Studeren met baangarantie

De duale opleidingen Klinische Zorg en Ouderenzorg slaan aan, zowel bij werkgevers als bij studenten. Bijzonder aan deze hbo-opleidingen is onder andere dat de partners uit het werkveld intensief bij de inhoud betrokken zijn. Docenten van Zuyd geven het onderwijs deels in de instelling zelf. Is dit de opmaat voor hbo-onderwijs op locatie, in de dagelijkse praktijk?

Groeiende interesse voor duale zorgopleidingen van Zuyd Hogeschool

Dit jaar zijn de eerste studenten van de duale opleiding Ouderenzorg afgestudeerd. Over een baan heeft niemand zich druk hoeven te maken. De betrokken partners geven de studenten namelijk een baangarantie als ze slagen voor de duale hboopleiding. “Studenten die voor deze opleiding kiezen, krijgen een leerwerkovereenkomst en de belofte ‘van een vaste baan’ als ze geslaagd zijn”, zegt René Claassen, opleidingsmanager duale opleidingen. Zuyd Hogeschool heeft de duale opleidingsvariant enkele jaren geleden ontwikkeld. In eerste instantie de duale opleiding Klinische Zorg, omdat het Zuyderland ziekenhuis, MMUC en Adelante méér medewerkers wilden die doelgericht voor de klinische zorg zijn opgeleid. “Het probleem is namelijk dat Hbo-verpleegkundigen wel in het ziekenhuis gaan werken, maar weer vertrekken om pas jaren later terug te keren. Het verloop is hoog”, schetst René Claassen de aanleiding. Boeien, binden en behouden, dat zijn de drie doelstellingen. Een idee dat enkele jaren geleden indruiste tegen de gedachte dat je studenten juist generieker moet opleiden, omdat ze dan een bredere kijk hebben op de hele zorgketen waar ook het ziekenhuis mee te maken heeft. “Met de duale opleiding hebben we de specifieke ziekenhuisomgeving dieper geborgd.” Klinisch redeneren, pathologie en fysiologie gaan net een slag dieper. Hetzelfde concept is ontwikkeld voor de instellingen die meedoen aan de academische werkplaats voor ouderen. René Claassen: “Weinigen gaan in de ouderenzorg werken vanwege een verkeerd imago; mensen hebben een verkeerd beeld.”

Eerste twee jaren generiek

De duale opleidingsvariant geldt alleen voor het 3 e en 4 e studiejaar. De eerste twee jaren volgen de studenten de voltijd bacheloropleiding Verpleegkunde. Behalve dat de studenten een leerwerkcontract krijgen - en dus voor de formatieplaatsen van de instelling meetellen - is een ander verschil dat de zorginstellingen het onderwijs mee ontwikkelen. “Ze zijn zeker bij de start intensief betrokken geweest, ook studenten en alumni hebben meegedacht”, zegt René Claassen. Vooral dan bij het verhelderen van de vraag wat belangrijk is wat de studenten moeten leren. Hierbij verschillen de leeruitkomsten niet van die van de reguliere bacheloropleiding. René Claassen: “Alle opleidingsvarianten zijn op hetzelfde pakket competenties gebaseerd, waaronder dezelfde leeruitkomsten hangen. Alleen de context waarin ze handelen, is anders.” De duale studenten zijn dan ook net zo competent om in een andere zorgomgeving te gaan werken als de voltijdstudenten. “Ze zijn competent om in verschillende contexten te handelen. Alleen hebben deze studenten in het ziekenhuis of de ouderenzorg al routine opgebouwd waardoor ze direct inzetbaar zijn.”

In de toekomst zullen ook de voltijd opleidingen meer op de werkplek worden aangeboden

Onderwijs in de instelling

Een ander punt waarop de duale variant verschilt van de voltijd opleiding, is dat de docenten om de week één dag in de zorginstelling aanwezig zijn om daar het onderwijs aan te bieden, samen met de praktijkbegeleider van de instelling. Vanuit het onderwijs gezien vindt René dit een sterk punt, omdat er altijd een één op één relatie bestaat tussen de theorie en waar de studenten in de praktijk mee bezig zijn. Hij verwacht dat je dit in de toekomst méér gaat zien, ook in de voltijdopleiding. Er is een beweging merkbaar richting werkplekleren, communityvorming. Docenten zijn dan veel meer actief binnen de muren van de zorginstelling. “Als je de leerarbeidsovereenkomst eruit haalt, zul je de voltijdopleiding in deze richting zien bewegen.”

Bewuste keuze van studenten

De leerarbeidsovereenkomst is een heel apart aspect van de duale opleiding. Studenten kiezen hier bewust voor. Sommigen doen dit omdat ze zeker zijn van de richting die ze op willen, anderen zoeken als student al de zekerheid van een vast inkomen, bijvoorbeeld omdat ze willen samenwonen. René Claassen: “Het gros kiest voor de duale variant omdat ze hun keuze voor een sector al hebben gemaakt. Zij hebben de drive om zoveel mogelijk uit de studie te halen. De intrinsieke motivatie bij de duale studenten is helderder.” Daarmee is niet gezegd dat de ene variant beter is dan de andere. “Voltijd en duaal zijn beide fit for purpose. Een bepaalde doelgroep vindt duaal interessant, de andere wil zich breder ontwikkelen en kiest voor de voltijd opleiding.” Wel heeft het team gemerkt dat de duale variant een zware wissel op de studenten trekt. Daar wordt nu in de voorlichting nadrukkelijk bij stilgestaan. René zegt het zo: de voltijdstudent is vooral student; tijdens een stage zijn ze boventallig. De duale student is een werknemer die gelijktijdig een opleiding volgt. “Je krijgt geld, maar daar staan ook verplichtingen tegenover. Je kunt dan andere dingen niet meer doen. Het duurt soms even voordat dit is ingedaald.”

Uitbreiding partnernetwerk

Op dit moment volgen 85 studenten de duale opleiding Klinische Zorg. Ouderenzorg is aanvankelijk gestart met 12 studenten, die inmiddels zijn afgestudeerd. Momenteel telt deze duale variant 34 studenten. Dit studiejaar heeft ook Proteion en de Zorggroep zich bij de duale opleiding Ouderenzorg aangesloten.