ա­մու­սի­նը և կի­նը կան­խան­շա­նակ­ված են լի­նե­լու «­Մեկ մար­մին» (Ծննդոց 2.24, 25)։ Ինչ­պե՞ս է Երգ եր­գո­ցը ներ­կա­յաց­նում փո­խա­դարձ հա­մակ­րան­քի սկզբունք­ներն ա­մուս­նա­կան զույ­գի ին­տիմ կյան­քում։ Տես Երգ եր­գոց 4.7–5.1։ Ինչ­պե՞ս է այս սկզբուն­քի նկա­րագ­րու­թյունն օգ­ տա­գործ­վում Պո­ղո­սի խրատ­նե­րի մեջ Ա Կորն­թա­ցիս 7.3–5 հա­ մար­նե­րում։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Սո­ղո­մո­նը հրա­վի­րում է Սու­լա­մի­թին. «Ա­րի ինձ հետ» (Երգ եր­գոց 4.8)։ Նրա հար­սը ար­ձա­գան­քում է։ Ա­վե­լի ուշ նա է հրա­վի­րում նրան. «­Թող իմ սի­րե­կանն իր պար­տե­զը գա» (Երգ եր­գոց 4.16)։ Նա նույն­ պես պա­տաս­խա­նում է (Երգ եր­գոց 5.1)։ Այս­պի­սով, Սուրբ Գիր­քը ցույց է տա­լիս, որ այս­պի­սի ին­տիմ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում տեղ չկա հար­կադ­րան­քի կամ մա­նի­պուլ­յա­ցիա­յի հա­մար։ Եր­կուսն էլ ա­զատ և սի­րով մտնում են այդ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մեջ: «Իմ այ­գին»՝ «նրա այ­գին» է։ 52

Դաս 6

«­Սո­ղո­մոն» և «­Սու­լա­միթ» ա­նուն­ներն ի­րենց մեջ նե­րա­ռում են հրեա­կան շա­լոմ բա­ռի ար­մա­տը, ո­րը նշա­նա­կում է «խա­ղա­ղու­թյուն» կամ «ամ­բող­ջու­թյուն»։ Նրանց հիաց­մուն­քը փո­խա­դարձ է (Երգ եր­ գոց 4.1–5, 5.10–16)։ Նրանց փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի հա­վա­սա­ րակշ­ռու­թյու­նը երևում է նույ­նիսկ բա­նաս­տեղ­ծա­կան ո­ճում, որ­տեղ ա­մու­սին­նե­րի պա­տաս­խան­նե­րը հա­ջոր­դում են ի­րար: Ա­մուս­նա­կան ուխ­տը՝ «Իմ սի­րե­կանն իմն է, և­ես՝ նրա­նը» (Երգ եր­գոց 2.16), հի­շեց­ նում է Ե­դե­մի լե­զուն. «­Սա հի­մա ոսկր է իմ ոսկ­րի­ցը և մար­մին է իմ մարմ­նի­ց» (Ծնն­դոց 2.23)։ Ինչ­պե՞ս է ա­մուս­նա­կան կա­պի նկա­րագ­րու­թյու­նը որ­պես «գի­ տու­թյուն» հարս­տաց­նում Աստ­ծո հետ ու­նե­ցած մեր հա­րա­բե­ րու­թյուն­նե­րի ըմբռ­նո­ղու­թյու­նը։ Ծնն­դոց 4.1, 25, Ա Թա­գա­վո­րաց 1.19, Ղու­կաս 1.34, Հով­հան­նես 17.3, Ա Կորն­թա­ցիս 8.3։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­մուս­նու և կ­նոջ ին­տիմ միու­թյան հա­մար Աստ­վա­ծա­շունչն օգ­ տա­գոր­ծում է գի­տե­նալ բա­ռը։ Այս «գի­տե­նա­լու» պրո­ցե­սի մեջ ա­մու­սին­նե­րը միմ­յանց առջև բա­ցում են ա­մե­նան­վի­րա­կան գաղտ­ նիք­նե­րը։ Ոչ միայն եր­կու մար­մին­նե­րը, այլ նաև եր­կու սրտերն են միա­վոր­վում «մեկ մարմ­նում»։ Գի­տե­նալ բա­ռը նաև նկա­րագ­րում է Աստ­ծո և մարդ­կանց միջև փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը։ Խո­րա­թա­ փանց քրիս­տոն­յա­յի հա­մար ա­մու­սին­նե­րի մտե­րիմ հա­րա­բե­րու­ թյուն­նե­րը, ո­րոնց բնո­րոշ են միմ­յանց նկատ­մամբ նվիր­վա­ծու­թյունն ու ան­վերջ բերկ­րան­քը, օգ­նում են խոր հաս­կա­նալ ա­մե­նա­վեհ և սուրբ գաղտ­նի­քը՝ Քրիս­տո­սի և­ե­կե­ղե­ցու կա­պը: ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 8

Սերը ճիշտ ժամանակին Կար­դա­ցե՛ք Երգ եր­գոց 4.8–5.1 հա­մար­նե­րը։ Երգ եր­գոց 4.16 և 5.1 հա­մար­նե­րը կազ­մում են այս գրքի ա­ռանց­ քը և նկա­րագ­րում են, այս­պես ա­սած, դրա հան­գու­ցա­լու­ծու­մը, քա­նի որ ա­մուս­նու­թյու­նը Սո­ղո­մո­նի և Սու­լա­մի­թի միջև տե­ղի է ու­նե­նում։ Ին­չի՞ մա­սին է Սո­ղո­մո­նը խո­սում հետև­յալ հա­մար­նե­րում։ Երգ եր­գոց 4.12, 16, 5.1, 8.8–10։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Դաս 6 53

Երգ եր­գո­ցում մենք գտնում ենք Սուրբ Գր­քի ա­մե­նա­հա­մո­զիչ ա­ պա­ցույց­նե­րից մե­կը, որ հա­մա­ձայն Աստ­ծո ծրագ­րի, մար­դիկ մինչ ա­մուս­նու­թյու­նը չպետք է մտնեն սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մեջ։ Դրա մա­սին խոս­վում է Սու­լա­մի­թի ման­կու­թյան նկա­րագ­րու­ թյան մեջ, որ­տեղ նրա եղ­բայր­նե­րը հարց են տա­լիս, թե արդ­յոք նա «պա­րի՞սպ» է լի­նե­լու, թե՞ «դուռ» (Երգ եր­գոց 8.8, 9)։ Օգ­տա­գոր­ծե­ լով այ­լա­բա­նա­կան լե­զուն, նրանք պար­զա­բա­նում են, թե արդ­յոք նա ան­բիծ կմնա՞ մինչ ա­մուս­նու­թյու­նը (պա­րիսպ), թե՞ ան­կա­նոն սե­ռա­ կան կյանք կվա­րի (դուռ)։ Հա­սուն կին լի­նե­լով՝ նա հաս­տա­տում է, որ պահ­պա­նել է իր կու­սու­թյու­նը և մաք­րու­թյամբ գա­լիս է իր ա­մուս­նու մոտ. «Ես պա­րիսպ եմ» (Երգ եր­գոց 8.10)։ Սո­ղո­մո­նը հաս­տա­տում է, որ մինչ ի­րենց ա­մուս­նա­կան ա­ռա­ջին գի­շե­րը, Սու­լա­մի­թը պահ­ պա­նել է իր կու­սու­թյու­նը, ան­վա­նե­լով նրան «փակ­ված այ­գի... փակ­ ված ակն, կնքված աղբ­յուր» (Երգ եր­գոց 4.12)։ Ել­նե­լով Իր սե­փա­կան փոր­ձից, Սու­լա­միթն իր ըն­կե­րու­հի­նե­րին կոչ է ա­նում զգու­շու­թյան՝ սի­րո և­ա­մուս­նու­թյան հար­ցե­րում: Երգ եր­գոց գրքում Սու­լա­մի­թը ե­ րեք ան­գամ դի­մում է «Ե­րու­սա­ղե­մի դուստ­րե­րին», հա­մո­զե­լով նրանց ի­րենց մեջ չարթ­նաց­նել սի­րո ու­ժեղ կրքե­րը մինչ հա­մա­պա­տաս­խան պա­հը (Երգ եր­գոց 2.7, 3.5, 8.4), այ­սինքն. մինչև նրանք էլ իր նման չմտնեն ա­մուս­նա­կան կա­պի մեջ։ Պոե­մում երկ­րորդ ան­գամ սի­րեց­յա­լը հրա­վի­րում է իր հար­սին գնալ իր հետ (Երգ եր­գոց 2.10, 4.8)։ Նախ­քան ա­մուս­նու­թյու­նը նա չէր կա­րող ըն­դու­նել նրա հրա­վե­րը: Բայց հի­մա նա հրա­վի­րում է իր սի­րեց­յա­լին իր այ­գին (Երգ եր­գոց 4.16), և սի­րեց­յալն ու­րա­խու­թյամբ ըն­դու­նում է հրա­վե­րը (Երգ եր­գոց 5.1)։ Նրան գրա­վել է ոչ միայն նրա գե­ղեց­կու­թյու­նը. Սու­լա­մի­թը գե­րել է նրա սիր­տը (Երգ եր­գոց 4.9), նրա քնքշանք­նե­րը գի­նուց լավն են (Երգ եր­գոց 4.10) և նա եր­ջա­ նիկ է, որ կի­նը պատ­կա­նում է ի­րեն ընդ­միշտ. «­Փակ­ված այ­գի է իմ քույր հար­սը, փակ­ված ակն է, կնքված աղբ­յուր է» (Երգ եր­գոց 4.12)։ Այս կա­տար­յալ կնոջ հետ իր միու­թյան մեջ ա­մու­սինն ի­րեն այն­պես է զգում, ա­սես հա­սել է խոս­տաց­ված երկ­րին. «­Մեղ­րա­խո­րիսխ է կա­ թում շրթունք­նե­րիցդ, ով հարս, մեղր ու կաթ կա լեզ­վիդ տակ» (Երգ եր­գոց 4.11)։ Ի՞նչ բա­րի լուր կա այն մարդ­կանց հա­մար, ով­քեր ափ­սո­սում են ի­րենց սխալ ո­րո­շում­նե­րի հա­մար, ո­րոնք վե­րա­բեր­վում են ի­ րենց ին­տիմ զգաց­մունք­նե­րին։ Ա Հով­հան­նես 1.9, հա­մե­մա­տե՛ք Սաղ­մոս 103.12, Ե­սա­յիա 55.7, Հով­հան­նես 8.11 հա­մար­նե­րի հետ։ 54

Դաս 6

ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 9

Պահպանելով Արարչի պարգևը Աստ­ված մարդ­կու­թյա­նը բա­ժա­նել է տղա­մարդ­կանց և կա­նանց ո­րո­շա­կի նպա­տա­կով (Ծնն­դոց 1.26–28)։ Այն դեպ­քում, երբ յու­րա­ քանչ­յուր մարդ կրում է Աստ­ծո պատ­կե­րը, հա­կա­ռակ սե­ռե­րի միա­ վո­րումն ա­մուս­նա­կան «մեկ մարմ­նում» յու­րա­հա­տուկ կեր­պով ար­տա­ցո­լում է Աստ­վա­ծու­թյան միու­թյու­նը։ Տ­ղա­մար­դու և կ­նոջ միու­թյու­նը նաև ա­պա­հո­վում է նոր կյան­քի ծնուն­դը, որն աստ­վա­ ծա­յին պատ­կե­րի յու­րա­հա­տուկ մարդ­կա­յին ար­տա­հայ­տու­թյունն է։ Ի՞նչ դիր­քո­րո­շում ու­նի Աստ­վա­ծա­շունչն այն սե­ռա­կան փոր­ձա­ ռու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ, ո­րոնք հա­մա­հունչ չեն Աստ­վա­ծա­յին ծրագ­րին։ Ղև­տա­ցոց 20.7–21, Հռո­մեա­ցիս 1.24–27, Ա Կորն­թա­ ցիս 6.9–20։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Սուրբ Գիր­քը հա­վա­նու­թյուն չի տա­լիս այն ա­մե­նին, ին­չը փո­փո­ խում կամ քայ­քա­յում է Աստ­ծո պատ­կե­րը մար­դու մեջ։ Ար­գե­լե­լով ո­րո­շա­կի սե­ռա­կան փոր­ձա­ռու­թյուն­ներ, Աստ­ված Իր ժո­ղովր­դին սո­ վո­րեց­նում է սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ճշմա­րիտ նպա­տա­կը։ Երբ մարդ­կա­յին փոր­ձը հա­կադր­վում է Աստ­ծո կա­նոն­նե­րին, հո­գին դա­տա­պարտ­վում է մեղ­քի հա­մար։ Ի՞նչ ղե­կա­վա­րու­թյուն է տրված քրիս­տոն­յա հա­վա­տաց­յալ­նե­րին՝ ըն­կած աշ­խար­հում սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ար­տա­ հայտ­ման հար­ցում: Հռո­մեա­ցիս 8.1–14, Ա Կորն­թա­ցիս 6.15–20, Բ Կորն­թա­ցիս 10.5, Գա­ղա­տա­ցիս 5.24, Կո­ղո­սա­ցիս 3.3–10, Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 5.23, 24։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հա­վա­տաց­յալ­ներն սպա­սում են Քրիս­տո­սի գա­լուս­տով մեղ­քի հետևանք­նե­րից ա­զատ­վե­լուն։ Նրանք սպա­սում են հա­վա­տով, հա­ մա­րե­լով ի­րենց մե­ռած մեղ­քի հա­մար՝ խա­չի վրա Քրիս­տո­սի մահ­վան մի­ջո­ցով, և կեն­դա­նի Նրա­նում՝ Նրա հա­րու­թյան մի­ջո­ցով։ Ան­դա­դար ա­ղոթ­քով, արթ­նու­թյամբ և Հո­գու զո­րու­թյամբ, նրանք ի­րենց մե­ղա­ վոր բնու­թյու­նը հա­մա­րում են խաչ­ված և ձգ­տում են ա­մեն ին­չում հնա­զանդ­վել Քրիս­տո­սին: Նրանք ըն­դու­նում են, որ ի­րենց մար­մին­ ներն ու սե­ռա­կա­նու­թյու­նը պատ­կա­նում են Աստ­ծուն, և դ­րանք օգ­ տա­գոր­ծում են հա­մա­ձայն աստ­վա­ծա­յին ծրագ­րի։ Դաս 6 55

Աստ­ված նե­րում է նրանց, ով­քեր ա­պաշ­խա­րում են (Ա Հով­հան­ նես 1.9)։ Ա­վե­տա­րա­նը թույլ է տա­լիս անց­յա­լում այ­լա­սեր­ված կյանք վա­րած մարդ­կանց միա­նալ հա­վա­տաց­յալ­նե­րի հա­մայն­քին։ Մեղքն այն­քան է ա­ղա­վա­ղել սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, որ ո­րոշ մար­ դիկ, հնա­րա­վոր է, եր­բեք չհաս­նեն լիար­ժեք բուժ­ման այս ո­լոր­տում: Ո­մանք կա­րող են նա­խընտ­րել ա­մու­րի կյան­քը՝ Աստ­ծո Խոս­քով ար­ գել­ված սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րից։ Մենք՝ որ­պես ե­կե­ղե­ցի, ինչ­պե՞ս պետք է վե­րա­բեր­վենք, օ­րի­նակ, հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րին։ Ինչ­պե՞ս պետք է նրանց սե­փա­կան դիր­քո­ րո­շումն ի­րենց սե­ռա­կան կողմ­նո­րոշ­ման վե­րա­բեր­յալ ազ­դի մեր պա­տաս­խա­նի վրա։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 10

Հետագա ուսումնասիրության համար «Քրիս­տոսն օրհ­նել է ա­մուս­նու­թյու­նը, և­ այն պետք է հա­մա­րել սուրբ հաս­տա­տու­թյուն։ Ճշ­մա­րիտ կրո­նը չպետք է Տի­րոջ ծրագ­րե­ րին հա­կա­ռակ աշ­խա­տի։ Աստ­ված նա­խա­սահ­մա­նել է, որ տղա­մար­ դը և կի­նը միա­վոր­վեն սուրբ ա­մուս­նա­կան կյան­քում՝ կա­ռու­ցե­լու մի ըն­տա­նիք՝ պատ­վով պսակ­ված, ո­րը կդառ­նա երկ­նա­յին ըն­տա­նի­քի խորհր­դա­նի­շը։ Եվ Իր հա­սա­րա­կա­կան ծա­ռա­յու­թյան սկզբում Քրիս­ տո­սը տվեց Իր վճռա­կան հա­վա­նու­թյունն այն հաս­տա­տու­թյա­նը, ո­րը վա­վե­րաց­վել էր դեռևս Ե­դե­մում։ Ուս­տիև, Նա հայ­տա­րա­րեց բո­ լո­րին, որ չի մեր­ժի և ներ­կա կգտնվի ա­մուս­նա­կան հան­դի­սու­թյուն­ նե­րին, և­ որ ա­մուս­նու­թյու­նը, երբ տե­ղի է ու­նե­նում մաք­րու­թյամբ և սր­բու­թյամբ, ճշմար­տու­թյամբ և­ ար­դա­րա­ցիու­թյամբ, մարդ­կա­յին ցե­ղին երբևէ տրված ա­մե­նա­մեծ օրհ­նու­թյուն­նե­րից մեկն է» (Է­լեն Ուայթ, Աստ­ծո դուստ­րեր, էջ 180, 181)։ Ինչ­պես Երգ եր­գոց գիրքն է ցույց տա­լիս, սե­ռա­կան սե­րը կա­րող է լի­նել հրա­շա­լի պարգև ա­մուս­նու­թյան մեջ։ Սա­կայն ա­մուր հա­րա­ բե­րու­թյուն­նե­րը չեն կա­րող հիմն­ված լի­նել բա­ցա­ռա­պես ար­տա­քին գե­ղեց­կու­թյան և ֆի­զի­կա­կան հա­ճույք­նե­րի վրա։ Մեր մար­մին­նե­րը ծե­րա­նում և մաշ­վում են, և­ ոչ մի սննդա­կարգ, ֆի­զի­կա­կան վար­ ժու­թյուն­ներ կամ պլաս­տիկ վի­րա­բու­ժու­թյուն չեն կա­րող մեզ օգ­նել հա­վերժ ե­րի­տա­սարդ մնալ։ Սո­ղո­մո­նի և Սու­լա­մի­թի ա­մուս­նու­թյու­նը նվիր­ված հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ է ամ­բողջ կյան­քի հա­մար։ Սի­րա­հար­ նե­րը ե­րեք ան­գամ հաս­տա­տում են, որ պատ­կա­նում են միմ­յանց (Երգ եր­գոց 2.16, 6.3, 7.10)։ Ա­ռա­ջին ան­գա­մը դա փո­խա­դարձ պատ­ 56

Դաս 6

կա­նե­լիու­թյան ըն­դու­նումն է (հա­մե­մա­տե՛ք Ե­փե­սա­ցիս 5.21, 33)։ Երկ­րորդ ան­գամ Սու­լա­մի­թը խախ­տում է կար­գը և ցույց է տա­լիս իր հնա­զան­դու­թյունն ա­մուս­նուն (նաև Ե­փե­սա­ցիս 5.22, 23)։ Եր­րորդ ան­գամ Սո­ղո­մոնն ար­տա­հայ­տում է կնոջ նկատ­մամբ իր սերն ու հա­ կու­մը (Ե­փե­սա­ցիս 5.24–32)։ Ոչ մի տե­սա­կի ջուր ի զո­րու չէ հանգց­նել նման սե­րը (Երգ եր­գոց 8.7), այն նման է կնի­քի, ո­րը չի կա­րող կոտր­ վել (Երգ եր­գոց 8.6)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Սո­ղո­մո­նի կող­մից Իր գե­ղե­ցիկ կնոջ նկա­րագ­րու­թյունն (Երգ եր­ գոց 4.1–5, 6.8 և 7.1–9) ինչ­պե՞ս է հա­մե­մատ­վում Ա­դա­մի ար­ձա­ գան­քի հետ, երբ նա ա­ռա­ջին ան­գամ տե­սավ Ե­վա­յին (Ծնն­դոց 2.23)։ Ա­պա ինչ­պե՞ս պետք է ա­մու­սին­նե­րը վե­րա­բեր­վեն ի­րենց սե­փա­կան կա­նանց (Ե­փե­սա­ցիս 5.28, 29)։ 2. Երգ եր­գոց գրքում առ­կա է Աստ­ծո և Իր ժո­ղովր­դի, Հի­սու­սի և­ ե­ կե­ղե­ցու միջև գո­յու­թյուն ու­նե­ցող հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի այ­լա­բա­ նու­թյուն: Թեև այ­լա­բա­նա­կան մեկ­նա­բա­նու­թյու­նը պա­հան­ջում է զգու­շա­վո­րու­թյուն, ո՞ր ո­լորտ­նե­րում Սո­ղո­մո­նի և Սու­լա­մի­թի հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը կա­րե­լի է հա­մե­մա­տել Աստ­ծո հետ մեր հա­ րա­բե­րու­թյուն­նե­րի հետ: Հա­մե­մա­տե՛ք նաև Ե­սա­յիա 54.4, 5, Ե­րե­ միա 3.14, Բ Կորն­թա­ցիս 11.2։ 3. Կար­դա­ցե՛ք Ա­ռա­կաց 31.26, Երգ եր­գոց 5.16 և Ա­ռա­կաց 25.11 հա­մար­նե­րը։ Ի՞նչ ազ­դե­ցու­թյուն են թող­նում մեր բա­ռե­րը: Արդ­ յոք ո­գեշն­չո՞ւմ ենք մեր կե­սին հոգևոր ա­ճի հա­մար, թե՞ օ­ժան­դա­ կում ենք նրա անկ­մա­նը, թու­լաց­նո՞ւմ, թե՞ ամ­րապն­դում ենք մեր ա­մուս­նու­թյու­նը: Օգ­տա­գոր­ծեք հետև­յալ հա­մար­նե­րը լրա­ցու­ցիչ նկա­րագ­րու­թյուն­նե­րի հա­մար. Հա­կո­բոս 1.26, 3.5–11։

Դաս 6 57

ԴԱՍ 7 ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 11–17

ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ՄԻԱՍՆՈՒԹՅԱՆ ԳԱՂՏՆԻՔՆԵՐԸ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ծնն­դոց 33.12–14, Հռութ 1.16–18, Հով­հան­նես 17.21–26, Գա­ղա­տա­ցիս 3.28, Ե­փե­սա­ցիս 2.11–22, 5.21–6.9: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Որ ա­մեն­քը մեկ լի­նեն, ինչ­պես Դու, Հայր, Ին­ձա­նում, և Ես Քե­զա­նում, որ նրանք էլ Մե­զա­նում մեկ լի­նեն, որ աշ­խարհ­ քը հա­վա­տա, թե Դու ու­ղար­կե­ցիր Ինձ» (Հով­հան­նես 17.21):

Տ

ար­բեր մարդ­կանց հա­մար ըն­տա­նե­կան կյանքն ի­րե­նից կյան­քի տար­բեր փու­լեր է ներ­կա­յաց­նում։ Մոր և հոր հա­մար ե­րե­խա­յի մուտքն ի­րենց կյանք ներ­կա­յաց­նում է մե­ծա­գույն փո­փո­խու­թյուն, մի փո­փո­խու­թյուն, ո­րը ձգվե­լու է մինչև կյան­քի վերջ։ Իսկ ե­րե­խա­յի հա­ մար, ի­հար­կե, ան­գո­յու­թյու­նից՝ գո­յու­թյունն իս­կա­պես կարևոր փո­ փո­խու­թյուն է։ Հե­տո ե­րե­խա­նե­րը ևս­ անց­նում են կյան­քի տար­բեր փու­լե­րով, թող­նում են հայ­րա­կան տու­նը և­ ու­նե­նում են ի­րենց ե­րե­ խա­նե­րին։ Մենք բո­լորս՝ և ե­րե­խա­նե­րը, և ծ­նող­նե­րը, պայ­քա­րում ենք ըն­ կած մե­ղա­վոր բնույ­թի դեմ, ո­րը դժվա­րեց­նում է ըն­տա­նե­կան կյան­քի միա­բա­նու­թյու­նը։ Ա­յո, խա­չին գամ­ված Հի­սուս Քրիս­տո­սի մարմ­նում ողջ մարդ­կու­ թյու­նը հաշտ­վեց Աստ­ծո, և միմ­յանց հետ (Ե­փե­սա­ցիս 2.13–16, Կո­ղո­ սա­ցիս 1.21–23), սա­կայն ա­ռօր­յա գործ­նա­կան կյան­քում մենք պետք է դի­մենք Քրիս­տո­սի շնոր­հին, ո­րը կա­րող է ըն­տա­նե­կան միա­բա­ նու­թյու­նը դարձ­նել ի­րա­կան բո­լոր նրանց հա­մար, ով­քեր հա­վա­տով ձգտում են դրան։ Սա կա­րող է դառ­նալ մեր ա­մե­նօր­յա փոր­ձա­ռու­ թյու­նը Քրիս­տո­սի շնոր­հի մի­ջո­ցով։

58

Դաս 7

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 12

Քրիստոսը՝ կենտրոնն է Ի՞նչ պատ­կեր­ներ է օգ­տա­գոր­ծում Պո­ղո­սը, որ­պես­զի նկա­րագ­ րի այն նոր միա­բա­նու­թյու­նը Քրիս­տո­սում, ո­րը գո­յու­թյուն ու­նի մարդ­կանց մեջ։ Ինչ­պե՞ս Քրիս­տոսն «Ի­րե­նով եր­կու­սին մեկ մարդ ստեղ­ծեց» Ե­փե­սա­ցիս 2.11–22, տե՛ս նաև Գա­ղա­տա­ցիս 3.28։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Քրիս­տո­սի խա­չը հե­ռաց­նում է մարդ­կանց ի­րա­րից բա­ժա­նող պատ­նեշ­նե­րը։ Հրեա­կան տա­ճա­րում պա­տե­րը բա­ժա­նում էին հա­վա­տաց­յալ­նե­րին՝ տղա­մարդ­կանց՝ կա­նան­ցից, հրեա­նե­րին՝ հե­թա­նոս­նե­րից։ Նկա­րագ­րե­լով հրեա­նե­րի և հե­թա­նոս­նե­րի միա­բա­ նու­թյու­նը Քրիս­տո­սում, Պո­ղոսն օգ­տա­գոր­ծում է բա­ռեր, ո­րոնք հա­ վա­սա­րա­պես վե­րա­բեր­վում են ազ­գա­յին, սո­ցիա­լա­կան կամ սե­ռե­րի միջև ցան­կա­ցած բա­ժա­նում­նե­րին։ «Որ Ի­րե­նով եր­կու­սին մեկ նոր մարդ ստեղ­ծի՝ խա­ղա­ղու­թյուն ա­նե­լով» (Ե­փե­սա­ցիս 2.15). այս բա­րի լու­րը կա­րող է օգ­նել զույ­գե­րին իս­կա­պես գի­տակ­ցել «մեկ մար­մին» կոչ­վող միա­բա­նու­թյունն ա­մուս­նու­թյան մեջ։ Նաև, եր­կար ժա­մա­ նակ բա­ժան­ված ըն­տա­նիք­նե­րը Քրիս­տո­սի նկատ­մամբ հա­վա­տի մի­ջո­ցով կա­րող են հաշտ­վել։ Մի բան է՝ մեջ­բե­րել աստ­վա­ծաշնչ­յան հա­մար­ներ Քրիս­տո­սում միա­բա­նու­թյան մա­սին, և բո­լո­րո­վին այլ բան է՝ գործ­նա­կա­նում վե­րապ­րել այն։ Ի՞նչ գործ­նա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներ է Քրիս­տո­ սը բե­րում մեր կյանք, ո­րոնք թույլ են տա­լիս մեզ զգալ այն միա­ բա­նու­թյու­նը, ո­րը մեզ խոս­տաց­վել է։ Տե՛ս, օ­րի­նակ, Հռո­մեա­ցիս 6.4–7, Բ Կորն­թա­ցիս 5.17, Ե­փե­սա­ցիս 4.24–32։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ «Նկա­րե՛ք մի լայն շրջան, ո­րի ծայ­րե­րից դե­պի մեջ­տեղ ձգվում են բազ­մա­թիվ շա­ռա­վիղ­ներ։ Որ­քան մոտ են այդ գծե­րը կենտ­րո­նին, այն­քան ա­վե­լի մոտ են մե­կը մյու­սին։ … Այս­պես է նաև քրիս­տո­նեա­կան կյան­քում: Որ­քան մո­տե­նանք Քրիս­տո­սին, այն­քան կմո­տե­նանք միմ­յանց: Աստ­ված փա­ռա­վոր­վում է, երբ Իր ժո­ղո­վուր­դը գոր­ծում է հաշտ և կազ­մա­կերպ­ված» (Է­լեն Ուայթ, Քրիս­տո­նեա­կան տուն, էջ 179)։ Դաս 7

59

«­Հոր և­ որ­դու, ա­մուս­նու և կ­նոջ միջև... կանգ­նած է Քրիս­տո­սը, Միջ­նոր­դը, ու­նա՞կ են նրանք ճա­նա­չե­լու Նրան, թե՞ ոչ։ Հի­մա մենք ու­ րիշ ճա­նա­պարհ չու­նենք, բա­ցի այն ճա­նա­պար­հից, ո­րը Քրիս­տո­սի, Նրա խոս­քի և Նրան հետևե­լու մի­ջո­ցով է» (Դիտ­րիխ Բոնհ­յոֆ­ֆեր, Ա­ շա­կեր­տու­թյան ար­ժե­քը (Նյու Յորք, Մակ­մի­լան հրա­տա­րակ­չու­թյուն, 1979թ., էջ 108)։ Ձեր ըն­տա­նի­քը կամ ձեր ե­կե­ղե­ցու ըն­տա­նի­քը որ­քա՞ն է մոտ այդ շրջա­նի կենտ­րո­նին։ Էլ ի՞նչ պետք է ա­նել, որ­պես­զի ըն­տա­նիք­ նե­րում փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը լի­նեն այն­պի­սին, ինչ­պի­սին պետք է լի­նեն։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 13

Լինել մեկ Նրա սիրո շնորհիվ «Իսկ ձեզ ա­ճեց­նի և­ ա­վե­լաց­նի Տե­րը սի­րով դե­պի ի­րար և դե­պի ա­մե­նը» (Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 3.12)։ Հի­սուսն ա­ղո­թում էր Իր Հո­րը, որ Իր հետևորդ­նե­րը «մեկ լի­նեն՝ ինչ­պես մենք էլ մեկ ենք» (Հով­հան­նես 17.22)։ Ամ­փո­փե՛ք Հի­սու­ սի խոս­քե­րը, հա­տուկ ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նե­լով սի­րո դե­րի վրա այս­պի­սի միա­բա­նու­թյա­նը հաս­նե­լու հա­մար: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Այս ա­ղոթ­քի ժա­մա­նակ Հի­սու­սը մտա­ծում էր Իր հետևորդ­նե­ րի միա­բա­նու­թյան մա­սին։ Այս­պի­սի միա­բա­նու­թյան հա­մար շատ կարևոր է ա­գա­պե սի­րո կեն­դա­նի փոր­ձա­ռու­թյու­նը։ «Ա­գա­պեն» աստ­վա­ծաշնչ­յան բառ է, որն օգ­տա­գործ­վում է Աստ­ծո սե­րը նկա­ րագ­րե­լու հա­մար ինչ­պես այս ա­ղոթ­քում, այն­պես էլ Նոր Կ­տա­կա­րա­ նի ու­րիշ հատ­ված­նե­րում: Այս­պի­սի սերն Աստ­ծո բնու­թյան էու­թյունն է (Ա Հով­հան­նես 4.8), և­այն բնո­րոշ է Հի­սու­սի հետևորդ­նե­րին (Հով­ հան­նես 13.35)։ Աստ­վա­ծա­յին սե­րը հա­տուկ չէ մե­ղա­վոր մարդ­կա­յին սրտի հա­մար։ Այն գա­լիս է մար­դու կյանք, երբ Հի­սուսն ապ­րում է հա­վա­տաց­յա­լի հետ Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով (Հռո­մեա­ցիս 5.5, 8.9, 11)։ «Ի­րար սի­րեք, ինչ­պես որ Ես ձեզ սի­րե­ցի» (Հով­հան­նես 15.12)։ Հով­հան­նես ա­նու­նով ա­շա­կեր­տը, ով գրել է այս խոս­քե­րը, սկզբում այս­պի­սի սեր չու­ներ, նա հպարտ էր, փա­փա­գում էր իշ­խա­նու­թյան, քննա­դա­տող էր և բռն­կուն (Մար­կոս 3.17, Ղու­կաս 9.54, 55, տե՛ս 60

Դաս 7

նաև Դա­րե­րի Փա­փա­գը, էջ 295)։ Հե­տա­գա­յում նա հի­շեց, թե ինչ­ պես էր Հի­սու­սը շա­րու­նա­կում սի­րել ի­րեն՝ չնա­յած բնա­վո­րու­թյան այս գծե­րին։ Հի­սու­սի սերն աս­տի­ճա­նա­բար փո­խեց Հով­հան­նե­սին և նրան դարձ­րեց ըն­դու­նակ սի­րել ու­րիշ­նե­րին: «­Մենք սի­րենք Նրան, ո­րով­հետև ա­ռաջ Նա սի­րեց մեզ» (Ա Հով­հան­նես 4.19), գրել է նա, և «ե­թե Աստ­ված այս­պես սի­րեց մեզ, ա­պա մենք էլ պետք է ի­րար սի­ րենք» (Ա Հով­հան­նես 4.11)։ Կար­դա­ցե՛ք Ա Կորն­թա­ցիս 13.4-8 հա­մար­նե­րը: Փոր­ձե՛ք տե­ղադ­ րել ձեր ա­նունն այն­տեղ, որ­տեղ հան­դի­պում եք «սեր» բա­ռին: Ինչ­քա­նո՞վ է այն հա­մա­պա­տաս­խա­նում: Խնդ­րե՛ք Հի­սու­սին, որ­ պես­զի սի­րո այս հատ­կա­նիշ­նե­րը բե­րի ձեր կյանք Սուրբ Հո­գու մի­ջո­ցով։ Ի՞նչ փո­փո­խու­թյուն­ներ պետք է Սուրբ Հո­գին դրդի ձեզ կա­տա­րել, որ­պես­զի հաս­նեք քրիս­տո­նեա­կան այս կա­տա­րե­լու­ թյա­նը։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 14

Եսասիրությունը քայքայում է ընտանիքները «Ե­թե հպար­տու­թյունն ու ե­սա­սի­րու­թյու­նը մի կողմ քաշ­վեին, հինգ րո­պեն կլու­ծեր դժվա­րու­թյուն­նե­րի մեծ մա­սը» (Է­լեն Ուայթ, Վաղ եր­կեր, էջ 119)։ Մեղքն ա­ղա­վա­ղել է մեր մարդ­կա­յին բնու­թյու­նը։ Եվ հա­վա­նա­բար այդ այ­լա­սեր­ման ա­մե­նա­ցայ­տուն օ­րի­նա­կը ե­սա­սի­րու­թյան ա­նեծքն է։ Մենք ծնվում ենք ար­դեն ե­սա­սեր. դրա դրսևո­րումն ար­դեն կա­րե­ լի է նկա­տել փոքր ե­րե­խա­նե­րի մեջ, ո­րոնց բնու­թյու­նը հենց սկզբից պա­հան­ջում է ի­րե­նը՝ «Ես, ես, ես…»։ Ժա­մա­նակն անց­նում է, մենք հա­սու­նա­նում ենք, և­ այս գի­ծը կա­րող է դրսևոր­վել ա­մե­նա­սար­սա­ փե­լի ձևով, հատ­կա­պես մեր ըն­տա­նիք­նե­րում։ Ի­հար­կե, Հի­սուսն ե­կավ, որ­պես­զի փո­խի այս ի­րա­վի­ճա­կը (Ե­փե­ սա­ցիս 4.24)։ Նրա Խոս­քը մեզ խոս­տա­նում է, որ մենք Աստ­ծո օգ­ նու­թյամբ կա­րող ենք ա­զատ­վել բնա­վո­րու­թյան այս կոր­ծա­նիչ գծի գե­րիշ­խա­նու­թյու­նից։ Նրա ողջ կյան­քը կա­տար­յալ օ­րի­նակ է, թե ինչ է նշա­նա­կում ապ­րել ինք­նու­րաց կյան­քով։ Ըն­դօ­րի­նա­կե­լով Նրա կյան­ քը (Ա Հով­հան­նես 2.6), մենք կհաղ­թա­հա­րենք միայն մեզ հա­մար ապ­րե­լու հա­կու­մը։ Դաս 7

61

Կար­դա­ցե՛ք հետև­յալ հա­մար­նե­րը։ Ի՞նչ են դրանք մեզ ա­սում ինք­նու­րաց կյան­քի մա­սին։ Փի­լիպ­պե­ցիս 2.3-5 __________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա Հով­հան­նես 3.16-18 ______________________________________________ ________________________________________________________________________ Ինչ­պես գրել է Է­լեն Ուայ­թը, ե­թե հպար­տու­թյունն ու ե­սա­սի­րու­ թյու­նը մի կողմ դրվեին, որ­քա՜ն խնդիր­ներ շատ ա­րագ լու­ծում կստա­ նա­յին, ա­վե­լի շուտ, քան կբար­դա­նա­յին և կ­վե­րած­վեին գար­շե­լի մի բա­նի։ Ըն­տա­նի­քի բո­լոր ան­դամ­նե­րը, հատ­կա­պես ծնող­նե­րը, պետք է այս մեղ­քից մաք­րա­գործ­վեն (Ա­ռա­կաց 16.6) խա­չի պատ­վան­դա­նի ա­ռաջ (ողջ տիե­զեր­քում բո­լո­րան­վիր­ման, ինք­նա­մա­տուց­ման ա­մե­ նա­մեծ օ­րի­նա­կը), ե­թե նույ­նիսկ դրա հա­մար հարկ կլի­նի մշտա­պես գալ Խա­չի մոտ և ծն­կի իջ­նել ա­ղոթ­քով, հա­վա­տով, ար­ցունք­նե­րով և հ­նա­զան­դու­թյամբ։ Որ­քա՞ն ժա­մա­նակ եք անց­կաց­նում Խա­չի մոտ՝ պայ­քա­րե­լով ե­ սա­սի­րու­թյան ցան­կա­ցած դրսևոր­ման դեմ, ո­րը հայտն­վում է ձեր կյան­քում։ Ինչ­պե՞ս է այս հա­մա­րը (Մատ­թեոս 7.16) օգ­նում ցույց տալ, թե արդ­յո՞ք բա­վա­կա­նա­չափ ժա­մա­նակ եք անց­կաց­նում խա­չի պատ­վան­դի մոտ։ ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 15

Հնազանդություն Ե­փե­սա­ցիս 5.21-ում, խո­սե­լով փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մա­ սին, ի՞նչ խոր­հուրդ է տա­լիս Պո­ղո­սը խո­նար­հու­թյան և ծա­ռա­ յու­թյան վե­րա­բեր­յալ: Ինչ­պե՞ս է, ըստ ձեզ, այս դիր­քո­րո­շու­մը նպաս­տում ե­կե­ղե­ցու միա­բա­նու­թյա­նը։ Ին­չո՞ւ է այն այդ­քան կարևոր նաև մեր տնե­րում: Տես Ե­փե­սա­ցիս 5.22–6.9։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ «Հնա­զանդ­վել» բա­ռը (Ե­փե­սա­ցիս 5.21) նշա­նա­կում է կա­մա­վոր կեր­պով խո­նարհ­վել մեկ այլ մար­դու ա­ռաջ։ Այս ե­զա­կի սկզբուն­քը դրսևոր­վել էր Քրիս­տո­սի կյան­քում (Մատ­թեոս 20.26–28, Հով­հան­նես 13.4, 5, Փի­լիպ­պե­ցիս 2.5–8) և բ­նու­թագ­րում է բո­լոր նրանց, ով­քեր լցված են Նրա Հո­գով (Ե­փե­սա­ցիս 5.18)։ «Աստ­ծո վա­խո­վ»,- ա­հա, թե ինչն է դրդում մարդ­կանց հնա­զանդ­վել այս կերպ (Ե­փե­սա­ցիս 62

Դաս 7

5.21)։ Հա­սա­րա­րա­կա­կան փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մա­սին հե­ ղա­փո­խա­կան քրիս­տո­նեու­թյան ուս­մունքն ար­մա­տա­ցած է ինք­ նու­րաց­ման մեջ: Այդ­պես է ե­ղել նախ­կի­նում, այդ­պես է նաև հի­մա: Հատ­կա­պես, ինք­նու­րա­ցումն է ի­րա­կա­նու­թյուն դարձ­նում հոգևոր միա­բա­նու­թյան ի­րո­ղու­թյու­նը Քրիս­տո­սում, որն ա­ռանց բա­ցա­ռու­ թյան հա­սա­նե­լի է բո­լո­րին: Ըն­տա­նի­քի սկզբուն­քը։ Քրիս­տո­նեա­կան հնա­զան­դու­թյան հիմ­քը դրվում է տա­նը։ Ե­թե այս սկզբունքն արդ­յու­նա­վետ է տա­նը, ա­պա ի­րա­վի­ճա­կը ե­կե­ղե­ցում ար­մա­տա­պես կփոխ­վի: Պո­ղո­սը, շա­րադ­րե­ լով հնա­զան­դու­թյան սկզբուն­քի էու­թյու­նը, ան­մի­ջա­պես անց­նում է քննարկ­մա­նը, թե այդ սկզբունք­ներն ինչ­պես պետք է կի­րառ­վեն ըն­ տա­նիք­նե­րում: Ե­փե­սա­ցիս 5.22–6.9 հա­մար­նե­րում նկա­րագր­վում են ե­րեք տե­սա­ կի փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ: Դրանք այն ժա­մա­նակ ա­վե­լի շատ տա­ րած­ված և­ ա­մե­նա­քիչ ի­րա­վա­հա­վա­սար հա­րա­բե­րու­թյուն­ներն էին։ Այս հատ­վա­ծի նպա­տակն այն ժա­մա­նակ գո­յու­թյուն ու­նե­ցող սո­ցիա­ լա­կան ան­հա­վա­սա­րու­թյուն­նե­րը պաշտ­պա­նե­լը չէր, այլ ցույց տալ, թե ինչ­պես է Քրիս­տո­սում հա­վա­տը ձևա­վո­րում նոր, աշ­խար­հից ար­ մա­տա­պես տար­բեր­վող հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մշա­կույթ՝ հիմն­ված միմ­յանց առջև հա­վա­տաց­յալ­նե­րի կա­մա­վոր հնա­զան­դու­թյան վրա: Ի՞նչ եք կար­ծում, ին­չո՞ւ է Պո­ղոսն այս հատ­վա­ծում մշտա­պես ա­ռա­ջի­նը դի­մում սո­ցիա­լա­պես ա­վե­լի թույ­լե­րին՝ կա­նանց, ե­րե­ խա­նե­րին և ստ­րուկ­նե­րին։ Աղ­յու­սա­կի մեջ գրի ա­ռե՛ք, թե ում են վե­րա­բե­րում հնա­զան­դու­թյան կո­չե­րը: Ե­փե­սա­ցիս 5.22

Ե­փե­սա­ցիս 6.1

Ե­փե­սա­ցիս 6.5

Ա­վե­լի մեծ սո­ցիա­լա­կան իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­ցող­նե­րին՝ ա­մու­ սին­նե­րին, ծնող­նե­րին և տե­րե­րին նա միշտ դի­մում է երկ­րոր­դը։ Յու­րա­քանչ­յուրն ստա­նում է մշա­կույ­թին միան­գա­մայն ոչ հա­տուկ հրա­հանգ։ Այս հրա­հանգ­նե­րը պետք է որ ապ­շեց­րած լի­նեին ա­ ռա­ջին դա­րի հա­վա­տաց­յալ­նե­րին։ Դրանք հար­թեց­րին Խա­չի շուրջ գտնվող հո­ղը և բա­ցե­ցին ճա­նա­պարհ ճշմա­րիտ միա­բա­նու­թյան հա­մար, ո­րը կա­րե­լի է վե­րապ­րել փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում սե­ փա­կան փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րի վրա: Դաս 7 63

ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 16

Անկեղծ նվիրվածություն Վեր­ջին հաշ­վով, ըն­տա­նի­քի հա­մախմբ­վա­ծու­թյունն ու միա­բա­ նու­թյու­նը պահ­վում են ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի նվիր­վա­ծու­թյու­նից՝ սկսած միմ­յանց տրված ա­մուս­նա­կան զույ­գի խոս­տու­մից: Ցա­վա­ լի է, բայց Աստ­վա­ծաշնչ­յան պատ­մու­թյուն­նե­րը լի են խախտ­ված խոս­տում­նե­րի, չար­դա­րաց­ված վստա­հու­թյան և նվիր­վա­ծու­թյան պա­կա­սի օ­րի­նակ­նե­րով, որ­տեղ դրանք այն­քան անհ­րա­ժեշտ էին: Սուրբ Գիրքն ու­նի նաև հա­սա­րակ մարդ­կանց ո­գեշն­չող օ­րի­նակ­ ներ, ով­քեր ի­րենց ըն­կեր­նե­րին և­ ըն­տա­նիք­նե­րին տվել են հա­վա­ տար­մու­թյան խոս­տում­ներ և Աստ­ծո օգ­նու­թյամբ պա­հել են ի­րենց խոս­տում­նե­րը։ Դի­տար­կե՛ք հետև­յալ ըն­տա­նիք­նե­րի օ­րի­նակ­նե­րը, ինչ­պես նաև դրանց նվիր­վա­ծու­թյան աս­տի­ճա­նը։ Ինչ­պե՞ս է նվիր­վա­ծու­թյունն ամ­րապն­դել ո­րոշ ըն­տա­նիք­ներ։ Ի՞նչ քա­ջա­լե­րու­թյուն ենք մենք գտնում նրանց նվիր­վա­ծու­թյան օ­րի­նակ­նե­րում։ Նվիր­վա­ծու­թյուն ծնող­նե­րի և­ե­րե­խա­նե­րի միջև (Ծնն­դոց 33.12– 14, Ե­լից 2.1–10)։ ___________________________________________________ ____________________________________________________________________ Նվիր­վա­ծու­թյուն եղ­բայր­նե­րի և քույ­րե­րի միջև (Ծնն­դոց 37.17– 28)։ ___________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ Նվիր­վա­ծու­թյուն ըն­տա­նի­քում (Հռութ 1.16–18, 2.11,12,20, 3.9– 13, 4.10,13)։ ________________________________________________________ ____________________________________________________________________ Ա­մուս­նա­կան նվիր­վա­ծու­թյուն (Ով­սեե 1.2, 3, 6, 8, 3.1–3)։ _______ ________________________________________________________________________ Երբ մենք նվիր­վում ենք ինչ-որ մե­կին, լի­նի դա ա­մուս­նու­թյուն կամ ե­րե­խա ու­նե­նա­լու կամ որ­դեգ­րե­լու ո­րոշ­ման ըն­դու­նում, անհ­րա­ժեշտ է կա­մա­վոր ինք­նու­րա­ցում: Այն անհ­րա­ժեշտ է ա­ պա­գա­յում տար­բեր ընտ­րու­թյուն­ներ կա­տա­րե­լու հա­մար, ո­րոնք պա­հան­ջում են մյու­սի ցան­կու­թյուն­նե­րին հնա­զան­դու­թյուն՝ կյան­քի ա­մե­նա­տար­բեր ո­լորտ­նե­րում: Պե­տա­կան օ­րենք­նե­րի օգ­ նու­թյամբ կա­րե­լի է սահ­մա­նա­փա­կել ան­վա­յել վար­քա­գի­ծը, բայց հա­րա­բե­րու­թյուն­ներն ըն­տա­նի­քում կամ ա­մուս­նու­թյան մեջ պետք է հա­մակ­ված լի­նեն սի­րով, հենց սերն է ծաղկ­ման ե­րաշ­ խի­քը: 64

Դաս 7

Ան­ձամբ ձեզ հա­մար ի՞նչ է նշա­նա­կում Հի­սու­սի կող­մից մեզ տրված հա­վա­տար­մու­թյան խոս­տու­մը (Եբ­րա­յե­ցիս 13.5): Ի՞նչ ազ­դե­ցու­թյուն է թող­նում Նրա հա­վա­տար­մու­թյու­նը ձեզ վրա, և ձեր հա­վա­տար­մու­թյու­նը Նրա, ձեր ա­մուս­նու, կնոջ, ե­րե­խա­ նե­րի, ինչ­պես նաև ձեր հա­վա­տաց­յալ եղ­բայր­նե­րի և քույ­րե­րի վրա: ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 17

Հետագա ուսումնասիրության համար Կար­դա­ցե՛ք Է­լեն Ուայ­թի «Քրիս­տո­նեա­կան տուն» գրքի «­Սուրբ շրջան» գլու­խը, էջ 177–180, և Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար գրքի 6-րդ հա­տո­րից 236–238 է­ջե­րը։ Միա­բա­նու­թյու­նը ա­ռաջ­նա­հերթ կարևո­րու­թյան խնդիր է: «Քրիս­ տոն­յա­նե­րի ա­ռա­ջին գործն ըն­տա­նի­քում միա­բան լի­նելն է... Որ­քան սերտ են միա­բան­ված ըն­տա­նի­քի ան­դամ­ներն ի­րենց ըն­տա­նե­կան աշ­խա­տան­քում, այն­քան վեհ և­ օգ­տա­կար կլի­նի այն ազ­դե­ցու­թյու­նը, ո­րը հայ­րը, մայ­րը, որ­դի­ներն ու դուստ­րե­րը կգոր­ ծադ­րեն տան սահ­ման­նե­րից դուրս» (Է­լեն Ուայթ, Քրիս­տո­նեա­կան տուն, էջ 37)։ Ըն­տա­նե­կան միա­բա­նու­թյան գաղտ­նի­քը։ «Ըն­տա­նիք­նե­րում և­ ե­կե­ղե­ցում ա­մուս­նա­լու­ծու­թյան և տա­րա­ձայ­նու­թյուն­նե­րի պատ­ ճա­ռը Քրիս­տո­սից հե­ռա­նալն է։ Մո­տե­նալ Քրիս­տո­սին նշա­նա­կում է մո­տե­նալ միմ­յանց։ Ե­կե­ղե­ցում և­ ըն­տա­նի­քում ի­րա­կան միա­բա­ նու­թյան գաղտ­նի­քը դի­վա­նա­գի­տու­թյու­նը չէ, ոչ էլ կա­ռա­վար­ման հմտու­թյուն­նե­րը և դժ­վա­րու­թյուն­նե­րը հաղ­թա­հա­րե­լու գեր­մարդ­կա­ յին ջան­քե­րը, որ­քան էլ դրանք մեծ լի­նեն, այլ Քրիս­տո­սի հետ միա­բա­ նու­թյունն է» (նույն տե­ղում, էջ 179)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Խո­սե՛ք այն մա­սին, թե ժա­մա­նա­կա­կից հա­սա­րա­կու­թյան մեջ ինչն է ազ­դում ըն­տա­նե­կան միա­բա­նու­թյան վրա։ Ի՞նչ գործ­նա­ կան խոր­հուրդ­ներ կա­րող եք ա­ռա­ջար­կել ըն­տա­նիք­նե­րին, ո­րոնք տա­ռա­պում են այդ­պի­սի ազ­դե­ցու­թյուն­նե­րից։ 2. Ձեր ե­կե­ղե­ցում կա՞ ըն­տա­նիք, ո­րը հի­մա գտնվում է ա­մուս­նա­ լու­ծու­թյան եզ­րին։ Ե­թե ա­յո, որ­պես դա­սա­րան՝ ի՞նչ կա­րող եք ա­ նել, որ­պես­զի օգ­նեք այդ ճգնա­ժա­մում գտնվող ըն­տա­նի­քի յու­րա­ քանչ­յուր ան­դա­մին։ Դաս 7 65

3. Ամ­բող­ջու­թյամբ քննար­կե՛ք հնա­զան­դու­թյան հար­ցը։ Ինչ­պե՞ս այն հաս­կա­նալ քրիս­տո­նեա­կան հա­մա­տեքս­տում։ Հնա­րա­վո՞ր է արդ­յոք այս սկզբուն­քի սխալ հաս­կա­ցո­ղու­թյուն և­ օգ­տա­գոր­ ծում։ 4. Ըն­տա­նի­քում միա­բա­նու­թյան հաս­նե­լու ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող են կի­րառ­վել ե­կե­ղե­ցու մեջ միա­բա­նու­թյան հաս­նե­լու հա­մար։

66

Դաս 7

ԴԱՍ 8 ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 18–24

ԾՆՈՂԱԿԱՆ ԿՈՉՄԱՆ ՎԵՀՈՒԹՅՈՒՆԸ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ծնն­դոց 18.11, Ե­րե­միա 31.25, Մատ­թեոս 11.28, Սաղ­մոս 127, Ա­ռա­կաց 22.6, Ա Թա­գա­վո­րաց 3.10–14, Փի­լիպ­պե­ցիս 3.13: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Ա­հա որ­դի­քը Տի­րոջ ժա­ռան­գու­թյունն են, և­ ո­րո­վայ­նի պտու­ղը՝ Նրա վարձ­քը» (Սաղ­մոս 127.3):

Մ

ար­դու ծնունդն այն­քան սո­վո­րա­կան երևույթ է, որ հա­ճախ մենք լիո­վին չենք գի­տակ­ցում, թե դա ինչ հրաշք է։ Պատ­կե­րաց­րեք, թե ինչ զգա­ցած կլի­ներ Ե­վան փոք­րիկ Կա­յե­նին իր ձեռ­քե­րում պա­հե­լիս։ Այս փոք­րիկ, ան­պաշտ­պան ե­րե­խա­յի աշ­խարհ գա­լուն նա­խոր­դել էին ֆի­զիո­լո­գիա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներ հղիու­թյան ըն­թաց­քում և տա­ռա­պա­լի ցա­վեր ծննդա­բե­րու­թյան ժա­մա­նակ: Հե­տո այդ փոք­րիկ ե­րե­խա­յին տես­նե­լը, ով այն­քա՜ն նման էր ի­րենց, սա­կայն այն­քա՜ն ան­պաշտ­պան։ Իսկ ի՞նչ էր զգա­ցել ծե­րա­ցած և­ ար­դեն ե­րե­խա ծնե­ լու ա­նըն­դու­նակ Սա­րան՝ նա­յե­լով իր Ի­սա­հակ որ­դու դեմ­քին: Պետք է որ ժպտա­լիս լի­ներ ա­մեն ան­գամ նրա ա­նու­նը տա­լիս։ Ան­նան, որ եր­կար ժա­մա­նակ ե­րե­խա էր խնդրում Տի­րո­ջից, գրկեց Սա­մվե­լին, և­ ա­սաց. «Ես այս տղա­յի հա­մար ա­ղոթք ա­րի, և Տերն իմ խնդրվածքն ինձ տվեց՝ ինչ որ Նրա­նից խնդրե­ցի» (Ա Թա­գա­վո­րաց 1.27)։ Իսկ ինչ­ պի­սի՜ հիաց­մուն­քով էր լցված բո­լո­րո­վին ե­րի­տա­սարդ աղ­ջիկ Մա­ րիա­մի սիր­տը, երբ վա­խով ու երկ­յու­ղով կրծքին էր սեղ­մել իր որ­դուն՝ Աստ­ծո Որ­դուն: Միև­նույն ժա­մա­նակ, ոչ բո­լորն ու­նեն ծնող դառ­նա­լու ա­ռա­վե­լու­ թյունն ու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը։ Այս շա­բաթ մենք կքննար­կենք ծնող դառ­նա­լու պարգևն իր խնդիր­նե­րով, վա­խե­րով, բա­վա­րար­վա­ ծու­թյուն­նե­րով և­ու­րա­խու­թյուն­նե­րով հան­դերձ։ Դաս 8 67

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 19

Չբերության ցավը Կար­դա­ցե՛ք Ծնն­դոց 18.11, 30.1, Ա Թա­գա­վո­րաց 1.1-8 և Ղու­ կաս 1.7 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ ընդ­հա­նուր բան ու­նեն այս մար­դիկ: Ինչ­պե՞ս Աստ­ված պա­տաս­խա­նեց նրանց փա­փա­գին: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ե­րե­խա­ներն օրհ­նու­թյուն են։ Սա­կայն ինչ-ինչ պատ­ճառ­նե­րով Աստ­ված ոչ բո­լո­րին է օրհ­նում ե­րե­խա­նե­րով։ Ո­մանք հույս են փայ­ փա­յում և­ ա­ղո­թում ըն­տա­նի­քի հա­մար, և Աստ­ված ո­ղոր­մա­ծա­բար պա­տաս­խա­նում է նրանց ա­ղոթ­քին, եր­բեմն հրաշ­քի ձևով, ինչ­պես Սա­րա­յի դեպ­քում: Մ­յուս­նե­րը, նույն­քան ջեր­մե­ռանդ ի­րենց ա­ղոթք­ նե­րում Աստ­ծո գա­հի ա­ռաջ, մնում են ան­պա­տաս­խան։ Ա­մեն ան­ գամ, տես­նե­լով, թե ինչ­պես են ի­րենց ըն­կեր­նե­րը շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նում Աստ­ծուն հղիու­թյան հա­մար և­ ինչ­պես են գրկում ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին, այս մար­դիկ մտա­ծում են ի­րենց դա­տարկ բույ­նի մա­ սին և նրանց սրտի վեր­քը խո­րա­նում է: Նույ­նիսկ «քա­նի՞ ե­րե­խա ու­նեք» ան­մեղ հար­ցը ցավ է պատ­ճա­ռում՝ հի­շեց­նե­լով լա­վա­գույն ա­ կումբ­նե­րի մա­սին, որ­տեղ ան­զա­վակ­նե­րի հա­մար տեղ չկա: Նրանք, ով­քեր վե­րապ­րում են նման զգաց­մունք­ներ, պետք է գի­ տակ­ցեն, որ Աստ­ված հաս­կա­նում է ի­րենց վիշ­տը։ Սաղ­մո­սեր­գուն Աստ­ծո մա­սին ա­սում է. «Իմ թա­փա­ռե­լը Դու հա­մա­րում ես։ Իմ ար­ տա­սուք­նե­րը դիր Քո տկի մեջ. ա­հա նրանք Քո գրքում են» (Սաղ­մոս 56.8)։ Թեև եր­բեն թվում է, թե Նա լուռ է, սա­կայն, «ինչ­պես որ հայ­րը կգթա որ­դի­նե­րին, այն­պես գթած է Տե­րը Ի­րե­նից վա­խե­ցող­նե­րին» (Սաղ­մոս 103.13)։ Միև­նուն ժա­մա­նակ, ո­րոշ մար­դիկ տար­բեր պատ­ճառ­նե­րով ո­ րո­շում են ե­րե­խա­ներ չու­նե­նալ: Մեր աշ­խար­հում, ո­րը լի է տա­ռա­ պանք­նե­րով, ցա­վե­րով, չա­րու­թյուն­նե­րով և հ­նա­րա­վոր ա­ղետ­նե­րով, նման ո­րո­շու­մը կա­րե­լի է հաս­կա­նալ: Ո­րոշ դեպ­քե­րում, ո­մանք գե­րա­ դա­սում են որ­դեգ­րել ու­րի­շի ե­րե­խա­յին, փո­խա­նակ ու­նե­նան ի­րենց սե­փա­կան ե­րե­խա­նե­րը։ Դաս­տիա­րա­կե­լով ար­դեն լույս աշ­խարհ ե­ կած ե­րե­խա­նե­րին, նրանք տա­լիս են նրանց հնա­րա­վո­րու­թյուն շատ ա­վե­լի լավ կյան­քի, քան այն, ո­րը նրանք կա­րող էին ու­նե­նալ: Ան­կախ այն բա­նից, ե­րե­խա­ներ ու­նենք, թե ոչ, մենք կա­րող ենք ապ­րել Աստ­ծո սի­րո նկատ­մամբ վստա­հու­թյամբ և մեր բա­րե­կե­ցու­ թյան հա­մար Նրա շա­հագրգռ­վա­ծու­թյամբ: Միև­նույն ժա­մա­նակ, 68

Դաս 8

ե­կե՛ք միշտ ձգտենք նրբան­կատ լի­նել այն մարդ­կանց նկատ­մամբ, ով­քեր ե­րե­խա­ներ չու­նեն: Հի­սու­սը եր­բեք չի ու­նե­ցել իր սե­փա­կան ե­րե­խա­նե­րը։ Ի՞նչ դա­սեր կա­րող ենք քա­ղել այս փաս­տից: ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 20

Մեկ ծնողի դաստիարակությամբ Տա­րած­ված երևույթ­նե­րից մեկն այն է, որ ե­րե­խա­նե­րը դաս­տիա­ րակ­վում են մեկ ծնո­ղի՝ հա­ճախ մոր մի­ջո­ցով: Եր­բեմն մեզ թվում է, թե միայ­նակ մայ­րե­րը դրանք այն կա­նայք են, ով­քեր ե­րե­խա են ու­նե­ցել ար­տա­մուս­նա­կան կա­պից։ Սա­կայն, դա միշտ չէ, որ ճիշտ է։ Հա­գա­րին ստի­պե­ցին ե­րե­խա ու­նե­նալ Աբ­րա­ հա­մից, հե­տո ստի­պե­ցին հե­ռա­նալ իր ե­րե­խա­յի հետ (Ծնն­դոց 16.3, 4, 21.17)։ Բեր­սա­բեն հղիա­ցավ ազ­դե­ցիկ մար­դու սե­ռա­կան ոտնձ­ գու­թյան հետևան­քով (Բ Թա­գա­վո­րաց 11.4, 5)։ Ե­ղիան ու­ղարկ­վեց Սա­րեփ­թա, որ­պես­զի օգ­նի որբևայ­րի մո­րը (Գ Թա­գա­վո­րաց 17.9)։ Երբ Հի­սուսն սկսեց Իր ծա­ռա­յու­թյու­նը, Հով­սե­փը՝ Նրա հո­գե­հայ­րը, մա­հա­ցել էր: «­Մա­հը Մա­րիա­մին բա­ժա­նել էր Հով­սե­փից, ով նրա հետ կի­սում էր Հի­սու­սի ծննդյան գաղտ­նի­քը։ Հի­մա այլևս չկար որևէ մե­կը, ում նա կա­րող էր կի­սել իր սպա­սում­ներն ու մտա­վա­խու­թյուն­ նե­րը։ Վեր­ջին եր­կու ա­միս­նե­րը շատ տխուր էին ան­ցել» (Է­լեն Ուայթ, Դա­րե­րի Փա­փա­գը, էջ 96)։ Միայ­նակ ծնող լի­նե­լը, հա­վա­նա­բար, ա­մե­նա­բարդ խնդիր­նե­րից է մար­դու հա­մար: Շա­տե­րը բախ­վում են նյու­թա­կան դժվա­րու­թյուն­ նե­րի հետ, հան­դի­պում են խնդիր­նե­րի ու­րիշ ծնող­նե­րի հետ փոխ­ գոր­ծու­նեու­թյուն­նե­րի մեջ: Նրանք ժա­մա­նակ չեն ու­նե­նում ի­րենց և Աստ­ծո հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյան հա­մար: Նրանց հու­զում է այն հար­ ցը, թե արդ­յո՞ք նո­րից սիր­ված կլի­նեն: Հետև­յալ հա­մար­նե­րում ի՞նչ խոս­տում­ներ են տրված բո­լոր մարդ­կանց, նե­րառ­յալ միայ­նակ ծնող­նե­րին: Ե­րե­միա 31.25, Մատ­թեոս 11.28, Ե­րե­միա 29.11, Ե­րե­միա 32.27, Ա­ռա­կաց 3.5,6, Ե­սա­յիա 43.1,2: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մենք որ­պես ե­կե­ղե­ցի, պետք է օգ­նենք միայ­նակ ծնող­նե­րին: Հա­կո­բո­սը գրում է. «­Սուրբ և­ ա­նա­րատ կրո­նա­սի­րու­թյունն Աստ­ ծո և Հոր ա­ռաջ սա է, որ­բե­րին և­ այ­րի­նե­րին այ­ցե­լել նրանց նե­ Դաս 8

69

ղու­թյան մեջ» (Հա­կո­բոս 1.27)։ Այս­տեղ կա­րե­լի է ա­վե­լաց­նել նաև «միայ­նակ ծնող­նե­րին ի­րենց նե­ղու­թյան մեջ»։ Այն օգ­նու­թյու­նը, ո­րը մենք կա­րող ենք ա­ռա­ջար­կել, չպետք է լի­նի միայն ֆի­նան­ սա­կան։ Մենք կա­րող ենք նրանց տալ հնա­րա­վո­րու­թյուն՝ մի քիչ հանգս­տա­նա­լու, ա­ղո­թե­լու, կամ կար­դա­լու Աստ­ծո Խոս­քը, մի ո­րոշ ժա­մա­նակ նրանց ե­րե­խա­նե­րին վերց­նե­լով մեզ մոտ: Մենք կա­րող ենք ինչ-որ բան սո­վո­րեց­նել նրանց ե­րե­խա­նե­րին, կամ ինչ-որ բան վե­րա­նո­րո­գել տա­նը: Կան բազ­մա­թիվ մի­ջոց­ներ օգ­նե­լու միայ­նակ ծնող­նե­րին։ Մի կողմ թող­նե­լով եզ­րա­կա­ցու­թյուն­նե­րը, թե ինչ­պես են նրանք հայտն­վել այդ­պի­սի վի­ճա­կում, ստույգ ի՞նչ կա­րող եք ա­նել միայ­ նակ ծնող­նե­րին օգ­նե­լու հա­մար։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 21

Ծ­նող լի­նե­լու բերկ­րանքն ու պատասխանատվու­թյու­նը Կար­դա­ցե՛ք Սաղ­մոս 127-ը: Ո՞րն է այս կարճ սաղ­մո­սի հիմ­նա­ կան լու­րը։ Ի՞նչ կարևոր սկզբունք­ներ պետք է յու­րաց­նենք մեր և մեր կյան­քի հա­մար։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Երբ ցան­կա­նում եք պատ­րաս­տել ձեր սի­րած ճա­շա­տե­սա­կը, հետևում եք դրա բա­ղադ­րա­տոմ­սին։ Ե­թե ա­վե­լաց­նում եք բո­լոր անհ­րա­ժեշտ բա­ղադ­րիչ­նե­րը և հետևում քայ­լե­րին, հիմ­նա­կա­նում ստա­նում եք ցան­կա­լի արդ­յունք։ Սա­կայն դաս­տիա­րա­կու­թյու­նը սնունդ պատ­րաս­տե­լու նման չէ։ Չ­կա եր­կու միա­տե­սակ ե­րե­խա, և­ ե­թե ան­գամ դուք մի ե­րե­խա­յին դաս­տիա­րա­կում եք այն­պես, ինչ­ պես մյուս ե­րե­խա­նե­րին, նրանք կա­րող են բո­լո­րո­վին տար­բեր լի­նել: Այս տար­բե­րու­թյուն­նե­րը կա­րող են պայ­մա­նա­վոր­ված լի­նել նրանց սե­ռով, աշ­խարհ գա­լու հա­ջոր­դա­կա­նու­թյամբ, խառն­ված­քով, կամ մի շարք այլ պատ­ճառ­նե­րով։ Աստ­ծո ծրագ­րում ծնող­նե­րը պետք է ա­ռաջ­նոր­դեն և սո­վո­րեց­նեն ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին սի­րել և հ­նա­ զանդ­վել Նրան (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6․4–9, Սաղ­մոս 78.5–7)։ Ծ­նող­նե­ րին տված Աստ­ծո հրա­հանգն է․ «Կր­թիր ե­րե­խա­յին իր ճա­նա­պար­հի հա­մե­մատ» (Ա­ռա­կաց 22.6), որ­պես­զի ծնող­ներն ստիպ­ված չլի­նեն յու­րա­քանչ­յուր քայ­լում հո­վա­նա­վո­րել ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին և զ­գու­ շա­նան նրանց սխալ ո­րո­շում­նե­րից: 70

Դաս 8

Մենք ցան­կա­նում ենք, որ­պես­զի մեր ե­րե­խա­նե­րը քնքուշ, ա­նօգ­ նա­կան մա­նուկ­նե­րից՝ մե­ծա­նա­լով դառ­նան ինք­նու­րույն և հա­ջո­ղակ հա­սուն մար­դիկ, այդ պատ­ճա­ռով, մեր գլխա­վոր պա­տաս­խա­նատ­վու­ թյու­նը կա­յա­նում է այն բա­նում, որ նրանք ճա­նա­չեն Աստ­ծուն, սի­րեն և սո­վո­րեն ծա­ռա­յել Նրան։ Որ­պես ծնող­ներ, մենք կա­րող ենք հետևել մեր ե­րե­խա­նե­րի հոգևոր զար­գաց­ման ծրագ­րին, ո­րը նշված է Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6-րդ գլ­խում։ Դրա­նում կան չորս կարևոր պատ­վեր­ներ. ճա­ նա­չել, որ «մեր... Աստ­վա­ծը Ե­հո­վան... է» (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.4), որ սի­րենք Նրան մեր ամ­բողջ սրտով (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.5), որ թանկ գնա­հա­տենք Նրա Խոս­քը (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.6), և­ որ կի­սենք մեր ե­ րե­խա­նե­րի հետ Նրա մա­սին գի­տե­լիք­նե­րը (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.20–23)։ Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6-րդ գլ­խում խոս­վում է եր­կու կարևոր սկզբուն­քի մա­սին։ Ա­ռա­ջի­նը «կրկնիր (թե­լադ­րիր)- խո­սիր» սկզբունքն է (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.7)։ Թե­լադ­րե­լը վե­րա­բե­րում է պաշ­տո­նա­կան կրթու­թյա­նը, իսկ խո­սե­լը՝ ոչ պաշ­տո­նա­կան ու­սուց­մա­նը։ Եր­կու դեպ­քե­րում էլ աստ­ վա­ծաշնչ­յան ճշմար­տու­թյու­նը ազ­դա­րար­վում է ծնող-ե­րե­խա հա­րա­ բե­րու­թյուն­նե­րի շրջա­նակ­նե­րում։ Պաշ­տո­նա­կան ու­սու­ցու­մը կա­րող է տե­ղի ու­նե­նալ ըն­տա­նե­կան երկր­պա­գու­թյան ժա­մա­նակ, երբ մենք միա­սին ու­սում­նա­սի­րում ենք Աստ­ծո Խոս­քը։ Ոչ պաշ­տո­նա­կան ու­սու­ ցումն ու­նի ինք­նա­բուխ բնույթ և­ա­վե­լի մեծ դեր է խա­ղում։ Ա­մե­նօր­յա դեպ­քե­րը կա­րող են դառ­նալ արդ­յու­նա­վետ մի­ջոց­ներ աստ­վա­ծաշնչ­ յան ճշմար­տու­թյուն­նե­րով կիս­վե­լու հա­մար (Ծնն­դոց 18.19)։ Երկ­րորդ սկզբունքն է՝ «կա­պիր-գրիր» (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.8, 9)։ Հոգևոր ճշմար­տու­թյու­նը պետք է դրսևոր­ված լի­նի մեր գոր­ծո­ղու­ թյուն­նե­րում («ձեռ­քը») և հա­յացք­նե­րում («գլու­խը»): Այն նաև պետք է դառ­նա մեր անձ­նա­կան («տան դրան­դի­նե­րը») և հա­սա­րա­կա­կան («դռնե­րը») կյան­քի վրա։ Այն պետք է մեր սրտե­րից տե­ղա­փոխ­վի մեր տուն, իսկ մեր տա­նից՝ աշ­խարհ։ ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 22

Հայ­րու­թյու­նը որ­պես ա­շա­կերտ­նե­րի պատրաստու­թյուն Կար­դա­ցե՛ք Ծնն­դոց 18.18, 19 և Ա Թա­գա­վո­րաց 3.10-14 հա­ մար­նե­րը: Հա­մե­մա­տեք այս եր­կու հայ­րե­րին։ Ո­րո՞նք էին նրանց դաս­տիա­րա­կու­թյան ո­ճե­րի արդ­յունք­նե­րը։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Դաս 8

71

Ծ­նող­նե­րը կրում են ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին ա­շա­կերտ­ներ դարձ­նե­լու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը, որ­պես­զի նրանք դառ­նան Հի­սու­սի ա­շա­ կերտ­նե­րը։ Կան ծնող­ներ, ով­քեր կար­ծում են, թե ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին ու­սու­ցա­նե­լու և­ ուղ­ղե­լու մի­ջո­ցը ֆի­զի­կա­կան պատ­ժի կի­րա­ռու­ թյունն է. որ­քան շատ, այն­քան լավ (Ա­ռա­կաց 22.15, 23.13, 29.15)։ Այս և նմա­նա­տիպ տեքս­տե­րը սխալ են մեկ­նա­բան­վում, ինչն էլ տա­նում է ե­րե­խա­նե­րի նկատ­մամբ դա­ժան վե­րա­բեր­մուն­քի և­ան­ձի ճնշմա­նը: Հա­ճախ դա հան­գեց­րել է ապս­տամ­բու­թյան ծնող­նե­րի և Աստ­ծո դեմ։ Աստ­վա­ծա­շուն­չը ծնող­նե­րին սո­վո­րեց­նում է կա­ռա­վա­րել բա­ րու­թյամբ (Ե­փե­սա­ցիս 6.4, Կո­ղո­սա­ցիս 3.21) և­ ե­րե­խա­նե­րին սո­վո­ րեց­նել ար­դա­րու­թյուն (Սաղ­մոս 78.5, Ա­ռա­կաց 22.6, Ե­սա­յիա 38.19, Հո­վել 1.3)։ Մենք՝ որ­պես ծնող­ներ, պետք է մեր ե­րե­խա­նե­րին ա­պա­ հո­վենք ա­մեն անհ­րա­ժեշ­տով (Բ Կորն­թա­ցիս 12.14) և նրանց հա­ մար լավ օ­րի­նակ լի­նենք (Ծնն­դոց 18.19, Ե­լից 13.8, Տի­տոս 2.2)։ Մեզ ուղղ­ված է կոչ՝ խե­լա­ցիո­րեն ուղ­ղոր­դել մեր տնե­ցի­նե­րին (Ա Տի­մո­ թեոս 3.4,5,12) և կար­գա­պա­հու­թյուն սո­վո­րեց­նել մեր ե­րե­խա­նե­րին (Ա­ռա­կաց 29.15, 17), միև­նույն ժա­մա­նակ ար­տա­ցո­լե­լով Աստ­ծո սե­ րը (Եսա­յիա 66.13, Սաղ­մոս 103.13, Ղու­կաս 11.11)։ Որ­քան էլ տխուր է, Աստ­վա­ծաշն­չում կան նաև սխալ դաս­տիա­ րա­կու­թյան օ­րի­նակ­ներ։ Ի­սա­հակն ու Ռե­բե­կան ի­րենց որ­դի­նե­րի՝ Ե­սա­վի և Հա­կո­բի միջև տար­բե­րու­թյուն էին դնում (Ծնն­դոց 25.28), իսկ հե­տա­գա­յում Հա­կո­բը նույն դիր­քո­րո­շու­մը դրսևո­րեց Հով­սե­փի նկատ­մամբ (Ծնն­դոց 37.3)։ Հե­ղին, լի­նե­լով հոգևոր ա­ռաջ­նորդ, չկա­ րո­ղա­ցավ դաս­տիա­րա­կել իր ե­րե­խա­նե­րին (Ա Թա­գա­վո­րաց 3.10– 14)։ Սա­մվե­լը, ո­ւմ նույն­պես դաս­տիա­րա­կել էր Հե­ղին, ոչ կա­տար­յալ հայր ե­ղավ (Ա Թա­գա­վո­րաց 8.1–6)։ Դա­վիթ թա­գա­վո­րը՝ շնա­նա­լով և ս­պա­նու­թյուն պատ­վի­րե­լով, վատ օ­րի­նակ տվեց իր ե­րե­խա­նե­րին։ Մա­նա­սե թա­գա­վորն իր ե­րե­խա­նե­րին զո­հա­բե­րեց դևե­րին (Դ Թա­գա­ վո­րաց 21.1–9), այդ­պես ա­րեց նաև Ա­քազ թա­գա­վո­րը (Դ Թա­գա­վո­ րաց 16.2–4)։ Բա­րե­բախ­տա­բար, Սուրբ Գր­քում կան նաև լավ դաս­տիա­րա­կու­ թյան օ­րի­նակ­ներ։ Մուրթ­քեն հիա­նա­լի հո­գե­հայր էր Ա­դաս­սա­յի՝ Ես­ թեր թա­գու­հու հա­մար (Ես­թեր 2.7), իսկ Հո­բը շա­րու­նակ ա­ղո­թում էր իր ե­րե­խա­նե­րի հա­մար (Հոբ 1.4, 5)։ Այս բո­լոր օ­րի­նակ­նե­րում՝ թե՛ վատ, թե՛ լավ, մենք կա­րող ենք դա­սեր քա­ղել դաս­տիա­րա­կու­թյան վե­րա­բեր­յալ։ Ի՞նչ կա­րող ենք սո­վո­րել Աստ­վա­ծաշն­չում ներ­կա­յաց­ված դաս­ տիա­րա­կու­թյան օ­րի­նակ­նե­րից։ Ի՞նչ կերպ կա­րող ենք օգ­տա­գոր­ 72

Դաս 8

ծել այս սկզբունք­նե­րը մեր փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում նրանց հետ, ով­քեր մեր ե­րե­խա­նե­րը չեն։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 23

Պայքար անառակ որդու համար Կար­դա­ցե՛ք Ա­ռա­կաց 22.6 հա­մա­րը: Ինչ­պե՞ս եք հաս­կա­նում այս հա­մա­րը։ Սա ե­րաշ­խի՞ք է, խոս­տո՞ւմ, թե՞ հա­վա­նա­կա­նու­թյուն։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Եր­բեմն որ­պես ծնող դուք ա­նում եք ա­մեն անհ­րա­ժեշ­տը. ձեր ե­րե­ խա­նե­րին սո­վո­րեց­նում եք ճիշտ բա­ներ, ապ­րում եք հա­մա­ձայն ձեր աստ­վա­ծա­ճա­նա­չո­ղու­թյան, ու­ղար­կում եք նրանց լավ դպրոց­ներ, կա­նո­նա­վոր կեր­պով այ­ցե­լում եք ե­կե­ղե­ցի, նրանց հետ ներգ­րավ­ վում եք ա­վե­տա­րան­չա­կան աշ­խա­տան­քում, իսկ նրանք վեր­ջում թող­նում են այն հա­վա­տը, ո­րում մե­ծաց­րել եք նրանց։ Ցա­վի չափն ան­տա­նե­լի է, և նրանց փրկու­թյան մա­սին ան­հանգս­տու­թյու­նը ոչ մի վայրկ­յան հան­գիստ չի տա­լիս ձեզ։ Այս ի­րա­վի­ճա­կը միշտ չէ, որ ծնո­ ղի սխա­լի արդ­յունք է։ Ե­րե­խա­ներն ու­նեն ի­րենց սե­փա­կան ու­ղե­ղը և վերջ­նարդ­յուն­քում, ի­րենց ա­րարք­նե­րի հա­մար ի­րենք են կրում անձ­ նա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն Աստ­ծո ա­ռաջ։ Ո­մանք, «որ ծե­րա­ցած էլ՝ չի հե­ռա­նա նրա­նից» խոս­քերն ըն­ կա­լում են որ­պես խոս­տում, ե­րաշ­խիք, որ պատ­շաճ դաս­տիա­րա­ կու­թյու­նը ե­րե­խա­յին միշտ կտա­նի փրկու­թյան: Սա­կայն Ա­ռա­կաց գիր­քը շա­րադ­րում է ընդ­հա­նուր սկզբունք­ներ, այլ ոչ թե տա­լիս է ան­վե­րա­պահ խոս­տում­ներ։ Այս հա­մա­րը մեզ հա­վաս­տիաց­նում է, որ ման­կու­թյան տա­րի­նե­րին սո­վո­րած դա­սե­րը հիշ­վում են ամ­բողջ կյան­քում։ Յու­րա­քանչ­յուր ե­րե­խա հաս­նում է այն տա­րի­քի, երբ նա կա՛մ ըն­դու­նում է իր ծնող­նե­րի ժա­ռան­գու­թյու­նը, կա՛մ մեր­ժում է այն։ Այն ծնող­նե­րը, ով­քեր ջա­նա­սի­րու­թյամբ խրա­տել են ի­րենց ե­ րե­խա­նե­րին, կա­րող են վստահ լի­նել, որ հայ­րա­կան տա­նը տրված ճշմար­տու­թյուն­նե­րը ընդ­միշտ կմնան ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի մեջ, և, ե­թե երբևէ ե­րե­խա­նե­րը մո­լոր­վեն, նրանց սրտե­րում ցան­ված սեր­ մե­րը ան­դա­դար նրանց կկան­չեն վե­րա­դառ­նալ տուն: Լավ ծնող­ներ լի­նե­լը մեր ընտ­րու­թյունն է, իսկ թե ինչ­պի­սին կլի­նեն մեր ե­րե­խա­նե­ րը՝ դա ի­րենց ընտ­րու­թյունն է։ Ի՞նչ պետք է ա­նի ծնո­ղը, երբ ե­րե­խան շեղ­վում է ճա­նա­պար­հից։ Ան­կեղծ ա­ղոթ­քով ձեր ե­րե­խա­նե­րին հանձ­նեք Աստ­ծուն։ Ե­թե կա մե­ Դաս 8 73

կը, ով հաս­կա­նում է ձեր ցա­վը, դա Աստ­ված է, Ում մի­լիար­դա­վոր զա­վակ­նե­րը մեջ­քով են շրջվել Ի­րեն՝ կա­տար­յալ Ծ­նո­ղին։ Դուք կա­րող եք սի­րով և­ ա­ղոթ­քով օգ­նել ձեր ա­նա­ռակ զա­վակ­նե­րին, և կանգ­նել նրանց կող­քին, երբ նրանք պայ­քա­րում են Աստ­ծո հետ։ Մի՛ ա­մա­չեք ա­ջակ­ցու­թյուն և­ա­ղոթք խնդրել, մի՛ մե­ղադ­րեք ինք­ ներդ ձեզ, և հոգ մի տա­րեք ա­նա­ռակ որ­դու մա­սին՝ ի վնաս ըն­տա­նի­ քի մյուս ան­դամ­նե­րի։ Ա­նա­ռակ որ­դու դաս­տիա­րա­կու­թյու­նը կա­րող է քայ­քա­յել ձեր ըն­տա­նի­քը, դրա հա­մար, միև­նույն դիր­քը զբա­ղեց­ րեք ձեր ա­մուս­նու հետ և սահ­մա­նեք հստակ սահ­ման­ներ ձեր ե­րե­ խա­յի հա­մար: Հի­շե՛ք, որ Աստ­ված ձեր ե­րե­խա­յին ձե­զա­նից շատ է սի­րում, հու­սա­ցեք լա­վին և հա­վա­տա­ցեք, որ Աստ­ված աշ­խա­տում է ձեր ե­րե­խա­յի հետ: Նման ի­րա­վի­ճակ­նե­րում բնա­կան է ինք­ներս մեզ մե­ղադ­րե­լը։ Եվ ե­թե նույ­նիսկ դուք անց­յա­լում սխալ­ներ եք գոր­ծել, ին­չո՞ւ է ա­վե­լի լավ կենտ­րո­նա­նալ ա­պա­գա­յի և Աստ­ծո խոս­տում­նե­րի վրա։ Տե՛ս Փի­լիպ­պե­ցիս 3.13։­ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 24

Հետագա ուսումնասիրության համար «­Դուք պետք է ժա­մա­նակ հատ­կաց­նեք ձեր փոք­րիկ­նե­րի հետ խո­ սե­լուն և­ ա­ղո­թե­լուն, և չ­պետք է թույլ տաք, որ որևէ բան խախ­տի Աստ­ծո և ձեր ե­րե­խա­նե­րի հետ հա­ղոր­դակ­ցու­թյան այդ ժա­մա­նա­կը։ Ձեր հյու­րե­րին կա­րող եք ա­սել. «Աստ­ված ինձ հանձ­նա­րա­րու­թյուն է տվել, և­ ես բամ­բա­սե­լու ժա­մա­նակ չու­նեմ»։ Դուք պետք է գի­տակ­ ցեք, որ կա­տա­րում եք գործ հա­վեր­ժու­թյան հա­մար։ Ձեր ա­մե­նաա­ ռա­ջին պար­տա­կա­նու­թյու­նը՝ ձեր ե­րե­խա­ներն են» (Է­լեն Ուայթ, Քրիս­տո­նեա­կան տուն, էջ 266, 267)։ «Ծ­նող­նե՛ր, դուք պետք է սկսեք կար­գա­պա­հու­թյան ձեր ա­ռա­ջին դա­սը, երբ ձեր ե­րե­խա­նե­րը դեռևս ձեր գրկում գտնվող փոք­րիկ­ներ են։ Սո­վո­րեց­րե՛ք նրանց հնա­զան­դեց­նել ի­րենց կամ­քը ձեր կամ­ քին։ Ս­րան կա­րե­լի է հաս­նել՝ ու­նե­նա­լով ա­մուր ձեռք և դրսևո­րե­լով հա­մա­ռու­թյուն: Ծ­նող­նե­րը պետք է ու­նե­նան ինք­նա­տի­րա­պե­տում և փափ­կու­թյամբ, բայց և վճ­ռա­կա­նու­թյամբ ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի կամքն ուղ­ղեն անհ­րա­ժեշտ կող­մը, մինչև որ նա սո­վո­րի կա­տա­րել ձեր կամ­քը: Ծ­նող­նե­րը շատ ուշ են սկսում դաս­տիա­րա­կել ի­րենց ե­րե­խա­ նե­րին: Նրանք չեն ճնշում դժգո­հու­թյան և կա­տա­ղու­թյան ա­ռա­ջին 74

Դաս 8

պոռթ­կու­մը և­ ե­րե­խա­նե­րը մե­ծա­նում են հա­մառ։ Որ­քան նրանք մե­ ծա­նում և հաս­տատ­վում են, այն­քան հաս­տատ­վում է նրանց հա­մա­ ռու­թյու­նը» (Է­լեն Ուայթ, Վ­կա­յու­թյուն­ներ ե­կե­ղե­ցու հա­մար, հա­տոր 1, էջ 218)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Ի՞նչ է նշա­նա­կում լի­նել Աստ­ծո «զա­վակ»։ Ինչ­պե՞ս մենք պետք է հաս­կա­նանք այդ կեր­պա­րը և­ ի՞նչ մխի­թա­րու­թյուն կա­րող ենք գտնել դրա­նում։ 2. Մի հայր, երբ ծնվում են նրա ե­րե­խա­նե­րը, ա­սել է հետև­յա­լը. «Ե­ րե­խա­նե­րիս շնոր­հիվ ես սո­վո­րել եմ եր­կու կարևոր աստ­վա­ծա­ բա­նա­կան ճշմար­տու­թյուն: Ա­ռա­ջինն ա­զատ կամքն է, երկ­րոր­դը՝ մարդ­կա­յին մե­ղա­վոր բնու­թյու­նը»։ Ինչ­պե՞ս կա­րող են փոք­րիկ ե­ րե­խա­նե­րը բա­ցել այս ճշմար­տու­թյուն­նե­րը։ 3. Ո՞րն է ա­մե­նա­ճիշտ ժա­մա­նակն օգ­նե­լու ձևա­վո­րել ե­րե­խա­նե­րի կամ­քը։ Ինչ­պե՞ս պետք է սա ար­վի։ Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք ձևա­վո­ րել մեր ե­րե­խա­նե­րի կամ­քը հա­մա­ձայն Աստ­ծո ծրագ­րի, երբ ինք­ ներս դեռ լիո­վին չենք հնա­զանդ­վել Նրա կամ­քին։ 4. Մ­տա­ծե՛ք միայ­նակ ծնող­նե­րի մա­սին։ Ո­րո՞նք են այն գործ­նա­կան քայ­լե­րը, ո­րոնք ձեր ե­կե­ղե­ցին՝ որ­պես մի ամ­բող­ջա­կան կա­ռույց, կա­րող է օգ­նել միայ­նակ ծնող­նե­րին և նրանց ե­րե­խա­նե­րին, ո­ րոնց նրանք փոր­ձում են մե­ծաց­նել ինք­նու­րույն։ 5. Ո­րո՞նք են այն ճա­նա­պարհ­նե­րը, ո­րոնց մի­ջո­ցով մենք կա­րող ենք քա­ջա­լե­րել այն ծնող­նե­րին, ում ե­րե­խա­նե­րը շեղ­վել են հա­վա­տի ճա­նա­պար­հից։

Դաս 8 75

ԴԱՍ 9 ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 25–31

ԿՈՐՍՏԻ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Մար­կոս 5.22–24, 35–43, Ա Պետ­րոս 5.6, 7, Ծնն­դոց 37.17– 28, Ղու­կաս 16.13, Հռո­մեա­ցիս 6.16, Ա Կորն­թա­ցիս 15.26: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Եվ հենց ա­մեն բա­ներ էլ վնաս եմ հա­մա­րում իմ Տեր Հի­ սուս Քրիս­տո­սի գե­րա­զանց գի­տու­թյան հա­մար, ո­րի պատ­ ճա­ռով ա­մեն բա­նից զրկվե­ցի, և­ աղբ եմ հա­մա­րում, որ Քրիս­տո­սին շա­հեմ» (Փի­լիպ­պե­ցիս 3.8):

Ա

յն պա­հին, երբ Ա­դամն ու Ե­վան կե­րան չա­րի և բա­րու գի­տու­թյան ծա­ռի պտու­ղը, ու­նե­ցան ի­րենց ա­ռա­ջին կո­րուս­տը. բա­րո­յա­կան մաք­րու­թյան կո­րուս­տը: Դրա տե­ղը զբա­ղեց­րին ե­սա­սի­րու­թյու­նը, թշնա­մու­թյու­նը, մեղ­քի զգա­ցու­մը և միմ­յանց վրա իշ­խե­լու ցան­կու­ թյու­նը: Ան­կու­մից կարճ ժա­մա­նակ անց, նրանք դար­ձան ա­ռա­ջին կյան­ քի կորս­տի վկա­նե­րը, երբ նրանց տրվե­ցին կեն­դա­նի­նե­րի կա­շի­ներն ի­րենց մեր­կու­թյու­նը ծած­կե­լու հա­մար։ Նրանց ար­գել­վեց մո­տե­նալ կե­նաց ծա­ռին, ո­րով­հետև կա­րող էին ու­տել դրա պտղից և­ ապ­րել հա­վիտ­յան: Նրանք կորց­րե­ցին նաև ի­րենց կա­տար­յալ տու­նը՝ Ե­դե­մի այ­գին, իսկ տա­րի­ներ անց, կորց­րե­ցին ի­րենց որ­դի Ա­բե­լին նրա եղ­ բոր՝ Կա­յե­նի ձեռ­քով։ Ի վեր­ջո, նրան­ցից մե­կը կորց­րեց իր կո­ղակ­ցին, հե­տո նաև՝ իր սե­փա­կան կյան­քը։ Որ­քա՜ն կո­րուստ­ներ ե­ղան ըն­դա­ մե­նը մեկ ո­րոշ­ման արդ­յուն­քում։ Ա­յո՛, մենք բո­լորս, այս­պես, թե այն­պես, ծա­նոթ ենք կորս­տի ցա­ վին, և­ա­մե­նա­ցա­վա­լին մեր ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րին՝ ա­մե­նա­մոտ և թանկ մարդ­կանց կորց­նելն է: Այս շա­բաթ կշա­րու­նա­կենք ու­սում­նա­սի­րել ըն­տա­նե­կան կյան­քի թե­ման, կքննար­կենք ան­խու­սա­փե­լի կո­րուստ­նե­րի ժա­մա­նա­կաշր­ ջան­նե­րը:

76

Դաս 9

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 26

Առողջության կորուստ Մենք բո­լորս հա­զա­րա­վոր տա­րի­ներ հե­ռու ենք կյան­քի ծա­ռից, և բո­լորս էլ զգում ենք այդ, հատ­կա­պես, երբ հար­ցը հաս­նում է ֆի­ զի­կա­կան ա­ռող­ջու­թյա­նը։ Ա­վե­լի ցա­վոտ է ըն­կալ­վում մոտ մար­դու ա­ռող­ջու­թյան կո­րուս­տը: Ծանր հի­վանդ ե­րե­խա­նե­րի ծնող­նե­րը կգե­ րա­դա­սեին ի­րենք հի­վան­դա­նա­յին, քան տես­նեին ի­րենց ե­րե­խա­նե­ րի տան­ջանք­նե­րը։ Բայց, դժբախ­տա­բար, մենք չու­նենք այդ­պի­սի ընտ­րու­թյուն։ Ի՞նչ ընդ­հա­նուր բան ու­նեն հետև­յալ հատ­ված­նե­րը: Մար­կոս 5.22–24, 35–43, Մատ­թեոս 15.22–28, Ղու­կաս 4.38, 39, Հով­ հան­նես 4.46–54: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Այս դեպ­քե­րից յու­րա­քանչ­յու­րում, և­ ի­հար­կե, ու­րիշ շատ դեպ­քե­ րում, հատ­կա­պես ըն­տա­նի­քի ան­դամն է ա­ղա­չում Հի­սու­սին օգ­նել իր հա­րա­զա­տին։ Մենք, ան­կաս­կած, ըն­դու­նում ենք, որ տա­ռա­պում ենք, ո­րով­հետև ապ­րում ենք ըն­կած աշ­խար­հում։ Երբ մեղ­քը ներ­խու­ժեց աշ­խարհ, դրա հետ մեկ­տեղ ներ­խու­ժե­ցին ոչ միայն մա­հը, այլ նաև քրո­նիկ ցա­ վե­րը, տա­ռա­պանք­ներն ու հի­վան­դու­թյուն­նե­րը։ Երբ բախ­վում ենք քրո­նիկ կամ սուր հի­վան­դու­թյան հետ, կա­րող ենք զգալ շոկ, բար­կու­ թյուն, հու­սա­հա­տու­թյուն և նույ­նիսկ գո­ռալ. «Իմ Աստ­ված, իմ Աստ­ ված, ին­չի՞ հա­մար ես թո­ղել ինձ։ Հե­ռու ես իմ փրկու­թյու­նից և­ իմ հա­ռա­չան­քի խոս­քե­րից» (Սաղ­մոս 22.1)։ Դա­վի­թի նման, մենք կա­րող ենք մեր հար­ցե­րը, բար­կու­թյունն ու ցա­վը բե­րել Աստ­ծո մոտ: Հի­վան­դու­թյունն ու տա­ռա­պան­քը կմնան ա­ռեղծ­ված այն­քան ժա­մա­նակ, մինչև որ մա­հը վերջ­նա­կա­նա­պես պարտ­վի Հի­սու­սի վե­ րա­դար­ձով։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, մենք կա­րող ենք կարևոր ճշմար­ տու­թյուն­ներ գտնել Աստ­ծո Խոս­քում։ Երբ Հոբն ա­նա­սե­լի ցա­վեր էր զգում, նա ա­վե­լի խո­րը մտեր­մու­թյուն վե­րապ­րեց Աստ­ծո հետ հա­րա­ բե­րու­թյուն­նե­րում։ Նա ա­սում է. «Ա­կան­ջի լսե­լով ես լսել էի Քո մա­սին, բայց հի­մա աչքս տես­նում է Քեզ» (Հոբ 42.5)։ Պո­ղո­սը տա­ռա­պում էր քրո­նիկ հի­վան­դու­թյու­նով, և նրա փոր­ձա­ռու­թյու­նը վկա­յում է այն մա­սին, որ տա­ռա­պան­քը կա­րող է օգ­նել մխի­թա­րել ու­րիշ­նե­րին, կա­ րող է մեզ կա­րեկ­ցանք տալ հի­վանդ­նե­րի նկատ­մամբ, կա­րող է օգ­նել Դաս 9 77

մեզ ա­վե­լի արդ­յու­նա­վետ ծա­ռա­յել (Բ Կորն­թա­ցիս 1.3–5), ե­թե, ի­հար­ կե, մենք թույլ չտանք, որ­պես­զի այն մեզ կոտ­րի։ Ե­թե մենք (կամ մեր ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րը) տա­ռա­պում ենք հի­ վան­դու­թյու­նից, ի՞նչ խոս­տում­նե­րի կա­րող ենք ա­պա­վի­նել։ Ին­չո՞ւ է նման պա­հե­րին կարևոր հի­շել, որ մեր Տեր Հի­սու­սը տա­ռա­պել է խա­չի վրա: Ինչ­պե՞ս է խաչ­յալ Քրիս­տո­սը վկա­յում Աստ­ծո ա­նանց սի­րո մա­սին: ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 27

Վստահության կորուստ Մենք բո­լորս մե­ղա­վոր, թե­րար­ժեք մար­դիկ ենք, ո­րոնք կա­րող են դառ­նալ ան­հու­սա­լի և դա­վա­ճա­նել նրանց, ով­քեր մեզ վստա­հել են։ Եվ մե­զա­նից ո՞վ չի նկա­տել, թե ինչ­պես են ու­րիշ մար­դիկ փոր­ձում չա­րա­շա­հել մեր վստա­հու­թյու­նը: Վս­տա­հու­թյու­նը կորց­նե­լը միշտ դառն է, բայց հատ­կա­պես ցա­վա­լի է, երբ դա տե­ղի է ու­նե­նում ըն­ տա­նի­քում: Եր­բեմն կա­րող է թվալ, որ «խա­ղը մո­մի գի­նը չի հա­նի», և­ ա­վե­լի լավ է հե­ռա­նալ: Մեզ թվում է, որ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը չար­ժեն, որ­ պես­զի փոր­ձենք դրանք վե­րա­կանգ­նել: Ի­հար­կե, դա բարդ է ա­նել, ե­թե ձեզ դա­վա­ճա­նել է մոտ մար­դը, օ­րի­նակ ա­մու­սի­նը, կամ կի­նը: Նույ­նիսկ կա­րե­լի է ա­սել, որ ա­մուս­նու­թյան նպա­տակ­նե­րից մեկն էլ մեզ սո­վո­րեց­նելն է, թե ինչ­պես վե­րա­կանգ­նենք կորս­ված վստա­հու­ թյու­նը։ Երբ վստա­հու­թյու­նը հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում կոր­չում է, ինչ­պե՞ս կա­րող են և՛ վստա­հու­թյու­նը, և՛ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը բուժ­վել և փրկ­վել։ Ա Պետ­րոս 5.6, 7, Ա Հով­հան­նես 4.18, Հա­կո­բոս 5.16, Մատ­թեոս 6.14, 15: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Կոտր­ված վստա­հու­թյու­նը վե­րա­կանգ­նե­լը նման է ճամ­փոր­դու­ թյան. դուք պետք է քայլ առ քայլ ա­ռաջ գնաք։ Այս ճամ­փոր­դու­թյունն սկսվում է վնա­սի ան­կեղծ խոս­տո­վա­նու­թյամբ և ճշ­մար­տու­թյան հաս­տատ­մամբ՝ ան­կախ այն բա­նից, թե ինչ է պա­տա­հել, և­ով է մե­ ղա­վոր: Ե­թե խզման պատ­ճա­ռը շնու­թյունն է, բու­ժումն սկսվում է դա­ վա­ճա­նու­թյան մեջ մե­ղա­վոր կող­մի խոս­տո­վա­նու­թյու­նից: Որ­պես բժշկու­թյան գոր­ծըն­թա­ցի մի մաս՝ խոս­տո­վա­նու­թյու­նը պետք է լի­նի 78

Դաս 9

ա­ռա­վել լիար­ժեք: Ե­թե հաշ­տու­թյան գոր­ծըն­թա­ցում հայտ­նա­բեր­վի նվա­զա­գույն կեղ­ծու­թյուն, դա վերջ­նա­կա­նա­պես կթա­ղի հա­րա­բե­ րու­թյուն­նե­րը: Վս­տա­հու­թյան վե­րա­կանգն­ման հա­մար պա­հանջ­վում է ժա­մա­ նակ և համ­բե­րու­թյուն։ Որ­քան լուրջ է զան­ցան­քը, այն­քան շատ ժա­ մա­նակ կպա­հանջ­վի բուժ­ման հա­մար։ Եր­բեմն ձեզ կթվա, թե դուք մեկ քայլ ա­ռաջ եք գնում, եր­կու քայլ հետ։ Սա­կայն, շատ ա­մու­սին­ ներ կա­րո­ղա­ցան վե­րա­կանգ­նել փչա­ցած հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը և դ­րանք դնել ո­րակ­յալ մա­կար­դա­կի վրա: Ա­մուս­նա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը վե­րա­կանգ­նե­լու ո՞ր սկզ­ բունք­նե­րը կա­րող են կի­րառ­վել այլ տե­սա­կի հա­րա­բե­րու­թյուն­ նե­րում վստա­հու­թյու­նը վե­րա­կանգ­նե­լու հա­մար։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, ո՞րն է այն ի­րա­վի­ճա­կը, որ­տեղ թեև կա նե­րում, սա­ կայն չկա, և­ոչ էլ կա­րող է լի­նել վստա­հու­թյուն։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 28

Վստահության կորուստ (շարունակություն) Վս­տա­հու­թյան կորս­տի պատ­ճառ­նե­րից մեկն էլ ըն­տա­նե­կան բռնու­թյունն է։ Ինչ­քան էլ որ ան­հա­վա­տա­լի է, ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­ նե­րը ցույց են տա­լիս, որ ա­մե­նից հա­ճախ բռնու­թյու­նը դրսևոր­վում է ըն­տա­նիք­նե­րում: Ըն­տա­նե­կան բռնու­թյու­նը հաս­նում է բո­լոր տե­սա­ կի, նե­րառ­յալ քրիս­տո­նեա­կան ըն­տա­նիք­նե­րը։ Բռ­նու­թյու­նը ցան­կա­ ցած տե­սա­կի հար­ձա­կումն է. բա­նա­վոր, ֆի­զի­կա­կան, հու­զա­կան, սե­ռա­կան, ակ­տիվ կամ պա­սիվ ար­հա­մար­հան­քը՝ կա­տար­ված մեկ կամ մի քա­նի մարդ­կանց կող­մից: Աստ­վա­ծաշն­չում կան ըն­տա­նե­կան բռնու­թյան պատ­մու­թյուն­ներ, նույ­նիսկ Աստ­ծո ժո­ղովր­դի մեջ: Ի՞նչ զգա­ցում­նե­րով եք կար­դում դուք այս հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ եք կար­ծում, ին­չո՞ւ են այս պատ­մու­ թյուն­նե­րը գրվել Սուրբ Գր­քում: Ծնն­դոց 37.17-28 ____________________________________________________ ________________________________________________________________________ Բ Թա­գա­վո­րաց 13.1-22 _____________________________________________ ________________________________________________________________________ Դ Թա­գա­վո­րաց 16.3, 17.17, 21.6 __________________________________ ________________________________________________________________________ Բռ­նու­թյու­նը, դա մար­դու գի­տակց­ված ո­րո­շումն է իշ­խա­նու­ թյուն և հս­կո­ղու­թյուն բա­նեց­նել ու­րի­շի նկատ­մամբ: Այն չի կա­րող Դաս 9

79

բա­ցատր­վել կամ ար­դա­րաց­վել ալ­կո­հո­լա­մո­լու­թյամբ, սթրե­սով, սե­ ռա­կան ցան­կու­թյուն­նե­րով, ինք­նա­տի­րա­պետ­ման պա­կա­սով, կամ զո­հի որևէ այլ վար­քագ­ծով: Զո­հը չի կա­րող մե­ղա­վոր լի­նել, որ հրահ­ րել է չա­րա­մի­տին ու­ժի կի­րառ­ման: Բռ­նու­թյան դի­մող մար­դիկ խե­ ղա­թյու­րում և­այ­լա­սե­րում են սե­րը, քա­նի որ «սերն իր ըն­կե­րին չար չի ա­նի» (Հռո­մեա­ցիս 13.10): Մաս­նա­գի­տա­կան բու­ժու­մը կա­րող է փո­փո­խու­թյուն­ներ գոր­ծել բռնա­ցո­ղի վար­քագ­ծում, ե­թե միայն նա ստանձ­նում է իր վար­քագ­ծի պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը և փնտ­ րում է նման օգ­նու­թյուն։ Աստ­ված կա­րող է հրա­շա­լի կեր­պով օգ­նել նրանց, ով­քեր ի­րենց սիր­տը կբա­ցեն Նրա ա­ռաջ: Նա կա­րող է օգ­նել վի­րա­վո­րո­ղին դա­դա­րեց­նել իր հար­ձա­կում­նե­րը և­ ա­պաշ­խա­րել ի­ րենց մտքե­րում և­ ա­րարք­նե­րում: Աստ­ված ու­նակ է վե­րա­կանգ­նել նրան և լց­նել ա­գա­պե սի­րով, ո­րը բժշկում է սիր­տը և սո­վո­րեց­նում սի­րել ու­րիշ­նե­րին: (հա­մե­մա­տե՛ք Ե­փե­սա­ցիս 3.20)։ Փոր­ձե՛ք ձեզ դնել մե­կի տեղ, ով կրել է բռնու­թյան հար­ված­նե­ րը։ Ըն­դու­նե­լու­թյան, մխի­թա­րու­թյան և հույ­սի ի՞նչ խոս­քեր դուք կցան­կա­նա­յիք լսել։ Ին­չո՞ւ է ա­վե­լի կարևոր ցու­ցա­բե­րել ա­պա­հով և հո­գա­տար ըն­դու­նե­լու­թյուն, քան խոր­հուրդ­ներ տալ, թե ինչ­ պես ա­վե­լի լավ ապ­րել բռնա­ցո­ղի հետ։ ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 29

Ազատության կորուստ Միայն Աստ­ված գի­տի, թե քա­նի մի­լիոն, նույ­նիսկ մի­լիարդ մարդ է պայ­քա­րում որևէ տե­սա­կի կախ­վա­ծու­թյան դեմ։ Մինչ օրս գիտ­նա­ կան­նե­րը հստակ կեր­պով չեն հաս­կա­նում, թե ո­րոնք են դրա պատ­ ճառ­նե­րը, նույ­նիսկ, ե­թե ո­րոշ դեպ­քե­րում նրանք կա­րո­ղա­նում են տես­նել մեր ու­ղե­ղի այն մա­սը, ո­րի մեջ կենտ­րո­նաց­ված են մեր ցան­ կու­թյուն­նե­րը: Ցա­վոք, այս կախ­վա­ծու­թյուն­նե­րի տե­ղա­կա­յու­մը գտնե­լը, հա­մե­ նայն դեպս, մեզ չի ա­զա­տում այդ կախ­վա­ծու­թյուն­նե­րից։ Կախ­վա­ծու­թյու­նը ծանր բեռ է բո­լո­րի, այլ ոչ թե միայն կախ­յալ մար­դու հա­մար: Ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րը՝ ծնող­նե­րը, ա­մու­սին­նե­րը, ե­րե­խա­նե­րը, բո­լո­րը ա­նա­սե­լի տա­ռա­պում են, երբ ի­րենց հա­մար հա­րա­զատ մար­դը գտնվում է վատ սո­վո­րու­թյուն­նե­րի իշ­խա­նու­թյան տակ, ո­րից նրան չեն կա­րո­ղա­նում ա­զա­տել: Թմ­րան­յու­թե­րը, ալ­կո­հո­լը, ծխա­խո­տը, խա­ղա­մո­լու­թյու­նը, պոռ­ նոգ­րա­ֆիան, սեք­սը, նույ­նիսկ ու­տե­լի­քը. ի՞նչն է այս ա­մե­նը վե­րա­ 80

Դաս 9

ծում կախ­վա­ծու­թյան: Դրանց օգ­տա­գործ­ման կամ չա­րա­շահ­ման սո­վո­րու­թյուն դար­ձած և զար­գա­ցող բնույ­թը: Դուք դառ­նում եք կոր­ծա­նա­րար սո­վո­րու­թյուն­նե­րի ստրու­կը և փաս­տո­րեն կորց­նում եք ընտ­րու­թյան ա­զա­տու­թյու­նը: Պետ­րո­սը պարզ կեր­պով բա­ցատ­ րում է, թե ինչ է կախ­վա­ծու­թյու­նը և­ ո­րոնք են դրա արդ­յունք­նե­րը. «Նրանց ա­զա­տու­թյուն են խոս­տա­նում, և­ ի­րենք ա­պա­կա­նու­թյան ծա­ռա­ներ են, ո­րով­հետև ինչ բա­նով որ մե­կը հաղթ­վի, նրան էլ ծա­ ռան է» (Բ Պետ­րոս 2.19)։ Ի՞ն­չը կա­րող է մարդ­կանց կախ­վա­ծու­թյան մեջ գցել։ Ղու­կաս 16.13, Հռո­մեա­ցիս 6.16, Հա­կո­բոս 1.13–15, Ա Հով­հան­նես 2.16։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մեղքն ու կախ­վա­ծու­թյու­նը միշտ չէ, որ կա­րող են նույ­նա­նալ։ Դուք կա­րող եք մեղք գոր­ծել, ո­րին հակ­ված չեք, թեև այն հա­ճախ վե­րած­վում է կախ­վա­ծու­թյան: Որ­քա՜ն լավ կլի­նի Աստ­ծո զո­րու­թյամբ դա­դա­րեց­նել մեղ­քը, մինչ այն կհասց­նի վե­րած­վել կախ­վա­ծու­թյան։ Եվ, ի­հար­կե, մեղ­քի և կախ­վա­ծու­թյան խնդրի միակ հու­սա­լի լու­ ծու­մը վերս­տին ծնուն­դը և նոր սիրտ ստա­նալն է։ «­Բայց նրանք, որ Քրիս­տո­սինն են, ի­րենց մար­մի­նը խաչ հա­նե­ցին կրքե­րով և ցան­կու­ թյուն­նե­րով միա­սին» (Գա­ղա­տա­ցիս 5.24)։ Պո­ղո­սը հռո­մեա­ցի­նե­ րին նույն­պես բա­ցատ­րում է, թե ինչ է նշա­նա­կում մեռ­նել մե­ղա­վոր, կախ­վա­ծու­թյան մեջ գտնվող բնու­թյան հա­մար, որ­պես­զի ապ­րենք Քրիս­տո­սի հա­մար (Հռո­մեա­ցիս 6.8–13), հե­տո ա­վե­լաց­նում է. «­Բայց Տեր Հի­սուս Քրիս­տո­սին հա­գեք, և մարմ­նի հա­մար խնամք մի տա­ րեք դե­պի ցան­կու­թյուն» (Հռո­մեա­ցիս 13.14)։ Մե­զա­նից յու­րա­քանչ­յու­րը իր, կամ ու­րիշ մարդ­կանց փոր­ձա­ռու­ թյուն­նե­րից գի­տի, թե ինչ է կախ­վա­ծու­թյան դեմ պայ­քա­րը: Ինչ­պե՞ս օգ­նենք կախ­վա­ծու­թյուն ու­նե­ցող մարդ­կանց գի­տակ­ ցե­լու, որ մաս­նա­գի­տա­կան օգ­նու­թյան դի­մե­լը չի հան­դի­սա­նում հոգևոր ան­կա­րո­ղու­թյուն։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­Թ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 30

Կյանքի կորուստ Որ­պես մարդ ա­րա­րած­ներ, մենք լսա­ծի հի­ման վրա չենք ի­մա­ նում մահ­վան մա­սին: Մենք կար­դում ենք դրա մա­սին, տես­նում ենք ու­րիշ­նե­րի մա­հը, և ցան­կա­ցած պա­հի կա­րող ենք դեմ առ դեմ հան­ դի­պել մահ­վան հետ: Դաս 9

81

Կար­դա­ցե՛ք Ա Կորն­թա­ցիս 15.26 հա­մա­րը: Ինչ­պե՞ս է նկա­րագր­ վում մա­հը, և­ին­չո՞ւ է այն այս կերպ նկա­րագր­վում: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Կորց­նե­լով սի­րե­լի մար­դուն, մե­զա­նից ո՞վ չի զգա­ցել, թե որ­քան զզվե­լի և­ ան­կոտ­րում է մա­հը: Մ­յուս կող­մից, մա­հա­ցած­նե­րի հա­ մար այն հան­դի­սա­նում է բա­րի: Ե­թե նրանք ի­րենց աչ­քե­րը փա­կել են Տե­րում, ա­պա հա­ջորդ ակն­թար­թում նրանք հա­րու­թյուն կառ­ նեն ան­մահ կյան­քի հա­մար: «­Հա­վա­տաց­յա­լի հա­մար մա­հը ո­չինչ չի նշա­նա­կում... Քրիս­տոն­յա­յի հա­մար մահն ըն­դա­մե­նը քուն է՝ լռու­ թյան ու խա­վա­րի մի ակն­թարթ։ Կ­յան­քը Քրիս­տո­սով ծածկ­ված է Աստ­ծո մեջ, ու «երբ որ Քրիս­տո­սը՝ մեր կյան­քը, հայտն­վի, այն ժա­ մա­նակ դուք էլ նրա հետ կհայտն­վեք փառ­քով» (Է­լեն Ուայթ, Դա­րե­ րի Փա­փա­գը, էջ 787)։ Ի­րա­կա­նում, կեն­դա­նի մնա­ցած­նե­րը, հատ­կա­պես մա­հա­ցա­ծի ըն­կեր­ներն ու հա­րա­զատ­ներն են վե­րապ­րում կո­րուս­տի ողջ ցավն ու վիշ­տը։ Փաստն այն է, որ վիշ­տը կորս­տի բնա­կան և նոր­մալ ար­ ձա­գանքն է։ Մենք զգաց­մուն­քայ­նո­րեն տա­ռա­պում ենք, երբ կորց­ նում ենք նրանց, ո­րոնց սի­րում ենք: Վշ­տի ժա­մա­նա­կը բո­լո­րի մոտ անց­նում է տար­բեր ձևով, սա­կայն մարդ­կանց մե­ծա­մաս­նու­թյունն այն անց է կաց­նում մի քա­նի փու­ լով: Սի­րե­լիի մահ­վան ա­ռա­ջին և­ա­մե­նա­տա­րած­ված ար­ձա­գան­քը շոկն ու ժխտումն է, նույ­նիսկ այն դեպ­քում, երբ մահն սպա­սե­լի էր։ Շո­կը հու­զա­կան պաշտ­պա­նու­թյունն է կորս­տից հան­կար­ծա­կի և չա­փա­զանց շատ ճնշվե­լու դեմ, և­այն կա­րող է տևել եր­կու­սից ե­րեք ա­միս։ Կա­րող եք ու­նե­նալ ժա­մա­նա­կա­հատ­ված, երբ մշտա­պես խո­րա­ սուզ­վում եք ձեր սի­րե­լիի մա­սին մտքե­րի մեջ, նույ­նիսկ սո­վո­րա­կան ա­ռօր­յա գոր­ծերն ա­նե­լիս։ Հա­ճախ եք մտո­վի դի­մում ձեր կորց­րած սի­րե­լի­նե­րին։ Այս շրջա­նը կա­րող է տևել վեց ամ­սից մինչև մի տա­րի։ Հու­սա­հա­տու­թյան և­ ընկճ­վա­ծու­թյան փու­լը վշտի եր­կա­րատև շրջան է, հա­վա­նա­բար վշտա­ցո­ղի հա­մար ա­մե­նա­ցա­վա­լի և­ ա­մե­ նաձգձգ­վող փու­լը, ո­րի ըն­թաց­քում աս­տի­ճա­նա­բար հաշտ­վում եք ձեր կորս­տի ի­րա­կա­նու­թյան հետ։ Այս փու­լի ըն­թաց­քում կա­րող եք մի շարք հույ­զեր ու­նե­նալ՝ բար­կու­թյուն, մե­ղա­վո­րու­թյուն, ափ­ սո­սանք, տխրու­թյուն և­ ան­հանգս­տու­թյուն։ Վիշ­տը նպա­տակ չի հե­տապն­դում հե­ռաց­նել ձեր ողջ ցա­վը կամ կո­րուս­տի մա­սին հի­շո­ ղու­թյուն­նե­րը։ 82

Դաս 9

Վե­րա­կանգն­ման վեր­ջին փու­լում դուք սկսում եք ա­ռօր­յա գոր­ծե­ րում հե­տաքրք­րու­թյուն դրսևո­րել և­օ­րըս­տօ­րե նոր­մալ կյանք վա­րել։ Մ­խի­թա­րու­թյան ի՞նչ խոս­քեր են գտնվում հետև­յալ հա­մար­նե­ րում։ Հռո­մեա­ցիս 8.31–39, Հայտ­նու­թյուն 21.4, Ա Կորն­թա­ցիս 15.52–57։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՄԱ­ՅԻ­ՍԻ 31

Հետագա ուսումնասիրության համար Շա­տերն են տա­ռա­պել ի­րենց կախ­վա­ծու­թյուն­նե­րի արդ­յուն­քում։ Նրանք դար­ձել են ի­րենց ցան­կու­թյուն­նե­րի ստրուկ­նե­րը և կորց­րել են ի­րենց փո­ղե­րը, աշ­խա­տան­քը, ա­ռող­ջու­թյու­նը և­ա­զա­տու­թյու­նը։ Բայց Հի­սու­սը ե­կավ մեզ ա­զա­տու­թյուն տա­լու մեր բո­լոր մեղ­քե­րից և կախ­վա­ծու­թյուն­նե­րից, և «ե­թե Որ­դին ա­զա­տի ձեզ, հի­րա­վի ա­զատ կլի­նեք» (Հով­հան­նես 8.36)։ Հի­սու­սը նաև խոս­տա­ցել է, որ մշտա­ պես մեզ հետ է լի­նե­լու (Մատ­թեոս 28.20, Ե­սա­յիա 43.2), այ­սինքն մենք այս պա­տե­րազ­մում միայ­նակ չենք։ Ի­րա­կա­նում մենք պետք է հի­շենք, որ ճա­կա­տա­մար­տը Տի­րոջն է (Ա Թա­գա­վո­րաց 17.47), և Նա հաղ­թա­նակ է խոս­տա­նում (Ա Պետ­րոս 1.3–9)։ Այ­սօր դուք կա­ րող եք սկսել ցան­կա­ցած կախ­վա­ծու­թյան նկատ­մամբ հաղ­թա­նա­ կի ճա­նա­պար­հը և ս­տա­նալ ցան­կա­լի ա­զա­տու­թյու­նը, որն Աստ­ված կա­մե­նում է տալ ձեզ: Սա չի նշա­նա­կում, թե դուք չեք պայ­քա­րե­լու, ինչ­պես նաև չի նշա­նա­կում, որ ան­կու­մից կխու­սա­փեք: Սա­կայն բա­ րի լուրն այն է, որ քա­նի դուք չեք թո­ղել Տի­րո­ջը, Նա եր­բեք ձեզ չի թող­ նի։ Եվ, ա­յո՛, ոչ մի վատ բան չկա մաս­նա­գի­տա­կան բուժ­ման դի­մե­լու մեջ։ Ճիշտ այն­պես, ինչ­պես Տե­րը կա­րող է օգ­տա­գոր­ծել մաս­նա­գետ բժշկի՝ օգ­նե­լու լու­ծել ձեր ա­ռող­ջա­կան խնդիր­նե­րը, այն­պես էլ կա­րող է օգ­տա­գոր­ծել մաս­նա­գետ-խորհր­դա­տուի, որ­պես­զի օգ­նի հաղ­թեք կախ­վա­ծու­թյու­նը։ «Երբ մեզ շրջա­պա­տում են դժվա­րու­թյուն­ներն ու փոր­ձու­թյուն­ նե­րը, մենք պետք է վա­զենք Աստ­ծո մոտ՝ վստա­հա­բար օգ­նու­թյուն ակն­կա­լե­լով Նրա­նից, Ով հզոր է փրկե­լու և­ու­ժեղ՝ ա­զա­տե­լու հա­մար։ Մենք պետք է խնդրենք Աստ­ծո օրհ­նու­թյու­նը, ե­թե ու­զում ենք ստա­ նալ այն: Ա­ղոթ­քը պար­տա­կա­նու­թյուն և­ անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն է, սա­ կայն արդ­յոք աչ­քա­թող չենք ա­նո՞ւմ փա­ռա­բա­նու­թյու­նը։ Չ­պե՞տք է արդ­յոք ա­վե­լի հա­ճախ շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նենք մեր բո­լոր օրհ­ նու­թյուն­նե­րը Տ­վո­ղին։ Մենք պետք է մեր մեջ ե­րախ­տա­գի­տու­թյուն մշա­կենք։ Մենք պետք է հա­ճա­խա­կի խորհր­դա­ծենք և պատ­մենք Դաս 9

83

Աստ­ծո ո­ղոր­մու­թյուն­նե­րը, և գո­վենք ու փա­ռա­բա­նենք Նրա սուրբ ա­նու­նը, նույ­նիսկ երբ անց­նում ենք վշտի և տա­ռա­պան­քի մի­ջով» (Է­լեն Ուայթ, Ըն­տիր լու­րեր, գիրք 2, էջ 268)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Ի՞նչ դեր է խա­ղում նե­րու­մը վստա­հու­թյան կորս­տի և կոտր­ված հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի վե­րա­կանգն­ման մեջ։ Մատ­թեոս 6.12–15, 18.21, 22։ «­Սե­րը ... չէ լրբա­նում, ի­րը չէ ո­րո­նում, չէ գրգռվում, չա­ րը չէ մտա­ծում» (Ա Կորն­թա­ցիս 13.5)։ 2. Ո՞րն է Աստ­ծո ո­ղոր­մու­թյուն­նե­րի մա­սին խորհր­դա­ծե­լու և դ­րանք պատ­մե­լու ա­ռա­վե­լու­թյու­նը, երբ մենք անց­նում ենք վշտի և տա­ ռա­պան­քի մի­ջով։ 3. Ո­րո՞նք են այն գործ­նա­կան մի­ջոց­նե­րը, ո­րոն­ցով ձեր ե­կե­ղե­ցու ըն­տա­նի­քը՝ որ­պես մի ամ­բող­ջա­կան կա­ռույց, կա­րող է օգ­նել այն մարդ­կանց, ով­քեր պայ­քա­րում են ցան­կա­ցած տե­սա­կի կորս­տի հետ։

84

Դաս 9

ԴԱՍ 10 ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 1–7

ԺԱՄԱՆԱԿԱՎՈՐ ՏՀԱՃՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Մատ­թեոս 7.5, Ե­փե­սա­ցիս 1.7, Փի­լիպ­պե­ցիս 2.4–8, Ե­փե­ սա­ցիս 4.26, 27, Հա­կո­բոս 1.19, 20, Կո­ղո­սա­ցիս 3.19, Մատ­ թեոս 7.12: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «­Բար­կա­նաք՝ մի մե­ղան­չեք. թող ա­րե­գա­կը ձեր բար­կու­ թյան վրա չմտնի» (Ե­փե­սա­ցիս 4.26):

Ն

ույ­նիսկ լա­վա­գույն ըն­տա­նիք­նե­րում են լի­նում տա­րա­ձայ­նու­ թյուն­ներ և­ընդ­հա­րում­ներ: Այս­պի­սին է կյան­քի ի­րա­կա­նու­թյունն ըն­կած աշ­խար­հում: Ա­մուս­նու կող­մից աղբ չթա­փե­լը, աղջ­կա կող­մից տնա­յին հանձ­նա­րա­րու­թյուն­նե­րի չկա­տա­րե­լը, կամ որ­դու կող­մից տնտե­սու­թյան աշ­խա­տանք­նե­րի չկա­տա­րե­լը, այս բո­լո­րը անն­շան խնդիր­ներ են, ո­րոնք որ­պես կա­նոն, կա­րե­լի է լու­ծել նվա­զա­գույն ջան­քե­րով: Սա­կայն ու­րիշ խնդիր­նե­րը կա­րող են լրջո­րեն բար­դաց­ նել ըն­տա­նե­կան կյան­քը. Զո­քան­չի կշտամ­բանք­ներն ու մա­նի­պուլ­յա­ ցիա­նե­րը, հո­գե­պես ա­նա­ռողջ հոր կող­մից ե­րե­խա­նե­րին վի­րա­վո­րե­լը, որ­դու ան­բա­րո կյան­քը կամ աղջ­կա թմրա­մո­լու­թյու­նը: Նոր Կ­տա­կա­րա­նում բազ­միցս մեզ աս­վում է սի­րել միմ­յանց (Հով­հան­նես 13.34, Հռո­մեա­ցիս 12.10), ապ­րել հա­մե­րաշխ և ներ­ դաշ­նա­կու­թյան մեջ (Հռոմեյե­ցիս 15.5, Եբ­րա­յե­ցիս 12.14), լի­նել համ­ բե­րա­տար, բա­րի, և դրսևո­րել կա­րեկ­ցանք (Ա Կորն­թա­ցիս 13.4), մյուս­նե­րին մեզ­նից ա­ռա­վել հա­մա­րել (Փի­լիպ­պե­ցիս 2.3), և կ­րել միմ­ յանց բե­ռը (Ե­փե­սա­ցիս 4.2)։ Ի­հար­կե, այս ա­մենն ա­վե­լի հեշտ է ա­սել, քան ա­նել, նույ­նիսկ, ե­թե դա վե­րա­բեր­վում է մեր ազ­գա­կան­նե­րին: Այս շա­բաթ մենք կդի­տար­կենք, թե ինչ­պես կա­րե­լի է մեղ­մաց­նել այդ­ պի­սի տհա­ճու­թյուն­նե­րը, հատ­կա­պես, ե­թե դրանք ծա­գում են ըն­ տա­նի­քում: Դաս 10

85

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 2

Ընդհարում Կար­դա­ցե՛ք Մատ­թեոս 7.5 և Ա­ռա­կաց 19.11 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ եր­կու կարևոր սկզբունք­ներ կա­րող են օգ­նել մեզ խու­սա­փել ու­ րիշ­նե­րի հետ ընդ­հա­րում­նե­րից: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­կաց գրքի հե­ղի­նակն ա­նում է շատ խո­րա­թա­փանց դի­տար­ կում. «Ջ­րի ար­ձակ­ման նման է կռվի սկիզ­բը, բայց վե­ճը չբոր­բոք­ ված՝ դու հետ քաշ­վիր» (Ա­ռա­կաց 17.14)։ Ե­թե ընդ­հա­րումն ար­դեն սկսվել է, այն հանգց­նե­լը ան­հա­վա­նա­կա­նո­րեն բարդ է: Հա­մա­ձայն Հռո­մեա­ցիս 14.19 հա­մա­րի, մենք կա­րող ենք կա­սեց­նել ընդ­հա­րու­մը, ձգտե­լով ա­նել այն, ին­չը կծա­ռա­յի խա­ղա­ղու­թյա­նը և փո­խա­դարձ հար­գան­քին: Ա­պա որ­քա՜ն ա­վե­լի կարևոր են այս սկզբունք­ներն ըն­ տա­նի­քում ներ­դաշ­նա­կու­թյու­նը պահ­պա­նե­լու հա­մար։ Եր­բեմն, երբ դուք ըն­դու­նում եք ձեր պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան մա­սը ընդ­հար­ման մեջ, դա կա­րող է ստի­պել մյուս կող­մին փափ­կել։ Մի քայլ ետ գնա­ցեք և մ­տա­ծե՛ք, թե ընդ­հան­րա­պես կա՞ ի­մաստ այդ վե­ճի մեջ։ Ա­ռա­կաց գիրքն ա­սում է. «­Մար­դիս ի­մաս­տու­թյու­նը նրան եր­կայ­նա­միտ կա­նի, և նրա փառ­քը հան­ցանք նե­րելն է» (Ա­ռա­կաց 19.11)։ Մ­տա­ծեք, արդ­յո՞ք տա­րա­ձայ­նու­թյան ա­ռար­կան ձեզ հա­մար նշա­նա­կու­թյուն կու­նե­նա ե­րեք օր: Կամ ա­ռա­վել ևս, ի՞նչ ազ­դե­ցու­ թյուն կու­նե­նա այն հինգ կամ տա­սը տա­րի անց: Որ­քան ա­մուս­նա­ կան զույ­գեր են վի­ճել մի պատ­ճա­ռով, որն այ­սօր նրանց անն­շան է թվում: Փո­խա­նակ թույլ տաք, որ ընդ­հա­րու­մը ձգձգվի, խո­սե­լով մյուս կող­մի՝ ա­մուս­նու, ե­րե­խա­յի, ըն­կե­րոջ, աշ­խա­տակ­ցի հետ, փոր­ձեք հստակ լու­ծել խնդի­րը կամ քննարկ­ման ա­ռար­կան և դուրս չգալ դրա սա­հան­նե­րից: Ընդ­հա­րու­մը հա­ճախ վատ­թա­րա­նում է, երբ դրա բուն պատ­ճա­ռը կոր­չում է բար­կաց­կոտ բա­ռե­րի տա­րա­փի տակ, և ջ­րի մա­կե­րես են բարձ­րա­նում հին խնդիր­նե­րը կամ վեր­քե­ րը: Ա­վե­լի լավ և մեղմ քննարկ­ման սկիզբ ու­նե­նա­լու միակ մի­ջո­ցը ձեր հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը պահ­պա­նելն է։ Թո՛ւյլ տվեք, որ դի­մա­ցի­ նը հաս­կա­նա, որ մտա­ծում եք ձեր հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի պահ­պան­ ման մա­սին։ Խո­սե­լով ձեր դրա­կան զգաց­մունք­նե­րի մա­սին, կա­րող եք անց­նել բուն խնդրին՝ ձգտե­լով չօգ­տա­գոր­ծել բայց բա­ռը։ Ա­սե­լով «բայց», դրա­կան ա­պա­ցույց­նե­րից հե­տո, դուք հեր­քում եք այն, ինչ 86

Դաս 10

հենց նոր ա­սել էիք: Խո­սե­լով ձեր զգաց­մունք­նե­րի մա­սին, լսեք դի­մա­ ցի­նին, խոր­հե՛ք նրա ա­սա­ծի շուրջ և միայն դրա­նից հե­տո ա­ռա­ջար­ կե՛ք լու­ծում, ո­րը հաշ­վի է առ­նում յու­րա­քանչ­յուր մար­դու շա­հե­րը (Փի­լիպ­պե­ցիս 2.4, 5)։ Հի­շե՛ք այն ընդ­հա­րում­նե­րի մա­սին, ո­րոնք այ­սօր թվում են ձեզ այն­քան հի­մար և­ա­նի­մաստ։ Ու­նե­ցած փոր­ձա­ռու­թյունն ինչ­պե՞ս կա­րող է օգ­նել ձեզ կան­խել նման ի­րա­վի­ճակ­ներն ա­պա­գա­յում: ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 3

Ամուսնության մի քանի սկզբունքներ Ա­մուս­նու­թյու­նը, ինչ­պես և Շա­բա­թը, Աստ­ծո պարգևն է մարդ­կու­ թյա­նը, դեռևս Ե­դե­մից։ Եվ որ­պես Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­տիստ­ներ, մենք գի­տենք, թե մարդ­կա­յին հո­գի­նե­րի թշնա­մին որ­քան ու­ժեղ է ա­ղա­վա­ղել այդ եր­կու սահ­մա­նում­նե­րը: Նույ­նիսկ ա­մե­նա­հա­ջող ա­ մուս­նու­թյուն­նե­րը եր­բեմն տա­ռա­պում են բա­խում­նե­րից։ Ս­տորև բեր­ված են մի քա­նի սկզբունք­ներ, ո­րոնք կա­րող են օգ­նել զույ­գե­րին լու­ծել խնդիր­նե­րը: Կար­դա­ցե՛ք Ե­փե­սա­ցիս 1.7 հա­մա­րը: Ի՞նչ կարևոր սկզբունք եք գտնում այս­տեղ, ո­րը պետք է պահ­պան­վի յու­րա­քանչ­յուր ա­մուս­ նու­թյան մեջ: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Անհ­րա­ժեշտ է սո­վո­րել նե­րել, հատ­կա­պես, երբ ձեր կո­ղա­կի­ցը դրան ար­ժա­նի չէ։ Յու­րա­քանչ­յուր ոք կա­րող է նե­րել նրան, ով ար­ժա­ նի է ներ­ման: Այս դեպ­քում, դա նույ­նիսկ դժվար է նե­րում ան­վա­նել: Իս­կա­կան նե­րումն այն է, երբ նե­րում են նրանց, ով­քեր ար­ժա­նի չեն դրան: Տե­րը նե­րեց մեզ Հի­սուս Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով, և մենք պետք է նույնն ա­նենք։ Հա­կա­ռակ դեպ­քում, մեր ա­մուս­նու­թյու­նը, ե­թե նույ­ նիսկ մեզ հա­ջող­վի պահ­պա­նել այն, միայն տա­ռա­պանք­ներ կբե­րի: Կար­դա­ցե՛ք Հռո­մեա­ցիս 3.23 հա­մա­րը: Այս­տեղ ո՞ր սկզբուն­քի մա­սին է գնում խոս­քը: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Դուք պետք է ըն­դու­նեք, որ ա­մուս­նա­ցած եք մե­ղա­վո­րի մար­դու հետ, ով ո­րո­շա­կի աս­տի­ճա­նի վնաս­ված է զգաց­մուն­քայ­նու­թյամբ, ֆի­զի­կա­պես և հո­գե­պես։ Հար­մար­վե՛ք դրան։ Ըն­դու­նե՛ք ձեր կո­ ղակ­ցի սխալ­նե­րը։ Ա­ղո­թե՛ք դրան­ցից դուրս գա­լու ճա­նա­պար­հի Դաս 10

87

հա­մար։ Մի­գու­ցե դուք պետք է ապ­րեք այդ սխալ­նե­րի հետ, բայց չպետք է դրանց վրա կենտ­րո­նա­նաք։ Հա­կա­ռակ դեպ­քում, դրանք ձեզ հում-հում կու­տեն։ Սուրբ և կա­տար­յալ Աստ­վա­ծը Քրիս­տո­սի մի­ջո­ցով ըն­դու­նում է մեզ այն­պի­սին, ինչ­պի­սին կանք։ Դուք, որ շատ հե­ռու եք սուրբ ու կա­տար­յալ լի­նե­լուց, պետք է նույն կերպ վար­վեք ձեր կո­ղակ­ցի հետ։ Կար­դա­ցե՛ք Փի­լիպ­պե­ցիս 2.4-8 հա­մար­նե­րը: Ինչ­պի­սի՞ կարևոր սկզբուն­քի մա­սին է խոս­վում այս հա­մար­նե­րում և­ինչ­պես կա­րող է այն օգ­նել մեզ ոչ միայն ա­մուս­նու­թյան մեջ, այլ նաև բո­լոր հա­ վա­նա­կան բա­խում­նա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 4

Բարկության դերն ընդհարման մեջ Ո՞վ չի բար­կա­ցել այս կամ այն բա­նի հա­մար։ Ի­րա­վի­ճակն ա­վե­ լի ցա­վա­լի է, երբ այդ բար­կու­թյունն ուղղ­ված է ըն­տա­նի­քի ան­դա­մի դեմ։ Բա­ցի այն, որ բար­կու­թյու­նը խան­գա­րում է նե­րել, այն կա­րող է վե­րած­վել թույ­նի, ո­րը մեծ ցավ և տա­ռա­պանք կբե­րի տան, ըն­տա­ նի­քի և, առ­հա­սա­րակ, հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի վրա։ Կար­դա­ցե՛ք Ե­փե­սա­ցիս 4.26, 27 և Ժո­ղո­վող 7.9 հա­մար­նե­ րը: Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք մշա­կել բար­կու­թյան ըն­կա­լու­մը որ­պես զգաց­մունք և­որ­պես մեղք: Ին­չո՞ւմն է տար­բե­րու­թյու­նը: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ի՞նչ է աս­վում Հա­կո­բոս 1.19, 20 հա­մար­նե­րում: Ի՞նչ ի­մաստ կա հետևել այս խոս­քե­րին, հատ­կա­պես, ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի հետ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում, ո­րոնց ա­րարք­նե­րը, հա­յացք­նե­րը և խոս­քերն ստի­պում են մեզ բար­կա­նալ: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ե­թե բար­կա­ցած եք ինչ-որ պատ­ճա­ռով, վե­րա­ծե՛ք այն ինչ-որ դրա­կան բա­նի՝ ձեր գլխա­վերևում մի սև­ ու խո­ժոռ ամպ սա­վառ­նել թույլ տա­լու փո­խա­րեն։ Ա­ղո­թե՛ք նրանց հա­մար, ով­քեր վի­րա­վո­րել են ձեզ, նե­րե՛ք նրանց և դար­ձե՛ք օրհ­նու­թյուն նրանց հա­մար։ Գու­ցեև հենց սկզբից դա ա­նե­լը հեշտ չի լի­նի, սա­կայն երբ դուք կա­յաց­նեք ո­րո­շումն ու հետևեք դրան, Աստ­ված հոգ կտա­նի մնա­ցա­ծի մա­սին։ Եր­բեմն բար­կու­թյան ար­մատ­նե­րը սկիզբ են առ­նում այն տնից, որ­տեղ մենք մե­ծա­ցել ենք։ Բար­կաց­կոտ մար­դիկ հա­ճախ սե­րում են 88

Դաս 10

բար­կաց­կոտ ըն­տա­նիք­նե­րից: Նրանք ըն­դօ­րի­նակ­ման օ­րի­նակ­ներ են ու­նե­ցել և միև­նույն վար­քա­գի­ծը դրսևո­րում են նաև ի­րենց սե­ փա­կան կյան­քում՝ ի վեր­ջո փո­խան­ցե­լով այն ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին։ Եր­բեմն բար­կու­թյու­նը կա­րող է լի­նել չբա­վա­րար­ված կա­րիք­նե­րի արդ­յունք կամ նա­խանձ, ինչ­պես Կա­յե­նի դեպ­քում, ին­չը հան­գեց­ րեց եղ­բոր սպա­նու­թյա­նը։ Դուք կա­րող եք բար­կա­նա­լու հա­մար ծան­րակ­շիռ պատ­ճառ ու­ նե­նալ, սա­կայն մի՛ օգ­տա­գոր­ծեք այդ պատ­ճա­ռը բար­կաց­կոտ մնա­ լու հա­մար։ Մի՛ ժխտեք և մի՛ փոր­ձեք ար­դա­րաց­նել այն։ Փո­խա­րե­նը խնդրե՛ք, որ­պես­զի Աստ­ված օգ­նի ձեզ դրա հետ վար­վել դրա­կան կեր­պով։ Պո­ղոս ա­ռաք­յա­լը մեզ բա­րի խոր­հուրդ է տա­լիս. «­Մի՛ հաղթ­ վիր չա­րից, այլ բա­րիո­վ հաղ­թիր չա­րին» (Հռո­մեա­ցիս 12.21)։ Մենք բո­լորս էլ ու­նենք բա­ներ, ո­րոն­ցից բար­կա­նում ենք, ընդ­ հուպ մինչև ցա­վի աս­տի­ճա­նի։ Եվ ո­րոշ դեպ­քե­րում, գու­ցեև ար­ դա­րաց­ված ենք այդ բար­կու­թյան մեջ։ Հարցն այն է, թե ինչ­պե՞ս կա­րող ենք Աստ­ծո զո­րու­թյան մի­ջո­ցով թույլ չտալ, որ այդ բար­ կու­թյու­նը մեզ և մեր մո­տիկ­նե­րին դժբախտ դարձ­նի։ ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 5

Ընդ­հա­րում, դա­ժան վե­րա­բեր­մունք, իշխանություն և վե­րահս­կո­ղու­թյուն Եր­բեմն չլուծ­ված ընդ­հա­րումն ու բար­կու­թյու­նը զար­գա­նա­լով կա­ րող են վե­րած­վել շատ բա­ցա­սա­կան, քայ­քա­յիչ գոր­ծըն­թա­ցի, նույ­ նիսկ բռնու­թյուն պա­րու­նա­կող հա­րա­բե­րու­թյան։ Բռ­նու­թյու­նը կա­րող է ու­նե­նալ բազ­մա­թիվ ձևեր՝ ֆի­զի­կա­կան, բա­նա­վոր, հու­զա­կան, հո­գե­բա­նա­կան, սե­ռա­կան և­ այլն։ Սա­կայն բռնու­թյան ցան­կա­ցած դրսևո­րում դեմ է Աստ­ծո թա­գա­վո­րու­թյան գլխա­վոր սկզբուն­քին՝ անձ­նա­զոհ սի­րուն։ Հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մա­սին ի՞նչ կարևոր ճշմար­տու­թյուն­ներ են շա­րադր­ված Ա Հով­հան­նես 4.7, 8 և Կո­ղո­սա­ցիս 3.19 հա­մար­ նե­րում։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ «­Մար­դիկ, սի­րե­ցեք ձեր կա­նանց, և դա­ռը մի լի­նեք նրանց դեմ» (Կո­ղո­սա­ցիս 3.19)։ Դա­ռը բա­ռը հու­նա­րեն բնօ­րի­նա­կում վե­րա­բե­ րում է այն մար­դուն, ով բար­կա­ցած և դառ­նա­ցած է իր զու­գըն­կե­րոջ հան­դեպ, և նրան պատ­ճա­ռում է շա­րու­նա­կա­կան ցավ, նրա նկատ­ Դաս 10

89

մամբ ար­տա­հայ­տում է ուժ­գին թշնա­մանք և­ ա­տե­լու­թյուն։ Պո­ղո­սը հստա­կո­րեն ա­սում է, որ կո­ղա­կի­ցը չպետք է թշնա­մա­բար վար­վի կամ բռնա­նա։ Հու­զա­կան, սե­ռա­կան և ֆի­զի­կա­կան բռնու­թյունն ըն­դու­նե­լի վար­քա­գիծ չէ քրիս­տոն­յա ա­մուս­նու կամ զու­գըն­կերջ հա­ մար։ Փո­խա­րե­նը, այն, ինչն ըն­դու­նե­լի է, ձեր կո­ղակ­ցին սի­րելն է։ Պո­ ղո­սը նաև պար­զո­րոշ ա­սում է, որ սե­րը համ­բե­րա­տար և բա­րի է, որ սե­րը չի նա­խան­ձում, չի պար­ծե­նում, չի հպար­տա­նում, կո­պիտ չի գտնվում, ի­րե­նը չի ո­րո­նում, հեշ­տու­թյամբ չի բար­կա­նում, չա­րը չի հի­շում, չա­րի վրա չի ու­րա­խա­նում, այլ ցնծում է ճշմար­տու­թյան վրա։ Սե­րը միշտ պաշտ­պա­նում է, միշտ վստա­հում է, միշտ հույս ու­նի և միշտ պահ­պա­նում է։ Սի­րո հատ­կա­նիշ­նե­րից և­ոչ մե­կը նույ­ նիսկ հե­ռա­վոր կեր­պով չի են­թադ­րում կամ ըն­դու­նում բռնու­թյուն՝ դրա դրսևոր­ման որևէ ճա­նա­պար­հով, կա­ղա­պա­րով կամ ձևով։ Ա­ռողջ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի պայ­ման­նե­րում եր­կու կող­մերն էլ ի­ րենց պաշտ­պան­ված և­ա­պա­հով են զգում, բար­կու­թյու­նը հարթ­վում է ա­ռողջ կեր­պով, և միմ­յանց ծա­ռա­յե­լը դառ­նում է նորմ։ Հա­ճախ բռնու­թյան զո­հե­րը մեղ­քի զգա­ցում են ու­նե­նում, ա­սես պա­տաս­խա­ նատ­վու­թյուն են կրում բռնա­ցո­ղին հրահ­րե­լու հա­մար կամ մի­գու­ցե ինչ-որ կերպ ար­ժա­նի էին ի­րենց ստա­ցած բռնու­թյա­նը։ Բռ­նա­ցող­նե­ րը կա­րող են լի­նել բա­վա­կա­նին վե­րահս­կող, հա­ճախ՝ շատ հմուտ, և կա­րող են ստի­պել ի­րենց զո­հե­րին պա­տաս­խա­նա­տու զգալ կա­տար­ վա­ծի հա­մար։ Ճշ­մար­տու­թյունն այն է, որ ոչ ոք ար­ժա­նի չէ բռնու­թյան են­թարկ­վել մեկ ու­րի­շի կող­մից, և բռ­նա­ցող­ներն են պա­տաս­խա­նա­ տու ի­րենց սե­փա­կան ընտ­րու­թյան և գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի հա­մար։ Բա­րի լուրն այն է, որ բռնու­թյան զո­հե­րին Աստ­վա­ծա­շունչն ա­ռա­ ջար­կում է մխի­թա­րու­թյուն, այլ ոչ թե մեղ­քի զգա­ցում։ Ան­վե­րահս­կե­լի ի­րա­վի­ճակ­նե­րում, մար­դիկ չպետք է վա­խե­նան օգ­նու­թյուն փնտրել դրսում։ Որ­քան ցա­վա­լի է, որ ո­րոշ մշա­կույթ­նե­րում քա­ջա­լեր­վում է կա­ նանց նկատ­մամբ բռնու­թյու­նը։ Ին­չո՞ւ ոչ մի քրիս­տոն­յա չպետք է եր­բեք դրսևո­րի նման վար­քա­գիծ, ան­կախ նրա­նից, թե ինչ է թույլ տա­լիս իր մշա­կույ­թը։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 6

Ներում և հանգիստ «Ա­մեն ինչ որ կա­մե­նում էք՝ թե ձեզ ա­նեն մար­դիկ, այն­պես էլ դուք ա­րեք նրանց։ Ո­րով­հետև այս է օ­րեն­քը և մար­գա­րե­նե­րը» 90

Դաս 10

(Մատ­թեոս 7.12)։ Ինչ­պե՞ս կա­րող եք կի­րա­ռել այս սկզբուն­քը ձեր ըն­տա­նի­քում և դ­րա­նից դուրս: Ս­տորև տրված տո­ղե­րում գրե՛ք, թե գործ­նա­կան ի՞նչ մի­ջոց­նե­րով կա­րող եք դա ա­նել։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Եբ­րա­յե­ցիս գրքի հե­ղի­նա­կը խոր­հուրդ է տա­լիս. «­Հետևեք խա­ղա­ ղու­թյան ա­մե­նի հետ և սր­բու­թյան, որ ա­ռանց նրան ոչ ով Տի­րո­ջը չի տես­նի» (Եբ­րա­յե­ցիս 12.14)։ Նույ­նիսկ, երբ մենք կա­տա­րում ենք բո­ լոր անհ­րա­ժեշտ քայ­լե­րը, մեզ վի­րա­վո­րող­նե­րից ո­մանք, միև­նույնն է, չեն լսի և չեն փոխ­վի։ Մի­գու­ցե ո­մանք նե­րո­ղու­թյուն կխնդրեն, սա­ կայն մյուս­նե­րը չեն ա­նի դա։ Ա­մեն դեպ­քում, մեր իսկ բա­րօ­րու­թյան հա­մար, լավ կլի­նի ընտ­րել ներ­ման ճա­նա­պար­հը, հատ­կա­պես, ե­թե խոս­քը գնում է մեր ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի մա­սին: Ի­րա­կա­նում, նե­րու­մը հան­դի­սա­նում է ընդ­հար­ման լուծ­ման ան­ քակ­տե­լի էա­կան մա­սը, հատ­կա­պես ըն­տա­նի­քում։ Երբ մար­դը մեղք է գոր­ծում մեր նկատ­մամբ, Աստ­ծո թշնա­մին պատ է դնում մեր և­ այդ մար­դու միջև, ո­րը թույլ չի տա­լիս մեզ սի­րել այդ մար­դուն այն­ պես, ինչ­պես Քրիս­տո­սը սի­րեց մեզ։ Նե­րու­մը գի­տակ­ցա­կան ո­րո­շում է, հե­ռաց­նե­լու այդ ար­գելք­նե­րը: «­Մենք չենք ստա­նում նե­րու­մը, ո­րով­հետև նե­րում ենք, այլ երբ նե­րում ենք։ Ողջ ներ­ման հիմ­քում ըն­կած է Քրիս­տո­սի սե­րը, ո­րին ար­ժա­նի չենք, սա­կայն ու­րիշ­նե­րի նկատ­մամբ ցու­ցա­բե­րած մեր դիր­քո­րոշ­մամբ մենք ցույց ենք տա­լիս, թե արդ­յո՞ք այդ սե­րը դարձ­ րել ենք մեր սե­փա­կա­նը։ Այդ իսկ պատ­ճա­ռով, Քրիս­տոսն ա­սում է. «Ո­րով­հետև ինչ դա­տաս­տա­նով որ դա­տում էք, նրա­նով պի­տի դատ­ վեք, և­ ինչ չա­փով որ չա­փում էք, նրա­նով կչափ­վի ձեզ» (Մատ­թեոս 7.2։ Է­լեն Ուայթ, Քրիս­տո­սի ա­ռակ­նե­րը, էջ 251)։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, երբ մենք ենք մե­ղա­վոր ընդ­հար­ման հա­ մար, պետք է փոր­ձենք վե­րա­կանգ­նել խզված հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը տվյալ մար­դու հետ, ին­չը կա­րող է նե­րա­ռել այդ մար­դու մոտ գնալն ու նրան ա­սե­լը, որ դուք զղջում եք կա­տար­վա­ծի հա­մար և խնդ­րում եք նրա նե­րու­մը։ Դա այն է, ինչ ա­սաց Հի­սու­սը. «Արդ՝ ե­թե սե­ղա­նի վրա մա­տու­ցես քո ըն­ծան, և­այն­տեղ հի­շես, թե քո եղ­բայ­րը քեզ դեմ մեկ բան ու­նի, թո՛ղ այն­տեղ քո ըն­ծան սե­ղա­նի ա­ռաջ, և գ­նա ա­ռաջ հաշտ­վիր քո եղ­բոր հետ, և հե­տո եկ ըն­ծադ մա­տու­ցիր» (Մատ­թեոս 5.23, 24)։ Լավ է, երբ մեզ ցա­վեց­րած մար­դը նե­րո­ղու­թյուն և նե­րում է խնդրում: Նմա­նա­պես լավ է, երբ մենք ենք նե­րո­ղու­թյուն խնդրում մեր ա­րարք­նե­րի հա­մար: Դաս 10

91

Այն միտ­քը, որ ձեզ անհ­րա­ժեշտ է նե­րում, ինչ­պե՞ս է օգ­նում սո­ վո­րել նե­րել ու­րիշ­նե­րին։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 7

Հետագա ուսումնասիրության համար «­Շատ հա­ճախ ծնող­նե­րը միա­բան չեն ըն­տա­նի­քը ղե­կա­վա­րե­ լու հար­ցում։ Հայ­րը, ով քիչ ժա­մա­նակ է անց­կաց­նում իր ե­րե­խա­ նե­րի հետ և ծա­նոթ չէ նրանց սո­վո­րու­թյուն­նե­րի և խառն­ված­քի յու­րա­հատ­կու­թյուն­նե­րին, կո­պիտ է և խիստ։ Նա չի վե­րահս­կում իր բար­կու­թյու­նը և նա­խա­տում է ե­րե­խա­յին։ Ե­րե­խան գի­տի այդ, և­են­ թարկ­վե­լու փո­խա­րեն, պա­տի­ժը նրան հա­մա­կում է զայ­րույ­թով։ Մայ­ րը միև­նույն զան­ցանք­նե­րը մեկ թող­նում է ա­ռանց ու­շադ­րու­թյան, մեկ խիստ պատ­ժում է դրանց հա­մար։ Ե­րե­խա­նե­րը եր­բեք չգի­տեն, թե ծնող­ներն ինչ կձեռ­նար­կեն, և գայ­թակղ­վում է այն մտքից, թե որ­քան հե­ռուն կա­րող են գնալ ի­րենց զան­ցանք­նե­րում ան­պա­տիժ մնա­լով։ Այս­պես ցան­վում են չա­րի սեր­մե­րը, ո­րոնք ծլար­ձա­կում և պ­տուղ­ներ են տա­լիս» (Է­լեն Ուայթ, Քրիս­տո­նեա­կան տուն, էջ 314, 315)։ «­Տու­նը պետք է լի­նի ա­մե­նա­մա­քուր և­ ա­մե­նավ­սեմ կապ­վա­ծու­ թյան կենտ­րո­նը։ Խա­ղա­ղու­թյու­նը, ներ­դաշ­նա­կու­թյու­նը, սերն ու եր­ջան­կու­թյու­նը պետք է ա­մեն օր հա­մա­ռո­րեն ար­մա­տա­վոր­վեն, մինչև որ այս թան­կա­գին ար­ժեք­ներն ապ­րեն նրանց սրտե­րում, ով­ քեր ըն­տա­նիք են կազ­մում։ Սի­րո բույ­սը պետք է խնամ­քով մշակ­վի, հա­կա­ռակ դեպ­քում այն կմա­հա­նա։ Ա­մեն մի բա­րի սկզբունք պետք է փայ­փայ­վի, ե­թե ցան­կա­նում ենք, որ այն ծաղ­կի հո­գու մեջ։ Այն, ին­չը սա­տա­նան ցա­նում է սրտե­րում՝ նա­խան­ձը, խան­դը, չար կաս­կած­ նե­րը, չա­րա­խո­սու­թյու­նը, ան­համ­բե­րու­թյու­նը, նա­խա­պա­շար­մունք­ նե­րը, ե­սա­սի­րու­թյու­նը, ար­ծա­թա­սի­րու­թյու­նը և ս­նա­փա­ռու­թյու­նը, պետք է ար­մա­տա­խիլ ար­վի։ Ե­թե թույլ տրվի, որ այս չար բա­նե­րը մնան հո­գում, դրանք պտուղ­ներ կտան, ո­րոն­ցով շա­տե­րը կպղծվեն։ Օ՜, որ­քան մար­դիկ են մշա­կում թու­նա­վոր բույ­սեր, ո­րոնք սպա­նում են սի­րո թան­կար­ժեք պտուղ­ներն ու պղծում հո­գին» (նույն տե­ղում, Էջ 195, 196)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Կար­դա­ցե՛ք հետև­յալ մեջ­բե­րումն ա­մուս­նու­թյան մա­սին մի հոդ­ վա­ծից։ «Ո­րով­հետև ոչ թե այն­պի­սի քա­հա­նա­յա­պետ ու­նենք, որ չկա­րո­ղա­նա մեր տկա­րու­թյուն­նե­րի հետ կա­րե­կից լի­նել, այլ մի 92

Դաս 10

այն­պի­սին, որ ա­մեն բա­նով փորձ­ված մեր նմա­նու­թյամբ, բայց ա­ռանց մեղ­քի» (Եբ­րա­յե­ցիս 4.15)։ Ճիշտ այն­պես, ինչ­պես Քրիս­ տոսն Ի­րեն դրեց մեր ի­րա­վի­ճա­կում, որ­պես­զի մեզ վե­րա­բեր­վի լա­վա­գույնս, մենք պետք է ա­նենք նույ­նը մեր զու­գըն­կե­րոջ նկատ­ մամբ։ Փոր­ձե՛ք դի­տար­կել ցան­կա­ցած ի­րա­վի­ճակ կամ ճգնա­ժամ ոչ միայն ձեր սե­փա­կան տե­սանկ­յու­նից, այլ նաև ձեր կո­ղակ­ցի տե­սանկ­յու­նից։ Տե­սե՛ք, թե ինչ­պես է նա մեկ­նա­բա­նում ի­րա­վի­ ճա­կը, ինչ­պես է այն ազ­դում նրա վրա, և թե ին­չու է նա այդ կա­ պակ­ցու­թյամբ ի­րեն զգում այն­պես, ինչ­պես զգում է։ Այս սկզբուն­ քը կա­րող է մեծ նշա­նա­կու­թյուն ու­նե­նալ բարդ ի­րա­վի­ճակ­նե­րի հարթ­ման հար­ցում։ Ի՞նչ կերպ կա­րող ենք կի­րա­ռել այս սկզբուն­ քը բա­խում­նա­յին ի­րա­վի­ճակ­նե­րում: 2. Դա­սա­րա­նում պա­տաս­խա­նե՛ք «­Բար­կու­թյու­նը մի՞շտ է մեղք» հար­ցին։ Հիմ­նա­վո­րեք ձեր դիր­քո­րո­շու­մը։

Դաս 10

93

ԴԱՍ 11 ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 8–14

ՀԱՎԱՏԻ ԸՆՏԱՆԻՔՆԵՐ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Գործք ա­ռա­քե­լոց 10.1–28, 34, 35, Ա Կորն­թա­ցիս 2.2, Ա Թե­ սա­ղո­նի­կե­ցիս 5.21, 22, Հով­հան­նես 1.12, 13, 3.7, Ա Հով­ հան­նես 5.1: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Ուս­տի … համ­բե­րու­թյամբ վա­զենք մեր ա­ռաջ դրված աս­ պա­րե­զի ըն­թաց­քը. Մ­տիկ տանք հա­վատ­քի զո­րագլ­խին և կա­տա­րո­ղին՝ Հի­սու­սին, որ Իր ա­ռաջ դրված ու­րա­խու­թյան փո­խա­նակ խա­չը հանձն ա­ռավ ա­մոթն ար­հա­մար­հե­լով և Աստ­ծո ա­թո­ռի աջ կող­մը նստեց» (Եբ­րա­յե­ցիս 12.1, 2):

Կ

արևոր չէ, թե մենք կյան­քի որ փու­լում ենք, կամ թե ին­չի մի­ջով ենք ան­ցել կամ դեռևս կանց­նենք մեր ճա­նա­պար­հին. մենք գո­յու­ թյուն ու­նենք ո­րո­շա­կի մշա­կու­թա­յին տա­րա­ծու­թյան մեջ։ Մեր ծնող­ նե­րը, մեր ե­րե­խա­նե­րը, մեր տնե­րը, մեր ըն­տա­նիք­նե­րը, նույ­նիսկ մեր ե­կե­ղե­ցին, բո­լո­րը մե­ծա­պես կրում են այն մշա­կույ­թի ազ­դե­ցու­թյու­ նը, ո­րում ապ­րում են։ Շա­բա­թը կի­րա­կիի փո­խե­լը հստակ օ­րի­նակ է, թե ինչ­պես է մշա­կույ­թը բա­ցա­սա­բար ազդել ե­կե­ղե­ցու վրա: Ա­մեն ան­գամ, երբ անց­նում ենք ե­կե­ղե­ցու կող­քով և տես­նում կի­րակ­նօր­յա ծա­ռա­յու­թյան մա­սին ազ­դա­րա­րող ցու­ցա­նա­կը, մենք ստա­նում ենք լուրջ հի­շե­ցում այն մա­սին, թե որ­քան հե­ռուն գնա­ցող կա­րող է լի­նել մշա­կույ­թի ներ­գոր­ծու­թյու­նը։ Քրիս­տոն­յա ըն­տա­նիք­ներն ա­նընդ­հատ բախ­վում են մշա­կու­թա­ յին մար­տահ­րա­վեր­նե­րին։ Եր­բեմն մշա­կույթն օ­ժան­դա­կում է դրա­ կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րին, բայց շատ դեպ­քե­րում այն բա­ցա­սա­բար է ազ­դում: Բա­րի լուրն այն է, որ Ա­վե­տա­րա­նի զո­րու­թյու­նը մեզ տա­լիս է լույս, մխի­թա­րու­թյուն և­ ուժ խնդիր­նե­րի լուծ­ման հա­մար, ո­րոնք պայ­մա­նա­վոր­ված են մշա­կու­թա­յին գոր­ծո­նով։ Այս շա­բաթ մենք կքննար­կենք, թե ինչ­պես կա­րող ենք լի­նել «հա­վա­տի ըն­տա­նիք­ներ», ձգտե­լով լի­նել «ան­բիծ և­ ա­նա­րատ որ­դիք Աստ­ծո ա­ռանց մե­ղադ­ 94

Դաս 11

րան­քի այն կա­մա­կոր և ծ­ռած ազ­գի մեջ, ո­րոնց մի­ջում երևաք ինչ­ պես լույս տվող­ներ աշ­խարհ­քի մեջ» (Փի­լիպ­պե­ցիս 2.15)։ ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 9

Ամուր բռնեք բարին Քա­նի որ Ա­վե­տա­րանն ընդգր­կում է ամ­բողջ երկ­րա­գուն­դը, քրիս­ տոն­յա­նե­րը բախ­վում են տար­բեր ա­վան­դույթ­նե­րի և սո­վո­րույթ­նե­րի հետ, ո­րոն­ցից շա­տե­րը վե­րա­բե­րում են ըն­տա­նի­քին և հա­սա­րա­կա­ կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րին։ Քրիս­տոն­յա ա­վե­տա­րա­նիչ­նե­րի հա­մար ա­մե­նա­մեծ հար­ցե­րից մեկն այն է, թե ինչ­պես պետք է վե­րա­բեր­վել տա­րա­տե­սակ մշա­կու­թա­յին նոր­մե­րին, ո­րոնք շո­շա­փում են տար­բեր հար­ցեր, այդ թվում նաև ըն­տա­նե­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, նոր­ մեր, ո­րոնց պատ­ճա­ռով նրանք կա­րող են ի­րենց ան­հար­մար զգալ: Կար­դա­ցե՛ք Գործք ա­ռա­քե­լոց 10.1-28, 34, 65 հա­մար­նե­րը: Ի՞նչ կա­րող ենք սո­վո­րել այս հա­մար­նե­րից: Ինչ­պե՞ս կա­րող ենք հաղ­ թա­հա­րել մեր ներ­քին պատ­նեշ­ներն ու նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րը՝ գործ ու­նե­նա­լով այլ մշա­կույթ­նե­րի հետ։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Քրիս­տո­սը մա­հա­ցավ աշ­խար­հի յու­րա­քանչ­յուր ծայ­րում ապ­րող ա­մեն մի մարդ ա­րա­րա­ծի մեղ­քե­րի հա­մար։ Շատ մար­դիկ պար­ զա­պես դեռևս չգի­տեն այս մե­ծա­գույն ճշմար­տու­թյու­նը։ Տա­նել այս լու­րը՝ կոչ ա­նե­լով աշ­խար­հին ար­ձա­գան­քել, հենց սա է քրիս­տոն­յա­ նե­րի ա­վե­տա­րան­չա­կան ա­ռա­քե­լու­թյու­նը։ Քա­նի որ Աստ­ված Ինքն է դրսևո­րում ար­դա­րու­թյուն մար­դու նկատ­մամբ, ա­պա քրիս­տոն­ յա­նե­րը կոչ­ված են մարդ­կանց վե­րա­բեր­վել հար­գան­քով և­ ազն­վու­ թյամբ՝ տա­լով նրանց հնա­րա­վո­րու­թյուն ըն­դու­նել բա­րի լու­րը, ո­րը նրանց էլ է տրված: Ի՞նչ եզ­րա­կա­ցու­թյան հան­գե­ցին վաղ քրիս­տոն­յա ա­վե­տա­րա­ նիչ­նե­րը այլ մշա­կույթ­նե­րին Ա­վե­տա­րա­նը ներ­կա­յաց­նե­լու վե­րա­ բեր­յալ։ Ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող ենք քա­ղել այս հա­մար­նե­րից։ Գործք ա­ռա­քե­լոց 15.19, 20, 28, 29, Ա Կորն­թա­ցիս 2.2, Ա Թե­սա­ ղո­նի­կե­ցիս 5.21, 22։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Դաս 11

95

Չ­նա­յած ժո­ղո­վուրդ­նե­րի մշա­կույ­թը հա­ճախ վկա­յում է մարդ­ կանց ըն­կած վի­ճա­կի մա­սին, դրա­նում կա­րող են լի­նել հա­վա­տամք­ ներ, ո­րոնք չեն հա­կա­սում Սուրբ Գր­քին, և նույ­նիսկ օգ­տա­կար են Ա­վե­տա­րա­նի գոր­ծի հա­մար։ Աշ­խար­հի տար­բեր մա­սե­րում, ըն­ տա­նի­քում և հա­սա­րա­կու­թյան մեջ բարձր են գնա­հատ­վում մոտ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը: Քրիս­տոն­յա­նե­րը կա­րող են ա­ջակ­ցել և­ ամ­ րապն­դել այն, ին­չը բա­րի է և հա­մա­պա­տաս­խա­նում է աստ­վա­ ծաշնչ­յան սկզբունք­նե­րին։ Միև­նույն ժա­մա­նակ, չպետք է գնալ փոխ­զիջ­ման, զո­հա­բե­րե­լով Աստ­ծո ճշմար­տու­թյու­նը։ Ցա­վոք, ե­կե­ղե­ցու պատ­մու­թյու­նը ցույց է տա­լիս, որ փոխ­զի­ջումն ու աշ­խար­հին հար­մար­վո­ղա­կա­նու­թյու­նը բե­րե­ցին կեղծ քրիս­տո­նեա­կան դա­վա­նանք­նե­րի, ո­րոնք ազ­դա­րար­ վում են որ­պես ճշմա­րիտ քրիս­տո­նեու­թյուն։ Սա­տա­նան հա­վակ­ նում է լի­նել այս աշ­խար­հի աստ­վա­ծը և հա­ջո­ղու­թյամբ տա­րա­ծում է կեղծ հա­յացք­ներ, սա­կայն Հի­սու­սը փրկագ­նել է այս աշ­խար­հը, և Նրա Հո­գին ա­ռաջ­նոր­դում է Նրա հետևորդ­նե­րին ա­մեն ճշմար­տու­ թյան մեջ (Հով­հան­նես 16.13)։ Որ­քա­նո՞վ է ձեր հա­վա­տը ձևա­վոր­ված մշա­կու­թա­յին ա­վան­դու­ թյուն­նե­րով և­որ­քա­նով՝ աստ­վա­ծաշնչ­յան ճշմար­տու­թյուն­նե­րով։ Ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է զա­նա­զա­նել մե­կը մյու­սից: Դա­սա­րա­նում կիս­ վեք ձեր պա­տաս­խան­նե­րով։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 10

Ընտանիքում մշակույթի ազդեցության տակ «Ո­րով­հետև ես ճա­նա­չե­ցի նրան, որ իր որդ­կան­ցը և­ ի­րե­նից հե­տո իր տա­նը կպատ­վի­րի, և նրանք Ե­հո­վա­յի ճա­նա­պար­հը կպա­հեն, ար­դա­րու­թյուն և­ի­րա­վունք ա­նե­լու հա­մար, որ­պես­զի Ե­հո­վան Աբ­րա­հա­մի վրա բե­րի ինչ որ ա­սել է նրան» (Ծնն­դոց 18.19)։ Ըն­տա­նի­քը հան­դի­սա­նում է անկ­յու­նի քար, ո­րի վրա կա­ռուց­ վում է հա­սա­րա­կու­թյու­նը, կամ դրա բջի­ջը՝ ան­կախ դրա կազ­մից: Այս պատ­ճա­ռով, տար­բեր ժո­ղո­վուրդ­նե­րի մշա­կույ­թի տար­բե­րա­կիչ ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն­նե­րը սեր­տո­րեն միահ­յուս­ված են ըն­տա­նի­ քի կյան­քի հետ: Օ­րի­նակ, մի հին մշա­կույ­թում որ­դին պար­տա­վոր էր ու­տել իր մա­հա­ցած ծնող­նե­րի դիակ­նե­րը։ Մեկ այլ մշա­կույ­թում, փե­սան որ­պես օ­ժիտ, իր հարս­նա­ցուի հո­րը պետք է բե­րեր թշնա­մի ցե­ղի տղա­մարդ­կանց կտրված գլուխ­նե­րը։ Նույ­նիսկ մեր ժա­մա­նակ­ 96

Դաս 11

նե­րում ե­րե­խա­նե­րի, ծնող­նե­րի, հո­գա­ծու­թյան, բա­ժան­ման, ա­մուս­ նու­թյան, և­ այլ­նին վե­րա­բե­րող պատ­կե­րա­ցում­նե­րը շատ լայն են։ Ա­վե­տա­րա­նե­լով ինք­նա­տիպ մշա­կու­թա­յին վայ­րե­րում, մենք պետք է ի­մա­նանք, ինչ­պես վար­վել այս կամ այն դեպ­քե­րում, և­երբ մենք չենք կա­րող գնալ փոխ­զիջ­ման, չստեղ­ծենք ան­հար­կի խնդիր­ներ: Միև­ նույն ժա­մա­նակ, մենք պետք է գի­տակ­ցենք և լր­ջո­րեն հաշ­վի առ­ նենք մշա­կու­թա­յին ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն­նե­րի ազ­դե­ցու­թյու­նը մեր ըն­տա­նիք­նե­րի կյան­քի վրա: Ի՞նչ կերպ է մշա­կույթն ազ­դել ըն­տա­նե­կան կյան­քի վրա հետև­յալ օ­րի­նակ­նե­րում։ Ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող ենք սո­վո­րել այս օ­րի­ նակ­նե­րից։ Ծնն­դոց 16.1–3 ______________________________________________________ Ծնն­դոց 35.1–4 ______________________________________________________ Եզ­րաս 10 ____________________________________________________________ Գ Թա­գա­վո­րաց 11.1 ________________________________________________ Մե­զա­նից ոչ ոք չի ապ­րում մե­կու­սաց­ված։ Մենք և մեր ըն­տա­նիք­ նե­րը կրում ենք այն մշա­կույ­թի ազ­դե­ցու­թյու­նը, ո­րում ապ­րում ենք։ Որ­պես քրիս­տոն­յա­ներ մենք պետք է մեր մշա­կույ­թում պահ­ պա­նենք ա­մեն լա­վը, ին­չը գտնվում է ներ­դաշ­նա­կու­թյան մեջ մեր հա­վա­տի հետ, և­որ­քան հնա­րա­վոր է խու­սա­փենք այն ա­մե­նից, ինչ հա­կա­սում է դրան: Ձեր մշա­կույ­թում ի՞նչն է օգ­տա­կար ըն­տա­նե­կան կյան­քի հա­մար և ներ­դաշ­նակ Աստ­վա­ծաշն­չի հետ, և­ի՞նչն է ա­նօգ­տա­կար և­ան­ ներ­դաշ­նակ։ Ինչ­պե՞ս կա­րող եք լա­վա­գույնս հար­մա­րեց­նել ձեր հա­վա­տը ձեր մշա­կույ­թին՝ ա­ռանց փոխ­զի­ջե­լու էա­կան ճշմար­ տու­թյուն­ներ։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 11

Փոփոխությունների ժամանակները Ան­կախ այն բա­նից, թե ինչ­պի­սի մշա­կույ­թի շրջա­պա­տում են ապ­ րում ըն­տա­նիք­նե­րը, փո­փո­խու­թյուն­նե­րը դրան­ցում ան­խու­սա­փե­լի են: Ո­րոշ փո­փո­խու­թյուն­ներ կա­րե­լի կան­խա­սել՝ հիմն­վե­լով կյան­քի ընդ­հա­նուր ըն­թաց­քի վրա, բայց հա­ճախ դրանք ան­կան­խա­տե­սե­ լի են, օ­րի­նակ, մա­հը, տա­րե­րա­յին ա­ղետ­նե­րը, պա­տե­րազմ­նե­րը, հի­վան­դու­թյուն­նե­րը, ըն­տա­նի­քի տե­ղա­փո­խու­թյու­նը կամ աշ­խա­ տան­քա­յին ան­հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րը։ Շատ ըն­տա­նիք­ներ բախ­վում են տնտե­սա­կան և հա­սա­րա­կա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հետ ի­րենց Դաս 11

97

հա­մայն­քում և­երկ­րում։ Սա­կայն կան փո­փո­խու­թյուն­ներ, ո­րոնք ան­ մի­ջա­պես կապ­ված են մշա­կույ­թի հետ: Ձեր առջև մի քա­նի օ­րի­նակ­ներ են աստ­վա­ծաշնչ­յան հե­րոս­նե­րի կյան­քից: Ինչ­պես են այդ ար­մա­տա­կան և նույ­նիսկ դրա­մա­տիկ փո­փո­խու­թյուն­ներն ազ­դել նրանց ըն­տա­նե­կան կյան­քի վրա: Պատ­կե­րաց­րեք ձեզ նրանց տե­ղում։ Պաշտ­պա­նու­թյան ի՞նչ մե­ խա­նիզմ­ներ են հնա­րա­վոր յու­րա­քանչ­յուր ի­րա­վի­ճա­կում: Դուք ինչ­պե՞ս կար­ձա­գան­քեիք այդ փո­փո­խու­թյուն­նե­րին: • Աբ­րա­համ, Սա­րա և Ղովտ (Ծնն­դոց 12.1–5) _____________________ ________________________________________________________________________ • Ա­դաս­սա (Ես­թեր 2.7–9) __________________________________________ ________________________________________________________________________ • Դա­նիել, Ա­նա­նիա, Մի­սա­յել և Ա­զա­րիա (Դա­նիել 1) _____________ ________________________________________________________________________ Փո­փո­խու­թյուն­նե­րը բե­րում են վե­րապ­րում­ներ, կո­րուստ­ներ, ա­ պա­գա­յի նկատ­մամբ անվս­տա­հու­թյուն և վախ: Կախ­ված ըն­տա­ նի­քի՝ փո­փո­խու­թյուն­նե­րին հար­մար­վե­լու ու­նա­կու­թյու­նից, նման փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րը կա­րող են օ­ժան­դա­կել հոգևոր ա­ճին, բայց և կա­րող են ա­ռա­ջաց­նել սթրես և­ան­հանգս­տու­թյուն: Սա­տա­նան հայ­ տա­րա­րում է, որ փո­փո­խու­թյուն­նե­րը բե­րում են միայն խնդիր­ներ, հույս ու­նե­նա­լով այս կերպ կաս­կած­ներ և­ անվս­տա­հու­թյուն ա­ռա­ ջաց­նել Աստ­ծո նկատ­մամբ: Աստ­ծո Խոս­քում տեղ գտած խոս­տում­ նե­րը, ըն­տա­նի­քի հոգևոր և նյու­թա­կան մի­ջոց­նե­րը, ըն­կեր­նե­րը և­ այն հա­վաս­տիա­ցու­մը, որ նրանց կյանքն Աստ­ծո ձեռ­քե­րում է, օգ­նել են հա­վա­տի շատ հե­րոս­նե­րի և հե­րո­սու­հի­նե­րի հա­ջո­ղու­թյամբ հաղ­ թա­հա­րել կյան­քի դժվա­րին ժա­մա­նա­կաշր­ջան­նե­րը։ Ե­թե ճա­նա­չում եք որևէ մե­կին (կամ նույ­նիսկ մի ամ­բողջ ըն­տա­ նի­քի), ով վե­րապ­րում է վնա­սող փո­փո­խու­թյուն­ներ, ինչ­պե՞ս կկա­րո­ղա­նաք օգ­նել նրան կամ նրանց: ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 12

Վերածնելով առաջին սերնդի հավատը Հա­վա­տի ի՞նչ ճգնա­ժամ տե­ղի ու­նե­ցավ Իս­րա­յե­լում, երբ Հե­սուն և նրա հա­սա­կա­կից­նե­րը մա­հա­ցան։ Դա­տա­վո­րաց 2.7–13։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ 98

Դաս 11

Ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­նե­րը, թե ինչ­պես են ե­կե­ղե­ցի­նե­րի նման կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ար­ժեք­ներն ու հա­մոզ­մունք­նե­րը փո­խանց­ վում հա­ջորդ սե­րունդ­նե­րին, ցույց են տա­լիս, որ դրանց հիմ­նա­դիր­ նե­րը շատ լուրջ նվիր­ված են ե­ղել հա­մոզ­մունք­նե­րին։ Նրանք ե­ղել են այն մար­դիկ, ով­քեր ա­ռա­ջինն են պաշտ­պա­նել դրանք։ Մեկ կամ եր­կու սե­րունդ անց, շա­տե­րը կորց­նում են այդ ար­ժեք­նե­րը, իսկ դրան­ցից հե­տո նաև սկզբունք­նե­րը։ Նրանք կա­րող են պատ­կա­նել կազ­մա­կեր­պու­թյա­նը, հիմ­նա­կա­նում սո­վո­րույ­թի ու­ժով։ Իսկ հա­ջոր­ դող սե­րունդ­նե­րի կյան­քում սո­վո­րու­թյուն­ներն ու­նեն մի­տում վե­րած­ վե­լու ա­վան­դու­թյան: Այն կրա­կը, ո­րով վառ­վում էին հիմ­նա­դիր­նե­րը, այլևս չկա: Ա­սում են՝ Աստ­ված չու­նի թոռ­ներ, Նա ու­նի միայն զա­վակ­ներ։ Ի՞նչ է ձեր կար­ծի­քով սա նշա­նա­կում։ Տե՛ս նաև Հով­հան­նես 1.12, 13, 3.7, Ա Հով­հան­նես 5.1։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Քրիս­տո­նեու­թյան մեջ, տա­րի­քով մար­դիկ, որ­պես­զի հոգևոր ար­ ժեք­նե­րը փո­խան­ցեն հա­ջորդ սե­րունդ­նե­րին, սո­վո­րա­բար ե­րի­տա­ սարդ­նե­րին պատ­մում են ի­րենց հա­մոզ­մունք­նե­րի մա­սին: Սա­կայն անձ­նա­կան հա­վա­տը և ծա­նո­թու­թյու­նը ծնող­նե­րի հա­մոզ­մունք­նե­րի կամ ե­կե­ղե­ցու դա­վա­նա­բա­նու­թյան հետ, դա նույն բա­նը չէ: Լի­նել քրիս­տոն­յա շատ ա­վե­լին է, քան պատ­կա­նել պատ­մու­թյուն և դա­ վա­նանք ու­նե­ցող որևէ կազ­մա­կեր­պու­թյան։ Ճշ­մա­րիտ հա­վա­տը չի հան­դի­սա­նում գե­նե­տի­կա­կան բնու­թա­գիր, կամ մի սե­րուն­դից մյու­ սին բնա­կա­նոն կեր­պով փո­խանց­վող ինչ-որ բան: Յու­րա­քանչ­յուրն ու­նի Քրիս­տո­սին ան­ձամբ ճա­նա­չե­լու կա­րի­քը։ Ծ­նող­նե­րը չեն կա­րող դա ա­նել ի­րենց ե­րե­խա­նե­րի փո­խա­րեն։ Ե­կե­ղե­ցին՝ ընդ­հա­նուր առ­ մամբ, և ծ­նող­նե­րը՝ մա­սամբ, պետք է ա­նեն այն ա­մե­նը, ինչ կա­րող են, որ­պես­զի ստեղ­ծեն այն­պի­սի մթնո­լորտ, ո­րը թույլ կտա ե­րի­տա­ սարդ­նե­րին կա­տա­րել ճիշտ ընտ­րու­թյուն, սա­կայն վեր­ջին հաշ­վով, սե­րուն­դը կամ փրկված կլի­նի, կամ կո­րած, հատ­կա­պես ա­վե­տա­րա­ նա­կան լույ­սի նկատ­մամբ յու­րա­քանչ­յուր մար­դու անձ­նա­կան վե­րա­ բեր­մուն­քի հա­մա­ձայն։ Ջո­նը, թող­նե­լով ա­թեիզ­մը, միա­ցավ Յո­թե­րորդ օր­վա ադ­վեն­ տիստ­նե­րի ե­կե­ղե­ցուն որ­պես հա­սուն մարդ՝ ու­նե­նա­լով հրա­շա­ լի դար­ձի գա­լու փոր­ձա­ռու­թյուն։ Նա ա­մուս­նա­ցավ ադ­վեն­տիստ աղջ­կա հետ, և նրանք ու­նե­ցան ե­րե­խա­ներ, ո­րոնց, բնա­կա­նա­ բար, մե­ծաց­րեց հա­վա­տի մեջ։ Մի օր, խոր­հե­լով իր ե­րե­խա­նե­րի Դաս 11

99

հոգևոր վի­ճա­կի մա­սին, նա ա­սաց. «Օ՜, ե­թե միայն իմ ե­րե­խա­ ներն էլ ու­նե­նա­յին այն փոր­ձա­ռու­թյու­նը, ինչ ես ու­նե­ցա»։ Ե­թե այն­տեղ լի­նեիք, ի՞նչ կա­սեիք նրան։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 13

Քսանմեկերորդ դարի լրաբերները Յու­ջին Փի­թեր­սոնն Ու­ղերձ կոչ­վող իր հան­րա­հայտ Աստ­վա­ծաշն­ չի վեր­ծան­ման մեջ աստ­վա­ծաշնչ­յան «Ա­վե­տա­րան» բա­ռի փո­խա­ րեն օգ­տա­գոր­ծում է «­Լուր» եզ­րույ­թը։ Հի­սու­սի մա­սին Ա­վե­տա­րա­նը իս­կա­պես Լուր է, ո­րի կա­րիքն աշ­խարհն այ­սօր դեռևս ու­նի։ Քրիս­ տոն­յա ըն­տա­նիք­նե­րը, ինչ­պի­սի մշա­կույ­թում էլ որ ապ­րե­լիս լի­նեն, կոչ­ված են ապ­րել այդ Լու­րով և կիս­վել մարդ­կանց հետ: Ինչ­պե՞ս կբնու­թագ­րեիք «­Լու­րը»՝ օգ­տա­գոր­ծե­լով հետև­յալ հա­ մար­նե­րը։ Մատ­թեոս 28.5–7, Հով­հան­նես 3.16, Հռո­մեա­ցիս 1.16, 17, Ա Կորն­թա­ցիս 2.2, Բ Կորն­թա­ցիս 5.18–21։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ա­ռա­ջին նո­րու­թյու­նը, որն ա­շա­կերտ­նե­րը տա­րա­ծե­ցին ա­մե­ նու­րեք, Հի­սու­սի հա­րու­թյան մա­սին նո­րու­թյունն էր։ Այ­սօր քրիս­ տո­նեա­կան ըն­տա­նիք­նե­րը նույն­պես տա­րա­ծում են այդ լու­րը, ազ­դա­րա­րե­լով. «­Հա­րու­թյուն ա­ռավ... ինչ­պես ա­սեց» (Մատ­թեոս 28.6)։ Հի­սու­սի հա­րու­թյան ի­րա­կա­նու­թյու­նը հաս­տա­տում է այն ճշմար­տա­ցիու­թյու­նը, ինչ Նա ա­սել էր Իր, Աստ­ծո և մե­ղա­վոր­նե­րի նկատ­մամբ Իր սի­րո, ներ­ման և Իր նկատ­մամբ հա­վա­տի մի­ջո­ցով հա­վի­տե­նա­կան կյան­քի ան­խախ­տե­լի խոստ­մուն­քի մա­սին։ Անձ­կու­թյամբ սի­րել Ա­վե­տա­րա­նը։ Սուրբ Գիր­քը մեզ ցույց է տա­ լիս, թե Ա­վե­տա­րա­նը որ­քան զար­մա­նա­լի կեր­պով էր վե­րա­փո­խել Քրիս­տո­սի ա­ռա­ջին հետևորդ­նե­րի կյան­քը: Նրանք բա­ցում էին ի­ րենց տան դռներն Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար, նրանք ա­ղո­թում և հաց էին կտրում միա­սին, կի­սում էին փողն ու մի­ջոց­նե­րը և հոգ էին տա­նում միմ­յանց նկատ­մամբ։ Ամ­բողջ ըն­տա­ նիք­ներ էին ըն­դու­նում ա­վե­տա­րա­նի լու­րը։ Բայց մի ակն­թար­թո՞ւմ նրանք դար­ձան ան­բիծ մար­դիկ: Ո՛չ։ Կա­յի՞ն արդ­յոք նրանց մեջ ընդ­ հա­րում­ներ և տա­րա­ձայ­նու­թյուն­ներ: Ի­հար­կե՛։ Բայց, այ­նուա­մե­նայ­ նիվ, նրանք փոխ­վե­ցին։ Նրանք ըն­դու­նում էին, որ ու­նեն Աստ­ծո և միմ­յանց կա­րի­քը, տնե­րում և­ ե­կե­ղե­ցի­նե­րում ա­ռա­ջին տե­ղում էին դնում միա­բա­նու­թյունն ու ներ­դաշ­նա­կու­թյու­նը՝ փոր­ձե­լով ի­րա­կա­ 100

Դաս 11

նաց­նել Հի­սու­սի ա­ղոթ­քը (Հով­հան­նես 17.20–23)։ Նրանք հա­մար­ ձա­կու­թյամբ վկա­յում էին միմ­յանց և­ ան­հա­վատ­նե­րին, վտան­գե­լով ի­րենց կյան­քը հա­նուն ի­րենց հա­մոզ­մունք­նե­րի։ Նույ­նը պետք է կա­տար­վի նաև մեզ հետ։ Նույ­նիսկ մեր դա­րում, կրո­նա­կան հար­ցե­րի նկատ­մամբ կան­խա­կար­ծիք հա­րա­բե­րու­թյուն­ նե­րի դա­րում, ինչ-որ բա­նի մա­սին հիաց­մուն­քով պատ­մող մար­դիկ տի­րում են լսող­նե­րի ու­շադ­րու­թյա­նը: Հո­գին ցան­կա­նում է լցնել մարդ­կա­յին սրտերն Ա­վե­տա­րա­նի նկատ­մամբ հիաց­մուն­քով։ Երբ բա­րի լուրն ան­ձամբ ձեզ հա­մար դառ­նա այն­քան բա­րի, որ­քան այն ներ­կա­յաց­ված է Խոս­քում, դուք կվկա­յեք ինք­նա­բե­րա­բար և ձեզ հնա­րա­վոր չի լի­նի դրա­նից ետ պա­հել: Ի՞նչ փո­փո­խու­թյուն­ներ են հար­կա­վոր ձեր ըն­տա­նի­քում, որ­պես­ զի դառ­նաք լու­րի լա­վա­գույն մու­նե­տիկ­նե­րը, ո­րով մենք կոչ­ված ենք կիս­վել շրջա­պա­տի հետ: ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 14

Հետագա ուսումնասիրության համար Կար­դա­ցե՛ք Է­լեն Ուայ­թի Մար­գա­րե­ներ և թա­գա­վոր­ներ գրքից «­Բա­բե­լոն­յան ար­քու­նի­քում» գլու­խը, էջ 479–490, Ա­վե­տա­րա­նի գոր­ ծիչ­ներ գրքից «­Նա­խազ­գու­շաց­ման խոս­քեր» գլու­խը, էջ 324, 329, և «Աստ­ված դեմ­քին չի նա­յում» գլու­խը, էջ 330, 331, Քայ­լեր դե­պի Քրիս­տոս գրքից «­Տի­րոջ մեջ է ու­րա­խու­թյու­նը» գլու­խը, էջ115–126։ Աստ­ված չի նա­յում դեմ­քին: «Քրիս­տո­սի կրոնն այն ըն­դու­նո­ղին բարձ­րաց­նում է մինչև մտքի և գոր­ծի բարձ­րա­գույն մա­կար­դա­կը և միև­նույն ժա­մա­նակ այն ներ­կա­յաց­նում է ողջ մարդ­կա­յին ցե­ղը որ­ պես Աստ­ծո հա­մար­ժեք սի­րո օբ­յեկտ­ներ՝ փրկագն­ված Նրա Որ­դու զո­հով։ Հի­սու­սի ոտ­քե­րի մոտ հա­րուստն ու աղ­քա­տը, կրթվածն ու տգե­տը հան­դի­պում են ի­րար, ընդ ո­րում, բա­ցար­ձա­կա­պես մո­ռա­ նա­լով հա­սա­րա­կա­կան դիր­քի կամ աշ­խար­հիկ գե­րա­զան­ցու­թյան մա­սին։ Մո­ռաց­վում են երկ­րա­յին բո­լոր տար­բե­րու­թյուն­նե­րը, երբ նա­յում ենք Նրա վրա, Ում խա­չե­ցին մեր մեղ­քե­րը։ Այն Մե­կի ինք­ նա­մեր­ժու­մը, նե­րո­ղամ­տու­թյու­նը, ան­սահ­ման կա­րեկ­ցան­քը, Ով բարձ­րա­գույն դիրքն էր գրա­վում երկն­քում, ա­ռո­չինչ է դարձ­նում մարդ­կա­յին հպար­տու­թյու­նը, ինք­նագ­նա­հա­տա­կա­նը և սո­ցիա­լա­ կան դա­սա­կար­գը։ Մա­քուր ու ա­նեղծ կրո­նը ցու­ցադ­րում է իր երկ­ նա­յին ծա­գում ու­նե­ցող սկզբունք­նե­րը և միա­բա­նու­թյան բե­րում բո­լո­րին, ով­քեր սրբա­ցել են ճշմար­տու­թյան մի­ջո­ցով։ Բո­լո­րը հան­դի­ Դաս 11

101

պում են որ­պես ար­յամբ գնված հո­գի­ներ, հա­վա­սա­րա­պես կախ­ված Նրա­նից, Ով փրկագ­նեց ի­րենց Աստ­ծո հա­մար» (Է­լեն Ուայթ, Ա­վե­տա­ րա­նի գոր­ծիչ­ներ, էջ 330)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Մեկ ան­գամ էլ քննար­կե՛ք միա­շաբ­թի օր­վա դա­սի տրված հար­ ցե­րը։ 2. Ի՞նչ սկզբունք­ներ կա­րող ենք գտնել վե­րը ներ­կա­յաց­ված Է­լեն Ուայ­թի գրքի մեջ­բե­րու­մից, ո­րոնք, ե­թե կի­րառ­վեն, հե­ղա­փո­խու­ թյուն կա­նեն մեր ըն­տա­նե­կան կյան­քում։ 3. Ի՞նչ հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի է հա­սել ձեր տե­ղա­կան ե­կե­ղե­ցին հա­վա­ տաց­յալ­նե­րի ե­րի­տա­սարդ սե­րունդ ա­ճեց­նե­լու հար­ցում։ Որ­պես դա­սա­րան՝ ի՞նչ կա­րող եք ա­նել՝ օգ­նե­լու ե­կե­ղե­ցուն այս կարևոր ա­ռա­ջադ­րան­քում։ 4. Ո­րո՞նք են այն դժվա­րու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք հան­դի­պում են հա­վա­ տը հա­ջորդ սե­րունդ­նե­րին փո­խան­ցե­լու ճա­նա­պար­հին։ 5. Այն մշա­կույ­թը, ո­րում ապ­րում եք, ի՞նչ կերպ է դրա­կա­նա­պես ազ­ դում ձեր ըն­տա­նե­կան կյան­քի վրա, և­ի՞նչ կերպ է այն բա­ցա­սա­ կան ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­նում։

102

Դաս 11

ԴԱՍ 12 ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 15–21

Ի՞ՆՉ ՏԵՍԱՆ ՆՐԱՆՔ ՔՈ ՏԱՆԸ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Ե­սա­յիա 38, 39, Ա Կորն­թա­ցիս 7.12–15, Ա Պետ­րոս 3.1, 2, Եբ­րա­յե­ցիս 6.12, 13.7, Գ Հով­հան­նես 11, Ե­սա­յիա 58.6, 7, 10, 12: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «­Բայց դուք ըն­տիր ազգ էք, թա­գա­վո­րա­կան քա­հա­նա­յու­ թյուն, սուրբ ազգ, սե­փա­կան ժո­ղո­վուրդ, որ քա­րո­զեք Նրա ա­ռա­քի­նու­թյուն­նե­րը, որ ձեզ խա­վա­րից կան­չեց Իր զար­մա­ նա­լի լույ­սի մեջ» (Ա Պետ­րոս 2.9):

Մ

ի­գու­ցե ձեր կյան­քում հա­սել է այն փու­լը, երբ Աստ­ծո շնոր­հիվ ա­ մեն ինչ լավ է ըն­թա­նում (գո­նե ներ­կա պա­հին). ըն­տա­նի­քը լավ է, գոր­ծե­րը լավ են, ա­ռող­ջու­թյունն ու ֆի­նանս­նե­րը՝ նույն­պես։ Իսկ մի­գու­ցե՝ ոչ։ Գու­ցե ձեր տունն այժմ ցա­վի ու ան­հանգս­տու­թյան մեջ է։ Ա­մեն դեպ­քում, երբ ինչ-որ մեկն այ­ցե­լում է ձեր տուն, ինչ­պես Բա­ բե­լո­նի պատ­վի­րա­կու­թյու­նը, որն այ­ցե­լեց Ե­զե­կիա թա­գա­վո­րին, ի՞նչ պա­տաս­խան պետք է տրվի հար­ցին, որն ա­վե­լի ուշ Ե­սա­յիա մար­գա­ րեն տվեց թա­գա­վո­րին. «Ի՞նչ տե­սան քո տա­նը» (Ե­սա­յիա 39.4)։ Մար­դիկ ի՞նչ են տես­նում ձեր տա­նը։ Ի՞նչ են տես­նում երկ­նա­ յին հրեշ­տակ­նե­րը։ Ի՞նչ մթնո­լորտ է լցնում մեր բնա­կա­րա­նը։ Արդ­յոք նրանք զգո՞ւմ են ա­ղոթ­քի ա­նու­շա­հո­տու­թյու­նը: Ին­չո՞վ է լցված մեր տու­նը՝ բա­րու­թյա՞մբ, ա­ռա­տա­ձեռ­նու­թյա՞մբ, սի­րո՞վ, թե՞ հա­կա­սու­ թյուն­նե­րով, բար­կու­թյու­նով, ան­հանգս­տու­թյու­նով, դառ­նու­թյու­նով և վե­ճե­րով։ Արդ­յոք հյու­րե­րը կնկա­տե՞ն Հի­սու­սի ներ­կա­յու­թյու­նը ձեր տա­նը։ Այս կարևոր հար­ցե­րը մենք բո­լորս պետք է տանք մեզ: Այս շա­ բաթ մենք կքննար­կենք, թե ինչ­պես կա­րե­լի է դա­սա­վո­րել ըն­տա­ նե­կան կյան­քը, որ­պես­զի, չնա­յած ան­խու­սա­փե­լի սթրես­նե­րին և դժ­վա­րու­թյուն­նե­րին, մեր ըն­տա­նիք­նե­րը կա­րո­ղա­նան ար­տա­ցո­լել Աստ­ծո փառ­քը: Դաս 12

103

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 16

Սովորելով թագավորի սխալներից Կար­դա­ցե՛ք Ե­զե­կիա­յի բժշկու­թյան և բա­բե­լո­նա­ցի դես­պան­նե­րի այ­ցի պատ­մու­թյու­նը: Բ Մ­նա­ցոր­դաց 32.25, 31, Ե­սա­յիա 38, 39: Սուրբ Գիր­քը նշում է, որ Բա­բե­լո­նի թա­գա­վո­րի պատ­վի­րակ­նե­րը հե­տաքրքր­ված էին Ե­զե­կիա թա­գա­վո­րի հրա­շա­լի ա­ռող­ջաց­մամբ, սա­կայն, Ե­զե­կիան լռում է այդ մա­սին։ Նա նշա­նա­կու­թյուն չտվեց այն երևույթ­նե­րին, ո­րոնք կա­րող էին բա­ցել հար­ցա­սեր դես­պան­նե­ րի սրտե­րը ճշմա­րիտ Աստ­ծո գի­տու­թյան նկատ­մամբ: Զար­մա­նա­լի է 38-րդ գլ­խում բուժ­ման հա­մար ե­րախ­տա­գի­տու­թյան և 39-րդ գլ­խում այդ մա­սին նրա լռու­թյան հա­կադ­րու­թյան միջև։ «Աստ­ված նրան թողեց նրան փոր­ձե­լու հա­մար»։ Այս պաշ­տո­նա­ կան այ­ցը շատ նշա­նա­կա­լից ի­րա­դար­ձու­թյուն էր, սա­կայն գրված չէ, որ Ե­զե­կիան ա­ղոթ­քով հա­տուկ ա­ռաջ­նոր­դու­թյուն ո­րո­նեց մար­ գա­րե­նե­րից կամ քա­հա­նա­նե­րից։ Ոչ էլ Աստ­ված մի­ջամ­տեց։ Հաշ­վի չնստե­լով հա­սա­րա­կու­թյան կար­ծի­քի հետ, չխորհր­դակ­ցե­լով հոգևոր ա­ռաջ­նորդ­նե­րի հետ այն հար­ցե­րի շուրջ, ո­րոնք վե­րա­բե­րում էին Աստ­ծո մտադ­րու­թյա­նը՝ նրա և­ ամ­բողջ ժո­ղովր­դի կյան­քի մեջ, Ե­ զե­կիան ա­պա­վի­նեց բա­ցա­ռա­պես սե­փա­կան հաս­կա­ցո­ղու­թյա­նը։ Հնա­րա­վոր է, որ Բ Մ­նա­ցոր­դաց 32.31 հա­մա­րի հե­ղի­նա­կը մտա­դիր էր ցույց տալ, թե որ­քան ինք­նավս­տահ կա­րող է դառ­նալ մար­դը և­ որ­քան հեշ­տու­թյամբ նա կա­րող է ար­հա­մար­հել Աստ­ծո օրհ­նու­թյուն­ նե­րը, ըն­դու­նե­լով դրանք ինք­նին հաս­կա­նա­լի: Ս­տորև ներ­կա­յաց­ված են ըն­տա­նե­կան կյան­քի հա­վա­տար­մու­ թյան ո­րոշ դա­սեր, ո­րոնք կա­րող ենք քա­ղել Ե­զե­կիա­յի փոր­ձա­ ռու­թյու­նից։ Ու­րիշ ի՞նչ փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րի կա­րող ենք սո­վո­րել նրա փոր­ձա­ռու­թյու­նից։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Քրիս­տոն­յա­նե­րի տուն կա­տա­րած յու­րա­քանչ­յուր այց մարդ­կանց հա­մար հնա­րա­վո­րու­թյուն է՝ հան­դի­պե­լու Քրիս­տո­սի հետևորդ­նե­ րին։ Հնա­րա­վոր է այ­ցե­լու­նե­րից քչե­րը բաց կլի­նեն հոգևոր թե­մա­նե­ րով խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րի հա­մար։ Քրիս­տոն­յա­նե­րը պետք է գտնեն նուրբ մի­ջոց­ներ և հա­մա­պա­տաս­խան հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ նրանց հետ կիս­վե­լու Բա­րի լու­րով։ Քրիս­տոն­յա­նե­րը չպետք է պար­ծե­նան ի­րենց նյու­թա­կան բա­րե­ կե­ցու­թյամբ կամ ձեռք­բե­րում­նե­րով, թեև նրանք կա­րող են ըն­դու­նել 104

Դաս 12

դրանք որ­պես Աստ­ծո օրհ­նու­թյուն­ներ։ Նրանք կանչ­ված են քա­րո­զե­ լու «Նրա ա­ռա­քի­նու­թյուն­նե­րը, որ ձեզ խա­վա­րից կան­չեց Իր զար­ մա­նա­լի լույ­սի մեջ» (Ա Պետ­րոս 2.9), կամ, օգ­տա­գոր­ծե­լով Ե­զե­կիա­յի փոր­ձա­ռու­թյու­նը որ­պես խորհր­դա­նիշ, հայ­տա­րա­րել, որ ի­րենք մա­ հա­նում էին, սա­կայն Քրիս­տո­սը բժշկեց ի­րենց, ի­րենք մե­ռած էին մեղ­քում, բայց Քրիս­տո­սը հա­րու­թյուն տվեց ի­րենց և նս­տեց­րեց երկ­ նա­վոր­նե­րում (Ե­փե­սա­ցիս 2.4–6)։ Ինչ­պե՞ս եք կա­րո­ղա­նում օգ­տա­գոր­ծել ձեր տունն ու­րիշ­նե­րին վկա­յե­լու հա­մար։ Ինչ­պե՞ս կա­րող եք կի­սել ձեր հա­վա­տը Քրիս­ տո­սով ա­վե­լի պարզ ու մատ­չե­լի կեր­պով ձեր հյու­րե­րի հետ։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 17

Ամեն ինչից առաջ ընտանիքը Ա­մե­նից ա­ռաջ մար­դիկ ի­րենց հա­վա­տի մա­սին պատ­մում են հա­ րա­զատ­նե­րին: Ս­րա­նից ա­վե­լի կարևոր ա­ռա­քե­լու­թյուն չկա։ Ի՞նչ եզ­րա­կա­ցու­թյան կա­րե­լի է հան­գել Հով­հան­նես 1.40–42 հա­ մար­նե­րից տա­նը հա­վա­տով կիս­վե­լու մա­սին։ Տե՛ս նաև Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6.6, 7, Հռութ 1.14–18։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Խան­դա­վառ հա­ղոր­դում։ Անդ­րեասն ա­վե­լին ա­րեց, քան պար­զա­ պես տե­ղե­կաց­նե­լը։ Նա կազ­մա­կեր­պեց, որ­պես­զի իր եղ­բայր Սի­մո­նը հան­դի­պի Հի­սու­սին։ Հի­սու­սի մա­սին խան­դա­վառ­ված հա­ղոր­դել և Նրան ներ­կա­յաց­նել որ­պես Անձ­նա­վո­րու­թյուն. ա­հա հա­րա­զատ­նե­րին բա­րի լու­րը հա­ղոր­դե­լու պարզ մի­ջոց­նե­րից մե­կը: Եղ­բո­րը Հի­սու­սի հետ ծա­նո­թաց­նե­լուց հե­տո Անդ­րեա­սը մի կողմ քաշ­վեց։ Հե­տո Հի­ սուսն ու Պետ­րոսն ի­րենք կա­ռու­ցե­ցին ի­րենց հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը։ Օգ­նե­լով ե­րե­խա­նե­րին հաս­նել հա­վա­տի հանգր­վա­նին։ Հա­ճախ են ըն­տա­նի­քում թե­րագ­նա­հա­տում Ա­վե­տա­րա­նը ըն­կա­լե­լու ե­րե­խա­ նե­րի ըն­դու­նա­կու­թյուն­նե­րը: Ծ­նող­նե­րը սխալ­մամբ կար­ծում են, որ ե­րե­խա­նե­րը պար­զա­պես ներծ­ծում են ըն­տա­նի­քում տի­րող հոգևո­ րու­թյու­նը։ Միշտ չէ, որ այդ­պես է։ Չ­նա­յած Աստ­ծո ըն­տա­նի­քի փոքր ան­դամ­նե­րը սո­վո­րում են տե­սած օ­րի­նակ­նե­րի վրա, դրա հետ միա­ սին նրանք կա­րիք ու­նեն ան­հա­տա­կան ու­շադ­րու­թյան և նաև, որ ի­րենց ան­ձամբ ծա­նո­թաց­նեն Հի­սու­սի հետ: Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 6րդ գլ­խում հա­մա­ռո­րեն աս­վում է, որ անհ­րա­ժեշտ է ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նել կրո­նա­կան դաս­տիա­րա­կու­թյան ա­մե­նաարդ­յու­նա­վետ Դաս 12

105

մե­թոդ­նե­րին։ Ե­րե­խա­նե­րի մոտ պետք է զար­գաց­նել կա­նո­նա­վոր հոգևոր կյան­քի հմտու­թյուն­ներ և սո­վո­րու­թյուն՝ երկր­պա­գել Աստ­ ծուն ըն­տա­նե­կան եր­կր­պա­գու­թյան ժա­մա­նակ: Անհ­րա­ժեշտ է, որ ե­ րե­խա­նե­րը և­ե­րի­տա­սարդ­նե­րը ժա­մա­նակ նվի­րեն դրան և ներդ­նեն լուրջ ջան­քեր: Ի՞նչ կա­րող ենք մենք սո­վո­րել Նոե­միի ա­վե­տա­րան­չա­կան ջան­քե­ րից։ Հռութ 1.8–22։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հռու­թը վկան էր այն բա­նի, թե ինչ­պես էր Նոե­մին վե­րապ­րում իր կյան­քի ա­մե­նա­ծանր պա­հը: Նոե­մին ստի­պում էր հար­սին վե­րա­ դառ­նալ հայ­րա­կան տուն, երբ ինքն էր գտնվում ընկճ­ված վի­ճա­ կում (Հռութ 1.15, 20, 21), զգա­լով Աստ­ծո նկատ­մամբ բար­կու­թյուն և վի­րա­վո­րանք իր վշտի հա­մար: Հռու­թի դեմ­քում մենք գտնում ենք ա­մե­նա­հա­մո­զիչ վկա­յու­թյու­նը, թե որ­քան լիար­ժեք կա­րող են ե­րի­ տա­սարդ­նե­րը նվիր­վել կա­տար­յալ Աստ­ծուն, ե­թե նույ­նիսկ Նրան ճա­ նա­չել են ան­կա­տար ծնող­նե­րի մի­ջո­ցով։ Ինչ­պե՞ս է այն հաս­կա­ցո­ղու­թյու­նը, որ ըն­տա­նի­քը հան­դի­սա­նում է կարևոր ա­վե­տա­րան­չա­կան դաշտ, ազ­դում ձեր հա­րա­բե­րու­ թյուն­նե­րի վրա նրանց նկատ­մամբ, ով­քեր ապ­րում են ձեզ հետ: Ամ­բողջ ըն­տա­նի­քով քննար­կեք և կազ­մեք ցու­ցակ, թե ձեր ըն­տա­ նի­քը ինչ կկա­րո­ղա­նար ա­նել ան­հա­վատ հա­րա­զատ­նե­րի հա­մար: Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 18

Հաղթանակող խաղաղություն Ի՞նչ խոր­հուրդ­ներ է պա­րու­նա­կում Նոր Կ­տա­կա­րա­նը այն ըն­տա­ նիք­նե­րի հա­մար, ո­րոն­ցում ա­մու­սին­նե­րից մե­կը չի կի­սում մյու­սի կրո­նա­կան հա­մոզ­մունք­նե­րը: Ա Կորն­թա­ցիս 7.12–15, Ա Պետ­րոս 3.1,2։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Օրհն­յալ հնա­րա­վո­րու­թյուն՝ լի­նե­լու քրիս­տոն­յա ա­մու­ սին­ներ: Կորն­թա­ցի­նե­րին ուղղ­ված Ա­ռա­ջին ու­ղեր­ձում Պո­ղո­սը պա­տաս­խա­նում է նո­րա­դարձ­նե­րի հար­ցին, թե ան­հա­վա­տի հետ ա­մուս­նու­թյունն արդ­յոք չի՞ վի­րա­վո­րում Աստ­ծուն և չի՞ պղծում քրիս­տոն­յա ա­մուս­նուն և նրա ե­րե­խա­նե­րին: Պո­ղո­սը տա­լիս է բա­ցա­ սա­կան պա­տաս­խան այդ հար­ցին: Այն դեպ­քում, երբ ա­մու­սին­նե­րից 106

Դաս 12

միայն մեկն է ըն­դու­նել քրիս­տո­նեու­թյու­նը, պետք է ա­ռաջ­վա պես սուրբ վե­րա­բեր­վել ա­մուս­նու­թյա­նը՝ չդա­դա­րեց­նե­լով նոր­մալ ըն­տա­ նե­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը: Քրիս­տոն­յա ա­մու­սի­նը «սրբաց­նում» է իր կյան­քի ըն­կե­րո­ջը, ինչ­պես նաև ե­րե­խա­նե­րին: «Սր­բաց­նում» բա­ռը պետք է հաս­կա­նալ այն ի­մաս­տով, որ ան­հա­վատ ա­մու­սի­նը հնա­րա­վո­րու­թյուն է ստա­նում հա­ղոր­դա­կից լի­նել շնոր­հի օրհ­նու­ թյուն­նե­րին՝ ապ­րե­լով քրիս­տոն­յա կո­ղակ­ցի հետ։ Որ­քան էլ որ ցա­վա­լի է, ան­հա­վատ կո­ղա­կի­ցը կա­րող է ո­րո­շել ա­ մուս­նա­լուծ­վել։ Չ­նա­յած լուրջ հետևանք­նե­րին, ո­ղոր­մած Աստ­վա­ծը, Ով հար­գում է մարդ­կանց ա­զատ ընտ­րու­թյան ի­րա­վուն­քը, ա­սում է. «­Թող բա­ժան­վի»։ Հա­վա­տաց­յալն «այս­պի­սի բա­նե­րի մեջ ... գե­րի ե­ ղած չէ» (Ա Կորն­թա­ցիս 7.15)։ Կանչ­ված՝ ապ­րե­լու խա­ղա­ղու­թյան մեջ։ Աստ­ծո Խոս­քը հստակ խոր­հուրդ է տա­լիս ձգտել ապ­րել այն­պես, որ տան մեջ իշ­խի Քրիս­ տո­սի խա­ղա­ղու­թյու­նը՝ չնա­յած այն բար­դու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք ա­ ռա­ջա­ցել են կրո­նա­կան տար­բեր հա­յացք­նե­րի պատ­ճա­ռով: Միշտ մնում է ա­մուս­նու­թյու­նը եր­ջա­նիկ պա­հե­լու հույ­սը՝ չնա­յած դժվա­ րու­թյուն­նե­րին: Հնա­րա­վո­րու­թյուն տվեք Ա­վե­տա­րա­նին հաղ­թե­լու, հոգևոր խա­ղա­ղու­թյուն պարգևեք ձեր ա­մուս­նուն, կամ կնո­ջը, ո­րի հետ դուք մեկ մար­մին եք, նույ­նիսկ, ե­թե նա չի կի­սում ձեր հա­մոզ­ մունք­նե­րը: Ին­չո՞վ է սահ­մա­նա­փակ­վում քրիս­տոն­յա ա­մուս­նու պա­տաս­խա­ նատ­վու­թյու­նը ան­հա­վատ կո­ղակ­ցի նկատ­մամբ։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հա­վա­տաց­յալ կող­մի սերն ու բա­րու­թյու­նը, ան­դա­վա­ճան հա­ վա­տար­մու­թյու­նը, խո­նարհ ծա­ռա­յու­թյու­նը և չ­ձանձ­րաց­նող վկա­ յու­թյունն ա­պա­հո­վում են ա­մե­նա­մեծ հա­վա­նա­կա­նու­թյու­նը, որ ան­հա­վատ կո­ղա­կի­ցը կըն­դու­նի քրիս­տո­նեու­թյու­նը։ Քրիս­տո­նեա­ կան ա­մուս­նու­թյան մեջ հնա­զան­դու­թյու­նը ար­մա­տա­վոր­ված է Քրիս­տո­սի նկատ­մամբ ու­նե­ցած երկ­յու­ղի մեջ (հա­մե­մա­տե՛ք Ե­փե­ սա­ցիս 5.21)։ Բայց, դրսևո­րե­լով քրիս­տո­նեա­կան խո­նար­հու­թյուն ան­հա­վատ ա­մուս­նու նկատ­մամբ, մի խախ­տեք Քրիս­տո­սի նկատ­ մամբ հա­վա­տար­մու­թյու­նը: Աստ­ծո նկատ­մամբ հա­վա­տար­մու­թյան պահ­պա­նու­մը չի պար­տա­վո­րեց­նում մար­դուն տա­ռա­պել ան­հա­ վատ ա­մուս­նու կամ կնոջ վի­րա­վո­րանք­նե­րից: Ձեր ե­կե­ղե­ցում կա՞ արդ­յոք մե­կը, ով հայտն­վել է նման ի­րա­վի­ ճա­կում։ Գործ­նա­կա­նում ինչ­պե՞ս կա­րող եք նրան օգ­նել: Դաս 12

107

ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 19

Ընտանեկան կյանքը որպես վկայություն Հետև­յալ հա­մար­նե­րում հետևե՛ք Նոր Կ­տա­կա­րա­նի «նմա­նող ե­ ղեք» կամ «նման ե­ղեք» բա­ռե­րի կի­րառ­մա­նը։ Ի՞նչ են դրանք մեզ ա­սում քրիս­տոն­յա դառ­նա­լու և­ա­ճե­լու գոր­ծըն­թա­ցի մա­սին։ Ձեր կար­ծի­քով, ի՞նչ կապ կա նման­վե­լու և վ­կա­յե­լու միջև: Ա Կորն­ թա­ցիս 4.16, Ե­փե­սա­ցիս 5.1, Ա Թե­սա­ղո­նի­կե­ցիս 1.6, Եբ­րա­յե­ցիս 6.12, 13.7, Գ Հով­հան­նես 11։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Նոր կտա­կա­րան­յան Նմա­նող լի­նե­լու շեշ­տադ­րու­մը խրա­խու­սում է ըն­դօ­րի­նա­կե­լու կարևոր դե­րը սո­վո­րե­լու գոր­ծըն­թա­ցում։ Մար­դիկ ձգտում են նման­վել նրան, ում նա­յում են։ Այս սկզբունքն առ­հա­սա­ րակ կի­րա­ռե­լի է հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի հա­մար հատ­կա­պես տա­նը, որ­տեղ այն սո­վո­րա­կան բան է։ Այն­տեղ ե­րե­խա­ներն ըն­դօ­րի­նա­կում են ի­րենց ծնող­նե­րին, եղ­բայր­նե­րին ու քույ­րե­րին, ա­մուս­նա­կան զույ­գե­րից հա­ճախ մե­կը նմա­նա­կում է մյու­սին։ Այս գա­ղա­փա­րը տրա­մադ­րում է կարևոր բա­նա­լի այն մա­սին, թե ինչ­պես զույ­գերն ու ըն­տա­նիք­նե­րը կա­րող են տա­նել Քրիս­տո­սի վկա­յու­թյունն այլ զույ­ գե­րի և­ըն­տա­նիք­նե­րի։ Սո­ցիա­լա­կան ազ­դե­ցու­թյան ու­ժը։ Մենք վկա­յում ենք մեր տնե­ րում, երբ ու­րիշ­նե­րին հնա­րա­վո­րու­թյուն ենք տա­լիս հետևել մեզ՝ հրա­վի­րե­լով նրանց և պատ­մե­լով այս կամ այն փոր­ձա­ռու­թյուն­ նե­րից, ո­րոնք վե­րապ­րել ենք ըն­տա­նի­քում: Շա­տե­րը պար­զա­պես չեն ու­նե­ցել հնա­րա­վո­րու­թյուն հետևել՝ նման­վե­լու ար­ժա­նի ըն­ տա­նե­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի օ­րի­նա­կին: Մեր տնե­րում նրանք կա­րող են տես­նել, թե ինչ­պի­սի փո­փո­խու­թյուն­ներ է կա­տա­րում Հի­սու­սի Հո­գին։ «­Հա­սա­րա­կա­կան ազ­դե­ցու­թյունն ու­նի հրա­շա­լի զո­րու­թյուն, ո­րը, ե­թե մենք կա­մե­նանք, կա­րող ենք օգ­տա­գոր­ծել որ­պես մեր շուր­ջը գտնվող­նե­րին օգ­նե­լու մի­ջոց» (Բժշ­կու­թյան ծա­ ռա­յու­թյուն, էջ 354)։ Ըն­տա­նե­կան զույ­գե­րը, ով­քեր հրա­վի­րում են այլ զույ­գե­րի ընթ­րե­ լու, հա­ղոր­դակց­վե­լու, մա­սին Աստ­վա­ծա­շունչն ու­սում­նա­սի­րե­լու, ըն­ տա­նի­քի ամ­րապնդ­ման հա­մար դա­սըն­թաց­նե­րին այ­ցե­լե­լու, կա­րող են օ­րի­նակ ծա­ռա­յել հրա­վիր­ված­նե­րի հա­մար: Փո­խըմբռ­նու­մը, միմ­ յանց քա­ջա­լե­րե­լը, ընդ­հա­րում­նե­րի լու­ծու­մը, և­ըն­տա­նե­կան կյան­քի 108

Դաս 12

խտրու­թյուն­նե­րի հաղ­թա­հա­րու­մը վկա­յում են, որ ըն­տա­նիքն ապ­ րում է Քրիս­տո­սում: Այս հա­մա­տեքս­տում, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ին­չի՞ց պետք է մշտա­պես զգու­շա­նանք։ Ե­րե­միա 17.9, Հով­հան­նես 2.25, Հռո­մեա­ցիս 3.23։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Նման­վեք նրանց, ով­քեր նման­վում են Քրիս­տո­սին։ Մարդ­կա­յին բո­լոր օ­րի­նակ­նե­րը կա­տար­յալ չեն, սա­կայն, որ­պես­զի ձեր ըն­տա­ նիքն ու­նե­նա քրիս­տո­նեա­կան վկա­յու­թյուն, չի պա­հանջ­վում լի­նել ին­քը՝ կա­տա­րե­լու­թյու­նը: Նոր Կ­տա­կա­րա­նը կոչ է ա­նում հա­վա­ տաց­յալ­նե­րին նման­վել նրանց, ով­քեր նման­վել են Քրիս­տո­սին: Այս գա­ղա­փա­րը կա­յա­նում է այն բա­նում, որ մար­դիկ ձեռք են բե­րում Քրիս­տո­սի նկատ­մամբ հա­վա­տը, երբ տես­նում են, թե ինչ­պես է այն դրսևոր­վում այն մարդ­կանց կյան­քում, ով­քեր, չնա­յած բնա­վո­րու­ թյան ան­կա­տա­րու­թյա­նը, ձգտում են նման­վել Նրան: Ի՞նչ կա­րող եք ա­նել, որ ձեր տու­նը ու­րիշ­նե­րի հա­մար լի­նի քրիս­ տո­նեա­կան վկա­յու­թյան ա­վե­լի վառ օ­րի­նակ։ ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 20

Հյուրասիրություն Հա­մե­մա­տե­լով հյու­րըն­կա­լու­թյան վե­րա­բեր­յալ աստ­վա­ծաշնչ­ յան հա­մար­նե­րը ո­րոշ աստ­վա­ծաշնչ­յան հե­րոս­նե­րի ըն­տա­նե­կան կյան­քի ի­րա­կան դեպ­քե­րի հետ (Ե­սա­յիա 58.6, 7, 10–12, Հռո­մեա­ ցիս 12.13, Ա Պետ­րոս 4.9), նշեք, թե ին­չում է դրսևոր­վել հյու­րըն­ կա­լու­թյու­նը, ո­րի մա­սին խոս­վում է տվյալ հատ­ված­նե­րում: Աբ­րա­համ և Սա­րա (Ծնն­դոց 18.1–8) _______________________________ ________________________________________________________________________ և նրա ըն­տա­նի­քը (Ծնն­դոց 24.15–20, 31–33) _____________________ ________________________________________________________________________ Զա­քեոս (Ղու­կաս 19.1–9) ___________________________________________ ________________________________________________________________________ Դրսևո­րե­լով հյու­րըն­կա­լու­թյուն, մենք կա­րող ենք բա­վա­րա­րել մեկ այլ մար­դու հիմ­նա­կան կա­րիք­նե­րը. հան­գիս­տը, կե­րա­կու­րը և­ ըն­կե­րու­թյու­նը։ Դա անձն­վեր սի­րո շո­շա­փե­լի ար­տա­հայ­տու­թյուն է։ Հի­սու­սը հյու­րա­սի­րու­թյա­նը տա­լիս է աստ­վա­ծա­բա­նա­կան նշա­նա­ կու­թյուն, ա­սե­լով, որ սո­վա­ծին կե­րակ­րե­լը և ծա­րա­վին ջուր տա­լը ծա­ռա­յու­թյուն է, ո­րը մենք կա­տա­րում ենք Նրա հա­մար (Մատ­թեոս Դաս 12

109

25.34–40)։ Տու­նը ծա­ռա­յու­թյան հա­մար օգ­տա­գոր­ծել կա­րե­լի է պար­ զա­պես հարևան­նե­րին ընթ­րի­քի հրա­վի­րե­լով և դրսևո­րե­լով ան­կեղծ հյու­րա­սի­րու­թյուն, երբ ձեր տա­նը ժա­մա­նա­կա­վո­րա­պես տեղ եք տա­լիս մի մար­դու, ում հետ հա­րա­զատ տա­նը վե­րա­բեր­վում են դա­ ժա­նո­րեն: Դա վե­րա­բե­րում է ինչ­պես պարզ, բա­րե­կա­մա­կան հա­ղոր­ դակ­ցու­թյա­նը, այն­պես էլ ինչ-որ մե­կի հա­մար ա­ղո­թե­լու ա­ռա­ջար­կին և Աստ­վա­ծաշն­չի ու­սում­նա­սի­րու­թյան դա­սեր անց­կաց­նե­լուն: Ճշ­ մա­րիտ հյու­րըն­կա­լու­թյու­նը դուրս է գա­լիս նրանց սրտե­րից, ով­քեր վե­րապ­րել են Աստ­ծո սե­րը և ցան­կա­նում են ար­տա­հայ­տել այն ոչ միայն բա­ռե­րով, այլև գոր­ծե­րով։ Ո­րոշ ըն­տա­նիք­ներ բո­ղո­քում են, որ չու­նեն բա­վա­րար մի­ջոց­ներ, ժա­մա­նակ և­ ուժ հյու­րըն­կա­լու­թյան հա­մար։ Մ­յուս­ներն ի­րենց ան­ հար­մար և­անվս­տահ են զգում ան­հա­վատ­նե­րի հետ հա­ղոր­դակ­ցու­ թյան մեջ։ Եր­րորդ­նե­րը ցան­կա­նում են խու­սա­փել բար­դու­թյուն­նե­րից, ո­րոնք ծա­գում են, երբ զբաղ­վում են ու­րիշ­նե­րի խնդիր­նե­րով: Ո­րոշ ժա­մա­նա­կա­կից ըն­տա­նիք­ներ ճշմա­րիտ հյու­րըն­կա­լու­թյու­նը չեն տար­բե­րում հյու­րե­րին զվար­ճաց­նե­լուց։ Ի՞նչ կերպ է ձեր ըն­տա­նե­կան կյանքն ար­տա­ցո­լում ձեր սե­փա­ կան հոգևոր վի­ճա­կը։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 21

Հետագա ուսումնասիրության համար Կար­դա­ցե՛ք Է­լեն Ուայ­թի Քրիս­տո­նեա­կան տուն գրքից «Քրիս­տո­ նեա­կան հզոր վկա­յու­թյուն», 35–39 էջ, և «Կ­յան­քի ան­հա­վատ ու­ղեկ­ ցի նկատ­մամբ վե­րա­բեր­մուն­քը», էջ 348–352 գլուխ­նե­րը, Բժշկու­թյան ծա­ռա­յու­թյուն գրքից «Ըն­տա­նե­կան ծա­ռա­յու­թյուն» գլու­խը, էջ 349– 355, և Մար­գա­րե­ներ և թա­գա­վոր­ներ գրքից «­Դես­պան­նե­րը Բա­բե­լո­ նից» գլու­խը, էջ 340–348։ Ըն­տա­նի­քի ու­ժը ա­վե­տա­րան­չու­թյան մեջ։ «Ճշ­մա­րիտ քրիս­տո­ նեա­կան տան ազ­դե­ցու­թյու­նը շատ ա­վե­լի գոր­ծուն է մարդ­կա­յին սրտի և կ­յան­քի վրա, քան ցան­կա­ցած քա­րոզ։ … Մեր ազ­դե­ցու­թյան ո­լոր­տը կա­րող է թվալ նեղ, մեր ըն­դու­նա­կու­ թյուն­նե­րը՝ փոքր, մեր հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը՝ սահ­մա­նա­փակ, մեր գի­տե­լիք­նե­րը՝ ան­բա­վա­րար, սա­կայն մեզ բաց­վում են հրա­շա­լի հնա­ րա­վո­րու­թյուն­ներ, ե­թե մենք հա­վա­տով օգ­տա­գոր­ծում ենք ա­մեն ար­ ժե­քա­վո­րը, որ կան մեր ըն­տա­նիք­նե­րում» (Է­լեն Ուայթ, Բժշ­կու­թյան ծա­ռա­յու­թյուն, էջ 352, 355)։ 110

Դաս 12

Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար 1. Հե­տաքրքր­վեք, թե արդ­յոք ձեր դա­սա­րա­նում կա՞ն այն­պի­սի­ նե­րը, ով­քեր Աստ­ծուն ըն­դու­նել են ինչ-որ ըն­տան­քի շնոր­հիվ: Քննար­կե՛ք, թե ի՞նչն է նրանց վրա թո­ղել այդ­պի­սի ու­ժեղ տպա­ վո­րու­թյուն: Մենք ի՞նչ կա­րող ենք սո­վո­րել այդ օ­րի­նա­կից։ 2. Դուք՝ որ­պես դա­սա­րան, ի՞նչ գործ­նա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րով կա­ րող եք ծա­ռա­յել ան­հա­վատ ա­մու­սին կամ կին ու­նե­ցող ըն­տա­նի­ քին։ 3. Խո­սե՛ք այն ճնշում­նե­րի մա­սին, ո­րը ցու­ցա­բեր­վում է քրիս­տոն­յա­ յի վրա այն ըն­տա­նիք­նե­րում, որ­տեղ ա­մու­սին­նե­րից մեկն ան­հա­ վատ է: Ինչ­պե՞ս կա­րող է դա դրսևոր­վել: Ձգ­տեք գտնել հնա­րա­ վոր լու­ծում­ներ ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճակ­նե­րում: 4. Քրիս­տոն­յան իր անձ­նա­կան կյան­քով վկա­յում է ե­րե­խա­նե­րին, ան­հա­վատ ա­մու­սին­նե­րին, հա­րա­զատ­նե­րին և հ­յու­րե­րին։ Թեև միշտ չէ, որ հա­ջող­վում է ու­զա­ծի պես կիս­վել հա­վա­տով, և­ այդ վկա­յու­թյու­նը միշտ չէ, որ դար­ձի է բե­րում հա­րա­զատ­նե­րին և հյու­րե­րին, ըն­տա­նի­քի ոչ կա­տար­յալ ան­դամ­նե­րը ձգտում են ցույց տալ ճա­նա­պար­հը դե­պի կա­տար­յալ Փր­կի­չը: Ա­ռատ հյու­րա­ սի­րու­թյան շնոր­հիվ, ո­րը դրսևոր­վել է Քրիս­տո­սի ա­նու­նով, նրանք շնոր­հի Թա­գա­վո­րու­թյուն են հրա­վի­րում բո­լո­րին, ում հետ շփվում են: Խոր­հե՛ք ձեր տան ազ­դե­ցու­թյան մա­սին նրանց վրա, ով­քեր գա­լիս են ձեզ այ­ցե­լու­թյան։ Ինչ­պե՞ս կա­րող եք ձեր տու­նը դարձ­ նել ձեր հա­վա­տի վկա­յու­թյան ա­մե­նա­լավ վայ­րը:

Դաս 12

111

ԴԱՍ 13 ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 22–28

ՍՐՏԵՐԻ ԴԱՐՁԻ ԳԱԼԸ ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐՈՒՄ Այս շա­բաթ­վա ու­սում­նա­սի­րու­թյան հա­մար կար­դա­ցե՛ք. Մա­ղա­քիա 4.5, 6, Մատ­թեոս 11.14, 15, 17.10, Գ Թա­գա­վո­ րաց 16.29–17.24, Գ Թա­գա­վո­րաց 18.20–45, Մատ­թեոս 3.2: Հի­շե­լու հա­մա­րը. «Ա­հա ես կու­ղար­կեմ ձեզ հա­մար Ե­ղիա մար­գա­րեն, Տի­րոջ մեծ և­ ա­հեղ օ­րը գա­լուց ա­ռաջ. Եվ նա պի­տի դարձ­նի հայ­ րե­րի սիր­տը դե­պի որ­դի­քը և­որդ­կանց սիր­տը՝ դե­պի ի­րենց հայ­րե­րը. Որ մի­գու­ցե Ես գամ և­եր­կի­րը զար­կեմ ա­նեծ­քով» (Մա­ղա­քիա 4.5, 6)։

Մ

եր կյանքն անց­նում է փու­լե­րով։ Եր­բեմն այդ փու­լե­րը լավ են անց­ նում, եր­բեմն՝ ոչ։ Ո­րոշ ըն­տա­նիք­ներ դի­մա­նում են հար­ված­նե­րին և պահ­պա­նում են միա­բա­նու­թյու­նը, մյուս­նե­րը՝ քայ­քայ­վում են։ Ինչ­պի­սին էլ լի­նի մեր անձ­նա­կան, կամ մեր ըն­տա­նի­քի վի­ճա­կը կյան­քի ո­րո­շա­կի փու­լում, մենք կա­րող ենք և պետք է ապ­րենք Աստ­ ծո խոս­տում­նե­րի լույ­սի ներ­քո՝ ա­պա­վի­նե­լով դրանց մեր ամ­բողջ սրտով, հո­գով և­ ու­ժով, ո­րով­հետև, ի վեր­ջո, դրանք են մեր միակ հույ­սը։ Միա­կը, բայց հրա­շա­լին: Աստ­ծո Խոս­քը հա­րուստ է խոս­ տում­նե­րով, խոս­տում­ներ, ո­րոնց վրա մենք, մեր սի­րե­լի­նե­րը, մեր ըն­ տա­նի­քը և մեր ե­կե­ղե­ցին կա­րող ենք ա­պա­վի­նել, կյան­քի որ փու­լում էլ լի­նենք։ Ե­ռամս­յա­կի այս վեր­ջին շա­բաթ­վա ըն­թաց­քում մենք կդի­տար­ կենք ո­րոշ աստ­վա­ծաշնչ­յան պատ­մու­թյուն­ներ, խոս­տում­ներ և փոր­ձա­ռու­թյուն­ներ։ Մենք կաշ­խա­տենք դա­սեր քա­ղել մեզ հա­մար, ինչ­պի­սին էլ որ լի­նի մեր վի­ճա­կը։ Դժ­վա­րու­թյուն­նե­րը, վա­խե­րը և­ ան­հանգս­տու­թյուն­ներն ու­ղեկ­ցում են մեզ մեր կյան­քի ողջ ըն­թաց­ քում: Բա­րե­բախ­տա­բար, մենք երկր­պա­գում ենք այն Աստ­ծուն, Ով ոչ միայն գի­տի այն ա­մե­նը, ին­չի հետ մենք բախ­վում ենք, այլ նաև ի­րա­վի­ճա­կը պա­հում է հսկո­ղու­թյան տակ: 112

Դաս 13

ՄԻԱ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 23

Մարգարեություն դարձի եկած սրտերի մասին Հա­մե­մա­տե՛ք Ե­ղիա­յի գա­լուս­տի կան­խա­սու­մը Նոր Կ­տա­կա­ րան­յան հա­մար­նե­րի հետ, ո­րոնք վկա­յա­կո­չում են այս ի­րա­դար­ ձու­թյուն­նե­րը։ Մա­ղա­քիա 4.5, 6, Մատ­թեոս 11.14, 15, 17.10, Մար­կոս 6.15, Ղու­կաս 1.17։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մա­ղա­քիա­յի օ­րե­րին՝ «­Հետ դար­ձեք դե­պի Ինձ, և­ ես էլ կդառ­նամ դե­պի ձեզ» ժո­ղովր­դին ուղղ­ված Աստ­ծո կո­չը հան­դի­պեց մե­ծա­միտ պա­տաս­խա­նի. «Ի՞նչ բա­նում հետ դառ­նանք» (Մա­ղա­քիա 3.7)։ Հիաս­ թափ­ված մար­գա­րեն հայ­տա­րա­րեց, որ արթ­նաց­ման հա­մար ևս մեկ հնա­րա­վո­րու­թյուն կտրվի։ Հի­շեց­նե­լով Ե­ղիա մար­գա­րեի սկսած բա­ րե­փո­խու­մը (Գ Թա­գա­վո­րաց 18.37), Մա­ղա­քիան կան­խա­սեց ևս մեկ գա­լուստ, ո­րի նպա­տա­կը «հայ­րե­րի սիր­տը դե­պի որ­դի­քը և­որդ­կանց սիր­տը՝ դե­պի ի­րենց հայ­րե­րը» դարձ­նելն է (Մա­ղա­քիա 4.6)։ Հա­մա­ձայն հրեա­կան ա­վան­դույ­թի, Ե­ղիան ան­ձամբ պետք է գա որ­պես Մե­սիա­յի նա­խա­կա­րա­պետ (հա­մե­մա­տե՛ք Մատ­թեոս 17.10, Մար­կոս 6.15)։ Սա­կայն Նոր Կ­տա­կա­րա­նը Հով­հան­նես Մկրտ­չի գա­լը ներ­կա­յաց­նում է որ­պես այս մար­գա­րեու­թյան ի­րա­կա­նա­ցում (Մատ­ թեոս 11.14, 15, Ղու­կաս 1.17)։ Ըստ ձեզ՝ ի՞նչ է նշա­նա­կում «դարձ­նի ... սիր­տը» ար­տա­հայ­տու­ թյու­նը։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Այս ար­տա­հայ­տու­թյան վե­րա­բեր­յալ հնա­րա­վոր են մի քա­նի մեկ­ նա­բա­նու­թյուն­ներ: 1.Այն ցույց է տա­լիս Տի­րոջ հետ Իս­րա­յե­լի ժո­ ղովր­դի հաշ­տու­թյու­նը։ Աստ­ված՝ որ­պես Հայր (Ե­սա­յիա 63.16), «... չէ պա­հում Իր բար­կու­թյու­նը հա­վիտ­յան» Իր զա­վակ­նե­րի վրա (Մի­քիա 7.18, 19), այլ կոչ է ա­նում նրանց դառ­նալ դե­պի Ի­րեն (Ե­սա­յիա 44.22, Մա­ղա­քիա 3.7)։ 2.Այս ար­տա­հայ­տու­թյու­նը ցույց է տա­լիս հա­ջոր­դող սե­րունդ­նե­րի վե­րա­միա­վո­րումն ի­րենց հա­վա­տաց­յալ նախ­նի­նե­րի հետ ուխ­տի վե­րա­նո­րոգ­ման մի­ջո­ցով։ Աստ­ծո ժո­ղովր­դին ուղղ­ված մար­գա­րեա­կան կո­չը՝ հետևել նա­հա­պետ­նե­րի հա­վա­տին, շատ ան­ գամ է հնչում Հին Կ­տա­կա­րա­նում։ Կ­շա­րու­նա­կե՞ր արդ­յոք եր­կի­րը լի­նել օրհն­ված բնա­կա­վայր, թե ոչ, ուղ­ղա­կիո­րեն կապ­ված էր ուխ­ Դաս 13

113

տի հա­վա­տար­մու­թյան հետ (Երկ­րորդ Օ­րի­նաց 4.29–31)։ 3.Սր­տե­րի դար­ձի գա­լը նշա­նա­կում է ըն­տա­նե­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի վե­ րա­կանգ­նում։ Ծ­նող­նե­րի և­ե­րե­խա­նե­րի միջև փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­ նե­րից է կախ­ված եր­կի­րը և Աստ­ծո օրհ­նու­թյուն­նե­րը ժա­ռան­գե­լու ի­րա­վուն­քը: (Ա­ռա­կաց 2.21)։ Ի՞նչ կապ կա Աստ­ծո և մեր ըն­տա­նիք­նե­րում վե­րա­կանգն­ված հա­ րա­բե­րու­թյուն­նե­րի միջև: Ին­չո՞ւ պետք է մե­կը նա­խոր­դի մյու­սին։ ԵՐ­ԿՈՒ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 24

Ընտանիքի վերամիավորումը Բա­հա­ղի երկր­պա­գու­թյան ներ­մու­ծու­մը Իս­րա­յե­լի Ա­քաաբ թա­ գա­վո­րի սի­դո­նա­ցի կնոջ՝ Հե­զա­բե­լի մի­ջո­ցով, ա­րա­գաց­րեց ազ­գի բա­րո­յա­կան ան­կու­մը։ Աստ­ծո ուս­մունք­նե­րը, ո­րոնք վե­հաց­նում են ա­մուս­նու­թյու­նը, ըն­տա­նի­քը, սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, ստվեր­վում էին այն­պի­սի ա­րարք­նե­րով, ինչ­պի­սիք էին խառ­նա­ մուս­նու­թյուն­նե­րը, մարմ­նա­վա­ճա­ռու­թյու­նը և­ այլ սե­ռա­կան այ­լա­ սեր­վա­ծու­թյուն­ներ։ Եվ այդ ժա­մա­նակ, երկր­պա­գու­թյան հար­ցում պայ­քա­րի աս­պա­րեզ դուրս ե­կավ Ե­ղիան, ում միայն ա­նու­նը՝ «Ե­հո­ վան իմ Աստ­վածն է», հան­դի­մա­նեց Բա­հա­ղին երկր­պա­գող­նե­րին։ Ինչ­պե՞ս Ե­ղիան մեր­ժեց հե­թա­նո­սա­կան նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րը և­ ըն­տա­նիք­նե­րում նոր կյանք ներշն­չեց։ Գ Թա­գա­վո­րաց 16.29– 17.24, հա­մե­մա­տե՛ք Ղու­կաս 4.25, 26 հետ։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Ե­ղիան երկ­րի վրա դար­ձավ ան­ցան­կա­լի անձ­նա­վո­րու­թյուն երկ­ րի վրա ե­րաշ­տի մա­սին ա­նեծ­քը հայ­տա­րա­րե­լուց հե­տո։ Աստ­ված նրան թաքց­րեց ա­մե­նաանս­պա­սե­լի վայ­րում՝ Սի­դո­նի Սա­րեփ­թա քա­ղա­քում, մի աղ­քատ այ­րի կնոջ տա­նը, ո­րը շատ հե­ռու չէր Հե­զա­ բե­լի հայ­րե­նի քա­ղա­քից։ Ե­ղիան այ­րու հա­մար ստեղ­ծեց ծան­րա­գույն փոր­ձու­թյուն­նե­րից մե­կը. նա պետք է իր յու­ղի, ալ­յու­րի վեր­ջին մնա­ ցոր­դով կե­րակ­րեր Ե­ղիա­յին, իսկ իր ա­պա­գան վստա­հեր Աստ­ծուն։ Նրա հա­վա­տը դար­ձավ ա­ռաս­պե­լա­կան։ Հի­սուսն Ին­քը հե­տա­գա­ յում գո­վեց նրան (Ղու­կաս 4.26)։ Երբ այ­րու յուղն ու ու­տե­լի­քը չպա­ կա­սե­ցին շատ օ­րեր անց, նա ա­վե­լի շատ բան հաս­կա­ցավ Ե­հո­վա­յի մա­սին։ Հե­տո նրա միակ որ­դին հի­վան­դա­նում և մա­հա­նում է։ Իր վիշ­տը Ե­ղիա­յին ար­տա­հայ­տե­լով, նա ար­տա­ցո­լեց այն կրո­նը, ո­րը տա­րած­ված էր այդ վայ­րում: Հատ­կա­պես Իս­րա­յե­լին սպառ­նա­ցող 114

Դաս 13

այդ այ­լա­սեր­ված կրոնն էր պա­հան­ջում ծնող­նե­րի մեղ­քե­րի հա­մար ե­րե­խա­նե­րի զո­հա­բե­րու­թյու­նը: (Գ Թա­գա­վո­րաց 17.18, հա­մե­մա­տե՛ք Ե­րե­միա 19.5, Մի­քիա 6.7)։ Ի՞նչ ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­ցավ փյու­նի­կա­ցի այ­րու հոգևոր փոր­ձա­ ռու­թյան վրա իր որ­դու հետ վե­րա­միա­վո­րու­մը։ Գ Թա­գա­վո­րաց 17.24։ Ի՞նչ կա­րող ենք սո­վո­րել նրա խոս­քե­րից։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Մոր ար­ձա­գան­քը ցույց է տա­լիս Ե­ղիա­յի լու­րի ազ­դե­ցու­թյու­նը։ Աստ­ծո և Նրա Խոս­քի նկատ­մամբ հա­վատ է ա­ռա­ջա­նում սրտե­րում, երբ Նրա զո­րու­թյամբ կյան­քը վե­րա­կանգն­վում, և­ ըն­տա­նի­քը վե­ րա­միա­վոր­վում է։ Շա­տերն այ­սօր ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նե­լով միայն վար­դա­պե­տու­թյա­նը, ի­րենց հոգևոր փոր­ձա­ռու­թյան մեջ մնում են գաղջ: Սա­կայն, երբ մար­դիկ Աստ­ծո Խոս­քի ճշմար­տու­թյուն­ներն անձ­նա­պես են վե­րապ­րում, և նո­րոգ­վում են ըն­տա­նե­կան փոխ­հա­ րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, հա­վատքն ա­վե­լի ու ա­վե­լի է ամ­րա­նում սրտում։ Ի՞նչ ըն­տա­նե­կան վե­րա­միա­վո­րում­նե­րի եք դեռևս սպա­սում։ Աստ­ծո ո՞ր խոս­տում­ներն են ձեզ վե­րա­միա­վոր­ման հույս տա­լիս։ Ե­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 25

Սրտերի դարձի գալը զոհասեղանի մոտ Կար­դա­ցե՛ք Գ Թա­գա­վո­րաց 18.20-45 հա­մար­նե­րը: Ս­տորև բեր­ ված տո­ղե­րում գրե՛ք, այս հատ­վա­ծի կարճ բո­վան­դա­կու­թյու­նը։ Թեև հա­մա­տեքստն ամ­բող­ջո­վին տար­բեր է, ինչ­պե՞ս կա­րող են այս­տեղ ներ­կա­յաց­ված սկզբունք­նե­րը կի­րառ­վել ըն­տա­նե­կան կյան­քում։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Կար­մե­ղոս լե­ռան վրա Ե­ղիան ցան­կա­նում էր իր ազ­գի կող­մից տես­նել ուխ­տի նո­րո­գու­մը, ի­րենց հայ­րե­րի հա­վա­տին դառ­նա­լը, որն ի­րենց կյան­քին, ի­րենց տնե­րին և­երկ­րին բժշկու­թյուն կբե­րեր։ Ե­րե­կո­յան զո­հի ժա­մը։ Երբ հե­թա­նոս քուր­մերն ան­հա­ջո­ղու­թյուն ու­նե­ցան, այդ­պես էլ, չկա­րո­ղա­նա­լով կա­տա­րել զո­հա­բե­րու­թյու­նը, հեր­թը հա­սավ Ե­ղիա­յին։ Նա չէր շտա­պում։ Օր­վա ժա­մի ցու­ցումն այս­տեղ պա­տա­հա­կան չէ, այն ու­շադ­րու­թյունն ուղ­ղում է Աստ­ծո փրկու­թյան ծրագ­րի վրա, ո­րը բաց­վում է սրբա­րա­նի ծա­ռա­յու­թյան Դաս 13

115

մեջ (հա­մե­մա­տե՛ք Ե­լից 29.41)։ «Ինձ մոտ ե­կեք» (Գ Թա­գա­վո­րաց 18.30) հրա­վե­րը հի­շեց­նում է մե­ղա­վոր­նե­րին ուղղ­ված Փրկ­չի հրա­ վե­րի մա­սին (հա­մե­մա­տե՛ք Մատ­թեոս 11.28)։ Սե­փա­կան ե­րե­խա­յի անհ­նա­զան­դու­թյու­նից տա­ռա­պող ծնող­նե­րը կա­րող են վստահ լի­ նել, որ Աստ­ված նրանց սի­րում է նույն­քան շատ, որ­քան Նա սի­րում էր իս­րա­յե­լա­ցի­նե­րին։ Աստ­ված ան­դա­դար աշ­խա­տում է անհ­նա­ զանդ­նե­րին Ի­րեն բե­րե­լու հա­մար։ Ե­ղիա­յի ու­շադ­րու­թյու­նը Ե­հո­վա­յի զո­հա­սե­ղա­նի նկատ­մամբ հա­ մար­ժեք է այն բա­նին, թե ինչ­պես է մեր օ­րե­րում Հի­սու­սը և Նրա փրկա­րար ո­ղոր­մու­թյու­նը բարձ­րաց­վում մեր ըն­տա­նիք­նե­րում։ Ըն­ տա­նե­կան երկր­պա­գու­թյու­նը՝ Նրա հետ ա­ղոթ­քով խո­սե­լու, Նրա մա­սին միմ­յանց հետ խո­սե­լու, փրկու­թյան Նրա անվ­ճար պարգևը նո­րո­վի ստա­նա­լու և Նրա ուս­մուն­քի վրա խոր­հե­լու հնա­րա­վո­րու­ թյունն է։ Այն պա­տաս­խա­նը, ո­րի մա­սին Ե­ղիան խնդրում էր, կլի­ներ նշան, որ Աստ­ված կրկին ըն­դու­նում է նրանց։ Գ Թա­գա­վո­րաց 18.37 հա­ մարն ա­սում է, որ «այս ժո­ղո­վուրդն ի­մա­նա ... Դու հետ կդարձ­նես նրանց սրտե­րը»։ Մենք չենք կա­րող մեր սրտե­րը դարձ­նել դե­պի Աստ­ված, մենք միայն կա­րող ենք խնդրել Նրա ո­ղոր­մու­թյու­նը, իսկ այդ ո­ղոր­մու­թյու­նը Նա ձրի է տա­լիս։ Լա­փող կրա­կը թափ­վեց ոչ թե մե­ղա­վոր­նե­րի, այլ զո­հի վրա՝ մատ­ նան­շե­լով Հի­սու­սին, Ում Աստ­ված «մեզ հա­մար մեղք ա­րեց, որ մենք Աստ­ծո ար­դա­րու­թյու­նը լի­նենք Նրա­նում» (Բ Կորն­թա­ցիս 5.21)։ Ժո­ ղովր­դի շուր­թե­րից խոս­տո­վա­նու­թյան և փա­ռա­բա­նու­թյան խոս­քեր լսվե­ցին։ Կեղծ մար­գա­րե­նե­րը սպան­վե­ցին, քա­նի որ նրանք չէին ար­ ձա­գան­քել Աստ­ծո կան­չին։ Եվ թար­մաց­նող անձրևն ի­րե­նով ա­սես նշա­նա­վո­րեց, որ երկ­րի վրա­յից ա­նեծ­քը հան­վել է։ Ի՞նչ վի­ճա­կում է ձեր տան «զո­հա­սե­ղա­նը»։ Եվ ե­թե այն վե­րա­ կանգն­ման կա­րիք ու­նի, ինչ­պե՞ս կա­րող եք դա ա­նել: ՉՈ­ՐԵՔ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 26

Սրտերի դարձի գալը Հորդանանում Հա­մա­ձայն Գաբ­րիե­լի կան­խաս­ման (Ղու­կաս 1.17) և Հի­սու­սի Քրիս­տո­սի հաս­տատ­ման (Մատ­թեոս 11.14, 17.12, 13), ա­վե­տա­րա­ նիչ­նե­րը հա­մոզ­ված են, որ Հով­հան­նես Մկր­տիչն այն «ու­ղարկ­վածն» էր, ով պետք է պատ­րաս­տեր Տի­րոջ ճա­նա­պար­հը (Մատ­թեոս 11.10, Մար­կոս 1.2, Ղու­կաս 7.27, հա­մե­մա­տե՛ք Մա­ղա­քիա 3.1)։ 116

Դաս 13

Ու­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք Հով­հան­նե­սի լու­րի հիմ­նա­կան տե­սանկ­ յուն­նե­րի վրա։ Նրա լուրն ինչ­պե՞ս ծա­ռա­յեց «սրտե­րը դար­ձի բե­ րե­լուն»։ Մատ­թեոս 3.2, 8, 14.4, Մար­կոս 1.4, Ղու­կաս 3.3,8,9, 11,13,14։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հո­ղա­գոր­ծի նման, ով քրտնա­ջա­նո­րեն հեր­կում է պինդ հո­ղը՝ պատ­րաս­տե­լով այն սեր­մե­րի հա­մար, Հով­հան­նե­սը դա­տա­պար­տեց մեղ­քը և մե­ղա­վոր­նե­րին կան­չեց ա­պաշ­խա­րու­թյան։ Մեր մարդ­կա­ յին բնույթն այն­պի­սին է, որ ա­ռանց ինք­նաքնն­ման, ա­ռանց գի­տակ­ ցե­լու մեր ի­րա­կան վի­ճա­կը, մենք չենք զգում ինչ-որ լա­վա­գույ­նի ձգտե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը: Հով­հան­նե­սի լու­րը մարդ­կանց ուղ­ ղեց դե­պի Աստ­ծո սուրբ պա­հանջ­նե­րը, այն ժո­ղովր­դին հի­շեց­րեց Նրա կա­տար­յալ ար­դա­րու­թյան նկատ­մամբ ի­րենց կա­րի­քի մա­սին։ Ի­րա­կան ա­պաշ­խա­րու­թյու­նը միշտ բնո­րոշ­վում է հնա­զան­դու­թյամբ և Աստ­ծո օգ­նու­թյու­նը փնտրե­լով, որ­պես­զի փո­խի ի­րեն: Ցու­ցադ­ րե­լով Աբ­րա­հա­մին ի­րենց հայ­րը հայ­տա­րա­րող­նե­րի մա­կե­րե­սայ­ նու­թյու­նը, ե­սա­սի­րու­թյունն ու, կեղ­ծա­վո­րու­թյու­նը, Հով­հան­նե­սը փոր­ձում էր բա­ցել նրանց հայ­րե­րի հա­վա­տի ա­վե­լի խոր նշա­նա­կու­ թյու­նը։ Ինչ­պե՞ս Հով­հան­նես Մկրտ­չի լու­րը ճա­նա­պարհ պատ­րաս­տեց Հի­ սու­սի հա­մար։ Հով­հան­նես 1.35–37, 3.27–30։ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Հով­հան­նե­սին ցույց էր տրվել, որ Հի­սուսն Աստ­ծո Գառն էր։ Երբ նա Հի­սու­սին այս կերպ ներ­կա­յաց­րեց (Հով­հան­նես 1.29, 36), նա տա­ռա­ցիո­րեն մարդ­կանց դե­պի Տե­րը դարձ­րեց։ Անդ­րեասն ու Հով­ հան­նես Մկրտ­չի ա­շա­կերտ­նե­րից ևս մե­կը՝ Հով­հան­նե­սը, (ով գրել է Ա­վե­տա­րա­նը, և նկա­րագ­րել Քրիս­տո­սի մկրտու­թյան օ­րը), լքե­ցին Հով­հան­նես Մկրտ­չին և դար­ձան Հի­սու­սի ա­շա­կերտ­նե­րը։ Ե­ղիա­յի մա­սին լու­րը ոչ միայն մատ­նան­շում է ա­պաշ­խա­րու­թյան անհ­րա­ժեշ­ տու­թյու­նը, այլ նաև ցույց տա­լիս Նրան, Ով փրկում է մեղ­քից: Սա Փրկ­չի մա­սին սքան­չե­լի լուր է, որն ան­ձամբ ծա­նո­թաց­նում է մարդ­ կանց Նրա հետ: Ե­թե Հով­հան­նես Մկր­տի­չը կանգ առ­ներ ձեր տա­նը, ձեր կար­ծի­ քով, ի՞նչ կա­սեր ձեզ։ Դաս 13

117

ՀԻՆԳ­ՇԱԲ­ԹԻ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 27

Սրտերի դարձի գալը վերջին օրերում Ո­րոշ ի­մաս­տով մենք՝ որ­պես ադ­վեն­տիստ­ներ, մեզ տես­նում ենք Հով­հան­նես Մկրտ­չի դե­րում։ Բա­րե­փո­խու­թյան և­ա­պաշ­խա­րու­թյան մու­նե­տի­կը փոր­ձում էր պատ­րաս­տել Հի­սու­սի ա­ռա­ջին գա­լուս­տի ճա­նա­պար­հը։ Մենք՝ որ­պես շար­ժում, ա­նում ենք նույ­նը Հի­սու­սի երկ­րորդ գա­լուս­տի հա­մար։ Ա­ղոթ­քով կար­դա­ցե՛ք Ղու­կաս 1.17 հա­մա­րը: Ինչ­պե՞ս են այս խոս­քերն ար­տա­հայ­տում մեր ա­ռա­քե­լու­թյան էու­թյու­նը: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Երկ­նա­յին Հայրն Իր զա­վակ­նե­րի սրտերն Ի­րեն և մե­կը մյու­սին դարձ­րեց Քրիս­տո­սի խա­չի մի­ջո­ցով։ Ե­ղիա­յի լու­րը կոչ է ա­նում ըն­ տա­նիք­նե­րին հա­վա­տալ այս ան­հա­վա­նա­կա­նո­րեն բա­րի լու­րին (Բ Կորն­թա­ցիս 5.18–21, հա­մե­մա­տե՛ք Ե­փե­սա­ցիս 2.11–18) և դառ­նալ ո­ղոր­մու­թյամբ լի մար­դիկ, իսկ Սուրբ Հո­գին նրանց մեջ կա­ճեց­նի սի­ րո բեր­քը։ Աշ­խարհն ու­նի ան­շա­հախն­դիր հո­գա­տա­րու­թյան, ան­դա­վա­ճան հա­վա­տար­մու­թյան և­ ան­սա­սան նվիր­վա­ծու­թյան կա­րի­քը: Աստ­ծո ո­ղոր­մու­թյամբ քրիս­տոն­յա ըն­տա­նիք­նե­րը կա­րող են դրսևո­րել այդ ա­մե­նը։ Բա­ցի դա, մենք պետք է հաս­կա­նանք, որ այն լու­րը, ո­րը մենք տա­նում ենք աշ­խար­հին, ար­դիա­կան է նաև մեզ հա­մար։ Մինչև Ա­ վե­տա­րա­նի, միա­բա­նու­թյան, սի­րո, ինք­նա­զո­հու­թյան սկզբունք­նե­րը չդրսևոր­վեն մեր մեջ, հատ­կա­պես մեր ըն­տա­նիք­նե­րում, մենք այդ լուրն ու­րիշ­նե­րի հետ կի­սե­լու զո­րու­թյուն չենք ու­նե­նա։ Բո­լոր պեր­ ճա­խոս քա­րոզ­նե­րը, տրա­մա­բա­նա­կան բա­ցատ­րու­թյուն­նե­րը և­ աստ­վա­ծաշնչ­յան փաս­տե­րը բա­վա­րար չեն։ Աշ­խար­հը կա­րիք ու­նի տես­նե­լու, թե ինչ­պես են մեր կյան­քում, հատ­կա­պես մեր ըն­տա­նիք­ նե­րում դրսևոր­վում ա­պաշ­խա­րու­թյու­նը, վերս­տին ծնուն­դը, սե­րը և նվիր­վա­ծու­թյու­նը, ո­րի մա­սին մենք քա­րո­զում ենք։ Հով­հան­նես Մկրտ­չի նման, ով ու­ներ մարդ­կանց կյան­քը վե­րա­փո­խող և­ իր քա­ րոզ­ներն արդ­յու­նա­վետ դարձ­նող զո­րու­թյուն, մենք ևս կա­րող ենք նույնն ա­նել Աստ­ծո շնոր­հի օգ­նու­թյամբ, ե­թե հա­մա­ձայն ենք հա­մա­ գոր­ծակ­ցել Նրա հետ։ Հի­սու­սի մի­ջո­ցով մենք դար­ձել ենք երկ­նա­յին ըն­տա­նի­քի մի մաս (Ե­փե­սա­ցիս 3.15)։ Դրա հա­մար, ինչ­պի­սին էլ որ լի­նի մեր ըն­տա­նի­քի կազ­մը, մենք կանչ­ված ենք լի­նե­լու այն Աստ­ծո վկա­նե­րը, Ում պար­ 118

Դաս 13

տա­վոր­վել ենք ծա­ռա­յել, և­ ո­չինչ այն­քան ա­վե­լի արդ­յու­նա­վետ չի դարձ­նում մեր վկա­յու­թյու­նը, որ­քան ցույց տալ աշ­խար­հին, թե ինչ­ պի­սին կա­րող է լի­նել ըն­տա­նիքն Ա­վե­տա­րա­նի զո­րու­թյան շնոր­հիվ։ Ի՞նչ մի ա­ռանձ­նա­հա­տուկ բան կա­րող եք ա­նել, որ­պես­զի ձեր ա­ մե­նամ­տե­րիմ­նե­րին, ըն­տա­նի­քին կամ որևէ մե­կին ցույց տաք, որ սի­րում և հոգ եք տա­նում նրանց մա­սին։ ՈՒՐ­ԲԱԹ

ՀՈՒ­ՆԻ­ՍԻ 28

Հետագա ուսումնասիրության համար Կար­դա­ցե՛ք Է­լեն Ուայ­թի Մար­գա­րե­ներ և թա­գա­վոր­ներ գրքից «­Կար­մե­ղոս» գլու­խը, էջ 143–154, Դա­րե­րի Փա­փա­գը գրքից «Ա­նա­ պա­տում կան­չո­ղի ձայ­նը» գլու­խը, էջ 97–108։ «­Մեր լու­րը պետք է լի­նի այն­քան ստույգ, որ­քան Հով­հան­նե­սինն էր։ Նա հան­դի­մա­նում էր թա­գա­վոր­նե­րին ի­րենց ա­նօ­րի­նու­թյուն­նե­ րի հա­մար։ Չ­նա­յած իր կյան­քին սպառ­նա­ցող վտան­գին, նա եր­բեք թույլ չտվեց, որ իր շուր­թե­րից հնչող ճշմար­տու­թյու­նը կորց­նի ու­ժը։ Այս դա­րում մեր գոր­ծը պետք է նույն­չափ հա­վա­տար­մո­րեն ի­րա­կա­ նաց­վի» (Է­լեն Ուայ­թի մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ, ՅՕԱ աստ­վա­ծաշնչ­յան մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ, հա­տոր 4, էջ 1184)։ Հար­ցեր քննարկ­ման հա­մար

1. Դա­սա­րա­նում քննար­կե՛ք Ե­ղիա­յի լու­րի նշա­նա­կու­թյու­նը ձեր տե­ ղա­կան ե­կե­ղե­ցու հա­մար։ Ի՞նչ կա­րող եք ա­նել՝ օգ­նե­լու ձեր ե­կե­ ղե­ցուն հաս­կա­նալ այդ լու­րը, և ձեր դե­րը դրա տա­րած­ման մեջ։ 2. Ցան­կա­ցող­նե­րը թող կիս­վեն դար­ձի գա­լու ի­րենց անձ­նա­կան փոր­ձա­ռու­թյուն­նե­րով։ Ի՞նչ փո­փո­խու­թյուն­ներ են տե­ղի ու­նե­ցել դրա­նից հե­տո։ Ինչ­պե՞ս է դա փո­խել ձեր և ձեր ըն­տա­նի­քի կյան­ քը։ 3. Ե­թե մենք մեզ տես­նում ենք Հով­հան­նես Մկրտ­չի դե­րում, մենք ի՞նչ պետք է սպա­սենք։ 4. Դա­սա­րա­նում քննար­կե՛ք «Ըն­տա­նե­կան սկզբունք­նե­րի հայ­տա­ րա­րա­գի­րը», ո­րը կբա­ցեր ըն­տա­նի­քի աստ­վա­ծաշնչ­յան գա­ղա­ փա­րը։ Պատ­րաստ ե­ղեք կիս­վել դրան­ցով ձեր ողջ ե­կե­ղե­ցու հետ։ 5. Ե­թե ձեր ե­րե­խա­նե­րը հե­ռա­ցել են Աստ­ծուց, ո՞ր խոս­տում­նե­րին կա­րող եք ա­պա­վի­նել:

Դաս 13

119

Աստվածաշնչի ուսումնասիրու­թյան ձեռնարկ շաբաթօրյա դպրոցի համար 2019 թվականի երկրորդ եռամսյակ ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՇՐ­ՋԱՆ­ՆԵ­ՐԸ Կ­լաու­դիո և Պա­մե­լա Կոն­սուեգ­րա Գլխավոր խմբագիր` Թարգմանիչ` Վերստուգողներ` Գրական խմբագիր` Համակարգչային ձևավորող`

Պավել Սարգսյան Ասյա Խաչոյան Կարինե Մարգարյան, Սուսաննա Սահակյան Ալվարդ Մադոյան Կորյուն Կակոյան